Η εκπαίδευση ως

συνοδοιπόρος στα
μονοπάτια της
Πρόληψης.
Η περίπτωση του
προγράμματος
"Κοινωνικό Σχολείο"
στην Α/θμια Εκπ/ση
Περιφερειακής Ενότητας
Ηρακλείου.

Ανδρονίκη Π. Σπαθαράκη
Συντονίστρια
ΕκπαιδευτικούΈργου
ΠΕ. Κ.Ε.Σ Κρήτης
Κοινωνικό Σχολείο από
το Παρελθόν..στο
Μέλλον
Ιστορία της Εκπαίδευσης
Ένα ακόμη «συμβάν»
Πρόληψης σε επίπεδο
εκπαιδευτικής πράξης!
Ζητούμενο:
Η Προστιθέμενη αξία στην
Πρόληψη και
Προαγωγή..
 «Κοινωνικό Σχολείο»… και το
θεσμικό ταξίδι στην Πρόληψη
αρχίζει!
Θεσμική αφετηρία:
Με την υπουργική εγκύκλιο αριθμ.
πρωτ.:187363/ΓΔ4, 19.11.2014:

ΘΕΜΑ: «Κοινωνικό Σχολείο: Σκοπός,

Πλαίσιο Λειτουργίας, Δράσεις -
Οδηγίες και κατευθύνσεις»
 «Κοινωνικό Σχολείο»: Σκοπός ή
Το θεσμικό «Τι και Γιατί»
Τι επιδιώκει:
• Διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων
(ΟΛΟΠΛΕΥΡΗ ΜΑΘΗΣΗ)
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων
• Προαγωγή της υγείας
• Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των μαθητών και της
σχολικής κοινότητας (Ευ ζην)
Τι προτείνει:
Δέσμη δράσεων και εκδηλώσεων οι οποίες:
 Εντάσσονται στο σύνολο του σχολικού προγράμματος,
 Απευθύνονται σε ολόκληρη τη σχολική κοινότητα
(ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ)
 Δεν αποτελούν μεμονωμένες προσπάθειες
 Αξιοποιούν και άλλους φορείς
Τι προϋποθέτει:
Την ενεργητική συμμετοχή μαθητών, εκπαιδευτικών και
γονέων ( ΑΝΟΙΚΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ)
 «Κοινωνικό Σχολείο»: «Πώς» ;
Ανοικτό, με Συνέργειες φορέων :
Εντός και Εκτός των Σχολικών Τειχών
• Υ.ΠΑΙ.θ σε συνεργασία με τα συναρμόδια
• Υπουργεία: Υγείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού,
Δημόσιας Τάξης & φορείς: Ενδεικτικά:
• ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, Σ.Ε.ΓΑ.Σ, Ι.Ψ.Σ.Υ., Ο.Κ.Α.Ν.Α.,
Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής,
Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία,
Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του
AIDS,
Μονάδα Εφηβικής Υγείας(Μ.Ε.Υ)
Ολυμπιονίκες και αθλητές διαφόρων αθλημάτων.
•
 «Κοινωνικό Σχολείο»: Πώς:
Με «άρωμα» Στρατηγικού Σχεδιασμού
υλοποίησης δράσεων (1)

• Προς τη δημιουργία Δικτύου

πρόληψης…….
• Κεντρικός Συντονισμός:
• Συντονιστικό όργανο του έργου
«Κοινωνικό Σχολείο» στο Υ.ΠΑΙ.Θ
• Γενική Διεύθυνση Σπουδών
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης με τις συναρμόδιες
Διευθύνσεις.
 «Κοινωνικό Σχολείο»: Πώς:
Με «άρωμα» στρατηγικού σχεδιασμού
υλοποίησης δράσεων (2)
Περιφερειακός Συντονισμός:
1 συντονιστής ανά ΠΔΕ και 1 ανά
βαθμίδα σε κάθε Π.Ενότητα
Στελέχη της εκπαίδευσης (Σχολικοί
Σύμβουλοι , Υπεύθυνοι Αγωγής Υγείας και
Σχολικών Δραστηριοτήτων, Υπεύθυνοι
Ομάδων Φυσικής Αγωγής, Σύλλογοι
Διδασκόντων)
Υπεύθυνος εκπρόσωπος ανά εμπλεκόμενο
φορέα και από ΥΠΕ
& Λογοδοσία: Τρίμηνη έκθεση
πεπραγμένων
14 Άξονες Παρέμβασης Κοινωνικού
Σχολείου:
Ψυχική και Σωματική Υγεία:
14 Άξονες Παρέμβασης
Κοινωνικού Σχολείου:
• 1. Διατροφή/Ευ-Ζην, 2. Άθληση
• 3. Ενημέρωση και πρόληψη για μολυσματικές
ασθένειες , 4. Διαδίκτυο
• 5. Αντιμετώπιση και πρόληψη του
χουλιγκανισμού , 6. Πρόληψη Ατυχημάτων
• 7. Αισθητική Αγωγή , 8. Ολυμπισμός και
Κοινωνία , 9. Σεξουαλική Αγωγή
• 10. Ρατσισμός και Ανθρώπινα Δικαιώματα
11. Ναρκωτικά, 12. Αλκοόλ, 13. Κάπνισμα
• 14. Σχολικός εκφοβισμός
 «Κοινωνικό» Σχολείο: Από την «Γνώση»
στα «Πρόσωπα» και στις «Σχέσεις»
Από την Παρέμβαση στην Πρόληψη.

Θεσμικές Προθέσεις και Προσδοκίες.

Ανεκπλήρωτες ;
Πρόκειται, εμφανώς, για προσπάθεια
επαναπροσδιορισμού των προτεραιοτήτων του
σχολείου σε περίοδο γενικευμένης και
πολύπλευρης κρίσης, με αφετηρία τις
πολυσυζητημένες αν και θεσμικά
παραμελημένες, ίσως, αρχές του Σχολείου
Πρόληψης και Προαγωγής Ψυχοκοινωνικής Υγείας;
Κρίσιμα Ερωτήματα
 θα μπορούσε το σχολείο να μην είναι «κοινωνικό»;
Και αν ναι, τότε τι παραλείψαμε αναφορικά με τις
ποιοτικές παραμέτρους λειτουργίας του;
 Ο επιθετικός προσδιορισμός «κοινωνικό» τι
επιχειρεί να υπενθυμίσει ή να υπογραμμίσει σε
επίπεδο αρχών;
Το «Κοινωνικό Σχολείο» Π.Ε Ηρακλείου σε
«γνώριμα» μονοπάτια Πρόληψης και Συνεργειών:

• Στρατηγικός στόχος: Η ενημέρωση-ευαισθητοποίηση

και γόνιμη εμπλοκή της σχολικής κοινότητας. Πώς;
• - Κοινωνική δικτύωση: Να μας (το) γνωρίσουν:
• www.socialschool.gr
• heraklionsocialschool.blogspot.com
To « Κοινωνικό Σχολείο Ηρακλείου εν δράσει
ή χτίζοντας πυρήνες πρόληψης

 Ενημέρωση-ευαισθητοποίηση –διασύνδεση και της σχολικής

κοινότητας με τους φορείς. Πώς;
 Επικοινωνία με όλα τα σχολεία (Ενημερωτικές εγκύκλιοι
κλπ)
 Επιμορφωτικές δράσεις για εκπαιδευτικούς σε συνεργασία με
Σχολικούς Συμβούλους, Υπεύθυνους Φ.Α κλπ
 Ενημερωτικές δράσεις για τη σχολική κοινότητα με τη
συμβολή συνεργαζόμενων φορέων (ΤΕΙ- Πρώτες Βοήθειες)
 Δράσεις διάχυσης των επιμορφωτικών κεκτημένων στην
κοινότητα («Σχετίζομαι αλλά δεν εξαρτώμαι». Χτίζοντας
πυρήνες πρόληψης στη σχολική κοινότητα», 3/2015)
 Συνδιοργάνωση δράσεων για γονείς με ενδιαφερόμενα
σχολεία και τις ομάδες πρόληψης
 Συμμετοχή σε δράσεις διάχυσης συνεργαζόμενων φορέων
(π.χ 11η Εβδομάδας Πρόληψης του Αλκοόλ – Τράπεζα
Καστελλάκη, 4/2015)
• Τίτλος δράσης
• Θεματική ενότητα-
• Μορφή (ομιλία ή κύκλος
ομιλιών, παρέμβαση στην Ενδεικτικοί
κοινότητα κ.λπ), άξονες
• Χρόνος και διάρκεια καταγραφής
υλοποίησης- Τόπος, δράσεων από
• Συνεργαζόμενοι φορείς- σχολεία
Συνδιοργανωτές,
• Ομάδα- Στόχος (Μαθητές • Λογοδοσία
τάξεων, σχολείου ή • (εγκ.αρ.πρωτ.
Γονείς), περιεχόμενο. 2/9-1-2015)
Συνεργαζόμενοι φορείς με
το Κ.Σ Ηρακλείου:
• ΚΕΣΑΝ (επιμόρφωση)
• ΙΝΕΔΕΒΙΜ (σχολές γονέων)
• ΠΕΔΥ ( 7Η ΥΠΕ) (Ενημέρωση)
• ΑΛΚΟΟΛΟΓΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΑΝΓΝΗ
• (ενημέρωση-επιμόρφωση)
• Ολυμπιονίκες
Κύκλοι σεμιναρίων με Συνέργειες:

1. Πρώτων
Βοηθειών- ΤΕΙ • Σχεδιασμός
2. «Αλκοόλ και • Οργάνωση
Έφηβοι. • Υλοποίηση
Εκπαίδευση προς
• Αναστοχασμός
Εκπαιδευτικούς»,
16 ωρών • Διάχυση
(Ιανουάριος –
Φεβρουάριος 2015)
• -Αλκοολογικό
Ιατρείο ΠΑΓΝΗ-
• Δ/Θμια εκπ/ση
 3. «Σχετίζομαι αλλά δεν εξαρτώμαι» (1)
Συνολική Διάρκεια: Τρίμηνη

Σχεδιασμός Δράσεων: Κοινωνικό Σχολείο Ηρακλείου- ΚΕΣΑΝ

Συντονισμός: Στελέχη Πρόληψης ΚΕΣΑΝ

Ομάδα- Στόχος: Ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί της Δ/νσης

Α/Θμιας Εκπ/σης Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, μετά
από ανοικτή πρόσκληση ενδιαφέροντος (σύνολο: 208
εκπαιδευτικοί Α/θμιας εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων)

Σκοπός/στόχοι:
 Η ευαισθητοποίηση των επιμορφούμενων, σε θέματα που
εντάσσονται στο ευρύτερο θεματικό πεδίο: Εξαρτήσεις –
Σχέσεις,
 Η απόκτηση δεξιοτήτων υλοποίησης σχετικών προγραμμάτων
 πρόληψης μέσα στην τάξη ή στο σχολείο – ΠΥΡΗΝΕΣ
ΠΡΟΛΗΨΗΣ
 «Σχετίζομαι αλλά δεν εξαρτώμαι» (2)
Δομή/ Περιεχόμενο επιμορφωτικού προγράμματος:

 Έξι τετράωρα αυτοτελούς περιεχομένου, βιωματικά

εργαστήρια, δομημένα σε δύο θεματικούς άξονες:
Σχέσεις και Εξαρτήσεις:
Τίτλοι εργαστηρίων:
1.Εξαρτήσεις στη ζωή μας
2.Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο
3.Κάπνισμα; Όχι εμείς!
4.Διαπροσωπικές σχέσεις – Σεξουαλική Αγωγή
5.Πρόληψη παιδικής επιθετικότητας
6.Ένα «διαφορετικό» εργαστήρι για τη
διαφορετικότητα
 «Σχετίζομαι αλλά δεν εξαρτώμαι»
(3)

Δομή/ Περιεχόμενο προγράμματος:

 Συντονιστική συνάντηση προγραμματισμού δράσης
διάχυσης των επιμορφωτικών κεκτημένων στην
κοινότητα με εκπροσώπους κάθε εργαστηρίου

 Υλοποίηση ανοικτής δράσης διάχυσης με τη

συμμετοχή ειδικών και επιμορφούμενων:
«Σχετίζομαι αλλά δεν εξαρτώμαι. Χτίζοντας
πυρήνες πρόληψης στη σχολική κοινότητα»
( 27 Μαρτίου 2015)
Βασικοί άξονες: Ανοικτός αναστοχασμός- Παρουσίαση
παιδαγωγικών προτάσεων υλοποίησης συναφών
δράσεων στη σχολική κοινότητα
 «Κοινωνικό Σχολείο» : ένα
ακόμη πρόγραμμα που
τελείωσε..νωρίς!
• Οι κυβερνήσεις πέφτουνε, μα η
Πρόληψη μένει;;;;;

• Ξαφνικά (2016) το πρόγραμμα

«σιώπησε»!
• Καμιά ενημέρωση –καμία
ανατροφοδότηση δεν έφτασε σε μας.
Η σύντομη «ζωή του» θέτει επιτακτικά το
πρόβλημα της αποσπασματικής ελληνικής
• «Κοινωνικό Σχολείο» : ένα ακόμη
πρόγραμμα που τελείωσε..νωρίς!
• Εκεί που νιώσαμε τη δύναμη των
συνεργειών και τη δυναμική του
ανοικτού σχολείου…..
• Εκεί που άρχισε η νοηματοδότηση της
λέξης πρόληψης…
• Εκεί που αντιληφθήκαμε στην
εκπαίδευση την ανάγκη στρατηγικού
σχεδιασμού και στον χώρο της
πρόληψης, αντί των πυροσβεστικών
παρεμβάσεων… Σιγή!!
 Το «Κοινωνικό Σχολείο» «παραδίδει»
μαθήματα σε πολλούς αποδέκτες
. Εκπαίδευση/ διαχρονική εκπαιδευτική
πολιτική με όραμα Πρόληψης-
• Στρατηγικός σχεδιασμός- Σχέδιο
δράσης γόνιμης εμπλοκής-όχι
πυρόσβεση- Συντονισμός
. Στελέχη με όραμα και πίστη στην
ανάγκη πρόληψης και όχι μόνο
προσωπικές φιλοδοξίες
• .Σχολική κοινότητα που
φροντίζει…νοιάζεται για το «ευ ζην»
με κουλτούρα πρόληψης
• Πάντως έστω και στιγμιαία εμείς και οι
συνοδοιπόροι μας «στο Κοινωνικό
σχολείο» Ηρακλείου πετάξαμε στα
«σύννεφα":
• Και άξιζε τον κόπο
• η θέα από εκεί
• ψηλά……!