Σύντομη επανάληψη στο Προσφυγικό

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟ Γ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΑΙΩΝΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 σημειώθηκαν οι πρώτες μεταναστεύσεις Ελλήνων από
τη Μ.Ασία, την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου προς την επαναστατημένη Ελλάδα.
2. Οι πρώτες μεταναστεύσεις Ελλήνων οφείλονταν σε οργανωμένο τουρκικό σχέδιο εκρίζωσης του
Ελληνισμού.
3. Οι πρώτοι πρόσφυγες συνετέλεσαν στη διαμόρφωση της πληθυσμιακής σύστασης του νέου
ελληνικού κράτους.

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ

A.1. Ο διωγμός του 1914 (ο πρώτος διωγμός)

Προσφυγικά ρεύματα ως το 1914

1. από ________________________________ λόγω βιαιοπραγιών Βουλγάρων (στη διάρκεια του

1906 _________________________)
2. απέλαση Ελλήνων _________________ ( λόγω _________________________ ζητήματος)

1. από __________________, __________________, ________________και περιοχές που πήρε η

μετά τους Βαλκανικούς (1913,__________________
Συνθήκη Βουκουρεστίου) 2. από ______________ (περιοχή ______________ ) στην ________________________ (το ρεύμα
αναχαιτίστηκε από την ελ. Κυβέρνηση)

Σωστό λάθος και διόρθωση

1. Η τουρκική εθνική συνείδηση αφυπνίστηκε στα τέλη 19ου αιώνα και ενισχύθηκε ιδιαίτερα μετά την
εδαφική συρρίκνωση Οθ. Αυτοκρατορίας (τέλος Βαλκανικών).
2. Αιτία του διωγμού του 1914 αποτέλεσε και η εκκρεμότητας της αναγνώρισης της ελληνικής
κυριαρχίας στα νησιά Αιγαίου από την Τουρκία, που προκάλεσε ελληνοτουρκική ένταση.
3. Οι ελληνικοί πληθυσμοί της Μ. Ασίας πύκνωσαν μετά τον 12ο αιώνα , το 18ο και 19ο αι. μειώθηκαν
λόγω εξισλαμισμών.
4. Στις αρχές του 1914 οι κυβερνήσεις των βαλκανικών χωρών εξεδίωξαν μουσουλμάνους από τη
Σερβία, Βουλγαρία και Ελλάδα, οι οποίοι μετανάστευσαν προς τη Μ.Ασία .
5. Οι διπλωματικές ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης για ανταλλαγή των πληθυσμών στη διάρκεια
του διωγμού του 1914 απέδωσαν καρπούς.
 6. Η Μικτή Επιτροπή δεν λειτούργησε λόγω της εισόδου της Τουρκίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Συμπλήρωση

Μορφές καταπίεσης Ελλήνων από Τούρκους κατά το διωγμό του 1914

1. Έκτακτες ______________________και ______________________ειδών

2. Εμπόδια στο ______________________
3. ______________________πληθυσμών στο εσωτερικό της Μ. Ασίας
4. ______________________ ______________________
5. Σύλληψη και εκτέλεση ______________________μετά την κατάργηση της
__________________________________

A.2. Άλλα προσφυγικά ρεύματα – A.3. Η περίθαλψη –A.4. Η παλλινόστηση

έτος Περιοχές προέλευσης αιτία

κατάληψή της από ________________________

1916 Από ________________________
επιστροφή το ________(πότε;)

Αμοιβαία μετανάστευση ________ ΒουλγάρωνΜετά

- τη συνθήκη του __________ και
1919
____________Ελλήνων το Σύμφωνο ____________________________________________

Από ____________ στα λιμάνια της ________________________ (1917) – κατάληψη ρωσικών επαρχιών από
1919-1921
________________και στην ________________
________________

1914 Από ________________________ (λόγω ίδρυσης αλβανικού κράτους που περιέλαβε την περιοχή αυτή)

1919 Από ______________________ Πεδίο πολεμικών συγκρούσεων

1919 Από ________________________ Υπό ιταλική κατοχή

1919 Από _____________, ______________ (έναρξη μικρασιατικού πολέμου)

1912 κ. εξής
Από __________________________ Υπό ιταλική κατοχή

Συμπλήρωση
 Οι υπηρεσίες που ασχολήθηκαν με την περίθαλψη και παλιννόστηση των προσφύγων ως τα 1921 :

Πότε έργο

Οργανισμός

Υπηρεσία Παλλινοστήσεως και Περιθάλψεως

Υπουργείο Περιθάλψεως

Πατριαρχική Επιτροπή

Ανωτάτη Διεύθυνσις Περιθάλψεως

Β.1. Η έξοδος

Ερωτήσεις μελέτης

1. Από ποιες περιοχές και κάτω από ποιες συνθήκες εγκατέλειψαν τις εστίες τους οι Έλληνες της
Μ.Ασίας και της Αν. Θράκης μετά την μικρασιατική καταστροφή;

Να αντιστοιχίσεις τα γεγονότα με τις χρονολογίες

1. ο ελληνικός στρατός στη Σμύρνη – επέκταση ζώνης κατοχής

i. 15 Μαίου 1919

1. ήττα Βενιζέλου στις εκλογές-αντιβενιζελική κυβέρνηση

ii. 24 Ιουλίου 1920

1. Συνθήκη Σεβρών (η περιοχή της Σμύρνης παραχωρείται στην Ελλάδα)

iii. Νοέμβριος 1920

1. μικρασιατική καταστροφή – μεγάλο προσφυγικό ρεύμα προς Ελλάδα

iv. Δεκέμβριος 1920

1. επιστροφή Κωνσταντίνου-οι σύμμαχοι εγκαταλείπουν την Ελλάδα-ισχυροποίηση εθνικιστών

v. Αύγουστος 1922 2. Κεμάλ
 Συμπλήρωση

1. Οι Έλληνες της _________________ πήραν προθεσμία ενός μηνός και τους δόθηκε έτσι η
δυνατότητα να πάρουν μαζί τους την κινητή περιουσία τους.
2. Μετά την καταστροφή πρόσφυγες από τα ____________, το _______________ και τα
_________________, κατέφυγαν στην Ελλάδα.

 Αρκετοί Έλληνες του _________________ κατέφυγαν μετά την καταστροφή στη _______________.

1. _________________ Έλληνες που παρέμειναν μετά την καταστροφή στην _______________ και
την_____________________, ήρθαν στην Ελλάδα το ________________με τη φροντίδα της
____________________________.
2. Ήδη πριν από την καταστροφή Έλληνες της Μ. Ασίας (από τον ________________, την
_________________και την ___________________) κατέφυγαν στη ________________ή την
______________________.
3. Διώξεις Ελλήνων έγιναν μετά την καταστροφή στη __________________________(_περιοχή
__________________). Αιχμάλωτοι και όμηροι 18-45 ετών που οδηγήθηκαν προς το
______________________________, πέθαναν από τις κακουχίες και την ασιτία.

 Οι Έλληνες της Χερσονήσου της ________________________έφυγαν αργότερα.

Β.2. Το πρώτο διάστημα

Ερωτήσεις μελέτης

1. Ποιος ήταν ο συνολικός αριθμός των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα και ποιες οι
συνθήκες διαβίωσής τους το πρώτο διάστημα της άφιξής τους
2. Πώς αντιμετωπίστηκαν οι ανάγκες των προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής κατά το πρώτο
διάστημα;
3. Πώς αντιμετώπιζαν οι πρόσφυγες την παραμονή τους στην Ελλάδα πριν και μετά την υπογραφή της
Σύμβασης Ανταλλαγής της Λοζάνης;

Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Οι πρώτες απογραφές των προσφύγων καταγράφουν αριθμό μεγαλύτερο από τον πραγματικό.
2. Η ελονοσία και ο τύφος θέριζαν τους πρόσφυγες στις πόλεις.
3. Με την άφιξη των προσφύγων το έργο της αποκατάστασης των προσφύγων ανέλαβε η Μικτή
Επιτροπή.
4. Το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1924.
5. Η υπογραφή της Σύμβασης της Λοζάνης κράτησε ζωντανή την ελπίδα των προσφύγων για
επιστροφή στις χαμένες τους πατρίδες.

Πολλαπλής επιλογής
 Το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων

 Ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1922

 Ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1922
 Εγκατέστησε τους πρόσφυγες σε ξύλινα παραπήγματα και αυτοσχέδιες κατασκευές
 Εγκατέστησε τους πρόσφυγες σε νέους συνοικισμούς και προσφυγικές πολυκατοικίες
 Χρησιμοποίησε κάθε διαθέσιμο στεγασμένο χώρο (σχολεία, εκκλησίες, τζαμιά, θέατρα, στρατώνες,
δημ. κτίρια, αποθήκες, υπόγεια)
 Έκανε επιτάξεις σπιτιών
 Έκανε επιτάξεις εκκλησιών και τζαμιών

Β.3.Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΛΟΖΑΝΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ

Ερωτήσεις μελέτης

1. Να αναφέρετε το περιεχόμενο της Σύμβασης της Λοζάνης.

2. Πώς αντέδρασαν οι πρόσφυγες στην υπογραφή της Σύμβασης της Λοζάνης;
3. Να αποδώσετε το περιεχόμενο του όρου Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής.

Συμπλήρωση

Οι όροι της Σύμβασης της Λοζάνης ήταν οι εξής :

1. ____________________ανταλλαγή των ____________ ____________της Τουρκίας_και των

________________ ________________ της Ελλάδας
2. Η Σύμβαση ισχύει και για τους ________________________και για όσους
______________________________________
3. Η Σύμβαση έχει __________________ ισχύ για όλες τις μετακινήσεις από
___________________________________ (__________________________)
4. Της ανταλλαγής εξαιρούνται οι
______________________________________________________________ και οι
______________________________________________________

οι ανταλλάξιμοι :

5. αποβάλλουν _________________________________________________και παίρνουν

______________________________________________________________________
6. μπορούν να ____________________________________________________________
7. δικαιούνται
________________________________________________________________________________
8. Η ______________________________τους διευκολύνει στη μετακίνηση
 Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Η ανταλλαγή ήταν μαζική και υποχρεωτική, ενώ οι προηγούμενες παρόμοιες συμφωνίες είχαν
εθελοντικό χαρακτήρα.
2. Οι πρόσφυγες οργάνωσαν συλλαλητήρια υπέρ της υπογραφής της Σύμβασης, διότι τους
ικανοποιούσε ο όρος περί αποζημιώσεως.
3. Με την υπογραφή της Σύμβασης οι ηγεσίες Ελλάδος και Τουρκίας διασφάλιζαν και αναγνώριζαν τα
νέα σύνορα και επιτύγχαναν την εθνική ομοιογένεια .
4. Η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας στα χρόνια του Μεσοπολέμου οφείλεται και στην υπογραφή της
Σύμβασης της Ανταλλαγής.
5. Η Μ.Ε.Α. ιδρύθηκε βάσει του άρθρου 11 της Σύμβασης
6. Η Μ.Ε.Α. είχε ως έδρα της την Κωνσταντινούπολη και 14 μέλη.
7. Έργο της Μ.Ε.Α. ήταν ο καθορισμός του τρόπου μετανάστευσης και η καταβολή της προβλεπόμενης
αποζημίωσης.

Συμπλήρωσης

Η σκοπιμότητα της υπογραφής της σύμβασης της Λοζάνης

Βενιζέλος και Κεμάλ :

1. Διασφάλιζαν και αναγνώριζαν _____________________________________

2. Επιτυγχανόταν και στις δυο χώρες _____________________________________
3. Μπορούσαν απρόσκοπτα να ασχοληθούν με _____________________________________
4. Συμφωνούσε η _____________________________________

Η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής

1. Ιδρύθηκε βάσει του ___________________________________________

2. Έδρα _______________________________________
3. Είχε ______________ μέλη (____ Έλληνες-____Τούρκοι-____από ουδέτερες χώρες)
4. Αρμοδιότητες της ήταν:

Α.___________________________________________________________________

Β.___________________________________________________________________

Γ.1.Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ (Ε.Α.Π.)

Συμπλήρωση

Η ΕΑΠ ιδρύθηκε από την _____________________________τον ______________________ του

1923. Ήταν ________________οργανισμός με πλήρη ________________________________.
Έδρα της ήταν η _____________ και αποστολή της η __________________________________ και
η _______________________________________ των προσφύγων.
 Τα μέσα που διέθεσε η ελληνική κυβέρνηση στην Ε.Α.Π. :

1. Ιδιοκτησίες ____________________ και ________________, κτήματα ____________________και

__________________________γη. (σύνολο ______________________στρέμματα)
2. ________________μέσα ή γύρω από πόλεις για ανέγερση __________________
3. Δύο εξωτερικά __________ (______, _______)
4. Προσωπικό Υπουργείου ___________________ και Υπουργείου ___________________________

Πολλαπλής επιλογής

Παράμετροι που έλαβε υπόψη της η Ε.Α.Π. για την αποκατάσταση των προσφύγων ήταν :

 Η διάκριση σε εύπορους και άπορους πρόσφυγες

 Η διάκριση σε αστούς και αγρότες
 Ο τόπος εγκατάστασης
 Ο τόπος προέλευσης
 Οι αντικειμενικές συνθήκες
 Ο ψυχικός τραυματισμός των προσφύγων

Η ΕΑΠ έδωσε βάρος στην αγροτική αποκατάσταση, γιατί:

 ήταν ταχύτερη και λιγότερο δαπανηρή

 θα βελτιωνόταν το βιοτικό επίπεδο των προσφύγων
 Η αγροτική παραγωγή ήταν η βάση της ελλ. οικονομίας
 Θα αποφεύγονταν οι κοινωνικές ανισότητες.
 Θα αποφεύγονταν οι κοινωνικές αναταραχές

Η ΕΑΠ έδωσε προτεραιότητα στην εγκατάσταση στη Μακεδονία και Δυτική Θράκη, γιατί :

 Στις περιοχές αυτές οι αυτόχθονες κάτοικοι ήταν πιο φιλόξενοι και έτσι θα δημιουργούνταν λιγότερα
προβλήματα αποδοχής των προσφύγων
 Υπήρχαν εκεί τα εγκαταλειμμένα κτήματα Μουσουλμάνων και Βουλγάρων και θα εξασφαλιζόταν έτσι
γρήγορη αποκατάσταση και αύξηση της παραγωγής.
 Οι περιοχές αυτές ήταν κατάλληλες για καλλιέργεια δημητριακών, που ήταν απαραίτητη για την
επίλυση του επισιτιστικού προβλήματος της χώρας.
 Οι πρόσφυγες προτιμούσαν τις περιοχές αυτές λόγω του πιο υγιεινού κλίματος.
 Θα καλυπτόταν το δημογραφικό κενό των περιοχών εκείνων και θα εποικίζονταν παραμεθόριες
περιοχές

Σωστό – λάθος και διόρθωση

1. Το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων λειτούργησε ως το 1930.
2. Η ΕΑΠ λειτούργησε ως το 1930.
3. Αμπελοπαραγωγοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στο Σουφλί και στην Έδεσσα.
4. Η ΕΑΠ προσπάθησε να εγκαταστήσει πρόσφυγες με κοινή καταγωγή στην ίδια περιοχή.
5. Την αποκατάσταση των προσφύγων διευκόλυνε η μεγάλη κινητικότητα των προσφύγων.
6. Η αστική αποκατάσταση ήταν πιο δαπανηρή από την αγροτική.

Γ.2.Η αγροτική αποκατάσταση

Συμπλήρωσης

Οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε ______________________________, νέους

_____________________προσαρτημένους σε _____________ και νέους ________
_______________ _________________.

Πολλαπλής επιλογής
Ο παραχωρούμενος κλήρος ποίκιλλε (σε μέγεθος) ανάλογα με :

 Το μέγεθος της οικογένειας των προσφύγων

 την περιοχή εγκατάστασης
 την οικονομική κατάσταση των προσφύγων
 την ποιότητα εδάφους
 τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής
 το είδος της καλλιέργειας
 τη δυνατότητα άρδευσης
 την προσδοκώμενη παραγωγή

Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Οι παραχωρούμενοι κλήροι ήταν συνήθως τεμάχια αγρών σε διαφορετικές τοποθεσίες
2. η διανομή κλήρου ήταν από την αρχή οριστική.
3. εκτός του κλήρου παραχωρούνταν και στέγη , χρήματα για τα πρώτα έξοδα εγκατάστασης, εργαλεία,
σπόροι, λιπάσματα και ζώα.
4. Τα κτίσματα αποτελούνταν από τρία δωμάτια, μία αποθήκη και ένα σταύλο.
5. Τα σπίτια χτίζονταν είτε με το σύστημα της ______________________είτε με __________________
6. Η πληρωμή του κλήρου γινόταν είτε με δόσεις είτε με πληρωμή όλου του χρέους στην Αγροτική
Τράπεζα μετά τη διάλυση της ΕΑΠ (1930).
7. Οι πρόσφυγες ελάμβαναν αρχικά τίτλο απλής κατοχής και μετά την αποπληρωμή του χρέους τίτλο
πλήρους κυριότητας
 Γ.3.Η ΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Αντιστοίχιση

Διαφορές αστικής - αγροτικής αποκατάστασης

1. Περιλάμβανε κλήρο και στέγη

Αγροτική 2. Ήταν έργο της ΕΑΠ
3. Την ανέλαβε περισσότερο το κράτος (η ΕΑΠ έδωσε οικονομική βοήθεια σε επιχειρήσεις)
4. περιλάμβανε μόνο στέγαση (όχι εργασία)
5. συνάντησε περισσότερα εμπόδια
Αστική 6. ήταν πιο γρήγορη και λιγότερη δαπανηρή

Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Στις πόλεις ήταν μεγάλος ο αριθμός των προσφύγων και λίγα τα ανταλλάξιμα (μουσουλμανικά)
σπίτια.
2. Λόγω της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας τα κρατικά οικιστικά προγράμματα υλοποιήθηκαν
γρήγορα.
3. Οι προσφυγικοί συνοικισμοί χτίστηκαν ως επέκταση των πόλεων όπου εγκαταστάθηκαν οι
πρόσφυγες και διέθεταν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις υποδομής.
4. Αρκετοί πρόσφυγες ίδρυσαν προσφυγικούς οικοδομικούς συνεταιρισμούς ή έλαβαν άτοκα
στεγαστικά δάνεια.
5. Καισαριανή, Βύρωνας, Νέα Ιωνία, Koκκινιά, Ν. Σμύρνη, Καλλίπολη ήταν οι κυριότεροι προσφυγικοί
συνοικισμού που ανήγειρε το κράτος.
6. Στην αποκατάσταση των προσφύγων δεν έπαιξαν ρόλο οι μεταξύ τους κοινωνικές ανισότητες.

Δ.1.Η ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΩΝ

Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Βάσει της Σύμβασης της Λοζάνης οι ανταλλάξιμοι δικαιούνταν ως αποζημίωση περιουσία ίσης αξίας
με αυτήν που εγκατέλειψαν
2. Λόγω καθυστέρησης της εκτίμησης πρκρίθηκε η λύση να καταβληθεί προκαταβολή της
αποζημίωσης από την Αγροτική Τράπεζα .
3. Οι δικαιούχοι αποζημίωσης υπέβαλλαν δηλώσεις στο Υπουργείο Περιθάλψεως.
4. Η εξέταση των δηλώσεων γινόταν από ειδικές επιτροπές προσφύγων αποτελούμενες από
συμπατριώτες των ενδιαφερομένων.
5. Η οριστική εκτίμηση γινόταν από Πρωτοβάθμιες Επιτροπές Εκτίμησης, ενώ Δευτεροβάθμιες
Επιτροπές Εκτίμησης τις επανεξέταζαν αν υπήρχαν προβλήματα.
6. Το έργο της εκτίμησης βοηθήθηκε από την Τουρκία.

Συμπλήρωση
 Ποιοι φορείς ανέλαβαν την εκτίμηση των περιουσιών που εγκαταλείφθηκαν

1. ______________________________________________
2. ______________________________________________
3. ______________________________________________

Δ.2.Η ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Αντιστοίχιση

1. Συμφωνία ΄Αγκυρας
Ιούνιος 1925 2. Σύμβαση Εμπορίου, εγκατάστασης και ναυτιλίας
Δεκέμβριος 1926 3. Σύμβαση Άγκυρας
4. Σύμφωνο Φιλίας, ουδετερότητας και διαιτησίας
1928 5. Πρωτόκολλο για περιορισμό ναυτικών εξοπλισμών
10 Ιουνίου 1930 6. Συμφωνία Αθηνών
7. επάνοδος Φιλελευθέρων στην εξουσία
30 Οκτωβρίου 1930

Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Η Συμφωνία της ΄Αγκυρας ρύθμιζε το ζήτημα των Ελλήνων της Κ/Πολης, των μουσουλμάνων της
Θράκης και των φυγάδων
2. Το Σύμφωνο Φιλίας, ουδετερότητας και διαιτησίας όριζε ότι οι ανταλλάξιμες περιουσίες ανήκουν στο
ελληνικό και τουρκικό δημόσιο αντίστοιχα.
3. Η Συμφωνία των Αθηνών προέβλεπε αμοιβαία απόσβεση των οικονομικών υποχρεώσεων Ελλάδας-
Τουρκίας
4. Οι πρόσφυγες θεωρούσαν άδικο το συμψηφισμό των περιουσιών Ελλήνων και Μουσουλμάνων
ανταλλάξιμων, γιατί οι ελληνικές περιουσίες ήταν μεγαλύτερες από τουρκικές.
5. Η Εθνική Τράπεζα παρακράτησε το 35% της προκαταβολής της αποζημίωσης των ανταλλαξίμων.
6. Το ελληνικό δημόσιο δέχθηκε το διακανονισμό των προσφυγικών χρεών.
7. Η Σύμβαση Εμπορίου, εγκατάστασης και ναυτιλίας του 1930 έδινε τη δυνατότητα ταξιδιών ή
εγκατάστασης στο άλλο κράτος (Ελλάδα ή Τουρκία αντίστοιχα).
8. Σημαντικό μέρος του προσφυγικού πληθυσμού εγκατέλειψε εκλογικά τον Βενιζέλο στις εκλογές του
1932 και 1933.

Αντιστοίχιση

Συμφωνία ΄Αγκυρας 1. ρυθμίζει ζήτημα Ελλήνων ΚΠολης - μουσουλμάνων Θράκης και

φυγάδων
2. ορίζει ότι οι ανταλλάξιμες περιουσίες ανήκουν στο δημόσιο (ελ.
Σύμφωνο Φιλίας, ουδετερότητας και διαιτησίας
και τουρκ. αντίστοιχα)
3. προβλέπει αμοιβαία απόσβεση οικονομικών υποχρεώσεων
Πρωτόκολλο για περιορισμό ναυτικών εξοπλισμών Ελλάδας-Τουρκίας
 4. Παρέχει τη δυνατότητα ταξιδιών ή εγκατάστασης στο άλλο
κράτος
Σύμβαση Εμπορίου, εγκατάστασης και ναυτιλίας

Ε.1.Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Η δεινή οικονομική κατάσταση και η πολιτική αστάθεια της περιόδου 1923-30 δυσχέραναν το έργο
της αποκατάστασης των προσφύγων.
2. Το πρόβλημα της αποκατάστασης των προσφύγων αντιμετωπίστηκε με επιτυχία παρά τον τεράστιο
αριθμό τους.
3. Η βιασύνη, ο εμπειρισμός, η προχειρότητα και η εξυπηρέτηση άμεσων αναγκών ή πολιτικών
σκοπιμοτήτων αποτέλεσαν σημαντικά προβλήματα του έργου της αποκατάστασης των προσφύγων
4. Η Ε.Α.Π. παρά το ότι ήταν υπό διεθνή έλεγχο δεν κατόρθωσε να αποστασιοποιηθεί από την ελληνική
πολιτική ζωή, γεγονός που μείωσε την αποτελεσματικότητά της.
5. Η παραχώρηση από το κράτος υλικών μέσων και ανθρώπινου δυναμικού στην ΕΑΠ βοήθησε
σημαντικά το έργο της αποκατάστασης των προσφύγων.
6. Το κύριο μέρος της αποκατάστασης των προσφύγων συντελέστηκε μεταξύ 1924-1934.
7. Οι εύποροι πρόσφυγες δυσκολεύτηκαν να αναμειχθούν με τους γηγενείς, ενώ αντίθετα οι μεγάλη
μάζα των προσφύγων αφομοιώθηκε ευκολότερα.
8. Οι πρόσφυγες θεωρούσαν ότι η Σύμβαση Ανταλλαγής της Λοζάνης (1923) και το ελληνοτουρκικό
σύμφωνο (1930) παραβίασαν βασικά δικαιώματά τους.
9. Το κράτος αποζημίωσε πλήρως τους πρόσφυγες.
10. Η ανταλλάξιμη περιουσία περιήλθε μόνο στους πρόσφυγες.
11. Οι πρόσφυγες απέκτησαν –με την άφιξή τους- την ελληνική ιθαγένεια και πλήρη πολιτικά δικαιώματα
12. Η διάσταση μεταξύ προσφύγων και γηγενών ήταν εμφανής ως τη δεκαετία του 1940.

Πολλαπλής επιλογής

Η ανομοιογενής σύνθεση των προσφύγων οφειλόταν σε διαφορές :

 Κοινωνικής προέλευσης (=πλούσιοι - φτωχοί, αστοί-αγρότες κλπ)

 Πολιτιστικές
 Διαλεκτικές- γλωσσικές (100.000 τουρκόφωνοι)
 Ιδεολογικές

Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπιζε η μεγάλη μάζα των προσφύγων ήταν :

 Η στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων.

 Η ψυχική τους οδύνη, λόγω της απώλειας της πατρίδας και των δικών τους
 Η απαγόρευση απόκτησης ιδιοκτησίας.
 Το άγχος της επιβίωσης και της βελτίωσης της ζωής τους
  Η αντιμετώπιση τους από το κράτος.
 Οι συχνά κακές μεταξύ τους σχέσεις.
 Η αντιμετώπιση τους από τους γηγενείς.

Γιατί η ανταλλάξιμη περιουσία δεν περιήλθε μόνο στους πρόσφυγες :

 Γιατί παραβιάστηκαν οι υπάρχοντες προ του 1922 νόμοι που απαγόρευαν τη μεταβίβαση
μουσουλμανικής περιουσίας σε ντόπιους.
 Γιατί εφαρμόστηκαν οι υπάρχοντες προ του 1922 νόμοι που επέτρεπαν τη μεταβίβαση
μουσουλμανικής περιουσίας σε ντόπιους.
 Γιατί υπήρχε έλλειψη κτηματολογίου και ξεκάθαρων τίτλων ιδιοκτησίας.
 Γιατί η οριοθέτηση και η περίφραξη των ιδιοκτησιών ήταν δύσκολη
 Γιατί η οριοθέτηση και η περίφραξη των ιδιοκτησιών ήταν αδύνατη με τα μέσα της εποχή.
 Γιατί το κράτος παραχώρησε ανταλλάξιμα και σε γηγενείς ακτήμονες ή ευαγή ιδρύματα
 Το κράτος αρνήθηκε την παραχώρηση ανταλλάξιμων.

Η διάσταση μεταξύ γηγενών - προσφύγων

 Βασική αιτία της διάστασης μεταξύ γηγενών - προσφύγων ήταν η διαφορά καταγωγής.
 Οι πρόσφυγες κατηγορούνταν από τους γηγενείς για τη ροπή τους προς τη διασκέδαση, τον
κοσμοπολιτισμό τους και τη συμπεριφορά των γυναικών τους.
 Οι πρόσφυγες κατηγορούνταν από τους γηγενείς για την έλλειψη εργατικότητας που τους
χαρακτήριζε.
 Οι γηγενείς έθεταν υπό αμφισβήτηση την ελληνικότητα των προσφύγων.
 Οι γηγενείς κατηγορούνταν από τους πρόσφυγες για το χαμηλό μορφωτικό και πολιτιστικό τους
επίπεδο.
 Οι γηγενείς κατηγορούνταν από τους πρόσφυγες για την αυστηρότητα των ηθών τους..

Αντιστοίχιση

1. Ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας, στην ιδιοκτησία γης και στις επιχειρηματικές δραστηριότητες
Οικονομική ζωή
2. Οι αντιβενιζελικοί μισούσαν τους πρόσφυγες γιατί εντάχθηκαν στο κόμμα Φιλελευθέρων
3. Οι πρόσφυγες των συνοικισμών ήταν απομονωμένοι και δεν έκαναν μικτούς γάμους
Πολιτική ζωή
4. Οι εκτός συνοικισμών πρόσφυγες είχαν στενότερη επικοινωνία με τους γηγενείς και οι μικτοί
γάμοι μεταξύ τους ήταν συχνοί
Κοινωνική ζωή
5. Ο όρος «πρόσφυγας» απέκτησε υποτιμητική σημασία

Πώς εκφράστηκε η διάσταση προσφύγων και γηγενών κατά τομείς

 Ε.2.ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΙΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

Σωστό-λάθος και διόρθωση

1. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις διατηρήθηκαν φιλικές για πέντε δεκαετίες .

2. Με την άφιξη των προσφύγων ο πληθυσμός της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 35% μεταξύ 1920-1928.
3. Με την άφιξη των προσφύγων ο πληθυσμός της πρωτεύουσας διπλασιάστηκε.
4. Με την ανέγερση των προσφυγικών συνοικισμών δημιουργήθηκε το ενιαίο πολεοδομικό συγκρότημα
της Θεσσαλονίκης.
5. Το ποσοστό των μη Ελλήνων Ορθοδόξων κατοίκων της ελληνικής επικράτειας το 1920 ανερχόταν σε
20% , ενώ το 1928 μειώθηκε σε 6% .
6. Το ποσοστό των μη Ελλήνων Ορθοδόξων κατοίκων της Μακεδονίας το 1920 ανερχόταν σε 48% ,
ενώ το 1928 μειώθηκε σε 13% .
7. Ο εξελληνισμός της Κρήτης, της Λέσβου, της Χίου και της Λήμνου ήταν πλήρης.
8. Η εθνική ομοιογένεια που προέκυψε με την άφιξη των προσφύγων συνετέλεσε στην κατοχύρωση και
ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό των νέων περιοχών που προσαρτήθηκαν μετά τους Βαλκανικούς
Πολέμους.

Συμπλήρωση αριθμητικών δεδομένων

ποσοστο

Αύξηση πληθυσμού Ελλάδας

Αύξηση πληθυσμού πρωτεύουσας

Μη Έλληνες Ορθόδοξοι Ελλάδας 1920

Μη Έλληνες Ορθόδοξοι Ελλάδας 1928

Μη Έλληνες Ορθόδοξοι Μακεδονίας 1920

Μη Έλληνες Ορθόδοξοι Μακεδονίας 1928

αύξηση αγροτικής παραγωγής μεταξύ 1922-1931

Αύξηση καλλιεργούμενων εκτάσεων μεταξύ 1922-1931

 Αύξηση αριθμού βιομηχανικών μονάδων μεταξύ 1922-1932

Πολλαπλής επιλογής

Συνέπειες από την άφιξη των προσφύγων στην αγροτική οικονομία

 Αναδιάρθρωση καλλιεργειών
 διπλασιασμός αγροτικής παραγωγής μεταξύ 1922-1931
 διπλασιασμός αγροτικής παραγωγής μεταξύ 1922-1932
 τριπλασιασμός αγροτικής παραγωγής μεταξύ 1922-1931
 επάρκεια σε σιτηρά
 Αύξηση καλλιεργούμενων εκτάσεων κατά 50% μεταξύ1923-1931
 Αύξηση καλλιεργούμενων εκτάσεων κατά 50% μεταξύ1922-1931
 Αύξηση καλλιεργούμενων εκτάσεων κατά 70% μεταξύ1922-1931
 Εφαρμογή αμειψισποράς
 Εφαρμογή μονοκαλλιέργειας
 Εφαρμογή πολυκαλλιέργειας
 Στήριξη μεγάλης ιδιοκτησίας
 Στήριξη μικρής ιδιοκτησίας
 Μεγάλα κρατικά εγγειοβελτιωτικά έργα κυρίως στη Μακεδονία για εξασφάλιση νέων εκτάσεων
 Εισαγωγή νέων καλλιεργειών
 περιορισμός παλαιών καλλιεργειών (καπνός, βαμβάκι, σιτηρά)
 επέκταση παλαιών καλλιεργειών (καπνός, βαμβάκι, σιτηρά)
 Ποιοτική και ποσοτική βελτίωση κτηνοτροφίας και πτηνοτροφίας
 Ανάπτυξη σταφιδοκαλλιέργειας
 Ανάπτυξη δενδροκομίας, σηροτροφίας, αλιείας

Συνέπειες από την άφιξη των προσφύγων στην αγροτική οικονομία

 διπλασιασμός βιομηχανικών μονάδων μεταξύ 1922-1936 αλλά διατήρηση παραδοσιακών δομών

λειτουργίας
 διπλασιασμός βιομηχανικών μονάδων μεταξύ 1922-1932 αλλά διατήρηση παραδοσιακών δομών
λειτουργίας
 διπλασιασμός βιομηχανικών μονάδων μεταξύ 1922-1932 και εκσυγχρονισμός δομών λειτουργίας
 Νέο, ειδικευμένο, φθηνό εργατικό δυναμικό
 Διατήρηση του χρονίου προβλήματος της έλλειψης εργατικού δυναμικού
 Συρρίκνωση της καταναλωτικής αγοράς
 Διεύρυνση της καταναλωτικής αγοράς
 Δράση ικανών επιχειρηματιών (βιομηχάνων και μεγαλεμπόρων από Μ.Ασία και ΚΠολη)
 Ένταξη των γυναικών στον ενεργό πληθυσμό
 Συνέπειες από την άφιξη των προσφύγων στον πολιτισμό

 Μετέφεραν την μακραίωνη πολιτιστική παράδοσή τους

 Παρέμειναν πολιτιστικά απομονωμένοι
 επηρέασαν την πολιτιστική εξέλιξη της Ελλάδας
 επηρέασαν ελάχιστα την πολιτιστική εξέλιξη της Ελλάδας
 Διαμόρφωσαν την ελληνική ταυτότητα
 Διέπρεψαν στα γράμματα: Σεφέρης, Βενέζης, Πολίτης, Θεοτοκάς, Δούκας, Κόντογλου, Καλομοίρης
 Διέπρεψαν στα γράμματα και τέχνες : Κόντογλου, Καλομοίρης
 Διέπρεψαν στα γράμματα: Σεφέρης, Βενέζης, Καλομοίρης
 Η λαϊκή μουσική των προσφύγων επηρέασε και διαμόρφωσε την ελληνική λαϊκή αστική μουσική
(ρεμπέτικο)
 Οι οργανοπαίχτες και τραγουδιστές από τη Μ.Ασία κυριάρχησαν ως το 1960

Οι οργανοπαίχτες και τραγουδιστές από τη Μ.Ασία κυριάρχησαν ως το 1940