Θεοδώρα (αυτοκράτειρα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το άρθρο αφορά την Αυτοκράτειρα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, του 6ου αιώνα. Για άλλες
γυναίκες με το ίδιο όνομα, δείτε: Θεοδώρα

Η Θεοδώρα (περ. 500 - 28 Ιουνίου 548) ήταν η σύζυγος του

Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Φέρεται ως μία από Θεοδώρα
τις διασημότερες γυναίκες στην παγκόσμια ιστορία και η
διασημότερη αυτοκράτειρα του Βυζαντίου. Η περιπέτεια της
Θεοδώρας, της βυζαντινής αυτοκράτειρας, που από τα
παρασκήνια του Ιπποδρόμου ανέβηκε στο θρόνο των
Καισάρων, είχε σε κάθε εποχή το προνόμιο να κεντρίζει την
περιέργεια και να ερεθίζει τη φαντασία, εξακολουθώντας
μέχρι και σήμερα να κεντρίζει το ενδιαφέρον των ιστορικών
μελετητών, καλλιτεχνών και αναγνωστικού κοινού.

Πίνακας περιεχομένων
Περί Προκοπίου
Βιογραφία
Γενικές πληροφορίες
Η Θεοδώρα και τα γυναικεία ζητήματα
Στάση του Νίκα Όνομα στη Θεοδώρα (Αρχαία Ελληνικά)
μητρική γλώσσα
Πολιτική
Η Θεοδώρα και η Εκκλησία Γέννηση 500 (περίπου)
Θάνατος Κύπρος[1]ήΣυρία[2]ήΠαφλαγονία[3]
Διαρκής επίδραση Θάνατος 28 Ιουνίου 548
Αποφθέγματα Κωνσταντινούπολη
Απεικονίσεις μέσων Αιτία θανάτου καρκίνος
Βιβλία
Ταινία Συνθήκες φυσικά αίτια
Θέατρο θανάτου
Video Games Τόπος ταφής Ναός των Αγίων Αποστόλων
Παραπομπές
Χώρα Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Βιβλιογραφία
πολιτογράφησης
Ελληνική βιβλιογραφία
Αγγλική βιβλιογραφία Θρησκεία χριστιανός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα χορεύτρια
Περί Προκοπίου μίμος
Για τα πρώτα χρόνια της ζωής της οι πληροφορίες
Οικογένεια
προέρχονται από τα «Ανέκδοτα» ή «Απόκρυφη Ιστορία» του
Προκόπιου, του επίσημου ιστορικού του Αυτοκράτορα, που Σύζυγος Ιουστινιανός Α´
δεν τόλμησε ούτε ο ίδιος να δημοσιεύσει, γνωρίζοντας βέβαια Τέκνα Ιωάννης
τι θα τον περίμενε. Για τον Προκόπιο, η Θεοδώρα αποτελούσε
Αδέλφια Κομιτώ
την ενσάρκωση της αδιαντροπιάς, της ακολασίας και της
Αναστασία
σκληρότητας (αφού έγινε αυτοκράτειρα), δηλαδή ούτε λίγο,
ούτε πολύ ένα σκάνδαλο με συνεχή εξέλιξη. Μια πόρνη που Αξιώματα και βραβεύσεις
έγινε Αυτοκράτειρα. Αξίωμα Βυζαντινός αυτοκράτορας (527–
548)
Μάλιστα μια χρονιά είχε βρεθεί στο κρεβάτι το συζυγικό με
τον καλύτερο στρατηγό του Ιουστινιανού, αγνώστων λοιπών Σχετικά πολυμέσα
στοιχείων. δεδομένα (π)

Βιογραφία
Σχετικά με την οικογενειακή της καταγωγή οι πηγές διαφωνούν. Για τον Προκόπιο
πατέρας της ήταν ο Ακάκιος, αρκοτρόφος (θηριοφύλακας) των Πρασίνων στον
ιππόδρομο. Πεθαίνοντας άφησε τρεις κόρες, την Κομιτώ, τη Θεοδώρα και την
Αναστασία. Η μητέρα της ξαναπαντρεύτηκε ελπίζοντας πως ότι ο νέος σύντροφός
της θα έπαιρνε τη θέση του μακαρίτη συζύγου της. Όταν οι Πράσινοι έδωσαν τη Η αυτοκράτειρα Θεοδώρα σε νόμισμα
θέση του Ακάκιου σε κάποιον άλλον, τις περιμάζεψαν οι Βένετοι, γοητευμένοι
από την ικεσία των κοριτσιών που καθοδηγούσε επιδέξια η μητέρα τους. Από τότε
έγινε φανατική οπαδός αυτού του δήμου.[4] Έτσι η Θεοδώρα από πολύ μικρή συμμετείχε σε κωμικές παραστάσεις χαμηλού επιπέδου
και σύμφωνα με τα λεγόμενα του Προκόπιου ήταν εταίρα.[5] Για τον μονοφυσίτη χρονογράφο Μιχαήλ Σύριο (12ος αι.) η Θεοδώρα
ήταν κόρη κληρικού και ζούσε με ευσέβεια και αγνότητα. Και ο Σύριος εκκλησιαστικός ιστορικός και μονοφυσίτης επίσκοπος
Ιωάννης της Εφέσου, προστατευόμενος της Θεοδώρας λέει πως ήταν από το πορνείον: αυτό όμως δεν συνεπαγόταν πως ότι ήταν
πράγματι πόρνη, αλλά ηθοποιός(σκηνική) και ζούσε από το ταλέντο της και το σεξουαλικό και το θεατρικό.[6]Όμως μερικοί ιστορικοί
καταγράφουν σε βιβλία τους ότι το μέρος αυτό, ανήκε στον κύπριο αρκτροτρόφο Αρκάδιο, όπου εκεί συναντήθηκε με τον μεγάλο
της έρωτα Ιουστινιανό. Ο Ιωάννης Εφέσου μας πληροφορεί πως είχε παντρευτεί κάποιον από την οικογένεια του αυτοκράτορα
Αναστασίου και είχε αποκτήσει μια κόρη.

Όσο ήταν στη σκηνή, μας πληροφορεί ο Προκόπιος, έκανε πολυάριθμες εκτρώσεις αλλά και ένα γιο που ονομάστηκε Ιωάννης, ο
οποίος σώθηκε από την παιδοκτονία από τον πατέρα του.[7]Ο Προκόπιος αναφέρεται σε αυτή με διόλου κολακευτικά σχόλια[8]. Το
θέατρο της εποχής για την εκκλησία δεν θεωρούνταν αποδεκτό και το όνομα ηθοποιός ήταν συνώνυμο της πόρνης[8]. Ο Προκόπιος
αναφέρει επίσης για την Θεοδώρα τους ρόλους που έπαιζε και πολλές γδυνόταν αφήνοντας μία ποδίτσα στο αιδοίο της ενώ
περιφερόταν ανάμεσα στους θεατές, έπειτα κυλιόταν κάτω και την έραναν με κριθάρι κι έβαζαν χήνες που το έτρωγαν[8].

Αργότερα γνώρισε τον Εκηβόλο (ή Εκηβόλιο), ανώτερο κρατικό υπάλληλο από την Τύρο, και όταν αυτός διορίστηκε διοικητής
Πενταπόλεως τον ακολούθησε στην Κυρηναϊκή. Διωγμένη από τον εραστή της βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια και από εκεί επέστρεψε
στην Κωνσταντινούπολη: Τότε τη γνώρισε, γύρω στα 522, ο Ιουστινιανός και την ερωτεύτηκε ο οποίος την γνώρισε σε θεατρική
παράσταση που έπαιζε σαν μίμος[8]. Την ανύψωσε στο αξίωμα της πατρικίας, δεν μπορούσε όμως να την παντρευτεί εξαιτίας της
σφοδρής αντίδρασης που προέβαλλε η αυτοκράτειρα Ευφημία. Μόνο μετά το θάνατό της μπόρεσε να πείσει το θείο του, τον
αυτοκράτορα Ιουστίνο, να καταργήσει τον παλαιό νόμο που απαγόρευε το γάμο συγκλητικού με ηθοποιό. Το έργο αυτό της αλλαγής
του νόμου ανατέθηκε στον έπαρχο των πραιτωρίων Δημοσθένη.[9] Την παντρεύτηκε ή το 523 ή το 524.[10]

Η Θεοδώρα και τα γυναικεία ζητήματα

Ενδείξεις για την ανάμειξη της Θεοδώρας σε Ιουστινιάνειες μεταρρυθμίσεις δεν απουσιάζουν: έτσι στη νεαρά που απαγορεύει την
αγορά δημοσίων αξιωμάτων από αξιωματούχους, αναφέρεται πως ο ίδιος ο αυτοκράτορας συμβουλεύτηκε την πιο ευσεβή σύζυγο
που δόθηκε από τον Θεό. Η σχετική με το δικαίωμα μιας πατρικίας, ακόμα κι αν πριν ήταν ηθοποιός, να παντρευτεί οποιονδήποτε,
νομοθετική ρύθμιση ήταν φωτογραφική για τη Θεοδώρα. Πάντως οι νομοθετικές ρυθμίσεις για τις πόρνες από τον Ιουστινιανό δεν
[11] άσχετα από τον απόηχο μιας περί τούτου παράδοσης στα τέλη του
σημαίνουν πως η Θεοδώρα ήταν γι αυτές η κινητήριος δύναμη,
7ου αι. στον Ιωάννη τον επίσκοπο Νικίου στην Αίγυπτο, τον Κόπτη μονοφυσίτη επίσκοπο, ο οποίος την συγκρίνει ως προς το
μεταρρυθμιστικό της έργο με τους Ρωμύλο, Νουμά, Καίσαρα και τον
Αύγουστο.[12]

Στάση του Νίκα

Η αυτοκράτειρα Θεοδώρα και οι ακόλουθοι της

(μωσαϊκό της βασιλικής του Αγίου Βιταλίου)

Η Θεοδώρα στάθηκε πολύτιμη σύντροφος στο πλευρό του Ιουστινιανού. Με

την αποφασιστική στάση της τον εμψύχωσε στα γεγονότα της Στάσης του Νίκα
και τον απέτρεψε από την ιδέα να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη.

Η Θεοδώρα αποδείχθηκε ικανή

σύζυγος κατά τη διάρκεια της
Στάσης του Νίκα. Υπήρχαν δύο
αντίπαλες πολιτικές φατρίες
της αυτοκρατορίας, οι Βένετοι
Η Θεοδώρα στον Ιππόδρομο.
Ελαιογραφία από τον Jean-Joseph και οι Πράσινοι, που ξεκίνησαν
Benjamin-Constant, 190ος αιώνας μια εξέγερση, τον Ιανουάριο
του 532 κατά τη διάρκεια της
αρματοδρομίας στον
ιππόδρομο. Οι ταραχές προήλθαν από πολλά παράπονα, μερικά για τον Ιουστινιανό
και την Θεοδώρα και τις δικές τους ενέργειες. Οι ταραξίες πυρπόλησαν πολλά
δημόσια κτίρια, ένα τον οποίο η Αγία Σοφία, και ανακήρυξαν νέο αυτοκράτορα τον
Υπάτιο ο οποίος ήταν ο ανιψιός του πρώην αυτοκράτορα Αναστάσιο Α'. Ανίκανος
να ελέγξει τον όχλο, ο Ιουστινιανός και οι αξιωματούχοι του ετοίμαζαν την φυγή
τους. Σε μια συνεδρίαση του κυβερνητικού συμβουλίου, η Θεοδώρα ενθάρρυνε τον
Ιουστινιανό, αποτρέποντας τον να εγκαταλείψει την Πόλη λέγοντας «Δεν σωζόμεθα
Προτομή Βυζαντινής αυτοκράτειρας,
δια της φυγής, παρά να αποθάνωμεν αδόξως, προτιμότερον να αποθάνωμεν ενδόξως πιθανόν της Θεοδώρας. 6ου αιώνα.
αγωνιζόμενοι» επιστρέφοντας στο παλάτι. Τα λογία της ανέβασαν σημαντικά το Μουσείο Αρχαίας Τέχνης στο
ηθικό του Ιουστινιανού, ο οποίος είχε ετοιμαστεί να φύγει. Ως αποτέλεσμα, ο Castello Sforzesco στο Μιλάνο,
Ιουστινιανός διέταξε τους πιστούς του στρατιώτες και με δυο επικεφαλής Ιταλία.
αξιόπιστους αξιωματικούς, τον Βελισάριο και τον Μούνδο, να επιτεθούνε στους
διαδηλωτές στον ιππόδρομο. Οι στρατηγοί του επιτέθηκαν τον Ιππόδρομο και
θανάτωσαν (σύμφωνα με τον Προκόπιο) πάνω από 30.000 επαναστάτες. Ο Υπάτιος ήταν να συγχωρεθεί από τον Ιουστινιανό, αλλά
καταδικάστηκε σε θάνατο, προφανώς κατόπιν της επιμονής της Θεοδώρας. Οι ιστορικοί συμφωνούν ότι ήταν το θάρρος και η
αποφασιστικότητα της Θεοδώρας, που έσωσε την βασιλεία του Ιουστινιανού. Ο Ιουστινιανός ποτέ δεν ξέχασε ότι ήταν η Θεοδώρα η
οποία είχε σώσει τον θρόνο του.

Πολιτική
Ήταν πάντα αφοσιωμένη στους φίλους της, όπως ο στρατηγός Ναρσής, δεν συγχωρούσε όμως όσους θεωρούσε απειλή για την
επιρροή της. Θύματα της ήταν ο τρανός στρατηγός Βελισάριος που έπεσε στην δυσμένεια της αυτοκράτειρας, και ο ανώτερος
οικονομικός υπάλληλος Ιωάννης Καππαδόκης, ο οποίος παρά τις ικανότητές του και τις υπηρεσίες που είχε προσφέρει στο
αυτοκρατορικό ταμείο έχασε το 541 τη θέση του.
Η Θεοδώρα και η Εκκλησία
Λιγότερο αποτελεσματική υπήρξε η παρέμβασή της στα εκκλησιαστικά πράγματα. Η Θεοδώρα κατά το διάστημα της παραμονής της
στην Αλεξάνδρεια ήρθε σε επαφή με μονοφυσιτικούς κύκλους και περιέβαλλε με την προστασία της ηγετικές μορφές του
μονοφυσιτισμού όπως ο Σεβήρος Αντιοχείας και ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεοδόσιος. Όταν ο τελευταίος καθαιρέθηκε από το
θρόνο του, η Θεοδώρα τον φιλοξένησε στην πρωτεύουσα σε κάποιο από τα παλάτια της και του επέτρεψε να χειροτονήσει
μονοφυσίτες επισκόπους οι οποίοι στάλθηκαν στην Ανατολή. Ένας απ’ αυτούς, ο Ιάκωβος Βαραδαίος, περιπλανήθηκε στις
ανατολικές επαρχίες και θεωρείται ιδρυτής τηςΣυριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας (Ιακωβιτική Εκκλησία).

Θάνατος
Η Θεοδώρα πέθανε όπως περιγράφει ο Βίκτωρας της Τοννένας από
καρκίνο, στις 28 Ιουνίου 548[13] στην ηλικία των 48. Αργότερα απέδωσαν
τον θάνατο στον καρκίνο του μαστού, αν και δεν είχε χαρακτηριστεί ως
τέτοιος στην αρχική έκθεση, όπου η χρήση του όρου «καρκίνος»
αναφέρεται μάλλον σε «πυώδες έλκος ή κακοήθη όγκο». Το γεγονός ότι
της άρεσαν τα πολύωρα λουτρά αποτελεί στοιχείο για τις προσπάθειές της
να καταπραΰνει τα συμπτώματα[14]. Το σώμα της θάφτηκε στην εκκλησία
των Αγίων Αποστόλων, στην Κωνσταντινούπολη. Το μονόγραμμά της
είναι χαραγμένο στα κιονόκρανα της Αγίας Σοφίας. Τόσο η Θεοδώρα όσο
και ο Ιουστινιανός έχουν αποτυπωθεί στα λαμπρά ψηφιδωτά της
βασιλικής του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννας στην Ιταλία, τα οποία Πινάκας του Georges Jules Victor Clairin που
ολοκληρώθηκαν ένα χρόνο πριν το θάνατό της. αναπαριστά την Θεοδώρα (1902)

Διαρκής επίδραση
Η επιρροή της στον Ιουστινιανό ήταν τόσο ισχυρή που μετά το θάνατό της, εργάστηκε για να φέρει την αρμονία μεταξύ των
Μονοφυσιτών και των Χαλκηδονίων Χριστιανών στην αυτοκρατορία, και κράτησε την υπόσχεσή του να προστατεύσει την μικρή
κοινότητα των Μονοφυσιτών που πήγαν προσφυγές στο παλάτι του Ορμίσδα. Η Θεοδώρα παρείχε μεγάλη πολιτική υποστήριξη στο
υπουργείο του Ιάκωβου Βαραδαίου που είχαν μια προσωπική φιλία, ενώ και ο Diehl αποδίδει τη σύγχρονη ύπαρξη του Ιακωβιτικου
Χριστιανισμού εξίσου στον Βαραδαίο και τη Θεοδώρα.

Σ' όλη την αυτοκρατορία, πόλεις ή επαρχίες περηφανεύονταν να παίρνουν, τιμώντας την, το όνομα Θεοδωριάς ή Θεοδωρούπολις. Η
Όλβια της Κυρηναϊκής μετονομάστηκε σε Θεοδωριάδος προς τιμήν της αυτοκράτειρας Θεοδώρας.

Αποφθέγματα
Κάλλιστον εντάφιον η βασιλεία.
μτφρ: το ωραιότερο σάβανο είναι η βασιλεία.
•
(προς τον Ιουστινιανό, αποτρέποντας τον να εγκαταλείψει την Πόλη, στη στάση του Νίκα, το
532 μ.Χ.)

Δεν σωζόμεθα δια της φυγής, παρά να αποθάνωμεν αδόξως,

προτιμότερον να αποθάνωμεν ενδόξως αγωνιζόμενοι.
μτφρ: Δεν σωζόμαστε με την φυγή, από το να πεθάνουμε άδοξα προτιμότερο είναι να
•
πεθάνουμε ένδοξα αγωνιζόμενοι.

(αποθαρρύνοντας τον Ιουστινιανό να φύγει από την Πόλη, στη στάση του Νίκα, το 532 μ.Χ)
Απεικονίσεις μέσων

Βιβλία
Count Belisarius. Robert Graves. Ένα ιστορικό μυθιστόρημα από τον
συγγραφέα του "I, Claudius" που διαθέτει τη Θεοδώρα ως χαρακτήρα.
The Purple Shroud. Stella Duffy (2012). Ένα ιστορικό μυθιστόρημα, για
τα χρόνια της Θεοδώρας ως αυτοκράτειρα.
Theodora: Actress, Empress, Whore.Stella Duffy (2010). Ένα ιστορικό
μυθιστόρημα, για τα χρόνια Θεοδώρας μέχρι που έγινε αυτοκράτειρα.
The Secret History: A Novel of Empress Theodora . Stephanie Thornton
(2013). Ένα ιστορικό μυθιστόρημα, για την άνοδο της Θεοδώρας ως
αυτοκράτειρα.
The Bearkeeper's Daughter. Gillian Bradshaw (1987). Ένας νεαρός
άνδρας από το παρελθόν της Θεοδώρας φτάνει στο παλάτι,
αναζητώντας την αλήθεια από την εξομολόγηση που έγινε σ' αυτόν πριν
από τον θάνατο του πατέρα του.

Ταινία
Η Σάρα Μπερνάρ στον ομώνυμο
Teodora imperatrice di Bisanzio(Σύντομη, 1909) γνωστό και ως
Theodora, Empress of Byzantium. Σκηνοθετημένο από ον τ Ernesto ρόλο της Θεοδώρας του Σαρντού το
Maria Pasquali. 1884.
Teodora, imperatrice di Bisanzio(1954) γνωστό και ως Theodora, Slave
Empress. Σκηνοθετημένο από τον Riccardo Freda. Η Θεοδώρα παίζεται
από την Gianna Maria Canale.

Θέατρο
Theodora, A Drama. (1884) Μια παραγωγή του Victorien Sardou.

Video Games
Η Θεοδώρα είναι ο ηγέτης των Βυζαντινών στο video game Civilization 5 στο Gods and Kings.

Παραπομπές
1. Νικηφόρος Κάλλιστος.
2. Μιχαήλ ο Σύριος.
3. (Αρχαία Ελληνικά) Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως.
4. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204,μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.11
5. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204, μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ. 11-12
6. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204, μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.13
7. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204, μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.12, 14
8. Κοβακιώτης Κωνσταντίνος Πολύδωρου, Η στάση της εκκλησίας και της κοινωνίας απέναντι στα θεατρικά δρώμενα
κατά την περίοδο των πρώτων αιώνων του βυζαντίου., σελ. 56 (http://ikee.lib.auth.gr/record/127804/?ln=el)που
διανέμεται με άδεια χρήσης: (CC BY-SA 3.0 GR), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή,
Τμήμα Θεολογίας, 2011, ανακτήθηκε 18 Δεκεμβρίου 2018
9. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204, μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.14
10. Lynda Garland, Βυζαντινές αυοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204,μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.12
11. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204,μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.17
12. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204,μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.19
13. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204,μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.12
14. Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204,μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.40

Βιβλιογραφία

Ελληνική βιβλιογραφία
Lynda Garland, Βυζαντινές αυτοκράτειρες. Γυναίκες και εξουσία στο Βυζάντιο, 527-1204,μτφρ. Νάνσυ Κουβαράκου,
εκδ.'Ελλην, Αθήνα,2000, σελ.11-41
Κυριακή Γιακουμή, Η Αυτοκράτειρα Θεοδώρα και η παρουσία της στην Απόκρυφη Ιστορία και τις άλλες ιστορικές
πηγές Διπλωματική Εργασία ΑΠΘ Φιλοσοφική Σχολή τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας[1]
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,
Προκοπίου, Ανέκδοτα ή Απόκρυφη Ιστορία, μετάφρ. Αλόης Σιδέρη, εκδ. ΑΓΡΑ
Θεοδώρα του Κάρολου Ντηλ

Αγγλική βιβλιογραφία
Browning, Robert (2003),Justinian and Theodora, Gorgias Press LLC, ISBN 1-59333-053-7
Bury, J. B. "The Later Roman Empire". (Volume 2 deals with the reign of Justinian and Theodora)
Diehl, Charles. "Theodora, Empress of Byzantium" ((c) 1972 by Frederick Ungar Publishing, Inc., transl. by S.R.
Rosenbaum from the original French "Theodora, Imperatrice de Byzance"). Popular account based on the author's
extensive scholarly research.
Garland, Lynda. Byzantine Empresses: Women and Power in Byzantium, AD 527–1204 . London, Routledge, 1999.
Gibbon, Edward. "The History of the Decline and Fall of the Roman Empire ". (See volume 4, chapter 40 for Gibbon's
account of Theodora.)
Procopius The Secret History at the Internet Medieval Sourcebook
Procopius The Secret History at LacusCurtius

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Theodora (6th century) της
Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0.
(ιστορικό/συντάκτες).

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Θεοδώρα_(αυτ

οκράτειρα)&oldid=7461872"

Τελευταία τροποποίηση 21:04, 19 Μαρτίου 2019.

Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό τηνCreative Commons Attribution-ShareAlike License

· μπορεί να ισχύουν και
πρόσθετοι όροι. Δείτε τους Όρους Χρήσης για λεπτομέρειες.