Sổ Tay Phòng Chống Tự

Hại (self-harm) và Tự Tử

BEAUTIFUL MIND VN
Nguyễn Đỗ Khả Tú (Hải Đường Tĩnh Nguyệt)
Nguyễn Khánh Linh (KLinh)
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Mục lục
Giới Thiệu Và Miễn Trừ Trách Nhiệm .........................3
Tự Hại .......................................................................4
Những Điều Nên Biết......................................................................... 5
Các Dấu Hiệu Nhận Biết ................................................................... 6
Con Đường Hồi Phục ......................................................................... 8
Chữa trị chuyên nghiệp cho tự cắt và tự hại .........................11
Giúp đỡ người thân hoặc bạn bè đang tự tổn thương ......12
Tự Tử ...................................................................... 14
Tại sao người ta chọn tự tử ..........................................................15
Tự Tử và Giới Tính ...........................................................................16
Những Điều Nên Biết.......................................................................17
Những Dấu Hiệu Cảnh Báo ...........................................................19
Phòng Chống Tự Tử .........................................................................21
Giúp đỡ người có ý định tự tử .....................................................24
Một Số Trang Web Hoặc Ứng Dụng Có Ích* .............. 25
Danh Sách Các Địa Chỉ Khám Hoặc Phòng Khám Đáng
Tin Cậy Ở Việt Nam ................................................. 29
Hà Nội ....................................................................................................29
TP. HCM.................................................................................................30
Danh Sách Các Dịch Vụ Hỗ Trợ Trẻ Em ..................... 32
Hà Nội ....................................................................................................32
TP. HCM.................................................................................................32

2
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Giới Thiệu Và Miễn Trừ Trách

Nhiệm
Cuốn booklet “Sổ Tay Phòng Chống Tự Hại và Tự Tử” tổng hợp
những thông tin, những nhận biết về triệu chứng và cách phòng
chống về tự hại và tự tử. Do tự tử là chủ đề nhạy cảm, có thể gây
ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm lý, mọi người cần cân nhắc trước
khi đọc. Vì là dạng booklet nên một số thông tin sẽ được lược
bỏ. Nếu các bạn muốn đọc các bài viết chi tiết về tự hại hay tự
tử, hãy truy cập vào website của BMVN: beautifulmindvn.com

Sổ tay này chỉ cung cấp thông tin để các bạn hiểu thêm về tự hại
và tự tử. Nó không phục vụ mục đích tự chẩn đoán. Trong mọi
trường hợp, Beautiful Mind VN không chịu trách nhiệm về mọi
hậu quả có thể phát sinh từ việc trích dẫn nội dung và/hoặc sử
dụng thông tin từ bản dịch này dưới bất kỳ hình thức nào. Gặp
bác sĩ hoặc chuyên gia để được tư vấn và có thông tin chuyên
môn chính xác và phù hợp nhất.

3
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Tự Hại
Có một số người cố tình làm đau bản thân họ nhưng không để
ảnh hưởng đến tính mạng. Một số phương thức mà họ thường
dùng bao gồm tự cắt, tự làm phỏng hoặc tự cào trầy da mình.
Thường thì vết thương hoặc sẹo nằm ở những nơi họ có thể dễ
dàng che đi ánh mắt người ngoài. Cơn đau mang mục đích hữu
dụng mà họ không quan tâm đến sức ảnh hưởng của nó lên
ngoài hình bên ngoài.

Tự tổn thương bản thân có thể là một cách để đối phó với
những vấn đề. Nó có thể giúp bạn miêu tả cảm xúc của bản thân
mà bạn không thể nào nói thành lời được, phân tán sự chú ý
của bạn khỏi cuộc sống, hoặc giải thoát nỗi đau cảm xúc. Sau đó
bạn có thể sẽ cảm thấy khá hơn – ít nhất là trong một khoảng
thời gian ngắn. Nhưng khi cảm giác đau đớn ấy trở lại, bạn cảm
thấy bị thôi thúc phải tổn thương bản thân lần nữa.

Pinterest

4
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Hành vi này có thể là triệu chứng của nhiều chứng bệnh tâm lý
có trong DSM-5 như rối loạn ranh giới, đặc biệt là những bệnh
có liên quan đến việc lạm dụng thuốc, chất kích thích, rối loạn
ăn uống, trầm cảm hoặc rối loạn căng thẳng sau chấn thương
tâm lý. Hiện nay có khoảng 4% dân số báo cáo rằng họ đã và
đang có những hành vi tự làm tổn thương bản thân và nhiều
người trong số họ không có đủ cơ sở để được chẩn đoán bệnh.

Nếu bạn muốn dừng việc tự cắt hay tự tổn thương bản thân
nhưng không biết làm thế nào, hãy nhớ lấy điều này: Bạn xứng
đáng có được điều tốt hơn, cảm giác tốt hơn và bạn có thể đạt
được điều đó mà không cần phải tổn thương bản thân.

Những Điều Nên Biết

Vì sao có những người tự làm tổn thương mình như vậy? Có
nhiều lời giải thích khác nhau cho hành vi này, nhưng thông
thường nhất là tự tổn thương là một cách thể hiện và đối phó
với nỗi áp lực sâu thẳm. Đối với họ, tự cắt như là một cách tự
trừng phạt bản thân và phản chiếu nỗi bối rối thất vọng và giận
dữ. Trong một số trường hợp khác, một người chọn phương
thức tự làm đau bản thân để đấu tranh với khoảng thời gian cô
độc kéo dài và cảm xúc trống rỗng đi kèm với sự vắng mặt của
người thân trong gia đình và bạn bè thân thiết.

Tuy tự cắt có thể giúp giải phóng cảm xúc cá nhân và khiến bạn
cảm thấy mình có quyền điều khiển nhưng nó lại là một
phương thức thích nghi có hại trong việc điều tiết cảm xúc tiêu
cực mãnh liệt. Tự hại có thể gây nghiện, và thường nó sẽ chuyển
thành hành vi cưỡng chế có vẻ như không thể nào dừng lại. Cảm
xúc giải thoát chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, bạn có thể gây ra
những tổn thương rất nặng và bạn có thể đối mặt với những

5
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

nguy cơ lớn hơn ở cuối con đường. Nếu bạn không học những
cách khác để đối phó với cơn đau cảm xúc, bạn sẽ làm tăng
nguy cơ mắc rối loạn trầm cảm, lạm dụng thuốc và cồn, và cả tự
tử.

Điều quan trọng là: tự hại và tự cắt không giúp bạn với
những vấn đề khiến bạn muốn tổn thương bản thân ngay
từ đầu. Có rất nhiều cách để những vấn đề khiến bạn tự hại
có thể được quản lý hoặc vượt qua.

Các Dấu Hiệu Nhận Biết

Tự tổn thương bản thân bao gồm những gì bạn cố ý làm để gây
ra thương tích trên người. Một số cách thường thấy bao gồm:

- Cắt hoặc cào nặng tay bạn.

- Tự làm bỏng bản thân
- Tự đánh hoặc tự đập đầu bạn

6
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

- Tự đấm vào người hoặc tự quăng mình vào tường hoặc

các vật cứng
- Cố tình không để vết thương lành
- Uống thuốc độc hoặc nuốt những thứ không thích hợp

Tự tổn thương bản thân còn bao gồm những cách khó thấy khác
hoặc để bản thân lâm vào nguy hiểm như lái xe không cẩn thận,
nốc rượu, dùng quá nhiều thuốc hoặc quan hệ tình dục không
an toàn.

Những dấu hiệu cho thấy người thân hoặc bạn bè đang tự cắt
hoặc tự hại:

Bởi vì quần áo có thể che dấu những vết thương thể xác, và sự
rối loạn bên trong có thể bị che đậy bởi vẻ ngoài bình tĩnh, tự
hại có thể khó mà phát hiện ra. Tuy nhiên, có những dấu hiệu
cảnh báo mà bạn có thể thấy được (nhưng nhớ kỹ – bạn không
cần phải chắc chắn rằng bạn biết có chuyện gì đó xảy ra để liên
lạc với người bạn quan tâm):

- Có những vết thương hoặc vết sẹo khó giải thích được
từ cắt, hoặc phỏng, thường là trên cổ tay, cánh tay, đùi
hay ngực.
- Vết máu trên quần áo, trong toilet , trên giường hay
những miếng khăn giấy thấm máu.
- Những vật nhọn hay vật dùng để cắt, ví dụ như lưỡi
lam, dao, kim, mảnh chau hoặc nắp chai trong đồ dùng
của người thân.
- “Tai nạn” thường xuyên. Những người tự hại có thể bảo
rằng bản thân mình hậu đậu hoặc xui xẻo khi giải thích
về những vết thương.
- Che giấu. Người tự cắt có thể luôn mặc áo dài tay hoặc
quần dài, ngay cả khi thời tiết nóng.

7
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

- Cần được ở một mình trong khoảng thời gian dài, đặc
biệt là ở trong phòng ngủ hoặc phòng tấm.
- Cô lập và khó chịu.

Con Đường Hồi Phục

1. Tin tưởng ai đó
Nếu bạn sẵn sàng để được giúp đỡ, điều đầu tiên là tin tưởng ai
đó. Điều này có thể rất khó nhưng nó sẽ giúp ích cho bạn rất
nhiều, vì bạn không cần phải giấu đi những bí mật và có thể chia
sẻ về những gì mình đang trải qua. Chọn người nào đó sẽ không
buôn dưa về chuyện của bạn, hoặc cố gắng khống chế quá trình
hồi phục. Tự hỏi bản thân người nào trong cuộc sống khiến bạn
cảm thấy bản thân được chấp nhận và được trợ giúp. Đó có thể
là bạn bè, thầy giáo, cha sứ, thầy tu, chuyên gia tư vấn hay
người thân. Nhưng bạn không nhất thiết phải chọn ai đó thân
với mình. Cuối cùng, bạn sẽ muốn cởi mở bản thân với gia đình
và bạn thân của bạn, nhưng đôi lúc nói chuyện với người lớn
mà bạn tôn trọng có thể sẽ dễ dàng hơn.

8
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Khi nói chuyện về tự hại, hãy tập trung vào cảm xúc của bạn
thay vì chi tiết hành vi tự hại, vì nó giúp người nghe hiểu rõ
nguyên nhân hơn. Bạn có thể chọn cách giao tiếp mà bạn thấy
thoải mái, ví dụ như bằng email, thư, tin nhắn... Đừng cảm thấy
áp lực phải chia sẻ khi bạn chưa sẵn sàng. Và cuối cùng là hãy
cho người đó thời gian để hiểu được những gì bạn nói với họ.

2. Tìm hiểu nguyên do tự hại

Đây là bước quan trọng đầu tiên trong quá trình hồi phục.
Những cảm giác nào khiến bạn muốn tự cắt? Đau buồn? Giận
dữ? Xấu hổ? Cô đơn? Tội lỗi? Trống rỗng? Nhận thức được cảm
xúc và lý do tại sao bạn lại cảm nhận như thế. Điều này nghe có
vẻ đáng sợ vì bạn có thể sợ hãi mình bị nhốt trong nỗi đau .
Nhưng cảm xúc đến và đi rất nhanh. Nếu bạn không cố gắng
chiến đấu, đánh giá, hay dằn vặt mình với những cảm xúc đó thì
bạn sẽ nhận ra chúng tán đi rất nhanh, thay thế bằng những
cảm xúc khác. Và chỉ khi bạn ám ảnh với những cảm xúc đó thì
chúng mới ở lại.

Một khi bạn nhận ra được những cảm xúc kích thích bản thân
tụ cắt, bạn có thể bắt đầu xây dựng những cách khác lành mạnh
hơn.

3. Tìm ra những kỹ năng đối phó khác.

Nếu bạn tự tổn thương để biểu hiện nỗi đau hoặc cảm xúc
mãnh liệt:
- Vẽ hoặc viết ngoằn nghèo trên miếng giấy bằng mực đỏ
hoặc hồng.
- Bắt đầu cuốn nhật ký viết về những cảm xúc của bạn.
- Viết một bài thơ hoặc bài nhạc về những gì bạn đang
cảm nhận.
- Viết xuống những cảm xúc tiêu cực và xé tờ giấy đi.

9
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

- Nghe những bài nhạc nói về những cảm xúc bạn đang
có.

Để khiến bản thân dịu lại và bình tĩnh:

- Ngâm mình hoặc tắm bằng nước nóng.
- Vuốt ve hoặc ôm ấp thú cưng.
- Cuộn tròn mình trong một chiếc mền ấm áp.
- Mát-xa cổ, tay và chân.
- Nghe những bài nhạc êm dịu.

Vì bạn đang cảm thấy lạc lõng và tê dại:

- Nói chuyện với một người bạn (bạn không cần phải nói
về tự hại)
- Tắm nước lạnh.
- Giữ một cục nước đá ngay khuỷu tay hoặc khuỷu gối.
- Nhai thứ gì đó có vị rất mạnh như bạc hà, ớt hay vỏ
bưởi.
- Tìm đến những trang hay diễn đàn trợ giúp.

By Jude Nguyen

10
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Để giải thoát áp lực hay giận giữ

- Tập thể dục nhiều – chạy, nhảy, nhảy dây hoặc đấm
bốc.
- Đấm vào gối hoặc nệm hoặc hét vào gối.
- Siết một quả banh thật chặt hoặc vò đất sét.
- Xé thứ gì đó như giấy hoặc báo.
- Tạo âm thanh gì đó như chơi nhạc, gõ nồi niêu xoong
chảo.

Những phương thức thay thế cho cảm xúc tự cắt:

- Dùng bút đỏ vẽ lên những chỗ bạn thường hay cắt.
- Xoa nước đá vào những chỗ bạn thường cắt.
- Buộc dây thun vào cổ tay, chân, cánh tay và búng chúng
thay vì tự cắt.

Chữa trị chuyên nghiệp cho tự cắt và tự

hại
Bạn có thể cần sự giúp đỡ chuyên nghiệp từ các chuyên gia khi
bạn đang cố gắng vượt qua tự cắt, thế nên cân nhắc nói chuyện
với chuyên viên điều trị. Chuyên viên có thể giúp bạn phát triển
những kỹ năng ứng đối và những cách để dừng việc tự cắt, đồng
thời cũng giúp bạn tìm đến gốc rễ việc tự cắt.

Hãy nhớ rằng tự tổn thương không phải khi không xảy ra, đó là
những biểu hiện bên ngoài của nỗi đau bên trong – những nỗi
đau có gốc rễ từ rất sớm. Thường thì tự tổn thương có liên quan
tới chấn thương tâm lý thuở nhỏ.

Tự tổn thương có thể là cách bạn dùng để đối phó với những
cảm xúc liên quan tới bạo hành hoặc những cảm xúc tiêu cực về
bản thân, cơ thể hoặc những ký ức chấn thương tâm lý khác. Có

11
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

những trường hợp ngay cả bản thân bạn cũng không nhận ra
mối liên quan.

Giúp đỡ người thân hoặc bạn bè đang tự

tổn thương

Có lẽ chú ý được những vết thương đáng ngờ ở người thân của
bạn, hoặc người đó thú nhận với bạn rằng họ đang tự cắt. Dù
trường hợp gì đi chăng nữa, bạn có lẽ cảm thấy không chắc lắm.
Bạn nên nói gì? Hoặc làm gì để giúp đỡ?

Tự giải quyết cảm xúc của bạn. Có thể bạn sẽ sốc, hoang
mang, hoặc ghê tởm trước hành vi tự hại – và cảm thấy tội lỗi
khi có những cảm xúc này. Chấp nhận cảm xúc là bước quan
trọng đầu tiên để có thể giúp đỡ người bạn quan tâm.

Hiểu được vấn đề. Cách tốt nhất để vượt qua những cảm xúc
không thoải mái hoặc khó chịu mà bạn có với tự hại là bằng
cách học về nó. Hiểu được vì sao người thân hoặc bạn bè chọn
cách tự tổn thương có thể giúp bạn nhìn thế giới từ đôi mắt của
họ.

12
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Không phán xét. Tránh đánh giá hay chỉ trích – chúng chỉ làm
vấn đề thêm tệ mà thôi. Hai thứ này sẽ giúp bạn trên quãng
đường dài trong lúc giúp đỡ người thân bạn. Hãy nhớ rằng
những người tự hại vốn đã cảm thấy cô đơn và xấu hổ về những
hành vi của mình.

Đề nghị trợ giúp chứ đừng đe doạ. Giúp đỡ là tự nhiên,

nhưng đe doạ, trừng phạt hay ra tối hậu thư chỉ phản tác dụng.
Biểu lộ sự quan tâm của bạn và để cho người đó biết được bạn
luôn sẵn sàng bất cứ lúc nào họ muốn nói chuyện hay cần sự
trợ giúp.

Khuyến khích giao tiếp. Khuyến khích người thân của bạn nói
về những gì mà người đó đang cảm nhận, dù cho đó là những
chuyện bạn không cảm thấy thoải mái. Nếu người đó chưa nói
cho bạn biết về tự hại, thì hãy nhắc về chủ đề theo kiểu quan
tâm, không thúc ép, “Mình để ý thấy những vết thương trên
người cậu, và mình muốn hiểu những gì cậu đang trải qua.”

13
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Tự Tử
Theo tổ chức y tế, WHO, mỗi năm có gần 800,000 người tự tử.
Cứ mỗi 40 giây là có một người chọn cách chấm dứt cuộc sống.
Tự tử là một vấn đề toàn cầu, có thể xảy ra với bất kỳ độ tuổi
nào. Thực tế, tự tử là nguyên nhân thứ hai dẫn đến cái chết ở
những người trong độ tuổi 15-29 tuổi trên thế giới. Tự tử là
một nỗ lực trong tuyệt vọng nhằm trốn tránh nỗi đau đã trở
nên quá mức chịu đựng. Mù quáng trong nỗi hận thù bản thân,
sự tuyệt vọng và cô lập, họ không thể thấy biện pháp giải toả
nào ngoài cái chết. Nhưng cho dù họ muốn nỗi đau chấm dứt,
hầu hết những người đang có ý định tự sát thường cảm thấy
mâu thuẫn sâu sắc về việc tự kết thúc cuộc đời mình. Họ mong
ước có một giải pháp khác ngoài việc tự tử, nhưng họ không thể
tìm được nó.

By Bi Trố

14
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Tại sao người ta chọn tự tử

Không có một câu trả lời đơn giản cho câu hỏi này. Tự tử là một
hành động phức tạp với nhiều yếu tố như tâm lý, sinh lý, môi
trường cấu thành. Có ít nhất 90% các vụ tự tử liên quan đến các
rối loạn tâm lý mà trong đó nổi bật nhất là trầm cảm. Hầu hết
các vụ tự tử đều có động lực đến từ cơn lũ cảm xúc mạnh mẽ,
không lý trí, không cân đo ưu nhược điểm. Họ chỉ muốn thoát
khỏi cơn đau không thể nào chịu nổi nữa. Mà cơn đau này lại
bắt nguồn từ những thất vọng về các nhu cầu tâm lý, mà trong
đó, quan trọng nhất là nhu cầu được kết nối và chứng tỏ năng
lực. Những người nhận thấy rằng họ thất bại ở hai khía cạnh
này thường trải nghiệm những trạng thái tiêu cực mãnh liệt, ví
dụ như nhục nhã, tội lỗi, giận dữ và đau buồn. Qua một thời
gian dài, nhận thức của họ bị thu hẹp dần. Họ có tầm nhìn trong
đường hầm, khi họ chỉ nhìn thấy một điểm sáng duy nhất ở lối
ra. Và với những người có ý định tự tử thì điểm sáng ấy lại là cái
chết.

Về mặt sinh học, Các nghiên cứu về mối quan hệ giữa các chất
dẫn truyền thần kinh và tự tử tập trung chủ yếu vào sự giảm
thiểu lượng serotonin trong não bộ. Khó khăn trong việc điều
chỉnh hệ thống serotonin được tìm thấy giữa những người từng
cố gắng tự tử. Các nghiên cứu về sinh đôi và nhận nuôi cho thấy
các yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng không kém.
Genes góp phần làm tăng nguy cơ tự tử bằng cách gián tiếp tăng
khả năng mắc rối loạn tâm lý, ví dụ như trầm cảm, tâm thần
phân liệt hay lạm dụng chất. Đồng thời, genes cũng có liên quan
đến nhiều hệ thống chất dẫn truyền thần kinh, và cả điều độ sức
ảnh hưởng của các yếu tố môi trường tới hành vi tự tử, ví dụ
như những sự kiện áp lực trong cuộc sống, bạo hành thuở nhỏ…

15
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Tự Tử và Giới Tính
Nữ giới có tỷ lệ mắc các rối loạn tâm lý có thể dẫn đến tự tử như
trầm cảm cao hơn nam giới, và thường có xu hướng nghĩ đến tự
tử nhiều hơn. Nhưng tỷ lệ nam giới tự tử lại cao hơn gấp nhiều
lần so với nữ giới. Nam giới thường chọn cách tự tử bạo lực hơn
như dùng súng, treo cổ và nam giới thường bốc đồng hơn nữ
giới. Bên cạnh đó những định kiến xã hội về nam giới cũng là
một nguyên nhân quan trọng dẫn đến tỷ lệ tự tử ở nam giới
tăng mạnh trong những năm gần đây.

By Janne Damsgaard Lank

16
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Những Điều Nên Biết

- Mức độ phổ biến của suy nghĩ tự tử, lên kế hoạch tự tử và
cố gắng tự tử đăc biệt cao ở người trưởng thành trong độ
tuổi 18-29 hơn những người trong độ tuổi 30.
- Tỷ lệ tự tử tăng cao nhất ở nam giới trên 50 tuổi
- Tỷ lệ tự tử ở nữ giới cao nhất trong độ tuổi 45-54
- Những đứa trẻ có xu hướng tính dục đồng tính và song tính
thường cố gắng tự tử gấp 3 lần những đứa trẻ có xu hướng
tính dục dị tính tại một thời điểm nào đó trong đời.
- Một nghiên cứu chỉ ra có khoảng 41% người chuyển giới
báo cáo rằng họ đã cố gắng tự tử. 61% người chuyển giới là
nạn nhân bạo hành thể xác đã từng tự tử.
- Những thanh thiếu niên có xu hướng tính dục đồng tính và
song tính lớn lên trong gia đình không chấp nhận chúng
thường có xu hướng cố gắng tự tử gấp 8 lần hơn những
đứa trẻ đến từ những gia đình thấu hiểu và chấp nhận.

By Jude Nguyen

Khi một người tự tử, họ thường bị trách là ích kỷ, điên khùng
hoặc không muốn được giúp đỡ. Chủ đề tự tử cũng xem như là
một cụm từ “cấm” với suy nghĩ chia sẻ về tự tử sẽ gieo rắc suy
nghĩ tự tử và khiến người khác xem xét thực hiện. Tuy nhiên,

17
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

đây lại là những ngộ nhận nghiêm trọng ngăn cản những người
có ý định tự tử tìm kiếm sự giúp đỡ cần thiết.

Những người cố gắng tự tử không phải muốn gây sự chú ý. Họ

chỉ đơn giản không thể nào chịu đựng nổi nỗi đau cảm xúc hay
thể xác nữa. Họ không bị điên hay tâm thần gì cả. Những nỗi
đau tinh thần và phiền muộn cùng cực không nhất thiết phải là
dấu hiệu của bệnh tâm thần.

Bất cứ hành động, hay lời

nói có nhắc đến tự tử đều là
dấu hiệu có chuyện gì đó tệ
hại đang xảy ra với họ. Sợ
hãi về cái chết là một trong
những cảm xúc mạnh mẽ
nhất của con người. Ngay
cả những người bị trầm
cảm nặng nhất cũng có
những cảm xúc trái chiều
về cái chết, lưỡng lự đến
giây phút cuối cùng giữa
việc muốn sống hay muốn
chết. Phần lớn những người
có ý định tự tử không hề

By Yelena Bryksenkova muốn chết; họ chỉ không

muốn đau đớn nữa mà thôi.

Phần lớn những người muốn tự vẫn đều đưa ra các dấu hiệu
hoặc cảnh báo về ý định của mình. Cách tốt nhất để phòng
chống việc tự sát là nhận biết những dấu hiệu này và biết cách
phản ứng nếu bạn phát hiện ra chúng. Nếu bạn tin rằng bạn bè
hoặc người thân của bạn muốn tự vẫn, bạn có thể tham gia

18
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

phòng chống tự sát bằng cách chỉ ra những giải pháp thay thế,
thể hiện rằng bạn quan tâm đến họ, và kéo một bác sĩ hoặc nhà
tâm lý học vào cuộc.

Những dấu hiệu cảnh báo quan trọng nhất bao gồm nói về việc
giết hoặc làm hại bản thân, nói hoặc viết nhiều về cái chết hoặc
việc chết, và tìm đến những thứ có thể dùng để tự tử như vũ khí
hoặc dược liệu. Những dấu hiệu trên còn nguy hiểm hơn nếu
người này mắc một chứng rối loạn tâm trạng nào đó như trầm
cảm hoặc rối loạn lưỡng cực, nghiện rượu, đã từng tự tử không
thành trước đó, hoặc có tiền sử gia đình về tự vẫn.

Xem tất cả những lời nói và hành vi muốn tự tử là nghiêm túc.

Đây không chỉ là dấu hiệu cho thấy một người đang nghĩ đến
việc tự tử – nó còn là một lời kêu cứu.

Những Dấu Hiệu Cảnh Báo

Nói về cái chết: Bất kỳ lời nói nào về cái chết, hay tự tổn
thương. VD: “Tôi ước gì mình chưa bao giờ được sinh ra…”,
“Nếu mình có thể gặp lại cậu lần nữa…”, “Nếu tôi chết đi thì hay
biết mấy.

Tìm kiếm những phương pháp tự tử: Súng, thuốc, dao, hay
bất cứ thứ gì có thể dùng để tổn thương.

Ám ảnh với cái chết: Tập trung bất thường vào chết, hay bạo
lực. Viết thơ hay truyện liên quan đến cái chết

19
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Không có hy vọng gì vào tương lai: Cảm giác bất lực, vô vọng
và tù túng “Không còn cách nào hết”. Tin rằng mọi thứ sẽ không
khá hơn hoặc thay đổi.

Chán ghét, ghê tởm với bản thân: Cảm giác vô dụng, tội lỗi,
xấu hổ. Cảm giác như mình là gánh nặng. “Mọi người sẽ vui vẻ
hơn nếu mình ra đi.”

Chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ: Viết di chúc, cho đi những đồ vật
quý giá nhất. Chuẩn bị mọi thứ sẵn cho những thành viên trong
gia đình.

Chào tạm biệt: Gọi ,viếng thăm bạn bè hay thân nhân một cách
bất ngờ và khác thường. Nói lời chào tạm biệt như thể họ sẽ
không gặp lại mình nữa.

By Jude Nguyen

Cách ly với những người khác: Cách ly khỏi gia đình và bạn
bè, tự cô lập chính mình. Muốn được ở một mình.

20
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Hành vi tổn thương bản thân: Uống nhiều rượu hoặc dùng
nhiều thuốc, lái xe ẩu, quan hệ không lành mạnh, vướng vào
những quy hiểm không cần thiết.

Bình tĩnh bất ngờ: Đột nhiên bình tĩnh và vui vẻ sau khi bị
trầm uất nặng nề cũng có thể là dấu hiệu cho biết họ đã quyết
định tự tử

Nếu bạn thấy ai đó có dấu hiệu đã nêu trên thì đừng bao giờ
nghĩ rằng họ chỉ đùa vui thôi. Thay vào đó hãy hành động ngay
lập tức, bạn có thể cứu sống được một người. Dưới đây là một
số phương thức ngăn cản ai đó tự tử.

Phòng Chống Tự Tử

1. Hãy hỏi thẳng nếu bạn thấy lo lắng

Nói về những cảm xúc hay ý nghĩ tự sát của mình với người
thân và gia đình là một vấn đề rất khó khăn với bất cứ ai. Nếu
bạn không chắc một người đang có ý muốn tự sát hay không thì
hãy hỏi thẳng họ. Bạn không gieo rắc suy nghĩ tự sát hay làm họ
nảy sinh ý muốn tự sát bằng sự quan tâm. Cho người có ý muốn
tự sát cơ hội nói về những cảm xúc cảm xúc, suy nghĩ tiêu cực
của mình có thể giúp họ cảm thấy thoải mái hơn và giảm đi nỗ
lực tự tử.

Cách để bắt đầu một cuộc hội thoại về việc tự sát:

- Gần đây mình rất lo cho bạn.
- Dạo này, mình để ý thấy có một vài thay đổi ở bạn và tự
hỏi -bạn đang sống thế nào.
- Mình muốn hỏi thăm bạn vì gần đây bạn không có vẻ là
chính mình cho lắm.

21
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Những câu hỏi bạn có thể đưa ra:

- Bạn bắt đầu cảm thấy như thế này từ khi nào vậy?
- Có chuyện gì xảy ra khiến bạn cảm thấy như thế đúng
không?
- Cách tốt nhất mình có thể giúp đỡ bạn bây giờ là gì?
- Bạn đã nghĩ đến chuyện tìm kiếm trợ giúp chưa?

Bạn có thể nói những điều hữu ích như:

- Bạn không đơn độc. Có mình đây rồi.
- Bây giờ bạn có thể không tin đâu, nhưng rồi những thứ
bạn cảm thấy hiện nay sẽ thay đổi.
- Mình có thể không hiểu được chính xác bạn đang cảm
thấy như thế nào, nhưng mình quan tâm tới bạn và
muốn giúp bạn.
- Khi bạn muốn bỏ cuộc, hãy tự nói với bản thân rằng
bạn sẽ chờ thêm một ngày, một giờ, một phút nữa thôi
– bất kể khoảng thời gian nào bạn có thể chịu được.

By Bi Trố

22
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Khi nói chuyện với người có ý định tự tử. Bạn NÊN là chính bạn,
bày tỏ sự quan tâm, lắng nghe, cảm thông, và cho họ hy vọng.
Bạn KHÔNG NÊN đánh giá, tranh cãi, hay đưa ra những giá trị
đạo đức, hoặc cách sửa chữa vấn đề cho họ. Mức độ tồi tệ của
những vấn đề không quan trọng, cái chính là chúng đang làm
tổn thương bạn bè, người thân của bạn đến đâu. Không ai muốn
người khác chỉ trích mình, hay dè bĩu nói mình sai. Nếu bạn làm
vậy thì chỉ khiến họ càng tìm cách chứng minh rằng suy nghĩ tự
tử của họ là đúng mà thôi.

2. Phản ứng nhanh nhạy khi có chuyện xảy ra

Nếu bạn bè hay người thân của bạn nói rằng họ đang nghĩ đến
cái chết hoặc tự sát, việc đánh giá mức độ nguy hiểm tức thời
họ đang gặp phải là rất quan trọng. Những người có nguy cơ tự
tử cao nhất trong tương lai gần có một KẾ HOẠCH cụ thể, cùng
với PHƯƠNG TIỆN thực hiện, THỜI ĐIỂM thực hiện, và Ý ĐỊNH
thực hiện kế hoạch đó.

Những câu hỏi sau đây có thể giúp bạn đánh giá mức độ rủi ro
tức thời:

- Bạn có kế hoạch tự tử không? (KẾ HOẠCH)

- Bạn có đủ dụng cụ để thực hiện kế hoạch đó không
(thuốc, súng, v..v…)? (PHƯƠNG TIỆN)
- Bạn có biết thời điểm thực hiện kế hoạch không?
(THỜI ĐIỂM)
- Bạn có ý định tự tử không? (Ý ĐỊNH)

Thông báo với gia đình, người thân, hoặc đưa người đó đến
phòng cấp cứu. Lấy đi dao, súng hay thuốc nhưng không được
để người đó một mình, dù dưới bất kỳ hoàn cảnh nào.

23
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

3. Đề nghị giúp đỡ và ủng hộ

Nếu người thân hay bạn bè của bạn có ý định tự tử, cách tốt
nhất để giúp đỡ là lắng nghe và thấu cảm. Để cho họ biết rằng
họ không chỉ có một mình và bạn quan tâm đến họ. Đừng coi
việc làm cho họ cảm thấy tốt hơn là trách nhiệm của bạn. Bạn
có thể hỗ trợ nhưng bạn không thể nào cảm thấy khỏe giùm cho
họ được. Anh hay cô ấy phải tự thỏa thuận với chính bản thân
mình để hồi phục

Giúp đỡ người có ý định tự tử

• Tìm người có chuyên nghiệp: Gọi đến đường dây nóng chuyện
nghiệp hay tìm đến chuyên viên tư vấn tâm lý. Khuyến khích,
đưa họ đi khám.

• Theo dõi điều trị: Nếu bác sĩ cho thuốc thì phải chắc rằng họ
dùng thuốc, nên biết những tác dụng phụ của thuốc và báo cho
bác sĩ biết nếu người thân / bạn bè của bạn không khá hơn mà
ngược lại còn tệ đi. Thường thì phải mất một thời gian lâu để
thuốc có tác dụng, và khoảng thời gian ấy tùy thuộc vào sinh lý
của từng người.

• Khuyến khích lối sống tích cực: như tập thể dục, ăn uống điều
độ, ngủ nhiều, ra ngoài ít nhất 30 phút/ ngày. Tập thể dục rất
quan trọng, nó giúp tiết chế ra chất endorphin, chất thần kinh
giúp bạn cảm thấy yêu đời hơn, giải tỏa stress.

• Tích cực hơn: Đa số những người có ý định tự tử không thật

sự tin rằng họ có thể được giúp đỡ, nên có lẽ bạn cần tích cực
hơn trong việc đó. Những câu nói như “gọi cho mình nếu cậu

24
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

cần” quá mơ hồ, thay vào đó thì hãy ghé qua thăm, gọi điện, rủ
họ ra ngoài.

• Lấy đi những thứ có thể gây tổn thương.

• Tiếp tục hỗ trợ họ.

• Lên kế hoạch dự phòng. Giúp người đó phát triển một tập hợp
các bước họ hứa sẽ làm theo trong một cuộc khủng hoảng.
Trong đó phải ghi rõ bất cứ cái gì có thể kích hoạt ý muốn tự tử,
như ngày giỗ, rượu bia, hoặc sự căng thẳng từ những mối quan
hệ. Hãy thêm cả số điện thoại liên lạc của bác sĩ, chuyên viên trị
liệu của họ, cũng như những người bạn hoặc người thân có thể
giúp họ trong một tình huống khẩn cấp.

Một Số Trang Web Hoặc Ứng

Dụng Có Ích*
*Cảm ơn bạn Yi từ Group Serene Land đã cung cấp các trang
web hay.

Ngoài những cách trên thì bạn có thể dùng những ứng dụng
hoặc trang web dưới đây để giảm tải stress và làm sao lãng đi ý
nghĩ hay cảm xúc muốn tự tổn thương mình.

1. http://www.donothingfor2minutes.com/
Y như tên gọi của trang, bạn không cần làm gì cả, chỉ ngồi 2
phút và lắng nghe tiếng sóng dập dìu từ trang web. Nhắm mắt

25
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

lại và thư giãn. Nếu bạn chạm vào phím hoặc chuột thì trang
web sẽ đếm lại từ đầu.
2. http://weavesilk.com/
Nơi để bạn vẽ những gì bạn thích và thỏa mãn trí tưởng tượng
của mình. Một hình trừu tượng để bạn có thể tưởng tượng ra
bất cứ ý nghĩa nào. Hãy thử thả trôi dòng suy nghĩ và bạn có thể
ngạc nhiên với thành quả bạn tạo thành đấy.

3. http://www.pixelthoughts.co
Có điều gì đang làm bạn phiền nhiễu? Hãy thử viết nó ra ở đây.
Bản nhạc background nhẹ nhàng cũng những lời động viên có
thể t khiến điều phiền nhiễu ấy trở nên bớt đáng ghét hơn. Hy
vọng sau 60 giây, phiền nhiễu của bạn sẽ xa dần như quả cầu
chứa đựng nó trên web.

26
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

4. https://www.noisli.com/
Tiếng thiên nhiên có thể khiến bạn cảm thấy thư giãn hơn đấy.
Tiếng mưa rào rạt, tiếng lá xì xào, tiếng nước chảy róc rách. Hãy
thử gần gũi với thiên nhiên xem, có thể cậu sẽ thấy bản thân
tươi tắn hơn. Tạm dừng chân một chút trước khi tiếp tục chạy
nào!

5. Ứng dụng Calm Harm

Calm harm là một app giúp cung cấp những bài tập nhỏ giúp
bạn sao lãng đi thôi thúc muốn tự cắt. Các review về nó khá tích
cực, set up dễ thương, và bài tập đơn giản. Mặc dù tập trung về
giảm thiểu tự cắt, nhưng một số review còn bảo nó có thể giúp

27
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

với rối loạn hoảng sợ (panic attacks), rối loạn lo âu và cả trầm

cảm

28
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Danh Sách Các Địa Chỉ Khám

Hoặc Phòng Khám Đáng Tin
Cậy Ở Việt Nam

**SHELTER DÀNH CHO NẠN NHÂN BẠO HÀNH TẠI VN:

https://www.facebook.com/NgoiNhaBinhYenPeaceHouseShelt
er/

Hà Nội
*Tư vấn:
1. Tiếng Việt
– Ngàn phố tâm lý (http://www.tamlynganpho.com/)
– Dịch vụ tư vấn ban ngày Mai Hương
(http://www.maihuong.gov.vn/m/tam-than-nguoi-lon/dich-
vu-tu-van-tam-ly.html)

29
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

2. Tiếng Anh
– Crosspoint (http://crosspoint.vn) ở Tây Hồ
– Family Medical Practice
(http://www.vietnammedicalpractice.com) ở Kim Mã – – Các
counsellor người nước ngoài ở HN qua trang
http://hanoicounselingpsychology.com (nhưng đôi lúc họ
không available vì họ ko ở HN)

*Điều trị bằng thuốc:

– Bệnh viện Việt Pháp HN
– Bệnh viện tâm thần HN
– Viện sức khỏe tâm thần (http://bachmai.gov.vn/index.php…)
– VINMEC
– Bệnh viện Hồng Ngọc

*Bác sĩ Nguyễn Văn Phi

Từ thứ 2-5 : Viện Sức Khỏe Tâm Thần - Bệnh Viện Bạch Mai
Thứ 6: phòng G13- bệnh viện Đại học Y Hà Nội
SĐT: 0983.956.660
Lưu ý: gọi sau 9h sáng và trước 10h đêm trừ trường họp cực kì
cần kíp. Hoặc cũng có thể nhắn tin, bác sĩ sẽ gọi lại. Nếu bạn nào
ở xa bác sĩ sẽ hướng dẫn đi khám

TP. HCM
– Viện tâm lý thực hành TP. HCM
(http://www.tamlythuchanh.com/)
– Văn phòng tâm lý Nụ Cười Trái Tim
(http://www.nucuoitraitim.com/van-phong-tam-ly-nctt/dich-
vu-tham-van-tri-lieu-tam-ly/)
– Welink.vn
– Bác sĩ Lê Quốc Nam: http://suckhoetamthan.net/home

30
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

– Trung tâm tư vấn Hồn Việt

– Bệnh viện Việt Pháp HCM
– Tâm Gia An: http://www.tamgiaan.com/
– Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch,120 Hồng Bàng,phường 12,quận
5
– Bệnh viện Tâm Thần Thành Phố Hồ Chí Minh. Địa chỉ: 766 Võ
Văn Kiệt, Phường 1, Quận 5, TP. HCM. Email: info@bvtt-
tphcm.org.vn
– Bệnh viện Đại học Y dược
215 Hồng Bàng, Phường 11, Quận 5,TPHCM
+ Phòng khám Tâm lý do ThS.BS Nguyễn Minh Mẫn phụ trách
+ Phòng khám Thần kinh do TS.BS Ngô Tích Linh phụ trách
ĐT: 08 5405 1010 - 08 3952 5353
– Cô Phạm Thị Oanh
Trung tâm Tư vấn Tâm lý - Giáo dục - Tình yêu - Hôn nhân và
Gia đình
37 Nguyễn Thông, Phường 7, Quận 3, TPHCM
ĐT: 08 3923 4675
– Trung tâm Tư vấn Tình yêu - Hôn nhân - Gia Đình
Thuộc sự quản lý của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam
145 Pasteur, Quận 3, TPHCM
– Trung tâm sức khoẻ tâm thần
192 Hàm Tử, Phường 1, Quận 5, TPHCM
ĐT: 08 3923 4675
– Phòng khám tâm lý y khoa - Tâm thần kinh Quốc Nam
5/35 (số cũ 3/16A) Nơ Trang Long, Phường 7, Quận Bình
Thạnh, TPHCM
ĐT: 08 3510 3074 - 0903 887 413
– Cô Lý Thị Mai
7 Nguyễn Bỉnh Khiêm, Quận 1, TPHCM
ĐT: 08 3910 3049
– Bệnh viện tâm thần Trung ương 2 (Biên Hòa, Đồng Nai)

31
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Danh Sách Các Dịch Vụ Hỗ Trợ

Trẻ Em
Hà Nội

- Đường dây nóng tư vấn hỗ trợ trẻ em toàn quốc: 1800 1567

- Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam

Địa chỉ: 35 Trần Phú, Ba Đình, Hà Nội.
ĐT: 04 37823933.
Website: http://www.treemviet.vn/

- TT Tư vấn, phát triển quyền trẻ em

Địa chỉ: Số 27 Ngõ Giếng, Đông Các, Đống Đa, Hà Nội.
ĐT: 04 66713711/ 0909934789.
E-mail: baovequyentreem@gmail.com

- TT phụ nữ và phát triển

Địa chỉ: Số 20 Thuỵ Khuê, Tây Hồ, Hà Nội.
ĐT: 04 37280280/ 0912871224

TP. HCM

- Hội Bảo vệ Trẻ em TP.HCM

Địa chỉ: 85/86 Phạm Viết Chánh, P.19, Q. Bình Thạch, TP.HCM.
ĐT: 08 38401406.
Email: hcwf@hcm.vnn.vn, thuanlth@yahoo.com.vn

32
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

- TT tư vấn tâm lý giáo dục gia đình và thanh thiếu niên TP HCM
Địa chỉ: 120 Cống Quỳnh, P.Phạm Ngũ Lão, Q1
& 57 Phạm Ngũ Lão, P.Nguyễn Thái Bình, Q1, TP.HCM.
ĐT: 0908264839.
E-mail: yenvptv@gmail.com

- Sài Gòn children’s charity SCC

- Địa chỉ: 59 Trần Quốc Thảo, Q3, TP.HCM.
ĐT: 0839303502.
E-mail: hoang@saigonchildren.com.
Website: saigonchildren.com

- Tổ chức Hỗ Trợ Giáo dục trẻ em thiệt thòi Việt Nam- Văn
phòng 2 OSEDC
Địa chỉ: 484/1a Hà Huy giáp, Khu phố 1, P.Thạnh Lộc, Q12,
TP.HCM.
ĐT: 0987939270.
E-mail: vp2osedcvn@gmail.com

33
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

VỀ CHÚNG TÔI
Beautiful Mind VN là một tổ chức phi lợi nhuận được ra đời
nhằm mục đích cung cấp kiến thức về tâm lý học lâm sàng
(clinical psychology), sức khỏe tâm lý (mental health) và các rối
loạn về tâm thần (mental disorders) cũng như các phương
pháp điều trị cho người Việt Nam. Những nội dung này sẽ được
trình bày dễ hiểu, dễ tiếp cận nhất có thể. Ngoài ra, dự án còn
cung cấp các dịch vụ sơ cứu tâm lý, trợ giúp miễn phí cho bạn
đọc, cùng với các kiến thức về sức khỏe tâm lý thường ngày và
các vấn đề thường gặp khác.

ỦNG HỘ
Nếu bạn cảm thấy cuốn booklet này có tác dụng hoặc những
việc làm của chúng tôi có ý nghĩa, xin hãy ủng hộ bằng các hình
thức dưới đây:

Qua Paypal hoặc thẻ ghi nợ Quốc tế

Bạn có thể truy cập vào trang web http://beautifulmindvn.com,
ở cột bên phải có nút “Donate” màu vàng, nhấn vào đó và dùng
tài khoản Paypal của mình hoặc thẻ tín dụng (VISA/Master
Card) để ủng hộ dự án.

Hoặc nếu bạn có tài khoản Paypal thì có thể gửi ủng hộ đến địa
chỉ Paypal: nklinh91@gmail.com

Qua tài khoản ngân hàng tại Việt Nam

Bạn có thể gửi tiền (bằng Việt Nam đồng), vào tài khoản dưới
đây:

Số tài khoản: 0011004341302, ngân hàng Vietcombank - chi

nhánh Hàng Bún, Hà Nội. Chủ Tài khoản: Nguyễn Khánh Linh.

34
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Sự ủng hộ của quý anh chị/quý bạn đọc là nguồn động viên lớn
lao cho đội ngũ của Beautiful Mind VN, cũng như cơ hội giúp đỡ
những người bị bệnh tại Việt Nam sẽ được nhân rộng ra hơn.

editor@beautifulmindvn.com
linh@beautifulmindvn.com
http://beautifulmindvn.com
http://facebook.com/beautifulmindvn

35
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Đội ngũ Beautiful

Mind VN xin được
cảm ơn và chúc các
bạn vui khoẻ.

Khi đăng tải lại trên các trang mạng hay trích dẫn một phần hay toàn bộ các bài
viết đã đăng tải trên booklet này, phải ghi rõ nguồn từ Beautiful Mind VN. Bên
đăng lại không được biên tập, chỉnh sửa bài viết nếu không có sự đồng ý bằng
văn bản của Ban Biên tập Beautiful Mind VN. Tuyệt đối không được sử dụng
dưới mục đích thương mại.

Beautiful Mind VN by http://beautifulmindvn.com is licensed under a Creative

Commons Attribution 4.0 International License

36
BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

37
 BEAUTIFUL MIND VN 2017/2018

Danh Sách Tham Khảo

1. “Suicide data.” World Health Organization, World

Health Organization,
www.who.int/mental_health/prevention/suicide/suici
deprevent/en/.
2. “Suicide FAQs.” SAVE, save.org/about-
suicide/faqs/.
3. “Suicide Prevention.” Suicide Prevention: How
to Help Someone who is Suicidal and Save a
Life, www.helpguide.org/articles/suicide-
prevention/suicide-prevention.htm.
4. “Cutting and Self-Harm.” Cutting and Self-
Harm: How to Feel Better without Hurting
Yourself,
www.helpguide.org/articles/anxiety/cutting-and-
self-harm.htm.

38