[ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ತ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರ]`

ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ
[ಮೂಲ ಶ ್ಲೀಕಗಳು: ಬನನಂಜ ಗ ೂೀವಂದಾಚಾರ್ಯ್ಥರಂದ ಪ್ರಕಾಶ್ರ್ತವಾದ ಶ್ರೀ ಹೃಷೀಕ ೀಶತೀರ್ತ್ಥರ
ಮೂಲಪಾಠಾನುಸಾರ “ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯ್ಥನಿರ್ಣ್ಥರ್ಯಃ ”]
[ಕನನಡ ಭಾವಾರ್ಥ : ವದಾಾನ್ ವಜರ್ಯಸಂಹಾಚಾರ್ಯ್ಥ ತ್ ೂೀಟಂತಲ್ಾಲರ್ಯರ ಪಾಠವನ್ಾನಧರಸ]
[ಕನನಡ ಭಾವಾರ್ಥ ಪ್ದ್ರೂಪ್: ಶ್ರೀರ್ಯುರ್ತ ಗ ೂೀವಂದ ಮಾಗಳ್ ಅವರಂದ]

Visit us @: https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.in/
ಚಿರ್ತರಕೃಪ : ಅಂರ್ತಜಾಥಲ
 ಪರಿವಿಡಿ

ಪರಿವಿಡಿ
ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ................................................ 5
ಮೂಲ ಸಂಸೃರ್ತ ಶ ್ಲೀಕದ ಪ್ರಸುುತ ...................................................................................................................5
ಅಧ್ರ್ಯನಕ ೆ ತ್ ೂಡಗುವ ಮೊದಲು ....................................................................................................................7
೧. ಸವಥಶಾಸರತ್ಾರ್ತಾರ್ಯ್ಥನಿರ್ಣ್ಥರ್ಯಃ ............................................................................................................... 11
೨. ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ ........................................................................................................................................ 70
೩. ಸಗಾಗಥನುಸಗಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣ್ಥರ್ಯಃ ............................................................................................. 131
೪. ರಾಮಾವತ್ಾರ ೀ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪ್ರವ ೀಶಃ ..................................................................................................... 171
೫. ಹನೂಮದ್ ದಶಥನಮ್ .......................................................................................................................... 193
೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ .................................................................................................. 219
೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್..................................................................................................................... 240
೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್ ...................................................................................................... 256
೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ ................................................................................................. 328
೧೦. ವಾ್ಸಾವತ್ಾರಾನುವರ್ಣ್ಥನಮ್ ............................................................................................................. 370
೧೧. ಭಗವದವತ್ಾರಪ್ರತಜ್ಞಾ ....................................................................................................................... 401
೧೨. ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ .................................................................................................................................. 494
೧೩. ಕಂಸವಧಃ .......................................................................................................................................... 546
೧೪. ಉದಾವಪ್ರತಯಾನಮ್ ......................................................................................................................... 590
೧೫. ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ ........................................................................................................................... 626

ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತ ತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯ ಕನ್ನಡ ಪದ್್ರೂಪ ...................... 637

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಒಂದು ........................................................................................................................................ 637
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಎರಡು ........................................................................................................................................ 681
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಮೂರು ....................................................................................................................................... 732
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ನ್ಾಕು ......................................................................................................................................... 759
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಐದು........................................................................................................................................... 777
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಆರು ........................................................................................................................................... 793
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಏಳು........................................................................................................................................... 811
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಎಂಟು ........................................................................................................................................ 824
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಒಂಬರ್ತುು ..................................................................................................................................... 888
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹರ್ತುು........................................................................................................................................... 921
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹನ್ ೂನಂದು .................................................................................................................................. 944
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹನ್ ನರಡು .................................................................................................................................. 1004
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹದಿಮೂರು ............................................................................................................................... 1039
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹದಿನ್ಾಕು ................................................................................................................................. 1078

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1

 ಪರಿವಿಡಿ

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹದಿನ ೈದ್ು ................................................................................................................................. 1110

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 2

 ಓದ್ುವ ಮೊದ್ಲು

ಪುಸ್ತಕದ್ ಕುರಿತು

ವಿದ್ಾ್ವಾಚಸ್ಪತಿ ಶ್ರೀರ್ಯುತ ಬನ್ನಂಜ ಗ ೂೀವಿಂದ್ಾಚಾರ್ಯಯರ ಆಪತ ಶ್ಷ್್ರಲ್ಲಿ ಒಬಬರಾದ್ ವಿದ್ಾಾನ್

ವಿಜರ್ಯಸಂಹಾಚಾರ್ಯಯ ತ ೂೀಟಂತಿಲ್ಾಿರ್ಯ ಅವರ ‘ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ’
ಪಾಠವನ್ುನ ಬಳಸಕ ೂಂಡು ಇಲ್ಲಿ ಭಾವಾರ್ಯವನ್ುನ ಪರಸ್ುತತಪಡಿಸ್ಲ್ಾಗಿದ್ . ಇಲ್ಲಿ ಪರಸ್ುತತಪಡಿಸದ್
ಮೂಲ ಶ ್ಿೀಕಗಳನ್ುನ ಶ್ರೀರ್ಯುತ ಬನ್ನಂಜ ಗ ೂೀವಿಂದ್ಾಚಾರ್ಯ್ಯರಿಂದ್ ಪರಕಾಶ್ತವಾದ್ ಶ್ರೀ
ಹೃಷೀಕ ೀಶತಿೀತ್ಯರ ಮೂಲಪಾಠಾನ್ುಸಾರಿ ‘ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ’
ಪುಸ್ತಕದಿಂದ್ ತ ಗ ದ್ುಕ ೂಳಳಲ್ಾಗಿದ್ . ಈ ಶ ್ಿೀಕಗಳ ಭಾವಾರ್ಯವನ್ುನ ಬನ್ನಂಜ ಬಳಗದ್
ಶ್ರೀರ್ಯುತ ಗ ೂೀವಿಂದ್ ಮಾಗಳ್ ಅವರು ಪದ್್ರೂಪದ್ಲ್ಲಿ ಪರಸ್ುತತಪಡಿಸದ್ಾಾರ . ಅಧ್ಾ್ತಮ
ಬಂಧುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಬರುವ ಅಪೂವಯ ಅರ್ಯಸಾರವನ್ುನ ಅರಿತು ತಮಮ ಜೀವನ್ವನ್ುನ
ಪಾವನ್ಗ ೂಳಿಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾಗಿ ಪಾರರ್ಥಯಸ್ುತ ತೀವ .

ವಿಜ್ಞಾಪನ

ಈ ಇ-ಪುಸ್ತಕವನ್ುನ ಅಧ್ಾ್ತಮದ್ಲ್ಲಿ ಆಸ್ಕ್ತತರ್ಯುಳಳವರಿಗಾಗಿ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ್ . ಆದ್ಾರಿಂದ್ ಇದ್ನ್ುನ

ಯಾವುದ್ ೀ ವಾಣಿಜ್ ಉದ್ ಾೀಶಕಾಾಗಿ ಬಳಸಕ ೂಳಳಬಾರದ್ಾಗಿ ಕ ೂೀರಿಕ . ಈ ಪುಸ್ತಕವನ್ುನ
ಬರ ರ್ಯುವವರು ತಮಗ ಅರ್ಯವಾದ್ ರಿೀತಿರ್ಯಲ್ಲಿ ಬರ ದ್ುಕ ೂಂಡಿರಬಹುದ್ು. ಆದ್ಾರಿಂದ್ ಇಲ್ಲಿ
ಏನಾದ್ರೂ ತಪುಪ ಅಂಶ ಕಂಡುಬಂದ್ರ ಅದ್ಕ ಾ ಬರ ದ್ುಕ ೂಂಡ ನಾವ ೀ ಹ ೂಣ ಗಾರರು. ಈ
ಪುಸ್ತಕದ್ ಮುಖಪುಟದ್ಲ್ಲಿ ಬಳಸ್ಲ್ಾದ್ ಚಿತರ ಅಂತಜಾಯಲದಿಂದ್ ತ ಗ ದ್ುಕ ೂಂಡಿದ್ುಾ, ಒಂದ್ು ವ ೀಳ
ಆ ಬಗ ೆ ಯಾರದ್ಾಾದ್ರೂ ಆಕ್ ೀಪವಿದ್ಾರ ದ್ರ್ಯವಿಟುು ನ್ಮಗ ಬರ ದ್ು ತಿಳಿಸ. ಅದ್ನ್ುನ ತಕ್ಷರ್ಣ
ತ ಗ ದ್ು ಹಾಕಲ್ಾಗುವುದ್ು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 3

 ಓದ್ುವ ಮೊದ್ಲು

ನ್ಮಮ ಸ್ಂಪಕಯ ಕ ೂಂಡಿ:

https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.in/
http://go-kula.blogspot.in/

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 4

 ಓದ್ುವ ಮೊದ್ಲು

ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ
ಮೂಲ ಸ್ಂಸ್ೃತ ಶ ್ಿೀಕದ್ ಪರಸ್ುತತಿ

ಪಾರಚಿೀನ್ ವಯಾ್ಕರರ್ಣ ಶಾಕಲ್ನ್ "ಸ್ವಯತರ ಶಾಕಲ್ಸ್್" ಎಂಬ ಸ್ೂತರದ್ಂತ ' ರ ' ಕಾರವು ಸ್ಾರದ್
ಮುಂದ್ ಬಂದ್ರ , ಅದ್ರ ಎದ್ುರಿರುವ ಯಾವುದ್ ೀ ವ್ಂಜನ್ ಎರಡು ಬಾರಿ ಬರುತತದ್ . ಉದ್ಾ: ವರ್ + ರ್ಯ
= ವರ್ಯ್ಯ. "ಅಚ ೂೀ ರಹಾಭಾ್ಂ ದ್ ಾೀ" ಎನ್ುನವ ಪಾಣಿನಿರ್ಯ ಸ್ೂತರವೂ ಕೂಡಾ ಇದ್ನ ನೀ ಹ ೀಳುತತದ್ . ಈ
ಸ್ೂತರವನ್ುನ ಬಹುಶಃ ವಿಕಲಪವ ಂದ್ು ಬಗ ದ್ು ಬಹಳಷ್ುು ಸ್ಂಸ್ೃತ ತಜ್ಞರು ಬಳಸ್ುವುದಿಲಿ. ಆದ್ರ ಅದ್ು
ನಿಜವಾದ್ ಪರಯೀಗ. ವಾ್ಕರರ್ಣಕ ಾ ಬಹಳ ಸ್ಮಮತವಾದ್ ಪರಯೀಗ. ಉದ್ಾಹರಣ ಗ ತಾತಪರ್ಯಯ ಇದ್ಾದ್ುಾ
ತಾತಪರ್ಯ್ಯ ಆಗುತತದ್ , ಆಚಾರ್ಯಯ ಇದ್ಾದ್ುಾ ಆಚಾರ್ಯ್ಯ ಆಗುತತದ್ , ನಿರ್ಣಯರ್ಯ ಇದ್ಾದ್ುಾ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ
ಆಗುತತದ್ , ಇತಾ್ದಿ. ಬನ್ನಂಜ ಗ ೂೀವಿಂದ್ಾಚಾರ್ಯಯರ ಸ್ಂಸ್ೃತ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಇಷ್ುು ಸ್ೂಕ್ಷಮ ವಾ್ಕರರ್ಣ
ವ ೈಶ್ಷ್ುಯಗಳನ್ುನ ಕಾರ್ಣುವುದ್ು ಒಂದ್ು ಹಬಬ. ಈ ಅಂಶವನ್ುನ ಗಮನ್ದ್ಲ್ಲಿಟುುಕ ೂಂಡು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಂಸ್ೃತ
ಶ ್ಿೀಕಗಳನ್ುನ ಪರಸ್ುತತಪಡಿಸ್ುವ ಕ್ತರುಪರರ್ಯತನವನ್ುನ ಮಾಡಿರುವುದ್ನ್ುನ ಓದ್ುಗರು ಗಮನಿಸ್ಬ ೀಕು. ಈ
ಕಾರ್ಯಯದ್ಲ್ಲಿ ನ ರವಾದ್ ಬನ್ನಂಜ ಬಳಗದ್ ಮಿತರರಾದ್ ಶ್ರೀರ್ಯುತ ಪರಸಾದ್ ದ್ಂಪತಿಗಳಿಗ ನ್ಮಮ
ಕೃತಜ್ಞತ ಗಳು.

ಮೂಲ ಸ್ಂಸ್ೃತ ಶ ್ಿೀಕಗಳನ್ುನ ಮತುತ ಸ್ಂಸ್ೃತ ವಿವರಣ ರ್ಯನ್ುನ ಸ್ಂಸ್ೃತ ಬಲಿವರು ಈ ಕ ಳಗಿನ್
ಕ ೂಂಡಿರ್ಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಣಬಹುದ್ು:
https://archive.org/details/MahabharathaTatparyaNirnayaVol1
https://archive.org/details/MahabharathaTatparyaNirnayaVol2

ಕನ್ನಡದ್ಲ್ಲಿ ಒತತಕ್ಷರ ಬರ ರ್ಯುವ ಲ್ಲಪಿವ್ವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಿ ಒಂದ್ು ತ ೂಂದ್ರ ಇದ್ . ಉದ್ಾಹರಣ ಗ : ಕೃಷ್್, ವಾ್ಸ್,
ದ್ತಾತತ ರೀರ್ಯ. ಇಲ್ಲಿ ಉಚಾಾರದ್ ಪರಕಾರ ‘ಷ್, ವ, ತ’ ಅಧ್ಾಯಕ್ಷರಗಳು ಮತುತ ‘ರ್ಣ, ರ್ಯ, ರ’
ಪೂಣಾಯಕ್ಷರಗಳು. ಆದ್ರ ಕನ್ನಡದ್ಲ್ಲಿ ಅಧ್ಾಯಕ್ಷರಗಳನ್ುನ ಇಡಿಯಾಗಿ ಮೀಲ್ ಬರ ರ್ಯುತ ತೀವ . ಇಡಿ
ಅಕ್ಷರಗಳನ್ುನ ಒತಾತಕ್ಷರವಾಗಿ ಮತುತ ಅಧ್ಾಯಕ್ಷರವಾಗಿ ಬರ ರ್ಯುತ ತೀವ . ಆದ್ರ ತುಳು ಮತುತ ದ್ ೀವನಾಗರಿ
ಲ್ಲಪಿರ್ಯಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಮಸ ್ ಇಲಿ. ಅಲ್ಲಿ ಒತಾತಕ್ಷರಗಳ ಆನ್ಂತರ ಪೂಣಾಯಕ್ಷರಗಳನ್ುನ ಬರ ರ್ಯುವ ವ್ವಸ ್ ಇದ್ .
ಉದ್ಾಹರಣ ಗ :

ಸ್ಂಸ್ೃತ ಭಾಷ ರ್ಯಲ್ಲಿ ಅನ್ುನಾಸಕ ಮತುತ ಅನ್ುಸಾಾರಗಳ ಉಚಾಾರ ಸ್ಪಷ್ುವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಉದ್ಾಹರಣ ಗ :
‘ಪಂಚ’ ಎನ್ುನವುದ್ರ ಸ್ರಿಯಾದ್ ರೂಪ ‘ಪಞ್ಾ’ ; ಅದ್ ೀ ರಿೀತಿ ಅಂಗ->ಅಙ್ೆ, ದ್ಂಡ->ದ್ರ್ಣಡ, ತಂತು-

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 5

 ಓದ್ುವ ಮೊದ್ಲು

>ತನ್ುತ, ಇತಾ್ದಿ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಶ ್ಿೀಕಗಳನ್ುನ ಪರಸ್ುತತಪಡಿಸ್ುವಾಗ ಈ ಅನ್ುನಾಸಕ ಮತುತ

ಅನ್ುಸಾಾರಗಳನ್ುನ ಗಮನ್ದ್ಲ್ಲಿಟುುಕ ೂಂಡು ಪರಸ್ುತತಪಡಿಸರುವುದ್ನ್ುನ ಓದ್ುಗರು ಗಮನಿಸ್ಬ ೀಕು. ಈ ರಿೀತಿ
ಶ ್ಿೀಕವನ್ುನ ಬರ ರ್ಯುವ ಕರಮವನ್ುನ srimadhvyasa.wordpress.com ಇವರು
ತ ೂೀರಿಸಕ ೂಟ್ಟುದ್ಾಾರ . ಅವರಿಗ ನ್ಮಮ ಕೃತಜ್ಞತ ರ್ಯನ್ುನ ಸ್ಲ್ಲಿಸ್ುತ ತೀವ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 6

 ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ೂಡಗುವ ಮೊದ್ಲು

ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ೂಡಗುವ ಮೊದ್ಲು

ಆಚಾರ್ಯಥ ಮಧವರು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಮುಂದಿಟುುಕ ೂಂಡು ಸಮಗರ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣ ವಾಙ್ಮರ್ಯದ

ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿ ರಚಿಸದ ಅಪ್ೂವಥ ಗರಂರ್ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ.

ಮೀಲುನ್ ೂೀಟಕ ೆ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಥ , ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ , ಜತ್ ಗ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದ ಕಥ . ಆಳಕ ೆ

ಹ ೂೀದರ ಸಮಸು ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ.

ಈ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಪ್ಂಡಿತ್ಾಚಾರ್ಯಥರು ಮಧವವಜರ್ಯದಲ್ಲಲ ದಾಖಲ್ಲಸದಾಾರ .

ಇತಿಹಾಸ್-ಪುರಾಣಾಬ ಧೀರ್ಯವಚಿಾತಾತದಿರ-ಲ್ ೂೀಳಿತಾತ್ ।

ಜಾತಂ ಭಾರತ-ತಾತಪರ್ಯಯ-ಸ್ುಧ್ಾಂ ಕಃ ಸ್ನ್ನ ಸ ೀವತ ೀ ॥

[ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಂಬ ಕಡಲನುನ ರ್ತಮಮ ಚಿರ್ತುದ ಕಡಗ ೂೀಲ್ಲನಿಂದ ಕಡ ದಾಗ ಮೂಡಿಬಂದ

ಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ (ನಿರ್ಣಥರ್ಯ)ವ ಂಬ ಸ ೂದ ರ್ಯನುನ ಯಾವ ಜ್ಞಾನಿ ಸ ೀವಸದ ೀ ಬಿಟ್ಾುನು? ]

ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಥ ಎಂದಾಗ ಮೂಲರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ, ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಮರ್ತುು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ

ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕಡ ಬಂದ ರಾಮಕಥ , ಜ ೂತ್ ಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬಂದ ರಾಮಕಥ ಕೂಡಾ. ಈ ಎಲಲದರ
ಸಮನಾರ್ಯದ ಅರ್ಥವನುನ, ಮೀಲುನ್ ೂೀಟಕ ೆ ಒಂದಕ ೂೆಂದು ಹ ೂಂದಿಕ ಯಾಗದ ಸಂಗತಗಳನುನ
ಏಕರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಮನಾರ್ಯಗ ೂಳಿಸುವ ಬಗ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎಂದಾಗ ಎಲಲವೂ ಬಂರ್ತು. ರಾಮನ ಕಥ , ಕೃಷ್್ನ ಕಥ , ಪಾಂಡವರ ಕಥ , ಎಲಲವೂ ಅಲ್ಲಲ

ಬಂದಿದ . ಅಲ್ಲಲ ಇಲಲದುಾ ಇನ್ ನಲೂಲ ಬಂದಿಲಲ. ಅದಕ ೆಂದ ೀ ಎಲಲವನೂನ ವಶ ಲೀಷಸುವ ಈ ಗರಂರ್ದ ಹ ಸರು –
ಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯ್ಥನಿರ್ಣ್ಥರ್ಯಃ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಸಮಸುಶಾಸರಗಳ ಸಾರ. ಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಸಮಸುಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ

ಸಾರ. ಆಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಗರಂರ್ದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 7

 ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ೂಡಗುವ ಮೊದ್ಲು

ಸ್ಮಸ್ತಶಾಸಾಾರ್ಯವಿನಿರ್ಣಯಯೀsರ್ಯಂ ವಿಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ಭಾರತವತಮಯಚಾರಿೀ । [೩೨.೧೫೯]

[ಇದು ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ಅರ್ಥವನುನ ನಿರ್ಣಥಯಿಸುವಂರ್ದು. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಭಾರರ್ತದ ಮೀಲ್ ಬ ಳಕು

ಬಿೀರುವಂರ್ದು]

ತಸಾಮದ್ರ್ಯಂ ಗರನ್್ವರ ೂೀsಖಿಲ್ ೂೀರುಧಮಾಮಯದಿಮೊೀಕ್ಾನ್ತಪುಮರ್ಯಹ ೀತುಃ ।

ಕ್ತಂ ವೀದಿತ ೈರಸ್್ ಗುಣ ೈಸ್ತತ ೂೀsನ ್ೈನಾನಯರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪಿರೀತಿಮುಪ ೈತ್ತ ೂೀsಲಮ್ ॥೩೨.೧೬೫॥

[ಈ ಹಿರರ್ಯ ಗರಂರ್ ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ, ಧಮಥದಿಂದ ಮೊೀಕ್ಷದ ರ್ತನಕದ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ುರುಷ್ಾರ್ಥಗಳನೂನ

ರ್ತಂದಿೀರ್ಯುರ್ತುದ . ಸುಮಮನ್ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳಿ ಏನುಪ್ಯೀಗ? ಸಾರ್ಯಂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ
ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಇಷ್ುು ಸಾಕು]

ಅತ ೂರೀದಿತಾ ಯಾಶಾ ಕಥಾಃ ಸ್ಮಸಾತ ವ ೀದ್ ೀತಿಹಾಸಾದಿವಿನಿರ್ಣಯಯೀಕಾತಃ ॥೩೨.೧೬೪॥

[ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ಕಥ ಗಳೂ ವ ೀದ-ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಿಂದ ರೂಪ್ುಗ ೂಂಡಂರ್ವು]

ರಾಮಚರತ್ ರ್ಯ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲೂಲ ಈ ಮಾರ್ತು ಬಂದಿದ .

ಇತ್ಶ ೀಷ್ಪುರಾಣ ೀರ್್ಃ ಪಞ್ಾರಾತ ರೀರ್್ ಏವ ಚ ।

ಭಾರತಾಚ ೈವ ವ ೀದ್ ೀಭ ೂ್ೀ ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯಣಾದ್ಪಿ ॥೯.೧೨೨ ॥

ಪರಸ್ಪರವಿರ ೂೀಧಸ್್ ಹಾನಾನಿನಣಿೀಯರ್ಯ ತತತವತಃ ।

ರ್ಯುಕಾಾ ಬುದಿಧಬಲ್ಾಚ ೈವ ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀವ ಪರಸಾದ್ತಃ ॥೯-೧೨೩॥

ಬಹುಕಲ್ಾಪನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಮಯೀರ್ಯಂ ಸ್ತಾಥ ೂೀದಿತಾ ।

ನ ೈಕಗರನಾ್ಶರಯಾತ್ ತಸಾಮನಾನSಶಙ್ಕ್ಾಯSತರ ವಿರುದ್ಧತಾ ॥೯-೧೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 8

 ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ೂಡಗುವ ಮೊದ್ಲು

[ಎಲ್ಾಲ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ಸಂಹಿತ್ ಗಳು, ಮಹಾಭಾರರ್ತ, ವ ೀದಗಳು, ಮರ್ತುು ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ

– ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮೂಲಗರಂರ್ಗಳ ಆಧ್ಾರದಿಂದ ಪ್ರಸಾರ ವರ ೂೀಧವನುನ ಪ್ರಹರಸ, ರ್ಯುಕಿು-ಬುದಿಾಶಕಿು ಮರ್ತುು
ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಗರಹಬಲದಿಂದ ತ್ಾತಾಕವಾಗಿ ಅರ್ಥವನುನ ನಿಧಥರಸ, ಅನ್ ೀಕ ಗರಂರ್ಗಳ ಆಸರ ಯಿಂದ,
ಅನ್ ೀಕ ಕಲಾಗಳಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನ್ಾನು ಈ ಪ್ುರ್ಣ್ಕಥ ರ್ಯನುನ ನಿರೂಪ್ಸದ ಾೀನ್ . ಅದರಂದ ಇಲ್ಲಲ
ವರ ೂೀಧದ ಕುಶಂಕ ಮಾಡುವಂತಲಲ.]

ಅದಕ ೆಂದ ೀ ಇಡಿರ್ಯ ಗರಂರ್ದ ಪ್ಂಚಾಂಗವಾದ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಹ ಸರ ೀ

‘ಸವಥಶಾಸಾರತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ’ ಎಂದು.
ಯಾವ ಗರಂರ್ಕಾರನೂ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳಳದ ಒಂದು ಹ ಗಗಳಿಕ ರ್ಯ ಸಂಗತರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ .

ಇತ್ೃಗ್ಜುಃಸಾಮಾರ್ವಯಪಞ್ಾರಾತ ರೀತಿಹಾಸ್ತಃ ।
ಪುರಾಣ ೀರ್್ಃಸ್ತಥಾsನ ್ೀರ್್ಃ ಶಾಸ ಾೀಭ ೂ್ೀ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ಕೃತಃ ॥೧.೧೩೫॥

ವಿಷಾ್ವಜ್ಞಯೈವ ವಿದ್ುಷಾ ತತ್ ಪರಸಾದ್ಬಲ್ ೂೀನ್ನತ ೀಃ ।

ಆನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಮುನಿನಾ ಪೂರ್ಣಯಪರಜ್ಞಾಭಿದ್ಾರ್ಯುಜಾ ॥೧.೧೩೬॥

ತಾತಪರ್ಯಯಂ ಶಾಸಾಾಣಾಂ ಸ್ವ ೀಯಷಾಮುತತಮಂ ಮಯಾ ಪ್ರೀಕತಮ್ ।

ಪಾರಪಾ್ನ್ುಜ್ಞಾಂ ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀತಜಾಞಾತ ಾೈವ ವಿಷ್ು್ರಾಪ್್ೀsಸೌ ॥೧.೧೩೭॥

[ಹಿೀಗ ಋಕ್-ರ್ಯಜಸುು-ಸಾಮ-ಅರ್ವಥವ ೀದಗಳಿಂದ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಿಂದ, ಇತಹಾಸಗಳಿಂದ,

ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಿಂದ, ಹಾಗ ಯೀ ಇರ್ತರ ಶಾಸರಗಳ ಆಧ್ಾರದಿಂದ ಈ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ಮಾಡಿದ ನು ನ್ಾನು,
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞನ್ ಂದು ಹ ಸರು ಪ್ಡ ದ ವಧ್ಾಾಂಸನ್ಾದ ಆನಂದತೀರ್ಥಮುನಿ, ಭಗವಂರ್ತನ ಅಪ್ಾಣ ಯಿಂದಲ್ ೀ
ಮರ್ತುು ಅವನ ಅನುಗರಹದ ಬಲವಂತಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ಉರ್ತುಮವಾದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ
ವಷ್ು್ವನ ಆರ್ಣತ ಪ್ಡ ದ ೀ ನ್ಾನು ಹ ೀಳಿದ . ಇದನುನ ಅರತ್ ೀ ವಷ್ು್ವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವುದು ಸಾಧ್]

ಗರಂರ್ದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲೂಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮತ್ ೂುಮಮ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಒತುಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

ಆನ್ನ್ಾತಿೀಥಾಯಖ್ಮುನಿಃ ಸ್ುಪೂರ್ಣಯಪರಜ್ಞಾಭಿಧ್ ೂೀ ಗರನ್್ಮಿಮಂ ಚಕಾರ ।

ನಾರಾರ್ಯಣ ೀನಾಭಿಹಿತ ೂೀ ಬದ್ಯಾಯಂ ತಸ ್ೈವ ಶ್ಷ ೂ್ೀ ಜಗದ್ ೀಕರ್ತುಯಃ ॥೩೨.೧೫೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 9

 ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ೂಡಗುವ ಮೊದ್ಲು

[ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞ ಎಂಬ ಚ ಲುಹ ಸರನ (ಅಚು್ರ್ತಪ್ರಜ್ಞರು ಆಚಾರ್ಯಥರಗ ಆಶರಮದಿೀಕ್ಷ ನಿೀಡಿದಾಗ ಇಟು ಹ ಸರು)
ಆನಂದತೀರ್ಥ(ಆಚಾರ್ಯಥರಗ ವ ೀದಾಂರ್ತ ಸಾಮಾರಜ್ದಲ್ಲಲ ಪ್ಟ್ಾುಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದಾಗ ಅಚು್ರ್ತಪ್ರಜ್ಞರು
ನಿೀಡಿದ ಹ ಸರು) ಎಂಬ ಮುನಿ, ಜಗತುಗ ಲಲ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅಂರ್ತರಂಗಶ್ಷ್್, ಬದರರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವನಿಂದಲ್ ೀ ನ್ ೀರ ಆರ್ಣತ ಪ್ಡ ದು ಈ ಗರಂರ್ವನುನ ರಚಿಸದನು]

[ಗರಂರ್ ಋರ್ಣ: ಆಚಾರ್ಯಥ ಬನನಂಜ ರ್ಯವರಂದ ಪ್ರಕಾಶ್ರ್ತವಾದ ಶ್ರೀ ಹೃಷೀಕ ೀಶತೀರ್ಥರ

ಮೂಲಪಾಠಾನುಸಾರ “ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ”]

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 10

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

೧. ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ

ಓಂ ॥
ನಾರಾರ್ಯಣಾರ್ಯ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಾರ್ಯ ವಿಶ ್ಾೀದ್ರ್ಯಸ್ತಿಲಯೀನಿನರ್ಯತಿಪರದ್ಾರ್ಯ ।
ಜ್ಞಾನ್ಪರದ್ಾರ್ಯ ವಿಬುಧ್ಾಸ್ುರಸೌಖ್ದ್ುಃಖ ಸ್ತಾಾರಣಾರ್ಯ ವಿತತಾರ್ಯ ನ್ಮೊೀನ್ಮಸ ತೀ ।।೧.೧।।

ರ್ತುಂಬಿದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ, ಈ ಜಗಕ ಸೃಷು-ಸ್ತ-ಪ್ರಳರ್ಯ, ನಿರ್ಯಮ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವನೂನ

ಕ ೂಡುತುರುವ , ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗೂ ಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡುತುರುವ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸುಖಕೂೆ ಮರ್ತುು
ಧ್ ೈರ್ತ್ರ ದುಃಖಕೂೆ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದ, ಎಲ್ ಡ
ಲ ವಾ್ಪ್ಸರುವಂರ್ತಹ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎನಿಸಕ ೂಂಡ ನಿನಗ
ನಮಸಾೆರವರಲ್ಲ

ಆಸೀದ್ುದ್ಾರಗುರ್ಣವಾರಿಧಿರಪರಮೀಯೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರತಮಃ ಪರಮಾತ್ ಸ್ ಏಕಃ ।

ಸ್ಂಶಾನ್ತಸ್ಂವಿದ್ಖಿಲಂ ಜಠರ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ುಜಾನ್ತರಗತಃ ಸ್ಾರತ ೂೀsಪಿ ಚಾSಗ ರೀ
॥೧.೨॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಅಸಾಧ್ನ್ಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ

ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ, ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಜೀವಗಳ ವಗಥಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ, ಒಬಬನ್ ೀ
ಆಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಈ ಸೃಷುರ್ಯ ಮೊದಲು, ರ್ತನಿನಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡುವ ಯೀಗ್ತ್
ಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾರೂ, ರ್ತನಿನಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ ಪ್ಡುವವನ್ಾಗಿದಾರೂ, ಇಡಿೀ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ರ್ತನನ
ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲಟುು, ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ತ್ ೂೀಳಿನಲ್ಲಲ ರ್ತಲ್ ಇಟುು, ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದಮರ್ಯವಾದ ದ ೀಹವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾನು.

ತಸ ೂ್ೀದ್ರಸ್್ಜಗತಃ ಸ್ದ್ಮನ್ಾಸಾನ್ಾರಸಾಾನ್ನ್ಾತುಷ್ುವಪುಷ ೂೀsಪಿ ರಮಾರಮಸ್್ ।

ರ್ೂತ ್ೈ ನಿಜಾಶ್ರತಜನ್ಸ್್ ಹಿ ಸ್ೃಜ್ಸ್ೃಷಾುವಿೀಕ್ಾ ಬರ್ೂವ ಪರನಾಮನಿಮೀಷ್ಕಾನ ತೀ ॥೧.೩॥

ಸಮಸು ಜಗರ್ತುನುನ ರ್ತನನ ಉದರದಲ್ಲಲ ಧರಸಕ ೂಂಡಿರುವ, ನಿದುಥಷ್ುನ್ಾದ(ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ದ ಲ್ ೀಪ್

ಇಲಲದ), ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ ಶರೀರವುಳಳವನ್ಾದ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಿಂದಲೂ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡದ, ರ್ತನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ ಪ್ಡುವ, ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ, ಪ್ರಕಾಲದ*

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 11

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ(ಪ್ರಳರ್ಯಕಾಲದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ), ರ್ತನನ ಭಕುರ ಆನಂದಕಾೆಗಿ, ಸೃಷು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ
ಹ ೂಂದಿದನು. (*ಪ್ರಕಾಲ = ಬರಹಮನ ಆರ್ಯಸುು= ಬರಹಮನ ನೂರು ವಷ್ಥಗಳು=ಮಹಾಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲ=
೩೧,೧೦೪ ಸಾವರ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಮಾನವ ವಷ್ಥಗಳು. ಇದು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಆರ್ತನ ಕರ್ಣು್ ಮಿಟುಕಿಸುವ
ಸಮರ್ಯ!)

ದ್ೃಷಾುವಸ್ ಚ ೀತನ್ಗಣಾನ್ ಜಠರ ೀ ಶಯಾನಾನಾನ್ನ್ಾಮಾತರವಪುಷ್ಃ ಸ್ೃತಿವಿಪರಮುಕಾತನ್ ।

ಧ್ಾ್ನ್ಂ ಗತಾನ್ತಸೃತಿಗತಾಂಶಾ ಸ್ುಷ್ುಪಿತಸ್ಂಸಾ್ನ್ಬರಹಾಮದಿಕಾನ್ ಕಲ್ಲಪರಾನ್ ಮನ್ುಜಾಂಸ್ತಥ ೈಕ್ಷತ್॥೧.೪॥
ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತನನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರುವ, ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ ಮುಕುರನೂನ, ಆನಂದವ ೀ
ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದ ಸಂಸಾರದಿಂದ ಮುಕುರಾದವರನೂನ, ಧ್ಾ್ನದಲ್ಲಲ ಇರುವವರನೂನ, ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲದುಾ
ಹಿೀಗಿರುವವರನೂನ, ಸುಷ್ುಪ್ುರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ಇರುವ, ಬರಹಮನಿಂದ ಆರಂಭಿಸ ಕಲ್ಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಇರುವವರನೂನ
ಹಾಗೂ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವವರನೂನ ಕಂಡು (ರ್ತನನ ಅಧೀನದಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ ಜೀವರನುನ ಕಂಡು)
ಈ ರೀತ ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿದನು:

ಸ್ರಕ್ ಯೀ ಹಿ ಚ ೀತನ್ಗಣಾನ್ುತಸಖದ್ುಃಖಮಧ್ಸ್ಮಾಾಪತಯೀ ತನ್ುರ್ೃತಾಂ ವಿಹೃತಂ ಮಮೀಚಛನ್ ।

ಸ ೂೀsರ್ಯಂ ವಿಹಾರ ಇಹ ಮೀ ತನ್ುರ್ೃತ್ ಸ್ಾಭಾವಸ್ಮೂೂತಯೀ ರ್ವತಿ ರ್ೂತಿಕೃದ್ ೀವ ರ್ೂತಾ್ಃ
॥೧.೫॥

ಬಹಳ ರ್ತರಹದ ಜೀವ ಗರ್ಣಗಳಿಗ ಸುಖ, ದುಃಖ ಹಾಗೂ ಸುಖದುಃಖಗಳ ರಡರ ಪಾರಪ್ುಗಾಗಿ ನನನ ಆಟವನುನ
ಬರ್ಯಸುವವನ್ಾಗಿ ಸೃಷು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಈ ಸೃಷು ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ನನಗ ೂಂದು ಆಟ. ಇದು ಜೀವರ
ಸಾಭಾವದ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಆವಷ್ಾೆರಕೂೆ ಕೂಡಾ ಸಹಾರ್ಯಕವಾಗಿದ . ಇದು ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿೀಗೂ ಆನಂದವನುನ
ಉಂಟುಮಾಡುವುದ ೀ ಆಗಿದ .

(ಸೃಷು ಎನುನವುದು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ೂಂದು ಕಿರೀಡ . ಆನಂದದಿಂದಾಡುವ ಈ ಆಟಕ ೆ ಆನಂದವ ೀ ಪ್ರಯೀಜನ.

ತ್ ೈತುರೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಈ ಮಾರ್ತು ಇದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿದ : “ಕ ೂೀ ಹ ್ೀವಾನಾ್ತ್ ಕಃ ಪಾರಣಾ್ತ್,
ರ್ಯದ್ ೀಷ್ ಆಕಾಶ ಆನ್ಂದ್ ೂೀ ನ್ ಸಾ್ತ್”. ಆದಾರಂದ ಆನಂದದಿಂದ ಆಡುವ ಈ ಆಟದಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ
ಇರ್ತರ ಯಾವುದ ೀ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ಆಟವ ೀ ಪ್ರಯೀಜನ. ಆದರ ಸೃಷುಯಿಂದ ಜೀವರಗ
ಪ್ರಯೀಜನವದ . ಸೃಷುಯಿಂದಾಗಿ ಸಾತುಿಕರು ಸುಖವನೂನ, ತ್ಾಮಸರು ದುಃಖವನೂನ , ರಾಜಸರು ಸುಖ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 12

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಹಾಗೂ ದುಃಖ ಇವ ರಡನೂನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ . ಈ ಸೃಷು ದ ೀವರು ಮರ್ತುು ಬರಹಾಮದಿ ಜೀವರ ಮಧ್ ್ ಇರುವ
ಶ್ರಲಕ್ಷ್ಮಿೀಗೂ ಕೂಡಾ ಆನಂದವನುನ ನಿೀಡುವಂರ್ತಹದಾಾಗಿದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಸೃಷು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ )

ಇತ್ಂ ವಿಚಿಂತ್ ಪರಮಃ ಸ್ ತು ವಾಸ್ುದ್ ೀವನಾಮಾ ಬರ್ೂವ ನಿಜಮುಕ್ತತಪದ್ಪರದ್ಾತಾ ।

ತಸಾ್sಜ್ಞಯೈವ ನಿರ್ಯತಾsರ್ ರಮಾsಪಿ ರೂಪಂಬಭ ರೀ ದಿಾತಿೀರ್ಯಮಪಿ ರ್ಯತ್ ಪರವದ್ಂತಿ ಮಾಯಾಮ್
॥೧.೬॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಚಿಂತಸ, ರ್ತನನವರಗ ಮುಕಿುರ್ಯ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವ

ವಾಸುದ ೀವ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಅವನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಪ್ರವೃರ್ತುಳಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು ಯಾವ
ರೂಪ್ವನುನ ‘ಮಾಯಾ’ ಎನುನತ್ಾುರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಎರಡನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದಳು. [ಅಂದರ :
ಪ್ುರುಷ್-ಪ್ರಕೃತ ಇದಾವರು ವಾಸುದ ೀವ-ಮಾಯಾ ಎನುನವ ಎರಡನ್ ೀ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದರು]

ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯರ್ಣಶಾ ಸ್ ಬರ್ೂವ ಪುನ್ಃ ಸ್ುನಿತ್ಃಸ್ಂಹಾರಕಾರರ್ಣವಪುಸ್ತದ್ನ್ುಜ್ಞಯೈವ ।

ದ್ ೀವಿೀ ಜಯೀತ್ನ್ು ಬರ್ೂವ ಸ್ ಸ್ೃಷುಹ ೀತ ೂೀಃಪರದ್ು್ಮನತಾಮುಪಗತಃ ಕೃತಿತಾಂ ಚ ದ್ ೀವಿೀ ॥೧.೭॥

ಯಾವಾಗಲೂ ಇರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸಂಸಾರಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿರುವ ದ ೀಹವನುನ ಧರಸ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ

ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. [ಈ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಪ್ರಳರ್ಯವನುನ ಮಾಡುವುದು]. ಅವನ
ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು ‘ಜಯಾ’ ಎನುನವವಳಾಗಿ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದಳು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಜಗತುನ
ಸೃಷುಗಾಗಿ ಪ್ರದು್ಮನನ್ಾದ. ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು ‘ಕೃತ’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವಳಾದಳು. [ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ಎನುನವ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರೂಪ್ಕ ೆ ನಿರ್ಯರ್ತವಾಗಿರುವ ಪ್ತನ ರೂಪ್ವನುನ ‘ಜಯಾ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಪ್ರದು್ಮನ
ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರೂಪ್ಕ ೆ ನಿರ್ಯರ್ತವಾಗಿರುವ ರಮಾ ರೂಪ್ವನನ ‘ಕೃತ’ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ].

ಸ್ತ ್ೈ ಪುನ್ಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ನಿರುದ್ಧನಾಮಾದ್ ೀವಿೀ ಚ ಶಾನಿತರರ್ವಚಛರದ್ಾಂ ಸ್ಹಸ್ರಮ್ ।

ಸ್ತಾಾ ಸ್ಾಮೂತಿತಯಭಿರಮೂಭಿರಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃಪರದ್ು್ಮನರೂಪಕ ಇಮಾಂಶಾರಮಾತಮನ ೀsದ್ಾತ್ ॥೧.೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 13

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಈ ಜಗತುನ ಪಾಲನ್ ಗಾಗಿ ಅನಿರುದಾ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು

‘ಶಾಂತ’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವಳಾದಳು. [ವಾಸುದ ೀವ-ಮಾಯಾ; ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ-ಜಯಾ; ಪ್ರದು್ಮನ-ಕೃತ
ಮರ್ತುು ಅನಿರುದಾ-ಶಾಂತ ಇವು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ನ್ಾಲುೆ ರೂಪ್ಗಳು. ಇದನುನ ಚರ್ತುವೂ್ಥಹಃ ಎಂದು
ವಷ್ು್ಸಹಸರನ್ಾಮದಲ್ಲಲ ಕರ ದಿದಾಾರ . ‘ಚರ್ತುವೂ್ಥಹಾರ್ತಮಕ ಸೃಷು’ ಎಂದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿು ಇರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಈ ರ್ತನನ ಮೂತಥಗಳಿಂದ ಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಇದುಾ,
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರದು್ಮನರೂಪ್ಯಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತನನ ಹ ೂಟ್ ುಯಳಗಡ ಇರುವ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರನುನ
ಅನಿರುದಾನಿಗಾಗಿ ಕ ೂಟುನು.

ನಿದ್ ಾೀಯಹಕಾನ್ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ನಿರುದ್ಧನಾಮಾಜೀವಾನ್ ಸ್ಾಕಮಮಯಸ್ಹಿತಾನ್ುದ್ರ ೀ ನಿವ ೀಶ್ ।

ಚಕ ರೀsರ್ ದ್ ೀಹಸ್ಹಿತಾನ್ ಕರಮಶಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂಪಾರಣಾತಮಶ ೀಷ್ಗರುಡ ೀಶಮುಖಾನ್ ಸ್ಮಗಾರನ್ ॥೧.೯॥

ಈ ಅನಿರುದಾ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಅನ್ಾಧಕಾಲದಿಂದ ಕಮಥದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ದ ೀಹವಲಲದ

ಜೀವರನುನ ರ್ತನನ ಹ ೂಟ್ ುಯಳಗ ಇಟುುಕ ೂಂಡು, ಇವರ ಲಲರನೂನ ಕರಮವಾಗಿ: ಬರಹಮ, ಪಾರರ್ಣ, ಶ ೀಷ್-
ಗರುಡ-ರುದರ, ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಯೀಗ್ತ್ ಇರುವ ಜೀವರನುನ ದ ೀಹದಿಂದ ಸಹಿರ್ತರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.
[ಹಿೀಗ ಮೊದಲ ಹಂರ್ತದ ಸೂಕ್ಷಿವಾದ ದ ೀಹದ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು. ಇನೂನ ಸೂ್ಲ ದ ೀಹದ ಸೃಷು ಆಗಿಲಲ].

ಪಞ್ಚಾತಮಕಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ದಿಾಷ್ಡಾತಮಕ ೂೀsರ್ೂತಪಞ್ಾದ್ಾಯೀ ಶತಸ್ಹಸ್ರಪರ ೂೀsಮಿತಶಾ ।

ಏಕಃ ಸ್ಮೊೀsಪ್ಖಿಲದ್ ೂೀಷ್ಸ್ಮುಜಿತ ೂೀsಪಿಸ್ವಯತರ ಪೂರ್ಣ್ಯಗುರ್ಣಕ ೂೀsಪಿ ಬಹೂಪಮೊೀsರ್ೂತ್ ॥೧೦
॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ, ವಾಸುದ ೀವ, ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ, ಪ್ರದು್ಮನ, ಅನಿರುದಾ, ಎನುನವ ಐದು ರೂಪ್ವುಳಳ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು
ಕ ೀಶವಾದಿ ಹನ್ ನರಡು ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದನು. ಹರ್ತುು ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದನು.
ವಶಾ ಮೊದಲ್ಾದ ಸಾವರಾರು ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದನು. ಆದರ ವಸುುರ್ತಃ ಅವನು ಒಬಬನ್ (ಏಕಃ). ರ್ತನನ ಎಲ್ಾಲ
ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಮಾನವಾದ ಗುರ್ಣ, ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಜ್ಞ ಇರುವವನು. ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ವೂ ಇಲಲದ ೀ
ಹ ೂೀದರೂ, ಪ್ೂರ್ಣಥಗುರ್ಣವುಳಳವನ್ಾದರೂ, ಎಲ್ ಡ
ಲ ಬಹಳ ರೂಪ್ವನುನ ಆ ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡನು.

ನಿದ್ ೂಾೀಯಷ್ಪೂರ್ಣ್ಯಗುರ್ಣವಿಗರಹ ಆತಮತನ ೂಾೀ ನಿಶ ಾೀತನಾತಮಕಶರಿೀರಗುಣ ೈಶಾ ಹಿೀನ್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 14

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಆನ್ನ್ಾಮಾತರಕರಪಾದ್ಮುಖ ೂೀದ್ರಾದಿಃ ಸ್ವಯತರ ಚ ಸ್ಾಗತಭ ೀದ್ವಿವಜಞಯತಾತಾಮ ॥೧.೧೧॥

ದ ೂೀಷ್ವ ೀ ಇಲಲದ , ಗುರ್ಣಗಳ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಂತರುವವನು. ಸಾರ್ತಂರ್ತರನು. ಜಡವಾಗಿರುವ

ಶರೀರಗುರ್ಣಹಿೀನನ್ಾದವನು. [ಅವನಿಗ ಜಡ ಶರೀರವಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಆರ್ತನಿಗ ಜಡ ಶರೀರದ
ದೌಬಥಲ್ವಲಲ]. ಆನಂದವ ೀ ಅವನ ಕ ೈ, ಕಾಲು, ಮುಖ, ಹ ೂಟ್ ು, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳು. ಅವತ್ಾರ
ರೂಪ್ದಲ್ ಲೀ ಆಗಿರಬಹುದು, ಮೂಲ ರೂಪ್ದಲ್ ಲೀ ಆಗಿರಬಹುದು, ಅವನಲ್ಲಲ ಭ ೀದವ ೀ ಇಲಲ.

ಕಾಲ್ಾಚಾ ದ್ ೀಶಗುರ್ಣತ ೂೀsಸ್್ ನ್ಚಾದಿರನ ೂತೀವೃದಿಧಕ್ಷಯೌ ನ್ತು ಪರಸ್್ ಸ್ದ್ಾತನ್ಸ್್ ।

ನ ೈತಾದ್ೃಶಃ ಕಾಚ ಬರ್ೂವ ನ್ಚ ೈವ ಭಾವ್ೀ ನಾಸ್ುಾತತರಃ ಕ್ತಮು ಪರಾತ್ ಪರಮಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ॥೧.೧೨॥

ಕಾಲದಿಂದ ಇವನಿಗ ಆದಿ ಇಲಲ. ಅವನು ದ ೀಶದಿಂದಲೂ ಗುರ್ಣದಿಂದಲೂ ಕ ೂನ್ ಇಲಲದವನು. [ಎಲ್ ಲಡ
ವಾ್ಪ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದಲೂಲ ಇದಾಾನ್ . ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳೂ ಅವನಿಗಿದ ] ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ,
ಯಾವಾಗಲೂ ಇರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಬ ಳವಣಿಗ ರ್ಯೂ ಇಲಲ. ಕುಗುಗವಕ ರ್ಯೂ ಇಲಲ. ಈರ್ತನಿಗ
ಸಮನ್ಾದವನು ಹಿಂದ ಆಗಲ್ಲಲಲ, ಮುಂದಾಗುವುದಿಲಲ, ಮುಂದ ರ್ಯೂ ಇರುವುದಿಲಲ. [ಇದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಅಸಾಧ್ಾರರ್ಣವಾದ ಮಹಿಮ].

ಸ್ವಯಜ್ಞ ಈಶಾರತಮಃ ಸ್ ಚ ಸ್ವಯಶಕ್ತತಃ ಪೂಣಾ್ಯವ್ಯಾತಮಬಲಚಿತುುಖವಿೀರ್ಯ್ಯಸಾರಃ ।

ರ್ಯಸಾ್sಜ್ಞಯಾ ರಹಿತಮಿನಿಾರಯಾ ಸ್ಮೀತಂ ಬರಹ ೇಶಪೂವಯಕಮಿದ್ಂ ನ್ತು ಕಸ್್ ಚ ೀಶಮ್ ॥೧.೧೩॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನು, ಸವಥ ಸಮರ್ಥನು, ಎಲಲವನೂನ ನಡ ಸಬಲಲವನು. ರ್ತುಂಬಿರುವ, ನ್ಾಶವಾಗದ,

ಆರ್ತಮಬಲವರುವವನು. ಜ್ಞಾನ್ಾರ್ತಮಕನು, ಸುಖಾರ್ತಮಕನು, ವೀಯಾಥರ್ತಮಕನ್ಾದವನು . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆರ್ಣತ
ರಹಿರ್ತವಾದಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನುನ ಒಳಗ ೂಂಡಿರುವ, ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಈ
ಬರಹಾಮಂಡವು ಯಾವುದಕೂೆ ಕೂಡಾ ಸಮರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ. [ಇದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣ.
ಇಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಸೃಷು ನಿಮಾಥರ್ಣ ನಡ ರ್ಯುತುದ . ಆದಾರಂದ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನ
ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಲ್ ೂೀಪ್-ದ ೂೀಷ್ಗಳಿವ ಎಂದು ಹ ೀಳಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಇಲ್ಲಲ ಲ್ ೂೀಪ್-ದ ೂೀಷ್ಗಳ ೀನ್ ೀ ಇದಾರೂ
ಅದು ಜೀವರದ ಾೀ ಹ ೂರರ್ತು ಭಗವಂರ್ತನಿಂದಲಲ. ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 15

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಆಭಾಸ್ಕ ೂೀsಸ್್ ಪವನ್ಃ ಪವನ್ಸ್್ ರುದ್ರಃ ಶ ೀಷಾತಮಕ ೂೀ ಗರುಡ ಏವ ಚ ಶಕರಕಾಮೌ ।

ವಿೀನ ಾರೀಶಯೀಸ್ತದ್ಪರ ೀ ತಾನ್ಯೀಶಾ ತ ೀಷಾಮೃಷಾ್ದ್ರ್ಯಃ ಕರಮಶ ಊನ್ಗುಣಾಃ ಶತಾಂಶಾಃ ॥೧.೧೪॥

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಪ್ರತಬಿಂಬನು^. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಶ ೀಷ್ಾರ್ತಮಕ ರುದರ

ಮರ್ತುು ಗರುಡ. ಗರುಡ ಮರ್ತುು ರುದರ ಇವರಬಬರಗೂ ದ ೀವ ೀಂದರ ಮರ್ತುು ಕಾಮ ಪ್ರತಬಿಂಬ. ಉಳಿದ ಎಲ್ಾಲ
ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಇಂದರ ಹಾಗೂ ಕಾಮರ ಪ್ರತಬಿಂಬ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಋಷಗಳೂ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಹುಟ್ಟುದರು. ಕರಮೀರ್ಣ ನೂರಾರು ಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ
ಕಡಿಮಯಾದವರ ೀ ಇದಾಾರ . ಈ ತ್ಾರರ್ತಮ್ (hierarchy)ಕ ೆ ಬಿಂಬ-ಪ್ರತಬಿಂಬ ಭಾವವ ೀ ಕಾರರ್ಣ.
[^ಬಿಂಬ-ಪ್ರತಬಿಂಬ ಭಾವ ಅಂದರ ಸದೃಶ ಎಂದರ್ಥ. ಜೀವನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಎಂದರ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಿಂಚಿತ್ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಸದೃಶ ಎಂದರ್ಥ. ಆಕಾರ, ಗುರ್ಣ, ಎಲಲವೂ ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ
ಇಳಿದು ಬರುರ್ತುದ . ಸದೃಶ ಎಂದಾಗ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್ರ ರೂಪ್ಕ ೆ ಸಂಬಂದಿಸದಂತ್ ಪ್ರಶ ನ ಎದುರಾಗುರ್ತುದ .
ಗರುಡ ಪ್ಕ್ಷ್ಮರೂಪ್ನ್ಾದರ , ಶ ೀಷ್ ಹಾವು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಇವರ ಪ್ರತಬಿಂಬರು(ಇಂದರ-ಕಾಮ)
ಪ್ುರುಷ್ಾಕಾರರು ಹ ೀಗ ? ಉರ್ತುರ ಸರಳ! ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್ರಗ ಅನ್ ೀಕ ರೂಪ್ಗಳಿದುಾ, ಅದರಲ್ಲಲ ಒಂದು ರೂಪ್
ಪ್ುರುಷ್ಾಕಾರ. ಈ ರೂಪ್ವ ೀ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಇಳಿದು ಬಂದಿದ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು].

ಆಭಾಸ್ಕಾ ತಾರ್ ರಮಾsಸ್್ ಮರುತುವರೂಪಾತ್ ಶ ರೀಷಾಾsಪ್ಜಾತ್ ತದ್ನ್ು ಗಿೀಃ ಶ್ವತ ೂೀ ವರಿಷಾಾ ।

ತಸಾ್ ಉಮಾ ವಿಪತಿನಿೀ ಚ ಗಿರಸ್ತಯೀಸ್ುತ ಶಚಾ್ದಿಕಾಃ ಕರಮಶ ಏವ ರ್ಯಥಾ ಪುಮಾಂಸ್ಃ ॥೧.೧೫॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸರೀರೂಪ್ದ ಪ್ರತಬಿಂಬವು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು. ಈ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು ಬರಹಮ (ಮರ್ತುು

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ) ದ ೀವರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದವಳು. ಅವಳಾದ ಮೀಲ್ ಶ್ವನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ
ಸರಸಾತ (ಮರ್ತುು ಭಾರತೀ) ದ ೀವ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಪ್ರತಬಿಂಬ. ಪಾವಥತೀ ದ ೀವರ್ಯು ಸರಸಾತರ್ಯ
ಪ್ರತಬಿಂಬಳು. ಹಾಗ ಯೀ ಸುಪ್ಣಿಥ ಮರ್ತುು ವಾರುಣಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ. ಸುಪ್ಣಿಥ-ವಾರುಣಿ-ಪಾವಥತರ್ಯರಗ
ಶಚಿ ಮೊದಲ್ಾದವರ ೀ ಪ್ರತಬಿಂಬರಾಗಿದಾಾರ . [ಅದರಂದಾಗಿ ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸೌಂದರ್ಯಥ-ಗುರ್ಣ-ಲ್ಾವರ್ಣ್ಗಳಲ್ಲಲ
ವ್ತ್ಾ್ಸವದ ]. ಹಿೀಗ ಯಾವ ರೀತ ಪ್ುರುಷ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮಾ್ದಿಗಳಿವ ಯೀ ಹಾಗ ೀ ಸರೀ
ದ ೀವತ್ ಗಳಲೂಲ ಕೂಡಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವದ .

ತಾರ್್ಶಾತ ೀ ಶತಗುಣ ೈದ್ಾಯಶತ ೂೀ ವರಿಷಾಾಃ ಪಞ ್ಾೀತತರ ೈರಪಿ ರ್ಯಥಾಕರಮತಃ ಶುರತಿಸಾ್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 16

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಶಬ ೂಾೀ ಬಹುತಾವಚನ್ಃ ಶತಮಿತ್ತಶಾ ಶುರತ್ನ್ತರ ೀಷ್ು ಬಹುಧ್ ೂೀಕ್ತತವಿರುದ್ಧತಾ ನ್ ॥೧.೧೬॥

ಆ ಪ್ುರುಷ್ರು ಸರೀರ್ಯರಗಿಂರ್ತ ನೂರರಂದ ಹಿಡಿದು ಹರ್ತುು ಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳವರ ಗ ಮಿಗಿಲು. ಐದುಪ್ಟುು

ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದವರದಾಾರ . ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಶುರತಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳ
ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . “ಶಬ ೂಾೀ ಬಹುತಾವಚನ್ಃ” ಎನುನವಂತ್ ಅಲ್ಲಲ ಬಳಕ ಯಾದ ಬ ೀರ ಬ ೀರ
ಪ್ದಗಳು ಬಹುರ್ತಾವನುನ ಹ ೀಳುವ ಶಬಾಗಳು ಅಷ್ ುೀ . ಅದರಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ವ ೀದಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ಅನ್ ೀಕ
ರೀತಯಾಗಿ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳಿದುಾದರಲ್ಲಲ ಯಾವ ವರ ೂೀಧವೂ ಇಲಲ.

ತ ೀಷಾಂ ಸ್ಾರೂಪಮಿದ್ಮೀವ ರ್ಯತ ೂೀsರ್ ಮುಕಾತ ಅಪ ್ೀವಮೀವ ಸ್ತತ ೂೀಚಾವಿನಿೀಚರೂಪಾಃ ।

ಶಬಾಃ ಶತಂ ದ್ಶ ಸ್ಹಸ್ರಮಿತಿ ಸ್ಮ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಸಾಮನ್ನ ಹಿೀನ್ವಚನ ೂೀsರ್ ತತ ೂೀsಗರಯರೂಪಾಃ
॥೧.೧೭॥

ಈ ಜೀವರ ಸಾರೂಪ್ವು ಇದ ೀ ಆಗಿದ . ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದ ಸ ಯಿಂದ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದರೂ ಕೂಡಾ,
ಮೊೀಕ್ಷದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಜೀವರು ಈ ರೀತ *ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ ಲೀ ಇರುತ್ಾುರ . ನೂರು-ಹರ್ತುು-ಸಾವರ
ಇತ್ಾ್ದಿ ಎಲ್ಾಲ ಶಬಾಗಳೂ ಕೂಡಾ ‘ಬಹಳ’ ಎನುನವ ಅರ್ಥವನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವ . ಇನೂನ ಹ ೀಳಬ ೀಕು ಅಂದರ
ಅವು ಆ ಸಂಖ ್ಗಿಂರ್ತ ಕಡಿಮರ್ಯನನಂರ್ತೂ ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ. [ಉದಾಹರಣ ಗ ನ್ಾವು ‘ನೂರಾರು’ ಎನುನವ
ಪ್ದವನುನ ಉಪ್ಯೀಗಿಸುತ್ ುೀವ . ಇದರ ಅರ್ಥ ನೂರಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚುಚ ಎಷ್ುು ಬ ೀಕಾದರೂ ಆಗಬಹುದು. ಆದರ
ನೂರಕಿೆಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನ ಸಂಖ ್ಗ ಈ ಪ್ದ ಬಳಕ ಯಾಗುವುದಿಲಲ]

[*ತ್ಾರರ್ತಮ್= ಪ್ಕ್ಷಪಾರ್ತ(partiality) ಎನುನವ ರ್ತಪ್ುಾ ಅರ್ಥ ಇಂದು ಬಳಕ ರ್ಯಲ್ಲಲದ . ಆದರ ತ್ಾರರ್ತಮ್
ಎಂದರ hierarchy ಎಂದಷ್ ುೀ ಅರ್ಥ].

ಏವಂ ನ್ರ ೂೀತತಮಪರಾಸ್ುತ ವಿಮುಕ್ತತಯೀಗಾ್ ಅನ ್ೀ ಚ ಸ್ಂಸ್ೃತಿಪರಾ ಅಸ್ುರಾಸ್ತಮೊೀಗಾಃ ।

ಏವಂ ಸ್ದ್ ೈವ ನಿರ್ಯಮಃ ಕಾಚಿದ್ನ್್ಥಾ ನ್ ಯಾವನ್ನಪೂತಿತಯರುತ ಸ್ಂಸ್ೃತಿಗಾಃ ಸ್ಮಸಾತಃ ॥೧.೧೮ ॥

ಹಿೀಗ ಸಾತುಿಕರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವಮುಕಿು ಯೀಗ್ರು, ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರುವವರು, ರ್ತಮಸುಗ ತ್ ರಳುವ

ಅಸುರರು, ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಕೂಡಿರುತ್ಾುರ . ಈ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಎನುನವುದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 17

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ನಿರ್ಯಮ. ಇದನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಆಗುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಎಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರುವವರು

ಮುಗಿರ್ಯುವುದಿಲಲವೀ ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಈ ನಿರ್ಯಮ ಇರುರ್ತುದ .

ಪೂತಿತಯಶಾ ನ ೈವ ನಿರ್ಯಮಾದ್ ರ್ವಿತಾ ಹಿ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಸಾಮತ್ ಸ್ಮಾಪಿತಮಪಿ ಯಾನಿತ ನ್ ಜೀವಸ್ಙ್ಕ್ಘಃ ।

ಆನ್ನ್ಾಮೀವ ಗರ್ಣಶ ್ೀsಸತ ರ್ಯತ ೂೀ ಹಿ ತ ೀಷಾಮಿತ್ಂ ತತಃ ಸ್ಕಲಕಾಲಗತಾ ಪರವೃತಿತಃ ॥೧.೧೯॥

ಜೀವರು ಆಗಿ-ಮುಗಿರ್ಯುವುದು ಎಂಬುವುದು ಇಲಲವ ೀ ಇಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಜೀವರು ಅನಂರ್ತವಾಗಿಯೀ

ಇರುತ್ಾುರ . ಅಂರ್ತಹ ಜೀವರ ಆನಂರ್ತ್ವು ಗುಂಪ್ು-ಗುಂಪಾಗಿರ್ಯೂ ಇರುರ್ತುದ . [ಉದಾಹರಣ ಗ ಬರಹಮ
ದ ೀವರ ಪ್ದವಗ ಬರುವ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯುಳಳ ಜೀವರು ಅನಂರ್ತವಾಗಿದಾಾರ , ಗರುಡ ದ ೀವನ ಪ್ದವಗ ಬರಲು
ಯೀಗ್ರಾದ ಜೀವರೂ ಅನಂರ್ತವಾಗಿದಾಾರ . ಹಾಗ ೀ ಒಂದ ೂಂದು ಗರ್ಣದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಅನಂರ್ತ ಜೀವರರುತ್ಾುರ ].
ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಂರ್ತವರು ಇದ ಾೀ ಇರುತ್ಾುರ . ಇದ ೀ ರೀತರ್ಯ ಪ್ರವೃತು ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ
ಅದು ಮುಗಿರ್ಯುವುದ ೀ ಇಲಲ.

ಏತ ೈಃ ಸ್ುರಾದಿಭಿರತಿಪರತಿಭಾದಿರ್ಯುಕ ೈರ್ಯ್ಯಕ ೈಃ ಸ್ಹ ೈವ ಸ್ತತಂ ಪರವಿಚಿನ್ತರ್ಯದಿೂಃ ।

ಪೂತ ತೀಯರಚಿನ್ಾಮಹಿಮಃ ಪರಮಃ ಪರಾತಾಮನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀsಸ್್ ಗುರ್ಣವಿಸ್ೃತಿರನ್್ಗಾ ಕಾ ॥೧.೨೦ ॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರತಭ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಒಟ್ಟುಗ ಸ ೀರ ಯಾವಾಗಲೂ

ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಿದರೂ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳು ಪ್ೂತಥಯಾಗುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಜೀವರೂ ಅನಂರ್ತ,
ದ ೀಶವೂ ಅನಂರ್ತ, ಜೀವರ ಕಿರಯ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಿರಯಗಳಿಂದ ಉಂಟ್ಾಗುವ ಕಾಲವೂ ಅನಂರ್ತ,
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣವೂ ಅನಂರ್ತ. ಅದರಂದಾಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ
ಪ್ೂತಥಯಾಗಿ ಎಣಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ.

ಸಾಮ್ಂ ನ್ಚಾsಸ್್ ಪರಮಸ್್ ಚ ಕ ೀನ್ ಚಾsಪ್ಂಮುಕ ತೀನ್ ಚ ಕಾಚಿದ್ತಸ್ತವಭಿದ್ಾ ಕುತ ೂೀsಸ್್ ।

ಪಾರಪ ್ೀತ ಚ ೀತನ್ಗಣ ೈಃ ಸ್ತತಾಸ್ಾತನ ಾೈನಿಯತ್ಸ್ಾತನ್ಾವಪುಷ್ಃ ಪರಮಾತ್ ಪರಸ್್ ॥೧.೨೧॥

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಸಮರಲಲ. ಮುಕುನೂ ಕೂಡಾ. ಸಮವ ೀ ಆಗುವುದಿಲಲ ಅಂದಮೀಲ್

ಅವನಿಂದ ಅಭ ೀದ ಎಲ್ಲಲ? ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಅವನ ಸಮಕ ೆ ಬರಲು ಸಾಧ್ವ ೀ ಇಲಲ. ಎಲಲರೂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 18

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಯಾವಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ಅಸಾರ್ತಂರ್ತರರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮಾರ್ತರ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿರ್ಯೂ ಸಾರ್ತಂರ್ತರ. ಆರ್ತ

ನಿರ್ತ್ವಾಗಿರ್ಯೂ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿರುತ್ಾುನ್ . ಜೀವ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿರ್ಯೂ ಅಸಾರ್ತಂರ್ತರ ಮರ್ತುು ಅವನ
ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಮಿತ ಇದ . [ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಇಬಬರು ಹ ೀಗ ಒಂದ ೀ ಆಗುತ್ಾುರ ?]

ಅತ ೂ್ೀಯsರ್ಯಮೀವ ನಿಖಿಲ್ ೈರಪಿ ವ ೀದ್ವಾಕ ್ೈ ರಾಮಾರ್ಯಣ ೈಃ ಸ್ಹಿತಭಾರತಪಞ್ಾರಾತ ರಃ ।

ಅನ ್ೈಶಾ ಶಾಸ್ಾವಚನ ೈಃ ಸ್ಹತತತವಸ್ೂತ ರನಿಯಣಿ್ೀಯರ್ಯತ ೀ ಸ್ಹೃದ್ರ್ಯಂ ಹರಿಣಾ ಸ್ದ್ ೈವ ॥೧.೨೨॥

ಇದ ೀ ಅರ್ಥವು ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದಲೂ, ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಿಂದಲೂ, ಭಾರರ್ತ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ

ವಾಕ್ಗಳಿಂದಲೂ, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಶಾಸರದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದಲೂ, ಬರಹಮಸೂತ್ಾರದಿಗಳಿಂದಲೂ ವವಕ್ಷಾ
ಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ನಿರ್ಣಥಯಿಸಲಾಟ್ಟುದ . ಅದನುನ ನ್ಾನಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ :
[ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಮೊದಲ್ಾದ ಗರಂರ್ಗಳು ಹ ೀಗ ಈ ಮುಖ್ವಾದ ಸದಾಾಂರ್ತವನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುರ್ತುದ
ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ರ್ತಮಮ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಪಾರರಂಭಿಸದಾಾರ ]

[ಇಲ್ಲಲಂದ ಮುಂದಕ ೆ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖದ ಮುಖ ೀನ ಪ್ರತಯಂದು ವಷ್ರ್ಯವನುನ

ಪ್ರಮಾರ್ಣಸಹಿರ್ತ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ
ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟು ಮಾರ್ತುಗಳ ೀ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್್ ನ್ ಸ್ಮಃ’‘ಪುರುಷ ೂೀತತಮೊೀsಹಂಜೀವಾಕ್ಷರ ೀ ಹ್ತಿಗತ ೂೀsಸಮ’‘ತತ ೂೀsನ್್ದ್ಾತತಯಮ್’

।
‘ಮುಕ ೂತೀಪಸ್ೃಪ್’ ‘ಇಹ ನಾಸತ ಕುತಶಾ ಕಶ್ಾತ್’ ‘ನಾನ ೀವ ಧಮಮಯಪೃರ್ಗಾತಮದ್ೃಗ ೀತ್ಧ್ ೂೀ ಹಿ’
॥೧.೨೩॥

‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್್ ನ್ ಸ್ಮಃ’ ಅಂದರ ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸಮನ್ಾದವನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ’ ಎಂದರ್ಥ.

‘ನಾಸತ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸ್ಮಂ ನ್ ರ್ೂತಂ ನ್ ರ್ವಿಷ್್ತಿ’ ಅನುನವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾರ್ತನುನ(ಆದಿಪ್ವಥ
೧.೩೪) ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಕಟ್ಾಕ್ಷ್ಮೀಕರಸದಾಾರ .
‘ಪುರುಷ ೂೀತತಮೊೀsಹಂ ಜೀವಾಕ್ಷರ ೀ ಹ್ತಿಗತ ೂೀsಸಮ’ : ಇದು ‘ರ್ಯಸಾಮತ್
ಕ್ಷರಮತಿೀತ ೂೀSಹಮಕ್ಷರಾದ್ಪಿ ಚ ೂೀತತಮಃ । ಅತ ೂೀSಸಮ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ವ ೀದ್ ೀ ಚ ಪರರ್ಥತಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 19

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

॥’ ಎನುನವ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ(೧೫.೧೮) ಮಾತನ ಸಂಗರಹ ರೂಪ್. ‘ನ್ಾನು ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲಯೀ ಉರ್ತುಮನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್
. ಅಕ್ಷರ ಪ್ರಕೃತರ್ಯನೂನ, ಬರಹಾಮದಿ ಕ್ಷರ ಪ್ರಕೃತರ್ಯನೂನ ದಾಟ್ಟ ನಿಂತದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಗಿೀತ್ಾಚಾರ್ಯಥನ್ಾದ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ .

‘ತತ ೂೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’ : ಇದು *ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾರ್ತು. “ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣವಾಗಿರುವ

ಪ್ರಪ್ಂಚವ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ದುಃಖ ಪ್ೀಡಿರ್ತವಾಗಿದ ” ಎನುನವುದು ಈ ಮಾತನ ಅರ್ಥ. ಅಂದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ
ಸುಖವ ೀ ಇದ . ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣವಾದ ಈ ಜೀವರು ದುಃಖವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಾರ ಎಂದರ್ಥ.
‘ಮುಕ ೂತೀಪಸ್ೃಪ್’ ಇದು ‘ಮುಕಾತನಾಂ ಪರಮಾಗತಿಃ’ ಅನುನವ ವಷ್ು್ ಸಹಸರನ್ಾಮವನನ ವಶ್ೀಕರಸುರ್ತುದ .
‘ಇಹ ನಾಸತ ಕುತಶಾ ಕಶ್ಾತ್’: ಇದು ‘ನ ೀಹ ನಾನಾಸತ ಕ್ತಂಚನ್’ ಎನುನವ ವ ೀದ ವಾಕ್ವನುನ
ಕಟ್ಾಕ್ಷ್ಮೀಕರಸುರ್ತುದ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ(ಆರ್ತನ ಯಾವುದ ೀ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ) ಯಾವುದ ೀ ರೀತಯಾದ ಭ ೀದವೂ
ಇಲಲ ಎನುನವುದು ಈ ಮಾತನ ಅರ್ಥ.
ಶುರತಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಯಾರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭ ೀದವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನು ಕ ಳಗಡ
ಸಾಗುತ್ಾುನ್ (ಅಧ್ ೂೀಗತರ್ಯನ್ ನೀ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ).
ಇವ ಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವ ೈಲಕ್ಷರ್ಣ್, ಪ್ೂರ್ಣಥಗುರ್ಣರ್ತಾ, ಮೊದಲ್ಾದ ಸಂಗತಗಳನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ
ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುರ್ತುದ .
[*ಬರಹದಾರರ್ಣ್ಕ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ‘ಅತ ೂೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’ ಎಂದಿದ . ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
‘ತತ ೂೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ‘ತತ ೂೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’ ಅಂರ್ತ ಹ ೀಳುವ ಇನ್ ೂನಂದು ವ ೀದ
ಇದ ಎಂದು ತರವಕರಮ ಪ್ಂಡಿರ್ತರು ರ್ತರ್ತುಿಪ್ರದಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

‘ಆಭಾಸ್ ಏವ’ ‘ಪೃರ್ಗಿೀಶತ ಏಷ್ ಜೀವೀ’

‘ಮುಕತಸ್್ ನಾಸತ ಜಗತ ೂೀ ವಿಷ್ಯೀ ತು ಶಕ್ತತಃ’ ।
‘ಮಾತಾರಪರ ೂೀsಸ ನ್ತು ತ ೀsಶುನವತ ೀ ಮಹಿತಾಮ್’
‘ಷಾಡುೆರ್ಣ್ವಿಗರಹ’ ‘ಸ್ುಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣ ೈಕದ್ ೀಹಃ’ ॥೧.೨೪॥

ಇಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ಮಾರ್ತನೂನ ಕೂಡಾ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಚಿಂತಸುವಂತ್ ಮಾಡಿದಾಾರ . ಓಂ ಆಭಾಸ್ ಏವ

ಚ ಓಂ ॥ ಬರಹಮಸ್ೂತರ ೨.೩.೫೦॥ . ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ ಈ ಸಾಲು ಜೀವನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರತಬಿಂಬ
ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದರ , ಓಂ ಪೃರ್ಗುಪದ್ ೀಶಾತ್ ಓಂ ॥ ೨.೩.೨೮ ॥. ಎನುನವ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 20

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಮಾರ್ತು ಜೀವನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಭಿನನನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ಎಲ್ಾಲ ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುುಗಳು ಅನುಶಾಸನ

ಮಾಡಿವ ಎನುನರ್ತುದ .
ಓಂ ಜಗದ್ಾಾಯಪಾರವಜಯಮ್ ಓಂ ॥ಬ್ರ ಹ್ಮ ಸೂತ್ರ ೪.೪.೧೭॥ ಮುಕುರಗ ಜಗತುನ ವ್ವಹಾರ ವಜ್ಥ.
ಅವರು ಸೃಷು-ಸ್ತ-ಪ್ರಳರ್ಯ ಇತ್ಾ್ದಿ ಜಗದಾಾಾಪಾರದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮನುನ ತ್ ೂಡಗಿಸಕ ೂಳುಳವಂತಲಲ.
ವ ೀದವಾ್ಸರ ಬರಹಮ ಸೂರ್ತರದ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅರ್ಥರ್ತಃ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡಿ ಮುಕತಸ್್
ನಾಸತ ಜಗತ ೂೀ ವಿಷ್ಯೀ ತು ಶಕ್ತತಃ’ ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ .
‘ಮಾತಾರಪರ ೂೀsಸ ನ್ತು ತ ೀsಶುನವತ ೀ ಮಹಿತಾಮ್’ ಎನುನವ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಮಾತನ ಭಾವ ‘ಪರ ೂೀ
ಮಾತರಯಾ ತನಾಾ ವೃಧ್ಾನ್ ನ್ ತ ೀ ಮಹಿತಾಮಾನ್ಾಶುನವಂತಿ’ ಎನುನವ ಋಗ ಾೀದವಾಣಿರ್ಯನುನ
(೭.೯೯.೧) ನ್ ನಪ್ಸುರ್ತುದ . ಇದು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಅಂದರ : ‘ದ ೀವರು ನಮಮ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಿಂದಲೂ
ಮುಟುಲ್ಾಗದವನು ಮರ್ತುು ನಮಮ ದ ೀಹದಿಂದಲೂ ಮುಟುಲ್ಾಗದವನು’ ಎಂದು. ಈ ಎರಡರಂದಲೂ ಆಚ
ಇರುವ ಭಗವಂರ್ತನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ವಾ್ಪ್ಸಲ್ಾರರು ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಅನುವಾದಿಸದಾಾರ .

‘ಷಾಡುೆರ್ಣ್ವಿಗರಹ’ ‘ಸ್ುಪೂರ್ಣಯಗುಣ ೈಕದ್ ೀಹಃ’ . ಇದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ‘ಜತಂ ತ ೀ ಪುಂಡರಿೀಕಾಕ್ಷ

ಪೂರ್ಣಯಷಾಡುೆರ್ಣ್ವಿಗರಹ’ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಆರು ವಗರಹವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದವನು ಆ
ಭಗವಂರ್ತ. ಗುರ್ಣಗಳ ೀ ದ ೀವರು ಹ ೂರರ್ತು ಗುರ್ಣ ಬ ೀರ ದ ೀವರು ಬ ೀರ ಅಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿಯೀ ಅನ್ಾದಿ-
ಅನಂರ್ತ ಕಾಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವರು ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ, ಆನಂದಪ್ೂರ್ಣಥ. ಈ ರೀತ ಯಾರು ಉಪಾಸನ್
ಮಾಡುತ್ಾುರ ಅವರಗ ಆನಂದ ಪಾರಪ್ು ಆಗುರ್ತುದ ಎನುನತ್ಾುರ ಶಾಸರಕಾರರು. ಗುರ್ಣಗಳ ೀ
ಭಗವಂರ್ತನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ ಜೀವರಂತ್ ಅವನ ಗುರ್ಣ ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಇರುರ್ತುದ , ಆನಂರ್ತರ ಇರುವುದಿಲಲ
ಅನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಮೂಡುವುದಿಲಲ. ಅದು ಅನ್ಾದಿ-ಅನಂರ್ತ.

‘ಮಾಹಾತಯದ್ ೀಹ’ ‘ಸ್ೃತಿಮುಕ್ತತಗತ ೀ’ ‘ಶ್ವಶಾ ಬರಹಾಮ ಚ ತದ್ ಗುರ್ಣಗತೌ ನ್ ಕರ್ಞ್ಾನ ೀಶೌ’ ।

‘ನ್ ಶ್ರೀಃ ಕುತಸ್ತದ್ಪರ ೀ’ ‘sಸ್್ ಸ್ುಖಸ್್ ಮಾತಾರಮಶನನಿತ ಮುಕತಸ್ುಗಣಾಶಾಶತಾವರ ೀರ್ಣ’ ॥೧.೨೫॥

‘ಮಾಹಾತಯದ್ ೀಹ’ ಎನುನವ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ‘ಮಾಹಾರ್ತಯಶರೀರ’ ಎಂದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತ

ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೩೩೮.೧೭೫) ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾರದರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡುವಾಗ ‘ಮಾಹಾತಯಶರಿೀರ’ ಎಂದು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ . ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಆ ಸ ೂುೀರ್ತರವನ್ ನೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 21

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಮಾಹಾತಯದ್ ೀಹ’ ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಅನುವಾದ ಮಾಡಿಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ . ಭಗವಂರ್ತ ಮಾಹಾರ್ತಯವ ೀ ದ ೀಹವಾಗಿ
ಉಳಳವನು ಎನುನವುದು ಈ ಮಾತನ ಭಾವಾರ್ಥ.
‘ಸೃತ’ ಅಂದರ ಸಂಸಾರ. ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ದ ೀವರ ೀ ಗತ, ಮುಕಿುರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಆ ದ ೀವರ ೀ ಗತ.
ಎರಡೂ ಕಡ ಆನಂದವನೂನ, ಜ್ಞಾನವನೂನ ಕ ೂಡುವವನು ಆ ಭಗವಂರ್ತ. ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲ ಬರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ
ಕಷ್ು-ನಷ್ು ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ಅವನ ಸಂಕಲಾದಿಂದ ಜೀವರ ಕಮಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಸಲುಲರ್ತುದ .
ಅದ ೀ ರೀತ ಜೀವಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿರುವ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಂತ್ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಏನು
ಸಲಲಬ ೀಕ ೂೀ ಅದ ೀ ಸಲುಲರ್ತುದ . ಈ ಮಾರ್ತನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರು ವಷ್ು್ಸಹಸರನ್ಾಮದಲ್ಲಲ ‘ಮುಕಾತನಾಂ
ಪರಮಾಗತಿಃ’ ಎಂದೂ, ಸಾೆಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಜರ್ಯಜರ್ಯ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಅಪಾರಭವಸಾಗರ ೂೀತ್ಾುರ
ಪ್ರಾರ್ಯರ್ಣ (ವ ೈಷ್್ವ ಖಂಡ, ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಕ್ಷ ೀರ್ತರಮಹಾತ್ ಯೀ ೨೦.೨೬) ಎಂದೂ ವವರಸದಾಾರ .
ಇದನ್ ನೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸ್ೃತಿಮುಕ್ತತಗತ ೀ’ ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹಿಸ ನಮಗ ನಿೀಡಿದಾಾರ .

ತರಮೂತಥಗಳು ಒಂದ ೀ ಎನುನವ ವಾದವಂದಿದ . ಆದರ ಅದು ಸಾಧುವಲಲ. ಅದನನ ನಿರಾಕರಣ

ಮಾಡಲು ಅನ್ ೀಕ ಶಾಸರ ಪ್ರಮಾರ್ಣಗಳು ಸಗುರ್ತುವ . ಅದರಲ್ಲಲ ಒಂದು ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಹಿೀಗಿದ : ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುವಂತ್ : ನಾಂತಂ ಗುಣಾನಾಮಗುರ್ಣಸ್್ ಜಗುಮಲ್ ೂೀಯಕ ೀಶಾರಾಯೀ ರ್ವಪಾದ್ಮಖಾ್ಃ ॥೧.೧೮. ೧೪॥
ಇಲ್ಲಲ ರುದರ-ಬರಹಾಮದಿಗಳ ೀ ತರಗುರ್ಣಗಳಿಲಲದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣವನುನ ಪ್ೂತಥಯಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ
ಎಂದಿದಾಾರ . ಇದರಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುವುದ ೀನ್ ಂದರ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ರುದರ-ಬರಹಾಮದಿಗಳು
ಕ ಳಗಿನವರು ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯ ಎಂದು. ಇದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮರ್ತುು ಜೀವಾರ್ತಮರ
ನಡುವನ ಭ ೀದವನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ .

ಯಾವುದ ೀ ಇಬಬರು ವ್ಕಿುಗಳಿಗ ಭ ೀದ ಬರುವುದು ಗುರ್ಣಗಳಿರುವುದರಂದ. ನಮಮ ಅನುಭವದ ಮಿತರ್ಯಲ್ ೀಲ

ಇರುವ ಆ ಗುರ್ಣಗಳನ್ ನೀ ಸುಳುಳ ಎಂದು ಕಲಾನ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಯಾವಾಗ ಗುರ್ಣಗಳು ಸುಳಳಲಲವೀ,
ಆಗ ಅಭ ೀದ ಅಸಾಧ್.
ಶ್ರಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಅನ್ ೀಕ ಗುರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ನೂ್ನಳಾಗಿರುವುದರಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಷ್ುು
ಸುಖವನುನ ಆಕ ಹ ೂಂದಿರುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಉಳಿದ ಜೀವಾರ್ತಮರ ಮಾತ್ ೀನು ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಪ್ರಶ್ನಸುತ್ಾುರ . ಈ ಮಾತಗ ಮೂಲಭೂರ್ತವಾದ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ನ್ ರ್ಯಸ್್
ಸಾಕ್ಾದ್ೂವಪದ್ಮಜಾದಿಭಿೀ ರೂಪಂ ಧಿಯಾ ವಸ್ುತತರ್ಯsನ್ುವಣಿಯತಂ (೭.೧೦. ೫೧) ; ನ್ ಶ್ರೀನ್ನಯ ಶವಯಃ
ಕ್ತಮುತಾಪರ ೀ ತ ೀ(ಭಾಗವರ್ತ ೮.೨೨.೬) ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದ ೀವಯೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ತಳಿದಿಲಲ. ಇನುನ
ರುದರ ಎಲ್ಲಲಂದ ತಳಿದಾನು? ಬರಹಮ ಎಲ್ಲಲಂದ ತಳಿದಾನು?

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 22

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಮುಕುರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸುಖ ಎಷ್ ೂುೀ ಅಷ್ುನೂನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಲು ಆಗುವುದಿಲಲ. ಅವರು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸುಖಕಿೆಂರ್ತ ಕಡಿಮಯಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಾರೂಪ್ ಸುಖದಂತ್ ಇರುವ ಸುಖವನುನ
ಅನುಭವಸುತ್ಾುರ . ಈ ಮಾತಗ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಶುರತಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಏತಸ ್ೈವಾನ್ಂದ್ಸಾ್ನಾ್ನಿ
ರ್ೂತಾನಿ ಮಾತಾರಮುಪಜೀವಂತಿ[೬.೩.೩೨] ಎನುನವ ಬೃಹದಾರರ್ಣ್ಕ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾರ್ತು, ಯೀ
ಶತಂ ಮನ್ುಷ್್ಗಂಧವಾಯಣಾಮಾನ್ಂದ್ಾಃ । ಸ್ ಏಕ ೂೀ ದ್ ೀವಗಂಧವಾಯಣಾಮಾನ್ಂದ್ಃ । ೨.೧೩ ।
ಎನುನವ ತ್ ೈತುರೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾರ್ತು ಇದಕ ೆ ನ್ ಲ್ ಯಾಗಿ ನಿಂತದ .

‘ಆಭಾಸ್ಕಾಭಾಸ್ಪರಾವಭಾಸ್ - ‘ರೂಪಾರ್ಣ್ಜಸಾರಣಿ ಚ ಚ ೀತನಾನಾಮ್ ।

‘ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ದ್ ೈವಾತಿ ವಶಾತ್ ಕದ್ಾsಪಿ ‘ಗಚಛನಿತ ಕ ೀಶಾದಿಗಣಾ ನ್ ಮುಕೌತ’॥೧.೨೬॥

‘ರ್ಯಸಮನ್ ಪರ ೀsನ ್ೀsಪ್ಜಜೀವಕ ೂೀಶಾ’ ‘ನಾಹಂ ಪರಾರ್ಯುನ್ನಯಮರಿೀಚಿಮುಖಾ್ಃ’ ।

‘ಜಾನ್ನಿತ ರ್ಯದ್ ಗುರ್ಣಗಣಾನ್ ನ್ ರಮಾದ್ಯೀsಪಿ ‘ನಿತ್ಸ್ಾತನ್ಾ ಉತ ಕ ೂೀsಸತ ತದ್ನ್್ ಈಶಃ’
॥೧.೨೭॥

ಈ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಗುರ್ಣ, ರೂಪ್, ಸೌಭಾಗ್, ಆನಂದ, ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಜ್ಞಾನ, ಹಿೀಗ ಸಮಸು ಶ ರೀಷ್ಠ
ಗುರ್ಣಗಳ ಲಲವೂ ಮೂಲರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಬಂದಿರುವುದು. ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ನಮಗಿಂರ್ತ ಮೀಲ್ಲನವರು
ಹ ಚುಚ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುರ . ಅವರಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯರು ಅವರಗಿಂರ್ತ ಇನೂನ ಹ ಚಿಚನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ
ಹ ೂದಿರುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳ ಮೂಲವನುನ ಹುಡುಕಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದರ ಇದ ಲಲವೂ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಬಂದಿದುಾ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

‘ಆಭಾಸಕ’ ಅಂದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರತಬಿಂಬ , ಅವನ ಪ್ರತಬಿಂಬ, ಅವನ ಪ್ರತಬಿಂಬದ ಪ್ರತಬಿಂಬ,

ಅವನ ಪ್ರತಬಿಂಬದ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ನಮಗ ಕಾರ್ಣುತುರುವುದು. ಅದು ಈ ರೀತಯಾಗಿದ :
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಬರಹಮದ ೀವರದುಾ. ಬರಹಮದ ೀವರ ಪ್ರತಬಿಂಬ ರುದರದ ೀವರದುಾ,
ರುದರದ ೀವರ ಗುಣಾದಿಗಳ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಇಂದರ-ಕಾಮರು. ಇಂದರ ಕಾಮರ-ಪ್ರತಬಿಂಬ ದ ೀವತ್ ಗಳು.
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಗಂದವಥರೂ, ಋಷಗಳೂ ಮರ್ತುು ಇರ್ತರರು. ಅವರ ಲಲರ ಪ್ರತಬಿಂಬರ್ತಾವನುನ
ಹ ೂಂದಿರುವವರು ರಾಜರು. ರಾಜರ ಪ್ರತಬಿಂಬವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದು ಉಳಿದ ಮನುಷ್್ರು. [ಈ
ವಲರ್ಯದಲ್ ಲೀ ನ್ಾವ ಲ್ಾಲ ಬರುತ್ ುೀವ ]. ಹಿೀಗಾಗಿ, ಗುರ್ಣಗಳ ನಿದಾನ(ಮೂಲ) ದ ೀವರು. ನಿರಂರ್ತರವಾದ
ಜೀವ ಪ್ರವಾಹ ಏನಿದ , ಅದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವಶದಲ್ಲಲಯೀ ಇರುವುದರಂದ, ಯಾವಾಗಲೂ, ಮುಕಿುರ್ಯಲೂಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 23

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಕೂಡಾ ಯಾರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮಿೀರ ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ. ಇದನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ವವರಸರುವುದನುನ

ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು:
ವರ್ಯಂ ನ್ ತಾತ ಪರರ್ವಾಮ ರ್ೂಮೊನೀ ರ್ವಂತಿ ಕಾಲ್ ೀ ನ್ ರ್ವಂತಿ ಹಿೀದ್ೃಶಾಃ ।
ರ್ಯಸಮನ್ಪರ ೀsನ ್ೀsಪ್ಜಜೀವಕ ೂೀಶಾಃ ಸ್ಹಸ್ರಶ ್ೀ ರ್ಯತರ ವರ್ಯಂ ರ್ರಮಾಮಃ ॥ಭಾಗವತ ೯.೬.೪೪॥
ಅಂಬರೀಷ್ನ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ದುವಾಥಸ ಮುನಿಗಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸುದಶಥನಕ ೆ ಹ ದರ ಓಡಿ ರುದರದ ೀವರ
ಬಳಿ ಬರುತ್ಾುರ . ಆಗ ರುದರ ದ ೀವರು ದುವಾಥಸರಗ ಒಂದು ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅದನ್ ನೀ ಇಲ್ಲಲ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖ ಮಾಡಿದಾಾರ : ‘ಜಾನ್ನಿತ ರ್ಯದ್ ಗುರ್ಣಗಣಾನ್ ನ್ ರಮಾದ್ಯೀsಪಿ ‘ನಿತ್ಸ್ಾತನ್ಾ
ಉತ ಕ ೂೀsಸತ ತದ್ನ್್ ಈಶಃ’॥ “ನನಗಾಗಲ್ಲೀ, ಬರಹಮದ ೀವರಗಾಗಲ್ಲೀ, ಮರೀಚಿ ಮೊದಲ್ಾದವರಗಾಗಲ್ಲೀ
ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ೂರ್ಣಥಗುರ್ಣವ ೀನ್ ನುನವುದು ತಳಿದಿಲಲ . ಅಷ್ ುೀ ಏಕ , ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವ ಮೊದಲ್ಾದವರಗೂ ಕೂಡಾ
ತಳಿದಿಲಲ” ಎಂದು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಗುರ್ಣಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಮಿಗಿಲು. ಇವನಿಗ ಯಾರೂ ಸಾಟ್ಟ ಇಲಲ.
ಅದರಂದಾಗಿಯೀ ಇವನು ಯಾವಾಗಲೂ ಉರ್ತುಮನ್ಾಗಿರುತ್ಾುನ್ ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ವಾಮನ
ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮರ್ತುು ಪಾದಾಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡದಲೂಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

[ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಪ್ಲಲಟ ಆಗುತುರುರ್ತುದ . ಒಬಬ ರ್ಯುವಕ ಇಂದು ಬಲಶಾಲ್ಲಯಾಗಿರಬಹುದು. ಆದರ
ಆರ್ತನಿಗಿಂರ್ತ ಚಿಕೆವನಿರುವ ಇನ್ ೂನಬಬ ಹುಡುಗ ಮುಂದ ಇವನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲಯಾಗಿ ಬ ಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್
ಮರ್ತುು ಇವನು ಮುದುಕನ್ಾಗಿ ಶಕಿು ಹಿೀನನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಇಂದು ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ನಿಸಕ ೂಂಡವನು
ಎಂದ ಂದೂ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರಲ್ಾರ. ಆದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಆಗುವುದಿಲಲ. ಅನ್ಾದಿ-
ಅನಂರ್ತ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ ಸವಥಶ ರೀಷ್ಠ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಸಮೀರ್ತ ಮುಕುರನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡು ಸಮಸು
ಜೀವರೂ ಆರ್ತನ ಅಧೀನ].

‘ನ ೈವ ೈಕ ಏವ ಪುರುಷ್ಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೊೀsಸಾವ ೀಕಃ ಕುತಃ ಸ್ ಪುರುಷ ೂೀ’ ‘ರ್ಯತ ಏವ ಜಾತಾ್ ।

‘ಅತಾ್ಯತ್ ಶುರತ ೀಶಾ ಗುರ್ಣತ ೂೀ ನಿಜರೂಪತಶಾ ‘ನಿತಾ್ನ್್ ಏವ ಕರ್ಮಸತ ಸ್ ಇತ್ಪಿ ಸಾ್ತ್’ ॥೧.೨೮॥

ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನ್ ೀರವಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನ್ ನೀ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

“ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಮರ್ತುು ಜೀವರು ಒಂದ ೀ ಅಲಲ , ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ”
ಎಂದು. ಆ ಪ್ುರುಷ್ನು ಹ ೀಗ ಒಬಬನ್ ೀ ಆಗುತ್ಾುನ್ ? ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ? ಜಾತಯಿಂದಲ್ ೂೀ?
ಗುರ್ಣದಿಂದಲ್ ೂೀ? ವ ೀದ ಪ್ರತಪಾದ್ನ್ಾಗಿರುವುದರಂದಲ್ ೂೀ? ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ದಿಂದಲ್ ೂೀ? ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ
ಇಲ್ಲಲ ಪ್ರಶ ನ ಮಾಡಿದಾಾರ . “ಇದು ಅಸಾಧ್. ಜೀವ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಒಂದ ೀ ಅಲಲ” ಎಂದಿದಾಾರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 24

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತು ಅರ್ಥವಾಗಬ ೀಕಿದಾರ ನ್ಾವು ಇದನುನ ಕಟ್ಾಕ್ಷ್ಮೀಕರಸರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ

ಪ್ರಸಂಗವನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಜನಮೀಜರ್ಯ ಮರ್ತುು
ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರ ನಡುವನ ಸಂಭಾಷ್ಣ ರ್ಯ ಭಾಗವದು. ಬಹವಃ ಪುರುಷಾ ಬರಹಮನ್ುನತಾಹ ೂೀ ಏಕ ಏವ ತು
। ೩೬೦.೧ । ಎನುನವ ಜನಮೀಜರ್ಯನ ಪ್ರಶ ನಗ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರು ಕ ೂಟು ಉರ್ತುರ ಇಂತದ : ನ ೈತದಿಚಛಂತಿ
ಪುರುಷ್ಮೀಕಂ ಕುರುಕುಲ್ ೂೀದ್ೂವ॥ ಬಹೂನಾಂ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಹಿ ರ್ಯಥ ೈಕಾ ಯೀನಿರುಚ್ತ ೀ। ತಥಾ
ತಂ ಪುರುಷ್ಂ ವಿಶಾಮಾಖಾ್ಸಾ್ಮಿ ಗುಣಾಧಿಕಮ್ ॥ ೩೬೦.೨- ೩॥ ಈ ಸಂಭಾಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ .

“ಜೀವರು ಬಹಳ ಜನ ಇದಾಾರ ೂೀ ಅರ್ವಾ ಒಬಬನ್ ೀ ಜೀವ ಇದಾಾನ್ ೂೀ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿರ್ಯಬರ್ಯಸ

ಪ್ರಶ್ನಸದ ಜನಮೀಜರ್ಯನಿಗ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರು ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಜೀವರು ಬಹಳ. ಒಬಬನ್ ೀ
ಜೀವನಿರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂದು. ಇದು ಹ ೀಗ ಎನುನವುದನುನ ನಮಮ ಅನುಭವಕ ೆ ಬರುವ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ
ಅವರು ವವರಸದಾಾರ .
ವ ೀದಕ ೆ ಒಂದು ಅರ್ಥ ಇರಬ ೀಕು. ವ ೀದದ ಅರ್ಥವನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು ಅಂತ್ಾದರ ಭ ೀದ ಇರಲ್ ೀಬ ೀಕು.
ಇಲಲವ ಂದರ ಇಡಿೀ ವ ೀದಕ ೆೀ ಅರ್ಥವಲಲವ ಂದಾಗುರ್ತುದ .
[ಗುರ್ಣ ಅನುನವುದು ಒಂದು ದ ೂಡಡ ಪ್ರಮಾರ್ಣ. ಭ ೀದ ಇದ ಎನನಲು ಗುರ್ಣವ ೀ ಆಧ್ಾರ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮ
ಮಹತ್ ೂೀಮಹಿೀಯಾನ್-ಅಣ ೂೀರಣಿೀಯಾನ್ ಎಂದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಆದರ ಜೀವ ಹಾಗಲಲ
ಎನುನವುದು ಜೀವನಿಗ ೀ ಗ ೂತುದ . ನಮಗ ನ್ಾವು ಸವಥಜ್ಞ ಅಲಲ ಎನುನವುದು ಗ ೂತುಲಲವ ೀ? ನ್ಾನು
ಸವಥಜ್ಞನಲಲ- ಅಲಾಜ್ಞ, ಸವಥಶಕುನಲಲ-ಅಲಾಶಕಾು, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳು ನಮಗ ೀ ತಳಿದಿರುವ ಸಂಗತಗಳು.
ವ ೀದಗಳು ಭಗವಂರ್ತ ಸವಥಜ್ಞ- ಸವಥಶಕು ಎಂದು ಸಾರ ಹ ೀಳುರ್ತುವ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಅಂರ್ತಹ ದ ೀವರ ೂಂದಿಗ
ಐಕ್ವಲಲ ಎನುನವುದು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷ. ಇನುನ ದ ೀವರು ಅಂರ್ತ ಒಬಬ ಇದಾಾನ್ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಎಂದು
ಅನುಮಾನಿಸುವವರಗೂ ವ ೀದವ ೀ ಉರ್ತುರ. ಜೀವ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಎನುನವ ವಗಿೀಥಕರರ್ಣವನೂನ
(ಜಾತ/ವಂಗಡಣ ರ್ಯನುನ) ವ ೀದದಲ್ಲಲಯೀ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ‘ನ್ಾನ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತ’ ಎಂದು
ಯಾವ ರೀತ ಹ ೀಳುವುದು? ಅದು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷಕ ೆೀ ವರುದಾ ಎನುನವುದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ
ಮೂಲಕ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

‘ಸ್ವೀಯತತಮೊೀ ಹರಿರಿದ್ಂ ತು ತದ್ಾಜ್ಞಯೈವ ‘ಚ ೀತುತಂ ಕ್ಷಮಂ ಸ್ ತು ಹರಿಃ ಪರಮಸ್ಾತನ್ಾಃ ।

‘ಪೂಣಾ್ಯವ್ಯಾಗಣಿತನಿತ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಸೌ’ ಇತ ್ೀವ ವ ೀದ್ವಚನಾನಿ ಪರ ೂೀಕತರ್ಯಶಾ ॥೧.೨೯ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 25

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು. ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವು ಅವನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿದ .

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ಾದರ ೂೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಈ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ನ್ಾಶವಾಗದ, ಎಣಿಸಲ್ಾರದ,
ರ್ತುಂಬಿದ, ಯಾವಾಗಲೂ ಇರುವ, ಜ್ಞಾನ-ಆನಂದ ಮೊದಲ್ಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇದಾಾನ್ . ವ ೀದ-
ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳೂ ಇದನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುವ .

[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತುಗಳಿಗ ವ ೀದ-ಪ್ುರಾರ್ಣ-ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಎಂದು

ಹ ೀಳಿದಾಗ, ಕ ೀವಲ ಈ ಗರಂರ್ಗಳನಷ್ ುೀ ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ಂದು ಏಕ ಒಪ್ಾಬ ೀಕು? ವ್ತರಕುವನುನ ಹ ೀಳುವ
ಇರ್ತರ ಗರಂರ್ಗಳು ಏಕ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಅಲಲ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಸಾಾಭಾವಕ. ಏಕ ಂದರ ಒಬಬರು ಒಪ್ುಾವ ಪ್ರಮಾರ್ಣ
ಒಂದಾದರ , ಇನ್ ೂನಬಬರು ಒಪ್ುಾವ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಇನ್ ೂನಂದಾಗಿರಬಹುದು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಯಾವುದನುನ
ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ಂದು ಅಂಗಿೀಕಾರ ಮಾಡಬ ೀಕು? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಶಾಸರದ ಮಾತನ
ಮೂಲಕವ ೀ ಉರ್ತುರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

‘ಋಗಾದ್ರ್ಯಶಾ ಚತಾಾರಃ ಪಞ್ಾರಾತರಂ ಚ ಭಾರತಮ್ ।

‘ಮೂಲರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಂ ಬರಹಮಸ್ೂತರಂ ಮಾನ್ಂ ಸ್ಾತಃ ಸ್ೃತಮ್ ॥೧.೩೦ ॥

‘ಅವಿರುದ್ಧಂ ಚ ರ್ಯತತವಸ್್ ಪರಮಾರ್ಣಂ ತಚಾ ನಾನ್್ಥಾ ।

‘ಏತದಿಾರುದ್ಧಂ ರ್ಯತುತ ಸಾ್ನ್ನ ತನಾಮನ್ಂ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೩೧॥
ಋಗ ಾೀದ ಮೊದಲ್ಾದ ನ್ಾಲುೆ ವ ೀದಗಳೂ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವೂ , ಮಹಾಭಾರರ್ತವೂ, ಹರ್ಯಗಿರೀವ ಬರ ದ ಮೂಲ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣವೂ ಮರ್ತುು ವ ೀದವಾ್ಸರು ರಚಿಸದ ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಇವ ಲಲವೂ ‘ಸಾರ್ತಃಪ್ರಮಾರ್ಣ^’ .
[^ಯಾವುದರ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ವನನ ತಳಿರ್ಯಲು ಇನ್ ೂನಂದು ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ಅವಶ್ಕತ್ ಇಲಲವೀ, ಅದು ಸಾರ್ತಃ
ಪ್ರಮಾರ್ಣ. ಉದಾಹರಣ ಗ : ನನಗ ಬಾಯಾರಕ ನಿೀಗಿದ ಎನನಲು ಯಾರು ಪ್ರಮಾರ್ಣ? ನ್ಾನ್ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ಣ.
ಸುಖ-ದುಖಃ ಮೊದಲ್ಾದುವುಗಳನುನ ಹ ೂಂದುವುದರಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ಣರು. ಅದಕ ೆ ಬ ೀರ ೂಂದು
ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಬ ೀಡ. ಇದ ೀ ರೀತ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಏಕ ಂದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ
ಹ ೀಳುತುರುವುದರಂದಾಗಿ. ಯಾವ ರೀತ ಬ ಳಕನುನ ಹುಡುಕಲು ಇನ್ ೂನಂದು ಬ ಳಕು ಬ ೀಡವೀ ಹಾಗ ೀ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಸರಯೀ ಇಲಲವೀ ಎಂದು ಇನ್ ೂನಂದರಂದ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡಬ ೀಕಾಗಿಲಲ. ಈ ಸಾರ್ತಃ
ಪಾರಮಾರ್ಣ್ದ ಕಲಾನ್ ಯೀ ವದ ೀಶ್ರ್ಯರಗ ಇಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನ್ ನೀ ರ್ತಮಮ
ಊಹ ಯಿಂದ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸುವ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 26

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ನಮಮಲ್ಲಲ ಸಾರ್ತಃ-ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಮರ್ತುು ಪ್ರರ್ತ-ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಎಂಬ ಎರಡು ಬಗ ರ್ಯ ಪ್ರಮಾರ್ಣಗಳಿವ . ಪ್ರರ್ತ-

ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾದುವುಗಳು ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ಆಧ್ಾರದ ಮೀಲ್ ರ್ತಮಮ ಪಾರಮರ್ಣ್ವನನ ಸಾಧನ್
ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳರ್ತುವ . ಆದರ ಪಾಶ್ಚಮಾರ್ತ್ರದುಾ ಕ ೀವಲ ಪ್ರರ್ತಪ್ರಮಾರ್ಣ. ಪ್ರರ್ತಪಾರಮರ್ಣ್ವಂದ ೀ ಇದಾಾಗ
ಯಾವ ವಷ್ರ್ಯವನೂನ ಕೂಡಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಾಗುವುದಿಲಲ. ಆಗ ಎಲಲವೂ ಕ ೀವಲ ರ್ತಕಥದ
ವಷ್ರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ : ಬಾಯಾರಕ ನಿೀಗಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ವ್ಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ, ಅವನ
ಅನುಭವವನುನ(ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ)ಬಿಟುುಹಾಕಿ, ನಿನಗ ನಿೀರಡಿಕ ನಿೀಗಿಲಲ, ಏಕ ಂದರ ...... ಎಂದು
ಎಷ್ುು ಬ ೀಕಾದರೂ ರ್ತಕಥವನುನ ಮಂಡಿಸಬಹುದು.

ನಮಮ ಅನುಭವದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಆಗಿರುವಾಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಭವದಲ್ಲಲ ಏಕ

ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಆಗುವುದಿಲಲ? ವ ೀದ ಋಷಗಳ ಅನುಭವದಲ್ಲಲ ಋಷಗ ಏಕ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಆಗುವುದಿಲಲ? ಈ ಎಲ್ಾಲ
ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಸಮರ್ಥನ್ ಮಾಡಲು ಇನ್ ೂನಂದು ಕಡ ಏಕ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು? ಹಿೀಗಾಗಿ ವ ೀದ-ಭಾರರ್ತ-
ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ-ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ-ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವೂ ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ಣ. ಈ ಕುರತ್ಾದ
ಹ ಚಿಚನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರ ವಷ್ು್ರ್ತರ್ತುಿನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

ಈ ಶಾಸರ ಸಮೂಹಗಳಿಗ ಯಾವುದು ವರುದಾವಾಗಿಲಲವೀ ಅದೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ನಿಸುರ್ತುದ ಹ ೂರರ್ತು

ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ. [ಉದಾಹರಣ ಗ ರಾಘವ ೀಂದರ ಸಾಾಮಿಗಳ ಗರಂರ್ವು ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗಿದ , ಏಕ ಂದರ
ವ ೀದಾದಿಗಳಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಇರುವುದರಂದ]. ಹಿೀಗ ಯಾವುದು ಈ ಮೀಲ್ ಹ ೀಳಿರುವ ಶಾಸರಗಳಿಗ
ಅವರುದಾವಾಗಿದ ಯೀ ಅದೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗುರ್ತುದ . ಯಾವುದು ಇವುಗಳಿಗ ವರುದಾವಾಗಿದ ಯೀ
ಅದು ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ೀ ಅಲ್ಾಲ.

[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಟ್ಟಪ್ಾಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಪ್ುರಾರ್ಣದ’ ಪ್ರಸಾುಪ್ವಲಲ. ಹಾಗಿದಾರ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಅಪ್ರಮಾರ್ಣವೀ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ

ಆಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸದಾಾರ ]

‘ವ ೈಷ್್ವಾನಿ ಪುರಾಣಾನಿ ಪಞ್ಾರಾತಾರತಮಕತಾತಃ ।

‘ಪರಮಾಣಾನ ್ೀವ ಮನಾಾದ್ಾ್ಃ ಸ್ೃತಯೀsಪ್ನ್ುಕೂಲತಃ ॥೧.೩೨॥

ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಲಲವೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟುವುಗಳು. ಅಂದರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ರಚಿರ್ತವಾಗಿ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನ್ ನೀ ಪ್ರತಪಾದಿಸುವಂರ್ತವುಗಳು. ಕ ಲವಮಮ ಪ್ುರಾರ್ಣವನೂನ ಸ ೀರಸಕ ೂಂಡ ೀ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ
ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಹದಿನ್ ಂಟು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳೂ ಕೂಡಾ ಶಾಸರಪ್ರಮಾರ್ಣ. [ಕ ಲವಮಮ
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಸ ೀರಸ ಇತಹಾಸವ ಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 27

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಇತಹಾಸ ಎಂದರ ಕ ೀವಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಮಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಎಂದರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ].
[ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಬಲಸಾರೂಪ್ನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ”ಸ್ಪತಶ್ವಾಸ್ು ಮಾತೃಶು” ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
ಅಂದರ ಏಳು ಜನ ತ್ಾಯಿರ್ಯಂದಿರಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವವನು ಎಂದರ್ಥ. ಆ ಏಳು ಜನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು ಯಾರು
ಅಂದರ ಈ ಏಳು ಶಾಸರಗಳು: ನ್ಾಲುೆವ ೀದಗಳು, ಇತಹಾಸ, ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ
ಮರ್ತುು ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ].
ಮನುಸೃತ, ಯಾಜ್ಞವಲೆಾ ಸೃತ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳು ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಕಾಲಕ ೆ ಸೀಮಿರ್ತವಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ
ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗಿ ಬಳಕ ಯಾಗುರ್ತುವ . ಅವುಗಳು ಕಾನೂನಿದಾಂತ್ . ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದಲೂಲ ಏಕರೂಪ್ವಾದ
ಕಾನೂನನುನ ರ್ತರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ . ಕ ೀವಲ ಧಮಥಕ ೆ ಪೀಷ್ಕವಾಗಿ, ನ್ಾ್ರ್ಯರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ,
ಕಾಲಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಕಾನೂನುಗಳ ರಚನ್ ಯಾಗುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಮನುಸೃತ, ಯಾಜ್ಞವಲೆಾಸೃತ
ಮೊದಲ್ಾದ ಗರಂರ್ಗಳು ವ ೀದಕ ೆ ಅವರುದಾವಾಗಿದಾಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗುರ್ತುವ .

‘ಏತ ೀಷ್ು ವಿಷ ೂ್ೀರಾಧಿಕ್ಮುಚ್ತ ೀsನ್್ಸ್್ ನ್ ಕಾಚಿತ್ ।

‘ಅತಸ್ತದ್ ೀವ ಮನ್ತವ್ಂ ನಾನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೩೩॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಹ ಚುಚಗಾರಕ ರ್ಯು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಉಳಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆದಿಕ್ವನುನ

ಹ ೀಳಿಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಈ ಗರಂರ್ಗಳನ್ ನೀ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ, ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಶಾಸರವನುನ ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ಂದು ನಿಧಥರಸುವ ಮೊದಲು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾಗಿರುವುದು : ಅದು
ವ ೀದಾದಿಗಳಿಗ ಅವರುದಾವಾಗಿದ ಯೀ ಇಲಲವೀ ಎನುನವುದನುನ. ಆದರ ವ ೀದಾದಿಗಳನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ
ಮಾಡಲು ಹ ೂೀಗಬಾರದು. ಏಕ ಂದರ ನಮಮದು ಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯ ಮನಸುು. ಆದರ ವ ೀದ
ಅಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯವಾದದುಾ.

‘ಮೊೀಹಾತಾ್ಯನ್್ನ್್ಶಾಸಾಾಣಿ ಕೃತಾನ ್ೀವಾsಜ್ಞಯಾ ಹರ ೀಃ ।

‘ಅತಸ ತೀಷ್ೂಕತಮಗಾರಹ್ಮಸ್ುರಾಣಾಂ ತಮೊೀಗತ ೀಃ ॥೧.೩೪॥

‘ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕೃತಾನಿ ತಾನಿೀಹ ವಿಷ್ು್ನ ೂೀಕ ೈಃ ಶ್ವಾದಿಭಿಃ ।

‘ಏಷಾಂ ರ್ಯನ್ನ ವಿರ ೂೀಧಿ ಸಾ್ತ್ ತತ ೂರೀಕತಂ ತನ್ನ ವಾರ್ಯ್ಯತ ೀ ॥೧.೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 28

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗುಂಪ್ನಲ್ಲಲ ರುದರ ದ ೀವರೂ ಬರುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಅವರು

ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಏಕ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗಿ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬಾರದು? ರುದರ ದ ೀವರು ಹ ೀಳಿರುವ
ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಅಲಲ, ಶ್ವನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎಂದಿದ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ
ಯಾವ ರೀತ ಮುಂದುವರರ್ಯಬ ೀಕು? ಈ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಶ ನಗಳಿಗ ಉರ್ತುರರೂಪ್ವಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
‘ಪ್ುರಾಣಾದಿಗಳನುನ ಬಿಟುು, ಮೊೀಹಕಾೆಗಿಯೀ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಯೀ, ಶ್ವಾದಿಗಳಿಂದ
ರಚಿಸಲಾಟು ಗರಂರ್ಗಳು (ಪಾಶುಪ್ರ್ತಸೃತ, ಲಕುಲ್ಲೀಶ ಪಾಶುಪ್ರ್ತ ಸೃತ, ಚಾವಾಥಕಶಾಸರ, ಭೌದಾಶಾಸರ,
ಮೊದಲ್ಾದ ಗರಂರ್ಗಳು) ದ ೈರ್ತ್ರ ಅಂಧರ್ತಮಸುಗ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವುಗಳಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಿದುಾ ಗಾರಹ್ವಲಲ. ಆದರ ವ ೀದಕ ೆ ವರುದಾವಲಲದ ವಷ್ರ್ಯ ಎಲ್ ಲೀ ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ ಅದನುನ
ಸಾೀಕರಸಬಹುದು’ ಎಂದು. ಇದು ನಮಮ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಾವ ರೀತ ಸಾಗಿದರ ಸರ್ತ್ವನನ ಗರಹಿಸಬಹುದು
ಎನುನವುದರ ಮಾಗಥದಶ್ಥಕ .

‘ವಿಷಾ್ವಧಿಕ್ವಿರ ೂೀಧಿೀನಿ ಯಾನಿ ವ ೀದ್ವಚಾಂಸ್್ಪಿ ।

‘ತಾನಿ ಯೀಜಾ್ನಾ್ನ್ುಕೂಲ್ಾ್ದ್ ವಿಷಾ್ವಧಿಕ್ಸ್್ ಸ್ವಯಶಃ ॥೧.೩೬॥

ವಷ್ು್ವನ ಹ ಚುಚಗಾರಕ ಗ ವರ ೂೀಧವಾಗಿ ಇರುವ ವ ೀದದ ಮಾರ್ತುಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ಅದಕ ೆ ಅನುಕೂಲ

ಆಗುವ ಹಾಗ ಕಾರ್ಣಬ ೀಕು. ಅಂದರ : ವಷ್ು್ವಗ ವರುದಾವಾಗಿ ಯಾವುದಾದರೂ ವ ೀದವಾಕ್ ನಿಮಗ
ಕಂಡರೂ, ಅದನುನ ವಷ್ು್ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾಕ ೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿಯೀ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದರ್ಥ.
ಉದಾಹರಣ ಗ : ಜನಿತಾಃ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಅಂರ್ತ ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಪ್ರಸಂಗ ಬರುರ್ತುದ . ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಗ
ಯಾರು ವಷ್ು್ವನ ಜನಕ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ಇದು ಅರ್ಥವಾಗಬ ೀಕಾದರ ಅಲ್ಲಲನ ಇಡಿೀ
ಪ್ರಸಂಗವನುನನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಯಾಗ ಮಾಡುವಾಗ ‘ವಷ್ು್ವನ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಹತುರ ಆಶ್ೀವಾಥದ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಇದರ ಅರ್ಥ: ‘ನಿಮಮ ರ್ತಂದ ಗ ನಮಸಾೆರ
ಮಾಡು’ ಎನುನವುದಾಗಿದ . ಕಿರಯಾ-ಕಲ್ಾಪ್ದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗುವನ್ಾದಾರಂದ ರ್ಯಜ್ಞಕರ್ತೃಥವನುನ ಅಲ್ಲಲ ‘ವಷ್ು್’
ಎಂದು ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ಹಿೀಗ ಇಡಿೀ ಪ್ರಸಂಗವನುನ, ಸನಿನವ ೀಶವನುನ ಕಂಡಾಗ ವಷ್ು್ ಅನುನವ ಶಬಾಕ ೆ
ರ್ಯಜ್ಞಕರ್ತೃಥ ಎನುನವ ಅರ್ಥ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಇದು ಆ ಸನಿನವ ೀಶದಿಂದಲ್ ೀ
ಉಪ್ಲಬಾವಾಗುವಂರ್ತಹದುಾ. ಅದರಂದಾಗಿ ‘ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಜನಿತಾಃ’ ಅಂದರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ಹುಟ್ಟುಸದವನಲಲ, ರ್ಯಜ್ಞಕರ್ತೃಥವನುನ ಹುಟ್ಟುಸದವ ಎಂದರ್ಥ. ಅವನು ರ್ತಂದ ಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 29

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಅವರಂದ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ‘ಯಾಗ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ದಿೀಕ್ಷ್ಮರ್ತನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವುದು
ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ. ಇವಷ್ುು ನ್ಾವು ನಮಮ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಸರ್ತ್ದ ಹಾದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯ್ಬ ೀಕು ಎನುನವುದರ
ನಿದಶಥನ. ಗರಂರ್ವನುನ ಓದುವಾಗ ನ್ಾವು ಎಷ್ುು ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಬ ೀಕು ಎನುನವುದರ ಒಂದು ಹ ೀಳಿಕ .

‘ಅವತಾರ ೀಷ್ು ರ್ಯತ್ ಕ್ತಞಚಾದ್ ದ್ಶಯಯೀನ್ನರವದ್ಧರಿಃ ।

‘ತಚಾಾಸ್ುರಾಣಾಂ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ದ್ ೂೀಷಾ ವಿಷ ೂ್ೀನ್ನಯಹಿ ಕಾಚಿತ್ ॥೧.೩೭॥

‘ಅಜ್ಞತಾಂ ಪಾರವಶ್ಂ ವಾ ವ ೀಧಭ ೀದ್ಾದಿಕಂ ತಥಾ ।

‘ತಥಾ ಪಾರಕೃತದ್ ೀಹತಾಂ ದ್ ೀಹತಾ್ಗಾದಿಕಂ ತಥಾ ॥೧.೩೮॥

‘ಅನಿೀಶತಾಂ ಚ ದ್ುಃಖಿತಾಂ ಸಾಮ್ಮನ ್ೈಶಾ ಹಿೀನ್ತಾಮ್ ।

‘ಪರದ್ಶಯರ್ಯತಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ದ್ ೈತಾ್ದಿೀನಾಂ ಹರಿಃ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ॥೧.೩೯॥

ನಮಗ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳಲೂಲ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರದ ವವರಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ದ ೂೀಷ್ ಇದಾಂತ್ ಕಂಡು ಬರುರ್ತುದ . ಅಂರ್ತಹ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಏನನುನ ಗರಹಿಸಬ ೀಕು ? ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಗ
ಅರ್ಥಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು? ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನಗಳಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ .
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತನನ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ[ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮೊದಲ್ಾದ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ] ಮನುಷ್್ರಂತ್
ನಟ್ಟಸ ಏನನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅದೂ ಕೂಡಾ ದ ೈರ್ತ್ರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ. ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲೂ
ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ದ ೂೀಷ್ವ ಂಬುದು ಇಲಲ.
ಯಾವ-ಯಾವ ರೀತ ಭಗವಂರ್ತ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುತ್ಾುನ್ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾಗಿ ವವರಸದಾಾರ :
ಅಜ್ಞಾನಿರ್ಯಂತ್ ಕಾಣಿಸುವುದು [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ‘ನ್ಾನ್ಾ್ರು’ ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ
ಕ ೀಳಿರುವುದು], ಪ್ರಮಾದದಿಂದ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಏನ್ ೂೀ ಮಾಡಿಬಿಟ್ ು ಅನುನವ ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು, ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಪ ಟುುಬಿದಾಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು, [ಉದಾಹರಣ ಗ :
ಮಹಾಭಾರರ್ತರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನ ಮೈರ್ಯಲ್ಲಲ ರಕು ಬಂದಂತ್
ಕಾರ್ಣುವುದು], ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿರ್ಯರ ಸಂಸಗಥದಲ್ಲಲ ಒಂಬರ್ತುು ತಂಗಳು ಗಭಥವಾಸ ಮಾಡಿ ಹುಟ್ಟುದಂತ್
ತ್ ೂೀರುವುದು[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀರಾಮ-ಶ್ರೀಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ] ದ ೀಹತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಿದಂತ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 30

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ತ್ ೂೀರುವುದು[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀಕೃಷ್್], ನನನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಏನೂ ಮಾಡಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದು

[ಪಾಂಡವರ ವನವಾಸ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಒಂದು ವ ೀಳ , ನ್ಾನು ಅಲ್ಲಲದಿಾದಾರ ಜೂಜನುನ
ರ್ತಡ ರ್ಯುತುದ ಾ. ಈಗ ಏನೂ ಮಾಡಲ್ಾಗದು. ನಿೀವು ಕಾಡು ಪಾಲ್ಾದಿರ, ಬಹಳ ದುಃಖ ಆಗುತುದ ” ಎಂದು.
ಭಗವಂರ್ತ ಅಸಮರ್ಥ ಎನುನವುದಿದ ಯೀ? ಇಲ್ಾಲ, ಆದರೂ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ ], ಅಳುವುದು/
ದುಃಖಿಸುವುದು[ಸೀತ್ಾಪ್ಹರರ್ಣ ಕಾಲದಲ್ಲಲ “ಓ ಸೀತ್ , ನಿೀನು ಎಲ್ಲಲದಿಾೀಯಾ” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮ
ದುಃಖಿಸರುವುದು], ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಸಮನ್ಾಗಿ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು, ಏನು ಮಾಡಿದರೂ ಗ ಲಲಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ
ಅನುನವಂತ್ ತ್ ೂೀರುವುದು [ಪ್ರಶುರಾಮ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ೂಡನ್ ಹಲವಾರು ದಿವಸಗಳ ರ್ತನಕ
ಹ ೂೀರಾಡಿ, ನಿನನನುನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದುದು], ಕ ಲವಮಮ ತ್ಾನು ಸ ೂೀರ್ತಂತ್
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳ ಲಲವನೂನ ಭಗವಂರ್ತ ದ ೈರ್ತ್ರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ . ವಸುುರ್ತಃ ಇದಾ್ವುದೂ ಅವನಿಗಿಲಲ.

‘ನ್ ತಸ್್ ಕಶ್ಾದ್ ದ್ ೂೀಷ ೂೀsಸತ ಪೂಣಾ್ಯಖಿಲಗುಣ ೂೀ ಹ್ಸೌ ।

‘ಸ್ವಯದ್ ೀಹಸ್್ರೂಪ ೀಷ್ು ಪಾರದ್ುಭಾಯವ ೀಷ್ು ಚ ೀಶಾರಃ ॥೧.೪೦॥

ಅವನಿಗ ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ವೂ ಕೂಡಾ ಇಲಲ. ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದಾಾನಷ್ ು. ಎಲ್ಾಲ
ಜೀವರ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಪಾರದುಭಾಥವದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ
ಭ ೀದವಲಲ.

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅದಮನ್ಾದ ಒಬಬ ಜೀವನ್ ೂಳಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಮರ್ತುು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ

ಜೀವನ್ ೂಳಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ವ ್ತ್ಾ್ಸವಲಲ. ಭಗವಂರ್ತ ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಇಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಒಂದ ೀ. ಇದನುನ
ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ “ಶುನಿ ಚ ೈವ ಶಾಪಾಕ ೀ ಚ ಪಂಡಿತಾಃ ಸ್ಮದ್ಶ್ಯನ್ಃ(೫.೧೮)” ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಒಂದ ೀ ರ್ತರಹದ
ಗುರ್ಣವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ನ್ಾವು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .

‘ಬರಹಾಮದ್್ಭ ೀದ್ಃ ಸಾಮ್ಂ ವಾ ಕುತಸ್ತಸ್್ ಮಹಾತಮನ್ಃ ।

‘ರ್ಯದ್ ೀವಂವಾಚಕಂ ಶಾಸ್ಾಂ ತದಿಧ ಶಾಸ್ಾಂ ಪರಂ ಮತಮ್ ॥೧.೪೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 31

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ನಿರ್ಣ್ಯಯಾಯೈವ ರ್ಯತ್ ಪ್ರೀಕತಂ ಬರಹಮಸ್ೂತರಂ ತು ವಿಷ್ು್ನಾ ।

‘ವಾ್ಸ್ರೂಪ ೀರ್ಣ ತದ್ ಗಾರಹ್ಂ ತತ ೂರೀಕಾತಃ ಸ್ವಯನಿರ್ಣ್ಯಯಾಃ ॥೧.೪೨॥

ಬರಹಾಮದಿಗಳ ೂಂದಿಗ ಅಭ ೀದವಾಗಲ್ಲೀ, ಸಾಮ್ವಾಗಲ್ಲೀ ಆ ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಎಲ್ಲಲಂದ? ಈ

ರೀತಯಾಗಿ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳುವ ಶಾಸರ ಏನಿದ ಯೀ, ಆ ಶಾಸರವ ೀ ಉರ್ತೃಷ್ುಶಾಸರ.
ಈ ಎಲ್ಾಲ ಸಂಗತಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿಯೀ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಬರಹಮಸೂರ್ತರವು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಆ
ಬರಹಮಸೂರ್ತರವು ಗರಹಣಿೀರ್ಯವಾಗಿದ . ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ವಾಕ್ಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವು ಅಲ್ಲಲಯೀ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .
ಅದರಂದಾಗಿ ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಎನುನವುದು ಪ್ರವದ ್, ಪ್ರಶಾಸರ. ಇಂರ್ತಹ ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡು
ವ ೀದಗಳ, ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಮಾರ್ತನುನ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಬ ೀಕು.

‘ರ್ಯಥಾತ್ಯವಚನಾನಾಂ ಚ ಮೊೀಹಾತಾ್ಯನಾಂ ಚ ಸ್ಂಶರ್ಯಮ್ ।

‘ಅಪನ ೀತುಂ ಹಿ ರ್ಗವಾನ್ ಬರಹಮಸ್ೂತರಮಚಿೀಕಿೃಪತ್ ॥೧.೪೩॥

‘ತಸಾಮತ್ ಸ್ೂತಾರತ್ಯಮಾಗೃಹ್ ಕತಯವ್ಃ ಸ್ವಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ।

‘ಸ್ವಯದ್ ೂೀಷ್ವಿಹಿೀನ್ತಾಂ ಗುಣ ೈಃ ಸ್ವ ೈಯರುದಿೀರ್ಣ್ಯತಾ ॥೧.೪೪॥

‘ಅಭ ೀದ್ಃ ಸ್ವಯರೂಪ ೀಷ್ು ಜೀವಭ ೀದ್ಃ ಸ್ದ್ ೈವ ಚ ।

‘ವಿಷ ೂ್ೀರುಕಾತನಿ ಸ್ೂತ ರೀಷ್ು ಸ್ವಯವ ೀದ್ ೀಡ್ತಾ ತಥಾ ॥೧.೪೫॥

‘ತಾರತಮ್ಂ ಚ ಮುಕಾತನಾಂ ವಿಮುಕ್ತತವಿಯದ್್ಯಾ ತಥಾ ।

‘ತಸಾಮದ್ ೀತದಿಾರುದ್ಧಂ ರ್ಯನ ೂೇಹಾರ್ಯ ತದ್ುದ್ಾಹೃತಮ್ ॥೧.೪೬॥

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀಯೀ ಗುಣಾ ವಿಷ ೂ್ೀಗಾೆರಯಹಾ್ಸ ತೀ ಸ್ವಯ ಏವ ತು ।

ಇತಾ್ದ್ು್ಕತಂ ರ್ಗವತಾ ರ್ವಿಷ್್ತಪವಯಣಿ ಸ್ುುಟಮ್ ॥೧.೪೭॥
ಕ ಲವಂದು ವ ೀದದ ಮಾರ್ತುಗಳು ರ್ಯಥಾರ್ಥ ವಚನಗಳಾಗಿರುರ್ತುವ . ಅಂದರ ಅಲ್ಲಲ ಇದಾಂತ್ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುರ .
ಇನುನ ಕ ಲವಂದು ಮಾರ್ತುಗಳು ಮೊೀಹಕಾೆಗಿಯೀ ಇರುರ್ತುವ . ಹಿೀಗಿರುವುದರಂದ , ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮಾರ್ತುಗಳ
ಸಂಶರ್ಯವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಲು ವ ೀದವಾ್ಸರು ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ ರಚಿಸದರು. ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸೂರ್ತರದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 32

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಅರ್ಥವನುನ ಸಾೀಕರಸ, ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಮೀರ್ಯಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ಗಳು

ದ ೀವರಗ ಇಲಲ ಎಂದೂ, ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ದ ೀವರು ಸಂಪ್ನನನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದೂ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ ಮರ್ತುು ಜೀವರ ೂಳಗರ್ಣ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರೂಪ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ
ಭ ೀದವಲಲವ ಂದೂ, ಯಾವಾಗಲೂ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಭ ೀದವದ ಎಂದೂ, ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ
ಪ್ರತಪಾದ್ನ್ ಂದೂ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಮುಕುರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವದ ಎಂದೂ,
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ವಮುಕಿು ಎಂದೂ ಸೂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಇದಕ ೆ ವರುದಾವಾದುದು ಯಾವುದ ೂೀ ಅದು ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ಎಂದೂ
ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಯಾವಾ್ವ ಒಳ ಳರ್ಯಗುರ್ಣಗಳು ಎಂದಿವ ಯೀ, ಅವ ಲಲವೂ
ಸಾೀಕರಸಲಾಡಬ ೀಕಾದವುಗಳು. ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಭವಷ್್ರ್ತಾವಥದಲ್ಲಲ
(ಹರವಂಶದ ಒಂದು ಗರಂರ್) ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

‘ಏಷ್ ಮೊೀಹಂ ಸ್ೃಜಾಮಾ್ಶು ಯೀ ಜನಾನ್ ಮೊೀಹಯಷ್್ತಿ ।

‘ತಾಂ ಚ ರುದ್ರ ಮಹಾಬಾಹ ೂೀ ಮೊೀಹಶಾಸಾಾಣಿಕಾರರ್ಯ ॥೧.೪೮॥

‘ಅತಥಾ್ನಿ ವಿತಥಾ್ನಿ ದ್ಶಯರ್ಯಸ್ಾ ಮಹಾರ್ುಜ ।

‘ಪರಕಾಶಂ ಕುರು ಚಾsತಾಮನ್ಮಪರಕಾಶಂ ಚ ಮಾಂ ಕುರು’ ॥೧.೪೯॥

ಇತಿ ವಾರಾಹವಚನ್ಂ ಬರಹಾಮಣ ೂಡೀಕತಂ ತಥಾsಪರಮ್ ।

‘ಅಮೊೀಹಾರ್ಯ ಗುಣಾ ವಿಷ ೂ್ೀರಾಕಾರಶ್ಾಚಛರಿೀರತಾ ॥೧.೫೦॥

‘ನಿದ್ ೂಾೀಯಷ್ತಾಂ ತಾರತಮ್ಂ ಮುಕಾತನಾಮಪಿ ಚ ೂೀಚ್ತ ೀ ।

‘ಏತದಿಾರುದ್ಧಂ ರ್ಯತ್ ಸ್ವಯಂ ತನ ೂೇಹಾಯೀತಿ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ’ ॥೧.೫೧॥

“ನ್ಾನು ಜನರಗ ಮೊೀಹವನುನ ಸೃಷುಸುತ್ ುೀನ್ . ಯಾವ ನನನ ನಡವಳಿಕ ರ್ಯು ಎಲ್ಾಲ ಜನರನುನ ದಾರ
ರ್ತಪ್ಾಸುರ್ತುದ ೂೀ, ಆ ರೀತಯಾದ ನಡವಳಿಕ ರ್ಯನುನ ನ್ಾನು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಎಲ್ ೈ ಮಹಾಬಾಹುವಾದ
ರುದರನ್ ೀ, ನಿೀನೂ ಕೂಡಾ ಮೊೀಹಶಾಸರಗಳನುನ ಮಾಡಿಸು ಮರ್ತುು ಮಾಡು. [ಭಗವಂರ್ತನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್
ಸದಾಶ್ವ ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನಕ ೆ ಮೂಲಪ ರೀರಕನ್ಾದ. ಅವನ ಶ್ಷ್್ರಾದ ದಧೀಚಿ, ವಾಮದ ೀವ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 33

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ರುದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಶ್ರಸಾ ವಹಿಸ ಆ ರೀತರ್ಯ ಮೊೀಹಶಾಸರಗಳನುನ
ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಹರಡಿದರು]. ಎಲ್ ೈ ಮಹಾಭುಜ, ಸರ್ತ್ವನುನ ಹ ೀಳದ, ಸರ್ತ್ವನುನ ವರ ೂೀಧಸುವ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ
ತ್ ೂೀರಸು. ನಿನನನುನ ಜನರ ದುರು ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ ಂದೂ, ವಷ್ು್ವಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮನ್ ಂದೂ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂೀ.
ನನನನುನ ನಿಗುಥರ್ಣನ್ ಂದೂ, ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನಲಲವ ಂದೂ ಹ ೀಳು”. ಈ ರೀತಯಾದ ಭಗವಂರ್ತನ ಮಾರ್ತು
ವರಾಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲದ . [ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ವರಾಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಒಂದು ಶ ್ಲೀಕ ಮಾರ್ತರ
ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ೭೦ನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ೩೬ನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ “ಏಷ್ ಮೊೀಹಂ ಸ್ೃಜಾಮಾ್ಶು....” ಎನುನವ
ಶ ್ಲೀಕ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಇನುನ “‘ಅತಥಾ್ನಿ ವಿತಥಾ್ನಿ ದ್ಶಯರ್ಯಸ್ಾ...” ಎನುನವ ಶ ್ಲೀಕ ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಖಂಡದ ೭೧ನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ೧೦೮ ಮರ್ತುು ೧೦೯ ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕಗಳ ನಡುವ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

“ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಗುರ್ಣಗಳು ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರುವುದಲಲ. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ರೂಪ್ವದ . ಭಗವಂರ್ತ

ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿದಾಾನ್ . ಆರ್ತನಿಗ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. ಮುಕುರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವದ . ಇದಕ ೆ
ವರುದಾವಾಗಿ ಯಾವುದಿದ ಯೀ, ಅದ ಲಲವೂ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಾಗಿದ ” ಎಂದು ಸಾರ್ಯಂ
ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ .

ಸಾಾನ ಾೀsಪು್ಕತಂ ಶ್ವ ೀನ ೈವ ಷ್ರ್ಣುಮಖಾಯೈವ ಸಾದ್ರಮ್ ।

ಶ್ವಶಾಸ ಾೀsಪಿ ತದ್ ಗಾರಹ್ಂ ರ್ಗವಚಾಛಸ್ಾಯೀಗಿ ರ್ಯತ್ ॥೧.೫೨॥

‘ಪರಮೊೀ ವಿಷ್ು್ರ ೀವ ೈಕಸ್ತಜಾಞಾನ್ಂ ಮೊೀಕ್ಷಸಾಧನ್ಮ್ ।

‘ಶಾಸಾಾಣಾಂ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಸ ತವೀಷ್ ತದ್ನ್್ನ ೂೇಹನಾರ್ಯ ಹಿ ॥೧.೫೩॥

‘ಜ್ಞಾನ್ಂ ವಿನಾ ತು ಯಾ ಮುಕ್ತತಃ ಸಾಮ್ಂ ಚ ಮಮ ವಿಷ್ು್ನಾ ।

‘ತಿೀತಾ್ಯದಿಮಾತರತ ೂೀ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಮಮಾsಧಿಕ್ಂ ಚ ವಿಷ್ು್ತಃ ॥೧.೫೪॥

‘ಅಭ ೀದ್ಶಾಾಸ್ಮದ್ಾದಿೀನಾಂ ಮುಕಾತನಾಂ ಹರಿಣಾ ತಥಾ ।

‘ಇತಾ್ದಿ ಸ್ವಯಂ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ಕತ್ಯತ ೀ ಪುತರ ನಾನ್್ಥಾ’ ॥೧.೫೫॥

ಸೆಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಶ್ವನಿಂದಲ್ ೀ, ಮಗನ್ಾದ ಷ್ರ್ಣುಮಖನಿಗ ೀನ್ ೀ

ಆದರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರುವ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ . [ ‘ಇಲ್ಲಲ ‘ಶ್ವ ೀನ್ ೈವ’

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 34

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಎನುನವಲ್ಲಲ ರ್ತಂದ ವಪ್ರಲಮಬಕನಲಲ ಮರ್ತುು ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಆರ್ತ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದಲಲ ಎನುನವ ಧವನಿ
ಇದ . ಅದ ೀ ರೀತ ‘ಷ್ರ್ಣುಮಖಾಯೈವ’ ಎನುನವಲ್ಲಲ ಕ ೀಳುವವರನುನ ದಾರರ್ತಪ್ಾಸಲು ಹ ೀಳಿರುವುದಲಲ,
ಏಕ ಂದರ ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಸೆಂದನಿಗಾಗಿಯೀ ಹ ೀಳಿರುವುದು ಎನುನವ ಧವನಿ ಇದ . ಇನುನ ಪ್ರಸಂಗ:
ಒಳ ಳರ್ಯ ವಷ್ರ್ಯ ಹ ೀಳಬ ೀಕು ಅಂರ್ತಲ್ ೀ ಕುಳಿತರುವುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಇದು ಹಾಸ್ಕಥ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲಲ
ಎನುನವುದೂ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ].

ಸಾೆಂಧ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಶ್ವನನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಶಾಸರ. ಶ್ವ ಶಾಸರದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಯಾವುದು ವಷ್ು್
ಶಾಸರಕ ೆ ಸಮಮರ್ತವಾಗಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಅದನುನ ಸಾೀಕರಸಬ ೀಕು.
ಶ್ವ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಒಬಬನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮನು. ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ
ಸಾಧನವಾಗಿದ . ಇದು ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಾಗಿದ . ಇದನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದದ ಾಲಲವೂ ಮೊೀಹನಕಾೆಗಿಯೀ
ಇದ ರ್ಯಷ್ ುೀ” ಎಂದು.
ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಏನ್ ಲ್ಾಲ ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ಎನುನವ ಒಂದು ಪ್ಟ್ಟುರ್ಯನ್ ನೀ ಶ್ವ ನಿೀಡಿದಾಾನ್ . ಅದರ
ಪ್ರಕಾರ (೧). ಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ ಮುಕಿು ಇದ ಎಂದು ಎಲ್ಾಲದರೂ ಹ ೀಳಿದಾರ ಅದು ಆ ಶಾಸರದ
ಮೊೀಹನ. (೨). ನನಗ (ಸದಾಶ್ವನಿಗ ) ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಸಮರ್ತಾವನುನ ಎಲ್ಾಲದರೂ ಹ ೀಳಿದರ ಅದು
ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ. (೩). ಪ್ುರ್ಣ್ತೀರ್ಥದಲ್ಲಲ ಸಾನನ ಮಾಡಿದರ ಜ್ಞಾನ ಬರುರ್ತುದ ಎನುನವ ಕ ಲವಂದು
ಮಾರ್ತುಗಳಿವ . ಅದ ಲಲವೂ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ. [ಗುರು ಮುಖ ೀನವ ೀ ಜ್ಞಾನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು]. (೪).
ನನಗ (ಶ್ವನಿಗ ) ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಆದಿಕ್ವನುನ ಎಲ್ಾಲದರೂ ಹ ೀಳಿದಾರ ಅದ ಲಲವೂ ಮೊೀಹನಕಾೆಗಿ. (೫).
ನ್ಾನು-ಬರಹಮ-ವಷ್ು್ ಈ ಮೂರರಲ್ಲಲ ಅಭ ೀದವನುನ ಹ ೀಳಿದರ , (೬) ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಮುಕುರಗ ಅಭ ೀದ
ಹ ೀಳಿದರ , ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲವೂ ದುಜಥನರು ದಾರ ರ್ತಪ್ಾಲ್ ಂದ ೀ ಹ ೀಳಲಾಡುರ್ತುದ . ಮೊೀಹ ಬಿಟುು
ಬ ೀರ ಉದ ಾೀಶವ ೀ ಇದಕಿೆರುವುದಿಲಲ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ವ. ಇಲ್ಲಲ ಸದಾಶ್ವ ಸೆಂದನನುನ ‘ಪ್ುತ್ಾರ’ ಎಂದು
ಸಂಬ ೂೀಧನ್ ಮಾಡುತುರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆ ಪ್ುತ್ಾರ’ ಎನುನವ ಸಂಬ ೂೀಧನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ದಾರ ರ್ತಪ್ಾಬ ೀಡ
ಎಂದು ಕಾಳಜಯಿಂದ ಹ ೀಳುತುರುವುದು ಎದುಾ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ, ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲರುವ ಈ ಮಾರ್ತನುನ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡರ ಇದು ಪ್ರಬಲ. ಇದು ಉಳಿದದ ಾಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಮಿೀರ ನಿಲುಲರ್ತುದ .

ಉಕತಂ ಪಾದ್ಮಪುರಾಣ ೀ ಚ ಶ ೈವ ಏವ ಶ್ವ ೀನ್ ತು ।

ರ್ಯದ್ುಕತಂ ಹರಿಣಾ ಪೂವಯಮುಮಾಯೈ ಪಾರಹ ತದ್ಧರಃ ॥೧.೫೬॥

‘ತಾಾಮಾರಾಧ್ ತಥಾ ಶಮೊೂೀ ಗರಹಿೀಷಾ್ಮಿ ವರಂ ಸ್ದ್ಾ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 35

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ದ್ಾಾಪರಾದ್ೌ ರ್ಯುಗ ೀ ರ್ೂತಾಾ ಕಲಯಾ ಮಾನ್ುಷಾದಿಷ್ು ॥೧.೫೭॥

‘ಸಾಾಗಮೈಃ ಕಲ್ಲಪತ ೈಸ್ತವಂ ಚ ಜನಾನ್ ಮದಿಾಮುಖಾನ್ ಕುರು ।

‘ಮಾಂ ಚ ಗ ೂೀಪಾರ್ಯ ಯೀನ್ ಸಾ್ತ್ ಸ್ೃಷುರ ೀಷ ೂೀತತರಾಧರಾ’ ॥೧.೫೮॥

ಸದಾಶ್ವನನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸದಾಶ್ವನಿಂದಲ್ ೀ ಈ ಮಾರ್ತು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

ಮೊದಲು ರ್ತನಗ ದ ೀವರು ಏನನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದಾ ಎನುನವುದನುನ ಸದಾಶ್ವ ಪಾವಥತಗಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
[ಮೀಲ್ಲನದು ಮಗನಿಗ ಮಾಡಿದ ಉಪ್ದ ೀಶವಾದರ , ಇದು ಹ ಂಡತಗ ಮಾಡಿದ ಉಪ್ದ ೀಶ .
ಎರಡರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ವಪ್ರಲಂಬಕರ್ತಾ ಎನುನವುದು ಇಲಲ. ಪ್ರೀತ ಇದ . ಉದಾಾರ ಆಗಲ್ಲ ಎನುನವ ಕಾಳಜಯಿಂದ
ನುಡಿದ ಮಾರ್ತುಗಳಿವ ].

“ರುದರನ್ ೀ, ದಾಾಪ್ರ ರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ರ ನಡುವ ನನನ ರೂಪ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟು , ನಿನನನುನ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಿ
ವರವನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ ುೀನ್ ” [ ಇದನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಗ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರದ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ]. “ನಿೀನ್ ೀ ಕಲಾನ್ ಮಾಡಿದ ರಚನ್ ಯಿಂದ [ಪಾಶುಪ್ಥಾಗಮನದಿಂದ]
ಜನರನುನ ನನಿನಂದ ವಮುಖರನ್ಾನಗಿಸ ಅವರಗ ಕಾರ್ಣದಂತ್ ನನನನುನ ಮುಚಿಚಡುವಂತ್ ಮಾಡು. ಈ
ರೀತರ್ಯ ಕಿರಯಯಿಂದ ಜನ ಸೃಷುರ್ಯನುನ ರ್ತಪಾಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ” [ಅಯೀಗ್ರಗ ಭಗವಂರ್ತ
ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ] ಎಂದು ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನಗ ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ ಎಂದು
ಸದಾಶ್ವ ಉಮಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

ಮೊದಲು ಸೃಷುಯಾಗಿದುಾ ಬರಹಮ, ಆಮೀಲ್ ಸದಾಶ್ವ. ಹಿೀಗ ಪ್ದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .
ಇದನುನ ಪಾತ್ಾಳ ಖಂಡ ೯೭ನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ೨೭ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ನ್ ೂೀಡಬಹುದು.

[ಶ ೈವ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎಂದ ೀನ್ ೂೀ ಇದ , ಆದರ ವಷ್ು್ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಶ್ವ ಶ ರೀಷ್ಠ
ಅಂತ್ ೀನ್ಾದರೂ ಹ ೀಳಿದಿಾದಾರ ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ನ್ಚ ವ ೈಷ್್ವಶಾಸ ಾೀಷ್ು ವ ೀದ್ ೀಷ್ಾಪಿ ಹರ ೀಃ ಪರಃ ।

ಕಾಚಿದ್ುಕ ೂತೀsನ್್ಶಾಸ ಾೀಷ್ು ಪರಮೊೀ ವಿಷ್ು್ರಿೀರಿತಃ ॥೧.೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 36

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ವ ೈಷ್್ವ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳಲ್ಲಲ , ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ

ಮಿಗಿಲ್ಾದುದನುನ ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುಲಲ. ಇರ್ತರ ಶಾಸರಗಳ ಲಲವುದರಲ್ಲಲ[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಚಾವಾಥಕರ
ಶಾಸರವಾಗಿರಬಹುದು, ಶ್ವ ಶಾಸರವಾಗಿರಬಹುದು, ಬರಹಮನನುನ ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ
ಶಾಸರವಾಗಿರಬಹುದು, ಶಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಶಾಕುಶಾಸರ ಆಗಿರಬಹುದು], ಎಲಲವುದರಲ್ಲಲ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ ಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದಾಾನ್ .

ನಿದ್ ೂಾೀಯಷ್ತಾಾಚಾ ವ ೀದ್ಾನಾಂ ವ ೀದ್ ೂೀಕತಂ ಗಾರಹ್ಮೀವ ಹಿ ।

ವ ೀದ್ ೀಷ್ು ಚ ಪರ ೂೀ ವಿಷ್ು್ಃ ಸ್ವಯಸಾಮದ್ುಚ್ತ ೀ ಸ್ದ್ಾ ॥೧.೬೦॥

ವ ೀದಗಳು ನಿದುಥಷ್ುವಾಗಿರುವುದರಂದ ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಮೀರ್ಯವನುನ ಸಾೀಕರಸಲ್ ೀಬ ೀಕು.

ವ ೀದದಲ್ಲಲಯಾದರ ೂೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಯಾವಾಗಲೂ ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುನ್ .
[ವ ೀದ ಎನುನವುದು ಅಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯ, ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಯಾವ ಪ್ುರುಷ್ರ ದ ೂೀಷ್ವೂ ಇರುವುದಿಲಲ. ಅಲ್ಲಲ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಮುಂದಿನ ಏಳು ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನ

ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ, ಜೀವಾರ್ತಮ-ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ವ್ತ್ಾ್ಸ, ತ್ಾರರ್ತಮ್, ಜಗರ್ತುುಅಸರ್ತ್ ಅಲಲ ಎನುನವ ಸರ್ತ್,
ಇತ್ಾ್ದಿ ವಷ್ರ್ಯಗಳನುನ ವ ೀದಮಂರ್ತರಗಳ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಸಮೀರ್ತ ನಮಮ ಮುಂದಿಟ್ಟುದಾಾರ :

‘ಅಸ್್ ದ್ ೀವಸ್್ ಮಿೀಳುುಷ ೂೀ ವಯಾ ‘ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀಷ್ಸ್್ ಪರರ್ೃಥ ೀ ಹವಿಭಿಯಃ ।

‘ವಿದ್ ೀ ಹಿ ರುದ್ ೂರೀ ರುದಿರೀರ್ಯಂ ಮಹಿತಾಂ ‘ಯಾಸಷ್ುಂ ವತಿಯರಶ್ಾನಾವಿರಾವತ್’ ॥೧.೬೧॥

ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ೭ನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೪೭ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ ಐದನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಈ ವ ೀದವಾಕ್ದ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಅರ್ಥ
ಹಿೀಗಿದ : “ಬ ೀಡಿದಾನುನ ನಿೀಡುವ, ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ, ಎಲಲರಗೂ ಇಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ, ಹವಸುನಿಂದ ಒಡಗೂಡಿ ಪ್ೂಜಸದ ರುದರನು, ರುದರ ಪ್ದವರ್ಯ ವ ೈಭವವನುನ
ಪ್ಡ ದನು. ಹಿೀಗ ಯೀ ಅಶ್ಾನಿೀ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಸಮೃದಾವಾಗಿರುವ ರ್ತಮಮ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದರು”.

ಇಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಸದಾಶ್ವನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ರ್ತನನ ರುದರಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ

ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 37

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಸ್ುತಹಿ ಶುರತಂ ಗತಯಸ್ದ್ಂ ರ್ಯುವಾನ್ಂ ‘ಮೃಗಂ ನ್ ಭಿೀಮಮುಪಹತುನಮುಗರಮ್’ ।

‘ರ್ಯಂ ಕಾಮಯೀ ತನ್ತಮುಗರಂ ಕೃಣ ೂೀಮಿ ‘ತಂ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ತಮೃಷಂ ತಂ ಸ್ುಮೀಧ್ಾಮ್’ ॥೧.೬೨॥

ಸುುಹಿ ಶುರರ್ತಂ ಗರ್ತಥಸದಂ ...ಎನುನವುದು ಋಗ ಾೀದದ ಎರಡನ್ ೀ ಮಂಡಲದ, ೩೩ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ, ೧೧ನ್ ರ್ಯ
ಋಕ್. ಅದು ರುದಾರಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ ನರಸಂಹನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಮಂರ್ತರ. “ಆ
ನರಸಂಹನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡು” ಎಂದು ರುದರದ ೀವ ರ್ತನಗ ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತುರುವ ಮಾತದು.
“ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಸದಾನ್ಾದ, ಯಾವಾಗಲೂ ರ್ಯುವಕನ್ಾಗಿಯೀ ಇರುವ, ವರ್ಯಸಾುಗದ, ರುದರನ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ, ಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಎಲಲರನೂನ ಕೂಡಾ ಸಂಹರಸುವ,
ಮೃಗರೂಪ್ಯಾಗಿರುವ(ಸಂಹದ ಮೊೀರ ರ್ಯುಳಳ), ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವವನನುನ ಓ ರುದರನ್ ೀ,
ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡು” ಎಂದು ರುದರದ ೀವರು ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿದಾಾರ .

ಇದರಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ನರಸಂಹ ಅಂರ್ತಗಥರ್ತ ಶ್ವನ

ಮೀಲ್ಲನ ಭಕಿುರ್ಯೂ ಹ ಚುಚರ್ತುದ .
ರ್ಯಂ ಕಾಮಯೀ... ಎನುನವುದು ಅಂಭೃಣಿೀ ಸೂಕು(೫). ಋಗ ಾೀದದಲ್ಲಲ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಮಂಡಲ, ೧೨೫ನ್ ರ್ಯ
ಸೂಕು, ೫ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಅರ್ವಥವ ೀದದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಕಾಂಡ, ೩೦ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು, ೩ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಇದರ
ಅರ್ಥ ಹಿೀಗಿದ : ಯಾರನುನ ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ೂೀ ಅವನನುನ ರುದರನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಯಾರನುನ
ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ೂೀ ಅವನನುನ ಬರಹಮನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಯಾರನುನ ಋಷರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು
ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ೂೀ ಅವನನುನ ಋಷರ್ಯನ್ಾನಗಿ, ಯಾರನುನ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸುತ್ ೀು ನ್ ೂೀ
ಅವನನುನ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಎಂದು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ . ಇದರಂದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ
ಬರಹಮ-ರುದಾರದಿ ಸಮಸು ಜೀವರಗಿಂರ್ತ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯಳಾಗಿದಾಾಳ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

‘ಏಕ ೂೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆಸೀನ್ನ ಬರಹಾಮ ನ್ಚ ಶಙ್ಾರಃ’ ।

‘ವಾಸ್ುದ್ ೀವೀ ವಾ ಇದ್ಮಗರ ಆಸೀನ್ನ ಬರಹಾಮ ನ್ಚ ಶಙ್ಾರಃ’ ॥೧.೬೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 38

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

“ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಒಬಬನ್ ೀ ಇದಾನು. ಬರಹಮನ್ಾಗಲ್ಲೀ, ರುದರನ್ಾಗಲ್ಲೀ ಇರಲ್ಲಲಲ” ಎನುನವುದು ಒಂದು ವ ೀದದ

ವಾಣಿಯಾದರ , ಇನ್ ೂನಂದು ವ ೀದದ ವಾಣಿ ಸುುಟವಾಗಿ “ಇದರ ಮೊದಲು ವಾಸುದ ೀವನ್ ೀ ಇದಾನು.
ಬರಹಮನ್ಾಗಲ್ಲೀ, ರುದರನ್ಾಗಲ್ಲೀ, ಇರಲ್ಲಲ್ಾಲ” ಎಂದು ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

‘ರ್ಯದ್ಾ ಪಶ್ಃ ಪಶ್ತ ೀ ರುಗಮವರ್ಣ್ಯಂ ‘ಕತಾಯರಮಿೀಶಂ ಪುರುಷ್ಂ ಬರಹಮಯೀನಿಮ್ ।

‘ತದ್ಾ ವಿದ್ಾಾನ್ ಪುರ್ಣ್ಪಾಪ ೀ ವಿಧೂರ್ಯ ‘ನಿರಞ್ಞನ್ಃ ಪರಮಂ ಸಾಮ್ಮುಪ ೈತಿ’ ॥೧.೬೪॥

ಅರ್ವಥರ್ಣ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಈ ಮಂರ್ತರವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : “ಯಾವಾಗ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯು ಬಂಗಾರದ

ಬರ್ಣ್ವುಳಳ, ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ಸಮರ್ಥನ್ಾದ, ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ, ವ ೀದಗಳಿಂದ ತಳಿರ್ಯಲಾಡುವ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆಗ ಆ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯು ಅನಿಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್* ಮರ್ತುು ಪಾಪ್ವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು
ಯಾವುದ ೀ ದುಃಖವಲಲದ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಾಮ್ವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ”.

[*ಪ್ುರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ ಇಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್ ಮರ್ತುು ಅನಿಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್ ಎನುನವ ಎರಡು ವಧವದ . ಉದಾಹರಣ ಗ : ಪ್ೂವಥಜನಮದ

ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಸುಕೃರ್ತದಿಂದ(ಇಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್ದಿಂದ) ಈ ಜನಮದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ
ದ ೂಡಾಪ್ದವರ್ಯನುನ ಗಳಿಸ, ಆ ಪ್ದವಗ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಲ್ಾಗದ ೀ, ಅಧಃಪಾರ್ತ ಹ ೂಂದುವುದು
ಅನಿಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್ ಎನಿಸುರ್ತುದ .]

‘ಯೀ ವ ೀದ್ ನಿಹಿತಂ ಗುಹಾಯಾಂ ಪರಮೀ ವ್ೀಮನ್ ।

‘ಸ ೂೀsಶುನತ ೀ ಸ್ವಾಯನ್ ಕಾಮಾನ್ ಸ್ಹ ಬರಹಮಣಾ ವಿಪಶ್ಾತಾ’ ॥೧.೬೫॥

ಇದು ತ್ ೈತುರ ೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾತ್ಾಗಿದ [೨.೧.೧.]. “ಯಾರು ಹೃದರ್ಯದ ಒಳಗಡ ಇರುವ, ದ ೂಡಡ
ಆಕಾಶದಲ್ಲಲರುವ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ತಳಿದಿದಾಾರ ೂೀ, ಅವರು ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ಬರ್ಯಕ ಗಳನುನ ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಜ ೂತ್ ಭ ೂೀಗಿಸುತ್ಾುರ ”. ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಈ ಮಾರ್ತು ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇರುವ ಭ ೀದವನುನ
ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ . [ಜೀವ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಆಗುವುದಿಲಲ ಆದರ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾದ
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಜ ೂತ್ ಗಿರುತ್ಾುನ್ ]

ಈ ಜಗರ್ತುು ಸುಳುಳ ಎಂದು ಹ ೀಳುವವರದಾಾರ . ಆ ರೀತ ಏಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ಎಂದರ : ಜೀವ ಮರ್ತುು

ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಏಕ ಎಂದಾಗ ಇಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಗುರ್ಣಹಿೀನರಾಗಬ ೀಕು. ಭ ೀದ ಎನುನವುದು ಹುಟುುವುದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 39

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಗುರ್ಣಭ ೀದದಿಂದಲ್ ೀ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಗುರ್ಣವ ೀ ಸುಳುಳ ಎಂದಾದಾಗ ಮಾರ್ತರ ಇಬಬರ ನಡುವ ಅಭ ೀದ ಸಾಧ್. ಈ
ಅಭಿಪಾರರ್ಯ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ಜಗತುನಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳನೂನ ಸುಳುಳ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಇಡಿೀ ಜಗತ್ ುೀ
ಸುಳುಳ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಆದರ ಇದು ವ ೀದಕ ೆ ಸಮಮರ್ತವಾದುದಲಲ ಎನುನವುದನುನ ವ ೀದದಲ್ ಲೀ
ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ :

‘ಪರ ಘಾ ನ್ಾಸ್್ ಮಹತ ೂೀ ಮಹಾನಿ ‘ಸ್ತಾ್ ಸ್ತ್ಸ್್ ಕರಣಾನಿ ವೀಚಮ್’ ।

‘ಸ್ತ್ಮೀನ್ಮನ್ು ವಿಶ ಾೀ ಮದ್ನಿತ ‘ರಾತಿಂ ದ್ ೀವಸ್್ ಗೃರ್ಣತ ೂೀ ಮಘೂೀನ್ಃ’॥೧.೬೬॥

ಪ್ರ ಘಾ ನಾಸ್ ಮಹತ್ ೂೀ..... ಎನುನವ ಈ ಮಾರ್ತು ಋಗ ಾೀದದ ಎರಡನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ಹದಿನ್ ೈದನ್ ೀ ಸೂಕು
(ಗೃರ್ತುಮದ ಮಂಡಲ). ಇಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರತ್ಾಗಿ ಹ ೀಳುವಾಗ “ಈ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ಸರ್ತ್ಭೂರ್ತವಾಗಿರುವ ಕ ಲಸಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದಿದ .
ಸರ್ತ್ಮೀನಮನು... ಎನುನವ ಸಾಲು ಋಗ ಾೀದದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಂಡಲದಲ್ಲಲ ಹದಿನ್ ೀಳನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದಲ್ಲಲ
ಐದನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : “ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಈ
ಜಗರ್ತುು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುವ, ಕಿರೀಡಾದಿ ಗುರ್ಣ ವಶ್ಷ್ುನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಕಾಣಿಕ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವ
ಸಜಜನರು, ಈ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಕರ್ತಥವ್ಕ ೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿ ಇದುಾ ಸರ್ತ್ರ್ತಾವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ಾುರ ”.

ಇದು ಪ್ರಪ್ಂಚ ಮಿರ್್ ಅಲಲ ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ .

‘ರ್ಯಚಿಾಕ ೀತ ಸ್ತ್ಮಿತ್ ತನ್ನ ಮೊೀಘಂ ‘ವಸ್ು ಸಾಪಹಯಮುತ ಜ ೀತ ೂೀತ ದ್ಾತಾ।

‘ಸ್ತ್ಃ ಸ ೂೀ ಅಸ್್ ಮಹಿಮಾ ಗೃಣ ೀ ‘ಶವೀ ರ್ಯಜ್ಞ ೀಷ್ು ವಿಪರರಾಜ ್ೀ’ ॥೧.೬೭॥

ರ್ಯಚಿಚಕ ೀರ್ತ ಸರ್ತ್ಮಿತ್ ......ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೫೫ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು, ೬ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಅಲ್ಲಲ
ಈ ರೀತ ಇದ : ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಯಾವುದನುನ ಸೃಷುಮಾಡಿದನ್ ೂೀ ಅದು ಸರ್ತ್ವ ೀ ಆಗಿದ . ಅದು ವ್ರ್ಥ ಅಲಲ.
[ದ ೀವರು ಮಾಡಿದ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚ ವ್ರ್ಥ ಅಲಲ. ದ ೀವರು ಮಾಡಿದುಾ ಸುಳುಳ ಅಂತ್ಾದರ ಇದು
ವ್ರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ .]

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬರ್ಯಸಬ ೀಕಾದ ಸಂಪ್ತುದು. [ಸಂಪ್ತುನ ಮೂಲ ಎನಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ಭೂಮಿ, ಬಂಗಾರ
ಇವುಗಳ ಲಲವುದರ ಮೀಲ್ ಎಲಲರಗೂ ಆಸ ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಈ ಜಗರ್ತುು ಎಲಲರ ಬರ್ಯಕ ಗ
ವಷ್ರ್ಯವಾಗಿರುವ ಸಂಪ್ರ್ತುು]. “ಅದನುನ ಗ ದಿಾದಾಾನ್ ಮರ್ತುು ಇಂದರನಿಗ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾನ್ ” ಎಂದು ವಾಮನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 40

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಅವತ್ಾರದ ಚಿಂರ್ತನ್ ಯಂದಿಗ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . [ಬಲ್ಲಯಿಂದ ವಾಮನ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ದಾನವಾಗಿ

ಸಾೀಕರಸದ. ಸರ್ತ್ವಲಲದಾನುನ ದಾನವಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದು]
ಸರ್ತ್ಃ ಸ ೂೀ ಅಸ್ ಮಹಿಮಾ .....ಋಗ ಾೀದದ ಮೂರನ್ ೀ ಮಂಡಲ ೩ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು ೪ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. “ಈ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಹಿಮರ್ಯು ಸರ್ತ್ವ ೀ ಆಗಿದ . ಬಾರಹಮರ್ಣರ ಲಲ ಸ ೀರದಾಗ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಲ ಆನಂದಕರವಾದ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನವ ಮಾರ್ತು ಇಲ್ಲಲ ಬಂದಿದ . ಇದು ಒಬಬ ಋಷ ರ್ತನನನ್ ನೀ
ಕುರರ್ತು ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವ ‘ಸಾಗರ್ತ’. (ಭಾವವೃರ್ತು ಸೂಕು). ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲ ಇಂರ್ತಹ ಎಷ್ ೂುೀ ಸಾಗರ್ತಗಳಿವ .
ಋಷ ರ್ತನನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ರ್ತನನ ಒಳಗಡ ಇರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರರ್ತು
ತ್ಾನು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಎಲ್ ೈ ವರೂಪ್ನ್ ೀ, ನಿರ್ತ್ವಾದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡು(ವಾಚಾ ವರೂಪ್ ನಿರ್ತ್ಃ) ಎಂದು ಋಷ ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿದಾಾನ್ .

ಇಲ್ಲಲ ಹರರ್ಯ ಗುರ್ಣಗಳೂ ಸರ್ತ್, ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವೂ ಸರ್ತ್ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ದೃಢವಾಗಿ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .

‘ಸ್ತಾ್ ವಿಷ ೂ್ೀರಗುೆಯಣಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ತಾ್ ಜೀವ ೀಶಯೀಭಿಯದ್ಾ ।

‘ಸ್ತ ೂ್ೀ ಮಿಥ ೂೀ ಜೀವಭ ೀದ್ಃ ಸ್ತ್ಂ ಚ ಜಗದಿೀದ್ೃಶಮ್ ॥೧.೬೮॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳು ಸರ್ತ್ವ ೀ ಆಗಿದ . ಜೀವ ಹಾಗೂ ಈಶಾರರ ಭ ೀದವು ನಿರ್ತ್ವಾಗಿದ . ಜೀವರಲ್ಲಲರುವ
ಪ್ರಸಾರ ಭ ೀದವೂ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿದ . ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತುರುವ ಮರ್ಣು್-ನಿೀರು-ಬ ಂಕಿ- ಗಾಳಿ-ಆಕಾಶಗಳಿಂದ
ರ್ತುಂಬಿರುವ ಜಗರ್ತುು ಸರ್ತ್ವ ೀ ಆಗಿದ .

‘ಅಸ್ತ್ಃ ಸ್ಾಗತ ೂೀ ಭ ೀದ್ ೂೀ ವಿಷ ೂ್ೀನಾನಯನ್್ದ್ಸ್ತ್ಕಮ್ ।

‘ಜಗತ್ ಪರವಾಹಃ ಸ್ತ ೂ್ೀsರ್ಯಂ ಪಞ್ಾಭ ೀದ್ಸ್ಮನಿಾತಃ ॥೧.೬೯॥

‘ಜೀವ ೀಶಯೀಭಿಯದ್ಾ ಚ ೈವ ಜೀವಭ ೀದ್ಃ ಪರಸ್ಪರಮ್ ।

‘ಜಡ ೀಶಯೀಜಞಯಡಾನಾಂ ಚ ಜಡಜೀವಭಿದ್ಾ ತಥಾ ॥೧.೭೦॥

‘ಪಞ್ಾಭ ೀದ್ಾ ಇಮೀ ನಿತಾ್ಃ ಸ್ವಾಯವಸಾ್ಸ್ು ಸ್ವಯಶಃ ।

‘ಮುಕಾತನಾಂ ಚ ನ್ ಹಿೀರ್ಯನ ತೀ ತಾರತಮ್ಂ ಚ ಸ್ವಯದ್ಾ ॥೧.೭೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 41

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲ ಇರುವ ಭ ೀದವು ಸರ್ತ್ವಲಲ. ಉಳಿದ ಯಾವುದೂ ಕೂಡಾ ಅಸರ್ತ್ವಲಲ, ಅದು
ಸರ್ತ್ವ ೀ. ಈ ಕ ಳಗಿನ ಐದು ಭ ೀದಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಜಗತುನ ಪ್ರವಾಹ ಏನಿದ ಯೀ, ಅದು ಸರ್ತ್ವಾಗಿದ .
(೧). ಜೀವ ಹಾಗೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮರಗ ಭ ೀದವದ . (೨). ಜೀವರಲ್ಲಲ ಪ್ರಸಾರ ಭ ೀದವದ . (೩). ಜಡ ಹಾಗೂ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಭ ೀದವದ . (೪). ಜಡ-ಜಡಗಳಲ್ಲಲ ಭ ೀದವದ . (೫). ಜಡ ಹಾಗೂ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಭ ೀದವದ .
ಇವ ೀ ಆ ಐದು ಭ ೀದಗಳು. ಈ ಭ ೀದಗಳು ನಿರ್ತ್ವಾದವುಗಳು. ಇಂದು-ನಿನ್ ನ-ನ್ಾಳ ಎಂದಿಲಲದ , ಎಲ್ಾಲ
ಅವಸ ್ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇದು ನಿರ್ತ್ವ ೀ. ಮುಕುರಾದಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ಈ ಐದು ಭ ೀದಗಳು ನ್ಾಶವಾಗುವುದಿಲಲ.
ತ್ಾರರ್ತಮ್ವೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾಶವಾಗುವುದಿಲಲ.

‘ಕ್ಷ್ತಿಪಾ ಮನ್ುಷ್್ಗನ್ಧವಾಯ ದ್ ೈವಾಶಾ ಪಿತರಶ್ಾರಾಃ ।

‘ಆಜಾನ್ಜಾಃ ಕಮಯಜಾಶಾ ದ್ ೀವಾ ಇನ್ಾರಃ ಪುರನ್ಾರಃ ॥೧.೭೨॥

‘ರುದ್ರಃ ಸ್ರಸ್ಾತಿೀ ವಾರ್ಯುಮುಮಯಕಾತಃ ಶತಗುಣ ೂೀತತರಾಃ ।

‘ಏಕ ೂೀ ಬರಹಾಮ ಚ ವಾರ್ಯುಶಾ ವಿೀನ ೂಾರೀ ರುದ್ರಸ್ಮಸ್ತಥಾ ।
‘ಏಕ ೂೀ ರುದ್ರಸ್ತಥಾ ಶ ೀಷ ೂೀ ನ್ ಕಶ್ಾದ್ ವಾರ್ಯುನಾ ಸ್ಮಃ ॥೧.೭೩॥

‘ಮುಕ ತೀಷ್ು ಶ್ರೀಸ್ತಥಾ ವಾಯೀಃ ಸ್ಹಸ್ರಗುಣಿತಾ ಗುಣ ೈಃ ।

‘ತತ ೂೀsನ್ನ್ತಗುಣ ೂೀ ವಿಷ್ು್ನ್ನಯ ಕಶ್ಾತ್ ತತುಮಃ ಸ್ದ್ಾ’ ॥೧.೭೪॥
ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ವವರವನುನ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ . ಚಕರವತಥಗಳು, ಅವರಾದ ಮೀಲ್
ಮನುಷ್್ ಗಂಧವಥರು, ದ ೀವ ಗಂಧವಥರು, ಚಿರ ಪ್ರ್ತೃಗಳು, ಆಜಾನಜ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ರ್ತಮಮ ಕಮಥದಿಂದ
ದ ೀವತ್ ಗಳಾದವರು, [ಬಲ್ಲ ಮೊದಲ್ಾದ ಉಪಾಸನ್ ಯಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಾದವರು], ಮನ್ ೂೀಭಿಮಾನಿ
ಇಂದರ ಆಮೀಲ್ ರುದರ ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸರಸಾತ(ಮರ್ತುು ಭಾರತ) ಮತ್ ು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ (ಮರ್ತುು ಚರ್ತುಮುಥಖ).
ಇವರು ಮುಕುರಾದಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ಇದ ೀ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ .

ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರಗ ಏನು ಗುರ್ಣ-ಸಾ್ನವನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀವೀ, ಆ ಸಾ್ನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗೂ ಇದ

ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಯಾವ ಗುರ್ಣ-ಸಾ್ನಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀವೀ, ಆ ಅಧಕಾರ
ಬರಹಮದ ೀವರಗೂ ಇದ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಹಾಗ ೀ, ಗರುಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದರ , ರುದರನಿಗ ಹ ೀಳಬ ೀಕು.
ರುದರನಿಗ ಏನು ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀವ ಯೀ, ಅದನುನ ಶ ೀಷ್ನಿಗೂ ಹ ೀಳಬ ೀಕು. ದ ೀವತ್ಾ
ಸಮೂಹದಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ (ಮರ್ತುು ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಗ ) ಸಮನ್ಾದವನು ಇಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 42

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಮುಕುರಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಸಾವರ ಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಅಧಕಳಾಗಿದಾಾಳ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ.

ಅವಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಅನಂರ್ತಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ. ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ
ಸಮನ್ಾದವನು ಇಲಲ.

ಇತಾ್ದಿ ವ ೀದ್ವಾಕ್ಂ ವಿಷ ೂ್ೀರುತಾಷ್ಯಮೀವ ವಕುಾಚ ೈಃ ।

ತಾತಪರ್ಯ್ಯಂ ಮಹದ್ತ ರೀತು್ಕತಂ ‘ಯೀ ಮಾಮಿ’ತಿ ಸ್ಾರ್ಯಂ ತ ೀನ್ ॥೧.೭೫॥

ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವ ೀದ ವಾಕ್ವು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ರ್ಯನುನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿಯೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಈ

ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಮಹಾತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವದ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಸಾರ್ಯಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದಲ್ ೀ ‘ಯೀ ಮಾಮ್’
ಎನುನವ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಇದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . [ಆ ಗಿೀತ್ಾ ಶ ್ಲೀಕ ಹಿೀಗಿದ : ಯೀ
ಮಾಮೀವಮಸ್ಂಮೂಢ ೂೀ ಜಾನಾತಿ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಮ್ । ಸ್ ಸ್ವಯವಿದ್ೂಜತಿ ಮಾಂ ಸ್ವಯಭಾವ ೀನ್
ಭಾರತ ॥೧೫.೧೯॥]

‘ರ್ೂಮೊನೀ ಜಾ್ರ್ಯಸ್ತವಮಿ’ತಿ ಹು್ಕತಂ ಸ್ೂತ ರೀಷ್ು ನಿರ್ಣ್ಯಯಾತ್ ತ ೀನ್ ।

ತತ್ ಪಿರೀತ ್ೈವ ಚ ಮೊೀಕ್ಷಃ ಪಾರಪ್ಸ ತೀನ ೈವ ನಾನ ್ೀನ್ ॥೧.೭೬॥

‘ರ್ೂಮನಃ ಕರತುವಜಾಞಯರ್ಯಸ್ತವಂ’ ಎನುನವುದು ಬರಹಮಸೂರ್ತರ(೩.೩.೫೯). ಈ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದಲ್ಲಲಪ್ರಮಾರ್ತಮನು

ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹ--ಪ್ರೀತಯಿಂದಲ್ ೀ
ಮೊೀಕ್ಷವು ಹ ೂಂದಲಾಡಬ ೀಕಾದದುಾ. ಬ ೀರ ರ್ಯದರಂದ ಅಲಲ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದಲ್ ೀ ಮೊೀಕ್ಷ ಸಾಧ್ ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಅನ್ ೀಕ ವ ೀದ ವಾಣಿಗಳಿವ . ಅಂರ್ತಹ
ಕ ಲವು ವ ೀದ ವಾಕ್ಗಳನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ :

‘ನಾರ್ಯಮಾತಾಮ ಪರವಚನ ೀನ್ ಲಭ ೂ್ೀ ‘ನ್ ಮೀಧಯಾ ನ್ ಬಹುನಾ ಶುರತ ೀನ್ ।

‘ರ್ಯಮೀವ ೈಷ್ ವೃರ್ಣುತ ೀ ತ ೀನ್ ಲರ್್ - ಸ್ತಸ ್ೈಷ್ ಆತಾಮ ವಿವೃರ್ಣುತ ೀ ತನ್ುಂ ಸಾಾಮ್’ ॥೧.೭೭॥

“ಈ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯು ಸಾಾಧ್ಾ್ರ್ಯ ಪ್ರವಚನಗಳಿಂದ ತಳಿರ್ಯಲಾಡುವವನಲಲ. ಬುದಿಾವಂತಕ ಯಿಂದಲ್ ೂೀ,

ರ್ತಕಥದಿಂದಲ್ ೂೀ ಸಗುವವನಲಲ. ಬಹಳ ಶಾಸರಗಳನುನ ಓದುವುದರಂದಲೂ ಸಗುವುದಿಲಲ. ಯಾರನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 43

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಇವನು ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನಿಂದ ಇವನು ಲಭ್. ಅವನಿಗ ಈ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯು ರ್ತನನನುನ

ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ ”. ಇದು ಕಠ ೂೀಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾರ್ತು(೧.೨.೨೩). ಅರ್ವಥಸಂಹಿತ್ ರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಇದ ೀ
ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ (೩.೨.೩).

ಈ ಮಾತನ ಅರ್ಥ ಏನ್ ಂದರ : ಭಕಿು ಇಲಲದ ಕ ೀವಲ ಪ್ರವಚನ ಮಾಡುವುದರಂದ, ಪ್ರವಚನ
ಕ ೀಳುವುದರಂದ, ಅಸಾಧ್ಾರರ್ಣ ಸಮರರ್ಣಶಕಿು ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ ಭಗವಂರ್ತನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗುವುದಿಲಲ.
ಅಧ್ರ್ಯನದ ಅಹಂಕಾರವದಾಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದೂ ತ್ ರ ದುಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ. ಯಾರನುನ ಭಗವಂರ್ತ “ಇವನು
ನನನ ಭಕು, ನನನ ಆತೀರ್ಯ, ಇವನಿಗ ರ್ತರ್ತಾಜ್ಞಾನದ ಅರವು ಬರಲ್ಲ” ಎಂದು ಸಾೀಕಾರ ಮಾಡುವುದಿಲಲವೀ,
ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಭಗವಂರ್ತ ಅವರಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಾರ. ಯಾವಾಗ ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ರಸನನನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆಗ ಆರ್ತ
ನಮಮ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂದು ಕೂರುತ್ಾುನ್ . ಅಹಂಕಾರವಲಲದ ರ್ತನಮರ್ಯತ್ , ಭಕಿುಗ ಭಗವಂರ್ತ
ತ್ ರ ದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಆರ್ತನ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದಮರ್ಯವಾದ ಸಾರೂಪ್ ದಶಥನ ನಮಮ
ಆರ್ತಮಸಾರೂಪ್ಕಾೆಗುರ್ತುದ .

‘ವಿಷ್ು್ಹಿಯ ದ್ಾತಾ ಮೊೀಕ್ಷಸ್್ ವಾರ್ಯುಶಾ ತದ್ನ್ುಜ್ಞಯಾ ।

‘ಮೊೀಕ್ ೂೀ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಚ ಕರಮಶ ್ೀ ಮುಕ್ತತಗ ೂೀ ಭ ೂೀಗ ಏವಚ ॥೧.೭೮॥

‘ಉತತರ ೀಷಾಂ ಪರಸಾದ್ ೀನ್ ನಿೀಚಾನಾಂ ನಾನ್್ಥಾ ರ್ವ ೀತ್ ।

‘ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ಚ ಹರಿನಿನಯತ್ನಿರ್ಯನಾತ ತದ್ಾಶಾಃ ಪರ ೀ ॥೧.೭೯॥

‘ತಾರತಮ್ಂ ತತ ೂೀ ಜ್ಞ ೀರ್ಯಂ ಸ್ವೀಯಚಾತಾಂ ಹರ ೀಸ್ತಥಾ ।

‘ಏತದ್ ವಿನಾ ನ್ ಕಸಾ್ಪಿ ವಿಮುಕ್ತತಃ ಸಾ್ತ್ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೮೦॥

ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಕ ೂಡುವವನು ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ ಮೊೀಕ್ಷಪ್ರದ

ಎನಿಸುತ್ಾುನ್ . ಮೊೀಕ್ಷ, ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಬ ೀಕಾದ ಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಭ ೂೀಗ
ಇವುಗಳ ಲಲವೂ ಸಾಧನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯರಾದವರ ಅನುಗರಹದಿಂದಲ್ ೀ ಕ ಳಗಿನವರಗ
ದ ೂರಕುರ್ತುದ ಯೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಋಷಗಳ ಅನುಗರಹ ಇದಾರ ನಮಗ ಇದು ಸಗುರ್ತುದ . ಋಷಗಳಿಗ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅನುಗರಹ
ಇದಾರ ಸಗುರ್ತುದ . ರ್ತತ್ಾುಿಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬರಹಾಮದಿಗಳ ಅನುಗರಹ ಇದಾರ ಸಗುರ್ತುದ . ಆ ರೀತ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 44

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಹಿರರ್ಯರ ಆಶ್ೀವಾಥದದಿಂದ ಕಿರರ್ಯರಗ ಈ ಜ್ಞಾನ-ಮೊೀಕ್ಷ-ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಭ ೂೀಗ ಇತ್ಾ್ದಿ

ದ ೂರಕುರ್ತುದ .
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲಲರಗೂ ಯಾವಾಗಲೂ ನಿಯಾಮಕನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಉಳಿದವರ ಲಲರೂ ಅವನ
ಅಧೀನವಾಗಿದಾಾರ ].
ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವು ತಳಿರ್ಯಲಾಡಬ ೀಕಾಗಿದ . ಹಾಗ ಯೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವನೂನ ತಳಿದಿರಬ ೀಕು. ಇವ ರಡನುನ ಬಿಟುು ಯಾರಗೂ ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುವುದಿಲಲ.

‘ಪಞ್ಾಭ ೀದ್ಾಂಶಾ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸಾಾಭ ೀದ್ಮೀವ ಚ ।

‘ನಿದ್ ೂಾೀಯಷ್ತಾಂ ಗುಣ ೂೀದ್ ರೀಕಂ ಜ್ಞಾತಾಾ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೧॥

ಐದು ಭ ೀದಗಳನುನ ತಳಿದು, ಭಗವಂರ್ತನ (ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ) ಸಮಸು ರೂಪ್ಗಳಿಗೂ ಮರ್ತುು ಭಗವಂರ್ತನ

ಸಾರೂಪ್ಕೂೆ ಅಭ ೀದವನುನ ತಳಿದು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ದ ೂೀಷ್ ಇಲ್ಾಲ ಎಂದು ತಳಿದು ಮರ್ತುು ಭಗವಂರ್ತ
ಸಮಸು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ತಳಿದಾಗಲ್ ೀ ಮುಕಿುರ್ಯು. ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಇಲಲ.

‘ಅವತಾರಾನ್ ಹರ ೀಜ್ಞಾಯತಾಾ ನಾವತಾರಾ ಹರ ೀಶಾಯೀ ।

‘ತದ್ಾವ ೀಶಾಂಸ್ತಥಾ ಸ್ಮ್ಗ್ ಜ್ಞಾತಾಾ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೨॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರಗಳನುನ ತಳಿದು, ಯಾವುದು ಅವತ್ಾರಗಳಲಲವೀ ಅದನೂನ ತಳಿದು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ

ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರ* ಯಾವುದ ಂದು ಚ ನ್ಾನಗಿ ತಳಿದಾಗ ಮುಕಿುರ್ಯು. ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
[*ಬಲರಾಮನಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರ, ಪ್ೃರ್ುವನಲ್ಲಲ ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರ, ಇವ ಲಲವೂ ಸುುಟವಾಗಿ
ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಿದರ ಮಾರ್ತರ ತಳಿರ್ಯುವ ವಷ್ರ್ಯ. ಇಲಲದಿದಾರ ಭಗವಂರ್ತನ ಗುಣ ೂೀದ ರೀಕದ ಅರವ ೀ
ಬರುವುದಿಲಲ! ಉದಾಹರಣ ಗ ಬಲರಾಮ ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆರ್ತ
ದುಯೀಥಧನನ ಪ್ಕ್ಷ ವಹಿಸ ಅಂರ್ತಹ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ಸಮರ್ಥಥಸುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ರೀತ ಆರ್ತ
ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡುವಾಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರ್ಯಥಾರ್ಥ ಜ್ಞಾನ ಎನುನವ ಗುರ್ಣ ಅಲ್ಲಲರಲ್ಲಲ್ಾಲ ಎಂದಾಗುರ್ತುದ .
ಅದರಂದಾಗಿ ಅದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆವ ೀಶಾವಾತ್ಾರ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಅದರ ಅಭಿವ್ಕಿು ಆ
ಜೀವದಲ್ಲಲ ಇರುವುದಿಲಲ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 45

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಸ್ೃಷುರಕ್ಾಹೃತಿಜ್ಞಾನ್ನಿರ್ಯತ್ಜ್ಞಾನ್ಬನ್ಧನಾನ್ ।
‘ಮೊೀಕ್ಷಂ ಚ ವಿಷ್ು್ತಸ ತವೀವ ಜ್ಞಾತಾಾ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೩॥

ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚದ ಸೃಷು, ಪಾಲನ್ , ಜ್ಞಾನ , ನಿರ್ಯಮನ , ಬಂಧನ, ಇವುಗಳ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ಆ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಎಂದು ತಳಿದ ೀ ಮುಕಿುರ್ಯು. ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಇಲಲ.

‘ವ ೀದ್ಾಂಶಾ ಪಞ್ಾರಾತಾರಣಿ ಸ ೀತಿಹಾಸ್ಪುರಾರ್ಣಕಾನ್ ।

‘ಜ್ಞಾತಾಾ ವಿಷ್ು್ಪರಾನ ೀವ ಮುಚ್ತ ೀ ನಾನ್್ಥಾ ಕಾಚಿತ್ ॥೧.೮೪॥

ವ ೀದಗಳು, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳು, ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಪ್ರತಪಾದಕವಾಗಿದ ಎಂದು

ತಳಿದ ೀ ಜೀವ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
ಹಿೀಗ ಮುಕಿು ಎನುನವುದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುಣಾಧಕ್ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಸಗುವಂರ್ತಹದ ಾೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ರೀತ
ಅಲಲ.

[ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಭಕಿು ಅಂದರ ಏನು ಎನುನವುದನುನ ವವರಸದಾಾರ ].

‘ಮಾಹಾತಯಜ್ಞಾನ್ಪೂವಯಸ್ುತ ಸ್ುದ್ೃಢಃ ಸ್ವಯತ ೂೀsಧಿಕಃ ।

‘ಸ ನೀಹ ೂೀ ರ್ಕ್ತತರಿತಿ ಪ್ರೀಕತಸ್ತಯಾ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೫॥
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ದ ೂಡಡವನು ಎನುನವ ಜ್ಞಾನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಇರಬ ೀಕು. ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ದ ೀವರಲ್ಲಲ
ಸ ನೀಹ-ಪ್ರೀತ ಇರಬ ೀಕು. ಇವ ರಡು ಸ ೀರದರ ಅದು ಭಕಿುಯಾಗುರ್ತುದ . ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಮುಕಿುರ್ಯು. ಬ ೀರ
ರೀತಯಾಗಿ ಇಲಲ.
[ಭಕಿು ಇಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವರು ಮುಕಿು ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ , ದ ಾೀಷ್ದಿಂದ ಮುಕಿು, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾದ
ಅನ್ ೀಕ ರ್ತಪ್ುಾ ವಾದಗಳು ಬಂದಿದಾವು. ಅದಕಾೆಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ಮೊೀಕ್ಷಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯ ಮಹರ್ತಾ
ಏನು’ ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುತ್ಾು, ಭಕಿು ಅಲಲದ ೀ ಮುಕಿುಗ ಇನ್ಾನಾವುದೂ ಸಾಧನ ಅಲ್ಾಲ ಎನುನವ
ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ]

[ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಭಕಿು ಎಲಲರಗೂ ಏಕ ಇರುವುದಿಲಲ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ಈ
ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 46

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ತಿರವಿಧ್ಾ ಜೀವಸ್ಙ್ಕ್ಘಸ್ುತ ದ್ ೀವಮಾನ್ುಷ್ದ್ಾನ್ವಾಃ ।

‘ತತರ ದ್ ೀವಾ ಮುಕ್ತತಯೀಗಾ್ ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ೂತತಮಾಸ್ತಥಾ ॥೧.೮೬॥

‘ಮಧ್ಮಾ ಮಾನ್ುಷಾ ಯೀ ತು ಸ್ೃತಿಯೀಗಾ್ಃ ಸ್ದ್ ೈವ ಹಿ ।

‘ಅಧಮಾ ನಿರಯಾಯೈವ ದ್ಾನ್ವಾಸ್ುತ ತಮೊೀಲಯಾಃ ॥೧.೮೭॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮನುಷ್್ರು ಮರ್ತುು ದಾನವರು ಎಂದು ಜೀವರಲ್ಲಲ ಮೂರು ವಧ. ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು
ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮರು ಮುಕಿು ಯೀಗ್ರಾಗಿರುತ್ಾುರ . [ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮ ಮನುಷ್್, ಮಧ್ಮ
ಮನುಷ್್ ಮರ್ತುು ಅಧಮ ಮನುಷ್್ ಎಂದು ಮೂರು ವಧ. ಇವರಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮ ಮನುಷ್್ ದ ೀವತ್ ಗಳಂತ್
ಮೊೀಕ್ಷ ಯೀಗ್ರಾಗಿರುತ್ಾುರ ]

ಮಧ್ಮ ಮನುಷ್್ರು ಸಂಸಾರಕ ೆ, ಮನುಷ್ಾ್ಧಮರು ನರಕಕ ೆ ಮರ್ತುು ದಾನವರು ರ್ತಮಸುನಲ್ ಲೀ

ಇರುತ್ಾುರ . ಇವಷ್ುು ಜೀವನದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಅನಿವಾರ್ಯಥವಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾದ ಸಂಗತ.
[ಮೂರು ರ್ತರಹದ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಮುಕಿುಯೀಗ್ರು ಭಕಿು ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಮುಕಿುಯೀಗ್ರಲಲದವರು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಮಧ್ಮರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಒಮೊಮಮಮ ಪ್ರೀತಸುತ್ಾುರ ,
ಒಮೊಮಮಮ ದ ಾೀಷಸುತ್ಾುರ . ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ಾವು ನ್ ೂೀಡಿದರ , ಅಲ್ಲಲ
ಇದಕೆನುಗುರ್ಣವಾದ ಪಾರ್ತರಗಳನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ದ ಾೀಷ್ವನ್ ನೀ ಮಾಡಿದರ ,
ಪಾಂಡವಾದಿಗಳು ಭಕಿುರ್ಯನ್ ನೀ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಇದಲಲದ ಎರಡೂ ಕಡ ಮನಸುು ತ್ ೂಯಾಾಡುತುರುವವರನೂನ
ನ್ಾವಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡುತ್ ುೀವ . ಈ ತರವಧ ಜೀವ ಸಂಗದ ಚಿಂರ್ತನ್ ರ್ಯನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಓಘ (ನಡ ), ಅದು ಏಕ ಆ ರೀತ ಇದ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಭಗವಂರ್ತನ ಭಕಿು
ಎನುನವುದು ಕ ೀಂದರ. ಅದನಿನಟುುಕ ೂಂಡು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ ಹ ೂರಟ್ಟದ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಜಗತುನ ವ ೈಚಿರ್ತರಾಗಳಿಗೂ ನಮಗಿಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ಸಗುರ್ತುದ .].

‘ಮುಕ್ತತನಿನಯತಾ್ ತಮಶ ೈವ ನಾsವೃತಿತಃ ಪುನ್ರ ೀತಯೀಃ ।

‘ದ್ ೀವಾನಾಂ ನಿರಯೀ ನಾಸತ ತಮಶಾಾಪಿ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೮೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 47

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಮುಕಿುಗ ಒಮಮ ಹ ೂೀದರ ಮತ್ ು ಹಿಂದ ಬರುವ ಪ್ರಶ ನ ಇಲಲ. ಹಾಗ ೀ, ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹ ೂೀದರ
ವಾಪಾಸು ಬರುವುದಿಲಲ. ಇವ ರಡರಂದಲೂ ಹಿಂತರುಗಿ ಬರಲು ಆಗುವುದ ೀ ಇಲಲ. ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ನರಕವಾಗಲ್ಲೀ, ಅಂಧಂರ್ತಮಸಾುಗಲ್ಲೀ ಇಲಲ.

‘ನಾಸ್ುರಾಣಾಂ ತಥಾ ಮುಕ್ತತಃ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ಕಾಚಿತ್ ।

‘ಮಾನ್ುಷಾಣಾಂ ಮಧ್ಮಾನಾಂ ನ ೈವ ೈತದ್ ದ್ಾರ್ಯಮಾಪ್ತ ೀ ॥೧.೮೯॥

ಅಸುರರಾದವರಗ ಮುಕಿು ಇಲಲ. ಈ ರ್ತನಕ ಆಗಿಲಲ, ಮುಂದ ರ್ಯೂ ಆಗುವುದಿಲಲ. ಯಾವುದ ೀ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲೂ
ಆಗುವುದಿಲಲ(ಎಂದ ಂದಿಗೂ). ಮಧ್ಮ ಮನುಷ್್ರಗ ಅಂಧಂರ್ತಮಸೂು ಆಗುವುದಿಲಲ, ಸುಖರೂಪ್ವಾಗಿರುವ
ಮೊೀಕ್ಷವೂ ಲಭಿಸುವುದಿಲಲ.

‘ಅಸ್ುರಾಣಾಂ ತಮಃ ಪಾರಪಿತಸ್ತದ್ಾ ನಿರ್ಯಮತ ೂೀ ರ್ವ ೀತ್ ।

‘ರ್ಯದ್ಾ ತು ಜ್ಞಾನಿಸ್ದ್ಾೂವ ೀ ನ ೈವ ಗೃಹ್ನಿತ ತತ್ ಪರಮ್ ॥೧.೯೦॥

ಅಸುರರಗ ಅಂಧನುಮಸುು ಕಟ್ಟುಟು ಬುತು. ಯಾವಾಗ ಒಬಬ ಅಸುರ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯ ಸಮುಮಖದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ್ಞಾನವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳವುದ ೀ ಇಲಲವೀ, ಆಗ ಅವನಿಗ ಅಂಧನುಮಸುು
ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ .[ಉದಾಹರಣ ಗ : ದುಯೀಥಧನ. ಸಾರ್ಯಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಂದು ಹ ೀಳಿದರೂ ಆರ್ತ ಕ ೀಳಲ್ಲಲಲ,
ವ ೀದವಾ್ಸರು ಬಂದು ಹ ೀಳಿದರೂ ಕ ೀಳಲ್ಲಲಲ, ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಹ ೀಳಿದರೂ ಕ ೀಳಲ್ಲಲಲ. ಇಂರ್ತವರಗ
ಅಂಧನುಮಸುು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ ].

‘ತದ್ಾ ಮುಕ್ತತಶಾ ದ್ ೀವಾನಾಂ ರ್ಯದ್ಾ ಪರತ್ಕ್ಷಗ ೂೀ ಹರಿಃ ।

‘ಸ್ಾಯೀಗ್ಯೀಪಾಸ್ನ್ಯಾ ತನಾಾ ತದ್ ೂ್ೀಗ್ಯಾ ತಥಾ ॥೧.೯೧॥
ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ದ ೀಹದಿಂದ, ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ರ್ತಕೆನ್ಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಉಪಾಸನ್
ಮಾಡುವುದರಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ .

‘ಸ್ವ ೈಯಗುೆಯಣ ೈಬರಯಹಮಣಾ ತು ಸ್ಮುಪಾಸ ೂ್ೀ ಹರಿಃ ಸ್ದ್ಾ ।

‘ಆನ್ನ ೂಾೀ ಜ್ಞಃ ಸ್ದ್ಾತ ೇತಿ ಹು್ಪಾಸ ೂ್ೀ ಮಾನ್ುಷ ೈಹಯರಿಃ ॥೧.೯೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 48

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗೂ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಆರ್ತನ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ [ಮಹಾಭಾರರ್ತದಂರ್ತಹ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ

ಹ ೀಳಿರುವ ಸಮಸು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ] ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು
ಕ ೀವಲ ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಂದ ಉಪಾಸ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಇನುನ ಮನುಷ್್ರಂದ ಭಗವಂರ್ತ ಆನಂದ
ಸಾರೂಪ್ನ್ ಂದೂ, ಜ್ಞಾನಸಾರೂಪ್ನ್ ಂದೂ, ದ ೂೀಷ್ ಇಲಲದವನ್ ಂದೂ, ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಎಂದೂ
ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕಾದವನು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳುವ ಗರಂರ್. ಅಲ್ಲಲ ಆದಿಪ್ವಥದಿಂದ ಹಿಡಿದು,

ಅಂತಮವಾಗಿರುವ ಸಾಗಾಥರ ೂೀಹರ್ಣಪ್ವಥದ ರ್ತನಕ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನ್ ೀಕ ಸ ೂುೀರ್ತರಗಳು ಬರುರ್ತುವ .
ಇದರಲ್ಲಲ ಮುಖ್ವಾಗಿರುವುದು ವಷ್ು್ಸಹಸರನ್ಾಮ ಸ ೂುೀರ್ತರ. ಅಲ್ಲಲ ಬರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಒಂದ ೂಂದು
ನ್ಾಮದಲೂಲ ಭಗವಂರ್ತನ ನೂರಾರು ಗುರ್ಣವರ್ಣಥನ್ ಅಡಕವಾಗಿದ . ಹಿೀಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಅಡಕವಾಗಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಒಬಬ ಸಾಮಾನ್ ಮನುಷ್್ ಅಥ ೈಥಸಕ ೂಂಡು ಉಪಾಸನ್
ಮಾಡುವುದು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆ ಯೀಗ್ತ್ ಇರುವುದು ಕ ೀವಲ ಬರಹಮ ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣರಗ ಮಾರ್ತರ.
ಅದರಂದಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮುಖ್ ಅಧಕಾರ ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ನ್ಾವು
ಅಧಮಾಧಕಾರಗಳ ನಿಸುತ್ ುೀವ ].

[ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳತ್ ುೀವ , ಆದರ ಪ್ೂತಥಯಾಗಿ ಅಲಲ. ಗಿೀತ್ಾಭಾಷ್್ದಲ್ಲಲ

ಆಚಾರ್ಯಥ ಮಧವರು ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಸವಥಪಾರಣಿ ನ್ಾಮಾವಗಾಹ್ನವಗಾಹ್ರೂಪಾಂ..... ಎಲಲರೂ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ , ಆದರ ಯಾರಗೂ ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಲು ಆಗುವುದಿಲಲ.
ರಮ್ವಾದ ಕಥ , ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಜೀವನ್ೌಮಲ್ಗಳು, ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಭಿೀಮನ ಬಲ, ಅಜುಥನನ
ಸಹನ್ , ಸಹದ ೀವನ ನಿೀತ, ನಕುಲನ ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಧಮಥರಾಜನ ಧಮಥ, ಇವುಗಳನ್ ನಲಲ
ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವುದು ಸಾಧ್. ಆದರ ಇಡಿೀ ಜಗತುನ ವ್ವಸ ್, ಸೃಷುಕರಮ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವನುನ
ತಳಿದುಕ ೂಳಳವುದು ಕಷ್ು. ಆದಾರಂದ ಭಾರರ್ತ ಎಲಲರಗೂ ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಯಾರಗೂ
ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ರೀತಯೀ ಹಾಗ . ಇದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು
“ಬರಹಾಮऽಪಿ ರ್ತನನಜಾನ್ಾತ ಈಷ್ತ್ ಸವೀಥऽಪಿ ಜಾನತ..” ಎಂದು ರ್ತಮಮ ಗಿೀತ್ಾಭಾಷ್್ದಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಯಾರಗೂ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿದಿಲಲ, ಸಾಲಾ-ಸಾಲಾ ಎಲಲರಗೂ ತಳಿದಿದ . ಅಷ್ುು ಗಹನವಾದುದು
ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತ. ಏಕ ಹಿೀಗ ಅಂದರ : ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಎಲಲರಗೂ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿರ್ಯಲು
ಸಾಧ್ವಲಲ, ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳನೂನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ
ಬರಹಮದ ೀವರು ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಹಾಗಾಗಿ ನಿಜವಾದ ಅಧಕಾರ ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ ಬರಹಮದ ೀವರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 49

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಮಂದಾಧಕಾರಗಳು ನ್ಾವ ಲಲರು. ಸಾಮಾನ್ ಮನುಷ್್ರು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಯಾವ

ರೀತ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ ].

‘ರ್ಯಥಾಕರಮಂ ಗುಣ ೂೀದ್ ರೀಕಾತ್ ತದ್ನ ್ೈರಾ ವಿರಿಞ್ಾತಃ ।

‘ಬರಹಮತಾಯೀಗಾ್ ಋಜವೀ ನಾಮ ದ್ ೀವಾಃ ಪೃರ್ಗೆಣಾಃ ॥೧.೯೩॥
‘ತ ೈರ ೀವಾಪ್ಂ ಪದ್ಂ ತತುತ ನ ೈವಾನ ್ೈಃ ಸಾಧನ ೈರಪಿ ।
‘ಏವಂ ಸ್ವಯಪದ್ಾನಾಂ ಚ ಯೀಗಾ್ಃ ಸ್ನಿತ ಪೃರ್ಗ್ ಗಣಾಃ ॥೧.೯೪॥

‘ತಸಾಮದ್ನಾದ್್ನ್ನ್ತಂ ಹಿ ತಾರತಮ್ಂ ಚಿದ್ಾತಮನಾಮ್ ।

‘ತಚಾ ನ ೈವಾನ್್ಥಾ ಕತುಯಂ ಶಕ್ಂ ಕ ೀನಾಪಿ ಕುತರಚಿತ್ ॥೧.೯೫॥

ಮನುಷ್್ರಂದ ಹಿಡಿದು ಬರಹಮನ ರ್ತನಕ ಅವರವರಗ ಎಷ್ ುಷ್ುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಲ್ಲಕ ೆ
ಸಾಧ್ವೀ ಅಷ್ುಷ್ುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ ಬರಹಮದ ೀವರು ಮುಖ್ ಅಧಕಾರ ಎಂದು ಈ ಹಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ . ಇಂರ್ತಹ ಬರಹಮದ ೀವರು
ಯಾರು? ಯಾರು ಈ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬಹುದು? ಎಂದರ : ಬರಹಮ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಒಂದು
ಗರ್ಣ ಇದ . ಅದನುನ ಋಜುಗರ್ಣ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆ ಪ್ದವರ್ಯ ಯೀಗ್ತ್ ಇರವವರ ೀ ಬ ೀರ . ಅವರು
ಮಾರ್ತರ ಆ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ . ಆ ಯೀಗ್ತ್ ಇಲಲದವರು ಎಷ್ ುೀ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಪ್ಟುರೂ ಕೂಡಾ ಆ
ಸಾ್ನವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಈ ರೀತ ಬರಹಮಪ್ದವಗ ಮಾರ್ತರ ಅಲಲ, ಪ್ರತಯಬಬ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ
ಪ್ದವಗೂ ಆಯಾ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ರಾದ ಜೀವಗಳ ಸಮೂಹವ ೀ ಬ ೀರ ಇರುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ :
ಸದಾಶ್ವನ್ಾಗಲು ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿರುವ ಜೀವರ ಗರ್ಣ ಪ್ರತ್ ್ೀಕವಾಗಿರುರ್ತುದ . ಗರುಡಪ್ದವಗ
ಯೀಗ್ರಾಗಿರುವ ಜೀವರ ಸಮೂಹ ಪ್ರತ್ ್ೀಕ. ಅವರ ಲಲ ಆಯಾ ಪ್ದವಗ ಬಂದು, ಆಯಾ ಸಾಧನ್ ಗಳನುನ
ಮಾಡಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಸಲ್ಲಲಸ, ಮುಕುರಾಗುತ್ಾುರ .

ಆದಾರಂದ ಜೀವರಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್(hierarchy) ಇದ ಾೀ ಇದ . ನಿೀವು ಏನ್ ೀ ಮಾಡಿದರೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ

ಅಲಲಗಳ ರ್ಯುವುದಾಗಲ್ಲೀ, ಮುರರ್ಯುವುದಾಗಲ್ಲೀ ಸಾಧ್ವಲಲ. ಅದು ಸಾಭಾವ. ಆ ಸಾಭಾವವನುನ ಬದಲ್ಲಸಲು
ಸಾಧ್ವ ೀ ಇಲಲ.

‘ಅಯೀಗ್ಮಿಚಛನ್ ಪುರುಷ್ಃ ಪತತ ್ೀವ ನ್ ಸ್ಂಶರ್ಯಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 50

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀಗಾ್ನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಸ ೀವ್ೀ ವಿಷ್ು್ಃ ಸ್ದ್ ೈವ ಹಿ ॥೧.೯೬॥

ಯಾವುದ ೀ ಒಬಬ ಜೀವನು ರ್ತನಗ ಯೀಗ್ ಅಲಲದಾನುನ ಬರ್ಯಸದರ ನಿಶಚರ್ಯವಾಗಿ ಬಿೀಳುತ್ಾುನ್ . ಇದರಲ್ಲಲ
ಯಾವುದ ೀ ಸಂಶರ್ಯವಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು
ಸ ೀವ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ “ನಮನಮಮ ಗುರ್ಣಕ ೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ, ನಮಮನಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ
ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ದ ೀವರನುನ ಪ್ರೀತಸುತ್ ುೀನ್ , ಭಕಿು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನವ ಸಂಕಲಾ ನಮಮಲ್ಲಲರಬ ೀಕು.

[ಇದು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಗಳಲೂಲ ಗ ೂೀಚರವಾಗುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ ‘ಶಂಭೂಕ’.

ಅವನು ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದುಾ ಪಾವಥತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು. ಉದ ಾೀಶ: ರುದರ ಪ್ದವ ಪ್ಡ ರ್ಯುವುದು.
[ಅಥಾಥತ್ ತ್ಾನು ಪಾವಥತರ್ಯ ಗಂಡನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎಂಬ ಬರ್ಯಕ !]. ಇದು ಎಂರ್ತಹ ದ ೂರೀಹ? ಅವನಿಗ
ಅಯೀಗ್ವಾದ ಪ್ದವರ್ಯ ಬರ್ಯಕ . ಅದರಂದಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಆರ್ತ ಮರರ್ಣಹ ೂಂದಿದ. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು. ”ನನನ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಅನುಸಾರವಾದ ಕಮಥಗಳನುನ
ಮಾಡಿಸು” ಎಂದು ದ ೀವರಲ್ಲಲ ಶರಣಾದರ ನಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ ಅರವು ನಮಗಾಗಿ, ಮೊೀಕ್ಷದ ಮಾಗಥ
ಗ ೂೀಚರವಾಗುರ್ತುದ . ಇದನುನ ಬಿಟುು ಯೀಗ್ವಲಲದಾನುನ ಬರ್ಯಸದರ ನಮಮ ಪಾಡೂ ಶಂಭೂಕನ ಪಾಡ ೀ
ಆಗುರ್ತುದ ].

‘ಅಚಿಛದ್ರಸ ೀವನಾಚ ೈವ ನಿಷಾಾಮತಾಾಚಾ ಯೀಗ್ತಃ ।

‘ದ್ರಷ್ುುಂ ಶಕ ೂ್ೀ ಹರಿಃ ಸ್ವ ೈಯನಾನಯನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೯೭॥

ರ್ತಪ್ುಾಗಳಿಲಲದ ಸ ೀವನ್ ಗಳಿಂದ, ಯಾವುದ ೀ ಕಾಮನ್ ಇಲಲದ ೀ ಮಾಡುವ, ರ್ತನಗ ಯೀಗ್ವಾದ

ಸ ೀವನ್ ಯಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಕಾರ್ಣಲು ಶಕ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ನ್ ೂೀಡಿದರ ದುಯೀಥಧನ-ಜರಾಸಂಧರಂರ್ತಹ ದುಷ್ುರಗೂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ
ದಶಥನವಾಗಿದ . ಆದರ ಇವರಗ ಮೊೀಕ್ಷ ಪಾರಪ್ುಯಾಯಿರ್ತು ಎಂದು ಎಲೂಲ ಯಾರೂ ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ.
ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ್ ನೀ ಹ ೂಂದಿ ದುಃಖದಿಂದ ಇರುತ್ಾುರ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ ದ ೀವರನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಕ್ಷರ್ಣ ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ
ಎನುನರ್ತುದ ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು. ರ್ಯದ್ಾ ಪಶ್ಃ ಪಶ್ತ ೀ ರುಗಮ ವರ್ಣಯಂ ಕತಾಯರಮಿೀಶಂ ಪುರುಷ್ಂ
ಬರಹಮಯೀನಿಮ್ .. (ಮುಂಡಕ ೩.೧.೩). ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಯಾವ ರೀತ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಮುಕಿು
ಎನುನವುದನೂನ ನ್ಾವು ಅರರ್ತುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಕ ೀವಲ ತ್ ೂೀರದರ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ಅವನು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 51

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಗುರ್ಣಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ನಮಗ ತ್ ೂೀರಬ ೀಕು. ಆಗ ಅವನಲ್ಲಲ ನಮಗ ಭಕಿು ಬರುರ್ತುದ . ಭಕಿುಯಿಂದಾಗಿ ದ ೀವರ
ಅನುಗರಹವಾಗುರ್ತುದ . ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮಾರ್ತರ ಮುಕಿುಸಾಧ್. ಇಲ್ಲಲ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ಉಪ್ನಿಷ್ತುಗ
ವರುದಾವಾಗಿ ಇಲಲ ಎನುನವ ವಷ್ರ್ಯವೂ ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ].

‘ನಿರ್ಯಮೊೀsರ್ಯಂ ಹರ ೀರ್ಯಯಸಾಮನ ೂನೀಲಿಙ್ಘಯಃ ಸ್ವಯಚ ೀತನ ೈಃ ।

‘ಸ್ತ್ಸ್ಙ್ಾಲಪತ ೂೀ ವಿಷ್ು್ನಾನಯನ್್ಥಾ ಚ ಕರಿಷ್್ತಿ ॥೧.೯೮॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ನಿರ್ಯಮಗಳು ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ ಇದ . ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಯಾವುದರಂದಲೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ

ಅನುಗರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಒಂದನುನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡಲು ಹರ್ತುು ಹಲವಾರು
ಮಾಗಥಗಳಿರಬಹುದು. ಆದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಒಲ್ಲಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾದರ ಇದು ಒಂದ ೀ ಮಾಗಥ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಂಕಲಾ ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದ ೀ ರೀತಯಾಗಿರುರ್ತುದ . ಅದು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ
ಇರುವುದಿಲಲ.

[ದಾನ ಮಾಡಿದರ ಮುಕಿು ಸಗುರ್ತುದ ಎನುನವ ಮಾತದ . ಗಂಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿದರ ಮುಕಿು, ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡಿದರ ಮುಕಿು, ರ್ಯಜ್ಞ ಮಾಡಿದರ ಮುಕಿು,.. ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ಹಲವಾರು ದಾರಗಳನುನ
ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಭಕಿುಪ್ೂವಥಕ ಸ ೀವನ್ ಮರ್ತುು ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮಾರ್ತರ
ಮುಕಿು ಎನನಲ್ಾಗಿದ . ಯಾವುದು ಸರ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ
ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

‘ದ್ಾನ್ತಿೀರ್ಯತಪ್ೀರ್ಯಜ್ಞಪೂವಾಯಃ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಸ್ವಯದ್ಾ ।

‘ಅಙ್ಕ್ೆನಿ ಹರಿಸ ೀವಾಯಾಂ ರ್ಕ್ತತಸ ತವೀಕಾ ವಿಮುಕತಯೀ’ ।
ರ್ವಿಷ್್ತಪವಯವಚನ್ಮಿತ ್ೀದ್ದ್ಖಿಲಂ ಪರಮ್ ॥೧.೯೯॥
ದಾನ, ತೀರ್ಥಸಾನನ, ರ್ತಪ್ಸುು, ರ್ಯಜ್ಞ ಇತ್ಾ್ದಿ ಎಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿುಗ ಪೀಷ್ಕವಾಗಿ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ
ಕ ೂಡುರ್ತುವ ಯೀ ವನಃ ಅನ್ತ್ಾ ಅಲಲ. ಭಕಿುಯೀ ಮೂಲರ್ತಃ ಮುಕಿುಗ ಮಾಗಥ. ಉದಾಹರಣ ಗ : ದಾನ
ಮಾಡಿದರ ಶಾಸರ ಓದುವ ಒಳ ಳ ಬುದಿಾ ಬರುರ್ತುದ . ತೀರ್ಥ ಕ್ಷ ೀರ್ತರ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಸಾನನ ಮಾಡಿದರ
ಪಾಪ್ ಪ್ರಹಾರವಾಗಿ ಜ್ಞಾನವನುನ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಳುಳವ ಯೀಗ್ತ್ ಉಂಟ್ಾಗುರ್ತುದ . ಜಪ್ ಮಾಡಿದರ ಪಾಪ್
ನ್ಾಶವಾಗಿ ಜ್ಞಾನವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ಪ್ುರ್ಣ್ ಬರುರ್ತುದ . ರ್ಯಜ್ಞವೂ ಕೂಡಾ ಜ್ಞಾನ-ಭಕಿುಗ ಪ್ೂರಕ. ಹಿೀಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 52

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಇವ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿುಗ ಅಂಗಗಳು. “ಭಕಿುಸ ುಿೀಕಾ ವಮುಕುಯೀ” ಎನುನವ ಭವಷ್್ತ್
ಪ್ವಥದ ವಚನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಮುಕಿು ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

[ವ ೀದದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲುೆ ಭಾಗಗಳಿವ . ಸಂಹಿತ್ಾ, ಬಾರಹಮಣಾ, ಆರರ್ಣ್ಕಾ, ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು. ಇದರಲ್ಲಲ ಸಂಹಿತ್

ಎನುನವುದು ಬರಹಮಚಾರಗಳಿಗ . ಬಾರಹಮರ್ಣ ಅನುನವುದು ಗರಹಸ್ರಗ . ವಾನಪ್ರಸ್ರಗ ಆರರ್ಣ್ಕ. ರ್ಯತಗಳಿಗ
ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು. ಕ ಲವರು ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಭಗವಂರ್ತನ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಮುಕಿು’ ಎನುನವುದನುನ ಹ ೀಳಿಲಲ ಎಂದು
ಹ ೀಳುತುದಾರು. ಅಂರ್ತವರು ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ರತ್ ್ೀಕ ಭಾಗವಾಗಿ ನ್ ೂೀಡುತುದಾರು. ಇನುನ ಕ ಲವರು
ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುನುನ ಒಪ್ುಾತುರಲ್ಲಲಲ! ಅದು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ತಳಿಸುವ ಗರಂರ್ ಅಲಲ ಎಂದು ಅವರು ಹ ೀಳಿದಾರು.
ನಂರ್ತರ ಸಾರ್ಯರ್ಣರು, ಅವರಂದ ಪ್ರಭಾವರ್ತರಾದ ಪ್ಶ್ಚಮದ ಚಿಂರ್ತಕರು ವ ೀದಕ ೆ ಭಾಷ್್ ಬರ ರ್ಯುವಾಗ
ಸಂಹಿತ್ ಗೂ ಉಪ್ನಿಷ್ತುಗೂ ಸಂಬಂಧವಲಲ, ಸಂಹಿತ್ ಗೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತಕೂೆ ಸಂಬಂಧವಲಲ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದರು. ಇವ ಲಲವನೂನ ಅಂದ ೀ ಗರಹಿಸದಾ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುವುದನುನ
ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಸರ್ತಾ-ರಜಸುು-ರ್ತಮೊೀ ಗುರ್ಣಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖವದ . ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯ ಮಂರ್ತರಗಳು
ಎಂದರ ಯಾರ ೂೀ ದನ-ಕುರ ಕಾರ್ಯುವವರು ಬರ ದ ಜಾನಪ್ದ ಹಾಡುಗಳಲಲ. ಅದು ಶಾಸರ. ಆ ಶಾಸರ
ಏನನುನ ಹ ೀಳಿದ ಯೀ ಅದನ್ ನೀ ಗಿೀತ್ ಹ ೀಳಿರುವುದು. ಇವ ಲಲವನುನ ಸಮಷುಯಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಕಥ ಗಳ
ಮೂಲಕ ಪಾರಯೀಗಿಕವಾಗಿ ನಿರೂಪ್ಸುರ್ತುದ (Practical presentation). ಹಿೀಗಾಗಿ
ಮಹಾಭಾರರ್ತಕೂೆ ವ ೀದಕೂೆ ವರ ೂೀಧವಲಲ ಎನುನವುದನುನ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಸಹಿರ್ತ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ನಿರೂಪ್ಸದಾಾರ ]

‘ಶೃಣ ಾೀ ವಿೀರ ಉಗರಮುಗರಂ ದ್ಮಾರ್ಯ - ‘ನ್ನನ್್ಮನ್್ಮತಿನ ೀನಿೀರ್ಯಮಾನ್ಃ ।

‘ಏದ್ಮಾನ್ದಿಾಳುರ್ರ್ಯಸ್್ ರಾಜಾ ‘ಚ ೂೀಷ್ೂಾರ್ಯತ ೀ ವಿಶ ಇನ ೂಾರೀ ಮನ್ುಷಾ್ನ್ ॥೧.೧೦೦॥

ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ೬ನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೪೭ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ ೧೬ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಓ
ನರಸಂಹನ್ ೀ, ನಿೀನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉಗರರಾಗಿರುವ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ನಿಗರಹಿಸುತ್ಾು, ಉಳಿದವರನುನ ಮೀಲಕ ೆ
ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ತ್ಾು, ಮನುಷ್್ರ ಂಬುವವರನುನ ಈ ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾು ಇರುತುೀಯಾ”
ಎಂದು. ಸಾತಾಕರು ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುಚ ಪ್ುರ್ಣ್ ಮಾಡಿದರ ಅವರ ಅಧಕವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನೂನ ಭಗವಂರ್ತ
ನ್ಾಶ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಹಾಗ ಯೀ ತ್ಾಮಸರು ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರ ಪಾಪ್ವನುನ ಮಾಡಿದರ ಅವರನೂನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 53

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಕೂಡಾ ಆರ್ತ ನಿಗರಹಿಸುತ್ಾುನ್ . ಯಾರ ಯೀಗ್ತ್ ಎಷ್ ೂುೀ ಅದಕ ೆ ಅನುಕೂಲವಾದ ಫಲವನುನ ದ ೀವರು
ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .
[ಈ ಅಂಶವನುನ ಗಮನದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಆಗ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು
ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುಚ ಪ್ುರ್ಣ್ಮಾಡಿದ ಧಮಥರಾಜನ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ
ಭಗವಂರ್ತ ಕಸದ. ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯನುನ ಮಿೀರ ಪ್ುರ್ಣ್ ಮಾಡಿದ ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯ ಪ್ುರ್ಣ್ವನೂನ ಆರ್ತ ಕಸದ.
ಕರ್ಣಥ- ಬಲರಾಮರು ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯನುನ ಮಿೀರ ಮಾಡಿದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ ಕಸದುಕ ೂಂಡ ಭಗವಂರ್ತ,
ಉಳಿದವರು ಪ್ುರ್ಣ್ ಮಾಡುವಂತ್ ಮಾಡಿದ. ಅಜುಥನ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಲಲ ಮುಕಿು ಕ ೂಟು ಆರ್ತ,
ದುಯೀಥಧನ ಮೊದಲ್ಾದ ಉಗರರನುನ ನಿಗರಹಿಸದ. ದ ೀವರು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಪ್ಕ್ಷಪಾತ ಅಲಲ. ಆರ್ತ
ಸಾಭಾವಕ ೆ ಅನುಕೂಲವಾದ ಫಲವನನಷ್ ುೀ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಸೃಷು ಎನುನವ ತ್ ೂೀಟ
ನಿಮಿಥಸ, ಅಲ್ಲಲ ಒಬಬ ತ್ ೂೀಟಗಾರನಂತ್ , ಜೀವ ಎನುನವ ಬಿೀಜವನುನ ಬಿತು ಬ ಳ ಸುತ್ಾುನ್ . ಅದರಂದ
ಕಹಿಯಾದ, ಹುಳಿಯಾದ ಅರ್ವಾ ಸಹಿಯಾದ ಹರ್ಣು್ ಜೀವ ಸಾಭಾವದಂತ್ ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ . ಆದಾರಂದ
ಕ ಟುಕ ಲಸ(ಕಹಿ) ಒಳ ಳರ್ಯಕ ಲಸ(ಸಹಿ) ಎನುನವುದು ನಮಮ ಸಾಭಾವವನನವಲಂಬಿಸದ ಯೀ ಹ ೂರರ್ತು
ಭಗವಂರ್ತನನನಲಲ. ತ್ ೂೀಟಗಾರ ಎಂದೂ ಮರ್ಣಸನ ಗಿಡಕ ೆ ಖಾರವಾದ ನಿೀರನುನ ಹರಸುವುದಿಲಲ. ಎಲ್ಾಲ
ಗಿಡದಂತ್ ಆ ಗಿಡವನೂನ ಪೀಷಸ ಬ ಳ ಸುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಅದು ಖಾರವಾದ ಹರ್ಣ್ನುನ ರ್ತನನ ಸಾಭಾವದಂತ್
ಕ ೂಡುರ್ತುದ . ದ ೀವರು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಕೂಡಾ ಜೀವರ ಸಾಭಾವವನುನ ಬದಲ್ಲಸುವುದಿಲಲ ].

‘ಪರಾ ಪೂವ ೀಯಷಾಂ ಸ್ಖಾ್ ವೃರ್ಣಕ್ತತ ‘ವಿತತುತಯರಾಣ ೂೀ ಅಪರ ೀಭಿರ ೀತಿ ।

‘ಅನಾನ್ುರ್ೂತಿೀರವಧೂನಾಾನ್ಃ ‘ಪೂವಿೀಯರಿನ್ಾರಃ ಶರದ್ಸ್ತತತಯರಿೀತಿ’ ॥೧.೧೦೧॥

ಅಸುರರ ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ನಿರಾಕರಸುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಭಕುರ ೂಡನ್
ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ಈ ಎರಡರ ಅನುಭವ ಇಲಲದವರನುನ ಪ್ಕೆಕ ೆ ಇಡುವ ಶ್ರೀಹರ, ಅವರಗ
ಸುಖ ಹಾಗೂ ದುಃಖಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿಸುತ್ಾು ಹಳ ರ್ಯ ಕಾಲಗಳನುನ ಕಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ *.
[ *ಹಳ ರ್ಯ ಕಾಲಗಳನುನ ಕಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ : ಇದ ೂಂದು ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಪ್ರಯೀಗ. ನ್ಾಳ ರ್ಯನುನ ಮುಂದ
ಕಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಎನುನವುದು ಭೂರ್ತಕಾಲವನುನ ಭವಷ್್ತುನಲ್ಲಲ ಪ್ರಯೀಗಿಸ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು. ವ ೀದದಲ್ಲಲ
ಈ ರೀತರ್ಯ ಪ್ರಯೀಗವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . “ಅನ್ಾದಿ-ಅನಂರ್ತ ಕಾಲದಿಂದ ನಡ ದುಕ ೂಂಡು
ಬಂದಿರುವ ಪ್ರಕಿರಯ” ಎಂದು ಹ ೀಳಲು ಈ ರೀತಯಾದ ವ್ವಸ ್ರ್ಯನುನ ವ ೀದ ಹ ೂಂದಿದ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 54

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

[ಮುಕಿುಪಾರಪ್ುಯಾಗಲು ದ ೀವರು ಬ ೀಡ, ದ ೀವರ ಅನುಗರಹ ಬ ೀಡ. ದ ೀವರು ಅನುನವುದು ಧ್ಾ್ನಕ ೆ ಒಂದು
ಒಳ ಳರ್ಯ ನ್ ಪ್, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಹಲವರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವದ . ಈ ಮಾರ್ತನುನ ವ ೀದ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ೂಂದಿಗ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಮುಂದ ನ್ ೂೀಡುತ್ ುೀವ ].

‘ತಮೀವಂ ವಿದ್ಾಾನ್ಮೃತ ಇಹ ರ್ವತಿ ‘ನಾನ್್ಃ ಪನಾ್ಅರ್ಯನಾರ್ಯ ವಿದ್್ತ ೀ’ ।

‘ತಮೀವ ವಿದಿತಾಾsತಿ ಮೃತು್ಮೀತಿ ‘ನಾನ್್ಃ ಪನಾ್ ವಿದ್್ತ ೀsರ್ಯನಾರ್ಯ’ ॥೧.೧೦೨॥

ರ್ತಮೀವಂ ವದಾಾನ... ಇದು ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕು . ತ್ ೈತುರೀಯಾರರ್ಣ್ಕದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಶ ್ಲೀಕವದು(೩.೧೨.೭).

ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ ಂದೂ, ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ುನ್ ಂದೂ ತಳಿದವನು ಅವನ
ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬ ೀರ ದಾರ ಇಲಲ”.

ರ್ತಮೀವ ವದಿತ್ಾಾsತ ಮೃರ್ತು್ಮೀತ .... ಇದು ಶ ಾೀತ್ಾಶಾರ್ತರ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲಬಂದಿರುವ ಶ ್ಲೀಕ(೩.೮).

ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಅರರ್ತವನು ಮಾರ್ತರ ಮೃರ್ತು್ವನುನ ದಾಟುತ್ಾುನ್ , ಮುಕಿುರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದುವುದಕ ೆ ಬ ೀರ ದಾರಯೀ ಇಲಲ”.
ಈ ಎರಡು ವ ೀದವಾಣಿಗಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮುಕಿುಗ ಅನಿವಾರ್ಯಥ, ಅವನು ಕ ೀವಲ ಧ್ಾ್ನಕ ೆ ನ್ ಪ್ವಾಗಿರುವ
ವಸುುವಲಲ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ .

[ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಮೀಲ್ ೂನೀಟದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅಲ್ಲಲ ನಮಗ ಕಾರ್ಣುವುದು ಕೌರವ-ಪಾಂಡವರ

ಇತಹಾಸದ ಕಥ . ಕೃಷ್್ ಇದಾಾನ್ , ಆರ್ತ ಪಾಂಡವರ ಸಹ ೂೀದರ ಮಾವನ ಮಗ. ಅವನು ರ್ತನನ
ರ್ತಂರ್ತರಗಾರಕ ಯಿಂದ ಪಾಂಡವರಗ ಜರ್ಯ ದ ೂರಕಿಸ ಕ ೂಟು. ಪಾಂಡವರು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕರಮಗಳನುನ
ಅನುಸರಸ, ಕೌರವರನುನ ಗ ದುಾ ರಾಜ್ಭಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇವಷ್ುು ಎಲಲರಗೂ ತಳಿರ್ಯುವ ವಷ್ರ್ಯ . ಆದರ
ವ ೀದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ ಅಡಕವಾಗಿರುವ ಇರ್ತರ ಯಾವ ವಷ್ರ್ಯರ್ಯವೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥ
ಆಗುವುದಿಲಲ. ಇವ ಲಲವೂ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದರ ಗುರುಗಳ ಉಪ್ಸತುಬ ೀಕು ಎನುನತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ
ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ].

‘ರ್ಯಸ್್ ದ್ ೀವ ೀ ಪರಾ ರ್ಕ್ತತರ್ಯ್ಯಥಾ ದ್ ೀವ ೀ ತಥಾ ಗುರೌ ।

‘ತಸ ್ೈತ ೀ ಕರ್ಥತಾ ಹ್ತಾ್ಯಃ ಪರಕಾಶನ ತೀ ಮಹಾತಮನ್ಃ’ ॥೧.೧೦೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 55

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಯಾರಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿು ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಹಾಗ ಯೀ, ಗುರುಗಳಲ್ಲಲ ಅವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗ
ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಗೌರವ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಅಂರ್ತವರಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ನ್ ೀರವಾಗಿ ಹ ೀಳದ ಅರ್ಥಗಳೂ
ಕೂಡಾ ಹ ೂಳ ರ್ಯುರ್ತುವ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರತಯಂದು ಅರ್ಥವನುನ ಒಬಬರಂದ ವವರಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ.
ಅರ್ಥದ ಮಾಗಥದಶಥನವನನಷ್ ುೀ ಕ ೂಡಲು ಸಾಧ್.
[ಆಚಾರ್ಯಥರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಎನುನವುದಕ ೆ ಸರಯಾದ ವವರಣ , ವಾ್ಖಾ್ನ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಆ
ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಭಕಿುಮಾಗಥ ಮೂಢರಗ ಮರ್ತುು ಜ್ಞಾನಮಾಗಥ ಬುದಿಾವಂರ್ತರಗ ಎನುನವ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳುವಳಿಕ
ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತವಾಗಿರ್ತುು. ‘ಅಜುಥನ ದಡಡನ್ಾಗಿದಾ, ಅದಕಾೆಗಿ ಕೃಷ್್ ‘ನನನನುನ ಭಕಿು ಮಾಡು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ’,
ಇತ್ಾ್ದಿ ಅಸಂಬದಾ ತಳುವಳಿಕ ಆಗ ಚಾಲ್ಲುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ತುು. ಇನುನ ಜ್ಞಾನಮಾಗಥ ಎಂದರ - ದ ೀವರು ಮರ್ತುು
ನ್ಾನು ಒಂದ ೀ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವುದು! ಈ ರೀತ ತಳುವಳಿಕ ಹ ೂಂದಿದವನು ಮೊೀಕ್ಷವನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ..., ಇತ್ಾ್ದಿಯಾದ ಮೊೀಹಕ ಚಿಂರ್ತನ್ ಜನರಲ್ಲಲರ್ತುು. ಇಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ೀ ಭಕಿು ಮಾಡಿ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದವರೂ ಕೂಡಾ ಭಕಿುರ್ಯ ಉರ್ತೃಷ್ು ಸಾರೂಪ್ವನುನ ನಿಷ್ೆಷ್ ಥ ಮಾಡುತುರಲ್ಲಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಅವರಗ
ಭಕಿು ಎನುನವುದು ಎಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಎನುನವ ಕಲಾನ್ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕ ೂರತ್ ಗಳನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ನಿೀಗಿಸುವುದನುನ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

‘ರ್ಕಾಾತಾ್ಯನ್್ಖಿಲ್ಾನ ್ೀವ ರ್ಕ್ತತಮೊೇಯಕ್ಾರ್ಯ ಕ ೀವಲ್ಾ ।

‘ಮುಕಾತನಾಮಪಿ ರ್ಕ್ತತಹಿಯ ನಿತಾ್ನ್ನ್ಾಸ್ಾರೂಪಿಣಿೀ ॥೧.೧೦೪॥
ಈ ಹಿಂದ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ದಾನ, ರ್ಯಜ್ಞ, ರ್ತಪ್ಸುು, ತೀರ್ಥಸಾನನ, ಯಾತ್ ರ, ಇವುಗಳ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ಭಕಿು
ಮಾಡಲ್ಲಕಾೆಗಿ ಇರುವಂರ್ತಹದುಾ. [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಭಗವದಭಕಿುಗ ಯಾತ್ ರ ಪ್ೂರಕ. ನ್ಾವು ಬ ೀರ ಊರಗ
ಯಾತ್ ರ ಹ ೂೀದಾಗ ಅಲ್ಲಲರುವ ವ ೈಚಿರ್ತರಾ, ಅಲ್ಲಲರುವ ಜನ, ಅಲ್ಲಲರುವ ಭೌಗ ೂೀಳಿಕ ಪ್ರಸರ, ಅಲ್ಲಲ ಆಗುವ
ಅಚಚರ, ಇವುಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ನ್ ೂೀಡಿ, “ಇದನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದ ದ ೀವರು ಎಷ್ುು ದ ೂಡಡವನು, ಇಂರ್ತಹ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಗ ಗ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು” ಎನುನವ ಅಭಿಲ್ಾಷ್ ಬ ಳ ದು ಭಗವದಭಕಿು ಹುಟುುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ .].
ಅದರಂದಾಗಿ ಸದಾಚಾರ-ಸರ್ತೆಮಥ ಅಂರ್ತ ಏನ್ ಲ್ಾಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ , ಅವುಗಳ ಲಲವೂ ಭಕಿುಗಾಗಿಯೀ
ಇರುವಂರ್ತಹದುಾ. ಭಕಿು ಇರುವುದು ಮೊೀಕ್ಷಕಾೆಗಿ. ಮುಕುರಾದವರ ಭಕಿು ಆನಂದ ಸಾರೂಪ್ವಾಗಿರುರ್ತುದ .

‘ಜ್ಞಾನ್ಪೂವಯಃ ಪರಃ ಸ ನೀಹ ೂೀ ನಿತ ೂ್ೀ ರ್ಕ್ತತರಿತಿೀರ್ಯ್ಯತ ೀ’ ।

ಇತಾ್ದಿ ವ ೀದ್ವಚನ್ಂ ಸಾಧನ್ಪರವಿಧ್ಾರ್ಯಕಮ್ ॥೧.೧೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 56

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

“ಜ್ಞಾನಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಉರ್ತೃಷ್ು’ ಎನುನವ ಸ ನೀಹ ಏನಿದ , ಅದು ಭಕಿು ಎನಿಸುರ್ತುದ ” ಎನುನರ್ತುದ
ವ ೀದ. ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವ ೀದ ವಚನಗಳು ಸಾಧನ್ ಅನುನವುದು ಯಾವ ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರುರ್ತುದ
ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುರ್ತುವ . ಮುಕಿುರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಭಕಿು ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿಯೀ ಗಾರ್ಯತರಂ ತ ೂಾೀ
ಗಾರ್ಯತಿ ಶಕಾರಿೀಷ್ು(ಋಗ ಾೀದ್, ೧೦.೭೧.೧೧) ಎನುನವ ವ ೀದದ ಮಾರ್ತು ಸಂಗರ್ತ ಆಗುರ್ತುದ . ಇನುನ
ತ್ ೈತುರೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರು ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿರುವಂತ್ ಹಾವು ಹಾವು ಹಾವು
ಅಹಮನನಮಹಮನನಮಹಾಮನನಮ್ । ಅಹಮನ್ಾನದಃ...(ಭೃಗುವಲ್ಲಲ, ಹರ್ತುನ್ ೀ ಅನುವಾಕ). “ನ್ಾನು
ಅನನನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ , ಅನ್ಾನದನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಆನಂದಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು
ಬರಹಮದ ೀವರು ಹ ೀಳುವುದನುನ ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಸಂಗತಗಳೂ ಕೂಡಾ ಜೀವರು
ಹಾಗೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಬ ೀರ , ಭಕಿು ಎನುನವುದು ಜೀವರ ಸಾರೂಪ್, ಮುಕಿು ಎನುನವುದು ಆ ಸಾರೂಪ್ದ
ಅನ್ಾವರರ್ಣ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿಸುರ್ತುದ . ಧಮಥದ ಜ ೂತ್ ಗ ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಇದನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

‘ನಿಶ ್ೀಷ್ಧಮಮಯಕತಾತಯsಪ್ರ್ಕತಸ ತೀ ನ್ರಕ ೀ ಹರ ೀ ।

‘ಸ್ದ್ಾ ತಿಷ್ಾತಿ ರ್ಕತಶ ಾೀದ್ ಬರಹಾಮಹಾsಪಿ ವಿಮುಚ್ತ ೀ’ ॥೧.೧೦೬॥

“ಓ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ, ಎಲ್ಾಲ ಧಮಥವನುನ ಮಾಡಿದವನೂ ಕೂಡಾ, ನಿನನ ಭಕುನಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ ನರಕದಲ್ಲಲ

ಹ ೂೀಗಿ ಇರುತ್ಾುನ್ . ನಿನನ ಭಕು ಬರಹಮಹತ್ ್* ಪಾಪ್ ಮಾಡಿದರೂ ಕೂಡಾ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ”.
[*ಇದು ಬರಹಮಹತ್ ್ಗ ಕ ೂಟು ಪ್ರವಾನಿಗ ಅಲಲ. ಇದು ಭಕಿುರ್ಯ ಮಹರ್ತುಿದ ತೀವರತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕು ಒಂದು ವ ೀಳ ಬರಹಮಹತ್ಾ್ ಪಾಪ್ಕ ೆ ಗುರಯಾದರೂ ಅವನು ಅದಕ ೆ ಬದಾನ್ಾಗುವುದಿಲಲ].

‘ಧಮೊೇಯ ರ್ವತ್ಧಮೊೇಯsಪಿ ಕೃತ ೂೀ ರ್ಕ ೈಸ್ತವಾಚು್ತ ।

‘ಪಾಪಂ ರ್ವತಿ ಧಮೊೇಯsಪಿ ಯೀ ನ್ ರ್ಕ ೈಃ ಕೃತ ೂೀ ಹರ ೀ’ ॥೧.೧೦೭॥

“ಶ್ರೀಹರಯೀ, ಭಕುರು ಮಾಡಿದ ಅಧಮಥವೂ ಧಮಥವಾಗುರ್ತುದ . ಯಾರು ಭಕುರಲಲವೀ, ಅವರು ಮಾಡಿದ

ಧಮಥವೂ ಅಧಮಥವಾಗುರ್ತುದ ”. [ಹಿೀಗಾಗಿ ಧಮಥದ ಕ ೀಂದರಬಿಂದು ಭಗವಂರ್ತ. ದ ೀವರಗ ವರುದಾವಾದ
ನಡ ಯಲಲವೂ ಅಧಮಥವ ನಿಸುರ್ತುದ ].

‘ರ್ಕಾಾ ತಾನ್ನ್್ಯಾ ಶಕ್ ಅಹಮೀವಂವಿಧ್ ೂೀsಜುಞಯನ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 57

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಜ್ಞಾತುಂ ದ್ರಷ್ುುಂ ಚ ತತ ತವೀನ್ ಪರವ ೀಷ್ುುಂ ಚ ಪರನ್ತಪ’ ॥೧.೧೦೮॥

ವಶಾರೂಪ್ ದಶಥನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅಜುಥನನಿಗ ಹ ೀಳಿರುವ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ ಮಾತದು(೧೧.೫೪).

“ಅಜುಥನ್ಾ, ನನನನುನ ಈ ಪ್ರ ಸರಯಾಗಿ ಅರರ್ಯಲು, ಅರರ್ತು ಕಾರ್ಣಲು, ಕಂಡು ಸ ೀರಲು, ನನನಲ್ ಲೀ
ನ್ ಲ್ ಗ ೂಂಡ ಭಕಿುಯಿಂದ ಮಾರ್ತರವ ೀ ಸಾಧ್”.
[ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಕಾರ್ಣಲು ಇರುವ ಮೂಲ ಮಂರ್ತರ ‘ಭಕಿು’. ಏಕನಿಷ್ ಠಯಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಅನನ್ವಾಗಿ
ಭಕಿು ಮಾಡುವುದರಂದ ಆರ್ತನನುನ ಸ ೀರಲು ಸಾಧ್].

‘ಅನಾದಿದ್ ಾೀಷಣ ೂೀ ದ್ ೈತಾ್ ವಿಷೌ್ ದ್ ಾೀಷ ೂೀ ವಿವದಿಧಯತಃ ।

‘ತಮಸ್್ನ ಧೀ ಪಾತರ್ಯತಿ ದ್ ೈತಾ್ನ್ನ ತೀ ವಿನಿಶಾಯಾತ್ ॥೧.೧೦೯॥

ದ ೈರ್ತ್ರು ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ ದ ಾೀಷಗಳಾಗಿಯೀ ಇರುತ್ಾುರ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ದುಯೀಥಧನ, ದುಶಾ್ಸನ,

ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲಲರು]. ವಷ್ು್ವನಲ್ಲಲ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡುವ ಅವರನುನ ಆ ದ ಾೀಷ್ವ ೀ
ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸುರ್ತುದ .

‘ಪೂರ್ಣ್ಯದ್ುಃಖಾತಮಕ ೂೀ ದ್ ಾೀಷ್ಃ ಸ ೂೀsನ್ನ ೂತೀ ಹ್ವತಿಷ್ಾತ ೀ ।

‘ಪತಿತಾನಾಂ ತಮಸ್್ನ ಧೀ ನಿಃಶ ೀಷ್ಸ್ುಖವಜಞಯತ ೀ ॥೧.೧೧೦॥

ದ ಾೀಷ್ ಎನುನವುದು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ದುಃಖಾರ್ತಮಕ. ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಬಿದಾವರಗ ದುಃಖ

ಅನಂರ್ತವಾಗಿರುರ್ತುದ .

‘ಜೀವಭ ೀದ್ ೂೀ ನಿಗುೆಯರ್ಣತಾಮಪೂರ್ಣ್ಯಗುರ್ಣತಾ ತಥಾ ।

‘ಸಾಮಾ್ಧಿಕ ್ೀ ತದ್ನ ್ೀಷಾಂ ಭ ೀದ್ಸ್ತದ್ೆತ ಏವ ಚ ॥೧.೧೧೧॥

‘ಪಾರದ್ುಭಾಯವವಿಪಯಾ್ಯಸ್ಸ್ತದ್ೂಕತದ್ ಾೀಷ್ ಏವ ಚ ।
‘ತತಾಮಾರ್ಣಸ್್ ನಿನಾಾ ಚ ದ್ ಾೀಷಾ ಏತ ೀsಖಿಲ್ಾ ಮತಾಃ ॥೧.೧೧೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 58

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಭಗವಂರ್ತ ನಮಮ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ದ ಾೀಷ್ ಅಂದರ ಏನು? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ
ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಕ ಲವು ದ ಾೀಷ್ಗಳ ಪ್ಟ್ಟುರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ :

(೧). ಜೀವನಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಅಭ ೀದವನುನ ಹ ೀಳುವುದು. [ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಅಲಾಗುರ್ಣ ಇಲಲ. ಆದರ

ಅಲಾ ಗುರ್ಣವುಳಳ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಐಕ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರ ಆಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಅಲಾಗುರ್ಣ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದ ಹಾಗ ಆಗುರ್ತುದ . ಇದು ದ ಾೀಷ್ದ ಒಂದು ರೂಪ್]
(೨). ದ ೀವರಗ ಯಾವುದ ೀ ಗುರ್ಣವಲಲ ಎನುನವುದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷಸುವ ಒಂದು ರೂಪ್.
(೩). ದ ೀವರ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಅಪ್ೂರ್ಣಥತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವುದು.
(೪). ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಸಮನ್ಾಗಿರುವುದನುನ ಹ ೀಳುವುದು ಅರ್ವಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ಇನ್ಾನಾರ ೂೀ
ದ ೂಡಡವನು ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ.
(೭). ದ ೀವರಗೂ ದ ೀವರ ದ ೀಹಕೂೆ ಭ ೀದವದ ಎನುನವುದು.
(೮). ಪಾರದುಭಾಥವ ವಪ್ಯಾಥಸ. ಅಂದರ ಅವತ್ಾರವನುನ ರ್ತಪಾಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವುದು.
[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಭಗವಂರ್ತನ ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರಗಳನುನ ಅವನ ಅವತ್ಾರ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದು;
ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರವನುನ ಅವತ್ಾರ ಅಲಲ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ].
(೯). ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕುರನುನ ದ ಾೀಷಸುವುದು.
(೧೦). ದ ೀವರನುನ ನಮಗ ತಳಿಸಕ ೂಡುವ ಗರಂರ್ಗಳ ನಿಂದನ್ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಸರ ಹ ೀಳುವ
ಭಾಗ ಒಂದಿದ , ರ್ತಪಾಾಗಿ ಹ ೀಳುವ ಭಾಗ ಒಂದಿದ ಎನುನವುದು; ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ಕ ೀವಲ
ರಸಾsಸಾಾಧನ್ ಗ ಮಾರ್ತರ ಇರುವ ರಮ್ವಾದ ಕಥ ಎನುನವುದು; ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ರಚಿಸಕ ೂಟು ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಶಾಸರವಲಲ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದು; ಇಡಿೀ ಬರಹಮಸೂರ್ತರ
ಅಪ್ರಮೊೀಕ್ಷವನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಅದು ಪ್ರಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ ಎನುನವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ].

‘ಏತ ೈವಿಯಹಿೀನಾ ಯಾ ರ್ಕ್ತತಃ ಸಾ ರ್ಕ್ತತರಿತಿ ನಿಶ್ಾತಾ ।

‘ಅನಾದಿರ್ಕ್ತತದ್ ಾೀಯವಾನಾಂ ಕರಮಾದ್ ವೃದಿಧಂ ಗತ ೈವ ಸಾ ॥೧.೧೧೩॥

ಯಾವ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಈ ಅಂಶಗಳಿಲಲವೀ, ಅದು ನಿಜವಾದ ಭಕಿು. ಇಂರ್ತಹ ಭಕಿು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದಲ್ ೀ ಇರುರ್ತುದ . ಕರಮೀರ್ಣ ಅದು ಬ ಳ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 59

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಅಪರ ೂೀಕ್ಷದ್ೃಶ ೀಹ ೀಯತುಮುಮಯಕ್ತತಹ ೀತುಶಾ ಸಾ ಪುನ್ಃ ।

‘ಸ ೈವಾsನ್ನ್ಾಸ್ಾರೂಪ ೀರ್ಣ ನಿತಾ್ ಮುಕ ತೀಷ್ು ತಿಷ್ಾತಿ ॥೧.೧೧೪॥

‘ರ್ಯಥಾ ಶೌಕಾಿಯದಿಕಂ ರೂಪಂ ಗ ೂೀರ್ಯವತ ್ೀವ ಸ್ವಯದ್ಾ ।

‘ಸ್ುಖಜ್ಞಾನಾದಿಕಂ ರೂಪಮೀವಂ ರ್ಕ ತೀನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೧೧೫॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಿ ಕಾರ್ಣಲು ಭಕಿು ಸಾಧನವಾಗುರ್ತುದ . ಭಕಿು ಇಲಲದವನಿಗ ಮುಕಿು ಎಂದ ಂದಿಗೂ
ಸಗುವುದಿಲಲ. ಮುಕಿುರ್ಯ ಮೂಲ ಸಾಧನವ ೀ ಭಕಿು. ಆನಂದ ಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಭಕಿು ಮುಕುರಲೂಲ ಕೂಡಾ
ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಮುಕಿು ಸಕಿೆದ ಮೀಲ್ ದ ೀವರಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಇರುರ್ತುದ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಅನುನವ ಸಂಶರ್ಯವ ೀ
ಬ ೀಕಾಗಿಲಲ. ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಜೀವರ ಸಾರೂಪ್ವ ೀ ಭಕಿು. ಅದ ೀ ಆನಂದರೂಪ್ವೂ ಆಗಿರುರ್ತುದ .

ನ್ಾವು ಒಂದು ಬಿಳಿ ಹಸುವನುನ ಉದಾಹರಣ ಯಾಗಿ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅಲ್ಲಲ ಬಿಳಿ ಬರ್ಣ್ ಬ ೀರ ,
ಹಸು ಬ ೀರ ಆಗಿರುವುದಿಲಲ. ಹಸುವ ೀ ಬಿಳಿ, ಬಿಳಿಯೀ ಹಸು. ಹಾಗ ೀ ಹಸುವನ ಬ ೀರ ಗುರ್ಣಗಳೂ ಕೂಡಾ
ಹಸುವ ೀ ಆಗಿರುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ ಗುರ್ಣ ಹಾಗೂ ಗುಣಿ ಎರಡರ ನಡುವ ಅಭ ೀದ ಸಂಬಂಧ ಎನುನವುದು
ನಮಮಲಲರ ಅನುಭವ ಸದಾ ವಷ್ರ್ಯ. ಇದ ೀ ರೀತ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಜೀವ ಎಂದರ ಸುಖ, ಜೀವ ಎಂದರ ಜ್ಞಾನ ,
ಜೀವ ಎಂದರ ಭಕಿುಯೀ ಆಗಿರುರ್ತುದ .

ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಮಮ ಕಿರಯ ಅನುನವುದು ನಮಮ ಗುರ್ಣ. ಆ ಕಿರಯ ನಿಂರ್ತರ ಸಾವು. ಇಂರ್ತಹ ಪ್ರಕಿರಯ
ಮುಕಿುರ್ಯ ರ್ತನಕ ಮಾರ್ತರ . ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಮೀಲ್ ಈ ರೀತ ಒಂದು ಗುರ್ಣ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುವ
ಪ್ರಸಂಗವರುವುದಿಲಲ. ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಮೀಲ್ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಅವನ್ ೀ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಅವನ್ ೀ
ಆನಂದ. ಆ ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿರುರ್ತುದ . ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಎನುನವುದು
ಜೀವಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾಗಿಯೀ ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲದಾಾಗ ಮನಸುನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯನುನ
ಮಾಡಬ ೀಕು. ಇದರಂದಾಗಿ ಕರಮೀರ್ಣ ಆತಮಕವಾದ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಭಕಿುರ್ಯು ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ .

ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಗ ಗಿನ ಜ್ಞಾನ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಗ ಗಿನ ಪ್ರೀತ ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ .

ಹಾಗಾಗಿ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಎನುನವುದು ಶಾಶಾರ್ತವಾಗಿ ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ .
[ಸಂಸಾರಾವಸ ರ್ಯ
್ ಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಗುಣಿರ್ಯನುನ ಬಂದು ಸ ೀರ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಗಬಹುದು. ಉದಾಹರಣ ಗ : ಒಬಬ ವ್ಕಿು
ಬಾಲಕನ್ಾಗಿದಾಾಗ ಇರುವ ಬಾಲ್ ಅನುನವ ಗುರ್ಣ ರ್ಯುವಕನ್ಾದ ನಂರ್ತರ ಅವನಲ್ಲಲ ಇರುವುದಿಲಲ. ಒಬಬ
ವ್ಕಿು ರ್ಯುವಕನ್ಾಗಿರುತ್ಾುನ್ . ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ಯೌವನವರುರ್ತುದ . ಅದ ೀ ವ್ಕಿು ಮುದುಕನ್ಾದಾಗ ಆ ಯೌವನ
ಅನುನವ ಗುರ್ಣ ಅವನಲ್ಲಲರುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗ ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಅನುನವುದು ಬಂದು ಹ ೂೀಗುತುರುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 60

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಆದರ ವ್ಕಿು ಹಾಗ ೀ ಇರುತ್ಾುನ್ . ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಇರುವುದಿಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಗುರ್ಣವ ೀ ವಸುು.
ವಸುುವ ೀ ಗುರ್ಣ. ವಸುು ಬ ೀರ , ಗುರ್ಣ ಬ ೀರ ಅಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಗುಣಿರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಗುವ ಪ್ರಶ ನಯೀ
ಇರುವುದಿಲಲ.
ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ(ಗಿೀತ್ಾ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ, ಅರ್ಣುವಾ್ಖಾ್ನ, ಭಾಗವರ್ತ
ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳಲ್ ಲಲ್ಾಲ) ಈ ಕುರರ್ತು ವವರಣ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ವಸುು
ಹಾಗೂ ಗುರ್ಣಗಳ ನಡುವ ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭ ೀದಾಭ ೀದವದಾರ , ವಸುು ಹಾಗೂ ಗುರ್ಣದ ನಡುವ
ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಭ ೀದವ ೀ ಇರುರ್ತುದ . ಸಂಸಾರದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಭ ೀದ ಇರುವುದಿಲಲ. ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ
ಭ ೀದ ಅಂತದಾರ ನ್ಾವು ನಮಮ ಯೌವನವನುನ ತ್ ಗ ದು ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲಡುವ ಹಾಗಿರುತುರ್ತುು. ಆದರ ಬಟ್ ು
ಕಳಚಿದಂತ್ ನಮಮ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಕಳಚಿಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ].

‘ರ್ಕ ಾೈವ ತುಷುಮಭ ್ೀತಿ ವಿಷ್ು್ನಾನಯನ ್ೀನ್ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ।

‘ಸ್ ಏವ ಮುಕ್ತತದ್ಾತಾ ಚ ರ್ಕ್ತತಸ್ತತ ರಕಕಾರರ್ಣಮ್ ॥೧.೧೧೬॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಭಕುರಗ ಅನುಗರಹವನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಬ ೀರ ಯಾವುದರಂದಲೂ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುವುದಿಲಲ. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವವನು. ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಅನುಗರಹಕ ೆ ಭಕಿುಯೀ ಮೂಲ ಕಾರರ್ಣ.

‘ಬರಹಾಮದಿೀನಾಂ ಚ ಮುಕಾತನಾಂ ತಾರತಮ್ೀ ತು ಕಾರರ್ಣಮ್ ।

‘ತಾರತಮ್ಸ್ತಾsನಾದಿನಿತಾ್ ರ್ಕ್ತತನ್ನಯಚ ೀತರತ್ ॥೧.೧೧೭॥

ಬರಹಮ ಮೊದಲ್ಾದ ಮುಕುರ ರ್ತರರ್ತಮ ಭಾವಕೂೆ ಕೂಡಾ ಆ ಭಕಿುಯೀ ಕಾರರ್ಣ. ಬರಹಮದ ೀವರು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ
ಹ ಚಿಚನ ಆನಂದವನುನ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಅನುಭವಸುತ್ಾುರ . ಏಕ ಂದರ ಬರಹಮದ ೀವರು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತ
ಯಾವಾಗಲೂ ಹ ಚುಚ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗ ಯಾರ ಭಕಿು ಹ ಚ ೂಚೀ ಅವರು ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ
ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ .

[ಇಡಿೀ ಜೀವಸಾಭಾವವನುನ ಆಕರಮಿಸಕ ೂಂಡ ಭಗವದ್ ಭಕಿು ಮರ್ತುು ಭಗವದ್ ದ ಾೀಷ್ ಇವುಗಳ ೀ ಸಾರೂಪ್
ನಿಣಾಥರ್ಯಕ. ಒಬಬನ ಸಾರೂಪ್ ಅನುನವುದು ಗ ೂತ್ಾುಗುವುದು ದ ೀವರ ದ ಾೀಷ್ದಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ದ ೀವರ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ.
ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಲು ಇದ ೀ ಸೂರ್ತರ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿು ಉಳಳವನು ಉರ್ತುಮ, ಭಕಿು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 61

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಇಲಲದ ೀ ದ ಾೀಷ್ ಉಳಳವನು ಅಧಮ. ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ಯಿಂದ ಇತಹಾಸವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಅದು ನಮಗ
ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ ].

‘ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ಾಧಮಾಃ ಕ್ತಞಚಾದ್ ದ್ ಾೀಷ್ರ್ಯುಕಾತಃ ಸ್ದ್ಾ ಹರೌ ।

‘ದ್ುಃಖನಿಷಾಾಸ್ತತಸ ತೀsಪಿ ನಿತ್ಮೀವ ನ್ ಸ್ಂಶರ್ಯಃ ॥೧.೧೧೮॥

ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಅಧಮರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸದಾ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡುವವರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ

ಅವರು ಎಂದ ಂದೂ ದುಃಖದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ . ಇದರಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಸಂಶರ್ಯವಲಲ.

‘ಮಧ್ಮಾ ಮಿಶರರ್ೂತತಾಾನಿನತ್ಂ ಮಿಶರಫಲ್ಾಃ ಸ್ೃತಾಃ ।

‘ಕ್ತಞಚಾದ್ ರ್ಕ್ತತರ್ಯುತಾ ನಿತ್ಮುತತಮಾಸ ತೀನ್ ಮೊೀಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ॥೧.೧೧೯॥

ಮಧ್ಮ ಮಾನವರಗ ಒಮಮ ಸಾಲಾ ದ ೀವರ ಮೀಲ್ ಭಕಿು ಇದಾರ , ಇನ್ ೂನಮಮ ಸಾಲಾ ದ ಾೀಷ್ವರುರ್ತುದ ..
ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಸುಖ-ದುಃಖವ ರಡನೂನ ಅನುಭವಸುತ್ಾುರ . ಆದರ ಉರ್ತುಮ ಮಾನವರು ಕ ೀವಲ
ಭಕಿುರ್ಯುರ್ತರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

‘ಬರಹಮರ್ಣಃ ಪರಮಾ ರ್ಕ್ತತಃ ಸ್ವ ೀಯರ್್ಃ ಪರಮಸ್ತತಃ’ ।

ಇತಾ್ದಿೀನಿ ಚ ವಾಕಾ್ನಿ ಪುರಾಣ ೀಷ್ು ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಕ್ ॥೧.೧೨೦॥
“ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಗ ಭಗವದಭಕಿುರ್ಯು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುಚ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ
ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ ”. ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವಾಕ್ಗಳು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ
ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

‘ಷ್ರ್ಣ್ವತ್ಙ್ುೆಲ್ ೂೀ ರ್ಯಸ್ುತ ನ್್ಗ ೂರೀಧಪರಿಮರ್ಣಡಲಃ ।

‘ಸ್ಪತಪಾದ್ಶಾತುಹಯಸ ೂತೀ ದ್ಾಾತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ೈರ್ಯುಯತಃ ।
‘ಅಸ್ಂಶರ್ಯಃ ಸ್ಂಶರ್ಯಚಿಛದ್ ಗುರುರುಕ ೂತೀ ಮನಿೀಷಭಿಃ’ ॥೧.೧೨೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 62

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ನಮಗ ಪ್ರಚಯಿಸುವುದು ಅವರ ದ ೀಹ ಲಕ್ಷರ್ಣ. (ರೂಪ್
ಬ ೀರ , ಲಕ್ಷರ್ಣ ಬ ೀರ ). ಅವರ ದ ೀಹ ಎನುನವುದು ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುರ್ತುದ . ಮುಖ್ವಾಗಿ ೯೬
ಅಂಗುಲ ಎರ್ತುರ ಮರ್ತುು ಅಗಲ ಅರ್ವಾ ವಸಾುರವಾದ ಸುರ್ತುಳತ್ ಅವರಗಿರುರ್ತುದ . ಇನ್ ೂನಂದು ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಚರ್ತುರ ಹಸುಃ , ಸಪ್ುಪಾದಃ. ಈ ರೀತಯಾದ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿರುವವರನುನ ದ ೀವತ್ ಎಂದ ೀ
ತೀಮಾಥನ ಮಾಡಬ ೀಕು.

ಲಕ್ಷರ್ಣವನುನ ಬಲಲವರು ಲಕ್ಷರ್ಣದ ವರ್ಣಥನ್ ರ್ಯನುನ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಪಂಚದಿೀಘಯಃ ಪಂಚ ಸ್ೂಕ್ಷಮಃ
ಸ್ಪತರಕತಃ ಷ್ಡುನ್ನತಃ । ತಿರಪೃರ್ುಲಘು ಗಂಭಿೀರ ೂೀ ದ್ಾಾತಿರಂಶಲಿಕ್ಷರ್ಣಸತವತಿ ॥ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಅಂದರ :
ತ್ ೂೀಳು, ಮೂಗು, ಕ ನ್ ನ, ಕರ್ಣು್ ಮರ್ತುು ಎದ - ಈ ಐದು ಉಬಿಬದುಾ ಧೀಘಥವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಬ ರಳುಗಳ
ನಡುವರ್ಣ ಜಾಗ, ಬ ರಳುಗಳು, ಚಮಥ, ಕೂದಲು ಮರ್ತುು ದಂರ್ತ - ಈ ಐದು ಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಕ ೈರ್ಯ
ಕ ಳಗಿನ ಭಾಗ, ಕಾಲ ಕ ಳಗಿನ ಭಾಗ, ಕಣಿ್ನ ರ್ತುದಿ, ನ್ಾಲ್ಲಗ , ರ್ತುಟ್ಟ, ಉಗುರು ಮರ್ತುು ಅಂಗುಳು - ಈ ಏಳು
ಕ ಂಪಾಗಿರಬ ೀಕು. ಕರ್ತುು, ತ್ ೂಡ ಮರ್ತುು ಪ್ೃಷ್ುಭಾಗ - ಈ ಮೂರು ಲಘುವಾಗಿ ದ ೀಹಕ ೆ ರ್ತಕೆನ್ಾಗಿರಬ ೀಕು.
ಮನಸುು, ನ್ಾದ ಮರ್ತುು ಹ ೂಕೆಳು - ಈ ಮೂರು ಗಂಭಿೀರ ಅರ್ವಾ ಆಳವಾಗಿರಬ ೀಕು.

ಈ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡಿರುವವನಿಗ ಸಂಶರ್ಯ ಇರಬಾರದು. ಆರ್ತ ಬ ೀರ ೂಬಬರ ಸಂಶರ್ಯವನುನ

ನ್ಾಶ ಮಾಡುವವನ್ಾಗಿರಬ ೀಕು. ಅಂರ್ತವರನುನ ‘ಗುರು’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
[ಈ ಎಲ್ಾಲ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳನುನ ಮಹಾಭಾರತ್ಾದಿ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಬರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಎಷ್ ುಷ್ುು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವೀ,
ಅದಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಅವರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಇದ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ
ಒಂದ ೂಂದು ವಶ ೀಷ್ರ್ಣಗಳಲೂಲ ಈ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಏನಿದ , ಅದನುನ ಹುಡುಕಬ ೀಕು ಮರ್ತುು ಅದರಂದ
ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಶ್ಲ್ಲಾ ಕಲ್ ರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಈ ಅಂಶಗಳನುನ ತಳಿದಿರಬ ೀಕು.
ರ್ತಂರ್ತರಸಾರ ಸಂಗರಹದಲ್ಲಲ ಒಂದು ದ ೀವತ್ಾ ಮೂತಥರ್ಯನುನ ಮಾಡಬ ೀಕ ಂದಾದರ ಈ ೩೨
ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳನಿನಟುುಕ ೂಂಡು ಯಾವ ರೀತ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡುವುದನುನ
ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

‘ತಸಾಮದ್ ಬರಹಾಮ ಗುರುಮುಮಯಖ್ಃ ಸ್ವ ೀಯಷಾಮೀವ ಸ್ವಯದ್ಾ ।

‘ಅನ ್ೀsಪಿ ಸಾಾತಮನ ೂೀ ಮುಖಾ್ಃ ಕರಮಾದ್ ಗುರವ ಈರಿತಾಃ ॥೧.೧೨೨॥

‘ಕರಮಾಲಿಕ್ಷರ್ಣಹಿೀನಾಶಾ ಲಕ್ಷಣಾಲಕ್ಷಣ ೈಃ ಸ್ಮಾಃ ।

‘ಮಾನ್ುಷಾ ಮಧ್ಮಾ ಸ್ಮ್ಗ್ ದ್ುಲಿಯಕ್ಷರ್ಣರ್ಯುತಃ ಕಲ್ಲಃ ॥೧.೧೨೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 63

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಈ ಎಲ್ಾಲ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳು ಇರುರ್ತುವ . ಹಿೀಗಾಗಿ

ಜೀವರಾಶ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇವರ ೀ ಮುಖ್ವಾದ ಗುರುಗಳು. ಇವರ ನಂರ್ತರ ಬರುವವರಗ ಕ ಲವು ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳು
ಇರುವುದಿಲಲ. ಅರ್ವಾ ಕ ಲವು ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣಗಳಿರುರ್ತುವ . ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಅಂಗಾಂಗ ಎನುನವುದು
ಪ್ರಮಾಣಾನುಗರ್ತವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಇದರರ್ಥ ೭ ಅಡಿ ಎರ್ತುರ ಇರಬ ೀಕು ಎಂದಲಲ. ಪ್ರಮಾಣಾನುಗರ್ತವಾಗಿರುವ
ಅವರ್ಯವಗಳಿದಾರ ಅದು ಲಕ್ಷರ್ಣ ಮರ್ತುು ಅಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣವದ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು.

ಇದನುನ ವಸಾುರವಾಗಿ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದಾದರ : ಬರಹಮದ ೀವರು ಮರ್ತುು ಸರಸಾತ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣ

ಉಳಳವರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಸದಾಶ್ವ ೨೮ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಉಳಳವನ್ಾಗಿರುತ್ಾುನ್ . ಅಂದರ ನ್ಾಲುೆ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಅವನಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುವುದಿಲಲ. ಇನುನ ಇಂದರ ೨೪ ಲಕ್ಷರ್ಣವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಅಂದರ ಶ್ವನಿಗಿಂರ್ತ ೪ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಕಡಿಮ.
ಅದ ೀ ರೀತ ೧೬ ಲಕ್ಷರ್ಣದ ವರ ಗ ದ ೀವತ್ ಗಳಿರುತ್ಾುರ . ಮೊದಲು ವ ೀದವನುನ ಕಂಡ ಋಷಗಳಿಗ ಕನಿಷ್ಠಪ್ಕ್ಷ
೮ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳು ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುವ . ಕ ಲವಮಮ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಲಕ್ಷಣಾಭಾವ ಅರ್ವಾ ನೂ್ನ ಲಕ್ಷರ್ಣ
ಇರುರ್ತುವ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನನ ದ ೂೀಷ್ವನುನ ... ದಿೀಘಯ ಪಿನಿಡಕಃ ವೃಷ್ರ್ಣಸ್್
ಕ್ತಂಚಿದ್ಾದಿಕ್ಮ್...ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಾೀ ಈ ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ.

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗೂ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿವ , ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿವ , ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗೂ ಕೂಡಾ ೩೨

ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿವ . ಆದರ ಇವ ಲಲವೂ ಸಮ ಅಲಲ. ಸುುಟರ್ತಾದಲ್ಲಲ ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಇದ ಾೀ ಇದ . ಇದರಂದಾಗಿ
ಒಬಬ ವ್ಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಹುಡುಕಬ ೀಕ ಂದಾದರ , ಯಾರಗ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳನುನ ಸುುಟವಾಗಿ
ತ್ ೂೀರುವಂತ್ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುರ ೂೀ ಅವರ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ವ ೀದವಾ್ಸರ ಸೌಂದರ್ಯಥ
ಮಿೀಮಾಂಸ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣದ ಪ್ರಜ್ಞಾನ ಅಡಗಿರುವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಈ ಎಲ್ಾಲ
ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನನರರ್ತು ಮಹಾಭಾರರ್ತ-ರಾಮಾರ್ಯಣಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಲಕ್ಷರ್ಣದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣಬ ೀಕು.

[ ಮಧವ ವಜರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರ ದ ೈಹಿಕ ಲಕ್ಷರ್ಣ, ಸೌಂದರ್ಯಥ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳನೂನ ವರ್ಣಥನ್

ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಕನ್ಕಾತುಲ-ತಾಲ-ಸ್ನಿನರ್ಃ ಕಮಲ್ಾಕ್ ೂೀ ವಿಮಲ್ ೀನ್ುಾ-ಸ್ನ್ುಮಖಃ । ಗಜ-ರಾಜ
ಗತಿಮಯಹಾ-ರ್ುಜಃ ಪರತಿಯಾನ್ ಕ ೂೀsರ್ಯಮಪೂವಯ-ಪೂರುಷ್ಃ ॥ ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ ವರ್ಣಥನ್
ಬರುರ್ತುದ . ಸನ್ಾ್ಸರ್ಯ ದ ೀಹಲಕ್ಷರ್ಣವನುನ ಹ ೀಳಿದ ಉದ ಾೀಶ ಏನು ಎನುನವುದು ನಮಗ ಮೀಲ್ಲನ
ಮಾತನಿಂದ ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ ].

‘ಸ್ಮ್ಗ್ ಲಕ್ಷರ್ಣಸ್ಮಪನ ೂನೀ ರ್ಯದ್ ದ್ದ್ಾ್ತ್ ಸ್ುಪರಸ್ನ್ನಧಿೀಃ ।

‘ಶ್ಷಾ್ರ್ಯ ಸ್ತ್ಂ ರ್ವತಿ ತತ್ ಸ್ವಯಂ ನಾತರ ಸ್ಂಶರ್ಯಃ ॥೧.೧೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 64

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಅಗಮ್ತಾಾದ್ಧರಿಸ್ತಸಮನಾನವಿಷ ೂುೀ ಮುಕ್ತತದ್ ೂೀ ರ್ವ ೀತ್’ ।

‘ನಾತಿಪರಸ್ನ್ನಹೃದ್ಯೀ ರ್ಯದ್ ದ್ದ್ಾ್ದ್ ಗುರುರಪ್ಸೌ ।
‘ನ್ ತತ್ ಸ್ತ್ಂ ರ್ವ ೀತ್ ತಸಾಮದ್ಚಾಯನಿೀಯೀ ಗುರುಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೧.೧೨೫॥

ಲಕ್ಷರ್ಣ ಇಲಲದವರು ಕ ಳಗಿದಾರ , ಲಕ್ಷರ್ಣ ಮರ್ತುು ಅವಲಕ್ಷರ್ಣ ಎರಡೂ ಕೂಡಾ ಇರುವವರು ಅವರಗಿಂರ್ತ
ಮೀಲ್ಲರುತ್ಾುರ . ಸಜಜನರಾದ ಮನುಷ್್ರು ಮಧ್ಮರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರೂ ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣದಿಂದ
ಕೂಡಿದಾರ , ಕಲ್ಲ ಏನಿದಾಾನ್ , ಅವನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿ ಕ ಳಗಿರುತ್ಾುನ್ .
ಒಳ ಳರ್ಯ ಲಕ್ಷರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಗುರು ಪ್ರಸನನನ್ಾಗಿ ಏನನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅದು ಶ್ಷ್್ನಿಗ
ಫಲಪ್ರದವಾಗುರ್ತುದ .
ದ ೀವರನುನ ಗುರುಗಳ ಮುಖ ೀನವ ೀ ತಳಿದು ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು. ಗುರುಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಎನುನವುದು
ಒಂದ ೂಂದಾದರೂ ಇರುರ್ತುದ .
ಪ್ರಸನನ ಹೃದರ್ಯನ್ಾಗದ ೀ ಒತ್ಾುರ್ಯದಿಂದಲ್ ೂೀ, ಪ್ರಸ್ತರ್ಯ ಒರ್ತುಡದಿಂದಲ್ ೂೀ ಗುರುಗಳ ೀ ವದ ್ರ್ಯನುನ
ಕ ೂಟುರೂ ಕೂಡಾ, ಅದು ಫಲಪ್ರದವಾಗುರ್ತುದ ಅನುನವಂತಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಗುರುಗಳನುನ ಅತ್ಾ್ದರದಿಂದ
ನ್ ೂೀಡುವುದು ಶ್ಷ್್ನ ಕರ್ತಥವ್.

‘ಸಾಾವರಾಣಾಂ ಗುರುತಾಂ ತು ರ್ವ ೀತ್ ಕಾರರ್ಣತಃ ಕಾಚಿತ್ ।

‘ಮಯಾ್ಯದ್ಾರ್ಯಂ ತ ೀsಪಿ ಪೂಜಾ್ ನ್ತು ರ್ಯದ್ಾತ್ ಪರ ೂೀ ಗುರುಃ’ ।
ಇತ ್ೀತತ್ ಪಞ್ಾರಾತ ೂರೀಕತಂ ಪುರಾಣ ೀಷ್ಾನ್ುಮೊೀದಿತಮ್ ॥೧.೧೨೬॥

ಕ ಲವಮಮ ಶ್ಷ್್ನಿಗಿಂರ್ತ ಸಾಭಾವ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಚಿಕೆವರರುವವರಗ ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು

ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗುರುರ್ತಾ ಬಂದಿರುರ್ತುದ . ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ದ ಅರವನಿಂದ ಶ್ಷ್್ನಿಗ ಈ ಸರ್ತ್
ತಳಿದಾಗ, ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಗುರುವನುನ ಧಕೆರಸ ಹ ೂರಡುವಂತಲಲ. ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲನ ಮಯಾಥದ ಗಾಗಿ ಆರ್ತ ರ್ತನನ
ಗುರುವನುನ ಪ್ೂಜಸರ್ತಕೆದುಾ. ಇದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು. ಈ ಎಲ್ಾಲ
ಅಂಶಗಳನುನ ನ್ ನಪ್ನಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡು ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಬ ೀಕು.

‘ರ್ಯದ್ಾ ಮುಕ್ತತಪರದ್ಾನ್ಸ್್ ಸ್ಾಯೀಗ್ಂ ಪಶ್ತಿ ಧುರವಮ್ ।

‘ರೂಪಂ ಹರ ೀಸ್ತದ್ಾ ತಸ್್ ಸ್ವಯಪಾಪಾನಿ ರ್ಸ್ಮಸಾತ್ ॥೧.೧೨೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 65

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಯಾನಿತ ಪೂವಾಯರ್ಣು್ತತರಾಣಿ ನ್ ಶ ಿೀಷ್ಂ ಯಾನಿತ ಕಾನಿಚಿತ್ ।

‘ಮೊೀಕ್ಷಶಾ ನಿರ್ಯತಸ್ತಸಾಮತ್ ಸ್ಾಯೀಗ್ಹರಿದ್ಶಯನ ೀ’ ॥೧.೧೨೮॥

ರ್ವಿಷ್್ತಪವಯವಚನ್ಮಿತ ್ೀತತ್ ಸ್ೂತರಗಂ ತಥಾ ।

ಶುರತಿಶಾ ತತಪರಾ ತದ್ಾತ್ ‘ತದ್್ಥ ೀ’ ತ್ವದ್ತ್ ಸ್ುಪಟಮ್ ॥೧.೧೨೯॥

ಯಾವಾಗ ನ್ಾವು ನಮಗ ಯೀಗ್ವಾದ, ನಮಮ ಬಿಂಬವಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರೂಪ್ವನುನ

ನ್ ೂೀಡುತ್ ೀವೀ, ಆಗ ನಮಮಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳು ಭಸಮವಾಗುರ್ತುವ .
ಹಳ ರ್ಯ ಪಾಪ್ಗಳು ಸುಟುು ಹ ೂೀಗುರ್ತುವ . ಆಗಾಮಿ ಪಾಪ್ಗಳ ಲ್ ೀಪ್ವ ೀ ಆಗುವುದಿಲಲ. (ಪಾರರಬಾಕಮಥ
ಏನಿದ ಅದನುನ ಎಲಲರೂ ಅನುಭವಸಲ್ ೀಬ ೀಕು). ಇದರಂದಾಗಿ ಸಂಸಾರದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯು ಖಂಡಿರ್ತ
ಆಗ ೀ ಆಗುರ್ತುದ . ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಯಾವ ಜೀವನಿಗ ಅವನಿಗ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಬಿಂಬರೂಪ್
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗುವುದ ೂೀ ಆಗ ಮೊೀಕ್ಷ ಪಾರಪ್ುವಾಗುರ್ತುದ .

ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಬರಹಮಸೂರ್ತರದಲೂಲ ಕೂಡಾ ‘ತದ್ಧಿಗಮ

ಉತತರಪೂವಾಯಘಯೀರಶ ಿೀಷ್ವಿನಾಶೌ ತದ್ಾಯಪದ್ ೀಶಾತ್ ಓಂ’ ॥೪.೧.೧೩॥ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರ ,
‘ತದ್್ಥಾ ಪುಷ್ಾರಪಲ್ಾಶ ೀ ಆಪ್ೀ ನ್ ಶ್ಿಷ್್ಂತ ೀ ಏವಮೀವಂವಿದಿ ಪಾಪಂ ಕಮಯ ನ್ ಶ್ಿಷ್್ತ ೀ’ ಎಂದು
ಛಾಂದ ೂೀಗ್ ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು(೪.೧೪.೩)ಕೂಡಾ ಈ ಮಾರ್ತನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

ಮುಕಾತಸ್ುತ ಮಾನ್ುಷಾ ದ್ ೀವಾನ್ ದ್ ೀವಾ ಇನ್ಾರಂ ಸ್ ಶಙ್ಾರಮ್ ।

ಸ್ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ಕರಮೀಣ ೈವ ತ ೀನ್ ಯಾನ್ಾಖಿಲ್ಾ ಹರಿಮ್ ॥೧.೧೩೦॥

ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ ಮುಕುರು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಸ ೀರುತ್ಾುರ . ದ ೀವತ್ ಗಳು ಇಂದರನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುರ .
ಇಂದರ ಶಂಕರನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ . ಶಂಕರ ಬರಹಮನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ . ಬರಹಮನ್ ೂಂದಿಗ ಎಲಲರೂ ಮುಕಿುಗ
ತ್ ರಳುತ್ಾುರ .

ಉತತರ ೂೀತತರವಶಾ್ಶಾ ಮುಕಾತ ರುದ್ರಪುರಸ್ುರಾಃ ।

ನಿದ್ ೂಾೀಯಷಾ ನಿತ್ಸ್ುಖಿನ್ಃ ಪುನ್ರಾವೃತಿತವಜಞಯತಾಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 66

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಸ ಾೀಚಛಯೈವ ರಮನ ತೀsತರ ನಾನಿಷ್ುಂ ತ ೀಷ್ು ಕ್ತಞ್ಾನ್ ॥೧.೧೩೧॥

ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಸ ೀರದ ಜೀವರು ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಮಗಿಂರ್ತ ಯಾರು ಉರ್ತುಮರದಾಾರ , ಅವರಗ

ವಶರಾಗಿಯೀ ಇರುತ್ಾುರ . ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ಗಳೂ ಇರುವುದಿಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಜೀವರು ನಿರ್ತ್ವೂ
ಸುಖವಾಗಿರುತ್ಾುರ .
ಒಮಮ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಸ ೀರದರ ಮತ್ ು ಮರಳಿ ಸಂಸಾರಕ ೆ ಬರುವುದಿಲಲ. [ಭೂಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ವಹರಸಬಹುದು
ಆದರ ಮರಳಿ ಸಂಸಾರಕ ೆ ಪ್ರವ ೀಶವಲಲ] ಮುಕುರು ಮೊೀಕ್ಷದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಸಾರೂಪ್ ಇಚಾೆನುಸಾರ
ಭ ೂೀಗಿಸುತ್ಾುರ , ಕಿರೀಡಿಸುತ್ಾುರ , ವಹರಸುತ್ಾುರ . ಅವರಲ್ಲಲ ಅನಿಷ್ುದ ಲವಲ್ ೀಶವೂ ಇರುವುದಿಲಲ.

ಅಸ್ುರಾ ಕಲ್ಲಪರ್ಯ್ಯನಾತ ಏವಂ ದ್ುಃಖ ೂೀತತರ ೂೀತತರಾಃ ।

ಕಲ್ಲದ್ುಾಯಃಖಾಧಿಕಸ ತೀಷ್ು ತ ೀsಪ ್ೀವಂ ಬರಹಮವದ್ ಗಣಾಃ ॥೧.೧೩೨॥

ಯಾವ ರೀತ ಮೊೀಕ್ಷಯೀಗ್ರು ಮೀಲಕ ೆೀರ ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ ೂಂದಿಗ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅದ ೀ
ರೀತ ಕಲ್ಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಇರುವ ದ ೈರ್ತ್ರು ಅಧ್ ೂೀಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ದುಃಖವನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ (ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ). ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದುವವರಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ
ಹ ಚುಚ ದುಃಖವರುವುದು ಕಲ್ಲಗ . ಬರಹಮ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ವಾದ ಜೀವಗರ್ಣಗಳು ಹ ೀಗಿರುತ್ಾುರ ೂೀ , ಅದ ೀ
ರೀತ ಕಲ್ಲ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ವಾದ ಜೀವ ಗರ್ಣವೂ ಇರುರ್ತುದ .

ತಥಾsನ ್ೀsಪ್ಸ್ುರಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ಗಣಾ ಯೀಗ್ತಯಾ ಸ್ದ್ಾ ।

ಬರಹ ೈವಂ ಸ್ವಯಜೀವ ೀರ್್ಃ ಸ್ದ್ಾ ಸ್ವಯಗುಣಾಧಿಕಃ ॥೧.೧೩೩॥
ಮುಕ ೂತೀsಪಿ ಸ್ವಯಮುಕಾತನಾಮಾಧಿಪತ ್ೀ ಸ್ತಃ ಸ್ದ್ಾ ।
ಆಶರರ್ಯಸ್ತಸ್್ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ದ್ಾ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರರ್ುಃ ॥೧.೧೩೪॥

ಯಾವ ರೀತ ದ ೀವತ್ ಗಳ ವವಧ ಪ್ದವಗ (ಶ್ವ, ಇಂದರ, ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ದವಗ ) ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯುಳಳ
ಜೀವಗರ್ಣಗಳು ಇರುರ್ತುವೀ, ಹಾಗ ೀ ಅಸುರ ಪ್ದವಗ (ಕಾಲನ್ ೀಮಿ, ಜರಾಸಂಧ, ಮೊದಲ್ಾದ ಅಸುರ
ಪ್ದವಗ ) ಯೀಗ್ರಾದ ಜೀವಗರ್ಣಗಳಿರುರ್ತುವ . ಅವರವರ ಸಾಧನ್ ಗ ಅನುಕೂಲವಾಗಿ ಆಯಾ
ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಅವರು ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 67

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಹ ೀಗ ಕಲ್ಲ ದುಃಖದಿಂದ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ, ದ ೈರ್ತ್ರನ್ ನಲ್ಾಲ ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡಿ, ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರ ಮನಸುನುನ
ಕ ಡಿಸ, ಆ ರೀತಯಾದ ಪಾಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ದುಃಖದಿಂದ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಇರುತ್ಾುನ್ ೂೀ,
ಹಾಗ ಯೀ, ಬರಹಮದ ೀವರು ಗುರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿದುಾ, ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜೀವರ ಸಾಧನ್ ಗ
ಅನುಕೂಲರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಸಜಜೀವರ ಸಾಧನ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಸದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನನ ಬರಹಮದ ೀವರು
ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುರ . ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜೀವರ ಶಾಸರ ಪ್ರವಚನ ಪ್ರಂಪ್ರ ಯಿಂದ ಬರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಸುಖ
ಅವರಗಾಗುರ್ತುದ . ಬರಹಮದ ೀವರು ಮುಕುರಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಮುಕುರಗೂ ಕೂಡಾ ಅಧಪ್ತಯಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಇಂರ್ತಹ
ಬರಹಮನಿಗ ಭಗವಾನ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಯಾವಾಗಲೂ ಒಡ ರ್ಯ ಮರ್ತುು ಆಶರರ್ಯದಾರ್ತನ್ಾಗಿರುತ್ಾುನ್ .
(ಹಿೀಗಾಗಿ ವಷ್ು್ ಸಹಸರನ್ಾಮದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಮುಕಾುನ್ಾಂ ಪ್ರಮಾಗತಃ ಎನುನವ ನ್ಾಮದಿಂದ
ಸಂಬ ೂೀಧಸಲ್ಾಗಿದ ).

[ಈ ಜಗರ್ತುು ಕಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಬರಹಮದ ೀವರ ಆಡುಂಬ ೂಲ. ಒಂದು ರ್ತುದಿರ್ಯಲ್ಲಲ(ಮೊೀಕ್ಷದ ಕಡ ) ಬರಹಮ ಮರ್ತುು
ಇನ್ ೂನಂದು ರ್ತುದಿರ್ಯಲ್ಲಲ(ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ಕಡ ) ಕಲ್ಲ. ಆಯಾ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲದುಾ ಅವರು ರ್ತಮಮ ರ್ತಮಮ
ಸಾಧನ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಈ ಜಗತುನಲ್ಲಲರುವ ನಮಮ ಮೀಲ್ ಇವರಬಬರ ಪ್ರಭಾವ
ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ . ಯಾವ ರೀತ ಅವರು ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಚಟುವಟ್ಟಕ ರ್ಯನುನ ನಡ ಸುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಹಾಗ ೀ ಈ ಪ್ಂಡಾಂಡದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಅವರ ಕಾರುಬಾರು ನಡ ರ್ಯುತುರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ
ಬರಹಾಮಂಡದಂತ್ ಈ ಪ್ಂಡಾಂಡವೂ ಕೂಡಾ ಅವರ ಆಡುಂಬ ೂಲವಾಗಿರುರ್ತುದ . ಆದಾರಂದ ನಮಮ
ದ ೀಹವ ನುನವ ಕಿರೀಡಾಂಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ಮರ್ತುು ಕಲ್ಲ ಈ ಇಬಬರೂ ರ್ಯಥಾಪ್ರಕಾರ ಆಟವಾಡುತುರುತ್ಾುರ .
ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಕಥ ಗಳ ಲಲ ಈ ದ ೀಹದಲೂಲ ನಡ ರ್ಯುತುರುರ್ತುದ ].

ಇತ್ೃಗ್ಜುಃಸಾಮಾರ್ವಯಪಞ್ಾರಾತ ರೀತಿಹಾಸ್ತಃ ।
ಪುರಾಣ ೀರ್್ಃಸ್ತಥಾsನ ್ೀರ್್ಃ ಶಾಸ ಾೀಭ ೂ್ೀ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಕೃತಃ ॥೧.೧೩೫॥

ವಿಷಾ್ವಜ್ಞಯೈವ ವಿದ್ುಷಾ ತತ್ ಪರಸಾದ್ಬಲ್ ೂೀನ್ನತ ೀಃ ।

ಆನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಮುನಿನಾ ಪೂರ್ಣ್ಯಪರಜ್ಞಾಭಿದ್ಾರ್ಯುಜಾ ॥೧.೧೩೬॥

ತಾತಪರ್ಯ್ಯಂ ಶಾಸಾಾಣಾಂ ಸ್ವ ೀಯಷಾಮುತತಮಂ ಮಯಾ ಪ್ರೀಕತಮ್ ।

ಪಾರಪಾ್ನ್ುಜ್ಞಾಂ ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀತಜಾಞಾತ ಾೈವ ವಿಷ್ು್ರಾಪ್್ೀsಸೌ ॥೧.೧೩೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 68

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಈ ರೀತಯಾಗಿ: ಋಗ ಾೀದ, ರ್ಯಜುವ ೀಥದ, ಸಾಮವ ೀದ, ಅರ್ವಥವ ೀದ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ, ಇತಹಾಸ, ಪ್ುರಾರ್ಣ,
ಹಿೀಗ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಶಾಸರಗಳಿಂದ ಏನ್ ೂಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಹ ೂಮಿಮದ ಯೀ, ಅದನುನ ನ್ಾನು ಒಂದ ಡ ಸ ೀರಸ,
ಸುಖವಾಗಿ ನಿೀವು ತಳಿದುಕ ೂಳಿಳ ಎನುನವ ದೃಷುಯಿಂದ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾೀನ್ .
ದ ೀವರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ನ್ಾನು ಈ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ . ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅನುಗರಹದ ಬಲದಿಂದ
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞಾ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಆನಂದತೀರ್ಥ ಮುನಿಯಾದ ನ್ಾನು, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು ನಿಮಮ ಮುಂದ ಇಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ಇದನುನ ತಳಿದ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ಹ ೂಂದರ್ತಕೆದುಾ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ ನಾಮ ಪರರ್ಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 69

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

೨. ವಾಕ ೂ್ೀದ್ಾಧರಃ

ಓಂ ॥
ಜರ್ಯತಿ ಹರಿರಚಿನ್ಾಃ ಸ್ವಯದ್ ೀವ ೈಕವನ್ಾಯಃ ಪರಮಗುರುರಭಿೀಷಾುವಾಪಿತದ್ಃ ಸ್ಜಞನಾನಾಮ್ ।
ನಿಖಿಲಗುರ್ಣಗಣಾಣ ೂ್ೀಯ ನಿತ್ನಿಮುಮಯಕತದ್ ೂೀಷ್ಃ ಸ್ರಸಜನ್ರ್ಯನ ೂೀsಸೌ ಶ್ರೀಪತಿಮಾಮಯನ್ದ್ ೂೀ ನ್ಃ
॥೨.೦೧॥

ನಮಮಲಲರ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಿಂದ ಆಚ ಇರುವ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ನಮಸೆರಸಲು ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿರುವ, ಎಲಲರ
ಗುರುಗಳ ಗುರುವಾಗಿರುವ, ಸಮಸು ಸಜಜನರಗ ಅಭಿೀಷ್ುವನುನ ಕ ೂಡುವ, ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ
ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ, ಯಾವುದ ೀ ಕ ೂರತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರದ, ತ್ಾವರ ರ್ಯಂತ್ ಅರಳು ಕರ್ಣಗಳುಳಳ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ನಮಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .

ಉಕತಃ ಪೂವ ೀಯsಧ್ಾ್ಯೀ ಶಾಸಾಾಣಾಂ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಪರ ೂೀ ದಿವ್ಃ ।

ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾರತವಾಕಾ್ನ ್ೀತ ೈರ ೀವಾಧ್ವಸ್್ನ ತೀ ॥೨.೦೨॥

ಹಿಂದಿನ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಏನು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವಾಕ್ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲಯೀ ಇದ ಎಂದು ನ್ಾನು ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ . ಅದಕಾೆಗಿ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಇಲ್ಲಲ ನಿಮಮ ಮುಂದಿಡುತುದ ಾೀನ್ .
[ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಹ ಸರ ೀ ಭಾರರ್ತ ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ ಎಂಬುದಾಗಿದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವಾಕ್ಗಳನುನ
ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ಅವು ವ ೀದಾದಿಗಳಿಗ ವರುದಾವಾಗಿ ಇಲಲ, ಬ ೀರ ಶಾಸರಗಳು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವೀ ಅದನ್ ನೀ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವೂ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಎನುನವುದನುನ ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ . ಇಷ್ ುೀ ಅಲಲದ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಏಕ ಮಿಗಿಲು? ಏಕ ಇದರ ರಚನ್ ಮಾಡಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು? ಇತ್ಾ್ದಿ ಅಂಶಗಳ ವವರಣ ರ್ಯನೂನ
ನ್ಾವು ಮುಂದ ನ್ ೂೀಡಲ್ಲದ ಾೀವ ].

[ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರ ೀನ್ ೂೀ ಅನ್ ೀಕ ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಅಲ್ಲಲರುವ ಶ ್ಲೀಕಗಳನುನ ಉಲ್ ೀಲ ಖಿಸ

ವವರಸದಾಾರ . ಆದರ ಇಂದು ನಮಮಲ್ಲಲ ಲಭ್ವರುವ ಆ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಅಂರ್ತಹ ಅನ್ ೀಕ ಶ ್ಲೀಕಗಳು
ಕರ್ಣಮರ ಯಾಗಿವ ! ಇದನೂನ ಕೂಡಾ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 70

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಕಾಚಿದ್ ಗರನಾ್ನ್ ಪರಕ್ಷ್ಪನಿತ ಕಾಚಿದ್ನ್ತರಿತಾನ್ಪಿ ।

ಕುರ್ಯು್ಯಃ ಕಾಚಿಚಾವ್ತಾ್ಸ್ಂ ಪರಮಾದ್ಾತ್ ಕಾಚಿದ್ನ್್ಥಾ ॥೨.೦೩॥

ದ ಾೀಷ್ದಿಂದ ಕ ಲವರು ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಪ್ರಕ್ಷ ೀಪ್ಸುತ್ಾುರ . ಅಂರ್ತವರು ರ್ತಮಗ ಬ ೀಕಾದ ಅಂಶಗಳನುನ

ಸ ೀರಸ, ಬ ೀಡದ ಅಂಶಗಳನುನ ಕಿರ್ತುು ಹಾಕುತ್ಾುರ .
[ಒಂದು ಪ್ರಸಂಗವನುನ ರ್ತಮಗ ಅನುಕೂಲವಾಗಿ ಬರ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎಂದು ರ್ತಮಮ ತಳುವಳಿಕ ರ್ಯನುನ
ಸ ೀರಸುವುದು, ರ್ತಮಮ ಊರು, ರ್ತಮಮ ಊರನ ದ ೀವಸಾ್ನದ ಹ ಸರು ಬರಬ ೀಕು ಎಂದು ಅದನುನ
ಸ ೀರಸುವುದು., ಹಿೀಗ ಅನ್ ೀಕ ರೀತರ್ಯ ಬದಲ್ಾವಣ ರ್ಯನುನ ಮೂಲಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ ಮಾಡಲ್ಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ನಮಗ ಮೂಲ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೂುತಥಯೀ ತಳಿರ್ಯದಂತ್ಾಗಿದ . ಈ ರೀತ ಅನ್ ೀಕ ವಷ್ಥಗಳಿಂದ ನಡ ರ್ಯುತ್ಾು
ಬಂದಿದ ].

ಕ ಲವಮಮ ಹಲವರು ರ್ತಮಗ ತಳಿದಿರುವ ವಾ್ಕರರ್ಣದ ಮಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೂಲವನ್ ನೀ ಬದಲ್ಾಯಿಸ

ಬಿಡುತ್ಾುರ . ಕ ಲವಮಮ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ, ಪ್ರಮಾದದಿಂದ, ಬುದಿಾ ಸಾಲದ ೀ ಇರುವುದರಂದ ಬ ೀರ ಯೀ ರೀತ
ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿ ಬಿಡುತ್ಾುರ . ಇದರಂದ ಗರಂರ್ದ ಮೂಲ ಅರ್ಥವ ೀ ನ್ಾಶವಾಗಿ ಬ ೀರ ಯೀ ರೀತಯಾದ
ನಿರೂಪ್ಣ ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತಕ ೆ ಬರುರ್ತುದ .
[ಹಿೀಗ ಅದ ಷ್ುು ಮೂಲ ಗರಂರ್ಗಳು ವ್ತ್ಾ್ಸ ಹ ೂಂದಿವ ಯೀ ತಳಿರ್ಯದು. ಅದರಂದಾಗಿ ಈ ಹಳ ರ್ಯ
ಗರಂರ್ಗಳನ್ ನಲಲ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು ಎಂದರ ಅನಿವಾರ್ಯಥವಾಗಿ ಈ ವಧ್ಾನವನುನ ತಳಿದುಕ ೂಂಡ ೀ
ಓದಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಇಲಲವ ಂದರ ಅದು ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ ಅರ್ವಾ ವ್ತರಕುವಾದ ಅರ್ಥವ ೀ ಆಗುರ್ತುದ .].

ಅನ್ುತುನಾನ ಅಪಿ ಗರನಾ್ ವಾ್ಕುಲ್ಾ ಇತಿ ಸ್ವಯಶಃ ।

ಉತುನಾನಃ ಪಾರರ್ಯಶಃ ಸ್ವ ೀಯ ಕ ೂೀಟ್ಂಶ ್ೀsಪಿ ನ್ ವತತಯತ ೀ ॥೨.೦೪॥

ಎಷ್ ೂುೀ ಗರಂರ್ಗಳು ನ್ಾಶವಾಗಿ ಹ ೂೀಗಿವ . ಹಾಗಾಗಿ ಪಾರಚಿೀನ ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಎಷ್ುು ಗರಂರ್ಗಳು ಇದಾವೀ,
ಅದರ ಒಂದಂಶವೂ ಇಂದು ಸಗುವುದಿಲಲ.! ಸಗುವ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಲ್ಲಪ್ಕಾರರ ಪ್ರಮಾದ, ಅವ್ವಸ ್,
ಇತ್ಾ್ದಿಗಳು ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿವ .

ಗರನ ೂ್ೀsಪ ್ೀವಂ ವಿಲುಳಿತಃ ಕ್ತಮಾತ ೂ್ೀಯ ದ್ ೀವದ್ುಗೆಯಮಃ ।

ಕಲ್ಾವ ೀವಂ ವಾ್ಕುಲ್ಲತ ೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾರ್ಯ ಪರಚ ೂೀದಿತಃ ॥೨.೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 71

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಹರಿಣಾ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾನ್ ವಚಿಮ ವಿಜಾನ್ಂಸ್ತತ್ ಪರಸಾದ್ತಃ ।

ಶಾಸಾಾನ್ತರಾಣಿ ಸ್ಞ್ಚಞನ್ನ್ ವ ೀದ್ಾಂಶಾಾಸ್್ ಪರಸಾದ್ತಃ ॥೨.೦೬॥

ಇಂದು ನಮಗ ಸಗುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತಪಾಠವೂ ಕೂಡಾ ಅಂರ್ತರರ್ತ, ಪ್ರಕ್ಷ ೀಪ್, ವ್ತ್ಾ್ಸ, ಪ್ರಮಾದ ಇತ್ಾ್ದಿ
ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ . ಪಾಠ ಶುದಿಾ ಇದಾರ ಅರ್ಥ ಶುದಿಾ ಸಾಧ್. ಆದರ ಪಾಠವ ೀ ಶುದಾವಾಗಿಲಲದಿದಾರ
ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಎಂರ್ತಹ ಶುದಿಾ? “ಅದರಂದಾಗಿ ಈ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಶುದಾ ಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಂಪ್ರ ಲುಪ್ುವಾಗಲು,
ಸಜಜನರು ಕನಿಷ್ಠ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನ್ಾನದರೂ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲ ಎಂದು, ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ
ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ನ್ಾನು ನಿರ್ಣಥರ್ಯಗಳನುನ ಹ ೀಳುತುದ ೀಾ ನ್ .
ವ ೀದಗಳನುನ ತಳಿದು ಈ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನ್ಾನಿಲ್ಲಲ ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದ ಾೀನ್ ” ಎಂದಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.

ದ್ ೀಶ ೀದ್ ೀಶ ೀ ತಥಾ ಗರನಾ್ನ್ ದ್ೃಷಾುವ ಚ ೈವ ಪೃರ್ಗಿಾಧ್ಾನ್ ।

ರ್ಯಥಾ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ವಾ್ಸ್ಃ ಸಾಕ್ಾನಾನರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರರ್ುಃ ॥೨.೦೭॥

ಜಗಾದ್ ಭಾರತಾದ್ ್ೀಷ್ು ತಥಾ ವಕ್ ಯೀ ತದಿೀಕ್ಷಯಾ ।

ಸ್ಙ್ಕ ಷೀಪಾತ್ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾತ್ಯಂ ಭಾರತಾತ್ಯನ್ುಸಾರತಃ ।
ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಾಂ ಭಾರತಂ ಪರಿಕ್ತೀತಿತಯತಮ್ ॥೨.೦೮॥

‘ಭಾರತಂ ಸ್ವಯವ ೀದ್ಾಶಾ ತುಲ್ಾಮಾರ ೂೀಪಿತಾಃ ಪುರಾ ।

‘ದ್ ೀವ ೈಬರಯಹಾಮದಿಭಿಃ ಸ್ವ ೈಯರ್ ಋಷಭಿಶಾ ಸ್ಮನಿಾತ ೈಃ ।
‘ವಾ್ಸ್ಸ ್ೈವಾsಜ್ಞಯಾ ತತರ ತಾತ್ರಿಚ್ತ ಭಾರತಮ್ ॥೨.೦೯॥

ನ್ಾವು ಯಾವುದ ೀ ಗರಂರ್ವನುನ ಸಂಕಲನ ಮಾಡುವಾಗ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ದ ೀಶಗಳಿಗ ಹ ೂೀಗಿ, ಬ ೀರ ಬ ೀರ

ರೀತಯಾಗಿರುವ ವಷ್ರ್ಯಗಳನುನ ಸಂಗರಹಿಸ, ಆನಂರ್ತರ ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ (ಅಂದರ
ಬರಹಮಸೂರ್ತರ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ) ಅದರ ಅರ್ಥವನುನ ಗರಹಿಸಬ ೀಕು.
ನ್ ೀರವಾಗಿ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದಲ್ ೀ ಉಪ್ದ ೀಶ ಪ್ಡ ದಿರುವ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ವ ೀದವಾ್ಸರ
ದೃಷುಕ ೂನದಂತ್ , ವ ೀದವಾ್ಸರ ವವಕ್ಷ ಯಿಂದ ನ್ಾನು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ . ಕ ೀವಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 72

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತವನನಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ಅರ್ಥವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ ”

ಎಂದು.
ಸವಥ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಏಕ ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
ವ ೀದವಾ್ಸರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಬರಹಾಮದಿ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಎಲ್ಾಲ ಋಷಗಳ ೂಡಗೂಡಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಮರ್ತುು
ಸಮಸು ವ ೀದವನುನ ರ್ತುಲನ್ ಮಾಡಿದರಂತ್ . ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು
ಎನುನವ ತೀಮಾಥನ ಬಂದಿರ್ತಂತ್ .
[ರ್ತುಲ್ಾಮಾರ ೂೀಪ್ತ್ಾಃ ಅಂದರ ರ್ತಕೆಡಿರ್ಯಲ್ಲಲಟುು ರ್ತೂಗುವುದು ಎಂದರ್ಥವಲಲ, ರ್ತುಲನ್ಾರ್ತಮಕ ಅಧ್ರ್ಯನ
ಎಂದರ್ಥ]

‘ಮಹತಾತವದ್ ಭಾರವತಾತವಚಾ ಮಹಾಭಾರತಮುಚ್ತ ೀ ।

‘ನಿರುಕತಮಸ್್ ಯೀ ವ ೀದ್ ಸ್ವಯಪಾಪ ೈಃ ಪರಮುಚ್ತ ೀ ॥೨.೧೦॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಹತ್ಾುದ ಅರ್ಥದ ೂಂದಿಗ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಮರ್ತುು ಅರ್ಥದ ಭಾರದಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರತಯಂದು ಶ ್ಲೀಕವೂ ಕೂಡಾ ಹರ್ತುಕ ೆ ಕಡಿಮ ಇಲಲದ ಅರ್ಥವನುನ
ಒಳಗ ೂಂಡಿದ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಗರಂರ್ವನುನ ‘ಮಹಾ-ಭಾರರ್ತ’ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾರ .
ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ನಿರುಕಿುರ್ಯನುನ ಯಾರು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಅವನು ಎಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳಿಂದ
ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ .

‘ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಾಂ ಸ್ದ್ೃಷಾುನ ೂತೀ ಹಿ ಭಾರತ ೀ ।

‘ಕೃತ ೂೀ ವಿಷ್ು್ವಶತಾಂ ಹಿ ಬರಹಾಮದಿೀನಾಂ ಪರಕಾಶ್ತಮ್ ॥೨.೧೧॥
ಸ ೈದಾಾಂತಕ(theoretical) ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ಸಮಸು ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ದೃಷ್ಾುಂರ್ತಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ
ನಮಗ ನಿೀಡಿರುವುದು ಮಹಾಭಾರರ್ತ. “ಅದರಂದಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ ಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಬ ೀರ
ಶಾಸರಗಳನುನ ನ್ಾನು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಜೀವನದ ಕಥ ಇದ . ಆ ಕಥ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು.
‘ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ವಶ’ ಎನುನವ ಶಾಸರ ಸಾರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತ
ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಿ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಡುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 73

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ರ್ಯತಃ ಕೃಷ್್ವಶ ೀ ಸ್ವ ೀಯ ಭಿೀಮಾದ್ಾ್ಃ ಸ್ಮ್ಗಿೀರಿತಾಃ ।

‘ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ಜ್ಞಾನ್ದ್ ೂೀ ವಿಷ್ು್ರ್ಯ್ಯಶ ್ೀದ್ಾತ ೀತಿ ಚ ೂೀದಿತಮ್ ॥೨.೧೨॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವತ್ಾರಭೂರ್ತರಾದ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಮೊದಲ್ಾದ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭಗವಂರ್ತನ

ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ವಶದಲ್ಲಲದಾಾರ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದಾಾರ ೂೀ, ಅದ ೀ ರೀತ ಭಿೀಮನ
ಮೂಲರೂಪ್ವಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು, ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಮೂಲರೂಪ್ವಾಗಿರುವ ಭಾರತರ್ಯು, ದೌರಪ್ದಿಗ
ಸಮಾನಳಾದ ಸರಸಾತ ಮರ್ತುು ಇರ್ತರ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮೂಲರೂಪ್ವಾಗಿರುವ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವಶದಲ್ಲಲದಾಾರ ಎನುನವುದು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಇದ ೀ ರೀತ
ಎಲಲರಗೂ ಜ್ಞಾನವನೂನ, ರ್ಯಶಸುನೂನ ಕ ೂಡುವವನು ಆ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಎನುನವುದು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದರ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

‘ರ್ಯಸಾಮದ್ ವಾ್ಸಾತಮನಾ ತ ೀಷಾಂ ಭಾರತ ೀ ರ್ಯಶ ಊಚಿವಾನ್ ।

‘ಜ್ಞಾನ್ದ್ಶಾಶುಕಾದಿೀನಾಂ ಬರಹಮರುದ್ಾರದಿರೂಪಿಣಾಮ್ ॥೨.೧೩॥

ಇಂದು ರ್ಯಶಸುು ಅಂದರ ಸಾಫಲ್ (Success) ಎಂದು ಅರ್ಥ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಆದರ ರ್ಯಶಸುು ಅಂದರ
ಕಿೀತಥ(Fame). ‘ರ್ಯಶಃ’ ಅಂದರ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವವನು ಎಂದರ್ಥ. ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಪ್ರತಯಬಬರ ರ್ಯಶಸುನುನ ಹ ೀಳಿದಾರಂದ ಇಂದೂ ಕೂಡಾ ಅವರ ಕಿೀತಥ
ಶಾಶಾರ್ತವಾಗಿದ .
ಬರಹಮ, ರುದರ, ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಟುವನು ಆ ಭಗವಂರ್ತ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಅನ್ ೀಕ ಬಾರ ಅನ್ ೀಕರಗ ಭಗವಂರ್ತ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಇವ ಲಲವೂ
ಭಗವಂರ್ತ ಜ್ಞಾನಪ್ರದ ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತ್ ೂೀರಸುರ್ತುದ .

‘ಬರಹಾಮsಧಿಕಶಾ ದ್ ೀವ ೀರ್್ಃ ಶ ೀಷಾದ್ ರುದ್ಾರದ್ಪಿೀರಿತಃ ।

‘ಪಿರರ್ಯಶಾ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ವ ೀಯರ್್ ಇತಿ ಭಿೀಮನಿದ್ಶಯನಾತ್ ॥೨.೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 74

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಬರಹಮದ ೀವ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲು. ಶ ೀಷ್ನಿಗಿಂರ್ತಲೂ, ರುದರನಿಗಿಂರ್ತಲೂ, ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ

ಬರಹಮದ ೀವರು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಪ್ರರ್ಯ. ಇದು ಭಿೀಮಸ ೀನನ ನಿದಶಥನದಿಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಭಿೀಮಸ ೀನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರನ್ಾಗಿದಾ. ಇದು ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ಹ ೀಗಿದ ಯೀ ಅದ ೀ ರೀತ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ. ಹಿೀಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

‘ರ್ೂಭಾರಹಾರಿಣ ೂೀ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಪರಧ್ಾನಾಙ್ೆಮ್ ಹಿ ಮಾರುತಿಃ ।

‘ಮಾಗಧ್ಾದಿವಧ್ಾದ್ ೀವ ದ್ುಯ್ೀಯಧನ್ವಧ್ಾದ್ಪಿ ॥೨.೧೫॥

ಭೂ ಭಾರ ನ್ಾಶಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಭಗವಂರ್ತನ ಸಂಕಲಾಕ ೆ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ ೀ ಪ್ರಧ್ಾನ ಸಹಾರ್ಯಕ*.
ಇದು ಜರಾಸಂಧ, ದುಯೀಥಧನ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
[*ಮೂಲರ್ತಃ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಯಾರ ಸಹಾರ್ಯವೂ ಬ ೀಡ. ಆದರ ಕರುಣಾಮಯಿಯಾದ ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನಗ
ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರರಾದ ರ್ತನನ ಭಕುರನುನ ರ್ತನನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿಸ ಅವರ ಮುಖ ೀನ ರ್ತನನ ಸಂಕಲಾ
ನ್ ರವ ೀರುವಂತ್ ಮಾಡಿ ಅವರ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ಹ ಚಿಚಸುತ್ಾುನ್ ].

‘ಯೀರ್ಯ ಏವ ಬಲಜ ್ೀಷ್ಾಃ ಕ್ಷತಿರಯೀಷ್ು ಸ್ ಉತತಮಃ ।

‘ಅಙ್ೆಂ ಚ ೀದ್ ವಿಷ್ು್ಕಾಯ್ೀಯಷ್ು ತದ್ಬಕ ಾೈವ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ॥೨.೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನೂನ(hierarchy) ಕೂಡಾ ಚ ನ್ಾನಗಿ ತೀಮಾಥನ ಮಾಡಲು

ಬರುರ್ತುದ . ಇರ್ಯದ್ಾಮನ್ನಾತ್ ಎನುನವ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ ॥೩.೩.೩೫॥ಮಾತನಲ್ಲಲ , ಇಂದಿರಯಾಣಿ
ಪರಾಣಾ್ಹುರಿಂದಿರಯೀರ್್ಃ ಪರಂ ಮನ್ಃ ... ಎನುನವ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ(೩.೪೨) ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ, ಇಂದಿರಯೀರ್್ಃ ಪರಾ
ಹ್ಥಾಯ ಅಥ ೀಯರ್್ಶಾ ಪರಂ ಮನ್ಃ... ಎನುನವ ಕಠ ೂೀಪ್ನಿಷ್ತುನ(೧.೩.೧೦) ಮಾತನಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅಲ್ಲಲ ಅದು ನಮಗ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಅರವಗ ಬರುವುದಿಲಲ.
ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಇರುವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ಭಗವದಭಕುನ್ಾಗಿದುಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಕ್ಷತರರ್ಯನು ಬಲದಲ್ಲಲ ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾರ

ಆರ್ತನು ಉರ್ತುಮನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ . ಉದಾಹರಣ ಗ ಭಿೀಮಸ ೀನ. ಈರ್ತ ಭಗವದಭಕು ಮರ್ತುು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲ.
ಆರ್ತ ಭಗವಂರ್ತನ ಧಮಥಸಂಸಾ್ಪ್ನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತನ್ಾಗಿ ಕಾರ್ಯಥನಿವಥಹಿಸ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ನಿಸದಾಾನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 75

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಆದರ ಜರಾಸಂಧ ಇದಕ ೆ ರ್ತದಿಾರುದಾ. ಈರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲಯೀನ್ ೂೀ ಸರ. ಆದರ ಆರ್ತನ ಕಾರ್ಯಥ
ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ವರುದಾವಾದುದು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಆರ್ತ ಅಜುಥನ ಮೊದಲ್ಾದವರಗಿಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲಯಾಗಿದಾರೂ ಸಹ
ಅಧಮನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ . ಅಂರ್ತವರಗ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಮೀಲ್ಲನ ಸಾ್ನ ದ ೂರ ರ್ಯುವುದಿಲಲ.

‘ಬಲಂ ನ ೈಸ್ಗಿೆಯಕಂ ತಚ ಾೀದ್ ವರಾಸಾಾದ್ ೀಸ್ತದ್ನ್್ಥಾ ।

‘ಅನಾ್ವ ೀಶನಿಮಿತತಂ ಚ ೀದ್ ಬಲಮನಾ್ತಮಕಂ ಹಿ ತತ್ ॥೨.೧೭॥
ಕ ೀವಲ ಬಲದ ಮೀಲ್ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಆಗುವುದಿಲಲ. ಬಲವೂ ಕೂಡಾ ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾಗಿರಬ ೀಕು.
ನ್ ೈಸಗಿಥಕ ಎಂದರ ಸಾಾಭಾವಕ ಎಂದರ್ಥ. ಅಸಾರದಿಗಳಿಂದ ಬಂದ ಬಲ, ಬ ೀರ ರ್ಯವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಬಂದ
ಬಲ ಸಾಾಭಾವಕ ಎನಿಸುವುದಿಲಲ. ಆದಾರಂದ ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾದ ಬಲ ಯಾರಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ಮೊದಲು
ಕಂಡುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಉದಾಹರಣ ಗ : ಬಲರಾಮ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಹ ೂಡ ದು ಬಿೀಳಿಸರುವ ಪ್ರಸಂಗ. ಅದು
ಸಾಧ್ವಾದದುಾ ಆರ್ತನಲ್ಲಲದಾ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣರೂಪ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆವ ೀಶದಿಂದ. ಆ ಬಲ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ರೂಪ್
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನದ ಾೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬಲರಾಮನದಾಲ.ಲ ಇನುನ ಅಜುಥನನನಲ್ಲಲದಾದುಾ ಅಸರಗಳ ಬಲ ಹಾಗೂ
ನರರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಆವ ೀಶ ಬಲ. ಈ ರೀತರ್ಯ ಅನ್ ೀಕ ಉದಾಹರಣ ಗಳನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವಾಗ
‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತವಾಗಿ ಬಳಸದ ಸಹಜವಾದ ಬಲ ಯಾರಗಿದ ಯೀ ಅವರು
ಮೊದಲು’ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸೂರ್ತರ.

‘ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ಬಲ್ಲನಾಮೀವ ರ್ಕ್ತತಜ್ಞಾನ ೀ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ।

‘ಸ್ ಏವ ಚ ಪಿರಯೀ ವಿಷ ೂ್ೀನಾನಯನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೨.೧೮॥

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀಯೀ ಬಲಜ ್ೀಷ್ಾಃ ಸ್ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಾ ಏವ ಚ ।

‘ಬಲಂ ಹಿ ಕ್ಷತಿರಯೀ ವ್ಕತಂ ಜ್ಞಾರ್ಯತ ೀ ಸ್ೂ್ಲದ್ೃಷುಭಿಃ ॥೨.೧೯॥

ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದವರಗ ಲ್ಾಲ ಜ್ಞಾನವರಬ ೀಕು ಎಂದಿಲಲ. ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದವರಲ್ಲಲ ಬುದಿಾ ಇಲಲದ ೀ
ಇರುವವರ ೀ ಹ ಚಾಚಗಿರುತ್ಾುರ . ಆದರ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಹಾಗಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಯಾರು ಬಲ್ಲಷ್ಠರರುತ್ಾುರ ೂೀ
ಅವರಗ ೀ ಭಕಿು ಹಾಗೂ ಜ್ಞಾನ ಅಧಕವದುಾ, ಅವರು ಶ ರೀಷ್ಠರ ನಿಸುತ್ಾುರ . ಅಲ್ಲಲ ಬಲ ಹಾಗೂ ಜ್ಞಾನ ಒಟ್ಟುಗ ೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 76

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಇರುರ್ತುದ . ಈ ರೀತ ಬಲ್ಲಷ್ುರು ಮರ್ತುು ಜ್ಞಾನಿಗಳಾಗಿರುವವರ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಹ ಚುಚ ಪ್ರರ್ಯರ ನಿಸುತ್ಾುರ .

ಇದು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
ಯಾಯಾಥರು ಬಲ ಜ ್ೀಷ್ಠರ ೂೀ ಅವರು ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಜ ್ೀಷ್ಠರು. ಕ್ಷತರರ್ಯರಲ್ಲಲ ಇರುವ ಬಲವನುನ ಸೂ್ಲ ದೃಷು
ಉಳಳವರೂ ತಳಿರ್ಯಬಹುದು.
[ನ್ಾವು ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನಿನಟುುಕ ೂಂಡು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಅಲ್ಲಲ ಬಲ-ಜ್ಞಾನವರುವ ಭಿೀಮನ
ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಏನ್ ಂದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಈ ವಷ್ರ್ಯದ ಅರವಲಲದವರು ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಾರರ್ತವನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದರ ‘ಭಿೀಮನು ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾ ಆದಾರಂದ ಅವನಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನವರಲ್ಲಲಲ’ ಎಂದು ರ್ತಪಾಾಗಿ
ಅರ್ಥಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬಹುದು].

‘ಜ್ಞಾನಾದ್ಯೀ ಗುಣಾ ರ್ಯಸಾಮಜಾಞಾರ್ಯನ ತೀ ಸ್ೂಕ್ಷಮದ್ೃಷುಭಿಃ ।

‘ತಸಾಮದ್ ರ್ಯತರ ಬಲಂ ತತರ ವಿಜ್ಞಾತವಾ್ ಗುಣಾಃ ಪರ ೀ ॥೨.೨೦॥

ಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿು ಇವುಗಳನುನ ಸೂಕ್ಷಿದೃಷು ಉಳಳವರು ಮಾರ್ತರ ತಳಿರ್ಯಬಲಲರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ಯಾರಗ ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾದ ಅಧಕ ಬಲ ಇದ ಯೀ, ಅವರಲ್ಲಲ ಅಧಕ ಗುರ್ಣವದ
ಎಂದರ್ಥ.
[ಸೂ್ಲದೃಷು ಉಳಳವರಗ ಈ ಸೂಕ್ಷಿ ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ. ಉದಾಹರಣ ಗ ಅನ್ ೀಕರು ಭಿೀಮಸ ೀನ ಉರ್ತೃಷ್ು
ಜ್ಞಾನವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದ ೀ ಇಲಲ. ಈ ಸೂಕ್ಷಿ ದೃಷು ಇಲಲದ ೀ ಇರುವವರು
ಗಿೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕೃಷ್್ ಅಜುಥನನಿಗ ೀ ಏಕ ಹ ೀಳಿದ, ಆರ್ತನ ಅರ್ಣ್ ಭಿೀಮನಿಗ ಏಕ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸಲಲ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ
ವ್ತರ ೀಕ ಪ್ರಶ ನಗಳನುನ ಹಾಕುತ್ಾುರ . ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ಅತ ಸುಲಭ. ರ ೂೀಗ ಬಂದವನಿಗ ಮದ ಾೀ
ಹ ೂರರ್ತು ಇರ್ತರರಗಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಮಾನಸಕವಾಗಿ ಆಂರ್ತರಕ ರ್ತುಮುಲದಲ್ಲಲದಾವನು ಅಜುಥನ ಮಾರ್ತರ. ಅದಕಾೆಗಿ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅಜುಥನನಿಗ (ಆರ್ತನ ಮುಖ ೀನ ನಮಗ ) ಗಿೀತ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದ. ಭಿೀಮಸ ೀನ ಜ್ಞಾನಿ
ಆಗಿದುಾರಂದ ಆರ್ತನಿಗ ರ್ಯುದಾರಂಗದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಸಂಶರ್ಯ ಹುಟ್ಟುರಲ್ಲಲಲ. ಆದಾರಂದ ಅಲ್ಲಲ ಅವನಿಗ
ಯಾವುದ ೀ ಉಪ್ದ ೀಶದ ಅಗರ್ತ್ವರಲ್ಲಲಲ. ಕಿೀಚಕ, ಜರಾಸಂಧ, ದುಯೀಥಧನ ಇತ್ಾ್ದಿ ಅಸುರರನುನ
ರ್ತನನಲ್ಲಲದಾ ಬಾಹು ಬಲದಿಂದಲ್ ೀ ಮಣಿಸದ ಭಿೀಮ ಕ ೀವಲ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಮಾರ್ತರವಾಗಿರಲ್ಲಲಲ, ಅಷ್ ುೀ ಹಿರರ್ಯ
ಜ್ಞಾನಿರ್ಯೂ ಆಗಿದಾ].

‘ದ್ ೀವ ೀಷ ಾೀವ ನ್ಚಾನ ್ೀಷ್ು ವಾಸ್ುದ್ ೀವಪರತಿೀಪತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 77

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ಕ್ಷತಾರದ್ನ ್ೀಷ್ಾಪಿ ಬಲಂ ಪರಮಾರ್ಣಂ ರ್ಯತರ ಕ ೀಶವಃ ॥೨.೨೧॥

‘ಪರವೃತ ೂತೀ ದ್ುಷ್ುನಿಧನ ೀ ಜ್ಞಾನ್ಕಾಯ್ೀಯ ತದ್ ೀವ ಚ ।

‘ಅನ್್ತರ ಬಾರಹಮಣಾನಾಂ ತು ಪರಮಾರ್ಣಂ ಜ್ಞಾನ್ಮೀವ ಹಿ ।
‘ಕ್ಷತಿರಯಾಣಾಂ ಬಲಂ ಚ ೈವ ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ವಿಷ್ು್ಕಾರ್ಯ್ಯತಾ ॥೨.೨೨॥

“ಎಲ್ ಲಲ್ಲಲ ಬಲವದ ಯೀ ಅಲಲಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ ಜ್ಞಾನವದ , ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ ಭಗವದಭಕಿು ಇದ ” ಎನುನವ ಈ

ಮಾನದಂಡ ಕ ೀವಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ (ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರಭೂರ್ತರಾದ ಕ್ಷತರರ್ಯರಲ್ಲಲ) ಮಾರ್ತರ
ಅನಾರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ . ಇದು ಮನುಷ್್ರಗಾಗಲ್ಲೀ, ಅಸುರರಗಾಗಲ್ಲೀ ಅನಾರ್ಯವಾಗುವುದಿಲಲ. ಕ್ಷತರರ್ಯರಲಲದ ೀ
ಇರುವವರ(ಉದಾಹರಣ ಗ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಮೊದಲ್ಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ ರೂಪ್ ದ ೀವತ್ ಗಳ) ಬಲಚಿಂರ್ತನ್
ಮಾಡಬಹುದು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ ಅವರ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿರುವುದರಂದ ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು.

[ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಲ್ಲಲ ಆ ಮಟುದ ಬಲ, ಆ ಮಟುದ ಜ್ಞಾನ

ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿವ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ]
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ದುಷ್ು ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಜ್ಞಾನವನುನ ಬಳಸ ಕಾರ್ಯಥ ಪ್ರವೃರ್ತುನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ,
ದುಷ್ುರ ಸಂಹಾರಕಾೆಗಿ ಪ್ರವೃರ್ತುನ್ಾಗಿರುವ ಅವನಿಗ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿದಾ ಬಾರಹಮರ್ಣರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ
ಬಲವನ್ ನೀ ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಇದನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನವರುವ
ಬಾರಹಮರ್ಣನು ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡರ್ತಕೆದುಾ.
ಕ್ಷತರರ್ಯರ ಬಲವನುನ ಗರ್ಣನ್ ಗ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಆರ್ತ
ಮಾಡುತುದಾಾನ್ ೂೀ ಇಲಲವೀ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಹಾರ್ಯಕ ಆಗಿದಾಾನ್ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಎನುನವುದನುನ
ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು. ಅದಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಅವರ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನನ ತೀಮಾಥನ ಮಾಡಬ ೀಕು.

‘ಕೃಷ್್ರಾಮಾದಿರೂಪ ೀಷ್ು ಬಲಕಾಯ್ೀಯ ಜನಾದ್ಯನ್ಃ ।

‘ದ್ತತವಾ್ಸಾದಿರೂಪ ೀಷ್ು ಜ್ಞಾನ್ಕಾರ್ಯ್ಯಸ್ತಥಾ ಪರರ್ುಃ ॥೨.೨೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 78

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಎರಡು ವಧ. (೧). ದುಷ್ು ನಿಗರಹಕಾೆಗಿ ಬಲ

ಪ್ರಧ್ಾನವಾಗಿರುವ ರಾಮ-ಕೃಷ್ಾ್ದಿ ರೂಪ್ಗಳು (೨). ಜ್ಞಾನವ ೀ ಪ್ರಧ್ಾನವಾಗಿರುವ ದರ್ತು-ವಾ್ಸಾದಿ
ರೂಪ್ಗಳು.

‘ಮತುಯಕೂಮಮಯವರಾಹಾಶಾ ಸಂಹವಾಮನ್ಭಾಗೆಯವಾಃ ।
‘ರಾಘವಃ ಕೃಷ್್ಬುದ್ೌಧ ಚ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಸ್ತಥಾ ॥೨.೨೪॥

‘ಕಪಿಲ್ ೂೀ ದ್ತತವೃಷ್ಭೌ ಶ್ಂಶುಮಾರ ೂೀ ರುಚ ೀಃ ಸ್ುತಃ ।

‘ನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀ ಹರಿಃ ಕೃಷ್್ಸಾತಪಸ ೂೀ ಮನ್ುರ ೀವ ಚ ॥೨.೨೫॥

‘ಮಹಿದ್ಾಸ್ಸ್ತಥಾ ಹಂಸ್ಃ ಸಾೀರ ೂೀಪ್ೀ ಹರ್ಯಶ್ೀಷ್ಯವಾನ್ ।

‘ತಥ ೈವ ಬಡಬಾವಕಾಃ ಕಲ್ಲಾೀ ಧನ್ಾನ್ತರಿಃ ಪರರ್ುಃ ॥೨.೨೬॥

‘ಇತಾ್ದ್ಾ್ಃ ಕ ೀವಲ್ ೂೀ ವಿಷ್ು್ನ ನೈಯಷಾಂ ಭ ೀದ್ಃ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ।

‘ನ್ ವಿಶ ೀಷ ೂೀ ಗುಣ ೈಃ ಸ್ವ ೀಯಬಯಲಜ್ಞಾನಾದಿಭಿಃ ಕಾಚಿತ್ ॥೨.೨೭॥

ಈ ಹಿಂದ ಹ ೀಳಿರುವಂತ್ ನ್ಾವು ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರ ಯಾವುದು ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ

ತಳಿದಿರಬ ೀಕು. ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಭಗವಂರ್ತನ ಕ ಲವು ಅವತ್ಾರಗಳ ಪ್ಟ್ಟುರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ :
ಮರ್ತುಾ, ಕೂಮಥ, ವರಾಹ, ನರಸಂಹ, ವಾಮನ, ಪ್ರಶುರಾಮ, ರಾಘವ(ಶ್ರೀರಾಮ), ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಬುದಾ,
ವ ೀದವಾ್ಸ, ಕಪ್ಲನ್ಾಮಕ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ, ಅತರ ಹಾಗೂ ಅನಸೂಯರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ದರ್ತು , ಮೀರುದ ೀವ
ಹಾಗೂ ನ್ಾಭಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಋಷ್ಭ, ಶ್ಂಶುಮಾರ, ರುಚಿ-ಪ್ರಜಾಪ್ತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ಯಜ್ಞ ನ್ಾಮಕ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ-ಹರ-ಕೃಷ್್ ಎನುನವ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ರ್ಯಮಧಮಥರಾರ್ಯ ಮರ್ತುು ಮೂತಥರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹುಟ್ಟುದ ರೂಪ್ಗಳು, ತ್ಾಪ್ಸ ವಾಸುದ ೀವ(ಗಜ ೀಂದರನನುನ ಕಾಪಾಡಿದ ರೂಪ್), ಮಹಿದಾಸ, ಹಂಸ, ಸರೀ
ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದ ಹರ್ಯಗಿರೀವ, ವಡವಾವಕರ ಎನುನವ ಸಮುದರದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ ಬ ಂಕಿರ್ಯನುನ
ಅವಲಂಬಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ರೂಪ್, ಕಲ್ಲೆೀ, ಧನಾಂರ್ತರೀ, ಇವ ಲಲವೂ ಕ ೀವಲ ವಷ್ು್ವನ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ಗಳು.
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗೂ ಹಾಗೂ ಈ ಅವತ್ಾರರೂಪ್ಗಳಿಗೂ ಯಾವುದ ೀ ಭ ೀದವಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 79

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲರುವ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ, ಬಲದಲ್ಲಲ , ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲಯಾಗಲ್ಲೀ ಯಾವುದೂ ಹ ಚಾಚಗಲ್ಲೀ

ಅರ್ವಾ ಕಡಿಮಯಾಗಲ್ಲೀ ಇಲಲ. ಎಲಲವೂ ಸಮಾನವ ೀ. ಸಾಧಕನ್ಾದವನು ಇವುಗಳಲ್ಲಲ ಅಭ ೀದವದ
ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದಿರಬ ೀಕು.
[ವಾ್ಸ ನ್ಾಮಕ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಬಲ ಕಡಿಮ, ಕೃಷ್್ ನ್ಾಮಕ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಬಲ ಹ ಚುಚ ಎಂದ ಲ್ಾಲ
ತಳಿರ್ಯಬಾರದು. ರಾಮನ ಲ್ ಕೆ, ಕೃಷ್್ನ ಲ್ ಕೆ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ಭರಮಗ ಬಿೀಳದ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಅವತ್ಾರವನೂನ
ಸಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಣರ್ತಕೆದುಾ].

‘ಶ್ರೀಬರಯಹಮರುದ್ೌರ ಶ ೀಷ್ಶಾವಿೀನ ಾರೀನೌಾರ ಕಾಮ ಏವ ಚ ।

‘ಕಾಮಪುತ ೂರೀsನಿರುದ್ಧಶಾಸ್ೂರ್ಯ್ಯಶಾನ ೂಾರೀ ಬೃಹಸ್ಮತಿಃ ॥೨.೨೮॥

‘ಧಮಮಯ ಏಷಾಂ ತಥಾ ಭಾಯಾ್ಯ ದ್ಕ್ಾದ್ಾ್ ಮನ್ವಸ್ತಥಾ ।

‘ಮನ್ುಪುತಾರಶಾ ಋಷ್ಯೀ ನಾರದ್ಃ ಪವಯತಸ್ತಥಾ ॥೨.೨೯॥

‘ಕಶ್ಪಃ ಸ್ನ್ಕಾದ್ಾ್ಶಾ ಬರಹಾಮದ್ಾ್ಶ ೈವ ದ್ ೀವತಾಃ ।

‘ರ್ರತಃ ಕಾತತಯವಿೀರ್ಯ್ಯಶಾ ವ ೈನಾ್ದ್ಾ್ಶಾಕರವತಿತಯನ್ಃ ॥೨.೩೦॥

‘ಗರ್ಯಶಾ ಲಕ್ಷಮಣಾದ್ಾ್ಶಾ ತರಯೀ ರ ೂೀಹಿಣಿನ್ನ್ಾನ್ಃ ।

‘ಪರದ್ು್ಮೊನೀ ರೌಗಿಮಣ ೀರ್ಯಶಾ ತತುಪತರಶಾಾನಿರುದ್ಧಕಃ ॥೨.೩೧॥

‘ನ್ರಃ ಫಲುೆನ್ ಇತಾ್ದ್ಾ್ ವಿಶ ೀಷಾವ ೀಶ್ನ ೂೀ ಹರ ೀಃ ।

‘ವಾಲ್ಲಸಾಮಾಬದ್ರ್ಯವಶ ೈವ ಕ್ತಞಚಾದ್ಾವ ೀಶ್ನ ೂೀ ಹರ ೀ’ ॥೨.೩೨॥

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವ ನಂರ್ತರ ಬರಹಮ, ರುದರ, ಶ ೀಷ್, ಗರುಡ, ಇಂದರ, ಕಾಮ, ಕಾಮನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ
ಅನಿರುದಾ(ಮೂಲರೂಪ್), ಸೂರ್ಯಥ, ಚಂದರ, ಬೃಹಸಾತ, ರ್ಯಮಧಮಥರಾಜ ಹಾಗೂ ಇವರ ಪ್ತನರ್ಯರು. ದಕ್ಷ
ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ರಜಾಪ್ತಗಳು, ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮೊದಲ್ಾದ ಮನುಗಳು, ಪ್ರರ್ಯವರರ್ತ-ಉತ್ಾ್ನಪಾದ
ಮೊದಲ್ಾದ ಮನುವನ ಮಕೆಳು, ವಸಷ್ಠ, ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಋಷಗಳು, ನ್ಾರದ, ಪ್ವಥರ್ತ,
ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವಋಷಗಳು, ಕಾಶ್ಪ್, ಸನಕ ಮೊದಲ್ಾದ ಗರಹಸ್ರು ಮರ್ತುು ಸನ್ಾ್ಸಗಳು, ಅಗಿನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 80

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಭರರ್ತ, ಕೃರ್ತವೀರ್ಯಥನ ಮಗ ಅಜುಥನ, ಪ್ೃರ್ು ಮೊದಲ್ಾದ ಚಕರವತಥಗಳು,

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ, ಭರರ್ತ, ಶರ್ತುರಘನ, ಬಲರಾಮ, ರುಗಿಮಣಿರ್ಯ ಮಗ ಪ್ರದು್ಮನ, ಪ್ರದು್ಮನನ ಮಗನ್ಾದ ಅನಿರುದಾ,
ರ್ಯಮಧಮಥರಾಜನ ನ್ಾಕನ್ ರ್ಯ ಮಗ ನರ, ಅಜುಥನ, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿರುವ ಇವರ ಲಲರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ವಶ ೀಷ್ವಾದ ಆವ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವವರು. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರ ಲಲರೂ ಪ್ೂಜ್ರು.

ಇನುನ ವಾಲ್ಲ, ಸಾಮಾಭ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಾಲಾ ಆವ ೀಶವನುನ

ಹ ೂಂದಿದವರಾಗಿದಾರು. ಅದರಂದಾಗಿ ಅಷ್ುು ದ ೂಡಡದ ೂಡಡ ಕ ಲಸಗಳನುನ ಅವರು ಮಾಡಲು
ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು.

‘ತಸಾಮದ್ ಬಲಪರವೃತತಸ್್ ರಾಮಕೃಷಾ್ತಮನ ೂೀ ಹರ ೀಃ ।

‘ಅನ್ತರಙ್ೆಂ ಹನ್ೂಮಾಂಶಾ ಭಿೀಮಸ್ತತಾಾರ್ಯ್ಯಸಾಧಕೌ ॥೨.೩೩॥

‘ಬರಹಾಮತಮಕ ೂೀ ರ್ಯತ ೂೀ ವಾರ್ಯುಃ ಪದ್ಂ ಬಾರಹಮಮಗಾತ್ ಪುರಾ ।

‘ವಾಯೀರನ್್ಸ್್ ನ್ ಬಾರಹಮಂ ಪದ್ಂ ತಸಾಮತ್ ಸ್ ಏವ ಸ್ಃ ॥೨.೩೪॥

ಬಲಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗಿದಾ ಶ್ರೀರಾಮ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಹನುಮಂರ್ತ ಮರ್ತುು ಭಿೀಮಸ ೀನರು

ಆತೀರ್ಯ ಸ ೀವಕರು, ಆತೀರ್ಯ ಸಹಚರರು ಮರ್ತುು ಆತೀರ್ಯ ಭಕುರಾಗಿದಾರು. ಅವರು ಭಗವಂರ್ತನ
ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಹ ಗಲ್ ಣ ಯಾಗಿ ನಿಂತದಾರು.
ವ ೀದಾದಿಗಳಲ್ಲಲ, ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ, ಬ ೀರ ಯಾವುದ ೀ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಗುರ್ಣವನುನ ತೀಮಾಥನ ಮಾಡಬ ೀಕಾದರ ಬರಹಮನ ಗುರ್ಣವನೂನ ತಳಿದಿರಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಏಕ ಂದರ ಇಬಬರೂ ಸಮಾನರಾಗಿರುವುದರಂದ. ಬರಹಮನಿಗ ಯಾವ ಗುರ್ಣ ಇದ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ೂೀ
ಅದು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗೂ ಇದ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಯಾವ ಗುರ್ಣ ಇದ
ಎನುನತ್ಾುರ ೂೀ ಅದ ೀ ಗುರ್ಣ ಬರಹಮನಿಗೂ ಇದ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಬಿಟುು
ಬರಹಮಪ್ದವರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುವ ಯೀಗ್ತ್ ಇನ್ಾನಾರಗೂ ಇಲ್ಾಲ.

[ಇವಷ್ುು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ುರುಷ್ ಪಾರ್ತರಗಳನುನ ನ್ಾವು ಹ ೀಗ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಚಿರ್ತರರ್ಣ.
ಮುಂದ ಸರೀ ಪಾರ್ತರವನುನ ಹ ೀಗ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

‘ರ್ಯತರ ರೂಪಂ ತತರಗುಣಾ ರ್ಕಾಾದ್ಾ್ಃ ಸಾೀಷ್ು ನಿತ್ಶಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 81

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ರೂಪಂ ಹಿ ಸ್ೂ್ಲದ್ೃಷುೀನಾಂ ದ್ೃಶ್ಂ ವ್ಕತಂ ತತ ೂೀ ಹಿ ತತ್ ॥೨.೩೫॥

ಎಲ್ಲಲ ರೂಪ್ವದ ಯೀ ಅಲ್ಲಲ ಹ ಚುಚ ಗುರ್ಣಗಳಿವ ಎಂದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ರೂಪ್ವನುನ ವರ್ಣಥನ್
ಮಾಡುವುದು ಸುಮಮನ್ ಅಲಲ. ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ಆ ರೂಪ್ದ ವರ್ಣಥನ್ ಮಾಡಲ್ಾಗಿದ . ಸೂ್ಲ
ದೃಷು ಉಳಳವರಗೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲರುವ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ರೂಪ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದಷ್ ುೀ?

‘ಪಾರಯೀ ವ ೀತುತಂ ನ್ ಶಕ್ನ ತೀ ರ್ಕಾಾದ್ಾ್ಃ ಸಾೀಷ್ು ರ್ಯತ್ ತತಃ ।

‘ಯಾಸಾಂ ರೂಪಂ ಗುಣಾಸಾತಸಾಂ ರ್ಕಾಾದ್ಾ್ ಇತಿ ನಿಶಾರ್ಯಃ ॥೨.೩೬॥

ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಇರುವ ಭಕಿು ಮೊದಲ್ಾದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲವಷ್ ುೀ? ಹಾಗಾಗಿ ಯಾರಗ
ರೂಪ್ವದ ಯೀ ಅವರಗ ಭಕಿು ಮೊದಲ್ಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿವ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು.

‘ತಚಾ ನ ೈಸ್ಗಿೆಯಕಂ ರೂಪಂ ದ್ಾಾತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ೈರ್ಯು್ಯತಮ್ ।

‘ನಾಲಕ್ಷರ್ಣಂ ವಪುಮಾಮಯತರಂ ಗುರ್ಣಹ ೀತುಃ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೨.೩೭॥

ರೂಪ್ವ ನುನವುದು ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಅದು ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರಬ ೀಕು. [ಅಂದರ : ಸಾತುಿಕ
ಸೌಂದರ್ಯಥಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರಬ ೀಕು]. ಕ ೀವಲ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಬ ೀರ , ಲಕ್ಷರ್ಣಭರರ್ತ
ರೂಪ್ ಬ ೀರ . ಲಕ್ಷರ್ಣಭರರ್ತವಾದ ರೂಪ್ ಸೀತ್ಾದ ೀವ, ದೌರಪ್ದಿೀದ ೀವ ಇಂರ್ವರಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

‘ಆಸ್ುರಿೀಣಾಂ ವರಾದ್ ೀಸ್ುತ ವಪುಮಾಮಯತರಂ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ।

‘ನ್ ಲಕ್ಷಣಾನ್್ತಸಾತಸಾಂ ನ ೈವ ರ್ಕ್ತತಃ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೨.೩೮॥

ಕ ೀವಲ ರೂಪ್ವ ನುನವುದು ಅಸುರ ಸರೀರ್ಯರಗೂ ಇರುರ್ತುದ . ಅದು ಶ ರೀಷ್ಠವ ನಿಸುವುದಿಲಲ. ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾದ
ರೂಪ್ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಒಡಗೂಡಿಕ ೂಂಡಿರಬ ೀಕು. ಲಕ್ಷರ್ಣವರದ ಕ ೀವಲ ರೂಪ್ವರುವಲ್ಲಲ ಭಕಿು/ಗುರ್ಣ
ಇರುವುದಿಲಲ.
[ಉದಾಹರಣ ಗ ಮಂರ್ರ . ಅವಳು ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದ ಬಲದಿಂದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಅಪ್ುರ ಯಾಗಿದಾಳು. ನ್ ೂೀಡಲು
ಚಂದವ ೀನ್ ೂೀ ಇದಾಳು. ಆದರ ಲಕ್ಷರ್ಣ/ಗುರ್ಣ ಅಲ್ಲಲರಲ್ಲಲಲ. ಲಕ್ಷರ್ಣ ಮರ್ತುು ಸೌಂದರ್ಯಥ ಎರಡೂ ಕೂಡಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 82

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಒಟ್ಟುಗ ಇರುವ ಯೀಗ ಏನಿದ , ಅದು ಒಳ ಳರ್ಯ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಇರುರ್ತುದ . ಇದು ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಕ ೂಟ್ಟುರುವ, ವ ೀದಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಶಾಸರ.
ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ತಳಿದಾಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಏಕ ವ ೀದವಾ್ಸರು ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥವನುನ ಅಷ್ ೂುಂದು
ವರ್ಣಥನ್ ಮಾಡಿದಾಾರ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಅದ ೀ ರೀತ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ಸೀತ್ ರ್ಯ
ಸೌಂದರ್ಯಥದ ವರ್ಣಥನ್ ಮಾಡಿದಾಾರ .
ಇವ ಲಲವೂ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಬರುವ ಸರೀ ಲಕ್ಷರ್ಣ ವರ್ಣಥನ್ ರ್ಯ ಹಿಂದಿನ ಮಹರ್ತಾ. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ, ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳು ಕ ೀವಲ ಕಾವ್ವಲಲ. ಅದರಲ್ಲಲ ಕಾವ್ಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ
ಶಾಸರ ಅಡಗಿದ .
ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಸೀತ್ ರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಇತ್ಾ್ದಿ ವರ್ಣಥನ್ ರ್ಯ ಹಿಂದ ಗುರ್ಣದ ಹ ೀಳಿಕ ಅಡಗಿದ .
ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಪ್ರಜ್ಞ ಎನುನವುದು ಇದರಂದ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಒಬಬ ಸಾಧಕ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನನ
ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಬ ೀಕಾದರ ಇವ ಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಗಮನದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡಿರಬ ೀಕು].

‘ತಸಾಮದ್ ರೂಪಗುಣ ೂೀದ್ಾರಾ ಜಾನ್ಕ್ತೀ ರುಗಿಮಣಿೀ ತಥಾ ।

‘ಸ್ತ್ಭಾಮೀತಾ್ದಿರೂಪಾ ಶ್ರೀಃ ಸ್ವಯಪರಮಾ ಮತಾ ॥೨.೩೯॥

ರೂಪ್ ಹಾಗೂ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾದವರು ಸೀತ್ , ರುಗಿಮಣಿ , ಸರ್ತ್ಭಾಮ ಮೊದಲ್ಾದವರು. ಇವರ ಲಲರೂ
ಕೂಡಾ ಒಬಬಳ ೀ ಆಗಿರುವ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ರೂಪ್. ಅದರಂದ ಸರೀ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವವರು
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ ಎನುನವುದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಿಂದ ಸದಾವಾಗುರ್ತುದ .

‘ತತಃ ಪಶಾಾದ್ ದ್ೌರಪದಿೀ ಚ ಸ್ವಾಯಭ ೂ್ೀ ರೂಪತ ೂೀ ವರಾ ।

‘ರ್ೂಭಾರಕ್ಷಪಣ ೀ ಸಾಕ್ಾದ್ಙ್ೆಂ ಭಿೀಮವದಿೀಶ್ತುಃ ॥೨.೪೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಗುರ್ಣ/ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವುದು ದೌರಪ್ದಿೀದ ೀವ. ಇಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ

ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮನ ನಂರ್ತರ ಬರುವವರು ದೌರಪ್ದಿೀ ದ ೀವಯೀ. ದೌರಪ್ದಿ ಭೂಭಾರವನನ ನ್ಾಶ
ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ ಭಿೀಮನಂತ್ ಯೀ ಮಂಚೂಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಸಹಾರ್ಯಕಳಾಗಿದಾಳು.
[ಹಿೀಗಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಈ ಎಲ್ಾಲ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರ (ದೌರಪ್ದಿಯಾಗಿರಬಹುದು,
ರುಗಿಮಣಿಯಾಗಿರಬಹುದು, ಇವರ ಲಲರ) ವರ್ಣಥನ್ ಏನಿದ ಯೀ, ಅದು ಅವರ ಲಲರ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಚಿಂರ್ತನ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 83

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಮಾಡಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದ ರೂಪ್ ವರ್ಣಥನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾವು

ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾದ ವಷ್ರ್ಯ ಅವರ ಲಲರೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸುಂದರವಾಗಿದಾರು ಎಂದಷ್ ುೀ ಅಲಲ. ಅವರು
ಹಿರದಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಎರ್ತುರದ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲದಾರು ಎಂದು. ಹಿೀಗ ರೂಪ್ದಿಂದ ಗುರ್ಣಗಳನೂನ ಚಿಂರ್ತನ್
ಮಾಡಿ ನ್ಾವು ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು].

‘ಹನಾತ ಚ ವ ೈರಹ ೀತುಶಾ ಭಿೀಮಃ ಪಾಪಜನ್ಸ್್ ತು ।

‘ದ್ೌರಪದಿೀ ವ ೈರಹ ೀತುಃ ಸಾ ತಸಾಮದ್ ಭಿೀಮಾದ್ನ್ನ್ತರಾ ॥೨.೪೧॥

ಭಿೀಮ ವ ೈರಕ ೆ ಕಾರರ್ಣನೂ ಆದ ಮರ್ತುು ದುಷ್ುರನುನ ಕ ೂಂದ. ದೌರಪ್ದಿ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ ಆದರ ದುಷ್ುರ ಲಲರಗೂ
ಕೂಡಾ ವ ೈರಕ ೆ ಕಾರರ್ಣಳಾಗಿ ನಿಂರ್ತಳು. ಅಂದರ ಶರ್ತುರರ್ತಾ ಬರುವಂತ್ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಂಡಳು.
[ದುಷ್ುರಾದ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು, ಜರ್ಯದರತ್ಾದಿಗಳು ದೌರಪ್ದಿರ್ಯನುನ ಬರ್ಯಸ ರ್ತಮಮ ನ್ಾಶಕ ೆ ತ್ಾವ ೀ
ಕಾರರ್ಣರಾದರು. ಸಾಧಕರು ದೌರಪ್ದಿರ್ಯನುನ ಗುರ್ಣವಂತ್ ಎಂದು ಭಕಿು ಮಾಡಿದರ , ದುಷ್ುರು ಅವಳು ನಮಗ
ಬ ೀಕು ಎಂದು ಮುಂದುವರದರು. ಹಿೀಗಾಗಿ ದೌರಪ್ದಿ ವ ೈರಕ ೆ ಹ ೀರ್ತುವಾದಳು. ಭಾರತೀ ದ ೀವರ್ಯ
ರೂಪ್ಣಿಯಾದ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಶಕಿು ಇದಿಾದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಇಚ ೆಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಆಕ
ನ್ ೀರವಾಗಿ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ].

‘ಬಲದ್ ೀವಸ್ತತಃ ಪಶಾಾತ್ ತತಃ ಪಶಾಾಚಾ ಫಲುೆನ್ಃ ।

‘ನ್ರಾವ ೀಶಾದ್ನ್್ಥಾ ತು ದ್ೌರಣಿಃ ಪಶಾಾತ್ ತತ ೂೀsಪರ ೀ ॥೨.೪೨॥

ಭಿೀಮನ ನಂರ್ತರ ಭೂಭಾರ ಹರರ್ಣ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿ ನಿಂರ್ತವರು ಕರಮವಾಗಿ

ಬಲರಾಮ, ಶ ೀಷ್ನ ಆವ ೀಶ ಇದಾ ಅಜುಥನ ನಂರ್ತರ ದ ೂರೀರ್ಣಪ್ುರ್ತರ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ. ಆಮೀಲ್ ಉಳಿದವರ ಲಲರೂ
ಬರುತ್ಾುರ .
[ಇಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವ ಶ್ವನ ಅವತ್ಾರವಾದ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನನುನ ಇಂದರನ
ಅವತ್ಾರವಾದ ಅಜುಥನನ ನಂರ್ತರ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಜುಥನನನಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ನ ಆವ ೀಶ
ಇದುಾದರಂದ ಆರ್ತ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ನಿಂರ್ತ].

‘ರಾಮವಜಾಞಮಬವತಾ್ದ್ಾ್ಃ ಷ್ಟ್ ತತ ೂೀ ರ ೀವತಿೀ ತಥಾ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 84

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ಹನ್ುಮತ್ ಪಶಾಾತ್ ತತ ೂೀ ರ್ರತವಾಲ್ಲನೌ ।

‘ಶತುರಘನಸ್ುತ ತತಃ ಪಶಾಾತ್ ಸ್ುಗಿರೀವಾದ್ಾ್ಸ್ತತ ೂೀsವರಾಃ ॥೨.೪೩॥

ಬಲರಾಮನಿಗ ಸಮಾನವಾಗಿದುಾ ಸರೀ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತವರು ಜಾಂಬವತ ಮೊದಲ್ಾದ ಷ್ರ್ಣಮಹಿಷರ್ಯರು.

ಅವರಾದ ಮೀಲ್ ರ ೀವತ. ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲರುವ ಸರೀಪಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಪ್ುರುಷ್ ಪಾರ್ತರಗಳನುನ ನ್ಾವು
ಹ ೀಗ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು, ಯಾವ ರೀತ ಮರ್ತುು ಹ ೀಗ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದರ
ಒಂದು ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ನ್ ೂೀಟ.

ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಹನುಮಂರ್ತನ ನಂರ್ತರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರಾಮ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಸಹಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿದಾ

ಪ್ರಮುಖ. ಅದಾದಮೀಲ್ ಭರರ್ತ ಮರ್ತುು ವಾಲ್ಲೀ, ನಂರ್ತರ ಶರ್ತುರಘನ, ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲ್ಾದವರು
ಬರುತ್ಾುರ .
[ಕ ಲವರು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಮರ್ತುು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ರಾಮನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಏನ್ ೂಂದು ಔನನರ್ತ್
ಇತ್ ೂುೀ ಅದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕುಸಯಿರ್ತು ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದಿದ . ಆದರ ಹಾಗ ೀನೂ ಇಲಲ. ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು
ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮರ್ತುು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಇವುಗಳ ನಡುವರ್ಣ ವ್ತ್ಾ್ಸವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ
ತಳಿದಿರಬ ೀಕು. ಅಲ್ಲಲ ಏಕ ಹಾಗಿದ , ಇಲ್ಲಲ ಏಕ ಹಿೀಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ
ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ ].

‘ರಾಮಕಾರ್ಯ್ಯಂ ತು ಯೈಃ ಸ್ಮ್ಕ್ ಸ್ಾಯೀಗ್ಂ ನ್ ಕೃತಂ ಪುರಾ ।

‘ತ ೈಃ ಪೂರಿತಂ ತತ್ ಕೃಷಾ್ರ್ಯ ಬೀರ್ತಾುವದ್ ್ೈಃ ಸ್ಮನ್ತತಃ ॥೨.೪೪॥

ನರಸಂಹ, ವಾಮನ, ಕಪ್ಲ,ಇತ್ಾ್ದಿ ಯಾವುದ ೀ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಇಲಲ.

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಇರುವುದು ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮರ್ತುು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ. [ವ ೀದವಾ್ಸ
ಅವತ್ಾರ ಇವ ರಡರ ನಡುವ ಯೀ ಬರುರ್ತುದ ]. ಅದರಂದಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎನುನವುದ ೀ
ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮರ್ತುು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದ ವಶ ೀಷ್ತ್ . ಯಾರು ರ್ತಮಗ ಯೀಗ್ವಾದ ರಾಮನ ಕ ಲಸದಿಂದ
ವಂಚಿರ್ತರಾದರ ೂೀ, ಅಂರ್ತವರು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಸಾಧನ್ ಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ
ಸಂಪಾದಿಸದರು [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಯಾವುದ ೂೀ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ವಾಲ್ಲ ರಾಮನ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.
ಆದರ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನರೂಪ್ಯಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲಯೀ ಇದುಾ, ರ್ತನಗ
ಯೀಗ್ವಾದ ಸಾಧನ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುವಂರ್ತಹ ಭಾಗ್ವನುನ ಆರ್ತ ಪ್ಡ ದ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 85

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ಅಧಿಕಂ ಯೈಃ ಕೃತಂ ತತರ ತ ೈರೂನ್ಂ ಕೃತಮತರ ತತ್ ।

‘ಕಣಾ್ಯದ್ ್ೈರಧಿಕಂ ಯೈಸ್ುತ ಪಾರದ್ುಭಾಯವದ್ಾಯೀ ಕೃತಮ್ ।
‘ವಿವಿದ್ಾದ್ ್ೈಹಿಯ ತ ೈಃ ಪಶಾಾದ್ ವಿಪರತಿೀಪಂ ಕೃತಂ ಹರ ೀಃ ॥೨.೪೫॥

ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಯಾರು ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿದರ ೂೀ ಅವರು

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಕಡಿಮ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ ಮಾಡಿದರು. [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಸುಗಿರೀವ (ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕರ್ಣಥ)
ಮೊದಲ್ಾದವರು ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ದ ೀವರಗ
ಸಲ್ಲಲಸದಾರಂದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ವರುದಾವಾದ ಕಾರ್ಯಥ ಮಾಡುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು]

‘ಪಾರದ್ುಭಾಯವದ್ಾಯೀ ಹ್ಸಮನ್ ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಕೃತಃ ।

‘ನ ೈತಯೀರಕೃತಂ ಕ್ತಞಚಾಚುಛರ್ಂ ವಾ ರ್ಯದಿವಾsಶುರ್ಮ್ ।
‘ಅನ್್ತರ ಪೂರ್ಯಯತ ೀ ಕಾಾಪಿ ತಸಾಮದ್ತ ರವ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ॥೨.೪೬॥

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ರಾಮಾವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾರೂಪ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವು

ಮಾಡಲಾಟ್ಟುದ . ಈ ಎರಡು ಅವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾಡಿದ ಪ್ುರ್ಣ್ಪಾಪ್ಗಳ ಲ್ ಕೆ ಬ ೀರ ಕಡ
ಸರ ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ. ಬ ೀರ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎನುನವುದ ೀ ಇಲಲ. ಈ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಯಾವುದ ೀ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಯೀಗ್ತ್ ಮರ್ತುು ಸಾರೂಪ್ ಒಂದ ೂೀ ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ
ಆಗಬ ೀಕು, ಇಲ್ಾಲ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಆಗಬ ೀಕು. ಹಿೀಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ಎನುನವುದು
ರಾಮಾವತ್ಾರ ಹಾಗೂ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ .

‘ಪಶಾಾತತನ್ತಾಾತ್ ಕೃಷ್್ಸ್್ ವ ೈಶ ೀಷಾ್ತ್ ತತರ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ।

‘ಪಾರದ್ುಭಾಯವಮಿಮಂ ರ್ಯಸಾಮದ್ ಗೃಹಿೀತಾಾ ಭಾರತಂ ಕೃತಮ್ ॥೨.೪೭॥

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ರಾಮಾವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ಆಗಿರುವುದರಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲಯೀ ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್

ಮಿೀಮಾಂಸ ರ್ಯ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದು . ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ
ಎನುನವುದು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಅದು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 86

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗುರ್ತುದ . ಅದರಂದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ

ರಚಿಸದರು.
[ವ ೀದವಾ್ಸರು ಬ ೀರ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ಗಳನುನ ಅವಲಂಭಿಸ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಬರ ರ್ಯಬಹುದಿರ್ತುು.
ಆದರ ಅದು ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ದ ೀವತ್ ಗಳ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಮುಕಿು
ಸಗುವ ಹಾಗಿಲಲ. ದ ೀವರು ಎಷ್ುು ದ ೂಡಡವ ಎನುನವುದು ಗ ೂತ್ಾುಗಬ ೀಕಾದರ ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ಎಷ್ುು ಜನ
ಚಿಕೆವರದಾಾರ ಎನುನವುದೂ ಗ ೂತ್ಾುಗಬ ೀಕು. ಅದರಂದಾಗಿ ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ತಳಿರ್ಯುವುದು
ಸಾಧಕರಗ ಅತ್ಾ್ವಶ್ಕ. ಇಂರ್ತಹ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ಬ ೀರ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಆಗಿಲಲ.
ಅದರಂದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಎನುನವುದು ವಶ ೀಷ್. ಹಿೀಗಾಗಿ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡ ೀ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ರಚಿಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು].

‘ಉಕಾತ ರಾಮಕಥಾsಪ್ಸಮನ್ ಮಾಕಯಣ ಡೀರ್ಯಸ್ಮಾಸ್್ಯಾ ।

‘ತಸಾಮದ್ ರ್ಯದ್ ಭಾರತ ೀ ನ ೂೀಕತಂ ತದಿಧ ನ ೈವಾಸತ ಕುತರಚಿತ್ ।
‘ಅತ ೂರೀಕತಂ ಸ್ವಯಶಾಸ ಾೀಷ್ು ನ್ಹಿ ಸ್ಮ್ಗುದ್ಾಹೃತಮ್’ ॥೨.೪೮॥

ಇತಾ್ದಿ ಕರ್ಥತಂ ಸ್ವಯಂ ಬರಹಾಮಣ ಡೀ ಹರಿಣಾ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ಮಾಕಾಯಣ ಡೀಯೀsಪಿ ಕರ್ಥತಂ ಭಾರತಸ್್ ಪರಶಂಸ್ನ್ಮ್ ॥೨.೪೯॥

‘ದ್ ೀವತಾನಾಂ ರ್ಯಥಾ ವಾ್ಸ ೂೀ ದಿಾಪದ್ಾಂ ಬಾರಹಮಣ ೂೀ ವರಃ ।

‘ಆರ್ಯುಧ್ಾನಾಂ ರ್ಯಥಾ ವಜರಮೊೀಷ್ಧಿೀನಾಂ ರ್ಯಥಾ ರ್ಯವಾಃ ।
‘ತಥ ೈವ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಾಂ ಮಹಾಭಾರತಮುತತಮಮ್’ ॥೨.೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಮಾಕಥಂಡ ೀರ್ಯರ ಜ ೂತ್ ಗ ಕುಳಿತ್ಾಗ ಅಲ್ಲಲ ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯೂ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

ಅದರಂದ, ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯನೂನ ಒಳಗ ೂಂಡಿದ . ಆದರ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ
ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ಸಲುವಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಬ ೀರ ಅವತ್ಾರಗಳನೂನ
ಕೂಡಾ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರವನುನ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ, ನರಸಂಹಾವತ್ಾರವನುನ
ಶಾಂತ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ]. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳದ ಯಾವುದ ೀ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 87

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ರೂಪ್ವನುನ ನ್ಾವು ಇನ್ ನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕಾರ್ಣಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಎಲಲವನೂನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ

ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾದ ವಷ್ರ್ಯಗಳು ಇರ್ತರ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಚ ನ್ಾನಗಿ ವಣಿಥರ್ತವಾಗಿಲಲ. ಆದರ ಬ ೀರ
ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಏನನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ೂೀ ಅದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುರ್ತುದ . ಸಾರ್ಯಂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಈ
ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣ ವವರಸುರ್ತುದ .
[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಬ ೀರ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ರಾಜನಿೀತ, ರಾಜಕಿೀರ್ಯ, ರಾಷ್ರದ ಚರತ್ ರ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವನುನ
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹ ೀಳಿಲಲ. ಆದರ ಅದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಮನುಷ್್ನ ಸಾಭಾವ ಮಿೀಮಾಂಸ ,
ಮನುಷ್್ನ ಸಂಬಂಧ, ಇವುಗಳನ್ ನಲಲ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಲಲಲ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಅದನೂನ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅದರಂದಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳದಾನುನ ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಹ ೀಳಿಲಲ ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಮಾಕಥಂಡ ೀರ್ಯ ಪ್ುರಾರ್ಣವೂ ಕೂಡಾ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಬಗ ಗ ಇದ ೀ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ

ಹ ೀಳುವಂತ್ : ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಹ ೀಗ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೂೀ; ಎರಡು ಕಾಲ್ಲರುವ ಜೀವಗಳಲ್ಲಲ ಬರಹಮಜ್ಞಾನಿ
ಯಾವ ರೀತ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೂೀ; ಆರ್ಯುಧಗಳಲ್ಲಲ ವಜಾರರ್ಯುಧ ಯಾವ ರೀತ ಶ ರೀಷ್ಠವೀ; ಧ್ಾನ್ಗಳಲ್ಲಲ
ಜವ ಗ ೂೀಧ^ ಹ ೀಗ ಶ ರೀಷ್ಠವೀ ಹಾಗ ೀ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಮಿಗಿಲು.

[^ಇಲ್ಲಲ ‘ರ್ಯವ’ ಎನುನವುದಕ ೆ ಬರ್ತು ಎಂದೂ ಅರ್ಥ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಕನಕದಾಸರು ‘ರಾಮಧ್ಾನ್ಚರತ್ ರ’

ಎಂದು ಒಂದು ಖಂಡಕಾವ್ವನುನ ರಚಿಸದಾಾರ . ಅದರಲ್ಲಲ ಅಕಿೆಗಿಂರ್ತಲೂ ಗ ೂೀಧ ಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು ಸಮರ್ಥನ್
ಮಾಡಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . (ಅದು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅಕಿೆಗ ತ್ಾತ್ಾೆಲ್ಲಕ ಬರ ಬಂದುದರಂದ ಅಕಿೆರ್ಯ
ಬದಲು ಗ ೂೀಧರ್ಯನುನ ಅವಲಂಭಿಸ ಎಂದು ಸಂದ ೀಶ ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ ಬರ ದಿರಲೂ ಬಹುದು. ಆದರ
ಅಂರ್ತಹ ಯಾವುದ ೀ ಪ್ುರಾವ ನಮಗ ತಳಿದಿಲಲ). ರಾಮಧ್ಾನ್ ಚರತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಕಿೆ ಹಾಗೂ ಗ ೂೀಧರ್ಯ
ನಡುವ ದ ೂಡಡ ವಾದ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ . ‘ನ್ಾನು ಶ ರೀಷ್ಠ-ನ್ಾನು ಶ ರೀಷ್ಠ’ ಎನುನವ ವಾದ. ಕ ೂನ್ ಗ
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ತನುನತುದಾ ಧ್ಾನ್ ನ್ಾನು, ಬಡವರಗ ಆಧ್ಾರ ನ್ಾನು, ಅದರಂದಾಗಿ ನ್ಾನ್ ೀ ಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿ ಗ ೂೀಧ ರ್ತನನ ಪಾರಮ್ವನನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಆ ಕಾವ್ದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ
‘ರ್ಯವ’ ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ ಗ ೂೀಧ ಎನುನವ ಅರ್ಥವೂ ಇದ , ಅಕಿೆ ಎನುನವ ಅರ್ಥವೂ ಇದ . ಯಾವುದ ೀ ಧ್ಾನ್
ಇರಬಹುದು. ಹ ೀಗ ಅದು ಶ ರೀಷ್ಠವೀ ಆ ರೀತ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಮಿಗಿಲು ಎಂದು
ಮಾಕಥಂಡ ೀರ್ಯ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತಕಿೆರುವಷ್ುು ಮಹರ್ತಾ ಬ ೀರ ಯಾವ ಶಾಸರಗಳಿಗೂ
ಇಲಲ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 88

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ವಾರ್ಯುಪ್ರೀಕ ತೀsಪಿ ತತ್ ಪ್ರೀಕತಂ ಭಾರತಸ್್ ಪರಶಂಸ್ನ್ಮ್ ।

‘ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಂ ವಾ್ಸ್ಂ ವಿದಿಧ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ಪರರ್ುಮ್ ।
‘ಕ ೂೀ ಹ್ನ್್ಃ ಪುರ್ಣಡರಿೀಕಾಕ್ಾನ್ಮಹಾಭಾರತಕೃದ್ ರ್ವ ೀತ್ ॥೨.೫೧॥

ಏವಂ ಹಿ ಸ್ವಯಶಾಸ ಾೀಷ್ು ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಗುದಿೀರಿತಮ್ ।

ಉಕ ೂತೀsರ್ಯಃ ಸ್ವಯ ಏವಾರ್ಯಂ ಮಾಹಾತಯಕರಮಪೂವಯಕಃ ॥೨.೫೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ, ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷು ಖಂಡದಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ

ಹ ೀಳಿದಾಾರ : “ಕೃಷ್್ದ ಾೈಪಾರ್ಯನಂ ವಾ್ಸಂ ವದಿಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ಪ್ರಭುಮ್”. ‘ಕೃಷ್್ ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರನುನ
(ಅಂದರ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ) ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂದ ೀ ತಳಿ. ಅವರ ೂಮಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆಗದಿದಾರ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ಂಬ ಗರಂರ್ದ ರಚನ್ ಆಗಿರುತುತ್ ುೀ? ಮಹಾಭಾರರ್ತದಂರ್ತಹ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಗರಂರ್ ರಚನ್ ಆಗಬ ೀಕು ಅಂತದಾರ , ಅದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದಲ್ ೀ ಆಗಿರಬ ೀಕು. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಂರ್ತಹ
ಗರಂರ್ವನುನ ರಚನ್ ಮಾಡಲು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಧ್ವಲಲ’. ಇದಕಿೆಂರ್ತ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉರ್ತುಮರ್ತುಿವನುನ ಸಾರುವ ಮಾರ್ತುಗಳು ಬ ೀಕ ೀ? ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎಷ್ುು ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಪ್ರತ್ ್ೀಕ ಪ್ರತ್ ್ೀಕವಾಗಿಯೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ .

ಭಾರತ ೀsಪಿ ರ್ಯಥಾ ಪ್ರೀಕ ೂತೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀsರ್ಯಂ ಕರಮೀರ್ಣತು ।

ತಥಾ ಪರದ್ಶಯಯಷಾ್ಮಸ್ತದ್ಾಾಕ ್ೈರ ೀವ ಸ್ವಯಶಃ ॥೨.೫೩॥

ಅನ್ ೀಕ ಒಳ ಳರ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾರ್ಯಗಳು ನ್ಾಶವಾಗಿರುವುದರಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಹ ೀಗ ಓದಬ ೀಕು

ಎನುನವ ಮಾಗಥದಶಥನ ಇಂದು ನಮಗಿಲಲವಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಕ ೀವಲ ಕಾವ್
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುವಂತ್ಾಗಿದ . ಅಪ್ೂವಥವಾದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ವಾಕ್ಗಳನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ
ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಿದಾಗ ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಮಿಗಿಲು’ ಎನುನವ ಮಾರ್ತು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ “ಈ ಮಹಾ
ಗರಂರ್ವನುನ ಹ ೀಗ ಓದಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನಿಲ್ಲಲ ಪ್ರಚರ್ಯ ಮಾಡಿಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದಿದಾಾರ
ಆಚಾರ್ಯಥರು.

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ಸ್ುರಗುರುಂ ಜಗದ್ ೀಕನಾರ್ಂ ರ್ಕತಪಿರರ್ಯಂ ಸ್ಕಲಲ್ ೂೀಕನ್ಮಸ್ೃತಂ ಚ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 89

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ತ ರಗುರ್ಣ್ವಜಞಯತಮಜಂ ವಿರ್ುಮಾದ್್ಮಿೀಶಂ ವನ ಾೀ ರ್ವಘನಮಮರಾಸ್ುರಸದ್ಧವನ್ಾಯಮ್ ॥ ೨.೫೪ ॥

ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಾರವನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕ ಇದಾಗಿದ . [ಉರ್ತುರದ
ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ದಾಕ್ಷ್ಮಣಾರ್ತ್ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಇದ ೀ ಮೊದಲನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕ]. ಈ
ಶ ್ಲೀಕ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತುಿವನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುರ್ತುದ .
ಈ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ಎರಡು ವಭಾಗ ಮಾಡಿ ಆಚಾರ್ಯಥ ಮಧವರು ಈ ರೀತ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡಿದಾಾರ :

ಪ್ೂವಾಥದಥದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ:
ಜ್ಞಾನ್ಪರದ್ಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ಕಮಲ್ಾವಿರಿಞ್ಾಶವಾಯದಿಪೂವಯಜಗತ ೂೀ ನಿಖಿಲ್ಾದ್ ವರಿಷ್ುಃ ।
ರ್ಕ ಾೈವ ತುಷ್್ತಿ ಹರಿಪರವರ್ಣತಾಮೀವ ಸ್ವಯಸ್್ ಧಮಮಯ ಇತಿ ಪೂವಯವಿಭಾಗಸ್ಂಸ್ಧಃ ॥ ೨.೫೫ ॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಉಪ್ದ ೀಶಕನ್ಾಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಇಡಿೀ ಜಗತುಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಟು ಜ್ಞಾನಪ್ರದಃ.
ಶ್ರಲಕ್ಷ್ಮಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ನಿಕೃಷ್ುವಾದ ಜೀವರ ರ್ತನಕ, ಎಲಲರಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತ
ಜಗದ ೀಕನ್ಾರ್ಃ. ಕ ೀವಲ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಸನನನ್ಾಗುವ ಆರ್ತ ಭಕುಪ್ರರ್ಯಃ*. ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಗಳಿಂದ
ನಮಸೃರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸೆರಸ ಬಾಳುವುದು ಎಲಲರ ಕರ್ತಥವ್.

[*ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕದ ‘ಭಕುಪ್ರರ್ಯ’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣವನುನ ಗಮನಿಸದಾಗ ಇಡಿೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಭಕಿುಗಾಗಿ ದ ೀವರ ಗುರ್ಣ-ಮಹಿಮರ್ಯನೂನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಭಕಿುಗಾಗಿ ನ್ಾವು ಭಗವಂರ್ತನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವುದೂ ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ ].

ಉರ್ತುರಾಧಥದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ :
ನಿದ್ ೂಾೀಯಷ್ಕಃ ಸ್ೃತಿವಿಹಿೀನ್ ಉದ್ಾರಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ಂವಿದ್ುೆರ್ಣಃ ಪರರ್ಮಕೃತ್ ಸ್ಕಲ್ಾತಮಶಕ್ತತಃ ।
ಮೊೀಕ್ ೈಕಹ ೀತುರಸ್ುರೂಪಸ್ುರ ೈಶಾ ಮುಕ ೈವಯನ್ಾಯಃ ಸ್ ಏಕ ಇತಿಚ ೂೀಕತಮಥ ೂೀತತರಾಧ್ ೀಯ॥೨.೫೬ ॥

ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ೈಗುರ್ಣ್ವಜಥರ್ತ. ಅಂದರ ನಿದ ೂೀಥಷ್ಕಃ. ಭಗವಂರ್ತ ಯಾವ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ

ಸುುಷ್ುನ್ಾಗಿಲಲ. ತರಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಆರ್ತನಿಗ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. [ಉದಾಹರಣ ಗ :
ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟುಸರುವ ಜಗರ್ತುನುನ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದರೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತನಿಗ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 90

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಸಂಸಾರದಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದಾದಿ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದಾಾನ್ .

ಎಲಲವನುನ ಮೊದಲು ಮಾಡಿದವನ್ಾದ ಆರ್ತ ಪ್ರರ್ಮಕೃತ್.
ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಸಕಲ್ಾರ್ತಮಶಕಿುಃ. ಸಂಸಾರವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಬಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೂಬಬನ್ ೀ
ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ಕಾರರ್ಣನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಇನಿಾಿಯಾಭಿಮಾನಿ* ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾರನುನ ನಮಸೆರಸುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಅಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ನಮಸೆರಸುತ್ ುೀನ್ .
[ಅಮರಾಸುರಸದಾವನಾಾಮ್ ಎನುನವಲ್ಲಲ “ದ ೈರ್ತ್ರು ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾರನುನ ನಮಸೆರಸದಾಾರ ೂೀ
ಅಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಆದರ
ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ(೯.೧೧) “ ಅವಜಾನಂತ ಮಾಂ ಮೂಢಾ ಮಾನುಷೀಂ ರ್ತನುಮಾಶ್ರರ್ತಮ್” ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಲ್ಲಲ
“ಮನುಷ್್ನಂತ್ ದ ೀಹವುಳಳ ನನನನುನ ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ತರಸೆರಸುತ್ಾುರ ” ಎಂದಿದಾಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್.
ಅಂದರ ದ ೈರ್ತ್ರು ನಮಸಾೆರ ಮಾಡುವುದಿಲಲ ಎಂದರ್ಥ. ಆದಾರಂದ ಇಲ್ಲಲ ಅಸುರ ಎನುನವ ಪ್ದವನುನ
ದ ೈರ್ತ್ರು ಎನುನವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಬಳಸಲಲ. *ಅಸು+ರ ಎನುನವಲ್ಲಲ ಅಸು= ಇಂದಿರರ್ಯಗಳು, ರ=
ರಮರ್ಯಂತ. ಹಾಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಅಸುರ ಎಂದರ ದ ೈರ್ತ್ರಲಲ , ಇನಿಾಿಯಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು]

ನ್ಮ್ತಾಮುಕತಮುರ್ರ್ಯತರ ರ್ಯತಸ್ತತ ೂೀsಸ್್ ಮುಕ ೈರಮುಕ್ತತಗಗಣ ೈಶಾ ವಿನ್ಮ್ತ ೂೀಕಾತ ।

ಇತ್ಂ ಹಿ ಸ್ವಯಗುರ್ಣಪೂತಿಯರಮುಷ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಪರಸಾತವಿತಾ ಪರರ್ಮತಃ ಪರತಿಜಾನ್ತ ೈವ ॥೨.೫೭॥

ಮೀಲ್ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಂಗಳ ಶ ್ಲೀಕದ ಎರಡೂ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಮಸಾೆರ

ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಮುಕುರು, ಮುಕುರಲಲದವರು ಎಲಲರೂ ದ ೀವರಗ ನಮಸಾೆರ
ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಮುಖ ೀನ ಮುಕುರು ಮರ್ತುು ಅಮುಕುರಬಬರಗೂ ದ ೀವರು ಆರಾಧ್ಾ್
ಎನುನವುದನುನ ವಾ್ಸರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ . [ಸದಾ ಎಂದರ ಸದಿಾರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದವರು ಎಂದರ್ಥ.
ಅಂದರ ಮುಕುರು].
[ಹಿೀಗ ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡುವಾಗಲ್ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥರ್ತಾವನುನ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ವನಾಾರ್ತಾವನುನ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆರಾಧ್ರ್ತಾ ವನುನ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಈ ರೀತ ಭಾರರ್ತದ ಮೊದಲ
ಶ ್ಲೀಕವ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಅನುಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಬ ೀಕಾದರ , ಉಳಿದ ಇಡಿೀ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳ ಬಗ ಗ ಹ ೀಳಿಲಲ ಎನುನವುದಾಗಲ್ಲೀ, ಭಗವದಿಗೀತ್ ರ್ಯನುನ ಓದಿರ್ಯೂ ಭಗವಂರ್ತ ನಿಗುಥರ್ಣ
ಎಂದು ವಾದಿಸುವುದಾಗಲ್ಲೀ, ಇತ್ಾ್ದಿ ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅಭಿಪಾರರ್ಯಕ ೆ ವರುದಾವಾಗುರ್ತುದ .]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 91

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

[ಕ ೀವಲ ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕವಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಭಾರರ್ತದ ಇರ್ತರ ಕ ಲವು ಶ ್ಲೀಕಗಳ ಉದಾಹರಣ ರ್ಯನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಮುಂದ ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ಕೃಷ ೂ್ೀ ರ್ಯಜ್ಞ ೈರಿಜ್ತ ೀ ಸ ೂೀಮಪೂತ ೈಃ ಕೃಷ ೂ್ೀ ವಿೀರ ೈರಿಜ್ತ ೀ ವಿಕರಮದಿೂಃ ।
ಕೃಷ ೂ್ೀ ವನ ್ೈರಿಜ್ತ ೀ ಸ್ಮೃಶಾನ ೈಃ ಕೃಷ ೂ್ೀ ಮುಕ ೈರಿಜ್ತ ೀ ವಿೀತಮೊೀಹ ೈಃ ॥೨.೫೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅನುಶಾಸನ ಪ್ವಥದ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಆರನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಈ ಮಾರ್ತು

ಬರುರ್ತುದ *: ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸ ೂೀಮರಸವನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ
ಪ್ೂಜ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಕಾದುವಂರ್ ಕ್ಷತರರ್ಯರಂದಲೂ ಪ್ೂಜ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ವಾನಪ್ರಸಾ್ಶರಮದವರೂ ಕೂಡಾ ಇವನನುನ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾುರ . ಸಂಸಾರದ ಮೊೀಹವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ
ಮುಕುರಂದಲೂ ದ ೀವರು ಪ್ೂಜ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ”.

[*ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುವಂತ್ ಈ ಮಾರ್ತು ಆದಿಪ್ವಥ ಮರ್ತುು ಅನುಶಾಸನಪ್ವಥ ಎರಡರಲೂಲ ಬರುರ್ತುದ .

ಆದರ ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಇದು ಅನುಶಾಸನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
ಸಗುವುದಿಲಲ]
ಸ್ೃಷಾು ಬರಹಾಮದ್ಯೀ ದ್ ೀವಾ ನಿಹತಾ ಯೀನ್ ದ್ಾನ್ವಾಃ ।
ತಸ ೈ ದ್ ೀವಾದಿದ್ ೀವಾರ್ಯ ನ್ಮಸ ತೀ ಶಾಙ್ೆಯಧ್ಾರಿಣ ೀ ॥೨.೫೯॥

ಇದು ಸಭಾಪ್ವಥದ ೪೫ ನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಹದಿನ್ಾರನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕ. ಈ ಶ ್ಲೀಕದ ಮೀಲ್ ೂನೀಟದ ಅರ್ಥ ಹಿೀಗ
ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ : ‘ಯಾರಂದ ಬರಹಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸೃಷುಸಲಾಟುರ ೂೀ, ಯಾರಂದ ದಾನವರು
ಕ ೂಲಲಲಾಟುರ ೂೀ , ಅಂರ್ತಹ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ದ ೀವನ್ಾದ, ಶಾಙ್ಗಥವ ಂಬ ಬಿಲಲನುನ ಧರಸದ ನಿನಗ
ನಮಸಾೆರ’.

[ಈ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ಮೀಲ್ಲನ ಅರ್ಥದಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವ ೀನ್ ೂೀ

ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಜ ೂತ್ ಗ ಇಲ್ ೂಲಂದು ಪ್ರಶ ನ ಮೂಡುರ್ತುದ . ಮೀಲ್ ೂನೀಟದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ :
ಭಗವಂರ್ತ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸೃಷು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ (ಸೃಷ್ಾು ಬರಹಾಮದಯೀ ದ ೀವಾಃ), ದಾನವರನುನ ಸಂಹಾರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ (ನಿಹತ್ಾ ಯೀನ ದಾನವಾಃ) ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಇನ್ ೂನಂದು
ಕಡ ಬರಹಮನ ಮಗನ್ಾದ ಕಾಶ್ಪ್ ಮರ್ತುು ಆರ್ತನ ಪ್ತನ ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ದ ೈರ್ತ್ರು ಹುಟ್ಟುದರು, ಅವರನ್ ನಲಲರನುನ
ಸೃಷು ಮಾಡಿದುಾ ಆ ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದಿದ . ವ ೀದ ೂೀಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಎಲಲರನೂನ ಸೃಷು ಮಾಡುವವನು ಹಾಗೂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 92

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಸಂಹಾರ ಮಾಡುವವನು ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದಿದ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಯಾವುದು ಸರ? ಈ ಶ ್ಲೀಕದ ರ್ತಳಸಾಶ್ಥ

ಅಭಿಪಾರರ್ಯ ಏನು? ಈ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ಸ್ರಷ್ುೃತಾಂ ದ್ ೀವಾನಾಂ ಮುಕ್ತತಸ್ರಷ್ುೃತಾಮುಚ್ತ ೀ ನಾನ್್ತ್ ।

ಉತಪತಿತದ್ ೈಯತಾ್ನಾಮಪಿ ರ್ಯಸಾಮತ್ ಸ್ಮಿಮತಾ ವಿಶ ೀಷ ೂೀsರ್ಯಮ್ ॥೨.೬೦॥

ಅರ್ ಚ ದ್ ೈತ್ಹತಿಸ್ತಮಸ ಸ್ರಾ ನಿರ್ಯತಸ್ಂಸ್ತಿರ ೀವ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ।

ತನ್ುವಿಭಾಗಕೃತಿಃ ಸ್ಕಲ್ ೀಷಾರ್ಯಂ ನ್ಹಿ ವಿಶ ೀಷ್ಕೃತಾ ಸ್ುರದ್ ೈತ್ಗಾ ॥೨.೬೧॥

ತಮಿಮಮೀವ ಸ್ುರಾಸ್ುರಸ್ಞ್ಾಯೀ ಹರಿಕೃತಂ ಪರವಿಶ ೀಷ್ಮುದಿೀಕ್ಷ್ತುಮ್ ।

ಪರತಿವಿರ್ಜ್ ಚ ಭಿೀಮಸ್ುಯೀಧನೌ ಸ್ಾಪರಪಕ್ಷಭಿದ್ಾ ಕರ್ಥತಾ ಕಥಾ ॥೨.೬೨॥

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದೂಾ(ದ ೀಹ ಕ ೂಟುದೂಾ) ದ ೀವರ ೀ, ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದೂಾ ದ ೀವರ ೀ.
ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡುವುದೂ ದ ೀವರ ೀ, ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವುದೂ ದ ೀವರ ೀ. ಈ
ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಗ ೂಂದಲವಲಲ. ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ‘ಸೃಷ್ಾು ಬರಹಾಮದಯೀ ದ ೀವಾಃ’ ಎಂದರ :
ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವುದು ಎಂದರ್ಥವ ೀ ಹ ೂರರ್ತು, ದ ೀಹವನುನ ಕ ೂಡುವುದು
ಎಂದರ್ಥವಲಲ. ಅದ ೀ ರೀತ ‘ನಿಹತ್ಾ ಯೀನ ದಾನವಾಃ’ ಎಂದರ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಹಾಕುವುದು
ಎಂದರ್ಥ. ಹಿೀಗಾಗಿ “ಯಾರು ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುರ ೂೀ, ಯಾರು
ದಾನವರನುನ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ದ ೀವಾದಿ ದ ೀವನ್ಾದ ಶಾಙ್ಗಥಧ್ಾರ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ
ನಮಸಾೆರ” ಎನುನವುದು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದ ನಿಜವಾದ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ. ಇದು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ ರ್ಯ
ಸಾರ. ಇಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ‘ಸುರ’ ಮರ್ತುು ‘ದ ೈರ್ತ್’ ಎನುನವ ಪ್ದದ ಅರ್ಥವನುನ ಕ ೀವಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು
ದಾನವರು ಎಂದು ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳದ ೀ, ಸಾತುಿಕರು ಮರ್ತುು ತ್ಾಮಸರು ಎಂಬ ಅರ್ಥದಿಂದಲೂ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು.

ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ‘ಸ್ೃಷಾು ಬರಹಾಮದ್ಯೀ ದ್ ೀವಾ ನಿಹತಾ ಯೀನ್ ದ್ಾನ್ವಾಃ’ ಎನುನವುದು
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಂಗರಹ ಸಾರಾಂಶ(synopsis). ‘ಸ್ೃಷಾು ಬರಹಾಮದ್ಯೀ ದ್ ೀವಾಃ’ ಎನುನವುದು
ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಸೂಚಿಸದರ , ‘ನಿಹತಾ ಯೀನ್ ದ್ಾನ್ವಾಃ’ ಎನುನವುದು ದುಯೀಥಧನನುನ
ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ . ಎರಡಾಗಿ ವಭಾಗಗ ೂಂಡಿರುವ ಇಡಿೀ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಒಂದು ಕಡ ಭಿೀಮಸ ೀನನ
ಪ್ಕ್ಷದವರದಾಾರ ಹಾಗೂ ಇನ್ ೂನಂದು ಕಡ ದುಯೀಥಧನನ ಪ್ಕ್ಷದವರದಾಾರ . ಭಿೀಮನ ಪ್ಕ್ಷ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 93

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಸಮಮರ್ತವಾದ ಪ್ಕ್ಷವಾದರ , ದುಯೀಥಧನನ ಪ್ಕ್ಷ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಸಮಮರ್ತವಲಲದ ಪ್ಕ್ಷ. ಈ ರೀತ ಇಡಿೀ

ಜಗರ್ತುನುನ ಎರಡಾಗಿ ವಭಾಗ ಮಾಡಿ, ಅದರ ಗತ ಅಂತಮವಾಗಿ ಏನ್ಾಗುರ್ತುದ ಎನುನವುದನುನ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ಂಬ ಕಥ ರ್ಯ ಆಧ್ಾರದ ಮೀಲ್ ವ ೀದವಾ್ಸರು ವವರಸದಾಾರ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಈ ಶ ್ಲೀಕದಿಂದ
ಎರಡು ಸಂಗತ ಸದಾವಾಗುರ್ತುದ : ಒಂದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ ಹಾಗೂ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಾತುಿಕ
ಹಾಗೂ ತ್ಾಮಸರ ಗತ ವ ೈವಧ್. ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ೂವಥಭಾಗದಲ್ ಲೀ ಬಂದಿರುವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಜಗತುನ
ನಡ ಮರ್ತುು ಭಗವಂರ್ತನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುವ ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ .

ನ್ಮೊೀ ರ್ಗವತ ೀ ತಸ ೈ ವಾ್ಸಾಯಾಮಿತತ ೀಜಸ ೀ ।

ರ್ಯಸ್್ ಪರಸಾದ್ಾದ್ ವಕ್ಾಯಮಿ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಕಥಾಮಿಮಾಮ್ ॥೨.೬೩॥

ಇದು ಆದಿಪ್ವಥದ ಒಂದನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ೩೨ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕ. [ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಇಂದಿನ ಪಾಠದಲೂಲ ಲಭ್ವದ ].
ಇಲ್ಲಲ ಸೂರ್ತ ಪ್ುರಾಣಿಕರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಅಮಿರ್ತವಾದ ಗುರ್ಣಗಳುಳಳ ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ
ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ನಮಸಾೆರ. ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ”
ಎಂದು. ಈ ಮಾತನಿಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಇದು ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕ ೀಂದಿರೀಕರಸರುವ ಗರಂರ್ ಎನುನವುದು
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ವಾಸ್ುದ್ ೀವಸ್ುತ ರ್ಗವಾನ್ ಕ್ತೀತಿತಯತ ೂೀsತರ ಸ್ನಾತನ್ಃ ।

ಪರತಿಬಮಬಮಿವಾsದ್ಶ ೀಯ ರ್ಯಂ ಪಶ್ನಾಾತಮನಿ ಸ್ತಮ್ ॥೨.೬೪॥

ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾರಚಿೀನನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು

ಕಿೀತಥರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಯಾವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ರ್ತಮಮ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಎಂದು ಕಾರ್ಣುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಅಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಿಂದ ಪ್ರತಪಾಧ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
[ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ಒಂದು ಕನನಡಿ. ಅದರಲ್ಲಲ ನಮಮ ಪ್ರಸರ, ನ್ಾವು ಮರ್ತುು ನಮಮ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಗ ೂೀಚರಸುತ್ಾುನ್ . ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಯಾವ ಕಾಲದ ಹಿನ್ ನಲ್
ಇಟುುಕ ೂಂಡು ನ್ ೂೀಡಿದರೂ ಕೂಡಾ ಆ ಕಾಲದ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಗ ೂೀಚರಸುರ್ತುದ . ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಸಾಾರಸ್].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 94

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ನಾಸತ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್ಮಂ ನ್ ರ್ೂತಂ ನ್ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ।

ಏತ ೀನ್ ಸ್ತ್ವಾಕ ್ೀನ್ ಸ್ವಯತಾ್ಯನ್ ಸಾಧಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೨.೬೫॥
ಆದ್್ನ್ತಯೀರಿತ್ವದ್ತ್ ಸ್ ರ್ಯಸಾಮದ್ ವಾ್ಸಾತಮಕ ೂೀ ವಿಷ್ು್ರುದ್ಾರಶಕ್ತತಃ ।
ತಸಾಮತ್ ಸ್ಮಸಾತ ಹರಿಸ್ದ್ುೆಣಾನಾಂ ನಿಣಿೀಯತಯೀ ಭಾರತಗಾ ಕಥ ೈಷಾ॥೨.೬೬॥

ನ್ಾಸು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಸಮಂ.. ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಆದಿಪ್ವಥದ ಮೊದಲನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ೩೪ನ್ ರ್ಯ

ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಸಮ ಈಗಿಲಲ, ಹಿಂದಿಲಲ, ಮುಂದ ಬರುವುದಿಲಲ. ಭಗವಂರ್ತನಿಗ
ಸಮ ಎನಿಸರುವ ಇನ್ ೂನಬಬ ವ್ಕಿುರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಎಂದೂ ಕಾರ್ಣಲು ಸಾಧ್ವಲಲ’. “ಈ ರೀತಯಾದ ವ ೀದಕ ೆ
ಸಮಮರ್ತವಾದ ಸರ್ತ್ವಾಕ್ದಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಅರ್ಥ ಪ್ರಯೀಜನವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಸೂರ್ತಪ್ುರಾಣಿಕರು
ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ..

ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ ಎರಡರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಇದನುನ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅದರಂದಾಗಿ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸದುಗರ್ಣಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿಯೀ ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ಹ ೂರಟ್ಟದ ಎಂದಿದಾಾರ
ಆಚಾರ್ಯಥರು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ವು. ಈಗ ಇಲ್ಲಲ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಧ್ ಭಾಗದಲ್ಲಲರುವ ಕ ಲವು ವಾಕ್ಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖ ಮಾಡುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :]

ಸ್ತ್ಂ ಸ್ತ್ಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ತ್ಮುದ್ ಧೃತ್ ರ್ುಜಮುಚ್ತ ೀ ।

ವ ೀದ್ಶಾಸಾಾತ್ ಪರಂ ನಾಸತ ನ್ ದ್ ೈವಂ ಕ ೀಶವಾತ್ ಪರಮ್ ॥೨.೬೭॥

ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಶ್ಷ್ುದಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಹದಿನ್ ೈದನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕ. ಇಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರು
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಇದು ಸರ್ತ್, ಇದು ಸರ್ತ್, ಇದು ಸರ್ತ್. ಭುಜಗಳನುನ ಮೀಲ್ ತು ಹ ೀಳುತ್ ೀು ನ್ .
ವ ೀದಶಾಸರಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಶಾಸರವಲಲ, ಕ ೀಶವನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ದ ೈವವಲಲ” ಎಂದು. ಇದ ೀ
ರೀತಯಾದ ಮಾರ್ತು ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡದಲೂಲ ಬರುರ್ತುದ . [೨೨೩.೭೯]

ಆಲ್ ೂೀಢ್ಃ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಿ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಚ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ ।

ಇದ್ಮೀಕಂ ಸ್ುನಿಷ್ಪನ್ನಂ ಧ್ ್ೀಯೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೨.೬೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 95

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಈ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅನುಶಾಸನ ಪ್ವಥದ ೧೮೬ನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಹನ್ ೂನಂದನ್ ೀ
ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳನುನ ಪ್ುನಃಪ್ುನಃ ಬಿಡಿಸ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ನಮಗ
ಗ ೂೀಚರವಾಗುವುದು: ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಗಮ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ , ಅವನು ವಚಿಂರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವ ಸರ್ತ್.
ಹಿೀಗ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಮತ್ ು ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ನ್ ೂೀಡುರ್ತುಲ್ ೀ ಇರುತ್ ುೀವ . ಇಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ತಳಿಸಕ ೂಡುವುದಕ ೆ ಹ ೂರಟ್ಟರುವ ಗರಂರ್ ಮಹಾಭಾರರ್ತ.

[“ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲು, ಇದು ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ” ಎಂದು

ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯಥರೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಮಮ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

ಸ್ಮತತಯವ್ಃ ಸ್ತತಂ ವಿಷ್ು್ವಿಯಸ್ಮತತಯವ್ೀ ನ್ ಜಾತುಚಿತ್ ।

ಸ್ವ ೀಯ ವಿಧಿನಿಷ ೀಧ್ಾಃ ಸ್ು್ರ ೀತಯೀರ ೀವ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ॥೨.೬೯॥

ಈ ಶ ್ಲೀಕ ನ್ಾರದ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲದ [೪.೨.೨೩] ಮರ್ತುು ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡದಲ್ಲಲರ್ಯೂ

ಇದ [೭೧.೧೦೦]. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಯಾವಾಗಲೂ ಸಮರಣ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಯಾವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿರ್ಯೂ
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಮರ ರ್ಯಬಾರದು. ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ವಧ ಹಾಗೂ ನಿಷ್ ೀಧಗಳು ಇದಕಾೆಗಿಯೀ ಇದ .
[‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸಮರಣ ಮಾಡಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮರ ರ್ಯದಿರ’ ಅನನಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ಶಾಸರದ ಬ ೀರ ಬ ೀರ
ವಧ್ಾನಗಳಿವ . ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ‘ಈ ರೀತ ಆಚರಣ ಮಾಡಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದರ ಹಿಂದ ಇರುವ
ಸಂದ ೀಶವ ೀ ಇದು. ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ ರ್ತಂರ್ತರಸಾರ ಸಂಗರಹದ ನ್ಾಕನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಶೌಚ ಅಂದರ ಮಡಿ, ಆಸನ ಅಂದರ : ಕುಳಿರ್ತುಕ ೂಳುಳವ ಬಗ . ಇವ ಲಲವೂ ಕ ೀವಲ
ಉಪ್ಕರರ್ಣ[instrument]. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮರ ರ್ತು ಕ ೀವಲ ಮಡಿ ಮಾಡಿದರ ಪ್ುರ್ಣ್ ಬರುವುದಿಲಲ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ನ್ ನ್ ರ್ಯುವುದಕಾೆಗಿ ಹಾಗೂ ಅವನನುನ ಮರ ರ್ಯದಿರಲು ಉಪ್ಕರರ್ಣವಾಗಿ ಈ ಎಲಲವನೂನ
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸರಾಗಿ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿರುವುದು ಎಂದು ಹ ೀಳುವ

ಹಲವಾರು ಪ್ರಮಾರ್ಣಗಳಿವ . ಅದರಲ್ಲಲ ಕ ಲವಂದನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ೀಲ ಖಿಸದಾಾರ .

ಕ ೂೀ ಹಿ ತಂ ವ ೀದಿತುಂ ಶಕ ೂತೀ ಯೀ ನ್ ಸಾ್ತ್ ತದಿಾಧ್ ೂೀsಪರಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 96

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ತದಿಾಧಶಾಾಪರ ೂೀ ನಾಸತ ತಸಾಮತ್ ತಂ ವ ೀದ್ ಸ್ಃ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ॥೨.೭೦॥

ಕ ೂೀ ಹಿ ತಂ ವ ೀದಿತುಂ ಶಕ ೂತೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಮನಾಮರ್ಯಮ್ ।

ಋತ ೀ ಸ್ತ್ವತಿೀಸ್ೂನ ೂೀಃ ಕೃಷಾ್ದ್ ವಾ ದ್ ೀವಕ್ತೀಸ್ುತಾತ್ ॥೨.೭೧॥

ಸಾಾರಸ್ವಾಗಿರುವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಇಂದು ಸಗುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ದ ೀವರನುನ

ತಳಿರ್ಯಲು ಯಾರಗ ಸಾಧ್? ದ ೀವರಂರ್ತವನು ಇನ್ ೂನಬಬ ಇದಿಾದಾರ ದ ೀವರನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ
ತಳಿದಿರುತುದ.ಾ ದ ೀವರಂರ್ತವನು ಇನ್ ೂನಬಬ ಇಲಲ, ಅದರಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ಯಾರೂ ತಳಿದಿಲಲ.
ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಮರ್ಥನು? ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಬಿಟುು,
ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಬಿಟುು.
ಈ ರೀತ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಎಂದು ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .
[ವ ೀದವಾ್ಸರು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂದು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ಹ ೀಳುರ್ತುವ . ಆದರ ವ ೀದವಾ್ಸರು
ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಅಲಲ ಎಂದು ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವವರದಾಾರ . ಹಾಗ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡಿದಾಗ
ಒಂದು ಸಮಸ ್ಯಾಗುರ್ತುದ . ವ ೀದವಾ್ಸರು ಗಿೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಿದಾನ್ ನೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ೂೀ
ಅರ್ವಾ ವ ೀದವಾ್ಸರೂ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ೂೀ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನಗಳು ಎದುರಾಗುರ್ತುವ . ಇದಕ ೆ ಪ್ುರಾರ್ಣದ
ಉರ್ತುರ: ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂಬುದಾಗಿದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಇಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ
ಎನುನವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖ ಮಾಡಿದಾಾರ ]

ಅಪರಮೀಯೀsನಿಯೀಜ್ಶಾ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಕಾಮಗಮೊೀ ವಶ್ೀ ।

ಮೊೀದ್ತ ್ೀಷ್ ಸ್ದ್ಾ ರ್ೂತ ೈಬಾಯಲಃ ಕ್ತರೀಡನ್ಕ ೈರಿವ ॥೨.೭೨॥

ಸಭಾಪ್ವಥದ ೬೧ನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ . ದ ೀವರನುನ ಪ್ೂತಥ ತಳಿರ್ಯಲು

ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಧ್ವಲಲ. ದ ೀವರನುನ ‘ಈ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡು’ ಎಂದು ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡಲು
ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಧ್ವಲಲ. ರ್ತನನ ಇಚ ಚಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಆರ್ತನಿರುತ್ಾುನ್ (ಸ ಾೀಚೆಗಾಮಿ). ಉಳಿದ ಎಲಲರೂ
ಆರ್ತನ ವಶದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ . ಇಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಮಗುವನ್ ೂಂದಿಗ ಆಟವಾಡುವಂತ್ ಸದಾ ನಮಮ
ಜ ೂತ್ ಆಟವಾಡುತುರುತ್ಾುನ್ (ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚ ನಿವಥಹಣ , ಸೃಷು-ಸ್ತ-ಪ್ರಳರ್ಯ, ಎಲಲವೂ ಆರ್ತನಿಗ ೂಂದು
ಕಿರೀಡ ). ಅದರಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಈ ಜಗದ ಎಲ್ಾಲ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುದಾಾನ್ ಎನುನವುದು
ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 97

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ನ್ ಪರಮಾತುಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶಕ ೂ್ೀsರ್ಯಂ ಮಧುಸ್ೂದ್ನ್ಃ ।

ಪರಮಾತ್ ಪರಮೀತಸಾಮದ್ ವಿಶಾರೂಪಾನ್ನ ವಿದ್್ತ ೀ ॥೨.೭೩॥

ನ ಪ್ರಮಾರ್ತುಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ... ಎನುನವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೬೧.೩೪], ಹರವಂಶದ

ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೧೦೨.೩೮], ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ [ಉಪ ೀ.ಪಾ.೭೩.೯೪.-೫], ವಾರ್ಯುಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ
[ಉರ್ತುರಾದ ೀಥ.೩೬.೯೪.೫] ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ರ್ಯೂ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ .
‘ದ ೀವರನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ನಮಗ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಲು ಆಗುವುದಿಲಲ. ದ ೀವರನುನ ಯಾವುದ ೀ ಕ ಲಸದಲ್ಲಲ
ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿ ತ್ ೂಡಗಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ದ ೀವರನುನ ಇಷ್ ುೀ ಎಂದು ಅಳ ರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಈ
ಪ್ರಪ್ಂಚವನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ರ್ತರ್ತುಿವಲಲ’. ಇದು
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು. ಅದರಂದ ಎಲಲರೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಬ ೀಕು.

[ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಗರಂರ್ವನುನ ಓದುವಾಗ ಪ್ದ ೀಪ್ದ ೀ ಯಾವ ವಚಾರಕ ೆ ಅಲ್ಲಲ ಹ ಚುಚ ಗಮನ
ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ಎನುನವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಅದರಂತ್ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾಕ ೆೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ಚಿಚನ ಒರ್ತುು ಕ ೂಟ್ಟುರುವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಅದು ಕ ೀವಲ ಕಥ
ಅರ್ವಾ ಇತಹಾಸವಲಲ ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ].

ವಸ್ುದ್ ೀವಸ್ುತ ೂೀ ನಾರ್ಯಂ ನಾರ್ಯಂ ಗಭ ೀಯsವಸ್ತ್ ಪರರ್ುಃ ।

ನಾರ್ಯಂ ದ್ಶರಥಾಜಾಞತ ೂೀ ನ್ಚಾಪಿ ಜಮದ್ಗಿನತಃ ॥೨.೭೪॥

ಜಾರ್ಯತ ೀ ನ ೈವ ಕುತಾರಪಿ ಮಿರರ್ಯತ ೀ ಕುತ ಏವ ತು ।

ನ್ ವ ೀಧ್ ೂ್ೀ ಮುಹ್ತ ೀ ನಾರ್ಯಂ ಬಧ್ತ ೀ ನ ೈವ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ।
ಕುತ ೂೀ ದ್ುಃಖಂ ಸ್ಾತಂತರಸ್್ ನಿತಾ್ನ್ಂದ್ರ್ಯಾರೂಪಿರ್ಣಃ ॥೨.೭೫॥

ಈಶನ್ನಪಿ ಹಿ ದ್ ೀವ ೀಶಃ ಸ್ವಯಸ್್ ಜಗತ ೂೀ ಹರಿಃ ।

ಕಮಾಮಯಣಿ ಕುರುತ ೀ ನಿತ್ಂ ಕ್ತೀನಾಶ ಇವ ದ್ುಬಯಲಃ ॥೨.೭೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 98

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಇವನು ವಸುದ ೀವನ ಮಗನಲಲ. ಇವನು ಯಾರ ಬಸುರನಲೂಲ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಇವನು ದಶರರ್ನಿಂದ ಹುಟುಲ್ಲಲಲ.
ಜಮದಗಿನಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಹುಟುಲ್ಲಲಲ. ರಾಮನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ, ಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿ ಸರ್ತು, ರ್ಯುದಾಗಳಲ್ಲಲ ಬಾರ್ಣ
ಚುಚಿಚಕ ೂಂಡು ನ್ ರ್ತುರು ಬರುವಂತ್ ತ್ ೂೀರಸದ, ರ್ಯಶ ್ೀದ ಇವನನುನ ಹಗಗದಿಂದ ಕಟ್ಟುದಳು, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ
ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ವಸುುರ್ತಃ ದ ೀವರಗ ಇದಾ್ವುದೂ ಇಲಲ.

ಇವನು ಹುಟುುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಹುಟುುವುದ ೀ ಇಲಲ ಎಂದಾದ ಮೀಲ್ ಸಾರ್ಯುವ ಪ್ರಶ ನ ಎಲ್ಲಲಂದ? ಇವನನುನ
ಸೀಳಲ್ಾಗುವುದಿಲಲ. ಇವನು ಜ್ಞಾನವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ. ಯಾರೂ ಇವನನುನ ಬಂಧಸಲ್ಾಗುವುದಿಲಲ.
ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ, ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ದುಃಖವಾದರೂ ಎಲ್ಲಲಂದ?
ಯಾವ ರೀತ ನ್ ೂಗವನುನ ಹ ೂರ್ತುು, ನ್ ೀಗಿಲ್ಲಗ ಒಳಗಾಗಿ ಎರ್ತುು ಕ ಲಸ ಮಾಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ
ಮನುಷ್್ನಿಗ ರ್ತನನ ಕಮಥವನುನ ಅನುಭವಸಲು ಇಷ್ುವರುರ್ತುದ ೂೀ ಇಲಲವೀ, ಆದರ ಅದನುನ
ಅನುಭವಸಯೀ ಅನುಭವಸುತ್ಾುನ್ . ಮನುಷ್್ರೂಪ್ ಅವತ್ಾರಯಾಗಿದಾಾಗ ಮನುಷ್್ರಂತ್
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವ ಭಗವಂರ್ತ, ತ್ಾನು ಅನಿವಾರ್ಯಥ ಕಮಥಗಳನುನ ಅನುಭವಸುತುರುವ ಮಾನವನಂತ್
ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀರಾಮ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಗ ೂೀಳಾಡುವುದು, ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ಅನಿವಾರ್ಯಥ ಕಮಥಗಳನುನ ಅನುಭವಸುವುದು,ಇತ್ಾ್ದಿ] ಆದರ ಇವ ಲಲವೂ ಕ ೀವಲ ತ್ ೂೀರಕ ಅಷ್ ುೀ.

ನಾsತಾಮನ್ಂ ವ ೀದ್ ಮುಗ ೂಧೀsರ್ಯಂ ದ್ುಃಖಿೀ ಸೀತಾಂ ಚ ಮಾಗೆಯತ ೀ ।

ಬದ್ಧಃ ಶಕರಜತ ೀತಾ್ದಿ ಲ್ಲೀಲ್ ೈಷ್sಸ್ುರಮೊೀಹಿನಿೀ ॥೨.೭೭॥

ಮುಹ್ತ ೀ ಶಸ್ಾಪಾತ ೀನ್ ಭಿನ್ನತಾಗ್ ರುಧಿರಸ್ರವಃ ।

ಅಜಾನ್ನ್ ಪೃಚಛತಿ ಸಾಮನಾ್ನ್ ತನ್ುಂ ತ್ಕಾತವ ದಿವಂ ಗತಃ ॥೨.೭೮॥

ಇತಾ್ದ್್ಸ್ುರಮೊೀಹಾರ್ಯ ದ್ಶಯಯಾಮಾಸ್ ನಾಟ್ವತ್ ।

ಅವಿದ್್ಮಾನ್ಮೀವ ೀಶಃ ಕುಹಕಂ ತದ್ ವಿದ್ುಃ ಸ್ರಾಃ ॥೨.೭೯॥

ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಬರಹಮ ರುದಾರದಿಗ ಳ ಲಲರೂ ಬಂದು “ನಿೀನು ಸಾಕ್ಷಾತ್

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಗ, ಶ್ರೀರಾಮ: “ನನಗಂರ್ತೂ ನ್ಾನು ಕ ೀವಲ ಮನುಷ್್ ಅನಿನಸುತುದ ”
ಎನುನತ್ಾುನ್ (ಆತ್ಾಮನಂ ಮಾನುಷ್ಂ ಮನ್ ್ೀ - ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ ೧೨೦.೧೧). ಶ್ರೀರಾಮ ಬಹಳ ದುಃಖಪ್ಟುು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 99

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹುಡುಕುವುದನುನ ನ್ಾವು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . “ಓ ಮರಗಳ ೀ, ಹ ೀಳಿ, ನನನ ಸೀತ್
ಎಲ್ಲಲ” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮ ಅಳುತ್ಾುನ್ ! ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಬಾರ್ಣದ ಬಂಧನಕ ೆ ರಾಮ ಒಳಗಾಗುತ್ಾುನ್ ! ಇವ ೀ
ಮೊದಲ್ಾದ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳು ಅಸುರರಗ ಮೊೀಹವನುನ ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ ಮಾರ್ತರ ಇದ .
ಶಸರದ ಹ ೂಡ ರ್ಯುವಕ ಯಿಂದ ಪ್ರಜ್ಞ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಅವನ ಚಮಥ ಸೀಳುರ್ತುದ . ರಕು ಹರರ್ಯುರ್ತುದ .
ಅರರ್ಯದ ೀ ಏಕ ಹಿೀಗಾಯಿರ್ತು? ಏನ್ಾಯಿರ್ತು? ನನಗಿದು ಗ ೂತುಲಲ, ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿ, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ
ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು ಸಾಗಥಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ (ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ),
ಇತ್ಾ್ದಿ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳು ಕ ೀವಲ ಅಸುರರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ. ಎಲಲವೂ ಒಳ ಳರ್ಯ ನ್ಾಟ್ದಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸದ ಹಾಗ .

ನ್ಾಟ್ವನುನ ನ್ಾವು ಸರಯಾಗಿ ಗಮನವಟುು ನ್ ೂೀಡಿದರ , ಆ ನಟನಲ್ಲಲ ಒಳ ಳರ್ಯ ಪ್ರತಭ ಇದಾರ , ನ್ಾವು
ಎಲಲವನೂನ ಮರ ರ್ತು ಬಿಡುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಅಳುತ್ ುೀವ , ನ್ ೂೀವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ ುೀವ . ಇದು ಹ ೀಗ ೂೀ,
ಹಾಗ ಯೀ ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತ ನಟನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಆ ರೀತ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ . ಭಗವಂರ್ತನ ಈ ಲ್ಲೀಲ್
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿದಿದ .

[ಮೂಲಭೂರ್ತವಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಈ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯ ಹಿಂದ ಎರಡು ಉದ ಾೀಶವದ . (೧). ಅಸುರರಗ ಮೊೀಹವನುನ
ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ. (೨). ಸಜಜನರಗ ದುಃಖ ಬಂದಾಗ ಅವರು ರ್ತಮಮ ಬಾಳನುನ ತ್ಾವು ಹ ೀಗ
ನಿರ್ಯಂತರಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನವ ಪಾಠಕಾೆಗಿ. ಎಂರ್ತಹ ಪ್ರಸ್ರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಧಮಥದಿಂದ ಹಿಂದ
ಸರರ್ಯದ ೀ ಮುಂದುವರರ್ಯುವುದು ಹ ೀಗ ಎನುನವುದನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ನಮಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾನ್ .
ಅಶಕುರಾದ ಸಜಜನರಗ ಇದು ಮಾಗಥದಶಥನವಾದರ ಅಯೀಗ್ರಗ ಮೊೀಹನ. ಈ ರೀತ ಎರಡು
ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಿರಯಗಳು ಇವ ಎನುನವುದು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ತಳಿದಿದ . ಆದರ
ಅಸುರರಗ ಅದು ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ. ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಯೀಗ್ರಗ ಹ ೀಳಿದಾಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಅಯೀಗ್ರು
ಹ ೀಳಿದರೂ ನಂಬುವುದಿಲಲ. ತ್ಾರರ್ತಮ್ಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಎಲಲವೂ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ].

ಪಾರದ್ುಭಾಯವಾ ಹರ ೀಃ ಸ್ವ ೀಯ ನ ೈವ ಪರಕೃತಿದ್ ೀಹಿನ್ಃ ।

ನಿದ್ ೂಾೀಯಷಾ ಗುರ್ಣಸ್ಮೂಪಣಾ್ಯ ದ್ಶಯರ್ಯನ್ಾನ್್ಥ ೈವ ತು ॥೨.೮೦॥

ದ್ುಷಾುನಾಂ ಮೊೀಹನಾತಾ್ಯರ್ಯ ಸ್ತಾಮಪಿ ತು ಕುತರಚಿತ್ ।

ರ್ಯಥಾಯೀಗ್ಫಲಪಾರಪ ಾೈ ಲ್ಲೀಲ್ ೈಷಾ ಪರಮಾತಮನ್ಃ ॥೨.೮೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 100

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಇವ ಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾರದುಭಾಥವಗಳು. ಅಂದರ ಇದಾದ ಾೀ ಅಭಿವ್ಕು ಆಗಿದುಾ ಅಷ್ ುೀ. ಭಗವಂರ್ತನ
ಯಾವ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ವೂ ಕೂಡಾ ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿಲಲ.
ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳೂ
ರ್ತುಂಬಿವ . ಆದರ ಸಂದಭಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಯಾವ ರೀತಯಾಗಿ ಇದ ಯೀ ಅದಕ ೆ ವರುದಾವಾದ
ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮನುನ ತ್ಾವು ತ್ ೂೀರಕ ೂಳುಳರ್ತುವ . ಇದ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ದುಷ್ುರ ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥಕಾೆಗಿ.
ಸಜಜನರಗೂ ಕ ಲವಮಮ ಮೊೀಹವಾಗಲ್ಲೀ ಅಂರ್ತ ಈ ರೀತ ತ್ ೂೀರಸುವುದಿದ . ಅವರವರಗ ಯೀಗ್ವಾದ
ಫಲ ಆಗಲ್ಲೀ ಎಂದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ತ್ ೂೀರುವ ಲ್ಲೀಲ್ ಇದಾಗಿದ .

[ಏಕ ನ್ಾವು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ , ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಕ ೀವಲ ಒಬಬ ಆದಶಥ ಮಾನವ ಎಂದು ಸಾೀಕರಸಬಾರದು
ಎಂದು ಕ ಲವರು ಪ್ರಶ ನ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಏಕ ಮೀಲ್ ಹ ೀಳಿದ ರೀತರ್ಯಲ್ ಲೀ ಸಾೀಕರಸಬ ೀಕು ಎನುನವುದು
ಇವರ ಪ್ರಶ ನ. ಎಲಲರೂ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡಿರುವ, ಎಲಲವುದರ ಸಾರಭೂರ್ತವಾಗಿರುವ, ಎಲಲರೂ ಶ ರೀಷ್ಠ ಗರಂರ್
ಎಂದು ಒಪ್ಾಕ ೂಂಡಿರುವ ಭಗವದಿಗೀತ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರವದ . ಗಿೀತ್ ರ್ಯ ಕ ಲವು ಶ ್ಲೀಕಗಳನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ].

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತ ೀsಹಂ ಸ್ವಿಜ್ಞಾನ್ಮಿದ್ಂ ವಕ್ಾಯಮ್ಶ ೀಷ್ತಃ ।

ರ್ಯಜಾಞಾತಾಾ ನ ೀಹ ರ್ೂಯೀsನ್್ಜಾಞಾತವ್ಮವಶ್ಷ್್ತ ೀ ॥೨.೮೨॥

ಅಹಂ ಕೃತುನಸ್್ ಜಗತಃ ಪರರ್ವಃ ಪರಳರ್ಯಸ್ತಥಾ ।

ಮತತಃ ಪರತರಂ ನಾನ್್ತ್ ಕ್ತಞಚಾದ್ಸತ ಧನ್ಞ್ಞರ್ಯ ॥೨.೮೩॥

ಇಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅಜುಥನನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದ ನನನ ಹಿರಮರ್ಯನುನ ಅದರ ಬಿರ್ತುರದ ಜತ್ ಗ
ನಿನಗ ನ್ಾನು ಪ್ೂತಥಯಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ . ಇದನುನ ತಳಿದರ ಮತ್ ು ಈ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬ ೀರ
ತಳಿರ್ಯುವಂರ್ತದ ಾೀನೂ ಉಳಿದಿರುವುದಿಲಲ” ಎಂದು. ಯಾವುದನುನ ತಳಿದರ ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ೂೀ
ಅಂರ್ತಹ ವಜ್ಞಾನದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಜ್ಞಾನವನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ಎಂದಿದಾಾನ್
ಶ್ರೀಕೃಷ್್.[ಭಗವದಿಗೀತ್ : ೭.೨]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 101

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನ್ ೀ ಜಗದ ಎಲ್ಾಲ ಹುಟುು-ಸಾವುಗಳಿಗ ಕಾರರ್ಣನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ನ್ಾನು ಜಗತುಗ
ಜನಕನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ಜಗತುನ ಸಂಹಾರಕನೂ ಆಗಿದ ೀಾ ನ್ .(ಭಗವದಿಗೀತ್ ೭.೬), ಓ ಧನಂಜಯಾ, ನನಗಿಂರ್ತ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ಪ್ರರ್ತರ ವಸುು ಇಲಲವ ೀ ಇಲಲ”(ಭಗವದಿಗೀತ್ ೭.೭)

ಅವಜಾನ್ನಿತ ಮಾಂ ಮೂಢಾ ಮಾನ್ುಷೀಂ ತನ್ುಮಾಶ್ರತಮ್ ।

ಮೊೀಘಾಶಾ ಮೊೀಘಕಮಾಮಯಣ ೂೀ ಮೊೀಘಜ್ಞಾನ್ ವಿಚ ೀತಸ್ಃ ।
ರಾಕ್ಷಸೀಮಾಸ್ುರಿೀಂ ಚ ೈವ ಪರಕೃತಿಂ ಮೊೀಹನಿೀಂ ಶ್ರತಾಃ ॥೨.೮೪॥

“ಮನುಷ್್ರಂತ್ ದ ೀಹವನುನ ಧರಸರುವ ನನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮೂಢರು ರ್ತಪಾಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ ” [ಭಗವದಿಗೀತ್

೯.೧೧]. (ನ್ಾನು ಮನುಷ್್ ಆಕಾರದಲ್ಲಲರುತ್ ುೀನ್ . ಆಗ ಮೂಢರು ನನನನುನ ರ್ತಪಾಾಗಿ ಅಜ್ಞಾನಿ,
ಪಾರಕೃರ್ತದ ೀಹಿ,..ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ ) ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿದಾಾನ್ .

ಇವರ ಆಸ ಈಡ ೀರದು. ಕಮಥಗಳು ಫಲ್ಲಸವು. ತಳಿವು ಮಾರ್ಯವಾಗುವುದು. ಅವರು ಬಗ ಗ ೀಡಿಗಳು;

ಮರುಳುಗ ೂಳಿಸುವ, ರಕೆಸರ –ಅಸುರರ ತ್ಾಮಸ ಸಾಭಾವಕ ೆ ಒಳಗಾದವರು[ಭಗವದಿಗೀತ್ ೯.೧೨]
‘ಭಗವಂರ್ತ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ ಸಾರೂಪ್, ಆರ್ತನಿಗ ಪಾಂಚಭೌತಕ ಶರೀರ ಇಲಲ’ ಎನುನವ ವಚಾರವನುನ ಕೃಷ್್ ಇಲ್ಲಲ
ಒರ್ತುು ಕ ೂಟುು ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ . “ದ ೀವರಗ ನಮಮಂತ್ ಪಾಂಚಭೌತಕ ಶರೀರ ಇದ -ಅನುನವ ಚಿಂರ್ತನ್ ಯೀ
ಪಾರ್ತಕದ ದಾರ” ಎಂದಿದಾಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್. ಏಕ ಂದರ ಹಾಗ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವವರು ಸಾತಾಕರಾಗಿರುವುದಿಲಲ.
ಅವರು ಎಂದೂ ಭಗವದ್ ಭಕುರಾಗಿರುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವವರ ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮ ಸಾಧನ್ ರ್ಯ ಎಲ್ಾಲ
ಆಸ ಗಳೂ ಕಮರ ಹ ೂೀಗುರ್ತುವ . ಭಗವಂರ್ತನನುನ ನಶಾರ ಎಂದು ಹ ೀಳುವವರನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಎಂದೂ
ಪ್ರೀತಸುವುದಿಲಲ. ಅವರು ಮಾಡುವ ರ್ಯಜ್ಞ-ಯಾಗಾದಿಗಳು ವ್ರ್ಥ. ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮ ಸಾಧನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಪಾರತರಕವಾಗಿ ಅವರ ಯಾವ ಆಸ ರ್ಯೂ ನ್ ರವ ೀರುವುದಿಲಲ.

ಸಾತಾಕ ಚಿಂರ್ತನ್ ಇಲಲದವರು ಅರ್ವಾ ತ್ಾಮಸ ಪ್ರಭಾವಕ ೂೆಳಗಾದವರು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಈ ರೀತ

ದ ೂೀಷ್ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಅವರಗ ಚಿಂರ್ತನ್ಾ ಶಕಿು ಇರುವುದಿಲಲ. ಇವರು ಯಾವ ಶಾಸರ ಓದಿರ್ಯೂ
ಉಪ್ಯೀಗವಲಲ. ಅವರ ಮನಸುು ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮವನುನ ಗರಹಿಸುವುದಿಲಲ. “ಇಂರ್ತವರು ರಾಕ್ಷಸರು ಅರ್ವಾ
ಅಸುರರಾಗಿರುತ್ಾುರ ” ಎಂದಿದಾಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್. [ರಾಕ್ಷಸರು ಎಂದರ ಸಾಭಾವರ್ತಃ ತ್ಾಮಸರು; ಅಸುರರು
ಎಂದರ ರಾಜಸರು-ಇಂದಿರರ್ಯ ಭ ೂೀಗದಲ್ ಲೀ ಪ್ುರುಷ್ಾರ್ಥ ಕಾರ್ಣುವವರು. ಇವರ ೂಂದಿಗ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ
ಚಿಂರ್ತನ್ಾಶ್ೀಲತ್ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವರು ಕೂಡಾ ಈ ರೀತ ಯೀಚಿಸುತ್ಾುರ . ಇವರಗ ಎಂದೂ ಸಹಜ
ಚಿಂರ್ತನ್ ಬರುವುದಿಲಲ. ಇವರು ಯಾವಾಗಲೂ ಸರ್ತ್ಕ ೆ ವರುದಾವಾಗಿ ಚಿಂತಸುತುರುತ್ಾುರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 102

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

[ಅಂರ್ತರಕವಾಗಿರುವ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಿಂದ ವರಹಿರ್ತರಾಗಿ ಕ ಲಸ ಮಾಡುವವರನುನ ಇಲ್ಲಲ ವಚ ೀರ್ತಸಃ ಎಂದು

ಕರ ದಿದಾಾರ . ಇವರಗ ಆಂರ್ತರಕ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯೀ ಕ ಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲಲ!
ಎಲಲವೂ ಶಬಾಪಾರಮರ್ಣ್ದ ಮೀಲ್ ೀ ಅವಲಂಬಿರ್ತವಾಗಿರುರ್ತುದ . ಶಬಾ ಹಾಗೂ ಅರ್ಥ ಇವುಗಳ ನಡುವ
ಒಂದು ಸಂಬಂಧವದ . ಆ ಸಂಬಂಧವನುನ ನ್ಾವು ಒಪ್ಾಲ್ಲಲಲ ಅಂದರ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಯಾವ ವ್ವಹಾರವೂ
ನಡ ರ್ಯುವುದಿಲಲ, ಯಾವ ಜ್ಞಾನವೂ ಕೂಡಾ ಸಗುವುದಿಲಲ. ವಚ ೀರ್ತಸರು ಧ್ ೈರ್ಯಥವಾಗಿ ಇದನುನ
ಮಿೀರುತ್ಾುರ ! ದ ೀವರು ಎನುನವ ಒಂದು ಶಬಾ ಇರಬ ೀಕಾದರ ಅದಕ ೂೆಂದು ಅರ್ಥ ಇರಲ್ ೀ ಬ ೀಕಲಲವ ೀ?
ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಪ್ದಾರ್ಥ ಇರಲ್ಲೀ, ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಪ್ದ ಇರಲ್ಲೀ, ಆ ಪ್ದಾರ್ಥ ಏನ್ ೂೀ
ಒಂದಿರಬ ೀಕು. ಅದು ಯಾವುದು ಅಂರ್ತ ಹುಡುಕಬ ೀಕು. ಹಾಗ ಅವರು ಮಾಡುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಶಬಾ
ಪಾರಮಾರ್ಣ್ವನುನ ಸರಯಾಗಿ ಗಮನಿಸದರ , ಅದರಲ್ಲಲ ದ ೀವರ ಅಸುರ್ತಾ ಅರ್ವಾ ಅತೀಂದಿರರ್ಯ ಪ್ದಾರ್ಥಗಳ
ಅಸುರ್ತಾ ಗ ೂೀಚರವಾಗುರ್ತುದ . ಶಬಾ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಗಿೀತ್ಾ ಭಾಷ್್ದಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥನ್
ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅರ್ಣುವಾ್ಖಾ್ನದಲೂಲ ಈ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆಂರ್ತರಕವಾದ
ಮನುಷ್್ನ ಪ್ರವೃತುರ್ಯನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಿದರ ಆಗ ಶಬಾ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ದ ಮೀಲ್ ಅತೀಂದಿರರ್ಯ ಪ್ದಾರ್ಥಗಳ
ಅಸುರ್ತಾವನುನ ಒಪ್ಾಕ ೂಳುಳತ್ ುೀವ . ಆದರ ವಚ ೀರ್ತಸರು ಈ ರೀತ ಯೀಚನ್ ಮಾಡುವುದ ೀ ಇಲಲ].

ಮಹಾತಾಮನ್ಸ್ುತ ಮಾಂ ಪಾತ್ಯ ದ್ ೈವಿೀಂ ಪರಕೃತಿಮಾಶ್ರತಾಃ ।

ರ್ಜನ್ಾನ್ನ್್ಮನ್ಸ ೂೀ ಜ್ಞಾತಾಾ ರ್ೂತಾದಿಮವ್ರ್ಯಮ್ ॥೨.೮೫॥

“ಓ ಪಾರ್ಥ, ಸರ್ತುಿಗುರ್ಣಭರರ್ತರು, ಸೂಕ್ಷಿವಾದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಮನಸುು ಉಳಳವರು, ನನನನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಡ

ಮನಸುನುನ ಹರಸದವರು, ನನನನುನ ನ್ಾಶವಲಲದವನ್ ಂದೂ, ಪ್ರಪ್ಂಚದ ಸೃಷುಕರ್ತಥ ಎಂದೂ ತಳಿದು
ಪ್ರೀತಸುತ್ಾುರ ” ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ .[ಭಗವದಿಗೀತ್ ೯.೧೩]

ಪಿತಾsಸ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಚರಾಚರಸ್್ ತಾಮಸ್್ ಪೂಜ್ಶಾ ಗುರುಗೆಯರಿೀಯಾನ್ ।

ನ್ ತಾತುಮೊೀsಸ್ಾರ್್ಧಿಕಃ ಕುತ ೂೀsನ ೂ್ೀ ಲ್ ೂೀಕತರಯೀsಪ್ಪರತಿಮಪರಭಾವ॥೨.೮೬॥

ವಶಾರೂಪ್ ದಶಥನ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಈ ಚರಾಚರ ಜಗದ ರ್ತಂದ ನಿೀನು, ಈ

ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ನಿೀನ್ ೀ ಪ್ೂಜನಿೀರ್ಯ. ಗುರುವಗೂ ಹಿರರ್ಯ ಗುರು ನಿೀನು. ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕದಲೂಲ ನಿನಗ
ಸಮನ್ಾದವನು ಇಲಲದಿರುವಾಗ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಎಲ್ಲಲಂದ? [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೧.೪೩]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 103

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಪರಂ ರ್ೂರ್ಯಃ ಪರವಕ್ಾಯಮಿ ಜ್ಞಾನಾನಾಂ ಜ್ಞಾನ್ಮುತತಮಮ್ ।

ರ್ಯಜಾಞಾತಾಾ ಮುನ್ರ್ಯಃ ಸ್ವ ೀಯ ಪರಾಂ ಸದಿಧಮಿತ ೂೀ ಗತಾಃ ॥೨.೮೭॥

ಮಮ ಯೀನಿಮಮಯಹದ್ ಬರಹಮ ತಸಮನ್ ಗರ್ಯಂ ದ್ಧ್ಾಮ್ಹಮ್ ।

ಸ್ಂರ್ವಃ ಸ್ವಯರ್ೂತಾನಾಂ ತತ ೂೀ ರ್ವತಿ ಭಾರತ ॥೨.೮೮॥

ಅಜುಥನ ಉತ್ ುೀಕ್ಷ ಯಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದನ್ ೀ ಅಂದರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಸಮರ್ಥನ್

ಮಾಡಿರುವುದನುನ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದುದಾನುನ ಮತ್ ು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ . ಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಉರ್ತುಮವಾದ ಜ್ಞಾನವನುನ, ಯಾವುದನುನ
ತಳಿದು ಎಲ್ಾಲ ಮುನಿಗಳೂ ಕೂಡಾ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೂಂದಿದರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಜ್ಞಾನವನುನ
ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೪.೦೧] ಎನುನತ್ಾು ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು ನನನ
ಹ ಂಡತಯಾಗಿದಾಾಳ . ಅವಳಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ಬಿೀಜವನುನ ಬಿರ್ತುುತ್ ುೀನ್ . ಸಮಸು ಸಾ್ವರ-ಜಂಗಮ ಪ್ರಪ್ಂಚದ
ಹುಟುು ಅದರಂದ ಆಗುರ್ತುದ ” [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೪.೦೩] ಎಂದು.

ದ್ಾಾವಿಮೌ ಪುರುಷೌ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಕ್ಷರಶಾಾಕ್ಷರ ಏವ ಚ ।

ಕ್ಷರಃ ಸ್ವಾಯಣಿ ರ್ೂತಾನಿ ಕೂಟಸ ೂ್ೀsಕ್ಷರ ಉಚ್ತ ೀ ॥೨.೮೯॥

ಉತತಮಃ ಪುರುಷ್ಸ್ತವನ್್ಃ ಪರಮಾತ ೇತು್ದ್ಾಹೃತಃ ।

ಯೀ ಲ್ ೂೀಕತರರ್ಯಮಾವಿಶ್ ಭಿರ್ತಾಯವ್ರ್ಯ ಈಶಾರಃ ॥೨.೯೦॥

ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕ್ಷರಮತಿೀತ ೂೀsಹಮಕ್ಷರಾದ್ಪಿ ಚ ೂೀತತಮಃ ।

ಅತ ೂೀsಸಮ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ವ ೀದ್ ೀ ಚ ಪರರ್ಥತಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಃ ॥೨.೯೧॥

ಯೀ ಮಾಮೀವಮಸ್ಮೂಮಢ ೂೀ ಜಾನಾತಿ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಮ್ ।

ಸ್ ಸ್ವಯವಿದ್ ರ್ಜತಿ ಮಾಂ ಸ್ವಯಭಾವ ೀನ್ ಭಾರತ ॥೨.೯೨॥

ಇತಿ ಗುಹ್ತಮಂ ಶಾಸ್ಾಮಿದ್ಮುಕತಂ ಮಯಾsನ್ಘ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 104

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಏತದ್ ಬುದ್ಾಧವ ಬುದಿಧಮಾನ್ ಸಾ್ತ್ ಕೃತಕೃತ್ಶಾ ಭಾರತ ॥೨.೯೩॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಈ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಈ ಎರಡು ಬಗ ರ್ಯ ಪ್ುರುಷ್ರದಾಾರ . ಒಬಬ ಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್ ಮರ್ತುು

ಇನ್ ೂನಬಬ ಅಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್. ಬರಹಾಮದಿ ಸಮಸು ಜೀವರೂ ಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್ರು. ಇವರು ನ್ಾಶವಾಗುವ ದ ೀಹವನುನ
ಹ ೂಂದಿದಾಾರ . ಈ ಚರಾಚರದ ಕೂಟವನುನ ಕೂಡಿಸಟು ಚಿತ್ ಪ್ರಕೃತಯೀ ಅಕ್ಷರ ಪ್ುರುಷ್ಳ ನಿನಸದಾಾಳ
[ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೧೬].

ಈ ಎರಡಕೂೆ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ. ಅವನನ್ ನೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಎನುನತ್ಾುರ . ಅಳಿವರದ ಆ

ಪ್ರಮೀಶಾರನ್ ೀ ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕದ ೂಳಗಿದುಾ ಸಲಹುತ್ಾುನ್ . [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೧೭].
ನ್ಾನು ಕ್ಷರವನುನ ಮಿೀರನಿಂರ್ತವನು. ಅಕ್ಷರಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಹಿರರ್ಯನು. ಅದಕ ಂದ ೀ ಲ್ ೂೀಕದಲೂಲ (ಲ್ೌಕಿಕ
ಗರಂರ್ದಲೂಲ), ವ ೀದದಲೂಲ (ವ ೈದಿಕ ವಾಙ್ಮರ್ಯದಲೂಲ ) ‘ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ’ ಎಂದ ೀ ಹ ಸರಾಗಿದ ಾೀನ್
[ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೧೮]..
ಯಾರು ನನನನುನ ಈ ರೀತಯಾಗಿ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳುವಳಿಕ ಇಲಲದ ೀ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ೂೀ,
ಅವನು ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ , ಎಲಲವನೂನ ಪ್ಡ ದವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಎಲ್ಾಲ ರೀತಯಿಂದ ನನನನುನ
ಹ ೂಂದುವವ ಅವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೧೯].
ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಗ ೂೀಪ್್ವಾದ ಶಾಸರವನುನ ನ್ಾನು ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ . ಇದನುನ ತಳಿದವನು ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷ
ಜ್ಞಾನಿಯಾಗುತ್ಾುನ್ (ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಬಲಲವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ) ಅವನು ಮತ್ ು ಮಾಡಬ ೀಕಾದ ೀಾ ನೂ
ಉಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೨೦].

ದ್ೌಾ ರ್ೂತಸ್ಗೌೆಯ ಲ್ ೂೀಕ ೀsಸಮನ್ ದ್ ೈವ ಆಸ್ುರ ಏವ ಚ ।

ದ್ ೈವೀ ವಿಸ್ತರಶಃ ಪ್ರೀಕತ ಆಸ್ುರಂ ಪಾತ್ಯ ಮೀ ಶುರರ್ಣು ॥೨.೯೪॥

ಅಸ್ತ್ಮಪರತಿಷ್ಾಂ ತ ೀ ಜಗದ್ಾಹುರನಿೀಶಾರಮ್ ।
ಈಶಾರ ೂೀsಹಮಹಂ ಭ ೂೀಗಿೀ ಸದ್ ೂಧೀsಹಂ ಬಲವಾನ್ ಸ್ುಖಿೀ ॥೨.೯೫॥

ಮಾಮಾತಮಪರದ್ ೀಹ ೀಷ್ು ಪರದಿಾಷ್ನ ೂತೀsರ್್ಸ್ೂರ್ಯಕಾಃ ।

ತಾನ್ಹಂ ದಿಾಷ್ತಃ ಕೂರರಾನ್ ಸ್ಂಸಾರ ೀಷ್ು ನ್ರಾಧಮಾನ್ ।
ಕ್ಷ್ಪಾಮ್ಜಸ್ರಮಶುಭಾನಾಸ್ುರಿೀಷ ಾೀವ ಯೀನಿಷ್ು ॥೨.೯೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 105

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಆಸ್ುರಿೀಂ ಯೀನಿಮಾಪನಾನ ಮೂಢಾ ಜನ್ಮನಿಜನ್ಮನಿ ।

ಮಾಮಪಾರಪ ್ೈವ ಕೌಂತ ೀರ್ಯ ತತ ೂೀ ಯಾಂತ್ಧಮಾಂ ಗತಿಮ್ ॥೨.೯೭॥

“ಈ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಎರಡು ರೀತರ್ಯ ಪ್ರವೃತುಗಳಿವ . ಒಂದು ದ ೈವಕ (ಒಳನಡ ರ್ಯದು) ಮರ್ತುು ಇನ್ ೂನಂದು
ಆಸುರ (ಕ ಡುನಡ ರ್ಯದು). ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ದ ೈವಕ ನಡ ರ್ಯನುನ ವಸಾುರವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ . ಇನುನ ಅಸುರ
ನಡ ರ್ಯ ಬಿರ್ತುರವನುನ ನನಿನಂದ ಕ ೀಳು”[ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೬] ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಅಸುರ
ಪ್ರವೃತುರ್ಯನುನ ಅಜುಥನನಿಗ ಈ ರೀತ ವವರಸುತ್ಾುನ್ :

“ಅವರು ಜಗರ್ತುನುನ ಅಸರ್ತ್ವ ಂದೂ[ಈ ಜಗರ್ತುು ಕಾರ್ಯಥಕಾರ ಅಲ್ಾಲ(ಮಿಥಾ್) ಎಂದೂ], ಜಗತುಗ ಒಂದು
ನ್ ಲ್ ಇಲಲವ ಂದೂ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅವರು ಈ ಜಗತುಗ ಆಧ್ಾರನ್ಾಗಿ ಒಬಬ ದ ೀವರಲಲ, ಆದಾರಂದ ಈ ಜಗರ್ತುನುನ
ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಸಾಾಮಿ ಇಲಲ, ಎಲಲವೂ ಭರಮ ಎಂದು ವಾದ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಕ ಲವರು ‘ನ್ಾನ್ ೀ ಈಶಾರ’
ಎಂದೂ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಭ ೂೀಗಕಾೆಗಿಯೀ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವರುವುದು ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚದ ಅಸುರ್ತಾವನುನ
ನಿರಾಕರಸುವವರದಾಾರ . ರ್ತಮಮನುನ ತ್ಾವು ಸದಾರು ಎಂದುಕ ೂಳುಳವವರದಾಾರ . ಕ ಲವರ ದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ
ಇದ ೂಂದು ಕಾಮದ ಕೂಸು, ಮಾಯಾಸೃಷು[ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೦೮]

ರ್ತನನ ಮರ್ತುು ಪ್ರರ ದ ೀಹದ ೂಳಗಿರುವ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ನನನನುನ ನಂಬದ ೀ ದ ಾೀಷಸುತ್ಾುರ .

ಇನ್ ೂನಬಬರ ಏಳಿಗ ಗ ಕಿಚುಚಪ್ಡುತ್ಾುರ . (ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯನುನ ಅವಮಾನ ಮಾಡುವುದು ಅಂದರ :
ಅವನಲ್ಲಲ ಏನು ದುಗುಥರ್ಣಗಳಿಲಲವೀ ಆ ದುಗುಥರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳುವುದು. ಅವನಲ್ಲಲ ಏನು ಸುಗುರ್ಣಗಳಿವ ಯೀ
ಅದನುನ ಹ ೀಳದ ೀ ಇರುವುದು) [ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೧೮]

ಪ್ರರ್ತರ್ತಾವನುನ ದ ಾೀಷಸುವ, ಕನಿಕರವಲಲದ, ಕ ೂಳಕಾದ ಅಂರ್ತಹ ನಿೀಚರನುನ ನ್ಾನು ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಬಾಳ

ಬವಣ ಗಳಲ್ಲಲ, ಕ ಡುನಡ ರ್ಯ ಬಸರುಗಳಲ್ಲಲ ಕ ಡುಹುತ್ ುೀನ್ . (ನರಾಧಮರಾದ ಅವರನುನ ಅಸುರ ಯೀನಿಗ ೀ
ಹಾಕುತ್ ುೀನ್ ). [ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೧೯].
ಕೌಂತ್ ೀಯಾ, ಅಸುರ ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಜನಮಜನಮದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ತಳಿಗ ೀಡಿಗಳಾಗಿಯೀ
ಇರುವವರು ನನನನುನ ಹ ೂಂದುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಹಾಗ ೀ ಅವರು ಅಲ್ಲಲಂದ ಮತ್ ು ಅಧ್ ೂೀಗತರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ”[ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೨೦].
ಇವ ಲಲವೂ ಆಸುರೀ ಪ್ರವೃತುರ್ಯ ಕುರತ್ಾಗಿ ಸಾರ್ಯಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತುಗಳ ಉಲ್ ೀಲ ಖ.
ಇನುನ ಮುಂದ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಜ್ಞಾನದ ಬಗ ಗಿನ ವ್ತ್ಾ್ಸವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುವುದನುನ
ನ್ಾವು ಮುಂದ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 106

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಸ್ವಯರ್ೂತ ೀಷ್ು ಯೀನ ೈಕಂ ಭಾವಮವ್ರ್ಯಮಿೀಕ್ಷತ ೀ ।

ಅವಿರ್ಕತಂ ವಿರ್ಕ ತೀಷ್ು ತಜಾಞಾನ್ಂ ವಿದಿಧ ಸಾತಿಾಕಮ್ ॥೨.೯೮॥

ಸ್ವಯಗುಹ್ತಮಂ ರ್ೂರ್ಯಃ ಶೃರ್ಣು ಮೀ ಪರಮಂ ವಚಃ ।

ಇಷ ೂುೀsಸ ಮೀ ದ್ೃಢಮಿತಿ ತತ ೂೀ ವಕ್ಾಯಮಿ ತ ೀ ಹಿತಮ್ ॥೨.೯೯॥

ಮನ್ಮನಾರ್ವ ಮದ್ೂಕ ೂತೀ ಮದ್ಾ್ಜೀ ಮಾಂ ನ್ಮಸ್ುಾರು ।

ಮಾಮೀವ ೈಷ್್ಸ ಸ್ತ್ಂ ತ ೀ ಪರತಿಜಾನ ೀ ಪಿರಯೀsಸ ಮೀ ॥೨.೧೦೦॥

“ಎಲ್ಾಲ ಪಾರಣಿಗಳಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ಒಬಬನ್ ೀ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯನುನ, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗುರ್ಣಧಮಥವನುನ

ಹ ೂಂದಿರುವವರಲೂಲ ಅಭಿನನನ್ಾಗಿರುವ ಒಬಬನನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವುದನುನ ಸಾತುಿಕ ಜ್ಞಾನ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ” [ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೮.೨೦].
“ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚುಚ ಗುಹ್ವಾದ ನನಿನೀ ಹಿರರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಇನ್ ೂನಮಮ ಆಲ್ಲಸು. ನಿೀನು ನನಗ ರ್ತುಂಬಾ
ಮಚಿಚನವನ್ ಂದು, ಅದಕಾೆಗಿ ನಿನಗ ಹಿರ್ತವನುನ ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ ”[ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೮.೬೪]:
ನನನಲ್ ಲೀ ಮನಸುನಿನಡು. ನನನಲ್ ಲೀ ಭಕಿುಯಿಡು. ನನನನ್ ನೀ ಪ್ೂಜಸು. ನನಗ ೀ ಪಡಮಡು(ನಮಸೆರಸು). ಆಗ
ನನನನ್ ನೀ ಸ ೀರುವ . ನಿೀನು ನನಗ ಮಚಿಚನವ. ನಿನ್ಾನಣ ಗೂ ಇದು ನಿಜ. [ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೮.೬೫]:
ಇದ ಲಲವೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಭಗವದಿಗೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನ
ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾದ ಕುರತ್ಾದ ಮಾರ್ತುಗಳು.
[ಶಾಸರ ಪ್ರಮಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅಲ್ಲಲ ಪ್ೂಜಾ ವಧ್ಾನವನುನ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಯಾಗದ ವಧ್ಾನವನೂನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಮನುಷ್್ನ ಪ್ೂಜಾಕರಮದ ಇತಹಾಸವನುನ ಅಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಇಂರ್ತಹ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವನುನ ನ್ಾನ್ಾ ಕಾರರ್ಣ ನಿೀಡಿ ಕ ಲವರು ದೂರವಡುತ್ಾುರ !
ಅದಕಾೆಗಿ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ಕುರತ್ಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ :]
[ಇಂದು ಸಗುವುದು ಕ ೀವಲ ೪ರಂದ ೫ ಪಾರಚಿೀನ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಸಂಹಿತ್ ಗಳಷ್ ುೀ. ಇರ್ತರ ಸಂಹಿತ್ ಗಳು
ಪಾರಚಿೀನ ಸಂಹಿತ್ ಗಳಲಲ. ಅವ ಲಲವೂ ಪ್ೂಜಾ ಪ್ದಾತಗಾಗಿ ಸ ೀರಸರುವ ಅವಾಥಚಿೀನ ಸಂಹಿತ್ ಗಳು].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 107

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಪಂಚರಾತರಸ್್ ಕೃತುನಸ್್ ವಕಾತ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ಸ್ವ ೀಯಷ ಾೀತ ೀಷ್ು ರಾಜ ೀಂದ್ರ ಜ್ಞಾನ ೀಷ ಾೀತದ್ ವಿಶ್ಷ್್ತ ೀ ॥೨.೧೦೧॥

ಜ್ಞಾನ ೀಷ ಾೀತ ೀಷ್ು ರಾಜ ೀಂದ್ರ ಸಾಂಖ್ ಪಾಶುಪತಾದಿಷ್ು ।

ರ್ಯಥಾಯೀಗಂ ರ್ಯಥಾನಾ್ರ್ಯಂ ನಿಷಾಾ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರಃ ॥೧.೧೦೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೩೫೯.೬೮-೬೯; ೭೨; ೩೬೦.೧-೩, ೩೫೯.೧] ಜನಮೀಜರ್ಯನ

ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರರೂಪ್ವಾಗಿ ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ . ಇಲ್ಲಲ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಎನುನವುದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದಲ್ ೀ
ರಚಿಸಲಾಟ್ಟುರುವುದು ಎಂದು ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಯೀಗ, ಸಂಖಾ್, ಪಾಶುಪ್ರ್ತ, ಎಲಲವನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವ ೀ ಪ್ರಮುಖ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ಸಾಂಖ್ದಲ್ಾಲಗಲ್ಲೀ, ಪಾಶುಪ್ರ್ತದಲ್ಾಲಗಲ್ಲೀ ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಮಿಗಿಲು ಎನುನವುದನ್ ನೀ

ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಎಲ್ ಲಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವನುನ ಒಪ್ಾದಾಾರ .

ಪಂಚರಾತರವಿದ್ ೂೀ ಮುಖಾ್ ರ್ಯಥಾಕರಮಪರಾ ನ್ೃಪ ।

ಏಕಾನ್ತಭಾವೀಪಗತಾ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಂ ವಿಶಂತಿ ತ ೀ ॥೨.೧೦೩॥

“ಓ ಜನಮೀಜರ್ಯನ್ ೀ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವನುನ ಬಲಲವರು, ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ನಿಷ್ುರಾದವರು, ‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ

ಬಿಟುರ ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ ಆರಾಧಸಲ್ಾರ ವು’ ಎನುನವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ಮಾಡಿದ ಭಕುರು ವಾಸುದ ೀವನನುನ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತ್ಾುರ ”. ಭಾರರ್ತದ ಈ ಮಾರ್ತೂ ಕೂಡಾ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಇದು
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಮೀರ್ಯ ಏನು ಎನುನವುದನುನ ಸಮರ್ಥನ್ ಮಾಡುವ ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ .

ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರು ಮರ್ತುು ಜನಮೀಜರ್ಯ ರಾಜನ ನಡುವ ನಡ ದ ಒಂದು ಸಂವಾದವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ

ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತುದಾಾರ :

ಜನ್ಮೀಜರ್ಯ ಉವಾಚ:
ಬಹವಃ ಪುರುಷಾ ಬರಹಮನ್ುನತಾಹ ೂೀ ಏಕ ಏವ ತು ।
ಕ ೂೀ ಹ್ತರ ಪುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಾಸ್ತಂ ರ್ವಾನ್ ವಕುತಮಹಯತಿ ॥೨.೧೦೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 108

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನ್ ಉವಾಚ:
ನ ೈತದಿಚಾಂತಿ ಪುರುಷ್ಮೀಕಂ ಕುರುಕುಲ್ ೂೀದ್ಾಹ ।
ಬಹೂನಾಂ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಹಿ ರ್ಯಥ ೈಕಾ ಯೀನಿರುಚ್ತ ೀ ।
ತಥಾ ತಂ ಪುರುಷ್ಂ ವಿಶಾಮಾಖಾ್ಸಾ್ಮಿ ಗುಣಾಧಿಕಮ್ ॥೨.೧೦೫॥

ಜನಮೀಜರ್ಯ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಜ್ಞಾನಿಗಳಾದ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರ ೀ, ಭಿನನಭಿನನ ಜೀವರದಾಾರ ೂೀ ಅರ್ವಾ

ಒಬಬನ್ ೀ ಇದಾಾನ್ ೂೀ? ಈ ಜೀವ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಠನು ಯಾರು? ಅವನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಲು ನಿೀವ ೀ
ಯೀಗ್ರು” ಎಂದು.
ಜನಮೀಜರ್ಯನ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಕುರುಕುಲದಲ್ಲಲ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ
ಜನಮೀಜರ್ಯನ್ ೀ, ಒಬಬನ್ ೀ ಪ್ುರುಷ್ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅಂಗಿೀಕರಸುವುದಿಲಲ. ವಧವಧವಾದ
ಜೀವರಗ ಒಬಬನ್ ೀ ಜನಕನಿರುವಂತ್ , ಎಲಲವನೂನ ವಾ್ಪ್ಸದ, ಗುರ್ಣದಿಂದ ಅಧಕನ್ಾದ ಪ್ರಮ ಪ್ುರುಷ್ನ
ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು. ಶಾಂತ ಪ್ವಥದ ೩೬೦ನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಈ ಮಾರ್ತು
ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಅಭ ೀದ ವನುನ ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಆಹ ಬರಹ ೈತಮೀವಾತ್ಯಂ ಮಹಾದ್ ೀವಾರ್ಯ ಪೃಚಛತ ೀ ।

ತಸ ್ೈಕಸ್್ ಮಮತತವಂ ಹಿ ಸ್ ಚ ೈಕಃ ಪುರುಷ ೂೀ ವಿರಾಟ್ ॥೨.೧೦೬॥

ಅಹಂ ಬರಹಾಮ ಚಾsದ್್ ಈಶಃ ಪರಜಾನಾಂ ತಸಾಮಜಾಞತಸ್ತವಂ ಚ ಮತತಃ ಪರಸ್ೂತಃ।

ಮತ ೂತೀ ಜಗತ್ ಸಾ್ವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚ ಸ್ವ ೀಯ ವ ೀದ್ಾಃ ಸ್ರಹಸಾ್ಶಾ ಪುತರ ॥೨.೧೦೭॥

ಬರಹಮದ ೀವರು ರ್ತನನನುನ ಪ್ರಶ ನ ಮಾಡಿದ ರುದರದ ೀವರಗ ಹ ೀಳಿರುವ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವನುನ
ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ : ಇದು ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಬರುವ
ಶ ್ಲೀಕ(೩೬೧.೯, ೨೧). “ಅವನ್ ೂಬಬನಿಗ ಮಾರ್ತರ ‘ಇದು ನನನದು’ ಎನುನವ ಹಕುೆ. ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ುರುಷ್
ಅವನ್ ೂಬಬನ್ ೀ” ಎನುನವುದು ಬರಹಮದ ೀವರು ರುದರದ ೀವರಗ ಮಾಡಿದ ಉಪ್ದ ೀಶವಾಗಿದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 109

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

“ಎಲಲರಗೂ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ, ಬರಹಮಶಬಾವಾಚ್ನ್ಾದ ನ್ಾನು, ಆ ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನು.

ನನಿನಂದ ನಿೀನು(ರುದರ ದ ೀವರು) ಮರ್ತುು ಸಮಸು ಸಾ್ವರ-ಜಂಗಮ ಪ್ರಪ್ಂಚ ಹುಟ್ಟುರುರ್ತುದ . ವ ೀದಾದಿ
ಸಮಸು ರಹಸ್ ಶಾಸರಗಳೂ ಹುಟ್ಟುದವು” ಎಂದಿದಾಾರ ಬರಹಮದ ೀವರು.

ತಥ ೈವ ಭಿೀಮವಚನ್ಂ ಧಮಮಯಜಂ ಪರತು್ದಿೀರಿತಮ್ ।

ಬರಹ ೇಶಾನಾದಿಭಿಃ ಸ್ವ ೈಯಃ ಸ್ಮೀತ ೈರ್ಯಯದ್ುೆಣಾಂಶಕಃ ।
ನಾವಸಾರ್ಯಯತುಂ ಶಕ ೂ್ೀ ವಾ್ಚಕ್ಾಣ ೈಶಾ ಸ್ವಯದ್ಾ ॥೨.೧೦೮॥

ಸ್ ಏಷ್ ರ್ಗವಾನ್ ಕೃಷ ೂ್ೀ ನ ೈವ ಕ ೀವಲಮಾನ್ುಷ್ಃ ।

ರ್ಯಸ್್ ಪರಸಾದ್ಜ ೂೀ ಬರಹಾಮ ರುದ್ರಶಾ ಕ ೂರೀಧಸ್ಂರ್ವಃ ॥೨.೧೦೯॥

ಹಾಗ ಯೀ, ಭಿೀಮಸ ೀನ ಧಮಥರಾಜನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . [ಈಗಿನ ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿರುವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ]. ಎಲಲರೂ ಒಟುುಗೂಡಿ,
ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರಂದ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡುತ್ಾು ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಯಾರ
ಗುರ್ಣದ ಒಂದು ಭಾಗವೂ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಭಾಗವನ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕ ೀವಲ ಒಬಬ ಮನುಷ್್ನಲಲ.

[ರ್ಯಸ್ ಪ್ರಸಾದಜ ೂೀ ..... ಶಾಂತಪ್ವಥ ೩೫೦.೧೨, ಭಾಗವರ್ತ ೧೨.೪.೪೪] ಆ ಭಗವಂರ್ತನ

ಅನುಗರಹದಿಂದ ಬರಹಮನು ಹುಟ್ಟುದವನು. ಸದಾಶ್ವನು ಕ ೂರೀಧದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನು.[ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಆ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ]

ವಚನ್ಂ ಚ ೈವ ಕೃಷ್್ಸ್್ ಜ ್ೀಷ್ಾಂ ಕುಂತಿೀಸ್ುತಂ ಪರತಿ ।

ರುದ್ರಂ ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ ದ್ ೀವಾ ರುದ್ ೂರೀ ಬರಹಾಮರ್ಣಮಾಶ್ರತಃ ।
ಬರಹಾಮ ಮಾಮಾಶ್ರತ ೂೀ ನಿತ್ಂ ನಾಹಂ ಕ್ತಂಚಿದ್ುಪಾಶ್ರತಃ ॥೨.೧೧೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 110

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಇನುನ ಈ ಕುರತ್ಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮಾತ್ ೀ ಇದ . ಧಮಥರಾರ್ಯನನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

“ದ ೀವತ್ ಗಳು ರುದರನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾರ . ರುದರನು ಬರಹಮನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾನ್ . ಬರಹಮನು ಯಾವಾಗಲೂ
ನನನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾನ್ . ನ್ಾನು ಯಾವುದನೂನ ಆಶರಯಿಸಲಲ” ಎಂದು. [ಆಶಾಮೀದಿಕ ಪ್ವಥ ೧೧೮.೩೭]

ರ್ಯಥಾssಶ್ರತಾನಿ ಜ ೂ್ೀತಿೀಂಷ ಜ ೂ್ೀತಿಃಶ ರೀಷ್ಾಂ ದಿವಾಕರಮ್ ।

ಏವಂ ಮುಕತಗಣಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಮುಪಾಶ್ರತಾಃ ॥೨.೧೧೧॥

ರ್ವಿಷ್್ತಪವಯಗಂ ಚಾಪಿ ವಚ ೂೀ ವಾ್ಸ್ಸ್್ ಸಾದ್ರಮ್ ।

‘ವಾಸ್ುದ್ ೀವಸ್್ ಮಹಿಮಾ ಭಾರತ ೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀದಿತಃ ॥೧.೧೧೨॥

‘ತದ್ತಾ್ಯಸ್ುತ ಕಥಾಃ ಸ್ವಾಯ ನಾನಾ್ತ್ಯಂ ವ ೈಷ್್ವಂ ರ್ಯಶಃ ।

‘ತತ್ ಪರತಿೀಪಂ ತು ರ್ಯದ್ ದ್ೃಶ ್ೀನ್ನ ತನ್ಮಮ ಮನಿೀಷತಮ್ ॥೨.೧೧೩॥

ಯಾವ ರೀತ ಸಮಸು ಬ ಳಕಿನ ಕಾರ್ಯಗಳೂ ಕೂಡಾ ಬ ಳಕುಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಸೂರ್ಯಥನನುನ

ಆಶ ೈಯಿಸವ ಯೀ, ಹಾಗ ಯೀ , ಎಲ್ಾಲ ಮುಕುರೂ ಕೂಡಾ ವಾಸುದ ೀವನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾರ . [ಈ
ಶ ್ಲೀಕವೂ ಕೂಡಾ ಇಂದಿನ ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತ ಪಾಠಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ]. ಇದು ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದ
ಮಾತ್ಾಗಿದ . ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥ ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲದ . [ಇಂದು ಹರವಂಶಪ್ವಥದ ಎಲ್ಾಲ ಭಾಗಗಳು
ಸಗುತುಲ]ಲ .

ವಾಸುದ ೀವನ ಮಹಾರ್ತಯವು ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಭಾರರ್ತದ ಸಾರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಮಹಿಮ. ಅದಕಾೆಗಿಯೀ ಅಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಕಥ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಇವ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕುರತ್ಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದು
ಕ ೀವಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಹಾರ್ತಯವನುನ ತಳಿಸುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ ಅಲಲ.
ಅದಕ ೆ ವರುದಾವಾದುದು ಯಾವುದು ಕಾಣಿಸುರ್ತುದ ೂೀ ಅದು ನನನ ಅಭಿಪಾರರ್ಯದಾಲಲ. [ಉದಾಹರಣ ಗ :
‘ಇವರು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾರು’ ಎನುನವ ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವರುದಾವಾದ ಉಲ್ ಲೀಖ ನನನ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ
ಹ ೀಳುವಂರ್ತದಾಲಲ ಎಂದಿದಾಾರ ವ ೀದವಾ್ಸರು]

‘ಭಾಷಾಸ್ುತತಿರವಿಧ್ಾಸ್ತತರ ಮಯಾ ವ ೈ ಸ್ಮಾದ್ಶ್ಯತಾಃ ।

‘ಉಕ ೂತೀ ಯೀ ಮಹಿಮಾ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ ತೂಕ ೂತೀ ಹಿ ಸ್ಮಾಧಿನಾ ॥೨.೧೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 111

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ಶ ೈವದ್ಶಯನ್ಮಾಲಮೂಯ ಕಾಚಿಚ ಛೈವಿೀ ಕಥ ೂೀದಿತಾ ।

‘ಸ್ಮಾಧಿಭಾಷ್ಯೀಕತಂ ರ್ಯತ್ ತತ್ ಸ್ವಯಂ ಗಾರಹ್ಮೀ ವ ಹಿ ॥೨.೧೧೫॥

ನನಿನಂದ ಮೂರು ರೀತಯಾದ ಭಾಷ್ ಗಳು ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಪ್ರಯೀಗಿಸಲಾಟ್ಟುವ . ಎಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ವನ ಮಹಿಮರ್ಯು
ನ್ ೀರವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುವ ಯೀ ಅದು ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲದ .
ಶ್ವನನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಪಾಶುಪ್ರ್ತ ಶಾಸರವನುನ ಅವಲಂಭಿಸ ಕ ಲವಮಮ ಶ್ವನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು
ಕಥ ರ್ಯು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . [ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಶ್ವಸಹಸರನ್ಾಮ ಎರಡು ಬಾರ ಬರುರ್ತುದ . ದ ೂರೀರ್ಣ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
ಶರ್ತರುದಿರೀರ್ಯ ಸಂಹಿತ್ ಇದ . ಇದ ಲಲವೂ ದಶಥನ ಭಾಷ್ ಯಿಂದಾಗಿದ ]. ದಶಥನ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲದದ
ಾ ಾನುನ
ಇನ್ ೂನಂದರ ಅನುವಾದ ಎಂದು ತಳಿದು ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳವ ಅವಶ್ಕತ್ ಇಲಲ. ಆದರ ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ಯಿಂದ
ಯಾವುದನುನ ಹ ೀಳಿದ ಾೀವ ಯೀ ಅದನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಲ್ ೀಬ ೀಕು ಎಂದಿದಾಾರ ವ ೀದವಾ್ಸರು.

‘ಅವಿರುದ್ಧಂ ಸ್ಮಾಧ್ ೀಸ್ುತ ದ್ಶಯನ ೂೀಕತಂ ಚ ಗೃಹ್ತ ೀ ।

‘ಆದ್್ನ್ತಯೀವಿಯರುದ್ಧಂ ರ್ಯದ್ ದ್ಶಯನ್ಂ ತದ್ುದ್ಾಹೃತಮ್ ॥೨.೧೧೬॥

ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ಗ ವರುದಾವಾಗದ, ಆದರ ದಶಥನದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತನೂನ ಕೂಡಾ ನ್ಾವು

ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನತ್ಾುರ ವ ೀದವಾ್ಸರು. [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್.
ಎರಡೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತೆಷ್ಥದ ೂಂದಿಗ ಉಪ್ಸಂಹಾರವನುನ ಹ ೂಂದಿವ . ಮಧ್ದಲ್ಲಲ
‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸವೀಥರ್ತುಮ’ ಎಂದು ಇನ್ಾ್ರ ೂೀ ಹ ೀಳಿದರು ಎನುನವ ಅನುವಾದ ಬಂದರ ಅದನೂನ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಏಕ ಂದರ ಅದು ಸಮಾಧಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿರುವುದರಂದ]

‘ದ್ಶಯನಾನ್ತರಸದ್ಧಂ ಚ ಗುಹ್ಭಾಷಾsನ್್ಥಾ ರ್ವ ೀತ್ ।

‘ತಸಾಮದ್ ವಿಷ ೂ್ೀಹಿಯ ಮಹಿಮಾ ಭಾರತ ೂೀಕ ೂತೀ ರ್ಯಥಾತ್ಯತಃ ॥೨.೧೧೭॥

ಉಪ್ಕರಮ ಮರ್ತುು ಉಪ್ಸಂಹಾರಕ ೆ ಯಾವುದು ವರುದಾವಾಗಿದ ಯೀ ಅದು ದಶಥನ. ಯಾವುದು

ಇನ್ ೂನಂದು ಶಾಸರದಿಂದ ಸದಾವಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತದುಾ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಅದು ದಶಥನ್ಾನುರಸದಾ. ಇದನುನ
ಬಿಟುರ ಇರುವುದು ಗುಹ್ ಭಾಷ್ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವುದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 112

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ . ಅಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ನ್ ೀರವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಶ್ವ
ಸಹಸರನ್ಾಮ, ಶರ್ತರುದಿರೀರ್ಯ ಸಂಹಿರ್ತ, ಇತ್ಾ್ದಿ ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ಕ ೆ ವರುದಾವರುವುದರಂದ ಅದು
ದಶಥನ ಭಾಷ್ . ಇನುನ ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ಸಾಮಾನ್ ಜನರಗ ತಳಿರ್ಯದ ಪ್ರಮೀರ್ಯಗಳಿವ . ಅದು ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ].
ಹಿೀಗ ದ ೀವರ ಮಹಿಮರ್ಯು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

[ಸಮಾಧ, ದಶಥನ ಮರ್ತುು ಗುಹ್, ಈ ಮೂರು ಭಾಷ್ ಗಳ ಪ್ರವೃತು(permutation) ಒಂಬರ್ತುು: ೧.

ಸಮಾಧಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ೨. ಸಮಾಧದಶಥನ ಭಾಷ್ ೩. ಸಮಾಧಗುಹ್ ಭಾಷ್ ೪. ದಶಥನಸಮಾಧ ಭಾಷ್
೫. ದಶಥನದಶಥನ ಭಾಷ್ ೬. ದಶಥನಗುಹ್ ಭಾಷ್ ೭.ಗುಹ್ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ೮. ಗುಹ್ದಶಥನ ಭಾಷ್ ೯.
ಗುಹ್ಗುಹ್ ಭಾಷ್ . ಇದ ೀ ರೀತ ಈ ಮೂರರ ಸಂಯೀಜನ್ (combination) ೮೧
ಆಗುರ್ತುದ (ಉದಾಹರಣ ಗ : ೧.ಸಮಾಧಸಮಾಧಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ೨. ಸಮಾಧಸಮಾಧದಶಥನ ಭಾಷ್ ೩.
ಸಮಾಧಸಮಾಧಗುಹ್ ಭಾಷ್ ............೮೦. ಗುಹ್ಗುಹ್ದಶಥನ ಭಾಷ್ ೮೧. ಗುಹ್ಗುಹ್ಗುಹ್ ಭಾಷ್ )
ಇದನುನ ಭಾಗವರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

‘ತಸಾ್ಙ್ೆಂ ಪರರ್ಮಂ ವಾರ್ಯುಃ ಪಾರದ್ುಭಾಯವತರಯಾನಿಾತಃ ।

‘ಪರರ್ಮೊೀ ಹನ್ುಮಾನ್ ನಾಮ ದಿಾತಿೀಯೀ ಭಿೀಮ ಏವ ಚ ।
‘ಪೂರ್ಣ್ಯಪರಜ್ಞಸ್ೃತಿೀರ್ಯಸ್ುತ ರ್ಗವತಾಾರ್ಯ್ಯಸಾಧಕಃ ॥೨.೧೧೮॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರಧ್ಾನ ಸಹಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿದುಾ ಭಗವಂರ್ತನ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಸಾಧಸುವವನು ಮೂರು

ಅವತ್ಾರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು. ಆರ್ತನ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ಅವತ್ಾರ ಹನುಮಂರ್ತ ಎಂಬ
ಹ ಸರನದುಾ. ಎರಡನ್ ರ್ಯ ಅವತ್ಾರ ಭಿೀಮ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಹ ೂತುರುವುದು. ಮೂರನ್ ರ್ಯದುಾ
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞ ಅರ್ವಾ ಮಧ್ಾಾವತ್ಾರ.

‘ತ ರೀತಾದ್ ್ೀಷ್ು ರ್ಯುಗ ೀಷ ಾೀಷ್ ಸ್ಮೂೂತಃ ಕ ೀಶವಾಜ್ಞಯಾ ।

‘ಏಕ ೈಕಶಸಾಷ್ು ಪೃರ್ಗ್ ದಿಾತಿೀಯಾಙ್ೆಂ ಸ್ರಸ್ಾತಿೀ ॥೨.೧೧೯॥

‘ಶಂರೂಪ ೀ ತು ರತ ೀವಾಯಯೌ ಶ್ರೀರಿತ ್ೀವ ಚ ಕ್ತೀತಾಯತ ೀ ।

‘ಸ ೈವ ಚ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಕಾಳಿೀ ಚನ ರಾ ೀತಿ ಚ ೂೀಚ್ತ ೀ ॥೨.೧೨೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 113

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗ, ದಾಾಪ್ರರ್ಯುಗ ಮರ್ತುು ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ

ಅವರ್ತರಸದ. ಈ ಮೂರು ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಎರಡನ್ ೀ ಸಹಾರ್ಯಕಿ ಭಾರತೀ ದ ೀವರ್ಯು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಭಾರತೀದ ೀವರ್ಯನುನ ಶ್ರೀಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . [ಶಂ ಎಂದರ ಆನಂದರೂಪ್ನ್ಾದ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ. ಅವನಲ್ಲಲ ರರ್ತಳಾದ ಭಾರತೀ ದ ೀವರ್ಯು ಶ್ರೀಃ]. ಅವಳ ೀ ದೌರಪ್ದಿೀ ಎಂದೂ, ಕಾಳಿ ಎಂದೂ,
ಚಂದಾರ ಎಂದೂ ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುಳ .

‘ತೃತಿೀಯಾಙ್ೆಂ ಹರ ೀಃ ಶ ೀಷ್ಃ ಪಾರದ್ುಭಾಯವಸ್ಮನಿಾತಃ ।

‘ಪಾರದ್ುಭಾಯವಾ ನ್ರಶ ೈವ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ಬಲ ಏವ ಚ ॥೨.೧೨೧॥

ಮೂರನ್ ರ್ಯ ಸಹಾರ್ಯಕ ಶ ೀಷ್ನು. ಇವನೂ ಕೂಡಾ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ . ಅವನ ಮೂರು
ಅವತ್ಾರಗಳು ಹಿೀಗಿವ : (೧). ರ್ಯಮಧಮಥನ ಮಗನ್ಾಗಿ, ನರ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವುದು, (೨).
ದಶರರ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದವನು, (೩). ವಾಸುದ ೀವನ ಮಗನ್ಾಗಿ, ಬಲ
ಎಂದೂ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದಾಾನ್ .

‘ರುದ್ಾರತಮಕತಾಾಚ ಛೀಷ್ಸ್್ ಶುಕ ೂೀ ದ್ೌರಣಿಶಾ ತತತನ್ೂ ।

‘ಇನ ಾರೀ ನ್ರಾಂಶಸ್ಮಪತಾಾಪಾತ ೂ್ೀಯsಪಿೀಷ್ತ್ ತದ್ಾತಮಕಃ ।
‘ಪರದ್ು್ಮಾನದ್ಾ್ಸ್ತತ ೂೀ ವಿಷ ೂ್ೀರಙ್ೆರ್ೂತಾಃ ಕರಮೀರ್ಣ ತು ॥೨.೧೨೨॥

ಶ ೀಷ್ ಹಿಂದ ರುದರನ್ಾಗಿದಾ. ಈಗಲೂ ಆರ್ತ ರುದರನಿಗ ಸಮಾನ. ಅದರಂದಾಗಿ ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥನ್ಾಗಿ

ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಸಲ್ಲಲಸದಾಾನ್ . ಅವನೂ ಕೂಡಾ ಮೂರನ್ ರ್ಯ
ಸಹಾರ್ಯಕ.
ಇಂದರನಲ್ಲಲ ನರಾವ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ ಅಜುಥನನೂ ಕೂಡಾ ನರನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಮೂರನ್ ೀ
ಸಹಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿಯೀ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ .
ಅದಾದ ಮೀಲ್ ಪ್ರದು್ಮನ-ಅನಿರುದಾ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಕರಮವಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಹಾರ್ಯಕರ ೀ
ಆಗಿದಾಾರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 114

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ಚರಿತಂ ವ ೈಷ್್ವಾನಾಂ ತದ್ ವಿಷ ೂ್ೀದ್ ರೀಕಾರ್ಯ ಕರ್್ತ ೀ’ ।

ತಥಾ ಭಾಗವತ ೀsಪು್ಕತಂ ಹನ್ೂಮದ್ಾಚನ್ಂ ಪರಮ್ ॥೨.೧೨೩॥

ಭಗವದಭಕುರ ಚರತ್ ರರ್ಯು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯ ಉದ ರೀಕಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಲಾಡುರ್ತುದ .

ಭಾಗವರ್ತದ ಐದನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಹತ್ ೂುಂಬರ್ತುನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾರ್ತು ಈ ರೀತಯಾಗಿದ :

‘ಮತಾಾಯವತಾರಸತವಹ ಮತಾಯಶ್ಕ್ಷರ್ಣಂ ರಕ್ ೂೀವಧ್ಾಯೈವ ನ್ ಕ ೀವಲಂ ವಿಭ ೂೀಃ ।

ಕುತ ೂೀsಸ್್ ಹಿ ಸ್ೂ್ ರಮತಃ ಸ್ಾ ಆತಮನ್ ಸೀತಾಕೃತಾನಿ ವ್ಸ್ನಾನಿೀಶಾರಸ್್ ॥೨.೧೨೪॥

‘ನ್ ವ ೈಸ್ ಆತಾಮssತಮವತಾಮಧಿೀಶಾರ ೂೀ ರ್ುಙ್ಕ ಾತೀ ಹಿ ದ್ುಃಖಂ ರ್ಗವಾನ್ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಃ ।

‘ನ್ ಸಾೀಕೃತಂ ಕಶಮಲಮಶುನವಿೀತ ನ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ಚಾಪಿ ಜಹಾತಿ ಕಹಿಯಚಿತ್ ॥೨.೧೨೫॥

‘ರ್ಯತಾಪದ್ಪಙ್ಾಜಪರಾಗನಿಷ ೀವಕಾಣಾಂ ದ್ುಃಖಾನಿ ಸ್ವಾಯಣಿ ಲರ್ಯಂ ಪರಯಾನಿತ ।

‘ಸ್ ಬರಹಮವನ್ಾಯಚರಣ ೂೀ ಜನ್ಮೊೀಹನಾರ್ಯ ಸಾೀಸ್ಙ್ಕಚೆನಾಮಿತಿ ರತಿಂ
ಪರರ್ರ್ಯಂಶಾಚಾರ’॥೨.೧೨೬॥

ಈ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೀವಲ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಕಾೆಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರ ಆಗುವುದಲಲ.

ಮನುಷ್್ರನುನ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ ಅವತ್ಾರ ಲ್ಲೀಲ್ . [ರ್ತನಿನಂದಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಕ ೆ
ರಾಮ ಅಷ್ ುಲ್ಾಲ ಪ್ರಯಾಸ ಪ್ಡಬ ೀಕ ? ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನ ಹಾಕುವವರಗ ಇದು ಉರ್ತುರ. ಕ ೀವಲ ರಾಕ್ಷಸರನುನ
ಕ ೂಲಲಲು ಭಗವಂರ್ತ ಅವತ್ಾರ ಎತು ಬರಬ ೀಕಾಗಿಲಲ. ಕ ೀವಲ ಸಂಕಲಾದಿಂದ ಎಲಲವನೂನ ಭಗವಂರ್ತ
ಮಾಡಬಲಲ. ಅವತ್ಾರದ ಮುಖ್ ಉದ ಾೀಶ ಮರ್ತ್ಥಶ್ಕ್ಷರ್ಣ. ನಮಮ ಮೀಲ್ಲನ ಕಾರುರ್ಣ್ದಿಂದ ನಮಗ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ
ನಿೀಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಅವತ್ಾರ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ]

ರ್ತನನಲ್ಲಲಯೀ ಆನಂದಪ್ಡುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸೀತ್ ಯಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ದುಃಖಗಳು ಎಲ್ಲಲಂದ?

ಆತ್ಾಮನಂದವುಳಳ ಮುಕುರಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ,
ವಸುದ ೀವನ ಮಗನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ದುಃಖವನುನ ಉರ್ಣು್ವುದಿಲಲ; ಹ ಣಿ್ನಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ಸಂಕಟವನುನ
ಅನುಭವಸುವುದಿಲಲ; ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಸಂಕಟಕ ೆ ಒಳಗಾಗಲು ಬಿಡುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 115

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಯಾರ ಅಡಿದಾವರ ಗಳ ದೂಳನುನ ಸ ೀವ ಮಾಡುವುದರಂದ ಎಲ್ಾಲ ದುಃಖಗಳೂ ಲರ್ಯವನುನ

ಹ ೂಂದುರ್ತುವೀ, ಅಂರ್ತಹ, ಬರಹಮನಿಂದಲೂ ನಮಸೆರಸಲಾಟು ಪಾದಗಳಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಜನರ
ಮೊೀಹಕಾೆಗಿರ್ಯೂ ಹ ಣಿ್ನಲ್ಲಲ ವಪ್ರೀರ್ತ ವಾ್ಮೊೀಹ ಉಳಳವರ ಒಂದು ಅವಸ ರ್ಯ
್ ನುನ ಜಗತುಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು
ತರುಗಾಡಿದನು.

[ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸರುವ ಈ ಮುಂದಿನ ಎರಡು ಶ ್ಲೀಕಗಳು ಇಂದು ಉಪ್ಲಬಾವರುವ ಪಾಠಗಳಲ್ಲಲ

ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ].

‘ಕಾಚಿಚಿಛವಂ ಕಾಚಿದ್ೃಷೀನ್ ಕಾಚಿದ್ ದ್ ೀವಾನ್ ಕಾಚಿನ್ನರಾನ್ ।

‘ನ್ಮತ್ಚಾಯರ್ಯತಿ ಸೌತತಿ ವರಾನ್ರ್ಯರ್ಯತ ೀsಪಿಚ ॥೨.೧೨೭॥

‘ಲ್ಲಙ್ೆಂ ಪರತಿಷಾಾಪರ್ಯತಿ ವೃಣ ೂೀತ್ಸ್ುರತ ೂೀ ವರಾನ್ ।

‘ಸ್ವ ೀಯಶಾರಃ ಸ್ಾತನ ೂಾೀsಪಿ ಸ್ವಯಶಕ್ತತಶಾ ಸ್ವಯದ್ಾ ।
‘ಸ್ವಯಜ್ಞ ೂೀsಪಿ ವಿಮೊೀಹಾರ್ಯ ಜನಾನಾಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಃ’ ॥೨.೧೨೮॥

ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಕ ಲವಮಮ ಸದಾಶ್ವನನುನ, ಕ ಲವಮಮ ಋಷಗಳನುನ, ಕ ಲವಮಮ

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ, ಕ ಲವಮಮ ಮನುಷ್್ರನೂನ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾುನ್ . ಅವರಗ ನಮಸೆರಸುತ್ಾುನ್ , ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ , ಲ್ಲಂಗ ಪ್ರತಷ್ ಠ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ , ಅಸುರರಲ್ಲಲ [ಮಧುಕ ೈಟಭರಂದ] ವರವನುನ ಬ ೀಡುತ್ಾುನ್ !!
ಸವಥಶಕುನ್ಾದರೂ, ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದರೂ, ಎಲಲಕೂೆ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದರೂ, ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ ಜನರ
ವಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಈ ರೀತರ್ಯ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳನುನ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ .

ತಸಾಮದ್ ಯೀ ಮಹಿಮಾ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ವಯಶಾಸ ೂಾೀದಿತಃ ಸ್ ಹಿ ।

ನಾನ್್ದಿತ ್ೀಷ್ ಶಾಸಾಾಣಾಂ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಸ್ಮುದ್ಾಹೃತಃ ।
ಭಾರತಾತ್ಯಸಾಧ್ಾ ಪ್ರೀಕತಃ ಸ್ಾರ್ಯಂ ರ್ಗವತ ೈವ ಹಿ ॥೨.೧೨೯॥

ಮನಾಾದಿ ಕ ೀಚಿತ್ ಬುರವತ ೀ ಹಾ್ಸತೀಕಾದಿ ತಥಾ ಪರ ೀ ।

ತಥ ೂೀಪರಿಚರಾದ್್ನ ್ೀ ಭಾರತಂ ಪರಿಚಕ್ಷತ ೀ ॥೨.೧೩೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 116

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಹ ೂರರ್ತು

ಬ ೀರ ರ್ಯದನನಲಲ. ಇದು ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಾಗಿದ . ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಭಾರರ್ತದ ಅರ್ಥ ಮೂರು
ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದ ಒಂದನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲನ ೬೬ ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕ ಇದಾಗಿದ . [ಇಂದು
ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ ವ್ತ್ಾ್ಸವದ . ಆದರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ ಒಂದ ೀ ಆಗಿದ . ಈಗಿನ ಪಾಠದಲ್ಲಲ :
ಮನಾಾದಿ ಭಾರತಂ ಕ ೀಚಿದ್ಾಸತೀಕಾದಿ ತಥಾsಪರ ೀ। ತಥ ೂೀಪರಿಚರಾದ್್ನ ್ೀ ವಿಪಾರಃ ಸ್ಂರ್ಯಗಧಿೀಯರ ೀ॥
ಎಂದಿದ . ಅದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸರಪ್ಡಿಸ ಮೀಲ್ಲನಂತ್ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಕ ಲವರು ಭಾರರ್ತವನುನ ಮನುವನ ಕಥ ಯಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುರ್ತುದ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಇನುನ ಕ ಲವರು

ಆಸುೀಕನ ಕಥ ಯಿಂದ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಉಳಿದವರು ಉಪ್ರಚರ ವಸುವನ ಕಥ ಯಿಂದ ಎಂದೂ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ .

‘ಸ್ಕೃಷಾ್ನ್ ಪಾರ್ಣಡವಾನ್ ಗೃಹ್ ಯೀsರ್ಯಮತ್ಯಃ ಪರವತಯತ ೀ ।

‘ಪಾರತಿಲ್ ೂೀಮಾ್ದಿವ ೈಚಿತಾರಯತ್ ತಮಾಸತೀಕಂ ಪರಚಕ್ಷತ ೀ ॥೨.೧೩೧॥

‘ಧಮೊೀಯ ರ್ಕಾಾದಿದ್ಶಕಃ ಶುರತಾದಿಃ ಶ್ೀಲವ ೈನ್ಯೌ ।

‘ಸ್ಬರಹಮಕಾಸ್ುತ ತ ೀ ರ್ಯತರ ಮನಾಾದಿಂ ತಂ ವಿದ್ುಬುಯಧ್ಾಃ ॥೨.೧೩೨॥

‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್್ ನಾಮಾನಿ ಸ್ವಾಯಣಿ ವಚನಾನಿ ತು ।

‘ತತಾುಮತಾ್ಯಯಭಿಧ್ಾಯೀನಿ ತಮೌಪರಿಚರಂ ವಿದ್ುಃ ॥೨.೧೩೩॥

(೧) ಕೃಷ್್ ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾಂಡವರನುನ ಪ್ರಧ್ಾನ ಭೂಮಿಕ ಯಾಗಿ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ನಂರ್ತರದ
ಘಟನ್ ಗಳನುನ ಮೊದಲೂ, ಮೊದಲನ್ ೀ ಘಟನ್ ಗಳನುನ ನಂರ್ತರವೂ, ಈ ರೀತಯಾದ ವಚಿರ್ತರವಾದ
ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯಲ್ಲಲ, ಐತಹಾಸಕ ಅರ್ಥ ಏನು ಹ ೂರಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಅದನುನ ‘ಆಸುೀಕ’ರ ಕಥ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ .
ಇದು ಭಗವದ್ ಭಕುರಾದ ಪಾಂಡವರ ಕಥ ಎಂದು ಕ ಲವರು ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 117

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

(೨)^ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಧಮಥ, ಭಕಿು, ಮೊದಲ್ಾದ ಹರ್ತುು ಗುರ್ಣಗಳನುನ, ಶರವರ್ಣ, ಮನನ, ನಿಧಧ್ಾ್ಸನ, ಶ್ೀಲ
ಮರ್ತುು ವನರ್ಯ ಎನುನವ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮೌಲ್ಗಳನುನ ಪ್ರತನಿಧಸುರ್ತುದ ಎಂದು ಯಾರು ಆರಂಭಿಸುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಅವರು ‘ಮನ್ಾಾದಿ’ಗಳು.
(೩) ಇಲ್ಲಲ ಎಲಲವೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ನ್ಾಮಗಳು. ಆದಾರಂದ ಎಲ್ಾಲ ಶಬಾಗಳೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಗುರ್ಣವನುನ
ಹ ೀಳುರ್ತುವ ಎಂದು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡುವವರು ಅದನುನ ‘ಉಪ್ರಚರಾದಿ’ ಎಂದು ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುರ .

[^ಮಹಾಭಾರರ್ತವು ಏಳುಪಾರ್ತರಗಳ ಮೂಲಕ ಹದಿನ್ ಂಟು ಜೀವನ್ೌಮಲ್ಗಳ ವಶ ಲೀಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ನಮಮ

ಮುಂದಿಡುರ್ತುದ . ಅವುಗಳ ಂದರ :
(೧) ಧಮಥರಾಜ - ಧಮಥ(೧)
(೨) ಭಿೀಮಸ ೀನ - ಭಕಿು, ಜ್ಞಾನ, ವ ೈರಾಗ್, ಪ್ರಜ್ಞಾ, ಮೀಧ್ಾ, ಧೃತ, ಸ್ತ, ಯೀಗ, ಪಾರರ್ಣ ಮರ್ತುು
ಬಲ(೧೧)
(೩) ಅಜುಥನ - ಶರವರ್ಣ, ಮನನ ಮರ್ತುು ನಿಧಧ್ಾ್ಸನ(೧೪)
(೪,೫) ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವ - ಶ್ೀಲ ಮರ್ತುು ವನರ್ಯ(೧೬)
(೬) ದೌರಪ್ದಿ - ವ ೀದವದ ್(೧೭)
(೭) ಶ್ರೀಕೃಷ್್ – ವ ೀದವ ೀದ್(೧೮)
ನ್ಾವು ಧಮಥದ ಚೌಕಟ್ಟುನ ಮೀಲ್ ಭಕಿು, ಜ್ಞಾನ, ವ ೈರಾಗ್, ಪ್ರಜ್ಞಾ, ಮೀಧ್ಾ, ಧೃತ, ಸ್ತ, ಯೀಗ, ಪಾರರ್ಣ
ಮರ್ತುು ಬಲವ ಂಬ ಹರ್ತುು ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಮೈಗೂಡಿಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಶಾಸರದ ಶರವರ್ಣ, ಮನನ ಮರ್ತುು
ನಿಧಧ್ಾ್ಸನದ ೂಂದಿಗ ಶ್ೀಲ ಮರ್ತುು ವನರ್ಯಗಳು ನಮಮ ನಿರ್ತ್ ಸಂಗಾತಗಳಾಗಿರಬ ೀಕು. ಈ ಹದಿನ್ಾರು
ಜೀವನ್ೌಮಲ್ಗಳಿಂದ ಹದಿನ್ ೀಳನ್ ೀ ವ ೀದವದ ್ರ್ಯನುನ ಒಲ್ಲಸಕ ೂಂಡು, ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ವ ೀದವ ೀದ್
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ರ್ತಲುಪ್ಬ ೀಕು. ಆ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ರ್ತಲುಪ್ಲು ನ್ಾವು ಈ ಹದಿನ್ ೀಳು
ಮಟ್ಟುಲುಗಳನುನ ಬಳಸಬ ೀಕು].

‘ರ್ಕ್ತತಜ್ಞಾಯನ್ಂ ಸ್ ವ ೈರಾಗ್ಂ ಪರಜ್ಞಾಮೀಧ್ಾ ಧೃತಿಃ ಸ್ತಿಃ ।

‘ಯೀಗಃ ಪಾರಣ ೂೀ ಬಲಂ ಚ ೈವ ವೃಕ ೂೀದ್ರ ಇತಿ ಸ್ೃತಃ ॥೨.೧೩೪॥

‘ಏತದ್ಾಶಾತಮಕ ೂೀ ವಾರ್ಯುಸ್ತಸಾಮದ್ ಭಿಮಸ್ತದ್ಾತಮಕಃ ।

‘ಸ್ವಯವಿದ್ಾ್ ದ್ೌರಪದಿೀ ತು ರ್ಯಸಾಮತ್ ಸ ೈವ ಸ್ರಸ್ಾತಿೀ ॥೨.೧೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 118

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಭಕಿು, ಜ್ಞಾನ, ವ ೈರಾಗ್, ಪ್ರಜ್ಞಾ, ಮೀಧ್ಾ, ಧೃತ(ಧ್ ೈರ್ಯಥ), ಸ್ತ, ಯೀಗ, ಪಾರರ್ಣ ಮರ್ತುು ಬಲ ಇಷ್ುನೂನ
ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಪ್ರತನಿಧಸುತ್ಾುನ್ ಎಂದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅದರಂದ ಭಿೀಮನೂ ಕೂಡಾ ಆ
ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳನೂನ ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ
ದೌರಪ್ದಿ ವ ೀದವದ ್ರ್ಯ ಪ್ರತನಿಧ.

‘ಅಜ್ಞಾನಾದಿಸ್ಾರೂಪಸ್ುತ ಕಲ್ಲದ್ುಾಯಯೀಯಧನ್ಃ ಸ್ೃತಃ ।

‘ವಿಪರಿೀತಂ ತು ರ್ಯಜಾಞಾನ್ಂ ದ್ುಃಶಾಸ್ನ್ ಇತಿೀರಿತಃ ॥೨.೧೩೬॥

‘ನಾಸತಕ್ಂ ಶಕುನಿನಾನಯಮ ಸ್ವಯದ್ ೂೀಷಾತಮಕಾಃ ಪರ ೀ ।

‘ಧ್ಾತತಯರಾಷಾಾಸ್ಾಹಙ್ಕ್ಾರ ೂೀ ದ್ೌರಣಿೀ ರುದ್ಾರತಮಕ ೂೀ ರ್ಯತಃ ॥೨.೧೩೭॥

‘ದ್ ೂರೀಣಾದ್ಾ್ ಇನಿಾರಯಾಣ ್ೀವ ಪಾಪಾನ್್ನ ್ೀ ತು ಸ ೈನಿಕಾಃ ।

‘ಪಾರ್ಣಡವ ೀಯಾಶಾ ಪುಣಾ್ನಿ ತ ೀಷಾಂ ವಿಷ್ು್ನಿನಯಯೀಜಕಃ ॥೨.೧೩೮॥

ಅಜ್ಞಾನ ಸಾರೂಪ್ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಕಲ್ಲಯಾದರ , ವಪ್ರೀರ್ತ ಜ್ಞಾನ ಏನಿದ , ಅದನುನ ದುಃಶಾ್ಸನ

ಪ್ರತನಿಧಸುತ್ಾುನ್ .
ಶಕುನಿ ಇನ್ಾನಾರೂ ಅಲಲ, ನ್ಾಸುಕ್ದ ಅಭಿಮಾನಿ ರಕೆಸ ಆರ್ತ. [ನ್ಾಸುಕ್ವ ೀ ಜೂಜು ಮುಂತ್ಾದುವುಗಳ
ಪ್ರವೃತುಗ ಮೂಲ ಕಾರರ್ಣ. ‘ದ ೀವರು ನಮಗ ಏನು ಕ ೂಡಬ ೀಕ ೂೀ ಅದನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನವ ವಶಾಾಸ
ಆಸುಕರಗಿರುರ್ತುದ . ಹಾಗಾಗಿ ಅವರು ಜೂಜು ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ದ ೀವರಲ್ಲಲ
ವಶಾಾಸವಲಲದ ನ್ಾಸುಕರು ದಿಢೀರ್ ಶ್ರೀಮಂರ್ತರಾಗಲು ವಾಮಮಾಗಥವದ ಎಂದು ನಂಬಿ ಜೂಜು
ಮುಂತ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗುತ್ಾುರ ]. ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಒಬ ೂಬಬಬರೂ ಒಂದ ೂಂದು ದ ೂೀಷ್ಕ ೆ
ಪ್ರತನಿಧಗಳಾದರ , ‘ನ್ಾನು ದ ೀಹ’ ಎಂದ ನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ ಏನಿದ , ಅದನುನ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಪ್ರತನಿಧಸುತ್ಾುನ್ .

ದ ೂರೀಣಾದಿಗಳ ಲ್ಾಲ ಇಂದಿರರ್ಯಕ ೆ ಸಂಕ ೀರ್ತ. [ಇಂದಿರರ್ಯಗಳು ಪಾಪ್ ಮರ್ತುು ಪ್ುರ್ಣ್ ಎರಡರ ಕಡ ಗೂ
ವಾಲುರ್ತುವ . ಹಾಗ ೀ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದವರು ]. ದುಯೀಥಧನನ ಪ್ರ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ
ಹ ೂೀರಾಡಿದ ಎಲ್ಾಲ ಸ ೈನಿಕರೂ ಕೂಡಾ ಪಾಪ್ಕ ೆ ಪ್ರತನಿಧಗಳು. ಪಾಂಡವರ ಸ ೀನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇದಾವರ ಲ್ಾಲ
ಪ್ುರ್ಣ್ಕ ೆ ಪ್ರತನಿಧಗಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 119

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ಏವಮಧ್ಾ್ತಮನಿಷ್ಾಂ ಹಿ ಭಾರತಂ ಸ್ವಯಮುಚ್ತ ೀ ।

‘ದ್ುವಿಯಜ್ಞ ೀರ್ಯಮತಃ ಸ್ವ ೈಯಭಾಯರತಂ ತು ಸ್ುರ ೈರಪಿ ॥೨.೧೩೯॥

‘ಸ್ಾರ್ಯಂ ವಾ್ಸ ೂೀ ಹಿ ತದ್ ವ ೀದ್ ಬರಹಾಮ ವಾ ತತ್ ಪರಸಾದ್ತಃ ।

‘ತಥಾsಪಿ ವಿಷ್ು್ಪರತಾ ಭಾರತ ೀ ಸಾರಸ್ಙ್ೆರಹಃ’ ॥೨.೧೪೦॥

ಇತಾ್ದಿವಾ್ಸ್ವಾಕ ್ೈಸ್ುತ ವಿಷ ೂ್ೀತಾಷ ೂೀಯsವಗಮ್ತ ೀ ।

ವಾಯಾಾದಿೀನಾಂ ಕರಮಶ ೈವ ತದ್ಾಾಕ ್ೈರ ೀವ ಚಿನ್ಾತ ೀ ॥೨.೧೪೧॥

ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತವು ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮನಿಷ್ಠವಾಗಿದ . ರ್ತಥಾಚ : ಯಾರಗ ಧಮಥ, ಭಕಿು ಮೊದಲ್ಾದ ಹರ್ತುು

ಗುರ್ಣಗಳು, ಶರವರ್ಣ-ಮನನ-ನಿಧಧ್ಾ್ಸನ, ಶ್ೀಲ ಮರ್ತುುವನರ್ಯ ಇದ ಯೀ, ಅವರಗ ವ ೀದವದ ್
ಒಲ್ಲರ್ಯುತ್ಾುಳ . ಎಲ್ಲಲ ನ್ಾಸುಕ್ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಎಲ್ಲಲ ಅಜ್ಞಾನ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಎಲ್ಲಲ ವಪ್ರೀರ್ತ ಜ್ಞಾನ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ
ಅವರಗ ವ ೀದವದ ್ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಒಲ್ಲರ್ಯುವುದಿಲಲ. ಈ ಎಲ್ಾಲ ಹಿನ್ ನಲ್ ಯಿಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಹ ೀಗ
ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮನಿಷ್ುವಾಗಿದ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಸ ೀರ, ಯಾರಗೂ ಕೂಡಾ ಭಾರರ್ತವನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಇದನುನ
ಸಾರ್ಯಂ ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಬಲಲವರು. ವಾ್ಸರ(ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ) ಅನುಗರಹದಿಂದ ಬರಹಮದ ೀವರು
ತಳಿದಿರಬಹುದು. ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ತರುಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ುವನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್
ಮಾಡುವುದ ೀ ಆಗಿದ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ರ್ಯು
ತಳಿರ್ಯಲಾಡುರ್ತುದ . ಹಾಗ ಯೀ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವರ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವೂ ಕೂಡಾ ವ ೀದದ
ವಾಕ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಚಿಂತಸಲಾಡುರ್ತುದ .

‘ವಾರ್ಯುಹಿಯ ಬರಹಮತಾಮೀತಿ ತಸಾಮತ್ ಬರಹ ೈವ ಸ್ ಸ್ೃತಃ ।

‘ನ್ ಬರಹಮಸ್ದ್ೃಶಃ ಕಶ್ಾಚಿಛವಾದಿಷ್ು ಕರ್ಞ್ಾನ್’ ॥೨.೧೪೨॥

‘ಜ್ಞಾನ ೀ ವಿರಾಗ ೀ ಹರಿರ್ಕ್ತತಭಾವ ೀ ಧೃತಿಸ್ತಿಪಾರರ್ಣಬಲ್ ೀಷ್ು ಯೀಗ ೀ ।

‘ಬುದ್ೌಧ ಚ ನಾನ ೂ್ೀ ಹನ್ುಮತುಮಾನ್ಃ ಪುಮಾನ್ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕಾಚ ಕಶಾನ ೈವ’ ॥೨.೧೪೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 120

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಮುಂದಿನ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಬರಹಮನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ‘ಬರಹಮ’

ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಶ್ವ ಮೊದಲ್ಾದವರಲ್ಲಲ ಬರಹಮನಿಗ ಸದೃಶನ್ಾದವರು ಇಲಲವ ೀ ಇಲಲ.
ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ, ವ ೈರಾಗ್ದಲ್ಲಲ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ, ಇಂದಿರರ್ಯ ನಿಗರಹದಲ್ಲಲ, ಸಜಜನರನುನ ಪಾಲನ್
ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ, ಕಿರಯರ್ಯಲ್ಲಲ, ಬಲದಲ್ಲಲ, ಧ್ಾ್ನದಲ್ಲಲ, ಸರರ್ತಪ್ುಾಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡುವ ಶಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಎಣ ಯಾದ ಇನ್ ೂನಬಬ ಪ್ುರುಷ್ನು ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲಲ. ಯಾರೂ ಇಲಲ.
[ಇದ ೀ ರೀತಯಾದ ಅನ್ ೀಕ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ನ್ಾವು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ವ ೀದದಲ್ಲಲಯೀ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತ್ಾುರ . ಋಗ ಾೀದ
ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯ ಒಂದನ್ ರ್ಯ ಮಂಡಲದ ೧೪೧ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ :]

‘ಬಳಿತಾ್ ತದ್ ವಪುಷ ೀ ಧ್ಾಯ ದ್ಶಯತಂ ದ್ ೀವಸ್್ ರ್ಗಯಃ ಸ್ಹಸ ೂೀ ರ್ಯತ ೂೀ ಜನಿ ।
‘ರ್ಯದಿೀಮುಪಹಾರತ ೀ ಸಾಧತ ೀ ಮತಿರ್ ಋತಸ್್ ಧ್ ೀನ್ ಅನ್ರ್ಯನ್ತ ಸ್ಸ್ುರತಃ ॥೨.೧೪೪॥

‘ಪೃಕ್ ೂೀ ವಪುಃ ಪಿತುಮಾನ್ ನಿತ್ ಆ ಶಯೀ ದಿಾತಿೀರ್ಯಮಾ ಸ್ಪತಶ್ವಾಸ್ು ಮಾತೃಷ್ು ।

‘ತೃತಿೀರ್ಯಮಸ್್ ವೃಷ್ರ್ಸ್್ ದ್ ೂೀಹಸ ೀ ದ್ಶಪರಮತಿಂ ಜನ್ರ್ಯನ್ತ ಯೀಷ್ರ್ಣಃ ॥೨.೧೪೫॥

“ಬಲರೂಪ್ನ್ಾಗಿರುವ, ಸವಥಜ್ಞನ್ಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಹ ೂರುತ್ಾುನ್ .

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ, ಬುದಿಾಸಾರೂಪ್ನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಸದಾ
ಬಾಗಿ ನಿಂತರುತ್ಾುನ್ . ಪ ರೀಮ ರ್ತುಂಬಿದ ಭಗವಂರ್ತನ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಾದ ಸೀತ್ ಗಾಗಿ ಆರ್ತ
ಒರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ ”. ಇದು ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಪಾರರ್ಣದ ೀವರ ಮೊದಲರೂಪ್ವಾದ ಹನುಮಂರ್ತನ ಕುರತ್ಾದ
ಮಾರ್ತು.

ಇವನ ಎರಡನ್ ೀ ರೂಪ್: ಸ ೈನ್ವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ, ಅನನವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಉರ್ಣು್ವ, ಯಾವಾಗಲೂ ಏಳು
ಜನ ಮಂಗಳವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರಲ್ಲಲ^ ಮಲಗಿಯೀ ಇರುವ ರೂಪ್ವಾಗಿದ . [ಸ ೀನ್ ರ್ಯನು
ಕ ೂಂದವನು; ಬಂಡಿರ್ಯನನವನುಂಡವನು ಮರ್ತುು ಏಳು ಜನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರಲ್ಲಲ ಸದಾ ಕೂಸಾಗಿ ಇರುವವನು
ಭಿೀಮಸ ೀನ. ರ್ಗವತ್ ಸ್ಮೀತಸ ತವೀಸ್ತಿ ವಿದ್ಾ್ ಸ್ಂಪನ್ನತಾಂ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ ಶಬಾಸ್್ ಅರ್ಯಃ. ಅಂದರ
ವದಾ್ಸಂಪ್ನನನ್ಾದವನು ಮರ್ತುು ಸದಾ ರ್ತನನ ಸಾಾಮಿಯಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಜ ೂತ್ ಗಿರುವವನು-
ಭಿೀಮಸ ೀನ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 121

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿಗಳಾದ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ವ ೀದಗಳ ರಹಸ್ ಸಾರ ಎಂದು ತಳಿಸ

ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ ಮಧವನನ್ಾನಗಿ ಹುಟ್ಟುಸದರು. ಇದು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮೂರನ್ ೀ ರೂಪ್.
[^ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಬಲಸಾರೂಪ್ನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ”ಸಪ್ುಶ್ವಾಸು ಮಾರ್ತೃಶು” ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
ಅಂದರ ಏಳು ಜನ ತ್ಾಯಿರ್ಯಂದಿರಲ್ಲಲ ಸದಾ ಮಲಗಿರುವ ಕೂಸು ಎಂದರ್ಥ. ಆ ಏಳು ಜನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು
ಯಾರು ಅಂದರ ಏಳು ಶಾಸರಗಳು:- ನ್ಾಲುೆವ ೀದಗಳು, ಇತಹಾಸ, ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ].

‘ನಿರ್ಯ್ಯದಿೀಂ ಬುದ್ಾನನ್ಮಹಿಷ್ಸ್್ ವಪಪಯಸ್ ಈಶಾನಾಸ್ಃ ಶವಸಾ ಕರನ್ತ ಸ್ೂರರ್ಯಃ ।

‘ರ್ಯದಿೀಮನ್ು ಪರದಿವೀ ಮಧವ ಆಧವ ೀ ಗುಹಾ ಸ್ನ್ತಂ ಮಾತರಿಶಾಾ ಮಥಾರ್ಯತಿ ॥೨.೧೪೬॥

‘ಪರ ರ್ಯತ್ ಪಿತುಃ ಪರಮಾನಿನೀರ್ಯತ ೀ ಪಯಾ್ಯ ಪೃಕ್ಷುಧ್ ೂೀ ವಿೀರುಧ್ ೂೀ ದ್ಂಸ್ು ರ ೂೀಹತಿ ।

‘ಉಭಾ ರ್ಯದ್ಸ್್ ಜನ್ುಷ್ಂ ರ್ಯದಿನ್ಾತ ಆದಿದ್ ರ್ಯವಿಷ ೂಾೀ ಅರ್ವದ್ ಘೃಣಾ ಶುಚಿಃ’ ॥೨.೧೪೭॥

ಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಅನುಗರಹದಿಂದ, ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ

ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸುಖವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ . ಯಾವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಯಿಂದ ಸಜಜನರನುನ ಸರಯಾದ
ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ನಡ ಸಲು ಸಾದ್ವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡಲು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ನಮಮ ಹೃದರ್ಯ ಗುಹ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ಇರುವ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮರ್ನ
ಮಾಡಿ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .

ಯಾವ ಈ ಮಧವವ ಂಬ ರೂಪ್ವು ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಜಗತುಗ ರ್ತರಲಾಡುರ್ತುದ ೂೀ,

ಅಂರ್ತಹ ಈ ರೂಪ್ವು, ದುವಾಥದಿಗಳ ಕ್ಷುದರ ಪ್ರಶ ನರ್ಯನುನ , ಒಂದು ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದ ಎರ್ತುು ಹುಲಲನುನ ಹಲುಲಗಳಲ್ಲಲ
ರ್ತುಂಡರಸದಂತ್ ರ್ತುಂಡರಸುರ್ತುದ . ಈ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮೂರನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ವು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರನುನ
ಜಗತುಗ ಅವರ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸುವ ಮುಖ ೀನ ಪ್ರಕಾಶಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ . ಈ ರೂಪ್ವು ಸಾಧುಜನರಲ್ಲಲ
ದಯರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ ರೂಪ್ವಾಗಿದ .

'ಬಳಿತ್ಾ್ ಅರ್ವಾ ಪಾರಣಾಗಿನಸೂಕು’ ವ ನುನವ ಈ ಋಗ ಾೀದದ ಮಾರ್ತು ಸುುಟವಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮೂರು

ಅವತ್ಾರಗಳನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .
[ಹಿೀಗ ಋಗ ಾೀದ ದಲ್ಲಲಯೀ ಮೂರು ಅವತ್ಾರಗಳ ವರ್ಣಥನ್ ಬಂದಿದ . ರ್ತನೂಮಲಕವಾಗಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ
ಮಹಾಭಾರರ್ತಗಳ ಚಿಂರ್ತನ್ ರ್ಯೂ ಬಂದಿದ . ವ ೀದದಿಂದ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ ವಸಾುರವಾಗಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 122

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಚಿಂತಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಮಾರ್ತು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಬಂದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅದನುನ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ

ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟುವರು ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು].

ಅಶಾಮೀಧಃ ಕರತುಶ ರೀಷ ೂಾೀ ಜ ೂ್ೀತಿಃಶ ರೀಷ ೂಾೀ ದಿವಾಕರಃ ।

ಬಾರಹಮಣ ೂೀ ದಿಾಪದ್ಾಂ ಶ ರೀಷ ೂಾೀ ದ್ ೀವಶ ರೀಷ್ಾಸ್ುತ ಮಾರುತಃ ॥೨.೧೪೮॥

ಇದು ಪಾಂಡು ಹಾಗೂ ಕುಂತರ್ಯ ನಡುವನ ಸಂವಾದ. ಧಮಥರಾಜ ಆಗಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ , ಕುಂತ ಮರ್ತುು
ಪಾಂಡು ನಂರ್ತರ ಯಾವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಕರ ರ್ಯುವುದು ಎಂದು ಚಚ ಥ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ . ಆಗ
ಧಮಥರಾಜ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಯಾಗಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ಅಶಾಮೀಧ ಯಾಗ.
ಬ ಳಕುಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ಸೂರ್ಯಥನ ಬ ಳಕು. ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದವನು ಬರಹಮಜ್ಞಾನಿಯಾದ
ಬಾರಹಮರ್ಣ. ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು”. [ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದ
ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ (೧೨೯. ೪೬). ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಉರ್ತುರದ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಇದು ಕಾರ್ಣಸಗದಿದಾರೂ,
ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಇಂದಿಗೂ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

ಬಲಮಿನ್ಾರಸ್್ ಗಿರಿಶ ್ೀ ಗಿರಿಶಸ್್ ಬಲಂ ಮರುತ್ ।

ಬಲಂ ತಸ್್ ಹರಿಃ ಸಾಕ್ಾನ್ನ ಹರ ೀಬಯಲಮನ್್ತಃ ॥೨.೧೪೯॥

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸರುವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಇಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ : “ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲಪ್ರದನ್ಾದವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ
ಬಲಪ್ರದನ್ಾದವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲಪ್ರದನ್ಾದ ಇನ್ ೂನಬಬ ಇಲಲ” ಎಂದು. ಈ
ಮಾತನಿಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ನಂರ್ತರದ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಇದಾಾನ್ ಎನುನವುದು ನಮಗ
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ವಾರ್ಯುಭಿೀಯಮೊೀ ಭಿೀಮನಾದ್ ೂೀ ಮಹೌಜಾಃ ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ಚ ಪಾರಣಿನಾಂ ಪಾರರ್ಣರ್ೂತಃ ।

ಅನಾವೃತಿತದ್ ಾೀಯಹಿನಾಂ ದ್ ೀಹಪಾತ ೀ ತಸಾಮದ್ ವಾರ್ಯುದ್ ಾೀಯವದ್ ೀವೀ ವಿಶ್ಷ್ುಃ ॥೨.೧೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 123

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

‘ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ದುಜಥನರಗ ಭರ್ಯಂಕರನು. ಭರ್ಯಂಕರವಾಗಿರುವ ಗಜಥನ್ ರ್ಯನುನ ಉಳಳವನು.

ಮಹಾಪ್ರಾಕರಮಿರ್ಯು. ಎಲ್ಾಲ ಜೀವಗಳಿಗ ಉಸರನುನ ಈರ್ಯುವವನು ಇವನು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ದ ೀಹದಿಂದ
ಹ ೂರನಡ ದಾಗ ದ ೀಹಿಗಳ ದ ೀಹಪಾರ್ತವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ದ ೀವತ್ ಗಳ
ದ ೀವನು’. [ಇದು ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೩೪.೪೧) ಬಂದಿರುವ ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ ].

ತತತವಜ್ಞಾನ ೀ ವಿಷ್ು್ರ್ಕೌತ ಧ್ ೈಯ್ೀಯ ಸ ್ೈಯ್ೀಯ ಪರಾಕರಮೀ ।

ವ ೀಗ ೀ ಚ ಲ್ಾಘವ ೀ ಚ ೈವ ಪರಲ್ಾಪಸ್್ ಚ ವಜಞಯನ ೀ ॥೨.೧೫೧॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಸ್ಮೊೀ ನಾಸತ ಸ ೀನ್ಯೀರುರ್ಯೀರಪಿ ।

ಪಾಞಚಡತ ್ೀಚ ಪಟುತ ಾೀ ಚ ಶ್ರತ ಾೀ ಚ ಬಲ್ ೀsಪಿ ಚ ॥೨.೧೫೨॥

ರ್ತರ್ತುಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ, ವಷ್ು್ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ, ಧ್ ೈರ್ಯಥದಲ್ಲಲ, ಸ ್ೈರ್ಯಥದಲ್ಲಲ, ಪ್ರಾಕರಮದಲ್ಲಲ, ವ ೀದದಲ್ಲಲ, ಬ ೀಗ

ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ, ಪ್ರಲ್ಾಪ್ ಇಲಲದಿರುವವರಲ್ಲಲ, ಎರಡೂ ಸ ೀನ್ ಗಳಲ್ಲಲ
ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಸಮನ್ಾದವನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ. ಪಾಂಡಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲ, ಸಾಮರ್್ಥದಲ್ಲಲ, ಶ್ರರ್ತನದಲ್ಲಲ,
ಬಲದಲ್ಲಲ ಈರ್ತನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ಜೀವನಿಲಲ ಎನುನವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾತದ . [ಇಂದು ಇದ ೀ
ರೀತಯಾದ ಪಾಠ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣ ಮರ್ತುು ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ ಪಾಠ
ವ್ತ್ಾ್ಸದ ೂಂದಿಗ ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ ].

ತಥಾ ರ್ಯುದಿಷಾರ ೀಣಾಪಿ ಭಿೀಮಂ ಪರತಿ ಸ್ಮಿೀರಿತಮ್ ।

ಧಮಮಯಶಾಾತ್ಯಶಾ ಕಾಮಶಾ ಮೊೀಕ್ಷಶ ೈವ ರ್ಯಶ ್ೀ ಧುರವಮ್ ।
ತಾಯಾ್ರ್ಯತತಮಿದ್ಂ ಸ್ವಯಂ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಭಾರತ ॥೨.೧೫೩॥

ಹಾಗ ಯೀ, ರ್ಯುದಿಷಠರನಿಂದ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ಹಿೀಗಿದ : “ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮ-
ಮೊೀಕ್ಷ-ಕಿೀತಥ ಎಲಲವೂ ನಿನನಲ್ಲಲದ . ನಿನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಇರ್ತರರು ಅದನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ”.

ವಿರಾಟಪವಯಗಂ ಚಾಪಿ ವಚ ೂೀ ದ್ುಯ್ೀಯಧನ್ಸ್್ ಹಿ ।

ವಿೀರಾಣಾಂ ಶಾಸ್ಾವಿಧುಷಾಂ ಕೃತಿನಾಂ ತತತವನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 124

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಸ್ತ ತವೀ ಬಾಹುಬಲ್ ೀ ಧ್ ೈಯ್ೀಯ ಪಾರಣ ೀ ಶಾರಿೀರಸ್ಮೂವ ೀ ॥೨.೧೫೪॥

ಸಾಮಾತಂ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಸ್ದ್ ೈತ್ನ್ರರಾಕ್ಷಸ ೀ ।

ಚತಾಾರಃ ಪಾರಣಿನಾಂ ಶ ರೀಷಾಾಃ ಸ್ಮೂಪರ್ಣಯಬಲಪೌರುಷಾಃ ॥೨.೧೫೫॥

ಭಿೀಮಶಾ ಬಲರ್ದ್ರಶಾ ಮದ್ರರಾಜಶಾ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ।

ಚತುತ್ಯಃ ಕ್ತೀಚಕಸ ತೀಷಾಂ ಪಞ್ಾಮಂ ನಾನ್ುಶುಶುರಮಃ ।
ಅನ ೂ್ೀನಾ್ನ್ನ್ತರಬಲ್ಾಃ ಕರಮಾದ್ ೀವ ಪರಕ್ತೀತಿತಯತಾಃ ॥೨.೧೫೬॥

ವರಾಟಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೨.೧೬-೨೦) ದುಯೀಥಧನ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು ಹಿೀಗಿದ :

“ಹಿಡಿದ ಕ ಲಸವನುನ ಮುಗಿಸುವವರಲ್ಲಲ, ರ್ಯುದಾಶಾಸರವನುನ ಬಲಲವರಲ್ಲಲ, ರ್ಯುದಾದ ಸಂದಿಗಾ ಪ್ರಸ್ತಗಳಲ್ಲಲ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡುವ ಜಾರ್ಣರಲ್ಲಲ, ಮಾನಸಕವಾದ ಸ ್ೈರ್ಯಥದಲ್ಲಲ, ತ್ ೂೀಳಬಲದಲ್ಲಲ, ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ,
ಶರೀರದ ಕಿರಯರ್ಯಲ್ಲಲ, ದ ೈರ್ತ್-ಮನುಷ್್-ರಾಕ್ಷಸ ಈ ಮೂವರನೂನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಮನುಷ್್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ
ಕ ೀವಲ ನ್ಾಲ್ ೆೀ ಜನ ಶ ರೀಷ್ಠರರುವುದು. ಅವರಲ್ಲಲ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವನು ಭಿೀಮಸ ೀನ, ಎರಡನ್ ರ್ಯವನು
ಬಲರಾಮ, ಮೂರನ್ ರ್ಯವನು ಶಲ್ ಮರ್ತುು ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯವನು ಕಿೀಚಕ. ಇವರಲಲದ ೀ ಐದನ್ ರ್ಯವನನುನ
ನ್ಾವು ಕ ೀಳಲ್ಾರ ವು”.

ವಚನ್ಂ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಸ್್ ತಥ ೂೀದ್ ೂ್ೀಗಗತಂ ಪರಮ್ ।

ರ್ಯತ್ ಕ್ತಞ್ಚಾsತಮನಿ ಕಲ್ಾ್ರ್ಣಂ ಸ್ಮಾೂವರ್ಯಸ ಪಾರ್ಣಡವ ।
ಸ್ಹಸ್ರಗುರ್ಣಮಪ ್ೀತತ್ ತಾಯ ಸ್ಮಾೂವಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೨.೧೫೭॥

ಯಾದ್ೃಶ ೀ ಚ ಕುಲ್ ೀ ಜಾತಃ ಸ್ವಯರಾಜಾಭಿಪೂಜತ ೀ ।

ಯಾದ್ೃಶಾನಿ ಚ ಕಮಾಮಯಣಿ ಭಿೀಮ ತಾಮಸ ತಾದ್ೃಶಃ ॥೨.೧೫೮॥

ಅಸಮನ್ ರ್ಯುದ್ ಧೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ ತಾಯ ಭಾರಃ ಸ್ಮಾಹಿತಃ ।

ಧೂರಜುಞಯನ ೀನ್ ವೀಢವಾ್ ವೀಢವಾ್ ಇತರ ೂೀ ಜನ್ಃ ।
ಉಕತಂ ಪುರಾಣ ೀ ಬರಹಾಮಣ ಡೀ ಬರಹಮಣಾ ನಾರದ್ಾರ್ಯ ಚ ॥೨.೧೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 125

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉದ ೂ್ೀಗಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೭೬.೩-೪; ೧೮ ) ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ

ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಓ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ ೀ, ನಿನನಲ್ಲಲ ಯಾವ ಮಂಗಳಕರವಾದ ಸಂಗತರ್ಯನುನ ಇದ ಎಂದು ನಿೀನು
ಭಾವಸುತುೀಯೀ, ಆ ಗುರ್ಣದ ಸಾವರಪ್ಟುು ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ನಿನನಲ್ಲಲದ ಎಂದು ನ್ಾನು ತಳಿರ್ಯುತ್ ುೀನ್ .
ಯಾರ ಮಗನ್ಾಗಿದಿಾೀರ್ಯ, ಯಾರ ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಿಾೀರ್ಯ, ಈರ್ತನಕದ ನಿನನ ಕ ಲಸಗಳು ಏನಿದ , ನಿೀನು
ಎಂರ್ತವನು ಎಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯಮಾಡಲು ಇಷ್ುು ಸಾಕು.
[ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಈ ಮಾರ್ತು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮುಖಾ್ಂಶದಂತದ ]. “ಓ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ ೀ, ಈ ರ್ಯುದಾದ
ಸಕಲ ಜವಾಬಾಾರರ್ಯು ನಿನನಲ್ಲಲದ . ಇದರ ನ್ ೂಗವನುನ ಅಜುಥನ ಹ ೂರಬ ೀಕು. ಬ ೀರ ಜನರನುನ ನಿೀವ ೀ
ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಬ ೀಕು” ಎಂದು. [ಅದರಂತ್ ದೃಷ್ುದು್ಮನನನುನ, ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವರನುನ, ಧಮಥರಾಜ
ಇರ್ತರರನುನ ಭಿೀಮಾಜುಥನರ ೀ ಕಾಲ ಕಾಲಕ ೆ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡುತುದುಾದನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಜೀವೀರ್ತುಮರ್ತಾವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮೀಲ್ , ಇನುನ ದೌರಪ್ದಿ ಎಂರ್ತಹ ಮಾಹಾರ್ತಯ ಉಳಳವಳು

ಎನುನವುದನುನ ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬರಹಮನಿಂದ ನ್ಾರದರಗ ಹ ೀಳಲಾಟು ಮಾರ್ತುಗಳ
ಉಲ್ ಲೀಖದ ೂಂದಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ವವರಸುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : [ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ
ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಕರ್ಣಮರ ಯಾಗಿದ !]

‘ರ್ಯಸಾ್ಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ಪರಮಂ ವಿದ್ನಿತ ‘ಶ ೀಷ್ಃ ಸ್ುಪಣ ೂ್ೀಯ ಗಿರಿಶಃ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಃ ।
‘ಮಾತಾ ಚ ಯೈಷಾಂ ಪರರ್ಮೈವ ಭಾರತಿೀ ‘ಸಾ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಬರ್ೂವ ರ್ೂಮೌ ॥೨.೧೬೦॥

‘ಯಾ ಮಾರುತಾದ್ ಗರ್ಯಮಧತತ ಪೂವಯಂ ‘ಶ ೀಷ್ಂ ಸ್ುಪರ್ಣಯಂ ಗಿರಿಶಂ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಮ್ ।

‘ಚತುಮುಮಯಖಾಭಾಂಶಾತುರಃ ಕುಮಾರಾನ್ ‘ಸಾ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಬರ್ೂವ ರ್ೂಮೌ’ ॥೨.೧೬೧॥
ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : “ಯಾರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಶ ೀಷ್ನು, ಗರುಡನು, ಸದಾಶ್ವನು
ಮರ್ತುು ಇಂದರನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ ೂೀ, ಇವರ ಲಲರ
ತ್ಾಯಿಯಾದ ಭಾರತರ್ಯು ದೌರಪ್ದಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು” ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 126

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಯಾರು ಮೊದಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಗಭಥವನುನ ಧರಸದಳ ೂೀ, ಯಾರು ಚರ್ತುಮುಥಖನಂತರುವ ಶ ೀಷ್,

ಗರುಡ, ಸದಾಶ್ವ ಮರ್ತುು ಇಂದರ ಎನುನವ ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಕುಮಾರರನುನ ಪ್ಡ ದಳ ೂೀ, ಅವಳ ೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ದೌರಪ್ದಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು.
[ಇದರಂದ ದೌರಪ್ದಿ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ ಭಾರತೀದ ೀವ ಎನುನವುದು ಸುುಟವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ]
[ಮೊದಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ಎರಡನ್ ೀ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ಭಾರತೀ ದ ೀವ. ಮೂರನ್ ೀ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ಬಲರಾಮ ಎಂದು
ಈ ಹಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ . ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಬಲರಾಮನ ಕುರರ್ತು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತ್ಾುರ :]

ರ್ಯಸಾ್ಧಿಕ ೂೀ ಬಲ್ ೀ ನಾಸತ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಮೃತ ೀ ಕಾಚಿತ್ ।

ನ್ ವಿಜ್ಞಾನ ೀ ನ್ಚ ಜ್ಞಾನ್ ಏಷ್ ರಾಮಃ ಸ್ ಲ್ಾಙ್ೆಲ್ಲೀ ॥೨.೧೬೨॥

ರ್ಯಸ್್ ನ್ ಪರತಿಯೀದ್ಾಧsಸತ ಭಿೀಮಮೀಕಮೃತ ೀ ಕಾಚಿತ್ ।

ಅನಿಾಷಾ್ಪಿ ತಿರಲ್ ೂೀಕ ೀಷ್ು ಸ್ ಏಷ್ ಮುಸ್ಲ್ಾರ್ಯುಧಃ ॥೨.೧೬೩॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಬಿಟುರ , ಬಲದಲ್ಲಲ ಆಗಲ್ಲೀ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ ಆಗಲ್ಲೀ, ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ ಆಗಲ್ಲೀ,
ಯಾರಗ ಸಮನ್ಾದವನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲವೀ, ಅವನ್ ೀ ಬಲರಾಮ.
ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಬಿಟುು ಯಾರಗ ಕಾದಾಡಲು ಎದುರಾಳಿ ಇಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹವನ್ ೀ ಬಲರಾಮ.
[ಈ ಎರಡು ಮಾರ್ತುಗಳು ಇದ ೀ ಸಾಹಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲ, ಇದ ೀ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ಬ ೀರ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಇದು ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ]

ತಥಾ ರ್ಯುದಿಷಾರ ೀಣ ೈವ ಭಿೀಮಾರ್ಯ ಸ್ಮುದಿೀರಿತಮ್ ।

ಅನ್ುಜ್ಞಾತ ೂೀ ರೌಹಿಣ ೀಯಾತ್ ತಾಯಾ ಚ ೈವಾಪರಾಜತ ।
ಸ್ವಯವಿದ್ಾ್ಸ್ು ಬೀರ್ತುುಃ ಕೃಷ ್ೀನ್ ಚ ಮಹಾತಮನಾ ॥೨.೧೬೪॥

ಅನ ಾೀಷ್ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಂ ಚ ತಾಾಂ ಚ ಭಿೀಮಾಪರಾಜತಮ್ ।

ವಿೀಯ್ೀಯ ಶೌಯ್ೀಯsಪಿವಾ ನಾನ್್ಸ್ೃತಿೀರ್ಯಃ ಫಲುೆನಾದ್ೃತ ೀ ॥೨.೧೬೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 127

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೧೪೩.೨೧] ಬರುವ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ಅಲ್ಲಲ ರ್ಯುಧಷಠರ ಭಿೀಮನಲ್ಲಲ ಈ

ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿನಿನಂದ ಮರ್ತುು ಬಲರಾಮನಿಂದ ಸಾಲಾ ಕ ಳಗಡ ಇರುವ ಅಜುಥನನು ಎಲ್ಾಲ
ವದ ್ಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರರ್ಣರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ” ಎಂದು.
[ಭಿೀಮಸ ೀನ ಮರ್ತುು ಬಲರಾಮನಿಗಿಂರ್ತ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಒಂದು ಮಟುದಲ್ಲಲ ಕ ಳಗಿದಾಾನ್
ಎನುನವುದು ರ್ಯುಧಷಠರನ ಈ ಮಾತನಿಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಭಿೀಮ-ಬಲರಾಮನ ನಂರ್ತರ ವೀರ್ಯಥದಲ್ಲಲ,
ಶೌರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನನಿಗ ಸಮಾನನ್ಾದವನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ ಎನುನವುದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ].

ತಥ ೈವ ದ್ೌರಪದಿೀವಾಕ್ಂ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಂ ಪರತಿೀರಿತಮ್ ।

ಅಧಿಜ್ಮಪಿ ರ್ಯತ್ ಕತುತಯಂ ಶಕ್ತ ೀ ನ ೈವ ಗಾಣಿಡವಮ್ ।
ಅನ್್ತರ ಭಿೀಮಪಾತಾ್ಯಭಾ್ಂ ರ್ವತಶಾ ಜನಾದ್ಾಯನ್ ॥೨.೧೬೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೧೨.೮೦] ಬರುವ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ಇಲ್ಲಲ ದೌರಪ್ದಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ

ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : “ನಿೀನು ಮರ್ತುು ಭಿೀಮಾಜುಥನರನುನ ಬಿಟುರ ಇನ್ಾನಾರಗೂ ಗಾಂಡಿೀವವನುನ ಹ ಡ ಏರಸಲು
ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂದು.

ತಥ ೈವಾನ್್ತರ ವಚನ್ಂ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ ೀರಿತಮ್ ।

ದ್ಾಾವ ೀವ ಪುರುಷೌ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಾದ್ನ್ನ್ತರೌ ।
ಭಿೀಮಸ್ುತ ಪರರ್ಮಸ್ತತರ ದಿಾತಿೀಯೀ ದ್ೌರಣಿರ ೀವ ಚ ॥೨.೧೬೭॥

ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿರುವ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಈ ಮಾರ್ತು ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ.

ವಾ್ಸರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಇಬಬರ ೀ ಪ್ುರುಷ್ರು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಬಿಟುರ , ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವನು ಭಿೀಮ.
ಎರಡನ್ ರ್ಯವನು ಅಶಾತ್ಾ್ಮ” ಎಂದು .
[ಅಜುಥನ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಇಂದರ. ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ರುದರ. ಆದರ ಎಷ್ ೂುೀ ಬಾರ
ರುದರನನುನ ಇಂದರ ಸ ೂೀಲ್ಲಸದ ಹಾಗ ಕಾಣಿಸುರ್ತುದ . ಇದರಂದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಭಂಗವಾಯಿರ್ತಲಲ ಎಂದರ
ಅದಕ ೆ ಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಉರ್ತುರವದ :]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 128

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಅಕ್ಷಯಾವಿಷ್ುಧಿೀ ದಿವ ್ೀ ಧವಜ ೂೀ ವಾನ್ರಲಕ್ಷರ್ಣಃ

ಗಾಣಿಡೀವಂ ಧನ್ುಷಾಂ ಶ ರೀಷ್ಾಂ ತ ೀನ್ ದ್ೌರಣ ೀವಯರ ೂೀsಜುಞಯನ್ಃ ॥೨.೧೬೮॥

ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವರಾಟಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೬೦.೧೬-೧೭] ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು. ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

“ಎಂದೂ ಮುಗಿರ್ಯದ ಬಾರ್ಣಗಳಿರುವ ಬರ್ತುಳಿಕ , ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಧವಜ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಗಾಂಡಿೀವ
ಧನುಸುು, ಈ ಎಲಲವೂ ಇರುವುದರಂದ ಅಜುಥನನು ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ” ಎಂದು.
[ಆದಾರಂದ ಅದು ಆರ್ಯುಧ ನಿಮಿರ್ತು ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಯೀ ಹ ೂರರ್ತು, ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಅರ್ವಾ ಬಲನಿಮಿರ್ತು ಶ ರೀಷ್ಠತ್
ಅಲಲ]

[ಈ ರೀತ ಭಗವಂರ್ತನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತುಿ , ಪಾರರ್ಣ-ಭಾರತರ್ಯರ ಹಿರಮ, ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್, ಇತ್ಾ್ದಿ

ಎಲಲವನೂನ ಶಾಸರಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖದ ೂಂದಿಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟು ಆಚಾರ್ಯಥರು, ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯವನುನ
ಉಪ್ಸಂಹಾರ ಮಾಡುತ್ಾುರ :].

ಇತಾ್ದ್್ನ್ನ್ತವಾಕಾ್ನಿ ಸ್ನ ಾೀವಾಥ ೀಯ ವಿವಕ್ಷ್ತ ೀ ।

ಕಾನಿಚಿದ್ ದ್ಶ್ಯತಾನ್್ತರ ದಿಙ್ ಮಾತರಪರತಿಪತತಯೀ ॥೨.೧೬೯॥

ಹಿೀಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸಾಕಷ್ುು ವಾಕ್ಗಳಿವ . ಅದರಲ್ಲಲ ಕ ಲವಂದನುನ ಮಾರ್ತರ ಇಲ್ಲಲ ನಿಮಗ

ತ್ ೂೀರಸದ ಾೀನ್ . [ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಓದುವಾಗ ಯಾವ ವಧ್ಾನವನುನ ಅನುಸರಸ ಓದಬ ೀಕು
ಎನುನವುದನುನ ತಳಿಸುವುದಕಾೆಗಿ ನ್ಾನು ಇದನುನ ತ್ ರ ದಿಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ , ದಶಥನಭಾಷ್ ,
ಗುಹ್ಭಾಷ್ ಇವುಗಳನುನ ಯಾವ ರೀತ ಓದಬ ೀಕು ಎಂದು ಮುಂದ ನ್ಾನು ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು
ಹ ೂೀಗಿದ ಾೀನ್ . ಅದನುನ ಓದುವುದು].

ತಸಾಮದ್ುಕತಕರಮೀಣ ೈವ ಪುರುಷ ೂೀತತಮತಾ ಹರ ೀಃ ।

ಅನೌಪಚಾರಿಕ್ತೀ ಸದ್ಾಧ ಬರಹಮತಾ ಚ ವಿನಿರ್ಣ್ಯಯಾತ್ ॥೨.೧೭೦॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಹಿಂದ ಹ ೀಳಿದ ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮರ್ತುಿವೂ, ಅವನು

ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪ್ರಬರಹಮ ಸಾರೂಪ್ವೂ ಎಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಆಗಿದ . ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಿಂದಲ್ ೀ ತಳಿದಿದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 129

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಃ

ಪೂರ್ಣ್ಯಪರಜ್ಞಕೃತ ೀರ್ಯಂ ಸ್ಙ್ಕ ಷೀಪಾದ್ುದ್ಧೃತಿಃ ಸ್ುವಾಕಾ್ನಾಮ್ ।

ಶ್ರೀಮದ್ಾೂರತಗಾನಾಂ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಪೂರ್ಣ್ಯತಾನಿರ್ಣ್ಯಯಾಯೈವ ॥೨.೧೭೧॥

ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥರ್ತುಿ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿ, ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞನಿಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲರುವ ಸಮಾಧ

ಭಾಷ್ ಯೀಕಿು ಯಾಗಿರುವ ವಾಕ್ಗಳ ಉದಾರರ್ಣವು ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಟ್ಟುದ .

ಸ್ ಪಿರೀರ್ಯತಾಂ ಪರತಮಃ ಪರಮಾದ್ನ್ನ್ತಃ ಸ್ನಾತರಕಃ ಸ್ತತಸ್ಂಸ್ೃತಿದ್ುಸ್ತರಾಣಾ್ಯತ್

ರ್ಯತಾಪದ್ಪದ್ಮಮಕರನ್ಾಜುಷ ೂೀ ಹಿ ಪಾತಾ್ಯಃ ಸಾಾರಾಜ್ಮಾಪುರುರ್ರ್ಯತರ ಸ್ದ್ಾ ವಿನ ೂೀದ್ಾತ್
॥೨.೧೭೨॥

ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ, ಅಂರ್ತ್ವಲಲದ, ಸಂಸಾರವ ಂಬ ದಾಟಲಶಕ್ವಾದ ಸಮುದರದಿಂದ ದಾಟ್ಟಸುವ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ನನಗ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಲ್ಲ. ನನನ ಬಗ ಗ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ರ್ತಳ ರ್ಯಲ್ಲ. ಯಾರ ಅಡಿದಾವರ ರ್ಯ
ಮಕರಂದವನುನ ಸ ೀವಸದ ಪಾಂಡವರು ಇಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ವನ್ ೂೀದದಿಂದ ರ್ತಮಮ ರಾಜ್ವನುನ
ಹ ೂಂದಿದರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ನನನಲ್ಲಲ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ವಾಕ ೂ್ೀದ್ಾಧರ ೂೀ ನಾಮ ದಿಾತಿೀಯೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 130

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

೩. ಸ್ಗಾೆಯನ್ುಸ್ಗೆಯಲರ್ಯಪಾರದ್ುಭಾಯವನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ

ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಆರಂಭದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಮೂರು ಶ ್ಲೀಕಗಳು ಕರಮವಾಗಿ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ,ಶ್ರೀರಾಮನನುನ

ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ರೂಪ್ಯಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುವ ಶ ್ಲೀಕಗಳಾಗಿವ . ಇವು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ಕಾವಾ್ರ್ತಮಕವಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ವ ೀದಾಂರ್ತದ ಪ್ರಮೀರ್ಯವನುನ ಅಷ್ ುೀ ಆಳವಾಗಿ ತಳಿಸುವಂರ್ತಹ
ಶ ್ಲೀಕಗಳಾಗಿವ .

ಓಂ ।।
ಜರ್ಯತ್ಜ ೂೀsಖರ್ಣಡಗುಣ ೂೀರುಮರ್ಣಡಲಃ ಸ್ದ್ ೂೀದಿತ ೂೀ ಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮಾಲ್ಲೀ ।
ಸ್ಾರ್ಕತಹಾದ್ ೂಾೀಯಚಾತಮೊೀನಿಹನಾತ ವಾ್ಸಾವತಾರ ೂೀ ಹರಿರಾತಮಭಾಸ್ಾರಃ ॥೩.೦೧॥

ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಸೂರ್ಯಥನ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ . “

ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥನಿಗ ಸದಾ ಮಂಡಲವರುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿರುವ ಗುರ್ಣವ ಂಬ
ಮಂಡಲವರುರ್ತುದ . ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥ ಯಾವಾಗಲೂ ಬ ಳಗುತುರುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಇವರು ಯಾವಾಗಲೂ
ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಕೂಡಿದುಾ ಸದಾ ಸಜಜನರಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಡುತುರುತ್ಾುರ . ಸೂರ್ಯಥನ ಕಿರರ್ಣ
ಪಾರಕೃರ್ತವಾದದಾಾದರ , ವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಕಿರರ್ಣ ಜ್ಞಾನಮರ್ಯವಾದದಾಾಗಿದ . ಸೂರ್ಯಥ ಬಾಹ್
ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯನುನ ನಿೀಗಿದರ , ವಾ್ಸರು ಬಾಹ್ ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ನಮಮ ಹೃದರ್ಯದ ೂಳಗಿನ ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ
ಕರ್ತುಲನೂನ ನ್ಾಶ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಇಂರ್ತಹ ವ ೀದವಾ್ಸರು ‘ಉರ್ತೃಷ್ು’ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ತಳಿದಿದ ಾೀನ್ ”
ಎಂದಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.

[ಜರ್ಯಂತ ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ, ಜರ್ಯರ್ತು ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ, ಜರ್ಯ ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಲ್ಲೀ ಎಂದು
ಆಶ್ೀವಾಥದ ಮಾಡುವ ಅರ್ಥವಲಲ, ಅವರು ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ ಎಂದು ನಮಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲ ಎನುನವ ಅರ್ಥ
ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವುದು].

ಜರ್ಯತ್ಜ ೂೀSಕ್ಷ್ೀರ್ಣಸ್ುಖಾತಮಬಮಬಃ ಸ ಾೈಶಾರ್ಯ್ಯಕಾನಿತಪರತತಃ ಸ್ದ್ ೂೀದಿತಃ ।

ಸ್ಾರ್ಕತಸ್ನಾತಪದ್ುರಿಷ್ುಹನಾತ ರಾಮಾವತಾರ ೂೀ ಹರಿರಿೀಶಚನ್ಾರಮಾಃ ॥೩.೦೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 131

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಚಂದರನ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಂದಿಗ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ .

“ರಾಮನ್ ಂಬ ಚಂದರ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ನನಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲ” ಎನುನತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.
“ಚಂದರನಿಗ ಹುಟ್ ುಂಬುದಿದ , ಆದರ ಶ್ರೀರಾಮ ಅಜಃ (ಹುಟ್ಟುಲಲದವನು). ಚಂದರನಿಗ ಕ್ಷರ್ಯವಾಗುವ
ಬಿಂಬವದ , ಆದರ ಅಕ್ಷರ್ಯವಾದ ಸುಖವ ೀ ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಿಂಬ. ಳ ದುಕ ೂಳುಳವ ಕಾಂತ ಚಂದರನದಾಾದರ ,
ಶಾಶಾರ್ತ ಕಾಂತ ಶ್ರರಾಮನದು. ಸಜಜನರಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಡುವ, ರ್ತನನ ಭಕುರ ಸಂತ್ಾಪ್ವ ಂಬ ಬ ೀಗ ರ್ಯನುನ
ನಿವಾರಣ ಮಾಡುವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಲ್ಲ” ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ .

ಜರ್ಯತ್ಸ್ಙ್ಕ ್್ಯೀರುಬಲ್ಾಮುಬಪೂರ ೂೀ ಗುಣ ೂೀಚಾರತಾನಕರ ಆತಮವ ೈರ್ವಃ ।

ಸ್ದ್ಾ ಸ್ದ್ಾತಮಜ್ಞನ್ದಿೀಭಿರಾಪ್ಃ ಕೃಷಾ್ವತಾರ ೂೀ ಹರಿರ ೀಕಸಾಗರಃ ॥೩.೦೩॥

ಕಡಲ್ಲನ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಂದಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ . ಯಾವ ರೀತ
ಕಡಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಬಹಳ ನಿೀರು ರ್ತುಂಬಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಬಲವನುನ
ಹ ೂಂದಿದವನು. ಕಡಲ್ಲನಲ್ಲಲ ರರ್ತನಗಳಿರುವಂತ್ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ಅನಂರ್ತ ಗುರ್ಣ ರರ್ತನಗಳು ರ್ತುಂಬಿವ . ಹ ೀಗ
ಕಡಲ್ಲಗ ರ್ತನನದ ೀ ಆದ ವ ೈಭವವದ ಯೀ ಹಾಗ ೀ ಭಗವಂರ್ತನ ವ ೈಭವ. ಹ ೀಗ ಕಡಲನುನ ಎಲ್ಾಲ ನದಿಗಳು
ಬಂದು ಸ ೀರುರ್ತುವ ಯೀ ಹಾಗ ೀ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ಂಬ ಅನಂರ್ತ ಸಾಗರವನುನ ಆರ್ತಮಜ್ಞಾನಿಗಳ ಂಬ ನದಿಗಳು
ಸ ೀರಲಾಡುರ್ತುವ . ಇಂರ್ತಹ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ‘ಮಿಗಿಲು’ ಎಂದು ನನಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲ” ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡಿದಾಾರ .

ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲನ, ನಿರ್ತ್ ಪಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಮಾಡುವ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ

ವವರಸುತ್ಾುರ :

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ನ್ಮಸ್ೃತ್ ನ್ರಂ ಚ ೈವ ನ್ರ ೂೀತತಮಮ್ ।

ದ್ ೀವಿೀಂ ಸ್ರಸ್ಾತಿೀಂ ವಾ್ಸ್ಂ ತತ ೂೀ ಜರ್ಯಮುದಿೀರಯೀ ॥೩.೦೪॥

ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸಾೆರವದ . ನರನಿಗ ನಮಸಾೆರವದ , ನರ ೂೀರ್ತುಮನಿಗ

ನಮಸಾೆರವದ . ದ ೀವಗ , ಸರಸಾತಗ , ವಾ್ಸರಗ ಹಿೀಗ ಆರು ನಮಸಾೆರವದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 132

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಈ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ವವರಸ ಹ ೀಳುವ ಮೊದಲು, ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ನರ ಮರ್ತುು

ನರ ೂೀರ್ತುಮ ಇವರು ಯಾರು ಎನುನವುದು ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ. ದ ೀವ ಎನುನವುದು ಸರಸಾತಗ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣವೀ
ಅರ್ವಾ ಇನ್ ನೀನ್ ೂೀ ಎನುನವುದು ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ. ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ರಚಿಸರುವ ಗರಂರ್ವಾಗಿರುವಾಗ ಅವರು ಏಕ
ರ್ತನಗ ೀ ನಮಸೆರಸುತ್ಾುರ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ‘ವಾ್ಸ’ ಎನುನವ ಪ್ದವನ್ ನೀ ತ್ ಗ ದು
‘ಚ ೈವ’ ಎಂದು ಸ ೀರಸಲ್ಾಗಿರ್ತುು. ಆದರ ನಂರ್ತರ, ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅದರ ಪಾಠಶುದಿಾರ್ಯನುನ ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ
ಕರುಣಿಸದರು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ‘ರ್ತನಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿ’ ಎಂದು ಇನ್ ೂನಬಬರಗ ಏಕ ಹ ೀಳಬಾರದು?
ರ್ತಂದ ಯಬಬ ರ್ತನನ ಮಗನಿಗ ಹ ೀಳುವಂತ್ ‘ನನಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿ, ನಂರ್ತರ ಗರಂರ್ವನುನ ಓದಿ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿ, ಈ ಸಂಪ್ರದಾರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳಿದರು ಎನುನವುದು ಆಚಾರ್ಯಥರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ.

ಇನುನ ನರ ಅಂದರ ಯಾರು? ನರ ೂೀರ್ತುಮ ಅಂದರ ಯಾರು? ದ ೀವ ಅಂದರ ಯಾರು? ಏಕ ಇವರನ್ ನಲ್ಾಲ
ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಬ ೀಕು? ಈ ಎಲಲವುದಕೂೆ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದ ವ್ಖಾ್ನ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

‘ಜಯೀ ನಾಮೀತಿಹಾಸ ೂೀರ್ಯಂ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ ೀರಿತಃ ।

‘ವಾರ್ಯುನ್ನಯರ ೂೀತತಮೊೀ ನಾಮ ದ್ ೀವಿೀತಿ ಶ್ರೀರುದಿೀರಿತಾ ॥೩.೦೫॥

‘ನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀ ವಾ್ಸ್ ಇತಿ ವಾಚ್ವಕೃಸ್ಾರೂಪಕಃ ।

‘ಏಕಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ುಕತಃ ಸಾಧಕ ೀಶ ್ೀ ನ್ರ ೂೀತತಮಃ ॥೩.೦೬॥

‘ಉಪಸಾಧಕ ೂೀ ನ್ರಶ ್ಾೀಕ ೂತೀ ದ್ ೀವಿೀ ಭಾಗಾ್ತಿಮಕಾ ನ್ೃಣಾಮ್ ।

‘ಸ್ರಸ್ಾತಿೀ ವಾಕ್ರೂಪಾ ತಸಾಮನ್ನಮಾ್ ಹಿ ತ ೀsಖಿಲ್ಾಃ ।
‘ಕೃಷೌ್ ಸ್ತಾ್ ಭಿೀಮಪಾತೌ್ಯ ಕೃಷ ್ೀತು್ಕಾತ ಹಿ ಭಾರತ ೀ’ ॥೩.೦೭॥

ವ ೀದವಾ್ಸರು ಹ ೀಳಿರುವ ಇತಹಾಸಕ ೆ(ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ) ‘ಜರ್ಯ’ ಎಂದು ಹ ಸರು. ಅದರಂದಾಗಿ

‘ಜರ್ಯಮುದಿೀರಯೀ’ ಎಂದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ಎಂದರ್ಥ. ಇಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ
ನರ ೂೀರ್ತುಮ ಎಂದೂ, ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನುನ ದ ೀವೀ ಎಂದೂ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಲ್ಾಗಿದ .
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಮರ್ತುು ವಾ್ಸ ಇಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಒಬಬನ್ ೀ (ಪ್ರಮಾರ್ತಮ). ಆದರೂ ಎರಡು ಬಾರ
ನಮಸಾೆರವ ೀಕ ಎಂದರ : (೧) ‘ವಾಚ್ತ್ ಾೀನ ನಮಸಾೆರ’. ಅಂದರ ಈ ಗರಂರ್ದ ಪ್ರತಪಾದ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 133

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂದು ನಮಸಾೆರ ಹಾಗೂ (೨) ಈ ಗರಂರ್ವನುನ ಜಗತುಗ ನಿೀಡಿದವರು ವ ೀದವಾ್ಸರು

ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ವಕೃತ್ ಾೀನ ನಮಸಾೆರ.
ಭಗವಂರ್ತನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಮಿೀಪ್ದ ಶಕಿುಯಾಗಿ , ನಮಗ ಉಸರನಿನರ್ತುು ಬದುಕಿಸ, ಪ್ರತೀಕ್ಷರ್ಣವೂ ಭಗವಂರ್ತನ
ಚಿಂರ್ತನ್ ಗ ನಮಮನುನ ಅಣಿಗ ೂಳಿಸುವ ಚಿರ್ತುದ ಅಭಿಮಾನಿ ಹಾಗೂ ಇಡಿೀ ಜಗತುನ ಗುರು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ(ಹನುಮಂರ್ತ). ಸಾಧಕರಂದ ಸಾಧನ್ ಮಾಡಿಸುವವನು ಮರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ಸಾಧಕರಗಿಂರ್ತಲೂ
ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಸಾಧಕನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ನಮಸಾೆರ.
‘ನರ’ ಉಪ್ಸಾಧಕ. ಏಕ ಂದರ ಶರವರ್ಣ-ಮನನ-ನಿಧಧ್ಾ್ಸನಕ ೆ ಆರ್ತ ಅಭಿಮಾನಿ. ಅವನು ಮನಸುನುನ
ಕ ೂಡದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಅವನ ಅನುಗರಹ ಇಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಸಾಧನ್ ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆದಾರಂದ
ಶ ೀಷ್ನಿಗ (ನರನಿಗ ) ನಮಸಾೆರ.
[ಶ್ವಶಕಿು ನನಗ ಅಧ್ರ್ಯನದ ತ್ಾರರ್ಣವನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲ. ಶ ೀಷ್ ಶಕಿು ಮರ್ತುು ಗರುಡಶಕಿು ವ ೀದಾರ್ಥ ಚಿಂರ್ತನ್ ಗ ,
ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಚಿಂರ್ತನ್ ಗ ಬ ೀಕಾದ ಪ್ರತಭ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲ. ಪಾರರ್ಣಶಕಿು ಸಮರರ್ಣಶಕಿು ಮರ್ತುು ವಾಕಾಟುರ್ತಾ
ದೃಢವಾಗಿ ನನನಲ್ಲಲರುವಂತ್ ಮಾಡಲ್ಲ. ಅದಕಾೆಗಿ ಆ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್-ರುದರ(ನರರು) ಮರ್ತುು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ (ನರ ೂೀರ್ತುಮನಿಗ ) ನಮಸಾೆರ].

ಸಮಸು ವ ೀದ ಮಾನಿನಿಯಾದ ಶ್ರಲಕ್ಷ್ಮಿ ಈ ಗರಂರ್ವನುನ ಕ ೀಳುವ ಭಾಗ್ ಕರುಣಿಸುವವಳು. ಹಾಗಾಗಿ

ಭಾಗ್ಪ್ರದಳಾದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಗ ನಮಸಾೆರ. ವಾಕಾ್ಭಿಮಾನಿನಿ ತ್ಾಯಿ ಸರಸಾತಗ ನಮಸಾೆರ.
ವಾಗ ಾೀವತ್ ಯಾಗಿರುವಂರ್ತಹ ಸರಸಾತ-ಭಾರತೀರ್ಯರು ನಮಮ ನ್ಾಲ್ಲಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತು ನುಡಿಸಲ್ಲ. ಇಂರ್ತಹ
ಅದುಭರ್ತವಾದ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ರಚಿಸ ನಮಗ ನಿೀಡಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರವಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರಗ
ನಮಸಾೆರ.
ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಹ ೀಳುವ ಮೊದಲು ನಮಸೆರಸಬ ೀಕಾದ ಇವರ ಲಲರ ಪಾರ್ತರವನೂನ ಕೂಡಾ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಒಳಗೂ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಶ್ರಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ವ ೀದವಾ್ಸ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ರೂಪ್ದಿಂದ, ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ(ದ ೀವೀ) ಸರ್ತ್ಭಾಮ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ, ನರ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಪಾರರ್ಣದ ೀವರು ಭಿೀಮ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ, ನರನ ಆವ ೀಶರೂಪ್ಯಾಗಿ ಅಜುಥನ ಮರ್ತುು ದೌರಪ್ದಿ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಸರಸಾತರ್ಯನುನ [ಭಾರತೀ
ದ ೀವರ್ಯನುನ] ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಸ್ವಯಸ್್ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಸ್ುವಾಕ್ಸ್ಮುದ್ಧೃತಿೀ ತು ಸ್ಾಧ್ಾ್ರ್ಯಯೀಹಯರಿಪದ್ಸ್ಮರಣ ೀನ್ ಕೃತಾಾ ।

ಆನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯವರನಾಮವತಿೀ ತೃತಿೀಯಾ ಭೌಮಿೀ ತನ್ುಮಮಯರುತ ಆಹ ಕಥಾಃ ಪರಸ್್ ॥೩.೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 134

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಮೊದಲ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಸವಥ ಶಾಸರ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನೂನ , ಎರಡನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಪ್ರಶಸುವಾದ

ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರ ವವರಣ ರ್ಯನೂನ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಡಿದಾವರ ರ್ಯ ನ್ ನಪ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಹ ೀಳಿ, ಆನಂದತೀರ್ಥ
ಎಂಬ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಹ ಸರುಳಳ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ರೂಪ್ವು, ಮೂರನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಕಥ ಗಳನುನ ಹ ೀಳುತುದ :

[ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿ ಸೃಷು, ಅನುಸಗಥ, ಪ್ರಳರ್ಯ, ಪಾರದುಭಾಥವ ಈ ನ್ಾಲುೆ

ಸಂಗತಗಳನುನ ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡುತುದಾಾರ . ಮೊದಲು ಇಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ನಿರೂಪ್ಣ ಬರುರ್ತುದ . ಸೃಷು
ನಿರೂಪ್ಣ ಕಿಲಷ್ುವಾದ ವಷ್ರ್ಯ. ಏಕ ಂದರ : ಪ್ುರಾರ್ಣ, ವ ೀದ, ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಇವುಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ
ವವರಣ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರ್ತರನ್ಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಹರವಂಶದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸೃಷುರ್ಯ ವವರಣ ಇದ . ಶಾಂತಪ್ವಥ
ಮರ್ತುುಅನುಶಾಸನ ಪ್ವಥಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ವವರಣ ಇದ . ಆದರ ಇವ ಲಲವೂ ಒಂದ ೀ ರ್ತರನ್ಾಗಿಲಲ.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಜಜನರ ಪ್ರಜ್ಞಾಸೌಕರ್ಯಥಕಾೆಗಿ ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯವನುನ ರಚನ್ ಮಾಡಿ
ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ಬರುವ ಒಂದ ೂಂದು ಶ ್ಲೀಕವನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾು ಹ ೂೀದರ , ಅಲ್ಲಲರುವ ಮಾರ್ತುಗಳು,
ಅದಕ ೆ ವರುದಾವಾಗಿ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಸಂಹಿತ್ ಮತುರ್ತರ ಶಾಸರಗಳ ಮಾರ್ತು ಬಂದಾಗ ಅದನುನ ಯಾವ ರೀತ
ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ವಸಾುರವಾದ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್. ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು
ಕ ೀವಲ ಶ ್ಲೀಕ ಮರ್ತುು ಅದರ ಬಾವಾರ್ಥವನನಷ್ ುೀ ವವರಸುತುದ ಾೀವ . ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಶ ್ಲೀಕಗಳ ಸಂಖ ್
ಬಹಳ ಕಡಿಮ. ಆದರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಗಾಧವಾದ ಅಂಶಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಇದಾಗಿದ .
ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ವವರವನುನ, ವರ ೂೀಧ ಪ್ರಹಾರದ ೂಂದಿಗ ತಳಿರ್ಯ ಬರ್ಯಸುವವರಗ ಇನೂನ ಆಳವಾದ
ಅಧ್ರ್ಯನ ಅಗರ್ತ್].

ವೂ್ಢಶಾತುದ್ಾಧಯ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ಏಕ ೂೀ ಮಾಯಾಂ ಶ್ರರ್ಯಂ ಸ್ೃಷುವಿಧಿತುಯಾssರ ।

ರೂಪ ೀರ್ಣ ಪೂವ ೀಯರ್ಣ ಸ್ ವಾಸ್ುದ್ ೀವನಾಮಾನ ವಿರಿಞ್ಾಮ್ ಸ್ುಷ್ುವ ೀ ಚ ಸಾsತಃ ॥೩.೦೯॥

ಆ ಒಬಬನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ನ್ಾಲುೆ ರೂಪ್ಗಳನುನ ರ್ತಳ ದ. [ಇದನುನ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲ

ವೂ್ಹರೂಪ್ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ವಾಸುದ ೀವ, ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ, ಪ್ರದು್ಮನ, ಅನಿರುದಾ, ಎನುನವ ನ್ಾಲುೆ
ರೂಪ್ಗಳು]. ಅವನು ಸೃಷುರ್ಯನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಮಾಯಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ
ದ ೀವರ್ಯನುನ ಸಮಿೀಪ್ಸದ. ವಾಸುದ ೀವ ಮರ್ತುು ಮಾಯಾ ಎನುನವ ಮೊದಲ ರೂಪ್ದ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ
ಬರಹಮನ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 135

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯಣಾಚಾಛಪಿ ಜಯಾತನ್ೂಜ ೂೀ ಬರ್ೂವ ಸಾಕ್ಾದ್ ಬಲಸ್ಂವಿದ್ಾತಾಮ ।

ವಾರ್ಯುರ್ಯ್ಯ ಏವಾರ್ ವಿರಿಞ್ಾನಾಮಾ ರ್ವಿಷ್್ಆದ್ ೂ್ೀ ನ್ ಪರಸ್ತತ ೂೀ ಹಿ॥೩.೧೦॥

ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ರೂಪ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಜರ್ಯ ಎನುನವ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಬಲ ಹಾಗೂ ಜ್ಞಾನವ ೀ
ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಇವನ್ ೀ ಮುಂದಿನ ಬರಹಮ ಕೂಡಾ. ಅದರಂದಾಗಿ ಆರ್ತ
ಎರಡನ್ ೀ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಸ್ೂತರಂ ಸ್ ವಾರ್ಯುಃ ಪುರುಷ ೂೀ ವಿರಿಞ್ಾಃ ಪರದ್ು್ಮನತಶಾಾರ್ ಕೃತೌ ಸಾಯೌ ದ್ ಾೀ ।

ಪರಜಜ್ಞತುರ್ಯ್ಯಮಳ ೀ ತತರ ಪೂವಾಯ ಪರಧ್ಾನ್ಸ್ಙ್ಕ್ಞಾ ಪರಕೃತಿಜಯನಿತಿರೀ ॥೩.೧೧॥

ಆ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ‘ಸೂರ್ತರ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ . ಬರಹಮನು ‘ಪ್ುರುಷ್’ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ

ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ . [ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಇವರಬಬರ ಗುಹ್ನ್ಾಮ ಪ್ುರುಷ್ ಮರ್ತುು ಸೂರ್ತರ ಎಂಬುದಾಗಿದ . ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು
ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಗುಹ್ ನ್ಾಮದ ಬಳಕ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಾಗಾಗಿ ಇದನುನ
ಮನದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡು ಆ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು]. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರದು್ಮನರೂಪ್
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಕೃತ ಎನುನವ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಬಬರು ಅವಳಿ-ಜವಳಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅವರಲ್ಲಲ
ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವಳು ‘ಪ್ರಧ್ಾನ’ ಮರ್ತುು ‘ಪ್ರಕೃತ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ, ಎಲಲರ ತ್ಾಯಿಯಾಗಿರುವ ಸರಸಾತೀ
ದ ೀವಯೀ ಆಗಿದಾಾಳ .

ಶರದ್ಾಧ ದಿಾತಿೀಯಾsರ್ ತಯೀಶಾ ಯೀಗ ೂೀ ಬರ್ೂವ ಪುಂಸ ೈವ ಚ ಸ್ೂತರನಾಮಾನ ।

ಹರ ೀನಿನಯಯೀಗಾದ್ರ್ ಸ್ಮಾಸ್ೂತೌ ಶ ೀಷ್ಃ ಸ್ುಪರ್ಣ್ಯಶಾ ತಯೀಃ ಸ್ಹ ೈವ ॥೩.೧೨॥

ಎರಡನ್ ರ್ಯವಳನುನ ‘ಶರದಾಾ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಅವರಬಬರು ಪ್ುರುಷ್ನ್ ಂಬ ಬರಹಮಿ ಮರ್ತುು ಸೂರ್ತರನ್ ಂಬ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ಜ ೂತ್ ಯಾದರು. [ಅನ್ಾಧಕಾಲದ ದಂಪ್ತಗಳಿವರು]. ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಶ ೀಷ್ದ ೀವ ಹಾಗೂ ಗರುಡದ ೀವ ಅವರಬಬರಂದ ಹುಟ್ಟುದರು. [ಅಂದರ :
ಬರಹಮದ ೀವರಂದಲೂ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದಲೂ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಲ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್ರು ಹುಟ್ಟುದರು].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 136

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಶ ೀಷ್ಸ್ತಯೀರ ೀವ ಹಿ ಜೀವನಾಮಾ ಕಾಲ್ಾತಮಕಃ ಸ ೂೀsರ್ ಸ್ುಪರ್ಣ್ಯ ಆಸೀತ್ ।

ತೌ ವಾಹನ್ಂ ಶರ್ಯನ್ಂ ಚ ೈವ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಕಾಲ್ಾ ಜಯಾದ್ಾ್ಶಾ ತತಃ ಪರಸ್ೂತಾಃ ॥೩.೧೩॥

ಅವರಬಬರಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ನು ‘ಜೀವ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . [ಈ ‘ಜೀವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಶ ೀಷ್ನಿಗ

ಪ್ಂಚರಾತ್ಾರಗಮದಲ್ಲಲ ಬಳಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ]. ಇನುನ ಗರುಡ ‘ಕಾಲ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಗರುಡ-
ಶ ೀಷ್ರು ಭಗವಂರ್ತನ ವಾಹನ ಮರ್ತುು ಹಾಸಗ ಯಾದರು. [ಭಗವಂರ್ತ ‘ಕಾಲ’ದ ಮೀಲ್ ಯೀ ಸವಾರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಮರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವ ಸಂಕ ೀತ್ಾರ್ಥ ಇಲ್ಲಲದ ].

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಜರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಂಟು ಮಂದಿ ದಾಾರಪಾಲಕರು ಅಲ್ಲಲಯೀ ಹುಟ್ಟುದರು [ಜರ್ಯ, ವಜರ್ಯ,
ನಂದ, ಸುನಂದ, ಚಂಡ, ಪ್ರಚಂಡ, ಕುಮುದ ಮರ್ತುು ಕುಮುದಾಕ್ಷ ಈ ಎಂಟು ಮಂದಿ. ವಸುುರ್ತಃ ಇವರು
ಇಂದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಕಡಿಮ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯವರು. ಆದರ ಹುಟ್ಟುದುಾ ಮೊದಲು].

ಕಾಲ್ಾ ಜಯಾದ್ಾ್ ಅಪಿ ವಿಷ್ು್ಪಾಷ್ಯದ್ಾ ರ್ಯಸಾಮದ್ಣಾಡತ್ ಪರತಃ ಸ್ಮಾಸ್ೂತಾಃ ।

ನಿೀಚಾಃ ಸ್ುರ ೀರ್್ಸ್ತತ ಏವ ತ ೀsಖಿಲ್ಾ ವಿಷ್ಾಕ ುೀನ ೂೀ ವಾರ್ಯುಜಃ ಖ ೀನ್ ತುಲ್ಃ ॥೩.೧೪॥

ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಕಾಲ್ಾಭಿಮಾನಿಗಳ ೀ. ಅವರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ದಾಾರಪಾಲಕರು.

[ಪ್ಂಡಾಂಡದಲೂಲ ಹಾಗೂ ಬರಹಾಮಂಡದಲೂಲ ಕೂಡಾ]. ಬರಹಾಮಂಡದಿಂದ ಹ ೂರಗಡ ಹುಟ್ಟುದ ಇವರು
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನವರ ೀ ಆಗಿದಾಾರ .
ಇವರ ಲಲರನುನ ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಒಬಬ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತ ಇದಾಾನ್ . ಅವನ್ ೀ ವಶಾಕ ುೀನ. [ಈರ್ತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ
ಹುಟ್ಟುದವನು. ಈರ್ತ ಗರ್ಣಪ್ತಗ ಸಮನ್ಾಗಿದುಾ, ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರುತ್ಾುನ್ . ಮೀಲ್
ಹ ೀಳಿದ ಎಂಟು ಮಂದಿ ದಾಾರಪಾಲಕರು ಹತ್ ೂುಂಬರ್ತುನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರುತ್ಾುರ ].

ವೂ್ಹಾತ್ ತೃತಿೀಯಾತ್ ಪುನ್ರ ೀವ ವಿಷ ೂ್ೀದ್ ಾೀಯವಾಂಶಾತುವಯರ್ಣ್ಯಗತಾನ್ ಸ್ಮಸಾತನ್ ।

ಸ್ಙ್ೆೃಹ್ ಬೀಜಾತಮತಯಾsನಿರುದ್ ೂಧೀ ನ್್ಧತತ ಶಾನಾಾಂ ತಿರಗುಣಾತಿಮಕಾಯಾಮ್ ॥೩.೧೫॥

ಇವರ ಲಲರ ಸೃಷುಯಾದ ಮೀಲ್ , ಪ್ರದು್ಮನ ರೂಪ್ದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ನ್ಾಲುೆ ವಣಾಥಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿರುವ

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದನು. ಸೂಕ್ಷಿರೂಪ್ದ ಅವರನುನ ಅನಿರುದಾನು ಸರ್ತುಿ-ರಜಸುು-
ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣಗಳನುನ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಯೀಗಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಅಧಕಾರವರುವ ಶಾಂತದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಟುನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 137

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

[ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬಹಳ ಜನಮವ ಂಬುದಿದ . ಅದರಂತ್ ಚರ್ತುವಥಣಾಥಭಿಮಾನಿಗಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ,

ಶಾಂತದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಜರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಇಟುನು.]

ತತ ೂೀ ಮಹತತತತವತನ್ುವಿಯರಿಞ್ಾಃ ಸ್ೂ್ಲ್ಾತಮನ ೈವಾಜನಿ ವಾಕ್ ಚ ದ್ ೀವಿೀ ।

ತಸಾ್ಮಹಙ್ಕ್ಾರತನ್ುಂ ಸ್ ರುದ್ರಂ ಸ್ಸ್ಜಞಯ ಬುದಿಧಂ ಚ ತದ್ದ್ಧಯದ್ ೀಹಾಮ್ ॥೩.೧೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಅನಿರುದಾ ಹಾಗೂ ಶಾಂತದ ೀವಯಿಂದ ಮಹರ್ತತ್ಾುಿಭಿಮಾನಿಯಾದ ಬರಹಮದ ೀವನು

ಸೂ್ಲವಾದ ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಮರಳಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಸರಸಾತದ ೀವರ್ಯು ವಾಕ್ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದಳು. [ರ್ತಥಾಚ: ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಖಾತ್ (portfolio) ಎನುನವುದು ಇರಲ್ಲಲಲ.
ಅವರ ಸಾರೂಪ್ದ ಅಭಿವ್ಕಿು ಮೊದಲ್ಾಯಿರ್ತು. ಆಮೀಲ್ ರ್ತರ್ತುಿದ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು.
ಅದರಂದಾಗಿ ಮಹರ್ತರ್ತುಿಕ ೆ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ಬರಹಮನು, ವಾಕ್ ರ್ತರ್ತುಿಕ ೆ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಸರಸಾತರ್ಯು
ಇಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದರು]. ಸರಸಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹರ್ತತ್ಾುಿಭಿಮಾನಿಯಾದ ಬರಹಮನು ಅಹಂಕಾರವ ೀ
ಶರೀರವಾಗಿ ಉಳಳ ರುದರನನೂನ ಮರ್ತುು ರುದರನ ಅಧಥದ ೀಹವ ನಿಸರುವ, ಬುದಿಾ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ
ಉಮಾದ ೀವರ್ಯನೂನ ಸೃಷುಮಾಡಿದನು. [ಅಹಂಕಾರ ಎಂದರ : ‘ನ್ಾನು’ ಎನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ (awareness of
self). ಈ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮನುಷ್್ರ ಮನಸುನಲ್ಲಲರಸುವವನು ರುದರ. ರುದರನ ಪ್ತನ ಉಮ. ಇವರು
ಅಧಥನ್ಾರೀಶಾರರು. ಹಾಗಾಗಿ ಬುದಿಾ ಮರ್ತುು ‘ನ್ಾನು ಎನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ ’ ಯಾವಾಗಲೂ ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿಯೀ
ಇರುರ್ತುದ ].

ಬುದ್ಾಧಯಮುಮಾಯಾಂ ಸ್ ಶ್ವಸತರೂಪ್ೀ ಮನ್ಷ್ಾ ವ ೈಕಾರಿಕದ್ ೀವಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ ।

ದ್ಶ ೀನಿಾರಯಾಣ ್ೀವ ಚ ತ ೈಜಸಾನಿ ಕರಮೀರ್ಣ ಖಾದಿೀನ್ ವಿಷ್ಯೈಶಾ ಸಾದ್ಧಯಮ್ ॥೩.೧೭॥

ಬುದಿಾ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಉಮಯಂದಿಗ ಮೂರು ರೂಪ್ವುಳಳ ಶ್ವನು ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ

ಮನಸುು ಮರ್ತುು ಇಂದಿರಯಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ; ತ್ ೈಜಸ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಇಂದಿರರ್ಯಗಳನುನ
ಹಾಗೂ ತ್ಾಮಸ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳನುನ, ರೂಪ್, ರಸ, ಗಂಧ ಸಾಶಥಗಳ ಜ ೂತ್ ಗ
ಸೃಷು.ಮಾಡಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 138

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

[ಭಾಗವರ್ತದ ಎರಡನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಐದನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ1 ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಅಹಂಕಾರ ರ್ತರ್ತುಿಕ ೆ ಮೂರು ಮುಖಗಳು. ದರವ್, ಕಿರಯಾ ಮರ್ತುು ಜ್ಞಾನ.
ದರವ್ ಎಂದರ ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳು, ಜ್ಞಾನ ಎಂದರ ಜ್ಞಾನ್ ೀಂದಿರರ್ಯಗಳು ಮರ್ತುು ಕಮಥ ಎಂದರ
ಕಮೀಥಂದಿರರ್ಯಗಳು. ಅಹಂಕಾರ ರ್ತರ್ತುಿದ ಸೃಷುಯಿಂದಾಗಿ ಆ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಸೃಷುಯಾಗಬ ೀಕಾಗಿರುವ ಎಲ್ಾಲ
ಜೀವಗಳಿಗ ‘ನ್ಾನು’ ಎನುನವ ಎಚಚರ ಜಾಗೃರ್ತವಾಗುರ್ತುದ . ಈ ಸ್ತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮನಸಾುಗಲ್ಲೀ,
ಇಂದಿರರ್ಯಗಳಾಗಲ್ಲೀ ಇನೂನ ಜಾಗೃರ್ತವಾಗಿರುವುದಿಲಲ. (ಹ ೀಗ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಭೂರರ್ಣ ಬ ಳ ರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ
ಈ ಸೃಷು ಪ್ರಕಿರಯ). ಅಹಂಕಾರ ರ್ತರ್ತುಿದಿಂದ ಮತ್ ು ಮೂರು ಮುಖದಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ವಸಾುರವಾಗುರ್ತುದ .
ಅವುಗಳ ಂದರ ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರ, ತ್ ೈಜಸ ಅಹಂಕಾರ ಮರ್ತುು ತ್ಾಮಸ ಅಹಂಕಾರ.
ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರ ಎಂದರ ಸಾತುಿಕ ಅಹಂಕಾರ. ಇದು ವವಧಕಾರಕ ಸೃಷು. ಅಂದರ ವವಧ
ಕಿರಯಾಕಾರಕರಾಗಿರುವ ಮನಸುು ಮರ್ತುು ಹರ್ತುು ಇಂದಿರಯಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ(ವ ೈಕಾರಕರ) ಸೃಷು.
ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರದ ಸೃಷುಯಿಂದಾಗಿ ಆ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಸೃಷುಯಾಗಬ ೀಕಾಗಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವಗಳ ಲ್ಲಂಗ
ಶರೀರದಲ್ಲಲ ಸುಪ್ುವಾಗಿದಾ ಮನ್ ೂೀಮರ್ಯಕ ೂೀಶ ಜಾಗೃರ್ತವಾಗಿ ಜೀವಗಳಲ್ಲಲ ಮನಸುು ಕ ಲಸ ಮಾಡಲು
ಪಾರರಂಭಿಸುರ್ತುದ . ಸಾತುಿಕ ಅಹಂಕಾರ ನಿಯಾಮಕನ್ಾದ ಶ್ವನಿಂದ ಮನಸುು ಮರ್ತುು ಈ ಕ ಳಗಿನ ಹರ್ತುು
ಇಂದಿರಯಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು:

(೧) ಕಿವರ್ಯ ಅಭಿಮಾನಿ ದಿಗ ಾೀವತ್ ತ್ ಗಳು. (ಪ್ೂವಥದಿಕಿೆಗ ಮಿರ್ತರ, ಪ್ಶ್ಚಮದಿಕಿೆಗ ವರುರ್ಣ, ಉರ್ತುರ
ದಿಕಿೆಗ ಕುಬ ೀರ ಮರ್ತುು ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಿೆಗ ರ್ಯಮ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು. ಇವರ ಲಲರ ಮುಖಂಡ ಹಾಗೂ
ಶ ್ರೀತ್ಾರಭಿಮಾನಿ-ಸ ೂೀಮ). (೨) ಸಾಶಥದ ದ ೀವತ್ ವಾರ್ಯು. ಇಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯು ಎಂದರ ಪ್ರಧ್ಾನ
ವಾರ್ಯು(ಪಾರರ್ಣ) ಅಲಲ, ಸಾಶಥ ಶಕಿುರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವ ಅಹಂಪಾರರ್ಣ.
(೩) ಕಣಿ್ನ ದ ೀವತ್ ಅಕಥ(ಸೂರ್ಯಥ). (೪)ನ್ಾಲ್ಲಗ ಅರ್ವಾ ರಸದ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಪ್ರಚ ೀರ್ತ(ವರುರ್ಣ).
(೫) ಮೂಗಿನ ಅರ್ವಾ ಗಂಧದ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳು.
(೬) ಬಾಯಿ ಅರ್ವಾ ವಾಗಿೀನಿಾಿರ್ಯದ ದ ೀವತ್ ವಹಿನ(ಅಗಿನ).
(೭) ಕ ೈರ್ಯ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಇಂದರ.
(೮) ಕಾಲ್ಲನ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಯಾಗಿ ಸಾರ್ಯಂ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಉಪ ೀಂದರನ್ಾಗಿ ಶ್ವನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ.
ಇಂದರ ಪ್ುರ್ತರ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಕೂಡಾ ಕಾಲ್ಲನ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ .
(೯) ದ ೀಹಕ ೆ ಬ ೀಡವಾದುದನುನ ಹ ೂರ ಹಾಕುವ ಪಾರ್ಯುವನ ಅಭಿಮಾನಿ ಮಿರ್ತರ ಹಾಗೂ

1
ಬನನಂಜ ಗ ೂೀವಂದಾಚಾರ್ಯಥರ ಭಾಗವರ್ತ ಪ್ರವಚನದಿಂದ ಆರ್ಯಾ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ವವರಣ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 139

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

(೧೦) ಮೂರ್ತರ ಮರ್ತುು ರ ೀರ್ತಸುನ ವಸಜಥನ್ ಹಾಗೂ ರ ೀರ್ತಸುನ ಸಾೀಕಾರದ ಜನನ್ ೀಂದಿರರ್ಯದ ಅಭಿಮಾನಿ,
ಸಂತ್ಾನ ದ ೀವತ್ ಯಾದ ದಕ್ಷಪ್ರಜಾಪ್ತ. ಹಿೀಗ ಹರ್ತುು ಮಂದಿ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ವ ೈಕಾರಕ
ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಸೃಷುಯಾದರು. ತ್ ೈಜಸ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಹರ್ತುು ಇಂದಿರರ್ಯಗಳು ಜಾಗೃರ್ತಗ ೂಂಡವು.
ಹಿೀಗ ಮುಂದ ನಿಮಾಥರ್ಣವಾಗುವ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಬರುವ ಜೀವಗಳ ಚಿರ್ತು, ಮನಸುು, ಅಹಂಕಾರ,
ಪ್ಂಚಜ್ಞಾನ್ ೀಂದಿರರ್ಯಗಳು ಮರ್ತುು ಪ್ಂಚ ಕಮೀಥಂದಿರರ್ಯಗಳು ಜಾಗೃರ್ತಗ ೂಂಡವು. ತ್ಾಮಸ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ
ಆಕಾಶವ ೀ ಮೊದಲ್ ೂಗಂಡು ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು. ಈ ಕುರತ್ಾದ ಹ ಚಿಚನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ
ಭಾಗವರ್ತದ ಎರಡನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಐದು ಮರ್ತುು ಆರನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

ಪುಂಸ್ಃ ಪರಕೃತಾ್ಂ ಚ ಪುನ್ವಿಯರಿಞ್ಚಾತ್ ಶ್ವೀsರ್ ತಸಾಮದ್ಖಿಲ್ಾಃ ಸ್ುರ ೀಶಾಃ ।

ಜಾತಾಃ ಸ್ಶಕಾರಃ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ೂತಾರತ್ ಶರದ್ಾಧ ಸ್ುತಾನಾಪ ಸ್ುರಪರವಿೀರಾನ್ ।
ಶ ೀಷ್ಂ ಶ್ವಂ ಚ ೀನ್ಾರಮಥ ೀನ್ಾರತಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ುರಾ ರ್ಯಜ್ಞಗಣಾಶಾ ಜಾತಾಃ ॥೩.೧೮॥

ಪುನ್ಶಾ ಮಾಯಾ ತಿರವಿಧ್ಾ ಬರ್ೂವ ಸ್ತಾತವದಿರೂಪ ೈರರ್ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಾತ್ ।

ಸ್ತಾತವತಿಮಕಾಯಾಂ ಸ್ ಬರ್ೂವ ತಸಾಮತ್ ಸ್ ವಿಷ್ು್ನಾಮೈವ ನಿರನ್ತರ ೂೀSಪಿ ।
ರಜಸ್ತನೌ ಚ ೈವ ವಿರಿಞ್ಾ ಆಸೀತ್ ತಮಸ್ತನೌ ಶವಯ ಇತಿ ತರಯೀSಸಾಮತ್ ॥೩.೧೯॥

ಮತ್ ು ಪ್ುರುಷ್ರೂಪ್ಯಾದ ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಸರಸಾತೀ ದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಅವನಿಂದ

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರ ಹುಟ್ಟುದರು. ಮತ್ ು ಮೂರನ್ ೀ ಬಾರಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಭಾರತರ್ಯು
ಸುರಶ ರೀಷ್ಠರನುನ ಮಕೆಳನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿದಳು. [ದ ೀವಾನ್ಾಂ ಬಹುದಾ ಜನಿಃ ಎನುನವ ಮಾತನಂತ್
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಅನ್ ೀಕ ಹುಟುು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತುದ ಾೀವ ]. ಹಿೀಗ ಶ ೀಷ್, ಶ್ವ ಮರ್ತುು ಇಂದರ
ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದರು. ಇಂದರನಿಂದ ರ್ಯಜ್ಞಾಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಹುಟ್ಟುದರು. ಪ್ುನಃ ಮಾಯರ್ಯು
ಸರ್ತುಿಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿ ಶ್ರೀ, ರಜ ೂೀಭಿಮಾನಿ ಭೂ ಮರ್ತುು ರ್ತಮೊೀ ಅಭಿಮಾನಿ ದುಗ ಥ ಎನುನವ ಮೂರು
ರೂಪ್ವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಳು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸರ್ತುಿಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಶ್ರೀದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ವಷ್ು್
ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದನು. ಭೂದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರು ಹುಟ್ಟುದರು. ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣ
ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಸದಾಶ್ವನು ಹುಟ್ಟುದನು. [ಇದಕಾೆಗಿ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 140

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥಕಾೆಗಿ ದ ೀವಯಿಂದ ಬರಹಮ-ವಷ್ು್-ಮಹ ೀಶಾರರು ಹುಟ್ಟುದರು ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಅದನುನ

ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಸುರದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಯಾವುದ ೀ ಗ ೂಂದಲವಲಲ]

ಏತ ೀ ಹಿ ದ್ ೀವಾಃ ಪುನ್ರರ್ಣಡಸ್ೃಷಾುವಶಕುನವನ ೂತೀ ಹರಿಮೀತ್ ತುಷ್ುುವುಃ ।

ತಾಂ ನ ೂೀ ಜಗಚಿಾತರವಿಚಿತರಸ್ಗೆಯನಿಸುೀಮಶಕ್ತತಃ ಕುರು ಸ್ನಿನಕ ೀತಮ್ ॥೩.೨೦॥

ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೂಕ್ಷಿ ಮರ್ತುು ಸೂ್ಲ ರೂಪ್ದ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಲು ಶಕಿು ಇಲಲದವರಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುರ . “ನಿೀನು
ನಮಮ ಜಗತುನ ಚಿರ್ತರ-ವಚಿರ್ತರವಾದ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿಸುೀಮ ಶಕಿು ಉಳಳವನ್ಾಗಿ ನಿನನ ಸನಿನಧ್ಾನ ಮಾಡು”
ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುರ . [ಈ ಕುರತ್ಾದ ಹ ಚಿಚನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದ ಮೂರನ್ ೀ
ಸೆಂಧದ ಆರನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ಇತಿ ಸ್ುತತಸ ೈಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೊೀsಸೌ ಸ್ ವಿಷ್ು್ನಾಮಾ ಶ್ರರ್ಯಮಾಪ ಸ್ೃಷ್ುಯೀ ।

ಸ್ುಷಾವ ಸ ೈವಾರ್ಣಡಮಧ್ ೂೀಕ್ಷಜಸ್್ ಶುಷ್ಮಂ ಹಿರಣಾ್ತಮಕಮಮುಬಮಧ್ ್ೀ ॥೩.೨೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕ ೂಂಡಾಡಲಾಟು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ವಷ್ು್ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ,

ಸೃಷುಗಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಅವಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಂಗಾರದ ಬರ್ಣ್ವನುನ ರ್ತಳ ದಿರುವ
ರ ೀರ್ತಸುನಂತ್ ಇರುವ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಹ ರ್ತುಳು.
[ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಮೂಲಭೂರ್ತವಾದ ಸೃಷುರ್ಯ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ವು. ಇನುನ ಮುಂದ ಅನುಸಗಥ.
ಅಂದರ ಮೊದಲ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಮೂಲಭೂರ್ತವಾದ ಸೃಷುರ್ಯನುನ ಅನುಸರಸ ಮಾಡುವ ಸೃಷುವಸಾುರ].

ತಸಮನ್ ಪರವಿಷಾು ಹರಿಣ ೈವ ಸಾದ್ಧಯಂ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ುರಾಸ್ತಸ್್ ಬರ್ೂವ ನಾಭ ೀಃ ।

ಲ್ ೂೀಕಾತಮಕಂ ಪದ್ಮಮಮುಷ್್ ಮಧ್ ್ೀ ಪುನ್ವಿಯರಿಞ ್ಾೀsಜನಿ ಸ್ದ್ುೆಣಾತಾಮ ॥೩.೨೨॥

ಆ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದರು. ಆ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಹ ೂಕುೆಳಿನಿಂದ ಲ್ ೂೀಕ ಎನುನವ ತ್ಾವರ ರ್ಯು ಅರಳಿರ್ತು. ಅದರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳ
ನ್ ಲ್ ಇರುವ ಬರಹಮದ ೀವನು ಹುಟ್ಟುದನು. [ಇಂರ್ತಹ ವರಾಟ ರೂಪ್ವನುನ ನ್ ೂೀಡಲು ನಮಗ ಸಾಧ್ವಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 141

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಅದಕಾೆಗಿ ಅದರ ನ್ ನಪ್ಗಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಹ ೂಕುೆಳಿನಲ್ಲಲ ಒಂದು ಕಮಲ ಮರ್ತುು ಆ ಕಮಲದಲ್ಲಲ

ಬರಹಮದ ೀವರು ಇರುವಂತ್ ನ್ಾವು ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ದಮನ್ಾಭ ರೂಪ್ವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತ್ ುೀವ ].

ತಸಾಮತ್ ಪುನ್ಃ ಸ್ವಯಸ್ುರಾಃ ಪರಸ್ೂತಾಸ ತೀ ಜಾನ್ಮಾನಾ ಅಪಿ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾರ್ಯ ।

ನಿಸ್ುೃತ್ ಕಾಯಾದ್ುತ ಪದ್ಮಯೀನ ೀಃ ಸ್ಮಾಾವಿಶನ್ ಕರಮಶ ್ೀ ಮಾರುತಾನಾತಃ ॥೩.೨೩॥

ಅದರಂದ ಮತ್ ು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅವರು ನಮಮಲ್ಲಲ ಯಾರು ಉರ್ತುಮರು ಎಂದು
ತಳಿದಿದಾರೂ , ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿ ಬರಹಮದ ೀವರ ದ ೀಹದಿಂದ ಕರಮವಾಗಿ ಹ ೂರಬಂದು, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ
ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರುವಂತ್ ಮಾಡಿದರು. ನಂರ್ತರ ಪ್ುನಃ ದ ೀಹವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುವಾಗ ಕೂಡಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ
ದ ೀವರ ೀ ಕ ೂನ್ ಗ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದರು.

[ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಲ್ಾಲ ಯಾರು ಶ ರೀಷ್ಠ ಎನುನವ ವವಾದ ಹುಟ್ಟುಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಅದರಂದ ಯಾರು ಹ ೂೀದರ ಈ
ದ ೀಹ ಇರುವುದಿಲಲವೀ ಅವನು ಮಿಗಿಲು ಮರ್ತುು ಯಾರು ಬಂದರ ಮಾರ್ತರ ಈ ದ ೀಹ ಏಳುರ್ತುದ ೂೀ ಅವನು
ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಕಥ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುುಗಳಲ್ಲಲ ಕ ೀಳುತ್ ುೀವ . ಅದ ೀ ಮಾರ್ತನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ . ಇದು ಸೃಷು ವಸಾುರದ ಐದನ್ ೀ ಅರ್ವಾ ಆರನ್ ೀ ಹಂರ್ತದಲ್ಲಲ
ನಡ ದಿರುವುದು ಎಂದು ನ್ಾವು ಅನುಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಬ ೀಕು].

ಪಪಾತ ವಾಯೀಗೆಯಮನಾಚಛರಿೀರಂ ತಸ ್ೈವ ಚಾsವ ೀಶತ ಉತಿ್ತಂ ಪುನ್ಃ ।

ತಸಾಮತ್ ಸ್ ಏಕ ೂೀ ವಿಬುಧಪರಧ್ಾನ್ ಇತಾ್ಶ್ರತಾ ದ್ ೀವಗಣಾಸ್ತಮೀವ ।
ಹರ ೀವಿಯರಿಞ್ಾಸ್್ ಚ ಮಧ್ಸ್ಂಸ್ತ ೀಃ ತದ್ನ್್ದ್ ೀವಾಧಿಪತಿಃ ಸ್ ಮಾರುತಃ ॥೩.೨೪॥

ತತ ೂೀ ವಿರಿಞ ್ಾೀ ರ್ುವನಾನಿ ಸ್ಪತ ಸ್ಸ್ಪತಕಾನಾ್ಶು ಚಕಾರ ಸ ೂೀsಬಾಞತ್ ।

ತಸಾಮಚಾ ದ್ ೀವಾ ಋಷ್ರ್ಯಃ ಪುನ್ಶಾ ವ ೈಕಾರಿಕಾದ್ಾ್ಃ ಸ್ಶ್ವಾ ಬರ್ೂವುಃ ॥೩.೨೫॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ತ್ ರಳುವಕ ಯಿಂದ ಶರೀರ ಬಿದಿಾರ್ತು ಮರ್ತುು ಅವನ ಆವ ೀಶದಿಂದಲ್ ೀ ಮತ್ ು ಆ ಶರೀರ
ಎದಿಾರ್ತು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮನು ಎಂದು ತಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಸಮೂಹವು ಅವನನ್ ನೀ ಆಶರಯಿಸದರು2.

2
ಪ್ರಶ ್ನೀಪ್ನಿಷ್ತುನ ಎರಡನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ(ಶ ್ಲೀಕ ೨-೪) ಈ ಕಥ ರ್ಯ ವವರಣ ಇದ . ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ೀ ಈ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಇರ್ತರ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲೂಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 142

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಅದ ೀ ಶರೀರದಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರದಾರು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನೂ ಇದಾ. ಅವರಬಬರೂ ಹ ೂರಬಂದ ಮೀಲ್

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಹ ೂರ ಬಂದಿರುವುದ ೂೀ ಅರ್ವಾ ಅವರಂದ ಮೊದಲ್ ೂೀ? ಈ ರೀತ ಪ್ರಶ ನಗ ಇಲ್ಲಲ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮರ್ತುು ಬರಹಮದ ೀವರು ರ್ತಟಸ್ವಾಗಿದಾರು. ಇದರಂದ
ಅವರಬಬರನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಧಪ್ತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಎನುನವುದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಾಯಿರ್ತು.

ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ರ್ಯ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಆದ ಮೀಲ್ ಬರಹಮದ ೀವರು ಈ ತ್ಾವರ ಯಿಂದ ಹದಿನ್ಾಲುೆ ಲ್ ೂೀಕಗಳ ವಂಗಡಣ
ಮಾಡಿದರು. ಅವನಿಂದ ಮತ್ ು ವ ೈಕಾರಕಾ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ಸದಾಶ್ವ
ಎಲಲರೂ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದರು.

ಅಗ ರೀ ಶ್ವೀsಹಮೂವ ಏವ ಬುದ್ ಧೀರುಮಾ ಮನ ೂೀಜೌ ಸ್ಹ ಶಕರಕಾಮೌ ।

ಗುರುಮಮಯನ್ುದ್ಾಯಕ್ಷ ಉತಾನಿರುದ್ಧಃ ಸ್ಹ ೈವ ಪಶಾಾನ್ಮನ್ಸ್ಃ ಪರಸ್ೂತಾಃ ॥೩.೨೬॥

ಮೊದಲು ಬರಹಮದ ೀವರ ‘ನ್ಾಮದ ೀಹ’ ಎನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಿಂದ ಸದಾಶ್ವನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಬುದಿಾಯಿಂದ
ಪಾವಥತೀ ದ ೀವ ಹುಟ್ಟುದಳು. ಮನಸುನಿಂದ ಇಂದರ ಹಾಗೂ ಕಾಮರು ಹುಟ್ಟುದರು. ಇವರಲಲದ ೀ ಬೃಹಸಾತ,
ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನು, ದಕ್ಷ ಪ್ರಜಾಪ್ತ, ಅನಿರುದಾ ಇವರ ಲಲರೂ ಬರಹಮನ ಮನಸುನಿಂದಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದವರು.

ಚಕ್ಷುಃಶುರತಿಭಾ್ಂ ಸ್ಪರ್ ಶಾತ್ ಸ್ಹ ೈವ ರವಿಃ ಶಶ್ೀ ಧಮಮಯ ಇಮೀ ಪರಸ್ೂತಾಃ ।

ಜಹಾಾರ್ವೀ ವಾರಿಪತಿನ್ನಯಸ ೂೀಶಾ ನಾಸ್ತ್ದ್ಸೌರ ಕರಮಶಃ ಪರಸ್ೂತಾಃ ॥೩.೨೭॥

ಕಣಿ್ನಿಂದ ಸೂರ್ಯಥ, ಕಿವಯಿಂದ ಚಂದರ, ಚಮಥದಿಂದ ಧಮಥ, ಹಿೀಗ ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ
ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹುಟ್ಟುದರು. ಬರಹಮದ ೀವರ ನ್ಾಲ್ಲಗ ಯಿಂದ ವರುರ್ಣ, ಮೂಗಿನ ಹ ೂರಳ ಯಿಂದ ನ್ಾಸರ್ತ್
ಮರ್ತುು ದಸೌರ (ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳು) ಕರಮವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು.

ತತಃ ಸ್ನಾದ್ಾ್ಶಾ ಮರಿೀಚಿಮುಖಾ್ ದ್ ೀವಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಕರಮಶಃ ಪರಸ್ೂತಾಃ ।

ತತ ೂೀsಸ್ುರಾದ್ಾ್ ಋಷ್ಯೀ ಮನ್ುಷಾ್ ಜಗದ್ ವಿಚಿತರಂ ಚ ವಿರಿಞ್ಾತ ೂೀsರ್ೂತ್ ॥೩.೨೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 143

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಆಮೀಲ್ ಸನಕ ಸನಂದನ ಮೊದಲ್ಾದವರು, ಪ್ರವಹವಾರ್ಯು ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ
ಹುಟ್ಟುದರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಸುರರು, ಋಷಗಳು, ಮನುಷ್್ರು, ಮೊದಲ್ಾದ ಚಿರ್ತರ-ವಚಿರ್ತರವಾದ ಈ
ಪ್ರಪ್ಂಚವು ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹುಟ್ಟುರ್ತು.
[ರ್ತಥಾಚ: ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಾಗರ್ತ ಸೃಷು. ಆಮೀಲ್ ಮೂರು ಜನರ ಸೃಷು. ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಬರಹಾಮಂಡದ ಹ ೂರಗಡ ರ್ಯ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೃಷು. ಆಮೀಲ್ ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಂದ ಸೃಷು. ನಂರ್ತರ
ವಾರ್ಯುವನಿಂದ ಸೃಷು, ರ್ತದನಂರ್ತರ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್-ರುದರ ಅವರಂದ ಸೃಷು. ನಂರ್ತರ ಇಂದರನಿಂದ ಸೃಷು.
ಅದಾದ ಮೀಲ್ ಪ್ುರಾರ್ಣಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುವ ದಿತ-ಕಾಶ್ಪ್ ಇವರ ಲಲರಂದ ಸೃಷು. ಹಿೀಗ ಅನ್ ೀಕ
ಮಜಲುಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಷು ವಸಾುರ ಹ ೂಂದುರ್ತುದ . ಇದರ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಚಿರ್ತರರ್ಣ ಹಿೀಗಿದ :

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ್ ಸ್ೃಷು:
೧. ವಾಸುದ ೀವಃ+ಮಾರ್ಯ= ಜೀವಮಾನಿೀ, ಕಾಲಮಾನಿೀ, ಪ್ುರುಷ್ ನ್ಾಮಕ ವರಂಚಃ
೨. ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣಃ+ಜರ್ಯ= ಜೀವಮಾನಿೀ, ಕಾಲಮಾನಿೀ, ಸೂರ್ತರ ನ್ಾಮಕ ವಾರ್ಯುಃ
೩.ಪ್ರದ್ಮನಃ+ಕೃತಃ= ೧.ಪ್ರಕೃತ ಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ; ೨. ಜೀವಶರದಾಾಮಾನಿನಿ ಭಾರತ
೪. ಅನಿರುದಾಃ+ಶಾಂತಃ = ೧. ಮಹರ್ತರ್ತುಿಮಾನಿೀ, ಚಿರ್ತುಮಾನಿೀ, ಸೂ್ಲ್ಾರ್ತಮ ವರಂಚಃ; ೨.
ವಾಙ್ಮರ್ಯಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ
೫.ವಾಸುದ ೀವಃ +ಸರ್ತುಿಮಾನಿನಿ ಮಾರ್ಯ (ಶ್ರೀಃ)= ವಷ್ು್ಃ ಸ್ತಹ ೀರ್ತುಃ
ವಾಸುದ ೀವಃ +ರಜ ೂೀಮಾನಿನಿ ಮಾರ್ಯ (ಭೂಃ)=ಬರಹಮಗತ್ ೂೀ ಬರಹಮನ್ಾಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸೃಷ್ು
ವಾಸುದ ೀವಃ +ರ್ತಮೊೀಮಾನಿನಿ ಮಾರ್ಯ(ದುಗಾಥ)= ಶವಥಗರ್ತಃ ಶವಥನ್ಾಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸಂಹರ್ತಥ
೬. ವಷ್ು್ಃ+ಶ್ರೀಃ =ನ್ಾಭಿೀಕಮಲಸಂಭವೀ ಜಗಸೃಷ್ು ವರಂಚಃ
ಚತುಮುಯಖನಿಂದ್ ಸ್ೃಷು:
೧. ಜೀವಕಾಲಮಾನಿೀ ವರಂಚಃ+ ಪ್ರಕೃತಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ =ಜೀವಮಾನಿೀ ಶ ೀಷ್ಃ(ವಾರುಣಿೀ ಚ)
೨. ಮಹನ್ಾಮನಿ ಚಿರ್ತು ಮಾನಿೀ ವರಂಚಃ+ ವಾಙ್ಮರ್ಯಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ= ೧.ಅಹಂಕಾರಮಾನಿೀ ರುದರಃ
೨.ಬುದಿಾಮಾನಿೀ ಉಮಾ
೩. ಜೀವಕಾಲಮಾನಿೀ ವರಂಚಃ+ ಪ್ರಕೃತಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ=ಸೂ್ಲರ್ತನುಃ ಶ್ವಃ(ಉಮಾ ಚ)
೪. ನ್ಾಭಿೀಪ್ದಮಜ ೂೀ ವರಂಚಃ+(ಸರಸಾತ)= ೧. ಅಂಡಾದ್ ಬಹಿಃ ಸವಥ ಸುರಾಃ (ಬರಹಾಮಂಡದ
ಹ ೂರಗಿನ)
೨. ಅಂಡಾಂರ್ತಃ ಶ್ವಾದ್ಃ ಸವಥ ಸುರಾಃ (ಬರಹಾಮಂಡದ ಒಳಗ )
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ್(ವಾರ್ಯುವಿನಿಂದ್) ಸ್ೃಷು:

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 144

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

೧. ಜೀವಕಾಲಮಾನಿೀ ವಾರ್ಯುಃ+ ಜೀವಶರದಾಾಮಾನಿನಿ ಭಾರತ= ೧. ಕಾಲಮಾನಿೀ ಗರುಡಃ ೨.ವಶಾಕ ುೀನಃ

೩.ಜೀವಮಾನಿೀ ಶ ೀಷ್ಃ, ಕಾಲಮಾನಿೀ ಶ್ವಃ, ಮನ್ ೂೀಮಾನಿೀ ಇಂದರಃ
ಗರುಡನಿಂದ್ ಸ್ೃಷು:
೧.ಕಾಲಮಾನಿೀ ಗರುಡಃ +(ಸುಪ್ಣಿಥ)= ಕಾಲ ನ್ಾಮ ವಷ್ು್ಪಾಷ್ಥದಾಶಚತ್ಾಾರಃ
ಶ ೀಷ್ನಿಂದ್ ಸ್ೃಷು:
೧. ಜೀವಮಾನಿೀ ಶ ೀಷ್ಃ + (ವಾರುಣಿ)= ಜೀವ ಹೃದರ್ಯ ದಾಾರಪಾಲ, ವ ೈಕುಂಠಬಾಹ್ದಾಾರಪಾಲ ಜರ್ಯ-
ವಜಯಾದಿ
ಸಮೀರ್ತರಾದ ಎಂಟು ಮಂದಿ.
ಶ್ವನಿಂದ್ ಸ್ೃಷು:
೧. ಚಿರ್ತುಮಾನಿೀ ವರಂಚ ಜಾರ್ತಃ ಸಾತುಿಕಾಹಂಕಾರಮಾನಿೀ ಶ್ವಃ+ (ಸಾತುಿಕ ಬುದಿಾಮಾನಿೀನು್ಮಾ)= ೧.
ಮನಃ
೨. ಇಂದಿರಯಾಮಾನಿೀ ದ ೀವತ್ ಗಳು (ವ ೈಕಾರಕರು)
೨. ರಾಜಸ ಅಹಂಕಾರಮಾನಿೀ ಶ್ವಃ+ (ರಾಜಸ ಬುದಿಾಮಾನಿೀನು್ಮಾ)= ೧. ದಶ ಇಂದಿರರ್ಯಗಳು
(ತ್ ೈಜಸ)
೩. ತ್ಾಮಸ ಅಹಂಕಾರ ಶ್ವಃ+ (ತ್ಾಮಸ ಬುದಿಾಮಾನಿೀನು್ಮಾ) = ೧. ಪ್ಂಚ ರ್ತನ್ಾಮತ್ ರಗಳು ೨.
ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳು ೩.ರ್ತದಭಿಮಾನಿೀದ ೀವಾಃ
೪.ಜೀವಮಾನಿೀವರಂಚಜಾರ್ತಃ ಶ್ವಃ+ (ಉಮಾ)= ಸವಥದ ೀವಾಃ
ಇಂದ್ರನಿಂದ್ ಸ್ೃಷು:
ಇಂದರ+ಶಚಿ= ರ್ತತ್ ೂೀsವಾರ ರ್ಯಜ್ಞಾಮಾನಿೀ ಸುರಾಃ (ರ್ಯಜ್ಞಾಭಿಮಾನಿೀಗಳಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು)

ರ್ತತ್ ೂೀsದಿತ ಕಶ್ಪಾಭಾ್ಂ ಪ್ುನದ ೀಥವತ್ಾಸೃಸುಃ ರ್ತರ್ತ ಉರ್ತುರಂ ಕಾಮಾತ್ ಸವಥಸೃಷುರೀತ ಕರಮಃ ॥*॥

ಉಕತಕರಮಾತ್ ಪೂವಯರ್ವಸ್ುತ ಯೀರ್ಯಃ ಶ ರೀಷ್ಾಃ ಸ್ಸ್ ಹಾ್ಸ್ುರಕಾನ್ೃತ ೀ ಚ ।

ಪೂವಯಸ್ುತ ಪಶಾಾತ್ ಪುನ್ರ ೀವ ಜಾತ ೂೀ ನಾಶ ರೀಷ್ಾತಾಮೀತಿ ಕರ್ಞಚಾದ್ಸ್್ ।
ಗುಣಾಸ್ುತ ಕಾಲ್ಾತ್ ಪಿತೃಮಾತೃದ್ ೂೀಷಾತ್ ಸ್ಾಕಮಮಯತ ೂೀ ವಾsಭಿರ್ವಂ ಪರಯಾನಿತ ॥೩.೨೯ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 145

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಕಾಶ್ಪಾದಿಗಳಿಂದ ಸೃಷು ಆಗುವ ಮೊದಲು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಹಾಗೂ ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹುಟುುವಾಗ

ಅನುಕರಮವಾಗಿ ಯಾರು ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದರ ೂೀ ಅವರು ಶ ರೀಷ್ುರು. [ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಸೃಷು ಆಗಿರುವ
ದ ೈರ್ತ್ರನುನ, ದಾಾರಪಾಲಕರನುನ ಬಿಟುು]. ಬರಹಮದ ೀವರ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಯಾರು
ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುರುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅವರು ನಂರ್ತರ ಮರಳಿ ಹುಟ್ಟುದಾಗ ಶ ರೀಷ್ುತ್ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ.
[ಉದಾಹರಣ ಗ ಉಪ ೀಂದರ. ಇವನು ಇಂದರನ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದವನು. ಆದರ ಉಪ ೀಂದರ ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ
ಚಿಕೆವನಲಲ].

ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಈ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಅನಾರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ಕ ಲವು ವ್ತ್ಾ್ಸಗಳನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಉದಾಹರಣ ಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಂದರ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದರ , ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುರುವುದು ವಸುಗಳು.
ಆದರ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಮನ್ಾಗಿ ವಸು ಹುಟ್ಟುರುತ್ಾುನ್ . ಇಂದರ ಅಜುಥನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು, ಭಿೀಷ್ಮ-
ದ ೂರೀರ್ಣರಂದ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಕಲ್ಲರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಅವನಿಗ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಅರವು ಇದಿಾರುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ
ವಸುವಗಿಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಇಂದರನ ಆ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಆಗ ಎಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಯಿರ್ತು ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ಈ
ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಯಾವುದ ೀ ಸಾಾಭಾವಕ ಗುರ್ಣಗಳು ಕಾಲದ
ಪ್ರಭಾವದಿಂದಲ್ ೂೀ, ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದಲ್ ೂೀ, ರ್ತನನ ಕಮಥದಿಂದಲ್ ೂೀ ಮರ ಯಾಗುರ್ತುದ .
ಕಾಲ ಬಂದಾಗ ಮತ್ ು ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ ” ಎಂದು.

ಲಯೀ ರ್ವ ೀದ್ ವು್ತ್ ಕರಮತ ೂೀ ಹಿ ತ ೀಷಾಂ ತತ ೂೀ ಹರಿಃ ಪರಳಯೀ ಶ್ರೀಸ್ಹಾರ್ಯಃ ।

ಶ ೀತ ೀ ನಿಜಾನ್ನ್ಾಮಮನ್ಾಸಾನ್ಾರಸ್ನ ೂಾೀಹಮೀಕ ೂೀsನ್ುರ್ವನ್ನನ್ನ್ತಃ ॥೩.೩೦॥

ಸೃಷು ಹ ೀಗ ಆಯಿತ್ ೂೀ ಅದರ ವು್ರ್ತೆಿಮದಲ್ಲಲ ಲರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ . ಅಂದರ ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವರು ಮೊದಲು

ಲರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ಮರ್ತುು ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದವರು ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಲರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .
ಲರ್ಯವಾದಮೀಲ್ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಿಂದ ಒಡಗೂಡಿ, ದಟುವಾಗಿರುವ ರ್ತನನ ಸಾಾಭಾವಕ
ಆನಂದವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ಾು ಮಲಗಿರುತ್ಾುನ್ .

ಅನ್ನ್ತಶ್ೀಷಾಯಸ್್ಕರ ೂೀರುಪಾದ್ಃ ಸ ೂೀsನ್ನ್ತಮೂತಿತಯಃ ಸ್ಾಗುಣಾನ್ನ್ನಾತನ್ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಃ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಭ ೂೀಗ ೂೀ ರ್ುಞ್ಞನ್ನಜಸ್ರಂ ನಿಜರೂಪ ಆಸ ತೀ ॥೩.೩೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 146

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಎಣಿಸಲು ಬಾರದ ರ್ತಲ್ , ಮುಖ, ಕ ೈ, ಕಾಲುಗಳನುನಳಳ, ಎಣಿಸಲ್ಾರದಷ್ುು ರೂಪ್ಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿದ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು,
ಎಣ ಇರದಷ್ುು ಸಾರೂಪ್ ಸುಖವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ಾು, ಸಾಾಭಾವಕ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ
ಭ ೂೀಗದಲ್ಲಲ ಇರುತ್ಾುನ್ .

ಏವಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ೃಜತ ೀ ಸ್ವಯಮೀತದ್ನಾದ್್ನ್ನ ೂತೀ ಹಿ ಜಗತ್ ಪರವಾಹಃ ।

ನಿತಾ್ಶಾ ಜೀವಾಃ ಪರಕೃತಿಶಾ ನಿತಾ್ ಕಾಲಶಾ ನಿತ್ಃ ಕ್ತಮು ದ್ ೀವದ್ ೀವಃ ॥೩.೩೨॥

ಒಂದು ಲರ್ಯದ ನಂರ್ತರ ಇದ ೀ ರೀತಯಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ರಪ್ಂಚವನುನ ಮರಳಿ ಸೃಷು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಈ

ರೀತಯಾದ ಜಗರ್ತುು ಅದ ಷ್ುು ಆಗಿ ಹ ೂೀಗಿದ ಯೀ. [ಹಿೀಗಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಅನಂರ್ತ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಬರಹಾಮಂಡ
ನ್ಾರ್ಯಕ]
ಜೀವರು ನಿರ್ತ್ರು. ಪ್ರಕೃತರ್ಯೂ ನಿರ್ತ್ಳು. ಕಾಲವೂ ನಿರ್ತ್. ದ ೀವರು ನಿರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ನಿರ್ತ್. [ಇದನ್ ನೀ
ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು ‘ನಿತ ೂ್ೀ ನಿತಾ್ನಾಂ’ ಎಂದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಅಂದರ ನಿರ್ತ್ವಾದ
ಪ್ದಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಾರ್ತಂರ್ತರವಾಗಿ ನಿರ್ತ್ನ್ಾದವನು ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ. ]

ರ್ಯಥಾ ಸ್ಮುದ್ಾರತ್ ಸ್ರಿತಃ ಪರಜಾತಾಃ ಪುನ್ಸ್ತಮೀವ ಪರವಿಶನಿತ ಶಶಾತ್ ।

ಏವಂ ಹರ ೀನಿನಯತ್ಜಗತ್ ಪರವಾಹಸ್ತಮೀವ ಚಾಸೌ ಪರವಿಶತ್ಜಸ್ರಮ್ ॥೩.೩೩॥

ಯಾವ ರೀತಯಾಗಿ ಕಡಲ್ಲನಿಂದ ನದಿಗಳು ಹ ೂರಬಂದು ಮತ್ ು ಪ್ುನಃ ಅದನ್ ನೀ ಹ ೂಕುೆರ್ತುವೀ ಹಾಗ ಯೀ,
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಜಗತುನ ಪ್ರವಾಹ ಹ ೂರಗಡ ಬರುರ್ತುದ . ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವು ಮತ್ ು ಅವನನ್ ನೀ
ಹ ೂಕುೆರ್ತುದ .
ಏವಂ ವಿದ್ುಯ್ೀಯ ಪರಮಾಮನ್ನಾತಮಜಸ್್ ಶಕ್ತತಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಸ್್ ।
ತಸ್್ ಪರಸಾದ್ಾದ್ರ್ ದ್ಗಧದ್ ೂೀಷಾಸ್ತಮಾಪುನವನಾಾಶು ಪರಂ ಸ್ುರ ೀಶಮ್ ॥೩.೩೪॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಯಾರು ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾಗಿರುವ, ಎಂದೂ ಹುಟುದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ,

ಕ ೂನ್ ಇರದ ಸಾಮರ್್ಥವನುನ ತಳಿದಿದಾಾರ ೂೀ, ಅವರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ರ್ತಮಮ
ದ ೂೀಷ್ವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 147

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ದ್ ೀವಾನಿಮಾನ್ ಮುಕತಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷಾನ್ ಸ್ಾಸ್ನಿನಧ್ಾನ ೀ ವಿನಿವ ೀಶ್ ದ್ ೀವಃ ।

ಪುನ್ಸ್ತದ್ನಾ್ನ್ಧಿಕಾರಯೀಗಾ್ಂಸ್ತತತದ್ೆಣಾನ ೀವ ಪದ್ ೀ ನಿರ್ಯುಙ್ಕ ಾತೀ ॥೩.೩೫॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ಗಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಮೀಲ್ ಅವರನುನ ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನನ
ಸನಿನಧ್ಾನದಲ್ಲಲಯೀ ಇಟುು, ಮತ್ ು ಬ ೀರ ಯೀ ಆಗಿರುವ, ಅದ ೀ ಯೀಗ್ತ್ ಉಳಳ, ಅದ ೀ ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಇರುವ
ಜೀವರನುನ, ಅದ ೀ ಪ್ದವರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿಯೀಗಿಸುತ್ಾುನ್ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಬರಹಮದ ೀವರ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ರಾದ
ಜೀವಗರ್ಣವನುನ ಬರಹಮನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ , ಇಂದರ ದ ೀವರ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ರಾದ ಜೀವಗರ್ಣವನುನ
ಇಂದರನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ , ಇತ್ಾ್ದಿ]

ಪುನ್ಶಾ ಮಾರಿೀಚತ ಏವ ದ್ ೀವಾ ಜಾತಾ ಅದಿತಾ್ಮಸ್ುರಾಶಾ ದಿತಾ್ಮ್ ।

ಗಾವೀ ಮೃಗಾಃ ಪಕ್ಷು್ರಗಾದಿಸ್ತಾತವ ದ್ಾಕ್ಾರ್ಯಣಿೀಷ ಾೀವ ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀsಪಿ ॥೩.೩೬॥

ಇಂದರನ ಸೃಷುರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಪ್ುನಃ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಕಾಶ್ಪ್ರಂದ ಅದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು. [ಅದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳು
ಆದಿರ್ತ್ರು ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುಲಾಡುತ್ಾುರ ] ದ ೈರ್ತ್ರು ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು. [ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳನುನ ದ ೈರ್ತ್ರು
ಎನುನತ್ಾುರ ].
ದಕ್ಷನ ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಹಸು ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾರಣಿಗಳು, ಬ ೀರ -ಬ ೀರ ಮೃಗಗಳು, ಪ್ಕ್ಷ್ಮ , ಹಾವು ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ
ಪಾರಣಿಗಳೂ ಹುಟ್ಟುದವು. [ಇದರ ವಸಾುರವಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದ ಆರನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಆರನ್ ೀ
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ತತಃ ಸ್ ಮಗಾನಮಲಯೀ ಲಯೀದ್ಧ್ೌ ಮಹಿೀಂ ವಿಲ್ ೂೀಕಾ್sಶು ಹರಿವಯರಾಹಃ ।

ರ್ೂತಾಾ ವಿರಿಞ್ಚಾತ್ಯ ಇಮಾಂ ಸ್ಶ ೈಲ್ಾಮುದ್ ಧೃತ್ ವಾರಾಮುಪರಿ ನ್್ಧ್ಾತ್ ಸ್ರಮ್
॥೩.೩೭॥

ಬರಹಾಮಂಡ, ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ ಸೃಷುಯಾದ ಮೀಲ್ , ನ್ಾಶವ ೀ ಇಲಲದಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು
ಪ್ರಳರ್ಯಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಭೂಮಿ ಮುಳುಗಿರುವುದನುನ ಕಂಡು, ವರಾಹರೂಪ್ಯಾಗಿ, ಬರಹಮನಿಗಾಗಿ, ಬ ಟುದಿಂದ
ಕೂಡಿರುವ ಈ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಎತು, ನಿೀರನ ಮೀಲ್ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಇಟುನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 148

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

[ಇದು ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ಅವತ್ಾರ. ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ದಶಾವತ್ಾರ ಕಾಲಕರಮಾನುಗುರ್ಣವಾಗಿ

ನಿರೂಪ್ರ್ತವಾಗಿದ ಎಂದ ೀನೂ ಇಲಲ. ಕಥಾ ಸೌಕರ್ಯಥಕಾೆಗಿ ಮುಂದ -ಹಿಂದ ಆಗಿದ . ಅದರಂದ ಆ ಕರಮದ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನೂನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಮಾಡುತುದಾಾರ ಎನುನವುದನುನ ಓದುಗರು ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ].

ಅಥಾಬಞನಾರ್ಪರತಿಹಾರಪಾಲ್ೌ ಶಾಪಾತ್ ತಿರಶ ್ೀ ರ್ೂಮಿತಳ ೀsಭಿಜಾತೌ ।

ದಿತಾ್ಂ ಹಿರಣಾ್ವರ್ ರಾಕ್ಷಸೌ ಚ ಪ ೈತೃಷ್ಾಸ ೀಯೌ ಚ ಹರ ೀಃ ಪರಸಾತತ್ ॥೩.೩೮॥

ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಎರಡು ಬಾರ ಆಗಿದುಾ, ಇಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ೀ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾಗಿರುವ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರು ಶಾಪ್ದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೂರು
ಬಾರ ಹುಟ್ಟುದರು. ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ಬಾರ ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಮರ್ತುು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷರಾಗಿ, ಎರಡನ್ ೀ ಸಲ
ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿ, ಕಡ ೀ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅಂದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನಿಗ
ಅತ್ ುರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ(ಶ್ಶುಪಾಲ-ದಂರ್ತವಕರರಾಗಿ) ಹುಟ್ಟುದರು.

ಹತ ೂೀ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಉದ್ಾರವಿಕರಮೊೀ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀ ಯೀsವರಜಃ ಸ್ುರಾತ ್ೀಯ ।

ಧ್ಾತಾರsರ್ಥಯತ ೀನ ೈವ ವರಾಹರೂಪಿಣಾ ಧರ ೂೀದ್ಧೃತೌ ಪೂವಯಹತ ೂೀsಬಞಜ ೂೀದ್ೂವಃ ॥೩.೩೯॥

ದಿತರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ, ಪ್ರಾಕರಮಿರ್ಯೂ ಆದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನು

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಾಗಿ ಕ ೂಲಲಲಾಟುನು. ಮೊದಲು ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನನುನ ಭಗವಂರ್ತ
ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯಂತ್ ವರಾಹರೂಪ್ದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾು ಕ ೂಂದನು.
[ವರಾಹ ಅವತ್ಾರದ ಕುರರ್ತು ಭಾಗವರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರ ವವರಣ ರ್ಯನುನ
ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಈ ಅವತ್ಾರದ ಕುರತ್ಾಗಿ ಶ್ರೀ ಬನನಂಜ ಗ ೂೀವಂದಾಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ರವಚನದ
ರ್ತುರ್ಣುಕನುನ(**) ಓದುಗರಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ನಿೀಡುತುದ ಾೀವ : ಭಗವಂರ್ತ ಎರಡು ಬಾರ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ
ಕಾಣಿಸದುಾ, ಮೊದಲ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ನಡ ದ ಮೊರ್ತು ಮೊದಲ
ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರ. ಆನಂರ್ತರ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರ ವರಾಹನ್ಾಗಿ
ಭಗವಂರ್ತ ಅವತ್ಾರವ ರ್ತುುತ್ಾುನ್ . ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮನಿಂದ ಸೃಷುಯಾದ
ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಮರ್ತುು ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಎನುನವ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ರ ೀ ಮರಳಿ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಅದ ೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 149

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಹ ಸರನಿಂದ ದಿತ-ಕಾಶ್ಪ್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುರ . ಭಗವಂರ್ತ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಕಾೆಗಿ

ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ತ್ಾಳಿದರ , ದಿತ-ಕಾಶ್ಪ್ರ ಪ್ುರ್ತರ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ವಧ್ ಗಾಗಿ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ
ಮರಳಿ ಅದ ೀ ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ. ಮೊದಲ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನನುನ
ರ್ತನನ ಕ ೂೀರ ದಾಡ ಗಳಿಂದ ಸೀಳಿ ಕ ೂಂದರ , ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರ ಆರ್ತನ ಕಿವರ್ಯ ಮಮಥಸಾ್ನಕ ೆ ಮುಷುಯಿಂದ
ಗುದಿಾ ಕ ೂಂದ ಎನುನವ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಎರಡರ ನಡುವನ ವ್ತ್ಾ್ಸ
ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಇದಾಾಗ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಗ ೂಂದಲವಾಗುರ್ತುದ . ಇದನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥ ಮಧವರು
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಪ್ರರ್ಮಂ ದಂಷರೀರ್ಯ ಹರ್ತಃ, ದಿಾತಯಾತ್ ಕರ್ಣಥ ತ್ಾಡನ್ಾತ್” ಎಂದು. ಇನ್ ೂನಂದು ಮುಖ್
ವಷ್ರ್ಯ ಏನ್ ಂದರ : ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ರ್ತಳ ದ ವರಾಹವ ೀ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ
ಬಂದಿದ ಾೀ ಹ ೂರರ್ತು, ಮೊದಲ ಅವತ್ಾರ ಸಮಾಪ್ುಮಾಡಿ ಭಗವಂರ್ತ ಇನ್ ೂನಮಮ ವರಾಹನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸ
ಬಂದಿರುವುದಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವನುನ ಎರಡು ಬಾರ ಲ್ ಕೆಕ ೆ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ.

‘ದ ೈರ್ತ್’ ಎನುನವ ಪ್ದವನುನ ನ್ಾವು ಕ ೀವಲ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳು ಎಂದಷ್ ುೀ ತಳಿದಾಗ ನಮಗ ಮತ್ ು
ಗ ೂಂದಲವಾಗುರ್ತುದ . ದ ೈರ್ತ್ ಎನುನವುದಕ ೆ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳು ಎನುನವುದು ಒಂದು ಅರ್ಥ. ಆದರ ಕ ೀವಲ
ಅದ ೀ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಅದನುನ ಶಾಸರಕಾರರು ಬಳಸುವುದಿಲಲ. ಆ ಶಬಾಕ ೆ ಬ ೀರ ೂಂದು ವು್ರ್ತಾತು ಕೂಡಾ ಇದ .
ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ವಾಸುದ ೀವ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಅಲ್ಲಲ ವಾಸುದ ೀವ ಎಂದರ
ವಸುದ ೀವನ ಮಗ ಎನುನವುದು ಒಂದು ಅರ್ಥ. ಆದರ ವಸುದ ೀವನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವ ಮೊದಲು,
ಸೃಷುರ್ಯ ಆದಿರ್ಯಲ್ ಲೀ ಭಗವಂರ್ತ ವಾಸುದ ೀವ ರೂಪ್ ಧರಸರುವುದು ನಮಗ ಲ್ಾಲ ತಳಿದ ೀ ಇದ . ಹಿೀಗ ಒಂದು
ಶಬಾ ಒಂದು ವಶ್ಷ್ಠ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಈಗ ಬಳಕ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾರೂ ಸಹ, ಅದನುನ ಪಾರಚಿೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ೂಂದು
ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಬಳಸರುವ ಸಾಧ್ತ್ ರ್ಯನೂನ ನ್ಾವು ಸಂದಭಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ದಿತ, ಅದಿತ
ಎನುನವ ಪ್ದಗಳಿಗ ಅನ್ ೀಕ ಅರ್ಥಗಳಿವ . ಬೃಹದಾರರ್ಣ್ಕ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : “ಸವಥಂ ವಾ
ಅತುೀತ ರ್ತದದಿತ್ ೀರದಿತರ್ತಾಮ್”. ಇಲ್ಲಲ ‘ದಿತ’ ಅಂದರ ರ್ತುಂಡರಸುವ ಅರ್ವಾ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಸಾಭಾವ.
ಅಂರ್ತಹ ಸಾಭಾವ ಉಳಳವರು ದ ೈರ್ತ್ರು. ಅಂದರ ಲ್ ೂೀಕಕಂಟಕರು ಎಂದರ್ಥ. ಸೃಷುರ್ಯ ಆದಿರ್ಯಲ್ ಲೀ
ಇಂರ್ತಹ ಲ್ ೂೀಕಕಂಟಕರ ಸೃಷುಯಾಗಿರ್ತುು . ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ರಗೂ ಮರ್ತುು ವ ೈವಸಾರ್ತ
ಮನಾಂರ್ತರದ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳಿಗೂ ಇದಾ ಇನ್ ೂನಂದು ವ್ತ್ಾ್ಸ ಏನ್ ಂದರ : ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲನ
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಮರ್ತುು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷರಲ್ಲಲ ಪ್ುರ್ಣ್ಜೀವಗಳಾದ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರದಾಂತ್ (ನ್ಾಲುೆ ಜೀವಗಳು ಎರಡು
ಶರೀರದಲ್ಲಲ) ಆದಿ ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಇರಲ್ಲಲಲ.

ಎರಡು ಬಾರ ಭಗವಂರ್ತ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ತ್ಾಳಲು ಕಾರರ್ಣ ಮಾರ್ತರ ಒಂದ ೀ ಆಗಿರುವುದು ಈ ಅವತ್ಾರದ
ವಶ ೀಷ್. ಭೂಮಿ ರ್ತನನ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರದಾಗ ಅದನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ, ಮರಳಿ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲಡಲು ಭಗವಂರ್ತನ ವರಾಹ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 150

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಅವತ್ಾರವಾಗಿದ . ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರಸರಲ್ಲಲಲ. ಅದು

ರ್ತನನಷ್ುಕ ೆೀ ತ್ಾನು ಜಾರದಾಗ ಭಗವಂರ್ತ ಅದನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸದ. ಹಿೀಗ ರಕ್ಷ್ಮಸುವಾಗ ರ್ತಡ ದ ಆದಿದ ೈರ್ತ್
ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನನುನ ಭಗವಂರ್ತ ವರಾಹ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ, ಕ ೂರ ದಾಡ ಗಳಿಂದ ತವದು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ. ಎರಡನ್ ೀ
ಬಾರ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ್ ೀ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರಸ ನ್ಾಶ ಮಾಡಲು
ಪ್ರರ್ಯತನಸದಾಗ, ಭಗವಂರ್ತ ಮರಳಿ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರಯಾಗಿ ಬಂದು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ಕಿವರ್ಯ ಮೂಲಕ ೆ ಗುದಿಾ
ಆರ್ತನನುನ ಕ ೂಂದು ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ ಮರಳಿ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲಟು. ವಶ ೀಷ್ ಏನ್ ಂದರ ಈ ರೀತ ಎರಡು ಬಾರ
ಭೂಮಿ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರದ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಇಂದು ವಜ್ಞಾನ ಕೂಡಾ ಒಪ್ುಾರ್ತುದ . ರಷ್್ನ್ ವಜ್ಞಾನಿ
ವಲ್ಲಕ ೂೀವಸೆ(Velikovsky) ರ್ತನನ “Worlds in collision” ಎನುನವ ಪ್ುಸುಕದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ವ ೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಎರಡು ಬಾರ ಭೂಮಿ ರ್ತನನಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರದುಾ ನಿಜ, ಆದರ ನಮಗ ಅದು ಏಕ
ಎನುನವುದು ತಳಿದಿಲಲ” ಎಂದು. ಆರ್ತ ಅಲ್ಲಲ ಭಾಗವರ್ತವನುನ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಭಾರರ್ತದ ಋಷಗಳು
ಈ ವಚಾರವನುನ ತಳಿದಿದಾರು” ಎಂದು. (ಇಂದು ನ್ಾವು ಇಂರ್ತಹ ಅಪ್ೂವಥ ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮ ವಜ್ಞಾನವನುನ ಬಿಟುು
ಪಾಶಾಚಾರ್ತ್ ವಜ್ಞಾನಕ ೆ ಮರುಳಾಗಿ ಬದುಕುತುರುವುದು ದುರಾದೃಷ್ುಕರ).

ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಏಕ ವರಾಹರೂಪ್ವನ್ ನೀ ತ್ ೂಟು ? ಬ ೀರ ರೂಪ್ ಏಕ ತ್ ೂಡಲ್ಲಲಲ ಎನುನವುದು ಕ ಲವರ ಪ್ರಶ ನ.

ಈ ರೀತ ಪ್ರಶ್ನಸುವ ಮೊದಲು ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದ ವಷ್ರ್ಯ ಏನ್ ಂದರ : ಭಗವಂರ್ತ ತ್ಾನು ಯಾವ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಬರಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಆರ್ತನ್ ೀ ನಿಧಥರಸುತ್ಾುನ್ . ಅದು ಅವನ ಇಚ ೆ. ಭಗವಂರ್ತನ ವರಾಹ
ರೂಪ್ ಎಲಲರಗೂ ಹ ೂರಗಣಿ್ಗ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ರೂಪ್ವಲಲ. ಈ ರೂಪ್ವನುನ ಚರ್ತುಮುಥಖ, ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ
ಮನು, ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಕಂಡಿದಾಾರ . ಅದ ೀ ರೂಪ್ವನುನ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಧ್ಾ್ನದಲ್ಲಲ ಕಂಡು ನಮಗ ‘ವರಾಹ’ ಎಂದು
ವವರಸದಾಾರ .
ವರಾಹ ಅವತ್ಾರಕ ೆ ಸಂಬಂಧಸ ಒಂದು ರ್ತಪ್ುಾ ಕಲಾನ್ ಸಾಮಾನ್ ಜನರಲ್ಲಲದ . ಅದ ೀನ್ ಂದರ :
ಭಾರತೀರ್ಯರು ಭೂಮಿ ಚಪ್ಾಟ್ ಯಾಗಿದ ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರು ಮರ್ತುು ವರಾಹ ಅವತ್ಾರಕ ೆ ಯಾವುದ ೀ
ವ ೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ುಷುೀಕರರ್ಣ ಇಲಲ ಎಂದು. ಇದಕ ೆ ಒಂದು ಕಾರರ್ಣವೂ ಇದ . ಅದ ೀನ್ ಂದರ : ಭಗವಂರ್ತನ ಈ
ಅವತ್ಾರವನುನ ಕಕ್ಷ , ಗುರುತ್ಾಾಕಷ್ಥರ್ಣ ಶಕಿು, ಇತ್ಾ್ದಿ ವಷ್ರ್ಯದ ಅರವಲಲದ ಚಿಕೆ ಮಕೆಳಿಗ ವವರಸುವಾಗ,
ಅವರ ತಳುವಳಿಕ ಗಾಗಿ ಸರಳಿೀಕರರ್ಣ ಮಾಡಿ “ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಚಾಪ ರ್ಯಂತ್ ಮಡಚಿ
ಬಗಲ್ಲನಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದ” ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ . ಆದರ ಅದ ೀ ನಿಜವಲಲ. ನಮಮ ಪಾರಚಿೀನ
ಋಷಗಳಿಗ ಭೂಮಿರ್ಯ ಆಕಾರದ ಬಗ ಗ, ಭೂಮಿರ್ಯ ಗುರುತ್ಾಾಕಷ್ಥರ್ಣ ಶಕಿುರ್ಯ ಬಗ ಗ ಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳುವಳಿಕ ಇರ್ತುು.
ಅದು ಇಂದಿನ ಪಾಶಾಚಾರ್ತ್ರು ಕಂಡುಕ ೂಂಡ ಹ ೂಸ ವಚಾರವ ೀನೂ ಅಲಲ. ಸುಮಾರು ಎರಡು ಸಾವರ
ವಷ್ಥಗಳ ಹಿಂದ ಆರ್ಯಥಭಟ “ಆಕೃಷು ಶಕ್ತತಶಾ ಮಹಿೀ” ಎಂದು ಭೂಮಿರ್ಯ ಗುರುತ್ಾಾಕಷ್ಥರ್ಣ ಶಕಿುರ್ಯ ಬಗ ಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 151

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ‘ಭೂಗ ೂೀಲ’ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾ ನಮಮ
ಪಾರಚಿೀನ ಋಷಗಳು, ಭೂಮಿ ದುಂಡಗಿದ ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರು ಎನುನವುದು ಅವರು ಬಳಸರುವ ‘ಗ ೂೀಲ’
ಎನುನವ ಪ್ದದಿಂದಲ್ ೀ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ದುರಾದೃಷ್ುವಶಾತ್ ಇಂದು ನಮಗ ನಮಮ ಪ್ೂವಥಕರು ಕ ೂಟು
ಅಪ್ೂವಥ ವಜ್ಞಾನದ ಬಗ ಗ ಯಾವುದ ೀ ತಳುವಳಿಕ /ಗೌರವ ಇಲಲ. ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅಪಾನಶಕಿು(ಗುರುತ್ಾಾಕಷ್ಥರ್ಣ ಶಕಿು) ಇರುವುದರಂದ ಅದು ರ್ತನನ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಭೌತಕವಾಗಿ, ನಿರಾಲಂಬವಾಗಿ
ನಿಂತದ . ಇಂರ್ತಹ ಪ್ರಕೃತಸರ್ತ್ ಹಿಂದ ಋಷಗಳಿಗ ಸುುರರ್ಣವಾಗುತುರ್ತುು. ಭಾರರ್ತದ ಗಣಿರ್ತಪ್ದಾತ
(ಜ ೂ್ೀತಷ್್ ಶಾಸರ) ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಭೂಮಿರ್ಯ ಹಾಗೂ ಗರಹಗ ೂೀಲಗಳ ಚಲನ್ ಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿದ . ಇದು
ಇಂದಿನ ಪಾಶಾಚಾರ್ತ್ ಗಣಿರ್ತದಿಂದ ಬಂದಿದಾಲ.ಲ ಸುಮಾರು ೫೦೦೦ ವಷ್ಥಗಳ ಹಿಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ರ್ಯುದಾದ
ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಹದಿಮೂರು ದಿನಗಳ ಅಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಎರಡು ಗರಹರ್ಣ ಸಂಭವಸುರ್ತುದ ಹಾಗೂ ಅದು ರ್ಯುದಾ
ಮರ್ತುು ರ್ಯುದಾದ ಪ್ರಣಾಮ(ಸವಥನ್ಾಶ)ವನುನ ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ ಎಂದು ವ ೀದವಾ್ಸರು ರ್ಯುದಾಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ
ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಗ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಪಾರಚಿೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಭಾರರ್ತದ
ಜ ೂ್ೀತಷ್್ಶಾಸರ ಕರಾರುವಕಾೆಗಿ ಗರಹರ್ಣ ಸಂಭವಸುವ ಕಾಲವನುನ ಗುರುತಸುವ ಗಣಿರ್ತವಾಗಿರ್ತುು. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಭಾರತೀರ್ಯರು ಎಂದೂ ಭೂಮಿ ಚಪ್ಾಟ್ ಯಾಗಿದ ಎಂದು ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .

ವರಾಹ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಂಶರ್ಯ ಎಂದರ : ಅಲ್ಲಲ ಭೂಮಿ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಕಳಚಿಕ ೂಂಡು
ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಮುಳುಗುವ ಪ್ರಸಂಗ ಬಂದಾಗ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವಾಯಿರ್ತು ಎನುನತ್ಾುರ . ಇಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗೂ
ಬರುವ ಸವ ೀಥ ಸಾಮಾನ್ ಪ್ರಶ ನ ಎಂದರ : “ಸಮುದರಗಳಿರುವುದು ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ
ಅನ್ ೀಕ ಸಮುದರಗಳಿರುವ ಇಂರ್ತಹ ಭೂಮಿ ಮುಳುಗುವ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಮುದರ ಎಲ್ಲಲದ ” ಎನುನವುದು. ಈ
ರೀತ ಪ್ರಶ ನ ಮಾಡುವವರಗ ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಮುದರದ ಕಲಾನ್ ಇರುವುದಿಲಲ. ಶಾಸರಕಾರರು ಎಂದೂ ಭೂಮಿ
ನಿೀರನ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಮುಳುಗುವ ಪ್ರಸ್ತ ಬಂರ್ತು ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಲಲಲ. ಬದಲ್ಾಗಿ ಅವರು “ಕಾರಣ ೂೀದಕ”
ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಂದರ ನಿೀರು ಯಾವುದರಂದ ಮುಂದ ನಿಷ್ಾನನವಾಗುರ್ತುದ ೂೀ ಅದಕ ೆ ಕಾರಣಿೀಭೂರ್ತವಾದ
ಮೂಲದರವ್ ವಾತ್ಾವರರ್ಣದಲ್ಲಲ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಸ್ತ. ಸೃಷು ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಸೃಷುಗ ಬ ೀಕಾದ ಸಮಸು
ಮೂಲದರವ್ಗಳೂ ಪ್ರಮಾರ್ಣು ಸಮುದರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದುಾ, ಸೃಷುಕರ್ತಥ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆ ಪ್ರಳರ್ಯಸಮುದರದಲ್ಲಲ
ಪ್ವಡಿಸದಾ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಆಗುವಾಗ
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಮಾರ್ಣದ ಸೂ್ಲ ಪ್ರಪ್ಂಚ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಆಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಅಂರ್ತಹ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಈ ಘಟನ್
ನಡ ದಿರುವುದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 152

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ನಮಗ ತಳಿದಂತ್ ಭೂಮಿ ರ್ತನನ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಸಾಲಾ ಜಾರದರೂ ಸಾಕು. ಅದು ಇರ್ತರ ಗರಹ-ಗ ೂೀಲಗಳಿಗ
ಡಿಕಿೆ ಹ ೂಡ ದು ನ್ಾಶವಾಗಿ ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ . ವಶಾದ ರಚನ್ ರ್ಯಶಸಾಯಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಬರ್ಯಸದವನು
ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ. ಆದರ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಮರಳಿ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲಟುು ವಶಾ ರಚನ್ ಮಾಡಿದ ವಶಾಕಮಥ ಆ ಭಗವಂರ್ತ.

ಗಾರ್ಯತರ ಮಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ‘ರ್ತರ್ತುವರ್ತುವಥರ ೀರ್ಣ್ಮ್’ ಎನುನವಲ್ಲಲನ ‘ವರ ೀರ್ಣ್ಮ್’ ಎನುನವ ಪ್ದದ ಅರ್ಥ ಹಾಗೂ
ವರಾಹ ಎನುನವ ಪ್ದದ ಅರ್ಥ ಒಂದ ೀ ಆಗಿದ . ವರ ೀರ್ಣ್ಂ/ವರಾಹ ಎಂದರ ಎಲಲರೂ ಆಶರಯಿಸಬ ೀಕಾದ,
ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಹಿರದಾದ ಶಕಿು ಎಂದರ್ಥ. ವ ೈದಿಕ ಸಂಸೃರ್ತದಲ್ಲಲ ಮೊೀಡವನೂನ ಕೂಡಾ ವರಾಹ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಮೊೀಡವೂ ಕೂಡಾ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಅದನುನ ಆಶರಯಿಸಕ ೂಂಡ ೀ
ಬದುಕುತದ ಾೀವ . ಹಾಗಾಗಿ ಮೊೀಡಕ ೆ ಆ ಹ ಸರು. ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಮರಳಿ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲಟುು ನಮಗ ಲಲರಗೂ ರಕ್ಷಣ
ನಿೀಡಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ರೂಪ್ದಲ್ ಲೀ ಹಂದಿ ಇರುವುದರಂದ ಅದಕೂೆ ವರಾಹ
ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂತ್ ೀ ವನಃ ಈ ಪ್ದದ ವ್ರ್ತಾತುಗೂ ಮರ್ತುು ಆ ಪಾರಣಿಗೂ ಯಾವುದ ೀ ಸಂಬಂಧವಲಲ.
ಕ ೀವಲ ರೂಪ್ ಸಾಮ್ದಿಂದ ಆ ಪಾರಣಿಗೂ ವರಾಹ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂರ್ತು ಅಷ್ ುೀ].

ಅಥ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುಮುಯಖತ ೂೀ ವಿನಿಃಸ್ೃತಾನ್ ವ ೀದ್ಾನ್ ಹಯಾಸ ೂ್ೀ ಜಗೃಹ ೀsಸ್ುರ ೀನ್ಾರಃ ।

ನಿಹತ್ ತಂ ಮತುಯವಪುಜುಯಗ ೂೀಪ ಮನ್ುಂ ಮುನಿೀಂಸಾತಂಶಾ ದ್ದ್ೌ ವಿಧ್ಾತುಃ ॥೩.೪೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಬರಹಮನ ಮುಖದಿಂದ ಹ ೂರಬಂದ ವ ೀದಗಳನುನ ಕುದುರ ರ್ಯ ಮೊೀರ ಇರುವ ದ ೈರ್ತ್ನು
[ಹರ್ಯಗಿರೀವಾಸುರನು] ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡನು. ಅವನನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರಯಾಗಿ ಕ ೂಂದು,
ಮನುಗಳನೂನ ಹಾಗೂ ಮುನಿಗಳನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ, ವ ೀದಗಳನುನ ಬರಹಮದ ೀವರ ವಶಕ ೆ ಕ ೂಟುನು.

ಮನ್ಾನ್ತರಪರಳಯೀ ಮತುಯರೂಪ್ೀ ವಿದ್ಾ್ಮದ್ಾನ್ಮನ್ವ ೀ ದ್ ೀವದ್ ೀವಃ ।

ವ ೈವಸ್ಾತಾಯೀತತಮಸ್ಂವಿದ್ಾತಾಮ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ಾರೂಪಪರತಿಪತಿತರೂಪಾಮ್ ॥೩.೪೧॥

ಚಾಕ್ಷುಷ್ ಮನಾಂರ್ತರದ ಪ್ರಳರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರವನುನ ರ್ತಳ ದ, ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ,

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ದ ೀವನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ
ರ್ಯಥಾರ್ಥವಾಗಿ ತಳಿಸುವ ವದ ್ರ್ಯನಿನರ್ತುನು.
[ಕ ಲವಂದು ಕಡ ‘ಕಲಾ‘ ಎನುನವ ಪ್ದವನುನ ವಶ ೀಷ್ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಬಳಸುತ್ಾುರ . ಉದಾಹರಣ ಗ :
ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಆಸೀದತೀರ್ತ ಕಲಾ ಎಂದೂ, ಬಾರಹ ೂಮಿೀ ನ್ ೈಮಿತುಕ ೂೀ ಲರ್ಯಃ ಎಂರ್ತಲೂ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಈ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 153

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ರೀತರ್ಯ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಹ ೀಳಿದಾಗ ಗ ೂಂದಲವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ‘ಕಲಾ’ ಎಂದರ ಮನಾಂರ್ತರ

ಎಂದು ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಮಮ ಗ ೂಂದಲ ಪ್ರಹರಸುತ್ಾುರ .]
[(**)ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ನಡ ದ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಸಮಾಪ್ುಗ ೂಳಿಸದ ೀ
ಇರುವುದರಂದ ಇದು ದಶಾವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಮೊದಲನ್ ೀ ಅವತ್ಾರವ ಂದು ಪ್ರಗಣಿಸದಾಾರ ಎನುನವುದನುನ ಈ
ಹಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾವು. ಆದರ ಈ ರೀತ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅನುಕರಮವಾಗಿ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರಕೂೆ ಮೊದಲು
ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವನುನ ಹ ೀಳಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಏಕ ಂದರ ಮೊದಲ ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವಾಗಿರುವುದು ರ ೈವರ್ತ
ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಾಲದರ , ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರ ಭಗವಂರ್ತ ಕೂಮಥರೂಪ್ಯಾಗಿ
ಬಂದಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಿೀಗ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಮಸ ್ ಬರುರ್ತುದ . ಅದ ೀನ್ ಂದರ
ಭಾಗವರ್ತದ ಎಂಟನ್ ೀ ಸೆಂಧದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರ ಕೂಮಾಥವತ್ಾರಕಿೆಂರ್ತ ಮೊದಲು
ಕಲ್ಾಾದಿರ್ಯಲ್ ಲೀ ಒಮಮ ನಡ ದಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ನ್ಾವು ಅನುಕರಮದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡುವಾಗ ಹಿಂದ ನಡ ದ
ಅವತ್ಾರವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೀಳಿದರ ಸರ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ. ಈ ಮಾತಗ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಮಾರ್ತರ
ಅಪ್ವಾದ. ಏಕ ಂದರ : ಕ ಲವಮಮ ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನನ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ವನುನ ಮೂಲ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ಅಂರ್ತಭಾಥವಗ ೂಳಿಸಬಿಡುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ನ್ಾವು ಅವತ್ಾರ ಸಮಾಪ್ುಯಾಯಿರ್ತು ಎನುನತ್ ುೀವ . ಆದರ ಈ
ಹಿಂದ ಹ ೀಳಿದಂತ್ : ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ನಡ ದ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ
ಸಮಾಪ್ುಗ ೂಳಿಸಲಲ. ಆದರ ಕಲ್ಾಾದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ನಡ ದ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರ, ರ ೈವರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ನಡ ದ
ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಸಮಾಪ್ುಗ ೂಳಿಸ, ಮರಳಿ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಅದ ೀ ರೂಪ್ದಿಂದ
ಅವರ್ತರಸದಾಾನ್ . ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ: ಚಾಕ್ಷುಷ್ ಮನಾಂರ್ತರ ಮರ್ತುು ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದ
ಸಂಧಕಾಲದಲ್ಲಲ ನಡ ದ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವಾಗಿದ .
ಈ ಅನುಕರಮಣಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ, ಈ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮೊದಲು ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರವಾಗಿದುಾ, ಆನಂರ್ತರ
ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವಾಗಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

ಇಲ್ಲಲ “ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಬಾಯಿಯಿಂದ ವ ೀದ ಕ ಳಕ ೆ ಜಾರರ್ತು ಮರ್ತುು ಅದನುನ ಅಸುರ ಅಪ್ಹರಸದ” ಎನುನವ

ಮಾರ್ತನುನ ಕ ಲವರು ಗ ೂಂದಲ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ವ ೀದ ಈ ರೀತ ಜಾರ ಬಿೀಳುವ ವಸುು ಅರ್ವಾ
ಪ್ುಸುಕವ ೀ ? ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನ ಕ ಲವರದುಾ. ಈ ಮಾರ್ತು ಅರ್ಥವಾಗಬ ೀಕಾದರ ಭಾಗವರ್ತದ ಒಂದನ್ ೀ
ಸೆಂಧದಲ್ಲಲ ವವರಸದ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಮೂರು ಭಾಷ್ ಮರ್ತುು ನಿರೂಪ್ಣ ರ್ಯ ಏಳು ವಧ ನಮಗ
ತಳಿದಿರಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಇಲ್ಲಲ ವ ೀದಗಳ ಅಪ್ಹಾರ ಎಂದರ ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಪ್ಹಾರ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 154

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಅಥ ೂೀ ದಿತ ೀಜ ಯಞ ೀಯಷ್ಾಸ್ುತ ೀನ್ ಶಶಾತ್ ಪರಪಿೀಡಿತಾ ಬರಹಮವರಾತ್ ಸ್ುರ ೀಶಾಃ ।

ಹರಿಂ ವಿರಿಞ ಾೀನ್ ಸ್ಹ ೂೀಪಜಗುಮದ್ೌಾಯರಾತಯಮಸಾ್ಪಿ ಶಶಂಸ್ುರಸ ೈ ॥೩.೪೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದ ಬಲದಿಂದ, ದಿತರ್ಯ ಹಿರರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವಂದ

ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಜ ೂತ್ ಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿ, ಆರ್ತನಲ್ಲಲ
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ದುಷ್ುರ್ತನದ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದರು.

ಅಭಿಷ್ುುತಸ ೈಹಯರಿರುಗರವಿೀಯ್ೀಯ ನ್ೃಸಂಹರ ೂೀಪ ೀರ್ಣ ಸ್ ಆವಿರಾಸೀತ್ ।

ಹತಾಾಹಿರರ್ಣ್ಂ ಚ ಸ್ುತಾರ್ಯ ತಸ್್ ದ್ತಾಾsರ್ರ್ಯಂ ದ್ ೀವಗಣಾನ್ತ ೂೀಷ್ರ್ಯತ್ ॥೩.೪೩॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಉಗರವೀರ್ಯಥ ನರಸಂಹ ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಂಬದಲ್ಲಲ ಮೂಡಿ

ಬಂದು, ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನುನ ಕ ೂಂದು, ಅವನ ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರಹಾಲದನಿಗ ಅಭರ್ಯವನಿನರ್ತುು, ದ ೀವತ್ಾ
ಸಮೂಹವನುನ ಪ್ರೀರ್ತಗ ೂಳಿಸದನು.
[(**)ಭಗವಂರ್ತ ಏಕ ಈ ರೀತ ಭರ್ಯಂಕರ ರೂಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ ಎಂದರ : ಅದು ಅವನಿಗ
ಅನಿವಾರ್ಯಥವಾಗಿರ್ತುು. ಇದು ಆರ್ತನ ಭಕುರ ೀ ರ್ತಂದಿಟು ಪ್ರಸ್ತ. ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಘೂೀರ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ
ಚರ್ತುಮುಥಖನಲ್ಲಲ ವರವನುನ ಬ ೀಡಿದಾ: “ನನನನುನ ಯಾರೂ ಯಾವ ಆರ್ಯುಧದಿಂದಲೂ ಕ ೂಲಲಬಾರದು,
ಹಗಲೂ ಕ ೂಲಲಬಾರದು, ರಾತರರ್ಯೂ ಕ ೂಲಲಬಾರದು. ದ ೀವತ್ ಗಳು-ಮನುಷ್್ರು ಅರ್ವಾ ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ
ನನಗ ಸಾವು ಬರಬಾರದು. ಕ ಳಗ , ಒಳಗ , ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ , ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ಸಾರ್ಯಬಾರದು”
ಎನುನವ ವರವದು. ಈ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿಯೀ ಭಗವಂರ್ತ ಪಾರಣಿರ್ಯ ಮುಖವರುವ, ಆದರ ಮನುಷ್್ ದ ೀಹವರುವ
ನರಸಂಹನ್ಾಗಿ ಬರಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು. ಒಳಗೂ ಅಲಲ, ಹ ೂರಗೂ ಅಲಲ- ಹ ೂಸುಲಲ್ಲಲ; ಹಗಲೂ ಅಲಲ, ರಾತರರ್ಯೂ
ಅಲಲ- ಮುಸುಂಜ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲೂ ಅಲಲ, ಆಕಾಶದಲೂಲ ಅಲಲ-ತ್ ೂಡ ರ್ಯಮೀಲ್ ; ಯಾವುದ ೀ
ಆರ್ಯುಧ ಬಳಸದ ೀ ರ್ತನನ ಕ ೈ ಉಗುರನಿಂದ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ಉದರವನುನ ಸೀಳಿ ಕ ೂಂದ ಭಗವಂರ್ತ.
ಚರ್ತುಮುಥಖ ಕ ೂಟು ವರಕ ೆ ಯಾವುದ ೀ ಭಂಗ ಬಾರದಂತ್ ಅದನುನ ಉಳಿಸ, ದುಷ್ು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ
ಭಗವಂರ್ತನ ವಶ್ಷ್ು ರೂಪ್ ಈ ನರಸಂಹ ರೂಪ್.]

ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಣಾಮುದ್ಧಿಂ ವಿಮರ್ನತಾಂ ದ್ಧ್ಾರ ಪೃಷ ಾೀನ್ ಗಿರಿಂ ಸ್ ಮನ್ಾರಮ್ ।

ವರಪರದ್ಾನಾದ್ಪರ ೈರಧ್ಾರ್ಯ್ಯಂ ಹರಸ್್ ಕೂಮೊೇಯ ಬೃಹದ್ರ್ಣಡವೀಢಾ ॥೩.೪೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 155

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಎರಡು ಸಲ ಸಮುದರ ಮರ್ನವಾಗಿದ . ಈ ರೀತರ್ಯ ಮರ್ನದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದ ೈರ್ತ್ರು

ಸಮುದರವನುನ ಕಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾದರ , ಅವರ ಸಹಾರ್ಯಕಾೆಗಿ ಬ ನಿನನಲ್ಲಲ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಭಗವಂರ್ತ
ಕೂಮಥರೂಪ್ಯಾಗಿ ಹ ೂತುದಾಾನ್ . ಶ್ವನ ವರದಿಂದಾಗಿ* ಉಳಿದವರಗ ಎರ್ತುಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ
ಮಂದರವನುನ, ಭಗವಂರ್ತ ಸಾರ್ಯಂ ಹ ೂರ್ತುು ರ್ತಂದ. [*ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತದ
ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗ ಶ್ವ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾ. ಈ ವರದಂತ್ ದ ೈರ್ತ್-ದ ೀವತ್ ಇತ್ಾ್ದಿ ಯಾರಂದಲೂ
ಮಂದರವನುನ ಎರ್ತುುವುದು ಅಸಾಧ್. ಅಷ್ುು ಭಾರ ಆ ಪ್ವಥರ್ತ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಬಂದು
ಮಂದರವನುನ ಎರ್ತುುತ್ಾುನ್ . ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎರ್ತುಲು ಹ ೂೀಗಿ ಸ ೂೀರ್ತ ಇಂದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ
ಸಂತ್ ೈಸದ ಭಗವಂರ್ತ, ಗರುಡ ವಾಹನನ್ಾಗಿ ಮಂದರವನುನ ಎತು ರ್ತಂದು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲಡುತ್ಾುನ್ .
ಇಡಿೀ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಹ ೂರ್ತು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತ ಯಾವ ಲ್ ಕೆ ಎನುನವ ಧವನಿ ಇಲ್ಲಲದ ].

[(**)ಇದು ಸಮುದರಮರ್ನದ ಕಥ . ಕಡ ರ್ಯಲು ಇಲ್ಲಲ ಮಂದರವನ್ ನೀ ಕಡ ಗ ೂೀಲ್ಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಾಯಿರ್ತು.

ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತ ಕಡಲಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿಹ ೂೀಗದಂತ್ ಎತು ಹಿಡಿದವ ಕೂಮಥರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ. ಈ ಮರ್ನ
ನಡ ದಿರುವುದು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಲಲ. ಇಲ್ಲಲ ಸಮುದರ ಎಂದರ ಅದು ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರ. ಸೂಕ್ಷಿಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ
ಸೂಕ್ಷಿಜೀವಗಳಿಂದ ನಡ ದ ಮರ್ನವದು.

ಈ ಸಮುದರ ಮರ್ನವನುನ ನಮಮ ಪ್ಂಡಾಂಡದಲ್ಲಲ ಅನಾರ್ಯ ಮಾಡಿ ನ್ ೂೀಡಿದರ : ಇದು ನಮಮ ಹೃದರ್ಯ
ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾದ ಶಾಸರಗಳ ಮರ್ನ. ನ್ಾವು ನಮಮ ಕುಂಡಲ್ಲರ್ಯಲ್ಲಲನ ವಾಸುಕಿರ್ಯನುನ
ಮನಸ ುಂಬ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ಸುತು ಮರ್ನ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಹಿೀಗ ಮರ್ನ ಮಾಡುವಾಗ ಮನಸುು
ಕುಸರ್ಯದಂತ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಶರರ್ಯ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು. ಈ ರೀತ ಶಾಸರಗಳ ಮರ್ನ ಮಾಡಿದಾಗ ಮೊದಲು
ಬರುವುದು ಸಂಶರ್ಯ/ಅಪ್ನಂಬಿಕ ಎನುನವ ವಷ್. ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲನ ಈ ವಷ್ವನುನ ಮೊದಲು ಹ ೂರಕ ೆ
ತ್ ಗ ರ್ಯಬ ೀಕು. ಆನಂರ್ತರ ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮದ ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ಮರ್ನ ನಮೊಮಳಗಿರುವ ದ ೀವಾಸುರರಂದ ನಿರಂರ್ತರ
ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕು.

ಇದು ಎಂದ ೂೀ ನಡ ದು ಹ ೂೀದ ಸಮುದರ ಮರ್ನವಷ್ ುೀ ಅಲಲ. ಅನುದಿನ ನಮೊಮಳಗ ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾದ
ಮರ್ನ. ಇದನ್ ನೀ ಪ್ುರಂದರದಾಸರು “ಏಳು ಸಮುದರ ಮರ್ನವ ಮಾಡು ಓ ಶ ೀಷ್ಶರ್ಯನನ್ ೀ”
ಎಂದಿದಾಾರ . ನಮಮ ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಏಳು ಸಮುದರಗಳಿವ . ಇವ ೀ ಏಳು ಶಕಿುಚಕರಗಳು(spiritual
centers/ನಿನ್ಾಥಳ ಗರಂರ್ಥಗಳು). ಇದರಲ್ಲಲ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದುಾ ನಮಮ ಮಲ-ಮೂರ್ತರದಾಾರದ
ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ 'ಮೂಲ್ಾಧ್ಾರ ಚಕರ'. ಇದ ೀ 'ಉಪ್ಾನ ಸಮುದರ'. ಎರಡನ್ ರ್ಯದುಾ ಹ ೂಕುೆಳಿನಿಂದ ಸಾಲಾ
ಕ ಳಗಿರುವ 'ಸಾಾಧಷ್ಾಠನಚಕರ'; ಇದು 'ಕಬಿಬನಹಾಲ್ಲನ ಸಮುದರ'. ಇದು ಬದುಕಿನಲ್ಲಲ ಐಹಿಕ ಸುಖದ ಖುಷ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 156

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಕ ೂಡುವ ಚಕರ. ಇದಕೂೆ ಮೀಲ್ ಹ ೂಕುೆಳಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಲ 'ಮಣಿಪ್ೂರ ಚಕರವದ . ಇದು ಕಾಮದ ಅಮಲ್ಲನ
ಸುಖ ಕ ೂಡುವ 'ಸುರ ಸಮುದರ'. ಇದಕೂೆ ಮೀಲ್ 'ಅನ್ಾಹರ್ತ ಚಕರ'. ಇದನ್ ನೀ ರ್ತುಪ್ಾ/ಬ ಣ ್ರ್ಯ ಸಮುದರ
ಅರ್ವಾ ಹೃದರ್ಯ ಸಮುದರ ಎನುನತ್ಾುರ . ಇಲ್ಲಲಂದ ಮೀಲ್ ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮದ ವಶಾ (Spiritual world)
ತ್ ರ ದುಕ ೂಳುಳರ್ತುದ . ಮೊರ್ತು ಮೊದಲು ಭಕಿುರ್ಯ ನವನಿೀರ್ತವನುನ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ ರ್ತುಂಬಿ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ೂೀಸೆರ
ಕಾರ್ಯುವ ಸಾಧನ್ ಪಾರರಂಭವಾಗುವುದ ೀ ಇಲ್ಲಲಂದ. ಇನೂನ ಮೀಲಕ ೆ ಹ ೂೀದರ 'ವಶುದಿಾಚಕರ'. ಇದು
ಮೊಸರನ ಸಮುದರ. ಇಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯು ತರಕಾಲದಶ್ಥಯಾಗುತ್ಾುನ್ . ಅದರಂದಾಚ ಗ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರ ಅರ್ವಾ
ಆಜ್ಞಾಚಕರ. ಇದು ಭೂರ- ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಕಾರ್ಣುವಂರ್ತಹದುಾ. ಇದ ೀ ಕ್ಷ್ಮೀರಶಾಯಿಯಾದ
ಭಗವಂರ್ತನ ದಶಥನ. ಇದರಂದಾಚ ಗ ಸಹಸಾರರ ಅರ್ವಾ ಅಮೃರ್ತಸಾಗರ. ಇವು ಮನುಷ್್ನ ಬದುಕನುನ
ನಿಧಥರಸುವ ಏಳು ಮಹಾಸಮುದರಗಳು. ಇಂರ್ತಹ ಅಂರ್ತರಂಗದ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ನ್ ಲ್ ಸ ನಮಮನುನ
ಎರ್ತುರಕ ೆೀರಸುವ ಭಗವಂರ್ತ ಮಹ ೂೀದಧಶರ್ಯಃ. ನಮೊಮಳಗಿನ ದ ೀವಾಸುರರಂದ ಮರ್ನ ನಡ ದು, ವಷ್
ಕಳ ದು ಅಮೃರ್ತ ಬರಲು ನಮಗ ಈ ಭಗವಂರ್ತನ ನ್ ರವು ಬ ೀಕು. ಕೂಮಥನ್ಾಗಿ, ಮೂಲ್ಾಧ್ಾರನ್ಾಗಿ
ನಿಂರ್ತು ಆರ್ತ ನಡ ಸಬ ೀಕು. ಸಪ್ುಸಾಗರಗಳ ಮರ್ನ ನಡ ದಾಗ ಅಲ್ಲಲ ಅಮೃರ್ತಕಲಶ ಹಿಡಿದು ಧನಾಂರ್ತರ
ಮೀಲ್ ದುಾ ಬರುತ್ಾುನ್ ].

ವರಾದ್ಜ ೀರ್ಯತಾಮವಾಪ ದ್ ೈತ್ರಾಟ್ ಚತುಮುಮಯಖಸ ್ೈವ ಬಲ್ಲರ್ಯ್ಯದ್ಾ ತದ್ಾ ।

ಅಜಾರ್ಯತ ೀನಾಾರವರಜ ೂೀsದಿತ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀ ಮಹಾನ್ಜ ೂೀsಪ್ಬಞರ್ವಾದಿಸ್ಂಸ್ುತತಃ ॥೩.೪೫॥

ದ ೈರ್ತ್ರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಬಲ್ಲರ್ಯು ಚರ್ತುಮುಥಖನ ವರದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಗ, ಭಗವಂರ್ತ

ಅದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಂದರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಹುಟ್ಟುದ ೂಡನ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸಂಸುುರ್ತನ್ಾದನು.

ಸ್ ವಾಮನಾತಾಮsಸ್ುರರ್ೂರ್ೃತ ೂೀsಧವರಂ ಜಗಾಮ ಗಾಂ ಸ್ನ್ನಮರ್ಯನ್ ಪದ್ ೀಪದ್ ೀ ।

ಜಹಾರ ಚಾಸಾಮಚಛಲತಸಾವಿಷ್ುಪಂತಿರಭಿಃ ಕರಮೈಸ್ತಚಾ ದ್ದ್ೌ ನಿಜಾಗರಜ ೀ ॥೩.೪೬॥

ಈ ರೀತ ಅವರ್ತರಸದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ವಟುವನ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸ, ಬಲ್ಲರ್ಯು ರ್ಯಜ್ಞ ನ್ ಡ ಸುತುದಾಲ್ಲಲಗ

ಭೂಮಿರ್ಯನ್ ನೀ ಭಾಗಿಸುತ್ಾು ತ್ ರಳಿದನು. ಅವನಲ್ಲಲ ದಾನದ ನ್ ಪ್ವಡಿಡ, ಮೂರು ಹ ಜ ಗ
ಜ ಳಿಂದ ಮೂರು
ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಪ್ಡ ದ ಭಗವಂರ್ತ, ಅದನುನ ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ ಇಂದರನಿಗಾಗಿ ನಿೀಡಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 157

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಪಿತಾಮಹ ೀನಾಸ್್ ಪುರಾ ಹಿ ಯಾಚಿತ ೂೀ ಬಲ್ ೀಃ ಕೃತ ೀ ಕ ೀಶವ ಆಹ ರ್ಯದ್ ವಚಃ ।

ನಾಯಾಞ್ಾ ಯಾsಹಂ ಪರತಿಹನಿಮ ತಂ ಬಲ್ಲಂ ಶುಭಾನ್ನ ೀತ ್ೀವ ತತ ೂೀsರ್್ಯಾಚತ ॥೩.೪೭॥

ದ ೀವರು ಏಕ ದಾನವನುನ ಕ ೀಳಿ ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ನಿಗರಹಿಸದ? ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸ ಏಕ

ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಲ್ಲಲಲ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸದಾಾರ . ಈ ರೀತ ಮಾಡಲು ಕಾರರ್ಣ
ಪ್ರಹಾಲದ. ಪ್ರಹಾಲದ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ “ನನನ ವಂಶದ ಮೀಲ್ ನಿನನ ಅನುಗರಹ ಇರಲ್ಲ” ಎಂದು
ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿದಾರಂದ, ಬಲ್ಲ ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತನನುನ ನಿಗರಹಿಸ ರ್ತುಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ. ಬದಲ್ಲಗ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ
ಭಿಕ್ಷ ಬ ೀಡುವ ನ್ ಪ್ದಿಂದ ಆರ್ತನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ರ್ತನನ ಪಾದವನಿನರ್ತುು ಅನುಗರಹಿಸದ. ಇದು ಭಗವಂರ್ತನ
ಭಕ ೂುೀದಾಾರಕ ಪ್ರ.

[(**)ಈ ರೀತ ಇಂದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಆಕರಮಿಸ ಕುಳಿತದಾ ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ಳಗಿಳಿಸ, ಇಂದರನಿಗ ಪ್ದವರ್ಯನುನ
ಮರಳಿ ನಿೀಡಿದ ಭಗವಂರ್ತ, ಬಲ್ಲಗ ಮುಂದಿನ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಇಂದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಅನುಗರಹಿಸದ. ಇಲ್ಲಲ
ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುವುದ ೀನ್ ಂದರ ಬಲ್ಲಗ ಇಂದರ ಪ್ದವಯೀರುವ ಅಹಥತ್ ಇದಿಾದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಸರದಿಗೂ
ಮುನನ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಅಪ್ಹರಸದುಾ ಆರ್ತ ಮಾಡಿದ ರ್ತಪಾಾಗಿರ್ತುು.
ಬಲ್ಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಪಾದವನಿನಡಲು ರ್ತನನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕ ೂಟು. ಮನಃಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ
ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ರ್ತನನನುನ ತ್ಾನು ಅಪ್ಥಸಕ ೂಂಡ. ಇದು ಭಕಿುರ್ಯ ಕ ೂನ್ ೀರ್ಯ ಮಜಲ್ಾದ ಆರ್ತಮನಿವ ೀದನ. ಈ
ರೀತ ರ್ತನನಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಕಂಡು ರ್ತನನನುನ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಅಪ್ಥಸಕ ೂಂಡ ಬಲ್ಲಗ ಇಂದರ ಪ್ದವ ದ ೂಡಡ
ಉಡುಗ ೂರ ಅಲಲ. ಭಗವಂರ್ತ ಬಲ್ಲರ್ಯ ಭಕಿುಗ ಒಲ್ಲದ ಮರ್ತುು ಬಲ್ಲಗ ಇದರಂದಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಲ್ ೂೀಕ
ಪಾರಪ್ುಯಾಗುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ಭಗವಂರ್ತ ಇಂದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡಂತ್ ಕಂಡರೂ
ಕೂಡಾ, ಭಗವಂರ್ತ ಬಲ್ಲಗ ಎಲಲವನೂನ ಕ ೂಟುು ಉದಾಾರ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಭಗವಂರ್ತ
ಕಷ್ು ಕ ೂಡುವುದರಲೂಲ ಉದಾಾರದ ಹ ಜ ಜ ಇದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರತಯಂದು ಹ ಜ ರ್ಯ
ಜ ಲೂಲ ನ್ಾವು
ಉದಾಾರದ ಮಜಲನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕ ೀ ಹ ೂರರ್ತು, ಭಗವಂರ್ತ ನನಗ ೀಕ ಕಷ್ು ಕ ೂಟು ಎಂದು
ಯೀಚಿಸಬಾರದು. ಕಷ್ುದಲೂಲ ಉದಾಾರದ ಮಟ್ಟುಲ್ಲದ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದು ನ್ಾವು
ಮುನನಡ ರ್ಯಬ ೀಕು.

ಬಲ್ಲ ಚಕರವತಥರ್ಯ ಕಥ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಸಾಲಾ ಆಳವಾಗಿ ವಶ ಲೀಷಸದರ ಇದರ ಹಿಂದಿರುವ ಆಧ್ಾ್ತಮಕ ಗುಹ್
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಸಂಸಾರ ಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿರುವ ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಒಂದು ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲಗಳು. ಭಗವಂರ್ತನ
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗಲು ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಮಾನಸಕವಾಗಿ, ಆಧ್ಾ್ತಮಕವಾಗಿ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಬ ೀಕು. ಉಪಾಸನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 158

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಜ ಳಿವ . ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದು: ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ುಟು (ವಾಮನ) ಮೂತಥರ್ಯನುನ

ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಮೂರು ಹ ಜ ಗ
ದ ೀವರು ಎಂದು ಪ್ೀಠದಲ್ಲಲ ಆರಾಧಸುವುದು; ಎರಡನ್ ರ್ಯದು: ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡುತ್ಾು-ಮಾಡುತ್ಾು
ಭಗವಂರ್ತ ಕ ೀವಲ ಮೂತಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಲಲದ ೀ, ಇಡಿೀ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ವಾ್ಪ್ಸರುವ ಶಕಿು ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವುದು.
ಪ್ರಮುಖವಾದ ಮೂರನ್ ೀ ಹ ಜ ಜ: ಭಗವಂರ್ತ ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿ, ಆರ್ತ ನನ್ ೂನಳಗೂ ರ್ತುಂಬಿದಾಾನ್ ಎಂದು
ತಳಿದು, ಆ ಪ್ರಶಕಿುಗ ರ್ತಲ್ ಬಾಗುವುದು. ಆಗ ನಮಗ ನಿಜವಾದ ಭಗವಂರ್ತನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗುರ್ತುದ
ಮರ್ತುು ಆಗ ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ೂಣಾಥನುಗರಹ ನಮಮ ಮೀಲ್ಾಗುರ್ತುದ . ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮೂರು ವಕರಮಗಳಿಂದ
ಸದಾ ನಮಮನುನ ಉದಾರಸುವವನು ತರವಕರಮನ್ಾದ ವಾಮನ ರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ].

ಬರ್ೂವಿರ ೀ ಚನ್ಾರಲಲ್ಾಮತ ೂೀ ವರಾತ್ ಪುರಾ ಹ್ಜ ೀಯಾ ಅಸ್ುರಾ ಧರಾತಳ ೀ ।

ತ ೈರದಿಾಯತಾ ವಾಸ್ವನಾರ್ಯಕಾಃ ಸ್ುರಾಃ ಪುರ ೂೀ ನಿಧ್ಾಯಾಬಞಜಮಸ್ುತವನ್ ಹರಿಮ್ ॥೩.೪೮॥

ಆರು ಅವತ್ಾರಗಳ ನಿರೂಪ್ಣ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಪ್ರಶುರಾಮಾವತ್ಾರದ ನಿರೂಪ್ಣ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದಾಾರ :
ಬಹಳ ಹಿಂದ ರುದರ ದ ೀವನ ವರದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯರಾಗಿರುವ ದ ೈರ್ತ್ರು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅವರಂದ
ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾಗಿರುವ ಇಂದರನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬರಹಮದ ೀವರನುನ ಮುಂದಿಟುುಕ ೂಂಡು
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು.

ವಿರಿಞ್ಾಸ್ೃಷ ುೈನಿನಯತರಾಮವಧ್ೌ್ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುದಿಾಯತಿಜೌ ಹಿರರ್ಣ್ಕೌ ।

ತಥಾ ಹರ್ಯಗಿರೀವ ಉದ್ಾರವಿಕರಮಸ್ತವಯಾ ಹತಾ ಬರಹಮಪುರಾತನ ೀನ್ ॥೩.೪೯॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ,

ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಸೃಷ್ುರಾಗಿರುವ ಯಾವ ಮನುಷ್್ರಂದಾಗಲ್ಲೀ, ಯಾವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಾಗಲ್ಲೀ
ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ ವಧ್ರಲಲದ ದ ೈರ್ತ್ರಾಗಿರುವ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು, ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷರು, ಹಾಗ ೀ ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ಕುದುರ
ಮೊೀರ ರ್ಯ ದ ೈರ್ತ್, ಇತ್ಾ್ದಿ ರಾಕ್ಷಸರು ಬರಹಮನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ನಿನಿನಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾಾರ .

ಸ್ ಚಾಸ್ುರಾನ್ ರುದ್ರವರಾದ್ವಧ್ಾ್ನಿಮಾನ್ ಸ್ಮಸ ೈರಪಿ ದ್ ೀವದ್ ೀವ ।

ನಿಸುೀಮಶಕ ಾೈವ ನಿಹತ್ ಸ್ವಾಯನ್ ಹೃದ್ಮುಬಜ ೀ ನ ೂೀ ನಿವಸಾರ್ ಶಶಾತ್ ॥೩.೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 159

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಅಂರ್ತಹ ನಿೀನು, ರುದರನ ವರಬಲದಿಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದಂರ್ತಹ ಈ ಎಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸರನುನ,

ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲ್ಲರುವ ನಿನನ ಶಕಿುಯಿಂದ ಕ ೂಂದು, ನಮಮ ಹೃದರ್ಯಕಮಲದಲ್ಲಲ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ
ವಾಸಮಾಡು.

ಇತಾ್ದ್ರ ೂೀಕತಸಾದ್ಶ ೈರಜ ೀರ್ಯಃ ಸ್ ಶಾಙ್ೆಯಧನಾಾsರ್ ರ್ೃಗುದ್ಾಹ ೂೀsರ್ೂತ್

ರಾಮೊೀ ನಿಹತಾ್ಸ್ುರಪೂಗಮುಗರಂ ನ್ದ್ಾನ್ನಾದಿವಿಯದ್ಧ್ ೀsಸ್ೃಜ ೈವ ॥೩.೫೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು, ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾದ ಶಾಙ್ಗಥಧ್ಾರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಭೃಗುವನ

ಕುಲದಲ್ಲಲ ರಾಮ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಅವರ್ತರಸದನು. ಕ್ಷತರರ್ಯರ ವ ೀಷ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವ ಉಗರರಾಗಿರುವ
ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕ ೂಂದು, ರಕುದಿಂದಲ್ ೀ(ಸಮಂರ್ತಪ್ಂಚಕವ ಂಬ) ತೀರ್ಥಗಳನುನ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಮಾಡಿದನು.
[ರಕುದಿಂದಲ್ ೀ ತೀರ್ಥವನುನ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಮಾಡಿದನು ಎನುನವುದರ ಅರ್ಥ ರಕು-ತೀರ್ಥ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಅಲಲ.
ಅದ ೂಂದು ಆಲಂಕಾರಕ ಮಾರ್ತು. ಉದಾಹರಣ ಗ ‘ರಕು ಬಸದು ನ್ಾನು ದುಡಿರ್ಯುತ್ ುೀನ್ ’ ಅಂದರ –
ಕಷ್ುಪ್ಡುತ್ ುೀನ್ ಅಂರ್ತ ಹ ೀಗ ಅರ್ಥವೀ, ಹಾಗ ೀ ಇದೂ ಕೂಡಾ.

ಕ್ಷತರರ್ಯರು ನ್ಾನ್ಾ ವಧದ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಉಪ್ಯೀಗಿಸ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ತಳಿದಿದ ೀಾ ವ .

ಆದರ ಯಾರೂ ಕ ೂಡಲ್ಲರ್ಯನುನ ರ್ತಮಮ ಆರ್ಯುಧವಾಗಿ ಬಳಸರುವುದು ಕಂಡು ಬರುವುದಿಲಲ.
ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಕ ೂಡಲ್ಲ ಬಳಕ ಮರ ಕಡಿರ್ಯಲ್ಲಕಾೆಗಿ. ಋಷ-ಮುನಿಗಳು ರ್ಯಜ್ಞದ ಸಮಿದ ಗಾಗಿ
ಕ ೂಡಲ್ಲರ್ಯನುನ ಬಳಸುತುದಾರು. ಬಾರಹಮರ್ಣ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ ಬಂದ ಪ್ರಶುರಾಮ ಇದ ೀ ಕ ೂಡಲ್ಲರ್ಯನುನ
ರ್ತನನ ಆರ್ಯುಧವನ್ಾನಗಿಸಕ ೂಂಡು ಇಪ್ಾತ್ ೂುಂದು ಬಾರ ದುಷ್ು ಕ್ಷತರರ್ಯರ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ. ಪ್ರುಶುರಾಮ
ಅವತ್ಾರದ ವಸಾುರವಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ವಾ್ಸರು ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಅನ್ ೀಕ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯಗಳಲ್ಲಲ
ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ತತಃ ಪುಲಸ್ಾಸ್್ ಕುಲ್ ೀ ಪರಸ್ೂತೌ ತಾವಾದಿದ್ ೈತೌ್ ಜಗದ್ ೀಕಶತೂರ ।

ಪರ ೈರವಧ್ೌ್ ವರತಃ ಪುರಾ ಹರ ೀಃ ಸ್ುರ ೈರಜ ೈಯೌ ಚ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ॥೩.೫೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವರದಿಂದ, ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಅವಧ್ರ ನಿಸ ಪ್ುಲಸ್ನಲ್ಲಲ

ಹುಟ್ಟುದರು. ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅವರನುನ ಯಾರಂದಲೂ ಜಯಿಸಲು ಸಾಧ್ವಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 160

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಸ್ವ ೈಯರಜ ೀರ್ಯಃ ಸ್ ಚ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪುರಾತನ ೀ ಜನ್ಮನಿ ಧ್ಾತುರ ೀವ ।

ವರಾನ್ನರಾದಿೀನ್ೃತ ಏವ ರಾವರ್ಣಸ್ತದ್ಾತನಾತ್ ತೌ ತಿರದ್ಶಾನ್ಬಾಧತಾಮ್ ॥೩.೫೩॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಎಲಲರಂದಲೂ ಅಜ ೀರ್ಯನ್ ನಿಸದಾನು. ರಾವರ್ಣನು ಮನುಷ್್ರನುನ

ಬಿಟುು ಎಲಲರಂದ ಅವಧ್-ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿ ಇದಾನು. ಇವರಬಬರೂ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಅತಯಾಗಿ
ಪ್ೀಡಿಸುತುದಾರು.

ತದ್ಾsಬಞಜಂ ಶ್ಲ್ಲನ್ಮೀವ ಚಾಗರತ ೂೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ದ್ ೀವಾಃ ಪುರುಹೂತಪೂವಯಕಾಃ ।

ಪಯೀಮುಬಧ್ೌ ಭ ೂೀಗಿಪಭ ೂೀಗಶಾಯನ್ಂಸ್ಮೀತ್ ಯೀಗಾ್ಂ ಸ್ುತತಿಮರ್್ಯೀಜರ್ಯನ್
॥೩.೫೪॥

ಈ ರೀತ ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬರಹಮ-ರುದರರನುನ

ಮುಂದ ಇಟುುಕ ೂಂಡು, ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಹಾವನ ಮೀಲ್ ಮಲಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೀರ
ಯೀಗ್ವಾದ ಸ ೂುೀರ್ತರವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ತಾಮೀಕ ಈಶಃ ಪರಮಃ ಸ್ಾತನ್ಾಃ ತಾಮಾದಿರನ ೂತೀ ಜಗತ ೂೀ ನಿಯೀಕಾತ ।

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾಖಿಲಮಮುಬಜ ೂೀದ್ೂವಾ ವಿತ ೀನಿರ ೀsಗಾರಯಶಾರಮಾಶಾ ಯೀsನ ್ೀ ॥೩.೫೫॥
ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದ ಒಡ ರ್ಯ. ಈ ಜಗತುಗ ನಿೀನ್ ೀ ಮೊದಲು, ನಿೀನ್ ೀ ಅಂರ್ತ. ಜಗತುನ ಪ ರೀರಕನು
ನಿೀನು. ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಬರಹಮಂದಿರು ಎಲ್ಾಲ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ನಿಮಿಥಸುತ್ಾುರ . ಮುಂದ
ಬರುವವರಾಗಲ್ಲೀ, ಹಿಂದ ಆಗಿ ಹ ೂೀದವರಾಗಲ್ಲೀ, ಈಗ ಇರುವವರು ಯಾರ ೀ ಆಗಿರಲ್ಲೀ.

ಮನ್ುಷ್್ಮಾನಾತ್ ತಿರಶತಂ ಸ್ಷ್ಷುಕಂ ದಿವೌಕಸಾಮೀಕಮುಶನಿತ ವತುರಮ್ ।

ದಿಾಷ್ಟುಹಸ ರರಪಿ ತ ೈಶಾತುರ್ಯ್ಯದ್ಂ ತ ರೀತಾದಿಭಿಃ ಪಾದ್ಶ ಏವ ಹಿೀನ ೈಃ ॥೩.೫೬॥

ಮನುಷ್್ ಮಾನದ ೩೬೦ ವಷ್ಥಗಳು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಒಂದು ವರುಷ್ . ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಾನದ ೧೨೦೦೦
ವಷ್ಥಗಳು ಮನುಷ್್ ಮಾನದಲ್ಲಲ ಕೃರ್ತರ್ಯುಗ, ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗ, ದಾಾಪ್ರರ್ಯುಗ ಮರ್ತುು ಕಲ್ಲರ್ಯುಗಗಳ ಂಬ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 161

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ನ್ಾಲುೆ ರ್ಯುಗಗಳಾಗುರ್ತುವ . ಒಂದು ರ್ಯುಗದಿಂದ ಇನ್ ೂನಂದು ರ್ಯುಗಕ ೆ ಅದು ಕರಮೀರ್ಣ ೧/೪ ರಷ್ುು
ಪ್ರಮಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಡಿಮಯಾಗುತ್ಾು ಬರುರ್ತುದ .

[೧ ಮಾನವವಷ್ಥ= ದ ೀವತ್ ಗಳ ೧ ದಿನ (ಉರ್ತುರಾರ್ಯರ್ಣ ಹಗಲು ಮರ್ತುು ದಕ್ಷ್ಮಣಾರ್ಯರ್ಣ ರಾತರ)

೩೬೦ ಮಾನವವಷ್ಥ(ಮಾ. ವ.)=ದ ೀವತ್ ಗಳ ೩೬೦ ದಿನ=೧ ದ ೀವ ವಷ್ಥ(ದ ೀ. ವ.)
೧೨೦೦೦ ದ ೀ.ವ. = ೪ ರ್ಯುಗಗಳು= ೧೨೦೦೦x ೩೬೦= ೪೩, ೨೦,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ಕೃರ್ತರ್ಯುಗ= ೪೮೦೦ ದ ೀ. ವ.= ೪೮೦೦ x ೩೬೦ = ೧೭,೨೮,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗ= ೩೬೦೦ ದ ೀ. ವ = ೩೬೦೦x ೩೬೦= ೧೨,೯೬, ೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ದಾಾಪ್ರರ್ಯುಗ= ೨೪೦೦ ದ ೀ. ವ = ೨೪೦೦x ೩೬೦ = ೮,೬೪,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ಕಲ್ಲರ್ಯುಗ= ೧೨೦೦ ದ ೀ. ವ = ೧೨೦೦x ೩೬೦= ೪,೩೨,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ರ್ಯುಗ ಸಂಧ ಕಾಲಗಳು(ಪ್ೂವೀಥರ್ತುರ ಸಂಧಕಾಲ) ಹಿೀಗಿವ :
ಕೃರ್ತ: ೮೦೦ ದ ೀ. ವ. =೨,೮೮,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ತ್ ರೀತ್ಾ: ೬೦೦ ದ ೀ. ವ. = ೨,೧೬,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ದಾಾಪ್ರ : ೪೦೦ ದ ೀ. ವ. = ೧,೪೪,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ಕಲ್ಲ: ೨೦೦ ದ ೀ. ವ. = ೭೨,೦೦೦ ಮಾ.ವ.]

ಸ್ಹಸ್ರವೃತತಂ ತದ್ಹಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವೀ ನಿಶಾ ಚ ತನಾಮನ್ಮಿತಂ ಶರಚಛತಮ್ ।

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಸಾಾನ್ನ್ುರ್ೂರ್ಯ ಭ ೂೀಗಾನ್ುಪ ೈತಿ ಸ ೂೀsಪಿತಾರಿತಸ್ತವದ್ನಿತಕಮ್ ॥೩.೫೭॥

ಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳು ಈ ರೀತ ಕಳ ದರ ಅದು ಬರಹಮದ ೀವರ ಒಂದು ಹಗಲು. ರಾತರರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಅಷ್ ುೀ.
“ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಇಂರ್ತಹ ಅಹ ೂೀ-ರಾತರಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ನೂರು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಅನುಭವಸುವ
ಬರಹಮದ ೀವರು, ಬ ೀಗ ನಿನನ ಬಳಿಗ ಬರುತ್ಾುರ ” ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸುುತಸದಾಾರ .

[ಬರಹಮದ ೀವರ ಹಗಲು= ೪೩, ೨೦,೦೦೦x೧೦೦೦=೪೩೨,೦೦,೦೦,೦೦೦ ಮಾ. ವ.

ಬರಹಮದ ೀವರ ಒಂದು ದಿನ= ೮೬೪ ,೦೦,೦೦,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ಬರಹಮದ ೀವರ ನೂರು ವಷ್ಥಗಳು= ೮೬೪
,೦೦,೦೦,೦೦೦x೩೬೦x೧೦೦=೩೧,೧೦೪,೦೦,೦೦,೦೦೦,೦೦೦ ಮಾ.ವ.]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 162

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಹಿೀಗಾಗಿ ಬರಹಮದ ೀವರ ಆರ್ಯಸುು (ಪ್ರಕಾಲ) ಮೂವತ್ ೂುಂದು ಸಾವರದ ನೂರಾ ನ್ಾಲುೆ ಸಾವರ ಕ ೂೀಟ್ಟ)
ಮಾನವ ವಷ್ಥಗಳು].

ತಾಯಾ ಪುರಾ ಕರ್ಣ್ಯಪುಟಾದ್ ವಿನಿಮಿಮಯತೌ ಮಹಾಸ್ುರೌ ತೌ ಮಧುಗಕ ೈಟಭಾಖೌ್ ।

ಪರರ್ಞ್ಞನಾವ ೀಶವಶಾತ್ ತವಾsಜ್ಞಯಾ ಬಲ್ ೂೀದ್ಧತಾವಾಶು ಜಲ್ ೀ ವ್ವದ್ಧಯತಾಮ್ ॥೩.೫೮॥

ನಿನಿನಂದ ಹಿಂದ ಕರ್ಣಥಪ್ುಟದಿಂದ ನಿಮಿಥಸಲಾಟು ಮಧುಕ ೈಟಭ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಅಸುರರು, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ
ಆವ ೀಶದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಹಿಂಸ ಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು. ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಬಲದಿಂದ ಉದಾರ್ತರಾಗಿ
ಪ್ರಳರ್ಯಜಲದಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದರು.

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಬರಹಮವರಾದ್ವಧ್ೌ್ ಚಿಕ್ತರೀಡಿಷಾಸ್ಮೂವಯಾ ಮುಖ ೂೀದ್ೆತಾನ್ ।

ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವೀ ವ ೀದ್ಗಣಾನ್ಹಾಷ್ಯತಾಂ ತದ್ಾsರ್ವಸ್ತವಂ ಹರ್ಯಶ್ೀಷ್ಯ ಈಶಾರಃ ॥೩.೫೯॥

ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಹಾಗೂ ಬರಹಮ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿರುವ ಅವರು, ಕಿರೀಡಿಸುವ ಇಚ ಚಯಿಂದ ಬರಹಮನ
ಮುಖದಿಂದ ಹ ೂರಬಂದ ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಅಪ್ಹರಸದರು. ಆಗ ನಿೀನು
ಹರ್ಯಗಿರೀವನ್ಾದ .

ಆಹೃತ್ ವ ೀದ್ಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವ ೀ ತೌ ಚ ಜಘನ್್ ದ್ಸ್ೂ್ ।

ನಿಷಪೀಡ್ ತಾವೂರುತಳ ೀ ಕರಾಭಾ್ಂ ತನ ೇದ್ಸ ೈವಾsಶು ಚಕತ್ಯ ಮೀದಿನಿೀಮ್ ॥೩.೬೦॥

ಅಪ್ಹರಸಲಾಟು ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳನುನ ಬರಹಮನಿಗಿರ್ತುು, ಆ ಕಳಳರನುನ ಕ ೂಂದ . ಅವರನುನ ನಿನನ ತ್ ೂಡ ರ್ಯ

ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲಟುು , ಕ ೈಗಳಿಂದ ಹ ೂಸಕಿ ಹಾಕಿ, ಅವರ ಕ ೂಬಿಬನಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದ .

ಏವಂ ಸ್ುರಾಣಾಂ ಚ ನಿಸ್ಗೆಯಜಂ ಬಲಂ ತಥಾsಸ್ುರಾಣಾಂ ವರದ್ಾನ್ಸ್ಮೂವಮ್ ।

ವಶ ೀ ತವ ೈತದ್ ದ್ಾರ್ಯಮಪ್ತ ೂೀ ವರ್ಯಂ ನಿವ ೀದ್ಯಾಮಃ ಪಿತುರ ೀವ ತ ೀsಖಿಲಮ್ ॥೩.೬೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 163

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

“ಹಿೀಗ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಬಲ ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲನ ವರಬಲ, ಇವ ರಡೂ ಕೂಡಾ ನಿನನ

ವಶದಲ್ಲಲ ಇದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರ್ತಂದ ಯನಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ನಿನಗ ಎಲಲವನೂನ ಒಪ್ಾಸುತ್ ುೀವ ” ಎಂದು
ಸುುತಸದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಈಗ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ರ್ತಮಗ ಏನು ಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುರ :

ಇಮೌ ಚ ರಕ್ ೂೀಧಿಪತಿೀ ವರ ೂೀದ್ಧತೌ ಜಹಿ ಸ್ಾವಿೀಯ್ೀಯರ್ಣ ನ್ೃಷ್ು ಪರರ್ೂತಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತ ೈರಖಿಲ್ ೈಃ ಸ್ುರ ೀಶಾರ ೈಬಯರ್ೂವ ರಾಮೊೀ ಜಗತಿೀಪತಿಃ ಪರರ್ುಃ ॥೩.೬೨॥

“ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಹಾಗೂ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುಗಳು ವರದಿಂದ ಅವದ್ರಾದ ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿದಾಾರ .

ಅವರನುನ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನ್ಾಗಿ, ನಿನನ ಪ್ರಾಕರಮದಿಂದ ಸಂಹರಸು” ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುರ . ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರಾಮಚಂದರನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದನು.

ಸ್ ಕಶ್ಪಸಾ್ದಿತಿಗರ್ಯಜನ್ಮನ ೂೀ ವಿವಸ್ಾತಸ್ತನ್ುತರ್ವಸ್್ ರ್ೂರ್ೃತಃ ।

ಗೃಹ ೀ ದ್ಶಸ್್ನ್ಾನ್ನಾಮಿನ ೂೀsರ್ೂತ್ ಕೌಸ್ಲ್ಕಾನಾಮಿನ ತದ್ತಿ್ಯನ ೀಷ್ುಃ ॥೩.೬೩॥

ಪ್ುರ್ತರ ಬ ೀಕ ಂದು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಯಾಗದಿಂದ ಆರಾಧಸದ, ಅದಿತ-ಕಾಶ್ಪ್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ, ಸೂರ್ಯಥ

ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದ ದಶರರ್ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ರಾಜನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಕೌಸಲ್ಾ್ದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನು
ಶ್ರೀರಾಮನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದನು.

ತದ್ಾಜ್ಞಯಾ ದ್ ೀವಗಣಾ ಬರ್ೂವಿರ ೀ ಪುರ ೈವ ಪಶಾಾದ್ಪಿ ತಸ್್ ರ್ೂಮನಃ ।

ನಿಷ ೀವಣಾಯೀರುಗರ್ಣಸ್್ ವಾನ್ರ ೀಷ್ಾಥ ೂೀ ನ್ರ ೀಷ ಾೀವ ಚ ಪಶ್ಾಮೊೀದ್ೂವಾಃ॥೩.೬೪॥

ದ ೀವರ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಕ ಲವರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರಕಿೆಂರ್ತ
ಮೊದಲ್ ೀ, ಇನುನ ಕ ಲವರು ಅವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದರು. ಕಪ್ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವರು ರಾಮನಿಗಿಂರ್ತ
ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದರ , ಮನುಷ್್ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವರು ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದರು.

ಸ್ ದ್ ೀವತಾನಾಂ ಪರರ್ಮೊೀ ಗುಣಾಧಿಕ ೂೀ ಬರ್ೂವ ನಾಮಾನ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರರ್ಞ್ಞನ್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 164

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಸ್ಾಸ್ಮೂವಃ ಕ ೀಸ್ರಿಣ ೂೀ ಗೃಹ ೀ ಪರರ್ುರ್ಯರ್ೂವ ವಾಲ್ಲೀ ಸ್ಾತಃ ಏವ ವಾಸ್ವಃ ॥೩.೬೫॥

ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದ ಕಪ್ಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಮುಖರ ಕುರರ್ತು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಮೊದಲ್ಲಗನ್ಾದ,
ಗುರ್ಣದಿಂದ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಕ ೀಸರರ್ಯ ಹ ಂಡತಯಾದ ಅಂಜನ್ಾದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ಾನ್ ೀ ತ್ಾನು
ಹನುಮಂರ್ತ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಇಂದರನು ತ್ಾನ್ ೀ ವಾಲ್ಲಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಸ್ುಗಿರೀವ ಆಸೀತ್ ಪರಮೀಷಾತ ೀಜಸಾ ರ್ಯುತ ೂೀ ರವಿಃ ಸಾಾತಮತ ಏವ ಜಾಮಬವಾನ್ ।

ರ್ಯ ಏವ ಪೂವಯಂ ಪರಮೀಷಾವಕ್ಷಸ್ಸ್ತವಗುದ್ೂವೀ ಧಮಮಯ ಇಹಾsಸ್್ತ ೂೀSರ್ವತ್ ॥೩.೬೬॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿ ಸೂರ್ಯಥನು ಸುಗಿರೀವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಯಾರು ಮೊದಲು ಬರಹಮದ ೀವರ
ಎದ ರ್ಯ ಚಮಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಯಾರು ರ್ಯಮಧಮಥರಾಜ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯಲಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನು
ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದ ೂಂದಿಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮುಖದಿಂದ ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.
ರ್ಯ ಏವ ಸ್ೂಯಾ್ಯತ್ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ಂಜ್ಞಯಾ ನಾಮಾನ ರ್ಯಮೊೀ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣದಿಕಪ ಆಸೀತ್ ।
ಸ್ ಜಾಮಬವಾನ್ ದ್ ೈವತಕಾರ್ಯಯದ್ಶ್ಯನಾ ಪುರ ೈವ ಸ್ೃಷ ೂುೀ ಮುಖತಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಾ॥೩.೬೭॥

ಯಾವ ರ್ಯಮಧಮಥನು ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ ಮತ್ ು ಸಂಜ್ಞ ಎಂಬ ವಶಾಕಮಥನ ಮಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನ್ ೂೀ,
ಯಾರು ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಾಾಲಕನ್ ೂೀ, ಅವನು ಬರಹಮದ ೀವರ ಮುಖದಿಂದ ಮೊದಲ್ ೀ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಎಂಬ
ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಬರಹ ೂೇದ್ೂವಃ ಸ ೂೀಮ ಉತಾಸ್್ಸ್ೂನ ೂೀರತ ರೀರರ್ೂತ್ ಸ ೂೀsಙ್ೆದ್ ಏವ ಜಾತಃ ।

ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಾತರ ಉತ ೂೀ ಶಚಿೀ ಚ ಶಕರಸ್್ ಭಾರ್ಯ್ೃಯವ ಬರ್ೂವ ತಾರಾ ॥೩.೬೮॥

ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾ ಸ ೂೀಮನು ಪ್ುನಃ ಅತರರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಅವನ್ ೀ ಅಂಗದನ್ಾಗಿ

ಹುಟ್ಟುದನು. ಅದ ೀ ರೀತ ಬೃಹಸಾತ ‘ತ್ಾರ’ನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರ , ಇಂದರ ಪ್ತನ ಶಚಿರ್ಯು ‘ತ್ಾರಾ’ ಎನುನವ
ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಬೃಹಸ್ಪತಿಬರಯಹಮಸ್ುತ ೂೀsಪಿ ಪೂವಯಂ ಸ್ಹ ೈವ ಶಚಾ್ ಮನ್ಸ ೂೀsಭಿಜಾತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 165

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಬರಹ ೂೇದ್ೂವಸಾ್ಙ್ಕಚೆರಸ್ಃ ಸ್ುತ ೂೀsರ್ೂನಾಮರಿೀಚಜಸ ್ೈವ ಶಚಿೀ ಪುಲ್ ೂೀಮನಃ ॥೩.೬೯॥

ಬೃಹಸಾತರ್ಯು ಮೊದಲು ಶಚಿರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮನಸುನಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವನು. ಬರಹಮನ

ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದರೂ ಅವನು ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಅಂಗಿೀರಸನ ಮಗನೂ ಆದನು. ಮಾರೀಚನಿಗ ಹುಟ್ಟುದ
ಪ್ುಲ್ ೂೀಮ ಎಂಬ ಋಷಗ ಶಚಿರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದಳು. [ಅದಕ ೆ ಅವಳನುನ ಪೌಲ್ ೂೀಮಿ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ]

ಸ್ ಏವ ಶಚಾಾಯ ಸ್ಹ ವಾನ್ರ ೂೀsರ್ೂತ್ ಸ್ಾಸ್ಮೂವೀ ದ್ ೀವಗುರುಬೃಯಹಸ್ಪತಿಃ ।

ಅರ್ೂತ್ ಸ್ುಷ ೀಣ ೂೀ ವರುಣ ೂೀsಶ್ಾನೌ ಚ ಬರ್ೂವತುಸೌತ ವಿವಿದ್ಶಾ ಮೈನ್ಾಃ ॥೩.೭೦॥

ದ ೀವಗುರುವಾದ ಬೃಹಸಾತರ್ಯು ಸಾರ್ಯಂ ಶಚಿರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ವಾನರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. [ ರ್ತಥಾಚ: ತ್ಾರ

ಎನುನವವನು ಅರ್ಣ್, ತ್ಾರಾ ಎನುನವವಳು ರ್ತಂಗಿ]. ವರುರ್ಣನು ಸುಷ್ ೀರ್ಣ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಕಪ್ಯಾದನು.
ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ವವದ ಮರ್ತುು ಮೈಂದ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು.

ಬರಹ ೂೇದ್ೂವೌ ತೌ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ೂಯಾಯದ್ ಬರ್ೂವತುಸ್ತತರ ಕನಿೀರ್ಯಸ್ಸ್ುತ ।

ಆವ ೀಶ ಐನ ೂಾರೀ ವರದ್ಾನ್ತ ೂೀsರ್ೂತ್ ತತ ೂೀ ಬಲ್ಲೀಯಾನ್ ವಿವಿದ್ ೂೀ ಹಿ ಮೈನಾಾತ್ ॥೩.೭೧॥

ಬರಹಮ ದ ೀವರಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳಿಬಬರು ಮತ್ ು ಸೂರ್ಯಥನು ಕುದುರ ರ್ಯ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸ
ಬಂದಾಗ, ಕುದುರ ರ್ಯ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸದ ಸಂಜ್ಞ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅಲ್ಲಲ ಚಿಕೆವನಿಗ (ವವದನಿಗ )
ಇಂದರನ ಆವ ೀಶ ಇರ್ತುು. ಈ ವರದಾನದಿಂದ ಆರ್ತ ಮೈಂದನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾನು.

ನಿೀಲ್ ೂೀsಗಿನರಾಸೀತ್ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವೀತ್ಃ ಕಾಮಃ ಪುನ್ಃ ಶ್ರೀರಮಣಾದ್ ರಮಾಯಾಮ್ ।

ಪರದ್ು್ಮನನಾಮsರ್ವದ್ ೀವಮಿೀಶಾತ್ ಸ್ ಸ್ಾನ್ಾತಾಮಾಪ ಸ್ ಚಕರತಾಂ ಚ ॥೩.೭೨॥

ಅಗಿನರ್ಯು ನಿೀಲ ಎನುನವ ಕಪ್ಯಾದನು. ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಕಾಮನು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ- ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಲ್ಲಲ
ಪ್ರದು್ಮನ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಆರ್ತ ಸದಾಶ್ವನಿಂದ ಸೆಂದರ್ತುಿವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.
ಚಕಾರಭಿಮಾನಿರ್ಯೂ ಆದನು. [ರ್ತಥಾಚ: ಆರ್ತ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮಗನ್ಾದಾಗ ಸನರ್ತುೆಮಾರ ಎಂದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 166

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಅದ ೀ ಕಾಮ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಗನ್ಾದಾಗ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿ ಸುದಶಥನ ಎಂದು

ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಅದ ೀ ಕಾಮ ರುದರ ದ ೀವರ ಮಗನ್ಾದ ಷ್ರ್ಣುಮಖ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ].

ಪೂವಯಂ ಹರ ೀಶಾಕರಮರ್ೂದಿಧ ದ್ುಗಾೆಯ ತಮಃ ಸ್ತಾ ಶ್ರೀರಿತಿ ಯಾಂ ವದ್ನಿತ ।

ಸ್ತಾತವತಿಮಕಾ ಶಙ್್ಮಥ ೂೀ ರಜಸಾ್ ರ್ೂನಾನಯಮಿಕಾ ಪದ್ಮಮರ್ೂದ್ಧರ ೀಹಿಯ ॥೩.೭೩॥

ಮೊದಲು ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿನಿ ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿಯಾದಳು.

ಯಾರನುನ ಸರ್ತುಿಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಶ್ರೀಃ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ೂೀ ಅವಳ ೀ
ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿಯಾದಳು. ರಜ ೂೀ ಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಭೂದ ೀವರ್ಯು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಪ್ದಮವಾದಳು.

ಗದ್ಾ ತು ವಾರ್ಯುಬಯಲಸ್ಂವಿದ್ಾತಾಮ ಶಾಙ್ೆಯಶಾ ವಿದ್ ್ೀತಿ ರಮೈವ ಖಡೆಃ ।

ದ್ುಗಾೆಯತಿಮಕಾ ಸ ೈವ ಚ ಚಮಮಯನಾಮಿನೀ ಪಞ್ಚಾತಮಕ ೂೀ ಮಾರುತ ಏವ ಬಾಣಾಃ ॥೩.೭೪॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಗದಾಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ವದಾ್ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ವದಾ್ಭಿಮಾನಿಯಾದ

ರಮಯೀ ಶಾಙ್ಗಥವಾದರ , ದುಗ ಥರ್ಯು ಖಡಾಗಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರಾಣಿಯಾದಳು. ಪಾರರ್ಣ-
ಅಪಾನ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಪ್ಂಚಾರ್ತಮಕರಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣರು ಬಾಣಾಭಿಮಾನಿಯಾದರು.

ಏವಂ ಸ್ತ ೀಷ ಾೀವ ಪುರಾತನ ೀಷ್ು ವರಾದ್ ರಥಾಙ್ೆತಾಮವಾಪ ಕಾಮಃ ।

ತತೂುನ್ುತಾಮಾಪ ಚ ಸ ೂೀsನಿರುದ್ ೂಧೀ ಬರಹ ೂೇದ್ೂವಃ ಶಙ್್ತನ್ುಃ ಪುಮಾತಾಮ ॥೩.೭೫॥

ಹಿೀಗ ಪ್ುರಾರ್ತನರು ಆರ್ಯುಧ್ಾಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿ ಇರಲು, ಕಾಮನು ಕೂಡಾ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿಯಾದನು.

ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಅನಿರುದಾ ಎಂಬ ದ ೀವತ್ ರ್ಯು ಕಾಮನ ಮಗನ್ಾದನು. ಅವನೂ ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿ.

ತಾವ ೀವ ಜಾತೌ ರ್ರತಶಾ ನಾಮಾನ ಶತುರಘನ ಇತ ್ೀವ ಚ ರಾಮತ ೂೀsನ್ು ।

ಪೂವಯಂ ಸ್ುಮಿತಾರತನ್ರ್ಯಶಾ ಶ ೀಷ್ಃ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನಾಮ ರಘೂತತಮಾದ್ನ್ು ॥೩.೭೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 167

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಆ ಪ್ರದು್ಮಾನ ಅನಿರುದಾರ ೀ ಭರರ್ತ ಮರ್ತುು ಶರ್ತುರಘನ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ರಾಮನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾಗಿ

ಹುಟ್ಟುದರು. ಇದಕಿೆಂರ್ತ ಮೊದಲು ಶ ೀಷ್ನು ಸುಮಿತ್ ರರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನು.
[ರ್ತಥಾಚ: ರಾಮ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ , ಭರರ್ತ ಮರ್ತುು ಶರ್ತುರಘನ ಈ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು].

ಕೌಸ್ಲ್ಕಾಪುತರ ಉರುಕರಮೊೀsಸಾವ ೀಕಸ್ತಥ ೈಕ ೂೀ ರ್ರತಸ್್ ಮಾತುಃ ।

ಉಭೌ ಸ್ುಮಿತಾರತನ್ಯೌ ನ್ೃಪಸ್್ ಚತಾಾರ ಏತ ೀ ಹ್ಮರ ೂೀತತಮಾಃ ಸ್ುತಾಃ ॥೩.೭೭॥

ಬಹುಪ್ರಾಕರಮಿ ಶ್ರೀರಾಮ ಕೌಸಲ್ ್ರ್ಯ ಒಬಬನ್ ೀ ಮಗ. ಹಾಗ ೀ ಕ ೈಕ ೀಯಿಗ ಭರರ್ತ ಒಬಬನ್ ೀ ಮಗ. ಉಳಿದ
ಇಬಬರು ಸುಮಿತ್ ರರ್ಯ ಮಕೆಳು. ಈ ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಮಕೆಳು ದ ೀವೀರ್ತುಮರು.

ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯಣಾದ್ ್ೈಸಾಭಿರ ೀವ ರೂಪ ೈರಾವಿಷ್ು ಆಸೀತ್ ತಿರಷ್ು ತ ೀಷ್ು ವಿಷ್ು್ಃ ।

ಇನ ೂಾರೀsಙ್ೆದ್ ೀ ಚ ೈವ ತತ ೂೀsಙ್ೆದ್ ೂೀ ಹಿ ಬಲ್ಲೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಸ್ ಬರ್ೂವ ಶಶಾತ್ ॥೩.೭೮॥

ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ, ಪ್ರದು್ಮನ ಮರ್ತುು ಅನಿರುದಾ ಎಂಬ ರ್ತನನ ಮೂರು ರೂಪ್ಗಳಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಭರರ್ತ ಶರ್ತುರಘನರಲ್ಲಲ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದಾನು. ಹಾಗ ಯೀ, ಇಂದರನು ಅಂಗದನಲ್ಲಲ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದಾನು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಅಂಗದನು ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾನು.

ಯೀsನ ್ೀ ಚ ರ್ೂಪಾಃ ಕೃತವಿೀರ್ಯ್ಯಜಾದ್ಾ್ ಬಲ್ಾಧಿಕಾಃ ಸ್ನಿತ ಸ್ಹಸ್ರಶ ್ೀsಪಿ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಹರ ೀಃ ಸ್ನಿನಧಿಭಾವರ್ಯುಕಾತ ಧಮಮಯಪರಧ್ಾನಾಶಾ ಗುರ್ಣಪರಧ್ಾನಾಃ ॥೩.೭೯॥

ಉಳಿದ ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನ ಮೊದಲ್ಾದ ಸಾವರಾರು ಬಲ್ಲಷ್ಠ ರಾಜರ ೀನಿದಾಾರ , ಅವರ ಲಲರೂ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸನಿನಧಯಿಂದ ಕೂಡಿ, ಧ್ಾಮಿಥಕರೂ ಗುರ್ಣಪ್ರಧ್ಾನರೂ ಆಗಿದಾರು.

ಸ್ಾರ್ಯಂ ರಮಾ ಸೀರತ ಏವ ಜಾತಾ ಸೀತ ೀತಿ ರಾಮಾತ್ಯಮನ್ೂಪಮಾ ಯಾ ।

ವಿದ್ ೀಹರಾಜಸ್್ ಹಿ ರ್ಯಜ್ಞರ್ೂಮೌ ಸ್ುತ ೀತಿ ತಸ ್ೈವ ತತಸ್ುತ ಸಾsರ್ೂತ್ ॥೩.೮೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 168

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಸಾರ್ಯಂ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು ರಾಮನಿಗಾಗಿ ಸೀತ್ಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ನ್ ೀಗಿಲ್ಲನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಳು.
ಆಕ ವದ ೀಹ ರಾಜನಿಗ ರ್ಯಜ್ಞ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಕಿೆದಳು. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನ ಮಗಳು ಎಂದ ೀ
ಪ್ರಸದಿಾರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದಳು.
[ಈ ರೀತ ಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿ ಸೃಷು, ಅನುಸಗಥ, ಪ್ರಳರ್ಯ, ಪಾರದುಭಾಥವ ಈ ನ್ಾಲುೆ ಸಂಗತಗಳ ನಿರೂಪ್ಣ
ಮಾಡಿದ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯವನುನ ಇಲ್ಲಲ ಉಪ್ಸಂಹಾರ ಮಾಡುತುದಾಾರ :].

ಇತಾ್ದಿಕಲ್ ೂಪೀತಿ್ತ ಏಷ್ ಸ್ಗ ೂೆೀಯ ಮಯಾ ಸ್ಮಸಾತಗಮನಿರ್ಣ್ಯಯಾತಮಕಃ ।

ಸ್ಹಾನ್ುಸ್ಗೆಯಃ ಕರ್ಥತ ೂೀsತರ ಪೂವೀಯ ಯೀಯೀ ಗುಣ ೈನಿನಯತ್ಮಸೌ ವರ ೂೀ ಹಿ ॥೩.೮೧॥

ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಆದ ಸೃಷುರ್ಯು ನನಿನಂದ ಎಲ್ಾಲ ಆಗಮಗಳ ನಿರ್ಣಥಯಾನುಸಾರ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

ಮೂಲಭೂರ್ತವಾದ ಸೃಷು, ಆ ಸೃಷುರ್ಯನುನ ಅನುಸರಸದ ಸೃಷು, ಎಲಲವನೂನ ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ . ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ
ಇಷ್ುು: ಯಾರು ಸಾರೂಪ್ ಗುರ್ಣ ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ ೂೀ ಅವನ್ ೀ ಜ ್ೀಷ್ಠನು.

ಪಾಶಾಾತ್ಕಲ್ ಪೀಷ್ಾಪಿ ಸ್ಗೆಯಭ ೀದ್ಾಃ ಶುರತೌ ಪುರಾಣ ೀಷ್ಾಪಿಚಾನ್್ಥ ೂೀಕಾತಃ ।

ನ ೂೀತಾಷ್ಯಹ ೀತುಃ ಪರರ್ಮತಾಮೀಷ್ು ವಿಶ ೀಷ್ವಾಕ ್ೈರವಗಮ್ಮೀತತ್ ॥೩.೮೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರದ ಮನಾಂರ್ತರಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರ್ತರದ ಸೃಷುರ್ಯು ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ

ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಅವುಗಳಲ್ಲಲ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದರ –ಅಂದರ ಮೊದಲ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಆದ ಸೃಷು
ಏನಿದ , ಅದ ೀ ಹಿರರ್ತನ ಮರ್ತುು ಕಿರರ್ತನದ ನಿಣಾಥರ್ಯಕ. ರ್ತದನಂರ್ತರದ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಆದರ ಅದು
ನಿಣಾಥರ್ಯಕ ಅಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ವಶ ೀಷ್ ವಾಕ್ಗಳಿಂದ ಅದನುನ ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯಯೀ

ಸ್ಗಾಯನ್ುಸ್ಗಯಲರ್ಯಪಾರದ್ುಭಾಯವನಿರ್ಣಯಯೀ ನಾಮ ತೃತಿೀಯೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 169

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 170

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

೪. ರಾಮಾವತಾರ ೀ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪರವ ೀಶಃ

ಓಂ ॥
ಅಥಾರ್್ವಧಯಂಶಾತುರಾಃ ಕುಮಾರಾ ನ್ೃಪಸ್್ ಗ ೀಹ ೀ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಾದ್ಾ್ಃ ।
ನಿತ್ಪರವೃದ್ಧಸ್್ ಚ ತಸ್್ ವೃದಿಧರಪ ೀಕ್ಷಯ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಹಿ ಮನ್ಾದ್ೃಷುಮ್ ॥೪.೦೧॥

ಅವತ್ಾರ ನಂರ್ತರ ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಬಾಲಕರು ದಶರರ್ನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ

ಬ ಳ ದರು. ಯಾವಾಗಲೂ ಬ ಳ ದಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನ ಬ ಳವಣಿಗ ರ್ಯು ಲ್ ೂೀಕದ ಜನರ ಮುಂದ ದಶಥನವನುನ
ಅಪ ೀಕ್ಷ್ಮಸರ್ಯಷ್ ು .
[ಕಮಥದಿಂದ ಅವನು ಬ ಳ ರ್ಯುವುದೂ ಇಲಲ, ಕುಗುಗವುದೂ ಇಲಲ. ಬ ಳವಣಿಗ ರ್ಯಂತ್ ಜನ ಕಂಡರು ಅಷ್ ುೀ.
ವಸುುರ್ತಃ ದ ೀವರಗ ಯಾವ ಬ ಳವಣಿಗ ರ್ಯೂ ಇಲಲ].

ನಿರಿೀಕ್ಷಯನಿತ್ಂ ಚತುರಃ ಕುಮಾರಾನ್ ಪಿತಾ ಮುದ್ಂ ಸ್ನ್ತತಮಾಪ ಚ ೂೀಚಾಮ್ ।

ವಿಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ರಾಮಮುಖ ೀನ್ುಾಬಮಬಮವ ೀಕ್ಷಯ ರಾಜಾ ಕೃತಕೃತ್ ಆಸೀತ್ ॥೪.೦೨॥

ರ್ತಂದ ಯಾದ ದಶರರ್ನು ನ್ಾಲುೆ ಮಕೆಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನಂದವನುನ

ಹ ೂಂದಿದನು. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ರಾಮನ ಮುಖದಿಂದ ಚಂದರನ ಬಿಂಬವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಧನ್ನ್ಾದನು. [ಇದನುನ
ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ (೧೮.೨೪) ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : “ತ ೀಷಾಂ ಕ ೀತು ರಿವ
ಜ ್ೀಷ ೂಾೀ ರಾಮೊೀ ರತಿಕರಃ ಪಿತುಃ । ಬರ್ೂವ ರ್ೂರ್ಯಃ” ಎಂದು. ಅಂದರ ಅವರಲ್ಲಲ ಧವಜದಂತ್ ಇರುವ,
ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ ರಾಮನು ಬಹಳ ಹ ಚುಚ ಆನಂದವನುನ ಕ ೂಡುವವನ್ಾದನು. “ತ ೀಷಾಮಪಿ
ಮಹಾತ ೀಜಾರಾಮಃ ಸ್ತ್ಪರಾಕರಮಃ ॥ ಇಷ್ುಃ ಸ್ವಯಸ್್ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಶಶಾಂಕ ಇವ ನಿಮಯಲ”(೧೮.೨೬) :
ಸರ್ತ್ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಮಹಾತ್ ೀಜಸಾಯಾಗಿದುಾ, ಎಲಲರಗೂ ವಶ ೀಷ್ ಪ್ರರ್ಯನ್ಾಗಿದಾನು.
ಎಲಲರಗೂ ಆನಂದ ನಿೀಡುವವನ್ಾದುದರಂದ ಆರ್ತನ ಹ ಸರು ರಾಮ ಎಂದಾಯಿರ್ತು].

ತನಾಮತರಃ ಪೌರಜನಾ ಅಮಾತಾ್ ಅನ್ತಃಪುರಾ ವ ೈಷ್ಯಕಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 171

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಅವ ೀಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಪರಮಂ ಪುಮಾಂಸ್ಂ ಸಾಾನ್ನ್ಾತೃಪಾತ ಇವ ಸ್ಮಬರ್ೂವುಃ ॥೦೪.೦೩ ॥

ಅವನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು, ಪ್ುರಜನರು, ಮಂತರ ಮೊದಲ್ಾದವರು, ಅಂರ್ತಃಪ್ುರದಲ್ಲಲರುವವರು.

ದ ೀಶದಲ್ಲಲರುವವರು, ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮೊಕ್ಷಾನಂದವನುನ
ಹ ೂಂದಿದವರ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ರ್ತೃಪ್ುರಾಗಿದಾರು. [ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಬಹಳ ಒರ್ತುು ಕ ೂಟುು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ
ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ತತಃ ಸ್ುವಂಶ ೀ ಶಶ್ನ್ಃ ಪರಸ್ೂತ ೂೀ ಗಾಧಿೀತಿ ಶಕರಸ್ತನ್ುಜ ೂೀsಸ್್ ಚಾsಸೀತ್ ।

ವರ ೀರ್ಣ ವಿಪರತಾಮವಾಪ ಯೀsಸೌ ವಿಶಾಸ್್ ಮಿತರಂ ಸ್ ಇಹಾsಜಗಾಮ ॥೪.೦೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಖಾ್ರ್ತವಾದ ಚಂದರವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ, ಗಾಧೀರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ, ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ

ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ಾದ, ಇಡಿೀ ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ ಮಿರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ ವಶಾಾಮಿರ್ತರರು ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದರು.
[ಇಂದರನ್ ೀ ಗಾಧೀ ಎನುನವ ರಾಜಷಥಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಕುಶನ್ಾಭನ ಮಗ ಗಾಧೀ, ಗಾಧೀರ್ಯ ಮಗ
ವಶಾಾಮಿರ್ತರ. ಗಾಧೀರ್ಯ ರ್ತಂದ ಕುಶನ್ಾಭ, ಕುಶಾಂಭು ಮರ್ತುು ಕುಶ್ಕ ಎನುನವ ಮೂರು ಹ ಸರನಿಂದ
ಕರ ರ್ಯಲಾಡುತುದಾನು].

ತ ೀನಾರ್ಥಯತ ೂೀ ರ್ಯಜ್ಞರಿರಕ್ಷಯೈವ ಕೃಚ ಛರೀರ್ಣ ಪಿತಾರsಸ್್ ರ್ಯಾದ್ ವಿಸ್ೃಷ್ುಃ ।

ಜಗಾಮ ರಾಮಃ ಸ್ಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ಸದ್ಾಧಶರಮಂ ಸದ್ಧಜನಾಭಿವನ್ಾಯಃ ॥೪.೦೫॥

ವಶಾಾಮಿರ್ತರರಂದ ರ್ಯಜ್ಞವನುನ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಬ ೀಕ ಂದು ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ರ್ತಂದ ದಶರರ್ನಿಂದ ಬಹಳ

ಕಷ್ುದಿಂದ ಹಾಗೂ ಭರ್ಯದಿಂದ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟುವನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿ, ಮುಕುರಂದಲೂ
ವಂಧ್ನ್ಾಗಿ, ಸದಾಾಶರಮಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. [ವಶಾಾಮಿರ್ತರರು ಇದಾ ಆಶರಮದ ಹ ಸರು ಸದಾಾಶರಮ ಎಂದಾಗಿರ್ತುು.
ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಸಂಗರಹ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಬಹಳ ಜನ ಇಲ್ಲಲ ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡಿ ಮೊೀಕ್ಷದ ಸದಿಾರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ ಈ ಆಶರಮಕ ೆ ಸದಾಾಶರಮ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂದಿರ್ತು].

ಅನ್ುಗರಹಾರ್ಯಂ ಸ್ ಋಷ ೀರವಾಪ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀsಸ್ಾಂ ಮುನಿತ ೂೀ ಹಿ ಕ ೀವಲಮ್ ।

ವವನಿಾರ ೀ ಬರಹಮಮುಖಾಃ ಸ್ುರ ೀಶಾಸ್ತಮಸ್ಾರೂಪಾಃ ಪರಕಟಾಃ ಸ್ಮೀತ್ ॥೪.೦೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 172

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರಾಮಚಂದರನು ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ಅನುಗರಹಕಾೆಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ವಶಾಾಮಿರ್ತರನಿಂದ ಅಸರವನುನ

ಹ ೂಂದಿದನು. ಆಗ ಬರಹಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಅಸಾರಭಿಮಾನಿಗಳು ಪ್ರಕಟರಾಗಿ, ರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ,
ರ್ತಮಗ ೀನು ಆಜ್ಞ ಎಂದು ಕ ೀಳಿದರು. [ನ್ಾನು ಬ ೀಕ ನಿಸದಾಗ ನಿಮಮನುನ ಕರ ರ್ಯುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಅಸಾರಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಕಳುಹಿಸ ಕ ೂಟು ಎಂದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ ].

ಅಥ ೂೀ ಜಘಾನಾsಶು ಶರ ೀರ್ಣ ತಾಟಕಾಂ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಸ್ತದ್ನ್ನ್್ವಧ್ಾ್ಮ್ ।

ರರಕ್ಷ ರ್ಯಜ್ಞಂಚ ಮುನ ೀನಿಯಹತ್ ಸ್ುಬಾಹುಮಿೀಶಾನ್ಗಿರಾ ವಿಮೃತು್ಮ್ ॥೪.೦೭॥

ಅಸ ೂರೀಪ್ದ ೀಶವನುನ ಪ್ಡ ದ ನಂರ್ತರ, ರಾಮಚಂದರನಲಲದ ಬ ೀರ ರ್ಯವರಂದ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಕಾೆಗದಂತ್

ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ವರ ಪ್ಡ ದಿದಾ ತ್ಾಟಕ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಕ ೀವಲ ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ .
[ಈ ತ್ಾಟಕ ಸುಂದ ಎನುನವವನ ಹ ಂಡತ. ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ಇವಳು ನರಭಕ್ಷಕಳಾಗುತ್ಾುಳ . ಆಗ ಅವಳಿಗ
ಬುದಿಾ ಹ ೀಳಲ್ ಂದು ಅಗಸಯರು ಬರುತ್ಾುರ . ಆದರ ತ್ಾಟಕ ಅವರನ್ ನೀ ತನನಲು ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ . ಇದರಂದ
ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಅಗಸಯರು ಆಕ ಗ ಶಾಪ್ ಕ ೂಡುತ್ಾುರ . ಈ ಶಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ ಸಮೃದಾವಾಗಿದಾ ಕರೂಶ ಮರ್ತುು
ಮಲದದ ೀಶವ ಂಬ ಆ ಪ್ರದ ೀಶ ಬರಡಾಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ತ್ಾಟಕ ರಾಕ್ಷಸೀರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ ನ್ ಲ್ ಸುತ್ಾುಳ .
ಇಂರ್ತಹ ತ್ಾಟಕ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ ].

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ಯಜ್ಞದ ವಾಟ್ಟಕ ಗ ಬಂದು, ರುದರದ ೀವರ ವರದಿಂದ ವಮೃರ್ತು್ವಾಗಿದಾ ಸುಬಾಹುವನುನ

ಕ ೂಂದು, ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ರ್ಯಜ್ಞವನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾುನ್ .

ಶರ ೀರ್ಣ ಮಾರಿೀಚಮಥಾರ್ಣಯವ ೀsಕ್ಷ್ಪದ್ ವಚ ೂೀ ವಿರಿಞ್ಾಸ್್ ತು ಮಾನ್ಯಾನ್ಃ ।

ಅವಧ್ತಾ ತ ೀನ್ ಹಿ ತಸ್್ ದ್ತಾತ ಜಘಾನ್ ಚಾನಾ್ನ್ ರಜನಿೀಚರಾನ್ರ್ ॥೪.೦೮॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಬರಹಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಗೌರವಸುವವನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಮಾರೀಚನನುನ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ

ಬಿೀಳಿಸುತ್ಾುನ್ . ಬರಹಮನಿಂದ ಮಾರೀಚನಿಗ ಅವಧ್ರ್ತಾವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಉಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸರನೂನ
ಕೂಡಾ ರಾಮ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ . [ಸುಂದ ಮರ್ತುು ತ್ಾಟಕ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನು ಮಾರೀಚ ಎಂದು
ಬರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉಪೀದಗರ್ತ ಭಾಗದಲ್ಲಲ(೫.೨೬) ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ‘ಪವನಾಸ ಾೀರ್ಣ ಮಹತ ಮಾರಿೀಚಂತು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 173

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ನಿಶಾಚರಂ’ ಎಂದು ಪಾದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡಲ್ಲಲ(೨೪೨. ೧೨೮) ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅಂದರ ವಾರ್ಯು

ಅಸರದಿಂದ ಮಾರೀಚನನುನ ಹ ೂಡ ದ ಎಂದರ್ಥ. ಆದರ ಸ್ ತ ೀನ್ ಪರಮಾಸ ಾೀರ್ಣ ಮಾನ್ವ ೀನ್ ಸ್ಮಾಹಿತಃ
ಎಂದು ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೩೦.೧೭)) ಹ ೀಲಲ್ಾಗಿದ . ಅಂದರ ಮಾನವಾಸರದಿಂದ ಹ ೂಡ ದ ಎಂದರ್ಥ.
ಇದರ ನಿರ್ಣಥರ್ಯರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾು ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಶರ ೀರ್ಣ’ ಎಂದಷ್ ುೀ ಹ ೀಳಿದರ , ಹಿಂದ
ಪಞ್ಚಾತಮಕ ೂೀ ಮಾರುತ ಏವ ಬಾಣಾಃ ॥೩.೭೪॥ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಕ ೀವಲ ‘ಶರ ೀರ್ಣ’
ಅಂದರ ಪ್ವನ್ಾಸರ ಎಂದ ೀ ಅರ್ಥ. ಇನುನ ಮನುಃ ಅಂದರ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಆಗಿರುವುದರಂದ
ಇಲ್ಲಲ ಮಾನವಾಸರ ಎಂದರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ವನ್ಾಸರ ಎಂದ ೀ ಅರ್ಥ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಯಾವ ಗ ೂಂದಲವೂ
ಇಲಲ].

ತದ್ಾ ವಿದ್ ೀಹ ೀನ್ ಸ್ುತಾಸ್ಾರ್ಯಮಬರ ೂೀ ವಿಘೂೀಷತ ೂೀ ದಿಕ್ಷು ವಿದಿಕ್ಷು ಸ್ವಯಶಃ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯಯ ತದ್ ಗಾಧಿಸ್ುತಾನ್ುಯಾಯೀ ರ್ಯಯೌ ವಿದ್ ೀಹಾನ್ನ್ುಜಾನ್ುಯಾತಃ ॥೪.೦೯॥

ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮಗಳ ಸಾರ್ಯಂವರವು ದಿಕುೆ-ವದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲ ಜನಕರಾಜನಿಂದ ಘೂೀಷಸಲಾಟ್ಟುರ್ತುು.

ಅಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಎಂದು ನಿಶಚಯಿಸದ ಶ್ರೀರಾಮ, ವಶಾಾಮಿರ್ತರರನುನ ಅನುಸರಸ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ
ಅನುಸರಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ವದ ೀಹ ರಾಜ್ದರ್ತು (ಇಂದಿನ ನ್ ೀಪಾಳ) ತ್ ರಳಿದನು.
[ಪಾದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರ ಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೧೩೩) ‘ವಾಜಪ ೀರ್ಯಂ ಕೃತುಂ ರ್ಯಸ್ುತಮಾರ ೀಭ ೀ
ಮುನಿಸ್ತತಮೈಃ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಂದರ ರ್ಯಜ್ಞ ನ್ ೂೀಡಲ್ ಂದು ಹ ೂೀದರು ಎಂದರ್ಥ. ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಬಾಲಕಾಂಡದಲೂಲ(೩೧.೬) ಕೂಡಾ ರ್ಯಜ್ಞ ನ್ ೂೀಡಲು ಹ ೂೀದರು ಎಂದಿದಾಾರ .
(ಮೈರ್ಥಲಸ್್ ನ್ರಶ ರೀಷ್ಾ ಜನ್ಕಸ್್ ರ್ವಿಷ್್ತಿ । ರ್ಯಜ್ಞಃ ಪರಮ ಧಮಿೀಯಷ್ಾಸ್ತತರ ಯಾಸಾ್ಮಹ ೀ ವರ್ಯಮ್
॥) ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸಾರ್ಯಮಬರಕ ೆ ಹ ೂರಟರು’ ಎಂದಷ್ ುೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದಕ ೆ ಕಾರರ್ಣ ಇಷ್ುು:
ಸಾರ್ಯಮಬರ ಎನುನವುದು ಹೃದರ್ಯ, ರ್ಯಜ್ಞ ಎನುನವುದು ಹ ೂರಗಡ ರ್ಯ ನ್ ಪ್. ಅದರಂದಾಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ನಿಜವಾದ ಉದ ಾೀಶವನುನ ಹ ೀಳಿದರು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಯಾವ ವರ ೂೀಧವೂ ಇಲಲ].

ಅಥ ೂೀ ಅಹಲ್ಾ್ಂ ಪತಿನಾsಭಿಶಪಾತಂ ಪರಧಷ್ಯಣಾದಿನ್ಾರಕೃತಾಚಿಛಲ್ಲೀಕೃತಾಮ್ ।

ಸ್ಾದ್ಶಯನಾನಾಮನ್ುಷ್ತಾಮುಪ ೀತಾಂ ಸ್ುಯೀಜಯಾಮಾಸ್ ಸ್ ಗೌತಮೀನ್ ॥೪.೧೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 174

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಇಂದರ ಮಾಡಿದ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ, ಪ್ತಯಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ಳಾದ, ಅದರಂದಲ್ ೀ

ಕಲ್ಲಲನಂತ್ಾಗಿರುವ ಅಹಲ್ ್ರ್ಯನುನ, ರ್ತನನ ದಶಥನದಿಂದ, ಮನುಷ್್ ದೃಷುಗ ೂೀಚರಳನ್ಾನಗಿಸ ,
ಗೌರ್ತಮನ್ ೂಂದಿಗ ಒಟುುಗೂಡಿಸದನು.
[ಇಲ್ಲಲ ‘ಇಂದರ ಬಲತ್ಾೆರ ಮಾಡಿದ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೮.೨೦) ‘ಮತಿಂ ಚಕಾರ ದ್ುಮೀಯಧ್ಾ ದ್ ೀವರಾಜ ಕುತೂಹಲ್ಾತ್’ ಎಂದಿದ . ಅಂದರ
ಇಂದರನಲ್ಲಲ ಭ ೂೀಗದ ಕುರ್ತೂಹಲದಿಂದ ಸಮಾಗಮವನುನ ಅಹಲ್ ್ ಬರ್ಯಸದಳು ಎಂದರ್ಥ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ(೪೮.೨೧) ಅಲ್ಲಲ ಆಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ಕೃತಾಥಾಯಸಮ ಸ್ುರಶ ರೀಷ್ಾ ಗಚಛ ಶ್ೀಘರಮಿತಃ ಪರಭ ೂೀ ।
(ಸಮಾಗಮದಿಂದ ಕೃತ್ಾರ್ಥಳಾದ ನು ಸಾಾಮಿ, ಬ ೀಗ ಇಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಡಿ) ಎಂದು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಏಕ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ಇಂದರ ಬಲತ್ಾೆರ ಮಾಡಿದ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ಸರಳ!
ಅಹಲ್ ್ಗ ಆ ರೀತ ಮನಸುು ಬಂದಿರ್ತು ಎಂದರ , ಆ ಮನಸುನುನ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ ಮಾಡಿದವನೂ ಇಂದರನ್ ೀ.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಂದರನ ಮನ್ ೂೀಭಿಮಾನಿರ್ತಾವನುನ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ದಶಥನ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದರ , ಅದನುನ
ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಬಿಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಅಷ್ ುೀ. ಇದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿೀ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಕಾಂಡದಲ್ ಲೀ(೩೦.೩೦) ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಅಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರು ಇಂದರನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಸಾ
ತಾಯಾ ದ್ಶ್ಯತಾ ಶಕರ ಕಾಮಾತ ೀಯನ್ ಸ್ಮನ್ು್ನಾ’ (“ಎಲ್ ೈ ಶಕರನ್ ೀ, ಕಾಮಾರ್ತಥನ್ಾದ ನಿನಿನಂದ
ಅವಳು ಬಲ್ಾತ್ಾೆರರ್ತಳಾಗಿದಾಾಳ ”) ಎಂದು. ಅಲ್ಲಲ(೩೦.೪೦) ಅಹಲ್ ್: ‘ಅಜ್ಞಾನಾದ್ಧಷಯತಾ ವಿಪರ
ತಾದ್ೂರಪ ೀರ್ಣ ದಿವೌಕಸಾ’ ಎಂದು ಅದ ೀ ಮಾತನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ಮರ್ತುು
ಬಾಲಕಾಂಡಕೂೆ ನಡುವ ಬರಬಹುದಾದ ವರ ೂೀಧವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ರೀತ ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡಿ
ತ್ ೂೀರಸದಾಾರ ].

ಬಲಂ ಸ್ಾರ್ಕ ತೀರಧಿಕಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ನನ್ುಗರಹಂ ಚ ತಿರದ್ಶ ೀಷ್ಾತುಲ್ಮ್ ।

ಅನ್ನ್್ರ್ಕಾತಂ ಚ ಸ್ುರ ೀಶಕಾಙ್ಷಯಾ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ನಾರಿೀಂ ಪರರ್ಯಯೌ ತಯಾsಚಿಾಯತಃ ॥೪.೧೧॥

ಹಿೀಗ ರಾಮಚಂದರನು ಭಗವದಭಕಿುರ್ಯ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವನುನ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು, ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಎಣ ಯಿರದ

ಅನುಗರಹವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಇಂದರನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ^ ಕ ೀವಲ ವಷ್ು್ ಭಕ ುಯಾಗಿರುವ ಅಹಲ್ ್ರ್ಯನುನ
ಎಲಲರಗೂ ಕಾರ್ಣುವ ಹ ರ್ಣ್ನ್ಾನಗಿಸ, ಆಕ ಗ ವದಾರ್ಯ ಹ ೀಳಿ, ಅವಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ ಮುಂದ ತ್ ರಳಿದನು.
[^ಅತರಕುವಾಗಿ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡುತುದಾ ಗೌರ್ತಮನಿಗ ಬುದಿಾಬರಬ ೀಕು ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಕಲಾವನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 175

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಈಡ ೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಇಂದರ ಆ ರೀತ ಮಾಡಿದಾ. ಆದರ ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ತನನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ಳಾದ

ಅಹಲ್ ್ ಉದಾಾರವಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವ ಇಚ ಚ ಆರ್ತನಿಗಿರ್ತುು].

ಶಾ್ಮಾವದ್ಾತ ೀ ಜಗದ್ ೀಕಸಾರ ೀ ಸ್ಾನ್ನ್ತಚನಾಾರಧಿಕಕಾನಿತಕಾನ ತೀ ।

ಸ್ಹಾನ್ುಜ ೀ ಕಾಮುಮಯಕಬಾರ್ಣಪಾಣೌ ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಷ ುೀ ತುತುಷ್ುವಿಯದ್ ೀಹಜಾಃ ॥೪.೧೨॥

ನಿೀಲ್ಲ ಬರ್ಣ್ದ, ಜಗತುನ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಸಾರವ ಲಲವನೂನ ಒಳಗ ೂಂಡಿರುವ, ಅನಂರ್ತ ಚಂದರರ ಕಾಂತಗಿಂರ್ತಲೂ
ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ, ಮನ್ ೂೀಹರನ್ಾಗಿರುವ ರಾಮಚಂದರನು, ರ್ತನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ
ಒಡಗೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು, ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಲು, ವದ ೀಹ ದ ೀಶದ ಜನರು
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.

ಪಪುನಿನಯತಾನ್ತಮ್ ಸ್ರಸಾಕ್ಷ್ರ್ೃಙ್ಕ ೆೈವಯರಾನ್ನಾಬಞಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಸ್್।

ವಿದ್ ೀಹನಾರಿೀನ್ರವರ್ಯ್ಯಸ್ಙ್ಕ್ಘ ರ್ಯಥಾ ಮಹಾಪೂರುಷಕಾಸ್ತದ್ಙ್ಕಚಘರಮ್ ॥೪.೧೩॥

ವದ ೀಹ ದ ೀಶದ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು, ಗಂಡುಮಕೆಳು, ಹಾಗೂ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ತಮಮ ಪ ರೀಮ ರ್ತುಂಬಿದ

ಕರ್ಣು್ಗಳ ಂಬ ದುಂಬಿಗಳಿಂದ ರಾಮಚಂದರನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮುಖಕಮಲವ ಂಬ ಮಕರಂದವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ
ಹಿೀರದರು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕುರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದದಲ್ ಲೀ ಹ ೀಗ ದೃಷು ನ್ ಟ್ಟುರುತ್ಾುರ ೂೀ ಹಾಗ ೀ,
ಅವರ ಲಲರೂ ರಾಮಚಂದರನ ಮುಖದಲ್ ಲೀ ರ್ತಮಮ ದೃಷುರ್ಯನುನ ನ್ ಟ್ಟುದಾರು.

ತಥಾ ವಿದ್ ೀಹಃ ಪರತಿಲರ್್ ರಾಮಂ ಸ್ಹಸ್ರನ ೀತಾರವರಜಂ ಗವಿಷ್ಾಮ್ ।

ಸ್ಮಚಾಯಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಹಾನ್ುಜಂ ತಮೃಷಂ ಚ ಸಾಕ್ಾಜಞವಲನ್ಪರಕಾಶಮ್ ॥೪.೧೪॥

ಜನಕನು ಇಂದರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ ಉಪ ೀಂದರನನುನ ಹ ೀಗ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ, ಅವನ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ, ರ್ತನನ

ರ್ತಮಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ಮರ್ತುು ಅವರ ೂಂದಿಗಿರುವ, ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತ್
ಬ ಳಗುತುರುವ ವಶಾಾಮಿರ್ತರನನುನ ಪ್ೂಜಸದನು. [ಹ ೀಗ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ ಇಂದರನು(ಸಹಸರನ್ ೀತ್ಾರವರಜಂ) ರ್ತನನ
ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಾಮನರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ವರ್ಯಸುನಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ
ಜನಕನು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ಪ್ೂಜಸದನು].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 176

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಮೀನ ೀ ಚ ಜಾಮಾತರಮಾತಮಕನಾ್ ಗುಣ ೂೀಚಿತಂ ರೂಪನ್ವಾವತಾರಮ್ ।

ಉವಾಚ ಚಾಸ ೈ ಋಷರುಗರತ ೀಜಾಃ ಕುರುಷ್ಾ ಜಾಮಾತರಮೀನ್ಮಾಶ್ಾತಿ ॥೪.೧೫॥

ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ, ಅಸದೃಶ ಗುರ್ಣಲಕ್ಷರ್ಣವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ್ ೀ ರ್ತನನ ಕನ್ ್ಗ ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿರುವ ವರ

ಎಂಬುದಾಗಿ ಜನಕನು ಅಂದುಕ ೂಂಡನು. ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಉಗರತ್ ೀಜನ್ಾದ ವಶಾಾಮಿರ್ತರನು “ಇವನನುನ
ಅಳಿರ್ಯನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂೀ” ಎಂದು ಜನಕನಿಗ ಹ ೀಳಿದನು.

ಸ್ ಆಹ ಚ ೈನ್ಂ ಪರಮಂ ವಚಸ ತೀ ಕರ ೂೀಮಿ ನಾತಾರಸತ ವಿಚಾರಣಾ ಮೀ।

ಶೃರ್ಣುಷ್ಾ ಮೀsಥಾಪಿ ರ್ಯಥಾ ಪರತಿಜ್ಞಾ ಸ್ುತಾಪರದ್ಾನಾರ್ಯ ಕೃತಾ ಪುರಸಾತತ್ ॥೪.೧೬॥

ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಜನಕನು ಅವರನುನ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿಮಮ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾನು ನಡ ಸಕ ೂಡುತ್ ೀು ನ್ . ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಸಂದ ೀಹ ಬ ೀಡ.
ಆದರ ಮಗಳನುನ ಕ ೂಡುವ ಕುರರ್ತು ನ್ಾನು ಈ ಹಿಂದ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಜ್ಞ ಯಂದಿದ . ಅದನುನ ಕ ೀಳು:”
ಎಂದು.

ತಪ್ೀ ಮಯಾ ಚಿೀರ್ಣ್ಯಮುಮಾಪತ ೀಃ ಪುರಾ ವರಾರ್ಯುಧ್ಾವಾಪಿತಧೃತ ೀನ್ ಚ ೀತಸಾ ।

ಸ್ ಮೀ ದ್ದ್ೌ ದಿವ್ಮಿದ್ಂ ಧನ್ುಸ್ತದ್ಾ ಕರ್ಞ್ಾನಾಚಾಲ್ಮೃತ ೀ ಪಿನಾಕ್ತನ್ಮ್ ॥೪.೧೭॥

ನನಿನಂದ ಈ ಹಿಂದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಆರ್ಯುಧವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎಂಬ ಮನಸುನಿಂದ ಶ್ವನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು
ನಡ ಸಲಾಟ್ಟುದ . ಅವನ್ಾದರ ೂೀ ನನಗ ಈ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧನುಸುನುನ ಕ ೂಟು. ಹಿೀಗ ಸದಾಶ್ವನನುನ ಬಿಟುು,
ಒಂದು ಚೂರೂ ಅಲುಗಾಡಿಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ ಈ ಧನುಸುನುನ ನ್ಾನು ಶ್ವನಿಂದ ವರವಾಗಿ ಪ್ಡ ದ .
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರರ್ತು ಬ ೀರ ರೀತಯಾದ ಮಾರ್ತುಗಳು ಬರುರ್ತುದ .
ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೬೬.೮, ೧೨) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ದ್ ೀವರಾತ ಇತಿ ಖಾ್ತ ೂೀ ನಿಮೀಃ ಷ್ಷ ೂಾೀ ಮಹಿೀಪತಿಃ ।
ನಾ್ಸ ೂೀsರ್ಯಂ ತಸ್್ ರ್ಗವನ್ ಹಸ ತೀ ದ್ತ ೂತೀ ಮಹಾತಮನಾ ॥ (ನಿಮಿಯಿಂದ ಆರನ್ ೀ ರಾಜ ದ ೀವರಾರ್ತ.
ಈ ಬಿಲುಲ ಏನಿದ , ಅದು ಅವನಿಗ ಕ ೂಟು ನ್ಾ್ಸ. ಇಟುುಕ ೂಳಳಲು ಕ ೂಟ್ಟುರುವ, ಮುಂದ
ಹಿಂತರುಗಿಸಬ ೀಕಾದ ವಸುುವನುನ ನ್ಾ್ಸ ಎನುನತ್ಾುರ ). ತದ್ ೀತದ್ ದ್ ೀವದ್ ೀವಸ್್ ಧನ್ೂರತನಂ
ಮಹಾತಮನ್ಃ । ನಾ್ಸ್ರ್ೂತಂ ತದ್ಾ ನ್್ಸ್ತಮಸಾಮಕಂ ಪೂವಯಜ ೀ ವಿಭ ೂೀ । (ಶಂಕರನು ನನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 177

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಪ್ೂವಥಜನ್ಾದ ದ ೀವರಾರ್ತನಲ್ಲಲ ನ್ಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದ ಧನುಸುು ಇದಾಗಿದ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ಜನಕ ರಾಜನ್ ೀ
ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ ). ಅಯೀಧ್ಾ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೧೮.೩೯) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಮಹಾರ್ಯಜ್ಞ ೀ ತದ್ಾ ತಸ್್ ವರುಣ ೀನ್
ಮಹಾತಮನ್ । ದ್ತತಂ ಧನ್ುವಯರಂ ಪಿರೀತ್ ತೂಣಿೀ ಚಾಕ್ಷರ್ಯಸಾರ್ಯಕೌ (ಇಲ್ಲಲ ವರುರ್ಣ ಕ ೂಟು ಧನುಸುು
ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ವರುರ್ಣ ಎಂಬ ಶಬಾಕ ೆ ‘ವೃಣಿೀತ್ ವರಾಣಿ’ ಎಂಬ ಅರ್ಥವಟುುಕ ೂಂಡರ , ವರವನುನ
ಕರುಣಿಸುವ ಶ್ವ ಎಂಬ ಅರ್ಥ ಕೂಡುರ್ತುದ ).
ಎಲಲವನೂನ ಸಮಷುಯಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುವುದು ಇಷ್ುು: ಹಿಂದ ದ ೀವರಾರ್ತ ಎಂಬ ರಾಜನಲ್ಲಲ
ಶ್ವ ನ್ಾ್ಸವಾಗಿ ಇಟ್ಟುದಾ ಪ್ನ್ಾಕವ ಂಬ ಶ್ವಧನುಸುನುನ ಜನಕರಾಜ ಶರ್ತುರ ಸಂಹಾರಕಾೆಗಿ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ
ಪ್ಡ ದಿರುತ್ಾುನ್ .
ರ್ತಪ್ಸುು ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ಮಹಾರ್ಯಜ್ಞ ಎಂದು ಕರ ದಿರುವುದು ವಶ ೀಷ್. ಜನಕನ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಮಚಿಚ,
ವರಗಳನುನ ಕರುಣಿಸುವ ಶ್ವನು, ರ್ತನನದ ೀ ಆದ ಈ ಅದುಭರ್ತ ಪ್ನ್ಾಕವನುನ ಶರ್ತುರನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ಜನಕನಿಗ
ನಿೀಡಿರುತ್ಾುನ್ (ಧನುಸುನ ಸನಿನಧ್ಾನವ ೀ ಅವನಿಗ ರಕ್ಷ ಯಾಗಿರ್ತುು). ಶ್ವನನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ, ಅವನಿಗಿಂರ್ತ
ಕಿರರ್ಯರಾದವರು ಯಾರೂ ಅದನುನ ಎರ್ತುಲ್ಾರರು ಎಂಬ ಮಾರ್ತನುನ ಶ್ವನ್ ೀ ಜನಕನಿಗ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ .
ಆದರ ಜನಕ ರ್ತನನ ಮಗಳಾದ ಸೀತ್ ಅದನುನ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ ಎರ್ತುುವುದನುನ ಕಂಡು, ರ್ತನನ ಮಗಳನುನ
ವರಸುವ ಗಂಡು ಇದನುನ ಹ ದ ಯೀರಸುವವನ್ ೀ ಆಗಿರಬ ೀಕ ಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡಿರುತ್ಾುನ್ .
ಕೂಮಥಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೨೧.೨೧) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಪಿರೀತಸ್ಾ ರ್ಗವಾನಿೀಶಃ ತಿರಶ್ಲ್ಲ ನಿೀಲಲ್ ೂೀಹಿತಃ ।
ಪರದ್ದ್ೌ ಶತುರನಾಶಾರ್ಯಂ ಜನ್ಕಾಯಾದ್ುೂತಂ ಧನ್ುಃ’. ರ್ತಥಾಚ: ಪ್ನ್ಾಕ ಧನುಸುು ನ್ಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ದ ೀವರಾರ್ತನಿಗ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ದ ೀವರಾರ್ತನ ನಂರ್ತರ ಅದು ಸದಾಶ್ವನಲ್ಲಲಗ ಹಿಂದಿರುಗಬಾರದು ಎಂದು
ಜನಕ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ ಮತ್ ು ಆ ಧನುಸುನುನ ಶ್ವನಿಂದ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ಹಿೀಗ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕಡ ಹ ೀಳಿದ
ವಷ್ರ್ಯಗಳನುನ ಒಗೂಗಡಿಸ, ಯಾವುದ ೀ ವರ ೂೀಧವಲಲದ , ‘ತಪ್ೀ ಮಯಾ ಚಿೀರ್ಣಯಂ’ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಇಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿದಾಾರ .

ನ್ ದ್ ೀವದ್ ೈತ ೂ್ೀರಗದ್ ೀವಗಾರ್ಯಕಾ ಅಲಂ ಧನ್ುಶಾಾಲಯತುಂ ಸ್ವಾಸ್ವಾಃ ।

ಕುತ ೂೀ ನ್ರಾಸ್ತದ್ಾರತ ೂೀ ಹಿ ಕ್ತಙ್ಾರಃ ಸ್ಹಾನ್ಸ ೈವಾತರ ಕೃಷ್ನಿತ ಕೃಚಛರತಃ ॥೪.೧೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ದ ೈರ್ತ್ರು, ನ್ಾಗರು, ಗಂಧವಥರು, ಇಂದರನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಈ ಧನುಸುನುನ
ಅಲುಗಾಡಿಸಲು ಸಮರ್ಥರಲಲ. ಅವರಂದಲ್ ೀ ಅಸಾಧ್ವಾಗಿರುವಾಗ ಇನುನ ಮನುಷ್್ರ ಮಾತ್ ೀನು?

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 178

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಆದರ ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಿಂಕರರು(ಜನಕ ರಾಜನ ಆಸಾ್ನ ಸ ೀವಕರು) ಈ ಬಿಲಲನುನ

ಗಾಡಿಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕಷ್ುಪ್ಟುು ಎಳ ದುಕ ೂಂಡು ಬರಬಲಲರು.

ಅಧ್ಾರ್ಯ್ಯಮೀತದ್ ಧನ್ುರಾಪ್ ಶಙ್ಾರಾದ್ಹಂ ನ್ೃಣಾಂ ವಿೀರ್ಯ್ಯಪರಿೀಕ್ಷಣ ೀ ಧೃತಃ ।

ಸ್ುತಾತ್ಯಮೀತಾಂ ಚಕರ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ದ್ದ್ಾಮಿ ಕನಾ್ಂ ರ್ಯ ಇದ್ಂ ಹಿ ಪೂರಯೀತ್ ॥೪.೧೯॥

ಯಾರಗೂ ಧರಸಲ್ಾಗದ ಈ ಧನುಸುನುನ ನ್ಾನು ಸದಾಶ್ವನಿಂದ ಪ್ಡ ದು, ಮನುಷ್್ರ ವೀರ್ಯಥವನುನ

ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ ಆಸಕುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ಯಾರು ಈ ಬಿಲಲನುನ ಹ ದ ಯೀರಸ ಬಾರ್ಣವನುನ
ಹೂಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನಿಗ ನನನ ಮಗಳನುನ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ಎನುನವ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಹಿಂದ
ನ್ಾನು ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಜನಕ.

ಇತಿೀರಿತಾಂ ಮೀ ಗಿರಮರ್್ವ ೀತ್ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತಾ ದ್ಾನ್ವರ್ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಾಃ ।

ಸ್ಮೀತ್ ರ್ೂಪಾಶಾ ಸ್ಮಿೀಪಮಾಶು ಪರಗೃಹ್ ತಚಾಾಲಯತುಂ ನ್ ಶ ೀಕುಃ ॥೪.೨೦॥

ಈ ರೀತಯಾದ ನನನ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ತಳಿದ ದ ೈರ್ತ್ರು, ದಾನವರು, ರ್ಯಕ್ಷರು, ರಾಕ್ಷಸರು ಮರ್ತುು
ಮನುಷ್್ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ ಈ ಬಿಲ್ಲಲರುವಲ್ಲಲಗ ಬಂದು, ಅದನುನ ಹಿಡಿದು, ಅದನುನ ಆಲುಗಾಡಿಸಲೂ
ಸಾಧ್ವಾಗದ ೀ ಹಿಂದಿರುಗಿದಾಾರ .

ಸ್ಂಸಾನ್ನಗಾತಾರಃ ಪರಿವೃತತನ ೀತಾರ ದ್ಶಾನ್ನಾದ್ಾ್ಃ ಪತಿತಾ ವಿಮೂಚಿಛಯತಾಃ ।

ತಥಾsಪಿ ಮಾಂ ಧಷ್ಯಯತುಂ ನ್ ಶ ೀಕುಃ ಸ್ುತಾಕೃತ ೀ ತ ೀ ವಚನಾತ್ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಃ ॥೪.೨೧॥

ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಧನುಸುನುನ ಎರ್ತುಲು ಹ ೂೀಗಿ ಬ ವರಳಿದ ಮೈನವರಾದರು. ಆದರ ಬರಹಮನ ವರದಿಂದಾಗಿ
ನನನನುನ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರ ಮಾಡಲು ಅವಯಾಥರೂ ಸಮರ್ಥರಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಪುರಾ ಹಿ ಮೀsಧ್ಾತ್ ಪರರ್ುರಬಞಜ ೂೀ ವರಂ ಪರಸಾದಿತ ೂೀ ಮೀ ತಪಸಾ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ।

ಬಲ್ಾನ್ನತ ೀ ಕಶ್ಾದ್ುಪ ೈತಿ ಕನ್್ಕಾಂ ತದಿಚುಛಭಿಸ ತೀ ನ್ಚ ಧಷ್ಯಣ ೀತಿ ॥೪.೨೨ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 179

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಹಿಂದ ನನನ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಮಚಿಚ ಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಬರಹಮದ ೀವರು ನನಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದರು: “ನಿನನ ಕನ್ ್ರ್ಯನುನ
ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ಒಬಬನೂ ಹ ೂಂದಲ್ಾರ. ಅವಳನುನ ಬರ್ಯಸುವವರು ನಿನನನೂನ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರ
ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂಬ ವರವನುನ ನ್ಾನು ಪ್ಡ ದ .
[ಈ ಮಾರ್ತನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ತತ ೂೀ ದ್ ೀವಗಣಾನ್ ಸ್ವಾಯನ್
ತಪಸಾsಹಂ ಪರಸಾದ್ರ್ಯಮ್(ಬಾಲಕಾಂಡ ೬೬.೨೩). ಅಂದರ : “ನ್ಾನು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವಗರ್ಣಗಳನೂನ ಕೂಡಾ
ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಪ್ರಸನನಗ ೂಳಿಸದ ” ಎಂದರ್ಥ. ಇಲ್ಲಲ ‘ದ ೀವಗಣಾನ್’ ಅಂದರ : ಸಮಸು
ದ ೀವಗಣಾಧಪ್ತಯಾದ ಬರಹಮ ಎಂದ ೀ ಅರ್ಥ].

ತತಸ್ುತ ತ ೀನ್ಷ್ುಮದ್ಾ ಇತ ೂೀ ಗತಾಃ ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀ ಹ್ಸ್ತನ್ ಏವ ಪಾತಿ್ಯವಾಃ ।

ತತ ೂೀ ಮಮಾರ್ಯಂ ಪರತಿಪೂರ್ಯ್ಯ ಮಾನ್ಸ್ಂ ವೃಣ ೂೀತು ಕನಾ್ಮರ್ಯಮೀವ ಮೀsತಿ್ಯತಃ
॥೪.೨೩॥

“ಅದರಂದ, ನಿನ್ ನ ದಿವಸವಷ್ ುೀ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಮಮ ಬಲದ ಬಗ ಗಿನ ಭಾರಂತರ್ಯನುನ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಇಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಟು ಹ ೂೀದರು. ಹಿೀಗಾಗಿ, ನನಗ ಬ ೀಕಾದ ಇವನ್ ೀ(ಶ್ರೀರಾಮ) ನನನ
ಮನಸುನ ಇಷ್ುವನುನ ಪ್ೂರ ೈಸ, ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಜನಕರಾಜ.

ತಥ ೀತಿ ಚ ೂೀಕ ತೀ ಮುನಿನಾ ಸ್ ಕ್ತಙ್ಾರ ೈರನ್ನ್ತಭ ೂೀಗ ೂೀಪಮಮಾಶಾಥಾsನ್ರ್ಯತ್ ।

ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ತದ್ ವಾಮಕರ ೀರ್ಣ ರಾಘವಃ ಸ್ಲ್ಲೀಲಮುದ್ ಧೃತ್ ಹಸ್ನ್ನಪೂರರ್ಯತ್ ॥೪.೨೪॥

“ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ” ಎಂದು ವಶಾಾಮಿರ್ತರನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಪ್ಡುತುರಲು , ಜನಕರಾಜನು ರ್ತನನ ದಾಸರಂದ,

ಶ ೀಷ್ನ ಶರೀರದಂತ್ ಇರುವ ಬಿಲಲನುನ ರ್ತರಸದ. ಅದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಮುಗುಳನಕುೆ, ರ್ತನನ
ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ ಆ ಬಿಲಲನುನ ಎತು, ಬಿಲ್ಲಲನ ಒಂದು ರ್ತುದಿರ್ಯ ದಾರವನುನ ಇನ್ ೂನಂದು
ರ್ತುದಿಗ ಬರುವಂತ್ ಎಳ ದ.

ವಿಕೃಷ್್ಮಾರ್ಣಂ ತದ್ನ್ನ್ತರಾಧಸಾ ಪರ ೀರ್ಣ ನಿಸುೀಮಬಲ್ ೀನ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ ।

ಅರ್ಜ್ತಾಸ್ಹ್ಮಮುಷ್್ ತದ್ ಬಲಂ ಪರಸ ೂೀಢುಮಿೀಶಂ ಕುತ ಏವ ತದ್ ರ್ವ ೀತ್ ॥೪.೨೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 180

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ, ಎಣ ಯಿರದ ಬಲವುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ, ಯಾವುದ ೀ ಆಯಾಸವಲಲದ ೀ ಎಳ ರ್ಯಲಾಟ್ಾುಗ,

ಯಾರಗೂ ಸಹಿಸಲಸಾಧ್ವಾದ ಬಲವನುನ ಸಹಿಸದ ಆ ಬಿಲುಲ ಮುರದು ಹ ೂೀಯಿರ್ತು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ಬಲವನುನ ಸಹಿಸಲು ಆ ಬಿಲುಲ ಹ ೀಗ ಸಮರ್ಥವಾದಿೀರ್ತು?

ಸ್ ಮಧ್ತಸ್ತತ್ ಪರವಿರ್ಜ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ ರ್ಯಥ ೀಕ್ಷುದ್ರ್ಣಡಮ್ ಶತಮನ್ು್ಕುಞ್ಞರಃ ।

ವಿಲ್ ೂೀಕರ್ಯನ್ ವಕಾಮೃಷ ೀರವಸ್ತಃ ಸ್ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ಪೂರ್ಣ್ಯತನ್ುರ್ಯ್ಯಥಾ ಶಶ್ೀ ॥೪.೨೬॥

ಹ ೀಗ ಐರಾವರ್ತವು ಕಬಿಬನ ಜಲ್ ಲರ್ಯನುನ ಮುರರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಆ ಬಿಲಲನುನ ಮುರದ ರಾಮಚಂದರನು,

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಮಂಡಲವುಳಳ ಚಂದರನಂತ್ ಕಾರ್ಣುತುದಾ. ಆರ್ತ ಮುಗುಳನಗ ಯಂದಿಗ ಋಷರ್ಯ
ಮುಖವನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾು ನಿಂರ್ತ.

ತಮಬಞನ ೀತರಂ ಪೃರ್ುತುಙ್ೆವಕ್ಷಸ್ಂ ಶಾ್ಮಾವದ್ಾತಂ ಚಲಕುರ್ಣಡಲ್ ೂೀಜಞವಲಮ್ ।

ಶಶಕ್ಷತ ೂೀತ ೂ್ೀಪಮಚನ್ಾನ ೂೀಕ್ಷ್ತಂ ದ್ದ್ಶಯ ವಿದ್ು್ದ್ಾಸ್ನ್ಂ ನ್ೃಪಾತಮಜಾ ॥೪.೨೭॥

ಸೀತ್ ರ್ಯು ತ್ಾವರ ರ್ಯ ದಳದಂತ್ ಕರ್ಣು್ಳಳ, ಅಗಲವಾದ ಎರ್ತುರವಾದ ಎದ ರ್ಯುಳಳ, ನಿೀಲ್ಲರ್ಯ ಬರ್ಣ್ದ
ಅಲುಗಾಡುತುರುವ ಕರ್ಣಥ-ಕುಂಡಲದಿಂದ ಶ ್ೀಭಿಸುತುರುವ, ಮೊಲದ ರಕುದ ಬರ್ಣ್ದ ಚಂದನದಿಂದ
ಬಳಿರ್ಯಲಾಟು, ಮಿಂಚಿನಂರ್ತಹ ಬಟ್ ುರ್ಯುಳಳ ಅವನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಳು.

ಅಥ ೂೀ ಕರಾಭಾ್ಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಮಾಲ್ಾಮಮಾಿನ್ಪದ್ಾಮಂ ಜಲಜಾರ್ಯತಾಕ್ಷ್ೀ ।

ಉಪ ೀತ್ ಮನ್ಾಂ ಲಳಿತ ೈಃ ಪದ್ ೈಸಾತಂ ತದ್ಂಸ್ ಆಸ್ಜ್ ಚ ಪಾಶಾಯತ ೂೀsರ್ವತ್ ॥೪.೨೮॥

ಆನಂರ್ತರ, ಕಮಲದಂತ್ ಕರ್ಣು್ಳಳ ಆ ಚಲುವ ಯಾದ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯು, ಎಂದೂ ಬಾಡದ ತ್ಾವರ ಗಳುಳಳ
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ಪಾದಗಳನಿನಡುತ್ಾು ನಿಧ್ಾನವಾಗಿ ಬಂದು,
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮನ ಭುಜದಲ್ಲಲ ಹಾಕಿ, ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತಳು.

ತತಃ ಪರಮೊೀದ್ ೂೀ ನಿತರಾಂ ಜನಾನಾಂ ವಿದ್ ೀಹಪುಯಾ್ಯಮರ್ವತ್ ಸ್ಮನಾತತ್ ।

ರಾಮಂ ಸ್ಮಾಲ್ ೂೀಕ್ ನ್ರ ೀನ್ಾರಪುತಾರಯ ಸ್ಮೀತಮಾನ್ನ್ಾನಿಧಿಂ ಪರ ೀಶಮ್ ॥೪.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 181

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ವದ ೀಹಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲನ ಎಲ್ಾಲ ಜನರಗ ರಾಮಚಂದರ ಸೀತ್ ಯಡಗೂಡಿದ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿದು ನಿರತಶರ್ಯವಾದ

ಆನಂದವಾಯಿರ್ತು.

ಲಕ್ಾಮಯ ಸ್ಮೀತ ೀ ಪರಕಟಂ ರಮೀಶ ೀ ಸ್ಮಾೀಷ್ಯಾಮಾಸ್ ತದ್ಾssಶು ಪಿತ ರೀ ।

ವಿದ್ ೀಹರಾಜ ೂೀ ದ್ಶದಿಗರಥಾರ್ಯ ಸ್ ತನಿನಶಮಾ್sಶು ತುತ ೂೀಷ್ ರ್ೂಮಿಪಃ ॥೪.೩೦॥

ಹಿೀಗ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಸಮೀರ್ತನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಎಲಲರಗೂ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ [ಭಗವಂರ್ತ ಸದಾ

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಸಮೀರ್ತನ್ಾಗಿಯೀ ಇರುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಅದು ಇಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗೂ ಕಾಣಿಸರ್ತು ಅಷ್ ು. ಇದನುನ ‘ಪ್ರಕಟಮ್’
ಎನುನವ ಪ್ದ ಪ್ರಯೀಗದ ೂಂದಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸೂಚಿಸದಾಾರ ]. ಆಗ ವದ ೀಹ ರಾಜನು ದಶರರ್ನಿಗಾಗಿ
ದೂರ್ತರನುನ ಕಳುಹಿಸದನು. ದಶರರ್ನ್ಾದರ ೂೀ ಈ ಸುದಿಾರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ಬಹಳ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು.

ಅಥಾsತಮಜಾಭಾ್ಂ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ಭಾಯ್ೀಯ ರ್ಯಯೌ ಗಜಸ್್ನ್ಾನ್ಪತಿತರ್ಯುಕತಯಾ ।

ಸ್ಾಸ ೀನ್ಯಾsಗ ರೀ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಧ್ಾತೃಜಂ ವಸಷ್ಾಮಾಶ ಾೀವ ಸ್ ರ್ಯತರ ಮೈರ್ಥಲಃ ॥೪.೩೧॥

ಈ ಸಂರ್ತಸದ ಸುದಿಾರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕೂಡಲ್ ೀ ದಶರರ್ನು ಭರರ್ತ-ಶರ್ತುರಘನರು ಮರ್ತುು ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ

ಹ ಂಡಿರ ೂಡಗೂಡಿ, ಆನ್ , ರರ್, ಕಾಲ್ಾಳು ಇವರಂದ ಕೂಡಿದ ರ್ತನನ ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮಾನಸ
ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ವಸಷ್ಠರನುನ ಮುಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಮಿರ್ಥಲ್ಾ ನಗರಕ ೆ ಹ ೂರಟನು.

ಸ್ ಮೈರ್ಥಲ್ ೀನಾತಿತರಾಂ ಸ್ಮಚಿಾಯತ ೂೀವಿವಾಹಯಾಮಾಸ್ ಸ್ುತಂ ಮುದ್ಮೂರಃ ।

ಪುರ ೂೀಹಿತ ೂೀ ಗಾಧಿಸ್ುತಾನ್ುಮೊೀದಿತ ೂೀ ಜುಹಾವ ವಹಿನಂ ವಿಧಿನಾ ವಸಷ್ಾಃ ॥೪.೩೨॥

ದಶರರ್ನು ಜನಕರಾಜನಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಅಚಿಥರ್ತನ್ಾಗಿ, ಆನಂದದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿ, ಮಗನ ಮದುವ ಗ

ಕಾರರ್ಣನ್ಾದನು. ವಶಾಾಮಿರ್ತರರಂದ ಪ ರೀರರ್ತರಾದ ವಸಷ್ಠರ ೀ ವಧಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಹ ೂೀಮ ಮಾಡಿ ಮದುವ
ನ್ ರವ ೀರಸದರು.

ತದ್ಾ ವಿಮಾನಾವಲ್ಲಭಿನ್ನಯರ್ಸ್ತಳಂ ದಿದ್ೃಕ್ಷತಾಂ ಸ್ಙ್ುಾಲಮಾಸ್ ನಾಕ್ತನಾಂ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 182

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸ್ುರಾನ್ಕಾ ದ್ುನ್ುಾರ್ಯೀ ವಿನ ೀದಿರ ೀ ಜಗುಶಾ ಗನ್ಧವಯವರಾಃ ಸ್ಹಸ್ರಶಃ ॥೪.೩೩॥

ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ವಮಾನಗಳ ಸಮೂಹವರ್ತುು. ದುಂದುಭಿಗಳ ನ್ಾದವಾಯಿರ್ತು. ಗಂಧವಥರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಗಾನ

ಮಾಡಿದರು.
[ಇಲ್ಲಲ ತದ್ಾ ವಿಮಾನಾವಲ್ಲ.......ವಿನ ೀದಿರ ೀ ಎನುನವ ಶ ್ಲೀಕ ಭಾಗವು ಭಾಗವರ್ತದ ೭ನ್ ರ್ಯ ಸೆಂಧದ,
ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲನ ೩೭ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ . ಅದನುನ ರ್ಯಥಾವತ್ಾುಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದಾಾರ ]

ವಿಜಾನ್ಮಾನಾ ಜಗತಾಂ ಹಿ ಮಾತರಂ ಪುರಾSತಿ್ಯತುಂ ನಾsರ್ಯರ್ಯುರತರ ದ್ ೀವತಾಃ ।

ತದ್ಾ ತು ರಾಮಂ ರಮಯಾ ರ್ಯುತಂ ಪರರ್ುಂ ದಿದ್ೃಕ್ಷವಶಾಕುರರಲಂ ನ್ರ್ಸ್್ಳಮ್ ॥೪.೩೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರಗೂ ಸೀತ್ ಜಗನ್ಾಮತ್ ಎನುನವುದು ಮೊದಲ್ ೀ ತಳಿದಿದುಾದರಂದ, ಅವಯಾಥರೂ ಕೂಡಾ

ಸೀತ್ಾ ಸಾರ್ಯಂವರಕ ೆ ಬಂದಿರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ರಾಮಚಂದರ ಮರ್ತುು ಸೀತ್ ರ್ಯರು ಸ ೀರದ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಅವರನುನ ನ್ ೂೀಡ ಬರ್ಯಸ, ಆಕಾಶವನುನ ಅಲಂಕರಸದರು.

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸಾಗರಜಾಸ್ಾರ್ಯಮಬರ ೀ ಸ್ುಮಾನ್ಸಾನಾಮರ್ವತ್ ಸ್ಮಾಗಮಃ ।

ತಥಾ ಹ್ರ್ೂತ್ ಸ್ವಯದಿವೌಕಸಾಂ ತದ್ಾ ತಥಾ ಮುನಿೀನಾಂ ಸ್ಹರ್ೂರ್ೃತಾಂ ರ್ುವಿ ॥೪.೩೫॥

ಹಿಂದ ಹ ೀಗ ಸಮುದರರಾಜನ ಮಗಳಾಗಿ ಬಂದ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯ ಸಾರ್ಯಂವರದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ

ಒಟುುಗೂಡುವಕ ಆಗಿತ್ ೂುೀ, ಹಾಗ ಯೀ, ಇಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ರಾಜರ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮರ್ತುು ಮುನಿಗಳ
ಸಮಾಗಮವಾಯಿರ್ತು.

ಪರಗೃಹ್ ಪಾಣಿಂ ಚ ನ್ೃಪಾತಮಜಾಯಾ ರರಾಜ ರಾಜೀವಸ್ಮಾನ್ನ ೀತರಃ ।

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸಾಗರಜಾಸ್ಮೀತಃ ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಣಾಮಮೃತಾಬಧಮನ್್ನ ೀ ॥೪.೩೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 183

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಹ ೀಗ ಹಿಂದ ಅಮೃರ್ತಮರ್ನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಿಂದ ಕೂಡಿ ಶ ್ೀಭಿಸದಾನ್ ೂೀ

ಹಾಗ ೀ, ಕಮಲದಳದಂತ್ ಸುಂದರವಾದ ಕರ್ಣು್ಗಳುಳಳ ರಾಮಚಂದರನು ಸೀತ್ ರ್ಯ ಕ ೈರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು
ಶ ್ೀಭಿಸದನು.

ಸ್ಾಲಙ್ೃತಾಸ್ತತರ ವಿಚ ೀರುರಙ್ೆನಾ ವಿದ್ ೀಹರಾಜಸ್್ ಚ ಯಾ ಹಿ ಯೀಷತಃ ।

ಮುದ್ಾ ಸ್ಮೀತಂ ರಮಯಾ ರಮಾಪತಿಂ ವಿಲ್ ೂೀಕ್ ರಾಮಾಯಾ ದ್ದ್ೌ ಧನ್ಂ ನ್ೃಪಃ ॥೪.೩೭॥

ಜನಕರಾಜನ ಸರೀರ್ಯರು ಅಲಂಕೃರ್ತರಾಗಿ ತರುಗಾಡಿದರು. ರಾಮಚಂದರನು ರಮ ಸಮೀರ್ತ ಆನಂದದಿಂದ

ಇರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಜನಕರಾಜನು ರಾಮನಿಗ ಧನವನುನ ನಿೀಡಿ ಸರ್ತೆರಸದನು.

ಪಿರಯಾಣಿ ವಸಾಾಣಿ ರಥಾನ್ ಸ್ಕುಞ್ಞರಾನ್ ಪರಾಧ್ಯರತಾನನ್್ಖಿಲಸ್್ ಚ ೀಶ್ತುಃ ।

ದ್ದ್ೌ ಚ ಕನಾ್ತರರ್ಯಮುತತಮಂ ಮುದ್ಾ ತದ್ಾ ಸ್ ರಾಮಾವರಜ ೀರ್್ ಏವ ॥೪.೩೮॥

ಜನಕನು ಅವರಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ವಸರಗಳನುನ, ರರ್ಗಳನುನ, ಆನ್ ಗಳನುನ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಬ ಲ್ ಬಾಳುವ
ರರ್ತನಗಳನೂನ ಕ ೂಟುನು. ಹಾಗ ಯೀ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ರಾಮನ ಮೂರು ಜನ ರ್ತಮಮಂದಿರಗ ರ್ತನನ
ಮೂರು ಜನ ಕನ್ ್ರ್ಯರನುನ ವವಾಹ ಮಾಡಿ ಕ ೂಟುನು.

ಮಹ ೂೀತುವಂ ತಂ ತಾನ್ುರ್ೂರ್ಯ ದ್ ೀವತಾ ನ್ರಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಪರರ್ಯರ್ಯುರ್ಯ್ಯಥಾಗತಮ್ ।

ಪಿತಾ ಚ ರಾಮಸ್್ ಸ್ುತ ೈಃ ಸ್ಮನಿಾತ ೂೀ ರ್ಯಯಾವಯೀಧ್ಾ್ಂ ಸ್ಾಪುರಿೀಂ ಮುದ್ಾ ತತಃ
॥೪.೩೯॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮನುಷ್್ರು, ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮಹ ೂೀರ್ತುವವನುನ ಅನುಭವಸ, ರ್ತಮಮರ್ತಮಮ ಊರಗ
ಹಿಂತರುಗಿದರು. ರಾಮಚಂದರನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ದಶರರ್ನು ರ್ತನನ ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ, ಸಂರ್ತಸದಿಂದ
ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಅಯೀಧ್ಾ್ನಗರರ್ಯರ್ತು ಹ ೂರಟನು.

ತದ್ನ್ತರ ೀ ಸ ೂೀsರ್ ದ್ದ್ಶಯ ಭಾಗೆಯವಂ ಸ್ಹಸ್ರಲಕಶಮಾಮಿತಭಾನ್ುದಿೀಧಿತಿಮ್ ।

ವಿಭಾಸ್ಮಾನ್ಂ ನಿಜರಶ್ಮಮರ್ಣಡಲ್ ೀ ಧನ್ುದ್ಧಯರಂ ದಿೀಪತಪರಶಾಧ್ಾರ್ಯುಧಮ್ ॥೪.೪೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 184

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ವದ ೀಹದಿಂದ ಅಯೀಧ್ಾ್ನಗರರ್ಯ ದಾರರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ದಶರರ್ನು ಎಣ ಯಿರದಷ್ುು ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ,

ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾಗಿರುವ ಕಾಂತಯಿಂದ ಶ ್ೀಭಿಸುತುರುವ, ಹ ೂಳ ರ್ಯುವ ಕುಡಗ ೂೀಲು ಮರ್ತುು ಬಿಲಲನುನ
ಹಿಡಿದಿರುವ ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ ಕಂಡನು.

ಅಜಾನ್ತಾಂ ರಾಘವಮಾದಿಪೂರುಷ್ಂ ಸ್ಮಾಗತಂ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ನಿದ್ಶಯನ ೈಃ ।

ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯನ್ತಂ ರಘುಪಂ ಸ್ಪೃಧ್ ೀವ ನ್ೃಪ್ೀ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ಪರಣಿಪತ್ ಭಿೀತಃ ॥೪.೪೧॥

ರಾಮಚಂದರನನುನ ಆದಿಪ್ೂರುಷ್ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯದಿರುವವರಗ , ದೃಷ್ಾುಂರ್ತಗಳಿಂದ ನ್ ನಪ್ಸಲು

ಬಂದಿರುವ, ಸಾಧ್ ಥಯಿಂದ ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕರ ರ್ಯುವಂತ್ ಕಾರ್ಣುತುರುವ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಗ
ನಮಸೆರಸದ ದಶರರ್ನು, ಭರ್ಯದಿಂದ ಅವನಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಬ ೀಡುತ್ಾುನ್ :

ನ್ ಮೀ ಸ್ುತಂ ಹನ್ುತಮಿಹಾಹಯಸ ಪರಭ ೂೀ ವಯೀಗತಸ ್ೀತು್ದಿತಃ ಸ್ ಭಾಗೆಯವಃ ।

ಸ್ುತತರರ್ಯಂ ತ ೀ ಪರದ್ದ್ಾಮಿ ರಾಘವಂ ರಣ ೀ ಸ್ತಂ ದ್ರಷ್ುುಮಿಹಾsಗತ ೂೀsಸ್ಯಹಮ್ ॥೪.೪೨॥

“ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಪ್ರಶುರಾಮನ್ ೀ, ನ್ಾನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮುದುಕನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ ನನನ ಮಗನ್ಾದ

ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಡ” ಎಂದು. ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಪ್ರಶುರಾಮನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಮೂರು
ಜನ ಮಕೆಳನುನ ಬ ೀಕಿದಾರ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ . ರಾಮಚಂದರ ಮಾರ್ತರ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಭಾಗವಹಿಸಬ ೀಕು” ಎಂದು.

ಸ್ ಇತ್ಮುಕಾತವನ್ೃಪತಿಂ ರಘೂತತಮಂ ರ್ೃಗೂತತಮಃ ಪಾರಹ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಂ ಹರಿಃ ।

ಅಭ ೀದ್ಮಜ್ಞ ೀಷ್ಾಭಿದ್ಶಯರ್ಯನ್ ಪರಂ ಪುರಾತನ ೂೀsಹಂ ಹರಿರ ೀಷ್ ಇತ್ಪಿ ॥೪.೪೩॥

ಭೃಗು ಕುಲದಲ್ಲಲ ಬಂದ ಪ್ರಶುರಾಮನು ದಶರರ್ನಿಗ ಆ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿ, ರ್ತನನದ ೀ ದ ೀಹವಾಗಿರುವ

ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ . ದಡಡರಗೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಮಮಲ್ಲಲರುವ ಅಭ ೀದವನುನ
ತ್ ೂೀರಸಲು ಹಾಗೂ ತ್ಾನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಆಗಿದ ಾೀನ್ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುವ ಸಲುವಾಗಿರ್ಯೂ
ಪ್ರಶುರಾಮ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಶೃರ್ಣುಷ್ಾ ರಾಮ ತಾಮಿಹ ೂೀದಿತಂ ಮಯಾ ಧನ್ುದ್ಧವಯರ್ಯಂ ಪೂವಯಮರ್ೂನ್ಮಹಾದ್ುೂತಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 185

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಉಮಾಪತಿಸ ತವೀಕಮಧ್ಾರರ್ಯತ್ ತತ ೂೀ ರಮಾಪತಿಶಾಾಪರಮುತತಮೊೀತತಮಮ್ ॥೪.೪೪॥

ಪ್ರಶುರಾಮ ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಎಲ್ ೈ ರಾಮನ್ ೀ! ನ್ಾನು ಹ ೀಳುವುದನುನ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂೀ.
ಹಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅದುಭರ್ತವಾದ ಎರಡು ಧನುಸುುಗಳಿದಾವು (ಪ್ನ್ಾಕ ಮರ್ತುು ಶಾಙ್ಗಥ). ಅದರಲ್ಲಲ ಒಂದನುನ
ಸದಾಶ್ವ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡರ ಇನ್ ೂನಂದನುನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಹಿಡಿದನು.

ತದ್ಾ ತು ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ನಿದ್ಶಯನಾತಿ್ಯಭಿಃ ಸ್ಮತಿ್ಯತೌ ತೌ ಹರಿಶಙ್ಾರೌ ಸ್ುರ ೈಃ ।

ರರ್ಣಸ್ತೌ ವಾಂ ಪರಸ್ಮಿೀಕ್ಷ್ತುಂ ವರ್ಯಂ ಸ್ಮತ್ಯಯಾಮೊೀsತರ ನಿದ್ಶಯನಾತಿ್ಯನ್ಃ ॥೪.೪೫॥

ಆಗ ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷ್ಾುಂರ್ತವನುನ ಬರ್ಯಸದವರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸದಾಶ್ವ ಮರ್ತುು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ

ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ : “ಯಾರು ಶ ರೀಷ್ಠರು ಎನುನವ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ದೃಷ್ಾುಂರ್ತ ಬ ೀಕು ಎಂದು
ಬರ್ಯಸುವ ನ್ಾವು, ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಇರುವ ನಿಮಮನುನ ನ್ ೂೀಡಬರ್ಯಸುತ್ ುೀವ ” ಎಂದು.

ತತ ೂೀ ಹಿ ರ್ಯುದ್ಾಧರ್ಯ ರಮೀಶಶಙ್ಾರೌ ವ್ವಸ್ತೌ ತ ೀ ಧನ್ುಷೀ ಪರಗೃಹ್ ।

ರ್ಯತ ೂೀsನ್ತರಸ ್ೈಷ್ ನಿಯಾಮಕ ೂೀ ಹರಿಸ್ತತ ೂೀ ಹರ ೂೀsಗ ರೀsಸ್್ ಶ್ಲ್ ೂೀಪಮೊೀsರ್ವತ್ ॥೪.೪೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಮರ್ತುು ಸದಾಶ್ವರು ಬಿಲುಲಗಳನುನ ಹಿಡಿದು ರ್ಯುದಾಕ ೆ ನಿಲುಲತ್ಾುರ . ಶ್ವನ

ಹೃರ್ತೆಮಲದಲ್ಲಲ ಪ ರೀರಕನ್ಾಗಿರುವವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮುಂದ
ಸದಾಶ್ವನು ಕಲ್ಲಲನಂತ್ಾದನು.

ಶಶಾಕ ನ ೈವಾರ್ ರ್ಯದ್ಾsಭಿವಿೀಕ್ಷ್ತುಂ ಪರಸ್ಪನಿಾತುಂ ವಾ ಕುತ ಏವ ಯೀದ್ುಧಮ್ ।

ಶ್ವಸ್ತದ್ಾ ದ್ ೀವಗಣಾಃ ಸ್ಮಸಾತಃ ಶಶಂಸ್ುರುಚ ೈಜಞಯಗತ ೂೀ ಹರ ೀಬಯಲಮ್ ॥೪.೪೭॥

ಕಲ್ಲಲನಂತ್ಾದ ಶ್ವನು ಅಲುಗಾಡುವುದಕಾೆಗಲ್ಲೀ, ದಿಟ್ಟುಸ ನ್ ೂೀಡುವುದಕಾೆಗಲ್ಲೀ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಲುಗಾಡಲು ಸಾಧ್ವಾಗದ ಮೀಲ್ ರ್ಯುದಾಮಾಡುವುದು ಹ ೀಗ ಸಾಧ್? ಹಿೀಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ
ಜಗತುಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಲವ ೀ ಶ ರೀಷ್ಠವ ಂದು ಹ ೀಳಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 186

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಬಾಲಕಾಂಡದಲೂಲ(೭೫. ೧೭, ೧೯) ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

ತದ್ಾ ತು ಜೃಂಭಿತಂ ಶ ೈವಂ ಧನ್ುಭಿೀಯಮಪರಾಕರಮಮ್ ॥ ಹುಂಕಾರ ೀರ್ಣ ಮಹಾದ್ ೀವಃ ಸ್ತಂಭಿತ ೂೀsರ್
ತಿರಲ್ ೂೀಚನ್ಃ । (ಅಂದರ : ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಹುಂಕಾರದಿಂದಲ್ ೀ ಶ್ವನ ಧನುಸುು ಶ್ರ್ಥಲಗ ೂಂಡಿರ್ತು ಮರ್ತುು
ಅದರಂದ ಶ್ವನು ಸುಂಭಿೀಭೂರ್ತನ್ಾದನು). ಜೃಂಭಿತಂತದ್ಧನ್ುದ್ೃಷಾುವ ಶ ೈವಂ ವಿಷ್ು್ಪರಾಕರಮೈಃ ॥
ಅಧಿಕಂ ಮೀನಿರ ೀ ವಿಷ್ು್ಂ ದ್ ೀವಾಃ ಸ್ಷಯಗಣಾಸ್ತದ್ಾ । (ಅಂದರ : ದ ೀವತ್ ಗಳು ಋಷಗಳು ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ
ವಷ್ು್ವ ೀ ಶ ರೀಷ್ಠ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿದರು)]

ರ್ಯದಿೀರಣ ೀನ ೈವ ವಿನ ೈಷ್ ಶಙ್ಾರಃ ಶಶಾಕ ನ್ ಪರಶಾಸತುಂ ಚ ಕ ೀವಲಮ್ ।

ಕ್ತಮತರ ವಕತವ್ಮತ ೂೀ ಹರ ೀಬಯಲಂ ಹರಾತ್ ಪರಂ ಸ್ವಯತ ಏವ ಚ ೀತಿ ॥೪.೪೮॥

ಯಾರ ಪ ರೀರಣ ಯಿಲಲದ ೀ ಸದಾಶ್ವನ್ ೀ ಉಸರಾಡಲು ಸಮರ್ಥನ್ಾಗುವುದಿಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಭಗವಂರ್ತನ

ಬಲವನುನ ಇನ್ ನೀನ್ ಂದು ವಣಿಥಸುವುದು. ಭಗವಂರ್ತ ಕ ೀವಲ ರುದರನಿಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮನಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಆರ್ತ
ಸವೀಥರ್ತುಮ.

ತತಃ ಪರರ್ಣಮಾ್sಶು ಜನಾದ್ಯನ್ಂ ಹರಃ ಪರಸ್ನ್ನದ್ೃಷಾುಯ ಹರಿಣಾsಭಿವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ।

ಜಗಾಮ ಕ ೈಲ್ಾಸ್ಮಮುಷ್್ ತದ್ ಧನ್ುಸ್ತವಯಾ ಪರರ್ಗನಂ ಕ್ತಲ ಲ್ ೂೀಕಸ್ನಿನಧ್ೌ ॥೪.೪೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸದಾಶ್ವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಪ್ರಸನನವಾದ ದೃಷುಯಿಂದ ಶ್ರೀಹರಯಿಂದ

ನ್ ೂೀಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಕ ೈಲ್ಾಸಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಅವನ ಆ ಧನುಸುು ಇಂದು ನಿನಿನಂದ, ಲ್ ೂೀಕದ ಜನರ
ಮುಂದ ಮುರರ್ಯಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಧನ್ುರ್ಯ್ಯದ್ನ್್ದ್ಧರಿಹಸ್ತಯೀಗ್ಂ ತತ್ ಕಾಮುಮಯಕಾತ್ ಕ ೂೀಟ್ಟಗುರ್ಣಂ ಪುನ್ಶಾ ।

ವರಂ ಹಿ ಹಸ ತೀ ತದಿದ್ಂ ಗೃಹಿೀತಂ ಮಯಾ ಗೃಹಾಣ ೈತದ್ತ ೂೀ ಹಿ ವ ೈಷ್್ವಮ್ ॥೪.೫೦॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಹಸುಕ ೆ ಮಾರ್ತರ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಇನ್ ೂನಂದು ಬಿಲ್ಲಲದ . ಆ ಬಿಲುಲ ಶ್ವಧನುಸುಗಿಂರ್ತ

ಕ ೂೀಟ್ಟಪ್ಟುು ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದುದು. ಆ ಧನುಸುನುನ ನ್ಾನು ಹಿಡಿದಿದ ಾೀನ್ . ಅಂರ್ತಹ ಈ ಬಿಲಲನುನ ನಿೀನು ಹಿಡಿ
ಎಂದು ಪ್ರಶುರಾಮನು ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 187

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರ್ಯದಿೀದ್ಮಾಗೃಹ್ ವಿಕಷ್ಯಸ ತಾಂ ತದ್ಾ ಹರಿನಾನಯತರ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯಮಸತ ।

ಇತಿ ಬುರವಾರ್ಣಃ ಪರದ್ದ್ೌ ಧನ್ುವಯರಂ ಪರದ್ಶಯರ್ಯನ್ ವಿಷ್ು್ಬಲಂ ಹರಾದ್ ವರಮ್ ॥೪.೫೧॥

“ಒಂದು ವ ೀಳ ನಿೀನು ಈ ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುನುನ ಹಿಡಿದು ಸ ಳ ದಲ್ಲಲ ನಿೀನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಎನುನವುದು

ನಿಧ್ಾಥರ. ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಯಾರಗೂ ಸಂದ ೀಹವರದು”. ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳುವವನ್ಾಗಿ,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಬಲವು ಸದಾಶ್ವನಿಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿದ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು ಪ್ರಶುರಾಮನು
ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಬಿಲಲನುನ ನಿೀಡಿದನು.

ಪರಗೃಹ್ ತಚಾಾಪವರಂ ಸ್ ರಾಘವಶಾಕಾರ ಸ್ಜ್ಂ ನಿಮಿಷ ೀರ್ಣ ಲ್ಲೀಲಯಾ ।

ಚಕಷ್ಯ ಸ್ನಾಧರ್ಯ ಶರಂ ಚ ಪಶ್ತಃ ಸ್ಮಸ್ತಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಚ ಸ್ಂಶರ್ಯಂ ನ್ುದ್ನ್ ॥೪.೫೨॥

ಪ್ರಶುರಾಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮನು, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ ಆ ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುನುನ

ಹಿಡಿದು ಹ ದ ಏರಸದನು. ನ್ ೂೀಡುವ ಎಲಲರ ಸಂಶರ್ಯವನುನ ಪ್ರಹರಸರ್ತಕೆವನ್ಾಗಿ ಬಿಲಲನುನ ಹೂಡಿ
ಸ ಳ ದನು.

ಪರ ದ್ಶ್ಯತ ೀ ವಿಷ್ು್ಬಲ್ ೀ ಸ್ಮಸ್ತತ ೂೀ ಹರಾಚಾ ನಿಃಸ್ಙ್್ಯತಯಾ ಮಹಾಧಿಕ ೀ ।

ಜಗಾದ್ ಮೀಘೌಘಗಭಿೀರಯಾ ಗಿರಾ ಸ್ ರಾಘವಂ ಭಾಗೆಯವ ಆದಿಪೂರುಷ್ಃ ॥೪.೫೩॥

ವಷ್ು್ ಬಲವು ರುದರ ಹಾಗೂ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಎಣ ಯಿಲಲದುಾ ಎನುನವುದು ತ್ ೂೀರಸಲಾಡಲು, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ

ಸಾರೂಪ್ನ್ಾದ ಪ್ರಶುರಾಮನು ಮೀಘದಂತ್ ಗಂಭಿೀರವಾದ ಧವನಿಯಿಂದ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದನು:

ಅಲಂ ಬಲಂ ತ ೀ ಜಗತ ೂೀsಖಿಲ್ಾದ್ ವರಂ ಪರ ೂೀsಸ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಏವ ನಾನ್್ಥಾ ।

ವಿಸ್ಜಞಯರ್ಯಸ ಾೀಹ ಶರಂ ತಪ್ೀಮಯೀ ಮಹಾಸ್ುರ ೀ ಲ್ ೂೀಕಮಯೀ ವರಾದ್ ವಿಭ ೂೀಃ ॥೪.೫೪॥

“ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ನಿೀನು ಇಡಿೀ ಪ್ರಪ್ಂಚವನುನ ಮಿೀರಸುವಷ್ುು ಬಲವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಸವಥಶ ರೀಷ್ಠ.

ನಿೀನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ಅಲಲ. ಈ ಬಾರ್ಣವನುನ ರ್ತಪ್ಸುನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ, ಈ
ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನಲ್ಾಲ ವಾ್ಪ್ಸರುವ ಅರ್ತುಲನ್ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸನಲ್ಲಲ ಬಿಡು” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಪ್ರಶುರಾಮ!

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 188

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತರ್ಯ ಮಾರ್ತುಗಳಿವ : ಇಮಾಂ ವಾ ತಾದ್ೆತಿಂ ರಾಮ

ತಪ್ೀಬಲ ಸ್ಮಾಜಯತಾಮ್ । ಲ್ ೂೀಕಾನ್ಪರತಿಮಾನ್ ವಾ ತ ೀ ಹನಿಷಾ್ಮಿ ರ್ಯದಿೀಚಾಸ (೭೬. ೭):
ರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಪ್ರಶುರಾಮ, ನ್ಾನು ಹೂಡಿದ ಬಾರ್ಣ ಯಾವರ್ತೂು ವ್ರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಈ
ಬಾರ್ಣವನುನ ಎರ್ತು ಬಿಡಲ್ಲ? ನಿನನ ರ್ತಪೀಬಲವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಲ್ ೀ? ಅರ್ವಾ ನಿೀನು ಗಳಿಸದ ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ
ನ್ಾಶ ಮಾಡಲ್ ೀ?” ಎಂದು. ಆಗ ಪ್ರಶುರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಲ್ ೂೀಕಾಸ್ತವಪರತಿಮಾ ರಾಮ
ನಿಜಯತಾಸ್ತಪಸಾ ಮಯಾ । ಜಹಿ ತಾನ್ ಶರಮುಖ ್ೀನ್ ಮಾ ರ್ೂತ್ ಕಾಲಸ್್ ಪರ್ಯಯರ್ಯಃ ॥(೭೬.೧೬) :
ಈ ಅಪ್ರತಮವಾದ ಲ್ ೂೀಕ ನನಿನಂದ ಗಳಿಸಲಾಟ್ಟುದ . ಆ ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಬ ೀಗ ಕ ೂಲುಲ! ಸ್ ಹತಾನ್ ದ್ೃಶ್
ರಾಮೀರ್ಣ ಸಾಾನ್ ಲ್ ೂೀಕಾಂಸ್ತಪಸಾssಜಯತಾನ್ । ಜಾಮದ್ಗ ೂನಯೀ ಜಗಾಮಾsಶು ಮಹ ೀಂದ್ರಂ
ಪವಯತ ೂೀತತಮಮ್(೭೬.೨೨): ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಗಳಿಸದ ಲ್ ೂೀಕದ ನ್ಾಶವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಪ್ರಶುರಾಮನು
ಮಹ ೀಂದರಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಇವಷ್ುು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಮಾರ್ತುಗಳು. ಇಲ್ಲಲ
‘ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಕ ೂಲುಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಅಸಾಷ್ುವಾದ ಮಾತನ
ಸುುಟವಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಮುಂದ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿದಾಾರ :]

ಪುರಾsತುಲ್ ೂೀ ನಾಮ ಮಹಾಸ್ುರ ೂೀsರ್ವದ್ ವರಾತ್ ಸ್ ತು ಬರಹಮರ್ಣ ಆಪ ಲ್ ೂೀಕತಾಮ್ ।

ಪುನ್ಶಾ ತಂ ಪಾರಹ ಜಗದ್ುೆರುರ್ಯ್ಯದ್ಾ ಹರಿಜಞಯತಃ ಸಾ್ದಿಧ ತದ್ ೈವ ವಧ್ಸ ೀ ॥೪.೫೫॥

ಹಿಂದ ಅರ್ತುಲನ್ ಂಬ ಮಹಾಸುರನಿದಾ. ಆರ್ತ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿ ಬರಹಮನಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ‘ಎಂದು
ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸ ೂೀಲುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅಂದ ೀ ಆರ್ತನಿಗ ಸಾವು, ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಸಾವಲಲ’ ಎನುನವ
ವರ ಅದಾಗಿರ್ತುು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಆರ್ತ ವರಬಲದಿಂದ ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನಲ್ಾಲ ವಾ್ಪ್ಸ ನಿಂತದಾ.

ಅತ ೂೀ ವಧ್ಾತ್ಯಂ ಜಗದ್ನ್ತಕಸ್್ ಸ್ವಾಯಜತ ೂೀsಹಂ ಜತವದ್ ವ್ವಸ್ತಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಲ್ ೂೀಕಮಯೀ ಸ್ ರಾಘವೀ ಮುಮೊೀಚ ಬಾರ್ಣಂ ಜಗದ್ನ್ತಕ ೀsಸ್ುರ ೀ ॥೪.೫೬॥

“ಈರೀತ ಜಗರ್ತುನ್ ನೀ ನ್ಾಶದ ಡ ಗ ದೂಡುತುರುವ ಅರ್ತುಲನ ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ, ಯಾರಂದಲೂ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಡದ

ನ್ಾನು ಸ ೂೀರ್ತವನಂತ್ ನಿಂತದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ, ಶ್ರೀರಾಮನು,
ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನಲ್ಾಲ ರ್ತುಂಬಿರುವ, ಮಿಥಾ್ಜ್ಞಾನವನುನ ಜನರಲ್ಲಲ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಜಗತುಗ
ನ್ಾಶಕ ಎನಿಸರುವ, ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ ಲೀ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿರುವ ಅರ್ತುಲನರ್ತು ಬಾರ್ಣ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 189

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ರ್ತನನ ಪ್ರಮಭಕುನ್ಾದ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮ ಕ ೂಟ್ಟುರುವ ವರ ಎಂದೂ ಸುಳಾಳಗದಂತ್ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಳಳಲು

ಭಗವಂರ್ತ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಿರೀಡ ಗಳನ್ಾನಡುತ್ಾುನ್ . ಇಲ್ಲಲ ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ನಮಗ ಬರುವ ಪ್ರಶ ನ ಎಂದರ : ಈ
ಅರ್ತುಲ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ಸ ೀರಕ ೂಂಡ ಎನುನವುದು. ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ
ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ :]

ಪುರಾ ವರ ೂೀsನ ೀನ್ ಶ್ವೀಪಲಮಿೂತ ೂೀ ಮುಮುಕ್ಷಯಾ ವಿಷ್ು್ತನ್ುಪರವ ೀಶನ್ಮ್ ।

ಸ್ ತ ೀನ್ ರಾಮೊೀದ್ರಗ ೂೀ ಬಹಿಗೆಯತಸ್ತದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾsಶು ಬರ್ೂವ ರ್ಸ್ಮಸಾತ್ ॥೪.೫೭॥

ಹಿಂದ , ಅರ್ತುಲನು ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೂಂದಬ ೀಕು ಎಂಬ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಶ್ವನನುನ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ
ಒಲ್ಲಸಕ ೂಂಡು, “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ದ ೀಹ ಪ್ರವ ೀಶ ರ್ತನಗಾಗಬ ೀಕು” ಎನುನವ ವರವನುನ ಕ ೀಳಿ ಪ್ಡ ದಿದಾ.
(ಜೀವಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯುಳಳವರಗ ಮಾರ್ತರ ಮೊೀಕ್ಷ ಸದಿಾ ಎನುನವುದು ಅವನಿಗ ಲ್ಲಲ ತಳಿದಿೀರ್ತು?) ಆ ರ್ತಪ್
ಬಲದಿಂದ ಪ್ರಶುರಾಮನ ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಆರ್ತ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾ. ಈರೀತ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾ ಅರ್ತುಲ
ಪ್ರಶುರಾಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ (ಕೂರರವಾದ ಬಾರ್ಣ ನನನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯರ್ತು ಬರುತುದ , ನಿೀನು ಹ ೂರಹ ೂೀಗು
ಎನುನವ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ) ಹ ೂರಗಡ ಬಂದವನ್ಾಗಿ, ರಾಮನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಭಸಮವಾಗುತ್ಾುನ್ . [ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ
ಇದು ಶ್ರೀರಾಮ ಪ್ರಶುರಾಮನ ಮೀಲ್ ಬಾರ್ಣಪ್ರಯೀಗಿಸದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಆದರ ಹಿನ್ ನಲ್ ತಳಿದಾಗ
ಎಲಲವೂ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ]

ಇತಿೀವ ರಾಮಾರ್ಯ ಸ್ ರಾಘವಃ ಶರಂ ವಿಕಷ್ಯಮಾಣ ೂೀ ವಿನಿಹತ್ ಚಾಸ್ುರಮ್ ।

ತಪಸ್ತದಿೀರ್ಯಂ ಪರವದ್ನ್ ಮುಮೊೀದ್ ತದಿೀರ್ಯಮೀವ ಹ್ರ್ವತ್ ಸ್ಮಸ್ತಮ್ ॥೪.೫೮॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಗ ಂಬಂತ್ ರಾಮಚಂದರನು ಬಾರ್ಣವನುನ ಎಳ ದು ಅಸುರನನುನ ಕ ೂಂದ.

‘ಅವನ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು, ರ್ತಪೀಮರ್ಯನ್ಾದ ಅಸುರನನುನ ರಾಮಚಂದರ
ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ.

ನಿರನ್ತರಾನ್ನ್ತವಿಬ ೂೀಧಸಾರಃ ಸ್ ಜಾನ್ಮಾನ ೂೀsಖಿಲಮಾದಿಪೂರುಷ್ಃ ।

ವದ್ನ್ ಶೃಣ ೂೀತಿೀವ ವಿನ ೂೀದ್ತ ೂೀ ಹರಿಃ ಸ್ ಏಕ ಏವ ದಿಾತನ್ುಮುಮಯಮೊೀದ್ ॥೪.೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 190

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸಾಂದರವಾಗಿರುವ, ಎಣ ಯಿರದ ಜ್ಞಾನದ ಸಾರವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವವನ್ಾಗಿ, ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ

ಬಲಲವನ್ಾದರೂ, ಆದಿ ಪ್ೂರುಷ್ನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಒಬಬನ್ ೀ ಎರಡು ದ ೀಹವುಳಳವನ್ಾಗಿ , ಒಂದು
ದ ೀಹದಿಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಇನ್ ೂನಂದು ದ ೀಹದಿಂದ ಕ ೀಳುತುದಾಾನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ಅಭಿನಯಿಸ,
ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಗ ೂಳಿಸುತುದಾ ಮರ್ತುು ತ್ಾನೂ ಸಂರ್ತಸದಲ್ಲಲದ.ಾ

ಸ್ ಚ ೀಷುತಂ ಚ ೈವ ನಿಜಾಶರರ್ಯಸ್್ ಜನ್ಸ್್ ಸ್ತತತತವವಿಬ ೂೀಧಕಾರರ್ಣಮ್ ।

ವಿಮೊೀಹಕಂ ಚಾನ್್ತಮಸ್್ ಕುವಯನ್ ಚಿಕ್ತರೀಡ ಏಕ ೂೀsಪಿ ನ್ರಾನ್ತರ ೀ ರ್ಯಥಾ ॥೪.೬೦॥

ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನನ ಭಕುರಗ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ತಳಿಸರ್ತಕೆ ಹಾಗೂ ದುಜಥನರಗ ಮೊೀಹಕವಾದ ಕಿರಯಗಳನುನ

ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಒಬಬನ್ಾದರೂ ಇನ್ ೂನಬಬನಲ್ಲಲ ಯಾವ ರೀತ ವ್ವಹಾರ ಮಾಡಬಹುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಮಾಡಿ,
ರ್ತನನ ಕಿರೀಡಾಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರದ.

ತತಃ ಸ್ ಕಾರುರ್ಣ್ನಿಧಿನಿನಯಜ ೀ ಜನ ೀ ನಿತಾನ್ತಮೈಕ್ಂ ಸ್ಾಗತಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ।

ದಿಾಧ್ ೀವ ರ್ೂತಾಾ ರ್ೃಗುವರ್ಯ್ಯ ಆತಮನಾ ರಘೂತತಮೀನ ೈಕ್ಮಗಾತ್ ಸ್ಮಕ್ಷಮ್ ॥೪.೬೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ರ್ತನನ ಭಕುರಲ್ಲಲ ಕಾರುರ್ಣ್ನಿಧಯಾಗಿ, ರ್ತನನಲ್ಲಲರುವ ಐಕ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಎರಡ ೀ

ಎಂಬಂತ್ಾಗಿ, ಎಲಲರೂ ನ್ ೂೀಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ ಒಂದಾಗಿಬಿಟು. [ಶ್ರೀರಾಮ ಮರ್ತುು ಪ್ರಶುರಾಮ ಎನುನವ
ಭಗವಂರ್ತನ ಎರಡು ರೂಪ್ಗಳು ಒಂದಾಗಿ ಕಾಣಿಸರ್ತು]

ಸ್ಮೀತ್ ಚ ೈಕ್ಂ ಜಗತ ೂೀsಭಿಪಶ್ತಃ ಪರರ್ಣುದ್್ಶಙ್ಕ್ಾಮಖಿಲ್ಾಂ ಜನ್ಸ್್ ।

ಪರದ್ಾರ್ಯ ರಾಮಾರ್ಯ ಧನ್ುವಯರಂ ತದ್ಾ ಜಗಾಮ ರಾಮಾನ್ುಮತ ೂೀ ರಮಾಪತಿಃ ॥೪.೬೨॥

ಜಗತ್ ಲ್
ು ಾಲ ನ್ ೂೀಡುತುರುವಂತ್ ಐಕ್ವಾಗಿ, ಜನರ ಎಲ್ಾಲ ಸಂದ ೀಹವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಿ, ಮತ್ ು
ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾದಂತ್ ತ್ ೂೀರ, ಆ ಧನುಸುನುನ ರಾಮನಿಗ ಕ ೂಟುು, ಅವನಿಂದ ಅನುಮತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು,
ಪ್ರಶುರಾಮ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ .
[ಈ ಪ್ರಮೀರ್ಯವನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿಗಳೂ ಕೂಡಾ ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ಅದು ನಮಗ
ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಗತ ೀ ರಾಮೀ ಪರಶಾಂತಾತಾಮ ರಾಮೊೀ ದ್ಾಶರರ್ಥಧಯನ್ುಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 191

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ವರುಣಾರ್ಯ ಅಪರಮೀಯಾರ್ಯ ದ್ದ್ೌ ಹಸ ತೀ ಸ್ಸಾರ್ಯಕಮ್ (೭೭.೧). ಪ್ರಶುರಾಮ ಹ ೂರಟು ಹ ೂೀದ

ನಂರ್ತರ ಶ್ರೀರಾಮ ಧನುಸುನುನ ವರುರ್ಣನಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . ವರುರ್ಣ ಧನುಸುನುನ ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಕ ೆ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ . ಅದನುನ ಇಂದರ ಅಗಸಯರಗ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ , ಅಗಸಯರು ಮುಂದ
ವನವಾಸಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅರರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ ಭ ೀಟ್ಟಯಾದ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಮರಳಿ ಧನುಸುನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .]

ತತ ೂೀ ನ್ೃಪ್ೀsತ್ತ್ಯಮುದ್ಾsಭಿಪೂರಿತಃ ಸ್ುತ ೈಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ಸ್ಾಪುರಿೀಮವಾಪ ಹ ।

ರ ೀಮೀsರ್ ರಾಮೊೀsಪಿ ರಮಾಸ್ಾರೂಪರ್ಯ ತಯೈವ ರಾಜಾತಮಜಯಾ ಹಿ ಸೀತಯಾ ॥೪.೬೩॥

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಶ್ರೀರಮರ್ಣಃ ಶ್ರಯಾ ತಯಾ ರತ ೂೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಹಿ ಪಯೀಬಧಮಧ್ ್ೀ ।

ತಥಾ ತಾಯೀಧ್ಾ್ಪುರಿಗ ೂೀ ರಘೂತತಮೊೀsಪು್ವಾಸ್ ಕಾಲಂ ಸ್ುಚಿರಂ ರತಸ್ತಯಾ ॥೪.೬೪॥

ಆಮೀಲ್ ದಶರರ್ನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ಮಕೆಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ರ್ತನನ
ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಸ ೀರದನು. ರಾಮನೂ ಕೂಡಾ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಸಾರೂಪ್ವಾಗಿರುವ ಜನಕರಾಜನ ಮಗಳಾಗಿರುವ
ಸೀತ್ ಯಂದಿಗ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಯಾವ ರೀತ ಕಿರೀಡಿಸದನ್ ೂೀ ಆ ರೀತ ಕಿರೀಡಿಸದ.
ಅಯೀಧ್ಾ್ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಇದಾ ರಾಮಚಂದರನು ಬಹಳ ದಿೀಘಥಕಾಲ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ವಾಸ ಮಾಡಿದ.

[ದಿೀಘಥಕಾಲ ಎಂದರ : ೧೨ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ವಾಸ ಮಾಡಿದ ಎಂದು ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ

ಉರ್ತುರಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೧೮೩) ಹ ೀಳಿದಾಾರ (ತತರ ದ್ಾಾದ್ಶವಷಾಯಣಿ ಸೀತಯಾ ಸ್ಹ ರಾಘವಃ ।
ರಮಯಾಮಾಸ್ ಧಮಾಮಯತಾಮ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಇವ ಶ್ರಯಾ). ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದ ಪಾತ್ಾಳ
ಖಂಡದಲ್ಲಲ(೩೬.೧೭) ತತ ೂೀ ದ್ಾಾದ್ಶವಷಾಯಣಿ ರ ೀಮೀ ರಾಮಸ್ತಯಾ ಸ್ಹ ಎಂದಿದಾಾರ ]

ಇಮಾನಿ ಕಮಾಮಯಣಿ ರಘೂತತಮಸ್್ ಹರ ೀವಿಯಚಿತಾರರ್ಣ್ಪಿ ನಾದ್ುೂತಾನಿ ।

ದ್ುರನ್ತಶಕ ತೀರರ್ ಚಾಸ್್ ವ ೈರ್ವಂ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಕತತಯವ್ತಯಾsನ್ುವರ್ಣ್ಯಯತ ೀ ॥೪.೬೫॥

ರಾಮಚಂದರನ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಮಥಗಳು ನಮಗ ವಚಿರ್ತರ. ಆದರ ದ ೀವರಗ ಇದು ಅದುಭರ್ತವಲಲ. ಆದರೂ
ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿು ಇರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವ ೈಭವದ ವರ್ಣಥನ್ ನಮಮ ಕರ್ತಥವ್ ಎನುನವ ವಧರ್ಯಂತ್
ಭಗವಂರ್ತನ ಗುರ್ಣಕಮಥಸಾಮರ್್ಥದ ವವರವು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 192

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ರಾಮಾವತಾರ ೀ ಅಯೀಧ್ಾ್ಪರವ ೀಶ ್ೀ ನಾಮ ಚತುತ ೂ್ೀಯsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

[ಉಪ್ಸಂಹಾರ ವಾಕ್ದಲ್ಲಲ ‘ರಾಮಾವತ್ಾರ’ ಎಂದಿದ . ಆದರ ಅವತ್ಾರದ ವವರಣ ಮೂರನ್ ೀ

ಅಧ್ರ್ಯದಲ್ ಲೀ ಬಂದಿರುವುದರಂದ ಇಲ್ಲಲ ‘ರಾಮಚರತ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಬ ೀಕಿರ್ತುಲಲವ ೀ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ .
ಆದರ ಹೃಷೀಕ ೀಶತೀರ್ಥರ ಮೂಲಪಾಠದಲ್ ಲೀ ‘ರಾಮಾವತ್ಾರ’ ಎಂದಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ರಾಮನ ಕಥಾವತ್ಾರದ ವವರಣ ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಎನುನವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಹೃಷೀಕ ೀಶತೀರ್ಥರು ಈ ರೀತ
ಹ ೀಳಿರಬಹುದು ಎಂದು ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯಬಹುದು]

*********

೫. ಹನ್ೂಮದ್ ದ್ಶಯನ್ಮ್

ಐದನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಅಯೀಧ್ಾ್ಕಾಂಡ ಮರ್ತುು ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದ ಕಥ ರ್ಯನುನ

ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ .

ಇತ್ಂ ವಿಶ ಾೀಶಾರ ೀsಸಮನ್ನಖಿಲ ಜಗದ್ವಸಾ್ಪ್ ಸೀತಾಸ್ಹಾಯೀ

ರ್ೂಮಿಷ ಾೀ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕಾಸ್ುತತುಷ್ುರನ್ುದಿನ್ಂ ವೃದ್ಧರ್ಕಾಾನಿತಾನ್ತಮ್ ।
ರಾಜಾ ರಾಜಾ್ಭಿಷ ೀಕ ೀ ಪರಕೃತಿಜನ್ವಚ ೂೀ ಮಾನ್ರ್ಯನಾನತಮನ ೂೀsರ್್ಯಂ
ದ್ಧ್ ರೀ ತನ್ಮನ್್ರಾಯಾಃ ಶುರತಿಪರ್ಮಗಮದ್ ರ್ೂಮಿಗಾಯಾ ಅಲಕ್ಾಮಯಃ ॥೦೫.೦೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಸೀತ್ ಯಿಂದ ೂಡಗೂಡಿದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಅಯೀಧ್ಾ್ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲರರ್ತಕೆ ಜನರನುನ

ರಂಜಸುತ್ಾು ಆವಾಸಮಾಡುತುರಲು, ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಜ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ
ಬ ಳ ರ್ಯುತುರುವ ಭಕಿುಯಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುರು. ಆಗ ರಾಜನ್ಾದ ದಶರರ್ನು ರ್ತನಗೂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 193

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಅಪ ೀಕ್ಷಣಿೀರ್ಯವಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕದ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ದ ೀಶದ ಜನರು ಮರ್ತುು ಪ್ರಕೃತರ್ಯ

(ಪ್ರಕೃತ= ರಾಜ್ದ ಅಂಗಗಳು: ಪ್ುರ ೂೀಹಿರ್ತ, ಅಮಾರ್ತ್ರು, ಶ ರೀಣಿಗಳು, ವರ್ತಥಕರು.. ಇವರ ಲಲರ)
ಮಾರ್ತನುನ ಗೌರವಸುವವನ್ಾಗಿ, ರಾಮನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ನಿಧ್ಾಥರವನುನ ಮಾಡಿದನು.
ಈ ವಷ್ರ್ಯ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಮಂರ್ರ ರ್ಯ ಕಿವಗ ಬಿರ್ತುು.
[ಮಂರ್ರ ಕಲ್ಲರ್ಯ ಪ್ತನ. ಆಕ ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯ ದಾಸಯಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಳು. ಆಕ ಏಕ ಈ ರೀತ
ದಾಸಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :]

ಪೂವಯಂ ಕ್ಷ್ೀರಾಬಧಜಾತಾ ಕರ್ಮಪಿ ತಪಸ ೈವಾಪುರಸ್ತವಂ ಪರಯಾತಾ

ತಾಂ ನ ೀತುಂ ತತತಮೊೀsನ್ಧಂ ಕಮಲಜನಿರುವಾಚಾsಶು ರಾಮಾಭಿಷ ೀಕಮ್ ।
ರ್ೂತಾಾ ದ್ಾಸೀ ವಿಲುಮಪ ಸ್ಾಗತಿಮಪಿ ತತಃ ಕಮಯಣಾ ಪಾರಪುಯಸ ೀ ತಾಂ
ಸ ೀತು್ಕಾತ ಮನ್್ರಾssಸೀತ್ ತದ್ನ್ು ಕೃತವತ ್ೀವ ಚ ೈತತ್ ಕುಕಮಯ ॥೫.೦೨॥

ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಅಪ್ುರ ಯಾಗಿದಾ ಮಂರ್ರ , ಮೊದಲು ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರದಲ್ಲಲದಾಳು. ಅವಳನುನ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ

ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯ್ಲು ಬರಹಮದ ೀವರು: “ನಿೀನು ದಾಸಯಾಗಿ ರಾಮನ ಅಭಿಷ್ ೀಕವನುನ ಹಾಳುಗ ಡಹು. ಅದರಂದ
ನಿೀನು ನಿನನ ಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತುೀಯಾ” ಎಂದು ಶಾಪ್ ನಿೀಡಿದಾರು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಪ್ತ್ಾಮಹನಿಂದ
ಹ ೀಳಲಾಟು ಅವಳು ಮಂರ್ರ ಯಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಳು. ಹುಟ್ಟುದಮೀಲ್ , ಈರೀತಯಾದ ಕ ಟು
ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿಯೀ ತೀರದಳು.

[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದ ರಾಮೊೀಪಾಖಾ್ನದಲ್ಲಲ(ವನಪ್ವಥ:

೨೭೭.೧೨-೩) ಕಾರ್ಣುತ್ ೀು ವ . ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಮಂರ್ರ ನಾಮ ಕಾಯಾಯರ್ಯಮಪುರಾಃ ಪ ರೀಷತಾ
ಸ್ುರ ೈಃ । ದ್ಾಸೀಕಾಚನ್ ಕ ೈಕ ೀಯ್ ದ್ತಾತ ಕ ೀಕರ್ಯರ್ೂರ್ೃತಾ’ . ತ ೀಷಾಂ ಸ್ಮಕ್ಷಂ ಗಾಂಧವಿೀಯಮ್
ದ್ುಂದ್ುಭಿೀಂ ನಾಮ ನಾಮತಃ । ಶಶಾಸ್ ವರದ್ ೂೀ ದ್ ೀವ ೀ ಗಚಛ ಕಾಯಾಯರ್ಯಸದ್ಧಯೀ ।. ಪಿತಾಮಹವಚಃ
ಶುರತಾತವ ಗಂಧವಿೀಯ ದ್ುಂದ್ುಭಿ ತತಃ । ಮಂರ್ರಾ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಕುಬಾಞ ಸ್ಮರ್ವತ್ ತದ್ಾ’
(ಅವಳ ಹ ಸರು ದುಂದುಭಿ. ಬರಹಮವರದಿಂದ ಆಕ ಗಂಧವ ಥಯಾದಳು ಮರ್ತುು ಮುಂದ ಈ ಮನುಷ್್
ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಮಂರ್ರ ಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು).

ತದ್ಾಾಕಾ್ತ್ ಕ ೈಕ ೀಯೀ ಸಾ ಪತಿಗವರಬಲ್ಾದ್ಾಜಹಾರ ೈವ ರಾಜ್ಂ

ರಾಮಸ್ತದ್ೌೆರವ ೀರ್ಣ ತಿರದ್ಶಮುನಿಕೃತ ೀsರರ್ಣ್ಮೀವಾsವಿವ ೀಶ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 194

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸೀತಾರ್ಯುಕ ೂತೀsನ್ುಜ ೀನ್ ಪರತಿದಿನ್ಸ್ುವಿವೃದ್ ೂಧೀರುರ್ಕಾಾಸ್ಮೀತಃ

ಸ್ಂಸಾ್ಪಾ್ಶ ೀಷ್ಜನ್ೂತನ್ ಸ್ಾವಿರಹಜಶುಚಾ ತ್ಕತಸ್ವ ೀಯಷ್ಣಾಥಾಯನ್ ॥೫.೦೩॥

ಮಂರ್ರ ರ್ಯ ಮಾತನಿಂದ ಪ ರೀರ ೀಪ್ರ್ತಳಾದ ಆ ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯು, ಬಹಳ ಹಿಂದ ಗಂಡ ರ್ತನಗ ಕ ೂಟು ವರ
ಬಲದಿಂದ ರಾಜ್ವನುನ ಸ ಳ ದಳು. ಶ್ರೀರಾಮನು ಅವಳ ಮೀಲ್ಲನ ಗೌರವದಿಂದ, ರಾಜನ ಮೀಲ್ಲನ
ಗೌರವದಿಂದ, ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಮುನಿಗಳ ಸಲುವಾಗಿ, ಪ್ರತದಿನವೂ ಕೂಡಾ ಬ ಳ ರ್ಯುತುರುವ
ಭಕಿುರ್ಯುಳಳ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ವರಹದ ದುಃಖದಿಂದ ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ಬರ್ಯಕ ಗಳನುನ ಬಿಟುು
ರ್ತನ್ ೂನಡನ್ ಬಂದ ಎಲ್ಾಲ ರ್ತರಹದ ಪಾರಣಿಗಳಿಗ “ನನನ ಹಿಂದ ಬರಬ ೀಡಿ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಅರರ್ಣ್ವನುನ
ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದನು.

[ಪ್ತ ನಿೀಡಿದ ವರವನುನ ಯಾವ ರೀತ ಮಂರ್ರ ಕ ೈಕ ೀಯಿಗ ನ್ ನಪ್ಸದಳು ಎನುನವುದನುನ

ಅಗಿನಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೬.೧೪-೫) ವವರಸದಾಾರ :. ಅಲ್ಲಲ ಮಂರ್ರ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ದ್ ೀವಾಸ್ುರ ೀ ಪುರಾ
ರ್ಯುದ್ ಧೀ ಶಂರ್ರ ೀರ್ಣ ಹತಾಃ ಸ್ುರಾಃ । ರಾತೌರ ರ್ತಾಯ ಗತಸ್ತತರ ರಕ್ಷ್ತ ೂೀ ವಿದ್ ್ಯಾ ತಾರ್ಯ ।
(ದ ೀವಾಸುರ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಇಂದರನಿಗ ಸಹಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿ ದಶರರ್ ಹ ೂೀಗಿದಾಾಗ, ಒಂದು ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರು
ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವರನುನ ನಿೀನು ರಕ್ಷ್ಮಸದ ). ವರದ್ಾರ್ಯಂ ತದ್ಾ ಪಾರದ್ಾದ್ ಯಾಚ ದ್ಾನಿೀಂ ನ್ೃಪಂ ಚ
ತತ್ । (ಆಗ ನ್ಾ್ಸವಾಗಿಟು ಆ ಎರಡು ವರವನುನ ಈಗ ಕ ೀಳು). ರಾಮಸ್್ ಚ ವನ ೀ ವಾಸ್ಂ
ನ್ವವಷಾಯಣಿ ಪಂಚ ಚ ಯೌವರಾಜ್ಂ ಚ ರ್ರತ ೀ ತದಿದ್ಾನಿೀಂ ಪರದ್ಾಸ್್ತಿೀ. (ಶ್ರೀರಾಮ ಹದಿನ್ಾಕು
ವಷ್ಥ ವನವಾಸಕ ೆ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಮರ್ತುು ಭರರ್ತ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವ ವರ) ಈ ರೀತ
ಮಂರ್ರ ಯಿಂದ ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಪ ರೀರ ೀಪ್ರ್ತಳಾಗಿ ವರವನುನ ಕ ೀಳಿ ರಾಜ್ವನುನ ಸ ಳ ದಳು].

ವೃಕ್ಾನ್ ಪಶಾಾದಿಕ್ತೀಟಾನ್ ಪಿತರಮರ್ ಸ್ಖಿೀನ್ ಮಾತೃಪೂವಾಯನ್ ವಿಸ್ೃಜ್

ಪ್ರೀತಾ್ಂ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ಸ್ಾಪಾದ್ಾದ್ಧರ ಇವ ಗುಹ ೀನಾಚಿಯತಃ ಸ ೂೀsರ್ ತಿೀತಾಾಯ।
ದ್ ೀವಾಚ್ಯಸಾ್ಪಿ ಪುತಾರದ್ೃಷಗರ್ಣಸ್ಹಿತಾತ್ ಪಾರಪ್ಪೂಜಾಂ ಪರಯಾತಃ
ಶ ೈಲ್ ೀಶಂ ಚಿತರಕೂಟಂ ಕತಿಪರ್ಯದಿನಾನ್್ತರ ಮೊೀದ್ನ್ುನವಾಸ್ ॥೫.೦೪॥

ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ‘ಅಶ ೀಷ್ಜಂರ್ತು’ ಎನುನವ ಪ್ದವನುನ ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಬಿಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಪ್ಶು
ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾರಣಿಗಳು, ಕಿೀಟಗಳು, ವೃಕ್ಷಗಳು, ರ್ತಂದ -ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು, ಗ ಳ ರ್ಯರು, ಹಿೀಗ ಎಲಲರನೂನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 195

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಬಿಟುು, ಸರರ್ಯೂ ನದಿ ತೀರದಿಂದ ಹ ೂರಟು, ರ್ತನನ ಪಾದದಿಂದಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದ ಗಂಗ ರ್ಯ ತೀರಕ ೆ ಬಂದು,
ಗುಹನಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಪ್ೂಜ ಗ ೂಂಡ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ದಾಟ್ಟ, ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ, ಋಷಗಳ ಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ
ಭರದಾಾಜರಂದ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಬ ಟುವಾದ ಚಿರ್ತರಕೂಟವನುನ ರ್ತಲುಪ್, ಕ ಲವು ದಿನಗಳ
ಕಾಲ ಅಲ್ಲಲ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ವಾಸ ಮಾಡಿದ.
[ಶ್ರೀರಾಮ ಕಾಡಿನರ್ತು ಹ ೂರಟ್ಾಗ ಯಾವ ರೀತ ಎಲಲರೂ ಶ ್ೀಕಿಸದರು ಎನುನವುದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸುಂದರವಾಗಿ ವವರಸದಾಾರ . ಅಯೀಧ್ಾ್ ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೧.೧೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ :
ವ್ಸ್ೃಜನ್ ಕವಳಾನ್ ನಾಗಾ ಗಾವೀ ವತಾತಸನ್ ನ್ ಪಾರ್ಯರ್ಯನ್ (ಆನ್ ಗಳು ಊಟವನುನ ಬಿಟುವು.
ಹಸುಗಳು ಕರುಗಳಿಗ ಹಾಲು ಉಣಿಸಲ್ಲಲಲ) ಪುತರಂ ಪರರ್ಮಜಂ ಲಬಾಾವ ಜನ್ನಿೀ ನಾರ್್ನ್ಂದ್ತ (ಆಗ
ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದ ಮೊದಲ ಗಂಡು ಮಗುವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ತ್ಾಯಿಗ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವ ೀ ಆಗಲ್ಲಲಲ)].

ಏತಸಮನ ನೀವ ಕಾಲ್ ೀ ದ್ಶರರ್ನ್ೃಪತಿಃ ಸ್ಾಗಯತ ೂೀsರ್ೂದ್ ವಿಯೀಗಾದ್

ರಾಮಸ ್ೈವಾರ್ ಪುತೌರ ವಿಧಿಸ್ುತಸ್ಹಿತ ೈಮಯತಿರ ಭಿಃ ಕ ೀಕಯೀರ್್ಃ ।
ಆನಿೀತೌ ತಸ್್ ಕೃತಾಾ ಶುರತಿಗರ್ಣವಿಹಿತಪ ರೀತಕಾಯಾಯಣಿ ಸ್ದ್್ಃ
ಶ ್ೀಚನೌತ ರಾಮಮಾಗಯಂ ಪುರಜನ್ಸ್ಹಿತೌ ಜಗಮತುಮಾಮಯತೃಭಿಶಾ ॥೫.೦೫॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ದಶರರ್ನು ರಾಮನ ವಯೀಗ ದುಃಖವನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ೀ ಪ್ರಲ್ ೂೀಕವನುನ

ಹ ೂಂದಿದನು. ವಸಷ್ಠರಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮಂತರಗಳು ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಕ ೀಕರ್ಯ ದ ೀಶದಿಂದ ಕರ ಸಲಾಟು
ದಶರರ್ನ ಇನಿನಬಬರು ಮಕೆಳಾಗಿರುವ ಭರರ್ತ-ಶರ್ತುರಘನರು, ವ ೀದದಲ್ಲಲ ವಧಸಲಾಟು ಪ ರೀರ್ತ ಕಾರ್ಯಥ
ಇತ್ಾ್ದಿರ್ಯನುನ ರ್ತಮಮ ರ್ತಂದ ಗಾಗಿ ಮಾಡಿ, ದುಃಖಿಸುತ್ಾು , ಹಳಿಳ ಮರ್ತುು ಪ್ಟುರ್ಣದ ಜನರ ಜ ೂತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ,
ತ್ಾಯಿರ್ಯಂದಿರ ಜ ೂತ್ ಗೂ ಕೂಡಿ, ರಾಮನ ಮಾಗಥವನುನ ಅನುಸರಸ ತ್ ರಳಿದರು.

ಧಿಕ್ ಕುವಯನೌತ ನಿತಾನ್ತಂ ಸ್ಕಲದ್ುರಿತಗಾಂ ಮನ್್ರಾಂ ಕ ೈಕಯೀಂ ಚ

ಪಾರಪೌತ ರಾಮಸ್್ ಪಾದ್ೌ ಮುನಿಗರ್ಣಸ್ಹಿತೌ ತತರ ಚ ೂೀವಾಚ ನ್ತಾಾ ।
ರಾಮಂ ರಾಜೀವನ ೀತರಂ ರ್ರತ ಇಹ ಪುನ್ಃ ಪಿರೀತಯೀsಸಾಮಕಮಿೀಶ
ಪಾರಪಾ್sಶು ಸಾಾಮಯೀಧ್ಾ್ಮವರಜಸ್ಹಿತಃ ಪಾಲಯೀಮಾಂ ಧರಿತಿರೀಮ್ ॥೫.೦೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 196

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸಕಲ ದುರರ್ತವನುನ ರ್ತಂದ ೂಡಿಡದ ಮಂರ್ರ ಮರ್ತುು ಕ ೈಕಯಿರ್ಯನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬರ್ಯು್ತ್ಾು , ಅವರನುನ
ಧಕೆರಸುತ್ಾು , ಮುನಿಗಳಿಂದ ಸಹಿರ್ತವಾಗಿ, ರಾಮನಿದಾ ಸ್ಳವನುನ ಅವರು ಸ ೀರದರು. ಅಲ್ಲಲ ಭರರ್ತನು
ತ್ಾವರ ರ್ಯ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಓ ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ನಮಮ
ಸಂರ್ತಸಕಾೆಗಿ ನಿನನದ ೀ ಆಗಿರುವ ಅಯೀಧ್ಾ್ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ನಿನನ ರ್ತಮಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂಂದಿ,
ಅಯೀಧ್ ್ರ್ಯಲ್ಲಲದುಾಕ ೂಂಡು ಈ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಪಾಲ್ಲಸು” ಎಂದು.

ಇತು್ಕತಃ ಕತುಯಮಿೀಶಃ ಸ್ಕಲಸ್ುರಗಣಾಪಾ್ರ್ಯನ್ಂ ರಾಮದ್ ೀವಃ

ಸ್ತಾ್ಂ ಕತುಯಂ ಚ ವಾಣಿೀಮವದ್ದ್ತಿತರಾಂ ನ ೀತಿ ಸ್ದ್ೂಕ್ತತನ್ಮರಮ್ ।
ರ್ೂಯೀರ್ೂಯೀsರ್ಯರ್ಯನ್ತಂ ದಿಾಗುಣಿತಶರದ್ಾಂ ಸ್ಪತಕ ೀ ತಾರ್್ತಿೀತ ೀ
ಕತ ೈಯತತ್ ತ ೀ ವಚ ೂೀsಹಂ ಸ್ುದ್ೃಢಮೃತಮಿದ್ಂ ಮೀ ವಚ ೂೀ ನಾತರ ಶಙ್ಕ್ಾ ॥೫.೦೭॥

ಭರರ್ತನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದಾಗ, ಆ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ ರವ ೀರಸಲು ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿದಾರೂ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ

ಸಂರ್ತಸವನುನ ನಿೀಡಲು, ‘ತ್ಾನು ಹದಿನ್ಾಕು ವಷ್ಥ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲರುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಈ ಹಿಂದ ರ್ತಂದ ಗ ಕ ೂಟು
ಮಾರ್ತನುನ ಸರ್ತ್ವಾಗಿರಸಲು ಮರ್ತುು ‘ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ರ್ತನನ ವಾಣಿರ್ಯನುನ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ “ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂದು ಸದಭಕಿುನಮರನ್ಾದ ಭರರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು
ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಳಿದನು. ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ ಭರರ್ತ ಮತ್ ುಮತ್ ು ಬ ೀಡಲು, “ಹದಿನ್ಾಕು ವಷ್ಥ
ಕಳ ದ ಮೀಲ್ ನಿನನ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ ರವ ೀರಸುತ್ ುೀನ್ , ಇದು ನನನ ಮಾರ್ತು. ಇದರಲ್ಲಲ ಸಂದ ೀಹವ ೀ ಇಲ್ಾಲ”
ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ರಾಮಚಂದರ.

ಶುರತ ಾೈತದ್ ರಾಮವಾಕ್ಂ ಹುತರ್ುಜ ಪತನ ೀ ಸ್ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚ ಕೃತಾಾ

ರಾಮೊೀಕತಸಾ್ನ್್ಥಾತ ಾೀ ನ್ತು ಪುರಮಭಿವ ೀಕ್ ಯೀsಹಮಿತ ್ೀವ ತಾವತ್ ।
ಕೃತಾಾsನಾ್ಂ ಸ್ ಪರತಿಜ್ಞಾಮವಸ್ದ್ರ್ ಬಹಿಗಾರಯಮಕ ೀ ನ್ನಿಾನಾಮಿನೀ
ಶ್ರೀಶಸ ್ೈವಾಸ್್ ಕೃತಾಾ ಶ್ರಸ ಪರಮಕಂ ಪೌರಟಂ ಪಾದ್ಪಿೀಠಮ್ ॥೫.೦೮॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಭರರ್ತನು, “ಒಂದು ವ ೀಳ ಹದಿನ್ಾಕು ವಷ್ಥಗಳ ನಂರ್ತರ ಹಿಂದಿರುಗಿ

ಬರದ ೀ ಇದಾಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ಬ ಂಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ , ‘ಅಲ್ಲಲರ್ಯ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 197

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರ್ತನಕ ತ್ಾನು ಅಯೀಧ್ಾ್ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುವುದಿಲಲ’ ಎನುನವ ಇನ್ ೂನಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನೂನ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಯೀಧ್ ್ರ್ಯ ಹ ೂರವಲರ್ಯದಲ್ಲಲರುವ ನಂದಿ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಗಾರಮದಲ್ಲಲ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಬಂಗಾರಮರ್ಯವಾದ ಪಾದುಕ ಗಳನುನ ರ್ತನನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಇಟುುಕ ೂಂಡು
ವಾಸಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ಮಸ್ತಪೌರಾನ್ುಗತ ೀsನ್ುಜ ೀ ಗತ ೀ ಸ್ ಚಿತರಕೂಟ ೀ ರ್ಗವಾನ್ುವಾಸ್ ಹ ।

ಅಥಾsಜಗಾಮೀನ್ಾರಸ್ುತ ೂೀsಪಿ ವಾರ್ಯಸ ೂೀ ಮಹಾಸ್ುರ ೀಣಾsತಮಗತ ೀನ್ ಚ ೂೀದಿತಃ ॥೫.೦೯॥

ಹಿೀಗ ಭರತ್ಾದಿಗಳು ಹಿಂದಿರುಗಲು, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಅಲ್ಲಲಂದ ಮುಂದ ನಡ ದು, ಚಿರ್ತರಕೂಟ ಎನುನವ

ಸ್ಳಕ ೆ ಬಂದು ಅಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದನು. ಆಗ ಕಾಗ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದುಾ, ರ್ತನ್ ೂನಳಗಿದಾ ‘ಕುರಂಗ’
ಎನುನವ ಮಹಾಸುರನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ ಇಂದರನ ಮಗ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಅಲ್ಲಲಗ ಬರುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ಆಸ್ುರಾವ ೀಶವಶಾದ್ ರಮಾಸ್ತನ ೀ ರ್ಯದ್ಾ ವ್ಧ್ಾತ್ ತುಂಡಮಥಾಭಿವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ।

ಜನಾದ್ಯನ ೀನಾsಶು ತೃಣ ೀ ಪರಯೀಜತ ೀ ಚಚಾರ ತ ೀನ್ ಜಾಲತಾsನ್ುಯಾತಃ ॥೫.೧೦॥

ಕುರಂಗನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ, ಕಾಗ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ಜರ್ಯಂರ್ತನು ಸೀತ್ ರ್ಯ ಕುಚವನುನ ರ್ತನನ
ಕ ೂಕಿೆನಿಂದ ಕುಕೆಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದನು. ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ರಾಮಚಂದರನು ಅವನರ್ತು ಹುಲುಲಕಡಿಡಯಂದನುನ
ಎಸ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಉರರ್ಯುತುರುವ ಆ ಹುಲುಲಕಡಿಡಯಿಂದ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಜರ್ಯಂರ್ತ
ಸಂಚರಸದನು.

ಸ್ಾರ್ಯಮುೂಶವ ೀಯನ್ಾರಮುಖಾನ್ ಸ್ುರ ೀಶಾರಾನ್ ಜಜೀವಿಷ್ುಸಾತನ್ ಶರರ್ಣಂ ಗತ ೂೀsಪಿ ।

ಬಹಿಷ್ೃತಸ ೈಹಯರಿರ್ಕ್ತತಭಾವತ ೂೀ ಹ್ಲಙ್ಘಯಶಕಾಾ ಪರಮಸ್್ ಚಾಕ್ಷಮೈಃ ॥೫.೧೧॥

ಬದುಕುವ ಆಸ ಯಿಂದ ಜರ್ಯಂರ್ತನು ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಶರರ್ಣು
ಹ ೂಂದಿದರೂ, ಅವರ ಲಲರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಲಂಗನಿೀರ್ಯವಾದ ಶಕಿುಯಿಂದ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 198

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಇರುವವರಾದಾರಂದ, ಅಸುರನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ವರುದಾ ನಡ ದ ಜರ್ಯಂರ್ತನಿಗ ಅವರ

ಸಹಾರ್ಯ ಸಗುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗ ಆರ್ತ ಎಲಲರಂದ ಬಹಿಷ್ೆರಸಲಾಟುವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಪುನ್ಃ ಪರಯಾತಃ ಶರರ್ಣಂ ರಘೂತತಮಂ ವಿಸ್ಜಯತಸ ೀತ ನ್ ನಿಹತ್ ಚಾಸ್ುರಮ್ ।

ತದ್ಕ್ಷ್ಗಂ ಸಾಕ್ಷ್ಕಮಪ್ವಧ್ಂ ಪರಸಾದ್ತಶಾನ್ಾರವಿರ್ೂಷ್ರ್ಣಸ್್ ॥೫.೧೨॥

ಯಾರಂದಲೂ ರಕ್ಷಣ ಸಗದ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಕ ೂನ್ ಗ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನ್ ನೀ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ರುದರನ

ಅನುಗರಹದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದುಾ, ಜರ್ಯಂರ್ತನ(ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ) ಕಣಿ್ನಲ್ಲಲ ಸ ೀರರುವ ಕುರಂಗನನುನ, ಆ
ಕಣಿ್ನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಸಂಹರಸದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಕಾಗ ರೂಪ್ಯಾದ ಜರ್ಯಂರ್ತನನುನ ಬಿಡುಗಡ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ವಾರ್ಯಸಾನಾಮಸ್ುರ ೂೀsಖಿಲ್ಾನಾಂ ವರಾದ್ುಮೀಶಸ್್ ಬರ್ೂವ ಚಾಕ್ಷ್ಗಃ ।

ನಿಪಾತಿತ ೂೀsಸೌ ಸ್ಹ ವಾರ್ಯಸಾಕ್ಷ್ಭಿಸ್ೃಣ ೀನ್ ರಾಮಸ್್ ಬರ್ೂವ ರ್ಸ್ಮಸಾತ್॥೫.೧೩॥

ಶ್ವನ ವರಬಲದಿಂದ ಆ ಅಸುರನು ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಕಣಿ್ನಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾನು. ಅಂರ್ತಹ ಕುರಂಗನು
ರಾಮನಿಂದ ಅಭಿಮಂತರರ್ತವಾದ ಹುಲ್ಲಲನಿಂದ, ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಕರ್ಣು್ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬಿೀಳಿಸಲಾಟುು,
ಭಸಮವಾಗುತ್ಾುನ್ .

ದ್ದ್ುಹಿಯ ತಸ ೈವಿವರಂ ಬಲ್ಾರ್ಥಯನ ೂೀ ರ್ಯದ್ ವಾರ್ಯಸಾಸ ತೀನ್ ತದ್ಕ್ಷ್ಪಾತನ್ಮ್ ।

ಕೃತಂ ರಮೀಶ ೀನ್ ತದ್ ೀಕನ ೀತಾರ ಬರ್ೂವುರನ ್ೀsಪಿ ತು ವಾರ್ಯಸಾಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೫.೧೪॥

ಬಲದ ಆಸ ಯಿಂದ ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಮರ್ತುು ಕುರಂಗನಿಗೂ ಮೊದಲ್ ೀ ಒಂದು ಒಪ್ಾಂದವಾಗಿರ್ತುು. ರ್ತಮಗ ಬಲ
ಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಅವು ಕುರಂಗನಿಗ ರ್ತಮಮ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರಲು ಅವಕಾಶವನುನ ಕ ೂಟ್ಟುದಾವು.
ಜರ್ಯಂರ್ತನೂ ಕೂಡಾ, ಬಲ ಬ ೀಕು ಎನುನವ ಲ್ ೂೀಭದಿಂದ ಕಾಗ ಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಜರ್ಯಂರ್ತನನುನ ಮಾಧ್ಮವಾಗಿಟುುಕ ೂಂಡು, ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಒಂದು ಕರ್ಣ್ನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಕಿರ್ತುುಬಿಟು. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳಿಗ ಒಂದ ೀ ಕಣಾ್ಯಿರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 199

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ಆನಂರ್ತರ ಹುಟುುವ ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಏಕ ಆ ಶ್ಕ್ಷ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ಉರ್ತುರಸದಾಾರ ]

ರ್ವಿಷ್್ತಾಮಪ್ರ್ ಯಾವದ್ ೀವ ದಿಾನ ೀತರತಾ ಕಾಕಕುಲ್ ೂೀದ್ೂವಾನಾಮ್ ।

ತಾವತ್ ತದ್ಕ್ಷಯಸ್್ ಕುರಙ್ೆನಾಮನಃ ಶ್ವ ೀನ್ ದ್ತತಂ ದಿತಿಜಸ್್ ಚಾಕ್ಷರ್ಯಮ್ ॥೫.೧೫॥

“ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದ ಕಾಗ ಗಳ ಕಣಿ್ನಲೂಲ ನಿೀನಿರು” ಎಂದು ಶ್ವ ಕುರಂಗನಿಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾನು.
ಕಾಗ ಗಳಿಗ ಎಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಎರಡು ಕರ್ಣು್ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯರ್ತನಕ ಕಣಿ್ನ ಒಳಗಡ ಇರುವ ಕುರಂಗನಿಗ
ನ್ಾಶ ಇಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯ ವರ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. [ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಶ್ರೀರಾಮ ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಒಂದು
ಕರ್ಣ್ನುನ ತ್ ಗ ದು, ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಒಂದ ೀ ಕರ್ಣು್ ಇರುವಂತ್ ಮಾಡಿ, ಕುರಂಗನನುನ ಸಂಹಾರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ]

ಅತಃ ಪುನ್ಭಾಯವಮಮುಷ್್ ಹಿನ್ಾನ್ ರ್ವಿಷ್್ತಶ ೈಕದ್ೃಶಶಾಕಾರ ।

ಸ್ ವಾರ್ಯಸಾನ್ ರಾಘವ ಆದಿಪೂರುಷ್ಸ್ತತ ೂೀ ರ್ಯಯೌ ಶಕರಸ್ುತಸ್ತದ್ಾಜ್ಞಯಾ॥೫.೧೬॥

ಕುರಂಗನ ಮರು ಹುಟುನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ, ಆದಿಪ್ೂರುಷ್ನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಮುಂದ ಹುಟುುವ

ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಒಂದ ೀ ಕರ್ಣು್ ಇರುವಂತ್ ಮಾಡಿದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಇಂದರಸುರ್ತನ್ಾದ ಜರ್ಯಂರ್ತನು ದ ೀವರಲ್ಲಲ
ಕ್ಷಮ ಕ ೂೀರ, ದ ೀವರ ಅನುಮತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ಅಲ್ಲಲಂದ ಮರಳುತ್ಾುನ್ .
[ಈ ಕಥ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ಬರುರ್ತುದ . “ನಿಮಿಮಬಬರ ನಡುವ ನಡ ದ, ಯಾರಗೂ
ಗ ೂತುರದ ಒಂದು ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡಾಗ, ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಕಥ
ಹ ೀಳಲಾಡುರ್ತುದ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ಈ ಘಟನ್ ಯಾವ ಕಾಲಘಟುದಲ್ಲಲ ನಡ ದಿರುವುದು ಎನುನವುದು
ಸಾಷ್ುವಾಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಕಾಲನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ೂಂದಿಗ ನಮಗ ವವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ .
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರ ಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೧೯೫-೬) ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಕದ್ಾಚಿದ್ಂಕ ೀ ವ ೈದ್ ೀಹಾ್ಃ
ಶ ೀತ ೀ ರಾಮೊೀ ಮಹಾಮನಾಃ । ಐನಿಾರಃ ಕಾಕಃ ಸ್ಮಾಗಮ್ ತಸಮನ ನೀವ ಚಚಾರ ಹ । ಸ್ ದ್ೃಷಾುವ
ಜಾನ್ಕ್ತೀಮ್ ತತರ ಕಂದ್ಪಯಶರಪಿೀಡಿತಃ । ವಿದ್ದ್ಾರ ನ್ಖ ೈಸತೀಕ್ಷ್ೃಃ ಪಿೀನ ೂೀನ್ನತಪಯೀದ್ರಮ್ । ತಮ್
ದ್ೃಷಾುವ ವಾರ್ಯಸ್ಂ ರಾಮಸ್ೃ ರ್ಣಂ ಜಗಾರಹ ಪಾಣಿನಾ । ಬರಹಮಣ ೂೀsಸ ಾೀರ್ಣ ಸ್ಂಯೀಜ್ ಚಿಕ್ ೀಪ
ಧರಣಿೀಧರಃ (ಸೀತ್ ರ್ಯ ಒಡಗೂಡಿ ರಾಮ ಮಲಗಿದಾಾಗ ಇಂದರನ ಮಗ ಕಾಗ ಯಾಗಿ ಅಲ್ ಲೀ ಹಾರುತ್ಾು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 200

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಬಂದ. ಕುರಂಗನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಕಾಮನ ಬಾರ್ಣಕ ೆ ಆರ್ತ ರ್ತುತ್ಾುದ. ಅವಳ ಸುನವನುನ
ರ್ತನನ ಕೂರುಗುರುಗಳಿಂದ ಪ್ರುಚಿದ. ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಶ್ರೀರಾಮ ಅಲ್ ಲೀ ಇದಾ ಹುಲುಲ ಕಡಿಡಗ
ಬರಹಾಮಸರವನುನ ಸಂಯೀಗಮಾಡಿ ಅವನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ).
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೩೮.೧೫) ತತ ೂೀ ಮಾಂಸ್ಸ್ಮಾರ್ಯುಕ ೂತೀ ವಾರ್ಯಸ್ಃ
ಪರ್ಯಯತುಂಡರ್ಯತ್ ಎಂದಿದ . (ಮಾಂಸಾಪ ೀಕ್ಷ ಯಿಂದ ‘ಕ ೂಕೆನುನ ಚುಚಿಚದ’)
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರ ಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೨೦೧-೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಬರಹಾಮರ್ಣಮಿನ್ಾರಂ ರುದ್ರಂ ಚ
ರ್ಯಮಂ ವರುರ್ಣಮೀವ ಚ ಶರಾರ್ಥೀಯ ಜಗಾಮಾsಶು ವಾರ್ಯಸ್ಃ ಶಸ್ಾಪಿೀಡಿತಃ ತಮ್ ದ್ೃಷಾುವ ವಾರ್ಯಸ್ಂ
ಸ್ವ ೀಯ ರುದ್ಾರದ್ಾ್ ದ್ ೀವದ್ಾನ್ವಾಃ । ನ್ ಶಕಾತಃ ಸ ೂೇ ವರ್ಯಂ ತಾರತುಮಿತಿ ಪಾರಹುಮಯನಿೀಶ್ರ್ಣಃ । ಅರ್
ಪ್ರೀವಾಚ ರ್ಗವಾನ್ ಬರಹಾಮ ತಿರರ್ುವನ ೀಶಾರಃ ಭ ೂೀಭ ೂೀ ರ್ಲ್ಲರ್ುಜಾಂ ಶ ರೀಷ್ಾ ತಮೀವ ಶರರ್ಣಂ ವರಜ ।
ಸ್ ಏವ ರಕ್ಷಕಃ ಶ್ರೀಮಾನ್ ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ಕರುಣಾನಿಧಿಃ ।
ಶಸರವನುನ ತ್ಾಳಲ್ಾರದ ಆ ಕಾಗ ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ, ರ್ಯಮ, ವರುರ್ಣರ ಬಳಿಸಾರರ್ತು. ತಳುವಳಿಕ ರ್ಯುಳಳ
ಅವರ ಲಲರೂ ಈ ಕಾಗ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, "ನಮಮ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಇದು ಆಗದ ಮಾರ್ತು. ನ್ಾವು ನಿನನನುನ
ರಕ್ಷ್ಮಸಲ್ಾರ ವು", ಎಂದು ಹ ೀಳಿಬಿಟುರು. ಆದರ ಬರಹಮ ಮಾರ್ತರ ಪಾರಾಗುವ ಉಪಾರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳಿದ.
"ಅಯ್ೀ ಕಾಗ ಯೀ! ಹ ೂೀಗು, ಆ ಕರುಣಾನಿಧಯಾದ ಸೀತ್ಾಪ್ತರ್ಯನ್ ನೀ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದು. ಅವನಲಲವ ೀ
ಎಲಲರ ರಕ್ಷಕ" ಎಂದು. ಹರಭಕಿುಯೀ ಸಾಭಾವವಾಗಿ ಉಳಳವರು ದ ೀವತ್ ಗಳು. ಆದಾರಂದಲ್ ೀ ಅವರು
ಭಗವಂರ್ತನ ದಾಸರು. ದಾಸರಾದಾರಂದಲ್ ಅವನ ಶಸರವನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲು ಅಸಮರ್ಥರು. ನರಸಂಹ
ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೪೯.೧೧): ತತ ೂೀsಸೌ ಸ್ವಯ ದ್ ವ ೈಸ್ುತ ದ್ ೀವಲ್ ೂೀಕಾದ್ ರ್ಹಿೀಷ್ೃತಃ ಎಂದಿದ ( ಆರ್ತ
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಬಹಿಷ್ೆರಸಲಾಟುವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ). ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೩೮.೩೬) ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ದ್ತಾತವ ಸ್
ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣಂ ನ ೀತರಂ ಪಾರಣ ೀರ್್ಃ ಪರಿರಕ್ಷ್ತಃ (ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಬಲ ಕರ್ಣ್ನುನ ಕ ೂಟುು ಪಾರರ್ಣವನುನ ಉಳಿಸಕ ೂಂಡ).
ಈ ಎಲಲವನೂನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಂಗರಹಿಸ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ರಾಮೊೀsರ್ ದ್ರ್ಣಡಕವನ್ಂ ಮುನಿವರ್ಯ್ಯನಿೀತ ೂೀ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ನ ೀಕಶ ಉದ್ಾರಬಲ್ ೈನಿಯರಸಾತನ್ ।

ಶುರತಾಾ ಖರಪರರ್ೃತಿಭಿವಯರತ ೂೀ ಹರಸ್್ ಸ್ವ ೈಯರವಧ್ತನ್ುಭಿಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಸ್ಭಾರ್ಯ್ಯಃ ॥೫.೧೭॥

ಇದಾದ ಮೀಲ್ , ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ, ಬಹಳ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಲವುಳಳ ಖರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ರಂದ
ಲ್ ೂೀಕವ ಲಲವೂ ನ್ಾಶ ಹ ೂಂದುತುದ ಎಂದು ಕ ೀಳಿ, ಮುನಿಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ದಂಡಕ
ವನಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 201

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ಮುನಿಗಳ ಲ್ಾಲ ಬಂದು “ನಮಗ ನಿೀನ್ ೀ ಒಡ ರ್ಯ. ಖರ ದೂಷ್ರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ರು ನಮಗ
ಕಾಟಕ ೂಡುತುದಾಾರ . ಅವರನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೂಂದು ನಿೀನು ನಮಮನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಬ ೀಕು. ಅದಕಾೆಗಿಯೀ ನಿೀನು
ಬಂದಿರುವುದು ಕೂಡಾ” ಎಂದು ಪಾರರ್ಥಥಸಲು, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ದ ೈರ್ತ್ ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ಕ ೆ
ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ ].

ಆಸೀಚಾ ತತರ ಶರರ್ಙ್ೆ ಇತಿ ಸ್ಮ ಜೀಣ ೂೀಯ ಲ್ ೂೀಕಂ ಹರ ೀಜಯಗಮಿಷ್ುಮುಯನಿರುಗರತ ೀಜಾಃ ।
ತ ೀನಾsದ್ರ ೂೀಪಹೃತಸಾಘ್ಯಸ್ಪರ್ಯಯಯಾ ಸ್ಃ ಪಿರೀತ ೂೀ ದ್ದ್ೌ ನಿಜಪದ್ಂ ಪರಮಂ
ರಮೀಶಃ॥೫.೧೮॥

ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ, ಶರಭಂಗ ಎನುನವ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮುದಿಯಾದ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಸ ೀರಬ ೀಕು

ಎಂದು ಬರ್ಯಸುವ, ಉಗರವಾದ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿರುವ ಮುನಿಯಬಬ ಇದಾನು. ಅವನಿಂದ ಭಕಿುಯಿಂದ
ಕ ೂಡಲಾಟು, ಅಘ್ಥದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ್ೂಜ ಯಿಂದ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಆರ್ತನಿಗ ಉರ್ತುಮ
ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಕ ೂಟುನು.

ಧಮೊೀಯ ರ್ಯತ ೂೀsಸ್್ ವನ್ಗಸ್್ ನಿತಾನ್ತಶಕ್ತತಹಾರಸ ೀ ಸ್ಾಧಮಯಕರರ್ಣಸ್್ ಹುತಾಶನಾದ್ೌ ।

ದ್ ೀಹಾತ್ರ್ಯಃ ಸ್ ತತ ಏವ ತನ್ುಂ ನಿಜಾಗೌನ ಸ್ನ್ಾಜ್ ರಾಮಪುರತಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಪರ ೀಶಮ್
॥೫.೧೯॥
ಶರಭಂಗ ಶ್ರೀರಾಮನ ಮುಂದ , ತ್ಾನು ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಹ ೂೀಮಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಬಂದ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ತನನ
ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ .
[ಕಾಡಿನಲ್ಲಲರುವ ಒಬಬ ಋಷರ್ಯು ರ್ತನನ ಧಮಥವಾಗಿರುವ ಜಪ್-ರ್ತಪ್ಸುು ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಮಾಡುವಾಗ,
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶಕಿು-ಹಾರಸವಾಗಲು, ಬ ಂಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದುಾ, ಪಾರರ್ಣವನುನ ಬಿಡುವುದು ಧಮಥಸಮಮರ್ತವ ೀ ಆಗಿದ . ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಶರಭಂಗ ರಾಮನ ಎದುರು ಅಗಿನಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತ್ಾುನ್ . ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ
ಸಂಗತ ಬರುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ಉಲ್ ಲೀಖವದ . ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೨೨೨) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಸ್ ತು ದ್ೃಷಾುವsತ ಕಾಕುತಥಂ ಸ್ದ್್ಃ ಸ್ಂಕ್ಷ್ೀರ್ಣಕಲಮಷ್ಃ ।
ಪರರ್ಯಯೌ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕಂ ತು ಗಂಧವಾಯಪುರಸ್ರಸಾನಿಾತಮ್ । (ಶರಭಂಗನು, ಕಾಕುರ್ತಥ ರಾಮನನುನ
ನ್ ೂೀಡಿ, ಎಲ್ಾಲ ಕ ೂಳ ಗಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕವನುನ ಸ ೀರದನು, ಗಂಧವಥ –
ಅಪ್ುರ ರ್ಯರ ಜ ೂತ್ ಗ )].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 202

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರಾಮೊೀsಪಿ ತತರ ದ್ದ್ೃಶ ೀ ಧನ್ದ್ಸ್್ ಶಾಪಾದ್ ಗನ್ಧವಯಮುವಯಶ್ರತ ೀರರ್ ಯಾತುಧ್ಾನಿೀಮ್ ।

ಪಾರಪತಂ ದ್ಶಾಂ ಸ್ಪದಿ ತುಮುಬರುನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಂ ನಾಮಾನ ವಿರಾಧಮಪಿ ಶವಯವರಾದ್ವಧ್ಮ್
॥೫.೨೦॥

ರ್ತುಂಬುರು ಎನುನವ ಗಂಧವಥ, ಹಿಂದ ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದುದರಂದ, ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾಗಿ,
ವರಾಧ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿ ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ ವಾಸಸುತುದ.ಾ ಯಾರಂದಲೂ ವಧ್ನ್ಾಗದಂರ್ತಹ
ವರವನುನ ಶ್ವನಿಂದ ಪ್ಡ ದಿರುವ ಆರ್ತನನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ರ್ಙ್ಕ್ಾತವsಸ್್ ಬಾಹುರ್ಯುಗಳಂ ಬಲಗಂ ಚಕಾರ ಸ್ಮಾಮನ್ರ್ಯನ್ ವಚನ್ಮಂಬುಜಜನ್ಮನ ೂೀsಸೌ ।

ಪಾರದ್ಾಚಾ ತಸ್್ ಸ್ುಗತಿಂ ನಿಜಗಾರ್ಯಕಸ್್ ರ್ಕ್ಾತ್ಯಮಂಸ್ಕಮಿತ ೂೀsಪಿ ಸ್ಹಾನ್ುಜ ೀನ್ ॥೫.೨೧॥

ದುಷ್ು ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾದ ವರಾಧನ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸ, ಬರಹಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಗೌರವಸುತ್ಾು,

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಆರ್ತನನುನ ಬಿಲದಲ್ಲಲ ಹೂರ್ತುಹಾಕಿದ. [ಬಿಲದಲ್ಲಲ ಹೂರ್ತು, ಸುಟುರ ಮಾರ್ತರ ಮೃರ್ತು್ ಎನುನವ
ಬರಹಮದ ೀವರ ವರ ಆರ್ತನಿಗಿರ್ತುು]. ರ್ತನನನುನ ತನನಬ ೀಕು ಎಂದು ಬಂದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ತನನ ಗಾರ್ಯಕ ಎನುನವ
ಪ್ರೀತಯಿಂದ ಅವನಿಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ಗತರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ.

[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪.೧೬) ಈ ಕಥ ಬರುರ್ತುದ . ವರಾಧನನುನ ಬಿಲದಲ್ಲಲ ಹೂಳಲು

ರ್ತಯಾರ ನಡ ಸದಾಗ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ವೃತ್ಾುಂರ್ತವನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ವವರಸುತ್ಾುನ್ . ಅಲ್ಲಲ ವರಾಧ
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಅಪಿ ಶಾಪಾದ್ಹಂ ಘೂೀರಾಂ, ಪರವಿಷ ೂುೀ ರಾಕ್ಷಸೀಮ್ ತನ್ುಮ್ । ತುಂಬುರುನಾಯಮ
ಗಂಧವಯಃ ಶಪ್ತೀ ವ ೈಶರವಣ ೀನ್ ಹಿ’ ಎಂದು. (“ಶಾಪ್ದಿಂದ ನ್ಾನು ಈ ರೀತ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿ
ಹುಟುಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು. ನ್ಾನು ರ್ತುಂಬುರು ಎನುನವ ಗಂಧವಥ. ಕುಬ ೀರ ನನಗ ರಾಕ್ಷಸನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವಂತ್
ಶಪ್ಸದಾನು” ಎಂದು). ಅಲ್ಲಲ ವರಾಧನ್ ೀ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : (೪.೧೯): ಇತಿ ವ ೈಶರವಣ ೂೀ ರಾಜಾ ರಂಭಾಸ್ಕತಂ
ಪುರಾsನ್ಘ । ಅನ್ುಪಸ್ೀರ್ಯಮಾನ ೂೀ ಮಾಂ ಸ್ಂಕುರದ್ ೂಧೀ ವಾ್ಜಹಾರ ಹ’ ಎಂದು. (“ಹಿಂದ
ರಂಭಾಸಕುನ್ಾಗಿದ ಾ. ಅದರಂದಾಗಿ ಕರ ದಾಗ ರ್ತಡಮಾಡಿ ಹ ೂೀಗುತುದ ಾ. ಸರಯಾಗಿ ಕರ್ತಥವ್ಕ ೆ
ಹಾಜರಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ” ಎಂದು). ಇದರ ಒಟುು ಅರ್ಥ ಇಷ್ುು: ಹಿಂದ ರ್ತುಂಬುರ ರಂಭಾಸಕುನ್ಾಗಿದಾ.
ಆಮೀಲ್ ಊವಥಶ್ೀಸಕುನ್ಾಗಿ ಕರ್ತಥವ್ಚು್ತ ಮಾಡಿದ. ಇದರಂದ ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾಗಿ
ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 203

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಪಿರೀತಿಂ ವಿಧಿತುುರಗಮದ್ ರ್ವನ್ಂ ನಿಜಸ್್ ಕುಮೊೂೀದ್ೂವಸ್್ ಪರಮಾದ್ರತ ೂೀsಮುನಾ ಚ ।

ಸ್ಮೂಪಜತ ೂೀ ಧನ್ುರನ ೀನ್ ಗೃಹಿೀತಮಿನಾಾರಚಾಛಙ್ೆಯಂ ತದ್ಾದಿಪುರುಷ ೂೀ ನಿಜಮಾಜಹಾರ॥೫.೨೨॥

ರ್ತನನ ಭಕುನ್ಾದ ಅಗಸಯರಗ ಪ್ರರ್ಯವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ ಅವರ ಮನ್ ಗ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ. ಅಗಸಯರಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಕಿುಯಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಇಂದರನಿಂದ ಅವರು
ಪ್ಡ ದ, ರ್ತನನದ ೀ ಆದ ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ .
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷುಖಂಡದಲ್ಲಲ(೩೮.೨೧) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಅಗಸಯರು ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಸಾಾಗತಂ ತ ೀ ರಘುಶ ರೀಷ್ಾ ಜಗದ್ಾಂದ್್ ಸ್ನಾತನ್ । ದ್ಶಯನಾತ್ ತವ ಕಾಕುತಥ
ಪೂತ ೂೀsಹಂ ಮುನಿಭಿಃ ಸ್ಹ’ ಎಂದು. (“ನಿನಗ ಸಾಾಗರ್ತ, ನಿನನ ದಶಥನದಿಂದ ನ್ಾನು ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಗಿದ ೀಾ ನ್ ”
ಎಂದು) ಇದು ‘ಪರಮಾದ್ರತ’ ಎನುನವುದಕ ೆ ವಾ್ಖಾ್ನವಾಗುರ್ತುದ . ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ‘ದ್ತ ೂತೀ ಮಮ ಮಹ ೀಂದ್ ರೀರ್ಣ’ ಎಂದಿದ . “ನ್ಾನು ಇಂದರನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಈ ಧನುಸುನುನ
ನಿನಗ ಕ ೂಡುತುದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು ಅಗಸಯರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಶಾಙ್ಗಥ
ಧನುಸುನ ಪ್ರಂಪ್ರ ರ್ಯನುನ ವವರಸುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಆತಾಮರ್ಯಮೀವ ಹಿ ಪುರಾ ಹರಿಣಾ ಪರದ್ತತಮಿನ ರಾ ೀ ತದಿನ್ಾರ ಉತ ರಾಮಕರಾತ್ಯಮೀವ ।

ಪಾರದ್ಾದ್ಗಸ್ಾಮುನ್ಯೀ ತದ್ವಾಪ್ ರಾಮೊೀ ರಕ್ಷನ್ ಋಷೀನ್ವಸ್ದ್ ೀವ ಸ್ ದ್ರ್ಣಡಕ ೀಷ್ು ॥೫.೨೩॥

ಈ ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುು, ಹಿಂದ ರ್ತನಗಾಗಿಯೀ ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಇಂದರನಿಗ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಇಂದರ ಆ

ಧನುಸುು ಮರಳಿ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಸ ೀರಬ ೀಕು ಎಂದ ೀ ಅಗಸಯರಗ ಕ ೂಟು. ರಾಮಚಂದರನು ಅದನುನ
ಹ ೂಂದಿ, ಋಷಗಳನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾು, ದಂಡಕದಲ್ಲಲಯೀ ವಾಸ ಮಾಡಿದ.

ಕಾಲ್ ೀ ತದ್ ೈವ ಖರದ್ೂಷ್ರ್ಣಯೀಬಯಲ್ ೀನ್ ರಕ್ಷಃ ಸ್ಾಸಾ ಪತಿನಿಮಾಗಯರ್ಣತತಪರಾssಸೀತ್ ।

ವಾ್ಪಾದಿತ ೀ ನಿಜಪತೌ ಹಿ ದ್ಶಾನ್ನ ೀನ್ ಪಾರಮಾದಿಕ ೀನ್ ವಿಧಿನಾsಭಿಸ್ಸಾರ ರಾಮಮ್
॥೫.೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 204

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಅದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ಖರ ಹಾಗೂ ದೂಷ್ರ್ಣರ ಬ ಂಬಲದಿಂದ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯು ಗಂಡನನುನ ಹುಡುಕುತುದಾಳು.

ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಮರವನ ರ್ತಪ್ಾನಿಂದ ಆಕ ರ್ಯ ಗಂಡನನುನ ಕ ೂಂದಿದಾನು. ಅಂರ್ತಹ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯು
ರಾಮನ ಎದುರು ಬಂದಳು.
[ಸ್ಾಸಾರಂ ಕಾಲಕ ೀಯಾರ್ಯ ದ್ಾನ್ವ ೀದ್ಾರರ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೀಮ್ । ದ್ದ್ೌ ಶ್ಪಯರ್ಣಖಂ ನಾಮ ವಿದ್ು್ಜಞಹಾಾರ್ಯ
ನಾಮತಃ ಎಂದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಉರ್ತುರಕಾಂಡದಲ್ಲಲದ (೧೨.೨). ಕಾಲಕ ೀರ್ಯ ರಾಕ್ಷಸರ
ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಇದಾ ವದು್ಜಜಹಾ ಎನುನವ ದಾನವನಿಗ ರಾವರ್ಣ ರ್ತನನ ರ್ತಂಗಿ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯನುನ ಕ ೂಟುು ಮದುವ
ಮಾಡಿಸದಾ. ಆದರ ರ್ಯುದಾ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮರ ವನಿಂದ ರಾವರ್ಣನ್ ೀ ಆರ್ತನನುನ ಕ ೂಂದಿದಾ].
ಸಾsನ್ುಜ್ಞಯೈವ ರಜನಿೀಚರರ್ತುಯರುಗಾರ ಭಾರತೃದ್ಾಯೀನ್ ಸ್ಹಿತಾ ವನ್ಮಾವಸ್ನಿತೀ ।
ರಾಮಂ ಸ್ಮೀತ್ ರ್ವ ಮೀ ಪತಿರಿತ್ವೀಚದ್ ಭಾನ್ುಂ ರ್ಯಥಾ ತಮ ಉಪ ೀತ್ ಸ್ುಯೀಗಕಾಮಮ್
॥೫.೨೫॥

ಅವಳು ರಾವರ್ಣನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉಗರಳಾಗಿ, ಖರ-ದೂಷ್ರ್ಣರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು

ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ ಬಹಳ ಕಾಲದಿಂದ ವಾಸ ಮಾಡುತುದಾಳು. ಇಂರ್ತಹ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯು ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ಕ ೆ
ಬಂದ ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಳಿ ಬಂದು, ನನನ ಗಂಡನ್ಾಗು ಎಂದು ಅವನನುನ ಕ ೀಳಿದಳು. ಆಕ ರ್ಯ ಈ ಕ ೂೀರಕ
ಕರ್ತುಲು ಸೂರ್ಯಥನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗಿ ‘ನ್ಾನು ನಿನನನುನ ಮದುವ ಯಾಗಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಕ ೀಳಿದರ ಅದು ಎಷ್ುು
ಅಸಹ್ವೀ ಅಷ್ ುೀ ಅಸಹ್ವಾಗಿರ್ತುು.

ತಾಂ ತತರ ಹಾಸ್್ಕರ್ಯಾ ಜನ್ಕಾಸ್ುತಾಗ ರೀ ಗಚಾಛನ್ುಜಂ ಮ ಇಹ ನ ೀತಿ ವಚಃ ಸ್ ಉಕಾತವ ।

ತ ೀನ ೈವ ದ್ುಷ್ುಚಿರಿತಾಂ ಹಿ ವಿಕರ್ಣ್ಯನಾಸಾಂ ಚಕ ರೀ ಸ್ಮಸ್ತರಜನಿೀಚರನಾಶಹ ೀತ ೂೀಃ ॥೫.೨೬॥

ಸಮಸು ದುಷ್ು ರಾಕ್ಷಸರ ನ್ಾಶಕ ೆ ಹ ೀರ್ತುವಾಗಿ, ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯನುನ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಎದುರು ಹಾಸ್ದಲ್ಲಲ
ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿಸದ ಶ್ರೀರಾಮ, “ನನಗ ನಿೀನು ಬ ೀಡ, ನನನ ರ್ತಮಮನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗು” ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಆ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದಲ್ ೀ ದುಷ್ುವಾದ ಚರತ್ ರರ್ಯುಳಳ ಆಕ ರ್ಯ ಮೂಗು-ಕಿವಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸದ.
[ರಾಮ ಯಾವ ರೀತ ಹಾಸ್ದಿಂದ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದ ಎನುನವುದನುನ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೮.೨-೪) ವಣಿಥಸದಾಾರ : ಕೃತದ್ಾರ ೂೀsಸಮ ರ್ವತಿ ಭಾಯೀಯರ್ಯಂ ದ್ಯತಾ ಮಮ
। ತಾದಿಾಧ್ಾನಾಂ ತು ನಾರಿೀಣಾಂ ಸ್ುದ್ುಃಖಾ ಸ್ಸ್ಪತನತಾ ॥ ಅನ್ುಜಸ ತವೀಷ್ ಮೀ ಭಾರತ ಶ್ೀಲವಾನ್
ಪಿರರ್ಯದ್ಶಯನ್ಃ । ಶ್ರೀಮಾನ್ಕೃತದ್ಾರಶಾ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನಾಮ ವಿೀರ್ಯಯವಾನ್ ॥ ಅಪೂವಿೀಯ ಭಾರ್ಯಯಯಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 205

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಚಾರ್ಥೀಯ ತರುರ್ಣಃ ಪಿರರ್ಯದ್ಶಯನ್ಃ । ಅನ್ುರೂಪಶಾ ತ ೀ ರ್ತಾಯ ರೂಪಸಾ್ಸ್್ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ॥ (“ಇವಳು ನನನ

ಪ್ರೀತರ್ಯ ಹ ಂಡತ. ಈಕ ನಿನನಂರ್ತಹ ಶ ರೀಷ್ಠ ಹ ರ್ಣು್ಮಗಳಿಗ ಸವತಯಾಗಿರಬಾರದು. ನನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಶ್ೀಲವಂರ್ತನೂ, ಪ್ರರ್ಯದಶಥನನೂ, ಬಲ-ಪ್ರಾಕರಮದಲ್ಲಲ ಸಂಪ್ನನನೂ ಆಗಿರುವನು.
ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಪ್ತನರ್ಯೂ ಇಲ್ಾಲ! ಅಪ್ೂವಥ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ ಈರ್ತ ರ್ತರುರ್ಣನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ರೂಪ್ವರುವ ಆರ್ತನಿಗ ಪ್ತನರ್ಯ ಬರ್ಯಕ ಇದಾರ ನಿನಗ ಯೀಗ್ ಪ್ತಯಾಗಬಹುದು!”).

[‘ಅನ್ೃತಂ ನ ೂೀಕತಪೂವಯಂ ಮೀ ನ್ಚ ವಕ್ ಯೀ ಕದ್ಾಚನ್’ ಎಂದು ರಾಮ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ . ಅಂದರ ನ್ಾನು
ಹಾಸ್ಕಾೆದರೂ ಕೂಡಾ ಸುಳುಳ ಹ ೀಳುವುದಿಲ್ಾಲ ಎಂದರ್ಥ. ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೮.೧೩)
ಒಂದು ಮಾತದ . ಮಾನ್್ತ ೀ ತದ್ಾಚಃ ಸ್ತ್ಂ ಪರಿಹಾಸ್ ಅವಿಚಕ್ಷಣಾ. ‘ಅವಳಿಗ ರಾಮ ಹಾಸ್
ಮಾಡುತುರುವುದು ಎಂದು ಗ ೂತ್ಾುಗಲ್ಲಲಲ. ಅವನ ಮಾರ್ತನುನ ಆಕ ಸರ್ತ್ ಎಂದುಕ ೂಂಡಳು’. ಹಾಗಿದಾರ ಇಲ್ಲಲ
ರಾಮಚಂದರ ಸುಳುಳ ಹ ೀಳಿದಂತ್ಾಯಿರ್ತಲ್ಾಲ ಎಂದರ : ಅವಳ ಈ ಮೂಖಥರ್ತನವನುನ
ತ್ ೂೀರಸುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಶ್ರೀರಾಮ ಆ ರೀತ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ . ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ(೨೪೨.೨೪೩)
ಉರ್ತುರಖಂಡದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಇತು್ಕಾತವ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಸೀತಾಂ ಗರಸತುಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ಚ ೂೀದ್್ತಾಂ ಶ್ರೀರಾಮಃ
ಖಡೆಮುದ್್ಮ್ ನಾಸಾಕಣೌಯ ಪರಚಿಚಿಛದ್ ೀ ಅಂದರ : ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ತಂದು ನ್ಾವಬಬರು ಮದುವ ಯಾಗ ೂೀರ್ಣ
ಎನುನವ ಮೂಖಥರ್ತನವನುನ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿ ಪ್ರದಶಥನ ಮಾಡಲು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮುಖ ೀನ ಆಕ ರ್ಯ ಕಿವ-ಮೂಗನುನ
ಶ್ರೀರಾಮ ಕರ್ತುರಸದ ಎಂದು. ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೮.೨೦-೨೧) ಶ್ರೀರಾಮ
ಕ ೂನ್ ರ್ಯದಾಗಿ ಏನು ಹ ೀಳಿದ ಎನುನವ ವವರವದ : ಇಮಾಂ ವಿರೂಪಾಂ ಅಸ್ತಿೀಮ್ ಅತಿಮತಾತಂ
ಮಹ ೂೀದ್ರಿೀಮ್ । ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಪುರುಷ್ವಾ್ಘರ ವಿರೂಪಯತುಮಹಯಸ ॥ ಇತು್ಕ ೂತೀ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಸ್ತಸಾ್ಃ
ಕುರದ್ ೂಧೀ ರಾಮಸ್್ ಪಶ್ತಃ । ಉದ್ಾೃತ್ ಖಡೆಂಚಿಚ ಛೀದ್ ಕರ್ಣಯನಾಸ ಮಹಾಬಲಃ ॥ “ಎಲ್ ೈ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೀ,
ಕುರೂಪ್, ಉನಮತ್ ು ಮರ್ತುು ದ ೂಡಡಹ ೂಟ್ ುರ್ಯುಳಳ ಈ ರಾಕ್ಷಸರ್ಯನುನ ಅಂಗಹಿೀನಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡು” ಎಂದು
ಶ್ರೀರಾಮ ಆದ ೀಶ್ಸುತ್ಾುನ್ . ರಾಮನ ಆದ ೀಶದಂತ್ , ಕ ೂರೀಧದಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯ ಕಿವ
ಮೂಗನುನ ರ್ತನನ ಖಡಗದಿಂದ ಕರ್ತುರಸುತ್ಾುನ್ . ಈ ಎಲಲವನುನ ಸಮಷುಯಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಎಲಲವೂ
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .

ತತ್ ಪ ರೀರಿತಾನ್ ಸ್ಪದಿ ಭಿೀಮಬಲ್ಾನ್ ಪರಯಾತಾಂಸ್ತಸಾ್ಃ ಖರತಿರಶ್ರದ್ೂಷ್ರ್ಣಮುಖ್ಬನ್ೂಧನ್ ।

ಜಘನೀ ಚತುದ್ಯಶಸ್ಹಸ್ರಮವಾರಣಿೀರ್ಯಕ ೂೀದ್ರ್ಣಡಪಾಣಿರಖಿಲಸ್್ ಸ್ುಖಂ ವಿಧ್ಾತುಮ್ ॥೫.೨೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 206

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿಯಿಂದ ಪ ರೀರ ೀಪ್ರ್ತರಾಗಿ, ರ್ತನನರ್ತು, ಹದಿನ್ಾಕು ಸಾವರ ಸ ೀನ್ ಯಡಗೂಡಿ ಬಂದಿರುವ,
ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ಖರ, ತರಶ್ರ, ದೂಷ್ರ್ಣ, ಮೊದಲ್ಾದ ಆಕ ರ್ಯ ಮುಖ್ ಬಂಧುಗಳನುನ, ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರಗ
ಸುಖವನುನಂಟುಮಾಡಲು, ಯಾರಗೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಶಕಿು ಇರುವ ಶ್ರೀರಾಮನು, ಕ ೂೀದಂಡಪಾಣಿಯಾಗಿ
ನಿಂರ್ತು ನಿಗರಹಿಸದನು.

ದ್ತ ತೀsರ್ಯೀ ರಘುವರ ೀರ್ಣ ಮಾಹಾಮುನಿೀನಾಂ ದ್ತ ತೀ ರ್ಯೀ ಚ ರಜನಿೀಚರಮರ್ಣಡಲಸ್್ ।

ರಕ್ಷಃಪತಿಃ ಸ್ಾಸ್ೃಮುಖಾದ್ವಿಕಮಪನಾಚಾ ಶುರತಾಾ ಬಲಂ ರಘುಪತ ೀಃ ಪರಮಾಪ ಚಿನಾತಮ್ ॥೫.೨೮॥

ಖರ-ದೂಷ್ಣಾದಿಗಳನುನ ಕ ೂಂದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಎಲ್ಾಲ ಮಹಾಮುನಿಗಳಿಗ ರಕ್ಷಣ ರ್ಯ ಅಭರ್ಯವನುನ

ನಿೀಡುತುರಲು, ರಾಕ್ಷಸರ ಸಮೂಹಕ ೆ ಭರ್ಯವುಂಟ್ಾಗುರ್ತುದ . ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ರ್ತನನ ರ್ತಂಗಿಯಾದ
ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿ ಮರ್ತುು ಅಕಂಪ್ನ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನಿಂದ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು ಚಿಂತರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .
[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರಾಕ್ಷಸನನುನ ಅವಕಂಪ್ನ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾರ . ಆದರ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೩೧.೧) ಅಕಂಪ್ನ ಎಂದಿದ . (ತಾರಮಾರ್ಣಸ್ತತ ೂೀ ಗತಾಾ ಜನ್ಸಾ್ನಾದ್ಕಂಪನ್ಃ ।
ಪರವಿಶ್ ಲಂಕಾಂ ವ ೀಗ ೀನ್ ರಾವರ್ಣಂ ವಾಕ್ಮಬರವಿೀತ್ ॥ ಅಂದರ : ‘ಅಕಂಪ್ನ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ
ಅತವ ೀಗವಾಗಿ ಲಂಕ ಗ ತ್ ರಳಿ ರಾವರ್ಣನಿಗ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿಸದನು’ ಎಂದರ್ಥ) ಹಿೀಗಾಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಅವಕಂಪ್ನ ಎಂದು ಹ ೀಳುವಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಉದ ಾೀಶವದ . ಅವನು ‘ಅವಿರಿವ ಕಂಪಮಾನ್ಃ’ . ಅಂದರ :
‘ಅಕಂಪ್ನ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ, ಹ ೀಗ ಕಟುಕನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮೀಕ ಹ ದರುರ್ತುದ ೂೀ ಆರೀತ ಹ ದರ, ಗಡಗಡ
ನಡುಗುತ್ಾು ರಾವರ್ಣನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬಂದ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಉದ ಾೀಶದಿಂದ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅವಕಂಪ್ನ ಮರ್ತುು
ಅಕಂಪ್ನ ಎರಡಕೂೆ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಪ್ದ ಪ್ರಯೀಗಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಸ್ ತಾಾಶು ಕಾರ್ಯ್ಯಮವಮೃಶ್ ಜಗಾಮ ತಿೀರ ೀ ಕ್ ೀತರಂ ನ್ದಿೀನ್ದ್ಪತ ೀಃ ಶರವರ್ಣಂ ಧರಿತಾರಯಃ ।

ಮಾರಿೀಚಮತರ ತಪಸ ಪರತಿವತಯಮಾನ್ಂ ಭಿೀತಂ ಶರಾದ್ ರಘುಪತ ೀನಿಯತರಾಂ ದ್ದ್ಶಯ॥೫.೨೯॥

ಚಿಂತರ್ತನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು ಕೂಡಲ್ ೀ ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಯೀಚಿಸ, ಸಮುದರತೀರದ

ಕ್ಷ ೀರ್ತರವಾಗಿರುವ ಗ ೂೀಕರ್ಣಥಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ . ಅಲ್ಲಲ ರ್ತಪ್ಸುನಲ್ಲಲ ಇರುವ, ಮೊದಲ್ ೀ ರಾಮಚಂದರನ
ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಬಹಳ ಹ ದರದಾ ಮಾರೀಚನನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 207

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ತ ೀನಾರ್ಥಯತಃ ಸ್ಪದಿ ರಾಘವವಞ್ಾನಾಥ ೀಯ ಮಾರಿೀಚ ಆಹ ಶರವ ೀಗಮಮುಷ್್ ಜಾನ್ನ್ ।

ಶಕ ೂ್ೀ ನ್ ತ ೀ ರಘುವರ ೀರ್ಣ ಹಿ ವಿಗರಹ ೂೀsತರ ಜಾನಾಮಿ ಸ್ಂಸ್ಪರ್ ಶಮಸ್್ ಶರಸ್್ ಪೂವಯಮ್
॥೫.೩೦॥

ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಮೊೀಸ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಉದ ಾೀಶದಿಂದ ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತನ್ಾದ

ಮಾರೀಚನು, ರಾಮಚಂದರನ ಬಾರ್ಣದ ವ ೀಗವನುನ ತಳಿದವನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ನಿನಗ ರಾಮಚಂದರನ್ ೂಂದಿಗ ವರ ೂೀಧವು ಶಕ್ವಲಲ, ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ರಾಮಚಂದರನ ಬಾರ್ಣದ
ಸಾಶಥವನುನ ನ್ಾನು ತಳಿದಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು.
[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸ್ಂಸ್ಪರ್ ಶಮಸ್್ ಶರಸ್್’ ಎಂದು ಬಿಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಈ ರೀತ
ಹ ೀಳಿದಾಗ, ಮಾರೀಚ ರ್ತನನ ಹಿಂದಿನ ನ್ ನಪ್ನಿಂದ, ಭರ್ಯದಲ್ಲಲ ತ್ ೂದಲ್ಲ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿರುವುದು
ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ . ಇದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೭೮.೬೩) ಈ ರ್ತರಹದ ಒಂದು ಮಾತದ .
ತತಾರರ್್ಗಚಛನ್ ಮಾರಿೀಚಂ ಪೂವಾಯಮಾತ್ಂ ದ್ಶಾನ್ನ್ಃ । ಪುರಾ ರಾಮರ್ಯಾದ್ ೀವ ತಾಪಸ್ಂ
ಪಿರರ್ಯಜೀವಿತಮ್’ ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮಾರೀಚ ರಾವರ್ಣನ ಅಮಾರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾ. ಆಮೀಲ್ ಆ ಪ್ದವರ್ಯನುನ
ಬಿಟುು, ರಾಮನ ಭರ್ಯದಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಕುಳಿತದಾ. (ರಾಮನ ಭರ್ಯದಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಕುಳಿತದಾ ವನಃ
ಸಾಭಾವದ ಬದಲ್ಾವಣ ಯಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡುತುರಲ್ಲಲಲ).

ಇತು್ಕತವನ್ತಮರ್ ರಾವರ್ಣ ಆಹ ಖಡೆಂ ನಿಷ್ೃಷ್್ ಹನಿಮ ರ್ಯದಿ ಮೀ ನ್ ಕರ ೂೀಷ ವಾಕ್ಮ್ ।

ತಚುಛಶುರವಾನ್ ರ್ರ್ಯರ್ಯುತ ೂೀsರ್ ನಿಸ್ಗೆಯತಶಾ ಪಾಪ್ೀ ಜಗಾಮ ರಘುವರ್ಯ್ಯ ಸ್ಕಾಶಮಾಶು
॥೫.೩೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರೀಚನಿಗ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಕತುರ್ಯನುನ ಸ ಳ ದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಒಂದು ವ ೀಳ ,

ನಿೀನು ನನನ ಮಾರ್ತನುನ ನಡ ಸಕ ೂಡುವುದಿಲಲವ ಂದರ , ನಿನನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು. ಅದನುನ ಕ ೀಳಿ
ಭರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಮಾರೀಚನು ರಾಮಚಂದರನಿದಾಲ್ಲಲಗ
ಹ ೂರಟನು.

[ಕ ಲವರು ಮಾರೀಚ ಒಳ ಳರ್ಯವನ್ ೀ, ಆದರ ರಾವರ್ಣನಿಂದಾಗಿ ಆರ್ತ ಕ ಟು ಕ ಲಸ ಮಾಡಿದ ಎಂದು

ಭಾವಸುತ್ಾುರ . ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ‘ನಿಸ್ಗಯತಶಾ ಪಾಪಃ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದರ
ಮುಖ ೀನ ಆರ್ತ ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ ಪಾಪ್ಯೀ ಆಗಿದಾ ಎನುನವುದನುನ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 208

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸ್ ಪಾರಪ್ ಹ ೈಮಮೃಗತಾಂ ಬಹುರತನಚಿತರಃ ಸೀತಾಸ್ಮಿೀಪ ಉರುಧ್ಾ ವಿಚಚಾರ ಶ್ೀಘರಮ್ ।

ನಿದ್ ೂೀಯಷ್ನಿತ್ವರಸ್ಂವಿದ್ಪಿ ಸ್ಮ ದ್ ೀವಿೀ ರಕ್ ೂೀವಧ್ಾರ್ಯ ಜನ್ಮೊೀಹಕೃತ ೀ ತಥಾsಹ ॥೫.೩೨॥

ಮಾರೀಚನು ಬಂಗಾರದ ಬರ್ಣ್ದ ಜಂಕ ರ್ಯ ಆಕಾರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಬಹಳ ರರ್ತನಮರ್ಯವಾದ

ಚುಕ ೆಗಳ ೂಂದಿಗ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ಾು, ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಓಡಾಡುತ್ಾುನ್ .
ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ನಿರಂರ್ತರವಾದ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಸೀತ್ ರ್ಯು ದುಷ್ು
ರಾಕ್ಷಸರ ವದಕಾೆಗಿ, ದುಜಥನರನುನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುವುದಕ ೆಂದ ೀ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ :
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೨.೧೯) ಈ ಪ್ರಸಂಗವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ಮನ ೂೀಹರಃ
ಸನಗಧವಣ ೂೀಯ ರತ ನೈನಾಯನಾವಿದ್ ೈರ್ಯುಯತಃ । ಕ್ಷಣ ೀನ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀ ಜಾತ ೂೀ ಮೃಗಃ ಪರಮಶ ್ೀರ್ನ್ಃ’
(ಬಹಳ ಮನ್ ೂೀಹರ ಮರ್ತುು ಸನಗಾವಾಗಿರ್ತುು. ನ್ಾನ್ಾಪ್ರಕಾರದ ಚುಕ ೆಗಳಿಂದ ವಭೂಷರ್ತವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತರ್ತುು.
ಈ ರೀತರ್ಯ ಜಂಕ ರ್ಯ ಆಕಾರವನುನ ಮಾರೀಚನು ಹ ೂಂದಿದನು) ನಾನಾವರ್ಣಯವಿಚಿತಾರಂಗ ೂೀ
ರತನಬಂದ್ುಸ್ಮಾಚಿತತಃ (೪೩.೧೩) ಎಂದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಇಲ್ಲಲ ಬಹುರತನಚಿತರಃ ಎಂದು ವಣಿಥಸದಾಾರ . ನ್ಾರಸಂಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ (೪೧.೭೧) ಭಾವಿಕಮಯವಶಾದ್
ರಾಮಮೂವಾಚ ಪತಿಮಾತಮನ್ಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅಂದರ : ‘ಮುಂದ ಆಗಬ ೀಕಾದ ಕಾರ್ಯಥಕಾೆಗಿ
ಸೀತ್ ರ್ಯು ಆ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಳು’ ಎಂದರ್ಥ. ಅಂದರ ಸೀತ್ಾದ ೀವಗ ರಾಕ್ಷಸರ ಮಾಯರ್ಯ ಕುರರ್ತು
ಮೊದಲ್ ೀ ತಳಿದಿರ್ತುು]

ದ್ ೀವ ೀಮಮಾಶು ಪರಿಗೃಹ್ ಚ ದ್ ೀಹಿ ಮೀ ತಾಂ ಕ್ತರೀಡಾಮೃಗಂ ತಿಾತಿ ತಯೀದಿತ ಏವ ರಾಮಃ ।

ಅನ್ಾಕ್ ಸ್ಸಾರ ಹ ಶರಾಸ್ನ್ಬಾರ್ಣಪಾಣಿಮಾಮಯಯಾಮೃಗಂ ನಿಶ್ಚರಂ ನಿಜಘಾನ್ ಜಾನ್ನ್
॥೫.೩೩॥

“ದ ೀವಾ, ಆಟವಾಡುವುದಕಾೆಗಿ ಈ ಮೃಗವನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಡು” ಎಂದು ಅವಳಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದ ೀ, ಆ ಮಾಯಾ ಜಂಕ ರ್ಯ ಹಿಂದ ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹಿಡಿದು ಹ ೂರಟು ಹ ೂೀಗಿ, ರಾಕ್ಷಸ ಮಾರೀಚನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 209

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ಆಚಾರ್ಯಥರ ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ಗ ಪ್ೂರಕವಾದ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾವು ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೭೯.೨೧)

ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ನಿಶಾಚರಂ ವಿಧಿತಾಾ ತಂ ರಾಘವಃ ಪರತಿಭಾನ್ವಾನ್ । ಅಮೊೀಘಂ ಶರಮಾದ್ಾರ್ಯ
ಜಘಾನ್ ಮೃಗರೂಪಿರ್ಣಮ್’]

ತ ೀನಾsಹತಃ ಶರವರ ೀರ್ಣ ರ್ೃಷ್ಂ ಮಮಾರ ವಿಕುರಶ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮುರುವ್ರ್ಯಾ ಸ್ ಪಾಪಃ ।

ಶುರತ ಾೈವ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮಚೂಚುದ್ದ್ುಗರವಾಕ ್ೈಃ ಸ ೂೀsಪಾ್ಪ ರಾಮಪರ್ಮೀವ ಸ್ಚಾಪಬಾರ್ಣಃ ॥೫.೩೪॥

ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ, ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ನ್ ೂೀವನಿಂದ,

ಆ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಮಾರೀಚನು ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಸಾರ್ಯುವ ಮೊದಲು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಕೂಗಿ ಕರ ದು
ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್ ! ಅದನುನ ಕ ೀಳಿ ಸೀತ್ ರ್ಯು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಉಗರವಾದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್
ಮಾಡಿದಳು. ಆಗ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು ರಾಮನ ದಾರರ್ಯಲ್ ೀಲ ಸಾಗಿದ.

[ಸೀತ್ ಅದ ಷ್ುು ಉಗರವಾದ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದಳು ಎನುನವುದನುನ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ

ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೫.೧೮) ವವರಸದಾಾರ : ಸ್ುದ್ುಷ್ುಸ್ತವಂ ವನ ೀ ರಾಮಮೀಕಮೀಕ ೂೀsನ್ುಗಚಛಸ ।
ಮಮ ಹ ೀತ ೂೀಃ ಪರತಿಚಛನ್ನಃ ಪರರ್ಯುಕ ೂತೀ ರ್ರತ ೀನ್ ವಾ ॥ ಯಾವುದ ೂೀ ದುಷ್ು ಭಾವನ್ ಯಿಂದಲ್ ೀ ನಿೀನು
ರಾಮನ್ ೂಂದಿಗಿರುವ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುತುದ . ನನನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ನಿೀನು ಹಿೀಗ ಬಂದಿರುವ ಅನಿಸುತುದ .
ಅರ್ವಾ ಭರರ್ತನ್ ೀ ನಿನಗ ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸರಬ ೀಕು! ಇತ್ಾ್ದಿಯಾದ ಉಗರವಾದ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡುತ್ಾುಳ
ಸೀತ್ !]

ಯಾಂಯಾಂ ಪರ ೀಶ ಉರುಧ್ ೈವ ಕರ ೂೀತಿ ಲ್ಲೀಲ್ಾಂ ತಾನಾತಂ ಕರ ೂೀತ್ನ್ು ತಥ ೈವ ರಮಾsಪಿ ದ್ ೀವಿೀ

।
ನ ೈತಾವತಾsಸ್್ ಪರಮಸ್್ ತಥಾ ರಮಾಯಾ ದ್ ೂೀಷ ೂೀsರ್ಣುರಪ್ನ್ುವಿಚಿನ್ಾ ಉರುಪರರ್ೂ ರ್ಯತ್
॥೫.೩೫॥
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಯಾವಯಾವ ರ್ತರಹದ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ಬಹಳಬಹಳವಾಗಿ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ೂೀ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಅದನ್ ನೀ ಅನುಸರಸುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಉರ್ತೃಷ್ುರಾದ ರಾಮಚಂದರ ಮರ್ತುು
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯರಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಲ್ ೀ ಬಾರದು.

ಕಾಾಜ್ಞಾನ್ಮಾಪದ್ಪಿ ಮನ್ಾಕಟಾಕ್ಷಮಾತರಸ್ಗೆಯಸ್ತಿಪರಳರ್ಯಸ್ಂಸ್ೃತಿಮೊೀಕ್ಷಹ ೀತ ೂೀಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 210

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ದ್ ೀವಾ್ ಹರ ೀಃ ಕ್ತಮು ವಿಡಮಬನ್ಮಾತರಮೀತದ್ ವಿಕ್ತರೀಡತ ೂೀಃ ಸ್ುರನ್ರಾದಿವದ್ ೀವ

ತಸಾಮತ್॥೫.೩೬॥

ಮಲುವಾದ ಹುಬುಬ ಅಲ್ಾಲಡಿಸುವುದರಂದಲ್ ೀ, ಕಡ ಗರ್ಣ್ ಹುಬಬನುನ ತ್ ೂೀರುವುದರಂದಲ್ ೀ ಸೃಷು, ಸ್ತ,

ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಂಸಾರ, ಮೊೀಕ್ಷ ಇದಕ ೆಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಗ ಅಜ್ಞಾನ ಎಲ್ಲಲಂದ?
ಆಪ್ತ್ಾುದರೂ ಎಲ್ಲಲಂದ? ಇದ ೂಂದು ವಡಂಬನ್ ಅಷ್ ುೀ. ದ ೀವತ್ ಗಳಂತ್ , ಮನುಷ್್ರಂತ್ ಅವರು ಲ್ಲೀಲ್ಾ
ನ್ಾಟಕವನ್ಾನಡುತ್ಾುರ ಅಷ್ ುೀ.

ದ್ ೀವಾ್ಃ ಸ್ಮಿೀಪಮರ್ ರಾವರ್ಣ ಆಸ್ಸಾದ್ ಸಾsದ್ೃಶ್ತಾಮಗಮದ್ಪ್ವಿಷ್ಹ್ಶಕ್ತತಃ ।

ಸ್ೃಷಾುವssತಮನ್ಃ ಪರತಿಕೃತಿಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಶ್ೀಘರಂ ಕ ೈಲ್ಾಸ್ಮಚಿಾಯತಪದ್ಾ ನ್್ವಸ್ಚಿಛವಾಭಾ್ಮ್
॥೫.೩೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ಬಳಿಗ ಬಂದ. ಲಕ್ಷ್ಮಿೀರೂಪ್ಳಾದ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ರಾವರ್ಣನನುನ

ಕ ೂಲಲಬಲಲ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವಳಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಹಾಗ ಮಾಡದ ೀ ಅಲ್ಲಲಂದ ಅದೃಶ್ಳಾಗುತ್ಾುಳ . ಆದರ
ಅದೃಶ್ವಾಗುವ ಮುನನ ರ್ತನನ ಪ್ರತಕೃತರ್ಯನುನ ಸೃಷುಸ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗ ಅದೃಶ್ಳಾದ
ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯು ಪಾವಥತೀ ಮರ್ತುು ರುದರರಂದ ಪ್ೂಜರ್ತಳಾಗಿ ಕ ೈಲ್ಾಸಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .

[ಕೂಮಥಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ವವರಸದಾಾರ : ‘ಅಥಾವಸ್ತಾ್ದ್ ರ್ಗವಾನ್

ಹವ್ವಾಹ ೂೀ ಮಹ ೀಶಾರಃ । ಆವಿರಾಸೀತ್ ಸ್ುದಿೀಪಾತತಮ ತ ೀಜಸಾ ನಿದ್ಯಹನಿನವಾ । ಸ್ೃಷಾು
ಮಾರ್ಯಮಯೀಂ ಸೀತಾಂ ಸ್ ರಾವರ್ಣವದ್ ೀಚ ಛಯಾ । ಸೀತಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ರಾಮೀಷಾುಂ
ಪಾವಕ ೂೀsನ್ತರಧಿೀರ್ಯತ’ ರಾಮ ಹ ೂೀದ ಮೀಲ್ ಮಹ ೀಶಾರನು ಅಲ್ಲಲ ಆವಭಥವಸದ. ರಾವರ್ಣನನುನ
ಕ ೂಲಲಬ ೀಕ ಂಬ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಮಾಯಾಮಯಿಯಾದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತ ಸೃಷುಸದ. ನಂರ್ತರ ರಾಮನ
ಪ್ರಯಯಾದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಪಾವಕನು(ಅಗಿನರ್ಯು) ಅಂರ್ತಧ್ಾಥನನ್ಾದ. (ಇಲ್ಲಲ ಮಹ ೀಶಾರ
ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣದಿಂದ ಅಗಿನರ್ಯನುನ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ಆ ಮಹ ೀಶಾರಃ ಎನುನವುದು ಸದಾಶ್ವನನುನ
ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಹವ್ವಾಹಃ ಎಂದರ ಹವ್ವಾಹನ ಅಂರ್ತಗಥರ್ತನ್ಾದ ಸದಾಶ್ವ ಎಂದರ್ಥ).

ಬರಹಮವ ೈವರ್ತಥದಲೂಲ(ಪ್ರರ್ಮಖಂಡ-೧೪..೩೦—೫) ಕೂಡಾ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ವವರವದ .

ಸೀತಾಪಹಾರಕಾಲ್ ೂೀsರ್ಯಂ ತವ ೈವ ಸ್ಮುಪಸ್ತಃ । ಮತಾಸ್ೂಂ ಮಯೀ ಸ್ನ್ನಯಸ್್ ಚಾಛಯಾಂ
ರಕ್ಾನಿತಕ ऽಧುನ । ...

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 211

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರಾವರ್ಣ ವಧ್ ಆದ ನಂರ್ತರ ನಿಜವಾದ ಸೀತ್ ರಾಮನ ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡಳು ಎಂದು
ಬರಹಮವ ೈವರ್ತಥದಲ್ಲಲ(೧೪.೪೮) ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಹುತಾಷ್ನ್ಸ್ತತರ ಕಾಲ್ ೀ ವಾಸ್ತವಿೀಮ್ ಜಾನ್ಕ್ತೀಮ್ ದ್ದ್ೌ’.
ಪ್ರತಕೃತ ಸೃಷು ಎನುನವುದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬಹಳ ಸೂಚ್ವಾಗಿದ ಮರ್ತುು ಅದು ದಶಥನ
ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟು ಕಾವ್ವಾಗಿದ . (ಎಲಲರಗ ಹ ೀಗ ಕಾಣಿಸರ್ತು ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ). ಆದರ ಎಲ್ಾಲ
ಶಾಸರಗಳನುನ ಒಟ್ಟುಗ ಸ ೀರಸ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಈ ಅದುಭರ್ತ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .]

ತಸಾ್ಸ್ುತ ತಾಂ ಪರತಿಕೃತಿಂ ಪರವಿವ ೀಶ ಶಕ ೂರೀ ದ್ ೀವಾ್ಶಾ ಸ್ನಿನಧಿರ್ಯುತಾಂ ವ್ವಹಾರಸದ್ ಯಧ ೈ ।

ಆದ್ಾರ್ಯ ತಾಮರ್ ರ್ಯಯೌ ರಜನಿೀಚರ ೀನ ೂಾರೀ ಹತಾಾ ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಮುರುಶರಮತ ೂೀ ನಿರುದ್ಧಃ॥೫.೩೮॥

ಅವಳ ಪ್ರತಕೃತರ್ಯನುನ ಇಂದರ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿ ವ್ವಹಾರ ಸದಿಾ ನಿೀಡಿದ. ರಾವರ್ಣನನುನ

ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುವಂರ್ತಹ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ಅದ ೀ ರೂಪ್, ಅದ ೀ ಲ್ಾವರ್ಣ್ ಇರುವುದಕಾೆಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯೀ
ಆ ಪ್ರತಕೃತರ್ಯಲ್ಲಲ ಸನಿನಧ್ಾನವರ್ತುಳು. ಇಂರ್ತಹ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ರ್ತದೂರಪ್ವನುನ ರಾವರ್ಣನು ಲಂಕ ಗ
ಹ ೂತ್ ೂುರ್ಯಾ. ಹಿೀಗ ಹ ೂೀಗುತುರುವಾಗ ಜಟ್ಾರ್ಯು ಆರ್ತನನುನ ರ್ತಡ ದ. ಅಂರ್ತಹ ಜಟ್ಾರ್ಯುವನುನ ಕ ೂಂದು,
ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ರಾವರ್ಣ ತ್ ರಳಿದ.

ಮಾಗ ೆಯ ವರಜನ್ತಮಭಿಯಾರ್ಯ ತತ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ ಸ್ಂವಾರಿತ ೂೀ ರವಿಸ್ುತ ೀನ್ ಚ ಜಾನ್ಮಾನ್ಃ ।

ದ್ ೈವಂ ತು ಕಾರ್ಯ್ಯಮರ್ ಕ್ತೀತಿಯಮಭಿೀಪುಮಾನ ೂೀ ರಾಮಸ್್ ನ ೈನ್ಮಹನ್ದ್ ವಚನಾದ್ಧರ ೀಶಾ ॥೫.೩೯॥

ರಾವರ್ಣ ಸೀತ್ ಯಂದಿಗ ತ್ ರಳುತುದಾಾಗ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣನನುನ ಕಂಡ ಹನುಮಂರ್ತ ಆರ್ತನರ್ತು

ಮುನುನಗುಗತ್ಾುನ್ , ಆದರ ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದ ೀ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಕಾರ್ಯಥ
ಆಗಬ ೀಕಿರುವುದರಂದ ಹನುಮಂರ್ತ ಅಲ್ ಲೀ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ . ರಾವರ್ಣ ಸಂಹಾರ ಕಿೀತಥ ರ್ತನ್ ೂನಡ ರ್ಯನ್ಾದ
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ೀ ಸಲಲಬ ೀಕು ಎನುನವ ಸಂಕಲಾದಿಂದ, ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ರಾಮಾವತ್ಾರಕ ೆ ಮೊದಲ್ ೀ
ಭಗವಂರ್ತ ತ್ಾನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಸಂಹರಸುವುದಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ ಹನುಮಂರ್ತ ರಾವರ್ಣನನುನ
ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ. (ಲ್ ೂೀಕದ ನಿೀತರ್ಯಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತ ಮುನುನಗಿಗದರೂ ಕೂಡಾ, ಮೀಲ್ಲನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ,
ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುು ಅಲ್ ಲೀ ನಿಂರ್ತ).

ಪಾರಪ ್ೈವ ರಾಕ್ಷಸ್ ಉತಾsತಮಪುರಿೀಂ ಸ್ ತತರ ಸೀತಾಕೃತಿಂ ಪರತಿನಿಧ್ಾರ್ಯ ರರಕ್ಷ ಚಾರ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 212

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರಾಮೊೀsಪಿ ತತುತ ವಿನಿಹತ್ ಸ್ುದ್ುಷ್ುರಕ್ಷಃ ಪಾರಪಾ್sಶರಮಂ ಸ್ಾದ್ಯತಾಂ ನ್ಹಿ ಪಶ್ತಿೀವ ॥೫.೪೦॥

ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯನ್ ನೀ ಇಟುು ರಕ್ಷ್ಮಸದ (ಆಕ ರ್ಯನುನ
ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸೀತ್ ಎಂದ ೀ ತಳಿದು ರಕ್ಷ್ಮಸದ). ಇರ್ತು ದುಷ್ು ಮಾರೀಚನನುನ ಕ ೂಂದ ಶ್ರೀರಾಮನು ರ್ತನನ
ಆಶರಮಕ ೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬಂದು, ಅಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಪ್ರಯಯಾದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣದವನಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡ.

ಅನ ಾೀಷ್ಮಾರ್ಣ ಇವ ತಂ ಚ ದ್ದ್ಶಯ ಗೃಧರಂ ಸೀತಾರಿರಕ್ಷ್ಷ್ುಮಥ ೂೀ ರಿಪುಣಾ ವಿಶಸ್ತಮ್ ।

ಮನಾಾತಮಚ ೀಷ್ುಮಮುನ ೂೀಕತಮರ ೀಶಾ ಕಮಮಯ ಶುರತಾಾ ಮೃತಂ ತಮದ್ಹತ್ ಸ್ಾಗತಿಂ ತಥಾsದ್ಾತ್
॥೫.೪೧॥
ಕಾರ್ಣದ ೀ ಹುಡುಕುತುದಾಾನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ಸಾಗಿ, ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಲು ಬರ್ಯಸ, ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು
ಜಟ್ಾರ್ಯುವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಕಂಡ. ಜಟ್ಾರ್ಯುವಗ ಆ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಇನ್ ನೀನು ಸಾರ್ಯುವ ಕಾಲ
ಸಮಿೀಪ್ಸರ್ತುು. ಅವನ ಕಿರಯಗಳ ಲಲವೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಂದವಾಗಿರ್ತುು. ಅಂರ್ತಹ ಜಟ್ಾರ್ಯುವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು
ಶರ್ತುರವಾದ ರಾವರ್ಣನ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೀಳಿದ. ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿಸ ಜಟ್ಾರ್ಯು ಪಾರರ್ಣಬಿಟು. ಆಗ
ಶ್ರೀರಾಮ ಆ ಜಟ್ಾರ್ಯುವಗ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂಸಾೆರ ಮಾಡಿ, ಅವನಿಗ ರ್ತನನ ಸಾ್ನವಾದ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ
ಕರುಣಿಸದ.

ಅನ್್ತರ ಚ ೈವ ವಿಚರನ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀsನ್ುಜ ೀನ್ ಪಾರಪತಃ ಕರೌ ಸ್ ಸ್ಹಸಾsರ್ ಕವನ್ಧನಾಮನಃ ।

ಧ್ಾತುವಯರಾದ್ಖಿಲಜಾಯನ್ ಉಜಿತಸ್್ ಮೃತ ೂ್ೀಶಾ ವಜರಪತನಾದ್ತಿಕುಞಚಾತಸ್್ ॥೫.೪೨॥

ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಎಲ್ ಲಡ ತರುಗಾಡುತ್ಾು (ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯನುನ

ಹುಡುಕುತುರುವವನಂತ್ ) ಮುಂದುವರರ್ಯುತುರುವಾಗ, ಬರಹಮನ ವರದಿಂದ ಎಲಲರನೂನ ಗ ಲುಲವವನ್ಾಗಿದಾ,
ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವ ಕವಂಧನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ರಾಕ್ಷಸನ ಬಾಹುಗಳನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೂಂದಿದ. ಇಂದರನ
ವಜರಪಾರ್ತದಿಂದ ಕವಂಧ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕುಗಿಗ ಹ ೂೀಗಿದಾ. ಅವನ ರ್ತಲ್ ಆರ್ತನ ಹ ೂಟ್ ುಯಳಗಡ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿರ್ತುು.
ಆರೀತಯಾಗಿರುವ ಕವಂಧ ರ್ತನನ ಉದಾವಾದ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡ.

ಛಿತಾಾsಸ್್ ಬಾಹುರ್ಯುಗಳಂ ಸ್ಹಿತ ೂೀsನ್ುಜ ೀನ್ ತಂ ಪೂವಯವತ್ ಪರತಿವಿಧ್ಾರ್ಯ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರರ್ೃತ್ಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 213

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ನಾಮಾನ ದ್ನ್ುಂ ತಿರಜಟಯೈವ ಪುರಾsಭಿಜಾತಂ ಗನ್ಧವಯಮಾಶು ಚ ತತ ೂೀsಪಿ ತದ್ಚಿಾಯತ ೂೀsಗಾತ್

॥೫.೪೩॥

ಕವಂಧ ಮೂಲರ್ತಃ ದನು ನ್ಾಮಕ ಗಂಧವಥ. ಹುಟ್ಟುದುಾ ತರಜಟ್ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸರ್ಯಲ್ಲಲ. ಅಂರ್ತಹ ಕವಂಧನ
ಎರಡು ಕ ೈಗಳನುನ ರ್ತಮಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕರ್ತುರಸ, ಕುಬ ೀರ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾದ ಕವನಾನನುನ ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ
ಮಾಡಿ, ಅವನಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಟು ರಾಮಚಂದರ ಮುಂದ ತ್ ರಳಿದ.
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೧.೭) ‘ಪುತರಂ ದ್ನ ೂೀಸ್ತವಂ ವಿದಿಧ’ ಎಂದಿದ . ಅಂದರ ‘ದನುವನ
ಮಗ ಎಂದು ತಳಿ’ ಎಂದರ್ಥ. ಆದರ ಅದು ಅಪ್ಪಾಠ. ಏಕ ಂದರ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ ಲೀ ಮುಂದ (೭೧.೨೬)
‘ವಾಕ್ಂ ದ್ನ್ುರನ್ುತತಮಮ್ ಪ್ರೀವಾಚ’ ಎಂದಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಕವಂಧ ದನುವನ ಪ್ುರ್ತರನಲಲ, ತರಜಟ್ ರ್ಯ
ಪ್ುರ್ತರ. ಇನುನ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೦.೯) ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೂೀ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣಂ ಬಾಹುಮಸ್ಕತಮಸನಾ ತತಃ । ಚಿಚ ೀಛ ದ್
ರಾಮೊೀ ರಾಮೊೀ ವ ೀಗ ೀನ್ ಸ್ವ್ಂ ವಿೀರಸ್ುತ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೮೦.೩೭)
ಬಲ ಬಾಹುವನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕರ್ತುರಸದ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರ , ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಎಡಬಾಹುವನುನ
ರಾಮ ಕರ್ತುರಸದ ಎಂದಿದ . ಇದಕ ೆ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಇದು ವ್ರ್ತ್ಸು ಕರ್ನ ಶ ೈಲ್ಲ, ಆದಾರಂದ ಬಲತ್ ೂೀಳನುನ
ರಾಮ ಕರ್ತುರಸದ ಎಂದ ೀ ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ ಎಂದಿದಾಾರ .

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಕವಂಧ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ ಎನುನವುದನುನ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೧.೮) ನ್ಾವು

ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಹಂ ತಪಸ ೂೀಗ ರೀರ್ಣ ಪಿತಾಮಹ ಮಾತ ೂೀಷ್ರ್ಯಮ್ । ಧಿೀಘಯಮಾರ್ಯಃ ಸ್ ಮೀ
ಪಾರದ್ಾತ್....’ ನ್ಾನು ಧೀಘಾಥರ್ಯುಷ್್ವಂರ್ತನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ , ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ನನಗ ಇಂದರ ಏನು
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ? ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಬುದಿಾರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಇಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ಯುದಾಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ . ಅವನ
ಬಾಹುವನಿಂದ ಪ್ರಯೀಗಿಸಲಾಟು ವಜರದಿಂದ ನನನ ಮೊರ್ಣಕಾಲು ಮರ್ತುು ರ್ತಲ್ ಎರಡೂ ಕೂಡಾ
ಉದರದ ೂಳಗಡ ಸ ೀರರ್ತು ಎಂದು ಕವಂಧ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ‘ವಜರಪತನಾದ್ತಿಕುಞಚಾತಸ್್’
ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಾರಸಂಗರಹ ಮಾಡಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ದ್ೃಷಾುವ ತಮೀವ ಶಬರಿೀ ಪರಮಂ ಹರಿಂ ಚ ಜ್ಞಾತಾಾವಿವ ೀಶ ದ್ಹನ್ಂ ಪುರತ ೂೀsಸ್್ ತಸ ್ೈ ।

ಪಾರದ್ಾತ್ ಸ್ಾಲ್ ೂೀಕಮಿಮಮೀವ ಹಿ ಸಾ ಪರತಿೀಕ್ಷಯ ಪೂವಯಂ ಮತಙ್ೆವಚನ ೀನ್ ವನ ೀsತರಸಾsರ್ೂತ್
॥೫.೪೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 214

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಯಾವ ಶಬರರ್ಯು ಆ ದುಗಥಮವಾದ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಮರ್ತಂಗ ಋಷರ್ಯ ವಚನದಿಂದಾಗಿ ಭರ್ಯವಲಲದ ೀ

ಭಗವಂರ್ತನ ದಶಥನಕಾೆಗಿ ಕಾದಿದಾಳ ೂೀ, ಅವಳು ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದು,
ಆರ್ತನ ಎದುರ ೀ ಬ ಂಕಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುತ್ಾುಳ . ಆಗ ಶ್ರೀರಾಮನು ಶಬರಗ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕವಾದ
ವ ೈಕುಂಠವನುನ ಕರುಣಿಸುತ್ಾುನ್ .
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೪.೩೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಅನ್ುಜ್ಞಾತಾ ತು ರಾಮೀರ್ಣ ಹುತಾಾsತಾಮನ್ಂ
ಹುತಾಶನ ೀ । ಜಾಲತಾಪವಕಸ್ಙ್ಕ್ಾಶಾ ಸ್ಾಗಯಮೀವ ಜಗಾಮ ಸಾ । ಅಂದರ : ರಾಮನಿಂದ
ಅನುಜ್ಞಾರ್ತಳಾಗಿ, ಬ ಂಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಸಾಗಥಕ ೆ ತ್ ರಳಿದಳು ಎಂದರ್ಥ. ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು:
‘ಇಮಂಶ ಲ್ ೂೀಕಂ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಂದರ : ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಸಾಗಥಲ್ ೂೀಕದ ಅರ್ಥ
ಇಂದರಲ್ ೂೀಕ ಎಂದಲಲ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನೀ ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ . ಮೊೀಕ್ಷವನ್ ನೀ ಕರುಣಿಸದ ಎನುನವುದಕ ೆ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ
(ಉರ್ತುರಖಂಡ ೨೪೨.೨೭೦) ಕಾರ್ಣಬಹುದು.: ‘ಫಲ್ಾನಾ್ಸಾಾದ್್ ಕಾಕುತಥತಸ ೈ ಮುಕ್ತತಂ ದ್ದ್ೌ ಪರಾಮ್’
ಫಲಗಳನುನ ಆಸಾಾದನ್ ಮಾಡಿದ ರಾಮಚಂದರನು ಅವಳಿಗ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಕರುಣಿಸದನು].

[ಶಬರಗ ಏಕ ಈ ಜನಮ ಬಂರ್ತು? ಅವಳ ಹುಟುು, ಪ್ೂವೀಥರ್ತುರಗಳ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು

ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :]

ಶಾಪಾತ್ ವರಾಪುರಸ್ಮೀವ ಹಿ ತಾಂ ವಿಮುಚ್ ಶಚಾ್ ಕೃತಾತ್ ಪತಿಪುರಸ್ತವತಿದ್ಪಪಯಹ ೀತ ೂೀಃ ।

ಗತಾಾ ದ್ದ್ಶಯ ಪವನಾತಮಜಮೃಶ್ಮೂಕ ೀ ಸ್ ಹ ್ೀಕ ಏನ್ಮವಗಚಛತಿ ಸ್ಮ್ಗಿೀಶಮ್ ॥೫.೪೫॥

ರ್ತನನ ಗಂಡನ ಎದುರುಗಡ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಪ್ಥವನುನ ತ್ ೂೀರಸದ ಕಾರರ್ಣ, ಶಚಿೀದ ೀವಯಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು
ಶಾಪ್ದಿಂದ, ಶಬರ(ಬ ೀಡತ)ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಾ, ಮೂಲರ್ತಃ ಅಪ್ುರಶ ರೀಷ್ಠ ಸರೀಯಾಗಿರುವ
ಶಬರರ್ಯನುನ ಬಂಧಮುಕುಗ ೂಳಿಸದ^ ಶ್ರೀರಾಮ, ಅಲ್ಲಲಂದ ಮುಂದ ಸಾಗಿ, ಋಶ್ಮೂಕ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ
ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಕಂಡ.

ಹನುಮಂರ್ತನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಅವನಲಲವ ೀ ಚ ನ್ಾನಗಿ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ತಳಿದವನು” ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 215

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[^ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ಇಷ್ುು: ಇಂದರನ ಎದುರುಗಡ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಪ್ಥವನುನ ತ್ ೂೀರದ, ಅಪ್ುರ ಶ ರೀಷ್ಠಳಾಗಿದಾ ಆಕ ಗ

ಶಚಿದ ೀವ ಶಾಪ್ ನಿೀಡುತ್ಾುಳ . ಅದರಂದಾಗಿ ಆಕ ಬ ೀಡತಯಾಗಿ ಹುಟುುತ್ಾುಳ . ಇಂರ್ತಹ ಶಬರ ರಾಮನ
ದಶಥನದಿಂದ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ ]

ದ್ ೀಹ ೀsಪಿ ರ್ಯತರ ಪವನ ೂೀsತರ ಹರಿರ್ಯ್ಯತ ೂೀsಸೌ ತತ ರವ ವಾರ್ಯುರಿತಿ ವ ೀದ್ವಚಃ ಪರಸದ್ಧಮ್ ।

‘ಕಸಮನ್ ನ್ಾಹಂ’ ತಿಾತಿ ತಥ ೈವ ಹಿ ಸ ೂೀsವತಾರ ೀ ತಸಾಮತ್ ಸ್ ಮಾರುತಿಕೃತ ೀ ರವಿಜಂ ರರಕ್ಷ
॥೫.೪೬॥

ದ ೀಹದಲ್ಲಲರುವಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ಲ್ಲಲರುತ್ಾುನ್ ೂೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನೂ ಕೂಡಾ ಅಲ್ಲಲಯೀ ಇರುತ್ಾುನ್ . ‘ಕಸಮನ್

ನ್ಾಹಂ’ ಎನುನವ ವ ೀದವಚನವೂ ಕೂಡಾ ಇದನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಮೂಲ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ೂೀ ಅವತ್ಾರ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಹಾಗ ೀ. ಹನುಮಂರ್ತನ ಮೀಲ್ಲನ ಪ್ರೀತಯಿಂದ ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ
ಸುಗಿರೀವನನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾುನ್ .

[‘ಕಸಮನ್ ನ್ಾಹಂ’ ಎನುನವ ಮಾರ್ತು ಪ್ರಶ ್ನೀಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ(೬.೩) ಬರುರ್ತುದ : ಕಸಮನ್ ನ್ಾಹಮುತಾಾರಂತ

ಉತಾಾರಂತ ೂೀ ರ್ವಿಷಾ್ಮಿ ಕಸಮನ್ ವಾ ಪರತಿಷುತ ೀ ಪರತಿಷ್ುಸಾ್ಮಿೀತಿ ಸ್ ಪಾರರ್ಣಮಸ್ೃಜತ । ಯಾರು
ದ ೀಹದಿಂದ ಹ ೂರ ಹ ೂೀದ ಕೂಡಲ್ ೀ ನ್ಾನು ಹ ೂರ ಹ ೂೀಗುತ್ ುೀನ್ ೂೀ, ಯಾರು ಇದಾರ ನ್ಾನು
ಇರುತ್ ುೀನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಒಡನ್ಾಡಿರ್ಯನುನ ಸೃಷುಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಸಂಕಲಾಮಾಡಿ, ಭಗವಂರ್ತ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಸೃಷುಸದನಂತ್ ].

ಏವಂ ಸ್ ಕೃಷ್್ತನ್ುರಜುಞಯನ್ಮಪ್ರಕ್ಷದ್ ಭಿೀಮಾತ್ಯಮೀವ ತದ್ರಿಂ ರವಿಜಂ ನಿಹತ್ ।

ಪೂವಯಂ ಹಿ ಮಾರುತಿಮವಾಪ ರವ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀsರ್ಯಂ ತ ೀನಾಸ್್ ವಾಲ್ಲನ್ಮಹನ್ ರಘುಪಃ
ಪರತಿೀಪಮ್॥೫.೪೭॥

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ, ಭಿೀಮನಿಗಾಗಿ (ಇಂದರಪ್ುರ್ತರ) ಅಜುಥನನ ಶರ್ತುರವಾಗಿರುವ (ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ) ಕರ್ಣಥನನುನ

ಕ ೂಂದು, ಅಜುಥನನನುನ ಭಗವಂರ್ತ ರಕ್ಷ್ಮಸದ. ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ (ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ) ಸುಗಿರೀವ
ಮೊದಲ್ ೀ ಹನುಮಂರ್ತನ ಸಖ್ವನುನ ಗಳಿಸದಾ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನ ಶರ್ತುರವಾದ (ಇಂದರಪ್ುರ್ತರ)
ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೂಂದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 216

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಏವಂ ಸ್ುರಾಶಾ ಪವನ್ಸ್್ ವಶ ೀ ರ್ಯತ ೂೀSತಃ ಸ್ುಗಿರೀವಮತರ ತು ಪರತರ ಚ ಶಕರಸ್ೂನ್ುಮ್ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಶ್ರತಾ ಹನ್ುಮತಸ್ತದ್ನ್ುಗರಹಾರ್ಯ ತತಾರಗಮದ್ ರಘುಪತಿಃ ಸ್ಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ॥೫.೪೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸದಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ವಶದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ

ಸುಗಿರೀವನನುನ ಆಶ ೈಸದಾ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮುಂದಿನ ಅವತ್ಾರವಾದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನನನುನ
ಆಶರಯಿಸದರು. (ರಾಮಾವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತನ್ಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಸುಗಿರೀವನ ಜ ೂತ್ ಗಿದಾರ ,
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮನ್ಾಗಿ ಅಜುಥನನ್ ೂಂದಿಗಿದಾ).

ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಅನುಗರಹ ಮಾಡಲ್ ಂದ ೀ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿ, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ

ಋಶ್ಮೂಕ ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ಬಂದ.

ರ್ಯತಾಪದ್ಪಙ್ಾಜರಜಃ ಶ್ರಸಾ ಬರ್ತಿತಯ ಶ್ರೀರಬಞಜಶಾ ಗಿರಿಶಃ ಸ್ಹ ಲ್ ೂೀಕಪಾಲ್ ೈಃ ।

ಸ್ವ ೀಯಶಾರಸ್್ ಪರಮಸ್್ ಹಿ ಸ್ವಯಶಕ ತೀಃ ಕ್ತಂ ತಸ್್ ಶತುರಹನ್ನ ೀ ಕಪರ್ಯಃ ಸ್ಹಾಯಾಃ ॥೫.೪೯॥
ಭಾಗವರ್ತದ ಒಂಬರ್ತುನ್ ರ್ಯ ಸೆಂಧದ ಒಂಬರ್ತುನ್ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಎರಡು ಶ ್ಲೀಕಗಳ
ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿದಾಾರ . ಯಾವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದಕಮಲದ ದೂಳನುನ
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು, ಬರಹಮದ ೀವರು, ರುದರದ ೀವರು, ಇಂದಾರದಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ, ಶ್ರಸುನಲ್ಲಲ ಧರಸುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಅಂರ್ತಹ ಸವಥಶಕಿುಯಾದ, ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದ, ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ರಾವರ್ಣ
ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲ ಕಪ್ಗಳು ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಬ ೀಕ ೀ?

ಸ್ಮಾಗತ ೀ ತು ರಾಘವ ೀ ಪಿವಙ್ೆಮಾಃ ಸ್ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಜಾಃ ।

ವಿಪುಪಿವುರ್ಯಯಾದಿಾಯತಾ ನ್್ವಾರರ್ಯಚಾ ಮಾರುತಿಃ ॥೫.೫೦॥

ರಾಮನು ಬರುತುರಲು, ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ಒಡಗೂಡಿದ ಕಪ್ಗಳು ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ಹಾರುತ್ಾು ಓಡಿದರು.

ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ಅವರನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ರ್ತಡ ದ.
[ನರಸಂಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೫೦.೩-೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಉತಪಪಾತ ರ್ರ್ಯತರಸ್ತ ಋಶ್ಮೂಕಾದ್
ವನಾನ್ತರಮ್’ ಕಪ್ಗಳ ಲಲರೂ ಋಶ್ಮೂಕದಿಂದಲ್ ೀ ಹಾರ ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದಾರು].

ಸ್ಂಸಾ್ಪಾ್sಶು ಹರಿೀನಾಾರನ್ ಜಾನ್ನ್ ವಿಷ ೂ್ೀಗುೆಯಣಾನ್ನ್ನಾತನ್ ಸ್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 217

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸಾಕ್ಾದ್ ಬರಹಮಪಿತಾsಸಾವಿತ ್ೀನ ೀನಾಸ್್ ಪಾದ್ಯೀಃ ಪ ೀತ ೀ ॥೫.೫೧॥

ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನಂರ್ತ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ತಳಿದು, ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನೂನ ರ್ತಡ ದು, ಇವನು
ಬರಹಮನ ರ್ತಂದ ಯೀ ಹೌದು ಎಂದು ರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಕ ೆ ನಮಸೆರಸದನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ ರಾಮಚರಿತ ೀ

ಹನ್ೂಮದ್ಾಶಯನ್ಂ ನಾಮ ಪಞ್ಾಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 218

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಸ್ಮುದ್ರತರರ್ಣನಿಶಾರ್ಯಃ

ಓಂ ॥
ಉತಾ್ಪ್ ಚ ೈನ್ಮರವಿನ್ಾದ್ಲ್ಾರ್ಯತಾಕ್ಷಶಾಕಾರಙ್ಕಚಾತ ೀನ್ ವರದ್ ೀನ್ ಕರಾಮುಬಜ ೀನ್ ।
ಕೃತಾಾ ಚ ಸ್ಂವಿದ್ಮನ ೀನ್ ನ್ುತ ೂೀsಸ್್ ಚಾಂಸ್ಂ ಪಿರೀತಾ್ssರುರ ೂೀಹ ಸ್ ಹಸ್ನ್ ಸ್ಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್
॥೬.೦೧॥

ಹಿೀಗ ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ, ಕಮಲದ ಎಸಳಿನಂರ್ತಹ ಕರ್ಣಗಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಚಕರದ

ಚಿಹ ನರ್ಯುಳಳ, ಭಕುರಗ ವರವನುನ ಕ ೂಡುವ ಕ ೈಯಂಬ ಕಮಲದಿಂದ ಎಬಿಬಸ, ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಸಂವಾದವನುನ
ಮಾಡಿ, ಅವನಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನ ಹ ಗಲನುನ
ಪ್ರೀತಯಿಂದ ಏರದನು.

ಆರ ೂೀಪ್ ಚಾಂಸ್ರ್ಯುಗಳಂ ರ್ಗವನ್ತಮೀನ್ಂ ತಸಾ್ನ್ುಜಂ ಚ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರರ್ಯಯೌ ಕಪಿೀನ್ಾರಮ್ ।

ಸ್ಖ್ಂ ಚಕಾರ ಹುತರ್ುಕ್ ಪರಮುಖ ೀ ಚ ತಸ್್ ರಾಮೀರ್ಣ ಶಾಶಾತನಿಜಾತಿತಯಹರ ೀರ್ಣ ಶ್ೀಘರಮ್ ॥೬.೦೨॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾಮಚಂದರನನುನ ಮರ್ತುು ಅವನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ರ್ತನನ ಎರಡು ಭುಜಗಳಲ್ಲಲ

ಏರಸಕ ೂಂಡು, ಸುಗಿರೀವನ ಬಳಿ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ . ಹನುಮಂರ್ತ ಸಂಸಾರ ದುಃಖವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಜ ೂತ್ ಗ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಅಗಿನಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿ ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ ಮಾಡಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಶುರತಾಾsಸ್್ ದ್ುಃಖಮರ್ ದ್ ೀವವರಃ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚಕ ರೀ ಸ್ ವಾಲ್ಲನಿಧನಾರ್ಯ ಹರಿೀಶಾರ ೂೀsಪಿ ।

ಸೀತಾನ್ುಮಾಗೆಯರ್ಣಕೃತ ೀsರ್ ಸ್ ವಾಲ್ಲನ ೈವ ಕ್ಷ್ಪಾತಂ ಹಿ ದ್ುನ್ುಾಭಿತನ್ುಂ ಸ್ಮದ್ಶಯರ್ಯಚಾ
॥೬.೦೩॥

ಗ ಳ ರ್ತನವಾದ ನಂರ್ತರ, ದ ೀವಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನು ಸುಗಿರೀವನ ನ್ ೂೀವುಗಳನುನ ಕ ೀಳಿ, ‘ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ

ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಶ್ರೀರಾಮನ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕಪ್ೀಶಾರನ್ಾದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 219

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಸುಗಿರೀವನು ‘ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹುಡುಕುವುದಾಗಿ’ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸುಗಿರೀವನು

ವಾಲ್ಲಯಿಂದ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ದುಂದುಭಿ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸನ ದ ೀಹವನುನ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .

[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂಧ್ಾಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೧.೭, ೪೭) ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ : ಮಹಿಷ ೂೀ ದ್ುನ್ುಾಭಿನಾಯಮ

ಕ ೈಲ್ಾಸ್ಶ್ಖರಪರರ್ಃ । ಬಲಂ ನಾಗಸ್ಹಸ್ರಸ್್ ಧ್ಾರಯಾಮಾಸ್ ವಿೀರ್ಯಯವಾನ್ ॥ ಸಾವರ ಆನ್ ಗಳ
ಬಲವುಳಳ ದುಂದುಭಿ ಎನುನವ ಎಮಮರ್ಯ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದಾ ದ ೈರ್ತ್ನ್ ೂಬಬನಿದಾ. ಚಿಕ್ ೀಪ ಬಲವಾನ್ ವಾಲ್ಲೀ
ವ ೀಗ ೀನ ೈಕಂ ತು ಯೀಜನ್ಮ್ । ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಆ ರಾಕ್ಷಸನನುನ ಕ ೂಂದು ಆರ್ತನ ದ ೀಹವನುನ
ಒಂದು ಯೀಜನದ ಆಚ ಎಸ ದಿದಾ. ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ ಲೀ(ಕಿಷೆಂಧ್ಾಕಾಂಡ ೯.೪) ಹ ೀಳುವಂತ್
ಈ ದುಂದುಭಿ ಮಂಡ ೂೀದರರ್ಯ ಅರ್ಣ್. ಮಾಯಾವಿೀ ನಾಮ ತ ೀಜಸಾೀ ಪೂವಯಜ ೂೀ ದ್ುನ್ುಾಭ ೀಃ ಸ್ುತಃ ।]

ವಿೀಕ್ ಯೈವ ತಾಂ ನಿಪತಿತಾಮರ್ ರಾಮದ್ ೀವಃ ಸ ೂೀsಙ್ುೆಷ್ಾಮಾತರ ಚಲನಾದ್ತಿಲ್ಲೀಲಯೈವ ।

ಸ್ಮಾಾಸ್್ ಯೀಜನ್ಶತ ೀsರ್ ತಯೈವ ಚ ೂೀವಿೀಯಂ ಸ್ವಾಯಂ ವಿದ್ಾರ್ಯ್ಯ ದಿತಿಜಾನ್ಹನ್ದ್ ರಸಾಸಾ್ನ್
॥೬.೦೪॥

ರಾಮಚಂದರನು ಅಲ್ಲಲ ಬಿದಿಾರುವ ದುಂದುಭಿರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ರ್ತನನ ಹ ಬಬರಳಿನ ಚಲನ್ ಯಿಂದಲ್ ೀ,
ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ, ಆ ದ ೀಹವನುನ ನೂರು ಯೀಜನದಷ್ುು ದೂರ ಎಸ ದ. ನಂರ್ತರ ಆ ದುಂದುಭಿರ್ಯ
ದ ೀಹದಿಂದಲ್ ೀ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಸೀಳಿ, ರಸಾರ್ತಳದಲ್ಲಲರುವ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕ ೂಂದ.
[ಈ ಮಾರ್ತು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂಧ್ಾ ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೧.೮೪) ಬರುರ್ತುದ : ರಾಘವೀ ದ್ುನ್ುಾಭ ೀ ಕಾರ್ಯಂ
ಪಾದ್ಾನ್ುೆಷ ಾೀ ಲ್ಲೀಲಯಾ । ತ ೂಲಯತಾಾ ಮಹಾಬಾಹುಶ್ಾಕ್ ೀಪ ದ್ಶಯೀಜನ್ಮ್॥ ಇಲ್ಲಲ
‘ದ್ಶಯೀಜನ್ಮ್’ ಎನುನವುದು ಅಪ್ಪಾಠ. ಆಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ರಕಾರ ಇದನುನ ‘ಶತಯೀಜನ್ಮ್’ ಎಂದು
ಬದಲ್ಾಯಿಸಕ ೂಂಡು ಓದಬ ೀಕು. ದುಂದುಭಿರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ರ್ತನನ ಪಾದಾನುಗಷ್ಠದಿಂದ ನೂರು
ಯೀಜನಗಳಷ್ುು ದೂರ ಎಸ ದ].

ಶವಯಪರಸಾದ್ಜಬಲ್ಾದ್ ದಿತಿಜಾನ್ವಧ್ಾ್ನ್ ಸ್ವಾಯನ್ ನಿಹತ್ ಕುರ್ಣಪ ೀನ್ ಪುನ್ಶಾ ಸ್ಖಾ್ ।

ಭಿೀತ ೀನ್ ವಾಲ್ಲಬಲತಃ ಕರ್ಥತಃ ಸ್ಮ ಸ್ಪತ ಸಾಲ್ಾನ್ ಪರದ್ಶ್ಯ ದಿತಿಜಾನ್ ಸ್ುದ್ೃಢಾಂಶಾ ವಜಾರತ್
॥೬.೦೫ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 220

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಏಕ ೈಕಮೀಷ್ು ಸ್ ವಿಕಮಪಯತುಂ ಸ್ಮತ್ಯಃ ಪತಾರಣಿ ಲ್ ೂೀಪುತಮಪಿ ತೂತುಹತ ೀ ನ್ ಶಕತಃ ।

ವಿಷ್ಾಕ್ ಸ್ತಾನ್ ರ್ಯದಿ ರ್ವಾನ್ ಪರತಿಭ ೀತುಯತಿೀಮಾನ ೀಕ ೀಷ್ುಣಾ ತರ್ ಹಿ ವಾಲ್ಲ ವಧ್ ೀ ಸ್ಮತ್ಯಃ
॥೭.೦೬ ॥

ರುದರದ ೀವರ ವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿದಾ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ದುಂದುಭಿರ್ಯ ದ ೀಹವನ್ ನೀ ಉಪ್ಯೀಗಿಸ

ಕ ೂಂದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಬಲದಿಂದ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡಿದಾ ಸುಗಿರೀವ, ಅಲ್ ಲೀ
ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲದಾ, ವಜರಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಅತ ಕಠಿರ್ಣ ಮರ್ತುು ಭರ್ಯಂಕರವಾಗಿರುವ , ದ ೈರ್ತ್ಸಾರೂಪ್ರಾದ ಏಳು
ತ್ಾಳ ರ್ಯ ಮರಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಈ ಮರಗಳನುನ ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಕಷ್ುಪ್ಟುು ಆಲುಗಾಡಿಸಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಅವನಿಗ ಈ ಮರಗಳ ಎಲ್ ಗಳನುನ
ಕಿೀಳಲೂ ಕೂಡಾ ಆಗುವುದಿಲಲ. ಸುರ್ತುಲೂ ಇರುವ(ಒಂದ ೀ ಸಾಲ್ಲನಲ್ಲಲರದ) ಈ ಮರಗಳನುನ ನಿೀನು ಒಂದ ೀ
ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಭ ೀದಿಸುವುದಾದರ , ಆಗ ವಾಲ್ಲ ಸಂಹಾರಕ ೆ ನಿೀನು ಸಮರ್ಥನ್ ನಿಸುವ ” ಎಂದು.
[ಇದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂಧ್ಾಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ‘ರ್ಯತ ರಕಂ ಘಟತ ೀ ವಾಲ್ಲೀ
ನಿಷ್ಪತರಯತು ಮೊೀಜಸ್’ ].
ಜ ೀತುಂ ಚತುಗುಯರ್ಣಬಲ್ ೂೀ ಹಿ ಪುಮಾನ್ ಪರರ್ುಃ ಸಾ್ದ್ಧನ್ುತಂ ಶತಾಧಿಕಬಲ್ ೂೀsತಿಬಲಂ ಸ್ುಶಕತಃ ।
ತಸಾಮದಿಮಾನ್ ಹರಿಹಯಾತಮಜಬಾಹಾಲ್ ೂೀಪ್ಪತಾರನ್ ವಿಭಿದ್್ ಮಮ ಸ್ಂಶರ್ಯಮಾಶು ಭಿನಿಧ
॥೬.೦೭॥

“ಶರ್ತುರವನುನ ಗ ಲಲಲು ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ನ್ಾಲುೆಪ್ಟುು ಬಲವುಳಳವನು ಸಮರ್ಥ. ಶರ್ತುರವನುನ ಕ ೂಲಲಲು

ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ನೂರುಪ್ಟುು ಬಲವುಳಳವನ್ಾಗಬ ೀಕು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಇಂದರನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ವಾಲ್ಲರ್ಯ
ಬಾಹುವನಿಂದ ಕಿೀಳಲ್ಾಗದ ಎಲ್ ಗಳನುನಳಳ ಈ ಮರವನುನ ಕರ್ತುರಸ, ನನನ ಸಂದ ೀಹವನುನ ಕೂಡಲ್ ೀ
ನಿವಾರಸು” ಎಂದು ಸುಗಿರೀವನು ಶ್ರೀರಾಮನಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುನ್ .

ಶುರತಾಾsಸ್್ ವಾಕ್ಮವಮೃಶ್ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತಾಂಸಾತನ್ ಧ್ಾತುವಯರಾದ್ಖಿಲಪುಮಿೂರಭ ೀದ್್ರೂಪಾನ್ ।

ಬರಹಮತಾಮಾಪುತಮಚಲಂ ತಪಸ ಪರವೃತಾತನ ೀಕ ೀಷ್ುಣಾ ಸ್ಪದಿ ತಾನ್ ಪರವಿಭ ೀದ್ ರಾಮಃ ॥೬.೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 221

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, ಮರದ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ, ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದಾಗಿ ಯಾರೂ ಭ ೀದಿಸಲ್ಾಗದ
ಶರೀರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ, ಬರಹಮಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುನಲ್ಲಲ
ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗಿರುವ ಆ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ರಾಮಚಂದರನು ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸೀಳುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ನಾಧರ್ಯ ಕಾಮುಮಯಕವರ ೀ ನಿಶ್ತ ೀ ತು ಬಾಣ ೀsಥಾsಕೃಷ್್ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣರ್ುಜ ೀನ್ ತದ್ಾ ಪರಮುಕ ತೀ ।

ರಾಮೀರ್ಣಸ್ತಾರಮನ್ನ್ತಬಲ್ ೀನ್ ಸ್ವ ೀಯ ಚೂಣಿ್ೀಯಕೃತಾಃ ಸ್ಪದಿ ತ ೀ ತರವೀ ರವ ೀರ್ಣ ॥೬.೦೯॥

ಭಿತಾಾ ಚ ತಾನ್ ಸ್ಗಿರಿಕುಂ ರ್ಗವತಾಮುಕತಃ ಪಾತಾಳಸ್ಪತಕಮಥಾತರ ಚ ಯೀ ತಾವಧ್ಾ್ಃ ।

ನಾಮಾನsಸ್ುರಾಃ ಕುಮುದಿನ ೂೀsಬಞಜವಾಕ್ರಕ್ಾಃ ಸ್ವಾಯಂಶಾ ತಾನ್ದ್ಹದ್ಾಶು ಶರಃ ಸ್ ಏಕಃ
॥೬.೧೦॥

ಅನಂರ್ತಬಲವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಬಲಭುಜದಲ್ಲಲರುವ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಬಿಲ್ಲಲನಿಂದ ಹೂಡಿದ ಚೂಪಾದ

ಬಾರ್ಣವು ಬಿಡಲಾಡುತುರಲು, ಆ ಎಲ್ಾಲ ಮರಗಳೂ ಕೂಡಾ ದ ೂಡಡ ಶಬಾದ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ, ಸೀಳಲಾಟುವು.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಬಿಡಲಾಟು ಆ ಬಾರ್ಣವು ಬ ಟುವನೂನ, ಭೂಮಿರ್ಯನೂನ ಸೀಳಿ, ಏಳು ಪಾತ್ಾಳಗಳನೂನ ಸೀಳಿ,
ಪಾತ್ಾಳದಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ವರದ ರಕ್ಷಣ ಯಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿದಾ ಕುಮುದಿ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳ ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರನೂನ
ಸುಟ್ಟುರ್ತು.

[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂಧ್ಾ ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೨.೩-೪, ೯) ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ವರ್ಣಥನ್ ಬರುರ್ತುದ :

ಭಿತಾತವ ಸಾಲ್ಾನ್ ಗಿರಿಪರಸ್್ಂ ಸ್ಪತ ರ್ೂಮಿಂ ವಿವ ೀಶ ಹ । ಪರವಿಷ್ುಶಾ ಮುಹೂತ ೀಯನ್ ರಸಾಂ ಭಿತಾತವ
ಮಹಾಜವಃ । ನಿಷ್ಪತ್ ಚ ಪುನ್ಸ್ೂತರ್ಣಯಂ ಸ್ಾತೂರ್ಣಯಂ ಪರವಿವ ೀಶ ಹ ॥ ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಬಿಡಲಾಟು ಆ
ಬಾರ್ಣವು ಒಂದ ೀ ಮುಹೂರ್ತಥಕಾಲದಲ್ಲಲ ರಸಾರ್ತಳವನೂನ ಭ ೀಧಸ, ವ ೀಗದಿಂದ ಬಂದು ಮತ್ ು ಬರ್ತುಳಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಕುಳಿರ್ತುಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಏನ್ ಸ್ಪತ ಮಹಾಸಾಲ್ಾ ಗಿರಿರ್ೂಯಮಿಶಾ ದ್ಾರಿತಾಃ ಬಾಣ ೀನ ೈಕ ೀನ್ ಕಾಕುಸ್ಥ ಸಾ್ತಾ
ತ ೀ ಕ ೂೀ ರಣಾಗರತಃ ॥ “ಏಳು ಮತು ಮರಗಳನುನ ಭ ೀಧಸ, ಭೂಮಿರ್ಯನೂನ ಸೀಳಿದ ಆ ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣ
ಮತ್ ು ಹಿಂತರುಗಿ ಬಂರ್ತು. ಇಂರ್ತಹ ನಿನನನುನ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಎದುರಸಬಲಲರು” ಎಂದು
ಕ ೀಳುವ ಸುಗಿರೀವನ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ಹಿೀಗ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸೂಚ್ವಾಗಿ ಈ ಅಸುರ
ಸಂಹಾರದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿದರ , ಇದನುನ ಸುುಟವಾಗಿ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಸ್ಪತಸಾಲವ್ಧ್ಾಕೃಷ್ುಧವಸ್ತಪಾತಾಳದ್ಾನ್ವಃ (ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ೭೧.೨೨೨). ಏಳು ಮತು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 222

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಮರಗಳು ಮರ್ತುು ಪಾತ್ಾಳವನುನ ಭ ೀಧಸ ಕ ೂಂದ ಬಾರ್ಣವುಳಳವನು ನಿೀನು ಎನುನವ ಪಾರರ್ಥನ್ ಅಲ್ಲಲದ .
ಇವ ಲಲವುದನುನ ಜ ೂೀಡಿಸ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ನ ೈತದ್ ವಿಚಿತರಮಮಿತ ೂೀರುಬಲಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀರ್ಯ್ಯತ್ ಪ ರೀರಣಾತ್ ಸ್ಪವನ್ಸ್್ ರ್ವ ೀತ್ ಪರವೃತಿತಃ ।
ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಸ್ಪರಕೃತಿಕಸ್್ ಸ್ರುದ್ರಕಾಲಕಮಾಮಯದಿಕಸ್್ ತದ್ಪಿೀದ್ಮನ್ನ್್ಸಾಧ್ಮ್ ॥೬.೧೧॥

ಯಾವ ರಾಮಚಂದರನ ಪ ರೀರಣ ಯಿಂದ, ಪ್ರಕೃತಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಒಡಗೂಡಿದ

ಜಗತುನ ತ್ ೂಡಗುವಕ ರ್ಯು ಆಗುರ್ತುದ ೂೀ, ರುದರ-ರ್ಯಮ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಲ್ ೂೀಕದ ಪ್ರವೃತು
ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ, ಇದಾ್ವುದನೂನ ಇನ್ಾನಾರಂದಲೂ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆದರ ಎಣ ಯಿರದ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರ್ಯಥಗಳು ವಚಿರ್ತರವಲಲ.

ದ್ೃಷಾುವ ಬಲಂ ರ್ಗವತ ೂೀsರ್ ಹರಿೀಶಾರ ೂೀsಸಾವಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಮಯಾತ್ ಪುರಮಗರಜಸ್್।

ಆಶುರತ್ ರಾವಮನ್ುಜಸ್್ ಬಲ್ಾತ್ ಸ್ ಚಾsಗಾದ್ಭ ್ೀನ್ಮಾಶು ದ್ಯತಾಪರತಿವಾರಿತ ೂೀsಪಿ ॥೬.೧೨॥
ರಾಮಚಂದರನ ಬಲವನುನ ಕಂಡು ಸುಗಿರೀವನು, ರಾಮಚಂದರನನುನ ಮುಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ವಾಲ್ಲರ್ಯ
ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ಹ ೂರಟನು. ಸುಗಿರೀವನ ರ್ಯುದಾದ ಆಹಾಾನವನುನ ಕ ೀಳಿದ ವಾಲ್ಲರ್ಯು, ಪ್ತನ ತ್ಾರ ರ್ತಡ ದರೂ
ಕೂಡಾ, ಬಿಲದಿಂದ ಹ ೂರಬರುತ್ಾುನ್ .

ತನ್ುಮಷುಭಿಃ ಪರತಿಹತಃ ಪರರ್ಯಯಾವಶಕತಃ ಸ್ುಗಿರೀವ ಆಶು ರಘುಪ್ೀsಪಿ ಹಿ ಧಮಮಯಮಿೀಕ್ಷನ್ ।

ನ ೈನ್ಂ ಜಘಾನ್ ವಿದಿತಾಖಿಲಲ್ ೂೀಕಚ ೀಷ ೂುೀsಪ ್ೀನ್ಂ ಸ್ ಆಹ ರ್ಯುಧಿ ವಾಂ ನ್ ಮಯಾ ವಿವಿಕೌತ ॥೬.೧೩
॥

ವಾಲ್ಲ-ಸುಗಿರೀವರ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮುಷಠಯಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುು, ಬಲಗುಂದಿದ ಸುಗಿರೀವನು ಕೂಡಲ್ ೀ

ರ್ಯುದಾಸ್ಳದಿಂದ ಓಡಿ ಬರುತ್ಾುನ್ . ರಾಮಚಂದರನೂ ಕೂಡಾ ಧಮಥವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ
ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ. ಎಲಲವನುನ ಬಲಲವನ್ಾದರೂ, ಸುಗಿರೀವನನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ ೂೀಡಲು
ಹಾಗೂ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಒಂದ ೀ ರೀತ ಇರುವ ನಿೀವಬಬರು ನನಿನಂದ ತಳಿರ್ಯಲಾಡಲ್ಲಲಲ” ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 223

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

[ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಆರೀತ ಮಾಡುವುದಿಲಲ.

‘ರ್ತದೂರಪ್ಗಳಂತರುವ ನಿಮಿಮಬಬರಲ್ಲಲ ಯಾರು ವಾಲ್ಲ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ರಾಮಚಂದರ.
ಭಗವಂರ್ತ ಈ ರೀತ ಮಾಡಲು ಏನು ಕಾರರ್ಣ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದ ವವರಸದಾಾರ ]

ಸೌಭಾರತರಮೀಷ್ ರ್ಯದಿ ವಾಞ್ಾತಿ ವಾಲ್ಲನ ೈವ ನಾಹಂ ನಿರಾಗಸ್ಮಥಾಗರಜನಿಂ ಹನಿಷ ್ೀ ।

ದಿೀಘಯಃ ಸ್ಹ ೂೀದ್ರಗತ ೂೀ ನ್ ರ್ವ ೀದಿಧ ಕ ೂೀಪ್ೀ ದಿೀಘೂೀಯsಪಿ ಕಾರರ್ಣಮೃತ ೀ ವಿನಿವತತಯತ ೀ ಚ
॥೬.೧೪ ॥

ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸುಗಿರೀವನು ಒಂದು ವ ೀಳ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸುವ ನಿಧ್ಾಥರವನುನ ಬಿಟುು ಆರ್ತನಿಂದ ಕ ೀವಲ

ಒಳ ಳರ್ಯ ಸಂಬಂಧವನುನ ಬರ್ಯಸದಿಾದಾರ , ಯಾವ ರ್ತಪ್ಾನೂನ ಮಾಡಿರದ^ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ತ್ಾನು ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ
ಎನುನವುದು ರಾಮಚಂದರನ ನಿಲುವಾಗಿರ್ತುು. ಏಕ ಂದರ ಅರ್ಣ್-ರ್ತಮಮಂದಿರರ ಮನಸಾುಪ್ ಧೀಘಥಕಾಲ
ಇರುವುದಿಲಲ. ಒಂದು ವ ೀಳ ದಿೀಘಥವಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅದು ಯಾವುದ ೀ ಕಾರರ್ಣವಲಲದ ನ್ಾಶವಾಗುರ್ತುದ
ಕೂಡಾ.

[^ಗವರ್ಯ ಒಳಗ ರಕೆಸರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಮಾಡುತುದಾ ಅರ್ಣ್ ವಾಲ್ಲ ಬದುಕಿದಾಾನ್ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಎನುನವುದನುನ
ಸರಯಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳಳದ ೀ, ವಾಲ್ಲ ಸರ್ತು ಎಂದು ತಳಿದು ಗವರ್ಯನುನ ಮುಚಿಚ ಬಂದಿರುವ ರ್ತಪ್ಾಗ ತ್ಾನು
ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಶ್ಕ್ಷ ಕ ೂಡುತುರುವುದಾಗಿ ವಾಲ್ಲ ತಳಿದಿದಾ.
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಕನನಡಿರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಸಾರೂಪ್ರ್ತಃ ವಾಲ್ಲ (ಇಂದರ) ಸುಗಿರೀವ(ಸೂರ್ಯಥ)ನಿಗಿಂರ್ತ
ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲದಾಾನ್ . ಸುಗಿರೀವ ಬದುಕಿರುವಾಗಲ್ ೀ ವಾಲ್ಲ ಆರ್ತನ ಪ್ತನ ರಮರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಬಳಿ ಇಟುುಕ ೂಂಡಿದಾ.
ಸಾರೂಪ್ ನ್ಾ್ರ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ ವಾಲ್ಲ ಮಾಡಿದುಾ ರ್ತಪ್ಾಲಲ. ಆದರ ಲ್ ೂೀಕದ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ವಾಲ್ಲ
ಮಾಡಿದುಾ ರ್ತಪ್ುಾ.

ಮುಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಸಂಹಾರದ ನಂರ್ತರ ಸುಗಿರೀವ ರಾಜನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಕಪ್ಲ್ ೂೀಕದ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ
ಹಿಂದಿನ ರಾಜ ಸ ೂೀರ್ತು ಸತ್ಾುಗ, ಆರ್ತನ ಆಸುರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಅವನ ಹ ಂಡತರ್ಯೂ ಈಗಿನ ರಾಜನ
ವಶವಾಗುತ್ಾುಳ . ಆ ಪ್ರಕಾರ ವಾಲ್ಲ ಸರ್ತು ನಂರ್ತರ ತ್ಾರ ರ್ಯನುನ ಸುಗಿರೀವ ಕೂಡುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಇದು
ಸಾರೂಪ್ ನ್ಾ್ರ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ ಮಹಾಪ್ರಾಧ]

ಕ ೂೀಪಃ ಸ್ಹ ೂೀದ್ರಜನ ೀ ಪುನ್ರನ್ತಕಾಲ್ ೀ ಪಾರಯೀ ನಿವೃತಿತಮುಪಗಚಛತಿ ತಾಪಕಶಾ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 224

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಏಕಸ್್ ರ್ಙ್ೆ ಇತಿ ನ ೈವ ಝಟ್ಟತ್ಪಾಸ್ತ ದ್ ೂೀಷ ೂೀ ನಿಹನ್ುತಮಿಹ ಯೀಗ್ ಇತಿ ಸ್ಮ ಮೀನ ೀ
॥೬.೧೫॥

ಅರ್ಣ್-ರ್ತಮಮಂದಿರರಲ್ಲಲ ಇರರ್ತಕೆ ಕ ೂೀಪ್ವು ಕಡ ಗಾಲದಲ್ಲಲ ಹ ಚಾಚಗಿ ನ್ಾಶವಾಗುರ್ತುದ . ಒಬಬ ಸರ್ತುರ , ಅದು

ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್ವನುನ ರ್ತಂದುಕ ೂಡುರ್ತುದ . (ವ್ರ್ಥವಾಗಿ ದ ಾೀಶ್ಸದ ನಲ್ಾಲ ಎನುನವ ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್). ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ, ಕೂಡಲ್ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಕ ೂಲಲಲು ಯೀಗ್ನಲಲ ಎಂದು ರಾಮಚಂದರ
ಚಿಂತಸದ. [ಅಥಾಥತ್: ಹಿಂದಿನದನುನ ಮರ ರ್ತು ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಮರಳಿ ಒಳ ಳರ್ಯ ಸಂಬಂಧವನುನ ಬ ಳ ಸುವ
ಒಂದು ಅವಕಾಶವನುನ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ರಾಮಚಂದರ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ ]

ತಸಾಮನ್ನ ಬನ್ುಧಜನ್ಗ ೀ ಜನಿತ ೀ ವಿರ ೂೀಧ್ ೀ ಕಾಯ್ೀಯ ವಧಸ್ತದ್ನ್ುರ್ನಿಧಭಿರಾಶ್ಾತಿೀಹ ।

ಧಮಮಯಂ ಪರದ್ಶಯಯತುಮೀವ ರವ ೀಃ ಸ್ುತಸ್್ಭಾವಿೀ ನ್ ತಾಪ ಇತಿ ವಿಚಾ ನ್ ತಂ ಜಘಾನ್
॥೬.೧೬॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ: ಬಂಧು ಜನರಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧ ಬಂದಲ್ಲಲ ಅವರ ಜ ೂತ್ ಗ ಇರುವವರು ಕೂಡಲ್ ೀ ಒಬಬರ
ಪ್ರ ವಹಿಸುವುದಾಗಲ್ಲೀ, ಒಬಬರನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಾಗಲ್ಲೀ ಮಾಡಬಾರದು. ಇದು ಧಮಥ. ಈ ರೀತಯಾದ
ಧಮಥವನುನ ತ್ ೂೀರಸಲು ಮರ್ತುು ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಮುಂದ ಈ ಕುರರ್ತು ದುಃಖವಾಗಬಾರದು
ಎನುನವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಮೊದಲನ್ ೀ ಸಲ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ.

ರ್ಯಃ ಪ ರೀರಕಃ ಸ್ಕಲಶ ೀಮುಷಸ್ನ್ತತ ೀಶಾ ತಸಾ್ಜ್ಞತಾ ಕುತ ಇಹ ೀಶವರಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ।
ತ ೀನ ೂೀದಿತ ೂೀsರ್ ಸ್ುದ್ೃಢಂ ಪುನ್ರಾಗತ ೀನ್ ವಜ ೂರೀಪಮಂ ಶರಮಮೂಮುಚದಿನ್ಾರಸ್ೂನ ೂೀಃ
॥೬.೧೭॥

ಯಾರು ಎಲಲರ ಬುದಿಾರ್ಯನುನ ಪ ರೀರಣ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ಯಾರು
ವಾಲ್ಲೀ ಯಾರು ಸುಗಿರೀವ ಎನುನವ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಜ್ಞಾನವು ಎಲ್ಲಲಂದ ಬರಬ ೀಕು?
ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಸಂಹಾರ ಆಗಲ್ ೀಬ ೀಕು ಎಂದು ಅತದೃಢವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ನಂರ್ತರ
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಮರುದಿನ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮೀಲ್ ವಜರಕ ೆ ಸಜರಸವಾದ ಬಾರ್ಣವನುನ
ಬಿಡುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 225

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ರಾಮಾಜ್ಞಯೈವ ಲತಯಾ ರವಿಜ ೀ ವಿರ್ಕ ತೀ ವಾಯೀಃ ಸ್ುತ ೀನ್ ರಘುಪ ೀರ್ಣ ಶರ ೀ ಚ ಮುಕ ತೀ ।
ಶುರತಾಾsಸ್್ ಶಬಾಮತುಲಂ ಹೃದಿ ತ ೀನ್ ವಿದ್ಧ ಇನಾಾರತಮಜ ೂೀ ಗಿರಿರಿವಾಪತದ್ಾಶು ಸ್ನ್ನಃ ॥೬.೧೮॥

ರಾಮನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ಯೀ, ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಹೂವನ ಮಾಲ್ ಯಂದರಂದ, ಸುಗಿರೀವನು ವಲಕ್ಷರ್ಣನ್ಾಗಿ

ಕಾರ್ಣುವಂತ್ಾಗಲು, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಬಿಡಲಾಟು ಎಣ ಇರದ ಶಬಾವುಳಳ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು
ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಬ ಟುದಂತ್ ಮೂಚಿಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಿದಾನು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂದಾ ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ (೧೨.೩೯) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಗಜಪುಷಪೀಮಿಮಾಂ
ಪುಲ್ಾಿಮುತಾಪಟ್ ಶುರ್ಲಕ್ಷಣಾಂ । ಕುರು ಲಕ್ಷಮರ್ಣ ಕಂಠ ೀsಸ್್ ಸ್ುಗಿರೀವಸ್್ ಮಹಾತಮನ್ಃ ॥ :
“ಗಜಪ್ುಷಾೀಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ತ್ ೂಡಿಸು” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ಗಜಪುಷಪೀಂ ತಾಂ ತಸ್್ ಕಂಠ ೀ ವ್ಸ್ಜಯರ್ಯತ್(೧೨.೪೦): ‘ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಗಜಪ್ುಷ್ಾಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ
ಸುಗಿರೀವನ ಕ ೂರಳಿಗ ಹಾಕಿದನು’. ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೮೧.೩೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಸ್ುಗಿರೀವಸ್್
ತದ್ಾ ಮಾಲ್ಾಂ ಹನ್ುಮಾನ್ ಕಂಠ ಆಸ್ಜತ್ ॥ ಅಂದರ ಹನುಮಂರ್ತ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಹೂವನ
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಹಾಕಿದ ಎಂದರ್ಥ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ವಾಲ್ಲೀಕಿರ್ಯ ಮಾತಗ ಏನು ಅರ್ಥ? ಅಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಎಂದು
ಏಕ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಎನುನವ ಸಹಜ ಪ್ರಶ ನ ಎಲಲರನೂನ ಕಾಡುರ್ತುದ . ರಾಮಬಾರತರಿ ಪುಮಿು ಸಾ್ತ್ ಸ್ಶ್ರೀಕ ೀ
ಚಾಭಿೀಧ್ ೀರ್ಯವತ್ ಎನುನವ ಕ ೂೀಶದ ವವರಣ ರ್ಯಂತ್ ‘ಲಕ್ಷಿರ್ಣ’ ಎಂದರ ‘ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಾಂತ ಇರುವವನು’
ಎಂದರ್ಥ. ಹಾಗಾಗಿ ‘ಲಕ್ಷಿರ್ಣ’ ವಾಚ್ರ್ತಾ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗೂ ಅನಾರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ .

ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದ ಬರಹಮಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨.೨೧) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ತತ ೂೀ ರಾಮೊೀ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸ್ುಗಿರೀವಸ್್

ಶ್ರ ೂೀಧರ ೀ । ಲತಾಮಾಬಧ್ ಚಿಹನಂ ತು ರ್ಯುದ್ಾಧಯಾ ಚ ೂೀದ್ರ್ಯತ್ ತದ್ಾ’. ಇಲ್ಲಲ ‘ರಾಮ’ ಎಂದರ
ಹನುಮಂರ್ತನ ದಾಾರ ಎಂದು ಹ ೀಗ ಅರ್ಥವೀ, ಹಾಗ ೀ, ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನಲ್ಲಲ ‘ಲಕ್ಷಿರ್ಣ’ ಎಂದರ
ಹನುಮಂರ್ತ ಎಂದ ೀ ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ.

ಈ ಎಲಲವನೂನ ಸಮನಾರ್ಯಗ ೂಳಿಸ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಹನುಮಂರ್ತ ಹೂವನ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂಡಿಸದ’ ಎಂದು
ಇಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ರ್ಕ ೂತೀ ಮಮೈಷ್ ರ್ಯದಿ ಮಾಮಭಿಪಶ್ತಿೀಹ ಪಾದ್ೌ ಧುರವಂ ಮಮ ಸ್ಮೀಷ್್ತಿ ನಿವಿಯಚಾರಃ ।

ಯೀಗ ೂ್ೀ ವಧ್ ೂೀ ನ್ಹಿ ಜನ್ಸ್್ ಪದ್ಾನ್ತಸ್್ ರಾಜಾ್ತಿ್ಯನಾ ರವಿಸ್ುತ ೀನ್ ವಧ್ ೂೀsತಿ್ಯತಶಾ ॥೬.೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 226

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ನನನ ಭಕುನ್ಾಗಿರುವ ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಒಂದು ವ ೀಳ ನನನನುನ ಈ ಜಾಗದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುನ್ಾದರ , ನನನ ಪಾದವನುನ

ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . (ನನನ ಪಾದದಲ್ಲಲ ಶರಣಾಗುತ್ಾುನ್ ). ಯಾವುದ ೀ ವಚಾರ ಮಾಡದ ೀ
ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಭಕುನ ಹತ್ ಯ ಸಾಧ್ವಲಲ.
ಆದರ ರಾಜ್ವನುನ ಬರ್ಯಸದ ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಸಂಹಾರವು ಬ ೀಡಲಾಟ್ಟುದ . (ಅದರಂದಾಗಿ
ಕ ೂಲಲಲ್ ೀಬ ೀಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯಥತ್ ಇದ . ಏಕ ಂದರ ಕ ೀವಲ ರಾಜ್ ಬ ೀಕು ಎಂದು ಸುಗಿರೀವ ಕ ೀಳಲ್ಲಲಲ.
ವಾಲ್ಲರ್ಯ ವಧ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಆರ್ತ ಅಪ ೀಕ್ಷ್ಮಸದಾ).

ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಹ್ಭಿೀಷ್ುಮಪಿ ತತ್ ಪರರ್ಣತಸ್್ ಪೂವಯಂ ಶಸ ೂತೀ ವಧ್ ೂೀ ನ್ ಪದ್ಯೀಃ ಪರರ್ಣತಸ್್ ಚ ೈವ ।

ತಸಾಮದ್ದ್ೃಶ್ತನ್ುರ ೀವ ನಿಹನಿಮ ಶಕರ-ಪುತರಂ ತಿಾತಿೀಹ ತಮದ್ೃಷ್ುತಯಾ ಜಘಾನ್ ॥೬.೨೦॥

ಮೊದಲು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಕ ೆರಗಿದವನು ಸುಗಿರೀವ. ಮೊದಲು ನಮಸೆರಸದ ಸುಗಿರೀವನ

ಅಭಿೀಷ್ುವನುನ ಪ್ೂರ ೈಸುವುದು ಧಮಥ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಅದೃಷ್್ನ್ಾಗಿದುಾ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಸಂಹರಸುತ್ ೀು ನ್
ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ವಾಲ್ಲಗ ಕಾಣಿಸಕ ೂಳಳದ ಆರ್ತನ ಮೀಲ್ ಬಾರ್ಣಪ್ರಯೀಗಿಸ ಆರ್ತನನುನ
ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ .

[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುವಂತ್ : ಸುಗಿರೀವ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ

ವವರಸುತ್ಾು: ವಾಲ್ಲ ಮರ್ತುು ರಾವರ್ಣರ ನಡುವ ಒಪ್ಾಂದವಾಗಿರುವ ವಷ್ರ್ಯವನೂನ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ . ಈ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಸಂಧ್ಾನಕ ೆ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನ ನಡ ಸಲ್ಲಲಲ. ಇದಲಲದ ೀ, ತ್ಾನು
ರಾಮನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ ಲೀ ಸಾರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ವಾಲ್ಲ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬಂದಿದಾ. ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಲ್ಲಯೀ
ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . “ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಾವನುನ
ಬರ್ಯಸ, ತ್ಾರ ಯಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುರೂ ಸುಗಿರೀವನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡಲು ಬಂದ ” ಎಂದಿದಾಾನ್ ವಾಲ್ಲ
(ತಾತ ೂತೀsಹಂ ವಧಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ ವಾರ್ಯ್ಯಮಾಣ ೂೀsಪಿ ತಾರಯಾ ॥ ಸ್ುಗಿರೀವ ೀರ್ಣ ಸ್ಹ ಭಾರತಾರ ದ್ಾಂದ್ಾ
ರ್ಯುದ್ಧಮುಪಾಗತಃ-ಕ್ತಷ್ಾಂಧ್ಾಕಂಡ ೧೮.೫೭) )].

ರ್ಯಃ ಪ ರೀರಕಃ ಸ್ಕಲಲ್ ೂೀಕಬಲಸ್್ ನಿತ್ಂ ಪೂಣಾ್ಯವ್ಯೀಚಾಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ುಃ ಸ್ಾತನ್ಾಃ ।

ಕ್ತಂ ತಸ್್ ದ್ೃಷುಪರ್ಗಸ್್ ಚ ವಾನ್ರ ೂೀsರ್ಯಂ ಕತ ೈಯಶಚಾಪಮಪಿ ಯೀನ್ ಪುರಾ ವಿರ್ಗನಮ್ ॥೬.೨೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 227

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಯಾರು ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕದ ಬಲಕ ೆ ಪ ರೀರಕನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ, ನ್ಾಶವಾಗದ,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿರುವ ಬಲ-ವೀರ್ಯಥಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದವನಂತ್ ಯಾರು ಇದಾಾನ್ ೂೀ, ಯಾರು
ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಇಂರ್ತಹ ಯಾವ ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಹಿಂದ ರುದರನ ಬಿಲೂಲ ಕೂಡಾ
ಸೀಳಲಾಟ್ಟುತ್ ೂುೀ, ಅಂರ್ತವನನುನ ಒಬಬ ವಾನರ ಏನು ತ್ಾನ್ ೀ ಮಾಡಿಯಾನು?

ಸ್ನ ನೀsರ್ ವಾಲ್ಲನಿ ಜಗಾಮ ಚ ತಸ್್ ಪಾಶಾಯಂ ಪಾರಹ ೈನ್ಮಾದ್ರಯವಚಸಾ ರ್ಯದಿ ವಾಞ್ಾಸ ತಾಮ್ ।
ಉಜಞೀವಯಷ್್ ಇತಿ ನ ೈಚಛದ್ಸೌ ತಾದ್ಗ ರೀ ಕ ೂೀ ನಾಮ ನ ೀಚಛತಿ ಮೃತಿಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೀತಿ ॥೬.೨೨॥

ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಕ ಳಗಡ ಬಿೀಳುತುರಲು, ರಾಮಚಂದರನು ಅವನ ಬಳಿಗ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ ಮರ್ತುು ಆದರಥವಾದ

ಮಾತನಿಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಒಂದು ವ ೀಳ ನಿೀನು ಬರ್ಯಸದ ಯಾದರ ನಿನನನುನ ಮತ್ ು ಬದುಕಿಸುತ್ ುೀನ್ ”
ಎಂದು. ಆದರ ಅದನುನ ಬರ್ಯಸದ ವಾಲ್ಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ, ನಿನನ
ಎದುರು ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ಸಾವನುನ ಬರ್ಯಸುವುದಿಲ್ಾಲ ಹ ೀಳು” ಎಂದು.

ಕಾಯಾ್ಯಣಿ ತಸ್್ ಚರಮಾಣಿ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುತರಂ ತಾಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ರವಿಜಃ ಕಪಿರಾಜ್ ಆಸೀತ್ ।
ರಾಮೊೀsಪಿ ತದಿೆರಿವರ ೀ ಚತುರ ೂೀsರ್ ಮಾಸಾನ್ ದ್ೃಷಾುವ ಘನಾಗಮಮುವಾಸ್ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀsಸೌ
॥೬.೨೩॥

ಸುಗಿರೀವನು ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಅಂರ್ತ್ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಅಂಗದನನುನ ಮುಂದ ಇಟುುಕ ೂಂಡು

ಮಾಡಿ, ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಸಾ್ನವನುನ ಅಲಂಕರಸ ಕಪ್ರಾಜನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ . ರಾಮನೂ ಕೂಡಾ ಮಳ ಗಾಲ
ಬಂದದಾನುನ ಗಮನಿಸ, ಮುಂದ ಪ್ರಯಾರ್ಣ ಬ ಳಸದ ೀ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿ, ನ್ಾಲುೆ ಮಾಸವನುನ ಅಲ್ಲಲಯೀ
ಕಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . (ಮಾಲ್ವಾನ್ ಎನುನವ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ).

ಅಥಾತಿಸ್ಕ ತೀ ಕ್ಷ್ತಿಪ ೀ ಕಪಿೀನಾಂ ಪರವಿಸ್ೃತ ೀ ರಾಮಕೃತ ೂೀಪಕಾರ ೀ ।

ಪರಸ್ಹ್ ँ^ ತಂ ಬುದಿಧಮತಾಂ ವರಿಷ ೂಾೀ ರಾಮಾಙ್ಕಚಘರರ್ಕ ೂತೀ ಹನ್ುಮಾನ್ುವಾಚ ॥೬.೨೪॥
^

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 228

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಕಪ್ರಾಜ್ವನುನ ಪ್ಡ ದ ನಂರ್ತರ , ಕಪ್ಗಳ ರಾಜನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನು ಭ ೂೀಗದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆಸಕುನ್ಾಗಿ,

ರಾಮಚಂದರನ ಉಪ್ಕಾರವನುನ ಮರ ರ್ಯಲು, ಶ ರೀಷ್ಠ ಬುದಿಾರ್ಯುಳಳ ರಾಮನ ಪಾದ ಸ ೀವಕನ್ಾದ
ಹನುಮಂರ್ತನು ಅವನಿಗ ಬುದಿಾವಾದ ಹ ೀಳಿ ಕರ್ತಥವ್ವನುನ ನ್ ನಪ್ಸುತ್ಾುನ್ .

ನ್ ವಿಸ್ೃತಿಸ ತೀ ರಘುವರ್ಯ್ಯಕಾಯ್ೀಯ ಕಾಯಾ್ಯ ಕರ್ಞಚಾತ್ ಸ್ ಹಿ ನ ೂೀsಭಿಪೂಜ್ಃ ।

ನ್ ಚ ೀತ್ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಕತುತಯಮಭಿಷ್ುಮದ್್ತ ೀ ದ್ುಧರ ವಂ ಬಲ್ ೀನಾಪಿ ಹಿ ಕಾರಯಾಮಿ ॥೬.೨೫॥

“ನಿನಗ ರಾಮಚಂದರನ ಕ ಲಸದಲ್ಲಲ ಮರ ವು ಇರಬಾರದು. ಅವನು ನಮಗ ಪ್ೂಜ್ನಷ್ ುೀ. ನಿನಗ ಕರ್ತಥವ್
ನಿಭಾಯಿಸಲು ಇಷ್ುವಲಲದಿದಾರ , ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ ನ್ಾನು ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ನಿನನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಮನ
ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಸ್ ಏವಮುಕಾತವ ಹರಿರಾಜಸ್ನಿನಧ್ೌ ದಿಾೀಪ ೀಷ್ು ಸ್ಪತಸ್ಾಪಿ ವಾನ್ರಾನ್ ಪರತಿ ।

ಸ್ಮೇಳನಾಯಾsಶುಗತಿೀನ್ ಸ್ಮ ವಾನ್ರಾನ್ ಪರಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಮಸ್ತಶಃ ಪರರ್ುಃ ॥೬.೨೬॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಸುಗಿರೀವನ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಏಳು ದಿಾೀಪ್ಗಳಲ್ಲಲ ಇರುವ ಕಪ್ಗಳನುನ

ಒಟ್ಟುಗ ಸ ೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಅಲ್ಲಲಗ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ರ್ತಲುಪ್ಬಲಲ ರ್ತಮಮ ವಾನರ ಧೂರ್ತರನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಹರಿೀಶಾರಾಜ್ಞಾಪರಣಿಧ್ಾನ್ಪೂವಯಕಂ ಹನ್ೂಮತಾ ತ ೀ ಪರಹಿತಾ ಹಿ ವಾನ್ರಾಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತಶ ೈಲದ್ುರಮಷ್ರ್ಣಡಸ್ಂಸ್ತಾನ್ ಹರಿೀನ್ ಸ್ಮಾಧ್ಾರ್ಯ ತದ್ಾsಭಿಜಗುಮಃ ॥೬.೨೭॥

ಸುಗಿರೀವನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ವಾನರ ಧೂರ್ತರು ಎಲ್ಾಲ ಬ ಟು, ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಲ
ಇರುವ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಬರುತ್ಾುರ .

ತದ್ ೈವ ರಾಮೊೀsಪಿ ಹಿ ಭ ೂೀಗಸ್ಕತಂ ಪರಮತತಮಾಲಕ್ಷಯ ಕಪಿೀಶಾರಂ ಪರರ್ುಃ ।

ಜಗಾದ್ ಸೌಮಿತಿರಮಿದ್ಂ ವಚ ೂೀ ಮೀ ಪಿವಙ್ೆಮೀಶಾರ್ಯ ವದ್ಾsಶು ಯಾಹಿ ॥೬.೨೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 229

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಈ ಹ ೂತುಗಾಗಲ್ ೀ ಭ ೂೀಗದಲ್ಲಲದುಾ ಪ್ರಮಾದವನುನ ಮಾಡಿರುವ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಗಮನಿಸದ

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಲ್ಲಲ, ರ್ತನನ ಮಾರ್ತನುನ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ರ್ತಲುಪ್ಸುವುದಕಾೆಗಿ ಆರ್ತನಿದಾಲ್ಲಲಗ
ತ್ ರಳುವಂತ್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

ರ್ಯದಿ ಪರಮತ ೂತೀsಸ ಮದಿೀರ್ಯಕಾಯ್ೀಯ ನ್ಯಾಮ್ಹಂ ತ ಾೀನ್ಾರಸ್ುತಸ್್ ಮಾಗೆಯಮ್ ।

ಪಾರರ್ಯಃ ಸ್ಾಕಾಯ್ೀಯ ಪರತಿಪಾದಿತ ೀ ಹಿ ಮದ್ ೂೀದ್ಧತಾ ನ್ ಪರತಿಕತುತಯಮಿೀಶತ ೀ ॥೬.೨೯॥

ಹ ಚಾಚಗಿ ರ್ತಮಮ ಕ ಲಸವಾಗುತುರಲು ಕೃರ್ತಘನರು ಪ್ರರ್ತು್ಪ್ಕಾರ ಮಾಡುವುದಿಲಲ. “ಒಂದು ವ ೀಳ ಸುಗಿರೀವ

ನನನ ಕ ಲಸವನುನ ಮರ ತದಾರ , ವಾಲ್ಲರ್ಯ ದಾರರ್ಯನ್ ನೀ ಅವನಿಗೂ ತ್ ೂೀರಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನವ ಎಚಚರಕ ರ್ಯ
ಸಂದ ೀಶವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮುಖ ೀನ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ರ್ತಲುಪ್ಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತಿೀಡ್ರಾಮೀರ್ಣ ಸ್ಮಿೀರಿತ ೀ ತದ್ಾ ರ್ಯಯೌ ಸ್ಬಾರ್ಣಃ ಸ್ಧನ್ುಃ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ದ್ೃಷ ುವೈವ ತಂ ತ ೀನ್ ಸ್ಹ ೈವ ತಾಪನಿರ್ಯಯಾದ್ ರ್ಯಯೌ ರಾಮಪದ್ಾನಿತಕಂ ತಾರನ್ ॥೬.೩೦॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಪ್ೂಜ್ನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು

ಸುಗಿರೀವನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ . ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ೂಡನ್ ಯೀ ಸೂರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನು
ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ಹ ೂರಟು ರಾಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬರುತ್ಾುನ್ .
ಹನ್ೂಮತಃ ಸಾಧುವಚ ೂೀಭಿರಾಶು ಪರಸ್ನ್ನಚ ೀತಸ್್ಧಿಪ ೀ ಕಪಿೀನಾಮ್ ।
ಸ್ಮಾಗತ ೀ ಸ್ವಯಹರಿಪರವಿೀರ ೈಃ ಸ್ಹ ೈವ ತಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ನ್ನ್ನ್ಾ ರಾಘವಃ ॥೬.೩೧॥

ಹನುಮಂರ್ತನ ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ, ಭಕಿುರ್ಯುಕುವಾದ ಮನಸುನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಸುಗಿರೀವನು

ರಾಮಚಂದರನ ಬಳಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ಬರಲು, ಅವನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ರಾಮಚಂದರನು
ಪ್ರಸನನನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ಸ್ಮೂರಮನ್ತಂ ಪತಿತಂ ಪದ್ಾಬಞಯೀಸ್ತವರನ್ ಸ್ಮುತಾ್ಪ್ ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್ತ್ ಪರರ್ುಃ ।

ಸ್ ಚ ೂೀಪವಿಷ ೂುೀ ಜಗದಿೀಶಸ್ನಿನಧ್ೌ ತದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾsದಿಶದ್ಾಶು ವಾನ್ರಾನ್ ॥೬.೩೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 230

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಉದ ಾೀಗದಿಂದ ಕೂಡಿ ಅವಸರ ಮಾಡುತ್ಾು ರ್ತನನ ಪಾದಕಮಲಗಳಿಗ ಬಿದಾ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಮೀಲ್ ತುದ
ಶ್ರೀರಾಮನು, ಅವನನುನ ಆಲ್ಲಂಗಿಸುತ್ಾುನ್ . ಸುಗಿರೀವನ್ಾದರ ೂೀ, ರಾಮನ ಸನಿನಧ್ಾನದಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತವನ್ಾಗಿ,
ರಾಮನ ಅಪ್ಾಣ ರ್ಯಂತ್ ರ್ತನನ ಕಪ್ಗಳಿಗ ಆಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ :

ಸ್ಮಸ್ತದಿಕ್ಷು ಪರಹಿತ ೀಷ್ು ತ ೀನ್ ಪರರ್ುಹಯನ್ೂಮನ್ತಮಿದ್ಂ ಬಭಾಷ ೀ ।

ನ್ ಕಶ್ಾದಿೀಶಸ್ತವದ್ೃತ ೀsಸತ ಸಾಧನ ೀ ಸ್ಮಸ್ತಕಾರ್ಯ್ಯಪರವರಸ್್ ಮೀsಸ್್ ॥೬.೩೩॥

ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಿಗ ವಾನರರು ಕಳುಹಿಸಲಾಡಲು, ರಾಮಚಂದರನು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು

ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನನನ ಎಲ್ಾಲ ಕ ಲಸವನೂನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡಲು ನಿನನನುನ ಬಿಟುು ಇನ್ಾನರೂ ಕೂಡಾ
ಸಮರ್ಥರಲಲ” ಎಂದು.

ಅತಸ್ತವಮೀವ ಪರತಿಯಾಹಿ ದ್ಕ್ಷ್ಣಾಂ ದಿಶಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಮದ್ಙ್ುೆಲ್ಲೀರ್ಯಕಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೂೀsಸೌ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೀನ್ ರ್ಯಯೌ ದಿಶಂ ತಾಂ ರ್ಯುವರಾಜರ್ಯುಕತಃ॥೬.೩೪॥

“ನನನ ಉಂಗುರವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಿೆಗ ಹ ೂೀಗು” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು
ಹನುಮಂರ್ತನು, ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ರ್ಯುವರಾಜ ಅಂಗದನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಿೆನರ್ತು ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ಮಸ್ತದಿಕ್ಷು ಪರತಿಯಾಪಿತಾ ಹಿ ತ ೀ ಹರಿೀಶಾರಾಜ್ಞಾಮುಪಧ್ಾರ್ಯ್ಯ ಮಾಸ್ತಃ ।

ಸ್ಮಾರ್ಯ ರ್ಯುಸ ತೀSಙ್ೆದ್ಜಾಮಬವನ್ುಮಖಾಃ ಸ್ುತ ೀನ್ ವಾಯೀಃ ಸ್ಹಿತಾ ನ್ ಚಾSರ್ಯರ್ಯುಃ
॥೬.೩೫॥

ಸುಗಿರೀವನ ಆರ್ಣತರ್ಯನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಿಗ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ಆ ಕಪ್ಗಳು, ಕ ೂಟು ಒಂದು ತಂಗಳ
ಕಾಲ್ಾವಕಾಶದ ೂಳಗ ಮರಳಿ ಬರುತ್ಾುರ . ಆದರ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಅಂಗದ, ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ ೀ
ಮೊದಲ್ಾದವರು ಮರಳಿ ಬರುವುದಿಲಲ.

ಸ್ಮಸ್ತದ್ುಗೆಯಪರವರ ೀ ದ್ುರಾಸ್ದ್ಂ ವಿಮಾಗೆಯತಾಂ ವಿನ್ಧಯಗಿರಿಂ ಮಹಾತಮನಾಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 231

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಗತಃ ಸ್ ಕಾಲ್ ೂೀ ಹರಿರಾಡುದಿೀರಿತಃ ಸ್ಮಾಸ್ದ್ಂಶಾಾರ್ ಬಲಂ ಮಹಾದ್ುೂತಮ್ ॥೬.೩೬॥

ಸುಗಿರೀವನು ನಿೀಡಿದ ಕಾಲಮಿತರ್ಯು ಕಳ ರ್ಯುತುರಲು, ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯನುನ ಹುಡುಕುತುರುವ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೀ

ಮೊದಲ್ಾದವರು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವಾಗಿರುವ ವನಾಾಗಿರರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತವಾದ
ಬಿಲವಂದನುನ ಕಂಡು ಅದನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಕೃತಂ ಮಯೀನಾತಿವಿಚಿತರಮುತತಮಂ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ತತ್ ತಾರ ಉವಾಚ ಚಾಙ್ೆದ್ಮ್ ।

ವರ್ಯಂ ನ್ ಯಾಮೊೀ ಹರಿರಾಜಸ್ನಿನಧಿಂ ವಿಲಙ್ಕಚಘತ ೂೀ ನ್ಃ ಸ್ಮಯೀ ರ್ಯತ ೂೀsಸ್್ ॥೬.೩೭॥

ಮರ್ಯನಿಂದ ನಿಮಿಥಸಲಾಟು ಅತವಚಿರ್ತರ ಮರ್ತುು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತುಮವಾದ ಆ ಗುಹ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ,

ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಅವತ್ಾರನ್ಾದ ತ್ಾರನು ಅಂಗದನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಸುಗಿರೀವ ಕ ೂಟು ಕಾಲಮಿತ
ಮಿೀರ ಹ ೂೀಗಿದ . ನ್ಾವು ಇನುನ ಸುಗಿರೀವನ ಸನಿನಧರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಾರ ವು” ಎಂದು.

ದ್ುರಾಸ್ದ್ ೂೀsಸಾವತಿಚರ್ಣಡಶಾಸ್ನ ೂೀ ಹನಿಷ್್ತಿ ತಾಾಮಪಿ ಕ್ತಂ ಮದ್ಾದಿಕಾನ್ ।

ಅಗಮ್ಮೀತದ್ ಬಲಮಾಪ್ ತತ್ ಸ್ುಖಂ ವಸಾಮ ಸ್ವ ೀಯ ಕ್ತಮಸಾವಿಹಾsಚರ ೀತ್ ॥೬.೩೮॥

ಮುಂದುವರದು ತ್ಾರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಸುಗಿರೀವನ ಹತುರ ಹಿಂತರುಗಿ ಅವನಿಗ ತಳಿ ಹ ೀಳುವುದು ಕಷ್ು. ಕ ೂಟು
ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಿೀರದವರಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . (ಇದಕಾೆಗಿ ಇಂದಿಗೂ
ಕೂಡಾ ‘ಸುಗಿರೀವಾಜ್ಞ ’ ಎನುನವ ಪ್ದ ಬಳಕ ರ್ಯಲ್ಲಲದ ). ನಿನನನೂನ ಕೂಡಾ ‘ಅರ್ಣ್ನ ಮಗ’ ಎನುನವ ಕರುಣ
ಇಲಲದ ಆರ್ತ ಕ ೂಲಲಬಲಲ. ಇನುನ ನಮಮನುನ ಕ ೂಲುಲವುದರಲ್ ಲೀನೂ ಆಶಚರ್ಯಥವಲಲ. ಅದಕಾೆಗಿ ಯಾರೂ
ಹ ೂಂದದ ಈ ಬಿಲವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಇಲ್ಲಲಯೀ ವಾಸ ಮಾಡ ೂೀರ್ಣ. ನ್ಾವಲ್ಲಲದಾರ ಅವನಿಗ ಏನೂ
ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ”.

ನ್ಚ ೈವ ರಾಮೀರ್ಣ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ಪರಯೀಜನ್ಂ ನ ೂೀ ವನ್ಚಾರಿಣಾಂ ಸ್ದ್ಾ ।

ನ್ಚ ೀಹ ನ್ಃ ಪಿೀಡಯತುಂ ಸ್ ಚ ಕ್ಷಮಃ ತತ ೂೀ ಮಮೀರ್ಯಂ ಸ್ುವಿನಿಶ್ಾತಾ ಮತಿಃ ॥೬.೩೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 232

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

“ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ತರುಗುವ ನಮಗ ರಾಮನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ಏನೂ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ನಮಮನುನ

ಇಲ್ಲಲ ಪ್ೀಡಿಸಲು ಅವರು ಸಮರ್ಥರಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ನಮಮ ಬುದಿಾರ್ಯು ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ನಿಶ್ಚರ್ತವಾಗಿದ ”
ಎನುನತ್ಾುನ್ ತ್ಾರ.

ಇತಿೀರಿತಂ ಮಾತುಲವಾಕ್ಮಾಶು ಸ್ ಆದ್ದ್ ೀ ವಾಲ್ಲಸ್ುತ ೂೀsಪಿ ಸಾದ್ರಮ್ ।

ಉವಾಚ ವಾಕ್ಂ ಚ ನ್ ನ ೂೀ ಹರಿೀಶಾರಃ ಕ್ಷಮಿೀ ರ್ವ ೀಲಿಙ್ಕ ಚಘತಶಾಸ್ನಾನಾಮ್ ॥೬.೪೦॥

ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಯಾವುದ ೀ ವಚಾರ ಮಾಡದ ೀ, ರ್ತನನ ಸ ೂೀದರಮಾವನ್ಾದ ತ್ಾರನ ಮಾರ್ತನುನ ಅಂಗದನು

ಭಕಿುಯಿಂದ ಸಾೀಕರಸ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಸುಗಿರೀವನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಿೀರರುವ ನಮಮನುನ ಆರ್ತ ಎಂದೂ
ಕ್ಷಮಿಸುವುದಿಲಲ”.

ರಾಜಾ್ರ್ಥಯನಾ ಯೀನ್ ಹಿ ಘಾತಿತ ೂೀsಗರಜ ೂೀ ಹೃತಾಶಾ ದ್ಾರಾಃ ಸ್ುನ್ೃಶಂಸ್ಕ ೀನ್ ।

ಸ್ ನ್ಃ ಕರ್ಂ ರಕ್ಷಯತ ಶಾಸ್ನಾತಿಗಾನ್ ನಿರಾಶರಯಾನ್ ದ್ುಬಯಲಕಾನ್ ಬಲ್ ೀ ಸ್ತಃ ॥೬.೪೧॥

“ರಾಜ್ ಬ ೀಕು ಎಂಬ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನನ್ ನೀ ಕ ೂಲ್ಲಲಸ, ಅತುಗ ರ್ಯನುನ ಅಪ್ಹರಸರುವವನು ಆರ್ತ.
ಅಂರ್ತಹ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕೂರರನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನ ಅಪ್ಾಣ ರ್ಯನುನ ಉಲಲಂಘಿಸರುವ ನಮಮನುನ ಆರ್ತ ಹ ೀಗ ತ್ಾನ್ ೀ
ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿಯಾನು? ನ್ಾವು ನಿರಾಶ್ರರ್ತರು, ದುಬಥಲರು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ ರಾಮನ
ಬ ಂಬಲದ ೂಂದಿಗಿದಾಾನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಅಂಗದ.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಶಕರಸ್ುತಾತಮಜ ೀನ್ ತಥ ೀತಿ ಹ ೂೀಚುಃ ಸ್ಹ ಜಾಮಬವನ್ುಮಖಾಃ ।

ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ತ ೀಷಾಮರ್ ಚ ೈಕಮತ್ಂ ದ್ೃಷಾುವ ಹನ್ೂಮಾನಿದ್ಮಾಬಭಾಷ ೀ ॥೬.೪೨॥

ಅಂಗದನಿಂದ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವರು ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು

ಹ ೀಳಿದರು. ಅವರ ಲಲರ ಒಗಗಟುನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು ಅವರಗ ತಳಿ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ವಿಜ್ಞಾತಮೀತದಿಧ ಮಯಾsಙ್ೆದ್ಸ್್ ರಾಜಾ್ರ್ಯ ತಾರಾಭಿಹಿತಂ ಹಿ ವಾಕ್ಮ್ ।

ಸಾಧ್ಂ ನ್ ಚ ೈತನ್ನಹಿ ವಾರ್ಯುಸ್ೂನ್ೂ ರಾಮಪರತಿೀಪಂ ವಚನ್ಂ ಸ್ಹ ೀತ ॥೬.೪೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 233

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

“ ‘ಅಂಗದನಿಗ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಆಗಬ ೀಕು^’ ಎನುನವ ಒಂದ ೀ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ತ್ಾರ ಈರೀತರ್ಯ ವಾಕ್ವನುನ
ಹ ೀಳಿರುವನು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ತಳಿರ್ಯಬಲ್ ಲ. ಆದರ ಇದು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಈ ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರನು ರಾಮನಿಗ
ವರುದಾವಾದ ಮಾರ್ತನುನ ಸಹಿಸಲ್ಾರ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಹನುಮಂರ್ತ.
[^ ವಹಿಸದ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಲು ವಫಲನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮನು ಕ ೂಂದರ ,
ಆಗ ಅಂಗದನಿಗ ಪ್ಟ್ಾುಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಬಹುದು ಎನುನವುದು ತ್ಾರನ ಮಾತನ ಹಿಂದಿರುವ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ
ಎನುನವುದನುನ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಹನುಮಂರ್ತ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ]
ನ್ಚಾಹಮಾಕರಷ್ುುಮುಪಾರ್ಯತ ೂೀsಪಿ ಶಕ್ಃ ಕರ್ಞಚಾತ್ ಸ್ಕಲ್ ೈಃ ಸ್ಮೀತ ೈಃ ।
ಸ್ನಾಮಗೆಯತ ೂೀ ನ ೈವ ಚ ರಾಘವಸ್್ ದ್ುರನ್ತಶಕ ತೀಬಯಲಮಪರದ್ೃಷ್್ಮ್ ॥೬.೪೪॥

“ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಈ ಬಿಲವು ಅಗಮ್ ಎಂದು ನಿೀವು ಬಾವಸದಿಾೀರ. ಆದರ ಅದು ನಿಜವಲಲ. ಇನುನ ನಿೀವು
ನನನನುನ ಯಾವುದ ೂೀ ಪ್ರಲ್ ೂೀಭನ್ ಯಿಂದ ಆಕಷಥಸಬಹುದು ಎಂದುಕ ೂಂಡಿದಾರ ಅದು ನಿಮಿಮಂದ
ಸಾಧ್ವಲಲ. ನಿೀವ ಲಲರು ಸ ೀರದರೂ ಕೂಡಾ, ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾಗಥದಿಂದ ಆಚ ನನನನುನ ಸ ಳ ದುಕ ೂಳಳಲು
ನಿಮಿಮಂದ ಸಾಧ್ವಲಲ”.

ವಚ ೂೀ ಮಮೈತದ್ ರ್ಯದಿ ಚಾsದ್ರ ೀರ್ಣ ಗಾರಹ್ಂ ರ್ವ ೀದ್ ವಸ್ತದ್ತಿಪಿರರ್ಯಂ ಮೀ ।

ನ್ ಚ ೀದ್ ಬಲ್ಾದ್ಪ್ನ್ಯೀ ಪರವೃತಾತನ್ ಪರಶಾಸ್್ ಸ್ನಾಮಗೆಯಗತಾನ್ ಕರ ೂೀಮಿ ॥೬.೪೫॥

“ರಾಮನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಗ ಈ ಬಿಲ ಸಗುವುದಿಲಲ ಎನುನವುದು ಕ ೀವಲ ಭರಮ. ಭಗವಂರ್ತನ ಶಕಿುಗ ಅಂರ್ತ್ವ ೀ ಇಲಲ.
ಹಾಗಿರುವಾಗ ಈ ಬಿಲ ಅವನಿಗ ಯಾವ ಲ್ ಕೆ. ನನನ ಮಾರ್ತನುನ ನಿೀವು ಆದರದಿಂದ ಸಾೀಕರಸದರ ನನಗ
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರರ್ಯ. ಹಾಗಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಅನ್ಾ್ರ್ಯದಿಂದ ಪ್ರವೃತು ಮಾಡಿದವರನುನ ನನನ ಬಲದಿಂದ ಶಾಸನ
ಮಾಡಿ, ಸನ್ಾಮಗಥದಲ್ಲಲ ಇರುವಂತ್ ನ್ಾನು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಇತಿೀರಿತಂ ತತ್ ಪವನಾತಮಜಸ್್ ಶುರತಾಾsತಿಭಿೀತಾ ಧೃತಮೂಕಭಾವಾಃ ।

ಸ್ವ ೀಯsನ್ುಜಗುಮಸ್ತಮಥಾದಿರಮುಖ್ಂ ಮಹ ೀನ್ಾರಮಾಸ ೀದ್ುರಗಾಧಭ ೂೀಧ್ಾಃ ॥೬.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 234

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಹ ೀಳಲು, ಆ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು, ಮೂಕಭಾವರಾದ

ತ್ಾರಾದಿಗಳು, ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾತನಂತ್ ಆರ್ತನನುನ ಅನುಸರಸ, ಗುಹ ಯಿಂದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಹ ೂರಬಂದು,
ಪ್ವಥರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಮಹ ೀಂದರ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.

ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ತ ೀ ಸಾಗರಮಪರಧೃಷ್್ಮಪಾರಮೀರ್ಯಂ ಸ್ಹಸಾ ವಿಷ್ಣಾ್ಃ ।

ದ್ೃಢಂ ನಿರಾಶಾಶಾ ಮತಿಂ ಹಿ ದ್ಧುರಃ ಪಾರಯೀಪವ ೀಶಾರ್ಯ ತಥಾ ಚ ಚಕುರಃ ॥೬.೪೭॥

ಅವರು ಹಾರಲ್ಾಗದ, ದಡ ಕಾರ್ಣದ ಸಮುದರವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಕೂಡಲ್ ೀ ದುಃಖಿರ್ತರಾಗಿ, ಬಹಳವಾಗಿ

ಭರವಸ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ಸಾರ್ಯುವರ್ತನಕ ಉಪ್ವಾಸವನುನ ನಿಶಚಯಿಸದರು. ಅದರಂತ್ ಯೀ
ಆಹಾರವನುನ ಸಾೀಕರಸದ ೀ ಕುಳಿರ್ತರು.

ಪಾರಯೀಪವಿಷಾುಶಾ ಕಥಾ ವದ್ನ ೂತೀ ರಾಮಸ್್ ಸ್ಂಸಾರವಿಮುಕ್ತತದ್ಾತುಃ ।

ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಃ ಪಾತನ್ಮೂಚುರ ೀತತ್ ಸ್ಮಾಪತಿನಾಮನಃ ಶರವರ್ಣಂ ಜಗಾಮ ॥೬.೪೮॥
‘ಸಾರ್ಯುವ ರ್ತನಕ ಉಪ್ವಾಸ’ ಎನುನವ ವರರ್ತಕ ೆ ಕಟುುಬಿದಾವರಾಗಿ, ಸಂಸಾರದಿಂದ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ನಿೀಡುವ
ರಾಮಚಂದರನ ಕಥ ಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಜಟ್ಾರ್ಯುಪ್ಕ್ಷ್ಮರ್ಯ ಸಾವನ ಕಥ ರ್ಯನೂನ ಹ ೀಳಿದರು. ಅವರು
ಹ ೀಳುತುದಾ ಜಟ್ಾರ್ಯುವನ ಸಾವನ ಕಥ ಅಲ್ಲಲದಾ ಸಂಪಾತ ಎಂಬ ಪ್ಕ್ಷ್ಮರ್ಯ ಕಿವಗ ಬಿರ್ತುು.

ತಸಾ್ಗರಜ ೂೀsಸಾವರುರ್ಣಸ್್ ಸ್ೂನ್ುಃ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಸ್್ ಬಮಬಂ ಸ್ಹ ತ ೀನ್ ಯಾತಃ ।

ಜವಂ ಪರಿೀಕ್ಷನ್ನರ್ ತಂ ಸ್ುತಪತಂ ಗುಪಾತವ ಪತತರಕ್ಷರ್ಯಮಾಪ್ ಚಾಪತತ್ ॥೬.೪೯॥

ಸಂಪಾತ ಜಟ್ಾರ್ಯುವನ ಅರ್ಣ್ ಮರ್ತುು ವರುರ್ಣನ ಮಗ. ಈರ್ತ ರ್ತನನ ವ ೀಗವನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸಲ್ ೂೀಸುಗ,
ಜಟ್ಾರ್ಯುವನಿಂದ ಕೂಡಿ, ಸೂರ್ಯಥನ ಬಿಂಬದರ್ತು ತ್ ರಳಿ, ಸೂರ್ಯಥ ಬಿಂಬದ ಬ ೀಗ ಯಿಂದ ತ್ಾಪ್ಗ ೂಂಡ
ಜಟ್ಾರ್ಯುವನುನ ರ್ತನನ ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಹರಡುವ ಮುಖ ೀನ ರಕ್ಷ್ಮಸಲು ಹ ೂೀಗಿ, ರ ಕ ೆರ್ಯ ನ್ಾಶವನುನ ಹ ೂಂದಿ,
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಿಾದ.ಾ

ಸ್ ದ್ಗಧಪಕ್ಷಃ ಸ್ವಿತೃಪರತಾಪಾಚುಛರತ ಾೈವ ರಾಮಸ್್ ಕಥಾಂ ಸ್ಪಕ್ಷಃ ।

ರ್ೂತಾಾ ಪುನ್ಶಾಾsಶು ಮೃತಿಂ ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಃ ಶುಶಾರವ ಪೃಷಾುವ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ಮ್ಕ್ ॥೬.೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 235

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಸೂರ್ಯಥನ ಬಿಸಲ ಬ ೀಗ ಯಿಂದ ಸುಟು ರ ಕ ೆ ಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾ ಸಂಪಾತ, ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ

ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದಾರಂದ, ಪ್ುನಃ ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ರ ಕ ೆ ಹ ೂಂದಿದ ಮೀಲೂ ಪ್ುನಃ ಭಕಿುಯಿಂದ
ರಾಮಚಂದರನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾು, ಜಟ್ಾರ್ಯುವನ ಮರರ್ಣದ ಸುದಿಾರ್ಯನುನ ಸಂಪಾತ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ರಾವರ್ಣಸಾ್ರ್ ಗತಿಂ ಸ್ುತ ೂೀಕಾತಂ ನಿವ ೀದ್್ದ್ೃಷಾುವಜನ್ಕಾತಮಜಾಕೃತಿಮ್ ।

ಸ್ಾರ್ಯಂ ತಥಾsಶ ್ೀಕವನ ೀ ನಿಷ್ಣಾ್ಮವೀಚದ್ ೀಭ ೂ್ೀ ಹರಿಪುಙ್ೆವ ೀರ್್ಃ ॥೬.೫೧॥

ಎಲ್ಾಲ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿದಾದ ಮೀಲ್ , ಸಂಪಾತರ್ಯು ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಸುಪಾಶಾಥನಿಂದ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದಿರುವ
ರಾವರ್ಣನ ಗತರ್ಯನುನ [ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ರಾವರ್ಣ ಅಪ್ಹರಸಕ ೂಂಡು ಲಂಕ ಗ ಹ ೂೀಗಿರುವ ಸಂಗತರ್ಯನುನ] ಈ
ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಮರಳಿ ಪ್ಡ ದಿದಾ ಆರ್ತ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಆಕಾಶಕ ೆ ಹಾರ, ಸೀತ್ ರ್ಯ
ಆಕೃತರ್ಯು ಅಶ ್ೀಕವನದಲ್ಲಲರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುನ್ ^ ಮರ್ತುು ಆ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಅಲ್ಲಲದಾ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳಿಗೂ
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

[^ಗೃಧರಗಳಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸೂಕ್ಷಿ ದೃಷು ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅದರಂತ್ ಸಂಪಾತ ಅಲ್ ಲೀ ಎರ್ತುರಕ ೆೀರ,
ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರದಲ್ಲಲರುವ ಅಶ ್ೀಕವನದಲ್ಲಲದಾ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಗುರುತಸುತ್ಾುನ್ ]
[ಕಿಷೆಂಧಕಾಂಡದಲ್ಲಲ (೫೯.೮ - ೨೨) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತಂ ಮಾಮೀವಂ ಗತಂ ಪುತರಃ ಸ್ುಪಾಶ ್ಾೀಯ ನಾಮ
ನಾಮತಃ । ಆಹಾರ ೀರ್ಣ ರ್ಯಥಾಕಾಲಂ ಬರ್ರ್ತಿತಯ ಪತತಾಂ ವರಃ ॥ ಸ್ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕ್ಷುಧ್ಾತತಯಸ್್
ಮಮಾsಹಾರಾಭಿಕಾಂಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ಗತಸ್ೂಯ್ೀಯsಹನಿ ಪಾರಪ್ತೀ ಮಮ ಪುತ ೂರೀ ಹ್ನಾಮಿಷ್ಃ ॥.... ಸಂಪಾತ
ರ ಕ ೆ ಸುಟು ವೃದಾ. ಆರ್ತನಿಗ ಅವನ ಮಗ ಸುಪಾಶಾಥ ದಿನ್ಾಲು ಆಹಾರ ರ್ತಂದು ಕ ೂಡುತುದಾ. ಒಂದು ದಿನ
ಸುಪಾಶಾಥ ಬರುವಾಗ ರ್ತಡವಾಯಿರ್ತು. ಸೂಯಾಥಸುವಾದ ನಂರ್ತರ ಬಂದ ಮಗ ಮಾಂಸವಲಲದ ೀ ಬಂದಿದಾನುನ
ಕಂಡ ಸಂಪಾತ ಸುಪಾಶಾಥನಿಗ ಬರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಸುಪಾಶಾಥ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ಎಂದಿನಂತ್
ಆಕಾಶವನುನ ಏರ ಆಹಾರವನುನ ಹುಡುಕುತ್ಾು ಮಹ ೀಂದರಪ್ವಥರ್ತದ ಮೀಲ್ ಹಾರುತುದ ಾ. ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಒಬಬ
ಕಪ್ುಾ ಬರ್ಣ್ದ ರಾಕ್ಷಸ ಒಬಬ ಕ ಂಪ್ು-ಹಳದಿ ಮಿಶ್ರರ್ತ ಬರ್ಣ್ದ ಹ ರ್ಣು್ಮಗಳನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು
ಹ ೂೀಗುತುರುವುದನುನ ಕಂಡ . ಆಕ ‘ನ್ಾನು ರಾಮನ ಹ ಂಡತ’ ಎಂದು ಕೂಗಿ ಕ ೂಳುಳತುದಾಳು” ಎಂದು. ಈ
ರೀತ ಸಂಪಾತಗ ಸೀತ್ಾಪ್ಹಾರದ ವಷ್ರ್ಯ ಮೊದಲ್ ೀ ತಳಿದಿರ್ತುು.]

ತತಸ್ುತ ತ ೀ ಬರಹಮಸ್ುತ ೀನ್ ಪೃಷಾು ನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯನಾನತಮಬಲಂ ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಕ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 236

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ದ್ಶ ೈವ ಚಾsರರ್್ ದ್ಶ ್ೀತತರಸ್್ ಕರಮಾತ್ ಪಥ ೂೀ ಯೀಜನ್ತ ೂೀsತಿಯಾನ ೀ ॥೬.೫೨॥

ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಸೀತ್ ರ್ಯ ಬಗ ಗ ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದುಕ ೂಂಡ ನಂರ್ತರ, ‘ಸಮುದರವನುನ ಹಾರಲು
ಯಾರಗ ಬಲವದ ’ ಎಂದು ಜಾಂಬವಂರ್ತನಿಂದ ಪ್ರಶ ನಮಾಡಲಾಟುವರಾದ ಕಪ್ಗಳು, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾಗಿ
ರ್ತಮಗಿರುವ ಬಲವನುನ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಹರ್ತುು ಯೀಜನದಿಂದ ಆರಂಭಿಸ, ಹರ್ತುು-ಹರ್ತುು ಅಧಕವಾಗಿ
ಸುಮಾರು ಎಂಬರ್ತುು ಯೀಜನ ಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತ ಎಲಲರೂ ರ್ತಮಮ ಹಾರುವ ಬಲವನುನ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ .

ಸ್ನಿೀಲಮೈನ್ಾದಿಾವಿದ್ಾಃ ಸ್ತಾರಾಃ ಸ್ವ ೀಯsಪ್ಶ್ೀತಾ್ಃ ಪರತ ೂೀ ನ್ ಶಕಾತಃ ।

ಗನ್ುತಂ ರ್ಯದ್ಾsಥಾsತಮಬಲಂ ಸ್ ಜಾಮಬವಾನ್ ಜಗಾದ್ ತಸಾಮತ್ ಪುನ್ರಷ್ುಮಾಂಶಮ್
॥೬.೫೩॥

ನಿೀಲ, ಮೈಂದ, ದಿಾವದಾ ಮರ್ತುು ತ್ಾರನಿಂದ ಸಹಿರ್ತರಾದ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳೂ, ಎಂಬರ್ತುು ಯೀಜನಕಿೆಂರ್ತ
ಹ ಚುಚ ಹಾರಲು ಶಕುರಲಲ ಎಂದು ತಳಿದ ೂಡನ್ , ಪ್ರಶ ನ ಹಾಕಿದಾ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ತ್ ೂಂಬರ್ತುು ಯೀಜನ ಹಾರುವ
ರ್ತನನ ಆರ್ತಮ ಬಲವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಬಲ್ ೀರ್ಯ್ಯದ್ಾ ವಿಷ್ು್ರವಾಪ ಲ್ ೂೀಕಾಂಸಾಭಿಃ ಕರಮೈನ್ನಯನಿಾರವಂ ಪರಕುವಯತಾ ।

ತದ್ಾ ಮಯಾ ಭಾರನ್ತಮಿದ್ಂ ಜಗತಾರ್ಯಂ ಸ್ವ ೀದ್ನ್ಂ ಜಾನ್ು ಮಮಾsಸ್ ಮೀರುತಃ ॥೬.೫೪॥

ರ್ತನನ ಹಾರುವ ಸಾಮರ್್ಥವನುನ ಹ ೀಳಿದ ಜಾಂಬವಂರ್ತ, ಹಿಂದ ಇದಾ ಬಲ ಇಂದು ರ್ತನನಲ್ಲಲಲಲದ ೀ ಇರುವುದಕ ೆ
ಕಾರರ್ಣವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಯಾವ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮೂರು ಹ ಜ ಗ
ಜ ಳಿಂದ ವಷ್ು್ವು ಬಲ್ಲಯಿಂದ
ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಪ್ಡ ದನ್ ೂೀ, ಆಗ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದ ಧವನಿರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾು ನ್ಾನು ಮೂರು ಜಗರ್ತುನುನ
ಸುತುದ . ಆಗ ಮೀರು ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ತ್ಾಗಿ ನನನ ಮೊರ್ಣಕಾಲು ನ್ ೂೀವನಿಂದ ಕೂಡಿರ್ತು” ಎಂದು.

[ಈ ಮಾತಗ ಪ್ೂರಕವಾದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದ ಎಂಟನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಇಪ್ಾರ್ತುನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ

ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಜಾಮಬವಾನ್ೃಕ್ಷರಾಜಸ್ುತ ಭ ೀರಿೀಶಬ ೈಾ ಮಯನ ೂೀಜವಃ । ವಿಜರ್ಯಂ
ದಿಕ್ಷು ಸ್ವಾಯಸ್ು ಮಹ ೂೀತುವಮಘೂೀಷ್ರ್ಯತ್॥]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 237

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಅತ ೂೀ ಜವೀ ಮೀ ನ್ಹಿ ಪೂವಯಸ್ಮಿಮತಃ ಪುರಾ ತಾಹಂ ಷ್ರ್ಣ್ವತಿಪಿವೀsಸಮ ।

ತತಃ ಕುಮಾರ ೂೀsಙ್ೆದ್ ಆಹ ಚಾಸಾಮಚಛತಂ ಪಿವ ೀರ್ಯಂ ನ್ ತತ ೂೀsಭಿಜಾನ ೀ ॥೬.೫೫॥

“ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮೊದಲ್ಲನ ವ ೀಗಕ ೆ ಸದೃಶವಾದ ವ ೀಗ ಇಂದು ರ್ತನನಲ್ಲಲಲಲ. ಹಿಂದಾದರ ೂೀ ೯೬

ಯೀಜನ ಜಗಿರ್ಯಬಲಲ ಸಾಮರ್್ಥ ನನನಲ್ಲಲರ್ತುು” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಜಾಂಬವಂರ್ತ.
ಎಲಲರೂ ರ್ತಮಮ ಸಾಮರ್್ಥದ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ ಮೀಲ್ , ಚಿಕೆವನ್ಾದ ಅಂಗದ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು
ಇಲ್ಲಲಂದ ನೂರು ಯೀಜನ ಜಗಿದ ೀನು. ಆದರ ಆಮೀಲ್ ನನಗ ಏನು ಮಾಡಲೂ ಶಕಿು ಇರದು” ಎಂದು.

ಅಪೂರಿತ ೀ ತ ೈಃ ಸ್ಕಲ್ ೈಃ ಶತಸ್್ ಗಮಾಗಮೀ ಶತುರಬಲಂ ಚ ವಿೀಕ್ಷಯ ।

ಸ್ುದ್ುಗೆಯಮತಾಂ ಚ ನಿಶಾಚರ ೀಶಪುಯಾ್ಯಃ ಸ್ ಧ್ಾತುಃ ಸ್ುತ ಆಬಭಾಷ ೀ ॥೬.೫೬॥

ಅವರ ಲಲರಂದಲೂ ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರ ಹಾರ ಹ ೂೀಗಿ-ಬರುವುದರಲ್ಲಲ ಶಕಿುರ್ಯು ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರದಿರಲು,

ಬರಹಮನ ಮಗನ್ಾದ ಜಾಂಬವಂರ್ತನು ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲರಬಹುದಾದ ಶರ್ತುರ ಬಲವನುನ, ರಾವರ್ಣನ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಇರಬಹುದಾದ ಕಷ್ುಗಳನುನ ವಚಾರ ಮಾಡಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ :

ಅರ್ಯಂ ಹಿ ಗೃಧರಃ ಶತಯೀಜನ್ಂ ಗಿರಿಂ ತಿರಕೂಟಮಾಹ ೀತ ಉತಾತರ ವಿಘಾನಃ ।

ರ್ವ ೀರ್ಯುರನ ್ೀsಪಿ ತತ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ ೀಕಃ ಸ್ಮತ ೂ್ೀಯ ನ್ ಪರ ೂೀsಸತ ಕಶ್ಾತ್ ॥೬.೫೭॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಸಂಪಾತ ಹ ೀಳುವಂತ್ ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣದ ಬಳಿ ಇರುವ ತರಕೂಟ ಪ್ವಥರ್ತ

ಸುಮಾರು ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರದಲ್ಲಲದ . ಅಲ್ಲಲಗ ಕ ೀವಲ ಹಾರ ರ್ತಲುಪ್ದರ ಸಾಲದು. ಅಲ್ಲಲ ಅನ್ ೀಕ
ವಘನಗಳು ಸಂಭವಸಬಹುದು. ಅದಲಲದ ೀ ಅಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಸಮಸ ್ಗಳೂ ಎದುರಾಗಬಹುದು. ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಮಮಲ್ಲಲ ಈ ಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ಸಮರ್ಥನ್ ನಿಸರುವವನು ಕ ೀವಲ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಬಬನ್ ೀ.
ಇನ್ಾನಾರಂದಲೂ ಈ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧ್ವಲ್ಾಲ” ಎಂದು.

ಉಕಾತವಸ್ ಇತ್ಂ ಪುನ್ರಾಹ ಸ್ೂನ್ುಂ ಪಾರರ್ಣಸ್್ ನಿಃಸುೀಮಬಲಂ ಪರಶಂಸ್ರ್ಯನ್ ।

ತಾಮೀಕ ಏವಾತರ ಪರಂ ಸ್ಮತ್ಯಃ ಕುರುಷ್ಾ ಚ ೈತತ್ ಪರಿಪಾಹಿ ವಾನ್ರಾನ್ ॥೬.೫೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 238

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ‘ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಬಬನಿಂದಲ್ ೀ ಈ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಆರ್ತನ (ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ)

ಸೀಮ ಇಲಲದ ಬಲವನುನ ಪ್ರಶಂಸ ಮಾಡುತ್ಾು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . “ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಈ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ ಈ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ನಿೀನು ಮಾಡಿ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸು” ಎನುನತ್ಾುನ್
ಜಾಂಬವಂರ್ತ.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀsಸೌ ಹನ್ುಮಾನ್ ನಿಜ ೀಪಿುತಂ ತ ೀಷಾಮಶಕ್ತತಂ ಪರಕಟಾಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ।

ಅವದ್ಧಯತಾsಶು ಪರವಿಚಿನ್ಾ ರಾಮಂ ಸ್ುಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ್ತತಂ ಚರಿತ ೂೀಸ್ತದ್ಾಜ್ಞಾಮ್ ॥೬.೫೯॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ರ್ತನಗ ಇಷ್ುವಾದ ಕ ಲಸದ ಕುರತ್ ೀ ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಆ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳ

ಅಸಾಮರ್್ಥವನುನ ಎಲಲರಗೂ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತ್ ೂೀರುವ ಹಾಗ ಮಾಡಿ, ಪ್ೂರ್ಣಥಬಲವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮನನುನ
ಚಿಂತಸ, ಅವನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ನ್ ರವ ೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಬ ಳ ದು ನಿಂರ್ತನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಸ್ಮುದ್ರತರರ್ಣನಿಶಾಯೀನಾಮ ಷ್ಷ ೂಾೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 239

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

೭. ಹನ್ೂಮತ್ ಪರತಿಯಾನ್ಮ್

ಓಂ॥
ರಾಮಾರ್ಯ ಶಾಶಾತಸ್ುವಿಸ್ೃತಷ್ಡುೆಣಾರ್ಯ ಸ್ವ ೀಯಶಾರಾರ್ಯ ಸ್ುಖಸಾರಮಹಾರ್ಣ್ಯವಾರ್ಯ।
ನ್ತಾಾ ಲ್ಲಲಙ್ಘಯಷ್ುರರ್ಣ್ಯವಮುತಪಪಾತ ನಿಷಪೀಡ್ತಂ ಗಿರಿವರಂ ಪವನ್ಸ್್ಸ್ೂನ್ುಃ ॥೦೭-೦೧॥

ಪ್ವನಪ್ುರ್ತರ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಎಂದ ಂದೂ ಇರುವ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ವಸೃತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಐಶಾರ್ಯಥ-

ವೀರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದ ಆರು ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ಸುಖದ ಸಾರಕ ೆ ಕಡಲ್ಲನಂತ್
ಇರುವ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಸಮುದರವನುನ ದಾಟಲು ಬರ್ಯಸದವನ್ಾಗಿ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಮಹ ೀಂದರ
ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ಕಾಲನುನ ಒತು ಮೀಲಕ ೆ ಹಾರದನು.

ಚುಕ್ ೂೀರ್ ವಾರಿಧಿರನ್ುಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಶ್ೀಘರಂ ಯಾದ್ ೂೀಗಣ ೈಃ ಸ್ಹ ತದಿೀರ್ಯಬಲ್ಾಭಿಕೃಷ್ುಃ ।

ವೃಕ್ಾಶಾ ಪವಯತಗತಾಃ ಪವನ ೀನ್ ಪೂವಯಂ ಕ್ಷ್ಪ್ತೀsರ್ಣ್ಯವ ೀ ಗಿರಿರುದ್ಾಗಮದ್ಸ್್
ಹ ೀತ ೂೀಃ॥೦೭.೦೨॥

ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಲದಿಂದ ಸ ಳ ರ್ಯಲಾಟು ಸಮುದರವು, ಜಲಚರ ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಅಲ್ ೂಲೀಲ-
ಕಲ್ ೂಲೀಲವಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸರ್ತು. ಹನುಮಂರ್ತ ನಿಂತದಾ ಮಹ ೀಂದರ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲರುವ
ವೃಕ್ಷಗಳೂ ಕೂಡಾ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಅನುಸರಸದವು. [ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಪ್ರಸಂಗವನುನ
ವವರವಾಗಿ ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಅಲ್ಲಲ ಈ ದೃಶ್ವನುನ ಪರಸ್ತಂ ದಿೀಘಯಮಧ್ಾಾನ್ಂ
ಸ್ಾಬಂಧುಮಿವ ಬಾಂಧವಾಃ (ಸುಂದರಕಾಂಡ ೧.೪೭) ಎಂದು ವಣಿಥಸದಾಾರ . ಯಾವ ರೀತ ಬಹಳ ದೂರ
ಹ ೂರಟ್ಟರುವ ಬಂಧುವನುನ ಬಿೀಳ ೂೆಡಲು ಬಂಧುಗಳ ಲಲರೂ ಸಾಲಾದೂರ ಜ ೂತ್ ಗ ಬರುತ್ಾುರ ೂೀ ಹಾಗ ೀ,
ಬುಡಸಹಿರ್ತ ಕಿರ್ತುುಬಂದ ವೃಕ್ಷಗಳು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸದವು.]

ಹನುಮಂರ್ತನು ಹಿೀಗ ಲಂಕ ರ್ಯರ್ತು ಸಾಗುತುರಲು, ಹಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು

ಮೈನ್ಾಕ ಎಂಬ ಪ್ವಥರ್ತವು ಮೀಲ್ ಬಂದಿರ್ತು (ಹನುಮಂರ್ತನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮೀಲ್ ಬಂದಿರ್ತು).

ಸಾ್ಲ್ ೂೀ ಹರಸ್್ ಗಿರಿಪಕ್ಷವಿನಾಶಕಾಲ್ ೀ ಕ್ಷ್ಪಾತವsರ್ಣ್ಯವ ೀ ಸ್ ಮರುತ ೂೀವಯರಿತಾತಮಪಕ್ಷಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 240

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಹ ೈಮೊೀ ಗಿರಿಃ ಪವನ್ಜಸ್್ ತು ವಿಶರಮಾತ್ಯಮುದಿೂದ್್ ವಾರಿಧಿಮವದ್ಧಯದ್ನ ೀಕಸಾನ್ುಃ ॥೭.೦೩॥

ಹಿಂದ , ಪ್ವಥರ್ತಗಳಿಗ ರ ಕ ೆ ಇದುಾ, ಇಂದರನು ಎಲ್ಾಲ ಪ್ವಥರ್ತಗಳ ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಛ ೀದಿಸುವ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ರುದರನ
ಹ ಂಡತರ್ಯ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ ಮೈನ್ಾಕ ಎನುನವ ಪ್ವಥರ್ತವು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಸಮುದರಕ ೆ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟುು
ರ್ತನನ ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಉಳಿಸಕ ೂಂಡಿರ್ತುು. ಬಂಗಾರದ ಬರ್ಣ್ದ ಈ ಮೈನ್ಾಕ, (ಉಪ್ಕಾರ ಸಮರಣ ಯಿಂದ)
ಹನುಮಂರ್ತನ ವಶಾರಂತಗಾಗಿ ಸಮುದರವನುನ ಸೀಳಿ ಮೀಲ್ ಬಂದು, ಬಹಳ ಶ್ಖರವುಳಳದಾಾಗಿ
ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡಿರ್ತು.

ನ ೈವಾತರ ವಿಶರಮರ್ಣಮೈಚಛತ ನಿಃಶರಮೊೀsಸೌ ನಿಃಸುೀಮಪೌರುಷ್ಗುರ್ಣಸ್್ ಕುತಃ ಶರಮೊೀsಸ್್ ।

ಆಶ್ಿಷ್್ ಪವಯತವರಂ ಸ್ ದ್ದ್ಶಯ ಗಚಛನ್ ದ್ ೈವ ೈಸ್ುತ ನಾಗಜನ್ನಿೀಂ ಪರಹಿತಾಂ ವರ ೀರ್ಣ ೦೭.೦೪॥

ಸಮುದ ೂರೀಲಲಂಘನ ಮಾಡುತುರುವ ಹನುಮಂರ್ತನು ಯಾವುದ ೀ ಶರಮ ಇಲಲದ ಮುಂದ

ಸಾಗುತುದುಾದರಂದ, ಸಮುದರದಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂದ ಮೈನ್ಾಕ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ವಶಾರಂತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು
ಆರ್ತ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ. ಎಣ ಯಿರದ ಬಲದ ಗುರ್ಣವುಳಳ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಶರಮವಾದರೂ ಎಲ್ಲಲಂದ?
ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ಮೈನ್ಾಕವನುನ ಅಪ್ಾ ಹ ೂೀಗರ್ತಕೆವನ್ಾಗಿ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ವರವನುನ ಕ ೂಟುು
ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ಸುರಸ ರ್ಯನುನ ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಂಡ.

[ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಸುರಸ ರ್ಯ ಕುರರ್ತು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ ಸಂವಾದವದ :

‘ಸ್ುರಸಾsಜನ್ರ್ಯನಾನಗಾನ್ ರಾಮ ಕದ್ೂರಸ್ುತ ಪನ್ನಗಾನ್’ ಎಂದು ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ (೧೪.೨೮)
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . (ಸುರಸ ರ್ಯು ನ್ಾಗಗಳಿಗ ಜನಮ ನಿೀಡಿದರ , ಕದೂರದ ೀವ ಸಪ್ಥಗಳಿಗ ಜನಮ ನಿೀಡಿದಳು)
‘ತತ ೂೀ ದ್ ೀವಾಃ ಸ್ಗಂಧವಾಯಃ ಸದ್ಾಧಶಾ ಪರಮಷ್ಯರ್ಯಃ । ಅಬುರವನ್ ಸ್ೂರ್ಯಯಸ್ಂಕಾಶಾಂ ಸ್ುರಸಾಂ
ನಾಗಮಾತರಮ್’ –ನ್ಾಗಗಳ ತ್ಾಯಿಯಾದ ಸುರಸ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾರ್ತರವಲ್ಾಲ,
ಗಂಧವಥರು, ಸದಾರು, ಋಷಗಳು ಹಾಗೂ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಪಾರರ್ಥಥಸದರು ಎಂದು
ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧.೧೪೫) ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ದ ೀವಾಃ; ಎಂದು ಹ ೀಳಿ
ಎಲಲರನೂನ ಗರಹಿಸದಾಾರ . ಕೂಮಥಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಸ್ುರಸಾಯಾಃ ಸ್ಹಸ್ರಂ ತು
ಸ್ಪಾಯಣಾಂರ್ವದ್ ದಿಾಜಾಃ । ಅನ ೀಕಶ್ರಸಾಂ ತದ್ಾತ್ ಖ ೀಚರಾಣಾಂ ಮಹಾತಮನಾಮ್’ ಸುರಸ ಗ
ಸಾವರ ಸಪ್ಥಗಳು ಹುಟ್ಟುದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಲ ಹ ಡ ಇರುವವುಗಳು ಮರ್ತುು ಹ ಡ ಇಲಲದಿರುವವುಗಳು ಇದಾವು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 241

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಪಾದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ‘ಸ್ುರಸಾಯಾಂ ಸ್ಹಸ್ರಂ ತು ಸ್ಪಾಯಣಾಂರ್ವದ್ ಪುರಾ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ .

‘ಸ್ುರಸಾಯಾಂ ಸ್ಹಸ್ರಂ ತು ಸ್ಪಾಯಣಾಂಮಿತೌಜಸಾಮ್’ ಎಂದು ವಷ್ು್ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಸುರಸ ನ್ಾಗಜನನಿ ಎನುನವುದು ಎಲಲರಗೂ ಸಮಮರ್ತ.
ಆದರ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೬.೬.೨): ದ್ಂದ್ಶ್ಕಾದ್ರ್ಯಃ ಸ್ಪಾಯ ರಾಜನ್ ಕ ೂರೀಧವಶಾತಮಜಾಃ ಎಂದು ಬ ೀರ
ರೀತಯಾಗಿ ‘ಕ ೂರೀಧವಶಾ’ ಎನುನವ ಹ ಣಿ್ನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದುಾ ಎನುನತ್ಾುರ . ಕ ೂರೀಧವಶಾ ಎನುನವವಳೂ ಕೂಡಾ
ದಕ್ಷನ ಮಗಳು. ಕಶ್ಪ್ಪ್ರಜಾಪ್ತರ್ಯ ಹ ಂಡತ. ಇದು ‘ವ್ತ್ಾ್ಸ’ ಮಾಡಿ ಹ ೀಳುವ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ರೀತಗ
ಉರ್ತುಮ ಉದಾಹರಣ ಯಾಗಿದ ]

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಏಕ ಸುರಸ ರ್ಯನುನ ಕಳುಹಿಸದರು ಎನುನವುದನುನ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕ ವವರಸುರ್ತುದ :

ಜಜ್ಞಾಸ್ುಭಿನಿನಯಜಬಲಂ ತವ ರ್ಕ್ಷಮೀತು ರ್ಯದ್್ತ್ ತಾಮಿಚಛಸ ತದಿತ್ಮರ ೂೀದಿತಾಯಾಃ ।

ಆಸ್್ಂ ಪರವಿಶ್ ಸ್ಪದಿ ಪರವಿನಿಃಸ್ೃತ ೂೀsಸಾಮದ್ ದ್ ೀವಾನ್ನ್ನ್ಾರ್ಯದ್ುತ ಸ್ಾೃತಮೀಷ್ು ರಕ್ಷನ್ ॥೭-
೦೫॥

‘ಯಾವುದನುನ ನಿೀನು ಬರ್ಯಸುತುೀಯೀ ಅದು ನಿನನ ಬಾಯಳಗ ಬರಲ್ಲ’ ಎನುನವ ವರ ಪ್ಡ ದು ಬಂದಿದಾ
ಸುರಸ ರ್ಯ ಮುಖವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಕೂಡಲ್ ೀ ಅಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಬಂದ ಹನುಮಂರ್ತ, ರ್ತನನನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸುವ
ಸಲುವಾಗಿ ಸುರಸ ರ್ಯನುನ ಕಳುಹಿಸದಾ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಾತನ ಸರ್ತ್ರ್ತುಿವನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ, ಅವರನುನ
ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸದ. [ರ್ತಮಮ ಮಾರ್ತನುನ (ವರವನುನ) ವಫಲಗ ೂಳಿಸದ ಹನುಮಂರ್ತ, ತ್ಾವು ನಿೀಡಿದ
ವರವನುನ ಗೌರವಸರುವುದನುನ ಕಂಡ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಬಹಳ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು]

ದ್ೃಷಾುವ ಸ್ುರಪರರ್ಣಯತಾಂ ಬಲಮಸ್್ ಚ ೂೀಗರಂ ದ್ ೀವಾಃ ಪರತುಷ್ುುವುರಮುಂ ಸ್ುಮನ ೂೀsಭಿವೃಷಾುಯ ।

ತ ೈರಾದ್ೃತಃ ಪುನ್ರಸೌ ವಿರ್ಯತ ೈವ ಗಚಛನ್ ಛಾಯಾಗರಹಂ ಪರತಿದ್ದ್ಶಯ ಚ ಸಂಹಿಕಾಖ್ಮ್ ॥೭.೦೬॥

ಹಿೀಗ ರ್ತಮಮ ಮೀಲ್ಲನ ಹನುಮಂರ್ತನ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ, ಆರ್ತನ ಉಗರವಾದ ಬಲವನುನ ಕಂಡ ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಆರ್ತನ ಮೀಲ್ ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ದು ಆರ್ತನನುನ ಹ ೂಗಳುತ್ಾುರ . ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾದ
ಹನುಮಂರ್ತ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲಯೀ ಮುಂದ ತ್ ರಳುತ್ಾು, ‘ಸಂಹಿಕ ’ ಎನುನವ ನ್ ರಳನುನ ಹಿಡಿರ್ಯಬಲಲ ಭೂರ್ತವನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 242

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಲಙ್ಕ್ಾವನಾರ್ಯ ಸ್ಕಲಸ್್ ಚ ನಿಗರಹ ೀsಸಾ್ಃ ಸಾಮತ್ಯಯಮಪರತಿಹತಂ ಪರದ್ದ್ೌ ವಿಧ್ಾತಾ ।

ಛಾಯಾಮವಾಕ್ಷ್ಪದ್ಸೌ ಪವನಾತಮಜಸ್್ ಸ ೂೀsಸಾ್ಃ ಶರಿೀರಮನ್ುವಿಶ್ ಬಭ ೀದ್ ಚಾsಶು
॥೭.೦೭॥

ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಲು ‘ಸಂಹಿಕ ’ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸಗ ಎದುರಲಲದ ಶಕಿುರ್ಯನುನ ಬರಹಮನು ವರವಾಗಿ ನಿೀಡಿದಾನು.
ಆ ಪ್ಶಾಚಿರ್ಯು ಲಂಕ ರ್ಯರ್ತು ಸಾಗುತುದಾ ಹನುಮಂರ್ತನ ನ್ ರಳನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತನು
ಅವಳ ಶರೀರವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಆಕ ರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ಸೀಳಿದನು.

ನಿಸುೀಮಮಾತಮಬಲಮಿತ್ನ್ುದ್ಶಯಯಾನ ೂೀ ಹತ ಾೈವ ತಾಮಪಿ ವಿಧ್ಾತೃವರಾಭಿಗುಪಾತಮ್ ।

ಲಮಬೀ ಸ್ ಲಮಬಶ್ಖರ ೀ ನಿಪಪಾತ ಲಙ್ಕ್ಾಪಾರಕಾರರೂಪಕಗಿರಾವರ್ ಸ್ಞ್ುಾಕ ೂೀಚ ॥೭.೦೮॥

ರ್ತನನ ಬಲ ಎಣ ಯಿಲಲದುಾ ಎಂದು ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು, ಬರಹಮನ ವರಬಲದಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತಳಾಗಿದಾ

‘ಸಂಹಿಕ ’ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಲಂಕ ರ್ಯ ಪಾರಖಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವ ‘ಲಮಬ’ ಎನುನವ ಎರ್ತುರದ
ಶ್ಖರದ ಮೀಲ್ ಇಳಿದನು. ಈರೀತ ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತಲುಪ್ದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಲಂಕಾ ನಗರವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ
ಮಾಡಲು ನಿಶಚಯಿಸಯಾದ ಮೀಲ್ ರ್ತನನ ರೂಪ್ವನುನ ಸಂಕುಚಗ ೂಳಿಸಕ ೂಂಡನು.

ರ್ೂತಾಾಬಲ್ಾಳಸ್ಮಿತ ೂೀ ನಿಶ್ತಾಂ ಪುರಿೀಂ ಚ ಪಾರಪುಯನ್ ದ್ದ್ಶಯ ನಿಜರೂಪವತಿೀಂ ಸ್ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್ ।

ರುದ್ ೂಧೀsನ್ಯಾssಶಾರ್ ವಿಜತ್ ಚ ತಾಂ ಸ್ಾಮುಷುಪಿಷಾುಂ ತಯಾsನ್ುಮತ ಏವ ವಿವ ೀಶ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್
॥೭.೦೯॥

ಬ ಕಿೆಗ ಸಮವಾದ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ಆ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾು,

ಲಂಕಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಯೀ ಎದುಾ ಬಂದದಾನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ಕಂಡನು. ಅವಳಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ,
ಕೂಡಲ್ ೀ ರ್ತನನ ಎಡಗ ೈ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಅವಳನುನ ಗ ದುಾ, ಅವಳಿಂದ ಅನುಮತರ್ಯನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ೀ
ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.

[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ (ಸುಂದರಕಾಂಡ ೩.೪೭-೫೦) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :

‘ಸ್ಾರ್ಯಂರ್ುವಾ ಪುರಾ ದ್ತತಂ ವರದ್ಾನ್ಂ ರ್ಯಥಾ ಮಮ । ರ್ಯದ್ಾ ತಾಾಂ ವಾನ್ರಃ ಕಶ್ಾದ್ ವಿಕರಮಾದ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 243

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ವಶಮಾನ್ಯೀತ್ । ತದ್ಾ ತಾಯಾ ಹಿ ವಿಜ್ಞ ೀರ್ಯಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ರ್ರ್ಯಮಾಗತಂ’. ಲಂಕಾಭಿಮಾನಿ

ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ಪ್ರಾಕರಮದಿಂದ ಜಯಿಸದಾಗ ಆಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : “ಹಿಂದ ನನಗ
ಬರಹಮದ ೀವರು ಒಂದು ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾರು. ‘ಒಬಬ ಕಪ್ ಪ್ರಾಕರಮದಿಂದ ನನನನುನ ವಶಪ್ಡಿಸಕ ೂಂಡರ ಆಗ
ರಾಕ್ಷಸರಗ ಮಹಾ ವಪ್ರ್ತುು ಬಂದಿದ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ’ ಎನುನವುದು ಬರಹಮದ ೀವರ ಮಾತ್ಾಗಿದ . ತತ್
ಪರವಿಶ್ ಹರಿಶ ರೀಷ್ಾ ಪುರಿೀಂ ರಾವರ್ಣಪಾಲ್ಲತಾಮ್ ವಿಧಸ್ತವ ಸ್ವಯಕಾಯಾಯಣಿ ಯಾನಿಯಾನಿೀಹ ವಾಂಛಸ.
ಆದಾರಂದ ಆ ಕಾಲ ಈಗ ಕೂಡಿ ಬಂದಿದ ಎನುನವುದು ನನಗ ಅರ್ಥವಾಗಿದ . ಹಾಗಾಗಿ ನಿೀನು ಲಂಕ ರ್ಯನುನ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಬಹುದು” ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಅವಳು ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಅನುಮತರ್ಯನುನ
ನಿೀಡುತ್ಾುಳ .]

ಮಾಗೆಯಮಾಣ ೂೀ ಬಹಿಶಾಾನ್ತಃ ಸ ೂೀsಶ ್ೀಕವನಿಕಾತಳ ೀ ।

ದ್ದ್ಶಯ ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷಮೂಲಸ್ತರಮಾಕೃತಿಮ್ ॥೭.೧೦॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ಲಂಕಾ ನಗರದ ಒಳಗೂ ಹ ೂರಗೂ ಹುಡುಕುತ್ಾು, ಅಶ ್ೀಕ ವೃಕ್ಷಗಳ ತ್ ೂೀಪ್ನ ಮಧ್ ್,
ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷದ (ಒಂದು ಜಾತರ್ಯ ಅಶ ್ೀಕ ವೃಕ್ಷ) ಮೂಲದಲ್ಲಲ ಇರುವ ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯನುನ ಕಂಡನು.
[ಈ ವವರವನುನ ನ್ಾರಸಂಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೫೧.೧೭-೧೯) ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ಅಶ ್ೀಕವನಿಕಾಂ ಪಾರಪ್ತೀ
ನಾನಾಪುಷ್ಪಸ್ಮನಿಾತಾಂ । ಜುಷಾುಂ ಮಲರ್ಯಜಾತ ೀನ್ ಚಂದ್ನ ೀನ್ ಸ್ುಗಂಧಿನಾ । ಪರವಿಶ್
ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷಮಾಶ್ರತಾಂ ಜನ್ಕಾತಮಜಾಮ್’]

ನ್ರಲ್ ೂೀಕವಿಡಮಬಸ್್ ಜಾನ್ನ್ ರಾಮಸ್್ ಹೃದ್ೆತಮ್ ।

ತಸ್್ ಚ ೀಷಾುನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಕೃತಾಾ ಚ ೀಷಾುಶಾ ಸ್ಂವಿದ್ಃ ॥೭.೧೧॥

ತಾದ್ೃಕ್ ಚ ೀಷಾುಸ್ಮೀತಾಯಾ ಅಙ್ುೆಲ್ಲೀರ್ಯಮದ್ಾತ್ ತತಃ ।

ಸೀತಾರ್ಯ ಯಾನಿ ಚ ೈವಾsಸ್ನಾನಕೃತ ೀಸಾತನಿ ಸ್ವಯಶಃ ॥೭.೧೨॥

ರ್ೂಷ್ಣಾನಿ ದಿಾಧ್ಾ ರ್ೂತಾಾ ತಾನ ್ೀವಾsಸ್ಂಸ್ತಥ ೈವ ಚ ।

ಅರ್ ಚೂಳಾಮಣಿಂ ದಿವ್ಂ ದ್ಾತುಂ ರಾಮಾರ್ಯ ಸಾ ದ್ದ್ೌ ॥೭.೧೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 244

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಮನುಷ್್ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ ಮನುಷ್್ರನ್ ನೀ ಅನುಕರಸುವ ರಾಮಚಂದರನ ಅಂರ್ತರಂಗದ

ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ ತಳಿದಿರುವ ಹನುಮಂರ್ತನು, ರಾಮನ ಅಸುರ ಮೊೀಹನರೂಪ್ವಾದ ಕಿರಯರ್ಯಂತ್ ಯೀ
ಅನ್ ೀಕ ಚ ೀಷ್ ುಗಳನುನ^ ಮಾಡುತ್ಾು, ಅಂರ್ತದ ೀ ಕಿರಯರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರುವ ಸೀತ್ಾಕೃತಯಂದಿಗ
(ಮಾಯಾಸೀತ್ ಯಂದಿಗ ) ಸಂವಾದವನುನ ನಡ ಸ, ರ್ತದನಂರ್ತರ ಉಂಗುರವನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .
[^ಏನೂ ತಳಿರ್ಯದವನಂತ್ ನಗರದ ಒಳಗೂ ಹ ೂರಗೂ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹುಡುಕಿದುದು, ಸೀತ್ ಸಗಲ್ಲಲ್ಾಲ
ಎಂದು ಅಸಮಾಧ್ಾನ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವುದು, ಸೀತ್ ಸಗಲ್ಲಲ್ಾಲ ಎಂದರ ಇಲ್ ಲೀ ಪಾರರ್ಣ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳತ್ ುೀನ್
ಎಂದುಕ ೂಳುಳವುದು, ರಾವರ್ಣನ ಅಂರ್ತಃಪ್ುರವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ನಂರ್ತರ ರ್ತನನ ಬರಹಮಚರ್ಯಥ ಸುರಕ್ಷ್ಮರ್ತವಾಗಿಯೀ
ಇದ ಎಂದು ದೃಢೀಕರಸಕ ೂಳುಳವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ ಚ ೀಷ್ ುಗಳನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರಸದ.
ಇದರ ವಸಾುರವಾದ ವವರಣ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

ಸೀತ್ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಚೂಡಾಮಣಿರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿರುವ ಕುರರ್ತು ಆಚಾರ್ಯಥರು ವಶ ಲೀಷಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

‘ಸೀತ್ ಗ ಯಾವ-ಯಾವ ಆಭರರ್ಣಗಳು ಇದಾವೀ, ಅವ ಲಲವೂ ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯಲೂಲ ಇದಿಾರ್ತುು. ಆ ಆಭರರ್ಣದ
ವನ್ಾ್ಸದಲ್ಲಲ ಸಾಲಾವೂ ವ್ತ್ಾ್ಸವರಲ್ಲಲಲ’ ಎಂದು.
ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿ ಕ ಲವು ಹ ೂತುನ ನಂರ್ತರ, ರ್ತನನ ಚೂಡಾಮಣಿರ್ಯನುನ ಆರ್ತನಿಗ ಕ ೂಟು
ಸೀತ್ , ಅದನುನ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಕ ೂಡುವಂತ್ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ .

ಇಲ್ಲಲ ಈರೀತರ್ಯ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕವಾಡಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು? ಯಾರು ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡುತುದಾಾರ ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸದಾಾರ :

ರ್ಯದ್್ಪ ್ೀತನ್ನ ಪಶ್ನಿತ ನಿಶಾಚರಗಣಾಸ್ುತತ ೀ ।

ದ್ು್ಲ್ ೂೀಕಚಾರಿರ್ಣಃ ಸ್ವಯಂ ಪಶ್ಂತ್ೃಷ್ರ್ಯ ಏವ ಚ ॥೭.೧೪॥

ತ ೀಷಾಂ ವಿಡಮಬನಾಯೈವ ದ್ ೈತಾ್ನಾಂ ವಞ್ಾನಾರ್ಯ ಚ ।

ಪಶ್ತಾಂ ಕಲ್ಲಮುಖಾ್ನಾಂ ವಿಡಮೊಬೀsರ್ಯಂ ಕೃತ ೂೀ ರ್ವ ೀತ್ ॥೭.೧೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 245

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ನಿಜವಾಗಿರ್ಯೂ ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ರಾಕ್ಷಸರು ಹನುಮಂರ್ತ ಮರ್ತುು ಸೀತ್ ರ್ಯ ನಡುವನ ಸಂವಾದವನುನ ಅಲ್ಲಲ
ನಿಂರ್ತು ನ್ ೂೀಡುತುರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ಓಡಾಡುವ ಋಷಗಳು(ದಿಾಲ್ ೂೀಕಾಚಾರಗಳಾದ ಋಷಗಳು ಮರ್ತುು
ದಿವ್ಜ್ಞಾನವುಳಳ ಭೂಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲರುವ ಋಷಗಳು) ಎಲಲವನೂನ ನ್ ೂೀಡುತುರುತ್ಾುರ .
ಅಂರ್ತಹ ಋಷಗಳಿಗ ವಡಂಬನ ವಷ್ರ್ಯಕವಾದ ರ್ತರ್ತುಿಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡಲು ಹಾಗೂ ಕಲ್ಲಯೀ ಪ್ರಧ್ಾನನ್ಾಗಿ
ಇರುವ ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಮಿಥಾ್ಜ್ಞಾನದಿಂದ ವಂಚನ್ ಮಾಡಲು ‘ಈ ರೀತರ್ಯ ವಡಂಬನವು ಮಾಡರ್ತಕೆದುಾ’
ಎನುನವುದು ರಾಮಚಂದರನ ಸಂಕಲಾವಾಗಿರ್ತುು. ಅದರಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕದ ಪಾರ್ತರಧ್ಾರಯಾಗಿ
ಎಲಲವನೂನ ಮಾಡಿದ.

ಕೃತಾಾ ಕಾರ್ಯಯಮಿದ್ಂ ಸ್ವಯಂ ವಿಶಙ್ಾಃ ಪವನಾತಮಜಃ ।

ಆತಾಮವಿಷ್ಾರಣ ೀ ಚಿತತಂ ಚಕ ರೀ ಮತಿಮತಾಂ ವರಃ ॥೭.೧೬॥

ಯಾವುದ ೀ ಭರ್ಯವಲಲದ, ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕ ಲಸಗಳನುನ ಮಾಡಿದ, ಬುದಿಾವಂರ್ತರಲ್ ೀಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು,

ರ್ತನನನುನ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳಳಲು ಸಂಕಲಾ ಮಾಡಿದನು [ರಾಮಧೂರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಂದಿರುವ ತ್ಾನು ಗುಟ್ಾುಗಿ ಬಂದು
ಹ ೂೀಗುವುದು ಸರರ್ಯಲಲ. ರ್ತನನ ಪ್ರಾಕರಮದ ರುಚಿರ್ಯನುನ ರಾವರ್ಣನಿಗ ತ್ ೂೀರಸಯೀ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಎಂದು
ಸಂಕಲಾ ಮಾಡಿದನು].

ಅರ್ವನ್ಮಖಿಲಂ ತದ್ ರಾವರ್ಣಸಾ್ವಲುಪ್ ಕ್ಷ್ತಿರುಹಮಿಮಮೀಕಂ ವಜಞಯಯತಾಾssಶು ವಿೀರಃ ।

ರಜನಿಚರವಿನಾಶಂ ಕಾಙ್ಷಮಾಣ ೂೀsತಿವ ೀಲಂ ಮುಹುರತಿರವನಾದಿೀ ತ ೂೀರರ್ಣಂ ಚಾsರುರ ೂೀಹ
॥೭.೧೭॥

ಸೀತ್ ಕುಳಿತದಾ ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷ ಒಂದನುನ ಬಿಟುು, ರಾವರ್ಣನ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಕಾಡನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಿ, ರಾಕ್ಷಸರ
ನ್ಾಶವನುನ ಉರ್ತೆಂಠತ್ ಯಿಂದ ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಮತ್ ು ದ ೂಡಡದಾಗಿ ಶಬಾ ಮಾಡುತ್ಾು
ತ್ ೂೀರರ್ಣವನುನ ಹತು ಕುಳಿರ್ತನು.

ಅಥಾಶೃಣ ೂೀದ್ ದ್ಶಾನ್ನ್ಃ ಕಪಿೀನ್ಾರಚ ೀಷುತಂ ಪರಮ್ ।

ದಿದ್ ೀಶ ಕ್ತಙ್ಾರಾನ್ ಬಹೂನ್ ಕಪಿನಿನಯಗೃಹ್ತಾಮಿತಿ ॥೭.೧೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 246

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕಪ್ರ್ಯ ಕಿರಯರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಬಹುಮಂದಿ ಕಿಂಕರರ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸರನುನ

ಕರ ದು ‘ಕಪ್ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿರ್ಯಲು’ ಆದ ೀಶ್ಸದನು.

ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀ ವಿಮೃತ್ವೀ ವರಾದ್ಧರಸ್್ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ।

ಸ್ಮಾಸ್ದ್ನ್ ಮಹಾಬಲಂ ಸ್ುರಾನ್ತರಾತಮನ ೂೀsಙ್ೆಜಮ್ ॥೭.೧೯॥

ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮರರ್ಣ ಇಲಲದ ರಾಕ್ಷಸರು. ಅವರಗ ರುದರ ದ ೀವರ ವರವರ್ತುು. ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರು
ಮಹಾ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಂದಿದರು. ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಇಲ್ಲಲ
‘ಸ್ುರಾನ್ತರಾತಮನ್ಃ ಅಙ್ೆಜಮ್’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣದಿಂದ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ಅಂದರ ‘ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಗ’ ಎಂದರ್ಥ.

ಅಶ್ೀತಿಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯೂರ್ಪಂ ಪುರಸ್ುರಾಷ್ುಕಾರ್ಯುತಮ್ ।

ಅನ ೀಕಹ ೀತಿಸ್ಙ್ುಾಲಮ್ ಕಪಿೀನ್ಾರಮಾವೃಣ ೂೀದ್ ಬಲಮ್ ॥೭.೨೦॥

ಎಂಬತ್ ುಂಟು ಕ ೂೀಟ್ಟ ಜನ ರ್ಯೂರ್ಪ್ರನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ (ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ), ರ್ತರರ್ತರದ
ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸ ೈನ್ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಸುರ್ತುುವರಯಿರ್ತು.

ಸ್ಮಾವೃತಸ್ತಥಾssರ್ಯುಧ್ ೈಃ ಸ್ತಾಡಿತಶಾತ ೈರ್ೃಯಶಮ್ ।

ಚಕಾರ ತಾನ್ ಸ್ಮಸ್ತಶಸ್ತಳಪರಹಾರಚೂಣಿ್ಯತಾನ್ ॥೭.೨೧॥

ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಅವರಂದ ಆವರಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಅವರ ಲಲರನುನ

ಅಂಗ ೈಯಿಂದ (ಕ ೈ ಮುಷಠರ್ಯೂ ಮಾಡದ ೀ) ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿದನು.

ಪುನ್ಶಾ ಮನಿಾಪುತರಕಾನ್ ಸ್ ರಾವರ್ಣಪರಚ ೂೀದಿತಾನ್ ।

ಮಮದ್ಧಯ ಸ್ಪತ ಪವಯತಪರಭಾನ್ ವರಾಭಿರಕ್ಷ್ತಾನ್ ॥೭.೨೨॥

ಬಲ್ಾಗರಗಾಮಿನ್ಸ್ತಥಾ ಸ್ ಶವಯವಾಕುುಗವಿಯತಾನ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 247

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ನಿಹತ್ ಸ್ವಯರಕ್ಷಸಾಂ ತೃತಿೀರ್ಯಭಾಗಮಕ್ಷ್ಣ ೂೀತ್ ॥೭.೨೩॥

ಮರ್ತೂು ಕೂಡಾ ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು, ಪ್ವಥರ್ತ ಸದೃಶರಾದ, ರುದರನ ವರ

ಬಲದಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗವಥಷ್ಠರಾಗಿದಾ, ಏಳು ಮಂದಿ ಮಂತರರ್ಯ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಂದನು. ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ
ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮುಂದ ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುವ ಮುಂದಾಳುಗಳಾಗಿದಾರು. ಅವರ ಲಲರನೂನ ಕ ೂಂದು, ರಾಕ್ಷಸ
ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗವನುನಹನುಮಂರ್ತ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿದನು.

ಅನೌಪಮಂ ಹರ ೀಬಯಲಂ ನಿಶಮ್ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ ।

ಕುಮಾರಮಕ್ಷಮಾತಮನ್ಃ ಸ್ಮಂ ಸ್ುತಂ ನ್್ಯೀಜರ್ಯತ್ ॥೭.೨೪॥

ಕಪ್ರ್ಯ ಬಲವು ಎಣಿಕ ಗ ನಿಲುಕದುಾ ಎನುನವುದನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು, ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಎದುರಸಲು,
ಬಲದಲ್ಲಲ ರ್ತನಗ ಸಮನ್ಾಗಿರುವ, ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕ್ಷಕುಮಾರನನುನ ನಿಯೀಜಸದನು.

ಸ್ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕಸಾಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ಸ್ುತಂ ಶರ ೈವಯವಷ್ಯ ಹ ।

ಶ್ತ ೈವಯರಾಸ್ಾಮನಿಾತ ೈನ್ನಯಚ ೈನ್ಮರ್್ಚಾಲರ್ಯತ್ ॥೭.೨೫॥

ಅಕ್ಷಕುಮಾರನು ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಗಳಿಗೂ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿರುವ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ

ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಚೂಪಾಗಿರುವ ಅಸರದಿಂದ, ಅಭಿಮಂತರರ್ತ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡಿಸಲು
ಪ್ರರ್ಯತನಸದನು. ಆದರ ಅವನಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಆಲುಗಾಡಿಸಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಸ್ ಮರ್ಣಡಮಧ್ಕಾಸ್ುತಂ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ರಾವಣ ೂೀಪಮಮ್ ।

ತೃತಿೀರ್ಯ ಏಷ್ ಚಾಂಶಕ ೂೀ ಬಲಸ್್ ಹಿೀತ್ಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ॥೭.೨೬॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ಬಲದಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ಮಂಡ ೂೀದರರ್ಯ ಮಗನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಇವನು ಬಲದಲ್ಲಲ
ರಾವರ್ಣನ ಒಟುು ಬಲದ ಮೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗಕ ೆ ಸಮನ್ಾಗಿರುವವನು ಎಂದು ಚಿಂತಸದನು. [ಉಳಿದ
ಎರಡು ಭಾಗ ಇಂದರಜತ್ ಮರ್ತುು ರಾವರ್ಣ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 248

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ನಿದ್ಾರ್ಯ್ಯ ಏವ ರಾವರ್ಣಃ ಸ್ ರಾಘವಸ್್ ನಾನ್್ಥಾ ।

ರ್ಯದಿೀನ್ಾರಜನ್ಮಯಾ ಹತ ೂೀ ನ್ಚಾಸ್್ ಶಕ್ತತರಿೀಕ್ಷಯತ ೀ ॥೭.೨೭ ॥

ರಾವರ್ಣ ರಾಘವನ ಭಾಗವ ಂದು ನಿಧಥರಸಲಾಡಬ ೀಕಾದವನು (ಅಂದರ ರಾವರ್ಣನಿಗ ರ್ತಕೆ

ಶಾಸುರ್ಯನುನಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ಮಾಡಬ ೀಕು). ಇದು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಆಗಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆದಾರಂದ ನ್ಾನು
ಅವನನುನ ನಿಗರಹಿಸಬಾರದು. ಇಂದರಜರ್ತನನುನ ನ್ಾನು ಕ ೂಂದರ ಅವನ ಶಕಿುರ್ಯು (ಆರ್ತನ ಅಸರ-ಶಸರ
ಕೌಶಲ) ಯಾರಗೂ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ.

ಅತಸ್ತಯೀಃ ಸ್ಮೊೀ ಮಯಾ ತೃತಿೀರ್ಯ ಏಷ್ ಹನ್್ತ ೀ ।

ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಚ ೈವಮಾಶು ತಂ ಪದ್ ೂೀಃ ಪರಗೃಹ್ ಪುಪುಿವ ೀ ॥೭.೨೮॥

‘ಅದರಂದ ಅವರಬಬರಗ ಬಲದಲ್ಲಲ ಸಮನ್ಾದ ಈ ಮೂರನ್ ರ್ಯವನನುನ ನ್ಾನು ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂಬುದಾಗಿ
ಚಿಂತಸದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅಕ್ಷಕುಮಾರನನುನ ರ್ತನನ ಪಾದಗಳಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದು ಮೀಲ್ ಹಾರದನು.

ಸ್ ಚಕರವದ್ ರ್ರಮಾತುರಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರಾವಣಾತಮಜಮ್ ।

ಅಪ್ೀರ್ರ್ಯದ್ ಧರಾತಳ ೀ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಮಾರುತಿೀ ತನ್ುಃ ॥೭.೨೯॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾವರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕ್ಷಕುಮಾರನನುನ ಗಾಳಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಚಕರದಂತ್ ಗಿರಗಿರನ್ ತರುಗಿಸ,

ಕ ಲವ ೀ ಕ್ಷರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಭೂಮಿಗ ಅಪ್ಾಳಿಸದನು.

ವಿಚೂಣಿ್ಯತ ೀ ಧರಾತಳ ೀ ನಿಜ ೀ ಸ್ುತ ೀ ಸ್ ರಾವರ್ಣಃ ।

ನಿಶಮ್ ಶ ್ೀಕತಾಪಿತಸ್ತದ್ಗರಜಂ ಸ್ಮಾದಿಶತ್ ॥೭.೩೦॥

ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕ್ಷಕುಮಾರನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಗಿ ಬಿದಾನ್ ಂದು ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು
ಶ ್ೀಕದಿಂದ ಕಂಗ ಟುು, ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಹನುಮಂರ್ತನ ನಿಗರಹಕ ೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಅಥ ೀನ್ಾರಜನ್ಮಹಾಶರ ೈವಯರಾಸ್ಾಸ್ಮಾಯೀಜತ ೈಃ ।
ತತಕ್ಷ ವಾನ್ರ ೂೀತತಮಂ ನ್ಚಾಶಕದ್ ವಿಚಾಲನ ೀ ॥೭.೩೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 249

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಇಂದರಜರ್ತುವು ಉರ್ತುಮವಾದ ಅಸರಗಳಿಂದ, ಅಭಿಮಂತರರ್ತವಾದ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ

ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಪ್ೀಡಿಸಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದನು. ಆದರ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಅಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಆರ್ತ
ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಥಾಸ್ಾಮುತತಮಂ ವಿಧ್ ೀರ್ಯು್ಯಯೀಜ ಸ್ವಯದ್ುಷ್ಷಹಮ್1 ।

ಸ್ ತ ೀನ್ ತಾಡಿತ ೂೀ ಹರಿವ್ಯಚಿನ್ತರ್ಯನಿನರಾಕುಲಃ ॥೭.೩೨॥

ಕ ೂನ್ ಗ ಇಂದರಜರ್ತುವು ಯಾರಗೂ ಎದುರಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾಗಿರುವ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ

ಅಸರವನುನ ಹೂಡಿದನು. ಬರಹಾಮಸರದಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಯಾವುದ ೀ ಚಿಂತ್ ಇಲಲದ ,
ಮುಂದ ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂಬುದನುನ ಆಲ್ ೂೀಚಿಸದನು.

ಮಯಾ ವರಾ ವಿಲಙ್ಕಚಘತಾ ಹ್ನ ೀಕಶಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಃ ।

ಸ್ ಮಾನ್ನಿೀರ್ಯ ಏವ ಮೀ ತತ ೂೀsತರ ಮಾನ್ಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೭.೩೩॥

“ನನಿನಂದ ಬರಹಮನ ಅನ್ ೀಕ ವರಗಳು ಉಲಲಂಘಿಸಲಾಟ್ಟುವ . (ಎಷ್ ೂುೀ ವರಗಳನುನ ನ್ಾನು ಮುರದಿದ ಾೀನ್ )
ಬರಹಮನು ನನಗ ಗೌರವಾಸಾದನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಇಂದರಜರ್ತು ಬಿಟು ಈ ಬರಹಾಮಸರವನುನ ನ್ಾನು
ಗೌರವಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಚಿಂತಸದ.

ಇಮೀ ಚ ಕುರ್ಯು್ಯರತರ ಕ್ತಂ ಪರಹೃಷ್ುರಕ್ಷಸಾಂ ಗಣಾಃ ।

ಇತಿೀಹ ಲಕ್ಷಯಮೀವ ಮೀ ಸ್ ರಾವರ್ಣಶಾ ದ್ೃಶ್ತ ೀ ॥೭.೩೪॥

ಇದ್ಂ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಬದ್ಧವತ್ ಸ್ತಂ ಕಪಿೀನ್ಾರಮಾಶು ತ ೀ ।

ಬಬನ್ುಧರನ್್ಪಾಶಕ ೈಜಞಯಗಾಮ ಚಾಸ್ಾಮಸ್್ ತತ್ ॥೭.೩೫॥

1
‘ಸವಥದುಃ ಸಹಮ್’

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 250

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ರಾಕ್ಷಸರ ಗರ್ಣವು ಏನು ಮಾಡಿೀರ್ತು ಎಂದು ನನಗ ಲಕ್ಷಾವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ರಾವರ್ಣನೂ
ನನಿನಂದ ನ್ ೂೀಡಲಾಡುತ್ಾುನ್ .
[ನ್ಾನು ಶರಣಾದಂತ್ ನಟ್ಟಸದರ ಆಗ ರಾವರ್ಣನನೂನ ನ್ ೂೀಡಿದಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ
ದ ೈರ್ತ್ರ ವರ್ತಥನ್ ಹ ೀಗಿರುರ್ತುದ ಎನುನವುದನೂನ ತಳಿದಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ಎಂದು ನಿಧಥರಸದ ಹನುಮಂರ್ತ,
ಬರಹಾಮಸರಕ ೆ ರ್ತಲ್ ಬಾಗುತ್ಾುನ್ ]
ಈ ರೀತ ಯೀಚಿಸ ಬಂಧನಕ ೆ ಒಳಗಾದ ಕಪ್ೀನಾಿನನುನ ದ ೈರ್ತ್ಪ್ಡ ಹಗಗಗಳಿಂದ ಕಟುುತ್ಾುರ . ಹಾಗ ಕಟ್ಟುದ
ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಬಂಧಸದಾ ಬರಹಾಮಸರ ಅವಮಾನಗ ೂಂಡು ಆರ್ತನನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂರಟು
ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ .
[ಈ ಪ್ರಸಂಗದ ವವರಣ ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೮.೪೮) ಬರುರ್ತುದ . ‘ಅಸ್ಾಬಂಧಃ ಸ್ ಚಾನ್್ಂ ಹಿ ನ್
ಬಂಧಮನ್ುವತಯತ ೀ’. ಬರಹಾಮಸರ ಬಂಧವರುವಾಗ ಬ ೀರ ಹಗಗದಿಂದ ಕಟ್ಟುದರ ಅದು ನಿಷೆಿರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ .
ಏಕ ಂದರ ಅದು ಬರಹಾಮಸರಕ ೆ ಮಾಡುವ ಅವಮಾನ. ಇಲ್ಲಲ ಅವವ ೀಕರ್ತನದಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ
ಹಗಗದಿಂದ ಕಟ್ಟು, ಬರಹಾಮಸರಕ ೆ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿರುವುದರಂದ ಅದು ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುರ್ತುದ . ಈ
ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಇಂದರಜತ್, ರ್ತನನವರ ಅವವ ೀಕರ್ತನದಿಂದ ಬರಹಾಮಸರವು ನಿರರ್ಥಕವಾದುದನುನ ತಳಿದು
ಮರುಗುತ್ಾುನ್ ].

ಅರ್ ಪರಗೃಹ್ ತಂ ಕಪಿಂ ಸ್ಮಿೀಪಮಾನ್ರ್ಯಂಶಾ ತ ೀ ।

ನಿಶಾಚರ ೀಶಾರಸ್್ ತಂ ಸ್ ಪೃಷ್ುವಾಂಶಾ ರಾವರ್ಣಃ ॥೭.೩೬॥
ಕಪ ೀ ಕುತ ೂೀsಸ ಕಸ್್ ವಾ ಕ್ತಮತ್ಯಮಿೀದ್ೃಶಂ ಕೃತಮ್ ।
ಇತಿೀರಿತಃ ಸ್ ಚಾವದ್ತ್ ಪರರ್ಣಮ್ ರಾಮಮಿೀಶಾರಮ್ ॥೭.೩೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆ ದ ೈರ್ತ್ ಪ್ಡ ಮಹಾಕಪ್ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ರಾವರ್ಣನ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ ಬರುತ್ಾುರ . ರ್ತನನ
ಮುಂದ ನಿಂತರುವ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು ರಾವರ್ಣ ಹಿೀಗ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಎಲ್ ೈ ಕಪ್ಯೀ, ಎಲ್ಲಲಂದ ಬಂದಿರುವ ? ನಿೀನು ಯಾರ ದಾಸನ್ಾಗಿದಿಾೀರ್ಯ? ಏಕಾಗಿ ಈರೀತ ಮಾಡಿರುವ ”
ಎಂದು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಕ ೀಳಲಾಟು ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾುನ್ :

ಅವ ೈಹಿ ದ್ೂತಮಾಗತಂ ದ್ುರನ್ತವಿಕರಮಸ್್ ಮಾಮ್ ।

ರಘೂತತಮಸ್್ ಮಾರುತಿಂ ಕುಲಕ್ಷಯೀ ತವ ೀಶಾರಮ್ ॥೭.೩೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 251

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

“ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ರಘೂರ್ತುಮನ ಧೂರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಹನುಮಂರ್ತನು ನ್ಾನು. ನಿನನ ಕುಲವನ್ ನೀ

ನ್ಾಶ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥನ್ಾದ ರಾಮಧೂರ್ತ ಮಾರುತ ನ್ಾನು ಎನುನವುದನುನ ತಳಿ” ಎನುನತ್ಾುನ್
ಹನುಮಂರ್ತ.

ನ್ ಚ ೀತ್ ಪರದ್ಾಸ್್ಸ ತಾರನ್ ರಘೂತತಮಪಿರಯಾಂ ತದ್ಾ ।

ಸ್ಪುತರಮಿತರಬಾನ್ಧವೀ ವಿನಾಶಮಾಶು ಯಾಸ್್ಸ ॥೭.೩೯॥

“ನಿೀನು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರಾಮನ ಪ್ತನಯಾದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಒಪ್ಾಸದ ೀ ಇದಾಲ್ಲ,ಲ ಆಗ ನಿನನ ಮಕೆಳು,
ಮಿರ್ತರರು, ಬಂಧುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ನಿೀನು ವನ್ಾಶವನುನ ಹ ೂಂದುತುೀರ್ಯ” ಎಂದು ರಾವರ್ಣನನುನ
ಹನುಮಂರ್ತ ಎಚಚರಸುತ್ಾುನ್ .

ನ್ ರಾಮಬಾರ್ಣಧ್ಾರಣ ೀ ಕ್ಷಮಾಃ ಸ್ುರ ೀಶಾರಾ ಅಪಿ ।

ವಿರಿಞ್ಾಶವಯಪೂವಯಕಾಃ ಕ್ತಮು ತಾಮಲಪಸಾರಕಃ ॥೭.೪೦॥

ಪರಕ ೂೀಪಿತಸ್್ ತಸ್್ ಕಃ ಪುರಃಸ್ತೌ ಕ್ಷಮೊೀ ರ್ವ ೀತ್ ।

ಸ್ುರಾಸ್ುರ ೂೀರಗಾದಿಕ ೀ ಜಗತ್ಚಿನ್ಾಕಮಯರ್ಣಃ ॥೭.೪೧॥

ರಾಮನ ಬಾರ್ಣವನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯುವ ಶಕಿು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಇಲ್ಾಲ. ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರಗೂ ಆ
ಸಾಮರ್್ಥವಲಲ. ಹಾಗಿರುವಾಗ ಇನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕಡಿಮ ಬಲವುಳಳ ನಿೀನು ಎಲ್ಲಲಂದ ರ್ತಡ ದಿೀಯೀ?
ಮುನಿದ ರಾಮನ ಮುಂದ ನಿಲಲಲು ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಅಸುರರು, ಸಪ್ಥಗಳು, ಇರ್ತರ ಜಗತುನಲ್ಲಲರುವ ಯಾರೂ
ಕೂಡಾ ಸಮರ್ಥರಲಲ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಹನುಮಂರ್ತ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತಿೀರಿತ ೀ ವಧ್ ೂೀದ್್ತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯದ್ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ ।

ಸ್ ಪುಚಛದ್ಾಹಕಮಮಯಣಿ ನ್್ಯೀಜರ್ಯನಿನಶಾಚರಾನ್ ॥೭.೪೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 252

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಹನುಮಂರ್ತನು ಶ್ರೀರಾಮನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತುರಲು, ಅವನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಲಾಸುತ್ಾು

ಉದು್ಕುನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನನುನ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ರ್ತಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ರಾವರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಾಲವನುನ
ಸುಡುವಂತ್ ರಾಕ್ಷಸರಗ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಅಥಾಸ್್ ವಸ್ಾಸ್ಞ್ಾಯೈಃ ಪಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುಚಛಮಗನಯೀ ।

ದ್ದ್ುದ್ಾಯದ್ಾಹ ನಾಸ್್ ತನ್ಮರುತುಖ ೂೀ ಹುತಾಶನ್ಃ ॥೭.೪೩॥

ಅನಂರ್ತರ ರಾಕ್ಷಸರ ಲಲರೂ ಸ ೀರ, ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಾಲವನುನ ಬಟ್ ುಗಳಿಂದ ಮುಚಿಚ ಬ ಂಕಿ ಹಚುಚತ್ಾುರ . ಆದರ
ಆ ಬ ಂಕಿರ್ಯು ಅವನ ಬಾಲವನುನ ಸುಡಲ್ಲಲಲ. ಬ ಂಕಿ ವಾರ್ಯುವನ ಸಖನಲಲವ ೀ?

ಮಮಷ್ಯ ಸ್ವಯಚ ೀಷುತಂ ಸ್ ರಕ್ಷಸಾಂ ನಿರಾಮರ್ಯಃ ।

ಬಲ್ ೂೀದ್ಧತಶಾ ಕೌತುಕಾತ್ ಪರದ್ಗುಧಮೀವ ತಾಂ ಪುರಿೀಮ್ ॥೭.೪೪॥

ಬಲದಿಂದ ಮಿಗಿಲ್ ನಿಸದಾರೂ, ಯಾವುದ ೀ ತ್ ೂಂದರ ಆಗದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಹನುಮಂರ್ತ ರಾಕ್ಷಸರ ಎಲ್ಾಲ
ಚ ೀಷ್ ು ಗಳನೂನ ಸಹಿಸ ಸುಮಮನಿದಾ. ಏಕ ಂದರ : ಅವರು ಏನು ಮಾಡುತ್ಾುರ ಎಂದು ನ್ ೂೀಡುವ
ಕುರ್ತೂಹಲದಿಂದ ಮರ್ತುು ಲಂಕ ರ್ಯನ್ ನಲ್ಾಲ ಸುತ್ಾುಡಿಸಕ ೂಂಡು ಬಂದ ಅವರ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಸುಡುವುದಕಾೆಗಿ.

ದ್ದ್ಾಹ ಚಾಖಿಲಂ ಪುರಂ ಸ್ಾಪುಚಛಗ ೀನ್ ವಹಿನನಾ ।

ಕೃತಿಸ್ುತ ವಿಶಾಕಮಮಯಣ ೂೀsಪ್ದ್ಹ್ತಾಸ್್ ತ ೀಜಸಾ ॥೭.೪೫॥

ರ್ತನನ ಬಾಲದಲ್ಲಲ ಇದಾ ಬ ಂಕಿಯಿಂದ ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ಸುಟುುಬಿಟು. ವಶಾಕಮಥನ

ನಿಮಾಥರ್ಣವೂ ಕೂಡಾ ಹನುಮಂರ್ತನ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಸುಟುುಹ ೂೀಯಿರ್ತು.

ಸ್ುವರ್ಣ್ಯರತನಕಾರಿತಾಂ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀತತಮೈಃ ಸ್ಹ ।

ಪರದ್ಹ್ಸ್ವಯಶಃ ಪುರಿೀಂ ಮುದ್ಾsನಿಾತ ೂೀ ಜಗಜಞಯ ಚ ॥೭.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 253

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾಕ್ಷಸ ಶ ರೀಷ್ಠರನೂನ ಸ ೀರಸ, ಸುವರ್ಣಥ ಹಾಗೂ ರರ್ತನದಿಂದ ಮಾಡಲಾಟು

ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಎಲ್ ಲಡ ಯಿಂದ ಸುಟುು, ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಕೂಡಿ, ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಗಜಥಸದನು.

ಸ್ ರಾವರ್ಣಂ ಸ್ಪುತರಕಂ ತೃಣ ೂೀಪಮಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಚ ।

ತಯೀಃ ಪರಪಶ್ತ ೂೀಃ ಪುರಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಸ್ಮಸಾದ್ ರ್ಯಯೌ ॥೭.೪೭॥
ಹನುಮಂರ್ತನು ಇಂದರಜರ್ತುವನಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಹುಲ್ಲಲಗಿಂರ್ತಲೂ ಕಡ ಯಾಗಿ ಮಾಡಿ, ಅವರ
ಕರ್ಣ್ಮುಂದ ೀ ಲಂಕಾ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಭಸಮಮಾಡಿ ತ್ ರಳಿದ.

ವಿಲಙ್ಘಯ ಚಾರ್ಣ್ಯವಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ಾಜಾತಿಭಿಃ ಪರಪೂಜತಃ ।

ಪರರ್ಕ್ಷಯ ವಾನ್ರ ೀಶ್ತುಮಮಯಧು ಪರರ್ುಂ ಸ್ಮೀಯವಾನ್ ॥೭.೪೮॥

ಪ್ುನಃ ಸಮುದರವನುನ ದಾಟ್ಟ, ರ್ತನ್ ೂನಂದಿಗಿದಾ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಟುು, ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಂದ ೀ ಮಿೀಸಲ್ಾದ

ಮಧುವನದಿಂದ ಜ ೀನನುನ ತಂದು, ರಾಮನ ಬಳಿ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ ಹನುಮಂರ್ತ.
[ಸುಗಿರೀವನಿಗ ೀ ಮಿೀಸಲ್ಾದ ಮಧುವನದಲ್ಲಲನ ಜ ೀನನುನ ಬ ೀರ ರ್ಯವರು ಉಪ್ಯೀಗಿಸುವಂತರಲ್ಲಲಲ.
ಆದರ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕಂಡು ಹಿಂತರುಗಿದ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಸಂಭರಮಾಚರಣ ಮಾಡಿದ ಅಂಗದ
ಮೊದಲ್ಾದ ಕಪ್ಗಳು, ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಂದ ೀ ಮಿೀಸಲ್ಾಗಿರುವ ವನದಲ್ಲಲ ಜ ೀನನುನ ತನುನತ್ಾುರ . ಅವರು ಆ
ವನವನುನ ಕಾರ್ಯುತುದಾ ದಧಮುಖ ಎನುನವ ವನಪಾಲಕನನುನ (ಪ್ರಮುಖ) ಅಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂಡ ದು ಓಡಿಸುತ್ಾುರ .
ದಧಮುಖ ಸುಗಿರೀವನ ಬಳಿ ಬಂದು ನಡ ದ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ರಾಮನ ಬಳಿಯೀ ಇದಾ
ಸುಗಿರೀವ ‘ಖಂಡಿರ್ತ ಸೀತ್ಾನ್ ಾೀಷ್ಣ ರ್ಯ ರ್ಯಶಸುು ಅವರದಾಾಗಿದ . ಇಲಲದ ೀ ಹ ೂೀಗಿದಾರ ಈ ರೀತ ಮಾಡಲು
ಸಾಧ್ವಲಲ’ ಎಂದು ತಳಿದು, ಅವರ ಲಲರನುನ ಶ್ರರಾಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬರಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ ]

ರಾಮಂ ಸ್ುರ ೀಶಾರಮಗರ್ಣ್ಗುಣಾಭಿರಾಮಂ ಸ್ಮಾಾಪ್ ಸ್ವಯಕಪಿವಿೀರವರ ೈಃ ಸ್ಮೀತಃ ।

ಚೂಳಾಮಣಿಂ ಪವನ್ಜಃ ಪದ್ಯೀನಿನಯಧ್ಾರ್ಯಸ್ವಾಯಙ್ೆಕ ೈಃ ಪರರ್ಣತಿಮಸ್್ ಚಕಾರ ರ್ಕಾಾ ॥೭.೪೯॥

ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನನುನ, ಅಂಗದ

ಮೊದಲ್ಾದ ಕಪ್ ಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂಂದಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಸೀತ್ ಕ ೂಟು ಚೂಡಾಮಣಿರ್ಯನುನ
ರಾಮಚಂದರನ ಪಾದದ ಬಳಿ ಇಟುು, ಸವಾಥಂಗಗಳಿಂದ ಭಕಿುಯಿಂದ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 254

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ರಾಮೊೀsಪಿ ನಾನ್್ದ್ನ್ುದ್ಾತುಮಮುಷ್್ ಯೀಗ್ಮತ್ನ್ತರ್ಕ್ತತಪರಮಸ್್ ವಿಲಕ್ಷಯ ಕ್ತಞಚಾತ್ ।

ಸಾಾತಮಪರದ್ಾನ್ಮಧಿಕಂ ಪವನಾತಮಜಸ್್ ಕುವಯನ್ ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್ದ್ಮುಂ ಪರಮಾಭಿತುಷ್ುಃ ॥೭.೫೦॥

ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನ ಭಕಿುಯಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಬ ೀರ ಏನನೂನ

ಕ ೂಡಲು ಕಾರ್ಣದ ೀ, ರ್ತನನನ್ ನೀ ತ್ಾನು ಕ ೂಡುತ್ಾು, ಅವನನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆನಂದವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಆಲಂಗಿಸದನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಹನ್ೂಮತ್ ಪರತಿಯಾನ್ಮ್ ನಾಮ ಸ್ಪತಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 255

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

೮. ಹನ್ೂಮತಿ ಶ್ರೀರಾಮದ್ಯಾದ್ಾನ್ಮ್

ಓಂ ॥
ಶುರತಾಾಹನ್ೂಮದ್ುದಿತಂ ಕೃತಮಸ್್ ಸ್ವಯಂಪಿರೀತಃ ಪರಯಾರ್ಣಮಭಿರ ೂೀಚರ್ಯತ ೀ ಸ್ ರಾಮಃ ।
ಆರುಹ್ ವಾರ್ಯುಸ್ುತಮಙ್ೆದ್ಗ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸೌಮಿತಿರಣಾ ಸ್ರವಿಜಃ ಸ್ಹ ಸ ೀನ್ಯಾsಗಾತ್
॥೮.೦೧॥

ರಾಮಚಂದರನು, ಹನುಮಂರ್ತ ಹ ೀಳಿದ, ಅವನು ಮಾಡಿದ, ಎಲ್ಾಲ ಕಮಥಗಳನುನ ಕೂಡಾ ಕ ೀಳಿ,

ಹನುಮಂರ್ತನ ಮೀಲ್ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾಗಿ, ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಪ್ರಯಾರ್ಣ ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸದನು.
ಅಂಗದನನುನ ಏರದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಏರದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಸುಗಿರೀವ
ಮರ್ತುು ಅವನ ಕಪ್ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗ ಲಂಕ ರ್ಯರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ್ಮಾಾಪ್ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣಮಪಾಂನಿನಧಿಮತರ ದ್ ೀವಃ ಶ್ಶ ್ೀ ಜಗದ್ುೆರುತಮೊೀsಪ್ವಿಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃ ।

ಅಗ ರೀ ಹಿ ಮಾದ್ಾಯವಮನ್ುಪರರ್ರ್ಯನ್ ಸ್ ಧಮಮಯಂ ಪನಾ್ನ್ಮತಿ್ಯತುಮಪಾಮಪತಿತಃ ಪರತಿೀತಃ॥೮.೦೨॥

ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದ ಸಮುದರವನುನ ರ್ತಲುಪ್ದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರು, ಎಲಲರಗೂ ಗುರುವಾದರೂ, ಎಣ ಯಿರದಷ್ುು

ಬಲವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾರೂ, ‘ಸಮರ್ಥರಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಆದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೃದುವಾಗಿರಬ ೀಕು’ ಎನುನವ
ಧಮಥವನುನ ಎಲಲರಗೂ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಸಮುದರರಾಜನಿಂದ ದಾರರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುವುದಕಾೆಗಿ, ಅಲ್ ಲೀ
ತೀರದಲ್ಲಲ ದಭ ಥರ್ಯ ಮೀಲ್ ಮಲಗಿದರು.

ತತಾರsಜಗಾಮ ಸ್ ವಿಭಿಷ್ರ್ಣನಾಮಧ್ ೀಯೀ ರಕ್ಷಃ ಪತ ೀರವರಜ ೂೀsಪ್ರ್ ರಾವಣ ೀನ್ ।

ರ್ಕ ೂತೀsಧಿಕಂ ರಘುಪತಾವಿತಿ ಧಮಮಯನಿಷ್ಾಸ್ಾಕ ೂತೀ ಜಗಾಮ ಶರರ್ಣಂ ಚ ರಘೂತತಮಂ ತಮ್ ॥೮.೦೩॥

ಆ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ, ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ ಮರ್ತುು ಧಮಥದಲ್ಲಲಯೀ

ನಿಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ರಾವರ್ಣನಿಂದ ದೂರ ಮಾಡಲಾಟು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಎನುನವ ಹ ಸರನ
ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಮಮನು, ಶ್ರೀರಾಮ ಮಲಗಿದಾ ಸ್ಳಕ ೆ ಬಂದು, ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 256

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಬರಹಾಮತಮಜ ೀನ್ ರವಿಜ ೀನ್ ಬಲಪರಣ ೀತಾರ ನಿೀಲ್ ೀನ್ ಮೈನ್ಾವಿವಿದ್ಾಙ್ೆದ್ತಾರಪೂವ ೈಯಃ ।
ಸ್ವ ೈಯಶಾ ಶತುರಸ್ದ್ನಾದ್ುಪಯಾತ ಏಷ್ ಭಾರತಾsಸ್್ ನ್ ಗರಹರ್ಣಯೀಗ್ ಇತಿ ಸ್ರ ೂೀಕತಃ ॥೮.೦೪॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತನಿಂದ, ಸುಗಿರೀವನಿಂದ, ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಯಾಗಿರುವ ನಿೀಲನಿಂದ; ಮೈನಾ, ವವದ, ಅಂಗದ,

ತ್ಾರ, ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ, ಒಟ್ಾುರ ಎಲಲರಂದಲೂ ಶರ್ತುರವನ ಮನ್ ಯಿಂದ ಬಂದಿರುವ ರಾವರ್ಣನ
ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ರ್ತಮಮ ಕಡ ಗ ಸ ೀರಲು ಅಹಥನಲಲ ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಬದ್ಧ ವ ೈರಾಚಾ ಪಾಪಾಚಾ

ರಾಕ್ಷಸ ೀಂದ್ಾರದ್ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ । ಅದ್ ೀಶಕಾಲ್ ೀ ಸ್ಂಪಾರಪತಃ ಸ್ವಯಥಾ ಶಂಕ್ತಾಮರ್ಯಮ್ ॥
(ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ ೧೭.೪೪) ಅವನು ಬಂದಿರುವ ದ ೀಶ ಮರ್ತುು ಕಾಲ ಸರ ಇಲಲ. ಆರ್ತ ಗೂಢಚಾರಕ ಗ
ಬಂದಿರಬಹುದು. ಮೊದಲ್ ೀ ಸ ನೀಹವದಿಾದಾರ , ಈ ಹಿಂದ ಯೀ ಬರಬ ೀಕಿರ್ತುು. ಆದರ ಹಾಗ ಮಾಡದ ೀ ಈಗ ಏಕ
ಬಂದಿದಾಾನ್ ? ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನನುನ ನಮಮ ಕಡ ಸ ೀರಸಕ ೂಳಳಬಾರದು ಎಂಬುದಾಗಿ ಜಾಂಬವಂರ್ತ
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಪರಕೃತಾ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀ ಹ ್ೀಷ್ ಭಾರತಾऽಮಿತ್ರ ಸ್ಯ ತ ೀ ಪರಭ ೂೀ । ಆಗತಶಾ ರಿಪ್ೀಃ
ಪಕ್ಾತ್ ಕರ್ಮಸಮನ್ ಹಿ ವಿಶಾಸ ೀತ್ ॥ (ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ ೧೭.೨೩) ಶರ್ತುರವನ ರ್ತಮಮ ಮರ್ತುು
ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ ರಾಕ್ಷಸ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಈರ್ತನ ಮೀಲ್ ಹ ೀಗ ವಶಾಾಸ ತ್ ೂೀರುವುದು ಎಂದು ಸುಗಿರೀವ
ಪ್ರಶ್ನಸುತ್ಾುನ್ . ವದ್್ತಾಮೀಷ್ ದ್ಂಡ ೀನ್ ತಿೀವ ರೀರ್ಣ ಸ್ಚಿವ ೈಃ ಸ್ಹ । ರಾವರ್ಣಸ್್ ನ್ೃಶಂಸ್ಸ್್ ಭಾರತಾ ಹ ್ೀಷ್
ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ ॥ (ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ: ೧೭.೨೭) “ಇವನನುನ ಹಿಂತರುಗಲು ಬಿಡದ ೀ ಇಲ್ ಲೀ ಕ ೂಂದು ಬಿಡಬ ೀಕು”
ಎಂದು ಉಗರವಾಗಿ ನಿೀಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಭಾವಮಸ್್ ತು ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತತಸ್ತತಾಂ ಕರಿಷ್್ಸ ॥ (ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ:
೧೮.೪೭) ಅವನ ಮನ್ ೂೀಭಾವವನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡಿ ನ್ ೂೀಡಿ ನಂರ್ತರ ಮುಂದುವರರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವ
ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ ಮೈನಾ ವ್ಕುಪ್ಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ಈ ರೀತ ಅಲ್ಲಲ ಎಲಲರೂ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನನುನ ರ್ತಮಮರ್ತು
ಸ ೀರಸಕ ೂಳಳಲು ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡಿ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ ವ್ಕುಪ್ಡಿಸುತ್ಾುರ ]

ಅತಾರsಹ ರೂಪಮಪರಂ ಬಲದ್ ೀವತಾಯಾ ಗಾರಹ್ಃ ಸ್ ಏಷ್ ನಿತರಾಂ ಶರರ್ಣಂ ಪರಪನ್ನಃ ।

ರ್ಕತಶಾ ರಾಮಪದ್ಯೀವಿಯನ್ಶ್ಷ್ು್ ರಕ್ ೂೀ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ರಾಜ್ಮುಪಭ ೂೀಕುತಮಿಹಾಭಿಯಾತಃ ॥೮.೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 257

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಆಗ ಬಲಕ ೆ ದ ೀವತ್ ಯಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ವಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ

ಶ್ರರಾಮನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿನನನ್ ನೀ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದಿರುವ ಸುಗಿರೀವನು ಅನುಗಾರಹ್ನ್ಾಗಿಯೀ
ಇರುವುದನುನ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ತಳಿದಿದಾಾನ್ . ನಿನನ ಪಾದದಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಉಳಳವನ್ಾಗಿ, ರಾಕ್ಷಸ(ರಾವರ್ಣ) ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್
ಎಂದು ಖಚಿರ್ತವಾಗಿ ತಳಿದು, ಮುಂದ ರಾಜ್ವನುನ ಭ ೂೀಗಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಇವನು ಇಲ್ಲಲ ಬಂದಿದಾಾನ್ ”
ಎಂದು.

ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ(ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ ೧೭.೬೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಉದ್ ೂ್ೀಗಂ ತವ ಸ್ಂಪ ರೀಕ್ಷಯ

ಮಿಥಾ್ವೃತತಂ ಚ ರಾವರ್ಣಮ್ । ವಾಲ್ಲನ್ಶಾ ವಧಂ ಶುರತಾಾ ಸ್ುಗಿರೀವಂ ಚಾಭಿಷ ೀಚಿತಮ್ ॥ ರಾಜ್ಂ
ಪಾರರ್ಯರ್ಯಮಾನ್ಶಾ ಬುದಿಧಪೂವಯಮಿಹಾsಗತಃ । “ ನಿನನ ಉದ ೂ್ೀಗವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ (ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದು
ಸುಗಿರೀವನಿಗ ರಾಜ್ ಕ ೂಡಿಸದ ಉದ ೂ್ೀಗವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ), ರಾವರ್ಣ ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲದಾಾನ್ ಎನುನವುದನುನ
ತಳಿದು ಬಂದಿದಾಾನ್ ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ರ್ತನನ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತು್ಕತವತ್ರ್ ಹನ್ೂಮತಿ ದ್ ೀವದ್ ೀವಃ ಸ್ಙ್ೆೃಹ್ ತದ್ಾಚನ್ಮಾಹ ರ್ಯಥ ೈವ ಪೂವಯಮ್ ।

ಸ್ುಗಿರೀವಹ ೀತುತ ಇಮಂ ಸ್ರಮಾಗರಹಿೀಷ ್ೀ ಪಾದ್ಪರಪನ್ನಮಿದ್ಮೀವ ಸ್ದ್ಾ ವರತಂ ಮೀ ॥೮.೦೬॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಹ ೀಳುತುರಲು, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ೀ ದ ೀವನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಯಾವ ರೀತ

(ಸುಗಿರೀವನ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ) ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾರ್ತನುನ ಹಿಂದ ಸಾೀಕರಸದಾನ್ ೂೀ, ಹಾಗ ಯೀ ಸಾೀಕರಸ, “ನನನ
ಪಾದದಲ್ಲಲ ಯಾರು ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ಅವರನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ ುೀನ್ ಎನುನವುದು ನನನ ವರರ್ತ” ಎಂದು
ಹ ೀಳಿ, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ಾುನ್ .

[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಸ್ಕೃದ್ ೀವ ಪರಪನಾನರ್ಯ ತವಾಸೇತಿ ಚ ಯಾಚತ ೀ । ಅರ್ರ್ಯಂ

ಸ್ವಯರ್ೂತ ೀಭ ೂ್ೀ ದ್ದ್ಾಮ್ೀತದ್ ವರತಂ ಮಮ ॥(ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ ೧೮.೩೩) ರಾಮಚಂದರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಯಾರು ಒಮಮ ‘ನ್ಾನು ನಿನನವನು’ ಎಂದು ನನನಲ್ಲಲ ಶರರ್ಣು ಬಂದು ರಕ್ಷಣ ಗ ಪಾರರ್ಥಥಸದರ , ನ್ಾನು
ಅವರನುನ ಸಮಸು ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ನಿಭಥರ್ಯನನ್ಾನಗಿಸುವ ನು. ಇದು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ನನನ ವರರ್ತ” ]

ಸ್ಬರಹಮಕಾಃ ಸ್ುರಗಣಾಃ ಸ್ಹದ್ ೈತ್ಮತಾಾಯಃ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಮೀತ್ ಚ ಮದ್ಙ್ುೆಲ್ಲಚಾಲನ ೀsಪಿ ।

ನ ೀಶಾ ರ್ರ್ಯಂ ನ್ ಮಮ ರಾತಿರ ಚರಾದ್ಮುಷಾಮಚುಛದ್ಧಸ್ಾಭಾವ ಇತಿ ಚ ೈನ್ಮಹಂ ವಿಜಾನ ೀ ॥೮.೦೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 258

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

‘ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಶರ್ತುರ ಕಡ ರ್ಯವನ್ಾದಾರಂದ ಮೊೀಸ ಮಾಡಬಹುದು’ ಎನುನವ ಭರ್ಯವನುನ ವ್ಕುಪ್ಡಿಸದಾ

ಕಪ್ಗಳನುನದ ಾೀಶ್ಸ ರಾಮಚಂದರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಬರಹಮನಿಂದ ಕೂಡಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ದ ೈರ್ತ್ರು, ಮರ್ತ್ಥರು,
ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ ಸ ೀರದರೂ ಕೂಡಾ, ನನನ ಹ ಬ ಬರಳನೂನ ಆಲುಗಾಡಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಈ
ದ ೈರ್ತ್ನಿಂದ ನನಗ ಭರ್ಯವಲಲ. ನ್ಾನು ಇವನನುನ ಶುದಾ ಸಾಭಾವ ಉಳಳವನ್ ಂದು ತಳಿದಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು.

ಇತು್ಕತವಾಕ್ ಉತ ತಂ ಸ್ಾಜನ್ಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರಾಜ ್ೀsರ್್ಷ ೀಚರ್ಯದ್ಪಾರಸ್ುಸ್ತತವರಾಶ್ಃ ।

ಮತಾಾತೃಣ ೂೀಪಮಮಶ ೀಷ್ಸ್ದ್ನ್ತಕಂ ತಂ ರಕ್ಷಃಪತಿಂ ತಾವರಜಸ್್ ದ್ದ್ೌ ಸ್ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್ ॥೮.೦೮॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನನುನ ರ್ತನನ ಸ ೀವಕನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ (ಅವನನುನ ಸಾಜನನನ್ಾನಗಿ

ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ) ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಬಲರಾಶ್ೀಭೂರ್ತನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಗ ಅಲ್ಲಲಂದಲ್ ೀ
ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ^. (ರಾವರ್ಣ ಇರುವಾಗಲ್ ೀ ಹ ೀಗ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದ ಎಂದರ ) ಎಲ್ಾಲ
ಸಜಜನರಗ ಅಂರ್ತಕನ್ಾಗಿರುವ ರಾವರ್ಣನನುನ ರಾಮಚಂದರ ಒಂದು ಹುಲುಲಕಡಿಡಗಿಂರ್ತಲೂ ಕಡ ಯಾಗಿ ಕಂಡು,
ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಗ ಅಲ್ಲಲಂದಲ್ ೀ ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .

[^ಇದು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಕಾರ್ಯಥವ ೈಖರ. ಯಾರಾದರ ೂಬಬರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಹ ೂೀಗುವ ಮೊದಲ್ ೀ, ಆ
ರಾಜ್ವನುನ ಮುಂದ ಯಾರಗ ಕ ೂಡಬ ೀಕು ಎಂದಿರುರ್ತುದ ೂೀ, ಅವರಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ ಆರ್ತ
ಮುಂದುವರರ್ಯುತುದ.ಾ ಉದಾಹರಣ ಗ : ಲವಣಾಸುರನ್ ೂಂದಿಗ ಕಾದಾಡಲು ಹ ೂರಡುವ ಮೊದಲು,
ಶರ್ತುರಘನನನುನ ಮದುರಾಪ್ಟುರ್ಣದ ದ ೂರ ಯಾಗಿ ಅಯ್ೀಧ್ ್ರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ಶ್ರೀರಾಮ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ
ಕಳುಹಿಸದಾ].

ಕಲ್ಾಪನ್ತಮಸ್್ ನಿಶ್ಚಾರಿಪತಿತಾಪೂವಯಮಾರ್ಯುಃ ಪರದ್ಾರ್ಯ ನಿಜಲ್ ೂೀಕಗತಿಂ ತದ್ನ ತೀ ।

ರಾತಿರತರಯೀsಪ್ನ್ುಪಗಾಮಿನ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಸ ೂೀsಬಧಂಚುಕ ೂರೀಧ ರಕತನ್ರ್ಯನಾನ್ತಮರ್ಯುಞ್ಞದ್ಬೌಧ॥೮.೦೯॥

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಗ ಈ ಬರಹಮಕಲಾದ ಅಂರ್ತ್ದವರ ಗೂ ರಾಕ್ಷಸರಗ ರಾಜನ್ಾಗಿರುವಂತ್ ಅನುಗರಹಿಸ, ಅದಕ ೆ

ಬ ೀಕಾದ ಆರ್ಯುಷ್್ವನೂನ ಕ ೂಟುು, ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕದ ಗತರ್ಯನೂನ ಕೂಡಾ ರಾಮಚಂದರ
ಕರುಣಿಸದನು.

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಇರ್ತು, ಮೂರು ರಾತರ ಕಳ ದರೂ ಬರದ ವರುರ್ಣನ ಮೀಲ್ ಸಟುುಗ ೂಂಡ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು,
ರ್ತನನ ಕ ಂಪಾದ ಕಡ ಗರ್ಣ್ನ್ ೂೀಟವನುನ ಸಮುದರದ ಮೀಲ್ ಬಿೀರದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 259

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ್ ಕ ೂರೀಧದಿೀಪತನ್ರ್ಯನಾನ್ತಹತಃ ಪರಸ್್ ಶ ್ೀಷ್ಂ ಕ್ಷಣಾದ್ುಪಗತ ೂೀ ದ್ನ್ುಜಾದಿಸ್ತಾಯಃ ।

‘ಸನ್ುಧಃ ಶ್ರಸ್್ಹಯರ್ಣಂ ಪರಿಗೃಹ್ ರೂಪಿೀ ಪಾದ್ಾರವಿನ್ಾಮುಪಗಮ್ ಬಭಾಷ್ ಏತತ್ ॥೮.೧೦॥

ಆ ಸಮುದರವು, ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಉರದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಕಣಿ್ನ ನ್ ೂೀಟದಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಕ್ಷರ್ಣಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ

ಸಮುದರದ ಒಳಗಡ ಇರುವ ದಾನವರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬರ್ತುಲ್ಾರಂಭಿಸರ್ತು. ಆಗ
ಸಮುದರರಾಜನ್ಾದ ವರುರ್ಣನು, ಪ್ೂಜಾಸಾಮಗಿರಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ಹ ೂರ್ತುುಕ ೂಂಡು, ಮೂದಥ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸ,
ರಾಮನ ಪಾದಾರವನಾವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುನ್ : (ಸೂಚನ್ : ಸನ್ುಧಃ ಶ್ರಸ್್ಹಯರ್ಣಂ.... ಇಲ್ಲಲಂದ
.....ರ್ಯಮುಪ ೀತ್ ರ್ೂಪಾಃ’ ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ನ್ ೀರ ಭಾಗವರ್ತದ ಶ ್ಲೀಕಗಳಾಗಿವ ).

[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ರ್ಯ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ : ಮಹಾರ್ಣಯವಂ ಶ ್ೀಷ್ಯಷ ್ೀ ಮಹಾದ್ಾನ್ವ
ಸ್ಂಕುಲಂ ಎಂದು ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದ ಬರಹಮಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨.೬೯) ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ದಿೀಪಾತ ಬಾಣಾಶಾ
ಯೀ ಘೂೀರಾ ಭಾಸ್ರ್ಯನ ೂತೀ ದಿಶ ್ೀ ದ್ಶ । ಪಾರವಿಶನ್ ವಾರಿದ್ ಸ ೂತೀರ್ಯಂ
ದ್ೃಪತದ್ಾನ್ವಸ್ಂಕುಲಮ್(೭೨) ಎನುನವಲ್ಲಲ ಬಾರ್ಣವನುನ ಹ ೂಡ ದ ಎಂದಿದ . ಆದರ ನ್ ೀರ ಬಾರ್ಣವನ್ ನೀ
ಹ ೂಡ ದಿರುವುದಲ್ಾಲ, ಕಡ ಗರ್ಣ್ನ್ ೂೀಟವ ೀ ಬಾರ್ಣದಂತ್ ಹ ೂಡ ಯಿರ್ತು ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಇಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

‘ತಂ ತಾಾ ವರ್ಯಂ ಜಡಧಿಯೀ ನ್ ವಿದ್ಾಮ ರ್ೂಮನ್ ಕೂಟಸ್್ಮಾದಿಪುರುಷ್ಂ ಜಗತಾಮಧಿೀಶಮ್ ।

‘ತಾಂ ಸ್ತಾತಃ ಸ್ುರಗಣಾನ್ ರಜಸ ೂೀ ಮನ್ುಷಾ್ಂಸಾತತಿತೀಯರ್ಯತ ೂೀsಸ್ುರಗಣಾನ್ಭಿತಸ್ತಥಾsಸಾರಃ
॥೮.೧೧॥

ರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಕ ೆರಗಿದ ವರುರ್ಣ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ ೀ, ಮಂದಬುದಿಾರ್ಯವರಾದ ನ್ಾವು ನಿನನನುನ

ತಳಿರ್ಯಲ್ಾರ ವು. ನಿೀನು ಆಕಾಶದಂತ್ ನಿವಥಕಾರನ್ಾಗಿರುವವನು. ನಿೀನು ಎಲಲರಗೂ ಮೊದಲ್ಲಗ ಮರ್ತುು ಈ
ಜಗತುನ ಒಡ ರ್ಯ. ನಿೀನು ಸರ್ತಾಗುರ್ಣದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ, ರಜ ೂೀಗುರ್ಣದಿಂದ ಮನುಷ್್ರನೂನ ಮರ್ತುು
ಮೂರನ್ ರ್ಯ ಗುರ್ಣದಿಂದ (ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣದಿಂದ) ಅಸುರರನೂನ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀಶ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಷು ಮಾಡಿರುವ ”.

‘ಕಾಮಂ ಪರ ಯಾಹಿ ಜಹಿ ವಿಶರವಸ ೂೀsವಮೀಹಂ ತ ರಲ್ ೂೀಕ್ರಾವರ್ಣಮವಾಪುನಹಿ ವಿೀರ ಪತಿನೀಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 260

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

‘ಬಧಿನೀಹಿ ಸ ೀತುಮಿಹ ತ ೀ ರ್ಯಶಸ ೂೀ ವಿತತ ್ೈ ಗಾರ್ಯನಿತ ದಿಗಿಾಜಯನ ೂೀ ರ್ಯಮುಪ ೀತ್ ರ್ೂಪಾಃ’

॥೮.೧೨॥

“ನಿನನ ಇಚಾೆನುಸಾರ ಲಂಕ ಗ ನಡ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗು. ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕವನುನ ರ ೂೀದನ ಮಾಡಿಸುವ,
(ರಾವರ್ಯತೀತ ರಾವರ್ಣಃ) ವಶರವಸ್ ಮುನಿರ್ಯ ಮಲವನುನ ಕ ೂಂದು, ನಿನನ ಹ ಂಡತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ .
(ಲ್ ೂೀಕಕಂಟಕನ್ಾದ ರಾವರ್ಣ ವಶರವಸ್ ಮುನಿರ್ಯ ಮಗ ಅಲಲ, ಆರ್ತನ ಮಲ ಎನುನವ ಭಾವದಲ್ಲಲ ನುಡಿರ್ಯುವ
ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ ). ನಿನನ ರ್ಯಶಸುನ ವಸಾುರಕಾೆಗಿ ಈ ಸಮುದರಕ ೆ ಸ ೀರ್ತುವ ರ್ಯನುನ ಕಟುು.
ದಿಗಿಾಜಯಿೀಗಳಾಗಿರುವ ಅರಸರು ಈ ಸ ೀರ್ತುವ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ನಿನನ ರ್ಯಶಸುನುನ ಕ ೂಂಡಾಡುತ್ಾುರ ”
ಎನುನತ್ಾುನ್ ವರುರ್ಣ.

ಇತು್ಕತವನ್ತಮಮುಮಾಶಾನ್ುಗೃಹ್ ಬಾರ್ಣಂ ತಸ ೈ ಧೃತಂ ದಿತಿಸ್ುತಾತಮಸ್ು ಚಾನ್ಾಜ ೀಷ್ು ।

ಶಾವಾಯದ್ ವರಾದ್ ವಿಗತಮೃತು್ಷ್ು ದ್ುಜಞಯಯೀಷ್ು ನಿಃಸ್ಙ್್ಯಕ ೀಷ್ಾಮುಚದ್ಾಶು ದ್ದ್ಾಹ ಸ್ವಾಯನ್
॥೮.೧೩॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳುತುರುವ ವರುರ್ಣನನುನ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಅನುಗರಹಿಸ, ಅವನಿಗಾಗಿ ಹಿಡಿದ ಬಾರ್ಣವನುನ ಆ

ಸಮುದರದ ಪ್ಕೆದಲ್ ಲೀ ಇದಾ, ರುದರನ ವರದಿಂದ ಮರರ್ಣವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ, ಜಯಿಸಲು
ಅಸಾಧ್ವಾಗಿರುವ, ಅಸಂಖ್ರಾದ ದ ೈರ್ತ್ ರೂಪ್ ಚಂಡಾಲರ ಮೀಲ್ ಬಿಟುು, ಅವರ ಲಲರನುನ ಸುಟುುಬಿಟುನು.

ಕೃತ ಾೀರಿರ್ಣಂ ತದ್ರ್ ಮೂಲಫಲ್ಾನಿ ಚಾತರ ಸ್ಮ್ಗ್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ವಶತುರರಮೊೀಘಚ ೀಷ್ುಃ ।

ಬದ್ುಧಂ ದಿದ್ ೀಶ ಸ್ುರವದ್ಧಯಕ್ತನ ೂೀsವತಾರಂ ತಜಞಂ ನ್ಳಂ ಹರಿವರಾನ್ಪರಾಂಶಾ ಸ ೀತುಮ್ ॥೮.೧೪॥

ಆ ರಾಕ್ಷಸರು ಇದಾ ಜಾಗ ಮರುಭೂಮಿಯಾಗಿರ್ತುು. ಅಂರ್ತಹ ಮರುಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಉರ್ತುಮ ತ್ ೂೀಟ

ಪ್ರದ ೀಶವಾಗಿ ಮಾಪ್ಥಡಿಸದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಭಕುರ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಬಲಲ, ಎಂದೂ
ವ್ರ್ಥವಾದ ಕಿರಯರ್ಯನುನ ಮಾಡದ ರಾಮಚಂದರನು, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಬಡಗಿಯಾದ ವಶಾಕಮಥನ
ಅವತ್ಾರರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ವಾನರಯಬಬಳಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ ನಳನಿಗ ಮರ್ತುು ಇರ್ತರ ಕಪ್ಶ ರೀಷ್ಠರಗ ಲಂಕ ಗ ಸ ೀರ್ತುವ
ಕಟುಲು ಆಜ್ಞಾಪ್ಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 261

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

‘ಬಧ್ ೂಾೀದ್ಧ್ೌ ರಘುಪತಿವಿಯವಿಧ್ಾದಿರಕೂಟ ೈಃ ಸ ೀತುಂ ಕಪಿೀನ್ಾರಕರಕಮಿಪತರ್ೂರುಹಾಙ್ಕ ೆೈಃ ।

ಸ್ುಗಿರೀವನಿೀಲಹನ್ುಮತ್ ಪರಮುಖ ೈರನಿೀಕ ೈಲಿಯಙ್ಕ್ಾಂ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣದ್ೃಶಾsವಿಶದ್ಾಶು ದ್ಗಾಧಮ್’ ॥೮.೧೫॥

ರಾಮಚಂದರನು ಕಪ್ಗಳ ಕ ೈಯಿಂದ ಅಲ್ಾಲಡಿಸಲಾಟು ಮರಗಳನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ರ್ತರರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ವಥರ್ತಗಳ

ಸಮೂಹದಿಂದ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಸ ೀರ್ತುವ ರ್ಯನುನ ಕಟ್ಟು, ಸುಗಿರೀವ, ನಿೀಲ, ಹನುಮಂರ್ತ, ಇವರನ್ ನೀ
ಪ್ರಮುಖರನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಕಪ್ ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನ
ಮಾಗಥದಶಥನದ ೂಂದಿಗ ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಒಮಮ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಸುಡಲಾಟು ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.

ಪಾರಪತಂ ನಿಶಾಮ್ ಪರಮಂ ರ್ುವನ ೈಕಸಾರಂ ನಿಃಸೀಮಪೌರುಷ್ಮನ್ನ್ತಮಸೌ ದ್ಶಾಸ್್ಃ ।

ತಾರಸಾದ್ ವಿಷ್ರ್ಣ್ಹೃದ್ಯೀ ನಿತರಾಂ ಬರ್ೂವ ಕತತಯವ್ಕಮಮಯವಿಷ್ಯೀ ಚ ವಿಮೂಢಚ ೀತಾಃ॥೮.೧೬॥

ಎಣ ಯಿರದ ಬಲವುಳಳ, ಭುವನದಲ್ಲಲಯೀ ಶಕಿು ಸಾರವುಳಳ, ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮ ಲಂಕ ಗ ಬಂದಿರುವುದನುನ

ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು, ಎದ ಗುಂದಿದವನ್ಾಗಿ (ಕಳವಳಗ ೂಂಡ ಮನಸುನವನ್ಾಗಿ), ಮುಂದ ೀನು ಮಾಡಬ ೀಕು
ಎಂದು ತಳಿರ್ಯದಾದನು.

ಪರಸಾ್ಪ್ ವಾಲ್ಲಸ್ುತಮೀವ ಚ ರಾಜನಿೀತ ್ೈ ರಾಮಸ್ತದ್ುಕತವಚನ ೀsಪ್ಮುನಾsಗೃಹಿೀತ ೀ ।

ದ್ಾಾರ ೂೀ ರುರ ೂೀಧ ಸ್ ಚತಸ್ರ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯಸ ೈನ ೂ್ೀ ರಕ್ಷಃಪತ ೀಃ ಪುರ ಉದ್ಾರಗುರ್ಣಃ ಪರ ೀಶಃ॥೮.೧೭॥

ರಾಜನಿೀತಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ರ್ಯುದಾಕೂೆ ಮೊದಲು

ಅಂಗದನನುನ ರಾವರ್ಣನಲ್ಲಲಗ ಕಳುಹಿಸ, ರ್ತನನ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಆರ್ತನಿಗ ರ್ತಲುಪ್ಸದನು. ಆದರ ಆ
ಮಾರ್ತನುನ ರಾವರ್ಣ ಗರಹಿಸದಿರಲು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸ ೀನ್ ರ್ಯುಳಳ ರಾಮಚಂದರನು ರಾವರ್ಣನ ಪ್ುರದ
ನ್ಾಲೂೆ ದಿಕಿೆನ ಬಾಗಿಲನುನ ಆವರಸ ನಿಂರ್ತನು.

ದ್ಾಾರಾಂ ನಿರ ೂೀಧಸ್ಮಯೀ ಸ್ ದಿದ್ ೀಶ ಪುತರಂ ವಾರಾಮಪತ ೀದಿಧಯಶ್ ಸ್ುರ ೀಶಾರಶತುರಮುಗರಮ್ ।

ಪಾರಚಾ್ಂ ಪರಹಸ್ತಮದಿಶದ್ ದಿಶ್ ವಜರದ್ಂಷ್ಾಂ ಪ ರೀತಾಧಿಪಸ್್ ಶಶ್ನ್ಃ ಸ್ಾರ್ಯಮೀವ ಚಾಗಾತ್ ॥೮.೧೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 262

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ಯಿಂದಲೂ ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ರಾಮನ ಸ ೀನ್ ಮುತುಗ ಹಾಕಿರುವುದನುನ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು,
ಪ್ಶ್ಚಮದಿಕಿೆಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಷ್ುನ್ಾದ ರ್ತನನ ಮಗ ಇನಾಿಜರ್ತುವನುನ ಕಳುಹಿಸದನು. ಪ್ೂವಥ ದಿಕಿೆಗ
ಪ್ರಹಸುನನುನ, ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದಿಕಿೆಗ ವಜರದಂಷ್ರನನುನ ಕಳುಹಿಸದ ಆರ್ತ, ಉರ್ತುರದಿಕಿೆಗ ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೂರಟು ನಿಂರ್ತನು.

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತತ್ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ಹನ್ುಮನ್ತಮೀವ ದ್ ೀವ ೀನ್ಾರಶತುರವಿಜಯಾರ್ಯ ದಿದ್ ೀಶ ಚಾsಶು ।

ನಿೀಲಂ ಪರಹಸ್ತನಿಧನಾರ್ಯ ಚ ವಜರದ್ಂಷ್ಾಂ ಹನ್ುತಂ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಸ್ುತಸ್ೂನ್ುಮಥಾsದಿದ್ ೀಶ ॥೮.೧೯॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ರಾವರ್ಣನ ರ್ಯುದಾ ಸದಾತ್ ರ್ಯನುನ ತಳಿದು, ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಗ ಲಲಲು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ

ಕಳುಹಿಸ, ಪ್ರಹಸು ಹಾಗೂ ವಜರದಂಷ್ರರನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಕರಮವಾಗಿ ನಿೀಲ ಹಾಗೂ ಅಂಗದನನುನ
ಕಳುಹಿಸದನು.

ಮಧ್ ್ೀ ಹರಿೀಶಾರಮಧಿಜ್ದ್ನ್ುನಿನಯರ್ಯುಜ್ ರ್ಯಸಾ್ಂ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಪತಿದಿಾಯಶಮೀವ ತಾಂ ಹಿ ।

ಉದಿಾಶ್ ಸ್ಂಸ್ತ ಉಪಾತತಶರಃ ಸ್ಖಡ ೂೆೀ ದ್ ೀದಿೀಪ್ಮಾನ್ವಪುರುತತಮಪೂರುಷ ೂೀsಸೌ ॥೮.೨೦॥

ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಇರಸ, ಯಾವ ದಿಕಿೆನಿಂದ ರಾವರ್ಣ ಬರುತುದಾಾನ್ ೂೀ ಆ ದಿಕಿೆನಲ್ಲಲ ಬಿಲುಲ-
ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು, ಕತುರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಿಂಚುತುರುವ ಶರೀರ ಉಳಳವನ್ಾದ,
ಉರ್ತುಮಪ್ೂರುಷ್ನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ .

ವಿದ್ಾರವಿತ ೂೀ ಹನ್ಮತ ೀನ್ಾರಜದ್ಾಶು ಹಸ್ತಂ ತಸ್್ ಪರಪನ್ನ ಇವ ವಿೀರ್ಯ್ಯಮಮುಷ್್ ಜಾನ್ನ್ ।

ನಿೀಲ್ ೂೀ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಉಭೌ ಶ್ಲಯಾ ಚ ಶಕಾಾ ಸ್ಞ್ಾಕರತುರ್ಯ್ಯಮವಶಂ ಗಮಿತಂ ಪರಹಸ್ತಮ್ ॥೮.೨೧॥

ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಎದುರಸಲು ಇನಾಿಜರ್ತುವು ಅಶಕ್ನ್ಾಗಿ, ಇನ್ ನೀನು ಹನುಮಂರ್ತನ ಕ ೈಗ ಸಗಬ ೀಕು

ಎನುನವಷ್ುರಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತನ ಪ್ರಾಕರಮವನುನ ತಳಿದ ಆರ್ತ, ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಂಡು ಓಡಿಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ . ನಿೀಲ
ಮರ್ತುು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಇವರಬಬರು ಶ್ಲ್ ಯಿಂದಲೂ ಮರ್ತುು ಶಕಾಯರ್ಯುಧದಿಂದಲೂ ಪ್ರಹಸುನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುರ .

ನ್ಲಸ್್ ನ ೈವ ವಶಮೀತಿ ಸ್ ಇತ್ಮೊೀಘಶಕಾಾ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಇಮಂ ಪರಜಹಾರ ಸಾಕಮ್ ।

ತಸ್ಮನ್ ಹತ ೀsಙ್ೆದ್ ಉಪ ೀತ್ ಜಘಾನ್ ವಜರದ್ಂಷ್ಾಂ ನಿಪಾತ್ ರ್ುವಿ ಶ್ೀಷ್ಯಮಮುಷ್್ ಮೃದ್ನನ್
॥೮.೨೨ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 263

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಪ್ರಹಸುನು ನಿೀಲನ ವಶ ಆಗುವುದಿಲಲ ಎಂದು ತಳಿದ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ರ್ತನನ ಶಕಾಯರ್ಯುಧದ ೂಂದಿಗ

ನಿೀಲನ್ ೂಂದಿಗ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ . ಅವರಬಬರು ಸ ೀರ ಪ್ರಹಸುನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುರ . ಇನ್ ೂನಂದ ಡ ಅಂಗದನು
ವಜರದಂಷ್ರನನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಆರ್ತನನುನ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸ, ಆರ್ತನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ
ಒರ ಸುತ್ಾು ಕ ೂಂದು ಹಾಕುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ವ ೀಯಷ್ು ತ ೀಷ್ು ನಿಹತ ೀಷ್ು ದಿದ್ ೀಶ ಧೂಮರನ ೀತರಂ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಪತಿಃ ಸ್ ಚ ಪಶ್ಾಮೀನ್ ।
ದ್ಾಾರ ೀರ್ಣ ಮಾರುತಸ್ುತಂ ಸ್ಮುಪ ೀತ್ ದ್ಗ ೂಧೀ ಗುಪ್ತೀsಪಿ ಶ್ಲ್ಲವಚನ ೀನ್ ದ್ುರನ್ತಶಕ್ತತಮ್ ॥೮.೨೩॥

ಹಿೀಗ ಅವರ ಲಲರೂ ಸಾರ್ಯುತುರಲು, ರಾವರ್ಣನು ಧೂಮರನ್ ೀರ್ತರನ್ ನುನವ ರಾಕ್ಷಸನನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ .
ಅವನ್ಾದರ ೂೀ , ಪ್ಶ್ಚಮದಿಕಿೆನಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಸದಾಶ್ವನ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾರೂ
ಕೂಡಾ, ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಸುಟುು ಸಾಯಿಸಲಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಅಕಮಪನ ೂೀsಪಿ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀ ನಿಶಾಚರ ೀಶಚ ೂೀದಿತಃ ।

ಉಮಾಪತ ೀವಯರ ೂೀದ್ಧತಃ ಕ್ಷಣಾದ್ಧತ ೂೀ ಹನ್ೂಮತಾ ॥೮.೨೪॥

ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ, ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ಉದಾರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಅಕಮಾನ್ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸನೂ ಕೂಡಾ

ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ ಸಾಯಿಸಲಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಅಥಾಸ್ಾಸ್ಮಾದಿೀಪಿತ ೈಃ ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀ ಮಹ ೂೀಲುಮಕ ೈಃ ।

ರಘುಪರವಿೀರಚ ೂೀದಿತಾಃ ಪುರಂ ನಿಷ ಸ್ಾದ್ಾಹರ್ಯನ್ ॥೮.೨೫॥

ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ದಿನದ ರ್ಯುದಾದ ನಂರ್ತರ, ಆ ರಾತರ, ದ ೈರ್ತ್ರ ಪ್ರಾಜರ್ಯವಾದ ಮೀಲ್ , ರಾಮಚಂದರ
ದ ೀವರಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು ಕಪ್ಗಳು, ಅಗನಾಸರದಿಂದ ಹ ೂತುಸಲಾಟು ದ ೂಡಡದ ೂಡಡ ಪ್ಂಜುಗಳಿಂದ
ಲಂಕಾಪ್ುರರ್ಯನುನ ಸುಟುರು.

ತತಸೌತ ನಿಕುಮೊೂೀsರ್ ಕುಮೂಶಾ ಕ ೂೀಪಾತ್ ಪರದಿಷೌು ದ್ಶಾಸ ್ೀನ್ ಕುಮೂಶುರತ ೀಹಿಯ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 264

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ್ುತೌ ಸ್ುಪರಹೃಷೌು ರಣಾಯಾಭಿಯಾತೌ ಕಪಿೀಂಸಾತನ್ ಬಹಿಃ ಸ್ವಯಶ ್ೀ ಯಾತಯತಾಾ

॥೮.೨೬॥

ಪ್ಟುರ್ಣ ಸುಟುುಹ ೂೀದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು, ನಿಕುಂಭ ಮರ್ತುು
ಕುಂಭರ ನುನವ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಇಬಬರು ಮಕೆಳು (ಕಪ್ಗಳನುನ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕ ೂಲಲಬಲ್ ಲವು ಎಂದುಕ ೂಂಡು)
ಬಹಳ ಆನಂದದಿಂದ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬಂದವರಾಗಿ, ಕಪ್ಗಳನುನ ಪಾರಕಾರದಿಂದ ಆಚ ಹ ೂಡ ದು ಓಡಿಸದರು.

ಸ್ ಕುಮೊೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸ್ುತಂ ತಾರನಿೀಲ್ೌ ನ್ಳಂ ಚಾಶ್ಾಪುತೌರ ಜಗಾಯಾಙ್ೆದ್ಂ ಚ ।

ಸ್ುರ್ಯುದ್ಧಂ ಚ ಕೃತಾಾ ದಿನ ೀಶಾತಮಜ ೀನ್ ಪರಣಿೀತ ೂೀ ರ್ಯಮಸಾ್sಶು ಲ್ ೂೀಕಂ ಸ್ುಪಾಪಃ
॥೮.೨೭॥

ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕುಂಭನು ಜಾಂಬವಂರ್ತನನುನ, ತ್ಾರ ಹಾಗೂ ನಿೀಲರನುನ, ನಳನನುನ, ಮೈನಾ, ವವದ ಮರ್ತುು
ಅಂಗದನನುನ ಗ ಲುಲತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಆನಂರ್ತರ, ಬಹಳ ಹ ೂತುನ ರ್ತನಕ ಸುಗಿರೀವನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡಿ,
ರ್ಯಮಲ್ ೂೀಕ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ .

ತತ ೂೀ ನಿಕುಮೊೂೀsದಿರವರಪರದ್ಾರರ್ಣಂ ಮಹಾನ್ತಮುಗರಂ ಪರಿಘಂ ಪರಗೃಹ್ ।

ಸ್ಸಾರ ಸ್ೂಯಾ್ಯತಮಜಮಾಶು ಭಿೀತಃ ಸ್ ಪುಪುಿವ ೀ ಪಶ್ಾಮತ ೂೀ ಧನ್ುಃಶತಮ್॥೮.೨೮॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ನಿಕುಂಭನು ಶ ರೀಷ್ಠ ಪ್ವಥರ್ತಗಳನ್ ನೀ ಸೀಳುವಂರ್ತಹ ಗಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ದ ೂಡಡದಾಗಿರುವ, ಚೂಪಾಗಿರುವ

ಈಟ್ಟರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು, ಸುಗಿರೀವನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬರುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ಸುಗಿರೀವನು
ಪ್ಶ್ಚಮದಿಕಿೆಗ ನೂರು ಮಾರು ದೂರ ಹಿಂದ ಜಗಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ತಂ ಭಾರಮರ್ಯತಾ್ಶು ರ್ುಜ ೀನ್ ವಿೀರ ೀ ಭಾರನಾತ ದಿಶ ್ೀ ದ್ೌ್ಶಾ ಸ್ಚನ್ಾರಸ್ೂಯಾ್ಯ ।

ಸ್ುರಾಶಾ ತಸ ೂ್ೀರುಬಲಂ ವರಂ ಚ ಶವೀಯದ್ೂವಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ವಿಷ ೀದ್ುರಿೀಷ್ತ್ ॥೮.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 265

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ನಿಕುಂಭನು ರ್ತನನ ಈಟ್ಟರ್ಯನುನ ಅಗಲವಾದ ಭುಜದಿಂದ ಗರಗರನ್ ತರುಗಿಸುತುರಲು, ಕಪ್ಗಳಿಗ ದಿಕುೆಗಳ ೀ

ತರುಗಿದಂತ್ ಕಂಡವು. ಚಂದರ ಸೂರ್ಯಥರೂ ಮಂಕಾದಂತ್ ಕಂಡರು. ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ನಿಕುಂಭನಿಗ
ಸದಾಶ್ವ ಕ ೂಟು ವರವನೂನ, ಬಲವನೂನ ಕಂಡು, ಸಾಲಾ ದುಃಖಿರ್ತರಾದರು.

ಅನ್ನ್್ಸಾಧ್ಂ ತಮಥ ೂೀ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ಮುತಪಪಾತಾsಶು ಪುರ ೂೀsಸ್್ ಮಾರುತಿಃ ।

ಪರಕಾಶಬಾಹಾನ್ತರ ಆಹ ಚ ೈನ್ಂ ಕ್ತಮೀಭಿರತರ ಪರಹರಾsರ್ಯುಧಂ ತ ೀ ॥೮.೩೦॥

ಬ ೀರಾರಗೂ ಗ ಲಲಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ ನಿಕುಂಭನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅವನ ಎದುರು ನ್ ಗ ದು,

ರ್ತನನ ಎರಡೂ ಬಾಹುಗಳ ನಡುವನಭಾಗವನುನ(ಎದ ರ್ಯನುನ) ಹಿಗಿಗಸ ನಿಂರ್ತನು. ರ್ತನನ ಎದ ರ್ಯನುನ ಸ ಟ್ ದು
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು ಹನುಮಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಅವರ ಲಲರಗ ಏಕ ? ನನಗ ಹ ೂಡ ” ಎಂದು. [ಈ ಪ್ರಸಂಗವನುನ
ಹನ್ುಮಾನ್ುುತ ವಿವೃತ ೂ್ೀರಸ್ತಸೌ್ ತಸಾ್ಗರತ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ಎಂದು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ವಣಿಥಸರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ಇತಿೀರಿತಸ ತೀನ್ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀತತಮೊೀ ವರಾದ್ಮೊೀಘಂ ಪರಜಹಾರ ವಕ್ಷಸ ।

ವಿಚೂಣಿ್ಯತ ೂೀsಸೌ ತದ್ುರಸ್್ಭ ೀದ್ ್ೀ ರ್ಯಥ ೈವ ವಜ ೂರೀ ವಿಪತೌ ವೃಥಾsರ್ವತ್ ॥೮.೩೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಆ ನಿಕುಂಭನು, ವರಬಲದಂತ್ ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ

ರ್ತನನ ಶಸರವನುನ ಹನುಮಂರ್ತನ ಎದ ಗ ಹ ೂಡ ದನು. ಆ ಶಕಾಯರ್ಯುಧವು ಹ ೀಗ ‘ಇಂದರ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಿದ
ವಜರವು ಗರುಡನಲ್ಲಲ ವ್ರ್ಥವಾಯಿತ್ ೂೀ’ ಹಾಗ ೀ, ಹನುಮಂರ್ತನ ಅಭ ೀಧ್ವಾದ ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದುಾ
ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಯಿರ್ತು.. (ಇಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಾಗಿ ಬಳಸದ ಇಂದರ-ಗರುಡರ ನಡುವನ ರ್ಯುದಾ ಪ್ರಸಂಗವನುನ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೨೧-೩) ಕಾರ್ಣಬಹುದು)

ವಿಚೂಣಿ್ಯತ ೀ ನಿಜಾರ್ಯುಧ್ ೀ ನಿಕುಮೂ ಏತ್ ಮಾರುತಿಮ್ ।

ಪರಗೃಹ್ ಚಾsತಮನ ೂೀಂsಸ್ಕ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜಗಿಮವಾನ್ ದ್ುರತಮ್ ॥೮.೩೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 266

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತನನ ಆರ್ಯುಧವು ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಗಲು ನಿಕುಂಭನು ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಳಿ ಬಂದು, ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ರ್ತನನ

ಹ ಗಲ ಮೀಲ್ ಹ ೂರ್ತುುಕ ೂಂಡು ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದನು.

ಪರಗೃಹ್ ಕರ್ಣಾಮಸ್್ ಸ್ ಪರಧ್ಾನ್ಮಾರುತಾತಮಜಃ ।

ಸ್ಾಮಾಶು ಮೊೀಚರ್ಯಮುತತ ೂೀ ನ್್ಪಾತರ್ಯದ್ ಧರಾತಳ ೀ ॥೮.೩೩॥

ಆಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ನಿಕುಂಭನ ಕ ೂರಳನುನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹಿಡಿದು, ರ್ತನನನುನ

ಅವನ ಹಿಡಿರ್ತದಿಂದ ಬಿಡಿಸಕ ೂಂಡು, ಆರ್ತನನುನ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸದನು.

ಚಕಾರ ತಂ ರಣಾತಮಕ ೀ ಮಖ ೀ ರಮೀಶದ್ ೈವತ ೀ ।

ಪಶುಂ ಪರರ್ಞ್ಞನಾತಮಜ ೂೀ ವಿನ ೀದ್ುರತರ ದ್ ೀವತಾಃ ॥೮.೩೪॥

ನಿಕುಂಭನನುನ ನ್ ಲದಮೀಲ್ ಬಿೀಳಿಸದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅವನನುನ ಗುದಿಾ, ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ ದ ೀವತ್ ಯಾಗಿ

ಉಳಳ ರ್ಯುದಾವ ಂಬ ರ್ಯಜ್ಞದಲ್ಲಲ, ನಿಕುಂಭನನುನ ಪ್ಶುವನ್ಾನಗಿ ಸಂಕಲ್ಲಾಸ ಬಲ್ಲ ಕ ೂಟುನು. ಆಗ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಜರ್ಯಕಾರ ಮಾಡಿದರು.

ಸ್ುಪತಘೂನೀ ರ್ಯಜ್ಞಕ ೂೀಪಶಾ ಶಕುನಿದ್ ಾಯವತಾಪನ್ಃ ।

ವಿದ್ು್ಜಞಹಾಃ̐ ಪರಮಾರ್ಥೀ ಚ ಶುಕಸಾರರ್ಣಸ್ಂರ್ಯುತಾಃ ॥೮.೩೫॥

ರಾವರ್ಣಪ ರೀರಿತಾಃ ಸ್ವಾಯನ್ ಮರ್ನ್ತಃ ಕಪಿಕುಞ್ಞರಾನ್ ।

ಅವದ್ಾಧಯ ಬರಹಮವರತ ೂೀ ನಿಹತಾ ರಾಮಸಾರ್ಯಕ ೈಃ ॥೮.೩೬॥

ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ ಸುಪ್ುಘನ, ರ್ಯಜ್ಞಕ ೂೀಪ್, ಶಕುನಿ, ದ ೀವತ್ಾಪ್ನಃ, ವದು್ಜಜಹಾ̐, ಪ್ರಮಾರ್ಥೀ, ಶುಕ,
ಸಾರರ್ಣ ಎಂಬ ಎಂಟು ಜನ ರಾಕ್ಷಸರು, ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಪ ರೀರರ್ತರಾಗಿ, ಕಪ್ಗಳನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುತುರಲು,
ರಾಮನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಸರ್ತುರು.

ರ್ಯುದ್ ೂಧೀನ್ಮತತಶಾ ಮತತಶಾ ದ್ ೀವಾನ್ತಕನ್ರಾನ್ತಕೌ ।

ತಿರಶ್ರಾ ಅತಿಕಾರ್ಯಶಾ ನಿರ್ಯ್ಯರ್ಯೂ ರಾವಣಾಜ್ಞಯಾ ॥೮.೩೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 267

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ಯುದ ೂಾೀನಮರ್ತು, ಮರ್ತು, ದ ೀವಾನುಕ, ನರಾನುಕ, ತರಶ್ರಾ, ಅತಕಾರ್ಯ ಎನುನವ ಆರು ಜನ ಮತ್ ು ರಾವರ್ಣನ
ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ಬಂದರು.

ನ್ರಾನ್ತಕ ೂೀ ರಾವರ್ಣಜ ೂೀ ಹರ್ಯವಯ್ೀಯಪರಿ ಸ್ತಃ ।

ಅಭಿೀಃ ಸ್ಸಾರ ಸ್ಮರ ೀ ಪಾರಸ ೂೀದ್್ತಕರ ೂೀ ಹರಿೀನ್ ॥೮.೩೮॥

ರಾವರ್ಣನ ಮಗ ನರಾಂರ್ತಕ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕುದುರ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕುಳಿತದಾ. ಯಾವುದ ೀ ಭರ್ಯವಲಲದ ೀ,

ಪಾರಸಾರ್ಯುಧವನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಕಪ್ಗಳನುನ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ತಂ ದ್ಹನ್ತಮನಿೀಕಾನಿ ರ್ಯುವರಾಜ ೂೀsಙ್ೆದ್ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ।

ಉತಪಪಾತ ನಿರಿೀಕ್ಾಯsಶು ಸ್ಮದ್ಶಯರ್ಯದ್ಪು್ರಃ ॥೮.೩೯॥

ಸ ೈನ್ವನ್ ನಲ್ಾಲ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಅವನನುನ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗಿರುವ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಅಂಗದನು ನ್ ೂೀಡಿ,

ಅವನ್ ದುರು ನ್ ಗ ದು ಎದ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರದ.

ತಸ ೂ್ೀರಸ ಪಾರಸ್ವರಂ ಪರಜಹಾರ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ।

ದಿಾಧ್ಾ ಸ್ಮರ್ವತ್ ತತುತ ವಾಲ್ಲಪುತರಸ್್ ತ ೀಜಸಾ ॥೮.೪೦॥

ಆಗ ನರಾಂರ್ತಕನು ಅವನ ಎದ ಗ ರ್ತನನ ಪಾರಸದಿಂದ ಹ ೂಡ ದ. ಅದಾದರ ೂೀ ಅಂಗದನ ಶಕಿುಯಿಂದ

ಎರಡಾಗಿ ಸೀಳಿ ಹ ೂೀಯಿರ್ತು.

ಅಥಾಸ್್ ಹರ್ಯಮಾಶ ಾೀವ ನಿಜಘಾನ್ ಮುಖ ೀ ಕಪಿಃ ।

ಪ ೀತತುಶಾಾಕ್ಷ್ಣಿೀ ತಸ್್ ಸ್ ಪಪಾತ ಮಮಾರ ಚ ॥೮.೪೧॥

ನರಾಂರ್ತಕ ಪಾರಸದಿಂದ ಹ ೂಡ ದಾಗ ಅಂಗದನು ನರಾಂರ್ತಕನ ಕುದುರ ರ್ಯ ಮುಖಕ ೆ ಹ ೂಡ ದ. ಆಗ ಆ

ಕುದುರ ರ್ಯ ಕರ್ಣು್ಗಳ ರಡು ಕ ಳಗ ಬಿದಾವು ಮರ್ತುು ಕುದುರ ಸಾವನನಪ್ಾರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 268

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ್ ಖಡೆವರಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪರಸ್ಸಾರ ರಣ ೀ ಕಪಿಮ್ ।

ಆಚಿಛದ್್ ಖಡೆಮಸ ್ೈವ ನಿಹತ ೂೀ ವಾಲ್ಲಸ್ೂನ್ುನಾ ॥೮.೪೨॥

ಆಗ ನರಾಂರ್ತಕನು ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಕತುರ್ಯನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು, ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಅಂಗದನನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಆಗ

ವಾಲ್ಲೀಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಅಂಗದನು ಅವನ ಕತುರ್ಯನ್ ನೀ ಸ ಳ ದು ನರಾಂರ್ತಕನನುನ ಕ ೂಂದನು.

ಗನ್ಧವಯಕನ್್ಕಾಸ್ೂತ ೀ ನಿಹತ ೀ ರಾವಣಾತಮಜ ೀ ।

ಆಜಗಾಮಾಗರಜಸ್ತಸ್್ ಸ ೂೀದ್ಯ್ೀಯ ದ್ ೀವತಾನ್ತಕಃ ॥೮.೪೩॥

ರಾವರ್ಣನಿಗ ಗಂಧವಥ ಕನ್ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ನರಾಂರ್ತಕನು ಸಾರ್ಯುತುರಲು, ಅವನ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ

ದ ೀವಾಂರ್ತಕನು ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬಂದನು.

ತಸಾ್sಪತತ ಏವಾsಶು ಶರವಷ್ಯಪರತಾಪಿತಾಃ ।

ಪರದ್ುದ್ುರವುರ್ಯಯಾತ್ ಸ್ವ ೀಯ ಕಪಯೀ ಜಾಮಬವನ್ುಮಖಾಃ ॥೮.೪೪॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕ ನುಗಿಗ ಬರುತುರಬ ೀಕಾದರ , ಅವನ ಬಾರ್ಣದ ಮಳ ಯಿಂದ ಕಂಗ ಟುು, ಜಾಂಬವಂರ್ತನೂ ಸ ೀರ
ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳು ಅಲ್ಲಲಂದ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ಸ್ ಶರಂ ತರಸಾssದ್ಾರ್ಯ ರವಿಪುತಾರರ್ಯುಧ್ ೂೀಪಮಮ್ ।

ಅಙ್ೆದ್ಂ ಪರಜಹಾರ ೂೀರಸ್್ಪತತ್ ಸ್ ಮುಮೊೀಹ ಚ ॥೮.೪೫॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕನು ರ್ಯಮನ ದಂಡದಂತ್ ಇರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ವ ೀಗವಾಗಿ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು, ಅದನುನ ಅಂಗದನ
ಎದ ಗ ಹ ೂಡ ದನು. ಅದರಂದ ಅಂಗದ ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದನು.

ಅರ್ ತಿಗಾಮಂಶುತನ್ರ್ಯಃ ಶ ೈಲಂ ಪರಚಲಪಾದ್ಪಮ್ ।

ಅಭಿದ್ುದ್ಾರವ ಸ್ಙ್ೆೃಹ್ ಚಿಕ್ ೀಪ ಚ ನಿಶಾಚರ ೀ ॥೮.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 269

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸೂರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನು, ಅಲ್ಾಲಡುತುರುವ ಮರಗಳುಳಳ ಪ್ುಟುದ ೂಂದು ಗುಡಡವನುನ

ಎತುಕ ೂಂಡು ಓಡಿಬಂದು, ಅದನುನ ರಾಕ್ಷಸನ ಮೀಲ್ ಎಸ ದನು.

ತಮಾಪತನ್ತಮಾಲಕ್ಷಯದ್ೂರಾಚಛರವಿದ್ಾರಿತಮ್ ।
ಸ್ುರಾನ್ತಕಶಾಕಾರಾsಶು ದ್ಧ್ಾರ ಚ ಪರಂ ಶರಮ್ ॥೮.೪೭॥

ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ಬಿೀಳುತುರುವ ಆ ಬ ಟುವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ದ ೀವಾಂರ್ತಕನು, ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಅದನುನ ಸೀಳಿ

ಹಾಕಿ, ಇನ್ ೂನಂದು ಬಾರ್ಣವನೂನ ಕೂಡಾ ಧರಸದನು.

ಸ್ ತಮಾಕರ್ಣ್ಯಮಾಕೃಷ್್ ರ್ಯಮದ್ಣ ೂಡೀಪಮಂ ಶರಮ್ ।

ಅವಿದ್ಧಯದ್ಧೃದ್ಯೀ ರಾಜ್ಞಃ ಕಪಿೀನಾಂ ಸ್ ಪಪಾತ ಹ ॥೮.೪೮॥

ಅವನು ರ್ಯಮನ ದಂಡದಂತ್ ಇರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ರ್ತನನ ಕಿವರ್ಯ ರ್ತನಕ ಎಳ ದು, ಅದನುನ ಸುಗಿರೀವನ ಎದ ಗ
ಹ ೂಡ ದನು. ದ ೀವಾಂರ್ತಕನ ಬಾರ್ಣದ ಪ ಟ್ಟುನಿಂದ ಸುಗಿರೀವ ಕ ಳಗ ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ ಬಿದಾನು.

ಬಲಮಪರತಿಮಂ ವಿೀಕ್ಷಯಸ್ುರಶತ ೂರೀಸ್ುತ ಮಾರುತಿಃ ।

ಆಹಾಯಾಮಾಸ್ ರ್ಯುದ್ಾಧರ್ಯ ಕ ೀಶವಃ ಕ ೈಟರ್ಂ ರ್ಯಥಾ ॥೮.೪೯॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕನ ಬಲವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಹ ೀಗ ಕ ೀಶವನು ಕ ೈಟಭನನುನ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಆಹಾಾನ

ಮಾಡಿದನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಆರ್ತನನುನ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಆಹಾಾನ ಮಾಡಿದನು.

ತಮಾಪತನ್ತಮಾಲ್ ೂೀಕ್ ರರ್ಂ ಸ್ಹರ್ಯಸಾರರ್ಥಮ್ ।

ಚೂರ್ಣ್ಯಯತಾಾ ಧನ್ುಶಾಾಸ್್ ಸ್ಮಾಚಿಛದ್್ ಬರ್ಞ್ಞ ಹ ॥೮.೫೦॥

ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ವ ೀಗವಾಗಿ ಬರುತುದಾ ದ ೀವಾಂರ್ತಕನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮಾರುತರ್ಯು, ಅವನ ಕುದುರ ಹಾಗೂ

ಸಾರರ್ಥಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರರ್ವನುನ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿ, ಅವನ ಧನುಸುನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡು ಮುರದುಬಿಟುನು.

ಅರ್ ಖಡೆಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪುರ ಆಪತತ ೂೀ ರಿಪ್ೀಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 270

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಹರಿಃ ಪರಗೃಹ್ ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ಪಾತಯತ ಾೈನ್ಮಾಹವ ೀ ॥೮.೫೧॥

ಶ್ರ ೂೀ ಮಮದ್ಾಯ ತರಸಾ ಪವಮಾನಾತಮಜಃ ಪದ್ಾ ।

ವರದ್ಾನಾದ್ವದ್ಧಯಂ ತಂ ನಿಹತ್ ಪವನಾತಮಜಃ ।
ಸ್ಮಿೀಡಿತಃ ಸ್ುರವರ ೈಃ ಪಿವಗ ೈವಿೀಯಕ್ಷ್ತ ೂೀ ಮುದ್ಾ ॥೮.೫೨॥

ಆನಂರ್ತರ ಅವನ ಖಡಗವನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅವನ ರ್ತಲ್ ಕೂದಲನುನ ಹಿಡಿದು, ಕ ಳಗ ಬಿೀಳಿಸ,
ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒತು ಅವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ುಡಿಗ ೈದನು.
ಹಿೀಗ ವರದಾನದಿಂದ ಅವದ್ನ್ಾಗಿದಾ ಅವನನುನ ಕ ೂಂದ ಹನುಮಂರ್ತನು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುರ್ತನ್ಾದನು.
ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ ಮರ್ತುು ಅಭಿಮಾನ ರ್ತುಂಬಿದ ನ್ ೂೀಟದಿಂದ ನ್ ೂೀಡಲಾಟುವನೂ ಆದನು.

ವಿದ್ಾರವಿತಾಖಿಲಕಪಿಂ ವರಾತ್ ತಿರಶ್ರಸ್ಂ ವಿಭ ೂೀಃ ।

ರ್ಙ್ಕ್ಾತವರರ್ಂ ಧನ್ುಃ ಖಡೆಮಾಚಿಛದ್ಾ್ಶ್ರಸ್ಂ ವ್ಧ್ಾತ್ ॥೮.೫೩॥

ಬರಹಮನ ವರದಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನೂನ ಓಡಿಸದ ತರಶ್ರಸ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನ ರರ್ವನುನ, ಧನುಸುನುನ ಮುರದ
ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅವನ ಖಡಗವನುನ ಸ ಳ ದು, ಅವನ ಶ್ರಸುನುನ ಕರ್ತುರಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 271

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ಯುದ್ ೂಧೀನ್ಮತತಶಾ ಮತತಶಾ ಪಾವಯತಿೀವರದ್ಪಿಪಯತೌ ।

ಪರಮರ್ನೌತ ಕಪಿೀನ್ ಸ್ವಾಯನ್ ಹತೌ ಮಾರುತಿಮುಷುನಾ ॥೮.೫೪॥

ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನೂನ ನ್ಾಶ ಮಾಡುತುರುವ, ಪಾವಥತೀದ ೀವರ್ಯ ವರದಿಂದ ಅಹಂಕಾರಗಳಾಗಿರುವ,

‘ರ್ಯುದ ೂಾೀನಮರ್ತು’ ಹಾಗೂ ‘ಮರ್ತು’ ಎನುನವ ಇಬಬರು ರಾಕ್ಷಸರು ಹನುಮಂರ್ತನ ಮುಷು ಪ್ರಹಾರದಿಂದ ಸರ್ತುರು.

ತತ ೂೀsತಿಕಾಯೀsತಿರಥ ೂೀ ರಥ ೀನ್ ಸ್ಾರ್ಯಂರ್ುದ್ತ ತೀನ್ ಹರಿೀನ್ ಪರಮೃದ್ನನ್ ।

ಚಚಾರ ಕಾಲ್ಾನ್ಲಸನಿನಕಾಶ ್ೀ ಗನ್ಧವಿಯಕಾಯಾಂ ಜನಿತ ೂೀ ದ್ಶಾಸಾ್ತ್ ॥೮.೫೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಗಂಧವೀಥರ್ಯಲ್ಲಲ^ ಹುಟ್ಟುರುವ ಅತಕಾರ್ಯನು, ಬರಹಮವರದ ಬಲದಿಂದ

ಕಪ್ಗಳನುನ ಚ ಂಡಾಡುತ್ಾು, ಪ್ರಳರ್ಯಕಾಲದ ಬ ಂಕಿಗ ಸಮನ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಾಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಓಡಾಡಿದನು.
(^ಗಂಧವೀಥ ಎಂದರ ಮೊದಲು ಗಂಧವಥನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿದಾವಳು. ಅಂರ್ತಹ ಗಂಧವೀಥರ್ಯನುನ
ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ರ್ತಂದು ರಾವರ್ಣ ಮದುವ ಯಾಗಿದಾ. ಅವಳಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಹುಟ್ಟುದವನು ಅತಕಾರ್ಯ )

ಬೃಹತತನ್ುಃ ಕುಮೂವದ್ ೀವ ಕಣಾ್ಯವಸ ್ೀತ್ತ ೂೀ ನಾಮ ಚ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ।

ಇತ್ಸ್್ ಸ ೂೀsಕಾಾಯತಮಜಪೂವಯಕಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ಜಗಾರ್ಯ ರಾಮಂ ಸ್ಹಸಾsರ್್ಧ್ಾವತ್ ॥೮.೫೬॥

ಬಹಳ ದ ೂಡಡ ದ ೀಹವುಳಳ ಅತಕಾರ್ಯನಿಗ ಮಡಿಕ ರ್ಯಂರ್ತಹ ಕಿವಗಳಿದಾವು. ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನನುನ

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ^ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ಇಂರ್ತಹ ಅತಕಾರ್ಯ, ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲ್ಾದ ಕಪ್ಗಳನುನ ಗ ದುಾ,
ವ ೀಗವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನನುನ ಎದುರುಗ ೂಳಳಲು ಹ ೂರಟ.
(^ಇವನು ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನಲಲ. ಈರ್ತ ರಾವರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯ. ಆರ್ತನಿಗ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಎನುನವ ಅಡಡ ಹ ಸರರ್ತುು ಅಷ್ ುೀ)

ತಮಾಪತನ್ತಂ ಶರವಷ್ಯಧ್ಾರಂ ಮಹಾಘನಾರ್ಂ ಸ್ತನ್ಯತುನಘೂೀಷ್ಮ್ ।

ನಿವಾರಯಾಮಾಸ್ ರ್ಯಥಾ ಸ್ಮಿೀರಃ ಸೌಮಿತಿರರಾತ ತೀಷ್ಾಸ್ನ್ಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೫೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 272

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವ, ದ ೂಡಡ ಮೊೀಡದಂತ್ ಇರುವ, ಸಡಿಲ್ಲನಂತ್ ಆಭಥಟ್ಟಸುತ್ಾು ಬರುತುರುವ ಆ

ಅತಕಾರ್ಯನನುನ, ಧನುಧ್ಾಥರೀ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದನು.

ವವಷ್ಯತುಸಾತವತಿಮಾತರವಿೀಯೌ್ಯ ಶರಾನ್ ಸ್ುರ ೀಶಾಶನಿತುಲ್ವ ೀಗಾನ್ ।

ತಮೊೀಮರ್ಯಂ ಚಕರತುರನ್ತರಿಕ್ಷಂ ಸ್ಾಶ್ಕ್ಷಯಾ ಕ್ಷ್ಪರತಮಾಸ್ತಬಾಣ ೈಃ ॥೮.೫೮॥

ಬಹಳ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಅವರಬಬರೂ ಕೂಡಾ, ವಜಾರರ್ಯುಧಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ ವ ೀಗವುಳಳ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ

ಪ್ರಸಾರ ಹ ೂಡ ದುಕ ೂಂಡರು. ಆ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಯಿಂದ ಎಲಲವೂ ಕರ್ತುಲ್ಾಗಿ ಕಂಡಿರ್ತು. ರ್ತಮಮ ಅಭಾ್ಸ
ಬಲದಿಂದ ವ ೀಗವಾಗಿ ಬಾರ್ಣಗಳನ್ ನಸ ದು ಅವರಬಬರು ರ್ಯುದಾಮಾಡಿದರು.

ಶರ ೈಃ ಶರಾನ್ಸ್್ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ವಿೀರಃ ಸೌಮಿತಿರರಸಾಾಣಿ ಮಹಾಸ್ಾಜಾಲ್ ೈಃ ।

ಚಿಚ ಛೀದ್ ಬಾಹೂ ಶ್ರಸಾ ಸ್ಹ ೈವ ಚತುರ್ುಯಜ ೂೀsರ್ೂತ್ ಸ್ ಪುನ್ದಿಾವಷೀಷ್ಯಃ ॥೮.೫೯॥

ಅತಕಾರ್ಯನ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದ ವೀರನ್ಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ಅವನು ಬಿಟು

ಅಸರಗಳನುನ ಮಹಾಸರಗಳಿಂದ ಕರ್ತುರಸದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಅವನ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಕರ್ತುನುನ
ಒಟ್ಟುಗ ಕರ್ತುರಸದನು. ಆದರ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಅತಕಾರ್ಯನು ಎರಡು ರ್ತಲ್ ನ್ಾಲುೆ ಭುಜವುಳಳವನ್ಾದನು!

ಛಿನ ನೀಷ್ು ತ ೀಷ್ು ದಿಾಗುಣಾಸ್್ಬಾಹುಃ ಪುನ್ಃ ಪುನ್ಃ ಸ ೂೀsರ್ ಬರ್ೂವ ವಿೀರಃ ।

ಉವಾಚ ಸೌಮಿತಿರಮಥಾನ್ತರಾತಾಮ ಸ್ಮಸ್ತಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಮರುದ್ ವಿಷ್ರ್ಣ್ಮ್ ॥೮.೬೦॥

ಆ ನ್ಾಲುೆ ಭುಜಗಳನೂನ ಮರ್ತುು ಎರಡು ರ್ತಲ್ ಗಳನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕರ್ತುರಸದಾಗ, ಅತಕಾರ್ಯ ನ್ಾಲುೆ ರ್ತಲ್
ಎಂಟು ಕ ೈಗಳುಳಳವನ್ಾದನು. ಈ ರೀತ ಪ್ರತೀಬಾರ ಆ ವೀರನ್ಾಗಿರುವ ಅತಕಾರ್ಯನು ದಿಾಗುರ್ಣ ರ್ತಲ್
ಕ ೈಗಳುಳಳವನ್ಾಗಿ ಬ ಳ ರ್ಯುತುದಾನು. ಇದರಂದ ದುಃಖಿರ್ತನ್ಾಗುತುರುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಕಂಡ ಎಲಲರ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಅವನಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದನು:

ಬರಹಾಮಸ್ಾತ ೂೀsನ ್ೀನ್ ನ್ ವಧ್ ಏಷ್ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸ್ುಮುಖ ೀತ್ದ್ೃಶ್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 273

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಕ್ಷಃಸ್ುತಸಾ್ಶರವಣಿೀರ್ಯಮಿತ್ಮುಕಾತವ ಸ್ಮಿೀರ ೂೀsರುಹದ್ನ್ತರಿಕ್ಷಮ್ ॥೮.೬೧॥

“ಎಲ್ ೈ ಸುಮುಖನ್ ೀ, ಬರಹಾಮಸರಕಿೆಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣವಾದ ಅಸರದಿಂದ ಇವನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗುವುದಿಲಲ. ಏಕ ಂದರ :

ಈರ್ತನಿಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ವರವದ ” ಎಂದು. ಈ ರೀತ ಅತಕಾರ್ಯನಿಗ ತಳಿರ್ಯದಂತ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳಿದ
ಹನುಮಂರ್ತನು ಅಂರ್ತರಕ್ಷಕ ೆ ನ್ ಗ ದನು.

ಅಥಾನ್ುಜ ೂೀ ದ್ ೀವತಮಸ್್ ಸ ೂೀsಸ್ಾಂ ಬಾರಹಮಂ ತನ್ೂಜ ೀ ದ್ಶಕನ್ಧರಸ್್ ।

ಮುಮೊೀಚ ದ್ಗಧಃ ಸ್ರಥಾಶಾಸ್ೂತಸ ತೀನಾತಿಕಾರ್ಯಃ ಪರವರ ೂೀsಸ್ಾವಿತುು ॥೮.೬೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಡುವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ರಾವರ್ಣನ

ಮಗನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯನಲ್ಲಲ ಬರಹಾಮಸರವನುನ ಬಿಟುನು. ಅದರಂದಾಗಿ ರರ್-ಅಸರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ಅಸರವರ್ತುುಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯನು ಸುಟುುಹ ೂೀದನು.

[ಕುಂರ್ಕಣ ೂೀಯsಕರ ೂೀದ್ ರ್ಯುದ್ಧಂ ನ್ವಮಾ್ದಿಚತುದಿಯನ ೈಃ । ರಾಮೀರ್ಣ ನಿಹತ ೂೀ

ರ್ಯುದ್ ಧೀಬಹುವಾನ್ರರ್ಕ್ಷಕಃ’ ಎಂದು ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲದ . [ಬರಹಮಖಂಡ ಧಮಥರರ್ಣ್ಮಹಾತ್ ಯೀ-
೩೦-೬೩]. ಹಿೀಗ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ರಾಮ ಕ ೂಂದಿರುವುದು ಎಂದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ,
ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ, ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಕಡ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕ ೂಂದ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆ ವರ ೂೀಧವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಪ್ರಹಾರ
ಮಾಡಿದಾಾರ . ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕ ೂಂದಿರುವುದು ರಾವರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯನನ್ ನೀ ಹ ೂರರ್ತು ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಮಮ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನನಲಲ. ಕುಂಭದಂತ್ ಕಿವ ಉಳಳ ಅತಕಾರ್ಯನನೂನ ಕೂಡಾ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು ಎನುನವ ಸಾಷ್ುತ್ ಇಲ್ಲಲ ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .]

ಹತ ೀಷ್ು ಪುತ ರೀಷ್ು ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೀಶಃ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಪರಯಾರ್ಣಂ ಸ್ಮರಾತ್ಯಮೈಚಛತ್ ।

ಸ್ಜಞೀರ್ವತ ್ೀವ ನಿಶಾಚರ ೀಶ ೀ ಖರಾತಮಜಃ ಪಾರಹ ಧನ್ುದ್ಧಯರ ೂೀತತಮಃ ॥೮.೬೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 274

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತನನ ಮಕೆಳು ಸಂಹರಸಲಾಟ್ಟುರುವುದರಂದ ನ್ ೂಂದ ರಾವರ್ಣನು ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ಪ್ರಯಾರ್ಣವನುನ

ಇಚಿೆಸದನು. ಹಿೀಗ ಆರ್ತ ಸದಾನ್ಾಗುತುರಲು, ಧನುಧ್ಾಥರಗಳಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ ಖರನ ಮಗನು ಅವನನುನ
ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದನು:

ನಿರ್ಯುಙ್ಷವ ಮಾಂ ಮೀ ಪಿತುರನ್ತಕಸ್್ ವಧ್ಾರ್ಯ ರಾಜನ್ ಸ್ಹಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ತಮ್ ।

ಕಪಿಪರವಿೀರಾಂಶಾ ನಿಹತ್ ಸ್ವಾಯನ್ ಪರತ ೂೀಷ್ಯೀ ತಾಾಮಹಮದ್್ ಸ್ುಷ್ುಾ ॥೮.೬೪॥

“ಎಲ್ ೈ ರಾಜನ್ ೀ, ನನನ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ಖರನ ಕ ೂಲ್ ಗಾರನನುನ ಕ ೂಲುಲವಕ ಗಾಗಿ ನನಗ ಆಜ್ಞ ಮಾಡು. ನ್ಾನು
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರಾಮನನುನ, ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ ಪ್ರವೀರರನೂನ ಕೂಡಾ ಕ ೂಂದು, ಇಂದ ೀ ನಿನನನುನ
ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸುತ್ ುೀನ್ ”

ಇತಿೀರಿತ ೀsನ ೀನ್ ನಿಯೀಜತಃ ಸ್ ಜಗಾಮ ವಿೀರ ೂೀ ಮಕರಾಕ್ಷನಾಮಾ ।

ವಿಧೂರ್ಯ ಸ್ವಾಯಂಶಾ ಹರಿಪರವಿೀರಾನ್ ಸ್ಹಾಙ್ೆದ್ಾನ್ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಸ್ುತ ೀನ್ ಸಾಕಮ್ ॥೮.೬೫॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಮಕರಾಕ್ಷನ್ ಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಆ ದ ೈರ್ತ್ವೀರನು ಹ ೀಳಿದಾಗ, ರಾವರ್ಣ ಆರ್ತನನುನ ರ್ಯುದಾಕ ೆ

ನಿರ್ಯುಕಿುಗ ೂಳಿಸದನು. ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬಂದ ಮಕರಾಕ್ಷ, ಸುಗಿರೀವ, ಅಂಗದ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ
ಕಪ್ಪ್ರವೀರರನೂನ ಕೂಡಾ ನಿರಾಕರಸ, ನ್ ೀರವಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಳಿಗ ೀ ಹ ೂರಟನು.

ಅಚಿನ್ತರ್ಯನ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಬಾರ್ಣಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ವಜ್ಞಯಾ ರಾಮಮಥಾsಹಾರ್ಯದ್ ರಣ ೀ ।

ಉವಾಚ ರಾಮಂ ರಜನಿೀಚರ ೂೀsಸೌ ಹತ ೂೀ ಜನ್ಸಾ್ನ್ಗತಃ ಪಿತಾ ತಾಯಾ ॥೮.೬೬॥

ಕ ೀನಾಪು್ಪಾಯೀನ್ ಧನ್ುದ್ಧಯರಾಣಾಂ ವರಃ ಫಲಂ ತಸ್್ ದ್ದ್ಾಮಿ ತ ೀsದ್್ ।

ಇತಿ ಬುರವಾರ್ಣಃ ಸ್ ಸ್ರ ೂೀಜಯೀನ ೀವಯರಾದ್ವದ್ ೂಧಯೀsಮುಚದ್ಸ್ಾಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ ॥೮.೬೭॥

ಶ್ರೀರಾಮನರ್ತು ತ್ ರಳುತುರುವ ಮಕರಾಕ್ಷನ ಮೀಲ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಬಾರ್ಣ ಬಿಡುತುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅದನುನ

ತರಸಾೆರದಿಂದ ನಿಲಥಕ್ಷ್ಮಸದ ಆರ್ತ, ರಾಮನನ್ ನೀ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಆಹಾಾನ ಮಾಡಿದ ಮರ್ತುು ಹ ೀಳಿದ ಕೂಡಾ:
“ಜನಸಾ್ನದಲ್ಲಲರುವ ನನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ನಿೀನು ಕ ೂಂದ . ಯಾವುದ ೂೀ ಉಪಾರ್ಯದಿಂದ ನಿೀನು ನನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 275

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದಿರಬಹುದು. (ನನಗಿಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ನನನ ರ್ತಂದ ಗಿಂರ್ತ ನಿೀನು ಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು
ನನಗನಿಸುವುದಿಲಲ). ನನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದ ಫಲವನುನ ನ್ಾನು ನಿನಗ ಈಗ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು
ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಬರಹಮನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ಆರ್ತ ರಾಮನ ಮೀಲ್ ಅಸರಗಳನುನ ಬಿಟುನು.

ಪರಹಸ್್ ರಾಮೊೀsಸ್್ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಚಾಸ ಾೈರಸಾಾರ್ಣ್ಮೀಯೀsಶನಿಸ್ನಿನಭ ೀನ್ ।

ಶ್ರಃ ಶರ ೀಣ ೂೀತತಮಕುರ್ಣಡಲ್ ೂೀಜಞವಲಂ ಖರಾತಮಜಸಾ್ರ್ ಸ್ಮುನ್ಮಮಾರ್ ॥೮.೬೮॥

ಖರನ ಮಗನ್ಾದ ಮಕರಾಕ್ಷನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ರಾಮಚಂದರನು ಮುಗುಳುನಕುೆ, ಅವನ ಅಸರಗಳನುನ

ರ್ತನನ ಅಸರಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದು, ಮಿಂಚಿನಂತ್ ಇರುವ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಉರ್ತುಮವಾದ ಕುಂಡಲವನುನ ಧರಸದಾ
ಆರ್ತನ ಶ್ರಸುನುನ ಕರ್ತುರಸದನು.

ವಿದ್ುದ್ುರವುಸ್ತಸ್್ ತು ಯೀsನ್ುಯಾಯನ್ಃ ಕಪಿಪರವಿೀರ ೈನಿನಯಹತಾವಶ ೀಷತಾಃ ।

ರ್ಯಥ ೈವ ಧೂಮಾರಕ್ಷಮುಖ ೀಷ್ು ಪೂವಯಂ ಹತ ೀಷ್ು ಪೃರ್ಥವೀರುಹಶ ೈಲಧ್ಾರಿಭಿಃ ॥೮.೬೯॥

ಮಕರಾಕ್ಷ ಸಾರ್ಯಲು, ಮರ ಮರ್ತುು ಬ ಟುಗಳನುನ ಬಳಸ ರ್ಯುದಾಮಾಡುತುದಾ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಬದುಕುಳಿದ ಆರ್ತನ

ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಅಲ್ಲಲಂದ ಓಡಿಹ ೂೀದರು. ಹ ೀಗ ದೂಮಾರಕ್ಷ ಮೊದಲ್ಾದವರು ಸತ್ಾುಗ ಅವರ
ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಓಡಿದಾರ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಮಕರಾಕ್ಷನ ಅನುಯಾಯಿಗಳೂ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ತತಃ ಸ್ ಸ್ಜಞೀಕೃತಮಾತತಧನಾಾ ರರ್ಂ ಸ್ಮಾಸಾ್ರ್ಯ ನಿಶಾಚರ ೀಶಾರಃ ।

ವೃತಃ ಸ್ಹಸಾರರ್ಯುತಕ ೂೀಟ್ನಿೀಕಪ ೈನಿನಯಶಾಚರ ೈರಾಶು ರ್ಯಯೌ ರಣಾರ್ಯ ॥೮.೭೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ನಿಶಾಚರರಗ (ರಾತರ ಹ ೂರ್ತುು ಸಂಚರಸುವ ರಾಕ್ಷಸರಗ ) ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು, ಸಮಸು

ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ರರ್ವನ್ ನೀರ, ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು, ಹರ್ತುು ಸಾವರ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಗಳಿಂದ
ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ತ್ ರಳಿದನು.

ಬಲ್ ೈಸ್ುತ ತಸಾ್ರ್ ಬಲಂ ಕಪಿೀನಾಂ ನ ೈಕಪರಕಾರಾರ್ಯುಧಪೂಗರ್ಗನಮ್ ।

ದಿಶಃ ಪರದ್ುದ್ಾರವ ಹರಿೀನ್ಾರಮುಖಾ್ಃ ಸ್ಮಾದ್ಾಯರ್ಯನಾನಶು ನಿಶಾಚರಾಂಸ್ತದ್ಾ ॥೮.೭೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 276

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಾವರ್ಣನ ಸ ೈನ್ಗಳಿಂದ ಕಪ್ಗಳ ಸ ೈನ್ವು ವಧವಧವಾದ ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಧಕ ೆಗ ಒಳಗಾಯಿರ್ತು. ಆಗ

ಕಪ್ಶ ರೀಷ್ಠರ ಲಲರೂ ಸ ೀರ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ಮದಿಥಸದರು.

ಗಜ ೂೀ ಗವಾಕ್ ೂೀ ಗವಯೀ ವೃಷ್ಶಾ ಸ್ಗನ್ಧಮಾದ್ಾ ಧನ್ದ್ ೀನ್ ಜಾತಾಃ ।

ಪಾರಣಾದ್ರ್ಯಃ ಪಞ್ಾ ಮರುತಾವಿೀರಾಃ ಸ್ ಕತ್ನ ೂೀ ವಿತತಪತಿಶಾ ಜಘುನಃ ॥೮.೭೨॥

(ಬಾಲಕಾಂಡದ ನಿರೂಪ್ಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಯಾವ ಕಪ್ಗಳ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿರಲ್ಲಲಲವೀ, ಅದನುನ

ಇಲ್ಲಲ ಪಾರಸಂಗಿಕವಾಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡುತುದಾಾರ : ) ಗಜ, ಗವಾಕ್ಷ, ಗವರ್ಯ, ವೃಷ್,
ಗನಾಮಾದಾ, ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಕೆಳು. ಕುಭ ೀರನ ‘ಕರ್ತ್ನ’ ಎಂಬ ಕಪ್ರೂಪ್ದಿಂದ
ಹುಟ್ಟುದ ಅವರ ಲಲರೂ, ರ್ತಂದ ಕರ್ತ್ನನ್ ೂಂದಿಗ ಸ ೀರ, ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮುಂದಾಳಾಗಿ ಹ ೂೀರಾಡಿದರು.

ಶರ ೈಸ್ುತ ತಾನ್ ಷ್ಡಿಬರಮೊೀಘವ ೀಗ ೈನಿನಯಪಾತಯಾಮಾಸ್ ದ್ಶಾನ್ನ ೂೀ ದ್ಾರಕ್ ।

ಅಥಾಶ್ಾಪುತೌರ ಚ ಸ್ಜಾಮಬವನೌತ ಪರಜಹನತುಃ ಶ ೈಲವರ ೈಸಾಭಿಸ್ತಮ್ ॥೮.೭೩॥

ಅವರ ಲಲರನುನ ರಾವರ್ಣನು ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಎಣ ಯಿರದ ವ ೀಗವುಳಳ, ಆರು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಬಿೀಳಿಸದನು.

ಅದಾದಮೀಲ್ ಜಾಂಬವಂರ್ತನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಕೆಳಾದ ಮೈಂದ-ವವದರು
ಮೂರು ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಹಿಡಿದು ರಾವರ್ಣನನುನ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲು ಹ ೂೀದರು.

ಗಿರಿೀನ್ ವಿದ್ಾಯಾ್ಯsಶು ಶರ ೈರಥಾನಾ್ಞ್ಛರಾನ್ ದ್ಶಾಸ ೂ್ೀsಮುಚದ್ಾಶು ತ ೀಷ್ು ।

ಏಕ ೈಕಮೀಭಿವಿಯನಿಪಾತಿತಾಸ ತೀ ಸ್ಸಾರ ತಂ ಶಕರಸ್ುತಾತಮಜ ೂೀsರ್ ॥೮.೭೪॥

ರಾವರ್ಣನು ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಅವರು ಎಸ ದ ಬ ಟುಗಳನುನ ರ್ತನನ ಶರಗಳಿಂದ ಸೀಳಿ, ನಂರ್ತರ ಬ ೀರ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ

ಒಬಬನಿಗ ಒಂದ ೂಂದರಂತ್ ಅವರಲ್ಲಲ ಬಿಟುನು. ಇದರಂದ ಅವರ ಲಲರೂ ಕ ಳಗ ಬಿದಾರು. ಅದಾದ ಮೀಲ್ ,
ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಅಂಗದನು ರಾವರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬಂದನು.

ಶ್ಲ್ಾಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ತಮಾಪತನ್ತಂ ಬಭ ೀದ್ ರಕ್ ೂೀ ಹೃದ್ಯೀ ಶರ ೀರ್ಣ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 277

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ದ್ೃಢಾಹತಃ ಸ ೂೀsಪ್ಗಮದ್ ಧರಾತಳಂ ರವ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀsಥ ೈನ್ಮಭಿಪರಜಗಿಮವಾನ್ ॥೮.೭೫॥

ದ ೂಡಡ ಬ ಟುವನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು ಬಂದ ಅಂಗದನ ಎದ ಗ ರಾವರ್ಣನು ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಹ ೂಡ ದನು. ಇದರಂದ
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾದ ಅಂಗದನು ನ್ ಲಕ ೆ ಒರಗಿದನು(ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದನು). ಆಗ ಸುಗಿರೀವನು
ರಾವರ್ಣನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ತದ್ಾಸ್ತಗಂ ರ್ೂರುಹಮಾಶು ಬಾಣ ೈದ್ಾಯಶಾನ್ನ್ಃ ಖರ್ಣಡಶ ಏವ ಕೃತಾಾ ।

ಗಿರೀವಾಪರದ್ ೀಶ ೀsಸ್್ ಮುಮೊೀ ಚ ಬಾರ್ಣಂ ರ್ೃಶಾಹತಃ ಸ ೂೀsಪಿ ಪಪಾತ ರ್ೂಮೌ ॥೮.೭೬॥

ಸುಗಿರೀವನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ದ ೂಡಡ ಮರವನುನ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕರ್ತುರಸದ ರಾವರ್ಣನು, ಅವನ ಕ ೂರಳಿನ
ಭಾಗಕ ೆ ಬಾರ್ಣವನುನ ಬಿಟುನು. ಇದರಂದ ಬಲವಾಗಿ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನೂ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಬಿದಾನು.

ಅಥ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ುರಗ ೀನ್ಾರಭ ೂೀಗಸ್ಮಂ ಸ್ಾಬಾಹುಂ ರ್ೃಶಮುನ್ನಮರ್ಯ್ ।

ತತಾಡ ವಕ್ಷಸ್್ದಿಪಂ ತು ರಕ್ಷಸಾಂ ಮುಖ ೈಃ ಸ್ ರಕತಂ ಪರವಮನ್ ಪಪಾತ ॥೮.೭೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡು, ಸಪ್ಥದ ಶರೀರದಂತರುವ ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯನುನ

ಎತು, ರಾವರ್ಣನ ಎದ ಗ ಗುದಿಾದನು. ಇದರಂದ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಹರ್ತೂು ಮುಖಗಳಿಂದ ರಕುವನುನ ವಾಂತ
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದನು.

ಸ್ ಲಬಧಸ್ಙ್ಞಾಃ ಪರಶಶಂಸ್ ಮಾರುತಿಂ ತಾಯಾ ಸ್ಮೊೀ ನಾಸತ ಪುಮಾನ್ ಹಿ ಕಶ್ಾತ್ ।

ಕಃ ಪಾರಪಯೀದ್ನ್್ ಇಮಾಂ ದ್ಶಾಂ ಮಾಮಿತಿೀರಿತ ೂೀ ಮಾರುತಿರಾಹ ತಂ ಪುನ್ಃ ॥೮.೭೮॥

ಪ್ರಜ್ಞ ಬಂದ ನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಗಳುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿನಗ ಸಮನ್ಾಗಿರುವ,

ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಪ್ುರುಷ್ನು ಇಲಲವ ೀ ಇಲ್ಾಲ. ನನಗ ಈ ಅವಸ ್ರ್ಯನುನ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೂಂದಿಸಬಲಲರು”
ಎಂದು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಮಾರುತರ್ಯು ರಾವರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 278

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅತ್ಲಪಮೀತದ್ ರ್ಯದ್ುಪಾತತಜೀವಿತಃ ಪುನ್ಸ್ತವಮಿತು್ಕತ ಉವಾಚ ರಾವರ್ಣಃ ।

ಗೃಹಾರ್ಣ ಮತ ೂತೀsಪಿ ಸ್ಮುದ್್ತಂ ತಾಂ ಮುಷುಪರಹಾರಂ ತಿಾತಿ ತಂ ಪುಪ್ೀರ್ ॥೮.೭೯॥

“ನ್ಾನು ಹ ೂಡ ದ ಮೀಲೂ ನಿೀನು ಬದುಕಿದಿಾೀಯಂದರ , ನ್ಾನು ಕ ೂಟು ಪ್ರಹಾರವು ಅರ್ತ್ಲಾವ ಂದು ತಳಿ”
ಎಂದು ಮಾರುತರ್ಯು ಹ ೀಳಲು, ರಾವರ್ಣ “ನ್ಾನೂ ಹ ೂಡ ರ್ಯುತ್ ುೀನ್ , ನನಿನಂದ ಏಟನುನ ಸಾೀಕರಸು” ಎಂದು
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಮಾರುತಗ ಮುಷು ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಕ್ತಞಚಾತ್ ಪರಹಾರ ೀರ್ಣ ತು ವಿಹಾಲ್ಾಙ್ೆವತ್ ಸ್ತ ೀ ಹಿ ತಸಮನಿನದ್ಮನ್ತರಂ ಮಮ ।

ಇತ್ಗಿನಸ್ೂನ್ುಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಸ್ ರಾವಣ ೂೀ ನಿವಾರಿತ ೂೀ ಮಾರುತಿನಾsಪಿ ವಾಚಾ ॥೮.೮೦॥

ರಾವರ್ಣನು ಬಲವಾಗಿ ಹ ೂಡ ದುದಾರಂದ ಹನುಮಂರ್ತನು ಸಾಲಾ ಭಾರಂರ್ತನಂತ್ (ಸುಸಾುದವನಂತ್ )

ಇರುತುರಲು, ಇದ ೀ ರ್ತಕೆ ಸಮರ್ಯ ಎಂದು ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು, ಹನುಮಂರ್ತ ‘ನಿಲುಲ’ ಎಂದು ಕೂಗಿದರೂ
ಕ ೀಳದ , ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರ ನಿೀಲನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ತಮಾಪತನ್ತಂ ಪರಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ನಿೀಲ್ ೂೀ ಧನ್ುಧವಯಜಾಗಾರಶಾರಥ ೀಷ್ು ತಸ್್ ।

ಚಚಾರ ಮೂದ್ಧಯಸ್ಾಪಿ ಚಞ್ಾಲ್ ೂೀsಲಂ ಜಳಿೀಕೃತಸ ತೀನ್ ಸ್ ರಾವಣ ೂೀsಪಿ ॥೮.೮೧॥

ರ್ತನನರ್ತು ಬರುತುರುವ ರಾವರ್ಣನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ನಿೀಲನು, ರಾವರ್ಣನ ಧನುಸುನ ಮೀಲ್ , ಧವಜದಮೀಲ್ , ರರ್ದ
ಮೀಲ್ , ಹಿೀಗ ಒಂದು ಕಡ ನಿಲಲದ ೀ, ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ಹಾರಾಡುತ್ಾುನ್ . ಎಷ್ ೂುೀ ಸಲ ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲೂ
ಆರ್ತ ನ್ ಗ ದು ಕುಳಿರ್ತು ರಾವರ್ಣನನುನ ಕಂಗ ಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ಒಂದು ಕಡ ನಿಲಲದ ನಿೀಲನ ಚಟುವಟ್ಟಕ ಯಿಂದ
ರಾವರ್ಣ ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ತಳಿರ್ಯದವನ್ಾದನು(ವವ ೀಕಶ್ನ್ನ್ಾದನು).

ಸ್ ಕ್ಷ್ಪರಮಾದ್ಾರ್ಯ ಹುತಾಶನಾಸ್ಾಂ ಮುಮೊೀಚ ನಿೀಲ್ ೀ ರಜನಿೀಚರ ೀಶಃ ।

ಸ್ ತ ೀನ್ ರ್ೂಮೌ ಪತಿತ ೂೀ ನ್ಚ ೈನ್ಂ ದ್ದ್ಾಹ ವಹಿನಃ ಸ್ಾತನ್ುರ್ಯ್ಯತ ೂೀsಸೌ ॥೮.೮೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 279

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ನಿೀಲನಿಂದ ಒಂದು ಅಂರ್ತರವನುನ ಸಾಧಸ, ರ್ತನನ ಆಗ ನೀಯಾಸರವನುನ ಅಭಿಮಂತರಸ,

ನಿೀಲನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು. ಆ ಅಸರದಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ನಿೀಲನು ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ ಬಿದಾನು.
ಆದರ ಸಾರ್ಯಂ ಅಗಿನಯಾಗಿರುವ ಆರ್ತನನುನ ಬ ಂಕಿ ಸುಡಲ್ಲಲಲ.

ತತ ೂೀ ರ್ಯಯೌ ರಾಘವಮೀವ ರಾವಣ ೂೀ ನಿವಾರಯಾಮಾಸ್ ತಮಾಶು ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ತತಕ್ಷತುಸಾತವಧಿಕೌ ಧನ್ುರ್ೃಯತಾಂ ಶರ ೈಃ ಶರಿೀರಾವರಣಾವದ್ಾರಣ ೈಃ ॥೮.೮೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ರಾಮಚಂದರನರ್ತು ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ಹ ೂರಟನು. ಹಿೀಗ ಹ ೂರಟ ರಾವರ್ಣನನುನ

ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರ್ತಡ ದನು. ಧನುಧ್ಾಥರಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಶ ರೀಷ್ಠರಾಗಿರುವ ಅವರಬಬರು, ಶರೀರದ ಕವಚ
ಭ ೀದಿಸರ್ತಕೆ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ರಸಾರ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡಿದರು.

ನಿವಾರಿತಸ ತೀನ್ ಸ್ ರಾವಣ ೂೀ ರ್ೃಶಂ ರುಷಾsನಿಾತ ೂೀ ಬಾರ್ಣಮಮೊೀಘಮುಗರಮ್ ।

ಸ್ಾರ್ಯಂರ್ುದ್ತತಂ ಪರವಿಕೃಷ್್ ಚಾsಶು ಲಲ್ಾಟಮಧ್ ್ೀ ಪರಮುಮೊೀಚ ತಸ್್ ॥೮.೮೪॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟು ರಾವರ್ಣನು, ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕೂಡಿ, ಬರಹಮದ ೀವರು ಕ ೂಟು, ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ,
ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಬಾರ್ಣವನುನ ಸ ಳ ದು ಅದನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಹಣ ರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಬಿಟುನು.

ರ್ೃಶಾಹತಸ ತೀನ್ ಮುಮೊೀಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ರಥಾದ್ವಪುಿತ್ ದ್ಶಾನ್ನ ೂೀsಪಿ ।

ಕ್ಷಣಾದ್ಭಿದ್ುರತ್ ಬಲ್ಾತ್ ಪರಗೃಹ್ ಸ್ಾಭಾಹುಭಿನ ನಯತುಮಿಮಂ ಸ್ಮೈಚಛತ್ ॥೮.೮೫॥

ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದನು. ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ

ರರ್ದಿಂದ ಕ ಳಗ ಹಾರ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಓಡಿಬಂದು, ರ್ತನನ ಇಪ್ಾರ್ತುು ಬಾಹುಗಳಿಂದ ಬಲವಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ
ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ಆರ್ತನನುನ ಲಂಕ ಗ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯ್ಲು ಬರ್ಯಸದನು.

ಸ್ಮಾಾಪ್ ಸ್ಙ್ಕ್ಞಾಂ ಸ್ ಸ್ುವಿಹಾಲ್ ೂೀsಪಿ ಸ್ಸಾಮರ ರೂಪಂ ನಿಜಮೀವ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ಶ ೀಷ್ಂ ಹರ ೀರಂಶರ್ಯುತಂ ನ್ಚಾಸ್್ ಸ್ ಚಾಲನಾಯಾಪಿ ಶಶಾಕ ರಾವರ್ಣಃ ॥೮.೮೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 280

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಒಮಮ ವಚಲ್ಲರ್ತನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಸಾಲಾಮಟ್ಟುನ ಸೃತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣರೂಪ್

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ (ಶ ೀಷ್ರೂಪ್ವನುನ) ಸಮರಣ ಮಾಡಿದನು.
ಆಗ ರಾವರ್ಣನು ಅವನನುನ ಆಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಬಲ್ಾತ್ ಸ್ಾದ್ ೂೀಭಿಯಃ ಪರತಿಗೃಹ್ ಚಾಖಿಲ್ ೈರ್ಯ್ಯದ್ಾ ಸ್ ವಿೀರಂ ಪರಚಕಷ್ಯ ರಾವರ್ಣಃ ।

ಚಚಾಲ ಪೃರ್ಥವೀ ಸ್ಹಮೀರುಮನ್ಾರಾ ಸ್ಸಾಗರಾ ನ ೈವ ಚಚಾಲ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೮.೮೭॥

ಆಗ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾಗಿ ಹಿಡಿದು ಎಳ ರ್ಯಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದನು.

ಇದರಂದ ಮೀರು-ಮಂದಾರ ಪ್ವಥರ್ತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಸಮುದರದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಭೂಮಿ ಕಂಪ್ಸತ್ ೀ
ಹ ೂರರ್ತು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಅಲುಗಾಡಿಸಲು ಅವನಿಂದ ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಸ್ಹಸ್ರಮೂಧ್ ೂನೀಯsಸ್್ ಬತ ೈಕಮೂಧಿನಯ ಸ್ಸ್ಪತಪಾತಾಳಗಿರಿೀನ್ಾರಸಾಗರಾ ।

ಧರಾsಖಿಲ್ ೀರ್ಯಂ ನ್ನ್ು ಸ್ಷ್ಯಪಾರ್ಯತಿ ಪರಸ್ಹ್ ಕ ೂೀ ನಾಮ ಹರ ೀತ್ ತಮೀನ್ಮ್ ॥೮.೮೮॥

ಸಾವರ ಹ ಡ ಗಳುಳಳ ಶ ೀಷ್ನ ಒಂದು ಹ ಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಏಳು ಪಾತ್ಾಳ ಲ್ ೂೀಕಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೂಡಡ ಬ ಟುಗಳು,
ಸಾಗರಗಳೂ ಇರುವ, ಸಮಗರ ಭೂಮಿರ್ಯು ಸಾಸವ ರ್ಯಂತ್ ನಿಂತರುರ್ತುದ . ಅಂರ್ತಹ ಶ ೀಷ್ನ
ಅವತ್ಾರಯಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ಎಳ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗಲು ಸಾಧ್?

ಪರಕಷ್ಯತಿ ತ ಾೀವ ನಿಶಾಚರ ೀಶಾರ ೀ ತಥ ೈವ ರಾಮಾವರಜಂ ತಾರಾನಿಾತಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತಜೀವಾಧಿಪತ ೀಃ ಪರಾ ತನ್ುಃ ಸ್ಮುತಪಪಾತಾಸ್್ ಪುರ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ ॥೮.೮೯॥

ರಾವರ್ಣನು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಎಳ ರ್ಯುತುರಲು, ವ ೀಗದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರ ಅಧಪ್ತಯಾಗಿರುವ

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಇನ್ ೂನಂದು ಶರೀರಭೂರ್ತನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾವರ್ಣನ ಎದುರು ಬಂದು ನಿಂರ್ತನು.

ಸ್ ಮುಷುಮಾವತಾಯ ಚ ವಜರಕಲಪಂ ಜಘಾನ್ ತ ೀನ ೈವ ಚ ರಾವರ್ಣಂ ರುಷಾ ।

ಪರಸಾರ್ಯ್ಯ ಬಾಹೂನ್ಖಿಲ್ ೈಮುಮಯಖ ೈವಯಮನ್ ಸ್ ರಕತಮುಷ್್ಂ ವ್ಸ್ುವತ್ ಪಪಾತ ॥೮.೯೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 281

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಹನುಮಂರ್ತನು ರ್ತನನ ಮುಷುರ್ಯನುನ ಬಿಗಿ ಹಿಡಿದು, ವಜರಕಲಾವಾದ ರ್ತನನ ಮುಷುರ್ಯನುನ ತರುವ, ಅದರಂದಲ್ ೀ
ರಾವರ್ಣನನುನ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಗುದಿಾದನು. ರಾವರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನ ಮುಷುಪ್ರಹಾರವನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ೀ,
ರ್ತನನ ಎಲ್ಾಲ ಮುಖಗಳಿಂದ ಬಿಸಯಾದ ರಕುವನುನ ಕಕುೆತ್ಾು ಹ ರ್ಣದಂತ್ ಬಿದಾನು.

ನಿಪಾತ್ರಕ್ ೂೀಧಿಪತಿಂ ಸ್ ಮಾರುತಿಃ ಪರಗೃಹ್ ಸೌಮಿತಿರಮುರಙ್ೆಶಾಯನ್ಃ ।

ಜಗಾಮ ರಾಮಾಖ್ತನ ೂೀಃ ಸ್ಮಿೀಪಂ ಸೌಮಿತಿರಮುದ್ಧತುತಯಮಲಂ ಹ್ಸೌ ಕಪಿಃ ॥೮.೯೧॥

ರಾಕ್ಷಸರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ಡವದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ರಾಮನ್ ಂಬ

ಹ ಸರನ ಶ ೀಷ್ಶಾಯಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಎರ್ತುಲು ಈ ಹನುಮಂರ್ತನು
ಸಮರ್ಥನಷ್ ುೀ?

ಸ್ ರಾಮಸ್ಮುಪಷ್ಯನಿವಾರಿತಕಿಮಃ ಸ್ಮುತಿ್ತಸ ತೀನ್ ಸ್ಮುದ್ಧೃತ ೀ ಶರ ೀ ।

ಬಭೌ ರ್ಯಥಾ ರಾಹುಮುಖಾತ್ ಪರಮುಕತಃ ಶಶ್ೀ ಸ್ುಪೂಣ ೂ್ೀಯ ವಿಕಚಸ್ಾರಶ್ಮಭಿಃ ॥೮.೯೨॥
ರಾಮನ ಸಂಸಾಶಥದಿಂದ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಶರಮವನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡನು. ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ರ್ತನನ
ಹಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ಟು ಬಾರ್ಣವು ಕಿೀಳಲಾಡುತುರಲು ಆರ್ತ ಎದುಾ ಕುಳಿರ್ತನು. ಹ ೀಗ ರಾಹುವನ ಮುಖದಿಂದ
ಬಿಡುಗಡ ಯಾದ ಚಂದರನು ರ್ತನನ ಕಿರರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿ ಶ ್ೀಭಿಸುವನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು
ಶ ್ೀಭಿಸದನು.

ಸ್ ಶ ೀಷ್ಭ ೂೀಗಾರ್ಮಥ ೂೀ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ಪರಗೃಹ್ ಚಾಪಂ ಸ್ಶರಂ ಪುನ್ಶಾ ।

ಸ್ುಲಬಧಸ್ಙ್ಞಾಂ ರಜನಿೀಚರ ೀಶಂ ಜಗಾದ್ ಸ್ಜಞೀರ್ವ ರಾವಣ ೀತಿ ॥೮.೯೩॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಸಾಸ್ನ್ಾದ ಮೀಲ್ , ರಾಮಚಂದರನು ಹಾವನ ಶರೀರದಂತ್ ದಪ್ಾವಾಗಿರುವ ಬಿಲಲನುನ

ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ಹಿಡಿದು, ಚ ನ್ಾನಗಿ ಎಚಚರಗ ೂಂಡ ಮರ್ತುು ಆಯಾಸದಿಂದ ಚ ೀರ್ತರಸಕ ೂಂಡ
ರಾವರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು “ಎಲ್ ೈ ರಾವರ್ಣನ್ ೀ, ಸದಾನ್ಾಗು” ಎಂದು ಎಚಚರಸದನು.

ರರ್ಂ ಸ್ಮಾರುಹ್ ಪುನ್ಃ ಸ್ ಕಾಮುಮಯಕಃ ಸ್ಮಾಗೆಯಣ ೂೀ ರಾವರ್ಣ ಆಶು ರಾಮಮ್ ।

ಅಭ ್ೀತ್ ಸ್ವಾಯಶಾ ದಿಶಶಾಕಾರ ಶರಾನ್ಧಕಾರಾಃ ಪರಮಾಸ್ಾವ ೀತಾತ ॥೮.೯೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 282

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಶ್ರೀರಾಮನ ನುಡಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ, ಪ್ರಮಾಸರಗಳನುನತಳಿದಿರುವ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣಗಳ ೂಂದಿಗ

ರರ್ವನುನ ಏರ, ರಾಮನ ಎದುರು ಬಂದು, ಸಮಸು ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಟುು ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಿದನು. (ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಟುನು ಎನುನವುದನುನ ಆಲಂಕಾರಕವಾಗಿ
ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ )

ರರ್ಸ್ತ ೀsಸಮನ್ ರಜನಿೀಚರ ೀಶ ೀ ನ್ ಮೀ ಪತಿರ್ೂಯಮಿತಳ ೀ ಸ್ತಃ ಸಾ್ತ್ ।

ಇತಿ ಸ್ಮ ಪುತರಃ ಪವನ್ಸ್್ ರಾಮಂ ಸ್ಾನ್ಾಂ ಸ್ಮಾರ ೂೀಪ್ ರ್ಯಯೌ ಚ ರಾಕ್ಷಸ್ಮ್ ॥೮.೯೫॥

ರಾವರ್ಣನು ರರ್ದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುತುರಲು, ರ್ತನನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ

ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು, ಹನುಮಂರ್ತನು, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ರ್ತನನ ಹ ಗಲ್ಲನಲ್ಲಲ
ಏರಸಕ ೂಂಡು, ರಾವರ್ಣನರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಪರಹಸ್್ ರಾಮೊೀsಸ್್ ಹಯಾನ್ ನಿಹತ್ ಸ್ೂತಂ ಚ ಕೃತಾಾ ತಿಲಶ ್ೀ ಧವಜಂ ರರ್ಮ್ ।

ಧನ್ೂಂಷ ಖಡೆಂ ಸ್ಕಲ್ಾರ್ಯುಧ್ಾನಿ ಚಛತರಂ ಚ ಸ್ಞಚಛದ್್ ಚಕತತಯ ಮೌಲ್ಲಮ್ ॥೮.೯೬॥

ರಾಮಚಂದರನು ನಗುತ್ಾು, ರಾವರ್ಣನ ಕುದುರ ಗಳನೂನ, ಸೂರ್ತನನೂನ ಕ ೂಂದು, ಅವನ ಧವಜವನೂನ,

ರರ್ವನೂನ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿ, ಅವನ ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣಗಳನುನ, ಎಲ್ಾಲ ಆರ್ಯುಧಗಳನೂನ, ಚೆರ್ತರವನೂನ ಭ ೀದಿಸ,
ಕಿರೀಟವನುನ ರ್ತುಂಡರಸದನು.

ಕತತಯವ್ಮೂಢಂ ತಮವ ೀಕ್ಷಯ ರಾಮಃ ಪುನ್ಜಞಯಗಾದ್ಾsಶು ಗೃಹಂ ಪರಯಾಹಿ ।

ಸ್ಮಸ್ತಭ ೂೀಗಾನ್ನ್ುರ್ೂರ್ಯ ಶ್ೀಘರಂ ಪರತ ೂೀಷ್್ ಬನ್ೂಧನ್ ಪುನ್ರ ೀಹಿ ಮತುತಯಮ್ ॥೮.೯೭॥

ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಧಗಾಭಿಂರ್ತನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಎಲ್ ೈ ರಾವರ್ಣನ್ ೀ, ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳು. ಎಲ್ಾಲ ಭ ೂೀಗಗಳನುನ ಅನುಭವಸ, ಸರ್ತುಮೀಲ್ ಯಾರಗ
ಏನ್ ೀನು ಕ ೂಡಬ ೀಕು ಎಂದಿದ ಯೀ ಅದನ್ ನಲ್ಾಲ ಈಗಲ್ ೀ ಹಂಚಿ, ಸಾರ್ಯಲು ಸದಾನ್ಾಗಿ ಮತ್ ು ಬಾ. ಈಗ
ಹ ೂರಡು” ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 283

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಇತಿೀರಿತ ೂೀsವಾಗಾದ್ನ ೂೀ ರ್ಯಯೌ ಗೃಹಂ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಸ್ಹ ಮನಿಾಭಿಃ ಸ್ಾಕ ೈಃ ।

ಹತಾವಶ ೀಷ ೈರರ್ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಪರಬ ೂೀಧನಾಯಾsಶು ಮತಿಂ ಚಕಾರ ॥೮.೯೮॥

ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಲಾಟು ರಾವರ್ಣನು, ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸ ರ್ತನನ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದನು. ಅಲ್ಲಲ ಅಳಿದುಳಿದ ರ್ತನನ ಮಂತರಗಳಿಂದ
ಮುಂದ ೀನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ವಚಾರಸ, ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ನಿದಿರಸುತುರುವ ರ್ತನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಎಚಚರಸಲು ನಿಶಚಯಿಸದನು.

ಸ್ಶ ೈಲಶೃಙ್ಕ್ೆಸಪರಶಾಧ್ಾರ್ಯುದ್ ೈನಿನಯಶಾಚರಾಣಾಮರ್ಯುತ ೈರನ ೀಕ ೈಃ ।

ತಚಾಛವಸ್ವ ೀಗಾಭಿಹತ ೈಃ ಕರ್ಞಚಾದ್ ಗತ ೈಃ ಸ್ಮಿೀಪಂ ಕರ್ಮಪ್ಬ ೂೀಧರ್ಯತ್ ॥೮.೯೯॥

ರಾವರ್ಣನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ , ಹರ್ತುು ಸಹಸರ ರಾಕ್ಷಸರ ಗುಂಪ್ುಗಳು ಸ ೀರ, ಬ ಟುದ ರ್ತುಂಡು, ಕತು, ಕ ೂಡಲ್ಲ
ಮೊದಲ್ಾದ ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಎಚಚರಸತ್ ೂಡಗಿದರು. ಆರ್ತನ ಉಸರಾಟದ ವ ೀಗಕ ೆ
ಸಲುಕಿ ದೂರದೂರ ಹ ೂೀಗಿ ಬಿೀಳುತುದಾ ರಾಕ್ಷಸರು, ಹ ೀಗ ೂೀ ಅವನ ಬಳಿ ರ್ತಲುಪ್, ಈ ಎಲ್ಾಲ
ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಬಳಸಯಾದಮೀಲ್ , ಆರ್ತ ಕಷ್ುಪ್ಟುು ಎದುಾನಿಂರ್ತ.

ಶ ೈಲ್ ೂೀಪಮಾನ್ಸ್್ ಚ ಮಾಂಸ್ರಾಶ್ೀನ್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಕ್ಾನ್ಪಿ ಶ ್ೀಣಿತಹರದ್ಾನ್ ।

ಸ್ುತೃಪತಮೀನ್ಂ ಪರಮಾದ್ರ ೀರ್ಣ ಸ್ಮಾಹಾಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಭಾತಳಾರ್ಯ ॥೮.೧೦೦॥

ರಾವರ್ಣನು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನಿಗ ಪ್ವಥರ್ತ ಸದೃಶವಾದ ಮಾಂಸದ ರಾಶ್ರ್ಯನುನ, ರಕುದ ಮಡುವನುನ, ಬಗ ಬಗ ರ್ಯ

ಭಕ್ಷವನೂನ ನಿೀಡಿ, ಆರ್ತನನುನ ಸಂರ್ತೃಪ್ುಗ ೂಳಿಸ, ಗೌರವದಿಂದ ರ್ತನನ ಸಭ ಗ ಕರ ಸದನು.

ಉವಾಚ ಚ ೈನ್ಂ ರಜನಿೀಚರ ೀನ್ಾರಃ ಪರಾಜತ ೂೀsಸ್ಯದ್್ ಹಿ ಜೀವತಿ ತಾಯ ।

ರಣ ೀ ನ್ರ ೀಣ ೈವ ಚ ರಾಮನಾಮಾನ ಕುರುಷ್ಾ ಮೀ ಪಿರೀತಿಮಮುಂ ನಿಹತ್ ॥೮.೧೦೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 284

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸಭ ಗ ಬಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನದ ಾೀಶ್ಸ ರಾವರ್ಣ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿೀನು ಬದುಕಿರುವಾಗಲ್ ೀ, ರಾಮನ್ ಂಬ

ಹ ಸರನ ಮನುಷ್್ನಿಂದ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಸ ೂೀತದ ಾೀನ್ . ಅಂರ್ತಹ ರಾಮನನುನ ನಿೀನು ಕ ೂಂದು ನನಗ
ಪ್ರರ್ಯವನುನ ಉಂಟುಮಾಡು” ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತಃ ಕಾರರ್ಣಮಪ್ಶ ೀಷ್ಂ ಶುರತಾಾ ಜಗಹಾಯಗರಜಮೀವ ವಿೀರಃ ।

ಅಮೊೀಘವಿೀಯ್ೀಯರ್ಣ ಹಿ ರಾಘವ ೀರ್ಣ ತಾಯಾ ವಿರ ೂೀಧಶಾರಿತ ೂೀ ಬತಾದ್್ ॥೮.೧೦೨॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾದ ಪ್ರಾಕರಮಶಾಲ್ಲ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಎಲ್ಾಲ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದು,
ಅರ್ಣ್ನನ್ ನೀ ನಿಂದಿಸುತ್ಾುನ್ . “ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಬಲವುಳಳ ರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ನಿೀನು ವರ ೂೀಧವನುನ
ಕಟ್ಟುಕ ೂಂಡಿದಿಾೀರ್ಯ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ.

ಪರಶಸ್್ತ ೀ ನ ೂೀ ಬಲ್ಲಭಿವಿಯರ ೂೀಧಃ ಕರ್ಞಚಾದ್ ೀಷ ೂೀsತಿಬಲ್ ೂೀ ಮತ ೂೀ ಮಮ ।

ಇತಿೀರಿತ ೂೀ ರಾವರ್ಣ ಆಹ ದ್ುನ್ನಯಯೀsಪ್ಹಂ ತಾಯಾsವ್ೀ ಹಿ ಕ್ತಮನ್್ಥಾ ತಾಯಾ
॥೮.೧೦೩॥

“ಯಾವರ್ತೂು ಕೂಡಾ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ುರ ೂಂದಿಗ ವರ ೂೀಧವನುನ ಕಟ್ಟುಕ ೂಳಳಬಾರದು. ನಿೀನು ಹ ೀಳುವುದನುನ
ಕ ೀಳುತುದಾರ , ರಾಮನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಅನಿಸುತುದ ” ಎಂದು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಹ ೀಳಲು, ರಾವರ್ಣ
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಹೌದು, ನ್ಾನು ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ . ಆದರ ಈಗ ನ್ಾನು ನಿನಿನಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಡರ್ತಕೆವನಷ್ ುೀ?
ಹಾಗಿಲಲದಿದಾರ ನಿನಿನಂದ ನನಗ ೀನು ಪ್ರಯೀಜನ?”

ಚರನಿತ ರಾಜಾನ್ ಉತಾಕರಮಂ ಕಾಚಿತ್ ತಾಯೀಪಮಾನ್ ಬನ್ುಧಜನಾನ್ ಬಲ್ಾಧಿಕಾನ್ ।

ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಹಿೀತ್ಂ ಗದಿತ ೂೀsಗರಜ ೀನ್ ಸ್ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪರರ್ಯಯೌ ರಣಾರ್ಯ ॥೮.೧೦೪॥

“ರಾಜರು, ನಿನನಂರ್ತಹ ಬಲಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ಬಾಂಧವರನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ, ಕ ಲವಮಮ ಮಾಡಬಾರದ

ಕ ಲಸವನೂನ ಮಾಡುತ್ಾುರ ” ಎಂದು ರಾವರ್ಣನು ಹ ೀಳಲು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ತ್ ರಳಿದನು.

ಪಾರಕಾರಮಾಲಙ್ಘಯ ಸ್ ಪಞ್ಾಯೀಜನ್ಂ ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಯಯೌ ಶ್ಲವರಾರ್ಯುಧ್ ೂೀ ರರ್ಣಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 285

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಕಪಿಪರವಿೀರಾ ಅಖಿಲ್ಾಃ ಪರದ್ುದ್ುರವುರ್ಯಯಾದ್ತಿೀತ ್ೈವ ಚ ಸ ೀತುಮಾಶು ॥೮.೧೦೫॥

ಶ್ಲವನ್ ನೀ ಆರ್ಯುಧವಾಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಆ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಐದು ಯೀಜನ ಎರ್ತುರವರುವ

ರ್ತಡ ಗ ೂೀಡ ರ್ಯನುನ(ವಸಾುರವಾದ ತರಕೂಟಪ್ವಥರ್ತವನುನ) ನಿರಾಯಾಸವಾಗಿ ದಾಟ್ಟ, ರ್ಯುದಾಭೂಮಿಗ
ಬಂದಾಗ, ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳೂ ಕೂಡಾ, ಭರ್ಯದಿಂದ ಸ ೀರ್ತುವನೂನ ದಾಟ್ಟ ಓಡಿಹ ೂೀದರು!

ಶತವಲ್ಲಪನ್ಸಾಖೌ್ ತತರ ವಸ್ಾಂಶರ್ೂತೌ ಪವನ್ಗರ್ಣವರಾಂಶೌ ಶ ಾೀತಸ್ಮಾಪತಿನೌ ಚ ।

ನಿಋಯತಿತನ್ುಮಥ ೂೀಗರಂ ದ್ುಮುಮಯಖಂ ಕ ೀಸ್ರಿೀತಿ ಪರವರಮರ್ ಮರುತುು ಪಾರಸ್್ದ್ ೀತಾನ್ ಮುಖ ೀ ಸ್ಃ
॥೮.೧೦೬॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ವಸುವನ ಅಂಶಭೂರ್ತರಾದ ಶರ್ತವಲ್ಲ-ಪ್ನಸ ಎನುನವವರನೂನ, ಪ್ವನ ಗರ್ಣದವರಾಗಿರುವ

ಶ ಾೀರ್ತ-ಸಮಾಾತಗಳನೂನ , ನಿಋಥತ ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅವತ್ಾರವಾದ ದುಮುಥಖನನೂನ,
ಮರುರ್ತುುಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಕ ೀಸರೀ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಕಪ್ರ್ಯನೂನ ರ್ತನನ ಮುಖಕ ೆ (ಬಾಯಿಯಳಗ )
ಎಸ ದುಕ ೂಂಡು ಮುನುನಗಿಗದನು.

ರಜನಿಚರವರ ೂೀsಸೌ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪರತಾಪಿೀ ಕುಮುದ್ಮಪಿ ಜರ್ಯನ್ತಂ ಪಾಣಿನಾ ಸ್ಮಿಪಪ ೀಷ್ ।

ನ್ಳಮರ್ ಚ ಗಜಾದಿೀನ್ ಪಞ್ಾ ನಿೀಲಂ ಸ್ತಾರಂ ಗಿರಿವರತರುಹಸಾತನ್ ಮುಷುನಾsಪಾತರ್ಯಚಛ
॥೮.೧೦೭॥

ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನೂ, ಪ್ರತ್ಾಪ್ರ್ಯೂ ಆಗಿರುವ ಈ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ರ್ಯುದಾಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮುನುನಗುಗತ್ಾು,

ರ್ತನನ ಕ ೈಯಿಂದ ಕುಮುದ ಮರ್ತುು ಜರ್ಯಂರ್ತ ಎನುನವ ಇಬಬರು ಕಪ್ಗಳನುನ ಹಿಟ್ಟುನಂತ್ ಹಿಸುಕಿ ಹಾಕಿದನು.
ಬಂಡ , ಮರ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳನುನ ಹಿಡಿದಿರುವ, ನಳ ಹಾಗೂ ಗಜ ಮೊದಲ್ಾದ ಐವರನುನ ರ್ತನನ
ಮುಷುಪ್ರಹಾರದಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ನ್ ಲಕ ೆ ಬಿೀಳಿಸದನು.

ಅಥಾಙ್ೆದ್ಶಾ ಜಾಮಬವಾನಿನಾತಮಜಶಾ ವಾನ್ರ ೈಃ ।

ನಿಜಘ್ನನರ ೀ ನಿಶಾಚರಂ ಸ್ವೃಕ್ಷಶ ೈಲಸಾನ್ುಭಿಃ ॥೮.೧೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 286

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಆನಂರ್ತರ, ಅಂಗದ, ಜಾಂಬವಂರ್ತ, ಸೂರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವ ಇವರ ಲಲರೂ ಇರ್ತರ ವಾನರರಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಮರ ಹಾಗೂ ಬಂಡ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳಿಂದ ಆ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಹ ೂಡ ದರು.

ವಿಚೂಣಿ್ಯತಾಶಾ ಪವಯತಾಸ್ತನೌ ನಿಶಾಚರಸ್್ತ ೀ ।

ಬರ್ೂವ ಕಾಚನ್ ವ್ಥಾ ನ್ಚಾಸ್್ ಬಾಹುಷಾಳಿನ್ಃ ॥೮.೧೦೯॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಆ ಕಪ್ಶ ರೀಷ್ಠರು ಎಸ ದ ಪ್ವಥರ್ತಗಳು ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾದವು. ರ್ತನನ ಕ ೈಯಿಂದಲ್ ೀ

ಎಲಲರನೂನ ಮಣಿಸುವ ಸಾಮರ್್ಥ ಇರುವ ಅವನಿಗ ಅದರಂದ ಯಾವ ವ್ಥ ರ್ಯೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಥಾಪರಂ ಮಹಾಚಲಂ ಪರಗೃಹ್ ಭಾಸ್ಾರಾತಮಜಃ ।

ಮುಮೊೀಚ ರಾಕ್ಷಸ ೀsರ್ ತಂ ಪರಗೃಹ್ ತಂ ಜಘಾನ್ ಸ್ಃ ॥೮.೧೧೦॥

ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನು ಇನ್ ೂನಂದು ಬ ಟುವನುನ ಹಿಡಿದು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಮೀಲ್ ಅದನುನ ಎಸ ದನು.
ಆದರ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಅದ ೀ ಬ ಟುವನುನ ಹಿಡಿದು ಹಿಂದಕ ೆ ಹ ೂಡ ದನು.

ತದ್ಾ ಪಪಾತ ಸ್ೂರ್ಯಯಜಸ್ತತಾಡ ಚಾಙ್ೆದ್ಂ ರುಷಾ ।

ಸ್ಜಾಮಬವನ್ತಮಾಶು ತೌ ನಿಪ ೀತತುಸ್ತಳಾಹತೌ ॥೮.೧೧೧॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಸುಗಿರೀವ ನ್ ಲದ ಮೀಲ್ ಬಿದಾನು. ಆಗ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಸಟ್ಟುನಿಂದ

ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ ೂಡಗೂಡಿದ ಅಂಗದನನುನ ಹ ೂಡ ದನು. ಅವರಬಬರೂ ಅವನ ಮುಷು ರ್ತಳಕ ೆ ಸಕಿೆ, ಕ ಳಗ
ಬಿದಾರು.
ಅರ್ ಪರಗೃಹ್ ಭಾಸ್ಾರಿಂ ರ್ಯಯೌ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ।
ಜಗಾಮ ಚಾನ್ು ಮಾರುತಿಃ ಸ್ುಸ್ೂಕ್ಷಮಮಕ್ಷ್ಕ ೂೀಪಮಃ ॥೮.೧೧೨॥

ಅದಾದ ಮೀಲ್ , ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಸುಗಿರೀವನನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಮುಂದ ತ್ ರಳಿದನು. ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತನು

ಒಂದು ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಸದೃಶವಾದ ರೂಪ್ದಿಂದ ಅವನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸದನು.

ರ್ಯದ್ ೈನ್ಮೀಷ್ ಬಾಧತ ೀ ತದ್ಾ ವಿಮೊೀಚಯಾಮ್ಹಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 287

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ಯದಿ ಸ್ಮ ಶಕ್ತ ೀsಸ್್ ತು ಸ್ಾಮೊೀಚನಾರ್ಯ ತದ್ ವರಮ್ ॥೮.೧೧೩॥

“ಒಂದು ವ ೀಳ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಸುಗಿರೀವನಿಗ ವಪ್ರೀರ್ತ ಪ್ೀಡ ಕ ೂಟುರ , ಆಗ ನ್ಾನು ಅವನನುನ

ಬಿಡಿಸುತ್ ುೀನ್ . ಒಂದು ವ ೀಳ ರ್ತನನನುನ ತ್ಾನು ಬಿಡಿಸಕ ೂಳಳಲು ಅವನ್ ೀ ಶಕ್ನ್ಾದರ , ಅದು ಒಳ ಳರ್ಯದ ೀ”
ಎಂದುಕ ೂಂಡು ಹನುಮಂರ್ತ ಅವನನುನ ಅನುಸರಸದನು
ಇತಿ ವರಜತ್ನ್ು ಸ್ಮ ತಂ ಮರುತುುತ ೀ ನಿಶಾಚರಃ ।
ಪುರಂ ವಿವ ೀಶ ಚಾ ಚಿಾಯತಃ ಸ್ಾಬನ್ುಧಭಿಃ ಸ್ಮಸ್ತಶಃ ॥೮.೧೧೪॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಅನುಸರಸುತುರಲು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು ಮರ್ತುು

ಅಲ್ಲಲ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸ ಬಂಧುಗಳಿಂದ ಗೌರವಸಲಾಟುನು.

ತುಹಿನ್ಸ್ಲ್ಲಲಮಾಲ್ ್ೈಃ ಸ್ವಯತ ೂೀsಭಿಪರವೃಷ ುೀ ರಜನಿಚರವರ ೀsಸಮನ ುತೀನ್ ಸಕತಃ ಕಪಿೀಶಃ ।

ವಿಗತಸ್ಕಲರ್ಯುದ್ಧಗಾಿನಿರಾ ವಞ್ಾಯತಾಾ ರಜನಿಚರವರಂ ತಂ ತಸ್್ ನಾಸಾಂ ದ್ದ್ಂಶ ॥೮.೧೧೫॥

ರ್ತರ್ಣ್ಗಿನ ನಿೀರು, ರ್ತರ್ಣ್ಗಿನ ಮಾಲ್ , ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ, ಎಲ್ ಡ

ಲ ಯಿಂದ ರಾಕ್ಷಸರು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ
ಸಾಾಗತಸುತುರಲು, ಆ ರ್ತರ್ಣ್ಗಿನ ನಿೀರು ಸುಗಿರೀವನ ಮೀಲ್ ಬಿೀಳಲು, ಅವನು ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ರ್ಯುದಾದ ಶರಮವನುನ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಹಿಡಿರ್ತದಿಂದ ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಂಡು, ಅವನ ಮೂಗನುನ ಕಚಿಚದನು.

ಕರಾಭಾ್ಮರ್ ಕಣೌ್ಯ ಚ ನಾಸಕಾಂ ದ್ಶನ ೈರಪಿ ।

ಸ್ಞಚಛದ್್ ಕ್ಷ್ಪರಮೀವಾಸಾವುತಪಪಾತ ಹರಿೀಶಾರಃ ॥೮.೧೧೬॥

ಸುಗಿರೀವನು ರ್ತನನ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಕಿವರ್ಯನೂನ, ಹಲುಲಗಳಿಂದ ಆರ್ತನ ಮೂಗನುನ ಕಚಿಚ,

ವ ೀಗವಾಗಿ ಮೀಲಕ ೆ ಹಾರದನು.

ತಳ ೀನ್ ಚ ೈನ್ಂ ನಿಜಘಾನ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ಪಿಪ ೀಷ್ ರ್ೂಮೌ ಪತಿತಂ ತತ ೂೀsಪಿ ।

ಸ್ಮುದ್ೆತ ೂೀsಸೌ ವಿವರ ೀsಙ್ುೆಲ್ಲೀನಾಂ ಜಘಾನ್ ಶ್ಲ್ ೀನ್ ಪುನ್ಃ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ॥೮.೧೧೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 288

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಆಗ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ತಳದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಹ ೂಡ ದನು. ಆ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿದಾ

ಸುಗಿರೀವನನುನ ಹಾಗ ೀ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒತು ಹಿಡಿದನು. ಅಲ್ಲಲಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಬ ರಳುಗಳ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ
ಸುಗಿರೀವನು ಮೀಲ್ ೀರಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದಾಗ, ರಾಕ್ಷಸನು (ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು) ರ್ತನನ ಶ್ಲದಿಂದ ಅವನನುನ
ಹ ೂಡ ರ್ಯಲು ಹ ೂೀದನು.

ಅಮೊೀಘಶ್ಲಂ ಪರಪತತ್ ತದಿೀಕ್ಷಯ ರವ ೀಃ ಸ್ುತಸ ೂ್ೀಪರಿ ಮಾರುತಾತಮಜಃ ।

ಪರಗೃಹ್ ಜಾನೌ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಶ್ೀಘರಂ ಬರ್ಞ್ಞ ತಂ ಪ ರೀಕ್ಷಯ ನ್ನಾದ್ ಚ ೂೀಚ ೈಃ ॥೮.೧೧೮॥

ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಶ್ಲವು ಸುಗಿರೀವನ ಮೀಲ್ ಬಿೀಳುತುರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ

ಆ ಶ್ಲವನುನ ಹಿಡಿದು, ಅದನುನ ರ್ತನನ ಮಂಡಿಯಿಂದ ಮುರದು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ
ಘಜಥಸದನು.

ಅಥ ೈನ್ಮಾವೃತ್ ಜಘಾನ್ ಮುಷುನಾ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀ ವಾರ್ಯುಸ್ುತಂ ಸ್ತನಾನ್ತರ ೀ ।

ಜಗಜಞಯ ತ ೀನಾಭಿಹತ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ಚಿನ್ತರ್ಯಂಸ್ತತ್ ಪರಜಹಾರ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೮.೧೧೯॥

ಇದಾಕಿೆದಾಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತ ಎದುರು ಬಂದದಾನುನ ಕಂಡ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ರ್ತನನ ಮುಷುರ್ಯನುನ ತರುಗಿಸ,

ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರನ ಎದ ಗ ಗುದಿಾದನು ಮರ್ತುು ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಕಿರುಚಿದನು. ಅವನಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು
ಹನುಮಂರ್ತನು ಸಾಲಾವೂ ವಚಲ್ಲರ್ತನ್ಾಗದ ೀ (ಹ ೂಡ ರ್ತವನುನ ಗರ್ಣನ್ ಗ ೀ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳದ ೀ), ತರುಗಿ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನಿಗ ಹ ೂಡ ದನು.

ತಳ ೀನ್ ವಕ್ಷಸ್್ಭಿತಾಡಿತ ೂೀ ರುಷಾ ಹನ್ೂಮತಾ ಮೊೀಹಮವಾಪ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ।

ಪುನ್ಶಾ ಸ್ಙ್ಕ್ಞಾಂ ಸ್ಮವಾಪ್ ಶ್ೀಘರಂ ರ್ಯಯೌ ಸ್ ರ್ಯತ ರವ ರಘುಪರವಿೀರಃ ॥೮.೧೨೦॥

ಹನುಮಂರ್ತನ ಕ ೈರ್ಯ ರ್ತಳದಿಂದ ಎದ ಗ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ರಾಕ್ಷಸನು ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದನು. ಪ್ುನಃ

ಎಚಚರಗ ೂಂಡ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಎಲ್ಲಲ ರಾಮಚಂದರನಿದಾಾನ್ ೂೀ ಅಲ್ಲಲಗ ಹ ೂರಟನು.

ವಿಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ್ ತತ ೂೀ ಹನ್ೂಮನ್ ಮಯೈವ ಹನ್ುತಂ ಸ್ಮರ ೀ ಹಿ ಶಕ್ಃ ।

ಅಸೌ ತಥಾsಪ ್ೀನ್ಮಹಂ ನ್ ಹನಿಮ ರ್ಯಶ ್ೀ ಹಿ ರಾಮಸ್್ ದ್ೃಢಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ॥೧.೧೨೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 289

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅನ್ನ್್ವಧ್ಂ ತಮಿಮಂ ನಿಹತ್ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಸ್ ರಾಮೊೀ ರ್ಯಶ ಆಹರ ೀತ ।

ದ್ತ ೂತೀ ವರ ೂೀ ದ್ಾಾರಪಯೀಃ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಚ ಜನಾದ್ಾಯನ ೀನ ೈವ ಪುರಾತತಶಾ ॥೮.೧೨೨ ॥

“ಇವನನುನ ನ್ಾನ್ ೀ ಕ ೂಲಲಬಹುದು. ಆದರ ರಾಮನ ರ್ಯಶಸುನುನ ಪ್ರಕಾಶಪ್ಡಿಸಲ್ಲಕಾೆಗಿ ಇವನನುನ

ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಚಿಂತಸದನು. [ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
ಹನುಮಂರ್ತ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು].
“ಬ ೀರ ಯಾರೂ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಾಗದ ಇವನನುನ ಕ ೂಂದು, ರಾಮನು ಕಿೀತಥ ಪ್ರಕಾಶ್ಸಲ್ಲ. ಹಿಂದ
ಜನ್ಾದಥನನಿಂದ ಈ ದಾಾರಪಾಲಕರಗ (ಶಾಪ್ಗರಸ್ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಾದ ರಾವರ್ಣ-ಕುಭಕರ್ಣಥರಗ ) ‘ಮುಂದ
ನ್ಾನ್ ೀ ನಿಮಮನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ವರವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲೂ ನ್ಾನು ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ”
ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಚಿಂತಸದ.

ಮಯೈವ ವದ್ೌಧಯ ರ್ವತಂ ತಿರಜನ್ಮಸ್ು ಪರವೃದ್ಧವಿೀಯಾ್ಯವಿತಿ ಕ ೀಶವ ೀನ್ ।

ಉಕತಂ ಮಮೈವ ೈಷ್ ರ್ಯದ್ಪ್ನ್ುಗರಹಂ ವಧ್ ೀsಸ್್ ಕುಯಾ್ಯನ್ನತು ಮೀ ಸ್ ಧಮಮಯಃ ॥೮.೧೨೩॥

ಇತಿ ಸ್ಮ ಸ್ಞಚಾನ್ಾ ಕಪಿೀಶರ್ಯುಕ ೂತೀ ಜಗಾಮ ರ್ಯತ ರವ ಕಪಿಪರವಿೀರಾಃ ।

ಸ್ ಕುಮೂಕ ಣ ೂ್ೀಯsಖಿಲವಾನ್ರಾಂಸ್ುತ ಪರರ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ರಾಮಮುಪಾಜಗಾಮ ॥೮.೧೨೪॥
‘ಮೂರು ಜನಮಗಳಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ನಿೀವು ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಂಹರಸಲಾಡುವರ’ ಎಂದು ಕ ೀಶವನ್ ೀ
ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಈಗ ನ್ಾನು ಇವನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಲಾಸದರ , ದ ೀವರು ನನಗ
ಅನುಗರಹ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಹಾಗ ಮಾಡುವುದು ನನನ ಧಮಥವಲಲ” ಎಂದು ಚಿಂತಸದ
ಹನುಮಂರ್ತನು, ಸುಗಿರೀವನನುನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬ ೀರ ಕಪ್ಗಳಿದ ಡ
ಾ ಗ ತ್ ರಳಿದನು. ಇರ್ತು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು
ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ಎದುರಾದ ಕಪ್ಗಳನುನ ತನುನತ್ಾು, ರಾಮನ ಬಳಿ ತ್ ರಳಿದನು.

ತ ೀ ರ್ಕ್ಷ್ತಾಸ ತೀನ್ ಕಪಿಪರವಿೀರಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ವಿನಿಜಞಯಗುಮರಮುಷ್್ ದ್ ೀಹಾತ್ ।

ಸ ೂರೀತ ೂೀಭಿರ ೀವಾರ್ ಚ ರ ೂೀಮಕೂಪ ೈಃ ಕ ೀಚಿತ್ ತಮೀವಾsರುರುಹುರ್ಯ್ಯಥಾ ಗಿರಿಮ್ ॥೮.೧೨೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 290

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ರ್ತನನ ಬಾಯಳಗ ಹಾಕಿಕ ೂಂಡಿದಾ ಕಪ್ಪ್ರವೀರರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಇಂದಿರರ್ಯದಾಾರಗಳಿಂದ,

ರ ೂೀಮಕೂಪ್ಗಳಿಂದ ಅವನ ದ ೀಹದಿಂದ ಹ ೂರ ಬಂದರು. ಕ ಲ ಕಪ್ಗಳು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಬ ಟುವೀ
ಎಂಬಂತ್ ಏರದರು.

ಸ್ ತಾನ್ ವಿಧೂಯಾsಶು ರ್ಯಥಾ ಮಹಾಗಜ ೂೀ ಜಗಾಮ ರಾಮಂ ಸ್ಮರಾತ್ಯಮೀಕಃ ।

ಪರರ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ಸಾಾನ್ಪರಾಂಶಾ ಸ್ವಯಶ ್ೀ ಮತತಃ ಸ್ಮಾಘಾರರ್ಯ ಚ ಶ ್ೀಣಿತಂ ಪಿಬನ್
॥೮.೧೨೬॥

ಮದ ೂೀನಮರ್ತುವಾದ ಆನ್ ರ್ಯಂತ್ ರ್ತನನ ಮೈಮೀಲ್ಲರುವ ಕಪ್ಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೂಡವದ, ಮರ್ತುನ್ಾದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ,
ಸಾಕಿೀರ್ಯರನೂನ, ಕಪ್ಗಳನೂನ ತನುನತ್ಾು, ಆಘಾರಣಿಸ ರಕುವನುನ ಪಾನಮಾಡುತ್ಾು, ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ಶ್ರೀರಾಮನ
ಬಳಿ ಬಂದನು.

ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ತಂ ಶರವಷ್ಯಧ್ಾರಯಾ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನ ೈನ್ಮಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ಸ್ಃ ।

ಜಗಾಮ ರಾಮಂ ಗಿರಿಶೃಙ್ೆಧ್ಾರಿೀ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯತ್ ತಂ ಸ್ಮರಾರ್ಯ ಚಾsಶು ॥೮.೧೨೭॥

ರಾಮನರ್ತು ಬರುತುರುವ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಯಿಂದ ರ್ತಡ ದ. ಆದರ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು

ಅವನನುನ ಲ್ ಕಿೆಸಲ್ ೀ ಇಲಲ. ನ್ ೀರವಾಗಿ ಶ್ರರಾಮನರ್ತು ತ್ ರಳಿದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ, ದ ೂಡಡದ ೂಂದು ಬ ಟುವನುನ
ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ರಾಮನನುನ ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ಕರ ದ.

ಅಥ ೂೀ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಧನ್ುಃ ಸ್ುಘೂೀರಂ ಶರಾಂಶಾ ವಜಾರಶನಿತುಲ್ವ ೀಗಾನ್ ।

ಪರವ ೀಶಯಾಮಾಸ್ ನಿಶಾಚರ ೀ ಪರರ್ುಃ ಸ್ ರಾಘವಃ ಪೂವಯಹತ ೀಷ್ು ರ್ಯದ್ಾತ್ ॥ ೮.೧೨೮॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು ಘೂೀರವಾದ ಬಿಲ್ಲಲನಿಂದ, ವಜಾರರ್ಯುಧಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ

ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಯಾವದ್ಬಲ್ ೀನ್ ನ್್ಹನ್ತ್ ಖರಾದಿಕಾನ್ ನ್ ತಾವತ ೈವ ನ್್ಪತತ್ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ।

ಅತ ಪರಹಸಾ್sತಮಬಲ್ ೈಕದ್ ೀಶಂ ಪರದ್ಶಯರ್ಯನ್ ಬಾರ್ಣವರಾನ್ ಮುಮೊೀಚ ॥೮.೧೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 291

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಎಷ್ುು ಬಲದಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಖರ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ ಕ ೂಂದಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಷ್ ುೀ ಬಲದಿಂದ ಈ ರಾಕ್ಷಸನು

ಬಿೀಳಲ್ಲಲಲ. ರ್ತದನಂರ್ತರ ನಗುತ್ಾು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ರ್ತನನ ಬಲದ ಏಕದ ೀಶವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು ಬಾರ್ಣಗಳನುನ
ಬಿಟುನು. [ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಖರ ಮೊದಲ್ಾದವರಗಿಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಎನುನವುದನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಜಗತುಗ
ತ್ ೂೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಈ ರೀತ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರದನು ಎನುನವುದು ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ]

ದ್ಾಾಭಾ್ಂ ಸ್ ಬಾಹೂ ನಿಚಕತತಯ ತಸ್್ ಪದ್ದ್ಾರ್ಯಂ ಚ ೈವ ತಥಾ ಶರಾಭಾ್ಮ್ ।

ಅಥಾಪರ ೀಣಾಸ್್ ಶ್ರ ೂೀ ನಿಕೃತ್ ಸ್ಮಾಾಕ್ಷ್ಪತ್ ಸಾಗರತ ೂೀರ್ಯ ಆಶು ॥೮.೧೩೦॥

ರಾಮಚಂದರನು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳನುನ ರ್ತನನ ಎರಡು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಛ ೀದಿಸ, ಹಾಗ ಯೀ

ಇನ್ ನರಡು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಆರ್ತನ ಎರಡು ಕಾಲುಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸದನು. ಇನ್ ೂನಂದು ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಆರ್ತನ
ರ್ತಲ್ ರ್ಯನೂನ ಕರ್ತುರಸ, ಎಲಲವನೂನ ಸಮುದರ ತೀರದಲ್ಲಲ ಎಸ ದನು.

ಅವದ್ಾಯತಾಬಧಃ ಪತಿತ ೀsಸ್್ ಕಾಯೀ ಮಹಾಚಲ್ಾಭ ೀ ಕ್ಷರ್ಣದ್ಾಚರಸ್್ ।

ಸ್ುರಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ವವೃಷ್ುಃ ಪರಸ್ೂನ ೈಮುಮಯದ್ಾ ಸ್ುತವನ ೂತೀ ರಘುವರ್ಯ್ಯಮೂಧಿನಯ ॥೮.೧೩೧॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ದ ೂಡಡ ಬ ಟುದಂತರುವ ಶರೀರವು ಬಿೀಳುತುರಲು ಸಮುದರವು ಉಕ ೆೀರರ್ತು. ಎಲ್ಾಲ

ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡು ವ ೀದಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾು, ರಾಮಚಂದರನ
ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಹೂ ಮಳ ಗರ ದರು.

ಯೀಜನಾನಾಂ ತಿರಲಕ್ಷಂ ಹಿ ಕುಮೂಕಣ ೂ್ೀಯವ್ವದ್ಧಯತ ।

ಪೂವಯಂ ಪಶಾಾತ್ ಸ್ಞ್ುಾಕ ೂೀಚ ಲಙ್ಕ್ಾಯಾಮುಷತುಂ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ॥೮.೧೩೨॥

ಈ ಹಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಯೀಜನಗಳ ಮೂರು ಲಕ್ಷ ಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತ ಬ ಳ ದಿದಾ (ಅಷ್ುು ದ ೂಡಡ ದ ೀಹ

ಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾ). ರ್ತದನಂರ್ತರ ತ್ಾನು ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸ ಮಾಡುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ, ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ
ಸಂಕ ೂೀಚ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 292

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ್ ತು ಸ್ಾಭಾವಮಾಪನ ೂನೀ ಮಿರರ್ಯಮಾಣ ೂೀ ವ್ವದ್ಧಯತ ।

ತ ೀನಾಸಮನ್ ಪತಿತ ೀ ತಾಬಾರವದ್ಧಯದ್ಧಿಕಂ ತದ್ಾ ॥೮.೧೩೩॥

ಸಾರ್ಯುವ ಮುನನ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ರ್ತನನ ಪ್ೂವಥ ಸಾಭಾವವನುನ ಹ ೂಂದಿದವನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ ನಿಜವಾದ

ಆಕಾರಕ ೆ ಬ ಳ ದ ೀ ಸರ್ತುುಬಿದಾನು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನು ಬಿೀಳುತುದಾಂತ್ ಸಮುದರವು ಉಕ ೆೀರರ್ತು.

ಅಥಾಪರ ೀ ಯೀ ರಜನಿೀಚರಾಸ್ತದ್ಾ ಕಪಿಪರವಿೀರ ೈನಿನಯಹತಾಶಾ ಸ್ವಯಶಃ ।

ಹತಾವಶ್ಷಾುಸ್ತವರಿತಾಃ ಪರದ್ುದ್ುರವುಭಾರಯತುವಯಧಂ ಚ ೂೀಚುರುಪ ೀತ್ ರಾವರ್ಣಮ್ ॥೮.೧೩೪॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಸರ್ತು ನಂರ್ತರ ಅವನ ಅನುಯಾಯಿ ರಾಕ್ಷಸರ ಲಲರೂ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು. ಅಳಿದುಳಿದ
ಕ ಲ ರಾಕ್ಷಸರು ವ ೀಗದಲ್ಲಲ ಓಡಿ, ರಾವರ್ಣನ ಬಳಿ ಬಂದು, ಅವನ ರ್ತಮಮನ ಸಾವನ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಆರ್ತನಿಗ
ತಳಿಸದರು.

ನ್ ದ್ುಃಖತಪ್ತೀ ನಿಪಪಾತ ಮೂ ಚಿಛಯತ ೂೀ ನಿರಾಶಕಶಾಾರ್ವದ್ಾತಮಜೀವಿತ ೀ ।

ತಮಾಹ ಪುತರಸಾದ್ಶ ೀಶಶತುರನಿನಯರ್ಯುಙ್ಷವ ಮಾಂ ಶತುರವಧ್ಾರ್ಯ ಮಾಚಿರಮ್ ॥೮.೧೩೫॥

ರ್ತಮಮನ ಸಾವನ ವಾತ್ ಥರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ರಾವರ್ಣನು ದುಃಖದಿಂದ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಿದಾನು. ಈ ರೀತ ರ್ತನನ
ಬದುಕುವ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಅವನನುನ ಕುರರ್ತು ಅವನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವು
“ನನನನುನ ಶರ್ತುರವನ ವಧ್ ಗಾಗಿ ನಿಯೀಗಿಸು” ಎಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡನು.

ಮಯಾ ಗೃಹಿೀತಸಾದ್ಶ ೀಶಾರಃ ಪುರಾ ವಿಷೀದ್ಸ ೀ ಕ್ತಂ ನ್ರರಾಜಪುತರತಃ ।

ಸ್ ಏವಮುಕಾತವಪರಜುಹಾವ ಪಾವಕಂ ಶ್ವಂ ಸ್ಮರ್್ಚಾಯಯ ಸ್ಮಾರುಹದ್ ರರ್ಮ್ ॥೮.೧೩೬ ॥

“ನನಿನಂದ ಹಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಾಮಿಯಾದ ಇಂದರನ್ ೀ ಸ ರ ಹಿಡಿರ್ಯಲಾಟ್ಟುದಾನು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಈ

ಮನುಷ್್ರ ಸಾಾಮಿಯಾದ ರಾಮನಿಂದ ಏಕ ದುಃಖ?” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಇಂದರಜರ್ತುವು, ಅಭಿಚಾರ
ಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಮ ಮಾಡಿ, ಶ್ವನನುನ ಅಚಿಥಸ, ರರ್ವನ್ ನೀರದನು.

ಸ್ ಆತತಧನಾಾ ಸ್ಶರ ೂೀ ರಥ ೀನ್ ವಿರ್ಯತ್ ಸ್ಮಾರುಹ್ ರ್ಯಯಾವದ್ಶಯನ್ಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 293

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ್ ನಾಗಪಾಶ ೈವಯರತಃ ಶ್ವಸ್್ ಬಬನ್ಧ ಸ್ವಾಯನ್ ಕಪಿವಿೀರಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ ॥೮.೧೩೭॥

ಇಂದರಜತ್ ರ್ತನನ ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣ ರರ್ದ ೂಂದಿಗ ಆಕಾಶವನುನ ಏರ, ಮಾರ್ಯವಾದನು. ಶ್ವನ ವರ ಬಲದಿಂದ
ಸಪಾಥಸರವನುನ ಬಿಡುವ ಮುಖ ೀನ, ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಆರ್ತ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದನು.

ಪುರಾsವತಾರಾರ್ಯ ರ್ಯದ್ಾ ಸ್ ವಿಷ್ು್ ದಿಾಯದ್ ೀಶ ಸ್ವಾಯಂಸಾದ್ಶಾಂಸ್ತದ್ ೈವ ।

ಮಮಾಪಿ ಸ ೀವಾ ರ್ವತ ೀ ಪರಯೀಜ ್ೈತ ್ೀವಂ ಗರುತಾಮನ್ವದ್ದ್ ವೃಷಾಕಪಿಮ್ ॥೮.೧೩೮॥

ಹಿಂದ , ರಾಮನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸುವ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ವಷ್ು್ವು, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ‘ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ
ಮಾಡಿರ’ ಎಂದು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದಾನು. ಆಗ ಗರುಡನೂ ಕೂಡಾ ‘ನನಗೂ ಸ ೀವ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶವನುನ
ಕಲ್ಲಾಸಬ ೀಕು’ ಎಂಬುದಾಗಿ ‘ವೃಷ್ಾಕಪ್’ ಎನಿನಸಕ ೂಂಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥಥಸದಾನು.

ತಮಾಹ ವಿಷ್ು್ನ್ನಯ ರ್ುವಿ ಪರಜಾತಿಮುಪ ೈಹಿ ಸ ೀವಾಂ ತವ ಚಾನ್್ಥಾsಹಮ್ ।

ಆದ್ಾಸ್್ ಏವಾತರ ರ್ಯಥಾ ರ್ಯಶಃ ಸಾ್ದ್ ಧಮಮಯಶಾ ಕತತಯವ್ಕೃದ್ ೀವ ಚ ಸಾ್ಃ ॥೮.೧೩೯॥

ಗರುಡನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ವಷ್ು್ವು: “ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುವುದು ಬ ೀಡ

(ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಬ ೀಡ). ನಿನಿನಂದ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ ೀು ನ್ .
ಅದರಂದ ನಿನಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ರ್ಯಶಸುು, ಪ್ುರ್ಣ್, ಎಲಲವೂ ಬರುರ್ತುದ ” ಎಂಬುದಾಗಿ ಗರುಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾನು.

ವರ ೀರ್ಣ ಶವಯಸ್್ ಹಿ ರಾವಣಾತಮಜ ೂೀ ರ್ಯದ್ಾ ನಿಬಧ್ಾನತಿ ಕಪಿೀನ್ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣಾನ್ ।

ಉರಙ್ೆಪಾಶ ೀನ್ ತದ್ಾ ತಾಮೀವ ಸ್ಮೀತ್ ಸ್ವಾಯನ್ಪಿ ಮೊೀಚರ್ಯಸ್ಾ ॥ ೮.೧೪೦ ॥

“ಯಾವಾಗ ಇಂದರಜರ್ತುವು ರುದರನ ವರದ ೂಂದಿಗ ಪ್ಡ ದ ಸಪಾಥಸರದಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಎಲ್ಾಲ
ಕಪ್ಗಳನುನ ಕಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆಗ, ನಿೀನ್ ೀ ಬಂದು, ಎಲಲರನೂನ ಸಪ್ಥಬಂಧದಿಂದ ಬಿಡಿಸು”.

ಅಹಂ ಸ್ಮತ ೂ್ೀಯsಪಿ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಶಾ ತಥಾ ಹನ್ೂಮಾನ್ ನ್ ವಿಮೊೀಚಯಾಮಃ ।

ತವ ಪಿರಯಾತ್ಯಂ ಗರುಡ ೈಷ್ ಏವ ಕೃತಸ್ತವಾsದ್ ೀಶ ಇಮಂ ಕುರುಷ್ಾ ॥ ೮.೧೪೧ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 294

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

“ನ್ಾನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಮರ್ತುು ಹನುಮಂರ್ತನು ಈ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥರಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ನಿನನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ

ನ್ಾವು ಬಿಡಿಸಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ ಹಾಗೂ ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ ಬಿಡಿಸುವುದೂ ಇಲಲ. ಓ ಗರುಡನ್ ೀ, ಇದು ನಿನಗ
ಆದ ೀಶ. ಇದನುನ ನಿೀನು ಮಾಡರ್ತಕೆದುಾ” ಎಂದು ವಷ್ು್ವು ಗರುಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾನು.

ತದ್ ೀತದ್ುಕತಂ ಹಿ ಪುರಾssತಮನಾ ರ್ಯತ್ ತತ ೂೀ ಹಿ ರಾಮೊೀ ನ್ ಮುಮೊೀಚ ಕಞ್ಾನ್ ।

ನ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನ ೈವ ಚ ಮಾರುತಾತಮಜಃ ಸ್ ಚ ೈವ ಜಾನಾತಿ ಹಿ ದ್ ೀವಗುಹ್ಮ್ ॥೮.೧೪೨ ॥

ರ್ತನಿನಂದ ಹಿಂದ ಗರುಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ರಾಮಚಂದರನು ತಳಿದಿದಾರಂದಲ್ ೀ ಆರ್ತ ಯಾರನೂನ

ಬಿಡಿಸಲು ಮುಂದಾಗಲ್ಲಲಲ. ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ಾಗಲ್ಲೀ, ಹನುಮಂರ್ತನ್ಾಗಲ್ಲೀ ಈ ಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ತ್ ೂಡಗಲ್ಲಲಲ. ಅವರೂ
ಈ ದ ೀವ ರಹಸ್ವನುನ ತಳಿದವರ ೀ ಆಗಿದಾರು.

ಅಥ ೂೀ ನಿಬದ್ಾಧಯsಶು ಹರಿೀನ್ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣಾನ್ ಜಗಾಮ ರಕ್ಷಃ ಸ್ಾಪಿತುಃ ಸ್ಕಾಶಮ್ ।

ನ್ನ್ನ್ಾ ಚಾಸೌ ಪಿಶ್ತಾಶನ ೀಶಾರಃ ಶಶಂಸ್ ಪುತರಂ ಚ ಕೃತಾತಮಕಾರ್ಯ್ಯಮ್ ॥೮.೧೪೩॥
ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸಹಿರ್ತ ಎಲಲರನೂನ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದ ಇಂದರಜತ್ ರಾವರ್ಣನ ಬಳಿ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ . ಪ್ಶ್ತ್ಾಶರ
(ಮಾಂಸವನುನ ತನುನವವರ) ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಪ್ುರ್ತರನ ರ್ಯಶಸುನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಬಹಳ
ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುು, ಪ್ುರ್ತರನನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಗಳುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ಪಕ್ಷ್ರಾಜ ೂೀsರ್ ಹರ ೀನಿನಯದ್ ೀಶಂ ಸ್ಮರಂಸ್ತವರಾವಾನಿಹ ಚಾsಜಗಾಮ ।

ತತಪಕ್ಷವಾತಸ್ಪಶ ೀಯನ್ ಕ ೀವಲಂ ವಿನ್ಷ್ು ಏಷಾಂ ಸ್ ಉರಙ್ೆಬನ್ಧಃ ॥೮.೧೪೪॥

ಆಗ ಗರುಡನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಆದ ೀಶವನುನ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳುಳತ್ಾು, ವ ೀಗದಲ್ಲಲ ಈ ಸ್ಳಕ ೆ ಬಂದನು. ಅವನ

ರ ಕ ೆರ್ಯ ಗಾಳಿರ್ಯ ಸಾಶಥದಿಂದ ಎಲಲರ ಸಪ್ಥಬಂಧವು ನ್ಾಶವಾಯಿರ್ತು.

ಸ್ ರಾಮಮಾನ್ಮ್ ಪರಾತಮದ್ ೈವತಂ ರ್ಯಯೌ ಸ್ುಮಾಲ್ಾ್ರ್ರಣಾನ್ುಲ್ ೀಪನ್ಃ ।

ಛ ಾಶಾ ಪರಗೃಹ್ ನ ೀದ್ುಬಯಲ್ಲನ್ಃ ಪರಹೃಷಾುಃ ॥೮.೧೪೫॥
ಕಪಿಪರವಿೀರಾಶಾ ತರೂಞ ಲ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 295

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾಲ್ , ಆಭರರ್ಣ, ಗಂಧ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಭೂಷರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಗರುಡ, ಹಿರರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ,

ರ್ತನಗೂ ದ ೈವವಾದ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಸಪ್ಥಪಾಶದಿಂದ
ಮುಕುರಾದ ಶ ರೀಷ್ಠ ಕಪ್ಗಳು ಮರಗಳನೂನ ಬಂಡ ಗಳನೂನ ಹಿಡಿದು, ಚ ೀರ್ತರಕ ರ್ಯ ಬಲದಿಂದ, ಸಂರ್ತಸದಿಂದ
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಕಿರುಚಿದರು.

ಶುರತಾಾ ನಿನಾದ್ಂ ಪಿವಗ ೀಶಾರಾಣಾಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ಪುತ ೂರೀsತರಸ್ದ್ತರ ರಾವರ್ಣಃ ।

ಬನಾಧದ್ಮುಷಾಮತ್ ಪರತಿನಿಸ್ುೃತಾಸ ತೀ ಕ್ತಮತರ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ತಿಾತಿ ಚಿನ್ತಯಾನ್ಃ ॥೮.೧೪೬॥

ಕಪ್ಗಳ ಗಜಥನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುತುದಾಂತ್ , ಇಂದರಜರ್ತುವನಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಾವರ್ಣನು ಮುಂದ ೀನು ಮಾಡುವುದು
ಎನುನವ ಭರ್ಯದಿಂದ ಚಿಂತ್ ಗ ೂಳಗಾದನು.

ಪುನ್ಶಾ ಹುತಾಾ ಸ್ ಹುತಾಶಮೀವ ರರ್ಂ ಸ್ಮಾರು̐ಹ್ ರ್ಯಯಾವದ್ಶಯನ್ಮ್ ।

ವವಷ್ಯ ಚಾಸಾಾಣಿ ಮಹಾನ್ಾಜಸ್ರಂ ವರಾದ್ುಮೀಶಸ್್ ತಥಾsಬಞಜಸ್್ ॥೮.೧೪೭॥

ಇಂದರಜರ್ತುವು ಮತ್ ು ಆಭಿಚಾರಕ ಅಗಿನರ್ಯನುನ ಹ ೂೀಮಿಸ, ರರ್ವನುನ ಏರ, ಸದಾಶ್ವ ಹಾಗೂ ಬರಹಮನ
ವರಬಲದಿಂದ ಯಾರಗೂ ಕಾಣಿಸದ ೀ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುತ್ಾು, ಮಹಾಸರಗಳನುನ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ
ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಪುನ್ಶಾ ತಸಾ್ಸ್ಾನಿಪಿೀಡಿತಾಸ ತೀ ನಿಪ ೀತುರುವಾ್ಯಂ ಕಪರ್ಯಃ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣಾಃ ।

ಸ್ಪೃಶನಿತ ನಾಸಾಾಣಿ ದ್ುರನ್ತಶಕ್ತತಂ ತನ್ುಂ ಸ್ಮಿೀರಸ್್ ಹಿ ಕಾನಿಚಿತ್ ಕಾಚಿತ್ ॥೮.೧೪೮॥

ಪ್ುನಃ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಅಸರಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕಪ್ಗಳು ನ್ ಲದ ಮೀಲ್ ಬಿದಾರು.

ಆದರ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಮಾರ್ತರ ಏನೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಅವನನುನ ಅಸರಗಳು ಮುಟುುವುದಿಲಲವಷ್ ುೀ.

ವಿಜ್ಞಾತುಕಾಮಃ ಪುರಿ ಸ್ಮಾವೃತಿತಂ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ ಪೂವಯಗತಸ್ತದ್ಾssಗಾತ್ ।

ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ವಾಯನ್ ಪತಿತಾನ್ ಸ್ ವಾನ್ರಾನ್ ಮರುತುುತಂ ತ ಾೀಕಮನಾಕುಲಂ ಚ ॥೮.೧೪೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 296

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಇಂದರಜತ್ ಅಸರವನುನ ಪ್ರಯೀಗಿಸುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ರ್ಯುದಾಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಆರ್ತ

ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣದ ಒಳಗಡ ರ್ಯ ಪ್ರವೃತುರ್ಯನುನ ತಳಿರ್ಯಬರ್ಯಸ, ಇಂದರಜರ್ತು ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬರುವ ಮುನನವ ೀ
ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ತ್ ರಳಿದಾ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನು ಅಸರ ಬಂಧನಕ ೆ ಒಳಪ್ಡಲ್ಲಲಲ. ಹಿಂತರುಗಿ ಬಂದ
ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ನ್ ಲದ ಮೀಲ್ ಬಿದಾ ಎಲಲರನೂನ ನ್ ೂೀಡಿದ. ಅದ ೀ ರೀತ ಯಾವುದ ೀ ತ್ ೂಂದರ ಇಲಲದ ೀ
ಇರುವ ಹನುಮಂರ್ತನನೂನ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ ಕಂಡ.

ಸ್ ತಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ಯಯೌ ವಿಧ್ಾತೃಜಂ ವಿಮೂಚಿಛಯತಂ ಚ ೂೀದ್ಕಸ ೀಕತಸ್ತಮ್ ।

ಆಶಾಾಸ್್ ಕ್ತಂ ಜೀವಸ ಹಿೀತು್ವಾಚ ತಥ ೀತಿ ಸ್ ಪಾರಹ ಚ ಮನ್ಾವಾಕ್ಃ ॥೮.೧೫೦॥

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಇದಾಲ್ಲಲಗ ಬಂದು, ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದಾ ಆರ್ತನನುನ

ಜಲಪರೀಕ್ಷಣ ಯಿಂದ ಎಚಚರಸ, ಬದುಕಿದಿಾೀಯಾ? ಎಂದು ಕ ೀಳಿದನು. ಅದಕ ೆ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಕ್ಷ್ಮೀರ್ಣ ದಾನಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹೌದ ಂದು ಉರ್ತುರಸದನು.

ಊಚ ೀ ಪುನ್ಜಞೀಯವತಿ ಕ್ತಂ ಹನ್ೂಮಾನ್ ಜೀವಾಃ ಸ್ಮ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಹಿ ಜೀವಮಾನ ೀ ।

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ನಿಹತಾಶ ೈವ ಸ್ವಯ ಇತಿೀರಿತ ೀsಸೇತ್ವದ್ತ್ ಸ್ ಮಾರುತಿಃ ॥೮.೧೫೧॥

ಮೂಛ ಥಯಿಂದ ಏಳುತುರುವ ಜಾಂಬವಂರ್ತ “ಹನುಮಂರ್ತ ಜೀವಸದಾಾನ್ ಯೀ” ಎಂದು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಲ್ಲಲ

ಕ ೀಳಿದನು. “ಅವನು ಬದುಕಿದಾರ ನ್ಾವ ಲ್ಾಲ ಬದುಕುತ್ ುೀವ , ಅವನು ಸರ್ತುರ ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಸಾರ್ಯುತ್ ುೀವ ”
ಎಂದು ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಹ ೀಳುತುರಲು, “ನ್ಾನಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ಭರವಸ ರ್ಯನುನ
ರ್ತುಂಬಿದನು.

[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ರ್ಯುದಾಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೪.೨೨) ಈ ಪ್ರಸಂಗದ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

ತಸಮನ್ ಜೀವತಿ ವಿೀರ ೀ ತು ಹತಮಪ್ಹತಂ ಬಲಮ್ । ಹನ್ುಮತು್ಜಿತ ಪಾರಣ ೀ ಜೀವನ ೂತೀsಪಿ
ವರ್ಯಂಹತಾಃ ॥ “ಹನುಮಂರ್ತ ಬದುಕಿದಾರ ಸತುರುವ ಸ ೈನ್ವು ಜೀವರ್ತವಾಗಿದ ಎಂದು ತಳಿ. ಒಂದು
ವ ೀಳ ಅವನು ಇಲಲದಿದಾರ ನ್ಾವು ಬದುಕಿದಾರೂ ಸರ್ತುಂತ್ ಯೀ” ಎಂದು ಜಾಂಬವಂರ್ತ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ]

ಇತು್ಕ ೂತೀ ಜಾಮಬವಾನಾಹ ಹನ್ೂಮನ್ತಮನ್ನ್ತರಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 297

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಯೀsಸೌ ಮೀರ ೂೀಃ ಸ್ಮಿೀಪಸ ೂ್ೀ ಗನ್ಧಮಾದ್ನ್ಸ್ಙ್ಕಚಞಾತಃ ।

ಗಿರಿಸ್ತಸಾಮತ್ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯಯಂ ತಾಯೌಷ್ಧಚತುಷ್ುರ್ಯಮ್ ॥೮.೧೫೨॥
“ನ್ಾನಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಹ ೀಳಲು, ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು: “ಮೀರುವನ
ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಗನಾಮಾದನ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಪ್ವಥರ್ತವದ . ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾಲುೆ ಔಷ್ಧವದ . ಅದನುನ ರ್ತರಬ ೀಕು”
ಎಂದು ಹ ೀಳಿದನು.

ಮೃತಸ್ಞಚಞೀವನಿೀ ಮುಖಾ್ ಸ್ನಾಧನ್ಕರಣಿೀ ಪರಾ ।

ಸ್ವರ್ಣ್ಯಕರಣಿೀ ಚ ೈವ ವಿಶಲ್ಕರಣಿೀತಿ ಚ ॥೮.೧೫೩॥

ಮುಖ್ವಾಗಿ ಮೃರ್ತಸಂಜೀವನಿ ಎನುನವ, ಸರ್ತುವರನುನ ಬದುಕಿಸುವ ಔಷ್ಧ, ಬಿಟುುಹ ೂೀದ ಅಂಗಾಂಗವನುನ

ಸ ೀರಸುವ ಸನ್ಾಾನಕರಣಿೀ, ಬರ್ಣ್ವ್ತ್ಾ್ಸ ಸರ ಪ್ಡಿಸುವ ಸವರ್ಣ್ಥಕರಣಿೀ ಮರ್ತುು ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡ
ಬಾರ್ಣಮೊದಲ್ಾದ ಆರ್ಯುಧ ಭಾಗವನುನ ತ್ ಗ ರ್ಯಲು ವಶಲ್ಕರಣಿೀ ಎನುನವ ನ್ಾಲುೆ ವಧದ ಔಷ್ಧವನುನ
ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತು್ಕತಃ ಸ್ ಕ್ಷಣ ೀನ ೈವ ಪಾರಪತದ್ ಗನ್ಧಮಾದ್ನ್ಮ್ ।

ಅವಾಪ ಚಾಮಬರಚರ ೂೀ ರಾಮಮುಕತಃ ಶರ ೂೀ ರ್ಯಥಾ ॥೮.೧೫೪॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಹನುಮಂರ್ತನು ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ, ರಾಮ ಬಿಟು ಬಾರ್ಣ ಹ ೀಗ ವ ೀಗದಿಂದ

ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಗನಾಮಾದನವನುನ ಕುರರ್ತು ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ನ್ ಗ ದನು.

ಅನ್ತಹಿಯತಾಶೌಾಷ್ಧಿೀಸ್ುತ ತದ್ಾ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಮಾರುತಿಃ ।

ಉದ್ಬಬಹಯ ಗಿರಿಂ ಕ ೂರೀಧ್ಾಚಛತಯೀಜನ್ಮರ್ಣಡಲಮ್ ॥೮.೧೫೫॥

ಔಷ್ಧಗಳ ಲಲವೂ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡಿವ ಎಂದು ತಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ನೂರು ಯೀಜನ್ಾ ಸುರ್ತುಳತ್ ಇರುವ
ಬ ಟುವನುನ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಎತುದನು.

ಸ್ ತಂ ಸ್ಮುತಾಪಟ್ ಗಿರಿಂ ಕರ ೀರ್ಣ ಪರತ ೂೀಳಯತಾಾ ಬಲದ್ ೀವಸ್ೂನ್ುಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 298

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ್ಮುತಾಪತಾಮಬರಮುಗರವ ೀಗ ೂೀ ರ್ಯಥಾ ಹರಿಶಾಕರಧರಸಾವಿಕರಮೀ ॥೮.೧೫೬॥

ಆ ಬ ಟುವನುನ ಕಿರ್ತುು ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಆಕಾಶವನುನ ಉಗರವ ೀಗನ್ಾಗಿ ಜಗಿದ. ಯಾವ ರೀತ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ವಾಮನ್ಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ, ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಅಳ ರ್ಯುವಾಗ, ಎಷ್ುು ವ ೀಗವಾಗಿ
ವಾ್ಪ್ಸದಾನ್ ೂೀ, ಆ ರೀತರ್ಯ ವ ೀಗದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತ ಜಗಿದ.

ಅವಾಪ ಚಾಕ್ ೂೀಃ ಸ್ ನಿಮೀಷ್ಮಾತರತ ೂೀ ನಿಪಾತಿತಾ ರ್ಯತರ ಕಪಿ ಪರವಿೀರಾಃ ।

ತಚ ಛೈಲವಾತಸ್ಪಶಾಯತ್ ಸ್ಮುತಿ್ತಾಃ ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀ ವಾನ್ರರ್ಯೂರ್ಪಾಃ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೮.೧೫೭॥

ನಿಮಿಷ್ಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಲಲ ಕಪ್ಗಳು ಬಿದಿಾದಾರ ೂೀ ಆ ಸ್ಳಕ ೆ ಹನುಮಂರ್ತ ಬ ಟುವನುನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದು ಬಂದ.
ಆ ಬ ಟುವನುನ ಬಳಸದ ಗಾಳಿರ್ಯ ಸಾಶಥದಿಂದ, ಕ್ಷರ್ಣಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಕಪ್ನ್ಾರ್ಯಕರು ಎದುಾ ನಿಂರ್ತರು.

ಅಪೂಜರ್ಯನಾಮರುತಿಮುಗರಪೌರುಷ್ಂ ರಘೂತತಮೊೀsಸಾ್ನ್ುಜನಿಸ್ತಥಾsಪರ ೀ ।
ಪಪಾತ ಮೂಧನಯಯಸ್್ ಚ ಪುಷ್ಪಸ್ನ್ತತಿಃ ಪರಮೊೀದಿತ ೈದ್ ೀಯವವರ ೈವಿಯಸ್ಜಞಯತಾ ॥೮.೧೫೮॥

ಆ ರೀತ ಉಗರವಾದ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ರಾಮಚಂದರ, ಲಕ್ಷರ್ಣ, ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲ್ಾದವರು

ಕ ೂಂಡಾಡಿದರು. ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾಡಿದ ಪ್ುಷ್ಾವೃಷು ಹನುಮಂರ್ತನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಬಿರ್ತುು.

ಸ್ ದ್ ೀವಗನ್ಧವಯಮಹಷಯಸ್ತತಮೈರಭಿಷ್ುುತ ೂೀ ರಾಮಕರ ೂೀಪಗೂಹಿತಃ ।

ಪುನ್ಗಿೆಯರಿಂ ತಂ ಶತಯೀಜನ ೂೀಚಿಛರತಂ ನ್್ಪಾತರ್ಯತ್ ಸ್ಂಸ್ತ ಏವ ತತರ ಚ ॥೮.೧೫೯॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಗಂಧವಥರು, ಮಹಷಥಗಳು, ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಕ ೂಂಡಾಡಲಾಟುು, ಶ್ರೀರಾಮನ

ಆಲ್ಲಂಗನವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ನೂರು ಯೀಜನ ವಸೃರ್ತವಾಗಿರುವ ಆ ಬ ಟುವನುನ ಅಲ್ ಲೀ
ನಿಂರ್ತು ಹಿಂದಕ ೆ ಎಸ ದನು. (ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ನಿಂರ್ತು, ಎಲ್ಲಲಂದ ಆ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ರ್ತಂದಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಲ್ಲಲಗ ೀ
ಎಸ ದನು)

ಸ್ ಪೂವಯವನಾಮರುತಿವ ೀಗಚ ೂೀದಿತ ೂೀ ನಿರನ್ತರಂ ಶ್ಿಷ್ುತರ ೂೀsತರ ಚಾರ್ವತ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 299

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಪುನ್ಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ತರುಶ ೈಲಹಸಾತ ರಣಾರ್ಯ ಚ ೂೀತತಸ್ು್ರಲಂ ನ್ದ್ನ್ತಃ ॥೮.೧೬೦॥

ಪುನ್ಶಾ ತಾನ್ ಪ ರೀಕ್ಷಯ ಸ್ಮುತಿ್ತಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ರ್ರ್ಯಂ ಮಹಚಛಕರಜತಂ ವಿವ ೀಶ ।

ಸ್ ಪೂವಯವದ್ಧವ್ವಹ ೀ ಸ್ಮಚಾಯಯ ಶ್ವಂ ತಥಾsದ್ಶಯನ್ಮೀವ ಜಗಿಮವಾನ್ ॥೮.೧೬೧॥

ಆ ಬ ಟುವು ಮಾರುತರ್ಯ ಉಗರವ ೀಗದಿಂದ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟುದಾಾಗಿ, ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ ರ್ಯಥಾವತ್ಾುಗಿ

ಸ್ರ್ತವಾಯಿರ್ತು. (ಮೊದಲ್ಲದಾ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ, ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀ ಸ್ರ್ತವಾಯಿರ್ತು)
ಮತ್ ು ಮೀಲ್ ದಾ ಆ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕಂಡ ಇಂದರಜರ್ತುವಗ ಮಹಾಭರ್ಯವುಂಟ್ಾಯಿರ್ತು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ,
ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವನನುನ ಪ್ೂಜಸ, ಯಾರಗೂ ಕಾರ್ಣದಂತ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ತ್ ರಳಿದನು.

ವರಾಶರಯೀಣಾಜಗಿರಿೀಶಯೀಸ್ತಥಾ ಪುನ್ಮಮಯಹಾಸ ಾೈಃ ಸ್ ಬಬನ್ಧ ತಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ।

ಅಥಾsಹ ರಾಮಸ್್ ಮನ ೂೀsನ್ುಸಾರತಃ ಪುರಾsಸ್ಾಮೀವಾನ್ುಸ್ರನ್ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೮.೧೬೨॥

ಪಿತಾಮಹಾಸ ಾೀರ್ಣ ನಿಹನಿಮ ದ್ುಮಮಯತಿಂ ತವಾsಜ್ಞಯಾ ಶಕರಜತಂ ಸ್ಬಾನ್ಧವಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತ ೀನ್ ಸ್ ಚಾsಹ ರಾಘವೀ ರ್ಯಾದ್ದ್ೃಶ ್ೀ ನ್ ವಿಮೊೀಕುತಮಹಯಸ ॥೮.೧೬೩॥
ಬರಹಮ-ರುದರರ ವರ ಬಲವುಳಳ ಇಂದರಜರ್ತುವು ಕಪ್ಗಳನುನ ಮಹಾಸರಗಳಿಂದ ಮತ್ ು ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದನು. ಇದನುನ
ಕಂಡ, ಈರ್ತನಕ ರಾಮನ ಇಚ ೆಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ವಶ ೀಷ್ ಅಸರಗಳನುನ ಬಳಸದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ, ಶ್ರೀರಾಮನನುನ
ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ನಿೀನು ಅನುಮತ ಕ ೂಟುರ ಬರಹಾಮಸರದಿಂದ ಕ ೂಲುಲತ್ ೀು ನ್ ”
ಎಂದು. ಆಗ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ “ಭರ್ಯದಿಂದ ಕಳಳನಂತ್ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡು (ಅದೃಶ್ನ್ಾಗಿ)
ರ್ಯುದಾಮಾಡುತುರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಮೀಲ್ ಬರಹಾಮಸರ ಪ್ರಯೀಗ ಸಲಲದು “ ಎನುನತ್ಾುನ್ . (ಬರಹಾಮಸರಕ ೆ
ಆರ್ತ ಯೀಗ್ನಲಲಎನುನವ ಭಾವ)

ನ್ ಸ ೂೀಢುಮಿೀಶ ್ೀsಸ ರ್ಯದಿ ತಾಮೀತದ್ಸ್ಾಂ ತದ್ಾsಹಂ ಶರಮಾತರಕ ೀರ್ಣ ।

ಅದ್ೃಶ್ಮಪಾ್ಶು ನಿಹನಿಮ ಸ್ನ್ತಂ ರಸಾತಳ ೀsಥಾಪಿ ಹಿ ಸ್ತ್ಲ್ ೂೀಕ ೀ ॥೮.೧೬೪॥

“ಒಂದು ವ ೀಳ ನಿನಗ ಸಾಧ್ವಾಗದಿದಾರ , ನ್ಾನು ಸಾಮಾನ್ ಬಾರ್ಣದಿಂದ, ಅದೃಶ್ನ್ಾಗಿದಾರೂ,

ರಸಾರ್ತಳ- ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಅಡಗಿದಾರೂ, ಆರ್ತನನುನ ಕ ೂಲಲಬಲ್ ಲ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ರಾಮಚಂದರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 300

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಇತಿ ಸ್ಮ ವಿೀನ್ಾರಸ್್ ಹನ್ೂಮತಶಾ ಬಲಪರಕಾಶಾರ್ಯ ಪುರಾ ಪರರ್ುಃ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ಸ್ಮಾಮನ್ಯತಾಾsಸ್ಾಮಮುಷ್್ ರಾಮೊೀ ದ್ುರನ್ತಶಕ್ತತಃ ಶರಮಾದ್ದ್ ೀsರ್ ॥೮.೧೬೫॥

ಕ ೀವಲ ಗರುಡ ಹಾಗೂ ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಲ ಪ್ರಕಾಶವಾಗಲ್ಲೀ ಎಂದು, ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿದಾರೂ ಸುಮಮನಿದಾ,

ಕ ೂನ್ ಗಾರ್ಣದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮನು ಬಾರ್ಣವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡನು.

ಅನ ೀನ್ ದ್ೃಷ ೂುೀsಹಮಿತಿ ಸ್ಮ ದ್ುಷ ೂುೀ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಬಾಹ ೂಾೀಬಯಲಮಸ್್ ಚ ೂೀಗರಮ್ ।
ವಿನಿಶಾರ್ಯಂ ದ್ ೀವತಮಸ್್ ಪಶ್ನ್ ಪರದ್ುದ್ುರವ ೀ ಪಾರರ್ಣಪರಿೀಪುುರಾಶು ॥೮.೧೬೬ ॥

ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ನ್ಾನು ಕಾಣಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟ್ ು ಎಂದು ತಳಿದ, ದುಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವು,

ರಾಮಚಂದರನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉಗರವಾದ ಬಾಹುಬಲವನುನ ತಳಿದು, ರಾಮಚಂದರನ ನಿಶಚರ್ಯವನುನ ಕಂಡು,
ಪಾರರ್ಣವನುನ ಉಳಿಸಕ ೂಳಳಲು ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದನು.

ಹಾಹಾಕೃತ ೀ ಪರದ್ುರತ ಇನ್ಾರಶತೌರ ರಘೂತತಮಃ ಶತುರವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣತಾಾತ್ ।

ವಿಭಿೀಷ್ಣ ೀತ ್ೀವ ಸ್ುರ ೈರಭಿಷ್ುುತ ೂೀ ವಿಜ್ಞಾನ್ಮಸ್ಾಂ ತಾಮುಚತ್ ಸ್ಾಸ ೈನ ್ೀ ॥೮.೧೬೭॥

ನಿಶಾಚರಾಸ್ಾಂ ಹ್ಗಮತ್ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ರಾಮಾಸ್ಾ ವಿೀಯಾ್ಯದ್ಧರಯೀ ನ್ದ್ನ್ತಃ ।

ಉತತಸ್ು್ರುಚ ೂಾೀರುಗಿರಿೀನ್ ಪರಗೃಹ್ ಪರಶಂಸ್ಮಾನಾ ರಘುವಿೀರಮುಚ ೈಃ॥೮.೧೬೮॥

ಇಂದರಶರ್ತುರವು ಓಡುತುರಲು, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಹಾ-ಹಾ ಎನುನತುರಲು, ಶರ್ತುರಗಳ ಭರ್ಯವಲಲದ, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ^

ಎಂದ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟುವನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ವಜ್ಞಾನ್ಾಸರವನುನ ಬಿಟುನು.
ಅವನಿಂದ ಇಂದರಜತ್ ಕಪ್ಗಳ ಮೀಲ್ ಬಿಟು ಅಸರವು ಮಾರ್ಯವಾಯಿರ್ತು. ರಾಮನ ಅಸರವೀರ್ಯಥದಿಂದ
ಕಪ್ಗಳ ಲಲರೂ ಗಜಥಸುತ್ಾು ದ ೂಡಡ ದ ೂಡಡ ಬಂಡ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಎತು ಹಿಡಿದು, ರಾಮಚಂದರನನುನ
ಹ ೂಗಳುತ್ಾು ಎದುಾನಿಂರ್ತರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 301

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

[^ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೯೦.೫) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತತಸ್ತಂ ದ್ ೀಶಮಾಗಮ್ ಕೃತಕಮಾಯ

ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ । ಬ ೂೀಧಯಾಮಾಸ್ ತೌ ವಿೀರೌ ಪರಜ್ಞಾಸ ಾೀರ್ಣ ಪರಮೊೀಹಿತೌ ॥ ಎಲಲರೂ ಅಸರದ ಬಂಧನಕ ೆ
ಒಳಗಾಗಿದಾರು. ಆಗ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಬಂದು ಬಾರ್ಣಬಿಟು. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರ ಲಲರಗೂ ಎಚಚರ ಬಂರ್ತು. ನ್ಾವು
ಇಲ್ಲಲ ಬಳಕ ಯಾಗಿರುವ ‘ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ’ ಎಂಬ ಪ್ದದ ರೂಢ ಅರ್ಥವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬಾರದು ಎನುನವುದು
ಆಚಾರ್ಯಥರ ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಿಂದ(೧೬೭) ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಇಲ್ಲಲ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ ಎಂದರ ಶ್ರೀರಾಮ ]

ಸ್ುರ ೈಶಾ ಪುಷ್ಪಂ ವಷ್ಯದಿೂರಿೀಡಿತಸ್ತಸೌ್ ಧನ್ುಷಾಪಣಿರನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ।

ಸ್ ರಾವರ್ಣಸಾ್ರ್ ಸ್ುತ ೂೀ ನಿಕುಮಿೂಲ್ಾಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ಮಾಸಾದ್್ ಜುಹಾವ ಪಾವಕಮ್ ॥೮.೧೬೯॥

ಪ್ುಷ್ಾವೃಷು ಮಾಡುತುರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ, ಅನಂರ್ತವೀರ್ಯಥನ್ಾದ

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ರ್ತನನ ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು ಎದುಾ ನಿಂರ್ತನು. ಇರ್ತು ರಾವರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಇಂದರಜರ್ತುವು
ತ್ಾನು ಹ ೂೀಮಮಾಡುವ ನಿಕುಮಿಭಲ್ಾ ಎನುನವ ರಹಸ್ ಸ್ಳಕ ೆ ಹ ೂೀಗಿ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹ ೂೀಮಿಸಲ್ಾರಮಿಭಸದನು.

ವಿಭಿೀಷ್ಣ ೂೀsಥಾsಹ ರಘೂತತಮಂ ಪರರ್ುಂ ವಿಯೀಜಯಾದ್ ್ೈವ ವಧ್ಾರ್ಯ ದ್ುಮಮಯತ ೀಃ ।

ಕೃತಾಗಿನಪೂಜ ೂೀ ನ್ಹಿ ವಧ್ ಏಷ್ ವರ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ಪರರ್ಥತ ೂೀsಸ್್ ತಾದ್ೃಶಃ ॥೮.೧೭೦॥

ಇಂದರಜರ್ತುವು ಅಗಿನಪ್ೂಜ ಗ ತ್ ರಳಿರುವುದನುನ ಕಂಡ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

“ದುಮಥತಯಾಗಿರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ವಧ್ ಗಾಗಿ ಈಗಲ್ ೀ ನಿಯೀಗಿಸು. ಅಗಿನಪ್ೂಜ ಯಾದಮೀಲ್
ಅವನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದು. ಇದು ಬರಹಮನ ವರ ಎನುನವುದು ಎಲಲರಗೂ ತಳಿದಿದ ” ಎಂದು.

ನ್ ವ ೈ ವಧಂ ರಾಮ ಇಯೀಷ್ ತಸ್್ ಫಲ್ಾಯತಸಾ್sತಮಸ್ಮಿೀಕ್ಷಣಾತ್ ಪುನ್ಃ ।

ಸ್ತ ೂತವೀಜಿತ ೂೀsಸಾವಪಿ ಕೂಟಯೀಧಿೀ ನ್ ಮೀ ವಧ್ಾಹ ೂೀಯsರ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮ ಸ್ ಪರರ್ುಃ
॥೮.೧೭೧॥

(ಬರಹಮನ ವರಬಲದಿಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ರ್ಯವರಗ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಲಲವಾದರೂ, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ್ ೀ

ಕ ೂಲಲಬಹುದಲಲವ ೀ ಎಂದರ :) ರ್ತನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಓಡಿಹ ೂೀದ ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಕ ೂಲಲಲು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 302

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಶ್ರೀರಾಮ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ. ‘ಶಕಿು ಇಲಲದವನು, ಮೊೀಸದಿಂದ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುವವನು ನನಿನಂದ ವಧ್ ಗ

ಅಹಥನಲಲ’ ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮ ಸಾರ್ಯಂ ಕ ೂಲಲಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.

ಸ್ ಆದಿದ್ ೀಶಾವರಜಂ ಜನಾದ್ಾಯನ ೂೀ ಹನ್ೂಮತಾ ಚ ೈವ ವಿಭಿೀಷ್ಣ ೀನ್ ।

ಸ್ಹ ೈವ ಸ್ವ ೈಯರಪಿ ವಾನ್ರ ೀನ ಾರೈರ್ಯ್ಯಯೌ ಮಹಾತಾಮ ಸ್ ಚ ತದ್ಾಧ್ಾರ್ಯ ॥೮.೧೭೨॥

ದುಷ್ುರನುನ ಶ್ಕ್ಷ್ಮಸುವ ಶ್ರೀರಾಮ (ಜನ್ಾದಥನ) ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗ ‘ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಕ ೂಲುಲ’ ಎಂದು

ಆದ ೀಶ್ಸದನು. ಮಹಾರ್ತಮನ್ಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದಲೂ, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಂದಲೂ, ಎಲ್ಾಲ
ವಾನರ ೀಂದರರಂದಲೂ ಕೂಡಿ, ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಸಂಹಾರಮಾಡಲು ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ್ ಜುಹಾತಸ್ತಸ್್ ಚಕಾರ ವಿಘನಂ ಪಿವಙ್ೆಮೈಃ ಸ ೂೀsರ್ ರ್ಯುರ್ಯುತುಯಾ ರರ್ಮ್ ।

ಸ್ಮಾಸ್ತಃ ಕಾಮುಮಯಕಬಾರ್ಣಪಾಣಿಃ ಪರತು್ದ್್ಯೌ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮಾಶು ಗಜಞಯನ್ ॥೮.೧೭೩ ॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ಹ ೂೀಮ ಮಾಡುತುರುವ ಇನಾಿಜರ್ತುವಗ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ವಘನವನುನಂಟುಮಾಡಿದ. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ,

ರ್ಯುದಾಮಾಡಬ ೀಕ ಂದು ಬರ್ಯಸ, ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು, ರರ್ವನುನ ಏರ, ಘಜಥಸುತ್ಾು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ಉಭೌ ಚ ತಾವಸ್ಾವಿದ್ಾಂ ವರಿಷೌಾ ಶರ ೈಃ ಶರಿೀರಾನ್ತಕರ ೈಸ್ತತಕ್ಷತುಃ ।

ದಿಶಶಾ ಸ್ವಾಯಃ ಪರದಿಶಃ ಶರ ೂೀತತಮೈವಿಯಧ್ಾರ್ಯ ಶ್ಕ್ಾಸ್ಾಬಲ್ ೈನಿನಯರನ್ತರಾಃ ॥೮.೧೭೪ ॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಮರ್ತುು ಇಂದರಜತ್ ಇಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಿಲ್ಾಲಾರರು ಮರ್ತುು ಅಸರ ಬಲಲವರು. ನಿರಂರ್ತರವಾದ
ಅಭಾ್ಸ ಮರ್ತುು ಅಸರಬಲ ಹ ೂಂದಿದ ಅವರು, ಶರೀರವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಬಲಲ ಭರ್ಯಂಕರ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ
ಪ್ರಸಾರ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡಿದರು. ಇದರಂದಾಗಿ ದಿಕುೆ-ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲ ಬಾರ್ಣಗಳ ೀ ರ್ತುಂಬಿದವು.

ಅಸಾಾಣಿ ತಸಾ್ಸ್ಾವರ ೈಃ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಶತ ೂರೀಶಾಲಕುರ್ಣಡಲ್ ೂೀಜಞವಲಮ್ ।

ಶ್ರಃ ಶರ ೀಣಾsಶು ಸ್ಮುನ್ಮಮಾರ್ ಸ್ುರ ೈಃ ಪರಸ್ೂನ ೈರರ್ ಚಾಭಿವೃಷ್ುಃ ॥೮.೧೭೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 303

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಅಸರಗಳಿಂದ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಅಸರಗಳನುನ ರ್ತಡ ದು, ಒಂದು ಬಾರ್ಣದಿಂದ

ಕುಂಡಲದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಕರ್ತುರಸದನು. ಈ ರೀತ ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ
ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ುಷ್ಾವೃಷುಯಿಂದ ಅಭಿಷಕುನ್ಾದನು.

ನಿಪಾತಿತ ೀsಸಮನ್ ನಿತರಾಂ ನಿಶಾಚರಾನ್ ಪಿವಙ್ೆಮಾ ಜಘುನರನ ೀಕಕ ೂೀಟ್ಟಶಃ ।

ಹತಾವಶ್ಷಾುಸ್ುತ ದ್ಶಾನ್ನಾರ್ಯ ಶಶಂಸ್ುರತಾ್ಪತಸ್ುತಪರಣಾಶಮ್ ॥೮.೧೭೬॥

ಾ ತ್ , ಕಪ್ಗಳು ಅನ್ ೀಕ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಸಂಖ ್ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕ ೂಂದರು.

ಇಂದರಜತ್ ಸಾರ್ಯುತುದಂ
ಅಳಿದುಳಿದ ದ ೈರ್ತ್ರು ಓಡಿಹ ೂೀಗಿ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಆರ್ತನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರನ್ಾದ ಮಗನ ಸಾವನ
ಸಮಾಚಾರವನುನ ತಳಿಸದರು.

ಸ್ ತನಿನಶಮಾ್ಪಿರರ್ಯಮುಗರರೂಪಂ ರ್ೃಷ್ಂ ವಿನಿಶಾಸ್್ ವಿಲಪ್ ದ್ುಃಖಾತ್ ।

ಸ್ಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಮತಿಂ ಪುನ್ಶಾ ಮರಿಷ್್ ಇತ ್ೀವ ವಿನಿಶ್ಾತಾತ್ಯಃ ॥೮.೧೭೭॥

ರಾವರ್ಣನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಪ್ರರ್ಯವಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ವ ೀದನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವ ಈ ಸಂಗತರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಜ ೂೀರಾಗಿ
ನಿಟುುಸರಟುು, ದುಃಖದಿಂದ ಅರ್ತುು, ‘ನ್ಾನು ಸಾರ್ಯುವುದು ನಿಶಚರ್ಯ’ ಎಂದು ತಳಿದು, ರ್ತನನ ಬುದಿಾರ್ಯನುನ
ಗಟ್ಟುಮಾಡಿಕ ೂಂಡನು.

ಮರಣಾಭಿಮುಖಃ ಶ್ೀಘರಂ ರಾವಣ ೂೀ ರರ್ಣಕಮಮಯಣ ೀ ।

ಸ್ಜಞೀರ್ವನ್ನನ್ತರ ೈವ ದಿದ್ ೀಶ ಬಲಮೂಜಞಯತಮ್ ॥೮.೧೭೮॥

ಸಾವಗ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿ ರಾವರ್ಣನು ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ಸಜುಜಗ ೂಂಡು, ಒಳಗಡ ಯೀ ಇದಾ ವಶ ೀಷ್

ಸ ೈನ್ಕ ೆ(special force) ಹ ೂರಡಲು ಆದ ೀಶ್ಸದನು.

ತಿರಂಶತ್ ಸ್ಹಸಾರಣಿ ಮಹೌಘಕಾನಾಮಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀನಾಂ ಸ್ಹ ಷ್ಟುಹಸ್ರಮ್ ।

ಶರಮೀರ್ಣ ಸ್ಂಯೀಜರ್ಯತಾsಶು ರಾಮಂ ಸ್ಜ ೂಞೀ ರ್ವಾಮಿೀತಿ ದಿದ್ ೀಶ ರಾವರ್ಣಃ ॥೮.೧೭೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 304

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಾವರ್ಣನ ವಶ ೀಷ್ ಪ್ಡ ರ್ಯ ವವರ ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲದ . ಮೂವರ್ತುುಸಾವರ ಮಹೌಘಗಳು, ಮೂವತ್ಾುರು

ಸಾವರ ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಸ ೈನ್ವನುನ ರ್ಯುದಾಭೂಮಿಗ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾು, “ಬ ೀಗನ್ ತ್ ರಳಿ
ರಾಮನಿಗ ಶರಮವಾಗುವಂತ್ ಮಾಡಿ. ನ್ಾನು ಸನನದಾನ್ಾಗುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಆಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ರಾವರ್ಣ.
[ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ‘ಮಹೌಘ’ ಎನುನವ ಸಂಖ ್ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ ಲೀ
(ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ ೩೮.೩೩-೩೬) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಇದ :

‘ಶತಂ ಶತಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಮಾಹುಮಯನಿೀಶ್ರ್ಣಃ । ಶತಂ ಕ ೂೀಟ್ಟಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಶಞ್್

ಇತ್ಭಿಧಿೀರ್ಯತ ೀ ।

ಶತಂ ಶಞ್್ ಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಮಹಾ ಶಞ್್ ಇತಿ ಸ್ೃತಮ್ । ಮಹಾಶಞ್್ಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಶತಂ ವೃಂದ್ಮಿತಿ
ಸ್ೃತಮ್ ।

ಶತಂ ವೃಂದ್ ಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಮಹಾವೃಂದ್ಮಿತಿ ಸ್ೃತಮ್। ಮಹಾವೃಂದ್ ಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಶತಂ ಪದ್ಮಮಿತಿ

ಸ್ೃತಮ್।

ಶತಂ ಪದ್ಮಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಮಹಾಪದ್ಮಮಿತಿ ಸ್ೃತಮ್ । ಮಹಾಪದ್ಮ ಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಶತಂ

ಖವಯಮಿಹ ೂೀಚ್ತ ೀ ।

ಶತಂ ಖವಯ ಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಮಹಾಖವಯಮಿತಿ ಸ್ೃತಮ್ । ಮಹಾಖವಯಸ್ಹಸಾರಣಾಂ

ಸ್ಮುದ್ರಮಭಿಧಿೀರ್ಯತ ೀ ।

ಶತಂ ಸ್ಮುದ್ರಸಾಹಸ್ರಮೊೀಘ ಇತ್ಭಿಧಿೀರ್ಯತ ೀ । ಶತಮೊೀಘಸ್ಹಸಾರಣಾಂ ಮಹೌಘ ಇತಿ ವಿಶುರತಃ’

ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲನ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಈ ಸಂಖ ್ರ್ಯ ಗಣಿರ್ತ
ಪ್ುರಾಣಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿರುವುದು ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಶರ್ತಸಹಸಾರಣಾಂ ಲಕ್ಷಾಣಾಂ
ಶರ್ತಮ್ [೧.೦೦೦೦೦೦೦] ಎಂದು ಒಂದು ಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯ ವವರಣ ನಿೀಡಿದ ವಾಲ್ಲೀಕಿ, ಮುಂದ ಗುಹ್
ಭಾಷ್ ರ್ಯನುನ ಬಳಸದಂತದ . ‘ಕ ೂೀಟ್ಟಸಹಸಾರಣಾಂ ಶರ್ತರ್ತಮೊೀ ಭಾಗಃ’. ಅಂದರ
ದಶಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯನುನ[೧೦,೦೦,೦೦,೦೦೦] ಶಞ್ಖ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ‘ಶಞ್ಖಸಹಸಾರಣಾಂ ಶರ್ತರ್ತಮೊೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 305

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಭಾಗಃ’. ಅಂದರ ದಶಶಞ್ಖ ಅರ್ವಾ ನೂರು ಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯನುನ [೧೦೦,೦೦,೦೦,೦೦೦] ಮಹಾಶಞ್ಖ ಎಂದು

ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಕರಮೀರ್ಣ ಇದ ೀ ರೀತ ಓಘ[೧,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦೦] ಮರ್ತುು ಮಹೌಘ
[೧೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦೦] ಎನುನವ ಸಂಖ್ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬಹುದು].
ಈ ಕ ಳಗಿನ ಕ ೂೀಷ್ುಕ ನಮಗ ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಗಾರ್ತರವನುನ ತಳಿಸುರ್ತುದ :
ತುರಗಃ
ಸ ೀನಾ ತುಕಡಿ ಗಜಃ (ಆನ ) ರರ್ಃ (ಕುದ್ುರ ) ಪದ್ಾತರ್ಯಃ(ಕಾಲ್ಾಳು)
ಪ್ತುಃ 1 1 3 5
3
ಪ್ತುಃ=ಸ ೀನ್ಾಮುಖಃ 3 3 9 15
3
ಸ ೀನ್ಾಮುಖಃ=ಗುಲಮಃ 9 9 27 45
3 ಗುಲಮಃ = ಗರ್ಣಃ 27 27 81 135
3 ಗರ್ಣಃ = ವಾಹಿನಿಃ 81 81 243 405
3 ವಾಹಿನಿಃ =
ಪ್ೃರ್ತನ್ಾಃ 243 243 729 1215
3 ಪ್ೃರ್ತನ್ಾಃ =ಚಮೂಃ 729 729 2187 3645
3 ಚಮೂಃ
=ಅನಿೀಕಿನಿಃ 2187 2187 6561 10935
10 ಅನಿೀಕಿನಿಃ
=ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿಃ 21870 21870 65610 109350
ತದ್ಪರದ್ೃಷ್್ಂ ವರತಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವೀ ರ್ಯುಗಾನ್ತಕಾಲ್ಾರ್ಣ್ಯವಘೂಣಿ್ಯತ ೂೀಪಮಮ್ ।
ಪರಗೃಹ್ ನಾನಾವಿಧಮಸ್ಾಶಸ್ಾಂ ಬಲಂ ಕಪಿೀಞಚಛೀಘರತಮಂ ಜಗಾಮ ॥೮.೧೮೦॥

ಅಂರ್ತಹ, ಯಾರಗೂ ನಿರ್ಯಂತರಸಲು ಸಾಧ್ವಾಗದ, ಸಾರ್ಯಂಭುವನ ವರ ಬಲವುಳಳ ರಾವರ್ಣನ ಸ ೈನ್,

ಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲದ ಸಮುದರದಂತ್ , ನ್ಾನ್ಾ ವಧವಾದ ಅಸರಶಸರಗಳ ೂಂದಿಗ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕುರರ್ತು
ಮುಂದುವರದು ಬರುತುರ್ತುು.

ಆಗಚಛಮಾನ್ಂ ತದ್ಪಾರಮೀರ್ಯಂ ಬಲಂ ಸ್ುಘೂೀರಂ ಪರಳಯಾರ್ಣ್ಯವೀಪಮಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 306

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ಯಾತ್ ಸ್ಮುದಿಾಗನವಿಷ್ರ್ಣ್ಚ ೀತಸ್ಃ ಕಪಿಪರವಿೀರಾ ನಿತರಾಂ ಪರದ್ುದ್ುರವುಃ ॥೮.೧೮೧॥

ಬರುತುರುವ, ಎಣಿಸಲಸಾಧ್ವಾದ, ಘೂೀರವಾಗಿರುವ, ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಮುದರಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ ಸ ೈನ್ವನುನ

ನ್ ೂೀಡಿ, ಉದ ಾೀಗ-ದುಃಖದಿಂದ ಕಪ್ಗಳ ಲ್ಾಲ ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು.

ವರ ೂೀ ಹಿ ದ್ತ ೂತೀsಸ್್ ಪುರಾ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಾ ಧರಾತಳ ೀsಲ್ ಪೀsಪಿ ನಿವಾಸ್ಶಕ್ತತಃ ।

ಅಜ ೀರ್ಯತಾ ಚ ೀತ್ತ ಏವ ಸಾಕಾಯಜಾಃ ಪಿವಙ್ೆಮಾ ದ್ರಷ್ುುಮಪಿ ಸ್ಮ ನಾಶಕನ್ ॥೮.೧೮೨॥

ಹಿಂದ ಬರಹಮನಿಂದ ಕಡಿಮ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ವಾಸ ಮಾಡುವ ಶಕಿು ಈ ಬೃಹತ್ ಸ ೈನ್ಕ ೆ
ನಿೀಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಆದಾರಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಲಾ ಜಾಗದಲ್ಲಲ ಈ ಸ ೈನ್ ಇರಲು ಸಾಧ್ವಾಗಿರ್ತುು. ಆ ಎಲಲರಗೂ
ಕೂಡಾ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾದ ವರವರ್ತುು. ಅದರಂದ ಸುಗಿರೀವನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಕಪ್ಗಳಿಗ ಈ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ
ಎದುರಸಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಪರಗೃಹ್ ರಾಮೊೀsರ್ ಧನ್ುಃ ಶರಾಂಶಾ ಸ್ಮನ್ತತಸಾತನ್ವಧಿೀಚಛರೌಘೈಃ ।

ಸ್ ಏವ ಸ್ವಯತರ ಚ ದ್ೃಶ್ಮಾನ ೂೀ ವಿದಿಕ್ಷು ದಿಕ್ಷು ಪರಜಹಾರ ಸ್ವಯಶಃ ॥೮.೧೮೩॥

ರಾಮನು ಧನುಸುನುನ ಹಿಡಿದು, ಅನ್ ೀಕ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರಾಕ್ಷಸ ಸಮೂಹವನುನ ಕ ೂಂದನು. ಅವನ್ ೀ ದಿಕುೆ-
ವದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲ ವಾ್ಪ್ಸ, ರಾಕ್ಷಸ ಸ ೈನ್ವನುನ ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡಿದನು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ರ್ಯುದಾಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೯೩.೨೭) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತ ೀ ತು ರಾಮಸ್ಹಸಾರಣಿ ರಣ ೀ
ಪಶ್ಂತಿ ರಾಕ್ಷಸಾಃ । ಪುನ್ಃ ಪಶ್ಂತಿ ಕಾಕುತಥಮೀಕಮೀವ ಮಹಾಹವ ೀ ॥ ರಾಕ್ಷಸರು ಕ ಲವಮಮ
ಸಾವರಾರು ರಾಮರು ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ , ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ ಒಬಬನ್ ೀ
ರಾಮನಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತುದಾರು].

ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಸ್ವಾಯಂಶಾ ನಿಹತ್ ರಾಘವಃ ಪಿವಙ್ೆಮಾನಾಮೃಷ್ಭ ೈಃ ಸ್ಪೂಜತಃ ।

ಅಭಿೀಷ್ುುತಃ ಸ್ವಯಸ್ುರ ೂೀತತಮೈಮುಮಯದ್ಾ ರ್ೃಶಂ ಪರಸ್ೂನ ೂೀತಾರವಷಯಭಿಃ ಪರರ್ುಃ ॥೮.೧೮೪॥
ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಆ ಎಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ಕ ೂಂದು, ಶ ರೀಷ್ಠ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಟು ಶ್ರೀರಾಮನ ಮೀಲ್
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ದು ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 307

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅಥಾsರ್ಯಯೌ ಸ್ವಯನಿಶಾಚರ ೀಶಾರ ೂೀ ಹತಾವಶ್ಷ ುೀನ್ ಬಲ್ ೀನ್ ಸ್ಂವೃತಃ ।

ವಿಮಾನ್ಮಾರುಹ್ ಚ ಪುಷ್ಪಕಂ ತಾರನ್ ಶರಿೀರನಾಶಾರ್ಯ ಮಹಾರ್ಯುಧ್ ೂೀದ್ಧತಃ ॥೮.೧೮೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸಮಸು ರಾಕ್ಷಸರಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ರಾವರ್ಣನು, ಅಳಿದುಳಿದ ರ್ತನನ ಸ ೈನ್ದಿಂದ

ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಮಹತ್ಾುದ ಆರ್ಯುಧದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ರ್ತನನ ಶರೀರ ನ್ಾಶದ (ತ್ಾನು ಸಾರ್ಯಬ ೀಕು
ಎನುನವ) ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ, ಪ್ುಷ್ಾಕ ವಮಾನವನುನ ಏರ ಬಂದನು.

ವಿರೂಪನ ೀತ ೂರೀsರ್ ಚ ರ್ಯೂಪನ ೀತರಸ್ತಥಾ ಮಹಾಪಾಶಯವಮಹ ೂೀದ್ರೌ ಚ ।

ರ್ಯರ್ಯುಸ್ತಮಾವೃತ್ ಸ್ಹ ೈವ ಮನಿಾಣ ೂೀ ಮೃತಿಂ ಪುರ ೂೀಧ್ಾರ್ಯ ರಣಾರ್ಯ ಯಾನ್ತಮ್
॥೮.೧೮೬॥

ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ, ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ, ಮಹಾಪಾಶಥ, ಮಹ ೂೀದರ ಎನುನವ ರಾವರ್ಣನಮಂತರಗಳು, ಸಾರ್ಯಬ ೀಕು
ಎಂದು ರ್ಯುದಾಭೂಮಿರ್ಯರ್ತು ತ್ ರಳುತುರುವ ಆ ದಶಮುಖನನುನ ಅನುಸರಸ (ಸುರ್ತುುವರದು) ಬಂದರು.

ಅಥಾಸ್್ ಸ ೈನಾ್ನಿ ನಿಜಘುನರ ೂೀಜಸಾ ಸ್ಮನ್ತತಃ ಶ ೈಲಶ್ಲ್ಾಭಿವೃಷುಭಿಃ ।

ಪಿಙ್ೆಮಾಸಾತನ್ಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ಸ್ಸಾರ ವ ೀಗ ೀನ್ ಮಹ ೂೀದ್ರ ೂೀ ರುಷಾ ॥೮.೧೮೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಳಿದುಳಿದ ರಾವರ್ಣನ ಸ ೈನ್ವನುನ ಕಪ್ಗಳು ಕಲುಲ, ಬ ಟು, ಮೊದಲ್ಾದುವುದರ

ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತ್ಾು ಕ ೂಲಲಲ್ಾರಂಭಿಸದರು. ಆಗ ರಾವರ್ಣನ ಮಂತರಯಾದ ಮಹ ೂೀದರನು ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ
ಮುನುನಗಿಗ ಬಂದನು.

ವಿೀಕ್ಾಯತಿಕಾರ್ಯಂ ತಮಭಿದ್ರವನ್ತಂ ಸ್ ಕುಮೂಕ ಣ ೂ್ೀಯsರ್ಯಮಿತಿ ಬುರವನ್ತಃ ।

ಪರದ್ುದ್ುರವುವಾಯನ್ರವಿೀರಸ್ಙ್ಕ್ಘಸ್ತಮಾಸ್ಸಾದ್ಾsಶು ಸ್ುತ ೂೀsರ್ ವಾಲ್ಲನ್ಃ ॥೮.೧೮೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 308

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ದ ೂಡಡ ದ ೀಹವುಳಳ ಮಹ ೂೀದರನು ಬರುತುರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ್ ೀ ಮತ್ ು ಎದುಾ ಬಂದಿದಾಾನ್

ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು, ವಾನರರ ಲಲರೂ ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು.. ಆಗ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಅಂಗದನು ಅವನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ವದ್ನ್ ಸ್ ತಿಷ್ಾಧವಮಿತಿ ಸ್ಮ ವಿೀರ ೂೀ ವಿಭಿೀಷಕಾಮಾತರಮಿದ್ಂ ನ್ ಯಾತ ।

ಇತಿೀರರ್ಯನ್ನಗರತ ಏಷ್ ಪುಪುಿವ ೀ ಮಹ ೂೀದ್ರಸ ್ೀನ್ಾರಸ್ುತಾತಮಜ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ॥೮.೧೮೯॥

“ಇದು ಕ ೀವಲ ಬಿದಿರನ ಗ ೂಂಬ ಅಷ್ ುೀ, ಇದಕ ೆ ಶಕಿು ಇಲ್ಾಲ, ನಿಲ್ಲಲರ, ಓಡಬ ೀಡಿ” ಎಂದು ಕಪ್ಗಳಿಗ ಧ್ ೈರ್ಯಥ
ರ್ತುಂಬಿದ ಅಂಗದನು , ಮಹ ೂೀದರನ ಎದುರು ಜಗಿದು ನಿಂರ್ತನು.

ಅಥ ೂೀ ಶರಾನಾಶು ವಿಮುಞ್ಾಮಾನ್ಂ ಶ್ರಃ ಪರಾಮೃಶ್ ನಿಪಾತ್ ರ್ೂತಳ ೀ ।

ಮಮದ್ಾಯ ಪದ್ಾೂಯಮರ್ವದ್ ಗತಾಸ್ುಮಮಯಹ ೂೀದ್ರ ೂೀ ವಾಲ್ಲಸ್ುತ ೀನ್ ಚೂಣಿ್ಯತಃ
॥೮.೧೯೦॥

ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಡರ್ತಕೆ ಆ ಮಹ ೂೀದರನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದ ಅಂಗದನು, ಆರ್ತನನುನ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ

ಬಿೀಳಿಸ, ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ರ್ತುಳಿದನು. ಹಿೀಗ ವಾಲ್ಲಸುರ್ತನಿಂದ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ
ಮಹ ೂೀದರನು ಪಾರರ್ಣ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡನು.

ಅಥ ೂೀ ಮಹಾಪಾಶಾಯ ಉಪಾಜಗಾಮ ಪರವಷ್ಯಮಾಣ ೂೀsಸ್್ ಶರಾಮುಬಧ್ಾರಾಃ ।

ಪರಸ್̐ಹ್ ಚಾsಚಿಛದ್್ ಧನ್ುಃ ಕರಸ್್ಂ ಸ್ಮಾದ್ದ್ ೀ ಖಡೆಮಮುಷ್್ ಸ ೂೀsಙ್ೆದ್ಃ ॥೮.೧೯೧॥

ಮಹ ೂೀದರನು ಸರ್ತು ನಂರ್ತರ ಮಹಾಪಾಶಾಥನು ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಡುತ್ಾು ಮುಂದ ಬಂದನು. ಆಗ ಅಂಗದನು

ಅವನನುನ ಹಿಡಿದು, ಅವನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಬಿಲಲನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡು, ಅವನ ಖಡಗವನೂನ ಎಳ ದುಕ ೂಂಡನು.

ನಿಗೃಹ್ ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ನಿಪಾತ್ ರ್ೂತಳ ೀ ಚಕತತಯ ವಾಮಾಂಸ್ತ ಓದ್ರಂ ಪರಮ್ ।

ರ್ಯಥ ೂೀಪವಿೀತಂ ಸ್ ತಥಾ ದಿಾಧ್ಾಕೃತ ೂೀ ಮಮಾರ ಮನಿಾೀ ರಜನಿೀಚರ ೀಶ್ತುಃ ॥೮.೧೯೨ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 309

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಮಹಾಪಾಶಾಥನ ಕೂದಲನುನ ಹಿಡಿದ ಅಂಗದನು ಅವನನುನ ಭೂರ್ತಳದಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸ, ಎಡಭುಜದಿಂದ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯ
ಬಲಭಾಗದ ರ್ತನಕ ರ್ಯಜ್ಞ ೂೀಪ್ವೀರ್ತದ ಹಾಗ ಅವನ ಶರೀರವನುನ ಸೀಳಿದನು. ಈ ರೀತ ಎರಡು ಭಾಗವಾಗಿ
ರ್ತುಂಡರಸಲಾಟು ಮಹಾಪಾಶಾಥ ಕ ೂನ್ ರ್ಯುಸರ ಳ ದನು.

ಅಥ ೈನ್ಮಾಜಗಮತುರುದ್್ತಾರ್ಯುಧ್ೌ ವಿರೂಪನ ೀತ ೂರೀsಪ್ರ್ ರ್ಯೂಪನ ೀತರಃ ।

ರ್ಯಥ ೈವ ಮೀಘೌ ದಿವಿ ತಿಗಮರಶ್ಮಂ ತಥಾ ಸ್ಮಾಚಾಛದ್ರ್ಯತಾಂ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೧೯೩ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಹಿಡಿದ ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ ಮರ್ತುು ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರರು ಎರಡು ಮೊೀಡಗಳು
ಸೂರ್ಯಥನನುನ ಮುಚುಚವಂತ್ ಬಾರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹದಿಂದ ಅಂಗದನನುನ ಆಚಾೆದಿಸದರು.

ತಾಭಾ್ಂ ಸ್ ಬದ್ಧಃ ಶರಪಞ್ಞರ ೀರ್ಣ ವಿಚ ೀಷುತುಂ ನಾಶಕದ್ತರ ವಿೀರಃ ।

ಹರಿೀಶಾರಃ ಶ ೈಲಮತಿಪರಮಾರ್ಣಮುತಾಪಟ್ ಚಿಕ್ ೀಪ ತಯೀಃ ಶರಿೀರ ೀ ॥೮.೧೯೪॥

ಅವರಬಬರ ಶರಪ್ಂಜರದಿಂದ ಬಂಧಸಲಾಟು ಅಂಗದನು ಅಲುಗಾಡಲೂ ಶಕುನ್ಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆಗ ವೀರನ್ಾದ

ಸುಗಿರೀವನು ಬಹಳ ದ ೂಡಡದಾದ ಬ ಟುವನುನ ಕಿರ್ತುು ರ್ತಂದು, ಅವರಬಬರ ಶರೀರದ ಮೀಲ್ ಎಸ ದನು.

ಉಭೌ ಚ ತೌ ತ ೀನ್ ವಿಚೂ ಣಿ್ಯತೌ ರಣ ೀ ರವ ೀಃ ಸ್ುತಸ ೂ್ೀರುಬಲ್ ೀರಿತ ೀನ್ ।

ನಿಶಾಚರ ೀಶ ್ೀsರ್ ಶರ ೀರ್ಣ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಜಂ ಬಭ ೀದ್ ವಕ್ಷಸ್್ಪಿ ಸ ೂೀsಪತದ್ ರ್ುವಿ ॥೮.೧೯೫॥

ಸುಗಿರೀವನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲದಿಂದ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ಬ ಟುದಿಂದ ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ ಮರ್ತುು ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರರು
ಸರ್ತುು ಹ ೂೀದರು. ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡುತುದಾ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಹ ೂಡ ದನು. ಆ
ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾನು.

ತತಃ ಸ್ ಸ್ವಾಯಂಶಾ ಹರಿಪರವಿೀರಾನ್ ವಿಧೂರ್ಯ ಬಾಣ ೈಬಯಲವಾನ್ ದ್ಶಾನ್ನ್ಃ ।

ಜಗಾಮ ರಾಮಾಭಿಮುಖಸ್ತದ್ ೈನ್ಂ ರುರ ೂೀಧ ರಾಮಾವರಜಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೧೯೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 310

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಬಲ್ಲಷ್ುನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು ಎಲ್ಾಲ ಶ ರೀಷ್ಠ ಕಪ್ಗಳನುನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಹ ೂಡ ದು, ರಾಮನನುನ

ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು. ಹಿೀಗ ತ್ ರಳುತುರುವ ಅವನನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದನು.

ತದ್ಾ ದ್ಶಾಸ ೂ್ೀsನ್ತಕದ್ರ್ಣಡಕಲ್ಾಪಂ ಮಯಾರ್ಯ ದ್ತಾತಂ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವ ೀನ್ ।

ಮಯಾದ್ ಗೃಹಿೀತಾಂ ಚ ವಿವಾಹಕಾಲ್ ೀ ಪರಗೃಹ್ ಶಕ್ತತಂ ವಿಸ್ಸ್ಜಞಯ ಲಕ್ಷಮಣ ೀ ॥೮.೧೯೭॥

ಆಗ ರಾವರ್ಣನು, ಬರಹಮನಿಂದ ಮರ್ಯನಿಗ ಕ ೂಡಲಾಟು ಹಾಗೂ ರ್ತನಗ ಮದುವ ರ್ಯ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ

ಮಾವನ್ಾದ ಮರ್ಯನಿಂದ ಉಡುಗ ೂರ ಯಾಗಿ ಬಂದಿದಾ ‘ಶಕಿು’ ಎನುನವ ಆರ್ಯುಧವನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮೀಲ್
ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ತಯಾ ಸ್ ವಿೀರಃ ಸ್ುವಿದ್ಾರಿತ ೂೀರಾಃ ಪಪಾತ ರ್ೂಮೌ ಸ್ುರ್ೃಶಂ ವಿಮೂಚಿಛಯತಃ ।

ಮರುತುುತಃ ಶ ೈಲಮತಿಪರಮಾರ್ಣಂ ಚಿಕ್ ೀಪ ರಕ್ಷಃಪತಿವಕ್ಷಸ ದ್ುರತಮ್ ॥೮.೧೯೮॥

ಆ ಶಕಾಯರ್ಯುಧದಿಂದ ಹ ೂಡ ಸಕ ೂಂಡ ವೀರನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಎದ ಒಡ ದುಕ ೂಂಡು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ

ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿ ಬಿದಾನು. ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತನು ಒಂದು ದ ೂಡಡ ಬಂಡ ಗಲಲನುನ ರಾವರ್ಣನ ಮೀಲ್ ಎಸ ದನು.

ತ ೀನಾತಿಗಾಢಂ ವ್ರ್ಥತ ೂೀ ದ್ಶಾನ್ನ ೂೀ ಮುಖ ೈವಯಮನ್ ಶ ್ೀಣಿತಪೂರಮಾಶು ।

ತದ್ನ್ತರ ೀರ್ಣ ಪರತಿಗೃಹ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ಜಗಾಮ ಶಕಾಾ ಸ್ಹ ರಾಮಸ್ನಿನಧಿಮ್ ॥೮.೧೯೯॥

ಅದರಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ತೀವರವಾಗಿ ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಹರ್ತೂು ಮುಖಗಳಿಂದ ರಕುವನುನ ವಾಂತ
ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾು ವ್ರ್ಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಿದಾನು.
ಅಲ್ಲಲ ಸಕೆ ಸಮಯಾವಕಾಶದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತನು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು, ರಾಮನ ಸನಿನಧ್ಾನಕ ೆ
ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ್ುಮುದ್ಬಬಹಾಯರ್ ಚ ತಾಂ ಸ್ ರಾಘವೀ ದಿದ್ ೀಶ ಚ ಪಾರರ್ಣವರಾತಮಜಂ ಪುನ್ಃ ।

ಪರರ್ುಃ ಸ್ಮಾನ ೀತುಮಥ ೂೀ ವರೌಷ್ಧಿೀಃ ಸ್ ಚಾsನಿನಾಯಾsಶು ಗಿರಿಂ ಪುನ್ಸ್ತಮ್
॥೮.೨೦೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 311

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಆಗ ರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ಟ್ಟುದಾ ಶಕಾಯರ್ಯುಧವನುನ ಕಿರ್ತುು ತ್ ಗ ದರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ

ಹನುಮಂರ್ತನಲ್ಲಲ, ಪ್ುನಃ ಸಂಜೀವನಿ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ರ್ತರುವಂತ್ ಹ ೀಳಿದರು. ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತ ಮರಳಿ
ಬ ಟುವನುನ ಹ ೂರ್ತುು ರ್ತಂದನು.

ತದ್ೆನ್ಧಮಾತ ರೀರ್ಣ ಸ್ಮುತಿ್ತ ೂೀsಸೌ ಸೌಮಿತಿರರಾತ ೂತೀರುಬಲಶಾ ಪೂವಯವತ್ ।

ಶಶಂಸ್ ಚಾsಶ್ಿಷ್್ ಮರುತುುತಂ ಪರರ್ುಃ ಸ್ ರಾಘವೀsಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ಮರ್ಯನ್
॥೮.೨೦೧॥

ಅದರ ಪ್ರಮಳವನುನ ಸಾೀಕರಸದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ ಚ ೀರ್ತರಸಕ ೂಂಡು ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿ ಎದುಾ
ನಿಂರ್ತ. ಆಗ, ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಾದ ರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರು, ನಗುತ್ಾು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ
ಆಲಂಗಿಸ ಹ ೂಗಳಿದರು.

ಪಾರಕ್ಷ್ಪತ್ ತಂ ಗಿರಿವರಂ ಲಙ್ಕ್ಾಸ್್ಃ ಸ್ನ್ ಸ್ ಮಾರುತಿಃ ।

ಅದ್ಧಯಲಕ್ ೀ ಯೀಜನಾನಾಂ ರ್ಯತಾರಸೌ ಪೂವಯಸ್ಂಸ್ತಃ ॥೮.೨೦೨॥

ತದ್ಾಬಹುವ ೀಗಾತ್ ಸ್ಂಶ ಿೀಷ್ಂ ಪಾರಪ ಪೂವಯವದ್ ೀವ ಸ್ಃ ।

ಮೃತಾಶಾ ಯೀ ಪಿವಙ್ಕ್ೆಸ್ುತ ತದ್ೆನಾಧತ್ ತ ೀsಪಿ ಜೀವಿತಾಃ ॥೮.೨೦೩॥

ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಹ ೂರ್ತುು ರ್ತಂದಿದಾ ಗಿರರ್ಯನುನ ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇದುಾಕ ೂಂಡ ೀ ಹಿಂದಕ ೆ ಎಸ ದ
ಹನುಮಂರ್ತ, ಅದು ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀಜನಗಳ ಅದಥಲಕ್ಷದೂರದಲ್ಲಲರುವ ಸಾಸಾ್ನದಲ್ಲಲ, ಕಿರ್ತು ಗುರುತ್ ೀ
ಇಲಲದಂತ್ ಸ್ರ್ತವಾಗುವಂತ್ ಮಾಡಿದ. ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಾಹುವ ೀಗದಿಂದಾಗಿ ಆ ಪ್ವಥರ್ತ ಮೊದಲ್ಲದಾ
ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಅಂಟ್ಟಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಇರ್ತು, ಔಷ್ಧರ್ಯುಕು ಪ್ವಥರ್ತದ ಗಾಳಿಯಿಂದಾಗಿ ಸರ್ತು ಕಪ್ಗಳ ಲಲರೂ
ಕೂಡಾ ಮರು ಜೀವ ಪ್ಡ ದರು.

[ಕ ೀವಲ ಕಪ್ಗಳಷ್ ುೀ ಏಕ ಮರುಜೀವ ಹ ೂಂದಿದರು ? ಏಕ ರಾಕ್ಷಸರ ಮೀಲ್ ಈ ಗಾಳಿ ಪ್ರಭಾವ ಬಿೀರಲ್ಲಲ್ಾಲ

ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ತಳಿಸುತ್ಾುರ :]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 312

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಹಿ ರಕ್ಾಂಸ ಹರಯೀsಬಾಧವವಾಕ್ಷ್ಪನ್ ।

ನ ೂೀಜಞೀವಿತಾಸ್ತತಸ ತೀ ತು ವಾನ್ರಾ ನಿರುಜ ೂೀsರ್ವನ್ ॥೮.೨೦೪॥

ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ , ಪ್ರತೀ ರ್ಯುದಾದ ನಂರ್ತರ ಕಪ್ಗಳ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ರಾಕ್ಷಸರ ಶವವನುನ
ಾ ು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಸರ್ತು ರಾಕ್ಷಸರು ಮರಳಿ ಬದುಕಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ವಾನರರು ಬದುಕನುನ
ಸಮುದರಕ ೆ ಎಸ ರ್ಯುತುದರ
ಪ್ಡ ದರು ಮರ್ತುು ರ ೂೀಗವಲಲದವರಾದರು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲೂಲ ಕೂಡಾ(ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ ೭೪.೭೫-೭೬) ಕಪ್ಗಳು ರಾಕ್ಷಸರ ದ ೀಹವನುನ
ಸಮುದರಕ ೆ ಎಸ ರ್ಯುತುದಾ ಪ್ರಸಂಗದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಈ ರೀತ ವಣಿಥಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು :
ರ್ಯದ್ಾಪರರ್ೃತಿ ಲಙ್ಕ್ಾಯಾಂ ರ್ಯುದ್ಧಯನ ತೀ ಕಪಿರಾಕ್ಷಸಾಃ । ತದ್ಾಪರರ್ೃತಿ ಮಾನಾರ್ಯಮಾಜ್ಞಯಾ ರಾಘವಸ್್
ಚ । ಏ ಹನ್್ಂತ ೀ ರಣ ೀ ತತರ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಕಪಿಕುಙ್ಞರ ೈಃ । ಹತಾಹತಾಸ್ುತ ಕ್ಷ್ಪ್ಂತ ೀ ಸ್ವಯ ಏವ ತು
ಸಾಗರ ೀ ॥
ಇಂದು ಮುದರರ್ಣವಾಗಿರುವ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ: ‘ತದ್ಾಪರರ್ೃತಿ ಮಾನಾರ್ಯಮಾಜ್ಞಯಾ ರಾವರ್ಣಸ್್
ಚ’ ಎನುನವ ರ್ತಪ್ುಾ ಪಾಠ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿರುವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಿಂದ ನಮಗ
ಸಾಷ್ುವಾದ ವವರ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ]

ಛಿನ್ನಪರರ ೂೀಹಿರ್ಣಶ ೈವ ವಿಶಲ್ಾ್ಃ ಪೂವಯವಣಿ್ಯನ್ಃ ।

ಔಷ್ಧಿೀನಾಂ ಪರಭಾವ ೀನ್ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಹರಯೀsರ್ವನ್ ॥೮.೨೦೫॥

ದಿವೌ್ಷ್ಧದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಎಲಲರ ಮುರದ ಅಂಗಗಳು ಮತ್ ು ಬ ಳ ದವು. ದ ೀಹದ ಒಳಗ ಅಡಗಿದ ಬಾರ್ಣ
ಕಿೀಳಲಾಟುು ಗಾರ್ಯದ ಕಲ್ ರ್ಯೂ ಇಲಲದಂತ್ ಹಿಂದಿನ ಬರ್ಣ್ ಬಂದಿರ್ತು. ಹಿೀಗ , ಎಲ್ಾಲ ರ್ತರಹದ
ಆರ ೂೀಗ್ವನುನ ಕಪ್ಗಳು ಪ್ಡ ದರು.

ಅಥಾsಸ್ಸಾದ್ ೂೀತತಮಪೂರುಷ್ಂ ಪರರ್ುಂ ವಿಮಾನ್ಗ ೂೀ ರಾವರ್ಣ ಆರ್ಯುಧ್ೌಘಾನ್ ।

ಪರವಷ್ಯಮಾಣ ೂೀ ರಘುವಂಶನಾರ್ಂ ತಮಾತತಧನಾಾsಭಿರ್ಯಯೌ ಚ ರಾಮಃ ॥೮.೨೦೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 313

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ ಚ ೀರ್ತರಸಕ ೂಂಡ ನಂರ್ತರ, ವಮಾನದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು, ಪ್ುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನ
ಮೀಲ್ ಬಾರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಎಸ ರ್ಯುತ್ಾು ಬಂದ ರಾವರ್ಣನಿಗ , ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದ ರಾಮಚಂದರ
ಎದುರಾದ.

ಸ್ಮಾಮನ್ರ್ಯನ್ ರಾಘವಮಾದಿಪೂರುಷ್ಂ ನಿಯಾ್ಯತಯಾಮಾಸ್ ರರ್ಂ ಪುರನ್ಾರಃ ।

ಸ್ಹಾರ್ಯುಧುಂ ಮಾತಲ್ಲಸ್ಙ್ೆೃಹಿೀತಂ ಸ್ಮಾರುರ ೂೀಹಾsಶು ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣಾಗರಜಃ
॥೮.೨೦೭॥

ಇಂದರನು ಆದಿಪ್ೂರುಷ್ನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನನುನ ಗೌರವಸುತ್ಾು, ರ್ತನನ ಸಾರರ್ಥಯಾದ ಮಾರ್ತಲ್ಲಯಿಂದ

ನಡ ಸಲಾಡುವ, ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ರರ್ವನುನ ಲಂಕ ಗ ಕಳುಹಿಸದ. ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ
ರಾಮಚಂದರನು ಆ ರರ್ವನುನ ಏರದ.
ಆರುಹ್ತಂ ರರ್ವರಂ ಜಗದ್ ೀಕನಾಥ ೂೀ ಲ್ ೂೀಕಾರ್ಯಾರ್ಯ ರಜನಿೀಚರನಾರ್ಮಾಶು ।
ಅರ್ು್ದ್್ಯೌ ದ್ಶಶತಾಂಶುರಿವಾನ್ಧಕಾರಂ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ಶ ೀಷ್ತ ಇಮಾನ್ ನಿಗಿರನ್ತಮುದ್್ನ್
॥೮.೨೦೮॥

ರರ್ವನ್ ನೀರದ, ಜಗತುಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಲ್ ೂೀಕದ ಭರ್ಯವನುನ ನಿೀಗುವುದಕಾೆಗಿ, ಈ

ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಕಬಳಿಸ ಬಿಡುವ ಕರ್ತುಲನುನ ಸೂರ್ಯಥ ಎದುರಸುವಂತ್ , ಸಮಸು ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನಲ್ಾಲ
ನ್ಾಶಮಾಡಲು ರ್ಯತನಸುವ ರಾವರ್ಣನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ಆಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ರಜನಿೀಚರಲ್ ೂೀಕನಾರ್ಃ ಶಸಾರತರ್ಣ್ಥಾಸ್ಾಸ್ಹಿತಾನಿ ಮುಮೊೀಚ ರಾಮೀ ।

ರಾಮಸ್ುತ ತಾನಿ ವಿನಿಹತ್ ನಿಜ ೈಮಮಯಹಾಸ ಾೈಸ್ತಸ ೂ್ೀತತಮಾಙ್ೆದ್ಶಕಂ ರ್ಯುಗಪನ್ನಯಕೃನ್ತತ್
॥೮.೨೦೯॥

ಕರ್ತುಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಓಡಾಡುವ ರಾಕ್ಷಸರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು, ರ್ತನ್ ನದುರಗ ಬರುತುರುವ ರಾಮಚಂದರನನುನ

ನ್ ೂೀಡಿ, ಅಸರದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಶಸರವನುನ ಅವನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ. ರಾಮನ್ಾದರ ೂೀ, ಆ ಶಸರವನುನ
ರ್ತನನ ಮಹಾಸರಗಳಿಂದ ಕರ್ತುರಸ, ರಾವರ್ಣನ ಹರ್ತುು ರ್ತಲ್ ಗಳನುನ ಒಮಮಲ್ ೀ ಕರ್ತುರಸ ಬಿಟು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 314

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಕೃತಾತನಿ ತಾನಿ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ಮುತಿ್ತಾನಿ ದ್ೃಷಾುವ ವರಾಚಛತಧೃತ ೀಹೃಯದ್ರ್ಯಂ ಬಭ ೀದ್ ।

ಬಾಣ ೀನ್ ವಜರಸ್ುದ್ೃಶ ೀನ್ ಸ್ ಭಿನ್ನಹೃತ ೂಾೀ ರಕತಂ ವಮನ್ ನ್್ಪತದ್ಾಶು ಮಹಾವಿಮಾನಾತ್
॥೮.೨೧೦॥

ಕರ್ತುರಸಲಾಟು ರ್ತಲ್ ಗಳು, ಶರ್ತಧೃರ್ತನ (ಬರಹಮನ) ವರವರುವುದರಂದ ಮತ್ ು ಮೊಳ ರ್ತವು. ಆಗ ಶ್ರೀರಾಮನು
ವಜರಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ರಾವರ್ಣನ ಹೃದರ್ಯಕ ೆ ಹ ೂಡ ದನು. ಈ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ರಾವರ್ಣನು
ಎದ ಯಡ ದುಕ ೂಂಡು, ರಕುವನುನ ವಾಂತ ಮಾಡುತ್ಾು, ವಮಾನದಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿದಾನು.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ತಿರಜಗತಾಂ ಪರಮಪರತಿೀಪ ೀ ಬರಹಾಮ ಶ್ವ ೀನ್ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ಹ ಲ್ ೂೀಕಪಾಲ್ ೈಃ ।

ಅಭ ್ೀತ್ ಪಾದ್ರ್ಯುಗಳಂ ಜಗದ್ ೀಕರ್ತೂತಯ ರಾಮಸ್್ ರ್ಕ್ತತರ್ರಿತಃ ಶ್ರಸಾ ನ್ನಾಮ ॥೮.೨೧೧॥

ಮೂರು ಜಗತುನ ಹಿಂಸಕನ್ಾದ ಆ ರಾವರ್ಣನು ಸಾರ್ಯುತುರಲು, ಬರಹಮದ ೀವರು, ಶ್ವ ಮರ್ತುು ಇರ್ತರ
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಜಗತುನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಭಕಿುಯಿಂದ
ಕೂಡಿ, ರ್ತಲ್ ಬಾಗಿ ನಮಸೆರಸದರು.

ಅಥ ೈನ್ಮಸೌತತ್ ಪಿತರಂ ಕೃತಾಞ್ಞಲ್ಲಗುೆಯಣಾಭಿರಾಮಂ ಜಗತಃ ಪಿತಾಮಹಃ ।

ಜತಞಚಞತಂ ತ ೀsಜತ ಲ್ ೂೀಕಭಾವನ್ ಪರಪನ್ನಪಾಲ್ಾರ್ಯ ನ್ತಾಃ ಸ್ಮ ತ ೀ ವರ್ಯಮ್ ॥೮.೨೧೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಜಗತುನ ಮೂಲ ಸ ಲ್ ಯಾದ ಬರಹಮನು ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ಯಾದ, ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ
ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕ ೈಮುಗಿದು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ‘ನಿೀನು ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿದಿಾೀರ್ಯ. ಎಂದೂ
ಸ ೂೀಲದವನು ನಿೀನು. ಲ್ ೂೀಕದ ಅಸುರ್ತಾಕ ೆ ಕಾರರ್ಣನ್ಾಗಿರುವ, ಶರಣಾಗರ್ತರನುನ ಪಾಲನ್ ಮಾಡುವ ನಿನಗ
ನ್ಾವ ಲಲರೂ ನಮಸೆರಸದ ಾೀವ .

ತಾಮೀಕ ಈಶ ್ೀsಸ್್ ನ್ಚಾsದಿರನ್ತಸ್ತವ ೀಡ್ ಕಾಲ್ ೀನ್ ತಥ ೈವ ದ್ ೀಶತಃ ।

ಗುಣಾ ಹ್ಗಣಾ್ಸ್ತವ ತ ೀsಪ್ನ್ನಾತಃ ಪರತ ್ೀಕಶಶಾಾsದಿವಿನಾಶವಜಞಯತಾಃ ॥೮.೨೧೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 315

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಈ ಜಗತುನ ಒಡ ರ್ಯ. ನಿನಗ ಕಾಲದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ದ ೀಶದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ಉರ್ತಾತು-ನ್ಾಶವಲಲ.

ನಿನನ ಗುರ್ಣಗಳು ಎಣಿಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದವುಗಳು. ಆ ಒಂದ ೂಂದು ಗುರ್ಣಗಳೂ ಕೂಡಾ ಅನಂರ್ತವಾಗಿವ
ಮರ್ತುು ಕ ೂನ್ ಮೊದಲ್ಲಲಲದವುಗಳಾಗಿವ .

ನ್ಚ ೂೀದ್ೂವೀ ನ ೈವ ತಿರಸ್ೃತಿಸ ತೀ ಕಾಚಿದ್ ಗುಣಾನಾಂ ಪರತಃ ಸ್ಾತ ೂೀ ವಾ ।

ತಾಮೀಕ ಆದ್್ಃ ಪರಮಃ ಸ್ಾತನ ೂಾೀ ರ್ೃತಾ್ಸ್ತವಾಹಂ ಶ್ವಪೂವಯಕಾಶಾ ಯೀ ॥೮.೨೧೪॥

ಯಾವ ಕಾಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನಿನನ ಯಾವ ಗುರ್ಣಗಳಿಗೂ ಹುಟ್ಾುಗಲ್ಲೀ ತರಸಾೆರವಾಗಲ್ಲೀ ಇಲಲ. ಅದು
ಎಂದೂ ಕೂಡಾ ತ್ಾನ್ಾಗಿ ತ್ಾನ್ ೀ ಮುಚಿಚ ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ. ಆ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಬ ೀರ ೂಬಬರು
ಅಭಿವ್ಕುವಾಗದಂತ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ ನಿನನ ಸ ೀವಕ ನ್ಾನು.
ಶ್ವನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಇರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ನಿನನ ಅಧೀನರು.

ರ್ಯಥಾsಚಿಾಯಷ ೂೀsಗ ನೀಃ ಪವನ್ಸ್್ ವ ೀಗಾ ಮರಿೀಚಯೀsಕಾಯಸ್್ ನ್ದಿೀಷ್ು ಚಾsಪಃ ।

ಗಚಛನಿತ ಚಾsಯಾನಿತ ಚ ಸ್ನ್ತತಾಸ್ತವತ್ ತದ್ಾನ್ಮದ್ಾದ್ಾ್ಃ ಶ್ವಪೂವಯಕಾಶಾ ಯೀ ॥೮.೨೧೫॥

ಹ ೀಗ ಬ ಂಕಿರ್ಯ ಜಾಾಲ್ , ಗಾಳಿರ್ಯ ವ ೀಗ, ಸೂರ್ಯಥನ ಕಿರರ್ಣಗಳು, ನದಿರ್ಯ ನಿೀರು ಬರುರ್ತುದ ಮರ್ತುು
ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ನ್ಾನು, ಶ್ವ ಮೊದಲ್ಾದ ಅಸಂಖ್ರು, ಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಲರ್ಯವನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ ುೀವ ಹಾಗೂ ಸೃಷುಕಾಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ ುೀವ .

ಯೀಯೀ ಚ ಮುಕಾತಸ್ತವರ್ ಯೀ ಚ ಬದ್ಾಧಃ ಸ್ವ ೀಯ ತವ ೀಶ ೀಶ ವಶ ೀ ಸ್ದ್ ೈವ ।

ವರ್ಯಂ ಸ್ದ್ಾ ತಾದ್ುೆರ್ಣಪೂಗಮುಚ ೈಃ ಸ್ವ ೀಯ ವದ್ನ ೂತೀsಪಿ ನ್ ಪಾರಗಾಮಿನ್ಃ ॥೮.೨೧೬॥

ಯಾರು-ಯಾರು ಮುಕುರಾಗಿದಾಾರ ೂೀ, ಯಾರು-ಯಾರು ಸಂಸಾರ ಬದಾರಾಗಿದಾಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ

ಸಾಾಮಿಯಾದ ನಿನನ ಅಧೀನದಲ್ಲಲದಾಾರ . ನ್ಾವ ಲಲರೂ ನಿನನ ಗುರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ
ಹ ೀಳಬಲಲವರಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅವುಗಳ ಕ ೂನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ತಳಿದಿಲಲ.

ಕ್ತಮೀಶ ಈದ್ೃಗುೆರ್ಣಕಸ್್ ತ ೀ ಪರಭ ೂೀ ರಕ್ ೂೀವಧ್ ೂೀsಶ ೀಷ್ಸ್ುರಪರಪಾಲನ್ಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 316

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅನ್ನ್್ಸಾದ್್ಂ ಹಿ ತಥಾsಪಿ ತದ್ ದ್ಾರ್ಯಂ ಕೃತಂ ತಾಯಾ ತಸ್್ ನ್ಮೊೀನ್ಮಸ ತೀ ॥೮.೨೧೭॥

ಈರೀತಯಾದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ನಿನಗ , ರಾಕ್ಷಸ ಸಂಹಾರ, ದ ೀವತ್ ಗಳ

ಪಾಲನ್ ಆಶಚರ್ಯಥ ಅಲಲವ ೀ ಅಲಲ. ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ ನಿೀನ್ ಲಲವನೂನ ಮಾಡುತುೀರ್ಯ. ಆದರ
ನಿನನನುನ ಬಿಟುು ಇನ್ಾನರಗೂ ಈ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಅಂರ್ತಹ ನಿನಗ ನಮೊೀನಮಸ ುೀ’.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಾಬಞರ್ವ ೀನ್ ಶ್ಲ್ಲೀ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯದ್ ರಾಘವಮಾಹವಾರ್ಯ ।

ವರಂ ಮದಿೀರ್ಯಂ ತಾಗರ್ಣರ್ಯ್ ರಕ್ ೂೀ ಹತಂ ತಾಯಾ ತ ೀನ್ ರಣಾರ್ಯ ಮೀಹಿ ॥೮.೨೧೮ ॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಬರಹಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಸದಾಶ್ವನು ರಾಮಚಂದರನನುನ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುನ್

! “ನನನ ವರವನುನ ಲ್ ಕಿೆಸದ ೀ ನಿೀನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಂದ . ಅದರಂದ ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ಆಹಾಾನಿಸುತುದ ೀಾ ನ್ .
ನ್ಾವಬಬರು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡ ೂೀರ್ಣ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ವ!

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತ್ಭಿಧ್ಾರ್ಯ ರಾಘವೀ ಧನ್ುಃ ಪರಗೃಹಾ್sಶು ಶರಂ ಚ ಸ್ನ್ಾಧ್ ೀ ।

ವಿಕೃಷ್್ಮಾಣ ೀ ಚಲ್ಲತಾ ವಸ್ುನ್ಧರಾ ಪಪಾತ ರುದ್ ೂರೀsಪಿ ಧರಾಪರಕಮಪತಃ ॥೮.೨೧೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ರುದರನು ಹ ೀಳುತುರಲು, ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಬಿಲಲನುನ

ಹಿಡಿದು ಬಾರ್ಣವನುನ ಹೂಡುತ್ಾುನ್ . ಶ್ರೀರಾಮನು ರ್ತನನ ಬಿಲ್ಲಲನ ನ್ ೀರ್ಣನುನ ಎಳ ರ್ಯುತುರಲು ಭೂಮಿಯೀ
ಕಂಪ್ಸುರ್ತುದ . ಆ ಭೂಕಂಪ್ನದಿಂದ ರುದರನೂ ಕೂಡಾ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳುತ್ಾುನ್ .

ಅಥ ೂೀತಿ್ತಶಾಾsಸ್ುರಭಾವವಜಞಯತಃ ಕ್ಷಮಸ್ಾ ದ್ ೀವ ೀತಿ ನ್ನಾಮ ಪಾದ್ಯೀಃ ।

ಉವಾಚ ಚ ತಾದ್ಾಶಗ ೂೀsಸಮ ಸ್ವಯದ್ಾ ಪರಸೀದ್ ಮೀ ತಾದಿಾಷ್ರ್ಯಂ ಮನ್ಃ ಕುರು ॥೮.೨೨೦ ॥

ಬಿದಾ ರುದರನು ಮೀಲ್ ದುಾ, ರ್ತನನ ಅಸುರ ಭಾವವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ‘ದ ೀವಾ, ನನನನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸು’ ಎಂದು
ಶ್ರೀರಾಮನ ಪಾದಗಳಿಗ ರಗಿ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ಸದಾ ನಿನನ ವಶದಲ್ಲಲದ ಾೀನ್ . ನನಗ
ಪ್ರಸನನನ್ಾಗು. ನನನ ಮನಸುನುನ ನಿನನಲ್ ಲೀ ನ್ ಡುವಂತ್ ಮಾಡು” ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 317

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅಥ ೀನ್ಾರಮುಖಾ್ಶಾ ತಮೂಚಿರ ೀ ಸ್ುರಾಸ್ತವಯಾsವಿತಾಃ ಸ ೂೇsದ್್ ನಿಶಾಚರಾದ್ ವರ್ಯಮ್ ।

ತಥ ೈವ ಸ್ವಾಯಪದ್ ಏವ ನ್ಸ್ತವಂ ಪರಪಾಹಿ ಸ್ವ ೀಯ ರ್ವದಿೀರ್ಯಕಾಃ ಸ್ಮ ॥೮.೨೨೧॥

ಶ್ವನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಇಂದರನ್ ೀ ಪ್ರಧ್ಾನವಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ನಿನಿನಂದಾಗಿ ಇಂದು ನ್ಾವು ಹ ೀಗ ರಾವರ್ಣನ ಹಿಂಸ ಯಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟ್ಟುದ ಾೀವ ಯೀ ಹಾಗ ೀ,
ಮುಂದ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಎಲ್ಾಲ ಆಪ್ತುನಿಂದ ನಿೀನು ನಮಮನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸು. ನ್ಾವ ಲಲರೂ ನಿನನವರಾಗಿದ ಾೀವ (ನಿನನ
ಭಕುರಾಗಿದ ಾೀವ ).”

ಸೀತಾಕೃತಿಂ ತಾಮರ್ ತತರ ಚಾsಗತಾಂ ದಿವ್ಚಛಲ್ ೀನ್ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಪಾವಕ ೀ ।

ಕ ೈಲ್ಾಸ್ತಸಾತಂ ಪುನ್ರ ೀವ ಚಾsಗತಾಂ ಸೀತಾಮಗೃಹಾ್ದ್ುಧತರ್ುಕುಮಪಿಪಯತಾಮ್ ॥೮.೨೨೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಅಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ, ರಾವರ್ಣ ಅಪ್ಹರಸ ರ್ತಂದಿದಾ ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯನುನ, ಅಗಿನದಿವ್ ಎಂಬ ನ್ ಪ್ದಿಂದ
ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿಸ, ಕ ೈಲ್ಾಸದಿಂದ ಅಗಿನ ಕರ ರ್ತಂದಿರುವ ತ್ಾಯಿ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮ
ಸಾೀಕರಸುತ್ಾುನ್ .

ಜಾನ್ನ್ ಗಿರಿೀಶಾಲರ್ಯಗಾಂ ಸ್ ಸೀತಾಂ ಸ್ಮಗರಹಿೀತ್ ಪಾವಕಸ್ಂಪರದ್ತಾತಮ್ ।

ಮುಮೊೀದ್ ಸ್ಮಾಾಪ್ ಚ ತಾಂ ಸ್ ರಾಮಃ ಸಾ ಚ ೈವ ದ್ ೀವಿೀ ರ್ಗವನ್ತಮಾಪ್ ॥೮.೨೨೩॥

ಕ ೈಲ್ಾಸದಲ್ಲಲದಾ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ತಳಿದಿದಾ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಅಗಿನಯಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯನುನ

ಸಾೀಕರಸುತ್ಾುನ್ . ಈರೀತ, ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುಯಿಂದ ಹ ೂಂದಿದ ಶ್ರೀರಾಮನು ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು.
ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಂದಿ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುಳು.
[ಬಾಹ್ವಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅದು ಅಗಿನದಿವ್. ಸೀತ್ ರ್ಯ ಅಗಿನಪ್ರೀಕ್ಷ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ನಡ ದಿರುವುದು
ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯ ಅಗಿನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮರ್ತುು ಅಗಿನ ಕ ೈಲ್ಾಸದಿಂದ ಕರ ರ್ತಂದಿರುವ ಮಾತ್ ಸೀತ್ಾದ ೀವ
ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಹ ೂಂದುವ ಲ್ಲೀಲ್ . (ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುಗಾಗಿ, ಎಂದೂ ವೀಯೀಗವಲಲದ ಜಗದಾಮತ್ಾಪ್ರ್ತರ
ಸಮಾಗಮದ ನಟನ್ಾ ನಿರ್ಯಮ)]

ಅಥ ೂೀ ಗಿರ ೀರಾನ್ರ್ಯನಾತ್ ಪರಸಾತದ್ ಯೀ ವಾನ್ರಾ ರಾವರ್ಣಬಾರ್ಣಪಿೀಡಿತಾಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 318

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ತಾರಾಪಿತಾ ತಾನ್ ನಿರುಜಶಾಕಾರ ಸ್ುಷ ೀರ್ಣನಾಮಾ ಭಿಷ್ಜಾಂ ವರಿಷ್ಾಃ

॥೮.೨೨೪॥

ಈ ಹಿಂದ , ಹನುಮಂರ್ತನು ಗಂಧಮಾದನ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ರ್ತಂದು, ಅದನುನ ಹಿಂದಕ ೆ ರ್ಯಥಾಸಾ್ನದಲ್ಲಲಟು

ಮೀಲ್ ನಡ ದ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ, ರಾವರ್ಣನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಪ್ೀಡಿಸಲಾಟು (ಬಾರ್ಣದ ಪ ಟ್ಟುನಿಂದ ಅಸಾಸ್ರಾಗಿದಾ)
ಕಪ್ಗಳನುನ, ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಹ ಂಡತ ತ್ಾರಾಳ ರ್ತಂದ ಯಾದ, ವ ೈದ್ರಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ, ಸುಷ್ ೀರ್ಣ ಎನುನವ
ವ ೈದ್ನು, ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಆರ ೂೀಗ್ವಂರ್ತರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ತದ್ಾ ಮೃತಾನ್ ರಾಘವ ಆನಿನಾರ್ಯ ರ್ಯಮಕ್ಷಯಾದ್ ದ್ ೀವಗಣಾಂಶಾ ಸ್ವಯಶಃ ।

ಸ್ಮನ್ಾಜಾನಾತ್ ಪಿತರಂ ಚ ತತರ ಸ್ಮಾಗತಂ ಗನ್ುತಮಿಯೀಷ್ ಚಾರ್
॥೮.೨೨೫॥

ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡಿದಾ ಕಪ್ಗಳಲಲದ ೀ, ರಾವರ್ಣನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸತುದಾ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನುನ ರಾಮಚಂದರನು ರ್ಯಮನ
ಮನ್ ಯಿಂದ ಬದುಕಿಸ ರ್ತಂದ. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಬಂದಿದಾ ಸಮಸು ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ,
ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮೃರ್ತರಾದ ಜೀವರ ೂಂದಿಗ ಬಂದಿದಾ ದಶರರ್ರಾಜನನೂನ, ಅವರವರ
ಸಾ್ನಕ ೆ ತ್ ರಳಲು ಹ ೀಳಿ, ತ್ಾನೂ ಕೂಡಾ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಹಿಂತರುಗಲು ರಾಮಚಂದರ ಬರ್ಯಸದ.

[ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಬಂದಿದಾ ದಶರರ್ ಎಲಲವನೂನ ನ್ ೂೀಡಿ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡಿರುವ ವವರ ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ (ರ್ಯುದಾಕಾಂಡ-೧೧೯) ವವರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ವಿಭಿೀಷ್ಣ ೀನಾಪಿಪಯತಮಾರುರ ೂೀಹ ಸ್ ಪುಷ್ಪಕಂ ತತುಹಿತಃ ಸ್ವಾನ್ರಃ ।

ಪುರಿೀಂ ಜಗಾಮಾsಶು ನಿಜಾಮಯೀಧ್ಾ್ಂ ಪುರ ೂೀ ಹನ್ೂಮನ್ತಮರ್ ನ್ನಯಯೀಜರ್ಯತ್
॥೮.೨೨೬॥

ರಾಮಚಂದರನು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಂದ ಸಮಪ್ಥಸಲಾಟು ಪ್ುಷ್ಾಕವನುನ ಏರ, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಮರ್ತುು ಕಪ್ಗಳ ೂಂದಿಗ

ಸಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು. ರ್ತನನ ಆಗಮನವನುನ ಮುಂಚಿರ್ತವಾಗಿ
ತಳಿಸಲು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಮೊದಲ್ ೀ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಶ್ರೀರಾಮ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟುನು.

ದ್ದ್ಶಯ ಚಾಸೌ ರ್ರತಂ ಹುತಾಶನ್ಂ ಪರವ ೀಷ್ುು ಕಾಮಂ ಜಗದಿೀಶಾರಸ್್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 319

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅದ್ಶಯನಾತ್ ತಂ ವಿನಿವಾರ್ಯ್ಯ ರಾಮಂ ಸ್ಮಾಗತಂ ಚಾಸ್್ ಶಶಂಸ್ ಮಾರುತಿಃ ॥೮.೨೨೭॥

ಇರ್ತು ಅಯೀಧ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಕಾರ್ಣದಿರುವುದರಂದ (ಹಿಂತರುಗದ ೀ ಇದುಾದರಂದ) ಬ ಂಕಿರ್ಯನುನ

ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಬರ್ಯಸುತುರುವ ಭರರ್ತನನುನ ಕಂಡ ಹನುಮಂರ್ತ, ಅವನನುನ ರ್ತಡ ದು, ಶ್ರೀರಾಮನ ಆಗಮನದ
ವಾತ್ ಥರ್ಯನುನ ತಳಿಸದನು.

ಶುರತಾಾ ಪರಮೊೀದ್ ೂೀರುರ್ರಃ ಸ್ ತ ೀನ್ ಸ್ಹ ೈವ ಪೌರ ೈಃ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ಮಾತೃಕಃ ।

ಶತುರಘನರ್ಯುಕ ೂತೀsಭಿಸ್ಮೀತ್ ರಾಘವಂ ನ್ನಾಮ ಬಾಷಾಪಕುಲಲ್ ೂೀಚನಾನ್ನ್ಃ ॥೮.೨೨೮ ॥

ಭರರ್ತನು ರಾಮಚಂದರನ ಆಗಮನದ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕ ೀಳಿ, ಉರ್ತೃಷ್ು

ಆನಂದವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಜ ಗಳಿಂದ, ತ್ಾಯಿರ್ಯನಿಾರಂದ, ಶರ್ತುರಘನ ಮೊದಲ್ಾದವರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡು, ಆನಂದಬಾಷ್ಾದ ೂಂದಿಗ ನಮಸೆರಸದನು.

ಉತಾ್ಪ್ ತಂ ರಘುಪತಿಃ ಸ್ಸ್ಾಜ ೀ ಪರರ್ಣಯಾನಿಾತಃ ।

ಶತುರಘನಂ ಚ ತದ್ನ ್ೀಷ್ು ಪರತಿಪ ೀದ್ ೀ ರ್ಯಥಾವರ್ಯಃ ॥೮.೨೨೯॥

ರಾಮಚಂದರನು ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಭರರ್ತನನುನ ಎತು, ಪ್ರೀತಯಿಂದ ಆಲಂಗಿಸದನು. ಶರ್ತುರಘನನನೂನ ಕೂಡಾ

ಮೀಲ್ ತು ಆಲಂಗಿಸದನು. ಉಳಿದವರನೂನ ಕೂಡಾ ಅವರ ವರ್ಯಸುಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರ
ಎದುರುಗ ೂಂಡನು (ಅಂದರ : ದ ೂಡಡವರಗ ನಮಸೆರಸದನು, ಚಿಕೆವರಗ ಆಶ್ೀವಥದಿಸದನು ಮರ್ತುು
ಸಮಾನರನುನ ಆಲಂಗಿಸದನು)

ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ಮುನಿಭಿಃ ಸಾಮಾರಜ ್ೀ ಚಾಭಿಷ ೀಚಿತಃ ।

ರ್ಯಥ ೂೀಚಿತಂ ಚ ಸ್ಮಾಮನ್್ ಸ್ವಾಯನಾಹ ೀದ್ಮಿೀಶಾರಃ ॥೮.೨೩೦॥

ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಅಗಸಾಯದಿ ಮುನಿಗಳಿಂದ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟು

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಎಲಲರನೂನ ಅವರವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಸನ್ಾಮನ ಮಾಡಿ, ಎಲಲರನುನ ಕುರರ್ತು
ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 320

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ್ವ ೈಯರ್ಯವದಿೂಃ ಸ್ುಕೃತಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ದ್ ೀಹಂ ಮನ ೂೀವಾಕುಹಿತಂ ಮದಿೀರ್ಯಮ್ ।

ಏತಾವದ್ ೀವಾಖಿಲಸ್ದಿಾಧ್ ೀರ್ಯಂ ರ್ಯತ್ ಕಾರ್ಯವಾಕ್ತಾತತರ್ವಂ ಮದ್ಚಾಯನ್ಮ್ ॥೮.೨೩೧॥

‘ನಿೀವ ಲಲರೂ ನಿಮಮ ಮನಸುು ಹಾಗೂ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ನಿಮಮ ದ ೀಹದಿಂದ ನನಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು
ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿ ಪ್ುರ್ಣ್ವನ್ ನೀ ಮಾಡಿದಿಾೀರ. ಇದು ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರೂ ಮಾಡಬ ೀಕಾದ ಕಾರ್ಯಥ. ದ ೀಹ-
ಮಾರ್ತು-ಮನಸುನಿಂದ ನಡ ರ್ಯುವ ನನನ ಅಚಥನ್ ಎಲಲರೂ ಮಾಡಬ ೀಕಾದದುಾ.

ಮುಕ್ತತಪರದ್ಾನಾತ್ ಪರತಿಕತೃಯತಾ ಮೀ ಸ್ವಯಸ್್ ಚಾಥ ೂೀ ರ್ವತಾಂ ರ್ವ ೀತ ।

ಹನ್ೂಮತ ೂೀ ನ್ ಪರತಿಕತೃಯತಾ ಸಾ್ತ್ ಸ್ಾಭಾವರ್ಕತಸ್್ ನಿರೌಪಧಂ ಮೀ ॥೮.೨೩೨॥

ನಿಮಗ ಲಲರಗೂ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವುದರಂದ ನಿಮಮಲಲರ ಸ ೀವ ಗ ರ್ತಕೆಫಲವನುನ ಕ ೂಟುಂತ್ಾಗುರ್ತುದ .

ಆದರ ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿಯೀ ಭಕುನ್ಾಗಿರುವ, ಯಾವುದ ೀ ಫಲ್ಾಪ ೀಕ್ಷ , ನ್ ಪ್ವರದ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಏನನುನ
ಕ ೂಟುರೂ ಅದು ಕಡಿಮಯೀ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ರಾಮಚಂದರ, ಹನುಮಂರ್ತನ ಗುರ್ಣ ಎಂರ್ತಹದುಾ
ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುತ್ಾುನ್ :

ಮದ್ೂಕೌತ ಜ್ಞಾನ್ಪೂತಾತಯವನ್ುಪಧಿಕಬಲಪ್ರೀನ್ನತೌ ಸ ್ೈರ್ಯ್ಯಧ್ ೈರ್ಯ್ಯ

ಸಾಾಭಾವಾ್ದಿಕ್ತ ೀಜಃ ಸ್ುಮತಿದ್ಮಶಮೀಷ್ಾಸ್್ ತುಲ್ ೂ್ೀ ನ್ ಕಶ್ಾತ್ ।
ಶ ೀಷ ೂೀ ರುದ್ರಃ ಸ್ುಪಣ ೂ್ೀಯsಪು್ರುಗುರ್ಣಸ್ಮಿತೌ ನ ೂೀಸ್ಹಸಾರಯಂಶತುಲ್ಾ್
ಅಸ ್ೀತ್ಸಾಮನ್ಮದ್ ೈಶಂ ಪದ್ಮಹಮಮುನಾ ಸಾದ್ಧಯಮೀವೀಪಭ ೂೀಕ್ ಯೀ ॥೮.೨೩೩॥

ನನನ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ, ಜ್ಞಾನ ಪ್ೂರ್ಣಥತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಬಲದ ಉರ್ತೃಷ್ುತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಇಂದಿರರ್ಯ ನಿಗರಹದಲ್ಲಲ,
ಬುದಿಾವಂತಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿಯೀ ಅಧಕವಾಗಿರುವ ತ್ ೀಜಸುನಲ್ಲಲ, ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇವನಿಗ
ಸಮನ್ಾಗಿರುವವನು ಯಾರೂ ಇಲಲ. (ಆದರ ‘ಕಶ್ಚತ್ ಸಮಃ’ ಬರಹಮ ಮಾರ್ತರ ಇವನಿಗ ಸಮ). ಶ ೀಷ್, ರುದರ,
ಗರುಡ ಇವರ ಗುರ್ಣಗಳು ಹನುಮಂರ್ತನ ಗುರ್ಣದ ಸಾವರದ ಒಂದು ಭಾಗಕೂೆ ಸಮನಲಲ. ಅದರಂದ ನನನ
ಈಶಪ್ದವರ್ಯನುನ ಇವನ ಜ ೂತ್ ಗ ಭ ೂೀಗಿಸುತ್ ುೀನ್ (ಇವನಿಗ ಸಾರ್ಯುಜ್ವನುನ ನಿೀಡುತ್ ುೀವ ).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 321

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಪೂವಯಂ ಜಗಾರ್ಯ ರ್ುವನ್ಂ ದ್ಶಕನ್ಧರ ೂೀsಸಾವಬ ೂಞೀದ್ೂವಸ್್ ವರತ ೂೀ ನ್ತು ತಂ ಕದ್ಾಚಿತ್ ।

ಕಶ್ಾಜಞಗಾರ್ಯ ಪುರುಹೂತಸ್ುತಃ ಕಪಿತಾಾದ್ ವಿಷ ೂ್ೀವಯರಾದ್ಜರ್ಯದ್ಜುಞಯನ್ ಏವ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೮.೨೩೪॥

ಮೊದಲು ರಾವರ್ಣನು ಬರಹಮವರದ ಬಲದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಗ ದಾ. ಆಗ ಅವನನುನ ಯಾರೂ ಗ ಲಲಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ವಾಲ್ಲಗ ಕಪ್ರ್ತಾವದುಾದರಂದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ಲಲಲು ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು. (ರಾವರ್ಣ ಬರಹಮನಲ್ಲಲ ವರವನುನ
ಬ ೀಡುವಾಗ ಮನುಷ್್ ಮರ್ತುು ಕಪ್ಗಳನುನ ಉಪ ೀಕ್ಷ ಮಾಡಿದಾ ಎನುನವುದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೦. ೧೯,೨೦) ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು). ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನನು
ವಷ್ು್ವನ ವರಬಲದಿಂದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾದಾ.

ದ್ತ ೂತೀ ವರ ೂೀ ನ್ ಮನ್ುಜಾನ್ ಪರತಿ ವಾನ್ರಾಂಶಾ ಧ್ಾತಾರsಸ್್ ತ ೀನ್ ವಿಜತ ೂೀ ರ್ಯುಧಿ ವಾಲ್ಲನ ೈಷ್ಃ ।
ಅಬ ೂಞೀದ್ೂವಸ್್ ವರಮಾಶಾಭಿರ್ೂರ್ಯ ರಕ್ ೂೀಜಗ ್ೀ ತಾಹಂ ರರ್ಣಮುಖ ೀ ಬಲ್ಲಮಾಹಾರ್ಯನ್ತಮ್
॥೮.೨೩೫॥

ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಮನುಷ್್ರು ಹಾಗೂ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕುರರ್ತು ವರ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರಲ್ಲಲಲ.

ಅದರಂದಾಗಿ ವಾಲ್ಲಯಿಂದ ಆರ್ತ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟ್ಟುದಾನು. ದತ್ಾುರ್ತರರ್ಯ ನ್ಾಮಕ ಭಗವಂರ್ತನ ವರಪ್ರಸಾದದಿಂದ
ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾದಾ’.
ಮುಂದುವರದು ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನ್ಾನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಆಹಾಾನ ಮಾಡಲು ನನನ ಭಕುನ್ಾದ
ಬಲ್ಲ ಚಕರವತಥರ್ಯ ಬಳಿ ಬಂದ ಈ ರಾವರ್ಣನನುನ ಬರಹಮನ ವರವನುನ ಉಲಲಂಘಿಸ ಗ ದ ಾ.

ಬಲ್ ೀ ದ್ಾಾವಯರಸ ೂ್ೀsಹಂ ವರಮಸ ೈ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪೂವಯಂ ತು ।

ತ ೀನ್ ಮಯಾ ರಕ್ ೂೀsಸ್ತಂ ಯೀಜನ್ಮರ್ಯುತಂ ಪದ್ಾಙ್ುೆಲ್ಾ್ ॥೮.೨೩೬॥

(ವಾಮನ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲರ್ಯ ಭಕಿುಗ ಮಚಿಚ ) ನ್ಾನು ಸದಾ ನಿನನ ಬಾಗಿಲನುನ ಕಾರ್ಯುತುರುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು
ಬಲ್ಲ ಚಕರವತಥಗ ವರವನುನ ಕ ೂಟ್ಟುರುವುದರಂದ, (ಪಾತ್ಾಳ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲದಾ) ಬಲ್ಲರ್ಯ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು
ನ್ಾನು ಕಾರ್ಯುತುದ ಾ. ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದಿದಾ ಈ ರಾಕ್ಷಸನು(ರಾವರ್ಣನು) ನನನ ಪಾದದ ಬ ರಳಿನ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ
ಹರ್ತುು ಸಾವರ ಯೀಜನ ದೂರ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 322

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣನು ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ಭ ೀಟ್ಟಯಾದ ಕಥ ಇದ . ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಆಹಾಾನಿಸಲು

ಹ ೂೀದ ಅವನು ಬಾಗಿಲಲ್ಲಲ ಪಾಲಕನ್ಾಗಿ ನಿಂತರುವ ಗದಾಪಾಣಿಯಾದ ವಾಮನ ದ ೀವನನುನ ಕಂಡು
ಬ ರಗಾಗಿ ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ಅದ ೀ ವಚಾರವಾಗಿ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ' ಯಾರು ಅವನು? ನಿನನ ದಾಾರಪಾಲಕನ್ ೀ?
ಜಗತುನ ಓಡ ರ್ಯನಂತ್ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ...' ಎಂದು. ಆಗ ಬಲ್ಲ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : 'ಅವನು ಯಾವನ್ ೂೀ
ಬಾಗಿಲನುನ ಕಾರ್ಯುವವನಲಲ. ವಷ್ು್, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ, ಕಪ್ಲ್ಾದಿ ನ್ಾಮದಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಡುವ ಜಗದಿೀಶಾರನು',
ಎಂದು. ಈ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ಲವರು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಪ್ರಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಎಂದು ಬಗ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆದರ ಅದು ಹಾಗಲಲ
ಎಂದು ಜಗತುಗ ಸಾರುವುದಕಾೆಗಿ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಆ ಕಥ ರ್ಯನುನ ‘ಬಲ್ಲಮಾಹಾರ್ಯಂತಮ್’ ಎಂದು
ಒಂದ ೀ ಪ್ದದಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]

ಪುನ್ಶಾ ರ್ಯುದ್ಾಧರ್ಯ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯನ್ತಂ ನ್್ಪಾತರ್ಯಂ ರಾವರ್ಣಮೀಕಮುಷುನಾ ।

ಮಹಾಬಲ್ ೂೀsಹಂ ಕಪಿಲ್ಾಖ್ರೂಪಸಾಕ ೂೀಟ್ಟರೂಪಃ ಪವನ್ಶಾ ಮೀ ಸ್ುತಃ ॥೮.೨೩೭॥

ಮತ್ ು ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ಆಹಾಾನ ಮಾಡಿದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಒಂದ ೀ ಗುದಿಾನಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳಿಸದ .

‘ಕಪ್ಲವಾಸುದ ೀವ’ ಎಂದು ನನನ ಹ ಸರು. ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ನನನ ಮಗ ‘ಪ್ವನ’ ಮೂರು ಕ ೂೀಟ್ಟ
ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ.
[ಇದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಕ ಲವರು ಇದನುನ ಪ್ರಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಎಂದು ಬಗ ದು
ತರಸೆರಸುತ್ಾುರ (ಉರ್ತುರಕಾಂಡ , ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ೨೮.೬೫) ‘ದಿಾೀಪಸ್್ಃ ಪುರುಷ್ಃ ಕ ೂೀsಸೌ ತಿಸ್ರಃ ಕ ೂೀಟ್ಶಾ
ತಾಶಾ ಕಾಃ’. ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಒಬಬ ಪ್ುರುಷ್ನಿದಾಾನ್ . ಅವನು ಯಾರು? ಅವನ ಸುರ್ತು, ಮೂರು ಕ ೂೀಟ್ಟ
ರೂಪ್ದಿಂದ ಇರುವವನು ಯಾರು ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ಅಗಸಯರನುನ ಪ್ರಶ್ನಸುವ ಪ್ರಸಂಗ
ಇದಾಗಿದ (ಲ್ ೂೀಕಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿ ಶ್ರೀರಾಮ ಹಾಕಿದ ಪ್ರಶ ನ). ಆಗ ಅಗಸಯರು ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
ರ್ಗವಾನ್ ಕಪಿಲ್ ೂೀ ರಾಮ ದಿಾೀಪಸ ೂ್ೀ ನ್ರ ಉಚ್ತ ೀ । (ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲರುವವನನುನ ಕಪ್ಲ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ) ಸ್ ವ ೈ ನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀ ದ್ ೀವಃ ಶಂಖಚಕರಗದ್ಾಧರಃ । ವಿಧ್ಾತಾ ಚ ೈವ ರ್ೂತಾನಾಂ
ಸ್ಂಹತಯ ಸ್ ತತ ೈವ ಚ । ಆನಾದಿರಚು್ತ ೂೀ ವಿಷ್ು್ಃ ಪರರ್ವಃ ಶಾಶಾತ ೂೀsವ್ರ್ಯಃ । ಯೀ ತು ನ್ೃತ್ಂತಿ
ವ ೈ ತತರ ಸ್ುತಾಸ ತೀ ತಸ್್ ಧಿೀಮತಃ । ತುಲ್ತ ೀಜಃಪರತಾಪಾಸ ತೀ ಕಪಿಲಸ್್ ನ್ರಸ್್ ವ ೈ’ (೨೮. ೬೭-
೭೦). ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ತರಕ ೂೀಟ್ಟರೂಪ್ದಿಂದ ಆ ಪ್ುರುಷ್ನ ಸುರ್ತು ನರ್ತಥನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿರುತ್ಾುರ .
ಕಪ್ಲನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ತ್ ೀಜಸುು, ಪ್ರಾಕರಮ ಅವರಗಿದ ’ ಎಂದು. ಆದರ ಅವರು ಯಾರು ಎನುನವುದನುನ
ಮಾರ್ತರ ಇಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸಲಲ. ಆದರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ‘ತಿರಕ ೂೀಟ್ಟರೂಪಃ ಪವನ್ಶಾ ಮೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 323

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ್ುತಃ’ ಎಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿ ಎಲಲವನೂನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ . ಇದರಂದ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಈ

ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತು ಪ್ರಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಅಲ್ಾಲ ಎನುನವುದೂ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .]

ಆವಾಂ ಸ್ಾಶಕಾಾ ಜಯನಾವಿತಿ ಸ್ಮ ಶ್ವೀ ವರಾನ ೇsಜರ್ಯದ್ ೀನ್ಮೀವಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ುರಾಜ ೀರ್ಯಮಿಮಂ ಹಿ ವವ ರೀ ಹರ ೂೀ ಜಯೀಯಾಹಮಮುಂ ದ್ಶಾನ್ನ್ಮ್
॥೮.೨೩೮॥

ನ್ಾವಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀರಾಮ ಮರ್ತುು ಹನುಮಂರ್ತ) ನಮಮ ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಶಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ರಾವರ್ಣನನುನ

ಗ ದಾವರಾಗಿದ ಾೀವ . ಸದಾಶ್ವನು ನನನ ವರದಿಂದ ಈ ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾದಾ. ರಾವರ್ಣನನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಜಯಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ ಎಂದು ತಳಿದು, ‘ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ಲುಲವ’ ವರವನುನ ಶ್ವ ನನಿನಂದ ಪ್ಡ ದ.
ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನನುನ ಗ ದಾ.

[ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ : ರಾವರ್ಣನಿಗ ಬರಹಮನ ವರಬಲವರ್ತುು. ಅದನುನ ಮಿೀರುವ ಶಕಿು ಕ ೀವಲ ಬರಹಮನಿಗಿಂರ್ತ

ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವವರಗ ಮರ್ತುು ಬರಹಮನಿಗ ಸಮನ್ಾಗಿರುವವನಿಗ ಮಾರ್ತರ ಸಾಧ್. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಬರಹಮನಿಗ ಸಮನ್ಾದರ , ಭಗವಂರ್ತ ಬರಹಮನಿಗ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು. ಹಿೀಗಾಗಿ, ಶ್ರೀರಾಮ
ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಮಾರ್ತರ ರಾವರ್ಣನನುನ ಸಾಾಭಾವಕ ಬಲದಿಂದ ಗ ಲಲಲು ಸಾಧ್. ಉಳಿದವರು ಅಂದರ :
ವಾಲ್ಲ, ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನ, ಶ್ವ, ಇವಯಾಥರೂ ಕೂಡಾ ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ ರಾವರ್ಣನನುನ
ಗ ದಿಾರುವುದಲಲ. ಗ ದಿಾದಾರ ಅದು ಕ ೀವಲ ವರಬಲದಿಂದ ]

ಅತಃ ಸ್ಾಭಾವಾಜಞಯನಾವಹಂ ಚ ವಾರ್ಯುಶಾ ವಾರ್ಯುಹಯನ್ುಮಾನ್ ಸ್ ಏಷ್ಃ ।

ಅಮುಷ್್ ಹ ೀತ ೂೀಸ್ುತ ಪುರಾ ಹಿ ವಾರ್ಯುನಾ ಶ್ವ ೀನ್ಾರಪೂವಾಯ ಅಪಿ ಕಾಷ್ಾವತ್ ಕೃತಾಃ
॥೮.೨೩೯॥

ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಶಕಿುಯಿಂದ ನ್ಾನು ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾದ ಾೀವ . ಈ

ಹನುಮಂರ್ತನಿಗಾಗಿ ಇವನ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಇಂದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ ಲ್ ಕಿೆಸದ ೀ ಉಸರನುನ
ನಿಲ್ಲಲಸ, ಅವರನುನ ಕಾಷ್ಠರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದಾ.
[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ಹಿಂದಿನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ (ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ಅ. ೩೫, ೩೬)
ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಹನುಮಂರ್ತ ಚಿಕೆವನ್ಾಗಿದಾಾಗ, ಸೂರ್ಯಥನನುನ ಹರ್ಣು್ ಎಂದು ತಳಿದು, ಅದನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 324

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ತನುನವುದಕಾೆಗಿ ವ ೀಗದಿಂದ ಸಾಗುತುದಾ. ಇದನುನ ಕಂಡ ರಾಹು ಇಂದರನಿಗ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ . ಇಂದರ
ರ್ತನನ ವಜರದಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಅದರಂದ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಸಮಸು
ಪಾರಣಿಗಳ ಉಸರಾಟವನುನ ನಿಲ್ಲಲಸುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಬರಹಮದ ೀವರು , ಹಿರರ್ಯವರ ಮೀಲ್ ಆಕರಮರ್ಣ
ಮಾಡಿರುವುದು ರ್ತಪ್ುಾ ಎಂದು ತಳಿಹ ೀಳಿ, ಇಂದರನಿಗ ಆರ್ತನ ರ್ತಪ್ಾನ ಅರವನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಡುತ್ಾುರ ]

ಅತ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ ಪದ್ಮೀತು ಧ್ಾತುಮಮಯದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಸ್ೃಷ್ುಯವನಾದಿ ಕಮಮಯ ।

ಮೊೀಕ್ಷಂ ಚ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಸ್ದ್ ೈವ ಕುವಯನ್ ಮುಕತಶಾ ಮುಕಾತನ್ ಸ್ುಖರ್ಯನ್ ಪರವತತಯತಾಮ್
॥೮.೨೪೦॥

ಇಂರ್ತಹ ಈ ಹನುಮಂರ್ತನು ನನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಬರಹಮಪ್ದವರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ. ಈ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಸೃಷು, ರಕ್ಷಣ
ಮೊದಲ್ಾದ ಕಮಥಗಳನುನ, ಜೀವರಗ ಮೊೀಕ್ಷದ ಸವರ್ಯನುನ ಯಾವಾಗಲೂ ಕ ೂಡುತುರಲ್ಲ. ಮುಕುನ್ಾಗಿ,
ಮುಕುರನುನ ಆನಂದಗ ೂಳಿಸುತ್ಾು ಮುಂದುವರರ್ಯಲ್ಲ.

ಭ ೂೀಗಾಶಾ ಯೀ ಯಾನಿ ಚ ಕಮಮಯಜಾತಾನ್್ನಾದ್್ನ್ನಾತನಿ ಮಮೀಹ ಸ್ನಿತ ।

ಮದ್ಾಜ್ಞಯಾ ತಾನ್್ಖಿಲ್ಾನಿ ಸ್ನಿತ ಧ್ಾತುಃ ಪದ್ ೀ ತತ್ ಸ್ಹಭ ೂೀಗನಾಮ ॥೮.೨೪೧॥

ಈ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ನನಗ ಯಾವ ಯಾವ ಭ ೂೀಗಗಳಿವ ಯೀ, ಅನ್ಾದಿ-ಅನಂರ್ತವಾಗಿರುವ ಕಮಥಗಳಿವ ಯೀ,

ನನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಭ ೂೀಗಗಳು ಬರಹಮ ಪ್ದವಗಿದ . ಅದನ್ ನೀ ಸಹಭ ೂೀಗ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .

ಏತಾದ್ೃಶಂ ಮೀ ಸ್ಹಭ ೂೀಜನ್ಂ ತ ೀ ಮಯಾ ಪರದ್ತತಂ ಹನ್ುಮನ್ ಸ್ದ್ ೈವ ।

ಇತಿೀರಿತಸ್ತಂ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರರ್ಣಮ್ ಜಗಾದ್ ವಾಕ್ಂ ಸ್ರರ್ಕ್ತತನ್ಮರಃ ॥೮.೨೪೨॥

ಈರೀತಯಾಗಿರುವ ಸಹಭ ೂೀಗವು ನನಿನಂದ ನಿನಗ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ರೀರಾಮ.

ಶ್ರೀರಾಮನ ಮಚುಚಗ ರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಭಕಿುಯಿಂದ
ಬಾಗಿ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಕ ೂೀ ನಿಾೀಶ ತ ೀ ಪಾದ್ಸ್ರ ೂೀಜಭಾಜಾಂ ಸ್ುದ್ುಲಿಯಭ ೂೀsತ ್ೀಯಷ್ು ಚತುಷ್ಾಯಪಿೀಹ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 325

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ತಥಾsಪಿ ನಾಹಂ ಪರವೃಣ ೂೀಮಿ ರ್ೂಮನ್ ರ್ವತಪದ್ಾಮೊೂೀಜನಿಷ ೀವಣಾದ್ೃತ ೀ ॥೮.೨೪೩॥

‘ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ನಿನನ ಪಾದ ಕಮಲವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವವರಗ ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮ-ಮೊೀಕ್ಷಗಳಲ್ಲಲ ಯಾವುದು

ಸಗುವುದಿಲಲ? ಎಲಲವೂ ಸಗುರ್ತುದ . ಆದರೂ, ನ್ಾನು ನಿನನ ಪಾದ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ,
ಬ ೀರ ೀನನೂನ ಬ ೀಡುವುದಿಲಲ.

ತಾಮೀವ ಸಾಕ್ಾತ್ ಪರಮಸ್ಾತನ್ಾಸ್ತವಮೀವ ಸಾಕ್ಾದ್ಖಿಲ್ ೂೀರುಶಕ್ತತಃ ।

ತಾಮೀವ ಚಾಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ದ್ಾ ರಮಾವಿರಿಞ್ಚಾದಿಭಿರಪ್ಶ ೀಷ ೈಃ
॥೮.೨೪೪॥

ಸ್ಮೀತ್ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಸ್ದ್ಾ ವದ್ನ ೂತೀsಪ್ನ್ನ್ತಕಾಲ್ಾಚಾ ನ್ವ ೈ ಸ್ಮಾಪುನರ್ಯುಃ ।

ಗುಣಾಂಸ್ತವದಿೀಯಾನ್ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸೌಖ್ಜ್ಞಾನಾತಮಕಸ್ತವಂ ಹಿ ಸ್ದ್ಾsತಿಶುದ್ಧಃ ॥೮.೨೪೫॥

ನಿೀನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮನು, ಸವಥ ಸಾರ್ತಂರ್ತರನು. ನಿೀನ್ ೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸವಥಶಕಿುಯಾಗಿದಿಾೀರ್ಯ. (ನಿನಗ

ಇನ್ ೂನಬಬರಂದ ಶಕಿು ಬರುವುದಿಲಲ ಎನುನವುದು ‘ಸಾಕ್ಷಾತ್’ ಶಬಾ ನಿೀಡುವ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ). ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ
ಗುರ್ಣಸಾಗರ ನಿೀನು. ರಮ ಮರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ (ಆಗಿ ಹ ೂೀದ ಎಲ್ಾಲ) ಬರಹಮ-ರುದರರು ಸ ೀರಕ ೂಂಡರೂ ಕೂಡಾ,
ನಿನನ ಗುರ್ಣವನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ.

ಆ ಎಲಲರೂ ಸ ೀರ, ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ, ಅನಂರ್ತ ಕಾಲದಿಂದ ವಣಿಥಸದರೂ, ನಿನನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ

ಎಣಿಸಲು(ಹ ೀಳಿ ಮುಗಿಸಲು) ಸಾಧ್ವಲಲ. ನಿೀನು ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಸುಖ, ಜ್ಞಾನ, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳ ೀ
ಮೈದುಂಬಿ ಬಂದವನು.

ರ್ಯಸ ತೀ ಕಥಾಸ ೀವಕ ಏವ ಸ್ವಯದ್ಾ ಸ್ದ್ಾರತಿಸ್ತವರ್ಯ್ಚಲ್ ೈಕರ್ಕ್ತತಃ ।

ಸ್ ಜೀವಮಾನ ೂೀ ನ್ ಪರಃ ಕರ್ಞಚಾತ್ ತಜಞೀವನ್ಂ ಮೀsಸ್ತವಧಿಕಂ ಸ್ಮಸಾತತ್ ॥೮.೨೪೬॥

ಯಾವ ಸಾಧಕನು ನಿನನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಕ ೀಳುತುರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಯಾವಾಗಲೂ ನಿನನಲ್ ಲೀ

ರತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ನಿನನಲ್ಲಲ ಅಚಲವಾದ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನ ಜೀವನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 326

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸಾರ್ಥಕ. (ಇದಿಲಲದ ೀ ಜೀವಸುವವನ ಜೀವನ ವ್ರ್ಥ). ಅಂರ್ತಹ ಸದಾ ನಿನನಲ್ಲಲ ಭಕಿುಯಿಂದಿರುವ ಜೀವನ
ನನಗಿರಲ್ಲ.

ಪರವದ್ಧಯತಾಂ ರ್ಕ್ತತರಲಂ ಕ್ಷಣ ೀಕ್ಷಣ ೀ ತಾಯೀಶ ಮೀ ಹಾರಸ್ವಿವಜಞಯತಾ ಸ್ದ್ಾ ।

ಅನ್ುಗರಹಸ ತೀ ಮಯ ಚ ೈವಮೀವ ನಿರೌಪಧ್ೌ ತೌ ಮಮ ಸ್ವಯಕಾಮಃ
॥೮.೨೪೭॥

ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಓ ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ, ನಿನನಲ್ಲಲ ನನನ ಭಕಿುರ್ಯು ಕ್ಷರ್ಣಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಬ ಳ ರ್ಯುತುರಲ್ಲ

(ಎಂದೂ ಹಾರಸವಾಗದ ೀ ಸದಾ ವೃದಿಾರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತುರಲ್ಲ). ಇದ ೀ ರೀತಯಾದ ನಿನನ ಅನುಗರಹವು ಸದಾ
ನನನಮೀಲ್ಲರಲ್ಲ ಎನುನವುದು ನನನ ಸಮಸು ಕಾಮನ್ ರ್ಯು’.

ಇತಿೀರಿತಸ್ತಸ್್ ದ್ದ್ೌ ಸ್ ತದ್ ದ್ಾರ್ಯಂ ಪದ್ಂ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸ್ಕಲ್ ೈಶಾ ಶ ್ೀರ್ನ್ಮ್ ।

ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್ಚ ೈನ್ಮಥಾsದ್ರಯಯಾ ಧಿಯಾ ರ್ಯಥ ೂೀಚಿತಂ ಸ್ವಯಜನಾನ್ಪೂಜರ್ಯತ್
॥೮.೨೪೮॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಹ ೀಳುತುರಲು, ರಾಮಚಂದರನು ಅವ ರಡನೂನ(ಭಕಿು ಹಾಗೂ

ಅನುಗರಹವನುನ), ಎಲಲಕೂೆ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಬರಹಮ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಕ ೂಟುನು. ನಂರ್ತರ
ಪ್ರೀತಯಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಮನಸುನಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ರ್ತಬಿಬಕ ೂಂಡನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಸಮಸು ಜನರನೂನ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀರಾಮ ಸರ್ತೆರಸದನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಅಷ್ುಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 327

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ರಾಮಸ್ಾಧ್ಾಮಪರವ ೀಶಃ

ಓಂ ॥
ಅಥಾsಪತರಾಜ ೂ್ೀ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ಜಗಾದ್ ರಾಜಾ ತರುಣ ೂೀ ರ್ವಾsಶು ।
ಇತಿೀರಿತಸಾತವಹ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ಗುರುಂ ರ್ವತಪದ್ಾಬಾಞನ್ನ ಪರಂ ವೃಣ ೂೀಮ್ಹಮ್ ॥೯.೦೧॥

ರಾಜ್ಪಾರಪ್ುಯಾದ ಮೀಲ್ , ಅಭಿಷಕುರಾದ ರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ‘ಕೂಡಲ್ ೀ

ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗು’* ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗ ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ರ್ತನನ ಗುರು
ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು : ‘ನಿನನ ಪಾದ ಕಮಲದ ಸ ೀವ ಗಿಂರ್ತ ಇರ್ತರ ಯಾವುದನೂನ ನ್ಾನು
ಬರ್ಯಸುವುದಿಲಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

[*ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಭರರ್ತನಿಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯವನ್ಾದಾರಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಲ್ಲಲ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗು ಎಂದು ಹ ೀಳಲು

ಸಾಧ್ ಎನುನವುದನುನ ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ಕ ಲವರು ಭರರ್ತ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯ ಎಂದು ರ್ತಪಾಾಗಿ
ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆದರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಭರರ್ತನಿಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯ ಎನುನವುದು ಇಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ]

ನ್ ಮಾಂ ರ್ವತಾಪದ್ನಿಷ ೀವಣ ೈಕಸ್ಪೃಹಂ ತದ್ನ್್ತರ ನಿಯೀಕುತಮಹಯತಿ ।

ನ್ಹಿೀದ್ೃಶಃ ಕಶ್ಾದ್ನ್ುಗರಹಃ ಕಾಚಿತ್ ತದ್ ೀವ ಮೀ ದ್ ೀಹಿ ತತಃ ಸ್ದ್ ೈವ ॥೯.೦೨॥

‘ನಿನನ ಪಾದವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದ ೂಂದನುನ ಬಿಟುು, ನಿನನ ಪಾದ ಸ ೀವ ಯಂದನುನ ಬಿಟುು,
ಬ ೀರ ರ್ಯದರಲ್ಲಲ ಆಸಕುನಲಲದ ನನನನುನ ಬ ೀರ ರ್ಯದರಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿಸಬ ೀಡ. ನಿನನ ಪಾದಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ತ್ ೂಡಗುವುದರಲ್ಲಲನ ಅನುಗರಹಕಿೆಂರ್ತ ಅತರಕುವಾದುದು ಬ ೀರ ೂಂದಿಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅದನ್ ನೀ
ಯಾವಾಗಲೂ ನಿೀಡು’.

ಇತಿೀರಿತಸ್ತಸ್್ ತದ್ ೀವ ದ್ತಾತವ ದ್ೃಢಂ ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್್ ಚ ರಾಘವಃ ಪರರ್ುಃ ।

ಸ್ ಯೌವರಾಜ್ಂ ರ್ರತ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜುಗ ೂೀಪ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಸ್ಧಮಮಯಕಾನ್ ॥೯.೦೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 328

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಪಾರರ್ಥಥಸದಾಗ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ

ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ರ್ತಬಿಬ, ಅವನಿಗ ಆ ಸ ೀವ ರ್ಯನ್ ನೀ ನಿೀಡಿ, ಭರರ್ತನನುನ ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ಎಲ್ಾಲ
ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಧಮಥದಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸದನು. (ಧಮಥಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ರಾಜ್ವನ್ಾನಳಿದನು)

ಪರಶಾಸ್ತಿೀಶ ೀ ಪೃರ್ಥವಿೀ ಬರ್ೂವ ವಿರಿಞ್ಾಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಸ್ಮಾ ಗುಣ ೂೀನ್ನತೌ ।

ಜನ ೂೀsಖಿಲ್ ೂೀ ವಿಷ್ು್ಪರ ೂೀ ಬರ್ೂವ ನ್ ಧಮಮಯಹಾನಿಶಾ ಬರ್ೂವ ಕಸ್್ಚಿತ್ ॥೯.೦೪॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಆಳಿಾಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ೃರ್ಥವರ್ಯು ಗುರ್ಣದ ಉನನತರ್ಯಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಸದೃಶವಾಯಿರ್ತು. ಎಲ್ಾಲ
ಜನರೂ ಕೂಡಾ ವಷ್ು್ ಭಕುರ ೀ ಆಗಿದಾರು. ಯಾರಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಧಮಥ ಹಾನಿಯಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಗುಣ ೈಶಾ ಸ್ವ ೈಯರುದಿತಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ರ್ಯಥಾರ್ಯಥಾ ಯೀಗ್ತಯೀಚಛನಿೀಚಾಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತರ ೂೀಗಾದಿಭಿರುಜಿತಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಹಸಾರರ್ಯುಷ್ ಊಜಞಯತಾ ಧನ ೈಃ ॥೯.೦೫॥

ಎಲಲರೂ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದಾರು. ಎಲ್ಾಲ ರ ೂೀಗಗಳನುನ ಕಳಚಿಕ ೂಂಡಿದಾರು.

ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಆರ್ಯುಷ್್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದವರಾಗಿದಾರು. (ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಮಾನವರ ಆರ್ಯುಸುು ಎಷುತ್ ೂುೀ, ಎಲಲರೂ ಅಷ್ುು ಆರ್ಯುಸುನುನ ಹ ೂಂದಿದವರಾಗಿದಾರು). ಯಾರೂ
ದರದರರು ಎಂದಿರಲ್ಲಲಲ. ಎಲಲರಲೂಲ ಅವಶ್ಕವಾದ ಧನವರ್ತುು.

ಸ್ವ ೀಯsಜರಾ ನಿತ್ಬಲ್ ೂೀಪಪನಾನರ್ಯಥ ೀಷ್ುಸದ್ಾಧಯ ಚ ಸ್ದ್ ೂೀಪಪನಾನಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷ ೈಶಾ ಸ್ದ್ಾ ವಿಹಿೀನಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ುರೂಪಾಶಾ ಸ್ದ್ಾ ಮಹ ೂೀತುವಾಃ ॥೯.೦೬॥

ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮುದಿರ್ತನ ಇಲಲದವರಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿರುವವರಾಗಿದಾರು.

ಬರ್ಯಸದಾನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತುದುಾದರಂದ ರಾಗ-ದ ಾೀಷ್ಾದಿಗಳಿಗ , ವಪ್ರೀರ್ತ ಕ ೂರೀಧ್ಾದಿಗಳಿಗ ಯಾರೂ
ಒಳಗಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಗೂ ಅವರು ಒಳಗಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಎಲಲರೂ ಒಳ ಳರ್ಯ
ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದವರಾಗಿ ಸದಾ ಹುಮಮಸುನಿಂದ ಇರುತುದಾರು.

ಸ್ವ ೀಯ ಮನ ೂೀವಾಕತನ್ುಭಿಃ ಸ್ದ್ ೈವ ವಿಷ್ು್ಂ ರ್ಯಜನ ತೀ ನ್ತು ಕಞಚಾದ್ನ್್ಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 329

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸ್ಮಸ್ತರತ ೂನೀದ್ೂರಿತಾ ಚ ಪೃರ್ಥವೀ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಧ್ಾನಾ್ ಬಹುದ್ುಗಧಗ ೂೀಮತಿೀ ॥೯.೦೭॥

ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮನಸುು, ಮಾರ್ತು, ದ ೀಹಗಳಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಹ ೂೀಮಿಸುತುದಾರು, ಪ್ೂಜಸುತುದಾರು.

ಭೂಮಿರ್ಯು ರ್ಯಥ ೀಷ್ು ಧ್ಾನ್ವುಳಳದಾಾಗಿರ್ತುು. ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹಾಲು ಕರ ರ್ಯುವ ಹಸುಗಳಿದಾವು. ಎಲ್ಾಲ ರರ್ತನಗಳಿಂದ
ಭೂಮಿ ಸಮೃದಾವಾಗಿರ್ತುು.

ಸ್ಮಸ್ತಗನಾಧಶಾ ಸ್ದ್ಾsತಿಹೃದ್ಾ್ ರಸಾ ಮನ ೂೀಹಾರಿರ್ಣ ಏವ ತತರ ।

ಶಬಾಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಶರವಣಾತಿಹಾರಿರ್ಣಃ ಸ್ಪಶಾಯಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಪಶ ೀಯನಿಾರರ್ಯಪಿರಯಾಃ ॥೯.೦೮ ॥

ಎಲ್ಾಲ ಗಂಧಗಳೂ ಕೂಡಾ ಮನ್ ೂೀಹರವಾಗಿದಾವು (ಆ ರಾಮರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ದುಗಥಂಧ ಎನುನವುದು ಇರಲ್ಲಲಲ).

ಎಲ್ಾಲ ರಸಗಳೂ ಕೂಡಾ(ಷ್ಡರಸಗಳು) ಮನಸುನುನ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸುತುದಾವು. ಶಬಾ ಎನುನವುದು ಕಿವಗ
ಹಿರ್ತವಾಗಿರುತುರ್ತುು. ಹಾಗ ೀ ಎಲಲದರ ಸಾಶಥವೂ ಕೂಡಾ ಸಾಶ ೀಥನಿಾಿರ್ಯಗಳಿಗ ಪ್ರರ್ಯವಾಗಿರ್ತುು.

ನ್ ಕಸ್್ಚಿದ್ ದ್ುಃಖಮರ್ೂತ್ ಕರ್ಞಚಾನ್ನ ವಿತತಹಿೀನ್ಶಾ ಬರ್ೂವ ಕಶಾನ್ ।

ನಾಧಮಮಯಶ್ೀಲ್ ೂೀ ನ್ಚ ಕಶಾನಾಪರಜ ೂೀ ನ್ ದ್ುಷ್ಾಜ ೂೀ ನ ೈವ ಕುಭಾರ್ಯ್ಯಕಶಾ ॥೯.೦೯॥

ಯಾರಗೂ ಕೂಡಾ ದುಃಖ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಯಾವುದ ೀ ರೀತಯಿಂದಲೂ ಯಾರೂ ವರ್ತುಹಿೀನರಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಧಮಥಶ್ೀಲರು ಯಾರೂ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಯಾರೂ ಸಂರ್ತತ ಇಲಲದ ೀ ಇರುತುರಲ್ಲಲಲ. ಕ ಟು ಮಕೆಳು ಇರಲ್ಲಲಲ.
ಕ ಟು ಹ ಂಡತರ್ಯೂ ಯಾರಗೂ ಇರಲ್ಲಲಲ.

ಸಾಯೀ ನ್ಚಾsಸ್ನ್ ವಿಧವಾಃ ಕರ್ಞಚಾನ್ನವ ೈ ಪುಮಾಂಸ ೂೀ ವಿಧುರಾ ಬರ್ೂವುಃ ।

ನಾನಿಷ್ುಯೀಗಶಾ ಬರ್ೂವ ಕಸ್್ಚಿನ್ನಚ ೀಷ್ುಹಾನಿನ್ನಯಚ ಪೂವಯಮೃತು್ಃ ॥೯.೧೦॥

ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು ವಧವ ರ್ಯರಾಗಲ್ಲಲಲ. ಗಂಡುಮಕೆಳು ವಧುರರಾಗಲ್ಲಲಲ.(ಇದರರ್ಥ ಗಂಡ ಹ ಂಡತ ಇಬಬರೂ

ಒಟ್ಟುಗ ಸಾರ್ಯುತುದಾರು ಎಂದಲಲ. ಮಕೆಳ ಜವಾಬಾಾರ ತೀರುವ ಮೊದಲು, ವಾನಪ್ರಸಾ್ಶರಮಕ ೆ ಹ ೂೀಗುವ
ಮೊದಲು ಪ್ತ ಅರ್ವಾ ಪ್ತನ ವಯೀಗ ಯಾರಗೂ ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ ಎಂದರ್ಥ) ಯಾರಗೂ ಕೂಡಾ ಅನಿಷ್ು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 330

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸಂಬಂಧ ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಇಷ್ುಹಾನಿ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ಪ್ೂವಥಮೃರ್ತು್(ಕಿರರ್ಯರು ಹಿರರ್ಯರು ಬದುಕಿರುವಾಗಲ್ ೀ

ಸಾರ್ಯುವ ಪ್ರಸಂಗ) ಇರಲ್ಲಲಲ.
ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಮಾಲ್ಾ್ರ್ರಣಾನ್ುಲ್ ೀಪನಾ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಪಾನಾಶನ್ವಾಸ್ಸ ೂೀsಖಿಲ್ಾಃ ।
ಬರ್ೂವುರಿೀಶ ೀ ಜಗತಾಂ ಪರಶಾಸ್ತಿ ಪರಕೃಷ್ುಧಮೇಯರ್ಣ ಜನಾದ್ಾಯನ ೀ ನ್ೃಪ ೀ ॥೯.೧೧॥

ರಾಮಚಂದರನು ರಾಜನ್ಾಗಿ ಒಳ ಳರ್ಯ ಧಮಥದಿಂದ ಆಳುತುರಲು, ಇಷ್ುವಾಗಿರುವ ಮಾಲ್ , ಇಷ್ುವಾಗಿರುವ

ಆಭರರ್ಣ, ಇಷ್ುವಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಗಂಧ, ಮನಸುಗ ಹಿರ್ತವಾಗುವಂರ್ತಹ ಕುಡಿರ್ಯುವಕ , ಊಟ, ಬಟ್ ು, ಈ
ರೀತ ಎಲಲವೂ ಸಮೃದಿಾಯಾಗಿ ಪ್ರಜ ಗಳಿಗ ದ ೂರ ರ್ಯುತುರ್ತುು.

ಸ್ ಬರಹಮರುದ್ರಮರುದ್ಶ್ಾದಿವಾಕರಾದಿಮೂದ್ಧಯನ್್ರತನಪರಿಘಟ್ಟುತಪಾದ್ಪಿೀಠಃ ।
ನಿತ್ಂ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ್ಹ ನ್ರ ೈರರ್ ವಾನ್ರ ೈಶಾ ಸ್ಮೂಬಜ್ಮಾನ್ಚರಣ ೂೀ ರಮತ ೀ ರಮೀಶಃ
॥೯.೧೨॥

ಬರಹಮ-ರುದರ-ಇಂದರ-ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು, ಸೂರ್ಯಥ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರ ಕಿರೀಟದ ರರ್ತನಗಳು ಸಾಶ್ಥಸುವ

ಪಾದಕಮಲವುಳಳವನು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ. ಇಂರ್ತಹ ಶ್ರೀರಾಮ ಯಾವಾಗಲೂ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ,
ಮನುಷ್್ರಂದ, ಕಪ್ಗಳಿಂದಲೂ , ಪಾದಪ್ೂಜ ಹ ೂಂದಿದವನ್ಾಗಿ ಕಿರೀಡಿಸುತುದಾನು.

ತಸಾ್ಖಿಲ್ ೀಶ್ತುರನಾದ್್ನ್ುಗ ೈವ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸೀತಾಬಧ್ಾ ತಾರಮರ್ಯತ್ ಸ್ಾರತಂ ಸ್ುರ ೀಶಮ್ ।

ನಿತಾ್ವಿಯೀಗಿಪರಮೊೀಚಾನಿಜಸ್ಾಭಾವಾ ಸೌನ್ಾರ್ಯಯವಿರ್ರಮಸ್ುಲಕ್ಷರ್ಣಪೂವಯಭಾವಾ ॥೯.೧೩॥

ಎಲಲದಾಕೂೆ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ವಯೀಗರಹಿರ್ತಳಾದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅನ್ಾಧಕಾಲದಿಂದಲೂ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ

ಇರುವವಳು. ಅಂರ್ತಹ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಅವತ್ಾರವಾದ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ರ್ತನಿನಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡುವ
ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸುತುದಾಳು. ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿರುವ, ಆನಂದಾದಿಗಳಿಂದ ಅಭಿವ್ಕುವಾಗಿರುವ
ಸಾರೂಪ್ವುಳಳ ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಕಾಂತ, ಮೊದಲ್ಾದ ಉರ್ತೃಷ್ು ಗುರ್ಣಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವಳಾದ
ಸೀತ್ಾಮಾತ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೂಂದಿಗ ವಹರಸದಳು.

ರ ೀಮೀ ತಯಾ ಸ್ ಪರಮಃ ಸ್ಾರತ ೂೀsಪಿ ನಿತ್ಂ ನಿತ ೂ್ೀನ್ನತಪರಮದ್ಭಾರರ್ೃತಸ್ಾಭಾವಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 331

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಪೂಣ ೂ್ೀಯಡುರಾಜಸ್ುವಿರಾಜತಸ್ನಿನಶಾಸ್ು ದಿೀಪ್ನ್ನಶ ್ೀಕವನಿಕಾಸ್ು ಸ್ುಪುಷುತಾಸ್ು ॥೯.೧೪॥

ತ್ಾನು ಸಂರ್ತಸಪ್ಡಲು ಬ ೀರ ೂಬಬರ ಅಗರ್ತ್ವಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರೂ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಸದಾ

ಉನನರ್ತವಾದ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ
ಬ ಳದಿಂಗಳಲ್ಲಲ, ಪ್ುಷ್ಾಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಅಶ ್ೀಕವನದಲ್ಲಲ ಶ ್ೀಭಿಸುತ್ಾು, ಸೀತ್ಾದ ೀವಯಂದಿಗ
ವಹರಸದನು.

ಗಾರ್ಯನಿತ ಚ ೈನ್ಮನ್ುರಕತಧಿರ್ಯಃ ಸ್ುಕಣಾಾ ಗನ್ಧವಯಚಾರರ್ಣಗಣಾಃ ಸ್ಹ ಚಾಪುರ ೂೀಭಿಃ ।

ತಂ ತುಷ್ುುವುಮುಮಯನಿಗಣಾಃ ಸ್ಹಿತಾಃ ಸ್ುರ ೀಶ ೈ ರಾಜಾನ್ ಏನ್ಮನ್ುಯಾನಿತ ಸ್ದ್ಾsಪರಮತಾತಃ
॥೯.೧೫॥

ಇವನನುನ ಗಂಧವಥರು, ಚಾರರ್ಣರ ೀ, ಮೊದಲ್ಾದವರ ಸಮೂಹವು, ಅಪ್ುರ ರ್ಯರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,

ಪ್ರೀತರ್ಯುಕುರಾಗಿ, ದ ೀವರ ಮಹಿಮಯಿಂದ ತ್ ೂರ್ಯಾ ಮನಸುುಳಳವರಾಗಿ ಗಾನ ಮಾಡುತುದಾರು.
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮುನಿ ಗರ್ಣಗಳು ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುತುದಾರು. ಸಾಮಂರ್ತ ರಾಜರು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ಜಾಗರೂಕರಾಗಿ(ಅಹಂಕಾರ/ಮದ ರಹಿರ್ತರಾಗಿ) ಇವನನುನ ಅನುಸರಸುತುದಾರು.

ಏವಂ ತರಯೀದ್ಶಸ್ಹಸ್ರಮಸೌ ಸ್ಮಾಸ್ುತ ಪೃರ್ಥವೀಂ ರರಕ್ಷ ವಿಜತಾರಿರಮೊೀಘವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ।

ಆನ್ನ್ಾಮಿನ್ುಾರಿವ ಸ್ನ್ಾಧದಿನಿಾರ ೀಶ ್ೀ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಸಾನ್ಾರಸ್ುಖವಾರಿಧಿರಪರಮೀರ್ಯಃ ॥೯.೧೬॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ, ಹದಿಮೂರು ಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳ ರ್ತನಕ ಶ್ರೀರಾಮ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡುತುದಾನು.

ಲಕ್ಷ್ಮಿಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮನು ಚಂದರನಂತ್ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಆನಂದವನುನ ರ್ತರುತುದಾನು. ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ
ಆನಂದವನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾು, ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಭಗವಂರ್ತ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿದನು.
ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ‘ಸಾನಾಿಸುಖವಾರಧಃ’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣದಿಂದ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ನಿಭಿಡವಾದ
ಆನಂದಗಳಿಗ ಸಮುದರದಂತ್ ಇರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಸಾನಾಿಸುಖವಾರಧಃ. ಇಂರ್ತಹ ಭಗವಂರ್ತ ‘ಅಪ್ರಮೀರ್ಯಃ’.
ಅವನನುನ ‘ಹಿೀಗ ೀ’ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಲು ಯಾರಗೂ ಸಾಧ್ವಲಲ.

ದ್ ೀವಾ್ಂ ಸ್ ಚಾಜನ್ರ್ಯದಿನ್ಾರಹುತಾಶನೌ ದ್ೌಾ ಪುತೌರ ರ್ಯಮೌ ಕುಶಲವೌ ಬಲ್ಲನೌ ಗುಣಾಢೌ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 332

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಶತುರಘನತ ೂೀ ಲವರ್ಣಮುದ್ಬರ್ಣಬಾರ್ಣದ್ಗಧಂ ಕೃತಾಾ ಚಕಾರ ಮಧುರಾಂ ಪುರಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ॥೯.೧೭॥

ರಾಮಚಂದರನು ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಇನ್ಾಾಿಗಿನಸಾರೂಪ್ರಾದ, ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿರುವ, ಗುಣಾಢ್ರಾಗಿರುವ, ಅವಳಿ
ಜವಳಿಗಳಾದ ಕುಶ ಮರ್ತುು ಲವ ಎನುನವ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ ಹುಟ್ಟುಸದನು. ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ವಶ್ಷ್ುವಾದ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣವನುನ ಶರ್ತುರಘನನಿಗ ನಿೀಡಿ, ಅವನಿಂದ ‘ಲವರ್ಣ’ ಎನುನವ
ಅಸುರನನುನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿಸದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಲವರ್ಣನಿದಾ ಮಧುವನವನುನ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣವಾಗಿ
ಅಭಿವೃದಿಾಪ್ಡಿಸದನು.

[‘ಲವರ್ಣನನುನ ಯಾರು ಕ ೂಲುಲತುೀರ’ ಎಂದು ರಾಮ ಕ ೀಳಿದಾಗ , ಎಲಲರೂ ಮುಂದ ಬರುತ್ಾುರ . ಆಗ

ಶರ್ತುರಘನ: ‘ಎಲಲರೂ ನಿನನ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದಾಾರ , ಆದರ ನನಗ ನಿನನ ಸ ೀವ ರ್ಯ ಅವಕಾಶ ಸಕಿೆಲಲ.
ಆದಾರಂದ ಈ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ರ್ತನಗ ೂಪ್ಾಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಶರ್ತುರಘನನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯಂತ್
ಶ್ರೀರಾಮ ಶರ್ತುರಘನನಿಗ ವಶ ೀಷ್ ಬಾರ್ಣವಂದನುನ ನಿೀಡಿ, ಆರ್ತನನುನ ಅಯೀಧ್ ್ಯಿಂದಲ್ ೀ ಮಧುವನದ
ರಾಜನ್ಾಗಿ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ, ‘ನಿೀನು ಅಲ್ ಲೀ ಇದುಾ ರಾಜ್ವನ್ಾನಳು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ
ಕಳುಹಿಸಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಈ ರೀತ ಬಾರ್ಣವನುನ ಪ್ಡ ದ ಶರ್ತುರಘನ ಮಧುವನಕ ೆ ಹ ೂೀಗಿ, ಲವರ್ಣನನುನ ಆ
ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ . ಆ ಬಾರ್ಣ ನಂರ್ತರ ಮರಳಿ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲಗ ೀ ಬಂದು ಸ ೀರುರ್ತುದ . ಅಂರ್ತಹ ವಶ ೀಷ್
ಬಾರ್ಣವನುನ ಇಲ್ಲಲ ‘ಉದಬರ್ಣ’ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾರ . ಅಂದರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರವಾದುದು ಎಂದರ್ಥ. ಹಿೀಗ
ಲವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಂದು, ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ೨೪ನ್ ೀ ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗದಲ್ ಲೀ ನಿಮಿಥಸಲ್ಾಯಿರ್ತು. ಈ
ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಮುಂದ ಕಂಸ ಹುಟ್ಟು ಬಂದಿರುವುದು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಉಗರಸ ೀನನ ಆಳಿಾಕ ಯಂದಿಗ
ನ್ ಲ್ ಸರುವುದೂ ಇದ ೀ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ. ಹಿೀಗ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಮಧುರಾಪ್ುರ ರಾಮಚಂದರನ
ಕಾಲದಲ್ ಲೀ ನಿಮಾಥರ್ಣವಾಗಿರ್ತುು. ‘ಧ’ಕಾರದ ಮೂರನ್ ೀ ಅಕ್ಷರ ಎಂದು ಮಧುರಾ ನಗರವನುನ ಮರ್ುರಾ
ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆದರ ಮೂಲ ಹ ಸರು ಮಧುರಾ]

ಕ ೂೀಟ್ಟತರರ್ಯಂ ಸ್ ನಿಜಘಾನ್ ತಥಾsಸ್ುರಾಣಾಂ ಗನ್ಧವಯಜನ್ಮ ರ್ರತ ೀನ್ ಸ್ತಾ ಚ ಧಮಮಯಮ್ ।

ಸ್ಂಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ನರ್ಯಜದ್ುತತಮಕಲಪಕ ೈಃ ಸ್ಾಂ ರ್ಯಜ್ಞ ೈರ್ಯವಾಜಮುಖಸ್ತುಚಿವಾಶಾ ರ್ಯತರ ॥೯.೧೮॥

ಹಾಗ ಯೀ, ರಾಮಚಂದರನು ಭರರ್ತನ ಮೂಲಕ ಗಂಧವಥರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವ (ಶ ೈವಾಕ್ಷ ಎನುನವ
ಗಂಧವಥನ ಮಕೆಳಾದ) ಮೂರು ಕ ೂೀಟ್ಟ ಅಸುರ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿದನು. ಸಜಜನರ ಧಮಥವನುನ
ತಳಿಸಕ ೂಡುತ್ಾು, ಬರಹಮ ರುದಾರದಿಗಳ ೀ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿರುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ಯಜ್ಞದಿಂದ ರ್ತನನನ್ ನೀ ತ್ಾನು
ರಾಮಚಂದರ ಪ್ೂಜಸಕ ೂಂಡನು. (ಲ್ ೂೀಕಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಥ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 333

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಅರ್ ಶ್ದ್ರತಪಶಾಯಾ್ಯನಿಹತಂ ವಿಪರಪುತರಕಮ್ ।

ಉಜಞೀವಯಾಮಾಸ್ ವಿರ್ುಹಯತಾಾ ತಂ ಶ್ದ್ರತಾಪಸ್ಮ್ ॥೯.೧೯॥

ಕ ಲವು ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ, (ದುಷ್ು ಹಾಗೂ ಅತ ನಿೀಚ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧನ್ ಗಾಗಿ) ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡುತುದಾ
(ಶಂಬೂಕ ಎನುನವ) ಶ್ದರನನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿ, ಒಬಬ ವೃದಾ ಬಾರಹಮರ್ಣನ ಪ್ುರ್ತರನಿಗ
ಜೀವದಾನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

[ಶಂಬೂಕನು ಧಮಥಕ ೆ ಚು್ತ ಬರುವಂತ್ ನಡ ದುಕ ೂಂಡಿದಾರಂದ, ಅಪ್ಮೃರ್ತು್ ಇಲಲದ ೀ ಇದಾ

ರಾಮರಾಜ್ದಲ್ಲಲ, ಇದಾಕಿೆದಾಂತ್ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಪ್ುರ್ತರನ್ ೂಬಬ ಸಾವನನಪ್ುಾತ್ಾುನ್ . ಈ ವಷ್ರ್ಯ ರಾಮನ ರಾಜಸಭ ಗ
ತಳಿದಾಗ, ಅಲ್ಲಲದಾ ನ್ಾರದ ಮುನಿಗಳು, ಯಾರ ೂೀ ರ್ತಮಮ ಅಳವಗ ಮಿೀರದ ಕ ಲಸಕ ೆ ಕ ೈ ಹಾಕಿದಾಾರ .
ಆದಾರಂದ ಹಿೀಗಾಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ತಳಿಸುತ್ಾುರ . ಈ ವಷ್ರ್ಯದ ಮೂಲವನುನ
ಹುಡುಕಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದಾಗ, ಶ ೈವಲ ಪ್ವಥರ್ತದ ಉರ್ತುರಭಾಗದಲ್ಲಲ, ಒಂದು ಸರ ೂೀವರದ ಬಳಿ
ರ್ತಲ್ ಕ ಳಗಾಗಿ ಜ ೂೀರ್ತು ಬಿದುಾ, ರ್ತಪ್ಸುುಗ ೈರ್ಯುತುರುವ ಒಬಬ ರ್ತಪ್ಸಾ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಕಾಣಿಸುತ್ಾುನ್ .
ಆರ್ತನ ರ್ತಪ್ಸುನ ಹಿಂದಿನ ನಿೀಚ ಕಾರರ್ಣವನುನ ತಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮ, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರ್ತನನ ಕತುಯಿಂದ ಆ ರ್ತಪ್ಸಾರ್ಯ
ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಕರ್ತುರಸುತ್ಾುನ್ . ಅಧಮಥದ ರ್ತಲ್ ಕರ್ತುರಸದಾಗ ಧಮಥ ಬದುಕಿಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಒಬಬನ ಸಾವು
ಇನ್ ೂನಬಬನ ಬದುಕಾಯಿರ್ತು. ಶಂಬೂಕ ಸಾರ್ಯುತುದಾಂತ್ ಬಾರಹಮರ್ಣನ ಪ್ುರ್ತರ ವೃದಾ ದಂಪ್ತಗಳಲ್ಲಲ
ಸಂರ್ತಸವನುನ ರ್ತುಂಬುತ್ಾು ಎದುಾಕುಳಿರ್ತನು]

[ಇಷ್ುಕೂೆ ಈ ಶ್ದರ ರ್ತಪ್ಸಾ ಯಾರು? ಆರ್ತನ ಅಪ್ರಾಧವ ೀನು? ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಈ
ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ : ]

ಜಙ್ಘನಾಮಾsಸ್ುರಃ ಪೂವಯಂ ಗಿರಿಜಾವರದ್ಾನ್ತಃ ।

ಬರ್ೂವ ಶ್ದ್ರಃ ಕಲ್ಾಪರ್ಯುಃ ಸ್ ಲ್ ೂೀಕಕ್ಷರ್ಯಕಾಮ್ಯಾ ॥೯.೨೦॥

ಜಙ್ಘ ಎನುನವ ಒಬಬ ಅಸುರನಿದಾ. ಅವನು ಮೊದಲು ಪಾವಥತೀದ ೀವರ್ಯ ವರದಿಂದ ಕಲಾದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯ ರ್ತನಕ
ಬಾಳುವ ಶಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡಿದಾ. ಅವನು ಲ್ ೂೀಕ ನ್ಾಶವಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ
ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 334

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ತಪಶಾಚಾರ ದ್ುಬುಯದಿಧರಿಚಛನ್ ಮಾಹ ೀಶಾರಂ ಪದ್ಮ್ ।

ಅನ್ನ್್ವಧ್ಂ ತಂ ತಸಾಮಜಞಘಾನ್ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಃ ॥೯.೨೧॥

ಹಾಗ ಯೀ, ರುದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ(ಅಂದರ : ರ್ತನಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದ
ಮಾತ್ ಪಾವಥತರ್ಯನುನ , ತ್ಾನು ಶ್ವ ಪ್ದವಗ ೀರ, ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ನಿೀಚ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ)
ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತುದಾ. ಇಂರ್ತಹ, ಬ ೀರ ಯಾರೂ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಅವನನುನ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸಂಹಾರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ [ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಅರರ್ಯದ ಕ ಲವರು ಶ್ರೀರಾಮ ಶ್ದರರ್ತಪ್ಸಾರ್ಯನುನ ಏಕ ಕ ೂಂದ ಎಂದು
ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಗ ೂಂದಲಕ ೂೆಳಗಾಗುತ್ಾುರ ]

ಶ ಾೀತದ್ತಾತಂ ತಥಾ ಮಾಲ್ಾಮಗಸಾಾದ್ಾಪ ರಾಘವಃ ।

ಅನ್ನ್ನರ್ಯಜ್ಞಾಕೃಚ ಛವೀತ ೂೀ ರಾಜಾ ಕ್ಷುದಿಾನಿವತತಯನ್ಮ್ ॥೯.೨೨॥

ಕುವಯನ್ ಸ್ಾಮಾಂಸ ೈದ್ಾಧಯತ ೂರೀಕ ೂತೀ ಮಾಲ್ಾಂ ರಾಮಾತ್ಯಮ ಪಪಯರ್ಯತ್ ।

ಅಗಸಾಾರ್ಯ ನ್ ಸಾಕ್ಾತುತ ರಾಮೀ ದ್ದ್ಾ್ದ್ರ್ಯಂ ನ್ೃಪಃ ॥೯.೨೩॥
(ಶಂಬೂಕನನುನ ಕ ೂಂದ ಮೀಲ್ ರಾಮಚಂದರನು ಪ್ಕೆದಲ್ ಲೀ ಇದಾ ಅಗಸಾಯಶರಮಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು) ಅಗಸಯರು
ಶ ಾೀರ್ತ ಎನುನವ ಗಂಧವಥನು ಕ ೂಟು, ಎಂದೂ ಬಾಡದ ಹೂಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಅಪ್ಥಸದರು.

ಹಿಂದ ಶ ಾೀರ್ತ ಎನುನವ ರಾಜನು ಅನನದಾನವಲಲದ ಯಾಗವನುನ ಮಾಡಿದನು. ಅನನದಾನವಲಲದ ರ್ಯಜ್ಞ

ಅಪ್ೂರ್ಣಥ. ಅದರ ಫಲವಾಗಿ ಕ ೂನ್ ಗ ಅವನು ಹಸವನ ಬಾಧ್ ಗಾಗಿ ರ್ತನನ ಮಾಂಸವನ್ ನೀ ಕಿರ್ತುು ತನನಬ ೀಕಾದ
ಸ್ತ ನಿಮಾಥರ್ಣವಾಯಿರ್ತು. ಆ ಪಾಪ್ದ ಪ್ರಹಾರಕಾೆಗಿ ಅವನು ಬರಹಮದ ೀವರ ನಿಯೀಗದಂತ್ ಈ
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಅಗಸಯರಗ ಅಪ್ಥಸದಾನು. ಈ ಹೂಮಾಲ್ ಅಗಸಯರ ಮುಖ ೀನ ರಾಮಚಂದರನಿಗ
ಅಪ್ಥಸದುಾದರಂದ ಶ ಾೀರ್ತನಿಗ ಆಹಾರ ಸಗುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.

[ಬರಹಮದ ೀವರ ಸಂಕಲಾ ಶ ಾೀರ್ತ ನ್ ೀರವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಈ ಹೂಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡಬಾರದು

ಎನುನವುದಾಗಿರ್ತುು. ಹಾಗಾಗಿ ಆ ಹೂಮಾಲ್ ಅಗಸಯರ ಮುಖ ೀನ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಅಪ್ಥರ್ತವಾಯಿರ್ತು. ಅದು
ಏಕ ಂದರ :]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 335

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಕ್ಷುದ್ಭಾವಮಾತರಫಲದ್ಂ ನ್ ಸಾಕ್ಾದ್ ರಾಘವ ೀsಪಿಪಯತಮ್ ।

ಕ್ಷುದ್ಭಾವಮಾತರಮಾಕಾಙ್ಷನ್ ಮಾಮಸೌ ಪರಿಪೃಚಛತಿ ॥೯.೨೪॥

ವ್ವಧ್ಾನ್ತಸ್ತತ ೂೀ ರಾಮೀ ದ್ದ್ಾ್ಚ ಛವೀತ ಇತಿ ಪರರ್ುಃ ।

ಮತಾಾ ಬರಹಾಮsದಿಶನಾಮಲ್ಾಂ ಪರದ್ಾತುಂ ಕುಮೂಯೀನ್ಯೀ ॥೯.೨೫॥

ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ನ್ ೀರವಾಗಿ ಕ ೂಟು ಕಾಣಿಕ ರ್ಯ ಫಲ ಕ ೀವಲ ಹಸವ ರ್ಯನುನ ಮಾರ್ತರ ನಿೀಗಿಸುವುದಿಲಲ.
ಅದಕಿೆಂರ್ತ ಇನೂನ ಹ ಚಿಚನ ಫಲ ಅದರಂದ ಸಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಶ ಾೀರ್ತನು ಕ ೀವಲ ಹಸವ ನಿೀಗಿಸಕ ೂಳುಳವ
ಕಾಮ್ಫಲವನನಷ್ ುೀ ಬ ೀಡಿದಾ.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ‘ಈ ಶ ಾೀರ್ತನು ನ್ ೀರವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡದಿರಲ್ಲ’ ಎಂದು ಇಚಿೆಸ
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಟು ಬರಹಮದ ೀವರು, ಅದನುನ ಕುಂಭಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಜನಿಸದ ಅಗಸಯರಗ ನಿೀಡಲು ಹ ೀಳಿದರು.

ತಾಮಗಸ್ಾಕರಪಲಿವಾಪಿಪಯತಾಂ ರ್ಕತ ಏಷ್ ಮಮ ಕುಮೂಸ್ಮೂವಃ ।

ಇತ್ವ ೀತ್ ಜಗೃಹ ೀ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಸ ತೀನ್ ಸ್ಂಸ್ುತತ ಉಪಾಗಮತ್ ಪುರಮ್ ॥೯.೨೬॥

‘ಅಗಸಯ ನನನ ಭಕು’ ಎಂದು ತಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಅಗಸಯ ಸಮಪ್ಥಸದ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸ,
ಅಗಸಯನಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಅಯೀಧ್ ್ಗ ತ್ ರಳಿದನು.

ಅರ್ಕ ೀಚಿದ್ಾಸ್ುರಸ್ುರಾಃ ಸ್ುರಾರ್ಣಕಾ ಇತು್ರುಪರರ್ಥತಪೌರುಷಾಃ ಪುರಾ ।

ತ ೀ ತಪಃ ಸ್ುಮಹದ್ಾಸ್ತಾ ವಿರ್ುಂ ಪದ್ಮಸ್ಮೂವಮವ ೀಕ್ಷಯ ಚ ೂೀಚಿರ ೀ ॥೯.೨೭॥

ಇಲ್ಲಲ ವಷ್ಯಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ(ಕಥಾಂರ್ತರವನುನ) ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಸುರಾರ್ಣಕರು ಎಂದು ಎಲ್ ಲಡ ಪ್ರಸದಾವಾದ,

ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಕ ಲವರು ಅಸುರರದಾರು. ಅವರು ಬಹಳ ದ ೂಡಡ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದವರಾಗಿ,
ರ್ತಪ್ಸುಗ ೂಲ್ಲದ ಬರಹಮದ ೀವರಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದರು:

ರ್ೂರಿಪಾಕಕೃತಿನ ೂೀsಪಿ ನಿಶಾಯಾನ್ುಮಕ್ತತಮಾಪುನಮ ಉದ್ಾರಸ್ದ್ುೆರ್ಣ ।

ಇತು್ದಿೀರಿತಮಜ ೂೀsವಧ್ಾರ್ಯ್ಯ ತತ್ ಪಾರಹ ಚ ಪರಹಸತಾನ್ನ್ಃ ಪರರ್ುಃ ॥೯.೨೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 336

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

‘ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸದುಗರ್ಣವುಳಳವನ್ ೀ, ನ್ಾವು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ವನುನ ಮಾಡುತುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ

ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಬ ೀಕು’. ಈ ರೀತಯಾದ ಸುರಾರ್ಣಕರ ಮಾರ್ತನುನ ಬರಹಮದ ೀವರು ಕ ೀಳಿ,
ಮುಗುಳುನಕುೆ ಹಿೀಗ ನುಡಿದರು:

ಯಾವದ್ ೀವ ರಮಯಾ ರಮೀಶಾರಂ ನ ೂೀ ವಿಯೀಜರ್ಯರ್ ಸ್ದ್ುೆಣಾರ್ಣ್ಯವಮ್ ।

ತಾವದ್ುಚಾಮಪಿ ದ್ುಷ್ೃತಂ ರ್ವನ ೂೇಕ್ಷಮಾಗೆಯಪರಿಪನಿ್ ನ ೂೀ ರ್ವ ೀತ್ ॥೯.೨೯॥

‘ಎಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ರಮಯಿಂದ ರಮೀಶಾರನು ಬ ೀಪ್ಥಡುವುದಿಲಲವೀ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ನಿಮಮ ಯಾವುದ ೀ

ರ್ತಪ್ುಾಗಳು ಮೊೀಕ್ಷದ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಅಡಿಡಯಾಗಲ್ಾರದು’

ಇತು್ದಿೀರಿತಮವ ೀತ್ ತ ೀSಸ್ುರಾಃ ಕ್ಷ್ಪರಮೊೀಕ್ಷಗಮನ ೂೀತುುಕಾಃ ಕ್ಷ್ತೌ ।

ಸಾಧನ ೂೀಪಚರ್ಯಕಾಙ್ಕಚಷಣ ೂೀ ಹರೌ ಶಾಸ್ತಿ ಕ್ಷ್ತಿಮಶ ೀಷ್ತ ೂೀSರ್ವನ್ ॥೯.೩೦॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಬರಹಮನಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದ ಅಸುರರು, ಕ್ಷ್ಮಪ್ರವಾಗಿ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬರ್ಯಸ,

ರ್ತಮಮ ಸಾಧನ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು, ರಾಮಚಂದರ ಆಳುತುರಲು, ಎಲಲರೂ ಆ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಎಲ್ ಲಡ
ಹುಟ್ಟುದರು.

ತಾನ್ನಾದಿಕೃತದ್ ೂೀಷ್ಸ್ಞ್ಾಯೈಮೊೇಯಕ್ಷಮಾಗೆಯಗತಿಯೀಗ್ತ ೂೀಜಿತಾನ್ ।

ಮೈರ್ಥಲಸ್್ ತನ್ಯಾ ವ್ಚಾಲರ್ಯನಾಮರ್ಯಯಾ ಸ್ಾತನ್ುವಾ ಸ್ಾಮಾಗೆಯತಃ ॥೯.೩೧॥

ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಪಾಪ್ದ ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ಹ ೂೀಗಲು ಯೀಗ್ತ್ ಇಲಲದ ಈ

ಸುರಾರ್ಣಕರನುನ ಸೀತ್ಾದ ೀವಯೀ ರ್ತನನದುಗಾಥರೂಪ್ದ ಮಾಯಯಿಂದ, ಆ ಮಾಗಥದಿಂದ ಕದಲ್ಲಸದಳು.

ಆಜ್ಞಯೈವ ಹಿ ಹರ ೀಸ್ುತ ಮಾರ್ಯಯಾ ಮೊೀಹಿತಾಸ್ುತ ದಿತಿಜಾ ವ್ನಿನ್ಾರ್ಯನ್ ।

ರಾಘವಂ ನಿಶ್ಚರಾಹೃತಾಂ ಪುನ್ಜಾಞಯನ್ಕ್ತೀಂ ಜಗೃಹ ಇತ್ನ ೀಕಶಃ ॥೯.೩೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 337

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಆರ್ಣತಯಿಂದಲ್ ೀ, ದುಗಾಥದ ೀವಯಿಂದ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳಿದುಕ ೂಂಡ ದ ೈರ್ತ್ರು, ರಾಮಚಂದರನನುನ

ನಿಂದನ್ ಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು. ‘ರಾವರ್ಣ ಹ ೂತ್ ೂುರ್ಯಾ ಜಾನಕಿರ್ಯನುನ ರಾಮ ಮತ್ ು ಸಾೀಕರಸದ’
ಎಂಬಿತ್ಾಯದಿ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಬಹುಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ನಿಂದಿಸಲ್ಾರಮಿಭಸದರು.
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಉರ್ತುರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೩.೨೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಏವಂ ಬಹುವಿಧ್ಾ ವಾಚ ೂೀ ವದ್ಂತಿ
ಪುರವಾಸನ್ಃ । ನ್ಗರ ೀಷ್ು ಚ ಸ್ವ ೀಯಷ್ು ರಾಜನ್ ಜನ್ಪದ್ ೀಷ್ು ಚ’ ಬಹಳ ಜನರು ಅಲಲಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು
ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತುದುಾದನುನ ರಾಮ ಗೂಢಚಾರರ ಮುಖ ೀನ ಮರ್ತುು ಸಾರ್ಯಂ ತ್ಾನ್ ೀ ಮಾರುವ ೀಷ್ದಲ್ಲಲ
ಹ ೂೀಗಿ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ].

ಬರಹಮವಾಕ್ಮೃತಮೀವ ಕಾರರ್ಯನ್ ಪಾತರ್ಯಂಸ್ತಮಸ ಚಾನ್ಧ ಆಸ್ುರಾನ್ ।

ನಿತ್ಮೀವ ಸ್ಹಿತ ೂೀsಪಿ ಸೀತಯಾ ಸ ೂೀsಜ್ಞಸಾಕ್ಷ್ಕಮರ್ೂದ್ ವಿರ್ಯುಕತವತ್ ॥೯.೩೩॥

ಬರಹಮ ಸುರಾರ್ಣಕರಗ ಕ ೂಟು ವರವನುನ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು, ಸುರಾರ್ಣಕ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಅನಾರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ

ಹಾಕಲು, ಸದಾ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಿಂದ ಸಹಿರ್ತನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅಜ್ಞಾನಿಗಳ ಕಣಿ್ಗ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂರ ದ
ವಯೀಗಿರ್ಯಂತ್ ಶ್ರೀರಾಮ ಕಂಡ.

ತ ೀನ್ ಚಾನ್ಧತಮ ಈರ್ಯುರಾಸ್ುರಾ ರ್ಯಜ್ಞಮಾಹಾರ್ಯದ್ಸೌ ಚ ಮೈರ್ಥಲ್ಲೀಮ್ ।

ತತರ ರ್ೂಮಿಶಪರ್ಚಛಲ್ಾನ್ನೃಣಾಮ್ ದ್ೃಷುಮಾಗೆಯಮಪಹಾರ್ಯ ಸಾ ಸ್ತಾ ॥೯.೩೪॥

ಸೀತ್ಾರಾಮರ ಬಾಹ್ ವಯೀಗದಿಂದ ಸುರಾರ್ಣಕ ದ ೈರ್ತ್ರು ಅನಾರ್ತಮಸುಗ ತ್ ರಳಿದರು.

ರಾಮಚಂದರನ್ಾದರ ೂೀ, ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಅಶಾಮೀಧ ರ್ಯಜ್ಞಕ ೆ ಕರ ದನು. ಅಲ್ಲಲ ‘ನ್ಾನು ಶುದಾಳ ೀ ಆಗಿದಾರ , ಈ
ಕೂಡಲ್ ೀ ಭೂಮಿ ನನನನುನ ಎಳ ದುಕ ೂಳಳಲ್ಲ’ ಎಂಬುದಾಗಿ ಶಪ್ರ್ವನುನ ಮಾಡಿದ ಸೀತ್ಾದ ೀವ, ಮುಂದ
ಮನುಷ್್ರ ದೃಷುಗ ೂೀಚರರ್ತಾದಿಂದ ಮರ ಯಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನ್ ೂಂದಿಗಿದಾಳು. [ಈ ಕಿರಯಯಿಂದ,
ಸಾಮಾಜಕವಾಗಿ ಸುರಾರ್ಣಕರು ಹಬಿಬಸದಾ ರ್ತಪ್ುಾ ವಚಾರಗಳಿಂದ ಸಜಜನರನುನ ಈಚ ರ್ತಂದಂತ್ಾಯಿರ್ತು.
ಸೀತ್ ಪ್ರಶುದಾಳ ನುನವ ಸರ್ತ್ ಜನಸಾಮಾನ್ರಗ ತಳಿದಂತ್ಾಯಿರ್ತು]

[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ (ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ೯೪.೧೪-೨೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ರ್ಯಥಾऽಹಂ ರಾಘವಾದ್ನ್್ಂ

ಮನ್ಸಾऽಪಿ ನ್ ಚಿಂತಯೀ । ತಥಾ ಮೀ ಮಾಧವಿೀ ದ್ ೀವಿೀ ವಿವರಂ ದ್ಾತುಮಹಯತಿ । ತಥಾ ಶಪಂತಾ್ಂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 338

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ವ ೈದ್ ೀಹಾ್ಂ ಪಾರದ್ುರಾಸೀತತದ್ದ್ುೂತಮ್ । ರ್ೂತಲ್ಾದ್ುತಿ್ತಂ ದಿವ್ಂ ಸಂಹಾಸ್ನ್ಮನ್ುತತಮಮ್ ।

ತಸಮಂಸ್ುತ ಧರಣಿೀ ದ್ ೀವಿೀ ಬಾಹುಭಾ್ಂ ಗೃಹ್ ಮೈರ್ಥಲ್ಲೀಮ್ । ಸಾಾಗತ ೀನಾಭಿನ್ಂದ್ ್ೈನಾಮಾಸ್ನ ೀ
ಚ ೂೀಪವ ೀಶರ್ಯತ್। ತಮಾಸ್ನ್ಗತಾಂ ದ್ೃಷಾುವಪರವಿಶಂತಿೀಂ ರಸಾತಳಂ । ಪುಷ್ಪವೃಷುರವಿಚಿಛನಾನ ದಿವಾ್
ಸೀತಾಮವಾಕ್ತರತ್’ ‘ನ್ಾನು ರಾಮಚಂದರನಲಲದ ೀ ಬ ೀರ ಯಾರನೂನ ಕೂಡಾ ಮನಸುನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಚಿಂರ್ತನ್
ಮಾಡಿಲಲ. ಇದು ಸರ್ತ್ವಾದರ ಾ ತ್ ,
ಭೂಮಿರ್ಯು ನನಗ ಆಸನವನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲ’ ಎಂದು ಸೀತ್ ಹ ೀಳುತುದಂ
ಭೂಮಿಯಿಂದ ಒಂದು ದಿವಾ್ಸನ ಪ್ರಕಟವಾಯಿರ್ತು. ಸಂಹಾಸನದ ಜ ೂತ್ ಗ ಪ್ರಕಟಗ ೂಂಡ
ಪ್ೃರ್ಥವೀದ ೀವತ್ ರ್ಯು ಸಾಾಗರ್ತಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಸಂಹಾಸನದಲ್ಲಲ ಕುಳಿಳರಸದಳು. ಹಿೀಗ
ರಸಾರ್ತಳಕ ೆ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತುರುವ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ಮೀಲ್ ದಿವ್ಪ್ುಷ್ಾಗಳ ಮಳ ಸುರಯಿರ್ತು. ಈ ರೀತ
ಸೀತ್ಾದ ೀವ ಮನುಷ್್ರ ದೃಷುಗ ೂೀಚರರ್ತಾದಿಂದ ಮರ ಯಾದಳು. ].

[ಇಲ್ಲಲ(೯.೩೩) ‘ಬರಹಮವಾಕ್ಮೃತಮೀವ ಕಾರರ್ಯನ್’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಂದರ : ‘ಬರಹಮನ ವಾಕ್ವನುನ

ಸರ್ತ್ವಾಗಿಸಲು’ ಎಂದರ್ಥ. ಆದರ ಈ ಹಿಂದ , ಬರಹಮನ ವರವನುನ ಪಾರರ್ಣ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರು
ಮುರದಿರುವುದನೂನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ !
ಏಕ ಇಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ಸುರಾರ್ಣರಗ ನಿೀಡಿದ ವರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಮುರರ್ಯಲ್ಲಲ್ಾಲ? ಈ ಹಿಂದ ಏಕ ಬರಹಮ, ಶ್ವ
ಮೊದಲ್ಾದವರ ವರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಮುರದ? ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನಗಳು ನಮಗಿಲ್ಲಲ ಸಹಜವಾಗಿ ಹುಟುುರ್ತುವ .
ಈ ಪ್ರಶ ನಗಳಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಮುಂದ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:]

ಗುರುಂ ಹಿ ಜಗತ ೂೀ ವಿಷ್ು್ಬಯಹಾಮರ್ಣಮಸ್ೃಜತ್ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ತ ೀನ್ ತದ್ಾಚನ್ಂ ಸ್ತುು ನಾನ್ೃತಂ ಕರುತ ೀ ಕಾಚಿತ್ ॥೯.೩೫॥

ನಾಸ್ತುವಪ್ನ್ೃತಂ ಕುಯಾ್ಯದ್ ವಚನ್ಂ ಪಾರಲ್ೌಕ್ತಕಮ್ ।

ಐಹಿಕಂ ತಾಸ್ುರ ೀಷ ಾೀವ ಕಾಚಿದ್ಧನಿತ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ॥೯.೩೬ ॥

ಚರ್ತುಮುಥಖನನುನ ಜಗತುನ ಗುರುವಾಗಿ ಸೃಷು ಮಾಡಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನು, ಆರ್ತನ ಮಾರ್ತನುನ ಸಜಜನರಲ್ಲಲ

ಒಮಮರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಸುಳುಳ ಮಾಡುವುದಿಲಲ. ಆ ಬರಹಮನ ಮಾರ್ತು ಅಸಜಜನರಲ್ಲಲ ಏನು ನಡ ದಿರುರ್ತುದ ೂೀ,
ಅದನೂನ ಕೂಡಾ ಸುಳುಳ ಮಾಡುವುದಿಲಲ. ಅವನು ಪ್ರಲ್ ೂೀಕದ ಬಗ ಗ ಏನು ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅದನೂನ
ಕೂಡಾ ಸುಳುಳ ಮಾಡುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 339

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಆದರ , ವಶ ೀಷ್ರ್ತಃ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ವರುದಾವಾದವರಾದ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ವರುದಾ ಕಾದುವ

ಅಸುರರಲ್ಲಲ, ಐಹಿಕವಾದ ವರವನುನ ಸುಳುಳ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಅಂದರ : ಅದೃಷ್್ರ್ತಾ, ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾ, ಅವಧ್ರ್ತಾ,
ಈರೀತಯಾದ ವರಗಳನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಸುಳುಳ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ನಿಜಾಧಿಕ್ಸ್್ ವಿಜ್ಞಪ ಾೈ ಕಾಚಿದ್ ವಾರ್ಯುಸ್ತದ್ಾಜ್ಞಯಾ ।

ಹನಿತಬರಹಮತಾಮಾತಿೇರ್ಯಮದ್ಾಧ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ಪರರ್ುಃ ॥೯.೩೭॥

ಬರಹಮ ದ ೀವರ ವರವನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನೂ ಕ ಲವಮಮ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ಇದಾರ ಮುರರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಇದರ
ಉದ ಾೀಶ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಎರಡು: (೧). ರ್ತನನ ಆಧಕ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುವುದು(ಇರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ಹ ೂೀಲ್ಲಸದರ ) ಹಾಗೂ (೨). ರ್ತನನ ಬರಹಮರ್ತಾವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ನ್ ನಪ್ಸುವುದು.
ಹಿೀಗ ಮುಂದ ಬರಹಮ ಪ್ದವಗ ಬರುವವನ್ ೀ ಆದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಬರಹಮನ ವರವನುನಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಮುರರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ನಾನ್್ಃ ಕಶ್ಾತ್ ತದ್ಾರಾಣಾಂ ಶಾಪಾನಾಮಪ್ತಿಕರಮಿೀ ।

ಅಯೀಗ ್ೀಷ್ು ತು ರುದ್ಾರದಿವಾಕ್ಂ ತೌ ಕುರುತ ೂೀ ಮೃಷಾ ॥೯.೩೮॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರವನ್ಾನಗಲ್ಲೀ, ಶಾಪ್ವನ್ಾನಗಲ್ಲೀ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಹಾಗೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ಹ ೂರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ

ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಮಿೀರಲ್ಾರರು. ಪಾರರ್ಣ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಯೀಗ್ರಾದವರಲ್ಲಲ ರುದರ
ಮೊದಲ್ಾದವರ ವಾಕ್ವನುನ(ವರವನುನ) ಸುಳುಳ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಏಕದ್ ೀಶ ೀನ್ ಸ್ತ್ಂ ತು ಯೀಗ ್ೀಷ್ಾಪಿ ಕದ್ಾಚನ್ ।

ನ್ ವಿಷ ೂ್ೀವಯಚನ್ಂ ಕಾಾಪಿ ಮೃಷಾ ರ್ವತಿ ಕಸ್್ಚಿತ್ ।
ಏತದ್ತ ೂ್ೀಯsವತಾರಶಾ ವಿಷ ೂ್ೀರ್ಯವತಿ ಸ್ವಯದ್ಾ ॥೯.೩೯॥

ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ, ರುದಾರದಿಗಳ ಮಾರ್ತನುನ ಯೀಗ್ರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಭಾಗಶಃ^ (ಕ ಲವಂದು

ಭಾಗವನುನ ಮಾರ್ತರ) ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಆದರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮಾರ್ತು ಮಾರ್ತರ ಎಂದೂ ಯಾರ
ಪಾಲ್ಲಗೂ ಸುಳಾಳಗುವುದಿಲಲ. ಅದಕಾೆಗಿಯೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅವತ್ಾರವಾಗುರ್ತುದಲಲವ ೀ?

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 340

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

[^ಉದಾ: ರುದರ ದ ೀವರು ದುರಪ್ದನ ಮಗಳಿಗ (ಶ್ಖಂಡಿನಿಗ ) ಪ್ುಂಸುಿ ಬರಲ್ಲ ಎಂದು ಆಶ್ೀವಾಥದ
ಮಾಡಿದರು. ಅದು ಮದುವ ಯಾಗುವ ರ್ತನಕ ನಿಜವಾಗಿರ್ತುು. ಮದುವ ಯಾದ ಮೀಲ್ ಆಕ ಸೂನ್ಾಕರರ್ಣ
ಎನುನವ ಗಂಧವಥನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗಿ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ಬದಲ್ಲಸಕ ೂಂಡಳು. ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳಿಗ ಗಂಡು ದ ೀಹವಲಲ.
ಅದು ಸಾಾಭಾವಕ ನಿರ್ಯಮ. ಅದರಂದಾಗಿ ಗಂಡಿನ ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದಳು ಎನುನತ್ಾುರ . ಅದು
ಏಕದ ೀಶ ೀನ ಸರ್ತ್. ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಇವಳು ಗಂಡಾಗುತ್ಾುಳ ಎನುನವುದು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಸರ್ತ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ,
ಅಸರ್ತ್ವೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ]

ಪರವಿಶ್ ರ್ೂಮೌ ಸಾ ದ್ ೀವಿೀ ಲ್ ೂೀಕದ್ೃಷ್ುಯನ್ುಸಾರತಃ ।

ರ ೀಮೀ ರಾಮೀಣಾವಿರ್ಯುಕಾತ ಭಾಸ್ಾರ ೀರ್ಣ ಪರಭಾ ರ್ಯಥಾ ॥೯.೪೦॥

ಆ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯು ಲ್ ೂೀಕದದೃಷುಗ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ

ವೀಯೀಗವಲಲದ ಸೂರ್ಯಥಕಾಂತರ್ಯಂತ್ , ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಬ ೀಪ್ಥಡದ ೀ ಶ ್ೀಭಿಸದಳು.

ಏವಂ ರಮಲ್ಾಳಿತಪಾದ್ಪಲಿವಃ ಪುನ್ಃ ಸ್ ರ್ಯಜ್ಞ ೈಶಾ ರ್ಯಜನ್ ಸ್ಾಮೀವ ।

ವರಾಶಾಮೀಧ್ಾದಿಭಿರಾಪತಕಾಮೊೀ ರ ೀಮೀsಭಿರಾಮೊೀ ನ್ೃಪತಿೀನ್ ವಿಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ॥೯.೪೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವಯಿಂದ ವನಿಾರ್ತವಾದ ಪಾದಕಮಲವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಅಶಾಮೀಧ

ಮೊದಲ್ಾದ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ ರ್ತನನನ್ ನೀ ತ್ಾನು ಪ್ೂಜಸುತ್ಾು, ಆಪ್ುಕಾಮನ್ ನಿಸ, ರಾಜರಗ ತ್ಾವು ಹ ೀಗಿರಬ ೀಕು
ಎನುನವುದನುನ ತಳಿಸುತ್ಾು ವಹರಸದನು.

ರಾಮಸ್್ ದ್ೃಶಾ್ ತಾನ ್ೀಷಾಮದ್ೃಶಾ್ ಜನ್ಕಾತಮಜಾ ।

ರ್ೂಮಿಪರವ ೀಶಾದ್ೂಧವಯಂ ಸಾ ರ ೀಮೀ ಸ್ಪತಶತಂ ಸ್ಮಾಃ ॥೯.೪೨॥

ರಾಮನಿಗ ಕಾರ್ಣುವವಳಾಗಿರ್ಯೂ, ಬ ೀರ ೂಬಬರಗ ಅಗ ೂೀಚರಳಾಗಿದಾ ಸೀತ್ , ‘ಭೂಮಿ ಪ್ರವ ೀಶ’ ಘಟನ್ ರ್ಯ
ನಂರ್ತರ ಏಳುನೂರು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಕಿರೀಡಿಸದಳು.

ಏವಂವಿಧ್ಾನ್್ಗಣಿತಾನಿ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಸ್್ ರಾಮಾವತಾರಚರಿತಾನಿ ತದ್ನ್್ಪುಮಿೂಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 341

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಶಕಾ್ನಿ ನ ೈವ ಮನ್ಸಾsಪಿ ಹಿ ತಾನಿ ಕತುತಯಂ ಬರಹ ೇಶಶ ೀಷ್ಪುರುಹೂತಮುಖ ೈಃ ಸ್ುರ ೈಶಾ ॥೯.೪೩ ॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿರುವ ರಾಮಾವತ್ಾರದ ಚರತ್ ರಗಳನುನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ೂಬಬರಗ

ಮನಸುನಿಂದಲೂ ಮಾಡಲು ಅಸಾಧ್. ಅದು ಬರಹಮ, ರುದರ, ಶ ೀಷ್, ಇಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ಯಾರಂದಲೂ
ಸಾಧ್ವಲಲ.

ತಸ ್ೈವಮಬಞರ್ವಲ್ ೂೀಕಸ್ಮಾಮಿಮಾಂ ಕ್ಾಮಂ ಕೃತಾಾsನ್ುಶಾಸ್ತ ಉದಿೀಕ್ಷಯ ಗುಣಾನ್ ಧರಾಯಾಃ ।

ವ ೈಶ ೀಷ್್ಮಾತಮಸ್ದ್ನ್ಸ್್ ಹಿ ಕಾಙ್ಷಮಾಣಾ ವೃನಾಾರಕಾಃ ಕಮಲಜಂ ಪರತಿ ತಚಛಶಂಸ್ುಃ ॥೯.೪೪॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನು ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಬರಹಮ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಸಮವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ ರಕ್ಷ್ಮಸುತುರಲು,

(ಶ್ರೀರಾಮನ ಆಡಳಿರ್ತ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಸಮವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದಾನುನ ಕಂಡು), ಭೂಮಿರ್ಯ
ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಕಂಡು, ರ್ತಮಮ ಲ್ ೂೀಕದ ಹ ಚುಚಗಾರಕ ರ್ಯನುನ(ಉರ್ತುಮರ್ತುಿವನುನ) ಬರ್ಯಸುವವರಾದ
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬರಹಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದರು.

ಆಮನ್ಾಯ ತ ೈಃ ಸ್ಹ ವಿರ್ುರ್ಯಗವತಾಯಾರ್ಣಂ ಸಾೀಯಾರ್ಯ ಸ್ದ್ಮನ್ ಇಯೀಷ್ ದಿದ್ ೀಶ ಚ ೈವ ।

ರುದ್ರಂ ಸ್ಾಲ್ ೂೀಕಗಮನಾರ್ಯ ರಘೂತತಮಸ್್ ಸ್ಮಾಾತ್ಯನ ೀ ಸ್ ಚ ಸ್ಮೀತ್ ವಿರ್ುಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ
॥೯.೪೫॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಿದ ಬರಹಮದ ೀವರು, ಭಗವಂರ್ತನು ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳಬ ೀಕು
ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥನ್ ಮಾಡಲು ರುದರನನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುರ . ಈರೀತ ನಿಯೀಗಿಸಲಾಟು
ಸದಾಶ್ವನು ರಾಮಚಂದರನ ಬಳಿಗ ಬಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಕ ೂೀರಕ ರ್ಯನುನ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ .

ಏಕಾನ್ತಮೀತ್ ರಘುಪ ೀರ್ಣ ಸ್ಮಸ್ತಕಾಲ್ ೂೀ ರುದ್ ೂರೀ ಜಗಾದ್ ವಚನ್ಂ ಜಗತ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ।
ವ ೈಶ ೀಷ್್ಮಾತಮರ್ವನ್ಸ್್ ಹಿ ಕಾಙ್ಷಮಾಣಾಸಾತವಮತ್ಯರ್ಯನಿತ ವಿಬುಧ್ಾಃ ಸ್ಹಿತಾ ವಿಧ್ಾತಾರ ॥೯.೪೬ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 342

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸಂಹಾರಕಾರಕನ್ಾದ ರುದರನು ರಾಮಚಂದರನಿದಾ ಏಕಾಂರ್ತ ಪ್ರದ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಬರಹಮದ ೀವರ

ಮಾರ್ತನುನ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “‘ಭೂಮಿಗಿಂರ್ತ ರ್ತಮಮ ಲ್ ೂೀಕದ ಉರ್ತುಮರ್ತುಿವನುನ ಬ ೀಡುತ್ಾು
ದ ೀವತ್ ಗಳು ನಿನನನುನ ಬ ೀಡುತುದಾಾರ ” ಎಂದು.
[ಇಲ್ಲಲ ‘ಸ್ಮಸ್ತಕಾಲ್ ೂೀ ರುದ್ರಃ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದರ ಹಿನ್ ನಲ್ ಯಾಗಿ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಈರೀತಯಾದ ಮಾತದ : ಕಾಲಸಾತಪಸ್ರೂಪ ೀರ್ಣ ರಾಜದ್ಾಾರಮುಪಾಗಮತ್’(ಉರ್ತುರಕಾಂಡ, ೧೦೩.೧)
, ಮಾಯಾಸ್ಂಭಾವಿತ ೂೀ ವಿೀರ ಕಾಲಃ ಸ್ವಯಸ್ಮಾಹರಃ(ಉರ್ತುರಕಾಂಡ, ೧೦೪.೨) . ಇಲ್ಲಲ ‘ಕಾಲ’
ಎಂದು ಯಾರನುನ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ ಎನುನವುದು ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಕಾಲ್ಾಭಿಮಾನಿ
ದ ೀವತ್ ರ್ಯನೂನ ಕಾಲ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ರ್ಯಮನನೂನ ಕಾಲ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ , ರುದರನನೂನ ಕಾಲ
ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಇದಕ ೆ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸ್ಮಸ್ತಕಾಲ್ ೂೀ ರುದ್ರಃ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಹಾಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಸವಥ ಸಮಾಹರಃ ಎನುನವ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಮಾರ್ತನುನ ಮರ್ತುು ಕಾಲಃ
ಎನುನವುದನುನ ಜ ೂೀಡಿಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ರ್ತಥಾಚ : ಸವಥನ್ಾಶಕರ್ತಾ ಎನುನವ ಲ್ಲಂಗ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಇರುವುದು
ಸದಾಶ್ವನಿಗ ೀ , ರ್ತಥಾಚ :ಸವಥಸಮಾಹರರ್ತಾ ಎನುನವ ಲ್ಲಂಗವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ಕಾಲ ಶಬಾದ ವವ ೀಚನ್
ಮಾಡಿದಾಗ ಬಂದವನು ರ್ಯಮ ಅಲಲ, ರುದರ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ].

ಪುತರಸ್ತವ ೀಶ ಕಮಲಪರರ್ವಸ್ತಥಾsಹಂ ಪೌತರಸ್ುತ ಪೌತರಕವಚ ೂೀ ರ್ಯದ್ಪಿ ಹ್ಯೀಗ್ಮ್ ।

ಸ್ಮಾೂವರ್ಯನಿತ ಗುಣಿನ್ಸ್ತದ್ಹಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ಗನ್ುತಂ ಸ್ಾಸ್ದ್ಮ ನ್ತಿಪೂವಯಮಿತ ೂೀ ರ್ವನ್ತಮ್ ॥೯.೪೭॥

ಶ್ವ ಶ್ರೀರಾಮನಲ್ಲಲ ಈರೀತ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ : “ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ಬರಹಮನು ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ನ್ಾನು
ನಿನನ ಮೊಮಮಗನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ನಿಜವಾಗಿರ್ಯೂ ಮೊಮಮಗನ ಮಾರ್ತು ಅಯೀಗ್ವಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಗುಣಿಗಳು,
ಅವನ ಮೀಲ್ ಪ್ರೀತ ಉಳಳವರು ಅದನುನ ಗೌರವಸುತ್ಾುರ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾನು
ನಮಸಾೆರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ನಿನನನುನ ಇಲ್ಲಲಂದ ಸಾಧ್ಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳುವಂತ್ ಬ ೀಡುತುದ ಾೀನ್ ”.

ರ್ಯತಾಾರ್ಯ್ಯಸಾಧನ್ಕೃತ ೀ ವಿಬುಧ್ಾತಿ್ಯತಸ್ತವಂ ಪಾರದ್ುಶಾಕತ್ಯ ನಿಜರೂಪಮಶ ೀಷ್ಮೀವ ।

ತತ್ ಸಾಧಿತಂ ಹಿ ರ್ವತಾ ತದಿತಃ ಸ್ಾಧ್ಾಮ ಕ್ಷ್ಪರಂ ಪರಯಾಹಿ ಹಷ್ಯಂ ವಿಬುಧ್ ೀಷ್ು ಕುವಯನ್ ॥೯.೪೮॥

“ಯಾವ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಲ್ ೂೀಸುಗ ನಿೀನು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತನ್ಾಗಿ, ಇಲ್ಲಲ ನಿನನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ
ಪಾರದುಭಾಥವಗ ೂಳಿಸದ ಯೀ, ಅದು ನಿನಿನಂದ ಸಾಧಸಲಾಟ್ಟುದ . (ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದ ಉದ ಾೀಶ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 343

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಪ್ೂರ್ಣಥಗ ೂಂಡಿದ ) ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಇಲ್ಲಲಂದ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ, ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಹಷ್ಥವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ಾು,

ನಿನನ ಧ್ಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳಬ ೀಕು ಎನುನವುದು ನಮಮ ಪಾರರ್ಥನ್ ”.

ಓಮಿತು್ವಾಚ ರ್ಗವಾಂಸ್ತದ್ಶ ೀಷ್ಮೀವ ಶುರತಾಾ ರಹಸ್್ರ್ ತನ್ುಸ್ತವಪರಾ ಹರಸ್್ ।

ದ್ುವಾಯಸ್ನಾಮರ್ಯುಗಿಹಾsಗಮದ್ಾಶು ರಾಮ ಮಾಂ ಭ ೂೀಜರ್ಯ ಕ್ಷುಧಿತಮಿತ್ಸ್ಕೃದ್
ಬುರವಾಣಾ॥೯.೪೯॥

ಶ್ವನಿಂದ ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ರಹಸ್ದಲ್ಲಲ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ‘ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು

ಹ ೀಳಿದನಂತ್ . ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಲ್ಲಲ ಶ್ವನ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದ ಪ್ರವ ೀಶವಾಗುರ್ತುದ . ‘ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ,
ಶ್ೀಘರವಾಗಿ, ಹಸದಿರುವ ನನಗ ಉರ್ಣಬಡಿಸು ’ ಎಂದು ಮತ್ ು ಮತ್ ು ಹ ೀಳುವ ದುವಾಥಸ ಎನುನವ ಶ್ವನ
ರೂಪ್ ಅದಾಗಿರುರ್ತುದ .

ಸದ್ಧಂ ನ್ ದ್ ೀರ್ಯಮರ್ ಸಾಧ್ಮಪಿೀತಿ ವಾಚಂ ಶುರತಾಾsಸ್್ ವಾಕುಮರ್ಯಜಾತಮುರು ಸ್ಾಹಸಾತತ್ ।

ಅನ್ನಂ ಚತುಗುೆಯರ್ಣಮದ್ಾದ್ಮೃತ ೂೀಪಮಾನ್ಂ ರಾಮಸ್ತದ್ಾಪ್ ಬುರ್ುಜ ೀsರ್ ಮುನಿಃ ಸ್ುತುಷ್ುಃ
॥೯.೫೦॥

ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಸದಾವಾಗಿರುವ ಆಹಾರ ನನಗ ಬ ೀಡ. ನ್ಾನು ಹ ೀಳಿದ ಮೀಲ್ ಆಹಾರ

ಸದಾಪ್ಡಿಸಬಾರದು.(ಸದಾವಾದ ಅನನವೂ ಬ ೀಡ, ಸಾಧ್ವಾದ ಅನನವೂ ಬ ೀಡ) ಎಂದು ದುವಾಥಸಮುನಿರ್ಯು
ಹ ೀಳುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ರ್ತನನ ಕ ೈಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ, ಅಮೃರ್ತಕ ೆ ಎಣ ಯಾಗಿರುವ, ನ್ಾಲುೆ
ರ್ತರಹದ ಅನನವನುನ ದುವಾಥಸ ಮುನಿಗ ನಿೀಡಿದನು. ಶ್ರೀರಾಮ ನಿೀಡಿದ ಈ ಅಪ್ೂವಥ ಭಕ್ಷಾವನುನ ಮುನಿರ್ಯು
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಸಾೀಕರಸದನು.

ತೃಪ್ತೀ ರ್ಯಯೌ ಚ ಸ್ಕಲ್ಾನ್ ಪರತಿ ಕ ೂೀಪಯಾನ್ಃ ಕಶ್ಾನ್ನ ಮೀsತಿ್ಯತವರಂ ಪರತಿಧ್ಾತುಮಿೀಶಃ ।

ಏವಂ ಪರತಿಜ್ಞಕ ಋಷಃ ಸ್ ಹಿ ತತಾತಿಜ್ಞಾಂ ಮೊೀಘಾಂ ಚಕಾರ ರ್ಗವಾನ್ ನ್ತು ಕಶ್ಾದ್ನ್್ಃ ॥೯.೫೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 344

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ದುವಾಥಸರು, ‘ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ನನನ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನುನ ಈಡ ೀರಸಲು ಸಮರ್ಥರಲ್ಾಲ’ ಎಂದು
ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿ ತರುಗಾಡುತುದಾರು. ಅಂರ್ತಹ ದುವಾಥಸರು ಶ್ರೀರಾಮ ನಿೀಡಿದ ಅನನವನುನ ಸಾೀಕರಸ
ರ್ತೃಪ್ುರಾದರು. ರಾಮಚಂದರನ್ಾದರ ೂೀ, ‘ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಈ ರೀತ ಕ ೂಡಲು ಸಾಧ್ವಲ್ಾಲ’ ಎನುನವ
ಮುನಿರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಸುಳುಳ ಮಾಡಿದ. ಇದು ಕ ೀವಲ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಮಾರ್ತರ ಸಾಧ್ವಾಗುವ
ಕಾರ್ಯಥವಾಗಿರ್ತುು.

ಕುನಿತೀ ತು ತಸ್್ ಹಿ ಮುನ ೀವಯರತ ೂೀsಜರ್ಯತ್ ತು ರಾಮಃ ಸ್ ಕೃಷ್್ತನ್ುವಾ ಸ್ಾಬಲ್ಾಜಞಗಾರ್ಯ ।

ತಸಮಞ್ಛವ ೀ ಪರತಿಗತ ೀ ಮುನಿರೂಪಕ ೀ ಚ ಯಾಹಿೀತಿ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮುವಾಚ ರಮಾಪತಿಃ ಸ್ಃ ॥೯.೫೨॥

ಈ ದುವಾಥಸಮುನಿರ್ಯನುನ ಕುಂತ ರ್ತನನ ಸ ೀವ ಯಿಂದ (ವರವನುನ ಪ್ಡ ದು) ಗ ದಾಳು, ರಾಮಚಂದರ

ಯಾರಂದಲೂ ಕ ೂಡಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ ಆಹಾರವನುನ ನಿೀಡಿ ಗ ದಾ. ಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಬಲದಿಂದಲ್ ೀ ಗ ದಾ^.
ನಂರ್ತರ, ಶ್ವನ ಎರಡೂ ರೂಪ್ಗಳು (ಕಾಲರೂಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ ಶ್ವ ಮರ್ತುು ಮುನಿರೂಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ
ಶ್ವ) ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಲು, ಶ್ರೀರಾಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ‘ನನನನುನ ತ್ ೂರ ದು ಹ ೂರಡು’ ಎಂದ.
(^ಹಂಸ-ಡಿಭಿಕರು ದುವಾಥಸರನುನ ಹಿಂಸಸುತುದಾರು. ಅವರನುನ ದುವಾಥಸರಗ ಏನೂ ಮಾಡಲು
ಸಾಧ್ವಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಅವರ ೀ ಸದಾಶ್ವ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹಂಸ-ಡಿಭಿಕರಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾರು.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವರು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಬಳಿ ಬಂದು, ಹಂಸ-ಡಿಭಿಕರನುನ ಶ್ಕ್ಷ್ಮಸುವಂತ್ ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡರು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ
ಹಂಸ-ಡಿಭಿಕರು ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು.).

ಏಕಾನ ತೀ ತು ರ್ಯದ್ಾ ರಾಮಶಾಕ ರೀ ರುದ್ ರೀರ್ಣ ಸ್ಂವಿದ್ಮ್ ।

ದ್ಾಾರಪಾಲಂ ಸ್ ಕೃತವಾಂಸ್ತದ್ಾ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮೀವ ಸ್ಃ ॥೯.೫೩॥

ರ್ಯದ್್ತರ ಪರವಿಶ ೀತ್ ಕಶ್ಾದ್ಾನಿಮ ತ ಾೀತಿ ವಚ ೂೀ ಬುರವನ್ ।

ತದ್ನ್ತರಾssಗತಮೃಷಂ ದ್ೃಷಾುವsಮನ್್ತ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೯.೫೪ ॥

ದ್ುವಾಯಸ್ಸ್ಃ ಪರತಿಜ್ಞಾ ತು ರಾಮಂ ಪಾರಪ ್ೈವ ರ್ಜ್ತಾಮ್ ।

ಅನ್್ಥಾ ತಾರ್ಯಶ ್ೀ ರಾಮೀ ಕರ ೂೀತ ್ೀಷ್ ಮುನಿದ್ುಧರಯವಮ್ ॥ ೯.೫೫ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 345

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರಾಘವೀ ಘನನ್ನಪಿ ತು ಮಾಂ ಕರ ೂೀತ ್ೀವ ದ್ಯಾಂ ಮಯ ।

ಇತಿ ಮತಾಾ ದ್ದ್ೌ ಮಾಗೆಯಂ ಸ್ ತು ದ್ುವಾಯಸ್ಸ ೀ ತದ್ಾ ॥ ೯.೫೬ ॥

ರಾಮಚಂದರನು ಏಕಾಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತುಕತ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನ್ ನೀ

ದಾಾರಪಾಲಕನನ್ಾನಗಿ ನ್ ೀಮಿಸ, ಯಾರ ೂಬಬರೂ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡದಂತ್ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕ ಂದು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದಾ.
ಒಂದು ವ ೀಳ ಯಾರಾದರೂ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದರ ನಿನನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನೂನ ಶ್ರೀರಾಮ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾ.
ಆದರ ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬಂದ ದುವಾಥಸ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಹಿೀಗ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ :
‘ದುವಾಥಸನ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯು ರಾಮಚಂದರನನುನ ಹ ೂಂದಿಯೀ ಮುರರ್ಯಲಾಡಲ್ಲ. ಇಲಲದಿದಾರ ಈ ಮುನಿಯಿಂದ
ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಅಪ್ರ್ಯಶಸುು ಬರುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ . (ರಾಮಚಂದರನಿಗೂ ಕೂಡಾ ನನನ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನುನ
ಈಡ ೀರಸಲು ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದರಂದ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಅಪ್ರ್ಯಶಸುು
ಬರುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ). ಆದರ ಈ ರೀತ ರಾಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪಾಲ್ಲಸದ ೀ ದುವಾಥಸನನುನ ಒಳಗ ಬಿಟುರ
ರಾಮಚಂದರನು ನನನನುನ ಸಂಹರಸುತ್ಾುನ್ . ಆದರೂ ಆರ್ತ ನನನಲ್ಲಲ ದಯರ್ಯನ್ ನೀ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದು
ಚಿಂತಸದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ, ದುವಾಥಸ ಋಷರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯದ ೀ ಒಳಗ ಬಿಟುನು.

ಸ್ಾಲ್ ೂೀಕಗಮನಾಕಾಙ್ಕಚಷೀ ಸ್ಾರ್ಯಮೀವ ತು ರಾಘವಃ ।

ಇರ್ಯಂ ಪರತಿಜ್ಞಾ ಹ ೀತುಃ ಸಾ್ದಿತಿ ಹನಿೇತಿ ಸ ೂೀsಕರ ೂೀತ್ ॥೯.೫೭॥

ರಾಮಚಂದರನ್ಾದರ ೂೀ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ ಎಂದು ತಳಿದ ೀ, ಕ ೀವಲ ಅದಕ ೆ
ಕಾರರ್ಣವಾಗಲ್ಲ ಎಂದ ೀ ‘ನಿನನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮೊದಲ್ ೀ ಮಾಡಿದಾ.

ಅತ್ನ್ತಬನ್ುಧನಿದ್ನ್ಂ ತಾ್ಗ ಏವ ೀತಿ ಚಿನ್ತರ್ಯನ್ ।

ಯಾಹಿ ಸ್ಾಲ್ ೂೀಕಮಚಿರಾದಿತು್ವಾಚ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮ್ ॥೯.೫೮ ॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಮಿೀಪ್ದ ಬಂಧುಗಳ ಸಂಹಾರ ಎಂದರ ಅವರ ತ್ಾ್ಗ ಎಂದು ಚಿಂತಸುವವನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರ,
‘ನಿನನ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಹ ೂೀಗಿ ಸ ೀರು’ ಎಂದು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 346

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಇತು್ಕತಃ ಸ್ ರ್ಯಯೌ ಜಗದ್ೂವರ್ರ್ಯಧ್ಾಾನ್ತಚಿಛದ್ಂ ರಾಘವಂ

ಧ್ಾ್ರ್ಯನಾನಪ ಚ ತತಪದ್ಂ ದ್ಶಶತ ೈರ್ಯು್ಯಕ ೂತೀ ಮುಖಾಮೊೂೀರುಹ ೈಃ ।
ಆಸೀಚ ಛೀಷ್ಮಹಾಫಣಿೀ ಮುಸ್ಲರ್ೃದ್ ದಿವಾ್ಕೃತಿಲ್ಾಿಯಙ್ೆಲ್ಲೀ ।
ಪರ್ಯ್ಯಙ್ಾತಾಮವಾಪ ಯೀ ಜಲನಿಧ್ೌ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಶಯಾನ್ಸ್್ ಚ ॥೯.೫೯॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ಜಗತುನ ಸಂಸಾರ ಭರ್ಯವ ಂಬ ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ

ರಾಮಚಂದರನನುನ ಧ್ಾ್ನ ಮಾಡುತ್ಾು, ರ್ತನನ ಮೂಲ ಪ್ದವರ್ಯನುನ(ಶ ೀಷ್ಸಾ್ನವನುನ) ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.
ಸಾವರ ಹ ಡ ಗಳುಳಳ ಶ ೀಷ್ನ್ಾಗಿ, ಒನಕ -ನ್ ೀಗಿಲನುನ ಹಿಡಿದ ದಿವ್ವಾದ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಕ್ಷ್ಮೀರ
ಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಹಾಸಗ ಯಾದ ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸ ೀರದನು.

ಅರ್ ರಾಘವಃ ಸ್ಾರ್ವನ ೂೀಪಗತೌ ವಿದ್ಧ್ ೀ ಮತಿಂ ಸ್ಹ ಜನ ೈರಖಿಲ್ ೈಃ ।

ಸ್ಮಘೂೀಷ್ರ್ಯಚಾ ರ್ಯ ಇಹ ೀಚಛತಿ ತತ್ ಪದ್ಮಕ್ಷರ್ಯಂ ಸ್ಪದಿ ಮೈತಿಾತಿ ಸ್ಃ ॥೯.೬೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾಮಚಂದರನು ತ್ಾನೂ ಕೂಡಾ ಸಾಧ್ಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳಬ ೀಕು ಎಂದು ನಿಶಚರ್ಯ ಮಾಡಿದನು.
(ಒಬಬನ್ ೀ ಅಲಲ, ಯೀಗ್ರಾದ ಯಾವ-ಯಾವ ಜೀವರದಾಾರ ೂೀ ಅವರ ಜ ೂತ್ ಗ ಹ ೂರಡಬ ೀಕು ಎಂದು
ನಿಶಚಯಿಸದನು).
‘ಇಲ್ಲಲರುವ ಯಾರು ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಲಲದ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಬರ್ಯಸುತುೀರ ೂೀ, ಅವರು ಕೂಡಲ್ ೀ ನನನನುನ
ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಬನಿನ’ ಎಂದು ರಾಮಚಂದರ ಘೂೀಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಸದನು.

ಶುರತಾಾ ತು ತದ್ ರ್ಯ ಇಹ ಮೊೀಕ್ಷಪದ್ ೀಚಛವಸ ತೀ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಮಾರ್ಯರ್ಯುರಥಾsತೃರ್ಣಮಾಪಿಪಿೀಲಮ್ ।

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಗಮನ್ಶಕ್ತತರರ್ೂತ್ ತೃಣಾದ್ ೀಯ್ೀಯ ತತರ ದಿೀಘಯರ್ವಿನ ೂೀ ನ್ಹಿ ತ ೀ ತದ್ ೈಚಛನ್ ॥೯.೬೧
॥

ರಾಮಚಂದರನ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಘೂೀಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ, ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಬರ್ಯಸದ ರ್ತೃಣಾದಿ ಜಡಜೀವಗಳು,

ಇರುವ ರ್ಯ ಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತವಾದ ಜಂಗಮ ಜೀವಗಳ ಲಲ ಹ ೂರಟು ಬಂದವು. ಹುಲುಲ ಮೊದಲ್ಾದ ಸಾ್ವರಗಳಿಗೂ
ಕೂಡಾ ನಡ ರ್ಯುವ ಶಕಿು(ಗಮನಶಕಿು) ಭಗವಂರ್ತನ ಕೃಪ ಯಿಂದ ಒದಗಿ ಬಂರ್ತು. ಅಲ್ಲಲ ಧೀಘಥಕಾಲ
ಸಂಸಾರವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಯೀಗ್ತ್ ಯಾರಗಿತ್ ೂುೀ ಅವರು ರಾಮಚಂದರನ ಜ ೂತ್ ಗ ಬರಲು
ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 347

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸ್ಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಕುಶಂ ಸ್ಾರಾಜ ್ೀ ತ ೈಃ ಸಾಕಮೀವ ಚ ಲವಂ ರ್ಯುವರಾಜಮಿೀಶಃ ।

ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ವಾಲ್ಲತನ್ರ್ಯಂ ಕಪಿರಾಜ್ ಆಶು ಸ್ೂಯಾ್ಯತಮಜ ೂೀsಪಿ ರಘುವಿೀರಸ್ಮಿೀಪಮಾಯಾತ್
॥೯.೬೨ ॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ರ್ತನನ ರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ಕುಶನನುನ ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದನು. ಜ ೂತ್ ಗ ೀ, ಲವನನುನ

ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು. ಆಗಲ್ ೀ ಸುಗಿರೀವನೂ ಕೂಡಾ ಅಂಗದನನುನ ಕಪ್ರ್ಯ ರಾಜ್ದ
ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ, ರಾಮಚಂದರನ ಬಳಿ ಬಂದನು.

ಅಥಾsಹ ವಾರ್ಯುನ್ನ್ಾನ್ಂ ಸ್ ರಾಘವಃ ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್ನ್ ।

ತವಾಹಮಕ್ಷಗ ೂೀಚರಃ ಸ್ದ್ಾ ರ್ವಾಮಿ ನಾನ್್ಥಾ ॥೯.೬೩॥

ಹಿೀಗ ರಾಮಚಂದರನು ಸಾಧ್ಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳಬ ೀಕು ಎಂದು ತೀಮಾಥನಮಾಡಿ, ಭ ೀರ ಘೂೀಷ್ಣ ರ್ಯನುನ

ಮಾಡಿದ ನಂರ್ತರ, ಅದಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಎಲಲರೂ ಬಂದು ಸ ೀರದ ಮೀಲ್ , ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಆಲಂಗಿಸುತ್ಾು
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ಸದಾ ನಿನನ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುತುರುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು.

ತಾಯಾ ಸ್ದ್ಾ ಮಹತ್ ತಪಃ ಸ್ುಕಾರ್ಯ್ಯಮುತತಮೊೀತತಮಮ್ ।

ತದ್ ೀವ ಮೀ ಮಹತ್ ಪಿರರ್ಯಂ ಚಿರಂ ತಪಸ್ತವಯಾ ಕೃತಮ್ ॥೯.೬೪ ॥

‘ನಿನಿನಂದ ಹಿೀಗ ಯೀ ಮಹಾರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕು. ಆ ರ್ತಪ್ಸುು ಜೀವಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಯಾರಗೂ ಮಾಡಲು

ಸಾಧ್ವಲಲ. ಅದ ೀ ನನಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರರ್ಯವಾದುದು. ಅದನುನ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ನಿೀನು ಮಾಡುತುದಿಾೀರ್ಯ.
ಮುಂದ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಮಾಡುತುೀ.

ದ್ಶಾಸ್್ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಕೌ ರ್ಯಥಾ ಸ್ುಶಕ್ತತಮಾನ್ಪಿ।

ಜಘನ್್ ನ್ ಪಿರಯಾರ್ಯ ಮೀ ತಥ ೈವ ಜೀವ ಕಲಪಕಮ್ ॥೯.೬೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 348

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಶಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ರಾವರ್ಣ–ಕುಂಭಕರ್ಣಥರನುನ ನನನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ನಿೀನು ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ. ಆದುದರಂದ ನನನ

ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ನಿೀನು ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದ ರ್ತನಕ ಜೀವಸು.

ಪಯೀಬಧಮಧ್ಗಂ ಚ ಮೀ ಸ್ುಸ್ದ್ಮ ಚಾನ್್ದ್ ೀವ ವಾ ।

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತ ೂೀ ಗಮಿಷ್್ಸ ಸ್ಾದ್ ೀಹಸ್ಂರ್ಯುತ ೂೀsಪಿ ಸ್ನ್ ॥೯.೬೬॥

ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ ನನನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ, ಹಾಗ ೀ ಇರ್ತರ ಮನ್ ರ್ಯನುನ (ಅನಂತ್ಾಸನ, ವ ೈಕುಂಠ,
ಇತ್ಾ್ದಿ), ನಿನಗ ಬರ್ಯಕ ಬಂದಾಗ ನಿನನ ಈ ದ ೀಹವನುನ ಧರಸರ್ಯೂ ನಿೀನು ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಬಲ್ ಲ.

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಭ ೂೀಗಸ್ಂರ್ಯುತಃ ಸ್ುರ ೀಶಗಾರ್ಯಕಾದಿಭಿಃ ।

ಸ್ಮಿೀಢ್ಮಾನ್ಸ್ದ್್ಶಾ ರಮಸ್ಾ ಮತುಪರಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೯.೬೭ ॥

ತವ ೀಪಿುತಂ ನ್ ಕ್ತಞ್ಾನ್ ಕಾಚಿತ್ ಕುತಶ್ಾದ್ ೀವ ವಾ ।

ಮೃಷಾ ರ್ವ ೀತ್ ಪಿರರ್ಯಶಾ ಮೀ ಪುನ್ಃಪುನ್ರ್ಯವಿಷ್್ಸ ॥೯.೬೮ ॥

ನಿನಗ ಬರ್ಯಸದಾನುನ ನಿೀನು ಪ್ಡ ರ್ಯಬಹುದು. ಗಂಧವಥರ ಲ್ಾಲ ನಿನನ ರ್ಯಶಸುನುನ ಗಾನ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ .
ಅಂರ್ತಹ ರ್ಯಶಸುುಳಳವನ್ಾದ ನಿೀನು, ನನನ ಎದುರು ಯಾವಾಗಲೂ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಕಿರೀಡಿಸುತುರು.
ನಿೀನು ಬರ್ಯಸದುಾ ಯಾರಂದಲೂ ವ್ರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ ಮರ್ತುು ನಿೀನು ಸದಾ ನನಗ ಪ್ರರ್ಯನ್ಾಗಿರುತುೀರ್ಯ’.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀ ಮರುತುುತ ೂೀ ಜಗಾದ್ ವಿಶಾನಾರ್ಯಕಮ್ ।

ವಿಧ್ ೀಹಿ ಪಾದ್ಪಙ್ಾಜ ೀ ತವ ೀಶ ರ್ಕ್ತತಮುತತಮಾಮ್ ॥೯.೬೯॥

ಈ ರೀತಯಾದ ರಾಮಚಂದರನ ನುಡಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ “ನಿನನ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ನನಗ ಯಾವಾಗಲೂ ಕ ೂಡುತುರು. ಇಷ್ ುೀ ನನನ ಪಾರರ್ಥನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ .

ಸ್ದ್ಾ ಪರವದ್ಧಯಮಾನ್ಯಾ ತಯಾ ರಮೀsಹಮಞ್ಞಸಾ ।

ಸ್ಮಸ್ತಜೀವಸ್ಞ್ಾಯಾತ್ ಸ್ದ್ಾsಧಿಕಾ ಹಿ ಮೀsಸ್ುತ ಸಾ ॥೯.೭೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 349

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಮುಂದುವರದು ಹನುಮಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಸದಾ ಬ ಳ ರ್ಯುರ್ತುಲ್ ೀ ಇರುವ ನಿನನ ಮೀಲ್ಲನ ಭಕಿುಯಿಂದ ನ್ಾನು
ಕಿರೀಡಿಸುತ್ ುೀನ್ . ಜೀವರಲ್ಲಲಯೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಹ ಚುಚ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ನನಗ ಅನುಗರಹಿಸು. ಅದು ಎಂದೂ ಕೂಡಾ
ನನನಲ್ಲಲ ಅಧಕವಾಗಿರಲ್ಲ.

ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀ ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀ ನ್ತ ೂೀsಸಮತ ೀ ಸ್ದ್ಾ ಪದ್ಮ್ ।

ಸ್ಮಸ್ತಸ್ದ್ುೆಣ ೂೀಚಿಛರತಂ ನ್ಮಾಮಿ ತ ೀ ಪದ್ಂ ಪುನ್ಃ ॥೯.೭೧॥

ನಮಸಾೆರ, ನಮಸಾೆರ, ನಮಸಾೆರ , ನಮಸಾೆರ. ನಿನನ ಪಾದವನುನ ಈಗಲೂ, ಯಾವಾಗಲೂ

ನಮಿಸುತುರುತ್ ುೀನ್ . ಸಮಸು ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ನಿನನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ಮತ್ ು ಮತ್ ು
ನಮಸೆರಸುತುರುತ್ ುೀನ್ ’.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಥ ೀತಿ ತಂ ಜಗಾದ್ ಪುಷ್ಾರ ೀಕ್ಷರ್ಣಃ ।

ಜಗಾಮ ಧ್ಾಮ ಚಾsತಮನ್ಸ್ೃಣಾದಿನಾ ಸ್ಹ ೈವ ಸ್ಃ ॥೯.೭೨॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಹ ೀಳುತುರಲು, ಪ್ುಂಡರೀಕಾಕ್ಷನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ‘ನಿೀನು

ಬ ೀಡಿದಂತ್ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಅನುಗರಹಿಸುತ್ಾುನ್ ಮರ್ತುು ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬಂದಿರುವ
ಹುಲ್ಲಲನಂರ್ತಹ ರ್ತೃರ್ಣ ಜೀವಗಳೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಇರ್ತರ ಜೀವರ ೂಂದಿಗ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ
ತ್ ರಳುವಂರ್ತವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಖಗಾ ಮೃಗಸ್ೃಣಾದ್ರ್ಯಃ ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾಶಾ ಗದ್ಾಯಭಾಃ ।

ತದ್ಾssಸ್ುರುತತಮಾ ರ್ಯತ ೂೀ ನ್ೃವಾನ್ರಾಸ್ುತ ಕ್ತಂಪುನ್ಃ ॥೯.೭೩॥
ಪ್ಕ್ಷ್ಮಗಳು, ಜಂಕ ಮತುರ್ತರ ಮೃಗಗಳು, ಹುಲುಲ, ಇರುವ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳೂ ಕೂಡಾ ರಾಮನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿದಾವು. ಇನುನ ಮನುಷ್್ರು ಮರ್ತುು ವಾನರರು ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಿದಾರು ಎಂದು ಏನು ಹ ೀಳಬ ೀಕು.

ಸ್ದ್ ೈವ ರಾಮಭಾವನಾಃ ಸ್ದ್ಾ ಸ್ುತತತವವ ೀದಿನ್ಃ ।

ರ್ಯತ ೂೀsರ್ವಂಸ್ತತಸ್ುತ ತ ೀ ರ್ಯರ್ಯುಃ ಪದ್ಂ ಹರ ೀಸ್ತದ್ಾ ॥೯.೭೪ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 350

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ಪ್ರಜ ಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ರಾಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಇಟ್ಟುದಾರು. ಒಳ ಳರ್ಯ ರ್ತರ್ತಾವನುನ ಬಲಲವರಾಗಿದಾರು.
ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದವನುನ ಸ ೀರುವಂರ್ತಹ ಭಾಗ್ ದ ೂರ ಯಿರ್ತು.

ಸ್ ತ ೈ ಸ್ಮಾವೃತ ೂೀ ವಿರ್ುರ್ಯ್ಯಯೌ ದಿಶಂ ತದ್ ೂೀತತರಾಮ್ ।

ಅನ್ನ್ತಸ್ೂರ್ಯ್ಯದಿೀಧಿತಿದ್ುಾಯರನ್ತಸ್ದ್ುೆಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ॥೯.೭೫ ॥

ಅನಂರ್ತ ಸೂರ್ಯಥರ ಕಾಂತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದ ಸಮಸುರ ೂಂದಿಗ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪ್ಟುರ್ಣದಿಂದ ಉರ್ತುರದಿಕಿೆಗ ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ್ಹಸ್ರಸ್ೂರ್ಯ್ಯಮರ್ಣಡಲಜಾಲತಿಾರಿೀಟಮೂದ್ಧಯಜಃ ।
ಸ್ುನಿೀಲಕುನ್ತಳಾವೃತಾಮಿತ ೀನ್ುಾಕಾನ್ತಸ್ನ್ುಮಖಃ ॥೯.೭೬ ॥

ಸ್ುರಕತಪದ್ಮಲ್ ೂೀಚನ್ಃ ಸ್ುವಿದ್ು್ದ್ಾರ್ಕುರ್ಣಡಲಃ ।

ಸ್ುಹಾಸ್ವಿದ್ುರಮಾಧರಃ ಸ್ಮಸ್ತವ ೀದ್ವಾಗರಸ್ಃ ॥೯.೭೭॥

ದಿವಾಕರೌಘಕೌಸ್ುತರ್ಪರಭಾಸ್ಕ ೂೀರುಕನ್ಧರಃ ।
ಸ್ುಪಿೀವರ ೂೀನ್ನತ ೂೀರುಸ್ಜಞಗದ್ೂರಾಂಸ್ರ್ಯುಗಮಕಃ ॥೯.೭೮ ॥

ಸ್ುವೃತತದಿೀಘಯಪಿೀವರ ೂೀಲಿಸ್ದ್ುೂಜದ್ಾಯಾಙ್ಕಚಾತಃ ।
ಜಗದ್ ವಿಮತ್ಯ ಸ್ಮೂೃತಃ ಶರ ೂೀsಸ್್ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀ ಕರ ೀ ॥೯.೭೯॥

ಸ್ಾರ್ಯಂ ಸ್ ತ ೀನ್ ನಿಮಿಮಯತ ೂೀ ಹತೌ ಮಧುಶಾ ಕ ೈಟರ್ಃ ।

ಶರ ೀರ್ಣ ತ ೀನ್ ವಿಷ್ು್ನಾ ದ್ದ್ೌ ಚ ಲಕ್ಷಮಣಾನ್ುಜ ೀ ॥೯.೮೦ ॥

(ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಗ ಕಾಣಿಸುತುದಾ ಎನುನವ ವರ್ಣಥನ್ ಇಲ್ಲಲದ ) ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಸಹಸರ ಸೂರ್ಯಥಮಂಡಲದಂತ್

ಶ ್ೀಭಿಸುವ ಕಿರೀಟವನುನ ಶ್ರಸುನಲ್ಲಲ ಧರಸರುವ, ಕಪಾಾದ ಗುಂಗುರು ಕೂದಲ್ಲನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ,
ಸುಂದರವಾದ ಮುಖ ಕಮಲವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 351

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಆರ್ತನ ಕರ್ಣ್ ರ್ತುದಿ ಕ ಂಪಾಗಿರ್ತುು. ಮಿಂಚಿನಂತ್ ತ್ ೂೀರುವ ಕುಂಡಲವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಧರಸದಾ. ಒಳ ಳರ್ಯ
ನಗ ಬಿೀರುವ ಕ ಂಪ್ನ್ ರ್ಯ ರ್ತುಟ್ಟ ಆರ್ತನದಾಗಿರ್ತುು. ಸಮಸು ವ ೀದ ವಚನದ ರಸವ ಲ್ಾಲ ಅವನ ರ್ತುಟ್ಟರ್ಯ
ಮೀಲ್ಲರ್ತುು.
ಸೂರ್ಯಥನಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಕೌಸುುಭವನುನ ಧರಸದ ಕಂಠ, ದಪ್ಾ ಹಾಗೂ ಎರ್ತುರವಾಗಿರುವ, ಜಗರ್ತುನ್ ನೀ
ಹ ೂರಬಲಲ ಎರಡು ಭುಜಗಳಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಕಂಗ ೂಳಿಸುತುದಾ.
ಉರುಟ್ಾಗಿ, ಉದಾವಾಗಿರುವ, ದಪ್ಾವಾಗಿರುವ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳಿಂದ ರಾಮಚಂದರ ಚಿಹಿನರ್ತನ್ಾಗಿದಾ.
ಬಲಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಜಗತುನಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ಆರ್ತ ಹಿಡಿದಿದಾ. ಯಾವ
ಬಾರ್ಣವನುನ ಸಾರ್ಯಂ ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ ನಿಮಿಥಸ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಶರ್ತುರಘನನಿಗ ಕ ೂಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅದ ೀ
ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಮಧು-ಕ ೈಟಭರು ಸತುದಾರು.

ಸ್ ಶತುರಸ್ೂದ್ನ ೂೀsವಧಿೀನ್ಮಧ್ ೂೀಃ ಸ್ುತಂ ರಸಾಹಾರ್ಯಮ್ ।

ಶರ ೀರ್ಣ ಯೀನ್ ಚಾಕಾರ ೂೀತ್ ಪುರಿೀಂ ಚ ಮಾಧುರಾಭಿಧ್ಾಮ್ ॥೯.೮೧ ॥

ಸ್ಮಸ್ತಸಾರಸ್ಮೂವಂ ಶರಂ ದ್ಧ್ಾರ ತಂ ಕರ ೀ ।

ಸ್ ವಾಮಬಾಹುನಾ ಧನ್ುದ್ಾಯಧ್ಾರ ಶಾಙ್ೆಯಸ್ಙ್ಕಚಞಾತಮ್ ॥೯.೮೨ ॥

ಶರ್ತುರಘನ ಮಧುವನ(ಮಧು ನ್ಾಮಕ ದ ೈರ್ತ್ನ) ಮಗನ್ಾದ, ರಸವಂದರ ಹ ಸರುಳಳ(ಲವರ್ಣ ಎನುನವ )

ದ ೈರ್ತ್ನನುನ ಈ ಬಾರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಂದಿದಾ. ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣವನೂನ ಆ ಬಾರ್ಣದ ಸಹಾರ್ಯದಿಂದಲ್ ೀ
ಶರ್ತುರಘನ ನಿಮಿಥಸದಾ. ಈರೀತ ಎಲಲದರ ಸಾರದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಆ ಬಾರ್ಣವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ರ್ತನನ ಬಲಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹಿಡಿದಿದಾ. ಎಡಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಶಾಙ್ಗಥ ಎನುನವ ಧನುಸುನುನ ಹಿಡಿದಿದಾ.

ಉದ್ಾರಬಾಹುರ್ೂಷ್ರ್ಣಃ ಶುಭಾಙ್ೆದ್ಃ ಸ್ಕಙ್ಾರ್ಣಃ ।

ಮಹಾಙ್ುೆಲ್ಲೀರ್ಯರ್ೂಷತಃ ಸ್ುರಕತಸ್ತಾರಾಮುೂಜಃ ॥೯.೮೩ ॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ತ್ ೂಳಬಂಧೀ, ಕಂಕರ್ಣ ಹಾಗೂ ಉಂಗುರವನುನ ತ್ ೂಟ್ಟುದಾ ಶ್ರೀರಾಮ, ಉರ್ತೃಷ್ು ಬಾಹು

ಭೂಷ್ರ್ಣನ್ಾಗಿದಾ. ಕ ಂಪಾದ ಹಸುರ್ತಳ ಅವನದಾಗಿರ್ತುು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 352

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಅನ್ಘಯರತನಮಾಲಯಾ ವನಾಖ್ಯಾ ಚ ಮಾಲಯಾ ।

ವಿಲ್ಾಸವಿಸ್ೃತ ೂೀರಸಾ ಬಭಾರ ಚ ಶ್ರರ್ಯಂ ಪರರ್ುಃ ॥೯.೮೪ ॥

ಅನಘಥವಾಗಿರುವ (ಬ ಲ್ ಕಟುಲ್ಾಗದ, ಅರ್ತು್ರ್ತುಮ) ರರ್ತನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮಾಲ್ ಮರ್ತುು

ವನಮಾಲ್ ಗಳಿಂದ ಶ ್ೀಭಿಸುತುದಾ ಶ್ರೀರಾಮ, ರ್ತನನ ಅಗಲವಾದ ವಕ್ಷಸ್ಳದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನುನ ಧರಸದಾ.

ಸ್ ರ್ೂತಿವತುರ್ೂಷ್ರ್ಣಸ್ತನ್ೂದ್ರ ೀ ವಲ್ಲತರಯೀ ।
ಉದ್ಾರಮಧ್ರ್ೂಷ್ಣ ೂೀ ಲಸ್ತತಟ್ಟತಾಭಾಮಬರಃ ॥೯.೮೫ ॥
ಶ್ರೀವರ್ತುದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನ ಚ ಲುವಾದ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ರ ೀಖರ್ತರರ್ಯಗಳಿದಾವು. ಆರ್ತ
ಪ್ೀತ್ಾಂಬರವನುನ ಧರಸ ಶ ್ೀಭಿಸುತುದಾ.

ಕರಿೀನ್ಾರಸ್ತಾರ ೂೀರುರ್ಯುಕ್ ಸ್ುವೃತತಜಾನ್ುಮರ್ಣಡಲಃ ।

ಕರಮಾಲಪವೃತತಜಙ್ಘಕಃ ಸ್ುರಕತಪಾದ್ಪಲಿವಃ ॥೯.೮೬ ॥

ಲಸ್ದ್ಧರಿನ್ಮಣಿಧು್ತಿೀ ರರಾಜ ರಾಘವೀsಧಿಕಮ್ ।

ಅಸ್ಙ್್ಯಸ್ತುುಖಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ಮಸ್ತಶಕ್ತತಸ್ತತನ್ುಃ ॥೯.೮೭ ॥

ಆನ್ ರ್ಯ ಸ ೂಂಡಿಲ್ಲನಂರ್ತಹ ತ್ ೂಡ , ಉರುಟ್ಾಗಿರುವ ಮಂಡಿ, ಕರಮದಿಂದ ವರ್ತುಥಲವಾದ(ಮಂಡಿಯಿಂದ

ಮಣಿಗಂಟ್ಟನರ್ತನಕ ಕರಮವಾಗಿ ಉರುಟ್ಾಗಿರುವ) ಮೊರ್ಣಕಾಲು, ಕ ಂಪಾದ ಪಾದರ್ತಳ, ನಿೀಲ್ಲಯಾದ
ಮಣಿರ್ಯಂತ್ ಕಂಗ ೂಳಿಸುತುರುವ, ಸುಖಾರ್ತಮಕವೂ , ಶಕಾಯರ್ತಮಕವೂ ಆಗಿರುವ ಶರೀರವುಳಳ ರಾಮಚಂದರ
ಶ ್ೀಭಿಸುತುದಾನು.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ನ ೀತಾರಬಞರ್ಯುಗಾಮನ್ುಮಖವರಕಮಲ್ಾತ್ ಸ್ವಯವ ೀದ್ಾತ್ಯಸಾರಾಂ-

ಸ್ತನಾಾ ಬರಹಾಮರ್ಣಡಬಾಹಾ್ನ್ತರಮಧಿಕರುಚಾ ಭಾಸ್ರ್ಯನ್ ಭಾಸ್ುರಾಸ್್ಃ ।
ಸ್ವಾಯಭಿೀಷಾುರ್ಯೀ ಚ ಸ್ಾಕರವರರ್ಯಗ ೀನಾತಿ್ಯನಾಮಾದ್ಧ್ಾನ್ಃ
ಪಾರಯಾದ್ ಾೀವಾಧಿದ್ ೀವಃ ಸ್ಾಪದ್ಮಭಿಮುಖಶ ್ಾೀತತರಾಶಾಂ ವಿಶ ್ೀಕಾಮ್ ॥೯.೮೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 353

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಎರಡು ತ್ಾವರ ರ್ಯಂರ್ತಹ ಕಂಗಳಿಂದ ಜ್ಞಾನದ ಬ ಳಕನುನ ಬ ಳಗಿಸದವನು. ಮುಖಕಮಲದ ಕಾಂತಯಿಂದ

ಸವಥ ವ ೀದಾರ್ಥದ ಸಾರವನುನ ಬ ಳಗಿಸದವನು. [ಅನುಗರಹದ ಕಣ ೂನೀಟದಿಂದ ಜ್ಞಾನವನುನ ಭಕುರ
ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬ ಳಗಿಸುವವನು, ರ್ತನನ ಮಾತನಿಂದ ವ ೀದಗಳ ಅರ್ಥಸಾರವನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಬ ಳಗಿಸದವನು] ಸಾಶಕಿುಯಿಂದ ಬರಹಾಮಂಡದ ಒಳಗ ಹ ೂರಗ ರ್ತುಂಬಿ ನಿಂರ್ತವನು. ಹ ೂಳ ವ ಮುಖದವನು,
ನ್ ೂಂದವರ ನ್ ೂೀವು ನಿೀಗಲ್ ಂದ ೀ ವರ ಮರ್ತುು ಅಭರ್ಯ ಎಂಬ ಎರಡು ಕ ೈಗಳನುನ ಹಿಡಿದಿರುವವನು. ಇಂಥಾ
ದ ೀವಾದಿದ ೀವನು ತ್ಾನು ವಶ ್ೀಕವ ಂಬ ಉರ್ತುರದಿಕಿೆಗ ನಡ ದನು.

ದ್ಧ್ ರೀ ಚಛತರಂ ಹನ್ೂಮಾನ್ ಸ್ರವದ್ಮೃತಮರ್ಯಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನಾಾರರ್ಯುತಾರ್ಂ

ಸೀತಾ ಸ ೈವಾಖಿಲ್ಾಕ್ಾಂ ವಿಷ್ರ್ಯಮುಪಗತಾ ಶ್ರೀರಿತಿ ಹಿರೀರಥ ೈಕಾ ।
ದ್ ಾೀಧ್ಾ ರ್ೂತ ದ್ಧ್ಾರ ವ್ಜನ್ಮುರ್ರ್ಯತಃ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನಾಾರಂಶುಗೌರಂ
ಪ್ರೀದ್್ದ್ಾೂಸ್ಾತಾಭಾಭಾ ಸ್ಕಲಗುರ್ಣತನ್ುರ್ೂಯಷತಾ ರ್ೂಷ್ಣ ೈಃ ಸ ಾೈಃ ॥೯.೮೯॥

ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರರ ಕಾಂತರ್ಯಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ, ಅಮೃರ್ತವನುನ ಸುರಸುವ ಶ ಾೀರ್ತ ಚೆರ್ತರವನುನ ಹನುಮಂರ್ತ

ಹಿಡಿದನು. ಸೂರ್ಯಥನಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳವಳಾಗಿ, ಸಮಸು ಗುರ್ಣವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದವಳಾಗಿ, ರ್ತನನ
ಭೂಷ್ರ್ಣಗಳಿಂದ ದ ೀವರ ಪ್ಕೆದಲ್ ಲೀ, ಹಿಂದ ಅದೃಶ್ಳಾಗಿದಾ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ಶ್ರೀ ಮರ್ತುು ಭೂ (ಹಿರೀ)ಎನುನವ
ಎರಡು ರೂಪ್ದಿಂದ ಎಲಲರ ಕಣಿ್ಗ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡಳು. ಹಿೀಗ ಎರಡು ರೂಪ್ದಿಂದ ಎರಡು ಕಡ ಯಿಂದ ಎರಡು
ಚಾಮರವನುನ ಹಿಡಿದು ಸೀತ್ ನಿಂರ್ತಳು.

[ಸೆಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ವ ೈಷ್್ವ ಖಂಡ, ಅಯೀಧ್ಾ್ ಮಹಾತ್ ೀ, ೬.೧೩೬.-೮) ಈ ವವರ ಬರುರ್ತುದ :

‘ರಾಮಸ್್ ಸ್ವ್ಪಾಶ ಾೀಯ ತು ಸ್ಪದ್ಾಮ ಶ್ರೀಃ ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ । ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀ ಹಿರೀವಿಯಶಾಲ್ಾಕ್ಷ್ೀ
ವ್ವಸಾರ್ಯಸ್ತಥಾSಗರತಃ । ನಾನಾವಿಧ್ಾ-ರ್ಯುಧ್ಾನ್್ತರ ಧನ್ುಜ್ಯಪರರ್ುರತಿೀನಿ ಚ । ಅನ್ುವೃಜಂತಿ
ಕಾಕುತಥಂ ಸ್ವ ೀಯಪುರುಷ್ವಿಗರಹಾಃ । ವ ೀದ್ ೂೀ ಬಾರಹಮರ್ಣರೂಪ ೀರ್ಣ ಸಾವಿತಿರೀ ಸ್ವ್ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀ ।
ಓಙ್ಕ್ಾರ ೂೀSರ್ ವಷ್ಟಾಾರಃ ಸ್ವ ೀಯ ರಾಮಂ ತದ್ಾSವೃಜನ್’ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲೂಲ(ಉರ್ತುರ
ಕಾಂಡ, ೧೨೨. ೬-೮) ಇದ ೀ ಮಾರ್ತನುನ ಸಾಲಾ ವ್ತ್ಾ್ಸವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ರಾಮಸ್್ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀ ಪಾಶ ಾೀಯ
ಸ್ಪದ್ಾಮ ಶ್ರೀರೂಪಾಶ್ರತಾ । ಸ್ವ ್ೀ ತು ಹಿರೀಮಯಹಾದ್ ೀವಿ ವ್ವಸಾರ್ಯಸ್ತಥಾSಗರತಃ । ಶರಾ
ನಾನಾವಿಧ್ಾಶಾಾಪಿ ಧನ್ುರಾರ್ಯತಮುತತಮಮ್ । ತಥಾSSಧ್ಾನಿ ತ ೀ ಸ್ವ ೀಯ ರ್ಯರ್ಯುಃ ಪುರುಷ್ವಿಗರಹಾಃ
। ವ ೀದ್ಾ ಬಾರಹಮರ್ಣರೂಪ ೀರ್ಣ ಗಾರ್ಯತಿರೀ ಸ್ವಯರಕ್ಷ್ಣಿೀ ಓಙ್ಕ್ಾರ ೂೀSರ್ ವಷ್ಟಾಾರಃ ಸ್ವ ೀಯ
ರಾಮಮನ್ುವರತಾಃ ।’]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 354

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸಾಕ್ಾಚಾಕರತನ್ುಸ್ತಥ ೈವ ರ್ರತಶಾಕರಂ ದ್ಧದ್ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀ-

ನಾsಯಾತ್ ಸ್ವ್ತ ಏವ ಶಙ್್ವರರ್ೃಚಛಙ್ಕ್ಾತಮಕಃ ಶತುರಹಾ ।
ಅಗ ರೀ ಬರಹಮಪುರ ೂೀಗಮಾಃ ಸ್ುರಗಣಾ ವ ೀದ್ಾಶಾ ಸ ೂೀಙ್ಕ್ಾರಕಾಃ
ಪಶಾಾತ್ ಸ್ವಯಜಗಜಞಗಾಮ ರಘುಪಂ ಯಾನ್ತಂ ನಿಜಂ ಧ್ಾಮ ತಮ್ ॥೯.೯೦॥

ಚಕರದ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿರುವ ಭರರ್ತನು ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಲಬದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುದಶಥನ ಚಕರವನುನ ಹಿಡಿದು

ನಡ ದನು. ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಶರ್ತುರಘನನು ಎಡಗಡ ಯಿಂದ ಪಾಂಚಜನ್ ಶಂಖವನುನ ಹಿಡಿದು ನಡ ದನು.
ರಾಮಚಂದರನ ಮುಂದ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಪ್ರರ್ಣವದಿಂದ ಸಹಿರ್ತರಾದ
(ಓಙ್ಕೆರ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಹಿರ್ತರಾದ) ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ನಡ ದರು. ದ ೀವರ ಹಿಂದ ,
ಸಮಸು ಮುಕಿುಯೀಗ್ ಜೀವರದಾರು.

ತಸ್್ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಸ್ುತಪೂವಯವಾನ್ರಾ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀನ್ ಮನ್ುಜಾಸ್ುತ ಸ್ವ್ತಃ ।

ರಾಮಜನ್ಮಚರಿತಾನಿ ತಸ್್ ತ ೀ ಕ್ತೀತತಯರ್ಯನ್ತ ಉಚಥ ೈದ್ುಾರಯತಂ ರ್ಯರ್ಯುಃ ॥೯.೯೧॥

ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲ್ಾದ ಕಪ್ಗಳು ಬಲಗಡ ಯಿಂದ ತ್ ರಳಿದರು. ಸ ೀವಕರು, ಆತೀರ್ಯರು, ಮೊದಲ್ಾದ

ಮನುಷ್್ರು ಎಡಗಡ ಯಿಂದ ನಡ ದರು. ಎಲಲರೂ ವ ೈದಿಕಸೂಕುಗಳಿಂದ ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ರಾಮನ
ಜನಮಚರತ್ ರ್ಯನುನ ಕಿೀರ್ತಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾು ಸಾಗಿದರು.

ಗನ್ಧವ ೈಯಗಿೆೀಯರ್ಯಮಾನ ೂೀ ವಿಬುಧಮುನಿಗಣ ೈರಬಞಸ್ಮೂೂತಿಪೂವ ೈಯ-

ವ ೀಯದ್ ೂೀದ್ಾರಾತ್ಯವಾಗಿೂಃ ಪರಣಿಹಿತಸ್ುಮನ್ಃ ಸ್ವಯದ್ಾ ಸ್ೂತರ್ಯಮಾನ್ಃ ।
ಸ್ವ ೈಯರ್ೂಯತ ೈಶಾ ರ್ಕಾಾ ಸ್ಾನಿಮಿಷ್ನ್ರ್ಯನ ೈಃ ಕೌತುಕಾದ್ ವಿೀಕ್ಷಯಮಾರ್ಣಃ ।
ಪಾರಯಾಚ ಛೀಷ್ಗರುತಮದ್ಾದಿಕನಿಜ ೈಃ ಸ್ಂಸ ೀವಿತಃ ಸ್ಾಂ ಪದ್ಮ್ ॥೯.೯೨॥
ಗಂಧವಥರ ಲ್ಾಲ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುತುದಾರು. ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ವ ೀದದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವಚನಗಳಿಂದ
ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುತ್ಾು, ಪ್ುಷ್ಾವನುನ ಭಗವಂರ್ತನ ಮೀಲ್ ಸುರಸುತ್ಾು ಸಾಗುತುದಾರು. ಎಲಲರೂ ಅಚಚರ ರ್ತುಂಬಿದ
ಕರ್ಣಗಳಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ನ್ ೂೀಡುತುದಾರು. ಶ್ರೀರಾಮನು ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತನನ ಧ್ಾಮವನುನ ಕುರರ್ತು ನಡ ದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 355

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಬರಹಮರುದ್ರಗರುಡ ೈಃ ಸ್ಶ ೀಷ್ಕ ೈಃ ಪ್ರೀಚ್ಮಾನ್ಸ್ುಗುಣ ೂೀರುವಿಸ್ತರಃ ।

ಆರುರ ೂೀಹ ವಿರ್ುರಮಬರಂ ಶನ ೈಸ ತೀ ಚ ದಿವ್ವಪುಷ ೂೀsರ್ವಂಸ್ತದ್ಾ ॥೯.೯೩॥

ಹಿೀಗ ಎಲಲರ ಜ ೂತ್ ಗ ಸಾಗುತ್ಾು, ಬರಹಮ, ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಭಗವಂರ್ತನ

ಗುರ್ಣಗಾನವಾಗುತುರುವಂತ್ ಯೀ, ಮಲಲಗ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಬಿಟು ಶ್ರೀರಾಮ, ನಿಧ್ಾನವಾಗಿ ಆಕಾಶವನುನ
ಏರದ. ಜ ೂತ್ ಗಿದಾವರ ಲಲರೂ ರಾಮಚಂದರನ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ರ್ತಮಮ ಪಾರಕೃರ್ತ ದ ೀಹದ ದ ೂೀಷ್ಗಳನ್ ನಲಲವನುನ
ಕಳಚಿಕ ೂಂಡು ಮಲಲನ್ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಮೀಲಕ ೆೀರದರು.

ಅರ್ ಬರಹಾಮ ಹರಿಂ ಸ್ುತತಾಾ ಜಗಾದ್ ೀದ್ಂ ವಚ ೂೀ ವಿರ್ುಮ್ ।

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಮಯಾ ದ್ತತಂ ಸಾ್ನ್ಂ ದ್ಶರರ್ಸ್್ ಹಿ ॥೯.೯೪ ॥

ಮಾತೄಣಾಂ ಚಾಪಿ ತಲ್ ೂಿೀಕಸ್ತವರ್ಯುತಾಬಾಾದಿತ ೂೀsಗರತಃ ।

ಅನ್ಹಾಯಯಾಸ್ತವಯಾssಜ್ಞಪಾತ ಕ ೈಕ ೀಯಾ್ ಅಪಿ ಸ್ದ್ೆತಿಃ ॥೯.೯೫ ॥

ಸ್ೂತಾಾ ತು ರ್ರತಂ ನ ೈಷಾ ಗಚ ಛೀತ ನಿರಯಾನಿತಿ ।

ತಥಾsಪಿ ಸಾ ರ್ಯದ್ಾವ ೀಶಾಚಾಕಾರ ತಾರ್ಯ್ಶ ್ೀರ್ನ್ಮ್ ॥೯.೯೬ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಭಗವಂರ್ತನು ಸಾಧ್ಾಮವನುನ ಸ ೀರಯಾದ ಮೀಲ್ , ಬರಹಮದ ೀವರು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ನಮಸೆರಸ

ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದಶರರ್ನಿಗ ಉರ್ತುಮ ಲ್ ೂೀಕದ ಸಾ್ನವನುನ ನಿೀಡಿದ ಾೀನ್ .
ಕೌಸಲ್ಾ್ದಿ ನಿನನ ತ್ಾರ್ಯನಿಾರಗೂ ಕೂಡಾ ಉರ್ತುಮ ಗತರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ ಾೀನ್ . (ದಶರರ್ನ ಲ್ ೂೀಕವನುನ
ನಿೀಡಿದ ಾೀನ್ ). ನಿಜವಾಗಿರ್ಯೂ ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಸದಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲು ಅಹಥಳಲಲ. ಆದರ ಅವಳಿಗೂ ಕೂಡಾ
ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ನ್ಾನು ಒಳ ಳರ್ಯ ಗತರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ ಾೀನ್ .
ಭರರ್ತನಂರ್ತಹ ಮಗನನುನ ಹ ರ್ತುಮೀಲ್ , ಆ ತ್ಾಯಿ ನರಕಕ ೆ ಹ ೂೀಗಬಾರದು ಎನುನವುದು ನಿನನ ಸಂಕಲಾ.
ಭರರ್ತನ ಮೀಲ್ಲನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಕ ೈಕ ೀಯಿೀ ಈರೀತ ಒಳ ಳರ್ಯ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾಾಳ .

ನಿಕೃತಿನಾನಯಮ ಸಾ ಕ್ಷ್ಪಾತ ಮಯಾ ತಮಸ ಶಾಶಾತ ೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 356

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಕ ೈಕಯ ತು ಚಲ್ಾನ್ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ ಪಾರಪಾತ ನ ೈವಾಚಲ್ಾನ್ ಕಾಚಿತ್ ॥೯.೯೭ ॥

ಪಶಾಾದ್ ರ್ಕ್ತತಮತಿೀ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಾಯೀ ಸಾ ರ್ಯುಕತಮೀವ ತತ್ ।

ಮನ್್ರಾ ತು ತಮಸ್್ನ ಧೀ ಪಾತಿತಾ ದ್ುಷ್ುಚಾರಿಣಿೀ ॥೯.೯೮ ॥

ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಯಾರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ನಿನನಲ್ಲಲ ಕ ಟುದಾಾಗಿ ನಡ ದುಕ ೂಂಡಳ ೂೀ, ಆ ನಿಕೃತ^ ಎನುನವ
ತ್ಾಮಸರ್ಯನುನ ಶಾಶಾರ್ತವಾಗಿ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕಿದ ಾೀನ್ .
ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಈಗ ಕ ೀವಲ ಚಲ(ಸಂಸಾರಕ ೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬರಬಹುದಾದ) ಲ್ ೂೀಕವನನಷ್ ುೀ
ಹ ೂಂದಿದಾಾಳ . ಅವಳು ನಿನನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿಯೀ ಇರುವುದರಂದ, ಆ ಭಕಿು ಬ ಳ ದು, ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಆಕ ಅಚಲ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ . ಇನುನ ಮನ್ರ ರ್ಯನುನ^ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕಿದ ಾೀನ್ .
[^ನಿಕೃತ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ ಕ ೈಕ ೀಯಿಯಳಗಿದುಾ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸ, ಸಮಸು ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಕ ೈಕ ೀಯಿ
ಮುಖ ೀನ ಮಾಡಿಸದಾಳು. ನಿಕೃತ ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಒಳಗಿದುಾ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸದರ , ಹ ೂರಗ ಮಂರ್ರಾ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ
ದಾಸಯಾಗಿ ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯನುನ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುತುದಾಳು. ಈ ರೀತ ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಅಸುರಾವ ೀಶಕ ೂೆಳಗಾಗಿದಾಳು ]

ಸೀತಾತ್ಯಂ ಯೀsಪ್ನಿನ್ಾಮಾುತವಂ ತ ೀsಪಿ ಯಾತಾ ಮಹತ್ ತಮಃ ।

ಪಾರರ್ಯಶ ್ೀ ರಾಕ್ಷಸಾಸ ೈವ ತಾಯ ಕೃಷ್್ತಾಮಾಗತ ೀ ॥೯.೯೯॥

ಶ ೀಷಾ ಯಾಸ್್ನಿತ ತಚ ಛೀಷಾ ಅಷಾುವಿಂಶ ೀ ಕಲ್ೌ ರ್ಯುಗ ೀ ।

ಗತ ೀ ಚತುಸ್ುಹಸಾರಬ ಾೀ ತಮೊೀಗಾಸಾಶತ ೂೀತತರ ೀ ॥೯.೧೦೦ ॥

ಸೀತ್ ಗಾಗಿ ಯಾರು ನಿನನನುನ ನಿಂದನ್ ಮಾಡಿದರ ೂೀ(ಸುರಾರ್ಣಕ ದ ೈರ್ತ್ರು), ಅಂರ್ತಹ ಅಸುರ
ಸಾಭಾವದವರನೂನ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕಿದ ಾೀನ್ . ನಿನಿನಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟು ರಾಕ್ಷಸರು ಪಾರರ್ಯಶಃ (ಸರ
ಸುಮಾರು ರಾಕ್ಷಸರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ) ರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾಾರ . ಉಳಿದವರು ನಿೀನು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರವನುನ
ಹ ೂಂದಿದಾಗ ರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ .

ು ಟನ್ ೀ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ, ನ್ಾಲುೆ

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲೂಲ ರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದದ ೀ ಉಳಿರ್ಯುವ ದ ೈರ್ತ್ರು, ಇಪ್ಾತ್ ಂ
ಸಾವರದ ಮುನೂನರು ವಷ್ಥಗಳು ಕಳ ದಾದ ಮೀಲ್ (ಅವರಗ ಮಿೀಸಲ್ಾದ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಿ)
ರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 357

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಅರ್ ಯೀ ತಾತಪದ್ಾಮೊೂೀಜಮಕರನ ೈಾ ಕಲ್ಲಪುವಃ ।

ತಾಯಾ ಸ್ಹಾsಗತಸ ತೀಷಾಂ ವಿಧ್ ೀಹಿ ಸಾ್ನ್ಮುತತಮಮ್ ॥೯.೧೦೧॥

ಇನುನ, ನಿನನ ಪಾದವ ಂಬ ಕಮಲದ ಭೃಂಗಗಳಾಗಿ ಅನ್ ೀಕ ಜೀವರು ನಿನನ ಜ ೂತ್ ಗ ಬಂದಿದಾಾರ . ಅವರಗ
ಯಾವ ಸಾ್ನವನುನ ಕ ೂಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಆಜ್ಞ ಮಾಡು.

ಅಹಂ ರ್ವಃ ಸ್ುರ ೀಶಾದ್ಾ್ಃ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ಸ್ಮ ತವ ೀಶಾರ ।

ರ್ಯಚಾ ಕಾರ್ಯ್ಯಮಿಹಾಸಾಮಭಿಸ್ತದ್ಪಾ್ಜ್ಞಾಪಯಾsಶು ನ್ಃ ॥೯.೧೦೨॥
ನ್ಾನು, ಸದಾಶ್ವ, ಇಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರೂ ನಿನನ ದಾಸರು. ನಿನನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ನ್ಾವು ನಡ ರ್ಯುವವರು.
ಈ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ನಮಿಮಂದ ಯಾವ ಕಾರ್ಯಥ ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕ ೂೀ ಅದನುನ ನಿೀನು ನಮಗ ಆಜ್ಞಾಪ್ಸು.

ಇತು್ದಿೀರಿತಮಾಕರ್ಣ್ಯಯ ಶತಾನ್ನ ಾೀನ್ ರಾಘವಃ ।

ಜಗಾದ್ ಭಾವಗಮಿೂೀರಸ್ುಸಮತಾಧರಪಲಿವಃ ॥೯.೧೦೩ ॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ, ಜೀವರಲ್ಲಲಯೀ ಎಣ ಯಿರದ ಆನಂದವುಳಳ^ ಬರಹಮದ ೀವರು ಹ ೀಳಲು, ಅವರ ಮಾರ್ತನುನ

ಕ ೀಳಿದ ಗಂಭಿೀರವಾದ ಮುಗುಳನಗ ಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರಾಮಚಂದರ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡುತ್ಾುನ್ :
[^ಶತ್ಾನನಾ: ಇದು ಬರಹಮದ ೀವರ ಅಸಾಧ್ಾರರ್ಣವಾದ ನ್ಾಮ. ಜೀವರಲ್ಲಲಯೀ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಆನಂದವನುನ
ಹ ೂಂದಿರುವ ಚರ್ತುಮುಥಖ ‘ಶತ್ಾನನಾ’]

ಜಗದ್ುೆರುತಾಮಾದಿಷ್ುಂ ಮಯಾ ತ ೀ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವ ।

ಗುವಾಯದ್ ೀಶಾನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಮಯಾssದಿಷಾು ಚ ಸ್ದ್ೆತಿಃ ॥೯.೧೦೪॥

ಅತಸ್ತವಯಾ ಪರದ್ ೀಯಾ ಹಿ ಲ್ ೂೀಕಾ ಏಷಾಂ ಮದ್ಾಜ್ಞಯಾ ।

ಹೃದಿ ಸ್ತಂ ಚ ಜಾನಾಸ ತಾಮೀವ ೈಕಃ ಸ್ದ್ಾ ಮಮ ॥೯.೧೦೫॥

‘ಎಲ್ ೈ ಕಮಲ್ ೂೀದಭವನ್ ೀ, ನಿನಗ ನ್ಾನು ಜಗದುಗರುರ್ತಾವನುನ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ನಿನನ ಗುರುವಾದ ನನಿನಂದ
ಇವರಗ ಲಲರಗೂ ಕೂಡಾ ಸದಗತರ್ಯು ಆಜ್ಞಾಪ್ಸಲಾಟ್ಟುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 358

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಆದಕಾರರ್ಣ, ನನ್ ೂನಂದಿಗ ಬಂದಿರುವ ಇವರ ಲಲರೂ, ನನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ , ನಿನಿನಂದ ಸದಗತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು
ಅಹಥರು. ನನನ ಹೃದರ್ಯದ ೂಳಗ ಇರರ್ತಕೆದಾನುನ ತಳಿದಿರುವವನು ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ’.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀ ಹರ ೀಭಾಯವವಿಜ್ಞಾನಿೀ ಕಞ್ಞಸ್ಮೂವಃ ।

ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾತೃಣಾನಾತನಾಂ ದ್ದ್ೌ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ನ್ುತತಮಾನ್ ।
ವ ೈಷ್್ವಾನ್ ಸ್ನ್ತತತಾಾಚಾ ನಾಮಾನ ಸಾನಾತನಿಕಾನ್ ವಿರ್ುಃ ॥೯.೧೦೬॥

ತ ೀ ಜರಾಮೃತಿಹಿೀನಾಶಾ ಸ್ವಯದ್ುಃಖವಿವಜಞಯತಾಃ ।
ಸ್ಂಸಾರಮುಕಾತ ನ್್ವಸ್ಂಸ್ತತರ ನಿತ್ಸ್ುಖಾಧಿಕಾಃ ॥೯.೧೦೭॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಾವವನುನ ತಳಿದ ಚರ್ತುಮುಥಖನು, ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗೂ ಕೂಡಾ

(ಹುಲುಲ, ಇರುವ , ಹಿೀಗ ಇತ್ಾ್ದಿರ್ಯಲ್ಲಲದುಾ, ರಾಮನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಬಂದಿದಾ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗೂ ಕೂಡಾ)
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಾನ್ಾುನಿಕ^ ಲ್ ೂೀಕವನುನ(ಮುಕು ಲ್ ೂೀಕವನುನ) ನಿೀಡಿದನು.
ಆ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರು ಸಂಸಾರ ಬಂಧದಿಂದ ಮುಕುರಾಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಮುಪ್ುಾ ಇಲಲದ ೀ,
ಮರರ್ಣವಲಲದ ೀ, ಸವಥದುಃಖದಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ರಹಿರ್ತರಾಗಿ, ಸಂಸಾರದಿಂದ ಮುಕುರಾಗಿ, ನಿರ್ತ್ಸುಖದಿಂದ
ಕೂಡಿದವರಾಗಿ ಆವಾಸ ಮಾಡಿದರು.
[^ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ೧೧೦.೧೨) ಈ ಮಾತನ ಉಲ್ ಲೀಖವದ : ಲ್ ೂೀಕಾನ್
ಸಾನಾತನಿಕಾನ್ ನಾಮ ಯಾಸ್್ನಿತೀಮೀ ಸ್ಮಾಗತಾಃ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ವಣಿಥಸದಾಾರ . ಹಾಗಾಗಿ
‘ವ ೈಷ್್ವಾನ್ ಸನುರ್ತತ್ಾಾಚಚ ನ್ಾಮಾನ ಸಾನ್ಾುನಿಕಾನ್ ವಭುಃ’ ಎನುನವ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಮಾರ್ತು, ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ‘ಸಾನ್ಾುನಿಕಾನ್’ ಎನುನವ ಪ್ದದ ವಾ್ಖಾ್ನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದ ]

ಯೀ ತು ದ್ ೀವಾ ಇಹ ೂೀದ್ೂೂತಾ ನ್ೃವಾನ್ರಶರಿೀರಿರ್ಣಃ ।

ತ ೀ ಸ್ವ ೀಯ ಸಾಾಂಶ್ತಾಮಾಪುಸ್ತನ ೈನ್ಾವಿವಿದ್ಾವೃತ ೀ ॥೯.೧೦೮॥

ಮೈನಾ ಮರ್ತುು ವವದರನುನ ಹ ೂರರ್ತು ಪ್ಡಿಸ, ಶ್ರರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದಾ ಇರ್ತರ
ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮ ರ್ತಮಮ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಸ ೀರದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 359

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಅಸ್ುರಾವ ೀಶತಸೌತ ತು ನ್ ರಾಮಮನ್ುಜಗಮತುಃ ।

ಪಿೀತಾಮೃತೌ ಪುರಾ ರ್ಯಸಾಮನ್ಮಮರತುನ್ನಯಚ ತೌ ತದ್ಾ ॥೯.೧೦೯॥

ಮೈನಾ ಮರ್ತುು ವವದರು ಅಸುರಾವ ೀಶದಿಂದ ರಾಮಚಂದರನನುನ ಅನುಸರಸಲ್ಲಲಲ. ಅವರು ಹಿಂದ

ಅಮೃರ್ತಮರ್ನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅಮೃರ್ತ ಸ ೀವನ್ ಮಾಡಿದಾರಂದ ಸಾರ್ಯಲೂ ಇಲಲ.

ತಯೀಶಾ ತಪಸಾ ತುಷ್ುಶಾಕ ರೀ ತಾವಜರಾಮರೌ ।

ಪುರಾ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂಸ ತೀನ ೂೀಭೌ ದ್ಪಾಪಯದ್ಮೃತಮನ್್ನ ೀ ॥೯.೧೧೦॥

ಪರಸ್̐ಹಾ್ಪಿಬತಾಂ ದ್ ೀವ ೈದ್ ಾೀಯವಾಂಶತಾಾದ್ುಪ ೀಕ್ಷ್ತೌ ।

ಪಿೀತಾಮೃತ ೀಷ್ು ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ರ್ಯುದ್ಧಯಮಾನ ೀಷ್ು ದ್ಾನ್ವ ೈಃ ॥೯.೧೧೧॥

ತ ೈದ್ಾಯತತಮಾತಮಹಸ ತೀ ತು ರಕ್ಾಯೈ ಪಿೀತಮಾಶು ತತ್ ।

ತಸಾಮದ್ ದ್ ೂೀಷಾದ್ಾಪತುಸಾತವಾಸ್ುರಂ ಭಾವಮೂಜಞಯತಮ್ ॥೯.೧೧೨ ॥

ಆಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರವಾದ ಮೈನಾ–ವವದರು ಅಮೃರ್ತಮರ್ನ ಕಾಲಕೂೆ ಮೊದಲು^

ಬರಹಮದ ೀವರನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ ಅವಧ್ರಾಗುವ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾರು.
ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರಗ ಅಮೃರ್ತ ಸಲಲಬ ೀಕಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ಅವರು
ಅಮೃರ್ತಪಾನ ಮಾಡಿದರು. ದ ೀವತ್ಾರೂಪ್ವಾಗಿರುವುದರಂದ ಇರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅದನುನ ಉಪ ೀಕ್ಷ
ಮಾಡಿದರು(ವರ ೂೀಧಸಲ್ಲಲಲ).
(ಆದರ ಮೈನಾ–ವವದರಗ ಅಮೃರ್ತ ಹ ೀಗ ದ ೂರ ಯಿರ್ತು ಎಂದರ ) ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಅಮೃರ್ತಪಾನ ಮಾಡಿ,
ದ ೈರ್ತ್ರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ಹ ೂರಡುವಾಗ, ಅಮೃರ್ತಪಾತ್ ರರ್ಯನುನ ಮೈನಾ–ವವದರಲ್ಲಲ ಕ ೂಟ್ಟುದಾರು. ಆಗ
ಅವರು ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಮತ ಇಲಲದ ೀ ಅಮೃರ್ತ ಸ ೀವನ್ ಮಾಡಿದರು. ಈ ರೀತ, ಅನುಮತ ಇಲಲದ ೀ
ಕುಡಿದ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದಾಗಿ ಅಸುರ ಚಿರ್ತು ಪ್ರವ ೀಶವನುನ ಅವರು ಹ ೂಂದಿದರು.

[^ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರವಾದ ಮೈನಾ–ವವದರು ರಾಮಾವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸರುವುದಲಲ.

ಅವರು ಅಮೃರ್ತ ಮರ್ನ ಕಾಲಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಆ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾರು. ಅಮೃರ್ತ ಮರ್ನಕಾಲದಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 360

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಜ ೂತ್ ಗ ಮೈನಾ–ವವದರೂ ಅಲ್ಲಲ ಹಾಜರದಾರು. ಅಮೃರ್ತ ಪಾನಕ ೆ

ಭಗವಂರ್ತನ ಅಪ್ಾಣ ಇದಾದುಾ ಕ ೀವಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ , ಅದೂ ಕ ೀವಲ ಅವರ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ.
ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅಮೃರ್ತವನುನ ಕುಡಿರ್ಯಬಾರದು ಎನುನವ ನಿರ್ಯಮ
ಭಗವಂರ್ತನದಾಾಗಿರ್ತುು. ಆದರ ಮೈನಾ–ವವದರು ಈ ನಿರ್ಯಮವನುನ ಮುರದು ಅಮೃರ್ತ ಕುಡಿದಿದಾರು. ]

ಅಙ್ೆದ್ಃ ಕಾಲತಸ್ಾಕಾತವ ದ್ ೀಹಮಾಪ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಮ್ ।

ರಾಮಾಜ್ಞಯೈವ ಕುವಾಯಣ ೂೀ ರಾಜ್ಂ ಕುಶಸ್ಮನಿಾತಃ ॥೯.೧೧೩॥

ಅಂಗದನು ಕುಶನಿಂದ ಕೂಡಿ, ರಾಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಕಪ್ರಾಜ್ವನುನ ಆಳುತ್ಾು, ಕಾಲರ್ತಃ ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು,
ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಸ ೀರಕ ೂಂಡನು.

ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಶಾ ಧಮಾಮಯತಾಮ ರಾಘವಾಜ್ಞಾಪುರಸ್ೃತಃ ।

ಸ ೀನಾಪತಿದ್ಧಯನ ೀಶಸ್್ ಕಲಪಮಾವಿೀತ್ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ॥೯.೧೧೪॥

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನೂ ಕೂಡಾ ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಕುಬ ೀರನಿಗ ವನಿೀರ್ತನ್ಾಗಿ, ಅವನ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಯಾಗಿ,
ಕಲಾಕಾಲಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾುನ್ .
[ಮೂಲರ್ತಃ ಲಂಕ ಕುಬ ೀರನಿಗ ಸ ೀರರುವುದು. ಆದರ ರಾವರ್ಣ ಅದನುನ ಅತಕರಮರ್ಣ ಮಾಡಿ ಕುಬ ೀರನಿಂದ
ಕಸದುಕ ೂಂಡಿದಾ. ಆದರ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಕುಬ ೀರನಿಗ ವನಿೀರ್ತನ್ಾಗಿ ನಡ ದ]

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಜಾಮಬವಾಂಶಾ ನ್್ವಸ್ತ್ ಪೃರ್ಥವಿೀತಳ ೀ ।

ಉತಪತಾತ್ಯಂ ಜಾಮಬವತಾ್ಸ್ತದ್ತ್ಯಂ ಸ್ುತಪಶಾರನ್ ॥೯.೧೧೫॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ರಾಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಜಾಮಬವತರ್ಯ ಉರ್ತಾತುಗಾಗಿ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ ಲೀ

ವಾಸಸದನು.

ಅಥ ೂೀ ರಘೂಣಾಂ ಪರವರಃ ಸ್ುರಾಚಿಾಯತಃ ಸ್ಾಯೈಕತನಾಾ ನ್್ವಸ್ತ್ ಸ್ುರಾಲಯೀ ।

ದಿಾತಿೀರ್ಯಯಾ ಬರಹಮಸ್ದ್ಸ್್ಧಿೀಶಾರಸ ತೀನಾಚಿಾಯತ ೂೀsಥಾಪರಾಯಾ ನಿಜಾಲಯೀ ॥೯.೧೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 361

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಘುಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಒಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ,

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆಲರ್ಯದಲ್ಲಲ ನ್ ಲಸದನು. ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ಬರಹಮದ ೀವರ ಲ್ ೂೀಕವಾದ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ
ಅವನಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ ನ್ ಲ್ ಸದನು. ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ವಷ್ು್ಲ್ ೂೀಕದರ್ತು ಸಾಗಿದನು.

ತೃತಿೀರ್ಯರೂಪ ೀರ್ಣ ನಿಜಂ ಪದ್ಂ ಪರರ್ುಂ ವರಜನ್ತಮುಚ ೈರನ್ುಗಮ್ ದ್ ೀವತಾಃ ।

ಅಗಮ್ಮಯಾ್ಯದ್ಮುಪ ೀತ್ ಚ ಕರಮಾದ್ ವಿಲ್ ೂೀಕರ್ಯನ ೂತೀsತಿವಿದ್ೂರತ ೂೀsಸ್ುತವನ್
॥೯.೧೧೭ ॥

ಮೂರನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಿಂದ ವಷ್ು್ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೂೀಗುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಅನುಸರಸದ

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಸವಥಸಮರ್ಥ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಅವರವರ ಯೀಗ್ತ್ಾನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತ್ಾು,
ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿುಯಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದರು.

ಬರಹಾಮ ಮರುನಾಮರುತಸ್ೂನ್ುರಿೀಶಃ ಶ ೀಷ ೂೀ ಗರುತಾಮನ್ ಹರಿಜಃ ಶಕರಕಾದ್ಾ್ಃ ।

ಕರಮಾದ್ನ್ುವರಜ್ ತು ರಾಘವಸ್್ ಶ್ರಸ್್ಥಾsಜ್ಞಾಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ನಿರ್ಯ್ಯರ್ಯುಃ ॥೯.೧೧೮॥

ಬರಹಮ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ಹನುಮಂರ್ತ, ಸದಾಶ್ವ, ಶ ೀಷ್, ಗರುಡ, ಕಾಮ, ಶಕರಕಾ(ಇಂದರ), ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ
ಕೂಡಾ ಕರಮೀರ್ಣ(ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ) ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಅನುಸರಸ, ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಶ್ರಸಾ
ಹ ೂರ್ತುು ಮರಳಿ ಬಂದರು.

ಸ್ಾಂಸ್ಾಂ ಚ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ದ್ನ್ಂ ಸ್ುರಾ ರ್ಯರ್ಯುಃ ಪುರನ್ಾರಾದ್ಾ್ಶಾ ವಿರಿಞ್ಾಪೂವಯಕಾಃ ।

ಮರುತುುತ ೂೀsಥ ೂೀ ಬದ್ರಿೀಮವಾಪ್ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ ್ೈವ ಪದ್ಂ ಸಷ ೀವ ೀ ॥೯.೧೧೯॥

ಸ್ಮಸ್ತಶಾಸ ೂಾೀದ್ೂರಿತಂ ಹರ ೀವಯಚ ೂೀ ಮುದ್ಾ ತದ್ಾ ಶ ್ರೀತರಪುಟ ೀನ್ ಸ್ಮೂರನ್ ।

ವದ್ಂಶಾ ತತಾಂ ವಿಬುಧಷ್ಯಭಾಣಾಂ ಸ್ದ್ಾ ಮುನಿೀನಾಂ ಚ ಸ್ುಖಂ ಹು್ವಾಸ್॥೯.೧೨೦ ॥

ಬರಹಮ, ಇಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ರ್ತಮಮ-ರ್ತಮಮ ಧ್ಾಮವನುನ ಸ ೀರದರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ

ಹನುಮಂರ್ತನು ಬದರೀ ಕ್ಷ ೀರ್ತರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದವನುನ ಸ ೀವಸುತುದಾನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 362

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸಮಗರ ಶಾಸರದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ರ್ತನನ ಕಿವರ್ಯಲ್ಲಲ ಧರಸುತ್ಾು,

ದ ೀವತ್ಾ ಶ ರೀಷ್ಠ ರ್ತರ್ತಾವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಮುನಿಗಳಿಗೂ ಕೂಡಾ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸುತ್ಾು, ಹನುಮಂರ್ತ ಸುಖವಾಗಿ
ಆವಾಸ ಮಾಡಿದನು.

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಕ್ತಮುಪರುಷ ೀಷ್ು ರಾಜ್ಂ ಚಕಾರ ರೂಪ ೀರ್ಣ ತಥಾsಪರ ೀರ್ಣ।

ರೂಪ ೈಸ್ತಥಾsನ ್ೈಶಾ ಸ್ಮಸ್ತಸ್ದ್ಮನ್ು್ವಾಸ್ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ತತಂ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಮ್ ॥೯.೧೨೧॥

ರಾಮದ ೀವರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೀ ರ್ತನನ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಿಂಪ್ುರುಷ್ಖಂಡದಲ್ಲಲ
ರಾಜ್ವನುನ ಆಳಿದನು. ಬ ೀರ ರೂಪ್ಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಶ ಾೀರ್ತದಿಾೀಪ್, ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಇಷ್ುಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಇತ್ಂ ಸ್ ಗಾರ್ಯಞ್ಾತಕ ೂೀಟ್ಟವಿಸ್ತರಮ್ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಂ ಭಾರತಪಞ್ಾರಾತರಮ್ ।

ವ ೀದ್ಾಂಶಾ ಸ್ವಾಯನ್ ಸ್ಹಿತಬರಹಮಸ್ೂತಾರನ್ ವಾ್ಚಕ್ಾಣ ೂೀ ನಿತ್ಸ್ುಖ ೂೀದ್ೂರ ೂೀsರ್ೂತ್ ॥೯.೧೨೨ ॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ, ಹನುಮಂರ್ತನು ನೂರುಕ ೂೀಟ್ಟ ಪ್ದ್ಗಳಿಂದ ವಸಾುರವಾಗಿರುವ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣವನುನ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ- ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳನೂನ , ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳನುನ, ಬರಹಮಸೂರ್ತರದಿಂದಲೂ ಕೂಡಿ
ಪಾಠಮಾಡುತ್ಾು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸುಖದಿಂದ ಕಾಲವನುನ ಕಳ ದನು.

ರಾಮೊೀsಪಿ ಸಾದ್ಧಯಂಪವಮಾನಾತಮಜ ೀನ್ ಸ್ ಸೀತಯಾ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಪೂವಯಕ ೈಶಾ ।

ತಥಾ ಗರುತಮತ್ ಪರಮುಖ ೈಶಾ ಪಾಷ್ಯದ್ ೈಃ ಸ್ಂಸ ೀವ್ಮಾನ ೂೀ ನ್್ವಸ್ತ್ ಪಯೀಬೌಧ
॥೯.೧೨೩॥

ರಾಮಚಂದರನೂ ಕೂಡಾ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ, ಸೀತ್ ಯಿಂದ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,

ಗರುಡ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದಲೂ, ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ರಚಾರಕರಂದಲೂ ಸ ೀವಸಲಾಡುವವನ್ಾಗಿ
ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಿದನು.
ಕದ್ಾಚಿದಿೀಶಃ ಸ್ಕಲ್ಾವತಾರಾನ ೀಕಂ ವಿಧ್ಾಯಾಹಿಪತೌ ಚ ಶ ೀತ ೀ ।
ಪೃರ್ಕ್ ಚ ಸ್ಂವೂ್ಹ್ ಕದ್ಾಚಿದಿಚಛಯಾ ರ ೀಮೀ ರಮೀಶ ್ೀsಮಿತಸ್ದ್ುೆಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ॥೯.೧೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 363

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಒಮೊಮಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲ್ಾಲ ಅವತ್ಾರಗಳನುನ ಒಂದನ್ಾನಗಿಸಕ ೂಂಡು ಶ ೀಷ್ನ ಮೀಲ್ ಮಲಗುತ್ಾುನ್ .

ಇನ್ಾನಾವಗಲ್ ೂೀ ರ್ತನನ ರೂಪ್ಗಳನುನ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾಗಿ ವಭಾಗಿಸಕ ೂಂಡು ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ
ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ ರಮೀಶನು ಕಿರೀಡಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತ್ಶ ೀಷ್ಪುರಾಣ ೀರ್್ಃ ಪಞ್ಾರಾತ ರೀರ್್ ಏವ ಚ ।

ಭಾರತಾಚ ೈವ ವ ೀದ್ ೀಭ ೂ್ೀ ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯಣಾದ್ಪಿ ॥೯.೧೨೫॥

ಪರಸ್ಪರವಿರ ೂೀಧಸ್್ ಹಾನಾನಿನಣಿ್ೀಯರ್ಯ ತತತವತಃ ।

ರ್ಯುಕಾಾ ಬುದಿಧಬಲ್ಾಚ ೈವ ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀವ ಪರಸಾದ್ತಃ ॥೯.೧೨೬॥

ಬಹುಕಲ್ಾಪನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಮಯೀರ್ಯಂ ಸ್ತಾಥ ೂೀದಿತಾ ।

ನ ೈಕಗರನಾ್ಶರಯಾತ್ ತಸಾಮನಾನSಶಙ್ಕ್ಾಯSತರ ವಿರುದ್ಧತಾ ॥೯.೧೨೭॥
(ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈವರ ಗ ತ್ಾನು ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕ ೆ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಯಾವುದು
ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ) ಈರೀತಯಾಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳಿಂದಲೂ ,
ಭಾರರ್ತದಿಂದಲೂ , ವ ೀದದಿಂದಲೂ, ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಿಂದಲೂ, ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದಾ ಕಸವನುನ ತ್ ಗ ದು,
ಪ್ರಸಾರ ವರ ೂೀಧವನುನ ಕಳ ದು, ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ಮಾಡಿ, ರ್ಯುಕಿುಯಿಂದ, ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯ ಬಲದಿಂದ,
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ, ಬಹಳ ಕಲಾಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಈ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ .
ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಗರಂರ್ವನುನ ನ್ಾನು ಆಶರಯಿಸಲಲ. ಹಲವಾರು ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಆಶರಯಿಸದ ೀಾ ನ್ .
ಅದರಂದಾಗಿ ಇದರಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧವನುನ ಎಣಿಸಬಾರದು.

ಕಾಚಿನ ೂೇಹಾಯಾಸ್ುರಾಣಾಂ ವ್ತಾ್ಸ್ಃ ಪರತಿಲ್ ೂೀಮತಾ ।

ಉಕಾತ ಗರನ ್ೀಷ್ು ತಸಾಮದಿಧ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀSರ್ಯಂ ಕೃತ ೂೀ ಮಯಾ ॥೯.೧೨೮॥

ಕ ಲವಮಮ ಅಸುರರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ನ್ಾನ್ಾ ರೀತರ್ಯ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಮರ್ತುು ಪ್ರತಲ್ ೂೀಮರ್ತಾವು ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗರಂಥ ೂೀಕುವಾದ ಈ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನ್ಾನು ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 364

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಏವಂ ಚ ವಕ್ಷಯಮಾಣ ೀಷ್ು ನ ೈವಾsಶಙ್ಕ್ಾಯ ವಿರುದ್ಧತಾ ।

ಸ್ವಯಕಲಪಸ್ಮಶಾಾರ್ಯಂ ಪಾರಾವರ್ಯ್ಯಕರಮಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೯.೧೨೯॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಕಥ ಗಳು ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು ಇಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧವನುನ ಶಂಕಿಸಬಾರದು. ಇದರ ಪ್ೂವಾಥಪ್ರ

ಭಾವ ಎಲ್ಾಲ ಕಲಾದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಾಧ್ಾರರ್ಣ ಅರ್ವಾ ಸಮವಾಗಿರುರ್ತುದ . [ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಕರಮವನುನ ಮುಖ್ವಾಗಿ
ಅನುಸರಸರರ್ತಕೆದಾಾಗಿರುರ್ತುದ . ಅಂದರ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಪ್ರತೀ ಕಲಾದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇದ ೀ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಘಟನ್ ಗಳು
ಸಂಭವಸುರ್ತುವ ]

ಪುಂವ್ತಾ್ಸ ೀನ್ ಚ ೂೀಕ್ತತಃ ಸಾ್ತ್ ಪುರಾಣಾದಿಷ್ು ಕುತರಚಿತ್ ।

ಕೃಷಾ್ಮಾಹ ರ್ಯಥಾ ಕೃಷ ೂ್ೀ ಧನ್ಞ್ಞರ್ಯಶರ ೈಹಯತಾನ್ ॥ ೧೩೦॥

ಶತಂ ದ್ುಯ್ೀಯಧನಾದಿೀಂಸ ತೀ ದ್ಶಯಯಷ್್ ಇತಿ ಪರರ್ುಃ ।

ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಹತಾಸ ತೀ ಹಿ ಜ್ಞಾರ್ಯನ ತೀ ಬಹುವಾಕ್ತಃ ॥ ೧೩೧॥

ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾಣಾದಿಗಳಲ್ಲಲ, ಕ ಲವಂದು ಪ್ರಸಂಗಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ವ್ತ್ಾ್ಸದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ

ಹ ೀಳಿಕ ಗಳಿರುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು “ನೂರು ಜನ
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಅಜುಥನನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸಾರ್ಯುವುದನುನ ನಿನಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಹ ೀಳುವ
‘ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು’ ವಾಕ್ವನುನ ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ ಮುಂದ ‘ಬಹುವಾಕ್’ಗಳ ವವರಣ ರ್ಯನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ, ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತು ಪ್ುರುಷ್ವ್ತ್ಾ್ಸದ ನಿರೂಪ್ಣ ಮರ್ತುು ಬಹಳ ಮಂದಿ ಕೌರವರನುನ
ಕ ೂಂದಿದುಾ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

[ ಈ ಪ್ರಸಂಗದ ವವರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉದ ೂ್ೀಗಪ್ವಥದಲ್ಲಲದ (೫.೧೦): ತತ ೂೀ ದ್ುಯೀಯಧನ ೂೀ

ಮಂದ್ಃ ಸ್ಹಾಮಾತ್ಃ ಸ್ಬಾಂಧವಃ । ನಿಷಾಾಮಾಪತುಯತ ೀ ಮೂಢಃ ಕುರದ್ ಧೀ ಗಾಂಡಿೀವಧನ್ಾನಿೀ]

ವಿಸಾತರ ೀ ಭಿೀಮನಿಹತಾಃ ಸ್ಙ್ಕ ಷೀಪ ೀsಜಞಯನ್ಪಾತಿತಾಃ ।

ಉಚ್ನ ತೀ ಬಹವಶಾಾನ ್ೀ ಪುಂವ್ತಾ್ಸ್ಸ್ಮಾಶರಯಾತ್ ॥೯.೧೩೨ ॥

ವಿಸಾತರ ೀ ಕೃಷ್್ನಿಹತಾ ಬಲರ್ದ್ರಹತಾ ಇತಿ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 365

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಉಚ್ನ ತೀ ಚ ಕಾಚಿತ್ ಕಾಲವ್ತಾ್ಸ ೂೀsಪಿ ಕಾಚಿದ್ ರ್ವ ೀತ್ ॥೯.೧೩೩॥

ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ : ವಸಾುರವಾಗಿ ನುಡಿರ್ಯಬ ೀಕಾದರ ಭಿೀಮಸ ೀನ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳನುನ

ಕ ೂಂದಿದಾಾನ್ ಎಂದೂ, ಆದರ ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಕ ೂಂದ ಎಂದಂತ್ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದು
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಈ ರೀತ ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ ಮರ್ತುು ವಸಾುರಗಳಲ್ಲಲ ಚಿಕೆ ವ್ತ್ಾ್ಸವರುರ್ತುದ . ಇದನುನ ತಳಿರ್ಯಲು
ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ ಮರ್ತುು ವಸಾುರ ಎರಡನೂನ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಇದನ್ ನೀ ಪ್ುರುಷ್ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .

(ಇನ್ ೂನಂದು ಉದಾಹರಣ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವುದಾದರ ) ವಸಾುರವಾದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವಾಗ ಕೃಷ್್

ಕ ೂಂದಿದಾಾನ್ ಎನುನತ್ಾುರ . ಆದರ ಅದನ್ ನೀ ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ವಾಗಿ ಹ ೀಳುವಾಗ ಬಲರಾಮ ಕ ೂಂದಿದಾಾನ್
ಎಂದಿದಾಾರ . ಅದರಂದಾಗಿ, ಬಹಳ ವಾಕ್ಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿಯೀ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಬ ೀಕು.

ರ್ಯಥಾ ಸ್ುಯೀಧನ್ಂ ಭಿೀಮಃ ಪಾರಹಸ್ತ್ ಕೃಷ್್ಸ್ನಿನಧ್ೌ ।

ಇತಿ ವಾಕ ್ೀಷ್ು ಬಹುಷ್ು ಜ್ಞಾರ್ಯತ ೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾದ್ಪಿ ॥೯.೧೩೪ ॥

ಅನಿರ್ಣ್ಯಯೀ ತು ಕೃಷ್್ಸ್್ ಪೂವಯಮುಕಾತ ಗತಿಸ್ತತಃ ।

ವ್ತಾ್ಸಾಸ ತವೀವಮಾದ್ಾ್ಶಾ ಪಾರತಿಲ್ ೂೀಮಾ್ದ್ರ್ಯಸ್ತಥಾ ॥೯.೧೩೫॥

ದ್ೃಶ್ನ ತೀ ಭಾರತಾದ್ ್ೀಷ್ು ಲಕ್ಷರ್ಣಗರನ್್ತಶಾ ತ ೀ ।

ಜ್ಞಾರ್ಯನ ತೀ ಬಹುಭಿವಾಯಕ ್ೈನಿನಯರ್ಣ್ಯರ್ಯಗರನ್್ತಸ್ತಥಾ ॥೯.೧೩೬॥

ತಸಾಮದ್ ವಿನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಗರನಾ್ನಾಶ್ರತ ್ೈವ ಚ ಲಕ್ಷರ್ಣಮ್ ।

ಬಹುವಾಕಾ್ನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀsರ್ಯಂ ಮಯಾ ಕೃತಃ ॥೯.೧೩೭॥

ಕ ಲವಮಮ ಕಾಲವ್ತ್ಾ್ಸದ ನಿರೂಪ್ಣ ಇರುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ : ಇನಾಿಪ್ರಸ್ದಲ್ಲಲ ಜಾರಬಿದಾ

ದುಯೀಥಧನನನುನ ಕಂಡು ‘ಕೃಷ್್ನ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ ಲೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ ದುಯೀಥಧನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಅಪ್ಹಾಸ್
ಮಾಡಿದ’ ಎನುನವುದು ಬಹುವಾಕ್ಗಳ ನಿರೂಪ್ಣ . ಹಾಗಾಗಿ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಾಗ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 366

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಕೃಷ್್ನ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ ಲೀ ದುಯೀಥಧನನನುನ ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದುಾ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಈ ಘಟನ್ ನಡ ರ್ಯುವ ಮೊದಲ್ ೀ ಕೃಷ್್ ಇಂದರಪ್ರಸ್ದಿಂದ ತ್ ರಳಿದಾ
ಎಂದುಕ ೂಳುಳತ್ ುೀವ ^. ಆದಾರಂದ ಬಹಳವಾಕ್ಗಳು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವ ಎನುನವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿಯೀ ‘ಕಾಲ
ವ್ತ್ಾ್ಸ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯ ನಿರೂಪ್ಣ ’ ಯಾವುದು ಎನುನವುದನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .

ಭಾರತ್ಾದಿಗಳಲ್ಲಲರುವ ವ್ತ್ಾ್ಸ , ಪಾರತಲ್ ೂೀಮಾ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯ ನಿರೂಪ್ಣ ‘ಲಕ್ಷರ್ಣಗರಂರ್’ದ

ನ್ ರವನಿಂದ ತಳಿರ್ಯಲಾಡುರ್ತುವ . ಇದಲಲದ ೀ ‘ಬಹಳ ವಾಕ್’ಗಳಿಂದ ಮರ್ತುು ‘ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗರಂರ್’ದಿಂದ ಈ
ವವರ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
“ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗರಂರ್, ಲಕ್ಷರ್ಣ ಗರಂರ್ ಮರ್ತುು ಬಹಳ ವಾಕ್ಗಳನುನ ಅನುಸರಸ, ಈ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನ್ಾನು ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.
[^ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೮೪.೪): ‘ಜಹಾಸ್ ಭಿೀಮಸ್ತಂ ದ್ೃಷಾುವ ಸಾೀಯೀ ರ್ೂಪಾಶಾ ಕ ೀಚನ್ ।
ನಿವಾರ್ಯಯಮಾಣಾ ಅಪ್ನ್ೆ ರಾಜ್ಞಾ ಕೃಷಾ್ನ್ುಮೊೀದಿತಾಃ’ : ಧಮಥರಾಜನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುವರಾದರೂ
ಕೂಡಾ, ಕೃಷ್್ ಅನುಮೊೀದಿಸದುಾದರಂದ ಅವರು ಜ ೂೀರಾಗಿ ನಕೆರು’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೪೫.೪೮) : ಗತ ೀ ದ್ಾಾರಾವತಿೀಂ ಕೃಷ ್ೀ ಸಾತಾತಪರವರ ೀ ನ್ೃಪ । ಏಕ ೂೀ
ದ್ುಯೀಯಧನ ೂೀ ರಾಜಾ ಶಕುನಿಶಾಾಪಿ ಸೌಬಲಃ । ‘ಕೃಷ್್ ಹ ೂೀದಮೀಲ್ , ದುಯೀಥಧನ-ಶಕುನಿ
ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲ್ಾಲ ಸಭ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವಮಾನವನುನ ಅನುಭವಸದರು’ ಎನನಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಮುಂದ
ದುಯೀಥಧನ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಲ್ಲಲ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುವಾಗ: ‘ಕೃಷ್್, ಭಿೀಮಸ ೀನ, ಎಲಲರೂ ನನನನುನ
ನ್ ೂೀಡಿ ನಕೆರು. ಅದರಂದಾಗಿ ನನಗ ಅವಮಾನವಾಯಿರ್ತು’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ಆದಾರಂದ, ಬಹಳವಾಕ್ಗಳು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವ ಎನುನವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿಯೀ, ‘ಕಾಲ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯ
ನಿರೂಪ್ಣ ’ ಯಾವುದು ಎನುನವುದನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು. ಹಿೀಗ ನ್ಾವು ನಮಮ ಬುದಿಾರ್ಯನುನ ಉಪ್ಯೀಗಿಸ
ಕಾಲ್ಾನುಕರಮವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು].

ಉಕತಂ ಲಕ್ಷರ್ಣಶಾಸ ಾೀ ಚ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ ೂೀದಿತ ೀ ।

‘ತಿರಭಾಷಾ ಯೀ ನ್ ಜಾನಾತಿ ರಿೀತಿೀನಾಂ ಶತಮೀವ ಚ ॥ ೯.೧೩೮ ॥

‘ವ್ತಾ್ಸಾದಿೀನ್ ಸ್ಪತ ಭ ೀದ್ಾನ್ ವ ೀದ್ಾದ್್ತ್ಯಂ ತಥಾ ವದ್ ೀತ್ ।

‘ಸ್ ಯಾತಿ ನಿರರ್ಯಂ ಘೂೀರಮನ್್ಥಾಜ್ಞಾನ್ಸ್ಮೂವಮ್’ ॥೯.೧೩೯ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 367

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

(ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಯಾವ ರೀತ ಅಥ ೈಥಸಬ ೀಕು, ಯಾವ-ಯಾವ ವಾಕ್ಗಳು ಎನ್ ೀನ್ಾಗಿವ ,

ಯಾವಯಾವ ಘಟನ್ ಗಳು ಯಾವಯಾವ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯಲ್ಲಲದ ಎಂದು ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ವವರ ನಿೀಡಿದಾಾರ .
ಅದನ್ ನೀ ‘ಲಕ್ಷರ್ಣಶಾಸರ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ).
ಲಕ್ಷರ್ಣಗರಂರ್ದಲ್ ಲೀ ಹ ೀಳಿರುವಂತ್ : ಮೂರು ಭಾಷ್ ಗಳನುನ(ಸಮಾಧ, ದಶಥನ ಮರ್ತುು ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ಗಳನುನ),
ನೂರು ರೀತಗಳನುನ ಹಾಗೂ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಮೊದಲ್ಾದ ಏಳು ಭ ೀದಗಳನುನ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಯಾರು ವ ೀದ-
ಪ್ುರಾರ್ಣ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳನುನ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅವರು ವಪ್ರೀರ್ತಜ್ಞಾನದಿಂದ ಉಂಟ್ಾಗರ್ತಕೆ
ಘೂೀರವಾದ ನರಕವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ಇತ್ನ ್ೀಷ್ು ಚ ಶಾಸ ಾೀಷ್ು ತತರತತ ೂರೀದಿತಂ ಬಹು ।

‘ವ್ತಾ್ಸ್ಃ ಪಾರತಿಲ್ ೂೀಮ್ಂ ಚ ಗ ೂೀಮೂತಿರೀ ಪರಘಸ್ಸ್ತಥಾ ॥೯.೧೪೦॥

‘ಉಕ್ಷರ್ಣಃ ಸ್ುಧುರಃ ಸಾಧು ಸ್ಪತ ಭ ೀದ್ಾಃ ಪರಕ್ತೀತಿತಯತಾಃ’ ।

ಇತಾ್ದಿ ಲಕ್ಷಣಾನ್್ತರ ನ ೂೀಚ್ನ ತೀsನ್್ಪರಸ್ಙ್ೆತಃ ॥೯.೧೪೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ (ಲಕ್ಷರ್ಣ ಗರಂರ್, ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗರಂರ್, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ) ಅಲಲಲ್ಲಲ

ಬಹಳವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ವ್ತ್ಾ್ಸಃ, ಪಾರತಲ್ ೂೀಮ್, ಗ ೂೀಮೂತರೀ, ಪ್ರಘಸ, ಉಕ್ಷರ್ಣಃ, ಸುಧುರಃ ಮರ್ತುು
ಸಾಧು ಎನುನವ ಏಳು ಕಥಾ ಭ ೀದಗಳಿವ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ವವರಸುತುಲ.ಲ
ಏಕ ಂದರ ಅದು ಬ ೀರ ಯೀ ಪ್ರಸಂಗ.

[ವ್ತಾ್ಸ್ಃ: ಕಾಲವ್ತ್ಾ್ಸ, ದ ೀಶವ್ತ್ಾಸ ಮರ್ತುು ಪ್ುರುಷ್ವ್ತ್ಾ್ಸ ಶ ೈಲ್ಲ ನಿರೂಪ್ಣ . ಮುಖ್ವಾಗಿ

ಅಸುರರನುನ ದಾರ ರ್ತಪ್ಾಸಲು ಬಳಸುವ ನಿರೂಪ್ಣ . ಇಲ್ಲಲ ಕಾಲ, ದ ೀಶ, ವ್ಕಿುಗಳನ್ ನೀ ಬದಲ್ಲಸ
ಹ ೀಳಲ್ಾಗುರ್ತುದ .
ಪಾರತಿಲ್ ೂೀಮ್: ಅನುಕರಮವಲಲದ ನಿರೂಪ್ಣಾ ಶ ೈಲ್ಲ.
ಗ ೂೀಮೂತಿರೀ: ಎರ್ತುು ಮೂರ್ತರ ಮಾಡಿದಂತ್ ವಕರಗತರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿರೂಪ್ಣ .
ಪರಘಸ್ಃ : ಹಸು ಹುಲುಲ ತಂದಂತ್ , (ಇಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ- ಅಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ) ಮಧ್ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತುರುವ
ಕಥಾಭಾಗವನುನ ಬಿಟುು, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕಥ ಗಳನುನ ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡುವುದು. ಇಲ್ಲಲ ಕರಮವಾಗಿ ಒಂದ ೀ
ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ.
ಉಕ್ಷರ್ಣಃ : ಪರೀಕ್ಷರ್ಣ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಸಾಲಾ ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿ ಮುಂದ ಹ ೂೀಗುವುದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 368

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸ್ುಧುರಃ : ಸಮಗರವಾಗಿ(meticulous) ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡುವುದು

ಸಾಧು : ಸಮಾಧಭಾಷ್ ಯಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತುಿ ಮೊದಲ್ಾದ ರ್ತರ್ತುಿಗಳನುನ ಸರಯಾಗಿ
ತ್ ೂೀರುವಂತ್ ನಿರೂಪ್ಸುವುದು]

ಅನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ತ ೀಷಾಂ ತು ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಕ್ತರರ್ಯತ ೀ ಮಯಾ ।

ತಸಾಮನಿನರ್ಣ್ಯರ್ಯಶಾಸ್ಾತಾಾದ್ ಗಾರಹ್ಮೀತದ್ ಬುರ್ೂಷ್ುಭಿಃ ॥೯.೧೪೨ ॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಗರಂರ್ಗಳ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನ್ಾನಿಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ . ಆದಾರಂದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ
ಶಾಸರವಾಗಿರುವ ಈ ಗರಂರ್ವು ಗಾರಹ್. (ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗರಂರ್ ಎನುನವುದು ನನನ ಬುದಿಾ ವ ೈಭವವಲಲ. ಇದು
ವ ೀದವಾ್ಸರ ವವಕ್ಷ ಕೂಡಾ ಹೌದು ಎನುನವುದನುನ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ )

ಇತಿೀರಿತಾ ರಾಮಕಥಾ ಪರಾ ಮಯಾ ಸ್ಮಸ್ತಶಾಸಾಾನ್ುಸ್ೃತ ೀರ್ಯವಾಪಹಾ ।

ಪಠ ೀದಿಮಾಂ ರ್ಯಃ ಶೃರ್ಣುಯಾದ್ಥಾಪಿ ವಾ ವಿಮುಕತಬನ್ಧಶಾರರ್ಣಂ ಹರ ೀವರಯಜ ೀತ್ ॥೯.೧೪೩ ॥

ಉಪ್ಸಂಹಾರ ಮಾಡುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಈರೀತಯಾಗಿ ಸಂಸಾರಬಂಧವನುನ ನ್ಾಶ

ಮಾಡುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯು ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರವನುನ ಅನುಸರಸ ನನಿನಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .
ಇದನುನ ಯಾರು ಓದುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನು ಸಮಸು ಬಂಧದಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಪಾದವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ’.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಶ್ರೀರಾಮಸ್ಾಧ್ಾಮಪರವ ೀಶ ್ೀ ನಾಮ ನ್ವಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 369

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಓಂ॥
ದ್ಾಾಪರ ೀsರ್ ರ್ಯುಗ ೀ ಪಾರಪ ತೀ ತಾಷಾುವಿಂಶತಿಮೀ ಪುನ್ಃ ।
ಸ್ಾರ್ಯಂರ್ುಶವಯಶಕಾರದ್ಾ್ ದ್ುಗಾಧಬ ಧೀಸತೀರಮಾರ್ಯರ್ಯುಃ ॥೦೧॥

ರಾಮನ ಅವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ, ಪ್ುನಃ ಇಪ್ಾತ್ ುಂಟನ್ ರ್ಯ ದಾಾಪ್ರರ್ಯುಗವು ಬರುತುರಲು, ಬರಹಮ-
ರುದಾರದಿಗಳ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದ ರ್ತಟಕ ೆ ತ್ ರಳಿದರು.

ಪಯೀಬ ಧೀರುತತರಂ ತಿೀರಮಾಸಾದ್್ ವಿಬುಧಷ್ಯಭಾಃ ।

ತುಷ್ುುವುಃ ಪುರ್ಣಡರಿೀಕಾಕ್ಷಮಕ್ಷರ್ಯಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಮ್ ॥೦೨॥

ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರದ ಶ ಾೀರ್ತದಿಾೀಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನ್ಾಶವಲಲದ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನೂ, ಪ್ುರ್ಣಡರೀಕಾಕ್ಷನೂ ಆದ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು.

ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀsಗರ್ಣ್ಗುಣ ೈಕಧ್ಾಮನೀ ಸ್ಮಸ್ತವಿಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮಾಲ್ಲನ ೀ ।

ಅನಾದ್್ವಿಜ್ಞಾನ್ತಮೊೀನಿಹನ ಾೀ ಪರಾಮೃತಾನ್ನ್ಾಪದ್ಪರದ್ಾಯನ ೀ ॥೦೩॥

‘ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ನ್ ಲ್ ಯಾದವನ್ ೀ, ಅರವುಗಳ ಕಾಂತರ್ಯ ಮಾಲ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಧರಸದವನ್ ೀ(ಜ್ಞಾನವ ೀ
ಬ ಳಕಾಗಿ ಉಳಳವನ್ ೀ), ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕರ್ತುಲನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವವನ್ ೀ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿರುವ ಮೊೀಕ್ಷದ ಆನಂದವನುನ ಕ ೂಡುವವನ್ ೀ, ನಿನಗ ನಮಸಾೆರ-ನಮಸಾೆರ’.

ಸ್ಾದ್ತತಮಾಲ್ಾರ್ುವಿಪಾತಕ ೂೀಪತ ೂೀ ದ್ುವಾಯಸ್ಸ್ಃ ಶಾಪತ ಆಶು ಹಿ ಶ್ರಯಾ ।

ಶಕ ರೀ ವಿಹಿೀನ ೀ ದಿತಿಜ ೈಃ ಪರಾಜತ ೀ ಪುರಾ ವರ್ಯಂ ತಾಾಂ ಶರರ್ಣಂ ಗತಾಃ ಸ್ಮ ॥೦೪ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 370

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

‘ತ್ಾನು ಕ ೂಟು ವಷ್ು್ವನ ನಿಮಾಥಲ್ ರೂಪ್ವಾದ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿಟು ಎನುನವ ಸಟ್ಟುನಿಂದ
ದುವಾಥಸಮುನಿ ಕ ೂಟು ಶಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ ಇಂದರನು ಸಂಪ್ತುನಿಂದ ಭರಷ್ುನ್ಾಗಿ, ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟು
ಈ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ, ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ ಇಂದು ನ್ಾವು ನಿನನನುನ ಶರರ್ಣುಹ ೂಂದಿದ ಾೀವ ’.
[ ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ಹಿನ್ ನಲ್ ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಿಂದ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ದ್ುವಾಯಸಾಃ ಶಞ್ಾರಸಾ್ಂಶಶಾಚಾರ
ಪೃರ್ವಿೀಮಿಮಾಂ । ಸ್ ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ರಜಂ ದಿವಾ್ಮೃಷವಿಯದ್ಾ್ಧರಿೀಕರ ೀ । ತಾಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ
ವರಾರ ೂೀಹಾಂ ವಿದ್ಾ್ಧರವಧೂಂ ತತಃ । ಯಾಚಿತಾ ತ ೀನ್ ತನ್ಾನಿೆೀ ಮಾಲ್ಾಂ ವಿದ್ಾ್ಧರಾನ್ೆನಾ ।
ದ್ದ್ೌ ತಸ ೈ ವಿಶಾಲ್ಾಕ್ಷ್ೀ ಸಾದ್ರಂ ಪರಣಿಪತ್ ತಮ್ । ಸ್ ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ಮಾಯಾಂನ್ತಮುನ್ಮತ ೈರಾವತ ೀ
ಸ್ತಮ್ । ತ ರಲ್ ೂೀಕಾ್ಧಿಪತಿಂ ದ್ ೀವಂ ಸ್ಹ ದ್ ೀವ ೈಃ ಶಚಿೀಪತಿಮ್ ।
ತಾಮಾತಮನ್ಃ ಸ್ ಶ್ರಸ್ಃ ಸ್ರಜಮುನ್ಮತತಷ್ಟಪದ್ಾಮ್ । ಆದ್ಾಯಾಮರರಾಜಾರ್ಯ
ಚಿಕ್ ೀಪ್ೀನ್ಮತತವನ್ುಮನಿಃ । ಗೃಹಿೀತಾಾsಮರರಾಜ ೀನ್ ಸ್ರಗ ೈರಾವತಮೂಧಯನಿ । ನ್್ಸಾತ ರರಾಜ
ಕ ೈಲ್ಾಸ್ಶ್ಖರ ೀ ಜಾಹನವಿೀ ರ್ಯಥಾ ।
ಮದ್ಾಂಧಕಾರಿತಾಕ್ ೂೀsಸೌ ಗಂಧ್ಾಕೃಷ ುೀನ್ ವಾರರ್ಣಃ ಕರ ೀಣಾಽಘಾರಯಾ ಚಿಕ್ ೀಪ ತಾಂ ಸ್ರಜಂ
ಧರಣಿೀತಳ ೀ ।
ತತಶುಾಕ ೂರೀಧ ರ್ಗವಾನ್ ದ್ುವಾಯಸಾ ಮುನಿಸ್ತತಮಃ । ಮೈತ ರೀರ್ಯ ದ್ ೀವರಾಜಂ ತಂ
ಕುರದ್ಧಶ ೈತದ್ುವಾಚ ಹ । (೧.೯.೨-೧೧) ಮಯಾ ದ್ತಾತಮಿಮಾಂ ಮಾಲ್ಾಂ ರ್ಯಸಾಮನ್ನ ಬಹುಮನ್್ಸ ೀ ।
ತ ರಲ್ ೂೀಕ್ಶ್ರೀರತ ೂೀ ಮೂಢ ವಿನಾಶಮುಪಯಾಸ್್ತಿ । (೧.೯.೧೪)..,ಇತ್ಾ್ದಿ.
ಶ್ವನ ಅಂಶನ್ಾದ ದುವಾಥಸರು ಒಮಮ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಂಚರಸುತುರುವಾಗ, ವದಾ್ಧರ ಎನುನವ ಸರೀರ್ಯ
ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಸುಂದರವಾದ ಹೂಮಾಲ್ ಯಂದನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುರ . ಅವರು ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತನಗ
ಕ ೂಡು ಎಂದು ವದಾ್ಧರ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುರ .
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ವಧ್ಾ್ಧರ ಯಿಂದ ಪ್ಡ ದ ದುವಾಥಸರು, ಒಮಮ ಮದವ ೀರದ ಐರಾವರ್ತವನ್ ನೀರ ಬರುತುರುವ
ಇಂದರನನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುರ . ಇನೂನ ದುಂಬಿಗಳು ಸುರ್ತುುತುದಾ, ತ್ಾಜಾರ್ತನದಿಂದ ಕೂಡಿದಾ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ
ಅವರು ಇಂದರನಿಗ ಕ ೂಡುತ್ಾುರ . ಆದರ ಇಂದರ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಐರಾವರ್ತದ ರ್ತಲ್ ರ್ಯ ಮೀಲ್
ಇಡುತ್ಾುನ್ . ಅಲ್ಲಲ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯು ಕ ೈಲ್ಾಸಶ್ಖರದಲ್ಲಲನ ಗಂಗ ರ್ಯಂತ್ ಶ ್ೀಭಿಸುತುರುರ್ತುದ . (ಐರಾವರ್ತ
ಕ ೈಲ್ಾಸ ಶ್ಖರದಂತ್ ಬಿಳಿ , ಹೂವನ ಮಾಲ್ ಗಂಗ ರ್ಯಂತ್ ಬಿಳಿ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ). ಆದರ ರ್ತನನ
ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ಲಟು ಹೂಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಐರಾವರ್ತ ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ ಎಸ ರ್ಯುರ್ತುದ . ಇದನುನ ಕಂಡ
ದುವಾಥಸರು ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳುಳತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 371

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ತ್ಾನು ಕ ೂಟು ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಗೌರವಸದ ೀ ಭೂಮಿಗ ಎಸ ದ ನಿನನ ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕದ ಸಂಪ್ರ್ತೂು
ನಷ್ುವಾಗುವುದು ಎನುನವ ಶಾಪ್ವನುನ ದುವಾಥಸರು ಇಂದರನಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುರ . (ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಪ್ರಾಶರರು ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಮೈತ್ ರರ್ಯರಗ ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ ಮೈತ್ ರೀರ್ಯ ಎನುನವ ಸಂಬ ೂೀಧನ್ ಇಲ್ಲಲದ )
].

[ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ವಶ ಲೀಷಸುವ ಮೊದಲು ಸಮುದರ ಮರ್ನಕ ೆ ಸಂಬಂಧಸದಂತ್ ಬ ೀರ ಬ ೀರ

ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತುಗಳ ಸಂಗರಹವನುನ ನ್ ೂೀಡ ೂೀರ್ಣ. ಈ ಎಲ್ಾಲ ವವರಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ,
ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಕುರರ್ತು ನಿೀಡಿರುವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಮಗ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ
ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ .

ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸಮುದರ ಮರ್ನ ಕುರತ್ಾಗಿ ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :

ತತ ೂೀSರ್ರಶ್ಖರಾಕಾರ ೈಗಿಯರಿಶೃನ ೆೈರಲನ್ೃತಮ್ । ಮನ್ಾರಂ ಪವಯತವರಂ ಲತಾಜಾಲಸ್ಮಾವೃತಮ್ ।
... ಏಕಾದ್ಶಸ್ಹಸಾರಣಿ ಯೀಜನಾನಾಂ ಸ್ಮುಚಿಛರತಂ । ಅಧ್ ೂೀ ರ್ೂಮೀಃ ಸ್ಹಸ ರೀಷ್ು ತಾವತ ುವೀವ
ಪರತಿಷಾತಂ । ತಮುದ್ಧತುಯಂಮಶಕಾತ ವ ೈ ಸ್ವ ೀಯ ದ್ ೀವಗಣಾಸ್ತದ್ಾ । ವಿಷ್ು್ಮಾಸೀನ್ಮಭ ್ೀತ್ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ
ಚ ೀದ್ಮಬುರವನ್ । ರ್ವನಾತವತರ ಕುರುತಾಂ ಬುದಿಧಂ ನ ೈಃಶ ರೀರ್ಯಸೀಂ ಪರಾಮ್ । ಮನ್ಾರ ೂೀದ್ಧರಣ ೀ ರ್ಯತನಃ
ಕ್ತರರ್ಯತಾಂ ಚ ಹಿತಾರ್ಯ ನ್ಃ ಸೌತಿಃ-ತಥ ೀತಿ ಚಾಬರವಿೀದ್ ವಿಷ್ು್ಬರಯಹಮಣಾ ಸ್ಹ ಭಾಗಯವ ।
ಅಚ ೂೀದ್ರ್ಯದ್ಮೀಯಾತಾಮ ಫಣಿೀನ್ಾರಂ ಪದ್ಮಲ್ ೂೀಚನ್ಃ । ತತ ೂೀSನ್ನ್ತಃ ಸ್ಮುತಾ್ರ್ಯ ಬರಹಮಣಾ
ಪರಿಚ ೂೀದಿತಃ । ನಾರಾರ್ಯಣ ೀನ್ ಚಾಪು್ಕತಸ್ತಸಮನ್ ಕಮಯಣಿ ವಿೀರ್ಯಯವಾನ್ । ಅರ್
ಪವಯತರಾಜಾನ್ಂತಮನ್ಂತ ೂೀ ಮಹಾಬಲಃ । ಉಜಞಹಾರ ಬಲ್ಾದ್ ಬರಹಮನ್ ಸ್ವನ್ಂ ಸ್ವನೌಕಸ್ಂ ।
ತತಸ ತೀನ್ ಸ್ುರಾಃ ಸಾಧಯಂ ಸ್ಮುದ್ರಮುಪತಸತರ ೀ (ಆದಿಪವಯ -೧೮.೧-೧೦)

ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತ ಹನ್ ೂನಂದು ಸಾವರ ಯೀಜನ ಸುರ್ತುಳತ್ ಇದುಾ, ಆಳಕೂೆ ಕೂಡಾ ಹನ್ ೂನಂದು ಸಾವರ
ಯೀಜನ ವಾ್ಪ್ಸರ್ತುು. ಅಂರ್ತಹ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎರ್ತುಲು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆಗ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಬಳಿ ಬಂದು ಈ ರೀತ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಂಡರು: ‘ಮಂದರವನುನ ರ್ತಂದು
ಕಡಗ ೂೀಲ್ಲನಂತ್ ಇಟುು ಸಮುದರವನುನ ಕಡ ರ್ಯಬ ೀಕು. ಆದರ ಅದು ನಮಿಮಂದ ಸಾಧ್ವಾಗುತುಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ
ಅದನುನ ನಿೀವ ೀ ಎರ್ತುಬ ೀಕು’ ಎಂದು. ಆಗ ಭಗವಂರ್ತ ಶ ೀಷ್ನನುನ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸದ. ಹಿೀಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ
ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು ಅನಂರ್ತನು ಪ್ವಥರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಮಂದಾರವನುನ ಕಿರ್ತುು ರ್ತಂದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 372

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಇನುನ ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸಮುದರಮರ್ನದ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಇದ :

ಮನ್ಾರಾದಿರಮುಪ ೀತಾ್ರ್ ನಾನೌಷ್ಧಿವಿರಾಜತಮ್ । ಏಕಾದ್ಶ ಸ್ಹಸಾರಣಿ ಯೀಜನಾನಾಂ ರ್ುವಿ ಸ್ತಂ
। ನ ೂೀದ್ಧತಯಮಶಕಂಸ ೀತ ತಂ ತದ್ಾನಿಂ ತುಷ್ೂುವಯಹಯರಿಮ್ । ಏತದ್ ವಿದಿತಾಾರ್ಗವಾನ್
ಸ್ನ್ಾಷ್ಯರ್ಣಮಹಿೀಶಾರಂ । ಅಜಜ್ಞಪತ್ ತಮುದ್ಧತುಯಂ ಬದ್ಧಮೂಲಂ ಮಹಿೀಧರಂ ।
ಫೂತಾಾರಮಾತ ರೀಣ ೈಕ ೀನ್ ಸ್ ತು ಸ್ಧ್ಸ್ತಮಿೀಶಾರಃ । ಬಹಿಶ್ಾಕ್ ೀಪ ತತಾಥನಾದ್ ಯೀಜನ್ದಿಾತಯಾಂತರ ೀ
। ಅತಾ್ಶಾರ್ಯಯಂ ತದ್ಾಲ್ ೂೀಕ್ ಹೃಷಾುಃ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಃ । ತದ್ನಿತಕಮುಪಾಜಗುಮಧ್ಾಯವಂತಶಾ
ಕೃತಾರವಾಃ । ಬಲ್ಲನ ೂೀ ರ್ಯತನವನ ೂತೀSಪಿ ಪರಿಘೂೀಪಮಬಾಹವಃ । ಉದ್ಧೃತ್ ನ ೀತುಂ ನ ೂೀ
ಶ ೀಕುವಿಯಶಣಾ್ ವಿಫಲಶರಮಾಃ । ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ುರಗಣಾನ್ ಖಿನಾನನ್ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ವಯದ್ಶಯನ್ಃ ।
ತಾಕ್ಷಯಯಮಾಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ್ ನ ೀತುಂ ತಮುದ್ಧಿಂ ದ್ೃತಂ’ (ವ ೈಷ್್ವ ಖಂಡ ೀ ವಾಸ್ುದ್ ೀವ ಮಹತ ಯೀ.
೧೧.೪-೧೦)

ಸೆಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣವೂ ಮಂದರಪ್ವಥರ್ತದ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

ಎರ್ತುಲ್ಾಗದ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುರ ಎಂರ್ತಲೂ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯನ್ಾನಲ್ಲಸದ ಭಗವಂರ್ತ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನಿಗ ಆಜ್ಞ ಕ ೂಟುು ‘ಊಫ್’ ಎಂದು ಊದಿದ. ಆಗ ಮಂದರ
ಪ್ವಥರ್ತ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡು ಬಂರ್ತು. ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಕ ೀಕ ಹಾಕುತ್ಾು ಕೂಗು ಹಾಕುತ್ಾು ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಪ್ವಥರ್ತವದಾಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿ ಅದನುನ ಎರ್ತುಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದರು. ಆದರ ಅವರಂದ ಎರ್ತುಲ್ಾಗಲ್ಲಲ್ಾಲ. ಅವರದುಾ
ವಫಲಶರಮವಾಯಿರ್ತು. ಖಿನನರಾಗಿರುವ ಅವರನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ದ ೀವರು ಮಂದರವನುನ ಸಮುದರದ ಬಳಿ
ಕ ೂಂಡರ್ಯ್ಲು ಗರುಡನಿಗ ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದ’.

ಇನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ ಯೀ ಕಥ ಇದ : ತತ ೂೀ ದ್ ೀವಾಸ್ುರಾಃ ಕೃತಾಾ ಸ್ಂವಿಧಂ

ಕೃತಸೌಹೃದ್ಾಃ ಉದ್್ಮಂಪರಮಂ ಚಕುರರಮೃತಾಥ ೀಯ ಪರಂತಪ । ತತಸ ತೀ
ಮಂದ್ರಗಿರಿಮೊೀಜಸ ೂೀತಾಪಟ್ ದ್ುಮಯದ್ಾಃ । ನ್ದ್ಂತ ಉದ್ಧಿಂ ನಿನ್ು್ಃ ಶಕಾಾ ಪರಿಘಬಾಹವಃ ।
ದ್ೂರಭಾರ ೂೀದ್ಾಹಶಾರನಾತಃ ಶಕರವ ೈರ ೂೀಚನಾದ್ರ್ಯಃ । ಅಪಾರರ್ಯನ್ತಸ್ತಂ ವೀಢುಂ ವಿವಶಾ ವಿಜಹುಃ
ಪರ್ಥ । ನಿಪತನ್ ಸ್ ಗಿರಿಸ್ತತರ ಬಹೂನ್ಮರದ್ಾನ್ವಾನ್ । ಚೂರ್ಣಯಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಹಸಾ ಭಾರ ೀರ್ಣ
ಕನ್ಕಾಚಲಃ । ತಾಂಸ್ತಥಾ ರ್ಗನಮನ್ಸ ೂೀ ರ್ಗನಬಾಹೂರುಕಂಧರಾನ್ । ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ರ್ಗವಾಂಸ್ತತರ ಬರ್ೂವ
ಗರುಡಧವಜಃ । ಗಿರಿಪಾತವಿನಿಷಪಷಾುನ್ ವಿಲ್ ೂೀಕಾ್ಮರದ್ಾನ್ವಾನ್ । ಈಕ್ಷಯಾ ಜೀವಯಾಮಾಸ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 373

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ನಿಜಯರಾನ್ ನಿವರಯಣಾನ್ ರ್ಯಥಾ । ಗಿರಿಂ ಚಾSರ ೂೀಪ್ ಗರುಡ ೀ ಹಸ ತೀನ ೈಕ ೀನ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ। ಆರುಹ್
ಪರರ್ಯಯಾವಬಧಂ ಸ್ುರಾಸ್ುರಗಣ ೈವೃಯತಃ । (೮.೬.೩೨-೩೮)
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಅಸುರರು ಇಬಬರೂ ಒಪ್ಾಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡರು. ದ ೀವತ್ ಗಳು ದಾನವರು ಸ ೀರ
ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಕಿರ್ತುು ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರದರ್ತು ಹ ೂರಟರು. ಪ್ವಥರ್ತದ ಭಾರದಿಂದ ಬಹಳ ದೂರ
ಸಾಗಲ್ಾಗದ ೀ ಮಧ್ದಲ್ ಲೀ ಅವರು ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಕ ಳಗಿಟುರು. ಪ್ವಥರ್ತ ಬಹಳ ಭಾರವದುಾದರಂದ ಅವರ
ಅಂಗಾಂಗಗಳಿಗ ಹಾನಿಯಾಯಿರ್ತು. ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಭಗವಂರ್ತ ಗರುಡನ ಮೀಲ್ ೀರ ತ್ಾನ್ ೀ ಬಂದ.
ಭಗವಂರ್ತ ಕ ೀವಲ ರ್ತನನ ನ್ ೂೀಟದಿಂದಲ್ ೀ ದ ೀವ-ದಾನವರ ಅಂಗಾಂಗಗಳನುನ ಸರಪ್ಡಿಸದ. ನಂರ್ತರ
ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎತು ಗರುಡನ ಮೀಲ್ಲರಸದ ಮರ್ತುು ಗರುಡ ಅದನುನ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ ಎತುಕ ೂಂಡು ಸಮುದರಕ ೆ
ಬಂದ. ಹಿೀಗ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತದ ಆನರ್ಯನವಾಯಿರ್ತು.

ಇನುನ ಸಾೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದ ಮಾಹ ೀಶಾರ ಖಂಡದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಇದ : ತದ್ಾ ದ್ ೀವಾಸ್ುರಾಃ

ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ೂತರ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾಚಲಮ್ । ಉತಾಪಟಯೀರ್ಯುರತುಲಂ ಮಂದ್ರಂ ಚ ತತ ೂೀSದ್ುೂತಮ್ ।
ಕ್ಷ್ೀರಾರ್ಣಯವಂ ನ ೀತುಕಾಮಾ ಅಶಕಾತಸ ತೀ ತತ ೂೀSರ್ವನ್ । ಪವಯತಃ ಪತಿತಃ ಸ್ದ್ ೂ್ೀ ದ್ ೈವದ್ ೈತ ೂ್ೀ
ಪರಿಧುರವಂ । ಏವಂ ರ್ಗ ೂನೀದ್್ಮಾ ಜಾಥಾ ಅಸ್ುರಾಃ ಸ್ುರದ್ಾನ್ವಾಃ । ಚ ೀತನಾಂ ಪರಮಾಮ್
ಪಾರಪಾತಸ್ುತಷ್ುುವುಜಯಗದಿೀಶಾರಮ್ । ರಕ್ಷರಕ್ಷ ಮಹಾವಿಷ ೂ್ೀಶರಣಾಗತವಾತುಲ । ತಾಯಾ ತತಮಿದ್ಂ
ಸ್ವಯಂ ಜನ್ೆಮಾಜನ್ೆಮಂ ಚ ರ್ಯತ್ । ದ್ ೀವಾನಾಂ ಕಾರ್ಯಯಸದ್ಧಯರ್ಯಂ ಪಾರದ್ುರ್ೂಯತ ೂೀ ಹರಿಸ್ತದ್ಾ ।
ತಾನ್ ದ್ೃಷಾುವ ಸ್ಹಸಾ ವಿಷ್ು್ಗಯರುಡಸ್್ ಉಪರಿಸ್ತಃ । ಲ್ಲೀಲಯಾ ಪವಯತ
ಶ ರೀಷ್ಾಮುತತಭಾ್ಽರ ೂೀಪರ್ಯತ್ ಕ್ಷಣಾತ್ । ಗರುತಮತಿತದ್ಾ ದ್ ೀವಃ ಸ್ವ ೀಯಷಾಮರ್ರ್ಯಂ ದ್ದ್ೌ ।
(ಮಾಹ ೀಶಾರ ಖಂಡ ೀ ೯.೭೭.-೮೩)
ಅವರಂದ ಮಂದರವನುನಹ ೂರ್ತುು ಸಾಗಲು ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ. ಪ್ವಥರ್ತ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರ ಮೀಲ್
ಬಿದಿಾರ್ತು. ಆಗ ಅವರು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದರು. ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಗರುಡನ ಮೀಲ್ಲಟುು
ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರಕ ೆ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಬಂದ.

ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ತತಃ ಸ್ುರಗಣಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ದ್ಾನ್ವಾಧ್ಾ್ ಮಹಾಬಲ್ಾಃ । ಉತಾಪಟ್

ಮಂದ್ರಂ ಶ ೈಲಂ ಚಿಕ್ಷ್ಪುಃ ಪರ್ಯಸಾನಿನದ್ೌ’ (ಉ.ಖಂಡ. ೨೩೨.೧)
ಆಮೀಲ್ , ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದಾನವರು ಎಲಲರೂ ಸ ೀರ, ಮಂದರವ ಂಬ ಬ ಟುವನುನ
ಕಿರ್ತುು ಹಾಲು ಕಡಲಲ್ಲಲ ಹಾಕಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 374

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಈ ರೀತ ಸಮುದರ ಮರ್ನದ ಕುರರ್ತು ಪ್ರಸಾರ ವರ ೂೀಧವಾಗಿ ತ್ ೂೀರುವ ಹ ೀಳಿಕ ಗಳ ಸಂಗರಹವನುನ

ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಇದನುನ ಯಾವ ರೀತ, ಯಾವ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಅನುಸಂಧ್ಾನ
ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ :

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಬಲ್ಲನಾ ಸ್ನ್ಾಧ್ಾನಾ ವರಾದ್ ಗಿೀರಿೀಶಸ್್ ಪರ ೈರಚಾಲ್ಮ್ ।

ವೃನಾಾರಕಾ ಮನ್ಾರಮೀತ್ ಬಾಹುಭಿನ್ನಯ ಶ ೀಕುರುದ್ಧತುತಯಮಿಮೀ ಸ್ಮೀತಾಃ ॥೧೦.೦೫॥

ನಿನನ(ಭಗವಂರ್ತನ) ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದ ೈರ್ತ್ರಾಜನ್ಾದ ಬಲ್ಲಯಂದಿಗ ಸಂಧ್ಾನವನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ರುದರನ

ವರದಿಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಅಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಅಸಾಧ್ವಾದ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಎಲಲರೂ
ಸ ೀರಕ ೂಂಡು ಪ್ರರ್ಯತನಸದರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ತಮಮ ಬಾಹುವನಿಂದ ಮಂದರವನುನ ಎರ್ತುಲು ಅವರು
ಸಮರ್ಥರಾಗಲ್ಲಲಲ.

[ಮೊರ್ತು ಮೊದಲು ನ್ಾವು ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಮಾರ್ತನುನ ಅನುಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ . ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವಂತ್ : ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಭಗವಂರ್ತನ ಬಳಿ
ಹ ೂೀಗಿ ರ್ತಮಗ ಶಕಿು ಬ ೀಕ ಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಆಗ ಭಗವಂರ್ತ ಅವರಗ ಸಮುದರ ಮರ್ನ ಮಾಡಲು
ಆಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಮರ್ನ ಮಾಡಲು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಖ ್ ಸಾಲದ ೀ ಇರುವುದರಂದ, ಭಗವಂರ್ತ
ಅವರಗ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ (ಭಾಗವರ್ತ ೮.೬): “ದ ೈರ್ತ್ರು ನಿಮಮ ಶರ್ತುರಗಳು. ಆದರೂ ನಿೀವು ಈ
ಕ ಲಸಕಾೆಗಿ ಅವರ ೂಂದಿಗ ಸಂಧ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಯಾವುದಾದರೂ ದ ೂಡಡ
ಕ ಲಸವಾಗಬ ೀಕಾದರ ಶರ್ತುರಗಳ ೂಂದಿಗೂ ಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಲ್ ೀಬ ೀಕು” (‘ಯಾತುದ್ಾನ ೈಶಾ
ದ್ ೈತ ಯೈಸಾತವತ್ ಸ್ಂಧಿವಿಯಧಿೀರ್ಯತಾಮ್’ ‘ಅರಯೀSಪಿ ಹಿ ಸ್ಂಧ್ ೀಯಾಃ ಸ್ತಿ ಕಾಯಾಯರ್ಯ
ಗೌರವ ೀ’). ಭಗವಂರ್ತನ ಮಾತನಂತ್ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬಲ್ಲಯಂದಿಗ ಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ ].

ತದ್ಾ ತಾಯಾ ನಿತ್ಬಲತಾಹ ೀತುತ ೂೀ ಯೀsನ್ನ್ತನಾಮಾ ಗರುಡಸ್ತದ್ಂಸ್ಕ ೀ ।

ಉತಾಪಟ್ ಚ ೈಕ ೀನ್ ಕರ ೀರ್ಣ ಮನ್ಾರ ೂೀ ನಿಧ್ಾಪಿತಸ್ತಂ ಸ್ ಸ್ಹ ತಾಯಾsವಹತ್॥೧೦.೦೬ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 375

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

‘ಅನಂರ್ತ’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳ (ನಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಬಲವರುವ) ಗರುಡನ ಬ ನಿನನ ಮೀಲ್ ನಿೀನು ಒಂದ ೀ
ಕ ೈಯಿಂದ ಮಂದರವನುನ ಕಿರ್ತುು ಇಟ್ ು. ಆರ್ತ ಆ ಮಂದರವನುನ ಹ ೂರ್ತುು ನಿನ್ ೂನಂದಿಗ ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಾಗರದರ್ತು
ಸಾಗಿದ.

[ಈ ಹಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಭಾಗವರ್ತದ ಮಾತನ ನಂರ್ತರ ನ್ಾವು ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಾಗಿರುವ, ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ
ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮುಂದಿನ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವಣಿಥಸದಾಾರ . ರುದರನ
ವರವದುಾದರಂದ ದ ೀವ-ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಮಂದರವನುನ ಎರ್ತುಲು ಸಾಧ್ವಾಗುವುದಿಲಲ. ಆಗ ಅವರು
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪಾರರ್ಥಥಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯನ್ಾನಲ್ಲಸದ ಭಗವಂರ್ತ ಮಂದರವನುನ
ರ್ತರಲು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಯಾವ ರೀತ ಸಹಾರ್ಯ ಮಾಡಿದ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ತಳಿಸದಾಾರ ].

ಪುನ್ಃ ಪರಿೀಕ್ಷದಿಬರಸೌ ಗಿರಿಃ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ್ಹಾಸ್ುರ ೈರುನ್ನಮಿತಸ್ತದ್ಂಸ್ತಃ ।

ವ್ಚೂರ್ಣ್ಯರ್ಯತ್ ತಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಪುನ್ಶಾ ತ ೀ ತಾದಿೀಕ್ಷಯಾ ಪೂವಯವದ್ುತಿ್ತಾಃ ಪರಭ ೂೀ ॥೧೦.೦೭
॥

ಗರುಡ ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ ಮಂದರವನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಸಾಗುತುರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು

ದಾನವರು, ರ್ತಮಮ ವೀರ್ಯಥವನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸುವುದಕಾೆಗಿ, ಗರುಡನ ಹ ಗಲ ಮೀಲ್ಲದಾ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ತ್ಾವು
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಆದರ ಪ್ವಥರ್ತ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರ ಅಂಗಾಂಗಗಳು
ಹಾನಿಗ ೂಳಗಾಗುರ್ತುವ . ‘ಆಗ ನಿೀನು ಅವರ ಲಲರನುನ ಕರುಣ ಯಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ . ಇದರಂದ ಮುರದ
ಅವರ್ಯವಗಳು ಸರ ಹ ೂೀಗಿ ಅವರು ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀ ಎದುಾ ನಿಂರ್ತರು’.

ಪುನ್ಶಾ ವಾಮೀನ್ ಕರ ೀರ್ಣ ವಿೀಶಾರ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಂ ಸ್ಾನ್ಧಗತಸ್ತವಮಸ್್ ।

ಅಗಾಃ ಪಯೀಬಧಂ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ುರಾಸ್ುರ ೈಮಮಯತಾ್ನ ಚ ತ ೀನಾಬಧಮಥಾಪ್ಮತಾ್ನಃ ॥೧೦.೦೮॥
ಮತ್ ು ಬ ಟುವನುನ ನಿನನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಎತು, ಪ್ಕ್ಷ್ಮೀಶಾರನ್ಾದ ಗರುಡನ ಮೀಲ್ಲಲಟುು, ನಿೀನೂ ಕೂಡಾ
ಗರುಡನನ್ ನೀರ, ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದ . ಅಲ್ಲಲ
ಮಂದರವನುನ ಕಡಗ ೂೀಲನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ಸಮುದರವನುನ ಕಡ ದ ಕೂಡಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 376

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಕೃತಶಾ ಕದ್ಾರವಸ್ತನ್ಯೀsತರ ವಾಸ್ುಕ್ತನ ನೀಯತರಂ ತಾಯಾ ಕಶ್ಪಜಃ ಸ್ ನಾಗರಾಟ್ ।

ಮಮನ್ು್ರಬಧಂ ಸ್ಹಿತಾಸ್ತವಯಾ ಸ್ುರಾಃ ಸ್ಹಾಸ್ುರಾ ದಿವ್ಪಯೀ ಘೃತಾಧಿಕಮ್ ॥೧೦.೦೯ ॥

ಓ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ, ನಿನಿನಂದಾಗಿ ಸಮುದರಮರ್ನದಲ್ಲಲ ಕದುರ ಮರ್ತುು ಕಶ್ಪ್ರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ,

ನ್ಾಗರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ವಾಸುಕಿರ್ಯು ಹಗಗವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಟುನು (ವಾಸುಕಿರ್ಯನುನ ಹಗಗದಂತ್ ಬಳಸ ಕಡಲನುನ
ಕಡ ದರು). ನಿನಿನಂದಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ೂಡಗೂಡಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅಲ್ೌಕಿಕವಾಗಿರುವ, ರ್ತುಪ್ಾದಂತ್
ಸಾಂದರತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಆ ಹಾಲನುನ ಕಡ ದರು[ರ್ತಥಾಚ: ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರವನುನ, ಮಂದರವ ೀ ಕಡಗ ೂೀಲ್ಾಗಿ, ವಾಸುಕಿರ್ಯನುನ ಹಗಗವಾಗಿ
ಬಳಸ ಕಡ ದರು]

ನ ೈಚಛನ್ತ ಪುಚಛಂ ದಿತಿಜಾ ಅಮಙ್ೆಲಂ ತದಿತ್ಥಾಗರಂ ಜಗೃಹುವಿಯಷ ೂೀಲಬರ್ಣಮ್ ।

ಶಾರನಾತಶಾ ತ ೀsತ ೂೀ ವಿಬುಧ್ಾಸ್ುತ ಪುಚಛಂ ತಾಯಾ ಸ್ಮೀತಾ ಜಗೃಹುಸ್ತವದ್ಾಶರಯಾಃ ॥೧೦.೧೦॥

ಹಿೀಗ ಕಡ ರ್ಯುವಾಗ ದ ೈರ್ತ್ರು ಅಮಂಗಲ ಎಂದು ಭಾವಸ, ಬಾಲವನುನ ಬರ್ಯಸದ ೀ, ವಷ್ದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ
ವಾಸುಕಿರ್ಯ ಮುಂಭಾಗವನುನ ಹಿಡಿದರು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರು ಆಯಾಸಗ ೂಂಡರು. (ಮುಂಭಾಗದಿಂದ
ಹಾವನ ಉಸರು ಅವರನುನ ಸಾಶ್ಥಸುತುರ್ತುು) . ನಿನಿನಂದ ಸಹಿರ್ತರಾದ, ನಿನನನ್ ನೀ ಆಶರರ್ಯವಾಗಿ
ಹ ೂಂದಿರುವ(ನಿನನ ಭಕುರಾದ) ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬಾಲವನುನ ಹಿಡಿದರು.

ಅಥಾತಿಭಾರಾದ್ವಿಶತ್ ಸ್ುಕಾಞ್ಾನ ೂೀ ಗಿರಿಃ ಸ್ ಪಾತಾಳಮರ್ ತಾಮೀವ ।

ತಂ ಕಚಛಪಾತಾಮ ತಾರ್ರಃ ಸ್ಾಪೃಷ ಾೀ ಹ್ನ್ನ್್ಧ್ಾರ್ಯ್ಯಂ ಪುರುಲ್ಲೀಲಯೈವ ॥೧೦.೧೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಬಂಗಾರಮರ್ಯವಾದ ಆ ಬ ಟುವು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಒರ್ತುಡ ಬಿದುಾದರಂದ ಪಾತ್ಾಳದರ್ತು

ಕುಸರ್ಯಲ್ಾರಂಭಿಸರ್ತು. ಆಗ ನಿೀನ್ ೀ, ಯಾರಗೂ ಹ ೂರಲ್ಾಗದ ಆ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ,
ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವನುನ ತ್ಾಳಿ, ನಿನನ ಬ ನಿನನ ಮೀಲ್ ಹ ೂತ್ ರ್ಯ
ು ಷ್ ುೀ.

ಉಪರ್ಯ್ಯಧಶಾಾsತಮನಿ ನ ೀತರಗ ೂೀತರಯೀಸ್ತವಯಾ ಪರ ೀಣಾsವಿಶತಾ ಸ್ಮೀಧಿತಾಃ ।

ಮಮಂರ್ುರಬಧಂ ತರಸಾ ಮದ್ ೂೀತಾಟಾಃ ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಃ ಕ್ ೂೀಭಿತನ್ಕರಚಕರಮ್ ॥೧೦.೧೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 377

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಹಗಗ ಮರ್ತುು ಪ್ವಥರ್ತಗಳ ರಡರಲೂಲ(ಪ್ವಥರ್ತದ ಮೀಲ್ ಮರ್ತುು ಪ್ವಥರ್ತದ ಕ ಳಗೂ) ನಿೀನು

ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದುಾದರಂದ , ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನಿೀನು ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದುದರಂದ,
ಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರು, ಜಲಚರ ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಆ ಸಮುದರವನುನ
ವ ೀಗದಿಂದ ಕಡ ದರು.[ ಕಡಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಆ ಬ ಟುವನುನ ಇಟ್ಟುದಾರು. ಬ ಟುಕ ೆ ಆ ಹಾವನುನ ಸುತುದಾರು. ಆ ಹಾವನ
ಒಳಗ ಭಗವಂರ್ತ ಸನಿನಹಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾ. ಆದಾರಂದ ಅದು ರ್ತುಂಡಾಗಲ್ಲಲಲ. ಇನುನ ಪ್ವಥರ್ತದ ಒಳಗೂ ಭಗವಂರ್ತ
ಸನಿನಹಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾ. ಕೂಮಥರೂಪ್ಯಾಗಿ ಕ ಳಭಾಗದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಬ ನಿನನ ಮೀಲ್ ಹ ೂರ್ತುು
ನಿಂತದಾ. ಹಿೀಗ ಮದ ೂೀರ್ತೆಟರಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದ ೈರ್ತ್ರು ಕಡಲನುನ ಕಡ ದರು].

ಶಾರನ ತೀಷ್ು ತ ೀಷ ಾೀಕ ಉರುಕರಮ ತಾಂ ಸ್ುಧ್ಾರಸಾಪ ಾೈ ಮುದಿತ ೂೀ ಹ್ಮತಾ್ನಃ ।

ತದ್ಾ ಜಗದ್ಾೆರಸ ವಿಷ್ಂ ಸ್ಮುತಿ್ತಂ ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ವಾರ್ಯುರಧ್ಾತ್ ಕರ ೀ ನಿಜ ೀ॥೧೦.೧೩॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವ-ದ ೈರ್ತ್ರು ಬಳಲುವಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲು, ಓ ತರವಕರಮನ್ ೀ, ಅಮೃರ್ತ ಬರಲ್ ಂದು ನಿೀನ್ ೀ
ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಕಡಲನುನ ಕಡ ದ ರ್ಯಷ್ ುೀ. ಆಗ ಆ ಕಡಲ್ಲನಿಂದ ಎದುಾ ಬಂದ, ಜಗರ್ತುನ್ ನೀ ನುಂಗುವಂರ್ತಹ
ವಷ್ವನುನ, ನಿನನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದನಷ್ ುೀ.

ಕಲ್ ೀಃ ಸ್ಾರೂಪಂ ತದ್ತಿೀವ ದ್ುಷ್ಷಹಂ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸ್ಕಲ್ ೈಶಾ ದ್ುಃಸ್ಪೃಶಮ್ ।

ಕರ ೀ ವಿಮತಾ್ಯಸ್ತಬಲಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ದ್ದ್ೌ ಸ್ ಕ್ತಞಚಾದ್ ಗಿರಿಶಾರ್ಯ ವಾರ್ಯುಃ ॥೧೦.೧೪॥

ಕಲ್ಲರ್ಯ ಸಾರೂಪ್ವಾಗಿರುವ, ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಯಾರಂದಲೂ ಸಹಿಸಲಶಕ್ವಾದ, ಬ ೀರ ಯಾರಗೂ

ಕೂಡಾ ಮುಟುಲ್ಲಕೂೆ ಅಸಾಧ್ವಾದ ಈ ವಷ್ವನುನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದು, ಚ ನ್ಾನಗಿ ತಕಿೆ,
ಬಲಹಿೀನವಾದದಾನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು, ಅದರ ಕಿಂಚಿತ್ ಭಾಗವನುನ ರುದರನಿಗ ೂೀಸೆರ ಕ ೂಟು.

ಸ್ ತತ್ ಪಿಬತ್ ಕರ್ಣಾಗತ ೀನ್ ತ ೀನ್ ನಿಪಾತಿತ ೂೀ ಮೂಚಿಛಯತ ಆಶು ರುದ್ರಃ ।

ಹರ ೀಃ ಕರಸ್ಪಶಯಬಲ್ಾತ್ ಸ್ ಸ್ಂಜ್ಞಾಮವಾಪ ನಿೀಲ್ ೂೀsಸ್್ ಗಳಸ್ತದ್ಾsಸೀತ್ ॥೧೦.೧೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 378

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಆ ವಷ್ವನುನ ಪಾನಮಾಡಿದ ರುದರನು, ಕಂಠದಲ್ಲಲರರ್ತಕೆ ವಷ್ದಿಂದ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದನು. (ಅಲಾವಾದಾರಂದ

ಅದು ಕಂಠದಲ್ಲಲ ಸಂಬಂಧವಾಗಿ ಅಲ್ ಲೀ ಉಳಿಯಿರ್ತು. ಉದರವನುನ ಸ ೀರಲ್ಲಲಲ. ಈ ರೀತ ಕಂಠಗರ್ತವಾಗಿರುವ
ವಷ್ದಿಂದ ಶ್ವ ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದನು) ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕ ೈಸಾಶಥದಿಂದ ಸಂಜ್ಞ ರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದಿದನು. ಇದರಂದಾಗಿ ಶ್ವನ ಕಂಠ ಕಡುನಿೀಲ್ಲಯಾಯಿರ್ತು.

[ಇಲ್ಲಲ ಸವ ೀಥ ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಎಲಲರಗೂ ಒಂದು ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ‘ಶ್ವ ವಷ್ವನುನ ಕುಡಿದ’ ಎಂದು
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಕೂಡಾ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಮೊದಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಸಾೀಕರಸದ ಎನನಲ್ಾಗಿದ . ಇದಕ ೆ
ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಯಾವುದು ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲನ(೩೫೧.೨೭) ಈ ಗದ್:
ಅಮೃತ ೂೀತಾಪದ್ನ ೂೀ ಪುನ್ರ್ಯಕ್ಷಣ ೀನ್ ವಾರ್ಯುಸ್ಮಿೀಕೃತಸ್್ ವಿಷ್ಸ್್’. ಅಮೃತ್ ೂೀತ್ಾಾದನ್ ಯಾಗುವ
ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ತಕಿೆಕ ೂಟು ವಷ್ವನುನ ಶ್ವ ಕುಡಿದ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .
ನಿೀಲಕರ್ಣಾತಾಮುಪಗತಃ (೨೬) ಎಂದೂ ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾಗಿ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದನ್ ನೀ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]

ಅರ್ ತಾದ್ಾಜ್ಞಾಂ ಪುರತ ೂೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಪಾತ ರೀ ತಪನಿೀರ್ಯರೂಪ ೀ ।

ಸ್ಾರ್ಯಂ ಚ ನಿಮಮಯತ್ಯ ಬಲ್ ೂೀಪಪನ್ನಂ ಪಪೌ ಸ್ ವಾರ್ಯುಸ್ತದ್ು ಚಾಸ್್ ಜೀರ್ಣ್ಯಮ್
॥೧೦.೧೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮುಂದಿರಸಕ ೂಂಡು(ನಿನನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ), ಬಂಗಾರಮರ್ಯವಾದ

ಪಾತ್ ರರ್ಯಲ್ಲಲ ವಷ್ವನುನ ಇಟು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು, ಮದಥನ ಮಾಡದ ೀ ಇರುವ ಆ ವಷ್ವನುನ ಕುಡಿದ. ಅವನಲ್ಲಲ
ಆ ವಷ್ವೂ ಕೂಡಾ ಜೀರ್ಣಥವಾಯಿರ್ತು.

ಅತ್ಲಪಪಾನಾಚಾ ಬರ್ೂವ ಶ್ಲ್ಾ ಶ್ವಸ್್ ಶ್ೀಷ್್ಯಶಾ ಕರಾವಶ್ಷ್ುಮ್ ।

ಅರ್ೂತ್ ಕಲ್ಲಃ ಸ್ವಯಜಗತುು ಪೂರ್ಣ್ಯಂ ಪಿೀತಾಾ ವಿಕಾರ ೂೀ ನ್ ಬರ್ೂವ ವಾಯೀಃ ॥೧೦.೧೭॥

ಹಿೀಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ವಷ್ವನುನ ಕುಡಿದು ಜೀಣಿಥಸಕ ೂಂಡ. ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಕುಡಿದೂ ಕೂಡಾ ಅವನಿಗ
ಯಾವುದ ೀ ವಕಾರ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಸಾಲಾವ ೀ ಪಾನ ಮಾಡಿದಾರಂದ ಅದು ಶ್ವನ ರ್ತಲ್ ನ್ ೂೀವಗ
ಕಾರರ್ಣವಾಯಿರ್ತು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಆರ್ತನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಉಳಿದಿದಾ ಅರ್ತ್ಲಾ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ವಷ್ ಜಗತುನ್ಾದ್ಂರ್ತ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 379

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಹರಡಿರ್ತು. ಆ ರೀತ ಹರಡಿದ ವಷ್ದಲ್ಲಲ ಕಲ್ಲ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಎಲ್ ಲಡ ರ್ತುಂಬಿದ. (ಹಾಗಾಗಿ ಇಂದು ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣುವ ಕಾಖಾಥನ್ ರ್ಯ ಮಾಲ್ಲನ್ಭರರ್ತ ವಷ್ವಾಗಲ್ಲೀ, ಜಲ್ ಟ್ಟನ್ ವಷ್ವಾಗಲ್ಲೀ, ಈ ರೀತ ಯಾವುದ ೀ
ವಷ್ವದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅವ ಲಲವೂ ಈ ಕಾಲಕೂಟದ ಮರಗಳು. ಅದಕ ೆ ‘ಕಲ್ಲ’ ಅಭಿಮಾನಿ).

ಕಲ್ ೀಃ ಶರಿೀರಾದ್ರ್ವನ್ ಕುನಾಗಾಃ ಸ್ವೃಶ್ಾಕಾಃ ಶಾಾಪದ್ಯಾತುಧ್ಾನಾಃ ।

ಅರ್ ತಾಯಾsಬೌಧ ತು ವಿಮತ್ಯಮಾನ ೀ ಸ್ುರಾsರ್ವತ್ ತಾಮಸ್ುರಾ ಅವಾಪುಃ ॥೧೦.೧೮॥

ಕಲ್ಲ ಸಾರೂಪ್ವಾದ ಅರ್ವಾ ಕಲ್ಾ್ಭಿಮಾನ್ವಾದ ಆ ವಷ್ದಿಂದ ಚ ೀಳು, ಮೊದಲ್ಾದ ಕ ಟು ಹಿಂಸರ

ಪಾರಣಿಗಳು, ವಷ್ದ ಹಾವುಗಳು, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳು ಹುಟ್ಟುದವು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ, ನಿನಿನಂದ ಕಡಲು ಚ ನ್ಾನಗಿ ಕಡ ರ್ಯಲಾಡಲು, ಮದ್ವು ಹುಟ್ಟುರ್ತು. ಅದನುನ ಅಸುರರು
ರ್ತಮಮದನ್ಾನಗಿಸಕ ೂಂಡರು. (ಹಿೀಗಾಗಿ ಮದ್ ಆಸುರೀ ಚಟುವಟ್ಟಕ ಗ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಉಳಿಯಿರ್ತು
).

ಉಚ ೈಃಶರವಾ ನಾಮ ತುರಙ್ೆಮೊೀsರ್ ಕರಿೀ ತಥ ೈರಾವತನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಅನ ್ೀ ಚ ದಿಕಾಪಲಗಜಾ ಬರ್ೂವುವಯರಂ ತಥ ೈವಾಪುರಸಾಂ ಸ್ಹಸ್ರಮ್ ॥೧೦.೧೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಆ ಕಡಲನುನ ಕಡ ರ್ಯುವಾಗ, ಉಚ ಚಃಶರವಾ ^ ಎನುನವ ಕುದುರ ರ್ಯು ಹುಟ್ಟುರ್ತು. ನಂರ್ತರ

ಐರಾವರ್ತ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಆನ್ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ. ಅದ ೀ ರೀತ ದಿಕಾಾಲಗಜಗಳು* ಹುಟ್ಟುದವು. ಸಹಸರ
ಅಪ್ುರ ರ್ಯರೂ** ಸಹ ಸಮುದರ ಮರ್ನದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಬಂದರು.
[^ಉಚ ಚಃಶರವಾ ಎನುನವುದು ಮೂಲರ್ತಃ ಭಗವಂರ್ತನ ನ್ಾಮಧ್ ೀರ್ಯ. ಶರವಾ ಎಂದರ ಕಿೀತಥ. ಉಚ ಚಶರವಾ
ಎಂದರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉನನರ್ತವಾದ ಕಿೀತಥ ಉಳಳವ ಎಂದರ್ಥ. ಈ ಕುದುರ ರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನ
ಸನಿನಧ್ಾನ ಹ ಚಾಚಗಿದುಾದರಂದ ಅದಕೂೆ ಉಚ ಚಶರವಾ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂರ್ತು. *ದಿಕಾಾಲಗಜಗಳು ಅರ್ವಾ
ದಿಗಗಜಗಳು ಎಂದರ ಎಂಟು ದಿಕಿೆನಲ್ಲಲ ನಿಂತರುವ, ಎಂಟು ದಿಕಿೆನಿಂದ ಈ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಹ ೂತುರುವ
ಆನ್ ಗಳು. **ಅಪ್ುರ ಎಂದರ ಅದಭಾಃ ಯೀ ಸರಂತ. ಅಂದರ ನಿೀರನಿಂದ ಹುಟ್ಟು ಬಂದವರು ಎಂದರ್ಥ ]

ತಥಾsರ್ಯುಧ್ಾನಾ್ರ್ರಣಾನಿ ಚ ೈವ ದಿವೌಕಸಾಂ ಪರಿಜಾತಸ್ತರುಶಾ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 380

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ತಥ ೈವ ಸಾಕ್ಾತ್ ಸ್ುರಭಿನಿನಯಶ ೀಶ ್ೀ ಬರ್ೂವ ತತ್ ಕೌಸ್ುತರ್ಂ ಲ್ ೂೀಕಸಾರಮ್ ॥೧೦.

೨೦ ॥

ಹಾಗ ಯೀ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆರ್ಯುಧಗಳು, ಆಭರರ್ಣಗಳು, ಪಾರಜಾರ್ತ ವೃಕ್ಷವೂ ಕೂಡಾ ಕಡಲ್ಲನಿಂದ ಹುಟ್ಟು
ಬಂದಿರ್ತು. ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಗ ೂೀಮಾತ್ ಯಾದ ಸುರಭಿರ್ಯೂ, ಚಂದರನೂ ಹುಟ್ಟುದರು. ಲ್ ೂೀಕದ ಸೌಂದರ್ಯಥದ
ಸಾರವ ನಿಸರುವ ಕೌಸುುಭವೂ ಹುಟ್ಟುರ್ತು.

ಅಥ ೀನಿಾರಾ ರ್ಯದ್್ಪಿ ನಿತ್ದ್ ೀಹಾ ಬರ್ೂವ ತತಾರಪರಯಾ ಸ್ಾತನಾಾ ।

ತತ ೂೀ ರ್ವಾನ್ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣಬಾಹುನಾ ಸ್ುಧ್ಾಕಮರ್ಣಡಲುಂ ಕಲಶಂ ಚಾಪರ ೀರ್ಣ ॥೧೦.೨೧॥

ಪರಗೃಹ್ ತಸಾಮನಿನರಗಾತ್ ಸ್ಮುದ್ಾರದ್ ಧನ್ಾನ್ತರಿನಾನಯಮ ಹರಿನ್ಮಣಿದ್ು್ತಿಃ ।

ತತ ೂೀ ರ್ವದ್ಧಸ್ತಗತಂ ದಿತ ೀಃಸ್ುತಾಃ ಸ್ುಧ್ಾರ್ರಂ ಕಲಶಂ ಚಾಪಜಹುರಃ ॥೧೦.೨೨ ॥

ನಿರ್ತ್ವಾದ ಶರೀರವುಳಳ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು ರ್ತನನ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಭಥವಸದಳು. ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ
ಬಂದಮೀಲ್ ನಿೀನು ಒಂದು ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುಧ್ಾ ಕಮಂಡಲವನೂನ , ಇನ್ ೂನಂದು ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಲಶವನೂನ ಹಿಡಿದು,
ಆ ಸಮುದರದಿಂದ ನಿೀಲ್ಲ ಮಣಿರ್ಯ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಧನಾಂರ್ತರ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಬಂದ . ಆಗ ನಿನನ
ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಅಮೃರ್ತದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಕಲಶವನುನ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳು ಅಪ್ಹರಸದರು.

ಮುಕತಂ ತಾಯಾ ಶಕ್ತತಮತಾsಪಿ ದ್ ೈತಾ್ನ್ ಸ್ತ್ಚು್ತಾನ್ ಕಾರರ್ಯತಾ ವಧ್ಾರ್ಯ ।

ತತ ೂೀ ರ್ವಾನ್ನ್ುಪಮಮುತತಮಂ ವಪುಬಯರ್ೂವ ದಿವ್ಪರಮದ್ಾತಮಕಂ ತಾರನ್ ॥೧೦.೨೩ ॥

ಶಾ್ಮಂ ನಿತಮಾಬಪಿಪಯತರತನಮೀಖಲಂ ಜಾಮೂಬನ್ದ್ಾಭಾಮಬರರ್ೃತ್ ಸ್ುಮದ್ಧಯಮಮ್ ।

ಬೃಹನಿನತಮಬಂ ಕಲಶ ್ೀಪಮಸ್ತನ್ಂ ಸ್ತುಪರ್ಣಡರಿೀಕಾರ್ಯತನ ೀತರಮುಜಞವಲಮ್ ॥೧೦.೨೪ ॥

ಸ್ಮಸ್ತಸಾರಂ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ದ್ುೆರ್ಣಂ ದ್ೃಷ ುವೈವ ತತ್ ಸ್ಮುಮಮುಹುಃ ಸ್ುರಾರರ್ಯಃ ।

ಪರಸ್ಪರಂ ತ ೀsಮೃತಹ ೀತುತ ೂೀsಖಿಲ್ಾ ವಿರುದ್ಧಯಮಾನಾಃ ಪರದ್ದ್ುಃ ಸ್ಮ ತ ೀ ಕರ ೀ ॥ ೧೦.೨೫ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 381

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಶಕಿು ಉಳಳವನ್ಾದರೂ, ದ ೈರ್ತ್ರು ಸರ್ತ್ದಿಂದ ಚು್ರ್ತರಾಗಿರುವುದನುನ ತ್ ೂೀರಸ ಅವರನುನ ಸಂಹಾರ

ಮಾಡುವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ನಿೀನು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಎಣ ಯಿರದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಲ್ೌಕಿಕವಾದ ಸರೀ ದ ೀಹವನುನ
ಧರಸದ .
ನಿೀಲವರ್ಣಥವುಳಳ, ಕಟ್ಟಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ ದಿವ್ವಾದ ರರ್ತನದ ಉಡಿದಾರವನುನ ತ್ ೂಟು, ಸುವರ್ಣಥದ ಕಾಂತರ್ಯಂತ್
ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಪ್ೀತ್ಾಂಬರವನುನ ಧರಸರುವ, ಸಮಿೀಚಿೀನವಾದ ಮಧ್ಭಾಗವುಳಳ, ಹ ರ್ಣು್ ಮಕೆಳಿಗ
ಶ ್ೀಭಿಸುವ ನಿರ್ತಂಬವುಳಳ, ಕಲಶಸದೃಶವಾದ ಕುಚಗಳುಳಳ, ಕಮಲ ದಳದಂತ್ ಆರ್ಯರ್ತವಾದ ಬ ೂಗಸ
ಕರ್ಣಗಳುಳಳ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ಸೌಂದರ್ಯಥದ ಸಾರವ ನಿಸರುವ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಆ ರೂಪ್ವನುನ
ನ್ ೂೀಡಿಯೀ ದ ೈರ್ತ್ರು ಮೊೀಹಗ ೂಂಡರು. ಅವರು ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ರ್ತಮಮ-ರ್ತಮಮಲ್ ಲೀ
ಜಗಳವಾಡತ್ ೂಡಗಿದರು.

ಸ್ಮಂ ಸ್ುಧ್ಾಯಾಃ ಕಲಶಂ ವಿರ್ಜ್ ನಿಪಾರ್ಯಯಾಸಾಮನಿತಿ ವಞಚಾತಾಸ್ತವಯಾ।

ಧಮಮಯಚಛಲಂ ಪಾಪಜನ ೀಷ್ು ಧಮಮಯ ಇತಿ ತಾಯಾ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ತದ್ ೂೀಕತಮ್ ॥೧೦.೨೬
॥

ರ್ಯದ್್ತ್ ಕೃತಂ ಮೀ ರ್ವತಾಂ ರ್ಯದಿೀಹ ಸ್ಂವಾದ್ ಏವೀದಿಾರ್ಜ ೀ ಸ್ುಧ್ಾಮಿಮಾಮ್ ।

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತ ೂೀsಹಂ ವಿರ್ಜಾಮಿ ಸ್ವಯಥಾ ನ್ ವಿಶಾಸ್ಧವಂ ಮಯ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ಕಾಚಿತ್ ॥೧೦.೨೭
॥

ಹಿೀಗ ನಿನಿನಂದ ಮೊೀಸಗ ೂಳಿಸಲಾಟುವರಾಗಿ, ಸುಧ್ ರ್ಯ ಕಲಶವನುನ ಸರಯಾಗಿ ವಭಾಗಿಸ ನಮಗ ಕುಡಿಸು
ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಕಲಶವನುನ ನಿನನ ಕ ೈಗ ೀ ಕ ೂಟುರು. ‘ಧಮಥ ರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಲ್ಲಲ ಒಪ್ಾಂದವನುನ
ಮಿೀರುವುದು ಧಮಥವ ೀ ಆಗಿದ ’ ಎಂದು ನಿನಿನಂದ ಸಜಜನರಗ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.
ಅಮೃರ್ತ ಹಂಚುವ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ನನಿನಂದ ಯಾವಯಾವ ವಾ್ಪಾರ ಮಾಡಲಾಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಆ ವಚಾರದಲ್ಲಲ
ನಿಮಮಲಲರ ಒಪ್ಾಗ ಇದಾರ , ನ್ಾನು ಈ ಅಮೃರ್ತವನುನ ವಭಾಗ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ನ್ಾನು ನನನ ಇಷ್ುದಂತ್
ವಭಾಗ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ನನನಲ್ಲಲ ಯಾವರೀತರ್ಯಲೂಲ ವಶಾಾಸ ಇಡಬ ೀಡಿ ಎನುನವ ಮೊೀಹಕ ಮಾರ್ತು
ನಿನಿನಂದ ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಇತಿ ಪರಹಸಾ್ಭಿಹಿತಂ ನಿಶಮ್ ಸಾೀಭಾವಮುಗಾಧಸ್ುತ ತಥ ೀತಿ ತ ೀsವದ್ನ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 382

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ತತಶಾ ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ಪೃರ್ಕ್ ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಂಸ್ತವಾತಿರೂಪ್ೀಚಾಲ್ಲತಾನ್ ಸ್ುರ ೀತರಾನ್ ॥೧೦.೨೮

॥

ಸ್ವಾಯನ್ ರ್ವದ್ಾಶ್ಯನ್ ಈಕ್ಷಯ ಲಜಞತಾsಸ್ಯಹಂ ದ್ೃಶ ್ೀ ಮಿೀಲರ್ಯತ ೀತ್ವೀಚಃ ।

ನಿಮಿೀಲ್ಲತಾಕ್ ೀಷ್ಾಸ್ುರ ೀಷ್ು ದ್ ೀವತಾ ನ್್ಪಾರ್ಯರ್ಯಃ ಸಾಧವಮೃತಂ ತತಃ ಪುಮಾನ್ ॥೧೦.೨೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ನಿೀನು ಮುಗುಳನಗುತ್ಾು ಹ ೀಳಿದಾನುನ ಕ ೀಳಿ, ನಿನನಲ್ಲಲರುವ ಲ್ಾವರ್ಣ್ದಿಂದ ಮುಗಾರಾಗಿ,

‘ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದ ೂಪ್ಾದರು ದ ೈರ್ತ್ರು. ಆಗ ನಿೀನು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ
ಪ್ರತ್ ್ೀಕವಾಗಿರಸದ . ನಿನನ ರೂಪ್ವನುನ ಕಾಮದ ಕಣಿ್ನಿಂದ ಕಾರ್ಣುತುದಾ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕುರರ್ತು: ‘ನನನನ್ ನೀ
ನ್ ೂೀಡುವ ನಿಮಿಮಂದ ನನಗ ನ್ಾಚಿಕ ಯಾಗುತುದ . ನಿೀವು ನಿಮಮ ಕರ್ಣಗಳನುನ ಮುಚಿಚ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ,
ಅಸುರರ ಲ್ಾಲ ಕರ್ಣುಮಚಿಚರಲು, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಅಮೃರ್ತವನುನ ಕುಡಿಸದ .

ಕ್ಷಣ ೀನ್ ರ್ೂತಾಾ ಪಿಬತಃ ಸ್ುಧ್ಾಂ ಶ್ರ ೂೀ ರಾಹ ೂೀನ್ನಯಯಕೃನ್ತಶಾ ಸ್ುದ್ಶಯನ ೀನ್ ।
ತ ೀನಾಮೃತಾತ್ಯಂ ಹಿ ಸ್ಹಸ್ರಜನ್ಮಸ್ು ಪರತಪ್ ರ್ೂರ್ಯಸ್ತಪ ಆರಿತ ೂೀ ವರಃ ।
ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಸ ತೀನ್ ರ್ವಾನ್ ಕರ ೀsಸ್್ ಬನ್ುಾಂ ಸ್ುಧ್ಾಂ ಪಾರಸ್್ ಶ್ರ ೂೀ ಜಹಾರ
॥೧೦.೩೦॥

ಕ್ಷರ್ಣಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಭಥವಸ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಧ್ದಲ್ಲಲದುಾ ಸುಧ್ ರ್ಯನುನ ಕುಡಿರ್ಯಲು

ಬರ್ಯಸದ ರಾಹುವನ ಶ್ರವನುನ ಸುದಶಥನದಿಂದ ಕರ್ತುರಸದ ರ್ಯಷ್ ುೀ.
ಭಗವಂರ್ತ ಅಯೀಗ್ನಿಗ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಅಮೃರ್ತ ಕ ೂಟ್ಟುರುವುದಲಲ. ರಾಹು ಈ ಹಿಂದ ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ಸಾವರ
ಜನಮಗಳಲ್ಲಲ ಚ ನ್ಾನಗಿ ರ್ತಪ್ಸುುಮಾಡಿ, ಸಾರ್ಯಂಭುವನಿಂದ(ಬರಹಮನಿಂದ) ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ಬರಹಮನ
ವರವನುನ ಗೌರವಸದ ನಿೀನು, ರಾಹುವನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುಧ್ಾ ಬಿಂದುವನುನ ಕ ೂಟುು, ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಛ ೀದಿಸದ .

ಶ್ರಸ್ುತ ತಸ್್ ಗರಹತಾಮವಾಪ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ್ಮಾವಿಷ್ುಮಥ ೂೀ ಸ್ಬಾಹು ।

ಕ್ಷ್ಪತಃ ಕಬನ ೂಧೀsಸ್್ ಶುಭ ೂೀದ್ಸಾಗರ ೀ ತಾಯಾ ಸ್ತ ೂೀsದ್ಾ್ಪಿ ಹಿ ತತರ ಸಾಮೃತಃ ॥೧೦.೩೧॥

ಆ ರಾಕ್ಷಸನ ಶ್ರವು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ರವಷ್ುವಾಗಿ ಗರಹವಾಯಿರ್ತು.(ಆದಾರಂದ ರಾಹು ಎಂದರ ದ ೈರ್ತ್

ಎಂದುಕ ೂಳಳಬಾರದು. ಏಕ ಂದರ ರಾಹುವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯ ಒಳಗ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರವ ೀಶವರುವುದನುನ ನ್ಾವು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 383

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ತಳಿದಿರಬ ೀಕು). ಆರ್ತನ ದ ೀಹದ ಕ ಳಗಿನ ಭಾಗ ನಿನಿನಂದ ಶುಭ ೂೀದಸಾಗರಕ ೆಸ ರ್ಯಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಅದು
ಇಂದಿಗೂ ಕೂಡಾ ಅಮೃರ್ತದಿಂದ ಕೂಡಿ ಅಲ್ಲಲದ .

ಅಥಾಸ್ುರಾಃ ಪರತ್ಪತನ್ುನದ್ಾರ್ಯುಧ್ಾಃ ಸ್ಮಸ್ತಶಸ ತೀ ಚ ಹತಾಸ್ತವಯಾ ರಣ ೀ ।

ಕಲ್ಲಸ್ುತ ಸ್ ಬರಹಮವರಾದ್ಜ ೀಯೀ ಹ್ೃತ ೀ ರ್ವನ್ತಂ ಪುರುಷ ೀಷ್ು ಸ್ಂಸ್ತಃ ॥೧೦.೩೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರು ರ್ತಮಮ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು ನಿನನ ಎದುರಾಗಿ ಬಂದರು. ಹಾಗ ಬಂದ
ಅವರ ಲಲರೂ ನಿನಿನಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟುರು. ಬರಹಮನ ವರದಿಂದ, ನಿನ್ ೂನಬಬನನುನ ಬಿಟುು ಇನ್ ೂನಬಬರಂದ
ಗ ಲಲಲ್ಾಗದ ಕಲ್ಲ, ನಿೀನು ಹಾಗೂ ಬರಹಮ-ವಾರ್ಯುವನುನ ಬಿಟುು ಸಮಸು ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲರುತ್ಾುನ್ . [ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ
‘ಬರಹಮ-ವಾರ್ಯುವನುನ ಬಿಟುು ಇರ್ತರ ಸಮಸು ಪ್ುರುಷ್ರು’ ಎಂದರ : ಮನುಷ್್ರು ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳು.
ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಕಲ್ಲ ಎದುರಸಲ್ಾರ. ಅದ ೀ ರೀತ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ವರದಿಂದ
ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾವನುನ ಪ್ಡ ದ ಕಲ್ಲ, ಚರ್ತುಮುಥಖನನುನ (ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ) ಎದುರಸಲು ಅಶಕ್. ಆದರ
ಕಲ್ಲರ್ಯ ಆವ ೀಶ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಇರುರ್ತುದ . ದ ೀವತ್ ಗಳಲೂಲ ಕೂಡಾ ಕ ಲವಮಮ ಕಲ್ಾ್ವ ೀಶದ
ಸಾಧ್ತ್ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ತಸಾ್ದ್ಧಯದ್ ೀಹಾತ್ ಸ್ಮರ್ೂದ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಸ್ತತುಪತರಕಾ ದ್ ೂೀಷ್ಗಣಾಶಾ ಸ್ವಯಶಃ ।

ಅಥ ೀನಿಾರಾ ವಕ್ಷಸ ತ ೀ ಸ್ಮಾಸ್ತಾ ತಾತ್ ಕರ್ಣಾಗಂ ಕೌಸ್ುತರ್ಮಾಸ್ ಧ್ಾತಾ ॥೧೦.೩೩॥

ಅವನ(ಕಲ್ಲರ್ಯ) ಅಧಥದ ೀಹದಿಂದ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹುಟ್ಟುದಳು. (ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ಕಲ್ಲರ್ಯ ಅಧ್ಾಥಂಗಿ). ಅವರಬಬರ ಮಕೆಳು
ಎಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ಗಳ ೀ ಆಗಿವ . (ಸಮಸು ದ ೂೀಷ್ಗಳ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಕಲ್ಲ-ಅಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾದ
ದ ೈರ್ತ್ವೃನಾವಾಗಿದ ).
ಸಮುದರ ಮರ್ನದಲ್ಲಲ ಆವಭಥವಸದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ನಿನನ ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಆಶರರ್ಯಪ್ಡ ದಳು. ಬರಹಾಮಭಿಮಾನಿಕವಾದ
ಆ ಕೌಸುುಭವು ನಿನನ ಕಂಠದಲ್ಲಲ ಉಳಿಯಿರ್ತು.

ರ್ಯಥಾವಿಭಾಗಂ ಚ ಸ್ುರ ೀಷ್ು ದ್ತಾತಸ್ತವಯಾ ತಥಾsನ ್ೀsಪಿ ಹಿ ತತರ ಜಾತಾಃ ।

ಇತ್ಂ ತಾಯಾ ಸಾಧವಮೃತಂ ಸ್ುರ ೀಷ್ು ದ್ತತಂ ಹಿ ಮೊೀಕ್ಷಸ್್ ನಿದ್ಶಯನಾರ್ಯ ॥೧೦.೩೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 384

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಕೂಡಾ, ಅವರವರ ತ್ಾರರ್ತಮ್ಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನಿೀನು ಅಮೃರ್ತವನುನ ನಿೀಡಿದ .

ಉಚ ಚಃಶರವಸುು, ಐರಾವರ್ತ, ಪಾರಜಾರ್ತ, ಮೊದಲ್ಾದವು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನಿನಿನಂದ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಈ
ರೀತಯಾಗಿ ಮೊೀಕ್ಷದ ನಿದಶಥನಕಾೆಗಿ ಸಾಾದುವಾದ ಅಮೃರ್ತವು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನಿನಿನಂದ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ರ್ವ ೀದಿಧ ಮೊೀಕ್ ೂೀ ನಿರ್ಯತಂ ಸ್ುರಾಣಾಂ ನ ೈವಾಸ್ುರಾಣಾಂ ಸ್ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ಸಾ್ತ್ ।

ಉತಾುಹರ್ಯುಕತಸ್್ ಚ ತತ್ ಪರತಿೀಪಂ ರ್ವ ೀದಿಧ ರಾಹ ೂೀರಿವ ದ್ುಃಖರೂಪಮ್ ॥೧೦.೩೫॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮೊೀಕ್ಷವು ನಿರ್ಯರ್ತವು(ಹಾಗಾಗಿ ಅವರಗ ನಿನಿನಂದ ಅಮೃರ್ತ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತು) . ಅಸುರರಗ

ಎಂದಿಗೂ ಮೊೀಕ್ಷವಲಲ(ಹಾಗಾಗಿ ಅವರಗ ಅಮೃರ್ತ ಸಗಲ್ಲಲಲ). ಒಬಬ ಉತ್ಾುಹದಿಂದ ಕೂಡಿದಾರ , ಅದು
ರಾಹುವನಂತ್ ದುಃಖರೂಪ್ವಾಗಿ ಪ್ರರ್ಣಮಿಸುರ್ತುದ .(ಅಯೀಗ್ನ್ಾದವನು ರಾಹುವನಂತ್ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ
ಬರ್ಯಸ ಕಮಥವನುನ ಮಾಡಿದರ , ಅದು ಅವನ ದುಃಖಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾಗುರ್ತುದ ) [ಈ ರೀತ ಸಮುದರ ಮರ್ನ
ಎನುನವುದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರ ಮುಂದಿನ ಗತರ್ಯನುನ ತಳಿಸರ್ತಕೆ ಒಂದು ಮಾದರ ಎನುನವುದನುನ
ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುತ್ ುೀವ ].

ಕಲ್ಲಸ್ತವರ್ಯಂ ಬರಹಮವರಾದಿದ್ಾನಿೀಂ ವಿಬಾಧತ ೀsಸಾಮನ್ ಸ್ಕಲ್ಾನ್ ಪರಜಾಶಾ।

ಅಜ್ಞಾನ್ಮಿತಾ್ಯಮತಿರೂಪತ ೂೀsಸೌ ಪರವಿಶ್ ಸ್ಜಾಞಾನ್ವಿರುದ್ಧರೂಪಃ ॥೧೦.೩೬॥

ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸುುತಸುತುರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ಕಲ್ಲರ್ಯು, ಈಗ

ಅಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು ವಪ್ರೀರ್ತ ಜ್ಞಾನ(ಮಿಥಾ್ಮತ) ರೂಪ್ದಿಂದ, ನಮಮಲಲರ ನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ
ಪ್ೀಡಿಸುತುದಾಾನ್ . ಈ ರೀತ ಆರ್ತ ನಮಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ಜ್ಞಾನ ಬರದಂತ್ ರ್ತಡ ರ್ಯುತುದಾಾನ್ .

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ತಸ್್ ವರ ೂೀsಬಞಜ ೀನ್ ದ್ತತಃ ಸ್ ಆವಿಶ್ ಶ್ವಂ ಚಕಾರ ।

ಕದ್ಾಗಮಾಂಸ್ತಸ್್ ಕುರ್ಯುಕ್ತತಬಾಧ್ಾನ್ ನ್ಹಿ ತಾದ್ನ್್ಶಾರಿತುಂ ಸ್ಮತ್ಯಃ ॥೧೦.೩೭॥

ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಅವನಿಗ ಬರಹಮನಿಂದ ವರವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ . ಅಂರ್ವನು ಶ್ವನನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಕುತುರ್ತ
ಆಗಮಗಳನುನ ರಚಿಸದಾಾನ್ . (ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನ ಇತ್ಾ್ದಿ). ಅವನ ಕುರ್ಯುಕಿುಗಳ ನ್ಾಶವನುನ ನಿನಗಿಂರ್ತ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 385

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಬ ೀರ ಯಾದವನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. [ಅದಕಾೆಗಿ, ಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡುವವನ್ಾಗಿ ನಿೀನ್ ೀ (ವಾ್ಸ

ರೂಪ್ದಿಂದ)ಅವರ್ತರಸ ಬರಬ ೀಕು ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರ್ಥನ್ ಇದಾಗಿದ ].

ವ ೀದ್ಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಹಶಾಸ್ಾಸ್ಙ್ಕ್ಘ ಉತಾುದಿತಾಸ ತೀನ್ ನ್ ಸ್ನಿತ ತ ೀsದ್್ ।

ತತ್ ಸಾಧು ರ್ೂಮಾವವತಿೀರ್ಯ್ಯ ವ ೀದ್ಾನ್ುದ್ಧೃತ್ ಶಾಸಾಾಣಿ ಕುರುಷ್ಾ ಸ್ಮ್ಕ್ ॥೧೦.೩೮॥

ಮುಂದುವರದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಶಾಸರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳು ಕಲ್ಲರ್ಯ

ಪ್ರವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ ಜನರ ಮನಸುನಿಂದ ಅಳಿದಿದ . ಅವುಗಳು ಈಗ ಯಾರ ಚಿರ್ತುದಲೂಲ ಉಳಿದಿಲಲ. ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಅವರ್ತರಸ, ವ ೀದಗಳನುನ ಸಂಪಾದಿಸ, ಚ ನ್ಾನದ ಶಾಸರಗಳನುನ ನಿೀನು
ನಿೀಡಬ ೀಕು.

ಅದ್ೃಶ್ಮಜ್ಞ ೀರ್ಯಮತಕಾಯಯರೂಪಂ ಕಲ್ಲಂ ನಿಲ್ಲೀನ್ಂ ಹೃದ್ಯೀsಖಿಲಸ್್ ।

ಸ್ಚಾಛಸ್ಾಶಸ ಾೀರ್ಣ ನಿಹತ್ ಶ್ೀಘರಂ ಪದ್ಂ ನಿಜಂ ದ್ ೀಹಿ ಮಹಾಜನ್ಸ್್ ॥೧೦.೩೯॥

ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣದ, ತಳಿರ್ಯದ, ಊಹಿಸಲ್ಾಗದ, ಆದರ ಎಲಲರ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಕಲ್ಲರ್ಯನುನ,
ಒಳ ಳರ್ಯ ಶಾಸರವ ಂಬ ಶಸರದಿಂದ ಕ ೂಂದು, ಭಕುರಗ ನಿಜಪ್ದವನುನ ಬ ೀಗದಲ್ಲಲ ಕ ೂಡು.

ಋತ ೀ ರ್ವನ್ತಂ ನ್ಹಿ ತನಿನಹನಾತ ತಾಮೀಕ ಏವಾಖಿಲಶಕ್ತತಪೂರ್ಣ್ಯಃ ।

ತತ ೂೀ ರ್ವನ್ತಂ ಶರರ್ಣಂ ಗತಾ ವರ್ಯಂ ತಮೊೀನಿಹತ ್ೈ ನಿಜಭ ೂೀಧವಿಗರಹಮ್ ॥೧೦.೪೦॥

ನಿನನನುನ ಬಿಟುು ಕಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಇನ್ ೂನಬಬ ಸಮರ್ಥನಲಲ. ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಶಕಿುಯಿಂದ
ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿರುವವನು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾವು ನಮಮ ಅಜ್ಞಾನದ ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ಸಾರೂಪ್ ಜ್ಞಾನವ ೀ
ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ ನಿನನನುನ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದಿದ ಾೀವ .
[ಕಲ್ಲೆ ರೂಪ್ದಿಂದ ಶ್ರೀಹರರ್ಯು ಕಲ್ಲರ್ಯನುನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಎನುನವುದು ಸುಪ್ರಸದಾವು]

ಇತಿೀರಿತಸ ೈರರ್ರ್ಯಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸ್ುರ ೀಶಾರಾಣಾಂ ಪರಮೊೀsಪರಮೀರ್ಯಃ ।

ಪಾರದ್ುರ್ಯಬೂವಾಮೃತರ್ೂರಿಳಾಯಾಂ ವಿಶುದ್ಧವಿಜ್ಞಾನ್ಘನ್ಸ್ಾರೂಪಃ ॥೧೦.೪೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 386

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟ್ಾುಗ, ಅವರಗ ಅಭರ್ಯವನಿನರ್ತು ಉರ್ತೃಷ್ುನೂ,

ಅಪ್ರಮೀರ್ಯನೂ, ಶುದಾವಾದ ಅರವನ ಗಟ್ಟುಸಾರೂಪ್ವುಳಳವನೂ ಆದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸದನು.
[ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ‘ಅಮೃರ್ತಭೂಃ’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣದಿಂದ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ಭೂಃ ಎಂದರ ಹುಟುು.
ಮೃರ್ತ ಎಂದರ ಸಾವು. ‘ಅ-ಮೃರ್ತ-ಭೂಃ’ ಎಂದರ : ಹುಟುು-ಸಾವಲಲದವನು. ಅಂರ್ತಹ ಭಗವಂರ್ತ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದನು]

ವಸಷ್ಾನಾಮಾ ಕಮಳ ೀದ್ೂವಾತಮಜಃ ಸ್ುತ ೂೀsಸ್್ ಶಕ್ತತಸ್ತನ್ರ್ಯಃ ಪರಾಶರಃ ।

ತಸ ೂ್ೀತತಮಂ ಸ ೂೀsಪಿ ತಪ್ೀsಚರದ್ಧರಿಃ ಸ್ುತ ೂೀ ಮಮ ಸಾ್ದಿತಿ ತದ್ಧರಿದ್ಾಯದ್ೌ ॥೧೦.೪೨॥

ಬರಹಮನ ಮಗ ವಸಷ್ಠ. ವಸಷ್ಠರ ಮಗ ಶಕಿು ಎನುನವ ಹ ಸರನವನು. ಶಕಿುಗ ಪ್ರಾಶರನು ಮಗನು. ಈ

ಪ್ರಾಶರರು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾಗಲ್ಲ ಎಂದು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದರು.
ಶ್ರೀಹರರ್ಯು ಪ್ರಾಶರರಗ ಅವರ ಅಭಿೀಷ್ುವನುನ ಅನುಗರಹಿಸದನು.

ಉವಾಚ ಚ ೈನ್ಂ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ುತ ೂೀಷತ ೂೀ ವಸ ೂೀಮಮಯದಿೀರ್ಯಸ್್ ಸ್ುತಾsಸತ ಶ ್ೀರ್ನಾ ।

ವನ ೀ ಮೃಗಾತ್ಯಂ ಚರತ ೂೀsಸ್್ ವಿೀರ್ಯ್ಂ ಪಪಾತ ಭಾಯಾ್ಯಂ ಮನ್ಸಾ ಗತಸ್್ ॥೧೦.೪೩॥

ತಚ ಛಯೀನ್ಹಸ ತೀ ಪರದ್ದ್ೌ ಸ್ ತಸ ್ೈ ದ್ಾತುಂ ತದ್ನ ್ೀನ್ ತು ರ್ಯುದ್ಧಯತ ೂೀsಪತತ್ ।

ಜಗಾರಸ್ ತನ್ಮತುಯವಧೂರ್ಯ್ಯಮಸ್ಾಸ್ುಜಞಯಲಸ್್ಮೀನಾಂ ಜಗೃಹುಶಾ ದ್ಾಶಾಃ ॥೧೦.೪೪॥

ತದ್ೆರ್ಯತ ೂೀsರ್ೂನಿಮರ್ುನ್ಂ ಸ್ಾರಾಜ್ಞ ೀ ನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯನ್ ಸ ೂೀsಪಿ ವಸ ೂೀಃ ಸ್ಮಪಪಯರ್ಯತ್ ।

ಪುತರಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಸ್ುತಾಂ ಸ್ ತಸ ೈ ದ್ದ್ೌ ಸ್ುತ ೂೀsರ್ೂದ್ರ್ ಮತುಯರಾಜಃ ॥೧೦.೪೫॥

ಕನಾ್ ತು ಸಾ ದ್ಾಶರಾಜಸ್್ ಸ್ದ್ಮನ್್ವದ್ಧಯತಾತಿೀವ ಸ್ುರೂಪರ್ಯುಕಾತ ।

ನಾಮಾನ ಚ ಸಾ ಸ್ತ್ವತಿೀತಿ ತಸಾ್ಂ ತವಾsತಮಜ ೂೀsಹಂ ರ್ವಿತಾಸ್ಯಜ ೂೀsಪಿ ॥೧೦.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 387

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಪ್ರಾಶರರ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಅವರನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ನನನ ಭಕುನ್ಾದ ವಸುರಾಜನಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಾತುಿಕಳಾದ ಮಗಳ ೂಬಬಳಿದಾಾಳ . ಅವಳಲ್ಲಲ ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗಿ
ಅವರ್ತರಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು.
ಆಕ ರ್ಯ ಉರ್ತಾತುಪ್ೂವಥಕ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ : ಒಮಮ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಬ ೀಟ್ ಗ ಂದು ತರುಗುತುದಾ
ವಸುರಾಜ, ಕಾಡಿನ ಸೌಂದರ್ಯಥವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಮಾನಸಕವಾಗಿ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತರ್ಯನುನ ಸ ೀರದ. ಆಗ ಆರ್ತನ
ವೀರ್ಯಥ ಸೆಲನಗ ೂಂಡಿರ್ತು.
ಈ ರೀತ ಸೆಲನಗ ೂಂಡ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ವಸುವು ಗಿಡುಗದ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೂಟುು, ಅದನುನ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಗ
ಕ ೂಡಲು ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ. ಗಿಡುಗ ಆ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಸಾಗುತುರುವಾಗ, ಇನ್ ೂನಂದು
ಗಿಡುಗ ಈ ಗಿಡುಗದ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ನಿಂತರ್ತು. ಹಿೀಗ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುವಾಗ ಗಿಡುಗದ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ರ ೀರ್ತಸುು
ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿರ್ಯ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಬಿದಿಾರ್ತು. ಆ ರೀತ ಬಿದಾ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಒಂದು ಹ ರ್ಣು್ ಮಿೀನು ನುಂಗಿರ್ತು. ಆ
ಮಿೀನನುನ ಅಂಬಿಗರು ಹಿಡಿದರು.

ಆ ಮಿೀನಿನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಸುರು ಅವಳಿ-ಜವಳಿ ಮಕೆಳಿರುವುದನುನ ಕಂಡರು ಮರ್ತುು ಆ ಮಕೆಳನುನ ಅವರು
ರ್ತಮಮ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ದಾಶರಾಜನಿಗ ಒಪ್ಾಸದರು. ದಾಶರಾಜ ಆ ಮಕೆಳನುನ ರ್ತನನ ರಾಜನ್ಾದ ವಸುವಗ ೀ
ನಿವ ೀದನ್ ಮಾಡಿದನು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ಗಂಡುಮಗುವನುನ ತ್ಾನಿಟುುಕ ೂಂಡು, ಮಗಳನುನ ದಾಶರಾಜನಿಗ
ಕ ೂಟುನು. ಆ ಗಂಡುಮಗುವ ೀ ಮುಂದ ಮರ್ತುಾರಾಜನ್ಾದ. ಅವನ್ ೀ ವರಾಟ.

ಭಗವಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಈ ಹ ರ್ಣು್ ಮಗಳು ಅಂಬಿಗರ ಒಡ ರ್ಯನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದಿದಾಾಳ . ಆಕ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ರೂಪ್ವತ. ಅವಳ ಹ ಸರು ಸರ್ತ್ವತ. ನಿನನ ಮೀಲ್ಲನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಲಲದ ನ್ಾನು ಅವಳಲ್ಲಲ ನಿನನ
ಮಗನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತಶಾಕರಧರ ೀರ್ಣ ತಾಂ ಮುನಿಜಞಯಗಾಮ ಮಾತಾತಯರ್ಣಡಸ್ುತಾಂ ಸ್ಮುದ್ರಗಾಮ್ ।

ಉತಾತರರ್ಯನಿತೀಮರ್ ತತರ ವಿಷ್ು್ಃ ಪಾರದ್ುಬಯರ್ೂವಾsಶು ವಿಶುದ್ಧಚಿದ್ಧನ್ಃ ॥೧೦.೪೭॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪ್ರಾಶರ ಮುನಿರ್ಯು, ಸೂರ್ಯಥನ ಮಗಳಾಗಿರುವ,

ಸಮುದರಗಾಮಿನಿಯಾದ, ಪ್ುರ್ಣ್ಪ್ರದಳಾದ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯನುನ ದ ೂೀಣಿರ್ಯ ಮೂಲಕ ದಾಟ್ಟಸುವ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ
ಬಳಿ ಬಂದು ಅವಳನುನ ಸ ೀರದನು. ಅಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನ ಸಾರೂಪ್ಯಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಹುಟ್ಟುದನು
(ಆವಭಥವಸದನು).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 388

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ವಿದ್ ೂೀಷ್ವಿಜ್ಞಾನ್ಸ್ುಖ ೈಕರೂಪ್ೀsಪ್ಜ ೂೀ ಜನಾನ್ ಮೊೀಹಯತುಂ ಮೃಷ ೈವ ।

ಯೀಷತುು ಪುಂಸ ೂೀ ಹ್ಜನಿೀವ ದ್ೃಷ್್ತ ೀ ನ್ ಜಾರ್ಯತ ೀ ಕಾಾಪಿ ಬಲ್ಾದಿವಿಗರಹಃ ॥೧೦.೪೮॥

ರ್ಯಥಾ ನ್ೃಸಂಹಾಕೃತಿರಾವಿರಾಸೀತ್ ಸ್ತಮಾೂತ್ ತಥಾ ನಿತ್ತನ್ುತಾತ ೂೀ ವಿರ್ುಃ ।

ಆವಿರ್ಯವದ್ ಯೀಷತಿ ನ ೂೀ ಮಲ್ ೂೀತ್ಸ್ತಥಾsಪಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ನಿದ್ಶಯಯೀತ್ ತಥಾ ॥೧೦.೪೯॥

ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ, ವಜ್ಞಾನಸುಖಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ, ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಲಲದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ದುಜಥನರನುನ

ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸಲು, ಸರೀ-ಪ್ುರುಷ್ ಸಮಾಗಮದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಂತ್ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಬಲವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು
ಬಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಹುಟುುವುದಿಲಲ.
ಹ ೀಗ ನರಸಂಹನ ಆಕೃತ ಉಳಳವನ್ಾಗಿ ಕಂಬದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ನಿರ್ತ್ ಶರೀರವುಳಳ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಹ ಣಿ್ನಲ್ಲಲ ಆವಭಥವಸುತ್ಾುನ್ . (ಅವನಿಗ ಹ ರ್ಣೂ್ ಒಂದ ೀ, ಕಂಬವೂ ಒಂದ ೀ) ದ ೀವರು
ಶುಕಲ-ಶ ್ೀಣಿತ್ಾಖ್ವಾದ ಮಲದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಲಲ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ ದುಜಥನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಹಾಗ
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .

ಸಾೀಪುಂಪರಸ್ಙ್ಕ್ೆತ್ ಪರತ ೂೀ ರ್ಯತ ೂೀ ಹರಿಃ ಪಾರದ್ುರ್ಯವತ ್ೀಷ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ಜನ್ಮ್ ।

ಅತ ೂೀ ಮಲ್ ೂೀತ ೂ್ೀsರ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮ ಮನ್್ತ ೀ ಜನ ೂೀsಶುರ್ಃ ಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣ ೈಕವಿಗರಹಮ್ ॥೧೦.೫೦॥
ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗಂಡು-ಹ ರ್ಣು್ಗಳ ಸಂಸಗಥದ ಆಚ ಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಜನರನುನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುತ್ಾು
ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕ ಟು ಜನರು ಭಗವಂರ್ತನು ಶುಕಲರಕುರೂಪ್ವಾದ ಮಲದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್
ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ .

ದಿಾೀಪ ೀ ರ್ಗಿನಾ್ಃ ಸ್ ರ್ಯಮಸ್್ ವಿಶಾಕೃತ್ ಪರಕಾಶತ ೀ ಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮರ್ಣಡಲಃ ।

ಪರಭಾಸ್ರ್ಯನ್ನರ್ಣಡಬಹಿಸ್ತಥಾsನ್ತಃ ಸ್ಹಸ್ರಲಕ್ಾಮಿತಸ್ೂರ್ಯ್ಯದಿೀಧಿತಿಃ ॥೧೦.೫೧॥

ರ್ಯಮನ ರ್ತಂಗಿಯಾಗಿರುವ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲ, ವಶಾವನ್ ನೀ ಸೃಷುಸದ, ಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಪ್ರಕಾಶ್ಸುತ್ಾು, ಬರಹಾಮಂಡದ ಒಳ-ಹ ೂರಗೂ ಬ ಳಗುತ್ಾು, ಸಾವರಾರು ಸೂರ್ಯಥರಂತ್
ಕಾಂತರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ಆವಭಥವಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 389

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

[ಈ ರೀತ ವಾ್ಸರೂಪ್ದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಾರೂಪ್-ಸಾಮರ್್ಥದ

ಸುಂದರ ಚಿರ್ತರರ್ಣವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದಾಾರ :]

ಅಗರ್ಣ್ದಿವ್ೀರುಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ಪರರ್ುಃ ಸ್ಮಸ್ತವಿದ್ಾ್ಧಿಪತಿಜಞಯಗದ್ುೆರುಃ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಜಞಯಗದಿೀಶಾರ ೀಶಾರಃ ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷಾತಿವಿದ್ೂರವಿಗರಹಃ ॥೧೦.೫೨ ॥

ಶುರ್ಮರತಕವಣ ೂ್ೀಯ ರಕತಪಾದ್ಾರ್ಜನ ೀತಾರಧರಕರನ್ಖರಸ್ನಾಗರಶಾಕರಶಙ್ಕ್್ಬಞರ ೀಖಃ ।

ರವಿಕರವರಗೌರಂ ಚಮಮಯ ಚ ೈರ್ಣಂ ವಸಾನ್ಸ್ತಟ್ಟದ್ಮಲಜಟಾಸ್ನಿಾೀಪತಜೂಟಂ ದ್ಧ್ಾನ್ಃ
॥೧೦.೫೩॥

ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ, ಅಲ್ೌಕಿಕವಾದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವವನು;

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವವನು; ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗ ಅಧಪ್ತಯಾಗಿರುವವನು; ಜಗತುಗ ೀ
ಉಪ್ದ ೀಶಕನ್ಾಗಿರುವವನು; ಎಣ ಯಿಲಲದ ಶಕಿು ಉಳಳವನು; ಜಗತುಗ ಒಡ ರ್ಯರಾದವರಗ ೀ
ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವವನು; ಎಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದ ದೂರವಾಗಿರುವ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಶರೀರವುಳಳವನು;

ಮರರ್ತಕಮಣಿರ್ಯಂತ್ ನಿೀಲ್ಲಯಾದ ಮೈಬರ್ಣ್ ಉಳಳವನು; ಕ ಂಪಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಪಾದ, ಕಣಿ್ನ ರ್ತುದಿ, ರ್ತುಟ್ಟ,

ಕ ೈ, ನ್ಾಲ್ಲಗ ರ್ಯ ರ್ತುದಿ ಉಳಳವನು; ಕ ೈಗಳಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಕಾಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಶಂಖ-ಚಕರ-ಕಮಲದ ರ ೀಖ ರ್ಯುಳಳವನು;
ಸೂರ್ಯಥನ ಕಾಂತರ್ಯಂತ್ ಹಳದಿಯಾಗಿ, ಜಂಕ ರ್ಯ ಚಮಥವನುನ ಹ ೂದುಾ, ಮಿಂಚಿನಂತ್ ನಿಮಥಲವಾಗಿರುವ
ಜಟ್ಾಜೂಟವನುನ ಧರಸದವನ್ಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಆವಭಥವಸದನು.

ವಿಸತೀರ್ಣ್ಯವಕ್ಾಃ ಕಮಳಾರ್ಯತಾಕ್ ೂೀ ಬೃಹದ್ುೂಜಃ ಕಮುಬಸ್ಮಾನ್ಕರ್ಣಾಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತವ ೀದ್ಾನ್ ಮುಖತಃ ಸ್ಮುದಿೆರನ್ನನ್ತಚನಾಾರಧಿಕಕಾನ್ತಸ್ನ್ುಮಖಃ ॥೧೦.೫೪॥

ಪರಬ ೂೀಧಮುದ್ಾರರ್ರ್ಯದ್ ೂೀದ್ಧವಯಯಾನಿಾತ ೂೀ ರ್ಯಜ್ಞ ೂೀಪವಿೀತಾಜನ್ಮೀಖಲ್ ೂೀಲಿಸ್ನ್ ।

ದ್ೃಶಾ ಮಹಾಜ್ಞಾನ್ರ್ುಜಙ್ೆದ್ಷ್ುಮುಜಞೀವಯಾನ ೂೀ ಜಗದ್ತ್ರ ೂೀಚತ ॥೧೦.೫೫॥
ಅಗಲವಾದ ವಕ್ಷಃಸ್ಳ; ತ್ಾವರ ರ್ಯಂರ್ತಹ ವಶಾಲವಾದ ಕರ್ಣು್; ಅಗಲವಾದ ಭುಜ; ಶಂಖದಂತ್ ನುರ್ಣುಪಾದ
ಕ ೂರಳು; ಸಮಸು ವ ೀದಗಳನುನ ಹುಟುುರ್ತುಲ್ ೀ ಹ ೀಳುತುದಾವನು; ಅಸಂಖಾ್ರ್ತ ಚಂದರರಂತ್ ಸುಖವನುನ
ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮುಖವುಳಳವನು;

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 390

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಜ್ಞಾನಮುದ ರ ಮರ್ತುು ಅಭರ್ಯಮುದ ರಯಿಂದ ರ್ಯುಕುನ್ಾದವನು; ರ್ಯಜ್ಞ ೂೀಪ್ವೀರ್ತ, ಕೃಷ್ಾ್ಜನ, ಹಿೀಗ

ಎಲಲವುದರಂದ ಕಂಗ ೂಳಿಸುತುರುವವನು; ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಹಾವನಿಂದ ಕಚಚಲಾಟು ಭಕು ಸಮೂಹವನುನ ರ್ತನನ
ಪ್ರಸನನದೃಷುಯಿಂದ ಬದುಕಿಸುತುರುವ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ ಶ ್ೀಭಿಸದನು.

ಸ್ ಲ್ ೂೀಕಧಮಾಮಯಭಿರಿರಕ್ಷಯಾ ಪಿತುದಿಾವಯಜತಾಮಾಪಾ್sಶು ಪಿತುದ್ಾಯದ್ೌ ನಿಜಮ್ ।

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತಯೀಃ ಸ್ಂಸ್ೃತಿಮಾತರತಃ ಸ್ದ್ಾ ಪರತ್ಕ್ಷಭಾವಂ ಪರಮಾತಮನ ೂೀ ದ್ದ್ೌ ॥೧೦.೫೬॥

ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಲ್ ೂೀಕದ ಧಮಥವನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಇಚ ೆಯಿಂದ, ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ

ರ್ತಂದ ಯಿಂದ ಬಾರಹಮರ್ಣರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದಿ(ಅಂದರ ಲ್ ೂೀಕದ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ರ್ತಂದ ಯಿಂದಲ್ ೀ
ಉಪ್ನರ್ಯನವನುನ ಮಾಡಿಸಕ ೂಂಡು), ರ್ತಂದ ಗ ೀ ಜ್ಞಾನವನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದನು. ಸರ್ತ್ವತಗ ಮರ್ತುು
ಪ್ರಾಶರರಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡಿದಾಲಲದ ೀ, ‘ನಿೀವು ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಂಡಾಗ ತ್ಾನು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗುತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ
ವರವನೂನ ಅವರಗ ನಿೀಡಿದನು.

ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಃ ಸ ೂೀsರ್ ಜಗಾಮ ಮೀರುಂ ಚತುಮುಮಯಖಾದ್ ್ೈರನ್ುಗಮ್ಮಾನ್ಃ ।

ಉದ್ಧೃತ್ ವ ೀದ್ಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಸ್ುರ ೀಭ ೂ್ೀ ದ್ದ್ೌ ಮುನಿರ್್ಶಾ ರ್ಯಥಾssದಿಸ್ೃಷೌು ॥೧೦.೫೭॥

ಆ ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ ಬಂದ ವ ೀದವಾ್ಸರು, ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಅನುಸರಸಲಾಟುವರಾಗಿ,

ಮೀರುವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು. ಯಾವ ರೀತ ಆದಿ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ವ ೀದಾದಿ ವದ ್ಗಳನುನ
ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದಾನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಮತ್ ು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ, ಶ ರೀಷ್ಠ ಮುನಿಗಳಿಗೂ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿ, ಅವರನುನ
ಉದಾರಸದನು.

ಸ್ವಾಯಣಿ ಶಾಸಾಾಣಿ ತಥ ೈವ ಕೃತಾಾ ವಿನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಂ ಬರಹಮಸ್ೂತರಂ ಚಕಾರ ।

ತಚುಛಶುರವುಬರಯಹಮಗಿರಿೀಶಮುಖಾ್ಃ ಸ್ುರಾ ಮುನಿೀನಾಂ ಪರವರಾಶಾ ತಸಾಮತ್ ॥೧೦.೫೮॥

ಹಾಗ ಯೀ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳನೂನ ರಚನ್ ಮಾಡಿ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎನಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ
ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ ರಚಿಸದರು. ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮುನಿ ಶ ರೀಷ್ಠರೂ ಕೂಡಾ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 391

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ ಕ ೀಳಿದರು. (ಬರಹಮ-ರುದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ

ವ ೀದವಾ್ಸರು ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದರು).

ಸ್ಮಸ್ತಶಾಸಾಾತ್ಯನಿದ್ಶಯನಾತಮಕಂ ಚಕ ರೀ ಮಹಾಭಾರತನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಮ್ ।

ವ ೀದ್ ೂೀತತಮಂ ತಚಾ ವಿಧ್ಾತೃಶಙ್ಾರಪರಧ್ಾನ್ಕ ೈಸ್ತನ್ುಮಖತಃ ಸ್ುರ ೈಃ ಶುರತಮ್ ॥೧೦.೫೯॥
ವ ೀದ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವೀ, ಅದಕ ೆ ಉದಾಹರಣ ಯಾಗಿ, ವ ೀದಗಳಿಗೂ
ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಗರಂರ್ವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ದಿಂದ ಸಂಕಲ್ಲಸದ.
ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರನ್ ನೀ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮುಖದಿಂದಲ್ ೀ
ಅದು ಕ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು. (ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಉಪ್ದ ೀಶ
ಮಾಡಿದರು).

ಅಥ ೂೀ ಗಿರಿೀಶಾದಿಮನ ೂೀನ್ುಶಾಯೀ ಕಲ್ಲಮಮಯಮಾರಾsಶು ಸ್ುವಾಙ್ಮಯೈಃ ಶರ ೈಃ ।

ನಿಕೃತತಶ್ೀಷ ೂೀಯ ರ್ಗವನ್ುಮಖ ೀರಿತ ೈಃ ಸ್ುರಾಶಾ ಸ್ಜಾಞಾನ್ಸ್ುಧ್ಾರಸ್ಂ ಪಪುಃ ॥೧೦.೬೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ರುದರದ ೀವರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮನಸುನಲ್ಲಲ ನ್ ಲ್ ಸರುವ ಕಲ್ಲರ್ಯು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ

ಮುಖದಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ ಸರ್ತುನು.
ದ ೀವತ್ ಗಳಾದರ ೂೀ, ನಿಮಥಲವಾದ ಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಅಮೃರ್ತವನುನ ಪ್ಡ ದರು.

ಅಥ ೂೀ ಮನ್ುಷ ್ೀಷ್ು ತಥಾsಸ್ುರ ೀಷ್ು ರೂಪಾನ್ತರ ೈಃ ಕಲ್ಲರ ೀವಾವಶ್ಷ್ುಃ ।

ತತ ೂೀ ಮನ್ುಷ ್ೀಷ್ು ಚ ಸ್ತುು ಸ್ಂಸ್ತ ೂೀ ವಿನಾಶ್ ಇತ ್ೀಷ್ ಹರಿವ್ಯಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ॥೧೦.೬೧ ॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮನಸುನಿಂದ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀದ ಮೀಲ್ , ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಅಸುರರಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ

ರೀತಗಳಿಂದ ಕಲ್ಲರ್ಯು ಅವಶ್ಷ್ುನ್ ೀ ಆಗಿರುತ್ಾುನ್ . ಅದರಂದಾಗಿ ‘ಸಜಜನರಾಗಿರುವ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ
ಇರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಕಲ್ಲರ್ಯು ವನ್ಾಶಕ ೆ ಅಹಥನು’ ಎಂದು ವ ೀದವಾ್ಸರು ಚಿಂತಸದರು.

ತತ ೂೀ ನ್ೃಣಾಂ ಕಾಲಬಲ್ಾತ್ ಸ್ುಮನ್ಾಮಾರ್ಯುಮಮಯತಿಂ ಕಮಮಯ ಚ ವಿೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಃ ।

ವಿವಾ್ಸ್ ವ ೀದ್ಾನ್ ಸ್ ವಿರ್ುಶಾತುದ್ಾಧಯ ಚಕ ರೀ ತಥಾ ಭಾಗವತಂ ಪುರಾರ್ಣಮ್ ॥೧೦.೬೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 392

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸವಥಸಮರ್ಥರಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರು, ಕಾಲದ ಬಲದಿಂದಾಗಿ(ರ್ಯುಗಸಾಮರ್್ಥದಿಂದ)

ಮನುಷ್್ರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಲಾವಾದ ಆರ್ಯುಷ್್, ಬುದಿಾಶಕಿು, ಮರ್ತುು ಕಮಥವನುನ ವಚಾರಮಾಡಿ,
ಮೂಲವ ೀದವನುನ ನ್ಾಲುೆ ವ ೀದಗಳನ್ಾನಗಿ ವಭಾಗಿಸದರು. ಹಾಗ ಯೀ, ನ್ ೀರವಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ
ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಸಾರುವ, ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ರಾಜ ಎನಿಸದ ಶ್ರೀಮದಾಭಗವರ್ತನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ,
ಭಗವರ್ತುಂಬಂಧಯಾದ ಅಷ್ಾುದಶ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ ರಚಿಸದರು.

ಯೀಯೀ ಚ ಸ್ನ್ತಸ್ತಮಸಾsನ್ುವಿಷಾುಸಾತಂಸಾತನ್ ಸ್ುವಾಕ ್ೈಸ್ತಮಸ ೂೀ ವಿಮುಞ್ಾನ್ ।

ಚಚಾರ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ ಸ್ ಪರ್ಥ ಪರಯಾನ್ತಂ ಕ್ತೀಟಂ ವ್ಪಶ್ತ್ ತಮುವಾಚ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೦.೬೩॥

ರ್ವಸ್ಾ ರಾಜಾ ಕುಶರಿೀರಮೀತತ್ ತ್ಕ ತವೀತಿ ನ ೈಚಛತ್ ತದ್ಸೌ ತತಸ್ತಮ್ ।

ಅತ್ಕತದ್ ೀಹಂ ನ್ೃಪತಿಂ ಚಕಾರ ಪುರಾ ಸ್ಾರ್ಕತಂ ವೃಷ್ಲಂ ಸ್ುಲುಬಧಮ್ ॥೧೦.೬೪॥

ಲ್ ೂೀಭಾತ್ ಸ್ ಕ್ತೀಟತಾಮುಪ ೀತ್ ಕೃಷ್್ಪರಸಾದ್ತಶಾಾsಶು ಬರ್ೂವ ರಾಜಾ ।

ತದ್ ೈವ ತಂ ಸ್ವಯನ್ೃಪಾಃ ಪರಣ ೀಮುದ್ಧಯದ್ುಃ ಕರಂ ಚಾಸ್್ ರ್ಯಥ ೈವ ವ ೈಶಾ್ಃ ॥೧೦.೬೫॥

ಯಾವಯಾವ ಸಜಜನರು ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಬಂಧದಿಂದ ಕೂಡಿದಾಾರ ೂೀ(ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ ೂೀ) ಅವರ ಲಲರನೂನ

ಕೂಡಾ ಜ್ಞಾನಪ್ೂವಥಕವಾದ ಉರ್ತುಮ ಮಾರ್ತುಗಳನ್ಾನಡಿ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಿದ
ವ ೀದವಾ್ಸರು, ಲ್ ೂೀಕದಲ್ ಲಲ ಸಂಚಾರ ಮಾಡಿದರು.
[ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಆದಿಪ್ವಥದ ಭಾಗವನುನ ವವರಸದ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಅನುಶಾಸನಪ್ವಥ ಮರ್ತುು
ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಜ ೂೀಡಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]
ಒಮಮ ವ ೀದವಾ್ಸರು ತ್ಾವು ಸಾಗುತುದಾ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಕಂಡ ಒಂದು ಕಿೀಟವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಈ ರೀತ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
“ಈ ಕ ಟು ಶರೀರವನುನ ಬಿಟುು ರಾಜನ್ಾಗು” ಎಂದು. ಆದರ ದ ೀಹವನುನ ಬಿಡಲು ಕಿೀಟ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ!
(ಯಾಯಾಥರು ಯಾವಯಾವ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ ೂೀ, ಆ ದ ೀಹದ ಮೀಲ್ ಅವರಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ವಾ್ಮೊೀಹವರುರ್ತುದ . ಅದು ಎಂರ್ತಹ ದ ೀಹವ ೀ ಇರಲ್ಲ. ಇದ ೂಂದು ವಚಿರ್ತರ ಬಂಧ). ಆದರ ದ ೀಹ ಬಿಡದ ಆ
ಜೀವವನುನ ವಾ್ಸರು ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದರು. (ಇದನ್ ನೀ ವಾದಿರಾಜರು ‘ಮಧ್ಾಾಂರ್ತಗಥರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 393

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಕಾಯ ಶುದಾ ಮೂರುತಯ ಸವ ೀಥಶ’ ಎನುನವ ರ್ತಮಮ ರಚನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಕಿರಮಿಯಿಂದ ರಾಜ್ವಾಳಿಸದ
ಜಗತ್ಾುಿಮಿ ನಿೀನ್ ಂದು ತ್ ೂೀರಸದ ’ ಎಂದು ಹಾಡಿ ಹ ೂಗಳಿದಾಾರ ).
ಆ ಜೀವ ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನನ್ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳ ಒಬಬ ವೃಷ್ಲನ್ಾಗಿದಾ(ಶ್ದರನ್ಾಗಿದಾ).
ಆದರ ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಅವನಲ್ ೂಲಂದು ದ ೂೀಷ್ವರ್ತುು. ಆರ್ತ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಜಪ್ುರ್ಣನ್ಾಗಿದಾ. ಆ ಪಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ
ಕಿೀಟವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಆದರ ಆ ಕಿೀಟ ದ ೀಹದಲೂಲ ಹಿಂದಿನ ಜನಮದ ಅನನ್ ಭಕಿುರ್ಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಆರ್ತ
ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಗರಹಕ ೆ ಪಾರ್ತರನ್ಾದ.

ಹಿೀಗ ರ್ತನನ ಪ್ೂವಥ ಜನಮದ ಕಮಥದಿಂದ ಕಿರಮಿಯಾಗಿದಾ ಆರ್ತ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಕಿೀಟ
ದ ೀಹದಲ್ ಲೀ ರಾಜನ್ಾದ! ಅವನಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಸಾಮಂರ್ತ ರಾಜರು, ‘ವ ೈಶ್ರು ರಾಜನಿಗ ಕಪ್ಾವನುನ
ಕ ೂಡುವಂತ್ ’ ಕಪ್ಾ-ಕಾಣಿಕ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಟುು ನಮಸೆರಸ ಹ ೂೀಗುತುದಾರು.

ಉವಾಚ ತಂ ರ್ಗವಾನ್ ಮುಕ್ತತಮಸಮಂಸ್ತವ ಕ್ಷಣ ೀ ದ್ಾತುಮಹಂ ಸ್ಮತ್ಯಃ ।

ತಥಾsಪಿ ಸೀಮಾತ್ಯಮವಾಪ್ ವಿಪರತನ್ುಂ ವಿಮುಕ ೂತೀ ರ್ವ ಮತ್ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ॥೧೦.೬೬
॥

ಈ ರೀತ ರಾಜನ್ಾದ ಆರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು ವ ೀದವಾ್ಸರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ನಿನಗ ಈ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ (ನಿನನ

ಪಾರರಬಾಕಮಥವನೂನ ಮುರದು) ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಕ ೂಡಲು ನ್ಾನು ದಕ್ಷನಿದ ಾೀನ್ . ಆದರೂ, ನಿನನ
ಕಮಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ, ಕ ೂನ್ ರ್ಯ ಜನಮವಾದ ಮುಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ, ಬಾರಹಮರ್ಣ ಶರೀರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನನನ
ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗುವ ” ಎಂದು.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ಚ ತಸ ೈ ವಿಮಲಂ ದ್ದ್ೌ ಸ್ ಮಹಿೀಂ ಚ ಸ್ವಾಯಂ ಬುರ್ುಜ ೀ ತದ್ನ ತೀ ।

ತ್ಕಾತವ ತನ್ುಂ ವಿಪರವರತಾಮೀತ್ ಪದ್ಂ ಹರ ೀರಾಪ ಸ್ುತತತವವ ೀದಿೀ ॥೧೦.೬೭॥

ಹಿೀಗ ವ ೀದವಾ್ಸ ರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ ಆ ಕಿೀಟದಲ್ಲಲರುವ ಸಜಜೀವಗ ನಿಮಥಲವಾದ ವ ೀದಾಂರ್ತ ಜ್ಞಾನವನುನ

ಕ ೂಟು. ಈ ರೀತ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಅನುಗರಹಿಸಲಾಟು ಆರ್ತ ಸಮಗರ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಆಳಿದ. ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ತನನ
ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು, ಬಾರಹಮರ್ಣ ಜನಮವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಒಳ ಳರ್ಯ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ತಳಿದು, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ಪ್ದವನುನ(ಮೊೀಕ್ಷವನುನ) ಸ ೀರದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 394

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಏವಂ ಬಹೂನ್ ಸ್ಂಸ್ೃತಿಬನ್ಧತಃ ಸ್ ವ್ಮೊೀಚರ್ಯದ್ ವಾ್ಸ್ತನ್ುಜಞಯನಾದ್ಾಯನ್ಃ ।

ಬಹೂನ್್ಚಿನಾಾನಿ ಚ ತಸ್್ ಕಮಾಮಯರ್ಣ್ಶ ೀಷ್ದ್ ೀವ ೀಶಸ್ದ್ ೂೀದಿತಾನಿ ॥೧೦.೬೮॥

ಹಿೀಗ ವಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಬಹಳ ಜನರನುನ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನದಿಂದ

ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಳಿಸದ. ವಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರದ ಅನ್ ೀಕ ದಿವ್ ಕಮಥಗಳನುನ ಎಲ್ಾಲ
ದ ೀವತ್ಾ ಶ ರೀಷ್ಠರೂ ಕೂಡಾ ನಿರಂರ್ತರ ಸಮರಸುತುರುತ್ಾುರ .

ಅಥಾಸ್್ ಪುತರತಾಮವಾಪುತಮಿಚಛಂಶಾಚಾರ ರುದ್ರಃ ಸ್ುತಪಸ್ತದಿೀರ್ಯಮ್ ।

ದ್ದ್ೌ ಚ ತಸ ೈ ರ್ಗವಾನ್ ವರಂ ತಂ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಚ ತಪ ತವೀವ ತಪ್ೀ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ॥೧೦.೬೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುಬ ೀಕು ಎನುನವ ಇಚ ೆಯಿಂದ, ರುದರದ ೀವರು ವ ೀದವಾ್ಸರ
ಕುರತ್ಾಗಿ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದರು. ಈ ರೀತ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದ ರುದರದ ೀವರಗ ರ್ತನನ
ಮಗನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸುವಂತ್ ವ ೀದವಾ್ಸರು ವರವನುನ ಅನುಗರಹಿಸದರು. ಆದರ , ದುಷ್ು ಜನರ
ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥನವಾಗಿ ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ ರುದರನನುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ದಂತ್ ತ್ ೂೀರದರು.

[ಮೊದಲು ರುದರ ದ ೀವರು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದರು. ಆದರ ,
ಆ ನಂರ್ತರ, ದುಜಥನರ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವಂತ್ , ರುದರ ಮಗನ್ಾಗಿ ಬರಲ್ಲ ಎಂದು ವ ೀದವಾ್ಸರು ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡಿದರು! ವ ೀದವಾ್ಸರು ರುದರನನುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿರುವ ಪ್ರಸಂಗವನುನ
ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸಸುರ್ತುವ ].

ವಿಮೊೀಹನಾಯಾಸ್ುರಸ್ಗಿೆಯಣಾಂ ಪರರ್ುಃ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಕರ ೂೀತಿೀವ ತಪಃ ಪರದ್ಶಯಯೀತ್ ।

ಕಾಮಾದಿದ್ ೂೀಷಾಂಶಾ ಮೃಷ ೈವ ದ್ಶಯಯೀನ್ನ ತಾವತಾ ತ ೀsಸ್್ ಹಿ ಸ್ನಿತ ಕುತರಚಿತ್ ॥೧೦.೭೦
॥

ಸವಥಸಮರ್ಥರಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ, ಅಸುರ ಸಾಭಾವದವರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ, ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ತಪ್ಸುನುನ

ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನಷ್ ು. ಹಾಗ ಯೀ, ಅವನು ಕಾಮಾದಿ ದ ೂೀಷ್ಗಳನುನ
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಕಾಮಾದಿಗಳು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಯಾವುದ ೀ ರೂಪ್ದಲೂಲ ಇರುವುದಿಲಲ.

ತತಸ್ತವರರ್ಣ್ ಸ್ಮ ಬರ್ೂವ ಪುತರಕಃ ಶ್ವೀsಸ್್ ಸ ೂೀsರ್ೂಚುಛಕನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 395

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಶುಕ್ತೀ ಹಿ ರ್ೂತಾಾsರ್್ಗಮದ್ ಘೃತಾಚಿೀ ವಾ್ಸ್ಂ ವಿಮತ್ನನ್ತಮುತಾರಣಿೀ ತಮ್ ॥೧೦.೭೧॥

ಅಕಾಮರ್ಯನ್ ಕಾಮುಕವತ್ ಸ್ ರ್ೂತಾಾ ತಯಾsತಿ್ಯತಸ್ತಂ ಶುಕನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಮ್ ।
ಚಕ ರೀ ಹ್ರಣ ೂ್ೀಸ್ತನ್ರ್ಯಂ ಚ ಸ್ೃಷಾುವ ವಿಮೊೀಹರ್ಯಂಸ್ತತಾಮಾಗ ೆೀಯಷ್ಾಯೀಗಾ್ನ್ ॥೧೦.೭೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸದಾಶ್ವನು ಈ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿ(ಶುಕನ್ಾಗಿ) ಅರಣಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನು.

(ಅರಣಿಮರ್ನ ಕಾಷ್ಠದ ಮದ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು).
ಶುಕಮುನಿರ್ಯ ಹುಟುು ಅರಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು ಎಂದರ : ಘೃತ್ಾಚಿೀ ಎನುನವ ಅಪ್ುರ ರ್ಯು
ಹ ರ್ಣು್ಗಿಣಿ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ(ಶುಕಿಯಾಗಿ) ಅರಣಿರ್ಯನುನ ಕಡ ರ್ಯುತುರುವ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಕುರರ್ತು ಬಂದಳು.
ವಸುುರ್ತಃ ಕಾಮದ ಸಾಶಥವೂ ಇಲಲದ ೀ ಇರುವ ವಾ್ಸರು, ಅವಳಿಂದ ಬ ೀಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಕಾಮುಕನಂತ್
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಶುಕ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಆ ಮಗುವನುನ ಹುಟ್ಟುಸದರು.
[ಶುಕಿರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ವ ೀದವಾ್ಸರ ರ ೀರ್ತಸುು ಅರಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿರ್ತುು. ಅದು ಕೂಡಲ್ ೀ ಒಂದು ಮಗುವಾಗಿ
ಹ ೂರಬಂರ್ತು. ಇಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಘೃತ್ಾಚಿೀ ಕ ೀವಲ ನಿಮಿರ್ತುಮಾರ್ತರ . ಇದ ಲಲವೂ ಅಯೀಗ್ರನುನ
ರ್ತರ್ತುಿಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸಲು ದ ೀವರು ಆಡುವ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕ. ಬಾಹ್ವಾಗಿ ದುಜಥನರ ದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ:
ಶುಕಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಅರಣಿಮರ್ನ ಮಾಡುತುದಾ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಕಾಮವಶರಾದರು, ಅದರ ಫಲದಿಂದ
ಶುಕನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು! )

ಶುಕಂ ತಮಾಶು ಪರವಿವ ೀಶ ವಾರ್ಯುವಾ್ಯಸ್ಸ್್ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಥಾಸ್್ ಸ್ವಯಮ್ ।

ಜ್ಞಾನ್ಂ ದ್ದ್ೌ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ವಯವ ೀದ್ಾನ್ ಸ್ಭಾರತಂ ಭಾಗವತಂ ಪುರಾಣಾಮ್ ॥೧೦.೭೩॥

ಶುಕಮುನಿರ್ಯ ಜನನ ನಂರ್ತರ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥರ ಒಳಗ

ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದನು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ಶುಕನಿಗ ವ ೀದ, ಮಹಾಭಾರರ್ತ, ಭಾಗವರ್ತವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ
ಪ್ುರಾರ್ಣವನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಸಮಸು ಜ್ಞಾನವನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದರು.

ಶ ೀಷ ೂೀsರ್ ಪ ೈಲಂ ಮುನಿಮಾವಿಶತ್ ತದ್ಾ ವಿೀಶಃ ಸ್ುಮನ್ುತಮಪಿ ವಾರುಣಿಂ ಮುನಿಮ್ ।

ಬರಹಾಮsವಿಶತ್ ತಮುತ ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಂ ಶಕರಶಾ ಜ ೈಮಿನಿಮಥಾsವಿಶದ್ ವಿರ್ುಃ ॥೧೦.೭೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 396

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಕೃಷ್್ಸ್್ ಪಾದ್ಪರಿಸ ೀವನ ೂೀತುುಕಾಃ ಸ್ುರ ೀಶಾರಾ ವಿವಿಶುರಾಶು ತಾನ್ ಮುನಿೀನ್ ।

ಸ್ಮಸ್ತವಿದ್ಾ್ಃ ಪರತಿಪಾದ್್ ತ ೀಷ್ಾಸೌ ಪರವತತಯಕಾಂಸಾತನ್ ವಿದ್ಧ್ ೀ ಹರಿಃ ಪುನ್ಃ
॥೧೦.೭೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಉಪ್ದ ೀಶ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ ಂದು ಶ ೀಷ್ನು ಪ ೈಲ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ

ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ೀ, ಗರುಡನು ವರುರ್ಣನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಸುಮಂರ್ತು ಎನುನವ ಮುನಿರ್ಯನುನ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು. ಬರಹಮದ ೀವರೂ ಕೂಡಾ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯರನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದರು.
ಇಂದರನು ಜ ೈಮಿನಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.

ಈ ರೀತ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಪಾದಪ್ರಸ ೀವನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಉರ್ತುುಕರಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ಾ ಪ್ರಮುಖರು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಆ

ಎಲ್ಾಲ ಮುನಿಗಳನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ ನಿಂರ್ತರು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ಅವರಲ್ಲಲ (ಮುನಿಗಳು ಮರ್ತುು ಅವರ ೂಳಗ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ) ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನಿನಟುು, ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಅವರನುನ ಜ್ಞಾನಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ
ನಿರ್ಯಮಿಸದರು.

ಋಚಾಂ ಪರವತತಯಕಂ ಪ ೈಲಂ ರ್ಯಜುಷಾಂ ಚ ಪರವತತಯಕಮ್ ।

ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಮೀವ ೈಕಂ ದಿಾತಿೀರ್ಯಂ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಮೀವ ಚ ॥೧೦.೭೬॥

ವ ೀದವಾ್ಸರು ಪ ೈಲ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಋಗ ಾೀದ ಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ ನಿರ್ಯಮಿಸದರು. ವ ೈಶಮಾಾರ್ಯನರು ಕೃಷ್್

ರ್ಯಜುವ ೀಥದದ ಪ್ರವರ್ತಥಕರಾದರು. ಶುಕಲ ರ್ಯಜುವ ೀಥದ ಸೂರ್ಯಥನ ಮೂಲಕ (ಯಾಜ್ಞವಲೆಾರಂದ)
ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತಕ ೆ ಬಂರ್ತು. [ಹಿೀಗಾಗಿ ರ್ಯಜುವ ೀಥದಕ ೆ ಇಬಬರು ಪ್ರವರ್ತಥಕರು. ಒಬಬ ಸೂರ್ಯಥ ,
ಇನ್ ೂನಬಬ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನ].

ಚಕ ರೀsರ್ ಜ ೈಮಿನಿಂ ಸಾಮಾನಮರ್ವಾಯಙ್ಕಚೆರಸಾಮಪಿ ।

ಸ್ುಮನ್ುತಂ ಭಾರತಸಾ್ಪಿ ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಮಾದಿಶತ್ ॥೧೦.೭೭॥

ಪರವತತಯನ ೀ ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ು ಗನ್ಧವಾಯದಿಷ್ು ಚಾsತಮಜಮ್ ।

ನಾರದ್ಂ ಪಾಠಯತಾಾ ಚ ದ್ ೀವಲ್ ೂೀಕಪರವೃತತಯೀ ॥೧೦.೭೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 397

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ವ ೀದವಾ್ಸರು ಜ ೈಮಿನಿ ಋಷಗಳನುನ ಸಾಮವ ೀದಕ ೆ ಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ ನಿರ್ಯಮಿಸದರು.

ಅರ್ವಥ ವ ೀದಕ ೆ ಸುಮಂರ್ತುವನುನ ನಿರ್ಯಮಿಸದ ವಾ್ಸರು, ಮನುಷ್್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಜ್ಞಾನಪ್ರಸಾರಕಾೆಗಿ ವ ೈಶಮಾಾರ್ಯನರಗ ಆದ ೀಶವನುನ ನಿೀಡಿದರು. ಗಂಧವಥರಲ್ಲಲ ಭಾರರ್ತ ಜ್ಞಾನವನುನ
ಹರಡಲು ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥರಗ ಆದ ೀಶ ನಿೀಡಿ, ನ್ಾರದರನುನ ದ ೀವಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಜ್ಞಾನ
ಪ್ರಸಾರಕಾೆಗಿ ವಾ್ಸರು ನಿರ್ಯಮಿಸದರು.

ಆದಿಶತ್ ಸ್ಸ್ೃಜ ೂೀ ಸ ೂೀsರ್ ರ ೂೀಮಾಞ್ಚಾದ್ ರ ೂೀಮಹಷ್ಯರ್ಣಮ್ ।

ತಂ ಭಾರತಪುರಾಣಾನಾಂ ಮಾಹಾರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಸ್್ ಚ ॥೧೦.೭೯ ॥

ಪಞ್ಾರಾತರಸ್್ ಕೃತುನಸ್್ ಪರವೃತಾತ್ಯಮಥಾsದಿಶತ್ ।

ತಮಾವಿಶತ್ ಕಾಮದ್ ೀವಃ ಕೃಷ್್ಸ ೀವಾಸ್ಮುತುುಕಃ ॥೧೦.೮೦॥

ಸ್ ತಸ ೈ ಜ್ಞಾನ್ಮಖಿಲಂ ದ್ದ್ೌ ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಃ ಪರರ್ುಃ ।

ಸ್ನ್ತುಾಮಾರಪರಮುಖಾಂಶಾಕ ರೀ ಯೀಗಪರವತತಯಕಾನ್ ॥೧೦.೮೧॥
ವ ೀದವಾ್ಸರು ರ್ತಮಮ ರ ೂೀಮಾಂಚನದ ಅಭಿವ್ಕು ಎಂಬಂತ್ ರ್ತಮಮ ರ ೂೀಮಕೂಪ್ದಲ್ಲಲ ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣ
ಎನುನವ ಮುನಿಗಳನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದರು. ಭಾರರ್ತ, ಪ್ುರಾರ್ಣ, ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ, ಸಮಗರ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ,
ಇವುಗಳ ಪ್ರವೃರ್ತ್ರ್ಥವಾಗಿ ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣರಗ ವಾ್ಸರು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು. ವ ೀದವಾ್ಸರ ಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಉತ್ಾುಹವುಳಳ ಮನಮರ್, ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣನನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದನು.
ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರು ಆ ಕಾಮದ ೀವನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣನಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡಿದರು.
ಸನರ್ತುೆಮಾರ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ ವಾ್ಸರು ಯೀಗಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ ನಿರ್ಯಮಿಸದರು.

ರ್ೃಗಾಾದಿೀನ್ ಕಮಮಯಯೀಗಸ್್ ಜ್ಞಾನ್ಂ ದ್ತಾಾsಮಲಂ ಶುರ್ಮ್ ।

ಜ ೈಮಿನಿಂ ಕಮಮಯಮಿೀಮಾಂಸಾಕತಾತಯರಮಕರ ೂೀತ್ ಪರರ್ುಃ ॥೧೦.೮೨ ॥

ಭೃಗು ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಕಮಥಯೀಗದ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಟು ವಾ್ಸರು, ಆ ಕಮಥಯೀಗವನುನ ಪ್ರವರ್ತಥನ್

ಮಾಡುವಂತ್ ಅವರಗ ಆದ ೀಶ ನಿೀಡಿದರು. ಜ ೈಮಿನಿಗಳು ವ ೀದವಾ್ಸರ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 398

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಕಮಥಮಿೀಮಾಂಸವನುನ ರಚಿಸದರು. [ಅಥಾತ್ ೂೀ ಧಮಥ ಜಜ್ಞಾಸಾ.. ಎಂದು ಇಂದು ನ್ಾವ ೀನು

ಓದುತ್ ುೀವ , ಈ ಸೂರ್ತರಗಳನುನ ರಚಿಸದುಾ ಜ ೈಮಿನಿಗಳು.]

ದ್ ೀವಮಿೀಮಾಂಸಕಾದ್್ನ್ತಂ ಕೃತಾಾ ಪ ೈಲಮಥಾsದಿಶತ್ ।

ಶ ೀಷ್ಂ ಚ ಮದ್ಧಯಕರಣ ೀ ಪುರಾಣಾನ್್ರ್ ಚಾಕರ ೂೀತ್ ॥೧೦.೮೩॥

ಆನಂರ್ತರ ವ ೀದವಾ್ಸರು ದ ೈವೀ ಮಿೀಮಾಂಸದ ಆದಿಭಾಗವನುನ ಹಾಗೂ ಅಂರ್ತ್ಭಾಗವನುನ ತ್ಾನ್ ೀ

ರಚಿಸ, ಪ ೈಲರಗ ^ ಉಳಿದ ಮಧ್ಭಾಗವನುನ ರಚಿಸಲು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು. ನಂರ್ತರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ
ತ್ಾನ್ ೀ ರಚಿಸದರು.
[^ಇಲ್ಲಲ ಪ ೈಲರಗ ವಾ್ಸರು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು ಎಂದರ : ಪ ೈಲ ಮರ್ತುು ಅವರ ೂಳಗಿರುವ ಶ ೀಷ್ ಇಬಬರಗೂ
ದ ೈವೀ ಮಿೀಮಾಂಸವನುನ ಪ್ೂರ್ಣಥಗ ೂಳಿಸಲು ವಾ್ಸರು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು ಎಂದರ್ಥ. ಇಂದು ನಮಗ ದ ೈವೀ
ಮಿೀಮಾಂಸ ಲಭ್ವಲಲ. ದ ೈವೀ ಮಿೀಮಾಂಸದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ವಷ್ು್ರಾಹಹಿೀ’ ಎನುನವ ಸೂರ್ತರವರುವುದರ
ಕುರರ್ತು ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ತಳಿಸುತ್ಾುರ . ಈ ಸೂರ್ತರವನುನ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗಿ ಬಳಸ ಬರಹಮಜಜ್ಞಾಸ ಎಂದರ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಜಜ್ಞಾಸ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿರುವುದು ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ]

ಶ ೈವಾನ್ ಪಾಶುಪತಾಚಾಕ ರೀ ಸ್ಂಶಯಾತ್ಯಂ ಸ್ುರದಿಾಷಾಮ್ ।

ವ ೈಷ್್ವಾನ್ ಪಞ್ಾರಾತಾರಚಾ ರ್ಯಥಾತ್ಯಜ್ಞಾನ್ಸದ್ಧಯೀ ॥೧೦.೮೪॥

ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಂಶರ್ಯಕಾೆಗಿಯೀ(ಮೊೀಹಕಾೆಗಿಯೀ) ವಾ್ಸರು ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನವನುನ ಆಶರಯಿಸ,

ಶ ೈವಾಂಶಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ರಚಿಸದರು. ರ್ಯಥಾರ್ಥಜ್ಞಾನವನುನ
ತಳಿಸುವುದಕಾೆಗಿ ಪ್ಂಚರಾತ್ಾರಗಮನವನುನ ಸಂಗರಹ ಮಾಡಿ, ವ ೈಷ್್ವ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನೂನ ವಾ್ಸರು
ರಚಿಸದರು.

ಬಾರಹಾಮಂಶಾ ವ ೀದ್ತಶಾಕ ರೀ ಪುರಾರ್ಣಗರನ್್ಸ್ಙ್ೆರಹಾನ್ ।

ಏವಂ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಪುನ್ಃ ಪಾರಪುದ್ ಾೀಯವಾಶಾ ಋಷ್ರ್ಯಸ್ತಥಾ ॥೧೦.೮೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 399

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಸ್ನ್ತುಾಮಾರಪರಮುಖಾ ಯೀಗಿನ ೂೀ ಮಾನ್ುಷಾಸ್ತಥಾ ।

ಕೃಷ್್ ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನಾತ್ ಪಾರಪ್ ಜ್ಞಾನ್ಂ ತ ೀ ಮುಮುದ್ುಃ ಸ್ುರಾಃ ॥೧೦.೮೬ ॥

(ದುಜಥನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿಯೀ) ಬರಹಮನನ್ ನೀ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ, ವ ೀದದ

ಅಪಾರ್ತವಾದ ಅರ್ಥವನುನ (verbal meaning) ಆಧರಸ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಗರಂರ್ ಸಂಗರಹಗಳನೂನ ವಾ್ಸರು
ರಚಿಸದರು.
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ, ವಾ್ಸಾವತ್ಾರದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಋಷಗಳು, ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲಲರೂ ಜ್ಞಾನವನುನ
ಹ ೂಂದುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಸನರ್ತುೆಮಾರ ಮೊದಲ್ಾದ ಯೀಗಿಗಳೂ, ಮನುಷ್್ರೂ, ಕೃಷ್್ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರಂದ
ಜ್ಞಾನವನುನ ಪ್ಡ ದು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು.

ಸ್ಮಸ್ತವಿಜ್ಞಾನ್ಗರ್ಸತಚಕರಂ ವಿತಾರ್ಯವಿಜ್ಞಾನ್ಮಹಾದಿವಾಕರಃ ।
ನಿಪಿೀರ್ಯ ಚಾಜ್ಞಾನ್ತಮೊೀ ಜಗತತತಂ ಪರಭಾಸ್ತ ೀ ಭಾನ್ುರಿವಾವಭಾಸ್ರ್ಯನ್ ॥೧೦.೮೭॥

ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ ಸೂರ್ಯಥನಂತರುವ ವಾ್ಸರು, ಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕಿರರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಎಲ್ ಲಡ ಹರಡಿ,

ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕರ್ತುಲನುನ ಕುಡಿದು, ಈ ಜಗರ್ತುನುನ ಬ ಳಗಿದರು.

ಚತುಮುಮಯಖ ೀಶಾನ್ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಪೂವಯಕ ೈಃ ಸ್ದ್ಾ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ ೀವಿತಪಾದ್ಪಲಿವಃ ।

ಪರಕಾಶರ್ಯಂಸ ತೀಷ್ು ಸ್ದ್ಾತಮಗುಹ್ಂ ಮುಮೊೀದ್ ಮೀರೌ ಚ ತಥಾ ಬದ್ಯಾ್ಯಮ್ ॥೧೦.೮೮
॥

ಚರ್ತುಮುಥಖ, ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೀವರ್ತವಾಗಿರುವ ಪಾದ ಪ್ಲಲವವುಳಳವರಾದ

(ಚಿಗುರ ಲ್ ರ್ಯಂತ್ ಇರುವ ಸ ೀವಸಲಾಟು ಪಾದ ಕಮಲವುಳಳವರಾದ ) ವ ೀದವಾ್ಸರು ಸಮಿೀಚಿೀನವಾದ
ಗುಣಾದಿ ರಹಸ್ವನುನ ಪ್ರಕಟ್ಟಸುತ್ಾು, ಮೀರುವನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಬದರರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕಿರೀಡಿಸದರು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಂ ನಾಮ ದ್ಶಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 400

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಿಂದಿನ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯಗಳಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಮರ್ತುು ವ ೀದವಾ್ಸರ ಕಥ ರ್ಯನುನ

ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಿ, ಈಗ ಹನ್ ೂನಂದನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ಮರ್ತುು ಪಾಂಡವರ ಕಥ ರ್ಯನುನ
ಕಾಲ್ಾನುಕರಮಣಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ(ಅಂದರ ಯಾವ ಕಾಲಘಟುದಲ್ಲಲ ಯಾವ ಘಟನ್ ನಡ ದಿದ ಆ ಘಟನ್ಾಕರಮದಲ್ಲಲ)
ನಿರೂಪ್ಸರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಓಂ ॥
ಶಶಾಙ್ಾಪುತಾರದ್ರ್ವತ್ ಪುರೂರವಾಸ್ತಸಾ್Sರ್ಯುರಾಯೀನ್ನಯಹುಷ ೂೀ ರ್ಯಯಾತಿಃ ।
ತಸಾ್Sಸ್ ಪತಿನೀರ್ಯುಗಳಂ ಸ್ುತಾಶಾ ಪಞ್ಚಾರ್ವನ್ ವಿಷ್ು್ಪದ್ ೈಕರ್ಕಾತಃ ॥೧೧.೦೧॥

ಚಂದರನ ಮಗನ್ಾದ ಬುಧನಿಂದ ಪ್ುರೂರವ ರಾಜನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಪ್ುರೂರವನಿಗ ಆರ್ಯುವು, ಆರ್ಯುವಗ

ನಹುಷ್ನು, ನಹುಷ್ನಿಗ ರ್ಯಯಾತರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದನು. ರ್ಯಯಾತಗ ಇಬಬರು ಪ್ತನರ್ಯರದಾರು ಮರ್ತುು
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದದಲ್ಲಲಯೀ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳ ಐದು ಜನ ಮಕೆಳಿದಾರು.

ಚಂದ್ರಃ ಬುಧಃ ಪುರೂರವಾಃ ಆರ್ಯುಃ ನ್ಹುಷ್ಃ ರ್ಯಯಾತಿಃ

[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಶಶಾಂಕಪ್ುತ್ಾರತ್’ ಎಂದು ಪಾರರಂಭಿಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಶಶಾಙ್ೆ ಅಂದರ

ಚಂದರ. ಚಂದರ ಅತರರ್ಯ ಮಗ. ನಮಗ ತಳಿದಂತ್ , ಎಲ್ಾಲ ವಂಶಕೂೆ ಮೂಲ ಪ್ರವರ್ತಥಕ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.
ಚರ್ತುಮುಥಖನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮೊದಲ ಮಗ. ಅತರ ಮರ್ತುು ಮರೀಚಿ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಇಬಬರು ಮಕೆಳು.
ಅತರ-ಅನಸೂಯಗ ದತ್ಾುತ್ ರೀರ್ಯ, ದುವಾಥಸ ಮರ್ತುು ಸ ೂೀಮ ಎನುನವ ಮೂರು ಜನ ಮಕೆಳು.
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ ಈ ಸ ೂೀಮನಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ವಶ ೀಷ್ ಆವ ೀಶ ಇರ್ತುು ಎನುನವುದನುನ ಭಾಗವರ್ತ
ವವರಸುರ್ತುದ . ಈ ಸ ೂೀಮನ್ ೀ ಚಂದರವಂಶದ ಮೂಲಪ್ುರುಷ್.

ಮರೀಚಿಗ ಕಶ್ಪ್ ಎನುನವ ಮಗನಿದಾ. ಇವನನುನ ಮಾರೀಚ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಕಶ್ಪ್ ಮರ್ತುು
ಅದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುರ . ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಅದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳಾದ
ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಆದಿರ್ತ್ರು ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಈ ರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಸೂರ್ಯಥನೂ ಒಬಬ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 401

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಈರ್ತ ವವಸಾಾನ್ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ. ಈರ್ತನ್ ೀ ಸೂರ್ಯಥವಂಶದ

ಮೂಲಪ್ುರುಷ್.
ಈ ಹಿಂದ ವಶ ಲೀಷಸದಂತ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಅನ್ ೀಕ ಹುಟುು. ಅವರು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಸಾ್ನದಿಂದ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟು
ಬರುತ್ಾುರ . ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕುದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಮೂಲರ್ತಃ ಸೂರ್ಯಥ ಮರ್ತುು ಚಂದರ ಭಗವಂರ್ತನ ಕರ್ಣು್ ಮರ್ತುು
ಮನಸುನಿಂದ ಒಂದು ಬಾರ ಹುಟ್ಟುಯಾಗಿದ . ಈಗ ಮತ್ ು ಜಗತುನ ವಸಾುರಕಾೆಗಿ ಅವರು ಅತರ ಮರ್ತುು
ಕಶ್ಪ್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುರ . ಇವರಬಬರಂದ ಮುಂದುವರದ ವಂಶವ ೀ ಸೂರ್ಯಥವಂಶ ಮರ್ತುು ಚಂದರವಂಶ.

ಚಂದರನಿಗ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಪ್ತನ ತ್ಾರ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬುಧ ಹುಟ್ಟುದರ , ವವಸಾಾನ್(ಸೂರ್ಯಥ) ಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿ

ವ ೈವಸಾರ್ತನ ಜನನವಾಗುರ್ತುದ . ಈ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರಕ ೆ ಅಧಪ್ತ ದ ೀವತ್ ಕೂಡಾ ಹೌದು. ಆದಾರಂದ
ಅವನನುನ ವ ೈವಸಾರ್ತಮನು ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .

ಅತಿಾ ಚಂದ್ರಃ ಬುಧಃ

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಚತುಮುಯಖ ಬರಹಮಃ
ಮರಿೀಚಿ ವಿವಸಾಾನ್(ಸ್ೂರ್ಯಯ) ವ ೈವಸ್ಾತ

ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗ ಮಕೆಳಿರಲ್ಲಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವನು ಪ್ುರ್ತರಜನನ್ಾರ್ಥವಾಗಿ ಮಿತ್ಾರ-ವರುರ್ಣ

ದ ೀವತ್ಾಕವಾದ ಒಂದು ಇಷುರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಕುಲಗುರುವಾದ ವಸಷ್ಠರ ಮುಖ ೀನ ಮಾಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ
ಮಾಡಿಸುವಾಗ, ಸಂಕಲಾದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವನ ಪ್ತನ ಶರದಾಾ ‘ರ್ತನಗ ಹ ರ್ಣು್ ಮಗುವಾಗಬ ೀಕು’
ಎಂದು ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ . ಆದಾರಂದ ಅವರಗ ಹ ರ್ಣು್ಮಗುವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ಮಗುವಗ ‘ಇಳಾ’ ಎಂದು
ನ್ಾಮಕರರ್ಣ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಆದರ ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗ ಗಂಡುಮಗು ಬ ೀಕಾಗಿರುರ್ತುದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಆರ್ತ
ವಸಷ್ಠರಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥನ್ ಮಾಡಿ, ರ್ತನನ ಮಗಳ ಲ್ಲಂಗವನುನ ಬದಲ್ಲಸುತ್ಾುನ್ . ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದ
ಹ ರ್ಣು್ಮಗುವ ೀ(ಇಳಾ) ಗಂಡಾಗುರ್ತುದ . ಅವನಿಗ ‘ಸುದು್ಮನ’ ಎಂದು ನ್ಾಮಕರರ್ಣ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಈ ಸುದು್ಮನ ಒಮಮ ಶ್ವ-ಪಾವಥತರ್ಯರ ಏಕಾಂರ್ತ ತ್ಾರ್ಣವಾದ ‘ಕುಮಾರವನ’ ಎನುನವ, ಬ ೀರ ಯಾರೂ

ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಅವಕಾಶವಲಲದ, ಯಾರ ೀ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದರೂ ಕೂಡಾ, ಅವರು ಹ ಣಾ್ಗುವಂತ್ ಬಂಧನ
ಮಾಡಿರುವ ವನವನುನ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತ್ಾುನ್ . ಇದರಂದಾಗಿ ಆರ್ತ ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ೀ ಹ ಣಾ್ಗುತ್ಾುನ್ .
(ಇಳ ಯಾಗುತ್ಾುನ್ ).

ಈ ಇಳ ರ್ಯನುನ ಚಂದರನ ಮಗ ಬುಧ ಇಷ್ುಪ್ಡುತ್ಾುನ್ . ಆ ಬುಧ ಮರ್ತುು ಇಳ ಇವರಗ ಹುಟ್ಟುದ ಮಗುವ ೀ

ಪ್ುರೂರವ(ಶಶಾಙ್ೆಪ್ುತ್ಾರದಭವತ್ ಪ್ುರೂರವಾ). ಚಂದರವಂಶ ಮರ್ತುು ಸೂರ್ಯಥವಂಶ ಎರಡೂ ಇಲ್ಲಲ
ಸ ೀರುರ್ತುವ . ಮುಂದ ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗೂ ಬ ೀರ ಮಕೆಳಾಗುತ್ಾುರ ಮರ್ತುು ಇಕ್ಷಾಿಕುವನಿಂದ ಆ ವಂಶ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 402

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಬ ೀರ ಶಾಖ ಯಾಗಿ ಬ ಳ ರ್ಯುರ್ತುದ . ಅದ ೀ ರೀತ ಬುಧ ಮರ್ತುು ಇಳ ರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ುರೂರವನಿಂದ

ಚಂದರವಂಶ ಪ್ರಂಪ್ರ ಮುಂದುವರರ್ಯುರ್ತುದ . ಬರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೩೮.೭೮.೯) ಹ ೀಳುವಂತ್ :
‘ಜಾತಮಾತರಃ ಸ್ುತ ೂೀ ರಾವಮಕರ ೂತ್ ಸ್ ಪೃರ್ುಸ್ಾನ್ಂ । ರ್ಯಸಾಮತ್ ಪುರು ರವೀSಸ ್ೀತಿ ತಸಾಮದ್ ೀಶ
ಪುರೂರವಾಃ’ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಬ ಳ ದವರ ಧವನಿರ್ಯನೂನ ಮಿೀರಸ ಕಿರುಚಿದಾರಂದ ಈರ್ತನಿಗ ‘ಪ್ುರೂರವ’
ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂರ್ತು.

ಈ ಪ್ುರೂರವನಿಗ ಪ್ತನ ಊವಥಶ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಆರ್ಯುಃ , ಶುರತ್ಾರ್ಯುಃ, ಸತ್ಾ್ರ್ಯುಃ, ರರ್ಯಃ , ವಜರ್ಯಃ ಮರ್ತುು

ಜರ್ಯಃ ಎನುನವ ಆರು ಜನ ಮಕೆಳಾಗುತ್ಾುರ . ಇವರಲ್ಲಲ ಜ ೀಷ್ಠನ್ಾದ ಆರ್ಯುಃ ವಂಶಧ್ಾರಕನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .
ಪ್ುರೂರವನ ಐದನ್ ೀ ಮಗನ್ಾದ ‘ವಜರ್ಯ’ನ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಜಹುನಃ, ಗಾದಿ, ವಶಾಾಮಿರ್ತರ ಮೊದಲ್ಾದವರು
ಬಂದಿರುವುದು. ಗಾದಿರ್ಯ ಮಗಳನುನ (ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ಅಕೆನ್ಾದ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ) ರುಚಿೀಕ ಎನುನವ ಋಷ
ಮದುವ ಯಾಗುತ್ಾುನ್ . ಅವರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನ್ ೀ ಜಮದಗಿನ. ಈ ಜಮದಗಿನ ಮರ್ತುು ರ ೀರ್ಣುಕ ರ್ಯ
ಮಗನ್ ೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರವಾದ ಪ್ರಶುರಾಮ.

ಮೀಲ್ ಹ ೀಳಿದಂತ್ , ಪ್ುರೂರವನ ಮೊದಲ ಮಗನ್ಾದ ಆರ್ಯುವನಿಂದ ಚಂದರವಂಶ ಮುಂದುವರರ್ಯುರ್ತುದ .

ಆರ್ಯುವಗ ನಹುಷ್ಃ, ಕ್ಷರ್ತರವೃದಾ, ರಜ, ಸುಮಭಃ ಮರ್ತುು ಅನ್ ೀನ ಎನುನವ ಐದುಜನ ಮಕೆಳು. ಇವರಲ್ಲಲ ಜ ್ೀಷ್ಠ
ಪ್ುರ್ತರ ನಹುಷ್. ನಹುಷ್ಃ ಎಂದರ ಎಂದೂ ಧಮಥವನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಗದವನು ಅರ್ವಾ ಸದಾ ಧಮಥಕ ೆ
ಬದಾನ್ಾಗಿ ನಡ ರ್ಯುವವನು ಎಂದರ್ಥ. ಈರ್ತನಿಂದ ಚಂದರವಂಶ ಪ್ರಂಪ್ರ ಮುಂದುವರರ್ಯುರ್ತುದ .

ನಹುಷ್ನಿಗ ಪ್ತನ ಅಶ ್ೀಕ ಸುಂದರರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯತಃ, ರ್ಯಯಾತಃ, ಸಂಯಾತಃ, ಆರ್ಯತಃ, ವರ್ಯತಃ, ಕೃತಃ
ಎನುನವ ಆರು ಜನ ಮಕೆಳಾಗುತ್ಾುರ . ಇವರಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ರ್ಯತ ರ್ತನನ ಹ ಸರಗ ರ್ತಕೆಂತ್
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸ ೀರುವ ರ್ಯರ್ತನಕಾೆಗಿ ರಾಜಾ್ಧಕಾರವನುನ ತ್ ೂರ ದು ಕಾಡಿಗ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ .
ಹಿೀಗಾಗಿ ಎರಡನ್ ೀ ಮಗ ರ್ಯಯಾತ ವಂಶಧ್ಾರಕನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ‘ರ್ಯ’ಕಾರ ವಾಚ್ನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ
ಸದಾ ಮನಸುಟ್ಟುರುವನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ (ಭಗವದ್ ಭಕುನ್ಾದಾರಂದ) ಈರ್ತನಿಗ ರ್ಯಯಾತ ಎಂದು ಹ ಸರು.
ರ್ಯಯಾತಗ ಇಬಬರು ಹ ಂಡತರ್ಯರು. ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವಳು ದ ೈರ್ತ್ಗುರು ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ುತರಯಾದ
ದ ೀವಯಾನಿ, ಎರಡನ್ ರ್ಯವಳು ಅಂದಿನ ದ ೈರ್ತ್ರಾಜನ್ಾಗಿದಾ ವೃಷ್ಪ್ವಥನ ಮಗಳಾದ ಶಮಿಥಷ್ ಠ.

[ಚಂದರನಿಂದ ಪಾರರಂಭಗ ೂಂಡು ನಹುಷ್ನ ರ್ತನಕದ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ಚಿರ್ತರರ್ಣವನುನ ಮುಂದಿನ ಪ್ುಟದಲ್ಲಲ

ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ ]:

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 403

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕೃಷ್್ಂ ವನ ಾೀ ಜಗದ್ುೆರುಮ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 404

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಚಂದ್ರಃ

ಇಳಾ

ಪುರೂರವಾಃ

ಊವಯಶ್

ಆರ್ಯುಃ ಶುರತಾರ್ಯುಃ ಸ್ತಾ್ರ್ಯುಃ ರರ್ಯಃ ವಿಜರ್ಯಃ ಜರ್ಯಃ

ನ್ಹುಷ್ಃ ಕ್ಷತರವೃದ್ಧ ರಜ ಸ್ತಮೂಃ ಅನ ೀನ್ *

ಅಶ ್ೀಕ ಸ್ುಂದ್ರಿ

ರ್ಯತಿಃ ರ್ಯಯಾತಿಃ ಸ್ಂಯಾತಿಃ ಆರ್ಯತಿಃ ವಿರ್ಯತಿಃ ಕೃತಿಃ

ದ್ ೀವಯಾನಿ ಶಮಿಯಷ ಾ

^
* ‘ವಜರ್ಯ’ನ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಜಹುನಃ, ಗಾದಿ, ವಶಾಾಮಿರ್ತರ ಮೊದಲ್ಾದವರು ಬಂದಿರುವುದು. ಗಾದಿರ್ಯ ಮಗಳು ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ (ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ಅಕೆನನುನ) ರುಚಿೀಕ ಎನುನವ ಋಷ ಮದುವ ಯಾಗುತ್ಾುನ್ .
ರುಚಿೀಕ-ಸರ್ತ್ವತ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲ ಹುಟ್ಟುದವನ್ ೀ ಜಮದಗಿನ. ಈ ಜಮದಗಿನ ಮರ್ತುು ರ ೀರ್ಣುಕ ರ್ಯ ಮಗನ್ ೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರವಾದ ಪ್ರಶುರಾಮ.

^ ರ್ಯಯಾತಯಿಂದ ಮುಂದುವರದ ಚಂದರವಂಶದ ವವರವನುನ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 405
 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಯದ್ುಂ ಚ ತುವಯಶುಂ ಚ ೈವ ದ್ ೀವಯಾನಿೀ ವ್ಜಾರ್ಯತ ।

ದ್ುರಹು್ಂ ಚಾನ್ುಂ ತಥಾ ಪೂರುಂ ಶಮಿಮಯಷಾಾ ವಾಷ್ಯಪವಯಣಿ ॥೧೧.೦೨॥

ದ ೀವಯಾನಿ ಮರ್ತುು ಶಮಿಥಷ್ ಠ ರ್ಯಯಾತರ್ಯ ಇಬಬರು ಪ್ತನರ್ಯರು. ದ ೀವಯಾನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯಯಾತಗ ‘ರ್ಯದುಃ’

ಮರ್ತುು ‘ರ್ತುವಥಶುಃ’ ಎನುನವ ಇಬಬರು ಮಕೆಳಾದರ , ವೃಷ್ಪ್ವಥನ ಮಗಳಾದ ಶಮಿಥಷ್ ಠರ್ಯಲ್ಲಲ ದುರಹು್ಃ,
ಅನುಃ ಮರ್ತುು ಪ್ೂರುಃ ಎನುನವ ಮೂರು ಮಕೆಳು ಹುಟುುತ್ಾುರ .

ರ್ಯಯಾತಿಃ
ರ್ಯಯಾತಿಃ

ದ್ ೀವಯಾನಿ ಶಮಿಯಷ ಾ

ರ್ಯದ್ುಃ ತುವಯಶುಃ ದ್ುರಹು್ಃ ಅನ್ುಃ ಪೂರುಃ

[ರ್ಯಯಾತರ್ಯ ಮಕೆಳ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನ ವಶ್ಷ್ು ಭಕುರಾಗಿದಾರು. ಭಗವಂರ್ತನನುನ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುವಂರ್ತಹ ವ ೀದದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಇವರ ಹ ಸರುಗಳು ಬಂದಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರವಾರದವರು ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣಕ ೆ ಹಾಗೂ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರೀತಗ ಪಾರ್ತರರಾದ
ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಇವರನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ವಷ್ು್ಪ್ದ ೈಕಭಕಾುಃ’ ಎಂದು ವಣಿಥಸದಾಾರ . ವು್ರ್ತಾತುರ್ಯಲ್ಲಲ
ನ್ ೂೀಡಿದರ ‘ರ್ಯದು’ ಎಂದರ : ‘ಬಹಳ ದ ೂಡಡ ಜ್ಞಾನಿ’ ಎಂದರ್ಥ. ಅದ ೀರೀತ ರ್ತುವಥಶು ಎನುನವಲ್ಲಲ ‘ರ್ತುರ’
ಎಂದರ ರ್ತಾರರ್ತಗತರ್ಯಲ್ಲಲ ಚಲ್ಲಸುವವ. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ವ ೀದದಲ್ಲಲ ‘ರ್ತುರ’ ಎಂದು ಋಷಗಳು ಕರ ದಿದಾಾರ .
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಭಕಿುಯಿಂದ ವಶಮಾಡಿಕ ೂಂಡವನು, ಆದಾರಂದ ಈರ್ತ ರ್ತುವಥಶು. ದುರಹು್ ಎಂದರ
ಶರ್ತುರಗಳನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಜಯಿಸದವನು. ಅನುಃ: ಪಾರರ್ಣಶಕಿು ಉಳಳವನು. ಪ್ೂರು: ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ
ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದವನು, ಗುರ್ಣಸಂಪ್ನನ.

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಎರಡನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಪ್ೂರು ವಂಶದ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳದ ೀ, ರ್ಯದುವಂಶವನ್ ನೀ ಮೊದಲು

ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ನಮಗ ತಳಿದಂತ್ ರ್ಯಯಾತ ರ್ತನನ ರಾಜ್ವನುನ ರ್ಯದುವಗ
ನಿೀಡುವುದಿಲಲ, ಪ್ೂರುವಗ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . ರ್ಯದು ರಾಜ್ಭರಷ್ುನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಆದರೂ ಕೂಡಾ,
ರ್ಯದುವಂಶವನ್ ನೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೊದಲು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಏಕ ಂದರ ಭಗವಂರ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ರೂಪ್ದಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 406

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅವರ್ತರಸರುವುದು ರ್ಯದುವಂಶದ ಶಾಖ ರ್ಯಲ್ಲಲ. ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೯.೨೦.೧೯) ಹ ೀಳುವಂತ್ :

ರ್ಯದ್ ೂೀವಯಂಶಂ ನ್ರಃ ಶುರತಾಾ ಸ್ವಯಪಾಪ ೈಃ ಪರಮುಚ್ತ ೀ । ರ್ಯತಾರವತಿೀಣ ೂೀಯ ರ್ಗವಾನ್
ಪರಮಾತಮ ನ್ರಾಕೃತಿಃ’ ಪ್ರಬರಹಮನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಅವರ್ತರಸದ ವಂಶವಾದ ರ್ಯದುವಂಶವನುನ ಕಿವರ್ಯಲ್ಲಲ
ಕ ೀಳಿದರೂ ಸಾಕು, ಒಬಬ ಮನುಷ್್ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗಬಲಲ. ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೪.೧೧.೪)
ಹ ೀಳುವಂತ್ : ರ್ಯದ್ ೂೀವಯಂಶಂ ನ್ರಃ ಶುರತಾಾ ಸ್ವಯಪಾಪ ೈಃ ಪರಮುಚ್ತ ೀ । ರ್ಯತಾರವತಿೀರ್ಣಯಂ ಕೃಷಾ್ಖ್ಂ
ಪರಂ ಬರಹಮ ನ್ರಾಕೃತಿಃ’

ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಎಲಲರಂತ್ , ಎಲಲರಗೂ ಕಾರ್ಣುವಂತ್ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದ ವಂಶ

ರ್ಯದುವಂಶ. ಇಂರ್ತಹ ರ್ಯದುವಂಶವನುನ, ಆ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದವರನುನ ನ್ ನ್ ಸಕ ೂಂಡರೂ ಸಾಕು ಪ್ುರ್ಣ್
ಬರುರ್ತುದ . ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರ್ಯದುವಂಶವನುನ ಮೊದಲು ಹ ೀಳಿರುವುದು.
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಭೂಮಿ-ಖಂಡ ೭೪.೧೮) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತಸಮನ್ ಶಾಸ್ತಿ ಧಮಯಜ್ಞ ೀ ರ್ಯಯಾತೌ
ನ್ೃಪತೌ ತದ್ಾ । ವ ೈಷ್್ವ ಮಾನ್ವಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ವಿಷ್ು್ವೃಯತಪರಾರ್ಯಣಾಃ’ ರ್ಯಯಾತಯಂಬ ಮಹಾರಾಜ
ಜಗರ್ತುನುನ ಆಳುತುರುವಾಗ, ಪ್ರಜ ಗಳ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ವಷ್ು್ವೃರ್ತವನುನ ಹ ೂರ್ತು ವಷ್ು್ಭಕುರಾಗಿದಾರಂತ್ .
ಅಂರ್ತಹ ಆಳಿಾಕ ನಡ ಸದ ಮಹಾರ್ತಮರವರು. ಇಂರ್ತವರ ಸಮರಣ ಪ್ರತನಿರ್ತ್ ಬ ಳಿಗ ಗ ಎದಾಾಗ ಮಾಡುವುದ ೀ
ದ ೂಡಡ ಭಾಗ್].

ರ್ಯದ್ ೂೀವಯಂಶ ೀ ಚಕರವತಿತೀಯ ಕಾತತಯವಿೀಯಾ್ಯಜುಞಯನ ೂೀsರ್ವತ್ ।

ವಿಷ ೂ್ೀದ್ಾಯತಾತತ ರೀರ್ಯನಾಮನಃ ಪರಸಾದ್ಾದ್ ಯೀಗವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ॥೧೧.೦೩॥

‘ರ್ಯದುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಚಕರವತಥಯಾಗಬಾರದು’ ಎಂದು ರ್ಯಯಾತ ಶಪ್ಸದಾರೂ

ಕೂಡಾ, ಆ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಬಂದ ಕೃರ್ತವೀರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾದ ಅಜುಥನನು ದತ್ಾುತ್ ರೀರ್ಯ ನ್ಾಮಕ ವಷ್ು್ವನ
ಪ್ರಸಾದದಿಂದ ಚಕರವತಥಯಾದನು. ಆರ್ತ ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಕಮಥಯೀಗ ಮರ್ತುು ಪ್ರಾಕರಮ
ಎರಡನೂನ ಹ ೂಂದಿದಾನು.

ತಸಾ್ನ್ಾವಾಯೀ ರ್ಯದ್ವೀ ಬರ್ೂವುವಿಯಷ್ು್ಸ್ಂಶರಯಾಃ ।

ಪುರ ೂೀವಯಂಶ ೀ ತು ರ್ರತಶಾಕರವತಿತೀಯ ಹರಿಪಿರರ್ಯಃ ॥೧೧.೦೪॥

ರ್ಯದುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ವನ ಭಕುರಾದ ಯಾದವರು ಹುಟ್ಟುದರು. ಪ್ೂರುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ

ಪ್ರರ್ಯನ್ಾದ, ಚಕರವತಥಯಾದ ಭರರ್ತನು ಹುಟ್ಟುದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 407

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

[ರ್ಯದುವನಿಂದ ಮುಂದುವರದ ವಂಶಪ್ರಂಪ್ರ ರ್ಯ ವವರ ನಮಗ ಅನ್ ೀಕ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ .

ರ್ಯದುವನಿಂದ ಪಾರರಂಭವಾಗಿ ಎರಡು ಶಾಖ ಗಳಾಗಿ ಬ ಳ ದ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ವವರ ಹಿೀಗಿದ :

೧. ರ್ಯದ್ುಃ ೬. ನ್ ೀರ್ತರಃ(ಧಮಥನ್ ೀರ್ತರಃ) ೧೧. ದುದಥಮಃ

೨. ಸಹಸರಜತ್ (ಸಹಸರದಃ) ೭. ಕುಂತಃ ೧೨. ಧನಕಃ (ಕನಕಃ)
೩. ಶರ್ತಜತ್ ೮. ಸ ೂೀಹಞ್ಜಃ (ಸಹಜತ್) ೧೩. ಕೃರ್ತವೀರ್ಯಥ
೪. ಹ ೀಹರ್ಯಃ ೯. ಮಹಿಷ್ಾಮನ್ ೧೪. ಅಜುಥನಃ
೫. ಧಮಥಃ ೧೦. ಭದರಸ ೀನಃ (ಭದರಶ ರೀರ್ಣ್ಃ)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

೧. ರ್ಯದ್ುಃ ೬. ಚಿರ್ತರರರ್ಃ ೧೧. ಶ್ರ್ತಗುಃ (ಶ್ರ್ತಪ್ುಃ)

೨. ಕ ೂರೀಷ್ುುಃ(ಕ ೂರೀಷ್ಾು) ೭. ಶಶಬಿನುಾಃ ೧೨. ರುಗಮಕವಚಃ(ರುಚಕಃ)
೩. ಧವಜನಿೀವಾನ್ (ವರಜನವಾನ್) ೮. ಪ್ೃರ್ುಶರವಾಃ ೧೩. ಪ್ರಾವೃತ್
೪. ಸಾಾತಃ (ವಾಹಿಃ) ೯. ಪ್ೃರ್ುರ್ತಮಃ (ಧಮಥಃ) ೧೪. ಜಾ್ಮಘಃ
೫. ಋಶಙ್ುೆಃ ೧೦. ಉಶನ್ಾಃ ೧೫. ವದಭಥಃ

ವದಭಥ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವರು ವ ೈದಭಿಥಗಳು. ಇವರನುನ ವದಭಥ ಯಾದವರು ಎಂದೂ ಎನುನತ್ಾುರ . ಈ

ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದವಳ ೀ ವ ೈದಭಿಥಯಾದ ರುಗಿಮಣಿೀದ ೀವ. ವದಭಥನಿಂದ ಮುಂದುವರದ ಈ ವಂಶದ ಎರಡು
ಶಾಖ ಗಳ ವವರ ಹಿೀಗಿದ :

೧. ವಿದ್ರ್ಯಃ ೩. ಬಭುರಃ ೦೫. ಉಶ್ಕಃ (ಕ ೈಶ್ಕಃ)

೨. ರ ೂೀಮಪಾದಃ ೪. ಧೃತಃ(ಕೃತ) ೦೬. ಚ ೀದಿಃ

೧. ವಿದ್ರ್ಯಃ ೯. ವಕೃತಃ ೧೭. ಮಧುಃ

೨. ಕರರ್ಃ ೧೦. ಭಿೀಮರರ್ಃ ೧೮. ಕುರುವಶಃ(ಕುಮಾರವಂಶಃ)
೩. ಕುಂತಃ ೧೧. ನವರರ್ಃ ೧೯. ಅನುಃ
೪. ಧೃಷುಃ ೧೨. ದಶರರ್ಃ ೨೦.ಪ್ುರುಮಿರ್ತರಃ (ಪ್ುರುಹ ೂರ್ತರಃ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 408

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

೫. ನಿವೃಥತಃ (ನಿಧೃತಃ) ೧೩. ಶಕುನಿಃ ೨೧. ಅಂಶುಃ(ಆರ್ಯುಃ)

೬. ದಶಾಹಥಃ ೧೪. ಕರಮಿಭಃ ೨೨. ಸರ್ತಾರ್ತಃ(ಸರ್ತಾಶುರರ್ತಃ)
೭. ವ್ೀಮ(ವ್ೀಮಃ) ೧೫. ದ ೀವರಾರ್ಃ
೮. ಜೀಮೂರ್ತಃ ೧೬. ದ ೀವಕ್ಷರ್ತರಃ

ಚ ೀದಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಯಾದವರ ೀ ಚ ೈಧ್ ಯಾದವರಾದರು. ಈ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಶ್ಶುಪಾಲ ಬಂದಿರುವುದು.

ಸರ್ತಾರ್ತನಿಂದ ಮುಂದುವರದ ರ್ಯದುವಂಶ ಬಹು ಶಾಖ ಗಳಾಗಿ ಬ ಳ ಯಿರ್ತು. (ಈ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ಚಿರ್ತರರ್ಣವನುನ
ಮುಂದಿನ ಪ್ುಟದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ ).
ಹಿೀಗ ರ್ಯದುವಂದ ಪಾರರಂಭವಾಗಿ, ನೂರಾರು ಮಂದಿ ರಾಜರುಗಳು, ಅನ್ ೀಕ ಶಾಖ ಗಳು , ಬ ೀರ ಬ ೀರ
ಪ್ರಭ ೀದಗಳು ಬ ಳ ದು ಬಂದವು. ಈ ರೀತ ಬ ಳ ದ ವಂಶಪ್ರಂಪ್ರ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂದ ಅಂಧಕನ ನ್ ೀರವಾದ
ವಂಶದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಶ್ರಕೃಷ್್ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ.

ಪರರ್ಣತವಾನ್ ಪಾರಣಿನಾಂ ಪಾರರ್ಣರ್ೂತಂ.

ಪರರ್ಣತಿಭಿಃ ಪಿರೀರ್ಣಯೀ ಪೂರ್ಣಯಬ ೂೀಧಮ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 409

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸರ್ತಾರ್ತಃ

ಮಹಾಭ ೂೀಜಃ ವೃಷ್ಃ ಅನಾಕಃ

ಭ ೂೀಜಾಃ ಸುಮಿರ್ತರಃ ಕುಕುರಃ ಭಜಮಾನಃ

ಅನಮಿರ್ತರಃ ಧೃಷ್ು್ಃ ವಡೂರರ್ಃ

ನಿಘನಃ (ನಿಮನಃ) ಶ್ನಿಃ ಪ್ೃಶ್ನಃ ವಲ್ ೂೀಮ ಶ್ರಃ(ದ ೀವಮಿೀಢಃ)

ಸತ್ಾರಜತ್ ಪ್ರಸ ೀನಃ ಸರ್ತ್ಕಃ ಶಾಫಲೆಃ ಚಿರ್ತರಕಃ (ಚಿರ್ತರರರ್ಃ) ಕಪೀರ್ತರ ೂೀಮಾ ವಸುದ ೀವಃ(ಆನಕದುನುಾಭಿಃ)
ಶ್ನಿಃ(ಶ್ಮಿ)

ಪ್ೃರ್ುಃ ಅನುಃ
ಸರ್ತ್ಭಾಮಾ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನಃ ಅಕೂರರಃ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ಃ
ಸಾರ್ಯಮೊಭೀಜಃ
ವಪ್ೃರ್ುಃ ದುನುಾಭಿಃ
ಹೃದಿಕಃ

ಪ್ರದ ೂ್ೀರ್ತಃ(ಅಭಿಜತ್)
ಕೃರ್ತವಮಥ

ಪ್ುನವಥಸುಃ
ಶರ್ತಧನಾ

ಆಹುಕಃ

ದ ೀವಕಃ ಉಗರಸ ೀನ

ದ ೀವಕಿ ಕಂಸಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 410

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಯಯಾತ ಮರ್ತುು ಶಮಿಥಷ್ ಠರ್ಯರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ‘ಪ್ೂರು’ವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ದುಷ್ಷನುನ ಮಗನ್ಾಗಿ
ಭರರ್ತ ಹುಟ್ಟುದ. ಈರ್ತನಿಂದ ಮುಂದ ಈ ವಂಶಕ ೆ ಭರರ್ತವಂಶ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂರ್ತು. ಪ್ೂರುವನಿಂದ
ಭರರ್ತನ ರ್ತನಕದ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ವವರ ಇಂತದ :

೧. ಪ್ೂರುಃ ೭. ಸುದು್ಃ(ಸುಧನಾ) ೧೩. ಅನಿುನ್ಾರಃ(ಮತನ್ಾರಃ)

೨. ಜನಮೀಜರ್ಯಃ ೮. ಬಹುಗವಃ ೧೪. ರ್ತಮುುಃ(ರ್ತರಸುನಃ, ಸುಮತಃ)
೩. ಪಾರಚಿೀನ್ಾಾನ್ ೯. ಶ̐ಯಾ್ತಃ(ಸಂಯಾತಃ) ೧೫. ರ ೈಭ್ಃ (ಸುರ ೂೀಧಃ,
ಐಲ್ಲನಃ)
೪. ಪ್ರವೀರಃ ೧೦. ಅಹಮಾ್ತಃ ೧೬. ದುಷ್ಷನುಃ
೫. ಮನಸು್ಃ ೧೧. ರೌದಾರಶಾಃ ೧೭. ಭರರ್ತಃ
೬. ಅಭರ್ಯದಃ(ಚಾರುಪ್ದಃ) ೧೨. ಋತ್ ೀರ್ಯುಃ(ಋಚ ೀರ್ಯುಃ,
ಋತ್ ೀಶುಃ)

ಈ ಭರರ್ತನ ವಂಶದಲ್ ೀಲ ಮುಂದ ‘ಕುರು’ವನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. ಭರರ್ತನಿಂದ ಕುರುವನ ರ್ತನಕದ

ವಂಶವೃಕ್ಷದ ವವರ ಇಂತದ :

೧. ಭರರ್ತಃ ೬. ಹಸು(ಬೃಹನ್), ಹಸುನಪ್ುರದ ನಿಮಾಥರ್ತೃ

೨. ವರ್ತರ್ಃ(ಭರದಾಾಜಃ) ೭. ಅಜಮಿೀಢಃ (ಇಂದಿನ ಅಜಮಿೀರದ ನ್ಾಮಕ ೆ
ಮೂಲನ್ಾದವನು)
೩. ಮನು್ಃ ೮. ಋಕ್ಷಃ
೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ ೯. ಸಂವರರ್ಣಃ
೫. ಸುಹ ೂರ್ತರಃ ೧೦. ಕುರುಃ, (ಧಮಥಕ್ಷ ೀರ್ತರ-ಕುರುಕ್ಷ ೀರ್ತರದ
ನಿಮಾಥರ್ತೃ)

ತದ್ಾಂಶಜಃ ಕುರುನಾನಯಮ ಪರತಿೀಪ್ೀsರ್ೂತ್ ತದ್ನ್ಾಯೀ ।

ಪರತಿೀಪಸಾ್ರ್ವನ್ ಪುತಾರಸ್ಾರ್ಯಸ ಾೀತಾಗಿನವಚಾಯಸ್ಃ ॥೧೧.೦೫॥

ದ್ ೀವಾಪಿರರ್ ಬಾಹಿಿೀಕ ೂೀ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಾಶಾ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ತಾಗ ೂಾೀಷ್ರ್ಯುಕ ೂತೀ ದ್ ೀವಾಪಿಜಞಯಗಾಮ ತಪಸ ೀ ವನ್ಮ್ ॥೧೧.೦೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 411

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಭರರ್ತನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ‘ಕುರು’ ಎಂದು ಪ್ರಸದಾನ್ಾದ ರಾಜನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. ಅವನ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಪ್ರತೀಪ್
ರಾಜನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. ಪ್ರತೀಪ್ನಿಗ ಮೂರು ಅಗಿನಗಳಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ದ ೀವಾಪ್, ಬಾಹಿಲೀಕ ಮರ್ತುು
ಗುರ್ಣಜ ೀಷ್ಠನ್ಾದ^ ಶಂರ್ತನು ಎನುನವ ಮೂರು ಜನ ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದರು. ದ ೀವಾಪ್ಗ ತ್ ೂನುನರ ೂೀಗದ
ದ ೂೀಷ್ವದುಾದರಂದ ಆರ್ತ ಕಾಡಿಗ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀದ.

[^ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ನಿೀಡಲು ಕಾರರ್ಣವದ : ದ ೀವಾಪ್, ಬಾಹಿಲೀಕ ಮರ್ತುು ಶನುನು ಈ
ಮೂವರ ಕುರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ .
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೯.೧೯.೧೨) ದ್ ೀವಾಪಿಃ ಶನ್ತನ್ುಸ್ತಸ್್ ಬಾಹಿಿೀಕ ಇತಿ ಚಾsತಮಜಾಃ ಎನುನವ ವವರಣ ಇದ .
ಇಲ್ಲಲ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವನು ದ ೀವಾಪ್, ಎರಡನ್ ರ್ಯವನು ಶನುನು ಮರ್ತುು ಮೂರನ್ ರ್ಯವನು ಬಾಹಿಲೀಕ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಇನ್ ೂನಂದು ಕಡ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೦೧.೪೯) ದ್ ೀವಾಪಿಃ
ಶನ್ತನ್ುಶ ಚವ ಬಾಹಿಿೀಕಶಾ ಮಹಾರರ್ಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೨.೧೦೬)
ಪರತಿೀಪ್ೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಸ್್ ಪರತಿೀಪಸ್್ ತು ಶನ್ತನ್ುಃ । ದ್ ೀವಾಪಿಬಾಯಹಿಿಕಶ ೈವ ತರರ್ಯ ಏವ ಮಹಾರಥಾಃ ॥
ಎಂದು ವವರಸಲ್ಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಶನುನು ಜ ೀಷ್ಠ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಆದಾರಂದ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡುತ್ಾು, ‘ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಾಶಾ ಶನ್ತನ್ುಃ’ ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ . ಅಂದರ ಹರವಂಶ
ಪ್ವಥದ ವವರಣ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಠತ್ ರ್ಯ ಲ್ ಕೆದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ . ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉದ ೂ್ೀಗ
ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೪೯.೧೬) ‘ದ್ ೀವಾಪಿರರ್ವಚ ರಛ ೀಷ ೂಾೀ ಬಾಹಿಿೀಕಸ್ತದ್ನ್ಂತರಂ । ತೃತಿೀರ್ಯಃ ಶಂತನ್ುಸಾತತ
ಧೃತಿಮಾನ ೇ ಪಿತಾಮಹಃ’ ಎನುನವ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ದುಯೀಥಧನನಿಗ ಹ ೀಳುವ ಮಾತ್ ೀನಿದ ಯೀ, ಅದು
ಅವರ ಹುಟ್ಟುನ ಸರಯಾದ ಕರಮವನುನ ತಳಿಸುರ್ತುದ ].

[ಭರರ್ತನಿಂದ ಪಾರರಂಭವಾಗಿ ಶಂರ್ತನುವನ ರ್ತನಕದ ವಂಶ ವೃಕ್ಷದ ವವರ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ

ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತ, ಹರವಂಶ, ಭಾಗವರ್ತ, ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮರ್ತುು
ಗರುಡಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಸಗುವ ಈ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ಸಂಗರಹವನುನ ಈ ಕ ಳಗ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ :

ಮಹಾಭಾರತ ಹರಿವಂಶ ಭಾಗವತ ವಿಷ್ು್ಪುರಾರ್ಣ ಗರುಡಪುರಾರ್ಣ

೧. ಭರರ್ತಃ ೧. ಭರರ್ತಃ ೧. ಭರರ್ತಃ ೧. ಭರರ್ತಃ ೧. ಭರರ್ತಃ
೨. ಭೂಮನು್ಃ ೨. ವರ್ತರ್ಃ ೨. ವರ್ತರ್ಃ ೨. ವರ್ತರ್ಃ ೨. ವರ್ತರ್ಃ
೩. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೩. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೩. ಮನು್ಃ ೩. ಮನು್ಃ ೩. ಮನು್ಃ
೪. ಹಸುೀ ೪. ಬೃಹನ್ ೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ ೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ ೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ
೫. ವಕುರ್ಣಠನಃ ೫. ಅಜಮಿೀಢಃ ೫. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೫. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೫. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 412

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

೬. ಅಜಮಿೀಢಃ ೬. ಋಕ್ಷಃ ೬ ಹಸುೀ ೬. ಹಸುೀ ೬. ಹಸುೀ

೭.ಸಂವರರ್ಣಃ ೭.ಸಂವರರ್ಣಃ ೭. ಅಜಮಿೀಢಃ ೭. ಅಜಮಿೀಢಃ ೭. ಅಜಮಿೀಢಃ
೮. ಕುರುಃ ೮. ಕುರುಃ ೮. ವೃಕ್ಷಃ ೮. ವೃಕ್ಷಃ ೮. ಋಕ್ಷಃ
೯. ವಡೂರರ್ಃ ೯. ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮತ್ ೯. ಸಂವರರ್ಣಃ ೯. ಸಂವರರ್ಣಃ ೯. ಸಂವರರ್ಣಃ
೧೦. ಅನಶಾಾನ್ ೧೦.ಜನಮೀಜರ್ಯಃ ೧೦. ಕುರುಃ ೧೦. ಕುರುಃ ೧೦. ಕುರುಃ
೧೧. ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮತ್ ೧೧. ಸುರರ್ಃ ೧೧. ಜನುಹಃ ೧೧. ಜನುಹಃ ೧೧. ಜನುಹಃ
೧೨. ೧೨. ವಡೂರರ್ಃ ೧೨. ಸುರರ್ಃ ೧೨. ಸುರರ್ಃ ೧೨. ಸುರರ್ಃ
ಭಿೀಮಸ ೀನಃ
೧೩. ಪ್ರತಶರವಾಃ ೧೩. ವೃಕ್ಷಃ ೧೩. ವಡೂರರ್ಃ ೧೩. ವಡೂರರ್ಃ ೧೩. ವಡೂರರ್ಃ
೧೪. ಪ್ರತೀಪ್ಃ ೧೪. ಭಿೀಮಸ ೀನಃ ೧೪.ಸಾವಥಭೌಮಃ ೧೪.ಸಾವಥಭೌಮಃ ೧೪.ಸಾವಥಭೌಮಃ
೧೫. ಶನುನುಃ ೧೫. ಪ್ರತೀಪ್ಃ ೧೫ . ಜರ್ಯತ್ ುೀನಃ ೧೫ . ಜರ್ಯತ್ ುೀನಃ ೧೫ . ಜರ್ಯತ್ ುೀನಃ
--- ೧೬. ಶನುನುಃ ೧೬. ರಾಧರ್ತಃ ೧೬. ಆರಾಧರ್ತಃ ೧೬. ಆರಾಧರ್ತಃ
--- --- ೧೭. ಧೂ್ಮಾನ್ ೧೭. ೧೭
ಅರ್ಯುತ್ಾರ್ಯುಃ .ಅರ್ಯುತ್ಾರ್ಯುಃ

--- --- ೧೮. ಅಕ ೂರೀಧನಃ ೧೮. ಅಕ ೂರೀಧನಃ ೧೮. ಅಕ ೂರೀಧನಃ

--- --- ೧೯. ದ ೀವಾತರ್ಥಃ ೧೯. ದ ೀವಾತರ್ಥಃ ೧೯. ಅತರ್ಥಃ
--- --- ೨೦. ಋಕ್ಷಃ ೨೦. ಋಕ್ಷಃ ೨೦. ಋಕ್ಷಃ
--- --- ೨೧. ದಿಲ್ಲೀಪ್ಃ ೨೧. ಭಿೀಮಸ ೀನಃ ೨೧. ಭಿೀಮಸ ೀನಃ
--- --- ೨೨. ಪ್ರತೀಪ್ಃ ೨೨. ದಿಲ್ಲೀಪ್ಃ ೨೨. ದಿಲ್ಲೀಪ್ಃ
--- --- ೨೩. ಶನುನುಃ ೨೩. ಪ್ರತೀಪ್ಃ ೨೩. ಪ್ರತೀಪ್ಃ
--- --- --- ೨೪. ಶನುನುಃ ೨೪. ಶನುನುಃ

ಎಲ್ಾಲ ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಒಟ್ಟುಗ ಸ ೀರಸ, ನ್ಾಮಾನುರವನುನ ಕಂಡುಕ ೂಂಡು ಜ ೂೀಡಿಸದಾಗ, ಭರರ್ತನಿಂದ

ಶನುನುವನ ರ್ತನಕದ ವಂಶವೃಕ್ಷವನುನ ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:

೧. ಭರರ್ತಃ ೯. ಋಕ್ಷಃ ೧೮. ಆರಾಧರ್ತಃ

೨. ವರ್ತರ್ಃ ೧೦. ಸಂವರರ್ಣಃ ೧೯.ಅರ್ಯುತ್ಾರ್ಯುಃ
[ಭೂಮನು್ಃ, [ಧೂ್ಮಾನ್]
ಭರಧ್ಾಾಜಃ ,ಭಾರಧ್ಾಾಜಃ] ೧೧. ಕುರುಃ ೨೦. ಅಕ ೂರೀಧನಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 413

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

೩. ಮನು್ಃ ೧೨. ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮತ್ ೨೧. ದ ೀವಾತರ್ಥಃ

೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ ೧೩.ಜನಮೀಜರ್ಯಃ ೨೨. ಋಕ್ಷಃ
೫. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೧೪. ಸುರರ್ಃ ೨೩. ಭಿೀಮಸ ೀನಃ
೬. ಹಸುೀ ೧೫. ವಡೂರರ್ಃ ೨೪.ದಿಲ್ಲೀಪ್ಃ[ಪ್ರತಶರವಾಃ,
ಹವಃಶರವಾಃ]
೭. ವಕುರ್ಣಠನಃ ೧೬.ಸಾವಥಭೌಮಃ ೨೫. ಪ್ರತೀಪ್ಃ
೮. ಅಜಮಿೀಢಃ ೧೭ . ಜರ್ಯತ್ ುೀನಃ ೨೬. ಶನುನುಃ

ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ಸ್ ಕೃತ ೀ ರ್ಯುಗ ೀ ರಾಜಾ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ।

ಪುತಿರಕಾಪುತರತಾಂ ಯಾತ ೂೀ ಬಾಹಿಿೀಕ ೂೀ ರಾಜಸ್ತತಮಃ ॥೧೧.೦೭॥

ಚಮಥರ ೂೀಗವದಾ ಕಾರರ್ಣ ಕಾಡಿಗ ಹ ೂೀದ ಪ್ರತೀಪ್ನ ಜ ೀಷ್ಠಪ್ುರ್ತರ ದ ೀವಾಪ್ರ್ಯು ವಷ್ು್ವನ ಅನುಗರಹದಂತ್
ಭವಷ್್ದಲ್ಲಲ ರಾಜನ್ಾಗುವ ಯೀಗವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾ. ಎರಡನ್ ೀ ಮಗ ಬಾಹಿಲೀಕನು ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾವನುನ^
ಹ ೂಂದಿದನು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ (೯.೧೯.೧೭) ದ್ ೀವಾಪಿಯೀಯಗಮಾಸಾ್ರ್ಯ ಕಲ್ಾಪಗಾರಮಮಾಶ್ರತಃ ।
ಸ ೂೀಮವಂಶ ೀ ಕಲ್ೌ ನ್ಷ ುೀ ಕೃತಾದ್ೌ ಸಾ್ಪಯಷ್್ತಿ ॥ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾು ಕಲ್ಾಪ್ಗಾರಮದಲ್ಲಲರುವ
ದ ೀವಾಪ್ರ್ಯು, ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಚಂದರವಂಶ ನಷ್ುವಾಗಲು, ಮುಂದಿನ ಕೃರ್ತರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಆ
ವಂಶಪ್ರವೃರ್ತುಕನ್ಾಗುವ ಅನುಗರಹವನುನ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ತ್ ೂನುನ ದ ೂೀಷ್.
ಆದರ ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರಮಾನುಗರಹ ಅವನ ಮೀಲ್ಲರ್ತುು.

^ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ ಎಂದರ : ‘ಮಗಳ ಮಗನ್ ೀ ರ್ತನನ ಪ್ುರ್ತರನು’ ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಲಾಸ ಯಾವ ಕನಿನಕ ರ್ಯನುನ
ರ್ತಂದ ಮದುವ ಮಾಡಿ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆ ಕನಿನಕ ರ್ಯ ಮಗನು ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಬಾಹಿಲೀಕ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿರ್ಯ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ದ ೀಶದ ಅಧಪ್ತಯಾದನು. ಮೂಲರ್ತಃ ಈ ಬಾಹಿಲೀಕ ಯಾರು
ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ ].

ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತರಃ ಪರಹಾಿದ್ ೂೀ ರ್ಗವತಪರಃ ।

ವಾರ್ಯುನಾ ಚ ಸ್ಮಾವಿಷ ೂುೀ ಮಹಾಬಲಸ್ಮನಿಾತಃ ॥೧೧.೦೮॥

ಯೀನ ೈವ ಜಾರ್ಯಮಾನ ೀನ್ ತರಸಾ ರ್ೂವಿಯದ್ಾರಿತಾ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 414

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ೂಭಾರಕ್ಷಪಣ ೀ ವಿಷ ೂ್ೀರಙ್ೆತಾಮಾಪುತಮೀವ ಸ್ಃ ॥೧೧.೦೯॥

ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಗನ್ಾಗಿದಾ ಪ್ರಹಾಲದನ್ ೀ^ ಈ ಬಾಹಿಲೀಕ. ಈರ್ತ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರಮ ಭಕು.

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದಾ. ಯಾರು ಹುಟ್ಟುದಾಗ ಭೂಮಿಯೀ ಸೀಳಿತ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ
ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠ ಈರ್ತನ್ಾಗಿದಾ. ಭೂ-ಭಾರ ಕ್ಷಪ್ರ್ಣ(ನ್ಾಶ) ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೀವ
ಮಾಡಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ಈರ್ತ ಈರೀತ ಹುಟ್ಟು ಬಂದಿದಾ.

[^‘ಪರಹಾಿದ್ ೂೀ ನಾಮ ಬಾಹಿಿೀಕಃ ಸ್ ಬರ್ೂವ ನ್ರಾದಿಪಃ’ ಎಂದು ಈ ಅಂಶವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ

ಅಂಶಾವರ್ತರರ್ಣ ಪ್ವಥದಲ್ ೀಲ (೬೮.೩೧) ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ].

ಪರತಿೀಪಪುತರತಾಮಾಪ್ 1ಬಾಹಿೀಕ ೀಷ್ಾರ್ವತ್ ಪತಿಃ ।

ರುದ್ ರೀಷ್ು ಪತರತಾಪಾಖ್ಃ ಸ ೂೀಮದ್ತ ೂತೀsಸ್್ ಚಾsತಮಜಃ ॥೧೧.೧೦॥

ಪ್ರತೀಪ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ಪ್ರಹಾಲದ ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಬಾಹಿಲೀಕ2 ದ ೀಶದ

ರಾಜನ್ಾದ. ಬಾಹಿಲೀಕನ ಮಗ ಸ ೂೀಮದರ್ತು. ಈರ್ತ ಮೂಲರ್ತಃ ಏಕಾದಶ ರುದರರಲ್ಲಲ ‘ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್’ ಎನುನವ
ಹ ಸರನ ರುದರ. (ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್ನನುನ ಮೃಗವಾ್ಧ, ವಾಮದ ೀವ ಇತ್ಾ್ದಿ ಹ ಸರನಿಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು
ಸಂಬ ೂೀಧಸುರ್ತುವ . ಏಕಾದಶ ರುದರರ ವವರವನುನ ಮುಂದ ಕ ೂೀಷ್ುಕ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ ).

ಅಜ ೈಕಪಾದ್ಹಿಬುಯಧಿನವಿಯರೂಪಾಕ್ಷ ಇತಿ ತರರ್ಯಃ ।

ರುದ್ಾರಣಾಂ ಸ ೂೀಮದ್ತತಸ್್ ಬರ್ೂವುಃ ಪರರ್ಥತಾಃ ಸ್ುತಾಃ ॥೧೧.೧೧॥

ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀವಾಙ್ೆತಾಮಾಪುತಂ ರ್ೂರಿರ್ೂಯರಿಶರವಾಃ ಶಲಃ ।

ಶ್ವಾದಿಸ್ವಯರುದ್ಾರಣಾಮಾವ ೀಶಾದ್ ವರತಸ್ತಥಾ ॥ ೧೧.೧೨ ॥

ರ್ೂರಿಶರವಾ ಅತಿಬಲಸ್ತತಾರsಸೀತ್ ಪರಮಾಸ್ಾವಿತ್ ।

ತದ್ರ್ಯಂ ಹಿ ತಪಶ್ಾೀರ್ಣ್ಯಂ ಸ ೂೀಮದ್ತ ತೀನ್ ಶಮೂವ ೀ ॥೧೧.೧೩॥

1
ಬಾಹಿಲೀಕ ೀ
2
ಇಂದು ಭಾರರ್ತಕ ೆ ಸ ೀರರುವ ಪ್ಂಜಾಬ್ ಪಾರಂರ್ತ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 415

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಏಕಾದಶ ರುದರರಲ್ಲಲ^ ಮೂವರಾದ ಅಜ ೈಕಪಾತ್, ಅಹಿಬುಥಧನ ಮರ್ತುು ವರೂಪಾಕ್ಷ ಎನುನವ ರುದರರು

ಸ ೂೀಮದರ್ತುನ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಖಾ್ತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದರು. ಈ ಮೂವರು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಲು ಭೂರ, ಭೂರಶರವಸುು ಮರ್ತುು ಶಲಃ ಎನುನವ ಹ ಸರನಲ್ಲಲ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸದರು. ಈ ಮೂವರಲ್ಲಲ ಭೂರಶರವಸುು ಬಹಳ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾನು.

ಶ್ವನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಸಮಸು ರುದರರ ಆವ ೀಶ ಹಾಗೂ ವರದಿಂದ, ಭೂರೀಶರವಸುು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ

ಸಾಮರ್್ಥವುಳಳವನೂ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಸರವದ ್ರ್ಯನುನ ಬಲಲವನೂ ಆಗಿದಾನು. ಭೂರೀಶರವನಂರ್ತಹ
ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕ ಂದ ೀ ಸ ೂೀಮದರ್ತುನು ಹಿಂದ ರುದರನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದಾನು.

[^ಏಕಾದಶ ರುದರರ ವವರ ಈ ಕ ಳಗಿನಂತದ . ಇವರಲ್ಲಲ ಒಬ ೂಬಬಬರಗೂ ಅನ್ ೀಕ ಹ ಸರುಗಳುಂಟು.

ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕಡ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಹ ಸರುಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

೧. ಮೃಗವಾ್ಧಃ, ವಾಮದ ೀವಃ, [ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್ಃ] ೬. ಪ್ನ್ಾಕಿ, ಅಪ್ರಾಜರ್ತಃ , ಭಿೀಮಃ

೨. ಸಪ್ಥಃ[ಸವಥಃ], ಶವಥಃ, ಓಜಃ[ಅಜಃ] ೭. ದಹನಃ, ಬಹುರೂಪ್ಃ, ಉಗರಃ
೩. ನಿಋತಃ, ರ್ತರಾಮಬಕಃ, ವರೂಪಾಕ್ಷ ೮. ಕಪಾಲ್ಲ, ಭವಃ [ವಷ್ೆಂಭಃ]
೪. ಅಜ ೈಕಪಾತ್, ಕಪ್ದಿೀಥ ೯. ಸಾ್ರ್ಣುಃ, ವೃಷ್ಾಕಪ್ಃ
೫. ಅಹಿಬುಥಧನಃ, ಶಂಭುಃ ೧೦. ಭಗಃ, ರ ೈವರ್ತಃ

೧೧. ಈಶಾರಃ, ಹರಃ, ಮಹಾದ ೀವಃ

ದ್ತ ೂತೀ ವರಶಾ ತ ೀನಾಸ್್ ತಾತ್ ಪರತಿೀಪಾಭಿರ್ೂತಿಕೃತ್ ।

ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಗುಣ ೂೀಪ ೀತ ೂೀ ನಾಮಾನ ರ್ೂರಿಶರವಾಃ ಸ್ುತಃ ॥೧೧.೧೪॥

ರ್ತಪ್ಸುಗ ಮಚಿಚದ ರುದರನಿಂದ ಸ ೂೀಮದರ್ತುನಿಗ ‘ಶರ್ತುರಗಳಿಗ ಪ್ರಾಜರ್ಯವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವ, ಬಲ-

ವೀರ್ಯಥ-ಗುರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಉದ ಾೀಶವನುನ ಈಡ ೀರಸುವ, ಖಾ್ತರ್ಯನುನ ಹ ಚಿಚಸುವ ‘ಭೂರಶರವಾಃ’
ಎನುನವ ಮಗನು ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನವ ವರವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ರ್ವಿಷ್್ತಿ ಮಯಾssವಿಷ ೂುೀ ರ್ಯಜ್ಞಶ್ೀಲ ಇತಿ ಸ್ಮ ಹ ।

ತ ೀನ್ ರ್ೂರಿಶರವಾ ಜಾತಃ ಸ ೂೀಮದ್ತತಸ್ುತ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ॥೧೧.೧೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 416

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

‘ನನನ ಆವ ೀಶವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ನಿರಂರ್ತರವಾದ ರ್ಯಜ್ಞವನುನ ನಿನನ ಮಗ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನವ

ರುದರದ ೀವರ ವರದಂತ್ , ಸ ೂೀಮದರ್ತುನಿಗ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ‘ಭೂರಶರವಸ್’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳ ಮಗನು
ಹುಟುುತ್ಾುನ್ .

ಪರತಿೀಪಃ

ದ್ ೀವಾಪಿ ಬಾಹಿಿೀಕ ಶನ್ತನ್ು

ಸ ೂೀಮದ್ತತ

ರ್ೂರಿೀಶರವಸ್

ರ್ೂರಿ

ಶಲಃ

ಪೂವೀಯದ್ಧ್ ೀಸತೀರಗತ ೀsಬಞಸ್ಮೂವ ೀ ಗಙ್ಕ್ೆರ್ಯುತಃ ಪವಯಣಿ ಘೂಣಿ್ಯತ ೂೀsಬಧಃ ।

ಅವಾಕ್ಷ್ಪತ್ ತಸ್್ ತನೌ ನಿಜ ೂೀದ್ಬನ್ುಾಂ ಶಶಾಪ ೈನ್ಮಥಾಬಞಯೀನಿಃ ॥೧೧.೧೬ ॥

ಒಮಮ ಬರಹಮದ ೀವರು ಪ್ೂವಥದಿಕಿೆನ ಸಮುದರ ತೀರದಲ್ಲಲ ಇರುತುರಲು, ಹುಣಿ್ಮರ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ವರುರ್ಣನು
ಗಂಗ ಯಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ಮೀಲ್ ಉಕಿೆ ಬರುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ಉಕಿೆದ ಆರ್ತ ಬರಹಮದ ೀವರ ಶರೀರದ ಮೀಲ್
ರ್ತನನ ನಿೀರನ ಹನಿಗಳನುನ ಸಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ನಿಲಥಕ್ಷದಿಂದ ಸಗಿದ ಈ ಕಾರ್ಯಥಕಾೆಗಿ ಬರಹಮದ ೀವರು ಆರ್ತನನುನ
ಶಪ್ಸುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಿಷ್ಙ್ ನಾಮ ನ್ರ ೀಶಾರಸ್ತವಂ ರ್ೂತಾಾ ಪುನ್ಃ ಶನ್ತನ್ುನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಜನಿಷ್್ಸ ೀ ವಿಷ್ು್ಪದಿೀ ತಥ ೈಷಾ ತತಾರಪಿ ಭಾಯಾ್ಯ ರ್ವತ ೂೀ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ॥೧೧.೧೭॥

“ನಿೀನು ‘ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್’ ಎನುನವ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವ . ನಂರ್ತರ (ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ರಾಜನ

ದ ೀಹವಯೀಗವಾದ ನಂರ್ತರ) ಶಂರ್ತನು ಎಂಬ ನ್ಾಮಧ್ ೀರ್ಯವನುನ ಧರಸ ಹುಟುುತುೀರ್ಯ. ಹಾಗ ಯೀ, ಈ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 417

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಗಂಗ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ‘ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ’ ನಿನನ ಪ್ತನಯಾಗುತ್ಾುಳ ” ಎನುನವ ಶಾಪ್ವನುನ ಬರಹಮದ ೀವರು ವರುರ್ಣನಿಗ
ನಿೀಡುತ್ಾುರ .
(ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಬಳಕ ಯಾದ ‘ರ್ತತ್ಾರಪ್’ ಎನುನವ ಪ್ದ ‘ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ’ ಎನುನವ ಅರ್ಥವನುನ ನಿೀಡುರ್ತುದ .
ಅಂದರ : ಅವತ್ಾರರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ವರುರ್ಣ ಶನುನುವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರ , ಗಂಗ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಆರ್ತನ
ಪ್ತನಯಾಗುತ್ಾುಳ ಎಂದರ್ಥ. ಜಲವನುನ ಸ ೀಚಿಸರುವುದರಂದ ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ಎನುನವ ನ್ಾಮ
ಅವನಿಗಾಯಿರ್ತು).

ಶಾನ ೂತೀ ರ್ವ ೀತ ್ೀವ ಮಯೀದಿತಸ್ತವಂ ತನ್ುತಾಮಾಪ್ತೀsಸ ತತಶಾ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಇತಿೀರಿತಃ ಸ ೂೀsರ್ ನ್ೃಪ್ೀ ಬರ್ೂವ ಮಹಾಭಿಷ್ಙ್ ನಾಮ ಹರ ೀಃ ಪದ್ಾಶರರ್ಯಃ ॥೧೧.೧೮॥

“ ‘ಶಾಂರ್ತನ್ಾಗು’ ಎಂದು ನನಿನಂದ ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟು ನಿೀನು, ನಿನನ ಪ್ರವಾಹದ ವಸಾುರವನುನ ಕಡಿಮ
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ‘ಶನುನು’ ಎನುನವ ನ್ಾಮಧ್ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿ ಹುಟುುತುೀರ್ಯ” ಎನುನತ್ಾುರ
ಬರಹಮದ ೀವರು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಶಪ್ಸಲಾಟು ವರುರ್ಣನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದ ಭಕುನ್ಾದ ‘ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್’
ಎನುನವ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ತತರ ರ್ುಕಾತವ ಚಿರಕಾಲಮುವಿೀಯಂ ತನ್ುಂ ವಿಹಾಯಾsಪ ಸ್ದ್ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ।

ತತಾರಪಿ ತಿಷ್ಾನ್ ಸ್ುರವೃನ್ಾಸ್ನಿನಧ್ೌ ದ್ದ್ಶಯ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ಶಿರ್ಥತಾಮಬರಾಂ ಸ್ಾಕಾಮ್ ॥೧೧.೧೯॥

ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ಎನುನವ ರಾಜನು ಬಹಳಕಾಲ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಆಳಿ, ರ್ತನನ ಶರೀರವನುನ ಬಿಟುು

ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ಆ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರುತ್ಾು,
ರ್ತನನವಳ ೀ ಆಗಿರುವ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ಅಸುವ್ಸುವಾದ ಬಟ್ ುರ್ಯುಳಳವಳಾಗಿದಾಾಗ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಅವಾಙ್ುಮಖ ೀಷ್ು ಧು್ಸ್ದ್ಸ್ುು ರಾಗಾನಿನರಿೀಕ್ಷಮಾರ್ಣಂ ಪುನ್ರಾತಮಸ್ಮೂವಃ ।

ಉವಾಚ ರ್ೂಮೌ ನ್ೃಪತಿರ್ಯವಾsಶು ಶಪ್ತೀ ರ್ಯಥಾ ತಾಂ ಹಿ ಪುರಾ ಮಯೈವ ॥೧೧.೨೦॥

ಗಂಗ ರ್ಯ ಬಟ್ ು ಅಸುವ್ಸುವಾದಾಗ, ಉಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತಗಿಗಸುತ್ಾುರ . ಆದರ
ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ಮಾರ್ತರ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ನ್ ೂೀಡುತುರುತ್ಾುನ್ . ಇದರಂದಾಗಿ ಆರ್ತನನುನ
ಕುರರ್ತು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸೂನುವಾದ ಬರಹಮದ ೀವರು ಮತ್ ು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಹಿಂದ ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಪ್ಡ ದ
ಶಾಪ್ದಂತ್ ನಿೀನು ಮತ್ ು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟುು” ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 418

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಇತಿೀರಿತಸ್ತತಷರ್ಣತಃ ಪರತಿೀಪಾದ್ ಬರ್ೂವ ನಾಮಾನ ನ್ೃಪತಿಃ ಸ್ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಅವಾಪ್ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ದ್ಯತಾಂ ಸ್ಾಕ್ತೀಯಾಂ ತಯಾ ಮುಮೊೀದ್ಾಬಾಗಣಾನ್ ಬಹೂಂಶಾ ॥೧೧.೨೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಆ ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್, ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ, ಪ್ರತೀಪ್ ಎನುನವ ರಾಜನಲ್ಲಲ ಶನುನು ಎನುನವ

ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು. ಅಲ್ಲಲ ರ್ತನನವಳ ೀ ಆಗಿರುವ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ಪ್ತನಯಾಗಿ ಹ ೂಂದಿ,
ಅವಳ ಜ ೂತ್ ಗೂಡಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಹಳ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಕಿರೀಡಿಸದನು.

ಅಥಾಷ್ುಮೊೀ ವಸ್ುರಾಸೀದ್ ದ್ು್ನಾಮಾ ವರಾಙ್ಕಚೆನಾಮನಯಸ್್ ಬರ್ೂವ ಭಾಯಾ್ಯ ।

ಬರ್ೂವ ತಸಾ್ಶಾ ಸ್ಖಿೀ ನ್ೃಪಸ್್ ಸ್ುವಿನ್ಾನಾಮೊನೀ ದ್ಯತಾ ಸ್ನಾಮಿನೀ ॥೧೧.೨೨॥

ಕಥಾನುರದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಮಕಥ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದಾಾರ . ‘ದು್’ ನ್ಾಮಕ ವಸು ಭಿೀಷ್ಮನ್ಾದ ಕಥ

ಇದಾಗಿದ :
ಅಷ್ಠವಸುಗಳಲ್ಲಲ^ ಕ ೂನ್ ರ್ಯವನ್ಾದ(ಎಂಟನ್ ರ್ಯವನ್ಾದ) ‘ದು್’ ಎನುನವ ವಸುವದಾ. ಅವನಿಗ ‘ವರಾಂಗಿೀ’
ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಪ್ತನ ಇದಾಳು. ಅವಳಿಗ ಸುವನಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ರಾಜನ ಪ್ತನ ಸಖಿಯಾಗಿದಾಳು. ಆಕ ರ್ಯ
ಹ ಸರೂ ವರಾಂಗಿೀ (ಸಮಾನ ನ್ಾಮವುಳಳ ಸಖಿ).
[ಇಲ್ಲಲ ದು್ ಎಂಬುವನ ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿೀ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ
ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತವರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ‘ಜರ್ತವತೀ’ ಎಂದೂ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅದರಂದಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ವರಾಂಗಿೀ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದು ಆಕ ರ್ಯ ನ್ಾಮವಾಗಿದುಾ, ಅಲ್ಲಲ ‘ಜರ್ತವತೀ’ ಎಂದಿರುವುದು
ಆಕ ರ್ಯ ಗುರ್ಣವಾಚಕ ನ್ಾಮವಾಗಿರಬಹುದು.

ವರಾಂಗಿೀ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೭,೨೬-೭) ಬರುರ್ತುದ : ಬೃಹಸ್ಪತ ೀಸ್ುತ

ರ್ಗಿನಿ ವರಾಙ್ಕಚೆೀ ಬರಹಮವಾದಿನಿ । ಯೀಗಸದ್ಾಧ ಜಗತ್ ಕೃತುನಮಸ್ಕಾತ ವಿಚಚಾರ ಹ । ಪರಭಾಸ್ಸ್್ ತು
ಭಾಯಾ್ಯ ಸಾ ವಸ್ೂನಾಮಷ್ುಮಸ್್ ಹಿ’. ಇಂದು ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತದಲ್ಲಲರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತ
ಪಾಠದಲ್ಲಲ(೧.೧೦೬.೨೨) ಇನ್ ೂನಂದು ಮಾತದ : ನಾಮಾನ ಜತವತಿೀ ನಾಮ ರೂಪಯೌವನ್ಶಾಲ್ಲನಿೀ ।
ಉಶ್ನ್ರಸ್್ ರಾಜಷ ೀಯಃ ಸ್ತ್ಸ್ಂಧಸ್್ ಧಿೀಮತಃ । ದ್ುಹಿತಾ ಪರರ್ಥತಾ ಲ್ ೂೀಕ ೀ-’ ವಸುಗಳಲ್ಲಲ
ಎಂಟನ್ ರ್ಯವನ್ಾದ ದು್ ಎಂಬುವನ ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿೀ ಎಂಬ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ರ್ತಂಗಿ. ಅವಳಿಗ ಒಬಬಳು
ಸಖಿೀ.ಅವಳಿಗೂ ವರಾಂಗಿೀ ಎಂದ ೀ ಹ ಸರು. ಅವಳು ಉಶ್ೀನರ ಎಂಬ ರಾಜನ ಮಗಳು. ಇಂದಿನ
ಭಾರರ್ತದ ಪಾಠದ ಪ್ರಕಾರ ಅವಳ ಹ ಸರು ‘ಜರ್ತವತೀ’ . ಅವಳನುನ ವರಾಂಗಿೀ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು.
ಏಕ ಂದರ ' ರೂಪ್ಯೌವನಶಾಲ್ಲನಿೀ ' ಆದಾರಂದ. ವರಾಂಗಿೀ ಎಂದರ ಒಳ ಳರ್ಯ, ಚಂದದ ಅಂಗದವಳು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 419

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಎಂದ ೀ ಅರ್ಥ ಅಲಲವ ೀ! ಪಾರರ್ಯಃ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ರಕಾರ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡರ : ನಾಮಾನವರಾಙ್ಕಚೆೀತು್ದಿತಾ’

ಎನುನವುದು ಪಾರಚಿೀನ ಪಾಠ ಆಗಿರಲೂಬಹುದು].

^ಅಷ್ುವಸ್ುಗಳು (ಇವರಗ ನ್ಾಮಾಂರ್ತರಗಳೂ ಇವ ):

೧. ಧರಃ , ಆಪ್ಃ , ದ ೂರೀರ್ಣಃ, ಪ್ೃರ್ುಃ । ೫. ಅನಲಃ, ಹುತ್ಾಶನಃ , ಅಗಿನಃ ।
೨. ಅನಿಲಃ , ಶಾಸನಃ , ಪಾರರ್ಣಃ । ೬. ಸ ೂೀಮಃ, ಚಂದರಮಾಃ, ದ ೂೀಷ್ಃ
೩. ಧುರವಃ । ೭. ಪ್ರರ್ತೂ್ಷ್ಃ, ವಭಾವಸುಃ ।
೪. ಅಹಃ, ಧಮಥಃ , ಅಕಥಃ । ೮. ಪ್ರಭಾಸಃ, ವಸುುಃ, ದು್ವಸುಃ ।

ತಸಾ್ ಜರಾಮೃತಿವಿಧವಂಸ್ಹ ೀತ ೂೀವಯಸಷ್ಾಧ್ ೀನ್ುಂ ಸ್ಾಮೃತಂ ಕ್ಷರನಿತೀಮ್ ।

ಜರಾಪಹಾಂ ನ್ನಿಾನಿನಾಮಧ್ ೀಯಾಂ ಬದ್ುಧಂ ಪತಿಂ ಚ ೂೀದ್ಯಾಮಾಸ್ ದ್ ೀವಿೀ॥೧೧.೨೩॥

ದು್ವಸುವನ ಪ್ತನಯಾದ ವರಾಂಗಿೀರ್ಯು, ರ್ತನನ ಸಖಿಯಾಗಿರುವ, (ಮನುಷ್್ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲರುವ) ವರಾಙ್್ಗರ್ಯ

ಮುದಿರ್ತನ ಮರ್ತುು ಮರರ್ಣವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ, ವಸಷ್ಠರ ವಶದಲ್ಲಲರುವ , ಅಮೃರ್ತವನ್ ನೀ
ಕರ ರ್ಯುವ, ಮುದಿರ್ತನವನುನ ಕಳ ರ್ಯುವ, ‘ನಂದಿನಿ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಧ್ ೀನುವನುನ ಕಟ್ಟು ರ್ತರುವಂತ್ ರ್ತನನ
ಗಂಡನನುನ(ದು್ವಸುವನುನ) ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುತ್ಾುಳ .

[ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ‘ಜರಾಪ್ಹಾಂ’ ಎನುನವ ಮಾತನ ಹಿನ್ ನಲ್ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ(ಆದಿಪ್ವಥ ೧೦೬.೧೯)

ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಅಸಾ್ಃ ಕ್ಷ್ೀರಂ ಪಿಬ ೀನ್ಮತ್ಯಃ ಸಾಾದ್ು ಯೀ ವ ೈ ಸ್ುಮಧ್ಮೀ । ದ್ಶವಷ್ಯಸ್ಹಸಾರಣಿ ಸ್
ಜೀವ ೀತ್ ಸ್ರಯೌವನ್ಃ’. ನಂದಿನಿರ್ಯ ಹಾಲು ಕುಡಿದವನಿಗ ಜರ ಹಾಗೂ ಮೃರ್ತು್ವನ ಭರ್ಯವಲಲ. ಅದರ
ಸ ೂಗಸಾದ ಹಾಲು ಕುಡಿದವ ಸ್ರವಾದ ಯೌವಾನದಿಂದ ಕೂಡಿ ಹರ್ತುುಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಬದುಕಬಲಲ.]

ತಯಾ ದ್ು್ನಾಮ ಸ್ ವಸ್ುಃ ಪರಚ ೂೀದಿತ ೂೀ ಭಾರತೃಸ ನೀಹಾತ್ ಸ್ಪತಭಿರನಿಾತ ೂೀsಪರ ೈಃ ।

ಬಬನ್ಧ ತಾಂ ಗಾಮರ್ ತಾಞ್ಛಶಾಪ ವಸಷ್ಾಸ್ಂಸ್್ಃ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವಃ ಪರರ್ುಃ ॥೧೧.೨೪॥

ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ಂದಿರರಲ್ಲಲ ಸ ನೀಹನಿಮಿರ್ತುನ್ಾದ ದು್ವಸು, ಪ್ತನಯಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಪ್ೃರ್ು ಮೊದಲ್ಾದ

ಇರ್ತರ ಏಳು ಮಂದಿ ವಸುಗಳನುನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ವಸಷ್ಠರ ಧ್ ೀನುವನುನ(ನಂದಿನಿರ್ಯನುನ)
ಕಟ್ಟುಹಾಕುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ವಸಷ್ಠರ ಒಳಗಿರುವ ಬರಹಮದ ೀವರು ಆ ಅಷ್ುವಸುಗಳಿಗ ಶಾಪ್ವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 420

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅಧಮಮಯವೃತಾತಃ ಪರತಿಯಾತ ಮಾನ್ುಷೀಂ ಯೀನಿಂ ದ್ುರತಂ ರ್ಯತೃತ ೀ ಸ್ವಯ ಏವ ।

ಧಮಾಯಚುಾಯತಾಃ ಸ್ ತಥಾsಷಾುರ್ಯುರಾಪ್ ತಾಮನ ್ೀ ಪುನ್ಃ ಕ್ಷ್ಪರಮತ ೂೀ ವಿಮೊೀಕ್ಷಯರ್
॥೧೧.೨೫॥

ಪರಚ ೂೀದ್ಯಾಮಾಸ್ ಚ ಯಾ ಕುಮಾಗ ೆೀಯ ಪತಿಂ ಹಿ ಸಾsಮಬೀತಿ ನ್ರ ೀಷ್ು ಜಾತಾ ।

ಅರ್ತೃಯಕಾ ಪುಂಸ್ತವಸ್ಮಾಶರಯೀರ್ಣ ಪತು್ಮೃಯತೌ ಕಾರರ್ಣತಾಂ ವರಜ ೀತ ॥೧೧.೨೬॥

“ಧ್ ೀನುವನ ಬಂಧನ ರೂಪ್ವಾದ ಅಧಮಥ ಕಮಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿದ ನಿೀವು ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಸ ೀರರ.
ಯಾವ ದು್ನ್ಾಮಕ ವಸುವನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ನಿೀವು ಧಮಥಭರಷ್ುರಾಗಿದಿಾೀರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ದು್ವಸು ಎಂಟು
ಜನರ ಆರ್ಯುಷ್್ವನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ. ಉಳಿದವರು ಕ್ಷ್ಮಪ್ರವಾಗಿ ಮನುಷ್್ ಯೀನಿಯಿಂದ ಮುಕುರಾಗುವರ.
ಯಾರು ರ್ತನನ ಗಂಡನನುನ ಕ ಟು ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸದಳ ೂೀ(ದು್ವಸುವನ ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿೀ) , ಅವಳು
ಅಂಬಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವಳಾಗಿ, ಗಂಡನ ಸಂಯೀಗವನುನ ಹ ೂಂದದ ೀ,
ಪ್ುರುಷ್ರ್ತಾದ ಆಶರರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಗಂಡನ ಮರರ್ಣಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾಗಲ್ಲ.

ರ್ವತಾಸೌ ಬರಹಮಚಯ್ೈಯಕನಿಷ ೂಾೀ ಮಹಾನ್ ವಿರ ೂೀಧಶಾ ತಯೀರ್ಯವ ೀತ ।

ಸ್ ಗರ್ಯವಾಸಾಷ್ುಕದ್ುಃಖಮೀವ ಸ್ಮಾಪುನತಾಂ ಶರತಲ್ ಪೀ ಶಯಾನ್ಃ ॥೧೧.೨೭॥

ಮೃತ್ಷ್ುಕ ೂೀತಾ್ಮಪಿ ವ ೀದ್ನಾಂ ಸ್ಃ ಪಾರಪ್ನೀತು ಶಸ ಾೈಬಯಹುಧ್ಾ ನಿಕೃತತಃ ।

ಇತಿೀರಿತಾಸ ತೀ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವಂ ತಂ ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ಮುತುೃಜ್ ಚ ಗಾಂ ಪರಣ ೀಮುಃ ॥೧೧.೨೮॥

ದು್ವಸು ಬರಹಮಚರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ನಿಷ್ ಠರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಲ್ಲ. ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ದು್ವಸು

ಮರ್ತುು ವರಾಂಗಿೀ ನಡುವ ಮಹಾ ವರ ೂೀಧವುಂಟ್ಾಗಲ್ಲ. ಈ ದು್ವಸುವು ಶರಕಲಾದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿದಾವನ್ಾಗಿ,
ಎಂಟು ಹುಟುುಗಳ ವ ೀದನ್ ರ್ಯನುನ (ಎಂಟು ಗಭಥವಾಸದ ದುಃಖವನುನ ), ಎಂಟು ಜನರ
ಮರಣಾದಿಗಳಿಂದುಂಟ್ಾಗುವ ನ್ ೂೀವನುನ, ಶಸರಗಳಿಂದ ಅನ್ ೀಕ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಛ ೀದಿಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ
ಹ ೂಂದಲ್ಲ”.

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಶಾಪ್ಗರಸ್ರಾದ ಅಷ್ುವಸುಗಳು, ವಸಷ್ಠರ ಒಳಗ ಬರಹಮನಿದಾಾನ್ ಎನುನವುದನುನ ಅರರ್ತು,

ಕಟ್ಟುದಾ ಧ್ ೀನುವನುನ ಬಿಟುು, ಬರಹಮನಿಗ ನಮಸೆರಸ ವಜ್ಞಾಪ್ಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ .

ನ್ ಮಾನ್ುಷೀಂ ಗರ್ಯಮವಾಪುನಮೊೀ ವರ್ಯಂ ರ್ವತಾರ್ಯಂ ಸ್ವಯವಿತ್ ಕ್ತೀತಿತಯಮಾಂಶಾ ।

ಮಹಾಸ್ಾವ ೀತಾತ ರ್ವದ್ಂಶರ್ಯುಕತಸ್ತಥಾ ಬಲಂ ನ ೂೀsಖಿಲ್ಾನಾಮುಪ ೈತು ॥೧೧.೨೯ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 421

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

“ನ್ಾವು ಮಾನುಷ್ ಸರೀಗಭಥವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಂತ್ಾಗಲ್ಲ. ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಇವನು(ದು್ವಸು)

ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಬಲಲವನ್ಾಗಿರಲ್ಲ. ಈರ್ತ ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಿೀತಥವನುನ್ಾಗಿರಲ್ಲ. ಅಸರವ ೀರ್ತುನ್ಾಗಲ್ಲ.
ನಿಮಮ(ಬರಹಮದ ೀವರ) ಅಂಶ ಇವನಲ್ಲಲರಲ್ಲ. ನಮಮಲಲರ ಬಲವೂ ಇವನಿಗ ೀ ಸ ೀರಲ್ಲ” ಎಂದು ವಸುಗಳು
ವಸಷ್ಠರ ಅಂರ್ತಗಥರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಬರಹಮನಲ್ಲಲ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . (ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರ ಅಂಶವದಾ
ವಷ್ರ್ಯ ಇಲ್ಲಲ ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ).

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತು್ದಿತಾಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಾ ವಸಷ್ಾಸ್ಂಸ ್ೀನ್ ಸ್ುರಾಪಗಾಂ ರ್ಯರ್ಯುಃ ।

ಊಚುಸ್ತಥ ೈನಾಮುದ್ರ ೀ ವರ್ಯಂ ತ ೀ ಜಾಯೀಮಹಿ ಕ್ಷ್ಪರಮಸಾಮನ್ ಹನ್ ತಾಮ್ ॥೧೧.೩೦॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಅವರ ಲಲರೂ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳಳಲು, ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ವಸಷ್ಠರ ಮುಖ ೀನ
ಹ ೀಳಲಾಟುವರಾದ ಅಷ್ುವಸುಗಳು, ‘ಗಂಗ ’ರ್ಯ ಬಳಿ ಬರುತ್ಾುರ . (ಬರಹಮದ ೀವರು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಲ್ಲಲಲ. ವಸಷ್ಠರ
ಅಂರ್ತಗಥರ್ತರಾಗಿಯೀ ಎಲಲವೂ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ).
“ನ್ಾವು ನಿನನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ ುೀವ . ನಿೀನು ನಮಮನುನ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಸಾಯಿಸಬಿಡು” ಎಂದು
ಶಾಪ್ಗರಸ್ರಾದ ಅಷ್ುವಸುಗಳು ಗಂಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥಥಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ .

ಇತಿೀರಿತಾ ಸಾ ವರಮಾಶು ವವ ರೀ ತ ೂೀಭ ೂ್ೀsಪ್ಪಾಪತಾಮರ್ ಪಿರರ್ಯತಾಮ್ ।

ತ ೀಷಾಂ ಸ್ದ್ ೈವಾsತಮನ್ ಏಕಮೀಷಾಂ ದಿೀಘಾಯರ್ಯುಷ್ಂ ತಾನ್ ಸ್ುಷ್ುವ ೀsರ್ ಶನ್ತನ ೂೀಃ
॥೧೧.೩೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಅಷ್ುವಸುಗಳಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಆ ಗಂಗ ರ್ಯು, “ನನಗ ಈ ಕಮಥದಿಂದ ಪಾಪ್(ಭೂರರ್ಣಹತ್ಾ್

ಪಾಪ್) ಬರಬಾರದು. ನ್ಾನು ಕ ೂಂದರೂ ಕೂಡಾ, ಕ ೂಂದ ನಂರ್ತರವೂ ನನನಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗೂ ಪ್ರೀತಯೀ
ಇರರ್ತಕೆದುಾ. ನನಿನಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಒಬಬನಿಗ ದಿೀಘಾಥರ್ಯುಸುು ಇರಬ ೀಕು” ಎನುನವ ವರ ಬ ೀಕ ಂದು ಕ ೀಳುತ್ಾುಳ .
ಗಂಗ ರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, “ಅದನ್ ನೀ ತ್ಾವು ಪ್ಡ ದಿರುವುದು ಕೂಡಾ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಅಷ್ುವಸುಗಳು,
ಗಂಗ ರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಒಪ್ುಾತ್ಾುರ . ಮುಂದ ಗಂಗಾದ ೀವರ್ಯು ಶನುನುವಂದಿಗಿನ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಎಂಟು
ಮಕೆಳನುನ, ಅವರಲ್ಲಲ ಚಿಕೆವನು ಧೀಘಾಥರ್ಯುಷ್್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ .

[ ಗಂಗ ಶನುನುವನುನ ಮದುವ ಯಾಗುವುದಕೂೆ ಮೊದಲು ಆರ್ತನ ರ್ತಂದ ಪ್ರತೀಪ್ನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗಿ, ಆರ್ತನ
ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕುಳಿರ್ತ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಇಲ್ಲಲ ಸವ ೀಥಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 422

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ನಮಗ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ಗಂಗ ಗ ರ್ತನನ ಪ್ತ ವರುರ್ಣನ್ ೀ ಶನುನುವಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬರುವ ವಷ್ರ್ಯ
ಗ ೂತುರಲ್ಲಲಲವ ? ಈ ಕುರರ್ತು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ವವರ ನಿೀಡಿದಾಾರ : ].

ಅವಿಘನತಸಾತನ್ ವಿನಿಹನ್ುತಮೀವ ಪುರಾ ಪರತಿೀಪಸ್್ ಹಿ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೂೀರುಮ್ ।

ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ ಕಾಮಿನಿೀವ ತಾಕಾಮಾ ತತುಪತರಭಾಯಾ್ಯ ರ್ವಿತುಂ ವಿಡಮಾಬತ್ ॥೧೧.೩೨॥

ಮುಂದ ಮಾನುಷ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ಅಷ್ುವಸುಗಳನುನ ನಿವಥಘನವಾಗಿ ಕ ೂಲಲಲ್ ೂೀಸುಗವ ೀ, ಶನುನು

ಹುಟುುವುದಕೂೆ ಮೊದಲು ಗಂಗ ಪ್ರತೀಪ್ರಾಜನ ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯನುನ ಕಾಮಿಯೀ ಎಂಬಂತ್ ಆಶರರ್ಯವನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುಳ . ವಸುುರ್ತಃ ಅವಳಿಗ ಕಾಮನ್ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಕಟುು ಕಟುಳ ಮೊದಲ್ಾದುವುಗಳನುನ
ಹಾಕುವುದಕಾೆಗಿ, ಮುಂದ ಅವನ ಸ ೂಸ ಯಾಗುವ ಉದ ಾೀಶದಿಂದ ಆಕ ಆ ರೀತ ಮಾಡುತ್ಾುಳ .

ತ ೀನ ೈವ ಚ ೂೀಕಾತ ರ್ವ ಮೀ ಸ್ುತಸ್್ ಭಾಯಾ್ಯ ರ್ಯತ ೂೀ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೂೀರುಸ್ತಾsಸ ।

ಭಾಗ ೂೀ ಹಿ ದ್ಕ್ ೂೀ ದ್ುಹಿತುಃ ಸ್ುನಷಾಯಾ ಭಾಯಾ್ಯಭಾಗ ೂೀ ವಾಮ ಇತಿ ಪರಸದ್ಧಃ ॥೧೧.೩೩॥

ಪ್ರತೀಪ್ನ ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕುಳಿರ್ತ ಗಂಗ ಆರ್ತನಿಂದ ಈರೀತ ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುಳ : “ಯಾವ

ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿೀನು ನನನ ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತವಳಾಗಿರುತುೀಯೀ, ಅದರಂದ ನಿೀನು ನನನ ಮಗನ
ಹ ಂಡತಯಾಗು” ಎಂದು. ಯಾವಾಗಲೂ ಬಲ ತ್ ೂಡ ಮಗಳಿಗ ಅರ್ವಾ ಸ ೂಸ ಗ . ಹ ಂಡತರ್ಯ ಭಾಗ
ಎಡತ್ ೂಡ ಎಂದು ಪ್ರಸದಾ. [ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಬಲತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತವಳು ಮಗಳು ಅರ್ವಾ ಸ ೂಸ
ಎನುನವುದು ಪ್ರಸದಾವು].

[ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ಇಷ್ುು: ಈಕ ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀ ಎನುನವುದು ರಾಜನಿಗ ತಳಿಯಿರ್ತು. ಆದರ ಆರ್ತ ಮಾನುಷ್ ಕಟುಳ ಗ
ಬದಾನ್ಾಗಿರಬ ೀಕು. ಆಕ ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತುಕ ೂಂಡರೂ, ಆಕ ಇಷ್ು ಪ್ಟುಲ್ಲಲ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತ
ಭ ೂೀಗಿಸಬಹುದಿರ್ತುು. ಏಕ ಂದರ ಬರ್ಯಸುತುರುವವಳು ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀ. ಅವಳಿಗಾಗಿ ಮಾನುಷ್ ಕಟುು-ಕಟುಳ
ಮಿೀರದರೂ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. ಆದರ ರಾಜನಿಗ ಮನುಷ್್ ಕಟುು-ಕಟುಳ ಮಿೀರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ
ರಾಜನನ್ ನೀ ಪ್ರಜ ಗಳು ಅನುಸರಸುತ್ಾುರ . (ಆಕ ರ್ಯನುನ ನಿರಾಕರಸುವುದರಂದ ‘ಪಾರಮಾದಿಕವಾಗಿ ಆಕ
ಬಂದು ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತರೂ ಕೂಡಾ, ಮಗಳು ಎನುನವ ದೃಷುಯಿಂದ ನಮಮ ರಾಜ ನಿರಾಕರಣ
ಮಾಡಿದ’ ಎಂದು ಜನ ರಾಜನನುನ ಅನುಸರಸುತ್ಾುರ ). ಇದರಂದ ಸಾಮಾಜಕ ಕಟುು-ಕಟುಳ
ಮುಂದುವರರ್ಯುರ್ತುದ . ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಅವಳಲ್ಲಲ ಕಾಮನ್ ಇರಲ್ಲಲಲ ಎನುನವುದೂ ಪ್ರತೀಪ್ನಿಗ ತಳಿದಿರ್ತುು].

ಉವಾಚ ಸ್ ತಂ ನ್ತು ಮಾಂ ಸ್ುತಸ ತೀ ಕಾsಸೀತಿ ಪೃಚ ಛೀನ್ನತು ಮಾಂ ನಿವಾರಯೀತ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 423

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅಯೀಗ್ಕತಿಾೀಯಮಪಿ ಕಾರರ್ಣಂ ಚ ಮತಾಮಮಯಣ ೂೀ ನ ೈವ ಪೃಚ ಛೀತ್ ಕದ್ಾಚಿತ್ ॥೧೧.೩೪

॥

ರ್ಯದ್ಾ ತರಯಾಣಾಮಪಿ ಚ ೈಕಮೀಷ್ ಕರ ೂೀತಿ ಗಚ ಛೀರ್ಯಮಹಂ ವಿಸ್ೃಜ್ ।

ತದ್ಾ ತಾದಿೀರ್ಯಂ ಸ್ುತಮಿತು್ದಿೀರಿತ ೀ ತಥ ೀತಿ ರಾಜಾsಪ್ವದ್ತ್ ಪರತಿೀಪಃ ॥೧೧.೩೫॥

ಪ್ರತೀಪ್ನಿಂದ ‘ನನನ ಮಗನಿಗ ನಿೀನು ಭಾಯಥಯಾಗು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ ಗಂಗ , ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ರ್ತನನ
ಷ್ರರ್ತುುಗಳನುನ ವರವಾಗಿ ಕ ೀಳುತ್ಾುಳ : [ಅಂದರ : ನಿೀನ್ ೀ ನಿನನ ಮಗನನುನ ಮದುವ ಯಾಗು ಎಂದು
ಹ ೀಳುತುದಿಾೀರ್ಯ. ಆದಾರಂದ ನಿನಿನಂದ ಸಾಧ್ವಲಲವ ಂದು ನಿೀನು ಒಪ್ಾಕ ೂಂಡ ಹಾಗ . ಹಾಗಾಗಿ, ನಿೀನು ನನಗ
ವರವನುನ ನಿೀಡಬ ೀಕು. (ನಿೀನ್ಾಗಿದಾರ ನ್ಾನು ಯಾವ ಷ್ರರ್ತುನೂನ ಹಾಕುತುರಲ್ಲಲಲ. ನಿನಗ ಸಾಧ್ವಾಗದ
ಕಾರರ್ಣ ಷ್ರರ್ತುು ಹಾಕುತುದ ಾೀನ್ ) ಎನುನವ ಭಾವ]. “ನಿನನ ಮಗನು ನನನನುನ ಕುರರ್ತು ‘ನಿೀನು ಯಾರು’ ಎಂದು
ಕ ೀಳಬಾರದು. ನ್ಾನು ಎಷ್ ುೀ ಕ ಟು ಕ ಲಸ ಮಾಡಿದರೂ ಕೂಡಾ, ಆರ್ತ ನನನನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಬಾರದು. ನನನ
ಕ ಲಸದ ಕಾರರ್ಣವನೂನ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ ಕ ೀಳಬಾರದು”.

“ಈ ಮೂರರಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಮಾರ್ತನುನ ನಿನನ ಮಗ ಮುರದರ , ಆಕ್ಷರ್ಣವ ೀ ನ್ಾನು ಅವನನುನ ಬಿಟುು,
ಹ ೂರಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂಬುದಾಗಿ ಗಂಗ ಯಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಪ್ರತೀಪ್ ರಾಜನೂ ಕೂಡಾ, ‘ಹಾಗ ಯೀ
ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ರ್ತನನ ಒಪ್ಾಗ ರ್ಯನುನ ಸೂಚಿಸುತ್ಾುನ್ .

ತಥ ೈವ ಪುತಾರರ್ಯ ಚ ತ ೀನ್ ತದ್ ವಚ ೂೀ ವಧೂಕತಮುಕತಂ ವಚನಾದ್ ದ್ು್ನ್ದ್ಾ್ಃ ।

ಕನಿೀರ್ಯಸ ೀ ಸಾ ಹ್ವದ್ತ್ ಸ್ುತಸ ತೀ ನಾನ್್ಃ ಪತಿಃ ಶನ್ತನ್ುರ ೀವ ಮೀ ವೃತಃ ॥೧೧.೩೬॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮಾರ್ತುಗಳು ‘ವಧುವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು’ ಎಂದು ರ್ತನನ ಮೂರನ್ ೀ ಮಗ ಶನುನುವಗ ಹ ೀಳಬ ೀಕು
ಎಂದು ಗಂಗ ಪ್ರತೀಪ್ನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ .
“ಕಿರರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಶನುನುವಗ ೀ ಹ ೀಳಬ ೀಕು. ಬ ೀರ ಯಾರೂ ಅಲಲ” ಎಂದೂ ಆಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ . [ಅಂದರ
ಆಕ ಗ ಆಗಲ್ ೀ ಭವಷ್ತ್ ಜ್ಞಾನವರ್ತುು ಎಂದಾಯಿರ್ತು. ಇದರಂದ ಆಕ ದ ೂಡಡ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯುಳಳ
ಜೀವವಾಗಿರಬ ೀಕು ಮರ್ತುು ಆಕ ಕಾಮಿನಿ ಅಲಲ ಎನುನವುದು ಪ್ರತೀಪ್ನಿಗ ತಳಿದಂತ್ಾಯಿರ್ತು].

ತತಸ್ುತ ಸಾ ಶನ್ತನ್ುತ ೂೀsಷ್ು ಪುತಾರನ್ವಾಪ್ ಸ್ಪತ ನ್್ಹನ್ತ್ ತಥಾsಷ್ುಮಮ್ ।

ಗನ್ುತಂ ತತ ೂೀ ಮತಿಮಾಧ್ಾರ್ಯ ಹನ್ುತಮಿವೀದ್ ೂ್ೀಗಂ ಸಾ ಹಿ ಮೃಷಾ ಚಕಾರ ॥೧೧.೩೭
॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 424

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮುಂದ ಗಂಗಾದ ೀವರ್ಯು ಶನುನುವನುನ ಮದುವ ಯಾಗಿ, ಅವನಿಂದ ಎಂಟು ಮಕೆಳನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅವರಲ್ಲಲ
ಮೊದಲ ಏಳು ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುಳ . ಎಂಟನ್ ರ್ಯವನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಉದ ೂ್ೀಗವೀ ಎಂಬಂತ್
ಬುದಿಾರ್ಯನುನ ಹ ೂರ್ತುು, ಸುಮಮನ್ ಅದಕ ೆ ಬ ೀಕಾದ ಸದಾತ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರುವಂತ್ ತ್ ೂೀರದಳು.
[ಕ ೂಲಲಲ್ಲಕ ೆ ಸದಾತ್ ನಡ ಸದಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡಳು].

ಅವಸ್ತಿನಾನಯತಿಸ್ುಖಾರ್ಯ ಮಾನ್ುಷ ೀ ರ್ಯತಃ ಸ್ುರಾಣಾಮತ ಏವ ಗನ್ುತಮ್ ।

ಐಚಛನ್ನ ತಸಾ್ ಹಿ ಬರ್ೂವ ಮಾನ್ುಷ ೂೀ ದ್ ೀಹ ೂೀ ನ್ರ ೂೀತ ೂ್ೀ ಹಿ ತದ್ಾssಸ್
ಶನ್ತನ ೂೀಃ॥೧೧.೩೮॥

ಏಕ ಗಂಗ ರ್ತನನ ಪ್ತ ಶನುನುವನ್ ೂಂದಿಗಿರದ ೀ, ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹಿಂತರುಗುವ ಸದಾತ್ ಮಾಡಿದಳು
ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ . ಮನುಷ್್ ದ ೀಹದ ಸಂಪ್ಕಥದಲ್ಲಲ ಇರುವಕ ರ್ಯು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಸುಖಕರ
ಅಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಆಕ ಹ ೂರಡಲು ಬರ್ಯಸದಳು. ಅವಳ ದ ೀಹವು ಮನುಷ್್ ದ ೀಹ ಆಗಿರಲ್ಲಲಲ.
ಆದರ ಶನುನುವನ ದ ೀಹವು ಮನುಷ್್ ಯೀನಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾಗಿರ್ತುಷ್ ುೀ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವನಿಗ ಪ್ೂವಥಜನಮದ
ಸಮರಣ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಗಂಗ ಗ ಮಾರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ಸಮರಣ ಇರ್ತುು. ಅತೀತ್ಾನಗರ್ತಗಳ ಜ್ಞಾನವರ್ತುು. ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ
ಅಭಿವ್ಕಿು ಎಲಲವೂ ಇರ್ತುು. ಆದರ ಶನುನುವಗ ಅದಾ್ವುದೂ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಆಕ ಶನುನುವನುನ ಬಿಟುು
ಹ ೂೀಗಲು ಇಚಿೆಸದಳು.

ತಾಂ ಪುತರನಿಧನ ೂೀದ್ು್ಕಾತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಕಾsಸ ತಾಂ ಹ ೀತುನಾ ಕ ೀನ್ ಹನಿು ಪುತಾರನ್ ನ್ೃಶಂಸ್ವತ್ ॥೧೧.೩೯॥

ರೂಪಂ ಸ್ುರವರಸಾೀಣಾಂ ತವ ತ ೀನ್ ನ್ ಪಾಪಕಮ್ ।

ರ್ವ ೀತ್ ಕಮಮಯ ತಾದಿೀರ್ಯಂ ತನ್ಮಹತ್ ಕಾರರ್ಣಮತರ ಹಿ ॥೧೧.೪೦॥

ತತ್ ಕಾರರ್ಣಂ ವದ್ ಶುಭ ೀ ರ್ಯದಿ ಮಚ ೂಛರೀತರಮಹಯತಿ ।

ಇತಿೀರಿತಾsವದ್ತ್ ಸ್ವಯಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಸ್ುರಾಪಗಾ ॥೧೧.೪೧॥
ಏಳು ಜನ ಪ್ುರ್ತರರನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಶನುನು, ರ್ತನನ ಎಂಟನ್ ೀ ಪ್ುರ್ತರನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಉದು್ಕುಳಾದ ಪ್ತನ
ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ದು ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿೀನು ಯಾರು? ಏರ್ತಕಾೆಗಿ ಹಿೀಗ ಕಟುಕರಂತ್ ಮಕೆಳನುನ
ಕ ೂಲುಲತುದಿಾೀರ್ಯ? ನ್ ೂೀಡಿದರ ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀ ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನನ ಕ ಲಸ
ಪಾಪ್ಷ್ಠವಾಗಿರಲ್ಾರದು. ಇದರ ಹಿಂದ ಇನ್ ನೀನ್ ೂೀ ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಾರರ್ಣ ಇರಲ್ ೀಬ ೀಕು. ಮಂಗಳ ಯೀ, ಒಂದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 425

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ವ ೀಳ ನನನ ಕಿವ ಅದನುನ ಕ ೀಳಲು ಯೀಗ್ವಾಗಿದಾರ , ಆ ಕಾರರ್ಣವನುನ ಹ ೀಳು” ಎಂದು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ

ಶನುನು ಕ ೀಳಿದಾಗ, ಗಂಗ ವಸುಕೃರ್ತವಾದ ಎಲಲವನೂನ ವವರಸುತ್ಾುಳ ಮರ್ತುು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಅಲ್ಲಲಂದ
ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ ಕೂಡಾ.

ನ್ ಧಮೊೇಯ ದ್ ೀವತಾನಾಂ ಹಿ ಜ್ಞಾತವಾಸ್ಶ್ಾರಂ ನ್ೃಷ್ು ।

ಕಾರಣಾದ್ ೀವ ಹಿ ಸ್ುರಾ ನ್ೃಷ್ು ವಾಸ್ಂ ಪರಕುವಯತ ೀ ॥೧೧.೪೨॥

ಕಾರಣಾಪಗಮೀ ಯಾನಿತ ಧಮೊೇಯsಪ ್ೀಷಾಂ ತಥಾವಿಧಃ ।

ಅದ್ೃಶ್ತಾಮಸ್ಂಸ್ಪಶ ್ೀಯ ಹ್ಸ್ಮಾೂಷ್ರ್ಣಮೀವ ಚ ॥೧೧.೪೩॥

ಸ್ುರ ೈರಪಿ ನ್ೃಜಾತ ೈಸ್ುತ ಗುಹ್ಧಮೊೇಯ ದಿವೌಕಸಾಮ್ ।

ಅತಃ ಸಾ ವರುರ್ಣಂ ದ್ ೀವಂ ಪೂವಯರ್ತಾತಯರಮಪ್ಮುಮ್ ॥೧೧.೪೪॥

ನ್ೃಜಾತಂ ಶನ್ತನ್ುಂ ತ್ಕಾತವ ಪರರ್ಯಯೌ ವರುಣಾಲರ್ಯಮ್ ।

ಸ್ುತಮಷ್ುಮಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ತುತಯರ ೀವಾಪ್ನ್ುಜ್ಞಯಾ ।
ವಧ್ ೂೀದ್ ೂ್ೀಗಾನಿನವೃತಾತ ಸಾ ದ್ದ್ೌ ಪುತರಂ ಬೃಹಸ್ಪತೌ ॥೧೧.೪೫॥

ಏಕ ಗಂಗ ರ್ತನನ ಪ್ತರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ತ್ ರಳಿದಳು ಎನುನವುದಕ ೆ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಇನನಷ್ುು ವವರಗಳನುನ
ನಿೀಡಿದಾಾರ . ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಿ ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ವು ತಳಿರ್ಯಲಾಟು ಮೀಲ್ ಬಹುಕಾಲ
ವಾಸಮಾಡುವುದು ಧಮಥವಲಲ. ಅವರು ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ವಶ್ಷ್ು ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ವಾಸ
ಮಾಡುತ್ಾುರ . ದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾವ ಕಾರರ್ಣಕ ೆ ಬರುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅದು ಈಡ ೀರದ ಮೀಲ್ ಅವರು
ಹಿಂತರುಗುತ್ಾುರ . ಇದು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಧಮಥವೂ ಕೂಡಾ ಹೌದು. ಕಾರ್ಣದಿರುವಕ , ಮುಟುದಿರುವಕ ,
ಮಾರ್ತನ್ಾಡದಿರುವಕ , ಇತ್ಾ್ದಿಗಳು ಮನುಷ್್ರಾಗಿ ಬಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಧಮಥವಾಗಿರುರ್ತುದ . ಇದು
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗುಹ್ಧಮಥ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗಂಗ ಮನುಷ್್ ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ರ್ತನನ ಗಂಡ
ವರುರ್ಣನನುನ(ಶನುನುವನುನ) ಬಿಟುು, ವರುರ್ಣಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ . ಈ ರೀತ ತ್ ರಳುವಾಗ, ಕ ೂಲುಲವ
ಉದ ೂ್ೀಗದಿಂದ ನಿವೃರ್ತುಳಾದ ಗಂಗ , ಗಂಡನ್ಾದ ಶನುನುವನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ, ರ್ತನನ ಎಂಟನ್ ರ್ಯ
ಮಗನನುನ ರ್ತನ್ ೂನಂದಿಗ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗಿ, ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಅಧೀನಕ ೆ ಒಪ್ಾಸುತ್ಾುಳ .

ದ್ ೀವವರತ ೂೀsಸಾವನ್ುಶಾಸ್ನಾರ್ಯ ಮಾತಾರ ದ್ತ ೂತೀ ದ್ ೀವಗುರೌ ಶತಾದ್ಧಯಮ್ ।

ಸ್ಂವತುರಾಣಾಮಖಿಲ್ಾಂಶಾ ವ ೀದ್ಾನ್ ಸ್ಮರ್್ಸ್ತ್ ತದ್ಾಶಗಾನ್ತರಾತಾಮ ॥೧೧.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 426

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತ್ಾಯಿ ಗಂಗ ಯಿಂದ ವದಾ್ಭಾಸಕಾೆಗಿ ಬೃಹಸಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿಡಲಾಟು ದ ೀವವರರ್ತ ನ್ಾಮಕ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರನು,

ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ವಶದಲ್ಲಲ ಇದುಾ ವ ೀದಾಭಾ್ಸ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ತತಶಾ ಮಾತಾರ ಜಗತಾಂ ಗರಿೀರ್ಯಸ್್ನ್ನ್ತಪಾರ ೀsಖಿಲಸ್ದ್ುೆಣಾರ್ಣ್ಯವ ೀ ।

ರಾಮೀ ರ್ೃಗೂಣಾಮಧಿಪ ೀ ಪರದ್ತತಃ ಶುಶಾರವ ತತತವಂ ಚ ಶತಾದ್ಧಯವಷ್ಯಮ್ ॥೧೧.೪೭॥

ಬೃಹಸಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ವ ೀದಾಭಾ್ಸವನುನ ಮುಗಿಸದ ಮೀಲ್ , ಮತ್ ು ತ್ಾಯಿ ಗಂಗ ಯಿಂದ, ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ

ತಳಿದುಕ ೂಳಳಲ್ಾಗದ, ನಿದುಥಷ್ು ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ, ಭೃಗುಕುಲದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ, ಜಗತುನಲ್ಲಲ
ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಶಕಿು ಎನಿಸದ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ ಕ ೂಡಲಾಟುವನ್ಾದ ದ ೀವವರರ್ತ, ಅಲ್ಲಲ ಐವರ್ತುು
ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ(ಭಗವಂರ್ತನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ಪ್ರತಪಾದಿಸರ್ತಕೆ ಶಾಸರವನುನ) ಅಭಾ್ಸ
ಮಾಡಿದನು.

ಸ್ ಪಞ್ಾವಿಂಶತ್ ಪುನ್ರಬಾಕಾನಾಮಸಾಾಣಿ ಚಾರ್್ಸ್್ ಪತ ೀರ್ೃಯಗೂಣಾಮ್ ।

ಮಾತಾರ ಸ್ಮಾನಿೀರ್ಯ ತಟ ೀ ನಿಜ ೀ ತು ಸ್ಂಸಾ್ಪಿತಃ ಪಾರಪಪಯಯತುಂ ಸ್ಾಪಿತ ರೀ ॥೧೧.೪೮॥

ಅವನು ಮತ್ ು ಇಪ್ಾತ್ ೈದು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಭೃಗುಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ಭಾಗಥವರಾಮನ ಬಳಿರ್ಯಲ್ ಲೀ
ಇದುಾ, ಅಸರಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ಅಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದನು. ನಂರ್ತರ, ತ್ಾಯಿಯಿಂದ ಕರ ರ್ತಂದು, ರ್ತನನ ನದಿರ್ಯ ರ್ತಟದಲ್ಲಲ
ಶನುನುವಗ ಅಪ್ಥಸಲು ಇಡಲಾಟುನು (ಅಂದರ : ಮಗನನುನ ರ್ತಂದ ಗ ಒಪ್ಾಸುವುದಕಾೆಗಿ ಗಂಗ , ಅವನನುನ
ರ್ತನನ(ಗಂಗಾನದಿ) ತೀರಕ ೆ ಕರ ರ್ತಂದು ಅಲ್ಲಲ ನಿಲ್ಲಲಸದಳು)

ಸ್ ತತರ ಬಧ್ಾಾ ಶರಪಞ್ಞರ ೀರ್ಣ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ವಿಜಹ ರೀsಸ್್ ಪಿತಾ ತದ್ ೈವ ।

ವರಜನ್ ಮೃಗಾತಿ್ೀಯ ತೃಷತ ೂೀ ವಿಲ್ ೂೀಕರ್ಯನ್ ಗಙ್ಕ್ೆಮತ ೂೀಯಾಮರ್ವತ್ ಸ್ುವಿಸಮತಃ ॥೧೧.೪೯॥

ದ ೀವವರರ್ತನು ಗಂಗಾತೀರದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು ನದಿರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳ ಅಣ ಕಟ್ಟುನಿಂದ ರ್ತಡ ದು,

ಆಟವಾಡಿದನು. ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ದ ೀವವರರ್ತನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಶನುನು ಭ ೀಟ್ ಯಾಡಲು ತ್ ರಳುತ್ಾು,
ಬಾಯಾರದವನ್ಾಗಿ, ನಿೀರಲಲದಿರುವ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಬಹಳ ಅಚಚರಗ ೂಂಡನು.

ಸ್ ಮಾಗೆಯಯಾಮಾಸ್ ತತ ೂೀsಸ್್ ಹ ೀತುಜ್ಞಪ ಾೈ ತದ್ಾ ಸ್ಾಂ ಚ ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ೂನ್ುಮ್ ।

ಕ್ತರೀಡನ್ತಮಸ ಾೀರ್ಣ ಬರ್ೂವ ಸ ೂೀsಪಿ ಕ್ಷಣಾದ್ದ್ೃಶ್ಃ ಪಿತೃದ್ಶಯನಾದ್ನ್ು ॥೧೧.೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 427

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿೀರಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯ ಕಾರರ್ಣವನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕ ಂದು ಹುಡುಕಾಡಿದ ಶನುನು, ಅಸರದ ೂಂದಿಗ
ಆಟವಾಡುತುರುವ ರ್ತನನ ಮಗನನುನ ಕಂಡನು. ದ ೀವವರರ್ತನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ತಂದ ಕಂಡಕೂಡಲ್ ೀ, ಕ್ಷರ್ಣಕಾಲ
ಅದೃಶ್ನ್ಾದನು.

ಮಿೀಮಾಂಸ್ಮಾನ್ಂ ತಮವಾಪ ಗಙ್ಕ್ೆ ಸ್ುತಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪತಿಂ ಜಗಾದ್ ಚ ।

ಅರ್ಯಂ ಸ್ುತಸ ತೀ ಪರಮಾಸ್ಾವ ೀತಾತ ಸ್ಮಪಿಪಯತ ೂೀ ವಿೀರ್ಯ್ಯಬಲ್ ೂೀಪಪನ್ನಃ ॥೧೧.೫೧॥

‘ಇವನು ಯಾರರಬಹುದು’ ಎಂದು ಶನುನು ವಚಾರ ನಡ ಸುತುರುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ ಲೀ, ಗಂಗ ರ್ಯು ಮಗನನುನ
ಕರ ದುಕ ೂಂಡು, ಶನುನುವನ ಬಳಿ ಬಂದಳು. “ಇವನು ನಿನನ ಮಗನು. ಅಸರವ ೀರ್ತುನ್ಾದ ನಿನನ ಸುರ್ತನಿೀರ್ತ.
ವೀರ್ಯಥಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಇವನು ನಿನಗ ಸಮಪ್ಥರ್ತನ್ಾಗುತುದಾಾನ್ ” ಎಂದು ಗಂಗ ದ ೀವವರರ್ತನನುನ
ಶನುನುವಗ ಒಪ್ಾಸದಳು.

ಅಸಾ್ಗರಜಾಃ ಸಾಾಂ ಸ್ತಿಮೀವ ಯಾತಾ ಹರ ೀಃ ಪದ್ಾಮೊೂೀಜಸ್ುಪಾವಿತ ೀ ಜಲ್ ೀ ।

ತನ್ೂಮಮಯದಿೀಯೀ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ತತ್ ತಾಂ ತಾನ್ ಮಾ ಶುಚ ೂೀsನ ೀನ್ ಚ ಮೊೀದ್ಮಾನ್ಃ ॥೧೧.೫೨॥

ಇತಿ ಪರದ್ಾಯಾಮುಮದ್ೃಶ್ತಾಮಗಾದ್ ಗಙ್ಕ್ೆ ತಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ಯಯೌ ಸ್ಾಕಂ ಗೃಹಮ್ ।

ರಾಜಾsಭಿಷಚಾ್ರ್ ಚ ಯೌವರಾಜ ್ೀ ಮುಮೊೀದ್ ತತುದ್ುೆರ್ಣತಪಿಪಯತ ೂೀ ರ್ೃಶಮ್ ॥೧೧.೫೩॥

“ಈ ದ ೀವವರರ್ತನ ಅರ್ಣ್ಂದಿರು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದಕಮಲದಿಂದ ಪ್ವರ್ತರವಾದ ನನನ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ

ದ ೀಹವನುನ ಇಟುು, ಅವರ ಮೂಲ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ಪ್ಡ ದರು. ಆದಾರಂದ ನಿೀನು ಇವನ ಅರ್ಣ್ಂದಿರರ ಬಗ ಗ
ಸಂಕಟಪ್ಡಬ ೀಡ. ಇವನಿಂದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳುಳವವನ್ಾಗು” ಎಂದು ನುಡಿದ ಗಂಗ , ದ ೀವವರರ್ತನನುನ
ಶನುನುವಗ ಒಪ್ಾಸ, ಅದೃಶ್ಳಾಗುತ್ಾುಳ . ಶನುನು ದ ೀವವರರ್ತನನುನ ರ್ತನನ ಅರಮನ್ ಗ ಕರ ದ ೂರ್ಯುಾ,
ರ್ಯುವರಾಜ ಪ್ದವರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ, ಅವನ ಒಳ ಳರ್ಯ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾಗಿ, ಬಹಳ
ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುನು.

ಪುನ್ಃ ಸ್ ಪಿತಾರsನ್ುಮತ ೂೀ ಬೃಹಸ್ಪತ ೀರವಾಪ ವ ೀದ್ಾನ್ ಪುರುಷಾರ್ಯುಷ ೂೀsದ್ಧಯತಃ ।

ರಾಮಾತ್ ತಥಾsಸಾಾಣಿ ಪುನ್ಸ್ತವವಾಪ ತಾವದಿೂರಬ ಾೈಸಾಶತ ೈಶಾ ತತತವಮ್ ॥೧೧.೫೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 428

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮತ್ ು, ದ ೀವವರರ್ತನು ರ್ತಂದ ಯಿಂದ ಅನುಮತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ಬೃಹಸಾತ್ಾ್ಚಾರ್ಯಥರಂದ ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥಗಳ
ಕಾಲ ವ ೀದಾಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ಯೀ, ಮತ್ ು ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ
ಅಸರವದ ್ರ್ಯನೂನ, ಮುನೂನರು ವಷ್ಥಗಳ ರ್ತನಕ ರ್ತರ್ತುಿವದ ್ರ್ಯನೂನ ಪ್ಡ ದನು.

ಸ್ ಸ್ವಯವಿತತವಂ ಸ್ಮವಾಪ್ ರಾಮಾತ್ ಸ್ಮಸ್ತವಿದ್ಾ್ಧಿಪತ ೀಗುೆಯಣಾರ್ಣ್ಯವಾತ್ ।

ಪಿತುಃ ಸ್ಮಿೀಪಂ ಸ್ಮವಾಪ್ ತಂ ಚ ಶುಶ್ರಷ್ಮಾರ್ಣಃ ಪರಮುಮೊೀದ್ ವಿೀರಃ ॥೧೧.೫೫॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವವರರ್ತನು ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದನು. ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ

ಸವಥಜ್ಞತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಬಳಿ ಬಂದು, ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಸ ೀವ ಮಾಡುತ್ಾು, ತ್ಾನೂ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು.

ರ್ಯದ್ ೈವ ಗಙ್ಕ್ೆ ಸ್ುಷ್ುವ ೀsಷ್ುಮಂ ಸ್ುತಂ ತದ್ ೈವ ಯಾತ ೂೀ ಮೃಗಯಾಂ ಸ್ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಶರದ್ಾತ ೂೀ ಜಾತಮಪಶ್ದ್ುತತಮಂ ವನ ೀ ವಿಸ್ೃಷ್ುಂ ಮಿರ್ುನ್ಂ ತಾಯೀನಿಜಮ್ ॥೧೧.೫೬॥

ಗಂಗ ರ್ಯು ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಮಗನನುನ ಹ ರ್ತು ಸಮರ್ಯದಲ್ ಲೀ ಶನುನುವು ಭ ೀಟ್ ಗ ಂದು ಕಾಡಿಗ ತ್ ರಳಿದಾ. ಆಗ
‘ಶರದಾಾನ್ ’ ಎಂಬ ಋಷಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ, ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಬಿಡಲಾಟು, ಮಾರ್ತೃ ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಜನಿಸದ
ಜ ೂೀಡಿರ್ಯನುನ(ಅವಳಿ ಮಕೆಳನುನ) ಆರ್ತ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಶರದ್ಾಾಂಸ್ುತ ತಪಃ ಕುವಯನ್ ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ಹಸ ೂೀವಯಶ್ೀಮ್ ।

ಚಸ್ಾನ್ಾ ರ ೀತಸ್ತಸಾ್ರ್ ಶರಸ್ತಮೂೀ ತತ ೂೀSರ್ವತ್ ॥೧೧.೫೭॥

ವಿಷ್ಾಮೊೂೀ ನಾಮ ರುದ್ಾರಣಾಂ ರ್ೂಭಾರಹರಣ ೀsಙ್ೆತಾಮ್ ।

ಹರ ೀಃ ಪಾರಪುತಂ ತಥಾ ತಾರಾ ಭಾಯಾ್ಯ ಯಾ ಹಿ ಬೃಹಸ್ಪತ ೀಃ ॥೧೧.೫೮॥

‘ಶರದಾಾನ್’ ಎಂಬುವ ಋಷ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡುತುರುವಾಗ ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಆಕ ರ್ಯನುನ ಕಂಡಾಗ ಅವನ ರ ೀರ್ತಸುು ಹುಲ್ಲಲನ ಮದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಜಾರ ಬಿೀಳುರ್ತುದ . ಈರೀತ ಜಾರದ ರ ೀರ್ತಸುನ
ದ ಸ ಯಿಂದ ರುದರರಲ್ಲಲ ಒಬಬನ್ಾದ ‘ವಷ್ೆಮಭ’ ಎನುನವ ರುದರನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭೂಭಾರ ಹರರ್ಣ
ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಸಹಾರ್ಯಕರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದುವುದಕಾೆಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುನ್ . ಹಾಗ ಯೀ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಪ್ತನ
ತ್ಾರಾದ ೀವರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುಳ .

ತಾವುಭೌ ಶನ್ತನ್ುದ್ಾೃಯಷಾುವ ಕೃಪಾವಿಷ್ುಃ ಸ್ಾಕಂ ಗೃಹಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 429

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ನಿನಾರ್ಯ ನಾಮ ಚಕ ರೀ ಚ ಕೃಪಾಯಾ ವಿಷ್ಯೌ ರ್ಯತಃ ॥೧೧.೫೯॥

ಕೃಪಃ ಕೃಪಿೀತಿ ಸ್ ಕೃಪಸ್ತಪ್ೀ ವಿಷ ೂ್ೀಶಾಕಾರ ಹ ।

ತಸ್್ ಪಿರೀತಸ್ತದ್ಾ ವಿಷ್ು್ಃ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕ ೀಶಾರ ೀಶಾರಃ ॥೧೧.೬೦॥

ಶನುನುವು ಆ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮರುಕದಿಂದ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿ (ಕೃಪಾವಷ್ುನ್ಾಗಿ) ಅವರನುನ ರ್ತನನ

ಅರಮನ್ ಗ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ . ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಆ ಮಕೆಳಿಬಬರು ರ್ತನನ ಕೃಪ ಗ ವಷ್ರ್ಯರಾದರ ೂೀ,
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರಗ ಆರ್ತ ‘ಕೃಪ್’ ಮರ್ತುು ‘ಕೃಪ್’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿನಡುತ್ಾುನ್ . ಆ ಕೃಪ್ನು ಮುಂದ
ವಷ್ು್ಸಂಬಂಧಯಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಕೂೆ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ವಷ್ು್ವು ಅವನಿಗ
ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಪಾರದ್ಾದ್ ೀಷ್್ತುಪತಷಯತಾಮಾರ್ಯುಃ ಕಲ್ಾಪನ್ತಮೀವ ಚ ।

ಸ್ ಶನ್ತನ್ುಗೃಹ ೀ ತಿಷ್ಾನ್ ದ್ ೀವವರತಸ್ಖಾsರ್ವತ್ ॥೧೧.೬೧॥

ಪ್ರಸನನನ್ಾದ ವಷ್ು್ವು, ‘ಮುಂದ ಬರುವ ಸಪ್ುಷಥಗಳಲ್ಲಲ ಒಬಬನ್ಾಗುವಕ ’ರ್ಯ ವರವನೂನ^, ಅಲಲದ , ಕಲಾ
ಮುಗಿರ್ಯುವ ರ್ತನಕದ ಆರ್ಯುಷ್್ವನೂನ ಕೂಡಾ ಅವನಿಗ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಆ ಕೃಪ್ನು ಶನುನು ಮನ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ
ಇದುಾ, ದ ೀವವರರ್ತನ ಆತೀರ್ಯ ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .
[^ಈ ಅಂಶ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ವವರಸಲಲವಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಕುರರ್ತು
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ]

ಪುತರವಚಛನ್ತನ ೂೀಶಾಾsಸೀತ್ ಸ್ ಚ ಪುತರವದ್ ೀವ ತತ್ ।

ಮಿರ್ುನ್ಂ ಪಾಲಯಾಮಾಸ್ ಸ್ ಕೃಪ್ೀsಸಾಾರ್ಣ್ವಾಪ ಚ ॥೧೧.೬೨॥

ಸ್ವಯವ ೀದ್ಾನ್ಧಿಜಗೌ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಿ ಕೌಶ್ಕಾತ್ ।

ತತಾಜ್ಞಾನ್ಂ ತಥಾ ವಾ್ಸಾದ್ಾಪ್ ಸ್ವಯಜ್ಞತಾಂ ಗತಃ ॥೧೧.೬೩॥

ಕೃಪ್ನು ಶನುನುವಗ ಮಗನಂತ್ ಯೀ ಆದನು. ಶನುನುವಾದರ ೂೀ, ಈ ಎರಡು ಜ ೂೀಡಿ ಜೀವಗಳನುನ ರ್ತನನ
ಮಕೆಳಂತ್ ಯೀ ಪಾಲನ್ ಮಾಡಿದನು. [ಶಂರ್ತನು ಕ್ಷತರರ್ಯ, ಇವರು ಬಾರಹಮರ್ಣರು. ಆದರ ಅವರ ಲಲರೂ
ಒಟ್ಟುಗ ಇರಲು ಆಗ ಯಾವ ಸಮಸ ್ರ್ಯೂ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಅವರ ಆಚರಣ ಅವರಗ . ಇವರ ಆಚರಣ ಇವರಗ .
ಇದು ನಮಮ ಪಾರಚಿೀನ ಸಂಸೃತ. ಇದು ನಿಜವಾದ ಜಾತ್ಾ್ತೀರ್ತತ್ ] ಆ ಕೃಪ್ನು ಕೌಶ್ಕನಿಂದ ಅಸರಗಳನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 430

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ಡ ದನು. ಸವಥ ವ ೀದಗಳನೂನ, ಸವಥ ಶಾಸರಗಳನೂನ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ಯೀ,
ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ರ್ತರ್ತುಿಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಸವಥಜ್ಞನ್ ನಿಸದನು.
[ಗೌತಮೊೀ Sಪಿ ತತ ೂೀSಭ ್ೀತ್ ಧನ್ುವ ೀಯದ್ಪರ ೂೀSರ್ವತ್’ (ಮಹಾಭಾರರ್ತ: ಉರ್ತುರದ ಪಾಠ
೧೨೯.೧೯ ). ಕೃಪ್ೀSಪಿ ಚ ತದ್ಾ ರಾಜನ್ ಧನ್ುವ ೀಯದ್ಪರ ೂೀSರ್ವತ್(ದಾಕ್ಷ್ಮಣಾರ್ತ್ಪಾಠ ೧೪೦.೨೯)
ಎರಡೂ ಪಾಠದಲೂಲ ಒಂದ ೂಂದು ದ ೂೀಷ್ವದಾಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ನಿಜವಾದ ಪಾಠ ಹಿೀಗಿರಬಹುದು:
ಕೌಶ್ಕ ೂೀSಪಿ ತದ್ಾ ರಾಜನ್ ಧನ್ುವ ೀಯದ್ಪರ ೂೀSರ್ವತ್ ಚತುವ ೀಯದ್ಂ ಧನ್ುವ ೀಯದ್ಂ ಶಾಸಾಾಣಿ
ವಿವಿಧ್ಾನಿ ಚ । ನಿಖಿಲ್ ೀನಾಸ್್ ತತ್ ಸ್ವಯಂ ಗುಹ್ಮಾಖಾ್ತವಾಂಸ್ತದ್ಾ’ . ಕೌಶ್ಕ ಅಂದರ ವಶಾಾಮಿರ್ತರ.
ಆರ್ತ ಆಗಲ್ ೀ ಧನುವ ೀಥದಪ್ರನ್ಾಗಿದಾನು. ನ್ಾಲುೆರ್ತರಹದ ಧನುವ ೀಥದವನುನ, ಸಮಗರ ರಹಸ್ವನುನ ಕೌಶ್ಕ
ಕೃಪ್ನಿಗ ಹ ೀಳಿದನು. ಈ ರೀತ ಸಂಭಾವ್ ಪಾರಚಿೀನ ಪಾಠವರಬಹುದು].

ರ್ಯದ್ಾ ಹಿ ಜಾತಃ ಸ್ ಕೃಪಸ್ತದ್ ೈವ ಬೃಹಸ್ಪತ ೀಃ ಸ್ೂನ್ುರಗಾಚಾ ಗಙ್ಕ್ೆಮ್ ।

ಸಾನತುಂ ಘೃತಾಚಿೀಂ ಸ್ ದ್ದ್ಶಯ ತತರ ಶಿರ್ದ್ುಾಕೂಲ್ಾಂ ಸ್ುರವರ್ಯ್ಯಕಾಮಿನಿೀಮ್ ॥೧೧.೬೪॥

ಯಾವಾಗ ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ ಜನನವಾಯಿತ್ ೂೀ ಅದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಭರದಾಾಜರು

ಸಾನನ ಮಾಡಲು ಗಂಗಾನದಿರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು. ಅಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಪ್ುರ ಯಾದ, ಬಟ್ ು ಜಾರದ
ಸ್ತರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಘೃತ್ಾಚಿೀರ್ಯನುನ ಕಂಡರು.

ತದ್ಾಶಯನಾತ್ ಸ್ಾನ್ನಮಥ ೀನಿಾರರ್ಯಂ ಸ್ ದ್ ೂರೀಣ ೀ ದ್ಧ್ಾರಾsಶು ತತ ೂೀsರ್ವತ್ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ಅಮೊೂೀಜಜಾವ ೀಶರ್ಯುತ ೂೀ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಕತುತಯಂ ಹರ ೀಃ ಕಮಮಯ ಬುವೀ ರ್ರ ೂೀದ್ಧೃತೌ ॥೧೧.೬೫॥

ಘೃತ್ಾಚಿೀರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾರಂದ ಜಾರದ ರ್ತನನ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಭರಧ್ಾಾಜರು ಕ ೂಳಗದಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದರು. ಅದರಂದ

ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಬೃಹಸಾತರ್ಯು, ಭೂಭಾರ ಹನನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಲು ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದರು.

ದ್ ೂರೀಣ ೀತಿನಾಮಾಸ್್ ಚಕಾರ ತಾತ ೂೀ ಮುನಿರ್ಯರದ್ಾಾಜ ಉತಾಸ್್ ವ ೀದ್ಾನ್ ।

ಅಧ್ಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಶಾಸ್ಾಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ ಸ್ವಯಜ್ಞತಾಮಾಪ ಚ ಸ ೂೀsಚಿರ ೀರ್ಣ ॥೧೧.೬೬॥

ಈರೀತ ಅವರ್ತರಸದ ಬೃಹಸಾತಗ ಮುನಿ ಭರದಾಾಜರು ‘ದ ೂರೀರ್ಣ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿನಟುರು. ಭರದಾಾಜರು

ದ ೂರೀರ್ಣನಿಗ ಶಾಸರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ವ ೀದಗಳನುನ ಬ ೂೀಧಸದರು. ದ ೂರೀರ್ಣನು ಅತ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಎಲಲವನೂನ
ಕಲ್ಲರ್ತು ಸವಥಜ್ಞರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 431

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕಾಲ್ ೀ ಚ ತಸಮನ್ ಪೃಷ್ತ ೂೀsನ್ಪತ ೂ್ೀ ವನ ೀ ತು ಪಾಞ್ಚಾಲಪತಿಶಾಚಾರ ।

ತಪ್ೀ ಮಹತ್ ತಸ್್ ತಥಾ ವರಾಪುರಾವಲ್ ೂೀಕನಾತ್ ಸ್ಾನಿಾತಮಾಶು ರ ೀತಃ
॥೧೧.೬೭॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಹುಟ್ಟುದ ಕಾಲದಲ್ ಲೀ ಮಕೆಳಿಲಲದ ‘ಪ್ೃಶರ್ತ’ ಎನುನವ ಪಾಂಚಾಲ ದ ೀಶದ ರಾಜನು

ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಮಹತ್ಾುದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದನು. ಆರ್ತ ಒಮಮ ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದಾರಂದ ಆರ್ತನ ರ ೀರ್ತಸುು ಜಾರಬಿರ್ತುು.

ಸ್ ತದ್ ವಿಲಜಾಞವಶತಃ ಪದ್ ೀನ್ ಸ್ಮಾಕರಮತ್ ತಸ್್ ಬರ್ೂವ ಸ್ೂನ್ುಃ ।

ಹಹೂ ತು ನಾಮಾನ ಸ್ ವಿರಿಞ್ಾಗಾರ್ಯಕ ೂೀ ನಾಮಾನssವಹ ೂೀ ಯೀ ಮರುತಾಂ ತದ್ಂಶರ್ಯುಕ್
॥೧೧.೬೮॥

ಪ್ೃಶತ್ ರಾಜನು ವಶ ೀಷ್ವಾದ ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಂದ ಜಾರ ಬಿದಾ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ರ್ತನನ ಪಾದದಿಂದ ಮುಚಿಚದನು. ಆ
ರ ೀರ್ತಸುನಿಂದ ಅವನಿಗ ‘ಹಹೂ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಗಾರ್ಯಕನ್ಾದ ಗಂಧವಥನು ಮಗನ್ಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದನು. ಆರ್ತನು ‘ಆವಹ’ನ್ ನುನವ ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾನು. (ಆವಹನ್ ನುನವ
ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು)

ಸ್ ದ್ ೂರೀರ್ಣತಾತಾತ್ ಸ್ಮವಾಪ ವ ೀದ್ಾನ್ಸಾಾಣಿ ವಿದ್ಾ್ಶಾ ತಥಾ ಸ್ಮಸಾತಃ ।

ದ್ ೂರೀಣ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸ್ ತದ್ಾ ಗುರ ೂೀಃ ಸ್ುತಂ ಸ್ಹ ೈವ ನೌ ರಾಜ್ಮಿತಿ ಹ್ವಾದಿೀತ್ ॥೧೧.೬೯॥

ಈ ರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ಪ್ೃಶತ್ ರಾಜನ ಮಗನು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ಭರದಾಾಜನಿಂದ,

ದ ೂರೀರ್ಣರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ, ವ ೀದಗಳನೂನ , ಅಸರಗಳನೂನ , ಸಮಸು ವದ ್ಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ಹ ೂಂದಿದನು.
ವದಾ್ಭಾ್ಸ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅವನು ರ್ತನನ ಗುರುಗಳ ಮಗನ್ಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಗ ‘ರಾಜ್ದ ಭ ೂೀಗವೂ
ನಮಿಮಬಬರಗ ಸಮನ್ಾಗಿರಲ್ಲ(ಒಟ್ಟುಗ )’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾನಷ್ ುೀ. (ಅಂದರ : ನನನ ರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ಅಧಥ ರಾಜ್ವು
ನಿನಗ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದಾನು).

ಪದ್ ೀ ದ್ುರತತಾಾದ್ ದ್ುರಪದ್ಾಭಿಧ್ ೀರ್ಯಃ ಸ್ ರಾಜ್ಮಾಪಾರ್ ನಿಜಾಂ ಕೃಪಿೀಂ ಸ್ಃ ।

ದ್ ೂರೀಣ ೂೀsಪಿ ಭಾಯಾ್ಯಂ ಸ್ಮವಾಪ್ ಸ್ವಯಪರತಿಗರಹ ೂೀಜಿಶಾ ಪುರ ೀsವಸ್ತ್ ಸ್ುಖಿೀ
॥೧೧.೭೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 432

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಮುಚಿಚದಾರಂದ ಪ್ೃಶತ್ ರಾಜನ ಮಗನು ‘ದುರಪ್ದ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾದನು. ಆರ್ತನು

ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ ಪಾಂಚಾಲ ದ ೀಶದ ರಾಜನ್ಾದನು. ಇರ್ತು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತನನವಳ ೀ ಆದ,
ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ ರ್ತಂಗಿರ್ಯನುನ ಹ ಂಡತರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿ, ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ, ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರತಗರಹಗಳಿಂದ
ವರಹಿರ್ತರಾಗಿ (ಅಂದರ ಯಾವುದ ೀ ದಾನ ಮೊದಲ್ಾದುವುಗಳನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳದ ೀ), ಸುಖವಾಗಿ ವಾಸ
ಮಾಡಿದರು.

ಸಲ್ ೂೀಞ್ಾವೃತ ಾೈವ ಹಿ ವತತಯರ್ಯನ್ ಸ್ ಧಮಮಯಂ ಮಹಾನ್ತಂ ವಿರಜಂ ಜುಷಾರ್ಣಃ ।

ಉವಾಸ್ ನಾಗಾಖ್ಪುರ ೀ ಸ್ಖಾ ಸ್ ದ್ ೀವವರತಸಾ್ರ್ ಕೃಪಸ್್ ಚ ೈವ ॥೧೧.೭೧॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸಲ್ ೂೀಞ್ಚ’ ಎನುನವ ಧಮಥವನುನ ಆಯೆ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ಅದರಂದಲ್ ೀ ಜೀವನ
ಸಾಗಿಸುತ್ಾು, ರಜ ೂೀಗುರ್ಣದ ಸಂಪ್ಕಥ ಇಲಲದ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಪ್ರೀತಕರವಾದ ಧಮಥವನುನ ಮಾಡುತ್ಾು,
ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಿದರು. ಅವರು ರಾಜಕುಮಾರನ್ಾದ ದ ೀವವರರ್ತನ ಮರ್ತುು ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ
ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಇದಾರು.

ತ ೀಷಾಂ ಸ್ಮಾನ ೂೀ ವರ್ಯಸಾ ವಿರಾಟಸ್ತವರ್ೂದ್ಧಹಾ ನಾಮ ವಿಧ್ಾತೃಗಾರ್ಯಕಃ ।

ಮರುತುು ಯೀ ವಿವಹ ೂೀ ನಾಮ ತಸಾ್ಪ್ಂಶ ೀನ್ ರ್ಯುಕ ೂತೀ ನಿಜಧಮಮಯವತಿತೀಯ ॥೧೧.೭೨॥

ಅದ ೀ ರೀತ ಇವರ ಲಲರಗ (ದ ೀವವರರ್ತ, ಕೃಪ್, ದ ೂರೀರ್ಣ ಮರ್ತುು ದುರಪ್ದ ಇವರಗ ) ವರ್ಯಸುನಿಂದ
ಸಮಾನನ್ಾದವನ್ಾಗಿ ವರಾಟರಾಜನಿದಾನು. ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಆರ್ತ ‘ಹಹಾ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಬರಹಮದ ೀವರ
ಹಾಡುಗಾರ(ಗಂಧವಥ). ವರಾಟನಲ್ಲಲ ‘ವವಹ’ ಎನುನವ ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶವರ್ತುು (ಅಂಶದಿಂದ
ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿದಾ). ವರಾಟ ರ್ತನನ ಧಮಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿದವನ್ಾಗಿದಾನು. [ವರಾಟನ ಹುಟ್ಟುನ ಕುರತ್ಾದ
ವವರವನುನ ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ ].

ತತಃ ಕದ್ಾಚಿನ್ೃಗಯಾಂ ಗತಃ ಸ್ ದ್ದ್ಶಯ ಕನಾ್ಪರವರಾಂ ತು ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಯಾ ಪೂವಯಸ್ಗ ೆೀಯ ಪಿತೃಪುತಿರಕಾ ಸ್ತಿೀ ಚಚಾರ ವಿಷ ೂ್ೀಸ್ತಪ ಉತತಮಂ ಚಿರಮ್ ॥೧೧.೭೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಒಮಮ ಭ ೀಟ್ ಗ ಹ ೂರಟ ಶಂರ್ತನುವು ಶ ರೀಷ್ಠ ಕನಿನಕ ಯಬಬಳನುನ ಕಂಡನು. ಯಾರು ರ್ತನನ
ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಪ್ರ್ತೃದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಗಳಾಗಿ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಬಹಳ ಕಾಲದ
ರ್ತನಕ ಮಾಡಿದಾಳ ೂೀ, ಅವಳ ೀ ಆ ಸರ್ತ್ವತ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಕನ್ ್. [ಈಕ ರ್ಯ ಹುಟ್ಟುನ ಹಿನ್ ನಲ್ ಮರ್ತುು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 433

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಈಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ವಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ

ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ ]

ರ್ಯಸ ್ೈ ವರಂ ವಿಷ್ು್ರದ್ಾತ್ ಪುರಾsಹಂ ಸ್ುತಸ್ತವ ಸಾ್ಮಿತಿ ಯಾ ವಸ ೂೀಃ ಸ್ುತಾ ।

ಜಾತಾ ಪುನ್ದ್ಾಾಯಶಗೃಹ ೀ ವಿವದಿಧಯತಾ ವಾ್ಸಾತಮನಾ ವಿಷ್ು್ರರ್ೂಚಾ ರ್ಯಸಾ್ಮ್ ॥೧೧.೭೪॥

ಯಾರಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ‘ಮುಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ವರವನುನ
ನಿೀಡಿದಾನ್ ೂೀ, ಅವಳ ೀ ಉಪ್ರಚರ ವಸುವನ ಮಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟು, ನಂರ್ತರ ಅಂಬಿಗನ(ದಾಶರಾಜನ)
ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದಳು. ಯಾರಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ವ ೀದವಾ್ಸನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನ್ ೂೀ ಆ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ
ಶನುನು ಕಂಡನು.

ತದ್ಾಶಯನಾನ್ನೃಪತಿಜಾಞಯತಹೃಚಛರಯೀ ವವ ರೀ ಪರದ್ಾನಾರ್ಯ ಚ ದ್ಾಶರಾಜಮ್ ।

ಋತ ೀ ಸ್ ತಸಾ್ಸ್ತನ್ರ್ಯಸ್್ ರಾಜ್ಂ ನ ೈಚಛದ್ ದ್ಾತುಂ ತಾಮಥಾsಯಾದ್ ಗೃಹಂ ಸ್ಾಮ್ ॥೧೧.೭೫॥

ಅವಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ೂಡನ್ ಯೀ ಶನುನುವನ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ ಸುಪ್ುವಾಗಿ ಮಲಗಿದಾ ಕಾಮ ಮೀಲ್ ದಿಾರ್ತು. ಆರ್ತ
ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಸಾಕುರ್ತಂದ ದಾಶರಾಜನಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ ರ್ತನಗ ಕ ೂಡುವಂತ್ ಬ ೀಡುತ್ಾುನ್ . ಆದರ
ದಾಶರಾಜ ಮುಂದ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಮಗನಿಗ ಸಾಮಾರಜ್ ಸಗದ ಹ ೂರರ್ತು ಅವಳನುನ ಶನುನುವಗ ಕ ೂಡಲು
ಬರ್ಯಸುವುದಿಲಲ. ದಾಶರಾಜನ ನಿರಾಕರಣ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಶನುನು ರ್ತನನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ತಚಿಾನ್ತಯಾ ಗಾಿನ್ಮುಖಂ ಜನಿತರಂ ದ್ೃಷ ುವೈವ ದ್ ೀವವರತ ಆಶಾಪೃಚಛತ್ ।

ತತಾಾರರ್ಣಂ ಸಾರರ್ಥಮಸ್್ ತಸಾಮಚುಛರತಾಾsಖಿಲಂ ದ್ಾಶಗೃಹಂ ಜಗಾಮ ॥೧೧.೭೬॥

ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಂದಿನಿಂದ, ಅವಳದ ೀ ಬಗ ಗಿನ ಚಿಂತ್ ಯಿಂದ ಬಾಡಿದ ಮುಖವುಳಳ ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದ ದ ೀವವರರ್ತನು, ಕೂಡಲ್ ೀ ಆ ಕುರರ್ತು ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಅವನಿಗ ಶನುನುವನಿಂದ
ಸರಯಾದ ಉರ್ತುರ ಸಗುವುದಿಲಲ. ಆಗ ಅವನು ಶನುನುವನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯನುನ ಆ ಕುರರ್ತು ಕ ೀಳಿ, ಅವನಿಂದ
ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದುಕ ೂಂಡು, ಅಂಬಿಗನ(ದಾಶರಾಜನ) ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ತಸ್್ ವಿಶಾಾಸ್ಕೃತ ೀ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚಕಾರ ನಾಹಂ ಕರವಾಣಿ ರಾಜ್ಮ್ ।

ತಥ ೈವ ಮೀ ಸ್ನ್ತತಿತ ೂೀ ರ್ರ್ಯಂ ತ ೀ ವ ್ೈತೂಧವಯರ ೀತಾಃ ಸ್ತತಂ ರ್ವಾನಿ ॥೧೧.೭೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 434

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ದ ೀವವರರ್ತನು ಅಂಬಿಗನಿಗ ವಶಾಾಸ ಹುಟ್ಟುಸುವುದಕಾೆಗಿ ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . “ನ್ಾನು ರಾಜ್ವನುನ

ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ. ಹಾಗ ಯೀ, ನನನ ಸಂರ್ತತಯಿಂದ ನಿನಗ ಭರ್ಯವೂ ಇಲಲ. ನಿನನ ಆ ಭರ್ಯವು ನ್ಾಶವಾಗಲ್ಲ.
ಏಕ ಂದರ : ನ್ಾನು ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಊಧವಥ ರ ೀರ್ತಸೆನ್ಾಗುತ್ ುೀನ್ ”.

ಭಿೀಮವರತತಾಾದಿಧ ತದ್ಾsಸ್್ ನಾಮ ಕೃತಾಾ ದ್ ೀವಾ ಭಿೀಷ್ಮ ಇತಿ ಹ್ಚಿೀಕಿಪನ್ ।

ಪರಸ್ೂನ್ವೃಷುಂ ಸ್ ಚ ದ್ಾಶದ್ತಾತಂ ಕಾಳಿೀಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪಿತುಃ ಸ್ಮಪಪಯರ್ಯತ್ ॥೧೧.೭೮॥

ದ ೀವವರರ್ತನು ಇಂರ್ತಹ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ವರರ್ತವುಳಳವನ್ಾದ ಪ್ರರ್ಯುಕು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅವನಿಗ ‘ಭಿೀಷ್ಮ’ ಎಂಬ
ಹ ಸರನಿನಟುು ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ದರು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ(ದ ೀವವರರ್ತನು), ಅಂಬಿಗ ಕ ೂಟು ಕಾಳಿೀ ನ್ಾಮಕ
ವಸುಕನ್ ್ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯುಾ ರ್ತಂದ ಗ ಅಪ್ಥಸದನು.

ಜ್ಞಾತಾಾ ತು ತಾಂ ರಾಜಪುತಿರೀಂ ಗುಣಾಢಾ್ಂ ಸ್ತ್ಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಮಾಮಯತರಂ ನಾಮತಸ್ತತ್ ।

ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಪರಸದ್ಾಧಂ ಸ್ತ್ವತಿೀತು್ದ್ಾರಾಂ ವಿವಾಹಯಾಮಾಸ್ ಪಿತುಃ ಸ್ ಭಿೀಷ್ಮಃ ॥೧೧.೭೯॥

ದಾಶರಾಜನಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಕಾಳಿೀರ್ಯನುನ ರಾಜಪ್ುತರಯಂದೂ (ಅಂಬಿಗನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದವಳು ಆದರ

ಮೂಲರ್ತಃ ವಸುರಾಜನ ಮಗಳು ಎಂದು ತಳಿದು) ಮರ್ತುು ಸರ್ತ್ನ್ಾಮಕನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ತ್ಾಯಿಯಾಗಿರುವುದರಂದ(ವಾ್ಸ ಮುನಿರ್ಯ ತ್ಾಯಿಯಾಗಿರುವುದರಂದ) ಆಕ ಸರ್ತ್ವತೀ ಎಂದು
ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಪ್ರಸದಾಳಾಗಿದಾಾಳ ಎಂದು ತಳಿದ ೀ, ಗುರ್ಣದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಅವಳನುನ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತನನ
ರ್ತಂದ ಗ ಮದುವ ಮಾಡಿಕ ೂಟುರು.

ಪಾರರ್ಯಃ ಸ್ತಾಂ ನ್ ಮನ್ಃ ಪಾಪಮಾಗ ೆೀಯ ಗಚ ಛೀದಿತಿ ಹಾ್ತಮಮನ್ಶಾ ಸ್ಕತಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾಾsಪಿ ತಾಂ ದ್ಾಶಗೃಹ ೀ ವಿವದಿಧಯತಾಂ ಜಗಾರಹ ಸ್ದ್ಧಮಯರತಶಾ ಶನ್ತನ್ುಃ ॥೧೧.೮೦॥

“ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಸಜಜನರ ಮನಸುು ಪಾಪ್ದ ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ. ನನನ ಮನಸುು ಇವಳಲ್ಲಲ

ಆಸಕುವಾಗಿದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಇದು ಅಧಮಥವರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂದು ತಳಿದ ಧಮಥರರ್ನ್ಾಗಿರುವ
ಶನುನುವು, ಅಂಬಿಗರ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದಿದಾಾಳ ಎಂದು ತಳಿದೂ ಕೂಡಾ ಕಾಳಿೀರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸದನು.
[ಸರ್ತ್ವತ ಅಂಬಿಗರ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಚಕರವತಥಯಾದ ರ್ತನನ ಪ್ತನಯಾಗಲು ಆಕ
ಯೀಗ್ಳು ಎನುನವುದನುನ ಶನುನು ರ್ತನನ ಹೃದರ್ಯದಿಂದ ಅರತದಾ. ಹಾಗಾಗಿ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಬರ್ಯಸದ ಮರ್ತುು
ಸಾೀಕರಸದ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 435

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸ್ಾಚಛನ್ಾಮೃತು್ತಾವರಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ತಥಾsಪ್ಜ ೀರ್ಯತಾಮಧೃಷ್್ತಾಂ ಚ ।

ರ್ಯುದ್ ಧೀಷ್ು ಭಿೀಷ್ಮಸ್್ ನ್ೃಪ್ೀತತಮಃ ಸ್ ರ ೀಮೀ ತಯೈವಾಬಾಗಣಾನ್ ಬಹೂಂಶಾ ॥೧೧.೮೧॥

ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದ ಶನುನುವು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಗ ‘ಬರ್ಯಸದಾಗ ಸಾವು’ ಎನುನವ ವರವನುನ ಕ ೂಟುು,

ಹಾಗ ಯೀ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಇರ್ತರರಂದ ಗ ಲಲಲಾಡದಿರುವಕ ರ್ಯನೂನ ಮರ್ತುು ಸ ೂೀಲು ಇಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯನೂನ
ವರವನ್ಾನಗಿ ನಿೀಡಿದನು. ಮುಂದ ಪ್ತನ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಶನುನು ಬಹಳ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ
ಸುಖಿಸದನು.

ಲ್ ೀಭ ೀ ಸ್ ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ಮತರ ಪುತರಂ ತಥಾ ದಿಾತಿೀರ್ಯಂ ಚ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ತಯೀಶಾ ಬಾಲ್ ್ೀ ವ್ಧುನ ೂೀಚಛರಿೀರಂ ಜೀಣ ್ೀಯನ್ ದ್ ೀಹ ೀನ್ ಹಿ ಕ್ತಂ ಮಮೀತಿ ॥೧೧.೮೨॥

ಶನುನುಚಕರವತಥರ್ಯು ಸರ್ತ್ವತಯಂದಿಗಿನ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಮರ್ತುು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥ ಎಂಬ

ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಆರ್ತ ಆ ಮಕೆಳಿಬಬರು ಬಾಲಕರರುವಾಗಲ್ ೀ, ‘ಜೀರ್ಣಥವಾದ ಈ
ದ ೀಹದಿಂದ ಇನುನ ನನಗ ೀನು ಪ್ರಯೀಜನ’ ಎಂದು ಯೀಚಿಸ, ಗಂಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಾಇಚ ೆಯಿಂದ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ
ತ್ಾ್ಗ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . (ಇಚ ಯಿ
ೆ ಂದಲ್ ೀ ಶರೀರವನುನ ಬಿಡುತ್ಾುನ್ ).
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಕಾಲಧಮಯಮುಪ ೀಯವಾನ್’ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೦೮.೪)
ದ ೀಹಜೀರ್ಣಥವಾಯಿರ್ತು, ಈ ದ ೀಹದಿಂದ ನನಗಿನ್ ನೀನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎಂಬ ಭಾವನ್ ಯಿಂದ, ಶನುನು ಸ ಾೀಚ ಯಿ
ೆ ಂದ
ದ ೀಹತ್ಾ್ಗ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಗಮನಿಸಬ ೀಕಾದ ಅಂಶ ಏನ್ ಂದರ : ಶನುನುವಗ ಸ ಾೀಚ ೆಯಿಂದ
ದ ೀಹತ್ಾ್ಗ ಮಾಡುವ ಸದಿಾಯಿರ್ತುು. ಆದಾರಂದಲ್ ೀ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಭಿೀಷ್ಮನಿಗ ಇಚಾೆ ಮರರ್ಣದ
ವರಪ್ರದಾನ ಮಾಡುವುದಕ ೆ ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಇಚಾೆಮರರ್ಣ ಎನುನವುದು ರ್ತನನ ಕಾಲಕ ೆೀ
ಕ ೂನ್ ಯಾಗಲ್ಲದ ಎನುನವುದೂ ಆರ್ತನಿಗ ತಳಿದಿರ್ತುು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಆರ್ತ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಗ ಇಚಾೆಮರರ್ಣದ
ವರವನುನ ನಿೀಡಿದ. ]

ಸ ಾೀಚಛಯಾ ವರುರ್ಣತಾಂ ಸ್ ಪಾರಪ ನಾನಿಚಛಯಾ ತನ್ುಃ ।

ತಸಮನ್ ಕಾಲ್ ೀ ತ್ಜ್ತ ೀ ಹಿ ಬಲವದಿೂವಯಧಂ ವಿನಾ ॥೧೧.೮೩॥

ಅತಿಸ್ಕಾತಸ್ತಪ್ೀಹಿೀನಾಃ ಕರ್ಞಚಾನ್ೃತಿಮಾಪುನರ್ಯುಃ ।
ಅನಿಚಛಯಾsಪಿ ಹಿ ರ್ಯಥಾ ಮೃತಶ್ಾತಾರಙ್ೆದ್ಾನ್ುಜಃ ॥೧೧.೮೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 436

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಿೀಗ ಶನುನುವು ಸ ಾೀಚ ಯಿ

ೆ ಂದ ದ ೀಹತ್ಾ್ಗಮಾಡಿ ವರುರ್ಣರ್ತುಿವನುನ(ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ) ಹ ೂಂದಿದನು.

ಶನುನು ಚಕರವತಥಯಾಗಿದಾ ಕಾಲದ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ : ‘ಶನುನುವನ

ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಇಚ ೆ ಇಲಲದ ೀ ದ ೀಹವನುನ ಬಿಡುವವರ ೀ ವರಳವಾಗಿದಾರು. ಆದರ ಕ ಲವ ೀ ಕ ಲವರಗ ಮಾರ್ತರ
ಇಚಾೆಮರರ್ಣ ಯೀಗವರಲ್ಲಲಲ. ಅಂರ್ವರು ಎರಡು ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸಾರ್ಯುತುದಾರು. (೧). ರ್ತಮಗಿಂರ್ತ
ರ್ತಪೀಬಲದಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದವನಿಂದ ವಧ್ ಗ ೂಳಗಾಗಿ ಸಾವು. (ಹ ೀಗ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಗಂಧವಥನಿಂದ
ಕ ೂಲಲಲಾಟುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ) (೨). ಕ ೀವಲ ವಷ್ಯಾಸಕಿುರ್ಯುಳಳವರಾಗಿ, ಅದರಂದಾಗಿ ರ್ತಪೀಹಿೀನರಾಗಿ ಸಾವು.
(ಹ ೀಗ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನು ಸಾವನ ಬರ್ಯಕ ಇಲಲದ ೀ ಸರ್ತುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ).

ಅಥೌಧವಯದ್ ೈಹಿಕಂ ಕೃತಾಾ ಪಿತುಭಿೀಯಷ ೂೇsರ್್ಷ ೀಚರ್ಯತ್ ।

ರಾಜ ್ೀ ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ಂ ವಿೀರಂ ಯೌವರಾಜ ್ೀsಸ್್ ಚಾನ್ುಜಮ್ ॥೧೧.೮೫॥

ಶನುನುರಾಜನ ಮರಣಾನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಔಧವಥದ ೈಹಿಕ ಕಾರ್ಯಥಗಳನ್ ನಲಲವನೂನ

ಮಾಡಿ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನನುನ ರಾಜನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ ಮರ್ತುು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯ್ಥನನುನ
ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ ೀನ ೀ ನಿಹತ ೂೀ ನಾಮ ಸ್ಾಂ ತಾಪರಿತ್ಜನ್ ।

ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ ೂೀsಕೃತ ೂೀದ್ಾಾಹ ೂೀ ಗನ್ಧವ ೀಯರ್ಣ ಮಹಾರಣ ೀ ॥೧೧.೮೬॥

‘ರ್ತನನ ಹ ಸರನುನ ಪ್ರತ್ಾ್ಗ ಮಾಡದ ೀ ಇದುಾದರಂದ, ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಗಂಧವಥನ್ ೂಂದಿಗಿನ
ಮಹಾರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ^ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಕ ೂಲಲಲಾಡುತ್ಾುನ್ .
[ ^ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೦೮-೭-೯) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ಸ್ ತು
ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ಃ ಶೌಯಾಯತುವಾಯಂಶ್ಾಕ್ ೀಪ ಪಾರ್ಥಯವಾನ್।.....ತಂ ಕ್ಷ್ಪಂತಂ ಸ್ುರಾಂಶ ೈವ
ಮನ್ುಷಾ್ನ್ಸ್ುರಾಂಸ್ತಥಾ । ಗಂಧವಯರಾಜ ೂೀ ಬಲವಾಂಸ್ುತಲ್ನಾಮಾsರ್್ಯಾತತದ್ಾ॥ ಗಂಧವಯಃ- ‘ತಾಂ
ವ ೈ ಸ್ದ್ೃಶನಾಮಾsಸ ರ್ಯುದ್ಧಂ ದ್ ೀಹಿ ನ್ೃಪಾತಮಜ । ನಾಮ ವಾsನ್್ತಾಗೃಹಿ್ೀಷ್ಾ ರ್ಯದಿ ರ್ಯುದ್ಧಂ ನ್
ದ್ಾಸ್್ಸ ॥ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ರ್ತನನ ಶೌರ್ಯಥದಿಂದ ಎಲಲರನೂನ ಬಗುಗಬಡಿದಿದಾ. ಇದರಂದಾಗಿ ಅವನ
ಗವಥ ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ಮನ್ ಮಾತ್ಾಯಿರ್ತು. ಒಮಮ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ ೀ ಆದ ಗಂಧವಥ ಆರ್ತನ
ಬಳಿ ಬಂದು, “ನಿೀನು ನನನ ಹ ಸರನುನ ಪ್ರತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಬ ೀಕು, ಇಲಲವ ೀ ನನ್ ೂನಂದಿಗ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡಬ ೀಕು”
ಎನುನತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಹ ಸರನುನ ತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಲು ಒಪ್ುಾವುದಿಲಲ. ಇದರಂದಾಗಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 437

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅವರಬಬರ ನಡುವ ಧೀಘಥಕಾಲ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ರ್ಯುದಾ ನಡ ಯಿರ್ತು. ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರ

ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಡುತ್ಾುನ್ . ಸ ೂೀರ್ತರೂ ಕೂಡಾ ಹ ಸರು ಬದಲ್ಲಸಲು ಒಪ್ಾದ ಕಾರರ್ಣ, ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಬಲದಿಂದ
ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಗಂಧವಥನಿಂದ ಆರ್ತ ಕ ೂಲಲಲಾಡುತ್ಾುನ್ ].

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಂ ರಾಜಾನ್ಂ ಕೃತಾಾ ಭಿೀಷ ೂೇsನ್ಾಪಾಲರ್ಯತ್ ।

ಅರ್ ಕಾಶ್ಸ್ುತಾಸತಸ್ರಸ್ತದ್ತ್ಯಂ ಭಿೀಷ್ಮ ಆಹರತ್ ॥೧೧.೮೭॥

ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನಿಗ ಮದುವ ಯಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ, ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನ ಸಾವನ ನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು

ರ್ಯುವರಾಜ ಪ್ದವರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನನುನ ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ,
ಅವನ ಪ್ರವಾಗಿ ತ್ಾನ್ ೀ ದ ೀಶವನ್ಾನಳಿದರು. ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗಾಗಿ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಮೂರು ಜನ
ಕಾಶ್ೀರಾಜನ ಮಕೆಳನುನ ರ್ತಂದರು.

ಅಮಾಬಮಪ್ಮಿೂಕಾನಾಮಿನೀಂ ತಥ ೈವಾಮಾಬಲ್ಲಕಾಂ ಪರಾಮ್ ।

ಪಾಣಿಗರಹರ್ಣಕಾಲ್ ೀ ತು ಬರಹಮದ್ತತಸ್್ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ॥೧೧.೮೮॥

ಬರಹಮದರ್ತು ಮದುವ ಯಾಗಬ ೀಕಿದಾ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಅಂಬ ರ್ಯನುನ, ಅಂಬಿಕ ರ್ಯನುನ
ಮರ್ತುು ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯನುನ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗಾಗಿ ರ್ತಂದರು.

ವಿಜತ್ ತಂ ಸಾಲಾರಾಜಂ ಸ್ಮೀತಾನ್ ಕ್ಷತಿರಯಾನ್ಪಿ ।

ಅಮಿಬಕಾಮಾಬಲ್ಲಕ ೀ ತತರ ಸ್ಂವಾದ್ಂ ಚಕರತುಃ ಶುಭ ೀ ॥೧೧.೮೯॥

ಅಮಾಬ ಸಾ ಭಿೀಷ್ಮಭಾಯ್ೈಯವ ಪೂವಯದ್ ೀಹ ೀ ತು ನ ೈಚಛತ ।

ಶಾಪಾದಿಧರರ್ಣ್ಗರ್ಯಸ್್ ಸಾಲಾಕಾಮಾsಹಮಿತ್ಪಿ ॥೧೧.೯೦॥

ಸಾಲಾರಾಜ(ಬರಹಮದರ್ತು)ನನುನ ಗ ದುಾ, ಅಲ್ಲಲ ನ್ ರ ದಿದಾ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರನೂನ ಕೂಡಾ ಗ ದುಾ, ಆ ಮೂವರನುನ

ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗಾಗಿ ರ್ತಂದರು. ಆಗ, ಉರ್ತುಮರಾದ ಅಂಬಿಕ ಹಾಗೂ
ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯರು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನನುನ ಮದುವ ಯಾಗಲು ಒಪ್ಾದರು.
ಆದರ ಅಂಬ ಮಾರ್ತರ, ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಮನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿಯೀ, ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನನುನ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.
ಬರಹಮ ಶಾಪ್ದ ಫಲದಿಂದ, ‘ನ್ಾನು ಸಾಲಾನನುನ ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಆಕ ಹ ೀಳಿದಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 438

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಉವಾಚ ತಾಂ ಸ್ ತತಾ್ಜ ಸಾsಗಮತ್ ಸಾಲಾಮೀವ ಚ ।

ತ ೀನಾಪಿ ಸ್ಮಪರಿತ್ಕಾತ ಪರಾಮೃಷ ುೀತಿ ಸಾ ಪುನ್ಃ ॥೧೧.೯೧॥

ಸಾಲಾನನುನ ಬರ್ಯಸದ ಅಂಬ ರ್ಯನುನ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಬಿಟುು ಬಿಡುತ್ಾುರ . ಆಗ ಆಕ ಸಾಲಾನನುನ ಕುರರ್ತು

ಬರುತ್ಾುಳ . ಆದರ ಅವಳನುನ ‘ಬ ೀರ ೂಬಬರು ಅಪ್ಹರಸ ಬಿಟ್ಟುರುವ’ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಸಾಲಾನೂ
ಸಾೀಕರಸುವುದಿಲಲ.

ಭಿೀಷ್ಮಮಾಪ ಸ್ ನಾಗೃಹಾ್ತ್ ಪರರ್ಯಯೌ ಸಾsಪಿ ಭಾಗೆಯವಮ್ ।

ಭಾರತುವಿಯವಾಹಯಾಮಾಸ್ ಸ ೂೀsಮಿಬಕಾಮಾಬಲ್ಲಕ ೀ ತತಃ ॥೧೧.೯೨ ॥

ಆಗ ಆಕ ಮರಳಿ ಭಿೀಷ್ಮನ ಬಳಿ ಬರುತ್ಾುಳ . ಆದರ ಅವರೂ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸುವುದಿಲಲ. ಕ ೂನ್ ಗ ಆಕ

ಪ್ರಶುರಾಮನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ . ಅಂಬ ತ್ ರಳಿದ ನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಅಂಬಿಕ ಮರ್ತುು
ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗ ಮದುವ ಮಾಡಿ ಕ ೂಟುರು.

ಭಿೀಷಾಮರ್ಯ ತು ರ್ಯಶ ್ೀ ದ್ಾತುಂ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ ೀ ತ ೀನ್ ಭಾಗೆಯವಃ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತತರಪಿ ಸ್ ನ್ ಭಿೀಷ್ಮಂ ನಿಜಘಾನ್ ಹ ।
ನ್ಚಾಮಾಬಂ ಗಾರಹಯಾಮಾಸ್ ಭಿೀಷ್ಮಕಾರುರ್ಣ್ರ್ಯನಿಾತಃ ॥೧೧.೯೩॥

ಭಿೀಷ್ಮನಿಗ ರ್ಯಶಸುನುನ ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಪ್ರಶುರಾಮ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಶುರಾಮನು ಭಿೀಷ್ಮನನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ.
ಭಿೀಷ್ಮನ ಮೀಲ್ಲರುವ ಕಾರುರ್ಣ್ದಿಂದ, ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಅಂಬ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತನಿಗ ಮದುವ
ಮಾಡಿಸಕ ೂಡುವುದಿಲಲ.

‘ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಃ ಸ್ಕಲ್ಾನ್ತರಾತಾಮ ರ್ಯಃ ಸ್ವಯವಿತ್ ಸ್ವಯವಶ್ೀ ಚ ಸ್ವಯಜತ್ ।

‘ನ್ ರ್ಯತುಮೊೀsನ ೂ್ೀsಸತ ಕರ್ಞ್ಾ ಕುತರಚಿತ್ ಕರ್ಂ ಹ್ಶಕ್ತತಃ ಪರಮಸ್್ ತಸ್್’ ॥೧೧.೯೪॥

‘ಭಿೀಷ್ಮಂ ಸ್ಾರ್ಕತಂ ರ್ಯಶಸಾsಭಿಪೂರರ್ಯನ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನಾನಸ್ುರಾಂಶ ೈವ ರಾಮಃ ।

‘ಜತ ಾೈವ ಭಿೀಷ್ಮಂ ನ್ ಜಘಾನ್ ದ್ ೀವೀ ವಾಚಂ ಚ ಸ್ತಾ್ಮಕರ ೂೀತ್ ಸ್ ತಸ್್’ ॥೧೧.೯೫॥

‘ವಿದ್ಧವನ್ುಮಗಧವಚ ಛೈವ ಕ ೀಶವೀ ವ ೀದ್ನಾತತಯವತ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 439

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

‘ದ್ಶಯರ್ಯನ್ನಪಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ನ ೈವ ವಿಷ್ು್ಸ್ತಥಾ ರ್ವ ೀತ್’ ।

ಏವಮಾದಿಪುರಾಣ ೂೀತ್ವಾಕಾ್ದ್ ರಾಮಃ ಸ್ದ್ಾ ಜಯೀ ॥೧೧.೯೬॥

‘ಯಾವಾರ್ತನು ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿು ಇರುವವನ್ ೂೀ, ಎಲಲರ ಒಳಗೂ ಇರುವವನ್ ೂೀ, ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ ೂೀ,
ಎಲಲವನೂನ ವಶದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡವನ್ ೂೀ, ಎಲಲವನೂನ ಗ ದಾವನ್ ೂೀ, ಯಾರಗ ಎಣ ಯಾದವರು ಬ ೀರ ೂಬಬರು
ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಗ ಶಕಾಯಭಾವ ಎಲ್ಲಲಂದ’

‘ಪ್ರಶುರಾಮನು ರ್ತನನ ಭಕುನ್ಾದ ಭಿೀಷ್ಮನನುನ ಕಿೀತಥಯಿಂದ ರ್ತುಂಬಿಸರುವವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಅಸುರರನುನ,

ಅಸುರರಗ ಸಂಬಂಧಸದವರನುನ ಮೊೀಹಿಸುವವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಭಿೀಷ್ಮನನುನ ಗ ದಿಾದಾರೂ ಕೂಡಾ ಅವನನುನ
ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ. ಈ ರೀತ ಭಗವಂರ್ತ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ‘ಮದುವ ಯಾಗಲ್ಾರ ’ ಎನುನವ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನೂನ
ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು’.

‘ಕ ೀಶವನು ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡವನಂತ್ , ಮೂಛ ಥಗ ೂಂಡವನಂತ್ , ನ್ ೂಂದವನಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡರೂ,

ಮೂಲರ್ತಃ ಹಾಗಾಗಲ್ಾರ’.
ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ುರಾರ್ಣ ವಾಕ್ದಂತ್ ‘ಪ್ರಶುರಾಮನು ಸದಾ ಜರ್ಯವುಳಳವನ್ ೀ ಆಗಿರುತ್ಾುನ್ ’.

ರ್ಯಶ ್ೀ ಭಿೀಷ್ಮಸ್್ ದ್ತಾಾ ತು ಸ ೂೀsಮಾಬಂ ಚ ಶರಣಾಗತಾಮ್ ।

ಉನ್ುಮಚ್ ರ್ತೃಯದ್ ಾೀಷ ೂೀತಾ್ತ್ ಪಾಪಾತ್ ತ ೀನಾsಶಾಯೀಜರ್ಯತ್ ॥೧೧.೯೭॥

ಅನ್ನ್ತರಂ ಶ್ಖಣಿಡತಾಾತ್ ತದ್ಾ ಸಾ ಶಾಙ್ಾರಂ ತಪಃ ।

ಭಿೀಷ್ಮಸ್್ ನಿಧನಾತಾ್ಯರ್ಯ ಪುಂಸಾತವತ್ಯಂ ಚ ಚಕಾರ ಹ ॥೧೧.೯೮॥

ಭಿೀಷ ೂೇ ರ್ಯಥಾ ತಾಾಂ ಗೃಹಿ್ೀಯಾತ್ ತಥಾ ಕುಯಾ್ಯಮಿತಿೀರಿತಮ್ ।

ರಾಮೀರ್ಣ ಸ್ತ್ಂ ತಚಾಕ ರೀ ಭಿೀಷ ೇ ದ್ ೀಹಾನ್ತರಂ ಗತ ೀ ॥೧೧.೯೯॥

ಪ್ರಶುರಾಮನು ಭಿೀಷ್ಮನಿಗ ರ್ಯಶಸುನುನ ಕ ೂಟುು, ಶರಣಾಗರ್ತಳಾಗಿರುವ ಅಂಬ ರ್ಯನುನ ‘ಗಂಡನನುನ

ದ ಾೀಷ್ಮಾಡಿದ’ ಪಾಪ್ದಿಂದ ಬಿಡಿಸದನು. ‘ಭಿೀಷ್ಮನು ಹ ೀಗ ನಿನನನುನ ಸಾೀಕರಸಬಲಲನ್ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ
ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ಹ ೀಳಿಕ ರ್ಯೂ ರಾಮನಿಂದ ಸರ್ತ್ವಾಗಿ ನಡ ಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು.
ಅಂಬ ಮೊದಲು ಗಂಡನ ದ ಾೀಷ್ದಿಂದಾದ ಉಂಟ್ಾದ ಪಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ ಭಿೀಷ್ಮರನುನ ಸ ೀರಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅವಳು ಶ್ಖಂಡಿಯಾದಾರಂದ ಹ ೂಂದಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಮುಂದ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 440

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ (ದು್ವಸು ರೂಪ್ವನುನ) ಹ ೂಂದಿದಾಗ, ಪ್ರಶುರಾಮನ

ಅನುಗರಹದಿಂದ, ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ವನುನ ಕಳಚಿಕ ೂಂಡ ಆಕ , ತ್ಾನೂ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ,
ಆರ್ತನ(ದು್ವಸುವನ) ಪ್ತನಯಾಗಿ ಸ ೀರುತ್ಾುಳ . [ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಪ್ರಶುರಾಮ, ಭಿೀಷ್ಮನ
ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ಅವನಿಗ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ. ಗಂಡನನುನ ದ ಾೀಷಸದ ಅಂಬ ರ್ಯ
ಪಾಪ್ವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿ, ಆಕ ಮುಂದ ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಮರಳಿ ಗಂಡನನುನ ಸ ೀರುವಂತ್ ಮಾಡಿದ]

ಇರ್ತು ಭಿೀಷ್ಮನಿಂದ ದೂರಾದ ಅಂಬ , ‘ಭಿೀಷ್ಮ ಸಾರ್ಯಬ ೀಕು’ ಮರ್ತುು ‘ತ್ಾನು ಪ್ುರುಷ್ನ್ಾಗಿ ಹುಟುಬ ೀಕು’
ಎಂದು ಬರ್ಯಸ, ಶಂಕರನನುನ ಕುರತ್ಾಗಿ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾುಳ .

ರುದ್ರಸ್ುತ ತಸಾ್ಸ್ತಪಸಾ ತುಷ್ುಃ ಪಾರದ್ಾದ್ ವರಂ ತದ್ಾ ।

ಭಿೀಷ್ಮಸ್್ ಮೃತಿಹ ೀತುತಾಂ ಕಾಲ್ಾತ್ ಪುಂದ್ ೀಹಸ್ಮೂವಮ್ ॥೧೧.೧೦೦॥

ಮಾಲ್ಾಂ ಚ ರ್ಯ ಇಮಾಂ ಮಾಲ್ಾಂ ಗೃಹಿ್ೀಯಾತ್ ಸ್ ಹನಿಷ್್ತಿ ।

ಭಿೀಷ್ಮಮಿತ ್ೀವ ತಾಂ ಮಾಲ್ಾಂ ಗೃಹಿೀತಾಾ ಸಾ ನ್ೃಪಾನ್ ರ್ಯಯೌ ॥೧೧.೧೦೧॥

ತಾಂ ನ್ ಭಿೀಷ್ಮರ್ಯಾತ್ ಕ ೀsಪಿ ಜಗೃಹುಸಾತಂ ಹಿ ಸಾ ತತಃ ।

ದ್ುರಪದ್ಸ್್ ಗೃಹದ್ಾಾರಿ ನ್್ಸ್್ ಯೀಗಾತ್ ತನ್ುಂ ಜಹೌ ॥೧೧.೧೦೨॥

ಅಂಬ ರ್ಯ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಿ ರುದರನು, ಆಕ ಗ ವರವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . ‘ಭಿೀಷ್ಮನ ಸಾವಗ ನಿೀನ್ ೀ
ಕಾರರ್ಣಳಾಗುವ ಎಂದೂ, ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ಪ್ುರುಷ್ ದ ೀಹ ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ ಎಂದೂ ಶ್ವ ವರವನುನ ನಿೀಡಿ,
ಆಕ ಗ ಮಾಲ್ ಯಂದನುನ ಕ ೂಟುು, “ಯಾರು ಈ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನು ಭಿೀಷ್ಮನನುನ
ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ ” ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಅವಳಾದರ ೂೀ, ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ರಾಜರ ಬಳಿ
ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .

ಆದರ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಭಿೀಷ್ಮರ ಮೀಲ್ಲನ ಭರ್ಯದಿಂದ ಯಾವ ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ ಸಾೀಕರಸುವುದಿಲಲ. ಆಗ
ಅಂಬ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ದುರಪ್ದನ ಮನ್ ರ್ಯ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಲ ಇಟುು, ಯೀಗ ಶಕಿುಯಿಂದ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ
ರ್ತ್ಜಸುತ್ಾುಳ .

ಏತಸಮನ ನೀವ ಕಾಲ್ ೀ ತು ಸ್ುತಾತ್ಯಂ ದ್ುರಪದ್ಸ್ತಪಃ ।

ಚಕಾರ ಶಮೂವ ೀ ಚ ೈನ್ಂ ಸ ೂೀsಬರವಿೀತ್ ಕನ್್ಕಾ ತವ ॥೧೧.೧೦೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 441

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ೂತಾಾ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ಪುಮಾನಿತಿ ಸಾsಮಾಬ ತತ ೂೀsಜನಿ ।

ನಾಮಾನ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ತಸಾ್ಃ ಪುಂವತ್ ಕಮಾಮಯಣಿ ಚಾಕರ ೂೀತ್ ॥೧೧.೧೦೪॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ದುರಪ್ದನು ಮಕೆಳನುನ ಬರ್ಯಸ ರುದರ ದ ೀವರನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತುದಾನು.

ರುದರ ದ ೀವರು ದುರಪ್ದನಿಗ : “ನಿನಗ ಹ ರ್ಣು್ ಮಗಳು ಹುಟುುತ್ಾುಳ ಮರ್ತುು ಅವಳು ಕಾಲ್ಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ
ಪ್ುರುಷ್ನ್ಾಗುತ್ಾುಳ ” ಎನುನವ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದರು. ಶ್ವನ ವರಪ್ರಸಾದದಂತ್ ಅಂಬ ಯೀ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ^
ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ದುರಪ್ದನಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಳು. ಪಾಂಚಾಲ ರಾಜನ್ಾದ ದುರಪ್ದನು ಆಕ ಗ ಗಂಡು
ಮಗುವನಂತ್ ಸಂಸಾೆರಾದಿಗಳನುನ ಮಾಡಿ ಬ ಳ ಸದನು.

[^ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ ಸಾಮಾಜಕವಾಗಿ ರ್ತಪಾಾದ ಅರ್ಥ ರೂಢರ್ಯಲ್ಲಲದ . ಆದರ ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎಂದರ
ಮೂಲಭೂರ್ತವಾಗಿ ಶ್ಖಂಡ ಉಳಳವನು ಎಂದರ್ಥ. ಇದು ವಷ್ು್ ಸಹಸರನ್ಾಮದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಭಗವಂರ್ತನ
ಸಾವರ ನ್ಾಮದಲ್ಲಲನ ಒಂದು ನ್ಾಮ ಕೂಡಾ ಹೌದು. ಶ್ಖ+ಅಂಡ ಎನುನವಲ್ಲಲ ಶ್ಖ ಎಂದರ ರ್ತಲ್ ಕೂದಲು.
ರ್ತಲ್ ಕೂದಲನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬಾಚಿ ಹಿಂದ ಮೊಟ್ ುರ್ಯಂತ್ ಕಟುುವವರು ಶ್ಖಂಡಿಗಳು. ಕೃಷ್್ ಬಾಲಕನಿದಾಾಗ
ತ್ಾಯಿ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಆರ್ತನ ಕೂದಲನುನ ಈ ರೀತ ಕಟುುತುದಾಳು. ಈ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಆರ್ತನನೂನ ಶ್ಖಂಡಿೀ
ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ನವಲು ಗರರ್ಯನುನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಧರಸುವವರನುನ ಕೂಡಾ ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ಕೃಷ್್ ಬಾಲಕನಿದಾಾಗ ಇರ್ತರ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಜ ೂತ್ ನವಲುಗರ ಧರಸುತುದ.ಾ ಆ
ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಆರ್ತನನೂನ ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎನುನವುದು ವಾಡಿಕ . ಇಲ್ಲಲ ಶ್ಖಂಡ (ನವಲುಗರ) ತ್ ೂಟುವಳು
ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ]

ತಸ ್ೈ ಪಾಞ್ಚಾಲರಾಜಃ ಸ್ ದ್ಶಾಣಾ್ಯಧಿಪತ ೀಃ ಸ್ುತಾಮ್ ।

ಉದ್ಾಾಹಯಾಮಾಸ್ ಸಾ ತಾಂ ಪುಂವ ೀಷ ೀಣ ೈವ ಗೂಹಿತಾಮ್ ॥೧೧.೧೦೫॥

ಗಂಡಿನ ವ ೀಷ್ದಿಂದ ಮುಚಚಲಾಟು ಶ್ಖಣಿಡನಿೀಗ ದುರಪ್ದನು, ದಶಾರ್ಣಥ ದ ೀಶದ ದ ೂರ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥನ

ಮಗಳನುನ ಮದುವ ಮಾಡಿ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .

ಅನ್್ತರ ಮಾತಾಪಿತ ೂರೀಸ್ುತ ನ್ ವಿಜ್ಞಾತಾಂ ಬುಬ ೂೀಧ ಹ ।

ಧ್ಾತ ರಯೈನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯತ್ ಸಾsರ್ ತತಿಪತ ರೀ ಸಾ ನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯತ್ ॥೧೧.೧೦೬॥

ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಹ ೂರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ ಯಾರಗೂ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ‘ಹ ರ್ಣು್’ ಎನುನವ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ.

ಆದರ ಈ ವಷ್ರ್ಯ ಮದುವ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ದಶಾರ್ಣಥ ದ ೀಶದ ರಾಜನ ಮಗಳಿಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಅವಳು ರ್ತನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 442

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸಾಕು ತ್ಾಯಿಗ ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ . ಸಾಲಾ ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ, ಆ ಸಾಕು ತ್ಾಯಿರ್ಯು

ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥನಿಗ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುಳ .

ಸ್ ಕುರದ್ಧಃ ಪ ರೀಷ್ಯಾಮಾಸ್ ನಿಹನಿಮ ತಾಾಂ ಸ್ಬಾನ್ಧವಮ್ ।

ಇತಿ ಪಾಞ್ಚಾಲರಾಜಾರ್ಯ ನಿಜಞಯಗಾಮ ಚ ಸ ೀನ್ಯಾ ॥೧೧.೧೦೭॥

ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಧೂರ್ತನ ಮೂಲಕ ‘ನಿನನನುನ ಬಂಧುಗಳ

ಸಹಿರ್ತವಾಗಿ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂಬ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಪಾಂಚಾಲ ರಾಜನಿಗ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ . ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ,
ಸ ೀನ್ ಯಿಂದ ಕೂಡಿ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಸದಾನ್ಾಗಿ ಹ ೂರಡುತ್ಾುನ್ .

ವಿಶಾಸ್್ ವಾಕ್ಂ ರುದ್ರಸ್್ ಪುಮಾನ ೀವ ೀತಿ ಪಾಷ್ಯತಃ ।

ಪ ರೀಷ್ಯಾಮಾಸ್ ಧಿಗ್ ಬುದಿಧಭಿಯನಾನ ತ ೀ ಬಾಲವಾಕ್ತಃ ॥೧೧.೧೦೮॥

ಅಪರಿೀಕ್ಷಕಸ್್ ತ ೀ ರಾಷ್ಾಂ ಕರ್ಮಿತ ್ೀವ ನ್ಮಮಯಕೃತ್ ।

ಅರ್ ಭಾಯಾ್ಯಸ್ಮೀತಂ ತಂ ಪಿತರಂ ಚಿನ್ತಯಾssಕುಲಮ್ ॥೧೧.೧೦೯॥

ದ್ೃಷಾುವ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ದ್ುಃಖಾನ್ಮನಿನಮಿತಾತನ್ನ ನ್ಶ್ತು ।

ಇತಿ ಮತಾಾ ವನಾಯೈವ ರ್ಯಯೌ ತತರ ಚ ತುಮುಬರುಃ
॥೧೧.೧೧೦॥

‘ನಿನನ ಮಗಳು ಗಂಡಾಗುತ್ಾುಳ ’ ಎನುನವ ಶ್ವನ ಮಾತನಲ್ಲಲ ಪ್ೂರ್ಣಥ ನಂಬಿಕ ಹ ೂಂದಿದಾ ದುರಪ್ದ, ‘
ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ಗಂಡ ೀ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಧೂರ್ತನನುನಹಿಂದ ಕಳುಹಿಕ ೂಟು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, “ನಿನನ ಬುದಿಾರ್ಯು
ಅಪ್ರಬುದಾರ ಮಾತನಿಂದ ರ್ತಪ್ುಾ ಹಾದಿ ಹಿಡಿದಿದ . ಒಂದು ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡಿ ನಂಬಬ ೀಕು
ಎನುನವುದು ನಿನಗ ತಳಿದಿಲಲ. ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡದ ೀ ಮಾರ್ತನ್ಾಡುವ ನಿೀನು ರಾಜ್ವನುನ ಹ ೀಗ ಆಳುತುರುವ ”
ಎಂದು ಹಾಸ್ವನೂನ ಮಾಡಿದ. ಆದರ ಧೂರ್ತನನುನ ಕಳುಹಿಕ ೂಟು ನಂರ್ತರ ಹ ಂಡತಯಿಂದ ಕೂಡಿ ಆರ್ತ
ಚಿಂತ್ ಗ ಒಳಗಾದ.

ಚಿಂತ್ ಯಿಂದ ಬ ಂದು ಹ ೂೀಗುತುರುವ ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀರ್ಯು, ‘ನನನ ನಿಮಿರ್ತುವಾಗಿರುವ
ದುಃಖದಿಂದ ರ್ತಂದ ಸಾರ್ಯಬಾರದು’ ಎಂದು ನಿಶಚಯಿಸ, ಕಾಡಿಗ ಓಡುತ್ಾುಳ . ಆಕ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಎಲ್ಲಲ
ರ್ತುಮುಬರು ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಗಂಧವಥ ನ್ ಲ್ ಸದಾನ್ ೂೀ ಅಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 443

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸ್ೂ್ಣಾಕಣಾ್ಯಭಿಧ್ ೀರ್ಯಸಾತಮಪಶ್ದ್ ದ್ೃಢಕರ್ಣ್ಯತಃ ।

ಸ್ ತಸಾ್ ಅಖಿಲಂ ಶುರತಾಾ ಕೃಪಾಂ ಚಕ ರೀ ಮಹಾಮನಾಃ ॥೧೧.೧೧೧॥

ದೃಢಕರ್ಣ್ಥನ್ಾದಾರಂದ(ಗಟ್ಟುಯಾದ ಕಿವ ಉಳಳವನ್ಾದಾರಂದ) ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ^ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ

ಕರ ರ್ಯಲಾಡುತುದಾ ಆ ರ್ತುಮುಬರುವು, ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಬರುತುರುವ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಮರ್ತುು ಆಕ ಯಿಂದ
ಎಲಲವನೂನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದು, ಮಹಾ ಔದಾರ್ಯಥ ಉಳಳವನ್ಾಗಿ, ಅವಳ ಮೀಲ್ ಕರುಣ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರದ.
[ಕ ಲವಂದು ಕಡ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀಗ ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ ಪ್ುಂಸಾರ್ತಾವನುನ ಕ ೂಟು ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರ , ಇನುನ ಕ ಲವ ಡ
ರ್ತುಮುಬರುವಂದ ಆಕ ಪ್ುಂಸಾರ್ತಾ ಪ್ಡ ದಳು ಎಂದಿದಾಾರ . ಈ ಗ ೂಂದಲವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಪ್ರಹರಸದಾಾರ . ದೃಢಕರ್ಣ್ಥನ್ಾಗಿದಾ ರ್ತುಮುಬರುವನುನ ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು ಎನುನವುದನುನ
ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುತ್ ುೀವ .]

ಸ್ ತಸ ್ೈ ಸ್ಾಂ ವಪುಃ ಪಾರದ್ಾತ್ ತದಿೀರ್ಯಂ ಜಗೃಹ ೀ ತಥಾ ।

ಅಂಶ ೀನ್ ಪುಂಸ್ಾಭಾವಾತ್ಯಂ ಪೂವಯದ್ ೀಹ ೀ ಸ್ಮಾಸ್ತಃ ॥೧೧.೧೧೨॥

ಪುಂಸಾಂ ಸಾೀತಾಂ ರ್ವ ೀತ್ ಕಾಾಪಿ ತಥಾsಪ್ನ ತೀ ಪುಮಾನ್ ರ್ವ ೀತ್ ।

ಸಾೀಣಾಂ ನ ೈವ ಹಿ ಪುಂಸ್ತವಂ ಸಾ್ದ್ ಬಲವತಾಾರಣ ೈರಪಿ ॥೧೧.೧೧೩॥

ಅತಃ ಶ್ವವರ ೀsಪ ್ೀಷಾ ಜಜ್ಞ ೀ ಯೀಷ ೈವ ನಾನ್್ಥಾ ।

ಪಶಾಾತ್ ಪುಂದ್ ೀಹಮಪಿ ಸಾ ಪರವಿವ ೀಶ ೈವ ಪುಂರ್ಯುತಮ್ ॥೧೧.೧೧೪॥

ನಾಸಾ್ ದ್ ೀಹಃ ಪುಂಸ್ತವಮಾಪ ನ್ಚ ಪುಂಸಾsನ್ಧಿಷಾತ ೀ ।

ಪುಂದ್ ೀಹ ೀ ನ್್ವಸ್ತ್ ಸಾsರ್ ಗನ್ಧವ ೀಯರ್ಣ ತಾಧಿಷಾತಮ್ ॥೧೧.೧೧೫॥

ರ್ತುಮುಬರುವು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಗ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ಕ ೂಟುು, ಆಕ ರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ತ್ಾನು ಸಾೀಕರಸದ. ನಂರ್ತರ
ಅವಳ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಪ್ುಂಸಾಭಾವ ಬರಲ್ ಂದು ಅವಳಿಗ ಕ ೂಟು ಆ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಒಂದಂಶದಿಂದ ತ್ಾನೂ
ಅಧಷಠರ್ತನ್ಾದ.

ಏಕ ರ್ತುಮುಬರು ಆ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಅಧಷಠರ್ತನ್ಾದ ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

ಗಂಡು ಮಕೆಳಿಗ ಪಾಪ್, ಶಾಪಾದಿ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಸರೀರ್ತಾ ಬಂದಿೀರ್ತು. ಆದರೂ ಅಂರ್ತಹ ಜೀವ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 444

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹ ೂಂದುವ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ನ್ ೀ ಆಗುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಸರೀರ್ಯರಗ ಪ್ುಂಸಾ ಬರುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಎಷ್ ುೀ
ಬಲ್ಲಷ್ುವಾದ ಕಾರರ್ಣ ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ ಹ ರ್ಣು್ ಗಂಡಾಗುವುದಿಲಲ. ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ವನ ವರವದಾರೂ
ಕೂಡಾ, ಆಕ ಹ ಣ ್ೀ ಆದಳು ಹ ೂರರ್ತು ಗಂಡಾಗಿ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ಯಾಗಲ್ಲಲಲ. ಈರೀತ ರ್ತುಮುಬರು
ಒಂದಂಶದಿಂದ ಅಧಷಠರ್ತವಾಗಿರುವ ಪ್ುಂದ ೀಹವನುನ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಳು.

ಹಿೀಗ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯ ದ ೀಹವು ಗಂಡಾಗಿ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ಆಗಲ್ಲಲಲ ಮರ್ತುು ಆಕ ಗಂಡಿನಿಂದ ಅಧಷಠರ್ತವಲಲದ

ಗಂಡಿನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ವಾಸ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ. ಪ್ುಂದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ನಿಂದ ಅಧಷಠರ್ತವಾದ ನಂರ್ತರವ ೀ ಆಕ
ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದಳು.
[ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಗಂಡಿನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಸಾರ್ತಂರ್ತರವಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಆಕ ಮೊದಲು ಸರೀಯಾಗಿದಾಳು. ಆನಂರ್ತರ ಪ್ುರುಷ್
ಶರೀರವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದಳು. ಆ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಒಂದಂಶದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ನ್ಾದ ರ್ತುಮುಬರು ಇದಾ. ಒಂದು
ವ ೀಳ ಆ ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಕ ೀವಲ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಮಾರ್ತರ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಾರ ಅದು ಹ ರ್ಣು್ದ ೀಹವಾಗಿಯೀ ಇರುತುರ್ತುು]

ಗಾನ್ಧವಯಂ ದ್ ೀಹಮಾವಿಶ್ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಂ ರ್ವನ್ಂ ರ್ಯಯೌ ।

ತಸಾ್ಸ್ತದ್ ಾೀಹಸಾದ್ೃಶ್ಂ ಗನ್ಧವಯಸ್್ ಪರಸಾದ್ತಃ ॥೧೧.೧೧೬॥

ಪಾರಪ ಗನ್ಧವಯದ್ ೀಹ ೂೀsಪಿ ತಯಾ ಪಶಾಾದ್ಧಿಷಾತಃ ।

ಶ ್ಾೀ ದ್ ೀಹಿ ಮಮ ದ್ ೀಹಂ ಮೀ ಸ್ಾಂ ಚ ದ್ ೀಹಂ ಸ್ಮಾವಿಶ ॥೧೧.೧೧೭॥

ಗಂಧವಥನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ದ ೀಹವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ರ್ತನನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು
ತ್ ರಳಿದಳು. ಗಂಧವಥನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಅವಳಿಗ ಆ ದ ೀಹದ ಸಾದೃಶ್ವೂ ದ ೂರಕಿರ್ತುು.
ಹಿೀಗ ಗಂಧವಥ ದ ೀಹವು ಅವಳಿಂದ ಅಧಷಠರ್ತವಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಹಿಂದ ಯಾವ ರೂಪ್ದ ದ ೀಹವತ್ ೂುೀ,
ಅದ ೀ ರೀತರ್ಯ ದ ೀಹದ ಸಾದೃಶ್ ಅಲ್ಲಲರ್ತುು.

ಇತು್ಕಾತವ ಸ್ ತು ಗನ್ಧವಯಃ ಕನಾ್ದ್ ೀಹಂ ಸ್ಮಾಸ್ತಃ ।

ಉವಾಸ ೈವ ವನ ೀ ತಸಮನ್ ಧನ್ದ್ಸ್ತತರ ಚಾsಗಮತ್ ॥೧೧.೧೧೮ ॥

ಅಪರತು್ತಾ್ಯನ್ಂ ತನ್ುತಲ್ಲೀರ್ಯಮಾನ್ಂ ವಿಲಜಞಯಾ ।

ಶಶಾಪ ಧನ್ದ್ ೂೀ ದ್ ೀವಶ್ಾರಮಿತ್ಂ ರ್ವ ೀತಿ ತಮ್ ॥೧೧.೧೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 445

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಈರೀತಯಾಗಿ ‘ನನಗ ನ್ಾಳ ನನನ ದ ೀಹವನುನ ನಿೀಡಿ, ನಿನನದಾಗಿರುವ ದ ೀಹವನುನ ನಿೀನು ಪ್ರವ ೀಶ
ಮಾಡರ್ತಕೆದುಾ’ ಎನುನವ ಒಪ್ಾಂದದಂತ್ ಆ ಗಂಧವಥನು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದಾನು.

ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ತ್ ರಳಿದ ಮೀಲ್ , ಕನ್ಾ್ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ರ್ತುಮುಬರು ಆ ಕಾಡಿನಲ್ ಲೀ ಇದಾನು. ಆ

ಸಮರ್ಯದಲ್ ಲೀ ಅಲ್ಲಲಗ ಕುಬ ೀರನ ಆಗಮನವಾಗುರ್ತುದ . ರ್ತನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಗೌರವ ಕ ೂಡದ ,
ಬಳಿಳರ್ಯಂತ್ ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಂದ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡ ರ್ತುಮುಬರುವನುನ ಕಂಡ ಕುಬ ೀರ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡು: “ಬಹುಕಾಲ
ಇದ ೀ ರೀತ ಸರೀದ ೀಹವುಳಳವನ್ಾಗಿರು” ಎಂಬುದಾಗಿ ಶಪ್ಸುತ್ಾುನ್ .

ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಯುದ್ ಧೀ ಮೃತಿಂ ಯಾತಿ ಸಾ ಕನಾ್ ಪುನ್ತನ್ುಸ್ತಾ ।

ತದ್ಾ ಪುಂಸ್ತವಂ ಪುನ್ಯಾ್ಯಸ ಚಪಲತಾಾದಿತಿೀರಿತಃ ॥೧೧.೧೨೦॥

ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಶಾಪ್ವನಿನತುದಾ ಕುಬ ೀರ, ರ್ತದನಂರ್ತರ, ರ್ತನನ ಶಾಪ್ಕ ೆ ಪ್ರಹಾರವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾು

ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಎಂದು ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ನಿನನ ಗಂಡು ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಇರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಆ ಹ ರ್ಣು್ ಸಾರ್ಯುತ್ಾುಳ ೂೀ, ಆಗ
ಮತ್ ು ನಿೀನು ಗಂಡಾಗುತುೀಯಾ” ಎಂದು. ಮುಂದುವರದು ಕುಬ ೀರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಚಪ್ಲದಿಂದ ನಿೀನು
ದ ೀಹ ಬದಲ್ಲಸುವ ಈ ಕಾರ್ಯಥ ಮಾಡಿರುವುದರಂದ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಈ ಶಾಪ್ವನುನ ಅನುಭವಸಬ ೀಕು”
ಎಂದು.

ತಥಾsವಸ್ತ್ ಸ್ ಗನ್ಧವಯಃ ಕನಾ್ ಪಿತ ೂರೀರಶ ೀಷ್ತಃ ।

ಕರ್ಯಾಮಾಸಾನ್ುರ್ೂತಂ ತೌ ರ್ೃಶಂ ಮುದ್ಮಾಪತುಃ ॥೧೧.೧೨೧॥

ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ದಂತ್ ಆ ಗಂಧವಥನು ಅದ ೀ ದ ೀಹಸ್ತರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.

ಇರ್ತು, ಗಂಡಿನ ದ ೀಹದ ೂಂದಿಗ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯು, ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳಿಗ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ನಡ ದ
ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿಸುತ್ಾುಳ . ಆಗ ದುರಪ್ದ ದಂಪ್ತಗಳು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ಪರಿೀಕ್ಷಯ ತಾಮುಪಾಯೈಶಾ ಶಾಶುರ ೂೀ ಲಜಞತ ೂೀ ರ್ಯಯೌ ।

ಶ ್ಾೀರ್ೂತ ೀ ಸಾ ತು ಗನ್ಧವಯಂ ಪಾರಪ್ ತದ್ಾಚನಾತ್ ಪುನ್ಃ ॥೧೧.೧೨೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 446

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ನಂರ್ತರ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥನು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯ ಪೌರುಷ್ಪ್ರೀಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ಎಲ್ಾಲ ಉಪಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸ,

ಸ ೂೀರ್ತು, ನ್ಾಚಿಕ ೂಂಡು ಹಿಂತರುಗುತ್ಾುನ್ . ಮಾರನ್ ೀದಿನ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಕ ೂಟು ಮಾತನಂತ್
ರ್ತುಮುಬರುವದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ಾನು ಅವನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಗಂಡು ದ ೀಹವನುನ ಹಿಂತರುಗಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .

ರ್ಯಯೌ ತ ೀನ ೈವ ದ್ ೀಹ ೀನ್ ಪುಂಸ್ತವಮೀವ ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ ।

ಸ್ ಶ್ಖಣಿಡೀ ನಾಮತ ೂೀsರ್ೂದ್ಸ್ಾಶಸ್ಾಪರತಾಪವಾನ್ ॥೧೧.೧೨೩॥

ಹಿೀಗ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬಂದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತುಮುಬರು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ನಿನಗ

ಔದಾರ್ಯಥದಿಂದ ನನನ ದ ೀಹವನುನ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ನಿೀನು ಬದುಕಿರುವ ರ್ತನಕ ಈ ದ ೀಹ ನಿನನಲ್ಲಲರುರ್ತುದ ”
ಎಂದು. ಅವನ ಮಾತನಂತ್ , ಅದ ೀ ದ ೀಹದಿಂದ ಪ್ುರುಷ್ರ್ತುಿವನುನ ಹ ೂಂದಿದವಳಾಗಿ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ
ಹಿಂತರುಗುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗ ಗಂಡು ದ ೀಹವನುನ ಪ್ಡ ದ ಆಕ , ‘ಶ್ಖಣಿಡೀ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ, ಶಾಸಾರರ್ಥ
ಪ್ರವೀರ್ಣನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ಪರಮದ್ಾದ್ಾರ್ಯಂ ತತ್ ಸ್ಮಾಾಪ್ ರ ೀಮೀsಬಾಗಣಾನ್ ಸ್ುಸ್ಕತಃ ।

ತತಾ್ಜ ದ್ ೀಹಂ ಚ ಸ್ ರ್ಯಕ್ಷಮಣಾsದಿಾಯತಸ್ತತ ೂೀsಸ್್ ಮಾತಾsಸ್ಮರದ್ಾಶು ಕೃಷ್್ಮ್ ॥೧೧.೧೨೪॥

ಇರ್ತು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನು ಅಂಬಿಕ ಹಾಗೂ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯರನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆಸಕುನ್ಾಗಿ ಸುಮಾರು
ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಅವರ ೂಂದಿಗ ಕಿರೀಡಿಸದ. ಆದರ ನಂರ್ತರ ಅವನು ಕ್ಷರ್ಯದಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತನ್ಾಗಿ ದ ೀಹವನುನ
ಬಿಟುನು. ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಸಾವನ ನಂರ್ತರ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ತ್ಾಯಿ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಸಮರಣ
ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ .

ಆವಿಬಯರ್ೂವಾsಶು ಜಗಜಞನಿತ ೂರೀ ಜನಾದ್ಾಯನ ೂೀ ಜನ್ಮಜರಾರ್ಯಾಪಹಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತ ವಿಜ್ಞಾನ್ತನ್ುಃ ಸ್ುಖಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ಮೂಪಜಯಾಮಾಸ್ ಚ ತಂ ಜನಿತಿರೀ ॥೧೧.೧೨೫ ॥

ಜಗತುನ ಹುಟ್ಟುಗ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದ, ಮುದಿರ್ತನ-ಅಳುಕುಗಳನುನ ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡುವ, ಅರವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು

ಬಂದಿರುವ, ಸುಖಕ ೆ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ ವಾ್ಸರೂಪ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತತ್ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ
ಮುಂದ ಆವಭಥವಸುತ್ಾುನ್ . ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಭಕಿುಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಗೌರವಸುತ್ಾುಳ .

ತಂ ಭಿೀಷ್ಮಪೂವ ೈಯಃ ಪರಮಾದ್ರಾಚಿಾಯತಂ ಸ್ಾಭಿಷ್ುುತಂ ಚಾವದ್ದ್ಸ್್ ಮಾತಾ ।

ಪುತೌರ ಮೃತೌ ಮೀ ನ್ತು ರಾಜ್ಮೈಚಛದ್ ಭಿೀಷ ೂೇ ಮಯಾ ನಿತರಾಮತಿ್ಯತ ೂೀsಪಿ॥೧೧.೧೨೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 447

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕ್ ೀತ ರೀ ತತ ೂೀ ಭಾರತುರಪತ್ಮುತತಮಮುತಾಪದ್ಯಾಸ್ಮತಪರಮಾದ್ರಾತಿ್ಯತಃ ।
ಇತಿೀರಿತಃ ಪರರ್ಣತಶಾಾಪ್ಭಿಷ್ುುತ ೂೀ ಭಿೀಷಾಮದಿಭಿಷಾಾsಹ ಜಗದ್ುೆರುವಯಚಃ ॥೧೧.೧೨೭॥

ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆದರದಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಟು, ರ್ತನಿನಂದಲೂ ಸುುತಸಲಾಟು

ವಾ್ಸರನುನ ಕುರರ್ತು ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುಳ :
“ನನನ ಮಕೆಳು ಸತುದಾಾರ . ಭಿೀಷ್ಮನು ನನಿನಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟುರೂ ಕೂಡಾ ರಾಜ್ವನುನ
ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ. ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ನಮಿಮಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ್ೂಜ ಗ ೂಂಡ ನಿೀನು, ನಮಿಮಂದ ಬ ೀಡಲಾಟುವನ್ಾದ
ನಿೀನು, ನಿನನ ಸಹ ೂೀದರನ ಹ ಂಡತರ್ಯಲ್ಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಗುವನುನ ಹುಟ್ಟುಸು”.
ಈರೀತ ಹ ೀಳಲಾಟು, ಭಿೀಷ್ಾಮದಿಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವರಾಗಿರುವ ವ ೀದವಾ್ಸರು ತ್ಾಯಿರ್ಯನುನ
ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದರು:

ಋತ ೀ ರಮಾಂ ಜಾತು ಮಮಾಙ್ೆಯೀಗಯೀಗಾ್sಙ್ೆನಾ ನ ೈವ ಸ್ುರಾಲಯೀsಪಿ ।

ತಥಾsಪಿ ತ ೀ ವಾಕ್ಮಹಂ ಕರಿಷ ್ೀ ಸಾಂವತುರಂ ಸಾ ಚರತು ವರತಂ ಚ ॥೧೧.೧೨೮ ॥

ಸಾ ಪೂತದ್ ೀಹಾsರ್ ಚ ವ ೈಷ್್ವವರತಾನ್ಮತತಃ ಸ್ಮಾಪ್ನೀತು ಸ್ುತಂ ವರಿಷ್ಾಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ರಾಷ್ಾಮುಪ ೈತಿ ನಾಶಮಿತಿ ಬುರವನಿತೀಂ ಪುನ್ರಾಹ ವಾಕ್ಮ್ ॥೧೧.೧೨೯॥

ಸೌಮ್ಸ್ಾರೂಪ್ೀsಪ್ತಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಂ ಮೃಷಾ ತಚಾಕ್ಷುಷ ೂೀ ರೂಪಮಹಂ ಪರದ್ಶಯಯೀ ।

ಸ್ಹ ೀತ ಸಾ ತದ್ ರ್ಯದಿ ಪುತರಕ ೂೀsಸಾ್ ರ್ವ ೀದ್ ಗುಣಾಢ ೂ್ೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುಕತಃ ॥೧೧.೧೩೦
॥

“ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ ನನನ ಅಂಗ-ಸಂಗವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ಭಾಗ್ವುಳಳ ಹ ರ್ಣು್ ಸಾಗಥದಲೂಲ
(ಯಾವ ಲ್ ೂೀಕದಲೂಲ) ಕೂಡಾ ಇಲಲ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ, ನಿನನ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾನು ನಡ ಸಕ ೂಡುತ್ ೀು ನ್ .
ಅವಳು (ನಿನನ ಸ ೂಸ ) ಒಂದು ವಷ್ಥಕಾಲ ಇರುವ ವರರ್ತವನುನ ನಡ ಸಲ್ಲ.
ಈ ರೀತ ವ ೈಷ್್ವ ವರರ್ತ ಮಾಡಿದಮೀಲ್ , ಪ್ವರ್ತರವಾದ ದ ೀಹವುಳಳ ಅವಳು, ನನಿನಂದ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಮಗನನುನ
ಹ ೂಂದಲ್ಲ” ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, “ದ ೀಶವು ರಾಜನಿಲಲದ ೀ ನ್ಾಶ ಹ ೂಂದುರ್ತುದ . ಹಾಗಾಗಿ ಈಗಲ್ ೀ
ಅವಳು ಗಭಥಧರಸುವಂತ್ ಮಾಡು” ಎಂದು ಹ ೀಳುತುರುವ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು, ಮತ್ ು
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ನ್ಾನು ಸುಂದರವಾದ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದರೂ, ಸುಮಮನ್ ಅವಳ ಕಣಿ್ಗ ಮಾರ್ತರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 448

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅತಭರ್ಯಂಕರವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ ುೀನ್ . ಒಂದು ವ ೀಳ ಅವಳು ಅದನುನ ಸಹಿಸದರ , ಅವಳಿಗ

ಬಲವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಹಾಗೂ ರ್ಯುಕುವಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಮಗನು ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ” ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತು್ದಿತಸ್ತಯಾsಗಮತ್ ಕೃಷ ೂ್ೀsಮಿಬಕಾಂ ಸಾ ತು ಭಿಯಾ ನ್್ಮಿೀಲರ್ಯತ್ ।

ಅರ್ೂಚಾ ತಸಾ್ಂ ಧೃತರಾಷ್ಾನಾಮಕ ೂೀ ಗನ್ಧವಯರಾಟ್ ಪವನಾವ ೀಶರ್ಯುಕತಃ ॥ ೧೧.೧೩೧ ॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿ, ತ್ಾಯಿ ಸರ್ತ್ವತಯಿಂದ ‘ಆಯಿರ್ತು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟು ಕೃಷ್್ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರು,

ಅಂಬಿಕ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು. ಅವಳಾದರ ೂೀ, ಆ ಅತಭರ್ಯಂಕರವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತುದಾ ಅವರ ರೂಪ್ವನುನ
ಕಂಡು, ಭರ್ಯದಿಂದ ರ್ತನನ ಕರ್ಣಗಳನುನ ಮುಚಿಚಕ ೂಂಡಳು. ಇದರಂದಾಗಿ ಅವಳಲ್ಲಲ ‘ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ’ ಎಂದ ೀ
ಹ ಸರರುವ ಗಂಧವಥನು, ವಾರ್ಯುದ ೀವರ ಆವ ೀಶವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಸ್ ಮಾರುತಾವ ೀಶಬಲ್ಾದ್ ಬಲ್ಾಧಿಕ ೂೀ ಬರ್ೂವ ರಾಜಾ ಧೃತರಾಷ್ಾನಾಮಾ।

ಅದ್ಾದ್ ವರಂ ಚಾಸ್್ ಬಲ್ಾಧಿಕತಾಂ ಕೃಷ ೂ್ೀsನ್ಧ ಆಸೀತ್ ಸ್ ತು ಮಾತೃದ್ ೂೀಷ್ತಃ ॥ ೧೧.೧೩೨ ॥

ಹಿೀಗ ‘ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ; ಎಂದು ಹ ಸರನುನ ಪ್ಡ ದ ಆ ರಾಜನು, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ

ಬಲ್ಾಧಕ್ವುಳಳವನ್ಾದನು. ಅವನಿಗ ವ ೀದವಾ್ಸರು ‘ಬಲ್ಾಧಕರ್ತಾ ರೂಪ್ವಾದ’ ವರವನೂನ ಕ ೂಟುರು.
ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ತ್ಾಯಿರ್ಯ ರ್ತಪ್ಾನಿಂದಾಗಿ (ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಸ ೀರುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕರ್ಣಗಳನುನ
ಮುಚಿಚದಾರಂದ) ಕುರುಡನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆಶರಮವಾಸಕಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೮) ವ ೀದವಾ್ಸರು ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು

ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾು, ‘ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಎಂಬ ಗಂಧವಥ ಅಂಬಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಅದ ೀ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ ಎನುನವ
ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ಗಂಧವಯರಾಜ ೂೀ ಯೀ ಧಿೀಮಾನ್ ಧೃತರಾಷ್ಾ ಇತಿ
ಶುರತಃ। ಸ್ ಏವ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಧೃತರಾಷ್ಾಃ ಪತಿಸ್ತವ’ ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೮೩-೮೪) ‘ಅರಿಷಾುಯಾಸ್ುತ ರ್ಯಃ ಪುತ ೂರೀ ಹಂಸ್ ಇತ್ಭಿವಿಶುರತಃ । ಸ್
ಗಂಧವಯಪತಿಜಯಜ್ಞ ೀ ಕುರುವಂಶವಿವಧಯನ್ಃ । ಧೃತರಾಷ್ಾ ಇತಿ ಖಾ್ತಃ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನಾತಮಜಃ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಆ ಗಂಧವಥನ ಹ ಸರು ‘ಹಂಸ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದ ಅಂಶ ಏನ್ ಂದರ :
ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಎನುನವುದು ಹಂಸದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಜಾತಯಾಗಿರುವುದರಂದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಪ್ಯಾಥರ್ಯ
ಪ್ದವಾಗಿ ಆರ್ತನನುನ ‘ಹಂಸ’ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾರ . ಆದರ ಮೂಲರ್ತಃ ಆ ಗಂಧವಥನ ಹ ಸರು ‘ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ’.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಈ ಎರಡು ವವರಣ ಪ್ರಸಾರ ಅವರುದಾ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 449

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಜ್ಞಾತಾಾ ತಮನ್ಧಂ ಪುನ್ರ ೀವ ಕೃಷ್್ಂ ಮಾತಾsಬರವಿೀಜಞನ್ಯಾನ್್ಂ ಗುಣಾಢ್ಮ್ ।

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾಯಾಮಿತಿ ತತ್ ತಥಾsಕರ ೂೀತ್ ರ್ಯಾತುತ ಸಾ ಪಾರ್ಣುಡರರ್ೂನ್ೃಷಾದ್ೃಕ್ ॥ ೧೧.೧೩೩ ॥

ಪರಾವಹ ೂೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತತ ೂೀsರ್ವದ್ ವಣ ್ೀಯನ್ ಪಾರ್ಣುಡಃ ಸ್ ಹಿ ನಾಮತಶಾ ।

ಸ್ ಚಾsಸ್ ವಿೀಯಾ್ಯಧಿಕ ಏವ ವಾಯೀರಾವ ೀಶತಃ ಸ್ವಯಶಸಾಾಸ್ಾವ ೀತಾತ ॥
೧೧.೧೩೪ ॥

ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ಅಂಬಿಕ ರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರ ಕುರುಡ ಎಂಬುದನುನ ತಳಿದು, ಮತ್ ು ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಕುರರ್ತು “ಇನ್ ೂನಬಬ
ಗುರ್ಣವಂರ್ತನ್ಾದ ಮಗನನುನ ಅಮಾಬಲ್ಲಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಸು” ಎಂದು ಪಾರರ್ಥಥಸದಳು. ವ ೀದವಾ್ಸರಾದರ ೂೀ,
ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಮಾತಗ ಒಪ್ಾ ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀ ಮಾಡಿದರು. ಕರ್ಣುಮಚಿಚ ಕುರುಡ ಮಗನನುನ ಅಂಬಿಕ
ಪ್ಡ ದಿರುವುದನುನ ತಳಿದಿರುವ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಸ ೀರುವಾಗ ಕರ್ಣುಮಚಚಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಭರ್ಯದಿಂದ,
ದ ೀವರ ಬಗ ಗ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳಿದು, ಬಿಳಿಚಿಕ ೂಂಡಳು.

ಈ ರೀತ ಬಿಳಿಚಿಕ ೂಂಡ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಪ್ರಾವಹ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದನು.
ಬರ್ಣ್ದಿಂದ ಪಾರ್ಣುಡವಾಗಿದಾ (ಬಿಳಿಚಿದವನ್ಾಗಿದಾ) ಆರ್ತ, ಪಾರ್ಣುಡಃ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಅವನು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ವೀಯಾಥಧಕನೂ, ಎಲ್ಾಲ ಶಸಾರಸರಗಳನುನ ಬಲಲವನೂ ಆದನು.

ತಸ ೈ ತಥಾ ಬಲವಿೀಯಾ್ಯಧಿಕತಾವರಂ ಪಾರದ್ಾತ್ ಕೃಷ್್ ಏವಾರ್ ಪಾರ್ಣುಡಮ್ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತಂ ಪಾರಹ ಪುನ್ಶಾ ಮಾತಾ ನಿದ್ ೂಾೀಯಷ್ಮನ್್ಂ ಜನ್ಯೀತತಮಂ ಸ್ುತಮ್॥ ೧೧.೧೩೫ ॥

ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟು ಬಂದ ಪಾಂಡುವಗ ಕೃಷ್್ನು(ವ ೀದವಾ್ಸನು) ಬಲ ಹಾಗೂ ವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಅಧಕನ್ಾಗಿರು

ಎಂಬ ವರವನುನ ಕ ೂಟುನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಈರ್ತ ಬಿಳಿಚಿಕ ೂಂಡವನು ಎಂದು ತಳಿದ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ಮತ್ ು
‘ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ಇನ್ ೂನಬಬ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಮಗನನುನ ಹುಟ್ಟುಸು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಳು.

ಉಕ ತವೀತಿ ಕೃಷ್್ಂ ಪುನ್ರ ೀವ ಚ ಸ್ುನಷಾಮಾಹ ತಾಯಾsಕ್ ೂೀಹಿಯ ನಿಮಿೀಲನ್ಂ ಪುರಾ ।

ಕೃತಂ ತತಸ ತೀ ಸ್ುತ ಆಸ್ ಚಾನ್ಧಸ್ತತಃ ಪುನ್ಃ ಕೃಷ್್ಮುಪಾಸ್ಾ ರ್ಕ್ತತತಃ ॥ ೧೧.೧೩೬ ॥

ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಪಾರರ್ಥಥಸಕ ೂಂಡ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು, ಸ ೂಸ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು: “ಹಿಂದ ನಿನಿನಂದ ಕರ್ಣು್ಗಳ

ಮುಚುಚವಕ ರ್ಯು ಮಾಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನನ ಮಗನು ಕುರುಡನ್ಾಗುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಇದಿೀಗ ಮತ್ ು
ಭಕಿುಯಿಂದ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ನಿೀನು ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡು” ಎಂದಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 450

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಇತಿೀರಿತಾsಪ್ಸ್್ ಹಿ ಮಾರ್ಯಯಾ ಸಾ ಭಿೀತಾ ರ್ುಜಷಾ್ಂ ಕುಮತಿನ್ನಯಯಯೀಜರ್ಯತ್ ।

ಸಾ ತಂ ಪರಾನ್ನ್ಾತನ್ುಂ ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಂ ಸ್ಮಾಾಪ್ ರ್ಕಾಾ ಪರಯೈವ ರ ೀಮೀ ॥ ೧೧.೧೩೭ ॥

ತಸಾ್ಂ ಸ್ ದ್ ೀವೀsಜನಿ ಧಮಮಯರಾಜ ೂೀ ಮಾರ್ಣಡವ್ಶಾಪಾದ್ ರ್ಯ ಉವಾಹ ಶ್ದ್ರತಾಮ್ ।

ವಸಷ್ಾಸಾಮ್ಂ ಸ್ಮಭಿೀಪುಮಾನ್ಂ ಪರಚಾ್ವರ್ಯನಿನಚಛಯಾ ಶಾಪಮಾಪ ॥೧೧.೧೩೮ ॥

ಸರ್ತ್ವತಯಿಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟುರೂ ಕೂಡಾ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಾಯಯಿಂದ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ

ಅಂಬಿಕ ರ್ಯು, ಕ ಟುಬುದಿಾ ಉಳಳವಳಾಗಿ, ರ್ತನನ ಬದಲು ದಾಸರ್ಯನುನ ವನಿಯೀಗಿಸದಳು. ಅವಳಾದರ ೂೀ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನಂದವ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ, ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವವನನುನ ಉರ್ತುಮವಾದ
ಭಕಿುಯಿಂದ ಹ ೂಂದಿ ಕಿರೀಡಿಸದಳು.

ಆ ಪ್ರಚಾರಣಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಧಮಥದ ೀವತ್ ಯಾದ ರ್ಯಮಧಮಥರಾಜನ್ ೀ ಹುಟ್ಟು ಬಂದನು. ವಸಷ್ಠರಗ

ಸಮನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸುತುದಾ ಮಾಂಡವ್ ಋಷರ್ಯನುನ ಆ ಮಾಗಥದಿಂದ ದೂರ ಸರಸ, ಇಚ ೆಪ್ಟುು
ಶಾಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅದರಂದಲ್ ೀ ಶ್ದರನ್ಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬಂದನು.

ಅಯೀಗ್ಸ್ಮಾಾಪಿತಕೃತಪರರ್ಯತನದ್ ೂೀಷಾತ್ ಸ್ಮಾರ ೂೀಪಿತಮೀವ ಶ್ಲ್ ೀ ।

ಚ ೂೀರ ೈಹೃಯತ sತ ್ೀಯsಪಿತು ಚ ೂೀರಬುದ್ಾಧಯ ಮಕ್ಷ್ೀವಧ್ಾದಿತ್ವದ್ದ್ ರ್ಯಮಸ್ತಮ್ ॥ ೧೧.೧೩೯ ॥

ಯಾವ ರೀತ ರ್ಯಮಧಮಥ ಮಾಂಡವ್ನಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ನ್ಾದ ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ .

ಮಾಂಡವ್ ರ್ತನನ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರದ ವಸಷ್ಠಸಾ್ನವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬರ್ಯಸ ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದ
ದ ೂೀಷ್ದಿಂದ, ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸುತುದಾ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ದರವ್ವು ಕಳಳರಂದ^ ಅಪ್ಹರಸಲಾಟ್ಟುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಆ
ದರವ್ಚೌರ್ಯಥದ ಆಪಾದನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಶ್ಲಕ ೆೀರಸಲಾಟ್ಟುದಾ. ಆ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ರ್ಯಮನು “ಹಿಂದ
ನಿೀನು ಮಕ್ಷ್ಮಕ ರ್ಯನುನ (ನ್ ೂರ್ಣವನುನ) ಚುಚಿಚ ಕ ೂಂದದಾರಂದ ನಿನಗ ಈ ಶ್ಕ್ಷ ಯಾಯಿರ್ತು” ಎಂದು
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

[^ಒಮಮ ಒಬಬ ಧನಿಕನ ದರವ್ವನುನ ಕಳಳರು ಅಪ್ಹರಸುತ್ಾುರ . ಆ ಕಳಳರನುನ ಧನಿಕನ ಧೂರ್ತರು

ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸುತ್ಾುರ . ಆಗ ಕಳಳರು ಕದಾ ದರವ್ವನುನ ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸುತುದಾ ಮಾಂಡವ್ ಮುನಿರ್ಯ
ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಲ ಬಿಟುು ಧೂರ್ತರಂದ ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಕಳಳರನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಬಂದ ಧೂರ್ತರು
ದರವ್ವನೂನ, ಋಷರ್ಯನೂನ ಕಂಡು, ಈರ್ತನ್ ೀ ಕಳಳ ಎಂದು ತಳಿದು, ಆರ್ತನನುನ ಶ್ಲಕ ೆೀರಸುತ್ಾುರ . ಈ
ಕುರರ್ತು ಮಾಂಡವ್ “ನನಗ ೀಕ ಈ ಶ್ಕ್ಷ ಪಾರಪ್ುವಾಯಿರ್ತು” ಎಂದು ರ್ಯಮನನುನ ಪ್ರಶ್ನಸುತ್ಾುನ್ . ಆರ್ತನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 451

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ರ್ಯಮಧಮಥ “ಮಕ್ಷ್ಮಕ ರ್ಯನುನ ಚುಚಿಚ ಕ ೂಂದದಾರಂದ ನಿನಗ ಈ ಶ್ಕ್ಷ

ಪಾರಪ್ುವಾಯಿರ್ತು” ಎನುನತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಮಾಂಡವ್ ರ್ಯಮನಿಗ ಶಾಪ್ವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ ].

ನಾಸ್ತ್ತಾ ತಸ್್ ಚ ತತರ ಹ ೀತುತಃ ಶಾಪಂ ಗೃಹಿೀತುಂ ಸ್ ತಥ ೈವ ಚ ೂೀಕಾತವ ।

ಅವಾಪ ಶ್ದ್ರತಾಮಥಾಸ್್ ನಾಮ ಚಕ ರೀ ಕೃಷ್್ಃ ಸ್ವಯವಿತತವಂ ತಥಾsದ್ಾತ್ ॥ ೧೧.೧೪೦ ॥

ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿಚದಾ ಪಾಪ್ವೂ ಕೂಡಾ ಆ ಶ್ಕ್ಷ ಗ ಒಂದು ಕಾರರ್ಣವಾದಾರಂದ, ರ್ಯಮಧಮಥನ ಮಾತಗ

ಅಸರ್ತ್ರ್ತುಿದ ದ ೂೀಷ್ ಬರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ರ್ಯಮ ‘ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿಚದಾ ಪಾಪ್’ವನುನ ಮುಂದು ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು
ಹ ೀಳಿ, ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಮಾಂಡವ್ನಿಂದ ಶಾಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಶ್ದರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ. ಹಿೀಗ
ಶ್ದರಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಈರ್ತನಿಗ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಸವಥಜ್ಞರ್ತಾದ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದರು.

[ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಮಾಂಡವ್ ಎರಡು ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದಾಗಿ ಶ್ಲಕ ೆೀರಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿದಾ. ೧.

ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿಚದಾರಂದ. ೨. ರ್ತನಗ ಅಯೀಗ್ವಾದ ವಸಷ್ಠಸಾ್ನವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬರ್ಯಸದ ದ ೂೀಷ್.
ರ್ಯಮ ಮೊದಲ ಕಾರರ್ಣವನುನ ಅವನ ಮುಂದ ಇಟ್ಾುಗ, ಮುಖ್ವಾದ ಎರಡನ್ ೀ ಕಾರರ್ಣವನುನ ತಳಿರ್ಯುವ
ಮೊದಲ್ ೀ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಆರ್ತ ಶಾಪ್ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಇಲ್ಲಲ ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿಚರುವುದೂ ಕೂಡಾ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಒಂದು ದ ೂೀಷ್ವಾಗಿದುಾದರಂದ ರ್ಯಮನಿಗ ಅಸರ್ತ್ರ್ತುಿದ ದ ೂೀಷ್ ಬರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ದುಡುಕಿ ದ ೂಡಡವರಗ
ಶಾಪ್ ಕ ೂಟುದಾರಂದ ಮಾಂಡವ್ಋಷರ್ಯ ಅತರಕುವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನ ಫಲ ಕಳ ದುಹ ೂೀಯಿರ್ತು. ಈ
ಘಟನ್ ಯಿಂದ ‘ಹದಿನ್ಾರು ವಷ್ಥದ ರ್ತನಕ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಮಾಡುವ ಕಮಥಕ ೆ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ’ ಎಂಬ ಜಗತುನ
ಕಾನೂನಿನ ತದುಾಪ್ಡಿರ್ಯೂ ಮಾಂಡವ್ಮುನಿರ್ಯ ಮುಖ ೀನವಾಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದುಾದರಂದ
ಬರಬ ೀಕಾಗಿರುವ ಕಿೀತಥರ್ಯೂ ಮಾಂಡವ್ರಗ ಬರುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.]

ವಿದ್ಾ್ರತ ೀವಿಯದ್ುರ ೂೀ ನಾಮಾ ಚಾರ್ಯಂ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ಜ್ಞಾನ್ಬಲ್ ೂೀಪಪನ್ನಃ ।

ಮಹಾಧನ್ುಬಾಯಹುಬಲ್ಾಧಿಕಶಾ ಸ್ುನಿೀತಿಮಾನಿತ್ವದ್ತ್ ಸ್ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೧.೧೪೧॥

ಹಿೀಗ ದಾಸರ್ಯಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ಯಮಧಮಥ, ಯಾವಾಗಲೂ ವದ ್ರ್ಯಲ್ ಲೀ ರರ್ನ್ಾದಾರಂದ,

ಮುಂದ ‘ವದುರ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಬಲದಿಂದ ಉಪ್ಪ್ನನನ್ಾಗಿ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬ ಳಗುತ್ಾುನ್ .
‘ಈರ್ತ ಭವಷ್್ದಲ್ಲಲ ಒಳ ಳರ್ಯ ಧನುಸುುಳಳವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಬಾಹುಬಲ್ಾಧಕನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಒಳ ಳರ್ಯ ನಿೀತಶಾಸರ
ಪ್ರವೃರ್ತುಕನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಇರುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂಬ ವರವನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಅವನಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .

ಜ್ಞಾತಾಾsಸ್್ ಶ್ದ್ರತಾಮಥಾಸ್್ ಮಾತಾ ಪುನ್ಶಾ ಕೃಷ್್ಂ ಪರರ್ಣತಾ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 452

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾಯಾಂ ಜನ್ಯಾನ್್ಮಿತ್ಥ ೂೀ ನ ೈಚಛತ್ ಸ್ ಕೃಷ ೂ್ೀsರ್ವದ್ಪ್ದ್ೃಶ್ಃ ॥೧೧.೧೪೨॥

ವದುರ ಹುಟ್ಟುದ ಮೀಲ್ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು, ಹುಟ್ಟುದ ಮಗುವನ ಶ್ದರರ್ತಾವನುನ ತಳಿದು, ಮತ್ ು ವ ೀದವಾ್ಸರಗ
ನಮಸೆರಸ, ‘ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇನ್ ೂನಬಬನನುನ ಹುಟ್ಟುಸು’ ಎಂದು ಬ ೀಡಿದಳು. ಆದರ ವ ೀದವಾ್ಸರು
ಅದನುನ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ. ಅವರು ಅಲ್ಲಲಂದ ಅಂರ್ತಧ್ಾಥನರಾದರು ಕೂಡಾ.

ಯೀಗಾ್ನಿ ಕಮಾಮಯಣಿ ತತಸ್ುತ ತ ೀಷಾಂ ಚಕಾರ ಭಿೀಷ ೂೇ ಮುನಿಭಿರ್ಯ್ಯಥಾವತ್ ।

ವಿದ್ಾ್ಃ ಸ್ಮಸಾತ ಅದ್ದ್ಾಚಾ ಕೃಷ್್ಸ ತೀಷಾಂ ಪಾಣ ೂಡೀರಸ್ಾಶಸಾಾಣಿ ಭಿೀಷ್ಮಃ ॥೧೧.೧೪೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಆ ಮೂವರಗ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು, ಮುನಿಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಶಾಸರದಲ್ಲಲ

ಹ ೀಳಿದಂತ್ , ಅವರವರಗ ಯೀಗ್ವಾದ (ಮಾರ್ತೃಜಾತ-ಪ್ರ್ತೃಗುರ್ಣ ಎಂಬಂತ್ , ಜಾರ್ತಕಮಥ, ನ್ಾಮಕರರ್ಣ,
ಇತ್ಾ್ದಿ) ಕಮಥಗಳನುನ ಮಾಡಿಸದರು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ಆ ಮೂವರಗೂ ಸಮಸುವದ ್ಗಳನುನ
ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದರು. ವಶ ೀಷ್ರ್ತಃ ಪಾಂಡುವಗ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಮುರ್ತುವಜಥವಹಿಸ, ಅಸರ-ಶಸರಗಳ
ವದ ್ರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದರು.

ತ ೀ ಸ್ವಯವಿದ್ಾ್ಪರವರಾ ಬರ್ೂವುವಿಯಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ವಿದ್ುರಃ ಸ್ವಯವ ೀತಾತ ।

ಪಾರ್ಣುಡಃ ಸ್ಮಸಾತಸ್ಾವಿದ್ ೀಕವಿೀರ ೂೀ ಜಗಾರ್ಯ ಪೃರ್ಥವೀಮಖಿಲ್ಾಂ ಧನ್ುದ್ಧಯರಃ ॥೧೧.೧೪೪॥

ಹಿೀಗ ಅವರ ಲಲರೂ ಅಸರ, ಶಸರ, ವ ೀದ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠರಾದರು. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ
ವದುರನು ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲ ಜ್ಞಾನಿಯಾದರ , ಪಾಂಡುವು ಎಲ್ಾಲ ಅಸರಗಳನುನ ಬಲಲ ಶ್ರನ್ಾದನು. ವೀರರಲ್ಲಲ
ಮುಖ್ನ್ಾದ ಪಾಂಡುವು ಧನುಧ್ಾಥರಯಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಭೂ-ಭಾಗವನೂನ ಕೂಡಾ ಗ ದಾನು.

ಗವದ್ೆಣಾದ್ಾಸ್ ತಥ ೈವ ಸ್ೂತಾತ್ ಸ್ಮಸ್ತಗನ್ಧವಯಪತಿಃ ಸ್ ತುಮುಬರುಃ ।

ರ್ಯ ಉದ್ಾಹ ೂೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತದ್ಂಶರ್ಯುಕ ೂತೀ ವಶ್ೀ ಸ್ಞ್ಞರ್ಯನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ॥೧೧.೧೪೫॥

ಸಮಸು ಗಂಧವಥರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರ್ತುಮುಬರುವು, ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಒಬಬನ್ಾದ ‘ಉದಾಹ’

ಎಂಬುವವನ ಅಂಶದ ೂಂದಿಗ , ಜತ್ ೀನಿಾಿರ್ಯನ್ಾಗಿ (ಇಂದಿರರ್ಯಗಳನುನ ವಶದಲ್ಲಲ ಇಟುುಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ),
‘ಗವದಗರ್ಣ’ ಎಂಬ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟುದ ಈ ಗಾವದಗಣಿ,
ಸಂಜರ್ಯ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 453

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಸ್್ ಸ್ ಸ್ೂತಪುತರಃ ಸ್ಖಾ ಚ ತ ೀಷಾಮರ್ವತ್ ಪಿರರ್ಯಶಾ ।

ಸ್ಮಸ್ತವಿನ್ಮತಿಮಾನ್ ವಾ್ಸ್ಶ್ಷ ೂ್ೀ ವಿಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ಧೃತರಾಷಾಾನ್ುವತಿತೀಯ ॥೧೧.೧೪೬॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾ, ಪ್ರಜ್ಞಾವಂರ್ತನ್ಾಗಿದಾ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿದಾ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಸೂರ್ತನ

ಮಗನ್ಾದ ಸಂಜರ್ಯನು, ಆ ಮೂರೂ ಜನರಗೂ ಕೂಡಾ(ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ, ಪಾಂಡು ಮರ್ತುು ವದುರ ಈ
ಮೂವರಗೂ ಕೂಡಾ) ಪ್ರರ್ಯಸಖನ್ಾಗಿದಾ. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಆರ್ತ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಅನುಸಾರಯಾಗಿದಾ.

ಗಾನಾಧರರಾಜಸ್್ ಸ್ುತಾಮುವಾಹ ಗಾನಾಧರಿನಾಮಿನೀಂ ಸ್ುಬಲಸ್್ ರಾಜಾ ।

ಜ ್ೀಷ ೂಾೀ ಜ ್ೀಷಾಾಂ ಶಕುನ ೀದ್ಾಾವಯಪರಸ್್ ನಾಸತಕ್ರೂಪಸ್್ ಕುಕಮಮಯಹ ೀತ ೂೀಃ
॥೧೧.೧೪೭॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ‘ಸುಬಲ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಗಾಂಧ್ಾರ ರಾಜನ ಮಗಳಾದ, ಕುಕಮಥಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾದ ಮರ್ತುು
ನ್ಾಸುಕ್ದ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ‘ದಾಾಪ್ರ’ನ್ ಂಬ ಅಸುರನ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಶಕುನಿರ್ಯ ಅಕೆ
ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯನುನ ಮದುವ ಯಾಗುತ್ಾುನ್ .
[ಶಕುನಿ ‘ದಾಾಪ್ರ’ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನ ರೂಪ್ವಾಗಿದಾ. ಆ ರಾಕ್ಷಸನಿಗ ದಾಾಪ್ರ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಏಕ ಬಂರ್ತು
ಎನುನವುದನುನ ‘ದಾಾಪ್ರ’ ಪ್ದದ ಸಂಸೃರ್ತ ನಿವಥಚನದಿಂದ ತಳಿರ್ಯಬಹುದು. ದ್ಾಾಭಾ್ಂ ಕೃತತ ರೀತಾಭಾ್ಂ
ಪರಮಿತಿ ಚ ದ್ಾಾಪರಮ್ । – ಕೃರ್ತ ಹಾಗೂ ತ್ ರೀತ್ಾ ಎನುನವ ಎರಡು ರ್ಯುಗಗಳ ನಂರ್ತರ ಬರುವ ಮೂರನ್ ೀ
ರ್ಯುಗದ ಹ ಸರು ‘ದಾಾಪ್ರ’. ಹಾಗಿದಾರ ಇಲ್ಲಲ ಅಸುರನಿಗ ‘ದಾಾಪ್ರ’ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಏಕ ಬಂರ್ತು ?
ದ್ಾಾವ ೀವ ಪರಮೌ ರ್ಯಸ್್ ಸ್ ತದ್ಭಿಮಾನಿ ದ್ಾಾಪರಃ । ಮುಖ್ವಾದ ಎರಡಕ ೆ ಯಾರು ಅಭಿಮಾನಿಯೀ
ಅವನು ದಾಾಪ್ರಃ. ಕೌ ದ್ೌಾ? ಅವುಗಳು ಯಾವ ಎರಡು? ನಾಸತಕ್ಮ್ ಕುಕಮಯ ಚ । - ನ್ಾಸುಕ್ ಮರ್ತುು
ಕ ಟುಕ ಲಸ . ತದ್ಾಹ- ನಾಸತಕ್ರೂಪಸ್್ ಕುಕಮಯಹ ೀತ ೂೀಃ । ನಾಸತಕ್ಮೀವ ರ್ಯಸ್್ ಸ್ಾರೂಪಧಮಯಃ ,
ರ್ಯಶಾ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ನಾಸತಕ್ಂ ರೂಪರ್ಯತಿ ಸ್ ನಾಸತಕ್ರೂಪಃ । ರೂಪ ರೂಪಕ್ತರಯಾಯಾಮ್ । ರೂಪಸ್್
ಕರರ್ಣಂ ರುಪಕ್ತರಯಾ । ವಧಯನ್ಮತ ್ೀತತ್ । ನ್ಾಸುಕ್ಕ ೆ ರೂಪ್ ಕ ೂಡುವವನ್ ೀ ‘ದಾಾಪ್ರ’ . ಅದರಂದಾಗಿ
ನ್ಾಸುಕ್ ರೂಪ್ ಎಂದರ : ನ್ಾಸುಕ್ವನುನ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ವಧಥಸುವವನು ಎಂದರ್ಥ. ಅಂರ್ತಹ ಶಕುನಿರ್ಯ
ಅಕೆನ್ಾದ ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯನುನ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಮದುವ ಯಾದ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಆಶರಮವಾಸಕಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೧೦) ‘ಶಕುನಿಂ ದ್ಾಾಪರಂ ನ್ೃಪಮ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅಲ್ಲಲ ಬಂದ
ವವರವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ ಲೀ ನಮಗ ವವರಸದಾಾರ . ‘ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೧೬೦) ‘ಮತಿಸ್ುತ
ಸ್ುಬಲ್ಾತಮಜಾ’ ಎನುನವ ಮಾತದ . ಅಲ್ಲಲ ‘ಮತ’ ಎನುನವುದು ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯ ಮೂಲರೂಪ್ದ ಹ ಸರಾಗಿದ
ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು.]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 454

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಶ್ರಸ್್ ಪುತಿರೀ ಗುರ್ಣಶ್ೀಲರೂಪರ್ಯುಕಾತ ದ್ತಾತ ಸ್ಖು್ರ ೀವ ಸ್ಾಪಿತಾರ ।

ನಾಮಾನ ಪೃಥಾ ಕುನಿತಭ ೂೀಜಸ್್ ತ ೀನ್ ಕುನಿತೀ ಭಾಯಾ್ಯ ಪೂವಯದ್ ೀಹ ೀsಪಿ ಪಾಣ ೂಡೀಃ
॥೧೧.೧೪೮॥

ಶ್ರನ್ ಂಬ ಯಾದವನಿಗ ಗುರ್ಣ-ಶ್ೀಲ-ರೂಪ್ದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮಗಳ ೂಬಬಳಿದಾಳು. ‘ಪ್ೃಥಾ’ ಎಂದು ಅವಳ

ಹ ಸರು. ಅವಳು ರ್ತನನ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ಶ್ರನಿಂದಲ್ ೀ, ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾದ ಕುಂತಭ ೂೀಜನಿಗ ದರ್ತುುಕ ೂಡಲಾಟುಳು. ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಆಕ ಕುನಿುೀ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವಳಾದಳು. ಈಕ ಪ್ೂವಥ
ದ ೀಹದಲ್ಲಲರ್ಯೂ(ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ) ಪಾಂಡುವನ(‘ಪ್ರಾವಹ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ರ್ಯ)
ಹ ಂಡತಯೀ ಆಗಿದಾಳು.

ಕೂಮಮಯಶಾ ನಾಮಾನ ಮರುದ್ ೀವ ಕುನಿತಭ ೂೀಜ ೂೀsಥ ೈನಾಂ ವದ್ಧಯಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಮ್ಕ್ ।

ತತಾರsಗಮಚಛಙ್ಾರಾಂಶ ್ೀsತಿಕ ೂೀಪ್ೀ ದ್ುವಾಯಸಾಸ್ತಂ ಪಾರಹ ಮಾಂ ವಾಸ್ಯೀತಿ ॥೧೧.೧೪೯॥

ಹ ಸರಂದ ‘ಕೂಮಥ’ ಎಂದ ನಿಸಕ ೂಂಡ ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ಯೀ ಕುಂತಭ ೂೀಜನ್ ಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ.
ಈ ಕುಂತಭ ೂೀಜ ತ್ಾನು ದರ್ತುುಪ್ಡ ದ ಪ್ೃಥ ರ್ಯನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸಾಕಿದ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಒಮಮ ರುದರನ
ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕ ೂೀಪ್ವುಳಳ ದುವಾಥಸರು ಕುಂತಭ ೂೀಜನ ರಾಜ್ಕ ೆ ಆಗಮಿಸ, ‘ತ್ಾನಿಲ್ಲಲ
ವಾಸಮಾಡಬ ೀಕು, ಅದಕ ೆ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ವ್ವಸ ್ ಮಾಡು’ ಎಂದು ಕುನಿುಭ ೂೀಜನಿಗ ಹ ೀಳಿದರು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೦.೨-೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಪಿತೃಷ್ಾಸರೀಯಾರ್ಯ ಸ್ ತಾಮನ್ಪತಾ್ರ್ಯ

ಭಾರತ। .....ಅಗರಜಾಮರ್ ತಾಂ ಕನಾ್ಂ ಶ್ರ ೂೀsನ್ುಗರಹಕಾಂಕ್ಷ್ಣ ೀ। ಪರದ್ದ್ೌ ಕುಂತಿಭ ೂೀಜಾರ್ಯ ಸ್ಖಾ
ಸ್ಖ ್ೀ ಮಹಾತಮನ ೀ॥ ಈ ಕುಂತಭ ೂೀಜ ಬ ೀರ ಯಾರೂ ಅಲಲ. ಆರ್ತ ಶ್ರನ ಸ ೂೀದರತ್ ುರ್ಯ ಮಗ. ಅವನಿಗ
ಮಕೆಳಿರಲ್ಲಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ರ್ತನನ ದ ೂಡಡಮಗಳನುನ ಶ್ರ ಕುಂತಭ ೂೀಜನಿಗ ದರ್ತುುರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಕ ೂಟುನು.

ಇನುನ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ ಲೀ(೬೭.೧೩೦-೧) ‘ಅಗರಮಗ ರೀ ಪರತಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಸ್ಾಸಾ್ಪತ್ಸ್್ ವ ೈ ತದ್ಾ॥ ಅಗರಜಾತ ೀತಿ

ತಾಂ ಕನಾ್ಂ ಶ್ರ ೂೀsನ್ುಗರಹಕಾಂಕ್ಷಯಾ। ಅದ್ದ್ಾತ್ ಕುನಿತಭ ೂೀಜಾರ್ಯ ಸ್ ತಾಂ ದ್ುಹಿತರಂ ತದ್ಾ’
ಎನುನವ ವವರಣ ಇರುವುದನುನ ಕ ಲವು ಕಡ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಇದು ಅಪ್ಪಾಠ.]

ತಮಾಹ ರಾಜಾ ರ್ಯದಿ ಕನ್್ಕಾಯಾಃ ಕ್ಷಮಿಷ್್ಸ ೀ ಶಕ್ತತತಃ ಕಮಮಯ ಕತಾರಯಯಃ ।

ಸ್ುಖಂ ವಸ ೀತ ೂ್ೀಮಿತಿ ತ ೀನ್ ಚ ೂೀಕ ತೀ ಶುಶ್ರಷ್ಣಾಯಾsದಿಶದ್ಾಶು ಕುನಿತೀಮ್ ॥೧೧.
೧೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 455

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕುಂತಭ ೂೀಜ ರಾಜನು ದುವಾಥಸರನುನ ಕುರರ್ತು ‘ಒಂದುವ ೀಳ , ಶಕಾಯನುಸಾರವಾಗಿ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುವ

ಬಾಲಕಿರ್ಯನುನ ಸಹಿಸುವ ಯಾದರ ಸುಖವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡಬಹುದು’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಆಗ
ದುವಾಥಸರಂದ ‘ಆಯಿರ್ತು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಡಲು (ಓಂ ಎನುನವುದು ಅಂಗಿೀಕಾರ ಸೂಚಕ), ಕುಂತರ್ಯನುನ
ಅವರ ಸ ೀವ ಮಾಡಲು ಕುಂತಭ ೂೀಜ ಕೂಡಲ್ ೀ ಆಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಚಕಾರ ಕಮಮಯ ಸಾ ಪೃಥಾ ಮುನ ೀಃ ಸ್ುಕ ೂೀಪನ್ಸ್್ ಹಿ ।

ರ್ಯಥಾ ನ್ ಶಕ್ತ ೀ ಪರ ೈಃ ಶರಿೀರವಾಙ್ಮನ ೂೀನ್ುಗಾ ॥೧೧.೧೫೧॥

ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಮಾಡಲಸಾಧ್ವಾದ, ಕಾರರ್ಣವಲಲದ ರ್ಯೂ ಕ ೂೀಪ್ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವ, ದುವಾಥಸರ ಂಬ

ಋಷರ್ಯ ಸ ೀವಾರೂಪ್ವಾದ ಕಮಥವನುನ ಪ್ೃಥ ಮಾಡಿದಳು. ದ ೀಹದಿಂದಲೂ, ಮಾತನಿಂದಲೂ,
ಮನಸುನಿಂದಲೂ ಮುನಿರ್ಯ ಇಂಗಿರ್ತವನುನ ತಳಿದವಳಾಗಿ ಪ್ೃಥ ದುವಾಥಸರ ಸ ೀವ ಮಾಡಿದಳು.

ಸ್ ವತುರತರಯೀದ್ಶಂ ತಯಾ ರ್ಯಥಾವದ್ಚಿಾಯತಃ ।

ಉಪಾದಿಶತ್ ಪರಂ ಮನ್ುಂ ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೀವವಶ್ದ್ಮ್ ॥೧೧.೧೫೨॥

ಹಿೀಗ ಒಂದುವಷ್ಥ ಸ ೀವ ಮಾಡಿದ ಕುಂತಗ ಹದಿಮೂರನ್ ೀ ವಷ್ಥ ರ್ತುಂಬಿದಾಗ, ಅವಳಿಂದ

ರ್ಯಥಾನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ ಸಂರ್ತುಷ್ುರಾದ ದುವಾಥಸರು, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ವಶಕ ೆ
ರ್ತಂದುಕ ೂಡಬಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಂರ್ತರವನುನ ಆಕ ಗ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದರು.
[ಇಲ್ಲಲ ‘ವತುರತರಯೀದ್ಶಂ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ಈ ಮಾರ್ತು ‘ಹದಿಮೂರು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ
ಸ ೀವ ಮಾಡಿದಳು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಆದರ ಆಕ ಹದಿಮೂರು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಸ ೀವ
ಮಾಡಿರುವುದಲಲ. ಆಕ ಒಂದು ವಷ್ಥ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿ, ತ್ಾನು ಹದಿಮೂರನ್ ೀ ವರ್ಯಸುನವಳಾಗಿದಾಾಗ
ದುವಾಥಸರಂದ ಉಪ್ದ ೀಶ ಪ್ಡ ದಳು. ಈ ಸಾಷ್ುತ್ ನಮಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೦.೬)
ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ‘ದ್ುವಾಯಸಾ ವತುರಸಾ್ಂತ ೀ ದ್ದ್ೌ ಮಂತರಮನ್ುತತಮಮ್' ಎಂದು
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಇಲ್ಲಲ ‘ವತುರಸ್್ ಅಂತ ೀ’ ಎಂದಿರುವುದರಂದ, ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
‘ವತುರತರಯೀದ್ಶಂ’ ಎಂದರ ಹದಿಮೂರನ್ ೀ ವರ್ಯಸುನಲ್ಲಲ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು.

ಋತೌ ತು ಸಾ ಸ್ಮಾಪುಿತಾ ಪರಿೀಕ್ಷಣಾಯಾ ತನ್ಮನ ೂೀಃ।

ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯದ್ ದಿವಾಕರಂ ಸ್ ಚಾsಜಗಾಮ ತತ್ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೧೧.೧೫೩ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 456

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅವಳು ರ್ತನನ ಮೊದಲ ಋರ್ತುಸಾನನವನುನ ಮಾಡಿ, ಆ ಮಂರ್ತರದ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಗಾಗಿ ಸೂರ್ಯಥನನುನ ಕರ ದಳು.
ಅವನ್ಾದರ ೂೀ ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಬಂದುಬಿಟು.
[ಈ ಕುರರ್ತ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೦.೦೭,೧೭,೧೮) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ
ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ಕುಂತ ಕರ್ಣಥ ಹ ೀಗ ಹುಟ್ಟುದ ಎನುನವ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ವವರಸುತ್ಾುಳ . ‘ರ್ಯ̐ರ್ಯಂ ದ್ ೀವಂ
ತಾಮೀತ ೀನ್ ಮಂತ ರೀಣಾsವಾಹಾಯಷ್್ಸ । ತಸ್್ತಸ್್ ಪರಭಾವ ೀರ್ಣ ತವ ಪುತ ೂರೀ ರ್ವಿಷ್್ತಿ॥ ಕಶ್ಾನ ೇ
ಬಾರಹಮರ್ಣಃ ಪಾರದ್ಾದ್ ವರಂ ವಿದ್ಾ್ಂ ಚ ಶತುರಹನ್ । ತದಿಾಜಜ್ಞಾಸ್ಯಾssಹಾಾನ್ಂ ಕೃತವತ್ಸಮ ತ ೀ
ವಿಭ ೂೀ । ಏತಸಮನ್ನಪರಾಧ್ ೀ ತಾಾಂ ಶ್ರಸಾsಹಂ ಪರಸಾದ್ಯೀ । ಯೀಶ್ತ ೂೀ ಹಿ ಸ್ದ್ಾ
ರಕ್ಾಯಸ್ತವಪರಾಧ್ ೀsಪಿ ನಿತ್ಶಃ’ ಮಂತ್ ೂರೀಚಾೆರಣ ಮಾಡಿದಾಗ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷನ್ಾದ ಸೂರ್ಯಥನನುನ ಕುರರ್ತು
ಕುಂತ ಆಡಿದ ಮಾರ್ತುಗಳಿವು: ‘ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ ೂಬಬ ನನಗ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಇರ್ತು. ಆರ್ತನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಮಂರ್ತರದ
ಬಲವನುನ ತಳಿರ್ಯುವುದಕಾೆಗಿ ನ್ಾನು ಅದನುನ ಉಚಾೆರಣ ಮಾಡಿದ . ಈ ಅಪ್ರಾಧದ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ನ್ಾನು
ನಿನಗ ರ್ತಲ್ ಬಾಗಿ ನಮಸೆರಸುತ್ ುೀನ್ . ಅಪ್ರಾಧ ಮಾಡಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಹ ರ್ಣ್ನುನ ರಕ್ಷಣ
ಮಾಡಬ ೀಕಾಗಿರುವುದು ನಿನನ ಕರ್ತಥವ್ವಲಲವ ೀ?’ ]

ತತ ೂೀ ನ್ ಸಾ ವಿಸ್ಜಞಯತುಂ ಶಶಾಕ ತಂ ವಿನಾ ರತಿಮ್ ।

ಸ್ುವಾಕಾರ್ಯತನತ ೂೀsಪಿ ತಾಮಥಾsಸ್ಸಾದ್ ಭಾಸ್ಾರಃ ॥೧೧.೧೫೪॥

ಹಿೀಗ ಬಂದ ಸೂರ್ಯಥ, ರ್ತನನನುನ ಸ ೀರದಂತ್ ಕುಂತ ಪ್ರರ್ಯತನಸದರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ತನನ ಮಾತನ
ಪ್ರರ್ಯರ್ತನದಿಂದ ಅವನನುನ ಅವಳಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಲಕಾೆಗಲ್ಲಲಲ. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಒಪ್ಾಗ ರ್ಯಮೀಲ್ ಭಾಸೆರನು
ಕುಂತರ್ಯನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ತತರ ಜಜ್ಞಿವಾನ್ ಸ್ಾರ್ಯಂ ದಿಾತಿೀರ್ಯರೂಪಕ ೂೀ ವಿರ್ುಃ ।

ಸ್ವಮಮಯದಿವ್ಕುರ್ಣಡಲ್ ೂೀ ಜಾಲನಿನವ ಸ್ಾತ ೀಜಸಾ ॥೧೧.೧೫೫ ॥

ಸೂರ್ಯಥನು ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಹುಟುುರ್ತುಲ್ ೀ ಕವಚವನೂನ,

ದಿವ್ವಾಗಿರುವ ಕುಂಡಲವನೂನ ಜ ೂತ್ ಗಿರಸಕ ೂಂಡ ೀ ರ್ತನನ ಕಾಂತಯಿಂದ ಬ ಳಗುತ್ಾು, ಹುಟ್ಟುದನು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆಶರಮವಾಸಕ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೧೨) ಸೂರ್ಯಥನ್ ೀ ಕರ್ಣಥನ್ಾಗಿ ಬಂದಿದಾಾನ್

ಎನುನವುದನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ದಿಾಧ್ಾ ಕೃತಾತವsತಮನ ೂೀ ದ್ ೀಹಮಾದಿತ್ಂ
ತಪತಾಂ ವರಂ । ಲ್ ೂೀಕಾಂಶಾ ತಾಪಯಾನ್ಂ ವ ೈ ಕರ್ಣಯಂ ವಿದಿಧ ಪೃಥಾಸ್ುತಮ್ ’ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 457

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪುರಾ ಸ್ ವಾಲ್ಲಮಾರರ್ಣಪರರ್ೂತದ್ ೂೀಷ್ಕಾರಣಾತ್ ।

ಸ್ಹಸ್ರವಮಮಯನಾಮಿನಾsಸ್ುರ ೀರ್ಣ ವ ೀಷುತ ೂೀsಜನಿ ॥೧೧.೧೫೬॥

ಹಿಂದ ಅವನು ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದಾರಂದ ಉಂಟ್ಾದ ದ ೂೀಷ್ದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸಹಸರವಮಥ ಎಂಬ

ಹ ಸರುಳಳ ಅಸುರನಿಂದ ಸುರ್ತುುವರರ್ಯಲಾಟುು ಹುಟ್ಟುದನು. (ಸಹಸರವಮಥನ್ ಂಬ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶದ ೂಂದಿಗ
ಹುಟ್ಟುದನು).

[ಆಚಾರ್ಯಥರ ಈ ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಮೀಲ್ ನಮಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ

ಆಶರಮವಾಸಕಪ್ವಥದಲ್ಲಲನ (೩೩.೧೩) ಈ ಮಾರ್ತು ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ : ‘ರ್ಯಃ ಸ್ ವ ೈರಾರ್ಯಮುದ್ೂೂತಃ
ಸ್ಙ್ಘಷ್ಯಜನ್ನ್ಸ್ತಥಾ । ತಮ್ ಕರ್ಣಯಂ ವಿದಿಧ ಕಲ್ಾ್ಣಿ ಭಾಸ್ಾರಂ ಶುರ್ದ್ಶಯನ ೀ’ ಅಂದರ ವ ೈರವನುನ
ನಿಮಿತುೀಕರಸಕ ೂಂಡು ಹುಟ್ಟುದವ, ಸಂಘಷ್ಥಕ ೆ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದವನು ಯಾರ ೂೀ ಅವನ್ ೀ ಕರ್ಣಥ.
‘ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮಾರರ್ಣದಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ಬಹಳ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಕರ್ಣಥನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವಾಗ ಸೂರ್ಯಥನು
ಸಹಸರವಮಥ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶದ ೂಂದಿಗ ಹುಟುಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು.’ ಈ ಮಾರ್ತು ಮಾಧವ
ಸದಾಾಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವ ಶಾಸರಕ ೆೀ ವರುದಾ ಎನುನವುದು ಕ ಲವರ ಆಕ್ಷ ೀಪ್. ಏಕ ಂದರ : ಮುಂದ ಬರುವ ಪಾಪ್
, ಹಿಂದ ಆದ ಪಾಪ್ ಎರಡೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾಶವಾಗಿ, ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷಜ್ಞಾನವಾಗುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷ
ಜ್ಞಾನವಾದ ಮೀಲ್ ಯೀ ದ ೀವತ್ಾ ಪ್ದವ ಪಾರಪ್ುವಾಗುರ್ತುದ ಎನುನವುದು ಸದಾಾಂರ್ತ. ಅಂದಮೀಲ್
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ದವ ಬಂದ ಮೀಲ್ ಅವರಗ ಪಾಪ್ದ ಲ್ ೀಪ್ ಹ ೀಗ ? ಇದು ಕ ಲವರ ಪ್ರಶ ನ. ಈ ಪ್ರಶ ನಗ
ಉರ್ತುರವನುನ ತಳಿರ್ಯಲು ನ್ಾವು ಕಮಥಸದಾಾಂರ್ತವನ್ ೂನಮಮ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಕಮಥವ ಂಬುದು ಒಂದು
ಪ್ರವಾಹದಂತ್ . ಅದು ಅವ್ವಹಿರ್ತವಾಗಿ ಅಂದರ ರ್ತಡ ಯಿಲಲದಂತ್ ಹರರ್ಯುತುರುವ ನಿೀರನಂತ್ . ‘ಎಂದ ೂೀ
ಶುರುವಾಗಿದುಾ’ ಎಂದು ಅದಕ ೆ ‘ಪಾರರಬಾ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .

ಪಾಪ್ ಹಾಗೂ ಪ್ುರ್ಣ್ ಇವ ರಡೂ ಅಭಿಮಾನದಿಂದ ಉಂಟ್ಾಗುವ ಅಂಟು. ಈ ಅಂಟನುನ ‘ಬಿಂಬ’

ತ್ ಗ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಅದ ೀ ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷದ ಮಹರ್ತಾ. ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷವಾದಮೀಲ್ ಅಂಟ್ಟಲಲ ಅಷ್ ುೀ, ಆದರ
ಕಮಥಪ್ರವಾಹ ಇನೂನ ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ .
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಿೀಗ ಅಂಟ್ಟಲಲದ ಕಮಥ ಮಾಡುವವರು. ಅಂರ್ತಹ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರಬಾಭ ೂೀಗ ಮಾರ್ತರ ನಮಗ
ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ .
‘ಕರ್ಣಥನಲ್ಲಲ ಸಹಸರವಮಥ ಎಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನ ಆವ ೀಶವೂ ಹಿಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದ ಪಾರರಬಾಕ ೆೀ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದರ ಅವನು ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಯಾವ ಪಾರರಬಾದ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದ ಎಂದು ಕ ೀಳಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಕಮಥಗಳ ಸರಪ್ಳಿಯೀ ಇಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 458

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಈ ಪಾರರಬಾವು ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷವಾದರೂ ಹ ೂೀಗದ ಂಬ ಸದಾಾಂರ್ತ ನಮಮದು. ಅದನುನ ಅನುಭವಸಯೀ

ತೀರಬ ೀಕು. ಪಾರರಬಾಕ ೆ ನಿಮಿರ್ತು ಮಾರ್ತರ ಇರುರ್ತುದ ಅಷ್ ುೀ. ಇಲ್ಲಲ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶವ ಂಬ ಪಾರರಬಾ
ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದ ನ್ ವವಟುುಕ ೂಂಡು ಅಂಟ್ಟರ್ತು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಸದಾಾಂರ್ತ ವರ ೂೀಧವ ೀನೂ ಇಲಲ. ಒಬಬ
ವಷ್ವನುನ ಕುಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ತಂದವನು ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ವಷ್ಪಾರಷ್ನದಿಂದ ಆರ್ತ ಸರ್ತು ಎಂದು
ಹ ೀಳಲ್ಾಗುರ್ತುದ . ವಸುುರ್ತಃ ಅದು ಮೂಲ ಕಾರರ್ಣ ಅಲಲವ ೀ ಅಲಲ. ಮೊದಲು ಮಾಡಿದ ಪಾಪ್ಕಮಥದಿಂದಲ್ ೀ
ಈ ರೀತ ಸರ್ತು ಎನುನವುದು ವಸುುಸ್ತ. ಆದರ ಅದಕ ೆ ಅವ್ವಹಿರ್ತ ಅರ್ವಾ ನಿಮಿರ್ತುಕಾರರ್ಣ
ವಷ್ಪಾರಷ್ನವಾಗುರ್ತುದ ಅಷ್ ುೀ. ಇದ ೀ ಸದಾಾಂರ್ತ. ಇಲ್ಲಲ ಗ ೂಂದಲವಲಲ]

ರ್ಯಥಾ ಗರಹ ೈವಿಯದ್ೂಷ್್ತ ೀ ಮತಿನ್ನೃಯಣಾಂ ತಥ ೈವ ಹಿ ।

ಅರ್ೂಚಾ ದ್ ೈತ್ದ್ೂಷತಾ ಮತಿದಿಾಯವಾಕರಾತಮನ್ಃ ॥೧೧.೧೫೭॥

ಹ ೀಗ ಮನುಷ್್ರ ಬುದಿಾರ್ಯು ಸೂಯಾಥದಿ ಗರಹಗಳಿಂದ ಕ ಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಹಾಗ ಯೀ, ದಿವಾಕರನ ಬುದಿಾರ್ಯು
ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಕ ಟ್ಟುರ್ತು. (ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನು ಕುಂತಯಂದಿಗ ಸಾಮಾನ್ ಸೌಜನ್ವನೂನ ತ್ ೂೀರದ ೀ.
“ನನನನುನ ವ್ರ್ಥವಾಗಿ ಹಿೀಗ ಕರ ದುದು ಸರರ್ಯಲಲ, ಈಗಲ್ ೀ ನ್ಾನು ನಿನನನುನ ಮರ್ತುು ನಿನಗ ಮಂರ್ತರವನುನ
ಕ ೂಟು ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣನನುನ ದಹಿಸಬಿಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಉಗರವಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದನು)

ತತಾsಪಿ ರಾಮಸ ೀವನಾದ್ಾರ ೀಶಾ ಸ್ನಿನಧ್ಾನ್ರ್ಯುಕ್ ।

ಸ್ುದ್ಶಯನಿೀರ್ಯಕರ್ಣ್ಯತಃ ಸ್ ಕರ್ಣ್ಯನಾಮಕ ೂೀsರ್ವತ್ ॥೧೧.೧೫೮॥

ಈ ರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ಸೂರ್ಯಥ, ಅಸುರಾವ ೀಶದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಹಿಂದ ಸುಗಿರೀವನ್ಾಗಿದಾಾಗ ಮಾಡಿದಾ
ಶ್ರೀರಾಮನ ಸ ೀವ ರ್ಯ ಫಲದಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸನಿನಧ್ಾನದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಅಂದವಾದ
ಕಿವ ಉಳಳವನ್ಾದ ಅವನು ‘ಕರ್ಣಥ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾದ.

ಸ್ ರತತನಪೂರ್ಣ್ಯಮಞ್ುಞಷಾಗತ ೂೀ ವಿಸ್ಜಞಯತ ೂೀ ಜಲ್ ೀ ।

ಜನಾಪವಾದ್ಭಿೀತಿತಸ್ತಯಾ ರ್ಯಮಸ್ಾಸ್ುದ್ುಾರಯತಮ್ ॥೧೧.೧೫೯॥

ನ್ದಿೀಪರವಾಹತ ೂೀ ಗತಂ ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ೂತನ್ನ್ಾನ್ಃ ।

ತಮಗರಹಿೀತ್ ಸ್ರತನಕಂ ಚಕಾರ ಪುತರಕಂ ನಿಜಮ್ ॥೧೧.೧೬೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 459

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಜನರಂದ ೂದಗಬಹುದಾದ ಅಪ್ವಾದ ಭರ್ಯಕ ೂೆಳಪ್ಟು ಕುಂತಯಿಂದ, ಕರ್ಣಥನು ರರ್ತನದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ

ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿರ್ಯ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಬಿಡಲಾಟುನು.
ನದಿರ್ಯ ಪ್ರವಾಹಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಹ ೂೀಗುತುರುವ ಆ ಪ ಟ್ಟುಗ ಅಧರರ್ನ್ ಂಬ ಸೂರ್ತನ ಕಣಿ್ಗ ಬಿರ್ತುು. ಆರ್ತ
ರರ್ತನದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಆ ಮಗುವನುನ ಸಾೀಕರಸ, ಆರ್ತನನುನ ರ್ತನನ ಮಗನನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ಕರ್ಣಥ ಸೂರ್ತಪ್ುರ್ತರನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ೂತ ೀನಾಧಿರಥ ೀನ್ ಲ್ಾಳಿತತನ್ುಸ್ತದ್ಾೂರ್ಯ್ಯಯಾ ರಾಧಯಾ ।

ಸ್ಂವೃದ್ ೂಧೀ ನಿಖಿಲ್ಾಃ ಶುರತಿರಧಿಜಗೌ ಶಾಸಾಾಣಿ ಸ್ವಾಯಣಿ ಚ ।
ಬಾಲ್ಾ್ದ್ ೀವ ಮಹಾಬಲ್ ೂೀ ನಿಜಗುಣ ೈಃ ಸ್ಮಾೂಸ್ಮಾನ ೂೀsವಸ್-
ನಾನಮಾನsಸೌ ವಸ್ುಷ ೀರ್ಣತಾಮಗಮದ್ಸಾ್sಸೀದ್ಧಯಮಾ ತದ್ ವಸ್ು ॥೧೧.೧೬೧॥

ಆ ಅಧರರ್ನ್ ಂಬ ಸೂರ್ತನಿಂದ ಮರ್ತುು ಅವನ ಹ ಂಡತಯಾದ ರಾಧ್ ಯಿಂದ ಮುದಿಾಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಬ ಳ ದ

ಕರ್ಣಥ, ವ ೀದಗಳನೂನ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳನೂನ ಅಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದ. (ಕುಂತ ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರಸದಾ) ಧನ್ಾದಿ
ಸಂಪ್ರ್ತುು ಅವನ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ ಲೀ ಇದುಾದರಂದ ಹ ಸರಂದ ಆರ್ತ ವಸುಷ್ ೀರ್ಣನ್ಾದ. (ವಸುಷ್ ೀರ್ಣ ಎನುನವುದು
ಕರ್ಣಥನ ಮೂಲ ಹ ಸರು) ಬಾಲ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಮಹಾಬಲವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾ ಆರ್ತ, ರ್ತನನ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಬ ಳಗುತುದಾ.

ಅರ್ ಕುನಿತೀ ದ್ತಾತ ಸಾ ಪಾಣ ೂಡೀಃ ಸ ೂೀsಪ ್ೀತಯಾ ಚಿರಂ ರ ೀಮೀ ।

ಶ್ರಾಚೂಛದ್ಾರಯಂ ಜಾತಾಂ ವಿದ್ುರ ೂೀsವಹದ್ಾರುಣಿೀಂ ಗುಣಾಢಾ್ಂ ಚ ॥೧೧.೧೬೨ ॥

ಕರ್ಣಥನ ಹುಟ್ಟುನ ನಂರ್ತರ ಕುಂತರ್ಯು ಪಾಂಡುವಗಾಗಿ ಕ ೂಡಲಾಟುಳು. ಪಾಂಡುವಾದರ ೂೀ ಕುಂತಯಂದಿಗ

ಅನ್ ೀಕ ವಷ್ಥಗಳಕಾಲ ವಹರಸಕ ೂಂಡು ಸುಖವಾಗಿದಾನು. ಕುಂತರ್ಯ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಶ್ರರಾಜನಿಂದ
ಶ್ದರಸರೀರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ, ಗುರ್ಣಸಂಪ್ನನಳಾದ ಆರುಣಿೀ ಎನುನವವಳನುನ ವದುರನು ಮದುವ ಯಾದನು.

ಅರ್ ಚತಾತಯರ್ಯನ್ನಾಮಾ ಮದ್ ರೀಶಃ ಶಕರತುಲ್ಪುತಾರತಿ್ೀಯ ।

ಕನಾ್ರತನಂ ಚ ೀಚಛಂಶಾಕ ರೀ ಬಾರಹಮಂ ತಪ್ೀ ವರಂ ಚಾsಪ ॥೧೧.೧೬೩॥

(ಕಥಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಪಾಂಡುರಾಜನ ಎರಡನ್ ೀ ಪ್ತನರ್ಯ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ ). ಋತ್ಾರ್ಯನ
ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಮದರದ ೀಶದ ರಾಜನು ಇಂದರನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ಮಗ ಹಾಗೂ ಕನ್ಾ್ರರ್ತನವನುನ ಬರ್ಯಸ,
ಬರಹಮನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿ ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 460

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪರಹಾಿದ್ಾವರಜ ೂೀ ರ್ಯಃ ಸ್ಹಾಿದ್ ೂೀ ನಾಮತ ೂೀ ಹರ ೀರ್ಯಕತಃ ।

ಸ ೂೀsರ್ೂದ್ ಬರಹಮವರಾನ ತೀ ವಾಯೀರಾವ ೀಶರ್ಯುಕ್ ಸ್ುತ ೂೀ ರಾಜ್ಞಃ ॥೧೧.೧೬೪॥

ಪ್ರಹಾಲದನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಯಾರು ಸಹಾಲದ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕುನ್ಾಗಿದಾನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ
ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ಋತ್ಾರ್ಯನನ ಮಗನ್ಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದನು.

[ಈ ರೀತ ಸಹಾಲದ ಋತ್ಾರ್ಯನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುರುವ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೬೮.೬)
ವವರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ಸ್ಹಾಿದ್ ಇತಿ ವಿಖಾ್ತಃ ಪರಹಾಿದ್ಸಾ್ನ್ುಜಸ್ುತ ರ್ಯಃ । ಸ್ ಶಲ್ ಇತಿ
ವಿಖಾ್ತ ೂೀ ಜಜ್ಞ ೀ ವಾಹಿೀಕಪುಙ್ೆವಃ’]

ಸ್ ಮಾರುತಾವ ೀಶವಶಾತ್ ಪೃರ್ಥವಾ್ಂ ಬಲ್ಾಧಿಕ ೂೀsರ್ೂದ್ ವರತಶಾ ಧ್ಾತುಃ ।

ಶಲ್ಶಾ ನಾಮಾನsಖಿಲಶತುರಶಲ್ ೂ್ೀ ಬರ್ೂವ ಕನಾ್sಸ್್ ಚ ಮಾದಿರ ನಾಮಿನೀ ॥೧೧.೧೬೫॥

ಅವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ, ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದಲೂ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಲದಿಂದ

ಅಧಕನ್ಾಗಿದಾ. ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರಗೂ ಕೂಡಾ ಮುಳಿಳನಂತ್ ಇರುವ ಅವನು ಹ ಸರನಿಂದಲೂ ಶಲ್ನ್ಾದನು.
ಅವನಿಗ ಮಾದಿರ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಕನ್ ್ರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಸಾ ಪಾರ್ಣುಡಭಾಯ್ೈಯವ ಚ ಪೂವಯಜನ್ಮನ್್ರ್ೂತ್ ಪುನ್ಶಾ ಪರತಿಪಾದಿತಾsಸ ೈ ।

ಶಲ್ಶಾ ರಾಜ್ಂ ಪಿತೃದ್ತತಮಞ ್ಞೀ ಜುಗ ೂೀಪ ಧಮೇಯರ್ಣ ಸ್ಮಸ್ತಶಾಸ್ಾವಿತ್ ॥೧೧.೧೬೬॥

ಮಾದಿರರ್ಯು ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಪಾಂಡುವನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿಯೀ ಇದಾಳು. ಈಗ ಮತ್ ು

ಪಾಂಡುವಗ ಕ ೂಡಲಾಟುಳು. ಶಲ್ನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ತಂದ ಕ ೂಟು ರಾಜ್ವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರವನುನ
ಬಲಲವನ್ಾಗಿ, ಧಮಥದಿಂದ ಪಾಲನ್ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾನು.
[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೧೬೦) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ಸದಿಧಧೃಯತಿಶಾ ಯೀ
ದ್ ೀವೌ್ ಪಞ್ಚಾನಾಂ ಮಾತರೌ ತು ತ ೀ । ಕುಂತಿೀ ಮಾದಿರೀ ಚ ಜಜ್ಞಾತ ೀ ಮತಿಸ್ುತ ಸ್ುಬಲ್ಾತಮಜಾ’]

ಅಥಾಙ್ೆನಾರತನಮವಾಪ್ ತದ್ ದ್ಾರ್ಯಂ ಪಾರ್ಣುಡಸ್ುತ ಭ ೂೀಗಾನ್ ಬುರ್ುಜ ೀ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತಃ ।

ಅಪಿೀಪಲದ್ ಧಮಮಯಸ್ಮಾಶರಯೀ ಮಹಿೀಂ ಜ ್ೀಷಾಾಪಚಾಯೀ ವಿದ್ುರ ೂೀಕತಮಾಗೆಯತಃ
॥೧೧.೧೬೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 461

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಿೀಗ ಕುಂತೀ ಮರ್ತುು ಮಾದಿರೀ ಎನುನವ ಇಬಬರು ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ಹ ಂಡಂದಿರನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಪಾಂಡುವು,
ಅವರ ೂಂದಿಗ ಸುಖ-ಭ ೂೀಗದಿಂದಿದಾನು. ಧಮಥವನುನ ಆಶರಯಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ಅರ್ಣ್ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನನುನ
ಧನಿಕನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡರ್ತಕೆ ಪಾಂಡುವು, ವದುರನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ನಿೀತಮಾಗಥದಂತ್ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ
ಪ್ರಪಾಲ್ಲಸದನು.

ಭಿೀಷ ೂೇ ಹಿ ರಾಷ ಾೀ ಧೃತರಾಷ್ಾಮೀವ ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ಪಾರ್ಣುಡಂ ರ್ಯುವರಾಜಮೀವ ।

ಚಕ ರೀ ತಥಾsಪ್ನ್ಧ ಇತಿ ಸ್ಮ ರಾಜ್ಂ ಚಕಾರ ನಾಸಾವಕರ ೂೀಚಾ ಪಾರ್ಣುಡಃ ॥೧೧.೧೬೮ ॥

ಭಿೀಷ್ಮನು ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನನ್ ನೀ ಇರಸ, (ಆರ್ತ ಕುರುಡನ್ಾದಾರಂದ ರಾಜ್ಭಾರವನುನ

ಮಾಡುವಂತರಲ್ಲಲಲ. ಆದರೂ ಸಹ ೂೀದರರಲ್ಲಲ ಒಡಕುಂಟುಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು ಆರ್ತನನ್ ನೀ
ಮಹಾರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ) ಪಾಂಡುವನುನ ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು. ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾದರೂ
ಕೂಡಾ, ಅರ್ಣ್ ಕುರುಡನ್ಾದಾರಂದ(ಕುರುಡ ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರಾಜ್ವನುನ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ
ಪ್ರಪಾಲ್ಲಸಲ್ಲಲಲವಾದಾರಂದ) ರಾಜ್ವನುನ ಪಾಂಡುವ ೀ ಪ್ರಪಾಲ್ಲಸದನು.

ಭಿೀಷಾಮಮಿಬಕ ೀಯೀಕ್ತತಪರಃ ಸ್ದ್ ೈವ ಪಾರ್ಣುಡಃ ಶಶಾಸಾವನಿಮೀಕವಿೀರಃ ।

ಅಥಾsಮಿಬಕ ೀಯೀ ಬಹುಭಿಶಾ ರ್ಯಜ್ಞ ೈರಿೀಜ ೀ ಸ್ಪಾರ್ಣುಡಶಾ ಮಹಾಧನೌಘೈಃ ॥೧೧.೧೬೯॥

ಪಾಂಡುವು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ಮರ್ತುು ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಾರ್ತನುನ ನಡ ಸುತ್ಾು, ಭೂಮಿರ್ಯನುನ

ಪಾಲ್ಲಸಕ ೂಂಡಿದಾನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ಬಹಳ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಆರಾಧಸದನು.
ಪಾಂಡುವೂ ಕೂಡಾ ದಿಗಿಾಜರ್ಯದಿಂದ ಗಳಿಸದ ಸಂಪ್ತುನಿಂದ ರ್ಯಜ್ಞಗಳನುನ ಮಾಡಿ ಭಗವಂರ್ತನನುನ
ಆರಾಧಸದನು.

ನ ೈಷಾ ವಿರ ೂೀಧ್ ೀ ಕುರುಪಾರ್ಣಡವಾನಾಂ ತಿಷ ಾೀದಿತಿ ವಾ್ಸ್ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯಸ್ದ್ುೆರ್ಣಃ ।

ಸ್ಾಮಾತರಂ ಸಾಾಶರಮಮೀವ ನಿನ ್ೀ ಸ್ುನಷ ೀ ಚ ತಸಾ್ ರ್ಯರ್ಯತುಃ ಸ್ಮ ತಾಮನ್ು ॥೧೧.೧೭೦॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣವುಳಳ ವ ೀದವಾ್ಸರು, ಮುಂದ ನಡ ರ್ಯಲ್ಲರುವ ಕೌರವ ಹಾಗೂ ಪಾಂಡವರ

ಕಾಳಗವನುನ (ವರ ೂೀಧ ಪಾರಪ್ುವಾಗುವುದನುನ)ತ್ಾಯಿ ಸರ್ತ್ವತ ನ್ ೂೀಡಬಾರದು ಎಂದು(ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 462

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಆಕ ಇರಬಾರದ ಂದು), ಆಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಆಶರಮಕ ೆ ಕರ ದ ೂರ್ಯಾರು. ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಸ ೂಸ ರ್ಯರಬಬರು (ಮರ್ತುು

ವದುರನ ತ್ಾಯಿರ್ಯೂ), ಅವಳನುನ ಅನುಸರಸ ತ್ ರಳಿದರು.

ಸ್ುತ ೂೀಕತಮಾಗ ೆೀಯರ್ಣ ವಿಚಿನ್ಾ ತಂ ಹರಿಂ ಸ್ುತಾತಮನಾ ಬರಹಮತಯಾ ಚ ಸಾ ರ್ಯಯೌ ।

ಪರಂ ಪದ್ಂ ವ ೈಷ್್ವಮೀವ ಕೃಷ್್ಪರಸಾದ್ತಃ ಸ್ಾರ್ಯ್ಯರ್ಯತುಃ ಸ್ುನಷ ೀ ಚ ॥೧೧.೧೭೧॥

ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ಮಗನ್ಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ರೀತಯಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಚಿಂತಸ,

ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಪ್ುರ್ತರಭಾವದಿಂದಲೂ, ಪ್ರಬರಹಮಭಾವದಿಂದಲೂ ಅನುಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಿ ಧ್ಾ್ನಿಸ,
ವ ೈಷ್್ವ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಸ ೀರದಳು. ಆಕ ರ್ಯ ಸ ೂಸ ರ್ಯಂದಿರೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅನುಗರಹದಿಂದ
ಸಾಗಥಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.

ಮಾತಾ ಚ ಸಾ ವಿದ್ುರಸಾ್sಪ ಲ್ ೂೀಕಂ ವ ೈರಿಞ್ಾಮನ ಾೀವ ಗತಾsಮಿಬಕಾಂ ಸ್ತಿೀ ।

ವಾ್ಸ್ಪರಸಾದ್ಾತ್ ಸ್ುತಸ್ದ್ುೆಣ ೈಶಾ ಕಾಲ್ ೀನ್ ಮುಕ್ತತಂ ಚ ಜಗಾಮ ಸ್ನ್ಮತಿಃ ॥೧೧.೧೭೨ ॥

ವದುರನ ತ್ಾಯಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಅಂಬಿಕ ರ್ಯನುನ ಅನುಸರಸ ಹ ೂೀದವಳಾಗಿ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಗರಹದಿಂದ

ಮರ್ತುು ವದುರನ ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಬರಹಮದ ೀವರ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಸ ೀರದಳು. ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ಶುದಾವಾದ
ಭಗವದಭಕಿುರ್ಯುಳಳವಳಾಗಿ ಮುಕಿುರ್ಯನೂನ ಸ ೀರದಳು.
[ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುವುದು ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ. ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ‘ಮುಕಿುರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದಿದರು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಇದರ ಅರ್ಥ ಇಷ್ುು: ಮುಕಿುಯೀಗ್ರಗ ಮುಕಿುಪಾರಪ್ು ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ ಲೀ.
ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಮುಕಿು ಎಂದರ : ಪಾರರಾಭದಕಮಥದ ಭ ೂೀಗಕಾೆಗಿ ಮತ್ ು ಹುಟುದ ೀ ಇರುವುದು ಎಂದರ್ಥ. ಅಂದರ
ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದ ರ್ತನಕ ರ್ತಮಗ ಪಾರಪ್ುವಾದ ಊಧವಥಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲದುಾ , ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ ೂಂದಿಗ
ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ಎನುನವುದು ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ]

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾsಪಿ ಕರಮಯೀಗತ ೂೀsಗಾತ್ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ನ ೈವ ತಥಾsಮಿಬಕಾ ರ್ಯಯೌ ।

ರ್ಯಥಾರ್ಯಥಾ ವಿಷ್ು್ಪರಶ್ಾದ್ಾತಾಮ ತಥಾತಥಾ ಹ್ಸ್್ ಗತಿಃ ಪರತರ ॥೧೧.೧೭೩॥

ಅಮಾಬಲ್ಲಕ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಕರಮೀರ್ಣ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ರ್ಯುತ್ಾು, ವ ೈಷ್್ವಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು.

ದುಬುಥದಿಾಯಾದ ಅಂಬಿಕ ರ್ಯು ಇವರಬಬರ ಹಾಗ ಈ ಹಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲಲಲ!
ಹಿೀಗಾಗಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ವವರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಸಾಧಕರು ಇಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 463

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹ ೀಗ ಹ ೀಗ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ ೂೀ, ಹಾಗ ಹಾಗ ಮುಂದಿನ ಗತರ್ಯನುನ

ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ’ ಎಂದು.
[ಅಂಬಿಕ ದುಬುಥದಿಾಯಿಂದ ಮರ್ತುು ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮೀಲ್ಲನ ಭರ್ಯದಿಂದ, ದಾಸರ್ಯನುನ ನಿರ್ಯಮಿಸದುಾದರಂದ
ಈ ಹಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಅವಳಿಗ ಪ್ರಮಗತ ಪಾರಪ್ುವಾಗಲ್ಲಲಲ]

ಪಾರ್ಣುಡಸ್ತತ ೂೀ ರಾಜ್ರ್ರಂ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜ ್ೀಷ ಾೀsನ್ುಜ ೀ ಚ ೈವ ವನ್ಂ ಜಗಾಮ ।

ಪತಿನೀದ್ಾಯೀನಾನ್ುಗತ ೂೀ ಬದ್ಯಾ್ಯಮುವಾಸ್ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಪಾಲ್ಲತಾಯಾಮ್ ॥೧೧.೧೭೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪಾಂಡುವು, ರಾಜ್ಭಾರವನುನ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಕಿರರ್ಯನ್ಾದ

ವದುರನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇರ್ತುು ಕಾಡಿಗ ತ್ ರಳಿದನು. ಪ್ತನರ್ಯರಂದ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸದವನ್ಾದ ಪಾಂಡುವು,
ಧಮಥದ ೀವತ್ ರ್ಯ^ (ರ್ಯಮನ) ಮಗನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ^ ಪಾಲನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಬದರರ್ಯಲ್ಲಲ
ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಗೃಹಾಶರಮೀಣ ೈವ ವನ ೀ ನಿವಾಸ್ಂ ಕುವಯನ್ ಸ್ ಭ ೂೀಗಾನ್ ಬುರ್ುಜ ೀ ತಪಶಾ ।

ಚಕ ರೀ ಮುನಿೀನ ಾರೈಃ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ಜಗತಪತಿಂ ರಮಾಪತಿಂ ರ್ಕ್ತತರ್ಯುತ ೂೀsಭಿಪೂಜರ್ಯನ್ ॥೧೧.೧೭೫
॥

ಅವನು ಗೃಹಸಾ್ಶರಮದಿಂದಲ್ ೀ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡುತ್ಾು, ಗೃಹಸಾ್ಶರಮಕ ೆ ಯೀಗ್ವಾದ ಸಕಲ

ಭ ೂೀಗಗಳನೂನ ಅನುಭ ೂೀಗಿಸದನು. ಮುನಿಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ರಮಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ
ಬದರೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಭಕಿುಯಿಂದ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾು ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದನು.

ಸ್ ಕಾಮತ ೂೀ ಹರಿರ್ಣತಾಂ ಪರಪನ್ನಂ ದ್ ೈವಾದ್ೃಷಂ ಗಾರಮ್ಕಮಾಮಯನ್ುಷ್ಕತಮ್ ।

ವಿದ್ಾಧವ ಶಾಪಂ ಪಾರಪ ತಸಾಮತ್ ಸಾಯಾ ರ್ಯುಙ್ಮರಿಷ್್ಸೀತ ್ೀವ ಬರ್ೂವ ಚಾsತತಯ ॥೧೧.೧೭೬ ॥

ನ್್ಸಷ್ು್ರುಕತಃ ಪೃರ್ಯಾ ಸ್ ನ ೀತಿ ಪರಣಾಮಪೂವಯಂ ನ್್ವಸ್ತ್ ತಥ ೈವ ।

ತಾಭಾ್ಂ ಸ್ಮೀತಃ ಶತಶೃಙ್ೆಪವಯತ ೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸಾ್sಶರಮಮದ್ಧಯಗ ೀ ಪುರಃ ॥೧೧.೧೭೭॥

ಒಮಮ ದ ೈವಸಂಕಲಾದಂತ್ , ಜಂಕ ರ್ಯ ವ ೀಷ್ವನುನ ತ್ ೂಟುು ಗಾರಮ್ಕಮಥ(ಮೈರ್ುನ/ರತಕಮಥ)ದಲ್ಲಲ

ತ್ ೂಡಗಿದಾ ಋಷರ್ಯನುನ ಪಾಂಡುವು ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಹ ೂಡ ದು, ಆ ಋಷಯಿಂದ, ‘ಹ ಣಿ್ನ್ ೂಂದಿಗ
ಕೂಡಿದಾಗ ನಿನಗ ಸಾವು’ ಎಂಬ ಶಾಪ್ವನುನ ಪ್ಡ ದನು. ಈ ಘಟನ್ ಯಿಂದ ಪಾಂಡು ಬಹಳ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 464

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸಂಕಟಗ ೂಂಡು ತ್ಾನು ಸನ್ಾ್ಸವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕ ಂಬ ಇಚ ೆರ್ಯುಳಳವನ್ಾದನು. ಆದರ ಕುಂತಯಿಂದ

ನಮಸಾೆರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ‘ಸನ್ಾ್ಸ ಬ ೀಡ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಗೃಹಸಾ್ಶರಮಿಯಾಗಿಯೀ,
ಶರ್ತಶೃಂಗ ಪ್ವಥರ್ತದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯಣಾಶರಮವುಳಳ ಶರ್ತಶೃಂಗ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ ಆವಾಸ
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾನು.

ತಪ್ೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಸ್ ಚಚಾರ ತಾಭಾ್ಂ ಸ್ಮನಿಾತಃ ಕೃಷ್್ಪದ್ಾಮುಬಜಾಶರರ್ಯಃ ।

ತತುಙ್ೆಪೂತದ್ು್ಸ್ರಿದ್ಾರಾಮೂಃ ಸ್ದ್ಾವಗಾಹಾತಿಪವಿತಿರತಾಙ್ೆಃ ॥೧೧.೧೭೮ ॥

ಅವನು ರ್ತನಿನಬಬರು ಹ ಂಡಂದಿರ ೂಂದಿಗ , ಕೃಷ್್ನ^ ಪಾದವನ್ ನೀ ಸಮರಣ ಮಾಡುತ್ಾು, ಕೃಷ್್ನ ಪಾದದ
ಸಂಗದಿಂದ ಪ್ವರ್ತರವಾಗಿರುವ ಗಂಗಾನದಿರ್ಯ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಯಾವಾಗಲೂ ಸಾನನಮಾಡಿ,
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ವರ್ತರವಾದ ಅಂಗವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ನಿರಂರ್ತರವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾನು.
[^ಸಾಾರ್ಯಂಭುವಮನುವಗ ಮೂರು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು. ೧. ಆಕೂತ; ೨. ದ ೀವಹೂತ ಮರ್ತುು ೩. ಪ್ರಸೂತ.
ಪ್ರಸೂತ ಮರ್ತುು ದಕ್ಷಪ್ರಜಾಪ್ತರ್ಯ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹರ್ತುು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದರು. ಅವರಲ್ಲಲ ಕ ೂನ್ ರ್ಯವಳು
‘ಮೂತಥ’. ಮೂತಥರ್ಯನುನ ಧಮಥದ ೀವತ್ (ರ್ಯಮ) ಮದುವ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ. ಅವರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲುೆ
ಗಂಡುಮಕೆಳು ಜನಿಸದರು. ೧. ನರ; ೨. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ; ೩. ಹರ ಮರ್ತುು ೪. ಕೃಷ್್. ಇವರಲ್ಲಲ ನರ ಎಂದರ
ಶ ೀಷ್. ಶ ೀಷ್ನಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ವಶ ೀಷ್ ಆವ ೀಶವರ್ತುು. ಇನುನ ಉಳಿದ ಮೂರು ರೂಪ್ಗಳು ಭಗವಂರ್ತನ
ಅವತ್ಾರಗಳು. ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ(ಬದರೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ) ಮರ್ತುು ಕೃಷ್್ ಎಂದು
ಉಲ್ ಲೀಖಗ ೂಂಡಿರುವುದು ಧಮಥ ಮರ್ತುು ಮೂತಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸಬಂದ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣನ
ರೂಪ್ಗಳು.]

ಏತಸಮನ ನೀವ ಕಾಲ್ ೀ ಕಮಲರ್ವಶ್ವಾಗ ರೀಸ್ರಾಃ ಶಕರಪೂವಾಯ

ರ್ೂಮಾ್ ಪಾಪಾತಮದ್ ೈತ ್ೈರ್ುಯವಿ ಕೃತನಿಲಯೈರಾಕರಮಂ ಚಾಸ್ಹನಾಾ ।
ಈರ್ಯುದ್ ಾೀಯವಾದಿದ್ ೀವಂ ಶರರ್ಣಮಜಮುರುಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಷಾಡುೆರ್ಣ್ಮೂತಿತಯಂ
ಕ್ಷ್ೀರಾಬೌಧ ನಾಗಭ ೂೀಗ ೀ ಶಯತಮನ್ುಪಮಾನ್ನ್ಾಸ್ನ ೂಾೀಹದ್ ೀಹಮ್ ॥೧೧.೧೭೯॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡುತುರುವ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾದ ದ ೈರ್ತ್ರ ಆಕರಮರ್ಣವನುನ ಸಹಿಸಲ್ಾಗದ

ಭೂದ ೀವಯಂದಿಗ , ಬರಹಮ, ಶ್ವ, ಇವರನ್ ನೀ ಮುಂದಿಟುುಕ ೂಂಡ ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ದ ೀವನ್ಾಗಿರುವ, ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ, ಷ್ಡುಗರ್ಣಗಳ ೀ ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದ, ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದಲ್ಲಲ
ಶ ೀಷ್ಶಯ್ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ, ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಮೊರ ಹ ೂಂದಿದರು. (ಎಲ್ಾಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 465

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭೂದ ೀವಯಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದಲ್ಲಲರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು)

ಊಚುಃ ಪರಂ ಪುರುಷ್ಮೀನ್ಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತಂ ಸ್ೂಕ ತೀನ್ ತ ೀsಬಞಜಮುಖಾ ಅಪಿ ಪೌರುಷ ೀರ್ಣ ।

ಸ್ುತತಾಾ ಧರಾsಸ್ುರವರಾಕರಮಣಾತ್ ಪರ ೀಶ ಖಿನಾನ ರ್ಯತ ೂೀ ಹಿ ವಿಮುಖಾಸ್ತವ ತ ೀsತಿಪಾಪಾಃ
॥೧೧.೧೮೦॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಆ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಅನಂರ್ತಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನ್ಾಗಿರುವ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕುದಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಉರ್ತುಮರಗೂ ಈಶನ್ಾದವನ್ ೀ,
ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರು ನಿನಿನಂದ ವಮುಖರಾಗಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾಗಿದಾಾರ ೂೀ. ಅಂರ್ತಹ
ದ ೈರ್ತ್ಶ ರೀಷ್ುರ ಆಕರಮರ್ಣದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯು ಕರ್ಥ(ದುಃಖ)ಗ ೂಂಡಿದಾಾಳ ’ ಎಂದು.

[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೧.೧೭;೧೯)ಈಕುರರ್ತ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ರಾಜರ ಂಬ ನ್ ಪ್ದ ದ ೈರ್ತ್ರ

ಆಕರಮರ್ಣವನುನ ಸಹಿಸದ ಭೂದ ೀವ ಬರಹಮದ ೀವರಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ . ನಂರ್ತರ ಅವರು ತರನರ್ಯನನ್ಾದ
ರುದರನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುರ
‘ರ್ೂಮಿದ್ಾೃಯಪತನ್ೃಪವಾ್ಜದ್ ೈತಾ್ನಿೀಕಶತಾರ್ಯುತ ೈಃ । ಆಕಾರಂತಾ ರ್ೂರಿಭಾರ ೀರ್ಣ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ಶರರ್ಣಂ
ರ್ಯಯೌ ॥ ..... ಬರಹಾಮ ತದ್ುಪಧ್ಾಯಾಯರ್ ಸ್ಹ ದ್ ೀವ ೈಸ್ತಯಾ ಸ್ಹ । ಜಗಾಮ ಸ್ತಿರನ್ರ್ಯನ್ಸತೀರಂ
ಕ್ಷ್ೀರಪಯೀನಿಧ್ ೀಃ’. ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲರುವ ಶ ೀಷ್ಶರ್ಯನನನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕುದಿಂದ
ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುವುದನೂನ ಭಾಗವರ್ತ (೧೦.೧.೨೦) ವವರಸುರ್ತುದ : ... ‘ಪುರುಷ್ಂ
ಪುರುಷ್ಸ್ೂಕಾತದ್ ್ೈರೂಪತಸ ್ ಸ್ಮಾಹಿತಃ’

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾು ರ್ತಮಮ ನಿವ ೀದನ್ ರ್ಯನುನ ಭಗವಂರ್ತನ ಮುಂದಿರಸದರು. ಅವರ
ನಿವ ೀದನ್ ರ್ಯೂ ಸ ೂುೀತ್ಾರರ್ತಮಕವಾಗಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ದ್ುಸ್ುಙ್ೆತಿರ್ಯವತಿ ಭಾರವದ್ ೀವ ದ್ ೀವ ನಿತ್ಂ ಸ್ತಾಮಪಿ ಹಿ ನ್ಃ ಶೃರ್ಣು ವಾಕ್ಮಿೀಶ ।

ಪೂವಯಂ ಹತಾ ದಿತಿಸ್ುತಾ ರ್ವತಾ ರಣ ೀಷ್ು ಹ್ಸ್ಮತಿಾಯಾತ್ಯಮಧುನಾ ರ್ುವಿ ತ ೀSಭಿಜಾತಾಃ
॥೧೧.೧೮೧॥

ದ ೀವನ್ ೀ, ಸಜಜನರಗ ಯಾವಾಗಲೂ ದುಜಥನರ ಸಮಾಗಮವು ಭಾರವ ೀ ಆಗುರ್ತುದ (ದುಜಥನರ ಸಂಗಮ

ಸಜಜನರಗ ವಪ್ರೀರ್ತ ಕಷ್ುದಾರ್ಯಕ). ಓ ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ನಮಮ ವಾಕ್ವನುನ ಕ ೀಳು: ಹಿಂದ ನಮಗಾಗಿ, ನಮಮ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 466

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ರೀತಗಾಗಿ, ನಿನಿನಂದ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಯಾವ ದಿತರ್ಯಮಕೆಳು (ದ ೈರ್ತ್ರು) ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾರ ೂೀ, ಈಗ

ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದಾಾರ .

ಆಸೀತ್ ಪುರಾ ದಿತಿಸ್ುತ ೈರಮರ ೂೀತತಮಾನಾಂ ಸ್ಙ್ಕ್ೆರಮ ಉತತಮಗಜಾಶಾರರ್ದಿಾಪದಿೂಃ ।

ಅಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀಶತಮಹೌಘಮಹೌಘಮೀವ ಸ ೈನ್್ಂ ಸ್ುರಾತಮಕಮರ್ೂತ್ ಪರಮಾಸ್ಾರ್ಯುಕತಮ್
॥೧೧.೧೮೨॥

ಹಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರಗೂ ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠರಗೂ ರ್ಯುದಾವಾಯಿರ್ತು. ಆಗ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನ್ , ಕುದುರ , ರರ್,
ಕಾಲ್ಾಳುಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ನೂರಾರು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ, ಮಹೌಘಗಳ^ ಮಹೌಘವುಳಳ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಅಸರದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸ ೈನ್ವು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲರ್ತುು.
[^ಮಹೌಘ ಎನುನವ ಸಂಖ ್ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಎಂಟರಲ್ಲಲ
(೮.೧೭೯) ವವರವಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ ].

ತಸಾಮನ್ಮಹೌಘಗುರ್ಣಮಾಸ್ ಮಹಾಸ್ುರಾಣಾಂ ಸ ೈನ್್ಂ ಶ್ಲ್ಾಗಿರಿಮಹಾಸ್ಾಧರಂ ಸ್ುಘೂೀರಮ್ ।

ತ ೀಷಾಂ ರಥಾಶಾ ಬಹುನ್ಲಾಪರಿಪರಮಾಣಾ ದ್ ೀವಾಸ್ುರಪರವರಕಾಮುಮಯಕಬಾರ್ಣಪೂಣಾ್ಯಃ ।
ನಾನಾಮಬರಾರ್ರರ್ಣವ ೀಷ್ವರಾರ್ಯುಧ್ಾಢಾ್ ದ್ ೀವಾಸ್ುರಾಃ ಸ್ಸ್ೃಪುರಾಶು ಪರಸ್ಪರಂ ತ ೀ ॥೧೧.೧೮೩॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸ ೈನ್ ಸಂಖ ್ಗಿಂರ್ತ ಮಹೌಘದಿಂದ ಗುಣಿರ್ತವಾದ, ಕಲುಲಗಳು, ಬ ಟುಗಳು, ಅಸರಗಳನುನ

ಧರಸರುವ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಯಾನಕವಾಗಿರುವ ಸ ೈನ್ ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲರ್ತುು. ಅವರಲ್ಲಲ ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ
ಕೂಡಿರುವ ಬಹುನಲಾಪ್ರಪ್ರಮಾರ್ಣವುಳಳ ರರ್ಗಳಿದಾವು. ದ ೀವತ್ ಗಳಲೂಲ ಕೂಡಾ ಅದ ೀರೀತರ್ಯ
ರರ್ಗಳಿದಾವು. ರ್ತರರ್ತರದ ಬಟ್ ುಗಳನೂನ, ಆಭರರ್ಣಗಳನೂನ, ವ ೀಷ್ಗಳನೂನ, ಆರ್ಯುಧಗಳನೂನ ಕೂಡಾ
ಹ ೂಂದಿರುವ ದ ೀವಾಸುರರು ಒಬಬರನ್ ೂಬಬರು ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ಸ ೀರದರು.

ಜಘುನಗಿೆಯರಿೀನ್ಾರತಳಮುಷುಮಹಾಸ್ಾಶಸ ಾೈಶಾಕುರನ್ನಯದಿೀಶಾ ರುಧಿರೌಘವಹಾ ಮಹೌಘಮ್ ।

ತತರ ಸ್ಮ ದ್ ೀವವೃಷ್ಭ ೈರಸ್ುರ ೀಶಚಮಾಾ ರ್ಯುದ್ ಧೀ ನಿಸ್ೂದಿತ ಉತೌಘಬಲ್ ೈಃ ಶತಾಂಶಃ ॥೧೧.೧೮೪॥

ಹಿೀಗ ಸ ೀರದ ದ ೈರ್ತ್-ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪ್ರಸಾರ ಬ ಟುಗಳು, ಕ ೈರ್ತಳ, ಮುಷಠ ಮರ್ತುು ಅಸರ-ಶಸರಗಳಿಂದ
ಹ ೂಡ ದಾಡಿಕ ೂಂಡರು. ಅವರು ಈ ರೀತರ್ಯ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ರಕುದ ಹ ೂಳ ಹರಸುವ ನದಿಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು.
ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ದ ೈರ್ತ್ರ ಸ ೈನ್ದ ನೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗವು ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 467

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅಥಾsತಮಸ ೀನಾಮವಮೃದ್್ಮಾನಾಂ ವಿೀಕ್ಾಯಸ್ುರಃ ಶಮಬರನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಸ್ಸಾರ ಮಾಯಾವಿದ್ಸ್ಹ್̐ಮಾಯೀ ವರಾದ್ುಮೀಶಸ್್ ಸ್ುರಾನ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ॥೧೧.೧೮೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಕ ೂಲಲಲಾಡುತುರುವ ರ್ತನನ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಕಂಡು, ಮಾಯಾವದ ್ರ್ಯನುನ ಬಲಲವನ್ಾದ ‘ಶಂಬರ’
ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಅಸುರನು, ಯಾರಗೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಕರ್ಣೆಟುುವದ ್ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದವನ್ಾಗಿ, ರುದರನ
ವರದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ತಪ್ುಾವಂತ್ ಮಾಡುತ್ಾು ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬಂದನು.

ಮಾಯಾಸ್ಹಸ ರೀರ್ಣ ಸ್ುರಾಃ ಸ್ಮದಿಾಯತಾ ರಣ ೀ ವಿಷ ೀದ್ುಃ ಶಶ್ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಮುಖಾ್ಃ ।

ತಾನ್ ವಿಕ್ಷಯ ವಜರೀ ಪರಮಾಂ ತು ವಿದ್ಾ್ಂ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂದ್ತಾತಮ್ ಪರರ್ಯುಯೀಜ ವ ೈಷ್್ವಿೀಮ್॥೧೧.೧೮೬॥

ಸಾವರಾರು ಮಾಯಗಳಿಂದ ಚಂದರ, ಸೂರ್ಯಥ, ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾಗಿ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ

ಆಯಾಸಗ ೂಂಡರು(ದುಃಖಗ ೂಂಡರು). ಅವರ ಲಲರನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಇಂದರನು ಬರಹಮದ ೀವರು ರ್ತನಗ ಕ ೂಟು
ವಷ್ುುದ ೀವತ್ಾಕವಾದ ಪ್ರಮವದ ್ರ್ಯನುನ(ವ ೈಷ್್ವೀ ಮಾಯರ್ಯನುನ) ಶಂಬರನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಸ್ಮಸ್ತಮಾಯಾಪಹಯಾ ತಯೈವ ವರಾದ್ ರಮೀಶಸ್್ ಸ್ದ್ಾsಪ್ಸ್̐ಹ್ಯಾ ।

ಮಾಯಾ ವಿನ ೀಶುದಿಾಯತಿಜ ೀನ್ಾರಸ್ೃಷಾು ವಾರಿೀಶವಹಿನೀನ್ುಾಮುಖಾಶಾ ಮೊೀಚಿತಾಃ ॥೧೧.೧೮೭॥

ಎಲ್ಾಲ ಮಾಯಗಳನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಆ ವದ ್ಯಿಂದ ಮರ್ತುು ನಿನನ ವರದಿಂದ, ಶಂಬರಾಸುರ

ಸೃಷುಮಾಡಿದಾ ಮಾಯರ್ಯು ನ್ಾಶವಾಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ವರುರ್ಣ, ಅಗಿನ, ಚಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಇಂದರನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಲಾಟುರು.

ರ್ಯಮೀನ್ುಾಸ್ೂಯಾ್ಯದಿಸ್ುರಾಸ್ತತ ೂೀsಸ್ುರಾನ್ ನಿಜಘುನರಾಪಾ್ಯತವಿಕರಮಾಸ್ತದ್ಾ ।

ಸ್ುರ ೀಶಾರ ೀಣ ೂೀಜಞಯತಪೌರುಷಾ ಬಹೂನ್ ವಜ ರೀರ್ಣ ವಜರೀ ನಿಜಘಾನ್ ಶಮಬರಮ್ ॥೧೧.೧೮೮ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ಯಮ, ಚಂದರ, ಸೂರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮ ಬಲವನುನ ಮರಳಿ ಪ್ಡ ದು,
ದ ೀವ ಂದರನಿಂದ ವದಿಥರ್ತ ಬಲವುಳಳವರಾಗಿ ಅನ್ ೀಕ ಅಸುರರನುನ ಕ ೂಂದರು. ಇಂದರನು ರ್ತನನ ವಜರದಿಂದ
ಶಂಬರಾಸುರನನುನ ಕ ೂಂದನು.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ದ್ಾನ್ವಲ್ ೂೀಕಪಾಲ್ ೀ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತಾ ದ್ುದ್ುರವುರಿನ್ಾರಭಿೀಷತಾಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 468

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತಾನ್ ವಿಪರಚಿತಿತವಿಯನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಧನಿಾೀ ಸ್ಸಾರ ಶಕರಪರಮುಖಾನ್ ಸ್ುರ ೂೀತತಮಾನ್ ॥೧೧.೧೮೯॥

ರ್ತಮಮ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಪಾಲನ್ ಮಾಡುತುದ,ಾ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಶಂಬರನು ಇಂದರನಿಂದ ಸಾರ್ಯುತುರಲು ದ ೈರ್ತ್ರು

ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ಓಡಲು ಪಾರರಂಭಿಸದರು. ಓಡುತುರುವ ಅವರನುನ ‘ವಪ್ರಚಿತು’ ಎಂಬ ಅಸುರನು ರ್ತಡ ದನು.
ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದ ವಪ್ರಚಿತು, ಇಂದರನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ವರಾದ್ಜ ೀಯೀನ್ ವಿಧ್ಾತುರ ೀವ ಸ್ುರ ೂೀತತಮಾಂಸ ತೀನ್ ಶರ ೈನಿನಯಪಾತಿತಾನ್ ।

ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಶಕರಂ ಚ ವಿಮೊೀಹಿತಂ ದ್ುರತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ತಂ ಪವನ್ಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೧೧.೧೯೦॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿದಾ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಮರ್ತುು
ಮೂಛ ಥಗ ೂಂಡ ಇಂದರನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯನುನ
ರ್ತಡ ದನು.

ಅಸಾಾಣಿ ತಸಾ್ಸ್ಾವರ ೈನಿನಯವಾರ್ಯ್ಯ ಚಿಕ್ ೀಪ ತಸ ೂ್ೀರಸ ಕಾಞ್ಾನಿೀಮ್ ಗದ್ಾಮ್ ।

ವಿಚೂಣಿ್ಯತ ೂೀsಸೌ ನಿಪಪಾತ ಮೀರೌ ಮಹಾಬಲ್ ೂೀ ವಾರ್ಯುಬಲ್ಾಭಿನ್ುನ್ನಃ ॥೧೧.೧೯೧॥

ಪ್ವನನು ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಅಸರಗಳನುನ ರ್ತನನ ಅಸರಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದು, ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್ ಬಂಗಾರದ
ಗದ ರ್ಯನುನ ಎಸ ದನು. ಹಿೀಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಬಲದಿಂದ ಪ ರೀರಸಕ ೂಳಳಲಲಟು ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯು ಮೀರುಪ್ವಥರ್ತದ
ಮೀಲ್ ಬಿದುಾ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಗಿ ಸರ್ತುನು.

ಅಥಾsಸ್ಸಾದ್ಾsಶು ಸ್ ಕಾಲನ ೀಮಿೀಸ್ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ರ್ಯಸ್್ ವರಂ ದ್ದ್ೌ ಪುರಾ ।

ಸ್ವ ೈಯರಜ ೀರ್ಯತಾಮಜ ೂೀsಸ್ುರಃ ಸ್ ಸ್ಹಸ್ರಶ್ೀಷ ೂೀಯ ದಿಾಸ್ಹಸ್ರಬಾಹುರ್ಯುಕ್ ॥೧೧.೧೯೨॥

ವಪ್ರಚಿತು ಸರ್ತುಮೀಲ್ , ಬರಹಮನು ಯಾವ ಕಾಲನ್ ೀಮಿಗ ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾದ ವರವನುನ
ಕ ೂಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಸಾವರ ರ್ತಲ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಎರಡು ಸಾವರ ಬಾಹುಗಳುಳಳ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ರ್ಯುದಾಕ ೆ
ಬಂದನು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೫೧.೨೧) ಈ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಕಾಲನ ೀಮಿರಿತಿ ಖಾ್ತ ೂೀ
ದ್ಾನ್ವಃ ಪರತ್ದ್ೃಶ್ತಾ॥ ಶತುರಪರಹರಣ ೀ ಘೂೀರಃ ಶತಬಾಹುಃ ಶತಾನ್ನ್ಃ’. ಹರವಂಶದಲೂಲ(೧.೪೬.೫೦)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 469

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕೂಡಾ ಈ ವವರ ಬರುರ್ತುದ : ಶತಪರಹರಣ ೂೀದ್ಗರಃ ಶತಬಾಹುಃ ಶತಾನ್ನ್ಃ । ಶತಶ್ೀಷ್ಯಃ ಸ್ತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್
ಶತಶೃಙ್ೆ ಇವಾಚಲಃ’].

ತಮಾಪತನ್ತನ್ಂ ಪರಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಮಾರುತಸ್ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ದ್ತತವರಸ್ತವಯೈವ ।

ಹನ್ತವ್ ಇತ್ಸ್ಮರದ್ಾಶು ಹಿ ತಾಾಂ ತದ್ಾssವಿರಾಸೀಸ್ತವಮನ್ನ್ತಪೌರುಷ್ಃ ॥೧೧.೧೯೩॥

ರ್ಯುದಾಭೂಮಿಗ ಬರುತುರುವ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಮಾರುರ್ತನು, ‘ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ವರವನುನ
ಪ್ಡ ದಿರುವ ಈರ್ತ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಲಲಲು ಯೀಗ್ನ್ಾದವನು’ ಎನುನವ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವುಳಳವನ್ಾಗಿ ನಿನನನುನ
ಸಮರಸದ. [ನಿನನ ಸಂಕಲಾ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯನುನ ನಿೀನ್ ೀ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದಿರ್ತುು. ಅದನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಸಮರಣ
ಮಾಡಿ, ನಿನನನುನ ಸಮರಸದ. (ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಸಂಕಲಾ ಎಂದೂ ಶ್ರೀಹರಗ ವರುದಾವಾಗಿರುವುದಿಲಲ.
ಭಗವಂರ್ತನ ಸಂಕಲಾವನುನ ತಳಿದಿದಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಆರ್ತನನುನ ಸಮರಸದ)] ಆಗ ನಿೀನು
ಅನಂರ್ತಪ್ರಾಕರಮವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಆವೀಭೂಥರ್ತನ್ಾದ .

ತಮಸ್ಾಶಸಾಾಣಿ ಬಹೂನಿ ಬಾಹುಭಿಃ ಪರವಷ್ಯಮಾರ್ಣಂ ರ್ುವನಾಪತದ್ ೀಹಮ್ ।

ಚಕ ರೀರ್ಣ ಬಾಹೂನ್ ವಿನಿಕೃತ್ ಕಾನಿ ಚ ನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯಶಾಾsಶು ರ್ಯಮಾರ್ಯ ಪಾಪಮ್ ॥೧೧.೧೯೪ ॥

ಬಹಳವಾಗಿರುವ ಅಸರ-ಶಸರಗಳನುನ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಎಸ ರ್ಯುತ್ಾು, ಭೂಮಿಯಲ್ಾಲ ವಾ್ಪ್ಸರುವ ಆ

ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಕ ೈಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಶ್ರಸುುಗಳನುನ ಸುದಶಥನದಿಂದ ಛ ೀದಿಸದ ನಿೀನು, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾ
ದ ೀಹವುಳಳ ಅವನನುನ ರ್ಯಮನಿಗ ಕ ೂಟ್ ು.

ತತ ೂೀsಸ್ುರಾಸ ತೀ ನಿಹತಾ ಅಶ ೀಷಾಸ್ತವಯಾ ತಿರಭಾಗಾ ನಿಹತಾಶಾತುತ್ಯಮ್ ।

ಜಘಾನ್ ವಾರ್ಯುಃ ಪುನ್ರ ೀವ ಜಾತಾಸ ತೀ ರ್ೂತಳ ೀ ಧಮಮಯಬಲ್ ೂೀಪಪನಾನಃ ॥೧೧.೧೯೫॥

ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಸಂಹಾರದ ನಂರ್ತರ, ಆ ಅಸುರರ ಮುಕಾೆಲು ಭಾಗವನುನ ನಿೀನು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದರ ,
ಉಳಿದ ಒಂದು ಭಾಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಆ ಅಸುರರ ೀ ಪಾರಂಪ್ರಕವಾದ
ಧಮಥಬಲವುಳಳವರಾಗಿ ಮತ್ ು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ .

ರಾಜ್ಞಾಂ ಮಹಾವಂಶಸ್ುಜನ್ಮನಾಂ ತು ತ ೀಷಾಮರ್ೂದ್ ಧಮಮಯಮತಿವಿಯಪಾಪಾ ।

ಶ್ಕ್ಾಮವಾಪ್ ದಿಾಜಪುಙ್ೆವಾನಾಂ ತಾದ್ೂಕ್ತತರಪ ್ೀಷ್ು ಹಿ ಕಾಚನ್ ಸಾ್ತ್ ॥೧೧.೧೯೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 470

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಇದಿೀಗ ಭಾಗವರ್ತರಾದ ದ ೂಡಡ-ದ ೂಡಡ ರಾಜವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ ಆ ದ ೈರ್ತ್ರಗ , ಧಮಥದಲ್ಲಲ ಬುದಿಾರ್ಯು

ಉಂಟ್ಾಗಿದ . (ಪಾಪ್ರಹಿರ್ತವಾದ ಧ್ಾಮಿಥಕ ಪ್ರಜ್ಞ ಅವರಲ್ಲಲ ಬ ಳ ರ್ಯುವಂತ್ಾಗಿದ ). ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಾರಹಮರ್ಣರಂದ
ಶ್ಕ್ಷರ್ಣವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಅವರಲ್ಲಲ ಎಲ್ ೂಲೀ ಒಂದು ಸರ್ಣ್ಅಂಶದಲ್ಲಲ ನಿನನ ಭಕಿುರ್ಯೂ ಉಂಟ್ಾಗಿರಬಹುದು.

ತಾದ್ೂಕ್ತತಲ್ ೀಶಾಭಿರ್ಯುತಃ ಸ್ುಕಮಾಮಯ ವರಜ ೀನ್ನ ಪಾಪಾಂ ತು ಗತಿಂ ಕರ್ಞಚಾತ್ ।

ದ್ ೈತ ್ೀಶಾರಾಣಾಂ ಚ ತಮೊೀsನ್ಧಮೀವ ತಾಯೈವ ಕಿೃಪತಂ ನ್ನ್ು ಸ್ತ್ಕಾಮ ॥೧೧.೧೯೭॥

ನಿನನ ಭಕಿುಲ್ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಸರ್ತೆಮಥವನುನ ಮಾಡಿದವನು ಪಾಪ್ಷ್ಠವಾದ ನರಕಾದಿ ಗತರ್ಯನುನ ಯಾವ
ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಹ ೂಂದಲ್ಾರ. ಎಲ್ ೂೀ ಸರ್ತ್ಕಾಮನ್ ೀ, ಸರ್ತ್ಸಂಕಲಾನ್ ೀ, ದ ೈತ್ ್ೀಯೀಶಾರರಗ
ಅಂಧನುಮಸುು ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ನಿಧಥರಸಲಾಟ್ಟುದ ರ್ಯಲಲವ ೀ.

ಧಮಯಸ್್ ಮಿತಾ್ಯತಾರ್ಯಾದ್ ವರ್ಯಂ ತಾಾಮಥಾಪಿವಾ ದ್ ೈತ್ಶುಭಾಪಿತಭಿೀಷಾ ।

ಸ್ಮಾಾತ್ಯಯಾಮೊೀ ದಿತಿಜಾನ್ ಸ್ುಕಮಮಯರ್ಣಸ್ತವದ್ೂಕ್ತತತಶಾಾಯವಯತುಂ ಚ ಶ್ೀಘರಮ್
॥೧೧.೧೯೮॥

ಧಮಥ ಸುಳಾಳದಿೀರ್ತು (ಅಂದರ : ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಾಭಾವಕ ೆ ಯೀಗ್ವಾದ ಗತ ಅಂಧನುಮಸುು. ಆದರ ಇದಿೀಗ

ರಾಜವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಅವರು ಮಾಡುತುರುವ ಕ ಲಸ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಅವಕಾಶ ನಿೀಡುವುದಿಲಲ.
ಅಯೀಗ್ರಾದ ಅವರು ಭಕಿು ಮಾಡಿದರೂ ಸದಗತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾರರು ಎಂದರ ವ ೀದವಾಕ್
ಸುಳಾಳಗುರ್ತುದ . ಏಕ ಂದರ ಯಾರು ನಿನನನುನ ಭಜಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಅವನು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ
ಎನುನವುದು ವ ೀದವಾಕ್), ಧಮಥದ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ಕಾೆಗಿ ಅವರಗ ಒಳ ಳ ಗತರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ಎಂದರ :
ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಅಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಶುಭಗತರ್ಯು ಬರುರ್ತುದ . ಈ ದಾಂದಾದ ಭರ್ಯದಿಂದ ರ್ತರ್ತುರಸ [೧. ಧಮಥಸ್
ಮಿಥಾ್ರ್ತಾಭಯಾದ್, ೨. ದ ೈರ್ತ್ಶುಭಾಪ್ುಭಿೀಷ್ಾ ಈ ಎರಡು ಭರ್ಯಗಳಿಂದ ರ್ತರ್ತುರಸ ]. ‘ದ ೈರ್ತ್ರನುನ
ಸುಕಮಥದಿಂದ, ನಿನನ ಭಕಿುಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಚು್ತಗ ೂಳಿಸಲು, ಅವರನುನ ಜಾರುವಂತ್ ಮಾಡಲು ನಿನನನುನ
ಬ ೀಡುತುದ ಾೀವ .

ರ್ಯ ಉಗರಸ ೀನ್ಃ ಸ್ುರಗಾರ್ಯಕಃ ಸ್ ಜಾತ ೂೀ ರ್ಯದ್ುಷ ಾೀಷ್ ತಥಾಭಿಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ತವ ೈವ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಮುಷ್್ ಪುತ ೂರೀ ಜಾತ ೂೀsಸ್ುರಃ ಕಾಲನ ೀಮಿಃ ಸ್ ಈಶ ॥೧೧.೧೯೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 471

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಉಗರಸ ೀನನ್ ಂಬ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹಾಡುಗಾರ ಯಾರದಾಾನ್ ೂೀ, ಅವನು ನಿನನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಯಾದವರಲ್ಲಲ ಅದ ೀ
ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ (ಉಗರಸ ೀನ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ) ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಎಲ್ ೂೀ ಈಶನ್ ೀ, ಈ ಉಗರಸ ೀನನ
ಮಗನ್ಾಗಿ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ಅಸುರ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ .

ರ್ಯಸ್ತವತಿಾಯಾತ್ಯಂ ನ್ ಹತ ೂೀ ಹಿ ವಾರ್ಯುನಾ ರ್ವತಾಸಾದ್ಾತ್ ಪರಮಿೀಶ್ತಾsಪಿ ।

ಸ್ ಏಷ್ ಭ ೂೀಜ ೀಷ್ು ಪುನ್ಶಾ ಜಾತ ೂೀ ವರಾದ್ುಮೀಶಸ್್ ಪರ ೈರಜ ೀರ್ಯಃ ॥೧೧.೨೦೦॥

ನಿನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ನಿನನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ಯಾರನುನ ಹಿಂದ

ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಆ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ, ಇದಿೀಗ ಭ ೂೀಜರಲ್ಲಲ(ಯಾದವರಲ್ಲಲ) ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ರುದರನ
ವರದಿಂದ ಆರ್ತ ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಜಯಿಸಲಸಾಧ್ನ್ಾಗಿ (ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿ) ಉಳಿದಿದಾಾನ್ .

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೬೭) ಈ ಪ್ರಮೀರ್ಯವನುನ ‘ಕಾಲನ ೀಮಿರಿತಿ ಖಾ್ತ ೂೀ ದ್ಾನ್ವಾನಾಂ

ಮಹಾಬಲಃ । ಸ್ ಕಂಸ್ ಇತಿ ವಿಖಾ್ತ ಉಗರಸ ೀನ್ಸ್ುತ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ’ ಎಂದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅದ ೀ ರೀತ ಬರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(೧೮೧.೧) ಕೂಡಾ ಈ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :
‘ಕಾಲನ ೀಮಿಹಯತ ೂೀ ಯೀsಸೌ ವಿಷ್ು್ನಾ ಪರರ್ವಿಷ್ು್ನಾ । ಉಗರಸ ೀನ್ಸ್ುತಃ ಕಂಸ್ಃ ಸ್ಂರ್ೂತಃ ಸ್
ಮಹಾಸ್ುರಃ’.

ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೧೨-೧೩) ಉಗರಸ ೀನನ ಕುರರ್ತು ‘ಸ್ಾಭಾಯನ್ುರಿತಿ ವಿಖಾ್ತಃ

ಶ್ರೀಮಾನ್ ರ್ಯಸ್ುತ ಮಹಾಸ್ುರಃ । ಉಗರಸ ೀನ್ ಇತಿ ಖಾ್ತಃ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ‘ಸಾಭಾಥನು’
ಎನುನವ ದ ೈರ್ತ್ ಉಗರಸ ೀನ ಎಂದು ಖಾ್ರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಇದು ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ಗ
ವರುದಾವಲಲವ ೀ? ಅಲಲ! ಏಕ ಂದರ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದು ಅಸುರ ಆವ ೀಶವನುನ. ಅಂದರ : ಉಗರಸ ೀನನಲ್ಲಲ
‘ಸಾಭಾಥನು’ ಎನುನವ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶವರ್ತುು ಎನುನವುದಷ್ ುೀ ಈ ಮಾತನ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ.
ಅಸುರಾವ ೀಶದಿಂದಲ್ ೀ ಉಗರಸ ೀನನಿಗ ಕಂಸನನುನ ಪಾಲನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಅಭಿಲ್ಾಷ್
ಬಂದಿರುವುದು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ‘ಸ್ಮಂರ್ತಕ ಮಣಿ ನನಗ ೀ ಬ ೀಕು’ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ವರುದಾ
ನಡ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತ ತ್ ೂೀರರುವುದೂ ಅಸುರ ಆವ ೀಶದಿಂದಲ್ ೀ.]

ಸ್ ಔಗರಸ ೀನ ೀ ಜನಿತ ೂೀsಸ್ುರ ೀರ್ಣ ಕ್ ೀತ ರೀ ಹಿ ತದ್ೂರಪಧರ ೀರ್ಣ ಮಾರ್ಯಯಾ ।

ಗನ್ಧವಿಯಜ ೀನ್ ದ್ರಮಿಳ ೀನ್ ನಾಮಾನ ಕಂಸ ೂೀ ಜತ ೂೀ ಯೀನ್ ವರಾಚಛಚಿೀಪತಿಃ ॥೧೧.೨೦೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 472

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಉಗರಸ ೀನನ ಹ ಂಡತರ್ಯಲ್ಲಲ, ಕಪ್ಟ ವದ ್ಯಿಂದ ಉಗರಸ ೀನನ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸದಾ, ಗಂಧವಥರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹುಟ್ಟುರುವ, ದರಮಿಳನ್ ಂಬ ಅಸುರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ‘ಕಂಸ’, ರುದರನ ವರಬಲದಿಂದ ಶಚಿೀಪ್ತರ್ಯನೂನ
ಗ ದಿಾದಾಾನ್ .
[ಒಮಮ ಉಗರಸ ೀನನ ಪ್ತನ ರ್ತವರು ಮನ್ ಗ ಹ ೂೀಗಿದಾ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ, ಗಂಧವಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ
ದರಮಿಳನ್ ನುನವ ದ ೈರ್ತ್ನ ಕಣಿ್ಗ ಬಿೀಳುತ್ಾುಳ . ಆಕ ರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥವನುನ ಕಂಡ ಅಸುರ, ಉಗರಸ ೀನನ
ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸ, ಕಪ್ಟವಾಗಿ ಬಂದು ಅವಳನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ . ಈ ರೀತ ಉಗರಸ ೀನನ ಪ್ತನರ್ಯಲ್ಲಲ
ದರಮಿಳನಿಂದ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯು ಕಂಸ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ].

ಜತಾಾ ಜಲ್ ೀಶಂ ಚ ಹೃತಾನಿ ಯೀನ್ ರತಾನನಿ ರ್ಯಕ್ಾಶಾ ಜತಾಃ ಶ್ವಸ್್।

ಕನಾ್ವನಾತ್ಯಂ ಮಗಧ್ಾಧಿಪ ೀನ್ ಪರಯೀಜತಾಸ ತೀ ಚ ಹೃತ ೀ ಬಲ್ ೀನ್ ॥ ೧೧.೨೦೨ ॥

ವರುರ್ಣನನುನ ಗ ದಾ ಈ ಕಂಸನಿಂದ ಸಮುದರದಲ್ಲಲರುವ ರರ್ತನಗಳ ಲಲವೂ ಅಪ್ಹರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಜರಾಸಂಧನಿಂದ

ರ್ತನಿನಬಬರು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳ(ಅಸು ಮರ್ತುು ಪಾರಸು) ರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ ನ್ ೀಮಿಸಲಾಟು ಶ್ವನ ರ್ಯಕ್ಷರನುನ ಗ ದಾ ಕಂಸ, ಆ
ಇಬಬರು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳನೂನ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ಅಪ್ಹರಸದ.

ಸ್ ವಿಪರಚಿತಿತಶಾ ಜರಾಸ್ುತ ೂೀsರ್ೂದ್ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಗಿೆಯರಿಶಸ್್ ಚ ೈವ ।

ಸ್ವ ೈಯರಜ ೀಯೀ ಬಲಮುತತಮಂ ತತ ೂೀ ಜ್ಞಾತ ಾೈವ ಕಂಸ್ಸ್್ ಮುದ್ಾ ಸ್ುತ ೀ ದ್ದ್ೌ
॥೧೧.೨೦೩॥

ನಿವಾರಯಾಮಾಸ್ ನ್ ಕಂಸ್ಮುದ್ಧತಂ ಶಕ ೂತೀsಪಿ ಯೀ ರ್ಯಸ್್ ಬಲ್ ೀ ನ್ ಕಶ್ಾತ್ ।

ತುಲ್ಃ ಪೃರ್ಥವಾ್ಂ ವಿವರ ೀಷ್ು ವಾ ಕಾಚಿದ್ ವಶ ೀ ಬಲ್ಾದ್ ಯೀ ನ್ೃಪತಿೀಂಶಾ ಚಕ ರೀ
॥೧೧.೨೦೪॥

ಯಾವ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯು ಹಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಜರಾಸಂಧನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು

ಬರಹಮ-ರುದರರ ವರಬಲದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಜರಾಸಂಧ ಕಂಸನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವನುನ ತಳಿದ ೀ
ಅವನಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ರ್ತನನ ಮಗಳಿಂದರನುನ ಕ ೂಟುನು. (ಕಂಸನಿಂದ ಅಪ್ಹೃರ್ತರಾದ ರ್ತನನ
ಮಗಳಿಂದರನುನ ಜರಾಸಂಧ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಅವನಿಗ ೀ ಮದುವ ಮಾಡಿಸಕ ೂಟು).

ಜರಾಸಂಧನು ಶಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ದೃಪ್ುನ್ಾದ ಕಂಸನನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಲಲಲ. (ಜರಾಸಂಧನ ಬಲಕ ೆ

ಹ ೂೀಲ್ಲಸದರ ಕಂಸ ಏನೂ ಅಲಲ. ಆದರ ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಪ್ರೀತಯಿಂದ ರ್ತನನ ಮಗಳಂದಿರನುನ ಆರ್ತ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 473

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕಂಸನಿಗ ಕ ೂಟು). ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರನೂನ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ವಶಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಜರಾಸಂಧನ

ಬಲಕ ೆ ರ್ತುಲ್ನ್ಾದವನು ಭೂಮಿರ್ಯ ಯಾವ ಮೂಲ್ ರ್ಯಲೂಲ ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ.

ಹತೌ ಪುರಾ ಯೌ ಮಧುಕ ೈಟಭಾಖೌ್ ತಾಯೈವ ಹಂಸ ೂೀ ಡಿರ್ಕಶಾ ಜಾತೌ ।

ವರಾದ್ಜ ೈಯೌ ಗಿರಿಶಸ್್ ವಿೀರೌ ರ್ಕೌತ ಜರಾಸ್ನ್ಧಮನ್ು ಸ್ಮ ತೌ ಶ್ವ ೀ ॥೧೧.೨೦೫॥

ಹಿಂದ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ಮಧು ಮರ್ತುು ಕ ೈಟಭಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ದ ೈರ್ತ್ರು ಇದಿೀಗ ಹಂಸ ಮರ್ತುು
ಡಿಭಕ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ . ರುದರನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿರುವ , ಅಜ ೀರ್ಯರಾಗಿರುವ
ಇವರು ಜರಾಸಂಧನನುನ ಅನುಸರಸುತ್ಾು ಶ್ವನಲ್ಲಲ ಭಕುರಾಗಿದಾಾರ .

ಅನ ್ೀsಪಿ ರ್ೂಮಾವಸ್ುರಾಃ ಪರಜಾತಾಸ್ತವಯಾ ಹತಾ ಯೀ ಸ್ುರದ್ ೈತ್ಸ್ಙ್ೆರ ೀ ।

ಅನ ್ೀ ತಥ ೈವಾನ್ಧತಮಃ ಪರಪ ೀದಿರ ೀ ಕಾಯಾ್ಯ ತಥ ೈಷಾಂ ಚ ತಮೊೀಗತಿಸ್ತವಯಾ ॥೧೧.೨೦೬॥

ಇರ್ತರ ಯಾವ ಅಸುರರು ಹಿಂದ ನಿನಿನಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಂಗಾರಮದಲ್ಲಲ
ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾರ ೂೀ, ಅವರಲ್ಲಲ ಕ ಲವರು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಾರ . ಉಳಿದ ಹಲವರು ಇದಿೀಗ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ . ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟುರುವ ಇವರ ಲಲರ ರ್ತಮಃಪಾರಪ್ುರ್ಯು ನಿನಿನಂದ ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕು.

ವಾ್ಸಾವತಾರ ೀ ನಿಹತಸ್ತವಯಾ ರ್ಯಃ ಕಲ್ಲಃ ಸ್ುಶಾಸ ೂಾೀಕ್ತತಭಿರ ೀವ ಚಾದ್್ ।

ಶುರತಾಾ ತಾದ್ುಕ್ತತೀಃ ಪುರುಷ ೀಷ್ು ತಿಷ್ಾನಿನೀಷ್ಚಾಕಾರ ೀವ ಮನ್ಸ್ತವಯೀಶ ॥೧೧.೨೦೭ ॥

ಎಲ್ ೂೀ ಶ್ರೀಹರಯೀ, ನಿನಿನಂದ ವ ೀದವಾ್ಸ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಒಳ ಳರ್ಯ ಶಾಸರೀರ್ಯವಾದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ

ಪ್ುರುಷ್ರ ಮನಸುನ್ ೂಳಗಿನ ಯಾವ ಕಲ್ಲರ್ಯು ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅವನೂ ಕೂಡಾ ಈಗ
ಸರ್ತುಾರುಷ್ರಲ್ಲಲದುಾ, ನಿನನ ಉಕಿುಗಳನುನ ಕ ೀಳಿ, ನಿನನಲ್ಲಲ ಸಾಲಾಮಟ್ಟುಗ ಮನಸುು ಮಾಡಿದಾಾನ್ ೂೀ
ಎಂಬಂತದಾಾನ್ .

ರಾಮಾತಮನಾ ಯೀ ನಿಹತಾಶಾ ರಾಕ್ಷಸಾ ದ್ೃಷಾುವ ಬಲಂ ತ ೀsಪಿ ತದ್ಾ ತವಾದ್್ ।

ಸ್ಮಂ ತವಾನ್್ಂ ನ್ಹಿ ಚಿನ್ತರ್ಯನಿತ ಸ್ುಪಾಪಿನ ೂೀsಪಿೀಶ ತಥಾ ಹನ್ೂಮತಃ ॥೧೧.೨೦೮॥

ಈಶನ್ ೀ, ರಾಮನ್ಾಗಿದಾಾಗ ನಿನಿನಂದ ಯಾವ ರಾಕ್ಷಸರು ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ, ಆಗ ನಿನನ ಬಲವನುನ
ಕಂಡ ಅವರೂ ಕೂಡಾ, ಈಗ ನಿನಗ ಸದೃಶನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲ್ಾಲ ಎಂದು ಚಿಂತಸುತುದಾಾರ ! ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 474

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾಗಿರುವ ಅವರು ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ಮತ್ ೂುಬಬನನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತುಲಲ.

(ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕಾದ ಈ ಪಾಪ್ಷ್ಠರು ಸರ್ತ್ಜ್ಞಾನದರ್ತು ಹ ೂರಳುತುದಾಾರ ).

ಯೀ ಕ ೀಶವ ತಾದ್ಬಹುಮಾನ್ರ್ಯುಕಾತಸ್ತಥ ೈವ ವಾಯೌ ನ್ಹಿ ತ ೀ ತಮೊೀsನ್ಧಮ್ ।

ಯೀಗಾ್ಃ ಪರವ ೀಷ್ುುಂ ತದ್ತ ೂೀ ಹಿ ಮಾಗಾೆಯಚಾಾಯಲ್ಾ್ಸ್ತವಯಾ ಜನ್ಯತ ಾೈವ ರ್ೂಮೌ ॥೧೧.೨೦೯॥

ಓ ಕ ೀಶವನ್ ೀ, ನಿನನಲ್ಲಲ ಮಹರ್ತುಿಬುದಿಾಯಿಂದ ೂಡಗೂಡಿದವರು ಹಾಗೂ ವಾರ್ಯುವನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಗೌರವ

ಭಕಿುಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವವರು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಯೀಗ್ರಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಈ ದ ೈರ್ತ್ರು,
ನಿನಿನಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಯೀ ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾಗಥದಿಂದ ಚು್ತಗ ೂಳಿಸಬ ೀಕಾದವರಾಗಿದಾಾರ .

ನಿತಾನ್ತಮುತಾಪದ್್ ರ್ವದಿಾರ ೂೀಧಂ ತಥಾ ಚ ವಾಯೌ ಬಹುಭಿಃ ಪರಕಾರ ೈಃ ।

ಸ್ವ ೀಯಷ್ು ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ಚ ಪಾತನಿೀಯಾಸ್ತಮಸ್್ಥಾನ ೀಧ ಕಲ್ಲಪೂವಯಕಾಸ್ುರಾಃ ॥೧೧.೨೧೦॥

ನಿನನ ವರ ೂೀಧವನುನ, ಹಾಗ ಯೀ ವಾರ್ಯುವನಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧವನುನ ಬಹಳ
ಪ್ರಕಾರಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟುಸ , ಅದರಂದ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾದ ಕಲ್ಲ ಮೊದಲ್ಾದ ಅಸುರರು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ
ಬಿೀಳಿಸಲಾಡುವಂತ್ಾಗಬ ೀಕು.

ಹತೌ ಚ ಯೌ ರಾವರ್ಣಕುಮೂಕಣೌ್ಯ ತಾಯಾ ತಾದಿೀಯೌ ಪರತಿಹಾರಪಾಲ್ೌ ।

ಮಹಾಸ್ುರಾವ ೀಶರ್ಯುತೌ ಹಿ ಶಾಪಾತ್ ತಾಯೈವ ತಾವದ್್ ವಿಮೊೀಚನಿೀಯೌ ॥೧೧.೨೧೧ ॥

ಯೌ ತೌ ತವಾರಿೀ ಹ ತಯೀಃ ಪರವಿಷೌು ದ್ ೈತೌ್ ತು ತಾವನ್ಧತಮಃ ಪರವ ೀಶೌ್ ।

ಯೌ ತೌ ತಾದಿೀಯೌ ರ್ವದಿೀರ್ಯವ ೀಶಮ ತಾಯಾ ಪುನ್ಃ ಪಾರಪಣಿೀಯೌ ಪರ ೀಶ ॥೧೧.೨೧೨ ॥

ಕ ೀವಲ ದುಷ್ು ನಿಗರಹವಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಹಲವಾರು ಶ್ಷ್ು ಜನರನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಲು ನಿೀನು ಅವರ್ತರಸಬ ೀಕಾಗಿದ
ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪಾರರ್ಥಥಸುತುದಾಾರ . ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿದಾಾಗ
ನಿನಿನಂದ ಹರ್ತರಾಗಿ ಮತ್ ು ಇದಿೀಗ ಶ್ಶುಪಾಲ-ದಂರ್ತವಕರ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ, ನಿನನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾದ
ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ ಪ್ರವಷ್ುರಾದ, ನಿನನ ಶರ್ತುರಗಳಾಗಿರುವ ದ ೈರ್ತ್ರು, ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಲು
ಅಹಥರಾಗಿದಾಾರ . ನಿನಿನಂದ ಶಾಪ್ವನುನ ಪ್ಡ ದು ಅಸುರರ ಆವ ೀಶವುಳಳವರಾಗಿರುವ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರು
ಈಗ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಲು ಅಹಥರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಅವರನುನ ನಿೀನ್ ೀ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಬ ೀಕು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 475

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

[ಈ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೫) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ದಿತ ೀಃ ಪುತರಸ್ುತ ಯೀ

ರಾಜನ್ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪುಃ ಸ್ೃತಃ। ಸ್ ಜಜ್ಞ ೀ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಶ್ಶುಪಾಲ್ ೂೀ ನ್ರಷ್ಯರ್ಃ’].

ಆವಿಶ್ಯೀ ಬಲ್ಲಮಞ್ಞಶಾಕಾರ ಪರತಿೀಪಮಸಾಮಸ್ು ತಥಾ ತಾಯೀಶ ।

ಸ್ ಚಾಸ್ುರ ೂೀ ಬಲ್ಲನಾಮೈವ ರ್ೂಮೌ ಸಾಲ್ ೂಾೀ ನಾಮಾನ ಬರಹಮದ್ತತಸ್್ ಜಾತಃ ॥೧೧.೨೧೩॥

ಯಾರು ಬಲ್ಲಚಕರವತಥ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ನಮಮಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ನಿನನಲೂಲ ಕೂಡಾ ವರ ೂೀಧವನುನ
ಮಾಡಿದನ್ ೂೀ, ಆ ಅಸುರನು ಬಲ್ಲಯಂಬ ಹ ಸರನವನ್ ೀ ಆಗಿದಾಾನ್ . (ಸಜಜೀವನ್ಾದ ಬಲ್ಲಚಕರವತಥ ಬಲ್ಲ
ಎಂಬ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ವರ ೂೀಧ ಮಾಡುತುದ.ಾ ವಾಮನನಿಗ ಆರ್ತಮನಿವ ೀದನ್
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ಮುಂದಿನ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಇಂದರನ್ಾಗಲ್ಲರುವ ಬಲ್ಲಚಕರವತಥ, ಈ ಅಸುರನ
ಆವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ವರ ೂೀಧ ಮಾಡುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು). ಈ ಬಲ್ಲನ್ಾಮಕ ದ ೈರ್ತ್ ಇದಿೀಗ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಬರಹಮದರ್ತುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ .

ಮಾಯಾಮರ್ಯಂ ತ ೀನ್ ವಿಮಾನ್ಮಗರಯಮಭ ೀದ್್ಮಾಪತಂ ಸ್ಕಲ್ ೈಗಿೆಯರಿೀಶಾತ್ ।

ವಿದ್ಾರವಿತ ೂೀ ಯೀ ಬಹುಶಸ್ತವಯೈವ ರಾಮಸ್ಾರೂಪ ೀರ್ಣ ರ್ೃಗೂದ್ಾಹ ೀನ್ ॥೧೧.೨೧೪॥

ಯಾವ ಸಾಲಾನು ಪ್ರಶುರಾಮರೂಪ್ಯಾದ ನಿನಿನಂದ ಅನ್ ೀಕಬಾರ ಓಡಿಸಲಾಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅವನಿಂದ,

ಯಾರಂದಲೂ ಭ ೀದಿಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ, ವಚಿರ್ತರವಾದ ಶಕಿುರ್ಯನುನಳಳ , ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ವಮಾನವು
ರುದರದ ೀವರ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಹ ೂಂದಲಾಟ್ಟುರ್ತು. (ಅನ್ ೀಕಬಾರ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ಓಡಿಸಲಾಟ್ಟುದಾ ಸಾಲಾ,
ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ರುದರದ ೀವರನುನ ಒಲ್ಲಸಕ ೂಂಡು ಸೌಭಾಖಾ್ ಎಂಬ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ವಮಾನವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾ).

ನಾಸೌ ಹತಃ ಶಕ್ತತಮತಾsಪಿ ತತರ ಕೃಷಾ್ವತಾರ ೀ ಸ್ ಮಯೈವ ವಧ್ಃ ।

ಇತಾ್ತಮಸ್ಙ್ಾಲಪಮೃತಂ ವಿಧ್ಾತುಂ ಸ್ ಚಾತರ ವಧ್ ೂ್ೀ ರ್ವತಾsತಿಪಾಪಿೀ ॥೧೧.೨೧೫॥

‘ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಈರ್ತ ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಲಲಲಾಡಬ ೀಕಾದವನು’ ಎಂಬ ನಿನನದ ೀ ಆದ ಸಂಕಲಾದಿಂದಾಗಿ,

ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಶುರಾಮ ರೂಪ್ಯಾದ ನಿನಿನಂದ ಸಾಲಾನು ಕ ೂಲಲಲಾಡಲ್ಲಲಲ. ನಿನನ ಈ
ಮಾರ್ತನುನ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ನಿೀನು ಅವರ್ತರಸಬ ೀಕಿದ . ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಯಾದ
ಈ ಸಾಲಾನು ನಿನಿನಂದ ಸಂಹರಸಲು ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 476

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

(ಇಂರ್ತಹ ಸಾಲಾನಿರುವಾಗ ಹ ೀಗ ಆರ್ತನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಬರಹಮದರ್ತು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟು

ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :)

ರ್ಯದಿೀರ್ಯಮಾರುಹ್ ವಿಮಾನ್ಮಸ್್ ಪಿತಾsರ್ವತ್ ಸೌರ್ಪತಿಶಾ ನಾಮಾನ ।

ರ್ಯದ್ಾ ಸ್ ಭಿೀಷ ೇರ್ಣ ಜತಃ ಪಿತಾsಸ್್ ತದ್ಾ ಸ್ ಸಾಲಾಸ್ತಪಸ ಸ್ತ ೂೀsರ್ೂತ್ ॥೧೧.೨೧೬॥

ಯಾರ ವಮಾನವನ್ ನೀರ ಸಾಲಾನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಬರಹಮದರ್ತುನು ‘ಸೌಭಪ್ತ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ
ಕರ ಸಕ ೂಳಳಲಾಟುನ್ ೂೀ, ಅವನು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟು ಕಾಲದಲ್ಲಲ^ ಸಾಲಾ
ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸುತುದ.ಾ (^ಬರಹಮದರ್ತುನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರನುನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಅಂಬ ರ್ಯನುನ
ಸಾರ್ಯಂವರ ಕಾಲದಲ್ಲಲಅಪ್ಹರರ್ಣ ಮಾಡಿದಾರು )

ಸ್ ಚಾದ್್ ತಸಾಮತ್ ತಪಸ ೂೀ ನಿವೃತ ೂತೀ ಜರಾಸ್ುತಸಾ್ನ್ುಮತ ೀ ಸ್ತ ೂೀ ಹಿ ।

ಅನ್ನ್್ವಧ್ ೂ್ೀ ರ್ವತಾsದ್್ ವಧ್ಃ ಸ್ ಪಾರಪಣಿೀರ್ಯಶಾ ತಮಸ್್ಥ ೂೀಗ ರೀ ॥೧೧.೨೧೭॥

ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಮರಳಿಬಂದ ಸಾಲಾ ಜರಾಸಂಧನ ಜ ೂತ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ಇದಾಾನ್ . ಬ ೀರ ಯಾರಂದಲೂ

ಕ ೂಲಲಲ್ಲಕಾೆಗದ ಅವನು, ನಿನಿನಂದ (ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ) ಕ ೂಲಲಲಾಟುು, ಉಗರವಾದ ರ್ತಮಸುನುನ ಸ ೀರಲು
ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ಯೀ ಬಾರ್ಣಮಾವಿಶ್ ಮಹಾಸ್ುರ ೂೀsರ್ೂತ್ ಸ್ತಃ ಸ್ ನಾಮಾನ ಪರರ್ಥತ ೂೀsಪಿ ಬಾರ್ಣಃ ।

ಸ್ ಕ್ತೀಚಕ ೂೀ ನಾಮ ಬರ್ೂವ ರುದ್ರವರಾದ್ವಧ್ಃ ಸ್ ತಮಃ ಪರವ ೀಶ್ಃ ॥೧೧.೨೧೮॥

ಯಾವ ಮಹಾಸುರನು ಬಲ್ಲಪ್ುರ್ತರ ಬಾರ್ಣನನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ ಬಾರ್ಣ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಪ್ರಸದಾನ್ ೂೀ,
ಅವನ್ ೀ ಕಿೀಚಕನ್ ಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಅವನು ರುದರದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ಅವನೂ ಕೂಡಾ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಬಿೀಳಲು ಅಹಥನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ಅತಸ್ತವಯಾ ರ್ುವ್ವತಿೀರ್ಯ್ಯ ದ್ ೀವಕಾಯಾ್ಯಣಿ ಕಾಯಾ್ಯರ್ಣ್ಖಿಲ್ಾನಿ ದ್ ೀವ ।

ತಾಮೀವ ದ್ ೀವ ೀಶ ಗತಿಃ ಸ್ುರಾಣಾಂ ಬರಹ ೇಶಶಕ ರೀನ್ುಾರ್ಯಮಾದಿಕಾನಾಮ್ ॥೧೧.೨೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 477

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೀವನ್ ೀ, ನಿೀನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸಬ ೀಕಿದ . ನಿನಿನಂದ ದ ೀವಕಾರ್ಯಥಗಳು

ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕಾಗಿದ . ಓ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ, ಚಂದರ, ರ್ಯಮ, ಮೊದಲ್ಾದ
ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ನಿೀನ್ ೀ ಗತ.

ತಾಮೀವ ನಿತ ೂ್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ್ತತಸ್ತವಮೀವ ನಿತ ೂ್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಚಿದ್ಘನ್ಃ ।

ತಾಮೀವ ನಿತ ೂ್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ತುುಖಸ್ತವದ್ೃಙ್ ನ್ ಕಶ್ಾತ್ ಕುತ ಏವ ತ ೀsಧಿಕಃ ॥೧೧.೨೨೦ ॥

ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ನಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಅಭಿವ್ಕುವಾಗಬಲಲ ಪ್ೂರ್ಣಥಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನು. ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಎಂದ ಂದೂ

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದವನು. ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಉದಭವಸದ ನಿದುಥಷ್ುವಾದ
ಆನಂದವುಳಳವನು. ನಿನಗ ಸಮನ್ ೀ ಇಲಲವ ಂದಮೀಲ್ ನಿನಗ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಎಲ್ಲಲರಬ ೀಕು.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀ ದ್ ೀವವರ ೈರುದ್ಾರಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಕ್ ೂೀರ್್ತಮಾಮೃತಾಕೃತಿಃ ।

ಉತಾ್ರ್ಯ ತಸಾಮತ್ ಪರರ್ಯಯಾವನ್ನ್ತಸ ೂೀಮಾಕಾಯಕಾನಿತದ್ು್ತಿರನಿಾತ ೂೀsಮರ ೈಃ ॥೧೧.೨೨೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ,

ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ ದ ೀಹವುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಶ ೀಷ್ಶಯ್ಯಿಂದ ಎದುಾ, ಎಣ ಯಿಲಲದ ಸೂರ್ಯಥ
ಹಾಗೂ ಚಂದರರ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಅನುಸರಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಹ ೂರಟನು.

ಸ್ ಮೀರುಮಾಪಾ್sಹ ಚತುಮುಮಯಖಂ ಪರರ್ುರ್ಯ್ಯತರ ತಾಯೀಕ ೂತೀsಸಮ ಹಿ ತತರ ಸ್ವಯಥಾ ।

ಪಾರದ್ುರ್ಯವಿಷ ್ೀ ರ್ವತ ೂೀ ಹಿ ರ್ಕಾಾ ವಶಸತವವಾಹಂ ಸ್ಾವಶ ್ೀsಪಿ ಚ ೀಚಛಯಾ ॥೧೧.೨೨೨॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಮೀರುಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ ಭಗವಂರ್ತ ಚರ್ತುಮುಥಖನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನಿನನ

ಭಕಿುಯಿಂದಾಗಿ, ನನನ ಇಚ ೆಯಿಂದಲ್ ೀ, ನ್ಾನು ನಿನನ ವಶನಂತ್ ಇರುವ ನು. ಅದರಂದ, ನಿೀನು ಎಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಹ ೀಳುತುೀಯೀ ಅಲ್ ಲೀ ನ್ಾನು ಅವರ್ತರಸುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು.

ಬರಹಾಮ ಪರರ್ಣಮಾ್sಹ ತಮಾತಮಕಾರರ್ಣಂ ಪಾರದ್ಾಂ ಪುರಾsಹಂ ವರುಣಾರ್ಯ ಗಾಃ ಶುಭಾಃ ।

ಜಹಾರ ತಾಸ್ತಸ್್ ಪಿತಾsಮೃತಸ್ರವಾಃ ಸ್ ಕಶ್ಪ್ೀ ದ್ಾರಕ್ ಸ್ಹಸಾsತಿಗವಿಯತಃ ॥೧೧.೨೨೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 478

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮಾತಾರ ತಾದಿತಾ್ ಚ ತಥಾ ಸ್ುರಭಾ್ ಪರಚ ೂೀದಿತ ೀನ ೈವ ಹೃತಾಸ್ು ತಾಸ್ು ।

ಶುರತಾಾ ಜಲ್ ೀಶಾತ್ ಸ್ ಮಯಾ ತು ಶಪತಃ ಕ್ಷತ ರೀಷ್ು ಗ ೂೀಜೀವನ್ಕ ೂೀ ರ್ವ ೀತಿ ॥೧೧.೨೨೪ ॥

ಬರಹಮನು ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಹಿಂದ ನಡ ದ ಒಂದು ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ
ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ವವರಸುತ್ಾುನ್ : ನ್ಾನು ಹಿಂದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಗ ೂೀವುಗಳನುನ ವರುರ್ಣನಿಗ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾ.
ಅಮೃರ್ತವನ್ ನೀ ಸುರಸುವ ಆ ಹಸುಗಳು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗವಥರ್ತನ್ಾದ, ವರುರ್ಣನ ರ್ತಂದ ಯಾಗಿರುವ
ಕಶ್ಪ್ನಿಂದ ಅಪ್ಹರಸಲಾಟುವು.

ವರುರ್ಣನ ತ್ಾಯಿಯಾಗಿರುವ ಅದಿತ ಹಾಗೂ ತ್ಾಯಿ ಸುರಭಿಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ

ಕಶ್ಪ್ನಿಂದ ಆ ಗ ೂೀವುಗಳು ಅಪ್ಹರಸಲಾಡುತುರಲು, ವರುರ್ಣನಿಂದ ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ
ನನಿನಂದ ‘ಕ್ಷತರರ್ಯರಲ್ಲಲ ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ ಜೀವನಮಾಡುವವನ್ಾಗಿ ಹುಟುು’ ಎಂಬ ಶಾಪ್ವನುನ ಕಶ್ಪ್
ಹ ೂಂದಿದನು.

ಶ್ರಾತ್ ಸ್ ಜಾತ ೂೀ ಬಹುಗ ೂೀಧನಾಢ ೂ್ೀ ರ್ೂಮೌ ರ್ಯಮಾಹುವಯಸ್ುದ್ ೀವ ಇತ್ಪಿ ।

ತಸ ್ೈವ ಭಾಯಾ್ಯ ತಾದಿತಿಶಾ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ಬರ್ೂವ ಚಾನಾ್ ಸ್ುರಭಿಶಾ ರ ೂೀಹಿಣಿೀ ॥೧೧.೨೨೫॥

ಶಾಪ್ಗರಸ್ನ್ಾದ ಕಶ್ಪ್ನು ಶ್ರಸ ೀನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು, ಗ ೂೀವ ಂಬ ಧನವನುನ

ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ . ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಇವನನುನ ವಸುದ ೀವ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . [ಆರ್ತ ಕ್ಷತರರ್ಯನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,
ಗ ೂೀವುಗಳನ್ ನಲಲವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ವ ೈಶ್ನಂತದಾಾನ್ ]. ಅದಿತರ್ಯು ಅವನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿ
ದ ೀವಕಿಯಾದಳು. ಸುರಭಿರ್ಯು ಇನ್ ೂನಬಬ ಹ ಂಡತಯಾದಳು. ಅವಳ ೀ ರ ೂೀಹಿಣಿ.

ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ಸಾಷ್ು ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಪುರಾ ಹಿ ಕಾಶ್ಪ್ೀ ವಿಷ ೂ್ೀ ವರುರ್ಣಸ್್
ಮಹಾತಮನ್ಃ । ಜಹಾರ ರ್ಯಜ್ಞಿೀರ್ಯ ಗಾ ವ ೈ ಪಯೀದ್ಾಸ್ುತ ಮಹಾಮಖ ೀ । ಅದಿತಿಃ ಸ್ುರಭಿಶಾಯತ ೀ ದ್ ಾೀ
ಭಾಯೀಯ ಕಾಶ್ಪಸ್್ ತು । ಪರದಿೀರ್ಯಮಾನಾ ಗಾಸಾತಸ್ುತ ನ ೈಚಛತಾಂ ವರುರ್ಣಸ್್ ವ ೈ । ತತ ೂೀ ಮಾಂ
ವರುಣ ೂೀsಭ ್ೀತ್ ಪರರ್ಣಮ್ ಶ್ರಸಾ ತತಃ । ಉವಾಚ ರ್ಗವನ್ ಗಾವೀ ಗುರುಣಾ ಮೀ ಹೃತಾ
ಇತಿ’(ಹರವಂಶಪ್ವಥಣಿ ೧.೫೫.೨೧.೩), ಇತ್ಮುಬಪತಿನಾ ಪ್ರೀಕ ೂತೀ ವರುಣ ೀನಾಹಮಚು್ತ । ಗವಾಂ
ಕಾರರ್ಣತತತವಜ್ಞಃ ಕಾಶ್ಪ ೀ ಶಾಪಮುತುುರಜಮ್ । ಏನಾಂಶ ೀನ್ ಹುರತಾ ಗಾವಃ ಕಾಶ್ಪ ೀನ್ ಮಹಷಯಣಾ । ಸ್
ತ ೀನಾಂಶ ೀನ್ ಜಗತಿ ಗತಾಾ ಗ ೂೀಪತಾಮೀಷ್್ತಿ । ಯಾ ಚ ಸಾ ಸ್ುರಭಿನಾಯಮ ಅದಿತಿಶಾ ಸ್ುರಾರಣಿಃ ।
ತ ೀsಪು್ಭ ೀ ತಸ್್ ಭಾಯೀಯ ವ ೈ ತ ೀನ ೈವ ಸ್ಹ ಯಾಸ್್ತಃ’ (೧.೫೫.೩೨-೩೪), ‘ಸ್ ತಸ್್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 479

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕಾಶ್ಪಸಾ್ಂಶಸ ತೀಜಸ್ ಕಾಶ್ಪ್ೀಪಮಃ । ವಸ್ುದ್ ೀವ ಇತಿ ಖಾ್ತ ೂೀ ಗ ೂೀಷ್ು ತಿಷ್ಾತಿ

ರ್ೂತಳ ೀ’(೧.೫೫.೩೬), ತಸ್್ ಭಾಯಾಯದ್ಾರ್ಯಂ ಜಾತಮದಿತಿಃ ಸ್ುರಭಿಶಾ ತ ೀ । ಸ್ುರಭಿ ರ ೂೀಹಿಣಿ ದ್ ೀವಿ
ಚಾದಿತಿದ್ ೀಯವಕ್ತೀ ತಾರ್ೂತ್’(೧.೫೫.೩೮) ।
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(ಸೃಷುಖಂಡ ೧೩.೧೪೬) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಕ ಏಷ್
ವಸ್ುದ್ ೀವಸ್ುತ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ಕಾ ರ್ಯಶಸಾನಿೀ । ಪುರುಷ್ಃ ಕಾಶ್ಪಶಾಾಸಾವದಿತಿಸ್ತತಿಾಯಾ ಸ್ೃತಾ’ ಎಂದು
ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

ತತ್ ತಾಂ ರ್ವಸಾಾsಶು ಚ ದ್ ೀವಕ್ತೀಸ್ುತಸ್ತಥ ೈವ ಯೀ ದ್ ೂರೀರ್ಣನಾಮಾ ವಸ್ುಃ ಸ್ಃ ।

ಸ್ಾಭಾರ್ಯ್ಯಯಾ ಧರಯಾ ತಾತಿಪತೃತಾಂ ಪಾರಪುತಂ ತಪಸ ತೀಪ ಉದ್ಾರಮಾನ್ಸ್ಃ ॥೧೧.೨೨೬॥

ಕಶ್ಪ್ನ ಕುರರ್ತು ವವರಸದ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ‘ನಿೀನು ಕೂಡಲ್ ೀ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ

ಆವಭಥವಸು’ ಎಂದು ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುನ್ .
[ಭಗವಂರ್ತ ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರೂ ಕೂಡಾ, ಬ ಳ ರ್ಯಬ ೀಕಾಗಿರುವುದು ಬ ೀರ ಡ . ಏಕ
ಹಿೀಗ ? ಇದರ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯ ಕಥ ರ್ಯನೂನ ಇಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ವವರಸುತ್ಾುನ್ :]
ದ ೂರೀರ್ಣ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ವಸುವು ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಧರ ಯಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ನಿನನ
ಅಪ್ಾನ್ಾಗಬ ೀಕ ಂದು ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಮನಸುುಳಳವನ್ಾಗಿ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿರುವನು.

[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷುಖಂಡದಲ್ಲಲ(೧೩.೧೪೭) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ನ್ಂದ್ ೂೀ

ದ್ ೂರೀರ್ಣಃ ಸ್ಮಾಖಾ್ತ ೂೀ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾsರ್ ಧರಾsರ್ವತ್’ ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ
(ಉಪೀದಾಘರ್ತಪಾದ ೀ-೨೩೮-೨೩೯) ಈ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಪುರುಷ್ಃ
ಕಾಶ್ಪಸ್ತವಾಸದ್ದಿತಿಸ್ತತಿಾಯಾ ತಥಾ । ಕಾಶ್ಪ್ೀ ಬರಹಮಣ ೂೀಂsಶಾಶಾ ಪೃರ್ಥವಾ್ ಅದಿತಿಸ್ತಥಾ ।
ನ್ಂದ್ ೂೀ ದ್ ೂರೀರ್ಣಃ ಸ್ಮಾಖಾ್ತ ೂೀ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಚ ಧರಾsರ್ವತ್’]

ತಸ ೈ ವರಃ ಸ್ ಮಯಾ ಸ್ನಿನಸ್ೃಷ್ುಃ ಸ್ ಚಾsಸ್ ನ್ನಾಾಖ್ ಉತಾಸ್್ ಭಾಯಾ್ಯ ।

ನಾಮಾನ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಸ್ ಚ ಶ್ರತಾತಸ್ುತಸ್್ ವ ೈಶಾ್ಪರರ್ವೀsರ್ ಗ ೂೀಪಃ ॥೧೧.೨೨೭ ॥

ಈರೀತ ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದ ದ ೂರೀರ್ಣನಿಗ (ವಸುದಂಪ್ತಗಳಿಗ ) ನನಿನಂದ ವರವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ .

ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ರಾಜಾಧದ ೀವನ^ ವ ೈಶ್ಪ್ತನರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ನಂದನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ಗ ೂೀಪ್ನ್ಾಗಿ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲದಾಾನ್ . ಅವನ ಹ ಂಡತ ‘ಧರ ’ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಾಳ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 480

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

[^ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಶ್ರತ್ಾರ್ತಸುರ್ತಸ್’ ಎನುನವ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಶ್ರಸ ೀನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಇಬಬರು ಗಂಡುಮಕೆಳಲ್ಲಲ, ಶ್ರನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ರಾಜಾಧದ ೀವನ ಮಗನ್ ೀ ನಂದ’.
ಇದು ಈ ಮಾತನ ಅರ್ಥವರಬಹುದು. ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಉಪೀದಾಘರ್ತಪಾದ ೀ ೭೧.೧೩೭) ಈ
ಕುರರ್ತು ಒಂದು ಸುಳಿವು ಸಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ‘ರಾಜಾಧಿದ್ ೀವಃ ಶ್ರಶಾ ವಿಡೂರರ್ಸ್ುತ ೂೀsರ್ವತ್’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ರಾಜಾಧದ ೀವ ಮರ್ತುು ಶ್ರಸ ೀನ ವಡೂರರ್ನ ಮಕೆಳಾಗಿದಾಾರ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ, ಶ್ರನ ರ್ತಂದ ವಡೂರರ್, ಅವನ ಮಗ ಎಂದರ -ರಾಜಾಧದ ೀವ, ಈ ರಾಜಾಧದ ೀವನ
ವ ೈಶ್ಪ್ತನರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನ್ ೀ ನಂದ ಎಂದು ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬಹುದು. ಆದಾರಂದ ವಸುದ ೀವ ಮರ್ತುು
ನಂದಗ ೂೀಪ್ ಸ ೂೀದರಸಂಬಂಧ (cousins) ]

ತೌ ದ್ ೀವಕ್ತೀವಸ್ುದ್ ೀವೌ ಚ ತ ೀಪತುಸ್ತಪಸ್ತವದಿೀರ್ಯಂ ಸ್ುತಮಿಚಛಮಾನೌ ।

ತಾಾಮೀವ ತಸಾಮತ್ ಪರರ್ಮಂ ಪರದ್ಶ್ಯ ತತರ ಸ್ಾರೂಪಂ ಹಿ ತತ ೂೀ ವರಜಂ ವರಜ ॥೧೧.೨೨೮॥

ಆ ದ ೀವಕಿ ಮರ್ತುು ವಸುದ ೀವರು ನಿನನನ್ ನೀ ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಬರ್ಯಸ, ನಿನನ ಸಂಬಂಧಯಾದ
ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿರುವರು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮೊದಲು ನಿೀನು ದ ೀವಕಿೀ-ವಸುದ ೀವರಲ್ಲಲ
ಪಾರದುಭಾಥವಗ ೂಂಡು ನಂರ್ತರ ವರಜಕ ೆ(ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ಗ ) ತ್ ರಳು.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಸ ೂೀsಬಞರ್ವ ೀನ್ ಕ ೀಶವಸ್ತಥ ೀತಿ ಚ ೂೀಕಾತವ ಪುನ್ರಾಹ ದ್ ೀವತಾಃ ।

ಸ್ವ ೀಯ ರ್ವನ ೂತೀ ರ್ವತಾsಶು ಮಾನ್ುಷ ೀ ಕಾಯಾ್ಯನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ರ್ಯಥಾನ್ುರೂಪತಃ
॥೧೧.೨೨೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಬರಹಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಆ ಕ ೀಶವನು ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಮತ್ ು

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಕುರರ್ತು ‘ನಿೀವ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ನಿಮಗ ವಹಿಸರುವ ಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಮರ್ತುು
ಅದಕೆನುರೂಪ್ವಾಗಿ ಮನುಷ್್ರಾಗಿ ಹುಟ್ಟು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದನು.

ಅಥಾವತಿೀಣಾ್ಯಃ ಸ್ಕಲ್ಾಶಾ ದ್ ೀವತಾ ರ್ಯಥಾರ್ಯಥ ೈವಾsಹ ಹರಿಸ್ತಥಾತಥಾ ।

ವಿತ ತೀಶಾರಃ ಪೂವಯಮರ್ೂದಿಧ ಭೌಮಾದ್ಧರ ೀಃ ಸ್ುತತ ಾೀsಪಿ ತದಿಚಛಯಾsಸ್ುರಾತ್ ॥೧೧.೨೩೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಹ ೀಗ -ಹ ೀಗ ಹ ೀಳಿದನ್ ೂೀ ಹಾಗ ಯೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ

ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದರು. ಆದರ ಇದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಕುಬ ೀರನು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಗನ್ಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 481

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅಸುರನ್ಾದ ನರಕಾಸುರನ ಮಗನ್ಾಗಬ ೀಕ ಂದು ಬರ್ಯಸ (ನರಕಾಸುರನ ಮಗನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವ

ಇಚ ೆಯಿಂದಲ್ ೀ) ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದಾನು.
[ಈ ರೀತ ಕುಬ ೀರ ನರಕಾಸುರನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುಲ್ಲಚಿೆಸಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ ]

ಪಾಪ ೀನ್ ತ ೀನಾಪಹೃತ ೂೀ ಹಿ ಹಸತೀ ಶ್ವಪರದ್ತತಃ ಸ್ುಪರತಿೀಕಾಭಿಧ್ಾನ್ಃ ।

ತದ್ತ್ಯಮೀವಾಸ್್ ಸ್ುತ ೂೀsಭಿಜಾತ ೂೀ ಧನ ೀಶಾರ ೂೀ ರ್ಗದ್ತಾತಭಿಧ್ಾನ್ಃ ॥೧೧.೨೩೧ ॥

ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ನರಕಾಸುರನಿಂದ, ಕುಬ ೀರನಿಗ ಶ್ವನ್ ೀ ಕ ೂಟ್ಟುರುವ ‘ಸುಪ್ರತೀಕ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನ್ ರ್ಯು ಅಪ್ಹರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಆ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಮತ್ ು ಪ್ಡ ರ್ಯುವುದಕಾೆಗಿ ಕುಬ ೀರನು
‘ಭಗದರ್ತು’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ, ನರಕಾಸುರನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾನು.

ಮಹಾಸ್ುರಸಾ್ಂಶರ್ಯುತಃ ಸ್ ಏವ ರುದ್ಾರವ ೀಶಾದ್ ಬಲವಾನ್ಸ್ಾವಾಂಶಾ ।

ಶ್ಷ ೂ್ೀ ಮಹ ೀನ್ಾರಸ್್ ಹತ ೀ ಬರ್ೂವ ತಾತ ೀ ಸ್ಾಧಮಾಮಯಭಿರತಶಾ ನಿತ್ಮ್ ॥೧೧.೨೩೨ ॥

ಭಗದರ್ತುನು ಮಹಾಸುರನ ಅಂಶದಿಂದಲೂ ಕೂಡಿದಾ ಮರ್ತುು ರುದರನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರ್ಯೂ,

ಅಸರವುಳಳವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಇದಾ. ಈರ್ತ ಇಂದರದ ೀವರ ಶ್ಷ್್ನೂ ಆಗಿದಾ. (ರ್ತನನ ಅಪ್ಾನ ಪ್ರಬಲ ವ ೈರರ್ಯ
ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿದಾ!). ಈರ್ತ ರ್ತನನ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ನರಕಾಸುರ ಸರ್ತು ಮೀಲ್ ಯೀ ಸಾಧಮಥದಲ್ಲಲ ರರ್ನ್ಾದ
(ಅಸುರಾವ ೀಶ ನಷ್ುವಾಗಿ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರಕ ೆ ಯೀಗ್ವಾದ ಧಮಾಥನುಷ್ಾಠನದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿದ).

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೯) ಒಂದು ಮಾತದ : ‘ಬಾಷ್ಾಲ್ ೂೀ ನಾಮ

ರ್ಯಸ ತೀಷಾಮಾಸೀದ್ಸ್ುರಸ್ತತಮಃ। ರ್ಗದ್ತತ ಇತಿ ಖಾ್ತಃ ಸ್ ಜಜ್ಞ ೀ ಪುರುಷ್ಷ್ಯರ್ಃ’ . ಇಲ್ಲಲ ‘ಬಾಷ್ೆಲ’ ಎಂಬ
ದ ೈರ್ತ್ ಭಗದರ್ತುನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಇರ್ತರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಕುಬ ೀರನ್ ೀ ಭಗದರ್ತುನ್ಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದ ಎನುನವ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಈ ವರ ೂೀಧಕ ೆ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡುತ್ಾು
‘ಮಹಾಸ್ುರಸಾ್ಂಶರ್ಯುತಃ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಕುಬ ೀರನ್ ೀ ಭಗದರ್ತುನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುರುವುದು ಆದರ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ
ಬಾಷ್ೆಲನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನ ಆವ ೀಶವರ್ತುು]

ಅರ್ೂಚಿಛನಿನಾನಯಮ ರ್ಯದ್ುಪರವಿೀರಸ್ತಸಾ್sತಮಜಃ ಸ್ತ್ಕ ಆಸ್ ತಸಾಮತ್ ।

ಕೃಷ್್ಃ ಪಕ್ ೂೀ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನಾಭಿಧ್ ೀಯೀ ಗರುತಮತ ೂೀsಮಶೀನ್ ರ್ಯುತ ೂೀ ಬರ್ೂವ ॥೧೧.೨೩೩॥

ರ್ಯಃ ಸ್ಂವಹ ೂೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತದ್ಂಶಶಾಕರಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಶಾ ಬರ್ೂವ ತಸಮನ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 482

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಯದ್ುಷ್ಾರ್ೂದ್ಧೃದಿಕ ೂೀ ಭ ೂೀಜವಂಶ ೀ ಸತಃ ಪಕ್ಷಸ್ತಸ್್ ಸ್ುತ ೂೀ ಬರ್ೂವ॥೧೧.೨೩೪॥

ಸ್ ಪಾಞ್ಾಜನಾ್ಂಶರ್ಯುತ ೂೀ ಮರುತುು ತಥಾSಮಶರ್ಯುಕತಃ ಪರವಹಸ್್ ವಿೀರಃ ।

ನಾಮಾಸ್್ ಚಾರ್ೂತ್ ಕೃತವಮೇಯತ್ಥಾನ ್ೀ ಯೀ ಯಾದ್ವಾಸ ತೀsಪಿ ಸ್ುರಾಃ
ಸ್ಗ ೂೀಪಾಃ॥೧೧.೨೩೫॥

ಶ್ನಿ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಯಾದವಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೂಬಬನಿದಾ. ಅವನ ಮಗ ಸರ್ತ್ಕ. ಈ ಸರ್ತ್ಕನಿಂದ

ಕೃಷ್್ಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿದ ೀವತ್ ರ್ಯು ಗರುಡನ ಅಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ. ಅವನ್ ೀ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನ.
ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನನಲ್ಲಲ ‘ಸಂವಹ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಮರುದ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶವೂ, ವಷ್ು್ಚಕಾರಭಿಮಾನಿರ್ಯ
ಅಂಶವೂ ಇರ್ತುು. ಹಾಗ ೀ, ‘ಹೃಧಕ’ ಎನುನವ ರ್ಯದುವಗ ಶುಕಲಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ರ್ಯು ಮಗನ್ಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದನು. ಅವನು ಪಾಂಚಜನ್ದ(ಭಗವಂರ್ತನ ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿಯಾದ ಅನಿರುದಾನ) ಅಂಶದಿಂದಲೂ
ಹಾಗೂ ‘ಪ್ರವಹ’ ಎಂಬ ಪ್ರಸದಾ ಮರುದ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶದಿಂದಲೂ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿದಾನು. ಅವನ್ ೀ
ಕೃರ್ತವಮಥ. ಇದ ೀ ರೀತ ಉಳಿದ ಯಾದವರು ಮರ್ತುು ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವತ್ ಗಳ ೀ ಆಗಿದಾರು.

ಯೀ ಪಾರ್ಣಡವಾನಾಮರ್ವನ್ ಸ್ಹಾಯಾ ದ್ ೀವಾಶಾ ದ್ ೀವಾನ್ುಚರಾಃ ಸ್ಮಸಾತಃ ।

ಅನ ್ೀ ತು ಸ್ವ ೀಯsಪ್ಸ್ುರಾ ಹಿ ಮಧ್ಮಾ ಯೀ ಮಾನ್ುಷಾಸ ತೀ ಚಲಬುದಿಧವೃತತರ್ಯಃ ॥೧೧.೨೩೬॥

ಯಾರು-ಯಾರು ಪಾಂಡವರಗ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿದಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ಅನುಕೂಲರಾದ ಗಂಧವಾಥದಿಗಳ ಅವತ್ಾರಭೂರ್ತರಾಗಿದಾರು. ಪಾಂಡವರಗ ವರುದಾವಾಗಿ ನಿಂರ್ತವರು
ಅಸುರರಾಗಿದಾರು. ಕ ಲವಮಮ ಪಾಂಡವರ ಪ್ರ, ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ ವರುದಾ, ಈ ರೀತರ್ಯ ಚಂಚಲ
ಮನ್ ೂೀವೃತು ಉಳಳವರು ಮಧ್ಮರಾದ ಮನುಷ್್ರಾಗಿದಾರು.

ಲ್ಲಙ್ೆಂ ಸ್ುರಾಣಾಂ ಹಿ ಪರ ೈವ ರ್ಕ್ತತವಿಯಷೌ್ ತದ್ನ ್ೀಷ್ು ಚ ತತ್ ಪರತಿೀಪತಾ ।

ಅತ ೂೀsತರ ಯೀಯೀ ಹರಿರ್ಕ್ತತತತಪರಾಸ ತೀತ ೀ ಸ್ುರಾಸ್ತದ್ೂರಿತಾ ವಿಶ ೀಷ್ತಃ ॥೧೧.೧೩೭ ॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲ್ಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿುಯೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಲಕ್ಷರ್ಣವು. ಭಗವಂರ್ತನ ವರುದಾರ್ತಾವ ೀ ಅಸುರರ

ಲಕ್ಷರ್ಣವು. ಮಹಾಭಾರರ್ತ-ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಯಾರು-ಯಾರು ಹರಭಕಿುರ್ತರ್ತಾರರ ೂೀ,
ಅವರ ಲಲರೂ ದ ೀವತ್ ಗಳು.
॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ
ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ ನಾಮ ಏಕಾದ್ಶ ್ೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 483

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 484

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

೧೧.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ್

ಮಹಾಭಾರತ ಪಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೧ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ್ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪಾತರ ಪಾತರ
ಪ್ರಶುರಾಮ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ೧೧.೯೬,೨೦೪,(೨.೨೪)

ವ ೀದವಾ್ಸ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ೧೧.೧೨೫ (೧೦.೫೧ -೫೯)

ಬಾಹಿಲೀಕ ಪ್ರಹಾಲದ1 ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಆವಷ್ು ೧೧.೦೮

ಸ ೂೀಮದರ್ತು ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್ (ಏಕಾದಶ ೧೧.೧೦
ರುದರರಲ್ಲಲ ಒಬಬ
ಸ ೂೀಮದರ್ತುನ ಮಕೆಳಾದ ಏಕಾದಶ ರುದರರಲ್ಲಲ ಭೂರಶರವಸುನಲ್ಲಲ ಶ್ವನೂ ೧೧.೧೧-೧೩
ಭೂರ, ಭೂರಶರವಸುು ಮೂವರಾದ ಅಜ ೈಕಪಾತ್, ಸ ೀರದಂತ್ ಸಮಸು ರುದರರ
ಮರ್ತುು ಶಲಃ ಅಹಿಬುಥಧನ ಮರ್ತುು ಆವ ೀಶವರ್ತುು
ವರೂಪಾಕ್ಷ
ಎನುನವ ರುದರರು

1
ಪ್ರಹಾಲದ ಮೂಲರ್ತಃ ಶಂಕುಕರ್ಣಥ ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ಎನುನತ್ಾುರ . ಆದರ ಆ ಕುರರ್ತು ಮ.ತ್ಾ.ನಿ. ದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 485

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಶಂರ್ತನು ವರುರ್ಣ ೧೧.೧೭-೧೮

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ
ಪಾತರ ಪಾತರ
ಶಂರ್ತನು ಪ್ತನ ಗಂಗ ಗಂಗ ೧೧.೧೭-೧೮
(ಮೂಲರೂಪ್)
ಭಿೀಷ್ಮ(ದ ೀವವರರ್ತ) ದು್ವಸು ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮ ೧೧.೨೨-೫೫
ಅಂಬ ದು್ವಸು ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿ ೧೧.೨೨-೫೫

ಕೃಪ್ ‘ವಷ್ೆಮಭ’ ಎನುನವ ರುದರ ೧೧.೫೮

(ಮುಂದ ಬರಲ್ಲರುವ
ಸಪ್ುಷಥಗಳಲ್ಲಲ
ಒಬಬನ್ಾಗುವವನು)
ಕೃಪ್ ಬೃಹಸಾತ
ಪ್ತನ ತ್ಾರಾದ ೀವ ೧೧.೫೮
ದ ೂರೀರ್ಣ ಬೃಹಸಾತ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮ ತ್ಾರಃ (ಕಪ್) ೧೧.೬೫-೬೬

ದುರಪ್ದ ಹಹೂ’ ಎಂಬ ‘ಆವಹ’ನ್ ನುನವ ಮರುತ್ ೧೧.೬೮-೭೦

ಹ ಸರನ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಗಾ ದ ೀವತ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 486

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಯಕನ್ಾದ ಗಂಧವಥ

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪಾತರ ಪಾತರ
‘ಹಹಾ’ ಎನುನವ
ವರಾಟ ಹ ಸರನ ಬರಹಮದ ೀವರ ‘ವವಹ’ ಎನುನವ ಮರುತ್ ೧೧.೭೨
ಹಾಡುಗಾರ(ಗಂಧವಥ) ದ ೀವತ್
ಸರ್ತ್ವತ/ಕಾಳಿೀ ಪ್ರ್ತೃದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ುತರ ೧೧.೭೩-೭೪
ಅಂಬ ಯಾಗಿದಾ ೧೧.೧೦೩-೧೧೧
ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ (ಹ ರ್ಣು್) ದು್ವಸು ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿ
ಶ್ಖಣಿಡನಿೀಯಾಗಿದಾ ರ್ತುಮುಬರು
ಶ್ಖಣಿಡೀ (ಗಂಡು) ದು್ವಸು ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿ (ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ) ಎನುನವ ೧೧.೧೦೩-೧೧೧
ಗಂಧವಥ

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ್ ನುನವ ಪ್ವನ (ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ) ೧೧.೧೩೧

ಗಂಧವಥ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 487

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪಾಂಡು ಪ್ರಾವಹ’ ಎಂಬ ವಾರ್ಯು (ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ) ೧೧.೧೩೪

ಹ ಸರನ ಮರುತ್ ಾೀವತ್
ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ
ಪಾತರ ಪಾತರ
ವದುರ ರ್ಯಮಧಮಥ ೧೧.೧೩೮
ಸಂಜರ್ಯ ಸಮಸು ಗಂಧವಥರ ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರ್ತುಮುಬರು ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಒಬಬನ್ಾದ ‘ ೧೧.೧೪೫
ಉದಾಹ’
ಶಕುನಿ ‘ದಾಾಪ್ರ’ ಎಂಬ ಅಸುರ ೧೧.೧೪೭
ಪಾಂಡುವನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ಪ್ೃಥಾ/ಕುಂತ ಹುಟ್ಟುರುವ ‘ಪ್ರಾವಹ’ ೧೧.೧೪೮
ಎಂಬ ಹ ಸರನ
ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಪ್ತನ

ಕುಂತಭ ೂೀಜ ‘ಕೂಮಥ’ ಎನುನವ ೧೧.೧೪೯

ಮರುತ್ ಾೀವತ್
ದುವಾಥಸ ಶ್ವ ೧೧.೧೪೯

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 488

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ವಸುಷ್ ೀರ್ಣ/ಕರ್ಣಥ ಸೂರ್ಯಥ ಸಹಸರವಮಥ ಎನುನವ ಸುಗಿರೀವ ೧೧.೧೫೫-೧೫೬

(ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸನಿನಧ್ಾನ) ಅಸುರ ೧೧.೧೫೮
ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ
ಪಾತರ ಪಾತರ

ಶಲ್ ಪ್ರಹಾಲದನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ

ಸಹಾಲದ

ಪಾಂಡುವನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹು
ಮಾದಿರ ಟ್ಟುರುವ ‘ಪ್ರಾವಹ’ ೧೧.೧೬೬
ಎಂಬ ಹ ಸರನ
ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಪ್ತನ
ಉಗರಸ ೀನ ಉಗರಸ ೀನನ್ ಂಬ ಸಾಭಾಥನು ಎಂಬ ಅಸುರ ೧೧.೧೯೯-೨೦೦
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹಾಡುಗಾರ
ಕಂಸ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ೧೧.೨೦೧
(ಅಸುರ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 489

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕಂಸನ ನಿಜವಾದ ರ್ತಂದ ದರಮಿಳನ್ ನುನವ ಅಸುರ ೧೧.೨೦೧

(ಉಗರಸ ೀನ ರೂಪ್ಯಾಗಿ
ಬಂದವನು)
ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ
ಪಾತರ ಪಾತರ

ಜರಾಸಂಧ ವಪ್ರಚಿತು ೧೧.೨೦೪

(ಅಸುರ)

ಹಂಸ-ಡಿಭಕ ಮಧು-ಕ ೈಟಭ

(ಅಸುರರು)

ಶ್ಶುಪಾಲ –ದಂರ್ತವಕರ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು- ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ೧೧.೨೧೨

ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಅಸುರರು (ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ
(ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವುದು)
ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವುದು)

ಸಾಲಾ ಬಲ್ಲ ಎಂಬ ಅಸುರ ೧೧.೨೧೩

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 490

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕಿೀಚಕ ಬಾಣಾಸುರ ೧೧.೨೧೮

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪಾತರ ಪಾತರ

ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿ ವರುರ್ಣನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ೧೧.೨೨೪-೨೨೫

ಕಾಶ್ಪ್ ಹಾಗೂ ಆರ್ತನ ಪ್ತನ
ಅದಿತ

ರ ೂೀಹಿಣಿ ಕಾಶ್ಪ್ ಪ್ತನ ಸುರಭಿ ೧೧.೨೨೫

ನಂದ-ರ್ಯಶ ್ೀದ ದ ೂರೀರ್ಣ(ವಸು)-ಧರ ೧೧.೨೨೭

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 491

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಭಗದರ್ತು ಕುಬ ೀರ ಬಾಷ್ೆಲನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ ರುದರ ೧೧.೨೩೧-೨೩೨

೧.ಗರುಡ,
ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನ ಕೃಷ್್ಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿದ ೀವತ್ ೨.‘ಸಂವಹ’ ಎನುನವ ೧೧.೨೩೩-೨೩೪
ಹ ಸರನ ಮರುದ ಾೀವತ್ ,
೩.ವಷ್ು್ಚಕಾರಭಿಮಾನಿ
ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ
ಪಾತರ ಪಾತರ
ಕೃರ್ತವಮಥ ಶುಕಲಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ೧. ಭಗವಂರ್ತನ
ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿಯಾದ ೧೧.೨೩೫
ಅನಿರುದಾ,
೨. ‘ಪ್ರವಹ’ ಎಂಬ
ಪ್ರಸದಾ ಮರುದ ಾೀವತ್

॥ಶ್ರ ೀಕೃಷ್ಣಾ ರ್ಪಣಮಸ್ತು ॥

https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.in/

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 492

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 493

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

೧೨. ಪಾರ್ಣಡವೀತಪತಿತಃ

ಓಂ ॥
ಬರ್ೂವ ಗನ್ಧವಯಮುನಿಸ್ುತ ದ್ ೀವಕಃ ಸ್ ಆಸ್ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಥಾsಹುಕಾದ್ಧರ ೀಃ ।
ಸ್ ಉಗರಸ ೀನಾವರಜಸ್ತಥ ೈವ ನಾಮಾಸ್್ ತಸಾಮದ್ಜನಿ ಸ್ಮ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ॥೧೨.೦೧॥

ಗಂಧವಥರಲ್ಲಲ ಮುನಿಯಾಗಿ ಒಬಬ ದ ೀವಕನ್ ಂಬ ಹ ಸರನವನಿದಾ. ಆ ದ ೀವಕನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ

ಆಹುಕನ್ಾಮಕನ್ಾದ ಯಾದವನಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಉಗರಸ ೀನನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಅದ ೀ ಹ ಸರನಿಂದ (ದ ೀವಕ
ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ) ಹುಟ್ಟುದ. ಆ ದ ೀವಕನಿಂದ ದ ೀವಕಿರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಅನಾ್ಶಾ ಯಾಃ ಕಾಶ್ಪಸ ್ೈವ ಭಾಯಾ್ಯ ಜ ್ೀಷಾಾಂ ತು ತಾಮಾಹುಕ ಆತಮಪುತಿರೀಮ್ ।

ಚಕಾರ ತಸಾಮದಿಧ ಪಿತೃಷ್ಾಸಾ ಸಾ ಸ್ಾಸಾ ಚ ಕಂಸ್ಸ್್ ಬರ್ೂವ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ॥೧೨.೦೨॥

ಯಾರುಯಾರು ಕಾಶ್ಪ್ ಮುನಿರ್ಯ ಹ ಂಡಿರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ರ್ತಂಗಿರ್ಯರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು.
ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಆಹುಕನು ರ್ತನನ ಮಗಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ(ದರ್ತುು ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ). ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ದ ೀವಕಿರ್ಯು ಕಂಸನಿಗ ಅತ್ ುರ್ಯೂ, ರ್ತಂಗಿರ್ಯೂ ಆದಳು.
[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಆಚಾರ್ಯಥರ ವವರಣ ತಳಿರ್ಯದಿದಾರ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ನಮಗ ವರ ೂೀಧ ಕಂಡುಬರುರ್ತುದ .
ತತ ರಷ್ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ಯಾ ತ ೀ ಮಧುರಾಯಾಂ ಪಿತೃಷ್ಾಸಾ । ಅಸಾ್ ಗಭ ೂೀಯsಷ್ುಮಃ ಕಂಸ್ ಸ್ ತ ೀ
ಮೃತು್ರ್ಯವಿಷ್್ತಿ’ (ವಷ್ು್ಪ್ವಥ ೧.೧೬) ನಿನನ(ಕಂಸನ) ಆತ್ ುಯಾದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಮಗು
ನಿನಗ (ಕಂಸನಿಗ ) ಮರರ್ಣವನುನ ರ್ತಂದುಕ ೂಡುರ್ತುದ ಎಂದು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ‘ಪಿತೃಷ್ಾಸ್ಃ ಕೃತ ೂೀ
ು ೀ, ನಿನನ ಎಲ್ಾಲ ಗಭಥಗಳನೂನ ನ್ಾನು ನ್ಾಶಮಾಡಿದ .
ರ್ಯತನಸ್ತವ ಗಭಾಯ ಹತಾ ಮಯಾ’(೪.೫೦)- ಅತ್ ಯ
ಅದರಂದಾಗಿ ದರ್ಯವಟುು ಕ್ಷಮಿಸು ಎಂದು ಕಂಸ ಹ ೀಳುವ ಒಂದು ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ಆದರ
ಭಾಗವತ್ಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಕಂಸನ ರ್ತಂಗಿ ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ . ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ಇಷ್ುು: ದ ೀವಕಿರ್ಯ
ರ್ತಂದ ದ ೀವಕ ಆಹುಕನ ಮಗ. ಹಾಗಾಗಿ ದ ೀವಕಿ ಆಹುಕನ ಮೊಮಮಗಳು. ಆದರ ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಆಹುಕ
ದರ್ತುಕ ೆ ಪ್ಡ ದು ರ್ತನನ ಮಗಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ. ಆದಾರಂದ ಆಕ ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ಗ ೀ ರ್ತಂಗಿಯಾದಳು.
ಇದರಂದ ಕಂಸನಿಗ ಆಕ ಅತ್ ುಯಾಗುತ್ಾುಳ . ಆದರ ಆಕ ಕಂಸನ ಚಿಕೆಪ್ಾನ ಮಗಳಾಗಿರುವುದರಂದ
ಕಂಸನಿಗ ರ್ತಂಗಿ ಕೂಡಾ ಹೌದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 494

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

(ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಕ ಲವು ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ‘ಮೃತ ೂ್ೀಃ ಸ್ಾಸ್ಃ ಕೃತ ೂೀ ರ್ಯತನಃ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದು ‘ಪಿತೃಷ್ಾಸ್ಃ’ ಎಂಬ ಮಾತನ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಮೀರ್ಯ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿರ್ಯದ
ಅವಾಥಚಿೀನರಂದಾದ ಅಪಾರ್ಥ)]

ಸ ೈವಾದಿತಿವಯಸ್ುದ್ ೀವಸ್್ ದ್ತಾತ ತಸಾ್ ರರ್ಂ ಮಙ್ೆಲಂ ಕಂಸ್ ಏವ ।

ಸ್̐ಯಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ತದ್ಾ ಹಿ ವಾರ್ಯುಜಞಯಗಾದ್ ವಾಕ್ಂ ಗಗನ್ಸ್ತ ೂೀsಮುಮ್ ॥೧೨.೦೩॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವಕಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಅದಿತ ವಸುದ ೀವನಿಗ ಕ ೂಡಲಾಟುಳು. ಅವಳ ವವಾಹ ೂೀಯೀಪ್ಯಾದ
ಮರವಣಿಗ ಮಾಡಿಸುವ ರರ್ವನುನ ಕಂಸನ್ ೀ ನಡ ಸದನು. ಆಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು
ಕಂಸನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದನು(ಅಶರೀರವಾಣಿಯಾಯಿರ್ತು).

ವಿನಾsಪರಾಧಂ ನ್ ತತ ೂೀ ಗರಿೀರ್ಯಸ ೂೀ ನ್ ಮಾತುಲ್ ೂೀ ವಧ್ತಾಮೀತಿ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ।

ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಧಮಾಮಯನ್ನ್ುವತತಯತ ೂೀsತಃ ಪಿತ ೂರೀವಿಯರ ೂೀಧ್ಾತ್ಯಮುವಾಚ ವಾರ್ಯುಃ ॥೧೧.೦೪॥

ಮೃತು್ಸ್ತವಾಸಾ್ ರ್ವಿತಾsಷ್ುಮಃ ಸ್ುತ ೂೀ ಮೂಢ ೀತಿ ಚ ೂೀಕ ೂತೀ ಜಗೃಹ ೀ ಕೃಪಾರ್ಣಮ್ ।

ಪುತಾರನ್ ಸ್ಮಪಾ್ಯಸ್್ ಚ ಶ್ರಸ್ೂನ್ುವಿಯಮೊೀಚ್ ತಾಂ ತತುಹಿತ ೂೀ ಗೃಹಂ ರ್ಯಯೌ॥೧೨.೫॥

ಲ್ ೂೀಕಧಮಥದಂತ್ ಅಪ್ರಾಧ ಇಲಲದ ೀ ಅರ್ವಾ ಅದಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಮುಖ್ವಾಗಿ ರ್ತನಗಿಂರ್ತಲೂ

ಉರ್ತುಮರಾದವರ ೂಂದಿಗ ಅಪ್ರಾಧ ಮಾಡದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಸ ೂೀದರಮಾವನು ವಧ್ಾಹಥನು ಆಗುವುದಿಲಲ.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಕಂಸ ಇಂರ್ತಹ ಅಪ್ರಾಧ ಮಾಡದ ೀ ಹ ೂೀದಲ್ಲಲ ಲ್ ೂೀಕದ ಧಮಥವನುನ ಅನುಸರಸುವ ಕೃಷ್್ನಿಂದ
ಕ ೂಲುಲವಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಯಾಗಲ್ಲರುವ ವಸುದ ೀವ-
ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಕಂಸ ವರ ೂೀಧಸಲ್ಲ ಎಂದು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಎಲ್ ೂೀ ಮೂಢನ್ ೀ,
ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಮಗನು ನಿನಗ ಮೃರ್ತು್ವಾಗಲ್ಲದಾಾನ್ ’ ಎಂದು. ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾದ ಕಂಸನು
ಕತುರ್ಯನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ. ವಸುದ ೀವನ್ಾದರ ೂೀ, ಕಂಸನಿಗ ರ್ತನನ ಮಕೆಳನುನ ಒಪ್ಾಸ, (ಮುಂದ
ದ ೀವಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುಲ್ಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಮಕೆಳನುನ ನಿನಗ ಕ ೂಡುವ ನ್ ಂದು ಹ ೀಳಿ) ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ
(ಮೃರ್ತು್ವನಿಂದ) ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಿ, ಅವಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತನನ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದನು.

ಷ್ಟ್ ಕನ್್ಕಾಶಾಾವರಜಾ ಗೃಹಿೀತಾಸ ತೀನ ೈವ ತಾಭಿಶಾ ಮುಮೊೀದ್ ಶ್ರಜಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 495

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಬಾಹಿಿೀಕಪುತಿರೀ ಚ ಪುರಾ ಗೃಹಿೀತಾ ಪುರಾsಸ್್ ಭಾಯಾ್ಯ ಸ್ುರಭಿಸ್ುತ ರ ೂೀಹಿಣಿೀ ॥೧೧.೦೬॥

ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರುಜನ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂದಿರು ವಸುದ ೀವನಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಗರಹಿಸಲಾಟ್ಟುದಾರು. ಅವರಂದಲೂ ಕೂಡಾ

ವಸುದ ೀವನು ಕಿರೀಡಿಸದನು. ಯಾರು ಹಿಂದ ಗ ೂೀಮಾತ್ ಸುರಭಿಯಾಗಿದಾಳ ೂೀ ಅವಳ ೀ ಬಾಹಿಲೀಕರಾಜನ
ಮಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಳು. ಅಂರ್ತಹ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯನುನ ವಸುದ ೀವನು ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರು ಮಂದಿ ರ್ತಂಗಿರ್ಯರನುನ
ಮದುವ ಯಾಗುವುದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಮದುವ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ.

[ಷ್ಟ್ ಕನ್ಕಾಶಾಚವರಜಾ ಎನುನವುದಕ ೆ ಸಂವಾದವನುನ ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೯.೧೯.೨೩-೨೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ತ ೀಷಾಂ ಸ್ಾಸಾರಃ ಸ್ಪಾತsಸ್ನ್ ಧೃತದ್ ೀವಾದ್ಯೀ
ನ್ೃಪ । ಶಾನಿತದ್ ೀವೀಪದ್ ೀವಾ ಚ ಶ್ರೀದ್ ೀವಾ ದ್ ೀವರಕ್ಷ್ತಾ । ಸ್ಹದ್ ೀವಾ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ಚ ವಸ್ುದ್ ೀವ ಉವಾಹ
ತಾಃ’. ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ದ ೀವಕಿ ಮರ್ತುು ಅವಳ ಆರು ಜನ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂದಿರು ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಜ ್ೀಷ್ಠತ್ ಯಿಂದ ಗರ್ಣನ್ ಮಾಡುವಾಗ ದ ೀವಕಿಯಿಂದ ಆರಂಭಿಸ ಗರ್ಣನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು
ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ಅವರಜಾ’ (ಆದಮೀಲ್ ಹುಟ್ಟುದವರು)ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ .
(ಜ ್ೀಷ್ಠತ್ ಯಿಂದ ಗರ್ಣನ್ ಮಾಡುವಾಗ ದ ೀವಕಿೀ, ಸಹದ ೀವಾ, ದ ೀವರಕ್ಷ್ಮತ್ಾ, ಶ್ರೀದ ೀವಾ, ಉಪ್ದ ೀವಾ,
ಶಾನಿುದ ೀವಾ ಮರ್ತುು ದೃರ್ತದ ೀವಾ, ಈ ರೀತಯಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು). ಇದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿ
ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೭.೨೯) ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ದ್ ೀವಕ್ತೀ ಶಾನ್ತದ್ ೀವಾ ಚ ಸ್ುದ್ ೀವಾ ದ್ ೀವರಕ್ಷ್ತಾ ।
ವೃಕದ್ ೀವು್ಪದ್ ೀವಿ ಚ ಸ್ುನಾಮಿನೀ ಚ ೈವ ಸ್ಪತಮಿೀ’. ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(೧೨.೩೭) ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರುಜನ
ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂದಿರ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು ‘ಸ್ಹದ್ ೀವಾ ಶಾನಿತದ್ ೀವಾ ಶ್ರೀದ್ ೀವಿೀ ದ್ ೀವರಕ್ಷ್ತಾ
। ವೃಕದ್ ೀವು್ಪದ್ ೀವಿೀ ಚ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ಚ ೈವ ಸ್ಪತಮಿೀ’].

ರಾಜ್ಞಶಾ ಕಾಶ್ಪರರ್ವಸ್್ ಕನಾ್ಂ ಸ್ ಪುತಿರಕಾಪುತರಕಧಮಮಯತ ೂೀsವಹತ್ ।

ಕನಾ್ಂ ತಥಾ ಕರವಿೀರ ೀಶಾರಸ್್ ಧಮೇಯರ್ಣ ತ ೀನ ೈವ ದಿತಿಂ ಧನ್ುಂ ಪುರಾ ॥೧೧.೦೭॥

ಮೊದಲು ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರಕಧಮಥದಂತ್ ದಿತರ್ಯ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಕಾಶ್ದ ೀಶದ ರಾಜನ ಮಗಳನುನ

ಹಾಗೂ ಧನುವನ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಕರವೀರರಾಜನ7 ಮಗಳನುನ ವಸುದ ೀವ ಮದುವ ಯಾಗಿದಾ.

ಯೀ ಮನ್್ತ ೀ ವಿಷ್ು್ರ ೀವಾಹಮಿತ್ಸೌ ಪಾಪ್ೀ ವ ೀನ್ಃ ಪೌರ್ಣಡರಕ ೂೀ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಃ ।

7
ಈಗಿನ ಗ ೂೀವಾದ ಹತುರವರುವ ಕ ೂಲ್ಾಲಾಪ್ುರ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 496
 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಜಾತಃ ಪುನ್ಃ ಶ್ರಜಾತ್ ಕಾಶ್ಜಾಯಾಂ ನಾನ ೂ್ೀ ಮತ ೂತೀ ವಿಷ್ು್ರಸತೀತಿ ವಾದಿೀ ॥೧೨.೦೮॥

ಧುನ್ುಧಹಯತ ೂೀ ಯೀ ಹರಿಣಾ ಮಧ್ ೂೀಃ ಸ್ುತ ಆಸೀತ್ ಸ್ುತಾಯಾಂ ಕರವಿೀರ ೀಶಾರಸ್್।

ಸ್ೃಗಾಲನಾಮಾ ವಾಸ್ುದ್ ೀವೀsರ್ ದ್ ೀವಕ್ತೀಮುದ್ೂಹ್ ಶೌರಿನ್ನಯ ರ್ಯಯಾವುಭ ೀ ತೀ
॥೧೨.೦೯॥

‘ನ್ಾನ್ ೀ ವಷ್ು್’ ಎಂದು ಯಾರು ರ್ತನನನುನ ತ್ಾನು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ವ ೀನನು
ವಸುದ ೀವನಿಂದ ಕಾಶ್ರಾಜನ ಮಗಳಲ್ಲಲ, ‘ನನಗಿಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣನ್ಾಗಿರುವ ಇನ್ ೂನಬಬ
ವಾಸುದ ೀವನ್ ನುನವವನು ಇಲ್ಾಲ, ನ್ಾನ್ ೀ ವಷ್ು್’ ಎಂದು ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಹ ೀಳುತುರುವ ‘ಪೌರ್ಣಡಿಕ
ವಾಸುದ ೀವ’ ನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.
ಕರವೀರರಾಜನ ಮಗಳಲ್ಲಲ ಹಿಂದ ನ್ಾರಾಯಾರ್ಣನಿಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ಮಧುವನ ಮಗನ್ಾದ ‘ಧುನುಾ’
ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸನು ‘ಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಇವರಬಬರು ಹುಟ್ಟುದ
ನಂರ್ತರ ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಮದುವ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ವಸುದ ೀವ, ಮತ್ ು ಅವರಬಬರನುನ(ಕಾಶ್ರಾಜ ಮರ್ತುು
ಕರವೀರ ೀಶಾರ ಪ್ುತರರ್ಯರನುನ) ಸಂಪ್ಕಿಥಸಲ್ ೀ ಇಲಲ.
[ನ್ಾವು ‘ಕುವಲ್ಾಶಾ ಧುನುಾವನುನ ಕ ೂಂದು ಧುನುಾಮಾರ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಪ್ಡ ದ’ ಎಂದು ತಳಿದಿದ ಾೀವ .
ವಾರ್ಯುಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಉರ್ತುರಖಂಡ, ೨೬.೨೮) ಈ ಕುರರ್ತು ಉಲ್ ಲೀಖವದ : ‘ಬೃಹದ್ಶಾಸ್ುತಶಾಾಪಿ ಕುವಲ್ಾಶಾ
ಇತಿಶುರತಿಃ । ರ್ಯಃ ಸ್ ಧುನ್ುಧವಧ್ಾದ್ ರಾಜ ಧುನ್ುಧಮಾರತಾಮಾಗತಃ’. ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಧುನುಾ
ಹರಯಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಒಂದು
ಕಥ ಬರುರ್ತುದ . ಉದಂಕನ್ ಂಬ ಋಷ ರ್ತಪ್ಸುುಮಾಡುತುದಾ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ ಒಬಬ ರಾಕ್ಷಸನಿದಾ. ಅವನು
ಸಮುದರದ ಉಸುಕಿನಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡು ಆಕರಮಿಸಕ ೂಂಡು ಬರುತುದ.ಾ ಈರೀತ ಮಾಡುತದಾ ಈರ್ತನನುನ
‘ಧುನುಾ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದ ಉದಂಕ, ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲ್ಲಲ ಈ ಧುನುಾವನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕ ಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಆಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ‘ನಿೀನು
ಯಾರಗ ಅನುಗರಹ ಮಾಡುತುೀಯೀ, ಅವನಲ್ಲಲ ನನನ ತ್ ೀಜಸುು ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಆರ್ತ
ಧುನುಾವನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ . ಇದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ರಾಜ್ವನುನ ಮಗನಿಗ ಕ ೂಟುು,
ವಾನಪ್ರಸಾ್ಶರಮ ಸಾೀಕಾರಕ ೆಂದು ಬರುತುದಾ ಬೃಹದಶಾರಾಜನನುನ ಉದಂಕ ಎದುರುಗ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ .
ಬೃಹದಶಾರಾಜನನುನ ಕಂಡ ಉದಂಕ ‘ನನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ನಿನನಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ವನ ತ್ ೀಜಸುು ಪ್ರವ ೀಶವಾಗುರ್ತುದ .
ಆ ತ್ ೀಜಸುನ ಬಲದಿಂದ ಧುನುಾವನುನ ನಿೀನು ಕ ೂಂದು ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಖಾ್ತರ್ಯನುನ ಗಳಿಸಬ ೀಕು’ ಎಂದು
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಅದಕ ೆ ಬೃಹದಶಾ ‘ನ್ಾನು ಈಗಾಗಲ್ ೀ ರಾಜ್ವನುನ ರ್ತ್ಜಸ ಬಂದವನು. ಹಾಗಾಗಿ ಈ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 497

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಕಾರ್ಯಥವನುನ ನನನ ಮಗನ್ಾದ ಕುವಲ್ಾಶಾ ಮಾಡಲ್ಲ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಉದಂಕ ಕುವಲ್ಾಶಾನಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿ

ಅವನಿಗ ಆಶ್ೀವಥದಿಸುತ್ಾುನ್ . ಕುವಲ್ಾಶಾ ರ್ತನನ ಸಾವರಮಂದಿ ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗ ಧುನುಾವನ್ ೂಂದಿಗ
ಹ ೂೀರಾಡುತ್ಾುನ್ . ಈ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಕುವಲ್ಾಶಾನ ಸಾವರ ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಎಲಲರೂ ಸರ್ತುು ಕ ೀವಲ ಮೂರ ೀ ಮಂದಿ
ಬದುಕುಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ . ಕುವಲ್ಾಶಾನಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ವನ ತ್ ೀಜಸುನ ಪ್ರವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ ಅವನಿಗ ಧುನುಾವನುನ ಕ ೂಲುಲವ
ಶಕಿು ಬರುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ ವಷ್ು್ ತ್ ೀಜಸುನಿಂದ ದುನುಾವನುನ ಕ ೂಂದ ಕುವಲ್ಾಶಾನಿಗ ಧುನುಾಮಾರ ಎನುನವ
ಹ ಸರು ಬರುರ್ತುದ . ಈ ಕಥ ರ್ಯ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಕುವಲ್ ೀಶಾನ್ ೂಳಗ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸರುವ
ವಷ್ು್ತ್ ೀಜಸುನುನ ಬಿಂಬಿಸ ‘ಹರಿಣಾ ಮಧ್ ೂೀಃಸ್ುತಃ’ ಎಂದಿದಾಾರ .

ಇನುನ ದುನುಾ ಮಧುವನ ಮಗ ಎಂದು ಯಾವ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೦೫.೧೭) ಒಂದು ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ : ಮಧುಕ ೈಟರ್ಯೀಃ ಪುತ ೂರೀ
ಧುನ್ುಧನಾಯಮಾ ಮಹಾಸ್ುರಃ’ . ಇಲ್ಲಲ ಮಧು-ಕ ೈಟಭ ಇಬಬರ ಹ ಸರೂ ಬಂದಿದ (ಉಪ್ಕರಮ). ಆದರ ದುನುಾ
ಮಧುವನ ಮಗ ಎನುನವುದಕ ೆ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಯಾವುದು? ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೧೧.೩೩) ರಾಕ್ಷಸಾಸ್್
ಮಧ್ ೂೀಃ ಪುತ ೂರೀ ಧನ್ುಧನಾಯಮಮಹಾಸ್ುರಃ. ಎಂದಿದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ಉಪ್ಸಂಹಾರ ಪಾರಬಲ್ವರುವುದರಂದ
ದುನುಾ ಮಧುವನ ಪ್ುರ್ತರ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬಹುದು. ಇದಲಲದ ೀ
ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(೫.೬೩)ಕೂಡಾ ‘ರಾಕ್ಷಸ್ಸ್್ ಮಧ್ ೂೀಃ ಪುತ ೂರೀ ಧುನ್ುಧನಾಯಮಮಹಾಸ್ುರಃ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ ಕ ೈಟಭನಿಗ ಔಪ್ಚಾರಕಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ, ಮಧುವಗ ಔರಸಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ ಎಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯಮಾಡಿ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಮಧ್ ೂೀಃಸ್ುತಃ’ ಎಂದಿದಾಾರ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಬಹುದು].

ತತಸ್ುತ ತೌ ವೃಷ್ಶತೂರ ಬರ್ೂವತುಜ ಞಯೀಯಷೌಾ ಸ್ುತೌ ಶ್ರಸ್ುತಸ್್ ನಿತ್ಮ್ ।

ಅನಾ್ಸ್ು ಚ ಪಾರಪ ಸ್ುತಾನ್ುದ್ಾರಾನ್ ದ್ ೀವಾವತಾರಾನ್ ವಸ್ುದ್ ೀವೀsಖಿಲಜ್ಞಃ ॥೧೨.೧೦॥

ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಮದುವ ಯಾದ ವಸುದ ೀವನು ರ್ತಮಮ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರನುನ ಪ್ರತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಿದಾರಂದ,

ಮಕೆಳಾದ ಪೌರ್ಣಡಿಕ ವಾಸುದ ೀವ ಮರ್ತುುಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವ ಇವರಬಬರು ರ್ತಮಗ ಅಪ್ಾನ ಪ್ರೀತ ಸಗಲ್ಲಲಲ
ಎಂದು ಯಾದವರ ದ ೂಡಡ ಶರ್ತುರಗಳಾದರು. ಎಲಲವನುನ ಬಲಲ(ಜ್ಞಾನಿಯಾದ) ವಸುದ ೀವನು ರ್ತನನ ಇರ್ತರ
ಪ್ತನರ್ಯರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠರಾಗಿರುವ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ದನು.

ಯೀಯೀ ಹಿ ದ್ ೀವಾಃ ಪೃರ್ಥವಿೀಂ ಗತಾಸ ತೀ ಸ್ವ ೀಯ ಶ್ಷಾ್ಃ ಸ್ತ್ವತಿೀಸ್ುತಸ್್ ।

ವಿಷ್ು್ಜ್ಞಾನ್ಂ ಪಾರಪ್ ಸ್ವ ೀಯsಖಿಲಜ್ಞಾಸ್ತಸಾಮದ್ ರ್ಯಥಾಯೀಗ್ತಯಾ ಬರ್ೂವುಃ ॥೧೨.೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 498

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಯಾವಯಾವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ವ ೀದವಾ್ಸರ
ಶ್ಷ್್ರಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಗ ಗಿನ ಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಅವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ
ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವರಾದರು.

ಮರಿೀಚಿಜಾಃ ಷ್ಣ್ ಮುನ್ಯೀ ಬರ್ೂವುಸ ತೀ ದ್ ೀವಕಂ ಪಾರಹಸ್ನ್ ಕಾಶ್ಯಹ ೀತ ೂೀಃ ।

ತಚಾಛಪತಃ ಕಾಲನ ೀಮಿಪರಸ್ೂತಾ ಅವಧ್ತಾತ್ಯಂ ತಪ ಏವ ಚಕುರಃ ॥೧೨.೧೨॥

ಮರೀಚಿ ಋಷಗ ಆರುಜನ ಮಕೆಳಿದಾರು. ಈ ಋಷಗಳು ಗಂಧವಥಮುನಿಯಾಗಿರುವ ದ ೀವಕ ಮುನಿರ್ಯನುನ

‘ಕೃಶಾಂಗ’ ಎಂಬ ಕಾರರ್ಣಕ ೆ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದರು. ಇದರಂದಾಗಿ ದ ೀವಕನಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸುರಾದ ಅವರು
ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು ಮರ್ತುು ಅವಧ್ರ್ತಾಕಾೆಗಿ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದರು.
[ಮೊದಲ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ(ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ) ಮರೀಚಿ ಮರ್ತುು ಊಜ ಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಮರಃ, ಗಿೀರ್ಃ,
ಪ್ರಶಾಙ್ಗಃ, ಪ್ರ್ತಙ್ಗಃ, ಶುದರಭುರದ್ ಮರ್ತುು ಘುರಣಿ ಎನುನವ ಆರು ಮಂದಿ ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದರು. ಒಮಮ
ದ ೀವಕನ್ ಂಬ ಗಂಧವಥಮುನಿ ರ್ತನನ ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗ ಜಗಳಮಾಡುತುರುವುದನುನ ಕಂಡ ಇವರು, ‘ಇಷ್ುು
ಕೃಷ್ನ್ಾಗಿರುವ ಈರ್ತ ಇದ ೀನು ಹಿೀಗ ಜಗಳವಾಡುತುದಾಾನ್ ’ ಎಂದು ಆರ್ತನನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದರು.
ದ ೂಡಡವರನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡುವುದು ಅತದ ೂಡಡ ಆಸುರೀ ಪ್ರವೃತು. ಆದಾರಂದ, ದ ೀವಕನ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಚರ್ತುಮುಥಖಬರಹಮ ಆ ಆರು ಮಂದಿ ಮರೀಚಿ ಪ್ುರ್ತರರಗ ‘ದ ೈರ್ತ್ರಾಗಿ ಹುಟ್ಟು’ ಎಂದು
ಶಾಪ್ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಈ ಶಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟುುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ .
ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವುದ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ದ ೂಡಡ ಶಾಪ್. ಇನುನ ದ ೈರ್ತ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವುದು
ಅದಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಪ್ರಬಲವಾದ ಶಾಪ್].

ಧ್ಾತಾ ಪಾರದ್ಾದ್ ವರಮೀಷಾಂ ತಥ ೈವ ಶಶಾಪ ತಾನ್ ಕ್ಾಮತಳ ೀ ಸ್ಮೂವಧವಮ್ ।

ತತರ ಸ್ಾತಾತ ೂೀ ರ್ವತಾಂ ನಿಹನ ತೀತಾ್ತಾಮನ್್ತ ೂೀ ವರಲ್ಲಪೂುನ್ ಹಿರರ್ಣ್ಃ ॥೧೨.೧೩॥

ಬರಹಮದ ೀವನು ಕಾಲನ್ ೀಮಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಇವರಗ ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದನು. ಆದರ ಇದರಂದ
ಸಟುುಗ ೂಂಡ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವು ‘ನನಗಿಂರ್ತ ಬ ೀರ ೂಬಬನಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಬರ್ಯಸದ ನಿೀವು
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು. ಅಲ್ಲಲ ನಿಮಮ ಅಪ್ಾನ್ ೀ ನಿಮಮ ಕ ೂಲ್ ಗಾರನ್ಾಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಶಾಪ್ಕ ೂಟುನು.
[ದ ೈರ್ತ್ರಗ ರ್ತಮಮ ದ ೀಹದ ಮೀಲ್ ಪ್ರಬಲವಾದ ಅಭಿಮಾನ. ಹಾಗಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಈ ಆರುಮಂದಿ
ಅವಧ್ರಾಗಬ ೀಕು(ಯಾರಂದಲೂ ನಮಮ ವಧ್ ಆಗಬಾರದು) ಎಂದು ಬರಹಮನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನುನ
ಮಾಡಿ ಅವಧ್ತ್ ರ್ಯ ವರವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಈ ಸುದಿಾ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ದ ೂಡಡಪ್ಾನ್ಾದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 499

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ರ್ತಲುಪ್ುರ್ತುದ . (ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ಮಗ). ನನನನುನ ಬಿಟುು ಬರಹಮನಲ್ಲಲ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದ ಈ
ಆರುಮಂದಿರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು, ‘ನಿಮಮ ಅಪ್ಾನಿಂದಲ್ ೀ ನಿಮಗ ಸಾವು ಪಾರಪ್ುವಾಗಲ್ಲ’
ಎಂದು ಶಾಪ್ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .
ಸರ್ತ್ವಚನನ್ಾದ ಬರಹಮನ ಮಾರ್ತು ಎಂದೂ ಸುಳಾಳಗುವುದಿಲಲ. ಆರ್ತ ಅವಧ್ರಾಗಿ ಎಂದು ಶಾಪ್ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾನ್ .
ಆದರ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಅದಕ ೆ ವ್ತರಕುವಾಗಿ ರ್ತಂದ ಯಿಂದಲ್ ೀ ನಿಮಗ ಸಾವು ಎಂದು ಶಪ್ಸದಾಾನ್ .
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಶಾಪ್ವ ೀ ಮುಂದ ಅವರ ಮೂಲಶಾಪ್ ವಮೊೀಚನ್ ರ್ಯ ಮಾಗಥವಾಗಿರುವುದರಂದ,
ಪ್ರಸಾರ ವರುದಾವಾದ ಈ ಎರಡನೂನ ಘಟ್ಟಸುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ ಅಘಟ್ಟರ್ತ ಘಟನ್ಾ ಸಮರ್ಥನ್ಾದ
ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಒಂದು ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ .]

ದ್ುಗಾೆಯ ತದ್ಾ ತಾನ್ ರ್ಗವತಾಚ ೂೀದಿತಾ ಪರಸಾಾಪಯತಾಾ ಪರಚಕಷ್ಯ ಕಾಯಾತ್ ।

ಕರಮಾತ್ ಸ್ಮಾವ ೀಶರ್ಯದ್ಾಶು ದ್ ೀವಕ್ತೀಗಭಾಯಶಯೀ ತಾನ್್ಹನ್ಚಾ ಕಂಸ್ಃ ॥೧೨.೧೪॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತಳಾದ ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯು ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ ಆರುಮಂದಿ
ಮರೀಚಿೀಪ್ುರ್ತರರನುನ ಧೀಘಥನಿದ ರಗ ಒಳಪ್ಡಿಸ, ಆ ದ ೀಹದಿಂದ ಅವರ ಅಂಶವನುನ ಸ ಳ ದು, ಕರಮವಾಗಿ
ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದ ಒಳಗ ಒಬ ೂಬಬಬರನ್ಾನಗಿ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿಸುತ್ಾುಳ . ಈರೀತ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ
ಹುಟ್ಟುದ ಅವರನುನ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಅಂಶನ್ಾದ ಕಂಸ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ .
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೭೪.೪೭) ಈ ಕಥ ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಆಸ್ನ್ ಮರಿೀಚ ೀಃ ಷ್ಟ್
ಪುತಾರ ಊಜಾಯಯಾಂ ಪರರ್ಮೀsನ್ತರ ೀ । ದ್ ೀವಕಂ ಜಹಸ್ುವಿೀಯಕ್ಷಯ ಸ್ುತಾನ್ಛಪಿತುಮುಧ್ತಂ ।
ತ ೀನಾsಸ್ುರಿಮಗುಯೀಯನಿಮಮುನಾsವಧ್ಕಮಯಣಾ । ಹಿರರ್ಣ್ಕಷಪ್ೀಃ ಶಾಪಾತ್ ಪುತಾರಸ ತೀ
ಯೀಗಮಾರ್ಯಯಾ । ದ್ ೀವಕಾ್ ಜಠರ ೀ ಜಾತಾ ರಾಜನ್ ಕಂಸ್ವಿಹಿಂಸತಾಃ’. ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ
ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮರೀಚಿಗ ಆರುಜನ ಮಕೆಳಿದಾರು. ಅವರು ದ ೀವಕಋಷರ್ಯನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದರು.
ಈರೀತಯಾದ ದ ೂೀಷ್ರ್ಯುಕುವಾದ ಕಮಥದಿಂದ ಅವರು ಆಸುರೀ ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಶಾಪ್ದ ಫಲದಿಂದ, ಯೀಗಮಾಯಯಿಂದ ಅವರು ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು
ಮರ್ತುು ಕಂಸನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು. ಕಂಸನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ನಂರ್ತರ ಅವರು ಮತ್ ು ರ್ತಮಮ ಅವಧ್
ಶರೀರವನ್ ನೀ ಸ ೀರ ನಿದ ಯಿ
ಾ ಂದ ಮೀಲ್ ದಾರು. ಹಿೀಗ ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ಪ್ರಸಾರ ವರುದಾವಾದ
ಬರಹಮನ ವರ ಮರ್ತುು ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಶಾಪ್ ನಿಜವಾದಂತ್ಾಯಿರ್ತು.

ಈ ಆರು ಮಂದಿ ಮುಂದ ಹ ೀಗ ಶಾಪ್ ವಮೊೀಚನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ಆರ್ತಮದಶಥನವನುನಪ್ಡ ದರು

ಎನುನವುದನುನ ಭಾಗವರ್ತ ವವರಸುರ್ತುದ . ಪಿೀತಾಾsಮೃತಂ ಪರ್ಯಸ್ತಸಾ್ ಪಿೀತಶ ೀಷ್ಂ ಗದ್ಾರ್ೃತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 500

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ನಾರಾರ್ಯಣಾಂಗಸ್ಂಸ್ಪಶಯ ಪರತಿಲಬಾಧತಮದ್ಶಯನಾಃ । ತ ೀ ನ್ಮಸ್ೃತ್ ಗ ೂೀವಿಂದ್ಂ ದ್ ೀವಕ್ತೀಂ ಪಿತರಂ

ಬಲಂ । ಮಿಷ್ತಾಂ ಸ್ವಯರ್ೂತಾನಾಂ ರ್ಯರ್ಯುಧ್ಾಯಮ ವಿಹಾರ್ಯಸಾ’ ಕೃಷ್್ ಕುಡಿದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಹಾಲನುನ
ಅವರೂ ಕೂಡಾ ಕುಡಿದರು. ದ ೀವರು ಸಾಶ್ಥಸದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಸುನಪಾನಮಾಡಿದಾರಂದಾಗಿ ಅವರ ಲಲರಗ
ಆರ್ತಮದಶಥನ ಮತ್ ು ಪಾರಪ್ುವಾಯಿರ್ತು.
ಈ ಆರುಮಂದಿ ದ ೀವಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದವರು ಮರ್ತುು ಕೃಷ್್ ಹುಟುುವ ಮೊದಲ್ ೀ
ಕಂಸನಿಂದ ಹರ್ತರಾದವರು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಾಶ್ಥಸದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮೊಲ್ ಹಾಲನುನ ಇವರು ಹ ೀಗ
ಕುಡಿದರು ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಇಲ್ಲಲ ಎದುರಾಗುರ್ತುದ . ಹೌದು, ಕೃಷ್್ ಸಾಶ್ಥಸದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮೊಲ್ ಹಾಲನುನ
ಕುಡಿರ್ಯುವ ಭಾಗ್ ಇವರಗ ಪಾರಪ್ುವಾಯಿರ್ತು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬ ಳ ದು ದ ೂಡಡವನ್ಾಗಿ ರ್ತನನ ದ ೈವಕಶಕಿುರ್ಯನುನ
ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ ತ್ ೂೀರಸದಾಗ ದ ೀವಕಿ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಒಂದು ಆಸ ರ್ಯನುನ ವ್ಕುಪ್ಡಿಸುತ್ಾುಳ . ತ್ಾನು ಈ ಹಿಂದ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಆರುಮಂದಿ ಮಕೆಳನುನ ನ್ಾನು ಒಮಮ ನ್ ೂೀಡಿ ಮುದಿಾಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಆಸ ಅವಳದಾಾಗಿರ್ತುು.
ಆಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಲ್ಲಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಅವಧ್ರಾಗಿದಾ ಆ ಆರು ಜನರ ದ ೀಹವನುನ ನ್ಾಶಪ್ಡಿಸ(ಬರಹಮವರವನುನ
ರ್ತನನ ಶಕಿುಯಿಂದ ಉಲಲಂಘಿಸ), ಅವರನುನ ಶ್ಶುರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತಂದು ದ ೀವಕಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . ಈ ಘಟನ್ ಯಿಂದ
ಅವರ ಲಲರಗೂ ಅಂಗಪಾವರ್ತರಾ ಪಾರಪ್ುವಾಗುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಇದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಮತ್ ು ಆರ್ತಮದಶಥನವನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ .

ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಈ ಕಥ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ ವ್ತ್ಾ್ಸವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಆರುಮಂದಿ ಬರಹಮನ
ಶಾಪ್ದಿಂದ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿದ ವು.
ಆದರ ಕ ಲವು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಇವರನುನ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಕೆಳು ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೧೮೧.೩೬) ‘ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತಾರಃ ಷ್ಡ್ ಗಭಾಯ ಇತಿ ವಿಶುರತಾಃ’ ಎಂದೂ,
ಅಗಿನಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೧೨.೪) ‘ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತಾರಃ ಷ್ಡ್ ಗಭಾಯ ಯೀಗನಿದ್ರಯಾ’ ಎಂದೂ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ .

ಇಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಆರುಮಂದಿ ಮಕೆಳನುನ ರ್ತನನ ಮಕೆಳಂತ್ ೀ ಕಾರ್ಣುತುದಾ ಎಂಬ
ಭಾವದಿಂದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತಾರಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಎಂದು ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು.
ಇನುನ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಉರ್ತುರಖಂಡ ೨೪೫.೨೬) ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷಸ್್ ಷ್ಟ್ ಪುತಾರಃ –ಎಂದು, ‘ಇವರು
ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ಮಕೆಳು’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್-ಅಕ್ಷ ಎಂದರ ಬಂಗಾರದ ಮೀಲ್ ಕಣಿ್ಟುವನು ಎಂದರ್ಥ.
ಸದಾ ರ್ತನನ ಸುಖಕಾೆಗಿ ಒದಾಾಡುವ ಆಸುರೀ ಪ್ರವೃತು ಉಳಳವನು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಕಾಮಕ ೆ ಅಭಿಮಾನಿ
ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾದ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯೂ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ. ಈ ಭಾವದ ೂಂದಿಗ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .

ದ ೀವೀ ಭಾಗವರ್ತದಲೂಲ(೪.೨೨.೮-೨೨) ಈ ಕಥ ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 501

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

(ಕಾಲ್ಾನುಕರಮಣಿರ್ಯಂತ್ ಧಮಥರಾಜ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರಕೂೆ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುರುವುದರಂದ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ

ಕಥ ರ್ಯನುನ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಸಾ್ಪ್ಸ, ಧಮಥರಾಜನ ಉರ್ತಾತುರ್ಯ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ವವರಸದಾಾರ :)

ತದ್ಾ ಮುನಿೀನ್ಾರಸ್ಂರ್ಯುತಃ ಸ್ದ್ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುರುತತಮಮ್ ।

ಸ್ ಪಾರ್ಣುಡರಾಪುತಮೈಚಛತ ನ್್ವಾರರ್ಯಂಶಾ ತ ೀ ತದ್ಾ ॥೧೨.೧೫॥

ದ ೀವಕಿೀದ ೀವರ್ಯು ರ್ತನನ ಆರು ಮಂದಿ ಮಕೆಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಸಮಸ ್ಪ್ಡುತುರುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ, ಅರ್ತು
ಕಾಡಿನಲ್ಲಲರುವ ಪಾಂಡುವು ಮುನಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬರಹಮದ ೀವರ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಮನ್ ರ್ಯನುನ(ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕವನುನ) ಹ ೂಂದಲು ಬರ್ಯಸದನು. ಆದರ ಅವನನುನ ಮುನಿಗಳು ರ್ತಡ ದರು.

ರ್ಯದ್ತ್ಯಮೀವ ಜಾರ್ಯತ ೀ ಪುಮಾನ್ ಹಿ ತಸ್್ ಸ ೂೀsಕೃತ ೀಃ ।

ಶುಭಾಂ ಗತಿಂ ನ್ತು ವರಜ ೀದ್ ದ್ುಧರವಂ ತತ ೂೀ ನ್್ವಾರರ್ಯನ್ ॥೧೨.೧೬॥

ಪರಧ್ಾನ್ದ್ ೀವತಾಜನ ೀ ನಿಯೀಕುತಮಾತಮನ್ಃ ಪಿರಯಾಮ್ ।

ಬರ್ೂವ ಪಾರ್ಣುಡರ ೀಷ್ ತದ್ ವಿನಾ ನ್ ತಸ್್ ಸ್ದ್ೆತಿಃ ॥೧೨.೧೭॥

ಒಬಬ ಪ್ುರುಷ್ ಯಾವ ಕಾರ್ಯಥಸಾಧನ್ ಗ ಂದು ಹುಟ್ಟುರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅದನುನ ಮಾಡದ ೀ ಸದಗತರ್ಯನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾರ. ಪ್ರಧ್ಾನರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಕುಂತೀದ ೀವರ್ಯನುನ
ನಿಯೀಗಿಸಬ ೀಕ ಂದ ೀ ಪಾಂಡು ಹುಟ್ಟುರುವುದು. ಈ ಕಾರ್ಯಥ ನ್ ರವ ೀರದ ೀ ಅವನಿಗ ಸದಗತ ಇಲಲ. ಈ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮುನಿಗಳು ಅವನನುನ ರ್ತಡ ದರು.

ಅತ ೂೀsನ್್ಥಾ ಸ್ುತಾನ್ೃತ ೀ ವರಜನಿತ ಸ್ದ್ೆತಿಂ ನ್ರಾಃ ।

ರ್ಯಥ ೈವ ಧಮಮಯರ್ೂಷ್ಣ ೂೀ ಜಗಾಮ ಸ್ನ್ಧಯಕಾಸ್ುತಃ ॥೧೨.೧೮॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ ಆ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡದ ೀ ಸದಗತ ಇಲಲ ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ

ಮುನಿಗಳು ಪಾಂಡುವನುನ ರ್ತಡ ದರ ೀ ವನಃ, ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ. (ಅಂದರ ‘ಮಕೆಳಿಲಲದ ೀ ಸದಗತ
ಇಲ್ಾಲ’ ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಅಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಮಕೆಳಿಲಲದವರಗೂ ಸದಗತ ಇದ . ಇದಕ ೆ ಉದಾಹರಣ ಯಾಗಿ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಧಮಥಭೂಷ್ರ್ಣನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ ). ಸಂಧ್ಾ್ದ ೀವ ಮರ್ತುು ರುಗಾಮಂಗದನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 502

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಮಗನ್ಾದ ಧಮಥಭೂಷ್ರ್ಣ ಏಕಾದಶ್ ವರರ್ತದ ಮಹರ್ತಾವನುನ ಜನರಲ್ಲಲ ಹರಡಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಅದನುನ

ಮಾಡಿ ಅವನು ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ. ಅದಿಲಲದ ೀ ಅವನಿಗ ಮುಕಿು ಸಗುವಂತರಲ್ಲಲಲ. ಇದ ೀ ರೀತ, ಪಾಂಡು
ಹುಟ್ಟುರುವುದ ೀ ಪ್ರಧ್ಾನರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಯಿಂದ ಮಕೆಳನುನ ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತರ್ಯಲ್ಲಲ
ಪ್ಡ ರ್ಯಲು. ಹಾಗಾಗಿ ಆ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಆರ್ತ ಪ್ೂರ ೈಸಯೀ ಸದಗತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾಗಿರ್ತುು.

ತದ್ಾ ಕಲ್ಲಶಾ ರಾಕ್ಷಸಾ ಬರ್ೂವುರಿನ್ಾರಜನ್ುಮಖಾಃ ।

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯನ್ನ್ಾನ್ಪಿರಯೀದ್ರ ೀ ಹಿ ಗರ್ಯಗಾಃ ॥ ೧೨.೧೯ ॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಕಲ್ಲ ಮರ್ತುು ಇಂದರಜತ್ ಮೊದಲ್ಾದ ರಾಕ್ಷಸರು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯ ಗಭಥವನುನ ಸ ೀರಕ ೂಂಡರು.

ತದ್ಸ್್ ಸ ೂೀsನ್ುಜ ೂೀsಶೃಣ ೂೀನ್ುಮನಿೀನ್ಾರದ್ೂಷತಂ ಚ ತತ್ ।

ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ತು ಪಿರಯಾಮಿದ್ಂ ಜಗಾದ್ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಧಿೀಃ ॥ ೧೨.೨೦ ॥

ಋಷಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯ ಗಭಥಪಾರಪ್ುರ್ಯ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ,

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ನ್ ಟು ಬುದಿಾರ್ಯುಳಳ ಪಾಂಡುವು, ತ್ಾನು ಮುಂದ ೀನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಚಿಂತಸ,
ಕುಂತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದನು.

ರ್ಯ ಏವ ಮದ್ುೆಣಾಧಿಕಸ್ತತಃ ಸ್ುತಂ ಸ್ಮಾಪುನಹಿ ।

ಸ್ುತಂ ವಿನಾ ನ್ ನ ೂೀ ಗತಿಂ ಶುಭಾಂ ವದ್ನಿತ ಸಾಧವಃ ॥ ೧೨.೨೧ ॥

‘ಯಾರು ಗುರ್ಣದಿಂದ ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ನನಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ವರಂದ ನಿೀನು

ಪ್ುರ್ತರನನುನ ಪ್ಡ . ನಮಗ ಮಕೆಳಿಲಲದ ೀ ಮುಂದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಗತರ್ಯನುನ ಸಾಧುಗಳು ಹ ೀಳುತುಲಲ’

ತದ್ಸ್್ ಕೃಚಛರತ ೂೀ ವಚಃ ಪೃಥಾsಗರಹಿೀಜಞಗಾದ್ ಚ ।

ಮಮಾಸತ ದ್ ೀವವಶ್ದ್ ೂೀ ಮನ್ೂತತಮಃ ಸ್ುತಾಪಿತದ್ಃ ॥ ೧೨.೨೨ ॥

ಪಾಂಡುವನ ಈರೀತಯಾದ ಮಾರ್ತನುನ ಕುಂತರ್ಯು ಬಹಳ ಕಷ್ುದಿಂದ ಸಾೀಕರಸದಳು ಮರ್ತುು ಹ ೀಳಿದಳೂ

ಕೂಡಾ. ‘ಪ್ುರ್ತರಪಾರಪ್ುಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ವಶಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಂರ್ತರ ಪಾರಪ್ು ನನಗಿದ ’
ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 503

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ನ್ ತ ೀ ಸ್ುರಾನ್ೃತ ೀ ಸ್ಮಃ ಸ್ುರ ೀಷ್ು ಕ ೀಚಿದ್ ೀವ ಚ ।

ಅತಸ್ತವಾಧಿಕಂ ಸ್ುರಂ ಕಮಾಹಾಯೀ ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ॥ ೧೨.೨೩ ॥

ಮುಂದುವರದು ಕುಂತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ನಿನಗ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಬಿಟುು ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಸಮರಲಲ.
ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಕ ಲವರು ಮಾರ್ತರ ಸಮಾನರು. ನಿನಿನಂದ ಅಧಕರಾದವರು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಇದ ಾೀ
ಇದಾಾರ . ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ, ನಿನಗಿಂರ್ತಲೂ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಯಾವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ
ಆಹಾಾನಿಸಲ್ಲ?

(‘ನಿನಗಿಂರ್ತಲೂ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಯಾವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಆಹಾಾನಿಸಲ್ಲ’ ಎಂದು ಕುಂತ ಏಕ ಕ ೀಳಿರುವುದು

ಎನುನವುದನೂನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :)

ವರಂ ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ ಪತಿಂ ವರಜ ೀತ ಯಾ ತತ ೂೀsಧಮಮ್ ।

ನ್ ಕಾಚಿದ್ಸತ ನಿಷ್ೃತಿನ್ನಯ ರ್ತೃಯಲ್ ೂೀಕಮೃಚಛತಿ ॥೧೨.೨೪ ॥

ಯಾರು ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮನ್ಾದವನನುನ ಆರಸುತ್ಾುಳ ೂೀ, ಅವಳಿಗ ಮರಣಾನಂರ್ತರ

ಪ್ತಲ್ ೂೀಕ ಪಾರಪ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಒಂದುವ ೀಳ ಪ್ತಗಿಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನವನನುನ ಸ ೀರದರ ಅದಕ ೆ ಪಾರರ್ಯಶ್ಚರ್ತುವ ೀ
ಇಲಲ. ಅವಳು ಗಂಡ ಹ ೂಂದುವ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ.

ಕೃತ ೀ ಪುರಾ ಸ್ುರಾಸ್ತಥಾ ಸ್ುರಾಙ್ೆನಾಶಾ ಕ ೀವಲಮ್ ।

ನಿಮಿತತತ ೂೀsಪಿ ತಾಃ ಕಾಚಿನ್ನ ತಾನ್ ವಿಹಾರ್ಯ ಮೀನಿರ ೀ ॥೧೨.೨೫॥

ಮನ ೂೀವಚಃ ಶರಿೀರತ ೂೀ ರ್ಯತ ೂೀ ಹಿ ತಾಃ ಪತಿವರತಾಃ ।

ಅನಾದಿಕಾಲತ ೂೀsರ್ವಂಸ್ತತಃ ಸ್ರ್ತೃಯಕಾಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೧೨.೨೬॥

ಸ್ಾರ್ತೃಯಭಿವಿಯಮುಕ್ತತಗಾಃ ಸ್ಹ ೈವ ತಾ ರ್ವನಿತ ಹಿ ।

ಕೃತಾನ್ತಮಾಪ್ ಚಾಪುರಃಸಾಯೀ ಬರ್ೂವುರೂಜಞಯತಾಃ ॥೧೨.೨೭॥

ಅನಾವೃತಾಶಾ ತಾಸ್ತಥಾ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುರ್ತೃಯಕಾಃ ಸ್ದ್ಾ ।

ಅತಸ್ುತ ತಾ ನ್ ರ್ತೃಯಭಿವಿಯಮುಕ್ತತಮಾಪುರುತತಮಾಮ್ ॥೧೨.೨೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 504

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಸ್ುರಸಾಯೀsತಿಕಾರಣ ೈರ್ಯ್ಯದ್ಾsನ್್ಥಾ ಸ್ತಾಸ್ತದ್ಾ ।

ದ್ುರನ್ಾಯಾತ್ ಸ್ುದ್ುಃಸ್ಹಾ ವಿಪತ್ ತತ ೂೀ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ॥೧೨.೨೯॥

ಅರ್ಯುಕತಮುಕತವಾಂಸ್ತತ ೂೀ ರ್ವಾಂಸ್ತಥಾsಪಿ ತ ೀ ವಚಃ ।

ಅಲಙ್ಘಯಮೀವ ಮೀ ತತ ೂೀ ವದ್ಸ್ಾ ಪುತರದ್ಂ ಸ್ುರಮ್ ॥೧೨.೩೦॥

ಕೃರ್ತರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ ದ ೀವತ್ ಹಾಗೂ ಸರೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಬಬರೂ, ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದ
ನಿಮಿರ್ತುವದಾರೂ ಕೂಡಾ, ನಿರ್ಯರ್ತ ಪ್ತ-ಪ್ತನ ಸಂಬಂಧದಿಂದಲ್ ೀ ಕೂಡಿದವರಾಗಿರುತುದಾರು.
(ಅವತ್ಾರದಲೂಲ ಕೂಡಾ).
ಮನಸುು, ಮಾರ್ತು ಮರ್ತುು ದ ೀಹ ಈ ಮೂರನೂನ ಸರೀರ್ಯರು ಸದಾ ಒಬಬನಿಗ ಮಾರ್ತರ
ಮಿೀಸಲ್ಲಟುವರಾಗಿರುತುದಾರು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರನುನ ಪ್ತವರತ್ ರ್ಯರು ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ಇದು
ಅನ್ಾದಿಕಾಲದ ನಿರ್ಯಮವಾಗಿರುವುದರಂದ ಅವರು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಸಭರ್ತೃಥಕರಾಗಿದಾರು(ಕ ೀವಲ ರ್ತನನ
ಗಂಡನ್ ೂಡನ್ ಮಾರ್ತರ ಕೂಡಿದವರಾಗಿರುತುದಾರು). ಇದು ಅನ್ಾದಿಕಾಲದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಬಂಧ. ಇವರು
ಮೊೀಕ್ಷವನೂನ ಕೂಡಾ ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿಯೀ ಪ್ಡ ರ್ಯುತುದಾರು. (ಪ್ತ ಸಹಿರ್ತರಾಗಿಯೀ ಪ್ತನರ್ಯರು
ವಮುಕುರಾಗುತುದಾರು).

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಕೃರ್ತರ್ಯುಗ ಪ್ೂರ ೈಸುತುರಲು, ಅಪ್ುರ ಸರೀರ್ಯರು ಬಹಳ ಸಂಖ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಉಂಟ್ಾದರು.
(ಅಪ್ುರ ರ್ಯರಗ ನಿರ್ಯರ್ತ ಪ್ತ ಅರ್ವಾ ಪ್ುರುಷ್ ಎನುನವ ನಿರ್ಯಮವಲಲ. ದ ೀವರ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ವರ
ಅವರಗಿರ್ತುು). ಅವರು ಯಾರ ೂೀ ಒಬಬರಗ ಕಟುು ಬಿದಾವರಲಲ. ಅವರು ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಭರ್ತೃಥಕರು. ಅಂದರ
ರ್ತಮಗಿಷ್ುಬಂದವರ ೂಂದಿಗ ಅವರು ಇರಬಹುದಿರ್ತುು. ಆದಾರಂದಲ್ ೀ ಅವರಗ ಪ್ತಯಂದಿಗ ಮುಕಿು ಎನುನವ
ನಿರ್ಯಮವರಲ್ಲಲಲ.

ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀರ್ಯರಗ ಕ ಲವಮಮ ಪ್ರಬಲವಾದ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ (ಶಾಪ್, ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರ ಪ್ುರ್ಣ್ವಾಗಿದಾರ

ಅದನುನ ಹಾರಸ ಮಾಡಲು, ಪ್ರಬಲವಾದ ಪಾರರಬಾ, ಇತ್ಾ್ದಿ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ) ರ್ತಮಮ ನಿರ್ಯರ್ತ ಪ್ತರ್ಯನುನ
ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಗಂಡಿನ ಜ ೂತ್ ಗ ಪ್ತನ ಭಾವವನುನ ತ್ಾಳುವ ಪ್ರಸಂಗ ಒದಗಿಬಂದರ , ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಬಹಳ
ಕಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ಮಕೆಳಿಂದಲ್ ೀ ಸಮಸ ್ ಬರುರ್ತುದ . ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದಂರ್ತಹ ಕ ಟು ಪ್ರಸಂಗ
ಒದಗಿ ಬರುರ್ತುದ .

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ‘ನಿೀನು(ಪಾಂಡು) ರ್ಯುಕುವಲಲದ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುವ ’ ಎನುನತ್ಾುಳ ಕುಂತ. ಆದರೂ

ಕೂಡಾ, ಪ್ತರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಮಿೀರಲು ಸಾದ್ವಲಲದ ೀ ಇರುವುದರಂದ, ‘ಮಗನನುನ ಕ ೂಡುವ ಒಬಬ
ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ನಿೀನ್ ೀ ಹ ೀಳು’ ಎಂದು ಕುಂತ ಪಾಂಡುವನುನ ಕ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 505

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಇತಿೀರಿತ ೂೀsಬರವಿೀನ್ನೃಪ್ೀ ನ್ ಧಮಮಯತ ೂೀ ವಿನಾ ರ್ುವಃ ।

ನ್ೃಪ್ೀsಭಿರಕ್ಷ್ತಾ ರ್ವ ೀತ್ ತದ್ಾಹಾಯಾsಶು ತಂ ವಿರ್ುಮ್ ॥೧೨.೩೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪಾಂಡುರಾಜನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಧಮಥವಲಲದ ೀ ಭೂಮಿ ವ್ವಸ್ರ್ತವಾಗಿ

ಇರಲ್ಾರದು. ಯಾವಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಒಬಬ ರಾಜನು ಧಮಥದ ಹ ೂರರ್ತು ಭೂ ರಕ್ಷಕನ್ಾಗಲ್ಾರನ್ ೂೀ, ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಧಮಥದ ೀವತ್ ಯಾಗಿರುವವನನ್ ನೀ ಕರ ’ ಎಂದು.

ಸ್ ಧಮಮಯಜಃ ಸ್ುಧ್ಾಮಿಮಯಕ ೂೀ ರ್ವ ೀದಿಧ ಸ್ೂನ್ುರುತತಮಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಯಾ ರ್ಯಮಃ ಸ್ಮಾಹುತ ೂೀsಗಮದ್ ದ್ುರತಮ್ ॥೧೨.೩೨ ॥

‘ಧಮಥದಿಂದ ಧ್ಾಮಿಥಕನ್ಾದ ಮಗನು ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದು ಪಾಂಡುರಾಜನು ಹ ೀಳಲು, ಕುಂತಯಿಂದ

ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ರ್ಯಮನು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷನ್ಾದನು.

ತತಶಾ ಸ್ದ್್ ಏವ ಸಾ ಸ್ುಷಾವ ಪುತರಮುತತಮಮ್ ।

ರ್ಯುದಿಷಾರಂ ರ್ಯಮೊೀ ಹಿ ಸ್ ಪರಪ ೀದ್ ಆತಮಪುತರತಾಮ್ ॥೧೨.೩೩॥

ಕುಂತೀದ ೀವರ್ಯು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರ್ಯಮನಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ರ್ಯುದಿಷಠರನ್ಾಮಕ ಮಗನನುನ ಹ ರ್ತುಳು. ಯಾವ

ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಧಮಥರಾರ್ಯನ್ಾದ ರ್ಯಮನ್ ೀ ರ್ಯುದಿಷಠರನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರ್ಯಮ ತ್ಾನ್ ೀ ಪ್ುರ್ತರರ್ತಾವನುನ
ಹ ೂಂದಿದನು. (ರ್ಯಮನ್ ೀ ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯುದಿಷಠರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು).

ರ್ಯಮೀ ಸ್ುತ ೀ ತು ಕುನಿತತಃ ಪರಜಾತ ಏವ ಸೌಬಲ್ಲೀ ।

ಅದ್̐ಹ್ತ ೀಷ್್ಯಯಾ ಚಿರಂ ಬರ್ಞ್ಞ ಗರ್ಯಮೀವ ಚ ॥೧೨.೩೪॥

ಕುಂತಯಿಂದ ರ್ಯಮನು ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬರಲು, ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯು ಹ ೂಟ್ ುಕಿಚಿಚನಿಂದ ಸುಟುು ಹ ೂೀದಳು.
ಅದರಂದ ಬಹುಕಾಲ ಧರಸದ ಗಭಥವನುನ ಭಂಗಮಾಡಿಕ ೂಂಡಳು.

ಸ್ಾಗರ್ಯಪಾತನ ೀ ಕೃತ ೀ ತಯಾ ಜಗಾಮ ಕ ೀಶವಃ ।

ಪರಾಶರಾತಮಜ ೂೀ ನ್್ಧ್ಾದ್ ಘಟ ೀಷ್ು ತಾನ್ ವಿಭಾಗಶಃ ॥೧೨.೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 506

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಗಾಂಧ್ಾರ ರ್ತನನ ಗಭಥನ್ಾಶ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತುರಲು ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ಯಾದ ಕ ೀಶವ ಓಡಿಬಂದು, ಆ ಗಭಥದ

ರ್ತುರ್ಣುಕುಗಳನುನ ನೂರಾ ಒಂದು ವಭಾಗ ಮಾಡಿ, ಮಡಿಕ ಗಳಲ್ಲಲ ಇಟುರು.

ಶತಾತಮನಾ ವಿಭ ೀದಿತಾಃ ಶತಂ ಸ್ುಯೀಧನಾದ್ರ್ಯಃ ।

ಬರ್ೂವುರನ್ಾಹಂ ತತಃ ಶತ ೂೀತತರಾ ಚ ದ್ುಶಶಳಾ ॥೧೨.೩೬॥

ನೂರರ ಸಂಖ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ವಭಾಗಿಸಲಾಟು ಪ್ಂಡಗಳಿಂದ ಸುಯೀಧನ್ಾದಿಗಳು ಹುಟ್ಟುದರ , ನೂರು ಆದ ಮೀಲ್

ದುಶಶಳಾ ನ್ಾಮಕ ಕನಿನಕ ರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಸ್ ದ್ ೀವಕಾರ್ಯ್ಯಸದ್ಧಯೀ ರರಕ್ಷ ಗರ್ಯಮಿೀಶಾರಃ ।

ಪರಾಶರಾತಮಜಃ ಪರರ್ುವಿಯಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಜ ೂೀದ್ೂವಮ್ ॥೧೨.೩೭॥

ಸವಥನಿಯಾಮಕನ್ಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ ದ ೀವತ್ಾ ಕಾರ್ಯಥಸದಿಾಗಾಗಿ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ

ಮಗನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ಗಭಥವನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸದ.

ಕಲ್ಲಃ ಸ್ುಯೀಧನ ೂೀsಜನಿ ಪರರ್ೂತಬಾಹುವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುಕ್ ।

ಪರಧ್ಾನ್ವಾರ್ಯುಸ್ನಿನಧ್ ೀಬಯಲ್ಾಧಿಕತಾಮಸ್್ ತತ್ ॥೧೨.೩೮॥

ಬಹಳ ಬಾಹುವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕಲ್ಲಯೀ ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ

ಸಾನಿಧ್ದ ೂಂದಿಗ ಹುಟ್ಟುದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನಲ್ಲಲ ಬಲ್ಾಧಕರ್ತ್ವರ್ತುು.

[ಕಲ್ಲಯೀ ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುರುವ ಕುರರ್ತು ಸಾಷ್ುವಾದ ವವರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :

ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೮೭) ‘ಕಲ್ ೀರಂಶಸ್ುತ ಸ್ಞ್ಞಜ್ಞ ೀ ರ್ುವಿ ದ್ುಯೀಯಧನ ೂೀ ನ್ೃಪಃ’ ಎಂದರ ,
ಸರೀಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೮.೩೦) ‘ಕಲ್ ೀರಂಶಃ ಸ್ಮುತಪನ ೂನೀ ಗಾಂಧ್ಾಯಾಯ ಜಠರ ೀ ನ್ೃಪ’ ಎಂದಿದಾಾರ .
ಆಶರಮವಾಸಕ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೧೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಕಲ್ಲಂ ದ್ುಯೀಯಧನ್ಂ ವಿದಿಧ ಶಕುನಿಂ ದ್ಾಾಪರಂ
ನ್ೃಪಂ । ದ್ುಃಶಾಸ್ನಾದಿೀನ್ ವಿದಿಧ ತಾಂ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ಶುರ್ದ್ಶಯನ ೀ’. ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೫೩.೬೩)
ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ವಿಗರಹಸ್್ ಕಲ್ಲಮೂಯಲಂ ಗಾಂಧ್ಾಯಾಯಂ ವಿನಿರ್ಯುಜ್ತಾಂ’. ಹಿೀಗ ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ಕಲ್ಲಯೀ
ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ಪುರಾ ಹಿ ಮೀರುಮೂದ್ಧಯನಿ ತಿರವಿಷ್ುಪೌಕಸಾಂ ವಚಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 507

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ವಸ್ುನ್ಧರಾತಳ ೀದ್ೂವೀನ್ುಮಖಂ ಶುರತಂ ದಿತ ೀಃಸ್ುತ ೈಃ ॥೧೨.೩೯॥

(ರಾಕ್ಷಸರು ಈ ರೀತ ಹುಟುಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :) ಈಹಿಂದ ಮೀರು
ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ಸ ೀರದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ‘ತ್ಾವ ಲಲರೂ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಕ ೈಗ ೂಂಡ
ತೀಮಾಥನದ ಮಾರ್ತು ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ತತಸ್ುತ ತ ೀ ತಿರಲ್ ೂೀಚನ್ಂ ತಪ್ೀಬಲ್ಾದ್ತ ೂೀಷ್ರ್ಯನ್ ।

ವೃತಶಾ ದ್ ೀವಕರ್ಣುಕ ೂೀ ಹ್ವಧ್ ಏವ ಸ್ವಯತಃ ॥೧೨.೪೦॥

ಈ ಸುದಿಾ ತಳಿದ ದ ೈರ್ತ್ರು ರುದರನನುನ ರ್ತಪೀಬಲದಿಂದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಗ ೂಳಿಸ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ಕಷ್ುಕ ೂಡುವುದಕ ೆ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ವರವನುನ ಕ ೂಡು ಎಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡರಂತ್ .

ವರಾದ್ುಮಾಪತ ೀಸ್ತತಃ ಕಲ್ಲಃ ಸ್ ದ್ ೀವಕರ್ಣುಕಃ ।

ಬರ್ೂವ ವಜರಕಾರ್ಯರ್ಯುಕ್ ಸ್ುಯೀಧನ ೂೀ ಮಹಾಬಲಃ ॥೧೨.೪೧॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಪ್ೀಡ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡರ್ತಕೆ ವರವನುನ ಉಮಾಪ್ತಯಿಂದ ಪ್ಡ ದ ದ ೀವಕಂಟಕ ಕಲ್ಲ
ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ. ಅವನು ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠ ಹಾಗೂ ಅಭ ೀಧ್ವಾದ ಶರೀರದಿಂದ
ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿದಾ.

ಅವದ್ಧಯ ಏವ ಸ್ವಯತಃ ಸ್ುಯೀಧನ ೀ ಸ್ಮುತಿ್ತ ೀ ।

ಘೃತಾಭಿಪೂರ್ಣ್ಯಕುಮೂತಃ ಸ್ ಇನ್ಾರಜತ್ ಸ್ಮುತಿ್ತಃ ॥೧೨.೪೨॥

ಎಲಲರಂದಲೂ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವ ದುಯೀಥಧನನು ರ್ತುಪ್ಾದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಡಿಕ ಯಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂದ.
ನಂರ್ತರ (ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿದಾ) ಇಂದರಜರ್ತು ಘೃರ್ತದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಘಟದಿಂದ ಮೀಲ್ ದಾ.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೮೯) ದುಯೀಥಧನನ ರ್ತಮಮಂದಿರ ಕುರತ್ಾದ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ :

‘ಪೌಲಸಾಾ ಭಾರತರಶಾಾಸ್್ ಜಗಿನರ ೀ ಮನ್ುಜ ೀಷಾಹ’. ದುಯೀಥಧನನ ರ್ತಮಮಂದಿರು ಪ್ುಲಸ್ ವಂಶದಲ್ಲಲ
ಬಂದ ದ ೈರ್ತ್ರ ೀ ಆಗಿದುಾ, ಮನುಷ್್ ರೂಪ್ದಿಂದ ಅಭಿವ್ಕುರಾಗಿದಾಾರ . ‘ದ್ುಯೀಯಧನ್ಸ್ಹಾಯಾಸ ತೀ
ಪೌಲಸಾಾ ರ್ರತಷ್ಯರ್’(೯೧) ಈ ಪೌಲಸಯರು (ರಾಕ್ಷಸ ವಂಶದವರು) ದುಯೀಥಧನನ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದಾಾರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 508

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಸ್ ದ್ುಃಖಶಾಸ್ನ ೂೀsರ್ವತ್ ತತ ೂೀsತಿಕಾರ್ಯಸ್ಮೂವಃ ।

ಸ್ ವ ೈ ವಿಕರ್ಣ್ಯ ಉಚ್ತ ೀ ತತಃ ಕರ ೂೀsರ್ವದ್ ಬಲ್ಲೀ ॥೧೨.೪೩॥

ಸ್ ಚಿತರಸ ೀನ್ನಾಮಕಃ ತಥಾsಪರ ೀ ಚ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ।

ಬರ್ೂವುರುಗರಪೌರುಷಾ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಜಾತಮಜಾಃ ॥೧೨.೪೪॥

ಈರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ಇಂದರಜತ್ ದುಃಖಶಾಸನನ್ಾಗಿದಾ. (ಅವನ ಶಾಸನ ಅರ್ವಾ ಆಳಿಾಕ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ

ದುಃಖದಾರ್ಯಕವಾದ ಕಾರರ್ಣ ಆರ್ತ ದುಃಶಾ್ಸನ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಪ್ಡ ದ) . ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅತಕಾರ್ಯ
ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ ಹುಟ್ಟುದ. ಅವನ್ ೀ ವಕರ್ಣಥ ಎಂದು ಹ ಸರಾದ. ಆನಂರ್ತರ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಖರಾಸುರ
ಹುಟ್ಟುದ.

ಈ ಖರನ್ ೀ ಚಿರ್ತರಸ ೀನ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದ. ಇದ ೀ ರೀತ ಉಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯ ಮಕೆಳೂ

ಕೂಡಾ ರಾಕ್ಷಸರ ೀ ಆಗಿದಾರು. ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಪೌರ್ತರನ್ಾದ ಹಾಗೂ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಆರ್ತಮಜರಾದ ಅವರು
ಉಗರಪೌರುಷ್ವುಳಳವರಾದರು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೬೩.೫೮) ದುಯೀಥಧನನ ನ್ಾಲುೆ ಮಂದಿ ರ್ತಮಮಂದಿರರ ಕುರತ್ಾದ
ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ಧೃತರಾಷಾಾತ್ ಪುತರಶತಂ ಬರ್ೂವ ಗಾಂಧಯಾಯಂ ವರದ್ಾನಾದ್
ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಸ್್ । ತ ೀಷಾಂ ಚ ಧ್ಾತಯರಾಷಾಾಣಾಂ ಚತಾಾರಃ ಪರಧ್ಾನಾ ದ್ುಯೀಯಧನ ೂೀ ದ್ುಃಶಾಸ್ನ ೂೀ
ವಿಕರ್ಣಯಶ್ಾತರಸ ೀನ್ಶ ಾೀತಿ’].

ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷ್ರೂಪಿರ್ಣಃ ಶರಿೀರಿಣ ೂೀ ಹಿ ತ ೀsರ್ವನ್ ।

ಮೃಷ ೀತಿ ನಾಮತ ೂೀ ಹಿ ಯಾ ಬರ್ೂವ ದ್ುಃಶಳಾssಸ್ುರಿೀ ॥೧೨.೪೫॥

ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ದ ೂೀಷ್ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದವರಾಗಿದಾರು. ಈ ರೀತ ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ

ಅವರು ಮನುಷ್್ ಶರೀರವುಳಳವರಾದರು. ಸುಳಿಳಗ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ‘ಮೃಷ್’ ಎನುನವ ಅಸುರ ಸರೀ,
ದುಶಶಳಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಕುಹೂಪರವ ೀಶಸ್ಂರ್ಯುತಾ ರ್ಯಯಾssಜುಞಯನ ೀವಯಧ್ಾರ್ಯ ಹಿ ।

ತಪಃ ಕೃತಂ ತಿರಶ್ಲ್ಲನ ೀ ತತ ೂೀ ಹಿ ಸಾsತರ ಜಜ್ಞುಷೀ ॥೧೨.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 509

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

‘ದುಶಶಳಾ’ಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ‘ಮೃಷ್’ ಅಮಾವಾಸ ್ರ್ಯ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ‘ಕುಹೂ’ ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ
ಪ್ರವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವಳಾಗಿದಾಳು. ಈ ಮೃಷ್ ಎನುನವ ಅಸುರಸರೀ ಅಜುಥನ ಪ್ುರ್ತರನ (ಅಭಿಮನು್ವನ)
ಕ ೂಲ್ ಗಾಗಿ ರುದರನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಲಾಟುು, ಆ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಳು.

ತಯೀದಿತ ೂೀ ಹಿ ಸ ೈನ್ಧವೀ ಬರ್ೂವ ಕಾರರ್ಣಂ ವಧ್ ೀ ।

ಸ್ ಕಾಲಕ ೀರ್ಯದ್ಾನ್ವಸ್ತದ್ತ್ಯಮಾಸ್ ರ್ೂತಳ ೀ ॥೧೨.೪೭॥

ಮುಂದ ದುಶಶಳಾಳಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು ಜರ್ಯದರರ್ತನು ಅಭಿಮನು್ವನ ವಧ್ ಗ ಕಾರರ್ಣನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಜರ್ಯದರರ್ತ ‘ಕಾಲಕ ೀರ್ಯ’ ಎನುನವ ದ ೈರ್ತ್. ಅವನೂ ಅಭಿಮನು್ವನ ಕ ೂಲ್ ಗಾಗಿಯೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾ.

ತಥಾssಸ್ ನಿಋಯಥಾಭಿಧ್ ೂೀsನ್ುಜಃ ಸ್ ನಿಋಯತ ೀರರ್ೂತ್ ।

ಸ್ ನಾಸಕಾಮರುಧು್ತ ೂೀ ರ್ಯುರ್ಯುತುುನಾಮಕಃ ಕೃತಿೀ ॥೧೨.೪೮॥

ಸ್ ಚಾsಮಿಬಕ ೀರ್ಯವಿೀರ್ಯ್ಯಜಃ ಸ್ುಯೀಧನಾದ್ನ್ನ್ತರಃ ।

ಬರ್ೂವ ವ ೈಶ್ಕನ್್ಕ ೂೀದ್ರ ೂೀದ್ೂವೀ ಹರಿಪಿರರ್ಯಃ ॥೧೨.೪೯॥

ದುಯೀಥಧನನ ಜನನದ ನಂರ್ತರ ನಿಋಥರ್ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ನಿಋಥರ್ಥ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅನುಜನು
ಪ್ರವಹವಾರ್ಯುವನಿಂದ ರ್ಯುಕುನ್ಾಗಿ, ಸರ್ತೆಮಥದಲ್ಲಲ ನಿಪ್ುರ್ಣನ್ಾಗಿ, ‘ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು’ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.
ಈ ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು ಅಂಬಿಕಾಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ರ ೀರ್ತಸುನಿಂದ ವ ೈಶ್ಸರೀರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು. ಈರ್ತ
ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳವ(ಹರಪ್ರರ್ಯ)ನ್ಾಗಿದಾನು.

ರ್ಯುಧಿಷಾರ ೀ ಜಾತ ಉವಾಚ ಪಾರ್ಣುಡಬಾಯಹ ೂಾೀಬಯಲ್ಾಜಾಞಾನ್ಬಲ್ಾಚಾ ಧಮಮಯಃ ।

ರಕ್ ೂ್ೀsನ್್ಥಾ ನಾಶಮುಪ ೈತಿ ತಸಾಮದ್ ಬಲದ್ಾಯಾಢ್ಂ ಪರಸ್ುವಾsಶು ಪುತರಮ್ ॥೧೨.೫೦॥

ಇರ್ತು, ರ್ಯುಧಷಠರ ಹುಟ್ಟುದ ನಂರ್ತರ ಪಾಂಡುವು- ‘ಬಾಹುಬಲದಿಂದಲೂ, ಜ್ಞಾನಬಲದಿಂದಲೂ ಧಮಥವು

ರಕ್ಷಣಿೀರ್ಯವಾಗಿದ . ಇಲಲವಾದರ ಧಮಥ ನ್ಾಶವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು
ಬಾಹುಬಲವುಳಳ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ’ ಎಂದು ಕುಂತಗ ಹ ೀಳಿದನು .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 510

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೨೯. ೪೬) ಒಂದು ಮಾತದ : ‘ಅಶಾಮೀಧಃ ಕರತುಶ ರೀಷ ೂಾೀ
ಜ ೂ್ೀತಿಃಶ ರೀಷ ೂಾೀ ದಿವಾಕರಃ । ಬಾರಹಮಣ ೂೀ ದಿಾಪದ್ಾಂ ಶ ರೀಷ ೂಾೀ ದ್ ೀವಶ ರೀಷ್ಾಶಾ ಮಾರುತಃ’
‘ಯಾಗಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ಅಶಾಮೀಧ ಯಾಗ. ಬ ಳಕುಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ಸೂರ್ಯಥನ
ಬ ಳಕು. ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದವನು ಬರಹಮಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ. ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು’. ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಎರಡನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ ಲೀ(೨.೧೪೮) ಪ್ರಸಾುಪ್ಸದಾಾರ .
ಇಲ್ಲಲ ಅದರ ವಾ್ಖಾ್ನ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :]

ರ್ಯಜ್ಞಾಧಿಕ ೂೀ ಹ್ಶಾಮೀಧ್ ೂೀ ಮನ್ುಷ್್ದ್ೃಶ ್ೀಷ್ು ತ ೀಜಸ್ುವಧಿಕ ೂೀ ಹಿ ಭಾಸ್ಾರಃ ।

ವಣ ್ೀಯಷ್ು ವಿಪರಃ ಸ್ಕಲ್ ೈಗುೆಯಣ ೈವಯರ ೂೀ ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ವಾರ್ಯುಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಾದ್ೃತ ೀ ॥೧೨.೫೧॥

ಅಶಾಮೀಧವು ರ್ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ. ಮನುಷ್್ಕಾರ್ಣುವ ತ್ ೀಜಸುುಗಳಲ್ಲಲ ಸೂರ್ಯಥ ಮಿಗಿಲು. ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ

ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ (ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ಾಗಿದಾರೂ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ
ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗುವುದಿಲಲ ಎನುನವುದು ಇದರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ). ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಹ ೂರರ್ತು,
ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಣದ ೀವರು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ.

[ಹಾಗಿದಾಲ್ಲಲ ಕುಂತ ಸಮಸು ಗುರ್ಣಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನನ್ ನೀ ಪ್ುರ್ತರನಿಗ ೂೀಸೆರ ಹ ೂಂದುವ ಎಂದರ ಅದು
ಸಾಧ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ :]

ವಿಶ ೀಷ್ತ ೂೀsಪ ್ೀಷ್ ಪಿತ ೈವ ಮೀ ಪರರ್ುವಾ್ಯಸಾತಮನಾ ವಿಷ್ು್ರನ್ನ್ತಪೌರುಷ್ಃ ।

ಅತಶಾ ತ ೀ ಶಾಶುರ ೂೀ ನ ೈವ ಯೀಗ ೂ್ೀ ದ್ಾತುಂ ಪುತರಂ ವಾರ್ಯುಮುಪ ೈಹಿ ತತ್ ಪರರ್ುಮ್॥೧೨.೫೨॥

‘ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ದಿಂದ ಅನಂರ್ತ ಪೌರುಷ್ನ್ಾದ ವಷ್ು್ವು ನನನ ರ್ತಂದ ಯಾಗಿದಾಾನ್ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ

ಅವನು ನಿನಗ ಶಾಶುರ(ಮಾವ). ಶಾಶುರನಿಂದ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವನ
ನಂರ್ತರ ಪ್ರಭುರ್ತಾ ಇರುವವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ. ಅವನಲ್ ಲೀ ಮಗನನುನ ಕ ೂಡು ಎಂದು ಬ ೀಡು’ ಎನುನತ್ಾುನ್
ಪಾಂಡು.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಪೃರ್ಯಾssಹೂತವಾರ್ಯುಸ್ಂಸ್ಪಶಯಮಾತಾರದ್ರ್ವದ್ ಬಲದ್ಾಯೀ ।

ಸ್ಮೊೀ ಜಗತ್ಸತ ನ್ ರ್ಯಸ್್ ಕಶ್ಾದ್ ರ್ಕೌತ ಚ ವಿಷ ೂ್ೀರ್ಯಗವದ್ಾಶಃ ಸ್ುತಃ ॥೧೨.೫೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 511

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳುತುರಲು, ಕುಂತಯಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮುಟುುವಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ,

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಕುಂತಗ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಈ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಯಾರಗ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಕಮಥಗಳಲ್ಲಲ
ಸಮನಿಲಲವೀ, ಯಾರಗ ವಷ್ು್ವನ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಮನಿಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ, ರ್ತನನ ಭಕಿುಯಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ
ವಶ್ೀಕರಸಕ ೂಂಡಿರರ್ತಕೆ ಮಗನ್ ೂಬಬ ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಸ್ ವಾರ್ಯುರ ೀವಾರ್ವದ್ತರ ಭಿೀಮನಾಮಾ ರ್ೃತಾ ಮಾಃ ಸ್ಕಲ್ಾ ಹಿ ರ್ಯಸಮನ್ ।

ಸ್ ವಿಷ್ು್ನ ೀಶ ೀನ್ ರ್ಯುತಃ ಸ್ದ್ ೈವ ನಾಮಾನ ಸ ೀನ ೂೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಸ್ತತ ೂೀsಸೌ॥೧೨.೫೪॥

ಈರೀತ ಕುಂತೀಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಪ್ರಧ್ಾನವಾರ್ಯುವು, ‘ಭಿೀಮ’ನ್ ಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾದನು.

ಅಸಮನ್ಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕು, ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಬಲದಲ್ಲಲ ಸಮನಿಲಲದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಭಿೀಮ ಎಂಬ
ಹ ಸರನವನ್ಾದನು.
‘ಭಿೀಮ’ ಎಂದರ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನುನ ಹ ೂರ್ತುವನು. ‘ಸ ೀನ’ ಎಂದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಕೂಡಿದವನು.
ಯಾರಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಸಂದಣಿಸವ ಯೀ, ಯಾರು ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ವಷ್ು್ವನಿಂದ
ಯಾವಾಗಲೂ ಕೂಡಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ತಜಞನ್ಮಮಾತ ರೀರ್ಣ ಧರಾ ವಿದ್ಾರಿತಾ ಶಾದ್ೂಯಲಭಿೀತಾಜಞನ್ನಿೀಕರಾದ್ ರ್ಯದ್ಾ ।

ಪಪಾತ ಸ್ಞ್್ಾಣಿ್ಯತ ಏವ ಪವಯತಸ ತೀನಾಖಿಲ್ ೂೀsಸೌ ಶತಶೃಙ್ೆನಾಮಾ ॥೧೨.೫೫॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಹುಟ್ಟುದ ೂಡನ್ ಯೀ ಭೂಮಿ ಸೀಳಿರ್ತು. ಹುಲ್ಲಯಿಂದ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ನಡುಗಿದ ಕ ೈಯಿಂದ
ಯಾವಾಗ ಆ ಮಗುವು ಕ ಳಗ ಬಿತ್ ೂುೀ, ಆಗ ಶರ್ತಶೃಂಗ ಪ್ವಥರ್ತವ ೀ ಪ್ುಡಿಯಾಯಿರ್ತು.

[ಸಾನತಾಾ ಚ ಸ್ುತಮಾದ್ಾರ್ಯ ದ್ಶಮೀ sಹನಿ ಯಾದ್ವಿೀ । ದ್ ೈವತಾನ್್ಚಯಯಷ್್ಂತಿೀ

ನಿಜಯಗಮಾsಶರಮಾತ್ ಪೃಥಾ। ಶ ೈಲ್ಾಭಾ್ಶ ೀನ್ ಗಚಛಂತಾ್ಸ್ತದ್ಾ ರ್ರತಸ್ತತಮ। ನಿಶಾಕಾರಮ
ಮಹಾವಾ್ಘೂರೀ ಜಘಾಂಸ್ುಗಿಯರಿಗಹಾರಾತ್। ತಮಾಪತನ್ತಂ ಶಾದ್ೂಯಲಂ ನಿಕೃಷ್್ ಧನ್ುರುತತಮಂ।
ನಿಬಯಭ ೀದ್ ಶರ ೈಃ ಪಾಂಡುಸಾಭಿಸಾದ್ಶವಿಕರಮಃ । ನಾದ್ ೀನ್ ಮಹತಾ ತಾಂ ತು ಪೂರರ್ಯಂತಂ
ಗಿರ ೀಗುಯಹಾಂ । ದ್ೃಷಾುವ ಶ ೈಲಮುಪಾರ ೂೀಢುಮೈಚಛತ್ ಕುಂತಿೀ ರ್ಯಾತ್ ತದ್ಾ। ತಾರಸಾತ್ ತಸಾ್ಃ
ಸ್ುತಸ್ತವಞ್ಚಾತ್ ಪಪಾತ ರ್ರತಷ್ಯರ್ । ಸ್ ಶ್ಲ್ಾಂ ಚೂರ್ಣಯಯಾಮಾಸ್ ವಜರವದ್ ವಜರಚ ೂೀದಿತಃ
(ಆದಿಪವಯ ೧೨೯.೫೭-೬೩).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 512

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಭಿೀಮ ಹುಟ್ಟುದ ಹರ್ತುನ್ ೀ ದಿನ, ಸಾನನಪ್ೂರ ೈಸ, ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಅಚಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾು ಕುಂತ ಆಶರಮದಿಂದ
ನಡ ದುಕ ೂಂಡು ಬರುತುದಳ
ಾ ು. ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಒಂದು ದ ೂಡಡ ಹುಲ್ಲ ಮನುಷ್್ರ ವಾಸನ್ ರ್ಯನುನ ಗರಹಿಸ,
ತನನಬ ೀಕ ಂದು ಗುಹ ಯಿಂದ ಹ ೂರಗ ಬಂರ್ತು. ಹಿೀಗ ಬಂದ ಹುಲ್ಲರ್ಯನುನ ಮೂರು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಪಾಂಡು
ಕ ೂಲಲಬ ೀಕಾಗಿ ಬಂರ್ತು. (ಈ ಮಾತನಿಂದ ನಮಗ ಅಂದು ಹಿಮಾಚಾೆದಿರ್ತವಾದ ಹಿಮಾಲರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅತ
ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದ ಹುಲ್ಲಗಳಿದಾವು ಎನುನವ ಮಾಹಿತ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಇಂದು ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹಿಮ-ಹುಲ್ಲಗಳು
ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಸ ೈಬಿೀರಯಾದಲ್ಲಲ ಇಂರ್ತಹ ಹುಲ್ಲಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಇವ ). ಈ ರೀತ ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ಹುಲ್ಲ
ಎದುರಾದಾಗ ಭರ್ಯದಿಂದ ನಡುಗಿದ ಕುಂತರ್ಯ ಕ ೈಯಿಂದ ಮಗು ಕ ಳಗ ಬಿೀಳುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ ಬಿದಾಾಗ
ಪ್ವಥರ್ತವ ೀ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಯಿರ್ತು ಎನುನರ್ತುದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ. ಈ ಘಟನ್ ಯಿಂದ ಆ ಪ್ವಥರ್ತದ ಹ ಸರೂ
ಸಾರ್ಥಕವಾಯಿರ್ತು(ನೂರಾರು ಶೃಂಗಗಳಿರುವ ಪ್ವಥರ್ತವಾಗಿ ಮಾಪ್ಥಟುು, ಶರ್ತಶೃಂಗ ಎನುನವ ಹ ಸರೂ
ಸಾರ್ಥಕವಾಯಿರ್ತು).

ಈ ಘಟನ್ ಕುಂತರ್ಯ ಜೀವನದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರಭಾವ ಬಿೀರದ ಘಟನ್ . ಪಾರರ್ಯಃ ಕರುಣಾಸಾಗರನ್ಾದ

ವಾರ್ಯು ತ್ಾಯಿ ಕುಂತಗ ಭರವಸ ರ್ತುಂಬುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಈ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕವನ್ಾನಡಿ ತ್ ೂೀರದನ್ ೂೀ
ಏನ್ ೂೀ. ಏಕ ಂದರ ಆಕ ಮುಂದ ಗಂಡನನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡಮೀಲ್ , ಅನ್ ೀಕ ಕಷ್ುಗಳನುನ
ಎದುರಸಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಆಕ ರ್ಯ ಇಡಿೀ ಜೀವನ ಇಂದಿನ ಯಾವ ಮಹಿಳ ಯಿಂದಲೂ ಸಹಿಸಲ್ಾಗದಷ್ುು
ಹಿಂಸ ರ್ಯ ಜೀವನವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಅವಳಿಗ ಕ ೂನ್ ೀರ್ತನಕವೂ ಭರವಸ ರ್ಯನುನ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಘಟನ್ ಇದು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಎಷ್ ೂುೀ ಕಡ ಕುಂತ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳುಳವ ಪ್ರಸಂಗಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ .
ಬಕಾಸುರ ವಧ್ ರ್ಯ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಬಾರಹಮರ್ಣಪ್ುರ್ತರನ ಬದಲು ಧ್ ೈರ್ಯಥವಾಗಿ ಆಕ ಭಿೀಮನನುನ
ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುಳ . ಆಗ ಇರ್ತರ ಪಾಂಡವರು ಗಾಬರಗ ೂಂಡಾಗ, ಆಕ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ
ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ . ಭಿೀಮ ಬಿದಾ ಜಾಗ ಒಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ೀ ಹ ೂರರ್ತು, ಭಿೀಮನಿಗ ಏನೂ ಆಗುವುದಿಲಲ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿ ಆಕ ಭಿೀಮನನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗ ಆಕ ಗ ಕ ೂನ್ ೀರ್ತನಕವೂ ಜೀವನ್ ೂೀತ್ಾುಹ ಕ ೂಟು ಘಟನ್
ಇದು. ಸಾತಾಕ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಮಾಹಾರ್ತಯಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡಿದ, ಭರವಸ ನಿೀಡುವ ಘಟನ್ ಇದು. ‘ಭಿೀಮೊೀ ನ್
ಶೃಂಗಾ ದ್ವಿಧ್ಾವ ದ್ುಗೃಯಭಿಃ’ ಎಂದು ವ ೀದಪ್ುರುಷ್ನೂ ಕ ೂಂಡಾಡಿದ ಘಟನ್ ಇದು. ನಮಗ ಲಲರಗೂ
ಸಗಬ ೀಕಾದ ನಿಜವಾದ ದಾಢ್ಥ ಇದು. ಇವನ ಅಪ್ಾ (ಸವೀಥರ್ತುಮ) ಇಡಿೀ ಬ ಟುವನುನ ಕಿರುಬ ರಳಿನಿಂದ
ಎತು ನಿಂರ್ತ. ಈರ್ತ (ಜೀವೀರ್ತುಮ) ಬ ಟುವನುನ ವಜರದಂತ್ ಪ್ುಡಿಮಾಡಿದ. ಭಗವಂರ್ತ ಜಗತುಗ ಬಿಟು,
ಸಾತಾಕರಗ ಅಮೂಲ್ವಾದ, ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಪ್ುಡಿಮಾಡುವ ವಜರ ಈ ಭಿೀಮ. ಇದನುನ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕ ೂಂಡಾಗ
ಸಾಧನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭರವಸ ಮೂಡುರ್ತುದ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 513

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ತಸಮನ್ ಪರಜಾತ ೀ ರುಧಿರಂ ಪರಸ್ುಸ್ುರವುಮಮಯಹಾಸ್ುರಾ ವಾಹನ್ಸ ೈನ್್ಸ್ಂರ್ಯುತಾಃ ।

ನ್ೃಪಾಶಾ ತತ್ ಪಕ್ಷರ್ವಾಃ ಸ್ಮಸಾತಸ್ತದ್ಾ ಭಿೀತಾ ಅಸ್ುರಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶಾ ॥೧೨.೫೬॥

ಭಿೀಮ ಹುಟುುತುರಲು ಕುದುರ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ವಾಹನ ಹಾಗೂ ಸ ೈನ್ವನುನ

ಹ ೂಂದಿರುವ ಮಹಾಸುರರು ರಕುವನುನ ಸುರಸಕ ೂಂಡರು. ಅವರ ಪ್ಕ್ಷ್ಮೀರ್ಯರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರೂ
ಕೂಡಾ ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತರಾದರು.

[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ರುಧಿರಂ ಪರಸ್ುಸ್ುರವು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ(ಆದಿಪ್ವಥ

೧೨೯.೫೪) ‘ಮೂತರಂ ಪರಸ್ುಸ್ುರವುಃ ಸ್ವ ೀಯ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಈ ಎರಡು ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಸ ೀರಸಕ ೂಂಡು
ನ್ ೂೀಡಿದರ , ಮೂರ್ತರದ ಜ ೂತ್ ಗ ರಕುವನುನ ಸುರಸಕ ೂಂಡರು ಎಂದರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ . ಇನುನ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕಸ್್
ಪಾರ್ಥಯವಾಃ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೨೯.೫೩) ಅಂದರ , ಭಿೀಮನ ಜನನದಿಂದ ಸಜಜನರಗ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವಾಯಿರ್ತು
ಎಂದರ್ಥ ]

ಅವದ್ಧಯತಾತ ರವ ವೃಕ ೂೀದ್ರ ೂೀ ವನ ೀ ಮುದ್ಂ ಸ್ುರಾಣಾಮಭಿತಃ ಪರವದ್ಧಯರ್ಯನ್ ।

ತದ್ ೈವ ಶ ೀಷ ೂೀ ಹರಿಣ ೂೀದಿತ ೂೀsವಿಷ್ದ್ ಗರ್ಯಂ ಸ್ುತಾಯಾ ಅಪಿ ದ್ ೀವಕಸ್್ ॥೧೨.೫೭॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಎಲ್ಾಲರೀತಯಿಂದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ ಹ ಚಿಚಸುವವನ್ಾಗಿ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲಯೀ

ಬ ಳ ದನು. ಆಗಲ್ ೀ ಶ ೀಷ್ದ ೀವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ ದ ೀವಕನ ಮಗಳಾದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ
ಗಭಥವನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿದನು.

ಸ್ ತತರ ಮಾಸ್ತರರ್ಯಮುಷ್್ ದ್ುಗೆಯಯಾsಪವಾಹಿತ ೂೀ ರ ೂೀಹಿಣಿೀಗರ್ಯಮಾಶು ।

ನಿರ್ಯುಕತಯಾ ಕ ೀಶವ ೀನಾರ್ ತತರ ಸ್ತಾಾ ಮಾಸಾನ್ ಸ್ಪತ ಜಾತಃ ಪೃರ್ಥವಾ್ಮ್ ॥೧೨.೫೮॥

ಆ ಶ ೀಷ್ನು ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಮೂರು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ವಾಸಮಾಡಿ, ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್
ದುಗ ಥಯಿಂದ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಬಸರನುನ ಕುರರ್ತು ಕೂಡಲ್ ೀ ವಗಾಥವಣ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಆ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ
ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಏಳು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಇದುಾ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಸ್ ನಾಮತ ೂೀ ಬಲದ್ ೀವೀ ಬಲ್ಾಢ ೂ್ೀ ಬರ್ೂವ ತಸಾ್ನ್ು ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ಪರರ್ುಃ ।

ಆವಿಬಯರ್ೂವಾಖಿಲಸ್ದ್ುೆಣ ೈಕಪೂರ್ಣ್ಯಃ ಸ್ುತಾಯಾಮಿಹ ದ್ ೀವಕಸ್್ ॥೧೨.೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 514

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಹಾಗ ಹುಟ್ಟುದ ಶ ೀಷ್ನು ಬಲ್ಾಢ್ನ್ಾಗಿ ‘ಬಲದ ೀವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಬಲದ ೀವನ ನಂರ್ತರ,
ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ, ಎಲ್ಾಲ ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ದ ೀವಕನ ಮಗಳಾದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ
ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಆವಭಿಥವಸದನು.

ರ್ಯಃ ಸ್ತುುಖಜ್ಞಾನ್ಬಲ್ ೈಕದ್ ೀಹಃ ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷ್ಸ್ಪಶ ್ೀಯಜಿತಃ ಸ್ದ್ಾ ।

ಅವ್ಕತತತಾಾರ್ಯ್ಯಮಯೀ ನ್ ರ್ಯಸ್್ ದ್ ೀಹಃ ಕುತಶ್ಾತ್ ಕಾಚ ಸ್ ಹ್ಜ ೂೀ ಹರಿಃ ॥೧೨.೬೦॥

ಯಾರು ಜ್ಞಾನ-ಬಲಗಳ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದವನ್ ೂೀ, ಯಾರು ಎಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ಗಳ ಸಾಶಥದಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ ೂೀ,
ಯಾರ ದ ೀಹವು ಜಡ ಅರ್ವಾ ಜಡದ ಕಾರ್ಯಥವಾಗಿರುವ ಪ್ದಾರ್ಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಲಲವೀ, ಯಾರು
ಯಾರಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಹುಟ್ಟುಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಪಾರಕೃರ್ತವಾಗಿ ಹುಟುುವುದಿಲಲವಷ್ ುೀ.

ನ್ ಶುಕಿರಕತಪರರ್ವೀsಸ್್ ಕಾರ್ಯಸ್ತಥಾsಪಿ ತತುಪತರತಯೀಚ್ತ ೀ ಮೃಷಾ ।

ಜನ್ಸ್್ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ಶರಿೀರತ ೂೀsಸಾ್ ರ್ಯದ್ಾವಿರಾಸೀದ್ಮಲಸ್ಾರೂಪಃ ॥೧೨.೬೧॥

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಶರೀರವು ರ ೀರ್ತಸುು ಹಾಗೂ ರಕುದ ಸಂಪ್ಕಥದಿಂದ ಉಂಟ್ಾದುದಾಲ.ಲ ಆದರೂ, ಆರ್ತ

ದುಜಥನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನಂತ್ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ . ಅಮಲಸಾರೂಪ್ನ್ಾಗಿ
ಆವಭಥವಸದಾರೂ, ದ ೀವಕಿೀ ಪ್ುರ್ತರ ಎಂಬುದಾಗಿ ಸುಮಮನ್ ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಆವಿಶ್ ಪೂವಯಂ ವಸ್ುದ್ ೀವಮೀವ ವಿವ ೀಶ ತಸಾಮದ್ೃತುಕಾಲ ಏವ ।

ದ್ ೀವಿೀಮುವಾಸಾತರ ಚ ಸ್ಪತ ಮಾಸಾನ್ ಸಾದ್ಾಧಯಂಸ್ತತಶಾಾsವಿರರ್ೂದ್ಜ ೂೀsಪಿ ॥೧೨.೬೨॥

ಮೊದಲು ವಸುದ ೀವನನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಅವನ ಮೂಲಕವಾಗಿ ಋರ್ತುಕಾಲದಲ್ಲಲಯೀ ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ

ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಅಲ್ಲಲ ಅಧಥದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಏಳು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ (ಏಳುವರ ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ)
ವಾಸಮಾಡಿ, ಹುಟ್ಟುಲಲದವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ ಹುಟ್ಟುದವನಂತ್ ಪ್ರಕಟಗ ೂಂಡನು.

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸ್ತಮೂತ ಆವಿರಾಸೀದ್ಶುಕಿರಕ ೂತೀsಪಿ ನ್ೃಸಂಹರೂಪಃ ।

ತಥ ೈವ ಕೃಷ ೂ್ೀsಪಿ ತಥಾsಪಿ ಮಾತಾಪಿತೃಕರಮಾದ್ ೀವ ವಿಮೊೀಹರ್ಯತ್ಜಃ ॥೧೨.೬೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 515

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಹ ೀಗ ಹಿಂದ ರ ೀರ್ತಸುು ಹಾಗೂ ರಕುವಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರೂ ನೃಸಂಹನ್ಾಗಿ ಕಂಬದಿಂದ ಆವಭಥವಸದನ್ ೂೀ,

ಹಾಗ ಯೀ ಕೃಷ್್ನೂ ಕೂಡಾ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳ ಕರಮಾನುಸರರ್ಣದಿಂದ
ಎಲಲರನೂನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಪಿತೃಕರಮಂ ಮೊೀಹನಾತ್ಯಂ ಸ್ಮೀತಿ ನ್ ತಾವತಾ ಶುಕಿತ ೂೀ ರಕತತಶಾ ।

ಜಾತ ೂೀsಸ್್ ದ್ ೀಹಸತವತಿ ದ್ಶಯನಾರ್ಯ ಸ್ಶಙ್್ಚಕಾರಬಞಗದ್ಃ ಸ್ ದ್ೃಷ್ುಃ ॥೧೨.೬೪॥

ಅನ ೀಕ ಸ್ೂಯಾ್ಯರ್ಕ್ತರಿೀಟರ್ಯುಕ ೂತೀ ವಿದ್ು್ತಾಭ ೀ ಕುರ್ಣಡಲ್ ೀ ಧ್ಾರರ್ಯಂಶಾ ।

ಪಿೀತಾಮಬರ ೂೀ ವನ್ಮಾಲ್ಲೀ ಸ್ಾನ್ನ್ತಸ್ೂಯ್ೀಯರುದಿೀಪಿತದ್ಾಯದ್ೃಶ ೀ ಸ್ುಖಾರ್ಣ್ಯವಃ ॥೧೨.೬೫॥

ರ್ತಂದ ಹಾಗೂ ತ್ಾಯಿರ್ಯರಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ ಎಂಬ ಕರಮವನುನ ದುಜಥನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ

ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ರ ೀರ್ತಸುನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ರಕುದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ತ್ಾನು ಹುಟುಲ್ಲಲಲ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಲ್ ೂೀಸುಗ
ಶಂಖ-ಚಕರ-ಪ್ದಮ-ಗದ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದವನ್ಾಗಿ ಆರ್ತ ಕಾರ್ಣಲಾಟುನು.
ಅನ್ ೀಕ ಸೂರ್ಯಥರ ಕಾಂತರ್ಯನುನ ಬಿೀರುವ ಕಿರೀಟದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ಮಿಂಚಿನ ಬರ್ಣ್ವುಳಳ
ಕುಂಡಲವನುನ ಹ ೂರ್ತುವನ್ಾಗಿ, ಹಳದಿ ಬರ್ಣ್ದ ಬಟ್ ುರ್ಯುಟುು, ವನಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಧರಸ, ಅನಂರ್ತವಾಗಿರುವ
ಸೂರ್ಯಥನಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಸುಖಕ ೆ ಕಡಲ್ಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಕಾರ್ಣಲಾಟುನು.

[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೪.೧೦-೧೧) ಈ ಕುರತ್ಾದ ಸುಂದರವಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:

‘ತಮದ್ುೂತಂ ಬಾಲಕಮಂಬುಜ ೀಕ್ಷರ್ಣಂ ಚತುರ್ುಯಜಂ ಶಙ್್ಗದ್ಾಧು್ದ್ಾರ್ಯುಧಮ್ । ಶ್ರೀವತುಲಕ್ಷಮಂ
ಗಲಶ ್ೀಭಿಕೌಸ್ುತರ್ಂ ಪಿೀತಾಮಬರಂ ಸಾಂದ್ರಪಯೀದ್ಸೌರ್ಗಮ್ ।
ಮಹಾಹಯವ ೈಡೂರ್ಯಯಕ್ತರಿೀಟಕುಂಡಲತಿಾಷಾ ಪರಿಷ್ಾಕತಸ್ಹಸ್ರಕುಂತಳಮ್ ।
ಉದ್ಾಾಮಕಾಞ್ಾಯಙ್ೆದ್ಕಙ್ೆಣಾದಿಭಿವಿಯರ ೂೀಚಮಾನ್ಂ ವಸ್ುದ್ ೀವ ಐಕ್ಷತ’]

ಸ್ ಕಞ್ಞಯೀನಿಪರಮುಖ ೈಃ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ್ುತತಃ ಪಿತಾರ ಚ ಮಾತಾರ ಚ ಜಗಾದ್ ಶ್ರಜಮ್ ।

ನ್ರ್ಯಸ್ಾ ಮಾಂ ನ್ನ್ಾಗೃಹಾನಿತಿ ಸ್ಮ ತತ ೂೀ ಬರ್ೂವ ದಿಾರ್ುಜ ೂೀ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ॥೧೨.೬೬॥

ಹುಟ್ಟುದಕೂಡಲ್ ೀ ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ, ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಯಿಂದಲೂ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ವಸುದ ೀವನನುನ ಕುರರ್ತು: ‘ನನನನುನ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ಗ ಕ ೂಂಡ ೂಯಿ್’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದನು. ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ ಜನ್ಾದಥನನು ಎರಡು ಭುಜವುಳಳವನ್ಾದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 516

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ತದ್ ೈವ ಜಾತಾ ಚ ಹರ ೀರನ್ುಜ್ಞಯಾ ದ್ುಗಾೆಯಭಿಧ್ಾ ಶ್ರೀರನ್ು ನ್ನ್ಾಪತಾನಯಮ್ ।

ತತಸ್ತಮಾದ್ಾರ್ಯ ಹರಿಂ ರ್ಯಯೌ ಸ್ ಶ್ರಾತಮಜ ೂೀ ನ್ನ್ಾಗೃಹಾನ್ ನಿಶ್ೀಥ ೀ ॥೧೨.೬೭॥

ಇದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ ದುಗ ಥ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ
ಹ ಂಡತಯಾದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಳು.
ಇರ್ತು ಮಗುವನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ಶ್ರೀಹರರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ವಸುದ ೀವನು ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ
ಕುರರ್ತು ಅಧಥರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ತಂ ತತರ ತಥ ೈವ ಕನ್್ಕಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ತಸಾಮತ್ ಸ್ಾಗೃಹಂ ಪುನ್ರ್ಯ್ಯಯೌ ।

ಹತಾಾ ಸ್ಾಸ್ುಗೆಯರ್ಯಷ್ಟಾಂ ಕರಮೀರ್ಣ ಮತಾಾsಷ್ುಮಂ ತತರ ಜಗಾಮ ಕಂಸ್ಃ ॥೧೨.೬೮॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಟು ವಸುದ ೀವನು, ಅಲ್ಲಲ ಕನಿನಕ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ
ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಹಿಂತರುಗಿ ಬಂದನು.
ಇರ್ತು ರ್ತಂಗಿ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರು ಮಕೆಳನುನ ಕರಮವಾಗಿ ಕ ೂಂದಿದಾ ಕಂಸನು, ಎಂಟನ್ ರ್ಯದು ಹುಟ್ಟುದ ಎಂದು
ತಳಿದು, ದ ೀವಕಿ ಇರುವಲ್ಲಲಗ ಧ್ಾವಸ ಬಂದನು.

ಗರ್ಯಂ ದ್ ೀವಕಾ್ಃ ಸ್ಪತಮಂ ಮೀನಿರ ೀ ಹಿ ಲ್ ೂೀಕಾಃ ಸ್ೃತಂ ತಾಷ್ುಮಂ ತಾಂ ತತಃ ಸ್ಃ ।
ಮತಾಾ ಹನ್ುತಂ ಪಾದ್ಯೀಃ ಸ್ಮಾಗೃಹ್ ಸ್ಮೊಪೀರ್ಯಾಮಾಸ್ ಶ್ಲ್ಾತಳ ೀ ಚ ॥೧೨.೬೯॥

ಸಾ ತದ್ಧಸಾತತ್ ಕ್ಷ್ಪರಮುತಪತ್ ದ್ ೀವಿೀ ಖ ೀsದ್ೃಶ್ತ ೈವಾಷ್ುರ್ುಜಾ ಸ್ಮಗಾರ ।

ಬರಹಾಮದಿಭಿಃ ಪೂಜ್ಮಾನಾ ಸ್ಮಗ ರರತ್ದ್ುೂಥಾಕಾರವತಿೀ ಹರಿಪಿರಯಾ ॥೧೨.೭೦॥

ಕಂಸನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಎಲಲರೂ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಏಳನ್ ೀ ಮಗುವು ಗಭಥಸಾರವಕ ೆ ಒಳಗಾಗಿ ಸತುದ ಎಂದು
ತಳಿದಿದಾರು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕಂಸನು ದುಗ ಥರ್ಯನ್ ನೀ ಎಂಟನ್ ೀ ಮಗು ಎಂದು ತಳಿದು ಕ ೂಲುಲವುದಕಾೆಗಿ,
ಮಗುವನುನ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬಂಡ ಗಲ್ಲಲಗ ಚಚಚಲ್ ಂದು ಹ ೂೀದನು.
ಆದರ ದುಗ ಥರ್ಯು ಆರ್ತನ ಹಿಡಿರ್ತದಿಂದ ಬಿಡಿಸಕ ೂಂಡು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಮೀಲಕ ೆರಗಿ, ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಎಂಟು
ತ್ ೂೀಳಗಳುಳಳ ದ ೀವಯಾಗಿ ಕಂಡಳು. ಬರಹಾಮದಿ ಸಮಗರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಡರ್ತಕೆ ಹರಪ್ರರ್ಯಳು
ಅರ್ತ್ದುಭತ್ಾಕಾರವುಳಳವಳಾಗಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡಳು.
[ಹಿೀಗ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಅಷ್ು ತ್ ೂೀಳಗಳುಳಳವಳಾಗಿ ಪ್ರಕಟಗ ೂಂಡ ದುಗ ಥರ್ಯ ವರ್ಣಥನ್ ರ್ಯನುನ
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೫.೧೧) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ದಿವ್ಸ್ರಗಂಬರಾಲ್ ೀಪರತಾನರ್ರರ್ಣರ್ೂಷತಾ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 517

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಧನ್ುಃಶ್ಲ್ ೀಷ್ುಚಮಾಯಸಶಙ್್ಚಕರಗದ್ಾಧರಾ । ಸದ್ಧಚಾರರ್ಣಗಂಧವ ೈಯರಪುರಃಕ್ತನ್ನರ ೂೀರಗ ೈಃ ।

ಉಪಾಹೃತ ೂೀರುಬಲ್ಲಭಿಃ ಸ್ೂತರ್ಯಮಾನ ೀದ್ಮಬರವಿೀತ್]

ಉವಾಚ ಚಾSಯಾ್ಯ ತವ ಮೃತು್ರತರ ಕಾಚಿತ್ ಪರಜಾತ ೂೀ ಹಿ ವೃಥ ೈವ ಪಾಪ ।

ಅನಾಗಸೀಂ ಮಾಂ ವಿನಿಹನ್ುತಮಿಚಛಸ್್ಶಕ್ಕಾಯ್ೀಯ ತವ ಚ ೂೀಧ್ಮೊೀSರ್ಯಮ್ ॥೧೨.೭೧॥

ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ದಿವ್ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯು ಕಂಸನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದಳೂ ಕೂಡಾ:
‘ನಿನನ ಮೃರ್ತು್ವು ಇನ್ ನಲ್ಲಲಯೀ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ ೀ, ಸುಮಮನ್ ೀ ಯಾವುದ ೀ ರ್ತಪ್ುಾಮಾಡಿಲಲದ ನನನನುನ
ಕ ೂಲಲಲು ಬರ್ಯಸುತುದಿಾೀಯೀ. ಶಕ್ವಲಲದ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ನಿನನ ಈ ಕ ಲಸವೂ ವ್ರ್ಥವಾಗಿದ ’.

ಉಕ ತವೀತಿ ಕಂಸ್ಂ ಪುನ್ರ ೀವ ದ್ ೀವಕ್ತೀತಲ್ ಪೀsಶರ್ಯದ್ ಬಾಲರೂಪ ೈವ ದ್ುಗಾೆಯ ।

ನಾಜ್ಞಾಸಷ್ುಸಾತಮರ್ ಕ ೀಚನಾತರ ಋತ ೀ ಹಿ ಮಾತಾಪಿತರೌ ಗುಣಾಢಾ್ಮ್ ॥೧೨.೭೨॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಕಂಸನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ದುಗ ಥರ್ಯು, ಮತ್ ು

ಬಾಲರೂಪ್ವನುನ ಧರಸ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಂಚದಲ್ಲಲಯೀ ಬಂದು ಮಲಗಿದಳು. ಅವಳನುನ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳ
ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ, ಇನ್ಾ್ರೂ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ(ಮಗು ಇನ್ಾ್ರಗೂ ಕಾಣಿಸುತುರಲ್ಲಲಲ).

[ಈ ಮಗುವನುನ ಮುಂದ ರ ೂೀಹಿಣಿ ರ್ತನನ ಮಗುವಂತ್ ೀ ಬ ಳ ಸುತ್ಾುಳ . ಈ ವಷ್ರ್ಯ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ

ರಹಸ್ವಾಗಿಯೀ ಉಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ವ ೀದವಾ್ಸರೂ ಕೂಡಾ ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ರಹಸ್ವಾಗಿಯೀ
ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಾಗಾಗಿ ಒಂದ ೀ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ ನಮಗ ಇದರ ಸಾಷ್ುವವರ
ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಎಲಲವನೂನ
ಕೂಡಿಸ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ವಷ್ರ್ಯ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿರುವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕ ೆ ಸಂಬಂಧಸದ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ನಮಗ ಹರವಂಶದ

ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೪.೪೬.೭) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಸಾ ಕನಾ್ ವವೃಧ್ ೀ ತತರ ವೃಷ್ೀಸ್ಙ್ುಸ್ುಪೂಜತಾ ।
ಪುತರವತ್ ಪಾಲ್ಮಾನಾ ಸಾ ವಸ್ುದ್ ೀವಾಜ್ಞಯಾ ತದ್ಾ । ವಿದಿಧ ಚ ೈನಾಮಥ ೂೀತಪನಾನಮಂಶಾದ್ ದ್ ೀವಿಂ
ಪರಜಾಪತ ೀಃ । ಏಕಾನ್ಙ್ಕ್ೆಂ ಯೀಗಕನಾ್ಂ ರಕ್ಾರ್ಯಂ ಕ ೀಶವಸ್್ ತು’.
ಸೃಷುಕರ್ತಥ(ಜಗತಾರ್ತ) ಭಗವಂರ್ತನ ಮಡದಿಯಾದ ಜಗನ್ಾಮತ್ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ದುಗಾಥರೂಪ್ದ
ಅವತ್ಾರವಾದ ಈ ಕನಿನಕ ಮುಂದ ವೃಷ್ೀ ವಂಶದ ಜನರ ನಡುವ ಯೀ ಬ ಳ ರ್ಯುತ್ಾುಳ . ವಸುದ ೀವನ
ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ರ ೂೀಹಿಣಿ ಆಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಮಗುವಂತ್ ಬ ಳ ಸುತ್ಾುಳ . ಇವಳಿಗ ಏಕಾನಙ್ಕಗ ಎಂದು ಹ ಸರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 518

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

‘ಏಕಾನ್ಙ್ಕ ೆೀತಿ ಯಾಮಾಹುನ್ಯರಾ ವ ೈ ಕಾಮಾರೂಪಿಣಿೀಂ । ತಥಾ ಕ್ಷರ್ಣಮುಹೂತಾಯಭಾ್ಂ ರ್ಯಯಾ ಜಜ್ಞ ೀ

ಸ್ಹ ೀಶಾರಃ । ರ್ಯತೃತ ೀ ಸ್ಗರ್ಣಂ ಕಂಸ್ಂ ಜಘಾನ್ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಃ । ಸಾ ಕನಾ್ ವವೃಧ್ ೀ ತತರ
ವೃಷ್ಸ್ದ್ಮನಿ ಪೂಜತಾ । ಪುತರವತ್ ಪಾಲ್ಮಾನ್ಂ ವ ೈ ವಸ್ುದ್ ೀವಾಜ್ಞಯಾ ತದ್ಾ । ಏಕಾನ್ಙ್ಕ ೆೀತಿ
ಯಾಮಾಹುರುತಪನಾನಂ ಮಾನ್ವಾ ರ್ುವಿ । ಯೀಗಕನಾ್ಂ ದ್ುರಾಧಷಾಯಂ ರಕ್ಾರ್ಯಂ ಕ ೀಶವಸ್್ ಹ ।
ಯಾಂ ವ ೈ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ುಮನ್ಸ್ಃ ಪೂಜರ್ಯಂತಿ ಸ್ಮ ಯಾದ್ವಾಃ । ದ್ ೀವವತ್ ದಿವ್ವಪುಷಾ ಕೃಷ್್ಃ
ಸ್ಂರಕ್ಷ್ತ ೂೀ ರ್ಯಯಾ’ (ಹರವಂಶ, ವಷ್ು್ ಪ್ವಥ ೧೦೧.೧೧-೧೫). ಅವಳು ಕೃಷ್್ ಹುಟ್ಟುದ ಒಂದು ಕ್ಷರ್ಣ
ಹಾಗೂ ಮುಹೂರ್ತಥದ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದವಳು. (ಹಿೀಗಾಗಿ ಕೃಷ್್ಜರ್ಯಂತ ದಿನದಂದು ದುಗಾಥ ಜರ್ಯಂತ
ಕೂಡಾ ಹೌದು!). ಹಿೀಗ ಅವರ್ತರಸದ ದುಗ ಥ ವೃಷ್ೀ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಆರಾಧರ್ತಳಾಗಿ ಬ ಳ ದಳು. ಈಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಎನುನವ ಅರವದಾ ಜನರು ಅವಳನುನ ಆರಾಧನ್ ಮಾಡಿ ಬ ಳ ಸದರು.

‘ದ್ದ್ೃಶುಸಾತಂ ಪಿರಯಾಂ ಮಧ್ ್ೀ ರ್ಗಿನಿೀಂ ರಾಮಕೃಷ್್ಯೀಃ । ರುಗಮಪದ್ಮವ್ಗರಕರಾಂ ಶ್ರರ್ಯಂ

ಪದ್ಾಮಲಯಾಮಿವ’(೧೮). ರಾಮ ಹಾಗೂ ಕೃಷ್್ರ ಮಧ್ದಲ್ ಲೀ, ಅವರ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂತ್ ಇವಳೂ ಕೂಡಾ
ಬ ಳ ದದಾನುನ ಜನರು ನ್ ೂೀಡಿದರು. ಆಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಎನುನವ ಅರವೂ ಸಜಜನರಗಿರ್ತುು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲೂಲ(ಸಭಾಪ್ವಥ: ೫೯.೮-೯) ಕೂಡಾ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ತತಃ
ಪಾರಪಾತ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಯಾ ದ್ುಹಿತಾ ವ ೈ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಹಿ । ಜಾಜಾಲ್ಮಾನಾ ವಪುಷಾ ಪರರ್ಯಾsತಿೀವ
ಭಾರತ । ಏಕಾನ್ಙ್ಕ ೆೀತಿ ಯಾಮಾಹುಃ ಕನಾ್ಂ ವ ೈ ಕಾಮರೂಪಿಣಿೀಮ್’. ‘ಈಕ ರ್ಯನುನ ಏಕಾನಙ್ಕಗ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಈಕ , ಹುಟ್ಟುದಾಗ ಬ ಳಕಿನ ಮೊರ್ತುವ ೀ ಮಗುವಾಗಿ ಬಂದಿದ
ಎನುನವನಿುದಾಳು’ ಎಂದಿದ ಭಾರರ್ತ.

ಇನುನ ಬರಹಮವ ೈವರ್ತಥ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(೮.೫೧) ಕೂಡಾ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :

‘ವಸ್ುದ್ ೀವೀ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ಚ ತಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ಮುದ್ಾsನಿಾತೌ । ಜಗಮತುಃ ಸ್ಾಗೃಹಂ ಚ ೈವ ಕನಾ್ಂ ಕೃತಾಾ
ಸ್ಾವಕ್ಷಸ । ಮೃತಾಮಿವಪುನ್ಃ ಪಾರಪ್ ಬಾರಹಮಣ ೀಭ ೂ್ೀ ದ್ದ್ೌ ಧನ್ಮ್ । ಸಾ ಪರಾ ರ್ಗಿನಿೀ ವಿಪರ ಕೃಷ್್ಸ್್
ಪರಮಾತಮನ್ಃ । ಏಕಾನ್ಙ್ಕ ೆೀತಿ ವಿಖಾ್ತಾ ಪಾವಯತ್ಂಶಸ್ಮುದ್ೂವಾ । ವಸ್ುಸ್ತಂ ದ್ಾಾರಕಾಯಾಂ ತು
ರುಗಿಮರ್ಣು್ದ್ಾಾಹಕಮಯಣಿ । ದ್ದ್ೌ ದ್ುವಾಯಸ್ಸ ೀ ರ್ಕಾಾ ಶಙ್ಾರಾಂಶಾರ್ಯ ರ್ಕ್ತತತಃ’.
ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಲ್ ೂೀಕದದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ದುಗ ಥ ಎಂದರ ಪಾವಥತ. ಆದರ ಪಾವಥತರ್ಯ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿ ಕ ೀಶವನ ಪ್ತನಯಾದ ದುಗ ಥ8 ಇರುವುದರಂದಲ್ ೀ ಆಕ ಗೂ ಕೂಡಾ ದುಗಾಥ ಎನುನವ
ಹ ಸರು ಬಂದಿದ . ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ‘ಪಾವಥತ’ ಎಂದರ ಪಾವಥತ ಅಂರ್ತಗಥರ್ತ
ರ್ತಮೊೀಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಶ್ರದುಗ ಥ ಎಂದ ೀ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಈ ರೀತ ಭಕಿುಯಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು

8
ಶ್ರೀ-ಭೂ-ದುಗಾಥ ಇವು ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿೀರ್ಯ ಮೂರು ಆವ ೀಶ ರೂಪ್ಗಳು. ಈ ಮೂರು ರೂಪ್ಗಳು ಕರಮವಾಗಿ ಸರ್ತಾ-ರಜಸುು ಹಾಗು ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣಗಳ
ಅಭಿಮಾನಿ ರೂಪ್ಗಳಾಗಿವ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 519

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಪಾವಥತರ್ಯ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ದುಗ ಥರ್ಯ ರೂಪ್ವಾದ ಏಕಾನಙ್ಕಗಳನುನ ದುವಾಥಸರು ಭಕಿುಯಿಂದ

ಪ್ೂಜಸದರು ಎನುನರ್ತುದ ಪ್ುರಾರ್ಣ.
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಅಷ್ು ತ್ ೂೀಳುಗಳುಳಳವಳಾಗಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ದುಗಾಥರೂಪ್
ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಮತ್ ು ಮಗುವನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಪ್ಕೆದಲ್ ಲೀ ಬಂದು ಮಲಗಿದಳು. ಜಗತುನ ಕಣಿ್ಗ
ಅದೃಶ್ಳಾಗಿ ಕ ೀವಲ ಮಾತ್ಾ-ಪ್ರ್ತೃಗಳಿಗ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪ್ರೀತಗ ಪಾರ್ತರರಾದವರಗ ಮಾರ್ತರ
ಕಾಣಿಸುತುದಾಳು. ‘ಏಕಾನಙ್ಕಗ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಜಗರ್ತುಸದಾಳಾಗಿದಾಳು. ದುವಾಥಸರೂ ಸ ೀರದಂತ್ ,
ಯಾದವರು, ದ ೀವತ್ ಗಳು ಈಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಎಂದು ತಳಿದು ಆರಾಧನ್ ಮಾಡಿದರು. ಏಕಾನಙ್ಕಗ
ರಾಮ-ಕೃಷ್್ರ ಜ ೂತ್ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂತ್ ಓಡಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾಳು. ಹುಟ್ಟುದಾಗ ಈಕ ಗ ಕಂಸ ಅವಧ್ ೀರ್ಯತ್ ರ್ಯನುನ
ತ್ ೂೀರಸದ ಎನುನವ ಮುಖ್ವಾದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕಂಸನನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ].

ಶುರತಾಾ ತಯೀಕತಂ ತು ತದ್ ೈವ ಕಂಸ್ಃ ಪಶಾಾತಾತಪಾದ್ ವಸ್ುದ್ ೀವಂ ಸ್ಭಾರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ಪರಸಾದ್ಯಾಮಾಸ್ ಪುನ್ಃಪುನ್ಶಾ ವಿಹಾರ್ಯ ಕ ೂೀಪಂ ಚ ತಮೂಚತುಸೌತ ।
ಸ್ುಖಸ್್ ದ್ುಃಖಸ್್ ಚ ರಾಜಸಂಹ ನಾನ್್ಃ ಕತಾತಯ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಾದಿತಿ ಸ್ಮ ॥೧೨.೭೩॥

ದುಗ ಥ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕಂಸನು ‘ನ್ಾನು ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡಿಬಿಟ್ ು’ ಎಂಬ ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್ದಿಂದ,
ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿರ್ಯರನುನ ಮತ್ ು-ಮತ್ ು ಸಾಂತ್ಾಾನಗ ೂಳಿಸುತ್ಾುನ್ . ಅವರೂ ಕೂಡಾ ಅವನ ಮೀಲ್ಲನ
ಕ ೂೀಪ್ವನುನ ಬಿಟುು, “ರಾಜಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೀ, ಸುಖಕೂೆ ದುಃಖಕೂೆ ಕೂಡಾ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ
ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ಅಲ್ಾಲ” ಎನುನವ ತಳುವಳಿಕ ರ್ಯ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡುತ್ಾುರ .

ಆನಿೀರ್ಯ ಕಂಸ ೂೀsರ್ ಗೃಹ ೀ ಸ್ಾಮನಿಾರ್ಣಃ ಪ್ರೀವಾಚ ಕನಾ್ವಚನ್ಂ ಸ್ಮಸ್ತಮ್ ।

ಶುರತಾಾ ಚ ತ ೀ ಪ್ರೀಚುರತ್ನ್ತಪಾಪಾಃ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಬಾಲ್ಾನಾಂ ನಿಧನ್ಂ ಸ್ವಯಶ ್ೀsಪಿ॥೧೨.೭೪॥

ಅನಂರ್ತರ ಕಂಸನು ರ್ತನನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಂತರಗಳನುನ ಕರ ಸ, ಆ ಕನಿನಕ ಹ ೀಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ಮಾರ್ತುಗಳನೂನ
ಕೂಡಾ ಅವರಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾದ ಆ ಮಂತರಗಳು ಕಂಸನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, ‘ಎಲ್ಾಲ
ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಬಾಲಕರ ಸಂಹಾರಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕು’ ಎನುನವ ಸಲಹ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .

ತಥ ೀತಿ ತಾಂಸ್ತತರ ನಿರ್ಯುಜ್ ಕಂಸ ೂೀ ಗೃಹಂ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಂ ಪರವಿವ ೀಶ ಪಾಪಃ ।

ಚ ೀರುಶಾ ತ ೀ ಬಾಲವಧ್ ೀ ಸ್ದ್ ೂೀಧ್ತಾ ಹಿಂಸಾವಿಹಾರಾಃ ಸ್ತತಂ ಸ್ಾಭಾವತಃ ॥೧೨.೭೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 520

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕಂಸನು ‘ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಮಂತರಗಳನುನ ಬಾಲಕರ ಸಂಹಾರಕ ೆ ನ್ ೀಮಿಸ,
ರ್ತನನ ಒಳಮನ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದನು. ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ (ಸಾಭಾವದಿಂದಲ್ ೀ) ನಿರಂರ್ತರ ಹಿಂಸ ಯೀ
ಕಿರೀಡ ಯಾಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಅವನ ಮಂತರಗಳು ಬಾಲಕರ ವಧದಲ್ಲಲ ಸದಾ ಉತ್ಾುಹದಿಂದ ಕೂಡಿದವರಾಗಿ
ತರುಗಾಡಿದರು.

[ಕಂಸ ರ್ತನನ ಮಂತರಗಳಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಬಾಲಕರನೂನ ಕ ೂಲುಲವುದಕ ೆ ಆಜ್ಞ ನಿೀಡಿದನ್ ೀ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನಗ
ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೧೮೩.೭) ಉರ್ತುರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ರ್ಯತ ೂರೀದಿರಕತಂ ಬಲಂ ಬಾಲ್ ೀ ಸ್
ಹಂತವ್ಃ ಪರರ್ಯತನತಃ’. ‘ಎಲ್ಲಲ ಹ ಚಿಚನ ಬಲವದ ಯೀ ಅಲ್ಲಲ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಪ್ಟುು ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು’ ಎನುನವ
ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಕಂಸ ನಿೀಡಿದನು. (ಆದರ ಆರ್ತನ ದುಷ್ುಮಂತರಗಳು ರ್ತಮಗಿಷ್ುಬಂದಂತ್ ಬಾಲಕರ ಸಂಹಾರ
ಮಾಡಿದರು)]

ಅರ್ ಪರಭಾತ ೀ ಶರ್ಯನ ೀ ಶಯಾನ್ಮಪಶ್ತಾಮಬಞದ್ಲ್ಾರ್ಯತಾಕ್ಷಮ್ ।

ಕೃಷ್್ಂ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಚ ತಥ ೈವ ನ್ನ್ಾ ಆನ್ನ್ಾಸಾನಾಾರಕೃತಿಮಪರಮೀರ್ಯಮ್ ॥೧೨.೭೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಬ ಳಗ ಗ ರ್ತಮಮ ಹಾಸಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ ತ್ಾವರ ರ್ಯ ರ್ಯಸಳಿನಂತ್ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ, ಆನಂದವ ೀ
ಘನಿೀಭರಸ ದ ೀಹತ್ಾಳಿರುವ, ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಅಶಕ್ನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ನಂದ-
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯರು ಕಂಡರು.

ಮೀನಾತ ಏತೌ ನಿಜಪುತರಮೀನ್ಂ ಸ್ರಷಾುರಮಬಞಪರರ್ವಸ್್ ಚ ೀಶಮ್ ।

ಮಹ ೂೀತುವಾತ್ ಪೂರ್ಣ್ಯಮನಾಶಾ ನ್ನ ೂಾೀ ವಿಪ ರೀಭ ೂ್ೀsದ್ಾಲಿಕ್ಷಮಿತಾಸ್ತದ್ಾ ಗಾಃ ॥೧೨.೭೭॥

ನಂದ-ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯರಬಬರೂ, ಕಮಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಬರಹಮನಿಗೂ ಕೂಡಾ ಸೃಷುಕರ್ತೃಥನ್ಾದ,

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ‘ರ್ತಮಮ ಮಗ’ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಂಡರು. ನಂದನು ಬಹಳ
ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ, ಮಗುವನ ಜನನ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷಕೂೆ ಮಿಕಿೆ ಗ ೂೀವುಗಳನುನ ಬಾರಹಮರ್ಣರಗಾಗಿ
ನಿೀಡಿದನು.

[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೬.೩) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ಧ್ ೀನ್ೂನಾಮ್ ನಿರ್ಯುತಂ

ಪಾರದ್ಾದ್ ವಿಪ ರೀರ್್ಃ ಸ್ಮಲಙ್ೃತಮ್’]

ಸ್ುವರ್ಣ್ಯರತಾನಮಬರರ್ೂಷ್ಣಾನಾಂ ಬಹೂನಿ ಗ ೂೀಜೀವಿಗಣಾಧಿನಾರ್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 521

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಪಾರದ್ಾದ್ಥ ೂೀಪಾರ್ಯನ್ಪಾರ್ಣರ್ಯಸ್ತಂ ಗ ೂೀಪಾ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಂ ಚ ಮುದ್ಾ ಸಾಯೀsಗಮನ್

॥೧೨.೭೮॥

ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ ಜೀವಸುವವರಾದ ಗ ೂಲಲರ ಸಮೂಹಕ ೆ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನು ಬಂಗಾರ,

ರರ್ತನ, ಬಟ್ ು, ಆಭರರ್ಣ, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಅಲಂಕೃರ್ತಗ ೂಂಡ ಅನ್ ೀಕ ಗ ೂೀವುಗಳನುನ ಕ ೂಟುನು.
ಉಡುಗ ೂರ ರ್ಯನುನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ನಂದಗ ೂಪ್ನನುನ ಹ ೂಂದಿದರ , ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ತ್ ರಳಿದರು.

ಗತ ೀಷ್ು ತತ ರವ ದಿನ ೀಷ್ು ಕ ೀಷ್ುಚಿಜಞಗಾಮ ಕಂಸ್ಸ್್ ಗೃಹಂ ಸ್ ನ್ನ್ಾಃ ।

ಪೂವಯಂ ಹಿ ನ್ನ್ಾಃ ಸ್ ಕರಂ ಹಿ ದ್ಾತುಂ ಬೃಹದ್ಾನಾನಿನಸ್ುೃತಃ ಪಾರಪ ಕೃಷಾ್ಮ್ ॥೧೨.೭೯॥

ಸ್ಹಾsಗತಾ ತ ೀನ್ ತದ್ಾ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಸ್ುಷಾವ ದ್ುಗಾೆಯಮರ್ ತತರ ಶೌರಿಃ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಕೃಷ್್ಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಕನ್್ಕಾಂ ಗೃಹಂ ರ್ಯಯೌ ನ್ನ್ಾ ಉವಾಸ್ ತತರ ॥೧೨.೮೦॥

ಕಂಸನಿಗ ಕಪ್ಾ-ಕಾಣಿಕ ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನು ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣದ ಮಾಗಥವಾಗಿ

ಬೃಹದಾನಪಾರಂರ್ತ್ದಿಂದ ಹ ೂರಟು, ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿತೀರಕ ೆ ಬಂದಿದಾನು. ಆರ್ತನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಬಂದಿದಾ
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ತೀರದಲ್ ಲೀ ದುಗ ಥರ್ಯನುನ ಹ ತುದಾಳು. ಆಗಲ್ ೀ ವಸುದ ೀವನು ಕೃಷ್್ನನುನ ರ್ತಂದು
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಇಟುು, ಅಲ್ಲಲದಾ ಹ ರ್ಣು್ಮಗುವನುನ(ದುಗ ಥರ್ಯನುನ) ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಹಿಂತರುಗಿದಾ.

ನಿರುಷ್್ ತಸಮನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟ ೀ ಸ್ ಮಾಸ್ಂ ರ್ಯಯೌ ದ್ರಷ್ುುಕಾಮೊೀ ನ್ರ ೀನ್ಾರಮ್ ।

ರಾಜ್ಞ ೀsರ್ ತಂ ದ್ತತಕರಂ ದ್ದ್ಶಯ ಶ್ರಾತಮಜ ೂೀ ವಾಕ್ಮುವಾಚ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೧೨.೮೧॥

ರ್ಯಮುನ್ಾ ರ್ತಟದಲ್ಲಲ ಸುಮಾರು ಒಂದು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ವಾಸಮಾಡಿದ ನಂದಗ ೂೀಪ್, ಕಂಸನನುನ
ಕಾರ್ಣಬ ೀಕ ಂಬ ಇಚ ರ್ಯ
ೆ ುಳಳವನ್ಾಗಿ ಮಧುರ ಗ ತ್ ರಳಿದನು. ಅಲ್ಲಲ ಕಂಸನಿಗ ದರ್ತುಕರವನುನ ಕ ೂಟು
ನಂದಗ ೂೀಪ್ನನುನ ವಸುದ ೀವನು ಕಂಡನು. ವಸುದ ೀವನು ನಂದಗ ೂೀಪ್ನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನುನ
ಹ ೀಳಿದನು.

ಯಾಹು್ತಾಪತಾಃ ಸ್ನಿತ ತತ ರೀತು್ದಿೀರಿತ ೂೀ ಜಗಾಮ ಶ್ೀಘರಂ ರ್ಯಮುನಾಂ ಸ್ ನ್ನ್ಾಃ ।

ರಾತಾರವ ೀವಾsಗಚಛಮಾನ ೀ ತು ನ್ನ ಾೀ ಕಂಸ್ಸ್್ ಧ್ಾತಿರೀ ತು ಜಗಾಮ ಗ ೂೀಷ್ಾಮ್ ॥೧೨.೮೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 522

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

‘ನಿನನ ಹ ಂಡತ ಇರುವ ದಿಕಿೆನಲ್ಲಲ ನ್ಾನ್ಾ ರೀತರ್ಯ ಉತ್ಾಾರ್ತಗಳು ಕಾರ್ಣುತುವ ’ ಎಂದು ವಸುದ ೀವನಿಂದ
ಹ ೀಳಲಾಟು ನಂದನು, ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಬ ೀಗನ್ ೀ ಹ ೂರಟನು. (ಹಿೀಗ ಹ ೂೀಗುತುರುವಾಗ
ರಾತರಯಾಯಿರ್ತು) ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ನಂದಗ ೂೀಪ್ ಬರುತುರಲು, ಕಂಸನ ಸಾಕುತ್ಾಯಿಯಾದ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ
(ನಂದಗ ೂೀಪ್ ರ್ತಲಪ್ುವ ಮೊದಲ್ ೀ) ರ್ಯಶ ್ೀದ ಯಿರುವ ಸ್ಳವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದಳು.

ಸಾ ಪೂತನಾ ನಾಮ ನಿಜಸ್ಾರೂಪಮಾಚಾಛಧ್ ರಾತೌರ ಶುರ್ರೂಪವಚಾ ।

ವಿವ ೀಶ ನ್ನ್ಾಸ್್ ಗೃಹಂ ಬೃಹದ್ಾನ್ಪಾರನ ತೀ ಹಿ ಮಾಗ ೆೀಯ ರಚಿತಂ ಪರಯಾಣ ೀ ॥೧೨.೮೩॥

ತಿೀರ ೀ ರ್ಗಿನಾ್ಸ್ುತ ರ್ಯಮಸ್್ ವಸ್ಾಗೃಹ ೀ ಶಯಾನ್ಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಂ ತಮ್ ।

ಜಗಾರಹ ಮಾತಾರ ತು ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಯಾ ತಯಾ ನಿದ್ಾರರ್ಯುಜಾ ಪ ರೀಕ್ಷಯಮಾಣಾ ಶುಭ ೀವ ॥೧೨.೮೪॥

ಆ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸ ರ್ತನನ ನಿಜರೂಪ್ವನುನ ಮುಚಿಚ, ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುಂದರವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ,
ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಳು.
ಆಕ ಬೃಹದಾನಪಾರಂರ್ತ್ ಹಾಗೂ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ, ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ, ರ್ಯಮನ
ರ್ತಂಗಿಯಾದ ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿರ್ಯ ತೀರದಲ್ಲಲ ನಿಮಿಥಸಲಾಟು ಶ್ಬಿರದಲ್ಲಲ(ವಸರಗೃಹದಲ್ಲಲ) ಮಲಗಿರುವ,
ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಕಂಡಳು. ಬಹಳ ನಿದ ರಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯ ಮುಂದ ಬಹಳ
ಯೀಗ್ಳಂತ್ ರ್ತನನನುನ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ, ಅವಳಿಂದ ಮಗುವನುನ(ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ)
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಳು.

ತನಾಮರ್ಯಯಾ ಧಷಯತಾ ನಿದ್ರಯಾ ಚ ನ್್ವಾರರ್ಯನ ನೈವ ಹಿ ನ್ನ್ಾಜಾಯಾ ।

ತಯಾ ಪರದ್ತತಂ ಸ್ತನ್ಮಿೀಶ್ತಾsಸ್ುಭಿಃ ಪಪೌ ಸ್ಹ ೈವಾsಶು ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ಪರರ್ುಃ ॥೧೨.೮೫॥

ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ ಮಾಯಯಿಂದ ಮೊೀಸಗ ೂಳಿಸಲಾಟುು, ನಿದ ರಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಹ ಂಡತಯಾದ
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಆಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಲಲಲ. ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ಾದ ಜನ್ಾದಥನನು ಅವಳಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು
ಮೊಲ್ ರ್ಯನುನ ಅವಳ ಪಾರರ್ಣದ ೂಂದಿಗ ೀ ಕುಡಿದುಬಿಟು.

ಮೃತಾ ಸ್ಾರೂಪ ೀರ್ಣ ಸ್ುಭಿೀಷ್ಣ ೀನ್ ಪಪಾತ ಸಾ ವಾ್ಪ್ ವನ್ಂ ಸ್ಮಸ್ತಮ್ ।

ತದ್ಾssಗಮನ್ನನ್ಾಗ ೂೀಪ್ೀsಪಿ ತತರ ದ್ೃಷಾುವ ಚ ಸ್ವ ೀಯsಪ್ರ್ವನ್ ಸ್ುವಿಸಮತಾಃ ॥೧೨.೮೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 523

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಆಗ ಅವಳು ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಕೂಡಿ, ಇಡಿೀ ಕಾಡನುನ ವಾ್ಪ್ಸ ಸರ್ತುು ಬಿದಾಳು. ಆಗಲ್ ೀ
ನಂದಗ ೂೀಪ್ನೂ ಕೂಡಾ ರ್ತನನ ಶ್ಬಿರಕ ೆ ಬಂದು ರ್ತಲುಪ್ದನು. ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದ ಎಲಲರೂ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ
ಭಿೀಕರವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ಕಂಡು ಅಚಚರಗ ೂಂಡರು.

ಸ್ ತಾಟಕಾ ಚ ೂೀವಯಶ್ಸ್ಮಾವಿಷಾು ಕೃಷಾ್ವದ್ಾಧಯನಾನಿನರರ್ಯಂ ಜಗಾಮ ।

ಸಾ ತೂವಯಶ್ೀ ಕೃಷ್್ರ್ುಕತಸ್ತನ ೀನ್ ಪೂತಾ ಸ್ಾಗೆಯಂ ಪರರ್ಯಯೌ ತತಷಣ ೀನ್ ॥೧೨.೮೭॥

ಊವಥಶ್ಯಿಂದ ಆವಷ್ಠಳಾದ ಆ ತ್ಾಟಕ ರ್ಯು ಕೃಷ್್ನ ತರಸಾೆರದಿಂದ ರ್ತಮಸುನುನ ಸ ೀರದಳು.

ಊವಥಶ್ರ್ಯು ಕೃಷ್್ ಮೊಲ್ ರ್ಯುಂಡದಾರಂದ ಪ್ವರ್ತರಳಾಗಿ ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ ಸಾಗಥವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದಳು.

[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೭.೩೬) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಪೂತನಾ ಲ್ ೂೀಕಬಾಲಘ್ನನೀ ರಾಕ್ಷಸೀ ರುಧಿರಾಶನಾ ।

ಜಘಾಮುಯಾsಪಿ ಹರಯೀ ಸ್ತನ್ಂ ದ್ತಾಾssಪ ಸ್ದ್ೆತಿಮ್’. ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಒಬಬ ರಾಕ್ಷಸ. ಜನರನುನ ಹಾಗೂ
ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಲುಲವುದು, ರಕು-ಮಾಂಸವನುನ ತನುನವುದು ಅವಳ ಕ ಲಸವಾಗಿರ್ತುು. ಕ ೂಲುಲವ
ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಆಕ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಮೊಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಟ್ಟುದಾರೂ, ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಮೊಲ್ ರ್ಯುಣಿಸದಾರಂದ
ಸದಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು!

‘ಯಾತುಧ್ಾನ್್ಪಿ ಸಾ ಸ್ಾಗಯಮವಾಪ ಜನ್ನಿೀಗತಿಮ್’ (೩೯) ‘ಯಾರ್ತುಧ್ಾನಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಕೃಷ್್ನ

ತ್ಾಯಿಗ ಸಗಬಹುದಾದ ಉರ್ತುಮ ಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು!’.
ಭಾಗವರ್ತದ ಈಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತುಗಳು ಸಾಲಾಗ ೂಂದಲವನುನಂಟು ಮಾಡುರ್ತುದ . ಆದರ ಈ ಮೀಲ್ಲನ
ಮಾರ್ತುಗಳ ಎಲ್ಾಲ ಅರ್ಥವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ವಾ್ಖಾ್ನಿಸ,
ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ .
ಇಲ್ಲಲ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಅಂದರ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳಲ್ಲಲ ಆವಷ್ಠಳಾಗಿರುವ ಊವಥಶ್ ಎಂದರ್ಥ. ‘ಯಾರ್ತುಧ್ಾನಿ’ ಎಂದರ
ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ ಸಹವರ್ತಥಮಾನ ಊವಥಶ್ೀ ಎಂದರ್ಥ. ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ರಾಮಾವತ್ಾರದ
ತ್ಾಟಕ ಯೀ ಈ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ. ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳಲ್ಲಲನ ವಶ ೀಷ್ ಏನ್ ಂದರ , ಆಕ ರ್ಯ ಶರೀರದಲ್ಲಲ ಶಾಪ್ಗರಸುವಾದ
ಪ್ುರ್ಣ್ಜೀವ ಊವಥಶ್ ಆವಷ್ಠಳಾಗಿದಾಳು. ಅಂದರ ಎರಡು ಜೀವ ಒಂದು ದ ೀಹ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು
ಎನುನವ ಕ ಟು ಉದ ಾೀಶ ಹ ೂಂದಿದ ತ್ಾಟಕ ನರಕವನುನ ಸ ೀರದರ , ಅದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲದುಾ ಭಕಿುಯಿಂದ ಕೃಷ್್ನಿಗ
ಹಾಲನುನಣಿಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸದ ಊವಥಶ್ಗ ಸಾಗಥ ಪಾರಪ್ುಯಾಯಿರ್ತು.

ಇದನ್ ನೀ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೨.೯.೨೭) ‘ತ ೂೀಕ ೀನ್ ಜೀವಹರರ್ಣಂ ರ್ಯದ್ುಲೂಪಿಕಾ...’ ಎಂದು ವಣಿಥಸದಾಾರ .

ಇಲ್ಲಲ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಸಂಹಾರವನುನ ವವರಸುವಾಗ ‘ಉಲೂಪ್ಕಾ’ ಎನುನವ ಪ್ದ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಲ್ಾಗಿದ .
(ಇತುೀಚ ಗ ಮುದರರ್ಣಗ ೂಂಡ ಹಲವು ಪ್ುಸುಕಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಪ್ದವನುನ ಪ್ಕ್ಷ್ಮ/ಗೂಬ ಎನುನವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 524

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

‘ಉಲೂಕಿಕಾ’ ಎಂದು ರ್ತಪಾಾಗಿ ಮುದಿರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ ಪಾರಚಿೀನ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಆ ರೀತ ಪ್ದ
ಪ್ರಯೀಗವರುವುದಿಲಲ. ಉಲೂಪ್ಕಾ ಎನುನವುದು ಅನ್ ೀಕ ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಲ ಅರ್ಥವನುನ ಕ ೂಡುವ,
ಭಾಗವರ್ತದ ಪ್ರಕಿರಯಗ ಪ್ೂರಕವಾದ ಪ್ದಪ್ರಯೀಗ). ರ-ಲಯೀಃ ಅಭ ೀಧಃ ಎನುನವಂತ್ ಇಲ್ಲಲ ಲೂಪ್
ಎಂದರ ರೂಪ್. ಹಾಗಾಗಿ ಉಲೂಪ್ ಎಂದರ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರೂಪ್ ಎಂದರ್ಥ. ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಕೃಷ್್ನಿಗ ವಷ್ದ
ಹಾಲನುನ ಉಣಿಸ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಇಚ ೆಯಿಂದ ಸುಂದರ ಸರೀರೂಪ್ ತ್ ೂಟುು ಬಂದಿದಾಳು. ಅವಳು
ಉಲೂಪ್. ಆದರೂ ಉಲೂಪ್ಕ. ಏಕ ಂದರ ಸಂಸೃರ್ತದಲ್ಲಲ ‘ಕನ್’ ಪ್ರರ್ತ್ರ್ಯವನುನ ನಿಂದನಿೀರ್ಯ ಎನುನವ
ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಬಳಕ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ವಸುುರ್ತಃ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಸುಂದರ ಸರೀ ಅಲಲ; ಅವಳು ರಾಕ್ಷಸೀ ಎನುನವುದನುನ
ಉಲೂಪ್ಕಾ ಪ್ದ ವವರಸುರ್ತುದ . ಇಷ್ ುೀ ಅಲಲದ , ಇದ ೀ ಪ್ದದಲ್ಲಲ ಇನ್ ೂನಂದು ದ ೀವ ಗುಹ್ ಅಡಗಿದ .
ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ ಒಳಗ ರಾಕ್ಷಸೀ ಜೀವದ ಜ ೂತ್ ಗ ಇನ್ ೂನಂದು ಶಾಪ್ಗರಸುವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ ಜೀವ ಕೂಡಾ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಹಾಲು ಉಣಿಸ ರ್ತನನ ಜನಮ ಸಾರ್ಥಕ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎಂದು ಕಾದು ಕುಳಿತರ್ತುು. ಆ ಜೀವ
ಇನ್ಾನರೂ ಅಲಲ. ಆಕ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರೂಪ್ವುಳಳ ಊವಥಶ್. ಹಿೀಗ ಎರಡು ಜೀವಗಳು ಒಂದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ
ಸ ೀರಕ ೂಂಡು ಕೃಷ್್ನನುನ ಬರ್ಯಸುತುದಾವು. ರಾಕ್ಷಸೀಜೀವ ಕೃಷ್್ನಿಗ ವಷ್ ಉಣಿಸ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು ಎಂದು
ಬರ್ಯಸದರ , ಪ್ುರ್ಣ್ಜೀವ ಊವಥಶ್ ಕೃಷ್್ನಿಗ ರ್ತನನ ಎದ ಹಾಲನುನ ಉಣಿಸ ರ್ತನನ ಜನಮ ಉದಾಾರ
ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನವ ರ್ತುಡಿರ್ತದಿಂದ ಕಾದು ಕುಳಿತದಾಳು. ಒಂದ ೀ ದ ೀಹ, ಒಂದ ೀ ಕಿರಯ ಆದರ ಎರಡು
ಬರ್ಯಕ . ಇವ ಲಲವನೂನ ಇಲ್ಲಲ ಉಲೂಪ್ಕ ಎನುನವ ಏಕಪ್ದ ಎರಡು ಆಯಾಮದಲ್ಲಲ ವವರಸುರ್ತುದ . ಇದು
ಸಂಸೃರ್ತ ಭಾಷ್ ರ್ಯ ಸ ೂಬಗು. ವಷ್ದ ಹಾಲು ಕುಡಿಸ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಬಂದ ಪ್ೂರ್ತನಿರ್ಯ ಪಾರರ್ಣ
ಹರರ್ಣ ಮಾಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರೂಪ್ವರುವ ಪ್ುರ್ಣ್ಜೀವ ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ ಶಾಪ್ಮುಕುಗ ೂಳಿಸ
ಉದಾಾರ ಮಾಡಿದ. ಈ ರೀತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಧಮಥ ಸಂಸಾ್ಪ್ನ್ ರ್ಯ ಕಾರ್ಯಥ ಪಾರರಂಭ ಮಾಡಿರುವುದ ೀ ದುಷ್ು
ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ ಜೀವಹರರ್ಣದ ೂಂದಿಗ ].

ಸಾ ತುಮುಬರ ೂೀಃ ಸ್ಙ್ೆತ ಆವಿವ ೀಶ ರಕ್ಷಸ್ತನ್ುಂ ಶಾಪತ ೂೀ ವಿತತಪಸ್್ ।

ಕೃಷ್್ಸ್ಪಶಾಯಚುಛದ್ಧರೂಪಾ ಪುನ್ದಿಾಯವಂ ರ್ಯಯೌ ತುಷ ುೀ ಕ್ತಮಲರ್್ಂ ರಮೀಶ ೀ ॥೧೨.೮೮॥

ಊವಥಶ್ರ್ಯು ರ್ತುಮುಬರು ಎನುನವ ಗಂಧವಥನ ಸಂಗಮವನುನ ಹ ೂಂದಲು, ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾಗಿ
ರಾಕ್ಷಸ ಶರೀರವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಅವಳು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಸಾಶಥದಿಂದ ಶುದಾವಾದ
ಸಾರೂಪ್ವುಳಳವಳಾಗಿ ಸಾಗಥಕ ೆ ತ್ ರಳಿದಳು. ರಮಾಪ್ತ ಭಗವಂರ್ತ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದರ ಏನು ತ್ಾನ್ ೀ
ಅಸಾಧ್?

ರ್ಯದ್ಾssಪ ದ್ ೀವಶಾತುರಃ ಸ್ ಮಾಸಾಂಸ್ತದ್ ೂೀಪನಿಷಾಾರಮರ್ಣಮಸ್್ ಚಾsಸೀತ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 525

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಜನ್ಮಕ್ಷಯಮಸಮನ್ ದಿನ್ ಏವ ಚಾsಸೀತ್ ಪಾರತಃ ಕ್ತಞಚಾತ್ ತತರ ಮಹ ೂೀತುವೀsರ್ವತ್

॥೧೨.೮೯॥

ಯಾವಾಗ ಕೃಷ್್ನು ನ್ಾಲುೆ ತಂಗಳುಗಳನುನ ಕಳ ದನ್ ೂೀ, ಆಗ (ಕೃಷ್್ನಿಗ ನ್ಾಲುೆ ತಂಗಳು ಆಗಿರುವಾಗ),
ಮಗುವನ ಉಪ್ನಿಷ್ಾೆಿಮರ್ಣ ಸಂಸಾೆರದ ಸಂಭರಮ ನಡ ರ್ಯುತುರ್ತುು. (ಮಗುವನುನ ಹ ೂರಗಡ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು
ಹ ೂೀಗುವ ಸಂಭರಮ-ಸದಾತ್ ). ಆ ದಿನವ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಜನಮ ನಕ್ಷರ್ತರವೂ ಇದುಾ, ಆ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ ಬ ಳಿಗ ಗ
ಸರ್ಣ್ದಾದ ಮಹ ೂೀರ್ತುವವೂ ನಡ ಯಿರ್ತು.

ತದ್ಾ ಶಯಾನ್ಃ ಶಕಟಸ್್ ಸ ೂೀsಧಃ ಪದ್ಾsಕ್ಷ್ಪತ್ ತಂ ದಿತಿಜಂ ನಿಹನ್ುತಮ್ ।

ಅನ್ಃ ಸ್ಮಾವಿಶ್ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀsಸೌ ಸ್ತಃ ಪರತಿೀಪಾರ್ಯ ಹರ ೀಃ ಸ್ುಪಾಪಃ ॥೧೨.೯೦॥

ಆಗಲ್ ೀ, ಗಾಡಿರ್ಯ ಕ ಳಭಾಗದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಗಾಡಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಕ ೂಂಡಿದಾ ಶಕಟ್ಾಕ್ಷ
ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ ಂದ ೀ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒದಾನು. ಆ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾದರ ೂೀ, ಕೃಷ್್ನ ವರುದಾವಾದ
ಕ ಲಸಗಳನುನ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಆ ಗಾಡಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾನು.

ಕ್ಷ್ಪ್ತೀsನ್ಸಸ್್ಃ ಶಕಟಾಕ್ಷನಾಮಾ ಸ್ ವಿಷ್ು್ನ ೀತಾಾಸ್ಹಿತಃ ಪಪಾತ ।

ಮಮಾರ ಚಾsಶು ಪರತಿರ್ಗನಗಾತ ೂರೀ ವ್ತ್ಸ್ತಚಕಾರಕ್ಷಮರ್ೂದ್ನ್ಶಾ ॥೧೨.೯೧॥

ಗಾಡಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾ ಆ ಶಕಟ್ಾಕ್ಷ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಒದ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಗಾಡಿಯಿಂದ ಒಡಗೂಡಿ ಬಿದುಾ,

ಅಂಗಾಂಗಗಳು ಭಗನಗ ೂಂಡು ಸರ್ತುುಹ ೂೀದನು. ಗಾಡಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನ್ ೂಗ-ಚಕರ ಎಲಲವೂ ಅಸುವ್ಸುವಾಗಿ
ಮುರದು ಬಿದಿಾರ್ತು.

ಸ್ಸ್ಮೂರಮಾತತಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಶಙ್ಾಯಾ ಕೃಷ್್ಂ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ದಿಾಜವರ್ಯ್ಯಸ್ೂಕ್ತತಭಿಃ ।

ಸಾ ಸಾನಪಯಾಮಾಸ್ ನ್ದಿೀತಟಾತ್ ತದ್ಾ ಸ್ಮಾಗತಾ ನ್ನ್ಾವಚ ೂೀsಭಿತಜಞಯತಾ ॥೧೨.೯೨॥

ಆಗ ಮಗುವಗ ಏನ್ಾಯಿತ್ ೂೀ ಎಂಬ ಅನುಮಾನದಿಂದ, ಉದ ಾೀಗಗ ೂಂಡ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಕೃಷ್್ನನುನ
ಎತುಕ ೂಂಡು, ಬಾರಹಮರ್ಣರ ಆಶ್ೀವಾಥದ ಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ ಮಗುವಗ ಸಾನನ ಮಾಡಿಸದಳು. ಆಗಲ್ ೀ ನದಿ
ರ್ತಟದಿಂದ ಬಂದ ನಂದನಿಂದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬ ೈಸಕ ೂಂಡಳು ಕೂಡಾ. (ಮಗುವಂದನ್ ನೀ ಹಾಗ
ಗಾಡಿರ್ಯ ಕ ಳಗ ಮಲಗಿಸದುಾದಕಾೆಗಿ ನಂದಗ ೂೀಪ್ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಗ ಬರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ )

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 526

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಹತಾಾ ತು ತಂ ಕಂಸ್ರ್ೃತ್ಂ ಸ್ ಕೃಷ್್ಃ ಶ್ಶ ್ೀ ಪುನ್ಃ ಶ್ಶುವತ್ ಸ್ವಯಶಾಸಾತ ।

ಏವಂ ಗ ೂೀಪಾನ್ ಪಿರೀರ್ಣರ್ಯನ್ ಬಾಲಕ ೀಳಿೀವಿನ ೂೀದ್ತ ೂೀ ನ್್ವಸ್ತ್ ತತರ ದ್ ೀವಃ ॥೧೨.೯೩॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾದ ಶಕಟ್ಾಕ್ಷನನುನ ಕ ೂಂದು, ತ್ಾನು ಎಲಲರನೂನ ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ

ಮಾಡುವವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ುನಃ ಮಗುವಂತ್ ಮಲಗಿಕ ೂಂಡ. ಹಿೀಗ ಗ ೂೀಪಾಲಕರನುನ
ಕಿರೀಡಾವನ್ ೂೀದದಿಂದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸುತ್ಾು, ಅಲ್ಲಲಯೀ ಅವರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲಯೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ವಾಸಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ.

ವಿವದ್ಧಯಮಾನ ೀ ಲ್ ೂೀಕದ್ೃಷ ುಯೈವ ಕೃಷ ್ೀ ಪಾರ್ಣುಡಃ ಪುನ್ಃ ಪಾರಹ ಪೃಥಾಮಿದ್ಂ ವಚಃ ।

ಧಮಿಮಯಷ ೂಾೀ ನೌ ಸ್ೂನ್ುರಗ ರೀ ಬರ್ೂವ ಬಲದ್ಾರ್ಯಜ ್ೀಷ್ಾ ಉತಾಪರಶಾ ॥೧೨.೯೪॥

ಇರ್ತು, ಈರೀತಯಾಗಿ ಜನರ ಕಣಿ್ಗ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ನಡುವ ಕೃಷ್್ ಬ ಳ ರ್ಯುತುರುವಂತ್

ಕಾಣಿಸಕ ೂಳುಳತುರಲು, ಅರ್ತು ಪಾಂಡುವು ಮತ್ ು ಕುಂತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನಮಗಿಬಬರಗೂ
ಮೊದಲು ಧಮಥದ ಪ್ರತನಿಧಯಾದ ಮಗನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಆನಂರ್ತರ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಬುದಿಾಬಲದಲ್ಲಲ
ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಎರಡನ್ ೀ ಮಗನು ಹುಟ್ಟುದನು.’

ರ್ಯದ್ ೈಕ ಏವಾತಿಬಲ್ ೂೀಪಪನ ೂನೀ ರ್ವ ೀತ್ ತದ್ಾ ತ ೀನ್ ಪರಾವಮದ್ ಾೀಯ ।
ಪರವತಾಯಮಾನ ೀ ಸ್ಾಪುರಂ ಹರ ೀರ್ಯುಶೌಾಯಾ್ಯತ್ ಪರ ೀ ತದ್ ದ್ಾರ್ಯಮತರ ಯೀಗ್ಮ್
॥೧೨.೯೫॥

‘ಎಂದು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಒಬಬನ್ ೀ ಇರುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಆಗ, ಅವನು ಬ ೀರ ೂಬಬರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ
ಭಾಗವಹಿಸುತುರಲು, ಇನುನ ಕ ಲವು ಶರ್ತುರಗಳು ಕಳಳರ್ತನದಿಂದ ಅವನ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಅಪ್ಹಾರ
ಮಾಡಬಹುದು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಪ್ುರರಕ್ಷಣ ರ್ಯ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಇಬಬರು ಪ್ುರ್ತರರರುವುದು ಯೀಗ್ವಲಲವ ೀ?’

ಶಸಾಾಸ್ಾವಿದ್ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ನೌ ಸ್ುತ ೂೀsನ ೂ್ೀ ರ್ವ ೀದ್ ದ್ ೀವಂ ತಾದ್ೃಶಮಾಹಾಯಾತಃ ।

ಶ ೀಷ್ಸ್ತವ ಭಾರತೃಸ್ುತ ೂೀsಭಿಜಾತಸ್ತಸಾಮನಾನಸೌ ಸ್ುತದ್ಾನಾರ್ಯ ಯೀಗ್ಃ ॥೧೨.೯೬॥

‘ಶಸಾರಸರಗಳನುನ ಬಲಲ, ವೀರ್ಯಥವಂರ್ತನ್ಾದ ಇನ್ ೂನಬಬ ಸುರ್ತನು ನಮಗ ಆಗಬ ೀಕು. ಅಂರ್ತಹ ಮಗನನುನ
ಕ ೂಡಬಲಲ ದ ೀವನನುನ ಆಹಾಾನಿಸು’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಪಾಂಡು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 527

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಮುಂದುವರದು ಪಾಂಡು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಶ ೀಷ್ನು ನಿನನ ಅರ್ಣ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ

ಅವನು ನಮಗ ಮಗನನುನ ಕ ೂಡಲು ಯೀಗ್ನಲಲ’.

ನ್ವ ೈ ಸ್ುಪರ್ಣ್ಯಃ ಸ್ುತದ್ ೂೀ ನ್ರ ೀಷ್ು ಪರಜಾರ್ಯತ ೀ ವಾsಸ್್ ರ್ಯತಸ್ತಥ್ssಜ್ಞಾ ।

ಕೃತಾ ಪುರಾ ಹರಿಣಾ ಶಙ್ಾರಸ್ುತ ಕ ೂರೀಧ್ಾತಮಕಃ ಪಾಲನ ೀ ನ ೈವ ಯೀಗ್ಃ ॥೧೨.೯೭ ॥

‘ಶ ೀಷ್ನ ಸಮಾನ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವವನು ಗರುಡ. ಆದರ ಅವನನುನ ಕರ ರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಅವನಿಗ
‘ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಬಾರದು’ ಎಂಬುದಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ಯಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಗರುಡನು ಮಗನನುನ
ಹುಟ್ಟುಸುವವನ್ಾಗಿ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟುುವುದಿಲಲ.
ಅದ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರುವ ಸದಾಶ್ವನು ಬರಹಮನ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನು. ಹಾಗಾಗಿ ಅವನು ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ
ಪಾಲನ್ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ ಯೀಗ್ನಲಲ.

ಅತ ೂೀ ಮಹ ೀನ ೂಾರೀ ಬಲವಾನ್ನ್ನ್ತರಃ ತ ೀಷಾಂ ಸ್ಮಾಹಾಾನ್ಮಿಹಾಹಯತಿ ಸ್ಾರಾಟ್ ।

ಇತಿೀರಿತಾ ಸಾssಹಾರ್ಯದ್ಾಶು ವಾಸ್ವಂ ತತಃ ಪರಜಜ್ಞ ೀ ಸ್ಾರ್ಯಮೀವ ಶಕರಃ ॥೧೨.೯೮॥

‘ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್-ರುದರರ ನಂರ್ತರ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಇಂದರನು ಆಹಾಾನವನುನ ಹ ೂಂದಲು

ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .’ ಈರೀತಯಾಗಿ ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಕುಂತರ್ಯು ಇಂದರನನುನ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುಳ .
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಕುಂತರ್ಯ ಕರ ರ್ಯಂತ್ ಇಂದರನು ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ಚಾಜುಞಯನ ೂೀ ನಾಮ ನ್ರಾಂಶರ್ಯುಕ ೂತೀ ವಿಷಾ್ವವ ೀಶ್ೀ ಬಲವಾನ್ಸ್ಾವ ೀತಾತ ।

ರೂಪ್ನ್್ಃ ಸಾ್ತ್ ಸ್ುನ್ುರಿತು್ಚ್ಮಾನಾ ರ್ತಾಾಯ ಕುನಿತೀ ನ ೀತಿ ತಂ ಪಾರಹ ಧಮಾಮಯತ್
॥೧೨.೯೯ ॥

ಇಂದರನು ಅಜುಥನನ್ ಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ನರಾಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿ, ವಷ್ು್ವನ ಆವ ೀಶದಿಂದಲೂ ಒಡಗೂಡಿ,

ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಅಸರವನುನ ಬಲಲವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ .
‘ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯವನ್ಾಗಿ ಚ ಂದದ ರೂಪ್ವುಳಳ ಇನ್ ೂನಬಬ ಮಗನು ಆಗಲ್ಲೀ’ ಎಂದು ಗಂಡನಿಂದ
ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟು ಕುಂತರ್ಯು, ಧಮಥದ ದೃಷುಯಿಂದ ‘ಅದು ಯೀಗ್ವಲಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ .

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೧೩೨.೬೩.೪) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಬರುರ್ತುದ : ‘ಪಾರ್ಣುಡಸ್ುತ

ಪುನ್ರ ೀವ ೈನಾಂ ಪುತರಲ್ ೂೀಭಾನ್ಮಹಾರ್ಯಶಾಃ । ಪಾರದಿಶದ್ ದ್ಶಯನಿೀಯಾರ್ಥಯ ಕುಂತಿೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 528

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ತ ಾನ್ಮಥಾಬರವಿೀತ್ । ನಾತಶಾತುರ್ಯಂ ಪರಸ್ವಮಾಪತತಸವಪಿ ವದ್ನ್ುಾತ । ಅತಃ ಪರಂ ಸ ಾೈರಿಣಿೀ ಸಾ್ದ್

ಬಂಧಕ್ತೀ ಪಞ್ಾಮೀ ರ್ವ ೀತ್’ ಪಾಂಡುವು ಮತ್ ು ಪ್ುರ್ತರ ಲ್ ೂೀಭದಿಂದ ದಶಥನಿೀರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ಮಗನನುನ
ಬ ೀಡುವವನ್ಾದಾಗ ಕುಂತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಗನನುನ ಆಪ್ತ್ಾೆಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಧಮಥಜ್ಞರು
ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ. (ಯಾವುದ ೀ ಆಪ್ತುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೂರಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚಿಚನ ಮಕೆಳನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಅವಕಾಶವಲಲ). ಒಂದುವ ೀಳ ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತಗ ತ್ ೂಡಗಿಕ ೂಂಡವಳು ಪ್ುರ್ತರಲ್ ೂೀಭದಿಂದ
ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ದರ ಅವಳು ಸ ಾೈರಣಿೀ(ಇಷ್ುಬಂದ ಗಂಡನುನ ಕೂಡುವವಳು)
ಎನಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ . ಐದನ್ ೀ ಮಗುವನುನ ಪ್ಡ ದರ ಬಂಧಕಿಯೀ(ವ ೀಶ ್/ಸೂಳ )ಆಗುತ್ಾುಳ . ಅದರಂದಾಗಿ
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆಪ್ತುನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತಯಿಂದ ಮೂರು ಜನ ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಮಾರ್ತರ
ಅವಕಾಶ]

ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಪೂವಯಮರ್ೂದ್ಧರ ೀಃ ಪದ್ಂ ಸ್ಂಸ ೀವಿತುಂ ಪವನಾವ ೀಶರ್ಯುಕತಃ ।

ಸ್ ಉದ್ಧವೀ ನಾಮ ರ್ಯದ್ುಪರವಿೀರಾಜಾಞತ ೂೀ ವಿದ್ಾಾನ್ುಪಗವನಾಮಧ್ ೀಯಾತ್ ॥೧೨.೧೦೦॥

ಇವರ ಲಲರು(ಧಮಥರಾರ್ಯ, ಭಿೀಮ, ಬಲರಾಮ, ಕೃಷ್್, ಅಜುಥನ, ಇವರ ಲಲರೂ) ಹುಟುುವುದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದವನುನ ಸ ೀವಸಲ್ ಂದು ಬೃಹಸಾತ್ಾ್ಚಾರ್ಯಥರು ದ ೂರೀರ್ಣನ್ಾಮಕರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾರು.
ಅವರ ೀ ಮತ್ ು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ೂಡಗೂಡಿ ‘ಉದಾವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ, ‘ಉಪ್ಗವ’ ಎನುನವ
ಹ ಸರುಳಳ ರ್ಯದುಶ ರೀಷ್ಠನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದರು.

ದ್ ೂರೀಣಾತಮಕಂ ನಾತಿತರಾಂ ಸ್ಾಸ ೀವಕಂ ಕುಯಾಯದ್ಧರಿಮಾಮಯಮಿತಿ ರ್ೂರ್ಯ ಏವ ।

ಸ್ ಉದ್ಧವಾತಾಮsವತತಾರ ಯಾದ್ವ ೀಷಾಾಸ ೀವನಾತ್ಯಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಸ್್ ॥೧೨.೧೦೧॥

‘ದ ೂರೀರ್ಣನ್ಾಗಿರುವ ನನಿನಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ರ್ತನನ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಸಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ’

ಎಂದು ಯೀಚಿಸದ ಬೃಹಸಾತ್ಾ್ಚಾರ್ಯಥರು, ಹಿೀಗ ಉದಾವ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ,
ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಯಾದವರಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ ಬಂದರು.

ಬೃಹಸ್ಪತ ೀರ ೀವ ಸ್ ಸ್ವಯವಿದ್ಾ್ ಅವಾಪ ಮನಿಾೀ ನಿಪುರ್ಣಃ ಸ್ವ ೀಯವ ೀತಾತ ।

ವಷ್ಯತರಯೀ ತತಪರತಃ ಸ್ ಸಾತ್ಕ್ತಜಞಯಜ್ಞ ೀ ದಿನ ೀ ಚ ೀಕ್ತತಾನ್ಶಾ ತಸಮನ್ ॥೧೨.೧೦೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 529

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಉದಾವನು ಬೃಹಸಾತಯಿಂದಲ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನೂನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ

ಆರ್ತ ನಿಪ್ುರ್ಣನ್ಾಗಿದುಾ, ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾನು.
ಉದಾವ ಹುಟ್ಟು ಮೂರು ವಷ್ಥಗಳ ನಂರ್ತರ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. ಅದ ೀ ದಿನ ಚ ೀಕಿತ್ಾನನೂ
ಕೂಡಾ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಮರುತುು ನಾಮ ಪರತಿಭ ೂೀ ರ್ಯದ್ುಷ್ಾರ್ೂತ್ ಸ್ ಚ ೀಕ್ತತಾನ ೂೀ ಹರಿಸ ೀವನಾತ್ಯಮ್ ।

ತದ್ ೈವ ಜಾತ ೂೀ ಹೃದಿಕಾತಮಜ ೂೀsಪಿ ವಷ್ಯತರಯೀ ತತಪರತ ೂೀ ರ್ಯುಧಿಷಾರಃ ॥೧೨.೧೦೩॥

ಮರುದ ಾೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ‘ಪ್ರತಭಾ’ ಎನುನವ ಮರುರ್ತುು ರ್ಯದುಗಳಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ. ಅವನ್ ೀ ಚ ೀಕಿತ್ಾನ. ಆಗಲ್ ೀ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಕೃರ್ತವಮಥ ಹುಟ್ಟುದ. (ಹೃತಕನ ಮಗ ಹಾದಿಥಕ್. ಅವನನುನ ಕೃರ್ತವಮಥ ಎಂದೂ
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ). ನಂರ್ತರ ಮೂರು ವಷ್ಥಗಳ ನಂರ್ತರ ರ್ಯುಧಷಠರನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು.

ತತ ೂೀsಬಾತ ೂೀ ರ್ೂರ್ರಸ್ಂಹೃತೌ ಹರ ೀರಙ್ೆತಾಮಾಪುತಂ ಗಿರಿಶ ್ೀsಜನಿಷ್ು ।

ಅಶಾತಾ್ಮಾ ನಾಮತ ೂೀsಶಾಧವನಿಂ ಸ್ ರ್ಯಸಾಮಚಾಕ ರೀ ಜಾರ್ಯಮಾನ ೂೀ ಮಹಾತಾಮ ॥೧೨.೧೦೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಒಂದು ವಷ್ಥವಾದ ಮೀಲ್ , ಹರರ್ಯ ಭೂಭಾರ ಹರರ್ಣದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತನ್ಾಗಿ ತ್ಾನೂ ಸ ೀವ

ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಗಿರೀಶನ್ಾದ ಶ್ವನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ. ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಹುಟುುರ್ತುಲ್ ೀ,
ಆ ಮಹಾರ್ತಮನು ಕುದುರ ರ್ಯಂತ್ ಕ ನ್ ದನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಹ ಸರನಿಂದ ಆರ್ತ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ಾದ.
[ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷುಖಂಡದಲ್ಲಲ(೧೬.೨೧) ಶ್ವನ್ ೀ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಎನುನವುದರ ಕುರತ್ಾದ ವವರವದ :
‘ಗಾಙ್ಕ ೆೀಯೀ ವಸ್ುಮುಖ್ಶಾ ದ್ ೂರೀಣ ೂೀ ದ್ ೀವಮುನಿಃ ಪರರ್ುಃ । ಅಶಾತಾ್ಮಾ ಹರಃ ಸಾಕ್ಾದ್
ಹರಿನ್ಯಂದ್ಕುಲ್ ೂೀದ್ೂವಃ’ (ಗಾಙ್ ್ಗೀರ್ಯ ಇನ್ಾನಾರೂ ಅಲಲ. ಅವನ್ ೀ ವಸುಮುಖ್ಸ್. ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು
ಸಾಕ್ಷಾತ್ ದ ೀವಮುನಿ ಬೃಹಸಾತ. ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಹರನ್ಾದರ ಹರಯೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್).

ಇನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಹಿೀಗ

ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ‘ಅಲರ್ದ್ ಗೌತಮಿೀ ಪುತರಮಶಾತಾ್ಮಾನ್ಮೀವ ಚ । ಸ್ ಜಾತಮಾತ ೂರೀ ವ್ನ್ದ್ದ್
ರ್ಯಥ ೈವೀಚ ೈಃಶರವಾ ಹರ್ಯಃ । ತಚುಛರತಾಾsನ್ತಹಿಯತಂ ರ್ೂತಮಂತರಿಕ್ಷಸ್್ಮಬರವಿೀತ್ । (ಗೌರ್ತಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹುಟ್ಟುದ ಮಗು ಉಚ ಚಃಶರವಾ ಕುದುರ ರ್ಯಂತ್ ಕ ನ್ ಯಿರ್ತು. ಅದನುನ ಕ ೀಳಿ ವಾರ್ಯುದ ೀವರು(ಯಾರಗೂ
ಕಾರ್ಣದ ಭೂರ್ತ, ಅಶರೀರವಾಣಿ) ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಅಶಾಸ ್ೀವಾಸ್್ ರ್ಯತ್ ಸಾ್ಮ ನ್ದ್ತಃ ಪರದಿಶ ್ೀ
ಗತಮ್ । ಅಶಾತಾ್ಮೈವ ಬಾಲ್ ೂೀsರ್ಯಂ ತಸಾಮನಾನಮಾನ ರ್ವಿಷ್್ತಿ’ (‘ಭವಷ್್ದಲ್ಲಲ ಈರ್ತ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ
ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಪ್ರಸದಾನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದು) ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 530

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಸ್ ಸ್ವಯವಿದ್ ಬಲವಾನ್ಸ್ಾವ ೀತಾತ ಕೃಪಸ್ಾಸಾಯಾಂ ದ್ ೂರೀರ್ಣವಿೀಯ್ೀಯದ್ೂವೀsರ್ೂತ್ ।

ದ್ುಯ್ೀಯಧನ್ಸ್ತಚಾತುತ ್ೀಯsಹಿನ ಜಾತಸ್ತಸಾ್ಪರ ೀದ್ು್ಭಿೀಯಮಸ ೀನ್ಃ ಸ್ುಧಿೀರಃ ॥೧೨.೧೦೫॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾದ ಆ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು ಬಲ್ಲಷ್ಠನೂ, ಅಸರವನುನ ಬಲಲವನೂ ಆಗಿದುಾ, ಕೃಪ್ನ ರ್ತಂಗಿಯಾದ

ಕೃಪ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನು. ದುಯೀಥಧನನು ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಹುಟ್ಟು ನ್ಾಲುೆ
ದಿನಗಳ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದರ , ದುಯೀಥಧನ ಹುಟ್ಟುದ ಮಾರನ್ ರ್ಯ ದಿನ ಬುದಿಾವಂರ್ತನ್ಾದ ಭಿೀಮಸ ೀನನ
ಜನನವಾಯಿರ್ತು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೯.೬೮) ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತಗ ಸಂವಾದಿಯಾದ ವವರವನುನ

ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ರ್ಯಸಮನ್ನಹನಿ ಭಿೀಮಸ್ುತ ಜಜ್ಞ ೀ ಭಿೀಮ ಪರಾಕರಮಃ । ತಾಮೀವ ರಾತಿರಂ ಪೂವಾಯಂ ತು
ಜಜ್ಞ ೀ ದ್ುಯೀಯಧನ ೂೀ ನ್ೃಪಃ’]

ರ್ಯದ್ಾ ಸ್ ಮಾಸ್ದಿಾತಯೀ ಬರ್ೂವ ತದ್ಾ ರ ೂೀಹಿಣಾ್ಂ ಬಲದ್ ೀವೀsಭಿಜಾತಃ ।

ಬಲ್ಲೀ ಗುಣಾಢ್ಃ ಸ್ವಯವ ೀದಿೀ ರ್ಯ ಏವ ಸ ೀವಾಖಿನ ೂನೀ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀsಗ ರೀ ಹರ ೀರ್ೂಯತ್
॥೧೨.೧೦೬॥

ಯಾರು ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾನ್ ೂೀ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದಾನ್ ೂೀ, ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ
ಬಲರಾಮನು, ಭಿೀಮಸ ೀನ ಎರಡು ತಂಗಳಿನ ಮಗುವಾಗಿದಾಾಗ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.
ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀರಾಮನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಸ ೀವ ಮಾಡಿ ಪ್ರಶಾರಂರ್ತನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೀ ಈಗ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲ್ ೀ ಬಲರಾಮನ್ಾಗಿ ಜನಿಸದನು.

ರ್ಯದ್ಾ ಹಿ ಪುತಾರನ್ ವಿನಿಹನ್ುತಮೀತೌ ಸ್ಹ ೈವ ಬದ್ೌಧ ಗತಿಶೃಙ್್ಲ್ಾಯಾಮ್ ।

ಕಂಸ ೀನಾಪಾಪೌ ದ್ ೀವಕ್ತೀಶ್ರಪುತೌರ ವಿಯೀಜತಾಃ ಶೌರಿಭಾಯಾ್ಯಃ ಪರಾಶಾ ॥೧೨.೧೦೭॥

ಯಾವಾಗ ಕಂಸನು ದ ೀವಕಿೀಪ್ುರ್ತರರನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಕಾೆಗಿ, ಯಾವುದ ೀ

ಪಾಪ್ಮಾಡದ(ದ ೂರೀಹರಹಿರ್ತರಾದ) ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿರ್ಯರನುನ ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿ, ಓಡಾಡಬಲಲ
ಸರಪ್ಳಿಯಿಂದ ಕಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಆಗ, ವಸುದ ೀವನ ಇರ್ತರ ಪ್ತನರ್ಯರು ವಸುದ ೀವನಿಂದ
ಬ ೀಪ್ಥಡಿಸಲಾಟ್ಟುದಾರು(ಸಾುನ್ಾಂರ್ತರ ಮಾಡಲಾಟ್ಟುದಾರು).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 531

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ವಿನಿಶಾಯಾತ್ಯಂ ದ್ ೀವಕ್ತೀಗರ್ಯಜಾನಾಮನಾ್ ಭಾಯಾ್ಯ ಧೃತಗಭಾಯಃ ಸ್ ಕಂಸ್ಃ ।

ಸಾ್ನಾನ್ತರ ೀ ಪರಸ್ವೀ ಯಾವದ್ಾಸಾಂ ಸ್ಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಸ್ುಪಾಪಬುದಿಧಃ ॥೧೨.೧೦೮॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಬುದಿಾರ್ಯುಳಳ ಕಂಸನು, ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ಮಕೆಳ ವಶ ೀಷ್ ನಿಶಚರ್ಯಕಾೆಗಿ,

ವಸುದ ೀವನ ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ಹ ಂಡಿರನುನ, ಅವರು ಗಭಥ ಧರಸದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ , ಅವರ ಪ್ರಸವವಾಗುವ ರ್ತನಕ
ಸಾುನ್ಾಂರ್ತರಮಾಡಿ ಬ ೀರ ಕಡ ಕಳುಹಿಸುತುದ.ಾ
[ಒಂದು ವ ೀಳ ವಸುದ ೀವನ ಇರ್ತರ ಪ್ತನರ್ಯರು ಅಲ್ ಲೀ ಇದುಾ, ಅಲ್ ಲೀ ಅವರಗ ಹ ರಗ ಯಾದರ , ಆಗ
ಮಗುವನುನ ವ್ತ್ಾ್ಸ(ಅದಲುಬದಲು)ಪ್ಡಿಸುವ ಸಾಧ್ತ್ ಇರುವುದರಂದ, ಗಭಥವತಯಾದ ವಸುದ ೀವನ
ಇರ್ತರ ಪ್ತನರ್ಯರಗ ಆರ್ತನ ಜ ೂತ್ ಗ ಅಲ್ಲಲರಲು ಕಂಸ ಅವಕಾಶಕ ೂಡದ ೀ ಸಾುನ್ಾಂರ್ತರಮಾಡುತುದಾ.]

ಹ ೀತ ೂೀರ ೀತಸಾಮದ್ ರ ೂೀಹಿಣಿೀ ನ್ನ್ಾಗ ೀಹ ೀ ಪರಸ್ೂತ್ತ್ಯಂ ಸಾ್ಪಿತಾ ತ ೀನ್ ದ್ ೀವಿೀ ।

ಲ್ ೀಭ ೀ ಪುತರಂ ಗ ೂೀಕುಲ್ ೀ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನ್ಾರಕಾನಾತನ್ನ್ಂ ಬಲರ್ದ್ರಂ ಸ್ುಶುರ್ರಮ್ ॥೧೨.೧೦೯॥

ಇದ ೀ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಗಭಿಥಣಿಯಾದ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯು ಹ ರಗ ಗಾಗಿ ನಂದನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ(ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲ)

ಕಂಸನಿಂದ ಇಡಲಾಟ್ಟುದಾಳು. ಹಿೀಗ ಅವಳು ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲ, ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದಿರನಂತ್ ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ
ಮುಖವುಳಳ, ಪ್ವರ್ತರನ್ಾದ ಬಲಭದರನನುನ ಮಗನನ್ಾನಗಿ ಪ್ಡ ದಳು.

ರ್ಯದ್ಾ ತಿರಮಾಸ್ಃ ಸ್ ಬರ್ೂವ ದ್ ೀವಸ್ತದ್ಾssವಿರಾಸೀತ್ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೊೀsಜಃ ।

ಕೃಷ್್ಶ ೀಷಾವಾಪುತಕಾಮೌ ಸ್ುತೌ ಹಿ ತಪಶಾಕಾರತ ೀ ದ್ ೀವಕ್ತೀಶ್ರಪುತೌರ ॥೧೨.೧೧೦॥

ಯಾವಾಗ ಬಲರಾಮನಿಗ ಮೂರು ತಂಗಳು ಕಳ ಯಿತ್ ೂೀ, ಆಗ ಎಂದೂ ಹುಟುದ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಆವಭಥವಸದ.
ಹಿಂದ ದ ೀವಕಿೀ ಹಾಗೂ ವಸುದ ೀವರು ಕೃಷ್್ ಹಾಗೂ ಶ ೀಷ್ರನುನ ಮಕೆಳನ್ಾನಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡಿದಾರಂದ ಅವರಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಆವಭಥವಸದ.

ವಿಷಾ್ವವ ೀಶ್ೀ ಬಲವಾನ್ ಯೀ ಗುಣಾಧಿಕಃ ಸ್ ಮೀ ಸ್ುತಃ ಸಾ್ದಿತಿ ರ ೂೀಹಿಣಿೀ ಚ ।

ತ ೀಪ ೀ ತಪ್ೀsತ ೂೀ ಹರಿಶುಕಿಕ ೀಶರ್ಯುತಃ ಶ ೀಷ ೂೀ ದ್ ೀವಕ್ತೀರ ೂೀಹಿಣಿೀಜಃ ॥೧೨.೧೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 532

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

‘ಯಾರು ವಷ್ು್ವನ ಆವ ೀಶ ಉಳಳವನ್ ೂೀ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ ೂೀ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ವನು ನನನ
ಮಗನ್ಾಗಬ ೀಕು’ ಎಂದು ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದಾಳು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ ೀಷ್ನು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಶುಕಲಕ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ (ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ) ದ ೀವಕಿ
ಹಾಗೂ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯರಬಬರಲೂಲ ಹುಟ್ಟುದ.

[ಮೊದಲು ಶ ೀಷ್ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದ. ನಂರ್ತರ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದುಗ ಥ ದ ೀವಕಿರ್ಯ
ಮೂರು ತಂಗಳ ಗಭಥವನುನ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಉದರಕ ೆ ವಗಾಥವಣ ಮಾಡಿದಾಳು. ಆಗ ಕಂಸ ಹಾಗೂ
ಜನರ ಲಲರೂ ದ ೀವಕಿಗ ಗಭಥಸಾರವವಾಯಿರ್ತು ಎಂದುಕ ೂಂಡರು. ಹಿೀಗ ವಗಾಥವಣ ಗ ೂಂಡ ಗಭಥ
ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಉದರದಲ್ಲಲ ಬ ಳ ಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ಬಲಭದರ ದ ೀವಕಿ ಹಾಗೂ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯರ ರ್ತಪ್ಸುನ ಫಲದಿಂದ
ಇಬಬರಂದಲೂ ಹುಟ್ಟುದ]

ಅವದ್ಧಯತಾಸೌ ಹರಿಶುಕಿಕ ೀಶಸ್ಮಾವ ೀಶ್ೀ ಗ ೂೀಕುಲ್ ೀ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಃ ।

ಕೃಷ ೂ್ೀsಪಿ ಲ್ಲೀಲ್ಾ ಲಳಿತಾಃ ಪರದ್ಶಯರ್ಯನ್ ಬಲದಿಾತಿೀಯೀ ರಮಯಾಮಾಸ್ ಗ ೂೀಷ್ಾಮ್ ॥೧೨.೧೧೨॥

ಹಿೀಗ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಆವ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ರ ೂೀಹಿಣಿ ಪ್ುರ್ತರ ಬಲರಾಮನು

ಗ ೂಕುಲದಲ್ಲಲಯೀ ಬ ಳ ದ. ಕೃಷ್್ನೂ ಕೂಡಾ ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ಆಟಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು,
ಬಲರಾಮನ್ ೂಡಗೂಡಿ ಗ ೂೀಕುಲಕ ೆ ಸಂರ್ತಸವನುನ ನಿೀಡಿದ.

ಸ್ ಪಾರಕೃತಂ ಶ್ಶುಮಾತಾಮನ್ಮುಚ ೈವಿಯಜಾನ್ನಾಾ ಮಾತುರಾದ್ಶಯನಾರ್ಯ ।

ವಿಜೃಮೂಮಾಣ ೂೀsಖಿಲಮಾತಮಸ್ಂಸ್್ಂ ಪರದ್ಶಯಯಾಮಾಸ್ ಕದ್ಾಚಿದಿೀಶಃ ॥೧೨.೧೧೩॥

ಒಮಮ ಆ ಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನನುನ ಪಾರಕೃರ್ತಶ್ಶು(ಸಾಮಾನ್ ಮಗು) ಎಂದು ತಳಿದಿರುವ ತ್ಾಯಿರ್ಯ

ಸಮ್ಜ್ಞಾನಕಾೆಗಿ, ಆಕಳಿಸುತ್ಾು, ರ್ತನನಲ್ಲಲರುವ ಬರಹಾಮಂಡ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ತ್ಾಯಿಗ ಬಾರ್ಯಲ್ಲಲ
ತ್ ೂೀರದ.

ಸಾsರ್ಣಡಂ ಮಹಾರ್ೂತಮನ ೂೀsಭಿಮಾನ್ಮಹತಾಕೃತಾ್ವೃತಮಬಞಜಾದಿಭಿಃ ।

ಸ್ುರ ೈಃ ಶ್ವ ೀತ ೈನ್ನಯರದ್ ೈತ್ಸ್ಙ್ಕ ಘೈರ್ಯು್ಯತಂ ದ್ದ್ಶಾಯಸ್್ ತನೌ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ॥೧೨.೧೧೪॥

ಆ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳು, ಮನ್ ೂೀಭಿಮಾನ, ಮಹರ್ತರ್ತುಿ, ಪ್ರಕೃತ ಇವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ,
ಬರಹಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ, ರುದರನನೂನ ಒಳಗ ೂಂಡಿರುವ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ, ಮನುಷ್್ರೂ, ದ ೈರ್ತ್ರೂ
ಮೊದಲ್ಾದವರಂದಲೂ ಕೂಡಿರುವ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಬಾಯಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಂಡಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 533

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ನ್್ಮಿೀಲರ್ಯಚಾಾಕ್ಷ್ಣಿೀ ಭಿೀತಭಿೀತಾ ಜುಗೂಹ ಚಾsತಾಮನ್ಮಥ ೂೀ ರಮೀಶಃ ।

ವಪುಃ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಂ ಸ್ುಖಚಿತುವರೂಪಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಂ ಸ್ತುು ಜ್ಞಾಪರ್ಯಂಸ್ತದ್ಧಯದ್ಶಯರ್ಯತ್ ॥೧೨.೧೧೫॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಬಾರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಕಂಡು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತಳಾದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ತನನ ಕರ್ಣು್ಗಳನುನ
ಮುಚಿಚಕ ೂಂಡಳು. ಆಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ತ್ಾಯಿಗ ತ್ ೂೀರದ ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ಮುಚಿಚಕ ೂಂಡನು.
ಸುಖ-ಜ್ಞಾನಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿರುವ ರ್ತನನ ದ ೀಹವು ಸದಾ ಪ್ೂರ್ಣಥವ ೀ ಎಂದು ಸಜಜನರಗ
ತಳಿಸಕ ೂಡುವವನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ಾಯಿಗ ರ್ತನನ ವಾ್ಪ್ುರೂಪ್ವನುನ ಈರೀತ ತ್ ೂೀರದ.

ಕದ್ಾಚಿತ್ ತಂ ಲ್ಾಳರ್ಯನಿತೀ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ವೀಢುಂ ನಾಶಕ ೂನೀದ್ ರ್ೂರಿಭಾರಾಧಿಕಾತಾತಯ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಂ ರ್ೂಮಿತಳ ೀ ಸ್ಾಕಮಮಯ ರ್ಯದ್ಾ ಚಕ ರೀ ದ್ ೈತ್ ಆಗಾತ್ ಸ್ುಘೂೀರಃ ॥೧೨.೧೧೬॥

ಒಮಮ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಮುದಿಾಸುತುರುವಾಗ, ಇದಾಕಿೆದಾಂತ್ ಆರ್ತ ಬಹಳ ಭಾರವುಳಳವನ್ಾದ.
ಇದರಂದ ಸಂಕಟಗ ೂಂಡವಳಾದ ರ್ಯಶ ್ೀದ , ಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೂರಲು ಶಕುಳಾಗದ ೀ ಆರ್ತನನುನ ನ್ ಲದ ಮೀಲ್
ಇಟುು, ರ್ತನನ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡುತುದಳ
ಾ ು. ಆಗಲ್ ೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಘೂೀರರೂಪ್ನ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ನ್ ೂಬಬನ
ಆಗಮನವಾಗುರ್ತುದ .

ತೃಣಾವತ ೂತೀಯ ನಾಮತಃ ಕಂಸ್ರ್ೃತ್ಃ ಸ್ೃಷಾುವsತು್ಗರಂ ಚಕರವಾತಂ ಶ್ಶುಂ ತಮ್ ।

ಆದ್ಾಯಾsಯಾದ್ನ್ತರಿಕ್ಷಂ ಸ್ ತ ೀನ್ ಶಸ್ತಃ ಕರ್ಣಾಗಾರಹಸ್ಂರುದ್ಧವಾರ್ಯುಃ ॥೧೨.೧೧೭॥

ಹ ಸರನಿಂದ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನ್ಾಗಿರುವ ಆ ದ ೈರ್ತ್ ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾ. ಅವನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ

ಸುಂಟರಗಾಳಿರ್ಯನುನ ಸೃಷುಸ, ನ್ ಲದಮೀಲ್ಲದಾ ಮಗುವನುನ (ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ) ಆಕಾಶಕ ೆ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯಾ. ಆದರ
ಅಂರ್ತಹ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನು ‘ಕೃಷ್್ನು ಕರ್ತುನುನ ಒತು ಹಿಡಿದಿದಾರಂದ’ ಉಸರುಗಟ್ಟು ನಿಗರಹಿಸಲಾಟು.

ಪಪಾತ ಕೃಷ ್ೀನ್ ಹತಃ ಶ್ಲ್ಾತಳ ೀ ತೃಣಾವತತಯಃ ಪವಯತ ೂೀದ್ಗರದ್ ೀಹಃ ।

ಸ್ುವಿಸ್ಮರ್ಯಂ ಚಾsಪುರಥ ೂೀ ಜನಾಸ ತೀ ತೃಣಾವತತಯಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ಞ್್ಾಣಿ್ಯತಾಙ್ೆಮ್ ॥೧೨.೧೧೮॥

ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು, ಪ್ವಥರ್ತದಂತ್ ದ ೂಡಡ ದ ೀಹವುಳಳ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನು ಬಂಡ ರ್ಯಮೀಲ್ ಬಿದಾ. ಆಗ

ಅಲ್ಲಲದಾ ಜನರ ಲಲರು ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾದ ಅವರ್ಯವಗಳುಳಳ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನನುನ ಕಂಡು ಅಚಚರಪ್ಟುರು.

ಅಕುರದ್ಧಯತಾಂ ಕ ೀಶವೀsನ್ುಗರಹಾರ್ಯ ಶುರ್ಂ ಸ್ಾಯೀಗಾ್ದ್ಧಿಕಂ ನಿಹನ್ುತಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 534

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಸ್ ಕುರದ್ಧಯತಾಂ ನ್ವನಿೀತಾದಿ ಮುಷ್್ಂಶಾಚಾರ ದ್ ೀವೀ ನಿಜಸ್ತುುಖಾಮುಬಧಿಃ ॥೧೨.೧೧೯॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳಳದ ಜನರ ಅನುಗರಹಕಾೆಗಿ ಮರ್ತುು ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳುಳವವರಗ ಅವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ
ಅಧಕವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಲು, ಬ ಣ ್ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಕದುಾಕ ೂಳುಳವವನ್ಾಗಿ ಸಂಚರಸದ.
(ಕೃಷ್್ನ ಮೀಲ್ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡವರಗ ಅಧಕ ಪ್ುರ್ಣ್ವದಿಾದುಾ ನ್ಾಶವಾದರ , ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳಳದವರ ಪ್ುರ್ಣ್
ವೃದಿಾಯಾಯಿರ್ತು. ಇದು ಕೃಷ್್ನ ಬ ಣ ್ ಕದಿರ್ಯುವುದರ ಹಿಂದಿನ ಔಚಿರ್ತ್ವಾಗಿರ್ತುು.)

ರ್ಯಸಮನ್ನಬ ಾೀ ಭಾದ್ರಪದ್ ೀ ಸ್ ಮಾಸ ೀ ಸಂಹಸ್್ಯೀಗುೆಯರುರವ್ೀಃ ಪರ ೀಶಃ ।

ಉದ್ ೈತ್ ತತಃ ಫಾಲುೆನ ೀ ಫಲುೆನ ೂೀsರ್ೂದ್ ಗತ ೀ ತತ ೂೀ ಮಾದ್ರವತಿೀ ಬಭಾಷ ೀ
॥೧೨.೧೨೦॥

ಜಾತಾಃ ಸ್ುತಾಸ ತೀ ಪರವರಾಃ ಪೃಥಾಯಾಮೀಕಾsನ್ಪತಾ್sಹಮತಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ।

ತವ ೈವ ರ್ೂಯಾಸ್ಮಹಂ ಸ್ುತ ೀತಾ ವಿಧತುವ ಕುನಿತೀಂ ಮಮ ಮನ್ಾದ್ಾತಿರೀಮ್ ॥೧೨.೧೨೧॥

ಯಾವ ವಷ್ಥದಲ್ಲಲ, ಭಾದರಪ್ದ ಮಾಸದಲ್ಲಲ, ಸಂಹರಾಶ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಗುರು ಮರ್ತುು ಸೂರ್ಯಥ ಇರುತುರಲು ಕೃಷ್್ನು
ಆವಭಥವಸದನ್ ೂೀ, ಅಲ್ಲಲಂದ ಮುಂದಿನ ಫಲುಗರ್ಣ ಮಾಸದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. (ಅಂದರ
ಅಜುಥನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಜನಿಸದ ಆರು ತಂಗಳುಗಳ ನಂರ್ತರ ಜನಿಸದ).
ಅಜುಥನನ ಜನನ್ಾನಂರ್ತರ ಮಾದಿರರ್ಯು ಪಾಂಡುವನುನ ಕುರರ್ತು ಈರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ‘ನಿನಗ ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ
ಉರ್ತೃಷ್ುರಾದ ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದಾಾರ . ಆದರ ನ್ಾನ್ ೂಬಬಳ ೀ ಮಕೆಳಿಲಲದವಳು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನನ
ಅನುಗರಹದಿಂದಲ್ ೀ ನ್ಾನು ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗಳಾಗುತ್ ುೀನ್ . ಅದರಂದ ಕುಂತರ್ಯನುನ ನನಗ ಮಂರ್ತರವನುನ
ಕ ೂಡುವವಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡು’ ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತಃ ಪಾರಹ ಪೃಥಾಂ ಸ್ ಮಾದ್ ರಯೈ ದಿಶಸ್ಾ ಮನ್ಾಂ ಸ್ುತದ್ಂ ವರಿಷ್ಾಮ್ ।

ಇತೂ್ಚಿವಾಂಸ್ಂ ಪತಿಮಾಹ ಯಾದ್ವಿೀ ದ್ದ್ಾ್ಂ ತಾದ್ತ ್ೀಯ ತು ಸ್ಕೃತ್ ಫಲ್ಾರ್ಯ ॥೧೨.೧೨೨॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಮಾದಿರಯಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪಾಂಡುವು ಕುಂತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಮಾದಿರಗ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಡುವ ಮಂರ್ತರವನುನ ಕ ೂಡು’ ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 535

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಪ್ತಯಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ರ್ಯದುಕುಲ್ ೂೀರ್ತಾನನಳಾದ ಕುಂತರ್ಯು ‘ನಿನಗಾಗಿ ಒಮಮಮಾರ್ತರ

ಫಲ ಬರುವಹಾಗ ಮಂರ್ತರವನುನ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನತ್ಾುಳ .

ಉವಾಚ ಮಾದ್ ರಯೈ ಸ್ುತದ್ಂ ಮನ್ುಂ ಚ ಪುನ್ಃ ಫಲಂ ತ ೀ ನ್ ರ್ವಿಷ್್ತಿೀತಿ ।

ಮನ್ಾಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಚ ಮದ್ರಪುತಿರೀ ವ್ಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ಸಾ್ಂ ನ್ು ಕರ್ಂ ದಿಾಪುತಾರ ॥೧೨.೧೨೩॥

ಹಿೀಗ ಮಾದಿರಗ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಡುವ ಮಂರ್ತರವನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದ ಕುಂತ, ‘ನಿನಗ ಇನ್ ೂನಮಮ ಫಲವು
ಆಗಲ್ಾರದು(ಒಮಮ ಮಾರ್ತರ ಈ ಮಂರ್ತರ ನಿನಗ ಫಲಪ್ರದವಾಗಲ್ಲದ , ಇನ್ ೂನಮಮ ಆಗಲ್ಾರದು)’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಳು. ಕುಂತಯಿಂದ ಮಂರ್ತರವನುನ ಪ್ಡ ದ ಮಾದಿರರ್ಯು ‘ಹ ೀಗ ತ್ಾನು ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ
ಹ ೂಂದಿಯೀನು’ ಎಂದು ಯೀಚನ್ ಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದಳು.

ಸ್ದ್ಾsವಿಯೀಗೌ ದಿವಿಜ ೀಷ್ು ದ್ಸೌರ ನ್ಚ ೈತಯೀನಾನಯಮಭ ೀದ್ಃ ಕಾಚಿದಿಧ।

ಏಕಾ ಭಾಯಾ್ಯ ಸ ೈತಯೀರಪು್ಷಾ ಹಿ ತದ್ಾಯಾತಃ ಸ್ಕೃದ್ಾವತತಯನಾದ್ ದ್ೌಾ ॥೧೨.೧೨೪॥

‘ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಬ ೀಪ್ಥಡಲ್ಾರರು. ಅವರಗ ನ್ಾಮಭ ೀದವೂ ಇಲಲ.
ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದಿಗ ೀ ಇರುವ ಅವರಬಬರಗ ಉಷ್ಾ ಒಬಬಳ ೀ ಹ ಂಡತ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಒಂದಾವತಥ
ಮಂರ್ತರವನುನ ಹ ೀಳುವುದರಂದ ಅವರಬಬರೂ ಬರುತ್ಾುರ ’.

ಇತಿೀಕ್ಷನಾಾssಕಾರಿತಾವಶ್ಾನೌ ತೌ ಶ್ೀಘರಪಾರಪೌತ ಪುತರಕೌ ತತಾಸ್ೂತೌ ।

ತಾವ ೀವ ದ್ ೀವೌ ನ್ಕುಲಃ ಪೂವಯಜಾತಃ ಸ್ಹದ್ ೀವೀsರ್ೂತ್ ಪಶ್ಾಮಸೌತ ರ್ಯಮೌ ಚ
॥೧೨.೧೨೫॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿದ ಅವಳಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳು, ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲಯೀ ಬಂದು,
ಪ್ುತ್ ೂರೀರ್ತಾತು ಮಾಡುವವರಾಗಿ, ತ್ಾವ ೀ ಮಾದಿರರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬಂದರು. ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದವ ನಕುಲ,
ನಂರ್ತರ ಸಹದ ೀವ. ಅವರು ಅವಳಿಗಳೂ ಕೂಡಾ.
[ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಅವಳಿಗಳಲ್ಲಲ ಮೊದಲು ಹುಟುುವವನು ಚಿಕೆವನು ಹಾಗೂ ನಂರ್ತರ ಹುಟುುವವನು ದ ೂಡಡವನು
ಎಂದು ಪ್ರಗಣಿಸಲ್ಾಗುರ್ತುದ . ಹಾಗಾಗಿ ಸಹದ ೀವ ಅರ್ಣ್ ಹಾಗೂ ನಕುಲ ರ್ತಮಮ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 536

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಸಂಸೃರ್ತ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಅಲ್ಾಪsಚಿತರಂ ಪೂವಯಂ’ ಎಂಬ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಅಲಾ ಅಚುಚ ಯಾವುದಕಿೆದ ಯೀ
ಅದನುನ ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಉಚಾೆರ ಮಾಡಬ ೀಕು. (ಉದಾಹರಣ ಗ : ಕೃಷ್ಾ್ಜುಥನ) ಹಾಗಾಗಿ ಇವರನುನ
ನಕುಲಸಹದ ೀವ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .]

ಪುನ್ಮಮಯನ ೂೀಃ ಫಲವತಾತವರ್ಯ ಮಾದಿರೀ ಸ್ಮಾಾತ್ಯಯಾಮಾಸ್ ಪತಿಂ ತದ್ುಕಾತ ।

ಪೃಥಾsವಾದಿೀತ್ ಕುಟ್ಟಲ್ ೈಷಾ ಮದ್ಾಜ್ಞಾಮೃತ ೀ ದ್ ೀವಾವಾಹಾಯಾಮಾಸ್ ದ್ಸೌರ ॥೧೨.೧೨೬॥

ಅತ ೂೀ ವಿರ ೂೀಧಂ ಚ ಮದ್ಾತಮಜಾನಾಂ ಕುಯಾ್ಯದ್ ೀಷ ೀತ ್ೀವ ಭಿೀತಾಂ ನ್ ಮಾಂ ತಾಮ್ ।

ನಿಯೀಕುತಮಹಯಃ ಪುನ್ರ ೀವ ರಾಜನಿನತಿೀರಿತ ೂೀsಸೌ ವಿರರಾಮ ಕ್ಷ್ತಿೀಶಃ ॥೧೨.೧೨೭॥

ಎರಡು ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ದ ನಂರ್ತರ ಪ್ುನಃ ಮಂರ್ತರದ ಫಲವರ್ತುತ್ ಗಾಗಿ ಮಾದಿರರ್ಯು ಪಾಂಡುವನುನ
ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ ! ಆದರ ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಮತ್ ು ಮಂರ್ತರ ನಿೀಡುವಂತ್ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಕುಂತರ್ಯು
ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ‘ಇವಳು ಕುಟ್ಟಲಬುದಿಾರ್ಯುಳಳವಳು. ನಮಮ ಆಜ್ಞ ಇಲಲದ ೀ ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಈಕ
ಆಹಾಾನಮಾಡಿದಳು.’ (ಮಾದಿರ ಮಂರ್ತರಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡುವ ಮುನನ ಪಾಂಡುವನ್ ೂಂದಿಗಾಗಲ್ಲೀ,
ಕುಂತಯಂದಿಗಾಗಲ್ಲೀ ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡಲ್ ೀ ಇಲ್ಾಲ. ತ್ಾನ್ ೀ ಸಾರ್ತಂರ್ತರವಾಗಿ ನಿಧಥರಸ ಆಹಾಾನ
ಮಾಡಿದಳು. ಆದಾರಂದ ಅವಳನುನ ಕುಂತ ಇಲ್ಲಲ ಕುಟ್ಟಲಬುದಿಾರ್ಯುಳಳವಳು ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾಳ )

‘ಆದಕಾರರ್ಣ ಈಕ ನನನ ಮಕೆಳಿಗ ನಿಶಚರ್ಯವಾಗಿ ವರ ೂೀಧ ಮಾಡುವವಳ ೀ ಆಗಿದಾಾಳ . ಈರೀತಯಾಗಿ

ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ನನನನುನ ನಿೀನು ಮತ್ ು ಮಂರ್ತರನಿೀಡುವಂತ್ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ ಮಾಡಬ ೀಡ’ ಎಂದು ಕುಂತಯಿಂದ
ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಪಾಂಡುವು ಸುಮಮನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಮಾದಿರ ಅಶ್ಾನಿೀ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಆಹಾಾನಿಸ ಅವಳಿ ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ದ ಘಟನ್ ರ್ಯ ಹಿಂದಿನ ತ್ಾಂತರಕ
ರಹಸ್ವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :

ವಿಶ ೀಷ್ನಾಮನೈವ ಸ್ಮಾಹುತಾಃ ಸ್ುತಾನ್ ದ್ಧು್ಃ ಸ್ುರಾ ಇತ್ವಿಶ ೀಷತಂ ರ್ಯಯೀಃ।

ವಿಶ ೀಷ್ನಾಮಾಪಿ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯತ್ ತೌ ಮನಾಾವೃತಿತನಾನಯಮಭ ೀದ್ ೀsಸ್್ ಚ ೂೀಕಾತ ॥೧೨.೧೨೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಅವರ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ಹ ಸರನಿಂದ ಕರ ದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುರ .

ಕರ ರ್ಯಲಾಡುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನ್ಾಮಭ ೀದವದಾರ ಮಾರ್ತರ ಮಂರ್ತರಕ ೆ ಪ್ುನರುಚಾೆರ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 537

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

[ಮಂರ್ತರ ಒಂದ ೀ. ಆದರ ಪ್ರತಯಂದು ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ವಶ ೀಷ್ ನ್ಾಮದ ೂಂದಿಗ ಅದನುನ ಪ್ುನರುಚಾೆರ
ಮಾಡಿದಾಗ ಅದು ಆ ವಶ ೀಷ್ ನ್ಾಮವುಳಳ ನಿದಿಥಷ್ು ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತಲುಪ್ುರ್ತುದ . ಅಂದರ ಒಬಬ
ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಕರ ರ್ಯಲು ಆ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ವಶ ೀಷ್ ನ್ಾಮದ ೂಂದಿಗ ಮಂತ್ ೂರೀಚಾೆರ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಹಾಗಾಗಿ
ಒಂದಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚುಚ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಕರ ರ್ಯಬ ೀಕಾದರ ಮಂರ್ತರವನುನ ಪ್ುನರುಚಾೆರ ಮಾಡಲ್ ೀಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಇಲ್ಲಲ ಅಶ್ಾನಿದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾರ್ತರ ಭಿನನ. ಅವರು ನಮಮ ಮೂಗಿನ ಎರಡು ಹ ೂರಳ ಗಳಂತ್ . ಬ ೀಪ್ಥಡದ
ಅವಳಿಗಳು. ಅಂದರ ಅವರಲ್ಲಲ ಯಾರನುನ ಒಮಮ ಕರ ದರೂ ಕೂಡಾ, ಇಬಬರೂ(ನ್ಾಸರ್ತ್ ಮರ್ತುು ದಸರ)
ಒಟ್ಟುಗ ೀ ಬರುತ್ಾುರ . ಇದನುನ ತಳಿದ ೀ ಮಾದಿರರ್ಯು ಒಂದಾವತಥ ಮಂರ್ತರವನುನ ಬಳಸ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ . ನ್ಾಸರ್ತ್ನು ನಕುಲನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರ , ದಸರನು ಸಹದ ೀವನ್ಾಗಿ ಜನಮತ್ಾಳಿದನು.]

ರ್ಯುಧಿಷಾರಾದ್ ್ೀಷ್ು ಚತುಷ್ುಯ ವಾರ್ಯುಃ ಸ್ಮಾವಿಷ್ುಃ ಫಲುೆನ ೀsಥ ೂೀ ವಿಶ ೀಷಾತ್ ।

ರ್ಯುಧಿಷಾರ ೀ ಸೌಮ್ರೂಪ ೀರ್ಣ ವಿಷ ೂುೀ ವಿೀರ ೀರ್ಣ ರೂಪ ೀರ್ಣ ಧನ್ಞ್ಞಯೀsಸೌ ॥೧೨.೧೨೯॥

ರ್ಯುಧಷಠರ ಮೊದಲ್ಾದ ನ್ಾಲುೆ ಜನರಲೂಲ ಕೂಡಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಸಮಾವಷ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ರ್ಯುಧಷಠರ,

ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವರಗಿಂರ್ತ ಅಜುಥನನಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯುದ ೀವರು ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಆವಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ .
ರ್ಯುಧಷಠರನಲ್ಲಲ ಶಾಂರ್ತವಾದ ರೂಪ್ದಿಂದಿರುವ ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ವೀರರೂಪ್ದಿಂದ
ಅಜುಥನನಲ್ಲಲ ಆವಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ .

ಶೃಙ್ಕ್ೆರರೂಪಂ ಕ ೀವಲಂ ದ್ಶಯಯಾನ ೂೀ ವಿವ ೀಶ ವಾರ್ಯುರ್ಯ್ಯಮಜೌ ಪರಧ್ಾನ್ಃ ।

ಶೃಙ್ಕ್ೆರಕ ೈವಲ್ಮಭಿೀಪುಮಾನ್ಃ ಪಾರ್ಣುಡಹಿಯ ಪುತರಂ ಚಕಮೀ ಚತುತ್ಯಮ್ ॥೧೨.೧೩೦॥

ಕ ೀವಲ ಶೃಂಗಾರರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುವವರಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ದ ೀವರು ಅವಳಿಗಳನುನ(ನಕುಲ-

ಸಹದ ೀವರನುನ) ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದರು. ಪಾಂಡುವು ಶೃಂಗಾರ ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಗ ಬ ೀಕು
ಎಂದು ಬರ್ಯಸದಾನಷ್ ುೀ.

ಶೃಙ್ಕ್ೆರರೂಪ್ೀ ನ್ಕುಲ್ ೂೀ ವಿಶ ೀಷಾತ್ ಸ್ುನಿೀತಿರೂಪಃ ಸ್ಹದ್ ೀವಂ ವಿವ ೀಶ ।

ಗುಣ ೈಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ಸ್ಾರ್ಯಮೀವ ವಾರ್ಯುಬಯರ್ೂವ ಭಿೀಮೊೀ ಜಗದ್ನ್ತರಾತಾಮ ॥೧೨.೧೩೧॥

ವಶ ೀಷ್ವಾದ ಶೃಂಗಾರ ರೂಪ್ನ್ಾಗಿ ನಕುಲನನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದ ವಾರ್ಯುದ ೀವರು, ಸುನಿೀತ ರೂಪ್ನ್ಾಗಿ
ಸಹದ ೀವನನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದರು. ಜಗತುನ ಅಂರ್ತನಿಥಯಾಮಕನ್ಾದ, ಸಮಸುಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ
ವಾರ್ಯುದ ೀವರು ಸಾರ್ಯಂ ಭಿೀಮಸ ೀನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 538

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

[ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಹುಟ್ಟುದ ನಂರ್ತರ ಪಾಂಡು ಸುಂದರನ್ಾದ ಮಗ ಬ ೀಕು ಎಂದು ಅಪ ೀಕ್ಷ ಪ್ಟು ಎಂದರ
ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಸುಂದರರಾಗಿಲಲ ಎಂದು ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಆದಿಪ್ವಥದ ಹಿಡಿಂಬಾ ಪ್ರರ್ಣರ್ಯ
ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮಸ ೀನ ರೂಪ್ಶಾಲ್ಲ ಎಂದು ವವರಸಲ್ಾಗಿದ . ಹಾಗಿದಾರ ಪಾಂಡು ಬರ್ಯಸದ ಶೃಂಗಾರ
ರೂಪ್ ಯಾವುದು ಎನುನವುದನುನ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ :]

ಸ್ುಪಲಿವಾಕಾರತನ್ುಹಿಯ ಕ ೂೀಮಳಃ ಪಾರಯೀ ಜನ ೈಃ ಪ್ರೀಚ್ತ ೀ ರೂಪಶಾಲ್ಲೀ ।

ತತಃ ಸ್ುಜಾತಂ ವರವಜರಕಾಯೌ ಭಿೀಮಾಜುಞಯನಾವಪ್ೃತ ೀ ಪಾರ್ಣುಡರ ೈಚಛತ್ ॥೧೨.೧೩೨॥

ಮೃದುವಾಗಿರುವ, ಕ ೂೀಮಲವಾಗಿರುವ ದ ೀಹವುಳಳವನು ಪಾರರ್ಯಃ ಹ ಚಿಚನಪ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲ ಜನರಂದ ರೂಪ್ಶಾಲ್ಲೀ

ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿರುವ ವಜರದಂತ್ ಶರೀರವುಳಳ ಭಿೀಮ ಹಾಗೂ
ಅಜುಥನರನುನ ಬಿಟುು, ಪಾಂಡುವು ಕ ೂೀಮಲ ಶರೀರವುಳಳ ಸುಂದರನ್ಾಗಿರುವ ಮಗನ್ ೂಬಬ ಬ ೀಕು ಎಂದು
ಬರ್ಯಸದ.

ಅಪಾರಕೃತಾನಾಂ ತು ಮನ ೂೀಹರಂ ರ್ಯದ್ ರೂಪಂ ದ್ಾಾತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ೂೀಪ ೀತಮಗರಯಮ್ ।

ತನಾಮರುತ ೂೀ ನ್ಕುಲ್ ೀ ಕ ೂೀಮಳಾರ್ ಏವಂ ವಾರ್ಯುಃ ಪಞ್ಾರೂಪ್ೀsತರ ಚಾsಸೀತ್ ॥೧೨.೧೩೩॥

ಅಪಾರಕೃರ್ತವಾದ, ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ಸಾರ್ಯಂ

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಧರಸದಾ. (ಅಜುಥನನಿಗ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗಿಂರ್ತ ಸಾಲಾ ಕಡಿಮ ಲಕ್ಷರ್ಣವರ್ತುು). ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಭಿೀಮಸ ೀನ ಪಾಂಡುವನ ಇಚ ೆಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನಕುಲನಲ್ಲಲ ಕ ೂೀಮಲನಂತ್ ಕಾರ್ಣುತುದ.ಾ ಹಿೀಗ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಃಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಷ್ುರಾಗಿದುಾ, ಪ್ಂಚಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ
ಪ್ಂಚ ರೂಪ್ವುಳಳವರಾಗಿದಾರು.

ಅತಿೀತ ೀನಾಾರ ಏವ ತ ೀ ವಿಷ್ು್ಷ್ಷಾಾಃ ಪೂವ ೀಯನ ೂಾರೀsಸೌ ರ್ಯಜ್ಞನಾಮಾ ರಮೀಶಃ ।

ಸ್ ವ ೈ ಕೃಷ ೂ್ೀ ವಾರ್ಯುರರ್ ದಿಾತಿೀರ್ಯಃ ಸ್ ಭಿೀಮಸ ೀನ ೂೀ ಧಮಮಯ ಆಸೀತ್ ತೃತಿೀರ್ಯಃ
॥೧೨.೧೩೪॥

ರ್ಯಧಿಷಾರ ೂೀsಸಾವರ್ ನಾಸ್ತ್ದ್ಸೌರ ಕರಮಾತ್ ತಾವ ೀತೌ ಮಾದ್ರವತಿೀಸ್ುತೌ ಚ ।

ಪುರನ್ಾರಃ ಷ್ಷ್ಾ ಉತಾತರ ಸ್ಪತಮಃ ಸ್ ಏವ ೈಕಃ ಫಲುೆನ ೂೀ ಹ ್ೀತ ಇನಾಾರಃ ॥೧೨.೧೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 539

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ವಷ್ು್ವನ್ ನೀ ಆರನ್ ರ್ಯವನನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಪಾಂಡವರು, ಆಗಿಹ ೂೀದ ಇಂದರರ ೀ ಆಗಿದಾಾರ .

(ಪ್ರಮಾರ್ತಮನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಆರುಜನ ಇಂದರರ ಕಥ ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತ. ಅದನ್ ನೀ ಸಂಸೃರ್ತದಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ಷ್ಷ್ಠಃ
ಎಂದಿದಾಾರ .)
ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಇಂದರನ್ಾಮಕನ್ಾಗಿ ಸಾರ್ಯಂ ಭಗವಂರ್ತನಿದಾ. ಋಷಪ್ರಜಾಪ್ತ ಮರ್ತುು
ಆಕೂತರ್ಯರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ‘ರ್ಯಜ್ಞಾ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಇಂದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ
ನಿವಥಹಿಸದ. ಅವನ್ ೀ ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್.
ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸಾಾರ ೂೀಚಿಷ್ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಎರಡನ್ ೀ ಇಂದರನ್ಾದ (ಭಾಗವರ್ತದ ೮ನ್ ೀ
ಸೆಂದದಲ್ಲಲ ‘ರ ೂೀಚನ’ ಎನುನವ ರೂಪ್ದಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಇಂದರಪ್ದವರ್ಯನುನ ಅಲಂಕರಸದ
ಎನುನವುದನುನವವರಸದಾಾರ ). ಅವನ್ ೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಭಿೀಮಸ ೀನ.
ಮೂರನ್ ರ್ಯ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ(ಉರ್ತುಮ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ) ಮೂರನ್ ರ್ಯ ಇಂದರ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ರ್ಯಮ. ಅವನ
ಹ ಸರು ವಭುಃ. ಈರ್ತನ್ ೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ರ್ಯಧಷಠರ.
ತ್ಾಪ್ಸ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ‘ಸರ್ತ್ಜತ್’ ಎನುನವ ಇಂದರನಿದಾಾನ್ . ಅವನಿಲ್ಲಲ ನಕುಲನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ರ ೈವರ್ತಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ‘ತರಶ್ಖ’ ಎನುನವ ಇಂದರ. ಅವನಿಲ್ಲಲ ಸಹದ ೀವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ಚಾಕ್ಷುಶ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮಂದರದು್ಮನ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದಿರುವ ಇಂದರ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಶ ೀಷ್
ಅನುಗರಹದಿಂದ ಏಳನ್ ೀ ಮನಾನುರದಲೂಲ(ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾನುರದಲೂಲ) ಕೂಡಾ ಇಂದರಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ.
ಈರ್ತನ್ ೀ ಪ್ುರಂದರ. ಅವನ್ ೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅಜುಥನ.
[ಇದನ್ ನೀ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷುಖಂಡದಲ್ಲಲ (೭೬.೨೨) ‘ಪಞ ಾೀದ್ಾರಃ ಪಾರ್ಣಡವಾ ಜಾತಾ ವಿದ್ುರ ೂೀ ಧಮಯ
ಏವ ಚ’ - ಐದು ಜನ ಇಂದರರ ೀ ಪಾಂಡವರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ರ್ತಥಾಚ, ಈ ಏಳು ಜನ
ಇಂದರರ ಕಥ ಯೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ. ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಏಳು ಮಂಡಲದಲ್ಲಲ ಇರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಕಥ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ವಸಾುರವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ]

ಕರಮಾತ್ ಸ್ಂಸಾಾರಾನ್ ಕ್ಷತಿರಯಾಣಾಮವಾಪ್ ತ ೀsವದ್ಧಯನ್ತ ಸ್ಾತವಸ ೂೀ ಮಹಿತಾನಾ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ವಯಜ್ಞಾಃ ಸ್ವಯಧಮೊೇಯಪಪನಾನಃ ಸ್ವ ೀಯ ರ್ಕಾತಃ ಕ ೀಶವ ೀsತ್ನ್ತರ್ಯುಕಾತಃ ॥೧೨.೧೩೬॥

ಕರಮವಾಗಿ ಕ್ಷತರರ್ಯರ ಸಂಸಾೆರವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಈ ಪಾಂಡವರು, ರ್ತಮಮ ಮಹಿಮಯಿಂದ

ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಸಾಮರ್್ಥವುಳಳವರಾಗಿ ಬ ಳ ದರು. ಇವರ ಲಲರೂ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಎಲಲವನೂನ
ಬಲಲವರಾಗಿದಾರು. ಧಮಥದಿಂದ ರ್ಯುಕುರಾಗಿದಾ ಅವರು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲ್ಲಲ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ಭಕಿು
ಮಾಡುತುದಾರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 540

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

[ಋಗ ಾೀದ ಸಂಹಿರ್ತದಲ್ಲಲ (೧.೮೫.೫) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತ ೀsವದ್ಧಯನ್ತ ಸ್ಾತವಸ ೂೀ ಮಹಿತಾನಾ ನಾಕಂ

ತಸ್ು್ರುರು ಚಕ್ತರರ ೀ ಸ್ದ್ಃ । ವಿಷ್ು್ರ್ಯಯದ್ಾಧವದ್ ವೃಷ್ರ್ಣಂ ಮದ್ಚು್ತಂ ವಯೀ ನ್ ಸೀದ್ನ್ನಧಿ ಬಹಿಯಷ
ಪಿರಯೀ’
ಈ ಮಂರ್ತರ ಮರುದ ಾೀವತ್ ಗಳನುನ ಹ ೀಳಲು ಹ ೂರಟ್ಟದ . ಮರುದ ಾೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಧ್ಾನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ.
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಸನಿನಧ್ಾನ ಎನುನವುದು ಉಳಿದ ನ್ಾಲಾರಲ್ಲಲದ ಎನುನವುದಕ ೆ ವ ೀದದ ಒಂದು ಸಂವಾದವೂ
ಇದ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ, ಮರುದ ಾೀವತ್ಾಕವಾದ ಸೂರ್ತರದ ಖಂಡವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಜ ೂೀಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದರಂದ- ‘ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಮರುದ ಾೀವತ್ಾಕವಾದ ಸೂರ್ತರವ ೀನಿದ , ಅದರಲ್ಲಲ ಪಾಂಡವರ
ಕಥ ರ್ಯನುನ ಅನುಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಿ’ ಎನುನವ ಸಂದ ೀಶ ನಿೀಡಿದಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ವ ೀದದ ೂಂದಿಗ ಹ ೀಗ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಜ ೂೀಡಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ದಾರರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ .

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಪಾರ್ಣಡವೀತಪತಿತನಾನಯಮ ದ್ಾಾದ್ಶ ್ೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

॥ಶ್ರ ೀಕೃಷ್ಣಾ ರ್ಪಣಮಸ್ತು ॥

https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.in/

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 541

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

೧೨.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ್

ಮಹಾಭಾರತ ಪಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೨ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ್ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪಾತರ ಪಾತರ
ದ ೀವಕ (ದ ೀವಕಿರ್ಯ ದ ೀವಕನ್ ಂಬ ಗಂಧವಥ ೧೨.೦೧
ರ್ತಂದ ) ಮುನಿ
ಕಾಶ್ದ ೀಶದ ರಾಜನ ೧೨.೦೭
ದಿತ
ಮಗಳು, ವಸುದ ೀವನ
ಪ್ತನ, (ಪೌಂಡರಕ
ವಾಸುದ ೀವನ ತ್ಾಯಿ)

ಕರವೀರರಾಜನ ಮಗಳು, ೧೨.೦೭

ದನು
ವಸುದ ೀವನ ಪ್ತನ,
(ಸೃಗಾಲ ವಾಸುದ ೀವನ
ತ್ಾಯಿ)
ಪೌರ್ಣಡಿಕ ವಾಸುದ ೀವ ವ ೀನ (ಅಸುರ) ೧೨.೦೮

ಸೃಗಾಲ ವಾಸುದ ೀವ ಮಧುವನ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ೧೨.೦೯

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 542

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ದುನುಾ (ಅಸುರ)

ರ್ಯುದಿಷಠರ/ಧಮಥರಾಜ ರ್ಯಮಧಮಥ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ೧೨.೩೩, ೧೨.೧೨೯

(ಶಾಂರ್ತರೂಪ್ದಿಂದ
ಪ್ರವಷ್ು)
ಸುಯೀಧನ/ದುಯೀಥಧ ಕಲ್ಲ (ಅಸುರ) ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ೧೨.೩೮
ನ

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪಾತರ ಪಾತರ
ದುಃಶಾ್ಸನ ಇಂದರಜತ್ (ಅಸುರ) ಇಂದರಜತ್ ೧೨.೨೨-೧೨.೪೩

ವಕರ್ಣಥ ಅತಕಾರ್ಯ (ಅಸುರ) ಅತಕಾರ್ಯ ೧೨.೪೩-೧೨.೪೪

ಚಿರ್ತರಸ ೀನ ಖರ (ಅಸುರ) ಖರ ೧೨.೪೫

ದುಶಶಳಾ ಮೃಷ್ (ರಕೆಸ) ಅಮಾವಾಸ ್ರ್ಯ ೧೨.೪೬

ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ
‘ಕುಹೂ’
ಜರ್ಯದರರ್ತ ಕಾಲಕ ೀರ್ಯ (ಅಸುರ) ೧೨.೪೭

ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು ನಿಋಥರ್ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ೧೨.೪೮-೧೨.೪೯

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 543

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ನಿಋಥರ್ಥ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ

ಅನುಜ
ಭಿೀಮ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಹನುಮಂರ್ತ ೧೨.೫೩-೧೨.೫೪

ಬಲದ ೀವ ಶ ೀಷ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ೧೨.೫೭-೧೨.೫೯

(ಬಲರಾಮ)
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಶ್ರಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ಶ್ರೀರಾಮ ೧೨.೫೯

ಏಕಾನಙ್ಕಗ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ /ದುಗಾಥ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ೧೨.೬೭-೭೨

ಪ್ೂರ್ತನ ತ್ಾಟಕಿ (ರಾಕ್ಷಸ) ಊವಥಶ್ ಅಧಷಠರ್ತ ತ್ಾಟಕಿ ೧೨.೮೭

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪಾತರ ಪಾತರ
ಅಜುಥನ ಇಂದರ ನರ (ಭಗವಂರ್ತನ ನರ ವಷ್ು್, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ (ವೀರ ವಾಲ್ಲ ೧೨.೯೯, ೧೨.೧೨೯
ರೂಪ್) ರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಷ್ು)
ಉದಾವ ಬೃಹಸಾತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ತ್ಾರಃ (ಕಪ್) ೧೨.೧೦೦-೧೦೨,
೩.೬೮-೭೦
ಚ ೀಕಿತ್ಾನ ಪ್ರತಭಾ ಎನುನವ ಮರುತ್ ೧೨.೧೦೩

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 544

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಶ್ವ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ರೂಪ್ ೧೨.೧೦೪

ಭಗವಂರ್ತ
ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವ ಅಶ್ಾನಿೀ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಮೈಂದ-ವವದ ೧೨.೧೨೫, ೧೨.೧೩೦-
(ನ್ಾಸರ್ತ್- ದಸರ) (ಶೃಂಗಾರ-ಸುನಿೀತ ೧೩೧
ರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಷ್ು)

॥ಶ್ರ ೀಕೃಷ್ಣಾ ರ್ಪಣಮಸ್ತು ॥

https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.in/

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 545

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

೧೩. ಕಂಸ್ವಧಃ

ಓಂ ॥
ಗಗೆಯಃ ಶ್ರಸ್ುತ ೂೀಕಾಾ ವರಜಮಾಯಾತ್ ಸಾತಾತಾಂ ಪುರ ೂೀಧ್ಾಃ ಸ್ಃ ।
ಚಕ ರೀ ಕ್ಷತಿರರ್ಯಯೀಗಾ್ನ್ ಸ್ಂಸಾಾರಾನ್ ಕೃಷ್್ರ ೂೀಹಿಣಿೀಸ್ೂನ ೂಾೀಃ ॥೧೩.೦೧॥

ಯಾದವರ ಪ್ುರ ೂೀಹಿರ್ತರಾಗಿರುವ ಗಗಥ ಎಂಬ ಋಷರ್ಯು ವಸುದ ೀವನ ಮಾತನಂತ್ ವರಜಕ ೆ ಬಂದು, ಕೃಷ್್
ಹಾಗೂ ಬಲರಾಮರಗ ಕ್ಷತರರ್ಯಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ(ಜಾರ್ತಕಮಾಥದಿ ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ)
ಮಾಡಿದರು.
[ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಮಾತನ ಉಲ್ ಲೀಖವದ : ‘ತತ ೂೀ ಗಗಯಃ ಶುರ್ದಿನ ೀ ವಸ್ುದ್ ೀವ ೀನ್ ನ ೂೀದಿತಃ’
(ಉರ್ತುರಖಂಡ ೧೪೫.೬೭) ‘ನಾಮ ಚಾತಾರಕರ ೂೀದ್ ದಿವ್ಂ ಪುತರಯೀವಾಯಸ್ುದ್ ೀವಯೀಃ’ (೬೮).
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೧.೧೧) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಚಕಾರ ನಾಮಕರರ್ಣಂ ಗೂಢ ೂೀ ರಹಸ ಬಾಲಯೀಃ’.
ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೭೬.೧-೨)) ಹಿೀಗಿದ : ‘ಗಗಯಶಾ ಗ ೂೀಕುಲ್ ೀ ತತರ ವಸ್ುದ್ ೀವಪರಚ ೂೀದಿತಃ । ಪರಚಛನ್ನ
ಏವ ಗ ೂೀಪಾನಾಂ ಸ್ಂಸಾಾರಮಕರ ೂೀತ್ ತಯೀಃ ॥ ಜ ೀಷ್ಾಂ ಚ ರಾಮಮಿತಾ್ಹ ಕೃಷ್್ಂ ಚ ೈವ
ತಥಾsಪರಮ್’. ಕಂಸನಿಗ ಸುದಿಾಮುಟುುವ ಸಾಧ್ತ್ ಇರುವುದರಂದ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಗ ೂೀಪ್್ವಾಗಿ
ಕ್ಷತರರ್ಯಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಸಂಸಾೆರ ನಡ ಯಿರ್ತು. ಕೃಷ್್ ಬ ಳ ದದುಾ ವ ೈಶ್ ಕುಟುಂಬದಲ್ಾಲದರೂ ಕೂಡಾ,
ಕ್ಷತರರ್ಯಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿ ಕ್ಷತರೀರ್ಯನ್ ೀ ಆಗಿದಾ. (ಇದ ೀ ಪ್ರಸ್ತ ಕರ್ಣಥನಿಗೂ
ಇರ್ತುು. ಆದರ ಅವನಿಗ ಈರೀತರ್ಯ ಸಂಸಾೆರ ಆಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಆದಾರಂದ ಅವನನುನ ಸಮಾಜ ‘ಸೂರ್ತ’ ಎಂದ ೀ
ಪ್ರಗಣಿಸರ್ತು. ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರಂದ ಸಂಸಾೆರಗ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಸಮಾಜ ಕ್ಷತರರ್ಯನನ್ಾನಗಿ
ಕಂಡಿರ್ತು)].

ಊಚ ೀ ನ್ನ್ಾ ಸ್ುತ ೂೀsರ್ಯಂ ತವ ವಿಷ ೂ್ೀನಾನಯವಮೊೀ ಗುಣ ೈಃ ಸ್ವ ೈಯಃ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಚ ೈತತಾರತಾಃ ಸ್ುಖಮಾಪುಯನ್ುಾನ್ನತಂ ರ್ವತೂಪವಾಯಃ ॥೧೩.೦೨ ॥

ಸಮಸು ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ ಪ್ೂರ ೈಸದ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಎಲ್ ೂೀ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ್ ೀ, ಈ ನಿನನ
ಸುರ್ತನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ಕಡಿಮ ಇಲಲದವನು (ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸಮನ್ಾದವನು.
ಅಂದರ ಸಾರ್ಯಂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಒಬಬನ್ ೀ). ನಿೀನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಇವನಿಂದ
ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟುವರಾಗಿ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸುಖವನುನ ಹ ೂಂದುತುೀರ’.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 546

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಇತು್ಕತಃ ಸ್ ಮುಮೊೀದ್ ಪರರ್ಯಯೌ ಗಗ ೂೆೀಯsಪಿ ಕ ೀಶವೀsಥಾsಧ್ಃ ।

ಸ್ಾಪದ್ ೈರಗರಜರ್ಯುಕತಶಾಕ ರೀ ಪುರ್ಣ್ಂ ವರಜನ್ ವರಜ ೂೀದ್ ಾೀಶಮ್ ॥೧೩.೦೩॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ನಂದನು ಸಂರ್ತಸವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.

ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರೂ ಕೂಡಾ ಅವನ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಿದರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಎಲಲರಗೂ
ಮೊದಲ್ ನಿಸರುವ(ಆದಿಪ್ುರುಷ್ನ್ಾದ) ಕ ೀಶವನು ಅರ್ಣ್ನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಆ ಪಾರಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಸಂಚರಸುತ್ಾು
ರ್ತನನ ಪಾದಗಳಿಂದ ಆ ಗಾರಮವನುನ ಪ್ವರ್ತರವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ಸ್ ಕದ್ಾಚಿಚಛಶುಭಾವಂ ಕುವಯನಾಾ ಮಾತುರಾತಮನ ೂೀ ರ್ೂರ್ಯಃ ।

ಅಪನ ೀತುಂ ಪರಮೀಶ ್ೀ ಮೃದ್ಂ ಜಘಾಸ ೀಕ್ಷತಾಂ ವರ್ಯಸಾ್ನಾಮ್ ॥೧೩.೦೪॥

ಎಲಲರಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಒಮಮ ‘ಇದು ನನನಮಗು’ ಎನುನವ ಭಾವನ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರುತುರುವ
ತ್ಾಯಿಗ , ಆರೀತರ್ಯ ಭಾವನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಲು, ಗ ಳ ರ್ಯರ ಲಲರೂ ನ್ ೂೀಡುತುರಲು, ಮರ್ಣ್ನುನ ತಂದ.

ಮಾತ ೂರೀಪಾಲ್ಾಬಾ ಈಶ ್ೀ ಮುಖವಿವೃತಿಮಕನಾನಯಮಬ ಮೃದ್ೂಕ್ಷ್ತಾsಹಂ ।

ಪಶ ್ೀತ್ಸಾ್ನ್ತರ ೀ ತು ಪರಕೃತಿವಿಕೃತಿರ್ಯುಕ್ ಸಾ ಜಗತ್ ಪರ್ಯ್ಯಪಶ್ತ್ ।
ಇತ್ಂ ದ್ ೀವೀsತ್ಚಿನಾಾಮಪರದ್ುರಧಿಗಾಂ ಶಕ್ತತಮುಚಾಾಂ ಪರದ್ಶ್ಯ
ಪಾರಯೀ ಜ್ಞಾತಾತಮತತಾತವಂ ಪುನ್ರಪಿ ರ್ಗವಾನಾವೃಣ ೂೀದ್ಾತಮಶಕಾಾ ॥೧೩.೦೫॥

ತ್ಾಯಿಯಿಂದ ‘ಬಾಯಿತ್ ರ ’ ಎಂದು ಗದರಸಲಾಟುವನ್ಾದ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನು 'ಅಮಾಮ, ನ್ಾನು

ಮರ್ಣ್ನುನ ತನನಲ್ಲಲ್ಾಲ ನ್ ೂೀಡು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಯನುನ ತ್ ರ ದನು. ಆಗ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಅವನ
ಬಾರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಕೃತ ಹಾಗೂ ವಕೃತಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಜಗರ್ತುನುನ ಕಂಡಳು. ಈರೀತಯಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು
ಯಾರಗೂ ಚಿಂತಸಲ್ಾಗದ, ಬ ೀರ ೂಬಬರಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಾಗದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಾರೂಪ್ ಶಕಿುರ್ಯನುನ ತ್ಾಯಿಗ
ತ್ ೂೀರಸ, ಹ ಚಾಚಗಿ ರ್ತನನನುನ ತಳಿದ ಆ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯನುನ ಮತ್ ು ರ್ತನನ ಸಾಮರ್್ಥದಿಂದ
(ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ )ಆವರಸದ.

ಇತಿ ಪರರ್ುಃ ಸ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ ಹರಿಜಞಯಗದ್ ವಿಡಮಬರ್ಯನ್ ।

ಚಚಾರ ಗ ೂೀಷ್ಾಮರ್ಣಡಲ್ ೀsಪ್ನ್ನ್ತಸೌಖ್ಚಿದ್ಘನ್ಃ ॥೧೩.೦೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 547

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಈರೀತಯಾಗಿ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ ಜಗರ್ತುನುನ ಅನುಕರಸುವವನ್ಾಗಿ, ಆ

ಗ ೂೀವುಗಳ ಗಾರಮದಲ್ಲಲ, ಎಣ ಯಿರದ ಸುಖದಿಂದಲೂ, ಜ್ಞಾನದಿಂದಲೂ ರ್ತುಂಬಿರುವವನ್ಾಗಿ ಸಂಚರಸದನು.

ಕದ್ಾಚಿದಿೀಶಾರಃ ಸ್ತನ್ಂ ಪಿಬನ್ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಯಾ ಪರ್ಯಃ ।

ಶೃತಂ ನಿಧ್ಾತುಮುಜಿತ ೂೀ ಬರ್ಞ್ಞ ದ್ದ್ಧಯಮತರಕಮ್ ॥೧೩.೦೭॥

ಒಮಮ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಮೊಲ್ ರ್ಯನುನರ್ಣು್ತುರುವಾಗ, ಒಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಇಟು ಹಾಲು ಉಕಿೆತ್ ಂದು
ರ್ಯಶ ್ೀದ ಆರ್ತನನುನ ನ್ ಲದಮೀಲ್ಲಟುು, ಹಾಲ್ಲನ ಪಾತ್ ರರ್ಯನುನ ಒಲ್ ಯಿಂದ ಇಳಿಸಲು ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ . ಆಗ
ನ್ ಲದಲ್ಲಲ ಇಡಲಾಟುವನ್ಾದ ಕೃಷ್್ ಅಲ್ಲಲದಾ ಮೊಸರನ ಪಾತ್ ರರ್ಯನುನ ಒಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ಮತ್ಯಮಾನ್ದ್ದ್ುಧಯರುಪರಜಾತಮಿನ್ುಾಸ್ನಿನರ್ಮ್ ।
ನ್ವಂ ಹಿ ನಿೀತಮಾದ್ದ್ ೀ ರಹ ೂೀ ಜಘಾಸ್ ಚ ೀಶ್ತಾ ॥೧೩.೦೮॥

ಮರ್ಥಸಲಾಟು ಮೊಸರನಿಂದ ಉಕಿೆಬಂದಿರುವ, ಚಂದರನಿಗ ಸದೃಶವಾದ, ಆಗಷ್ ುೀ ಕಡ ದಿಟ್ಟುರುವ ಬ ಣ ್ರ್ಯನುನ

ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಏಕಾಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಅದನುನ ತನುನತ್ಾುನ್ ಕೂಡ.

ಪರಜಾರ್ಯತ ೀ ಹಿ ರ್ಯತುಾಲ್ ೀ ರ್ಯಥಾರ್ಯುಗಂ ರ್ಯಥಾವರ್ಯಃ ।

ತಥಾ ಪರವತತಯನ್ಂ ರ್ವ ೀದ್ ದಿವೌಕಸಾಂ ಸ್ಮುದ್ೂವ ೀ ॥೧೩.೦೯॥

ಇತಿ ಸ್ಾಧಮಮಯಮುತತಮಂ ದಿವೌಕಸಾಂ ಪರದ್ಶಯರ್ಯನ್ ।

ಅಧಮಮಯಪಾವಕ ೂೀsಪಿ ಸ್ನ್ ವಿಡಮಬತ ೀ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ॥೧೩.೧೦॥

ನ್ೃತಿರ್ಯ್ಯಗಾದಿರೂಪಕಃ ಸ್ ಬಾಲ್ಯೌವನಾದಿ ರ್ಯತ್ ।

ಕ್ತರಯಾಶಾ ತತತದ್ುದ್ೂವಾಃ ಕರ ೂೀತಿ ಶಾಶಾತ ೂೀsಪಿ ಸ್ನ್ ॥೧೩.೧೧॥

ಯಾವ ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಯಾವ ರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಯಾವ ವರ್ಯಸುನಲ್ಲಲ
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹುಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಆರೀತರ್ಯ ಪ್ರವೃತುಗಳು ಇರಬ ೀಕು ಎಂಬ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧಮಥವನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಅಧಮಥಕ ೆ ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತದಾರೂ ಜನ್ಾದಥನನು
ಎಲಲವನೂನ ಅನುಕರಸ ತ್ ೂೀರದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 548

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅಂದರ : ದ ೀವರು ಮನುಷ್್, ಪಾರಣಿ ಮೊದಲ್ಾದ ರೂಪ್ಗಳನುನ ರ್ತಳ ದಾಗ, ಆ ಕಾಲದ, ಆ ರ್ಯುಗದ, ಆ
ಯೀನಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾದ ಬಾಲ್-ಯೌವನ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಆಯಾ ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಉಂಟ್ಾದ ಕಿರಯಗಳನುನ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ . ವಸುುರ್ತಃ ಭಗವಂರ್ತ ನಿರ್ತ್ನ್ಾದವನು(ಒಂದ ೀರೀತ
ಇರುವವನು). ಆದರ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಬಾಲ್ಬಂದಾಗ ಬಾಲ್ದ ಚ ೀಷ್ ುಗಳು, ಯೌವನ ಬಂದಾಗ
ಯೌವನದ ಚ ೀಷ್ ುಗಳು ಈರೀತ ಕಿರಯರ್ಯ ಬದಲ್ಾವಣ ರ್ಯನುನ ಅವನು ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ ವಿಪರರಾಜಗ ೂೀಪಕಸ್ಾರೂಪಕಸ್ತದ್ುದ್ೂವಾಃ ।
ತದ್ಾತದ್ಾ ವಿಚ ೀಷ್ುತ ೀ ಕ್ತರಯಾಃ ಸ್ುರಾನ್ ವಿಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ॥೧೩.೧೨॥

ಅವನು ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ಾಗಿ, ರಾಜನ್ಾಗಿ, ಗ ೂೀಪ್ಸಾರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಆಯಾಯೀನಿಗಳಲ್ಲಲ ಉಂಟ್ಾದ

ಕಿರಯಗಳನುನ ದ ೀವತ್ಾ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ (ದ ೀವರ ಕಿರಯಗಳು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುರ್ತುವ ).

ತಥಾsಪ್ನ್ನ್್ದ್ ೀವತಾಸ್ಮಂ ನಿಜಂ ಬಲಂ ಪರರ್ುಃ ।

ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ ಪರದ್ಶಯರ್ಯತ್ಜ ೂೀ ಗುಣಾನ್ ॥೧೩.೧೩॥

ಹಿೀಗ ಮಾಡುತುದಾಾಗಲೂ, ಎಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದ, ರ್ತನನ ಬಲವನುನ ಮತ್ ು ಮತ್ ು
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ರ್ತನನ ಅಸಾದಾರರ್ಣವಾದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .
[ದ ೀವರು ತೀರ ಸಾಮಾನ್ನ್ಾಗಿ ಕಂಡರೂ ನಮಗ ಅದರಂದ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ಯಾವಾಗಲೂ
ಅಸಾಮಾನ್ನ್ಾಗಿ ಕಂಡರೂ ಕೂಡಾ ನಮಗ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ಹಾಗಿದಾಾಗ ನ್ಾವು ಅವನನುನ
ಅನುಸರಸುವುದಿಲಲ. ಆದಾರಂದ ಭಗವಂರ್ತ ಸಾಮಾನ್ನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಅಲಲಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಲವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು
ಅಸಾಮಾನ್ನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ . ಈರೀತಯಾದ ಮಿಶರರ್ಣ ಇರುವುದರಂದಲ್ ೀ ನಮಗ ದ ೀವರ
ಮಲ್ಲನ ಭಕಿು ಹ ಚುಚರ್ತುದ . ದ ೀವರಂದ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣವೂ ದ ೂರ ರ್ಯುರ್ತುದ .]

ಅಥಾsತತರ್ಯಷುಮಿೀಕ್ಷಯ ತಾಂ ಸ್ಾಮಾತರಂ ಜಗದ್ುೆರುಃ ।

ಪರಪುಪುಿವ ೀ ತಮನ್ಾಯಾನ್ಮನ ೂೀವಿದ್ೂರಮಙ್ೆನಾ ॥೧೩.೧೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಕ ೂೀಲನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಜಗದುಗರು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ
ತ್ ೂೀರುತ್ಾು ಹಾರ ಓಡಿದನು. ಮನಸುಗ ೀ ನಿಲುಕದ ಅವನನುನ ಆ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಅನುಸರಸ ಓಡಿದಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 549

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪುನ್ಃ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ತಚಛರಮಂ ಜಗಾಮ ತತಾರಗರಹಮ್ ।

ಪರರ್ುಃ ಸ್ಾರ್ಕತವಶ್ತಾಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ುನರುಕರಮಃ ॥೧೩.೧೫॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪಾದವನ್ಾ್ಸವುಳಳ ಭಗವಂರ್ತನು ಮತ್ ು ಅವಳ ಶರಮವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ(ತ್ಾಯಿ

ಬಳಲ್ಲರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ), ಅವಳ ಕ ೈಸ ರ ಯಾಗಿ ಸಕಿೆದನು. ಹಿೀಗ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು
ತ್ಾನು ರ್ತನನ ಭಕುರಗ ವಶನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ಎನುನವುದನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಕಿೆದನು.

ಸ್ದ್ಾ ವಿಮುಕತಮಿೀಶಾರಂ ನಿಬದ್ುಧಮಞ್ಞಸಾssದ್ದ್ ೀ ।

ರ್ಯದ್ ೈವ ದ್ಾಮ ಗ ೂೀಪಿಕಾ ನ್ ತತ್ ಪುಪೂರ ತಂ ಪರತಿ ॥೧೩.೧೬॥

ಯಾವಾಗಲೂ ವಮುಕುನ್ಾಗಿರುವ(ಬಂಧನರಹಿರ್ತನ್ಾದ) ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಕಟುುವುದಕಾೆಗಿ

ರ್ಯಶ ್ೀದ ಯಾವಾಗ ಹಗಗವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಳ ೂೀ, ಆಗ ಆ ಹಗಗವು , ಅವನನುನ ಕುರರ್ತು
ಪ್ೂತಥಯಾಗಲ್ಲಲಲ.
[ಯಾವಾಗಲೂ ವಮುಕು ಅಂದರ ಅವನು ಮನಸುಗ ೀ ನಿಲುಕದವನು. ಅಂರ್ತಹ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಹಿಂದ ರ್ಯಶ ್ೀದ
ಅವನನುನ ಹಿಡಿದು ಕಟುುವುದಕಾೆಗಿ ಓಡುತ್ಾುಳ . ಭಗವಂರ್ತ ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದ ೀರೀತ ಇರುತ್ಾುನ್ .
ಆದರೂ ಬಾಲ್ ಯೌವನ್ಾದಿಗಳಿಗ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ಲ್ಲೀಲ್ಾ ನ್ಾಟಕವಾಡುತ್ಾುನ್ ]

ಸ್ಮಸ್ತದ್ಾಮಸ್ಞ್ಾರ್ಯಃ ಸ್ುಸ್ನಿಧತ ೂೀsಪ್ಪೂರ್ಣ್ಯತಾಮ್ ।

ರ್ಯಯಾವನ್ನ್ತವಿಗರಹ ೀ ಶ್ಶುತಾಸ್ಮಾದ್ಶಯಕ ೀ ॥೧೩.೧೭॥

ರ್ಯಶ ್ೀದ ಅಲ್ಲಲದಾ ಎಲ್ಾಲ ಹಗಗಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಸ ೀರಸದರೂ ಸಹ, ಶ್ಶುವನ ರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರುವ,
ಎಣ ಯಿರದ ದ ೀಹವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಅದು ಅಪ್ೂರ್ಣಥತ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಹ ೂಂದಿರ್ತು.

ಅಬನ್ಧಯೀಗ್ತಾಂ ಪರರ್ುಃ ಪರದ್ಶ್ಯ ಲ್ಲೀಲಯಾ ಪುನ್ಃ ।

ಸ್ ಏಕವತುಪಾಶಕಾನ್ತರಂ ಗತ ೂೀsಖಿಲಮೂರಃ ॥೧೩.೧೮॥

ಹಿೀಗ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ತ್ಾನು ಅನ್ಾಯಾಸದಿಂದ ಬಂಧನಕ ೆ ಯೀಗ್ನಲಲ ಎನುನವುದನುನ

ತ್ ೂೀರಸ, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಕರುವನುನ ಕಟುುವ ಒಂದು ಚಿಕೆ ಹಗಗದ ಒಳಗಡ ಸ ೀರದನು(ಕಟ್ಟುಸಕ ೂಂಡನು).

ಸ್ುತಸ್್ ಮಾತೃವಶ್ತಾಂ ಪರದ್ಶ್ಯ ಧಮಮಯಮಿೀಶಾರಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 550

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಬರ್ಞ್ಞ ತೌ ದಿವಿಸ್ಪೃಶೌ ರ್ಯಮಾಜುಞಯನೌ ಸ್ುರಾತಮಜೌ ॥೧೩.೧೯॥

‘ಮಗನು ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಸ ರ ಯಾಗಬ ೀಕು’ ಎನುನವ ಲ್ ೂೀಕನಿರ್ಯಮವನುನ ತ್ ೂೀರಸದ ಭಗವಂರ್ತ, ಕುಬ ೀರನ
ಮಕೆಳಾಗಿರುವ, ಅವಳಿಮರಗಳ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದುನಿಂತರುವ, ಗಗನಚುಂಬಿಯಾಗಿರುವ, ಮತುೀಮರಗಳ
ಮಧ್ ಸಾಗಿ ಆ ಮರಗಳನುನ ಮುರದನು.

ಪುರಾ ಧುನಿಶುಾಮುಸ್ತಥಾsಪಿ ಪೂತನಾಸ್ಮನಿಾತೌ ।

ಅನ ೂೀಕ್ಷಸ್ಂರ್ಯುತೌ ತಪಃ ಪರಚಕರತುಃ ಶ್ವಾಂ ಪರತಿ ।
ತಯಾ ವರ ೂೀsಪ್ವದ್ಧಯತಾ ಚತುಷ್ುಯ ಚ ಪರಯೀಜತಃ ॥೧೩.೨೦॥

ಹಿಂದ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಎನುನವ ಅಸುರರಬಬರು ಪ್ೂರ್ತನ್ ಮರ್ತುು ಶಕಟ್ಾಸುರನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು
ಪಾವಥತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಾರು. ಹಿೀಗ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದ ಈ ನ್ಾಲಾರು ‘ಅವಧ್ರ್ತಾದ’
ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾರು.

ಅನ್ನ್ತರಂ ತೃಣ ೂೀದ್ೂೃಮಿಸ್ತಪ್ೀsಚರದ್ ವರಂ ಚ ತಮ್ ।

ಅವಾಪ ತ ೀ ತರಯೀ ಹತಾಃ ಶ್ಶುಸ್ಾರೂಪವಿಷ್ು್ನಾ ॥೧೩.೨೧॥

ಧುನಿಶುಾಮುಶಾ ತೌ ತರೂ ಸ್ಮಾಶ್ರತೌ ನಿಸ್ೂದಿತೌ ।

ತರುಪರರ್ಙ್ೆತ ೂೀsಮುನಾ ತರೂ ಚ ಶಾಪಸ್ಮೂವೌ ॥೧೩.೨೨॥

ಪುರಾ ಹಿ ನಾರದ್ಾನಿತಕ ೀ ದಿಗಮಬರೌ ಶಶಾಪ ಸ್ಃ ।

ಧನ ೀಶಪುತರಕೌ ದ್ುರತಂ ತರುತಾಮಾಪುನತಂ ತಿಾತಿ ॥೧೩.೨೩॥

ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಮೀಲ್ , ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ
ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಆ ಮೂವರು(ಪ್ೂರ್ತನ್ , ಶಕಟ್ಾಸುರ ಮರ್ತುು ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥ) ಮಗುವನ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು.
ಮತುೀಮರದಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಇಬಬರನೂನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮರವನುನಕಿರ್ತುು
ಸಂಹಾರಮಾಡಿದ. ಕೃಷ್್ನಿಂದ ನ್ಾಶವಾದ ಮರದಲ್ಲಲ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಅಲಲದ ೀ ಶಾಪ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ
ಇನಿನಬಬರದಾರು. (ಅವರ ೀ ನ್ಾರದರಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ರಾದ ಕುಬ ೀರನ ಮಕೆಳಾದ ನಳಕೂಬರ-ಮಣಿಗಿರೀವ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 551

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಹಿಂದ ನ್ಾರದರ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಬರ್ತುಲ್ ಯಾಗಿ ಓಡಾಡಿದ ಕುಬ ೀರನ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ ‘ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲಯೀ
ಮರವಾಗಿ ಹುಟ್ಟು’ ಎಂದು ನ್ಾರದರು ಶಪ್ಸದಾರು.

ತತ ೂೀ ಹಿ ತೌ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಂ ಹರ ೀಃ ಪರಸಾದ್ತಃ ಶುಭೌ ।

ಅವಾಪತುಃ ಸ್ುತತಿಂ ಪರಭ ೂೀವಿಯಧ್ಾರ್ಯ ಜಗಮತುಗೆೃಯಹಮ್ ॥೧೩.೨೪॥

ಇದಿೀಗ ಕೃಷ್್ನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಸಾತಾಕರಾಗಿರುವ ಈ ಇಬಬರು ಕುಬ ೀರನ ಮಕೆಳು, ರ್ತಮಮ ನಿಜ
ಶರೀರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೂುೀರ್ತರವನುನ ಮಾಡಿ, ರ್ತಮಮ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು
ತ್ ರಳಿದರು.(ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮತುೀಮರವನುನ ಕಿರ್ತುು, ಅಸುರರಾದ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮುವನುನ ಕ ೂಂದು,
ನಳಕೂಬರ-ಮಣಿಗಿರೀವರಗ ಶಾಪ್ ವಮೊಚನ್ ರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದನು)

ನ್ಳಕೂಬರಮಣಿಗಿರೀವೌ ಮೊೀಚಯತಾಾ ತು ಶಾಪತಃ ।

ವಾಸ್ುದ್ ೀವೀsರ್ ಗ ೂೀಪಾಲ್ ೈವಿಯಸಮತ ೈರಭಿವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ॥೧೩.೨೫॥

ಹಿೀಗ ನಳಕೂಬರ ಮರ್ತುು ಮಣಿಗಿರೀವ ಎನುನವ ಅವರಬಬರನುನ ಶಾಪ್ದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಳಿಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,
ಅಚಚರಗ ೂಂಡ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದ ಕಾರ್ಣಲಾಟುನು.

ವೃನಾಾವನ್ಯಯಾಸ್ುಃ ಸ್ ನ್ನ್ಾಸ್ೂನ್ುಬೃಯಹದ್ಾನ ೀ ।
ಸ್ಸ್ಜಞಯ ರ ೂೀಮಕೂಪ ೀಭ ೂ್ೀ ವೃಕಾನ್ ವಾ್ಘರಸ್ಮಾನ್ ಬಲ್ ೀ ॥೧೩.೨೬॥

ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಪ್ರಸುುರ್ತ ತ್ಾವರುವ ಸ್ಳವನುನ ಬಿಟುು ವೃಂದಾವನಕ ೆ

ತ್ ರಳಬ ೀಕ ಂಬ ಇಚ ರ್ಯ
ೆ ುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಆ ಬೃಹದಾನದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ರ ೂೀಮಕೂಪ್ದಿಂದ, ಬಲದಲ್ಲಲ ಹುಲ್ಲಗ
ಸಮಾನವಾದ ಅನ್ ೀಕ ತ್ ೂೀಳಗಳನುನ ಸೃಷುಮಾಡಿದನು.
[ಈಕುರರ್ತು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಶ್ರರ್ಯತ ೀ ಹಿ ವನ್ಂ ರಮ್ಂ
ಪಯಾಯಪತತೃರ್ಣಸ್ಂಸ್ತರಮ್। ನಾಮಾನ ವೃನಾಾವನ್ಂ ನಾಮ ಸಾಾದ್ುವೃಕ್ಷಫಲ್ ೂೀದ್ಕಮ್ । (ವರಾಟಪ್ವಥ
೮.೨೨) ವೃಂದಾವನ ಎನುನವುದು ಒಂದು ಕಾಡು ಪ್ರದ ೀಶ. ಅಲ್ಲಲ ನಿೀರೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಎಲಲವೂ
ಸಮಗರವಾಗಿದ . ತತರ ಗ ೂೀವಧಯನ್ಂ ಚ ೈವ ಭಾನಿಡೀರಂ ಚ ವನ್ಸ್ಪತಿಮ್ । ಕಾಳಿನಿಾೀಂ ಚ ನ್ದಿೀಂ ರಮಾ್ಂ
ದ್ರಕ್ಾಯವಶಾರತಃ ಸ್ುಖಂ (೨೮).... ಅಲ್ಲಲ ಗ ೂೀವಧಥನ ಎನುನವ ಪ್ವಥರ್ತ, ಭಾನಿಡೀರ ಎನುನವ ದ ೂಡಡ
ವಟವೃಕ್ಷ, ಕಾಳಿಂದಿ ನದಿ, ಮಡು ಎಲಲವೂ ಇದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಈಗ ಅಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಯೀಚನ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 552

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಮಾಡಿ, ... ಸ್ಂತಾರಸ್ಯಾವೀ ರ್ದ್ರಂ ತ ೀ ಕ್ತಞಚಾದ್ುತಾಪದ್್ ಕಾರರ್ಣಮ್ । ಏವಂ ಕರ್ರ್ಯತಸ್ತಸ್್

ವಾಸ್ುದ್ ೀವಸ್್ ಧಿೀಮತಃ । ಪಾರದ್ುಬಯರ್ೂವುಃ ಶತಶ ್ೀ ರಕತಮಾಂಸ್ವಸಾಶನಾಃ ।
ಘೂೀರಾಶ್ಾನ್ತರ್ಯತಸ್ತಸ್್ ಸ್ಾತನ್ೂರುಹಜಾಸ್ತದ್ಾ ।ವಿನಿಷ್ಪ ೀತುರ್ಪಯಕರಾಃ ಸ್ವಯಶಃ ಶತಶ ್ೀ
ವೃಕಾಃ [೨೯-೩೧]. ಪ್ರಸುುರ್ತ ತ್ಾವರುವ ಪ್ರದ ೀಶವನುನ ಬಿಡುವುದಕಾೆಗಿ, ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಎಲಲರನೂನ ಹ ದರಸಬ ೀಕು ಎಂದು ರ್ತನನ ಕೂದಲ್ಲನಿಂದ ನೂರಾರು ತ್ ೂೀಳಗಳನುನ ಸೃಷುಸದನು]

ಅನ ೀಕಕ ೂೀಟ್ಟಸ್ಙ್ಕ ಘೈಸ ೈಃ ಪಿೀಡ್ಮಾನಾ ವರಜಾಲಯಾಃ ।

ರ್ಯರ್ಯುವೃಯನಾಾವನ್ಂ ನಿತಾ್ನ್ನ್ಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ನ್ನ್ಾಜಮ್ ॥೧೩.೨೭॥

ಅನ್ ೀಕ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಸಂಘವಾಗಿರುವ ಆ ತ್ ೂೀಳಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡ ಗ ೂಳಗಾದ ಗ ೂೀಪ್ರು,

ನಿತ್ಾ್ನಂದಮೂತಥಯಾದ, ನಂದಪ್ುರ್ತರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ವೃಂದಾವನಕ ೆ ತ್ ರಳಿದರು.

ಇನಿಾರಾಪತಿರಾನ್ನ್ಾಪೂಣ ೂ್ೀಯ ವೃನಾಾವನ ೀ ಪರರ್ುಃ ।

ನ್ನ್ಾಯಾಮಾಸ್ ನ್ನಾಾದಿೀನ್ುದ್ಾಾಮತರಚ ೀಷುತ ೈಃ ॥೧೩.೨೮॥

ಆನಂದಪ್ೂರ್ಣಥನೂ, ಸವಥಸಮರ್ಥನೂ ಆಗಿರುವ ಇಂದಿರಾಪ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ನಂದ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ

ರ್ತನನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕಿರಯಗಳಿಂದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸದನು.

ಸ್ ಚನ್ಾರತ ೂೀ ಹಸ್ತಾಾನ್ತವದ್ನ ೀನ ೀನ್ುಾವಚಾಯಸಾ ।

ಸ್ಂರ್ಯುತ ೂೀ ರೌಹಿಣ ೀಯೀನ್ ವತುಪಾಲ್ ೂೀ ಬರ್ೂವ ಹ ॥೧೩.೨೯॥

ಚಂದರನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಮುಗುಳುನಗುವ ಮನ್ ೂೀಹರವಾಗಿರುವ ಮುಖವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಚಂದರನ

ಕಾಂತರ್ಯಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕರುಮೀಯಿಸರ್ತಕೆವನ್ಾದನು.

ದ್ ೈತ್ಂ ಸ್ ವತುತನ್ುಮಪರಮರ್ಯಃ ಪರಗೃಹ್ ಕಂಸಾನ್ುಗಂ ಹರವರಾದ್ಪರ ೈರವದ್ಧಯಮ್ ।

ಪರಕ್ಷ್ಪ್ ವೃಕ್ಷಶ್ರಸ ನ್್ಹನ್ದ್ ಬಕ ೂೀsಪಿ ಕಂಸಾನ್ುಗ ೂೀsರ್ ವಿರ್ುಮಚು್ತಮಾಸ್ಸಾದ್ ॥೧೩.೩೦॥

ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಯಾರಂದಲೂ ತಳಿರ್ಯಲ್ಾಗದ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ರುದರದ ೀವರ ವರದಿಂದ

ಇನ್ಾನಾರಂದಲೂ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾದ, ಗ ೂೀವನಂತ್ (ಕರುವನಂತ್ ) ಶರೀರವರುವ
ದ ೈರ್ತ್ನನುನ ವೃಕ್ಷದ ಮೀಲುಗಡ ಎಸ ದು ಕ ೂಂದನು. ಇದಲಲದ ೀ ಕಂಸನನ್ ನೀ ಅನುಸರಸರುವ ಬಕನೂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 553

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕೂಡಾ ಗುರ್ಣಗಣಾದಿಗಳಿಂದ ಎಂದೂ ಜಾರದ, ಸೃಷುಕರ್ತಥ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಹ ೂಂದಿದನು(ಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ

ಬಂದನು).

ಸ್ಾನ್ಾಪರಸಾದ್ಕವಚಃ ಸ್ ಮುಖ ೀ ಚಕಾರ ಗ ೂೀವಿನ್ಾಮಗಿನವದ್ಮುಂ ಪರದ್ಹನ್ತಮುಚ ೈಃ ।

ಚಚಛದ್ಾಯ ತುರ್ಣಡಶ್ರಸ ೈವ ನಿಹನ್ುತಮೀತಮಾಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಜಗೃಹ ೀsಸ್್ ಸ್ ತುರ್ಣಡಮಿೀಶಃ ॥೧೩.೩೧॥

ಸೆನಾನ ಅನುಗರಹವ ಂಬ ಕವಚವುಳಳ ಬಕನು, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ರ್ತನನ ಬಾಯಿಯಿಂದ ನುಂಗಿದನು. ಆದರ

ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತ್ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸುಡುತುರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಆ ಬಕನನುನ ವಾಂತಮಾಡಿಸದನು. ರ್ತನನ ಕ ೂಕಿೆನಿಂದಲ್ ೀ
ಕ ೂಲಲಲು ಬಂದಿರುವ ಬಕನ ಕ ೂಕೆನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಿಡಿದನು.

ತುರ್ಣಡದ್ಾರ್ಯಂ ರ್ಯದ್ುಪತಿಃ ಕರಪಲಿವಾಭಾ್ಂ ಸ್ಙ್ೆೃಹ್ ಚಾsಶು ವಿದ್ದ್ಾರ ಹ ಪಕ್ಷ್ದ್ ೈತ್ಮ್ ।

ಬರಹಾಮದಿಭಿಃ ಕುಸ್ುಮವಷಯಭಿರಿೀಡ್ಮಾನ್ಃ ಸಾರ್ಯಂ ರ್ಯಯೌ ವರಜರ್ುವಂ ಸ್ಹಿತ ೂೀsಗರಜ ೀನ್
॥೧೩.೩೨॥

ರ್ಯದುಪ್ತಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಎರಡು ಕ ೈಗಳಿಂದ ಆ ಪ್ಕ್ಷ್ಮದ ೈರ್ತ್ನ ಕ ೂಕೆನುನ ಹಿಡಿದು ಸೀಳಿದನು.
ಪ್ುಷ್ಾವೃಷುರ್ಯನುನ ಸುರಸುವ ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುವವನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅರ್ಣ್ನಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಸಂಜ ವರಜಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.

ಏವಂ ಸ್ ದ್ ೀವವರವನಿಾತಪಾದ್ಪದ್ ೂೇ ಗ ೂೀಪಾಲಕ ೀಷ್ು ವಿಹರನ್ ರ್ುವಿ ಷ್ಷ್ಾಮಬಾಮ್ ।

ಪಾರಪ್ತೀ ಗವಾಮಖಿಲಪ್ೀsಪಿ ಸ್ ಪಾಲಕ ೂೀsರ್ೂದ್ ವೃನಾಾವನಾನ್ತರಗಸಾನ್ಾರಲತಾವಿತಾನ ೀ ॥೧೩.
೩೩॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಶ ರೀಷ್ಠ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ ವನಾಾವಾದ ಪಾದಕಮಲಗಳುಳಳ ಕೃಷ್್ನು, ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ೂಂದಿಗ

ಕಿರೀಡಿಸುತ್ಾು, ಈ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಆರನ್ ರ್ಯ ವಷ್ಥವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಎಲಲವನೂನ ಪಾಲನ್
ಮಾಡುವವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ವೃಂದಾವನದ ನಿಬಿಡವಾಗಿರುವ ಬಳಿಳಗಳ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ಗ ೂೀವುಗಳನುನ ಕಾರ್ಯುವವನ್ಾಗಿ ಕಂಡನು.

ಜ ್ೀಷ್ಾಂ ವಿಹಾರ್ಯ ಸ್ ಕದ್ಾಚಿದ್ಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಗ ೂೆೀಯಗ ೂೀಪಗ ೂೀಗರ್ಣರ್ಯುತ ೂೀ ರ್ಯಮುನಾ ಜಲ್ ೀಷ್ು।

ರ ೀಮೀ ರ್ವಿಷ್್ದ್ನ್ುವಿೀಕ್ಷಯ ಹಿ ಗ ೂೀಪದ್ುಃಖಂ ತತಾಬಧನಾರ್ಯ ನಿಜಮಗರಜಮೀಷ್ು ಸ ೂೀsಧ್ಾತ್
॥೧೩.೩೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 554

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಒಮಮ ಅಚಿನಯಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ಾದ ಬಲರಾಮನನುನ ಬಿಟುು, ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದಲೂ,

ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ಯಮುನ್ಾ ಜಲದಲ್ಲಲ ಕಿರೀಡಿಸುತುದಾನು.
ಮುಂದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ಎದುರಸಬ ೀಕಾಗಿರುವ ದುಃಖವನುನ ಮನಗಂಡು, ಅವರ ೂಂದಿಗಿದುಾ, ಅವರ
ದುಃಖವನುನ ಪ್ರಹರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಅರ್ಣ್ ಬಲರಾಮನನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗಾಗಿ ಹಾಗ ಬಿಟ್ಟುದಾನು.
[ಮುಂದ ಕಾಳಿರ್ಯಮದಥನವ ಂಬ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರ ಘಟನ್ ನಡ ರ್ಯಲ್ಲದುಾ, ಆ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತರಾಗುವ ಗ ೂೀಪಾಲಕರನುನ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಳುಳವುದಕಾೆಗಿ ಅರ್ಣ್ ಬಲರಾಮನನುನ
ಉದ ಾೀಶಪ್ೂವಥಕವಾಗಿಯೀ ಬಿಟುು, ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ಕಿರೀಡಿಸುತುದಾನು]

ಸ್ ಬರಹಮಣ ೂೀ ವರಬಲ್ಾದ್ುರಗಂ ತಾವದ್ಧಯಂ ಸ್ವ ೈಯರವಾರ್ಯ್ಯವಿಷ್ವಿೀರ್ಯ್ಯಮೃತ ೀ ಸ್ುಪಣಾ್ಯತ್ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತದಿಾಷ್ವಿದ್ೂಷತವಾರಿಪಾನ್ಸ್ನಾನನ್ ಪಶ್ನ್ಪಿ ವರ್ಯಸ್್ಜನಾನ್ ಸ್ ಆವಿೀತ್ ॥೧೩.೩೫॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ, ಗರುಡನನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದ ಯಾರಂದಲೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲು
ಅಸಾಧ್ವಾದ ವಷ್ದ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಅವನು(ಕಾಳಿರ್ಯಃ) ಅಲ್ಲಲದಾಾನ್ ಎಂದು ತಳಿದು, ವಷ್ದಿಂದ
ಕ ೂಳಕಾದ ನಿೀರನುನ ಕುಡಿದುದಾರಂದ ಸರ್ತು ಪ್ಶುಗಳನೂನ, ಮಿರ್ತರರ ಲಲರನೂನ ಕೃಷ್್ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿದನು.

ಹ ೀಗ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿದ ಅಂದರ :

ತದ್ಾೃಷುದಿವ್ಸ್ುಧಯಾ ಸ್ಹಸಾsಭಿವೃಷಾುಃ ಸ್ವ ೀಯऽಪಿ ಜೀವಿತಮವಾಪುರಥ ೂೀಚಾಶಾಖಮ್ ।

‘ಕೃಷ್್ಃ ಕದ್ಮಬಮಧಿರುಹ್ ತತ ೂೀsತಿತುಙ್ಕ್ೆದ್ಾಸ ೂಪೀಟ್ ಗಾಢರಶನ ೂೀ ನ್್ಪತದ್ ವಿಷ ೂೀದ್ ೀ॥೧೩.೩೬॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಣ ೂನೀಟವ ಂಬ ಅಮೃರ್ತದಿಂದ ಪ್ುಳಕಿರ್ತರಾದ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಕೂಡಲ್ ೀ ಮರುಜೀವವನುನ

ಹ ೂಂದಿದರು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಎರ್ತುರದ ಕ ೂಂಬ ಗಳುಳಳ ಕದಂಬ(ಕಡವ ) ವೃಕ್ಷವನುನ ಏರ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಎರ್ತುರವಾಗಿರುವ
ಅಲ್ಲಲಂದ, ದೃಢವಾದ ಕಟ್ಟಬಂಧನವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ ಭುಜಗಳನುನ ರ್ತಟುುತ್ಾು, ವಷ್ಪ್ೂರರ್ತವಾದ ಅಗಾಧ
ಜಲಕ ೆ ಹಾರದನು ಕೃಷ್್.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೧೪.೬) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ತಂ ಚರ್ಣಡವ ೀಗವಿಷ್ವಿೀರ್ಯಯಮವ ೀಕ್ಷಯ
ತ ೀನ್ ದ್ುಷಾುಂ ನ್ದಿೀಂ ಚ ಖಲಸ್ಂರ್ಯಮನಾವತಾರಃ । ಕೃಷ್್ಃ ಕದ್ಂಬಮಧಿರುಹ್
ತತ ೂೀsತಿತುಙ್ಕ್ೆದ್ಾಸ ೂುೀಟ್ ಗಾಢರಶನ ೂೀ ನ್್ಪತದ್ ವಿಶ ್ೀದ್ ೀ’]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 555

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಸಾಪಪಯಹರದ್ಃ ಪುರುಷ್ಸಾರನಿಪಾತವ ೀಗಸ್ಙ್ಕ ್ಷೀಭಿತ ೂೀರಗವಿಷ ೂೀಚಛವಸತಾಮುಬರಾಶ್ಃ ।

‘ಪರ್ಯು್ಯತುಪುತ ೂೀ ವಿಷ್ಕಷಾರ್ಯವಿಭಿೀಷ್ಣ ೂೀಮಿಮಯಭಿೀಮೊೀ ಧನ್ುಃಶತಮನ್ನ್ತಬಲಸ್್ ಕ್ತಂ ತತ್’
॥೧೩.೩೭॥

ಆ ಕಾಳಿರ್ಯಸಪ್ಥವರುವ ಮಡುವು, ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನ ಬಿೀಳುವಕ ರ್ಯ ವ ೀಗದಿಂದ

ಅಲ್ ೂಲೀಲಕಲ್ ೂಲೀಲವಾಯಿರ್ತು. ನದಿ ಹಾವನ ವಷ್ಭರರ್ತವಾದ ನಿಟುುಸರನಿಂದ ಅಲ್ ೂಲೀಲಕಲ್ ೂಲೀಲವಾಗಿ
ನಿೀರನ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಅಲ್ ಗಳುಳಳದಾಾಗಿ ಎಲ್ ಲಡ ಉಕಿೆ ಹರಯಿರ್ತು. ಆದರ ಈರೀತ ನೂರು ಮಾರು
ಎಗರದ ನಿೀರು ಅನಂರ್ತಬಲನ್ಾಗಿರುವ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಯಾವ ಲ್ ಕೆ.

ತಂ ಯಾಮುನ್ಹರದ್ವಿಲ್ ೂೀಳಕಮಾಪ್ ನಾಗಃ ಕಾಳ ್ೀ ನಿಜ ೈಃ ಸ್ಮದ್ಶತ್ ಸ್ಹ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಮ್ ।

ಭ ೂೀಗ ೈಬಯಬನ್ಧ ಚ ನಿಜ ೀಶಾರಮೀನ್ಮಜ್ಞಃ ಸ ೀಹ ೀ ತಮಿೀಶ ಉತ ರ್ಕ್ತತತಮತ ೂೀsಪರಾಧಮ್ ॥೧೩.೩೮॥

ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ಮಡುವನ್ ನೀ ಅಲುಗಾಡಿಸರುವ ರ್ತನನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ತಳಿರ್ಯದ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನು,

ರ್ತನನವರ ಲಲರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ರ್ತನನ ಉದುಾದವ
ಾ ಾಗಿರುವ ಶರೀರದಿಂದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದ.
ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವ ಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಭಕುನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಕಾಳಿರ್ಯನ ಈ ಅಪ್ರಾಧವನುನ ಸಹಿಸದ.

ಉತಾಪತಮಿೀಕ್ಷಯ ತು ತದ್ಾsಖಿಲಗ ೂೀಪಸ್ಙ್ಘಸ್ತತಾರsಜಗಾಮ ಹಲ್ಲನಾ ಪರತಿಬ ೂೀಧಿತ ೂೀsಪಿ ।

ದ್ೃಷಾುವ ನಿಜಾಶರರ್ಯಜನ್ಸ್್ ಬಹ ೂೀಃ ಸ್ುದ್ುಃಖಂ ಕೃಷ್್ಃ ಸ್ಾರ್ಕತಮಪಿ ನಾಗಮಮುಂ ಮಮದ್ಾಯ ॥೧೩.೩೯॥

ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೃಷ್್ನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಸಮೂಹವು, ಆ

ಉತ್ಾಾರ್ತವನುನ ಕಂಡು ಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬಂದರು. ಹಾಗ ಬಂದ, ರ್ತನನನುನ ಆಶರಯಿಸರುವ ಅವರ ಲಲರ
ದುಃಖವನುನ ಕಂಡ ಕೃಷ್್ನು, ರ್ತನನ ಭಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ ಕಾಳಿರ್ಯನನುನ ರ್ತುಳಿದ.

ತಸ ೂ್ೀನ್ನತ ೀಷ್ು ಸ್ ಫಣ ೀಷ್ು ನ್ನ್ತತಯ ಕೃಷ ೂ್ೀ ಬರಹಾಮದಿಭಿಃ ಕುಸ್ುಮವಷಯಭಿರಿೀಡ್ಮಾನ್ಃ ।

ಆತ ೂತೀಯ ಮುಖ ೈರುರು ವಮನ್ ರುಧಿರಂ ಸ್ ನಾಗ ೂೀ ‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ತಮರರ್ಣಂ ಮನ್ಸಾ ಜಗಾಮ’
॥೧೩.೪೦॥

ಆ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನ ಎರ್ತುರವಾಗಿರುವ ಹ ಡ ಗಳ ಮೀಲ್ ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವ ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಂದ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಡುವವನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕುಣಿದ. ಆ ನ್ಾಗನ್ಾದರ ೂೀ, ಬಹಳ ಸಂಕಟವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ
ಎಲ್ಾಲ ಹ ಡ ಗಳಿಂದ ರಕುವನುನ ಕಾರುತ್ಾು, ಮನಸುನಿಂದ ರಕ್ಷಕನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಚಿಂತಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 556

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತಚಿಾತರತಾರ್ಣಡವವಿರುಗ್ಫಣಾತಪತರಂ ರಕತಂ ವಮನ್ತಮುರು ಸ್ನ್ನಧಿರ್ಯಂ ನಿತಾನ್ತಮ್ ।

ದ್ೃಷಾುವsಹಿರಾಜಮುಪಸ ೀದ್ುರಮುಷ್್ ಪತ ೂನಯೀ ನ ೀಮುಶಾ ಸ್ವಯಜಗದ್ಾದಿಗುರುಂ ರ್ುವಿೀಶಮ್
॥೧೩.೪೧॥

ಅವನ ವಚಿರ್ತರವಾದ ನರ್ತಥನದಿಂದ, ಭಗನವಾದ ಪ್ರ್ಣವ ಂಬ (ಹ ಡ ಯಂಬ) ಛರ್ತರವುಳಳ, ಚನ್ಾನಗಿ ವಾಂತ

ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ, ರ್ತನಗ ೀನ್ಾಗುತುದ ಎನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಕಾಳಿರ್ಯನನುನ ಕಂಡು, ಅವನ
ಪ್ತನರ್ಯರು ಕೃಷ್್ನ ಬಳಿ ಬಂದರು. ಅವರು ಸಮಸು ಜಗತುಗ ಆದಿಗುರುವಾಗಿರುವ, ಭೂಮಿಗ
ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸೆರಸದರು ಕೂಡಾ.

ತಾಭಿಃ ಸ್ುತತಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ಮುನಾ ಚ ತಸ ೈ ದ್ತಾತವsರ್ರ್ಯಂ ರ್ಯಮಸ್ಹ ೂೀದ್ರವಾರಿತ ೂೀsಮುಮ್ ।

ಉತುೃಜ್ ನಿವಿಯಷ್ಜಲ್ಾಂ ರ್ಯಮುನಾಂ ಚಕಾರ ಸ್ಂಸ್ೂತರ್ಯಮಾನ್ಚರಿತಃ ಸ್ುರಸದ್ಧಸಾದ್ ಧಯೈಃ ॥೧೩.೪೨॥

ಅವರಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು, ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಕಾಳಿರ್ಯನಿಗ ಅಭರ್ಯವನುನ ಕ ೂಟುು, ಅವನನುನ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ನಿೀರನಿಂದ ಕಳುಹಿಸ, ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯನುನ
ವಷ್ರಹಿರ್ತವಾಗಿಸದ. ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಡುವ ಚರತ್ ರರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯನುನ ಶುದಾಗ ೂಳಿಸದ.

ಗ ೂೀಪ ೈಬಯಲ್ಾದಿಭಿರುದಿೀರ್ಣ್ಯತರಪರಮೊೀದ್ ೈಃ ಸಾದ್ಧಯಂ ಸ್ಮೀತ್ ರ್ಗವಾನ್ರವಿನ್ಾನ ೀತರಃ ।

ತಾಂ ರಾತಿರಮತರ ನಿವಸ್ನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟ ೀ ಸ್ ದ್ಾವಾಗಿನಮುದ್ಧತಬಲಂ ಚ ಪಪೌ ವರಜಾತ ೀ್ ಯ
॥೧೩.೪೩॥

ಹಿೀಗ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನನುನ ರ್ಯಮುನ್ ಯಿಂದಾಚ ಕಳುಹಿಸದ ಕಮಲದಂತ್ ಕರ್ಣು್ಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಂರ್ತಸವುಳಳ ಬಲರಾಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಆ
ರಾತರರ್ಯನುನ ಆ ರ್ಯಮುನ್ಾರ್ತಟದಲ್ಲಲಯೀ ಕಳ ದನು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ಯಮುನ್ಾರ್ತಟದಲ್ಲಲ ವಾ್ಪ್ುವಾಗಿರುವ
ಭರ್ಯಂಕರ ಕಾಳಿಗಚಚನುನ ರ್ತನನ ಗಾರಮ ನ್ಾಶವಾಗಬಾರದು ಎಂಬ ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ ಕುಡಿದುಬಿಟುನು.

ಇತ್ಂ ಸ್ುರಾಸ್ುರಗಣ ೈರವಿಚಿನ್ಾದಿವ್ಕಮಾಮಯಣಿ ಗ ೂೀಕುಲಗತ ೀsಗಣಿತ ೂೀರುಶಕೌತ ।

ಕುವಯತ್ಜ ೀ ವರಜರ್ುವಾಮರ್ವದ್ ವಿನಾಶ ಉಗಾರಭಿಧ್ಾದ್ಸ್ುರತಸ್ತರುರೂಪತ ೂೀsಲಮ್
॥೧೩.೪೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 557

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತದ್ೆನ್ಧತ ೂೀ ನ್ೃಪಶುಮುಖ್ಸ್ಮಸ್ತರ್ೂತಾನಾ್ಪುಮೃಯತಿಂ ಬಹಳರ ೂೀಗನಿಪಿೀಡಿತಾನಿ ।

ಧ್ಾತುವಯರಾಜಞಗದ್ಭಾವಕೃತ ೈಕಬುದಿಧವಯದ್ ೂಧಯೀ ನ್ ಕ ೀನ್ಚಿದ್ಸೌ ತರುರೂಪದ್ ೈತ್ಃ ॥೧೩.೪೫॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮನುಷ್್ರು, ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಚಿಂತಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ, ಅಲ್ೌಕಿಕವಾದ

ಕಮಥಗಳನುನ ಎಣ ಯಿರದ ಕಸುವುಳಳ (ಬಲವುಳಳ, ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ) ಕೃಷ್್ನು ಮಾಡುತುರಲು, ಮರದ ಶರೀರವನುನ
ಧರಸದ ‘ಉಗರ’ನ್ ಂಬ ಅಸುರನಿಂದ ವರಜವಾಸಗಳಿಗ ವನ್ಾಶವುಂಟ್ಾಯಿರ್ತು.
ಆ ಅಸುರನು ಬಿೀರುವ ದುಗಥಂಧದಿಂದ ಮನುಷ್್ರು, ಪ್ಶುಗಳು, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ಪಾರಣಿಗಳೂ ಕೂಡಾ
ಬಹಳ ರ ೂೀಗದಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತವಾದವು ಮರ್ತುು ಸರ್ತುವು ಕೂಡಾ. ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ,
ಜಗರ್ತುನ್ ನೀ ಇಲಲವಾಗಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಏಕ ೈಕ ನಿಶಚರ್ಯವುಳಳ ಈ ದ ೈರ್ತ್ನು ಮರದ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾನು.

ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯಣ ೀsಪಿ ತದ್ುದ್ಾರವಿಷಾನ್ುವಿಷ ುೀ ಕೃಷ ೂ್ೀ ನಿಜಸ್ಪಶಯತಸ್ತಮಪ ೀತರ ೂೀಗಮ್ ।

ಕೃತಾಾ ಬರ್ಞ್ಞ ವಿಷ್ವೃಕ್ಷಮಮುಂ ಬಲ್ ೀನ್ ತಸಾ್ನ್ುಗ ೈಃ ಸ್ಹ ತದ್ಾಕೃತಿಭಿಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ॥೧೩.೪೬॥

ದ್ ೈತಾ್ಂಶಾ ಗ ೂೀವಪುಷ್ ಆತತವರಾನ್ ವಿರಿಞ್ಚಾನ್ೃ ತೂ್ಜಿತಾನ್ಪಿ ನಿಪಾತ್ ದ್ದ್ಾಹ ವೃಕ್ಾನ್ ।

ವಿಕ್ತರೀಡ್ ರಾಮಸ್ಹಿತ ೂೀ ರ್ಯಮುನಾಜಲ್ ೀ ಸ್ ನಿೀರ ೂೀಗಮಾಶು ಕೃತವಾನ್ ವರಜಮಬಞನಾರ್ಃ
॥೧೩,೪೭॥

ಅವನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವಷ್ದಿಂದ ಪ್ರವಷ್ುನ್ಾಗಿ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನೂ ಕೂಡಾ ಸಂಕಟಗ ೂಳಳಲು, ಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ
ಮುಟುುವಕ ಯಿಂದ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನನುನ ರ ೂೀಗವಹಿೀನನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ವಷ್ವೃಕ್ಷವನುನ
ಕಿರ್ತುನು(ವೃಕ್ಷರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ಉಗಾರಸುರನನುನ ಕ ೂಂದನು). ನಂರ್ತರ ಆ ಉಗಾರಸುರನ ರೀತರ್ಯ
ಆಕಾರವುಳಳ ಅವನ ಅನುಜರನುನ ಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಬಲದಿಂದ ಕ ೂಂದ ಕೂಡಾ(ಇಡಿೀ ತ್ ೂೀಪ್ನ್ ನೀ ನ್ಾಶಮಾಡಿದ).

ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದು, ಸಾವಲಲದ, ಗ ೂೀವುಗಳ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದಾ ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರನೂನ
ಬಿೀಳಿಸದ ಕೃಷ್್, ಅವುಗಳ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಇಡಿೀ ತ್ ೂಪ್ನುನ ಕೃಷ್್ ಸುಟುಹಾಕಿದ. ನಂರ್ತರ ಕೃಷ್್
ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಿರೀಡಿಸದ. ಹಿೀಗ ರ್ತನನ ಗಾರಮವನುನ (ವರಜವನುನ) ಕೃಷ್್
ರ ೂೀಗರಹಿರ್ತವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ಸ್ಪ್ತೀಕ್ಷಣ ೂೀsತಿಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುತಾನ್ದ್ಮಾ್ನ್ ಸ್ವ ೈಯಗಿೆಯರಿೀಶವರತ ೂೀ ದಿತಿಜಪರಧ್ಾನಾನ್ ।

ಹತಾಾ ಸ್ುತಾಮಲರ್ದ್ಾಶು ವಿರ್ುರ್ಯ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಭಾರತುಃ ಸ್ ಕುಮೂಕಸ್ಮಾಹಾಯನ ೂೀsಪಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 558

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನಿೀಲ್ಾಮ್ ॥೧೩.೪೮॥

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರುದರದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಎಲಲರಂದಲೂ ನಿಗರಹಿಸಲು ಆಶಕ್ರಾದ,

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ ಹಾಗೂ ವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಗೂಳಿಗಳ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕ ೂಂದು, ಕುಂಭಕ
ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯ ಅರ್ಣ್ನ ಮಗಳಾದ ನಿೀಲ್ಾಳನುನ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಪ್ಡ ದನು.

ಯಾ ಪೂವಯಜನ್ಮನಿ ತಪಃ ಪರರ್ಮೈವ ಭಾಯಾ್ಯ ರ್ೂಯಾಸ್ಮಿತ್ಚರದ್ಸ್್ ಹಿ ಸ್ಙ್ೆಮೊೀ ಮೀ ।

ಸಾ್ತ್ ಕೃಷ್್ಜನ್ಮನಿ ಸ್ಮಸ್ತವರಾಙ್ೆನಾರ್್ಃ ಪೂವಯಂ ತಿಾತಿ ಸ್ಮ ತದಿಮಾಂ ಪರರ್ಮಂ ಸ್ ಆಪ ॥೧೩.೪೯॥

ಯಾವಾಕ ರ್ಯು ರ್ತನನ ಪ್ೂವಥಜನಮದಲ್ಲಲ, ‘ವಶ ೀಷ್ರ್ತಃ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ

ಜ ೀಷ್ಠಪ್ತನಯಾಗಬ ೀಕು’ ಎಂದು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಾಳ ೂೀ ಅವಳ ೀ ಈ ನಿೀಲ್ಾ. ಆಕ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಇರ್ತರ
ಎಲ್ಾಲ ಪ್ತನರ್ಯರಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲ್ ೀ ನನಗ ಕೃಷ್್ನ ಸ ೀರುವಕ ರ್ಯು ಆಗಬ ೀಕು ಎಂದು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಾಳು.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವಳನುನ ಕೃಷ್್ ಮೊದಲ್ ೀ ಹ ೂಂದಿದ.

ಅಗ ರೀ ದಿಾಜತಾತ ಉಪಾವಹದ್ ೀಷ್ ನಿೀಲ್ಾಂ ಗ ೂೀಪಾಙ್ೆನಾ ಅಪಿ ಪುರಾ ವರಮಾಪಿರ ೀ ರ್ಯತ್ ।

ಸ್ಂಸಾಾರತಃ ಪರರ್ಮಮೀವ ಸ್ುಸ್ಙ್ೆಮೊೀ ನ ೂೀ ರ್ೂಯಾತ್ ತವ ೀತಿ ಪರಮಾಪುರಸ್ಃ ಪುರಾ ಯಾಃ
॥೧೩.೫೦॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಉಪ್ನರ್ಯನ ಸಂಸಾೆರಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಮದುವ ಯಾದ. ಇದಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವ ೀನ್ ಂದರ :
ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರೂ ಕೂಡಾ ಈ ಕುರರ್ತು ಮೊದಲ್ ೀ ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾರು. ‘ಉಪ್ನರ್ಯನ ಸಂಸಾೆರಕಿೆಂರ್ತ
ಮೊದಲ್ ೀ ನಮಗ ನಿನನ ದ ೀಹ ಸಂಗಮವು ಆಗಬ ೀಕು’ ಎನುನವ ವರ ಅದಾಗಿರ್ತುು. ಈ ಎಲ್ಾಲ
ಗ ೂೀಪ್ಕಾಂಗನ್ ರ್ಯರು ಮೂಲರ್ತಃ ಉರ್ತುಮರಾದ ಅಪ್ುರ ಸರೀರ್ಯರ ೀ ಆಗಿದಾರು.

ತತಾರರ್ ಕೃಷ್್ಮವದ್ನ್ ಸ್ಬಲಂ ವರ್ಯಸಾ್ಃ ಪಕಾಾನಿ ತಾಲಸ್ುಫಲ್ಾನ್್ನ್ುಭ ೂೀಜಯೀತಿ ।

ಇತ್ತಿ್ಯತಃ ಸ್ಬಲ ಆಪ ಸ್ ತಾಲವೃನ್ಾಂ ಗ ೂೀಪ ೈದ್ುಾಯರಾಸ್ದ್ಮತಿೀವ ಹಿ ಧ್ ೀನ್ುಕ ೀನ್ ॥೧೩.೫೧॥

‘ಹಣಾ್ಗಿರುವ ತ್ಾಳ ಮರದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಫಲಗಳನುನ ನಮಗ ಉಣಿ್ಸು’ ಎಂದು ಗ ಳ ರ್ಯರಂದ ಬ ೀಡಲಾಟು
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಧ್ ೀನುಕನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾಗಿ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದ ಹ ೂಂದಲು
ಅಸಾಧ್ವಾದ ತ್ಾಳ ಮರಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 559

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ವಿಘನೀಶತ ೂೀ ವರಮವಾಪ್ ಸ್ ದ್ೃಷ್ುದ್ ೈತ ೂ್ೀ ದಿೀಘಾಯರ್ಯುರುತತಮಬಲಃ ಕದ್ನ್ಪಿರಯೀsರ್ೂತ್ ।

ನಿತ ೂ್ೀದ್ಧತಃ ಸ್ ಉತ ರಾಮಮವ ೀಕ್ಷಯ ತಾಲವೃನಾತತ್ ಫಲ್ಾನಿ ಗಳರ್ಯನ್ತಮಥಾರ್್ಧ್ಾವತ್ ।
ತಸ್್ ಪರಹಾರಮಭಿಕಾಙ್ಷತ ಆಶು ಪೃಷ್ಾಪಾದ್ೌ ಪರಗೃಹ್ ತೃರ್ಣರಾಜಶ್ರ ೂೀsಹರತ್ ಸ್ಃ ॥೧೩.೫೨॥

ಆ ಧ್ ೀನುಕನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನು ಗರ್ಣಪ್ತಯಿಂದ ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಧೀಘಥವಾದ ಆರ್ಯುಷ್್ವುಳಳವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವುಳಳವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ರ್ಯುದಾಪ್ರರ್ಯನೂ ಆಗಿದಾನು. ಯಾವಾಗಲೂ ಉದಾರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಅವನು
ತ್ಾಳ ಮರದಿಂದ ಹರ್ಣು್ಗಳನುನ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳಿಸುತುರುವ ಬಲರಾಮನನುನ ಕಂಡು ಅಲ್ಲಲಗ ಓಡಿಬಂದನು.
ಬಲರಾಮನಿಗ ಒದ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎಂದು ಇಚಿೆಸುತುರುವ ಆ ಧ್ ೀನುಕನ ಹಿಂಗಾಲನುನ ಹಿಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,
ಅವನನುನ ಎತು ಮೀಲಕ ೆಸ ದನು. ಅದರಂದ ಧ್ ೀನುಕನ ಕತ್ ುರ್ಯರೂಪ್ದ ರ್ತಲ್ ಕರ್ತುರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ಖರತರ ೀ ಖರರೂಪದ್ ೈತ ್ೀ ಸ್ವ ೀಯ ಖರಾಶಾ ಖರತಾಲವನಾನ್ತರಸಾ್ಃ ।

ಪಾರಪುಃ ಖರಸ್ಾರತರಾ ಖರರಾಕ್ಷಸಾರಿಂ ಕೃಷ್್ಂ ಬಲ್ ೀನ್ ಸ್ಹಿತಂ ನಿಹತಾಶಾ ತ ೀನ್ ॥೧೩.೫೩॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಕತ್ ುರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ದ ೈರ್ತ್ನು ಕ ೂಲಲಲಾಡುತುರಲು, ಆ ತ್ ೂೀಪ್ನಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ

ಕತ್ ುಗಳೂ ಕೂಡಾ (ಕತ್ ರ್ಯ
ು ರೂಪ್ದ ದ ೈರ್ತ್ರು) ಕ ಟುದಾಾಗಿ ಕಿರುಚುತ್ಾು, ರಾಕ್ಷಸರ ಶರ್ತುರವಾಗಿರುವ
ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೂಂದಿದರು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟುರೂ ಕೂಡಾ.

ಸ್ವಾಯನ್ ನಿಹತ್ ಖರರೂಪಧರಾನ್ ಸ್ ದ್ ೈತಾ್ನ್ ವಿಘನೀಶಾರಸ್್ ವರತ ೂೀsನ್್ಜನ ೈರವದ್ಾಧಯನ್ ।

ಪಕಾಾನಿ ತಾಲಸ್ುಫಲ್ಾನಿ ನಿಜ ೀಷ್ು ಚಾದ್ಾದ್ ದ್ುವಾಯರಪೌರುಷ್ಗುಣ ೂೀದ್ೂರಿತ ೂೀ ರಮೀಶಃ॥೧೩.೫೪॥

ಕತ್ ುರ್ಯ ರೂಪ್ ಧರಸರುವ, ಗರ್ಣಪ್ತರ್ಯ ವರದಿಂದ ಉಳಿದವರಂದ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ
ಕ ೂಂದು, ಯಾರೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಬಲವ ಂಬ ಗುರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಕೃಷ್್ನು, ಹಣಾ್ಗಿರುವ ತ್ಾಳ ಮರದ
ಫಲಗಳನುನ ರ್ತನನವರ ಲಲರಗ ಕ ೂಟುನು.

ಪಕ್ಷದ್ಾಯೀನ್ ವಿಹರತುವರ್ ಗ ೂೀಪಕ ೀಷ್ು ದ್ ೈತ್ಃ ಪರಲಮಬ ಇತಿ ಕಂಸ್ವಿಸ್ೃಷ್ು ಆಗಾತ್ ।

ಕೃಷ್್ಸ್್ ಪಕ್ಷ್ಷ್ು ಜರ್ಯತುು ಸ್ ರಾಮಮೀತ್ ಪಾಪಃ ಪರಾಜತ ಉವಾಹ ತಮುಗರರೂಪಃ
॥೧೩.೫೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಲಲರೂ ಎರಡು ಪ್ಂಗಡ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಕಿರೀಡಿಸುತುರಲು, ಕಂಸನಿಂದ

ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ಪ್ರಲಂಬನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನು(ಬಾಲಕನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ) ಬಂದು ಅವರಲ್ಲಲನ ಒಂದು ಪ್ಂಗಡವನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 560

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಸ ೀರಕ ೂಂಡನು. ಕೃಷ್್ನ ಪ್ಕ್ಷದವರು ಜರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದುತುರಲು, ಆಟದ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಸ ೂೀರ್ತ

ಗುಂಪ್ನವನ್ಾದ ಪ್ರಲಂಬ ಬಲರಾಮನನುನ ಹ ೂರ್ತು.(ಆಟದ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಯಾರು ಸ ೂೀಲುತ್ಾುರ ೂೀ
ಅವರು ಗ ದಾವರನುನ ಹ ೂರಬ ೀಕು. ಪ್ರಲಂಬನಿದಾ ಪ್ಂಗಡ ಸ ೂೀರ್ತು, ಕೃಷ್್ ಹಾಗೂ ಬಲರಾಮರದಾ ಪ್ಂಗಡ
ಗ ದುಾದಾರಂದ ಪ್ರಲಂಬ ಬಲರಾಮನನುನ ಹ ೂರಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು. ಹಾಗ ೀ ಶ್ರಧ್ಾಮ ಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೂರ್ತು). ಆಗ
ಪ್ರಲಂಬ ರ್ತನನ ದ ೈರ್ತ್ ರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .

ಭಿೀತ ೀನ್ ರ ೂೀಹಿಣಿಸ್ುತ ೀನ್ ಹರಿಃ ಸ್ುತತ ೂೀsಸೌ ಸಾಾವಿಷ್ುತಾಮುಪದಿದ್ ೀಶ ಬಲ್ಾಭಿಪೂತ ಾೈಯ ।
ತ ೀನ ೈವ ಪೂರಿತಬಲ್ ೂೀsಮಬರಚಾರಿರ್ಣಂ ತಂ ಪಾಪಂ ಪರಲಮಬಮುರುಮುಷುಹತಂ ಚಕಾರ
॥೧೩.೫೬॥

ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ರ ೂೀಹಿಣಿಪ್ುರ್ತರನಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಅವನ ಬಲದ

ಪ್ೂತಥಗಾಗಿ ‘ನ್ಾನು ನಿನನಲ್ಲಲ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದನು. ಆ ಉಪ್ದ ೀಶದಿಂದ
ರ್ತನ್ ೂನಳಗ ೀ ಇರರ್ತಕೆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ೂತಥಯಾದ ಬಲವುಳಳ ಆ ಬಲರಾಮನು, ಆಕಾಶ
ಸಂಚಾರಯಾದ ಪ್ರಲಂಬನನುನ ಗುದಿಾ ಸಾರ್ಯುವಂತ್ ಮಾಡಿದನು.

[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವರಾಟಪ್ವಥ. ೧೪.೪೮-೪೯) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಪ್ರಲಂಬನನುನ ಕಂಡು

ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ಬಲರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ : ಅಹಂ ರ್ಯಃ ಸ್ ರ್ವಾನ ೀವ
ರ್ಯಸ್ತವಂ ಸ ೂsಹಂ ಸ್ನಾತನ್ಃ ।.... ನ್ಾನು ಅಂದರ ನಿೀನ್ ೀ. ನಿನ್ ೂನಳಗಡ ಇರರ್ತಕೆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ನ್ಾನ್ ೀ. ..
ತದ್ಾಸ ುೀ ಮೂಢವತ್ ತಾಂ ಕ್ತಂ ಪಾರಣ ೀನ್ ಜಹಿ ದ್ಾನ್ವಂ ।.. ಯಾಕಾಗಿ ಸುಮಮನಿದಿಾೀರ್ಯ, ನಿನನ ಶಕಿುಯಿಂದ
ಈ ದಾನವನನುನ ಕ ೂಲುಲ. ಮೂಧಿನಯ ದ್ ೀವರಿಪುಂ ದ್ ೀವ ವಜರಕಲ್ ಪೀನ್ ಮುಷುನಾ’ ನಿನನ ವಜರದಂತ್
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿರುವ ಮುಷುಯಿಂದ ಅವನನುನ ಗುದಿಾ ಕ ೂಲುಲ’].

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ಸ್ುರಗಣಾ ಬಲದ್ ೀವನಾಮ ರಾಮಸ್್ ಚಕುರರತಿತೃಪಿತರ್ಯುತಾ ಹರಿಶಾ।

ವಹಿನಂ ಪಪೌ ಪುನ್ರಪಿ ಪರದ್ಹನ್ತಮುಚ ೈಗ ೂೆೀಯಪಾಂಶಾ ಗ ೂೀಗರ್ಣಮಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಪಾತ್
॥೧೩.೫೭॥

ಆ ಪ್ರಲಂಬಾಸುರನು ಕ ೂಲಲಲಾಡುತುರಲು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ರ್ತೃಪ್ುರ್ಯುರ್ತರಾದ ದ ೀವತ್ಾಸಮೂಹ ರಾಮನಿಗ

‘ಬಲದ ೀವ’ ಎಂದು ಹ ಸರಟುರು.
ಮತ್ ು, ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸುಡುವ ಕಾಳಿಗಚಚನುನ ಗ ೂೀವುಗಳ
ಗರ್ಣ ಮರ್ತುು ಗ ೂೀವಳರಗಾಗಿ ಕುಡಿದನು ಹಾಗೂ ಎಲಲರನೂನ ರಕ್ಷ್ಮಸದನು ಕೂಡಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 561

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕೃಷ್್ಂ ಕದ್ಾಚಿದ್ತಿದ್ೂರಗತಂ ವರ್ಯಸಾ್ ಊಚುಃ ಕ್ಷುಧ್ಾsದಿಾಯತತರಾ ವರ್ಯಮಿತು್ದ್ಾರಮ್ ।

ಸ ೂೀsಪಾ್ಹ ಸ್ತರಮಿಹ ವಿಪರಗಣಾಶಾರನಿತ ತಾನ್ ಯಾಚತ ೀತಿ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ಮಸ್ತಕಾಮಃ
೧೩.೫೮॥

ಒಮಮ ಬಹಳ ದೂರ ಪ್ರಯಾರ್ಣಮಾಡಿದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ಕೃಷ್್ನನುನ ಕುರರ್ತು ‘ನ್ಾವು ಹಸವನಿಂದ ಬಹಳ
ಸಂಕಟಪ್ಟ್ಟುದ ಾೀವ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಆಗ ‘ಇದ ೀ ಪ್ರಸರದಲ್ಲಲ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಸಮೂಹವು ಯಾಗವನುನ
ಮಾಡುತುದಾಾರ . ಅವರನುನ ಕುರರ್ತು ಬ ೀಡಿರ’ ಎಂದು ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥಸಮಸುಕಾಮನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು
ಉರ್ತುರಸುತ್ಾುನ್ .

ತಾನ್ ಪಾರಪ್ ಕಾಮಮನ್ವಾಪ್ ಪುನ್ಶಾ ಗ ೂೀಪಾಃ ಕೃಷ್್ಂ ಸ್ಮಾಪುರರ್ ತಾನ್ವದ್ತ್ ಸ್ ದ್ ೀವಃ ।

ಪತಿನೀಃ ಸ್ಮತ್ಯರ್ಯತ ಮದ್ಾಚನಾದಿತಿ ಸ್ಮ ಚಕುರಶಾ ತ ೀ ತದ್ಪಿ ತಾ ರ್ಗವನ್ತಮಾಪುಃ ॥೧೩.೫೯॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಹ ೀಳಿದ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಸಮೂಹವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ರ್ತಮಮ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನುನ ಈಡ ೀರಸಕ ೂಳಳಲ್ಾಗದ ೀ,
ಮತ್ ು ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬರುತ್ಾುರ . ಆಗ ಕಿರೀಡಾದಿಗುರ್ಣವಶ್ಷ್ುನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅವರನುನ
ಕುರರ್ತು ‘ನನನ ಮಾತನ ಮೂಲಕ ಅವರ ಹ ಂಡಿರನುನ ಬ ೀಡಿರ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಆ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು
ಹಾಗ ಯೀ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಆಗ ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಸರೀರ್ಯರ ಲಲರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಳಿ ಬರುತ್ಾುರ .

ತಾಃ ಷ್ಡಿಾಧ್ಾನ್ನಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಕರಾಃ ಸ್ಮೀತಾಃ ಪಾರಪಾತ ವಿಸ್ೃಜ್ ಪತಿಪುತರಸ್ಮಸ್ತಬನ್ೂಧನ್ ।

ಆತಾಮಚಾಯನ ೈಕಪರಮಾ ವಿಸ್ಸ್ಜಞಯ ಕೃಷ್್ ಏಕಾ ಪತಿಪರವಿಧುತಾ ಪದ್ಮಾಪ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ॥೧೩.೬೦॥

ಆ ಸರೀರ್ಯರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ಆರು ರ್ತರಹದ ರಸವುಳಳ ಅನನದಿಂದ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಕ ೈಗಳುಳಳವರಾಗಿ,

ಎಲ್ಾಲ ಬಂಧುಗಳನೂನ ಬಿಟುು, ಕ ೀವಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅಚಥನ್ ಮಾಡುವುದನ್ ನೀ ಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು
ಭಾವಸದವರಾಗಿದಾರು. ಬಂದಿರುವ ಅವರನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಿೀಳ ೂೆಡುತ್ಾುನ್ . ಅವರಲ್ಲಲ ಒಬಾಬಕ ಗಂಡನಿಂದ
ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುವಳಾಗಿ ಹರಪ್ದವನ್ ನೈದಿದಳು. (ಆಕ ದ ೀವರನ್ ನೀ ಉರ್ತೆಟವಾಗಿ ನ್ ನ್ ರ್ಯುತ್ಾು ಪಾರರ್ಣ ಬಿಟುು,
ವಷ್ು್ಪಾದವನುನ , ಎಂದರ ೀ, ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು).

[ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ (೧೦.೨೧.೩೪): ತತ ರಕಾ ವಿಧುತಾ ರ್ತಾರಯ

ರ್ಗವಂತಂ ರ್ಯಥಾಶುರತಮ್ । ಹೃದ್ ೂೀಪಗುಹ್ ವಿಜಹೌ ದ್ ೀಹಂ ಕಮಾಯನ್ುಬಂಧನ್ಮ್’ ಆ ಸರೀರ್ಯರಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 562

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಒಬಾಬಕ ರ್ಯನುನ ಆಕ ರ್ಯ ಪ್ತ ಬಲವಂರ್ತವಾಗಿ ರ್ತಡ ದನು. ಆಗ ಆಕ ಮನಸುನಿಂದಲ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತನನುನ

ಆಲಂಗಿಸ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ತ್ಾ್ಗಮಾಡಿದಳು].

ರ್ುಕಾತವsರ್ ಗ ೂೀಪಸ್ಹಿತ ೂೀ ರ್ಗವಾಂಸ್ತದ್ನ್ನಂ ರ ೀಮೀ ಚ ಗ ೂೀಕುಲಮವಾಪ್ ಸ್ಮಸ್ತನಾರ್ಃ ।

ಆಜ್ಞಾತಿಲಙ್ಘನ್ಕೃತ ೀಃ ಸ್ಾಕೃತಾಪರಾಧ್ಾತ್ ಪಶಾಾತ್ ಸ್ುತಪತಮನ್ಸ ೂೀsಪ್ರ್ವನ್ ಸ್ಮ ವಿಪಾರಃ
॥೧೩.೬೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಗ ೂೀಪ್ರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಅವರು ರ್ತಂದಿರುವ ಭಕ್ಷಾವ ಲಲವನೂನ ಸಾೀಕರಸದನು.
ಸಮಸುಲ್ ೂೀಕಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಗ ೂೀಕುಲವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಕಿರೀಡಿಸುತುದಾನು.
ಇರ್ತು ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ಆಹಾರ ನಿರಾಕರಸದಾ ಬಾರಹಮರ್ಣರು ‘ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಮಿೀರದ ವು,
ಇದು ನ್ಾವು ಮಾಡಿದ ಅಪ್ರಾಧ’ ಎಂದು ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್ದಿಂದ ಬ ಂದ ಮನಸುುಳಳವರಾದರು.

ಕೃಷ ೂ್ೀsರ್ ವಿೀಕ್ಷಯ ಪುರುಹೂತಮಹಪರರ್ಯತನಂ ಗ ೂೀಪಾನ್ ನ್್ವಾರರ್ಯದ್ವಿಸ್ಮರಣಾರ್ಯ ತಸ್್ ।

ಮಾ ಮಾನ್ುಷ ೂೀsರ್ಯಮಿತಿ ಮಾಮವಗಚಛತಾಂ ಸ್ ಇತ್ವ್ಯೀsಸ್್ ವಿದ್ಧ್ ೀ ಮಹರ್ಙ್ೆಮಿೀಶಃ
॥೧೩.೬೨ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಕೃಷ್್ನು ಇಂದರನ ಪ್ೂಜ ಗಾಗಿ ಗ ೂಲಲರ ಸದಾತ್ ರ್ಯನುನ (ಜಾತ್ ರರ್ಯ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನವನುನ) ಕಂಡು, ‘ಆ
ಇಂದರನಿಗ ನನನ ಮರ ವು ಇರಬಾರದು’ ಎನುನವುದಕಾೆಗಿ ಅವರನುನ ರ್ತಡ ದನು. ಹಿೀಗ ಇಂದರನ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ
ರ್ತಡ ರ್ಯಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎಂದು ವವರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಆ ಇಂದರನು ನನನನುನ ಮನುಷ್್ ಎಂದು
ತಳಿರ್ಯದಿರಲ್ಲ ಎಂದು ಅವ್ರ್ಯನೂ, ಸವಥಸಮರ್ಥನೂ ಆದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಜಾತ್ ರರ್ಯ ಭಂಗವನುನ
ಮಾಡಿದನು’ ಎಂದು.

ಗ ೂೀಪಾಂಶಾ ತಾನ್ ಗಿರಿಮಹ ೂೀsಸ್ಮದ್ುರುಸ್ಾಧಮಮಯ ಇತು್ಕ್ತತಸ್ಚಛಲತ ಆತಮಮಹ ೀsವತಾರ್ಯ್ಯ ।

ರ್ೂತಾಾsತಿವಿಸ್ೃತತನ್ುಬುಯರ್ುಜ ೀ ಬಲ್ಲಂ ಸ್ ನಾನಾವಿಧ್ಾನ್ನರಸ್ಪಾನ್ಗುಣ ೈಃ ಸ್ಹ ೈವ ॥೧೩.೬೩॥

ಆ ಗ ೂೀಪಾಲಕರನುನ ‘ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾಡಬ ೀಕಾದ ಪ್ೂಜ ಯೀ ನಮಮ ಧಮಥವಾಗಿದ ’ ಎಂದು

ರ್ತನನ ಮಾತನ ಮೊೀಡಿಯಿಂದ ಒಪ್ಾಸ, ಅವರನುನ ಆ ಕುರತ್ಾದ ಜಾತ್ ರರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರಸ, ತ್ಾನ್ ೀ ಗ ೂೀವಧಥನ
ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ವಸಾುರವಾದ ದ ೀಹವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ರ್ತರರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ ಅನನ, ರಸ, ಪಾನಿೀರ್ಯ,
ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಆಹಾರವನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಾೀಕರಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 563

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

[ಶ ೈಲ್ ೂೀsಸೇತಿ ಬುರವನ್ ರ್ೂರಿಬಲ್ಲಮಾದ್ದ್ ಬೃಹದ್ಾಪುಃ’ (ಭಾಗವರ್ತ: ೧೦.೨೨.೩೫) ‘ನ್ಾನ್ ೀ

ಶ ೈಲನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ ಮರ್ತುು ಅಪ್ಥಸದ ಭಕ್ಷಾ-ಭ ೂೀಜ್ಗಳನುನ ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಸಾೀಕರಸದನು. ‘ಗಿರಿಮೂಧಯನಿ ಕೃಷ ೂ್ೀsಪಿ ಶ ೈಲ್ ೂೀsಹಮಿತಿ ಮೂತಿಯಮಾನ್ । ಬುರ್ುಜ ೀsನ್ನಂ
ಬಹುತರಂ ಗ ೂೀಪವಯಾಯಹೃತಂ ದಿಾಜ’ (ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣ-೫.೧೦.೪೭). ಗ ೂಪ್ವರ್ಯಥರಂದ
ಆಹೃರ್ತವಾದ(ರ್ತರಲಾಟು) ಅನನವನುನ ತಂದನು. ರ್ುಕಾತವ ಚಾವರ್ೃಥ ೀ ಕೃಷ್್ಃ ಪರ್ಯಃ ಪಿೀತಾಾ ಚ ಕಾಮತಃ ।
ಸ್ಂತೃಪ್ತೀsಸೇತಿ ದಿವ ್ೀನ್ ರೂಪ ೀರ್ಣ ಪರಜಹಾಸ್ ವೈ ।ತಂ ಗ ೂೀಪಾಃ ಪವಯತಾಕಾರಂ
ದಿವ್ಸ್ರಗನ್ುಲ್ ೀಪನ್ಮ್ । ಗಿರಿಮೂಧಿನಯ ಸ್ತಂ ದ್ೃಷಾುವ ಕೃಷ್್ಂ ಜಗುಮಃ ಪರಧ್ಾನ್ತಃ । ರ್ಗವಾನ್ಪಿ
ತ ೀನ ೈವ ರೂಪ ೀಣಾsಚಾಛದಿತಃ ಪರರ್ುಃ । ಸ್ಹಿತಃ ಪರರ್ಣತ ೂೀ ಗ ೂೀಪ ೈನ್ಯನ್ಂದ್ಾsತಾಮನ್ಮಾತಮನಾ’
(ವಷ್ು್ಪ್ವಥ ಹರವಂಶ ೧೭.೨೩-೨೪). ಎಲಲವನೂನ ತಂದ ಕೃಷ್್ನು, ಸಾಕಷ್ುು ಹಾಲನುನ ಕುಡಿದು,
ಸಂರ್ತೃಪ್ುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ಎಂದು, ರ್ತನನ ದಿವ್ವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ರ್ತಳ ದು ನಕೆನು. ಪ್ವಥರ್ತದ ಆಕಾರದಲ್ಲಲರುವ,
ಅಲ್ೌಕಿಕವಾದ ಹಾರ, ಗಂಧ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಧರಸರುವ, ಬ ಟುದ ಮೀಲ್ ನಿಂರ್ತವನನುನ ಗ ೂೀಪ್ಕರು
ಕೃಷ್ಾ್ ಎಂದು ತಳಿದರು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನೂ ಕೂಡಾ ಆ ಬ ಟುದ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲಯೀ ಇದುಾ, ರ್ತನನನುನ ಮುಚಿಚಕ ೂಂಡು
ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪ್ರಂದ ನಮಸೃರ್ತನ್ಾದನು.

ಇನ ೂಾರೀsರ್ ವಿಸ್ೃತರಥಾಙ್ೆಧರಾವತಾರ ೂೀ ಮೀಘಾನ್ ಸ್ಮಾದಿಶದ್ುರೂದ್ಕಪೂಗವೃಷ ುಯೈ।

ತ ೀ ಪ ರೀರಿತಾಃ ಸ್ಕಲಗ ೂೀಕುಲನಾಶನಾರ್ಯ ಧ್ಾರಾ ವಿತ ೀರುರುರುನಾಗಕರಪರಕಾರಾಃ
॥೧೩.೬೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಚಕರಧರನ್ಾದ ಕೃಷ್್, ವಷ್ು್ವನ ಅವತ್ಾರ ಎಂಬುವುದನುನ ಮರ ರ್ತ ಇಂದರನು,

ಧ್ಾರಾಕಾರವಾದ ಮಳ ಬರಸುವಂತ್ ಮೊೀಡಗಳಿಗ ಆಜ್ಞಾಪ್ಸದನು. ಸಮಸು ಗ ೂೀಕುಲ ಗಾರಮದ
ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ಪ ರೀರ ೀಪ್ಸಲಾಟು ಆ ಮೀಘಗಳು ದ ೂಡಡ ಆನ್ ರ್ಯ ಸ ೂಂಡಿಲ್ಲನಂತ್ ದಪ್ಾವಾಗಿರುವ ಹನಿಗಳುಳಳ
ಮಳ ಬಿೀಳಿಸದವು.

ತಾಭಿನಿನಯಪಿೀಡಿತಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ ಕಞ್ಞನಾರ್ಃ ಸ್ವಯಂ ವರಜಂ ಗಿರಿವರಂ ಪರಸ್ರ್ಂ ದ್ಧ್ಾರ ।

ವಾಮೀನ್ ಕಞ್ಞದ್ಲಕ ೂೀಮಳಪಾಣಿನ ೈವ ತತಾರಖಿಲ್ಾಃ ಪರವಿವಿಶುಃ ಪಶುಪಾಃ ಸ್ಾಗ ೂೀಭಿಃ ॥೧೩.೬೫॥

ಆ ಉದಕಧ್ಾರ ಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಕುಲವಾಸಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಪ್ದಮನ್ಾಭನು, ತ್ಾವರ ರ್ಯ

ಎಲ್ ರ್ಯಂತ್ ಮೃದುವಾಗಿರುವ ರ್ತನನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಆ ಗ ೂೀವಧಥನವನುನ ರಭಸದಿಂದ ಎತು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 564

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಹಿಡಿದನು. ಹಿೀಗ ಎತು ಹಿಡಿದ ಗ ೂೀವಧಥನ ಪ್ವಥರ್ತದ ಕ ಳಗ ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ರ್ತಮಮ ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದರು.

ವೃಷ ೂುವೀರುವಾರ್ಯ್ಯರ್ ನಿರನ್ತರಸ್ಪತರಾತರಂ ತಾರತಂ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಹರಿಣಾ ವರಜಮಶರಮೀರ್ಣ ।

ಶಕ ೂರೀsನ್ುಸ್ಂಸ್ೃತಸ್ುರಪರವರಾವತಾರಃ ಪಾದ್ಾಮುಬಜಂ ರ್ಯದ್ುಪತ ೀಃ ಶರರ್ಣಂ ಜಗಾಮ ॥೧೩.೬೬॥

ಹಿೀಗ ನಿರಂರ್ತರ ಏಳುದಿನಗಳ ಕಾಲ ಎಡಬಿಡದ ೀ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಳ ರ್ಯನುನ ಸುರಸರ್ಯೂ, ಯಾವುದ ೀ

ಶರಮವಲಲದ ೀ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟು ನಂದಗ ೂೀಕುಲವನುನ ಕಂಡು, ಇದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಎಂದು
ತಳಿದ ಇಂದರನು ಕೃಷ್್ನ ಪಾದಕಮಲದಲ್ಲಲ ಶರರ್ಣುಹ ೂಂದಿದನು.

ತುಷಾುವ ಚ ೈನ್ಮುರುವ ೀದ್ಶ್ರ ೂೀಗತಾಭಿಗಿೆೀಯಭಿಯಃ ಸ್ದ್ಾsಗಣಿತಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಂ ತಮ್ ।

ಗ ೂೀರ್ೃದ್ ಗುರುಂ ಹರಗುರ ೂೀರಪಿ ಗ ೂೀಗಣ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸ್ಹಸ್ರಗುರಗಾಧಗುಮಗರಯಮಗಾರಯತ್
॥೧೩.೬೭॥

ಸಾವರಕರ್ಣು್ಳಳ ವಜರಧ್ಾರ ಇಂದರನು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಗರ್ತವಾಗಿರುವ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ,

ಅಗಣಿರ್ತಪ್ೂರ್ಣಥಗುಣಾರ್ಣಥವನ್ಾದ, ರುದರನ ರ್ತಂದ ಯಾದ, ಬರಹಮನಿಗೂ ಕೂಡಾ ಉಪ್ದ ೀಶಕನ್ಾಗಿರುವ,
ಎಣ ಯಿರದ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ(ಸಹಸಾರಕ್ಷನ್ಾದ), ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದವರಗೂ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದನು.

ತಾತ ೂತೀ ಜಗತ್ ಸ್ಕಲಮಾವಿರರ್ೂದ್ಗರ್ಣ್ಧ್ಾಮನಸ್ತವಮೀವ ಪರಿಪಾಸ ಸ್ಮಸ್ತಮನ ತೀ ।

ಅತಿು ತಾಯೈವ ಜಗತ ೂೀsಸ್್ ಹಿ ಬನ್ಧಮೊೀಕ್ೌ ನ್ ತಾತುಮೊೀsಸತ ಕುಹಚಿತ್ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ ತೀ ॥೧೩.೬೮॥

‘ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಪ್ಂಚವೂ ಹುಟ್ಟುದ . ನಿೀನ್ ೀ ಜಗರ್ತುನುನ ಪಾಲ್ಲಸುತುೀಯೀ.
ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿೀನ್ ೀ ಇವ ಲಲವನೂನ ತನುನತುೀಯೀ(ಸಂಹಾರ ಮಾಡುವ ). ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಈ ಜಗತುಗ ಬಂಧನ
ಮರ್ತುು ಬಿಡುಗಡ . ನಿನಗ ಸಮನ್ಾದವನು ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲ್ಾಲ’ ಎಂದು ಇಂದರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಇಲ್ಲಲ ಇಂದರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ‘ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥಶಕ ುೀ’ ಎಂದು ಸಂಬ ೂೀಧನ್ ಮಾಡಿರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಕ್ಷನ್ತವ್ಮೀವ ರ್ವತಾ ಮಮ ಬಾಲ್ಮಿೀಶ ತಾತುಂಶರಯೀsಸಮ ಹಿ ಸ್ದ್ ೀತ್ಭಿವನಿಾತ ೂೀsಜಃ ।

ಕ್ಾನ್ತಂ ಸ್ದ್ ೈವ ರ್ವತಸ್ತವ ಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಯ ಪೂಜಾಪಹಾರವಿಧಿರಿತ್ವದ್ದ್ ರಮೀಶಃ ॥೧೩.೬೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 565

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಓ ಕೃಷ್್ನ್ ೀ, ನಿನಿನಂದ ನನನ ಬಾಲ್ಲಶ್ವು ಕ್ಷಮಿಸಲಾಡಬ ೀಕಾಗಿದ . ಯಾವಾಗಲೂ ನಿನನಲ್ಲಲಯೀ ನ್ಾನು

ಆಶರರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಇಂದರನಿಂದ ನಮಸೆರಸಲಾಟು, ಎಂದೂ ಹುಟುದ ರಮೀಶನು
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನಿನನನುನ ಸದ ೈವ ಕ್ಷಮಿಸದ ಾೀನ್ . ನಿನನ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿಯೀ ನ್ಾನು ನಿನನ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ
ಅಪ್ಹರಸದ ’ ಎಂದು.

ಗ ೂೀವಿನ್ಾಮೀನ್ಮಭಿಷಚ್ ಸ್ ಗ ೂೀಗಣ ೀತ ೂೀ ಗ ೂೀಭಿಜಞಯಗಾಮ ಗುರ್ಣಪೂರ್ಣ್ಯಮಮುಂ ಪರರ್ಣಮ್ ।

ಗ ೂೀಪ ೈಗಿೆಯರಾಮಪತಿರಪಿ ಪರರ್ಣತ ೂೀsಭಿಗಮ್ ಗ ೂೀವದ್ಧಯನ ೂೀದ್ಧರರ್ಣಸ್ಙ್ೆತಸ್ಂಶಯೈಃ ಸ್ಃ ॥೧೩.೭೦॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕ್ಷಮಿಸಲಾಟು ಇಂದರನು ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿರುವ ಕೃಷ್್ನನುನ ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,

ಹಾಲ್ಲನಿಂದ ಅಭಿಷ್ ೀಕಮಾಡಿ, ನಮಸೆರಸ ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಿದನು. (ಅಂದರ : ಗ ೂೀಮಾತ್ ಸುರಭಿರ್ಯೂ
ಕೂಡಾ ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದಿದಾಳು. ರ್ತನನ ಸಂರ್ತತರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸದ ಕೃಷ್್ನಿಗಾಗಿ ಆಕ ರ್ತನನ ಹಾಲನುನ ಸುರಸದಳು.
ಇಂದರನೂ ಕೂಡಾ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದನು. ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ‘ಗ ೂೀವಂದ’ ಎನುನವ
ಹ ಸರನಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟುನು ಕೂಡಾ). ಗ ೂೀವಧಥನ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎತುದುಾದರಂದ ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ
ಸಂಶರ್ಯವನೂನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದ ಕೃಷ್್ ನಮಸೆರಸಲಾಟುನು. [ಇವನೂ ನಮಮಂತ್ ಒಬಬ
ಗ ೂೀಪಾಲಕ ಎಂದು ತಳಿದಿದಾ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು, ಇವನು ನಮಮಂತ್ ಅಲ್ಾಲ. ನ್ಾವು ಇಂದರನಿಗ
ನಮಸೆರಸದರ , ಇಂದರನ್ ೀ ಇವನಿಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿದ. ಇವನ್ಾರ ೂೀ ಅತಮಾನುಷ್ ವ್ಕಿು ಎಂದೂ,
ಇವನು ದ ೀವರ ದ ೀವ ಎಂದೂ ತಳಿದು ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ಸಂಶರ್ಯಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತರಾದರು. (ಸಂ + ಗರ್ತ =
ಚ ನ್ಾನಗಿ ದೂರವಾದ ಸಂಶರ್ಯ)].

ಕೃಷ್್ಂ ತತಃ ಪರರ್ೃತಿ ಗ ೂೀಪಗಣಾ ವ್ಜಾನ್ನ್ ನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀsರ್ಯಮಿತಿ ಗಗೆಯವಚಶಾ ನ್ನಾಾತ್ ।

ನಾರರ್ಯರ್ಣಸ್್ ಸ್ಮ ಇತು್ದಿತಂ ನಿಶಮ್ ಪೂಜಾಂ ಚ ಚಕುರರಧಿಕಾಮರವಿನ್ಾನ ೀತ ರೀ ॥೧೩.೭೧
॥

ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ‘ಇವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ’ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದರು. ‘ಇವನು
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸಮನು’ ಎನುನವ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರ ಮಾರ್ತನುನ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನಿಂದ ಕ ೀಳಿದ ಅವರು,
ಅದನುನ ನಿಶಚರ್ಯ ಮಾಡಿ, ಅರವಂದನ್ ೀರ್ತರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಅಧಕ ಸಮಾಮನವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ಸ್ಾನಾಾದ್ುಪಾತತವರತ ೂೀ ಮರಣಾದ್ಪ ೀತಂ ದ್ೃಷಾುವ ಚ ರಾಮನಿಹತಂ ಬಲ್ಲನ್ಂ ಪರಲಮಬಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 566

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಚಕುರವಿಯನಿಶಾರ್ಯಮಮುಷ್್ ಸ್ುರಾಧಿಕತ ಾೀ ಗ ೂೀಪಾ ಅಥಾಸ್್ ವಿದ್ಧುಃ ಪರಮಾಂ ಚ ಪೂಜಾಮ್

॥೧೩.೭೨॥

ಸೆಂದನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ವರದಿಂದಾಗಿ ಮರರ್ಣದಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಹಾಗೂ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾ ಪ್ರಲಂಭನನುನ ರಾಮ

ಕ ೂಂದದಾನುನ ಕಂಡು, ಇವನು(ಬಲರಾಮ) ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು ಅವರ ಲಲರೂ ನಿಶಚಯಿಸದರು. ಕೃಷ್್ನ
ನಂರ್ತರ ಬಲರಾಮನಿಗ ಅವರ ಲಲರೂ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದರು ಕೂಡಾ.

ಕಾತಾಾಯರ್ಯನಿೀವರತಪರಾಃ ಸ್ಾಪತಿತಾಹ ೀತ ೂೀಃ ಕನಾ್ ಉವಾಹ ರ್ಗವಾನ್ಪರಾಶಾ ಗ ೂೀಪಿೀಃ ।

ಅನ ್ೈ ದ್ಧೃಯತಾ ಅರ್ಯುಗಬಾರ್ಣಶರಾಭಿನ್ುನಾನಃ ಪಾರಪಾತ ನಿಶಾಸ್ಾರಮರ್ಯಚಛಶ್ರಾಜತಾಸ್ು ॥೧೩.೭೩॥

ಭಗವಂರ್ತನು ಮದುವ ಯಾದ, ಕಾತ್ಾ್ಥರ್ಯನಿೀ ವರರ್ತತ್ ೂಟು, ಕಾಮಬಾರ್ಣನ್ ಟು, ಇವನ್ ೀ ನಮಮ
ಪ್ತಯಾಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಪ್ರ್ಣತ್ ೂಟು, ಕನಿನಕ ರ್ಯರನೂನ, ಬ ೀರ ಗ ೂೀಪ್ರ ಮಡದಿರ್ಯರಾದ
ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರನೂನ. ನಟ್ಟುರುಳಿನಲ್ಲಲ ರಮಿಸದನು ರ್ತುಂಬಿದ ಚಂದರನ ಕಾಂತರ್ಯಲ್ಲಲ.

ತಾಸ್ಾತರ ತ ೀನ್ ಜನಿತಾ ದ್ಶಲಕ್ಷಪುತಾರ ನಾರಾರ್ಯಣಾಹಾರ್ಯರ್ಯುತಾ ಬಲ್ಲನ್ಶಾ ಗ ೂೀಪಾಃ ।

ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ದ್ ೈವತಗಣಾ ರ್ಗವತುುತತಾಮಾಪುತಂ ಧರಾತಳಗತಾ ಹರಿರ್ಕ್ತತಹ ೀತ ೂೀಃ ॥೧೩.೭೪॥

ಇಲ್ಲಲಯೀ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ, ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ಹರ್ತುು
ಲಕ್ಷಜನ ಪ್ುರ್ತರರು ಹುಟ್ಟುಸಲಾಟುರು. ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣಕ ೆ ಸ ೀರದವರು. ಹರಭಕಿುರ್ಯ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಕೆಳಾಗಬರ್ಯಸ ಈರೀತ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉದ ೂ್ೀಗಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೭.೧೯) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :
ಮತುಂಹನ್ನ್ತುಲ್ಾ್ನಾಂ ಗ ೂೀಪಾನಾಮಬುಯದ್ಂ ಮಹತ್ । (‘ಅಬುಥದ’ ಎಂದರ ನೂರು-ಹರ್ತುುಸಾವರ.
ಅಂದರ ಹರ್ತುು ಲಕ್ಷ). ನಾರಾರ್ಯಣಾ ಇತಿ ಖಾ್ತಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಙ್ಕ್ೆಮಯೀಧಿನ್ಃ’ (ನನನ ರ್ತರಹದ ಶರೀರ
ಉಳಳವರವರು ಎಂದು ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಗಮನಿಸಬ ೀಕು) ]

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಈರೀತ ಅವರ ಲಲರನುನ ಮದುವ ಯಾಗಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಮುಂದಿನಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ವವರಸದಾಾರ :

ತಾಸ್ತತರ ಪೂವಯವರದ್ಾನ್ಕೃತ ೀ ರಮೀಶ ್ೀ ರಾಮಾ ದಿಾಜತಾಗಮನಾದ್ಪಿ ಪೂವಯಮೀವ ।

ಸ್ವಾಯ ನಿಶಾಸ್ಾರಮರ್ಯತ್ ಸ್ಮಭಿೀಷ್ುಸದಿಧಚಿನಾತಮಣಿಹಿಯ ರ್ಗವಾನ್ಶುಭ ೈರಲ್ಲಪತಃ ॥೧೩.೭೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 567

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಹಿಂದ ಕ ೂಟು ವರಕಾೆಗಿ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳನುನ ರಮೀಶನು ರ್ತನನ ಮುಂಜಯಾಗುವುದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ, ಆ

ರಾತರಗಳಲ್ಲಲ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸದ. ಅಭಿೀಷ್ುಸದಿಾರ್ಯಲ್ಲಲ ಚಿಂತ್ಾಮಣಿರ್ಯಂತರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಪಾಪ್
ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಲ್ಲಪ್ುನಲಲವಷ್ ುೀ.

ಸ್ಮೂಪರ್ಣ್ಯಚನ್ಾರಕರರಾಜತಸ್ದ್ರಜನಾ್ಂ ವೃನಾಾವನ ೀ ಕುಮುದ್ಕುನ್ಾಸ್ುಗನ್ಧವಾತ ೀ ।

ಶುತಾಾಮುಕುನ್ಾಮುಖನಿಸ್ುೃತಗಿೀತಸಾರಂ ಗ ೂೀಪಾಙ್ೆನಾ ಮುಮುಹುರತರ ಸ್ಸಾರ
ರ್ಯಕ್ಷಃ॥೧೩.೭೬॥

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಚಂದರನ ಕಿರರ್ಣದಿಂದ ಶ ್ೀಭಿರ್ತವಾದ ಒಳ ಳರ್ಯ ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ೈದಿಲ್ , ಮಲ್ಲಲಗ ,

ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ರಮಳಭರರ್ತವಾದ ಗಾಳಿರ್ಯುಳಳ ವೃನ್ಾಾವನದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನ ಮುಖದಿಂದ ಹ ೂರಟ
ಸಾರಭೂರ್ತವಾದ ಗಿೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರು ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದರು. ಆಗ ಅಲ್ಲಲಗ ರ್ಯಕ್ಷನ್ ೂಬಬ
ಬಂದನು.

ರುದ್ರಪರಸಾದ್ಕೃತರಕ್ಷ ಉತಾಸ್್ ಸ್ಖು್ರ್ೃಯತ ೂ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ಖಲತರ ೂೀsಪಿಚ ಶಙ್್ಚೂಡಃ ।

ತಾಃ ಕಾಲರ್ಯನ್ ರ್ಗವತಸ್ತಳತಾಡನ ೀನ್ ಮೃತು್ಂ ಜಗಾಮ ಮಣಿಮಸ್್ ಜಹಾರ ಕೃಷ್್ಃ
॥೧೩.೭೭॥

ಆ ರ್ಯಕ್ಷ ರುದರನ ಅನುಗರಹವನ್ ನೀ ರಕ್ಷಣ ಯಾಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ, ರುದರನ ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾದ ಕುಬ ೀರನ
ಸ ೀವಕನ್ಾದ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಷ್ುನ್ಾದ ಶಂಖಚೂಡನ್ಾಗಿದಾ. ಆರ್ತ ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರನುನ ಅಪ್ಹಾರ
ಮಾಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಕೃಷ್್ನ ಮುಂಗ ೈ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಸರ್ತುುಬಿದಾ. ಕೃಷ್್ನು ಅವನ ಮಣಿರ್ಯನುನ
ಅಪ್ಹರಸದ.

ನಾಮಾನsಪ್ರಿಷ್ು ಉರುಗಾರ್ಯವಿಲ್ ೂೀಮಚ ೀಷ ೂುೀ ಗ ೂೀಷ್ಾಂ ಜಗಾಮ ವೃಷ್ಭಾಕೃತಿರಪ್ವದ್ಧಯಃ।

ಶಮೊೂೀವಯರಾದ್ನ್ುಗತಶಾ ಸ್ದ್ ೈವ ಕಂಸ್ಂ ಗಾ ಭಿೀಷ್ರ್ಯನ್ತಮಮುಮಾಹಾರ್ಯದ್ಾಶು ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೩.೭೮॥

ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ವರುದಾವಾದ ಕಿರಯರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರುವ, ಎತುನ ವ ೀಷ್ವನುನ

ಧರಸರುವ, ರುದರನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವ , ಹಸುಗಳನುನ ಹ ದರಸುತುದ,ಾ ಅರಷ್ುನ್ ಂಬ ಹ ಸರುಳಳ
ದುಷ್ುನನುನ ಕೃಷ್್ನು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಕರ ದನು.

ಸ ೂೀsಪಾ್ಸ್ಸಾದ್ ಹರಿಮುಗರವಿಷಾರ್ಣಕ ೂೀಟ್ಟಮಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜಗೃಹ ೀsಸ್್ ವಿಷಾರ್ಣಮಿೀಶಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 568

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರ್ೂಮೌ ನಿಪಾತ್ ಚ ವೃಷಾಸ್ುರಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಂ ರ್ಯಜ್ಞ ೀ ರ್ಯಥಾ ಪಶುಮಮಾರರ್ಯದ್ಗರಯಶಕ್ತತಃ॥೧೩.೭೯॥

ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ಗಟ್ಟುಯಾಗಿರುವ ರ್ತನನ ಕ ೂಂಬಿನ ರ್ತುದಿರ್ಯನುನ ಮುಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ
ಹ ೂಂದಿದನು. ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅವನ ಎರಡೂ ಕ ೂಂಬುಗಳನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು,
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ಡವ, ರ್ಯಜ್ಞದ ಪ್ಶುವೀ ಎಂಬಂತ್ ಅವನನುನ ಕ ೂಂದು ಹಾಕಿದನು.

ಕ ೀಶ್ೀ ಚ ಕಂಸ್ವಿಹಿತಸ್ುತರಗಸ್ಾರೂಪ್ೀ ಗಿಯಾ್ಯತಮಜಾವರಮವಾಪ್ ಸ್ದ್ಾ ವಿಮೃತು್ಃ ।

ಪಾಪಃ ಸ್ ಕ ೀಶವಮವಾಪ ಮುಖ ೀsಸ್್ ಬಾಹುಂ ಪಾರವ ೀಶರ್ಯತ್ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ವವೃಧ್ ೀsರ್ ದ್ ೀಹ ೀ
॥೧೩.೮೦॥

ತತಾ್ದ್ನಾರ್ಯ ಕುಮತಿಃ ಸ್ ಕೃತಪರಯಾಸ್ಃ ಶ್ೀಣಾ್ಯಸ್್ದ್ನ್ತದ್ಶನ್ಚಾದ್ರುದ್ಧವಾರ್ಯುಃ ।

ದಿೀರ್ಣ್ಯ ಪಪಾತ ಚ ಮೃತ ೂೀ ಹರಿರಪ್ಶ ೀಷ ೈಬರಯಹ ೇಶಶಕರದಿನ್ಕೃತಾಮುಖ ೈಃ ಸ್ುತತ ೂೀsರ್ೂತ್
॥೧೩.೮೧॥

ಕಂಸನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು, ಕುದುರ ರ್ಯ ಸಾರೂಪ್ವುಳಳ, ಬ ಟುದ ಮಗಳಿಂದ (ಪಾವಥತಯಿಂದ) ಮರರ್ಣವಲಲದ

ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕ ೀಶ್ೀ ನ್ಾಮಕ ಅಸುರನು ಕ ೀಶವನನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಆಗ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅವನ ಮುಖದಲ್ಲಲ(ಬಾಯಳಗ ) ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯನುನ ಇಟುನು. ಆ ಬಾಹುವು ಅಸುರನ ಶರೀರದಲ್ಲಲ
ಬ ಳ ಯಿರ್ತು.

ಕೃಷ್್ನ ಕ ೈರ್ಯನುನ ತನನಲ್ ಂದು ಕ ಟು ಬುದಿಾ ಇರುವ ಆ ಅಸುರ ಬಹಳ ಪ್ರಯಾಸಪ್ಟು. ಆದರ ಅವನ
ಮುಖವು ಸೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಹಲುಲಗಳ ಲಲವೂ ಮುರದುಬಿದುಾ, ಉಸರಾಡುವುದು ಕಷ್ುವಾಗಿ ದ ೀಹವ ಲ್ಾಲ
ಒಡ ದುಹ ೂೀಗಿ ಆರ್ತ ಕ ಳಗ ಬಿದಾ (ಮೃರ್ತನ್ಾದ). ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ಾದರ ೂೀ ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ, ಸೂರ್ಯಥ
ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ.

[ಇಲ್ಲಲ ‘ಪಾವಥತರ್ಯ ವರ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿರುವ ವವರಣ ನ್ ೀರವಾಗಿ ನಮಗ
ಕಾರ್ಣಸಗದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಪ್ರ ೂೀಕ್ಷ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಜ ೂೀಡಿಸ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ
ಇದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ಹರವಂಶದ ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೪.೬೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಹಯಾದ್ಸಾಮನ್ಮಹ ೀಂದ್ ೂರೀsಪಿ ಬಭ ೀತಿ
ಬಲಸ್ೂದ್ನ್ಃ’ ಅಂದರ ‘ಇಂದರನೂ ಕೂಡಾ ಈ ಕುದುರ ರ್ಯನುನ ಕಂಡರ ಭರ್ಯಪ್ಡುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದರ್ಥ. ಇನುನ
ಬರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ‘ತುರಗಸಾ್ಸ್್ ಶಕ ೂರೀsಪಿ ಕೃಷ್್ ದ್ ೀವಾಶಾ ಬರ್್ತಿ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಈ ಮಾತನಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 569

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅಸುರನ್ಾದ ಕ ೀಶ್ೀ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿರುವುದು ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವ ದ ೀವತ್ ಯಿಂದ ಎನುನವುದು
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ ಲೀ(೨೪.೬೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ತದಿದ್ಂ ದ್ುಷ್ಾರಂ ಕಮಯ ಕೃತಂ ಕ ೀಶ್ವಿಘಾತನ್ಮ್ ।
ತಾಯ್ೀವ ಕ ೀವಲಂ ರ್ಯುಕತಂ ತಿರದಿವ ೀ ತರಯಂಬಕಸ್್ ವಾ’ . ಇಲ್ಲಲ “ಕ ೀಶ್ರ್ಯನುನ ಕ ೂಲುಲವಕ ಎಂಬ ಬಹಳ
ದುಷ್ೆರವಾದ ಕಮಥವನುನ ಮಾಡಿದಿಾೀರ್ಯ, ಇದು ಒಂದ ೂೀ ನಿನಗ ಅರ್ವಾ ಶ್ವನಿಂದ ಮಾರ್ತರ ಸಾಧ್”
ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಮಾತನಿಂದ ಶ್ವನಿಗಿಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ
ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ವರವದ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .

ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಅಸುರರು ಐದು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ವರವನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುರ : ೧. ಬರಹಮ(೩ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ), ೨.

ಶ್ವ(೫ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ), ೩. ಪಾವಥತ(೭ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ), ೪. ಸೆಂದ(೮ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ), ೫. ವನ್ಾರ್ಯಕ(೧೮ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ). ಇಲ್ಲಲ
ರುದರ ಕ ೀಶ್ೀರ್ಯನುನ ಕ ೂಲಲಬಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ ಇದು ರುದರನ ಅರ್ವಾ ಬರಹಮನ ವರ ಅಲ್ಾಲ
ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . (ಯಾರಗ ಯಾವ ದ ೀವತ್ ವರವನುನ ನಿೀಡಿರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಅದನುನ
ಮುರರ್ಯುವುದಿಲಲ. ರ್ತಮಿಮಂದ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ವರವನುನ ಕ ಳಗಿನ ಕಕ್ಷ ರ್ಯ ದ ೀವತ್ ಮುರರ್ಯಲು
ಶಕುನ್ಾಗಿರುವುದಿಲಲ).

ಸೆಂದ ಇಂದರನಿಗ ಸಮಾನ(ಎಂಟನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ). ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಂದರನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲು ಅಸಾಧ್ ಎಂದಾಗ,

ಸೆಂದನಿಗೂ ಅದು ಅಸಾಧ್ ಎಂದಾಗುರ್ತುದ . ಇನುನ ವನ್ಾರ್ಯಕ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾಾನ್ . ಈ ಎಲ್ಾಲ
ವವರವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಕಿೀಶ್ೀ ಪಾವಥತೀದ ೀವಯಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೪.೬೫) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಾಯಾ ಹತಃ ಕ ೀಶ್ೀ ತಸಾಮನ್ಮಚಾಛಸ್ನ್ಂ ಶುರರ್ಣು ।
ಕ ೀಶವೀ ನಾಮ ನಾಮಾನ ತಾಂ ಖಾ್ತ ೂೀ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ರ್ವಿಷ್್ಸ’ ಅಂದರ : ‘ಕ ೀಶ್ೀರ್ಯನುನ
ಕ ೂಂದಿದುಾದರಂದಾಗಿ ನಿನಗ ಕ ೀಶವ ಎನುನವ ನ್ಾಮ ಬರಲ್ಲ’ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮಾತನ ಒಟ್ಾುರ
ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಸ ರ ಹಿಡಿದು ನಮಗ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ವ್ೀಮಶಾ9 ನಾಮ ಮರ್ಯಸ್ೂನ್ುರಜಪರಸಾದ್ಾಲಿಬಾಧಮಿತಾರ್ಯುರಖಿಲ್ಾನ್ ವಿದ್ಧ್ ೀ ಬಲ್ ೀ ಸ್ಃ ।

ತಂ ಶ್ರೀಪತಿಃ ಪಶುಪತಿಃ ಪಶುವದ್ ವಿಶಸ್್ ನಿಃಸಾರಿತಾನ್ ಬಲಮುಖಾದ್ಖಿಲ್ಾಂಶಾಕಾರ ॥೧೩.೮೨ ॥

9
ಪಾರಚಿೀನ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ವಾ್ಮಶಚ ಎಂದಿದ . ಆದರ ವಾ್ಮಶಚ ಎನುನವ ಪಾಠ ಬ ೀರ ಲೂಲ ಉಪ್ಲಬಾವಾಗಿಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಪಾರರ್ಯಃ ಇದು
‘ವ್ೀಮಶಚ’ಇರಬಹುದು. ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ – ‘ ಮರ್ಯಪುತ ರೀ ಮಹಾಮಾಯೀ ವ್ೀಮೊೀ ಗ ೂೀಪಾಲವ ೀಷ್ಧೃಕ್ ’ (೧೦.೩೫.೨೯) ಎಂದಿದ . ಆದಾರಂದ
ಸವಥರ್ತರಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತ ಪಾಠದಂತ್ ಇಲ್ಲಲ ‘ವ್ೀಮಶಚ’ ಎಂದು ಬಳಸಲ್ಾಗಿದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 570

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ವ್ೀಮನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ಮರ್ಯನ ಮಗನು, ಬರಹಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ, ಅಮಿರ್ತವಾದ ಆರ್ಯುಸುನುನ ಪ್ಡ ದು,
ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂಲಲರನುನ ಗುಹ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂಧಸಟುನು. ಆ ಅಸುರನನುನ ಶ್ರೀಪ್ತರ್ಯೂ, ಪ್ಶುಪ್ತರ್ಯೂ ಆದ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಪ್ಶುವಂತ್ ಕ ೂಂದು, ಬಿಲದಿಂದ ಎಲಲರನುನ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಿದನು.

ಕುವಯತ್ನ್ನ್್ವಿಷ್ಯಾಣಿ ದ್ುರನ್ತಶಕೌತ ಕಮಾಮಯಣಿ ಗ ೂೀಕುಲಗತ ೀsಖಿಲಲ್ ೂೀಕನಾಥ ೀ ।

ಕಂಸಾರ್ಯ ಸ್ವಯಮವದ್ತ್ ಸ್ುರಕಾರ್ಯ್ಯಹ ೀತ ೂೀಬರಯಹಾಮಙ್ಾಜ ೂೀ ಮುನಿರಕಾರಿ ರ್ಯದಿೀಶಪಿತಾರ
॥೧೩.೮೩ ॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲರುವ, ಸಮಸುಲ್ ೂೀಕದ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ಅಮಿರ್ತ ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಯಾರಗೂ ಸಾಧ್ವಾಗದ ಕಮಥಗಳನುನ ಮಾಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಸುರರ ಕಾರ್ಯಥ ಶ್ೀಘರ ನ್ ರವ ೀರಲ್ಲ ಎನುನವ
ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ ಬರಹಾಮಙ್ೆಜ(ಬರಹಮನ ತ್ ೂಡ ಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ) ನ್ಾರದ ಮುನಿರ್ಯು ಕಂಸನಿಗ ಎಲಲವನೂನ
ಹ ೀಳಿದರು. (ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಅಷ್ುಮಗಭಥದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಮಗು ಹ ೀಗ ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲ ಬ ಳ ರ್ಯುತುದ , ಇತ್ಾ್ದಿ
ಎಲ್ಾಲ ರಹಸ್ವನುನ ಕಂಸನಿಗ , ದ ೀವಕಾರ್ಯಥವನುನ ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ನ್ ರವ ೀರಸುವ ನಿಮಿರ್ತುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದರು).

ಶುರತಾಾsತಿಕ ೂೀಪರರ್ಸ ೂೀಚಾಲ್ಲತಃ ಸ್ ಕಂಸ ೂೀ ಬಧ್ಾಾ ಸ್ಭಾರ್ಯ್ಯಮರ್ ಶ್ರಜಮುಗರಕಮಾಮಯ ।

ಅಕೂರರಮಾಶಾದಿಶದ್ಾನ್ರ್ಯನಾರ್ಯ ವಿಷ ೂ್ೀ ರಾಮಾನಿಾತಸ್್ ಸ್ಹ ಗ ೂೀಪಗಣ ೈ ರಥ ೀನ್ ॥೧೩.೮೪॥

ನ್ಾರದರ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕಂಸ, ರಭಸವಾದ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಪ್ರವೃರ್ತುನ್ಾದವನ್ಾಗಿ, ವಸುದ ೀವ-

ದ ೀವಕಿರ್ಯರನುನ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದನು. ಉಗರವಾದ ಕಮಥವುಳಳ ಆ ಕಂಸನು, ಗ ೂೀಪ್ಗರ್ಣದ ೂಂದಿಗ
ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ವಷ್ು್ವನುನ ರ್ತನನ ರರ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯುಾ ಬರಲು ಅಕೂರರನಿಗ
ಆಜ್ಞಾಪ್ಸದನು.

ಸ್ಂಸ ೀವನಾರ್ಯ ಸ್ ಹರ ೀರರ್ವತ್ ಪುರ ೈವ ನಾಮಾನ ಕ್ತಶ ್ೀರ ಇತಿ ರ್ಯಃ ಸ್ುರಗಾರ್ಯನ ೂೀsರ್ೂತ್ ।
ಸಾಾರ್ಯಮುೂವಸ್್ ಚ ಮನ ೂೀಃ ಪರಮಾಂಶರ್ಯುಕತ ಆವ ೀಶರ್ಯುಕ್ ಕಮಲಜಸ್್ ಬರ್ೂವ ವಿದ್ಾಾನ್
॥೧೩.೮೫॥

(ಇಲ್ಲಲ ಅಕೂರರನ ಮೂಲರೂಪ್ದ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ :) ಮೂಲರ್ತಃ ಯಾರು ‘ಕಿಶ ್ೀರ’ ಎಂಬ
ಹ ಸರನ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹಾಡುಗಾರನ್ ೂೀ(ಗಂಧವಥನ್ ೂೀ) ಅವನ್ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಜನಿಸದಾ. ಈರ್ತ ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನುವನ ಅಂಶದ ೂಂದಿಗ , ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದ
ಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 571

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಸ ೂೀsಕೂರರ ಇತ್ರ್ವದ್ುತತಮಪೂಜ್ಕಮಾಮಯ ವೃಷ್ಷ್ಾಥಾsಸ್ ಸ್ ಹಿ ಭ ೂೀಜಪತ ೀಶಾ ಮನಿಾೀ ।

ಆದಿಷ್ು ಏವ ಜಗದಿೀಶಾರದ್ೃಷುಹ ೀತ ೂೀರಾನ್ನ್ಾಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ುಮನಾ ಅರ್ವತ್ ಕೃತಾತ್ಯಃ ॥೧೩.೮೬॥

ಉರ್ತೃಷ್ುರಂದಲೂ ಪ್ೂಜ್ವಾದ ಕಮಥವುಳಳವನ್ಾದ, ವೃಷ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ, ಕಂಸನ ಮಂತರಯಾದ ಅವನು

ಅಕೂರರನ್ ಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿದಾ. ಆರ್ತ ಕಂಸನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ನ್ ೂೀಡುವ ನಲ್ಾಲ
ಎಂಬ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಆನಂದರ್ತುಂಬಿದ ಮನಸುುಳಳವನ್ಾಗಿ ಧನ್ನ್ಾದ(ಕೃರ್ತಕರ್ತ್ನ್ಾದ).

ಆರುँಹ್ಯ ತದ್ರರ್ವರಂ ರ್ಗವತಪದ್ಾಬಞಮಬ ೂಞೀದ್ೂವಪರರ್ಣತಮನ್ತರಮನ್ತರ ೀರ್ಣ ।

ಸ್ಞಚಾನ್ತರ್ಯನ್ ಪರ್ಥ ಜಗಾಮ ಸ್ ಗ ೂೀಷ್ಾಮಾರಾದ್ ದ್ೃಷಾುವ ಪದ್ಾಙ್ಕಚಾತರ್ುವಂ ಮುಮುದ್ ೀ ಪರಸ್್॥೮೭॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕರ ರ್ತರಲು ಕಂಸ ನಿೀಡಿದ ರರ್ವನುನ ಏರದ ಅಕೂರರ, ಬರಹಮದ ೀವರಂದಲೂ ನಮಸೃರ್ತವಾದ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪಾದವನುನ ಒಳಮನಸುನಿಂದ ಧ್ಾ್ನಿಸುತ್ಾು ಸಾಗಿದ. ನಂದಗ ೂೀಕುಲದ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪಾದದಿಂದ ಅಂಕಿರ್ತವಾದ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ನ್ ೂೀಡಿ ಅಕೂರರ ಬಹಳ
ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟು.

ಸ ೂೀsವ ೀಷ್ುತಾತರ ಜಗದಿೀಶ್ತುರಙ್ೆಸ್ಙ್ೆಲಭ ೂಾೀಚಾಯೀನ್ ನಿಖಿಲ್ಾಘವಿದ್ಾರಣ ೀಷ್ು ।

ಪಾಂಸ್ುಷ್ಾಜ ೀಶಪುರೂಹೂತಮುಖ ೂೀಚಾವಿದ್ು್ದ್ಾೂರಜದಿಾರಿೀಟಮಣಿಲ್ ೂೀಚನ್ಗ ೂೀಚರ ೀಷ್ು ॥೧೩.೮೮॥

ಆ ಅಕೂರರನು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಂಗಸಂಗದಿಂದಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳನೂನ ವನ್ಾಶಪ್ಡಿಸರ್ತಕೆಂರ್ತಹ

ಉರ್ತೆಷ್ಥತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ, ಬರಹಮದ ೀವರು-ರುದರ-ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಿಂಚಿನಂತ್
ಶ ್ೀಭಿಸುತುರುವ ಕಿರೀಟದ ಮಣಿಗಳಿಗ ಹಾಗೂ ಅವರ ನರ್ಯನಗಳಿಗ ವಷ್ರ್ಯವಾದ(ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ,
ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಶ್ರಸುನಿಂದ ನಮಸೆರಸಲಾಡುವ ಮರ್ತುು ಅವರು ಆದರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುವ)
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪಾದದಿಂದ ಅಂಕಿರ್ತವಾದ ಭೂಮಿರ್ಯ ದೂಳಿನಲ್ಲಲ ಹ ೂರಳಾಡಿಬಿಟು.

ಸ ೂೀsಪಶ್ತಾರ್ ಜಗದ್ ೀಕಗುರುಂ ಸ್ಮೀತಮಗ ೂರೀದ್ೂವ ೀನ್ ರ್ುವಿ ಗಾ ಅಪಿ ದ್ ೂೀಹರ್ಯನ್ತಮ್ ।

ಆನ್ನ್ಾಸಾನ್ಾರತನ್ುಮಕ್ಷರ್ಯಮೀನ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಹೃಷ್ುಃ ಪಪಾತ ಪದ್ಯೀಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಸ್್ ॥೧೩.೮೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 572

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆ ಅಕೂರರನು ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಸುಗಳನುನ ಕರ ರ್ಯುತುರುವ,

ಆನಂದವ ೀ ಮೈದಾಳಿಬಂದ, ಜಗತುಗ ೀ ಮುಖ್ಗುರುವಾದ, ನ್ಾಶವಲಲದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕಂಡು, ಅವನ
ಪಾದಗಳಲ್ಲಲ ಆನಂದ ರ್ತುಮಿಬದವನ್ಾಗಿ ಬಿದಾನು.

ಉತಾ್ಪ್ತಂ ರ್ಯದ್ುಪತಿಃ ಸ್ಬಲ್ ೂೀ ಗೃಹಂ ಸ್ಾಂ ನಿೀತ ೂಾೀಪಚಾರಮಖಿಲಂ ಪರವಿಧ್ಾರ್ಯ ತಸಮನ್ ।

ನಿತ ೂ್ೀದಿತಾಕ್ಷರ್ಯಚಿದ್ಪ್ಖಿಲಂ ಚ ತಸಾಮಚುಛಶಾರವ ಲ್ ೂೀಕಚರಿತಾನ್ುವಿಡಮಬನ ೀನ್ ॥೧೩.೯೦॥

ರ್ಯದುಪ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಅಕೂರರನನುನ ಎತು, ರ್ತನನ
ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಕರ ದುಕ ೂಂಡುಹ ೂೀಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ಉಪ್ಚಾರಗಳನೂನ ಅವನಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದನು. ಸದಾ
ಉದಯಿಸರುವ, ನ್ಾಶವಲಲದ ಜ್ಞಾನವುಳಳವನ್ಾದರೂ, ಲ್ ೂೀಕದ ವಡಂಬನ್ ಗಾಗಿ ಅಕೂರರನಲ್ಲಲ ಬಂದ
ಕಾರರ್ಣವ ಲಲವನೂನ ಕೃಷ್್ ಕ ೀಳಿದನು.

ಶುರತಾಾ ಸ್ ಕಂಸ್ಹೃದಿ ಸ್ಂಸ್ತಮಬಞನಾರ್ಃ ಪಾರತಸ್ುತ ಗ ೂೀಪಸ್ಹಿತ ೂೀ ರರ್ಮಾರುರ ೂೀಹ ।

ರಾಮಶಾಫಲಾತನ್ಯಾಭಿರ್ಯುತ ೂೀ ಜಗಾಮಯಾನ ೀನ್ ತ ೀನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟಮವ್ಯಾತಾಮ॥೧೩.೯೧॥

ಪ್ದಮನ್ಾಭನ್ಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕಂಸನ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಸಂಗತಗಳನೂನ ಅಕೂರರನಿಂದ ಕ ೀಳಿ,

ಮರುದಿನ ಮುಂಜಾನ್ ಎದುಾ, ಗ ೂೀಪ್-ಸಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಅಕೂರರ ರ್ತಂದ ರರ್ವನುನ ಏರದನು.
ಬಲರಾಮನಿಂದಲೂ, ಶಾಫಲೆನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕೂರರನಿಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ ರರ್ದಲ್ಲಲ
ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರದರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ತೌ ರರ್ವರ ೀ ಜಗತಾsಭಿವನೌಾಯ ಶಾಾಫಲ್ಲಾರಾಶಾವತತಾರ ರ್ಯಮಸ್ಾಸಾರಮ್ ।

ಸಾನತಾ ಸ್ ತತರ ವಿಧಿನ ೈವ ಕೃತಾಘಮಷ್ಯಃ ಶ ೀಷಾಸ್ನ್ಂ ಪರಮಪೂರುಷ್ಮತರ ಚ ೈಕ್ಷತ್ ॥೧೩.೯೨॥

ಜಗತುನಿಂದ ನಮಸಾೆರ್ಯಥರಾದ ಅವರಬಬರನುನ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಆ ರರ್ದಲ್ಲಲ ಕುಳಿಳರಸ, ಶಾಫಲೆಪ್ುರ್ತರ

ಅಕೂರರನು ಕೂಡಲ್ ೀ ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿಗಿಳಿದನು. ಅವನು ಅಲ್ಲಲ ಶಾಸರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಅಘಮಷ್ಥರ್ಣ
ಸೂಕುವನುನ ಪ್ಠಿಸುತ್ಾು, ಸಾನನಮಾಡಿ, ಅಲ್ಲಲಯೀ(ಜಲದಲ್ಲಲರುವಾಗಲ್ ೀ) ಶ ೀಷ್ಾಸನನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ
ಕಂಡನು.

ನಿತ್ಂ ಹಿ ಶ ೀಷ್ಮಭಿಪಶ್ತಿ ಸದ್ಧಮನ ೂಾೀ ದ್ಾನ ೀಶಾರಃ ಸ್ ತು ತದ್ಾ ದ್ದ್ೃಶ ೀ ಹರಿಂ ಚ ।

ಅಗ ರೀ ಹಿ ಬಾಲತುನ್ುಮಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ ಕೃಷ್್ಮತರ ಕ್ತಂ ನಾಸತ ಯಾನ್ ಇತಿ ಯಾನ್ಮುಖ ೂೀ ಬರ್ೂವ॥೧೩.೯೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 573

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅಘಮಷ್ಥರ್ಣ ಮಂರ್ತರದ ಸದಿಾರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ ಅಕೂರರನು ಯಾವಾಗಲೂ ಶ ೀಷ್ನನುನ ಕಾರ್ಣುತುದ.ಾ

ಆದರ ಈ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಆರ್ತ ಭಗವಂರ್ತನ ದಶಥನವನೂನ ಪ್ಡ ದ. ರ್ತನನ ಮುಂದ ಬಾಲಕ ಶರೀರವುಳಳ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ನದಿರ್ಯಲ್ ಲೀ ಕಂಡ ಅಕೂರರ, ರರ್ದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ಇರುವನ್ ೂೀ-ಇಲಲವೀ ಎಂದು ರರ್ದರ್ತು
ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುನ್ .

ತತಾರಪಿ ಕೃಷ್್ಮಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ಪುನ್ನಿನಯಮಜಞಯ ಶ ೀಷ ೂೀರುಭ ೂೀಗಶರ್ಯನ್ಂ ಪರಮಂ ದ್ದ್ಶಯ ।

ಬರಹ ೇಶಶಕರಮುಖದ್ ೀವಮುನಿೀನ್ಾರವೃನ್ಾಸ್ಂವನಿಾತಾಙ್ಕಚಘರರ್ಯುಗಮಿನಿಾರಯಾ ಸ್ಮೀತಮ್ ॥೧೩.೯೪॥

ರರ್ದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಕೃಷ್್ನನುನ ಕಂಡ ಅಕೂರರ, ಮತ್ ು ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿ, ಶ ೀಷ್ನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಶರೀರದ ಮೀಲ್ ಮಲಗಿರುವ, ಬರಹಮ-ರುದರ-ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮುನಿಶ ರೀಷ್ಠರು, ಇವರ ಲಲರ
ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ವಂದಿರ್ತವಾದ ಪಾದಗಳ ರಡನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಲಕ್ಷ್ಮಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ುತತಾಾ ವರಸ್ುತತಿಭಿರವ್ರ್ಯಮಬಞನಾರ್ಂ ಸ ೂೀsನ್ತಹಿಯತ ೀ ರ್ಗವತಿ ಸ್ಾಕಮಾರುರ ೂೀಹ ।

ಯಾನ್ಂ ಚ ತ ೀನ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ರ್ಗವಾನ್ ಜಗಾಮ ಸಾರ್ಯಂ ಪುರಿೀಂ ಸ್ಹಬಲ್ ೂೀ ಮಧುರಾಮನ್ನ್ತಃ
॥೧೩.೯೫॥

ಆ ಅಕೂರರನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸ ೂುೀರ್ತರಗಳಿಂದ, ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ, ಪ್ದಮನ್ಾಭನ್ಾಗಿರುವ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಕಾರ್ಣದಂತ್ಾಗಲು ನದಿಯಿಂದ ಮೀಲ್ ಬಂದು ರ್ತನನ ರರ್ವನುನ
ಏರದ.
ಹಿೀಗ ಅಕೂರರ ಹಾಗೂ ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ, ಗುರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಎಣಿಯಿರದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸಂಜ ರ್ಯ
ಸುಮಾರಗ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ರ್ತಲುಪ್ದ.

ಅಗ ರೀsರ್ ದ್ಾನ್ಪತಿಮಕ್ಷರ್ಯಪೌರುಷ ೂೀsಸಾವಿೀಶ ್ೀ ವಿಸ್ೃಜ್ ಸ್ಬಲಃ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ವರ್ಯಸ ್ೈಃ ।

ದ್ರಷ್ುುಂ ಪುರಿೀಮಭಿಜಗಾಮ ನ್ರ ೀನ್ಾರಮಾಗ ೆೀಯ ಪೌರ ೈಃ ಕುತೂಹಲರ್ಯುತ ೈರಭಿಪೂಜ್ಮಾನ್ಃ॥೧೩.೯೬॥

ಮಧುರ ರ್ಯನುನ ರ್ತಲುಪ್ದಮೀಲ್ , ದಾನಪ್ತ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳ ಅಕೂರರನನುನ ಮುಂದ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟು
ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ ಕಸುವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಬಲರಾಮ ಹಾಗೂ ಸಮಸು ಗ ಳ ರ್ಯರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು
ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ನ್ ೂೀಡಲ್ ಂದು ತ್ ರಳಿದನು. ಹಿೀಗ ಹ ೂೀಗುತುರುವಾಗ, ರಾಜಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಕುರ್ತೂಹಲದಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 574

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನ್ ೂೀಡುತುರುವ ಪ್ಟುಣಿಗರಂದ, ರ್ತನನ ಗುರ್ಣ-ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಹ ೂಗಳಿಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಕೃಷ್್

ತರುಗಾಡಿದ.

ಆಸಾದ್್ ಕುಞ್ಞರಗತಂ ರಜತಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ವಸಾಾಣಿ ಕಂಸ್ದ್ಯತಂ ಗಿರಿಶಾವರ ೀರ್ಣ ।

ಮೃತೂ್ಜಿತಂ ಸ್ಪದಿ ತ ೀನ್ ದ್ುರುಕ್ತತವಿದ್ಧಃ ಪಾಪಂ ಕರಾಗರಮೃದಿತಂ ವ್ನ್ರ್ಯದ್ ರ್ಯಮಾರ್ಯ॥೧೩.೯೭॥

ಮಧುರ ರ್ಯಲ್ಲಲ ತರುಗಾಡುತುರುವಾಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕಂಸನಿಗ ಪ್ರರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ, ಆನ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಕುಳಿತರರ್ತಕೆ,

ಪಾವಥತರ್ಯ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವ ಅಗಸನ್ ೂಬಬನಲ್ಲಲ ಬಟ್ ುಗಳನುನ ಕ ೀಳಿದ. ಆಗ ಆ ಅಗಸನಿಂದ
ಕ ಟು ವಚನಗಳಿಂದ ನಿಂದಿಸಲಾಟುು ಸಟುುಗ ೂಂಡವನ್ಾದ ಕೃಷ್್, ಆ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಅಗಸನನುನ ರ್ತನನ
ಹಸುರ್ತಲದಿಂದ ಹ ೂಡ ದು, ರ್ಯಮಲ್ ೂೀಕಕೆಟ್ಟುದ.

ಹತಾಾ ತಮಕ್ಷತಬಲ್ ೂೀ ರ್ಗವಾನ್ ಪರಗೃಹ್ ವಸಾಾಣಿ ಚಾsತಮಸ್ಮಿತಾನಿ ಬಲಸ್್ ಚಾsದ್ಾತ್ ।

ದ್ತಾಾsಪರಾಣಿ ಸ್ಖಿಗ ೂೀಪಜನ್ಸ್್ ಶ್ಷಾುನಾ್ಸತೀರ್ಯ್ಯ ತತರ ಚ ಪದ್ಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಚಾsಗಾತ್॥೧೩.೯೮॥

ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ ಬಲವುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಆ ರಜಕನನುನ ಕ ೂಂದು, ರ್ತನಗ ಯೀಗ್ವಾದ

ವಸರಗಳನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ಬಲರಾಮನಿಗೂ ಮರ್ತುು ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗೂ ಕೂಡಾ ಯೀಗ್ವಾದ
ಬಟ್ ುಗಳನುನ ಕ ೂಟುು, ಉಳಿದ ಬಟ್ ುಗಳನುನ ಮಾಗಥದಮೀಲ್ ಹಾಸ, ಆ ಬಟ್ ುರ್ಯಮೀಲ್ ಕಾಲುಗಳನುನ
ಇಡುತ್ಾು ಮುನ್ ನಡ ದ.

ಗಾರಹಾ್ಪಹ ೀರ್ಯರಿಹಿತ ೈಕಚಿದ್ಾತಮಸಾನ್ಾರಸಾಾನ್ನ್ಾಪೂರ್ಣ್ಯವಪುರಪ್ರ್ಯಶ ್ೀಷ್ಹಿೀನ್ಃ ।

ಲ್ ೂೀಕಾನ್ ವಿಡಮಬಯ ನ್ರವತುಮಲಕತಕಾದ್ ್ೈವಯಪಾಾವಿರ್ೂಷತ ಇವಾರ್ವದ್ಪರಮೀರ್ಯಃ ॥೧೩.೯೯॥

ಸಾೀಕಾರ್ಯಥ, ಅಪ್ಹ ೀಹ್, ತ್ಾ್ಜ್ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ, ಕ ೀವಲ ಘನಿೀಭರಸದ

ಆನಂದವ ೀ ಮೈದಾಳಿಬಂದಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಸಮಸು ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದ ವಹಿರ್ತನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,
ಮನುಷ್್ನಂತ್ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸ, ಗಂಧ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ, ಕ್ಷೌರಕನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ
ಭೂಷರ್ತನ್ಾದನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .

ಮಾಲ್ಾ ಅವಾಪ್ ಚ ಸ್ುದ್ಾಮತ ಆತಮತನ್ಾಸಾತವಕ್ಷಯೀsನ್ುಜಗೃಹ ೀ ನಿಜಪಾಷ್ಯದ್ೌ ಹಿ ।

ಪೂವಯಂ ವಿಕುರ್ಣಾಸ್ದ್ನಾದ್ಧರಿಸ ೀವನಾರ್ಯ ಪಾರಪೌತ ರ್ುವಂ ಮೃಜನ್ಪುಷ್ಪಕರೌ ಪುರಾsಪಿ ॥೧೩.೧೦೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 575

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನ್ಾಶವಲಲದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸವಥಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದರೂ, ಸುದಾಮನ್ ಂಬ ಮಾಲ್ಾಕಾರನಿಂದ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ

ಹ ೂಂದಿ ಅವನನುನ ಅನುಗರಹಿಸದ.
ಭಗವಂರ್ತನ ಸ ೀವ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಆ ಕ್ಷೌರಕ-ಮಾಲ್ಾಕಾರರು, ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ
ವ ೈಕುಂಠದಲೂಲ ಅದ ೀ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುವವರಾಗಿರುವವರು.

ತ ೀವಯರಮದ್ಾದ್ರ್ ರಾಜಮಾಗ ೆೀಯ ।

ಸ್ವ ೀಯಷ್ುಪುಷುಮಿಹ ತತರ ಸ್ರೂಪತಾಂ ಚ ಕೃಷ್್ಸ್ಯ
ಗಚಛನ್ ದ್ದ್ಶಯ ವನಿತಾಂ ನ್ರದ್ ೀವಯೀಗ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಗನ್ಧಮಧಿಕಂ ಕುಟ್ಟಲ್ಾಂ ವರಜನಿತೀಮ್
॥೧೩.೧೦೧॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅಲ್ಲಲಯೀ, ಅವರಬಬರಗೂ ಎಲ್ಾಲ ಇಷ್ುಪ್ುಷುರ್ಯನೂನ, ಮೊೀಕ್ಷದಲ್ಲಲ ಸಾಾರೂಪ್್ವನೂನ ವರವಾಗಿ

ಕ ೂಟು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾಜಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಮುಂದ ಸಾಗುತ್ಾು ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಕಂಸನಿಗ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಗಂಧವನುನ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗುತುರುವ, ಕುಟ್ಟಲವಾದ ಅಂಗವುಳಳ(ವಕರ ದ ೀಹವುಳಳ) ಸರೀರ್ಯನುನ ಕಂಡ.

ತ ೀನಾತಿ್ಯತಾ ಸ್ಪದಿ ಗನ್ಧಮದ್ಾತ್ ತಿರವಕಾರ ತ ೀನಾಗರಜ ೀನ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ರ್ಗವಾನ್ ಲ್ಲಲ್ಲಮಪೀ ।

ತಾಂ ಚಾsಶಾೃಜುತಾಮನ್ರ್ಯತ್ ಸ್ ತಯಾsತಿ್ಯತ ೂೀsಲಮಾಯಾಮಿ ಕಾಲತ ಇತಿ
ಪರಹಸ್ನ್ನಮುಞ್ಾತ್॥೧೩.೧೦೨॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತಳಾದ ಆ ತರವಕ ರ, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರ್ತನನಲ್ಲಲದಾ ಗಂಧವನುನ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಅಪ್ಥಸದಳು.

ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮೈಗ ಗಂಧವನುನ ಹಚಿಚಕ ೂಂಡನು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ,
ಅವಳನುನ ಕೂಡಲ್ ೀ ನ್ ಟುಗ ಮಾಡಿದ ಕೂಡಾ (ಅವಳ ಕುಟ್ಟಲ್ಾಂಗವನುನ ನಿವಾರಸದ). ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಅವಳಿಂದ (ನಿನನ ಸಂಗವಾಗಬ ೀಕು ಎಂದು)ಬ ೀಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಸಾಲಾ ಕಾಲ ಕಳ ದ ನಂರ್ತರ ಬರುತ್ ುೀನ್
ಎಂದು ನಗುತ್ಾು ಆಕ ರ್ಯನುನ ಕೃಷ್್ ಬಿೀಳ ೂೆಟು.

ಪೂಣ ್ೀಯನ್ುಾವೃನ್ಾನಿವಹಾಧಿಕಕಾನ್ತಶಾನ್ತಸ್ೂಯಾ್ಯಮಿತ ೂೀರುಪರಮದ್ು್ತಿಸೌಖ್ದ್ ೀಹಃ ।

ಪಿೀತಾಮಬರಃ ಕನ್ಕಭಾಸ್ುರಗನ್ಧಮಾಲ್ಃ ಶೃಙ್ಕ್ೆರವಾರಿಧಿರಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಗಾತ್ ॥೧೩.೧೦೩ ॥

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಚಂದರರ ಸಮೂಹಗಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಕೂಡಾ ಮಿಗಿಲ್ಾದ, ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ,

ಸುಖಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ, ಸೂರ್ಯಥನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಕೂಡಾ ಅಮಿರ್ತವಾದ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ(ರ್ತಂಪಾದ ಬ ಳಕುಳಳ),
ಸುಖವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ, ಹಳದಿ ಬಟ್ ುರ್ಯನುನಟು, ಬಂಗಾರದಂತರುವ ಗಂಧವನೂನ, ಹೂವನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 576

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಮಾಲ್ ರ್ಯನೂನ ಧರಸಕ ೂಂಡ, ಸೌಂದರ್ಯಥಸಾಗರನ್ಾದ, ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಅಲ್ಲಲಂದ ಮುನನಡ ದನು.

ಪಾರಪಾ್ರ್ ಚಾsರ್ಯುಧಗೃಹಂ ಧನ್ುರಿೀಶದ್ತತಂ ಕೃಷ್್ಃ ಪರಸ್ँಹ್ ಜಗೃಹ ೀ ಸ್ಕಲ್ ೈರಭ ೀದ್್ಮ್ ।

ಕಾಂಸ್ಂ ಸ್ ನಿತ್ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ಮಸ್ತಶಕ್ತತರಾರ ೂೀಪ್ ಚ ೈನ್ಮನ್ುಕೃಷ್್ ಬರ್ಞ್ಞ ಮದ್ ಧಯೀ ॥೧೩.೧೦೪ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಆರ್ಯುಧದ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, (ಅಲ್ಲಲರುವವರನ್ ನಲ್ಾಲ ಓಡಿಸ), ರುದರದ ೀವರು ಕಂಸನಿಗ
ಕ ೂಟು, ಎಲಲರಂದಲೂ ಅಭ ೀದ್ವಾದ ಧನುಸುನುನ ಕೃಷ್್ ಎತುದ , ಕಂಸನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ಆ ಧನುಸುನುನ,
ನಿರ್ತ್ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥನೂ, ಸಮಸುಶಕಿು ಉಳಳವನೂ ಆದ ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಹ ದ ಯೀರಸಲ್ ಂದು ಎಳ ದು,
ಮುರದುಹಾಕಿದ.

ತಸಮನ್ ಸ್ುರಾಸ್ುರಗಣ ೈರಖಿಲ್ ೈರಭ ೀದ್ ್ೀ ರ್ಗ ನೀ ಬರ್ೂವ ಜಗದ್ರ್ಣಡವಿಭ ೀದ್ಭಿೀಮಃ ।

ಶಬಾಃ ಸ್ ಯೀನ್ ನಿಪಪಾತ ರ್ುವಿ ಪರರ್ಗನಸಾರ ೂೀsಸ್ುರ ೂೀ ಧೃತಿರ್ಯುತ ೂೀsಪಿ ತದ್ ೈವ ಕಂಸ್ಃ॥೧೩.೧೦೫॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ದ ೈರ್ತ್ಗರ್ಣದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ಯಾರಂದಲೂ ಮುರರ್ಯಲ್ಾಗದ ಆ ಧನುಸುು

ಮುರರ್ಯುತುದಾಂತ್ ೀ, ಜಗತ್ ುೀ ಮುರದರ ಯಾವರೀತ ಶಬಾ ಆಗಬಹುದ ೂೀ ಆ ರೀತರ್ಯ ಶಬಾವಾಯಿರ್ತು. ಈ
ಶಬಾ ಕ ೀಳುತುದಾಂತ್ ಯೀ ಕಂಸನು, ಎಷ್ ುೀ ಧ್ ೈರ್ಯಥಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ದ ೀಹದ ಸಾರವ ಲ್ಾಲ
ಕುಸದುಹ ೂೀದಂತ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾನು.

ಆದಿಷ್ುಮಪು್ರು ಬಲಂ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ತ ೀನ್ ಸ್ವಯಂ ನಿಹತ್ ಸ್ಬಲಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಪುನ್ಶಾ ।

ನ್ನಾಾದಿಗ ೂೀಪಸ್ಮಿತಿಂ ಹರಿರತರ ರಾತೌರ ರ್ುಕಾತವ ಪಯೀsನಿಾತಶುಭಾನ್ನಮುವಾಸ್ ಕಾಮಮ್
॥೧೩.೧೦೬॥

ಕಂಸನಿಂದ ಆದ ೀಶ್ಸಲಾಟುು ಮೊದಲ್ ೀ ರ್ತಯಾರರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಆರ್ತನ ಎಲ್ಾಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ

ಬಲವನುನ(ಸ ೈನ್ವನುನ), ಮುರದ ಬಿಲ್ಲಲನಿಂದಲ್ ೀ, ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಸಂಹರಸದ ಕೃಷ್್,
ರ್ತದನಂರ್ತರ ನಂದಾದಿಗಳು ಇರುವ ಜಾಗಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಆ ರಾತರ ಹಾಲ್ಲನಿಂದ ಕೂಡಿದ
ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ಅನನವನುನ ಸ ೀವಸ, ಅಲ್ ಲೀ ರ್ತನನ ಇಚಾೆನುಸಾರ ಆವಾಸಮಾಡಿದ.

ಕಂಸ ೂೀsಪ್ತಿೀವ ರ್ರ್ಯಕಮಿಪತಹೃತುರ ೂೀಜಃ ಪಾರತನ್ನಯರ ೀನ್ಾರಗರ್ಣಮದ್ಧಯಗತ ೂೀsಧಿಕ ೂೀಚಾಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 577

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಮಞ್ಾಂ ವಿವ ೀಶ ಸ್ಹ ಜಾನ್ಪದ್ ೈಶಾ ಪೌರ ೈನಾನಯನಾsನ್ುಮಞ್ಾಕಗತ ೈರ್ಯು್ಯವತಿೀಸ್ಮೀತ ೈಃ

॥೧೩.೧೦೭॥

ಕಂಸನೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾದ ಭರ್ಯದಿಂದ ನಡುಗಿದ ಎದ ರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಬ ಳಗ ಗ,

ರ್ಯುವತರ್ಯರಂದಲೂ, ಹಳಿಳಗರಂದಲೂ, ಪ್ಟುಣಿಗರಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಅವರವರಗ ಯೀಗ್ವಾದ
ಆಸನದಲ್ಲಲ ಇರುವವರಾದ ಎಲ್ಾಲ ಸಾಮಂರ್ತರಾಜರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಪ್ರವಾರದ ೂಂದಿಗ , ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ
ಎರ್ತುರವಾದ ಆಸನವನುನ ಅಲಂಕರಸದ.(ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದ)

ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ನಾಗಮುರುರಙ್ೆಮುಖ ೀ ಕುವಲ್ಾ್ಪಿೀಡಂ ಗಿರಿೀನ್ಾರಸ್ದ್ೃಶಂ ಕರಿಸಾದಿರ್ಯುಕತಮ್ ।

ಚಾರ್ಣೂರಮುಷುಕಮುಖಾನ್ಪಿ ಮಲಿವಿೀರಾನ್ ರಙ್ಕ ೆೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಹರಿಸ್ಂರ್ಯಮನ್ಂ ಕ್ತಲ್ ೈಚಛತ್ ॥೧೩.೧೦೮॥

ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡುವ ರಂಗದ (stadium, ಕಿರೀಡಾಂಗರ್ಣ ) ದಾಾರದಲ್ಲಲ, ದ ೂಡಡ ಬ ಟುದಂತ್ ಇರುವ,

ಮಾವುರ್ತನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಕುವಲ್ಾ್ಪ್ೀಡವ ನುನವ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಇರಸದ ಕಂಸ, ರಂಗದ ಒಳಗ ಚಾರ್ಣೂರ,
ಮುಷುಕ,ಇವರ ೀ ಪ್ರಧ್ಾನವಾಗಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ಮಲಲವೀರರನುನ ಇಟುು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಂರ್ಯಮನವನುನ
ಇಚಿೆಸದನು.

ಅಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀಗಣಿತಮಸ್್ ಬಲಂ ಚ ವಿಂಶದ್ಾಸೀದ್ಸ್ँಹ್ಯ ಮುರುವಿೀಯಯ ಪಮನನಯ ವದ್ಧ್ ಯ ಮ್ ।

ಶಮೊೂೀವಯರಾದ್ಪಿ ಚ ತಸ್್ ಸ್ುನಿೀರ್ನಾಮಾ ರ್ಯಃ ಪೂವಯಮಾಸ್ ವೃಕ ಇತ್ಸ್ುರ ೂೀsನ್ುಜ ೂೀsರ್ೂತ್
॥೧೩.೧೦೯॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ , ರುದರನ ವರದಿಂದ ಕೃಷ್್ನಲಲದ ಇನ್ಾ್ರಗೂ ಕ ೂಲಲಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ,

ಇಪ್ಾರ್ತುು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಸ ೈನ್ ಕಂಸನಲ್ಲಲರ್ತುು. ಆ ಬಲಕ ೆ ಸುನಿೀರ್ ನ್ಾಮಕ ಕಂಸನ ರ್ತಮಮನ್ ೀ
ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಯಾಗಿದಾ. (ಯಾರಾರ್ತ?) ಯಾರು ವರಕನ್ ಂಬ(ವರಕಾಸುರ/ಭಸಾಮಸುರ) ಅಸುರನಿದಾನ್ ೂೀ, ಆ
ಅಸುರನ್ ೀ ಕಂಸನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ.

ಸ್ಪಾತನ್ುಜಾ ಅಪಿ ಹಿ ತಸ್್ ಪುರಾತನಾ ಯೀ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಕಂಸ್ಪೃತನಾಸ್ಹಿತಾಃ ಸ್ಮ ರಙ್ಕ ೆೀ ।

ತಸ್ು್ಃ ಸ್ರಾಮಮಭಿಯಾನ್ತಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಮಾತಾತರ್ಯುಧ್ಾ ರ್ಯುಧಿ ವಿಜ ೀತುಮಜಂ ಸ್ುಪಾಪಾಃ
॥೧೩.೧೧೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 578

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಸುನಿೀರ್ನಿಗ ಪ್ೂವಥಜನಮದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಹ ೂೀದರರಾಗಿದಾ ಏಳು ಮಂದಿ, ಈ ಜನಮದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ

ಸಹ ೂೀದರರಾಗಿ ಕಂಸನ ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗಿದಾರು. ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾಗಿದಾ ಅವರು, ರಾಮನನುನ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬರುತುರುವ, ಎಂದೂ ಹುಟುದ ೀ ಇರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಗ ಲಲಲು, ಆರ್ಯುಧವನುನ
ಹಿಡಿದು ನಿಂತದಾರು. (ಹುಟುದ ೀ ಇರುವವನನುನ ಸಾಯಿಸಲ್ ಂದು ನಿಂತದಾರು!)

ಕೃಷ ೂ್ೀsಪಿ ಸ್ೂರ ಉದಿತ ೀ ಸ್ಬಲ್ ೂೀ ವರ್ಯಸ ್ೈಃ ಸಾದ್ಧಯಂ ಜಗಾಮ ವರರಙ್ೆಮುಖಂ ಸ್ುರ ೀಶ ೈಃ ।
ಸ್ಂಸ್ೂತರ್ಯಮಾನ್ ಉರುವಿಕರಮ ಆಸ್ುರಾಣಾಂ ನಿಮೂಮಯಲನಾರ್ಯ ಸ್ಕಳಾಚಲ್ಲತ ೂೀರುಶಕ್ತತಃ
॥೧೩.೧೧೧॥

ಸೂಯೀಥದರ್ಯವಾಗುತುದಾಂತ್ ಯೀ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನೂ ಕೂಡಾ, ಬಲರಾಮನಿಂದ

ಹಾಗೂ ರ್ತನನ ಗ ಳ ರ್ಯರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಅಸುರರ ವನ್ಾಶಕಾೆಗಿ, ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ
ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಡುವವನ್ಾಗಿ, ಕಂಸನ ರಂಗಕ ೆ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿ ಹ ೂರಟನು.

ಆರ್ಯನ್ ಜಗದ್ುೆರತಮೊೀ ಬಲ್ಲನ್ಂ ಗಜ ೀನ್ಾರಂ ರುದ್ರಪರಸಾದ್ಪರಿರಕ್ಷ್ತಮಾಶಾಪಶ್ತ್ ।

ದ್ೂಷ ೂುೀರುರಙ್ೆಮುಖಸ್ಂಸ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಚ ೈರ್್ಂ ಪಾಪಾಪಯಾಹಿ ನ್ಚಿರಾದಿತಿ ವಾಚಮೂದ್ ೀ ॥೧೩.೧೧೨॥

ರಂಗದರ್ತು ಬರುತುರುವ, ಜ್ಞಾನ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶಕರಲ್ಲಲಯೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ, ಜಗದುಗರು ಕೃಷ್್ನು, ರಂಗದ

ಬಾಗಿಲ್ಲನಲ್ಲಲರುವ, ರುದರದ ೀವರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟ್ಟುರುವ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಮರ್ತುು ಆ ಆನ್ ರ್ಯನುನ
ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಮಾವುರ್ತನನೂನ ಕಂಡು, ‘ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ ೀ, ಬ ೀಗದಲ್ಲಲಯೀ(ಸಾವಕಾಶ ಮಾಡದ ೀ, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ) ಆಚ
ಸರ’ ಎಂಬ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದನು.

ಕ್ಷ್ಪತಃ ಸ್ ಈಶಾರತಮೀನ್ ಗಿರಿೀಶಲಬಾಧದ್ ದ್ೃಪ್ತೀ ವರಾಜಞಗತಿ ಸ್ವಯಜನ ೈರವದ್ಧಯಃ ।

ನಾಗಂ ತಾವದ್ಧಯಮಭಿಯಾಪರ್ಯತ ೀ ತತ ೂೀsಗ ರೀ ಪಾಪ್ೀ ದ್ುರನ್ತಮಹಿಮಂ ಪರತಿ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಮ್
॥೧೩.೧೧೩॥

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ತರಸೆರಸಲಾಟು, ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಯಾರಂದಲೂ ಕೂಡಾ

ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲ್ಾಗದಂರ್ತಹ ವರವನುನ ರುದರದ ೀವರಂದ ಪ್ಡ ದಿದಾ ಆ ಮಾವುರ್ತನು, ದಪ್ಥದಿಂದ
ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಯಿಸಲ್ಾಗದ ಆನ್ ರ್ಯನುನ, ಎಣ ಯಿರದ ಮಹಿಮರ್ಯುಳಳ
ವಾಸುದ ೀವನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದು ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುತುದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 579

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ವಿಕ್ತರೀಡ್ ತ ೀನ್ ಕರಿಣಾ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ಕ್ತಞಚಾದ್ಧಸ ತೀ ಪರಗೃಹ್ ವಿನಿಕೃಷ್್ ನಿಪಾತ್ ರ್ೂಮೌ ।

ಕುಮೂೀ ಪದ್ಂ ಪರತಿನಿಧ್ಾರ್ಯ ವಿಷಾರ್ಣರ್ಯುಗಮಮುತೃಷ್್ ಹಸತಪಮಹನ್ ನಿಪಪಾತ ಸ ೂೀsಪಿ ॥೧೩.೧೧೪॥

ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಆ ಆನ್ ಯಂದಿಗ ಸಾಲಾಕಾಲ ಆಟವಾಡಿ, ನಂರ್ತರ ಅದರ
ಸ ೂಂಡಿಲನುನ ಹಿಡಿದ ಳ ದು, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ಡವ, ಅದರ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಕಾಲನಿನಟುು, ಅದರ ಎರಡೂ
ದಂರ್ತಗಳನುನ ಸ ಳ ದು, ಆ ದಂರ್ತದಿಂದಲ್ ೀ ಮಾವುರ್ತನನುನ ಹ ೂಡ ದಾಗ ಆ ಮಾವುರ್ತ ಕ ಳಗ
ಬಿದಾನು(ಸರ್ತುನು).

ನಾಗಂ ಸ್ಸಾದಿನ್ಮವದ್ಧಯಮಸೌ ನಿಹತ್ ಸ್ಾನ ಧೀ ವಿಷಾರ್ಣಮವಸ್ಜಞಯ ಸ್ಹಾಗರಜ ೀನ್ ।

ನಾಗ ೀನ್ಾರಸಾನ್ಾರಮದ್ಬನ್ುಾಭಿರಞಚಾತಾಙ್ೆಃ ಪೂಣಾ್ಯತಮಶಕ್ತತರಮಲಃ ಪರವಿವ ೀಶ ರಙ್ೆಮ್ ॥೧೩.೧೧೫॥

ಯಾರಂದಲೂ ಕ ೂಲಲಲು ಅಸಾಧ್ವಾಗಿದಾ ಮಾವುರ್ತ ಹಾಗು ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದು, ಆನ್ ರ್ಯ ಕ ೂೀರ
ದಾಡ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಹ ಗಲ ಮೀಲ್ಲರಸಕ ೂಂಡು, ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಗಜಶ ರೀಷ್ಠದ ದಪ್ಾವಾದ
ಮದದ ನಿೀರನಿಂದ ಸಂಪ್ಡಿಸಲಾಟು ಅವರ್ಯವವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಶಕಿುಪ್ೂರ್ಣಥನೂ, ನಿದ ೂೀಥಷ್ನೂ ಆಗಿರುವ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರಂಗಸ್ಳವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.

[ಸಾವರದ ಆ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಅದರ ಮಾವುರ್ತನ್ ೂಟ್ಟುಗ ಕ ೂಂದು, ಅದರ ದಂರ್ತವನುನ ಹೂಗುಚಚದಂತ್
ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಟ್ಟುಗ ಹ ಗಲಮೀಲ್ಲರಸ ರಂಗದ ಕಡ ನಡ ದು ಬಂದ,
ಗಜರಾಜನ ರ್ತಲ್ ಯಿಂದ ಸುರದ ಮದರಸದಿಂದ ಸಂಗಾರಗ ೂಂಡ ಮೈಮಾಟದವನು, ಕ ೂಳಕು ಸ ೂೀಕದ
ಪ್ೂರ್ಣಥಶಕಿುಸಾರೂಪ್ನು].

ವಿಷ ುೀ ಜಗದ್ುೆರುತಮೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಮೂತೌತಯ ರಙ್ೆಂ ಮುಮೊೀದ್ ಚ ಶುಶ ್ೀಷ್ ಜನ ೂೀsಖಿಲ್ ೂೀsತರ ।

ಕಞ್ಞಂ ತಥಾsಪಿ ಕುಮುದ್ಂ ಚ ರ್ಯಥ ೈವ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯ ಉದ್್ತ್ಜ ೀsನ್ುರ್ವಿನ ೂೀ ವಿಪರಿೀತಕಾಶಾ
॥೧೩.೧೧೬॥

ಜಗರ್ತುನುನ ಪಾಲನ್ ಮಾಡುವವರಲ್ ಲೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ, ಬಲ ಹಾಗು ವೀರ್ಯಥವ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರಂಗವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತುರಲು, ಆ ರಂಗದಲ್ಲಲರುವ ಕ ಲವರು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರ , ಇನುನ
ಕ ಲವರು ಒರ್ಣಗಿದರೂ ಕೂಡಾ. ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥನು ಉದಯಿಸುತುರಲು ಕಮಲವು ಅರಳಿ ನ್ ೈದಿಲ್ ರ್ಯು
ಒರ್ಣಗುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ. (ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರಂಗಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತುದಾಂತ್ ಭಕುರು ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡರು. ದುಷ್ುರ ಲಲರೂ
ಕೂಡಾ ಬಾಡಿದರು).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 580

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರಙ್ೆಪರವಿಷ್ುಮಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ಜಗಾದ್ ಮಲಿಃ ಕಂಸ್ಪಿರಯಾತ್ಯಮಭಿಭಾಷ್್ ಜಗನಿನವಾಸ್ಮ್ ।

ಚಾರ್ಣೂರ ಇತ್ಭಿಹಿತ ೂೀ ಜಗತಾಮವದ್ಧಯಃ ಶಮುಬಪರಸಾದ್ತ ಇದ್ಂ ಶೃರ್ಣು ಮಾಧವ ೀತಿ ॥೧೩.೧೧೭॥

ರಂಗದ ಒಳಹ ೂಕೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ ಚಾರ್ಣೂರ ಎಂದು ಪ್ರಖಾ್ರ್ತನ್ಾದ, ಶ್ವನ ವರದಿಂದಾಗಿ
ಅವಧ್ನ್ಾದ ಮಲಲನು, ಕಂಸನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ, ‘ಮಾಧವಾ’ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಸಂಬ ೂೀಧಸ,
“ಇದನುನ ಕ ೀಳು’’ ಎಂದು ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ . (ಮಧುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದವರನುನ ಮಾಧವರು ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಇಲ್ಲಲ ‘ಮಾಧವಾ’ ಎಂದು ಸಂಬ ೂೀಧಸುವುದರ ಹಿಂದಿನ ಕಾರರ್ಣ ‘ನ್ಾವು ನಿನನನುನ
ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಗುರುತಸದ ಾೀವ ’ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುವುದ ೀ ಆಗಿದ ).

ರಾಜ ೈವ ದ್ ೈವತಮಿತಿ ಪರವದ್ನಿತ ವಿಪಾರ ರಾಜ್ಞಃ ಪಿರರ್ಯಂ ಕೃತವತಃ ಪರಮಾ ಹಿ ಸದಿಧಃ ।

ಯೀತಾುಯವ ತ ೀನ್ ನ್ೃಪತಿಪಿರರ್ಯಕಾಮ್ಯಾssವಾಂ ರಾಮೊೀsಭಿರ್ಯುದ್ಧಯತು ಬಲ್ಲೀ ಸ್ಹ ಮುಷುಕ ೀನ್
॥೧೩.೧೧೮॥

“ಬಾರಹಮರ್ಣರು ‘ರಾಜನ್ ೀ ದ ೀವತ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ರಾಜನಿಗ ಪ್ರರ್ಯವಾದುದಾನುನ ಮಾಡುವವನಿಗ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸದಿಾರ್ಯಷ್ ುೀ? ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾವಬಬರು ಕಂಸನಿಗ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವ
ಸಲುವಾಗಿ ರ್ಯುದಾಮಾಡ ೂೀರ್ಣ. ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಬಲರಾಮನು ಮುಷುಕನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಮಾಡಲ್ಲ”
ಎನುನತ್ಾುನ್ ಚಾರ್ಣೂರ.

[ಈ ಚಾರ್ಣೂರ ಮರ್ತುು ಮುಷುಕರ ಪ್ರಾಕರಮದ ಕುರರ್ತು ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೫೪.೭೬) ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ :

ವಾರಾಹಶಾ ಕ್ತಶ ್ೀರಶಾ ದ್ಾನ್ವೌ ಯೌ ಮಹಾಬಲ್ೌ । ಮಲ್ೌಿ ರಙ್ೆಗತೌ ತೌ ತು ಜಾತೌ
ಚಾರ್ಣೂರಮುಷುಕೌ’. ಇದಲಲದ ದ ೀವೀ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ (೪.೨೨.೪೫) ‘ವಾರಾಹಶಾ ಕ್ತಶ ್ೀರಶಾ ದ್ ೈತೌ
ಪರಮದ್ಾರುಣೌ । ಮಲ್ೌಿ ತಾವ ೀವ ಸ್ಞ್ಚಞತೌ ಖಾ್ತೌ ಚಾರ್ಣೂರಮುಷುಕೌ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಿಂದ ವಾರಾಹ ಹಾಗೂ ಕಿಶ ್ೀರ ಎಂದ ೀ ಖಾ್ರ್ತರಾಗಿದಾ ಇಬಬರು ಮಹಾಬಲಶಾಲ್ಲ
ದಾನವರು, ಈಗ ಚಾರ್ಣೂರ ಹಾಗೂ ಮುಷುಕ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟು ಬಂದರು].

ಇತು್ಕತ ಆಹ ರ್ಗವಾನ್ ಪರಿಹಾಸ್ಪೂವಯಮೀವಂ ರ್ವತಿಾತಿ ಸ್ ತ ೀನ್ ತದ್ಾsಭಿಯಾತಃ ।

ಸ್ನ್ಾಶ್ಯ ದ್ ೈವತಪತಿರ್ಯು್ಯಧಿ ಮಲಿಲ್ಲೀಲ್ಾಂ ಮೌಹೂತಿತಯಕ್ತೀಮರ್ ಪದ್ ೂೀಜಞಯಗೃಹ ೀ ಸ್ಾಶತುರಮ್
॥೧೩.೧೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 581

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಚಾರ್ಣೂರನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಮುಗುಳುನಗುತ್ಾು, ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಅವನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡ. ದ ೀವತ್ಾಪ್ತಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಮುಹೂರ್ತಥಕಾಲ ಮಲಲ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ
ತ್ ೂೀರಸ, ನಂರ್ತರ ರ್ತನನ ಶರ್ತುರವನುನ(ಚಾರ್ಣೂರನನುನ) ಕಾಲುಗಳಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದನು.

ಉತಿಷಪ್ ತಂ ಗಗನ್ಗಂ ಗಿರಿಸ್ನಿನಕಾಶಮುದ್ಾೂರಮ್ ಚಾರ್ ಶತಶಃ ಕುಲ್ಲಶಾಕ್ಷತಾಙ್ೆಮ್ ।

ಆವಿದ್ಧಯ ದ್ುದ್ಧಯರಬಲ್ ೂೀ ರ್ುವಿ ನಿಷಪಪ ೀಷ್ ಚೂಣಿ್ೀಯಕೃತಃ ಸ್ ನಿಪಪಾತ ರ್ಯಥಾ ಗಿರಿೀನ್ಾರಃ ॥೧೩.೧೨೦॥

ಬ ಟುದಂತರುವ ಅವನನುನ ಮೀಲ್ ತುದ, ಯಾರಗೂ ಮಿೀರಲು ಸಾಧ್ವಲಲದ ಬಲವುಳಳವನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಅವನನುನ ನೂರುಬಾರ(ಅನ್ ೀಕ ಬಾರ) ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಗಿರಗಿರನ್ ತರುಗಿಸ, ವಜಾರರ್ಯುಧದಿಂದಲೂ
ಭ ೀದಿಸಲ್ಾಗದ ಅಂಗವುಳಳ ಅವನನುನ ಭೂಮಿಗ ಅಪ್ಾಳಿಸ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಮಾಡಿದನು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ಒಂದು
ದ ೂಡಡ ಬ ಟುವೀ ಎಂಬಂತ್ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾನು.

ಕೃಷ್್ಂ ಚ ತುಷ್ುುವುರಥ ೂೀ ದಿವಿ ದ್ ೀವಸ್ಙ್ಕ್ಘ ಮತಾಾಯ ರ್ುವಿ ಪರವರಮುತತಮಪೂರುಷಾಣಾಮ್ ।

ತದ್ಾದ್ ಬಲಸ್್ ದ್ೃಡಮುಷುನಿಪಿಷ್ುಮೂದ್ಾಧಯ ರ್ರಷ್ುಸ್ತದ್ ೈವ ನಿಪಪಾತ ಸ್ ಮುಷುಕ ೂೀsಪಿ ॥೧೩.೧೨೧॥

ಚಾರ್ಣೂರನ ನಿಗರಹವಾಗುತುದಾಂತ್ ೀ, ಆಕಾಶದಲ್ಲಲರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಕೃಷ್್ನನುನ ಹಾಡಿಹ ೂಗಳಿದರು.

ಸಾತಾಕರಾದ ಮನುಷ್್ರೂ ಕೂಡಾ ಉರ್ತುಮಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲದುಾಕ ೂಂಡು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದರು.
ಹಾಗ ಯೀ ಬಲರಾಮನ ದೃಢವಾದ ಮುಷುಯಿಂದ ಪ್ುಡಿಮಾಡಲಾಟು ರ್ತಲ್ ರ್ಯುಳಳವನ್ಾದ ಮುಷುಕನೂ
ಕೂಡಾ ಪಾರರ್ಣದಿಂದ ಭರಷ್ುನ್ಾಗಿ(ಸರ್ತುು) ಬಿದಾನು.

ಕೂಟಶಾ ಕ ೂೀಸ್ಲ ಉತ ಚಛಲನಾಮಧ್ ೀಯೀ ದ್ೌಾ ತತರ ಕೃಷ್್ನಿಹತಾವಪರ ೂೀ ಬಲ್ ೀನ್ ।

ಕಂಸ್ಸ್್ ಯೀ ತಾವರಜಾಶಾ ಸ್ುನಿೀರ್ಮುಖಾ್ಃ ಸ್ವ ೀಯ ಬಲ್ ೀನ್ ನಿಹತಾಃ ಪರಿಘೀರ್ಣ ವಿೀರಾಃ ॥೧೩.೧೨೨॥

ಒಬಬ ಕೂಟ(ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಕುಟ್ಟಲನಿೀತಯಿಂದ ಮಲಲರನುನ ಗ ಲುಲತುದಾರಂದ ಕೂಟ ಎಂದು ಹ ಸರಾದವನು)

ಹಾಗು ಇನ್ ೂನಬಬ ಕ ೂೀಸಲ(ಕುಸ್ಂತ, ಕುಸ್ ಶ ಲೀಷ್ಣ , ಶ್ಲಷ್್ನಿುೀತ ಕ ೂೀಸಲ ನ್ಾಮ). ಈ ಇಬಬರನುನ ಕೃಷ್್
ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದರ , ಇನ್ ೂನಬಬ ‘ಛಲ’ ನ್ಾಮಕನನುನ ಬಲರಾಮ ಸಂಹಾರಮಾಡಿದ. ಕಂಸನ
ರ್ತಮಮಂದಿರರಾದ ಸುನಿೀರ್ತನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಬಲರಾಮನ
ಪ್ರಘದಿಂದ(ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧದಿಂದ) ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 582

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತಾಭಾ್ಂ ಹತಾನ್ಭಿಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ನಿಜಾನ್ ಸ್ಮಸಾತನ್ ಕಂಸ ೂೀ ದಿದ್ ೀಶ ಬಲಮಕ್ಷರ್ಯಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್।

ರುದ್ರಪರಸಾದ್ಕೃತರಕ್ಷಮವ ದ್ಧಯಮೀನೌ ನಿಸಾುರ್ಯಯ ದ್ರ್ಣಡಮಧಿಕಂ ಕುರುತ ೀತಿ ಪಾಪಃ ॥೧೩.೧೨೩॥

ಕೃಷ್್-ಬಲರಾಮರಂದ ರ್ತನನವರ ಲಲರೂ ಕ ೂಲಲಲಾಟುದಾನುನ ಕಂಡ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕಂಸನು, ರುದರನ ವರದಿಂದ

ರಕ್ಷಣ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ, ಯಾರಂದಲೂ ನ್ಾಶಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ ರ್ತನನ
ಸ ೈನ್ಕ ೆ, ರಾಮ-ಕೃಷ್್ರನುನ ಹ ೂರಹಾಕಿ ಕಠಿರ್ಣವಾದ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವಂತ್ ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದ.

ಶುರತ ಾೈವ ರಾಜವಚನ್ಂ ಬಲಮಕ್ಷರ್ಯಂ ತದ್ಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀದ್ಶಕರ್ಯುಗಮಮನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ಕೃಷ್್ಂ ಚಕಾರ ವಿವಿದ್ಾಸ್ಾಧರಂ ಸ್ಾಕ ೂೀಷ ಾೀ ಸಂಹಂ ರ್ಯಥಾsಕ್ತಲ ಸ್ೃಗಾಲಬಲಂ ಸ್ಮೀತಮ್॥೧೩.೧೨೪॥

ಕಂಸನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದಕೂಡಲ್ ೀ, ನ್ಾಶವಾಗದ ಆ ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಹರ್ತುರ ಜ ೂೀಡಿರ್ಯ (ಇಪ್ಾರ್ತುು
ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಸಂಖ ್ಯಿಂದ ಪ್ರಮಿರ್ತವಾದ) ಮಹಾಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ, ವಧವಧವಾದ ಅಸರವನುನ ಧರಸದ
ಆ ಸ ೈನ್ವು, ಕೃಷ್್-ಬಲರಾಮರನುನ ಸುರ್ತುುವರಯಿರ್ತು. ನರಗಳ ಸಮೂಹ ಸಂಹವನುನ ಸುರ್ತುುವರದರ
ಹ ೀಗಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ .

ಜಾನ್ನ್ನಪಿೀಶಾರಮನ್ನ್ತಬಲಂ ಮಹ ೀನ್ಾರಃ ಕೃಷ್್ಂ ರರ್ಂ ನಿಜಮಯಾಪರ್ಯದ್ಾರ್ಯುಧ್ಾಢ್ಮ್ ।

ಶುಶ್ರಷ್ಣಾರ್ಯ ಪರಮಸ್್ ರ್ಯಥಾ ಸ್ಮುದ್ರಮಘ್ೀಯರ್ಣ ಪೂರರ್ಯತಿ ಪೂರ್ಣ್ಯಜಲಂ
ಜನ ೂೀsರ್ಯಮ್॥೧೩.೧೨೫॥

ಇಂದರನು ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಅನಂರ್ತ ಬಲವುಳಳವನ್ ಂದು ತಳಿದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ದ ೀವರ

ಸ ೀವ ಗಾಗಿ, ಆರ್ಯುಧದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಕೃಷ್್ಸಂಬಂಧಯಾದ(ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಇಂದರನಿಗ ನಿೀಡಲಾಟು)
ರರ್ವನುನ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟು. ಇಂದರನ ಈ ಸ ೀವ ಹ ೀಗಿತ್ ುಂದರ : ಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಜಲವುಳಳ ಸಮುದರವನುನ
ಅಘ್ಥದಿಂದ ಹ ೀಗ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾುರ ೂೀ ಹಾಗಿರ್ತುು(ಅಂದರ : ಹ ೀಗ ಸಮುದರದ ಜಲವನ್ ನೀ ರ್ತಮಮ ಕರ
ಸಂಪ್ುಟದಿಂದ ತ್ ಗ ದು ಅಘ್ಥ ನಿೀಡಿ ಹ ೀಗ ಪ್ೂರ್ಣಥವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ಾುರ ೂೀ ಹಾಗ )

ಸ್ಾಸ್್ನ್ಾನ್ಂ ತು ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ಮಹ ೀನ್ಾರದ್ತತಮಾರುँಹ್ ಸ್ೂತವರಮಾತಲ್ಲಸ್ಙ್ೆೃಹಿೀತಮ್ ।

ನಾನಾರ್ಯುಧ್ ೂೀಗರಕ್ತರರ್ಣಸ್ತರಣಿರ್ಯ್ಯಥ ೈವ ಧ್ಾಾನ್ತಂ ವ್ನಾಶರ್ಯದ್ಶ ೀಷ್ತ ಆಶು ಸ ೈನ್್ಮ್ ॥೧೩.೧೨೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 583

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಸಾರರ್ಥಗಳಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ ಮಾರ್ತಲ್ಲಯಿಂದ10 ರ್ತರಲಾಟು, ಇಂದರನಿಂದ ನಿೀಡಲಾಟು,

ರ್ತನನದ ೀ ಆದ ರರ್ವನುನ ಏರ, ನ್ಾನ್ಾ ಆರ್ಯುಧಗಳ ಂಬ ಉಗರವಾದ ಕಿರರ್ಣವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥ
ಕರ್ತುಲನುನ ನ್ಾಶಪ್ಡಿಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ಕಂಸನ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಸ ೈನ್ವನುನ ಕೂಡಲ್ ೀ ನ್ಾಶಮಾಡಿದನು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಏಷ್ ಶಕರರಥ ೀ

ತಿಷ್ಾಂಸಾತನ್್ನಿೀಕಾನಿ ಭಾರತ । ವ್ಧಮದ್ ಭ ೂೀಜಪುತರಸ್್ ಮಹಾಭಾರಣಿೀವ ಮಾರುತಃ’(೫೪.೩೦)
‘ಕಶಾ ನಾರಾರ್ಯಣಾದ್ನ್್ಃ ಸ್ವಯರತನವಿರ್ೂಷತಮ್ । ರರ್ಮಾದಿತ್ಸ್ಙ್ಕ್ಾಶಾಮಾತಿಷ ಾೀತ ಶಚಿೀಪತ ೀಃ ।
ಕಸ್್ ಚಾಪರತಿಮೊೀ ರ್ಯಂತಾ ವಜರಪಾಣ ೀಃ ಪಿರರ್ಯಃ ಸ್ಖಾ । ಮಾತಲ್ಲಃ ಸ್ಙ್ೆರಹಿೀತಾ ಸಾ್ದ್ನ್್ತರ
ಪುರುಷ ೂೀತತಮಾತ್'(೫೪.೧೫-೧೬)
(ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲಲದ ೀ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ಇಂದರನ ರರ್ವನುನ ಏರಯಾರು? ಮಾರ್ತಲ್ಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಸ ೀವ
ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂಬ ಮನ್ ೂೀಭಾವದಿಂದ ರರ್ವನುನ ನಡ ಸದ. ಅಂರ್ತಹ ರರ್ವನುನ ಭಗವಂರ್ತನಲಲದ ಬ ೀರ
ಯಾರು ಏರಲು ಸಾಧ್].

ನಿಃಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ವಿನಿಹತ ೀ ಸ್ಾಬಲ್ ೀ ಸ್ ಕಂಸ್ಶಾಮಾಮಯಸಪಾಣಿರಭಿಯಾತುಮಿಯೀಷ್ ಕೃಷ್್ಮ್ ।

ತಾವತ್ ತಮೀವ ರ್ಗವನ್ತಮಭಿಪರಯಾತಮುತುತಙ್ೆಮಞ್ಾಶ್ರಸ ಪರದ್ದ್ಶಯ ವಿೀರಮ್
॥೧೩.೧೨೭॥

ರ್ತನನ ಸ ೈನ್ವು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ನ್ಾಶವಾಗಲು ಕಂಸನು, ಕತು-ಗುರಾಣಿಗಳನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಕೃಷ್್ನನುನ

ಎದುರುಗ ೂಳಳಲು ಇಚಿೆಸದನು. ಆದರ ಆಗಲ್ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಮಂಚದ(ಆಸನದ) ಮೀಲಗಡ ರ್ತನನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡು ಬರುತುರುವುದನುನ ಆರ್ತ ಬ ದರುತ್ಾು ಕಂಡನು. (ಯಾವಾಗ ಕಂಸ ಕತು-ಗುರಾಣಿಗಳನುನ
ಹಿಡಿದು ಕೃಷ್್ನ ಎದುರುಗಡ ಹ ೂೀಗಿ ಅವನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದು ಯೀಚನ್ ಮಾಡುತುದಾನ್ ೂೀ, ಆಗಲ್ ೀ
ಕೃಷ್್ ಅವನ ಬಳಿ ಬಂದುಬಿಟ್ಟುದಾ)

ತಂ ಶ ್ೀನ್ವ ೀಗಮಭಿತಃ ಪರತಿಸ್ಞ್ಾರನ್ತಂ ನಿಶ್ಾದ್ರಮಾಶು ಜಗೃಹ ೀ ರ್ಗವಾನ್ ಪರಸ್ँಹ್ ।

ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ಚ ೈನ್ಮಭಿಮೃಶ್ ಕರ ೀರ್ಣ ವಾಮೀನ ೂೀದ್ಧೃತ್ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣಕರ ೀರ್ಣ ಜಘಾನ್ ಕ ೀsಸ್್
॥೧೩.೧೨೮॥

10
ಇಂದರನ ಸಾರರ್ಥ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 584

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಗಿಡುಗದ ವ ೀಗದಂತ್ ವ ೀಗವುಳಳ, ಅವಚಿೆನನನ್ಾಗಿ ರ್ತನ್ ನದುರು ಹಾರಬರುತುರುವ ಕಂಸನ ಎಲ್ಾಲ ವ ೀಗವನುನ
ನ್ಾಶಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಅವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಕ ೀಶವನುನ ಸ ಳ ದು,
ಬಲಗ ೈಯಿಂದ ಕತುನಲ್ಲಲ ಹ ೂಡ ದನು.

ಸ್ಞ್ಚಾಲ್ಲತ ೀನ್ ಮಕುಟ ೀನ್ ವಿಕುರ್ಣಡಲ್ ೀನ್ ಕರ್ಣ್ಯದ್ಾಯೀನ್ ವಿಗತಾರ್ರಣ ೂೀರಸಾ ಚ ।

ಸ್ರಸಾತಮೂರ ೀರ್ಣ ಜಘನ ೀನ್ ಸ್ುಶ ್ೀಚ್ರೂಪಃ ಕಂಸ ೂೀ ಬರ್ೂವ ನ್ರಸಂಹಕರಾಗರಸ್ಂಸ್್ಃ
॥೧೩.೧೨೯॥

ಪ್ುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನ ಕ ೈರ್ಯ ಅಳತ್ ಯಳಗಡ ಇದಾ ಕಂಸನು, ಕುಂಡಲವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ
ಕಿವರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಧರಸದ ಆಭರರ್ಣವನೂನ ಬಿಟುು, ಜಾರಹ ೂೀದ ಬಟ್ ುರ್ಯುಳಳ ಕಟ್ಟ-ಊರುಗಳ
ಮಧ್ ಪ್ರದ ೀಶದಿಂದಲೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ್ೀಚನಿೀರ್ಯ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದನು.

ಉತೃಷ್್ ತಂ ಸ್ುರಪತಿಃ ಪರಮೊೀಚಾಮಞ್ಚಾದ್ನ ್ೈರಜ ೀರ್ಯಮತಿವಿೀರ್ಯ್ಯಬಲ್ ೂೀಪಪನ್ನಮ್ ।

ಅಬ ೂಞೀದ್ೂವ ೀಶವರಗುಪತಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತರ್ೂಯಮೌ ನಿಪಾತ್ ಸ್ ದ್ದ್ೌ ಪದ್ಯೀಃ ಪರಹಾರಮ್ ॥೧೩.೧೩೦॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ಅನಂರ್ತ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಕೃಷ್್ನು, ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಗ ಲಲಲ್ಾಗದ, ಅತವೀರ್ಯಥ-

ಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿರುವ, ಬರಹಮ-ರುದರರ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ಕಂಸನನುನ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆ
ಆಸನದಿಂದ ಸ ಳ ದು, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒದಾನು.

ದ್ ೀಹ ೀ ತು ಯೀsರ್ವದ್ಮುಷ್್ ರಮೀಶಬನ್ುಧವಾಯರ್ಯುಃ ಸ್ ಕೃಷ್್ತನ್ುಮಾಶರರ್ಯದ್ನ್್ಪಾಪಮ್ ।

ದ್ ೈತ್ಂ ಚಕಷ್ಯ ಹರಿರತರ ಶರಿೀರಸ್ಂಸ್್ಂ ಪಶ್ತುು ಕಞ್ಞಜಮುಖ ೀಷ್ು ಸ್ುರ ೀಷ್ಾನ್ನ್ತಃ ॥೧೩.೧೩೧॥

ಆಗ ಕಂಸನ ಶರೀರದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಂಧುವಾಗಿರುವ ಯಾವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು(ವಾರ್ಯುವು), ಭಗವಂರ್ತನ ಶರೀರವನುನ ಆಶರಯಿಸದ. ಬರಹಾಮದಿಗಳ ಲಲರೂ
ನ್ ೂೀಡುತುರಲು, ಆ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ನನುನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಸ ಳ ದನು.
[ಇದ ಲಲವೂ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮಾರ್ತರ ಗ ೂೀಚರವಾಯಿರ್ತು. ಉಳಿದವರಗಾಗಲ್ಲಲಲ. ಉಳಿದ ಸಾಮಾನ್ರು ಕಂಸ
ಸಾರ್ಯುತುರುವುದನನಷ್ ುೀ ನ್ ೂೀಡಿದರು].

ದ್ ಾೀಷಾತ್ ಸ್ ಸ್ವಯಜಗದ್ ೀಕಗುರ ೂೀಃ ಸ್ಾಕ್ತೀಯೈಃ ಪೂವಯಪರಮಾಪಿತಜನ ೈಃ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 585

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಧ್ಾತಾರಯದಿಭಿಃ ಪರತಿ ರ್ಯಯೌ ಕುಮತಿಸ್ತಮೊೀsನ್ಧಮನ ್ೀsಪಿ ಚ ೈವಮುಪಯಾನಿತ ಹರಾವರ್ಕಾತಃ

॥೧೩.೧೩೨॥

ಕ ಟುಬುದಿಾರ್ಯುಳಳ ಆ ಕಂಸನು, ಸವಥಜಗದ ೀಕಗುರುವಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮೀಲ್ಲನ ದ ಾೀಷ್ದಿಂದಾಗಿ,

ಈಮೊದಲ್ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು (ಪ್ೂರ್ತನಿ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ)ಸಾಕಿೀರ್ಯರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ಅನಾಂರ್ತಮಸುನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದ.
ಉಳಿದ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ದ ಾೀಷ್ ಉಳಳವರೂ ಕೂಡಾ, ಹಿೀಗ ಯೀ ಅನಾಂರ್ತಮಸುಗ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುರ .

ನಿತಾ್ತಿದ್ುಃಖಮನಿವೃತಿತ ಸ್ುಖವ್ಪ ೀತಮನ್ಧಂ ತಮೊೀ ನಿರ್ಯತಮೀತಿ ಹರಾವರ್ಕತಃ ।

ರ್ಕ ೂತೀsಪಿ ಕಞ್ಞಜಗಿರಿೀಶಮುಖ ೀಷ್ು ಸ್ವಯಧಮಾಮಯರ್ಣ್ಯವೀsಪಿ ನಿಖಿಲ್ಾಗಮನಿರ್ಣ್ಯಯೀನ್ ॥೧೩.೧೩೩॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕುನ್ಾಗದ ೀ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷ್ಮಾಡಿ, ಬರಹಾಮ, ರುದರ, ಮೊದಲ್ಾದವರಲ್ಲಲ

ಭಕುನ್ಾದರೂ, ಪ್ುರ್ಣ್ಕ ಲಸಗಳನುನ ಮಾಡುತುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಸಮಸು ವ ೀದಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಂತ್ ,
ನಿಶಚರ್ಯವಾಗಿ ಮರಳಿ ಬರಲ್ಾಗದ, ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿರುವ ದುಃಖವುಳಳ ಅನಾಂರ್ತಮಸುನುನ ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ .

[ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಅಭಕುನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷ್ಮಾಡಿ, ಉಳಿದ ಯಾರಲ್ಲಲ ಭಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,

ಅದು ಪ್ರಯೀಜನಕ ೆ ಬರುವುದಿಲಲ, ಅಂರ್ತವರು ಕ ೂನ್ ಗ ಅನಾಂರ್ತಮಸುನ್ ನೀ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ].

ಯೀ ವ ೀತಿತ ನಿಶ್ಾತಮತಿಹಯರಿಮಬಞಜ ೀಶಪೂವಾಯಖಿಲಸ್್ ಜಗತಃ ಸ್ಕಲ್ ೀsಪಿ ಕಾಲ್ ೀ ।

ಸ್ೃಷುಸ್್ತಿಪರಳರ್ಯಮೊೀಕ್ಷದ್ಮಾತಮತನ್ಾಂ ಲಕ್ಾಮಯ ಅಪಿೀಶಮತಿರ್ಕ್ತತರ್ಯುತಃ ಸ್ ಮುಚ ್ೀತ್ ॥೧೩.೧೩೪॥

ಯಾರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಬರಹಮ-ರುದರರ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ, ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದಲೂಲ, ಸೃಷು-

ಸ್ತ-ಪ್ರಳರ್ಯ-ಮೊೀಕ್ಷ ಇವುಗಳನುನ ಕ ೂಡುವಂರ್ತಹ ‘ಸಾರ್ತಂರ್ತರ’ ಎಂದೂ, ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ಕೂಡಾ ‘ಈಶಾ’
ಎಂದೂ, ನಿಶಚರ್ಯವಾದ ಬುದಿಾರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳವನು
ಮುಕುನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ತಸಾಮದ್ನ್ನ್ತಗುರ್ಣಪೂರ್ಣ್ಯಮಮುಂ ರಮೀಶಂ ನಿಶ್ಾತ್ ದ್ ೂೀಷ್ರಹಿತಂ ಪರಯೈವ ರ್ಕಾಾ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ದ್ ೈವತಗಣಾಂಶಾ ರ್ಯಥಾ ಕರಮೀರ್ಣ ರ್ಕಾತ ಹರ ೀರಿತಿ ಸ್ದ್ ೈವ ರ್ಜ ೀತ ಧಿೀರಃ
॥೧೩.೧೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 586

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಬುದಿಾವಂರ್ತನು, ರಮಾಪ್ತಯಾದ ಈ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ, ಅನಂರ್ತ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ

ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ಒಡ ರ್ಯ ಎಂದೂ, ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತ ಎಂದೂ ನಿಶಚಯಿಸ,
ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿುಯಿಂದ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ ಕರಮವಾಗಿ(ತ್ಾರರ್ತಮ್ಕರಮದಲ್ಲಲ) ತಳಿದು,
ಅವರೂ ಯಾವಾಗಲೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕುರ ೀ ಎಂದು ತಳಿದು ಹ ೂಂದಬ ೀಕು.

( ಈ ಕಥ ಯಿಂದ ನಮಗ ತಳಿದುಬರುವುದ ೀನ್ ಂದರ : ದ ೀವರು ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯ. ಉಳಿದ ಸಮಸು
ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನ ಭಕುರು ಎನುನವ ಸರ್ತ್).

ನಿಹತ್ ಕಂಸ್ಮೊೀಜಸಾ ವಿಧ್ಾತೃಶಮುೂಪೂವಯಕ ೈಃ ।

ಸ್ುತತಃ ಪರಸ್ೂನ್ವಷಯಭಿಮುಮಯಮೊೀದ್ ಕ ೀಶವೀsಧಿಕಮ್ ॥೧೩.೧೩೬॥

ಹಿೀಗ ಕಂಸನನುನ ರ್ತನನ ಶಕಿುಯಿಂದ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿ, ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವ ಬರಹಮ-ರುದರ

ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು ಕ ೀಶವನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟು.

ಸ್ದ್ ೈವ ಮೊೀದ್ರೂಪಿಣ ೂೀ ಮುದ್ ೂೀಕ್ತತರಸ್್ ಲ್ೌಕ್ತಕ್ತೀ ।

ರ್ಯಥ ೂೀದ್ಯೀ ರವ ೀರ್ಯವ ೀತ್ ಸ್ದ್ ೂೀದಿತಸ್್ ಲ್ ೂೀಕತಃ ॥೧೩.೧೩೭॥

ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ‘ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಗ ೂಂಡ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು ಕ ೀವಲ
ಲ್ೌಕಿಕ. ಹ ೀಗ ಯಾವಾಗಲೂ ಉದಿಸಕ ೂಂಡ ೀ ಇರುವ ಸೂರ್ಯಥನಿಗ ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುರ್ಯಲಲಷ್ ುೀ
ಉದರ್ಯವೀ ಹಾಗ .
[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸೂರ್ಯಥ ಎಂದೂ ಮುಳುಗುವುದಿಲಲ, ಆದರ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ನಮಗ ಮಾರ್ತರ
ಸೂರ್ಯಥ ಉದಯಿಸದಂತ್ ಹಾಗು ಮುಳುಗಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂಬ ಮಾರ್ತನುನ ೮೦೦ ವಷ್ಥಗಳ
ಹಿಂದ ಯೀ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು.
ಭಗವಂರ್ತ ಸದಾ ಆನಂದ ಸಾರೂಪ್. ಅವನ ಆನಂದ ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಕಿರಯರ್ಯ ಮಿತರ್ಯಲ್ಲಲರುವುದಿಲಲ.
ಆದರ ಮಾನವರಾಗಿರುವ ನಮಗ ಹಾಗ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ ಅಷ್ ುೀ].

ಅನ್ನ್ತಚಿತುುಖಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ದ್ ೂೀದಿತ ೈಕರೂಪಕಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷ್ವಜಞಯತ ೂೀ ಹರಿಗುೆಯಣಾತಮಕಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೧೩.೧೩೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 587

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಭಗವಂರ್ತನು ಎಣ ಯಿರದ ಜ್ಞಾನ-ಆನಂದಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವವನು. ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದ ೀ

ರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ, ಸಮಸು ದ ೂೀಷ್ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಹರರ್ಯು, ಯಾವಾಗಲೂ ಗುರ್ಣವ ೀ
ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಕಂಸ್ವಧ್ ೂೀ ನಾಮ ತರಯೀದ್ಶ ್ೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

॥ಶ್ರ ೀಕೃಷ್ಣಾ ರ್ಪಣಮಸ್ತು ॥

https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.in/

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 588

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

೧೩.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ್

ಮಹಾಭಾರತ ಪಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೩ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ್ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪಾತರ ಪಾತರ
ಅಕೂರರ ಕಿಶ ್ೀರ ನ್ಾಮಕ ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನು ಬರಹಮ ೧೩.೮೫
ಗಂಧವಥ
ಸುನಿೀರ್(ಕಂಸನ ರ್ತಮಮ) ವರಕ/ಬಸಾಮಸುರ ೧೩.೧೦೯

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 589

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

೧೪. ಉದ್ಧವಪರತಿಯಾನ್ಮ್

ಓಂ ॥
ಕೃಷ ೂ್ೀ ವಿಮೊೀಚ್ ಪಿತರಾವಭಿವನ್ಾಯ ಸ್ವಯವನ ೂಾಯೀsಪಿ ರಾಮಸ್ಹಿತಃ ಪರತಿಪಾಲನಾರ್ಯ ।
ಧಮಮಯಸ್್ ರಾಜ್ಪದ್ವಿೀಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಚ ೂೀಗರಸ ೀನ ೀ ದಿಾಜತಾಮುಪಗಮ್ ಮುಮೊೀಚ ನ್ನ್ಾಮ್
॥೧೪.೦೧॥

ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳನುನ ಕಂಸನ ಬಂಧನದಿಂದ ಬಿಡಿಸದ ಕೃಷ್್ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ತ್ಾನು ಎಲಲರಂದ

ವನಾಾನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗ ನಮಸೆರಸದ. ಧಮಥದ
ಪಾಲನ್ ಗಾಗಿ ರಾಜ್ದ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಉಗರಸ ೀನನಲ್ಲಲ ಇಟು ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಉಪ್ನರ್ಯನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು
ನಂದನನುನ ಬಿೀಳ ೂೆಟು.

[ಇಲ್ಲಲ ‘ಧಮಯಸ್್ ಪರತಿಪಾಲನಾರ್ಯ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ಒಂದುವ ೀಳ ‘ಸರ್ತುವನ

ರಾಜ್ ಸಾಯಿಸದವನ ಹಕುೆ’ ಎಂದು ಕೃಷ್್ ಪ್ರಗಣಿಸದಾರ ಆರ್ತನಿಗ ಆ ರಾಜ್ವನುನ ಬಿಟುು ಇರ್ತರ ಡ
ಓಡಾಡಲು ಸಾಧ್ವಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಓಡಾಡದ ೀ, ಎಲ್ ಲಡ ಧಮಥಸಂಸಾ್ಪ್ನ್ಾ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧ್ವಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಕೃಷ್್ ರಾಜಾ್ಧಕಾರವನುನ ಉಗರಸ ೀನನಿಗ ೂಪ್ಾಸದ.

ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೪೩.೨೯) ‘ಗಗಾಯದ್ ರ್ಯದ್ುಕುಲ್ಾಚಾಯಾಯದ್ ಗಾರ್ಯತರಂ ವರತಮಾಸ್ತೌ’ ಎಂದು

ಹ ೀಳಿರುವುದನ್ ನೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ದಿಾಜತಾಮುಪಗಮ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕುಲಪ್ುರ ೂೀಹಿರ್ತರ
ಮುಖ ೀನ ಉಪ್ನರ್ಯನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ]

ನ್ನ ೂಾೀsಪಿ ಸಾನ್ತವವಚನ ೈರನ್ುನಿೀರ್ಯ ಮುಕತಃ ಕೃಷ ್ೀನ್ ತಚಾರರ್ಣಪಙ್ಾಜಮಾತಮಸ್ಂಸ್್ಮ್ ।

ಕೃತಾಾ ಜಗಾಮ ಸ್ಹ ಗ ೂೀಪಗಣ ೀನ್ ಕೃಚಾಛರದ್ ದ್ಾಧಯರ್ಯನ್ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಮುವಾಸ್ ವನ ೀ ಸ್ಭಾರ್ಯ್ಯಃ
॥೧೪.೦೨॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ನಂದನೂ ಕೂಡಾ ಬಹಳ ಸಮಾಧ್ಾನದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಸಮಾಧ್ಾನಪ್ಡಿಸ

ಕಳುಹಿಸಲಾಟುನು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಚರರ್ಣಕಮಲವನುನ ರ್ತನನ ಹೃದರ್ಯದ ೂಳಗ ಇಟುುಕ ೂಂಡ ನಂದನು, ಬಹಳ
ಕಷ್ುದಿಂದ, ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಗರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನ್ ನೀ ಧ್ಾ್ನಮಾಡುತ್ಾು,
ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ(ವೃಂದಾವನದಲ್ಲಲ) ಹ ಂಡತ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಯಂದ ೂಡಗೂಡಿ ವಾಸ ಮಾಡಿದನು.

ಕೃಷ ೂ್ೀsಪ್ವನಿತಪುರವಾಸನ್ಮೀತ್ ವಿಪರಂ ಸಾನಿಾೀಪನಿಂ ಸ್ಹ ಬಲ್ ೀನ್ ತತ ೂೀsದ್ಧಯಗಿೀಷ್ು ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 590

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ವ ೀದ್ಾನ್ ಸ್ಕೃನಿನಗಾದಿತಾನ್ ನಿಖಿಲ್ಾಶಾ ವಿದ್ಾ್ಃ ಸ್ಮೂಪರ್ಣ್ಯಸ್ಂವಿದ್ಪಿ ದ್ ೈವತಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಯ ॥೧೪.೦೩॥

ಕೃಷ್್ನ್ಾದರ ೂೀ, ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಅವಂತಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ1 ವಾಸಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ ಸಾನಿಾೀಪ್ನಿ

ಎನುನವ ಬಾರಹಮರ್ಣನನುನ ಹ ೂಂದಿ ರ್ತನನ ಅಧ್ರ್ಯನವನುನ ಮಾಡಿದ. ಒಮಮನ್ (ಒಂದಾವತಥ) ಹ ೀಳಿದ
ವ ೀದಗಳನೂನ, ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನೂನ, ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ , ದ ೀವತ್ ಗಳ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಿದ.

ಧಮೊೇಯ ಹಿ ಸ್ವಯವಿದ್ುಷಾಮಪಿ ದ್ ೈವತಾನಾಂ ಪಾರಪ ತೀ ನ್ರ ೀಷ್ು ಜನ್ನ ೀ ನ್ರವತ್ ಪರವೃತಿತಃ ।

ಜ್ಞಾನಾದಿಗೂಹನ್ಮುತಾದ್ಧಯರ್ಯನಾದಿರತರ ತಜಾಞಾಪನಾತ್ಯಮವಸ್ದ್ ರ್ಗವಾನ್ ಗುರೌ ಚ ॥೧೪.೦೪॥

ಎಲಲವನುನ ಬಲಲವರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟುು ಇರಲು(ಅವತ್ಾರ ಪಾರಪ್ುಯಾದಾಗ)

ಮನುಷ್್ರಂತ್ ೀ ಪ್ರವೃತು, ಜ್ಞಾನದ ಮುಚಿಚಕ ೂಳುಳವಕ , ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳು
ಧಮಥವಾಗುರ್ತುದ . ಅದನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನ್ ನಪ್ಸಲ್ ೂೀಸುಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಗುರುಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ
ವಾಸಮಾಡಿದ.

ಗುವಯತ್ಯಮೀಷ್ ಮೃತಪುತರಮದ್ಾತ್ ಪುನ್ಶಾ ರಾಮೀಣಾ ಸಾದ್ಧಯಮಗಮನ್ಮಧುರಾಂ ರಮೀಶಃ ।

ಪೌರ ೈಃ ಸ್ಜಾನ್ಪದ್ಬನ್ುಧಜನ ೈರಜಸ್ರಮರ್್ಚಿಾಯತ ೂೀ ನ್್ವಸ್ದಿಷ್ುಕೃದ್ಾತಮಪಿತ ೂರೀಃ ॥೧೪.೦೫॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಗುರುಗಳಿಗಾಗಿ ಹಿಂದ ಸತುದಾ ಅವರ ಮಗನನುನ (ಗುರುದಕ್ಷ್ಮಣ ಯಾಗಿ) ಕ ೂಟುನು. ರಾಮನಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರಮಾಪ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಮಧುರ ಗ ತ್ ರಳಿ, ಹಳಿಳಗರು, ಬಂಧುಜನರು, ಇವರಂದ ಕೂಡಿದ
ನ್ಾಗರಕರಂದ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಪ್ೂಜಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳ ಅಭಿೀಷ್ುವನುನ ಪ್ೂರ ೈಸುತ್ಾು
ಆವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ತ ೀ ಪತಿಮವಾಪ್ ಹರಿಂ ಪುರಾsಭಿತಪಾತ ಹಿ ಭ ೂೀಜಪತಿನಾ ಮುಮುದ್ುನಿನಯತಾನ್ತಮ್ ।

ಕ್ತಂ ವಾಚ್ಮತರ ಸ್ುತಮಾಪ್ ಹರಿಂ ಸ್ಾಪಿತ ೂರೀರ್ಯ್ಯತಾರಖಿಲಸ್್ ಸ್ುಜನ್ಸ್್ ಬರ್ೂವ ಮೊೀದ್ಃ
॥೧೪.೦೬॥

ಹಿಂದ ಕಂಸನಿಂದ ಸಂಕಟಕ ೆ ಒಳಗಾದವರಾಗಿದಾ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಯಾದವರೂ ಕೂಡಾ, ಈಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ

ಹ ೂಂದಿ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು. ಹಿೀಗಿರಲು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ದ

1
ಇಂದಿನ ಹರದಾಾರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 591

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು ಎಂಬ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಏನು ಹ ೀಳಬ ೀಕು? (ಉಳಿದ
ಯಾದವರ ೀ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು ಎಂದಮೀಲ್ ಇನುನ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ
ಹ ೂಂದಿದರು ಎಂದು ಬ ೀರ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ೀ) ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರಗೂ ಆನಂದವುಂಟ್ಾಯಿರ್ತು.
[ಕಂಸ ರಾಜನ್ಾಗಿದಾಾಗ ಯಾದವರನುನ ವಶಾಾಸಕ ೆ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಿರಲ್ಲಲಲ. ಅದರಲೂಲ ತ್ಾನು ಯಾದವ
ಅಲ್ಾಲ ಎನುನವ ರಹಸ್ ತಳಿದನಂರ್ತರ ಆರ್ತ ಎಲಲರಗೂ ವಪ್ರೀರ್ತ ಕಾಟ ಕ ೂದಲ್ಾರಮಿಭಸದಾ.
ಯಾದವರ ಲಲರೂ ರ್ತನನ ವರುದಾ ಮಸಲರ್ತುು ಮಾಡುತುದಾಾರ ಎನುನವ ಅನುಮಾನ ಅವನದಾಗಿರ್ತುು. ಕಂಸನ
ಸಂಹಾರದ ನಂರ್ತರ ಹಿಂದ ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣ ಬಿಟುುಹ ೂೀಗಿದಾ ಯಾದವರ ಲಲರೂ ಮರಳಿ ಬಂದರು.]

ಕೃಷಾ್ಶರಯೀ ವಸ್ತಿ ರ್ಯತರ ಜನ ೂೀsಪಿ ತತರ ವೃದಿಧರ್ಯವ ೀತ್ ಕ್ತಮು ರಮಾಧಿಪತ ೀನಿನಯವಾಸ ೀ ।
ವೃನಾಾವನ್ಂ ರ್ಯದ್ಧಿವಾಸ್ತ ಆಸ್ ಸ್ಧರಯಙ್ ಮಾಹ ೀನ್ಾರಸ್ದ್ಮಸ್ದ್ೃಶಂ ಕ್ತಮು ತತರ ಪುಯಾ್ಯಃ ॥೧೪.೦೭॥

ಎಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನ ಆಶರರ್ಯವನುನ ಪ್ಡ ದ ಭಕುನು ವಾಸಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಅಲ್ ಲೀ ಸವಥಸಂಪ್ರ್ತುುಗಳ

ವೃದಿಾಯಾಗುರ್ತುದ . ಇನುನ ಸಾರ್ಯಂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ ವಾಸ ಮಾಡಿದಲ್ಲಲ ವೃದಿಾಯಾಗುರ್ತುದ ಎಂದು ಏನು
ಹ ೀಳರ್ತಕೆದುಾ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ನ್ ಲ್ ಸುವಕ ಯಿಂದ ವೃಂದಾವನವ ೀ ಅಮರಾವತರ್ಯಂತ್ಾಗಿರುವಾಗ ಇನುನ
ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸವಥಸಂಪ್ರ್ತುು ವೃದಿಾಯಾಯಿರ್ತು ಎಂದು ಏನು ಹ ೀಳಬ ೀಕು. (ತೀರಾ ಕಾಡಿನ
ಒಳಗಿರುವ ಗ ೂೀವಳರ ಹಟ್ಟುಯೀ ಹಾಗ ಮರ ಯಿರ್ತು ಎಂದಮೀಲ್ ಇನುನ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದ ಕುರತ್ ೀನು
ಹ ೀಳಬ ೀಕು)

ಯೀನಾಧಿವಾಸ್ಮೃಷ್ಭ ೂೀ ಜಗತಾಂ ವಿಧತ ತೀ ವಿಷ್ು್ಸ್ತತ ೂೀ ಹಿ ವರತಾ ಸ್ದ್ನ ೀsಪಿ ಧ್ಾತುಃ ।

ತಸಾಮತ್ ಪರಭ ೂೀನಿನಯವಸ್ನಾನ್ಮಧುರಾ ಪುರಿೀ ಸಾ ಶಶಾತ್ ಸ್ಮೃದ್ಧಜನ್ಸ್ಙ್ುಾಲ್ಲತಾ ಬರ್ೂವ ॥೧೪.೦೮॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಜಗತುಗ ೀ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಬರಹಮನ ಲ್ ೂೀಕವಾದ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ

ಮುಖ್ವಾಗಿ ನ್ ಲ್ ಸುವಕ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕ ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಗಳಿಗಿಂರ್ತ
ಶ ರೀಷ್ಠವ ನಿಸದ . ಅಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಆವಾಸದಿಂದ ಮಧುರಾಪ್ುರರ್ಯು ಒಳ ಳರ್ಯ ಸಾತಾಕರಾದ(ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ಸಂಪ್ನನರಾದ) ಜನರಂದ ಕೂಡಿದುದಾಯಿರ್ತು.

ರಕ್ಷತ್ಜ ೀ ತಿರಜಗತಾಂ ಪರಿರಕ್ಷಕ ೀsಸಮನ್ ಸ್ವಾಯನ್ ರ್ಯದ್ೂನ್ ಮಗಧರಾಜಸ್ುತ ೀ ಸ್ಾರ್ತುತಯಃ ।

ಕೃಷಾ್ನ್ೃತಿಂ ಪಿತುರವಾಪ್ ಸ್ಮಿೀಪಮಸತಪಾರಸತೀ ಶಶಂಸ್ತುರತಿೀವ ಚ ದ್ುಃಖಿತ ೀsಸ ೈ ॥೧೪.೦೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 592

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಹಿೀಗ , ಎಂದೂ ಹುಟುದಂರ್ತಹ ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕಗಳ ರಕ್ಷಕನ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲ್ಾಲ ರ್ಯದುಗಳನುನ

ರಕ್ಷ್ಮಸುತುರಲು, ಮಗಧರಾಜನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧನ ಮಕೆಳಾಗಿರುವ(ಕಂಸನ ಪ್ತನರ್ಯರಾಗಿದಾ) ಆಸು ಮರ್ತುು
ಪಾರಸುೀ ಎಂಬ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು, ಕೃಷ್್ನಿಂದ ರ್ತನನ ಗಂಡನಿಗಾದ ಸಾವನುನ ಜರಾಸಂಧನಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ದುಃಖಿರ್ತರಾಗಿ ಅವನಿಗ ತಳಿಸದರು.

ಶುರತ ಾೈವ ತನ್ಮಗಧರಾಜ ಉರುಪರರೂಢಬಾಹ ೂಾೀಬಯಲ್ ೀನ್ ತಜತ ೂೀ ರ್ಯುಧಿ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕ ೈಃ ।
ಬರಹ ೇಶಚರ್ಣಡಮುನಿದ್ತತವರ ೈರಜ ೀಯೀ ಮೃತೂ್ಜಿತಶಾ ವಿಜಯೀ ಜಗತಶುಾಕ ೂೀಪ ॥೧೪.೧೦॥

ರ್ತನನ ಮಕೆಳ ದೂರನುನ ಕ ೀಳಿಯೀ, ಉರ್ತೃಷ್ು ಹಾಗು ಪ್ರಸದಾವಾಗಿರುವ ಮೈಗಳ ಕಸುವನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ,
ಎಲಲರೂ ಕೂಡಿ ಬಂದರೂ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಸ ೂೀಲದವನ್ಾಗಿರುವ, ಬರಹಮ-ರುದರ-ಚರ್ಣಡಕೌಶ್ಕಮುನಿ1 ಈ
ಮೂವರ ವರಬಲದಿಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಡದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿರುವ, ಸಾವನುನ ಮಟ್ಟುನಿಂರ್ತವನ್ಾಗಿರುವ,
ಎಲ್ಾಲ ಜಗರ್ತುನುನ ರ್ತನನ ವಶದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡಿದಾ ಜರಾಸಂಧನು ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ.

ಕ್ಷುಬ ೂಧೀsತಿಕ ೂೀಪವಶತಃ ಸ್ಾಗದ್ಾಮಮೊೀಘಾಂ ದ್ತಾತಂ ಶ್ವ ೀನ್ ಜಗೃಹ ೀ ಶ್ವರ್ಕತವನ್ಾಯಃ ।

ಶ ೈವಾಗಮಾಖಿಲವಿದ್ತರ ಚ ಸ್ುಸ್ರ ೂೀsಸೌ ಚಿಕ್ ೀಪ ಯೀಜನ್ಶತಂ ಸ್ ತು ತಾಂ ಪರಸ ೈ ॥೧೪.೧೧॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಸಮಸು ಶ್ವಭಕುರಂದ ವನಾಾನ್ಾದ, ಎಲ್ಾಲ ಶ ೈವಾಗಮವನುನ ಬಲಲ

ಜರಾಸಂಧನು, ಶ್ವನಿಂದ ರ್ತನಗ ಕ ೂಡಲಾಟು ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಗದ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡ. ಅವನು
ತ್ಾನಿರುವ ಮಗಧದಲ್ಲಲಯೀ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ನಿಂರ್ತು, ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರ ಎಂದು ತಳಿದು, ಕೃಷ್್ನಿಗಾಗಿ ಆ
ಗದ ರ್ಯನುನ ಎಸ ದ.

ಅವಾಯಕ್ ಪಪಾತ ಚ ಗದ್ಾ ಮಧುರಾಪರದ್ ೀಶಾತ್ ಸಾ ಯೀಜನ ೀನ್ ರ್ಯದಿಮಂ ಪರಜಗಾದ್ ಪೃಷ್ುಃ ।
ಏಕ ೂೀತತರಾಮಪಿ ಶತಾಚಛತಯೀಜನ ೀತಿ ದ್ ೀವಷಯರತರ ಮಧುರಾಂ ರ್ಗವತಿಾಯಾತ ್ೀಯ ॥೧೪.೧೨॥

ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಕೃಷ್್ನಿಗಾಗಿ ಎಸ ದ ಆ ಗದ ರ್ಯು ಮಧುರ ಗಿಂರ್ತ ಒಂದು ಯೀಜನ ಹಿಂದ ಬಿದಿಾರ್ತು. [ಇದಕ ೆ
ಕಾರರ್ಣವ ೀನ್ ಂದರ :] ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಕ ೀಳಲಾಟು ದ ೀವಋಷ ನ್ಾರದರು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ,
ಮಧುರ ನೂರಕಿೆಂರ್ತ ಒಂದು ಯೀಜನ ಹ ಚಿಚಗ (೧೦೧ ಯೀಜನ) ದೂರದಲ್ಲಲದಾರೂ ಕೂಡಾ, ನೂರು
ಯೀಜನ್ಾ ಎಂದು ಜರಾಸಂಧನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾರು.

1
ಚರ್ಣಡಕೌಶ್ಕಮುನಿರ್ಯ ವರ ಹಾಗು ಇರ್ತರ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ೧೭-೧೯) ಕಾರ್ಣಬಹುದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 593

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

[ಈಕುರತ್ಾದ ವವರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೯.೨೩-೨೪) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಭಾರಮಯತಾಾ

ಶತಗುರ್ಣಮೀಕ ೂೀನ್ಂ ಏನ್ ಭಾರತ । ಗದ್ಾ ಕ್ಷ್ಪಾತ ಬಲವತಾ ಮಾಗಧ್ ೀನ್ ಗಿರಿವರಜಾತ್ ।...
ಏಕ ೂೀನ್ಯೀಜನ್ಶತ ೀ ಸ್ ಪಪಾತ ಗದ್ಾ ಶುಭಾ’ ಗದ ರ್ಯನುನ ಗರಗರನ್ ತರುಗಿಸ ಎಸ ದ. ಅದು
ಮಧುರ ಗಿಂರ್ತ ಒಂದು ಯೀಜನ ಹಿಂದ ಯೀ ಬಿರ್ತುು.]

[ಹಾಗಿದಾರ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಆ ಗದ ರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯುವ ಶಕಿು ಇಲಲದ ೀ ಇದುಾದಕಾೆಗಿ ನ್ಾರದರು ಹಾಗ ಹ ೀಳಿದರ ೀ
ಎಂದರ ... ]

ಶಕತಸ್್ ಚಾಪಿ ಹಿ ಗದ್ಾಪರವಿಘಾತನ ೀ ತು ಶುಶ್ರಷ್ರ್ಣಂ ಮದ್ುಚಿತಂ ತಿಾತಿ ಚಿನ್ತಯಾನ್ಃ ।

ವಿಷ ೂ್ೀಮುಮಯನಿಃ ಸ್ ನಿಜಗಾದ್ ಹ ಯೀಜನ ೂೀನ್ಂ ಮಾಗೆಯಂ ಪುರ ೂೀ ರ್ಗವತ ೂೀ ಮಗಧ್ ೀಶಪೃಷ್ುಃ
॥೧೪.೧೩ ॥

ಜರಾಸಂಧ ಎಸ ದ ಗದ ರ್ಯನುನ ಎದುರಸುವುದರಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಶಕು ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ

ನನಗ ಇದ ೂಂದು ಯೀಗ್ವಾದ ಸ ೀವ ಎಂದು ಚಿಂತಸದ ನ್ಾರದರು, ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಕ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ,
ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಒಂದು ಯೀಜನ ಕಡಿಮಯಿರುವ ಮಾಗಥವನುನ ಹ ೀಳಿರುವರು.

ಕ್ಷ್ಪಾತ ತು ಸಾ ರ್ಗವತ ೂೀsರ್ ಗದ್ಾ ಜರಾಖಾ್ಂ ತತುನಿಧನಿೀಮಸ್ುಭಿರಾಶು ವಿಯೀಜ್ ಪಾಪಾಮ್ ।

ಮತಾಾಯಶ್ನಿೀಂ ರ್ಗವತಃ ಪುನ್ರಾಜ್ಞಯೈವ ಯಾತಾ ಗಿರಿೀಶಸ್ದ್ನ್ಂ ಮಗಧಂ ವಿಸ್ೃಜ್ ॥೧೪.೧೪ ॥

ಕೃಷ್್ನಿಗಾಗಿ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ಆ ಗದ ರ್ಯು ಜರಾಸಂಧನ ಶರೀರವನುನ ಜ ೂೀಡಿಸದಾ, ಮನುಷ್್ರನುನ ತನುನವ

‘ಜರ ’ ಎನುನವ ಜರಾಸಂಧನ ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಶರೀರವನುನ ಪಾರರ್ಣದಿಂದ ಬ ೀಪ್ಥಡಿಸ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಆಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಬಿಟುು, ಕ ೈಲ್ಾಸವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿರ್ತು.
[ಈ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ದ ೂರೀರ್ಣಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೮೨.೮) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ಅಸ್ಮದ್ಾದ್ಾರ್ಯಂ ಚಿಕ್ ೀಪ
ಗದ್ಾಂ ವ ೈ ಸ್ವಯಘಾತಿನಿೀಮ್’ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಅಲ್ಲಲ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳುಳವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ‘ಸಾ ತು ರ್ೂಮಿಂ ಗತಾ ಪಾರ್ಯ ಹತಾ ಸ್ಸ್ುತಬಾನ್ಧವಾ’ (೧೪) ಆ ಗದ ಭೂಮಿರ್ಯಮೀಲ್
ಬಿೀಳಬ ೀಕಾದರ ಜರ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಬಿದುಾ ಜರ ಸರ್ತುಳು ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಅಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಂಡಿದಾಾನ್ . ಆ
ಮಾರ್ತನುನ ಈ ಹಂರ್ತದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಅನುಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ]

ರಾಜಾ ಸ್ಾಮಾತೃತ ಉತ ೂೀ ಗದ್ಯಾ ಚ ಹಿೀನ್ಃ ಕ ೂರೀದ್ಾತ್ ಸ್ಮಸ್ತನ್ೃಪತಿೀನ್ಭಿಸ್ನಿನಪಾತ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 594

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀತರಯಧಿಕವಿಂಶರ್ಯುತ ೂೀsತಿವ ೀಲದ್ಪ್ಪೀಯದ್ಧತಃ ಸ್ಪದಿ ಕೃಷ್್ಪುರಿೀಂ ಜಗಾಮ ॥೧೪.೧೫॥

ಜರಾಸಂಧನು ಗದ ಯಿಂದಲೂ, ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ೀ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿಯಿಂದಲೂ ಹಿೀನನ್ಾಗಿ, ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಎಲ್ಾಲ

ರಾಜರನುನ ಕಲ್ ಹಾಕಿಕ ೂಂಡು ಇಪ್ಾರ್ತೂಮರು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಮಿತಮಿೀರದ ದಪ್ಥದಿಂದ
ಕೂಡಲ್ ೀ ಕೃಷ್್ನ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಮಧುರ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ್ವಾಯಂ ಪುರಿೀಂ ಪರತಿನಿರುದ್ಧಯ ದಿದ್ ೀಶ ವಿನ್ಾವಿನಾಾನ್ುಜೌ ರ್ಗವತಃ ಕುಮತಿಃ ಸ್ ದ್ೂತೌ ।

ತಾವೂಚತುರ್ಯಗವತ ೀsಸ್್ ವಚ ೂೀsತಿದ್ಪಪಯಪೂರ್ಣ್ಯಂ ತಥಾ ರ್ಗವತ ೂೀsಪ್ಪಹಾಸ್ರ್ಯುಕತಮ್
॥೧೪.೧೬॥

ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಎಲ್ ಲಡ ಯಿಂದ ಮುತುಗ ಹಾಕಿದ ಜರಾಸಂಧ ವನಾ ಮರ್ತುು ಅನುವನ್ಾಾ ಎನುನವ ರ್ತನನ ದೂರ್ತರನುನ
ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲಗ ಕಳುಹಿಸದನು. ಅವರಬಬರೂ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾದ ಅಪ್ಹಾಸ್ದ ಮಾರ್ತನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಪ್ಥದಿಂದ
ಕೂಡಿದವರಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಹ ೀಳಿದರು.

ಲ್ ೂೀಕ ೀ(s)ಪರತಿೀತಬಲಪೌರುಷ್ಸಾರರೂಪಸ್ತವಂ ಹ ್ೀಕ ಏಷ್್ರ್ವತ ೂೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಸಾರಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ುತ ೀ ನ್ತು ಮಯಾ ಪರತಿಪಾದಿತ ೀ ಹಿ ಕಂಸ್ಸ್್ ವಿೀರ್ಯ್ಯರಹಿತ ೀನ್ ಹತಸ್ತವಯಾ ಸ್ಃ
॥೧೪.೧೭॥

ಸ ೂೀsಹಂ ಹಿ ದ್ುಬಯಲತಮೊೀ ಬಲ್ಲನಾಂ ವರಿಷ್ಾಂ ಕೃತ ಾೈವ ದ್ೃಷುವಿಷ್ರ್ಯಂ ವಿಗತಪರತಾಪಃ ।

ಯಾಸ ್ೀ ತಪ್ೀವನ್ಮಥ ೂೀ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ುತಾಭಾ್ಂ ಕ್ಷ್ಪರಂ ಮಮಾದ್್ ವಿಷ್ಯೀ ರ್ವ ಚಕ್ಷುಷ ೂೀsತಃ
॥೧೪.೧೮॥

ಜರಾಸಂಧ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ ವ್ಂಗ್ದ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ‘ನ್ಾನು ಏನೂ
ಕ ೈಲ್ಾಗದ ಕಂಸನಿಗ ನನನ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಟ್ ು. ನಿೀನ್ ೀನ್ ೂೀ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಬಹಳ ಪ್ರಾಕರಮಿ
ಎನಿಸಕ ೂಂಡಿದಿಾೀರ್ಯ. ನಿನನ ಬಲವೀರ್ಯಥವನುನ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ನ್ಾನು ನನನ ಮಕೆಳನುನ ಕಂಸನಿಗ ಕ ೂಟ್ ು.
ಇದಿೀಗ ನಿನಿನಂದ ಆ ಕಂಸ ಸಂಹರಸಲಾಟುನು.(ಮೊೀಸದಿಂದ, ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ನಿನಿನಂದ ಕಂಸ ಸರ್ತು ಎನುನವ
ಧವನಿ).
ಇದಿೀಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಬಥಲನ್ಾದ ನ್ಾನು ಬಲ್ಲಷ್ಠರ ನಡುವ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ನಿನನನುನ ಒಮಮ ಕಂಡು, ನನನ
ಇಬಬರು ಮಕೆಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕಾಡಿಗ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುತ್ ುೀನ್ . ಆದಾರಂದ ಬ ೀಗದಲ್ಲಲಯೀ ನನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 595

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಚಕ್ಷುಷ್ುಗ ವಷ್ರ್ಯನ್ಾಗು1’. (‘ರಾಜನಲಲದವನ್ ೂಂದಿಗ ನ್ಾನು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುವುದಿಲಲ. ನಿೀನು ನನ್ ೂನಂದಿಗ
ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಲ್ಲೀ, ನನನ ಕ ೈಯಿಂದ ಸಾರ್ಯುವುದಕಾೆಗಲ್ಲೀ ಯೀಗ್ನಲಲ’ ಎನುನವ ವ್ಂಗ್ದ
ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ ).

ಸಾಕ್ ೀಪಮಿೀರಿತಮಿದ್ಂ ಬಲದ್ಪಪಯಪೂರ್ಣ್ಯಮಾತಾಮಪಹಾಸ್ಸ್ಹಿತಂ ರ್ಗವಾನ್ ನಿಶಮ್ ।

ಸ್ತ್ಂ ತದಿತು್ರು ವಚ ೂೀsತ್ಯವದ್ರ್ು್ದಿೀರ್ಯ್ಯ ಮನ್ಾಂ ಪರಹಸ್್ ನಿರಗಾತ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ಬಲ್ ೀನ್॥೧೪.೧೯॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲದ ದಪ್ಥದಿಂದ ಕೂಡಿ ಹ ೀಳಿರುವ ರ್ತನನ ಅಪ್ಹಾಸ್ದ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್,
‘ನಿಜವಾಗಿರ್ಯೂ ಅದು ಹೌದು’ ಎಂಬಂತ್ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅರ್ಥವುಳಳ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿ, ಮಲಲಗ ನಕುೆ,
ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ಹ ೂರಬಂದ.

ದ್ಾಾರ ೀಷ್ು ಸಾತ್ಕ್ತಪುರಸ್ುರಮಾತಮಸ ೈನ್್ಂ ತಿರಷ್ಾರ್ು್ದಿೀರ್ಯ್ಯ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ಾರ್ಯಮುತತರ ೀರ್ಣ ।

ರಾಮದಿಾತಿೀರ್ಯ ಉದ್ಗಾನ್ಮಗಧ್ಾಧಿರಾಜಂ ಯೀದ್ುಧಂ ನ್ೃಪ ೀನ್ಾರಕಟಕ ೀನ್ ರ್ಯುತಂ ಪರ ೀಶಃ ॥೧೪.೨೦॥

ಮೂರು ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯನ್ ನೀ ಮುಂದಾಳುವಾಗಿ ಉಳಳ ರ್ತನನ ಸ ೈನ್ವನುನ ಮೂರು ದಾಾರಗಳಲ್ಲಲ

ಹ ೂೀಗುವಂತ್ ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಉರ್ತುರದಿಕಿೆನಿಂದ ಕ ೀವಲ ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ರಾಜಶ ರೀಷ್ಠರ ಸಮೂಹದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬಂದಿರುವ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ಯುದಾಮಾಡಲು
ತ್ ರಳಿದ.
(ಕ ೂೀಟ್ ರ್ಯ ನ್ಾಲೂೆ ಭಾಗದಿಂದಲೂ ಅವರು ಮುತುಗ ಹಾಕಿದಾರು. ಆಗ ಈರೀತ ಮೂರು ದಿಕಿೆಗ
ಇರ್ತರರನುನ ಕಳುಹಿಸ, ತ್ಾನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಜರಾಸಂಧನಿದಾ ಉರ್ತುರ ದಿಕಿೆಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ ರಳಿದ.)

ತಸ ್ೀಚಛಯೈವ ಪೃರ್ಥವಿೀಮವತ ೀರುರಾಶು ತಸಾ್sರ್ಯುಧ್ಾನಿ ಸ್ಬಲಸ್್ ಸ್ುಭಾಸ್ಾರಾಣಿ ।

ಶಾಙ್ಕ್ೆಯಸಚಕರದ್ರತೂರ್ಣಗದ್ಾಃ ಸ್ಾಕ್ತೀಯಾ ಜಗಾರಹ ದ್ಾರುಕಗೃಹಿೀತರಥ ೀ ಸ್ತಃ ಸ್ಃ ॥೧೪.೨೧॥

ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ೀ, ಅವನ ಚನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಳ ರ್ಯುತುರುವ ಆರ್ಯುಧಗಳು

ಭೂಮಿಗ ಇಳಿದವು. ಸಾರರ್ಥ ದಾರುಕನಿಂದ ಕೂಡಿ ಇಳಿದುಬಂದ ರರ್ದಲ್ಲಲದುಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ರ್ತನನದಾದ ಶಾಙ್ಗಥ,
ಖಡಗ, ಚಕರ, ಬರ್ತುಳಿಕ , ಗದ ಗಳನುನ ಸಾೀಕರಸದ.

ಆರುಹ್ ರ್ೂಮರ್ಯರರ್ಂ ಪರತಿ ರ್ಯುಕತಮಶ ಾೈವ ೀಯದ್ಾತಮಕ ೈದ್ಧಯನ್ುರಧಿಜ್ಮರ್ ಪರಗೃಹ್ ।

1
ನನನ ಕಣ ್ದುರು ಬಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 596

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಶಾಙ್ೆಯಂ ಶರಾಂಶಾ ನಿಶ್ತಾನ್ ಮಗಧ್ಾಧಿರಾಜಮುಗರಂ ನ್ೃಪ ೀನ್ಾರಸ್ಹಿತಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಜವ ೀನ್॥೧೪.೨೨॥

ವ ೀದದ ಪ್ರತನಿಧಯಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಕುದುರ ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರತನಿಧಯಾಗಿರುವ

ರರ್ವನುನ ಏರ, ಹ ದ ಯೀರಸದ ಶಾಙ್ಗಥದ ೂಂದಿಗ ಚೂಪಾಗಿರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ಬ ೀರ ಬ ೀರ
ದ ೀಶದ ರಾಜರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬಂದಿರುವ ಭಿೀಕರನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕುರರ್ತು ವ ೀಗದಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ತ್ ರಳಿದನು.

[ಕೃಷ್್-ಜರಾಸಂಧರ ಸಂಗಾರಮವನುನ ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮದಲ್ಲಲ ಯಾವ ರೀತ ಅನುಸಂಧ್ಾನ ಮಾಡಬ ೀಕು

ಎನುನವುದನುನ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ . ‘ಭೂಮರ್ಯರರ್’ ಎಂದರ ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರಣಾಮವನುನ
ಹ ೂಂದಿರುವ ಅರ್ವಾ ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರತನಿಧಯಾದ ರರ್ ಎಂದರ್ಥ. ಇದು ನಮಮ ದ ೀಹವನುನ ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ .
ದ ೀಹ ಎನುನವುದು ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರಣಾಮ. ಅಂರ್ತಹ ದ ೀಹವ ಂಬ ರರ್ವನುನ ಸರಯಾಗಿ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ವುದು
ವ ೀದಗಳು. ಅಂರ್ತಹ ಈ ರರ್ವನುನ ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಒಬಬ ರರ್ಥ ಎಂದರ ಅದು ‘ಭಗವಂರ್ತ’].

ರಾಮಃ ಪರಗೃಹ್ ಮುಸ್ಲಂ ಸ್ ಹಲಂ ಚ ಯಾನ್ಮಾಸಾ್ರ್ಯ ಸಾರ್ಯಕಶರಾನ್ಸ್ತೂರ್ಣರ್ಯುಕತಃ ।

ಸ ೈನ್್ಂ ಜರಾಸ್ುತಸ್ುರಕ್ಷ್ತಮರ್್ಧ್ಾವದ್ಧಷಾಯನ್ನದ್ನ್ುನರುಬಲ್ ೂೀsರಿಬಲ್ ೈರಧೃಷ್್ಃ ॥ ೧೪.೨೩ ॥

ಬಲರಾಮನೂ ಕೂಡಾ, ಒನಕ ರ್ಯನೂನ, ನ್ ೀಗಿಲನೂನ ಹಿಡಿದು, ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣ ಸಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ರರ್ವನುನ ಏರ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಶರ್ತುರಗಳ ಬಲದಿಂದ ಕಂಗ ಡದ ೀ, ‘ಬಹಳ ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ ರ್ಯುದಾಕ ೆ
ಸಕೆರಲ್ಾಲ’ ಎನುನವ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಘಜಥಸುತ್ಾು, ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತವಾದ ಸ ೈನ್ವನುನ
ಕುರರ್ತು ಧ್ಾವಸದನು.

ಉದಿಾೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಮಭಿಯಾನ್ತಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತಂ ರಾಜ ೀನ್ಾರವೃನ್ಾಸ್ಹಿತ ೂೀ ಮಗಧ್ಾಧಿರಾಜಃ ।

ಉದ್ ಾೀಲಸಾಗರವದ್ಾಶಾಭಿಯಾರ್ಯ ಕ ೂೀಪಾನಾನನಾವಿಧ್ಾರ್ಯುಧವರ ೈರಭಿವಷ್ಯಮಾರ್ಣಃ ॥೧೪.೨೪॥

ಸಮಸು ರಾಜರ ಸ ೀನ್ ಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮಗಧದ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ಜರಾಸಂಧನು, ರ್ತನ್ ನದುರಂದ
ಧ್ಾವಸ ಬರುತುರುವ, ಎಣ ಯಿರದ ಕಸುವನ ಕೃಷ್್ನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ, ರ್ತರರ್ತರನ್ಾದ
ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಹಿಡಿದು, ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತ್ಾು, ಉಕಿೆಬರುವ ಸಮುದರದಂತ್ ಕೃಷ್್ನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ತಂ ವ ೈ ಚುಕ ೂೀಪಯಷ್ುರಗರತ ಉಗರಸ ೀನ್ಂ ಕೃಷ ೂ್ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಸ್ಮಗಾತ್ ಸ್ಾರ್ಯಮಸ್್ ಪಶಾಾತ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 597

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ದ್ೃಷಾುವsಗರತ ೂೀ ಮಗಧರಾಟ್ ಸ್ತಮುಗರಸ ೀನ್ಂ ಕ ೂೀಪಾಚಾಲತತನ್ುರಿದ್ಂ ವಚನ್ಂ ಬಭಾಷ ೀ॥೧೪.೨೫॥

ಜರಾಸಂಧನಿಗ ಸಟುು ರ್ತರಸಲ್ ಂದ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಮುಂದ ಇಟುು, ತ್ಾನು ಉಗರಸ ೀನನ
ಹಿಂದ ನಿಂರ್ತ. ಜರಾಸಂಧನು ಮುಂದ ಇರುವ ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಕಂಡು ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕಂಪ್ಸುವ
ಮೈರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ:

ಪಾಪಾಪಯಾಹಿ ಪುರತ ೂೀ ಮಮ ರಾಜ್ಕಾಮ ನಿಲಯಜಞ ಪುತರವಧಕಾರರ್ಣ ಶತುರಪಕ್ಷ ।

ತಾಂ ಜೀರ್ಣ್ಯಬಸ್ತಸ್ದ್ೃಶ ್ೀ ನ್ ಮಯೀಹ ವದ್ಧಯಃ ಸಂಹ ೂೀ ಹಿ ಸಂಹಮಭಿಯಾತಿ ನ್ ವ ೈ ಸ್ೃಗಾಲಮ್
॥೧೪.೨೬॥

‘ಎಲ್ ೈ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ ೀ, ರಾಜ್ವನುನ ಬರ್ಯಸುವವನ್ ೀ, ನನ್ ನದುರನಿಂದ ಆಚ ಸರ. ಮಗನ ಸಂಹಾರಕ ೆ

ಕಾರರ್ಣನ್ಾದವನ್ ೀ, ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಲಲದವನ್ ೀ, ಶರ್ತುರಗಳ ಪ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲರುವವನ್ ೀ, ಮುದಿ ಟಗರಗ ಸದೃಶನ್ಾದ
ನಿೀನು ಈ ಸಂಗಾರಮದಲ್ಲಲ ನನಿನಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಡಲು ಯೀಗ್ನಲಲ. ಸಂಹವು ಸಂಹವನುನ
ಎದುರುಗ ೂಳುಳವುದ ೀ ಹ ೂರರ್ತು ನರರ್ಯನನಲಲ’.

ಆಕ್ಷ್ಪತ ಇತ್ಮಮುನಾsರ್ ಸ್ ಭ ೂೀಜರಾಜಸ್ೂತಣಾತ್ ಪರಗೃಹ್ ನಿಶ್ತಂ ಶರಮಾಶು ತ ೀನ್ ।

ಛಿತಾಾ ಜರಾಸ್ುತಧನ್ುಬಯಲವನ್ನನಾದ್ ವಿವಾ್ಧ ಸಾರ್ಯಕಗಣ ೈಶಾ ಪುನ್ಸ್ತಮುಗ ರಃ ॥೧೪.೨೭॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ನಿಂದಿಸಲಾಟು ಆ ಉಗರಸ ೀನನು, ಬರ್ತುಳಿಕ ಯಿಂದ ಚೂಪಾಗಿರುವ

ಬಾರ್ಣವನುನ ವ ೀಗದಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಜರಾಸಂಧನ ಬಿಲಲನುನ ಕರ್ತುರಸ, ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾಗಿ
ಘಜಥಸದನು. ಪ್ುನಃ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಉಗರವಾಗಿರುವ ಬಾರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹದಿಂದ ಹ ೂಡ ದನು ಕೂಡಾ.

ಅನ್್ಚಛರಾಸ್ನ್ವರಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಕ ೂೀಪಸ್ಂರಕತನ ೀತರಮಭಿಯಾನ್ತಮುದಿೀಕ್ಷಯಕೃಷ್್ಃ ।

ಭ ೂೀಜಾಧಿರಾಜವಧಕಾಙ್ಕಚಷರ್ಣಮುಗರವ ೀಗಂ ಬಾಹಯದ್ರರ್ಂ ಪರತಿರ್ಯಯೌ ಪರಮೊೀ ರಥ ೀನ್ ॥೧೪.೨೮॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ, ಇನ್ ೂನಂದು ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು, ಕ ಂಪಾದ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ, ಭ ೂೀಜರಗ ರಾಜನ್ಾಗಿರುವ,
ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಕ ೂಲುಲವುದರಲ್ಲಲ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯುಳಳ, ಉಗರವಾದ ವ ೀಗವುಳಳ ಜರಾಸಂಧನನುನ ರ್ತನನ ರರ್ದಿಂದ
ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ಆಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ರ್ಗವನ್ತಮನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯಯಂ ಚ ೀದಿೀಶಪೌರ್ಣಡರಮುಖರಾಜಗಣ ೈಃ ಸ್ಮೀತಃ ।

ನಾನಾವಿಧ್ಾಸ್ಾವರಶಸ್ಾಗಣ ೈವಯವಷ್ಯ ಮೀರುಂ ರ್ಯಥಾ ಘನ್ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯರವೀ ಜಲ್ೌಘೈಃ ॥೧೪.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 598

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಬರುತುರುವ ಎಣ ಯಿರದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕಂಡ ಶ್ಶುಪಾಲ, ಪೌರ್ಣಡಿಕ ವಾಸುದ ೀವ, ಇವರ ೀ
ಮೊದಲ್ಾದ ರಾಜರ ಗರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಜರಾಸಂಧ, ನ್ಾನ್ಾ ವಧವಾದ ಅಸರ-ಶಸರಗಳಿಂದ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಪ್ೀಡಿಸತ್ ೂಡಗಿದ. ನಿೀರನ ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಸದುಾಮಾಡುವ ಮೊೀಡವು
ಮೀರುವನ ಮೀಲ್ ಹ ೀಗ ನಿೀರನ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ ಮರ್ತುು ಅದರಂದ ಮೀರುವಗ ಯಾವ
ತ್ ೂಂದರ ರ್ಯೂ ಆಗುವುದಿಲಲವೀ, ಹಾಗ ೀ, ಅವರ ಲಲರ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಏನೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ.

ಶಸಾಾಸ್ಾವೃಷುಮಭಿತ ೂೀ ರ್ಗವಾನ್ ವಿವೃಶಾಯ ಶಾಙ್ಕ ್ೆೀಯತ್ಸಾರ್ಯಕಗಣ ೈವಿಯರಥಾಶಾಸ್ೂತಮ್।

ಚಕ ರೀ ನಿರಾರ್ಯುಧಮಸೌ ಮಗಧ್ ೀನ್ಾರಮಾಶು ಚಿಛನಾನತಪತರವರಕ ೀತುಮಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃ ॥೧೪.೩೦॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರ್ತನನ ಸುರ್ತುಲೂ ಇರುವ ಬಾರ್ಣ, ಗದ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳ ಮಳ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಶಾಙ್ಗಥದಿಂದ

ಬಿಡಲಾಟು ಬಾರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹದಿಂದ ಕರ್ತುರಸ, ಜರಾಸಂಧನನುನ ರರ್-ಕುದುರ -ಸೂರ್ತನನುನ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ರಾಜರ್ತಾದ ಸಂಕ ೀರ್ತವಾದ ಕ ೂಡ ಹಾಗೂ ಧವಜವನೂನ ಕೂಡಾ ಕರ್ತುರಸ,
ನಿರಾರ್ಯುಧನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು

ನ ೈನ್ಂ ಜಘಾನ್ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ುಶಕಂ ಚ ಭಿೀಮೀ ರ್ಕ್ತತಂ ನಿಜಾಂ ಪರರ್ಯತುಂ ರ್ಯಶ ಉಚಾಧಮಮಯಮ್ ।
ಚ ೀದಿೀಶಪೌರ್ಣಡರಕಸ್ಕ್ತೀಚಕಮದ್ರರಾಜಸಾಲ್ ಾೈಕಲವ್ಕಮುಖಾನ್ ವಿರಥಾಂಶಾಕಾರ ॥೧೪.೩೧॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರ್ತನಿನಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಾಗಿದಾ ಆ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ.

(ಕಾರರ್ಣವ ೀನ್ ಂದರ : ) ಭಿೀಮನಲ್ಲಲರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಭಕಿು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧಮಥವನುನ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ
ಪ್ರಖಾ್ರ್ತಪ್ಡಿಸುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ (ಮುಂದ ‘ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೂಂದವ’ ಎನುನವ ಕಿೀತಥ ಭಿೀಮನಿಗ
ಬರುವಂತ್ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ) ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಈ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ. ಶ್ಶುಪಾಲ,
ಪೌರ್ಣಡಿಕವಾಸುದ ೀವ, ಕಿೀಚಕ, ಶಲ್, ಏಕಲವ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಮಹಾರರ್ರನುನ ಕೃಷ್್ ರರ್ಹಿೀನರನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಿದ.

ಯೀ ಚಾಪಿ ಹಂಸ್ಡಿರ್ಕದ್ುರಮರುಗಿಮಮುಖಾ್ ಬಾಹಿಿೀಕಭೌಮಸ್ುತಮೈನ್ಾಪುರಸ್ುರಾಶಾ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಪರದ್ುದ್ುರ ವುರಜಸ್್ ಶರ ೈವಿಯಭಿನಾನ ಅನ ್ೀ ಚ ರ್ೂಮಿಪತಯೀ ರ್ಯ ಇಹಾsಸ್ುರುವಾ್ಯಮ್
॥೧೪.೩೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 599

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಇನುನ ಉಳಿದವರು: ಹಂಸ, ಡಿಭಕ, ದುರಮ, ರುಗಿಮ, ಬಾಹಿಲೀಕ, ಭೌಮಸುರ್ತ(ನರಕಾಸುರನ ಮಗ ಭಗದರ್ತು),

ಮೈನಾ(ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಕಾಲದಲ್ಲಲ ಕಪ್ಯಾಗಿದಾ ಅಶ್ಾದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಒಬಬ), ಇವರ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ,
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಯಾರು-ಯಾರು ಶ ರೀಷ್ಠರ ನಿಸದ ರಾಜರುಗಳಿದಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಭ ೀದಿಸಲಾಟುವರಾಗಿ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ಛಿನಾನರ್ಯುಧಧವಜಪತಾಕರಥಾಶಾಸ್ೂತವಮಾಮಯರ್ಣ ಉಗರಶರತಾಡಿತಭಿನ್ನಗಾತಾರಃ ।
ಸ್ರಸಾತಮಬರಾರ್ರರ್ಣಮೂದ್ಧಯಜಮಾಲ್ದಿೀನಾ ರಕತಂ ವಮನ್ತ ಉರು ದ್ುದ್ುರವುರಾಶು ಭಿೀತಾಃ ॥೧೪.೩೩॥

ಆರ್ಯುಧ, ಧವಜ, ಪ್ತ್ಾಕ, ರರ್, ಕುದುರ , ಸಾರರ್ಥ, ಕವಚ, ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಕರ್ತುರಸಕ ೂಂಡು,
ಉಗರವಾಗಿರುವ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ತ್ಾಡಿರ್ತರಾಗಿ, ಮೈರ್ಯನುನ ಮುರದುಕ ೂಂಡು, ಜಾರಹ ೂೀದ ಬಟ್ ುಯಂದಿಗ ,
ಆಭರರ್ಣ, ಕೂದಲು, ಮಾಲ್ , ಎಲಲವನೂನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ದಿೀನರಾಗಿ, ಬಹಳ ರಕುವನುನ ಕಾರುತ್ಾು,
ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ಅವರ ಲಲರೂ ಬ ೀಗನ್ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ಶ ್ೀಚಾ್ಂ ದ್ಶಾಮುಪಗತ ೀಷ್ು ನ್ೃಪ ೀಷ್ು ಸ್ವ ೀಯಷ್ಾಸಾತರ್ಯುಧ್ ೀಷ್ು ಹರಿಣಾ ರ್ಯುಧಿ ವಿದ್ರವತುು ।
ನಾನಾರ್ಯುಧ್ಾಢ್ಮಪರಂ ರರ್ಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯ ಆಸಾ್ರ್ಯ ಮಾಗಧಪತಿಃ ಪರಸ್ಸಾರ ರಾಮಮ್॥೧೪.೩೪॥

ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ರ್ತಮಮ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು,
ಶ ್ೀಚನಿೀರ್ಯವಾದ ಅವಸ ್ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ಓಡುತುರಲು, ಉಗರವೀರ್ಯಥನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧನು ನ್ಾನ್ಾ
ರೀತರ್ಯ ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಇನ್ ೂನಂದು ರರ್ವನುನ ಏರ, ಬಲರಾಮನ ಬಳಿ ಬಂದ.

ಆಧ್ಾವತ ೂೀsಸ್್ ಮುಸ್ಲ್ ೀನ್ ರರ್ಂ ಬರ್ಞ್ಞ ರಾಮೊೀ ಗದ್ಾಮುರುತರ ೂೀರಸ ಸ ೂೀsಪಿ ತಸ್್।
ಚಿಕ್ ೀಪ ತಂ ಚ ಮುಸ್ಲ್ ೀನ್ ತತಾಡ ರಾಮಸಾತವುತತಮೌ ಬಲವತಾಂ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾತ ಉಗರಮ್॥೧೪.೩೫॥

ರ್ತನನರ್ತು ನುಗಿಗ ಬರುತುರುವ ಜರಾಸಂಧನ ರರ್ವನುನ ಬಲರಾಮನು ರ್ತನನ ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧದಿಂದ ಒಡ ದ.

ಜರಾಸಂಧನ್ಾದರ ೂೀ, ಬಲರಾಮನ ವಸುೀರ್ಣಥವಾದ ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್ ಗದಾಪ್ರಹಾರ ಮಾಡಿದ. ಆಗ
ಬಲರಾಮನು ರ್ತನನ ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧದಿಂದ(ಒನಕ ಯಿಂದ) ಜರಾಸಂಧನಿಗ ಹ ೂಡ ದ. ಹಿೀಗ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಲ್ ಲೀ
ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ಅವರಬಬರೂ ಭಿೀಕರವಾಗಿ ಹ ೂೀರಾಡಿದರು.

ತೌ ಚಕರತುಃ ಪುರು ನಿರ್ಯುದ್ಧಮಪಿ ಸ್ಮ ತತರ ಸ್ಞ್್ಾರ್ಣ್ಯಯ ಸ್ವಯಗಿರಿವೃಕ್ಷಶ್ಲ್ಾಸ್ಮೂಹಾನ್ ।

ದಿೀಘಯಂ ನಿರ್ಯುದ್ಧಮರ್ವತ್ ಸ್ಮಮೀತಯೀಸ್ತದ್ ವಜಾರದ್ ದ್ೃಢಾಙ್ೆತಮಯೀಬಯಲ್ಲನ ೂೀನಿನಯತಾನ್ತಮ್
॥೧೪.೩೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 600

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ವಜರಕಿೆಂರ್ತಲೂ ದೃಢವಾಗಿರುವ ಅಂಗವುಳಳ, ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿದಾ ಅವರಬಬರು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಲಲರ್ಯುದಾವನುನ

ಮಾಡುತ್ಾು, ಸುರ್ತುಮುರ್ತುಲ್ಲನ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲನ ಬಂಡ ಗಳು, ವೃಕ್ಷ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳ ಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ
ಪ್ುಡಿಮಾಡಿ, ದಿೀಘಥವಾಗಿ ರ್ಯುದಾಮಾಡಿದರು.

ಶುರತಾಾsರ್ ಶಙ್್ರವಮಮುಬಜಲ್ ೂೀಚನ್ಸ್್ ವಿದ್ಾರವಿತಾನ್ಪಿ ನ್ೃಪಾನ್ಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ರಾಮಃ ।

ರ್ಯುದ್ಧಯನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಚ ರಿಪುಂ ವವೃಧ್ ೀ ಬಲ್ ೀನ್ ತ್ಕಾತವ ರಿಪುಂ ಮುಸ್ಲಮಾದ್ದ್ ಆಶಾಮೊೀಘಮ್॥೧೪.೩೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ತ್ಾವರ ಕಣಿ್ನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಶಂಖನ್ಾದವನುನ ಕ ೀಳಿದ ಬಲರಾಮ, ಓಡುತುರುವ ಎಲ್ಾಲ

ರಾಜರುಗಳನುನ ಕಂಡು, ರ್ತನ್ ೂನಂದಿಗ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುತುರುವ ಶರ್ತುರವನುನ ಕಂಡು ಉತ್ಾುಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ
ಬಲದಿಂದ ಬ ಳ ದು ನಿಂರ್ತ. ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಶರ್ತುರವನುನ ತರಸೆರಸ, ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ ರ್ತನನ
ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧವನುನ ಬಲರಾಮ ಕ ೈಗ ತುಗ ೂಂಡ.

ತ ೀನಾsಹತಃ ಶ್ರಸ ಸ್ಮುಮಮುಹ ೀsತಿವ ೀಲಂ ಬಾಹಯದ್ರಥ ೂೀ ಜಗೃಹ ಏನ್ಮಥ ೂೀ ಹಲ್ಲೀ ಸ್ಃ।
ತತ ರಕಲವ್ ಉತ ಕೃಷ್್ಶರ ೈಃ ಫಲ್ಾರ್ಯನ್ನಸಾಾಣಿ ರಾಮಶ್ರಸ ಪರಮುಮೊೀಚ ಶ್ೀಘರಮ್ ॥೧೪.೩೮॥

ಆ ಒನಕ ಯಿಂದ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ಜರಾಸಂಧನು ಬಹಳ ವ ೀಗವಾಗಿ ಮೂಛ ಥಗ ೂಂಡನು. ಹಿೀಗ
ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಬಲರಾಮ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡನು. ಆಗ ಕೃಷ್್ನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ನ್ ೂಂದು
ಓಡುತುದಾ ಏಕಲವ್ನು ಜರಾಸಂಧನನುನ ಹಿಡಿದಿರುವ ಬಲರಾಮನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ರಾಮನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್
ವ ೀಗವಾಗಿ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಭಿೀತ ೀನ್ ತ ೀನ್ ಸ್ಮರಂ ರ್ಗವಾನ್ನಿಚಛನ್ ಪರದ್ು್ಮನಮಾಶಾಸ್ೃಜದ್ಾತಮಸ್ುತಂ ಮನ ೂೀಜಮ್ ।

ಪರದ್ು್ಮನ ಏನ್ಮಭಿಯಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ಾಜಾಲ್ ೈ ರಾಮಾಸ್ುತ ಮಾಗಧಮಥಾsತಮರತಂ ನಿನಾರ್ಯ
॥೧೪.೩೯॥

ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡಿರುವ ಏಕಲವ್ನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾವನುನ ಬರ್ಯಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಕೂಡಲ್ ೀ ರ್ತನನ
ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರದು್ಮನನನುನ ಮನಸುನಿಂದಲ್ ೀ ಸೃಷುಮಾಡಿದ. ಹಿೀಗ ಸೃಷುಗ ೂಂಡ ಪ್ರದು್ಮನನು
ಏಕಲವ್ನನುನ ಮಹರ್ತುರವಾದ ಅಸರಗಳ ಸಮೂಹಗಳ ೂಂದಿಗ ಎದುರುಗ ೂಂಡ. ಇರ್ತು ಬಲರಾಮನು
ಜರಾಸಂಧನನುನ ರ್ತನನ ರರ್ದ ಡ ಗ ದರದರನ್ ಎಳ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದ.

ರ್ಯುಧ್ಾಾ ಚಿರಂ ರರ್ಣಮುಖ ೀ ರ್ಗವತುುತ ೂೀsಸೌ ಚಕ ರೀ ನಿರಾರ್ಯುಧಮಮುಂ ಸ್ರಮೀಕಲವ್ಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 601

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅಂಶ ೀನ್ ಯೀ ರ್ುವಮಗಾನ್ಮಣಿಮಾನಿತಿ ಸ್ಮ ಸ್ ಕ ೂರೀಧತನ್ಾಕಗಣ ೀಷ್ಾಧಿಪ್ೀ ನಿಷಾದ್ಃ ॥೧೪.೪೦॥

ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರದು್ಮನನು ಬಹಳಕಾಲದ ರ್ತನಕ ರ್ಯುದಾಮಾಡಿ, ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ನಿಂರ್ತು

ರ್ಯುದಾಮಾಡುತುದಾ ಏಕಲವ್ನನುನ ಆರ್ಯುಧಹಿೀನನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.
ಮೂಲರ್ತಃ ಏಕಲವ್ ಯಾರು ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ : ಯಾರು ಕ ೂರೀಧವಶರ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸರ
ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ ಮಣಿಮಂರ್ತನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಒಂದು ಅಂಶದಿಂದ ಬ ೀಡನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಏಕಲವ್ನ್ ಂಬ
ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾನು.

ಪರದ್ು್ಮನಮಾತಮನಿ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುನ್ಃ ಸ್ ಕೃಷ್್ಃ ಸ್ಂಹೃತ್ ಮಾಗಧಬಲಂ ನಿಖಿಲಂ ಶರೌಘೈಃ ।

ರ್ೂರ್ಯಶಾಮೂಮಭಿವಿನ ೀತುಮುದ್ಾರಕಮಾಮಯ ಬಾಹಯದ್ರರ್ಂ ತಾಮುಚದ್ಕ್ಷರ್ಯಪೌರುಷ ೂೀsಜಃ॥೧೪.೪೧॥

ಎಂದೂ ಹುಟುದ ಉರ್ತೃಷ್ುಕಿರಯರ್ಯುಳಳ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಪ್ರದು್ಮನನನುನ ಮರಳಿ ರ್ತನನಲ್ಲಲ ಇಟುುಕ ೂಂಡು,

ಜರಾಸಂಧನ ಸಮಸು ಸ ೈನ್ವನುನ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹದಿಂದ ನ್ಾಶಮಾಡಿದ. ಬೃಹದೃರ್ತನ ಮಗನ್ಾದ
ಜರಾಸಂಧ ಮತ್ ೂುಮಮ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಕಟ್ಟುಕ ೂಂಡು ಬರಲ್ಲ ಎಂದ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಆರ್ತನನುನ ಬಿಟುನಷ್ ುೀ.
[ಇದು ಭಗವಂರ್ತನ ಭೂಭಾರ ಹರರ್ಣದ ಒಂದು ನಡ . ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೂಲಲದ ೀ ಬಿಡುವುದರಂದ ಆರ್ತ
ಮತ್ ು ಸ ೈನ್ವನುನ ಕಟ್ಟುಕ ೂಂಡು ಬರಲು ಅವಕಾಶವಾಗುರ್ತುದ . ಆರ್ತ ರ್ತರುವ ಸ ೈನ್ ತ್ಾಮಸ ಸ ೈನ್ವ ೀ
ಆಗಿರುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ , ಜರಾಸಂಧ ಪ್ುನಃ ಸ ೈನ್ದ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬರಲ್ಲ ಎಂದ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅವನನುನ ಈ
ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ].

ವಿರೀಳಾನ್ತಾಚಛವಿಮುಖಃ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ನ್ೃಪ ೈಸ ೈಬಾಯಹಯದ್ರರ್ಃ ಪರತಿರ್ಯಯೌ ಸ್ಾಪುರಿೀಂ ಸ್ ಪಾಪಃ ।

ಆತಾಮಭಿಷಕತಮಪಿ ಭ ೂೀಜವರಾಧಿಪತ ್ೀ ದ್ೌಹಿತರಮಗರತ ಉತ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಮನ್ಾಃ ॥೧೪.೪೨॥

ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಂದ ಬಗಿಗ, ಕಳ ಗುಂದಿದ ಮೊೀರ ರ್ಯವನ್ಾಗಿ, ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರಂದ ಕೂಡಿದ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ
ಜರಾಸಂಧನು ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಹಿಂತರುಗಿದ. ಹಿೀಗ ಹ ೂೀಗುವಾಗ, ಹಿಂದ ಮಧುರಾ ರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತನಿನಂದ
ಅಭಿಷಕುನ್ಾದ ಕಂಸನ ಮಗನನುನ ಮುಂದ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದ.
[ಹ ೀಗ ಶ್ರೀರಾಮ ರ್ಯುದಾಕೂೆ ಮೊದಲು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿಸದಾನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಜರಾಸಂಧನೂ
ಕೂಡಾ ರ್ಯುದಾಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಕಂಸನ ಮಗನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿಸ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡಲು ಬಂದಿದಾ. ಆದರ
ಹಿೀನ್ಾರ್ಯ ಸ ೂೀಲ್ಲನ್ ೂಂದಿಗ ಈ ರೀತ ಹಿಂತರುಗಿದ].

ಜತಾಾ ತಮೂಜಞಯತಬಲಂ ರ್ಗವಾನ್ಜ ೀಶಶಕಾರದಿಭಿಃ ಕುಸ್ುಮವಷಯಭಿರಿೀಡ್ಮಾನ್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 602

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರಾಮಾದಿಭಿಃ ಸ್ಹಿತ ಆಶು ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ರ ೀಮೀsಭಿವನಿಾತಪದ್ ೂೀ ಮಹತಾಂ ಸ್ಮೂಹ ೈಃ ॥೧೪.೪೩॥

ಪ್ುಷ್ಾವೃಷು ಮಾಡರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಬರಹಮ-ರುದರ-ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಸುುರ್ತ್ನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನು,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವುಳಳ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸ, ಬಲರಾಮ, ಸಾರ್ತ್ಕಿ, ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲಯೀ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಅಲ್ಲಲರುವ ಶ ರೀಷ್ಠರ ಲಲರಂದ
ನಮಸೃರ್ತನ್ಾಗಿ ಕಿರೀಡಿಸದನು.
[ಯಾದವರು ಹಾಗು ಜರಾಸಂಧನ ನಡುವ ನಡ ದ ಈ ಮೊರ್ತುಮೊದಲ ರ್ಯುದಾಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪಾಂಡವರು ಎಲ್ಲಲ
ಏನು ಮಾಡುತುದಾರು ಎನುನವ ವವರವನುನ ಮುಂದ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :]

ವದ್ಧಯತುು ಪಾರ್ಣುಡತನ್ಯೀಷ್ು ಚತುದ್ಾಯಶಂ ತು ಜನ್ಮಕ್ಷಯಮಾಸ್ ತನ್ರ್ಯಸ್್ ಸ್ಹಸ್ರದ್ೃಷ ುೀಃ ।

ಪರತಾ್ಬಾಕಂ ಮುನಿಗಣಾನ್ ಪರಿವ ೀಷ್ರ್ಯನಿತೀ ಕುನಿತೀ ತದ್ಾssಸ್ ಬಹುಕಾರ್ಯ್ಯಪರಾ ನ್ರ್ಯಜ್ಞಾ॥೧೪.೪೪॥

ಪಾಂಡುಪ್ುರ್ತರರು ಬ ಳ ರ್ಯುತುರಲು, ಸಾವರ ಕರ್ಣಗಳವನ(ಇಂದರನ) ಪ್ುರ್ತರನಿಗ ಅಜುಥನನಿಗ ಹದಿನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ

ಜನಮನಕ್ಷರ್ತರವಾಯಿರ್ತು. ಪ್ರತೀ ವಷ್ಥವೂ ಕೂಡಾ ಮುನಿ ಸಮೂಹಕ ೆ ಪ್ರವ ೀಷ್ರ್ಣ ಮಾಡುತ್ಾು ಬಂದಿರುವ
ಕುಂತರ್ಯು, ಈ ಸಂದಭಥದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಬಹಳ ಕ ಲಸದಲ್ಲಲ ನಿರರ್ತಳಾಗಿದಾಳು.

ತತಾಾಲ ಏವ ನ್ೃಪತಿಃ ಸ್ಹ ಮಾದ್ರವತಾ್ ಪುಂಸ ೂಾೀಕ್ತಲ್ಾಕುಲ್ಲತಪುಲಿವನ್ಂ ದ್ದ್ಶಯ।

ತಸಮನ್ ವಸ್ನ್ತಪವನ್ಸ್ಪಶ ೀಯಧಿತಃ ಸ್ ಕನ್ಾಪಪಯಮಾಗೆಯರ್ಣವಶಂ ಸ್ಹಸಾ ಜಗಾಮ ॥೧೪.೪೫॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅರ್ತು ಪಾಂಡುರಾಜನು ಮಾದರವತಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಗಂಡು ಕ ೂೀಗಿಲ್ ಗಳ

ನ್ಾದದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಚನ್ಾನಗಿ ವಕಸರ್ತವಾದ ಕಾಡನುನ ಕಂಡ. ಆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ವಸಂರ್ತಕಾಲದ
ರ್ತಂಗಾಳಿರ್ಯ ಮುಟುುವಕ ಯಿಂದ ಕಾಮೊೀದಿರಕುನ್ಾದ ಆರ್ತ, ಶ್ೀಘರದಲ್ ಲೀ ಕಾಮನ ಬಾರ್ಣದ ವಶನ್ಾಗಿ
ಹ ೂೀದ.

ಜಗಾರಹ ತಾಮರ್ ತಯಾ ರಮಮಾರ್ಣ ಏವ ಯಾತ ೂೀ ರ್ಯಮಸ್್ ಸ್ದ್ನ್ಂ ಹರಿಪಾದ್ಸ್ಙ್ಕಚೆೀ ।

ಪೂವಯಂ ಶಚಿೀರಮರ್ಣಮಿಚಛತ ಏಷ್ ವಿಘನಂ ಶಕರಸ್್ ತದ್ಾಶಯನ ೂೀಪಗತ ೂೀ ಹಿ ಚಕ ರೀ ॥೧೪.೪೬॥

ತ ೀನ ೈವ ಮಾನ್ುಷ್ಮವಾಪ್ ರತಿಸ್್ ಏವ ಪಞ್ಾತಾಮಾಪ ರತಿವಿಘನಮಪುತರತಾಂ ಚ ।

ಸಾಾತ ೂೇತತಮೀಷ್ಾರ್ ಸ್ುರ ೀಷ್ು ವಿಶ ೀಷ್ತಶಾ ಸ್ಾಲ್ ೂಪೀsಪಿ ದ್ ೂೀಷ್ ಉರುತಾಮಭಿಯಾತಿ ರ್ಯಸಾಮತ್
॥೧೪.೪೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 603

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದದಲ್ ೀಲ ಆಸಕಿುರ್ಯುಳಳ ಪಾಂಡುವು, ಕಿರೀಡಿಸುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ ಮಾದಿರರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸ,

ಅವಳ ೂಂದಿಗ ಆನಂದಪ್ಡುರ್ತುಲ್ ೀ ರ್ಯಮನ ವಶನ್ಾದ(ಸರ್ತು). ಪಾಂಡುವಗ ಏಕ ಹಿೀಗಾಯಿರ್ತು ಎಂದರ :
(ಋಷ ಶಾಪ್ಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಪ್ರಬಲವಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ಕಾರರ್ಣವನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ : ) ಹಿಂದ (ಮೂಲ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ) ಇಂದರನನುನ ಕಾರ್ಣಲ್ ಂದು ತ್ ರಳಿದಾಾಗ, ಶಚಿದ ೀವಯಂದಿಗ ಕಿರೀಡಿಸಲ್ ಂದು ಬರ್ಯಸಕ ೂಂಡಿದಾ
ಇಂದರನಿಗ , ಅವನ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವ ಮೂಲಕ ರತಬಂಧನವನುನಂಟುಮಾಡಿದಾ.
ಆರೀತ ವಘನಮಾಡಿದಾರಂದಲ್ ೀ ಆರ್ತ ಮನುಷ್್ಜನಮವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ತ್ಾನು ಮಚಿಚದ ಹ ಣಿ್ನ್ ೂಡನ್
ರತರ್ಯಲ್ಲಲರುವಾಗಲ್ ೀ ಪ್ಞ್ಚರ್ತಾವನುನ(ಸಾವನುನ) ಹ ೂಂದಿದ. ಹಿೀಗ ಪಾಂಡು ರ್ತನನ ರತಗ ವಘನವನೂನ,
ಮಕೆಳಿಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯನೂನ ಹ ೂಂದುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.
ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಸಾಲಾದ ೂೀಷ್ವೂ ಕೂಡಾ ಬಹಳದ ೂಡಡ ಫಲವನುನ ಕ ೂಡುರ್ತುದ . ಅದರಲೂಲ
ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮರಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಲಾದ ೂೀಷ್ವೂ ಕೂಡಾ ಮಹರ್ತಾವನುನ
ಹ ೂಂದುರ್ತುದ .

ಮಾದಿರೀ ಪತಿಂ ಮೃತಮವ ೀಕ್ಷಯ ರುರಾವ ದ್ೂರಾತ್

ತಚುಛಶುರವುಶಾ ಪೃರ್ಯಾ ಸ್ಹ ಪಾರ್ಣುಡಪುತಾರಃ ।
ತ ೀಷಾಾಗತ ೀಷ್ು ವಚನಾದ್ಪಿ ಮಾದ್ರವತಾ್ಃ
ಪುತಾರನ್ ನಿವಾರ್ಯಯ ತು ಪೃಥಾ ಸ್ಾರ್ಯಮತರ ಚಾsಗಾತ್ ॥೧೪.೪೮॥

ಮಾದಿರರ್ಯು ಸರ್ತು ರ್ತನನ ಗಂಡನನುನ ಕಂಡು ಅಳುತುರಲು, ಕುಂತಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಪಾಂಡವರಗೂ
ಅವಳ ರ ೂೀದನ ಕ ೀಳಿಸರ್ತು. ಅವರ ಲಲರೂ ಆಕ ರ್ಯರ್ತು ಬರುತುರಲು, ಮಾದಿರರ್ಯ ಮಾತನಂತ್ (ಪ್ುರ್ತರರ ೂಂದಿಗ
ಬರಬ ೀಡ, ನಿೀನು ಮಾರ್ತರ ಬಾ ಎನುನವ ಮಾದಿರರ್ಯ ಮಾತನಂತ್ ) ಮಕೆಳನುನ ದೂರದಲ್ ಲೀ ಬಿಟುು,
ಕುಂತರ್ಯು ತ್ಾನ್ ೀ ಮಾದಿರರ್ಯ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ ಬಂದಳು.

ಪತು್ಃ ಕಳ ೀಬರಮವ ೀಕ್ಷಯ ನಿಶಮ್ ಮಾದ್ಾರಯಃ

ಕುನಿತೀ ರ್ೃಶಂ ವ್ರ್ಥತಹೃತಾಮಳ ೈವ ಮಾದಿರೀಮ್ ।
ಧಿಕೃತ್ ಚಾನ್ುಮರಣಾರ್ಯ ಮತಿಂ ಚಕಾರ
ತಸಾ್ಃ ಸ್ಾನ ೂೀ ರುದಿತಜಃ ಶುರತ ಆಶು ಪಾಥ ೈಯಃ ॥೧೪.೪೯॥

ಗಂಡನ ಶವವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಕುಂತರ್ಯು, ಮಾದಿರಯಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ವೃತ್ಾುಂರ್ತವನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ನ್ ೂೀವನಿಂದ ಮಾದಿರರ್ಯನುನ ಬ ೈದು, ಸಹಗಮನಕ ೆಂದು ಬುದಿಾರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದಳು. ಅವಳ ಅಳುವನಿಂದ
ಉಂಟ್ಾದ ಧವನಿರ್ಯು ಪಾಂಡವರಂದ ಕ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 604

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತ ೀಷಾಾಗತ ೀಷ್ಾಧಿಕ ಆಸ್ ವಿರಾವ ಏತಂ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಶುಶುರವು ಋಷಪರವರಾ ಅಥಾತರ ।
ಆಜಗುಮರುತತಮಕೃಪಾ ಋಷಲ್ ೂೀಕಮದ್ ಯಧ ೀ ಪತಿನೀ ನ್ೃಪಾನ್ುಗಮನಾರ್ಯ ಚ ಪಸ್ಪೃಧ್ಾತ ೀ ॥೧೪.೫೦॥

ಕುಂತರ್ಯ ಅಳುವನುನ ಕ ೀಳಿದ ಪಾಂಡವರ ಲಲರೂ ಅಲ್ಲಲಗ ಬರುತುರಲು, ಅಳುವನ ಶಬಾವು ಅಧಕವಾಯಿರ್ತು.
ಈ ಅಳುವನ ಧವನಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ಅಲ್ಲಲದಾ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕೃಪ ರ್ಯುಳಳ ಋಷಗಳೂ ಕೂಡಾ ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದು
ಸ ೀರದರು. ಋಷಗಳ ಲಲರು ಸ ೀರುತುದಾಂತ್ , ಆ ಇಬಬರು ಪ್ತನರ್ಯರು ಸಹಗಮನಕಾೆಗಿ
ಸಾಧ್ ಥಮಾಡತ್ ೂಡಗಿದರು.

ತ್ ೀ ಸನಿನವಾರ್ಯ್ಥ ರ್ತು ಪ್ೃಥಾಮರ್ ಮಾದರವತ್ಾ್ ಭರ್ತುುಥಃ ಸಹಾನುಗಮನಂ ಬಹು ಚಾರ್ತ್ಥರ್ಯನ್ಾಯಃ ।

ಸಂವಾದಮೀವ ನಿಜದ ೂೀಷ್ಮವ ೀಕ್ಷಾ ರ್ತಸಾ್ಶಚಕುರಃ ಸದಾsವಗರ್ತಭಾಗವತ್ ೂೀಚಚಧಮಾಮಥಃ ॥೧೪.೫೧॥

ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದಾ ಋಷಶ ರೀಷ್ಠರು, ಗಂಡನ ಜ ೂತ್ ಗ ಬ ೀರ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸುತುರುವ
ಕುಂತರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ದರು. ರ್ತನನ ದ ೂೀಷ್ ಏನು ಎಂದು ತಳಿದ ೀ ಭರ್ತೃಥಗಳ ಜ ೂತ್ ಗ ಸಹಯೀಗವನುನ
ಬಹಳವಾಗಿ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತುರುವ ಮಾದಿರಗ ಭಾಗವರ್ತ ಧಮಥವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬಲಲ ಆ ಋಷಗಳು ರ್ತಮಮ
ಒಪ್ಾಗ ರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದರು.

ರ್ತುತಯಗುೆಯಣ ೈರನ್ಧಿಕೌ ತನ್ಯಾತ್ಯಮೀವ ಮಾದ್ಾರಯssಕೃತೌ ಸ್ುರವರಾವಧಿಕೌ ಸ್ಾತ ೂೀsಪಿ ।

ತ ೀನ ೈವ ರ್ತೃಯಮೃತಿಹ ೀತುರರ್ೂತ್ ಸ್ಮಸ್ತ ಲ್ ೂೀಕ ೈಶಾ ನಾತಿಮಹಿತಾ ಸ್ುಗುಣಾsಪಿ ಮಾದಿರೀ॥೧೪.೫೨॥

ಹಿಂದ ಮಾದಿರಯಿಂದ, ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಅಧಕರಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಗಂಡನ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಅಧಕರಲಲದ

ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು ಸಂರ್ತತಗಾಗಿ ಕರ ರ್ಯಲಾಟುರು. (ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮರಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಪಾಂಡುವಗಿಂರ್ತ
ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ಚಿಚನವರಲಲದ ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಆಕ ರ್ತನಗ ಇಬಬರು ಪ್ುರ್ತರರು ಬ ೀಕು ಎನುನವ
ವಾ್ಮೊೀಹದಿಂದ ಕರ ದಿದಾಳು). ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಆಕ ಇಂದು ರ್ತನನ ಗಂಡನ ಸಾವಗ ತ್ಾನ್ ೀ
ಕಾರರ್ಣಳಾದಳು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಒಳ ಳರ್ಯ ಗುರ್ಣವುಳಳವಳಾದರೂ ಕೂಡಾ ಆಕ ಸಮಸು ಜನರಂದ
ಪ್ೂಜರ್ತಳಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಪಾಣ ೂಡೀಃ ಸ್ುತಾ ಮುನಿಗಣ ೈಃ ಪಿತೃಮೀಧಮತರ ಚಕುರಯಾ್ಯಥಾವದ್ರ್ ತ ೀನ್ ಸ್ಹ ೈವ ಮಾದಿರೀ ।

ಹುತಾಾSSತಮದ್ ೀಹಮುರು ಪಾಪಮದ್ಃ ಕೃತಂ ಚ ಸ್ಮಾಮಜ್ಯ ಲ್ ೂೀಕಮಗಮನಿನಜರ್ತುತಯರ ೀವ॥೧೪.೫೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪಾಂಡುರಾಜನ ಮಕೆಳು ತ್ಾಯಿ ಕುಂತಯಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಮುನಿಗರ್ಣದ

ಸಹಕಾರದ ೂಂದಿಗ , ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಂತ್ , ಪಾಂಡುವನ ಮೃರ್ತಶರೀರಕ ೆ ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 605

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪಾಂಡುವನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಮಾದಿರರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ಅಪ್ಥಸ, ಇಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ
ಪಾಪ್ಗಳನುನ ತ್ ೂಳ ದುಕ ೂಂಡು ರ್ತನನ ಗಂಡನ ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನೀ ಸ ೀರದಳು.

ಪಾರ್ಣುಡಶಾ ಪುತರಕಗುಣ ೈಃ ಸ್ಾಗುಣ ೈಶಾ ಸಾಕ್ಾತ್ ಕೃಷಾ್ತಮಜಃ ಸ್ತತಮಸ್್ ಪದ್ ೈಕರ್ಕತಃ ।

ಲ್ ೂೀಕಾನ್ವಾಪ ವಿಮಲ್ಾನ್ ಮಹಿತಾನ್ ಮಹದಿೂಃ ಕ್ತಂ ಚಿತರಮತರ ಹರಿಪಾದ್ವಿನ್ಮರ ಚಿತ ತೀ ॥೧೪.೫೪॥

ನ್ ೀರವಾಗಿ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಗನ್ಾದವನ್ಾಗಿ, ನಿರಂರ್ತರ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಪ್ದ ೈಕ ಭಕುನ್ಾಗಿರುವ ಪಾಂಡುವು,

ರ್ತನನ ಮಕೆಳ ಗುರ್ಣದಿಂದಲೂ, ರ್ತನನ ಗುರ್ಣದಿಂದಲೂ, ಸಜಜನರಂದ ಪ್ೂಜರ್ತವಾದ ನಿೀಮಥಲವಾದ
ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದದಲ್ಲಲ ನಮರವಾದ ಮನಸುುಳಳ ಪಾಂಡುವು ಈರೀತ
ಮೀಲ್ಲನ ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಪ್ಡ ದ ಎನುನವುದರಲ್ ಲೀನ್ಾಶಚರ್ಯಥ? (ಯಾವ ಆಶಚರ್ಯಥವೂ ಇಲ್ಾಲ).

ಪಾಣ ೂಡೀಃ ಸ್ುತಾಶಾ ಪೃರ್ಯಾ ಸ್ಹಿತಾ ಮುನಿೀನ ಾರೈನಾನಯರಾರ್ಯಣಾಶರಮತ ಆಶು ಪುರಂ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಮ್ ।
ಜಗುಮಸ್ತಥ ೈವ ಧೃತರಾಷ್ಾಪುರ ೂೀ ಮುನಿೀನಾಾರಃ ವೃತತಂ ಸ್ಮಸ್ತಮವದ್ನ್ನನ್ುಜಂ ಮೃತಂ ಚ ॥೧೪.೫೫॥

ಪಾಂಡುರಾಜನ ಮಕೆಳು ಕುಂತ ಹಾಗೂ ಮುನಿಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡವರಾಗಿ, ಬದರನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ

ಆಶರಮದಿಂದ ರ್ತಮಮ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಹಸುನವತಗ ಬಂದರು. ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮುಂದ ನಡ ದ ಎಲ್ಾಲ
ಘಟನ್ ಗಳನುನ ವವರಸದ ಮುನಿಗಳು, ನಿನನ ರ್ತಮಮ ಸತುದಾಾನ್ ಎಂದೂ ಹ ೀಳಿದರು.

ತೂಷ್ೀಂ ಸ್ತ ೀ ತು ನ್ೃಪತೌ ತನ್ುಜ ೀ ಚ ನ್ದ್ಾ್ಃ ಕ್ಷತತರ್ಯು್ಯತಾsಪತ ಉರುಮೊೀದ್ಮತಿೀವ ಪಾಪಾಃ ।

ಊಚುಃ ಸ್ುಯೀಧನ್ಮುಖಾಃ ಸ್ಹ ಸೌಬಲ್ ೀನ್ ಪಾಣ ೂಡೀಮೃಯತಿಃ ಕ್ತಲ ಪುರಾ ತನ್ಯಾಃ ಕಾ ತಸ್್
॥೧೪.೫೬॥

ನ್ ಕ್ ೀತರಜಾ ಅಪಿ ಮೃತ ೀ ಪಿತರಿ ಸ್ಾಕ್ತೀಯೈಃ ಸ್ಮ್ಙ್ ನಿಯೀಗಮನ್ವಾಪ್ ರ್ವಾರ್ಯ ಯೀಗಾ್ಃ ।

ತ ೀಷಾಮಿತಿೀರಿತವಚ ೂೀsನ್ು ಜಗಾದ್ ವಾರ್ಯುರಾಭಾಷ್್ ಕೌರವಗಣಾನ್ ಗಗನ್ಸ್್ ಏವ ॥೧೪.೫೭॥

ಇದ ಲಲವನೂನ ಕ ೀಳಿರ್ಯೂ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ಸುಮಮನ್ ನಿಂತರಲು, ನದಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ(ಗಂಗಾಪ್ುರ್ತರ)

ಭಿೀಷ್ಮನೂ ಸುಮಮನಿರಲು, ವದುರನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ ಹ ೂಂದುತುರಲು,
ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾಗಿರುವ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಶಕುನಿಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮುನಿಗಳನುನ
ಪ್ರಶ್ನಸಲ್ಾರಂಭಿಸದರು:
‘ಮೊದಲ್ ೀ ಅಲಲವ ೀ ಪಾಂಡುವನ ಮರರ್ಣವಾಗಿದುಾ? ಅವನಿಗ ಮಕೆಳು ಎಲ್ಲಲಂದ? ರ್ತಂದ ಸತ್ಾುದ ಮೀಲ್
ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾರ ಅವರನುನ ನ್ಾವು ಅವನ ವಾರಸುದಾರರು ಎಂದು ಒಪ್ುಾವುದಿಲಲ. ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 606

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನಿಯೀಗಪ್ದಾತಗ ಸಾಕಿೀರ್ಯರ ೂಬಬರು ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿರಬ ೀಕು.(ನಮಮ ಅಪ್ಾ ಸತ್ಾುಗ ನಮಮ ದ ೂಡಡತ್ಾರ್ತ ನಮಮ
ಅಜಜರ್ಯಲ್ಲಲ ನಮಮ ಅಪ್ಾನನುನ ಹುಟ್ಟುಸದ. ಅಲ್ಲಲ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿ ನಮಮವರ ೀ ನಮಮ ಜನನಕ ೆ ಕಾರರ್ಣರಾಗಿದಾರು.
ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ರ್ಯಮ, ಅಜುಥನ, ಇವರ ಲ್ಾಲ ಸಾಕಿೀರ್ಯರ ೀ? ಅವರು ನಮಮ ಕುಲಕ ೆ
ಸ ೀರದವರಲಲ. ಆದರ ವ ೀದವಾ್ಸರು ನಮಮ ಮುರ್ತುಜಜರ್ಯ ಮಗ (ಸರ್ತ್ವತ ಸೂನು). ಈ ಪ್ರಸ್ತ ಇಲ್ಲಲಲಲ).
ರ್ತಮಮವರಂದ ನಿಯೀಗವನುನ ಚನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದದ ೀ ಇರುವುದರಂದ ಇವರು ಇಲ್ಲಲ ಇರಲು ಯೀಗ್ರಲ್ಾಲ’
ಎಂದು ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಹ ೀಳುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಗಗನದಲ್ಲಲರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಕೌರವರನುನ
ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ: (ಅಶರೀರವಾಣಿಯಾಯಿರ್ತು).

ಏತ ೀ ಹಿ ಧಮಮಯಮರುದಿನ್ಾರಭಿಷ್ಗಾರ ೀಭ ೂ್ೀ ಜಾತಾಃ ಪರಜೀವತಿ ಪಿತರ್ಯು್ಯರುಧ್ಾಮಸಾರಾಃ ।

ಶಕಾ್ಶಾ ನ ೈವ ರ್ವತಾಂ ಕಾಚಿದ್ಗರಹಾರ್ಯ ನಾರಾರ್ಯಣ ೀನ್ ಸ್ತತಂ ಪರಿರಕ್ಷ್ತಾ ರ್ಯತ್ ॥೧೪.೫೮॥

‘ಧಮಥರಾಜ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ಇಂದರ, ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು, ಇವರಂದ ರ್ತಂದ (ಪಾಂಡು) ಬದುಕಿರುವಾಗಲ್ ೀ
ಹುಟ್ಟುರುವ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನ್ ನೀ ರ್ತಮಮ ಎದ ಯಳಗ ಇಟು (ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನ್ ನೀ ಸಾರಭೂರ್ತವಾದ ಶಕಿುಯಾಗಿ
ಉಳಳ), ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟು ಇವರು ನಿಮಮ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳದಿರುವಕ ಗ ಶಕ್ರಲ್ಾಲ’.

ವಾಯೀರದ್ೃಶ್ವಚನ್ಂ ಪರಿಶಙ್ಾಮಾನ ೀಷಾಾವಿಬಯರ್ೂವ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ಾರ್ಯಮಬಞನಾರ್ಃ ।

ವಾ್ಸ್ಸ್ಾರೂಪ ಉರುಸ್ವಯಗುಣ ೈಕದ್ ೀಹ ಆದ್ಾರ್ಯ ತಾನ್ಗಮದ್ಾಶು ಚ ಪಾರ್ಣುಡಗ ೀಹಮ್ ॥೧೪.೫೯॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಯಾರಗೂ ಕಾರ್ಣದ ಮಾರ್ತನುನ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಶಂಕಿಸುತುರಲು,

ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥಸಂಪ್ನನನ್ಾದ, ಪ್ದಮನ್ಾಭನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನು ವ ೀದವಾ್ಸಸಾರೂಪ್ನ್ಾಗಿ ಕೂಡಲ್ ೀ ಅಲ್ಲಲಗ
ಬಂದ. ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳ ೀ ಮೂತಥವತ್ಾುಗಿ ಬಂದ ಅವನು, ಪಾಂಡವರನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು
ಪಾಂಡುವನ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದ.

ತತಿುವೀಕೃತ ೀಷ್ು ಸ್ಕಲ್ಾ ಅಪಿ ಭಿೀಷ್ಮಮುಖಾ್ ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಸ್ಹಿತಾಃ ಪರಿಪೂಜ್ ಸ್ವಾಯನ್ ।

ಕುನಾಾ ಸ್ಹ ೈವ ಜಗೃಹುಃ ಸ್ುರ್ೃಶಂ ತದ್ಾsತಾತಯ ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ಯಾಃ ಸ್ಹ ಸೌಬಲ್ ೀನ್॥೧೪.೬೦॥

ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಬಂದು ಪಾಂಡವರನುನ ಸಾೀಕರಸದಮೀಲ್ , ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಭಿೀಷ್ಾಮದಿಗಳು

ಎಲಲರನೂನ ಕೂಡಾ ಗೌರವಸ, ಕುಂತರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಮಕೆಳನೂನ ಸಾೀಕರಸದರು. ಆಗ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ
ಮಕೆಳು ಶಕುನಿಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬಹಳವಾಗಿ ದುಃಖಕ ೂೆಳಗಾದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 607

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

[ಇಲ್ ೂಲಂದು ವಶ ೀಷ್ತ್ ಇದ . ಋಷಕ ೀಶತೀರ್ಥರ ಮೂಲಪಾಠದಲ್ಲಲ ‘ವ ೈಚಿರ್ತರವೀರ್ಯ್ಥಸಹಿತ್ಾಃ’ ಎಂದಿದ .

ಏಕ ಹಿೀಗ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಿದರು ? ಇದು ರ್ತಪ್ಾರಬಹುದ ೀ? ಅರ್ವಾ ಇಲ್ಲಲ ವ ೈಚಿರ್ತರವೀರ್ಯ್ಥ ಎಂದರ
ಚಂಚಲ ಮನಸುನವ ಎಂದು ಪ್ರಹಾಸ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ ಈ ರೀತ ಪ್ರಯೀಗ ಇರಬಹುದ ೀ? ಚಿರ್ತು
ವ ೈಚಿರ್ತರಾದಿಂದ ಪ್ರೀಗರಹಿೀರ್ತವಾದ ಸಾಭಾವವುಳಳವ (ಯಾವಾಗಲೂ ಅದ ೂೀ, ಇದ ೂೀ ಎನುನವ ಚಂಚಲ
ಚಿರ್ತುತ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ಇರುವವ) ಎನುನವ ಪ್ರಯೀಗ ಇದಾಗಿರಲೂಬಹುದು].

ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ಯಾಃ ಕೃಪತ ೂೀ ಮಹಾಸಾಾಣಾ್ಪುಶಾ ಪಾರ್ಣುಡತನ್ಯೈಃ ಸ್ಹ ಸ್ವಯರಾಜ್ಞಾಮ್ ।

ಪುತಾರಶಾ ತತರ ವಿವಿಧ್ಾ ಅಪಿ ಬಾಲಚ ೀಷಾುಃ ಕುವಯತುು ವಾರ್ಯುತನ್ಯೀನ್ ಜತಾಃ ಸ್ಮಸಾತಃ ॥೧೪.೬೧॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳು, ಎಲ್ಾಲ ರಾಜಕುಮಾರರೂ ಕೂಡಾ ಪಾಂಡವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು

ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ಡ ದರು(ಇದು ಅವರ ಪಾರರ್ಥಮಿಕ ವದಾ್ಭಾ್ಸ). ಈ
ವದಾ್ಭಾ್ಸಕಾಲದಲ್ಲಲ ರ್ತರರ್ತರನ್ಾದ ಆಟವಾಡುತುರುವಾಗ, ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಂದ
ಪ್ರಾಜರ್ತರಾದರು.
[ತತ ೂೀsಧಿಜಗುಮಃ ಸ್ವ ೀಯ ತ ೀ ಧನ್ುವ ೀಯದ್ಂ ಮಹಾರಥಾಃ । ಧೃತರಾಷಾಾತಮಜಾಶ ೈವ ಪಾರ್ಣಡವಾಃ ಸ್ಹ
ಯಾದ್ವ ೈಃ । ವೃಷ್್ರ್ಯಶಾ ನ್ೃಪಾಶಾಾನ ್ೀ ನಾನಾದ್ ೀಶಸ್ಮಾಗತಾಃ । ಕೃಪಮಾಚಾರ್ಯಯಮಾಸಾದ್್
ಪರಮಾಸ್ಾಜ್ಞತಾಂ ಗತಾಃ’ ಎಂದು ಈ ಕುರರ್ತು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೪೦.೨೪-೨೫) ಏನನುನ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ ೂೀ, ಅದನ್ ನೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಆರಂಭದ ವದಾ್ಭಾ್ಸ ಪ್ಡ ದರು’ ಎಂದು
ಇಲ್ಲಲ ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಪಕ ೂಾೀರುಭ ೂೀಜ್ಫಲಸ್ನ್ನರ್ಯನಾರ್ಯ ವೃಕ್ ೀಷಾಾರೂಢರಾಜತನ್ಯಾನ್ಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ಭಿೀಮಃ ।

ಪಾದ್ಪರಹಾರಮುರುವೃಕ್ಷತಳ ೀ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸಾಕಂ ಫಲ್ ೈವಿಯನಿಪತತುು ಫಲ್ಾನ್್ರ್ುಙ್ಾತ ॥೧೪.೬೨॥

ಭಿೀಮನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಹರ್ಣು್ಗಳನುನ ಕಿೀಳಲ್ ಂದು ಮರ ಏರದ ರಾಜರ ಮಕೆಳನುನ ಕಂಡು, ಮರದ
ಬುಡಕ ೆ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನ ಒದ ರ್ತವನುನ ಕ ೂಟುು, ಹಣಿ್ನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರ ಮಕೆಳು ಬಿೀಳುವಂತ್ ಮಾಡಿ,
ಹರ್ಣು್ಗಳನುನ ತ್ಾನು ತನುನತುದಾ.

ರ್ಯುದ್ ಧೀ ನಿರ್ಯುದ್ಧ ಉತ ಧ್ಾವನ್ ಉತಪುವ ೀ ಚ ವಾರಿಪಿವ ೀ ಚ ಸ್ಹಿತಾನ್ ನಿಖಿಲ್ಾನ್ ಕುಮಾರಾನ್ ।

ಏಕ ೂೀ ಜಗಾರ್ಯ ತರಸಾ ಪರಮಾರ್ಯ್ಯಕಮಾಮಯ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ುಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ದ್ನ್ುಗರಹತಃ ಸ್ುನಿತಾ್ತ್
॥೧೪.೬೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 608

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಆರ್ಯುಧ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ, ಮಲಲರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ, ಓಡುವಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಎರ್ತುರಕ ೆ ಜಗಿರ್ಯುವುದರಲ್ಲಲ, ನಿೀರಗ ಹಾರ

ಈಜುವುದರಲ್ಲಲ, ಹಿೀಗ ಎಲಲದರಲೂಲ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಕುಮಾರರನುನ ಒಬಬನ್ ೀ ಸುುಟವಾಗಿ ಗ ದಾ.
ಹಿೀಗ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಕಮಥವುಳಳ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ನಿರ್ತ್ವಾದ, ಪ್ೂರ್ಣಥ ಹಾಗೂ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ
ಅನುಗರಹದಿಂದ ಭಿೀಮ ಎಲಲರನೂನ ಗ ದಾ.

ಸ್ವಾಯನ್ ಪರಗೃಹ್ ವಿನಿಮಜಞತಿ ವಾರಿಮದ್ ಯಧ ೀ ಶಾರನಾತನ್ ವಿಸ್ೃಜ್ ಹಸ್ತಿ ಸ್ಮ ಸ್ ವಿಷ್ು್ಪದ್ಾ್ಮ್ ।

ಸ್ವಾಯನ್ುದ್ೂಹ್ ಚ ಕದ್ಾಚಿದ್ುರುಪರವಾಹಾಂ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ಸ್ುತಾರರ್ಯತಿ ಸಾರಸ್ುಪೂರ್ಣ್ಯಪೌಂಸ್್ಃ
॥೧೪.೬೪॥

ಸಾರಭೂರ್ತವಾದ, ಸುಪ್ೂರ್ಣಥಪೌಂಸ್(ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ್ೂರರ್ತವಾದ) ಬಲವುಳಳ ಭಿೀಮನು, ಎಲಲರನೂನ

ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಗಂಗ ರ್ಯ ನಿೀರನ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಮುಳುಗುತುದಾ. ಅವರ ಲಲರೂ ಬಹಳ ಬಳಲ್ಲದಾಗ ಅವರನುನ
ಬಿಟುು ನಗುತುದಾ. ಕ ಲವಮಮ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪ್ರವಾಹವುಳಳ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ಎಲಲರನೂನ ಹ ೂರ್ತುು
ದಾಟ್ಟಸುತುದಾ.

ಏಕ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಈರೀತಯಾಗಿ ನಡ ದುಕ ೂಳುಳತುದಾ ಎಂದರ -

ದ್ ಾೀಷ್ಂ ಹ್ೃತ ೀ ನ್ಹಿ ಹರೌ ತಮಸ ಪರವ ೀಶಃ ಪಾರಣ ೀ ಚ ತ ೀನ್ ಜಗತಿೀಮನ್ು ತೌ ಪರಪನೌನ।
ತತಾಾರಣಾನ್್ಕುರುತಾಂ ಪರಮೌ ಕರಾಂಸ ದ್ ೀವದಿಾಷಾಂ ಸ್ತತವಿಸ್ೃತಸಾಧುಪೌಂಸೌ್ ॥೧೪.೬೫॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಹಾಗು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ದ ಾೀಷ್ವಲಲದ ೀ ಯಾರಗೂ ರ್ತಮಸುಗ ಪ್ರವ ೀಶವಲಲ.

ಆದಾರಂದ, ವಸೃರ್ತವಾದ ಪ್ುರುಷ್ಸಾಭಾವವುಳಳ, ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಬಲದ ೂಂದಿಗ ಜಗರ್ತುನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ
ಅವರಬಬರೂ[ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಾಗು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ(ಭಿೀಮ)], ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ದ ಾೀಷ್ ಹುಟ್ಟುಸುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಆ
ರೀತರ್ಯ ಕಮಥಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು.
[ರಾಜರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ದ ಾೀಷ್ ಹುಟ್ಟುಸದರ , ಆ ರಾಜರ ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಭಿೀಮಸ ೀನ ದ ಾೀಷ್
ಹುಟ್ಟುಸದ. ಇವ ಲಲವೂ ದುಷ್ುಸಂಹಾರಕಾೆಗಿ ಪಾರರ್ಣ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಾಡಿದ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕ].

ದ್ೃಷಾುವsಮಿತಾನ್್ರ್ ಕರಾಂಸ ಮರುತುುತ ೀನ್ ನಿತ್ಂ ಕೃತಾನಿ ತನ್ಯಾ ನಿಖಿಲ್ಾಶಾ ರಾಜ್ಞಾಮ್।

ತಸಾ್ಮಿತಂ ಬಲಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ದ್ ೂೀರುವೃದ್ಧದ್ ಾೀಷಾ ಬರ್ೂವುರರ್ ಮನ್ಾಮಮನ್ಾರ್ಯಂಶಾ॥೧೪.೬೬॥

ರಾಜರ ಎಲ್ಾಲ ಮಕೆಳೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮನ ಎಣಿಯಿರದ ಕಸುವನುನ ಕಂಡು, ಯಾವಾಗಲೂ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬ ಳ ದ
ದ ಾೀಷ್ವುಳಳವರಾದರು. ಆನಂರ್ತರ ಅವರ ಲಲರೂ ಗುಪ್ುವಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿಕ ೂಂಡರು ಕೂಡಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 609

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಯೀಯೀ ಹಿ ತತರ ನ್ರದ್ ೀವಸ್ುತಾಃ ಸ್ುರಾಂಶಾಃ ಪಿರೀತಿಂ ಪರಾಂ ಪವನ್ಜ ೀ ನಿಖಿಲ್ಾ ಅಕುವಯನ್ ।
ತಾಂಸಾತನ್ ವಿಹಾರ್ಯ ದಿತಿಜಾ ನ್ರದ್ ೀವವಂಶಜಾತಾ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ವಧನಿಶಾರ್ಯಮಸ್್ ಚಕುರಃ ॥೧೪.೬೭॥

ಯಾರು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಂಶದಿಂದ ರಾಜರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮಸ ೀನನಲ್ಲಲ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರನುನ ಬಿಟುು, ದ ೈರ್ತ್ರ ಅಂಶವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಇರ್ತರರು
ಚ ನ್ಾನಗಿ ವಚಾರಮಾಡಿ, ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ನಿಶಚರ್ಯವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ಅಸಮನ್ ಹತ ೀ ವಿನಿಹತಾ ಅಖಿಲ್ಾಶಾ ಪಾಥಾಯಃ

ಶಕ ೂ್ೀ ಬಲ್ಾಚಾ ನ್ ನಿಹನ್ುತಮರ್ಯಂ ಬಲ್ಾಢ್ಃ ।
ಛದ್ಮಪರಯೀಗತ ಇಮಂ ವಿನಿಹತ್ ವಿೀಯಾ್ಯತ್
ಪಾತ್ಯಂ ನಿಹತ್ ನಿಗಳ ೀ ಚ ವಿದ್ಧಮಹ ೀsನಾ್ನ್ ॥೧೪.೬೮॥

ಏವಂ ಕೃತ ೀ ನಿಹತಕರ್ಣುಕಮಸ್್ ರಾಜ್ಂ ದ್ುಯ್ೀಯಧನ್ಸ್್ ಹಿ ರ್ವ ೀನ್ನ ತತ ೂೀsನ್್ಥಾ ಸಾ್ತ್ ।

ಅಸಮನ್ ಹತ ೀ ನಿಪತಿತ ೀ ಚ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಸ್ೂನೌ ಶ ೀಷಾ ರ್ವ ೀರ್ಯುರಪಿ ಸೌಬಲ್ಲಪುತರದ್ಾಸಾಃ ॥೧೪.೬೯॥

‘ಈ ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಸಂಹರಸಲಾಟುರ , ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ಕುಂತರ್ಯ ಮಕೆಳು ಸಂಹರಸಲಾಟುಂತ್ .

ಇವನ್ಾದರ ೂೀ ಬಹಳ ಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿದುಾ, ಬಲಪ್ರಯೀಗದಿಂದ ಇವನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಲಲ.
ಆದಾರಂದ, ಇವನನುನ ಕುರ್ತಂರ್ತರ ಪ್ರಯೀಗಗಳಿಂದ ಕ ೂಂದು, ಅಜುಥನನನುನ ವೀರ್ಯಥಪ್ರಯೀಗದಿಂದ
ಕ ೂಂದು, ಉಳಿದ ಮೂರು ಜನರನುನ (ಧಮಥರಾಜ, ನಕುಲ ಮರ್ತುು ಸಹದ ೀವರನುನ) ಬಂಧನದಲ್ಲಲಡ ೂೀರ್ಣ.
ಈರೀತ ಮಾಡಿದರ ದುಯೀಥಧನನಿಗ ರಾಜ್ವು ಶರ್ತುರಗಳಿಲಲದಾಾಗಿ ಸಗುರ್ತುದ . ಇಲಲದಿದಾರ ದುಯೀಥಧನನ
ರಾಜ್ವು ಶರ್ತುರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದ ೀ ಆಗಿರುರ್ತುದ . ಇವನು(ಭಿೀಮಸ ೀನನು) ಕ ೂಲಲಲಾಡುತುರಲು,
ಅಜುಥನನು ಬಿೀಳಲು, ಉಳಿದವರು ದುಯೀಥಧನನ ದಾಸರಾಗುವರು.’

ಏವಂ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ವಿಷ್ಮುಲಬರ್ಣಮನ್ತಕಾರ್ಂ ಕ್ಷ್ೀರ ೂೀದ್ಧ್ ೀಮಮಯರ್ನ್ಜಂ ತಪಸಾ ಗಿರಿೀಶಾತ್ ।

ಶುಕ ರೀರ್ಣ ಲಬಧಮಮುತಃ ಸ್ುಬಲ್ಾತಮಜ ೀನ್ ಪಾರಪತಂ ಪರತ ೂೀಷ್್ ಮರುತಸ್ತನ್ಯಾರ್ಯ ಚಾದ್ುಃ ॥೧೪.೭೦॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಚಚಿಥಸ, ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದ ಮರ್ನದಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ, ಗಿರೀಶನನುನ ರ್ತಪ್ಸುುಮಾಡಿ

ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ಡ ದ, ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರನುನ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡಿಸ ಶಕುನಿಯಿಂದ ಹ ೂಂದಲಾಟು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ತೀವರವಾದ, ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಫಲಕ ೂಡುವ ಕಾಲಕೂಟ ವಷ್ವನುನ ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಕ ೂಟುರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 610

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೩೭.೪೭). ‘ಕಾಲಕೂಟಂ ವಿಷ್ಂ ತಿೀಕ್ಷ್ಂ ಸ್ಂರ್ೃತಂ ರ ೂೀಮಹಷ್ಯರ್ಣಮ್’

ಎಂದಷ್ ುೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರ ಮರ್ನದಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ ಆ ಕಾಲಕೂಟ ವಷ್
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳಿಗ ಸಕಿೆರುವುದು ಹ ೀಗ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಮಗ ಬಿಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ]

ಸ್ಮಮನ್ಾಯ ರಾಜತನ್ಯೈದ್ಧೃಯತರಾಷ್ಾಜ ೈಸ್ತದ್ ದ್ತತಂ ಸ್ಾಸ್ೂದ್ಮುಖತ ೂೀsಖಿಲರ್ಕ್ಷಯಭ ೂೀಜ ್ೀ ।

ಜ್ಞಾತಾಾ ರ್ಯುರ್ಯುತುುಗದಿತಂ ಬಲವಾನ್ ಸ್ ಭಿೀಮೊೀ ವಿಷ ೂ್ೀರನ್ುಗರಹಬಲ್ಾಜಞರಯಾಞ್ಾಕಾರ॥೧೪.೭೧॥

ರಾಜಕುಮಾರರ ೂಂದಿಗ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸಮಾಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡಿ, ರ್ತಮಮ ಅಡಿಗ ಭಟುನ ಮುಖಾಂರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ
ಭಕ್ಷಾಭ ೂೀಜ್ಗಳಲ್ಲಲಟುು ಕ ೂಡಲಾಟು ವಷ್ವನುನ, ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ುರ್ತರ ‘ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು’ ಹ ೀಳಿದಮೀಲ್ , ತಳಿದ ೀ,
ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಭಿೀಮಸ ೀನನು ವಷ್ು್ವನ ಅನುಗರಹಬಲದಿಂದ ಭಕ್ಷ್ಮಸ, ಜೀಣಿಥಸಕ ೂಂಡನು.

ಜೀಣ ್ೀಯ ವಿಷ ೀ ಕುಮತರ್ಯಃ ಪರಮಾಭಿತಪಾತಃ ಪಾರಸಾದ್ಮಾಶು ವಿದ್ಧುಹಯರಿಪಾದ್ತ ೂೀಯೀ ।

ಜ್ಞಾತಾಾ ರ್ಯುರ್ಯುತುುಮುಖತಃ ಸ್ಾರ್ಯಮತರ ಚಾನ ತೀ ಸ್ುಷಾಾಪ ಮಾರುತಿರಮಾ ಧೃತರಾಷ್ಾಪುತ ರಃ
॥೧೪.೭೨॥

ವಷ್ವು ಜೀರ್ಣಥವಾಗಲು, ಬಹಳ ಸಂಕಟಪ್ಟು ದುಬುಥದಿಾಗಳಾದ ದುಯೀಥಧನ ಮೊದಲ್ಾದವರು,

ಗಂಗಾನದಿರ್ಯ ತೀರದಲ್ಲಲ ಕೂಡಲ್ ೀ ಒಂದು ಕೃತರಮ ಪಾರಸಾದವನುನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ಲಲರ
ಪ್ರ್ತೂರಗಳನುನ ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುುಮುಖದಿಂದ ತಳಿದ ಭಿೀಮಸ ೀನನು, ಅವರಗ ಅನುಕೂಲವಾಗಲ್ಲ ಎಂದು
ತ್ಾನ್ ೀ ಅವರ ೂಂದಿಗ ಪಾರಸಾದದ ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಲಗಿದನು.

ದ್ ೂೀಷಾನ್ ಪರಕಾಶಯತುಮೀವ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಪುತಾರತಮಜ ೀಷ್ು ನ್ೃವರಂ ಪರತಿ ಸ್ುಪತಮಿೀಕ್ಷಯ ।

ಬಧ್ಾಾsಭಿಮನ್ಾರ್ಣದ್ೃಢ ೈರರ್ಯಸಾ ಕೃತ ೈಸ್ತಂ ಪಾಶ ೈವಿಯಚಿಕ್ಷ್ಪುರುದ್ ೀ ಹರಿಪಾದ್ಜಾಯಾಃ ॥೧೪.೭೩॥

ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳಾಗಿರುವ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು, ರ್ತಮಮ

ದ ೂೀಷ್ಗಳನುನ ಜಗತುಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಡಲ್ ಂದ ೀ ಪಾರಸಾದದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ, ಜೀವೀರ್ತುಮನ್ಾದ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಕಂಡು, ದುಮಥಂರ್ತರದಿಂದ ಅಭಿಮಂರ್ತರಸರುವ, ದೃಢವಾದ ಕಬಿಬರ್ಣದಿಂದ ಮಾಡಿದ
ಹಗಗಗಳಿಂದ ಅವನನುನ ಕಟ್ಟು, ಗಂಗಾನದಿರ್ಯ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಎಸ ದರು.

ತತ್ ಕ ೂೀಟ್ಟಯೀಜನ್ಗಭಿೀರಮುದ್ಂ ವಿಗಾಹ್ ಭಿೀಮೊೀ ವಿಜೃಮೂರ್ಣತ ಏವ ವಿವೃಶಾಯ ಪಾಶಾನ್ ।

ಉತಿತೀರ್ಯ್ಯ ಸ್ಜಞನ್ಗರ್ಣಸ್್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಹಷ್ಯಂ ತಸಾ್ವನ್ನ್ತಗುರ್ಣವಿಷ್ು್ಸ್ದ್ಾತಿಹಾದ್ಾಯಃ ॥೧೪.೭೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 611

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕ ೂೀಟ್ಟ ಯೀಜನ ಆಳದ ಗಾಂಭಿೀರ್ಯಥವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಗಂಗ ರ್ಯ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿದ ಭಿೀಮಸ ೀನನು,
ಆಕಳಿಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ(ಮೈಮುರರ್ಯುವಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ) ಹಗಗಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸ, ನದಿಯಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ, ಸಜಜನರ
ಸಮೂಹಕ ೆ ಹಷ್ಥವನುನ ಉಂಟುಮಾಡಿ, ಎಣಿಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳುಳಳ ವಷ್ು್ವನಲ್ಲಲ ನ್ ಲ್ ಗ ೂಂಡ
ಮನಸುುಳಳವನ್ಾಗಿದಾನು (ಆರ್ತ್ನಿುಕ ಸ ನೀಹ ಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾನು).

ತಂ ವಿೀಕ್ಷಯದ್ುಷ್ುಮನ್ಸ ೂೀsತಿವಿಪನ್ನಚಿತಾತಃ ಸ್ಮಮನ್ಾಯ ರ್ೂರ್ಯ ಉರುನಾಗಗಣಾನ್ಥಾಷೌು ।

ಶುಕ ೂರೀಕತಮನ್ಾಬಲತಃ ಪುರ ಆಹಾಯತಾಾ ಪಶಾಾತ್ ಸ್ುಪಞ್ಞರಗತಾನ್ ಪರದ್ದ್ುಃ ಸ್ಾಸ್ೂತ ೀ ॥೧೪.೭೫॥

ಭಿೀಮನನುನ ಕಂಡು ಬಹಳ ಸಂಕಟಪ್ಟು ಆ ದುಷ್ುಮನಸೆರು, ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರಂದ ಪ್ಡ ದ

ಮಂರ್ತರದ ಬಲದಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಮಂರ್ತರರ್ಣಮಾಡಿ ಕರ ಸದ ಎಂಟು ನ್ಾಗಗಳ ಪ್ರಭ ೀದಗಳನುನ ಒಳ ಳ
ಪ್ಂಜರದಲ್ಲಲ ಇಟುು, ರ್ತಮಮ ರರ್ದ ಸಾರರ್ಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೂಟುರು.

ದ್ುಯ್ೀಯಧನ ೀನ್ ಪೃರ್ುಮನ್ಾಬಲ್ ೂೀಪಹೂತಾಂಸ್ತತಾುರರ್ಥಃ ಫಣಿಗಣಾನ್ ಪವನಾತಮಜಸ್್।

ಸ್ುಪತಸ್್ ವಿಸ್ೃತ ಉರಸ್್ಮುಚದ್ ವಿಶ್ೀರ್ಣ್ಯದ್ನಾತ ಬರ್ೂವುರಮುಮಾಶು ವಿದ್ಶ್ ನಾಗಾಃ ॥೧೪.೭೬॥

ದುಯೀಥಧನನಿಂದ ಉಗರವಾದ ಮಂರ್ತರದ ಬಲದಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ಆ ಹಾವುಗಳ ಸಮೂಹವನುನ

ದುಯೀಥಧನನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯು ಮಲಗಿರುವ ಪ್ವನ್ಾರ್ತಮಜನ(ಭಿೀಮಸ ೀನನ) ಅಗಲವಾದ ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್
ಬಿಟುನು. ಈರೀತ ಬಿಟು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಆ ಉರನ್ಾಗಗಳು ಭಿೀಮನನುನ ಕಚಿಚದವು ಮರ್ತುು ಕಚಿಚ ರ್ತಮಮ ಹಲುಲಗಳನುನ
ಮುರದುಕ ೂಂಡವು.

ಕ್ಷ್ಪಾತವ ಸ್ುದ್ೂರಮುರುನಾಗವರಾನ್ಥಾಷೌು ತದ್ಾಂಶಜಾನ್ ಸ್ ವಿನಿಹತ್ ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾವತ್ ।

ಜಘನೀ ಚ ಸ್ೂತಮಪಹಸ್ತತ ಏವ ಭಿೀಮಃ ಸ್ುಷಾಾಪ ಪೂವಯವದ್ನ್ುತಿ್ತ ಏವ ತಲ್ಾಪತ್
॥೧೪.೭೭॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಹಾಸಗ ಯಿಂದ ಏಳದ ೀ, ಹ ೀಗ ಮಲಗಿದಾನ್ ೂೀ ಹಾಗ ಯೀ ಎಂಟು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನ್ಾಗಗಳ
ಸಮೂಹವನುನ ಬಹಳ ದೂರಕ ೆ ಎಸ ದು, ಆ ನ್ಾಗ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಹಾವುಗಳನುನ ಇರುವ ಗಳ ೂೀ
ಎಂಬಂತ್ ಕ ೂಂದನು. ನಂರ್ತರ ರ್ತನನಮೀಲ್ ಹಾವುಗಳನುನ ಹರಬಿಟು ದುಯೀಥಧನನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯನುನ
ಕ ೂಂದು, ಹಾಗ ಯೀ ನಿದ ರ ಮಾಡಿದ ಕೂಡಾ.
[ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೩೭.೪೫) ಕಾರ್ಣಬಹುದು.
‘ಪರಬುದ್ ೂಧೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಸಾತನ್ ಸ್ವಾಯನ್ ಸ್ಪಾಯನ್ಪ್ೀರ್ರ್ಯತ್ । ಸಾರರ್ಥಂ ಚಾಸ್್ ದ್ಯತಪಹಸ ತೀನ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 612

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಜಘ್ನನವಾನ್’ ಭಿೀಮ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಹಾವುಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಸಾರರ್ಥರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯ ಹಿಂಬದಿಯಿಂದಲ್ ೀ

ಹ ೂಡ ದು ಕ ೂಂದ]

ತತ್ ತಸ್್ ನ ೈಜಬಲಮಪರಮರ್ಯಂ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ವ ೀಯ ಕ್ಷ್ತಿೀಶತನ್ಯಾ ಅಧಿಕಂ ವಿಷ ೀದ್ುಃ ।

ನಿಶಾಾಸ್ತ ೂೀ ದ್ಶಯನಾದ್ಪಿ ರ್ಸ್ಮ ಯೀಷಾಂ ರ್ೂಯಾಸ್ುರ ೀವ ರ್ುವನಾನಿ ಚ ತ ೀ ಮೃಷಾssಸ್ನ್
॥೧೪.೭೮॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಸಹಜವಾಗಿರುವ ಬಲವನುನ ತ್ಾವು ದಾಟಲ್ಾಗದ ಂದು ತಳಿದ ದ ಾೀಷಗಳಾದ ಆ ಎಲ್ಾಲ
ರಾಜಕುಮಾರರೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ದುಃಖಕ ೆ ಒಳಗಾದರು. ಯಾವ ಹಾವುಗಳ
ನಿಟುುಸರನಿಂದಲೂ, ದಶಥನದಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಇಡಿೀ ಲ್ ೂೀಕಗಳ ೀ ಭಸಮವಾಗುರ್ತುವೀ, ಅಂರ್ತಹ
ಹಾವುಗಳೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಮುಂದ ವ್ರ್ಥವ ನಿಸದವು.

ದ್ದಿೂವಿಯದ್ಶ್ ನ್ ವಿಕಾರಮಮುಷ್್ ಕತುತಯಂ ಶ ೀಕುರ್ುಯಜಙ್ೆಮವರಾ ಅಪಿ ಸ್ುಪರರ್ಯತಾನಃ ।

ಕಸಾ್ಪಿ ನ ೀದ್ೃಶಬಲಂ ಶುರತಪೂವಯಮಾಸೀತ್ ದ್ೃಷ್ುಂ ಕ್ತಮು ಸ್ಮ ತನ್ಯೀsಪಿ ಹಿರರ್ಣ್ಕಸ್್ ॥೧೪.೭೯॥

ಆ ಹಾವುಗಳು ರ್ತಮಮ ಹಲುಲಗಳಿಂದ ಕಚಿಚರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮನಿಗ ವಕಾರವನುನ ಮಾಡಲು

ಸಮರ್ಥವಾಗಲ್ಲಲಲ. ಯಾರಲೂಲ ಕೂಡಾ ಈರೀತಯಾಗಿರುವ ಬಲವನುನ ಹಿಂದ ನ್ಾವು ಕ ೀಳಿಯೀ ಇಲ್ಾಲ,
ಇನುನ ನ್ ೂೀಡಲ್ಲಲ್ಾಲ ಎಂದು ಏನು ಹ ೀಳರ್ತಕೆದುಾ? ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ರಹಾಲದನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ
ಈ ರೀತರ್ಯ ಬಲವನುನ ನ್ಾವು ಕ ೀಳಿಲಲ.
(ಭಿೀಮನಂತ್ ಹಾವುಗಳಿಂದ ರ್ತನನನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಕ ೂಂಡ ಪ್ರಹಾಲದನ ಬಲಕೂೆ ಮರ್ತುು ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಬಲಕೂೆ
ಇರುವ ವ ್ತ್ಾ್ಸವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುತ್ಾುರ - )

ಸಾಾತಾಮವನಾತ್ಯಮಧಿಕಾಂ ಸ್ುತತಿಮೀವ ಕೃತಾಾ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ ದ್ ೈತ್ತನ್ಯೀ ಹರಿಣಾsವಿತ ೂೀsರ್ೂತ್ ।

ನ್ತೌಾರಸ್ಂ ಬಲಮಮುಷ್್ ಸ್ ಕೃಷ್್ತ ೀ ಹಿ ರ್ೃತ ್ೈಬಯಲ್ಾತ್ ಸ್ಾಪಿತುರೌರಸ್ಮಸ್್ ವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್
॥೧೪.೮೦॥

ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರಹಾಲದನು ರ್ತನನನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಕ ೂಳಳಲು ಭಗವಂರ್ತನನುನ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದನು ಮರ್ತುು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟುನು. ಅವನಿಗ ಸಹಜವಾದ ದ ೈಹಿಕ ಸಾಮರ್್ಥ
ಇರಲ್ಲಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಅವನು ಭೃರ್ತ್ರಂದ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ಎಳ ರ್ಯಲಾಟುನು. ಇವನಿಗಾದರ ೂೀ, ರ್ತನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 613

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರ್ತಂದ ಯಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಸಹಜವಾದ ವೀರ್ಯಥವದ (ಅಂದರ : ಯಾವುದ ೀ ವರ, ಮಂರ್ತರ ಬಲವಲಲ,
ಸಹಜವಾದ ಬಲದಿಂದಲ್ ೀ ಭಿೀಮ ಎಲಲವನೂನ ಮಾಡುತುದಾ).

ನ ೈಸ್ಗಿೆಯಕಪಿರರ್ಯಮಿಮಂ ಪರವದ್ನಿತ ವಿಪಾರ ವಿಷ ೂ್ೀನಿನಯತಾನ್ತಮಪಿ ಸ್ತ್ಮಿದ್ಂ ಧುರವಂ ಹಿ ।

ನ ೈವಾನ್್ಥೌರಸ್ಬಲಂ ರ್ವತಿೀದ್ೃಶಂ ತದ್ುತಾುದ್್ ಏಷ್ ಹರಿಣ ೈವ ಸ್ಹ ೈಷ್ ನ ೂೀSತ್ಯಃ ॥೧೪.೮೧॥

ಸಹಜವಾದುದಾನ್ ನೀ ಹ ಚುಚ ಇಷ್ುಪ್ಡುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನ್ ೈಸಗಿಥಕ ಬಲವರುವ ಭಿೀಮ ಬಹಳ ಪ್ರರ್ಯ

ಎಂದು ವಪ್ರರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಇದು ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ಸರ್ತ್. ಇಲಲದಿದಾರ ಈರೀತಯಾದ ಸಹಜಸದಾವಾದ
ಬಲವು ಅವನಲ್ಲಲರುತುರಲ್ಲಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು.
ಅದ ೀ ನಮಗ ಅನುಕೂಲವು.

ಕೃಷ್್ಃ ಕ್ತಲ್ ೈಷ್ ಚ ಹರಿರ್ಯ್ಯದ್ುಷ್ು ಪರಜಾತಃ ಸ ೂೀsಸಾ್sಶರರ್ಯಃ ಕುರುತ ತಸ್್ ಬಹು ಪರತಿೀಪಮ್ ।
ಸ್ಮಮನ್ಾಯ ಚ ೈವಮತಿಪಾಪತಮಾ ನ್ರ ೀನ್ಾರಪುತಾರ ಹರ ೀಶಾ ಬಹು ಚಕುರರರ್ ಪರತಿೀಪಮ್ ॥೧೪.೮೨॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ರ್ಯದುಗಳಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿ ಬಂದಿದಾಾನ್ . ಅವನ್ ೀ ಈ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಅಶರರ್ಯನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ಆ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಬಹಳವಾಗಿ ವ ೈರವನುನ ಮಾಡಿರ’ ಎಂದು ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡಿದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾದ
ರಾಜಪ್ುರ್ತರರು-ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಬಹಳವಾಗಿ ವರ ೂೀಧವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ತ ೈಃ ಪ ರೀರಿತಾ ನ್ೃಪತರ್ಯಃ ಪಿತರಶಾ ತ ೀಷಾಂ ಸಾಕಂ ಬೃಹದ್ರರ್ಸ್ುತ ೀನ್ ಹರ ೀಃ ಸ್ಕಾಶಮ್ ।

ರ್ಯುದ್ಾಧರ್ಯ ಜಗುಮರಮುನಾsಷ್ುದ್ಶ ೀಷ್ು ರ್ಯುದ್ ಧೀಷ್ಾತ್ನ್ತರ್ಗನಬಲದ್ಪಪಯಮದ್ಾ ನಿವೃತಾತಃ ॥೧೪.೮೩॥

ಮಕೆಳಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು, ರಾಜರಾಗಿದಾ ರ್ತಂದ ರ್ಯಂದಿರು, ಜರಾಸಂಧನೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ತ್ ರಳಿದರು. ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಹದಿನ್ ಂಟು ರ್ಯುದಾಗಳಲ್ಲಲ ಸ ೂೀರ್ತ ಅವರು, ರ್ತಮಮ
ಬಲದಪ್ಥದ ಮದವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ನಿವೃರ್ತುರಾದರು(ಹಿಂತರುಗಿದರು).

ತ ೀನಾsಗೃಹಿೀತಗಜವಾಜರಥಾ ನಿತಾನ್ತಂ ಶಸ ಾೈಃ ಪರಿಕ್ಷತತನ್ೂಭಿರಲಂ ವಮನ್ತಃ ।

ರಕತಂ ವಿಶಸ್ಾಕವಚಧವಜವಾಜಸ್ೂತಾಃ ಸ್ಾಸಾತಮಬರಾಃ ಶಿರ್ಥತಮೂದ್ಧಯಜನ ೂೀ ನಿವೃತಾತಃ ॥೧೪.೮೪॥

ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಪ್ರಗರಹಿಸಲಾಟು ಆನ್ , ಕುದುರ , ರರ್, ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡ
ದ ೀಹವುಳಳವರಾಗಿ, ಚ ನ್ಾನಗಿ ರಕುವನುನ ವಾಂತಮಾಡುತ್ಾು, ಶಸರವಲಲದ ೀ, ಕವಚವಲಲದ ೀ, ದಾಜವಲಲದ ೀ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 614

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಎಲಲವನೂನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವರಾಗಿ, ಜಾರುವ ಬಟ್ ುರ್ಯುಳಳವರಾಗಿ, ಬಿಚಿಚಹ ೂೀದ ಕೂದಲುಳಳವರಾಗಿ

ಹಿಂತರುಗಿದರು.

ಏವಂ ಬೃಹದ್ರರ್ಸ್ುತ ೂೀsಪಿ ಸ್ುಶ ್ೀಚ್ರೂಪ ಆತ ೂತೀಯ ರ್ಯಯೌ ಬಹುಶ ಏವ ಪುರಂ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಮ್ ।
ಕೃಷ ್ೀನ್ ಪೂರ್ಣ್ಯಬಲವಿೀರ್ಯಯಗುಣ ೀನ್ ಮುಕ ೂತೀ ಜೀವ ೀತ್ತಿೀವ ವಿಜತಃ ಶಾಸತಾವಶ ೀಷ್ಃ ॥೧೪.೮೫॥

ಹಿೀಗ ಯೀ, ಬೃಹದರರ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಜರಾಸಂಧನೂ ಕೂಡಾ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ್ೀಚನಿೀರ್ಯ

ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಸಂಕಟಗ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ, ಬಹಳ ಬಾರ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಬಲ ಹಾಗೂ ವೀರ್ಯಥವ ಂಬ
ಗುರ್ಣಗಳುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ‘ಬದುಕಿಕ ೂೀ ಹ ೂೀಗು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಬಿಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಉಸರುಮಾರ್ತರವನುನ
ಉಳಿಸಕ ೂಂಡು ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ಹಿಂತರುಗಿದನು.

ಏವಂ ಗತ ೀಷ್ು ಬಹುಶ ್ೀ ನ್ತಕನ್ಧರ ೀಷ್ು ರಾಜಸ್ಾಜ ೂೀsಪಿ ಮಧುರಾಂ ಸ್ಾಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ।
ರಾಮೀರ್ಣ ಸಾದ್ಧಯಮಖಿಲ್ ೈರ್ಯ್ಯದ್ುಭಿಃ ಸ್ಮೀತ ೂೀ ರ ೀಮೀ ರಮಾಪತಿರಚಿನ್ಾಬಲ್ ೂೀ ಜರ್ಯಶ್ರೀಃ
॥೧೪.೮೬॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಬಹಳ ಬಾರ ಆ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರುಗಳು ರ್ತಮಮ ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸ ತ್ ರಳುತುರಲು, ಅಚಿಂರ್ತ್ಬಲವುಳಳ
ರಮಾಪ್ತಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಯಾವಾಗಲೂ ಜರ್ಯಶ್ರೀರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಮಧುರ ರ್ಯನುನ
ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಎಲ್ಾಲ ರ್ಯದುಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕಿರೀಡಿಸಕ ೂಂಡಿದಾನು.

ವ್ತ ೂ್ೀಯದ್್ಮಾಃ ಪುನ್ರಪಿ ಸ್ಮ ಸ್ದ್ಾತತಯರಾಷಾಾ ಭಿೀಮಂ ನಿಹನ್ುತಮುರುರ್ಯತನಮಕುವಯತಾಜ್ಞಾಃ ।

ರಾಜ್ಞಾಂ ಸ್ುತಾಸ್ತಮಖಿಲಂ ಸ್ ಮೃಷ ೈವ ಕೃತಾಾ ಚಕ ರೀ ಜಯಾರ್ಯ ಚ ದಿಶಾಂ ಬಲವಾನ್ ಪರರ್ಯತನಮ್
॥೧೪.೮೭॥

ಇರ್ತು, ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಅವವ ೀಕಿ ರಾಜಕುಮಾರರ ಲಲರೂ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ
ಕ ೂಲುಲವ ರ್ಯರ್ತನದಲ್ಲಲ ವಫಲತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದರೂ ಕೂಡಾ, ಮತ್ ುಮತ್ ು ಭಿೀಮನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಬ ೀರ -ಬ ೀರ
ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಗಳನುನ ವ್ರ್ಥವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ
ಭಿೀಮಸ ೀನನು, ದಿಗಿಾಜರ್ಯಕಾೆಗಿ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನವನುನ ಮಾಡಿದನು. [ಈ ದಿಗಿಾಜರ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮಾಜುಥನರಗ
ಸರಸುಮಾರು ೧೫-೧೬ ವರ್ಯಸುು ಎನುನವುದನುನ ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 615

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪಾರಚಿೀಂ ದಿಶಂ ಪರರ್ಮಮೀವ ಜಗಾರ್ಯ ಪಶಾಾದ್ ಯಾಮಾ್ಂ ಜಲ್ ೀಶಪರಿಪಾಲ್ಲತಯಾ ಸ್ಹಾನಾ್ಮ್ ।

ಯೌ ತೌ ಪುರಾತನ್ದ್ಶಾನ್ನ್ಕುಮೂಕಣೌ್ಯ ಮಾತೃಷ್ಾಸಾತನ್ರ್ಯತಾಂ ಚ ಗತೌ ಜಗಾರ್ಯ ॥೧೪.೮೮॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಮೊದಲು ಪ್ೂವಥದಿಕೆನೂನ, ರ್ತದನಂರ್ತರ ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದಿಕೆನೂನ, ನಂರ್ತರ ವರುರ್ಣನ್ಾಳುವ

ಪ್ಶ್ಚಮದಿಕಿೆನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಉರ್ತುರದಿಕೆನೂನ ಗ ದಾನು.
ಯಾರು ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣ ಹಾಗು ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿದಾರ ೂೀ ಅವರ ೀ ಈಗ ಭಿೀಮನ ಚಿಕೆಮಮನ(ಕುಂತರ್ಯ
ರ್ತಂಗಿರ್ಯರ) ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾರು. ಅವರನೂನ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಗ ದಾ.

ಪೂವಯಸ್ತಯೀಹಿಯ ದ್ಮಘೂೀಷ್ಸ್ುತಃ ಪರಜಾತಃ ಪಾರಹುಶಾ ರ್ಯಂ ನ್ೃಪತರ್ಯಃ ಶ್ಶುಪಾಲನಾಮಾನ ।

ಅನ್್ಂ ವದ್ನಿತ ಚ ಕರೂಶನ್ೃಪಂ ತಥಾsನ್್ಮಾತೃಷ್ಾಸಾತನ್ರ್ಯಮೀವ ಚ ದ್ನ್ತವಕರಮ್ ॥೧೪.೮೯॥

ಅವರಬಬರಲ್ಲಲ ಮೊದಲ್ಲಗನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು ದಮಘೂೀಷ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾನು. ಯಾರನುನ ರಾಜರು

ಶ್ಶುಪಾಲ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಇವನು. ಹಾಗ ಯೀ ಇನ್ ೂನಬಬ ತ್ಾಯಿರ್ಯ
ರ್ತಂಗಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ದಂರ್ತವಕರನನುನ ಕರೂಶರಾಜಾ ಎಂದೂ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . (ಇವನ್ ೀ ಹಿಂದ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ್ಾಗಿದಾವನು).

ಜತ ಾೈವ ತಾವಪಿ ಜಗಾರ್ಯ ಚ ಪೌರ್ಣಡರಕಾಖ್ಂ ಶೌರ ೀಃ ಸ್ುತಂ ಸ್ುತಮಜ ೈದ್ರ್ ಭಿೀಷ್ಮಕಸ್್ ।

ರ್ಯಃ ಪೂವಯಮಾಸ್ ದಿತಿಜ ೂೀ ನ್ರಹ ೀಲಾಲ್ಾಖ ೂ್ೀ ರುಗಿೇತಿ ನಾಮ ಚ ಬರ್ೂವ ಸ್ ಕುಣಿಡೀನ ೀಶಃ
॥೧೪.೯೦॥

ಇವರಬಬರನುನ ಗ ದುಾ, ಪೌರ್ಣಡಿಕ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ವಸುದ ೀವನ ಮಗನನುನ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ. ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಭಿೀಷ್ಮಕನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ರುಗಿಮರ್ಯನುನ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ. ಯಾರು ಮೊದಲು ಮನುಷ್್ರನುನ ತನುನವ ‘ಇಲಾಲ’^
ಎಂಬ ಹ ಸರನ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾನ್ ೂೀ, ಅವನು ಕುಣಿಡನ ಪ್ಟುರ್ಣದ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ. ಅವನನೂನ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ.
[^ಇಲಾಲನು ರ್ತನನ ರ್ತಮಮ ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯನುನ ಮೀಕ ರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ಅವನನುನ ಶಾರದಾದ ನ್ ಪ್ದಲ್ಲಲ ಕರ್ತುರಸ
ಎಲಲರಗೂ ಉರ್ಣಬಡಿಸುತುದಾ. ಎಲಲರೂ ಆಹಾರ ಸಾೀಕರಸದ ಮೀಲ್ ಇಲಾಲ ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯನುನ ಕರ ರ್ಯುತುದಾ.
ಆಗ ವಾತ್ಾಪ್ ಅವರ ಲಲರ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯನುನ ಸೀಳಿ ಹ ೂರಬರುತುದಾ. ಆನಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಅವರಬಬರೂ ಸ ೀರಕ ೂಂಡು
ಅತರ್ಥಗಳನುನ ತಂದು ಮುಗಿಸುತುದಾರು. ಹಿೀಗ , ಅವರು ಅನ್ ೀಕರನುನ ಕ ೂಂದಿದಾರು.
ಇಂರ್ಹ ಇಲಾಲನು ಒಮಮ ಅಗಸಯರನುನ ಊಟಕ ೆ ಆಹಾಾನಿಸದ. ಇಲಾಲನ ಕೂರರ ಕೃರ್ತ್ಗಳನುನ ತಳಿದ ೀ
ಅಗಸಯರು ಇಲಾಲನ ಅತರ್ಥಯಾಗಿ ಹ ೂೀದರು. ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯನುನ ಅಗಸಯಮುನಿಗಳು ಆಹಾರರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ಸಾೀಕರಸ, ಇಲಾಲ ಕರ ರ್ಯುವ ಮುನನವ ೀ ‘ವಾತ್ಾಪ್ ಜೀಣ ೂೀಥಭವ’ (ವಾತ್ಾಪ್ ಜೀರ್ಣಥವಾಗಿ ಹ ೂೀಗು)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 616

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಎಂದರು. ಹಿೀಗಾಗಿ ವಾತ್ಾಪ್ ಅವರ ಉದರದಲ್ಲಲ ಕರಗಿಹ ೂೀದ. ಹಿೀಗಾಗಿ ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯನುನ ಇಲಾಲ
ಕರ ದಾಗ ಆರ್ತ ಹಿಂತರುಗಲ್ಲಲಲ. ಈರೀತ ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯ ಸಂಹಾರವಾಯಿರ್ತು. ಈ ಕಥ ರ್ಯ ವವರವನುನ ನ್ಾವು
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಇಲಾಲನ್ ೀ ಭಿೀಷ್ಮಕನ ಮಗ ರುಗಿಮಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ].

ಭಾಗ ೀತ ಏವ ತನ್ರ್ಯಸ್್ ಸ್ ಏವ ವಹ ನೀನಾನಯಮಾನ ಶುಚ ೀಃ ಸ್ ತು ಪಿತಾsಸ್್ ಹಿ ಮಿತರಭಾಗಃ ।

ರಾಹಾಂಶರ್ಯುಕ್ ತದ್ನ್ುಜೌ ಕರರ್ಕ ೈಶ್ಕಾಖೌ್ ಭಾಗೌ ತಥಾsಗಿನಸ್ುತಯೀಃ ಪವಮಾನ್ಶುನ ೂಧಯೀಃ
॥೧೪.೯೧॥

ಆ ರುಗಿಮರ್ಯು ‘ಶುಚಿ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರನ ಅಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿದಾವನ್ಾಗಿದಾರ , ಅವನ ರ್ತಂದ

ಭಿೀಷ್ಮಕನಲ್ಲಲ ಮಿರ್ತರನ(ಸೂರ್ಯಥನ) ಅಂಶವರ್ತುು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಭಿೀಷ್ಮಕನಲ್ಲಲ ರಾಹುವನ ಅಂಶವೂ ಇರ್ತುು.
ಹಾಗ ಯೀ ಭಿೀಷ್ಮಕನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾದ ಕರರ್ ಮರ್ತುು ಕ ೈಶ್ಕರು ಅಗಿನರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿರುವ ಪ್ವಮಾನ ಹಾಗು
ಶುನುಾಾ ಇವರ ಅಂಶಭೂರ್ತರಾಗಿದಾರು [ಪಾವಕ-ಪ್ವಮಾನ-ಶುಚಿ. ಇಲ್ಲಲ ಪಾವಕನನ್ ನೀ ಶುನುಾಾ ಎಂದು
ಕರ ದಿದಾಾರ ].

ಬನ ೂಧೀನಿನಯಜಸ್್ ತು ಬಲಂ ಸ್ುಪರಿೀಕ್ಷಮಾರ್ಣಃ ಶಲ್ ೂ್ೀsಪಿ ತ ೀನ್ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ ೀ ವಿಜತಸ್ತಥ ೈವ ।

ಭಿೀಮೊೀ ಜಗಾರ್ಯ ರ್ಯುಧಿ ವಿೀರಮಥ ೈಕಲವ್ಂ ಸ್ವ ೀಯ ನ್ೃಪಾಶಾ ವಿಜತಾ ಅಮುನ ೈವಮೀವ ॥೧೪.೯೨॥

ರ್ತನನ ಬಂಧುವಾಗಿರುವ ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಬಲವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸರ್ತಕೆ ಶಲ್ನೂ ಕೂಡಾ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ
ರ್ಯುದಾಮಾಡಿದ. ಹಾಗ ೀ ಸ ೂೀರ್ತ ಕೂಡಾ. ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ವೀರನ್ಾಗಿರುವ ಏಕಲವ್ನನುನ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ.
ಇದ ೀರೀತ ಭಿೀಮನಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರುಗಳೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಾಜರ್ಯಹ ೂಂದಿದರು.

ತದ್ಾಬಹುವಿೀರ್ಯ್ಯಪರಿಪಾಲ್ಲತ ಇನ್ಾರಸ್ೂನ್ುಃ ಶ ೀಷಾನ್ ನ್ೃಪಾಂಶಾ ಸ್ಮಜ ೈದ್ ಬಲವಾನ್ರ್ಯತಾನತ್ ।

ಸಾಲಾಂ ಚ ಹಂಸ್ಡಿರ್ಕೌ ಚ ವಿಜತ್ ಭಿೀಮೊೀ ನಾಗಾಹಾರ್ಯಂ ಪುರಮಗಾತ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀsಜುಞಯನ ೀನ್
॥೧೪.೯೩॥

ಭಿೀಮನ ಬಾಹುವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಪ್ರಪಾಲ್ಲರ್ತನ್ಾದ(ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟು) ಅಜುಥನನು, ಉಳಿದ ರಾಜರನುನ ಯಾವುದ ೀ

ರ್ಯರ್ತನವಲಲದ ೀ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗ ದಾ. ಸಾಲಾನನುನ, ಹಂಸ-ಡಿಭಕರನುನ ಗ ದಾ ಭಿೀಮಸ ೀನನು,
ಅಜುಥನನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಹಸುನಪ್ುರಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.

ತದ್ಾಬಹುವಿೀರ್ಯ್ಯಮರ್ ವಿೀಕ್ಷಯ ಮುಮೊೀದ್ ಧಮಮಯಸ್ೂನ್ುಃ ಸ್ಮಾತೃರ್ಯಮಜ ೂೀ ವಿದ್ುರಃ ಸ್ಭಿೀಷ್ಮಃ ।

ಅನ ್ೀ ಚ ಸ್ಜಞನ್ಗಣಾಃ ಸ್ಹಪೌರರಾಷಾಾಃ ಶುರತ ಾೈವ ಸ್ವಯರ್ಯದ್ವೀ ಜಹೃಷ್ುನಿನಯತಾನ್ತಮ್ ॥೧೪.೯೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 617

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತ್ಾಯಿ ಮರ್ತುು ನಕುಲಸಹದ ೀವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಧಮಥರಾಜನು ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಬಾಹುವೀರ್ಯಥವನುನ
ಕಂಡು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುನು. ವದುರನು, ಭಿೀಷ್ಮನೂ ಸ ೀರದಂತ್ , ಸಮಸು ಸಜಜನರೂ ಕೂಡಾ, ಇಡಿೀ
ರಾಷ್ರದಲ್ಲಲರುವವರು ಇದನುನ ಕ ೀಳಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು.

ಕೃಷ್್ಃ ಸ್ುಯೀಧನ್ಮುಖಾಕರಮಮಾಮಿಬಕ ೀರ್ಯಂ ಜಾನ್ನ್ ಸ್ಾಪುತರವಶವತಿತಯನ್ಮೀವ ಗತಾಾ ।

ಶಾಾಫಲ್ಲಾನ ೂೀ ಗೃಹಮಮುಂ ಧೃತರಾಷ್ಾಶಾನ ಾೈ ಗನ್ುತಂ ದಿದ್ ೀಶ ಗಜನಾಮ ಪುರಂ ಪರ ೀಶಃ ॥೧೪.೯೫॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಸುಯೀಧನನಿಂದಾಗುತುರುವ ಅಕರಮಗಳನುನ ತಳಿದು, ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ರ್ತನನ

ಪ್ುರ್ತರವಶವಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂಬುದನೂನ ತಳಿದು, ಶಾಫಲೆನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕೂರರನನುನ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ
ಶಾಂತಗಾಗಿ(ವಪ್ರೀರ್ತ ಪ್ರವೃತು ನಿವಾರಣ ಗಾಗಿ) ಹಸುನ್ಾವತಗ ತ್ ರಳು ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ.
[ಅಲ್ಲಲ ಏನು ನಡ ರ್ಯುತುದ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಲು ಮರ್ತುು ಅವಶ್ಕತ್ ಇದಾರ ತಳುವಳಿಕ ಹ ೀಳಿ ಬರುವಂತ್ ಕೃಷ್್
ಅಕೂರರನಿಗ ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ].

ಸ ೂೀsಯಾದ್ ಗಜಾಹಾರ್ಯಮಮುತರ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಪುತ ರೀರ್ಣ ಭಿೀಷ್ಮಸ್ಹಿತ ೈಃ ಕುರುಭಿಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ।

ಸ್ಮೂಪಜತಃ ಕತಿಪಯಾನ್ವಸ್ಚಾ ಮಾಸಾನ್ ಜ್ಞಾತುಂ ಹಿ ಪಾರ್ಣುಡಷ್ು ಮನ್ಃಪರಸ್ೃತಿಂ ಕುರೂಣಾಮ್
॥೧೪.೯೬॥

ಗಜಾಹಾರ್ಯಕ ೆ(ಹಸುನಪ್ುರಕ ೆ) ತ್ ರಳಿ, ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಂದಲೂ, ಭಿೀಷ್ಮನಿಂದಲೂ

ಕೂಡಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ಕುರುಗಳಿಂದಲೂ ಪ್ೂಜಸಲಾಟುವನ್ಾದ ಅಕೂರರನು, ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಕುರುಗಳ ಮನಸುನ
ಪ್ರಸಾದವನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕ ಂದು, ಕ ಲವು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಅಲ್ ಲೀ ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ ಕುನಿತವಿದ್ುರ ೂೀಕ್ತತತ ಆತಮನಾ ಚ ಮಿತಾರರಿಮಧ್ಮಜನಾಂಸ್ತನ್ಯೀಷ್ು ಪಾಣ ೂಡೀಃ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಪುತರವಶಗಂ ಧೃತರಾಷ್ಾಮಞ್ಞಃ ಸಾಮನೈವ ಭ ೀದ್ಸ್ಹಿತ ೀನ್ ಜಗಾದ್ ವಿದ್ಾಾನ್ ॥೧೪.೯೭॥

ಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಅಕೂರರನು ಕುಂತ ಹಾಗು ವದುರನ ಮಾತನಿಂದಲಲದ ೀ, ತ್ಾನೂ ಕೂಡಾ, ಪಾಂಡುವನ

ಮಕೆಳಿಗ ಮಿರ್ತರರು ಯಾರು, ಶರ್ತುರಗಳು ಯಾರು, ರ್ತಟಸುರು ಯಾರು ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಂಡ. ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ್ುರ್ತರವಶವಾಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ಅರರ್ತ ಅವನು ಭ ೀದದಿಂದ ಕೂಡಿದ
ಸಾಮೊೀಪಾರ್ಯದಿಂದ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದ:

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 618

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪುತ ರೀಷ್ು ಪಾರ್ಣುಡತನ್ಯೀಷ್ು ಚ ಸಾಮ್ವೃತಿತಃ ಕ್ತೀತಿತಯಂ ಚ ಧಮಮಯಮುರುಮೀಷ ತಥಾsತ್ಯಕಾಮೌ ।

ಪಿರೀತಿಂ ಪರಾಂ ತಾಯ ಕರಿಷ್್ತಿ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಃ ಸಾಕಂ ಸ್ಮಸ್ತರ್ಯದ್ುಭಿಃ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ುರಾದ್ ್ೈಃ ॥೧೪.೯೮॥

‘ನಿನನ ಮಕೆಳ ೀ ಆಗಿರುವ ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಸಮಾನವಾದ ವೃತುರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದರ ಕಿೀತಥರ್ಯನೂನ,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧಮಥವನೂನ, ಹಾಗ ಯೀ ಅರ್ಥ-ಕಾಮಗಳನೂನ ಹ ೂಂದುತುೀರ್ಯ. ನಿೀನು ಇವರನುನ
ಚ ನ್ಾನಗಿ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಂಡರ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಮರ್ತುು ರ್ಯದುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಕೃಷ್್ನು ನಿನನಲ್ಲಲ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಧಮಾಮಯತ್ಯಕಾಮಸ್ಹಿತಾಂ ಚ ವಿಮುಕ್ತತಮೀಷ ತತಿಾೀತಿತಃ ಸ್ುನಿರ್ಯತಂ ವಿಪರಿೀತವೃತಿತಃ ।

ಯಾಸ ್ೀವ ರಾಜವರ ತತುಲವ ೈಪರಿೀತ್ಮಿತ್ಂ ವಚ ೂೀ ನಿಗದಿತಂ ತವ ಕಾಷ್್ಯಮಧ್ ॥೧೪.೯೯॥

ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮ ಇವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರೀತರ್ಯ ದ ಸ ಯಿಂದಾಗಿ

ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ ಹ ೂಂದುತುೀರ್ಯ. ಇದಕ ೆ ವಪ್ರೀರ್ತವಾದ ವೃತುರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದರ , ಎಲ್ ೈ ರಾಜಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೀ,
ಇಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲ್ಾಲ-ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲಲವಾಗುವಂರ್ತಹ (ಇಲ್ಲಲ ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮವಲ್ಾಲ, ಅಲ್ಲಲ ಮುಕಿು ಇಲ್ಾಲ.
ಅಂರ್ತಹ) ಫಲವ ೈಪ್ರೀರ್ತ್ವನುನ ಹ ೂಂದುವ . ಈ ರೀತಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮಾರ್ತನ್ ನೀ ನ್ಾನು ನಿನಗಾಗಿ
ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ ’.

ಇತ್ಂ ಸ್ಮಸ್ತಕುರುಮದ್ಧಯ ಉಪಾತತವಾಕ ೂ್ೀ ರಾಜಾsಪಿ ಪುತರವಶಗ ೂೀ ವಚನ್ಂ ಜಗಾದ್ ।

ಸ್ವಯಂ ವಶ ೀ ರ್ಗವತ ೂೀ ನ್ ವರ್ಯಂ ಸ್ಾತನಾಾ ರ್ೂಭಾರಸ್ಂಹೃತಿಕೃತ ೀ ಸ್ ಇಹಾವತಿೀರ್ಣ್ಯಃ
॥೧೪.೧೦೦॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಕುರುಗಳ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಮಾರ್ತನುನ ಅಕೂರರನಿಂದ

ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡೂ ಕೂಡಾ, ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ಪ್ುರ್ತರವಶನ್ಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ : ‘ಎಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ವಶದಲ್ಲಲದ . ನ್ಾವು ಸಾರ್ತಂರ್ತರರಲ್ಾಲ. ಭೂಭಾರ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಲ್ಲಕಾೆಗಿ ಅವನು ಇಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ
ಮಾಡಿದವನಲಲವ ೀ?’

ಏತನಿನಶಮ್ ವಚನ್ಂ ಸ್ ತು ಯಾದ್ವೀsಸ್್ ಜ್ಞಾತಾಾ ಮನ ೂೀsಸ್್ ಕಲುಷ್ಂ ತವ ನ ೈವ ಪುತಾರಃ ।

ಇತೂ್ಚಿವಾನ್ ಸ್ಹ ಮರುತತನ್ಯಾಜುಞಯನಾಭಾ್ಂ ಪಾರಯಾತ್ ಪುರಿೀಂ ಚ ಸ್ಹದ್ ೀವರ್ಯುತಃ ಸ್ಾಕ್ತೀಯಾಮ್
॥೧೪.೧೦೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 619

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಅಕೂರರನು ಅವನ ಮನಸುು ಕ ೂಳ ಯಾಗಿದ ಎಂಬುದನುನ ತಳಿದು, ‘ನಿನನ
ಮಕೆಳು ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾರರು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಹಾಗೂ
ಸಹದ ೀವನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತು ಭಾಗವತಮುತತಮಮಾತಮಯೀಗ್ಂ ಭಿೀಮಾಯಜುಞಯನೌ ರ್ಗವತಃ ಸ್ಮವಾಪ್ ಕೃಷಾ್ತ್ ।

ತತ ೂರೀಷ್ತುರ್ಯಗವತಾ ಸ್ಹ ರ್ಯುಕತಚ ೀಷೌು ಸ್ಮೂಪಜತೌ ರ್ಯದ್ುಭಿರುತತಮಕಮಮಯಸಾರೌ ॥೧೪.೧೦೨॥

ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಆ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್್ನಿಂದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ

ಅನುಗುರ್ಣವಾದ, ಭಗವರ್ತುಂಬಂಧಯಾದ ಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅಲ್ಲಲಯೀ ವಾಸಮಾಡಿದರು. ಉರ್ತುಮ
ಕಿರಯಗಳುಳಳವರಾದ ಅವರು, ರ್ಯದುಗಳಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕಮಥವನುನ ಮಾಡುವವರಾಗಿ
ಪ್ೂಜಸಲಾಟುರು. [ಸಮಸು ರ್ಯದುಗಳೂ ಕೂಡಾ ಅವರನುನ ಗೌರವದಿಂದ ಕಂಡರು].

ಪರತು್ದ್್ಮೊೀ ರ್ಗವತಾsಪಿ ರ್ವ ೀದ್ ಗದ್ಾಯಾಃ ಶ್ಕ್ಾ ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಗವತಾ ಕ್ತರರ್ಯತ ೀ ನ್ಚ ೀಮಮ್ ।
ಕುಯಾ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮ ರ್ಗವತುಮನ್ುಜ್ಞಯೈವ ರಾಮಾದ್ಶ್ಕ್ಷದ್ುರುಗಾರ್ಯಪುರಃ ಸ್ ಭಿೀಮಃ ॥೧೪.೧೦೩॥

‘ಯಾವಾಗ ಕೃಷ್್ನಿಂದಲ್ ೀ ಗದ ರ್ಯ ಅಭಾ್ಸವು ಮಾಡಲಾಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಆಗ ಕೃಷ್್ನ ಜ ೂತ್ ಗ

ಪ್ರರ್ತು್ದ್ಮವೂ ಆಗುವುದು.(ಗದಾಭಾ್ಸವು ಪ್ರಹಾರ-ಪ್ರತಪ್ರಹಾರ ರೂಪ್ವಾಗಿರುರ್ತುದ ) ಅದನುನ ನ್ಾನು
ಮಾಡಲ್ಾರ ’ ಎಂದು, ಕೃಷ್್ನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ, ಕೃಷ್್ನ ಸಮುಮಖದಲ್ ಲೀ ಭಿೀಮ ಬಲರಾಮನಿಂದ
ಗದಾಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದ (ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ ಪ್ಡ ದ).
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೫೧.೫) ಈಕುರರ್ತ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಅಸರ್ಯುದ್ ಧೀ
ಗದ್ಾರ್ಯುದ್ ಧೀ ರರ್ರ್ಯುದ್ ಧೀ ಚ ಪಾರ್ಣಡವಃ । ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯಣಾದ್ಶ್ಕ್ಷದ್ ವ ೈ ಶಶಾಚಿಛಕ್ಾಂ ವೃಕ ೂೀದ್ರಃ].

ರಾಮೊೀsಪಿ ಶ್ಕ್ಷ್ತಮರಿೀನ್ಾರಧರಾತ್ ಪುರ ೂೀsಸ್್ ಭಿೀಮೀ ದ್ದ್ಾವರ್ ವರಾಣಿ ಹರ ೀರವಾಪ ।

ಅಸಾಾಣಿ ಶಕರತನ್ರ್ಯಃ ಸ್ಹದ್ ೀವ ಆರ ನಿೀತಿಂ ತಥ ೂೀದ್ಧವಮುಖಾತ್ ಸ್ಕಲ್ಾಮುದ್ಾರಾಮ್ ॥೧೪.೧೦೪॥

ಬಲರಾಮನೂ ಕೂಡಾ ಕೃಷ್್ನ ಎದುರಲ್ಲಲಯೀ ತ್ಾನು ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕಲ್ಲರ್ತದಾನುನ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಕ ೂಟು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಜುಥನನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ಡ ದ. ಹಾಗ ಯೀ, ಉದಾವನಿಂದ
ಸಹದ ೀವನು ಎಲಲದರಂದ ಕೂಡಿರುವ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನಿೀತರ್ಯನುನ(ನಿೀತಶಾಸರವನುನ) ಪ್ಡ ದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 620

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕೃಷ ೂ್ೀsರ್ ಚೌಪಗವಿಮುತತಮನಿೀತಿರ್ಯುಕತಂ ಸ್ಮಾೀಷ್ರ್ಯನಿನದ್ಮುವಾಚ ಹ ಗ ೂೀಕುಲ್ಾರ್ಯ ।

ದ್ುಃಖಂ ವಿನಾಶರ್ಯ ವಚ ೂೀಭಿರರ ೀ ಮದಿೀಯೈನ್ನಯನಾಾದಿನಾಂ ವಿರಹಜಂ ಮಮ ಚಾsಶು ಯಾಹಿ
॥೧೪.೧೦೫ ॥

ಕ ಲವು ದಿವಸಗಳಾದಮೀಲ್ ಕೃಷ್್ನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನಿೀತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಉಪ್ಗವ ಎಂಬ

ಯಾದವನ ಮಗನ್ಾದ ಉದಾವನನುನ ಗ ೂೀಕುಲಕ ೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾು ಹ ೀಳಿದ: ‘ಎಲ್ ೈ ಉದಾವನ್ ೀ, ನನನ
ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ನಂದ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ನನನ ವಯೀಗದಿಂದ ಬಂದ ದುಃಖವನುನ ನ್ಾಶಗ ೂಳಿಸಲು ನಿೀನು
ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಅಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳು’ ಎಂದು.

ಮತ ೂತೀ ವಿಯೀಗ ಇಹ ಕಸ್್ಚಿದ್ಸತ ನ ೈವ ರ್ಯಸಾಮದ್ಹಂ ತನ್ುರ್ೃತಾಂ ನಿಹಿತ ೂೀsನ್ತರ ೀವ ।

ನಾಹಂ ಮನ್ುಷ್್ ಇತಿ ಕುತರಚ ವೀsಸ್ುತ ಬುದಿಧಬರಯಹ ೈವ ನಿಮಮಯಲತಮಂ ಪರವದ್ನಿತ ಮಾಂ ಹಿ
॥೧೪.೧೦೬॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾನು ಸಮಸು ದ ೀಹಿಗಳ ಒಳಗ ೀ ಇದ ಾೀನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನನಿನಂದ
ವಯೀಗವು ಈ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ಯಾರಗೂ ಇಲಲ. (ಸಮಸು ಜೀವರ ಹೃರ್ತೆಮಲವಾಸಯಾದ ನನಿನಂದ
ಯಾರಗೂ ವಯೀಗವಲಲ). ನ್ಾನು ಮನುಷ್್ ಎಂದು ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನಿಮಗ ಬುದಿಾರ್ಯು ಇರದಿರಲ್ಲ.
ಏಕ ಂದರ ನನನನುನ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ಬರಹಮನ್ ಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರಷ್ ುೀ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಿಂದ ನಂದಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲ ನಡ ದಿದಾ ಕ ಲವು ದಿವ್ ಘಟನ್ ಗಳನುನ ಉದಾವನಿಗ ಹ ೀಳಿ, ಅದನುನ
ಗ ೂೀಕುಲವಾಸಗಳಿಗ ನ್ ನಪ್ಸುವಂತ್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : -

ಪೂವಯಂ ರ್ಯದ್ಾ ಹ್ಜಗರ ೂೀ ನಿಜಗಾರ ನ್ನ್ಾಂ ಸ್ವ ೀಯ ನ್ ಶ ೀಕುರರ್ ತತಾವಿಮೊೀಕ್ಷಣಾರ್ಯ ।

ಮತಾಪದ್ಸ್ಂಸ್ಪಶಯತಃ ಸ್ ತದ್ಾsತಿದಿವ್ೀ ವಿದ್ಾ್ಧರಸ್ತದ್ುದಿತಂ ನಿಖಿಲಂ ಸ್ಮರನ್ುತ ॥೧೪.೧೦೭॥

ಹಿಂದ , ಒಮಮ ಹ ಬಾಬವು ನಂದನನುನ ಹಿಡಿದಾಗ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಆ ಹ ಬಾಬವನಿಂದ ನಂದನನುನ ಬಿಡುಗಡ
ಮಾಡಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ನನನ ಪಾದಸಾಶಥದಿಂದ ಆ ಹ ಬಾಬವು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಿವ್ವಾದ
ವದಾ್ಧರನ್ಾದ. ಈರೀತ ಶಾಪ್ ವಮೊೀಚನ್ ಗ ೂಂಡ ವದಾ್ಧರ ಆಗ ಹ ೀಳಿದ ಮಾತ್ ಲಲವನೂನ ಸಮರಸರ.

ಪೂವಯಂ ಸ್ ರೂಪಮದ್ತಃ ಪರಜಹಾಸ್ ವಿಪಾರನ್ ನಿತ್ಂ ತಪಃಕೃಶತರಾಙ್ಕಚೆರಸ ೂೀ ವಿರೂಪಾನ್ ।

ತ ೈಃ ಪಾರಪಿತಃ ಸ್ಪದಿ ಸ ೂೀsಜಗರತಾಮೀವ ಮತ ೂತೀ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಮವಾಪ್ ಜಗಾದ್ ನ್ನ್ಾಮ್
॥೧೪.೧೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 621

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಹಿಂದ , ವದಾ್ಧರನು ರ್ತನನ ರೂಪ್ಮದದಿಂದ ಬಾರಹಮರ್ಣರನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿ ನಕಿೆದಾ. ಯಾವಾಗಲೂ

ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಕೃಶರಾಗಿರುವ, ವರೂಪ್ರಾಗಿರುವ, ಅಂಗಿರಸ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಬಾರಹಮರ್ಣರನುನ ಆರ್ತ
ಅಪ್ಹಾಸಮಾಡಿದಾ. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನು ಕೂಡಲ್ ೀ ಹ ಬಾಬವನ ರೂಪ್ವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.
ಅಂರ್ತಹ ವದಾ್ಧರ ಮತ್ ು ನನಿನಂದ ರ್ತನನ ಹಿಂದಿನ ದ ೀಹವನುನ ಪ್ಡ ದ ಮರ್ತುು ನಂದನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ:

[ವದಾ್ಧರನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೩೨.೧೨-೧೬) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ಅಹಂ ವಿದ್ಾ್ಧರಃ ಕಶ್ಾತ್

ಸ್ುದ್ಶಯನ್ ಇತಿ ಶುರತಃ । ಶ್ರಯಾ ಸ್ಾರೂಪಸ್ಂಪತಾಾ ವಿಮಾನ ೀನಾಚರಂ ದಿಶಃ । ಋಷೀನ್
ವಿರೂಪಾನ್ಙ್ಕಚೆರಸ್ಃ ಪಾರಹಸ್ಂ ರೂಪದ್ಪಿಯತಃ । ತ ೈರಿಮಾಂ ಪಾರಪಿತ ೂೀ ಯೀನಿಂ ಪರಲಬಧಃ ಸ ಾೀನ್
ಪಾಪಮನಾ । ಶಾಪ್ೀ ಮೀಽನ್ುಗರಹಾಯೈವ ಕೃತಸ ೈಃ ಕರುಣಾತಮಭಿಃ । (ಅವರು ಶಾಪ್ ಕ ೂಟುರು. ಆದರ ಆ
ಶಾಪ್ದಿಂದ ಕರುಣ ರ್ಯನ್ ನೀ ಮಾಡಿದರು. ಏಕ ಂದರ : ) ರ್ಯದ್ಹಂ ಲ್ ೂೀಕಗುರುಣಾ ಪಾದ್ಸ್ಪೃಷ ೂುೀ
ಹತಾಶುರ್ಃ । ತಂ ತಾಾಹಂ ರ್ವಭಿೀತಾನಾಂ ಪರಪನಾನನಾಂ ರ್ಯಾಪಹಮ್ । ಆಪೃಚ ಛೀ ಶಾಪನಿಮುಯಕತಃ
ಪಾದ್ಸ್ಪಶಾಯದ್ಮಿೀವಹನ್ । ಪರಪನ ೂನೀಽಸಮ ಮಹಾಯೀಗಿನ್ ಮಹಾಪುರುಷ್ ಸ್ತಪತ ೀ । ಅನ್ುಜಾನಿೀಹಿ
ಮಾಂ ಕೃಷ್್ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕ ೀಶಾರ ೀಶಾರ’]

ವದಾ್ಧರನ ಮಾರ್ತನುನ ವವರಸುತ್ಾುರ -

‘ನಾರ್ಯಂ ನ್ರ ೂೀ ಹರಿರರ್ಯಂ ಪರಮಃ ಪರ ೀಭ ೂ್ೀ ವಿಶ ಾೀಶಾರಃ ಸ್ಕಲಕಾರರ್ಣ ಆತಮತನ್ಾಃ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಚ ೈನ್ಮುರುಸ್ಂಸ್ೃತಿತ ೂೀ ವಿಮುಕಾತ ಯಾನ್ಾಸ್್ ಪಾದ್ರ್ಯುಗಳಂ ಮುನ್ಯೀ ವಿರಾಗಾಃ’
॥೧೪.೧೦೯॥

‘ಇವನು ಮನುಷ್್ನಲ್ಾಲ. ಇವನು ಹರಯೀ. ಶ ರೀಷ್ಠರಗಿಂರ್ತಲೂ ಕೂಡಾ ಶ ರೀಷ್ಠ. ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯ. ಎಲಲಕೂೆ
ಕಾರರ್ಣ. ಸಾರ್ತಂರ್ತರ. ವರಾಗಿಗಳಾದ ಮುನಿಗಳು ಇವನನುನ ತಳಿದು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಂಸಾರದಿಂದ
ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಂಡು, ಇವನ ಜ ೂೀಡಿ ಪಾದಗಳನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ನ್ನ್ಾಂ ರ್ಯದ್ಾ ಚ ಜಗೃಹ ೀ ವರುರ್ಣಸ್್ ದ್ೂತಸ್ತತಾರಪಿ ಮಾಂ ಜಲಪತ ೀಗೆೃಯಹಮಾಶು ಯಾತಮ್ ।

ಸ್ಮೂಪಜ್ ವಾರಿಪತಿರಾಃ ವಿಮುಚಾಯ ನ್ನ್ಾಂ ನಾರ್ಯಂ ಸ್ುತಸ್ತವ ಪುಮಾನ್ ಪರಮಃ ಸ್ ಏಷ್ಃ ॥೧೪.೧೧೦॥

ಯಾವಾಗ ವರುರ್ಣನ ದೂರ್ತನು ನಂದನನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡನ್ ೂೀ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ವರುರ್ಣನ ಮನ್ ಗ
ಹ ೂರಟ್ಟದಾ ನನನನುನ ವರುರ್ಣನು ಪ್ೂಜಸ, ನಂದನನುನ ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಳಿಸ, ಹ ೀಳಿದ: ‘ಇವನು ನಿನನ
ಮಗನಲ್ಾಲ. ಇವನು ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಪ್ುರುಷ್ನ್ ೀ ಆಗಿದಾಾನ್ ’ ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 622

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೨೬.೬-೭) ವರುರ್ಣನ ಮಾತನ ವವರವನುನ ಈ ರೀತ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ : :

ನ್ಮಸ್ುತರ್್ಂ ರ್ಗವತ ೀ ಬರಹಮಣ ೀ ಪರಮಾತಮನ ೀ । ನ್ ರ್ಯತರ ಶ್ರರ್ಯತ ೀ ಮಾಯಾ ಲ್ ೂೀಕದ್ೃಷುವಿಡಂಬನಾ
। ಅಜಾನ್ತಾ ಮಾಮಕ ೀನ್ ಮೂಢ ೀನಾಕಾರ್ಯಯವ ೀದಿನಾ । ಆನಿೀತ ೂೀಽರ್ಯಂ ತವ ಪಿತಾ ತತ್ ಪರಭ ೂೀ
ಕ್ಷಂತುಮಹಯಸ’. ]

ಸ್ನ್ಾಶ್ಯತ ೂೀ ನ್ನ್ು ಮಯೈವ ವಿಕುರ್ಣಾಲ್ ೂೀಕ ೂೀ ಗ ೂೀಜೀವಿನಾಂ ಸ್ತಿರಪಿ ಪರವರಾ ಮದಿೀಯಾ ।

ಮಾನ್ುಷ್್ಬುದಿಧಮಪನ ೀತುಮಜ ೀ ಮಯ ಸ್ಮ ತಸಾಮನ್ಮಯ ಸ್ತಿಮವಾಪ್ ಶಮಂ ಪರಯಾನ್ುತ॥೧೪.೧೧೧॥

ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ವ ೈಕುಂಠಲ್ ೂೀಕವು ತ್ ೂೀರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತಷ್ ುೀ. ನನನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸ್ತರ್ಯು

ಹ ೀಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ತ್ ೂೀರಸದ . ಹ ೀಗ ‘ಎಂದೂ ಹುಟುದ’ ನನನಲ್ಲಲ ‘ಮನುಷ್್’
ಎಂಬ ಬುದಿಾರ್ಯನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಲು, ನಂದಗ ೂೀಪಾ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಅತಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ನನನ ಸ್ತರ್ಯು
ಹಿಂದ ತ್ ೂೀರಸಲಾಟ್ಟುತ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ನನನಲ್ಲಲ, ಇರುವಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅವರ ಲಲರೂ ಶಾಂತರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದಲ್ಲ. (ಹಿೀಗ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಘಟನ್ ಗಳನುನ ನಂದಾದಿಗಳಿಗ ನ್ ನಪ್ಸುವಂತ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಉದಾವನಿಗ ಹ ೀಳಿ
ಕಳುಹಿಸದ)
[ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ರ್ತನನನುನ ತಳಿದಿಲಲ, ಅದನುನ ತಳಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಕೃಪ ಯಿಂದ ಭಗವಂರ್ತ ಅವರ ಲಲರಗ
ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಲು ಹ ೀಳಿ, ಅವರಗ ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ತ್ ೂೀರಸದ ಎನುನವ
ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೨೬.೧೪-೧೭) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ದ್ಶಯಯಾಮಾಸ್ ಲ್ ೂೀಕಂ ಸ್ಾಂ
ಗ ೂೀಪಾನಾಂ ತಮಸ್ಃ ಪರಮ್ । ಸ್ತ್ಂ ಜ್ಞಾನ್ಮನ್ಂತಂ ರ್ಯದ್ ಬರಹಮ ಜ ೂ್ೀತಿಃ ಸ್ನಾತನ್ಮ್ । ರ್ಯದಿಧ
ಪಶ್ಂತಿ ಮುನ್ಯೀ ಗುಣಾಪಾಯೀ ಸ್ಮಾಹಿತಾಃ । ತ ೀ ತು ಬರಹಮಹರದ್ಂ ನಿೀತಾ ಮಗಾನಃ ಕೃಷ್್ಮಚಕ್ಷತ ।
ದ್ದ್ೃಶುಬರಯಹಮಣ ೂೀ ರೂಪಂ ರ್ಯತಾರಕೂರರ ೂೀಽಧ್ಗಾತ್ ಪುರಾ । ನ್ಂದ್ಾದ್ರ್ಯಸ್ುತ ತಂ ದ್ೃಷಾುವ
ಪರಮಾನ್ಂದ್ನಿವೃಯತಾಃ । ಕೃಷ್್ಂ ಚ ತತರ ಚಛಂದ್ ೂೀಭಿಃ ಸ್ೂತರ್ಯಮಾನ್ಂ ಸ್ುವಿಸಮತಾಃ’ ]

ಶುರತ ೂಾೀದ್ಧವೀ ನಿಗದಿತಂ ಪರಮಸ್್ ಪುಂಸ ೂೀ ವೃನಾಾವನ್ಂ ಪರತಿ ರ್ಯಯೌ ವಚನ ೈಶಾ ತಸ್್।
ದ್ುಃಖಂ ವ್ಪ್ೀಹ್ ನಿಖಿಲಂ ಪಶುಜೀವನಾನಾಮಾಯಾತ್ ಪುನ್ಶಾರರ್ಣಸ್ನಿನಧಿಮೀವ ವಿಷ ೂ್ೀಃ
॥೧೪.೧೧೨॥

ಉದಾವನು ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, ವೃನ್ಾಾವನಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ. ರ್ತನನ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ

ಎಲ್ಾಲ ದುಃಖವನುನ ತ್ ೂಡ ದ ಆರ್ತ, ಮತ್ ು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಚರರ್ಣಸನಿನಧಗ ಬಂದ.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಉವಾಸ್ ದ್ುಃಖ ೂೀಪಶಮಂ ಗ ೂೀಪಿೀನಾಂ ವಿನ್ುದ್ನ್ ಶುಚಃ ।
ಕೃಷ್್ಲ್ಲೀಲ್ಾಕಥಾ ಗಾರ್ಯನ್ ರಮಯಾಮಾಸ್ ಗ ೂೀಕುಲಮ್ । (೧೦.೪೬.೨) ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರಗ ದುಃಖವನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 623

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನ್ಾಶಮಾಡಲ್ ಂದ ೀ, ಕೃಷ್್ನ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾು ಸಾಲಾಕಾಲ ಉದಾವ ಅಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಿದ. ಅರ್
ಗ ೂೀಪಿೀರನ್ುಜ್ಞಾಪ್ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಂ ನ್ಂದ್ಮೀವ ಚ । ಗ ೂೀಪಾನಾಮಂತರಯ ದ್ಾಶಾಹ ೂೀಯ
ಯಾಸ್್ನಾನರುರುಹ ೀ ರರ್ಂ(೧೦.೪೬.೧೨) ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರಲ್ಲಲ ತ್ಾನು ಹ ೂೀಗಿ ಬರುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ,
ರ್ಯಶ ್ೀದ ಹಾಗು ನಂದಗ ೂೀಪ್ರ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡ ಉದಾವನು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಲು
ರರ್ವನ್ ನೀರದನು].

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಉದ್ಧವಪರತಿಯಾನ್ಂ ನಾಮ ಚತುದ್ಾಯಶ ್ೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 624

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

೧೪.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ್

ಮಹಾಭಾರತ ಪಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೪ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ್ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮೂಲರೂಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ್ಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪಾತರ ಪಾತರ

ಶ್ಶುಪಾಲ –ದಂರ್ತವಕರ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು- ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ೧೧.೨೧೨

ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಅಸುರರು (ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ ೧೪.೮೯
(ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವುದು)
ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವುದು)
ರುಗಿಮ ಇಲಾಲ ಎಂಬ ದ ೈರ್ತ್ ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರ ಶುಚಿ ೧೪.೯೦

ಭಿೀಷ್ಮಕ ಮಿರ್ತರ(ಸೂರ್ಯಥ)
೧೪.೯೧
ರಾಹು
ಭಿೀಷ್ಮಕನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾದ ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರರಾದ ಪ್ವಮಾನ
೧೪.೯೧
ಕರರ್ ಮರ್ತುು ಕ ೈಶ್ಕರು ಹಾಗೂ ಶುನುಾಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 625

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

೧೫. ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾಾಭಾ್ಸ್ಃ

ಓಂ ॥
ಏವಂ ಪರಶಾಸ್ತಿ ಜಗತ್ ಪುರುಶ ್ೀತತಮೀsಸಮನ್ ಭಿೀಮಾಜುಞಯನೌ ತು ಸ್ಹದ್ ೀವರ್ಯುತಾವನ್ುಜ್ಞಾಮ್ ।
ಕೃಷಾ್ದ್ವಾಪ್ ವಷ್ಯತಿರತಯಾತ್ ಪುರಂ ಸ್ಾಮಾಜಗಮತುಹಯರಿಸ್ುತ ೀನ್ ವಿಶ ್ೀಕನಾಮಾನ ॥೧೫.೦೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಜಗರ್ತುನುನ ಆಳುತುರಲು, ಸಹದ ೀವನಿಂದ ಕೂಡಿದ

ಭಿೀಮಾಜುಥನರಾದರ ೂೀ, ಮೂರು ವಷ್ಥ ಕಳ ದಮೀಲ್ , ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಮಗನ್ಾದ ವಶ ್ೀಕ ಎಂಬುವವನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತಮಮ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಹಸುನ್ಾವತಗ ಬಂದರು.

ಸ ೈರನಿಧರಕ ೂೀದ್ರರ್ವಃ ಸ್ ತು ನಾರದ್ಸ್್ ಶ್ಷ ೂ್ೀ ವೃಕ ೂೀದ್ರರರ್ಸ್್ ರ್ರ್ೂವ ರ್ಯನಾತ ।

ಯಾ ಪಿಙ್ೆಲ್ಾsನ್್ರ್ವ ಆತಮನಿ ಸ್ಂಸ್ತಂ ತಂ ಸ್ಂಸ್ೃತ್ ಕಾನ್ತಮುರುಗಾರ್ಯಮರ್ೂತ್ ತಿರವಕಾರ ॥೧೫.೦೨॥

ಆ ವಶ ್ೀಕನು ಸ ೈರನಿಾಿ ತರವಕ ರರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನು. ನ್ಾರದರ ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿರುವ ಆರ್ತ

ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಸಾರರ್ಥಯಾದನು. ಯಾರು ಹ ೂೀದಜನಮದಲ್ಲಲ ಪ್ಂಗಲ್ ಯಾಗಿದಾಳ ೂೀ, ಅವಳ ೀ
ರ್ತನ್ ೂನಳಗಿರುವ, ದ ೂಡಡವರಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಡುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ರ್ತನನ ಗಂಡ ಎಂದು
ಸಮರಣ ಮಾಡಿ, ಈಜನಮದಲ್ಲಲ ತರವಕ ರಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಳು.

ತಂ ಪಞ್ಾರಾತರವಿದ್ಮಾಪ್ ಸ್ುಷಾರರ್ಥಂ ಸ್ ಭಿೀಮೊೀ ಮುಮೊೀದ್ ಪುನ್ರಾಪ ಪರಾತಮವಿದ್ಾ್ಮ್ ।

ವಾ್ಸಾತ್ ಪರಾತಮತ ಉವಾಚ ಚ ಫಲುೆನಾದಿದ್ ೈವ ೀಷ್ು ಸ್ವಯವಿಜಯೀ ಪರವಿದ್್ಯೈಷ್ಃ ॥೧೫.೦೩॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವನುನ ತಳಿದಿದಾ ವಶ ್ೀಕನನುನ ಸಾರರ್ಥಯಾಗಿ ಪ್ಡ ದು ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು.

ಅಂರ್ತಹ ಭಿೀಮಸ ೀನನು ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಪ್ರವದ ್ರ್ಯನುನ ಮತ್ ು ಪ್ಡ ದನು.
(ವ ೀದವಾ್ಸರ ಶ್ಷ್್ನೂ ಆಗಿದಾ ಎಂದರ್ಥ). ಪ್ರವದ ್ಯಿಂದ ಎಲಲರನೂನ ಗ ದಿಾದಾ ಮರ್ತುು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ
ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿದಾ ಭಿೀಮಸ ೀನನು, ಅಜುಥನನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೈವಕ ಸಾಭಾವವುಳಳವರಗ ಉಪ್ದ ೀಶ ನಿೀಡಿದ
ಕೂಡಾ.

ಸ್ವಾಯನ್ಭಾಗವತಶಾಸ್ಾಪಥಾನ್ ವಿಧೂರ್ಯ ಮಾಗೆಯಂ ಚಕಾರ ಸ್ ತು ವ ೈಷ್್ವಮೀವ ಶುರ್ರಮ್ ।

ಕ್ತರೀಡಾತ್ಯಮೀವ ವಿಜಗಾರ್ಯ ತಥ ೂೀರ್ಯಾತಮರ್ಯುದ್ ಧೀ ಬಲಂ ಚ ಕರವಾಕಾರ್ವ ೀsಮಿತಾತಾಮ ॥೧೫.೦೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 626

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಭಾಗವರ್ತ ಶಾಸರವಲಲದ ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲರೀತರ್ಯ ಮಾಗಥಗಳನುನ ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡಿ,

ವಷ್ು್ಸಂಬಂಧಯಾದ ಉರ್ತೃಷ್ು ಮಾಗಥದ ಶಾಸರವನುನ ಊಜಥರ್ತ ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ಯೀ, ಎರಡೂ
ರ್ತರಹದ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ(ಬಾಹು ಮರ್ತುು ವಾಗು್ದಾ) ಕಿರೀಡ ಗಾಗಿಯೀ ಎಲಲರನೂನ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಗ ದಾ.

ನಿತ್ಪರರ್ೂತಸ್ುಶುರ್ಪರತಿಭ ೂೀSಪಿ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಶುರತಾಾ ಪರಾಂ ಪುನ್ರಪಿ ಪರತಿಭಾಮವಾಪ ।

ಕ ೂೀ ನಾಮ ವಿಷ್್ವನ್ುಪಜೀವಕ ಆಸ್ ರ್ಯಸ್್ ನಿತಾ್ಶರಯಾದ್ಭಿಹಿತಾSಪಿ ರಮಾ ಸ್ದ್ಾ ಶ್ರೀಃ ॥೧೫.೦೫॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಯಾವಾಗಲೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಂಗಳಕರವಾದ ಪ್ರತಭ ರ್ಯುಳಳವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,

ಶ್ರೀಹರಯಿಂದ (ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮರ್ತುು ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ) ಪ್ರವದ ್ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಇನೂನ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಜ್ಞಾನವಶ ೀಷ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಉಪ್ಜೀವಸಕ ೂಂಡಿಲಲದವನು ಯಾರದಾಾನ್ ? ಯಾರೂ ಇಲಲ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ನಿತ್ಾ್ಶಾರರ್ಯದಿಂದಾಗಿಯೀ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದಾಾಳ . (ನಿರ್ತ್ ಆಶ್ರರ್ತ
ಆಗಿರುವುದರಂದ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀಃ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ).
[ಹಿೀಗ ಭಿೀಮಸ ೀನನೂ, ಮೊದಲು ಪ್ರತಭ ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರತಭ ರ್ಯ ಹ ಚಚಳವನುನ
ಪ್ಡ ದನು. ಇದನ್ ನೀ ಮಧವವಜರ್ಯದಲ್ಲಲ(೮.೪) ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಪ್ಂಡಿರ್ತರು ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ
ವಣಿಥಸದಾಾರ : ಇತಿಹಾಸ್ ಸ್ುಂದ್ರ ಪುರಾರ್ಣ ಸ್ೂತರ ಸ್ತ್ ಪಿರರ್ಯ ಪಂಚರಾತರ ನಿಜಭಾವ ಸ್ಂರ್ಯುತಮ್ ।
ಅಶೃಣ ೂೀದ್ನ್ಂತ ಹೃದ್ನ್ಂತ ತ ೂೀSಚಿರಾತ್ ಪರಮಾರ್ಯಮಪ್ಗಣಿತಾಗಮಾವಲ್ ೀಃ ॥ ಎಲಲವನುನ
ತಳಿದವರಾದರೂ ಕೂಡಾ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಮತ್ ು ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಎಲಲವನೂನ ಪ್ಡ ದರು].

ವಾ್ಸಾದ್ವಾಪ ಪರಮಾತಮಸ್ತತಾವಿದ್ಾ್ಂ ಧಮಾಮಯತಮಜ ೂೀsಪಿ ಸ್ತತಂ ರ್ಗವತಾಪನಾನಃ ।

ತ ೀ ಪಞ್ಾ ಪಾರ್ಣುಡತನ್ಯಾ ಮುಮುದ್ುನಿನಯತಾನ್ತಂ ಸ್ದ್ಧಮಮಯಚಾರಿರ್ಣ ಉರುಕರಮಶ್ಕ್ಷ್ತಾತಾ್ಯಃ ॥೧೫.೦೬॥

ಧಮಥರಾಜನೂ ಕೂಡಾ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರರ್ತರ್ತುಿ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ. ಹಿೀಗ ಆ ಐದು

ಜನ ಪಾಂಡವರೂ ಕೂಡಾ, ಯಾವಾಗಲೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲಯೀ ಆಸಕುರಾಗಿ, ಉರ್ತುಮವಾದ ಧಮಥದಲ್ಲಲ
ನಡ ರ್ಯುತ್ಾು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ತ್ ೂೀರದ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಸಾಗುವವರಾಗಿ ಬಹಳ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುರು.

ರ್ಯದ್ಾ ರ್ರದ್ಾಾಜಸ್ುತಸ್ತವಸ್ಞ್ಾಯೀ ಪರತಿಗರಹ ೂೀಜ ೂಿೀ ನಿಜಧಮಮಯವತಿತೀಯ ।

ದ್ೌರಣಿಸ್ತದ್ಾ ಧ್ಾತತಯರಾಷ ಾೈಃ ಸ್ಮೀತ್ ಕ್ತರೀಡನ್ ಪರ್ಯಃ ಪಾತುಮುಪ ೈತಿ ಸ್ದ್ಮ ॥೧೪.೦೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 627

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಯಾವುದನೂನ ಸಂಗರಹಿಸ ಇಟುುಕ ೂಳಳದ, ದಾನದಿಂದ ರಹಿರ್ತವಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ್ಧಮಥದಲ್ಲಲ ಭರದಾಾಜರ

ಮಗನ್ಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಜೀವಸುತುರುವಾಗ, ಅವರ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಆಟ ಆಡರ್ತಕೆವನ್ಾಗಿ, ಹಾಲು ಕುಡಿರ್ಯಲ್ ಂದು ಮನ್ ರ್ಯನುನ
ರ್ತಲುಪ್ದನು.

ತಸ ೈ ಮಾತಾ ಪಿಷ್ುಮಾಲ್ ೂೀಡ್ ಪಾತುಂ ದ್ದ್ಾತಿ ಪಿೀತ ಾೈತಿ ತದ್ ೈಷ್ ನಿತ್ಮ್ ।
ಪಿೀತಕ್ಷ್ೀರಾನ್ ಧ್ಾತತಯರಾಷಾಾನ್ ಸ್ ಚ ೈತ್ ಮಯಾ ಪಿೀತಂ ಕ್ಷ್ೀರಮಿತಾ್ಹ ನಿತ್ಮ್ ॥೧೫.೦೮॥

ಈ ರೀತ ಬರುತುದಾ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗ ತ್ಾಯಿ ಕೃಪ್ರ್ಯು ಹಿಟುನುನ ಕಲ್ಲಸ ಕುಡಿರ್ಯಲು ಕ ೂಡುತುದಾಳು. ಅದನುನ
ಕುಡಿವ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು, ನಿರ್ತ್ವೂ ಹಾಲನುನ ಕುಡಿರ್ಯುತುರುವ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿ, ‘ನನಿನಂದ
ಹಾಲು ಕುಡಿರ್ಯಲಾಟ್ಟುರ್ತು’ ಎಂದು ಯಾವಾಗಲೂ ಹ ೀಳುತುದಾ.

ನ್ೃತ್ನ್ತಮೀನ್ಂ ಪಾರ್ಯಯಾಮಾಸ್ುರ ೀತ ೀ ಪರ್ಯಃ ಕದ್ಾಚಿತ್ ರಸ್ಮಸ್್ ಸ ೂೀsವ ೀತ್ ।

ಪುನ್ಃ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಸ್ ತು ಮಾತೃದ್ತ ತೀ ಪಿಷ ುೀ ನ ೀದ್ಂ ಕ್ಷ್ೀರಮಿತಾ್ರುರಾವ ॥೧೫.೦೯॥

ಹಿೀಗ ‘ಹಾಲುಕುಡಿದ ’ ಎಂದು ಕುಣಿರ್ಯುತುರುವ ದ ೂರೀಣಿಗ (ಅಶಾತ್ಾ್ಮನನುನ) ಒಮಮ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು

ನಿಜವಾದ ಹಾಲನುನ ಕುಡಿಸದರು. ಈ ರೀತ ಒಮಮ ಹಾಲ್ಲನ ನಿಜರುಚಿರ್ಯನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ತಳಿದ
ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು, ಮತ್ ು ಯಾವಾಗಲ್ ೂೀ ಒಮಮ ತ್ಾಯಿರ್ಯು ಹಿಟುನುನ ಕಲ್ಲಸ ಕ ೂಡಲು, ಇದು ಹಾಲಲಲ ಎಂದು
ಅರ್ತುನು.

ದ್ೃಷಾುವ ರುವನ್ತಂ ಸ್ುತಮಾತಮಜಸ್್ ಸ ನೀಹಾನಿನರ್ಯತ ್ೈವ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಸ್್ ।

ಸ್ಮಾೀರಿತಃ ಕೃಪಯಾ ಚಾsತತಯರೂಪ್ೀ ದ್ ೂರೀಣ ೂೀ ರ್ಯಯಾವಾಜಞಯಯತುಂ ತದ್ಾ ಗಾಮ್ ॥೧೫.೧೦ ॥

ಹಿೀಗ , ಮಗನು ಅಳುತುದಾಾನ್ ಂದು ಕಂಡು, ಮಗನಮೀಲ್ಲನ ಪ್ರೀತಯಿಂದ, ಕೃಷ್್ನ

ನಿರ್ಯತಯಿಂದಲ್ ೀ(ಪ ರೀರಣ ಯಿಂದಲ್ ೀ), ಕೃಪ್ಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ ರೀರ ೀಪ್ಸಲಾಟುವರಾಗಿ,
ದುಃಖಿರ್ತರಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಹಸುವನುನ ಸಂಪಾದಿಸಲ್ ಂದು ಹ ೂರಟರು.

ಪರತಿಗರಹಾತ್ ಸ್ನಿನವೃತತಃ ಸ್ ರಾಮಂ ರ್ಯಯೌ ನ್ ವಿಷ ೂ್ೀಹಿಯ ರ್ವ ೀತ್ ಪರತಿಗರಹಃ ।

ದ್ ೂೀಷಾರ್ಯ ರ್ಯಸಾಮತ್ ಸ್ ಪಿತಾsಖಿಲಸ್್ ಸಾಾಮಿೀ ಗುರುಃ ಪರಮಂ ದ್ ೈವತಂ ಚ ॥೧೫.೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 628

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ದಾನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳವಕ ಯಿಂದ ನಿವೃರ್ತುರಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು

ತ್ ರಳಿದರು.
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ದಾನವು ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. ಪ್ರಶುರಾಮನು ಸಮಸು ಪ್ರಪ್ಂಚದ
ಸಾಾಮಿಯಾಗಿದಾಾನ್ , ರ್ತಂದ ಯಾಗಿದಾಾನ್ , ಗುರುವಾಗಿದಾಾನ್ , ಪ್ರಮ ದ ೀವನೂ ಆಗಿದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ದಾನದಿಂದ ರಹಿರ್ತವಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ್ಧಮಥದಲ್ಲಲ ಬದುಕುತುದಾ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಭಗವಂರ್ತನ
ಅವತ್ಾರವಾದ ಪ್ರಶುರಾಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿದರು.

ದ್ೃಷ ುವೈವ ೈನ್ಂ ಜಾಮದ್ಗ ೂನಯೀsಪ್ಚಿನ್ತರ್ಯದ್ ದ್ ೂರೀರ್ಣಂ ಕತುತಯಂ ಕ್ಷ್ತಿಭಾರಾಪನ ೂೀದ್ ೀ ।

ಹ ೀತುಂ ಸ್ುರಾಣಾಂ ನ್ರಯೀನಿಜಾನಾಂ ಹನಾತ ಚಾರ್ಯಂ ಸಾ್ತ್ ಸ್ಹ ಪುತ ರೀರ್ಣ ಚ ೀತಿ ॥೧೫.೧೨॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರನುನ ಕಂಡ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರೂ ಕೂಡಾ, ಭೂಭಾರವನುನ ಇಳಿಸುವುದರಲ್ಲಲ

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರನುನ ಹ ೀರ್ತುವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ಚಿಂತಸದರು. ಮನುಷ್್ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಭಾಗಿಯಾಗಬ ೀಕು ಎಂದು
ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು ಚಿಂತಸದರು.

ಏಕ ಅವರ್ತರಸದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಹಾರದ ಕುರರ್ತು ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು ಚಿಂತಸದರು ಎಂದರ -

ತ ೀಷಾಂ ವೃದಿಧಃ ಸಾ್ತ್ ಪಾರ್ಣಡವಾತ ್ೀಯ ಹತಾನಾಂ ಮೊೀಕ್ ೀsಪಿ ಸೌಖ್ಸ್್ ನ್ ಸ್ನ್ತತಿಶಾ ।
ಯೀಗಾ್ ಸ್ುರಾಣಾಂ ಕಲ್ಲಜಾ ಸ್ುಪಾಪಾಃ ಪಾರಯೀ ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕಲ್ಲಜಾಃ ಸ್ಮೂವನಿತ ॥೧೫.೧೩॥

ಪಾಂಡವರಗಾಗಿ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಸರ್ತು, ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಭಿವೃದಿಾಯಾಗಬ ೀಕು,

ಅವರಗ ಸಾಗಥದಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಮೊೀಕ್ಷದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸುಖದ ವೃದಿಾಯಾಗಬ ೀಕು. ಮನುಷ್್ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂರ್ತತರ್ಯು ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಇರಬಾರದು. (ಏಕ ?) ಯಾವಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಪಾರರ್ಯಃ(ಹ ಚಾಚಗಿ)
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರ ೀ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ಾುರ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂರ್ತತ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ
ಮುಂದುವರರ್ಯಬಾರದು.

ಏಕ ? –

ನ್ ದ್ ೀವಾನಾಮಾಶತಂ ಪೂರುಷಾ ಹಿ ಸ್ನಾತನ್ಜಾಃ ಪಾರರ್ಯಶಃ ಪಾಪಯೀಗಾ್ಃ ।

ನಾಕಾರಣಾತ್ ಸ್ನ್ತತ ೀರಪ್ಭಾವೀ ಯೀಗ್ಃ ಸ್ುರಾಣಾಂ ಸ್ದ್ಮೊೀಘರ ೀತಸಾಮ್ ॥೧೫.೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 629

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ನೂರು ರ್ತಲ್ ಮಾರನ ರ್ತನಕ ಹುಟುುವ ಪ್ುರುಷ್ರು ಪಾರರ್ಯಃ(ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ)

ಪಾಪ್ಯೀಗ್ರಾಗಿರುವುದಿಲಲ. ಇನುನ ಯಾವುದ ೀ ಕಾರರ್ಣ ಇಲಲದ ೀ ಸಂತ್ಾನ ಇಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯೂ ಅವರಗ
ಯೀಗ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ ವ್ರ್ಥವಾದ(ಅ-ಮೊೀಘವಾದ) ರ ೀರ್ತಸುು(ವೀರ್ಯಥ) ಅವರದಾಲಲ.

ಅವು್ಚಿಛನ ನೀ ಸ್ಕಲ್ಾನಾಂ ಸ್ುರಾಣಾಂ ತನೌತ ಕಲ್ಲನ ೂನೀಯ ರ್ವಿತಾ ಕರ್ಞಚಾತ್ ।

ತಸಾಮದ್ುತಾುದ್ಾ್ಃ ಸ್ವಯ ಏತ ೀ ಸ್ುರಾಂಶಾ ಏತ ೀನ್ ಸಾಕಂ ತನ್ಯೀನ್ ವಿೀರಾಃ ॥೧೫.೧೫॥

ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂರ್ತತರ್ಯು ನ್ಾಶವಾಗದಿದಾರ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದ ವಾ್ಪಾರವು ಸಾಗುವುದಿಲಲ. ಆ

ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಈ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರರು ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಂದ ಸಾಯಿಸಲಾಡಬ ೀಕು.
(ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥ ಹಾಗು ಅಶಾತ್ಾ್ಮರಂದಲ್ ೀ ಈ ಕ ಲಸವಾಗಬ ೀಕು).

ಏವಂ ವಿಚಿನಾಾಪರತಿಮಃ ಸ್ ಭಾಗೆಯವೀ ಬಭಾಷ್ ಈಷ್ತಿುಮತಶ ್ೀಚಿಷಾ ಗಿರಾ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಃ ಸ್ಕಲ್ ೀಶಾರ ೂೀsಪಿ ತ್ಕತಂ ಸ್ವಯಂ ನಾದ್್ ವಿತತಂ ಮಮಾಸತ ॥೧೫.೧೬॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿದ ಎಣ ಯಿಲಲದ(ಯಾರಂದಲೂ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು

ಅಸಾಧ್ವಾದ) ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು, ಸಾಲಾ ಮುಗುಳುನಗುವನ ಕಾಂತಯಂದಿಗ ಈರೀತ ನುಡಿದರು:
‘ಅನಂರ್ತಶಕಿುಯಾದರೂ, ಎಲಲರಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ ಈಗ ಎಲಲವನೂನ ಬಿಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ಈಗ ನನನಲ್ಲಲ
ಯಾವ ಹರ್ಣವೂ ಇಲ್ಾಲ’ ಎಂದು.

ಆತಾಮ ವಿದ್ಾ್ ಶಸ್ಾಮೀತಾವದ್ಸತ ತ ೀಷಾಂ ಮದ್ ಧಯೀ ರುಚಿತಂ ತಾಂ ಗೃಹಾಣಾ ।

ಉಕತಃ ಸ್ ಇತ್ಂ ಪರವಿಚಿನ್ಾ ವಿಪ್ರೀ ಜಗಾದ್ ಕಸ್ತವದ್ೆರಹಣ ೀ ಸ್ಮತ್ಯಃ ॥೧೫.೧೭॥

‘ತ್ಾನು(ಆತ್ಾಮ, ಶರೀರ), ವದ ್ ಹಾಗೂ ಶಸರ ಇಷ್ುುಮಾರ್ತರ ಇದ . ಈ ಮೂರರಲ್ಲಲ ಇಷ್ುವಾದುದಾನುನ ನಿೀನು

ಆರಸಕ ೂೀ’. ಈರೀತಯಾಗಿ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರಂದ ಹ ೀಳಪ್ಟ್ಾುಗ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಚ ನ್ಾನಗಿ
ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿ, ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಅಸಾಾಣಿ ವಾ ಶರಿೀರಂ ವಾಬರಹಮನ್ ಶಸಾಾಣಿ
ವಾ ಪುನ್ಃ । ವೃಣಿೀಶಾ ಕ್ತಂಪರರ್ಯಚಾಛಮಿ ತುರ್್ಂ ದ್ ೂರೀರ್ಣ ವದ್ಾsಶು ತತ್’(ಆದಿಪ್ವಥ ೧೪೦.೬೬) ‘ಶರಿೀರ
ಮಾತರಮೀವಾದ್್ ಮಯಾಸಾಮವಶ ೀಷತಮ್ । ಅಸಾಾಣಿ ವಾ ಶರಿೀರಂ ವಾ ಬರಹಮನ ನೀಕತಮಂ
ವೃರ್ಣು’(೧೮೦.೧೦). ಅಸರಗಳ ೂೀ, ಶರೀರವೀ, ಶಸರಗಳು, ಇಷುವ . ಏನನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲ? ಎಂದು
ಪ್ರಶುರಾಮ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 630

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಸವ ೀಥಶ್ತ್ಾ ಸವಥಪ್ರಃ ಸಾರ್ತನರಸುಿಮೀವ ಕ ೂೀsನ್ಃ ಸದೃಶಸುವ ೀಶ ।

ಸಾಾಮ್ಂ ರ್ತದ ೀಚೆನ್ ಪ್ರತಯಾರ್ತ್ಧ್ ೂೀ ಹಿ ರ್ಯಸಾಮನನಚ ೂೀತ್ಾ್ರ್ತುಮಲಂ ಕದಾಚಿತ್ ॥ 18 ॥

ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯನು, ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲು, ಎಲಲರನೂನ ವಶದಲ್ಲಲರ್ತುುಕ ೂಂಡವನು, ನಿೀನ್ ೀ, ನಿನಗ

ಸಮಾನರಾದವರು ಯಾರು? ನಿನನ ಸಾಾಮಿರ್ತಾವನುನ ಇಚ ಪ್
ೆ ಡುವವನು ಕ ಳಗಡ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ . ಯಾವ
ಕ ಳಗಡ ಯಿಂದ ಮೀಲ್ ೀರಲು ಸಾದ್ವ ೀ ಇಲಲ.

ಸವೀಥರ್ತುಮಸ ್ೀಶ ರ್ತವೀಚಚಶಸ ರೈಃ ಕಾರ್ಯಥಂ ಕಿಮಸಾಮಕಮನುದಬಲ್ಾನ್ಾಮ್ ।

ವದ ್ೈವ ದ ೀಯಾ ಭವತ್ಾ ರ್ತತ್ ೂೀsಜ ಸವಥಪ್ರಕಾಶ್ನ್ಚಲ್ಾ ಸುಸುಕ್ಷಾಿ ॥ 19 ॥

ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ಾಗಿರುವ ನಿನನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಶಸರಗಳಿಂದ ಬಲವಲಲದ ನಮಗ ಏನು ಪ್ರಯೀಜನ? ಆ

ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನಿನಂದ ವದ ್ಯೀ ನನಗ ಬ ೀಕು. ‘ಎಲಲವನೂನ ತ್ ೂೀರಸುವ, ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿರುವ,
ಸುಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿರುವ ವದ ್ ಬ ೀಕು’

ಇತೀರರ್ತಸುರ್ತುಿವದಾ್ದಿಕಾಃ ಸ ವದಾ್ಃ ಸವಾಥಃ ಪ್ರದದೌ ಸಾಸರಶಸಾರಃ ।

ಅಬಾದಿಾಷ್ಟ್ ೆೀನ ಸಮಾಪ್್ತ್ಾಃ ಸ ರ್ಯಯೌ ಸಖಾರ್ಯಂ ದುರಪ್ದಂ ಮಹಾತ್ಾಮ ॥ 20 ॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ರ್ತರ್ತುಿವದ ್ಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಅಸರಶಸರಗಳಿಂದ ೂಡಗೂಡಿದ,

ವದ ್ಗಳನುನ ಎಲ್ಾಲ ರ್ತರದ ವದ ್ಗಳನುನ ಕ ೂಟುನು. ಸುಮಾರು ಹನ್ ನರಡು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಅವುಗಳನುನ
ಹ ೂಂದಿ, ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾದ ದುರಪ್ದನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ದಾನ್ ೀsಧಥರಾಜ್ಸ್ ಹಿ ರ್ತತ್ ಪ್ರತಜ್ಞಾಂ ಸಂಸೃರ್ತ್ ಪ್ೂವಾಥಮುಪ್ಯಾರ್ತಂ ಸಖಾರ್ಯಮ್ ।

ಸಖಾ ರ್ತವಾಸೀತ ರ್ತದ ೂೀದಿತ್ ೂೀsಪ್ ಜಗಾದ ವಾಕ್ಂ ದುರಪ್ದ ೂೀsತದಪಾಥತ್ ॥ 21 ॥

ನ ನಿಧಥನ್ ೂೀ ರಾಜಸಖ ೂೀ ಭವ ೀರ್ತ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತ್ ೂೀ ಗಚೆ ವಪ ರೀತ ದ ೈವಾತ್ ।

ಇತೀರರ್ತಸಾ್sಶು ಬಭೂವ ಕ ೂೀಪೀ ಜತ್ ೀನಿಾಿರ್ಯಸಾ್ಪ್ ಮುನ್ ೀಹಥರೀಚೆಯಾ ॥ 22 ॥

ಪ್ರತಗರಹಾತ್ ಸನಿನವೃತ್ ುೀನ ಸ ೂೀsರ್ಯಂ ಮಯಾ ಪಾರಪುೀ ಮತಾರ್ತುಃ ಶ್ಷ್್ಕತ್ಾಾತ್ ।

ಪ್ರ್ತುಃ ಶ್ಷ್ ೂ್ೀ ಹಾ್ರ್ತಮಶ್ಷ್ ೂ್ೀ ಭವ ೀರ್ತ ಶ್ಷ್್ಸಾ್ರ್ಥಃ ಸಾೀರ್ಯ ಏವ ೀತ ಮತ್ಾಾ॥ 23 ॥

ಸ ೂೀsರ್ಯಂ ಪಾಪೀ ಮಾಮವಜ್ಞಾರ್ಯ ಮೂಢ ೂೀ ದುಷ್ುಂ ವಚ ೂೀsಶಾರವರ್ಯದಸ್ ದಪ್ಥಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 631

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಹನಿಷ್್ ಇತ್ ್ೀವ ಮತಂ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಯಯೌ ಕುರೂನ್ ಶ್ಷ್್ತ್ಾಂ ನ್ ೀರ್ತುಮೀತ್ಾನ್ ॥ 24 ॥

ಪ್ರತಗರಹಾದ್ ವನಿವೃರ್ತುಸ್ ಚಾರ್ಥಃ ಸಾ್ಚಿೆಷ್ ್ೀಭ್ಃ ಕೌರವ ೀಭ ೂ್ೀ ಮಮಾರ್ತರ ।

ಏವಂ ಮನ್ಾಾನಃ ಕಿರೀಡರ್ತಃ ಪಾರ್ಣಡವ ೀಯಾನ್ ಸಧ್ಾರ್ತಥರಾಷ್ಾರನ್ ಪ್ುರಬಾಹ್ತ್ ೂೀsಖ್ತ್ ॥ 25 ॥

ವಕಿರೀಡತ್ ೂೀ ಧಮಥಸೂನ್ ೂೀಸುದ ೈವ ಸಹಾಙ್ುಗಲ್ಲಯೀನ ಚ ಕನುಾಕ ೂೀsಪ್ರ್ತತ್ ।

ಕೂಪ ೀ ನ ಶ ೀಕುಃ ಸಹಿತ್ಾಃ ಕುಮಾರಾ ಉದಾರ್ತುಥಮೀರ್ತಂ ಪ್ವನ್ಾರ್ತಮಜ ೂೀsವದತ್ ॥ 26 ॥

ನಿಷ್ಾರ್ತ್ ಚ ೂೀದ್ ದೃರ್ತ್ ಸಮುರ್ತಾತಷ್ ್ೀ ಕೂಪಾದಮುಷ್ಾಮದ್ ಭೃಶನಿೀಚಾದಪ್ ಸಮ ।

ಸಕನುಾಕಾಂ ಮುದಿರಕಾಂ ಪ್ಶ್ತ್ಾದ್ ಸವ ೀಥಕುಮಾರಾ ಇತ ವೀರ್ಯಥಸಂಶರಯಾತ್ ॥ 27 ॥

ರ್ತದಾ ಕುಮಾರಾನವದತ್ ಸ ವಪರೀ ಧಗಸರಬಾಹಾ್ಂ ಭವತ್ಾಂ ಪ್ರವೃತುಮ್ ।

ಜಾತ್ಾಃ ಕುಲ್ ೀ ಭರತ್ಾನ್ಾಂ ನ ವರ್ತ್ ದಿವಾ್ನಿ ಚಾಸಾರಣಿ ಸುರಾಚಿಥತ್ಾನಿ ॥ 28 ॥

ಇತೀರತ್ಾ ಅಸರವದಂ ಕುಮಾರಾ ವಜ್ಞಾರ್ಯ ವಪ್ರಂ ಸುರಪ್ೂಜ್ಪೌರ್ತರಮ್ ।

ಸಮಾುರ್ಥಯಾಮಾಸುರಥ ೂೀದ್ ಧೃತಂ ಪ್ರತ ಪ್ರಧ್ಾನಮುದಾರರ್ಯುರ್ತಕನುಾಕಸ್ ॥ 29 ॥

ಸ ಚಾsಶ್ಾಷೀಕಾಭಿರಥ ೂೀರ್ತುರ ೂೀರ್ತುರಂ ಸಮಾುಸ್ ದಿವಾ್ಸರಬಲ್ ೀನ ಕನುಾಕಮ್ ।

ಉದ್ ಧೃರ್ತ್ ಮುದ ೂರೀದಾರಣಾರ್ಥಥನಃ ಪ್ುನಜಥಗಾದ ಭುಕಿುಮಥಮ ಕಲಾಾತ್ಾಮಿತ ॥ 30 ॥

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುವತ್ಾುಶನಪಾನಮಸ್ ಧಮಾಥರ್ತಮಜಃ ಪ್ರತಜಜ್ಞ ೀ ಸುಶ್ೀಘರಮ್ ।

ರ್ತಥ ೈವ ತ್ ೀನ್ ೂೀದ್ ಧೃರ್ತಮಙ್ುಗಲ್ಲೀರ್ಯಂ ತರವಗಥಮುಖಾ್ರ್ತಮಜವಾಕ್ತ್ ೂೀsನು ॥ 31 ॥

ಪ್ಪ್ರಚುೆರ ೀನಂ ಸಹಿತ್ಾಃ ಕುಮಾರಾಃ ಕ ೂೀsಸೀತ ಸ ೂೀsಪಾ್ಹ ಪ್ತ್ಾಮಹ ೂೀ ವಃ ।

ವಕ ುೀತ ತ್ ೀ ದುದುರವುರಾಶು ಭಿೀಷ್ಮಂ ದ ೂರೀಣ ೂೀsರ್ಯಮಿತ್ ್ೀವ ಸ ತ್ಾಂಸುದ ೂೀಚ ೀ ॥ 32 ॥

ನ ರಾಜಗ ೀಹಂ ಸ ಕದಾಚಿದ ೀತ ತ್ ೀನ್ಾದೃಷ್ುಃ ಸ ಕುಮಾರ ೈಃ ಪ್ುರಾsರ್ತಃ ।

ಭಿೀಷ್ ೂೀ ವದಾ್ಸ ುೀನ ಸಹ ೈವ ಚಿನುರ್ಯನನಸರಪಾರಪ್ುಂ ರ್ತಸ್ ಶುಶಾರವ ರಾಮಾತ್ ॥ 33 ॥

ಶುರತ್ಾಾ ವೃದಾಂ ಕೃಷ್್ವರ್ಣಥಂ ದಿಾಜಂ ರ್ತಂ ಮಹಾಸರವದಾ್ಮಪ್ ತ್ಾಂ ಮಹಾಮತಃ ।

ದ ೂರೀರ್ಣಂ ಜ್ಞಾತ್ಾಾ ರ್ತಸ್ ಶ್ಷ್್ರ್ತಾ ಏತ್ಾನ್ ದದೌ ಕುಮಾರಾಂಸುರ್ತರ ಗತ್ಾಾ ಸಾರ್ಯಂ ಚ ॥ 34 ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 632

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ದ ೂರೀಣ ೂೀsರ್ ತ್ಾನವದದ್ ಯೀ ಮದಿಷ್ುಂ ಕರ್ತುಥಂ ಪ್ರತಜ್ಞಾಂ ಪ್ರರ್ಮಂ ಕರ ೂೀತ ।

ರ್ತಂ ಧನಿಾನ್ಾ ಪ್ರವರಂ ಸಾಧಯಿಷ್್ ಇರ್ತ್ಜುಥನಸಾುಮಕರ ೂೀತ್ ಪ್ರತಜ್ಞಾಮ್ ॥ 35 ॥

ಉನ್ಾಮದನ್ಾದಿೀನಿ ಸ ವ ೀದ ಕೃಷ್ಾ್ದಸಾರರ್ಣ್ನ್ಾಪ್ರ್ತುು ನ ತ್ಾನಿ ಮುಞ ್ಚೀತ್ ।

ಇತ್ಾ್ಜ್ಞಯಾ ಕ ೀಶವಸಾ್ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರಯೀಗಯೀಗಾ್ನಿ ಸದ ೀಚೆತ ಸಮ ॥ 36 ॥

ಭಿೀಷ್ಾಮದಿಭಿಭಥವತ್ಾ ಸಙ್ಗರ ೂೀನಸುದಾ ನ್ಾಹಂ ಗುರುಭಿನಿಥರ್ತ್ಯೀದಾಾ ।

ಭವ ೀರ್ಯಮೀಕಃ ಫಲುಗನ್ ೂೀsಸರಜ್ಞ ಏಷ್ಾಂ ನಿವಾರಕಶ ಚೀನಮಮ ಧಮಥಲ್ಾಭಃ ॥ 37 ॥

ನ ಬುದಿಾಪ್ೂವಥಂ ವರ ಇನಿಾರಾಪ್ತ್ ೀರನ್ರ್ತರ ಮೀ ಗಾರಹ್ ಇರ್ತಶಚ ಜಷ್ು್ಃ ।

ಕರ ೂೀರ್ತು ಗುವಥರ್ಥಮಿತ ಸಮ ಚಿನುರ್ಯನ್ ಭಿೀಮಃ ಪ್ರತಜ್ಞಾಂ ನ ಚಕಾರ ರ್ತರ್ತರ ॥ 38 ॥

ರ್ತತ್ ಪ ರೀರತ್ ೀನ್ಾಜುಥನ್ ೀನ ಪ್ರತಜ್ಞಾ ಕೃತ್ಾ ರ್ಯದಾ ವಪ್ರವರಸುರ್ತಃ ಪ್ರಮ್ ।

ಸ ನೀಹಂ ನಿತ್ಾನುಂ ಸುರುರಾಜಸೂನ್ೌ ಕೃತ್ಾಾ ಮಹಾಸಾರಣಿ ದದೌ ಸ ರ್ತಸ್ ॥ 39 ॥

ಸ ಪ್ಕ್ಷಪಾರ್ತಂ ಚ ಚಕಾರ ರ್ತಸಮನ್ ಕರ ೂೀತ ಚಾಸ ೂ್ೀರುರ್ತರಾಂ ಪ್ರಶಂಸಾಮ್ ।

ರಹಸ್ವದಾ್ಶಚ ದದಾತ ರ್ತಸ್ ನ್ಾನ್ಸ್ ಕಸಾ್ಪ್ ರ್ತಥಾ ಕರ್ಞ್ಚತ್ ॥ 40 ॥

ಭಿೀಮಃ ಸಮಸುಂ ಪ್ರತಭಾಬಲ್ ೀನ ಜಾನನ್ ಸ ನೀಹಂ ರ್ತಾದಿಾತೀರ್ಯಂ ಕನಿಷ್ ಠೀ ।

ದ ೂರೀರ್ಣಸ್ ಕೃತ್ಾಾ ಸಕಲ್ಾಸರವ ೀದಿನಂ ಕರ್ತುಥಂ ಪಾರ್ಥಂ ನ್ಾಜುಥನವಚಚಕಾರ ॥ 41 ॥

ನ್ ೈವಾತರ್ಯತ್ ನೀನ ದದಶಥ ಲಕ್ಷಂ ಶುಶ್ರಷ್ಾಯಾಂ ಪಾರ್ಥಮಗ ರೀ ಕರ ೂೀತ ।

ಸಾಬಾಹುವೀಯಾಥದ್ ಭಗವತ್ ಪ್ರಸಾದಾನಿನಹನಿಮ ಶರ್ತೂರನ್ ಕಿಮನ್ ೀನ ಚ ೀತ ॥ 42 ॥

ರ್ತದಾ ಸಮಿೀರ್ಯುಃ ಸಕಲ್ಾಃ ಕ್ಷ್ಮತೀಶಪ್ುತ್ಾರ ದ ೂರೀಣಾತ್ ಸಕಲ್ಾಸಾರರ್ಣ್ವಾಪ್ುುಮ್ ।

ದದೌ ಸ ತ್ ೀಷ್ಾಂ ಪ್ರಮಾಸಾರಣಿ ವಪರೀ ರಾಮಾದವಾಪಾುನ್ಗತ್ಾನಿ ಚಾನ್ ್ೈಃ ॥ 43 ॥

ಅಸಾರಣಿ ಚಿತ್ಾರಣಿ ಮಹಾನಿು ದಿವಾ್ನ್ನ್ ್ೈನೃಪ ೈಥಮಥನಸಾsಪ್್ಸೃತ್ಾನಿ ।

ಅವಾಪ್್ ಸವ ೀಥ ರ್ತನಯಾ ನೃಪಾಣಾಂ ಶಕಾು ಬಭೂವುನಥ ರ್ಯಥ ೈವ ಪ್ೂವ ೀಥ ॥ 44 ॥

ನ್ ೈತ್ಾದೃಶಾಃ ಪ್ೂವಥಮಾಸನ್ ನರ ೀನ್ಾಾಿ ಅಸ ರೀ ಬಲ್ ೀ ಸವಥವದಾ್ಸು ಚ ೈವ ।

ದೌಷ್ಷಾನಿುಮಾನ್ಾಾರ್ತೃಮರುರ್ತುಪ್ೂವಾಥಸ ಚಾೈರ್ತರ್ತುಮಾನ್ಾಃ ಸುರುದಾರವೀಯಾಥಃ ॥ 45 ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 633

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರ್ತದಾ ಕಣ ೂೀಥsಥ ೈಕಲವ್ಶಚ ದಿವಾ್ನ್ಸಾರಣಾ್ಪ್ುುಂ ದ ೂರೀರ್ಣಸಮಿೀಪ್ಮಿೀರ್ಯರ್ತುಃ ।

ಸೂತ್ ೂೀ ನಿಷ್ಾದ ಇತ ನ್ ೈರ್ತಯೀರದಾದಸಾರಣಿ ವಪ್ರಃ ಸ ರ್ತು ರಾಮಶ್ಷ್್ಃ ॥ 46 ॥

ಕಣ ೂೀಥsನವಪಾ್ ನಿಜಮಿೀಪ್ುರ್ತಮುಚಚಮಾನ್ ೂೀರ್ಯಸಾಮದವಾಪ್ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮತ್ ೂೀsಸರವೃನಾಮ್ ।

ವಪರೀsಪ್್ರ್ಯಂ ರ್ತಮಜಮೀಮಿ ಭೃಗ ೂೀಃ ಕುಲ್ ೂೀರ್ತ್ಮಿರ್ತ್ಂ ವಚಿನಯ ಸ ರ್ಯಯೌ ಭೃಗಪಾಶರಮಾಯಾ ॥47
॥

ಸ ಸವಥವ ೀರ್ತುುಶಚ ವಭ ೂೀಭಥಯೀನ ವಪರೀsಹಮಿರ್ತ್ವದದಸರವರಾತಲ್ ೂೀಭಾತ್ ।

ಜಾನನನಪ್ ಪ್ರರ್ತದಾವಸ್ ರಾಮೊೀ ದಿವಾ್ನ್ಸಾರರ್ಣ್ಖಿಲ್ಾನ್ವ್ಯಾತ್ಾಮ ॥ 48 ॥

ಅಸರಜ್ಞಚೂಳಾಮಣಿಮಿನಾಿಸೂನುಂ ವಶಾಸ್ ಹನುುಂ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ುರ್ತರಃ ।

ಏನಂ ಸಮಾಶ್ರರ್ತ್ ದೃಢ ೂೀ ಭವ ೀತ್ ೀರ್ತ್ದಾಜಾಜಾತ್ ಾೈವಾಸರಮಸ ೈ ರಮೀಶಃ ॥ 49 ॥

ಜ್ಞಾನಂ ಚ ಭಾಗವರ್ತಮಬ್ಪ್ರಾಶಚ ವದಾ್ ರಾಮಾದವಾಪ್್ ವಜರ್ಯಂ ಧನುರಗರಾಯಾನಮ್ ।

ಅಬ ಾೈಶಚರ್ತುಭಿಥರರ್ ಚ ನ್ವಸತ್ ರ್ತದನ್ ುೀ ಹಾರ್ತುಂ ನ ಶಕು ಉರುಗಾರ್ಯಮಿಮಂ ಸ ಕರ್ಣಥಃ ॥ 50 ॥

ಅಙ್ ್ೆೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಸ ಕದಾಚಿದಮುಷ್್ ರಾಮಃ ಶ್ಶ ್ೀ ಶ್ರ ೂೀ ವಗರ್ತನಿದರ ಉದಾರಬ ೂೀಧಃ ।
ಸಂಸುಪ್ುವತ್ ಸುರವರಃ ಸುರಕಾರ್ಯಥಹ ೀತ್ ೂೀದಾಥರ್ತುಂ ಚ ವಾಲ್ಲನಿಧನಸ್ ಫಲಂ ರ್ತದಸ್॥ 51 ॥

ರ್ತತ್ಾರsಸ ರಾಕ್ಷಸವರಃ ಸ ರ್ತು ಹ ೀತನ್ಾಮಾ ಕಾಲ್ ೀ ಮಹ ೀನಾಿಮನುಪಾಸ್ ಹಿ ಶಾಪ್ತ್ ೂೀsಸ್ ।

ಕಿೀಟಸುಮಿನಾಿ ಉರ್ತ ರ್ತರ್ತರ ಸಮಾವವ ೀಶ ಕರ್ಣಥಸ್ ಶಾಪ್ಮುಪ್ಪಾದಯಿರ್ತುಂ ಸುತ್ಾಥ ೀಥ ॥ 52 ॥

ಕರ್ಣಥಃ ಸ ಕಿೀಟ್ಟರ್ತನುಗ ೀನ ಕಿರೀಟ್ಟನ್ ೈವ ಹ ೂ್ೀರ ೂೀರಧಸುನರ್ತ ಓಪ್ರಗಾರ್ತಾಚಶಚ ।

ವದಾಃ ಶರ ೀರ್ಣ ಸ ರ್ಯಥಾ ರುಧರಸ್ ಧ್ಾರಾಂ ಸುಸಾರವ ರ್ತಂ ವಗರ್ತನಿದರ ಇವಾsಹ ರಾಮಃ ॥ 53 ॥

ಕಿಂ ರ್ತಾಂ ನ ಚಾಲರ್ಯಸ ಮಾಂ ರುಧರಪ್ರಸ ೀಕ ೀ ಪಾರಪ ುೀsಪ್ ಪಾವನವರ ೂೀಧನಿ ಕ ೂೀsಸ ಚ ೀತ ।
ರ್ತಂ ಪಾರಹ ಕರ್ಣಥ ಇಹ ನ್ ೈವ ಮಯಾ ವಧ್ ೀಯೀ ನಿದಾರವರ ೂೀಧ ಇತ ಕಿೀಟ ಉಪ ೀಕ್ಷ್ಮತ್ ೂೀ ಮೀ ॥ 54 ॥

ಜಾತ್ಾ್sಸಮ ಸೂರ್ತ ಉರ್ತ ತ್ ೀ ರ್ತನಯೀsಸಮ ಸರ್ತ್ಂತ್ ೀನ್ಾಸಮ ವಪ್ರ ಇತ ಭಾಗಥವವಂಶಜ ೂೀsಹಮ್ ।

ಅಗ ರೀsಬರವಂ ಭವರ್ತ ಈಶ ನಹಿ ರ್ತಾದನ್ ೂ್ೀ ಮಾತ್ಾ ಪ್ತ್ಾ ಗುರುರ್ತರ ೂೀ ಜಗತ್ ೂೀsಪ್ ಮುಖ್ಃ ॥ 55 ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 634

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಇರ್ತು್ಕುಮಾರ್ತರವಚನ್ ೀ ಸ ರ್ತು ಕಿೀಟಕ ೂೀsಸ್ ರಾಮಸ್ ದೃಷುವಷ್ರ್ಯರ್ತಾರ್ತ ಏವ ರೂಪ್ಮ್ ।

ಸಮಾುಪ್್ ನ್ ೈಜಮತಪ್ೂರ್ಣಥಗುರ್ಣಸ್ ರ್ತಸ್ವಷ್ ೂ್ೀರನುಗರಹರ್ತ ಆಪ್ ವಮಾನಗಃ ಸಾಃ ॥ 56 ॥

ಅಥಾsಹ ರಾಮಸುಮಸರ್ತ್ವಾಚ ೂೀ ನ ತ್ ೀ ಸಕಾಶ ೀ ಮಮ ವಾಸಯೀಗ್ತ್ಾ ।

ರ್ತಥಾsಪ್ ತ್ ೀ ನ್ ೈವ ವೃಥಾ ಮದಿೀಯಾ ಭಕಿುಭಥವ ೀಜ ಜೀಶ್ಸ ಸವಥಶರ್ತೂರನ್ ॥ 57 ॥

ಅಸಾಧಥಮಾನಂ ನ ಕರ್ಞ್ಚನ ತ್ಾಾಂ ಜ ೀತ್ಾ ಕಶ್ಚತ್ ಸಾಧಥಮಾನಸುು ಯಾಸ ।

ಪ್ರಾಭೂತಂ ನ್ಾರ್ತರ ವಚಾರ್ಯಥಮಸು ಪ್ರಮಾದಿೀ ರ್ತಾಂ ಭವತ್ಾ ಚಾಸರಸಙ್ ್ಘೀ ॥ 58 ॥

ಯಾಹಿೀತ ತ್ ೀನ್ ೂೀಕು ಉದಾರಕಮಥಣಾ ಕಣ ೂೀಥ ರ್ಯಯೌ ರ್ತಂ ಪ್ರರ್ಣಮ್ೀಶ್ತ್ಾರಮ್ ।

ರ್ತಥ ೈಕಲವ್ೀsಪ್ ನಿರಾಕೃತ್ ೂೀsಮುನ್ಾ ದ ೂರೀಣ ೀನ ರ್ತಸ್ ಪ್ರತಮಾಂ ವನ್ ೀsಚಥರ್ಯತ್ ॥ ॥

ರ್ತರ್ತಃ ಕದಾಚಿದ್ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ುತ್ ೈಃ ಪಾಣ ೂಡೀಃ ಸುತ್ಾ ಮೃಗಯಾಂ ಸಮುಯಾತ್ಾಃ ।

ಅಗ ರೀ ಗಚೆನ್ ಸಾರಮೀಯೀ ರುರಾವ ಧಮಾಥರ್ತಮಜಸಾ್ರ್ತರ ವನ್ ೀ ಮೃಗಾರ್ಥೀಥ ॥ 60 ॥

ಶುರತ್ಾಾ ರಾವಂ ಸಾರಮೀರ್ಯಸ್ ದೂರಾಚೆರ ೈಮುಥಖಂ ಶಬಾವ ೀಧೀ ಪ್ುಪ್ೂರ ೀ ।

ಸ ಏಕಲವ್ೀ ವರರ್ಣಮಸ್ ನ್ಾಕರ ೂೀಚಾೆಿಪ್ೂರತ್ಾಸ್ಃ ಪಾರ್ಣಡವಾನಭ್ಯಾತ್ ಸಃ ॥ 61 ॥

ದೃಷ್ಾುಿ ಚಿರ್ತರಂ ಕುರವಃ ಪಾರ್ಣಡವಾಶಚ ದರಷ್ುುಂ ಕತ್ಾಥರಂ ಮಾಗಥಯಾಮಾಸುರರ್ತರ ।

ದ ೂರೀಣಾಕೃತಂ ಮಾತುಥಕಿೀಂ ಪ್ೂಜರ್ಯನುಂ ದದೃಶುಶ ಚನಂ ಧನುರ ೀವಾಭ್ಸನುಮ್ ॥ 62 ॥

ಪ ೈಶಾಚಮೀವ ೈಷ್ ಪ್ಶಾಚಕ ೀಭ್ಃ ಪ್ೂವಥಂ ವವ ೀದಾಸರವೃನಾಂ ನಿಷ್ಾದಃ ।

ದಿವಾ್ನ್ಸಾರಣಾ್ಪ್ುುಮೀತ್ಾಂ ಚ ಶ್ಕ್ಷಾಂ ದ ೂರೀರ್ಣಂ ಸದಾ ಪ್ೂಜರ್ಯತ ಸಮ ಭಕಾಯ ॥ 63 ॥

ದೃಷ್ಾುಿವಶ ೀಷ್ಂ ರ್ತಮಮುಷ್್ ಪಾಥ ೂೀಥ ದ ೂರೀಣಾಯೀಚ ೀ ರ್ತಾದಾರ ೂೀ ಮೀ ಮೃಷ್ಾssಸೀತ್ ।

ಇರ್ತು್ಕು ಏನಂ ರ್ತಾಭಿಗಮ್ ದಕ್ಷ್ಮಣಾಂ ವಪರೀ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ದಕ್ಷ್ಮಣಾಙ್ುಗಷ್ಠಮೀವ ॥ 64 ॥

ರ್ತಸ್ ಪ್ರಸಾದ ೂೀಪ್ಚಿತ್ ೂೀರುಶ್ಕ್ಷ ೂೀ ನಿಷ್ಾದ ೂೀsದಾದ್ ದಕ್ಷ್ಮಣಾಙ್ುಗಷ್ಠಮಸ ೈ ।

ರ್ತರ್ತಃ ಪ್ರಂ ನ್ಾಸ್ ಬಭೂವ ಶ್ಕ್ಷಾ ಸನುಮಷುಹಿೀನಸ್ ಸಮಾsಜುಥನ್ ೀನ ॥ 65 ॥

ಪ್ುನಃ ಕೃಪಾಲ್ ೂೀ ರ ೈವರ್ತಪ್ವಥತ್ ೀ ರ್ತಂ ದ ೂರೀರ್ಣಃ ಪಾರಪಾ್sದಾದಸರವರಾಣಿ ರ್ತಸ ೈ ।

ಏಕಾನು ಏವಾಸ್ ಭಕಾಯ ಸುರ್ತುಷ್ ೂುೀ ಧನಾಶ ರೀಷ್ಠಂ ಕೃರ್ತವಾನಜುಥನಂ ಚ ॥ 66 ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 635

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

॥ ಇತ ಶ್ರೀಮದಾನನಾತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದವರಚಿತ್ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥಯೀ
ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸ ೂೀ ನ್ಾಮ ಪ್ಞ್ಚದಶ ್ೀsಧ್ಾ್ರ್ಯಃ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 636

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತ ತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯ ಕನ್ನಡ ಪದ್್ರೂಪ

(ಶ್ರೀ ಗ ೂೀವಿಂದ್ ಮಾಗಳ್ ಅವರ ಪರಸ್ುತತಿ)
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಒಂದ್ು
[ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾ ತಾತಪರ್ಯಯ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ]

॥ ಓಂ ॥
ನಾರಾರ್ಯಣಾರ್ಯ ಪರಿಪೂರ್ಣಯಗುಣಾರ್ಣಯವಾರ್ಯ ವಿಶ ್ಾೀದ್ರ್ಯ ಸ್್ತಿಲಯೀನಿನರ್ಯ ತಿಪರದ್ಾರ್ಯ ।
ಜ್ಞಾನ್ಪರದ್ಾರ್ಯ ವಿಬುಧ್ಾಸ್ುರ ಸೌಖ್ ದ್ುಃಖಸ್ತಾಾರಣಾರ್ಯ ವಿತತಾರ್ಯ ನ್ಮೊೀನ್ಮಸ ತೀ ॥೧.೧॥

ರ್ತುಂಬಿ ರ್ತುಳುಕುವ ಗುರ್ಣಗಳ ಕಡಲು,

ಜಗದ ಸೃಷು ಸ್ತ ಪ್ರಳರ್ಯಗಳ ಒಡಲು,
ಜಗದ ಲಲರಗ ಜ್ಞಾನವೀವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸುಖದ ಹೂರರ್ಣ,
ಅವರವರಗ ಸಮನ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ರ ದುಃಖಕೂೆ ಕಾರರ್ಣ,
ಎಲಲರಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿ ನಡ ಸಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಇದ ೂೀ ಸಾೀಕರಸು ನಿನಗ ನನನ ನಮರ ನಮನ.

ಆಸೀದ್ುದ್ಾರಗುರ್ಣವಾರಿಧಿರಪರಮೀಯೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರತಮಃ ಪರಮಾತ್ ಸ್ ಏಕಃ ।

ಸ್ಂಶಾಂತಸ್ಂವಿದ್ಖಿಲಂ ಜಠರ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ುಜಾಂತರಗತಃ ಸ್ಾರತ ೂೀsಪಿ ಚಾsಗ ರೀ ॥೧.೨॥

ಉರ್ತೃಷ್ು ಗುರ್ಣಗಳ ಹ ೂಂದಿರುವಾರ್ತ,

ಯಾರಗೂ ಎಂದೂ ಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿರ್ಯದಾರ್ತ,
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉನನರ್ತರಗೂ ಉನನರ್ತನ್ಾರ್ತ,
ಏಕಮೀವ ಅದಿಾತೀರ್ಯ ಮಹಿಮನ್ಾರ್ತ,
ಈ ಸೃಷುಗೂ ಮೊದಲು,
ಆರ್ತ ಆನಂದದ ಕಡಲು,
ಅವನ್ ಂದೂ ಸಾರಮರ್ಣ,
ಅವನಲಲವ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಇಡಿೀ ಬರಹಾಮಂಡ ಅವನುದರದಲ್ಲಲ,
ಜ್ಞಾನದ ೀಹಿರ್ಯ ರ್ತಲ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ತ್ ೂೀಳಲ್ಲಲ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 637

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತಸ ೂ್ೀದ್ರಸ್್ಜಗತಃ ಸ್ದ್ಮಂದ್ಸಾಂದ್ರಸಾಾನ್ಂದ್ತುಷ್ುವಪುಷ ೂೀsಪಿ ರಮಾರಮಸ್್ ।

ರ್ೂತ ್ೈ ನಿಜಾಶ್ರತಜನ್ಸ್್ ಹಿ ಸ್ೃಜ್ಸ್ೃಷಾುವಿೀಕ್ಾ ಬರ್ೂವ ಪರನಾಮನಿಮೀಷ್ಕಾಂತ ೀ ॥೧.೩॥

ಸಮಸು ಜಗರ್ತು ಉದರದಿ ಧರಸದಾರ್ತ,

ದ ೂೀಷ್ವ ೀ ಇರದ ಆನಂದದಮೈಯಾರ್ತ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯೂ ಆಗಬ ೀಕಿಲಲ ಅವನ ಸುಖಕ -ಕಾರರ್ಣ,
ರ್ತನನಲ್ ಲೀ ತ್ಾನು ಸುಖಿಸುವ ಅವನು ಸಾರಮರ್ಣ,
ನ್ ೂೀಡಲ್ಲಚಿೆಸದ ರ್ತನನ ಭಕುರ ಆನಂದ,
ಕಣಿಮಟುಕಿಸುವಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ಬರ್ಯಸದ.

ದ್ೃಷಾುವ ಸ್ ಚ ೀತನ್ಗಣಾನ್ ಜಠರ ೀ ಶರ್ಯನಾನಾನ್ಂದ್ಮಾತರವಪುಷ್ಃ ಸ್ೃತಿವಿಪರಮುಕಾತನ್ ।

ಧ್ಾ್ನ್ಂಗತಾನ್ ಸ್ೃತಿಗತಾಂಶಾ ಸ್ುಷ್ುಪಿತಸ್ಂಸಾ್ನ್ ಬರಹಾಮದಿಕಾನ್ ಕಲ್ಲಪರಾನ್ ಮನ್ುಜಾಂಸ್ತಥ ೈಕ್ಷತ್
॥೧.೪॥

ರ್ತನುನದರದಲ್ಲಲರುವ ಆನಂದಿ ಮುಕುರು,

ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತು ಧ್ಾ್ನನಿರರ್ತರು,
ನಿದಾರವಸ ರ್ಯ
ು ಲ್ಲಲರುವ ಜೀವರು,
ಬರಹಾಮದಿ ಕಲ್ಲರ್ತನಕ ಇರುವವರು,
ಅವರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವವರು,
ರ್ತನನಧೀನದ ವವಧಜೀವರ ಬಗ ಗ ಯೀಚಿಸದ ದ ೀವರು.

ಸ್ರಕ್ ಯೀ ಹಿ ಚ ೀತನ್ಗಣಾನ್ ಸ್ುಖದ್ುಃಖಮಧ್ಸ್ಂಪಾರಪತಯೀ ತನ್ುರ್ೃತಾಂ ವಿಹೃತಿಂ ಮಮೀಚಛನ್ ।

ಸ ೂೀsರ್ಯಂ ವಿಹಾರ ಇಹ ಮೀ ತನ್ುರ್ೃತ್ ಸ್ಾಭಾವಸ್ಂರ್ೂತಯೀ ರ್ವತಿ ರ್ೂತಿಕೃದ್ ೀವ ರ್ೂತಾ್ಃ
॥೧.೫॥

ಇರುವ ಬಹಳ ರ್ತರಹದ ಜೀವಗರ್ಣ,

ಉಣಿಸಲು ಸುಖ ದುಃಖ-ಎರಡರ ಹೂರರ್ಣ,
ಆಡುತ್ ುೀನ್ ನನ್ಾನಸ ರ್ಯ ಸೃಷುರ್ಯ ಆಟ,
ಇದು ನನಗ ೂಂದು ವನ್ ೂೀದದ ನ್ ೂೀಟ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 638

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅದರಂದ ಜೀವಸಾಭಾವಗಳ ಆವಷ್ಾೆರ,

ಇದು ನನ್ಾನಕ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ಪ್ರರ್ಯಕರ.

ಇತ್ಂ ವಿಚಿಂತ್ ಪರಮಃ ಸ್ ತು ವಾಸ್ುದ್ ೀವನಾಮಾ ಬರ್ೂವ ನಿಜಮುಕ್ತತಪದ್ಪರದ್ಾತಾ ।

ತಸಾ್sಜ್ಞಯೈವ ನಿರ್ಯತಾsರ್ ರಮಾsಪಿ ರೂಪಂ ಬಭ ರೀ ದಿಾತಿೀರ್ಯಮಪಿ ರ್ಯತ್ ಪರವದ್ಂತಿ ಮಾಯಾಮ್
॥೧.೬॥

ಈ ರೀತರ್ಯ ಚಿಂರ್ತನ್ ಯಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ಾದ ವಾಸುದ ೀವ,

ಆ ನ್ಾಮದಿಂದ ರ್ತನನವರಗ ಮುಕುತ ದರ್ಯಪಾಲ್ಲಸುವ ಮಹಾದ ೀವ,
ಅವನ್ಾಜ್ಞ ಯಿಂದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯಾದಳು ಮಾಯಾ,
ಪ್ರಕೃತ ಪ್ುರುಷ್ರಾದರು ವಾಸುದ ೀವ-ಮಾರ್ಯ.

ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯರ್ಣಶಾ ಸ್ ಬರ್ೂವ ಪುನ್ಃ ಸ್ುನಿತ್ಃ ಸ್ಂಹಾರಕಾರರ್ಣವಪುಸ್ತದ್ನ್ುಜ್ಞಯೈವ ।

ದ್ ೀವಿೀ ಜಯೀತ್ನ್ು ಬರ್ೂವ ಸ್ ಸ್ೃಷುಹ ೀತ ೂೀಃ ಪರದ್ು್ಮನತಾಮುಪಗತಃ ಕೃತಿತಾಂ ಚ ದ್ ೀವಿೀ ॥೧.೭॥

ಜಗತ್ಾಾಲನ್ ಗಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ಾದ ಅನಿರುದಾ,

ಮಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ ಶಾಂತ ಎಂಬ ಹ ಸರಂದ ಸದಾ,
ಇದು ಅವರ ೀ ಸೃಷುಸಕ ೂಂಡ ಚರ್ತುವೂ್ಥಹ,
ಭಕುರುದಾಾರಕ ಸೃಷುಕಾರ್ಯಥದ ವಾ್ಮೊೀಹ,
ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುಯಿರುವ ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಮಾಡಿದ ಈ ಮೂತಥಗಳ ಸಾವರ ವಷ್ಥ ಧ್ಾರರ್ಣ,
ಪ್ರದು್ಮನ ರೂಪ್ಯಾದ ಭಗವಂರ್ತ,
ರ್ತನ್ ೂನಳಿಹ ಜೀವರ ಅನಿರುದಾಗ ಇರ್ತು.

ಸ್ತ ್ೈ ಪುನ್ಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ನಿರುದ್ಧನಾಮಾ ದ್ ೀವಿೀ ಚ ಶಾನಿತರರ್ವಚಛರದ್ಾಂ ಸ್ಹಸ್ರಮ್ ।

ಸ್ತಾಾ ಸ್ಾಮೂತಿಯಭಿರಮೂಭಿರಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃ ಪರದ್ು್ಮನರೂಪಕ ಇಮಾಂಶಾರಮಾತಮನ ೀsದ್ಾತ್ ॥೧.೮॥

ಈ ಅನಿರುದಾ ನ್ಾಮಕ ಸಾಾಮಿ,

ರ್ತನ್ ೂನಳಗ ಜೀವರ ಹ ೂರ್ತು ಪ ರೀಮಿ,
ಆಯಿರ್ತು ಬರಹಮ ಪಾರರ್ಣ ಶ ೀಷ್ ಗರುಡ ರುದರರ ಸೂಕ್ಷಿ ಸೃಷು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 639

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನಿಮಾಥರ್ಣವಾಗಲ್ಲಲಲ ಇನೂನ ಸೂ್ಲ ದ ೀಹಗಳು ಸಮಷು.

ನಿದ್ ೀಯಹಕಾನ್ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ನಿರುದ್ಧನಾಮಾ ಜೀವಾನ್ ಸ್ಾಕಮಯಸ್ಹಿತಾನ್ುದ್ರ ೀ ನಿವ ೀಶ್ ।

ಚಕ ರೀsರ್ ದ್ ೀಹಸ್ಹಿತಾನ್ ಕರಮಶಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂಪಾರಣಾತಮಶ ೀಷ್ಗರುಡ ೀಶಮುಖಾನ್ ಸ್ಮಗಾರನ್ ॥೧.೯॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ-ವಾಸುದ ೀವ-ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ-ಪ್ರದು್ಮನ-ಅನಿರುದಾ ಐದು ರೂಪ್,

ಮತ್ ು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕ ೀಶವಾದಿ ಹನ್ ನರಡು ರೂಪ್,
ಮತ್ ು ಹರ್ತುವತ್ಾರ ತ್ಾಳಿದ ಎಣ ಯಿರದ ಭೂಪ್.

ಪಞ್ಚಾತಮಕಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ದಿಾಷ್ಡಾತಮಕ ೂೀsರ್ೂತ್ ಪಞ್ಾದ್ಾಯೀ ಶತಸ್ಹಸ್ರಪರ ೂೀsಮಿತಶಾ ।

ಏಕಃ ಸ್ಮೊೀsಪ್ಖಿಲದ್ ೂೀಷ್ಸ್ಮುಜಿತ ೂೀsಪಿ ಸ್ವಯತರ ಪೂರ್ಣಯಗುರ್ಣಕ ೂೀsಪಿ ಬಹೂಪಮೊೀsರ್ೂತ್॥೧.೧೦
॥

ವಶಾ ಮೊದಲ್ಾದ ರೂಪ್ಗಳವನವು ಅನ್ ೀಕ,

ಅವನ್ ಲ್ಾಲ ರೂಪ್ಗಳಲೂಲ ಗುರ್ಣರ್ತಃ ಅವ ಏಕ,
ದ ೂೀಷ್ದೂರನ್ಾದ ಗುರ್ಣಗಳ ಮಹಾಸಾಗರ,
ಾ ೂ ಏಕನ್ಾಗಿರುವ ವಾ್ಪಾರ .
ಅನ್ ೀಕ ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲದರ

ನಿದ್ ೂೀಯಷ್ಪೂರ್ಣಯಗುರ್ಣವಿಗರಹ ಆತಮತನ ೂಾೀ ನಿಶ ಾೀತನಾತಮಕಶರಿೀರಗುಣ ೈಶಾ ಹಿೀನ್ಃ ।

ಆನ್ನ್ಾಮಾತರಕರಪಾದ್ಮುಖ ೂೀದ್ರಾದಿಃ ಸ್ವಯತರ ಚ ಸ್ಾಗತಭ ೀದ್ವಿವಜಯತಾತಾಮ ॥೧.೧೧॥

ದ ೂೀಷ್ವ ೀ ಇಲಲದ ಗುರ್ಣಗಳ ಕಡಲು,

ಜಡಶರೀರವಲಲದ ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತ ಒಡಲು,
ಆನಂದವ ೀ ಅವನ ಕ ೈ ಕಾಲು ಮುಖ ಹ ೂಟ್ ು,
ಅವತ್ಾರ ಮೂಲದಲ್ಲಲಲಲವಗ ಭ ೀದದ ಇತಮಿತರ್ಯ ಕಟ್ ು.

ಕಾಲ್ಾಚಾ ದ್ ೀಶಗುರ್ಣತ ೂೀsಸ್್ ನ್ಚಾದಿರನ ೂತೀ ವೃದಿಧಕ್ಷಯೌ ನ್ತು ಪರಸ್್ ಸ್ದ್ಾತನ್ಸ್್ ।

ನ ೈತಾದ್ೃಶಃ ಕಾಚ ಬರ್ೂವ ನ್ಚ ೈವ ಭಾವ್ೀ ನಾಸ್ುಾತತರಃ ಕ್ತಮು ಪರಾತ್ ಪರಮಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ॥೧.೧೨॥

ಇವನು ಎಂದ ಂದೂ ಕಾಲ್ಾತೀರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 640

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ದ ೀಶ ಗುರ್ಣದಿ -ಕ ೂನ್ ಯಿರದಾರ್ತ,

ಇವನಿಗಿಲಲ ಹಿಗುಗ--ಕುಗುಗವಕ ,
ಹಿಂದಿಲಲ ಮುಂದಿಲಲ ಸಮ-ಅಂರ್ ಹ ಗಗಳಿಕ .

ಸ್ವಯಜ್ಞ ಈಶಾರತಮಃ ಸ್ ಚ ಸ್ವಯಶಕ್ತತಃ ಪೂಣಾಯವ್ಯಾತಮಬಲಚಿತುುಖವಿೀರ್ಯಯಸಾರಃ ।

ರ್ಯಸಾ್sಜ್ಞಯಾ ರಹಿತಮಿನಿಾರಯಾ ಸ್ಮೀತಂ ಬರಹ ೇಶಪೂವಯಕಮಿದ್ಂ ನ್ತು ಕಸ್್ ಚ ೀಶಮ್ ॥೧.೧೩॥

ಎಲಲವನೂ ತಳಿದಾರ್ತ,
ಸವಥ ಸಮರ್ತ್ಥನ್ಾರ್ತ,
ಎಲ್ಾಲ ರ್ತೂಗಿಸಬಲಲನ್ಾರ್ತ,
ನ್ಾಶವರದ ಆರ್ತಮಬಲದಾರ್ತ,
ಅವನ್ಾರ್ತಮವ ೀ ಜ್ಞಾನ ಅವನ್ಾರ್ತಮವ ೀ ಸುಖ,
ಅವನ್ಾರ್ತಮವ ೀ ವೀರ್ಯಥ-ಅವನ್ ಲಲರ ಆರ್ತಮಸಖ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಸಮೀರ್ತ ಬರಹಮ ರುದರ ಜೀವಗರ್ಣ,
ಅವನ್ಾರ್ಣತ ಇರದಿರ ಅವರಗಿಲಲ ತ್ಾರರ್ಣ,
ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲನ ಲ್ ೂೀಪ್ದ ೂೀಷ್ಗಳು ಅವನದಲಲ,
ಜೀವರಾಶ್ರ್ಯ ಸಾಭಾವ ತ್ ೂೀರುವ ಲಕುಮಿೀನಲಲ.

ಆಭಾಸ್ಕ ೂೀsಸ್್ ಪವನ್ಃ ಪವನ್ಸ್್ ರುದ್ರಃ ಶ ೀಷಾತಮಕ ೂೀ ಗರುಡ ಏವ ಚ ಶಕರಕಾಮೌ ।

ವಿೀನ ಾರೀಶಯೀಸ್ತದ್ಪರ ೀ ತಾನ್ಯೀಶಾ ತ ೀಷಾಮೃಷಾ್ದ್ರ್ಯಃ ಕರಮಶ ಊನ್ಗುಣಾಃ ಶತಾಂಶಾಃ ॥೧.೧೪॥

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಪ್ರತಬಿಂಬ,

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣಗ ಶ ೀಷ್ಾರ್ತಮಕ ರುದರ ಗರುಡ ಪ್ರತಬಿಂಬ,
ಗರುಡ ರುದರರಗ ದ ೀವ ೀಂದರ ಕಾಮ ಪ್ರತಬಿಂಬ,
ಉಳಿದ ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಇಂದರ ಕಾಮರ ಪ್ರತಬಿಂಬ.

ಆಭಾಸ್ಕಾ ತಾರ್ ರಮಾsಸ್್ ಮರುತುವರೂಪಾತ್ ಶ ರೀಷಾಾsಪ್ಜಾತ್ ತದ್ನ್ು ಗಿೀಃ ಶ್ವತ ೂೀ ವರಿಷಾಾ ।

ತಸಾ್ ಉಮಾ ವಿಪತಿನಿೀ ಚ ಗಿರಸ್ತಯೀಸ್ುತ ಶಚಾ್ದಿಕಾಃ ಕರಮಶ ಏವ ರ್ಯಥಾ ಪುಮಾಂಸ್ಃ ॥೧.೧೫॥

ನಂರ್ತರ ಋಷ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಅನ್ಾವರರ್ಣ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 641

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನೂರಾರು ಪ್ಟುು ಕಡಿಮಯಾದವರು ಕರಮೀರ್ಣ,

ಈ ತ್ಾರರ್ತಮ್ಕ ಬಿಂಬ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಭಾವ ಕಾರರ್ಣ,
ಬಿಂಬ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಭಾವವ ಂದರ ಸದೃಶ,
ಪ್ರತ ಪ್ರತಬಿಂಬವೂ ಸದೃಶನ್ಾದ ಬಿಂಬದ ವಶ.

ತಾರ್್ಶಾತ ೀ ಶತಗುಣ ೈದ್ಾಯಶತ ೂೀ ವರಿಷಾಾಃ ಪಞ ್ಾೀತತರ ೈರಪಿ ರ್ಯಥಾಕರಮತಃ ಶುರತಿಸಾ್ಃ ।

ಶಬ ೂಾೀ ಬಹುತಾವಚನ್ಃ ಶತಮಿತ್ತಶಾ ಶುರತ್ನ್ತರ ೀಷ್ು ಬಹುಧ್ ೂೀಕ್ತತವಿರುದ್ಧತಾ ನ್ ॥೧.೧೬॥

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ ಪ್ರಮಾರ್ತನನ ಸರೀರೂಪ್ದ ಪ್ರತಬಿಂಬ,

ನಿಶ್ಚರ್ತಜ್ಞಾನವದು ಲಕ್ಷ್ಮಿ-ಬರಹಮ ವಾರ್ಯುಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ ಂಬ,
ಶ್ವಗ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಸರಸಾತ(ಭಾರತ) ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಪ್ರತಬಿಂಬ,
ಪಾವಥತೀದ ೀವ ಸರಸಾತರ್ಯ ಪ್ರತಬಿಂಬ,
ಸುಪ್ಣಿಥ ವಾರುಣಿ ಪಾವಥತರ್ಯರಗ ಶಚಿಯಾದಿಗಳು ಪ್ರತಬಿಂಬ,
ಯಾವ ರೀತ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಗುರ್ಣ ಲ್ಾವರ್ಣ್ಗಳಲ್ಲ ವ್ತ್ಾ್ಸ,
ಸರೀ ಪ್ುರುಷ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಲ್ಾಸ್.

ತ ೀಷಾಂ ಸ್ಾರೂಪಮಿದ್ಮೀವ ರ್ಯತ ೂೀsರ್ ಮುಕಾತ ಅಪ ್ೀವಮೀವ ಸ್ತತ ೂೀಚಾವಿನಿೀಚರೂಪಾಃ ।

ಶಬಾಃ ಶತಂ ದ್ಶ ಸ್ಹಸ್ರಮಿತಿ ಸ್ಮ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಸಾಮನ್ನ ಹಿೀನ್ವಚನ ೂೀsರ್ ತತ ೂೀsಗರಯರೂಪಾಃ ॥೧.೧೭॥

ಯಾವರೀತಯಿದ ಯೀ ಜೀವರ ಸಾರೂಪ್ಗಳು,

ಪಾರಪ್ು ಮೊೀಕ್ಷದಲೂಲ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಪ್ರಕಾರಗಳು,
ನೂರು ಹರ್ತುು ಸಾವರಗಳು ಹ ೀಳುವುದು ಅಧಕ,
ಪ್ಕ್ಷಪಾರ್ತವರದ ಅಹಥ ಸಾ್ನ ಮಾನಗಳು ನಿಗದಿರ್ತ.

ಏವಂ ನ್ರ ೂೀತತಮಪರಾಸ್ುತ ವಿಮುಕ್ತತಯೀಗಾ್ ಅನ ್ೀ ಚ ಸ್ಂಸ್ೃತಿಪರಾ ಅಸ್ುರಾಸ್ತಮೊೀಗಾಃ ।

ಏವಂ ಸ್ದ್ ೈವ ನಿರ್ಯಮಃ ಕಾಚಿದ್ನ್್ಥಾ ನ್ ಯಾವನ್ನಪೂತಿಯರುತ ಸ್ಂಸ್ೃತಿಗಾಃ ಸ್ಮಸಾತಃ ॥೧.೧೮ ॥

ಮುಕಿುಯೀಗ್ರಾದ ಸಾತಾಕರು,
ನಿರ್ತ್ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರುವ ರಾಜಸರು,
ರ್ತಮಸುಗ ತ್ ರಳುವ ತ್ಾಮಸ ಅಸುರರು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 642

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಇವರ ಲಲರೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಿ ಬಂಧರ್ತರು,

ತ್ಾರರ್ತಮ್ವದು ಅನಿವಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಯಮ,
ಮುಗಿರ್ಯದ ಸಂಸಾರಗಳ ಅವಭಾಜ್ ಧಮಥ.

ಪೂತಿಯಶಾ ನ ೈವ ನಿರ್ಯಮಾದ್ ರ್ವಿತಾ ಹಿ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಸಾಮತ್ ಸ್ಮಾಪಿತಮಪಿ ಯಾನಿತ ನ್ ಜೀವಸ್ಙ್ಕ್ಘಃ ।

ಆನ್ನ್ಾಮೀವ ಗರ್ಣಶ ್ೀsಸತ ರ್ಯತ ೂೀ ಹಿ ತ ೀಷಾಮಿತ್ಂ ತತಃ ಸ್ಕಲಕಾಲಗತಾ ಪರವೃತಿತಃ ॥೧.೧೯॥

ಜೀವರಗಿಲಲ ಅಂರ್ತ್-ಅವರೂ ಅನಂರ್ತ,

ಅವರ ಅನಂರ್ತರ್ತಾವೂ ಗುಂಪ್ುಗಳಲ್ಲ ಬಂಧರ್ತ,
ಮೀಲ್ಲನವರ ಲ್ಾಲ ಕಾಲದಿಂದ ಬಂಧರ್ತ,
ಕಾಲದ ಈ ಪ್ರವೃತುರ್ಯದು ಅಬಾಧರ್ತ.

ಏತ ೈಃ ಸ್ುರಾದಿಭಿರತಿಪರತಿಭಾದಿರ್ಯುಕ ೈರ್ಯುಯಕ ೈಃ ಸ್ಹ ೈವ ಸ್ತತಂ ಪರವಿಚಿನ್ತರ್ಯದಿೂಃ ।

ಪೂತ ೀಯರಚಿನ್ಾಮಹಿಮಃ ಪರಮಃ ಪರಾತಾಮ ನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀsಸ್್ ಗುರ್ಣವಿಸ್ೃತಿರನ್್ಗಾ ಕಾ ॥೧.೨೦ ॥

ಪ್ರತಭಾನಿಾರ್ತ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಾಗುವ ಚಿಂರ್ತನ್ ,

ಆಗುವುದಿಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳ ಗರ್ಣನ್ ,
ಮುಗಿರ್ಯದ ಜೀವರೂ ಅನಂರ್ತ,
ಅಳ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ದ ೀಶವೂ ಅನಂರ್ತ,
ಜೀವ -ದ ೀವರ ಕಿರಯರ್ಯೂ ಅನಂರ್ತ,
ಎರಡನೂನ ನುಂಗುವ ಕಾಲವೂ ಅನಂರ್ತ,
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳೂ ಅವು ಅನಂರ್ತ,
ಎಟುಕದ ಉರ್ತೃಷ್ು ವಾ್ಪ್ು "ವಷ್ು್"ಆರ್ತ.

ಸಾಮ್ಂ ನ್ಚಾsಸ್್ ಪರಮಸ್್ ಚ ಕ ೀನ್ ಚಾsಪ್ಂ ಮುಕ ತೀನ್ ಚ ಕಾಚಿದ್ತಸ್ತವಭಿದ್ಾ ಕುತ ೂೀsಸ್್ ।
ಪಾರಪ ್ೀತ ಚ ೀತನ್ಗಣ ೈಃ ಸ್ತತಾಸ್ಾತನ ಾೈನಿಯತ್ಸ್ಾತನ್ಾವಪುಷ್ಃ ಪರಮಾತ್ ಪರಸ್್ ॥೧.೨೧॥

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಎಂದೂ ಯಾರಲಲ ಸಮ,

ಮುಕು ಜೀವನೂ ಆಗಲಲ ಆಗಲ್ಾರ ಂದೂ ಸಮ,
ಹಿೀಗಿದಾ ಮೀಲ್ ಎಲ್ಲಲರ್ಯದು ಅಭ ೀದ?

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 643

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಯಾರೂ ಸಮಕ ೆೀ ಬರಲ್ಾಗದ-ಅಗಾಧ,

ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರೂ ಸವಥದಾ ಅಸಾರ್ತಂರ್ತರ,
ಭಗವಂರ್ತ ಮಾರ್ತರ ಸವಥರ್ತಂರ್ತರ ಸಾರ್ತಂರ್ತರ,
ಭಗವಂರ್ತ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ ನಿರ್ತ್ ಸರ್ತ್,
ಜೀವನೂ ನಿರ್ತ್-ಅಸಾರ್ತಂರ್ತರ-ಗುರ್ಣಸೀಮಿರ್ತ.

ಅಥ ೂೀಯsರ್ಯಮೀವ ನಿಖಿಲ್ ೈರಪಿ ವ ೀದ್ವಾಕ ್ೈ ರಾಮಾರ್ಯಣ ೈಃ ಸ್ಹಿತಭಾರತಪಞ್ಾರಾತ ರಃ ।

ಅನ ್ೈಶಾ ಶಾಸ್ಾವಚನ ೈಃ ಸ್ಹತತತವಸ್ೂತ ರನಿಯಣಿೀಯರ್ಯತ ೀ ಸ್ಹೃದ್ರ್ಯಂ ಹರಿಣಾ ಸ್ದ್ ೈವ ॥೧.೨೨॥

ಇದು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಭಾರರ್ತ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳಲ್ಲ ಉಕು,

ಅನ್ ೀಕ ಶಾಸರ ಬರಹಮಸೂತ್ಾರದಿಗಳಲೂ ವ್ಕು,
ಇದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ನಿಶ್ಚರ್ತವಾದ ಪ್ರತಪಾದನ್ ,
ಅನ್ಾದಿಯಾದ ಅನಂರ್ತವಾದ ಅನಂರ್ತನ ವರ್ಣಥನ್ .

‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್್ ನ್ ಸ್ಮಃ’‘ಪುರುಷ ೂೀತತಮೊೀsಹಂ ಜೀವಾಕ್ಷರ ೀ ಹ್ತಿಗತ ೂೀsಸಮ’‘ತತ ೂೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’

।
‘ಮುಕ ೂತೀಪಸ್ೃಪ್’ ‘ಇಹ ನಾಸತ ಕುತಶಾ ಕಶ್ಾತ್’ ‘ನಾನ ೀವ ಧಮಮಯಪೃರ್ಗಾತಮದ್ೃಗ ೀತ್ಧ್ ೂೀ ಹಿ’
॥೧.೨೩॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಎಂದೂ ಯಾರೂ ಇಲಲ ಸಮ,

ನ್ಾಶವರದ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನ್ಾಶವಾಗ ೂೀ ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಗೂ ಉರ್ತುಮ,
ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣವಾದ ಪ್ರಪ್ಂಚವ ಲಲ ದುಃಖಪ್ೀಡಿರ್ತ,
ಅವನು ಮಾರ್ತರ ಇದಾ್ವುದರ ಲ್ ೀಪ್ವರದ ಆನಂದಾವೃರ್ತ,
ಅಹಥವಾದ ಮುಕಿು ಪಾಲ್ಲಸುವ ನಿರ್ಯಮದಾರ್ತ,
ರ್ತನ್ಾನಾವ ರೂಪ್ ಅವತ್ಾರಗಳಲೂಲ ಭ ೀದವರದಾರ್ತ,
ಇದನ್ ನೀ ಸಾರುತುವ ಸಕಲ ವ ೀದ ಶೃತ,
ಭ ೀದ ಕಾರ್ಣುವವರಗ ಖಚಿರ್ತ ಅಧ್ ೂೀಗತ.

‘ಆಭಾಸ್ ಏವ’ ‘ಪೃರ್ಗಿೀಶತ ಏಷ್ ಜೀವೀ’ ‘ಮುಕತಸ್್ ನಾಸತ ಜಗತ ೂೀ ವಿಷ್ಯೀ ತು ಶಕ್ತತಃ’ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 644

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಮಾತಾರಪರ ೂೀsಸ ನ್ತು ತ ೀsಶುನವತ ೀ ಮಹಿತಾಮ್’ ‘ಷಾಡುೆರ್ಣ್ವಿಗರಹ’ ‘ಸ್ುಪೂರ್ಣಯಗುಣ ೈಕದ್ ೀಹಃ’

॥೧.೨೪॥

ಅನುಮಾನವಲಲ ಜೀವನು ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರತಬಿಂಬ,

ಅವನಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಿನನ-ಅವಲಂಬಿರ್ತನ್ಾದ ಕಂಬ,
ಮುಕುರಗ ಜಗದಾಾಾಪಾರ ವಜ್ಥ ಅಮುಕುರಗವನಿೀವ ಶಕಿು,
ದ ೀವರು ನಮಮ ಮೈ-ಮನಗಳಿಂದ ಮುಟುಲ್ಾಗದ ಶಕಿು,
ಅವನು ಗುರ್ಣಗಳ ಗಡರ್ಣ-ಗುರ್ಣವ ೀ ಮೈಹೂರರ್ಣ,
ಆರು ವಗರಹ ಮೈವ ರ್ತು-ಅನ್ಾದಿ ಅನಂರ್ತ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ

‘ಮಾಹಾತಯದ್ ೀಹ’ ‘ಸ್ೃತಿಮುಕ್ತತಗತ ೀ’ ‘ಶ್ವಶಾ ಬರಹಾಮ ಚ ತದ್ ಗುರ್ಣಗತೌ ನ್ ಕರ್ಞ್ಾನ ೀಶೌ’ ।

‘ನ್ ಶ್ರೀಃ ಕುತಸ್ತದ್ಪರ ೀ’ ‘sಸ್್ ಸ್ುಖಸ್್ ಮಾತಾರಮಶನನಿತ ಮುಕತಸ್ುಗಣಾಶಾಶತಾವರ ೀರ್ಣ’ ॥೧.೨೫॥

ಮಹಾರ್ತಯವ ೀ ಶರೀರವಾದ ಭಗವಂರ್ತನದುಾ ಮಾಹಾರ್ತಯದ ೀಹ,

ಸಂಸಾರ ಮುಕಿುಗಳ ರಡರಲೂಲ ಆ ದ ೀವರ ೀ ಗತಯಂಬ ಭಾವ,
ಎರಡೂ ಕಡ ಗೂ ಅವನ್ ೀ ಜ್ಞಾನ ಆನಂದ ದಾರ್ತ,
ಸಂಸಾರದ ಕಷ್ು ನಷ್ು ಕ ೂಡುವ ಕಮಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಆರ್ತ,
ಜೀವದ ೂೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ ಅಹಥತ್ -ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು,
ಸಲುಲವುದನ್ ೀ ಸಲ್ಲಲಸುವ ನಿಷ್ಾಕ್ಷಪಾತ ನ್ಾ್ಯಾಧೀಶನ್ಾರ್ತ,
ಬರಹಮ ರುದಾರದಿಗಳೂ ಪ್ೂರ್ಣಥತಳಿರ್ಯದ ತರಗುಣಾತೀರ್ತ,
ಸಾಷ್ು ಭ ೀದವ ಸದಾಪ್ಡಿಸುವ ಅಧಕ ಗುರ್ಣಗಳು ಉಳಾಳರ್ತ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಬರಹಮ ರುದಾರದಿಗಳ ೀ ಅವನ ಗುರ್ಣಗಳಿಗಿಂರ್ತ ನೂ್ನ,
ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಅತ ಕ ಳಗಲಲವ ೀ ಜೀವರ ಸಾ್ನ ಮಾನ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿಯಾದಿಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ ಲೀ ಇದ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ನೂ್ನತ್ ,
ಅಂತ್ ಯೀ ಮುಕುಜೀವರಗೂ ಸಾರೂಪ್ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ ಮಾನ್ತ್ .

‘ಆಭಾಸ್ಕಾಭಾಸ್ಪರಾವಭಾಸ್ - ‘ರೂಪಾರ್ಣ್ಜಸಾರಣಿ ಚ ಚ ೀತನಾನಾಮ್ ।

‘ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ದ್ ೈವಾತಿ ವಶಾತ್ ಕದ್ಾsಪಿ ‘ಗಚಛನಿತ ಕ ೀಶಾದಿಗಣಾ ನ್ ಮುಕೌತ’॥೧.೨೬॥

‘ರ್ಯಸಮನ್ ಪರ ೀsನ ್ೀsಪ್ಜಜೀವಕ ೂೀಶಾ’ ‘ನಾಹಂ ಪರಾರ್ಯುನ್ನಯ ಮರಿೀಚಿಮುಖಾ್ಃ’ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 645

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಜಾನ್ನಿತ ರ್ಯದ್ ಗುರ್ಣಗಣಾನ್ ನ್ ರಮಾದ್ಯೀsಪಿ ‘ನಿತ್ಸ್ಾತನ್ಾ ಉತ ಕ ೂೀsಸತ ತದ್ನ್್ ಈಶಃ’ ॥೧.೨೭॥

ಈ ಭುವರ್ಯಲ್ಲರುವ ಗುರ್ಣ ರೂಪ್ ಸೌಭಾಗ್ ಆನಂದ,

ಸೌಂದರ್ಯಥ ಜ್ಞಾನ ಸಮಸು ಶ ರೀಷ್ಠ ಗುರ್ಣಗಳ ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ,
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲಹ ಉರ್ತುಮರು-ಉರ್ತುಮೊೀರ್ತುಮರು,
ಸಹಜ-ಕ ಳಗಿನವರಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುಚ ಗುರ್ಣ ಹ ೂರ್ತುವರು,
ಹುಡುಕುತ್ಾು ಹ ೂೀದರ ಇದರ ಮೂಲ,
ತ್ ರ ರ್ಯುರ್ತುದ ಬಿಂಬ ಪ್ರತಬಿಂಬದ ಜಾಲ,
ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರತಬಿಂಬನವ -ಚರ್ತುಮುಥಖ,
ಬರಹಮನ ಪ್ರತಬಿಂಬನವ-ಪಾವಥತೀ ಪ್ರರ್ಯಸಖ,
ರುದರನ ಪ್ರತಬಿಂಬರು ಇಂದರ ಕಾಮರು,
ಇಂದರ ಕಾಮರ ಪ್ರತಬಿಂಬ ದ ೀವತ್ ಗಳವರು,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಗಂಧವಥ ಋಷ ಇರ್ತರರು,
ಅವರ ಲಲರ ಪ್ರತಬಿಂಬವಾಗಿ ರಾಜಾಧರಾಜರು,
ರಾಜರ ಪ್ರತಬಿಂಬದಿಂದ ಮನುಷ್್ ವಗಥದನ್ಾವರರ್ಣ,
ಎಲಲರಲೂ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರವಾಹದ ಮೂಲ ಅವ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ.
ಎಲಲವೂ ಅವನ ವಶ-ಯಾರೂ ಅವನ ಮಿೀರಲಲ,
ಎಂದ ಂದೂ ಯಾರೂ ಅವನ ಮಿೀರಲ್ಾಗಲಲ,
ಭಾಗವರ್ತದ ದೂವಾಥಸ ಅಂಬರೀಷ್ರ ಪ್ರಸಂಗ,
ರುದರರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ದ ೀವತ್ ಗಳ ನೂ್ನತ್ ರ್ಯ ಭಾಗ,
ಅವನು ಗುರ್ಣಗಳ ಕಡಲು -ಸವಥರಗೂ ಮಿಗಿಲು,
ಇದರ ವವರಣ ಉಂಟು ವಾಮನ ಪ್ದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲುಲ,
ಲ್ ೂೀಕದಲುಲಂಟು ಗುರ್ಣ ಪ್ಲಲಟ ಶಕಿು ಹಾರಸ -ನ್ಾಶ,
ಲ್ ೂೀಕದ ೂಡ ರ್ಯಗ ಲ್ಲಲ ದ ೂೀಷ್ ಅವ ಸವಥಶ ರೀಷ್ಠ ಶ್ರೀಶ.

‘ಸ್ವೀಯತತಮೊೀ ಹರಿರಿದ್ಂ ತು ತದ್ಾಜ್ಞಯೈವ ‘ಚ ೀತುತಂ ಕ್ಷಮಂ ಸ್ ತು ಹರಿಃ ಪರಮಸ್ಾತನ್ಾಃ ।

‘ಪೂಣಾಯವ್ಯಾಗಣಿತನಿತ್ಗುಣಾರ್ಣಯವೀsಸೌ’ ಇತ ್ೀವ ವ ೀದ್ವಚನಾನಿ ಪರ ೂೀಕತರ್ಯಶಾ ॥೧.೨೯ ॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 646

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅವನ್ಾರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ಪ್ರಪ್ಂಚ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ-ಅರವಾಗುರ್ತುದ ತ್ಾನು,

ಭಗವಂರ್ತ ಸವಥದಾ ನ್ಾಶವರದ ಅಗಣಿರ್ತ ರ್ತುಂಬು ಗುರ್ಣಗಳ ಗಡರ್ಣ,
ವ ೀದ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ಸಾರಹ ೀಳುವ ಸವಥಶ ರೀಷ್ಠ ಸವೀಥರ್ತುಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.

ವ ೀದ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಬರಹಮಸೂರ್ತರಗಳು ಇತ್ಾ್ದಿ,

ಇವಷ್ ುೀ ಹ ೀಗ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಎನುನವ ಪ್ರತವಾದಿ,
ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ಂದರ ಯಾವುದು-ಸಾೀಕಾರಾಹಥ?
ಶಾಸರದ ಮೂಲಕ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥ.

‘ಋಗಾದ್ರ್ಯಶಾ ಚತಾಾರಃ ಪಞ್ಾರಾತರಂ ಚ ಭಾರತಮ್ ।

‘ಮೂಲರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಂ ಬರಹಮಸ್ೂತರಂ ಮಾನ್ಂ ಸ್ಾತಃ ಸ್ೃತಮ್ ॥೧.೩೦ ॥

‘ಅವಿರುದ್ಧಂ ಚ ರ್ಯತತವಸ್್ ಪರಮಾರ್ಣಂ ತಚಾ ನಾನ್್ಥಾ ।

‘ಏತದಿಾರುದ್ಧಂ ರ್ಯತುತ ಸಾ್ನ್ನ ತನಾಮನ್ಂ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೩೧॥

ಋಗ ಾೀದ ಮೊದಲ್ಾದ ನ್ಾಕು ವ ೀದ,

ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ನ್ಾದ,
ಹರ್ಯಗಿರೀವ ಬರ ದ ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ,
ಬರಹಮಸೂರ್ತರಗಳು ಇವ ಲ್ಾಲ ಸಾರ್ತಃಪ್ರಮಾರ್ಣ.

ಸಾರ್ತಃಪ್ರಮಾರ್ಣಕ ೆ ಬ ೀಕಿಲಲ ಇನ್ ೂನಂದು ಪ್ರಮಾರ್ಣ,

ಅನುಭವದಿಂದ ಪ್ರಮಾಣಿೀಕರಸುವ ರ್ತರ್ತಾದೂಹರರ್ಣ,
ಈ ಸಾರ್ತಃಪ್ರಮಾರ್ಣ ಆಧರಸ ಬರುವುದು -ಪ್ರರ್ತಪ್ರಮಾರ್ಣ,
ಋಷ ಮುನಿಗಳಿಗ ಅನುಭವವಾದ ಸುುರರ್ಣ-ಸಾರ್ತಃಪ್ರಮಾರ್ಣ,
ರ್ತಕಥ ದೂರಟು -ಸಾಾನುಭವದ ಕಿರರ್ಣ -ಸಾರ್ತಃಪ್ರಮಾರ್ಣ,
ಸಾರ್ತಃಪ್ರಮಾರ್ಣವ ಅನುಸರಸ ಪ್ರಮಾಣಿಸುವ ಪ್ರರ್ತಪ್ರಮಾರ್ಣ,
ಮೀಲ್ಲನದಾಕ ೆ ವರ ೂೀಧವಾಗದ ಎಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ಣ,
ಮೀಲ್ಲನದಾಕ ೆ ಯಾವುದು ವರ ೂೀಧವೀ ಅದಲಲ- ಪ್ರಮಾರ್ಣ.

ವ ೈಷ್್ವಾನಿ ಪುರಾಣಾನಿ ಪಞ್ಾರಾತಾರತಮಕತಾತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 647

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಪರಮಾಣಾನ ್ೀವ ಮನಾಾದ್ಾ್ಃ ಸ್ೃತಯೀsಪ್ನ್ುಕೂಲತಃ ॥೧.೩೨॥

ಎಲ್ಾಲ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಇತಹಾಸ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ,

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನ್ ನೀ ಪ್ರತಪಾದಿಸುರ್ತುವ ಸವಥರ್ತರ,
ಮನು -ಯಾಜ್ಞವಲೆಾಇತ್ಾ್ದಿ ಸೃತ ಗರಂರ್ಗಳು,
ಆಯಾ ಕಾಲಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನಿಮಿಥರ್ತ ಕಾನೂನುಗಳು,
ಈ ರ್ತರಹದ ಕಾಲ -ಕಾಲಗಳಲ್ಾಲದ ಗರಂರ್ ಸೃತ,
ವ ೀದಕ ೆ ವರುದಾವಾಗಿರದಿದಾಲ್ಲಲ ಇದ ಾೀ ಇದ ಸಮಮತ.

‘ಏತ ೀಷ್ು ವಿಷ ೂ್ೀರಾಧಿಕ್ಮುಚ್ತ ೀsನ್್ಸ್್ ನ್ ಕಾಚಿತ್ ।

‘ಅತಸ್ತದ್ ೀವ ಮನ್ತವ್ಂ ನಾನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೩೩॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲರುವುದು ಹರಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ,

ಅನ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿರದ -ವ ೀದ ಪ್ರಮಾಣಿಸುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ರ್ತರ್ತಾ,
ವ ೀದವದು ಅಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯ -ಪ್ರೀಕ್ಷ ಸವಥಥಾ ಸಲಲದು,
ಮನಸುದು ಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯ - ಸೀಮಿರ್ತ ರ್ತಕಥಕ ೆ ಎಟುಕದು.

"ಮೊೀಹಾಥಾಯನ್್ನ್್ಶಾಸಾಾಣಿ ಕೃತಾನ ್ೀವಾsಜ್ಞಯಾ ಹರ ೀಃ ।

‘ಅತಸ ತೀಷ್ೂಕತಮಗಾರಹ್ಮಸ್ುರಾಣಾಂ ತಮೊೀಗತ ೀಃ ॥೧.೩೪॥

‘ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕೃತಾನಿ ತಾನಿೀಹ ವಿಷ್ು್ನ ೂೀಕ ೈಃ ಶ್ವಾದಿಭಿಃ ।

‘ಏಷಾಂ ರ್ಯನ್ನ ವಿರ ೂೀಧಿ ಸಾ್ತ್ ತತ ೂರೀಕತಂ ತನ್ನ ವಾರ್ಯಯತ ೀ ॥೧.೩೫॥

ಹರಯಾಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ ನಿಮಿಥರ್ತ ಅಸುರಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ,

ರ್ತಮಸುಗ ೀ ದಾರ ತ್ ೂೀರುವ ಶ್ವಾದಿರಚಿರ್ತ ಗರಂರ್,
ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ಕಂಡಿೀರ್ತು ವಷ್ು್ ವರ ೂೀಧ,
ರ್ತಮೊೀಯೀಗ್ರಗ ೀ ರುಚಿಸಲ್ಲಕೆದು ಅಗಾಧ,
ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವುದ ಲಲ ಅಲಲ ನ್ ೀರ ಗಾರಹ್,
ವ ೀದವನುನ ಸಮಿೀಕರಸಕ ೂಳುಳವುದ ೀ ಸಹ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 648

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ವಿಷಾ್ವಧಿಕ್ವಿರ ೂೀಧಿೀನಿ ಯಾನಿ ವ ೀದ್ವಚಾಂಸ್್ಪಿ ।

‘ತಾನಿ ಯೀಜಾ್ನಾ್ನ್ುಕೂಲ್ಾ್ದ್ ವಿಷಾ್ವಧಿಕ್ಸ್್ ಸ್ವಯಶಃ ॥೧.೩೬॥

ವ ೀದದಲ್ ಲೀ ಕಾಣಿಸರಲ್ಲ ವಷ್ು್ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾಕ ೆ ವರ ೂೀಧ,

ಸಮಿೀಕರಸ ಅಥ ೈಥಸಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ ವಷ್ು್ ಪ್ರ ವಾದ,
ಯಾಗದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವ "ವಷ್ು್"ವನ ರ್ತಂದ ಗ ನಮಸಾೆರ,
ಅದು ರ್ಯಜ್ಞಕರ್ತೃಥವನ ರ್ತಂದ ಗ ನಮನದ ಪ್ುರಸಾೆರ,
ಸವಥಜ್ಞ ಸವಥಶಕು ಸವಥವಾ್ಪ್ು ವಷ್ು್ಗಾ್ವ ರ್ತಂದ ?
ವ ೀದ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲ ವ ೀದವ ೀದ್ ವಷ್ು್ವ ೀ -ಮುಂದ !

‘ಅವತಾರ ೀಷ್ು ರ್ಯತ್ ಕ್ತಞಚಾದ್ ದ್ಶಯಯೀನ್ನರವದ್ಧರಿಃ ।

‘ತಚಾಾಸ್ುರಾಣಾಂ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ದ್ ೂೀಷಾ ವಿಷ ೂ್ೀನ್ನಯಹಿ ಕಾಚಿತ್ ॥೧.೩೭॥

‘ಅಜ್ಞತಾಂ ಪಾರವಶ್ಂ ವಾ ವ ೀಧಭ ೀದ್ಾದಿಕಂ ತಥಾ ।

‘ತಥಾ ಪಾರಕೃತದ್ ೀಹತಾಂ ದ್ ೀಹತಾ್ಗಾದಿಕಂ ತಥಾ ॥೧.೩೮॥

‘ಅನಿೀಶತಾಂ ಚ ದ್ುಃಖಿತಾಂ ಸಾಮ್ಮನ ್ೈಶಾ ಹಿೀನ್ತಾಮ್ ।

‘ಪರದ್ಶಯರ್ಯತಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ದ್ ೈತಾ್ದಿೀನಾಂ ಹರಿಃ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ॥೧.೩೯॥

ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ,

ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರದ ವವರಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ,
ಕಾಣಿಸುವುದುಂಟು ಇದಾಂತ್ ಅಲಲಲ್ಲಲ ದ ೂೀಷ್,
ಪ್ರಹಾರಕ ೆ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಉರ್ತುರ -ವಶ ೀಷ್.

ರಾಮ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಆಡುವ ಅನ್ ೀಕ ಆಟ,

ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವ -ಅತ ಸಾಮಾನ್ ಮನುಷ್್ನಂತ್ ನ್ ೂೀಟ,
ಅವ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ದ ೈರ್ತ್ ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ,
ಹರಗಿಲಲ ಎಂದೂ ಎಲೂಲ ದ ೂೀಷ್ -ಇರ್ತ್ರ್ಥ.

ಅಜ್ಞಾನಿರ್ಯಂತ್ ಕಾಣಿಸಕ ೂಳುಳವ ನಟನ್ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 649

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತ್ ೂೀರಸುವ ಜನಸಾಮಾನ್ನಂತ್ ವರ್ತಥನ್ ,

ತ್ ೂೀರದ- ಪಾರಕೃರ್ತದ ೀಹಿರ್ಯಂತ್ ನ್ ೂೀವು ಅಸಹಾರ್ಯಕತ್ ,
ಮನುಷ್್ ಅವತ್ಾರವ ತುದಾಗ ಮನುಷ್್ನಂತ್ ೀ ಅವನ ನಡತ್ .

ಅವನಿಗ ಲ್ಲಲ ಗಭಥವಾಸ ನ್ ೂೀವು ಸ ೂೀಲು ದ ೀಹತ್ಾ್ಗ?

ನಟ್ಟಸ ತ್ ೂೀರಸದ ವರಹ ರ್ತಪ್ುಾ ಅಸಾಮರ್್ಥ ಆಗಾಗ!
ಎಲಲವೂ ಅಸುರರ ನಂಬಿಸ ದಾರರ್ತಪ್ಾಸುವುದಕಾೆಗಿ,
ಅವನ್ ಂದೂ ಎಲೂಲ ದ ೂೀಷ್ಗಳಿರದ ಜ್ಞಾನಯೀಗಿ.

‘ನ್ ತಸ್್ ಕಶ್ಾದ್ ದ್ ೂೀಷ ೂೀsಸತ ಪೂಣಾಯಖಿಲಗುಣ ೂೀ ಹ್ಸೌ ।

‘ಸ್ವಯದ್ ೀಹಸ್್ರೂಪ ೀಷ್ು ಪಾರದ್ುಭಾಯವ ೀಷ್ು ಚ ೀಶಾರಃ ॥೧.೪೦॥

ಶ್ರೀಹರಗ ಎಂದೂ ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ವೂ ಇಲಲ,

ಗುರ್ಣಗಳದ ೀ ಗಡರ್ಣನವ ಅಪ್ರತಮ ಮಲಲ,
ಎಲ್ಾಲ ದ ೀಹದ ೂಳಗರ್ಣ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ರೂಪ್,
ರ್ತನಿನರ್ತರ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ಗಳಲೂಲ ಭ ೀದವರದ ಭೂಪ್.

ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಿದ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ ವಾದ,

ನ್ಾಯಿ,ನ್ಾಯಿಮಾಂಸ ಭಕ್ಷಕ,ಪ್ಂಡಿರ್ತನಲ್ಲಲರುವ ಅವನಿಗಿಲಲ ಭ ೀದ,
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿ ಅವತ್ಾರಯಾಗಿ ಎಲ್ ಲಲೂಲ ಇರುವ ಸಾಾಮಿ,
ಜೀವರ ಲ್ ೂೀಪ್ ದ ೂೀಷ್ಗಳ ಲ್ ೀಪ್ವರದ ಸವಥ ಸಾರ್ತಂರ್ತರ ನ್ ೀಮಿ.

‘ಬರಹಾಮದ್್ಭ ೀದ್ಃ ಸಾಮ್ಂ ವಾ ಕುತಸ್ತಸ್್ ಮಹಾತಮನ್ಃ ।

‘ರ್ಯದ್ ೀವಂವಾಚಕಂ ಶಾಸ್ಾಂ ತದಿಧ ಶಾಸ್ಾಂ ಪರಂ ಮತಮ್ ॥೧.೪೧॥

‘ನಿರ್ಣಯಯಾಯೈವ ರ್ಯತ್ ಪ್ರೀಕತಂ ಬರಹಮಸ್ೂತರಂ ತು ವಿಷ್ು್ನಾ ।

‘ವಾ್ಸ್ರೂಪ ೀರ್ಣ ತದ್ ಗಾರಹ್ಂ ತತ ೂರೀಕಾತಃ ಸ್ವಯನಿರ್ಣಯಯಾಃ ॥೧.೪೨॥

ಅವನಿಗಿಲಲ ಬರಹಾಮದಿಗಳ ೂಂದಿಗ ಅಭ ೀದ ಸಾಮ್-ಸವಥರ್ತರ,

ಅದನ್ ನೀ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸ ಹ ೂರಟ್ಟದುಾ ಅತ ಉರ್ತೃಷ್ು ಬರಹಮಸೂರ್ತರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 650

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಎಲ್ಾಲ ಸಂಗತಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅದರದು ಬಹು ದ ೂಡಡ ಪಾರ್ತರ,

ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಕ ೂಟು ಸವಥಮಾನ್ ಪ್ರವದ ್ ಪ್ರಶಾಸರ.

‘ರ್ಯಥಾರ್ಯವಚನಾನಾಂ ಚ ಮೊೀಹಾಥಾಯನಾಂ ಚ ಸ್ಂಶರ್ಯಮ್ ।

‘ಅಪನ ೀತುಂ ಹಿ ರ್ಗವಾನ್ ಬರಹಮಸ್ೂತರಮಚಿೀಕಿೃಪತ್ ॥೧.೪೩॥

‘ತಸಾಮತ್ ಸ್ೂತಾರರ್ಯಮಾಗೃಹ್ ಕತಯವ್ಃ ಸ್ವಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ।

‘ಸ್ವಯದ್ ೂೀಷ್ವಿಹಿೀನ್ತಾಂ ಗುಣ ೈಃ ಸ್ವ ೈಯರುದಿೀರ್ಣಯತಾ ॥೧.೪೪॥

‘ಅಭ ೀದ್ಃ ಸ್ವಯರೂಪ ೀಷ್ು ಜೀವಭ ೀದ್ಃ ಸ್ದ್ ೈವ ಚ ।

‘ವಿಷ ೂ್ೀರುಕಾತನಿ ಸ್ೂತ ರೀಷ್ು ಸ್ವಯವ ೀದ್ ೀಡ್ತಾ ತಥಾ ॥೧.೪೫॥

‘ತಾರತಮ್ಂ ಚ ಮುಕಾತನಾಂ ವಿಮುಕ್ತತವಿಯದ್್ಯಾ ತಥಾ ।

‘ತಸಾಮದ್ ೀತದಿಾರುದ್ಧಂ ರ್ಯನ ೂೇಹಾರ್ಯ ತದ್ುದ್ಾಹೃತಮ್ ॥೧.೪೬॥

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀಯೀ ಗುಣಾ ವಿಷ ೂ್ೀಗಾರಯಹಾ್ಸ ತೀ ಸ್ವಯ ಏವ ತು ।

ಇತಾ್ದ್ು್ಕತಂ ರ್ಗವತಾ ರ್ವಿಷ್್ತಪವಯಣಿ ಸ್ುುಟಮ್ ॥೧.೪೭॥

ಕ ಲ ವ ೀದದ ಮಾರ್ತುಗಳವು ರ್ಯಥಾರ್ಥ,

ಮತ್ ು ಕ ಲವು ಮಾರ್ತುಗಳು ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ,
ವಾ್ಸರು ಕ ೂಟು ಸಂಶರ್ಯ ನಿವಾರಕ -ಬರಹಮಸೂರ್ತರ,
ಸಮಿೀಕರಸುವುದು ದ ೂೀಷ್ದೂರ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ ಪಾರ್ತರ.

ದ ೀವರು ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ಗಳೂ ಇರದಾರ್ತ,

ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾರ್ತ,
ಅವನ್ ೀ ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ,
ಅನಂರ್ತ ಅವತ್ಾರಗಳ ಸಾಾಮಿ ತ್ಾನ್ಾಗಿರುವ,
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ತಾದಲೂಲ ಅವತ್ಾರದಲೂಲ ಭ ೀದವರದಾರ್ತ,
ರ್ತನ್ಾನಮ ರ್ತದೂರಪ್ಗಳಲ್ಲಲದಾರೂ ಅದಿಾತೀರ್ಯ ತ್ಾನ್ ೀ ತ್ಾನ್ಾರ್ತ.

ಮುಕುರಲೂಲ ಉಂಟ್ ೀ ಉಂಟು ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ನಿೀತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 651

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಸೂರ್ತರ ಸಾರುರ್ತುದ -ಭಗವಂರ್ತನ ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷಜ್ಞಾನದಿಂದಲ್ ೀ ಮುಕಿು,

ಇದಕ ೆ ವರುದಾವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುವದ ಲ್ಾಲ ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ,
ವ ೀದ-ಸೂರ್ತರಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿರುವುದ ಲಲ ಸಾೀಕಾರಾಹಥ ಶಾಸಾರರ್ಥ,
ಹರವಂಶದ ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲದ ಇದರ ಸಾಷ್ುತ್ ,
ಎಲ್ಾಲ ಕ ೂೀನಗಳಿಂದ ಸಮಿೀಕರಸಬ ೀಕವನ ಸಾವಥಭೌಮತ್ .

‘ಏಷ್ ಮೊೀಹಂ ಸ್ೃಜಾಮಾ್ಶು ಯೀ ಜನಾನ್ ಮೊೀಹಯಷ್್ತಿ ।

‘ತಾಂ ಚ ರುದ್ರ ಮಹಾಬಾಹ ೂೀ ಮೊೀಹಶಾಸಾಾಣಿಕಾರರ್ಯ ॥೧.೪೮॥

‘ಅತಥಾ್ನಿ ವಿತಥಾ್ನಿ ದ್ಶಯರ್ಯಸ್ಾ ಮಹಾರ್ುಜ ।

‘ಪರಕಾಶಂ ಕುರು ಚಾsತಾಮನ್ಮಪರಕಾಶಂ ಚ ಮಾಂ ಕುರು’ ॥೧.೪೯॥

ಇತಿ ವಾರಾಹವಚನ್ಂ ಬರಹಾಮಣ ೂಡೀಕತಂ ತಥಾsಪರಮ್ ।

‘ಅಮೊೀಹಾರ್ಯ ಗುಣಾ ವಿಷ ೂ್ೀರಾಕಾರಶ್ಾಚಛರಿೀರತಾ ॥೧.೫೦॥

‘ನಿದ್ ೂೀಯಷ್ತಾಂ ತಾರತಮ್ಂ ಮುಕಾತನಾಮಪಿ ಚ ೂೀಚ್ತ ೀ ।

‘ಏತದಿಾರುದ್ಧಂ ರ್ಯತ್ ಸ್ವಯಂ ತನ ೂೇಹಾಯೀತಿ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ’ ॥೧.೫೧॥

ಅಯೀಗ್ ಜನರಗ ಮೊೀಹ ಸೃಷುಸುವ ಉದ ಾೀಶ,

ತ್ಾರ್ತ (ಹರ) ನಿಂದ ಮೊಮಮಗಗ (ಶ್ವ) ಆದ ೀಶ,
ನ್ಾನು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ಮೊೀಹಶಾಸರದ ರಚನ್ ,
ನಿೀನೂ ಮಾಡಿ ಮಾಡಿಸು ಅಂರ್ದ ೀ ಪ್ರತಪಾದನ್ .

(ಹರಯಿಚ ರ್ಯ
ೆ ಂತ್ ಸದಾಶ್ವನ ಪ ರೀರಣ ಯಿಂದ ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನ -ರುದರ ಶ್ಷ್್ ದಧೀಚಿ ವಾಮದ ೀವರಂದ
ಮೊೀಹ ಶಾಸರ ಪ್ರಸರರ್ಣ)

ಮಹಾಭುಜ ,ನಿಜ ನುಡಿರ್ಯದ ೀ-ಸುಳುಳ ದಾರರ್ಯ ತ್ ೂೀರು,

ನಿೀನ್ ೀ(ಶ್ವನ್ ೀ)ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ ಂದು ಇಲಲದ ಗುರ್ಣಗಳ ಬಿೀರು,
ನಿನನನುನ ಮರ ಸಕ ೂಂಡು ನನನನುನ(ವಷ್ು್)ಮರ ಸು,
ವಷ್ು್ ನಿಗುಥರ್ಣನ್ ಂದು ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನಲ್ ಲಂದು ಸುಳಳ ಮಳ ಸುರಸು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 652

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಈ ರ್ತರಹದ ಸಂದ ೀಶ ವರಾಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಲಭ್,

ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಶ್ವನ್ ೀ "ಸಭ್",
ವಷ್ು್ವನ ವಶ ೀಷ್ ಗುರ್ಣ ಅದುಭರ್ತ ಆಕಾರ,
ಚಿನಮರ್ಯ ಶರೀರನ್ ಂದು ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸಾಕಾರ.

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ರೂಪ್ವಂರ್ತ ಗುರ್ಣವಂರ್ತ,

ದ ೂೀಷ್ದೂರ ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೈವ ತ್ಾುರ್ತ,
ತ್ಾರರ್ತಮ್ವದು ಉಂಟು ಮುಕುರಲ್ಲಲ,
ಇದ ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ,
ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುವ ಸಾಷ್ು ರ್ಯಥಾರ್ಥ ಜ್ಞಾನ,
ವರುದಾ ಹ ೀಳುವ ಅಂಶವ ಲಲವೂ ಅನ್ಥಾಜ್ಞಾನ.

ಸಾಾನ ಾೀsಪು್ಕತಂ ಶ್ವ ೀನ ೈವ ಷ್ರ್ಣುಮಖಾಯೈವ ಸಾದ್ರಮ್ ।

ಶ್ವಶಾಸ ಾೀsಪಿ ತದ್ ಗಾರಹ್ಂ ರ್ಗವಚಾಛಸ್ಾಯೀಗಿ ರ್ಯತ್ ॥೧.೫೨॥

‘ಪರಮೊೀ ವಿಷ್ು್ರ ೀವ ೈಕಸ್ತಜಾಞಾನ್ಂ ಮೊೀಕ್ಷಸಾಧನ್ಮ್ ।

‘ಶಾಸಾಾಣಾಂ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಸ ತವೀಷ್ ತದ್ನ್್ನ ೂೇಹನಾರ್ಯ ಹಿ ॥೧.೫೩॥

‘ಜ್ಞಾನ್ಂ ವಿನಾ ತು ಯಾ ಮುಕ್ತತಃ ಸಾಮ್ಂ ಚ ಮಮ ವಿಷ್ು್ನಾ ।

‘ತಿೀಥಾಯದಿಮಾತರತ ೂೀ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಮಮಾsಧಿಕ್ಂ ಚ ವಿಷ್ು್ತಃ ॥೧.೫೪॥

‘ಅಭ ೀದ್ಶಾಾಸ್ಮದ್ಾದಿೀನಾಂ ಮುಕಾತನಾಂ ಹರಿಣಾ ತಥಾ ।

‘ಇತಾ್ದಿ ಸ್ವಯಂ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ಕರ್್ತ ೀ ಪುತರ ನಾನ್್ಥಾ’ ॥೧.೫೫॥

ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಶ್ವನಿಂದ ಷ್ರ್ಣುಮಖಗ ಹ ೀಳಿದ ವಾಕ್,

ಆದರದಿಂದ ರ್ತಂದ ಮಗನಿಗ ಹ ೀಳಿದ ಾೀ-ಆಚಾರ್ಯಥರಂದ ಉಲ್ ಲೀಖ,
ಇದು ಪ್ರೀತರ್ಯ ರ್ತಂದ ಮಗನ ಮಧ್ದ ಸಂಭಾಷ್ಣ ,
ಇಲ್ ಹೀಗ ಬಂದಿೀರ್ತು ದಾರರ್ತಪ್ಾಸುವ ಸುಳುಳ ಧ್ ೂೀರಣ ,
ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣ ಶ್ವನನುನ ಎತು ಹ ೀಳುವ ಶಾಸರ,
ಶ್ವನ್ ೀ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಹರಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾದ ಸ ೂುೀರ್ತರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 653

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರುದರನ್ ೀ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ,

ಆ ಜ್ಞಾನ ಸಾಕಾರವಾದಾಗಲ್ ೀ ಲಭ್ ಮೊೀಕ್ಷದ ಧ್ಾಮ,
ಇದ ೀ ಶಾಸರದ ಪ್ರಮ ಪ್ವರ್ತರವಾದ ಗುಟುು,
ಉಳಿದುದ ಲ್ಾಲ ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ -ವಷ್ು್ಪಾರಮ್ ಬಿಟುು.

ಶ್ವ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ಮೊೀಹನಕಾೆಗಿ ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಪ್ಟ್ಟು,

ಜ್ಞಾನವಲಲದ ೀ ಮುಕಿು ಸಾಧ್ವ ಂಬುದು -ಮೊೀಹಕವದು ಗಟ್ಟು,
ಎಲ್ಾಲದರೂ ಹ ೀಳಿದಾರ ಶ್ವ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಗ ಸಾಮ್ತ್ ,
ಅದೂ ಕೂಡಾ ಅಸುರ ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ ಹ ೀಳಿದ ಕತ್ ,
ಪ್ುರ್ಣ್ತೀರ್ಥದ ಸಾನನದಿಂದ ಜ್ಞಾನ,
ಸುಳುಳ ಹ ೀಳಿದಾದು -ದ ೈರ್ತ್ ಮೊೀಹನ,
ನ್ಾನು(ಶ್ವ) ಬರಹಮ ವಷ್ು್ -ಮೂವರಲ್ಲಲ ಅಭ ೀದ,
ಅಯೀಗ್ರಗ ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಭ ೀದ-ನಂಬಿದರ ಪ್ರಮಾದ,
ಶ್ವ ಷ್ರ್ಣುಮಖನ ಮಗನ್ ೀ ಎಂದು ಕರ ದ ರೀತ,
ದಾರ ರ್ತಪ್ಾದಿರಲ್ಲ ಎಂದ ಹೀಳಿದ ಕಳಕಳಿರ್ಯ ನಿೀತ.

ಉಕತಂ ಪಾದ್ಮಪುರಾಣ ೀ ಚ ಶ ೈವ ಏವ ಶ್ವ ೀನ್ ತು ।

ರ್ಯದ್ುಕತಂ ಹರಿಣಾ ಪೂವಯಮುಮಾಯೈ ಪಾರಹ ತದ್ಧರಃ ॥೧.೫೬॥

‘ತಾಾಮಾರಾಧ್ ತಥಾ ಶಮೊೂೀ ಗರಹಿೀಷಾ್ಮಿ ವರಂ ಸ್ದ್ಾ ।

‘ದ್ಾಾಪರಾದ್ೌ ರ್ಯುಗ ೀ ರ್ೂತಾಾ ಕಲಯಾ ಮಾನ್ುಷಾದಿಷ್ು ॥೧.೫೭॥

‘ಸಾಾಗಮೈಃ ಕಲ್ಲಪತ ೈಸ್ತವಂ ಚ ಜನಾನ್ ಮದಿಾಮುಖಾನ್ ಕುರು ।

‘ಮಾಂ ಚ ಗ ೂೀಪಾರ್ಯ ಯೀನ್ ಸಾ್ತ್ ಸ್ೃಷುರ ೀಷ ೂೀತತರಾಧರಾ’ ॥೧.೫೮॥

ಸದಾಶ್ವನನುನ ಪ್ರತಪಾದಿಸುವುದು ಪ್ದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣ,

ಶ್ವ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸುತ್ಾುನ್ ಸತಗ -ಸವೀಥರ್ತುಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ರುದರನಿಗ ಹಿೀಗ ,
ತ್ ೂೀರುವ ದಾಾಪ್ರದಲ್ಲಲ ನಿನಿನಂದ ವರ ಪ್ಡ ದ ಹಾಗ ,
ಅಯೀಗ್ರಗ ದಾರರ್ತಪ್ಾಸ ವಮುಖರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 654

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರ್ತಮೊೀಯೀಗ್ರು ಹಿಡಿರ್ಯಲ್ಲ ರ್ತಮಸುನ ಜಾಡು,

ಇದು ಉಮಾ ಮಹ ೀಶಾರರ ಪ್ರರ್ಯ ಸಂವಾದ,
ಪ್ದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣ ತ್ ರ ದಿಟು -ವಷ್ು್ ಪಾರಮ್ ವಾದ.

ನ್ಚ ವ ೈಷ್್ವಶಾಸ ಾೀಷ್ು ವ ೀದ್ ೀಷ್ಾಪಿ ಹರ ೀಃ ಪರಃ ।

ಕಾಚಿದ್ುಕ ೂತೀsನ್್ಶಾಸ ಾೀಷ್ು ಪರಮೊೀ ವಿಷ್ು್ರಿೀರಿತಃ ॥೧.೫೯॥

ವ ೈಷ್್ವ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ,

ಇರಲ್ಲ ಚಾವಾಥಕ,ಬರಹಮ ,ಶ್ವಶಾಸರ,
ಶಕಿು ಉಪಾಸನ್ ರ್ಯ ಶಾಕು ಶಾಸರ,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಸವಥರ್ತರ .

ನಿದ್ ೂೀಯಷ್ತಾಾಚಾ ವ ೀದ್ಾನಾಂ ವ ೀದ್ ೂೀಕತಂ ಗಾರಹ್ಮೀವ ಹಿ ।

ವ ೀದ್ ೀಷ್ು ಚ ಪರ ೂೀ ವಿಷ್ು್ಃ ಸ್ವಯಸಾಮದ್ುಚ್ತ ೀ ಸ್ದ್ಾ ॥೧.೬೦॥

ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲದ ನಿದುಥಷ್ುವಾದ ಪ್ರಮೀರ್ಯ,

ದ ೂೀಷ್ವರುವುದಿಲಲ ಅಲ್ಲಲ ಅದು ಅಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯ,
ಎಲ್ ಲಲ್ಲಲರ್ಯೂ ನಿಧಥರರ್ತ-ಸವೀಥರ್ತುಮ ಅಪ್ರಮೀರ್ಯ.

‘ಅಸ್್ ದ್ ೀವಸ್್ ಮಿೀಳುುಷ ೂೀ ವಯಾ ‘ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀಷ್ಸ್್ ಪರರ್ೃಥ ೀ ಹವಿಭಿಯಃ ।

‘ವಿದ್ ೀ ಹಿ ರುದ್ ೂರೀ ರುದಿರೀರ್ಯಂ ಮಹಿತಾಂ ‘ಯಾಸಷ್ುಂ ವತಿಯರಶ್ಾನಾವಿರಾವತ್’ ॥೧.೬೧॥

(ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ೭ನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೪೭ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ ಐದನ್ ರ್ಯ ಋಕ್.)

ಬ ೀಡಿದಾನುನ ನಿೀಡುವ ಎಲಲರಂರ್ತಯಾಥಮಿ,

ಎಲಲರ ಇಷ್ುದ ೈವ ಅವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸಾಾಮಿ,
ಅವನನುನ ಹವಸುನ್ ೂಡಗೂಡಿ ಪ್ೂಜಸದ ರುದರ,
ಹರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಅವನ ಪ್ದವಯಾರ್ಯುು ಭದರ,
ಅಶ್ಾದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಅದನ್ ನೀ ಅನುಸರಸದರು,
ಅನುಗುರ್ಣವಾದ ಸಾ್ನ ಮಾನ ಪ್ಡ ದರು .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 655

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಸ್ುತಹಿ ಶುರತಂ ಗತಯಸ್ದ್ಂ ರ್ಯುವಾನ್ಂ ‘ಮೃಗಂ ನ್ ಭಿೀಮಮುಪಹತುನಮುಗರಮ್’ ।

‘ರ್ಯಂ ಕಾಮಯೀ ತನ್ತಮುಗರಂ ಕೃಣ ೂೀಮಿ ‘ತಂ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ತಮೃಷಂ ತಂ ಸ್ುಮೀಧ್ಾಮ್’ ॥೧.೬೨॥

(ಸುುಹಿ ಶುರರ್ತಂ ಗರ್ತಥಸದಂ ...ಎನುನವುದು ಋಗ ಾೀದದ ಎರಡನ್ ೀ ಮಂಡಲದ, ೩೩ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ, ೧೧ನ್ ರ್ಯ
ಋಕ್.)

ಇದು ರುದಾರಂರ್ತಯಾಥಮಿ ನೃಸಂಹನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಂರ್ತರ,

ಅಂರ್ತಹ ನೃಸಂಹನ ಭಜಸು ಎಂದು ರುದರ ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡ ರ್ತಂರ್ತರ,
ವ ೀದವ ೀದ್ ಚಿರರ್ಯುವಕ ರುದಾರಂರ್ತಯಾಥಮಿ,
ಪ್ರಳರ್ಯಕಾಲದಿ ಎಲ್ಾಲ ಸಂಹರಪ್ ಸಂಹಮುಖದ ಸಾಾಮಿ,
ಅವನನ್ ನೀ ಭಜಸು ಎಂದು ರುದರದ ೀವರ ಸಾಗರ್ತ,
ಶ್ವನ ಭಕಿು ಶಕಿು -ಹರಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ ಸಾ್ಪ್ರ್ತ.

(ರ್ಯಂ ಕಾಮಯೀ... ಎನುನವುದು ಅಂಭೃಣಿೀ ಸೂಕು(೫). ಋಗ ಾೀದದಲ್ಲಲ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಮಂಡಲ, ೧೨೫ನ್ ರ್ಯ
ಸೂಕು, ೫ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಅರ್ವಥವ ೀದದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಕಾಂಡ, ೩೦ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು, ೩ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್.)

ಮಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳಾಕ ,

ನ್ಾನ್ ೀನು ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಮಾಡುವಾಕ ,
ಬರ್ಯಸದವನನುನ ರುದರನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ,
ಬರ್ಯಸದವನನುನ ಬರಹಮನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ,
ಬರ್ಯಸದವನನುನ ಋಷರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ,
ಬರ್ಯಸದವನನುನ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ,
ಇದರಂದ ಸಾಷ್ು -ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ಅವಳ ಇಷ್ು,
ಬರಹಮ ರುದಾರದಿ ಸಮಸು ಜೀವರಗಿಂರ್ತ ಅವಳು ಶ ರೀಷ್ಠ.

‘ಏಕ ೂೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆಸೀನ್ನ ಬರಹಾಮ ನ್ಚ ಶಙ್ಾರಃ’ ।

‘ವಾಸ್ುದ್ ೀವೀ ವಾ ಇದ್ಮಗರ ಆಸೀನ್ನ ಬರಹಾಮ ನ್ಚ ಶಙ್ಾರಃ’ ॥೧.೬೩॥

ಇದು ಒಂದು ವ ೀದವಾಕ್ದ ಹೂರರ್ಣ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 656

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಒಬಬನ್ ೀ ಒಬಬನಿದಾನವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಆಗಿರಲ್ಲಲಲ ಬರಹಮ ರುದರರ ಅನ್ಾವರರ್ಣ,
ಇನ್ ೂನಂದು ವ ೀದವಾಣಿರ್ಯ ಸಾಷ್ು ಭಾವ,
ಆದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೊದಲ್ಲದಾವ ವಾಸುದ ೀವ,
ಬರಹಮ ರುದರರು ಇರಲ್ಲಲಲ ಎಂಬ ಭಾವ.

‘ರ್ಯದ್ಾ ಪಶ್ಃ ಪಶ್ತ ೀ ರುಗಮವರ್ಣಯಂ ‘ಕತಾಯರಮಿೀಶಂ ಪುರುಷ್ಂ ಬರಹಮಯೀನಿಮ್ ।

‘ತದ್ಾ ವಿದ್ಾಾನ್ ಪುರ್ಣ್ಪಾಪ ೀ ವಿಧೂರ್ಯ ‘ನಿರಞ್ಞನ್ಃ ಪರಮಂ ಸಾಮ್ಮುಪ ೈತಿ’ ॥೧.೬೪॥

ಅರ್ವಥರ್ಣ ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು,

ಜ್ಞಾನಿಗಾಗುವ ಭಗವದಾಶಥನದ ಕುರರ್ತು,
ಸಾರ್ಣಥ ವರ್ಣಥ ಈ ಜಗದ ನೃಪ್,
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಸಮರ್ಥ ಭೂಪ್,
ಜ್ಞಾನಿಗ ಂದಾಗುವುದ ೂೀ ವ ೀದವ ೀದ್ನ ದಶಥನ,
ಆಗುವುದವನಿಗ ಅನಿಷ್ು ಪ್ುರ್ಣ್ ಪಾಪ್ದ ನ್ಾಶನ,
ಹಿೀಗ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗಲು ಪ್ರಬರಹಮ,
ದ ೂರ ವುದವನಿಗ ಭಗವಂರ್ತನ ಸಾಮ್ .

‘ಯೀ ವ ೀದ್ ನಿಹಿತಂ ಗುಹಾಯಾಂ ಪರಮೀ ವ್ೀಮನ್।

‘ಸ ೂೀsಶುನತ ೀ ಸ್ವಾಯನ್ ಕಾಮಾನ್ ಸ್ಹ ಬರಹಮಣಾ ವಿಪಶ್ಾತಾ’ ॥೧.೬೫॥

ಇದು ತ್ ೈತುರೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಸಾಷ್ು ಉಲ್ ಲೀಖ,

ಯಾರ ಒಳಗಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವನ್ ೂೀ ಹೃರ್ತೆಮಲದ ಆರ್ತಮಸಖ,
ಮುಕುನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯುವನು ಪ್ರಬರಹಮನ ಸಖ್,
ಲಭ್ವವನಿಗ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಸಕಲ ಸೌಖ್.

‘ಪರ ಘಾ ನ್ಾಸ್್ ಮಹತ ೂೀ ಮಹಾನಿ ‘ಸ್ತಾ್ ಸ್ತ್ಸ್್ ಕರಣಾನಿ ವೀಚಮ್’ ।

‘ಸ್ತ್ಮೀನ್ಮನ್ು ವಿಶ ಾೀ ಮದ್ನಿತ ‘ರಾತಿಂ ದ್ ೀವಸ್್ ಗೃರ್ಣತ ೂೀ ಮಘೂೀನ್ಃ’॥೧.೬೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 657

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

(ಪ್ರ ಘಾ ನಾಸ್ ಮಹತ್ ೂೀ..... ಎನುನವ ಈ ಮಾರ್ತು ಋಗ ಾೀದದ ಎರಡನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ಹದಿನ್ ೈದನ್ ೀ ಸೂಕು
(ಗೃರ್ತುಮದ ಮಂಡಲ).)
(ಸರ್ತ್ಮೀನಮನು... ಎನುನವ ಸಾಲು ಋಗ ಾೀದದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಂಡಲದಲ್ಲಲ ಹದಿನ್ ೀಳನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದಲ್ಲಲ
ಐದನ್ ರ್ಯ ಋಕ್).

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಮಹಾಮಹಿಮ ಸರ್ತ್ಸ್ ಸರ್ತ್,

ಭಕಾುದಿಗಳ ಸ ೂುೀರ್ತರವಂದಿರ್ತನ್ಾದ ಅವನ ಸೃಷುರ್ಯೂ ಸರ್ತ್,
ಇದನನರರ್ತ ಸಜಜನರಗ ಲಭ್ವಾಗುವ ಫಲವೂ ಸರ್ತ್,
ಇದರಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ಜಗರ್ತುಲಲವ ೀ ಅಲಲ ಮಿರ್್.

‘ರ್ಯಚಿಾಕ ೀತ ಸ್ತ್ಮಿತ್ ತನ್ನ ಮೊೀಘಂ ‘ವಸ್ು ಸಾಪಹಯಮುತ ಜ ೀತ ೂೀತ ದ್ಾತಾ।

‘ಸ್ತ್ಃ ಸ ೂೀ ಅಸ್್ ಮಹಿಮಾ ಗೃಣ ೀ ‘ಶವೀ ರ್ಯಜ್ಞ ೀಷ್ು ವಿಪರರಾಜ ್ೀ’ ॥೧.೬೭॥

(ರ್ಯಚಿಚಕ ೀರ್ತ ಸರ್ತ್ಮಿತ್ ......ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೫೫ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು, ೬ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್.)
(ಸರ್ತ್ಃ ಸ ೂೀ ಅಸ್ ಮಹಿಮಾ .....ಋಗ ಾೀದದ ಮೂರನ್ ೀ ಮಂಡಲ ೩ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು ೪ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್.)

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸೃಷುಯಲಲವೂ ಪ್ರಮಸರ್ತ್,

ಅದು ಮಿರ್್ವಲಲವಾದಾರಂದ ಹ ೀಗಾಗುರ್ತುದ ವ್ರ್ಥ?
ಮೂಲ್ ೂೀಕದ ಸಂಪ್ರ್ತುನುನ ಬಲ್ಲಯಿಂದ ದಾನ ಪ್ಡ ದದುಾ ಸರ್ತ್,
ವಾಮನನ್ಾಗಿ ಬಲ್ಲರ್ಯ ಗ ದುಾ ಅದನುನ ಪ್ುರಂದರಗಿತುದೂಾ ಸರ್ತ್,
ರ್ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಲ ಬಾರಹಮರ್ಣರು ಹ ೀಳುವುದು ಭಗವಂರ್ತನ ಮಹಿಮ,
ಸವಥರೀತಯಿಂದಲೂ ಸಾ್ಪ್ರ್ತವಾಗಿದ ಸರ್ತ್ಸಂಕಲಾನ ಹಿರಮ.

‘ಸ್ತಾ್ ವಿಷ ೂ್ೀಗುಯಣಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ತಾ್ ಜೀವ ೀಶಯೀಭಿಯದ್ಾ ।

‘ಸ್ತ ೂ್ೀ ಮಿಥ ೂೀ ಜೀವಭ ೀದ್ಃ ಸ್ತ್ಂ ಚ ಜಗದಿೀದ್ೃಶಮ್ ॥೧.೬೮॥

ಭಗವಂರ್ತನ ಗುರ್ಣಗಳಾಗಿವ ಸರ್ತ್,

ಜೀವ ಈಶಾರರ ಭ ೀದವು ನಿರ್ತ್,
ಜೀವರ ಪ್ರಸಾರ ಭ ೀದವೂ ನಿರ್ತ್,
ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳಿಂದಾದ ಜಗರ್ತುು ಸರ್ತ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 658

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಅಸ್ತ್ಃ ಸ್ಾಗತ ೂೀ ಭ ೀದ್ ೂೀ ವಿಷ ೂ್ೀನಾಯನ್್ದ್ಸ್ತ್ಕಮ್ ।

‘ಜಗತ್ ಪರವಾಹಃ ಸ್ತ ೂ್ೀsರ್ಯಂ ಪಞ್ಾಭ ೀದ್ಸ್ಮನಿಾತಃ ॥೧.೬೯॥

‘ಜೀವ ೀಶಯೀಭಿಯದ್ಾ ಚ ೈವ ಜೀವಭ ೀದ್ಃ ಪರಸ್ಪರಮ್ ।

‘ಜಡ ೀಶಯೀಜಯಡಾನಾಂ ಚ ಜಡಜೀವಭಿದ್ಾ ತಥಾ ॥೧.೭೦॥

‘ಪಞ್ಾಭ ೀದ್ಾ ಇಮೀ ನಿತಾ್ಃ ಸ್ವಾಯವಸಾ್ಸ್ು ಸ್ವಯಶಃ ।

‘ಮುಕಾತನಾಂ ಚ ನ್ ಹಿೀರ್ಯನ ತೀ ತಾರತಮ್ಂ ಚ ಸ್ವಯದ್ಾ ॥೧.೭೧॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲರುವ ಭ ೀದವು ಅಲಲ ಸರ್ತ್,

ಉಳಿದ ಯಾವುದೂ ಮಿರ್್ವಲಲ ಸವಥವೂ ಸರ್ತ್,
ಪ್ಂಚ ಭ ೀದಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಜಗರ್ತುು,
ಸರ್ತ್ವ ೀ ಅದು-ಅಂಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲರುವಂತ್ ಮುರ್ತುು .

ಜೀವಾರ್ತಮ ಪ್ರಮಾರ್ತಮರಲ್ಲಲದ ಭ ೀದ,

ಪ್ರಸಾರ ಜೀವರಲ್ಲಲದ ಭ ೀದ,
ಜಡ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲದ ಭ ೀದ,
ಜಡ ಜಡಗಳಲ್ಲಲದ ಭ ೀದ,
ಜಡ ಜೀವರಲ್ಲಲದ ಭ ೀದ,
ಈ ಪ್ಂಚ ಭ ೀದಗಳವು ಎಂದ ಂದೂ ನಿರ್ತ್,
ಕಾಲಮಿತಯಿರದ ಅನ್ಾದಿ ಅನಂರ್ತ ನಿರ್ತ್,
ಮುಕುರಲೂಲ ಪ್ಂಚ ಭ ೀದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ನಿರ್ತ್.

‘ಕ್ಷ್ತಿಪಾ ಮನ್ುಷ್್ಗನ್ಧವಾಯ ದ್ ೈವಾಶಾ ಪಿತರಶ್ಾರಾಃ ।

‘ಆಜಾನ್ಜಾಃ ಕಮಮಯಜಾಶಾ ದ್ ೀವಾ ಇನ್ಾರಃ ಪುರನ್ಾರಃ ॥೧.೭೨॥

‘ರುದ್ರಃ ಸ್ರಸ್ಾತಿೀ ವಾರ್ಯುಮುಯಕಾತಃ ಶತಗುಣ ೂೀತತರಾಃ ।

‘ಏಕ ೂೀ ಬರಹಾಮ ಚ ವಾರ್ಯುಶಾ ವಿೀನ ೂಾರೀ ರುದ್ರಸ್ಮಸ್ತಥಾ ।
‘ಏಕ ೂೀ ರುದ್ರಸ್ತಥಾ ಶ ೀಷ ೂೀ ನ್ ಕಶ್ಾದ್ ವಾರ್ಯುನಾ ಸ್ಮಃ ॥೧.೭೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 659

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಮುಕ ತೀಷ್ು ಶ್ರೀಸ್ತಥಾ ವಾಯೀಃ ಸ್ಹಸ್ರಗುಣಿತಾ ಗುಣ ೈಃ ।

‘ತತ ೂೀsನ್ನ್ತಗುಣ ೂೀ ವಿಷ್ು್ನ್ನಯ ಕಶ್ಾತ್ ತತುಮಃ ಸ್ದ್ಾ’ ॥೧.೭೪॥

ಹ ೀಳಿದ ಯಿಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ,

ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ ಸಾ್ನ ಮಾನಗಳ ವಶ ಲೀಷ್ಣ ,
ಚಕರವತಥಗಳು-ಮನುಷ್್ ಗಂಧವಥರು -ದ ೀವ ಗಂಧವಥರು,
ಚಿರಪ್ರ್ತೃಗಳು-ಆಜಾನಜ ದ ೀವತ್ ಗಳು-ಕಮಥದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಾದವರು,
ಇಂದರ -ರುದರ -ಸರಸಾತ - (ವಾರ್ಯು)ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,
ಇವರದು ಮುಕುರಾದಮೀಲೂ ಇದ ೀ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಗರ್ಣ,
ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಏನ್ ಲ್ಾಲ ಹ ೀಳಿದ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಸಾ್ನ-ಗುರ್ಣ,
ಅವ ಲಲವನೂನ ಹ ೂಂದ ೀ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ಅವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,
ಬರಹಮ-ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣರದು ಸಾ್ನ ಮಾನಗಳಲ್ಲಲ ಒಂದ ೀ ತ್ಾರರ್ಣ,
ಅಂತ್ ಯೀ ಕ ಳಗ ಬರುವ ಗರುಡ ರುದರ ಶ ೀಷ್,
ಒಂದ ೀ ಸಾ್ನ ಮಾನದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಎಂಬುದಿಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್,
ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಯಾರಲಲ ಸಮ,
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಸಾವರ ಪ್ಟುು ಅಧಕಳು ರಮ,
ರಮಗಿಂರ್ತ ಅನಂರ್ತ ಪ್ಟುು ಅಧಕ ಹರ-ಅವನಿಗ ಂದೂ ಯಾರಲಲ ಸಮ.

ಇತಾ್ದಿ ವ ೀದ್ವಾಕ್ಂ ವಿಷ ೂ್ೀರುತಾಷ್ಯಮೀವ ವಕುಾಚ ೈಃ ।

ತಾತಪರ್ಯಯಂ ಮಹದ್ತ ರೀತು್ಕತಂ ‘ಯೀ ಮಾಮಿ’ತಿ ಸ್ಾರ್ಯಂ ತ ೀನ್ ॥೧.೭೫॥

ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವ ೀದ ವಾಕ್,
ಹ ೀಳುರ್ತುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಆಧಕ್,
ಇದನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಮಹಾತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ,
ಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಹ ೀಳಿದ-ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಅಧಕರಲ್ ಲಂಬ ಆಂರ್ತರ್ಯಥ.

‘ರ್ೂಮೊನೀ ಜಾ್ರ್ಯಸ್ತವಮಿ’ತಿ ಹು್ಕತಂ ಸ್ೂತ ರೀಷ್ು ನಿರ್ಣಯಯಾತ್ ತ ೀನ್ ।

ತತ್ ಪಿರೀತ ್ೈವ ಚ ಮೊೀಕ್ಷಃ ಪಾರಪ್ಸ ತೀನ ೈವ ನಾನ ್ೀನ್ ॥೧.೭೬॥

ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ ಪ್ರಮ ಪ್ರಮಾರ್ಣ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 660

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಅಧಕನವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಪ್ಡ ದಾಗಲ್ ೀ ಭಗವದನುಗರಹ-ಪ್ರೀತ,
ಆನಂರ್ತರವ ೀ ಮೊೀಕ್ಷವದು ಪಾರಪ್ು,
ಇದನ್ ನೀ ಹ ೀಳುವ ವ ೀದವಾಣಿಗಳು ಅನ್ ೀಕ,
ಆಚಾರ್ಯಥರು ವಶ ಲೀಷಸ ಕ ೂಟು ನಿಧಥರರ್ತ ವಾಕ್.

‘ನಾರ್ಯಮಾತಾಮ ಪರವಚನ ೀನ್ ಲಭ ೂ್ೀ ‘ನ್ ಮೀಧಯಾ ನ್ ಬಹುನಾ ಶುರತ ೀನ್ ।

‘ರ್ಯಮೀವ ೈಷ್ ವೃರ್ಣುತ ೀ ತ ೀನ್ ಲರ್್ - ಸ್ತಸ ್ೈಷ್ ಆತಾಮ ವಿವೃರ್ಣುತ ೀ ತನ್ುಂ ಸಾಾಮ್’ ॥೧.೭೭॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಪ್ರವಚನಕ ೆ ಅಲಭ್,

ಸಾಾಧ್ಾ್ರ್ಯ ಬುದಿಾವಂತಕ ಗ ಅಲಭ್,
ಶಾಸರ-ರ್ತಕಥ-ಸಮರರ್ಣಶಕಿುಗ ಅಲಭ್,
ತ್ಾನ್ ೀ ಒಲ್ಲದವನಿಗ ಮಾರ್ತರ ಇವ ಲಭ್,
ನಿರಹಂಕಾರದ ರ್ತನಮರ್ಯ ಭಕಿುಗ ಒಲ್ಲವ ಸಾಾಮಿ,
ಹೃರ್ತೆಮಲದಲ್ಲಲ ಒಳಗಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ.

‘ವಿಷ್ು್ಹಿಯ ದ್ಾತಾ ಮೊೀಕ್ಷಸ್್ ವಾರ್ಯುಶಾ ತದ್ನ್ುಜ್ಞಯಾ ।

‘ಮೊೀಕ್ ೂೀ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಚ ಕರಮಶ ್ೀ ಮುಕ್ತತಗ ೂೀ ಭ ೂೀಗ ಏವಚ ॥೧.೭೮॥

‘ಉತತರ ೀಷಾಂ ಪರಸಾದ್ ೀನ್ ನಿೀಚಾನಾಂ ನಾನ್್ಥಾ ರ್ವ ೀತ್ ।

‘ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ಚ ಹರಿನಿಯತ್ನಿರ್ಯನಾತ ತದ್ಾಶಾಃ ಪರ ೀ ॥೧.೭೯॥

‘ತಾರತಮ್ಂ ತತ ೂೀ ಜ್ಞ ೀರ್ಯಂ ಸ್ವೀಯಚಾತಾಂ ಹರ ೀಸ್ತಥಾ ।

‘ಏತದ್ ವಿನಾ ನ್ ಕಸಾ್ಪಿ ವಿಮುಕ್ತತಃ ಸಾ್ತ್ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೮೦॥

ಎಂದಿಗೂ ಮೊೀಕ್ಷದಾರ್ತನು ಅವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಅವನ್ಾಜ್ಞ ಯಿಂದ ಮೊೀಕ್ಷಪ್ರದ-ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,
ಮೊೀಕ್ಷ-ಅದಕ ೆ ಬ ೀಕಾದ ಜ್ಞಾನ-ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲನ ಭ ೂೀಗ,
ಬ ೀಕದಕ ಸಾಧನ್ಾಯೀಗ್ ಹಿರರ್ಯರನುಗರಹದ ಭಾಗ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 661

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಎಲಲವೂ ಒಂದಕ ೂೆಂದು ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಿ ಅವಲಂಬಿರ್ತ,

ಈ ರೀತ ಹಿರರ್ಯರನುಗರಹ ಆಶ್ೀವಾಥದದಿಂದಲ್ ಮೊೀಕ್ಷ ಪಾರಪ್ು,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ,
ಅವರವರ "ಸಮ" ಕ ೂಡುವ ವಶಾಪ ರೀಮಿ,
ಹಿೀಗ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಜ್ಞಾನ,
ಹಾಗ ೀ ಸಮ-ಮಿಗಿಲ್ಲಲಲದವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.

‘ಪ್ಞ್ಚಭ ೀದಾಂಶಚ ವಜ್ಞಾರ್ಯ ವಷ್ ೂ್ೀಃ ಸಾಾಭ ೀದಮೀವ ಚ ।

‘ನಿದ ೂೀಥಷ್ರ್ತಾಂ ಗುಣ ೂೀದ ರೀಕಂ ಜ್ಞಾತ್ಾಾ ಮುಕಿುನನಥಚಾನ್ಥಾ ॥೧.೮೧॥

ಬಿಡುಗಡ ಗ ಆಗಬ ೀಕು ಪ್ಂಚಭ ೀದಗಳ ಜ್ಞಾನ,

ಹರರ್ಯ ಸಮಸು ರೂಪ್ಗಳ-ಸಾರೂಪ್ದ ಅಭ ೀದ ಜ್ಞಾನ,
ಅವನಿಗ ದ ೂೀಷ್ಗಳ ೀ ಇಲಲವ ಂಬ ಸಾಷ್ು ಜ್ಞಾನ,
ಅವನು ಸಮಸು ಗುರ್ಣಗಳ ಗಡರ್ಣವ ಂಬ ಜ್ಞಾನ,
ಇವ ಲ್ಾಲ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾದಾಗಲ್ ೀ ಮುಕಿುಯಂಬ ಫಲ,
ಇನ್ಾ್ವ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತ-ನಿೀತಗಳ ಲ್ಾಲ --ನಿಷ್ುಲ.

‘ಅವತಾರಾನ್ ಹರ ೀಜ್ಞಾಯತಾಾ ನಾವತಾರಾ ಹರ ೀಶಾಯೀ ।

‘ತದ್ಾವ ೀಶಾಂಸ್ತಥಾ ಸ್ಮ್ಗ್ ಜ್ಞಾತಾಾ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೨॥

ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರಗಳ ಗುಟುು,

ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲನ ವಚಿರ್ತರ ನಡ ಗಳು ರಟುು,
ಬರಬ ೀಕು ಭಗವಂರ್ತನ ಗುಣ ೂೀದ ರೀಕದ ಅರವು,
ಅವನ ಶಕಿು-ಅದರ ಅಭಿವ್ಕಿು ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ತಳಿವು,
ಇದ ಲ್ಾಲ ಆದಾಗಲ್ ೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರ,
ತ್ ರ ರ್ಯುರ್ತುದ ಮುಕುತರ್ಯ ದಾಾರ.

‘ಸ್ೃಷುರಕ್ಾಹೃತಿಜ್ಞಾನ್ನಿರ್ಯತ್ಜ್ಞಾನ್ಬನ್ಧನಾನ್ ।
‘ಮೊೀಕ್ಷಂ ಚ ವಿಷ್ು್ತಸ ತವೀವ ಜ್ಞಾತಾಾ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 662

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪ್ರಪ್ಂಚದ ಸೃಷು-ಪಾಲನ್ -ಜ್ಞಾನ-ನಿರ್ಯಮನ-ಬಂಧನ,

ಎಲಲದರ ಕೂಲಂಕಷ್ ತಳುವಳಿಕ ಯೀ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ಸಾಧನ.

‘ವ ೀದ್ಾಂಶಾ ಪಞ್ಾರಾತಾರಣಿ ಸ ೀತಿಹಾಸ್ಪುರಾರ್ಣಕಾನ್।

‘ಜ್ಞಾತಾಾ ವಿಷ್ು್ಪರಾನ ೀವ ಮುಚ್ತ ೀ ನಾನ್್ಥಾ ಕಾಚಿತ್ ॥೧.೮೪॥

ವ ೀದ-ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ-ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣ,
ಎಲಲದರ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಅದು-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಈ ಸಮಗರ ತಳಿವನಿಂದಲ್ ೀ ಜೀವಕ ೆ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯ ಭಾಗ್,
ಭಗವಂರ್ತನ ಗುಣಾಧಕ್ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಹ ೂರರ್ತು-ಇಲಲ ಅನ್ ಮಾಗಥ.

‘ಮಾಹಾತಯಜ್ಞಾನ್ಪೂವಯಸ್ುತ ಸ್ುದ್ೃಢಃ ಸ್ವಯತ ೂೀsಧಿಕಃ।

‘ಸ ನೀಹ ೂೀ ರ್ಕ್ತತರಿತಿ ಪ್ರೀಕತಸ್ತಯಾ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೫॥

ಏನದು ಭಕಿು? ಏನದರ ಶಕಿು,

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಕ ೂಡುವ ಸಾಷ್ು ಉಕಿು,
ಜ್ಞಾನಪ್ೂವಥಕವಾದ ಅಧಕ ಸ ನೀಹ-ಪ್ರೀತ,
ಈ ರ್ರದ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಲಭ್ವದು ಮುಕಿು.

‘ತಿರವಿಧ್ಾ ಜೀವಸ್ಙ್ಕ್ಘಸ್ುತ ದ್ ೀವಮಾನ್ುಷ್ದ್ಾನ್ವಾಃ ।

‘ತತರ ದ್ ೀವಾ ಮುಕ್ತತಯೀಗಾ್ ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ೂತತಮಾಸ್ತಥಾ ॥೧.೮೬॥

‘ಮಧ್ಮಾ ಮಾನ್ುಷಾ ಯೀ ತು ಸ್ೃತಿಯೀಗಾ್ಃ ಸ್ದ್ ೈವ ಹಿ ।

‘ಅಧಮಾ ನಿರಯಾಯೈವ ದ್ಾನ್ವಾಸ್ುತ ತಮೊೀಲಯಾಃ ॥೧.೮೭॥

ಜೀವರಾಶ್ರ್ಯಲ್ಲಲನ ಪ್ರಭ ೀದಗಳು ಮೂರು,

ದ ೀವತ್ ಗಳು --ಮನುಷ್್ರು --ದಾನವರು,
ಇವರಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಮಾಡುವವರು ಯಾಯಾಥರು?
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಮನುಷ್ ೂ್ೀರ್ತುಮರು.

ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಮೂರು ವಧದ ಸ ೂುೀಮ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 663

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅವ ೀ ಉರ್ತುಮ - ಮಧ್ಮ - ಅಧಮ,

ಉರ್ತುಮರದು ಸದಾ ಭಕಿುರ್ಯ ನಿರ್ಯಮ,
ಮಧ್ಮರದು ಅದು ದಾಂದಾದ ಧ್ಾಮ,
ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡುವವನ್ ೀ(ರ ೀ) ಮನುಷ್ಾ್ಧಮ,
ಉರ್ತುಮರಗ ಲಭ್ವದು-- ಮೊೀಕ್ಷ,
ಮಧ್ಮರದು ನಿರ್ತ್ಸಂಸಾರಗಳ ಕಕ್ಷ,
ಅಧಮರಗ ಖಚಿರ್ತವದು ರ್ತಮಸುನ ಭಿಕ್ಷ.

‘ಮುಕ್ತತನಿಯತಾ್ ತಮಶ ೈವ ನಾsವೃತಿತಃ ಪುನ್ರ ೀತಯೀಃ ।

‘ದ್ ೀವಾನಾಂ ನಿರಯೀ ನಾಸತ ತಮಶಾಾಪಿ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೮೮॥

ಮುಕಿು - ರ್ತಮಸುಗ ಹ ೂೀದವರಗಿಲಲ ವಾಪ್ಸಾತ,

ಮತ್ ು ಬರಲ್ಾಗದ ಆಯಾ ಸಾ್ನಗಳ ೀ ಗತ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಲ್ಲಲ(ಇಲಲ) ರ್ತಮಸುನ ಭಿೀತ.

‘ನಾಸ್ುರಾಣಾಂ ತಥಾ ಮುಕ್ತತಃ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ಕಾಚಿತ್ ।

‘ಮಾನ್ುಷಾಣಾಂ ಮಧ್ಮಾನಾಂ ನ ೈವ ೈತದ್ ದ್ಾರ್ಯಮಾಪ್ತ ೀ ॥೧.೮೯॥

ಅಸುರರಗ ಹಿಂದಾಗಿಲಲ ಮುಕಿು,

ಆಗಲಲ ಎಂದ ಂದೂ ಎಂದ ೀ ಉಕಿು,
ಅಂಧನುಮಸುು ಮಧ್ಮ ಮನುಷ್್ರಗಾಗಲಲ,
ಹಾಗ ೀ ಸುಖ ರೂಪ್ದ ಮೊೀಕ್ಷವೂ ಆಗಲಲ.

‘ಅಸ್ುರಾಣಾಂ ತಮಃ ಪಾರಪಿತಸ್ತದ್ಾ ನಿರ್ಯಮತ ೂೀ ರ್ವ ೀತ್ ।

‘ರ್ಯದ್ಾ ತು ಜ್ಞಾನಿಸ್ದ್ಾೂವ ೀ ನ ೈವ ಗೃಹ್ನಿತ ತತ್ ಪರಮ್ ॥೧.೯೦॥

ಅಸುರರಗ ಅಂಧನುಮಸುು ಕಟ್ಟುಟು ಬುತು,

ಭಗವದಾಜಾನಕ ೆ ತ್ ರ ದುಕ ೂಳಳದ ದ ೈರ್ತ್ರಗಾಗುವ ಶಾಸು.

‘ತದ್ಾ ಮುಕ್ತತಶಾ ದ್ ೀವಾನಾಂ ರ್ಯದ್ಾ ಪರತ್ಕ್ಷಗ ೂೀ ಹರಿಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 664

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಸ್ಾಯೀಗ್ಯೀಪಾಸ್ನ್ಯಾ ತನಾಾ ತದ್ ೂ್ೀಗ್ಯಾ ತಥಾ ॥೧.೯೧॥

ಯೀಗ್ತ್ ಗ ರ್ತಕುೆದಾಗಿ ದ ೂರ ರ್ಯುವ ದ ೀಹ,

ಯೀಗ್ತ್ ಗ ರ್ತಕುೆದಾದ ಭಗವದಾಜಾನ ದಾಹ,
ಇವ ರಡರಂದಲ್ ೀ ಆಗುವುದು ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ು,
ರ್ತಪ್ಾದ ಅದುಭರ್ತ ಲ್ ಕಾೆಚಾರ -ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು.

‘ಸ್ವ ೈಯಗುಯಣ ೈಬರಯಹಮಣಾ ತು ಸ್ಮುಪಾಸ ೂ್ೀ ಹರಿಃ ಸ್ದ್ಾ ।

‘ಆನ್ನ ೂಾೀ ಜ್ಞಃ ಸ್ದ್ಾತ ೇತಿ ಹು್ಪಾಸ ೂ್ೀ ಮಾನ್ುಷ ೈಹಯರಿಃ ॥೧.೯೨॥

ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗೂ ಭಗವಂರ್ತನ ಸವಥಗುಣ ೂೀಪಾಸನ್ ಅಸಾಧ್,

ಸವಥಗುರ್ಣಗಳ ಉಪಾಸಕನ್ಾಗಿ ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ ೂಬಬ ಬಾಧ್,
ಇನುನ ಮನುಷ್್ರಂದ ಹ ೀಗ ಉಪಾಸಸಲಾಡುವ ಅವ ಸಾಾಮಿ?
ಹಿೀಗ -ಆನಂದ ಜ್ಞಾನ ಸಾರೂಪ್ ದ ೂೀಷ್ದೂರ ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ,
ಬರಹಮದ ೀವನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಗುಣ ೂೀಪಾಸನ್ ರ್ಯ ಮುಖ್ ಅಧಕಾರ,
ಉಳಿದವರ ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು -ಮನುಷ್್ ಅಧಮ ಅಧಕಾರ.

‘ರ್ಯಥಾಕರಮಂ ಗುಣ ೂೀದ್ ರೀಕಾತ್ ತದ್ನ ್ೈರಾ ವಿರಿಞ್ಾತಃ ।

‘ಬರಹಮತಾಯೀಗಾ್ ಋಜವೀ ನಾಮ ದ್ ೀವಾಃ ಪೃರ್ಗೆಣಾಃ ॥೧.೯೩॥

‘ತ ೈರ ೀವಾಪ್ಂ ಪದ್ಂ ತತುತ ನ ೈವಾನ ್ೈಃ ಸಾಧನ ೈರಪಿ ।

‘ಏವಂ ಸ್ವಯಪದ್ಾನಾಂ ಚ ಯೀಗಾ್ಃ ಸ್ನಿತ ಪೃರ್ಗ್ ಗಣಾಃ ॥೧.೯೪॥

‘ತಸಾಮದ್ನಾದ್್ನ್ನ್ತಂ ಹಿ ತಾರತಮ್ಂ ಚಿದ್ಾತಮನಾಮ್ ।

‘ತಚಾ ನ ೈವಾನ್್ಥಾ ಕತುಯಂ ಶಕ್ಂ ಕ ೀನಾಪಿ ಕುತರಚಿತ್ ॥೧.೯೫॥

ಮನುಷ್್ರಂದಾರಂಭಿಸ ಚರ್ತುಮುಥಖನವರ ಗಿನ ಜೀವಗರ್ಣ,

ಉಪಾಸನ್ಾ ಮಾಗಥ ಅವಲಂಬಿರ್ತ-ಅನುಸರಸ ಗುಣಾನುಸಂಧ್ಾನ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ ಮುಖ್ ಅಧಕಾರ ಬರಹಮದ ೀವ,
ಯಾರೀ ಬರಹಮ? - ಏನಿೀರ್ತನ ಗುರ್ಣ ಸಾಭಾವ?

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 665

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಬರಹಮಪ್ದವ ಯೀಗ್ವದು ವಶ ೀಷ್ ಋಜುಗರ್ಣ,

ಅವರಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರವದ ರ್ಯದು ಯೀಗ್ತ್ಾ ಹೂರರ್ಣ.

ಇರಲದು ಯಾವುದ ೀ ದ ೀವತ್ಾ- ಸಾ್ನ,

ಅದಕಿೆದ ಅದರದ ೀ ಆದ ಸಾ್ನ ಮಾನ,
ಆಯಾ ಪ್ದವ ಯೀಗ್ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗರ್ಣ,
ಇದ ಾೀ ಇದ ರ್ತಪ್ಾಸಲ್ಾಗದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಗುರ್ಣ,
ಅಲಲಗಳ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಮುರರ್ಯಲ್ಾಗದ ಮಾಪ್ನ,
ಸಾಭಾವಯೀಗ್ - ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು--ದ ೈವ ಶಾಸನ.

‘ಅಯೀಗ್ಮಿಚಛನ್ ಪುರುಷ್ಃ ಪತತ ್ೀವ ನ್ ಸ್ಂಶರ್ಯಃ ।

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀಗಾ್ನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಸ ೀವ್ೀ ವಿಷ್ು್ಃ ಸ್ದ್ ೈವ ಹಿ ॥೧.೯೬॥

ಜೀವಕ ೆ ಯೀಗ್ವಲಲದ ಸಾ್ನಮಾನದ ಬರ್ಯಕ ,

ನಿಶಚರ್ಯವದು ಅಧಃಪ್ರ್ತನದ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯ ಕಾಣಿಕ ,
ಜೀವರ ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರವಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಸ ೀವ್,
ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ ಭಕಿುರ್ಯ ಸಂಕಲಾವದು -ಸಹ್.

‘ಅಚಿಛದ್ರಸ ೀವನಾಚ ೈವ ನಿಷಾಾಮತಾಾಚಾ ಯೀಗ್ತಃ ।

‘ದ್ರಷ್ುುಂ ಶಕ ೂ್ೀ ಹರಿಃ ಸ್ವ ೈಯನಾಯನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೧.೯೭॥

ರ್ತಪ್ುಾಗಳಿರದ ಕಾಮನ್ ಯಿರದ ನ್ ೈಜ ಭಕಿು,

ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ ನಿಷ್ ಯಿ
ಠ ಂದ ಕೂಡಿದ ರ್ಯುಕಿು,
ಸಗುರ್ತುದ ಅದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದ ಭಾಗ್,
ಆಗುತ್ಾುರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕಾರ್ಣಲು ಯೀಗ್,
ಭಗವದಾಶಥನ ಎಂದರ ಅವನ ದ ೀಹ ನ್ ೂೀಡುವುದಲಲ,
ಅವನ ಗುಣ ೂೀರ್ತೆಷ್ಥದ ಜ್ಞಾನವದು ಆಗಲ್ ೀಬ ೀಕಲಲ!

‘ನಿರ್ಯಮೊೀsರ್ಯಂ ಹರ ೀರ್ಯಯಸಾಮನ ೂನೀಲಿಙ್ಘಯಃ ಸ್ವಯಚ ೀತನ ೈಃ ।

‘ಸ್ತ್ಸ್ಙ್ಾಲಪತ ೂೀ ವಿಷ್ು್ನಾಯನ್್ಥಾ ಚ ಕರಿಷ್್ತಿ ॥೧.೯೮ll

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 666

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಮೀಲ್ಲನ್ ಲ್ಾಲ ನ್ ೀಮಗಳುಂಟು ಅನ್ಾದಿ ಕಾಲದಿಂದ ,

ಅವನನುಗರಹ ಸಾಧ್ವಲಲ ಬ ೀರ ಯಾವುದರಂದ ,
ಲ್ೌಕಿಕ ಸಾಧನ್ ಗಳಿಗ ಹತ್ಾುರು ಮಾಗಥಗಳುಂಟು ,
ಮೀಲ್ಲನ ನಿೀತಯಂದ ೀ ಸರ್ತ್ಸಂಕಲಾನ ಒಲ್ಲಸುವ ಗುಟುು .

‘ದ್ಾನ್ತಿೀರ್ಯತಪ್ೀರ್ಯಜ್ಞಪೂವಾಯಃ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಸ್ವಯದ್ಾ ।

‘ಅಙ್ಕ್ೆನಿ ಹರಿಸ ೀವಾಯಾಂ ರ್ಕ್ತತಸ ತವೀಕಾ ವಿಮುಕತಯೀ’ ।
ರ್ವಿಷ್್ತಪವಯವಚನ್ಮಿತ ್ೀದ್ದ್ಖಿಲಂ ಪರಮ್ ॥೧.೯೯ll

ದಾನ -ತೀರ್ಥಸಾನನ -ಜಪ್- ರ್ತಪ್ -ಇತ್ಾ್ದಿ ರ್ಯಜ್ಞ ,

ಅನುಗರಹಕ ಮಟ್ಟುಲುಗಳಷ್ ುೀ ಅವು-ಒಲ್ಲರ್ಯಲು ಸವಥಜ್ಞ ,
ಯಾವುದ ೀ ಕಮಥಗಳಾದಾಗ -ನ್ ೈಜ ಭಕಿುಗ ಪ್ೂರಕ ,
ಜ್ಞಾನಪ್ೂವಥಕ ರ್ತಪ್ವಾಗಿ-ಹರ ಅನುಗರಹಕ ೆ ತ್ಾರಕ ,
ಗಿೀತ್ ಮಹಾಭಾರರ್ತಗಳ ಂದೂ ವ ೀದಗಳಿಗ ೀ ಪ ರೀರಕ ,
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮರ್ಥಸ ಕ ೂಟು ದಿವ್ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಕ್.

‘ಶೃಣ ಾೀ ವಿೀರ ಉಗರಮುಗರಂ ದ್ಮಾರ್ಯ - ‘ನ್ನನ್್ಮನ್್ಮತಿನ ೀನಿೀರ್ಯಮಾನ್ಃ ।

‘ಏದ್ಮಾನ್ದಿಾಳುರ್ರ್ಯಸ್್ ರಾಜಾ ‘ಚ ೂೀಷ್ೂಾರ್ಯತ ೀ ವಿಶ ಇನ ೂಾರೀ ಮನ್ುಷಾ್ನ್ ॥೧.೧೦೦॥

(ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ೬ನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೪೭ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ ೧೬ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಓ
ನರಸಂಹನ್ ೀ, ನಿೀನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉಗರರಾಗಿರುವ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ನಿಗರಹಿಸುತ್ಾು ಉಳಿದವರನುನ ಮೀಲಕ ೆ
ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ತ್ಾು, ಮನುಷ್್ರ ಂಬುವವರನುನ ಈ ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾು ಇರುತುೀಯಾ” )

ನ್ಾರಸಂಹ ತ್ ೂೀರುವ ಉಗರನ್ಾಟಕದ ಅದುಭರ್ತ ವ ೀಷ್ ,

ಮಾಡುವ-ಜೀವರ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಂತ್ ಪ್ುರ್ಣ್ಪಾಪ್ಗಳ ಹಾರಸ ,
ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದೂ ರಾಗ ದ ಾೀಷ್ಗಳಿರದ ರ್ತಟಸ್ ತ್ ೂೀಟಗಾರ ,
ಏನ್ ೀ ಇರಲದು ಮಾವ ಸಹಿ ಬ ೀವ ಕಹಿ ಮರ್ಣಸನದುಾ ಖಾರ ,
ಎಲಲವನೂನ ನಿೀರ ರ ದು ಪೀಷಸ ಅವಕ ೆ ಕ ೂಡುವ ವಕಾಸ ,
ಜೀವ ಸಾಭಾವ ಬದಲ್ಲಸದ ೀ ರ್ತಕೆದಾನ್ ನೀ ಕ ೂಡುವ ಸವ ೀಥಶ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 667

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅವನ್ ಂದ ಂದೂ ಅಲಲ ಪ್ಕ್ಷ ಪಾತ ,

ಇರುವುದ ಕ ೂಡುವುದ ೀ ಅವನ ನಿೀತ .

‘ಪರಾ ಪೂವ ೀಯಷಾಂ ಸ್ಖಾ್ ವೃರ್ಣಕ್ತತ ‘ವಿತತುಯರಾಣ ೂೀ ಅಪರ ೀಭಿರ ೀತಿ ।

‘ಅನಾನ್ುರ್ೂತಿೀರವಧೂನಾಾನ್ಃ ‘ಪೂವಿೀಯರಿನ್ಾರಃ ಶರದ್ಸ್ತತಯರಿೀತಿ’ ॥೧.೧೦೧॥

ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಅಸುರರ ಗ ಳ ರ್ತನದ ನಿರಾಕರಣ ,

ರ್ತನನ ಪಾರಮಾಣಿಕ ಭಕುರ ಗ ಳ ರ್ತನದ ಸಾೀಕರಣ ,
ಎರಡೂ ಅಲಲದವರನುನ ಪ್ಕೆಕಿೆಡುವ ಅನುಸರಣ ,
ಹಿಂದೂ ಇಂದೂ ಮುಂದೂ ಇದವನ ಧ್ ೂೀರಣ .

‘ತಮೀವಂ ವಿದ್ಾಾನ್ಮೃತ ಇಹ ರ್ವತಿ ‘ನಾನ್್ಃ ಪನಾ್ಅರ್ಯನಾರ್ಯ ವಿದ್್ತ ೀ’ ।

‘ತಮೀವ ವಿದಿತಾಾsತಿ ಮೃತು್ಮೀತಿ ‘ನಾನ್್ಃ ಪನಾ್ ವಿದ್್ತ ೀsರ್ಯನಾರ್ಯ’ ॥೧.೧೦೨॥

(ರ್ತಮೀವಂ ವದಾಾನ... ಇದು ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕು . ತ್ ೈತುರೀಯಾರರ್ಣ್ಕದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ

ಶ ್ಲೀಕವದು(೩.೧೨.೭).
ರ್ತಮೀವ ವದಿತ್ಾಾsತ ಮೃರ್ತು್ಮೀತ .... ಇದು ಶ ಾೀತ್ಾಶಾರ್ತರ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲಬಂದಿರುವ ಶ ್ಲೀಕ(೩.೮).)

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾದ ಜ್ಞಾನ ,

ಅವನ ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ುತ್ ರ್ಯ ಸಾ್ನ ಮಾನ ,
ಇದನುನ ಅರರ್ತವನು ಹರರ್ಯನುಗರಹಕ ೆ ಯೀಗ್ ,
ಬ ೀರ ಯಾವುದೂ ಇಲಲ -ಮೊೀಕ್ಷ ಪ್ಡ ವ ಭಾಗ್ ,
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಅರರ್ತವ ಮಾರ್ತರ ಮೃರ್ತು್ ದಾಟಬಲಲ ,
ಅರವಲಲದ ಮುಕಿುರ್ಯ ಸಾಧನ್ ಗ ಅನ್ ಮಾಗಥವಲಲ .

‘ರ್ಯಸ್್ ದ್ ೀವ ೀ ಪರಾ ರ್ಕ್ತತರ್ಯಯಥಾ ದ್ ೀವ ೀ ತಥಾ ಗುರೌ ।

‘ತಸ ್ೈತ ೀ ಕರ್ಥತಾ ಹ್ಥಾಯಃ ಪರಕಾಶನ ತೀ ಮಹಾತಮನ್ಃ’ ॥೧.೧೦೩॥

ಯಾರಗಿದ ಶ್ರೀಹರರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಮ ಭಕಿು ,

ದ ೀವತ್ಾ ಗುರುಗಳಲ್ಲಲ ಯೀಗ್ ಅನುರಕಿು ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 668

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅಂರ್ತಹ ಮಹಾರ್ತಮನಿಗಾಗುರ್ತುದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ದಶಥನ,

ದಶಥನವ ೀ ಮಂರ್ನದಿಂದಾಗುರ್ತುದ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ಸಾಧನ .

‘ರ್ಕಾಾಥಾಯನ್್ಖಿಲ್ಾನ ್ೀವ ರ್ಕ್ತತಮೊೀಯಕ್ಾರ್ಯ ಕ ೀವಲ್ಾ ।

‘ಮುಕಾತನಾಮಪಿ ರ್ಕ್ತತಹಿಯ ನಿತಾ್ನ್ನ್ಾಸ್ಾರೂಪಿಣಿೀ ॥೧.೧೦೪॥

ದಾನ ತೀರ್ಥಸಾನನ ರ್ಯಜ್ಞ ರ್ತಪ್ ಯಾತ್ ರ ,

ಇವ ಲ್ಾಲ ರ್ತುಂಬಿಸಲ್ಲಕ ೆ ಭಕಿುರ್ಯ ಪಾತ್ ರ ,
ಆ ನಿಮಥಲ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಮೊೀಕ್ಷ ಸಾಧ್ ,
ಮುಕುರಾದವರು ಸಾರೂಪಾನಂದಕ ೆ ಬಾಧ್ .

‘ಜ್ಞಾನ್ಪೂವಯಃ ಪರಃ ಸ ನೀಹ ೂೀ ನಿತ ೂ್ೀ ರ್ಕ್ತತರಿತಿೀರ್ಯಯತ ೀ’ ।

ಇತಾ್ದಿ ವ ೀದ್ವಚನ್ಂ ಸಾಧನ್ಪರವಿಧ್ಾರ್ಯಕಮ್ ॥೧.೧೦೫॥

(ಅದರಂದಾಗಿಯೀ ಗಾರ್ಯರ್ತರಂ ತ್ ೂಾೀ ಗಾರ್ಯತ ಶಕಾರೀಷ್ು(ಋಗ ಾೀದ, ೧೦.೭೧.೧೧) ಎನುನವ ವ ೀದದ

ಮಾರ್ತು ಸಂಗರ್ತ ಆಗುರ್ತುದ . ಇನುನ ತ್ ೈತುರೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರು ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿರುವಂತ್
ಹಾವು ಹಾವು ಹಾವು ಅಹಮನನಮಹಮನನಮಹಾಮನನಮ್ । ಅಹಮನ್ಾನದಃ...)

ಜ್ಞಾನಪ್ೂವಥಕವಾದ ಭಗವಂರ್ತನ ಉರ್ತೃಷ್ುತ್ ರ್ಯ ಅರವು ,

ಕಾಮನ್ ಯಿರದ ಸ ನೀಹ ಪ್ರೀತ -ಹರಸುವುದು ಭಕಿುರ್ಯ ಹರವು ,
ಅದರ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ವಕಾಸವಾದಾಗಲ್ ೀ ಅದು ಮೊೀಕ್ಷ ,
ಅಂರ್ವರದ ಲಲದೂ ಸಾರೂಪಾನಂದ ಅನುಭವಸುವ ಕಕ್ಷ .

ಬರಹಮದ ೀವ ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡ ಉಪ್ನಿಷ್ತ್ ವಾದ ,

ನ್ಾನ್ ೀ ಅನನ -ನ್ಾನ್ ೀ ಅನನದ -ನ್ಾನ್ ೀ ಅನ್ಾನದ ,
ಹರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಎನಗ ಪ್ೂಣಾಥನಂದ ,
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ಜೀವ-ಈಶರ ಭ ೀದ ,
ಭಕಿುರ್ಯದು ಜೀವರ ಸಾರೂಪ್ದ ನ್ಾದ ,
ಮುಕಿುರ್ಯದು ಸಾರೂಪ್ದ ವಕಾಸವಾದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 669

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ನಿಶ ್ೀಷ್ಧಮಮಯಕತಾಯsಪ್ರ್ಕತಸ ತೀ ನ್ರಕ ೀ ಹರ ೀ ।

‘ಸ್ದ್ಾ ತಿಷ್ಾತಿ ರ್ಕತಶ ಾೀದ್ ಬರಹಾಮಹಾsಪಿ ವಿಮುಚ್ತ ೀ’ ॥೧.೧೦೬॥

ನಿನನ (ಭಗವಂರ್ತನ)ಭಕುನಲಲದವನು ಮಾಡಿದ ಧಮಥ,

ನರಕವಾಸವ ೀ ಅವನಿಗ ಅನಿವಾರ್ಯಥವಾದ ಕಮಥ ,
ನಿನನ ಭಕು ಮಾಡಿದರೂ ಬರಹಮಹತ್ಾ್ ಪಾಪ್ ,
ಅವನಿಗಂಟುವುದಿಲಲ ನರಕದ ಯಾವ ತ್ಾಪ್ ,
ಇದು ಬರಹಮಹತ್ ್ಗ ಕ ೂಟು ಪ್ರವಾನಿಗ ಅಲಲ ,
ಭಕಿುರ್ಯ ತೀವರಮಹರ್ತಾ ಹ ೀಳುವ ಮಾತನ ಬ ಲಲ .

‘ಧಮೊೀಯ ರ್ವತ್ಧಮೊೀಯsಪಿ ಕೃತ ೂೀ ರ್ಕ ೈಸ್ತವಾಚು್ತ ।

‘ಪಾಪಂ ರ್ವತಿ ಧಮೊೀಯsಪಿ ಯೀ ನ್ ರ್ಕ ೈಃ ಕೃತ ೂೀ ಹರ ೀ’ ॥೧.೧೦೭॥

ಭಕುರು ಮಾಡಿದ ಅಧಮಥವ ಲಲವೂ ಆಗುರ್ತುದ ಧಮಥ ,

ಭಕುರಲಲದವರು ಮಾಡಿದ ಧಮಥವ ಲಲವೂ ಅದು ಅಧಮಥ ,
ಧಮಥದ ಕ ೀಂದರ ಬಿಂದು ಅವ ಮಾಮನ್ ೂೀಹರ ,
ಅವನ ವರುದಾದ ನಡ ಯಲಲವೂ ಧಮಥಬಾಹಿರ .

‘ರ್ಕಾಾ ತಾನ್ನ್್ಯಾ ಶಕ್ ಅಹಮೀವಂವಿಧ್ ೂೀsಜುಯನ್ ।

‘ಜ್ಞಾತುಂ ದ್ರಷ್ುುಂ ಚ ತತ ತವೀನ್ ಪರವ ೀಷ್ುುಂ ಚ ಪರನ್ತಪ’ ॥೧.೧೦೮॥

ವಶಾರೂಪ್ದಶಥನ ಕಾಲದಿ ಕೃಷ್್ ಅಜುಥನಗ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ,

ಅವನ ಅರವಗ ಅವನ ದಶಥನಕ ೆ ಭಕಿುಯಂದ ೀ ಹ ೀರ್ತು .

‘ಅನಾದಿದ್ ಾೀಷಣ ೂೀ ದ್ ೈತಾ್ ವಿಷೌ್ ದ್ ಾೀಷ ೂೀ ವಿವಧಿಯತಃ ।

‘ತಮಸ್್ನ ಧೀ ಪಾತರ್ಯತಿ ದ್ ೈತಾ್ನ್ನ ತೀ ವಿನಿಶಾಯಾತ್ ॥೧.೧೦೯॥

ದ ೈರ್ತ್ರ ಅನ್ಾದಿ ಕಾಲದ ಭಗವದ್ ದ ಾೀಷ್ ,

ಕಾರರ್ಣವಾಗುರ್ತುದವರಗ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ವಾಸ .

‘ಪೂರ್ಣಯದ್ುಃಖಾತಮಕ ೂೀ ದ್ ಾೀಷ್ಃ ಸ ೂೀsನ್ನ ೂತೀ ಹ್ವತಿಷ್ಾತ ೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 670

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಪತಿತಾನಾಂ ತಮಸ್್ನ ಧೀ ನಿಃಶ ೀಷ್ಸ್ುಖವಜಯತ ೀ ॥೧.೧೧೦ll

ದ ಾೀಷ್ ಎನುನವುದು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ದುಃಖದ ಸಂಕ ೀರ್ತ ,

ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಬಿದಾವರಗ ದುಃಖವದು ಅನಂರ್ತ.

‘ಜೀವಭ ೀದ್ ೂೀ ನಿಗುಯರ್ಣತಾಮಪೂರ್ಣಯಗುರ್ಣತಾ ತಥಾ ।

‘ಸಾಮಾ್ಧಿಕ ್ೀ ತದ್ನ ್ೀಷಾಂ ಭ ೀದ್ಸ್ತದ್ೆತ ಏವ ಚ ॥೧.೧೧೧॥

‘ಪಾರದ್ುಭಾಯವವಿಪಯಾಯಸ್ಸ್ತದ್ೂಕತದ್ ಾೀಷ್ ಏವ ಚ ।
‘ತತಾಮಾರ್ಣಸ್್ ನಿನಾಾ ಚ ದ್ ಾೀಷಾ ಏತ ೀsಖಿಲ್ಾ ಮತಾಃ ॥೧.೧೧೨॥

ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವುದಿಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ವಚಿರ್ತರ ವ ೀಷ್ ,

ಏನದು ಕ ಲವರು ಅವನಲ್ಲಲ ಮಾಡುವ ದ ಾೀಷ್?

ಜೀವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮರಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವ ಅಭ ೀದ ,

ಅವನಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣವಲಲ ಎನುನವ ಹಿೀನ ವಾದ ,
ದ ೀವರ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವ ಅಪ್ೂರ್ಣಥತ್ ,
ಸಮ-ಮಿಗಿಲ್ಲಲಲದವಗ ಅದನನ ಹ ೀಳುವ ವಕರತ್ ,
ದ ೀವರಗೂ ಅವನ ದ ೀಹಕೂೆ ಹ ೀಳುವ ಭ ೀದ ,
ಅವನ ಅವತ್ಾರಗಳ ರ್ತಪಾಾಗಿ ಗರಹಿಸದ ವಾದ ,
ಭಗವದ್ ಭಕುರಲ್ಲಲ ಮಾಡುವ ದ ಾೀಷ್ ,
ಶಾಸರಗಳನ್ ನೀ ಒಪ್ಾದ ಅಸುರಾವ ೀಶ .

‘ಏತ ೈವಿಯಹಿೀನಾ ಯಾ ರ್ಕ್ತತಃ ಸಾ ರ್ಕ್ತತರಿತಿ ನಿಶ್ಾತಾ ।

‘ಅನಾದಿರ್ಕ್ತತದ್ ೀಯವಾನಾಂ ಕರಮಾದ್ ವೃದಿಧಂ ಗತ ೈವ ಸಾ ॥೧.೧೧೩॥

ಮೀಲ್ಲನ ಅಂಶಗಳಿರದ ಭಕಿುಯೀ ನ್ ೈಜ ಭಕಿು ,

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗದು ಅನ್ಾದಿ ಕಾಲದಿಂದ ಪಾರಪ್ು ,
ಕರಮೀರ್ಣ ಅದಾಗುರ್ತುದ ವೃದಿಾ ,
ಮೊೀಕ್ಷಕಾರಕ ಪ್ರಮ ಸದಿಾ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 671

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಅಪರ ೂೀಕ್ಷದ್ೃಶ ೀಹ ೀಯತುಮುಯಕ್ತತಹ ೀತುಶಾ ಸಾ ಪುನ್ಃ ।

‘ಸ ೈವಾsನ್ನ್ಾಸ್ಾರೂಪ ೀರ್ಣ ನಿತಾ್ ಮುಕ ತೀಷ್ು ತಿಷ್ಾತಿ ॥೧.೧೧೪॥

‘ರ್ಯಥಾ ಶೌಕಾಿಯದಿಕಂ ರೂಪಂ ಗ ೂೀರ್ಯವತ ್ೀವ ಸ್ವಯದ್ಾ ।

‘ಸ್ುಖಜ್ಞಾನಾದಿಕಂ ರೂಪಮೀವಂ ರ್ಕ ತೀನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೧೧೫॥

ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷ ಕಾರ್ಣಲು ಭಕಿುಯೀ ಕಾರರ್ಣ ,

ಮುಕಿುರ್ಯ ಹ ೂಂದಲು ಮೂಲ ಮುಖ್ ಹೂರರ್ಣ ,
ಆನಂದ ಸಾರೂಪ್ ಭಕಿು ಮುಕುರಲೂಲ ಉಂಟು ,
ಮುಕುರಗದು ಸಾರೂಪ್ದಿ ಹಾಸುಹ ೂಕಾೆದ ಗಂಟು .

ಒಂದು ಬಿಳಿಯಾದ ಹಸುವನ ಬರ್ಣ್ ,

ಹಸುವನ್ ೂಂದಿಗ ೀ ಅದು ಮೈಗೂಡಿದ ಗುರ್ಣ ,
ಹಾಗ ೀ ಮುಕುರಾದ ಜೀವರ ಭಾವ ,
ಜ್ಞಾನ ಸುಖ ಭಕಿುರ್ಯ ಪಾಕವದು ಜೀವ .

ದ ೀಹಾವಸ ರ್ಯ
್ ಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಗುಣಿಗಳಿದ ವ್ತ್ಾ್ಸ ,
ವರ್ಯಸುಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಬದಲ್ಾಗುವ ವಶ ೀಷ್ ,
ದ ೀಹಕೆಷ್ ುೀ ಗುರ್ಣಗಳ ಏರಳಿರ್ತಗಳ ತ್ಾರಸ ,
ಮುಕುರಾದವರಗಿಲಲ ಅವರ ಗುರ್ಣ ಹಾರಸ ,
ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಎಲಲವೂ ಒಂದಕ ೂೆಂದು ಸ ೀರದ ಪಾಕ ,
ಜ್ಞಾನ ಸುಖ ಭಕಿುಗಳ ಲಲವೂ ಗುರ್ಣವ ೀ ಆದ ಲ್ ೂೀಕ .

‘ರ್ಕ ಾೈವ ತುಷುಮಭ ್ೀತಿ ವಿಷ್ು್ನಾಯನ ್ೀನ್ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ।

‘ಸ್ ಏವ ಮುಕ್ತತದ್ಾತಾ ಚ ರ್ಕ್ತತಸ್ತತ ರಕಕಾರರ್ಣಮ್ ॥೧.೧೧೬॥

ನಿಮಥಲ ಭಕಿುಯಿಂದಷ್ ುೀ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ಭಗವಂರ್ತ ,

ಒಲ್ಲದ ಭಗವಂರ್ತನಲಲದ ಬ ೀರನ್ಾ್ರು ಇನುನ ಮುಕಿುದಾರ್ತ?
ಬ ೀರ ಇನ್ಾ್ವುದಕೂೆ ಕರಗಿ ಒಲ್ಲರ್ಯುವುದಿಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ,
ಅವನ ಪ್ರಮಾನುಗರಹಕ ೆ ಭಕಿುಯೀ ಮೂಲ ಕಾರರ್ಣ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 672

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಬರಹಾಮದಿೀನಾಂ ಚ ಮುಕಾತನಾಂ ತಾರತಮ್ೀ ತು ಕಾರರ್ಣಮ್ ।

‘ತಾರತಮ್ಸ್ತಾsನಾದಿನಿತಾ್ ರ್ಕ್ತತನ್ನಯಚ ೀತರತ್ ॥೧.೧೧೭॥

ಬರಹಾಮದಿ ಮುಕುರ ತ್ಾರರ್ತಮ್ಕ ೆ ಭಕಿುಯೀ ಕಾರರ್ಣ ,

ಮುಕುರ ಆನಂದದ ಮಾಪ್ನವದು ಭಕಿುರ್ಯ ಹೂರರ್ಣ,
ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಎಂದೂ ಮೀಲ್ ಅವ ಚರ್ತುಮುಥಖ ,
ಸಹಜವಾಗ ೀ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಹ ಚಚದು ಬರಹಮನ ಸುಖ .

‘ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ಾಧಮಾಃ ಕ್ತಞಚಾದ್ ದ್ ಾೀಷ್ರ್ಯುಕಾತಃ ಸ್ದ್ಾ ಹರೌ ।

‘ದ್ುಃಖನಿಷಾಾಸ್ತತಸ ತೀsಪಿ ನಿತ್ಮೀವ ನ್ ಸ್ಂಶರ್ಯಃ ॥೧.೧೧೮॥

ಮನುಷ್ಾ್ಧಮ ಎಂದೂ ಭಗವದ ಾೀಷ್ದಲ್ಲಲ ಮುಂದು ,

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಮದುಃಖಿರ್ಯವ ಎಂದ ಂದೂ ,
ಇದರಲ್ಲಲ ಎಂದೂ ಯಾವುದ ೀ ಸಂಶರ್ಯವಲಲ ,
ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಸಾಭಾವದಂತ್ ೀ ಫಲವ ಲ್ಾಲ !

‘ಮಧ್ಮಾ ಮಿಶರರ್ೂತತಾಾನಿನತ್ಂ ಮಿಶರಫಲ್ಾಃ ಸ್ೃತಾಃ ।

‘ಕ್ತಞಚಾದ್ ರ್ಕ್ತತರ್ಯುತಾ ನಿತ್ಮುತತಮಾಸ ತೀನ್ ಮೊೀಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ॥೧.೧೧೯॥

ಮಧ್ಮ ಮಾನವರಗ ಎಂದೂ ರ್ತಪ್ಾದ ದಾಂದಾ ,

ಒಮಮ ಭಕಿುಯಾದರ ಮತ್ ೂುಮಮ ದ ಾೀಷ್ದ ಭಾವ ,
ಅದಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಅವರಗ ಸುಖದುಃಖದ ಮಿಶರರ್ಣ ,
ಉರ್ತುಮ ಭಕುರಗ ಸಹಜವಾಗ ೀ ಮುಕುತರ್ಯ ತ್ ೂೀರರ್ಣ .

‘ಬರಹಮರ್ಣಃ ಪರಮಾ ರ್ಕ್ತತಃ ಸ್ವ ೀಯರ್್ಃ ಪರಮಸ್ತತಃ’ ।

ಇತಾ್ದಿೀನಿ ಚ ವಾಕಾ್ನಿ ಪುರಾಣ ೀಷ್ು ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಕ್ ॥೧.೧೨೦॥

ಬರಹಮದ ೀವನಿಗ ಭಗವದ್ ಭಕಿು ಹ ಚುಚ ,

ಉರ್ತೃಷ್ುನವ ರ್ತಂದ ಗ ಅಚುಚ ಮಚುಚ ,
ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲುಲಂಟು ಇದರ ಉಲ್ ಲೀಖ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 673

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಗುಣ ೂೀಪಾಸನ್ ರ್ಯ ಭಕುರಲ್ಲಲ ಅಗರಗರ್ಣ್ ಚರ್ತುಮುಥಖ.

‘ಷ್ರ್ಣ್ವತ್ಙ್ುೆಲ್ ೂೀ ರ್ಯಸ್ುತ ನ್್ಗ ೂರೀಧಪರಿಮರ್ಣಡಲಃ ।

‘ಸ್ಪತಪಾದ್ಶಾತುಹಯಸ ೂತೀ ದ್ಾಾತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ೈರ್ಯುಯತಃ ।
‘ಅಸ್ಂಶರ್ಯಃ ಸ್ಂಶರ್ಯಚಿಛದ್ ಗುರುರುಕ ೂತೀ ಮನಿೀಷಭಿಃ’ ॥೧.೧೨೧॥

ಆಧರಸ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಅವರ ಗುರ್ಣ ,

ನಮಗ ಪ್ರಚಯಿಸುವುದು ಅವರ ದ ೀಹಲಕ್ಷರ್ಣ ,
ಮೂವತ್ ರ
ು ಡು ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ದ ೀಹ ,
ಮುಖ್ವಾಗಿ ತ್ ೂಂಬತ್ಾುರು ಅಂಗುಲ ಎರ್ತುರದ ಕಾರ್ಯ,
ಅಗಲ ಅರ್ವಾ ವಸಾುರವಾದ ಸುರ್ತುಳತ್ ,
ಚರ್ತುರಹಸು-ಸಪ್ುಪಾದ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ ಹ ೀಳುವ ದ ೀವತ್ .
ತ್ ೂೀಳು,ಮೂಗು,ಕ ನ್ ನ,ಕರ್ಣು್ ಮರ್ತುು ಎದ ,
ಉಬಿಬದುಾ ದಿೀಘಥವಾಗಿರಬ ೀಕು ಎಂದ ಹೀಳಿದ ,
ಬ ರಳುಗಳ ಮಧ್ದ ಜಾಗ,ಬ ರಳುಗಳು,ಚಮಥ,ಕೂದಲು,ದಂರ್ತ ,
ಹ ೀಳಿದ ಇವು ಐದೂ ಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿ ಇರಬ ೀಕಂರ್ತ ,
ಕ ೈರ್ಯ ಕ ಳಗಿನ ಭಾಗ,ಕಾಲ ಕ ಳಗಿನ ಭಾಗ,ರ್ತುಟ್ಟ,ನ್ಾಲ್ಲಗ ,
ಕಣಿ್ನ ರ್ತುದಿ,ಉಗುರು,ಅಂಗುಳು,ಇವು ಏಳಿರಬ ೀಕಂತ್ ಕ ಂಪ್ಗ ,
ಕರ್ತುು -ತ್ ೂಡ ಮರ್ತುು ಪ್ೃಷ್ಠಭಾಗ ಇವು ಮೂರು ,
ಲಘುವಾಗಿ ದ ೀಹಕ ೆ ರ್ತಕೆನ್ಾಗಿರುವಂತ್ ತ್ ೂೀರು ,
ಮನಸುು -ನ್ಾದ -(ನ್ಾಭಿ)ಹ ೂಕೆಳು ,
ಈ ಮೂರು ಗಂಭಿೀರ ಆಳವಾದ ತ್ಾರ್ಣಗಳು .

ಈ ಮೂವತ್ ರ
ು ಡು ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ ಹ ೂಂದಿರುವಾರ್ತ ,
ಆಗಿರಬ ೀಕು ಎಂದೂ ಸಂಶರ್ಯಗಳಿರದಾರ್ತ ,
ಆರ್ತನ್ಾಗಿರಬ ೀಕು ಯಾವಾಗಲೂ ಸಂಶರ್ಯನ್ಾಶಕ ,
ಗುರು ಎಂದು ಆರ್ತ ಕರ ರ್ಯಲಾಡುತ್ಾುನ್ ಗೌರವಪ್ೂವಥಕ.

‘ತಸಾಮದ್ ಬರಹಾಮ ಗುರುಮುಯಖ್ಃ ಸ್ವ ೀಯಷಾಮೀವ ಸ್ವಯದ್ಾ ।

‘ಅನ ್ೀsಪಿ ಸಾಾತಮನ ೂೀ ಮುಖಾ್ಃ ಕರಮಾದ್ ಗುರವ ಈರಿತಾಃ ॥೧.೧೨೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 674

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ದ ೀವಸಂಸಾರದಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ,

ಹ ೂಂದ ೀ ಇದಾಾರ ರ್ತಪ್ಾದ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಮೂವತ್ ರ
ು ಡು ಸಲಲಕ್ಷರ್ಣ ,
ಜೀವರಾಶ್ರ್ಯ ಅರ್ತು್ನನರ್ತ ಜೀವರುಗಳು ,
ಹಿೀಗಾಗಿ ಇವರ ೀ ಮುಖ್ವಾದ ಗುರುಗಳು .

ನಂರ್ತರ ಬರುವವರಗ ಕ ಲವು ಲಕ್ಷರ್ಣ ,

ಹಾಗ ೀ ಜ ೂತ್ ಗ ಕ ಲವು ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣ ,
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಅಂಗಾಂಗಗಳಿರಬ ೀಕು ಪ್ರಮಾರ್ಣಬದಾ ,
ಆಗಮಾರ್ತರ ಅದು ಲಕ್ಷರ್ಣ ಗುರ್ಣವ ಂದದು ಸದಾ .

ಇದನ್ ನೀ ಮಾಡುತ್ಾು ಹ ೂೀದರ ವಸಾುರರ್ಣ ,

ಬರಹಮ ಸರಸಾತರ್ಯರಗ ಮೂವತ್ ುರಡು ಲಕ್ಷರ್ಣ ,
ಸದಾಶ್ವಗ ಇಪ್ಾತ್ ುಂಟು ಲಕ್ಷರ್ಣ ,
ಇಂದರಗ ನ್ಾಕು ಕಮಿಮ ಇಪ್ಾತ್ಾನಕು ಲಕ್ಷರ್ಣ ,
ಹಾಗ ೀ ಸಾಗಿಳಿದ ಒಂದು ಹಂರ್ತ -ಹದಿನ್ಾರು ಲಕ್ಷರ್ಣ,
ಅಲ್ಲಲರ್ಯವರ ಗ ಅಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ -ದ ೀವತ್ಾ ಗರ್ಣ ,
ವ ೀದ ಕಂಡ ಋಷಗಳಿಗ ಕನಿಷ್ು ಎಂಟು ಲಕ್ಷರ್ಣ ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಲೂಲ ಕಾರ್ಣುವುದುಂಟು ಒಮೊಮಮಮ ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣ.

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಹಾಗೂ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ,

ಮೂವರಗೂ ಇದ ಮೂವತ್ ುರಡು ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ ತ್ ೂೀರರ್ಣ,
ಮೂರೂ ತ್ ೂೀರರ್ಣಗಳೂ ಅಲಲ ಸಮ ,
ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ ಸುುಟರ್ತಾದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ,
ಎಲ್ ಲಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತುದ ಯೀ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ ಸುುಟರ್ತಾ ,
ಅಲ್ ಲಲ್ಾಲ ಬರಬ ೀಕು ಗುರ್ಣಚಿಂರ್ತನ್ಾ ಮಹರ್ತಾ .

‘ಕರಮಾಲಿಕ್ಷರ್ಣಹಿೀನಾಶಾ ಲಕ್ಷಣಾಲಕ್ಷಣ ೈಃ ಸ್ಮಾಃ ।

‘ಮಾನ್ುಷಾ ಮಧ್ಮಾ ಸ್ಮ್ಗ್ ದ್ುಲಯಕ್ಷರ್ಣರ್ಯುತಃ ಕಲ್ಲಃ ॥೧.೧೨೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 675

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

‘ಸ್ಮ್ಗ್ ಲಕ್ಷರ್ಣಸ್ಮಪನ ೂನೀ ರ್ಯದ್ ದ್ದ್ಾ್ತ್ ಸ್ುಪರಸ್ನ್ನಧಿೀಃ ।

‘ಶ್ಷಾ್ರ್ಯ ಸ್ತ್ಂ ರ್ವತಿ ತತ್ ಸ್ವಯಂ ನಾತರ ಸ್ಂಶರ್ಯಃ ॥೧.೧೨೪॥

‘ಅಗಮ್ತಾಾದ್ಧರಿಸ್ತಸಮನಾನವಿಷ ೂುೀ ಮುಕ್ತತದ್ ೂೀ ರ್ವ ೀತ್’ ।

‘ನಾತಿಪರಸ್ನ್ನಹೃದ್ಯೀ ರ್ಯದ್ ದ್ದ್ಾ್ದ್ ಗುರುರಪ್ಸೌ ।
‘ನ್ ತತ್ ಸ್ತ್ಂ ರ್ವ ೀತ್ ತಸಾಮದ್ಚಯನಿೀಯೀ ಗುರುಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೧.೧೨೫॥

ಲಕ್ಷರ್ಣ ಇಲಲದವರದು -ಕ ಳಗಿನ ಸಾ್ನ ,

ಲಕ್ಷರ್ಣ ಅವಲಕ್ಷರ್ಣ ಎರಡಿದಾವರಗ ಎರ್ತುರದ ಮಾನ ,
ಸಜಜನ ಮನುಷ್್ರದು ಮಧ್ಮ ,
ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರದೂ ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣದ ಧ್ಾಮ ,
ಕಲ್ಲಯಂಬ ರಾಕ್ಷಸರ ಮಹಾರಾಜ ,
ಖಾಲ್ಲಯಾಗದ ದುಗುಥರ್ಣಗಳ ಕರ್ಣಜ .

ಸಲಲಕ್ಷರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಗುರು ಕ ೂಡುವ ಪ್ರಸಾದ ,

ಅದಾಗುರ್ತುದ ಎಂದೂ ಶ್ಷ್್ನ್ಾದವಗ ಫಲಪ್ರದ ,
ಗುರುಗಳ ಮುಖ ೀನವ ೀ ದ ೀವರ ಅರವ ರೀತ ,
ಅದ ೀ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ಏಕ ೈಕ ನಿೀತ ,
ಗುರುವನಲ್ಲಲ ಆ ಸಲಲಕ್ಷರ್ಣ ಇದ ಾೀ ಇರುವುದ ಂಬ ಸರ್ತ್ ,
ಇನ್ಾ್ವುದ ೀ ಒರ್ತುಡದಿಂದ ಬಂದ ವದ ್ ಆಗಲಲ ನಿರ್ತ್ ,
ಗುರುವನಲ್ಲಲ ಶ್ಷ್್ಗಿದ ಾೀ ಇರಬ ೀಕದು ಅತ್ಾ್ದರ ,
ಶ್ಷ್್ ಕರ್ತಥವ್ಪ್ೂವಥಕ ಗುರುವಗ ಹಾಕುವ ಹಾರ .

‘ಸಾಾವರಾಣಾಂ ಗುರುತಾಂ ತು ರ್ವ ೀತ್ ಕಾರರ್ಣತಃ ಕಾಚಿತ್ ।

‘ಮಯಾಯದ್ಾರ್ಯಂ ತ ೀsಪಿ ಪೂಜಾ್ ನ್ತು ರ್ಯದ್ಾತ್ ಪರ ೂೀ ಗುರುಃ’ ।
ಇತ ್ೀತತ್ ಪಞ್ಾರಾತ ೂರೀಕತಂ ಪುರಾಣ ೀಷ್ಾನ್ುಮೊೀದಿತಮ್ ॥೧.೧೨೬॥

ಕ ಲವಮಮ ಶ್ಷ್್ಗಿಂರ್ತ ಸಾಭಾವ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಿರರ್ಯಗ ಗುರುಸಾ್ನ ಲಭ್ ,

ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ಈ ಸರ್ತ್ ಶ್ಷ್್ಗರವಾದಾಗ ಅವನು ಆಗಿರಲ್ ೀ ಬ ೀಕು ಸಭ್ ,
ಶ್ಷ್್ ಹ ೂೀಗಬಾರದು ಗುರುವಗ ಮಾಡಿ ಧಕಾೆರ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 676

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಇದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಸಾರ ,

ಬ ೀಕ ೀಬ ೀಕು ಮೀಲ್ಲನ ಎಲ್ಾಲ ಅಂಶಗಳ ಮನನ ,
ಸಾಧ್ವಾಗುವುದಾಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅಧ್ರ್ಯನ .

‘ರ್ಯದ್ಾ ಮುಕ್ತತಪರದ್ಾನ್ಸ್್ ಸ್ಾಯೀಗ್ಂ ಪಶ್ತಿ ಧುರವಮ್ ।

‘ರೂಪಂ ಹರ ೀಸ್ತದ್ಾ ತಸ್್ ಸ್ವಯಪಾಪಾನಿ ರ್ಸ್ಮಸಾತ್ ॥೧.೧೨೭॥

‘ಯಾನಿತ ಪೂವಾಯರ್ಣು್ತತರಾಣಿ ನ್ ಶ ಿೀಷ್ಂ ಯಾನಿತ ಕಾನಿಚಿತ್ ।

‘ಮೊೀಕ್ಷಶಾ ನಿರ್ಯತಸ್ತಸಾಮತ್ ಸ್ಾಯೀಗ್ಹರಿದ್ಶಯನ ೀ’ ॥೧.೧೨೮॥

ರ್ವಿಷ್್ತಪವಯವಚನ್ಮಿತ ್ೀತತ್ ಸ್ೂತರಗಂ ತಥಾ ।

ಶುರತಿಶಾ ತತಪರಾ ತದ್ಾತ್ ‘ತದ್್ಥ ೀ’ ತ್ವದ್ತ್ ಸ್ುಪಟಮ್ ॥೧.೧೨೯॥

ಯಾವಾಗಾಗುರ್ತುದ ೂೀ ನಮಮ ಯೀಗ್ ಬಿಂಬ ದಶಥನ ,

ಆಗ ಆಗುರ್ತುವ ನಮಮ ಸಕಲ ಪಾಪ್ಗಳೂ ನ್ಾಶನ ,
ಸುಟುು ಹ ೂೀಗುರ್ತುವ ಹಳ ರ್ಯ ಪಾಪ್ ,
ಆಗುವುದಿಲಲ ಆಗಾಮಿ ಪಾಪ್ಗಳ ಲ್ ೀಪ್ ,
ಪಾರರಬಾಕಮಥ ಎಲಲರಗೂ ಅನಿವಾರ್ಯಥ ,
ಅದಾದ ನಂರ್ತರವ ೀ ಖಚಿರ್ತ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯ ಕಾರ್ಯಥ ,
ಜೀವಗಾ್ವಾಗಾಗುರ್ತುದ ೂೀ ಬಿಂಬ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರ ,
ಅನುಸರಸ ಆಗುರ್ತುದ ಮೊೀಕ್ಷದ ಸಾಕಾರ ,
ಈ ಮಾರ್ತನ್ ನೀ ಹ ೀಳಿದ -ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ,
ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸಲಾಟ್ಟುದ ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ,ಛಾಂದ ೂೀಗ್ದಲ್ಲಲ .

ಮುಕಾತಸ್ುತ ಮಾನ್ುಷಾ ದ್ ೀವಾನ್ ದ್ ೀವಾ ಇನ್ಾರಂ ಸ್ ಶಙ್ಾರಮ್ ।

ಸ್ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ಕರಮೀಣ ೈವ ತ ೀನ್ ಯಾನ್ಾಖಿಲ್ಾ ಹರಿಮ್ ॥೧.೧೩೦॥

ಮುಕು ಮನುಷ್್ರು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಲ್ಲೀನ ,

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಇಂದರನಲ್ಲಲ ವಲ್ಲೀನ ,
ಇಂದರ ಶಂಕರನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 677

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಶಂಕರ ಬರಹಮನನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ,

ಬರಹಮನ್ ೂಂದಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಮುಕುಗರ್ಣ ,
ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಮುಕಿುರ್ಯರ್ತು ಪ್ರ್ಯರ್ಣ .

ಉತತರ ೂೀತತರವಶಾ್ಶಾ ಮುಕಾತ ರುದ್ರಪುರಸ್ುರಾಃ ।

ನಿದ್ ೂೀಯಷಾ ನಿತ್ಸ್ುಖಿನ್ಃ ಪುನ್ರಾವೃತಿತವಜಯತಾಃ ।
ಸ ಾೀಚಛಯೈವ ರಮನ ತೀsತರ ನಾನಿಷ್ುಂ ತ ೀಷ್ು ಕ್ತಞ್ಾನ್ ॥೧.೧೩೧॥

ಮುಕುರಾದ ಜೀವರ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲನ ವಾಸ ,

ಆಗುತ್ಾುರವರು ರ್ತಮಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮರ ವಶ ,
ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲಲಲ ಯಾವ ದುಃಖದ ಪ್ರವ ೀಶ ,
ಅಲ್ಲಲ ಜೀವರಗ ಲಭ್ ನಿರ್ತ್ ಸುಖದ ವಾಸ .

ಮುಕುರಾದವರಗಿಲಲ ಭೂಲ್ ೂೀಕ ಸಂಸಾರ ,

ಮಾಡಬಹುದು ಭೂಲ್ ೂೀಕದ ಇಚಾೆವಹಾರ ,
ಅವರಗಿದ ಸಾರೂಪ್ಚಾೆನುಸಾರ ಭ ೂೀಗ ,
ಇರುವುದಿಲಲ ಅನಿಷ್ುದ ಲವಲ್ ೀಶ ಭಾಗ .

ಅಸ್ುರಾ ಕಲ್ಲಪರ್ಯಯನಾತ ಏವಂ ದ್ುಃಖ ೂೀತತರ ೂೀತತರಾಃ ।

ಕಲ್ಲದ್ುಯಃಖಾಧಿಕಸ ತೀಷ್ು ತ ೀsಪ ್ೀವಂ ಬರಹಮವದ್ ಗಣಾಃ ॥೧.೧೩೨॥

ಮುಕಿು ಯೀಗ್ರಗ ಮೀಲ್ ೀರ ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ ೂಂದಿಗ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯ ಭ ೂೀಗ ,

ಹಾಗ ೀ ಕಲ್ಲಯಾದಿ ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ರ್ತಮುಮಮ ದುಃಖದ ಭಾಗ ,
ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ದುಃಖ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಕಲ್ಲಗ ಅಧಕ ಪಾಲು ,
ಬರಹಮಪ್ದವ ಯೀಗ್ರಂತ್ ಕಲ್ಲ ಪ್ದವಗೂ ಉಂಟಲ್ಲಲ ಅಧಮರ ಸಾಲು .

ತಥಾsನ ್ೀsಪ್ಸ್ುರಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ಗಣಾ ಯೀಗ್ತಯಾ ಸ್ದ್ಾ ।

ಬರಹ ೈವಂ ಸ್ವಯಜೀವ ೀರ್್ಃ ಸ್ದ್ಾ ಸ್ವಯಗುಣಾಧಿಕಃ ॥೧.೧೩೩॥

ಮುಕ ೂತೀsಪಿ ಸ್ವಯಮುಕಾತನಾಮಾಧಿಪತ ್ೀ ಸ್ತಃ ಸ್ದ್ಾ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 678

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಆಶರರ್ಯಸ್ತಸ್್ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ದ್ಾ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರರ್ುಃ ॥೧.೧೩೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಗುಂಟ್ ೂೀ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಪ್ದವ ಸಾ್ನ ಮಾನ ,

ಅಸುರರಲೂಲ ಹಾಗ ೀ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಪ್ದವ ಹಿೀನ ಅತಹಿೀನ ,
ರಾಜನ್ಾಗಿ ಜೀವೀರ್ತುಮರಗ -ಬರಹಮನಿಗ ಸುಖದ ಭ ೂೀಗ ,
ರಾಜನ್ಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ರಗ -ಕಲ್ಲಗ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ದುಃಖ ಭಾಗ ,
ಬರಹಮನಿಗ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಪ್ುರ್ಣ್ದ ಸುಖ ,
ಕಲ್ಲಗ ರ್ತದಿಾರುದಾವಾದ ಪಾಪ್ರಾಶ್ರ್ಯ ದುಃಖ ,
ಬರಹಮನಿಗ ಒಡ ರ್ಯ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆಶರರ್ಯದಾರ್ತ ,
ಕಲ್ಲರ್ಯ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಂತ್ ಅವನ ರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕಿದಾರ್ತ .
ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ಂಡಾಂಡದಲ್ ಲರಡರಲೂಲ ಇವರಬಬರ ಆಟ ,
ದ ೀವ ರಾಕ್ಷಸರ ನಿರಂರ್ತರ ಕಾಳಗದ (ಮರ್ನದ ) ನ್ ೂೀಟ ,
ಯೀಗ್ತ್ಾ ಸಾಭಾವಗಳ ಹ ೂೀರಾಟದಲ್ಲಲ ಗ ದಾ ಜೀವ ,
ನ್ಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿದುಾ ಜೀವೀರ್ತುಮ ಜ್ಞಾನ ಮುಕುತ ಕ ೂಟುು ಕಾವ ,
ಅಂತ್ ಯೀ ಅಸುರರ -ವಷ್ು್ದ ಾೀಷಗಳ ಕೂಟ ,
ನ್ಾರ್ಯಕ ಕಲ್ಲ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯುಾ ಕ ೂಡುವ ದುಃಖದೂಟ .

ಇತ್ೃಗ್ಜುಃಸಾಮಾರ್ವಯಪಞ್ಾರಾತ ರೀತಿಹಾಸ್ತಃ ।
ಪುರಾಣ ೀರ್್ಃಸ್ತಥಾsನ ್ೀರ್್ಃ ಶಾಸ ಾೀಭ ೂ್ೀ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ಕೃತಃ ॥೧.೧೩೫॥

ವಿಷಾ್ವಜ್ಞಯೈವ ವಿದ್ುಷಾ ತತ್ ಪರಸಾದ್ಬಲ್ ೂೀನ್ನತ ೀಃ ।

ಆನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಮುನಿನಾ ಪೂರ್ಣಯಪರಜ್ಞಾಭಿದ್ಾರ್ಯುಜಾ ॥೧.೧೩೬॥

ತಾತಪರ್ಯಯಂ ಶಾಸಾಾಣಾಂ ಸ್ವ ೀಯಷಾಮುತತಮಂ ಮಯಾ ಪ್ರೀಕತಮ್ ।

ಪಾರಪಾ್ನ್ುಜ್ಞಾಂ ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀತಜಾಞಾತ ಾೈವ ವಿಷ್ು್ರಾಪ್್ೀsಸೌ ॥೧.೧೩೭॥

ಋಗ್ ವ ೀದ ರ್ಯಜುವ ೀಥದ ,

ಸಾಮವ ೀದ ಅರ್ವಥವ ೀದ ,
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣ ,
ಸಮಸು ಶಾಸರಗಳು ನಿರ್ಣಥಯಿಸದ ಹೂರರ್ಣ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 679

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಇದು ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞರು ಮಾಡುವ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ,

ಈ ಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅನುಗರಹವ ೀ ಕಾರರ್ಣ ,
ರ್ತಂದ ಯಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಆನಂದತೀರ್ಥನ್ ಂಬ ಮುನಿಯಾದ ನ್ಾನು ,
ಶಾಸರ ಮರ್ಥಸ ಇಟ್ಟುದ ಾೀನ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಹ ೂಂದುವ ಜ ೀನು .

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯಯೀ

ಸ್ವಯಶಾಸ್ಾತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯಯೀ ನಾಮ ಪರರ್ಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥ ಭಗವತ್ಾಾದರಂದ

ಶ್ರೀಮನಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ ವಾದ ,
ಸವಥಶಾಸರತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ಹೂರರ್ಣ ,
ಪ್ರರ್ಮ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಶ್ರೀ ಹರಗ ಸಮಪ್ಥರ್ಣ .

************************************************************************************
**

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 680

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಎರಡು
[ವಾಕ ೂ್ೀದ್ಾಧರಃ]
॥ ಓಂ ॥
ಜರ್ಯತಿ ಹರಿರಚಿನ್ಾಃ ಸ್ವಯದ್ ೀವ ೈಕವನ್ಾಯಃ
ಪರಮಗುರುರಭಿೀಷಾುವಾಪಿತದ್ಃ ಸ್ಜಞನಾನಾಮ್।
ನಿಖಿಲಗುರ್ಣಗಣಾಣ ೂೀಯ ನಿತ್ನಿಮುಯಕತದ್ ೂೀಷ್ಃ
ಸ್ರಸಜನ್ರ್ಯನ ೂೀsಸೌ ಶ್ರೀಪತಿಮಾಮಯನ್ದ್ ೂೀ ನ್ಃ ॥೨.೦೧॥

ನಮಮಲಲರ ಪ್ರಜ್ಞಾಸೀಮರ್ಯ ಆಚ ಇರುವ,

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ನಮಸಾೆರ ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿರುವ,
ಎಲ್ಾಲ ಗುರುಗಳ ಗುರುವಾಗಿ ಮೂಲಗುರುವಾಗಿರುವ,
ಸಮಸು ಸಜಜನರಗ ಅಭಿೀಷ್ ುಗಳ ದಾರ್ತನ್ಾಗಿರುವ,
ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳ ರ್ತುಂಬು ಕಡಲು,
ಕ ೂರತ್ ಇರದ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ ಒಡಲು,
ತ್ಾವರ ಅರಳುಗರ್ಣು್ಗಳುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ದರ್ಯಪಾಲ್ಲಸುವ ನಮಗ ಜ್ಞಾನದ ಹೂರರ್ಣ.

ಉಕತಃ ಪೂವ ೀಯsಧ್ಾ್ಯೀ ಶಾಸಾಾಣಾಂ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ಪರ ೂೀ ದಿವ್ಃ ।

ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾರತವಾಕಾ್ನ ್ೀತ ೈರ ೀವಾಧ್ವಸ್್ನ ತೀ ॥೨.೦೨॥

ದಿಾತೀರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಆರಂಭಪ್ೂವಥ,

ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ಶ್ರೀಮದಾಚಾರ್ಯಥ,
ನ್ ೂೀಡಿದ ಹಿಂದಿನ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಮಾಡಿದ ಅಲ್ಲಲ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರತ ಮಾತನ ಅರ್ಥ,
ಬಿಂಬಿಸುರ್ತುವ ಎಲ್ಾಲ ಅದ ೀ ಶಾಸಾರರ್ಥ,
ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಹ ಸರ ೀ ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರ,
ಪ್ರತ ವಾಕ್ ಹರಸುವುದು ವ ೀದಸಾರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 681

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಕಾಚಿದ್ ಗರನಾ್ನ್ ಪರಕ್ಷ್ಪನಿತ ಕಾಚಿದ್ನ್ತರಿತಾನ್ಪಿ ।

ಕುರ್ಯುಯಃ ಕಾಚಿಚಾವ್ತಾ್ಸ್ಂ ಪರಮಾದ್ಾತ್ ಕಾಚಿದ್ನ್್ಥಾ ॥೨.೦೩॥

ಅಂದ ೀ ಗಮನಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥ,

ಗರಂರ್ಗಳ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ವದು ಸಂಶಯಾಹಥ,
ದ ಾೀಷ್ದಿಂದ ಸ ೀರಸಲಾಟುವು ಕ ಲವು,
ದುರಾಸ ಯಿಂದ ಕಿರ್ತುಲಾಟುವು ಹಲವು,
ರ್ತಮುಮಮ ಬರ್ಯಕ ಗಳಿಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಬದಲ್ಾವಣ ,
ಮೂಲವ ೀ ದೂರವಾಗಿ --ದಾರರ್ತಪ್ಾದ ನಿರೂಪ್ಣ ,
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಎಚಚರಸರುವ ಮೀಲ್ಲನ ವಾಕ್,
ಗಮನದಲ್ಲಲದಾರಷ್ ುೀ ಗರಂಥಾವಲ್ ೂೀಕನವದು ಶಕ್.

ಅನ್ುತುನಾನ ಅಪಿ ಗರನಾ್ ವಾ್ಕುಲ್ಾ ಇತಿ ಸ್ವಯಶಃ ।

ಉತುನಾನಃ ಪಾರರ್ಯಶಃ ಸ್ವ ೀಯ ಕ ೂೀಟ್ಂಶ ್ೀsಪಿ ನ್ ವತಯತ ೀ ॥೨.೦೪॥

ನ್ಾಶವಾಗದ ಉಳಿದಿಹ ಗರಂರ್ಗಳೂ ಅಸುವ್ಸು,

ಮೂಲರಾಮಾರ್ಯಣಾದಿ ಗರಂರ್ಳಾಗಿವ - ಲುಪ್ು,
ಕ ೂೀಟ್ಟ ಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯಲ್ಲಲ ಒಂದಂಶವೂ ಈಗ ಇಲಲ,
ಹ ೂರಟ್ಟತ್ಾಗ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಶಾಸರ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ಬ ಲಲ.

ಗರನ ೂ್ೀsಪ ್ೀವಂ ವಿಲುಳಿತಃ ಕ್ತಮಾಥ ೂೀಯ ದ್ ೀವದ್ುಗಯಮಃ ।

ಕಲ್ಾವ ೀವಂ ವಾ್ಕುಲ್ಲತ ೀ ನಿರ್ಣಯಯಾರ್ಯ ಪರಚ ೂೀದಿತಃ ॥೨.೦೫॥
ಹರಿಣಾ ನಿರ್ಣಯಯಾನ್ ವಚಿಮ ವಿಜಾನ್ಂಸ್ತತ್ ಪರಸಾದ್ತಃ ।
ಶಾಸಾಾನ್ತರಾಣಿ ಸ್ಞ್ಚಞನ್ನ್ ವ ೀದ್ಾಂಶಾಾಸ್್ ಪರಸಾದ್ತಃ ॥೨.೦೬॥

ಲಭ್ವರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪಾಠದಲೂಲ ಇಲಲ ಶುದಿಾ,

ಪಾಠವ ೀ ಶುದಾವರದಾದಾಗ ಹ ೀಗ ಲಭಿಸೀರ್ತದು ಸದಿಾ?
ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಾಲಗಲು ಶುದಾಜ್ಞಾನ ಪ್ರಂಪ್ರ ರ್ಯ ಹಾರಸ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 682

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುತ್ಾುರ ಮಧವರನುನ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಕ ೂಡಲು ವಾ್ಸ,

ವಾ್ಸರನುಗರಹ ಆದ ೀಶದಿಂದ ಅನುಗರಹಿೀರ್ತ ಆಚಾರ್ಯಥ,
ಕ ೂಡುತ್ಾುರ ಗುರು ಮಹಾಭಾರರ್ತ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ,
ಇದು ಆಚಾರ್ಯಥ ಮಧವರ ೀ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು!,
ಪಾರಮಾರ್ಣ್ಕ ೆ ಮತುನ್ ನೀನು ಬ ೀಕು ಹ ೀರ್ತು?.

ದ್ ೀಶ ೀದ್ ೀಶ ೀ ತಥಾ ಗರನಾ್ನ್ ದ್ೃಷಾುವ ಚ ೈವ ಪೃರ್ಗಿಾಧ್ಾನ್ ।

ದ್ ೀಶ ೀದ್ ೀಶ ೀ ತಥಾ ಗರನಾ್ನ್ ದ್ೃಷಾುವ ಚ ೈವ ಪೃರ್ಗಿಾಧ್ಾನ್ ।
ರ್ಯಥಾ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ವಾ್ಸ್ಃ ಸಾಕ್ಾನಾನರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರರ್ುಃ ॥೨.೦೭॥
ಜಗಾದ್ ಭಾರತಾದ್ ್ೀಷ್ು ತಥಾ ವಕ್ ಯೀ ತದಿೀಕ್ಷಯಾ ।
ಸ್ಙ್ಕ ಷೀಪಾತ್ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾರ್ಯಂ ಭಾರತಾಥಾಯನ್ುಸಾರತಃ ।
ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಾಂ ಭಾರತಂ ಪರಿಕ್ತೀತಿಯತಮ್ ॥೨.೦೮॥

ಕ ೈಗ ೂಂಡು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ದ ೀಶಗಳ ಪ್ರವಾಸ,

ಸಂಗರಹಿಸ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ವಷ್ರ್ಯಗಳ ನ್ಾ್ಸ,
ಮೀಲ್ಲನದು ನ್ಾವು ಅನುಸರಸುವ ರೀತ,
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮಾಡಿದುಾ ಕ ಳಗ ಹ ೀಳಿದ ನಿೀತ,
ಅನುಸರಸ ವ ೀದವಾ್ಸರನುಗರಹ - ಬರಹಮಸೂರ್ತರ,
ಹ ೀಳ ಹ ೂರಟ್ಟದ ಾೀನ್ -ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಸರ,
ಇದು ಕ ೀವಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಾಷ್ ುೀ ಅಲಲ,
ಅನುಸರಸ ಹ ೀಳುತುರುವ ಸವಥಶಾಸರದ ಬ ಲಲ.

ಸವಥಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಅದ ೀ ಏಕ ಮಹಾಭಾರರ್ತ?

ಹ ೀಗ ಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರ ವವರಣ ಹ ೂರಡುರ್ತುದ ವಸೃರ್ತ,

‘ಭಾರತಂ ಸ್ವಯವ ೀದ್ಾಶಾ ತುಲ್ಾಮಾರ ೂೀಪಿತಾಃ ಪುರಾ ।

‘ದ್ ೀವ ೈಬರಯಹಾಮದಿಭಿಃ ಸ್ವ ೈಯರ್ ಋಷಭಿಶಾ ಸ್ಮನಿಾತ ೈಃ ।
‘ವಾ್ಸ್ಸ ್ೈವಾsಜ್ಞಯಾ ತತರ ತಾತ್ರಿಚ್ತ ಭಾರತಮ್ ॥೨.೦೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 683

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಭಗವಾನ್ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಆಜ್ಞಾನುಸಾರ,

ಬರಹಾಮದಿಗಳು ಮರ್ಥಸದರು ಶಾಸರಗಳ ಸಾರ,
ನಡ ಸದರು ಮಹಾಭಾರರ್ತ -ವ ೀದಗಳ ಅಧ್ರ್ಯನ,
ಆಯಿರ್ತಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಮಿಗಿಲ್ ಂಬ ತೀಮಾಥನ,
ರ್ತೂಕದಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಆಯಿರ್ತಂತ್ ಭಾರ,
ಜ್ಞಾನರ್ತುಲನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವ ಂಬ ಸಾರ.

‘ಮಹತಾತವದ್ ಭಾರವತಾತವಚಾ ಮಹಾಭಾರತಮುಚ್ತ ೀ ।

‘ನಿರುಕತಮಸ್್ ಯೀ ವ ೀದ್ ಸ್ವಯಪಾಪ ೈಃ ಪರಮುಚ್ತ ೀ ॥೨.೧೦॥

ಮಹರ್ತಾದಿಂದಲೂ ಆಗಿದ ಭಾರ,

ಭಗವತ್ ಪ್ರತಪಾದನ್ ರ್ಯ ಸಾರ,
ಪ್ರತ ಶ ್ಲೀಕಕೂೆ ಕಡಿಮಯಂದರ ಹರ್ತುರ್ಥ,
ಎಲಲವೂ ಹ ೀಳುವುದು ಮರ್ಥಸದ ಶಾಸಾರರ್ಥ,
ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ ಇದು ಮಹಾ-ಭಾರರ್ತ,
ನಿಜವಾಗಿ ತಳಿದವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ಪಾಪ್ಗಳಿಂದ ಮುಕು.

‘ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಾಂ ಸ್ದ್ೃಷಾುನ ೂತೀ ಹಿ ಭಾರತ ೀ ।

‘ಕೃತ ೂೀ ವಿಷ್ು್ವಶತಾಂ ಹಿ ಬರಹಾಮದಿೀನಾಂ ಪರಕಾಶ್ತಮ್ ॥೨.೧೧॥

ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ರ್ತರ್ತಾದ ಸದಾಾಂರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತವಾಗುರ್ತುದ ಅದರ ದೃಷ್ಾುಂರ್ತ,
ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಕಥಾಸಾರ,
ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ ಇರ್ತರ ಶಾಸರಗಳ ರ್ತರ್ತಾದ ಧ್ಾರ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲದ ಜೀವನಗಾಥ ರ್ಯ ಚಿರ್ತರರ್ಣ,
ಅದರಲ್ಲಲದ ಶಾಸರಸಮಮರ್ತವಾದ ರ್ತರ್ತಾ ಹೂರರ್ಣ,
ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲ್ಾಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವಶ , ಅದನ್ ನೀ ಉಣಿಸುರ್ತುದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ೀರ್ಯೂಷ್.

‘ರ್ಯತಃ ಕೃಷ್್ವಶ ೀ ಸ್ವ ೀಯ ಭಿೀಮಾದ್ಾ್ಃ ಸ್ಮ್ಗಿೀರಿತಾಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 684

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

‘ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ಜ್ಞಾನ್ದ್ ೂೀ ವಿಷ್ು್ರ್ಯಯಶ ್ೀದ್ಾತ ೀತಿ ಚ ೂೀದಿತಮ್ ॥೨.೧೨॥

ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲದಾ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಅವತ್ಾರ ಕೃಷ್್ನ ಅಧೀನ,

ವಾರ್ಯುಯಾದಿಯಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಶ್ರೀಹರ ಸಾಾಧೀನ,
ಎತು ತ್ ೂೀರುರ್ತುದ ಇದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ ರ್ಯ ರೀತ,
ಎಲೂಲ ಬದಲ್ಾಗದ ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ದಿವ್ ನಿೀತ,
ಅವತ್ಾರವರಲ್ಲ ಮೂಲವರಲ್ಲ ಅವನ್ ೀ ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ,
ಜ್ಞಾನ ರ್ಯಶದ ಧಣಿಯಾದ-ದಾರ್ತನ್ಾದ ಸವಥ ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ ೀಮಿ.

‘ರ್ಯಸಾಮದ್ ವಾ್ಸಾತಮನಾ ತ ೀಷಾಂ ಭಾರತ ೀ ರ್ಯಶ ಊಚಿವಾನ್ ।

‘ಜ್ಞಾನ್ದ್ಶಾಶುಕಾದಿೀನಾಂ ಬರಹಮರುದ್ಾರದಿರೂಪಿಣಾಮ್ ॥೨.೧೩॥

ರ್ಯಶಸುು ಅಂದರ ಅದು ಕಿೀತಥ,

ಕ ೂಡುವವ ದ ೀವನ್ ೀ ಎಂಬ ನಿೀತ,
ಬರಹಮ ರುದಾರದಿಗಳು ; ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥ,
ಜ್ಞಾನ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶ ಕ ೂಟುವ ಗಿೀತ್ಾಚಾರ್ಯಥ.

‘ಬರಹಾಮsಧಿಕಶಾ ದ್ ೀವ ೀರ್್ಃ ಶ ೀಷಾದ್ ರುದ್ಾರದ್ಪಿೀರಿತಃ ।

‘ಪಿರರ್ಯಶಾ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ವ ೀಯರ್್ ಇತಿ ಭಿೀಮನಿದ್ಶಯನಾತ್ ॥೨.೧೪॥

ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವ ಮಿಗಿಲು,

ಭಿೀಮಾವತ್ಾರಗ ಕೃಷ್್ಪ್ರೀತರ್ಯ ಸಂಹ ಪಾಲು,
ಮೂಲದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಅತಪ್ರರ್ಯ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,
ಅವತ್ಾರದಲೂಲ ಕೃಷ್್ಗ ಅತಪ್ರರ್ಯ ಅವ ಭಿೀಮಸ ೀನ.

‘ರ್ೂಭಾರಹಾರಿಣ ೂೀ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಪರಧ್ಾನಾಙ್ೆಮ್ ಹಿ ಮಾರುತಿಃ ।

‘ಮಾಗಧ್ಾದಿವಧ್ಾದ್ ೀವ ದ್ುಯೀಯಧನ್ವಧ್ಾದ್ಪಿ ॥೨.೧೫॥

ನಡ ದಾಗ ಭೂಭಾರಹರರ್ಣದ ಕಾರ್ಯಕ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 685

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಕೃಷ್್ಗ ಭಿೀಮನ್ ೀ ಪ್ರಧ್ಾನ ಸಹಾರ್ಯಕ,

ಆದಾಗ ಜರಾಸಂಧ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳ ಸಂಹಾರ,
ಪಾರರ್ಣ ರ್ತರ್ತಾವಾದ ಭಿೀಮಸ ೀನನದ ೀ ಪ್ರಮುಖ ವಾ್ಪಾರ,
ಭಗವಂರ್ತಗ ಬ ೀಕ ೀ ಇಲಲ ಯಾರದೂ ಸಹಾರ್ಯ,
ಭಕುರಂದ ಮಾಡಿಸ ಕಿೀತಥ ರ್ಯಶ ಕ ೂಡುವ ಧ್ ್ೀರ್ಯ.

‘ಯೀರ್ಯ ಏವ ಬಲಜ ್ೀಷ್ಾಃ ಕ್ಷತಿರಯೀಷ್ು ಸ್ ಉತತಮಃ ।

‘ಅಙ್ೆಂ ಚ ೀದ್ ವಿಷ್ು್ಕಾಯೀಯಷ್ು ತದ್ಬಕ ಾೈವ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ॥೨.೧೬॥

ಭಗವದ್ ಭಕುನ್ಾದ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಕ್ಷತರರ್ಯ,

ದ ೀವಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತನ್ಾಗಿ ಸಕಿರರ್ಯ,
ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ ಭಾರರ್ತದ ಬಲಭಿೀಮ,
ರ್ತದಿಾರುದಾವಾದ ವಷ್ು್ದ ಾೀಷ್ ಜರಾಸಂಧನ ನ್ ೀಮ.

‘ಬಲಂ ನ ೈಸ್ಗಿಯಕಂ ತಚ ಾೀದ್ ವರಾಸಾಾದ್ ೀಸ್ತದ್ನ್್ಥಾ ।

‘ಅನಾ್ವ ೀಶನಿಮಿತತಂ ಚ ೀದ್ ಬಲಮನಾ್ತಮಕಂ ಹಿ ತತ್ ॥೨.೧೭॥

ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಗ ನಿಣಾಥರ್ಯಕವಾಗುವುದಿಲಲ ಕ ೀವಲ ಬಲ,

ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾಗಿ ಸಾಭಾವಜನ್ವಾಗಿರಬ ೀಕದರ ಮೂಲ,
ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಸಹಜವಾಗಿ ಹಾಸುಹ ೂಕಾೆಗಿರಬ ೀಕಾದ ಗುರ್ಣ,
ಹ ೂರಗಿಂದ ಬಂದ ತ್ಾತ್ಾೆಲ್ಲಕ ಬಲವಾಗಲಲ ಯೀಗ್ತ್ಾ ಕಾರರ್ಣ.

‘ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ಬಲ್ಲನಾಮೀವ ರ್ಕ್ತತಜ್ಞಾನ ೀ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ।

‘ಸ್ ಏವ ಚ ಪಿರಯೀ ವಿಷ ೂ್ೀನಾಯನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೨.೧೮॥

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀಯೀ ಬಲಜ ್ೀಷ್ಾಃ ಸ್ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಾ ಏವ ಚ ।

‘ಬಲಂ ಹಿ ಕ್ಷತಿರಯೀ ವ್ಕತಂ ಜ್ಞಾರ್ಯತ ೀ ಸ್ೂ್ಲದ್ೃಷುಭಿಃ ॥೨.೧೯॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಬಲ ಜ್ಞಾನಗಳು ಸಾಭಾವಜನ್,

ಹಾಗ ಂದ ೀ ಆಗುತ್ಾುರವರು ವಷ್ು್ಪ್ರೀತಗ ಮಾನ್,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 686

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಲ್ ೂೀಕದ ೂಳಿರುವ ಬಲ್ಲಷ್ಠರ ಲ್ಾಲ ಜ್ಞಾನಿಗಳಲಲ,

ದ ೀಹಬಲವರುವ ಜ್ಞಾನಮಾಂದ್ರ ೀ ಎಲ್ಾಲ,
ಅದು ಹಾಗಿರುವುದಿಲಲ ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣದಲ್ಲಲ,
ಬಲ ಜ್ಞಾನಗಳು ಅವರ ಗುರ್ಣವಾಗಿರುರ್ತುದಲ್ಲಲ,
ಗುರ್ಣ ಸಾಭಾವ ಭಗವಂರ್ತ ಬಳಸುವ ಮಾಪ್ನ,
ಸಹಜ ಬಲಜ್ಞಾನಗಳ ಪ್ರೀತಸುವ ಜನ್ಾದಥನ.

‘ಜ್ಞಾನಾದ್ಯೀ ಗುಣಾ ರ್ಯಸಾಮಜಾಞಾರ್ಯನ ತೀ ಸ್ೂಕ್ಷಮದ್ೃಷುಭಿಃ ।

‘ತಸಾಮದ್ ರ್ಯತರ ಬಲಂ ತತರ ವಿಜ್ಞಾತವಾ್ ಗುಣಾಃ ಪರ ೀ ॥೨.೨೦॥

ಜ್ಞಾನ ಭಗವದ್ ಭಕಿು ಸೂಕ್ಷಿದೃಷುಗಷ್ ುೀ ಗ ೂೀಚರ,

ಸೂ್ಲ ದೃಷುರ್ಯ ನ್ ೂೀಡುಗರಗದು -ಅಗ ೂೀಚರ,
ಎಲ್ಲಲರುರ್ತುದ ೂೀ ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾದ ಅಧಕ ಶಕಿು,
ಅಲ್ಲಲದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ ಜ್ಞಾನ ಎಂಬುದು ಸಾಷ್ು ಉಕಿು.

ಉದಾಹರಣ ಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಭಿೀಮಸ ೀನ,

ಅನ್ ೀಕರಂತ್ ಅವ ಭಾರೀ ಬಲಶಾಲ್ಲ-ಜ್ಞಾನ ಹಿೀನ,
ಅಜುಥನಗಷ್ ುೀ ಏಕ ಉಪ್ದ ೀಶ ಜ ್ೀಷ್ಠ ಭಿೀಮಗ ೀಕಿಲಲ?
ಕಾಯಿಲ್ ಯಿದಾವರಗಷ್ ುೀ ಮದುಾ-ಜ್ಞಾನಿ ಭಿೀಮಗದು ಬ ೀಕಿಲಲ,
ಅಲೂಲ ದ ೀವತ್ಾವತ್ಾರ ಅಜುಥನ ನಿಮಿರ್ತು ಮಾರ್ತರ,
ಅವನ್ ದುರು ಹ ೀಳಲಾಟುದುಾ ಇಡಿೀ ಜೀವರಾಶ್ಗ ಗಿೀತ್ಾಸೂರ್ತರ.

‘ದ್ ೀವ ೀಷ ಾೀವ ನ್ಚಾನ ್ೀಷ್ು ವಾಸ್ುದ್ ೀವಪರತಿೀಪತಃ ।

‘ಕ್ಷತಾರದ್ನ ್ೀಷ್ಾಪಿ ಬಲಂ ಪರಮಾರ್ಣಂ ರ್ಯತರ ಕ ೀಶವಃ ॥೨.೨೧॥
‘ಪರವೃತ ೂತೀ ದ್ುಷ್ುನಿಧನ ೀ ಜ್ಞಾನ್ಕಾಯೀಯ ತದ್ ೀವ ಚ ।
‘ಅನ್್ತರ ಬಾರಹಮಣಾನಾಂ ತು ಪರಮಾರ್ಣಂ ಜ್ಞಾನ್ಮೀವ ಹಿ ।
ಕ್ಷತಿರಯಾಣಾಂ ಬಲಂ ಚ ೈವ ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ವಿಷ್ು್ಕಾರ್ಯಯತಾ ॥೨.೨೨॥

ಎಲ್ ಲಲ್ಲಲ ಬಲವದ ಯೀ ಅಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನಭಕಿುಯಿದ ಎಂಬುದು ನಿಸುಂಶರ್ಯ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 687

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಈ ಮಾನದಂಡ ದ ೀವತ್ ಗಳು-ದ ೀವತ್ಾವತ್ಾರ ಕ್ಷತರರ್ಯರಗ ಅನಾರ್ಯ,

ಮೀಲ್ಲನ ಸವಲರ್ತುು ಮನುಷ್್ರಗ ಅಸುರರಗ ಇರುವುದಿಲಲ,
ಹ ೂರತ್ಾಗಿ ಇರ್ತರರಲ್ಲಲ-ಬಾರಹಮರ್ಣ-ಅಶಾತ್ಾ್ಮರಲ್ಲಲ ಬಲ ಇಲಲದಿಲಲ,
ಇನ್ಾ್ರಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ ಬಲವಡ ೂೀದು ದ ೀವನದ ೀ ಶಕಿು,
ಲ್ ೂೀಕನಿರ್ಯಮನಕಾೆಗಿ ಅವನ್ ೀ ನಡ ಸುವ ರ್ಯುಕಿು,
ದುಷ್ು ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲ ಬಾರಹಮರ್ಣರಲೂಲ ಒಮೊಮಮಮ ಬಲ ಇಡುವ ರೀತ,
ಬ ೀರ ಡ ಜ್ಞಾನಿಬಾರಹಮರ್ಣ ಮಿಗಿಲು ಎಂಬ ಚಿಂರ್ತನ್ ಅವನಿಟು ನಿೀತ,
ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಕ್ಷತರರ್ಯಗ ಬಲವ ೀ ಮೀಲು,

ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ಾದವಗ ಜ್ಞಾನವ ೀ ಸಂಹ ಪಾಲು.

ಕ ಳಗಿನಂತ್ ಕ್ಷತರರ್ಯರಲ್ಲಲ ಬಲಗರ್ಣನ್ ರ್ಯ ಮಾಪ್ನ,
ಆಗಿದ ಯೀ ಆ ಬಲ ದ ೀವತ್ಾಕಾರ್ಯಥದ ಸಾಧನ?
ಆಗಬ ೀಕದು ತ್ಾರರ್ತಮ್ನಿೀತಯಿಂದ ತೀಮಾಥನ.

‘ಕೃಷ್್ರಾಮಾದಿರೂಪ ೀಷ್ು ಬಲಕಾಯೀಯ ಜನಾದ್ಯನ್ಃ ।

‘ದ್ತತವಾ್ಸಾದಿರೂಪ ೀಷ್ು ಜ್ಞಾನ್ಕಾರ್ಯಯಸ್ತಥಾ ಪರರ್ುಃ ॥೨.೨೩॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಎರಡು ರೀತ,

ಒಂದು ದುಷ್ುನಿಗರಹಕ ಬಲಪ್ರಧ್ಾನ ಇನ್ ೂನಂದು ಜ್ಞಾನಪ್ರದಾನಕ ಖಾ್ತ,
ದುಷ್ುನಿಗರಹಕ ಬಲಪ್ರಧ್ಾನ ರಾಮಕೃಷ್ಾ್ದಿ ರೂಪ್ಗಳು,
ಜ್ಞಾನಕಾರ್ಯಥಕ ಜ್ಞಾನಪ್ರಧ್ಾನ ದರ್ತು ವಾ್ಸಾದಿ ರೂಪ್ಗಳು.

‘ಮತುಯಕೂಮಮಯವರಾಹಾಶಾ ಸಂಹವಾಮನ್ಭಾಗಯವಾಃ ।
‘ರಾಘವಃ ಕೃಷ್್ಬುದ್ೌಧ ಚ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಸ್ತಥಾ ॥೨.೨೪॥
‘ಕಪಿಲ್ ೂೀ ದ್ತತವೃಷ್ಭೌ ಶ್ಂಶುಮಾರ ೂೀ ರುಚ ೀಃ ಸ್ುತಃ ।
‘ನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀ ಹರಿಃ ಕೃಷ್್ಸಾತಪಸ ೂೀ ಮನ್ುರ ೀವ ಚ ॥೨.೨೫॥

‘ಮಹಿದ್ಾಸ್ಸ್ತಥಾ ಹಂಸ್ಃ ಸಾೀರ ೂೀಪ್ೀ ಹರ್ಯಶ್ೀಷ್ಯವಾನ್ ।

‘ತಥ ೈವ ಬಡಬಾವಕಾಃ ಕಲ್ಲಾೀ ಧನ್ಾನ್ತರಿಃ ಪರರ್ುಃ ॥೨.೨೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 688

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

‘ಇತಾ್ದ್ಾ್ಃ ಕ ೀವಲ್ ೂೀ ವಿಷ್ು್ನ ೈಯಷಾಂ ಭ ೀದ್ಃ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ।

‘ನ್ ವಿಶ ೀಷ ೂೀ ಗುಣ ೈಃ ಸ್ವ ೀಯಬಯಲಜ್ಞಾನಾದಿಭಿಃ ಕಾಚಿತ್ ॥೨.೨೭॥

ಇರಬ ೀಕು ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ು ಜ್ಞಾನ,

ಮಾಡಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥ ಕ ಲ ಅವತ್ಾರಗಳ ಪ್ಟ್ಟು ಪ್ರದಾನ.
ಮರ್ತುಾ ,ಕೂಮಥ ,ವರಾಹ ,ನರಸಂಹ ,ವಾಮನ,
ಪ್ರಶುರಾಮ ,ರಾಮ ,ಕೃಷ್್ ,ವಾ್ಸ ,ಕಪ್ಲ-ನ್ಾಮ,
ಅತರ ಅನಸೂರ್ಯರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ದರ್ತುನ ಅವತ್ಾರ,
ಮೀರುದ ೀವ ನ್ಾಭಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಋಷ್ಭಾವತ್ಾರ,
ಶ್ಂಶುಮಾರ ,ರುಚಿ ಪ್ರಜಾಪ್ತರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯಜ್ಞಾವತ್ಾರ,
ರ್ಯಮಧಮಥ ಮರ್ತುು ಮೂತಥ -ಇವರಲ್ಲಲ,
ಜನಮತ್ಾಳಿದ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ-ಹರ-ಕೃಷ್್ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ,
ತ್ಾಪ್ಸ ವಾಸುದ ೀವ-ಗಜ ೀಂದರನ ಕಾರ್ಯಾ ದ ೀವ,
ಮಹಿದಾಸ ,ಹಂಸ ,ಹರ್ಯಗಿರೀವ ದ ೀವನ ಸರೀ ರೂಪ್,
ಬಡಬಾವಕರ ಎಂಬ ಸಮುದರಮಧ್ದ ಬ ಂಕಿ ಅವಲಂಬಿರ್ತ ರೂಪ್,
ಕಲ್ಲೆೀ -ಧನಾಂರ್ತರೀ ಇವ ಲ್ಾಲ ವಷ್ು್ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗೂ ಈ ಅವತ್ಾರಗಳಿಗೂ ಭ ೀದವಲಲ ಎಂಬುದವನ ಪ್ರತ್ಾಪ್.

ವ ೀದವಾ್ಸರಗಿಲಲ ಹ ಚುಚ ಶಕಿು,

ಕೃಷ್್ನದು ರಾಜಕಾರರ್ಣದ ರ್ಯುಕಿು,
ರಾಮ ಮಯಾಥದಾಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ,
ದರ್ತು -ಕಪ್ಲರದು ಬರೀ ಉಪ್ದ ೀಶದ ನ್ ೀಮ,
ಮೀಲ್ಲನಂತ್ ತಳಿದರದು ಭರಮರ್ಯ ಪ್ರಾಕಾಷ್ ಠ,
ಆವಶ್ಕ ಅವನವತ್ಾರಗಳ ಲಲ ಸಮ ಎಂಬ ನಿಷ್ ಠ.

‘ಶ್ರೀಬರಯಹಮರುದ್ೌರ ಶ ೀಷ್ಶಾವಿೀನ ಾರೀನೌಾರ ಕಾಮ ಏವ ಚ ।

‘ಕಾಮಪುತ ೂರೀsನಿರುದ್ಧಶಾಸ್ೂರ್ಯಯಶಾನ ೂಾರೀ ಬೃಹಸ್ಮತಿಃ ॥೨.೨೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 689

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

‘ಧಮಮಯ ಏಷಾಂ ತಥಾ ಭಾಯಾ್ಯ ದ್ಕ್ಾದ್ಾ್ ಮನ್ವಸ್ತಥಾ ।

‘ಮನ್ುಪುತಾರಶಾ ಋಷ್ಯೀ ನಾರದ್ಃ ಪವಯತಸ್ತಥಾ ॥೨.೨೯॥

‘ಕಶ್ಪಃ ಸ್ನ್ಕಾದ್ಾ್ಶಾ ಬರಹಾಮದ್ಾ್ಶ ೈವ ದ್ ೀವತಾಃ ।

‘ರ್ರತಃ ಕಾತಯವಿೀರ್ಯಯಶಾ ವ ೈನಾ್ದ್ಾ್ಶಾಕರವತಿಯನ್ಃ ॥೨.೩೦॥

‘ಗರ್ಯಶಾ ಲಕ್ಷಮಣಾದ್ಾ್ಶಾ ತರಯೀ ರ ೂೀಹಿಣಿನ್ನ್ಾನ್ಃ ।

‘ಪರದ್ು್ಮೊನೀ ರೌಗಿಮಣ ೀರ್ಯಶಾ ತತುಪತರಶಾಾನಿರುದ್ಧಕಃ ॥೨.೩೧॥

‘ನ್ರಃ ಫಲುೆನ್ ಇತಾ್ದ್ಾ್ ವಿಶ ೀಷಾವ ೀಶ್ನ ೂೀ ಹರ ೀಃ ।

‘ವಾಲ್ಲಸಾಮಾಬದ್ರ್ಯವಶ ೈವ ಕ್ತಞಚಾದ್ಾವ ೀಶ್ನ ೂೀ ಹರ ೀ’ ॥೨.೩೨॥

ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಬರಹಮ ,ರುದರ ,ಶ ೀಷ್ ,ಗರುಡ ,ಇಂದರ;

ಕಾಮ ,ಕಾಮಪ್ುರ್ತರ ಅನಿರುದಾ ,ಸೂರ್ಯಥ ,ಚಂದರ;
ಬೃಹಸಾತ ,ರ್ಯಮಧಮಥ ಅವನ ಪ್ತನರ್ಯರುಗಳು,
ದಕ್ಷಾದಿಪ್ರಜಾಪ್ತಗಳು ಸಾಾರ್ಯಂಭುವಾದಿಮನುಗಳು;
ಪ್ರರ್ಯವರರ್ತ ,ಉತ್ಾ್ನಪಾದಾದಿ ಮನುವನ ಮಕೆಳು;
ವಸಷ್ಠ ,ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಋಷಗಳು;
ನ್ಾರದ ,ಪ್ವಥರ್ತ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು;
ಕಾಶ್ಪ್ ,ಸನಕಾದಿ ಗೃಹಸು ಮರ್ತುು ಸನ್ಾ್ಸಗಳು;
ಅಗಿನ ಮೊದಲ್ಾದ ಅನ್ ೀಕ ದ ೀವತ್ ಗಳು;
ಭರರ್ತ ,ಕೃರ್ತವೀರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ ಅಜುಥನ ಪ್ೃಥಾದಿ ಚಕರವತಥಗಳು;
ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ,ಭರರ್ತ ,ಶರ್ತುರಘನ ಮರ್ತುು ಹಲ್ಾರ್ಯುಧ;
ರುಗಿಮಣಿಪ್ುರ್ತರ ಪ್ರದು್ಮನ ,ಪ್ರದು್ಮನಪ್ುರ್ತರ ಅನಿರುದಾ;
ರ್ಯಮಧಮಥನ ನ್ಾಕನ್ ೀ ಮಗ ನರ ಅಜುಥನ;
ಇನುನ ವಾಲ್ಲ ಸಾಂಬಾ ಮೊದಲ್ಾದವರಲೂಲ ಇರ್ತುು ಭಗವದಾವ ೀಶ;
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಸಕಿೆರ್ತವರಗ ದ ೂಡಡ ಕಾರ್ಯಥದ ಸದವಕಾಶ;
ಇವರ ಲಲರಗೂ ವಶ ೀಷ್ ಹರ ಆವ ೀಶದ ಸಾ್ನಮಾನ;
ಪ್ೂಜ್ರಾಗುತ್ಾುರ ಇವರ ಲ್ಾಲ ಭಗವದಾವ ೀಶದಿಂದ;

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 690

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಸಾಷ್ು-ಮಧವರು ತಳಿಸದ ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಿಂದ.

‘ತಸಾಮದ್ ಬಲಪರವೃತತಸ್್ ರಾಮಕೃಷಾ್ತಮನ ೂೀ ಹರ ೀಃ ।

‘ಅನ್ತರಙ್ೆಂ ಹನ್ೂಮಾಂಶಾ ಭಿೀಮಸ್ತತಾಾರ್ಯಯಸಾಧಕೌ ॥೨.೩೩॥

‘ಬರಹಾಮತಮಕ ೂೀ ರ್ಯತ ೂೀ ವಾರ್ಯುಃ ಪದ್ಂ ಬಾರಹಮಮಗಾತ್ ಪುರಾ ।

‘ವಾಯೀರನ್್ಸ್್ ನ್ ಬಾರಹಮಂ ಪದ್ಂ ತಸಾಮತ್ ಸ್ ಏವ ಸ್ಃ ॥೨.೩೪ll

ಬಲಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ರಾಮ -ಕೃಷ್್ರು ಪ್ರವೃರ್ತುರಾದಾಗ,

ಹನುಮ -ಭಿೀಮರು ಅವರ ಪಾಲುದಾರರಾದರಾಗ,
ಅವರ ಂದೂ ಭಗವಂರ್ತಗ ಆತೀರ್ಯ ಮರ್ತುು ಅತ ಪ್ರರ್ಯ,
ಸದಾ ಆಜ್ಞಾನುಸಾರಯಾಗಿ ಭಗವತ್ಾೆರ್ಯಥದಿ ಸಕಿರರ್ಯ.

ವ ೀದ ಭಾರರ್ತ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ಹೂರರ್ಣ,

ಕಾರರ್ಣವಾಗಬ ೀಕು ತಳಿರ್ಯಲು ಬರಹಮನ ಗುರ್ಣ,
ನಂರ್ತರವ ೀ ತೀಮಾಥನವಾಗುರ್ತುದ ವಾರ್ಯುವನ ಸಾ್ನ,
ಏಕ ಂದರ ಬರಹಮ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣರಬಬರದೂ ಒಂದ ೀ ಗರ್ಣ,
ಹಿಂದಿನ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯುವಾಗಿದಾ ದ ೀವತ್ ,
ಮುಂದಿನ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಬರಹಮನ್ಾಗುವ ಅಹಥತ್ ,
ಬರಹಮ ವಾರ್ಯುಗಳಿಬಬರೂ ಜ್ಞಾನ ಬಲದಲ್ಲಲ ಸಮ,
ಸಾರ ಸಾರ ಹ ೀಳಿದ ಇದನ್ ನೀ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ನ್ ೀಮ.

‘ರ್ಯತರ ರೂಪಂ ತತರಗುಣಾ ರ್ಕಾಾದ್ಾ್ಃ ಸಾೀಷ್ು ನಿತ್ಶಃ ।

‘ರೂಪಂ ಹಿ ಸ್ೂ್ಲದ್ೃಷುೀನಾಂ ದ್ೃಶ್ಂ ವ್ಕತಂ ತತ ೂೀ ಹಿ ತತ್ ॥೨.೩೫॥

ಎಲ್ ಲಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಯೀ ಸರೀ ಪಾರ್ತರಗಳ ಸೌಂದರ್ಯಥ,

ಅದು ವಾ್ಸರು ಮಾಡಿದ ಗುರ್ಣಗಾನದ ಆಂರ್ತರ್ಯಥ,
ಗುರ್ಣ ಹ ೀಳಲ್ಲಕ ೆಂದ ೀ ವಾ್ಸರು ಮಾಡಿದ ವರ್ಣಥನ್ ,
ಅದು ಭಗವತ್ಾೆರ್ಯಥ ಸಾಧಕ ಗುರ್ಣಗಳ ಬರ್ಣ್ನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 691

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

‘ಪಾರಯೀ ವ ೀತುತಂ ನ್ ಶಕ್ನ ತೀ ರ್ಕಾಾದ್ಾ್ಃ ಸಾೀಷ್ು ರ್ಯತ್ ತತಃ ।

‘ಯಾಸಾಂ ರೂಪಂ ಗುಣಾಸಾತಸಾಂ ರ್ಕಾಾದ್ಾ್ ಇತಿ ನಿಶಾರ್ಯಃ ॥೨.೩೬॥

ಸರೀರ್ಯರ ಭಕಾಯದಿ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಗರಹಿಸುವುದು ಕಷ್ು,

ಅಮಿರ್ತ ರೂಪ್ವರುವಲ್ಲಲ ಅಧಕ ಗುರ್ಣಗಳು ಸಾಷ್ು.

‘ತಚಾ ನ ೈಸ್ಗಿಯಕಂ ರೂಪಂ ದ್ಾಾತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ೈರ್ಯುಯತಮ್ ।

‘ನಾಲಕ್ಷರ್ಣಂ ವಪುಮಾಮಯತರಂ ಗುರ್ಣಹ ೀತುಃ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೨.೩೭॥

ಇರಬ ೀಕು ಮೂವತ್ ರ

ು ಡು ಸಲಲಕ್ಷರ್ಣಭರರ್ತ ಸಹಜ ರೂಪ್,
ಬರರ್ಯ ದ ೀಹ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಆಗಲಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಮಾಪ್.

‘ಆಸ್ುರಿೀಣಾಂ ವರಾದ್ ೀಸ್ುತ ವಪುಮಾಮಯತರಂ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ।

‘ನ್ ಲಕ್ಷಣಾನ್್ತಸಾತಸಾಂ ನ ೈವ ರ್ಕ್ತತಃ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ॥೨.೩೮॥

ಅಸುರ ಸರೀರ್ಯರಗೂ ವರ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳಿಂದ ರೂಪ್ ಇರುವುದುಂಟು,

ಸಲಲಕ್ಷರ್ಣ ಭಕಾಯದಿ ಗುರ್ಣಗಳು ಅಲ್ಲಲರುವುದಿಲಲ ಎಂಬುದ ೀ ಗುಟುು.

‘ತಸಾಮದ್ ರೂಪಗುಣ ೂೀದ್ಾರಾ ಜಾನ್ಕ್ತೀ ರುಗಿಮಣಿೀ ತಥಾ ।

‘ಸ್ತ್ಭಾಮೀತಾ್ದಿರೂಪಾ ಶ್ರೀಃ ಸ್ವಯಪರಮಾ ಮತಾ ॥೨.೩೯॥

ರೂಪ್ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾದವರು ಸೀತ್ ,ರುಗಿಮಣಿ-ಸರ್ತ್ಭಾಮ,

ಅವರ ಲಲರಲೂಲ ಇದಾವಳು ಒಬಬಳ ೀ ಆದ ಮಾತ್ ತ್ಾನು ರಮ,
ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳು, ರೂಪ್, ಗುರ್ಣಗಳು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಸ ೀರ ಕ ಳಗಿನವರಗ ಂದ ೀ ನಿಧ್ಾಥರ,
ಮಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯೀ "ಸರೀರರ್ತನ"ಎಂದು ಭಾರರ್ತದಿಂದ ಸಾಕಾರ.

‘ತತಃ ಪಶಾಾದ್ ದ್ೌರಪದಿೀ ಚ ಸ್ವಾಯಭ ೂ್ೀ ರೂಪತ ೂೀ ವರಾ ।

‘ರ್ೂಭಾರಕ್ಷಪಣ ೀ ಸಾಕ್ಾದ್ಙ್ೆಂ ಭಿೀಮವದಿೀಶ್ತುಃ ॥೨.೪೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 692

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಆನಂರ್ತರ ಗುರ್ಣ-ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವುದು ದೌರಪ್ದಿ,

ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರನ್ಾದ ಮಗ ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಮಡದಿ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಭೂಭಾರಹರರ್ಣ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ,
ತ್ಾನೂ ಭಗವತ್ಾೆರ್ಯಥದಲ್ಲಲದಾಳು ಮುಂಚೂಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ,
ಹಿೀಗಾಗಿ ವಾ್ಸರು ಚಿತರಸದ ಸರೀ ರೂಪ್ಗಳ ಸೌಂದರ್ಯಥ,
ಆ ಸರೀ ಪಾರ್ತರಗಳ ಗುಣ ೂೀಪಾಸನ್ ರ್ಯ ಮುಖ್ ಆಂರ್ತರ್ಯಥ.

‘ಹನಾತ ಚ ವ ೈರಹ ೀತುಶಾ ಭಿೀಮಃ ಪಾಪಜನ್ಸ್್ ತು ।

‘ದ್ೌರಪದಿೀ ವ ೈರಹ ೀತುಃ ಸಾ ತಸಾಮದ್ ಭಿೀಮಾದ್ನ್ನ್ತರಾ ॥೨.೪೧॥

ಭಿೀಮನ್ಾಗಿದಾ ಪಾಪ್ ಜನರ ವ ೈರರ್ತಾಕ ೆ ಕಾರರ್ಣ,

ಹಾಗ ೀ ಪ್ೂರ ೈಸದ ಕೂಡಾ ದುಷ್ುರ ಲಲರ ಮಾರರ್ಣ,
ಕಾರರ್ಣಳಾಗಿ ನಿಂರ್ತ ದೌರಪ್ದಿಯಿಂದಲ್ ೀ ದುಷ್ುರ ವ ೈರ-ಶರ್ತುರರ್ತಾ,
ಭಗವದಿಚ ೆರ್ಯಂತ್ ಪ್ತರ್ಯ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ನ್ ರವಾದಳ ಂಬ ರ್ತರ್ತಾ.

‘ಬಲದ್ ೀವಸ್ತತಃ ಪಶಾಾತ್ ತತಃ ಪಶಾಾಚಾ ಫಲುೆನ್ಃ ।

‘ನ್ರಾವ ೀಶಾದ್ನ್್ಥಾ ತು ದ್ೌರಣಿಃ ಪಶಾಾತ್ ತತ ೂೀsಪರ ೀ ॥೨.೪೨॥

ಭೂಭಾರಹರರ್ಣ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಮೊದಲ ಸಹಾರ್ಯಕ ಭಿೀಮ,

ಆನಂರ್ತರ ಕೃಷ್್ನರ್ಣ್ನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸ ಬಂದ ಬಲರಾಮ,
ರ್ತರುವಾರ್ಯ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ ತ್ಾನು ಅಜುಥನ,
ಅದಕ ೆ ಶ ೀಷ್ನ ಆವ ೀಶವದಾದ ಾೀ ಕಾರರ್ಣ,
ಅನುಸರಸುತ್ಾುನ್ ಶ್ವನವತ್ಾರ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ,
ಶ ೀಷ್ಾವ ೀಶದಿಂದ ಅಜುಥನ ಹ ಚ ಚಂಬ ನ್ ೀಮ.

‘ರಾಮವಜಾಞಮಬವತಾ್ದ್ಾ್ಃ ಷ್ಟ್ ತತ ೂೀ ರ ೀವತಿೀ ತಥಾ ।

‘ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ಹನ್ುಮತ್ ಪಶಾಾತ್ ತತ ೂೀ ರ್ರತವಾಲ್ಲನೌ ।
‘ಶತುರಘನಸ್ುತ ತತಃ ಪಶಾಾತ್ ಸ್ುಗಿರೀವಾದ್ಾ್ಸ್ತತ ೂೀsವರಾಃ ॥೨.೪೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 693

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಬಲರಾಮಗ ಸಮನ್ಾಗಿ ನಿಂರ್ತವಳು ಷ್ರ್ಣಮಹಿಷರ್ಯರ ೂಂದಿಗ ಜಾಂಬವತ,

ಶ ೀಷ್ ಪ್ತನ ವಾರುಣಿ ಅವರ್ತರಸಸುತ್ಾುಳ -ಬಲರಾಮನ ಪ್ತನಯಾಗಿ ರ ೀವತ,
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲೂಲ ಪ್ರಮುಖನ್ಾದವ ಹನುಮಂರ್ತ,
ರಾಮಸ ೀವಾ ಕಾರ್ಯಥದಿ ಸ ೀವಕನ್ಾಗಿ ತ್ಾನು ನಿಂರ್ತ,
ನಂರ್ತರ ಬರುವುದು ರಾಮಾನುಜ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಸಾ್ನ,
ಭರರ್ತ,ವಾಲ್ಲ,ಶರ್ತುರಘನ,ಸುಗಿರೀವ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಮಾನ.

‘ರಾಮಕಾರ್ಯಯಂ ತು ಯೈಃ ಸ್ಮ್ಕ್ ಸ್ಾಯೀಗ್ಂ ನ್ ಕೃತಂ ಪುರಾ ।

‘ತ ೈಃ ಪೂರಿತಂ ತತ್ ಕೃಷಾ್ರ್ಯ ಬೀರ್ತಾುವದ್ ್ೈಃ ಸ್ಮನ್ತತಃ ॥೨.೪೪॥

ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ - ಇದಾ ಔನನರ್ತ್,

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲಲಲ ಎಂಬಲ್ಲಲಲಲ ಔಚಿರ್ತ್,
ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಯಾರಗಾಗಲ್ಲಲಲವೀ ರಾಮ ಸ ೀವ,
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅದನನ ಮಾಡಿದರ ಂಬುದ ೀ ನ್ ೈಜ ಭಾವ,
ಇರ್ತರ ಭಗವದವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಸಗದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ,
ರಾಮ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಲಾಟ್ಟುದ ಸಾಷ್ು ಮಾಡಿ ಸಮನಾರ್ಯ.

‘ಅಧಿಕಂ ಯೈಃ ಕೃತಂ ತತರ ತ ೈರೂನ್ಂ ಕೃತಮತರ ತತ್ ।

‘ಕಣಾಯದ್ ್ೈರಧಿಕಂ ಯೈಸ್ುತ ಪಾರದ್ುಭಾಯವದ್ಾಯೀ ಕೃತಮ್ ।
‘ವಿವಿದ್ಾದ್ ್ೈಹಿಯ ತ ೈಃ ಪಶಾಾದ್ ವಿಪರತಿೀಪಂ ಕೃತಂ ಹರ ೀಃ ॥೨.೪೫॥

ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಯಾಯಾಥರಗಾಯುೀ ಯೀಗ್ತ್ ಮಿೀರ ಪ್ುರ್ಣ್ ಸಂಪಾದನ್ ,

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಕಡಿಮ ಪ್ುರ್ಣ್ ಸಂಪಾದನ್ ಯಿಂದ ಸಮತ್ ೂೀಲನದ ಪ್ರತಪಾದನ್ ,
ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಸುಗಿರೀವನ್ಾಗಿ ಮಾಡಿದ ರಾಮ ಸ ೀವ ಅಧಕ,
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಕರ್ಣಥನ್ಾಗಿ ದ ೈವವರ ೂೀಧ ಆದದುಾ ದ ೂ್ೀರ್ತಕ.

‘ಪಾರದ್ುಭಾಯವದ್ಾಯೀ ಹ್ಸಮನ್ ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ಕೃತಃ ।

‘ನ ೈತಯೀರಕೃತಂ ಕ್ತಞಚಾಚುಛರ್ಂ ವಾ ರ್ಯದಿವಾsಶುರ್ಮ್ ।
‘ಅನ್್ತರ ಪೂರ್ಯಯತ ೀ ಕಾಾಪಿ ತಸಾಮದ್ತ ರವ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ॥೨.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 694

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಮರ್ತುು ರಾಮಾವತ್ಾರದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ,

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾರೂಪ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಲಾಟ್ಟುದ ಯಿಲ್ಲಲ,
ಈ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಬ ೀರ ಭಗವದವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ ಎಂಬ ಸರ್ತ್,
ರಾಮ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸಲಾಟ್ಟುದ ಅದು ನಿರ್ತ್.

‘ಪಶಾಾತತನ್ತಾಾತ್ ಕೃಷ್್ಸ್್ ವ ೈಶ ೀಷಾ್ತ್ ತತರ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ।

‘ಪಾರದ್ುಭಾಯವಮಿಮಂ ರ್ಯಸಾಮದ್ ಗೃಹಿೀತಾಾ ಭಾರತಂ ಕೃತಮ್ ॥೨.೪೭॥

ರಾಮಾವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ಬರುವುದು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಆಗುವುದು ದ ೀವತ್ಾಸಾರೂಪ್ ಸಾಕಾರ,
ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಸಗುವುದಿಲಲ ದ ೀವತ್ಾಸಾರೂಪ್ಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ,
ಹಾಗಾಗಿ ವಾ್ಸರು ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ವಶ ಲೀಷಸ ಸಾರೂಪ್ಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ.

ಆಗದಿದಾರ ದ ೀವತ್ ಗಳ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಸಾಷ್ು ಜ್ಞಾನ,

ಅದಿಲಲದ ೀ ಪಾರರಂಭವಾಗ ೂೀಲಲ ಮೊೀಕ್ಷದ ಯಾನ,
ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದರ ದ ೀವನ್ ಷ್ುು ಶಕಿುವಂರ್ತ ಗುರ್ಣವಂರ್ತ ಸವಥವಾ್ಪ್ು,
ಅದಕ ಂದ ೀ ತ್ ರ ದಿಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ಗಳನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತ.

‘ಉಕಾತ ರಾಮಕಥಾsಪ್ಸಮನ್ ಮಾಕಯಣ ಡೀರ್ಯಸ್ಮಾಸ್್ಯಾ ।

‘ತಸಾಮದ್ ರ್ಯದ್ ಭಾರತ ೀ ನ ೂೀಕತಂ ತದಿಧ ನ ೈವಾಸತ ಕುತರಚಿತ್ ।
‘ಅತ ೂರೀಕತಂ ಸ್ವಯಶಾಸ ಾೀಷ್ು ನ್ಹಿ ಸ್ಮ್ಗುದ್ಾಹೃತಮ್’ ॥೨.೪೮॥

ಇತಾ್ದಿ ಕರ್ಥತಂ ಸ್ವಯಂ ಬರಹಾಮಣ ಡೀ ಹರಿಣಾ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ಮಾಕಯಣ ಡೀಯೀsಪಿ ಕರ್ಥತಂ ಭಾರತಸ್್ ಪರಶಂಸ್ನ್ಮ್ ॥೨.೪೯॥
‘ದ್ ೀವತಾನಾಂ ರ್ಯಥಾ ವಾ್ಸ ೂೀ ದಿಾಪದ್ಾಂ ಬಾರಹಮಣ ೂೀ ವರಃ ।
‘ಆರ್ಯುಧ್ಾನಾಂ ರ್ಯಥಾ ವಜರಮೊೀಷ್ಧಿೀನಾಂ ರ್ಯಥಾ ರ್ಯವಾಃ ।
‘ತಥ ೈವ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಾಂ ಮಹಾಭಾರತಮುತತಮಮ್’ ॥೨.೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾಕಾಥಂಡ ೀರ್ಯರ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 695

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಶ್ರೀ ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯನೂನ ವಸಾುರಸಲಾಟ್ಟುದ ರ್ಯಲ್ಲಲ,

ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಲ್ಲಲ ಆಗಿದ ಸಶ ೀಷ್,
ಕೃಷ್್ಸಾರರ್್ದ ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವುದು ವಶ ೀಷ್.
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ತ್ಾನ್ ೀ ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಾಲ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳ ಗಿೀತ್ಾಚಾರ್ಯಥ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಎಳ ಎಳ ಯಾಗಿ ಬಿಡಿಸಟುದುಾ ದ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಾಚಾರ್ಯಥ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳದ ೀ ಇದಾದುಾ ಬ ೀರ ಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಗಲಲ,
ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಷ್ುು ಸಮಪ್ಥಕವಾಗಿ ಬ ೀರಾವ ಶಾಸರದಲೂಲ ಹ ೀಳಿಲಲ,
ಇದನ್ ನೀ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣ,
ಸಾರ್ತಃ ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ.

ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಮಾಕಥಂಡ ೀರ್ಯ ಪ್ುರಾರ್ಣ,

ಪ್ರಮ ದ ೀವತ್ಾಶ ೀಷ್ಠ -ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಶ ರೀಷ್ಠ,
ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಬರಹಮಜ್ಞಾನಿ ಶ ರೀಷ್ಠ,
ಆರ್ಯುಧಗಳಲ್ಲಲ ವಜಾರರ್ಯುಧ ಶ ರೀಷ್ಠ,
ಧ್ಾನ್ಗಳಲ್ಲಲ ಜವ ಗ ೂೀಧ ಶ ರೀಷ್ಠ,
ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠ,
ಇದನ್ ನಲ್ಾಲ ವಾ್ಸರ ೀ ಹ ೀಳಿದುಾ ವಶ್ಷ್ು.

ವಾರ್ಯುಪ್ರೀಕ ತೀsಪಿ ತತ್ ಪ್ರೀಕತಂ ಭಾರತಸ್್ ಪರಶಂಸ್ನ್ಮ್ ।

‘ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಂ ವಾ್ಸ್ಂ ವಿದಿಧ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ಪರರ್ುಮ್ ।
‘ಕ ೂೀ ಹ್ನ್್ಃ ಪುರ್ಣಡರಿೀಕಾಕ್ಾನ್ಮಹಾಭಾರತಕೃದ್ ರ್ವ ೀತ್ ॥೨.೫೧॥

ಏವಂ ಹಿ ಸ್ವಯಶಾಸ ಾೀಷ್ು ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಗುದಿೀರಿತಮ್ ।

ಉಕ ೂತೀsರ್ಯಃ ಸ್ವಯ ಏವಾರ್ಯಂ ಮಾಹಾತಯಕರಮಪೂವಯಕಃ ॥೨.೫೨॥

ಶ್ರೀಮನಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತ ಪ್ವಥ,

ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷು ಖಂಡದಾಂರ್ತರ್ಯಥ,
ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ ಅದು ವಷ್ು್ ಪ್ುರಾರ್ಣ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 696

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಹೌದು ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ.

ಅನ್ರಗ ಇದ ಯೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ರಚಿಸುವ ತ್ಾರರ್ಣ?

ವಾ್ಸ ರೂಪ್ದಿಂದ ರಚಿಸದಾವನ್ ೀ ತ್ಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ವ ೀದವಾ್ಸರ ಂದರೂ ಅವರ ೀ ಕೃಷ್್ದ ಾೈಪಾರ್ಯನ,
ಅವರು ಕ ೂಟು ಮಹಾಭಾರರ್ತಕೆಲಲವ ೀ ಉನನರ್ತ ಸಾ್ನ.

ಭಾರತ ೀsಪಿ ರ್ಯಥಾ ಪ್ರೀಕ ೂತೀ ನಿರ್ಣಯಯೀsರ್ಯಂ ಕರಮೀರ್ಣತು ।

ತಥಾ ಪರದ್ಶಯಯಷಾ್ಮಸ್ತದ್ಾಾಕ ್ೈರ ೀವ ಸ್ವಯಶಃ ॥೨.೫೩॥

ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆಂರ್ತರ್ಯಥ,

ಓದುವ ರೀತ ತಳಿಸುತ್ ುೀನ್ ಅನುನತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತವದು ಸಕಲ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ,
ಮಾಡಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥ ಭಾರರ್ತವಾಕ್ಗಳ ಸಮನಾರ್ಯ.

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ಸ್ುರಗುರುಂ ಜಗದ್ ೀಕನಾರ್ಂ

ರ್ಕತಪಿರರ್ಯಂ ಸ್ಕಲಲ್ ೂೀಕನ್ಮಸ್ೃತಂ ಚ ।
ತ ರಗುರ್ಣ್ವಜಯತಮಜಂ ವಿರ್ುಮಾದ್್ಮಿೀಶಂ ವನ ಾೀ
ರ್ವಘನಮಮರಾಸ್ುರಸದ್ಧವನ್ಾಯಮ್॥ ೨.೫೪ ॥
ರಮಾ ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಗೂ ಅವನ್ ೀ ಸಾಾಮಿ,
ಸಜಜನರ ೂಂದಿಸುವ ಭಕುವರ್ತುಲನ್ಾದ ಪ ರೀಮಿ,
ತರಗುಣಾತೀರ್ತ ಜನನರಹಿರ್ತ ಸವಥಗುರ್ಣ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ,
ಸೃಷುಕರ್ತಥ ಸವಥಶಕು ಮುಕಿುದಾರ್ತ ಅವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಸಲುಲರ್ತುದವಗ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ ಪ್ುರಸಾೆರ,
ಇಂರ್ ಅದಿಾತೀರ್ಯ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಎನನ ನಮಸಾೆರ.

ಜ್ಞಾನ್ಪರದ್ಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ಕಮಲ್ಾವಿರಿಞ್ಾಶವಾಯದಿಪೂವಯಜಗತ ೂೀ ನಿಖಿಲ್ಾದ್ ವರಿಷ್ುಃ ।

ರ್ಕ ಾೈವ ತುಷ್್ತಿ ಹರಿಪರವರ್ಣತಾಮೀವ ಸ್ವಯಸ್್ ಧಮಮಯ ಇತಿ ಪೂವಯವಿಭಾಗಸ್ಂಸ್ಧಃ ॥ ೨.೫೫ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 697

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಉಪ್ದ ೀಶಕನ್ಾಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ,

ಇಡಿೀ ಜಗತುಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಟು ಅವ ಜ್ಞಾನದಾರ್ತ,
ಲಕ್ಷಾಿಾದಿ ರ್ತೃರ್ಣ ಜೀವರಗೂ ಒಡ ರ್ಯ ಜಗದ ೀಕನ್ಾರ್,
ಶುದಾ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುವ ಭಕುಪ್ರರ್ಯನ್ಾರ್ತ,
ನಿವಾ್ಥಜ್ ಅತಶರ್ಯ ಜ್ಞಾನಪ್ೂವಥಕ ಪ್ರೀತಯೀ ಭಕಿು,
ಸವಥವಂದ್ ಸವಥಮಾನ್ನಿಗ ಶರಣಾಗುವುದ ೀ ನಿೀತ.

ನಿದ್ ೂೀಯಷ್ಕಃ ಸ್ೃತಿವಿಹಿೀನ್ ಉದ್ಾರಪೂರ್ಣಯಸ್ಂವಿದ್ುೆರ್ಣಃ ಪರರ್ಮಕೃತ್ ಸ್ಕಲ್ಾತಮಶಕ್ತತಃ ।

ಮೊೀಕ್ ೈಕಹ ೀತುರಸ್ುರೂಪಸ್ುರ ೈಶಾ ಮುಕ ೈವಯನ್ಾಯಃ ಸ್ ಏಕ ಇತಿಚ ೂೀಕತಮಥ ೂೀತತರಾಧ್ ೀಯ॥ ೨.೫೬ ॥

ಭಗವಂರ್ತ ಅವನು ಎಂದೂ ತ್ ೈಗುರ್ಣ್ವಜಥರ್ತ,

ತರಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಸೃಷ್ುನ್ಾಗದ ದ ೂೀಷ್ರಹಿರ್ತ,
ಸಂಸಾರ ರಹಿರ್ತ-- ಜ್ಞಾನಆನಂದಾದಿ ಭರರ್ತ,
ಅವನ್ ೀ ಎಲಲದರ ಆದಿ ಸೃಷುಕರ್ತಥ,
ನ್ಾಶಕಾರಕ --ಹಾಗ ೀ ಮುಕಿುದಾರ್ತ,
ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಅವನಿಗ ವಂದನ,
ಅಂರ್ ಸವಥಶಕು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಎನನ ನಮನ.

ನ್ಮ್ತಾಮುಕತಮುರ್ರ್ಯತರ ರ್ಯತಸ್ತತ ೂೀsಸ್್ ಮುಕ ೈರಮುಕ್ತತಗಗಣ ೈಶಾ ವಿನ್ಮ್ತ ೂೀಕಾತ ।

ಇತ್ಂ ಹಿ ಸ್ವಯಗುರ್ಣಪೂತಿಯರಮುಷ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಪರಸಾತವಿತಾ ಪರರ್ಮತಃ ಪರತಿಜಾನ್ತ ೈವ ॥೨.೫೭॥

ಮೀಲ್ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಂಗಳ ಶ ್ಲೀಕ,

ಸಾಷ್ುವಾಗಿದ -"ದ ೀವ ವಂದ್"- ನಮಿಸು ಎಂಬ ಪಾಕ,
ಮುಕುರು ಅಮುಕುರಬಬರಗೂ ದ ೀವನವ ಆರಾಧ್,
ಅವನ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥರ್ತಾ ವಂದ್ರ್ತಾವದು ಆಗಿದ ಸದಾ,
ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ ಲೀ ಆಗಿದ ಭಗವಂರ್ತನ ಗುರ್ಣಗಳ ಅನುಸಂಧ್ಾನ,
ಗಿೀತ್ಾರ್ಯುಕು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಮಾಡುತುದ ಅವನ ಗುರ್ಣಗಾನ.
ಕೃಷ ೂ್ೀ ರ್ಯಜ್ಞ ೈರಿಜ್ತ ೀ ಸ ೂೀಮಪೂತ ೈಃ ಕೃಷ ೂ್ೀ ವಿೀರ ೈರಿಜ್ತ ೀ ವಿಕರಮದಿೂಃ ।
ಕೃಷ ೂ್ೀ ವನ ್ೈರಿಜ್ತ ೀ ಸ್ಮೃಶಾನ ೈಃ ಕೃಷ ೂ್ೀ ಮುಕ ೈರಿಜ್ತ ೀ ವಿೀತಮೊೀಹ ೈಃ ॥೨.೫೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 698

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸ ೂೀಮರಸವನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತ,

ಪ್ರಾಕರಮಿೀ ವೀರಕ್ಷತರರ್ಯರ ರ್ಯುದಾರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತ,
ಶಾಸರಶ್ೀಲ ವಾನಪ್ರಸ್ರು ಹಾಗೂ ಸನ್ಾ್ಸಗಳಿಂದ ಜ್ಞಾನರ್ಯಜ್ಞದಿ ಪ್ೂಜರ್ತ,
ಮೊೀಹರಹಿರ್ತ ಮುಕುರಂದಲೂ ವ ೀದಗಾನ ಪ್ುರಾರ್ಣ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತ .

ಸ್ೃಷಾು ಬರಹಾಮದ್ಯೀ ದ್ ೀವಾ ನಿಹತಾ ಯೀನ್ ದ್ಾrt5edನ್ವಾಃ ।

ತಸ ೈ ದ್ ೀವಾದಿದ್ ೀವಾರ್ಯ ನ್ಮಸ ತೀ ಶಾಙ್ೆಯಧ್ಾರಿಣ ೀ ॥೨.೫೯॥

ಯಾರಂದ ಆಯಿತ್ ೂೀ ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೃಷು,

ಯಾರಂದ ಆಯಿತ್ ೂೀ ದಾನವರ ಸಂಹಾರ ಸಮಷು,
ಅಂಥಾ ದ ೀವ-ದ ೀವತ್ ಗಳ ದ ೀವ ಮಹಾಧನುಧಥರ,
ಲ್ ೂೀಕದಾಟದ ಸೂರ್ತರಧ್ಾರ ನಿನಗ ನಮರ ನಮಸಾೆರ.

ಸ್ರಷ್ುೃತಾಂ ದ್ ೀವಾನಾಂ ಮುಕ್ತತಸ್ರಷ್ುೃತಾಮುಚ್ತ ೀ ನಾನ್್ತ್ ।

ಉತಪತಿತದ್ ೈಯತಾ್ನಾಮಪಿ ರ್ಯಸಾಮತ್ ಸ್ಮಿಮತಾ ವಿಶ ೀಷ ೂೀsರ್ಯಮ್ ॥೨.೬೦॥

ಅರ್ ಚ ದ್ ೈತ್ಹತಿಸ್ತಮಸ ಸ್ರಾ ನಿರ್ಯತಸ್ಂಸ್ತಿರ ೀವ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ।

ತನ್ುವಿಭಾಗಕೃತಿಃ ಸ್ಕಲ್ ೀಷಾರ್ಯಂ ನ್ಹಿ ವಿಶ ೀಷ್ಕೃತಾ ಸ್ುರದ್ ೈತ್ಗಾ ॥೨.೬೧॥

ತಮಿಮಮೀವ ಸ್ುರಾಸ್ುರಸ್ಞ್ಾಯೀ ಹರಿಕೃತಂ ಪರವಿಶ ೀಷ್ಮುದಿೀಕ್ಷ್ತುಮ್ ।

ಪರತಿವಿರ್ಜ್ ಚ ಭಿೀಮಸ್ುಯೀಧನೌ ಸ್ಾಪರಪಕ್ಷಭಿದ್ಾ ಕರ್ಥತಾ ಕಥಾ ॥೨.೬೨॥

ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೃಷು ಮಾಡಿದ ತ್ಾರ್ತ,

ದ ೈರ್ತ್ ದಾನವರ ಲಲ ಇವನಿಂದ ಆದರು ಹರ್ತ,
ಎಲಲವೂ ಅವನಿಂದಲ್ ೀ ಆಗುವ ವಾ್ಪಾರ,
ಅಂರ್ತಹಾ ದ ೀವಾಧದ ೀವ ಶ್ರೀಹರಗ ನಮಸಾೆರ.

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೃಷು ಮಾಡುವುದ ಂದರ ೀನು?

ಪಾಲ್ಲಸುವ ಸಾಭಾವಯೀಗ್ ಮುಕಿುರ್ಯ ಜ ೀನು!

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 699

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಸೃಜನ್ ಯಂದರ ದ ೀಹ ಕ ೂಡುವುದಷ್ ುೀ ಅಲಲ,

ಆ ಕ ಲಸ ದ ೈರ್ತ್ರಗೂ ಸಮನ್ಾಗಿ ಆಗಿದ ಯಲಲ! .

ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರನುನ ಕ ೂಲುಲವುದು ಎಂದರ ೀನು?,

ಅವರ ಲಲರನೂ ಶಾಶಾರ್ತ ರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕುವ ತ್ಾನು!,
ದ ೀವ -ದಾನವರಬಬರಗೂ ಉಂಟು ದ ೀಹವಯೀಗ,
ಅದರಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತಗಿಲಲ ಕಿಂಚಿರ್ತೂು ದ ಾೀಷ್ ಅನುರಾಗ.
(ಭಾರರ್ತದ ಪ್ದ ಶಬಾಾರ್ಥ ಗರಹಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಚರ್ತುರತ್ ರ್ಯದು ಆವಶ್ಕ,
ಸುರ-ದ ೈರ್ತ್ ದ ೀವ-ದಾನವ ಎಂಬಲ್ಲಲ ಸಾತಾಕ-ತ್ಾಮಸ ಎಂಬುದು ಪ್ೂರಕ.)

ಮೂವತ್ ರ
ು ಡು ಸಲಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ ಪ್ರಮ ಸಾತಾಕ ಭಿೀಮಸ ೀನ,
ರ್ತದಿಾರುದಾವಾಗಿ ಪ್ರಮ ತ್ಾಮಸ ರಾಕ್ಷಸನ್ಾದ ದುಯೀಥಧನ,
ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ಂಡಾಂಡಗಳ ರಡರಲೂಲ ಇವರದ ೀ ನಿರಂರ್ತರ ಕದನ,
ಸರ್ತ್ ಧಮಥ ರ್ತರ್ತಾ ಸಾತಾಕತ್ ಯಿರುವಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಸಾರರ್್,
ರ್ತದಿಾರುದಾವಾದ ರ್ತರ್ತಾಹಿೀನ ತ್ಾಮಸರಲ್ಲಲ ಕಲ್ಲರ್ಯದ ೀ ಪೌರ ೂೀಹಿರ್ತ್,
ಇದ ಲಲದರಂದ ಸದಾವಾಗುರ್ತುದ ಭಗವಂರ್ತನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ,
ಹಾಗ ಯೀ ಸಾತಾಕ-ತ್ಾಮಸರ ಸಾಭಾವ ನಡ ನುಡಿ ಗಮ್ಗಳ ರ್ತರ್ತಾ.

ನ್ಮೊೀ ರ್ಗವತ ೀ ತಸ ೈ ವಾ್ಸಾಯಾಮಿತತ ೀಜಸ ೀ ।

ರ್ಯಸ್್ ಪರಸಾದ್ಾದ್ ವಕ್ಾಯಮಿ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಕಥಾಮಿಮಾಮ್ ॥೨.೬೩॥

ಅಮಿರ್ತ ಶಕಿುರ್ಯ ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನ ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ವಂದನ್ ,

ಅವರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮಾಡುತುದ ಾೀನ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಕಥ ರ್ಯ ನಿವ ೀದನ್ ,
ಹಿೀಗ ಂದು ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಸೂರ್ತಪ್ುರಾಣಿಕರ ಅಂಬ ೂೀರ್ಣ,
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ಇದರಂದ ಗರಂರ್ಪ್ರತಪಾದ್ನವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.

ವಾಸ್ುದ್ ೀವಸ್ುತ ರ್ಗವಾನ್ ಕ್ತೀತಿಯತ ೂೀsತರ ಸ್ನಾತನ್ಃ ।

ಪರತಿಬಮಬಮಿವಾsದ್ಶ ೀಯ ರ್ಯಂ ಪಶ್ನಾಾತಮನಿ ಸ್ತಮ್ ॥೨.೬೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 700

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನ ಕಿೀತಥರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಸಾಾಮಿ,

ಅವನಲಲವ ೀ ಎಲಲರ ೂಳಗಿದುಾ ಆಡಿಸುವ ಅಸಮಾನ್ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ,
ಅನ್ಾದಿ ಕಾಲದಿಂದ ಜ್ಞಾನಿಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಡುವ ವ ೀದವ ೀದ್,
ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ ಸವಥದಾ ಪ್ರತಪಾದ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತವದು ಸವಥಕಾಲಕೂೆ ಪ್ರಸುುರ್ತ,

ಜೀವ- ದ ೀವ -ಪ್ರಕೃತ- ಅದರಲ್ಲಲ ಪ್ರತಬಿಂಬಿರ್ತ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತವಂದು ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತ ದಪ್ಥರ್ಣ,
ಜ್ಞಾನದ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವ ಜೀವನದ ತ್ ೂೀರರ್ಣ.

ನಾಸತ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್ಮಂ ನ್ ರ್ೂತಂ ನ್ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ।

ಏತ ೀನ್ ಸ್ತ್ವಾಕ ್ೀನ್ ಸ್ವಯಥಾಯನ್ ಸಾಧಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೨.೬೫॥

ಆದ್್ನ್ತಯೀರಿತ್ವದ್ತ್ ಸ್ ರ್ಯಸಾಮದ್ ವಾ್ಸಾತಮಕ ೂೀ ವಿಷ್ು್ರುದ್ಾರಶಕ್ತತಃ ।

ತಸಾಮತ್ ಸ್ಮಸಾತ ಹರಿಸ್ದ್ುೆಣಾನಾಂ ನಿಣಿೀಯತಯೀ ಭಾರತಗಾ ಕಥ ೈಷಾ॥೨.೬೬॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಸಮ ಈಗಿಲಲ ಹಿಂದಿಲಲ ಮುಂದ ಬರುವುದಿಲಲ,

ಆ ಸರ್ತ್ವಾಕ್ದ ಸಮರ್ಥನ್ ಗ ೀ ಹ ೂರಟ್ಟವ ಗರಂರ್ದ ಪ್ರಮೀರ್ಯಗಳ ಲಲ.

ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ ಎರಡರಲ್ಲಲ,

ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ ವ ೀದವಾ್ಸರಲ್ಲಲ,
ಸಮಸು ಶ್ರೀಮನಮಹಾಭಾರರ್ತದ ದಿವ್ ಕಥ ,
ಶ್ರೀಹರರ್ಯ ಸದುಗರ್ಣಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗಾಥ .

(ನ್ ೂೀಡಿದಾಾರ್ಯುು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿ ಅಂರ್ತ್ದ ಮಾರ್ತುಗಳು,

ಈಗ ಮಧವರು ಕ ೂಟು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಧ್ದ ಮುರ್ತುುಗಳು).

ಸ್ತ್ಂ ಸ್ತ್ಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ತ್ಮುದ್ ಧೃತ್ ರ್ುಜಮುಚ್ತ ೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 701

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ವ ೀದ್ಶಾಸಾಾತ್ ಪರಂ ನಾಸತ ನ್ ದ್ ೈವಂ ಕ ೀಶವಾತ್ ಪರಮ್ ॥೨.೬೭॥

ಸರ್ತ್ ಸರ್ತ್ ಎಂದು ಸಾರ ಸಾರ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ,

ಪ್ುನಃ ಸರ್ತ್ ಎಂದು ತ್ ೂೀಳನ್ ತು ಸಾರುತ್ ುೀನ್ ,
ವ ೀದ ಶಾಸರಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಶಾಸರವಲಲ,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ದ ೀವರಲಲ.

(ಇದು ಮ .ಭಾ .ದ ಪ್ರಶ್ಷ್ುದಲ್ಲಲ 2ನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ 15ನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕ,

ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉತ್ಾುರಾಖಂಡದಲೂಲ ಇದರದ ೀ ಪಾಕ).

ಆಲ್ ೂೀಢ್ಃ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಿ ವಿಚಾರ್ಯಯ ಚ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ ।

ಇದ್ಮೀಕಂ ಸ್ುನಿಷ್ಪನ್ನಂ ಧ್ ್ೀಯೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೨.೬೮॥

ಆದಮೀಲ್ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ವಚಾರ,

ಪ್ುನಃ ಪ್ುನಃ ಆದಮೀಲೂ ಸಾರಾಸಾರ,
ಹ ೂರ ಹ ೂಮುಮವ ಸುನಿಶ್ಚರ್ತ ಹೂರರ್ಣ,
ಸವೀಥರ್ತುಮನವನ್ ೀ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ.

ಸ್ಮತಯವ್ಃ ಸ್ತತಂ ವಿಷ್ು್ವಿಯಸ್ಮತಯವ್ೀ ನ್ ಜಾತುಚಿತ್ ।

ಸ್ವ ೀಯ ವಿಧಿನಿಷ ೀಧ್ಾಃ ಸ್ು್ರ ೀತಯೀರ ೀವ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ॥೨.೬೯॥

ಸರ್ತರ್ತವರಲ್ ೀಬ ೀಕು ವಷ್ು್ವನ ಸಮರಣ ,

ಎಂದೂ ಸುಳಿರ್ಯಲ್ ೀ ಬಾರದು ವಸಮರಣ ,
ಇದ ೀ ಶಾಸರಮೂಲ ವಧ-ನಿಷ್ ೀಧದ ರ್ತುರ್ತುು,
ಉಳಿದ ವಧ ನಿಷ್ ೀಧಗಳ ಲ್ಾಲ ಇದರ ತ್ ೂರ್ತುು.
ಇದ ೀ ವಧ ನಿಷ್ ೀಧಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಆಂರ್ತರ್ಯಥ,
ನ್ ೈಜ ಹರಸಮರಣ ರ್ಯ ತ್ಾಕತುನ ಮಹಾತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ.

(ಶೌಚ ಅಂದರ ಮಡಿ -ಅಂದರ ಶುದಿಾ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 702

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಆಸನ ಸುಖವಾಗಿ ಕುಳಿರ್ತುಕ ೂಳ ೂಳೀ ಸದಿಾ,

ಭಗವಂರ್ತನ ಸಮರಣ ತ್ಾರದ ಮಡಿ,
ಯಾವ ಪ್ುರುಷ್ಾರ್ಥಕೆದು ಖ ೂೀಡಿ?

ಕ ೂೀ ಹಿ ತಂ ವ ೀದಿತುಂ ಶಕ ೂತೀ ಯೀ ನ್ ಸಾ್ತ್ ತದಿಾಧ್ ೂೀsಪರಃ ।

ತದಿಾಧಶಾಾಪರ ೂೀ ನಾಸತ ತಸಾಮತ್ ತಂ ವ ೀದ್ ಸ್ಃ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ॥೨.೭೦॥

ಕ ೂೀ ಹಿ ತಂ ವ ೀದಿತುಂ ಶಕ ೂತೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಮನಾಮರ್ಯಮ್ ।

ಋತ ೀ ಸ್ತ್ವತಿೀಸ್ೂನ ೂೀಃ ಕೃಷಾ್ದ್ ವಾ ದ್ ೀವಕ್ತೀಸ್ುತಾತ್ ॥೨.೭೧॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಂರ್ತಲಲದ ಇನ್ ೂನಬಬ ತ್ಾನು,

ಅವನ ಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿರ್ಯಲು ಹ ೀಗ ಶಕುನ್ಾದಾನು?,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಂರ್ವನು ಮತ್ ೂುಬಬನವ ಇಲಲ,
ಅವನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಅವನನುನ ಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿದ ಮಲಲ

ಸರ್ತ್ವತೀ ಸುರ್ತನ್ಾದ ವಾಸಷ್ಠ ಕೃಷ್್,

ದ ೀವಕಿೀ ಸುರ್ತನ್ಾದ ಯಾದವ ಕೃಷ್್,
ಬ ೀರಾರಗ ಗ ೂತ್ಾುದಿೀರ್ತು ವ ೀದಗಳ ಹೂರರ್ಣ?
ವ ೀದಪ್ರತಪಾದ್-ಸೃಷುಕರ್ತಥ ಅವ ಜಗತ್ಾೆರರ್ಣ!
ಸಾರ ಸಾರ ಹ ೀಳುರ್ತುವ ಅನ್ ೀಕ ಪ್ುರಾರ್ಣ,
ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ದ ೂೀಷ್ದೂರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.

ಅಪರಮೀಯೀsನಿಯೀಜ್ಶಾ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಕಾಮಗಮೊೀ ವಶ್ೀ ।

ಮೊೀದ್ತ ್ೀಷ್ ಸ್ದ್ಾ ರ್ೂತ ೈಬಾಯಲಃ ಕ್ತರೀಡನ್ಕ ೈರಿವ ॥೨.೭೨॥

ಶ್ರೀಹರರ್ಯನುನ ಯಾರೂ ಎಂದೂ ಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿದವರಲಲ,

ಸವಥಶಕು ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ ಬ ೀರಾರೂ ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡುವವರಲಲ,
ಎಲಲವೂ ರ್ತನನ ವಶ -ತ್ಾನ್ಾ್ರ ವಶದಲ್ಲಲರದ ಸ ಾೀಚೆಗಾಮಿ,
ಸವಥಶಕು ಸವಥವಾ್ಪ್ು ಅಜರಾಮರ ಸವಥ ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ ೀಮಿ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 703

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಇಂದಿರರ್ಯಗಳ ವಶದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡ ಧೀರನಿಗ ಯಾರ ಕಾಟ?

ಸೃಷ್ಾುಾದಿ ವಾ್ಪಾರಗಳ ಲ್ಾಲ ಅವನಿಗ ಮಕೆಳ ಬ ೂಂಬ ಯಾಟ!
ನ್ ಪರಮಾತುಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶಕ ೂ್ೀsರ್ಯಂ ಮಧುಸ್ೂದ್ನ್ಃ ।
ಪರಮಾತ್ ಪರಮೀತಸಾಮದ್ ವಿಶಾರೂಪಾನ್ನ ವಿದ್್ತ ೀ ॥೨.೭೩॥

ಮಹಾಬಾಹು ಈ ಮಧುಸೂದನನನುನ ತಳಿರ್ಯುವುದು ಅಶಕ್,

ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ ಸವೀಥರ್ತುಮಗ ಸಮ-ಮಿಗಿಲ್ಲಲ್ ಲಂಬ ರ್ತರ್ತಾ ವಾಕ್,
ತಳಿರ್ಯಲ್ಾಗದ ದ ೈವ-ಆಜ್ಞ ಗ ಸಗದ ೀ ತ್ಾನ್ ೀ ಕರುರ್ಣದಿ ಕಾವ ಪ ರೀಮಿ,
ಈರ್ತನಿಷ್ ುೀ ಎಂದಳ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಅಪ್ರಮೀರ್ಯ ಅವ ಸಾಾಮಿ,
ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು,
ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರೂ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರದಕ ೆ ಒರ್ತುು.

ವಸ್ುದ್ ೀವಸ್ುತ ೂೀ ನಾರ್ಯಂ ನಾರ್ಯಂ ಗಭ ೀಯsವಸ್ತ್ ಪರರ್ುಃ ।

ನಾರ್ಯಂ ದ್ಶರಥಾಜಾಞತ ೂೀ ನ್ಚಾಪಿ ಜಮದ್ಗಿನತಃ ॥೨.೭೪॥

ಜಾರ್ಯತ ೀ ನ ೈವ ಕುತಾರಪಿ ಮಿರರ್ಯತ ೀ ಕುತ ಏವ ತು ।

ನ್ ವ ೀಧ್ ೂ್ೀ ಮುಹ್ತ ೀ ನಾರ್ಯಂ ಬಧ್ತ ೀ ನ ೈವ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ।
ಕುತ ೂೀ ದ್ುಃಖಂ ಸ್ಾತಂತರಸ್್ ನಿತಾ್ನ್ಂದ್ ೈಕರೂಪಿರ್ಣಃ ॥೨.೭೫॥

ಈಶನ್ನಪಿ ಹಿ ದ್ ೀವ ೀಶಃ ಸ್ವಯಸ್್ ಜಗತ ೂೀ ಹರಿಃ ।

ಕಮಾಮಯಣಿ ಕುರುತ ೀ ನಿತ್ಂ ಕ್ತೀನಾಶ ಇವ ದ್ುಬಯಲಃ ॥೨.೭೬॥

ಹುಟುು ಸಾವರದ ಕೃಷ್್ ವಸುದ ೀವನ ಮಗನಲಲ,

ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥವಾಸವೂ ಖಂಡಿತ್ಾ ಇವಗಿದಿಾಲ,ಲ
ಅಜರಾಮರನ್ಾದವ ದಶರರ್ನಿಂದಲೂ ಹುಟುಲ್ಲಲಲ,
ಅಜರ್ಯ-ಅಜರ-ಅಜಸರ ಜಮದಗಿನರ್ಯಲೂಲ ಹುಟುಲ್ಲಲಲ.

ಹುಟ್ ುೀ ಇರದವಗ ಸಾವನ್ ನಲ್ಲಲ?,

ಮೂಛ ಥ ಸ ರ ಗಳ ಮಾತನ್ ನಲ್ಲಲ?,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 704

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಅವ ನಿತ್ಾ್ನಂದಮಾರ್ತರಸಾರೂಪ್!,
ಅವನಿಗಿನ್ ನಲ್ಲಲಂದ ದುಃಖದ ತ್ಾಪ್!.

ಹುಟುು- ಸಾವು -ಬಂಧನ -ನ್ ೂೀವು -ವರಹ,

ವಧ ವಧ ತ್ ೂೀರಕ ೂಳುಳವ ಮಾಟಗಾರನ ರ್ತರಹ,
ಇವನ ನ್ಾಟಕ ಅಯೀಗ್ರಗದು ಮೊೀಹಕ,
ಯೀಗ್ರಗದು ಲ್ಲೀಲ್ಾ ವನ್ ೂೀದ ದಾರ್ಯಕ,
ಧರಸ ಬಂದಾಗ ಭಗವಂರ್ತ ಮಾನುಷ್ ರೂಪ್,
ಮನುಷ್್ನಂತ್ ೀ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ದುಃಖ ಕ ೂೀಪ್ ತ್ಾಪ್,
ದ ೀವ ೀಶನ್ಾದ ಬರಹಾಮಂಡವನ್ಾನಳುವ ಅಪ್ರತಮ ಸಾವಥಭೌಮ,
ಆದರೂ ಸಾಮಾನ್ ರ ೈರ್ತನಂತ್ ದುಡಿರ್ತ ತ್ ೂೀರುವುದು ಅವನ ನ್ ೀಮ.

ನಾsತಾಮನ್ಂ ವ ೀದ್ ಮುಗ ೂಧೀsರ್ಯಂ ದ್ುಃಖಿೀ ಸೀತಾಂ ಚ ಮಾಗಯತ ೀ ।

ಬದ್ಧಃ ಶಕರಜತ ೀತಾ್ದಿ ಲ್ಲೀಲ್ ೈಷ್sಸ್ುರಮೊೀಹಿನಿೀ ॥೨.೭೭॥

ಮುಹ್ತ ೀ ಶಸ್ಾಪಾತ ೀನ್ ಭಿನ್ನತಾಗ್ ರುಧಿರಸ್ರವಃ ।

ಅಜಾನ್ನ್ ಪೃಚಛತಿ ಸಾಮನಾ್ನ್ ತನ್ುಂ ತ್ಕಾತವ ದಿವಂ ಗತಃ ॥೨.೭೮॥

ಇತಾ್ದ್್ಸ್ುರಮೊೀಹಾರ್ಯ ದ್ಶಯಯಾಮಾಸ್ ನಾಟ್ವತ್ ।

ಅವಿದ್್ಮಾನ್ಮೀವ ೀಶಃ ಕುಹಕಂ ತದ್ ವಿದ್ುಃ ಸ್ರಾಃ ॥೨.೭೯॥

ರ್ತನನನುನ ತ್ಾನು ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ ಎಂಬ ನ್ ೂೀಟ,

ಮೂಛ ಥ ದುಃಖಕ ೂೆಳಗಾದ ಸ ೂೀಜಗದ ಆಟ,
ಸೀತ್ಾವಯೀಗಿಯಾಗಿ ಅವಳ ಹುಡುಕುವ ದುಃಖರ್ತಪ್ು,
ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದ -ನ್ಾಗಪಾಶದಿಂದ ಬಂಧರ್ತ,
ಇವ ಲ್ಾಲ ಜಗನ್ಾನಟಕಧ್ಾರರ್ಯ ವವಧ ವ ೀಷ್,
ಅಯೀಗ್ರಗ ತ್ ೂಡಿಸಲು ರ್ತಪ್ುಾಗರಹಿಕ ರ್ಯ ಪಾಶ,
ಸಾತಾಕ ಮುಕಿುಯೀಗ್ರಗ ತಳಿವುದು ಅದರ ರೀತ,
ನಂಬದ ಅಯೀಗ್ರಗ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ತಳಿಸುವ ನಿೀತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 705

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಪಾರದ್ುಭಾಯವಾ ಹರ ೀಃ ಸ್ವ ೀಯ ನ ೈವ ಪರಕೃತಿದ್ ೀಹಿನ್ಃ ।

ನಿದ್ ೂೀಯಷಾ ಗುರ್ಣಸ್ಮೂಪಣಾಯ ದ್ಶಯರ್ಯನ್ಾನ್್ಥ ೈವ ತು ॥೨.೮೦॥

ದ್ುಷಾುನಾಂ ಮೊೀಹನಾಥಾಯರ್ಯ ಸ್ತಾಮಪಿ ತು ಕುತರಚಿತ್ ।

ರ್ಯಥಾಯೀಗ್ಫಲಪಾರಪ ಾೈ ಲ್ಲೀಲ್ ೈಷಾ ಪರಮಾತಮನ್ಃ ॥೨.೮೧॥

ಇವ ಲ್ಾಲ ಆಟಗಳು ಭಗವಂರ್ತನ ಪಾರದುಭಾಥವಗಳು,

ಇದಾದಾವ ೀ ಎದುಾ ಪ್ರಕಟವಾದ ಗುರ್ಣ ವಶ ೀಷ್ಗಳು,
ಅವನಿಗ ಂದ ಂದೂ ಇಲಲ ಪಾರಕೃರ್ತ ಶರೀರ,
ಅವನ್ ಂದೂ ದ ೂೀಷ್ದೂರ ಗುರ್ಣಸಾಗರ,
ಅವನ್ ಲ್ಾಲ ತ್ ೂೀರಕ ಗಳೂ ದುಷ್ುಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ,
ಒಮೊಮಮಮ ಸಜಜನರಗೂ ಮೊೀಹ ರ್ತರಸುವ ಸಮರ್ಥ,
ಸಾಭಾವ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಂತ್ ಫಲ ಕ ೂಡುವ ಕಲ್ ,
ಅದಕ ೆಂದ ೀ ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ೂೀರುವ ವವಧ ಲ್ಲೀಲ್ .

(ಏಕಾಗಬಾರದು ರಾಮ ಕೃಷ್್ರು ಕ ೀವಲ ಆದಶಥ ಮಾನವರು?

ನ್ಾವ ೀಕ ಒಪ್ಾಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಮಾನವರಲಲ ಅವರು --ದ ೀವರು?
ಸವಥಸಮಮರ್ತ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸದಾಾನ್ ಇದಕ ಗಿೀತ್ಾಚಾರ್ಯಥ,
ಅವನ್ ನೀ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿದಾಾರ ಶ್ರೀ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥ).

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತ ೀsಹಂ ಸ್ವಿಜ್ಞಾನ್ಮಿದ್ಂ ವಕ್ಾಯಮ್ಶ ೀಷ್ತಃ ।

ರ್ಯಜಾಞಾತಾಾ ನ ೀಹ ರ್ೂಯೀsನ್್ಜಾಞಾತವ್ಮವಶ್ಷ್್ತ ೀ ॥೨.೮೨॥

ಅಹಂ ಕೃತುನಸ್್ ಜಗತಃ ಪರರ್ವಃ ಪರಳರ್ಯಸ್ತಥಾ ।

ಮತತಃ ಪರತರಂ ನಾನ್್ತ್ ಕ್ತಞಚಾದ್ಸತ ಧನ್ಞ್ಞರ್ಯ ॥೨.೮೩॥

ಗಿೀತ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶದ ಮಧ್ ್ ಕೃಷ್್ ಅಜುಥನಗ ಹ ೀಳುವ ವಚಾರ,

ಅದನನ ತಳಿದರ ಮತ್ ುೀನೂ ತಳಿರ್ಯುವಂರ್ದಿಾರುವುದಿಲಲ ಸಾರ,
ನ್ಾನ್ ೀ ಈ ಜಗದ ಹುಟುು ಸಾವುಗಳಿಗ ಕಾರರ್ಣ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 706

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ನ್ಾನ್ ೀ ಜನಕ-ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಂಹಾರಕ ಮಾರರ್ಣ,

ನನನಲ್ ಲೀ ಇರುವುದು ಎಲಲದರ ಮೂಲ ಸರ್ತಾ,
ನನಗಿಂರ್ತ ಬ ೀರಲಲ ಇನ್ ೂನಂದು ಪ್ರರ್ತರ ರ್ತರ್ತಾ.

ಅವಜಾನ್ನಿತ ಮಾಂ ಮೂಢಾ ಮಾನ್ುಷೀಂ ತನ್ುಮಾಶ್ರತಮ್ ।

ಮೊೀಘಾಶಾ ಮೊೀಘಕಮಾಮಯಣ ೂೀ ಮೊೀಘಜ್ಞಾನ್ ವಿಚ ೀತಸ್ಃ ।
ರಾಕ್ಷಸೀಮಾಸ್ುರಿೀಂ ಚ ೈವ ಪರಕೃತಿಂ ಮೊೀಹನಿೀಂ ಶ್ರತಾಃ ॥೨.೮೪॥

ನ್ಾನು ಧರಸ ಬಂದಾಗ ಮಾನುಷ್ ರ್ತರಹ ದ ೀಹ,

ಖಚಿರ್ತ ಮೂಢರಗಾವರಸುರ್ತುದ ಅಜ್ಞಾನ-ಸಂದ ೀಹ,
ಅನಿಸುರ್ತುದವರಗ ಕೃಷ್್ ಅಜ್ಞಾನಿ ಪಾರಕೃರ್ತದ ೀಹಿ ಇತ್ಾ್ದಿ,
ಅದು ಬಗ ಗ ೀಡಿಗಳ ರಕೆಸ ತ್ಾಮಸರ ಆವರಸ ೂೀ ವಾ್ಧ.

ಹರ ಅವಜ್ಞ ಮಾಡುವವರ ಪ್ರಲ್ ೂೀಕದಾಸ ಅದು ವ್ರ್ಥ,

ರ್ಯಜ್ಞ ಯಾಗ ಇರ್ತರ ರ್ತರ್ತಾಜ್ಞಾನ ಸಾಧನ್ ಗಳಿಗಿಲಲವ ೀ ಇಲಲ ಅರ್ಥ,
ಅದಕ ೆ ದ ೈವವನ್ ೂಪ್ಾದ ದ ಾೀಷ್ಪ್ೂರ್ಣಥ ಮಲ್ಲನ ಮನಸುು ಕಾರರ್ಣ,
ತ್ಾಮಸರ ಇಂದಿರರ್ಯಲ್ ೂೀಲುಪ್ರ ಚಿಂರ್ತನ್ ಯೀ ರ್ತರ್ತಾವರ ೂೀಧೀ ಹೂರರ್ಣ.

(ಅಂರ್ತಃಸಾಕ್ಷ್ಮ ಇರದ ೀ ಕ ಲಸ ಮಾಡುವರಗನುನತ್ಾುರ ವಚ ೀರ್ತಸಃ,

ಅಂರ್ತರಂಗಸಾಕ್ಷ್ಮಯಿರದ ಶಬಾ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ ಅವಲಂಬಿರ್ತ ಕ ಲಸ,
ಶಬಾ ಹಾಗೂ ಅರ್ಥಗಳ ನಡುವದ ಒಂದು ಸಂಬಂಧ,
ಜಗದಾಾಾಪಾರ ನಡ ಸುವ ಸೂಕ್ಷ ಸಂವ ೀದಿೀ ಅನುಬಂಧ,
ಸಂವ ೀದನ್ ಯಿಂದ ಅತೀಂದಿರರ್ಯಗಳ ಅಸುರ್ತಾದ ಅನುಭವ,
ಆಂರ್ತರಕ ಮಂರ್ನದಿಂದ ಅತೀಂದಿರರ್ಯ ಶಕಿು ಅಸುರ್ತಾದ ಅನುಭಾವ,
ಆದರ ವಚ ೀರ್ತಸರಗ ಇದು ಎಂದೂ ಮುಚಿಚದ ದಾರ,
ಆಕಡ ಹರರ್ಯುವುದ ೀ ಇಲಲವರ ಯೀಚನ್ಾ ಲಹರ,
ಎಂದ ಂದೂ ಹರರ್ಯುವುದಿಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ್ ಡ ಅವರ ಚಿರ್ತು,
ಎಲಲವನೂನ ಸಾಭಾವಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನಡ ಸುವುದು ಹರಚಿರ್ತು).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 707

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಮಹಾತಾಮನ್ಸ್ುತ ಮಾಂ ಪಾರ್ಯ ದ್ ೈವಿೀಂ ಪರಕೃತಿಮಾಶ್ರತಾಃ ।

ರ್ಜನ್ಾನ್ನ್್ಮನ್ಸ ೂೀ ಜ್ಞಾತಾಾ ರ್ೂತಾದಿಮವ್ರ್ಯಮ್ ॥೨.೮೫॥

ಪ್ರಮ ಸಾತಾಕ ಪ್ರಕೃತರ್ಯ ಶ ರೀಷ್ಠ ಹೃದರ್ಯದ ಜನ,

ನಂಬುವರು ನ್ಾನ್ ೀ ಚ ೀರ್ತನ್ಾಚ ೀರ್ತನ ಉರ್ತಾತುಗ ಕಾರರ್ಣ,
ಅರರ್ಯುತ್ಾುರ ಚರ್ತುವಥಧ ನ್ಾಶರಹಿರ್ತನು ನ್ಾನು,
ಶುದಾ ಜ್ಞಾನದಿ ಹರಸುತ್ಾುರ ನಿಮಥಲ ಭಕಿುರ್ಯ ಜ ೀನು,
ಇದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅಜುಥನಗ ಮಾಡಿದ ಉಪ್ದ ೀಶ,
ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಜೀವಗಳ ನಡ ರ್ಯ ನ್ ೈಜ ಸಂದ ೀಶ.

ಪಿತಾsಸ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಚರಾಚರಸ್್ ತಾಮಸ್್ ಪೂಜ್ಶಾ ಗುರುಗಯರಿೀಯಾನ್ ।

ನ್ ತಾತುಮೊೀsಸ್ಾರ್್ಧಿಕಃ ಕುತ ೂೀsನ ೂ್ೀ ಲ್ ೂೀಕತರಯೀsಪ್ಪರತಿಮಪರಭಾವ॥೨.೮೬॥

ಕೃಷ್್ವಾಕ್ವ ಮನನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ಅಜುಥನ,

ರ್ತಲ್ ಬಾಗಿ ಸುುತಸುತ್ಾು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ವಂದನ,
ನಿೀನ್ ೀ ಸಕಲ ಚರಾಚರ ಪ್ರಪ್ಂಚದ ರ್ತಂದ ,
ಪ್ರಮಪ್ೂಜ್ ಮಹಾಗೂರುವೂ ನಿೀನ್ ೀ ಎಂದ ,
ನಿನಗ ಸಮನ್ಾದ ಮತ್ ೂುಬಬನಿಲಲವ ೀ ಇಲಲ,
ಸಮನಿಲಲದ ಮೀಲ್ ಮಿಗಿಲ್ಲನ ಮಾತ್ ೀ ಇಲಲ.

ಪರಂ ರ್ೂರ್ಯಃ ಪರವಕ್ಾಯಮಿ ಜ್ಞಾನಾನಾಂ ಜ್ಞಾನ್ಮುತತಮಮ್ ।

ರ್ಯಜಾಞಾತಾಾ ಮುನ್ರ್ಯಃ ಸ್ವ ೀಯ ಪರಾಂ ಸದಿಧಮಿತ ೂೀ ಗತಾಃ ॥೨.೮೭॥

ಮಮ ಯೀನಿಮಮಯಹದ್ ಬರಹಮ ತಸಮನ್ ಗರ್ಯಂ ದ್ಧ್ಾಮ್ಹಮ್ ।

ಸ್ಂರ್ವಃ ಸ್ವಯರ್ೂತಾನಾಂ ತತ ೂೀ ರ್ವತಿ ಭಾರತ ॥೨.೮೮॥

ತಳಿರ್ಯಲ್ ೀಬ ೀಕಾದ ವಷ್ರ್ಯಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮೊೀರ್ತುಮ ವಷ್ರ್ಯ,

ಅದನನ ದೃಢವಾಗಿ ತಳಿದವರಗ ಲ್ಾಲ ಸಂಸಾರದಿಂದ ವದಾರ್ಯ,
ಒಮಮ ಆದಮೀಲ್ ಉರ್ತುಮ ಜ್ಞಾನದನ್ಾವರರ್ಣ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 708

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಸಂಸಾರದಿಂದ ಪ್ರಮಸದಿಾಯಡ ಗ ಪ್ರ್ಯರ್ಣ.

ಮತ್ ು ಅಜುಥನನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ದ ೀವಕಿೀನಂದನ,

ನನನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಗ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ಗಭಾಥದಾನ,
ಅವಳಲ್ಾಲಗುರ್ತುದ ಸೃಷುರ್ಯ ಬಿೀಜದ ಬಿರ್ತುನ್ ರ್ಯ ಕರಮ,
ನಂರ್ತರ ಸಕಲ ಸಾ್ವರ ಜಂಗಮ ಪ್ರಪ್ಂಚದ ಉಗಮ.

ದ್ಾಾವಿಮೌ ಪುರುಷೌ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಕ್ಷರಶಾಾಕ್ಷರ ಏವ ಚ ।

ಕ್ಷರಃ ಸ್ವಾಯಣಿ ರ್ೂತಾನಿ ಕೂಟಸ ೂ್ೀsಕ್ಷರ ಉಚ್ತ ೀ ॥೨.೮೯॥

ಉತತಮಃ ಪುರುಷ್ಸ್ತವನ್್ಃ ಪರಮಾತ ೇತು್ದ್ಾಹೃತಃ ।

ಯೀ ಲ್ ೂೀಕತರರ್ಯಮಾವಿಶ್ ಭಿರ್ತ್ಯವ್ರ್ಯ ಈಶಾರಃ ॥೨.೯೦॥

ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕ್ಷರಮತಿೀತ ೂೀsಹಮಕ್ಷರಾದ್ಪಿ ಚ ೂೀತತಮಃ ।

ಅತ ೂೀsಸಮ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ವ ೀದ್ ೀ ಚ ಪರರ್ಥತಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಃ ॥೨.೯೧॥

ಯೀ ಮಾಮೀವಮಸ್ಮೂಮಢ ೂೀ ಜಾನಾತಿ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಮ್ ।

ಸ್ ಸ್ವಯವಿದ್ ರ್ಜತಿ ಮಾಂ ಸ್ವಯಭಾವ ೀನ್ ಭಾರತ ॥೨.೯೨॥

ಇತಿ ಗುಹ್ತಮಂ ಶಾಸ್ಾಮಿದ್ಮುಕತಂ ಮಯಾsನ್ಘ ।

ಏತದ್ ಬುದ್ಾಧವ ಬುದಿಧಮಾನ್ ಸಾ್ತ್ ಕೃತಕೃತ್ಶಾ ಭಾರತ ॥೨.೯೩॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಅಸಾರ್ತಂರ್ತರ ಚ ೀರ್ತನರಲ್ಲಲ ಎರಡು ರ್ತರ,

ಬರಹಾಮದಿ ಸಕಲ ಚ ೀರ್ತನರೂ ಕ್ಷರ-ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯವಳು ಅಕ್ಷರ,
ಮೀಲ್ಲನ ಎರಡೂ ಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್ ಮರ್ತುು ಅಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್,
ಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್ರಗಿದ ದ ೀಹ ನ್ಾಶ,
ಅಕ್ಷರ ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯದು ನ್ಾಶವರದ ವ ೀಶ,
ಎರಡಕೂೆ ಮಿಗಿಲವ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ ನುನವುದು ವಶ ೀಷ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 709

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಇಂರ್ತಹ ಭಗವಂರ್ತ ಎಲಲರ ೂಳಗಿದುಾ ಸಲಹುವ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ,

ಶಾಸರ ಶುರತ ಸೃತ ಸರ್ತ್ ರ್ತರ್ತಾ ಜ್ಞಾನ ಬ ಳಕು ಎಲಲವೂ ಅವನ್ ೀ ಸಾಾಮಿ,
ಈ ಜ್ಞಾನ ದೃಢವಾದ ಮೊೀಹರಹಿರ್ತನ್ಾದ ಭಕು,
ಎಲಲವನೂ ತಳಿದವನ್ಾಗಿ ಆಗುತ್ಾುನವ ಮುಕು,
ಇದು ಗೌಪ್್ವಾದ ಸಕಲ ಶಾಸರದ ಸಾರ,
ಇದ ತಳಿದವನ್ ೀ ಬಿಡುಗಡ ಯಾದ ಧೀರ.

ದ್ೌಾ ರ್ೂತಸ್ಗೌಯ ಲ್ ೂೀಕ ೀsಸಮನ್ ದ್ ೈವ ಆಸ್ುರ ಏವ ಚ ।

ದ್ ೈವೀ ವಿಸ್ತರಶಃ ಪ್ರೀಕತ ಆಸ್ುರಂ ಪಾರ್ಯ ಮೀ ಶುರರ್ಣು ॥೨.೯೪॥

ಅಸ್ತ್ಮಪರತಿಷ್ಾಂ ತ ೀ ಜಗದ್ಾಹುರನಿೀಶಾರಮ್ ।
ಈಶಾರ ೂೀsಹಮಹಂ ಭ ೂೀಗಿೀ ಸದ್ ೂಧೀsಹಂ ಬಲವಾನ್ ಸ್ುಖಿೀ ॥೨.೯೫॥
ಮಾಮಾತಮಪರದ್ ೀಹ ೀಷ್ು ಪರದಿಾಷ್ನ ೂತೀsರ್್ಸ್ೂರ್ಯಕಾಃ ।
ತಾನ್ಹಂ ದಿಾಷ್ತಃ ಕೂರರಾನ್ ಸ್ಂಸಾರ ೀಷ್ು ನ್ರಾಧಮಾನ್ ।
ಕ್ಷ್ಪಾಮ್ಜಸ್ರಮಶುಭಾನಾಸ್ುರಿೀಷ ಾೀವ ಯೀನಿಷ್ು ॥೨.೯೬॥

ಆಸ್ುರಿೀಂ ಯೀನಿಮಾಪನಾನ ಮೂಢಾ ಜನ್ಮನಿಜನ್ಮನಿ ।

ಮಾಮಪಾರಪ ್ೈವ ಕೌಂತ ೀರ್ಯ ತತ ೂೀ ಯಾಂತ್ಧಮಾಂ ಗತಿಮ್ ॥೨.೯೭॥

ಕೃಷ್್ನ್ ನುನತ್ಾುನ್ ಚ ೀರ್ತನರ ಸಾಭಾವದಲ್ಲಲ ದ ೈವೀಕ ಮರ್ತುು ಆಸುರ,

ದ ೈವಸಾಭಾವ ಹ ೀಳಿಯಾರ್ಯುು-ಈಗ ಕ ೀಳು ಆಸುರರ ಸಾಭಾವ ಸಾರ.

ಈ ಜಗತ್ ುಂಬುದು ಅಸರ್ತ್,

ಕಾರ್ಯಥಕಾರ ಅಲಲದ ಮಿಥಾ್,
ನ್ ಲ್ ಯೀ ಇಲಲದ ಜಗರ್ತುು,
ಆಧ್ಾರ ಯಾರಲಲ ಯಾವರ್ತುು.

ದ ೀವರಲಲ ನಿಯಾಮಕನಿಲಲ ಏನೂ ಇಲಲ,

ಬರೀ ಭರಮರ್ಯ ಮಾಯಾಜಗತುದು ಎಲ್ಾಲ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 710

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ದುಷ್ು ಚಿರ್ತುದವರ ಅಲಾ ಬುದಿಾರ್ಯವರ ವಾದ,

ಅವ ೈದಿಕ ಕಮಥ ಅಹಿರ್ತಕಾರರ ಕೂರರ ನ್ಾದ.

ನ್ಾನ್ ೀ ಈಶಾರ -ನನನ ಭ ೂೀಗಕಾೆಗ ೀ ಇರುವ ಜಗರ್ತುು,

ನ್ಾನ್ ೀ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಧನಿಕ ಸಮಾನರಲ್ ಲನಗ ಯಾವರ್ತುು,
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ದ ೀವನ ನಂಬದ ರಾಕ್ಷಸಾವ ೀಶ,
ದ ೈವವ ಒಪ್ಾದ ಇನ್ ೂನಬಬರ ೀಳಿಗ ಸಹಿಸದ ದ ಾೀಷ್ .

ದ ಾೀಷ್ ಕೂರರರ್ತನ ಅಮಂಗಲಕರ ನಡ ಅವರ ನಿೀತ,

ನಿಲಲದ ಬವಣ ರ್ಯ ಹಿೀನಯೀನಿಗಾಹಕುವುದ ನನ ರೀತ,
ತಳಿಗ ೀಡಿಗಳಾಗಿ ರಕೆಸರಾಗುವವರಗ -ಅಧ್ ೂೀಗತ,
ಕಡ ರ್ಯದಾಗಿ ಅಂಧಂರ್ತಮಸ ುೀ ಅವರಗಾಗುವ ಶಾಸು.

ಸ್ವಯರ್ೂತ ೀಷ್ು ಯೀನ ೈಕಂ ಭಾವಮವ್ರ್ಯಮಿೀಕ್ಷತ ೀ ।

ಅವಿರ್ಕತಂ ವಿರ್ಕ ತೀಷ್ು ತಜಾಞಾನ್ಂ ವಿದಿಧ ಸಾತಿಾಕಮ್ ॥೨.೯೮॥

ಸ್ವಯಗುಹ್ತಮಂ ರ್ೂರ್ಯಃ ಶೃರ್ಣು ಮೀ ಪರಮಂ ವಚಃ ।

ಇಷ ೂುೀsಸ ಮೀ ದ್ೃಢಮಿತಿ ತತ ೂೀ ವಕ್ಾಯಮಿ ತ ೀ ಹಿತಮ್ ॥೨.೯೯॥

ಮನ್ಮನಾರ್ವ ಮದ್ೂಕ ೂತೀ ಮದ್ಾ್ಜೀ ಮಾಂ ನ್ಮಸ್ುಾರು ।

ಮಾಮೀವ ೈಷ್್ಸ ಸ್ತ್ಂ ತ ೀ ಪರತಿಜಾನ ೀ ಪಿರಯೀsಸ ಮೀ ॥೨.೧೦೦॥
ಭಿನನ ಚ ೀರ್ತನರಲ್ಲಲರುವ ಭಗದೂರಪ್ ಒಂದ ೀ ಎಂಬ ಗುಂಪ್ು,
ಅಂರ್ವರದು -ಹರರ್ಯ ತಳಿರ್ಯ ಹ ೂರಟ ಸಾತಾಕ ಕಂಪ್ು.

ಮೊೀಕ್ಷಸಾಧನದಲ್ಲಲ ಇದು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗೌಪ್್ವಾದ ವಚನ,

ನಿೀನ್ ನಗ ಪ್ರರ್ಯನ್ಾದಾರಂದ ಅರುಹುತುರುವ ಅಜುಥನ,
ನನನಲ್ ಲೀ ನಿನನ ಮನಸುಡು ನನಗ ೀ ಪಡಮಡು,
ಭಕಿು ರ್ಯಜ್ಞ ಯಾಗ ನನನ ಪ್ರೀತಗ ಂದ ೀ ಮಾಡು,
ಇದು ಸರ್ತ್ದಲ್ ಲೀ ಸರ್ತ್-ನಿೀನು ನನನನ್ ನೀ ಹ ೂಂದುವ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 711

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಆಗುತುೀ ನಿನನ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ ಆನಂದದ ಅನುಭವ.

(ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಪ್ೂಜಾ ವಧ ವಧ್ಾನ,

ಅದ ದೂರವಟುವರು ಕ ೂಡುತ್ಾುರ ಏನ್ ೂೀ ಕಾರರ್ಣ,
ಕ ಲ ಸಂಹಿತ್ ಗಳಷ್ ುೀ ಲಭ್ವವ ---ಪಾರಚಿೀನ,
ಅನ್ ೀಕವು ಸ ೀರಸಲಾಟ್ಟುವ -----ಅವಾಥಚಿೀನ).

ಪಂಚರಾತರಸ್್ ಕೃತುನಸ್್ ವಕಾತ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ಸ್ವ ೀಯಷ ಾೀತ ೀಷ್ು ರಾಜ ೀಂದ್ರ ಜ್ಞಾನ ೀಷ ಾೀತದ್ ವಿಶ್ಷ್್ತ ೀ ॥೨.೧೦೧॥

ಜ್ಞಾನ ೀಷ ಾೀತ ೀಷ್ು ರಾಜ ೀಂದ್ರ ಸಾಂಖ್ಪಾಶುಪತಾದಿಷ್ು ।

ರ್ಯಥಾಯೀಗಂ ರ್ಯಥಾನಾ್ರ್ಯಂ ನಿಷಾಾ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರಃ ॥೧.೧೦೨॥

ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ಕರ್ತೃಥ ಅವ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಸಕಲ ಶಾಸರಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಇಲ್ಲಲದ ಶ ರೀಷ್ಠ ಹೂರರ್ಣ,
ವ ೀದವದು ಎಂದೂ ಸವಥಶ ರೀಷ್ಠ ಪ್ರಮ ಪ್ರಮಾರ್ಣ,
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವೂ ವ ೀದಾನುಸಾರ ಎಂಬುದದರ ಹಿರರ್ತನ.

ಸಾಂಖ್ ಪಾಶುಪ್ರ್ತದಲ್ಾಲಗಿದ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ವಶ ೀಷ್ ಅನ್ಾವರರ್ಣ,

ಮೊೀಕ್ಷದಾರ್ಯಕ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಹ ೀಳುವುದೂ ಅದ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಇದು ಜನಮೀಜರ್ಯ ರಾಜ -ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರ ಸಂಭಾಷ್ಣ ,
ನಡ ದಿದ ಇಲ್ಲಲ ಮೊೀಕ್ಷಧಮಥ ವಚನಗಳ ತಳಿ ವಶ ೀಲ ಷ್ಣ .

ಪಂಚರಾತರವಿದ್ ೂೀ ಮುಖಾ್ ರ್ಯಥಾಕರಮಪರಾ ನ್ೃಪ ।

ಏಕಾಂತಭಾವೀಪಗತಾ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಂ ವಿಶಂತಿ ತ ೀ ॥೨.೧೦೩॥

ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವ ಬಲಲ ಯಾವುದ ೀ ದ ೀವಭಕು,

ದ ೀವತ್ಾತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಅವ ನಿಷ್ಾಠರ್ಯುಕು,
ಸದೃಢ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳ ಶ ರೀಷ್ಠ ಜೀವರು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 712

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ವಾಸುದ ೀವನನ್ ನೀ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರವರು,

ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ಧ್ ್ೀರ್ಯ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಹ ೀಳುವ ಮುಖ್ವಾದ ಪ್ರಮೀರ್ಯ.

(ಇದು ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನ ಮರ್ತುು ಜನಮೀಜರ್ಯರ ಮಧ್ದ ಸಂಭಾಷ್ಣ ,

ಅದನುನ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ಮಾಡಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ವಶ ಲೀಷ್ಣ .)

ಬಹವಃ ಪುರುಷಾ ಬರಹಮನ್ುನತಾಹ ೂೀ ಏಕ ಏವ ತು ।

ಕ ೂೀ ಹ್ತರ ಪುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಾಸ್ತಂ ರ್ವಾನ್ ವಕುತಮಹಯತಿ ॥೨.೧೦೪॥
ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನ್ ಉವಾಚ:
ನ ೈತದಿಚಛಂತಿ ಪುರುಷ್ಮೀಕಂ ಕುರುಕುಲ್ ೂೀದ್ಾಹ ।
ಬಹೂನಾಂ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಹಿ ರ್ಯಥ ೈಕಾ ಯೀನಿರುಚ್ತ ೀ ।
ತಥಾ ತಂ ಪುರುಷ್ಂ ವಿಶಾಮಾಖಾ್ಸಾ್ಮಿ ಗುಣಾಧಿಕಮ್ ॥೨.೧೦೫॥

ಚ ೀರ್ತನರು ಅನ್ ೀಕರ ೂೀ -ಒಬಬನ್ ಯೀ ಮುನಿಪ್ುಂಗವ?

ಅವರಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಯಾರವನು ಮಹಾನುಭಾವ?

ಕ ಲವರು ಚ ೀರ್ತನನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಎನುನತ್ಾುರ ಜನಮೀಜರ್ಯ,

ಇದು ವಚಾರವಂರ್ತರಾದ ಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗಲಲ ಸಾೀಕಾರಾಹಥ,
ಬಹುಚ ೀರ್ತನರಗ ಒಬಬನ್ ೀ ಉರ್ತಾತುಕಾರರ್ಣವ ನುನರ್ತುವ ಶುರತ ಸೂರ್ತರ,
ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ವಷ್ು್ವ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಅವ ಸವಥರ್ತರ,
ಇರುವಂತ್ ವವಧ ಜೀವರಗ ಒಬಬನ್ ೀ ಜನಕ,
ಉಂಟ್ ೂಬಬ ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನವ ಗುಣಾಧಕ.

ಆಹ ಬರಹ ೈತಮೀವಾರ್ಯಂ ಮಹಾದ್ ೀವಾರ್ಯ ಪೃಚಛತ ೀ ।

ತಸ ್ೈಕಸ್್ ಮಮತಾಂ ಹಿ ಸ್ ಚ ೈಕಃ ಪುರುಷ ೂೀ ವಿರಾಟ್ ॥೨.೧೦೬॥

ಅಹಂ ಬರಹಾಮ ಚಾsದ್್ ಈಶಃ ಪರಜಾನಾಂ ತಸಾಮಜಾಞತಸ್ತವಂ ಚ ಮತತಃ ಪರಸ್ೂತಃ।

ಮತ ೂತೀ ಜಗತ್ ಸಾ್ವರಂ ಜಂಗಮಂ ಚ ಸ್ವ ೀಯ ವ ೀದ್ಾಃ ಸ್ರಹಸಾ್ಶಾ ಪುತರ ॥೨.೧೦೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 713

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತ್ಾುರ ಬರಹಮದ ೀವ -ರುದರದ ೀವರ ಸಂವಾದ,

ವಷ್ು್ ಒಬಬನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎಂದು ಬರಹಮನ ವಾದ,
ಎಲಲರಗೂ ಆದಿಯಾದ ನನನ ಹುಟುು ಅವನಿಂದ,
ನಂರ್ತರ ನಿೀನು ಸಮಸು ಜಗದ ಹುಟ್ಾುದದುಾ ಎಂದ,
ನ್ಾನು ನನನದು ಎಂದ ಹೀಳಿಕ ೂಳುಳವನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಒಬಬ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ನ್ಾನು ನಿೀನು ಸಾ್ವರ ಜಂಗಮ ವ ೀದ ಶಾಸರಗಳ ಹುಟ್ಟುಗವನ್ ೀ ಕಾರರ್ಣ.

ತಥ ೈವ ಭಿೀಮವಚನ್ಂ ಧಮಮಯಜಂ ಪರತು್ದಿೀರಿತಮ್ ।

ಬರಹ ೇಶಾನಾದಿಭಿಃ ಸ್ವ ೈಯಃ ಸ್ಮೀತ ೈರ್ಯಯದ್ುೆಣಾಂಶಕಃ ।
ನಾವಸಾರ್ಯಯತುಂ ಶಕ ೂ್ೀ ವಾ್ಚಕ್ಾಣ ೈಶಾ ಸ್ವಯದ್ಾ ॥೨.೧೦೮॥

ಸ್ ಏಷ್ ರ್ಗವಾನ್ ಕೃಷ ೂ್ೀ ನ ೈವ ಕ ೀವಲಮಾನ್ುಷ್ಃ ।

ರ್ಯಸ್್ ಪರಸಾದ್ಜ ೂೀ ಬರಹಾಮ ರುದ್ರಶಾ ಕ ೂರೀಧಸ್ಂರ್ವಃ ॥೨.೧೦೯॥

ಧಮಥರಾಜನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನವನು ಭಿೀಮಸ ೀನ,

ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಂದಲೂ ಅಸಾಧ್ ಹರರ್ಯ ಒಂದಂಶದ ಗುರ್ಣಗಾನ,
ಅವನ ಪ್ರಸನನತ್ ಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಬರಹಮದ ೀವ,
ಅವನ ಕ ೂರೀಧದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವ ರುದರದ ೀವ,
ಪ್ರಸನನತ್ -ಕ ೂೀಪ್ ಇತ್ಾ್ದಿ ಹರಗಿಂರ್ತ ಬ ೀರ ರ್ಯಲಲ,
ಎಲಲವೂ ಅವನ ಗುರ್ಣ ರೂಪ್ಗಳ ೀ ಆಗಿವ ರ್ಯಲಲ!

ವಚನ್ಂ ಚ ೈವ ಕೃಷ್್ಸ್್ ಜ ್ೀಷ್ಾಂ ಕುಂತಿೀಸ್ುತಂ ಪರತಿ ।

ರುದ್ರಂ ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ ದ್ ೀವಾ ರುದ್ ೂರೀ ಬರಹಾಮರ್ಣಮಾಶ್ರತಃ ।
ಬರಹಾಮ ಮಾಮಾಶ್ರತ ೂೀ ನಿತ್ಂ ನಾಹಂ ಕ್ತಂಚಿದ್ುಪಾಶ್ರತಃ ॥೨.೧೧೦॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಧಮಥರಾಜನಿಗ ಹ ೀಳುವ ವಾಕ್,

ದ ೀವತ್ ಗಳು ರುದರನ್ಾಶರಯಿಸದಿರುವುದು ಅಶಕ್,
ರುದರದ ೀವನು ಆಶರಯಿಸದಾಾನ್ ಚರ್ತುಮುಥಖನ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 714

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಬರಹಮ ಆಶರಯಿಸದಾಾನ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಸಮೀರ್ತ ನನನನನ,

ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಕ್ಷರ ಪ್ುರುಷ್ರ ಕಕ್ಷ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಅಕ್ಷರಳಾದರೂ ಅವಳ ಮನ್ ನನನ ವಕ್ಷ,
ಬ ೀರ ಲಲರಗೂ ನ್ಾವಬಬರೂ ಎಂದೂ ಒಂದ ೀ,
ನನ್ ೂನಳಗಿದಾರೂ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನನಗ ಸಮನಲಲ ಎಂದ ,
ನನಗ ಆಸರ -ಆಶರರ್ಯ ಎಂಬುದ ೂಂದು ಇಲಲ,
ಸಮಸು ಬರಹಾಮಂಡಕ ಆಸರ ನ್ಾನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ನಲಲ.

ರ್ಯಥಾssಶ್ರತಾನಿ ಜ ೂ್ೀತಿೀಂಷ ಜ ೂ್ೀತಿಃಶ ರೀಷ್ಾಂ ದಿವಾಕರಮ್ ।

ಏವಂ ಮುಕತಗಣಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಮುಪಾಶ್ರತಾಃ ॥೨.೧೧೧॥

ರ್ವಿಷ್್ತಪವಯಗಂ ಚಾಪಿ ವಚ ೂೀ ವಾ್ಸ್ಸ್್ ಸಾದ್ರಮ್ ।

‘ವಾಸ್ುದ್ ೀವಸ್್ ಮಹಿಮಾ ಭಾರತ ೀ ನಿರ್ಣಯಯೀದಿತಃ ॥೧.೧೧೨॥

‘ತದ್ಥಾಯಸ್ುತ ಕಥಾಃ ಸ್ವಾಯ ನಾನಾ್ರ್ಯಂ ವ ೈಷ್್ವಂ ರ್ಯಶಃ ।

‘ತತ್ ಪರತಿೀಪಂ ತು ರ್ಯದ್ ದ್ೃಶ ್ೀನ್ನ ತನ್ಮಮ ಮನಿೀಷತಮ್ ॥೨.೧೧೩॥
ಹ ೀಗ ಎಲ್ಾಲ ಬ ಳಕಿನ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೂ ಸೂರ್ಯಥನು ಆಶರರ್ಯ,
ಹಾಗ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಮುಕುರಗೂ ವಾಸುದ ೀವನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಆಶರರ್ಯ.

ಭವಷ್್ರ್ತಾವಥದ ವಾ್ಸರ ಆದರದ ಮಾತನ ಆಶರ್ಯ,

ಭಾರರ್ತದಲ್ಾಲಗಿದ ವಾಸುದ ೀವನ ಮಹಿಮಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ.

ಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಮುಖ ಸಾರ ಭಗವಂರ್ತನ ಮಹಿಮ,

ಎಲ್ಾಲ ಕಥ ಗಳೂ ಅದಕ ೆೀ ಪ್ೂರಕವ ನುನವ ಹಿರಮ,
ಬ ೀರ ೀನ್ ೀ ವರುದಾ ಕಂಡರೂ ಅದು ವಾ್ಸರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವಲಲ,
ಯಾರ ೀನ್ ೀ ಹ ೀಳಿದರೂ ಕಂಡರೂ ಅದು ವಾ್ಸರಗ ಸಮಮರ್ತವಲಲ.

‘ಭಾಷಾಸ್ುತತಿರವಿಧ್ಾಸ್ತತರ ಮಯಾ ವ ೈ ಸ್ಮಾದ್ಶ್ಯತಾಃ ।

‘ಉಕ ೂತೀ ಯೀ ಮಹಿಮಾ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ ತೂಕ ೂತೀ ಹಿ ಸ್ಮಾಧಿನಾ ॥೨.೧೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 715

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

‘ಶ ೈವದ್ಶಯನ್ಮಾಲಂಬ್ ಕಾಚಿಚ ಛೈವಿೀ ಕಥ ೂೀದಿತಾ ।

‘ಸ್ಮಾಧಿಭಾಷ್ಯೀಕತಂ ರ್ಯತ್ ತತ್ ಸ್ವಯಂ ಗಾರಹ್ಮೀ ವ ಹಿ ॥೨.೧೧೫॥

ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬಳಕ ಯಾಗಿರುವುದು ಮೂರು ಭಾಷ್ ,

ವಷ್ು್ಮಹಿಮರ್ಯ ನ್ ೀರವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದುಾ ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ .

ಶ್ವನನುನ ಪ್ರತಪಾದಿಸುವ ಶಾಸರ ಪಾಶುಪ್ರ್ತ,

ಹ ೀಳಲಾಟು ಕಥ ಗಳು ಮಹಾರುದರಗ ಸಂಬಂಧರ್ತ,
ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಲ್
ಾ ಾಲ ಗಾರಹ್ಸಮಮರ್ತ.

‘ಅವಿರುದ್ಧಂ ಸ್ಮಾಧ್ ೀಸ್ುತ ದ್ಶಯನ ೂೀಕತಂ ಚ ಗೃಹ್ತ ೀ ।

‘ಆದ್್ಂತಯೀವಿಯರುದ್ಧಂ ರ್ಯದ್ ದ್ಶಯನ್ಂ ತದ್ುದ್ಾಹೃತಮ್ ॥೨.೧೧೬॥

ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ಗ ವರುದಾವಲಲದ ದಶಥನಭಾಷ್ ರ್ಯೂ ಗಾರಹ್,

ಆದಿ ಅಂರ್ತ್ಗಳಲ್ಲಲ ವರುದಾವದುಾ ಮಧ್ದಶಥನಭಾಷ್ ವದಾರೂ ಸಹ್.

‘ದ್ಶಯನಾನ್ಂತರಸದ್ಧಂ ಚ ಗುಹ್ಭಾಷಾsನ್್ಥಾ ರ್ವ ೀತ್ ।

‘ತಸಾಮದ್ ವಿಷ ೂ್ೀಹಿಯ ಮಹಿಮಾ ಭಾರತ ೂೀಕ ೂತೀ ರ್ಯಥಾರ್ಯತಃ ॥೨.೧೧೭॥

ಉಪ್ಕರಮ ಉಪ್ಸಂಹಾರಕ ೆ ಯಾವುದು ವರುದಾವೀ ಅದು ದಶಥನ,

ಮೀಲುನ್ ೂೀಟಕ ೆ ಕಾರ್ಣುವುದಕ ೆ ಭಿನನವಾದದುಾ ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ರ್ಯ ಭಾವನ,
ಅನ್ ೀಕ ಪ್ರಮೀರ್ಯಗಳನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದು ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ,
ಸರ್ತ್ವನುನ ಮುಚಿಚಟುು ಹ ೀಳಿರುವುದು ವಾ್ಸರ ಅಭಿಲ್ಾಷ್ ,
ಭಾರರ್ತದುದಾಕೂೆ ಸಮಾಧ ದಶಥನ ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ಗಳ ನರ್ತಥನ,
ಅದಲುಬದಲ್ಾಗಿ ಸಂಯೀಜನ್ ಯಾಗಿ ಕ ೂಡುವುದು ರ್ತರ್ತಾನಿರೂಪ್ರ್ಣ.

‘ತಸಾ್ಂಗಂ ಪರರ್ಮಂ ವಾರ್ಯುಃ ಪಾರದ್ುಭಾಯವತರಯಾನಿಾತಃ ।

‘ಪರರ್ಮೊೀ ಹನ್ುಮಾನ್ ನಾಮ ದಿಾತಿೀಯೀ ಭಿೀಮ ಏವ ಚ ।
‘ಪೂರ್ಣಯಪರಜ್ಞಸ್ೃತಿೀರ್ಯಸ್ುತ ರ್ಗವತಾಾರ್ಯಯಸಾಧಕಃ ॥೨.೧೧೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 716

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಶ್ರೀಹರರ್ಯ ಪ್ರಧ್ಾನ ಸ ೀವಕ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನದು ಮೂರು ಅವತ್ಾರ,

ಹನುಮಂರ್ತನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮ ಸ ೀವ ರ್ಯ ಮಾಡಿದುಾ ಹನುಮಾವತ್ಾರ,
ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸ ೀವ ರ್ಯ ಮಾಡಿದಾದು ಭಿೀಮಾವತ್ಾರ,
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞರಾಗಿ ಶ್ರೀವಾ್ಸ ಪ್ೂಜ ರ್ಯ ಮಾಡಿದುಾ ಮಧ್ಾಾವತ್ಾರ.

‘ತ ರೀತಾದ್ ್ೀಷ್ು ರ್ಯುಗ ೀಷ ಾೀಷ್ ಸ್ಂರ್ೂತಃ ಕ ೀಶವಾಜ್ಞಯಾ ।

‘ಏಕ ೈಕಶಸಾಷ್ು ಪೃರ್ಗ್ ದಿಾತಿೀಯಾಂಗಂ ಸ್ರಸ್ಾತಿೀ ॥೨.೧೧೯॥

‘ಶಂರೂಪ ೀ ತು ರತ ೀವಾಯಯೌ ಶ್ರೀರಿತ ್ೀವ ಚ ಕ್ತೀತ್ಯತ ೀ ।

‘ಸ ೈವ ಚ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಕಾಳಿೀ ಚಂದ್ ರೀತಿ ಚ ೂೀಚ್ತ ೀ ॥೨.೧೨೦॥

ಹರಯಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ತ್ ರೀತ್ಾದಿ ಮೂರೂ ರ್ಯುಗಗಳಲೂಲ ವಾರ್ಯುವನ ಅವತ್ಾರ,

ಪ್ತಗ ರ್ತಕೆ ಸತಯಾಗಿ ಹರರ್ಯ ಎರಡನ್ ೀ ಸ ೀವಕಳಾಗಿ ಭಾರತೀ ದ ೀವರ್ಯ ವಾ್ಪಾರ.

ಸುಖಸಾರೂಪ್ ಪಾರರ್ಣನಲ್ಲಲ ರರ್ತಳಾದವಳು ಅವಳು ಭಾರತೀ ದ ೀವ,

ಅವಳ ೀ ಶ್ರೀ ,ಕಾಳಿೀ ,ಚಂದಾರ ಎಂದು ಕರ ಸಕ ೂಳುಳವ ದೌರಪ್ದಿೀ ದ ೀವ.

ತೃತಿೀಯಾಙ್ೆಂ ಹರ ೀಃ ಶ ೀಷ್ಃ ಪಾರದ್ುಭಾಯವಸ್ಮನಿಾತಃ ।

ಪಾರದ್ುಭಾಯವಾ ನ್ರಶ ೈವ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ಬಲ ಏವ ಚ ॥೨.೧೨೧॥

ರ್ತನನವತ್ಾರಗಳ ೂಂದಿಗ ಹರಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೂರನ್ ರ್ಯವ ಶ ೀಷ್ದ ೀವ,

ರ್ಯಮನಮಗ ನರ,ದಶರರ್ಪ್ುರ್ತರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ,ವಸುದ ೀವಪ್ುರ್ತರ ಹಲ್ಾರ್ಯುಧರಾರ್ಯ.

‘ರುದ್ಾರತಮಕತಾಾಚ ಛೀಷ್ಸ್್ ಶುಕ ೂೀ ದ್ೌರಣಿಶಾ ತತತನ್ೂ ।

‘ಇನ ಾರೀ ನ್ರಾಂಶಸ್ಮಪತಾಾಪಾಥ ೂೀಯsಪಿೀಷ್ತ್ ತದ್ಾತಮಕಃ ।
‘ಪರದ್ು್ಮಾನದ್ಾ್ಸ್ತತ ೂೀ ವಿಷ ೂ್ೀರಙ್ೆರ್ೂತಾಃ ಕರಮೀರ್ಣ ತು ॥೨.೧೨೨॥

ಮುಂಬರುವ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ಪ್ದವಗ ೀರುವನವ ರುದರ,

ಶುಕ ಅಶಾತ್ಾ್ಮರೂ ಶ ೀಷ್ಾವ ೀಶರಾಗುವರ ಂಬುದು ಭದರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 717

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ನರಾಂಶರ್ಯುಕು ಇಂದರನ್ಾದ ಅಜುಥನನಲ್ಲಲರ್ತುು ಶ ೀಷ್ಾವ ೀಶ,

ಅದಕ ಂದ ೀ ಅಜುಥನಗೂ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಮೂರನ್ ೀ ಸ ೀವಕನವಕಾಶ,
ಆನಂರ್ತರ ಪ್ರದು್ಮನ ಅನಿರುದಾಾದಿಗಳಿಗ ವಷ್ು್ ಸ ೀವಾವಕಾಶ.
‘ಚರಿತಂ ವ ೈಷ್್ವಾನಾಂ ತದ್ ವಿಷ ೂ್ೀದ್ ರೀಕಾರ್ಯ ಕರ್್ತ ೀ’ ।
ತಥಾ ಭಾಗವತ ೀsಪು್ಕತಂ ಹನ್ೂಮದ್ಾಚನ್ಂ ಪರಮ್ ॥೨.೧೨೩॥

ಭಗವದಭಕುರ ಚರತ್ ರ ರ್ತಂದು ಕ ೂಡುವುದು ಭಕಿುರ್ಯ ಉದ ರೀಕ,

ಭಾಗವರ್ತದಲೂಲ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ ಪಾರರ್ಣ ಪ್ರತಪಾದಿಸುವ ಭಕಿುಪಾಕ.

‘ಮತಾ್ಯವತಾರಸತವಹ ಮತ್ಯಶ್ಕ್ಷರ್ಣಂ ರಕ್ ೂೀವಧ್ಾಯೈವ ನ್ ಕ ೀವಲಂ ವಿಭ ೂೀಃ ।

ಕುತ ೂೀsಸ್್ ಹಿ ಸ್ೂ್ ರಮತಃ ಸ್ಾ ಆತಮನ್ ಸೀತಾಕೃತಾನಿ ವ್ಸ್ನಾನಿೀಶಾರಸ್್ ॥೨.೧೨೪॥

‘ನ್ ವ ೈಸ್ ಆತಾಮssತಮವತಾಮಧಿೀಶಾರ ೂೀ ರ್ುಙ್ಕ ಾತೀ ಹಿ ದ್ುಖಂ ರ್ಗವಾನ್ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಃ ।

‘ನ್ ಸಾೀಕೃತಂ ಕಶಮಲಮಶುನವಿೀತ ನ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ಚಾಪಿ ಜಹಾತಿ ಕಹಿಯಚಿತ್ ॥೨.೧೨೫॥

‘ರ್ಯತ್ಾಾದಪ್ಙ್ೆಜಪ್ರಾಗನಿಷ್ ೀವಕಾಣಾಂ ದುಃಖಾನಿ ಸವಾಥಣಿ ಲರ್ಯಂ ಪ್ರಯಾನಿು ।

‘ಸ ಬರಹಮವನಾಾಚರಣ ೂೀ ಜನಮೊೀಹನ್ಾರ್ಯ ಸರೀಸಙ್್ಗನ್ಾಮಿತ ರತಂ ಪ್ರರ್ರ್ಯಂಶಚಕಾರ’॥೨.೧೨೬

ಮಾನವ ಅವತ್ಾರಯಾದಾಗ ಶ್ರೀಹರ,

ಮಾನವರಗದು ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ ಕ ೂಡುವ ಪ್ರ,
ರಾವಣಾದಿ ರಾಕ್ಷಸರ ವಧ್ ಯಂದು ನ್ ಪ್,
ನ್ ನ್ ದುಕ ೂಂಡ ೀ ಸಂಹರಸಬಲಲನವ ಭೂಪ್,
ಸೀತ್ಾವಯೀಗ ದುಃಖ ಉಂಟ್ ೀ? ಅವ ಸಾರಮರ್ಣ,
ಮನುಷ್್ನಂತ್ಾಡಿ ದ ೀವತ್ - ಮನುಷ್್ರಗಿರ್ತು ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ.

ಜ್ಞಾನಿಗಳ ಆದಿಗುರು ಗುರ್ಣಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ ಸವಥವಾ್ಪ್ು,

ಅಂಥಾ ದ ೀವನಿಗ ದುಃಖವಲ್ ಲಂಬುದು ಶೃತಗಳಲ್ಲ ಉಕು,
ದ ೂೀಷ್ದೂರನ್ಾದ ಗುರ್ಣಸಾಗರನಿಗ ಲ್ಲಲರ್ಯ ಕ ೂೀಪ್?
ದುಷ್ುರ ದಾರ ರ್ತಪ್ಾಸಲು ಅವನ ನ್ಾಟಕದ ಪ್ರತ್ಾಪ್!

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 718

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಯಾರ ಲ್ಾಲ ಅವನ ಪಾದಪ್ದಮಗಳಲ್ಲಲ ಭಕಿುಯಿಂದಾಶ್ರರ್ತ,

ಅವರ ಲ್ಾಲ ದುಃಖ ಪಾಪ್ಗಳೂ ನಿಸುಂದ ೀಹ ಭಸೀಕೃರ್ತ,
ದುಜಥನ ಅತಕಾಮಿಗಳಿಗ (ವಷ್ಯಾಸಕು) ತ್ ೂೀರದ ಆಟ,
ಸಜಜನರಗ ಅವ ಮಾಡಿದ ಲ್ಲೀಲ್ಾವನ್ ೂೀದದ ರ್ತರ್ತಾ ಪಾಠ.

‘ಕಾಚಿಚಿಛವಂ ಕಾಚಿದ್ೃಷೀನ್ ಕಾಚಿದ್ ದ್ ೀವಾನ್ ಕಾಚಿನ್ನರಾನ್ ।

‘ನ್ಮತ್ಚಯರ್ಯತಿ ಸೌತತಿ ವರಾನ್ರ್ಯರ್ಯತ ೀsಪಿಚ ॥೨.೧೨೭॥

‘ಲ್ಲಙ್ೆಂ ಪರತಿಷಾಾಪರ್ಯತಿ ವೃಣ ೂೀತ್ಸ್ುರತ ೂೀ ವರಾನ್ ।

‘ಸ್ವ ೀಯಶಾರಃ ಸ್ಾತನ ೂಾೀsಪಿ ಸ್ವಯಶಕ್ತತಶಾ ಸ್ವಯದ್ಾ ।
‘ಸ್ವಯಜ್ಞ ೂೀsಪಿ ವಿಮೊೀಹಾರ್ಯ ಜನಾನಾಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಃ’ ॥೨.೧೨೮॥
ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕ ಲವಂದು ಆಟ,
ಶ್ವ ಋಷ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಪ್ೂಜಸುವ ನ್ ೂೀಟ.
ಕ ಲವಮಮ ಮನುಷ್್ರ ಪ್ೂಜ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ,
ನಮಸೆರಸುತ್ಾು ಅತ ನಮರನ್ಾಗಿ ಸುುತಸುತ್ಾುನ್ .

ಮಾಡಿದಾಾನ್ ಲ್ಲಂಗ ಪ್ರತಷ್ಾಠಪ್ನ್ ,

ಮಾಡಿದಾಾನ್ ಅಸುರರಲ್ಲಲ ವರಯಾಚನ್ .
ಸವಥಶಕು ಸವಥಜ್ಞ ಎಲಲದರ ಧಣಿ ಸವಥಸಾರ್ತಂರ್ತರ,
ಅವನು ಮಾಡುವ ದುಜಥನಮೊೀಹ ನ್ಾಟಕ ರ್ತಂರ್ತರ.

ತಸಾಮದ್ ಯೀ ಮಹಿಮಾ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ವಯಶಾಸ ೂಾೀದಿತಃ ಸ್ ಹಿ ।

ನಾನ್್ದಿತ ್ೀಷ್ ಶಾಸಾಾಣಾಂ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ಸ್ಮುದ್ಾಹೃತಃ ।
ಭಾರತಾರ್ಯಸಾಧ್ಾ ಪ್ರೀಕತಃ ಸ್ಾರ್ಯಂ ರ್ಗವತ ೈವ ಹಿ ॥೨.೧೨೯॥

ಮನಾಾದಿ ಕ ೀಚಿತ್ ಬುರವತ ೀ ಹಾ್ಸತೀಕಾದಿ ತಥಾ ಪರ ೀ ।

ತಥ ೂೀಪರಿಚರಾದ್್ನ ್ೀ ಭಾರತಂ ಪರಿಚಕ್ಷತ ೀ ॥೨.೧೩೦॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಮೀರ್ಯ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 719

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಮಹಾಮಹಿಮಾವಂರ್ತನ್ಾದ ವಷ್ು್ ಒಬಬನ್ ೀ ಅಪ್ರಮೀರ್ಯ.

ಅದಕ ೆ ರ್ತದಿಾರುದಾವಾದದ ಲ
ಾ ಲವೂ ಅಲಲ ಸಾೀಕಾರಾಹಥ,
ಮೂರು ಬಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ಭಾರರ್ತದ ಆಂರ್ತರ್ಯಥ.

ಕ ಲವರ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರರ್ತ ಮನುವನ ಕಥ ಯಿಂದ ಆರಂಭ,

ಮತ್ ು ಕ ಲವರ ಪ್ರಕಾರ ಆಸುೀಕನ ಕಥ ಯಿಂದ ಪಾರರಂಭ,
ಉಳಿದವರಗ ಉಪ್ರಚರ ವಸು ಕಥ ಯಿಂದ ಆರಂಭ.

‘ಸ್ಕೃಷಾ್ನ್ ಪಾರ್ಣಡವಾನ್ ಗೃಹ್ ಯೀsರ್ಯಮರ್ಯಃ ಪರವತಯತ ೀ ।

‘ಪಾರತಿಲ್ ೂೀಮಾ್ದಿವ ೈಚಿತಾರಯತ್ ತಮಾಸತೀಕಂ ಪರಚಕ್ಷತ ೀ ॥೨.೧೩೧॥

‘ಧಮೊೀಯ ರ್ಕಾಾದಿದ್ಶಕಃ ಶುರತಾದಿಃ ಶ್ೀಲವ ೈನ್ಯೌ ।

‘ಸ್ಬರಹಮಕಾಸ್ುತ ತ ೀ ರ್ಯತರ ಮನಾಾದಿಂ ತಂ ವಿದ್ುಬುಯಧ್ಾಃ ॥೨.೧೩೨॥

‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್್ ನಾಮಾನಿ ಸ್ವಾಯಣಿ ವಚನಾನಿ ತು ।

‘ತತಾುಮಥಾ್ಯಭಿಧ್ಾಯೀನಿ ತಮೌಪರಿಚರಂ ವಿದ್ುಃ ॥೨.೧೩೩॥

ಕೃಷ್್ ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾಂಡವರ ಭೂಮಿಕ ,

ಘಟನ್ ಗಳ ಹಿಂದು ಮುಂದು ಹಿಂದಾಗಿ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ .
ಈ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯ ಐತಹಾಸಕ ಅರ್ಥ ಕ ೂಡುವುದು ಆಸುೀಕ ಕಥ ಯಂಬ ವಾದ,
ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡುವವರಗ ಕ ೂಡುವುದು ದ ೈವಭಕು ಪಾಂಡವರ ಕಥಾನ್ಾದ.

ಧಮಥ ಭಕಿು ಮುಂತ್ಾದ ಹರ್ತುು ಗುರ್ಣಗಳ ಕಾರ್ಣುವಕ ,

ಶರವರ್ಣ ಶ್ೀಲ ವನರ್ಯ ವ ೀದ ವದ ್ಗಳ ಪ್ರತಪಾದಿಸುವಕ ,
ಮೀಲ್ಲನ ರೀತರ್ಯ ಕಥ ಹ ೀಳುವುದು ಮನ್ಾಾದಿಗಳು ಎಂಬ ತಳುವಳಿಕ .

ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವುದ ಲಲವೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ನ್ಾಮ,

ಧವನಿಸುರ್ತುದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನವ ಗುರ್ಣಧ್ಾಮ,
ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುವ ಕಥ ಉಪ್ರಚರಾದಿಗಳ ನ್ ೀಮ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 720

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

(ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲನ ಪ್ರಮುಖ ಏಳು ಪಾರ್ತರ,

ತಳಿಸುರ್ತುದ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಗುರ್ಣಗಳ ಸೂರ್ತರ.
ಹದಿನ್ಾರು ಜೀವನ್ೌಮಲ್ಗಳ ೂಂದಿಗ ಜೀವ,
ಒಲ್ಲಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಹದಿನ್ ೀಳನ್ ೀ ವ ೀದವದ ್ರ್ಯ ಭಾವ.
ಹದಿನ್ ೀಳನ್ ೀ ವ ೀದವದ ್ರ್ಯದು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಕ ೂಡುವ ಸರ್ತಾ,
ಹದಿನ್ ಂಟರ ಬಂಟನವ ಶ್ರಹರಯಂಬುದ ೀ ಮುಖ್ ರ್ತರ್ತಾ).

‘ರ್ಕ್ತತಜ್ಞಾಯನ್ಂ ಸ್ ವ ೈರಾಗ್ಂ ಪರಜ್ಞಾಮೀಧ್ಾ ಧೃತಿಃ ಸ್ತಿಃ ।

‘ಯೀಗಃ ಪಾರಣ ೂೀ ಬಲಂ ಚ ೈವ ವೃಕ ೂೀದ್ರ ಇತಿ ಸ್ೃತಃ ॥೨.೧೩೪॥

‘ಏತದ್ಾಶಾತಮಕ ೂೀ ವಾರ್ಯುಸ್ತಸಾಮದ್ ಭಿಮಸ್ತದ್ಾತಮಕಃ ।

‘ಸ್ವಯವಿದ್ಾ್ ದ್ೌರಪದಿೀ ತು ರ್ಯಸಾಮತ್ ಸ ೈವ ಸ್ರಸ್ಾತಿೀ ॥೨.೧೩೫॥

ಭಕಿು, ಜ್ಞಾನ, ವ ೈರಾಗ್, ಪ್ರಜ್ಞಾ, ಮೀಧ್ಾ, ಧೃತ, ಸ್ತ, ಯೀಗ, ಪಾರರ್ಣ ಮರ್ತುು ಬಲ,
ಇವಷ್ೂು ಗುರ್ಣಗಳು ಪ್ರತನಿಧಸುರ್ತುವ ಭಿೀಮಸ ೀನನ ವ್ಕಿುರ್ತಾದ ಎರ್ತುರ ಮರ್ತುು ಆಳ.

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಅವಷ್ೂು ಗುರ್ಣಗಳ ಹ ೂಂದಿದಾರ್ತ,

ಅವನ ಸತ ದೌರಪ್ದಿೀದ ೀವ ಆಕ ವ ೀದಮಾರ್ತ.

‘ಅಜ್ಞಾನಾದಿಸ್ಾರೂಪಸ್ುತ ಕಲ್ಲದ್ುಯಯೀಯಧನ್ಃ ಸ್ೃತಃ ।

‘ವಿಪರಿೀತಂ ತು ರ್ಯಜಾಞಾನ್ಂ ದ್ುಃಶಾಸ್ನ್ ಇತಿೀರಿತಃ ॥೨.೧೩೬॥

‘ನಾಸತಕ್ಂ ಶಕುನಿನಾಯಮ ಸ್ವಯದ್ ೂೀಷಾತಮಕಾಃ ಪರ ೀ ।

‘ಧ್ಾತಯರಾಷಾಾಸ್ಾಹಙ್ಕ್ಾರ ೂೀ ದ್ೌರಣಿೀ ರುದ್ಾರತಮಕ ೂೀ ರ್ಯತಃ ॥೨.೧೩೭॥

‘ದ್ ೂರೀಣಾದ್ಾ್ ಇನಿಾರಯಾಣ ್ೀವ ಪಾಪಾನ್್ನ ್ೀ ತು ಸ ೈನಿಕಾಃ ।

‘ಪಾರ್ಣಡವ ೀಯಾಶಾ ಪುಣಾ್ನಿ ತ ೀಷಾಂ ವಿಷ್ು್ನಿಯಯೀಜಕಃ ॥೨.೧೩೮॥

ಅಜ್ಞಾನ್ಾದಿಸಾರೂಪ್ ಕಲ್ಲ ಅವ ದುಯೀಥಧನ.

ವಪ್ರೀರ್ತಜ್ಞಾನದ ಪ್ರತನಿಧ ಅವ ದುಶಾ್ಸನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 721

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಶಕುನಿ ಅವನು ನ್ಾಸುಕ್ದ ಅಭಿಮಾನಿ.

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ುರ್ತರರಷ್ೂು ಒಂದ ೂಂದು ದ ೂೀಷ್ದ ಗನಿ.
ಅಶಾತ್ಾ್ಮ "ನ್ಾನು ದ ೀಹ "ಎಂಬ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯ ದನಿ.

ದ ೂರೀಣಾದಿಗಳ ಲ್ಾಲ ಇಂದಿರರ್ಯಗಳ ಸಂಕ ೀರ್ತ,

ಕೌರವನ ಸ ೈನಿಕರ ಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ ಪ್ೂರರ್ತ.
ಪಾಂಡವ ಸ ೈನಿಕರ ಲ್ಾಲ ಪ್ುರ್ಣ್ ಪ ರೀರರ್ತ.
ವಷ್ು್ವ ೀ ಎರಡಕೂೆ ನಿಯಾಮಕನ್ಾರ್ತ.

‘ಏವಮಧ್ಾ್ತಮನಿಷ್ಾಂ ಹಿ ಭಾರತಂ ಸ್ವಯಮುಚ್ತ ೀ ।

‘ದ್ುವಿಯಜ್ಞ ೀರ್ಯಮತಃ ಸ್ವ ೈಯಭಾಯರತಂ ತು ಸ್ುರ ೈರಪಿ ॥೨.೧೩೯॥

‘ಸ್ಾರ್ಯಂ ವಾ್ಸ ೂೀ ಹಿ ತದ್ ವ ೀದ್ ಬರಹಾಮ ವಾ ತತ್ ಪರಸಾದ್ತಃ ।

‘ತಥಾsಪಿ ವಿಷ್ು್ಪರತಾ ಭಾರತ ೀ ಸಾರಸ್ಙ್ೆರಹಃ’ ॥೨.೧೪೦॥

ಇತಾ್ದಿವಾ್ಸ್ವಾಕ ್ೈಸ್ುತ ವಿಷ ೂ್ೀತಾಷ ೂೀಯsವಗಮ್ತ ೀ ।

ವಾಯಾಾದಿೀನಾಂ ಕರಮಶ ೈವ ತದ್ಾಾಕ ್ೈರ ೀವ ಚಿನ್ಾತ ೀ ॥೨.೧೪೧॥

ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತವದು ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮನಿಷ್ಠ ಗರಂರ್.

ಧಮಾಮಥದಿ ಹರ್ತುು ಗುರ್ಣಗಳುಳಳವರಗ ಆಗುರ್ತುದ ಅರ್ಥ.
ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಅದನನ ಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿರ್ಯಲು ಅಸಮರ್ಥ.

ಪ್ೂರ್ಣಥ ಬಲಲವರ ೂಬಬರ ೀ ಅವರು ಸಾರ್ಯಂ ವ ೀದವಾ್ಸ.

ಅವರನುಗರಹದಿಂದ ತಳಿದ ಬರಹಮದ ೀವ ವಾ್ಸರ ದಾಸ.

ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ತರುಳು ವಷ್ು್ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ.

ಹಾಗ ೀ ಪಾರರ್ಣನ ಹಿರಮ, ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ಜ್ಞಾನದ ರ್ತರ್ತಾ.
ಇವ ಲಲವನೂನ ತಳಿಸರುವುದು ವ ೀದವಾ್ಸರ ವಾಕ್ಗಳ ಸರ್ತಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 722

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

‘ವಾರ್ಯುಹಿಯ ಬರಹಮತಾಮೀತಿ ತಸಾಮತ್ ಬರಹ ೈವ ಸ್ ಸ್ೃತಃ ।

‘ನ್ ಬರಹಮಸ್ದ್ೃಶಃ ಕಶ್ಾಚಿಛವಾದಿಷ್ು ಕರ್ಞ್ಾನ್’ ॥೨.೧೪೨॥

‘ಜ್ಞಾನ ೀ ವಿರಾಗ ೀ ಹರಿರ್ಕ್ತತಭಾವ ೀ ಧೃತಿಸ್ತಿಪಾರರ್ಣಬಲ್ ೀಷ್ು ಯೀಗ ೀ ।

‘ಬುದ್ೌಧ ಚ ನಾನ ೂ್ೀ ಹನ್ುಮತುಮಾನ್ಃ ಪುಮಾನ್ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕಾಚ ಕಶಾನ ೈವ’ ॥೨.೧೪೩॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಮುಂದಿನ ಕಲಾದಲ್ಾಲಗುತ್ಾುನ್ ಅವ ಬರಹಮ.

ಶ್ವ ಮೊದಲ್ಾದವರಲ್ಲಲ ಆ ಜ್ಞಾನ ಇಲಲವ ಂದ ೀ ಅದು ಮಮಥ.

ಜ್ಞಾನ ವ ೈರಾಗ್ ವಷ್ು್ಭಕಿುರ್ಯ ಭಾವದಲ್ಲಲ,

ಧ್ ೈರ್ಯಥ ಸ್ರತ್ ಪೌರುಷ್ ಬಲ ಯೀಗದಲ್ಲಲ,
ಬುದಿಾರ್ಯಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತಗ ಸಮಾನನ್ಾದ ಮತ್ ೂುಬಬನಿಲಲ.
ಪ್ವಮಾನಗ ಸಮಾನ ಯಾರೂ ಯಾವಕಾಲದಲೂಲ ಎಲೂಲ ಇಲಲ.

‘ಬಳಿತಾ್ ತದ್ ವಪುಷ ೀ ಧ್ಾಯ ದ್ಶಯತಂ ದ್ ೀವಸ್್ ರ್ಗಯಃ ಸ್ಹಸ ೂೀ ರ್ಯತ ೂೀ ಜನಿ ।
‘ರ್ಯದಿೀಮುಪಹಾರತ ೀ ಸಾಧತ ೀ ಮತಿರ್ ಋತಸ್್ ಧ್ ೀನ್ ಅನ್ರ್ಯನ್ತ ಸ್ಸ್ುರತಃ ॥೨.೧೪೪॥

‘ಪೃಕ್ ೂೀ ವಪುಃ ಪಿತುಮಾನ್ ನಿತ್ ಆ ಶಯೀ ದಿಾತಿೀರ್ಯಮಾ ಸ್ಪತಶ್ವಾಸ್ು ಮಾತೃಷ್ು ।

‘ತೃತಿೀರ್ಯಮಸ್್ ವೃಷ್ರ್ಸ್್ ದ್ ೂೀಹಸ ೀ ದ್ಶಪರಮತಿಂ ಜನ್ರ್ಯನ್ತ ಯೀಷ್ರ್ಣಃ ॥೨.೧೪೫॥

ಸವಥಶಕು ಸವಥಜ್ಞ ಭಗವಂರ್ತನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಹ ೂರುವ.

ಜನಮದಾರ್ತ ಶ್ರೀಹರರ್ಯ ಪ್ದರ್ತಲದಲ್ಲಲ ಸದಾ ಬಾಗಿ ನಿಂತರುವ.
ರಾಮರೂಪ್ ಹರರ್ಯ ಪ ರೀಮಸಂದ ೀಶವ ತ್ಾಯಿ ಸೀತ್ ಗ ರ್ತಲುಪ್ಸುವವ.
ಜಗದ್ ಮಾತ್ಾಪ್ರ್ತರ ಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬದಾನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನ್ಾಗಿರುವ.

ಇವನ ಎರಡನ್ ೀ ಅವತ್ಾರವ ೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ ರೂಪ್.

ಶರ್ತುರಸ ೈನ್ ಪ್ುಡಿಮಾಡಿದ ಬಂಡಿ ಅನನವನುನಂಡ ಭೂಪ್.
ಏಳುಶಾಸರ ಮಾತ್ ರ್ಯರ ಮಡಿಲಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ ಕೂಸು.
ಮೂರನ್ ೀ ಅವತ್ಾರ ಮಧವರಾಗಿ ನಿೀಡಿದುಾ ವ ೀದಸಾರದ ಹಾಸು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 723

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

‘ನಿರ್ಯಯದಿೀಂ ಬುದ್ಾನನ್ಮಹಿಷ್ಸ್್ ವಪಯಸ್ ಈಶಾನಾಸ್ಃ ಶವಸಾ ಕರನ್ತ ಸ್ೂರರ್ಯಃ ।

‘ರ್ಯದಿೀಮನ್ು ಪರದಿವೀ ಮಧವ ಆಧವ ೀ ಗುಹಾ ಸ್ನ್ತಂ ಮಾತರಿಶಾಾ ಮಥಾರ್ಯತಿ ॥೨.೧೪೬॥

‘ಪರ ರ್ಯತ್ ಪಿತುಃ ಪರಮಾನಿನೀರ್ಯತ ೀ ಪಯಾಯ ಪೃಕ್ಷುಧ್ ೂೀ ವಿೀರುಧ್ ೂೀ ದ್ಂಸ್ು ರ ೂೀಹತಿ ।

‘ಉಭಾ ರ್ಯದ್ಸ್್ ಜನ್ುಷ್ಂ ರ್ಯದಿನ್ಾತ ಆದಿದ್ ರ್ಯವಿಷ ೂಾೀ ಅರ್ವದ್ ಘೃಣಾ ಶುಚಿಃ’ ॥೨.೧೪೭॥

ತ್ ರ ದಾಗ ಜ್ಞಾನಶ ರೀಷ್ಠ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಅನುಗರಹದ ದಾಾರ,

ಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗಾಗುರ್ತುದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳ ನ್ ೈಜ ಸಾಕಾರ.
ಸಜಜನರ ಸರದಾರಗ ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾದ ಭಗವತ್ ಚಿಂರ್ತನ,
ವಾರ್ಯು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ನಮಮ ಹೃರ್ತೆಮಲದಲ್ಲಲ ರ್ತರ್ತಾ ಮಂರ್ನ.

ಯಾವ ಮಧವರ ಂಬ ಈ ಜ್ಞಾನ್ಾವತ್ಾರ,

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಜಗಕಾೆಗಿದ ಸಾಕಾರ.
ಯಾವುದ ೀ ದುವಾಥದಿಗಳ ಕ್ಷುದರ ಪ್ರಶ ನ-ದುವಾಥದ,
ಆಗಿ ಬಿಸುಡಲಾಡುರ್ತುದ ಅವನ ಜ್ಞಾನದವಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಛ ೀದ.
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ಗುರ್ಣ ತ್ ೂೀರಸುವ ಈ ರೂಪ್,
ಸಜಜನರಲ್ಲಲ ದರ್ಯಹ ೂಂದಿ ಬ ಳಗಿಸುವ ಜ್ಞಾನ ದಿೀಪ್.

(ಹಿೀಗ ಋಗ ಾೀದದಲ್ಲಲ ಬಂದ ಮೂರು ಅವತ್ಾರಗಳ ವರ್ಣಥನ್ ,

ರ್ತನೂಮಲಕ ಬಂದ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಭಾರರ್ತಗಳ ವಶ ೀಷ್ ಚಿಂರ್ತನ್ .
ವ ೀದಮುಖ ೀನ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ನ್ ೂೀಡುವ ನ್ ೂೀಟ,
ಅದಿಾತೀರ್ಯ ಮಧ್ಾಾಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ ಕ ೂಟು ಪಾಠ).

ಅಶಾಮೀಧಃ ಕರತುಶ ರೀಷ ೂಾೀ ಜ ೂ್ೀತಿಃಶ ರೀಷ ೂಾೀ ದಿವಾಕರಃ ।

ಬಾರಹಮಣ ೂೀ ದಿಾಪದ್ಾಂ ಶ ರೀಷ ೂಾೀ ದ್ ೀವಶ ರೀಷ್ಾಸ್ುತ ಮಾರುತಃ ॥೨.೧೪೮॥

ರ್ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಅಶಾಮೀಧವದು ಶ ರೀಷ್ಠ ,

ಬ ಳಕುಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಸೂರ್ಯಥನವ ಶ ರೀಷ್ಠ .
ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬರಹಮಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 724

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದವ ಅವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ .

ಬಲಮಿನ್ಾರಸ್್ ಗಿರಿಶ ್ೀ ಗಿರಿಶಸ್್ ಬಲಂ ಮರುತ್ ।

ಬಲಂ ತಸ್್ ಹರಿಃ ಸಾಕ್ಾನ್ನ ಹರ ೀಬಯಲಮನ್್ತಃ ॥೨.೧೪೯॥

ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲವಂರ್ತ (ಗಿರೀಶ)ರ್ತರ್ತುಾರುಷ್ ,

ಗಿರೀಶಗಿಂರ್ತ ಬಲವಂರ್ತನವ ಮುಖ್ಪಾರಣ ೀಶ .
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲವಂರ್ತನವ ಶ್ರೀಶ .
ಹರಗ ಸಮ-ಮಿಗಿಲು ಅಂರ್ತ ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ ,
ನಂರ್ತರದ ಸಾ್ನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ಂಬ ಮಲಲ .

ವಾರ್ಯುಭಿೀಯಮೊೀ ಭಿೀಮನಾದ್ ೂೀ ಮಹೌಜಾಃ ಸ್ವ ೀಯಷಾಂ ಚ ಪಾರಣಿನಾಂ ಪಾರರ್ಣರ್ೂತಃ ।

ಅನಾವೃತಿತದ್ ೀಯಹಿನಾಂ ದ್ ೀಹಪಾತ ೀ ತಸಾಮದ್ ವಾರ್ಯುದ್ ೀಯವದ್ ೀವೀ ವಿಶ್ಷ್ುಃ ॥೨.೧೫೦॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ದುಜಥನರಗ ಭರ್ಯಂಕರ ,

ಭಾರೀ ಘಜಥನ್ ರ್ಯ ಶಕಿುಶಾಲ್ಲ ಅಪ್ರತಮವೀರ .
ಎಲಲರಗೂ ಉಸರನಿೀವ ಜೀವದಾರ್ತ-ಮಹಿಮಾವಂರ್ತ,
ಅವ ಹ ೂರನಡ ದರ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀಹಿಗಳ ದ ೀಹಪಾರ್ತ ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯ ಶ ರೀಷ್ಠ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ಾರ್ತ .

ತತತವಜ್ಞಾನ ೀ ವಿಷ್ು್ರ್ಕೌತ ಧ್ ೈಯೀಯ ಸ ್ೈಯೀಯ ಪರಾಕರಮೀ ।

ವ ೀಗ ೀ ಚ ಲ್ಾಘವ ೀ ಚ ೈವ ಪರಲ್ಾಪಸ್್ ಚ ವಜಯನ ೀ ॥೨.೧೫೧॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಸ್ಮೊೀ ನಾಸತ ಸ ೀನ್ಯೀರುರ್ಯೀರಪಿ ।

ಪಾಞಚಡತ ್ೀಚ ಪಟುತ ಾೀ ಚ ಶ್ರತ ಾೀ ಚ ಬಲ್ ೀsಪಿ ಚ ॥೨.೧೫೨॥

ರ್ತರ್ತಾಜ್ಞಾನ ವಷ್ು್ಭಕಿು ಧ್ ೈರ್ಯಥ ಸ ್ೈರ್ಯಥ ಪ್ರಾಕರಮ ,

ವ ೀಗದಿ ನಿಪ್ುರ್ಣ ಪ್ರಲ್ಾಪ್ಹಿೀನ ಭಿೀಮನಿಗಾರಲಲ ಸಮ.
ಭಿೀಮಸ ೀನಗ ಸಮನ್ಾದವ ಎರಡೂ ಸ ೈನ್ದಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಇಲಲ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 725

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಅವ ಪಾಂಡಿರ್ತ್ ಪ್ಟುರ್ತಾ ಸಾಮರ್್ಥ ಶ್ರರ್ತನ ಬಲದ ಮೂಲ .

ತಥಾ ರ್ಯುದಿಷಾರ ೀಣಾಪಿ ಭಿೀಮಂ ಪರತಿ ಸ್ಮಿೀರಿತಮ್ ।

ಧಮಮಯಶಾಾರ್ಯಶಾ ಕಾಮಶಾ ಮೊೀಕ್ಷಶ ೈವ ರ್ಯಶ ್ೀ ಧುರವಮ್ ।
ತಾಯಾ್ರ್ಯತತಮಿದ್ಂ ಸ್ವಯಂ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಭಾರತ ॥೨.೧೫೩॥

ಹಾಗ ೀ ಧಮಥಜ ಭಿೀಮಗ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ಸ ಳ ರ್ಯುರ್ತುದ ಗಮನ ,

ಲ ರ್ಯೂ ನಿನನಧೀನ .
ಧಮಥ ಅರ್ಥ ಕಾಮ ಮೊೀಕ್ಷ ಕಿೀತಥ ಇವ ಲ್ಾಲ ಎಲ್ ಡ
ನಿನನನುಗರಹದಿಂದ ಇರ್ತರರಗಾಗುರ್ತುದ ಅದು ಪ್ರದಾನ .

ವಿರಾಟಪವಯಗಂ ಚಾಪಿ ವಚ ೂೀ ದ್ುಯೀಯಧನ್ಸ್್ ಹಿ ।

ವಿೀರಾಣಾಂ ಶಾಸ್ಾವಿಧುಷಾಂ ಕೃತಿನಾಂ ತತತವನಿರ್ಣಯಯೀ
ಸ್ತ ತವೀ ಬಾಹುಬಲ್ ೀ ಧ್ ೈಯೀಯ ಪಾರಣ ೀ ಶಾರಿೀರಸ್ಮೂವ ೀ ॥೨.೧೫೪॥

ಸಾಮಾತಂ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಸ್ದ್ ೈತ್ನ್ರರಾಕ್ಷಸ ೀ ।

ಚತಾಾರಃ ಪಾರಣಿನಾಂ ಶ ರೀಷಾಾಃ ಸ್ಮೂಪರ್ಣಯಬಲಪೌರುಷಾಃ ॥೨.೧೫೫॥

ಭಿೀಮಶಾ ಬಲರ್ದ್ರಶಾ ಮದ್ರರಾಜಶಾ ವಿೀರ್ಯಯವಾನ್ ।

ಚತುರ್ಯಃ ಕ್ತೀಚಕಸ ತೀಷಾಂ ಪಞ್ಾಮಂ ನಾನ್ುಶುಶುರಮಃ ।
ಅನ ೂ್ೀನಾ್ನ್ನ್ತರಬಲ್ಾಃ ಕರಮಾದ್ ೀವ ಪರಕ್ತೀತಿಯತಾಃ ॥೨.೧೫೬॥

ವರಾಟಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮನ ಕುರರ್ತು ದುಯೀಥಧನನ ವಚನ ,

ಸದಾಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಎಂಥಾ ಬಲವಂರ್ತ-ಪ್ರಧ್ಾನ .
ರ್ಯುದಾ ಶಾಸರ ಸಂದಿಗಾದಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾನಸಕ ಸ ್ೈರ್ಯಥ ,
ಸರ್ತಾ ಬಾಹುಬಲ ಪೌರುಷ್ ಅಸಾಮಾನ್ ಅದುಭರ್ತ ಧ್ ೈರ್ಯಥ ,
ದಾನವ ಮಾನವ ರಾಕ್ಷಸ ಲ್ ೂೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ,
ಭಿೀಮ ಬಲಭದರ ಶಲ್ ಕಿೀಚಕನಲಲದ ಐದನ್ ರ್ಯವನಿಲಲ.

ವಚನ್ಂ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಸ್್ ತಥ ೂೀದ್ ೂ್ೀಗಗತಂ ಪರಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 726

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ರ್ಯತ್ ಕ್ತಞ್ಚಾsತಮನಿ ಕಲ್ಾ್ರ್ಣಂ ಸ್ಮಾೂವರ್ಯಸ ಪಾರ್ಣಡವ ।

ಸ್ಹಸ್ರಗುರ್ಣಮಪ ್ೀತತ್ ತಾಯ ಸ್ಮಾೂವಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೨.೧೫೭॥

ಯಾದ್ೃಶ ೀ ಚ ಕುಲ್ ೀ ಜಾತಃ ಸ್ವಯರಾಜಾಭಿಪೂಜತ ೀ ।

ಯಾದ್ೃಶಾನಿ ಚ ಕಮಾಮಯಣಿ ಭಿೀಮ ತಾಮಸ ತಾದ್ೃಶಃ ॥೨.೧೫೮॥

ಅಸಮನ್ ರ್ಯುದ್ ಧೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ ತಾಯ ಭಾರಃ ಸ್ಮಾಹಿತಃ ।

ಧೂರಜುಯನ ೀನ್ ವೀಢವಾ್ ವೀಢವಾ್ ಇತರ ೂೀ ಜನ್ಃ ।
ಉಕತಂ ಪುರಾಣ ೀ ಬರಹಾಮಣ ಡೀ ಬರಹಮಣಾ ನಾರದ್ಾರ್ಯ ಚ ॥೨.೧೫೯॥

ಉದ ೂ್ೀಗಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮಾರ್ತು ,

ಗಮನ್ಾಹಥವಾದದಾದು ಭಿೀಮನ ಕುರರ್ತು .
ನಿನನಲ್ಲಲರುವ ಸದುಗರ್ಣಗಳ ಭಂಡಾರ ,
ಸಾವರಪ್ಟುು ಮಿಗಿಲದು ಎನನ ಪ್ರಕಾರ .

ಯಾರ ಮಗ ಯಾವ ಕುಲ ಏನ್ ೀನು ನಿನನ ಕಾರ್ಯಥ ,

ನಿನ್ ನರ್ತುರದ ಕ ಲಸಗಳ ೀ ಮಾಪ್ಗಳವು ಗಮನ್ಾಹಥ .
ನಿನನ ಕ ಲಸ ಕಾರ್ಯಥಗಳ ಂದೂ ತ್ಾರಕ ,
ಅದ ೀ ನಿನನ ವ್ಕಿುರ್ತಾಕಾೆಗುರ್ತುದ ನಿಣಾಥರ್ಯಕ .
ಅಜುಥನ ರ್ಯುದಾದ ನ್ ೂಗ ಹ ೂರ್ತು ಸ ೈನಿಕ ,
ನಿೀನ್ ೀ ಪ್ರತಕ್ಷರ್ಣ ಪ್ರತಯಂದರ ಪಾಲಕ .

‘ರ್ಯಸಾ್ಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ಪರಮಂ ವಿದ್ನಿತ ‘ಶ ೀಷ್ಃ ಸ್ುಪಣ ೂೀಯ ಗಿರಿಶಃ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಃ ।
‘ಮಾತಾ ಚ ಯೈಷಾಂ ಪರರ್ಮೈವ ಭಾರತಿೀ ‘ಸಾ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಬರ್ೂವ ರ್ೂಮೌ ॥೨.೧೬೦॥

‘ಯಾ ಮಾರುತಾದ್ ಗರ್ಯಮಧತತ ಪೂವಯಂ ‘ಶ ೀಷ್ಂ ಸ್ುಪರ್ಣಯಂ ಗಿರಿಶಂ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಮ್ ।

‘ಚತುಮುಯಖಾಭಾಂಶಾತುರಃ ಕುಮಾರಾನ್ ‘ಸಾ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಬರ್ೂವ ರ್ೂಮೌ’ ॥೨.೧೬೧॥

ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ವಚನ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 727

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ತಳಿಸುರ್ತುದ ದೌರಪ್ದಿೀದ ೀವರ್ಯ ಸಾ್ನ ಮಾನ .

ಯಾರ ಅನುಗರಹದಿ ಶ ೀಷ್ ಗರುಡ ಸದಾಶ್ವ ಇಂದರ ,
ಪ್ಡ ರ್ಯುವರು ಹರಮಹಾತ್ ಮರ್ಯ ದಿವ್ ಜ್ಞಾನ ಲ್ಾಂದರ.
ತ್ಾಯಿ ಭಾರತಯೀ ಆಕ ಇವರಗ ಲ್ಾಲ ತ್ ೂೀರದುಾ ಹಾದಿ ,
ಇವರ ಲಲರ ಹ ರ್ತು ಭಾರತಯೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಾಲದಳು ದೌರಪ್ದಿ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ೨.೧೬೨-೨.೧೬೮
(ಮೊದಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಆನಂರ್ತರ ಭಾರತೀದ ೀವ ನಂರ್ತರ ಬಲರಾಮ ,
ಇದನ್ ನೀ ದೃಢಗ ೂಳಿಸುತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ನ್ ೀಮ .)

ರ್ಯಸಾ್ಧಿಕ ೂೀ ಬಲ್ ೀ ನಾಸತ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಮೃತ ೀ ಕಾಚಿತ್ ।

ನ್ ವಿಜ್ಞಾನ ೀ ನ್ಚ ಜ್ಞಾನ್ ಏಷ್ ರಾಮಃ ಸ್ ಲ್ಾಙ್ೆಲ್ಲೀ ॥೨.೧೬೨॥
ರ್ಯಸ್್ ನ್ ಪರತಿಯೀದ್ಾಧsಸತ ಭಿೀಮಮೀಕಮೃತ ೀ ಕಾಚಿತ್ ।
ಅನಿಾಷಾ್ಪಿ ತಿರಲ್ ೂೀಕ ೀಷ್ು ಸ್ ಏಷ್ ಮುಸ್ಲ್ಾರ್ಯುಧಃ ॥೨.೧೬೩॥

ಭಗವದ್ ವಜ್ಞಾನ ಜ್ಞಾನ ಬಲ ಎಲಲದರಲ್ಲಲ ,

ಭಿೀಮಸ ೀನಗ ಸಮ ಇನ್ ೂನಬಬ ಇಲಲ ಅಲ್ಲಲ .
ಅವನ ನಂರ್ತರದ ಸಾ್ನ ಪ್ಡ ದವನು (ಬಲರಾಮ)ಶ ೀಷ್ ,
ಇಂರ್ತಹ ಸೂಕ್ಷಿದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ನಿೀತಗಳು ಆಚಾರ್ಯಥರ ವಶ ೀಷ್ .

ತಥಾ ರ್ಯುದಿಷಾರ ೀಣ ೈವ ಭಿೀಮಾರ್ಯ ಸ್ಮುದಿೀರಿತಮ್ ।

ಅನ್ುಜ್ಞಾತ ೂೀ ರೌಹಿಣ ೀಯಾತ್ ತಾಯಾ ಚ ೈವಾಪರಾಜತ ।
ಸ್ವಯವಿದ್ಾ್ಸ್ು ಬೀರ್ತುುಃ ಕೃಷ ್ೀನ್ ಚ ಮಹಾತಮನಾ ॥೨.೧೬೪॥

ಅನ ಾೀಷ್ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಂ ಚ ತಾಾಂ ಚ ಭಿೀಮಾಪರಾಜತಮ್ ।

ವಿೀಯೀಯ ಶೌಯೀಯsಪಿವಾ ನಾನ್್ಸ್ೃತಿೀರ್ಯಃ ಫಲುೆನಾದ್ೃತ ೀ ॥೨.೧೬೫॥

ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಧಮಥರಾಜ ಭಿೀಮಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ,

ನಿೀನು ಬಲಭದರನ ನಂರ್ತರ ಅಜುಥನ ಪ್ರಣಿರ್ತನಿದಾಾನ್ .
ಭಿೀಮ ಬಲರಾಮನಿಗಿಂರ್ತ ಅಜುಥನನ ಸಾ್ನ ಕ ೂಂಚ ಕ ಳಗ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 728

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಅವರಬಬರ ನಂರ್ತರ ಸವ್ಸಾಚಿಗ ಸಮರಲಲ ಸಮಸು ಸ ೈನ್ದ ೂಳಗ .

ತಥ ೈವ ದ್ೌರಪದಿೀವಾಕ್ಂ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಂ ಪರತಿೀರಿತಮ್ ।

ಅಧಿಜ್ಮಪಿ ರ್ಯತ್ ಕತುಯಂ ಶಕ್ತ ೀ ನ ೈವ ಗಾಣಿಡವಮ್ ।
ಅನ್್ತರ ಭಿೀಮಪಾಥಾಯಭಾ್ಂ ರ್ವತಶಾ ಜನಾದ್ಯನ್ ॥೨.೧೬೬॥

ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ದೌರಪ್ದಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ಗ ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು,

ನಿೀನು ಭಿೀಮಾಜುಥನರನುನ ಬಿಟುರ ಯಾರಗಿದ ಗಾಂಡಿೀವ ಎರ್ತುುವ ತ್ಾಕರ್ತುು.

ತಥ ೈವಾನ್್ತರ ವಚನ್ಂ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ ೀರಿತಮ್ ।

ದ್ಾಾವ ೀವ ಪುರುಷೌ ಲ್ ೂೀಕ ೀ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಾದ್ನ್ನ್ತರೌ ।
ಭಿೀಮಸ್ುತ ಪರರ್ಮಸ್ತತರ ದಿಾತಿೀಯೀ ದ್ೌರಣಿರ ೀವ ಚ ॥೨.೧೬೭॥

ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಸಾುಪ್ ,

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ನಂರ್ತರದ ವೀರಪ್ುರುಷ್ರು ಇಬಬರಪ್ಾ .
ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವ ಭಿೀಮ ,
ಎರಡನ್ ರ್ಯವ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ .

(ಮೂಲದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಇಂದರ ,

ಮೂಲದಲ್ಲಲ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ರುದರ .
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಎಂದೂ ರುದರನ್ ೀ ಮೀಲು ,
ಆದರೂ ತ್ ೂೀರದುಾಂಟು ರುದರಗಾದಂತ್ ಸ ೂೀಲು.)

ಅಕ್ಷಯಾವಿಷ್ುಧಿೀ ದಿವ ್ೀ ಧವಜ ೂೀ ವಾನ್ರಲಕ್ಷರ್ಣಃ

ಗಾಣಿಡೀವಂ ಧನ್ುಷಾಂ ಶ ರೀಷ್ಾಂ ತ ೀನ್ ದ್ೌರಣ ೀವಯರ ೂೀsಜುಯನ್ಃ ॥೨.೧೬೮॥

ಎಂದೂ ಖಾಲ್ಲಯಾಗದ ಬರ್ತುಳಿಕ ,

ಹನುಮಂರ್ತ ಕೂತರುವ ಪ್ತ್ಾಕ ,
ಶ ರೀಷ್ಠ ಧನುಸುು ಗಾಂಡಿೀವದ ಇರುವಕ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 729

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ಇವ ಲ್ಾಲ ಅಜುಥನಗ ಕ ೂಟುವು ಹ ಗಗಳಿಕ .

(ಮುಖ್ವಾಗಿ ಸಾತಾಕ ಗುರ್ಣ ಕೃಷ್್ನ ಸಾರರ್್ ,

ಲಭ್ವಾರ್ಯುು ರಕ್ಷಣ ಇಹ ಪ್ರದಲ್ಲಲ ಆತರ್್ .)

(ಈ ರೀತ ಭಗವಂರ್ತನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ ,

ಪಾರರ್ಣ ಭಾರತರ್ಯರ ಹಿರಮರ್ಯ ರ್ತರ್ತಾ ,
ದ ೀವತ್ಾತ್ಾರರ್ತಮ್ ಇತ್ಾ್ದಿ ಅನ್ ೀಕ ಶಾಸರ ಸಾರ ,
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮಾಡುತ್ಾುರ ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಉಪ್ಸಂಹಾರ.)

ಇತಾ್ದ್್ನ್ನ್ತವಾಕಾ್ನಿ ಸ್ನ ಾೀವಾಥ ೀಯ ವಿವಕ್ಷ್ತ ೀ ।

ಕಾನಿಚಿದ್ ದ್ಶ್ಯತಾನ್್ತರ ದಿಙ್ ಮಾತರಪರತಿಪತತಯೀ ॥೨.೧೬೯॥

ಹಿೀಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲವ ಅನ್ ೀಕಾನ್ ೀಕ ವಾಕ್ ,

ಕ ಲವನುನ ಎತುತ್ ೂೀರಸ ನಿಮಗಾಗಿಸದ ಾೀನ್ ಶಕ್ .

ತಸಾಮದ್ುಕತಕರಮೀಣ ೈವ ಪುರುಷ ೂೀತತಮತಾ ಹರ ೀಃ ।

ಅನೌಪಚಾರಿಕ್ತೀ ಸದ್ಾಧ ಬರಹಮತಾ ಚ ವಿನಿರ್ಣಯಯಾತ್ ॥೨.೧೭೦॥

ಸದಾವಾಗುರ್ತುದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮರ್ತಾ ,

ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪ್ರಬರಹಮಸಾರೂಪ್ನ್ ಂಬ ಅಮೂಲ್ ರ್ತರ್ತಾ .

ಪೂರ್ಣಯಪರಜ್ಞಕೃತ ೀರ್ಯಂ ಸ್ಙ್ಕ ಷೀಪಾದ್ುದ್ಧೃತಿಃ ಸ್ುವಾಕಾ್ನಾಮ್ ।

ಶ್ರೀಮದ್ಾೂರತಗಾನಾಂ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಪೂರ್ಣಯತಾನಿರ್ಣಯಯಾಯೈವ ॥೨.೧೭೧॥

ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥರ್ತಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ಕಾರರ್ಣ ,

ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞರಂದಾಗಿದ ಅನ್ ೀಕ ವಾಕ್ಗಳ ಉದಾರರ್ಣ.

ಸ್ ಪಿರೀರ್ಯತಾಂ ಪರತಮಃ ಪರಮಾದ್ನ್ನ್ತಃ ಸ್ನಾತರಕಃ ಸ್ತತಸ್ಂಸ್ೃತಿದ್ುಸ್ತರಾಣಾಯತ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 730

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೨

ರ್ಯತಾಪದ್ಪದ್ಮಮಕರನ್ಾಜುಷ ೂೀ ಹಿ ಪಾಥಾಯಃ ಸಾಾರಾಜ್ಮಾಪುರುರ್ರ್ಯತರ ಸ್ದ್ಾ ವಿನ ೂೀದ್ಾತ್

॥೨.೧೭೨॥

ಭಗವಂರ್ತನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು ,

ದಾಟ್ಟಸುವವನವನ್ ೀ ಸಂಸಾರದ ಕಡಲು ,
ಅಂರ್ತಹಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಹರಸಲ್ಲ ಪ್ರೀತರ್ಯ ಹ ೂನಲು .

ಅವನ ಸ ೀವಸದ ಪಾಂಡವರು ಹ ೂಂದಿದರು ಇಹಪ್ರದಲ್ಲಲ ಉನನರ್ತ ಸಾ್ನ ,

ಎಲಲದರ ಸೂರ್ತರಧ್ಾರ ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಲ್ಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ .

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯಯೀ

ವಾಕ ೂ್ೀದ್ಾಧರ ೂೀ ನಾಮ ದಿಾತಿೀಯೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥರಂದ ಆದ ,
ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ವಾದ ,
ಎರಡನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ನ್ಾಮ ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರ ,
ಮಾಡಲಾಡುತುದ ಇಲ್ಲಲಗಿದರ ಉಪ್ಸಂಹಾರ .

*********************************************************************

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 731

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಮೂರು
[ಸ್ಗಾಯನ್ುಸ್ಗಯಲರ್ಯಪಾರದ್ುಭಾಯವನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ]

॥ ಓಂ ॥

(ಮೊದಲ್ಲಗ ಬಂದಿರುವ ವಾ್ಸ ರಾಮ ಕೃಷ್್ ಸುುತ,

ಹ ೀಳುರ್ತುದ ವ ೀದಾಂರ್ತ ಪ್ರಮೀರ್ಯದ ದಿವ್ ಮತ)

ಜರ್ಯತ್ಜ ೂೀsಖರ್ಣಡಗುಣ ೂೀರುಮರ್ಣಡಲಃ ಸ್ದ್ ೂೀದಿತ ೂೀ ಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮಾಲ್ಲೀ ।

ಸ್ಾರ್ಕತಹಾದ್ ೂೀಯಚಾತಮೊೀನಿಹನಾತ ವಾ್ಸಾವತಾರ ೂೀ ಹರಿರಾತಮಭಾಸ್ಾರಃ ॥೩.೦೧॥

ಸುರ್ತು ಮಂಡಲವದುಾ ನಿರ್ತ್ ಹ ೂಳ ರ್ಯುವ ಸೂರ್ಯಥ,

ಜ್ಞಾನಮಂಡಲವದುಾ ಗುರ್ಣ ಪ್ರಕಾಶ್ಸುವ ವಾ್ಸಾರ್ಯಥ.
ಯಾವಾಗಲೂ ಬ ಳಗುವ ಅವ ಸೂರ್ಯಥ,
ಸೂರಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಡುವವ ವಾ್ಸಾರ್ಯಥ.
ಸೂರ್ಯಥನ ಕಿರರ್ಣವದು ಬ ಳಕಿನ ಮೂಲ -ಪಾರಕೃರ್ತ,
ವಾ್ಸಕಿರರ್ಣವದು ಅಜ್ಞಾನಕ ೆ ಶ್ಲ - ಅಪಾರಕೃರ್ತ.
ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ ಹ ೂರ ಜಗತುಗಷ್ ುೀ - ಪ್ರಕಾಶ,
ವಾ್ಸರು ಬ ಳಗುತ್ಾುರ ಹ ೂರಗಷ್ುಲಲದ ೀ ಹೃದಯಾಕಾಶ.
ಇಂರ್ತಹ ವಾ್ಸರವರು ಉರ್ತೃಷ್ು,
ಆಚಾರ್ಯಥರ ಅರವದು ಸುಸಾಷ್ು.

ಜರ್ಯತ್ಜ ೂೀSಕ್ಷ್ೀರ್ಣಸ್ುಖಾತಮಬಮಬಃ ಸ ಾೈಶಾರ್ಯಯಕಾನಿತಪರತತಃ ಸ್ದ್ ೂೀದಿತಃ ।

ಸ್ಾರ್ಕತಸ್ನಾತಪದ್ುರಿಷ್ುಹನಾತ ರಾಮಾವತಾರ ೂೀ ಹರಿರಿೀಶಚನ್ಾರಮಾಃ ॥೩.೦೨॥

ಹುಟುು ಸಾವರುವ -ರಾತರ ಬಾನು ಬ ಳಗುವ ಚಂದರ,

ಹುಟುು ಸಾವರದ -ಸದಾ ಬ ಳಗುವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ.
ಚಂದರನಿಗುಂಟು ಸೀಮಿರ್ತ ಬ ಳಕು ಕ್ಷರ್ಯವಾಗ ೂೀ ಬಿಂಬ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 732

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ರಾಮಚಂದರನ್ ೂೀ ಅಸೀಮ ಅಕ್ಷರ್ಯ ಎಲಲರ ೂಳಿಹ ಬಿಂಬ.

ಸಜಜನರಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಡುವ ಭೂಪ್,
ಕಳ ದುಬಿಡುವ ರ್ತನನ ಭಕುರ ಬ ೀಗ ಸಂತ್ಾಪ್.
ಚಂದರನದದು ಕ್ಷ್ಮೀಣಿಸುವ ಅಶಾಶಾರ್ತ ಕಾಂತ,
ರಾಮಚಂದರ ಶಾಶಾರ್ತ ಕಾಂತ-ಅವನಿಗಾಗಲ್ಲ ಪ್ರೀತ.

ಜರ್ಯತ್ಸ್ಙ್ಕ ್್ಯೀರುಬಲ್ಾಮುಬಪೂರ ೂೀ ಗುಣ ೂೀಚಾರತಾನಕರ ಆತಮವ ೈರ್ವಃ ।

ಸ್ದ್ಾ ಸ್ದ್ಾತಮಜ್ಞನ್ದಿೀಭಿರಾಪ್ಃ ಕೃಷಾ್ವತಾರ ೂೀ ಹರಿರ ೀಕಸಾಗರಃ ॥೩.೦೩॥
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅಪಾರ ಅಸೀಮ ಗುರ್ಣಗಳ ಸಾಗರ,
ಖಾಲ್ಲಯಾಗದ ಗುರ್ಣರರ್ತನ ಮುರ್ತುುಗಳ ಆಗರ.
ಸಾಗರದ ಆಳ ವಾ್ಪ್ುಗ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಿಲಲ,
ಕೃಷ್್ನ ಗುರ್ಣ ಬಲಗಳಿಗ ಸರಸಾಟ್ಟಯಿಲಲ.
ಎಲ್ಾಲ ಹರವ ನದಿಗಳು ಸ ೀರುವವು ಕಡ ಗ ಕಡಲು,
ಎಲ್ಾಲ ಆರ್ತಮಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸ ೀರುವರು ಕೃಷ್್ನ ಒಡಲು.
ಈ ಕೃಷ್್ನ್ ಂಬ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ ಸಾಗರವದು ಅನಂರ್ತ,
ಜ್ಞಾನವದಿರಲ್ ಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಅನವರರ್ತ.

(ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲನ ನಿರ್ತ್ ಪಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಮಾಡುವ ಶ ್ಲೀಕ,

ಮರ್ಥಸ ಕ ೂಡುತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮದಿವ್ ಪಾಕ).

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ನ್ಮಸ್ೃತ್ ನ್ರಂ ಚ ೈವ ನ್ರ ೂೀತತಮಮ್ ।

ದ್ ೀವಿೀಂ ಸ್ರಸ್ಾತಿೀಂ ವಾ್ಸ್ಂ ತತ ೂೀ ಜರ್ಯಮುದಿೀರಯೀ ॥೩.೦೪॥

ವಾ್ಸ ಸರಸಾತ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ವಾರ್ಯು ಶ ೀಷ್ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಹರ,

ಇವರ ಲಲರನು ವಂದಿಸ ಆಚಾರ್ಯಥ ಗರಂರ್ ಹ ೀಳುವ ಪ್ರ.
ಮೊದಲು ವಂದಿರ್ತ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಎಲಲರ ೂಳಗಿನ ಮೂಲ ಮುಖ್ ಹೂರರ್ಣ.
ನರ (ಶ ೀಷ್) ನರ ೂೀರ್ತುಮ (ವಾರ್ಯು)ರಗ ವಂದನ್ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 733

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ -ಸರಸಾತ -ವ ೀದವಾ್ಸರಗ -ಅಭಿವಂದನ್ .

‘ಜಯೀ ನಾಮೀತಿಹಾಸ ೂೀರ್ಯಂ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ ೀರಿತಃ ।

‘ವಾರ್ಯುನ್ನಯರ ೂೀತತಮೊೀ ನಾಮ ದ್ ೀವಿೀತಿ ಶ್ರೀರುದಿೀರಿತಾ ॥೩.೦೫॥

‘ನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀ ವಾ್ಸ್ ಇತಿ ವಾಚ್ವಕೃಸ್ಾರೂಪಕಃ ।

‘ಏಕಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ುಕತಃ ಸಾಧಕ ೀಶ ್ೀ ನ್ರ ೂೀತತಮಃ ॥೩.೦೬॥

‘ಉಪಸಾಧಕ ೂೀ ನ್ರಶ ್ಾೀಕ ೂತೀ ದ್ ೀವಿೀ ಭಾಗಾ್ತಿಮಕಾ ನ್ೃಣಾಮ್ ।

‘ಸ್ರಸ್ಾತಿೀ ವಾಕ್ರೂಪಾ ತಸಾಮನ್ನಮಾ್ ಹಿ ತ ೀsಖಿಲ್ಾಃ ।
‘ಕೃಷೌ್ ಸ್ತಾ್ ಭಿೀಮಪಾಥೌಯ ಕೃಷ ್ೀತು್ಕಾತ ಹಿ ಭಾರತ ೀ’ ॥೩.೦೭॥

ಜರ್ಯ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯಲಾಡುವುದದು ಮಹಾಭಾರರ್ತ,

ಕರ್ತೃಥ ಪ್ರತಪಾದ್ ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ಲಲರಲ್ಲಲ ವಂದಿರ್ತ.
ಪ್ರತಪಾದ್ ಹ ದ ಾೈವವಾಗಿ ವಂದಿರ್ತನವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಕರ್ತೃಥ ವಾ್ಸರಾದಾರಂದ ಅವರಗ ವಂದನ್ಾತ್ ೂೀರರ್ಣ.
ಉಸರನಿನೀವ ಪಾರರ್ಣ ಭಗವದ್ ಚಿಂರ್ತನ್ ಹಚುಚವ ತ್ಾರರ್ಣ,
ನರ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾಗಿ ವಶ ೀಷ್ ವಂದಿರ್ತನಿಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ.
ಶರವರ್ಣ ಮನನ ನಿಧಧ್ಾ್ಸನಕೆಭಿಮಾನಿ (ಶ ೀಷ್)ನರ,
ಸಾಧನ್ಾನುಗರಹ ಬ ೀಡುತ್ಾು ನರಗ ೂಂದು ನಮಸಾೆರ.
ಅವರಲ್ಲಲ ಗರುಡ ಶ ೀಷ್ ರುದರರೂ ವಂದಿತ್ಾಹಥರ ಂದು ಸಾರ.
ಸಮಸು ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿ ಅವಳು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಮಾರ್ತ,
ಸರಸಾತ ಭಾರತರ್ಯರದಾರ ೀ ಮಾರ್ತು ಓರ್ತಪರೀರ್ತ.
ಹಿೀಗ ಗರಂಥಾಧ್ರ್ಯನ ಆರಾಧನ್ ರ್ಯ ರೀತ,
ಆಚಾರ್ಯಥ ತಳಿಸುವ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ನಿೀತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಮೊದಲ್ಾಗುವ ಆರು ಮೂತಥಗಳಿಗ ನಮಸಾೆರ,

ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಅವರ ಲಲರ ಅವತ್ಾರ,
ವ ೀದವಾ್ಸ ,ಶ್ರೀಕೃಷ್್ (ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ),

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 734

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಸರ್ತ್ಭಾಮ (ದ ೀವೀ),ನರ ೂೀರ್ತುಮ (ಭಿೀಮಸ ೀನ),

ಪಾರ್ಥ (ನರ), ದೌರಪ್ದಿ (ಸರಸಾತ),
ಹಿೀಗ ನ್ ೂೀಡುವದ ಹ ೀಳಿದುಾ ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಮತ.

ಸ್ವಯಸ್್ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಸ್ುವಾಕ್ಸ್ಮುದ್ಧೃತಿೀ ತು ಸ್ಾಧ್ಾ್ರ್ಯಯೀಹಯರಿಪದ್ಸ್ಮರಣ ೀನ್ ಕೃತಾಾ ।

ಆನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯವರನಾಮವತಿೀ ತೃತಿೀಯಾ ಭೌಮಿೀ ತನ್ುಮಮಯರುತ ಆಹ ಕಥಾಃ ಪರಸ್್ ॥೩.೦೮॥

ಮೊದಲಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಸವಥಶಾಸಾರರ್ಥಸಾರ,
ಎರಡನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ವಾಕ ೂ್ೀದಾಾರ ಧ್ಾರ,
ಎರಡನೂನ ಮಾಡಿದ ಆನಂದತೀರ್ಥನ್ಾಮಕ ರ್ಯತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,
ಮೂರನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಕಥ ಗಳ ಆರಂಭಿಸುವ ಗುರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.

(ಗಮನಿಸದಾಗ ಈ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಆಳ ಮರ್ತುು ವಸಾುರ,

ಸೃಷು- ಅನುಸಗಥ -ಪ್ರಳರ್ಯ- ಪಾರದುಭಾಥವಗಳ ಸಾರ,
ಎದಿರಾಗುವ ಅನ್ ೀಕ ವ ೈರುಧ್ಗಳ ಸಮಿೀಕರರ್ಣ,
ಅವಶ್ ಆಳ ಅಧ್ರ್ಯನ ಸಗಬ ೀಕಾದರ ಹೂರರ್ಣ.
ಇಲ್ಲಲರುವದು ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾದ ಶ ್ಲೀಕಾನುವಾದ,
ಹಸವದಾವರು ಆಳಕಿೆಳಿದು ಮಾಡಲ್ಲ ಶ ್ೀಧ).

ವೂ್ಢಶಾತುಧ್ಾಯ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ಏಕ ೂೀ ಮಾಯಾಂ ಶ್ರರ್ಯಂ ಸ್ೃಷುವಿಧಿತುಯಾssರ ।

ರೂಪ ೀರ್ಣ ಪೂವ ೀಯರ್ಣ ಸ್ ವಾಸ್ುದ್ ೀವನಾಮಾನ ವಿರಿಞ್ಾಮ್ ಸ್ುಷ್ುವ ೀ ಚ ಸಾsತಃ ॥೩.೦೯॥

ಆ ಒಬಬನ್ ೀ ಒಬಬನ್ಾಗಿದಾ ಭಗವಂರ್ತ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಆದ ವಾಸುದ ೀವ ಪ್ರದು್ಮನ ಅನಿರುದಾ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ.
ವಾಸುದ ೀವ ರೂಪ್ ಕೂಡಿರ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಮಾಯಾ ಎಂಬ ರೂಪ್,
ಬರಹಮನ ಸೃಜಸ ಮಾಡಿದ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದ ಮೊದಲನ್ ೀ ಪ್ರತ್ಾಪ್.

ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯಣಾಚಾಛಪಿ ಜಯಾತನ್ೂಜ ೂೀ ಬರ್ೂವ ಸಾಕ್ಾದ್ ಬಲಸ್ಂವಿದ್ಾತಾಮ ।

ವಾರ್ಯುರ್ಯಯ ಏವಾರ್ ವಿರಿಞ್ಾನಾಮಾ ರ್ವಿಷ್್ಆದ್ ೂ್ೀ ನ್ ಪರಸ್ತತ ೂೀ ಹಿ ॥೩.೧೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 735

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನ್ಾದಾಗ ಭಗವಂರ್ತ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯಾದಳು ಜರ್ಯ,

ಬಲ ಜ್ಞಾನ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಉದರ್ಯ.
ಇವನ್ ೀ ಆಗುವ ಮುಂದಿನ ಕಲಾದ ಬರಹಮ,
ಹಾಗ ಂದ ೀ ಎರಡನ್ ೀ ಮಗನ ಹ ರ್ತು ಮಮಥ.

ಸ್ೂತರಂ ಸ್ ವಾರ್ಯುಃ ಪುರುಷ ೂೀ ವಿರಿಞ್ಾಃ ಪರದ್ು್ಮನತಶಾಾರ್ ಕೃತೌ ಸಾಯೌ ದ್ ಾೀ ।

ಪರಜಜ್ಞತುರ್ಯಯಮಳ ೀ ತತರ ಪೂವಾಯ ಪರಧ್ಾನ್ಸ್ಙ್ಕ್ಞಾ ಪರಕೃತಿಜಯನಿತಿರೀ ॥೩.೧೧॥

ಆ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಇನ್ ೂನಂದು ಹ ಸರು "ಸೂರ್ತರ",

ಹಾಗ ೀ ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಗ "ಪ್ುರುಷ್ "ಎಂಬ ಪಾರ್ತರ.
ಅವ ರಬಬರ ಗುಹ್ ನ್ಾಮ ಪ್ುರುಷ್ ಮರ್ತುು ಸೂರ್ತರ,
ಗಮನದಲ್ಲಲರಬ ೀಕು ಇದು ನ್ ೂೀಡುವಾಗ ಶಾಸರ.

ಪ್ರದು್ಮನ -ಕೃತ ರೂಪ್ದಿಂದಾದ ಸಂತ್ಾನ,

ಅವಳಿಜವಳಿ ಇಬಬರಲ್ಲಲ ಮೊದಲವಳು "ಪ್ರಧ್ಾನ".
ಪ್ರಕೃತ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಸರಸಾತ ದ ೀವ,
ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಾಶ್ಗ ಅವಳ ೀ ಮಹಾತ್ಾಯಿ.

ಶರದ್ಾಧ ದಿಾತಿೀಯಾsರ್ ತಯೀಶಾ ಯೀಗ ೂೀ ಬರ್ೂವ ಪುಂಸ ೈವ ಚ ಸ್ೂತರನಾಮಾನ ।

ಹರ ೀನಿಯಯೀಗಾದ್ರ್ ಸ್ಮಾಸ್ೂತೌ ಶ ೀಷ್ಃ ಸ್ುಪರ್ಣಯಶಾ ತಯೀಃ ಸ್ಹ ೈವ ॥೩.೧೨॥

ಪ್ರದು್ಮನ ಪ್ುತರರ್ಯರಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ರ್ಯವಳು ಶರದಾಾ,

ಬರಹಮ-ಸರಸಾತ ,ವಾರ್ಯು-ಭಾರತ ಜ ೂತ್ ಯಾದರು ಸದಾ.
ಅವರುಗಳದು ಅನ್ಾದಿ ಕಾಲದ ದಾಂಪ್ರ್ತ್,
ಸಹಜ ಜ ೂತ್ ಯಾದರು ಎಂಬುದ ೀ ಔಚಿರ್ತ್.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞಾ ಪಾಲನ,
ಬರಹಮ ವಾರ್ಯುವರಂದ ಗರುಡ ಶ ೀಷ್ರ ಜನನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 736

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಶ ೀಷ್ಸ್ತಯೀರ ೀವ ಹಿ ಜೀವನಾಮಾ ಕಾಲ್ಾತಮಕಃ ಸ ೂೀsರ್ ಸ್ುಪರ್ಣಯ ಆಸೀತ್ ।

ತೌ ವಾಹನ್ಂ ಶರ್ಯನ್ಂ ಚ ೈವ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಕಾಲ್ಾ ಜಯಾದ್ಾ್ಶಾ ತತಃ ಪರಸ್ೂತಾಃ ॥೩.೧೩॥

ಅವರಬಬರಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ -ಜೀವ ; ಗರುಡ -ಕಾಲ,

ಭಗವಂರ್ತಗ ವಾಹನ ಹಾಸಗ ಯಾದ ಜಾಲ.
ಕಾಲದ ಮೀಲ್ ೀ ದ ೀವರ ಸವಾರ,
ಸಂಕ ೀರ್ತ-ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ-ರೂವಾರ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಜರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಂಟು ಮಂದಿ,
ದಾಾರಪಾಲಕರಾಗಲು ಬಂದರು ಜನನ ಹ ೂಂದಿ.

ಕಾಲ್ಾ ಜಯಾದ್ಾ್ ಅಪಿ ವಿಷ್ು್ಪಾಷ್ಯದ್ಾ ರ್ಯಸಾಮದ್ಣಾಡತ್ ಪರತಃ ಸ್ಮಾಸ್ೂತಾಃ ।

ನಿೀಚಾಃ ಸ್ುರ ೀರ್್ಸ್ತತ ಏವ ತ ೀsಖಿಲ್ಾ ವಿಷ್ಾಕ ುೀನ ೂೀ ವಾರ್ಯುಜಃ ಖ ೀನ್ ತುಲ್ಃ ॥೩.೧೪॥

ಕಾಲ್ಾಭಿಮಾನಿಗಳ ೀ ಅವರು ಜರ್ಯ ವಜರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದವರು,

ಪ್ಂಡಾಂಡ ಬರಹಾಮಂಡ ಎರಡರಲೂಲ ದ ೀವರ ದಾಾರಪಾಲಕರು.
ಬರಹಾಮಂಡದಿಂದ ಹ ೂರಗ ಹುಟುು ಪ್ಡ ದ ಇವರು,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಕ ಳಗಿನವರು.
ನಿರ್ಯಂರ್ತರಕ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಯಬಬ ವಶಾಕ ುೀನ,
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಆಯಿರ್ತು ಅವನ ಜನನ.
ಈರ್ತನದು ಗರ್ಣಪ್ಗ ಸಮನ್ಾದ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ,
ಜಯಾದಿ ಎಂಟು ಮಂದಿರ್ಯದು ಹತ್ ೂುಂಬರ್ತುನ್ ೀ ಕಕ್ಷ .

ವೂ್ಹಾತ್ ತೃತಿೀಯಾತ್ ಪುನ್ರ ೀವ ವಿಷ ೂ್ೀದ್ ೀಯವಾಂಶಾತುವಯರ್ಣಯಗತಾನ್ ಸ್ಮಸಾತನ್ ।

ಸ್ಙ್ೆೃಹ್ ಬೀಜಾತಮತಯಾsನಿರುದ್ ೂಧೀ ನ್್ಧತತ ಶಾನಾಾಂ ತಿರಗುಣಾತಿಮಕಾಯಾಮ್ ॥೩.೧೫॥

ಇವರ ಲಲರ ಸೃಷುಯಾದ ಮೀಲ್ ಪ್ರದು್ಮನ ರೂಪ್ದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಆದ ನ್ಾಕು ವಣಾಥಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಗರಹಕ ಕಾರರ್ಣ.
ಸೂಕ್ಷಿ ರೂಪ್ದ ಅವರನುನ ಸಾಾಮಿ ಅನಿರುದಾ,
ತರಗುಣಾಭಿಮಾನಿ ಶಾಂತರ್ಯಲ್ಲಲಡಲು ಆದ ಬದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 737

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಶಾಂತದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಜ ರೂಪ್ದಿ ಇಟು,

ತ್ ೂೀರಲು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಬಹುಜನಮಗಳ ಗುಟು.

ತತ ೂೀ ಮಹತತತತವತನ್ುವಿಯರಿಞ್ಾಃ ಸ್ೂ್ಲ್ಾತಮನ ೈವಾಜನಿ ವಾಕ್ ಚ ದ್ ೀವಿೀ ।

ತಸಾ್ಮಹಙ್ಕ್ಾರತನ್ುಂ ಸ್ ರುದ್ರಂ ಸ್ಸ್ಜಯ ಬುದಿಧಂ ಚ ತದ್ಧಯದ್ ೀಹಾಮ್ ॥೩.೧೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅನಿರುದಾ ಹಾಗೂ ಶಾಂತಯಿಂದ,

ಸೂ್ಲದ ೀಹದ ಬರಹಮದ ೀವ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ.
ಚರ್ತುಮುಥಖ ಮಹತ್ ರ್ತರ್ತಾದ ಅಭಿಮಾನಿ,
ಸರಸಾತ ಹುಟ್ಟುದಳಾಗ ಆಗಿ ವಾಗಭಿಮಾನಿ.

ಸರಸಾತ ಮರ್ತುು ಬರಹಮದ ೀವರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಿಂದ,

ಅಹಂಕಾರವ ೀ ಶರೀರವಾಗಿ ರುದರ ತ್ಾನು ಬಂದ.
ರುದರನ ಅಧಥದ ೀಹವ ನಿಸಕ ೂಳುಳವ ಬುದಿಾ,
ಉಮಯಾಗಿ ಹುಟುು ಪ್ಡ ದದಾವಳ ಸದಿಾ.
ಅಹಂಕಾರ ಎಂದರ ನ್ಾನು ಎನುನವ ಆ ಪ್ರಜ್ಞ ,
"ನ್ಾನು-ಬುದಿಾ" -ಗಂಡಹ ಂಡಿರಾಗಿ ಕೂಡಿರುವ ಸಂಜ್ಞ .

ಬುದ್ಾಧಯಮುಮಾಯಾಂ ಸ್ ಶ್ವಸತರೂಪ್ೀ ಮನ್ಷ್ಾ ವ ೈಕಾರಿಕದ್ ೀವಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ ।

ದ್ಶ ೀನಿಾರಯಾಣ ್ೀವ ಚ ತ ೈಜಸಾನಿ ಕರಮೀರ್ಣ ಖಾದಿೀನ್ ವಿಷ್ಯೈಶಾ ಸಾಧಯಮ್ ॥೩.೧೭॥

ಬುದಾಾಭಿಮಾನಿ ಉಮಯಂದಿಗ ಮೂರು ರೂಪ್ದ ಶ್ವ ತ್ಾನು ,

ಸೃಜಸದ ತ್ಾಮಸಹಂಕಾರದ ಮನಸು ವ ೈಕಾರಕಹಂಕಾರದ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ.
ತ್ ೈಜಸಹಂಕಾರದಿಂದ ದಶ ೀಂದಿರರ್ಯಗಳ ಸೃಷು,
ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳು ರ್ತನ್ಾಮರ್ತರಗಳಾದವು ಸಮಷು.

ಪುಂಸ್ಃ ಪರಕೃತಾ್ಂ ಚ ಪುನ್ವಿಯರಿಞ್ಚಾತ್ ಶ್ವೀsರ್ ತಸಾಮದ್ಖಿಲ್ಾಃ ಸ್ುರ ೀಶಾಃ ।

ಜಾತಾಃ ಸ್ಶಕಾರಃ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ೂತಾರತ್ ಶರದ್ಾಧ ಸ್ುತಾನಾಪ ಸ್ುರಪರವಿೀರಾನ್ ।
ಶ ೀಷ್ಂ ಶ್ವಂ ಚ ೀನ್ಾರಮಥ ೀನ್ಾರತಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ುರಾ ರ್ಯಜ್ಞಗಣಾಶಾ ಜಾತಾಃ ॥೩.೧೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 738

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಪುನ್ಶಾ ಮಾಯಾ ತಿರವಿಧ್ಾ ಬರ್ೂವ ಸ್ತಾತವದಿರೂಪ ೈರರ್ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಾತ್ ।

ಸ್ತಾತವತಿಮಕಾಯಾಂ ಸ್ ಬರ್ೂವ ತಸಾಮತ್ ಸ್ ವಿಷ್ು್ನಾಮೈವ ನಿರನ್ತರ ೂೀSಪಿ ।
ರಜಸ್ತನೌ ಚ ೈವ ವಿರಿಞ್ಾ ಆಸೀತ್ ತಮಸ್ತನೌ ಶವಯ ಇತಿ ತರಯೀSಸಾಮತ್ ॥೩.೧೯॥

ಮತ್ ು ಬರಹಮ ಸರಸಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವನ ಹುಟುು,

ಅವರಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಎರಡನ್ ೀ ಹುಟ್ಟುನ ಗುಟುು.
ಪ್ುನಃ ವಾರ್ಯು ಭಾರತರ್ಯರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಸುರಶ ರೀಷ್ಠರು,
ಶ ೀಷ್ ,ಶ್ವ ,ಇಂದರ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟು ಬಂದ ಸುರರ ಇಷ್ುರು.
ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲನ ಮರುಹುಟ್ಟುನ ಗುಟ್ಟುನ ಪ್ರತಪಾದನ,
ಇಂದರನಿಂದಾದ ರ್ಯಜ್ಞಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಜನನ.
ಸರ್ತಾಗುರ್ಣಕ ೆ ಶ್ರೀ ,ರಜ ೂೀಗುರ್ಣಕ ೆ ಭೂ ,ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣಕ ೆ ದುಗ ಥರ್ಯ ರೂಪ್,
ಮಾಯಯೀ ಮೂರು ರೂಪ್ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಮರ ದ ಪ್ರತ್ಾಪ್.
ಶ್ರೀದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ ಹುಟ್ಟುಬಂದ,
ಭೂದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ಮೈತ್ಾಳಿದ,
ದುಗ ಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವ ತ್ಾನು ಜನಿಸದ.

ಏತ ೀ ಹಿ ದ್ ೀವಾಃ ಪುನ್ರರ್ಣಡಸ್ೃಷಾುವಶಕುನವನ ೂತೀ ಹರಿಮೀತ್ ತುಷ್ುುವುಃ ।

ತಾಂ ನ ೂೀ ಜಗಚಿಾತರವಿಚಿತರಸ್ಗಯನಿಸುೀಮಶಕ್ತತಃ ಕುರು ಸ್ನಿನಕ ೀತಮ್ ॥೩.೨೦॥

ಹಿೀಗಾಯಿರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೂಕ್ಷಿ ಮರ್ತುು ಸೂ್ಲ ಸೃಷು,

ಬರಹಾಮಂಡದ ಸೃಷುಗಾಗಿ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುರವರು ಸಮಷು.
ನಿೀನ್ ೀ ಜಗತುನ ಚಿರ್ತರ ವಚಿರ್ತರ ಸೃಷುರ್ಯ ನಿಸುೀಮ ಶಕಿು,
ಸೃಷುಕಾರ್ಯಥದಿ ಮಾಡು ನಿನನ ಸನಿನಧ್ಾನದ ಅಭಿವ್ಕಿು.

ಇತಿ ಸ್ುತತಸ ೈಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೊೀsಸೌ ಸ್ ವಿಷ್ು್ನಾಮಾ ಶ್ರರ್ಯಮಾಪ ಸ್ೃಷ್ುಯೀ ।

ಸ್ುಷಾವ ಸ ೈವಾರ್ಣಡಮಧ್ ೂೀಕ್ಷಜಸ್್ ಶುಷ್ಮಂ ಹಿರಣಾ್ತಮಕಮಮುಬಮಧ್ ್ೀ ॥೩.೨೧॥

ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 739

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ವಷ್ು್ವಾಗಿ ಸೃಷುಗ ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದ ರಮರ್ಣ.

ಭಗವಂರ್ತನ ದಿವ್ ತ್ ೀಜ ೂೀಮರ್ಯ ರ ೀರ್ತಸುನ ಕಾರರ್ಣ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹ ರ್ತು ಚಿನನವರ್ಣಥದ ಬರಹಾಮಂಡದ ಅನ್ಾವರರ್ಣ.

ತಸಮನ್ ಪರವಿಷಾು ಹರಿಣ ೈವ ಸಾಧಯಂ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ುರಾಸ್ತಸ್್ ಬರ್ೂವ ನಾಭ ೀಃ ।

ಲ್ ೂೀಕಾತಮಕಂ ಪದ್ಮಮಮುಷ್್ ಮಧ್ ್ೀ ಪುನ್ವಿಯರಿಞ ್ಾೀsಜನಿ ಸ್ದ್ುೆಣಾತಾಮ ॥೩.೨೨॥

ಆ ಬರಹಾಮಂಡದ ೂಳಗ ಹರಸಮೀರ್ತ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರವ ೀಶ,

ಹರನ್ಾಭಿಯಿಂದ ಲ್ ೂೀಕವ ನುನವ ತ್ಾವರ ಅರಳಿದಾದು ವಶ ೀಷ್.
ಅದರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ನ್ ಲ್ ಯಾದ ಬರಹಮನ ಹುಟುು,
ಹರಹ ೂಕುೆಳಕಮಲದಲ್ಲ ನ್ಾವು ಬರಹಮನ ನ್ ೂೀಡ ೂೀ ಗುಟುು.

ತಸಾಮತ್ ಪುನ್ಃ ಸ್ವಯಸ್ುರಾಃ ಪರಸ್ೂತಾಸ ತೀ ಜಾನ್ಮಾನಾ ಅಪಿ ನಿರ್ಣಯಯಾರ್ಯ ।

ನಿಸ್ುೃತ್ ಕಾಯಾದ್ುತ ಪದ್ಮಯೀನ ೀಃ ಸ್ಮಾಾವಿಶನ್ ಕರಮಶ ್ೀ ಮಾರುತಾನಾತಃ ॥೩.೨೩॥

ಅದರಂದ ಆಯಿರ್ತು ಮತ್ ು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಜನನ,

ಯಾರು ಶ ರೀಷ್ಠರ ಂದು ನಿರ್ಣಥಯಿಸುವ ಅರ್ಣಕು ಕದನ.
ಬರಹಮನದ ೀಹದಿಂದ ಒಬ ೂಬಬಬರಾಗಿ ಹ ೂರನಡ ದ ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣ,
ನಿಶಚಲವಾಯಿರ್ತು ಬರಹಮದ ೀಹ ಕಡ ಗ ಹ ೂರಬರಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ.
ಮತ್ ು ವವಧ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಬರಹಮದ ೀಹ ಪ್ರವ ೀಶ,
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಹ ೂಕೆಮೀಲ್ ೀ ಚಲನ್ ರ್ಯ ವಶ ೀಷ್.

ಪಪಾತ ವಾಯೀಗಯಮನಾಚಛರಿೀರಂ ತಸ ್ೈವ ಚಾsವ ೀಶತ ಉತಿ್ತಂ ಪುನ್ಃ ।

ತಸಾಮತ್ ಸ್ ಏಕ ೂೀ ವಿಬುಧಪರಧ್ಾನ್ ಇತಾ್ಶ್ರತಾ ದ್ ೀವಗಣಾಸ್ತಮೀವ ।
ಹರ ೀವಿಯರಿಞ್ಾಸ್್ ಚ ಮಧ್ಸ್ಂಸ್ತ ೀಃ ತದ್ನ್್ದ್ ೀವಾಧಿಪತಿಃ ಸ್ ಮಾರುತಃ ॥೩.೨೪॥

ತತ ೂೀ ವಿರಿಞ ್ಾೀ ರ್ುವನಾನಿ ಸ್ಪತ ಸ್ಸ್ಪತಕಾನಾ್ಶು ಚಕಾರ ಸ ೂೀsಬಾಞತ್ ।

ತಸಾಮಚಾ ದ್ ೀವಾ ಋಷ್ರ್ಯಃ ಪುನ್ಶಾ ವ ೈಕಾರಿಕಾದ್ಾ್ಃ ಸ್ಶ್ವಾ ಬರ್ೂವುಃ ॥೩.೨೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 740

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಯಾರ ನಿಗಥಮನದಿಂದಾಯಿತ್ ೂೀ ಚಲನ ಶ್ನ್,

ಯಾರ ಆಗಮನದಿಂದಾಯಿತ್ ೂೀ ಚಲನ ಮಾನ್,
ಸದಾವಾಯಿರ್ತು ಅದು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಹಿರಮ,
ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತಗಳಲೂಲ ಪ್ರಸಾುಪ್ವಾದ ಪಾರರ್ಣ ಮಹಿಮ.

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ತ್ ರಳುವಕ ಯಿಂದ ಬಿದಾ ಶರೀರ,

ಅವನ್ಾಗಮನದಿಂದ ಎದಾ ಚ ೈರ್ತನ್ದ ವಾ್ಪಾರ.
ಸದಾವಾಯಿರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಣನ ಉರ್ತುಮರ್ತಾ,
ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣ ಅವನನ್ ನೀ ಆಶರಯಿಸದ ರ್ತರ್ತಾ.

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಕ ೂಡುವ ಸೂಕ್ಷಿ ವಚಾರ,

ಬರಹಮದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ಹರ ಯಿದಾ ವಾ್ಪಾರ.
ಅವರಬಬರೂ ಒಳಗಿದಾರು ರ್ತಟಸ್,
ಆಯಿರ್ತು ಪಾರರ್ಣನ ಹಿರಮರ್ಯ ಇರ್ತ್ರ್ಥ.

ನಿಧ್ಾಥರವಾಯಿರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,

ಆಯಿರ್ತು ಪ್ದಮಮೂಲದ ಹದಿನ್ಾಲುೆ ಲ್ ೂೀಕಗಳ ಅನ್ಾವರರ್ಣ.
ಬರಹಮನಿಂದ ಮತ್ ು ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರದ ಪ್ರಯೀಗ,
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಸದಾಶ್ವ ಮರುಹುಟುು ಪ್ಡ ದರಾಗ.

(ಇಂದಿನ ಮಾಲ್ಲಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ಾನ್ಾಗಿಯೀ ಆದ ಶ್ವನ ಹುಟುು,

ನ್ಾಳ ರ್ಯ ಶ್ವರಾತರಗ ಇಂದ ೀ ದ ೀವತ್ಾಶ್ೀವಾಥದದ ಗುಟುು).

ಅಗ ರೀ ಶ್ವೀsಹಮೂವ ಏವ ಬುದ್ ಧೀರುಮಾ ಮನ ೂೀಜೌ ಸ್ಹ ಶಕರಕಾಮೌ ।

ಗುರುಮಯನ್ುದ್ಯಕ್ಷ ಉತಾನಿರುದ್ಧಃ ಸ್ಹ ೈವ ಪಶಾಾನ್ಮನ್ಸ್ಃ ಪರಸ್ೂತಾಃ ॥೩.೨೬॥

ಮೊದಲ್ಲಗ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಶ್ವನ ಜನನ,

ಬುದಿಾಯಿಂದಾರ್ಯುು ಪಾವಥತರ್ಯ ಆಗಮನ.
ಮನಸುನಿಂದ ಇಂದರ -ಕಾಮರ ಉರ್ತಾತು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 741

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಹಾಗ ೀ ದಕ್ಷ ಮನು ಅನಿರುದಾ ಬೃಹಸಾತ.

ಚಕ್ಷುಃಶುರತಿಭಾ್ಂ ಸ್ಪರ್ ಶಾತ್ ಸ್ಹ ೈವ ರವಿಃ ಶಶ್ೀ ಧಮಯ ಇಮೀ ಪರಸ್ೂತಾಃ ।

ಜಹಾಾರ್ವೀ ವಾರಿಪತಿನ್ನಯಸ ೂೀಶಾ ನಾಸ್ತ್ದ್ಸೌರ ಕರಮಶಃ ಪರಸ್ೂತಾಃ ॥೩.೨೭॥

ಬರಹಮನ ಕಣಿ್ಂದ ಸೂರ್ಯಥ,

ಬರಹಮನ ಕಿವಯಿಂದ ಚಂದರ,
ಬರಹಮನ ಚಮಥದಿಂದ ಧಮಥ,
ಇದವರ ಹುಟ್ಟುನ ಮಮಥ.
ನ್ಾಲ್ಲಗ ಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವ ಅವ ವರುರ್ಣ,
ಮೂಗಹ ೂರಳ ಯಿಂದ ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳಾಗಮನ.

ತತಃ ಸ್ನಾದ್ಾ್ಶಾ ಮರಿೀಚಿಮುಖಾ್ ದ್ ೀವಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಕರಮಶಃ ಪರಸ್ೂತಾಃ ।

ತತ ೂೀsಸ್ುರಾದ್ಾ್ ಋಷ್ಯೀ ಮನ್ುಷಾ್ ಜಗದ್ ವಿಚಿತರಂ ಚ ವಿರಿಞ್ಾತ ೂೀsರ್ೂತ್ ॥೩.೨೮॥

ಆಮೀಲ್ ಸನಕ ಸನಂದನ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಜನನ,

ಪ್ರವಹ ವಾರ್ಯು ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆಗಮನ.
ಬಳಿಕ ಅಸುರ ಋಷ ಮನುಷ್್ರ ಸೃಷು,
ಹುಟ್ಟುರ್ತು ವಚಿರ್ತರವಾದ ಪ್ರಪ್ಂಚವೂ ಸಮಷು.

ಉಕತಕರಮಾತ್ ಪೂವಯರ್ವಸ್ುತ ಯೀರ್ಯಃ ಶ ರೀಷ್ಾಃ ಸ್ಸ್ ಹಾ್ಸ್ುರಕಾನ್ೃತ ೀ ಚ ।

ಪೂವಯಸ್ುತ ಪಶಾಾತ್ ಪುನ್ರ ೀವ ಜಾತ ೂೀ ನಾಶ ರೀಷ್ಾತಾಮೀತಿ ಕರ್ಞಚಾದ್ಸ್್ ।
ಗುಣಾಸ್ುತ ಕಾಲ್ಾತ್ ಪಿತೃಮಾತೃದ್ ೂೀಷಾತ್ ಸ್ಾಕಮಯತ ೂೀ ವಾsಭಿರ್ವಂ ಪರಯಾನಿತ ॥೩.೨೯ ॥

ಕಾಶ್ಪಾದಿಗಳಿಂದ ಸೃಷುಯಾಗುವ ಮೊದಲು,

ಹರ ಬರಹಮರಂದ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದವರ ಲಲ ಮಿಗಿಲು.
ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದವರಗ ಲ್ಾಲ ಸಹಜವಾಗಿ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ,
ಮರುಹುಟುು ಪ್ಡ ದಾಗಲೂ ಕುಂದದದು ಮಾನ್ತ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 742

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಕ ಲವಮಮ ದ ೀವತ್ ಗಳವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುವುದು ಕುಂದು,

ಕಾಲ ಕೂಡಿ ಬಂದಾಗ ಮೂಲ ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ ಮುಂದು.
ಸಾಾಭಾವಕ ಗುರ್ಣಗಳು ಕಾಲ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ,
ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿರ್ಯರಲ್ಲಲನ ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದ,
ರ್ತನನದ ೀ ಪಾರರಬಾ ಕಮಥ ಫಲಗಳಿಂದ,
ಮಸುಕಾಗಿ ತ್ ೂೀರುವವು ಮೀಲ್ಲನ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ.
ಸೂಕು ಕಾಲದಿ ಪ್ರಕಟ ಅವು ಮೂಲ ಶಕಿುಯಿಂದ.

ಲಯೀ ರ್ವ ೀದ್ ವು್ತ್ ಕರಮತ ೂೀ ಹಿ ತ ೀಷಾಂ ತತ ೂೀ ಹರಿಃ ಪರಳಯೀ ಶ್ರೀಸ್ಹಾರ್ಯಃ ।

ಶ ೀತ ೀ ನಿಜಾನ್ನ್ಾಮಮನ್ಾಸಾನ್ಾರಸ್ನ ೂಾೀಹಮೀಕ ೂೀsನ್ುರ್ವನ್ನನ್ನ್ತಃ ॥೩.೩೦॥

ಗಮನಿಸಬ ೀಕಿಲ್ಲಲ ಲರ್ಯದ ವಧ್ಾನ,

ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದವರ ಲರ್ಯ ನಿಧ್ಾನ.
ಕಡ ಗ ಹುಟ್ಟುದವರಗ ಮೊದಲು ಲರ್ಯ,
ಅವರ ಹಿರರ್ಯರಾಗುತ್ಾುರವರಗ ಆಲರ್ಯ.
ಹಿೀಗಾಗಿ ರ್ತಮಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯರಲ್ಲಲ ಕಿರರ್ಯರ ಪ್ರವ ೀಶ,
ಎಲಲರನೂ ಹ ೂರ್ತುುಳಿವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ಂಬುದು ವಶ ೀಷ್.
ಅನ್ನ್ತಶ್ೀಷಾಯಸ್್ಕರ ೂೀರುಪಾದ್ಃ ಸ ೂೀsನ್ನ್ತಮೂತಿಯಃ ಸ್ಾಗುಣಾನ್ನ್ನಾತನ್ ।
ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಃ ಪರಿಪೂರ್ಣಯಭ ೂೀಗ ೂೀ ರ್ುಞ್ಞನ್ನಜಸ್ರಂ ನಿಜರೂಪ ಆಸ ತೀ ॥೩.೩೧॥

ಎಣಿಸಲ್ ೀ ಆಗದಷ್ುು ಅಸಂಖ್ ರ್ತಲ್ ,

ಮುಖ ಕ ೈ ಕಾಲು ಹ ೂರ್ತು ವಶ ೀಷ್ ಕಲ್ .
ಗುರ್ಣ ರೂಪ್ ಶಕಿು ಎಲಲದರಲೂಲ ಅನಂರ್ತನ್ಾರ್ತ,
ಅನುಭವಸುತುರುತ್ಾುನ್ ಪ್ೂಣಾಥನಂದವನ್ಾರ್ತ.

ಏವಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ೃಜತ ೀ ಸ್ವಯಮೀತದ್ನಾದ್್ನ್ನ ೂತೀ ಹಿ ಜಗತ್ ಪರವಾಹಃ ।

ನಿತಾ್ಶಾ ಜೀವಾಃ ಪರಕೃತಿಶಾ ನಿತಾ್ ಕಾಲಶಾ ನಿತ್ಃ ಕ್ತಮು ದ್ ೀವದ್ ೀವಃ ॥೩.೩೨॥

ಹಿೀಗ ಭಗವಂರ್ತನ ಸೃಷುರ್ಯದು ಅನವರರ್ತ ಅಬಾಧರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 743

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಜೀವರು ನಿರ್ತ್,ಪ್ರಕೃತ ನಿರ್ತ್,ಕಾಲ ನಿರ್ತ್,ದ ೀವರು ನಿರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ನಿರ್ತ್.

ರ್ಯಥಾ ಸ್ಮುದ್ಾರತ್ ಸ್ರಿತಃ ಪರಜಾತಾಃ ಪುನ್ಸ್ತಮೀವ ಪರವಿಶನಿತ ಶಶಾತ್ ।

ಏವಂ ಹರ ೀನಿಯತ್ಜಗತ್ ಪರವಾಹಸ್ತಮೀವ ಚಾಸೌ ಪರವಿಶತ್ಜಸ್ರಮ್ ॥೩.೩೩॥

ಹ ೀಗ ನದಿಗಳ ಮೂಲವದು ಕಡಲು,

ಮತ್ ು ಸ ೀರುರ್ತುವೀ ಅದ ೀ ಕಡಲ ಒಡಲು.
ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಹ ೂರಡುವ ಜಗತುನ ಪ್ರವಾಹ,
ಮರ್ತುವನನ್ ನೀ ಹ ೂಂದುವವು ಮರು ಆಶರರ್ಯ.
(ಗದ್ದಲ್ಲಲದ ಶ್ರೀ ಪ್ರಕಾಶರ ವಸೃರ್ತ ನಿರೂಪ್ರ್ಣ,
ಇಲ್ಲಲ ಶ ್ಲೀಕಕೆಷ್ ುೀ ಸೀಮಿರ್ತ ನನನ ಪ್ುಟು ಕವನ).

ಏವಂ ವಿದ್ುಯೀಯ ಪರಮಾಮನ್ನಾತಮಜಸ್್ ಶಕ್ತತಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಸ್್ ।

ತಸ್್ ಪರಸಾದ್ಾದ್ರ್ ದ್ಗಧದ್ ೂೀಷಾಸ್ತಮಾಪುನವನಾಾಶು ಪರಂ ಸ್ುರ ೀಶಮ್ ॥೩.೩೪॥

ಈ ರೀತರ್ಯ ಹರರ್ಯ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮರ್ತಾದ ಮರ್,

ಬಿತು ಸಮರ್ಥ ಜ್ಞಾನ ಕಳ ರ್ಯುರ್ತುದ ಬುತುಯಾದ ಕಮಥ.
ಭಗವದ್ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಕಳ ರ್ಯುರ್ತುದ ದ ೂೀಷ್,
ಲಭಿಸುವುದು ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಂತ್ ಅವನ ಸಹವಾಸ.

ದ್ ೀವಾನಿಮಾನ್ ಮುಕತಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷಾನ್ ಸ್ಾಸ್ನಿನಧ್ಾನ ೀ ವಿನಿವ ೀಶ್ ದ್ ೀವಃ ।

ಪುನ್ಸ್ತದ್ನಾ್ನ್ಧಿಕಾರಯೀಗಾ್ಂಸ್ತತತದ್ೆಣಾನ ೀವ ಪದ್ ೀ ನಿರ್ಯುಙ್ಕ ಾತೀ ॥೩.೩೫॥

ಈ ರೀತ ದ ೂೀಷ್ಮುಕುರಾದ ದ ೀವತ್ಾವೃಂದ,

ಲಭ್ವವರಗ ಭಗವದುನಿನಧ್ಾನದ ಆನಂದ.
ಬ ೀರ ಅಹಥ ತ್ಾರರ್ತಮೊ್ೀಕು ದ ೀವತ್ಾ ಗರ್ಣ,
ಆಗುತ್ಾುರ ವವಧ ಪ್ದವಗಳಲ್ಲಲ ನಿಯೀಜನ.

ಪುನ್ಶಾ ಮಾರಿೀಚತ ಏವ ದ್ ೀವಾ ಜಾತಾ ಅದಿತಾ್ಮಸ್ುರಾಶಾ ದಿತಾ್ಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 744

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಗಾವೀ ಮೃಗಾಃ ಪಕ್ಷು್ರಗಾದಿಸ್ತಾತವ ದ್ಾಕ್ಾರ್ಯಣಿೀಷ ಾೀವ ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀsಪಿ ॥೩.೩೬॥

ಕಾಶ್ಪ್ ಅದಿತರ್ಯರಲ್ಲಲ ಆದಿರ್ತ್ರು,

ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ದ ೈರ್ತ್ರು ಹುಟ್ಟು ಬಂದರು.
ಇರ್ತರ ದಕ್ಷ ಪ್ುತರರ್ಯರಲ್ಲಲ ಗ ೂೀವು ಮೃಗ ಪ್ಕ್ಷ್ಮ ಹಾವು,
ಮೊದಲ್ಾರ್ಯುು ಪಾರಣಿ ಜೀವಗಳ ಸೃಷುರ್ಯ ಹರವು.

ತತಃ ಸ್ ಮಗಾನಮಲಯೀ ಲಯೀದ್ಧ್ೌ ಮಹಿೀಂ ವಿಲ್ ೂೀಕಾ್sಶು ಹರಿವಯರಾಹಃ ।

ರ್ೂತಾಾ ವಿರಿಞ್ಚಾರ್ಯ ಇಮಾಂ ಸ್ಶ ೈಲ್ಾಮುದ್ ಧೃತ್ ವಾರಾಮುಪರಿ ನ್್ಧ್ಾತ್ ಸ್ರಮ್ ॥೩.೩೭॥

ಆಯಿರ್ತು ಬರಹಾಮಂಡ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಇರ್ತರ ಸೃಷುರ್ಯ ಆಟ,

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ನ್ ೂೀಡಿದ ಭೂಮಿ ಮುಳುಗುತುರುವ ನ್ ೂೀಟ.
ವರಾಹ ತ್ಾನ್ಾಗಿ ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಮುದರವ ಹ ೂಕೆ ರೂಪ್,
ಬರಹಮಗಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯ ಎತು ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಇಟು ತ್ಾ ಭೂಪ್.

ಅಥಾಬಞನಾರ್ಪರತಿಹಾರಪಾಲ್ೌ ಶಾಪಾತ್ ತಿರಶ ್ೀ ರ್ೂಮಿತಳ ೀsಭಿಜಾತೌ ।

ದಿತಾ್ಂ ಹಿರಣಾ್ವರ್ ರಾಕ್ಷಸೌ ಚ ಪ ೈತೃಷ್ಾಸ ೀಯೌ ಚ ಹರ ೀಃ ಪರಸಾತತ್ ॥೩.೩೮॥

ಭಗವಂರ್ತನ ದಾಾರಪಾಲಕ ಜರ್ಯವಜರ್ಯರಗ ಶಾಪ್,

ಮೂರು ಜನಮ ಹರವ ೈರಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬರುವ ತ್ಾಪ್.
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷರಾದರು ಆದಿರ್ಯಲ್ಲಲ,
ರಾವರ್ಣ ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾದರು ಮಧ್ದಲ್ಲಲ,
ಶ್ಶುಪಾಲ ದಂರ್ತವಕರರಾದರು ಅಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ.

ಹತ ೂೀ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಉದ್ಾರವಿಕರಮೊೀ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀ ಯೀsವರಜಃ ಸ್ುರಾಥ ೀಯ ।

ಧ್ಾತಾರsರ್ಥಯತ ೀನ ೈವ ವರಾಹರೂಪಿಣಾ ಧರ ೂೀದ್ಧೃತೌ ಪೂವಯಹತ ೂೀsಬಞಜ ೂೀದ್ೂವಃ ॥೩.೩೯॥

ದಿತಪ್ುರ್ತರರಲ್ಲಲ ಕಿರರ್ಯವನ್ಾದ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ್ಾರ್ತ,

ವರಾಹರೂಪ್ ಭುವರ್ಯ ಎರ್ತುುವ ಕಾಲದಿ ಹರ್ತನ್ಾದನ್ಾರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 745

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಹಿಂದ ೂಮಮ ಭೂಮಿ ಕುಸರ್ಯುವಾಗ ಎತುದಾ ಭಗವಂರ್ತ,

ಆಗ ಹರ್ತನ್ಾದ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನವನು ಬರಹಮದ ೀವನ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾರ್ತ.

ಅಥ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುಮುಯಖತ ೂೀ ವಿನಿಃಸ್ೃತಾನ್ ವ ೀದ್ಾನ್ ಹಯಾಸ ೂ್ೀ ಜಗೃಹ ೀsಸ್ುರ ೀನ್ಾರಃ ।

ನಿಹತ್ ತಂ ಮತುಯವಪುಜುಯಗ ೂೀಪ ಮನ್ುಂ ಮುನಿೀಂಸಾತಂಶಾ ದ್ದ್ೌ ವಿಧ್ಾತುಃ ॥೩.೪೦॥

ಬಳಿಕ ಹ ೂರಟ್ಟರ್ತು ಬರಹಮನ ಮುಖದಿಂದ ವ ೀದಧ್ಾರ,

ಅದಾಯಿರ್ತು ಹರ್ಯಗಿರೀವನ್ ಂಬ ಅಸುರನಿಂದ ಅಪ್ಹಾರ.
ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರ ಹರಯಿಂದ ಆಯಿರ್ತು ಅಸುರನ ಸಂಹಾರ,
ಮನು ಮುನಿಗಳ ರಕ್ಷ್ಮಸ ವ ೀದಗಳ ಬರಹಮಗ ಇರ್ತು ಶ್ರ.
ವ ೀದಗಳ ಅಪ್ಹಾರವ ಂದರ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಪ್ಹಾರ,
ವ ೀದವ ೀದ್ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ರಕೆಸ ಸಂಹಾರ-ಸೂಕು ಪ್ರಹಾರ.

ಮನ್ಾನ್ತರಪರಳಯೀ ಮತುಯರೂಪ್ೀ ವಿದ್ಾ್ಮದ್ಾನ್ಮನ್ವ ೀ ದ್ ೀವದ್ ೀವಃ ।

ವ ೈವಸ್ಾತಾಯೀತತಮಸ್ಂವಿದ್ಾತಾಮ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ಾರೂಪಪರತಿಪತಿತರೂಪಾಮ್ ॥೩.೪೧॥

ಚಾಕ್ಷುಷ್ ಮನಾಂರ್ತರದ ಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲದ ಸಂದಭಥ,

ಮರ್ತುಾರೂಪ್ ಹರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಲ್ಾಲ ಮೂಲಗಭಥ.
ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗ ತಳಿಸದ ವಷ್ು್ ಸಾರೂಪ್,
ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸುತ್ಾು ಹಚಿಚದ ಶಾಸರ ಜ್ಞಾನದ ದಿೀಪ್.

ಅಥ ೂೀ ದಿತ ೀಜ ್ೀಯಷ್ಾಸ್ುತ ೀನ್ ಶಶಾತ್ ಪರಪಿೀಡಿತಾ ಬರಹಮವರಾತ್ ಸ್ುರ ೀಶಾಃ ।

ಹರಿಂ ವಿರಿಞ ಾೀನ್ ಸ್ಹ ೂೀಪಜಗುಮದ್ೌಯರಾತಯಮಸಾ್ಪಿ ಶಶಂಸ್ುರಸ ೈ ॥೩.೪೨॥

ಬರಹಮ ವರಬಲದಿಂದ ದಿತಪ್ುರ್ತರ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಉನಮರ್ತು,

ದ ೀವಗರ್ಣವ ಲಲವೂ ಅವನಿಂದ ವಧ ವಧವಾಗಿ ಪ್ೀಡಿರ್ತ.
ದ ೀವೀರ್ತುಮರ ಲಲರೂ ಬರಹಮನ್ ೂಂದಿಗ ಹರರ್ಯ ಬಳಿ ಬಂದು,
ದಿತಪ್ುರ್ತರನ ದೌಜಥನ್ದ ಅರಕ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡರು ನ್ ೂಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 746

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಅಭಿಷ್ುುತಸ ೈಹಯರಿರುಗರವಿೀಯೀಯ ನ್ೃಸಂಹರ ೂೀಪ ೀರ್ಣ ಸ್ ಆವಿರಾಸೀತ್ ।

ಹತಾಾಹಿರರ್ಣ್ಂ ಚ ಸ್ುತಾರ್ಯ ತಸ್್ ದ್ತಾಾsರ್ರ್ಯಂ ದ್ ೀವಗಣಾನ್ತ ೂೀಷ್ರ್ಯತ್ ॥೩.೪೩॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ನ್ಾರಸಂಹನ್ಾಗಿ ಕಂಬದಲ್ಾಲದ ಅನ್ಾವರರ್ಣ.
ಮುಗಿಸದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಸಂಹಾರದ ಕ ಲಸ,
ಪ್ರಹಾಲದಗ ಅಭರ್ಯವರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿರ್ತು ಮಂದಹಾಸ.

ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಣಾಮುದ್ಧಿಂ ವಿಮರ್ನತಾಂ ದ್ಧ್ಾರ ಪೃಷ ಾೀನ್ ಗಿರಿಂ ಸ್ ಮನ್ಾರಮ್ ।

ವರಪರದ್ಾನಾದ್ಪರ ೈರಧ್ಾರ್ಯಯಂ ಹರಸ್್ ಕೂಮೊೀಯ ಬೃಹದ್ರ್ಣಡವೀಢಾ ॥೩.೪೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅಸುರರಂದಾಯಿರ್ತು ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರ ಮರ್ನ,

ಕೂಮಥರೂಪ್ಯಾಗಿ ಹರ ಮಾಡಿದ ಮಂದರ ಧ್ಾರರ್ಣ.
ಇರ್ತರರು ಮಂದರ ಹ ೂರಲ್ಾಗದಂತ್ ಸದಾಶ್ವನ ವರ,
ಬರಹಾಮಂಡವನ್ ೀ ಹ ೂರ್ತುವಗ ಇದಾ್ವ ಸೀಮರ್ಯ ವಾ್ಪಾರ.

(ಗರಂಥಾಧ್ರ್ಯನಕ ಬ ೀಕಾದರ ಸೂುತಥ,

ಸಮರಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಅಮೃರ್ತ ಮರ್ನದ ನಿೀತ,
ಸುರ ಅಸುರರಬಬರೂ ಮಾಡಿದ ಮರ್ನ,
ಒಳಿರ್ತು ಕ ಡುಕುಗಳ ತಕಾೆಟದ ಚಿರ್ತರರ್ಣ,
ಮನವ ೀ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರ ಕಾಮವದು ವಾಸುಕಿ,
ಭದರರ್ತಳಕ ೆ ಹರ ಕೂರ್ತ ಕೂಮಥನ್ಾಗಿ ಬ ನ್ಾಹಕಿ,
ಮೊದಲು ಬರುವುದ ೀ ಘೂೀರ ಹಾಲ್ಾಹಲ,
ಬ ೀಕು ನಿೀಲಕಂಠನಂತ್ ನಿಬಥಂಧಸುವ ಛಲ,
ಕಂಠದಿಂದ ಕ ಳಗಿಳಿರ್ಯದಿದಾರ ವಷ್,
ಮಾರ್ತು ಮನವಾಗುವುದು ಪ್ೀರ್ಯೂಷ್,
ಮಾರ್ತು -ಪಾವಥತ ; ಮನವದು-ರುದರ,
ಇಬಬರ ಅನುಗರಹವರ ಎಲಲವೂ ಸುಭದರ).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 747

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ವರಾದ್ಜ ೀರ್ಯತಾಮವಾಪ ದ್ ೈತ್ರಾಟ್ ಚತುಮುಯಖಸ ್ೈವ ಬಲ್ಲರ್ಯಯದ್ಾ ತದ್ಾ ।

ಅಜಾರ್ಯತ ೀನಾಾರವರಜ ೂೀsದಿತ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀ ಮಹಾನ್ಜ ೂೀsಪ್ಬಞರ್ವಾದಿಸ್ಂಸ್ುತತಃ ॥೩.೪೫॥

ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಲ್ಾಲ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಬಲ್ಲಚಕರವತಥ,

ಬರಹಮವರಬಲದಿ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾ ಪ್ಡ ದ ಕಿೀತಥ.
ಭಗವಂರ್ತ ಅದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಂದರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಬಂದ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ವಂದಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಇರ್ತು ಅವರಗ ಆನಂದ.

ಸ್ ವಾಮನಾತಾಮsಸ್ುರರ್ೂರ್ೃತ ೂೀsಧವರಂ ಜಗಾಮ ಗಾಂ ಸ್ನ್ನಮರ್ಯನ್ ಪದ್ ೀಪದ್ ೀ ।

ಜಹಾರ ಚಾಸಾಮಚಛಲತಸಾವಿಷ್ುಪಂತಿರಭಿಃ ಕರಮೈಸ್ತಚಾ ದ್ದ್ೌ ನಿಜಾಗರಜ ೀ ॥೩.೪೬॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ವಟುವ ೀಷ್ದ ವಾಮನನ್ಾದ,

ಬಲ್ಲ ರ್ಯಜ್ಞಮಂಟಪ್ಕ ಭೂಮಿ ಭಾಗಿಸುತ್ಾ ನಡ ದ.
ಬಲ್ಲರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ೀಡಿದ ಚಮತ್ಾೆರದಿ ಮೂರು ಪಾದ ಭೂಮಿ ದಾನ,
ಮೂರು ಹ ಜ ಜರ್ಯಲ್ಲ ತ್ ೂೀರದ ಮೂಲ್ ೂೀಥಕವೂ ರ್ತನನದ ೀ ಅಧೀನ.
ಇಲ್ಲಲ ಅರ್ಣ್ ಇಂದರನ್ಾದರ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಾಮನ,
ಪ್ಡ ದ ಮೂಲ್ ೂೀಥಕವನುನ ಅರ್ಣ್ಗ ಮಾಡಿದ ಪ್ರದಾನ.

ಪಿತಾಮಹ ೀನಾಸ್್ ಪುರಾ ಹಿ ಯಾಚಿತ ೂೀ ಬಲ್ ೀಃ ಕೃತ ೀ ಕ ೀಶವ ಆಹ ರ್ಯದ್ ವಚಃ ।

ನಾಯಾಞ್ಾ ಯಾsಹಂ ಪರತಿಹನಿಮ ತಂ ಬಲ್ಲಂ ಶುಭಾನ್ನ ೀತ ್ೀವ ತತ ೂೀsರ್್ಯಾಚತ ॥೩.೪೭॥

ಭಗವಂರ್ತ ನೃಸಂಹ ಭಕುಪ್ರಹಾಲದನ ಸಂಬಂಧದ ರೀತ,

ಕ ೂಟು ಮಾರ್ತನುಳಿಸದ ತ್ ೂೀರ ಅಪಾರ ಅನುಗರಹ ಪ್ರೀತ.
ಪ್ರಹಾಲದನ ವಂಶದ ಮೀಲವನ ವಶ ೀಷ್ ಅನುಗರಹ,
ದಂಡಿಸ ರ್ತುಳಿದು ಮಾಡಲ್ಲಲಲವ ಬಲ್ಲರ್ಯ ನಿಗರಹ.

ಬರ್ೂವಿರ ೀ ಚನ್ಾರಲಲ್ಾಮತ ೂೀ ವರಾತ್ ಪುರಾ ಹ್ಜ ೀಯಾ ಅಸ್ುರಾ ಧರಾತಳ ೀ ।

ತ ೈರದಿಯತಾ ವಾಸ್ವನಾರ್ಯಕಾಃ ಸ್ುರಾಃ ಪುರ ೂೀ ನಿಧ್ಾಯಾಬಞಜಮಸ್ುತವನ್ ಹರಿಮ್ ॥೩.೪೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 748

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಸಜಜನರ ರಕ್ಷರ್ಣಕ ದುಜಥನರ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕ ಅವತ್ಾರಗಳ ಮಾಡಿದ ಹರ,

ಈಗ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ಪ್ರಶುರಾಮಾವತ್ಾರದ ಹಿನ್ ನಲ್ ಮರ್ತುು ಪ್ರ.
ಹಿಂದ ರುದರವರದಿಂದ ಉನಮರ್ತುರಾದ ದ ೈರ್ತ್ರ ಹುಟುು,
ಪ್ೀಡಿರ್ತ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹರರ್ಯ ಬಳಿ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದ ಗುಟುು.

ವಿರಿಞ್ಾಸ್ೃಷ ುೈನಿಯತರಾಮವಧ್ೌ್ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುದಿಯತಿಜೌ ಹಿರರ್ಣ್ಕೌ ।

ತಥಾ ಹರ್ಯಗಿರೀವ ಉದ್ಾರವಿಕರಮಸ್ತವಯಾ ಹತಾ ಬರಹಮಪುರಾತನ ೀನ್ ॥೩.೪೯॥

ಬರಹಮಸೃಷುಯಿಂದ ಅವಧ್ರ ನಿಸದ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು,

ಬಲಶಾಲ್ಲ ಉನಮರ್ತುನ್ಾದ ಹರ್ಯಗಿರೀವನ್ ಂಬಂರ್ ದ ೀವರಪ್ು.
ಯಾವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಮಣಿರ್ಯದ ದುಷ್ು ರಕೆಸ ಪ್ಡ ,
ನಿನನವರ ಮಾರ್ತ ಕಾರ್ಯುರ್ತ ದ ೈರ್ತ್ರ ನಿವಾರಸದ ನಿನನ ನಡ .
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಜಜನರ ಪ್ರ ನಿನನ ಯಾವರ್ತೂು ವಾ್ಪಾರ,
ಚಾಣಾಕ್ಷರ್ತನದಿ ಮಾಡಿ ಮುಗಿಸದ ಅನ್ ೀಕ ರಾಕ್ಷಸರ ಸಂಹಾರ.

ಸ್ ಚಾಸ್ುರಾನ್ ರುದ್ರವರಾದ್ವಧ್ಾ್ನಿಮಾನ್ ಸ್ಮಸ ೈರಪಿ ದ್ ೀವದ್ ೀವ ।

ನಿಸುೀಮಶಕ ಾೈವ ನಿಹತ್ ಸ್ವಾಯನ್ ಹೃದ್ಮುಬಜ ೀ ನ ೂೀ ನಿವಸಾರ್ ಶಶಾತ್ ॥೩.೫೦॥

ಅಂರ್ತಹ ಸವಥಶಕು ಸವಥಸಾರ್ತಂರ್ತರ ಸಾಾಮಿಯಾದವನ್ ೀ,

ರುದರವರದಿ ಮರ ವ ಕ್ಷತರರ್ಯರ ನಿಗರಹಿಸ ಲ್ ಂದು ಬಾ ನಿೀನ್ ೀ.
ದುಷ್ು ಕ್ಷತರರ್ಯರನ್ ಲ್ಾಲ ಬಿಡದ ಸಂಹರಸು,
ನಮಮ ಹೃದರ್ಯಕಮಲದಲ್ಲ ಸದಾ ನ್ ಲ್ ಸು.

ಇತಾ್ದ್ರ ೂೀಕತಸಾದ್ಶ ೈರಜ ೀರ್ಯಃ ಸ್ ಶಾಙ್ೆಯಧನಾಾsರ್ ರ್ೃಗುದ್ಾಹ ೂೀsರ್ೂತ್

ರಾಮೊೀ ನಿಹತಾ್ಸ್ುರಪೂಗಮುಗರಂ ನ್ದ್ಾನ್ನಾದಿವಿಯದ್ಧ್ ೀsಸ್ೃಜ ೈವ ॥೩.೫೧॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಕ ೂಡಲ್ಲರಾಮನ್ಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಕ್ಷತರರ್ಯರ ಮಾರರ್ಣ.
ಹಿೀಗ ಕ್ಷತರರ್ಯರ ರ್ತರದ ಭೃಗುಕುಲ್ ೂೀದಭವ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 749

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಹಾಗ ೀ ಮಾಡಿದ ಸಮಂರ್ತಪ್ಂಚಕ ತೀತ್ ೂೀಥದಭವ.

ತತಃ ಪುಲಸ್ಾಸ್್ ಕುಲ್ ೀ ಪರಸ್ೂತೌ ತಾವಾದಿದ್ ೈತೌ್ ಜಗದ್ ೀಕಶತೂರ ।

ಪರ ೈರವಧ್ೌ್ ವರತಃ ಪುರಾ ಹರ ೀಃ ಸ್ುರ ೈರಜ ೈಯೌ ಚ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ॥೩.೫೨॥

ಆನಂರ್ತರ ಪ್ುಲಸಯ ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ರು,

ಬರಹಮವರಬಲದಿಂದಾದರು ಅವಧ್ರು ಅಜ ೀರ್ಯರು.

ಸ್ವ ೈಯರಜ ೀರ್ಯಃ ಸ್ ಚ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪುರಾತನ ೀ ಜನ್ಮನಿ ಧ್ಾತುರ ೀವ ।

ವರಾನ್ನರಾದಿೀನ್ೃತ ಏವ ರಾವರ್ಣಸ್ತದ್ಾತನಾತ್ ತೌ ತಿರದ್ಶಾನ್ಬಾಧತಾಮ್ ॥೩.೫೩॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥಗ ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾದ ಪ್ಟು,

ರಾವರ್ಣನೂ ನರವಾನರ ಬಿಟುು ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾದ ಘಟು.
ಇವರಬಬರಂದಲೂ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬಗ ಬಗ ರ್ಯ ಪ್ೀಡಾಟ.

ತದ್ಾsಬಞಜಂ ಶ್ಲ್ಲನ್ಮೀವ ಚಾಗರತ ೂೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ದ್ ೀವಾಃ ಪುರುಹೂತಪೂವಯಕಾಃ ।

ಪಯೀಮುಬಧ್ೌ ಭ ೂೀಗಿಪಭ ೂೀಗಶಾಯನ್ಂಸ್ಮೀತ್ ಯೀಗಾ್ಂ ಸ್ುತತಿಮರ್್ಯೀಜರ್ಯನ್ ॥೩.೫೪॥

ರಾವರ್ಣ ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತ ದ ೀವತ್ಾವೃಂದ,

ಬರಹಮರುದಾರದಿಗಳು ಧ್ಾವಸದರು ಶ ೀಷ್ಶಾಯಿರ್ಯ ಮುಂದ.
ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ನ ಮೀಲ್ ಮಲಗಿದಾ ಶ್ರೀಹರ,
ದ ೀವಾನುದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲ ಹರಸದರು ಸ ೂುೀರ್ತರದ ಝರ.

ತಾಮೀಕ ಈಶಃ ಪರಮಃ ಸ್ಾತನ್ಾಃ ತಾಮಾದಿರನ ೂತೀ ಜಗತ ೂೀ ನಿಯೀಕಾತ ।

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾಖಿಲಮಮುಬಜ ೂೀದ್ೂವಾ ವಿತ ೀನಿರ ೀsಗಾರಯಶಾರಮಾಶಾ ಯೀsನ ್ೀ ॥೩.೫೫॥

ಈ ಜಗತುಗ ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಒಬಬ ಒಡ ರ್ಯ,

ಈ ಜಗರ್ತುು ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಆದದುಾ ಉದರ್ಯ.
ನಿೀನ್ ೀ ಆದಿ ನಿೀನ್ ೀ ಅಂರ್ತ್ ನಿೀನ್ ೀ ಪ ರೀರಕ,
ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಬರಹಮಂದಿರ ಸೃಷುರ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 750

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಹಿಂದಿನ ಮುಂದಿನ ಇಂದಿನ ಬರಹಮನೂ ನಿನ್ಾನಜ್ಞಾಧ್ಾರಕ.

ಮನ್ುಷ್್ಮಾನಾತ್ ತಿರಶತಂ ಸ್ಷ್ಷುಕಂ ದಿವೌಕಸಾಮೀಕಮುಶನಿತ ವತುರಮ್ ।

ದಿಾಷ್ಟುಹಸ ರರಪಿ ತ ೈಶಾತುರ್ಯಯದ್ಂ ತ ರೀತಾದಿಭಿಃ ಪಾದ್ಶ ಏವ ಹಿೀನ ೈಃ ॥೩.೫೬॥

ಮನುಷ್್ ಮಾನದ ಮುನೂನರರವರ್ತುು ವಷ್ಥ,

ದ ೀವತ್ಾಮಾನಕ ೆ ಅದು ಬರೀ ಒಂದು ವಷ್ಥ.
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹನ್ ನರಡು ಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲದ ಅವಧ,
ಮನುಷ್್ರಗ ಕೃರ್ತ ತ್ ರೀತ್ಾ ದಾಾಪ್ರ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗಗಳ ಂದು ನಿಗದಿ.
ರ್ಯುಗದಿಂದ ರ್ಯುಗಕ ೆ ಕರಮೀರ್ಣ ಕಾಲುಭಾಗ ಕಡಿರ್ತವಾಗ ೂೀ ಕರಮ,
ಕಾಲ್ಾಂರ್ತಗಥರ್ತ ಕಾಲನಿಯಾಮಕ ಕಾಲನ್ಾಮಕನ ಕಾರ್ಣದ ನ್ ೀಮ.

ಸ್ಹಸ್ರವೃತತಂ ತದ್ಹಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವೀ ನಿಶಾ ಚ ತನಾಮನ್ಮಿತಂ ಶರಚಛತಮ್ ।

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಸಾಾನ್ನ್ುರ್ೂರ್ಯ ಭ ೂೀಗಾನ್ುಪ ೈತಿ ಸ ೂೀsಪಿತಾರಿತಸ್ತವದ್ನಿತಕಮ್ ॥೩.೫೭॥

ಸಾವರ ಬಾರ ಸುತುದಾಗ ಚರ್ತುರ್ಯುಥಗ ಬರಹಮನ ಒಂದು ಹಗಲು,

ಸಾವರ ಬಾರ ಸುತುದಾಗ ಚರ್ತುರ್ಯುಥಗ ಬರಹಮನ ಒಂದು ಇರುಳು.
ಈ ಗರ್ಣನ್ ಯಿಂದ ಬರಹಮನ ಸಾಧನ್ ನೂರು ವಷ್ಥ.
ರ್ತನನ ಕ ಲಸಗಳ ಪ್ೂಜ ಮುಗಿಸ ನಿನನ ಸ ೀರುವ ಹಷ್ಥ.

ತಾಯಾ ಪುರಾ ಕರ್ಣಯಪುಟಾದ್ ವಿನಿಮಿಯತೌ ಮಹಾಸ್ುರೌ ತೌ ಮಧುಗಕ ೈಟಭಾಖೌ್ ।

ಪರರ್ಞ್ಞನಾವ ೀಶವಶಾತ್ ತವಾsಜ್ಞಯಾ ಬಲ್ ೂೀದ್ಧತಾವಾಶು ಜಲ್ ೀ ವ್ವಧಯತಾಮ್ ॥೩.೫೮॥

ನಿೀನು ಹಿಂದ ಕರ್ಣಥಪ್ುಟದಿಂದ ಸೃಜಸದ ಮಧುಕ ೈಟಭರು,

ವಾರ್ಯುವನ್ಾವ ೀಷ್ದಿಂದ ಬಲ್ಾಢ್ರಾಗಿ ದ ೀವಪ್ೀಡಕರಾದರು.
ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಯೀ ಬಲದಪ್ಥದಿಂದ ಪ್ರಳರ್ಯ ಜಲದಿ ಪ್ರಬಲರಾದರು.

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಬರಹಮವರಾದ್ವಧ್ೌ್ ಚಿಕ್ತರೀಡಿಷಾಸ್ಮೂವಯಾ ಮುಖ ೂೀದ್ೆತಾನ್ ।

ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವೀ ವ ೀದ್ಗಣಾನ್ಹಾಷ್ಯತಾಂ ತದ್ಾsರ್ವಸ್ತವಂ ಹರ್ಯಶ್ೀಷ್ಯ ಈಶಾರಃ ॥೩.೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 751

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ ಮಧುಕ ೈಟಭರು,

ಬರಹಮಮುಖದಿಂದ ಬಂದ ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿಗಳ ಅಪ್ಹರಸದರು.
ಅನಂರ್ತರೂಪ್/ಅವತ್ಾರಯಾದ ನಿೀನ್ಾದ ಆಗ ಹರ್ಯಗಿರೀವದ ೀವರು.

ಆಹೃತ್ ವ ೀದ್ಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವ ೀ ತೌ ಚ ಜಘನ್್ ದ್ಸ್ೂ್ ।

ನಿಷಪೀಡ್ ತಾವೂರುತಳ ೀ ಕರಾಭಾ್ಂ ತನ ೇದ್ಸ ೈವಾsಶು ಚಕರ್ಯ ಮೀದಿನಿೀಮ್ ॥೩.೬೦॥

ಅಪ್ಹರಸದ ವ ೀದಗಳ ಕಸದು ಬರಹಮಗಿತ್ ು,

ಕಳಳರ ತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಟುು ತ್ಾಡನದಿ ಅವರ ಜೀವ ಕಿತ್ ು.
ಅವರಂದ ಸ ಳ ರ್ಯಲಾಟು ಮೀದಸುು,
ಮೀದಿನಿ ಸೃಷುಗಾರ್ಯುದು ರ ೀರ್ತಸುು.

ಏವಂ ಸ್ುರಾಣಾಂ ಚ ನಿಸ್ಗಯಜಂ ಬಲಂ ತಥಾsಸ್ುರಾಣಾಂ ವರದ್ಾನ್ಸ್ಮೂವಮ್ ।

ವಶ ೀ ತವ ೈತದ್ ದ್ಾರ್ಯಮಪ್ತ ೂೀ ವರ್ಯಂ ನಿವ ೀದ್ಯಾಮಃ ಪಿತುರ ೀವ ತ ೀsಖಿಲಮ್ ॥೩.೬೧॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲರುವ ಸಹಜವಾದ ಬಲ,

ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ರ್ತುಂಬಿಕ ೂಂಡಿರುವ ವರ ಬಲ,
ಎರಡೂ ನಿನನದ ೀ ವಶ- ನಿೀನ್ ೀ ಕಾರರ್ಣ,
ರ್ತಂದ ೀ ನಿನಗ ವಂದನ -ನಿನನಲ್ ಲೀ ನಿವ ೀದನ.

ಇಮೌ ಚ ರಕ್ ೂೀಧಿಪತಿೀ ವರ ೂೀದ್ಧತೌ ಜಹಿ ಸ್ಾವಿೀಯೀಯರ್ಣ ನ್ೃಷ್ು ಪರರ್ೂತಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತ ೈರಖಿಲ್ ೈಃ ಸ್ುರ ೀಶಾರ ೈಬಯರ್ೂವ ರಾಮೊೀ ಜಗತಿೀಪತಿಃ ಪರರ್ುಃ ॥೩.೬೨॥

ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುಗಳಾಗಿದಾಾರ ರಾವರ್ಣ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ,

ವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದವರ ಅಟುಹಾಸವದು ಬಲು ದಾರುರ್ಣ.
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪಾರರ್ಥಥಸದರು ಹರಗ ತ್ಾಳಲು ಮಾನವ ಜನಮ,
ಪಾರರ್ಥನ್ ಗ ೂಲ್ಲದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ಾದ ದಶರರ್ ಪ್ುರ್ತರ ರಾಮ.

ಸ್ ಕಶ್ಪಸಾ್ದಿತಿಗರ್ಯಜನ್ಮನ ೂೀ ವಿವಸ್ಾತಸ್ತನ್ುತರ್ವಸ್್ ರ್ೂರ್ೃತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 752

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಗೃಹ ೀ ದ್ಶಸ್್ನ್ಾನ್ನಾಮಿನ ೂೀsರ್ೂತ್ ಕೌಸ್ಲ್ಕಾನಾಮಿನ ತದ್ರ್ಥಯನ ೀಷ್ುಃ ॥೩.೬೩ll

ಕಾಶ್ಪ್ ಅದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಮಕೆಳಲ್ ೂಲಬಬ ಸೂರ್ಯಥ,

ಆ ಸೂರ್ಯಥವಂಶದಲ್ ಲ ದಶರರ್ನ ಮಗನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರ.
ಅದಕಾೆಗ ೀ ದಶರರ್ ಮಾಡಿದಾ ಪ್ುರ್ತರಕಾಮೀಷು ಯಾಗ,
ಕೌಸಲ್ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಮ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ಯೀಗ.

ತದ್ಾಜ್ಞಯಾ ದ್ ೀವಗಣಾ ಬರ್ೂವಿರ ೀ ಪುರ ೈವ ಪಶಾಾದ್ಪಿ ತಸ್್ ರ್ೂಮನಃ ।

ನಿಷ ೀವಣಾಯೀರುಗರ್ಣಸ್್ ವಾನ್ರ ೀಷ್ಾಥ ೂೀ ನ್ರ ೀಷ ಾೀವ ಚ ಪಶ್ಾಮೊೀದ್ೂವಾಃ॥೩.೬೪॥

ಭಗವದಾಜ್ಞ ಪ್ಡ ದ ದ ೀವತ್ಾವೃಂದ,

ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಬಂರ್ತು ಆಗಿ ಕಪ್ವೃಂದ.
ಅದರಲ್ಲಲ ಕ ಲ ಕಪ್ಗಳಾದರು ರಾಮಾವತ್ಾರಕ ೆ ಮೊದಲು,
ಮತ್ ು ಕ ಲ ಕಪ್ಗಳು ಮನುಷ್್ರೂಪ್ಗಳದು ನಂರ್ತರದ ಸಾಲು.

ಸ್ ದ್ ೀವತಾನಾಂ ಪರರ್ಮೊೀ ಗುಣಾಧಿಕ ೂೀ ಬರ್ೂವ ನಾಮಾನ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರರ್ಞ್ಞನ್ಃ ।

ಸ್ಾಸ್ಮೂವಃ ಕ ೀಸ್ರಿಣ ೂೀ ಗೃಹ ೀ ಪರರ್ುರ್ಯರ್ೂವ ವಾಲ್ಲೀ ಸ್ಾತಃ ಏವ ವಾಸ್ವಃ ॥೩.೬೫॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ದ ೀವ,

ಕ ೀಸರ ಅಂಜನ್ಾರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಹನುಮಂರ್ತನವ.
ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಾಧಪ್ತ ಇಂದರದ ೀವ,
ತ್ಾನ್ ೀ ವಾಲ್ಲಯಾಗಿ ಆದ ಆವಭಾಥವ.

ಸ್ುಗಿರೀವ ಆಸೀತ್ ಪರಮೀಷಾತ ೀಜಸಾ ರ್ಯುತ ೂೀ ರವಿಃ ಸಾಾತಮತ ಏವ ಜಾಮಬವಾನ್ ।

ರ್ಯ ಏವ ಪೂವಯಂ ಪರಮೀಷಾವಕ್ಷಸ್ಸ್ತವಗುದ್ೂವೀ ಧಮಯ ಇಹಾsಸ್್ತ ೂೀSರ್ವತ್ ॥೩.೬೬॥

ಬರಹಾಮವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸೂರ್ಯಥ ತ್ಾನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವ.

ಹಿಂದ ಬರಹಮನ್ ದ ಚಮಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವ ರ್ಯಮರಾರ್ಯ.
ಬರಹಾಮವ ೀಶದಿಂದ ಬರಹಮಮುಖದಿ ಪ್ಡ ದ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಕಾರ್ಯ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 753

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ರ್ಯ ಏವ ಸ್ೂಯಾಯತ್ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ಂಜ್ಞಯಾ ನಾಮಾನ ರ್ಯಮೊೀ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣದಿಕಪ ಆಸೀತ್ ।

ಸ್ ಜಾಮಬವಾನ್ ದ್ ೈವತಕಾರ್ಯಯದ್ಶ್ಯನಾ ಪುರ ೈವ ಸ್ೃಷ ೂುೀ ಮುಖತಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಾ॥೩.೬೭॥

ಸೂರ್ಯಥ ಸಂಜ್ಞಾದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ಯಮಧಮಥ,

ರ್ಯಮನ್ಾಮದಿಂದವನ ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಾಾಲನ್ ರ್ಯ ಕಮಥ,
ಬರಹಮಮುಖದಿಂದ ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಮಮಥ.

ಬರಹ ೂೇದ್ೂವಃ ಸ ೂೀಮ ಉತಾಸ್್ಸ್ೂನ ೂೀರತ ರೀರರ್ೂತ್ ಸ ೂೀsಙ್ೆದ್ ಏವ ಜಾತಃ ।

ಬೃಹಸ್ಪತಿಸಾತರ ಉತ ೂೀ ಶಚಿೀ ಚ ಶಕರಸ್್ ಭಾಯೈಯವ ಬರ್ೂವ ತಾರಾ ॥೩.೬೮॥

ಬರಹಮಪ್ುರ್ತರ ಸ ೂೀಮ ನಂರ್ತರ ಅತರರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ,

ಅವನ್ ೀ ಕಪ್ಸ ೈನ್ದ ಪ್ರಮುಖನ್ಾಗಿ ಬಂದ ಅಂಗದ.
ಬೃಹಸಾತ ತ್ಾರನ್ಾಗಲು ಇಂದರಪ್ತನ ಶಚಿ ತ್ಾರಾ ಆದಳು.

ಬೃಹಸ್ಪತಿಬರಯಹಮಸ್ುತ ೂೀsಪಿ ಪೂವಯಂ ಸ್ಹ ೈವ ಶಚಾ್ ಮನ್ಸ ೂೀsಭಿಜಾತಃ ।

ಬರಹ ೂೇದ್ೂವಸಾ್ಙ್ಕಚೆರಸ್ಃ ಸ್ುತ ೂೀsರ್ೂನಾಮರಿೀಚಜಸ ್ೈವ ಶಚಿೀ ಪುಲ್ ೂೀಮನಃ ॥೩.೬೯॥

ಬೃಹಸಾತ ಶಚಿರ್ಯರದು ಬರಹಮಮನಸುನಿಂದ ಹುಟುು,

ಆದರೂ ಅಂಗಿರಸಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಭುವರ್ಯ ಮಟುು.
ಶಚಿರ್ಯೂ ಪ್ುಲ್ ೂೀಮನಲ್ಲಲ ಪೌಲ್ ೂೀಮಿಯಾಗಿ ಬಂದ ಗುಟುು.

ಸ್ ಏವ ಶಚಾಾಯ ಸ್ಹ ವಾನ್ರ ೂೀsರ್ೂತ್ ಸ್ಾಸ್ಮೂವೀ ದ್ ೀವಗುರುಬೃಯಹಸ್ಪತಿಃ ।

ಅರ್ೂತ್ ಸ್ುಷ ೀಣ ೂೀ ವರುಣ ೂೀsಶ್ಾನೌ ಚ ಬರ್ೂವತುಸೌತ ವಿವಿದ್ಶಾ ಮೈನ್ಾಃ ॥೩.೭೦॥

ಆ ದ ೀವಗುರು ಬೃಹಸಾತ ಕಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ,

ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿ ಶಚಿರ್ಯನೂನ ರ್ತಂಗಿಯಾಗಿ ರ್ತಂದ.
ತ್ಾರಾ ರ್ತಂಗಿಯಾದರ ತ್ಾರ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ.
ಸುಷ್ ೀರ್ಣನ್ ಂಬ ಕಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ ವರುರ್ಣ,
ಅಶ್ಾದ ೀವತ್ ಗಳು ವವದ ಮೈಂದರಾಗಿ ಅವರ್ತರರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 754

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಬರಹ ೂೇದ್ೂವೌ ತೌ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ೂಯಾಯದ್ ಬರ್ೂವತುಸ್ತತರ ಕನಿೀರ್ಯಸ್ಸ್ುತ ।

ಆವ ೀಶ ಐನ ೂಾರೀ ವರದ್ಾನ್ತ ೂೀsರ್ೂತ್ ತತ ೂೀ ಬಲ್ಲೀಯಾನ್ ವಿವಿದ್ ೂೀ ಹಿ ಮೈನಾಾತ್ ॥೩.೭೧॥

ಅಶ್ಾದ ೀವತ್ ಗಳು ಬರಹಮನಮೂಗಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವರು,

ಅಶಾರೂಪ್ದ ಸೂರ್ಯಥ ಸಂಜ್ಞರಲ್ಲಲ ಮರುಹುಟುು ಪ್ಡ ದರು.
ವವದನಲ್ಲಲರ್ತುು ವರದಾನದ ಇಂದರನ್ಾವ ೀಷ್,
ಹಾಗ ೀ ಅವನಲ್ಲಲ ಮೈಂದಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುಚ ಬಲದ ವಶ ೀಷ್.

ನಿೀಲ್ ೂೀsಗಿನರಾಸೀತ್ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವೀತ್ಃ ಕಾಮಃ ಪುನ್ಃ ಶ್ರೀರಮಣಾದ್ ರಮಾಯಾಮ್ ।

ಪರದ್ು್ಮನನಾಮsರ್ವದ್ ೀವಮಿೀಶಾತ್ ಸ್ ಸ್ಾನ್ಾತಾಮಾಪ ಸ್ ಚಕರತಾಂ ಚ ॥೩.೭೨॥

ಬರಹಮಮುಖ ೂೀದಭವ ಅಗಿನ ನಿೀಲನ್ ಂಬ ಕಪ್ಯಾದ.

ಬರಹಮನಮನಸುನಿಂದ ಉದಭವಸ ಬಂದ ಕಾಮ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ತ್ಾನ್ಾದ ಪ್ರದು್ಮನ.
ಹಿೀಗ ೀ ಶ್ವನಿಂದ ಜನಿಸ ಸೆಂದನ್ಾದ,
ಅವನ್ ೀ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿ ಸುದಶಥನನ್ಾದ.

ಪೂವಯಂ ಹರ ೀಶಾಕರಮರ್ೂದಿಧ ದ್ುಗಾಯ ತಮಃ ಸ್ತಾ ಶ್ರೀರಿತಿ ಯಾಂ ವದ್ನಿತ ।

ಸ್ತಾತವತಿಮಕಾ ಶಙ್್ಮಥ ೂೀ ರಜಸಾ್ ರ್ೂನಾಯಮಿಕಾ ಪದ್ಮಮರ್ೂದ್ಧರ ೀಹಿಯ ॥೩.೭೩॥

ಮೊದಲು ರ್ತಮೊೀಗುಣಾಭಿಮಾನಿ ದುಗಾಥ,

ಶ್ರಹರರ್ಯ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿಯಾದ ಭಾಗ್.
ಸತ್ಾಾಭಿಮಾನಿ ಶ್ರೀದ ೀವ ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿ.
ರಜ ೂೀಭಿಮಾನಿ ಭೂದ ೀವ ಪ್ದಾಮಭಿಮಾನಿ.

ಗದ್ಾ ತು ವಾರ್ಯುಬಯಲಸ್ಂವಿದ್ಾತಾಮ ಶಾಙ್ೆಯಶಾ ವಿದ್ ್ೀತಿ ರಮೈವ ಖಡೆಃ ।

ದ್ುಗಾಯತಿಮಕಾ ಸ ೈವ ಚ ಚಮಯನಾಮಿನೀ ಪಞ್ಚಾತಮಕ ೂೀ ಮಾರುತ ಏವ ಬಾಣಾಃ ॥೩.೭೪॥

ಬಲ ಜ್ಞಾನಗಳ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಗದಾಭಿಮಾನಿ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 755

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ವದಾ್ನ್ಾಮದ ರಮಯೀ ಶಾಙ್ಗಥದಭಿಮಾನಿ.

ದುಗಾಥರೂಪ್ದ ರಮ ಖಡಗಕೆಭಿಮಾನಿ.
ಅವಳ ೀ ಚಮಾಥಭಿಮಾನಿ -ಗುರಾಣಿ.
ಪ್ಂಚರೂಪ್ಯಾದ ವಾರ್ಯು ಬಾಣಾಭಿಮಾನಿ.

ಏವಂ ಸ್ತ ೀಷ ಾೀವ ಪುರಾತನ ೀಷ್ು ವರಾದ್ ರಥಾಙ್ೆತಾಮವಾಪ ಕಾಮಃ ।

ತತೂುನ್ುತಾಮಾಪ ಚ ಸ ೂೀsನಿರುದ್ ೂಧೀ ಬರಹ ೂೇದ್ೂವಃ ಶಙ್್ತನ್ುಃ ಪುಮಾತಾಮ ॥೩.೭೫॥

ಹಿೀಗ ಹಳಬರು ಆರ್ಯುಧ್ಾಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿರುವಾಗ,

ಕಾಮನು ಕೂಡಾ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿಯಾದನ್ಾಗ.
ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಅನಿರುದಾನ್ ೀಂಬ ದ ೀವತ್ ,
ಕಾಮನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿ ಆದನಂತ್ .

ತಾವ ೀವ ಜಾತೌ ರ್ರತಶಾ ನಾಮಾನ ಶತುರಘನ ಇತ ್ೀವ ಚ ರಾಮತ ೂೀsನ್ು ।

ಪೂವಯಂ ಸ್ುಮಿತಾರತನ್ರ್ಯಶಾ ಶ ೀಷ್ಃ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನಾಮ ರಘೂತತಮಾದ್ನ್ು ॥೩.೭೬॥

ಆ ಪ್ರದು್ಮಾನ ಅನಿರುದಾರ ೀ ಭರರ್ತ ಮರ್ತುು ಶರ್ತುರಘನರಾದರು.

ರಾಮಾವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟು ಬಂದು ಅವನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾದರು.
ಸುಮಿತ್ ರರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಬಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಹಿಂದ ಶ ೀಷ್ ದ ೀವರಾಗಿದಾರು.

ಕೌಸ್ಲ್ಕಾಪುತರ ಉರುಕರಮೊೀsಸಾವ ೀಕಸ್ತಥ ೈಕ ೂೀ ರ್ರತಸ್್ ಮಾತುಃ ।

ಉಭೌ ಸ್ುಮಿತಾರತನ್ಯೌ ನ್ೃಪಸ್್ ಚತಾಾರ ಏತ ೀ ಹ್ಮರ ೂೀತತಮಾಃ ಸ್ುತಾಃ ॥೩.೭೭॥

ಶ್ರೀರಾಮ ಕೌಸಲ್ ್ರ್ಯ ಮಗ.

ಭರರ್ತ ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯ ಮಗ.
ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಶರ್ತುರಘನರು ಸುಮಿತ್ ರರ್ಯ ಮಕೆಳು.
ಈ ನ್ಾಕು ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ದಶರರ್ನ ಮಕೆಳು.

ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯಣಾದ್ ್ೈಸಾಭಿರ ೀವ ರೂಪ ೈರಾವಿಷ್ು ಆಸೀತ್ ತಿರಷ್ು ತ ೀಷ್ು ವಿಷ್ು್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 756

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಇನ ೂಾರೀsಙ್ೆದ್ ೀ ಚ ೈವ ತತ ೂೀsಙ್ೆದ್ ೂೀ ಹಿ ಬಲ್ಲೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಸ್ ಬರ್ೂವ ಶಶಾತ್ ॥೩.೭೮॥

ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ, ಪ್ರದು್ಮನ ಅನಿರುದಾ ಈ ಮೂರು ರೂಪ್ ,

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಭರರ್ತ ಶರ್ತುರಘನರಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆವಷ್ು ಆಗಿದಾನಪ್ಾ .
ಇಂದರ ಅಂಗದನಲ್ಾಲಗಿದಾ ಆವಷ್ು ,
ಅದಕ ಅಂಗದನ್ಾದ ಬಹಳ ಬಲ್ಲಷ್ಠ .

ಯೀsನ ್ೀ ಚ ರ್ೂಪಾಃ ಕೃತವಿೀರ್ಯಯಜಾದ್ಾ್ ಬಲ್ಾಧಿಕಾಃ ಸ್ನಿತ ಸ್ಹಸ್ರಶ ್ೀsಪಿ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಹರ ೀಃ ಸ್ನಿನಧಿಭಾವರ್ಯುಕಾತ ಧಮಯಪರಧ್ಾನಾಶಾ ಗುರ್ಣಪರಧ್ಾನಾಃ ॥೩.೭೯॥

ಉಳಿದ ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನ್ಾದಿ ರಾಜರು,

ಬಲಶಾಲ್ಲ ಧ್ಾಮಿಥಕ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗುರ್ಣವಂರ್ತರು.
ಅವರ ಲಲ ಖಂಡಿರ್ತ ಭಗವತ್ ಸನಿನಧರ್ಯುಕುರು.

ಸ್ಾರ್ಯಂ ರಮಾ ಸೀರತ ಏವ ಜಾತಾ ಸೀತ ೀತಿ ರಾಮಾರ್ಯಮನ್ೂಪಮಾ ಯಾ ।

ವಿದ್ ೀಹರಾಜಸ್್ ಹಿ ರ್ಯಜ್ಞರ್ೂಮೌ ಸ್ುತ ೀತಿ ತಸ ್ೈವ ತತಸ್ುತ ಸಾsರ್ೂತ್ ॥೩.೮೦॥

ಲಕ್ಷ್ಮಿಯೀ ನ್ ೀಗಿಲ ಸಾಲ್ಲಂದ ಬಂದಾದಳು ಸೀತ್ಾ,

ರಾಮನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದ ಲ್ ೂೀಕಮಾತ್ಾ.
ವದ ೀಹರಾಜನಿಗ ರ್ಯಜ್ಞಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಕೆ ವ ೈದ ೀಹಿ,
ಅವನ ಮಗಳ ಂದ ೀ ಹ ಸರು ಪ್ಡ ದ ಸೀತ್ಾದ ೀವ.

ಇತಾ್ದಿಕಲ್ ೂಪೀತಿ್ತ ಏಷ್ ಸ್ಗ ೂೀಯ ಮಯಾ ಸ್ಮಸಾತಗಮನಿರ್ಣಯಯಾತಮಕಃ ।

ಸ್ಹಾನ್ುಸ್ಗಯಃ ಕರ್ಥತ ೂೀsತರ ಪೂವೀಯ ಯೀಯೀ ಗುಣ ೈನಿಯತ್ಮಸೌ ವರ ೂೀ ಹಿ ॥೩.೮೧॥

ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಆದಿಕಲಾದಲ್ಲಲ ಆದ ಸೃಷು,

ಆಗಮ ನಿರ್ಣಥಯಾನುಸಾರ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ಸಮಷು.
ಯಾರು ಸಾರೂಪ್ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಠ,
ಅವ ಶ ರೀಷ್ಠ -ಆಚಾರ್ಯಥ ವಾಕ್ ಸಾಷ್ು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 757

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೩

ಪಾಶಾಾತ್ಕಲ್ ಪೀಷ್ಾಪಿ ಸ್ಗಯಭ ೀದ್ಾಃ ಶುರತೌ ಪುರಾಣ ೀಷ್ಾಪಿಚಾನ್್ಥ ೂೀಕಾತಃ ।

ನ ೂೀತಾಷ್ಯಹ ೀತುಃ ಪರರ್ಮತಾಮೀಷ್ು ವಿಶ ೀಷ್ವಾಕ ್ೈರವಗಮ್ಮೀತತ್ ॥೩.೮೨॥

ನಂರ್ತರದ ಮನಾಂರ್ತರಗಳಲ್ಲಲ ಆದ ಸೃಷು ರೀತ,

ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಆಗಮದ ನಿೀತ.
ಆದರ ಆದಿಸೃಷುರ್ಯ ಹಿರರ್ತನ ಕಿರರ್ತನ ನಿಣಾಥರ್ಯಕ,
ಮಿಕೆವುಗಳ ವಶ ೀಷ್ ಪ್ರಮಾರ್ಣಗಳಿಂದರವುದಾವಶ್ಕ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯಯೀ

ಸ್ಗಾಯನ್ುಸ್ಗಯಲರ್ಯಪಾರದ್ುಭಾಯವನಿರ್ಣಯಯೀ ನಾಮ ತೃತಿೀಯೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥರಂದ ವರಚಿರ್ತವಾದ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯವ ಂಬ ವಾದ,
ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಮೂರನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ರೂಪ್ದಿಂದ ಕೃಷ್ಾ್ಪ್ಥರ್ಣವಾದ ಭಾವ.

*********************************************************************

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 758

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ನಾಕು
[ರಾಮಾವತಾರ ೀ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪರವ ೀಶಃ]

॥ ಓಂ ॥
ಅಥಾರ್್ವಧಯಂಶಾತುರಾಃ ಕುಮಾರಾ ನ್ೃಪಸ್್ ಗ ೀಹ ೀ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಾದ್ಾ್ಃ ।
ನಿತ್ಪರವೃದ್ಧಸ್್ ಚ ತಸ್್ ವೃದಿಧರಪ ೀಕ್ಷಯ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಹಿ ಮನ್ಾದ್ೃಷುಮ್ ॥೪.೦೧॥

ಅವತ್ಾರಾ ನಂರ್ತರ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಶ್ರೀರಾಮ,

ರ್ತಮಮಂದಿರ ೂಡಗೂಡಿ ಬ ಳವಣಿಗ ತ್ ೂೀರದ ಕರಮ.
ನಿರ್ತ್ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥನಿಗ ಅದ ಂಥಾ ಬ ಳವಣಿಗ ,
ಪಾರಕೃರ್ತರಗ ಅಪಾರಕೃರ್ತನ ತ್ ೂೀರಕ ರ್ಯ ಮರ ವಣಿಗ .

ನಿರಿೀಕ್ಷಯನಿತ್ಂ ಚತುರಃ ಕುಮಾರಾನ್ ಪಿತಾ ಮುದ್ಂ ಸ್ನ್ತತಮಾಪ ಚ ೂೀಚಾಮ್ ।

ವಿಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ರಾಮಮುಖ ೀನ್ುಾಬಮಬಮವ ೀಕ್ಷಯ ರಾಜಾ ಕೃತಕೃತ್ ಆಸೀತ್ ॥೪.೦೨॥

ನ್ಾಕೂ ಮಕೆಳ ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತವಾದ ಬ ಳವಣಿಗ ,

ದಶರರ್ಗ ಸಂದ ಆನಂದದ ರ್ತುಂಬು ರ್ತಳಿಗ .
ವಶ ೀಷ್ ಧನ್ತ್ ಕ ೂಟು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,
ಲ್ ೂೀಕವ ಬ ಳಗುವ ಮೂಲ ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರ.
ಎಲಲರಗೂ ಆನಂದ ನಿೀಡುವವ ಶ್ರೀರಾಮ,
ದಶರರ್ನಿಗಾದ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಆನಂದಧ್ಾಮ.

ತನಾಮತರಃ ಪೌರಜನಾ ಅಮಾತಾ್ ಅನ್ತಃಪುರಾ ವ ೈಷ್ಯಕಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ।

ಅವ ೀಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಪರಮಂ ಪುಮಾಂಸ್ಂ ಸಾಾನ್ನ್ಾತೃಪಾತ ಇವ ಸ್ಮಬರ್ೂವುಃ ॥೦೪-೦೩ ॥

ಶ್ರೀರಾಮನ ಅಮಮಂದಿರು,ಅಯೀಧ್ಾ್ವಾಸಗಳು ,
ಮಂತರ ಮೊದಲ್ಾದವರು ,ಅಂರ್ತಃಪ್ುರವಾಸಗಳು ,
ಎಲಲರೂ ಶ್ರೀರಾಮ ಸಖ್ ದಶಥನದಿಂದ ರ್ತೃಪ್ು ,
ಆನಂದಿಗಳಾದರು ಮೊೀಕ್ಷವ ೀ ಆದಂತ್ ಪಾರಪ್ು .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 759

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ತತಃ ಸ್ುವಂಶ ೀ ಶಶ್ನ್ಃ ಪರಸ್ೂತ ೂೀ ಗಾಧಿೀತಿ ಶಕರಸ್ತನ್ುಜ ೂೀsಸ್್ ಚಾsಸೀತ್ ।

ವರ ೀರ್ಣ ವಿಪರತಾಮವಾಪ ಯೀsಸೌ ವಿಶಾಸ್್ ಮಿತರಂ ಸ್ ಇಹಾsಜಗಾಮ ॥೪.೦೪॥

ಚಂದರವಂಶದಿ ಇಂದರ ಗಾಧರಾಜನ್ಾಗಿ ಬಂದ ,

ಬರಹಮವರದಿ ವಶಾಾಮಿರ್ತರ ಮಗನ್ಾಗಿ ಜನಿಸದಾ .
ವಶಾಕ ೆೀ ಮಿರ್ತರನ್ಾದ ವಶಾಾಮಿರ್ತರ ಅಯೀಧ್ ್ಗ ಬಂದ.

ತ ೀನಾರ್ಥಯತ ೂೀ ರ್ಯಜ್ಞರಿರಕ್ಷಯೈವ ಕೃಚ ಛರೀರ್ಣ ಪಿತಾರsಸ್್ ರ್ಯಾದ್ ವಿಸ್ೃಷ್ುಃ ।

ಜಗಾಮ ರಾಮಃ ಸ್ಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ಸದ್ಾಧಶರಮಂ ಸದ್ಧಜನಾಭಿವನ್ಾಯಃ ॥೪.೦೫॥

ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ದಶರರ್ನಲ್ಲಲಗ ಆಗಮನ ,

ರ್ಯಜ್ಞರಕ್ಷಣ ಗ ರಾಮನ ಕ ೀಳುವ ಪ್ರಹಸನ .
ಅತಕಷ್ು -ಭರ್ಯದಿಂದ ಕಳಿಸಕ ೂಟು ದಶರರ್ ,
ಸದಾಾಶರಮದರ್ತು ಹ ೂರಟ್ಟರ್ತು ರಾಮಲಕ್ಷಿರ್ಣರ ರರ್ .

ಅನ್ುಗರಹಾರ್ಯಂ ಸ್ ಋಷ ೀರವಾಪ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀsಸ್ಾಂ ಮುನಿತ ೂೀ ಹಿ ಕ ೀವಲಮ್ ।

ವವನಿಾರ ೀ ಬರಹಮಮುಖಾಃ ಸ್ುರ ೀಶಾಸ್ತಮಸ್ಾರೂಪಾಃ ಪರಕಟಾಃ ಸ್ಮೀತ್ ॥೪.೦೬॥

ವಶಾಾಮಿರ್ತರರಂದ ರಾಮಲಕ್ಷಿರ್ಣರ ಅಸರ ಸಾೀಕಾರ ,

ರ್ತನೂಮಲಕ ವಶಾಾಮಿರ್ತರರನುನ ಅನುಗರಹಿಸ ೂೀ ವಾ್ಪಾರ.
ಅಸಾರಭಿಮಾನಿಗಳಾದ ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ಾವೃಂದ ,
ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷರಾಗಿ ವಂದಿಸದರು ರಾಮನ ಆನಂದದಿಂದ .

ಅಥ ೂೀ ಜಘಾನಾsಶು ಶರ ೀರ್ಣ ತಾಟಕಾಂ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಸ್ತದ್ನ್ನ್್ವಧ್ಾ್ಮ್ ।

ರರಕ್ಷ ರ್ಯಜ್ಞಂಚ ಮುನ ೀನಿಯಹತ್ ಸ್ುಬಾಹುಮಿೀಶಾನ್ಗಿರಾ ವಿಮೃತು್ಮ್ ॥೪.೦೭॥

ರಾಮನ ಹ ೂರರ್ತು ಅನ್ರಂದ ಅವಧ್ಳ ಂದು ತ್ಾಟಕ ಗ ವರ ,

ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದ ರಾಮ ತ್ಾಟಕ ರ್ಯ ಸಂಹಾರ .
ರುದರವರದಿಂದ ಉನಮರ್ತು ಸುಬಾಹುವನ ಸಂಹರರ್ಣ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 760

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಹಾಗ ೀ ಮಾಡಿದ ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ರ್ಯಜ್ಞದ ಸಂರಕ್ಷರ್ಣ .

ಶರ ೀರ್ಣ ಮಾರಿೀಚಮಥಾರ್ಣಯವ ೀsಕ್ಷ್ಪದ್ ವಚ ೂೀ ವಿರಿಞ್ಾಸ್್ ತು ಮಾನ್ಯಾನ್ಃ ।

ಅವಧ್ತಾ ತ ೀನ್ ಹಿ ತಸ್್ ದ್ತಾತ ಜಘಾನ್ ಚಾನಾ್ನ್ ರಜನಿೀಚರಾನ್ರ್ ॥೪.೦೮॥

ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ ಮಾರೀಚನ್ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸ ,

ಮಗನ ವರ ಮನಿನಸ ಮಾರೀಚನ ಸಮುದರಕ ೆಸ ದ ನಿರಾಯಾಸ .
ಉಳಿದ ರಾಕ್ಷಸರನೂನ ಸಂಹರಸದ ರಾಮ ಬಿೀರದ ಮಂದಹಾಸ .

ತದ್ಾ ವಿದ್ ೀಹ ೀನ್ ಸ್ುತಾಸ್ಾರ್ಯಮಬರ ೂೀ ವಿಘೂೀಷತ ೂೀ ದಿಕ್ಷು ವಿದಿಕ್ಷು ಸ್ವಯಶಃ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯಯ ತದ್ ಗಾಧಿಸ್ುತಾನ್ುಯಾಯೀ ರ್ಯಯೌ ವಿದ್ ೀಹಾನ್ನ್ುಜಾನ್ುಯಾತಃ ॥೪.೦೯॥

ಜನಕರಾಜನಿಂದ ಘೂೀಷ್ಣ ಯಾರ್ಯುು ಸೀತ್ಾಸಾರ್ಯಂವರ ,

ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ೂಡನ್ ರಾಮಲಕ್ಷಿರ್ಣರು ಹ ೂರಟರು ವದ ೀಹನಗರ .

ಅಥ ೂೀ ಅಹಲ್ಾ್ಂ ಪತಿನಾsಭಿಶಪಾತಂ ಪರಧಷ್ಯಣಾದಿನ್ಾರಕೃತಾಚಿಛಲ್ಲೀಕೃತಾಮ್ ।

ಸ್ಾದ್ಶಯನಾನಾಮನ್ುಷ್ತಾಮುಪ ೀತಾಂ ಸ್ುಯೀಜಯಾಮಾಸ್ ಸ್ ಗೌತಮೀನ್ ॥೪.೧೦॥

ಇಂದರಸಮಾಗಮದ ನಂರ್ತರ ಅಹಲ್ ್ಗ ಗೌರ್ತಮರ ಶಾಪ್ ,

ಮಾನುಷ್ದ ೀಹ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಕಲಲಂತ್ಾಗಿ ಬಿದಾಂರ್ ತ್ಾಪ್ .
ವದ ೀಹದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಮ ಮಾಡಿದ ಅಹಲ್ ್ರ್ಯ ಉದಾಾರ ,
ರಾಮದಶಥನದಿಂದ ಅಹಲ್ ್ಗ ಮನುಷ್್ದ ೀಹ ಸಾಕಾರ.
ಒಂದು ಮಾಡಿದ ಅಹಲ್ ್ ಗೌರ್ತಮರ ಬ ೀರ ಯಾದ ಸಂಸಾರ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ೪.೧೧-೪.೧೩

ಬಲಂ ಸ್ಾರ್ಕ ತೀರಧಿಕಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ನನ್ುಗರಹಂ ಚ ತಿರದ್ಶ ೀಷ್ಾತುಲ್ಮ್ ।

ಅನ್ನ್್ರ್ಕಾತಂ ಚ ಸ್ುರ ೀಶಕಾಙ್ಷಯಾ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ನಾರಿೀಂ ಪರರ್ಯಯೌ ತಯಾsಚಿಯತಃ ॥೪.೧೧॥

ಭಕಿುರ್ಯ ಹಿರಮ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಒಲುಮ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 761

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಪ್ರಕಟ್ಟಸ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು ಮಾಡಿದ ಅಹಲ್ ೂ್ೀದಾಾರದ ಮಹಿಮ .

ಇಂದರನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯಂತ್ ಭಕ ು ಅಹಲ್ ್ರ್ಯ ಉದಾಾರ ,
ಅವಳಿಂದ ವಂದಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಮುನನಡ ದ ತ್ಾ ಕರುಣಾಸಾಗರ .

ಶಾ್ಮಾವದ್ಾತ ೀ ಜಗದ್ ೀಕಸಾರ ೀ ಸ್ಾನ್ನ್ತಚನಾಾರಧಿಕಕಾನಿತಕಾನ ತೀ ।

ಸ್ಹಾನ್ುಜ ೀ ಕಾಮುಯಕಬಾರ್ಣಪಾಣೌ ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಷ ುೀ ತುತುಷ್ುವಿಯದ್ ೀಹಜಾಃ ॥೪.೧೨॥

ನಿೀಲಮೀಘನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮ ,
ಅನಂರ್ತ ಚಂದರರ ಕಾಂತಧ್ಾಮ .
ಬಿಲುಲಧ್ಾರಯಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೂಡನ್ ವದ ೀಹನಗರ ಪ್ರವ ೀಶ ,
ಆ ದೃಶ್ ಕಂಡ ಜನರ ಲಲ ಹ ೂಂದಿದರು ಅತೀವ ಹರುಷ್ .

ಪಪುನಿಯತಾನ್ತಮ್ ಸ್ರಸಾಕ್ಷ್ರ್ೃಙ್ಕ ೆೈವಯರಾನ್ನಾಬಞಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಸ್್।

ವಿದ್ ೀಹನಾರಿೀನ್ರವರ್ಯಯಸ್ಙ್ಕ್ಘ ರ್ಯಥಾ ಮಹಾಪೂರುಷಕಾಸ್ತದ್ಙ್ಕಚಘರಮ್ ॥೪.೧೩॥

ಹರಭಕುರ ದೃಷು ಹರರ್ಯ ಚರರ್ಣಕಮಲಗಳಲ್ಲಲ ,

ವದ ೀಹನಗರಗಳ ದೃಷು ರಾಮನ ಮುಖಕಮಲದಲ್ಲಲ.
ಭಗವಂರ್ತನ ಮುಖತ್ಾವರ ರ್ಯ ಸವಜ ೀನು ,
ಆಸಾಾದಿಸರ್ತು ಪ್ರಜಾವೃಂದ ನ್ ೂೀಟದಲ್ ಲೀ ತ್ಾನು .

ತಥಾ ವಿದ್ ೀಹಃ ಪರತಿಲರ್್ ರಾಮಂ ಸ್ಹಸ್ರನ ೀತಾರವರಜಂ ಗವಿಷ್ಾಮ್ ।

ಸ್ಮಚಯಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಹಾನ್ುಜಂ ತಮೃಷಂ ಚ ಸಾಕ್ಾಜಞವಲನ್ಪರಕಾಶಮ್ ॥೪.೧೪॥

ಇಂದರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಬಂದ ಉಪ ೀಂದರ ,

ಅವನ್ ೀ ತ್ಾನ್ಾದ ದ ೀವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ .
ಅಂಥಾ ಲಕ್ಷಿರ್ಣಸಮೀರ್ತ ರಾಮನಿಗ ಜನಕನಿಂದ ಸತ್ಾೆರ ,
ಅಗಿನರ್ಯಂತ್ ಹ ೂಳ ವ ವಶಾಾಮಿರ್ತರಗೂ ತ್ ೂೀರದ ಆದರ .

ಮೀನ ೀ ಚ ಜಾಮಾತರಮಾತಮಕನಾ್ ಗುಣ ೂೀಚಿತಂ ರೂಪನ್ವಾವಾತಾರಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 762

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಉವಾಚ ಚಾಸ ೈ ಋಷರುಗರತ ೀಜಾಃ ಕುರುಷ್ಾ ಜಾಮಾತರಮೀನ್ಮಾಶ್ಾತಿ ॥೪.೧೫॥

ಜನಕ ನ್ ೂೀಡಿದ ಚ ಲುವ ರಾಮಚಂದರರಾರ್ಯ ,

ಮನದಲ್ ಲ ತಳಿದ ಇವ ಅನುರೂಪ್ನ್ಾದ ಅಳಿರ್ಯ .
ಉಗರತ್ ೀಜಸುನ ವಶಾಾಮಿರ್ತರರು ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ,
ಇವನನುನ ನಿನನಳಿರ್ಯನನ್ಾನಗಿಸುವುದು ಒಳಿರ್ತು .

ಸ್ ಆಹ ಚ ೈನ್ಂ ಪರಮಂ ವಚಸ ತೀ ಕರ ೂೀಮಿ ನಾತಾರಸತ ವಿಚಾರಣಾ ಮೀ।

ಶೃರ್ಣುಷ್ಾ ಮೀsಥಾಪಿ ರ್ಯಥಾ ಪರತಿಜ್ಞಾ ಸ್ುತಾಪರದ್ಾನಾರ್ಯ ಕೃತಾ ಪುರಸಾತತ್ ॥೪.೧೬॥

ಜನಕನ್ ನುನತ್ಾುನ್ ನಿಮಮ ಮಾರ್ತು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉಚಿರ್ತ ,

ನಮಗೂ ರಾಮ ಅಳಿರ್ಯನ್ಾಗುವುದು ಸವಥಸಮಮರ್ತ.
ಆದರ ನನನದ ೂಂದಿದ ಹಳ ರ್ಯ ಪ್ರತಜ್ಞ ,
ಅದ ತಳಿಸ ಬ ೀಡುತ್ ುೀನ್ ನಿಮಮ ಅನುಜ್ಞ .

ತಪ್ೀ ಮಯಾ ಚಿೀರ್ಣಯಮುಮಾಪತ ೀಃ ಪುರಾ ವರಾರ್ಯುಧ್ಾವಾಪಿತಧೃತ ೀನ್ ಚ ೀತಸಾ ।

ಸ್ ಮೀ ದ್ದ್ೌ ದಿವ್ಮಿದ್ಂ ಧನ್ುಸ್ತದ್ಾ ಕರ್ಞ್ಾನಾಚಾಲ್ಮೃತ ೀ ಪಿನಾಕ್ತನ್ಮ್ ॥೪.೧೭॥

ಆರ್ಯುಧ್ಾರ್ಥವಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಾ ಹಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುು ,

ಶ್ವನ್ ೂಲ್ಲದು ಕರುಣಿಸದ ಈ ದಿವ್ ಧನುಸುು .
ಮುಕೆರ್ಣ್ ಮಾರ್ತರ ಅದನ್ ನರ್ತುಬಲಲ ,
ಅವನ ಹ ೂರರ್ತು ಇನ್ಾ್ರೂ ಶಕ್ರಲಲ .
ಪ್ನ್ಾಕಿನಿ ಧನುಸುು ಜನಕನ ಪ್ೂವಥಜರಗಿರ್ತು ವರ ,
ರ್ತಪ್ಸಾನಂರ್ತರ ಪ್ುನಃ ಪ್ಡ ದ ಶರ್ತುರಸಂಹಾರಕ ೂೆೀಸೆರ.

ನ್ ದ್ ೀವದ್ ೈತ ೂ್ೀರಗದ್ ೀವಗಾರ್ಯಕಾ ಅಲಂ ಧನ್ುಶಾಾಲಯತುಂ ಸ್ವಾಸ್ವಾಃ ।

ಕುತ ೂೀ ನ್ರಾಸ್ತದ್ಾರತ ೂೀ ಹಿ ಕ್ತಙ್ಾರಾ ಸ್ಹಾನ್ಸ ೈವಾತರ ಕೃಷ್ನಿತ ಕೃಚಛರತಃ ॥೪.೧೮॥

ಇಂದಾರದಿದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಾಗಲ್ಲೀ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 763

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಮಹಾಮಹಾ ದ ೈರ್ತ್ರಾಗಲ್ಲೀ ,
ಸಪ್ಥಶ್ರ ,ಗಂಧವಥರಾಗಲ್ಲೀ ,
ಅಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಶಕ್ವಲಲವಲ್ಲಲ .
ಇನುನ ಮನುಷ್್ಮಾರ್ತರರಗ ಹ ೀಗ ಸಾಧ್ ,
ಅದನ್ ಳ ವವರಗೂ ಶ್ವನ ವರವ ೀ ಬಾಧ್ .

ಅಧ್ಾರ್ಯಯಮೀತದ್ ಧನ್ುರಾಪ್ ಶಙ್ಾರಾದ್ಹಂ ನ್ೃಣಾಂ ವಿೀರ್ಯಯಪರಿೀಕ್ಷಣ ೀ ಧೃತಃ ।

ಸ್ುತಾರ್ಯಮೀತಾಂ ಚಕರ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ದ್ದ್ಾಮಿ ಕನಾ್ಂ ರ್ಯ ಇದ್ಂ ಹಿ ಪೂರಯೀತ್ ॥೪.೧೯॥

ಯಾರೂ ಧರಸಲ್ಾಗದ ಧನುಸುನುನ ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ಪ್ಡ ದ ,

ಹಾಗ ೀ ಮಗಳಿಗಾಗಿ ಒಂದು ವಶ ೀಷ್ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದ .
ಈ ಬಿಲಲನನ ಎತು ಹ ದ ಯೀರಸುವ ಮಹಾಶ್ರ ,
ಸೀತ್ ಅವನ ಸತಯಾಗಿ ಹಾಕುತ್ಾುಳವನಿಗ ಹಾರ .

ಇತಿೀರಿತಾಂ ಮೀ ಗಿರಮರ್್ವ ೀತ್ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತಾ ದ್ಾನ್ವರ್ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಾಃ ।

ಸ್ಮೀತ್ ರ್ೂಪಾಶಾ ಸ್ಮಿೀಪಮಾಶು ಪರಗೃಹ್ ತಚಾಾಲಯತುಂ ನ್ ಶ ೀಕುಃ ॥೪.೨೦॥

ಹಿೀಗ ಂದು ನ್ಾನು ಮೀಲ್ ಮಾಡಿಯಾದ ನಂರ್ತರ ಘೂೀಷ್ಣ ,

ದ ೈರ್ತ್ ರ್ಯಕ್ಷ ರಾಕ್ಷಸ ರಾಜರುಗಳ ವ್ರ್ಥ ಬಿಲುಲ ಪ್ರದಕ್ಷ್ಮಣ .
ಯಾರ ೂಬಬರೂ ಅದನ್ ನರ್ತುಲು ಆಗಲ್ಲಲಲ ಸಮರ್ಥ ,
ಎಲಲರ ಮಹಾಪ್ರರ್ಯರ್ತನಗಳೂ ಆದವು ಬರೀ ವ್ರ್ಥ .

ಸ್ಂಸಾನ್ನಗಾತಾರಃ ಪರಿವೃತತನ ೀತಾರ ದ್ಶಾನ್ನಾದ್ಾ್ಃ ಪತಿತಾ ವಿಮೂಛಿಯತಾಃ ।

ತಥಾsಪಿ ಮಾಂ ಧಷ್ಯಯತುಂ ನ್ ಶ ೀಕುಃ ಸ್ುತಾಕೃತ ೀ ತ ೀ ವಚನಾತ್ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಃ ॥೪.೨೧॥

ರಾವರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಬ ವ ರ್ತು ಸ ೂೀರ್ತು ಬಿದಾರು,

ಬರಹಮವರವದುಾದರಂದ ಬಲ್ಾರ್ತೆರಸಲು ಅಶಕ್ರಾದರು.

ಪುರಾ ಹಿ ಮೀsಧ್ಾತ್ ಪರರ್ುರಬಞಜ ೂೀ ವರಂ ಪರಸಾದಿತ ೂೀ ಮೀ ತಪಸಾ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 764

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಬಲ್ಾನ್ನತ ೀ ಕಶ್ಾದ್ುಪ ೈತಿ ಕನ್್ಕಾಂ ತದಿಚುಛಭಿಸ ತೀ ನ್ಚ ಧಷ್ಯಣ ೀತಿ ॥೪.೨೨ ॥

ಜನಕನ ರ್ತಪ್ಸುಗ ೂಲ್ಲದ ಬರಹಮದ ೀವ ಇರ್ತು ವರ ,

ಯಾರೂ ಹ ೂಂದಲ್ಾರರು ಸೀತ್ ರ್ಯ ಮಾಡಿ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರ.
ಯಾರ ೂಬಬನೂ ಅವಳನೂನ ನಿನನನೂನ ಕುಟ್ಟಲದಿ ಗ ಲಲಲ್ಾರ .

ತತಸ್ುತ ತ ೀನ್ಷ್ುಮದ್ಾ ಇತ ೂೀ ಗತಾಃ ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀ ಹ್ಸ್ತನ್ ಏವ ಪಾರ್ಥಯವಾಃ ।

ತತ ೂೀ ಮಮಾರ್ಯಂ ಪರತಿಪೂರ್ಯಯ ಮಾನ್ಸ್ಂ ವೃಣ ೂೀತು ಕನಾ್ಮರ್ಯಮೀವ ಮೀsರ್ಥಯತಃ ॥೪.೨೩॥

ನಿನ್ ನರ್ಯಷ್ ುೀ ಸ ೀರರ್ತುು ಅನ್ ೀಕರ ದಂಡು ,

ತ್ ರಳಿದರ ಲಲರೂ ರ್ತಮಮ ಭಾರಂತರ್ಯ ಕಳಕ ೂಂಡು .
ಬಿಲ್ ಲರ್ತುಲ್ಾಗದ ೀ ಎಲಲರೂ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ವದಾರ್ಯ ,
ಶ್ರೀರಾಮ ಅದ ಪ್ೂರ ೈಸ ತ್ ೂೀರಬ ೀಕ ಮಗ ದರ್ಯ .
ರಾಮ ನನನ ಪಾರರ್ಥನ್ ಸಾರ್ಥಕಗ ೂಳಿಸಲ್ಲ ,
ಮಗಳು ಸೀತ್ ರ್ಯ ವರಸ ನನನ ಅಳಿರ್ಯನ್ಾಗಲ್ಲ .

ತಥ ೀತಿ ಚ ೂೀಕ ತೀ ಮುನಿನಾ ಸ್ ಕ್ತಙ್ಾರ ೈರನ್ನ್ತಭ ೂೀಗ ೂೀಪಮಮಾಶಾಥಾsನ್ರ್ಯತ್ ।

ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ತದ್ ವಾಮಕರ ೀರ್ಣ ರಾಘವಃ ಸ್ಲ್ಲೀಲಮುದ್ ಧೃತ್ ಹಸ್ನ್ನಪೂರರ್ಯತ್ ॥೪.೨೪॥

“ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ” ಎಂದು ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ಒಪ್ಾಗ ,

ಜನಕ ರ್ತರಸದ ಬೃಹತ್ ಶ್ವಧನುಸುನುನ ಸಭ ಗ .
ನಗು ನಗುತ್ಾ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಎತುದ ಶ್ರೀರಾಮ ,
ಅದಕ ಹ ದ ಯೀರಸಲನುವಾದ ವ ೈಕುಂಠಧ್ಾಮ .

ವಿಕೃಷ್್ಮಾರ್ಣಂ ತದ್ನ್ನ್ತರಾಧಸಾ ಪರ ೀರ್ಣ ನಿಸುೀಮಬಲ್ ೀನ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ ।

ಅರ್ಜ್ತಾಸ್ಹ್ಮಮುಷ್್ ತದ್ ಬಲಂ ಪರಸ ೂೀಢುಮಿೀಶಂ ಕುತ ಏವ ತದ್ ರ್ವ ೀತ್ ॥೪.೨೫॥

ಇಚಾೆಮಾರ್ತರದಿಂದಲ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಶಕಿುರ್ಯದು ಅನಂರ್ತ ,

ಆಶಚರ್ಯಥವ ೀನು ಬಿಲುಲ ಮುರದು ಬಿದಾದುಾ ಕಾರ್ಣುತ್ಾು ಅದರಂರ್ತ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 765

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಸ್ ಮಧ್ತಸ್ತತ್ ಪರವಿರ್ಜ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ ರ್ಯಥ ೀಕ್ಷುದ್ರ್ಣಡಮ್ ಶತಮನ್ು್ಕುಞ್ಞರಃ ।

ವಿಲ್ ೂೀಕರ್ಯನ್ ವಕಾಮೃಷ ೀರವಸ್ತಃ ಸ್ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ಪೂರ್ಣಯತನ್ುರ್ಯಯಥಾ ಶಶ್ೀ ॥೪.೨೬॥

ಐರಾವರ್ತಕ ೆ ಕಬಿಬನ ಜಲ್ ಲ ಯಾವ ಲ್ ಕೆ ,

ಮುರದು ಬಿಸುಟ ರಾಮ ಶ್ವಬಿಲಲ ಪ್ಕೆ .
ಲಕ್ಷಿರ್ಣಸಮೀರ್ತ ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ನ್ ೂೀಡಿದ ರಾಮಚಂದರ ,
ಕಂಡಾಹಗ ನಿಷ್ೆಳಂಕ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ ಹುಣಿ್ಮರ್ಯ ಚಂದರ .

ತಮಬಞನ ೀತರಂ ಪೃರ್ುತುಙ್ೆವಕ್ಷಸ್ಂ ಶಾ್ಮಾವದ್ಾತಂ ಚಲಕುರ್ಣಡಲ್ ೂೀಜಞವಲಮ್ ।

ಶಶಕ್ಷತ ೂೀತ ೂ್ೀಪಮಚನ್ಾನ ೂೀಕ್ಷ್ತಂ ದ್ದ್ಶಯ ವಿದ್ು್ದ್ಾಸ್ನ್ಂ ನ್ೃಪಾತಮಜಾ ॥೪.೨೭

ಕಮಲ್ಾಕ್ಷ ವಶಾಲವಕ್ಷ ನಿೀಲವರ್ಣಥ ಕರ್ಣಥಕುಂಡಲ ಶ ್ೀಭಿರ್ತ ,

ಹ ೂಳ ವ ವಸರಧ್ಾರ ಮೊಲದ ರಕುದಂತ್ ಕಾರ್ಣುವ ಚಂದನಲ್ ೀಪ್ರ್ತ .
ಇಂಥಾ ತರಲ್ ೂೀಕಸುಂದರನ ಮೊೀಹಕ ಮೈಮಾಟ ,
ಅರಳಿದ ಆಸ ಕಂಗಳಿಂದ ಸೀತ್ ಬಿೀರದ ನ್ ೂೀಟ .

ಅಥ ೂೀ ಕರಾಭಾ್ಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಮಾಲ್ಾಮಮಾಿನ್ಪದ್ಾಮಂ ಜಲಜಾರ್ಯತಾಕ್ಷ್ೀ ।

ಉಪ ೀತ್ ಮನ್ಾಂ ಲಳಿತ ೈಃ ಪದ್ ೈಸಾತಂ ತದ್ಂಸ್ ಆಸ್ಜ್ ಚ ಪಾಶಾಯತ ೂೀsರ್ವತ್ ॥೪.೨೮॥

ಕಮಲ್ಾಕ್ಷ್ಮ ಸೀತ್ ಯಿಂದ ಇಂಥಾ ರಾಮನ ವೀಕ್ಷಣ ,

ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಬಾಡದ ತ್ಾವರ ಗಳ ಮಾಲ್ಾಪ್ಥಣ .
ಶ್ರೀರಾಮನ ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತಳು ಸೀತ್ ,
ಅವನಿಗನುರೂಪ್ಳಾದ ಲ್ ೂೀಕಮಾತ್ .

ತತಃ ಪರಮೊೀದ್ ೂೀ ನಿತರಾಂ ಜನಾನಾಂ ವಿದ್ ೀಹಪುಯಾಯಮರ್ವತ್ ಸ್ಮನಾತತ್ ।

ರಾಮಂ ಸ್ಮಾಲ್ ೂೀಕ್ ನ್ರ ೀನ್ಾರಪುತಾರಯ ಸ್ಮೀತಮಾನ್ನ್ಾನಿಧಿಂ ಪರ ೀಶಮ್ ॥೪.೨೯॥

ಜಗದ್ ಮಾತ್ಾ ಪ್ರ್ತರ ಒಂದಾಗುವಕ ರ್ಯ ಆಟ ,

ವದ ೀಹಿರ್ಯನಗರಗಳಿಗ ಅತ್ಾ್ನಂದದ ನ್ ೂೀಟ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 766

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಲಕ್ಾಮಯ ಸ್ಮೀತ ೀ ಪರಕಟಂ ರಮೀಶ ೀ ಸ್ಮಾೀಷ್ಯಾಮಾಸ್ ತದ್ಾssಶು ಪಿತ ರೀ ।

ವಿದ್ ೀಹರಾಜ ೂೀ ದ್ಶದಿಗರಥಾರ್ಯ ಸ್ ತನಿನಶಮಾ್sಶು ತುತ ೂೀಷ್ ರ್ೂಮಿಪಃ ॥೪.೩೦॥

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಸಮೀರ್ತನ್ಾಗಿ ರಾಮನ್ಾದ ಪ್ರಕಟ ,

ಜಗದ್ ಮಾತ್ಾ ಪ್ರ್ತರ ಬಗ ಬಗ ರ್ಯ ಆಟ .
ಅನ್ಾದಿ ದಂಪ್ತಗಳಿಗ ಎಲ್ಲಲರ್ಯ ವಯೀಗ ,
ಆಗ ಒಂದಾದಂತ್ ತ್ ೂೀರಕ ರ್ಯ ಪ್ರಯೀಗ .
(ರಾಮ ಸೀರ್ತ)ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯರ ಸಮಾಗಮ ,
ಜನಕ ಕಳಿಸದ ಸಂದ ೀಶದಿ ದಶರರ್ಗಾದ ಸಂಭರಮ .

ಅಥಾsತಮಜಾಭಾ್ಂ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ಭಾಯೀಯ ರ್ಯಯೌ ಗಜಸ್್ನ್ಾನ್ಪತಿತರ್ಯುಕತಯಾ ।

ಸ್ಾಸ ೀನ್ಯಾsಗ ರೀ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಧ್ಾತೃಜಂ ವಸಷ್ಾಮಾಶ ಾೀವ ಸ್ ರ್ಯತರ ಮೈರ್ಥಲಃ ॥೪.೩೧॥

ಸಂರ್ತಸವಾತ್ ಥರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ಹರುಷ್ದಿ ದಶರರ್ ,

ಜನಕರಾಜನ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಹ ೂರಟ ಪ್ರವಾರ ಸಮೀರ್ತ.
ರಾಜ ವ ೈಭವದ ೂಂದಿಗ ಹ ೂರಟ್ಟರ್ತು ದಶರರ್ನ ದಂಡು ,
ಬರಹಮಪ್ುರ್ತರ ಪ್ುರ ೂೀಹಿರ್ತ ವಸಷ್ಠರನುನ ಮುಂದಿಟುುಕ ೂಂಡು .

ಸ್ ಮೈರ್ಥಲ್ ೀನಾತಿತರಾಂ ಸ್ಮಚಿಯತ ೂೀ ವಿವಾಹಯಾಮಾಸ್ ಸ್ುತಂ ಮುದ್ಮಬರಃ ।

ಪುರ ೂೀಹಿತ ೂೀ ಗಾಧಿಸ್ುತಾನ್ುಮೊೀದಿತ ೂೀ ಜುಹಾವ ವಹಿನಂ ವಿಧಿನಾ ವಸಷ್ಾಃ ॥೪.೩೨॥

ದಶರರ್ಗ ಜನಕನ ಆದರದ ವ ೈಭವರ್ಯುರ್ತ ಸತ್ಾೆರ ,

ನಡ ಯಿರ್ತು ಶಾಸ ೂರೀಕು ಸೀತ್ಾರಾಮರ ಕಲ್ಾ್ರ್ಣ ಕಾರ್ಯಥ .
ವಸಷ್ಠ ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ವಶ ೀಷ್ ರ್ಯಜಮಾನಿಕ ,
ವಧಬದಾ ಹ ೂೀಮಗಳಿಂದ ದ ೈವರ್ಯಜ್ಞ ಪ್ೂರ ೈಕ .

ತದ್ಾ ವಿಮಾನಾವಲ್ಲಭಿನ್ನಯರ್ಸ್ತಳಂ ದಿದ್ೃಕ್ಷತಾಂ ಸ್ಙ್ುಾಲಮಾಸ್ ನಾಕ್ತನಾಂ ।

ಸ್ುರಾನ್ಕಾ ದ್ುನ್ಾರ್ಯೀ ವಿನ ೀದಿರ ೀ ಜಗುಶಾ ಗನ್ಧವಯವರಾಃ ಸ್ಹಸ್ರಶಃ ॥೪.೩೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 767

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ದ ೀವತ್ ಗಳ ವಮಾನಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಆಗಸ ,

ನಗಾರ ಭ ೀರಗಳು ಮೊಳಗಿ ರ್ತಂದ ಹಿರಸಂರ್ತಸ .
ಗಂಧವಥರ ಸುಶಾರವ್ ಗಾರ್ಯನ ,
ವಜೃಂಭಿಸರ್ತು ಸಂರ್ತಸದ ನರ್ತಥನ .

ವಿಜಾನ್ಮಾನಾ ಜಗತಾಂ ಹಿ ಮಾತರಂ ಪುರಾSರ್ಥಯತುಂ ನಾsರ್ಯರ್ಯುರತರ ದ್ ೀವತಾಃ ।

ತದ್ಾ ತು ರಾಮಂ ರಮಯಾ ರ್ಯುತಂ ಪರರ್ುಂ ದಿದ್ೃಕ್ಷವಶಾಕುರರಲಂ ನ್ರ್ಸ್್ಳಮ್ ॥೪.೩೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿರ್ತುು ಸೀತ್ ಜಗನ್ಾಮತ್ ಎಂಬ ಅರವು ,

ಅವರುಗಳು ಸಾಧ್ಾಥರ್ಥಥಗಳಲಲವ ಂಬ ಸಾಷ್ು ಸುಳಿವು.
ಅವರಗ ಬ ೀಕಿರ್ತುು ಜಗದ್ ಮಾತ್ಾಪ್ರ್ತರ ದಶಥನ ,
ಅದ ಬರ್ಯಸ ಮಾಡಿದರು ಆಕಾಶದ ಅಲಂಕರರ್ಣ .

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸಾಗರಜಾಸ್ಾರ್ಯಮಬರ ೀ ಸ್ುಮಾನ್ಸಾನಾಮರ್ವತ್ ಸ್ಮಾಗಮಃ ।

ತಥಾ ಹ್ರ್ೂತ್ ಸ್ವಯದಿವೌಕಸಾಂ ತದ್ಾ ತಥಾ ಮುನಿೀನಾಂ ಸ್ಹರ್ೂರ್ೃತಾಂ ರ್ುವಿ ॥೪.೩೫॥

ಸಮುದರಮರ್ನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ಸಂಗಮ ,

ದ ೀವಾನುದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರದೂ ಆಗಿರ್ತುಲ್ಲಲ ಸಂಭರಮದ ಸಮಾಗಮ .
ಹಾಗ ೀ ಸೀತ್ಾಸಾರ್ಯಂರದಲ್ಲಲ ಎಲಲರ ಮಿಲನ ,
ದ ೀವತ್ ಮುನಿ ರಾಜರುಗಳ ಭುವರ್ಯ ಸಮೀಳನ .

ಪರಗೃಹ್ ಪಾಣಿಂ ಚ ನ್ೃಪಾತಮಜಾಯಾ ರರಾಜ ರಾಜೀವಸ್ಮಾನ್ನ ೀತರಃ ।

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸಾಗರಜಾಸ್ಮೀತಃ ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಣಾಮಮೃತಾಬಧಮನ್್ನ ೀ ॥೪.೩೬॥

ಹಿಂದಾಗಿದಾಾಗ ಅಮೃರ್ತ ಮರ್ನ ಕಾರ್ಯಥ ,

ಶ್ರೀಹರ ಶ ್ೀಭಿಸದಾ ಕೂಡಿ ರ್ತನನ ಭಾರ್ಯಥ .
ಈಗಾಯಿರ್ತು ಸೀತ್ಾರಾಮರ ಭವ್ ಕಲ್ಾ್ರ್ಣ ,
ಕಮಲನ್ ೀರ್ತರ ಉಣಿಸದ ಸಂರ್ತಸದ ಹೂರರ್ಣ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 768

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಸ್ಾಲಙ್ೃತಾಸ್ತತರ ವಿಚ ೀರುರಙ್ೆನಾ ವಿದ್ ೀಹರಾಜಸ್್ ಚ ಯಾ ಹಿ ಯೀಷತಃ ।

ಮುದ್ಾ ಸ್ಮೀತಂ ರಮಯಾ ರಮಾಪತಿಂ ವಿಲ್ ೂೀಕ್ ರಾಮಾಯಾ ದ್ದ್ೌ ಧನ್ಂ ನ್ೃಪಃ ॥೪.೩೭॥

ರಾಣಿೀವಾಸದವರ ಸುಮಂಗಲ್ಲರ್ಯರ ವಶ ೀಷ್ ಅಲಂಕಾರ ,

ಅಲಂಕರಸಕ ೂಂಡು ಸಂಭರಮದಿಂದ ನಗರದಲ್ಲಲ ಸಂಚಾರ .
ಎಲಲರನು ಸಂರ್ತಸಪ್ಡಿಸದ ರಮಾರಮರ್ಣ ,
ಹರುಷ್ದಿಂದ ಜನಕ ಮಾಡಿದ ಧನ್ಾಪ್ಥರ್ಣ .

ಪಿರಯಾಣಿ ವಸಾಾಣಿ ರಥಾನ್ ಸ್ಕುಞ್ಞರಾನ್ ಪರಾಧ್ಯರತಾನನ್್ಖಿಲಸ್್ ಚ ೀಶ್ತುಃ ।

ದ್ದ್ೌ ಚ ಕನಾ್ತರರ್ಯಮುತತಮಂ ಮುದ್ಾ ತದ್ಾ ಸ್ ರಾಮಾವರಜ ೀರ್್ ಏವ ॥೪.೩೮॥

ವಶಾದ ೂಡ ರ್ಯನಿಗ ಧನ ಕನಕ ವಸರ ಸಮಪ್ಥರ್ಣ ,

ರರ್ ಆನ್ ಗಳಾದಿಯಾಗಿ ವ ೈಭವೀಪ ೀರ್ತ ತ್ ೂೀರರ್ಣ .
ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ,ಭರರ್ತ ,ಶರ್ತುರಘನರಗೂ ಬಂರ್ತು ವವಾಹ ಯೀಗ ,
ಊಮಿಥಳ,ಮಾಂಡವ,ಶುರರ್ತಕಿೀತಥರ್ಯರು ಪ್ತನರ್ಯರಾದರಾಗ.

ಮಹ ೂೀತುವಂ ತಂ ತಾನ್ುರ್ೂರ್ಯ ದ್ ೀವತಾ ನ್ರಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಪರರ್ಯರ್ಯುರ್ಯಯಥಾಗತಮ್ ।

ಪಿತಾ ಚ ರಾಮಸ್್ ಸ್ುತ ೈಃ ಸ್ಮನಿಾತ ೂೀ ರ್ಯಯಾವಯೀಧ್ಾ್ಂ ಸ್ಾಪುರಿೀಂ ಮುದ್ಾ ತತಃ ॥೪.೩೯॥

ಹ ೀಗಾಗಿತ್ ೂುೀ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಇನಿನರ್ತರರ ಉರ್ತುವಕ ೆ ಆಗಮನ ,

ಹಾಗ ಯೀ ಕಲ್ಾ್ರ್ಣ ಮುಗಿಸದ ಆನಂದದಿಂದ ನಿಗಥಮನ .
ದಶರರ್ನೂ ಕ ೈಗ ೂಂಡ ಎಲಲರ ೂಡನ್ ಅಯೀಧ್ ್ಗ ಪ್ರ್ಯರ್ಣ .

ತದ್ನ್ತರ ೀ ಸ ೂೀsರ್ ದ್ದ್ಶಯ ಭಾಗಯವಂ ಸ್ಹಸ್ರಲಕ್ಾಮಮಿತಭಾನ್ುದಿೀಧಿತಿಮ್ ।

ವಿಭಾಸ್ಮಾನ್ಂ ನಿಜರಶ್ಮಮರ್ಣಡಲ್ ೀ ಧನ್ುಧಯರಂ ದಿೀಪತಪರಶಾಧ್ಾರ್ಯುಧಮ್ ॥೪.೪೦॥

ಅಯೀಧ್ಾ್ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ದಶರರ್ಗ ಪ್ರಶುರಾಮನ ದಶಥನ ,

ಅಮಿರ್ತ ಕಾಂತರ್ಯ ಧನುಧ್ಾಥರ ಕ ೂಡಲ್ಲ ಹಿಡಿದ ರಾಮನ .

ಅಜಾನ್ತಾಂ ರಾಘವಮಾದಿಪೂರುಷ್ಂ ಸ್ಮಾಗತಂ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ನಿದ್ಶಯನ ೈಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 769

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯನ್ತಂ ರಘುಪಂ ಸ್ಪೃಧ್ ೀವ ನ್ೃಪ್ೀ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ಪರಣಿಪತ್ ಭಿೀತಃ ॥೪.೪೧॥

ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ಧರ ಗಿಳಿದ ಆದಿಪ್ುರುಷ್ನ್ ಂಬ ಸರ್ತ್ದ ದಶಥನ ,

ಮಾಡಿಸಬ ೀಕಿರ್ತುು ತಳಿರ್ಯದ ಸುಜನರಗ ಈ ರ್ತರ್ತಾದ ಮನನ .
ಸಾಧ್ ಥಗ ಬಂದವನಂತ್ ಪ್ರಶುರಾಮ ಕ ೂಟು ರಾಮಗ ರ್ಯುದಾಾವಾಹನ ,
ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತನ್ಾದ ದಶರರ್ನಿಂದ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥನ .

ನ್ ಮೀ ಸ್ುತಂ ಹನ್ುತಮಿಹಾಹಯಸ ಪರಭ ೂೀ ವಯೀಗತಸ ್ೀತು್ದಿತಃ ಸ್ ಭಾಗಯವಃ ।

ಸ್ುತತರರ್ಯಂ ತ ೀ ಪರದ್ದ್ಾಮಿ ರಾಘವಂ ರಣ ೀ ಸ್ತಂ ದ್ರಷ್ುುಮಿಹಾsಗತ ೂೀsಸ್ಯಹಮ್ ॥೪.೪೨॥

ಭರ್ಯಗರಸು ದಶರರ್ನಿಂದ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ ಪ್ುರ್ತರಭಿಕ್ಷ ,

ಕ ೂಡಲ್ಲರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ರಾಮ ತ್ ೂಡಲ್ಲ ರ್ಯುದಾದಿೀಕ್ಷ .
ಮುಪ್ಾನಿಂದ ಜಜಥರರ್ತನ್ಾದ ನನಗ ಕ ೂಡಬ ೀಡ ಪ್ುರ್ತರವಯೀಗ ,
ಮಿಕೆ ಮೂವರ ಬಿಡುತ್ ುೀನ್ ರಾಮ ಎದುರಸಲ್ಲೀಗ ರ್ಯುದಾಯೀಗ .
ಸ್ ಇತ್ಮುಕಾತವನ್ೃಪತಿಂ ರಘೂತತಮಂ ರ್ೃಗೂತತಮಃ ಪಾರಹ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಂ ಹರಿಃ ।
ಅಭ ೀದ್ಮಜ್ಞ ೀಷ್ಾಭಿದ್ಶಯರ್ಯನ್ ಪರಂ ಪುರಾತನ ೂೀsಹಂ ಹರಿರ ೀಷ್ ಇತ್ಪಿ ॥೪.೪೩॥

ರಾಮ ಪ್ರಶುರಾಮರಲ್ಲಲಲಲ ಯಾವ ಭ ೀದ ,

ಇಬಬರೂ ಹರರ್ಯ ರೂಪ್ವ ಂಬುದು ಸರ್ತ್ವಾದ .
ಇದನನ ತಳಿಸಬ ೀಕಿರ್ತುು ಅಜ್ಞರಗೂ ಕ ೂಡಲ್ಲರಾಮ ,
ರ್ತನನದ ೀ ಎರಡು ರೂಪ್ಗಳು ನ್ಾಟಕವಾಡಿದ ನ್ ೀಮ .

ಶೃರ್ಣುಷ್ಾ ರಾಮ ತಾಮಿಹ ೂೀದಿತಂ ಮಯಾ ಧನ್ುಧವಯರ್ಯಂ ಪೂವಯಮರ್ೂನ್ಮಹಾದ್ುೂತಮ್ ।

ಉಮಾಪತಿಸ ತವೀಕಮಧ್ಾರರ್ಯತ್ ತತ ೂೀ ರಮಾಪತಿಶಾಾಪರಮುತತಮೊೀತತಮಮ್ ॥೪.೪೪॥

ಪ್ರಶುರಾಮ ರಾಮನ ಕುರರ್ತು ಆಡಿದ ಮಾರ್ತುಗಳು ,

ಹಿಂದಿದಾವು ಎರಡು ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತವಾದ ಧನುಸುುಗಳು .
ಒಂದಾಗಿರ್ತುು ಅದರಲ್ಲಲ ಉಮಾಪ್ತರ್ಯ ಪಾಲು ,
ಇನ್ ೂನಂದು ಅಲಂಕರಸರ್ತುು ರಮಾಪ್ತರ್ಯ ಹ ಗಲು .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 770

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ತದ್ಾ ತು ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ನಿದ್ಶಯನಾರ್ಥಯಭಿಃ ಸ್ಮರ್ಥಯತೌ ತೌ ಹರಿಶಙ್ಾರೌ ಸ್ುರ ೈಃ ।

ರರ್ಣಸ್ತೌ ವಾಂ ಪರಸ್ಮಿೀಕ್ಷ್ತುಂ ವರ್ಯಂ ಸ್ಮರ್ಯಯಾಮೊೀsತರ ನಿದ್ಶಯನಾರ್ಥಯನ್ಃ ॥೪.೪೫॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಹರಹರರಲ್ಲಲ ನಮರ ನಿವ ೀದನ್ ,

ಆಗಬ ೀಕಿದ ನಿಮಮಲ್ಾಲರು ಶ ರೀಷ್ಠರ ಂಬ ಮಂಡನ್ .
ನಡ ರ್ಯಲ್ಲ ನಿಮಮ ಮಧ್ ್ ಒಂದು ರ್ಯುದಾ ,
ಆ ಮೂಲಕ ರ್ತರ್ತಾ ನಿಶಚರ್ಯವಾಗಲ್ಲ ಸದಾ .

ತತ ೂೀ ಹಿ ರ್ಯುದ್ಾಧರ್ಯ ರಮೀಶಶಙ್ಾರೌ ವ್ವಸ್ತೌ ತೌ ಧನ್ುಷೀ ಪರಗೃಹ್ ।

ರ್ಯತ ೂೀsನ್ತರಸ ್ೈಷ್ ನಿಯಾಮಕ ೂೀ ಹರಿಸ್ತತ ೂೀ ಹರ ೂೀsಗ ರೀsಸ್್ ಶ್ಲ್ ೂೀಪಮೊೀsರ್ವತ್ ॥೪.೪೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಹರಹರರು ನಿಂರ್ತರು ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಹಿಡಿದು ರ್ತಮುಮಮ ಬಿಲುಲ ,

ಹರನ್ಾರ್ತಮಸಖನೂ ಹರಯೀ ಆದಾರಂದ ನಿಶಚಲ ನಿಂರ್ತ ಶ್ವ ಆದಂತ್ ಕಲುಲ .

ಶಶಾಕ ನ ೈವಾರ್ ರ್ಯದ್ಾsಭಿವಿೀಕ್ಷ್ತುಂ ಪರಸ್ಪನಿಾತುಂ ವಾ ಕುತ ಏವ ಯೀದ್ುಧಮ್ ।

ಶ್ವಸ್ತದ್ಾ ದ್ ೀವಗಣಾಃ ಸ್ಮಸಾತಃ ಶಶಂಸ್ುರುಚ ೈಜಯಗತ ೂೀ ಹರ ೀಬಯಲಮ್ ॥೪.೪೭॥

ಶ್ವನಿಂದ ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ ಹರಯಡ ಗ ಸ್ರ ನ್ ೂೀಟ ,

ಚಲನ್ ಯೀ ಇಲಲದವನಿಂದ ಹ ೀಗಾದಿೀರ್ತು ರ್ಯುದಾದ ಆಟ .
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಾದ ಅನುಭವ ಹರಯೀ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮ ,
ಸಾರದರು ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ .

ರ್ಯದಿೀರಣ ೀನ ೈವ ವಿನ ೈಷ್ ಶಙ್ಾರಃ ಶಶಾಕ ನ್ ಪರಶಾಸತುಂ ಚ ಕ ೀವಲಮ್ ।

ಕ್ತಮತರ ವಕತವ್ಮತ ೂೀ ಹರ ೀಬಯಲಂ ಹರಾತ್ ಪರಂ ಸ್ವಯತ ಏವ ಚ ೀತಿ ॥೪.೪೮॥

ಶ್ವನೂ ಅಲಲ ಸಾರ್ತಂರ್ತರವಾಗಿ ಉಸರಾಡಲು ಸಮರ್ಥ ,

ಸಾಷ್ುವಾಗುವುದಿಲಲವ ೀ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಹ ೀಳುವ ಅರ್ಥ .
ಹರರ್ಯವನು ಎಂದೂ ಎಲೂಲ ಸವೀಥರ್ತುಮ ,
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಜಗಕ ತ್ ೂೀರದ ವಶ ೀಷ್ ನ್ ೀಮ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 771

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ತತಃ ಪರರ್ಣಮಾ್sಶು ಜನಾದ್ಯನ್ಂ ಹರಃ ಪರಸ್ನ್ನದ್ೃಷಾುಯ ಹರಿಣಾsಭಿವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ।

ಜಗಾಮ ಕ ೈಲ್ಾಸ್ಮಮುಷ್್ ತದ್ ಧನ್ುಸ್ತವಯಾ ಪರರ್ಗನಂ ಕ್ತಲ ಲ್ ೂೀಕಸ್ನಿನಧ್ೌ ॥೪.೪೯॥

ನಂರ್ತರ ಸದಾಶ್ವನಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ನಮಸಾೆರ ,

ಹರರ್ಯನುಗರಹಿೀರ್ತನ್ಾಗಿ ಕ ೈಲ್ಾಸದ ಡ ಗ ನಡ ದ ಹರ .
ಅಂಥಾ ಶ್ವನ ಧನುಸುನುನ ನಿೀ ಮುರದ ವಾ್ಪಾರ ,
ಮತ್ ೂುಮಮ ಆಗಲ್ಲ ನಿನಿನಂದ ಹಿರರ್ತರ್ತಾದ ಸಾಕಾರ .

ಧನ್ುರ್ಯಯದ್ನ್್ದ್ಧರಿಹಸ್ತಯೀಗ್ಂ ತತ್ ಕಾಮುಯಕಾತ್ ಕ ೂೀಟ್ಟಗುರ್ಣಂ ಪುನ್ಶಾ ।

ವರಂ ಹಿ ಹಸ ತೀ ತದಿದ್ಂ ಗೃಹಿೀತಂ ಮಯಾ ಗೃಹಾಣ ೈತದ್ತ ೂೀ ಹಿ ವ ೈಷ್್ವಮ್ ॥೪.೫೦॥

ಅಂದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಧರಸದ ಬಿಲುಲ ,

ಶ್ವ ಧರಸದ ಪ್ನ್ಾಕಗಿಂರ್ತ ಬಲು ಮಿಗಿಲು .
ಅದನ್ ನೀ ಇಂದು ಧರಸರುವ ನ್ಾನು ,
ಆ ವಷ್ು್ ಧನುಸುನ ಹ ದ ಯೀರಸು ನಿೀನು .

ರ್ಯದಿೀದ್ಮಾಗೃಹ್ ವಿಕಷ್ಯಸ ತಾಂ ತದ್ಾ ಹರಿನಾಯತರ ವಿಚಾರ್ಯಯಮಸತ ।

ಇತಿ ಬುರವಾರ್ಣಃ ಪರದ್ದ್ೌ ಧನ್ುವಯರಂ ಪರದ್ಶಯರ್ಯನ್ ವಿಷ್ು್ಬಲಂ ಹರಾದ್ ವರಮ್ ॥೪.೫೧

ಈ ಬಿಲಲನುನ ಹ ದ ಯೀರಸದರ ನಿೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ,

ಖಚಿರ್ತವಾಗುವುದು ಸಂಶರ್ಯಗಳು ದೂರಾದ ಕಾರರ್ಣ.
ಹರಬಲಕಿೆಂರ್ತ ಹರಬಲ ಮೀಲ್ ಂದು ನಿರೂಪ್ಸುವ ಭಾಗಥವ ಚಿರ್ತು ,
ಅದನ್ ನೀ ತ್ ೂೀರಲು ಪ್ರಶುರಾಮ ಆ ಬಿಲಲನುನ ರಾಮನ ಕ ೈಗಿರ್ತು .

ಪರಗೃಹ್ ತಚಾಾಪವರಂ ಸ್ ರಾಘವಶಾಕಾರ ಸ್ಜ್ಂ ನಿಮಿಷ ೀರ್ಣ ಲ್ಲೀಲಯಾ ।

ಚಕಷ್ಯ ಸ್ನಾಧರ್ಯ ಶರಂ ಚ ಪಶ್ತಃ ಸ್ಮಸ್ತಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಚ ಸ್ಂಶರ್ಯಂ ನ್ುದ್ನ್ ॥೫೨॥

ಶ್ರೀರಾಮ ಕ್ಷಣಾಧಥದಲ್ಲಲ ಬಿಲಲ ಹ ದ ಯೀರಸದ ಕಾರರ್ಣ ,

ಆಯಿರ್ತು ಸಮಸು ಸುಜನರ ಸಂಶರ್ಯ ನಿವಾರರ್ಣ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 772

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಪರದ್ಶ್ಯತ ೀ ವಿಷ್ು್ಬಲ್ ೀ ಸ್ಮಸ್ತತ ೂೀ ಹರಾಚಾ ನಿಃಸ್ಙ್್ಯತಯಾ ಮಹಾಧಿಕ ೀ ।

ಜಗಾದ್ ಮೀಘೌಘಗಭಿೀರಯಾ ಗಿರಾ ಸ್ ರಾಘವಂ ಭಾಗಯವ ಆದಿಪೂರುಷ್ ॥೪.೫೩॥

ಶ್ವ ರಮಾ ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಶ ರೀಷ್ಠ ವಷ್ು್ಬಲ,

ಶ್ರೀರಾಮ ಖಚಿರ್ತಪ್ಡಿಸ ತ್ ೂೀರಸದ ಅಂದಿನ ಕಾಲ .
ಕ ೀಳಿಬಂತ್ಾಗ ಮೀಘಘಜಥನ್ ರ್ಯ ನ್ಾದ ,
ಕ ೂಡಲ್ಲರಾಮ ರಾಮಗ ಮಂಡಿಸದ ವಾದ .

ಅಲಂ ಬಲಂ ತ ೀ ಜಗತ ೂೀsಖಿಲ್ಾದ್ ವರಂ ಪರ ೂೀsಸ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಏವ ನಾನ್್ಥಾ ।

ವಿಸ್ಜಯರ್ಯಸ ಾೀಹ ಶರಂ ತಪ್ೀಮಯೀಮಹಾಸ್ುರ ೀ ಲ್ ೂೀಕಮಯೀ ವರಾದ್ ವಿಭ ೂೀಃ ॥ ೫೪ ॥

ನಿೀನು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ -ಬಲಪ್ೂರ್ಣಥ ,

ನಿೀನು ಸವೀಥರ್ತುಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ .
ಬರಹಮವರದಿಂದ ಲ್ ೂೀಕವಾ್ಪ್ುನ್ಾದ ೂಬಬ ಅಸುರ ,
ರ್ತಪೀಮರ್ಯನ್ಾದ ಅವನು ಸ ೀರರುವ ನನುನದರ .
ಅವನ ನಿವಾರಣ ಗ ಬಂದಿದ ಈಗ ಯೀಗ ,
ಆಗಲ್ಲ ನಿೀ ಹೂಡಿದ ಬಾರ್ಣದ ಪ್ರಯೀಗ .

ಪುರಾsತುಲ್ ೂೀ ನಾಮ ಮಹಾಸ್ುರ ೂೀsರ್ವದ್ ವರಾತ್ ಸ್ ತು ಬರಹಮರ್ಣ ಆಪ ಲ್ ೂೀಕತಾಮ್ ।

ಪುನ್ಶಾ ತಂ ಪಾರಹ ಜಗದ್ುೆರುರ್ಯಯದ್ಾ ಹರಿಜಯತಃ ಸಾ್ದಿಧ ತದ್ ೈವ ವಧ್ಸ ೀ ॥೪.೫೫॥

ಹಿಂದ ೂಬಬನಿದಾ ಅರ್ತುಲನ್ ಂಬ ಮಹಾದ ೈರ್ತ್ ,

ಪ್ಡ ದಿದಾ ಬರಹಮವರದಿಂದ ಲ್ ೂೀಕಮರ್ಯರ್ತಾ .
ಯಾವಾಗ ಹರಯಾಗುವನ್ ೂೀ ಪ್ರಾಜರ್ತ ,
ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಆಗುವ ಅವನು ಮೃರ್ತ .

ಅತ ೂೀ ವಧ್ಾರ್ಯಂ ಜಗದ್ನ್ತಕಸ್್ ಸ್ವಾಯಜತ ೂೀsಹಂ ಜತವದ್ ವ್ವಸ್ತಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಲ್ ೂೀಕಮಯೀ ಸ್ ರಾಘವೀ ಮುಮೊೀಚ ಬಾರ್ಣಂ ಜಗದ್ನ್ತಕ ೀsಸ್ುರ ೀ ॥೪.೫೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 773

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಆಗಲ್ ೀಬ ೀಕಾಗಿದ ಲ್ ೂೀಕಕಂಟಕನ ಕ ೂನ್ ,

ಅದಕಾೆಗಿ ಸ ೂೀರ್ತಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡಿದ ಾೀನ್ .
ಪ್ರಶುರಾಮ ರಾಮಗ ತಳಿಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಸಂಗ ,
ರಾಮನಿಂದಾರ್ಯುು ಅರ್ತುಲನ್ ಡ ಬಾರ್ಣಪ್ರಯೀಗ.

ಪುರಾ ವರ ೂೀsನ ೀನ್ ಶ್ವೀಪಲಮಿೂತ ೂೀ ಮುಮುಕ್ಷಯಾ ವಿಷ್ು್ತನ್ುಪರವ ೀಶನ್ಮ್ ।

ಸ್ ತ ೀನ್ ರಾಮೊೀದ್ರಗ ೂೀ ಬಹಿಗಯತಸ್ತದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾsಶು ಬರ್ೂವ ರ್ಸ್ಮಸಾತ್ ॥೪.೫೭॥

ಮೊೀಕ್ಷ ೀಚ ೆಯಿಂದ ವಷ್ು್ಶರೀರ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಾ ಅರ್ತುಲ ,

ಶ್ವವರದಿಂದ ಪ್ರಶುರಾಮನ ಉದರವಾಗಿರ್ತುವನ ಬಿಲ .
ಬರುತದ ನನನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯರ್ತು ರಾಮಬಾರ್ಣ ,
ಹ ೂರಬಂದು ಉಳಿಸಕ ೂೀ ನಿನನ ಪಾರರ್ಣ .
ಭಾಗಥವನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಅರ್ತುಲ ಹ ೂರಬಂದ ,
ರಾಮಬಾರ್ಣಕ ಸಲುಕಿ ಸುಟುು ಬೂದಿಯಾದ .

ಇತಿೀವ ರಾಮಾರ್ಯ ಸ್ ರಾಘವಃ ಶರಂ ವಿಕಷ್ಯಮಾಣ ೂೀ ವಿನಿಹತ್ ಚಾಸ್ುರಮ್ ।

ತಪಸ್ತದಿೀರ್ಯಂ ಪರವದ್ನ್ ಮುಮೊೀದ್ ತದಿೀರ್ಯಮೀವ ಹ್ರ್ವತ್ ಸ್ಮಸ್ತಮ್ ॥೪.೫೮॥

ಪ್ರಶುರಾಮನಿಗ ೀ ಎಂಬಂತ್ ಶ್ರೀರಾಮ ಹೂಡಿದಾ ಬಾರ್ಣ ,

ಎಲಲದರ ಹಿಂದಿನ ಶಕಿು ಅವನಲಲವ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ .
ರಾಮ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಶುರಾಮನ ರ್ತಪ್ಸುು ನ್ಾಶ ,
ಎಲಲರಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯ ಆಟದ ವವಧ ವ ೀಷ್ .

ನಿರನ್ತರಾನ್ನ್ತವಿಬ ೂೀಧಸಾರಃ ಸ್ ಜಾನ್ಮಾನ ೂೀsಖಿಲಮಾದಿಪೂರುಷ್ಃ ।

ವದ್ನ್ ಶೃಣ ೂೀತಿೀವ ವಿನ ೂೀದ್ತ ೂೀ ಹರಿಃ ಸ್ ಏಕ ಏವ ದಿಾತನ್ುಮುಯಮೊೀದ್ ॥೪.೫೯॥

ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಕುಂದಿಲಲದ ಜ್ಞಾನದ ಆದಿಪ್ುರುಷ್ ,

ಏನ್ಾಶಚರ್ಯಥ ಧರಸದ ತ್ಾನ್ ೀ ಎರಡ ರಡು ವ ೀಷ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 774

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ಹ ೀಳುವವನೂ ಕ ೀಳುವವನೂ ಎರಡೂ ಒಬಬನ್ ೀ ,

ಸವಥಮೂಲ ಅವನು ಸದಾ ಆನಂದಧ್ಾಮ ತ್ಾನ್ ೀ .

ಸ್ ಚ ೀಷುತಂ ಚ ೈವ ನಿಜಾಶರರ್ಯಸ್್ ಜನ್ಸ್್ ಸ್ತತತತವವಿಬ ೂೀಧಕಾರರ್ಣಮ್ ।

ವಿಮೊೀಹಕಂ ಚಾನ್್ತಮಸ್್ ಕುವಯನ್ ಚಿಕ್ತರೀಡ ಏಕ ೂೀsಪಿ ನ್ರಾನ್ತರ ೀ ರ್ಯಥಾ ॥೪.೬೦॥

ಏಕಮೀವ ಭಗವಂರ್ತನ ಎರಡು ವ ೀಷ್ದ ಆಟ ,

ಸಾಭಾವಕೆನುಸಾರ ಬಡಿಸದ ರ್ತಕೆ ಜ್ಞಾನದೂಟ .
ಸಜಜನ ಭಕು ಸಾಧಕರಗ ನ್ ೈಜ ರ್ತರ್ತಾಜ್ಞಾನ ,
ದುಜಥನ ರಕೆಸರಗ ಸಂದ ಮಿಥಾ್ಜ್ಞಾನ .

ತತಃ ಸ್ ಕಾರುರ್ಣ್ನಿಧಿನಿಯಜ ೀ ಜನ ೀ ನಿತಾನ್ತಮೈಕ್ಂ ಸ್ಾಗತಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ।

ದಿಾಧ್ ೀವ ರ್ೂತಾಾ ರ್ೃಗುವರ್ಯಯ ಆತಮನಾ ರಘೂತತಮೀನ ೈಕ್ಮಗಾತ್ ಸ್ಮಕ್ಷಮ್ ॥೪.೬೧॥

ಕರುಣ ಯಿಂದ ರ್ತನನ ಭಕುರಗ ಕ ೂಟು ನಿಶಚರ್ಯಜ್ಞಾನ ,

ಬ ೀರಾಗಿ ನಿಂತದಾ ಭಾಗಥವ ರಾಮನಲ್ಾಲದ ಲ್ಲೀನ .

ಸ್ಮೀತ್ ಚ ೈಕ್ಂ ಜಗತ ೂೀsಭಿಪಶ್ತಃ ಪರರ್ಣುದ್್ಶಙ್ಕ್ಾಮಖಿಲ್ಾಂ ಜನ್ಸ್್ ।

ಪರದ್ಾರ್ಯ ರಾಮಾರ್ಯ ಧನ್ುವಯರಂ ತದ್ಾ ಜಗಾಮ ರಾಮಾನ್ುಮತ ೂೀ ರಮಾಪತಿಃ ॥೪.೬೨॥

ಜಗ ನ್ ೂೀಡುತುರುವಂತ್ ರಾಮನಲ್ಲಲ ಐಕ್ವಾದ ಕ ೂಡಲ್ಲರಾಮ ,

ಸಂದ ೀಹ ಪ್ರಹರಸ ಮತ್ ು ಬ ೀರ ಯಾದಂತ್ ತ್ ೂೀರದ ನ್ ೀಮ .
ಕ ೂಡಲ್ಲರಾಮನಿಂದ ರಾಮನಿಗ ಆ ಧನುಸುು ಪ್ರದಾನ ,
ರಾಮನ ಅನುಮತ ಪ್ಡ ದ ಕ ೂಡಲ್ಲರಾಮನ ನಿಗಥಮನ .

ತತ ೂೀ ನ್ೃಪ್ೀsತ್ರ್ಯಮುದ್ಾsಭಿಪೂರಿತಃ ಸ್ುತ ೈಃ ಸ್ಮಸ ೈಸ್ಾಪುರಿೀಮವಾಪ ಹ ।

ರ ೀಮೀsರ್ ರಾಮೊೀsಪಿ ರಮಾಸ್ಾರೂಪಯಾತಯೈವ ರಾಜಾತಮಜಯಾ ಹಿ ಸೀತಯಾ ॥೪.೬೩॥

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಶ್ರೀರಮರ್ಣಃ ಶ್ರಯಾ ತಯಾ ರತ ೂೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಹಿ ಪಯೀಬಧಮಧ್ ್ೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 775

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೪

ತಥಾ ತಾಯೀಧ್ಾ್ಪುರಿಗ ೂೀ ರಘೂತತಮೊೀsಪು್ವಾಸ್ ಕಾಲಂ ಸ್ುಚಿರಂ ರತಸ್ತಯಾ ॥೪.೬೪॥

ದಶರರ್ಗ ಒದಗಿದ ವಪ್ರ್ತುು ಆಗಿರ್ತುು ಪ್ರಹಾರ ,

ಸ ೀರದ ರ್ತನನ ಪ್ರವಾರದ ೂಂದಿಗ ಅಯೀಧ್ಾ್ಪ್ುರ .
ಶುರುವಾಯಿರ್ತು ಜಗದ್ ಮಾತ್ಾಪ್ರ್ತರ ಸಂಸಾರ ,
ರಾಮ ರಮರ್ಯರ ಸುಖಮರ್ಯ ಕಿರೀಡಾವಹಾರ .
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀರಮರ್ಣ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯಡನ್ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದಲ್ಲಲದಾಂತ್ ,
ಅಯೀಧ್ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ರಮಯಡನ್ ಬಹುಕಾಲ ಕಳ ದನಂತ್ .

ಇಮಾನಿ ಕಮಾಮಯಣಿ ರಘೂತತಮಸ್್ ಹರ ೀವಿಯಚಿತಾರರ್ಣ್ಪಿ ನಾದ್ುೂತಾನಿ ।

ದ್ುರನ್ತಶಕ ತೀರರ್ ಚಾಸ್್ ವ ೈರ್ವಂ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಯಕತಯವ್ತಯಾsನ್ುವರ್ಣ್ಯತ ೀ ॥೪.೬೫॥

ರಾಮನ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರ್ಯಥಗಳೂ ನಮಗ ವಚಿರ್ತರ ,

ದ ೀವರಗ ಎಲಲವೂ ಕ ೀವಲ ಲ್ಲೀಲ್ಾವನ್ ೂೀದ ಮಾರ್ತರ.
ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುರ್ಯ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವ ೈಭವದ ವರ್ಣಥನ್ ,
ಕರ್ತಥವ್ವಧರ್ಯಂತ್ ಕಿಂಚಿತ್ ಭಗವತ್ ಕಥಾ ನಿವ ೀದನ್ .

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯಯೀ

ರಾಮಾವತಾರ ೀಅಯೀಧ್ಾ್ಪರವ ೀಶ ್ೀ ನಾಮ ಚತುಥ ೂೀಯsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥ ಭಗವತ್ ಪಾದರಂದ ,

ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ವಾದ ,
ರಾಮಾವತ್ಾರ ಅಯೀಧ್ಾ್ಪ್ರವ ೀಶದ ವವರರ್ಣ ,
ನ್ಾಕನ್ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ರೂಪ್ದಿಂದಾರ್ಯುು ಕೃಷ್ಾ್ಪ್ಥರ್ಣ .
*********************************************************************

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 776

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಐದ್ು
[ಹನ್ೂಮದ್ಾಶಯನ್ಮ್]

॥ ಓಂ ॥
ಇತ್ಂ ವಿಶ ಾೀಶಾರ ೀsಸಮನ್ನಖಿಲ ಜಗದ್ವಸಾ್ಪ್ ಸೀತಾಸ್ಹಾಯೀ
ರ್ೂಮಿಷ ಾೀ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕಾಸ್ುತತುಷ್ುರನ್ುದಿನ್ಂ ವೃದ್ಧರ್ಕಾಾನಿತಾನ್ತಮ್ ।
ರಾಜಾ ರಾಜಾ್ಭಿಷ ೀಕ ೀ ಪರಕೃತಿಜನ್ವಚ ೂೀ ಮಾನ್ರ್ಯನಾನತಮನ ೂೀsರ್್ಯಂ
ದ್ಧ್ ರೀ ತನ್ಮನ್್ರಾಯಾಃ ಶುರತಿಪರ್ಮಗಮದ್ ರ್ೂಮಿಗಾಯಾ ಅಲಕ್ಾಮಯಃ ॥೫.೦೧॥

ಹಿೀಗ ನಡ ದಿರ್ತುು ಅಯೀಧ್ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಸೀತ್ಾ ರಾಮರ ಸಂಸಾರ,

ಸಜಜನರ ಭಕುರ ಪ್ರಜಾಜನಗಳ ಸಂರ್ತಸಪ್ಡಿಸುವ ವಾ್ಪಾರ.
ದಶರರ್ ಮಾಡಿದ ರಾಮಗ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕದ ತೀಮಾಥನ,
ಈ ಸುದಿಾ ಭುವರ್ಯಲ್ಲ ಹುಟ್ಟುದ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ಕಿವಗ ಬಿರ್ತುು ಆ ಕ್ಷರ್ಣ.

ಪೂವಯಂ ಕ್ಷ್ೀರಾಬಧಜಾತಾ ಕರ್ಮಪಿ ತಪಸ ೈವಾಪುರಸ್ತವಂಪರಯಾತಾ

ತಾಂ ನ ೀತುಂ ತತತಮೊೀsನ್ಧಂ ಕಮಲಜನಿರುವಾಚಾsಶು ರಾಮಾಭಿಷ ೀಕಮ್ ।
ರ್ೂತಾಾ ದ್ಾಸೀ ವಿಲುಮಪ ಸ್ಾಗತಿಮಪಿ ತತಃ ಕಮಯಣಾ ಪಾರಪುಯಸ ೀ ತಾಂ
ಸ ೀತು್ಕಾತ ಮನ್್ರಾssಸೀತ್ ತದ್ನ್ು ಕೃತವತ ್ೀವ ಚ ೈತತ್ ಕುಕಮಯ ॥೫.೦೨॥

ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮೊದಲ್ಲಗ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದಿಂದ ಬಂದವಳು,

ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ ಅಪ್ುರಾಸರೀರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದಿದವಳು.
ಬರಹಮದ ೀವಗ ಅವಳಿಗ ಅಹಥ ಗತ ಪಾಲ್ಲಸುವ ಉದ ೀಾ ಶ,
ದಾಸಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ರಾಮಾಭಿಷ್ ೀಕ ಕ ಡಿಸ ಂಬ ಆದ ೀಶ.
ಅದರಂತ್ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮಂರ್ರ ಯಾಗಿ ಬಂದ ಪ್ರಸಂಗ,
ಕುಕೃರ್ತ್ವ ಸಗಿ ಮಾಡಿದಳು ಪ್ಟ್ಾುಭಿಷ್ ೀಕದ ಭಂಗ.

ತದ್ಾಾಕಾ್ತ್ ಕ ೈಕ ೀಯೀ ಸಾ ಪತಿಗವರಬಲ್ಾದ್ಾಜಹಾರ ೈವ ರಾಜ್ಂ

ರಾಮಸ್ತದ್ೌೆರವ ೀರ್ಣ ತಿರದ್ಶಮುನಿಕೃತ ೀsರರ್ಣ್ಮೀವಾsವಿವ ೀಶ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 777

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಸೀತಾರ್ಯುಕ ೂತೀsನ್ುಜ ೀನ್ ಪರತಿದಿನ್ಸ್ುವಿವೃದ್ ೂಧೀರುರ್ಕಾಾಸ್ಮೀತಃ

ಸ್ಂಸಾ್ಪಾ್ಶ ೀಷ್ಜನ್ೂತನ್ ಸ್ಾವಿರಹಜಶುಚಾ ತ್ಕತಸ್ವ ೀಯಷ್ಣಾಥಾಯನ್ ॥೫.೦೩॥

ಮಂರ್ರ ರ್ಯ ದುಬ ೂೀಥಧನ್ ಯಿಂದ ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯ ಹಳ ರ್ಯ ವರಗಳ ಬ ೀಡಿಕ ,

ಮಯಾಥದಾಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ರಾಮನ ಉದಾರತ್ ದುಬಥಳಕ ಯಿಂದ ರಾಜ್ ಕಬಳಿಕ .
ಎಲಲರ ಸಮಾಧ್ಾನ ಪ್ಡಿಸ ಸೀತ್ಾಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸಮೀರ್ತ ಕಾಡಿಗ ಹ ೂರಟ ರಾಮ,
ರ್ತನನ ವಯೀಗದಿಂದ ದುಃಖಿರ್ತರಾದರ ಲಲರನೂನ ಸಂತ್ ೈಸದ ಆನಂದಧ್ಾಮ.

ವೃಕ್ಾನ್ ಪಶಾಾದಿಕ್ತೀಟಾನ್ ಪಿತರಮರ್ ಸ್ಖಿೀನ್ ಮಾತೃಪೂವಾಯನ್ ವಿಸ್ೃಜ್

ಪ್ರೀತಾ್ಂ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ಸ್ಾಪಾದ್ಾದ್ಧರ ಇವ ಗುಹ ೀನಾಚಿಯತಃ ಸ ೂೀsರ್ ತಿೀತ್ಯ ವಾ।
ದ್ ೀವಾಚ್ಯಸಾ್ಪಿ ಪುತಾರದ್ೃಷಗರ್ಣಸ್ಹಿತಾತ್ ಪಾರಪ್ಪೂಜಾಂ ಪರಯಾತಃ
ಶ ೈಲ್ ೀಶಂ ಚಿತರಕೂಟಂ ಕತಿಪರ್ಯದಿನಾನ್್ತರ ಮೊೀದ್ನ್ುನವಾಸ್ ॥೫.೦೫॥

ರ್ತನನನನುಸರಸದ ಮರ ಪ್ಶುಪ್ಕ್ಷ್ಮ ಆನ್ ಕಿೀಟ ಹ ರ್ತುವರು ಗ ಳ ರ್ಯರು ಅಪಾರ,

ಬಿಟುು ನಡ ದ ರಘುರಾಮ ಎಲ್ಾಲ ಆತೀರ್ಯರನೂನ ರ್ತಮಸಾನದಿರ್ಯ ತೀರ.
ದಾರರ್ಯಲ್ಲ ಗುಹನಿಂದ ಆದ ಶ್ರೀರಾಮ ಪ್ೂಜರ್ತ,
ಷ್ರ್ಣುಮಖನಿಂದ ಕ ೈಲ್ಾಸಪ್ತ ಶ್ವ ಆದಂತ್ ಅಚಿಥರ್ತ.
ದಾಟ್ಟದ ರ್ತನನ ಪಾದ ೂೀದಭವ ಯಾದ ಗಂಗಾತೀರ,
ಸಾೀಕರಸದ ಭರದಾಾಜಾದಿ ಮುನಿಗಳಿಂದ ಸತ್ಾೆರ.
ಸ ೀರ ಚಿರ್ತರಕೂಟ ಹೂಡಿದ ಅಲ್ಲಲ ಸಂರ್ತಸದಿ ಬಿಡಾರ.

ಏತಸಮನ ನೀವ ಕಾಲ್ ೀ ದ್ಶರರ್ನ್ೃಪತಿಃ ಸ್ಾಗಯತ ೂೀsರ್ೂತ್ ವಿಯೀಗಾದ್

ರಾಮಸ ್ೈವಾರ್ ಪುತೌರ ವಿಧಿಸ್ುತಸ್ಹಿತ ೈಮಯನಿಾಭಿಃ ಕ ೀಕಯೀರ್್ಃ ।
ಆನಿೀತೌ ತಸ್್ ಕೃತಾಾ ಶುರತಿಗರ್ಣವಿಹಿತಪ ರೀತಕಾಯಾಯಣಿ ಸ್ದ್್ಃ
ಶ ್ೀಚನೌತ ರಾಮಮಾಗಯಂ ಪುರಜನ್ಸ್ಹಿತೌ ಜಗಮತುಮಾಮಯತೃಭಿಷ್ಾ ॥೫.೦೫॥

ಇರ್ತು ರಾಮನಗಲ್ಲಕ ಯಿಂದ ನ್ ೂಂದ ದಶರರ್ ರಾಜನ್ಾದ ಮೃರ್ತ,

ಭರರ್ತ ಶರ್ತುರಘನರನುನ ಕರ ಸ ಮುಗಿಸದರು ಸಂಸಾೆರ ಶಾಸ ೂುೀಕು.
ರಾಮನ್ ೀ ರಾಜ್ವಾಳಬ ೀಕ ಂದು ಭರರ್ತ ಶರ್ತುರಘನರ ನಿಧ್ಾಥರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 778

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ರಾಮನನನರಸುರ್ತು ಹ ೂರಟ್ಟರ್ತು ಅರರ್ಣ್ದ ಡ ಎಲಲ ಪ್ರವಾರ.

ಧಿಕ್ ಕುವಯನೌತ ನಿತಾನ್ತಂ ಸ್ಕಲದ್ುರಿತಗಾಂ ಮನ್್ರಾಂ ಕ ೈಕಯೀಂ ಚ

ಪಾರಪೌತ ರಾಮಸ್್ ಪಾದ್ೌ ಮುನಿಗರ್ಣಸ್ಹಿತೌ ತತರ ಚ ೂೀವಾಚ ನ್ತಾಾ ।
ರಾಮಂ ರಾಜೀವನ ೀತರಂ ರ್ರತ ಇಹ ಪುನ್ಃ ಪಿರೀತಯೀsಸಾಮಕಮಿೀಶ
ಪಾರಪಾ್sಶು ಸಾಾಮಯೀಧ್ಾ್ಮವರಜಸ್ಹಿತಃ ಪಾಲಯೀಮಾಂ ಧರಿತಿರೀಮ್ ॥೫.೦೬॥

ಸಕಲ ಪಾಪ್ಗಳಿಗೂ ನ್ ಲ್ ಯಾದ ಮಂರ್ರ ,

ಸರ್ಣ್ಬುದಿಾಯಿಂದ ಕ ೈಕ ೀಯಿಯಾದಳವಳ ಕ ೈಸ ರ .
ಅವರನುನ ನಿಂದಿಸುತ್ಾು ರಾಮನ ಬಳಿ ಬಂದರು ಭರತ್ಾದಿಗಳು,
ರಾಮಗ ೂಂದಿಸ ಭರರ್ತ ಬ ೀಡಿಕ ೂಂಡ ವಾಪ್ಸಾಗಿ ಭೂಪಾಲನ್ಾಗಲು.

ಇತು್ಕತಃ ಕತುಯಮಿೀಶಃ ಸ್ಕಲಸ್ುರಗಣಾಪಾ್ರ್ಯನ್ಂ ರಾಮದ್ ೀವಃ

ಸ್ತಾ್ಂ ಕತುಯಂ ಚ ವಾಣಿೀಮವದ್ದ್ತಿತರಾಂ ನ ೀತಿ ಸ್ದ್ೂಕ್ತತನ್ಮರಮ್ ।
ರ್ೂಯೀರ್ೂಯೀsರ್ಯರ್ಯನ್ತಂ ದಿಾಗುಣಿತಶರದ್ಾಂ ಸ್ಪತಕ ೀ ತಾರ್್ತಿೀತ ೀ
ಕತ ೈಯತತ್ ತ ೀ ವಚ ೂೀsಹಂ ಸ್ದ್ೃಢಮೃತಮಿದ್ಂ ಮೀ ವಚ ೂೀ ನಾತರ ಶಙ್ಕ್ಾ ॥೫.೦೭॥
ಭರರ್ತನ ವನಮರ ಬ ೀಡಿಕ ಗ ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಸಾಷ್ು ನಕಾರ,
ವಾಕ್ಪ್ರಪಾಲನ್ ಯಂದಿಗ ಆಗಬ ೀಕಿದ ದ ೈರ್ತ್ ಸಂಹಾರ.
ವಾಪ್ಸಾಗಲು ಆಗಲ್ ೀಬ ೀಕು ಹದಿನ್ಾಕು ವರ್ತುರ,
ಆನಂರ್ತರವಷ್ ುೀ ವಹಿಸಕ ೂಳುಳವ ರಾಜ್ಭಾರ.

ಶುರತ ಾೈತದ್ ರಾಮವಾಕ್ಂ ಹುತರ್ುಜ ಪತನ ೀ ಸ್ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚ ಕೃತಾಾ

ರ ೂೀಮೊೀಕತಸಾ್ನ್್ಥಾತ ಾೀ ನ್ತು ಪುರಮಭಿವ ೀಕ್ ಯೀsಹಮಿತ ್ೀವ ತಾವತ್ ।
ಕೃತಾಾsನಾ್ಂ ಸ್ ಪರತಿಜ್ಞಾಮವಸ್ದ್ರ್ ಬಹಿಗಾರಯಮಕ ೀ ನ್ನಿಾನಾಮಿನೀ
ಶ್ರೀಶಸ ್ೈವಾಸ್್ ಕೃತಾಾ ಶ್ರಸ ಪರಮಕಂ ಪೌರಟಂ ಪಾದ್ಪಿೀಠಮ್ ॥೫.೦೮॥

ಶ್ರೀರಾಮನ ಸಂದ ೀಶ ಆಲ್ಲಸದ ಭರರ್ತ,

ರ್ತಕ್ಷರ್ಣವ ೀ ತ್ ೂಡುತ್ಾುನ್ ಕಠ ೂೀರ ಶಪ್ರ್.
ಬಾರದಿರ ರಾಮ ಹದಿನ್ಾಕು ವಷ್ಥದ ನಂರ್ತರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 779

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಖಂಡಿರ್ತ ನ್ಾನ್ಾಗುವ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ ಅಗಿನಗ ಆಹಾರ.

ಮಾಡುವುದಿಲಲ ಅಯೀಧ್ಾ್ನಗರ ಪ್ರವ ೀಶ,
ರಾಮನ್ಾಗಮನದವರ ಗೂ ನಂದಿಗಾರಮವಾಸ.
ಕಠಿರ್ಣವರರ್ತ ನ್ ೀಮದಿಂದ ದೂರವದುಾಕ ೂಂಡ ೀ ರಾಜ್ಭಾರ,
ರಾಮಪಾದುಕ ಸಂಹಾಸನದಲ್ಲಲರಸ ಸ ೀವ ಗ ೈವ ವಾ್ಪಾರ.

ಸ್ಮಸ್ತಪೌರಾನ್ುಗತ ೀsನ್ುಜ ೀ ಗತ ೀ ಸ್ ಚಿತರಕೂಟ ೀ ರ್ಗವಾನ್ುವಾಸ್ ಹ ।

ಅಥಾsಜಗಾಮೀನ್ಾರಸ್ುತ ೂೀsಪಿ ವಾರ್ಯಸ ೂೀ ಮಹಾಸ್ುರ ೀಣಾsತಮಗತ ೀನ್ ಚ ೂೀದಿತಃ ॥೫.೦೯॥

ಎಲಲ ದಂಡಿನ್ ೂಡನ್ ಭರರ್ತ ಅಯೀಧ್ ್ಯಡ ಗ ಹ ೂರಟ,

ರಾಮನ ವಾಸಸಾ್ನವಾರ್ಯುು ಕ ಲಕಾಲ ಆಗ ಚಿರ್ತರಕೂಟ.
ಇಂದರನ ಮಗನ್ಾಗಿದೂಾ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಒಮಮ ಕಾಗ ಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ,
ಕಾಗ ರ್ಯ ರೂಪ್ದ ಕುರಂಗಾಸುರ ಸೀತ್ಾರಾಮರ ಬಳಿಗ ಬಂದ.

ಸ್ ಆಸ್ುರಾವ ೀಶವಶಾದ್ ರಮಾಸ್ತನ ೀ ರ್ಯದ್ಾ ವ್ಧ್ಾತ್ ತುಂಡಮಥಾಭಿವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ।

ಜನಾದ್ಯನ ೀನಾsಶು ತೃಣ ೀ ಪರಯೀಜತ ೀ ಚಚಾರ ತ ೀನ್ ಜಾಲತಾsನ್ುಯಾತಃ ॥೫.೧೦॥

ಅಸುರಾವ ೀಷ್ದಿ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಸುನ ಕುಕೆಲುದು್ಕುನ್ಾದನ್ಾಗ,

ರಾಮ ಮಂತರಸ ಎಸ ದ ಕಡಿಡಯೀ ಆರ್ಯುು ಬರಹಾಮಸರ ಪ್ರಯೀಗ.
ಜರ್ಯಂರ್ತಗ ಬ ನನಟ್ಟುದ ಅಸರದ ಕಾಟ,
ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ಅಸುರ ಆರಂಭಿಸದ ಓಟ.

ಸ್ಾರ್ಯಮುೂಶವ ೀಯನ್ಾರಮುಖಾನ್ ಸ್ುರ ೀಶಾರಾನ್ ಜಜೀವಿಷ್ುಸಾತನ್ ಶರರ್ಣಂ ಗತ ೂೀsಪಿ ।

ಬಹಿಷ್ೃತಸ ೈಹಯರಿರ್ಕ್ತತಭಾವತ ೂೀ ಹ್ಲಙ್ಘಯಶಕಾಾ ಪರಮಸ್್ ಚಾಕ್ಷಮೈಃ ॥೫.೧೧॥

ಪಾರರ್ಣಭಿಕ್ಷ ಗಾಗಿ ಅಸುರಾವ ೀಷ್ದ ಜರ್ಯಂರ್ತನ ಪ್ರದಾಟ,

ರಾಮಶಕಿು ,ಅವನ ವಶ ೀಷ್ಭಕುರಲ್ಲಲ ನಡ ರ್ಯಲ್ಲಲಲ ಆಟ.
ಇಂದರ ರುದರ ಬರಹಾಮದಿಗಳಲ್ಲಲ ಜರ್ಯಂರ್ತನ ಮೊರ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 780

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ವಷ್ು್ಭಕು ಪ್ರವಾರದಿಂದ ಬಹಿಷ್ಾೆರದ ಬರ .

ಪುನ್ಃ ಪರಯಾತಃ ಶರರ್ಣಂ ರಘೂತತಮಂ ವಿಸ್ಜಯತಸ ೀತ ನ್ ನಿಹತ್ ಚಾಸ್ುರಮ್ ।

ತದ್ಕ್ಷ್ಗಂ ಸಾಕ್ಷ್ಕಮಪ್ವಧ್ಂ ಪರಸಾದ್ತಶಾನ್ಾರವಿರ್ೂಷ್ರ್ಣಸ್್ ॥೫.೧೨॥

ದಾರಕಾರ್ಣದ ೀ ಜರ್ಯಂರ್ತ ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಬಂದು ಶರಣಾದ,

ಶ್ವನನುಗರಹದಿಂದ ಕಾಗ ರ್ಯ ಕರ್ಣ್ಲ್ಲಲದಾ ಕುರಂಗ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ.
ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಕಣಿ್ನ್ ೂಡನ್ ಕುರಂಗಾಸುರನ ವಧ್ ,
ಶರಣಾದ ಭಕು ಜರ್ಯಂರ್ತಗ ಕ ೂಟು ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯ ಸುಧ್ .

ಸ್ ವಾರ್ಯಸಾನಾಮಸ್ುರ ೂೀsಖಿಲ್ಾನಾಂ ವರಾದ್ುಮೀಶಸ್್ ಬರ್ೂವ ಚಾಕ್ಷ್ಗಃ ।

ನಿಪಾತಿತ ೂೀsಸೌ ಸ್ಹ ವಾರ್ಯಸಾಕ್ಷ್ಭಿಸ್ೃಣ ೀನ್ ರಾಮಸ್್ ಬರ್ೂವ ರ್ಸ್ಮಸಾತ್॥೫.೧೩॥

ಕುರಂಗಾಸುರನಿಗಿರ್ತುು ಶ್ವನ ವರಬಲ,

ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಕಣಾ್ಗಿರ್ತುು ಅವನ ಬಿಲ.
ರಾಮಾಸರದಿಂದ ಸಮಸ ್ಗ ಪ್ರಹಾರ,
ಕಣ ೂ್ಂದಿಗಾರ್ಯುು ಕುರಂಗನ ಸಂಹಾರ.

ದ್ದ್ುಹಿಯ ತಸ ೈವಿವರಂ ಬಲ್ಾರ್ಥಯನ ೂೀ ರ್ಯದ್ ವಾರ್ಯಸಾಸ ತೀನ್ ತದ್ಕ್ಷ್ಪಾತನ್ಮ್ ।

ಕೃತಂ ರಮೀಶ ೀನ್ ತದ್ ೀಕನ ೀತಾರ ಬರ್ೂವುರನ ್ೀsಪಿ ತು ವಾರ್ಯಸಾಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೫.೧೪॥

ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಕುರಂಗನಿಗೂ ಆಗಿರ್ತುು ಅನ್ ೈತಕ ಒಪ್ಾಂದ,

ಇಬಬರ ವ್ವಸ ್ಯಾಗಿರ್ತುದು ಹ ಚುಚ ಬಲದ ಲ್ ೂೀಭದಿಂದ.
ಜರ್ಯಂರ್ತನ ಮೂಲಕ ರಾಮ ಕಿರ್ತು ಕಾಗ ಗಳ ಒಂದು ಕರ್ಣು್,
ಅಸುರಗಾಶರರ್ಯ ಕ ೂಟು ಕಾಗ ಗಳಿಗ ಇಂದೂ ಒಕೆರ್ಣು್.

ರ್ವಿಷ್್ತಾಮಪ್ರ್ ಯಾವದ್ ೀವ ದಿಾನ ೀತರತಾ ಕಾಕಕುಲ್ ೂೀದ್ೂವಾನಾಮ್ ।

ತಾವತ್ ತದ್ಕ್ಷಯಸ್್ ಕುರಙ್ೆನಾಮನಃ ಶ್ವ ೀನ್ ದ್ತತಂ ದಿತಿಜಸ್್ ಚಾಕ್ಷರ್ಯಮ್ ॥೫.೧೫॥

ಕಾಗ ಸಂರ್ತತರ್ಯಲ್ಲಲ ಎಲ್ಲಲೀವರ ಗಿರುರ್ತುವೀ ಎರಡು ಕರ್ಣು್,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 781

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಆವರ ಗ ಕುರಂಗನಿಗ ಮರರ್ಣವಲ್ ಲಂಬ ಶ್ವವರದ ಹರ್ಣು್.

ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದ ಕಾಗ ಗಳ ಕರ್ಣು್ಗಳಲ್ಲಲ ಅವನ ಮನ್ ,
ಕಾಗ -ಕರ್ಣು್ ಇರುವವರ ಗೂ ಅವನಿಗಿಲಲ ಕ ೂನ್ .

ಅತಃ ಪುನ್ಭಾಯವಮಮುಷ್್ ಹಿನ್ಾನ್ ರ್ವಿಷ್್ತಶ ೈಕದ್ೃಶಶಾಕಾರ ।

ಸ್ ವಾರ್ಯಸಾನ್ ರಾಘವ ಆದಿಪೂರುಷ್ಸ್ತತ ೂೀ ರ್ಯಯೌ ಶಕರಸ್ುತಸ್ತದ್ಾಜ್ಞಯಾ॥೫.೧೬॥

ರ್ತಡ ರ್ಯಬ ೀಕಿರ್ತುು ಕುರಂಗಾಸುರನ ಮರುಹುಟುು,

ಅದಕ ಂದ ೀ ರಾಮನಿಂದ ಕಾಗ ಗಳ ಒಕೆಣಿ್ಗ ಪ ಟುು.
ಹಾಗ ಂದ ೀ ಇಂದಿಗೂ ಕಾಗ ಗಳಿಗ ಒಕೆರ್ಣು್,
ಕ್ಷಮ ಕ ೂೀರದ ಜರ್ಯಂರ್ತಗ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯ ಹರ್ಣು್.

ರಾಮೊೀsರ್ ದ್ರ್ಣಡಕವನ್ಂ ಮುನಿವರ್ಯಯನಿೀತ ೂೀ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ನ ೀಕಶ ಉದ್ಾರಬಲ್ ೈನಿಯರಸಾತನ್ ।

ಶುರತಾಾಖರಪರರ್ೃತಿಭಿವಯರತ ೂೀ ಹರಸ್್ ಸ್ವ ೈಯರವಧ್ತನ್ುಭಿಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಸ್ಭಾರ್ಯಯಃ ॥೫.೧೭॥

ಸದಾಶ್ವನ ವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ ಖರ ದೂಷ್ರ್ಣ,

ಮುಂತ್ಾದನ್ ೀಕ ರಕೆಸರಾಗಿದಾರು ಸುಜನರ ಬಾಧ್ ಗ ಕಾರರ್ಣ.
ಋಷ ಮುನಿಗಳಿಂದ ರಾಮಚಂದರಗ ಕರ ,
ದುಷ್ುರ ಶ್ಕ್ಷ್ಮಸ ಶ್ಷ್ುರ ಪರ ರ್ಯಲು ಮೊರ .
ಈ ಸುದಿಾರ್ಯ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮ ಮರು ಕ್ಷರ್ಣ,
ಸೀತ್ಾಸಮೀರ್ತ ದಾರಹಿಡಿದ ದಂಡಕಾರರ್ಣ್.

ಆಸೀಚಾ ತತರ ಶರರ್ಙ್ೆ ಇತಿ ಸ್ಮಜೀಣ ೂೀಯ ಲ್ ೂೀಕಂ ಹರ ೀಜಯಗಮಿಷ್ುಮುಯನಿರುಗರತ ೀಜಾಃ ।

ತ ೀನಾsದ್ರ ೂೀಪಹೃತಸಾಘ್ಯಸ್ಪರ್ಯಯಯಾ ಸ್ಃ ಪಿರೀತ ೂೀ ದ್ದ್ೌ ನಿಜಪದ್ಂ ಪರಮಂರಮೀಶಃ॥೫.೧೮॥

ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೀಜಸಾ ರ್ತಪ್ಸಾ ವೃದಾ ಶರಭಂಗನ ನ್ ೂೀಡಿದ,

ಕಾದು ಕೂತದಾ ಅವನಿಂದ ಪ್ೂಜಾ ಅಘ್ಥ ಆತರ್್ ಸಾೀಕರಸದ.
ಅನುಗರಹಿಸ ವೃದಾಭಕುನನುನ ರ್ತನನ ಉರ್ತುಮ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಕಳಿಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 782

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಧಮೊೀಯ ರ್ಯತ ೂೀsಸ್್ ವನ್ಗಸ್್ ನಿತಾನ್ತಶಕ್ತತಹಾರಸ ೀ ಸ್ಾಧಮಯಕರರ್ಣಸ್್ ಹುತಾಶನಾದ್ೌ ।

ದ್ ೀಹಾತ್ರ್ಯಃ ಸ್ ತತ ಏವ ತನ್ುಂ ನಿಜಾಗೌನ ಸ್ನ್ಾಜ್ ರಾಮಪುರತಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಪರ ೀಶಮ್ ॥೫.೧೯॥

ವ ೀದ ೂೀಕು ಕಮಾಥನುಷ್ಾಠನಕ ೆ ಬಂದಿರ್ತುು ಭಂಗ,

ನಿಶ್ಕುನ್ಾದಾಗ ಅಗಿನಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದ ಶರಭಂಗ.
ರಾಮನುಪ್ಸ್ತರ್ಯಲ್ ಲೀ ಈ ಕ ಲಸ ಮಾಡಿದ ವಯೀವೃದಾ,
ರ್ತನನ ಪಾದಕ ೂೆಸಕ ೂಂಡ ರಾಮ ತ್ ೂೀರದ ಭಕು ರಕ್ಷಣ ಗ ಂದೂ ಬದಾ.

ರಾಮೊೀsಪಿ ತತರ ದ್ದ್ೃಶ ೀ ಧನ್ದ್ಸ್್ ಶಾಪಾದ್ ಗನ್ಧವಯಮುವಯಶ್ರತ ೀರರ್ ಯಾತುಧ್ಾನಿೀಮ್ ।

ಪಾರಪತಂ ದ್ಶಾಂ ಸ್ಪದಿ ತುಮುಬರುನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಂ ನಾಮಾನ ವಿರಾಧಮಪಿ ಶವಯವರಾದ್ವಧ್ಮ್ ॥೫.೨೦॥

ಒಮಮ ರ್ತುಂಬುರು ಗಂಧವಥನಿಂದ ಊವಥಶ್ರ್ಯ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರ,

ಊವಥಶ್ರ್ಯ ದೂರನಂತ್ ರಾಕ್ಷಸನ್ಾಗ ಂದು ಶಪ್ಸದ ಕುಬ ೀರ.
ವರಾಧನ್ ಂಬ ಹ ಸರಂದಾ ರಾಕ್ಷಸ ಶ್ವವರ ಬಲದಿ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ,
ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ದಿ ಸಂಚರಸುತುದಾ ರಾಮಚಂದರ ಅವನ ನ್ ೂೀಡಿದ.

ರ್ಙ್ಕ್ಾತವsಸ್್ ಬಾಹುರ್ಯುಗಳಂ ಬಲಗಂ ಚಕಾರ ಸ್ಮಾಮನ್ರ್ಯನ್ ವಚನ್ಮಂಬುಜಜನ್ಮನ ೂೀsಸೌ ।

ಪಾರದ್ಾಚಾ ತಸ್್ ಸ್ುಗತಿಂ ನಿಜಗಾರ್ಯಕಸ್್ ರ್ಕ್ಾರ್ಯಮಂಸ್ಕಮಿತ ೂೀsಪಿ ಸ್ಹಾನ್ುಜ ೀನ್ ॥೫.೨೧॥

ವರಾಧನ ತ್ ೂೀಳಿಗ ಸಕೆವರು ಅವನ ವಶವ ಂದು ಬರಹಮನ ವರ,

ಮಗನ ಮಾರ್ತ ಮನಿನಸುರ್ತು ಅವನ್ ರಡೂ ತ್ ೂೀಳ ಕರ್ತುರಸದ ರಾಮಚಂದರ.
ಸಶರೀರವಾಗಿ ಬಿಲದಲ್ಲಲ ವರಾಧನ ಹೂರ್ತು ಹಾಕಿ ಸುಟು,
ತನನಲ್ ಂದು ಹ ೂತ್ ೂುಯಿಾದರ
ಾ ೂ ಗಾರ್ಯಕನ್ ಂದು ಸದಗತ ಕ ೂಟು.

ಪಿರೀತಿಂ ವಿಧಿತುುರಗಮದ್ ರ್ವನ್ಂ ನಿಜಸ್್ ಕುಮೊೂೀದ್ೂವಸ್್ ಪರಮಾದ್ರತ ೂೀsಮುನಾ ಚ ।

ಸ್ಮೂಪಜತ ೂೀ ಧನ್ುರನ ೀನ್ ಗೃಹಿೀತಮಿನಾಾರಚಾಛಙ್ೆಯಂ ತದ್ಾದಿಪುರುಷ ೂೀ ನಿಜಮಾಜಹಾರ॥೫.೨೨॥

ರ್ತನನ ಭಕು ಅಗಸಯರಗ ಉಂಟುಮಾಡಲು ಪ್ರೀತ,

ಶ್ರೀರಾಮ ಅವರ ಮನ್ ಗ ಕ ೂಡುತ್ಾನ್ ತ್ಾ ಭ ೀಟ್ಟ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 783

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಅಗಸಯರಂದ ಶ್ರೀರಾಮಗ ಪ್ೂಜಾ ಸತ್ಾೆರ,

ಇಂದರನಿಂದ ಬಂದ ಶಾಙ್ಗಥಧನುಸುನ ಸಾೀಕಾರ.

ಆತಾಮತ್ಯಮೀವ ಹಿ ಪುರಾ ಹರಿಣಾ ಪರದ್ತತಮಿನ ರಾ ೀ ತದಿನ್ಾರ ಉತ ರಾಮಕರಾರ್ಯಮೀವ ।

ಪಾರದ್ಾದ್ಗಸ್ಾಮುನ್ಯೀ ತದ್ವಾಪ್ ರಾಮೊೀ ರಕ್ಷನ್ ಋಷೀನ್ವಸ್ದ್ ೀವ ಸ್ ದ್ರ್ಣಡಕ ೀಷ್ು ॥೫.೨೩॥

ಹರಯಿಂದ ರ್ತನಗಾಗ ೀ ಶಾಙ್ಗಥವನುನ ಇಂದರಗ ಕ ೂಡುವಕ ,

ರಾಮನ ಸ ೀರಲ್ ಂದ ೀ ಇಂದರನಿಂದ ಅಗಸಯರಗ ಹಸಾುಂರ್ತರಕ .
ಅಗಸಯರಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಮಾಡಿದ ಧನುಸುು ಸಾೀಕಾರ,
ಋಷಗಳ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾು ದಂಡಕದಲ್ಲಲ ಹೂಡಿದ ಬಿಡಾರ.

ಕಾಲ್ ೀ ತದ್ ೈವ ಖರದ್ೂಷ್ರ್ಣಯೀಬಯಲ್ ೀನ್ ರಕ್ಷಃ ಸ್ಾಸಾ ಪತಿನಿಮಾಗಯರ್ಣತತಪರಾssಸೀತ್ ।

ವಾ್ಪಾದಿತ ೀ ನಿಜಪತೌ ಹಿ ದ್ಶಾನ್ನ ೀನ್ ಪಾರಮಾದಿಕ ೀನ್ ವಿಧಿನಾsಭಿಸ್ಸಾರ ರಾಮಮ್ ॥೫.೨೪॥

ರಾವರ್ಣನ ಮರ ವನಿಂದಾಗಿರ್ತುು ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯ ಗಂಡನ ಮರರ್ಣ,

ಗಂಡನ ಹುಡುಕುತುದಾಳವಳು ಒಡಗೂಡಿ - ಖರದೂಷ್ರ್ಣ.
ಸ ಳ ಯಿರ್ತು ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯ ಶ್ರೀರಾಮನ ಮೊೀಹಕ ರೂಪ್,
ಅದ ೀ ಗುಂಗಿನಲ್ಲಲ ಬಂದಳಾ ರಾಕ್ಷಸ ರಾಮಚಂದರನ ಸಮಿೀಪ್.

ಸಾsನ್ುಜ್ಞಯೈವ ರಜನಿೀಚರರ್ತುಯರುಗಾರ ಭಾರತೃದ್ಾಯೀನ್ ಸ್ಹಿತಾ ವನ್ಮಾವಸ್ನಿತೀ ।

ರಾಮಂ ಸ್ಮೀತ್ ರ್ವ ಮೀ ಪತಿರಿತ್ವೀಚದ್ ಭಾನ್ುಂ ರ್ಯಥಾ ತಮ ಉಪ ೀತ್
ಸ್ುಯೀಗಕಾಮಮ್॥೫.೨೫॥

ರಾವರ್ಣನ್ಾದ ೀಶದಂತ್ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯ ದಂಡಕದಲ್ಲಲ ವಾಸ,

ಸ ೂೀದರರಾದ ಖರದೂಷ್ರ್ಣರದೂ ಅವಳ ೂಂದಿಗ ೀ ಸಹ ವಾಸ.
ಕಾಗಥರ್ತುಲು ಹ ೂೀಗಿ ಸೂರ್ಯಥನ ಸಂಗ ಕ ೂೀರದಂತ್ ,
ರಾಕ್ಷಸ ರಾಮನ ಮದುವ ಯಾಗ ಂದು ಕ ೀಳಿದಳಂತ್ . ಕರ್ಣ್ಥ

ತಾಂ ತತರ ಹಾಸ್್ಕರ್ಯಾ ಜನ್ಕಾಸ್ುತಾಗ ರೀ ಗಚಾಛನ್ುಜಂ ಮ ಇಹ ನ ೀತಿ ವಚಃ ಸ್ ಉಕಾತವ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 784

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ತ ೀನ ೈವ ದ್ುಷ್ುಚಿರಿತಾಂ ಹಿ ವಿಕರ್ಣ್ಯನಾಸಾಂ ಚಕ ರೀ ಸ್ಮಸ್ತರಜನಿೀಚರನಾಶಹ ೀತ ೂೀಃ ॥೫.೨೬॥

ರಾಮ ಮಾಡಿದ ಸಮಸು ದುಷ್ು ರಾಕ್ಷಸರ ನ್ಾಶಕ ೆ ಸಂಕಲಾ,

ಹಾಸ್ ಮಾಡುರ್ತುಲ್ ೀ ಕಳಿಸದ ಅವಳ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಸಮಿೀಪ್.
ನನಗ ನಿೀನು ಬ ೀಡ ನನನ ರ್ತಮಮನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗು,
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮೂಲಕ ಕರ್ತುರಸದ ಅವಳ ಕಿವ ಮೂಗು.

ತತ್ ಪ ರೀರಿತಾನ್ ಸ್ಪದಿ ಭಿೀಮಬಲ್ಾನ್ ಪರಯಾತಾಂಸ್ತಸಾ್ಃ ಖರತಿರಶ್ರದ್ೂಷ್ರ್ಣಮುಖ್ಬನ್ೂಧನ್ ।

ಜಘನೀ ಚತುದ್ಯಶಸ್ಹಸ್ರಮವಾರಣಿೀರ್ಯಕ ೂೀದ್ರ್ಣಡಪಾಣಿರಖಿಲಸ್್ ಸ್ುಖಂ ವಿಧ್ಾತುಮ್ ॥೫.೨೭॥

ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿಯಿಂದ ರಕೆಸರಗ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ ,

ಎದಿರಾರ್ಯುು ಖರ ತರಶ್ರ ದೂಷ್ರ್ಣರ ಅಸಂಖ್ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಸ ೀನ್ .
ಎಲಲ ಸಜಜನರ ಸೌಖ್ ಸಂರ್ತಸಕ ೂೆೀಸೆರ,
ಅಜ ೀರ್ಯ ರಾಮ ಮಾಡಿದ ದುಷ್ುಸಂಹಾರ.

ದ್ತ ತೀsರ್ಯೀ ರಘುವರ ೀರ್ಣ ಮಾಹಾಮುನಿೀನಾಂ ದ್ತ ತೀ ರ್ಯೀ ಚ ರಜನಿೀಚರಮರ್ಣಡಲಸ್್ ।

ರಕ್ಷಃಪತಿಃ ಸ್ಾಸ್ೃಮುಖಾದ್ವಿಕಮಪನಾಚಾ ಶುರತಾಾ ಬಲಂ ರಘುಪತ ೀಃ ಪರಮಾಪ ಚಿನಾತಮ್ ॥೫.೨೮॥

ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಸಜಜನ ಮುನಿಗಳಿಗ ಅಭರ್ಯ,

ಹಾಗ ೀ ಜನಕಂಟಕ ರಾಕ್ಷಸ ಸಮೂಹಕ ೆ ಭರ್ಯ.
ಸುದಿಾ ಮುಟ್ಟುಸದರು ರಾವರ್ಣಗ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿ ಮರ್ತುು ಅಕಂಪ್ನ,
ಶ್ರೀರಾಮನ ಮಹಾಬಲದ ವಾತ್ ಥ ಹುಟ್ಟುಸರ್ತವನಿಗ ಕಂಪ್ನ.

ಸ್ ತಾಾಶು ಕಾರ್ಯ್ಯಮವಮೃಶ್ ಜಗಾಮ ತಿೀರ ೀ ಕ್ ೀತರಂ ನ್ದಿೀನ್ದ್ಪತ ೀಃ ಶರವರ್ಣಂ ಧರಿತಾರಯಃ ।

ಮಾರಿೀಚಮತರ ತಪಸ ಪರತಿವತಯಮಾನ್ಂ ಭಿೀತಂ ಶರಾದ್ ರಘುಪತ ೀನಿಯತರಾಂ ದ್ದ್ಶಯ॥೫.೨೯॥

ವಾತ್ ಥ ಕ ೀಳಿದ ರಾವರ್ಣ ಮುಂದಿನ ಯೀಜನ್ ಮಾಡಿದ,

ವರುರ್ಣ ಸಾನಿನಧ್ದ ಗ ೂೀಕರ್ಣಥ ಸಾಗರ ತೀರ ಸ ೀರದ.
ಅಲ್ಲಲದಾ ರಾಮಬಾರ್ಣದಿ ಭರ್ಯಗರಸು ಮಾರೀಚ ರ್ತಪೀನಿರರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 785

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ರಾಮಬಾರ್ಣದ ರುಚಿ ಉಂಡವನ ಕಂಡ ಲಂಕ ರ್ಯ ದ ೂರ ಯಾರ್ತ.

ತ ೀನಾರ್ಥಯತಃ ಸ್ಪದಿ ರಾಘವವಞ್ಾನಾಥ ೀಯ ಮಾರಿೀಚ ಆಹ ಶರವ ೀಗಮಮುಷ್್ ಜಾನ್ನ್ ।

ಶಕ ೂ್ೀ ನ್ ತ ೀ ರಘುವರ ೀರ್ಣ ಹಿ ವಿಗರಹ ೂೀsತರ ಜಾನಾಮಿ ಸ್ಂಸ್ಪರ್ ಶಮಸ್್ ಶರಸ್್ ಪೂವಯಮ್
॥೫.೩೦॥

ರಾಮ ವಂಚನ್ ಗ ಮಾರೀಚನ ಸಹಾರ್ಯ ಕ ೀಳಿದ ರಾವರ್ಣ,

ಮಾರೀಚ ಎಚಚರಸದ ಅತ ಭರ್ಯಂಕರವದು ರಾಮ ಬಾರ್ಣ.
ರಾಮನ್ ೂಡನ್ ವ ೈರದಿಂದ ಸುಖವಲಲ,
ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿ ನ್ ೂೀವುಂಡ ನ್ಾನಿದ ಾೀನಲಲ.

ಇತು್ಕತವನ್ತಮರ್ ರಾವರ್ಣ ಆಹ ಖಡೆಂ ನಿಷ್ೃಷ್್ ಹನಿಮ ರ್ಯದಿ ಮೀ ನ್ ಕರ ೂೀಷ ವಾಕ್ಮ್ ।

ತಚುಛಶುರವಾನ್ ರ್ರ್ಯರ್ಯುತ ೂೀsರ್ ನಿಸ್ಗೆಯತಶಾ ಪಾಪ್ೀ ಜಗಾಮ ರಘುವರ್ಯ್ಯ ಸ್ಕಾಶಮಾಶು ॥೫.೩೧॥

ಮಾರೀಚನ ಮಾತಗ ಕತು ಹಿರದ ಹೀಳಿದ ರಾವರ್ಣ,

ಎನನ ಮಾರ್ತ ಕ ೀಳದಿದಾರ ತ್ ಗ ರ್ಯುವ ನಿನನ ಪಾರರ್ಣ.
ಭರ್ಯಗರಸು ಮಾರೀಚ ಸಾಭಾವದಿಂದಲೂ ದುಷ್ು,
ಒಪ್ಾ ರಾಮನ ವಂಚಿಸಲು ಧ್ಾವಂರ್ತದಿ ಹ ೂರಟ.

ಸ್ ಪಾರಪ್ ಹ ೈಮಮೃಗತಾಂ ಬಹುರತನಚಿತರಃ ಸೀತಾಸ್ಮಿೀಪ ಉರುಧ್ಾ ವಿಚಚಾರ ಶ್ೀಘರಮ್ ।

ನಿದ್ ೂೀಯಷ್ನಿತ್ವರಸ್ಂವಿದ್ಪಿ ಸ್ಮ ದ್ ೀವಿೀ ರಕ್ ೂೀವಧ್ಾರ್ಯ ಜನ್ಮೊೀಹಕೃತ ೀ ತಥಾsಹ ॥೫.೩೨॥

ಮಾರೀಚ ಬಹುರರ್ತನಖಚಿರ್ತ ಬಂಗಾರದ ಜಂಕ ಯಾದ,

ಸೀತ್ ರ್ಯ ಗಮನ ಸ ಳ ರ್ಯಲು ಬಳಿಯೀ ಓಡಾಡಿದ.
ನಿರ್ತ್ ನಿದ ೂೀಥಷ್ ಜ್ಞಾನಸಾರೂಪ್ಳಾದ ಲ್ ೂೀಕಮಾತ್ ,
ದುಷ್ು ಮೊೀಹನ-ಸಂಹಾರಕ ೆ ಹಿೀಗ ನುಡಿದಳು ಸೀತ್ .

ದ್ ೀವ ೀಮಮಾಶು ಪರಿಗೃಹ್ ಚ ದ್ ೀಹಿ ಮೀ ತಾಂ ಕ್ತರೀಡಾಮೃಗಂ ತಿಾತಿ ತಯೀದಿತ ಏವ ರಾಮಃ ।

ಅನ್ಾಕ್ ಸ್ಸಾರ ಹ ಶರಾಸ್ನ್ಬಾರ್ಣಪಾಣಿಮಾಮಯಯಾಮೃಗಂ ನಿಶ್ಚರಂ ನಿಜಘಾನ್ ಜಾನ್ನ್ ॥೫.೩೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 786

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

“ದ ೀವಾ, ಆಟವಾಡುವುದಕ ನಂಗ ಆ ಜಂಕ ಬ ೀಕು,

ನಿೀನು ಬ ನನಟ್ಟು ಹ ೂೀಗಿ ಅದನ ಹಿಡಿದು ತ್ಾ ಸಾಕು".
ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದ ರಾಮ ಅದರ ಬ ನನಟ್ಟು ಹ ೂೀಗುವಕ ,
ಕ ೂಂದದನ ಮಾಡಿದ ಮುಂದಿನ ಕಾರ್ಯಥಕ ವ ೀದಿಕ .

ತ ೀನಾsಹತಃ ಶರವರ ೀರ್ಣ ರ್ೃಷ್ಂ ಮಮಾರ ವಿಕುರಶ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮುರುವ್ರ್ಯಾ ಸ್ ಪಾಪಃ ।

ಶುರತ ಾೈವ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮಚೂಚುದ್ದ್ುಗರವಾಕ ್ೈಃ ಸ ೂೀsಪಾ್ಪ ರಾಮಪರ್ಮೀವ ಸ್ಚಾಪಬಾರ್ಣಃ ॥೫.೩೪

ರಾಮಬಾರ್ಣದಿಂದ ಬಂರ್ತು ಮಾರೀಚಗ ಮರರ್ಣ,

ಕುರ್ಯುಕಿುಯಿಂದ ಸಾರ್ಯುವಾಗ ಕೂಗಿದ ಹಾ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ.
ರಾಮನಿರುವಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಲು ಲಕ್ಷಿರ್ಣಗ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಆದ ೀಶ,
ಧನುಧ್ಾಥರಯಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಅನುಸರಸದ ರ್ತನನ ಪಾರ್ತರದ ವ ೀಷ್.

ಯಾಂಯಾಂ ಪರ ೀಶ ಉರುಧ್ ೈವ ಕರ ೂೀತಿ ಲ್ಲೀಲ್ಾಂ ತಾನಾತಂ ಕರ ೂೀತ್ನ್ು ತಥ ೈವ ರಮಾsಪಿ ದ್ ೀವಿೀ ।

ನ ೈತಾವತಾsಸ್್ ಪರಮಸ್್ ತಥಾ ರಮಾಯಾ ದ್ ೂೀಷ ೂೀsರ್ಣುರಪ್ನ್ುವಿಚಿನ್ಾ ಉರುಪರರ್ೂ
ರ್ಯತ್॥೫.೩೫॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಹ ೀಗ ಹೀಗ ಆಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಬಗ ಬಗ ರ್ಯ ಆಟ,

ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯೂ ಅನುಸರಸುತ್ಾುಳ ಪ್ತರ್ಯ ವಡಂಬನ್ಾ ನ್ ೂೀಟ.
ಜಗದ್ ಮಾತ್ಾ ಪ್ರ್ತರಲ್ಲಲ ಎಣಿಸಲ್ ೀಬಾರದು ದ ೂೀಷ್,
ಲ್ ೂೀಕ ಕಲ್ಾ್ರ್ಣಕಾೆಗಿ ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿರ್ಯರ ವವಧ ವ ೀಷ್.

ಕಾಾಜ್ಞಾನ್ಮಾಪದ್ಪಿ ಮನ್ಾಕಟಾಕ್ಷಮಾತರಸ್ಗೆಯಸ್ತಿಪರಳರ್ಯಸ್ಂಸ್ೃತಿಮೊೀಕ್ಷಹ ೀತ ೂೀಃ ।

ದ್ ೀವಾ್ ಹರ ೀಃ ಕ್ತಮು ವಿಡಮಬನ್ಮಾತರಮೀತದ್ ವಿಕ್ತರೀಡತ ೂೀಃ ಸ್ುರನ್ರಾದಿವದ್ ೀವ ತಸಾಮತ್॥೫.೩೬॥

ಕ ೀವಲ ಕುಡಿನ್ ೂೀಟ ಮಾರ್ತರದಿಂದ ಸೃಷು ಸ್ತ ಲರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದ ಅಷ್ು ಕಾರ್ಯಥ ,
ನಿಭಾಯಿಸುವ ತ್ಾಯಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಗ ಲ್ಲಲದ ಅಜ್ಞಾನ ಆಪ್ರ್ತುುಗಳ ಸಾಶಥ ವಕಾರ .
ಶ್ರೀದ ೀವಗ ೀ ಅದಿಲಲದಿರುವಾಗ ಇನುನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಲ್ಲಲರ್ಯ ಲ್ ೀಪ್ ,
ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ದುಜಥನಮೊೀಹನಕ ೆ ಅವರಾಡುವ ನ್ಾಟಕದ ರೂಪ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 787

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ದ್ ೀವಾ್ಃ ಸ್ಮಿೀಪಮರ್ ರಾವರ್ಣ ಆಸ್ಸಾದ್ ಸಾsದ್ೃಶ್ತಾಮಗಮದ್ಪ್ವಿಷ್ಹ್ಶಕ್ತತಃ ।

ಸ್ೃಷಾುವssತಮನ್ಃ ಪರತಿಕೃತಿಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಶ್ೀಘರಂ ಕ ೈಲ್ಾಸ್ಮಚಿಾಯತಪದ್ಾನ್್ವಸ್ಚಿಛವಾಭಾ್ಮ್॥೫.೩೭॥

ಆನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಬಳಿಗ ಧ್ಾವಸುವ ದೃಶ್,

ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯ ನಿಮಿಥಸ ಸೀತ್ ಯಾದಳು ಅಲ್ಲಲಂದ ಅದೃಶ್.
ರಾವರ್ಣನ ಹ ೂಸಕಲು ಲಕ್ಷ್ಮಿಗಿರಲ್ಲಲಲವ ಂದಲಲ ಶಕಿು,
ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಲ್ ೂೀಕವ್ವಹಾರ ತ್ ೂೀರ ೂೀ ರ್ಯುಕಿು.
ಅಲ್ಲಲಂದ ಸೀತ್ಾಮಾತ್ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಳು ಕ ೈಲ್ಾಸ,
ಶ್ವ ಉಮರ್ಯರ ಸ ೀವ ಸಾೀಕರಸುರ್ತುಲಲವಳ ವಾಸ.
ತಸಾ್ಸ್ುತ ತಾಂ ಪರತಿಕೃತಿಂ ಪರವಿವ ೀಶ ಶಕ ೂರೀ ದ್ ೀವಾ್ಶಾ ಸ್ನಿನಧಿರ್ಯುತಾಂ ವ್ವಹಾರಸದ್ ಧಯೈ ।
ಆದ್ಾರ್ಯ ತಾಮರ್ ರ್ಯಯೌ ರಜನಿೀಚರ ೀನ ೂಾರೀ ಹತಾಾ ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಮುರುಶರಮತ ೂೀ ನಿರುದ್ಧಃ॥೫.೩೮॥

ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯಲ್ಲಲ ವ್ವಹಾರಸದಿಾಗಾಗಿ ಇಂದರನ ಪ್ರವ ೀಶ,

ದ ೀವ ೀಂದರ ಶರೀರದಲ್ಲಲದುಾದರಂದ ಸೀತ್ ರ್ಯದೂ ಇರ್ತುು ಆವ ೀಶ.
ಅಂಥಾ ಸೀತ್ಾಕೃತಯಂದಿಗ ರಾವರ್ಣನ ಲಂಕಾ ಪ್ರ್ಯರ್ಣ,
ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ರ್ತಡ ದ ಜಟ್ಾರ್ಯುವಗ ರಾವರ್ಣ ಕ ೂಟು ಮರರ್ಣ.

ಮಾಗ ೆಯ ವರಜನ್ತಮಭಿಯಾರ್ಯ ತತ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ ಸ್ಂವಾರಿತ ೂೀ ರವಿಸ್ುತ ೀನ್ ಚ ಜಾನ್ಮಾನ್ಃ ।

ದ್ ೈವಂ ತು ಕಾರ್ಯ್ಯಮರ್ ಕ್ತೀತಿತಯಮಭಿೀಪುಮಾನ ೂೀ ರಾಮಸ್್ ನ ೈನ್ಮಹನ್ದ್ ವಚನಾದ್ಧರ ೀಶಾ ॥೫.೩೯॥

ಲಂಕಾಭಿಮುಖವಾಗಿ ಸೀತ್ ಯಂದಿಗ ರಾವರ್ಣನ ನಡ ,

ಮಾಗಥದಿ ಮುನುನಗಿಗದ ಹನುಮಗ ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ರ್ತಡ .
ಸಂಕಲ್ಲಾಸಯಾಗಿದ ಆಗಲ್ ೀ ದ ೀವತ್ಾಕಾರ್ಯಥ,
ಅದ ಗೌರವಸ ನಿಲುಲವ ರಾಮಬಂಟನ ಚರ್ಯಥ.
ರಾಮಗ ೀ ಸಲಲಬ ೀಕಿದ ರಾವರ್ಣ ಸಂಹಾರದ ಕಿೀತಥ,
ಮಿತ ಅರರ್ತು ತ್ ೂೀರದ ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರನ ಲ್ ೂೀಕನಿೀತ.

ಪಾರಪ ್ೈವ ರಾಕ್ಷಸ್ ಉತಾsತಮಪುರಿೀಂ ಸ್ ತತರ ಸೀತಾಕೃತಿಂ ಪರತಿನಿಧ್ಾರ್ಯ ರರಕ್ಷ ಚಾರ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 788

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ರಾಮೊೀsಪಿ ತತುತ ವಿನಿಹತ್ ಸ್ುದ್ುಷ್ುರಕ್ಷಃ ಪಾರಪಾ್sಶರಮಂ ಸ್ಾದ್ಯತಾಂ ನ್ಹಿ ಪಶ್ತಿೀವ ॥೫.೪೦॥

ರಾವರ್ಣ ಸೀತ್ಾಕೃತಯಂದಿಗ ಸ ೀರದ ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣ,

ನ್ ೀಮಿಸದ ಕಾವಲುಪ್ಡ ರ್ಯ ಮಾಡಲವಳ ರಕ್ಷರ್ಣ.
ಇರ್ತು ರಾಮ ಮುಗಿಸ ಬಂದ ದುರುಳ ಮಾರೀಚನ ಸಂಹಾರ,
ಆಶರಮದಿ ಸೀತ್ ಯಿರದಾಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡ ದುಃಖ ಅಪಾರ.

ಅನ ಾೀಷ್ಮಾರ್ಣ ಇವ ತಂ ಚ ದ್ದ್ಶಯ ಗೃಧರಂ ಸೀತಾರಿರಕ್ಷ್ಷ್ುಮಥ ೂೀ ರಿಪುಣಾ ವಿಶಸ್ತಮ್ ।

ಮನಾಾತಮಚ ೀಷ್ುಮಮುನ ೂೀಕತಮರ ೀಶಾ ಕಮಮಯ ಶುರತಾಾಮೃತಂ ತಮದ್ಹತುವಗತಿಂ ತಥಾsದ್ಾತ್॥೫.೪೧॥

ಸೀತ್ಾವಯೀಗದಿಂದ ದುಃಖರ್ತಪ್ುನ್ಾದಂತ್ ರಾಮನ ಸಂಚಾರ,

ಹುಡುಕುವಾಗ ಮರಣಾವಸ ುರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಜಟ್ಾರ್ಯು ಕಂಡ ರಘುವೀರ.
ಜಟ್ಾರ್ಯುವನಿಂದ ರಾಮ ತಳಿದಂತ್ ರಾವರ್ಣನ ದುರುಳ ವಾ್ಪಾರ,
ಅವಗ ಸದಗತಯಿರ್ತುು ರಾಮ ಮಾಡಿದ ಜಟ್ಾರ್ಯು ಅಂರ್ತ್ಸಂಸಾೆರ.

ಅನ್್ತರ ಚ ೈವ ವಿಚರನ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀsನ್ುಜ ೀನ್ ಪಾರಪತಃ ಕರೌ ಸ್ ಸ್ಹಸಾsರ್ ಕವನ್ಧನಾಮನಃ ।

ಧ್ಾತುವಯರಾದ್ಖಿಲಜಾಯನ್ ಉಜಿತಸ್್ ಮೃತ ೂ್ೀಶಾ ವಜರಪತನಾದ್ತಿಕುಞಚಾತಸ್್ ॥೫.೪೨॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೂಡನ್ ರಾಮನ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಹುಡುಕುವಾಟ ದುಃಖದಿಂದ,

ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ರಕೆಸ ಎದುರಾದನವ ಕಬಂಧ.
ವಜಾರಪಾರ್ತದಿಂದ ರುಂಡ ಕಾಲುಗಳು ಹ ೂಟ್ ು ಸ ೀರ ಪ್ರಧ್ಾನವಾದ ಬಾಹುಗಳು,
ದ ೈವಯೀಜನ್ ರ್ಯಂತ್ ರಾಮಲಕ್ಷಿರ್ಣರಾದರು ಅವನ ತ್ ೂೀಳ ಸ ರ ಯಾಳು.

ಛಿತಾಾsಸ್್ ಬಾಹುರ್ಯುಗಳಂ ಸ್ಹಿತ ೂೀsನ್ುಜ ೀನ್ ತಂ ಪೂವಯವತ್ ಪರತಿವಿಧ್ಾರ್ಯ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರರ್ೃತ್ಮ್ ।

ನಾಮಾನ ದ್ನ್ುಂ ತಿರಜಟಯೈವ ಪುರಾsಭಿಜಾತಂ ಗನ್ಧವಯಮಾಶು ಚ ತತ ೂೀsಪಿ
ತದ್ಚಿಾಯತ ೂೀsಗಾತ್ ॥೫.೪೩॥

ರ್ತಮಮನ್ ೂಡಗೂಡಿ ರಾಮ ಮಾಡಿದ ಅವನ ತ್ ೂೀಳುಗಳ ಛ ೀದ,

ರಕೆಸದ ೀಹ ದಹಿಸ ಮೊದಲಂತ್ "ದನು" ಗಂಧವಥನ ಮಾಡಿದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 789

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಸಾೀಕರಸದ ದನು ಗಂಧವಥನ ಪ್ೂಜಾ ಸತ್ಾೆರ,

ಅನುಗರಹಿಸ ಅವನ ಹ ೂರಟ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ.

ದ್ೃಷಾುವ ತಮೀವ ಶಬರಿೀ ಪರಮಂ ಹರಿಂ ಚ ಜ್ಞಾತಾಾವಿವ ೀಶ ದ್ಹನ್ಂ ಪುರತ ೂೀsಸ್್ ತಸ ್ೈ ।

ಪಾರದ್ಾತ್ ಸ್ಾಲ್ ೂೀಕಮಿಮಮೀವ ಹಿ ಸಾ ಪರತಿೀಕ್ಷಯ ಪೂವಯಂ ಮತಙ್ೆವಚನ ೀನ್ ವನ ೀsತರಸಾsರ್ೂತ್
॥೫.೪೪॥

ಶಬರ ದೃಢವಾಗಿ ನಂಬಿದಾಳು ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ಹರ ಸವ ೀಥಶ,

ಅವನಿಗಾಗಿ ಕಾದವಳು ಅವನ್ ದುರ ೀ ಮಾಡಿದಳು ಅಗಿನಪ್ರವ ೀಶ.
ರಾಮ ಅನುಗರಹಿಸ ಅವಳಿಗಿರ್ತು ರ್ತನನ ಅಮೃರ್ತ ಲ್ ೂೀಕವಾಸ,
ರಾಮನ ನಿರೀಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲ ನಿಭಥರ್ಯವಾಗಿರ್ತುವಳ ಮರ್ತಂಗವನ ವಾಸ.

ಶಾಪಾತ್ ವರಾಪುರಸ್ಮೀವ ಹಿ ತಾಂ ವಿಮುಚ್ ಶಚಾ್ ಕೃತಾತ್ ಪತಿಪುರಸ್ತವತಿದ್ಪಪಯಹ ೀತ ೂೀಃ ।

ಗತಾಾ ದ್ದ್ಶಯ ಪವನಾತಮಜಮೃಶ್ಮೂಕ ೀ ಸ್ ಹ ್ೀಕ ಏನ್ಮವಗಚಛತಿ ಸ್ಮ್ಗಿೀಶಮ್ ॥೫.೪೫॥

ಅಪ್ುರ ಯಾಗಿದಾವಳು ಸೌಂದರ್ಯಥದ ಹಮುಮ ತ್ ೂೀರದ ಪಾಪ್,

ಇಂದರಪ್ತನ ಶಚಿಯಿಂದ ಬ ೀಡತಯಾಗ ಂದಿರ್ತುವಳಿಗ ಶಾಪ್.
ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಬ ೀಡತ ಶಬರಗ ವಶಾಪ್,
ಋಷ್್ಮೂಕದಿ ಹನುಮನ ಕಂಡ ಭೂಪ್.
ರಾಮನ ಸರಯಾಗಿ ತಳಿದವನು ಹನುಮ,
ಅವನ ಅನುಗರಹಿಸಲ್ ಂದ ೀ ಬಂದ ಶ್ರೀರಾಮ.

ದ್ ೀಹ ೀsಪಿ ರ್ಯತರ ಪವನ ೂೀsತರ ಹರಿರ್ಯ್ಯತ ೂೀsಸೌ ತತ ರವ ವಾರ್ಯುರಿತಿ ವ ೀದ್ವಚಃ ಪರಸದ್ಧಮ್ ।

‘ಕಸಮನ್ ನ್ಾಹಂ’ ತಿಾತಿ ತಥ ೈವ ಹಿ ಸ ೂೀsವತಾರ ೀ ತಸಾಮತ್ ಸ್ ಮಾರುತಿಕೃತ ೀ ರವಿಜಂ ರರಕ್ಷ
॥೫.೪೬॥

ಎಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಎಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಅಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ.
ಇದು ಪ್ರಸದಾವಾದ ವ ೀದ ವಚನ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 790

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಅವತ್ಾರದಲೂಲ ಅದರ ಪ್ರದಶಥನ.

ಹನುಮಗಾಗಿ ರಾಮನಿಂದ ಕಾಪಾಡಲಾಟು ಸುಗಿರೀವ,
ಸಾಬಿೀತ್ಾದ ಪಾರರ್ಣ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ಅವನ್ಾಭಾವ.

ಏವಂ ಸ್ ಕೃಷ್್ತನ್ುರಜುಞಯನ್ಮಪ್ರಕ್ಷದ್ ಭಿೀಮಾರ್ಯಮೀವ ತದ್ರಿಂ ರವಿಜಂ ನಿಹತ್ ।

ಪೂವಯಂ ಹಿ ಮಾರುತಿಮವಾಪ ರವ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀsರ್ಯಂ ತ ೀನಾಸ್್ ವಾಲ್ಲನ್ಮಹನ್ ರಘುಪಃ
ಪರತಿೀಪಮ್॥೫.೪೭॥

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಭಿೀಮಾಭಿರಕ್ಷ್ಮರ್ತ,

ಹಾಗ ಂದ ೀ ಕೃಷ್ಾ್ನುಗರಹದಿಂದ ಸದಾ ಸುರಕ್ಷ್ಮರ್ತ.
ಭಿೀಮ ದ ಾೀಷಯಾಗಿದಾ ಅವ ಕರ್ಣಥ,
ಕಳ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು ರ್ತನನ ಪಾರರ್ಣ.
ಸುಗಿರೀವ ಹನುಮಂರ್ತನ ಆಶರಯಿಸದ ಕಾರರ್ಣ,
ರಾಮ ರಕ್ಷ್ಮಸ ಅವನ ಹನುಮರ್ತ್ಕು ವಾಲ್ಲಗಿರ್ತು ಮರರ್ಣ.

ಏವಂ ಸ್ುರಾಶಾ ಪವನ್ಸ್್ ವಶ ೀ ರ್ಯತ ೂೀSತಃ ಸ್ುಗಿರೀವಮತರ ತು ಪರತರ ಚ ಶಕರಸ್ೂನ್ುಮ್ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಶ್ರತಾ ಹನ್ುಮತಸ್ತದ್ನ್ುಗರಹಾರ್ಯ ತತಾರಗಮದ್ ರಘುಪತಿಃ ಸ್ಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ॥೫.೪೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲ್ಾಲ ಎಂದೂ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಅಧೀನ,

ಅಂತ್ ೀ ಪಾರರ್ಣನ್ಾಶರಯಿಸದ ಸುಗಿರೀವನ ಸಾಾಧೀನ.
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಹರಗ ಬಲು ಪ್ರರ್ಯ ಭಿೀಮಾಜುಥನ,
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲ್ಾಲ ಇತುದುಾ ಅಜುಥನಗ ೀ ಸದಾ ಸಮಾಮನ.
ಇದು ಪಾರರ್ಣ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ಎಂದ ಂದೂ ಬ ೀರಾಗದ ಸಂಬಂಧ,
ಪ್ರರ್ಯ ಮಗನ ಅನುಗರಹಿಸಲ್ ಂದ ೀ ಋಷ್್ಮೂಕಕ ರಾಮ ಬಂದ.

ರ್ಯತಾಪದ್ಪಙ್ಾಜರಜಃ ಶ್ರಸಾ ಬರ್ತಿಯ ಶ್ರೀರಬಞಜಶಾ ಗಿರಿಶಃ ಸ್ಹ ಲ್ ೂೀಕಪಾಲ್ ೈಃ ।

ಸ್ವ ೀಯಶಾರಸ್್ ಪರಮಸ್್ ಹಿ ಸ್ವಯಶಕ ತೀಃ ಕ್ತಂ ತಸ್್ ಶತುರಹನ್ನ ೀ ಕಪರ್ಯಃ ಸ್ಹಾಯಾಃ ॥೫.೪೯॥

ರಮಾ ಬರಹಮ ರುದರ ಲ್ ೂೀಕಪಾಲ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 791

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೫

ಪ್ರಮಾದರ ಭಕಿುಯಿಂದ ಧರಸುವರು ಶ್ರಹರರ್ಯ ಪಾದಧೂಳು.

ಅಂರ್ ಸವಥಶಕು ಸವ ೀಥಶಾರ ಸವೀಥರ್ತುಮಗ ಬ ೀಕಿತ್ ು ಕಪ್ಗಳ ನ್ ರ ವು,
ಹಾಗಲಲ ,ಭಗವತ್ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಹರಸಬ ೀಕಿರ್ತುವರಗ ಅನುಗರಹದ ಹರವು.

ಸ್ಮಾಗತ ೀ ತು ರಾಘವ ೀ ಪಿವಙ್ೆಮಾಃ ಸ್ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಜಾಃ ।

ವಿಪುಪಿವುರ್ಯಯಾದಿಯತಾ ನ್್ವಾರರ್ಯಚಾ ಮಾರುತಿಃ ॥೫.೫೦॥
ಆಗಮಿಸುತುದಾಂತ್ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಸವಾರ,
ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತ ಕಪ್ಗಳ ಲ್ಾಲ ಹ ೂರಟವು ದೂರ ಹಾರ.
ರಾಮನ ಹಿರಮ ಮಹಿಮ ಅರರ್ತವನವನು ಹನುಮ,
ರ್ತಡ ದ ಕಪ್ಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ತಳಿಸುತ್ಾು ಬಂದವನು ಶ್ರೀರಾಮ.

ಸ್ಂಸಾ್ಪಾ್sಶು ಹರಿೀನಾಾರನ್ ಜಾನ್ನ್ ವಿಷ ೂ್ೀಗುಯಣಾನ್ನ್ನಾತನ್ ಸ್ಃ ।

ಸಾಕ್ಾದ್ ಬರಹಮಪಿತಾsಸಾವಿತ ್ೀನ ೀನಾಸ್್ ಪಾದ್ಯೀಃ ಪ ೀತ ೀ ॥೫.೫೧॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅನಂರ್ತ ಮಹಿಮ ಅರರ್ತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,

ಸಂತ್ ೈಸ ತಳಿಸದ-ಕಪ್ಗಳಿಗ ರ್ತುಂಬಿದ ಧ್ ೈರ್ಯಥ ತ್ಾರರ್ಣ.
ರ್ತನನಲ್ಲಲರ್ತುು ಸೃಷುಕರ್ತಥ ಬರಹಮನ ಪ್ರ್ತ ಬಂದನ್ ಂಬ ಜ್ಞಾನ,
ರಾಮಪಾದಕ ೆರಗುರ್ತು ಹನುಮ ಮಾಡಿದ ಸಮಾಮನ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯಯೀ ರಾಮಚರಿತ ೀ

ಹನ್ೂಮದ್ಾಶಯನ್ಂ ನಾಮ ಪಞ್ಾಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಇಲ್ಲಲಗ ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ,
ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ವಾದ,
ರಾಮಚರತ್ ಹನುಮದಶಥನ ಹ ಸರ ಐದನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಮಧ್ಾಾಂರ್ತಗಥರ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ಗ ಅಪ್ಥಣ ಮಾಡಿದ ಭಾವ.

*********************************************************************

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 792

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಆರು
[ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಸ್ಮುದ್ರತರರ್ಣನಿಶಾರ್ಯಃ]

॥ ಓಂ ॥
ಉತಾ್ಪ್ ಚ ೈನ್ಮರವಿನ್ಾದ್ಲ್ಾರ್ಯತಾಕ್ಷಶಾಕಾರಙ್ಕಚಾತ ೀನ್ ವರದ್ ೀನ್ ಕರಾಮುಬಜ ೀನ್ ।
ಕೃತಾಾ ಚ ಸ್ಂವಿದ್ಮನ ೀನ್ ನ್ುತ ೂೀsಸ್್ ಚಾಂಸ್ಂ ಪಿರೀತಾ್ssರುರ ೂೀಹ ಸ್ ಹಸ್ನ್ ಸ್ಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್
॥೬.೦೧॥

ಹಿೀಗ ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ರಾಮಚಂದರ,

ವರಪ್ರದ ಚಕಾರಂಕಿರ್ತ ಹಸುದಿಂದ ತುದ ಕಮಲನ್ ೀರ್ತರ.
ಮಾಡಿದ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಪ್ರರ್ಯ ಸಂಭಾಷ್ಣ ,
ಸಾೀಕರಸದ ಹನುಮನ ಸ ೂುೀರ್ತರಪ್ೂವಥಕ ನಿವ ೀದನ್ .
ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸಮೀರ್ತನ್ಾದ ಪ್ರಭು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,
ಹನುಮನ ಹ ಗಲ್ ೀರದ ಅಮಿರ್ತ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.

ಆರ ೂೀಪ್ ಚಾಂಸ್ರ್ಯುಗಳಂ ರ್ಗವನ್ತಮೀನ್ಂ ತಸಾ್ನ್ುಜಂ ಚ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರರ್ಯಯೌ ಕಪಿೀನ್ಾರಮ್ ।

ಸ್ಖ್ಂ ಚಕಾರ ಹುತರ್ುಕ್ ಪರಮುಖ ೀ ಚ ತಸ್್ ರಾಮೀರ್ಣ ಶಾಶಾತನಿಜಾತಿತಯಹರ ೀರ್ಣ ಶ್ೀಘರಮ್ ॥೬.೦೨॥

ರಾಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣರನು ಹ ೂರ್ತು ಹನುಮಂರ್ತ,

ಸಾಗಿಬಂದು ಸುಗಿರೀವನ ಬಳಿ ನಿಂರ್ತ.
ನಂಬಿದ ಭಕುರ ದುಃಖ ಪ್ರಹರಸುವ ಶ್ರೀರಾಮ,
ಅಗಿನಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿ ಸುಗಿರೀವನ ಸಖ್ ಬ ಳ ಸುವ ನ್ ೀಮ.

ಶುರತಾಾsಸ್್ ದ್ುಃಖಮರ್ ದ್ ೀವವರಃ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚಕ ರೀ ಸ್ ವಾಲ್ಲನಿಧನಾರ್ಯ ಹರಿೀಶಾರ ೂೀsಪಿ ।

ಸೀತಾನ್ುಮಾಗೆಯರ್ಣಕೃತ ೀsರ್ ಸ್ ವಾಲ್ಲನ ೈವ ಕ್ಷ್ಪಾತಂ ಹಿ ದ್ುನ್ುಾಭಿತನ್ುಂ ಸ್ಮದ್ಶಯರ್ಯಚಾ ॥೬.೦೩॥

ಆನಂರ್ತರ ರಾಮ ಸುಗಿರೀವರ ಸಂಭಾಷ್ಣ ,

ಆಲ್ಲಸದ ರಾಮ ಸುಗಿರೀವಗಾದ ಶ ್ೀಷ್ಣ .
ಹಾಗ ೀ ಮಾಡಿದ ವಾಲ್ಲ ಸಂಹಾರದ ಶಪ್ರ್,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 793

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಸುಗಿರೀವ ಸೀತ್ ಹುಡುಕುವ ಆಣ ಹಾಕಿ ನಿಂರ್ತ.

ರ್ತದನಂರ್ತರ ವಾಲ್ಲಯಿಂದ ಶ ್ೀಷರ್ತ ಸುಗಿರೀವ,
ತ್ ೂೀರದ ವಾಲ್ಲ ಎಸ ದ ದುಂದುಭಿ ರಕೆಸನ ದ ೀಹ.

ವಿೀಕ್ ಯೈವ ತಾಂ ನಿಪತಿತಾಮರ್ ರಾಮದ್ ೀವಃ ಸ ೂೀsಙ್ುೆಷ್ಾಮಾತರ ಚಲನಾದ್ತಿಲ್ಲೀಲಯೈವ ।

ಸ್ಮಾಾಸ್್ ಯೀಜನ್ಶತ ೀsರ್ ತಯೈವ ಚ ೂೀವಿೀಯಂ ಸ್ವಾಯಂ ವಿದ್ಾರ್ಯ್ಯ ದಿತಿಜಾನ್ಹನ್ದ್ ರಸಾಸಾ್ನ್
॥೬.೦೪॥

ನ್ ೂೀಡಿದ ರಾಮ ಅಲ್ಲಲ ಬಿದಿಾರುವ ದುಂದುಭಿರ್ಯ ಶರೀರ,

ಹ ಬ ಬರಳಿಂದ ಎಸ ದ ಅದನ ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರ.
ಆ ರಕೆಸ ದ ೀಹದಿಂದಲ್ ೀ ಭೂಮಿರ್ಯ ಸೀಳಿದ,
ರಸಾರ್ತಳದಲ್ಲಲದಾ ಅನ್ ೀಕ ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಂಹರಸದ.

ಶವಯಪರಸಾದ್ಜಬಲ್ಾದ್ ದಿತಿಜಾನ್ವಧ್ಾ್ನ್ ಸ್ವಾಯನ್ ನಿಹತ್ ಕುರ್ಣಪ ೀನ್ ಪುನ್ಶಾ ಸ್ಖಾ್ ।

ಭಿೀತ ೀನ್ ವಾಲ್ಲಬಲತಃ ಕರ್ಥತಃ ಸ್ಮ ಸ್ಪತ ಸಾಲ್ಾನ್ ಪರದ್ಶ್ಯ ದಿತಿಜಾನ್ ಸ್ುದ್ೃಢಾಂಶಾ ವಜಾರತ್ ॥೬.೦೫
॥

ಏಕ ೈಕಮೀಷ್ು ಸ್ ವಿಕಮಪಯತುಂ ಸ್ಮತ್ಯಃ ಪತಾರಣಿ ಲ್ ೂೀಪುತಮಪಿ ತೂತುಹತ ೀ ನ್ ಶಕತಃ ।

ವಿಷ್ಾಕ್ ಸ್ತಾನ್ ರ್ಯದಿ ರ್ವಾನ್ ಪರತಿಭ ೀತುಯತಿೀಮಾನ ೀಕ ೀಷ್ುಣಾ ತರ್ ಹಿ ವಾಲ್ಲ ವಧ್ ೀ ಸ್ಮತ್ಯಃ
॥೭.೦೬ ॥

ರುದರವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿದಾ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರು,

ರಾಮ ಎಸ ದ ದುಂದುಭಿ ದ ೀಹದಿಂದ ಹರ್ತರಾದರು.
ವಾಲ್ಲಭಿೀರ್ತ ಸುಗಿರೀವ ರಾಮಚಂದರಗ ತ್ ೂೀರಸದ,
ದ ೈರ್ತ್ ಕಠಿರ್ಣ ಏಳು ತ್ಾಳ ಮರಗಳ ಕುರತ್ಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ.
ಕಷ್ುಪ್ಟುು ಈ ಮರಗಳ ವಾಲ್ಲ ಅಲುಗಾಡಿಸಬಲಲ,
ಅವನಿಗ ಈ ಮರದ ಎಲ್ ಕಿೀಳಲೂ ಆಗುವುದಿಲಲ.
ಸಾಲಲ್ಲಲರದ ಈ ದ ೈರ್ತ್ ಏಳು ಮತು ಮರಗಳು,
ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣದಿ ರ್ತುಂಡರಸುವಯಾ ಹ ೀಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 794

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಹಿೀಗಿದ ಈ ದ ೈರ್ತ್ ತ್ಾಳ ಮರಗಳ ಸಾಮರ್್ಥ,

ಅವುಗಳ ಭ ೀದಿಸದರ ನಿೀ ವಾಲ್ಲವಧ್ ಗ ಸಮರ್ಥ.

ಜ ೀತುಂ ಚತುಗುಯರ್ಣಬಲ್ ೂೀ ಹಿ ಪುಮಾನ್ ಪರರ್ುಃ ಸಾ್ದ್ಧನ್ುತಂ ಶತಾಧಿಕಬಲ್ ೂೀsತಿಬಲಂ ಸ್ುಶಕತಃ ।

ತಸಾಮದಿಮಾನ್ ಹರಿಹಯಾತಮಜಬಾಹಾಲ್ ೂೀಪ್ಪತಾರನ್ ವಿಭಿದ್್ ಮಮ ಸ್ಂಶರ್ಯಮಾಶು ಭಿನಿಧ ॥೬.೦೭॥

ಶರ್ತುರವನನ ಗ ಲಲಲು ಬ ೀಕು ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ನ್ಾಕು ಪ್ಟುು ಬಲ,

ಶರ್ತುರವನನ ಕ ೂಲಲಲು ಬ ೀಕು ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ನೂರು ಪ್ಟುು ಬಲ.
ಇಂದರಪ್ುರ್ತರ ವಾಲ್ಲಯಿಂದ ಕಿೀಳಲ್ಾಗದ ಎಲ್ ರ್ಯ ಮರ,
ಕರ್ತುರಸ ಮಾಡುವ ಯಾ ನನನ ಸಂದ ೀಹ ಪ್ರಹಾರ.

ಶುರತಾಾsಸ್್ ವಾಕ್ಮವಮೃಶ್ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತಾಂಸಾತನ್ ಧ್ಾತುವಯರಾದ್ಖಿಲಪುಮಿೂರಭ ೀದ್್ರೂಪಾನ್ ।

ಬರಹಮತಾಮಾಪುತಮಚಲಂ ತಪಸ ಪರವೃತಾತನ ೀಕ ೀಷ್ುಣಾ ಸ್ಪದಿ ತಾನ್ ಪರವಿಭ ೀದ್ ರಾಮಃ ॥೬.೦೮॥

ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅಭ ೀದ್ ಶರೀರ ಪ್ಡ ದ ಏಳು ದ ೈರ್ತ್ರು,

ದುರಾಸ ಯಿಂದ ಬರಹಮಪ್ದವ ಹ ೂಂದಲು ರ್ತಪೀನಿರರ್ತರು.
ಇವರ ನಿಜರೂಪ್ವರರ್ತ ಪ್ರಭು ಶ್ರೀರಾಮ,
ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣದಿ ಮಾಡಿದರವರ ನಿನ್ಾಥಮ.

ಸ್ನಾಧರ್ಯ ಕಾಮುಮಯಕವರ ೀ ನಿಶ್ತ ೀ ತು ಬಾಣ ೀsಥಾsಕೃಷ್್ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣರ್ುಜ ೀನ್ ತದ್ಾ ಪರಮುಕ ತೀ ।

ರಾಮೀರ್ಣಸ್ತಾರಮನ್ನ್ತಬಲ್ ೀನ್ ಸ್ವ ೀಯ ಚೂಣಿ್ೀಯಕೃತಾಃ ಸ್ಪದಿ ತ ೀ ತರವೀ ರವ ೀರ್ಣ ॥೬.೦೯॥

ಭಿತಾಾ ಚ ತಾನ್ ಸ್ಗಿರಿಕುಂ ರ್ಗವತಾಮುಕತಃ ಪಾತಾಳಸ್ಪತಕಮಥಾತರ ಚ ಯೀ ತಾವಧ್ಾ್ಃ ।

ನಾಮಾನsಸ್ುರಾಃ ಕುಮುದಿನ ೂೀsಬಞಜವಾಕ್ರಕ್ಾಃ ಸ್ವಾಯಂಶಾ ತಾನ್ದ್ಹದ್ಾಶು ಶರಃ ಸ್ ಏಕಃ ॥೬.೧೦॥

ಎಣಿಸಲಳವ ೀ ಶ್ರೀರಾಮನ ಅನಂರ್ತ ತ್ಾರರ್ಣ,

ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಿಲ್ಲಲಂದ ಬಿಟು ಚೂಪಾದ ಆ ಬಾರ್ಣ.
ಕ ೀಳಿಬಂತ್ಾಗ ಭಾರೀ ಭರ್ಯಂಕರ ಶಬಾ,
ಮರಗಳು ಸೀಳಿಬಿದುಾ ರಕೆಸರಾದರು ಸುಬ.ಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 795

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಏಳು ರಕೆಸರ ಸಂಹರಸದ ಆ ರಾಮ ಬಾರ್ಣ,

ಸೀಳಿ ಬ ಟು ಭೂಮಿರ್ಯ ಸ ೀರರ್ತು ಪಾತ್ಾಳ ತ್ಾರ್ಣ.
ಅಲ್ಲಲರ್ತುು ಬರಹಮವರರಕ್ಷ್ಮರ್ತ ಕುಮುದಿ ದ ೈರ್ತ್ ವೃಂದ,
ಭಸಮಮಾಡಿ ಎಲಲರ ರಾಮನಿರ್ತು ಸಜಜನರಗಾನಂದ.

ನ ೈತದ್ ವಿಚಿತರಮಮಿತ ೂೀರುಬಲಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀರ್ಯ್ಯತ್ ಪ ರೀರಣಾತ್ ಸ್ಪವನ್ಸ್್ ರ್ವ ೀತ್ ಪರವೃತಿತಃ ।
ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಸ್ಪರಕೃತಿಕಸ್್ ಸ್ರುದ್ರಕಾಲಕಮಾಮಯದಿಕಸ್್ ತದ್ಪಿೀದ್ಮನ್ನ್್ಸಾಧ್ಮ್ ॥೬.೧೧॥

ಯಾವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಪ ರೀರಣ ,

ಅದರಂತ್ ನಡ ವ ಪ್ರಕೃತರ್ಯ ಧ್ಾರಣ .
ಬರಹಮನ್ ೂಡಗೂಡಿದ ಜಗರ್ತಚಲನದಿ ತ್ ೂಡಗುವಕ ,
ರುದರ ರ್ಯಮಾದಿಗಳಿಂದ ಲ್ ೂೀಕದ ನಡ ರ್ಯುವಕ .
ಇದ ಲ್ಾಲ ವಾ್ಪಾರ ಇನ್ಾ್ರಂದಲೂ ಮಾಡಲು ಆಗುವುದಿಲಲ,
ಅಮಿರ್ತಬಲದ ಹರಗ ಈ ಕಾರ್ಯಥ ಆಶಚರ್ಯಥ ವಚಿರ್ತರವಲಲ.

ದ್ೃಷಾುವ ಬಲಂ ರ್ಗವತ ೂೀsರ್ ಹರಿೀಶಾರ ೂೀsಸಾವಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಮಯಾತ್ ಪುರಮಗರಜಸ್್।

ಆಶುರತ್ ರಾವಮನ್ುಜಸ್್ ಬಲ್ಾತ್ ಸ್ ಚಾsಗಾದ್ಭ ್ೀನ್ಮಾಶು ದ್ಯತಾಪರತಿವಾರಿತ ೂೀsಪಿ ॥೬.೧೨॥

ಸುಗಿರೀವಗ ಉಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ ರಾಮಬಲದ ಸಂದ ೀಹ,

ರಾಮನ್ ೂಡನ್ ನಡ ದುಬಂದ ವಾಲ್ಲನಗರದ ಸನಿಹ.
ಕ ೀಳಿದ ವಾಲ್ಲ ಸುಗಿರೀವನ ರ್ಯುದಾದಾಹಾಾನ,
ತ್ಾರ ರ್ಯ ರ್ತಡ ಗೂ ನಿಲಲದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಆಗಮನ.

ತನ್ುಮಷುಭಿಃ ಪರತಿಹತಃ ಪರರ್ಯಯಾವಶಕತಃ ಸ್ುಗಿರೀವ ಆಶು ರಘುಪ್ೀsಪಿ ಹಿ ಧಮಮಯಮಿೀಕ್ಷನ್ ।

ನ ೈನ್ಂ ಜಘಾನ್ ವಿದಿತಾಖಿಲಲ್ ೂೀಕಚ ೀಷ ೂುೀsಪ ್ೀನ್ಂ ಸ್ ಆಹ ರ್ಯುಧಿ ವಾಂ ನ್ ಮಯಾ ವಿವಿಕೌತ ॥೬.೧೩
॥

ಸುಗಿರೀವ ತಂದ ವಾಲ್ಲಯಿಂದ ಮುಷಠಪ್ರಹಾರ,

ವಾಪ್ಸಾದ ರಾಮನ ಬಳಿ ಅಶಕುನ್ಾಗಿ ಅಪಾರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 796

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ರಾಮಚಂದರ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ಸೂಕ್ಷಿ ಧಮಥ,

ಒಮಮಲ್ ೀ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಕ ೂಲಲದಿರುವ ಮಮಥ.
ಎಲಲವನೂ ಬಲಲ ಸೀಮಾತೀರ್ತ ಜಗದ್ ಸೃಷುಕರ್ತಥ,
ಇಬಬರನು ಗುರುತಸಲ್ಾರದವನಂತ್ ಸುಮಮನ್ ನಿಂರ್ತ.

ಸೌಭಾರತರಮೀಷ್ ರ್ಯದಿ ವಾಞ್ಾತಿ ವಾಲ್ಲನ ೈವ ನಾಹಂ ನಿರಾಗಸ್ಮಥಾಗರಜನಿಂ ಹನಿಷ ್ೀ ।

ದಿೀಘಯಃ ಸ್ಹ ೂೀದ್ರಗತ ೂೀ ನ್ ರ್ವ ೀದಿಧ ಕ ೂೀಪ್ೀ ದಿೀಘೂೀಯsಪಿ ಕಾರರ್ಣಮೃತ ೀ ವಿನಿವತತಯತ ೀ ಚ ॥೬.೧೪
॥

ಅರ್ಣ್ ರ್ತಮಮಂದಿರ ಮಧ್ದ ಜಗಳ,

ಬಹುಕಾಲ ಉಳಿರ್ಯುವುದು ವರಳ.
ಇಬಬರಲ್ಲಲ ಬಂದ ವ ೈರ ಅಸಮಧ್ಾನ,
ಯಾವಾಗಲ್ಾದರೂ ಆದಿೀರ್ತು ಶಮನ.
ಸಹ ೂೀದರ ಪ್ತನಯಡನ್ ಅನ್ ೈತಕ ಕೂಟ,
ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೂಡಬ ೀಕಿರ್ತುು ಇಬಬರಗೂ ಪಾಠ.
ಹಿೀಗಾಗಿ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ವಧಸಲು ಇಲಲ ಕಾರರ್ಣ,
ರಾಮಚಂದರ ಜಗಕ ತ್ ೂೀರದ ಲ್ ೂೀಕಶ್ಕ್ಷರ್ಣ.

ಕ ೂೀಪಃ ಸ್ಹ ೂೀದ್ರಜನ ೀ ಪುನ್ರನ್ತಕಾಲ್ ೀ ಪಾರಯೀ ನಿವೃತಿತಮುಪಗಚಛತಿ ತಾಪಕಶಾ ।

ಏಕಸ್್ ರ್ಙ್ೆ ಇತಿ ನ ೈವ ಝಟ್ಟತ್ಪಾಸ್ತ ದ್ ೂೀಷ ೂೀ ನಿಹನ್ುತಮಿಹ ಯೀಗ್ ಇತಿ ಸ್ಮ ಮೀನ ೀ ॥೬.೧೫॥

ಸಹ ೂೀದರರ ಮಧ್ದ ಯಾವುದ ೀ ಕ ೂೀಪ್,

ಮರಣಾನಂರ್ತರ ರ್ತರಬಹುದು ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್.
ತದಿಾಕ ೂಳಳಲು ಕ ೂಡಬ ೀಕವರಗ ಅವಕಾಶ,
ಹಿೀಗಾಗಿ ರಾಮಚಂದರ ಧರಸದ ರ್ತಟಸ್ ವ ೀಷ್.

ತಸಾಮನ್ನ ಬನ್ುಧಜನ್ಗ ೀ ಜನಿತ ೀ ವಿರ ೂೀಧ್ ೀ ಕಾಯ್ೀಯ ವಧಸ್ತದ್ನ್ುರ್ನಿಧಭಿರಾಶ್ಾತಿೀಹ ।

ಧಮಮಯಂ ಪರದ್ಶಯಯತುಮೀವ ರವ ೀಃ ಸ್ುತಸ್್ಭಾವಿೀ ನ್ ತಾಪ ಇತಿ ವಿಚಾ ನ್ ತಂ ಜಘಾನ್ ॥೬.೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 797

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಬಂಧುಗಳಲ್ಲಲ ರ್ತಲ್ ದ ೂೀರದಾಗ ವ ೈಮನಸ್,

ಮೂರನ್ ರ್ಯವರು ದುಡುಕಬಾರದು ಅನವಶ್.
ಸುಗಿರೀವಗ ಮುಂದಾಗಬಾರದು ದುಃಖ,
ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್ದಿ ಮರಳಬಹುದದು ಸಖ್.
ಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು ಉಭರ್ಯರ ಮನಸ್ತ,
ಇದು ರಾಮಚಂದರ ತ್ ೂೀರದ ವಶ ೀಷ್ ಲ್ ೂೀಕನಿೀತ.

ರ್ಯಃ ಪ ರೀರಕಃ ಸ್ಕಲಶ ೀಮುಷಸ್ನ್ತತ ೀಶಾ ತಸಾ್ಜ್ಞತಾ ಕುತ ಇಹ ೀಶವರಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ।
ತ ೀನ ೂೀದಿತ ೂೀsರ್ ಸ್ುದ್ೃಢಂ ಪುನ್ರಾಗತ ೀನ್ ವಜ ೂರೀಪಮಂ ಶರಮಮೂಮುಚದಿನ್ಾರಸ್ೂನ ೂೀಃ
॥೬.೧೭॥

ಮನ್ ೂೀನಿಯಾಮಕಗೂ ಶ್ರೀರಾಮ ನಿಯಾಮಕ,

ಗ ೂತುದೂಾ ಸಾಮಾನ್ನಂತ್ ತ್ ೂೀರಕ ೂಂಡ ನ್ಾಟಕ.
ಜ್ಞಾನದ ಭಂಡಾರಕುಂಟ್ ಅಜ್ಞಾನ,
ಮತ್ಾ್ಥವತ್ಾವತ್ಾರದಿ ಮರ್ತ್ಥಶ್ಕ್ಷರ್ಣ.
ಸುಗಿರೀವ ಮತ್ ು ಬಂದು ವಾಲ್ಲರ್ಯ ವಧಸಲು ಬ ೀಡಿದ,
ಈಗ ರಾಮ ವಜರದಂರ್ ಬಾರ್ಣ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಿದ.

ರಾಮಾಜ್ಞಯೈವ ಲತಯಾ ರವಿಜ ೀ ವಿರ್ಕ ತೀ ವಾಯೀಃ ಸ್ುತ ೀನ್ ರಘುಪ ೀರ್ಣ ಶರ ೀ ಚ ಮುಕ ತೀ ।
ಶುರತಾಾsಸ್್ ಶಬಾಮತುಲಂ ಹೃದಿ ತ ೀನ್ ವಿದ್ಧ ಇನಾಾರತಮಜ ೂೀ ಗಿರಿರಿವಾಪತದ್ಾಶು ಸ್ನ್ನಃ ॥೬.೧೮॥

ರಾಮನ್ಾದ ೀಶದಂತ್ ಹನುಮನಿಂದ ಸುಗಿರೀವಗ ಹೂಹಾರ,

ಸಾಮಾನ್ರಗೂ ಕಾರ್ಣುವಂತ್ಾದ ಇಬಬರ ನಡುವನ ಅಂರ್ತರ.
ಮತ್ ು ಶುರುವಾಯಿರ್ತು ವಾಲ್ಲ ಸುಗಿರೀವರ ಘೂೀರ ರ್ಯುದಾ,
ರಾಮ ಬಿಟು ಬಾರ್ಣದಿಂದ ರ್ತರ್ತುರಸ ವಾಲ್ಲ ಧರ ಗ ಬಿದಾ.

ರ್ಕ ೂತೀ ಮಮೈಷ್ ರ್ಯದಿ ಮಾಮಭಿಪಶ್ತಿೀಹ ಪಾದ್ೌ ಧುರವಂ ಮಮ ಸ್ಮೀಷ್್ತಿ ನಿವಿಯಚಾರಃ ।

ಯೀಗ ೂ್ೀ ವಧ್ ೂೀ ನ್ಹಿ ಜನ್ಸ್್ ಪದ್ಾನ್ತಸ್್ ರಾಜಾ್ತಿ್ಯನಾ ರವಿಸ್ುತ ೀನ್ ವಧ್ ೂೀsತಿ್ಯತಶಾ ॥೬.೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 798

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ರಾಮ ಯೀಚಿಸದ ರ್ಯುದಾಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲ ನನನ ಕಂಡರ ವಾಲ್ಲ,

ಭಕುನ್ಾದ ಅವನು ಸಹಜವಾಗ ೀ ಎನನ ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿೀಳುವನಲ್ಲಲ.
ಶರಣಾದವನ ಕ ೂಲುಲವುದಲಲ ಧಮಥ,
ನಿಗರಹಿಸ ಅನುಗರಹಿಸುವುದದು ಮಮಥ.
ರಾಜ್ಹಿೀನ ಸುಗಿರೀವ ನಿರಪ್ರಾಧ ಶ ್ೀಷರ್ತ,
ವಾಲ್ಲರ್ಯ ವಧಸ ಸುಗಿರೀವನ ರಕ್ಷ್ಮಸುವದು ಸಮಮರ್ತ.

ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಹ್ಭಿೀಷ್ುಮಪಿ ತತ್ ಪರರ್ಣತಸ್್ ಪೂವಯಂ ಶಸ ೂತೀ ವಧ್ ೂೀ ನ್ ಪದ್ಯೀಃ ಪರರ್ಣತಸ್್ ಚ ೈವ ।

ತಸಾಮದ್ದ್ೃಶ್ತನ್ುರ ೀವ ನಿಹನಿಮ ಶಕರ-ಪುತರಂ ತಿಾತಿೀಹ ತಮದ್ೃಷ್ುತಯಾ ಜಘಾನ್ ॥೬.೨೦॥

ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲು ಶರಣಾಗಿ ಪಾದಕ ೆರಗಿದವನು,

ದ ೂೀಷವಾಲ್ಲ ಎದುರಾಗಿ ಶರಣಾದರ ಮಾಡುವುದ ೀನು.
ಸುಗಿರೀವನ ಉಳಿಸ ಪರ ವುದು ಧಮಥ, ಮರ ರ್ಯಲ್ಲದುಾ ವಾಲ್ಲಗ ಬಾರ್ಣಬಿಟು ಮಮಥ.

ರ್ಯಃ ಪ ರೀರಕಃ ಸ್ಕಲಲ್ ೂೀಕಬಲಸ್್ ನಿತ್ಂ ಪೂಣಾ್ಯವ್ಯೀಚಾಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ುಃ ಸ್ಾತನ್ಾಃ ।

ಕ್ತಂ ತಸ್್ ದ್ೃಷುಪರ್ಗಸ್್ ಚ ವಾನ್ರ ೂೀsರ್ಯಂ ಕತ ೈಯಶಚಾಪಮಪಿ ಯೀನ್ ಪುರಾ ವಿರ್ಗನಮ್ ॥೬.೨೧॥

ಸೀತ್ಾಸಾರ್ಯಂವರದಿ ಶ್ವಧನುಸು ಮುರದ ಶ್ರೀರಾಮ,

ಸಕಲಲ್ ೂೀಕ ಕಾರ್ಯಥವಾಗುವುದು ಅನುಸರಸ ಇವನ ನ್ ೀಮ.
ಸವಥರ್ತಂರ್ತರ ಸಾರ್ತಂರ್ತರ ಎಣ ಯಿರದ ಜ್ಞಾನ ಬಲದ ಭೂಪ್,
ದೃಷುಗ ೂೀಚರನ್ಾದರೂ ಕಪ್ ಏನು ಮಾಡಬಲಲದು ಪಾಪ್.

ಸ್ನ ನೀsರ್ ವಾಲ್ಲನಿ ಜಗಾಮ ಚ ತಸ್್ ಪಾಶಾಯಂ ಪಾರಹ ೈನ್ಮಾದ್ರಯವಚಸಾ ರ್ಯದಿ ವಾಞ್ಾಸ ತಾಮ್ ।
ಉಜಞೀವಯಷ್್ ಇತಿ ನ ೈಚಛದ್ಸೌ ತಾದ್ಗ ರೀ ಕ ೂೀ ನಾಮ ನ ೀಚಛತಿ ಮೃತಿಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೀತಿ ॥೬.೨೨॥

ವಾಲ್ಲ ನ್ ೂೀವನಿಂದ ಬಿೀಳುತರಲು ಧರ ಗ ,

ರಾಮಚಂದರ ಕರುರ್ಣದಿ ಬಂದ ಅವನ್ ಡ ಗ .
ರಾಮನ್ ಂದ-ಬದುಕ ಬರ್ಯಸುವ ಯಾದರ ಬದುಕಿಸುವ
ವಾಲ್ಲಯಂದ-ನಿನುನಪ್ಸ್ತರ್ಯಲ್ಲ ಮರರ್ಣವನ್ ನೀ ಸಾಾಗತಸುವ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 799

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಕಾಯಾ್ಯಣಿ ತಸ್್ ಚರಮಾಣಿ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುತರಂ ತಾಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ರವಿಜಃ ಕಪಿರಾಜ್ ಆಸೀತ್ ।
ರಾಮೊೀsಪಿ ತದಿೆರಿವರ ೀ ಚತುರ ೂೀsರ್ ಮಾಸಾನ್ ದ್ೃಷಾುವ ಘನಾಗಮಮುವಾಸ್ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀsಸೌ
॥೬.೨೩॥

ಪ್ುರ್ತರ ಅಂಗದನಿಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಅಂರ್ತ್ಸಂಸಾೆರ,

ಸುಗಿರೀವಗ ಆರ್ಯುು ಶಾಸ ೂುೀಕುವಾಗಿ ಕಪ್ರಾಜ್ಭಾರ.
ಮಳ ಗಾಲ ಅನುಸರಸ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ ಲೀ ಮುಂದುವರ ದ ವಾಸ,
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೂಡಗೂಡಿ ಅಲ್ ಲೀ ಶ್ರೀರಾಮನ ಚಾರ್ತುಮಾಥಸ್.
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ೬.೨೪-೬.೨೭

ಅಥಾತಿಸ್ಕ ತೀ ಕ್ಷ್ತಿಪ ೀ ಕಪಿೀನಾಂ ಪರವಿಸ್ೃತ ೀ ರಾಮಕೃತ ೂೀಪಕಾರ ೀ ।

ಪರಸ್ಹ್ಯ ತಂ ಬುದಿಧಮತಾಂ ವರಿಷ ೂಾೀ ರಾಮಾಙ್ಕಚಘರರ್ಕ ೂತೀ ಹನ್ುಮಾನ್ುವಾಚ ॥೬.೨೪॥

ರಾಜ್ ವ ೈಭ ೂೀಗಗಳಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿದ ಸುಗಿರೀವ,

ತ್ ೂೀರದ ರಾಮನುಪ್ಕಾರಸಮರಣ ರ್ಯ ಅಭಾವ.
ಬುದಿಾವಂರ್ತರಲ್ಲಲ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತ,
ಸುಗಿರೀವಗ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದ ಕರ್ತಥವ್ದ ಮಾರ್ತ.

ನ್ ವಿಸ್ೃತಿಸ ತೀ ರಘುವರ್ಯ್ಯಕಾಯ್ೀಯ ಕಾಯಾ್ಯ ಕರ್ಞಚಾತ್ ಸ್ ಹಿ ನ ೂೀsಭಿಪೂಜ್ಃ ।

ನ್ ಚ ೀತ್ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಕತುತಯಮಭಿಷ್ುಮದ್್ತ ೀ ದ್ುಧರ ವಂ ಬಲ್ ೀನಾಪಿ ಹಿ ಕಾರಯಾಮಿ ॥೬.೨೫॥

ಶ್ರೀರಾಮನ ಸ ೀವ ರ್ಯ ಮರ ವು ಅಲಲ ಉಚಿರ್ತ,

ಇದು ಯಾವ ವಧದಲೂಲ ಆಗಲ್ಾರದು ಸಮಮರ್ತ.
ನಿೀನು ನಿರುತ್ಾುಹಿಯಾಗಿ ಭ ೂೀಗಗಳಲ್ ಲೀ ಆದರ ಆಸಕು,
ಬಲತ್ಾೆರದಿ ಮಾಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯಥವನ್ ಂದ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಸ್ ಏವಮುಕಾತವ ಹರಿರಾಜಸ್ನಿನಧ್ೌ ದಿಾೀಪ ೀಷ್ು ಸ್ಪತಸ್ಾಪಿ ವಾನ್ರಾನ್ ಪರತಿ ।

ಸ್ಮೇಳನಾಯಾsಶುಗತಿೀನ್ ಸ್ಮ ವಾನ್ರಾನ್ ಪರಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಮಸ್ತಶಃ ಪರರ್ುಃ ॥೬.೨೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 800

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಸುಗಿರೀವಗ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಎಚಚರಕ ರ್ಯ ಮಾರ್ತು,

ಸಪ್ುದಿಾೀಪ್ಗಳಲ್ಲಲರುವ ಕಪ್ಗಳ ಸ ೀರಸಲು ತ್ಾಕಿೀರ್ತು.

ಹರಿೀಶಾರಾಜ್ಞಾಪರಣಿಧ್ಾನ್ಪೂವಯಕಂ ಹನ್ೂಮತಾ ತ ೀ ಪರಹಿತಾ ಹಿ ವಾನ್ರಾಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತಶ ೈಲದ್ುರಮಷ್ರ್ಣಡಸ್ಂಸ್ತಾನ್ ಹರಿೀನ್ ಸ್ಮಾಧ್ಾರ್ಯ ತದ್ಾsಭಿಜಗುಮಃ ॥೬.೨೭॥

ಸುಗಿರೀವಾಜ್ಞ ಜ ೂತ್ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕಳಿಸಲಾಟು ಕಪ್ಸ ೀನ್ ,

ಬ ಟು ಕಾಡು ಅಲ್ ದು ಮಾಡಿರ್ತು ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಸ ೈನ್ದ ಜಮಾವಣ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ೬.೨೮-೬.೩೧

ತದ್ ೈವ ರಾಮೊೀsಪಿ ಹಿ ಭ ೂೀಗಸ್ಕತಂ ಪರಮತತಮಾಲಕ್ಷಯ ಕಪಿೀಶಾರಂ ಪರರ್ುಃ ।

ಜಗಾದ್ ಸೌಮಿತಿರಮಿದ್ಂ ವಚ ೂೀ ಮೀ ಪಿವಙ್ೆಮೀಶಾರ್ಯ ವದ್ಾsಶು ಯಾಹಿ ॥೬.೨೮॥

ಭ ೂೀಗದಲ್ಲಲರುವ ಸುಗಿರೀವನಿಂದಾಗುತುದ ಪ್ರಮಾದ,

ಸವಥಜ್ಞ ರಾಮಚಂದರ ಇದ ಗಮನಿಸದಂತ್ ನಟ್ಟಸದ.
ರ್ತಮಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಸುಗಿರೀವನ್ ಡ ಗ ಕಳಿಸದ,
ಅವನ ಕರ್ತಥವ್ವ ನ್ ನಪ್ಸಲು ತಳಿಸದ.

ರ್ಯದಿ ಪರಮತ ೂತೀsಸ ಮದಿೀರ್ಯಕಾಯ್ೀಯ ನ್ಯಾಮ್ಹಂ ತ ಾೀನ್ಾರಸ್ುತಸ್್ ಮಾಗೆಯಮ್ ।

ಪಾರರ್ಯಃ ಸ್ಾಕಾಯ್ೀಯ ಪರತಿಪಾದಿತ ೀ ಹಿ ಮದ್ ೂೀದ್ಧತಾ ನ್ ಪರತಿಕತುತಯಮಿೀಶತ ೀ ॥೬.೨೯॥

ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡಮೀಲ್ ಯಾರಂದಲ್ಾದರೂ ಉಪ್ಕಾರ,

ಕೃರ್ತಘನಜನರು ಮಾಡಬರ್ಯಸುವುದಿಲಲ ಪ್ರರ್ತು್ಪ್ಕಾರ.
ಸುಗಿರೀವ ಕೃರ್ತಘನನ್ಾಗಿ ಹಿಡಿದರ ದುಮಾಥಗಥ,
ತ್ ೂೀರಬ ೀಕಾದಿೀರ್ತು ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಕಳಿಸದ ಮಾಗಥ.

ಇತಿೀಡ್ರಾಮೀರ್ಣ ಸ್ಮಿೀರಿತ ೀ ತದ್ಾ ರ್ಯಯೌ ಸ್ಬಾರ್ಣಃ ಸ್ಧನ್ುಃ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ದ್ೃಷ ುವೈವ ತಂ ತ ೀನ್ ಸ್ಹ ೈವ ತಾಪನಿರ್ಯಯಾದ್ ರ್ಯಯೌ ರಾಮಪದ್ಾನಿತಕಂ ತಾರನ್ ॥೬.೩೦॥

ರಾಮನ್ಾಜ್ಞ ಸಾೀಕರಸದ ಧನುಧ್ಾಥರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ, ನಡ ದು ಬಂದು ಸ ೀರದ ಸುಗಿರೀವನಿದಾ ತ್ಾರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 801

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಕಂಡ ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ ಸುಗಿರೀವನವನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ತಲುಪ್ದ ರಾಮಚಂದರನ ತ್ಾನು.

ಹನ್ೂಮತಃ ಸಾಧುವಚ ೂೀಭಿರಾಶು ಪರಸ್ನ್ನಚ ೀತಸ್್ಧಿಪ ೀ ಕಪಿೀನಾಮ್ ।

ಸ್ಮಾಗತ ೀ ಸ್ವಯಹರಿಪರವಿೀರ ೈಃ ಸ್ಹ ೈವ ತಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ನ್ನ್ನ್ಾ ರಾಘವಃ ॥ ೬.೩೧ ॥

ಕ ೀಳಿ ಹನುಮಂರ್ತನ ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾರ್ತು,

ಭಕು ಸುಗಿರೀವನ ಮನ ಜಾಗೃರ್ತವಾರ್ಯುು.
ರಾಮನ ಬಳಿ ಕಪ್ಸ ೈನ್ದ ೂಂದಿಗ ಬಂದ,
ನ್ ೂೀಡಿದ ಆನಂದಧ್ಾಮಗಾರ್ಯುಂತ್ ಆನಂದ.

ಸ್ಸ್ಮೂರಮನ್ತಂ ಪತಿತಂ ಪದ್ಾಬಞಯೀಸ್ತವರನ್ ಸ್ಮುತಾ್ಪ್ ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್ತ್ ಪರರ್ುಃ ।

ಸ್ ಚ ೂೀಪವಿಷ ೂುೀ ಜಗದಿೀಶಸ್ನಿನಧ್ೌ ತದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾsದಿಶದ್ಾಶು ವಾನ್ರಾನ್ ॥೬.೩೨॥

ಉದ ಾೀಗಾರ್ತುರದಿ ರಾಮಪಾದಕ ೆರಗಿದ ಸುಗಿರೀವ ,

ವಾರ್ತುಲ್ದಿಂದ ಹಿಡಿದ ತು ಆಲಂಗಿಸದ ರಾಘವ .
ಜಗನ್ಾನರ್ನ ಬಳಿ ಸುಗಿರೀವ ಆಸೀನನ್ಾದ,
ಸೀತ್ಾನ್ ಾೀಷ್ಣ ಗಾಗಿ ಕಪ್ಗಳಿಗ ಆದ ೀಶ್ದ.

ಸ್ಮಸ್ತದಿಕ್ಷು ಪರಹಿತ ೀಷ್ು ತ ೀನ್ ಪರರ್ುಹಯನ್ೂಮನ್ತಮಿದ್ಂ ಬಭಾಷ ೀ ।

ನ್ ಕಶ್ಾದಿೀಶಸ್ತವದ್ೃತ ೀsಸತ ಸಾಧನ ೀ ಸ್ಮಸ್ತಕಾರ್ಯ್ಯಪರವರಸ್್ ಮೀsಸ್್ ॥೬.೩೩॥

ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಿಗೂ ಕಪ್ಸ ೈನ್ದ ನಿಯೀಜನ್ ,

ಹನುಮಂರ್ತಗ ೂಬಬಗ ೀ ಸಾಧ್ವದು ಸೀತ್ಾನ್ ಾೀಷ್ಣ .
ಹನುಮಂರ್ತನ ಸಾಮರ್್ಥದ ಬಗ ಗ ಶ್ರೀರಾಮ ಬಿಚಿಚಟು ನಂಬಿಕ ,
ಜೀವೀರ್ತುಮನ ಬಲ ಜ್ಞಾನಗಳ ಹಿರಮರ್ಯ ಜಗಕ ತ್ ೂೀರಕ .

ಅತಸ್ತವಮೀವ ಪರತಿಯಾಹಿ ದ್ಕ್ಷ್ಣಾಂ ದಿಶಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಮದ್ಙ್ುೆಲ್ಲೀರ್ಯಕಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೂೀsಸೌ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೀನ್ ರ್ಯಯೌ ದಿಶಂ ತಾಂ ರ್ಯುವರಾಜರ್ಯುಕತಃ॥೬.೩೪॥

ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತಗ ಆದ ೀಶ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 802

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಗುರುತನ ಉಂಗುರ ಕ ೂಟು ಸವ ೀಥಶ.

ಹನುಮನಿಂದ ರಾಮ ಕ ೂಟು ಉಂಗುರದ ಸಾೀಕಾರ,
ಅಂಗದನ್ ೂಡಗೂಡಿ ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣಕ ೆ ಹ ೂರಟ ವಾ್ಪಾರ.

ಸ್ಮಸ್ತದಿಕ್ಷು ಪರತಿಯಾಪಿತಾ ಹಿ ತ ೀ ಹರಿೀಶಾರಾಜ್ಞಾಮುಪಧ್ಾರ್ಯ್ಯ ಮಾಸ್ತಃ ।

ಸ್ಮಾರ್ಯ ರ್ಯುಸ ತೀSಙ್ೆದ್ಜಾಮಬವನ್ುಮಖಾಃ ಸ್ುತ ೀನ್ ವಾಯೀಃ ಸ್ಹಿತಾ ನ್ ಚಾSರ್ಯರ್ಯುಃ ॥೬.೩೫॥

ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲ ಹ ೂರಟ ವಾನರ ಪ್ಡ , ವಾಪ್ಸಾದರು ಮುಗಿರ್ಯದ ಮುನನ ತಂಗಳ ನಡ .

ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣಕ ೆ ಹ ೂೀದ ಅಂಗದ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಹನುಮಂರ್ತ, ವಾಪ್ಸಾಗಲ್ಲಲಲ ದಿನಗಳುರುಳಿ ಬಂದರೂ
ಮಾಸಾಂರ್ತ್.

ಸ್ಮಸ್ತದ್ುಗೆಯಪರವರ ೀ ದ್ುರಾಸ್ದ್ಂ ವಿಮಾಗೆಯತಾಂ ವಿನ್ಧಯಗಿರಿಂ ಮಹಾತಮನಾಮ್ ।

ಗತಃ ಸ್ ಕಾಲ್ ೂೀ ಹರಿರಾಡುದಿೀರಿತಃ ಸ್ಮಾಸ್ದ್ಂಶಾಾರ್ ಬಲಂ ಮಹಾದ್ುೂತಮ್ ॥೬.೩೬॥

ಕಳ ದುಹ ೂೀಗುತರಲು ರಾಜ ಸುಗಿರೀವ ನಿೀಡಿದ ಕಾಲ,

ಹನುಮಾದಿಗಳಿಂದ ವಂಧ್ಗಿರರ್ಯ ಶ ್ೀಧನ್ಾ ಫಲ,
ಎದುರಾಯಿತ್ ೂಂದು ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತವಾದ ಬಿಲ ಅಲ್ಲಲ,
ಕಪ್ಗಳ ಲ್ಾಲ ಸ ೀರ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದರು ಅದರಲ್ಲಲ.

ಕೃತಂ ಮಯೀನಾತಿವಿಚಿತರಮುತತಮಂ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ತತ್ ತಾರ ಉವಾಚ ಚಾಙ್ೆದ್ಮ್ ।

ವರ್ಯಂ ನ್ ಯಾಮೊೀ ಹರಿರಾಜಸ್ನಿನಧಿಂ ವಿಲಙ್ಕಚಘತ ೂೀ ನ್ಃ ಸ್ಮಯೀ ರ್ಯತ ೂೀsಸ್್ ॥೬.೩೭॥

ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಅವತ್ಾರವಾದ ಕಪ್ ತ್ಾರ,

ಮನುನಿಮಿಥರ್ತ ಗುಹ ನ್ ೂೀಡಿ ತ್ ಗ ದ ಉದಾಗರ.
ಅಂಗದ,ಮುಗಿದು ಹ ೂೀಗಿದ ಸುಗಿರೀವ ಕ ೂಟು ಅವಧ,
ಹ ೂಂದಲ್ಾರ ವು ನ್ಾವನುನ ರಾಜ ಸುಗಿರೀವನ ಸನಿನಧ.

ದ್ುರಾಸ್ದ್ ೂೀsಸಾವತಿಚರ್ಣಡಶಾಸ್ನ ೂೀ ಹನಿಷ್್ತಿ ತಾಾಮಪಿ ಕ್ತಂ ಮದ್ಾದಿಕಾನ್ ।

ಅಗಮ್ಮೀತದ್ ಬಲಮಾಪ್ ತತ್ ಸ್ುಖಂ ವಸಾಮ ಸ್ವ ೀಯ ಕ್ತಮಸಾವಿಹಾsಚರ ೀತ್ ॥೬.೩೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 803

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಸುಗಿರೀವನ ಬಳಿ ತ್ ರಳಿ ಅವನಿಗ ತಳಿಹ ೀಳುವುದು ಕಷ್ುಕರ,

ಆಜ್ಞ ಮಿೀರದವರಗ ಅವನು ಕ ೂಡುವ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯದು ಭರ್ಯಂಕರ.
ಅರ್ಣ್ನ ಮಗನ್ಾದ ನಿನನನೂನ ಅವ ಕ ೂಲಲಬಲಲ,
ನಮಮನೂನ ಕ ೂಲುಲವುದರಲ್ಲಲ ಆಶಚರ್ಯಥವ ೀ ಇಲಲ.
ನಮಗಿೀ ಅಗಮ್ವಾದ ಬಿಲವ ೀ ಕ್ಷ ೀಮಧ್ಾಮ,
ಸುಗಿರೀವ ನಮಮನ್ ನೀನೂ ಮಾಡಲ್ಾರನ್ ಂಬ ತ್ಾರನ ನ್ ೀಮ.

ನ್ಚ ೈವ ರಾಮೀರ್ಣ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ಪರಯೀಜನ್ಂ ನ ೂೀ ವನ್ಚಾರಿಣಾಂ ಸ್ದ್ಾ ।

ನ್ಚ ೀಹ ನ್ಃ ಪಿೀಡಯತುಂ ಸ್ ಚ ಕ್ಷಮಃ ತತ ೂೀ ಮಮೀರ್ಯಂ ಸ್ುವಿನಿಶ್ಾತಾ ಮತಿಃ ॥೬.೩೯॥

ನ್ಾವು ಕಾಡುಮೀಡು ತರುಗುವ ಕಪ್ಗಳು, ರಾಮಲಕ್ಷಿರ್ಣರಂದ ೀನು ಪಾರಯೀಜನ ಹ ೀಳು.

ನಮಮನಿನಲ್ಲಲ ಪ್ೀಡಿಸಲು ಅವರಲಲ ಸಮರ್ಥ, ಪ್ರಸಕು ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಈ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವ ೀ ಇರ್ತ್ರ್ಥ.

ಇತಿೀರಿತಂ ಮಾತುಲವಾಕ್ಮಾಶು ಸ್ ಆದ್ದ್ ೀ ವಾಲ್ಲಸ್ುತ ೂೀsಪಿ ಸಾದ್ರಮ್ ।

ಉವಾಚ ವಾಕ್ಂ ಚ ನ್ ನ ೂೀ ಹರಿೀಶಾರಃ ಕ್ಷಮಿೀ ರ್ವ ೀಲಿಙ್ಕ ಚಘತಶಾಸ್ನಾನಾಮ್ ॥೬.೪೦॥

ಮರುವಚಾರ ಮಾಡದ ತ್ಾರನಳಿರ್ಯ ಅಂಗದ, ಭಕಿುಯಿಂದವನ ಮಾರ್ತ ಸಾೀಕರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳಿದ,

ನ್ಾವು ಸುಗಿರೀವನ ಆಜ್ಞ ಮಿೀರದಿಾೀವಲಲ, ಅವನ್ ಂದೂ ನಮಮನುನ ಕ್ಷಮಿಸುವುದಿಲಲ.

ರಾಜಾ್ರ್ಥಯನಾ ಯೀನ್ ಹಿ ಫಾತಿತ ೂೀsಗರಜ ೂೀ ಹೃತಾಶಾ ದ್ಾರಾಃ ಸ್ುನ್ೃಶಂಸ್ಕ ೀನ್ ।

ಸ್ ನ್ಃ ಕರ್ಂ ರಕ್ಷತಿ ಶಾಸ್ನಾತಿಗಾನ್ ನಿರಾಶರಯಾನ್ ದ್ುಬಯಲಕಾನ್ ಬಲ್ ೀ ಸ್ತಃ ॥೬.೪೧॥

ರಾಜಾ್ರ್ಥಥಯಾಗಿ ಅರ್ಣ್ನನ್ ನೀ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದ,

ಸಾಂರ್ತ ರ್ತನನ ಅತುಗ ರ್ಯನ್ ನೀ ಅಪ್ಹರಸದ.
ಅಂರ್ತಹಾ ಕೂರರಯಾದ ಸುಗಿರೀವ,
ಆಜ್ಞ ಮಿೀರದ ನಮಮನ್ ನಂರ್ತು ಕಾವ.
ನ್ಾವುಗಳು ನಿರಾಶ್ರರ್ತ ಮರ್ತುು ದುಬಥಲ,
ಅವನಿಗಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಬ ಂಬಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 804

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಶಕರಸ್ುತಾತಮಜ ೀನ್ ತಥ ೀತಿ ಹ ೂೀಚುಃ ಸ್ಹ ಜಾಮಬವನ್ುಮಖಾಃ ।

ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ತ ೀಷಾಮರ್ ಚ ೈಕಮತ್ಂ ದ್ೃಷಾುವ ಹನ್ೂಮಾನಿದ್ಮಾಬಭಾಷ ೀ ॥೬.೪೨॥

ಈ ತ್ ರನ್ಾದ ಅಂಗದ ಮಾಡಿದ ವಶ ಲೀಷ್ಣ ,

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಅನುಮೊೀದನ್ .
ಈ ಒಮಮರ್ತವ ಕಂಡ ಹನುಮಂರ್ತ,
ಆರಂಭಿಸದ ತ್ಾ ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತ.

ವಿಜ್ಞಾತಮೀತದಿಧ ಮಯಾsಙ್ೆದ್ಸ್್ ರಾಜಾ್ರ್ಯ ತಾರಾಭಿಹಿತಂ ಹಿ ವಾಕ್ಮ್ ।

ಸಾಧ್ಂ ನ್ ಚ ೈತನ್ನಹಿ ವಾರ್ಯುಸ್ೂನ್ೂ ರಾಮಪರತಿೀಪಂ ವಚನ್ಂ ಸ್ಹ ೀತ ॥೬.೪೩॥

ತ್ಾರನ ಉದ ಾೀಶವ ೀನ್ ಂದು ನನಗ ಗ ೂರ್ತುು,

ಅಳಿರ್ಯಗ ರಾಜ್ ದ ೂರಕಿಸುವ ಮಸಲರ್ತುು.
ಯಾವ ಕಾಲಕೂೆ ಈ ಹನುಮಂರ್ತ,
ಸಹಿಸಲ್ಾರ ರಾಮವರ ೂೀಧ ಮಾರ್ತ.

ನ್ಚಾಹಮಾಕರಷ್ುುಮುಪಾರ್ಯತ ೂೀsಪಿ ಶಕ್ಃ ಕರ್ಞಚಾತ್ ಸ್ಕಲ್ ೈಃ ಸ್ಮೀತ ೈಃ ।

ಸ್ನಾಮಗಯತ ೂೀ ನ ೈವ ಚ ರಾಘವಸ್್ ದ್ುರನ್ತಶಕ ತೀಬಯಲಮಪರದ್ೃಷ್್ಮ್ ॥೬.೪೪॥

ಶ್ರೀರಾಮ ಸವಥಜ್ಞ ಸವಥಶಕು ಸವ ೀಥಶ,

ಅವನಿಚಿೆಸದರ ಈ ಗುಹ ರ್ಯು ಸವಥನ್ಾಶ.
ನಿೀವ ಲ್ಾಲ ಯಾವ ಉಪಾರ್ಯದಿಂದಾದರೂ ಒಗಗಟುು,
ನನನದು ಸನ್ಾಮಗಥದಿಂದ ವಚಲ್ಲರ್ತವಾಗದ ಬಿಗಿಪ್ಟುು.

ವಚ ೂೀ ಮಮೈತದ್ ರ್ಯದಿ ಚಾsದ್ರ ೀರ್ಣ ಗಾರಹ್ಂ ರ್ವ ೀದ್ ವಸ್ತದ್ತಿಪಿರರ್ಯಂ ಮೀ ।

ನ್ ಚ ೀದ್ ಬಲ್ಾದ್ಪ್ನ್ಯೀ ಪರವೃತಾತನ್ ಪರಶಾಸ್್ ಸ್ನಾಮಗಯಗತಾನ್ ಕರ ೂೀಮಿ ॥೬.೪೫॥

ಇರಲ್ಲಕುೆಂಟ್ ೀ ರಾಮಗ ಎಟುಕದ ತ್ಾರ್ಣ,

ಎಲ್ ಲಡ ಹ ೂೀಗಬಲಲದು ಅವನಿಚ ೆರ್ಯ ಬಾರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 805

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ನಿಮಗ ನನನ ಮಾತ್ಾದರ ಆದರಪ್ೂವಥಕ ಗಾರಹ್,

ನನಗೂ ಆ ನಡ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಾರ್ಯಕ ಮರ್ತುು ಸಹ್.
ಹಾಗಾಗದ ೀ ತ್ ೂೀರದಿರಾದರ ಅನಿೀತ, ಬಳಸುತ್ ುೀನ್ ನ್ಾನು ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದ ರೀತ.

ಇತಿೀರಿತಂ ತತ್ ಪವನಾತಮಜಸ್್ ಶುರತಾಾsತಿಭಿೀತಾ ಧೃತಮೂಕಭಾವಾಃ ।

ಸ್ವ ೀಯsನ್ುಜಗುಮಸ್ತಮಥಾದಿರಮುಖ್ಂ ಮಹ ೀನ್ಾರಮಾಸ ೀದ್ುರಗಾಧಭ ೂೀಧ್ಾಃ ॥೬.೪೬॥

ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾರ್ತ ಕ ೀಳಿದ ಕಪ್ಗಳಾದರು ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತ,

ಮೂಕಭಾವರಾದರು ಕಪ್ಗಳ ಲ್ಾಲ ತ್ಾರಾದಿಗಳ ಸಮೀರ್ತ.
ಅನುಸರಸದರು ಹನುಮನ ಆಡದ ೀ ಮತ್ ೂುಂದು ಮಾರ್ತ,
ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಡಗೂಡಿ ರ್ತಲುಪ್ದರು ಮಹ ೀಂದರ ಪ್ವಥರ್ತ.

ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ತ ೀ ಸಾಗರಮಪರಧೃಷ್್ಮಪಾರಮೀರ್ಯಂ ಸ್ಹಸಾ ವಿಷ್ಣಾ್ಃ ।

ದ್ೃಢಂ ನಿರಾಶಾಶಾ ಮತಿಂ ಹಿ ದ್ಧುರಃ ಪಾರಯೀಪವ ೀಶಾರ್ಯ ತಥಾ ಚ ಚಕುರಃ ॥೬.೪೭॥

ಅಪಾರವಾದ ದಾಟಲ್ಾಗದ ಸಾಗರ ಕಂಡ ಕಪ್ಸ ೀನ್ ,

ದೃಢವಾಗಿ ಆವರಸರ್ತವರಗ ಲಲ ನಿರಾಸ ಯಂಬ ಬ ೀನ್ .
ವಷ್ರ್ಣ್ರಾದ ಕಪ್ವೃಂದದಿಂದ ಪಾರಯೀಪ್ರವ ೀಶದ ಸಂಕಲಾ,
ದ ೈವಸಮರಣ ರ್ಯಲ್ಲ ಮರರ್ಣದವರ ಗೂ ಉಪ್ವಾಸವರುವ ರ್ತಪ್.

ಪಾರಯೀಪವಿಷಾುಶಾ ಕಥಾ ವದ್ನ ೂತೀ ರಾಮಸ್್ ಸ್ಂಸಾರವಿಮುಕ್ತತದ್ಾತುಃ ।

ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಃ ಪಾತನ್ಮೂಚುರ ೀತತ್ ಸ್ಮಾಪತಿನಾಮನಃ ಶರವರ್ಣಂ ಜಗಾಮ ॥೬.೪೮॥

‘ಸಾಯೀವರ ಗೂ ಉಪ್ವಾಸ'ಕ ೆ ಕೂರ್ತ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಸ ೀನ್ ,

ಮಾಡಿದರಂತ್ ಮೊೀಕ್ಷದಾರ್ತ ಶ್ರೀರಾಮಕಥ ರ್ಯ ಭಜನ್ .
ಆರಂಭದಿಂದ ಜಟ್ಾರ್ಯು ಮರರ್ಣದವರ ಗಿನ ಕಥ ,
ಮರದಮೀಲ್ಲದಾ ಸಂಪಾತ ಎಂಬ ಪ್ಕ್ಷ್ಮ ಕ ೀಳಿರ್ತಂತ್ .

ತಸಾ್ಗರಜ ೂೀsಸಾವರುರ್ಣಸ್್ ಸ್ೂನ್ುಃ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಸ್್ ಬಮಬಂ ಸ್ಹ ತ ೀನ್ ಯಾತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 806

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಜವಂ ಪರಿೀಕ್ಷನ್ನರ್ ತಂ ಸ್ುತಪತಂ ಗುಪಾತವ ಪತತರಕ್ಷರ್ಯಮಾಪ್ ಚಾಪತತ್ ॥೬.೪೯॥

ಜಟ್ಾರ್ಯುವನ ಅರ್ಣ್ ವರುರ್ಣನ ಮಗ ಸಂಪಾತ,

ವ ೀಗ ಪ್ರೀಕ್ಷಾಸಾಧ್ ಥರ್ಯಲ್ಲ ಒದಗಿರ್ತವಗ ಆ ಗತ.
ಅರ್ಣ್ ರ್ತಮಮಂದಿರಬಬರೂ ಸೂರ್ಯಥನ್ ಡ ಗ ಹಾರದ ಕತ್ ,
ರ್ತಮಮನ ರಕ್ಷ್ಮಸ ರ್ತನನ ರ ಕ ೆ ಸುಟುುಕ ೂಂಡು ಬಿದಾವನ ವ್ಥ .

ಸ್ ದ್ಗಧಪಕ್ಷಃ ಸ್ವಿತೃಪರತಾಪಾಚುಛರತ ಾೈವ ರಾಮಸ್್ ಕಥಾಂ ಸ್ಪಕ್ಷಃ ।

ರ್ೂತಾಾ ಪುನ್ಶಾಾಽಶು ಮೃತಿಂ ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಃ ಶುಶಾರವ ಪೃಷಾುವ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ಮ್ಕ್ ॥೬.೫೦॥
ಸೂರ್ಯಥನ ಶಾಖಕ ಸುಟುುಹ ೂೀದ ರ ಕ ೆ , ಚಿಗುರದವಂತ್ ಶ್ರೀರಾಮಕಥಾ ಕ ೀಳಿದಾಕ ೆ .
ಮೊೀಕ್ಷದಾರ್ತ ಶ್ರೀರಾಮಕಥಾ ಸಾರ, ರ ಕ ೆ ಮರಳಿದ ೀಾ ನು ದ ೂಡಡ ಆಶಚರ್ಯಥ.
ಇದನ್ ನಲ್ಾಲ ನ್ ೂೀಡಿ ಕ ೀಳಿದ ಆ ಸಂಪಾತ, ಪ್ಡ ದ ಜಟ್ಾರ್ಯು ಮರರ್ಣದ ಮಾಹಿತ.

ಸ್ ರಾವರ್ಣಸಾ್ರ್ ಗತಿಂ ಸ್ುತ ೂೀಕಾತಂ ನಿವ ೀದ್್ದ್ೃಷಾುವಜನ್ಕಾತಮಜಾಕೃತಿಮ್ ।

ಸ್ಾರ್ಯಂ ತಥಾsಶ ್ೀಕವನ ೀ ನಿಷ್ಣಾ್ಮವೀಚದ್ ೀಭ ೂ್ೀ ಹರಿಪುಙ್ೆವ ೀರ್್ಃ ॥೬.೫೧॥

ರ್ತನನ ಮಗ ಸುಪಾಶಾಥನಿಂದ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣವಾತ್ ಥರ್ಯ ಹ ೀಳಿದ,

ಮೀಲ್ ಹಾರ ಕಂಡು ಸೀತ್ಾಕೃತ ಅಶ ್ೀಕವನದಲ್ಲಲರುವುದ ಅರುಹಿದ.

ತತಸ್ುತ ತ ೀ ಬರಹಮಸ್ುತ ೀನ್ ಪೃಷಾು ನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯನಾನತಮಬಲಂ ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಕ್ ।

ದ್ಶ ೈವ ಚಾsರರ್್ ದ್ಶ ್ೀತತರಸ್್ ಕರಮಾತ್ ಪಥ ೂೀ ಯೀಜನ್ತ ೂೀsತಿಯಾನ ೀ ॥೬.೫೨॥

ಪ್ರಶ್ನಸದ ಬರಹಮಪ್ುರ್ತರನ್ಾದಂರ್ ಜಾಂಬವಂರ್ತ,

ಯಾಯಾಥರು ಎಷ್ ುಷ್ುು ಹಾರಬಲ್ಲಲರ ಅಂರ್ತ.
ಹ ೀಳಿದವು ಕಪ್ಗಳು ರ್ತಮುಮಮ ಶಕಿು ಸಾಮರ್್ಥ ಸಮೀರ್ತ,
ಹರ್ತುು ಯೀಜನದಿಂದ ಹರ್ತಹರ್ತುು ಹ ಚುಚರ್ತು ಎಂಬರ್ತುಕ ೆ ಸೀಮಿರ್ತ.

ಸ್ನಿೀಲಮೈನ್ಾದಿಾವಿದ್ಾಃ ಸ್ತಾರಾಃ ಸ್ವ ೀಯsಪ್ಶ್ೀತಾ್ಃ ಪರತ ೂೀ ನ್ ಶಕಾತಃ ।

ಗನ್ುತಂ ರ್ಯದ್ಾsಥಾsತಮಬಲಂ ಸ್ ಜಾಮಬವಾನ್ ಜಗಾದ್ ತಸಾಮತ್ ಪುನ್ರಷ್ುಮಾಂಶಮ್ ॥೬.೫೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 807

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಕಪ್ಗಳಾದ ನಿೀಲ, ಮೈಂದ, ದಿಾವದ ,ತ್ಾರ,

ಅನುಕರಮವಾಗಿ ಹಾರಬಲಲರು ಎಂಬರ್ತುರ ಪಾರ.
ಯಾರೂ ದಾಟಲ್ಾರರು ಎಂಬರ್ತುರ ಗಡಿರ್ಯ ತೀರ,
ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ ಂದ ಹಾರಬಲ್ ಲ ತ್ ೂಂಬರ್ತುು ಪ್ೂರಾ.

ಬಲ್ ೀರ್ಯ್ಯದ್ಾ ವಿಷ್ು್ರವಾಪ ಲ್ ೂೀಕಾಂಸಾಭಿಃ ಕರಮೈನ್ನಯನಿಾರವಂ ಪರಕುವಯತಾ ।

ತದ್ಾ ಮಯಾ ಭಾರನ್ತಮಿದ್ಂ ಜಗತಾರ್ಯಂ ಸ್ವ ೀದ್ನ್ಂ ಜಾನ್ು ಮಮಾsಸ್ ಮೀರುತಃ ॥೬.೫೪॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಜ್ಞಾಪ್ಸುತ್ಾುನ್ ವಾಮನ್ಾವತ್ಾರದ ಕಥ ,

ಅರ್ತು್ತ್ಾುಹದಲ್ಲಲ ತ್ಾನು ಶಕಿು ಹಾರಸ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ವ್ಥ .
ಹರರ್ಯ ವಾಮನವತ್ಾರದ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ,
ಹರುಷ್ದಿಂದ ಹಾರಾಡಿದ ಅತ ಆನಂದದಲ್ಲಲ.
ನ್ಾನ್ಾಗ ಮೂಲ್ ೂೀಥಕ ಸುರ್ತುುವ ಸಮರ್ಯ,
ಮೀರು ಬಡಿದು ಮೊರ್ಣಕಾಲ್ಲಗಾರ್ಯುು ಗಾರ್ಯ.

ಅತ ೂೀ ಜವೀ ಮೀ ನ್ಹಿ ಪೂವಯಸ್ಮಿಮತಃ ಪುರಾ ತಾಹಂ ಷ್ರ್ಣ್ವತಿಪಿವೀsಸಮ ।

ತತಃ ಕುಮಾರ ೂೀsಙ್ೆದ್ ಆಹ ಚಾಸಾಮಚಛತಂ ಪಿವ ೀರ್ಯಂ ನ್ ತತ ೂೀsಭಿಜಾನ ೀ ॥೬.೫೫॥
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕುಸಯಿರ್ತು ನನನ ವ ೀಗ,
ತ್ ೂಂಬತ್ಾುರು ಯೀಜನ ಹಾರುತುದ ಾ ನ್ಾನ್ಾಗ.
ಕಿರ ಅಂಗದನ್ ಂದ ನ್ಾ ನೂರು ಯೀಜನ ಜಗಿದ ೀನು,
ಆನಂರ್ತರ ಶಕಿುಹಿೀನನ್ಾಗಿ ಮಾಡಲ್ಾರ ಮುಂದ ೀನೂ.

ಅಪೂರಿತ ೀ ತ ೈಃ ಸ್ಕಲ್ ೈಃ ಶತಸ್್ ಗಮಾಗಮೀ ಶತುರಬಲಂ ಚ ವಿೀಕ್ಷಯ ।

ಸ್ುದ್ುಗೆಯಮತಾಂ ಚ ನಿಶಾಚರ ೀಶಪುಯಾ್ಯಃ ಸ್ ಧ್ಾತುಃ ಸ್ುತ ಆಬಭಾಷ ೀ ॥೬.೫೬॥

ತಳಿದಾದಮೀಲ್ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳ ಸಾಮರ್್ಥದ ಇತಮಿತ,

ಬರಹಮಪ್ುರ್ತರ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಆಲ್ ೂೀಚಿಸದ ಇರ್ತರ ಅನ್ ೀಕ ಸಂಗತ.
ಇರ್ತರ ಸಮಸ ್ ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲನ ದುಗಥಮರ್ತಾ ಶರ್ತುರಬಲ,
ಪ್ರಾಮಶ್ಥಸ ಮಾತ್ಾಡುತ್ಾನ್ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಕ ಲಕಾಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 808

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಅರ್ಯಂ ಹಿ ಗೃಧರಃ ಶತಯೀಜನ್ಂ ಗಿರಿಂ ತಿರಕೂಟಮಾಹ ೀತ ಉತಾತರ ವಿಘಾನಃ ।

ರ್ವ ೀರ್ಯುರನ ್ೀsಪಿ ತತ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ ೀಕಃ ಸ್ಮತ ೂ್ೀಯ ನ್ ಪರ ೂೀsಸತ ಕಶ್ಾತ್ ॥೬.೫೭॥

ಸಂಪಾತ ಹ ೀಳುವಂತ್ ತರಕೂಟಪ್ವಥರ್ತವದ ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರ,

ಹಾರುವುದಷ್ ುೀ ಅಲಲ ಎದುರಸ ಸಮಸ ್ಗಳ ಕಂಡುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಪ್ರಹಾರ.
ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಸಮರ್ಥ,
ಇನ್ಾ್ರದ ೀ ಶರಮವಾಗಲ್ಲೀ ಆಗುವುದದು ವ್ರ್ಥ.

ಉಕಾತವಸ್ ಇತ್ಂ ಪುನ್ರಾಹ ಸ್ೂನ್ುಂ ಪಾರರ್ಣಸ್್ ನಿಃಸುೀಮಬಲಂ; ಪರಶಂಸ್ರ್ಯನ್ ।

ತಾಮೀಕ ಏವಾತರ ಪರಂ ಸ್ಮತ್ಯಃ ಕುರುಷ್ಾ ಚ ೈತತ್ ಪರಿಪಾಹಿ ವಾನ್ರಾನ್ ॥೬.೫೮॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತನಿಂದ ಹನುಮನ ವಶ ೀಷ್ ಗುರ್ಣಗಾನ,

ನಿನಿನಂದ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣ ರಾಮಸಂದ ೀಶ ರ್ತಲುಪ್ಸ ೂೀ ತ್ಾರರ್ಣ.
ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,
ಪ್ೂರ ೈಸುತ್ಾು ಈ ಕಾರ್ಯಥ ಮಾಡು ನಿೀ ಕಪ್ರಕ್ಷರ್ಣ.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀsಸೌ ಹನ್ುಮಾನ್ ನಿಜ ೀಪಿುತಂ ತ ೀಷಾಮಶಕ್ತತಂ ಪರಕಟಾಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ।

ಅವದ್ಧಯತಾsಶು ಪರವಿಚಿನ್ಾ ರಾಮಂ ಸ್ುಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ್ತತಂ ಚರಿತ ೂೀಸ್ತದ್ಾಜ್ಞಾಮ್ ॥೬.೫೯॥

ಸದಾವಾಯಿತ್ ಲಲರ ಶಕಿು ಸಾಮರ್್ಥದ ಇತಮಿತ,

ಮನನವಾಯಿತ್ ಲಲರಗ ಹನುಮನ ಜ್ಞಾನ- ಶಕಿು.
ಸವಥಶಕು ಶ್ರೀರಾಮಧ್ಾ್ನದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತ,
ಅವನ್ಾಜ್ಞ ರ್ಯ ನ್ ರ ವ ೀರಸುವುದಕ ಬ ಳ ದು ನಿಂರ್ತ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಸ್ಮುದ್ರತರರ್ಣನಿಶಾಯೀನಾಮ ಷ್ಷ ೂಾೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ ರಚಿರ್ತವಾದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 809

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೬

ಶ್ರೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ಅನುವಾದ.

ಶ್ರೀರಾಮ ಚರತ್ ರ್ಯ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣದ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಆರನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ರೂಪ್ದಿ ಕೃಷ್ಾ್ಪ್ಥರ್ಣವಾದ ಭಾವ.

*********************************************************************
**********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 810

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಏಳು
[ಹನ್ೂಮತ್ ಪರತಿಯಾನ್ಮ್]

॥ ಓಂ ॥
ರಾಮಾರ್ಯ ಶಾಶಾತಸ್ುವಿಸ್ೃತಷ್ಡುೆಣಾರ್ಯ ಸ್ವ ೀಯಶಾರಾರ್ಯ ಸ್ುಖಸಾರಮಹಾರ್ಣ್ಯವಾರ್ಯ।
ನ್ತಾಾ ಲ್ಲಲಙ್ಘಯಷ್ುರರ್ಣ್ಯವಮುತಪಪಾತ ನಿಷಪೀಡ್ತಂ ಗಿರಿವರಂ ಪವನ್ಸ್್ಸ್ೂನ್ುಃ ॥೦೭-೦೧॥

ಶಾಶಾರ್ತ ಸವಥವಾ್ಪ್ು ವಸೃರ್ತಶಕು ಸದುಗರ್ಣಗಳ ಸಾಗರ,

ಷ್ಡುಗರ್ಣಗಳ ಆಗರ ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ.
ಸಮರಸುತ್ಾು ಭಕಿರಯಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತ ಮಾಡಿದ ನಮಸಾೆರ,
ಮಹ ೀಂದರಪ್ವಥರ್ತವ ಒದುಾ ಜಗಿದ ಹಾರಲು ಆ ಸಾಗರ.

ಚುಕ್ ೂೀರ್ ವಾರಿಧಿರನ್ುಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಶ್ೀಘರಂ ಯಾದ್ ೂೀಗಣ ೈಃ ಸ್ಹ ತದಿೀರ್ಯಬಲ್ಾಭಿಕೃಷ್ುಃ ।

ವೃಕ್ಾಶಾ ಪವಯತಗತಾಃ ಪವನ ೀನ್ ಪೂವಯಂ ಕ್ಷ್ಪ್ತೀsರ್ಣ್ಯವ ೀ ಗಿರಿರುದ್ಾಗಮದ್ಸ್್ ಹ ೀತ ೂೀಃ॥೦೭.೦೨॥

ಸ ಳ ಯಿರ್ತು ಸಮುದರವನ್ ನೀ ಹನುಮಂರ್ತನ ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಬಲ,

ಸಾಗರವಾಯಿರ್ತು ಸ್ರತ್ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಅಲ್ ೂಲೀಲಕಲ್ ೂಲೀಲ.
ಬ ೀರುಕಿರ್ತು ಮರಗಿಡಗಳೂ ಹಾರದವು ಹನುಮನ ಅನುಸರಸ,
ಮುಳುಗಿದಾ ಮೈನ್ಾಕವೂ ಮೀಲ್ ದಿಾರ್ತು ಹನುಮಸ ೀವ ಬರ್ಯಸ.

ಸಾ್ಲ್ ೂೀ ಹರಸ್್ ಗಿರಿಪಕ್ಷವಿನಾಶಕಾಲ್ ೀ ಕ್ಷ್ಪಾತವsರ್ಣ್ಯವ ೀ ಸ್ ಮರುತ ೂೀವಯರಿತಾತಮಪಕ್ಷಃ ।

ಹ ೈಮೊೀ ಗಿರಿಃ ಪವನ್ಜಸ್್ ತು ವಿಶರಮಾತ್ಯಮುದಿೂದ್್ ವಾರಿಧಿಮವದ್ಧಯದ್ನ ೀಕಸಾನ್ುಃ ॥೭.೦೩॥

ಹಿಂದ ಪ್ವಥರ್ತಗಳಿಗ ರ ಕ ೆಗಳು ಇದಾವಂತ್ ,

ಇಂದರ ಅವನ್ ನಲ್ಾಲ ಛ ೀದಿಸುರ್ತು ಬಂದನಂತ್ .
ರುದಾರಣಿರ್ಯ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಮೈನ್ಾಕ ಪ್ವಥರ್ತ,
ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಸಮುದರಕ ೆಸ ರ್ಯಲಾಟ್ಾುದನಂತ್ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತ.
ನ್ ನಪಾಯಿರ್ತಂತ್ ಅದಕ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಕರುಣ ,
ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂರ್ತಂತ್ ಅನುಸರಸ ಉಪ್ಕಾರ ಸಮರಣ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 811

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ನ ೈವಾತರ ವಿಶರಮರ್ಣಮೈಚಛತ ನಿಃಶರಮೊೀsಸೌ ನಿಃಸುೀಮಪೌರುಷ್ಗುರ್ಣಸ್್ ಕುತಃ ಶರಮೊೀsಸ್್ ।

ಆಶ್ಿಷ್್ ಪವಯತವರಂ ಸ್ ದ್ದ್ಶಯ ಗಚಛನ್ ದ್ ೈವ ೈಸ್ುತ ನಾಗಜನ್ನಿೀಂ ಪರಹಿತಾಂ ವರ ೀರ್ಣ ೦೭.೦೪॥

ಅಮಿರ್ತಬಲ ಪೌರುಷ್ದ ಹನುಮಗ ಲ್ಲಲರ್ಯ ಶರಮ,

ಶರಮವಾಗದ ಶಕಿುನಿಧಗಾ್ಕ ವಶಾರಂತರ್ಯ ನ್ ೀಮ.
ಶ ರೀಷ್ಠ ಪ್ವಥರ್ತ ಮೈನ್ಾಕಗಿರ್ತು ಪ್ರೀತರ್ಯ ಆಲ್ಲಂಗನ,
ಮುನನಡ ದು ಕಂಡ ನ್ಾಗಮಾತ್ ಯಾದ ಸುರಸ ರ್ಯನನ.
ಜಜ್ಞಾಸ್ುಭಿನಿನಯಜಬಲಂ ತವ ರ್ಕ್ಷಮೀತು ರ್ಯದ್್ತ್ ತಾಮಿಚಛಸ ತದಿತ್ಮರ ೂೀದಿತಾಯಾಃ ।
ಆಸ್್ಂ ಪರವಿಶ್ ಸ್ಪದಿ ಪರವಿನಿಃಸ್ೃತ ೂೀsಸಾಮದ್ ದ್ ೀವಾನ್ನ್ನ್ಾರ್ಯದ್ುತ ಸ್ಾೃತಮೀಷ್ು ರಕ್ಷನ್ ॥೭-೦೫॥

ನುಂಗಬರ್ಯಸದ ಾಲ್ಾಲ ನಿನನ ಬಾಯಿಗ ಬಿೀಳಲ್ ಂದು ಸುರಸ ಗ ದ ೀವತ್ ಗಳ ವರ,

ಕ್ಷಣಾಧಥದಲ್ಲಲ ಅವಳ ಬಾಯಿಹ ೂಕುೆ ಹ ೂರಬಂದ ತ್ಾ ಅಂಜನಿೀಕುಮಾರ.
ದ ೀವತ್ ಗಳ ವರಕ ೆ ಹನುಮಂರ್ತದ ೀವರು ಕ ೂಟು ಬ ಲ್ ,
ರ್ತನನ ಪೌರುಷ್ ಮರ ದು ಸುರಸ ಯಿಂದ ಸುುರ್ತನ್ಾದ ಕಲ್ .

ದ್ೃಷಾುವ ಸ್ುರಪರರ್ಣಯತಾಂ ಬಲಮಸ್್ ಚ ೂೀಗರಂ ದ್ ೀವಾಃ ಪರತುಷ್ುುವುರಮುಂ ಸ್ುಮನ ೂೀsಭಿವೃಷಾುಯ ।

ತ ೈರಾದ್ೃತಃ ಪುನ್ರಸೌ ವಿರ್ಯತ ೈವ ಗಚಛನ್ ಛಾಯಾಗರಹಂ ಪರತಿದ್ದ್ಶಯ ಚ ಸಂಹಿಕಾಖ್ಮ್ ॥೭.೦೬॥

ಹನುಮಂರ್ತಗಿರುವ ಬಲ ವಾರ್ತುಲ್ ಕಂಡ ದ ೀವತ್ಾವೃಂದ,

ಹಾಡಿ ಕ ೂಂಡಾಡಿದರವನ ಸುುತಸುರ್ತು ಪ್ುಷ್ಾವೃಷುಯಿಂದ.
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಆದರಸಲಾಟು ಹನುಮ ಮುಂದ ಸಾಗಿದ,
ನ್ ರಳಿಂದಲ್ ೀ ಸ ಳ ವ ರಾಕ್ಷಸ ಸಂಹಿಕ ರ್ಯನುನ ತ್ಾ ನ್ ೂೀಡಿ.

ಲಙ್ಕ್ಾವನಾರ್ಯ ಸ್ಕಲಸ್್ ಚ ನಿಗರಹ ೀsಸಾ್ಃ ಸಾಮರ್್ಯಮಪರತಿಹತಂ ಪರದ್ದ್ೌ ವಿಧ್ಾತಾ ।

ಛಾಯಾಮವಾಕ್ಷ್ಪದ್ಸೌ ಪವನಾತಮಜಸ್್ ಸ ೂೀsಸಾ್ಃ ಶರಿೀರಮನ್ುವಿಶ್ ಬಭ ೀದ್ ಚಾsಶು ॥೭.೦೭॥

ನಿವಥಹಿಸಲು ಲಂಕ ರ್ಯ ರಕ್ಷಣಾಕಾರ್ಯಥ,

ಸಂಹಿಕ ಗಿರ್ತುು ಬರಹಮನಿಂದ ಅಮಿರ್ತಶಕಿುರ್ಯ ವರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 812

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಯಾವಾಗ ಸಂಹಿಕ ಮಾಡಿತ್ ೂೀ ಹನುಮನ ಛಾಯಾಗರಹರ್ಣ,

ಅವಳ ದ ೀಹಹ ೂಕುೆ ಸೀಳಿದ ಹನುಮ ಕ ೂಟುವಳಿಗ ಮರರ್ಣ.

ನಿಸುೀಮಮಾತಮಬಲಮಿತ್ನ್ುದ್ಶಯಯಾನ ೂೀ ಹತ ಾೈವ ತಾಮಪಿ ವಿಧ್ಾತೃವರಾಭಿಗುಪಾತಮ್ ।

ಲಮಬೀ ಸ್ ಲಮಬಶ್ಖರ ೀ ನಿಪಪಾತ ಲಙ್ಕ್ಾಪಾರಕಾರರೂಪಕಗಿರಾವರ್ ಸ್ಞ್ುಾಕ ೂೀಚ ॥೭.೦೮॥

ಹನುಮಂರ್ತ ರ್ತನನ ಎಣ ಯಿರದ ಬಲವ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ೂೀರದ,

ಸಂಹಿಕ ರ್ಯ ಸೀಳಿ ಲಂಕಾಪಾರಕಾರದಲ್ಲಲದಾ ಲಂಬ ಶ್ಖರದ ಮೀಲ್ಲಳಿದ.
ಈರೀತ ಹನುಮಂರ್ತ ಲಂಕಾಪಾರಕಾರ ಸ ೀರಕ ೂಂಡ,
ನಗರಪ್ರವ ೀಶಕ ೆ ರ್ತಕೆಂತ್ ರ್ತನನ ರೂಪ್ ಕುಗಿಗಸಕ ೂಂಡ.

ರ್ೂತಾಾಬಲ್ಾಳಸ್ಮಿತ ೂೀ ನಿಶ್ತಾಂ ಪುರಿೀಂ ಚ ಪಾರಪುಯನ್ ದ್ದ್ಶಯ ನಿಜರೂಪವತಿೀಂ ಸ್ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್ ।

ರುದ್ ೂಧೀsನ್ಯಾssಶಾರ್ ವಿಜತ್ ಚ ತಾಂ ಸ್ಾಮುಷುಪಿಷಾುಂ ತಯಾsನ್ುಮತ ಏವ ವಿವ ೀಶ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್
॥೭.೦೯॥

ಹನುಮಂರ್ತ ಬ ಕಿೆಗ ಸಮವಾದ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ದ ೀಹ ಹ ೂಂದಿದ,

ಪ್ಟುರ್ಣ ಪಾರಕಾರದಲ್ಲಲ ಲಂಕಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಎದುರಾದದುಾ ನ್ ೂೀಡಿದ.
ಅವಳಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟು ಹನುಮ ಕ ೂಟುವಳಿಗ ಎಡಗ ೈ ಹ ೂಡ ರ್ತ,
ಗ ದುಾ ಅವಳ ಒಪ್ಾಗ ಪ್ಡ ದ ೀ ಲಂಕ ರ್ಯ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಮಾಗೆಯಮಾಣ ೂೀ ಬಹಿಶಾಾನ್ತಃ ಸ ೂೀsಶ ್ೀಕವನಿಕಾತಳ ೀ ।

ದ್ದ್ಶಯ ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷಮೂಲಸ್ತರಮಾಕೃತಿಮ್ ॥೭.೧೦॥

ಲಂಕ ರ್ಯ ಒಳಗೂ ಹ ೂರಗೂ ಹುಡುಕುರ್ತು ಹನುಮಂರ್ತ ನಡ ದ,

ಅಶ ್ೀಕವನದಲ್ಲಲ ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷದಡಿರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯ ನ್ ೂೀಡಿದ.

ನ್ರಲ್ ೂೀಕವಿಡಮಬಸ್್ ಜಾನ್ನ್ ರಾಮಸ್್ ಹೃದ್ೆತಮ್ ।

ತಸ್್ ಚ ೀಷಾುನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಕೃತಾಾ ಚ ೀಷಾುಶಾ ಸ್ಂವಿದ್ಃ ॥೭.೧೧॥
ತಾದ್ೃಕ್ ಚ ೀಷಾುಸ್ಮೀತಾಯಾ ಅಙ್ುೆಲ್ಲೀರ್ಯಮದ್ಾತ್ ತತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 813

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಸೀತಾರ್ಯ ಯಾನಿ ಚ ೈವಾsಸ್ನಾನಕೃತ ೀಸಾತನಿ ಸ್ವಯಶಃ ॥೭.೧೨॥

ರ್ೂಷ್ಣಾನಿ ದಿಾಧ್ಾ ರ್ೂತಾಾ ತಾನ ್ೀವಾsಸ್ಂಸ್ತಥ ೈವ ಚ ।
ಅರ್ ಚೂಳಾಮಣಿಂ ದಿವ್ಂ ದ್ಾತುಂ ರಾಮಾರ್ಯ ಸಾ ದ್ದ್ೌ ॥೭.೧೩॥

ಭಗವಂರ್ತನದು ಮನುಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ರ ಅನುಕರಣ ,

ಜಗದ್ ಮಾತ್ಾಪ್ರ್ತರ ನಡ ರ್ಯಂತ್ ಹನುಮನದೂ ಅನುಸರಣ .
ರಾಮ ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯ ಅಸುರಮೊೀಹನ ಕಾರ್ಯಥ ಅನ್ ೀಕ,
ಅಂತ್ ೀ ಹನುಮನ ಸೀತ್ಾಕೃತಯಂದಿಗ ಸಂವಾದದ ನ್ಾಟಕ.
ನಂರ್ತರ ರಾಮನಿಂದ ರ್ತಂದ ಉಂಗುರವ ಸೀತ್ ಗ ಕ ೂಟು ಕಾರ್ಯಕ.
ಸೀತ್ಾಮಾತ್ ಧರಸದಾ ಆಭರರ್ಣಗಳದ ಾೀ ಪ್ಡಿರ್ಯಚುಚ,
ಸೀತ್ಾಕೃತಯಂದಿಗೂ ಇದಾವ ಂಬುದು ಏನು ಹ ಚುಚ.
ಹನುಮನ್ ೂಡನ್ ಕ ೂಂಚ ಹ ೂರ್ತುು ಮಾತ್ಾಡಿದ ಸೀತ್ ,
ರಾಮಗ ಕ ೂಡ ಂದು ಚೂಡಾಮಣಿರ್ಯ ಕ ೂಟುಳಂತ್ .

ರ್ಯದ್್ಪ ್ೀತನ್ನ ಪಶ್ನಿತ ನಿಶಾಚರಗಣಾಸ್ುತತ ೀ ।

ದ್ು್ಲ್ ೂೀಕಚಾರಿರ್ಣಃ ಸ್ವಯಂ ಪಶ್ಂತ್ೃಷ್ರ್ಯ ಏವ ಚ ॥೭.೧೪॥
ಷಾಂ ವಿಡಮಬನಾಯೈವ ದ್ ೈತಾ್ನಾಂ ವಞ್ಾನಾರ್ಯ ಚ ।
ಪಶ್ತಾಂ ಕಲ್ಲಮುಖಾ್ನಾಂ ವಿಡಮೊಬೀsರ್ಯಂ ಕೃತ ೂೀ ರ್ವ ೀತ್ ॥೭.೧೫॥

ಯಾರಗಾಗಿ ಈ ನ್ಾಟಕ ಪ್ರದಶಥನದ ಆಟ,

ರಕೆಸರಗಾಗಿಲಲ ಹನುಮ ಸೀತ್ಾ ಸಂವಾದದ ನ್ ೂೀಟ.
ಅಂರ್ತರಕ್ಷದಿ ಸಂಚರಸುವ ದ ೀವತ್ ಋಷಗಳಿಗಾಗಿ ತ್ ೂೀರದ ಆಟ,
ಕಲ್ಾ್ದಿದ ೈರ್ತ್ರಗ ಅವರವರ ಸಾಧನ್ಾ ಮಾಗಥಕ ೆ ಕ ೂಟು ಊಟ.
ಎಲಲವೂ ಸೃಷುಕರ್ತಥ ಶ್ರೀರಾಮನ ಸಂಕಲಾ, ಅಂತ್ ೀ ನಟ್ಟಸದ ಮಗನ್ಾದ ಹನುಮಪ್ಾ.
ಕೃತಾಾ ಕಾರ್ಯಯಮಿದ್ಂ ಸ್ವಯಂ ವಿಶಙ್ಾಃ ಪವನಾತಮಜಃ ।
ಆತಾಮವಿಷ್ಾರಣ ೀ ಚಿತತಂ ಚಕ ರೀ ಮತಿಮತಾಂ ವರಃ ॥೭.೧೬॥

ಭರ್ಯವಲಲದ ೀ ಅವಶ್ ಕ ಲಸಗಳ ಮುಗಿಸದ ಮೀಲ್ ರಾಮದೂರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 814

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ರ್ತನನ ತ್ಾ ತ್ ೂೀರಕ ೂಳಳಲು ಸಂಕಲ್ಲಾಸದ ಬುದಿಾವಂರ್ತ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಅರ್ವನ್ಮಖಿಲಂ ತದ್ ರಾವರ್ಣಸಾ್ವಲುಪ್ ಕ್ಷ್ತಿರುಹಮಿಮಮೀಕಂ ವಜಞಯಯತಾಾssಶು ವಿೀರಃ ।

ರಜನಿಚರವಿನಾಶಂ ಕಾಙ್ಷಮಾಣ ೂೀsತಿವ ೀಲಂ ಮುಹುರತಿರವನಾದಿೀ ತ ೂೀರರ್ಣಂ ಚಾsರುರ ೂೀಹ
॥೭.೧೭॥

ಸೀತ್ ಕುಳಿತದಾ ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷವ ಮುಟುಲ್ಲಲಲ,

ಧವಂಸ ಮಾಡಿ ಹಾಕಿದ ರಾವರ್ಣನ ವನವನ್ ನಲ್ಾಲ.
ರಕೆಸರ ಸಂಹಾರವ ಉರ್ತೆಟವಾಗಿ ಬರ್ಯಸುರ್ತು,
ದ ೂಡಡ ಶಬಾ ಮಾಡುತ್ಾು ತ್ ೂೀರರ್ಣವನ್ ನೀರ ಕುಳಿರ್ತ.

ಅಥಾಶೃಣ ೂೀದ್ ದ್ಶಾನ್ನ್ಃ ಕಪಿೀನ್ಾರಚ ೀಷುತಂ ಪರಮ್ ।

ದಿದ್ ೀಶ ಕ್ತಙ್ಾರಾನ್ ಬಹೂನ್ ಕಪಿನಿನಯಗೃಹ್ತಾಮಿತಿ ॥೭.೧೮॥

ರಾವರ್ಣಗ ರ್ತಲುಪ್ರ್ತು ಉರ್ತೃಷ್ು ಕಪ್ಯಿಂದಾದ ಕಿರಯರ್ಯ ಸಂದ ೀಶ,

ಕಿಂಕರರ ಂಬ ಬಹು ರಕೆಸರ ಕರ ದು ಇರ್ತು ಕಪ್ರ್ಯ ಹಿಡಿರ್ಯಲು ಆದ ೀಶ.

ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀ ವಿಮೃತ್ವೀ ವರಾದ್ಧರಸ್್ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ।

ಸ್ಮಾಸ್ದ್ನ್ ಮಹಾಬಲಂ ಸ್ುರಾನ್ತರಾತಮನ ೂೀsಙ್ೆಜಮ್ ॥೭.೧೯॥

ರುದರವರಬಲದಿಂದ ಸಾವಲಲದ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ರಾಕ್ಷಸರ ಆ ಹಿಂಡು,

ದ ೀವತ್ ಗಳಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಪಾರರ್ಣಪ್ುರ್ತರಗ ದುರಾರ್ಯುು ದಂಡು.

ಅಶ್ೀತಿಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯೂರ್ಪಂ ಪುರಸ್ುರಾಷ್ುಕಾರ್ಯುತಮ್ ।

ಅನ ೀಕಹ ೀತಿಸ್ಙ್ುಾಲಮ್ ಕಪಿೀನ್ಾರಮಾವೃಣ ೂೀದ್ ಬಲಮ್ ॥೭.೨೦॥

ಎಂಬತ್ ುಂಟು ಕ ೂೀಟ್ಟ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಗಳ ಬಲ್ಾಢ್ ಸ ೈನ್,

ಹರದು ಬಂದು ಸುರ್ತುುವರ ಯಿರ್ತು ರಾಮದೂರ್ತ ಹನುಮನನನ.

ಸ್ಮಾವೃತಸ್ತಥಾssರ್ಯುಧ್ ೈಃ ಸ್ತಾಡಿತಶಾತ ೈರ್ೃಯಶಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 815

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಚಕಾರ ತಾನ್ ಸ್ಮಸ್ತಶಸ್ತಳಪರಹಾರಚೂಣಿ್ಯತಾನ್ ॥೭.೨೧॥

ಸುರ್ತುುವರದ ಸ ೀನ್ ಮಾಡಿರ್ತು ಹನುಮಂರ್ತಗ ನ್ಾನ್ಾ ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಪ್ರಹಾರ,

ಅವರ ಲಲರನೂನ ರ್ತನನ ಅಂಗ ೈಯಿಂದಲ್ ೀ ಹ ೂಡ ದು ಮಾಡಿದ ತ್ಾ ಸಂಹಾರ.

ಪುನ್ಶಾ ಮನಿಾಪುತರಕಾನ್ ಸ್ ರಾವರ್ಣಪರಚ ೂೀದಿತಾನ್ ।

ಮಮದ್ಧಯ ಸ್ಪತ ಪವಯತಪರಭಾನ್ ವರಾಭಿರಕ್ಷ್ತಾನ್ ॥೭.೨೨॥

ಬಲ್ಾಗರಗಾಮಿನ್ಸ್ತಥಾ ಸ್ ಶವಯವಾಕುುಗವಿಯತಾನ್ ।
ನಿಹತ್ ಸ್ವಯರಕ್ಷಸಾಂ ತೃತಿೀರ್ಯಭಾಗಮಕ್ಷ್ಣ ೂೀತ್ ॥೭.೨೩॥

ರುದರದ ೀವನ ವರಗಳಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತ,

ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಮಂತರಪ್ುರ್ತರರವರು ಸಪ್ು.
ಬ ಟು ಸದೃಶರಾದ ಆ ರಾಕ್ಷಸರು,
ಹನುಮನ ರ್ತುಳಿರ್ತಕ ೆ ಪ್ುಡಿಯಾದರು.
ವರಬಲದಿಂದ ದಪ್ಥರ್ತವಾದ ರಾಕ್ಷಸರ ರಾವರ್ಣನ ಸ ೀನ್ ,
ಸಂಹರಸದ ಹನುಮ ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ ನೀ.

ಅನೌಪಮಂ ಹರ ೀಬಯಲಂ ನಿಶಮ್ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ ।

ಕುಮಾರಮಕ್ಷಮಾತಮನ್ಃ ಸ್ಮಂ ಸ್ುತಂ ನ್್ಯೀಜರ್ಯತ್ ॥೭.೨೪॥

ಕಪ್ರ್ಯ ಬಲ ಅಸದೃಶವ ಂದು ಅರರ್ತ ರಾವರ್ಣ,

ಸಮಬಲದ ಮಗ ಅಕ್ಷಕುಮಾರನ ಮಾಡಿದ ನಿಯೀಜನ.

ಸ್ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕಸಾಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ಸ್ುತಂ ಶರ ೈವಯವಷ್ಯ ಹ ।

ಶ್ತ ೈವಯರಾಸ್ಾಮನಿಾತ ೈನ್ನಯಚ ೈನ್ಮರ್್ಚಾಲರ್ಯತ್ ॥೭.೨೫॥

ಸಕಲಲ್ ೂೀಕಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾದ ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರ ಹನುಮಂರ್ತ,

ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಜೀವದ ಉಸರಾಗಿ ಇರುವಾರ್ತ.
ಅಕ್ಷಕುಮಾರ ಸುರಸದ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಮಂತರರ್ತ ಬಾರ್ಣಗಳ ಅನವರರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 816

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಯಾವುದಕೂೆ ಜಗಗದ ಬಗಗದ ೀ ನಿಂರ್ತ ಬಲದಮೂಲ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಸ್ ಮರ್ಣಡಮಧ್ಕಾಸ್ುತಂ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ರಾವಣ ೂೀಪಮಮ್ ।

ತೃತಿೀರ್ಯ ಏಷ್ ಚಾಂಶಕ ೂೀ ಬಲಸ್್ ಹಿೀತ್ಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ॥೭.೨೬॥

ಹನುಮ ಕಂಡ ರಾವರ್ಣನ ಮಗ ಅಕ್ಷಕುಮಾರ,

ರಾವರ್ಣಸದೃಶನವನು ಅವನ ಬಲ ಅಪಾರ.
ಹನುಮಂರ್ತ ರ್ತನನಲ್ ಲೀ ಯೀಚಿಸದನಂತ್ ಆಗ,
ಇವನಿರಬ ೀಕು ರಾವರ್ಣಬಲದ ಮೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗ.

ನಿದ್ಾರ್ಯ್ಯ ಏವ ರಾವರ್ಣಃ ಸ್ ರಾಘವಸ್್ ನಾನ್್ಥಾ ।

ರ್ಯದಿೀನ್ಾರಜನ್ಮಯಾ ಹತ ೂೀ ನ್ಚಾಸ್್ ಶಕ್ತತರಿೀಕ್ಷಯತ ೀ ॥೭.೨೭ ॥

ರಾವರ್ಣನನುನ ನ್ಾನು ಮಾಡುವುದಿಲಲ ಸಂಹಾರ,

ಆಗಲ್ ೀಬ ೀಕವನು ರಾಮಬಾರ್ಣಕ ೆೀ ಆಹಾರ.
ಬರಲ್ಲರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಸಂಹರಸದರ ನ್ಾನು,
ಲ್ ೂೀಕಕಾೆಗುವುದಿಲಲ ಅವನ ಶಕಿು ಪ್ರಚರ್ಯ ತ್ಾನು.

ಅತಸ್ತಯೀಃ ಸ್ಮೊೀ ಮಯಾ ತೃತಿೀರ್ಯ ಏಷ್ ಹನ್್ತ ೀ ।

ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಚ ೈವಮಾಶು ತಂ ಪದ್ ೂೀಃ ಪರಗೃಹ್ ಪುಪುಿವ ೀ ॥೭.೨೮॥

ಕಾರರ್ಣ ರಾವರ್ಣ ಇಂದರಜರ್ತುಗಳ ಸಂಹಾರ ಸಲಲದು,

ಅಕ್ಷಕುಮಾರನ ಮೀಲ್ ಕಳಿಸುವುದ ೀ ಒಳ ಳರ್ಯದು.
ಕಾಲುಗಳಲ್ಲಲ ಅವನ ಹಿಡಿದ,
ಹಿಡಿದಂತ್ ೀ ತ್ಾ ಮೀಲ್ ಹಾರದ.

ಸ್ ಚಕರವದ್ ರ್ರಮಾತುರಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರಾವಣಾತಮಜಮ್ ।

ಅಪ್ೀರ್ರ್ಯದ್ ಧರಾತಳ ೀ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಮಾರುತಿೀ ತನ್ುಃ ॥೭.೨೯॥

ಅಕ್ಷಕುಮಾರ ಹನುಮನ ಕ ೈರ್ಯ ಆಟದ ಚಕರವಾದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 817

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಗರಗರನ್ ತರುಗಿಸುರ್ತುವನ ಎತು ನ್ ಲಕ ೆ ಅಪ್ಾಳಿಸದ.

ವಿಚೂಣಿ್ಯತ ೀ ಧರಾತಳ ೀ ನಿಜ ೀ ಸ್ುತ ೀ ಸ್ ರಾವರ್ಣಃ ।

ನಿಶಮ್ ಶ ್ೀಕತಾಪಿತಸ್ತದ್ಗರಜಂ ಸ್ಮಾದಿಶತ್ ॥೭.೩೦॥

ಮಗ ಅಕ್ಷಕುಮಾರನ ಮರರ್ಣವಾತ್ ಥ ಕ ೀಳಿದ ರಾವರ್ಣನ್ಾದ ಶ ್ೀಕರ್ತಪ್ು,

ಅವನರ್ಣ್ ಇಂದರಜರ್ತುವಗ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಹ ೂೀಗಲು ಆಜ್ಞ ರ್ಯ ಇರ್ತು.

ಅಥ ೀನ್ಾರಜನ್ಮಹಾಶರ ೈವಯರಾಸ್ಾಸ್ಮಾಯೀಜತ ೈಃ ।
ತತಕ್ಷ ವಾನ್ರ ೂೀತತಮಂ ನ್ಚಾಶಕದ್ ವಿಚಾಲನ ೀ ॥೭.೩೧॥

ಇಂದರಜರ್ತು ಬಳಸದ ಹನುಮನ ಮೀಲ್ ಉರ್ತುಮ ಅಸರಗಳನ್ ನಲಲ,

ಆದರೂ ಅವನನುನ ಅಲುಗಿಸಲೂ ಇಂದರಜರ್ತುವಗ ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಥಾಸ್ಾಮುತತಮಂ ವಿಧ್ ೀರ್ಯು್ಯಯೀಜ ಸ್ವಯದ್ುಷ್ಷಹಮ್ ।

ಸ್ ತ ೀನ್ ತಾಡಿತ ೂೀ ಹರಿವ್ಯಚಿನ್ತರ್ಯನಿನರಾಕುಲಃ ॥೭.೩೨॥

ನಂರ್ತರ ಇಂದರಜರ್ತುವನಿಂದ ಬರಹಾಮಸರದ ಪ್ರಯೀಗ,

ಕ ೂಂಚವೂ ವಚಲ್ಲರ್ತನ್ಾಗದ ಹನುಮ ಯೀಚಿಸದನ್ಾಗ.

ಮಯಾ ವರಾ ವಿಲಙ್ಕಚಘತಾ ಹ್ನ ೀಕಶಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಃ ।

ಸ್ ಮಾನ್ನಿೀರ್ಯ ಏವ ಮೀ ತತ ೂೀsತರ ಮಾನ್ಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೭.೩೩॥

ನನಿನಂದಾಗಲ್ ೀ ಆಗಿದ ಅನ್ ೀಕ ಬರಹಮವರಗಳ ಉಲಲಂಘನ್ ,

ಸವಥದಾ ಬರಹಮದ ೀವ ನನಗೂ ಕೂಡಾ ಬಲು ಮಾನ್ನ್ .
ತ್ ೂೀರಕ ೂಳುಳವ ಈಗ ಈ ಅಸರಕಾೆದಂತ್ ಬಂಧರ್ತ,
ಹಿೀಗ ಂದು ಮನದಲ್ ಲೀ ಯೀಚಿಸದ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಇಮೀ ಚ ಕುರ್ಯು್ಯರತರ ಕ್ತಂ ಪರಹೃಷ್ುರಕ್ಷಸಾಂ ಗಣಾಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 818

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಇತಿೀಹ ಲಕ್ಷಯಮೀವ ಮೀ ಸ್ ರಾವರ್ಣಶಾ ದ್ೃಶ್ತ ೀ ॥೭.೩೪॥

ಇದ್ಂ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಬದ್ಧವತ್ ಸ್ತಂ ಕಪಿೀನ್ಾರಮಾಶು ತ ೀ ।

ಬಬನ್ುಧರನ್್ಪಾಶಕ ೈಜಞಯಗಾಮ ಚಾಸ್ಾಮಸ್್ ತತ್ ॥೭.೩೫॥

ಗ ೂತ್ಾುಗುರ್ತುದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ರಕೆಸರ ನಡವಳಿಕ ,

ಸದಾವಾಗುರ್ತುದ ರಾವರ್ಣನ ಭ ೀಟ್ಟಗ ಒಂದು ವ ೀದಿಕ .
ಇಂರ್ತು ಯೀಚಿಸದ ಹನುಮ ಬಂಧನಕ ೂೆಳಗಾದವನಂತ್ ನಿಂರ್ತ,
ದ ೈರ್ತ್ಪ್ಡ ರ್ಯವರ ಹಗಗಗಳಿಂದ ಕಟ್ಟುಸಕ ೂಂಡಾದ ಬಂಧರ್ತ.
ಬರಹಾಮಸರ ಅವನ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಯಿರ್ತಂತ್ ಆಗಿ ಅವಮಾನಿರ್ತ.

ಅರ್ ಪರಗೃಹ್ ತಂ ಕಪಿಂ ಸ್ಮಿೀಪಮಾನ್ರ್ಯಂಶಾ ತ ೀ ।

ನಿಶಾಚರ ೀಶಾರಸ್್ ತಂ ಸ್ ಪೃಷ್ುವಾಂಶಾ ರಾವರ್ಣಃ ॥೭.೩೬॥

ಕಪ ೀ ಕುತ ೂೀsಸ ಕಸ್್ ವಾ ಕ್ತಮತ್ಯಮಿೀದ್ೃಶಂ ಕೃತಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತಃ ಸ್ ಚಾವದ್ತ್ ಪರರ್ಣಮ್ ರಾಮಮಿೀಶಾರಮ್ ॥೭.೩೭॥

ದ ೈರ್ತ್ಪ್ಡ ಹಿಡಿದು ರ್ತಂದಿರ್ತು ಮಹಾಕಪ್ರ್ಯ ರಾವರ್ಣನ ಬಳಿಗ ,

ರ್ತನ್ ನದುರು ನಿಂರ್ತ ಹನುಮನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ರಾವರ್ಣ ಹಿೀಗ .
ಎಲ್ ೈ ಕಪ್ಯೀ ಎಲ್ಲಲಂದ ಬಂದಿರುವ ,
ನಿೀನು ಯಾರ ದಾಸನ್ಾಗಿ ನಿಂದಿರುವ ,
ಯಾವ ಕಾರರ್ಣಕ ಈ ರೀತ ಮಾಡಿರುವ .
ಈ ರೀತ ಪ್ರಶ್ನರ್ತನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತ,
ರಾಮಗ ವಂದಿಸ ಉರ್ತುರಸಲು ನಿಂರ್ತ.

ಅವ ೈಹಿ ದ್ೂತಮಾಗತಂ ದ್ುರನ್ತವಿಕರಮಸ್್ ಮಾಮ್ ।

ರಘೂತತಮಸ್್ ಮಾರುತಿಂ ಕುಲಕ್ಷಯೀ ತವ ೀಶಾರಮ್ ॥೭.೩೮॥

ಬಲು ಪ್ರಾಕರಮಿ ಶ್ರೀರಾಮನ ದೂರ್ತ ಹನುಮಂರ್ತ ನ್ಾನು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 819

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ನಿನನ ಕುಲ ನ್ಾಶ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥ ತಳಿ ನಿೀನು.

ನ್ ಚ ೀತ್ ಪರದ್ಾಸ್್ಸ ತಾರನ್ ರಘೂತತಮಪಿರಯಾಂ ತದ್ಾ ।

ಸ್ಪುತರಮಿತರಬಾನ್ಧವೀ ವಿನಾಶಮಾಶು ಯಾಸ್್ಸ ॥೭.೩೯॥

ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ನಿೀನು ರಾಮಪ್ತನ ಸೀತ್ ರ್ಯ ರಾಮಗ ಒಪ್ಾಸದಿದಾಲ್ಲ,ಲ

ಮಕೆಳು ಬಂಧು ಮಿರ್ತರರ ಸಮೀರ್ತ ವನ್ಾಶ ಹ ೂಂದುವ ಯಿಲ್ಲಲ.

ನ್ ರಾಮಬಾರ್ಣಧ್ಾರಣ ೀ ಕ್ಷಮಾಃ ಸ್ುರ ೀಶಾರಾ ಅಪಿ ।

ವಿರಿಞ್ಾಶವಯಪೂವಯಕಾಃ ಕ್ತಮು ತಾಮಲಪಸಾರಕಃ ॥೭.೪೦॥
ಪರಕ ೂೀಪಿತಸ್್ ತಸ್್ ಕಃ ಪುರಃಸ್ತೌ ಕ್ಷಮೊೀ ರ್ವ ೀತ್ ।
ಸ್ುರಾಸ್ುರ ೂೀರಗಾದಿಕ ೀ ಜಗತ್ಚಿನ್ಾಕಮಯರ್ಣಃ ॥೭.೪೧॥

ರಾಮಬಾರ್ಣ ರ್ತಡ ವ ಶಕಿು ಯಾವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಇಲಲ,

ಬರಹಮ ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರಗೂ ಆ ಸಾಮರ್್ಥ ಇಲಲ.
ಅತ ಕಡಿಮ ಬಲ ಹ ೂಂದಿರುವ ನಿನಿನಂದ ಹ ೀಗ ಸಾಧ್ ರ್ತಡ ,
ಮುನಿದ ರಾಮಗ ದುರಾಗಲ್ಾರದು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಸುರರ ಪ್ಡ .
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಅವ ಸವಥಶಕು,
ಅವನ್ ದುರಸಲು ಯಾರಲಲ ಸಮರ್ಥ.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ವಧ್ ೂೀದ್್ತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯದ್ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ ।

ಸ್ ಪುಚಛದ್ಾಹಕಮಮಯಣಿ ನ್್ಯೀಜರ್ಯನಿನಶಾಚರಾನ್ ॥೭.೪೨॥

ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮನ ಕುರರ್ತು ಪ್ರಸಾುಪ್,

ಹನುಮನ ಕ ೂಲಲಲು ರಾವರ್ಣ ತ್ ೂಟು ಸಂಕಲಾ.
ದೂರ್ತನ ವಧ್ ರ್ತಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ರ್ತಮಮ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ,
ಹನುಮನ ಬಾಲ ಸುಡಿರ ನುನತ್ಾುನ್ ಅರ್ಣ್ ರಾವರ್ಣ.

ಅಥಾಸ್್ ವಸ್ಾಸ್ಞ್ಾಯೈಃ ಪಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುಚಛಮಗನಯೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 820

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ದ್ದ್ುದ್ಾಯದ್ಾಹ ನಾಸ್್ ತನ್ಮರುತುಖ ೂೀ ಹುತಾಶನ್ಃ ॥೭.೪೩॥

ರಾಕ್ಷಸರ ಲಲ ಹನುಮನ ಬಾಲವ ಬಟ್ ುಗಳಿಂದ ಮುಚಿಚ,

ಸಂಭರಮಿಸದರ ಲ್ಾಲ ದೂರ್ತನ ಬಾಲಕ ಬ ಂಕಿರ್ಯ ಹಚಿಚ.
ಆ ಬ ಂಕಿ ಬಾಲವ ಸುಡಲ್ಲಲಲ ತ್ಾನು,
ಅಗಿನ ವಾರ್ಯುವನ ಸಖನಲಲವ ೀನು.

ಮಮಷ್ಯ ಸ್ವಯಚ ೀಷುತಂ ಸ್ ರಕ್ಷಸಾಂ ನಿರಾಮರ್ಯಃ ।

ಬಲ್ ೂೀದ್ಧತಶಾ ಕೌತುಕಾತ್ ಪರದ್ಗುಧಮೀವ ತಾಂ ಪುರಿೀಮ್ ॥೭.೪೪॥

ಬಲವಂರ್ತ ಹನುಮಗ ಇವರಂದ ೀನು ತ್ ೂಂದರ ಕಾಟ,

ರಕೆಸರ ಎಲ್ಾಲ ಚ ೀಷ್ ುಗಳ ಸಹಿಸುತ್ಾು ಸುಮಮನಿದಾ ಆಟ.
ಇವರ ೀನು ಮಾಡುತ್ಾುರ ನ್ ೂೀಡುವ ಎಂಬ ಕುರ್ತೂಹಲ,
ಮನದಲ್ ಲೀ ಹ ಣ ದ ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಸುಡುವ ಜಾಲ.

ದ್ದ್ಾಹ ಚಾಖಿಲಂ ಪುರಂ ಸ್ಾಪುಚಛಗ ೀನ್ ವಹಿನನಾ ।

ಕೃತಿಸ್ುತ ವಿಶಾಕಮಮಯಣ ೂೀsಪ್ದ್ಹ್ತಾಸ್್ ತ ೀಜಸಾ ॥೭.೪೫॥

ಬಾಲದಲ್ಲಲದಾ ಬ ಂಕಿಯಿಂದ ಹನುಮ ಲಂಕ ರ್ಯನ್ ನಲ್ಾಲ ಸುಟು,

ವಶಾಕಮಥನ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಕೂಡಾ ಅಗಿನಗಾಯಿರ್ತು ತ್ಾ ಊಟ.

ಸ್ುವರ್ಣ್ಯರತನಕಾರಿತಾಂ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀತತಮೈಃ ಸ್ಹ ।

ಪರದ್ಹ್ಸ್ವಯಶಃ ಪುರಿೀಂ ಮುದ್ಾsನಿಾತ ೂೀ ಜಗಜಞಯ ಚ ॥೭.೪೬॥

ಅನ್ ೀಕ ರಾಕ್ಷಸ ಶ ರೀಷ್ಠರ ಪ್ರವಾರ,

ಬಂಗಾರ ರರ್ತನಗಳಿಂದಾದ ಲಂಕಾನಗರ,
ಹನುಮ ನಿೀಡಿದನ್ ಲಲವ ಅಗಿನಗ ಆಹಾರ.
ಸಂರ್ತಸದಿ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಘಜಥಸದ ಧೀರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 821

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಸ್ ರಾವರ್ಣಂ ಸ್ಪುತರಕಂ ತೃಣ ೂೀಪಮಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಚ ।

ತಯೀಃ ಪರಪಶ್ತ ೂೀಃ ಪುರಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಸ್ಮಸಾದ್ ರ್ಯಯೌ ॥೭.೪೭॥

ಇಂದರಜರ್ತು ರಾವಣಾದಿಗಳ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಕೂಟ,

ಹನುಮಗದು ಹುಲ್ಲಲಗಿಂರ್ತ ಕಡ ಯಾದ ನ್ ೂೀಟ.
ಅವರ ಕಣ ್ದುರ ೀ ಸುಟು ಲಂಕ ರ್ಯ ಬಿೀದಿ ಬಿೀದಿ,
ತ್ ರಳಿದ ಹನುಮ ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣವ ಮಾಡಿ ಬೂದಿ.

ವಿಲಙ್ಘಯ ಚಾರ್ಣ್ಯವಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ಾಜಾತಿಭಿಃ ಪರಪೂಜತಃ ।

ಪರರ್ಕ್ಷಯ ವಾನ್ರ ೀಶ್ತುಮಮಯಧು ಪರರ್ುಂ ಸ್ಮೀಯವಾನ್ ॥೭.೪೮॥

ಮತ್ ು ತರುಗಿ ಸಮುದರ ಹಾರದ ಹನುಮಂರ್ತ,

ರ್ತನ್ ೂನಡನ್ ಇದಾ ಕಪ್ಗಳಿಂದಾದ ತ್ಾ ಪ್ೂಜರ್ತ.
ಸುಗಿರೀವಗ ಂದ ೀ ಮಿೀಸಲ್ಾದ ಮಧುವನದ ಜ ೀನು,
ಸವದು ರಾಮನ ಬಳಿ ತ್ ರಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತ ತ್ಾನು.

ರಾಮಂ ಸ್ುರ ೀಶಾರಮಗರ್ಣ್ಗುಣಾಭಿರಾಮಂ ಸ್ಮಾಾಪ್ ಸ್ವಯಕಪಿವಿೀರವರ ೈಃ ಸ್ಮೀತಃ ।

ಚೂಳಾಮಣಿಂ ಪವನ್ಜಃ ಪದ್ಯೀನಿನಯಧ್ಾರ್ಯಸ್ವಾಯಙ್ೆಕ ೈಃ ಪರರ್ಣತಿಮಸ್್ ಚಕಾರ ರ್ಕಾಾ ॥೭.೪೯॥

ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳ ಭಂಡಾರವನುನ,

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಡ ರ್ಯ ರಾಮಚಂದರನನುನ,
ಸ ೀರದ ಅಂಗದ ಮೊದಲ್ಾದವರ ೂಡಗೂಡಿ ರಾಮಬಂಟ,
ಸೀತ್ ಕ ೂಟು ಚೂಡಾಮಣಿರ್ಯ ಶ್ರೀರಾಮಪಾದದ ಬಳಿ ಇಟು.
ಶ್ರೀರಾಮಪಾದದ ಬಳಿ ಮಣಿಯಿಟು ಧೀರ,
ಭಕಿುಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸವಾಥಂಗ ನಮಸಾೆರ.

ರಾಮೊೀsಪಿ ನಾನ್್ದ್ನ್ುದ್ಾತುಮಮುಷ್್ ಯೀಗ್ಮತ್ನ್ತರ್ಕ್ತತಪರಮಸ್್ ವಿಲಕ್ಷಯ ಕ್ತಞಚಾತ್ ।

ಸಾಾತಮಪರದ್ಾನ್ಮಧಿಕಂ ಪವನಾತಮಜಸ್್ ಕುವಯನ್ ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್ದ್ಮುಂ ಪರಮಾಭಿತುಷ್ುಃ ॥೭.೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 822

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೭

ಹನುಮಂರ್ತನದು ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಶ ರೀಷ್ಠ ಭಕಿು,

ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರ ತ್ ೂೀರದ ಸಂಪ್ರೀತ.
ಅವನಿಗ ಕ ೂಡುವಂರ್ದುಾ ಅಲ್ ಲೀನೂ ಕಾರ್ಣದ ಕಾರರ್ಣ,
ರ್ತನನನ್ ನೀ ತ್ಾ ಕ ೂಡುತ್ಾು ಹನುಮಂರ್ತಗಿರ್ತು ಪ್ರೀತರ್ಯ ಆಲ್ಲಂಗನ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಹನ್ೂಮತ್ ಪರತಿಯಾನ್ಮ್ ನಾಮ ಸ್ಪತಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ಅನುವಾದ,
ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನ ನ್ಾಮದ ಏಳನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಮಧ್ಾಾಂರ್ತಗಥರ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಾ್ಪ್ಥರ್ಣ ಮಾಡಿದ ಧನ್ಭಾವ.

*********************************************************************

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 823

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಎಂಟು
[ಹನ್ೂಮತಿ ಶ್ರೀರಾಮದ್ಯಾದ್ಾನ್ಮ್]

॥ ಓಂ ॥
ಶುರತಾಾಹನ್ೂಮದ್ುದಿತಂ ಕೃತಮಸ್್ ಸ್ವಯಂಪಿರೀತಃ ಪರಯಾರ್ಣಮಭಿರ ೂೀಚರ್ಯತ ೀ ಸ್ ರಾಮಃ ।
ಆರುಹ್ ವಾರ್ಯುಸ್ುತಮಙ್ೆದ್ಗ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸೌಮಿತಿರಣಾ ಸ್ರವಿಜಃ ಸ್ಹ ಸ ೀನ್ಯಾsಗಾತ್ ॥೮.೦೧॥

ಹನುಮ ಹ ೀಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ವಾತ್ ಥ ಕಮಥಗಳ ಆಲ್ಲಸದ ರಾಮಚಂದರ,

ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾಗಿ ಲಂಕ ಗ ಪ್ರಯಾರ್ಣ ಬ ಳ ಸಲು ಬರ್ಯಸದ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.
ಹನುಮನ ಹ ಗಲ್ ೀರದ ರಾಮ ಅಂಗದನ ಹ ಗಲ್ ೀರದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ,
ಸುಗಿರೀವಾದಿ ಕಪ್ಸ ೈನ್ದ ೂಂದಿಗ ಆರಂಭಿಸದರು ಲಂಕಾ ಪ್ರ್ಯರ್ಣ.

ಸ್ಮಾಾಪ್ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣಮಪಾಂನಿನಧಿಮತರ ದ್ ೀವಃ ಶ್ಶ ್ೀ ಜಗದ್ುೆರುತಮೊೀsಪ್ವಿಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃ ।

ಅಗ ರೀ ಹಿ ಮಾದ್ಾಯವಮನ್ುಪರರ್ರ್ಯನ್ ಸ್ ಧಮಮಯಂ ಪನಾ್ನ್ಮತಿ್ಯತುಮಪಾಮಪತಿತಃ ಪರತಿೀತಃ॥೮.೦೨॥

ಸಾಗಿ ಬಂದು ಸ ೀರದರ ಲಲ ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದ ಸಮುದರ ತೀರ,

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದರೂ ತ್ ರ ದ ವಾಡಿಕ ರ್ಯ ಮೃದುದಾಾರ.
ಸಮುದರರಾಜಗ ತಳಿಸ ದಾರಕ ೀಳುವ ರಾಮನ ಪ್ರ,
ದಭ ಥರ್ಯ ಮೀಲ್ ಪ್ವಡಿಸದ ತ್ಾಳ ಮರ್ಯ ಧನುಧ್ಾಥರ.

ತತಾರsಜಗಾಮ ಸ್ ವಿಭಿಷ್ರ್ಣನಾಮಧ್ ೀಯೀ ರಕ್ಷಃ ಪತ ೀರವರಜ ೂೀsಪ್ರ್ ರಾವಣ ೀನ್ ।

ರ್ಕ ೂತೀsಧಿಕಂ ರಘುಪತಾವಿತಿ ಧಮಮಯನಿಷ್ಾಸ್ಾಕ ೂತೀ ಜಗಾಮ ಶರರ್ಣಂ ಚ ರಘೂತತಮಂ ತಮ್ ॥೮.೦೩॥

ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ,

ದ ೈವಭಕು ಧಮಥನಿಷ್ಠನ್ಾದ ಕಾರರ್ಣ,
ಅರ್ಣ್ ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಆಗಿದಾ ಪ್ರರ್ತ್ಕು.
ರಾಮನಲ್ಲಲಗ ಬಂದಾದ ಶರಣಾಗರ್ತ.

ಬರಹಾಮತಮಜ ೀನ್ ರವಿಜ ೀನ್ ಬಲಪರಣ ೀತಾರ ನಿೀಲ್ ೀನ್ ಮೈನ್ಾವಿವಿದ್ಾಙ್ೆದ್ತಾರಪೂವ ೈಯಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 824

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಸ್ವ ೈಯಶಾ ಶತುರಸ್ದ್ನಾದ್ುಪಯಾತ ಏಷ್ ಭಾರತಾsಸ್್ ನ್ ಗರಹರ್ಣಯೀಗ್ ಇತಿ ಸ್ರ ೂೀಕತಃ ॥೮.೦೪॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಸುಗಿರೀವ ನಿೀಲ ಮೈಂದ ವವದ ಅಂಗದ ತ್ಾರ,

ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲ ಕಪ್ಗಳಿಂದಲೂ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಸಾೀಕಾರಕ ೆ ನಕಾರ.
ಶರ್ತುರವನ ಮನ್ ಯಿಂದ ಬಂದ ಶರ್ತುರವನ ಸಹ ೂೀದರ,
ಹ ೀಗಿದಾರೂ ರ್ತಮಮ ಕಡ ಸ ೀರಲಹಥನಲಲವ ಂಬ ವಚಾರಧ್ಾರ.

ಅತಾರsಹ ರೂಪಮಪರಂ ಬಲದ್ ೀವತಾಯಾ ಗಾರಹ್ಃ ಸ್ ಏಷ್ ನಿತರಾಂ ಶರರ್ಣಂ ಪರಪನ್ನಃ ।

ರ್ಕತಶಾ ರಾಮಪದ್ಯೀವಿಯನ್ಶ್ಷ್ು್ ರಕ್ ೂೀ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ರಾಜ್ಮುಪಭ ೂೀಕುತಮಿಹಾಭಿಯಾತಃ ॥೮.೦೫॥

ಬಲದ ದ ೀವತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ರೂಪ್ವಾದ ಹನುಮಂರ್ತ,

ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ರ್ತನನ ವವ ೀಚನ್ ರ್ಯ ಮಾರ್ತ.
ಇವನು ಶರರ್ಣು ಬಂದ ರಾಮಚಂದರನ ಭಕು,
ರಾವರ್ಣ ನ್ಾಶವಾಗಲ್ಲರುವನ್ ಂದು ತಳಿದಾರ್ತ.
ರಾವರ್ಣನ ನಂರ್ತರದ ರಾಜ್ದ ಉರ್ತುರಾಧಕಾರ,
ಸಾೀಕಾರಾಹಥನ್ಾದಾರಂದ ಸ ೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು ಸರ.

ಇತು್ಕತವತ್ರ್ ಹನ್ೂಮತಿ ದ್ ೀವದ್ ೀವಃ ಸ್ಙ್ೆೃಹ್ ತದ್ಾಚನ್ಮಾಹ ರ್ಯಥ ೈವ ಪೂವಯಮ್ ।

ಸ್ುಗಿರೀವಹ ೀತುತ ಇಮಂ ಸ್ರಮಾಗರಹಿೀಷ ್ೀ ಪಾದ್ಪರಪನ್ನಮಿದ್ಮೀವ ಸ್ದ್ಾ ವರತಂ ಮೀ ॥೮.೦೬॥

ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾರ್ತ ಕ ೀಳುತುರಲು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,

ಸುಗಿರೀವನಂತ್ ಇವನನೂನ ಸಾೀಕರಸದ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.
ಹಿಂದ ರ್ಯೂ ಹನುಮನ ಮಾತನಂತ್ ಸುಗಿರೀವನ್ಾಗಿದಾ ಒಪ್ಾಗ ,
ಈಗಲೂ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣಗ ಸಕಿೆರ್ತು ರಾಮಚಂದರದ ೀವರ ಅಪ್ುಾಗ .
ಹನುಮನ ಮಾರ್ತ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮ,
ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುತ್ಾುನ್ ರ್ತನನ ಖಚಿರ್ತ ನ್ ೀಮ.
ನನನ ಪಾದದಲ್ಲಲ ಯಾರಾಗುತ್ಾುರ ೂೀ ಶರಣಾಗರ್ತ,
ಅವರನುನ ಸಾೀಕರಸ ಅನುಗರಹಿಸುವುದು ನನನ ವರರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 825

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಸ್ಬರಹಮಕಾಃ ಸ್ುರಗಣಾಃ ಸ್ಹದ್ ೈತ್ಮತಾಾಯಃ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಮೀತ್ ಚ ಮದ್ಙ್ುೆಲ್ಲಚಾಲನ ೀsಪಿ ।

ನ ೀಶಾ ರ್ರ್ಯಂ ನ್ ಮಮ ರಾತಿರ ಚರಾದ್ಮುಷಾಮಚುಛದ್ಧಸ್ಾಭಾವ ಇತಿ ಚ ೈನ್ಮಹಂ ವಿಜಾನ ೀ ॥೮.೦೭॥

ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ಾ ಸಮೂಹವಾಗಲ್ಲೀ,

ದಾನವ ,ಬಲವಂರ್ತ ಮಾನವರಾಗಲ್ಲೀ,
ಎಲಲರೂ ಒಟ್ಾುಗಿ ಸ ೀರ ಬಂದರೂ,
ನನ್ ೂನಂದು ಬ ರಳನೂನ ಅಲುಗಿಸಲ್ಾರರು.
ನನಗಿಲಲ ಈ ರಕೆಸನಿಂದಾ್ವ ಭರ್ಯ,
ಗ ೂತ್ ುನಗ ಇವನು ಶುದಾ ಸಾಭಾವದವ.

ಇತು್ಕತವಾಕ್ ಉತ ತಂ ಸ್ಾಜನ್ಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರಾಜ ್ೀsರ್್ಷ ೀಚರ್ಯದ್ಪಾರಸ್ುಸ್ತತವರಾಶ್ಃ ।

ಮತಾಾತೃಣ ೂೀಪಮಮಶ ೀಷ್ಸ್ದ್ನ್ತಕಂ ತಂ ರಕ್ಷಃಪತಿಂ ತಾವರಜಸ್್ ದ್ದ್ೌ ಸ್ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್ ॥೮.೦೮॥

ಹಿೀಗ ಮಾತ್ಾಡಿದ ಶ್ರೀರಘುಕುಲತ್ ೀಜ,

ಭೃರ್ತ್ನ ಮಾಡಿದ ಲಂಕಾದ ೀಶದ ರಾಜ.
ಆದರ ೀನಂತ್ ಬಲವಂರ್ತ ರ್ಯಮಸಾರೂಪ್ಯಾದ ರಾವರ್ಣ,
ರಾಮನ್ ದುರು ರ್ತೃರ್ಣಸಮಾನವಾಗಿ ಅಭಿಷಕುನ್ಾದ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ.

ಕಲ್ಾಪನ್ತಮಸ್್ ನಿಶ್ಚಾರಿಪತಿತಾಪೂವಯಮಾರ್ಯುಃ ಪರದ್ಾರ್ಯ ನಿಜಲ್ ೂೀಕಗತಿಂ ತದ್ನ ತೀ ।

ರಾತಿರತರಯೀsಪ್ನ್ುಪಗಾಮಿನ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಸ ೂೀsಬಧಂಚುಕ ೂರೀಧ ರಕತನ್ರ್ಯನಾನ್ತಮರ್ಯುಞ್ಞದ್ಬೌಧ॥೮.೦೯॥

ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದವರ ಗೂ ಇರುವ ರಾಕ್ಷಸಾಧಪ್ರ್ತ್ಕ ೆ ಆರ್ಯುಷ್್,

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣಗಿರ್ತು ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕ ಪಾರಪ್ುರ್ಯ ಭವಷ್್.
ಇಷ್ ುಲ್ಾಲ ಅನುಗರಹವರ್ತು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣಗ ,
ಕ ಂಗರ್ಣ್ ಬಿಟು ತರರಾತರಯಾದರೂ ಬಾರದ ವರುರ್ಣನ್ ಡ ಗ .

ಸ್ ಕ ೂರೀಧದಿೀಪತನ್ರ್ಯನಾನ್ತಹತಃ ಪರಸ್್ ಶ ್ೀಷ್ಂ ಕ್ಷಣಾದ್ುಪಗತ ೂೀ ದ್ನ್ುಜಾದಿಸ್ತಾಯಃ ।

‘ಸನ್ುಧಃ ಶ್ರಸ್್ಹಯರ್ಣಂ ಪರಿಗೃಹ್ ರೂಪಿೀ ಪಾದ್ಾರವಿನ್ಾಮುಪಗಮ್ ಬಭಾಷ್ ಏತತ್ ॥೮.೧೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 826

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಬಿೀರದ ಕ ೂೀಪ್ದ ನ್ ೂೀಟದ ಜಾಾಲ್ ,

ದಾನವಾದಿ ಜಲಚರಗಳ ೂಂದಿಗ ಬತುರ್ತು ಸಮುದರ ಆಗಲ್ .
ಸಮುದರರಾಜ ಮೂತಥವ ರ್ತುು ಪ್ೂಜಾದರವ್ ಹ ೂರ್ತುು ಬಂದ,
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಕಮಲ ಸಾರ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ.

‘ತಂ ತಾಾ ವರ್ಯಂ ಜಡಧಿಯೀ ನ್ ವಿದ್ಾಮ ರ್ೂಮನ್ ಕೂಟಸ್್ಮಾದಿಪುರುಷ್ಂ ಜಗತಾಮಧಿೀಶಮ್ ।

‘ತಾಂ ಸ್ತಾತಃ ಸ್ುರಗಣಾನ್ ರಜಸ ೂೀ ಮನ್ುಷಾ್ಂಸಾತತಿತೀಯರ್ಯತ ೂೀsಸ್ುರಗಣಾನ್ಭಿತಸ್ತಥಾsಸಾರಃ
॥೮.೧೧॥

ಸವಥದ ೀಶ ಕಾಲ ವಾ್ಪ್ು ಗುರ್ಣಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮ,

ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯ ಮಂದಮತಗಳರರ್ಯಲ್ಾರ ವು ನಿನನ ನ್ ೀಮ.
ಸರ್ತಾಗುರ್ಣದಿಂದ ದ ೀವತ್ಾಸಮೂಹ,
ರಜ ೂೀಗುರ್ಣದಿಂದ ಮಾನವಸಮೂಹ,
ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣದಿಂದ ದಾನವಸಮೂಹ,
ಎಲಲ ನಿೀನ್ ೀ ಸೃಜಸ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಜೀವ.

‘ಕಾಮಂ ಪರ ಯಾಹಿ ಜಹಿ ವಿಶರವಸ ೂೀsವಮೀಹಂ ತ ರಲ್ ೂೀಕ್ರಾವರ್ಣಮವಾಪುನಹಿ ವಿೀರ ಪತಿನೀಮ್ ।

‘ಬಧಿನೀಹಿ ಸ ೀತುಮಿಹ ತ ೀ ರ್ಯಶಸ ೂೀ ವಿತತ ್ೈ ಗಾರ್ಯನಿತ ದಿಗಿಾಜಯನ ೂೀ ರ್ಯಮುಪ ೀತ್ ರ್ೂಪಾಃ’
॥೮.೧೨॥

ವೀರನ್ ೀ ನಿನಿನಚಾೆನುಸಾರವಾಗಿ ಲಂಕ ಗ ಹ ೂರಡು,

ಮೂಲ್ ೂೀಥಕ ಅಳಿಸುವ ರಾವರ್ಣಗ ಮರರ್ಣ ನಿೀಡು.
ಮಾಡು ನಿನನ ಪ್ತನರ್ಯ ಸಾೀಕಾರ,
ಆಗಲ್ಲ ರಕೆಸ ಪ್ಡ ರ್ಯ ಸಂಹಾರ.
ವಶರವಸ್ ಮುನಿಗ ಮಗನಲಲನವ; ಮಲದ ಸಮಾನ,
ನಿನ್ ನಶಸುನ ವಸುರಣ ಗ ಆಗಲ್ಲ ಸ ೀರ್ತುವ ನಿಮಾಥರ್ಣ.
ದಿಗಿಾಜಯಿಗಳಾದ,ಆಗುವ ಅರಸರ ದಂಡು,
ಹಾಡಿ ಕ ೂಂಡಾಡುವರು ನಿನ್ ನಶಸುನ ಹಾಡು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 827

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಇತು್ಕತವನ್ತಮಮುಮಾಶಾನ್ುಗೃಹ್ ಬಾರ್ಣಂ ತಸ ೈ ಧೃತಂ ದಿತಿಸ್ುತಾತಮಸ್ು ಚಾನ್ಾಜ ೀಷ್ು ।

ಶಾವಾಯದ್ ವರಾದ್ ವಿಗತಮೃತು್ಷ್ು ದ್ುಜಞಯಯೀಷ್ು ನಿಃಸ್ಙ್್ಯಕ ೀಷ್ಾಮುಚದ್ಾಶು ದ್ದ್ಾಹ ಸ್ವಾಯನ್
॥೮.೧೩॥

ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದ ವರುರ್ಣನನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಅನುಗರಹಿಸದ,

ಅವನಿಗಿಟು ಬಾರ್ಣದ ಗುರ ಅಸಂಖ್ ದ ೈರ್ತ್ರ ಡ ಗ ತರುಗಿಸದ.
ಅಲ್ಲಲರ್ತುು ರುದರವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ ದ ೈರ್ತ್ ಚಂಡಾಲ ಸ ೈನ್,
ತರುಗಿಸದ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಅವರ ಲಲರನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಮಾಡಿದ ದಹನ.

ಕೃತ ಾೀರಿರ್ಣಂ ತದ್ರ್ ಮೂಲಫಲ್ಾನಿ ಚಾತರ ಸ್ಮ್ಗ್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ವಶತುರರಮೊೀಘಚ ೀಷ್ುಃ ।

ಬದ್ುಧಂ ದಿದ್ ೀಶ ಸ್ುರವದ್ಧಯಕ್ತನ ೂೀsವತಾರಂ ತಜಞಂ ನ್ಳಂ ಹರಿವರಾನ್ಪರಾಂಶಾ ಸ ೀತುಮ್ ॥೮.೧೪॥

ಆ ರಾಕ್ಷಸರದಾ ಜಾಗವಾಗಿರ್ತುು ಅಪ್ರಯೀಜಕ ಮರುಭೂಮಿ,

ಅದನುನ ಹೂ ಹರ್ಣು್ಗಳ ತ್ ೂೀಟ ಮಾಡಿದ ಭಕುಪ ರೀಮಿ.
ಭಕುರ ಸಂಸಾರಪ್ರಹಾರಕ ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಲಲ ಅವನ ಯಾವುದ ೀ ಕಾರ್ಯಕ,
ವಶಾಕಮಥಪ್ುರ್ತರ ನಳ ಮತುರ್ತರ ಕಪ್ಗಳ ಸ ೀರ್ತುವ ಕಟುಲು ಮಾಡಿದ ನ್ ೀಮಕ.

‘ಬಧ್ ೂಾೀದ್ಧ್ೌ ರಘುಪತಿವಿಯವಿಧ್ಾದಿರಕೂಟ ೈಃ ಸ ೀತುಂ ಕಪಿೀನ್ಾರಕರಕಮಿಪತರ್ೂರುಹಾಙ್ಕ ೆೈಃ ।

'ಸ್ುಗಿರೀವನಿೀಲಹನ್ುಮತ್ ಪರಮುಖ ೈರನಿೀಕ ೈಲಿಯಙ್ಕ್ಾಂ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣದ್ೃಶಾsವಿಶದ್ಾಶು ದ್ಗಾಧಮ್’ ॥೮.೧೫॥

ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಅಲ್ಾಲಡಿಸಲಾಟು ಮರಗಿಡಗಳು,

ಮರಗಿಡ ಸಮೀರ್ತವಾದ ರ್ತರರ್ತರ ಪ್ವಥರ್ತಗಳು.
ಇವ ಲ್ಾಲ ಆದವು ಸ ೀರ್ತುವ ನಿಮಾಥರ್ಣಕ ೆ ಸಾಧನ,
ಎಲಲರ ೂಡಗೂಡಿ ಕಟ್ಟುದ ಸ ೀರ್ತುವ ರಘುನಂದನ.
ಸುಗಿರೀವ ನಿೀಲ ಹನುಮಂರ್ತ ಮೊದಲ್ಾದ ಅನ್ ೀಕ ಕಪ್ಗಳ ಸಮೀರ್ತ,
ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನ ನ್ ರವಂದ ಹನುಮ ಸುಟು ಲಂಕ ರ್ಯ ಹ ೂಕೆ ರಘುನ್ಾರ್.

ಪಾರಪತಂ ನಿಶಾಮ್ ಪರಮಂ ರ್ುವನ ೈಕಸಾರಂ ನಿಃಸೀಮಪೌರುಷ್ಮನ್ನ್ತಮಸೌ ದ್ಶಾಸ್್ಃ ।

ತಾರಸಾದ್ ವಿಷ್ರ್ಣ್ಹೃದ್ಯೀ ನಿತರಾಂ ಬರ್ೂವ ಕತತಯವ್ಕಮಮಯವಿಷ್ಯೀ ಚ ವಿಮೂಢಚ ೀತಾಃ॥೮.೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 828

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲಯೀ ಅಪ್ರತಮ ಬಲವಂರ್ತ,

ಅಪಾರ ಪೌರುಷ್ದ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಅನಂರ್ತ.
ಅಂಥಾ ಶ್ರೀರಾಮ ಲಂಕ ಗ ಬಂದ ಸುದಿಾ ಕ ೀಳಿದ ರಾವರ್ಣ,
ಏನೂ ತ್ ೂೀಚದ ೀ ಭರ್ಯ ಖಿನನತ್ ಯಿಂದಾದ ವಷ್ರ್ಣ್.

ಪರಸಾ್ಪ್ ವಾಲ್ಲಸ್ುತಮೀವ ಚ ರಾಜನಿೀತ ್ೈ ರಾಮಸ್ತದ್ುಕತವಚನ ೀsಪ್ಮುನಾsಗೃಹಿೀತ ೀ ।

ದ್ಾಾರ ೂೀ ರುರ ೂೀಧ ಸ್ ಚತಸ್ರ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯಸ ೈನ ೂ್ೀ ರಕ್ಷಃಪತ ೀಃ ಪುರ ಉದ್ಾರಗುರ್ಣಃ ಪರ ೀಶಃ ॥೮.೧೭॥

ಅರ್ತು್ರ್ತುಮ ಗುರ್ಣವಂರ್ತ ದ ೀವತ್ ಗಳ ದ ೀವ ಪ್ರಮೀಶಾರ,

ಅಂಗದನ ರಾರ್ಯಭಾರಯಾಗಿ ಕಳುಹಿದ ರಾಜನಿೀತಗನುಸಾರ.
ಅಂಗದ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯಾ ಮಾರ್ತ ರಾವರ್ಣ ಮಾಡದಿದಾಾಗ ಸಾೀಕಾರ,
ಶ್ರೀರಾಮ ಪ್ರತಭಂಧಸದ ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣದ ನ್ಾಕೂದಾಾರ.

ದ್ಾಾರಾಂ ನಿರ ೂೀಧಸ್ಮಯೀ ಸ್ ದಿದ್ ೀಶ ಪುತರಂ ವಾರಾಮಪತ ೀದಿಧಯಶ್ ಸ್ುರ ೀಶಾರಶತುರಮುಗರಮ್ ।

ಪಾರಚಾ್ಂ ಪರಹಸ್ತಮದಿಶದ್ ದಿಶ್ ವಜರದ್ಂಷ್ಾಂ ಪ ರೀತಾಧಿಪಸ್್ ಶಶ್ನ್ಃ ಸ್ಾರ್ಯಮೀವ ಚಾಗಾತ್ ॥೮.೧೮॥

ರಾವರ್ಣನರವಗ ಬಂರ್ತು ರಾಮ ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣಕಾಹಕಿದ ಮುತುಗ ,

ಅತದುಷ್ುನ್ಾದ ಮಗ ಇಂದರಜರ್ತುವ ಕಳಿಸದ ಪ್ಶ್ಚಮ ದಿಕಿೆಗ ,
ಪ್ರಹಸುನ ಕಳಿಸಕ ೂಟು ಪ್ೂವಥ ದಿಕಿೆಗ .
ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣಕ ವಜರದಂಷ್ರನ ಕಳಿಸದ ಆರ್ತ,
ಉರ್ತುರದ ಡ ಗ ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೂರಟು ನಿಂರ್ತ.

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತತ್ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ಹನ್ುಮನ್ತಮೀವ ದ್ ೀವ ೀನ್ಾರಶತುರವಿಜಯಾರ್ಯ ದಿದ್ ೀಶ ಚಾsಶು ।

ನಿೀಲಂ ಪರಹಸ್ತನಿಧನಾರ್ಯ ಚ ವಜರದ್ಂಷ್ಾಂ ಹನ್ುತಂ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಸ್ುತಸ್ೂನ್ುಮಥಾsದಿದ್ ೀಶ ॥೮.೧೯॥

ಶ್ರೀರಾಮ ತಳಿದುಕ ೂಂಡವನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನ ನಡ ,

ಇಂದರಜರ್ತುವ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲು ಇಟು ಹನುಮನ ರ್ತಡ .
ಪ್ರಹಸುನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ನಿೀಲನ ನ್ ೀಮಕ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 829

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಂಗದಗಿರ್ತು ವಜರದಂಷ್ರನ ಕ ೂಲುಲವ ಕಾರ್ಯಕ.

ಮಧ್ ್ೀ ಹರಿೀಶಾರಮಧಿಜ್ದ್ನ್ುನಿನಯರ್ಯುಜ್ ರ್ಯಸಾ್ಂ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಪತಿದಿಾಯಶಮೀವ ತಾಂ ಹಿ ।

ಉದಿಾಶ್ ಸ್ಂಸ್ತ ಉಪಾತತಶರಃ ಸ್ಖಡ ೂೆೀ ದ್ ೀದಿೀಪ್ಮಾನ್ವಪುರುತತಮಪೂರುಷ ೂೀsಸೌ ॥೮.೨೦॥

ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಸುಗಿರೀವನ ನಿಲ್ಲಲಸದ ಶ್ರೀರಾಮ,

ರಾವರ್ಣನಿದಾ ಉರ್ತುರಕ ದುರಾಗಿ ನಿಂರ್ತ ಸುಂದರ ಸಾವಥಭೌಮ.
ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣ ಖಡಗಗಳ ಸಮೀರ್ತ ನಿಂರ್ತ ರ್ತಯಾರಾಗಿ ರಘುರಾಮ.

ವಿದ್ಾರವಿತ ೂೀ ಹನ್ಮತ ೀನ್ಾರಜದ್ಾಶು ಹಸ್ತಂ ತಸ್್ ಪರಪನ್ನ ಇವ ವಿೀರ್ಯ್ಯಮಮುಷ್್ ಜಾನ್ನ್ ।

ನಿೀಲ್ ೂೀ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಉಭೌ ಶ್ಲಯಾ ಚ ಶಕಾಾ ಸ್ಞ್ಾಕರತುರ್ಯ್ಯಮವಶಂ ಗಮಿತಂ ಪರಹಸ್ತಮ್ ॥೮.೨೧॥

ಇನ್ ನೀನು ಹನುಮನ ಕ ೈಗ ಸಗುವುದರಲ್ಲಲದಾ ರಕೆಸ ಇಂದರಜರ್ತುು,

ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಂಡು ಓಡಿದವಗ ಹನುಮಬಲದ ತೀವರತ್ ರುಚಿರ್ಯ ಅರವರ್ತುು.
ಬಂಡ ಗಲುಲ ಶಕಾಯರ್ಯುಧದಿಂದ ನಿೀಲ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ,
ಪ್ರಹಸುನ ಕ ೂಂದಿರ್ತುರು ರ್ಯಮಲ್ ೂೀಕದ ಪ್ರ್ಯರ್ಣ.

ನಿೀಲಸ್್ ನ ೈವ ವಶಮೀತಿ ಸ್ ಇತ್ಮೊೀಘಶಕಾಾ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಇಮಂ ಪರಜಹಾರ ಸಾಕಮ್ ।

ತಸಮನ್ ಹತ ೀsಙ್ೆದ್ ಉಪ ೀತ್ ಜಘಾನ್ ವಜರದ್ಂಷ್ಾಂ ನಿಪಾತ್ ರ್ುವಿ ಶ್ೀಷ್ಯಮಮುಷ್್ ಮೃದ್ನನ್ ॥೮.೨೨
॥

ಪ್ರಹಸು ನಿೀಲನ ವಶಕ ೆ ಬರುವುದಿಲ್ ಲಂಬ ಕಾರರ್ಣ

ಅಮೊೀಘ ಶ್ಕಾಯರ್ಯುಧದಿಂದ ಹ ೂಡ ದ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ.
ಹಿೀಗ ಇವರಬಬರಂದ ಪ್ರಹಸುನ್ಾದ ಹರ್ತ,
ವಜರದಂಷ್ರ ಅಂಗದನ ರ್ತುಳಿರ್ತದಿಂದಾದ ಮೃರ್ತ.

ಸ್ವ ೀಯಷ್ು ತ ೀಷ್ು ನಿಹತ ೀಷ್ು ದಿದ್ ೀಶ ಧೂಮರನ ೀತರಂ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಪತಿಃ ಸ್ ಚ ಪಶ್ಾಮೀನ್ ।
ದ್ಾಾರ ೀರ್ಣ ಮಾರುತಸ್ುತಂ ಸ್ಮುಪ ೀತ್ ದ್ಗ ೂಧೀ ಗುಪ್ತೀsಪಿ ಶ್ಲ್ಲವಚನ ೀನ್ ದ್ುರನ್ತಶಕ್ತತಮ್ ॥೮.೨೩॥

ಅವರ ಲಲರಲಲರದೂ ಮುಗಿದಾಗ ಇಹಲ್ ೂೀಕ ಯಾರ್ತರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 830

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ರಾವರ್ಣ ಕಳಿಸದ ಪ್ಶ್ಚಮ ದಾಾರದಿಂದ ಧೂಮರನ್ ೀರ್ತರ.

ಅವನಿಗಿದಾರೂ ರುದರದ ೀವನ ವರದ ರಕ್ಷರ್ಣ,
ಬಲದಮೂಲ ಹನುಮಗ ದುರಾಗಿ ಆದ ದಹನ.

ಅಕಮಪನ ೂೀsಪಿ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀ ನಿಶಾಚರ ೀಶಚ ೂೀದಿತಃ ।

ಉಮಾಪತ ೀವಯರ ೂೀದ್ಧತಃ ಕ್ಷಣಾದ್ಧತ ೂೀ ಹನ್ೂಮತಾ ॥೮.೨೪॥

ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ ರಾಕ್ಷಸನ್ ೂಬಬ,

ಮರ ರ್ಯುತುದಾ ಶ್ವವರದಿಂದ ಉದಾರ್ತನ್ಾದ ಅಕಂಬ.
ರಾವರ್ಣನ್ಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಹ ೂರ ಬಂದ,
ಹನುಮಂರ್ತ ಕ್ಷರ್ಣದಲಲವನ ಕ ೂಂದ.

ಅಥಾಸ್ಾಸ್ಮಾದಿೀಪಿತ ೈಃ ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀ ಮಹ ೂೀಲುಮಕ ೈಃ ।

ರಘುಪರವಿೀರಚ ೂೀದಿತಾಃ ಪುರಂ ನಿಷ ಸ್ಾದ್ಾಹರ್ಯನ್ ॥೮.೨೫॥

ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ದಿನದ ರ್ಯುದಾವಾದ ರಾತರ,

ದ ೈರ್ತ್ರ ಪ್ಡ ರ್ಯ ಪ್ರಾಜರ್ಯವಾಯಿರ್ತು ಖಾತರ.
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು ಕಪ್ಗಳ ಸ ೈನ್,
ಅಗನಾಸರದಿಂದ ಹಚಿಚದ ಪ್ಂಜುಗಳಿಂದ ಮಾಡಿರ್ತು ಲಂಕಾದಹನ.

ತತಸೌತ ನಿಕುಮೊೂೀsರ್ ಕುಮೂಶಾ ಕ ೂೀಪಾತ್ ಪರದಿಷೌು ದ್ಶಾಸ ್ೀನ್ ಕುಮೂಶುರತ ೀಹಿಯ ।

ಸ್ುತೌ ಸ್ುಪರಹೃಷೌು ರಣಾಯಾಭಿಯಾತೌ ಕಪಿೀಂಸಾತನ್ ಬಹಿಃ ಸ್ವಯಶ ್ೀ ಯಾತಯತಾಾ ॥೮.೨೬॥

ಪ್ಟುರ್ಣ ಸುಟುುಹ ೂೀದ ಕಾರರ್ಣ,

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ರಾವರ್ಣ.
ಕಳುಹಿದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಮಕೆಳಾದ ನಿಕುಂಭ ಕುಂಭ,
ಅವರಗಿರ್ತುಂತ್ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕ ೂಲಲಬಲ್ ಲವ ಂಬ ಜಂಭ.
ಬಲು ಆನಂದದಿಂದ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಬಂದರವರು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 831

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಕಪ್ಗಳನುನ ಹ ೂಡ ದು ಪಾರಕಾರದಾಚ ಓಡಿಸದರು.

ಸ್ ಕುಮೊೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸ್ುತಂ ತಾರನಿೀಲ್ೌ ನ್ಳಂ ಚಾಶ್ಾಪುತೌರ ಜಗಾಯಾಙ್ೆದ್ಂ ಚ ।

ಸ್ುರ್ಯುದ್ಧಂ ಚ ಕೃತಾಾ ದಿನ ೀಶಾತಮಜ ೀನ್ ಪರಣಿೀತ ೂೀ ರ್ಯಮಸಾ್sಶು ಲ್ ೂೀಕಂ ಸ್ುಪಾಪಃ ॥೮.೨೭॥

ಪಾರರಂಭವಾಯಿರ್ತು ಮಹಾಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕುಂಭನ ರ್ಯುದಾ,

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ತ್ಾರ ನಿೀಲ ನಳ ಮೈಂದ ವವದ ಅಂಗದರನುನ ಗ ದಾ.
ಸುಗಿರೀವನ್ ೂಡನ್ ನಡ ಯಿರ್ತು ಸುದಿೀಘಥವಾದ ರ್ಯುದಾ,
ಕಡ ಗ ೂಮಮ ಕಾದಲ್ಾಗದ ೀ ಸ ೂೀರ್ತು ರ್ಯಮಲ್ ೂೀಕದಿ ಬಿದಾ.

ತತ ೂೀ ನಿಕುಮೊೂೀsದಿರವರಪರದ್ಾರರ್ಣಂ ಮಹಾನ್ತಮುಗರಂ ಪರಿಘಂ ಪರಗೃಹ್ ।

ಸ್ಸಾರ ಸ್ೂಯಾ್ಯತಮಜಮಾಶು ಭಿೀತಃ ಸ್ ಪುಪುಿವ ೀ ಪಶ್ಾಮತ ೂೀ ಧನ್ುಃಶತಮ್॥೮.೨೮॥

ನಿಕುಂಭ ನುಗುಗತ್ಾುನ್ ಸುಗಿರೀವನ್ ಡ ಗ ಹಿಡಿದು ಪ್ವಥರ್ತ ಸೀಳಬಲಲ ದ ೂಡಡ ಈಟ್ಟ,

ಹ ದರದ ಸುಗಿರೀವ ಹಿಂದಕ ೆ ಜಗಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಪ್ಶ್ಚಮಕ ೆ ನೂರು ಮಾರು ದಾಟ್ಟ.

ತಂ ಭಾರಮರ್ಯತಾ್ಶು ರ್ುಜ ೀನ್ ವಿೀರ ೀ ಭಾರನಾತ ದಿಶ ್ೀ ದ್ೌ್ಶಾ ಸ್ಚನ್ಾರಸ್ೂಯಾ್ಯ ।

ಸ್ುರಾಶಾ ತಸ ೂ್ೀರುಬಲಂ ವರಂ ಚ ಶವೀಯದ್ೂವಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ವಿಷ ೀದ್ುರಿೀಷ್ತ್ ॥೮.೨೯॥

ನಿಕುಂಭ ರ್ತನನ ಈಟ್ಟರ್ಯನುನ ವಶಾಲ ಭುಜದಿಂದ ತರುಗಿಸಲು ಗರಗರನ್ ,

ಕಪ್ಗಳಿಗಾಯಿರ್ತು ದಿಕುೆಗಳು ತರುಗಿದ ಸೂರ್ಯಥ ಚಂದರ ಮಂಕಾದ ಭಾವನ್ .
ನಿಕುಂಭನಿಗಿದಾ ಸದಾಶ್ವನ ವರಬಲ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ರ್ತಂದಿರ್ತು ಕ ೂಂಚ ದುಃಖದ ಜಾಲ.

ಅನ್ನ್್ಸಾಧ್ಂ ತಮಥ ೂೀ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ಮುತಪಪಾತಾsಶು ಪುರ ೂೀsಸ್್ ಮಾರುತಿಃ ।

ಪರಕಾಶಬಾಹಾನ್ತರ ಆಹ ಚ ೈನ್ಂ ಕ್ತಮೀಭಿರತರ ಪರಹರಾsರ್ಯುಧಂ ತ ೀ ॥೮.೩೦॥

ಬ ೀರಾರಗೂ ಗ ಲಲಲ್ಾಗದ ನಿಕುಂಭನ ನ್ ೂೀಡಿದನ್ಾ ಹನುಮಂರ್ತ,

ಅವನ್ ದುರು ಹಾರ ದಿೀಘಥತ್ ೂೀಳುಗಳ ಮಧ್ದ ಎದ ಸ ಟ್ ಸ ನಿಂರ್ತ.
ಸ ಟ್ ದ ದ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು ಹನುಮ ಹ ೀಳಿದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 832

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅವರವರಂದ ೀನು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೂಡ ನಿನ್ಾನರ್ಯುಧ.

ಇತಿೀರಿತಸ ತೀನ್ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀತತಮೊೀ ವರಾದ್ಮೊೀಘಂ ಪರಜಹಾರ ವಕ್ಷಸ ।

ವಿಚೂಣಿ್ಯತ ೂೀsಸೌ ತದ್ುರಸ್್ಭ ೀದ್ ್ೀ ರ್ಯಥ ೈವ ವಜ ೂರೀ ವಿಪತೌ ವೃಥಾsರ್ವತ್ ॥೮.೩೧॥

ಈ ರೀತ ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾರ್ತ ಕ ೀಳಿದ ನಿಕುಂಭನ್ಾಗ,

ಮಾಡಿದ ವರಬಲದ ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಶಸರಪ್ರಯೀಗ.
ಇಂದರ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ ವಜಾರರ್ಯುಧ ಗರುಡನಲ್ಲಲ ವ್ರ್ಥವಾದ ರೀತ,
ನಿಕುಂಭನ್ಾರ್ಯುಧ ಹನುಮನಭ ೀದ್ದ ದ ಗಪ್ಾಳಿಸ ಪ್ುಡಿಯಾದ ಗತ.

ಸ್ುಪತಘೂನೀ ರ್ಯಜ್ಞಕ ೂೀಪಶಾ ಶಕುನಿದ್ ಾಯವತಾಪನ್ಃ ।

ವಿದ್ು್ಜಞಹಾಃ̐ ಪರಮಾರ್ಥೀ ಚ ಶುಕಸಾರರ್ಣಸ್ಂರ್ಯುತಾಃ ॥೮.೩೫॥
ರಾವರ್ಣಪ ರೀರಿತಾಃ ಸ್ವಾಯನ್ ಮರ್ನ್ತಃ ಕಪಿಕುಞ್ಞರಾನ್ ।
ಅವಧ್ಾ್ ಬರಹಮವರತ ೂೀ ನಿಹತಾ ರಾಮಸಾರ್ಯಕ ೈಃ ॥೮.೩೬॥

ಸುಪ್ುಘನ ,ರ್ಯಜ್ಞಕ ೂೀಪ್ ,ಶಕುನಿ ,ದ ೀವತ್ಾಪ್ನ;

ವದು್ಜಜಹಾ ,ಪ್ರಮಾರ್ಥೀ ,ಶುಕ ಮರ್ತುು ಸಾರರ್ಣ.
ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ ಎಂಟು ಜನರ ಈ ಹಿಂಡು,
ರಾವಣಾಜ್ಞ ಯಿಂದ ಕಪ್ಗಳ ಹ ೂಸಕುರ್ತು ಬಂದ ದಂಡು.
ರಾಮಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದರು ರ್ಯಮಲ್ ೂೀಕದ ಜಾಡು.

ರ್ಯುದ್ ೂಧೀನ್ಮತತಶಾ ಮತತಶಾ ದ್ ೀವಾನ್ತಕನ್ರಾನ್ತಕೌ ।

ತಿರಶ್ರಾ ಅತಿಕಾರ್ಯಶಾ ನಿರ್ಯ್ಯರ್ಯೂ ರಾವಣಾಜ್ಞಯಾ ॥೮.೩೭॥

ರ್ಯುದ ೂಾೀನಮರ್ತು ,ಮರ್ತು ,ದ ೀವಾಂರ್ತಕ ,ನರಾಂರ್ತಕ,

ತರಶ್ರ ,ಅತಕಾರ್ಯ ರಾವಣಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಆದರು ರ್ಯುದ ೂಾೀನುಮಖ.

ನ್ರಾನ್ತಕ ೂೀ ರಾವರ್ಣಜ ೂೀ ಹರ್ಯವಯ್ೀಯಪರಿ ಸ್ತಃ ।

ಅಭಿೀಃ ಸ್ಸಾರ ಸ್ಮರ ೀ ಪಾರಸ ೂೀದ್್ತಕರ ೂೀ ಹರಿೀನ್ ॥೮.೩೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 833

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ರಾವರ್ಣಪ್ುರ್ತರ ನರಾಂರ್ತಕ ಬಂದ ಉರ್ತುಮ ಕುದುರ ಏರ,

ನಿಭಥರ್ಯವಾಗಿ ಕಪ್ಗಳ ಎದುರಸದ ಪಾರಸಾರ್ಯುಧಧ್ಾರ.

ತಂ ದ್ಹನ್ತಮನಿೀಕಾನಿ ರ್ಯುವರಾಜ ೂೀsಙ್ೆದ್ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ।

ಉತಪಪಾತ ನಿರಿೀಕ್ಾಯsಶು ಸ್ಮದ್ಶಯರ್ಯದ್ಪು್ರಃ ॥೮.೩೯॥

ನರಾಂರ್ತಕ ಕಪ್ಸ ೈನ್ವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಸಮರ್ಯ,

ಅಂಗದ ಹಾರ ಎದುರುಬಂದು ತ್ ೂೀರದ ರ್ತನ್ ನದ ರ್ಯ.
ತಸ ೂ್ೀರಸ ಪಾರಸ್ವರಂ ಪರಜಹಾರ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ।
ದಿಾಧ್ಾ ಸ್ಮರ್ವತ್ ತತುತ ವಾಲ್ಲಪುತರಸ್್ ತ ೀಜಸಾ ॥೮.೪೦ll

ನರಾಂರ್ತಕ ಮಾಡಿದ ಅಂಗದನ್ ದ ಗ ಪಾರಸಾರ್ಯುಧ ಪಾರಯೀಗ,

ಅಮೊೀಘ ಬಲದ ಅಂಗದನ್ ದ ಗ ತ್ಾಗಿ ಅದಾಯಿರ್ತು ಇಬಾಭಗ.

ಅಥಾಸ್್ ಹರ್ಯಮಾಶ ಾೀವ ನಿಜಘಾನ್ ಮುಖ ೀ ಕಪಿಃ ।

ಪ ೀತತುಶಾಾಕ್ಷ್ಣಿೀ ತಸ್್ ಸ್ ಪಪಾತ ಮಮಾರ ಚ ॥೮.೪೧॥

ಅಂಗದ ಕ ೂಟು ನರಾಂರ್ತಕನ ಕುದುರ ಗ ಹ ೂಡ ರ್ತ,

ಅದರ ಕರ್ಣು್ಗಳ ರಡೂ ಉದುರ ಅದಾಯಿರ್ತು ಮೃರ್ತ.

ಸ್ ಖಡೆವರಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪರಸ್ಸಾರ ರಣ ೀ ಕಪಿಮ್ ।

ಆಚಿಛದ್್ ಖಡೆಮಸ ್ೈವ ನಿಹತ ೂೀ ವಾಲ್ಲಸ್ೂನ್ುನಾ ॥೮.೪೨॥

ನರಾಂರ್ತಕ ದ ೂಡಡ ಖಡಗವನ್ ತು ಅಂಗದನ್ ದುರು ಬಂದ,

ಅಂಗದ ಅದನ್ ನೀ ಸ ಳ ದು ಅದರಂದಲ್ ೀ ಅವನ ಕ ೂಂದ.

ವಿಚೂಣಿ್ಯತ ೀ ನಿಜಾರ್ಯುಧ್ ೀ ನಿಕುಮೂ ಏತ್ ಮಾರುತಿಮ್ ।

ಪರಗೃಹ್ ಚಾsತಮನ ೂೀಂsಸ್ಕ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜಗಿಮವಾನ್ ದ್ುರತಮ್ ॥೮.೩೨॥

ನಿಕುಂಭ ನ್ ೂೀಡಿದ ರ್ತನ್ಾನರ್ಯುಧ ಪ್ುಡಿಯಾದ ನ್ ೂೀಟ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 834

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಹನುಮನ ಹ ಗಲಲ್ಲ ಹ ೂರ್ತುುಕ ೂಂಡು ಆರಂಭಿಸದ ಓಟ.

ಪರಗೃಹ್ ಕರ್ಣಾಮಸ್್ ಸ್ ಪರಧ್ಾನ್ಮಾರುತಾತಮಜಃ ।

ಸ್ಾಮಾಶು ಮೊೀಚರ್ಯಮುತತ ೂೀ ನ್್ಪಾತರ್ಯದ್ ಧರಾತಳ ೀ ॥೮.೩೩॥

ಆಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತ,

ರಕೆಸನ ಕ ೂರಳ ಒತು ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹಿಡಿದನ್ಾರ್ತ.
ಹನುಮ ಬಿಡಿಸಕ ೂಂಡ ರಕೆಸನ ಹಿಡಿರ್ತ,
ನಿಕುಂಭನ ನ್ ಲಕ ಬಿೀಳಿಸ ಕ ಡವದನ್ಾರ್ತ.

ಚಕಾರ ತಂ ರಣಾತಮಕ ೀ ಮಖ ೀ ರಮೀಶದ್ ೈವತ ೀ ।

ಪಶುಂ ಪರರ್ಞ್ಞನಾತಮಜ ೂೀ ವಿನ ೀದ್ುರತರ ದ್ ೀವತಾಃ ॥೮.೩೪॥

ರ್ಯುದಾ ರೂಪ್ವಾದ ಮಹಾವ ೈಷ್್ವ ಯಾಗದಲ್ಲಲ,

ಹನುಮ ಕ ೂಟು ನಿಕುಂಭನ್ ಂಬ ವಶ ೀಷ್ ಪ್ಶುಬಲ್ಲ.
ಆಯಿರ್ತು ನಿಕುಂಭನ ಸಂಹಾರ,
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಕಿದರು ಜರ್ಯಕಾರ.

ಗನ್ಧವಯಕನ್್ಕಾಸ್ೂತ ೀ ನಿಹತ ೀ ರಾವಣಾತಮಜ ೀ ।

ಆಜಗಾಮಾಗರಜಸ್ತಸ್್ ಸ ೂೀದ್ಯ್ೀಯ ದ್ ೀವತಾನ್ತಕಃ ॥೮.೪೩॥

ಹರ್ತನ್ಾಗಲು ಗಂಧವಥಸರೀ ರಾವರ್ಣ ಪ್ುರ್ತರ ನರಾಂರ್ತಕ,

ಅವನ ಒಡಹುಟ್ಟುದ ಅರ್ಣ್ ತ್ಾ ಬಂದ ದ ೀವಾಂರ್ತಕ.

ತಸಾ್sಪತತ ಏವಾsಶು ಶರವಷ್ಯಪರತಾಪಿತಾಃ ।

ಪರದ್ುದ್ುರವುರ್ಯಯಾತ್ ಸ್ವ ೀಯ ಕಪಯೀ ಜಾಮಬವನ್ುಮಖಾಃ ॥೮.೪೪॥

ಅವನು ನುಗುಗರ್ತು ಬಂದು ಸುರಸುತರಲು ಬಾರ್ಣದ ಮಳ ,

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಮುಂತ್ಾದವರು ಕಂಗ ಟುು ಓಡಿದ ವ ೀಳ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 835

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಸ್ ಶರಂ ತರಸಾssದ್ಾರ್ಯ ರವಿಪುತಾರರ್ಯುಧ್ ೂೀಪಮಮ್ ।

ಅಙ್ೆದ್ಂ ಪರಜಹಾರ ೂೀರಸ್್ಪತತ್ ಸ್ ಮುಮೊೀಹ ಚ ॥೮.೪೫॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕ ಮಾಡಿದ ಅಂಗದನ ಮೀಲ್ ರ್ಯಮದಂಡದಂರ್ ಬಾರ್ಣ ಪ್ರಯೀಗ,

ಆ ಪ್ರಹಾರದ ತೀವರತ್ ಗ ಕ ಳಗುರುಳಿ ಮೂಛ ಥಹ ೂೀದ ಅಂಗದನ್ಾಗ.

ಅರ್ ತಿಗಾಮಂಶುತನ್ರ್ಯಃ ಶ ೈಲಂ ಪರಚಲಪಾದ್ಪಮ್ ।

ಅಭಿದ್ುದ್ಾರವ ಸ್ಙ್ೆೃಹ್ ಚಿಕ್ ೀಪ ಚ ನಿಶಾಚರ ೀ ॥೮.೪೬॥

ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ ಸುಗಿರೀವ ಕಂಪ್ಸುವ ಮರಗಳಿರುವ ಬ ಟು ಹಿಡಿದು ಬಂದ,

ದ ೀವಾಂರ್ತಕನ ಬಳಿಸಾರ ಆ ಬ ಟುವನ್ ನೀ ಅವನ ಮೀಲ್ ಎಸ ದ.

ತಮಾಪತನ್ತಮಾಲಕ್ಷಯದ್ೂರಾಚಛರವಿದ್ಾರಿತಮ್ ।
ಸ್ುರಾನ್ತಕಶಾಕಾರಾsಶು ದ್ಧ್ಾರ ಚ ಪರಂ ಶರಮ್ ॥೮.೪೭॥

ಬ ಟು ರ್ತನನ ಮೀಲ್ ಬಿೀಳುತುರುವುದ ದ ೀವಾಂರ್ತಕ ನ್ ೂೀಡಿದ,

ಬಾರ್ಣದಿಂದದನ ಚೂರು ಮಾಡಿ ಇನ್ ೂನಂದು ಬಾರ್ಣ ಹೂಡಿದ.

ಸ್ ತಮಾಕರ್ಣ್ಯಮಾಕೃಷ್್ ರ್ಯಮದ್ಣ ೂಡೀಪಮಂ ಶರಮ್ ।

ಅವಿದ್ಧಯದ್ಧೃದ್ಯೀ ರಾಜ್ಞಃ ಕಪಿೀನಾಂ ಸ್ ಪಪಾತ ಹ ॥೮.೪೮॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕ ಎಳ ದು ಬಿಟು ರ್ಯಮದಂಡದಂರ್ ಬಾರ್ಣದ ರಭಸ,

ಸುಗಿರೀವನ್ ದ ಗ ತ್ಾಗಿದ ಅದು ಅವನ ಮಾಡಿರ್ತು ಮೂಛ ಥರ್ಯ ವಶ.

ಬಲಮಪರತಿಮಂ ವಿೀಕ್ಷಯಸ್ುರಶತ ೂರೀಸ್ುತ ಮಾರುತಿಃ ।

ಆಹಾಯಾಮಾಸ್ ರ್ಯುದ್ಾಧರ್ಯ ಕ ೀಶವಃ ಕ ೈಟರ್ಂ ರ್ಯಥಾ ॥೮.೪೯॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕನ ಆ ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಬಲ,

ಹನುಮ ನ್ ೂೀಡಿ ನಿಶಚಯಿಸದ ಕಾಲ.
ಹ ೀಗ ಕ ೀಶವ ಕ ೈಟಭಗಿತುದಾ ರ್ಯುದಾಾವಾಹನ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 836

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಹಾಗ ೀ ದ ೀವಾಂರ್ತಕಗಿರ್ತು ತ್ಾ ಸಮರಾಹಾಾನ.

ತಮಾಪತನ್ತಮಾಲ್ ೂೀಕ್ ರರ್ಂ ಸ್ಹರ್ಯಸಾರರ್ಥಮ್ ।

ಚೂರ್ಣ್ಯಯತಾಾ ಧನ್ುಶಾಾಸ್್ ಸ್ಮಾಚಿಛದ್್ ಬರ್ಞ್ಞ ಹ ॥೮.೫೦॥

ರ್ಯುದಾಕ ೆ ವ ೀಗದಿ ಬರುತುದಾ ದ ೀವಾಂರ್ತಕನ ಮಾರುತ ನ್ ೂೀಡಿದ,

ಅವನ ಕುದುರ ಸಾರರ್ಥ ಸಮೀರ್ತ ರರ್ವ ಪ್ುಡಿ ಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿದ.
ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡ ಅವನ ಧನುಸುನುನ ಹನುಮ ಮುರದು ಹಾಕಿದ.

ಅರ್ ಖಡೆಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪುರ ಆಪತತ ೂೀ ರಿಪ್ೀಃ ।

ಹರಿಃ ಪರಗೃಹ್ ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ಪಾತಯತ ಾೈನ್ಮಾಹವ ೀ ॥೮.೫೧॥

ಶ್ರ ೂೀ ಮಮದ್ಾಯ ತರಸಾ ಪವಮಾನಾತಮಜಃ ಪದ್ಾ ।

ವರದ್ಾನಾದ್ವದ್ಧಯಂ ತಂ ನಿಹತ್ ಪವನಾತಮಜಃ ।
ಸ್ಮಿೀಡಿತಃ ಸ್ುರವರ ೈಃ ಪಿವಗ ೈವಿೀಯಕ್ಷ್ತ ೂೀ ಮುದ್ಾ ॥೮.೫೨॥

ಅವನ ಖಡಗ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡ ರಾಮಬಂಟ,

ರ್ತಲ್ ಕೂದಲ ಹಿಡಿದವನ ಕ ಳಗ ಬಿಸುಟ.
ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಹ ೂಸಕಿ ಅವನ ರ್ತಲ್ ಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿದ,
ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದವನ ಹನುಮ ತ್ಾ ಕ ೂಂದ.
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸುುತಸದರು ಹನುಮನ ಗುರ್ಣಗಾನ,
ಕಪ್ಗಳ ಸಂರ್ತಸದ ನ್ ೂೀಟದಲ್ಲಲರ್ತುು ರ್ತುಂಬು ಅಭಿಮಾನ.

ವಿದ್ಾರವಿತಾಖಿಲಕಪಿಂ ವರಾತ್ ತಿರಶ್ರಸ್ಂ ವಿಭ ೂೀಃ ।

ರ್ಙ್ಕ್ಾತವರರ್ಂ ಧನ್ುಃ ಖಡೆಮಾಚಿಛದ್ಾ್ಶ್ರಸ್ಂ ವ್ಧ್ಾತ್ ॥೮.೫೩॥

ತರಶ್ರಸನ್ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸ ಬರಹಮವರಬಲದಿಂದ ಎಲಲ ಕಪ್ಗಳನೂ ಓಡಿಸುತುದ,ಾ

ಹನುಮಂರ್ತ ಅವನ ರರ್ ಧನುಸುನುನ ಪ್ುಡಿಮಾಡಿ ಮಾಡಿದನವನ ಶ್ರಚ ೆೀದ.

ರ್ಯುದ್ ೂಧೀನ್ಮತತಶಾ ಮತತಶಾ ಪಾವಯತಿೀವರದ್ಪಿಪಯತೌ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 837

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಪರಮರ್ನೌತ ಕಪಿೀನ್ ಸ್ವಾಯನ್ ಹತೌ ಮಾರುತಿಮುಷುನಾ ॥೮.೫೪॥

ರಾವರ್ಣಪ್ಡ ರ್ಯ ರ್ಯುದ ೂಾೀನಮರ್ತು ಮರ್ತುು ಮರ್ತು,

ಆಗಿದಾರು ಪಾವಥತವರಬಲದಿಂದ ಬಹು ದಪ್ಥರ್ತ.
ಅವರೂ ಆದರು ಹನುಮನ ಮುಷಠಯಿಂದ ಹರ್ತ.

ತತ ೂೀsತಿಕಾಯೀsತಿರಥ ೂೀ ರಥ ೀನ್ ಸ್ಾರ್ಯಂರ್ುದ್ತ ತೀನ್ ಹರಿೀನ್ ಪರಮೃದ್ನನ್ ।

ಚಚಾರ ಕಾಲ್ಾನ್ಲಸನಿನಕಾಶ ್ೀ ಗನ್ಧವಿಯಕಾಯಾಂ ಜನಿತ ೂೀ ದ್ಶಾಸಾ್ತ್ ॥೮.೫೫॥

ರಾವರ್ಣ ಗಂಧವಥಸರೀರ್ಯಲ್ಲಲ ಆಗಿರ್ತುು ಅತರರ್ ಅತಕಾರ್ಯನ ಜನನ,

ಕಾಲ್ಾಗಿನಸದೃಶನ್ಾಗಿ ಬರಹಮವರಬಲದಿ ಮಾಡುತುದಾ ಕಪ್ಸ ೈನ್ದ ಹನನ.

ಬೃಹತತನ್ುಃ ಕುಮೂವದ್ ೀವ ಕಣಾ್ಯವಸ ್ೀತ್ತ ೂೀ ನಾಮ ಚ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ।

ಇತ್ಸ್್ ಸ ೂೀsಕಾಾಯತಮಜಪೂವಯಕಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ಜಗಾರ್ಯ ರಾಮಂ ಸ್ಹಸಾsರ್್ಧ್ಾವತ್ ॥೮.೫೬॥

ಅತಕಾರ್ಯ ದ ೂಡಡಶರೀರದವ ,ಅವನ ಕಿವಗಳಿದಾವಂತ್ ಮಡಿಕ ರ್ಯಂತ್ ,

ಹಾಗಾಗಿಯೀ ಅವನಿಗ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ್ ಂಬ ಹ ಸರಂದ ಕರ ರ್ಯುತುದಾರಂತ್ .
ಅವನು ಸುಗಿರೀವಾದಿ ಕಪ್ಗಳ ಗ ಲುಲತ್ಾು ಬಂದ,
ವ ೀಗದಿ ನುಗುಗತ್ಾು ರಾಮಚಂದರನ್ ಡ ಗ ಧ್ಾವಸದ.

ತಮಾಪತನ್ತಂ ಶರವಷ್ಯಧ್ಾರಂ ಮಹಾಘನಾರ್ಂ ಸ್ತನ್ಯತುನಘೂೀಷ್ಮ್ ।

ನಿವಾರಯಾಮಾಸ್ ರ್ಯಥಾ ಸ್ಮಿೀರಃ ಸೌಮಿತಿರರಾತ ತೀಷ್ಾಸ್ನ್ಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೫೭॥

ಅತಕಾರ್ಯ ದ ೂಡಡ ಮೊೀಡದಂತ್ ಕಪಾಾಗಿದಾ,

ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುರ್ತು ಗುಡುಗುರ್ತು ಬಂದ.
ಅದಕಂಡ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದವನ ರ್ತಡ ದ.

ವವಷ್ಯತುಸಾತವತಿಮಾತರವಿೀಯೌ್ಯ ಶರಾನ್ ಸ್ುರ ೀಶಾಶನಿತುಲ್ವ ೀಗಾನ್ ।

ತಮೊೀಮರ್ಯಂ ಚಕರತುರನ್ತರಿಕ್ಷಂ ಸ್ಾಶ್ಕ್ಷಯಾ ಕ್ಷ್ಪರತಮಾಸ್ತಬಾಣ ೈಃ ॥೮.೫೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 838

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಅತಕಾರ್ಯರಬಬರೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರಾಕರಮಿಗಳಾಗಿದಾರು,

ಇಂದರನ ವಜಾರರ್ಯುಧದಷ್ುು ವ ೀಗದ ಬಾರ್ಣಗಳ ಸುರಸಕ ೂಂಡರು.
ಅಭಾ್ಸ ಕೌಶಲಗಳಿಂದ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ದರು ಸರ್ತರ್ತ,
ಬಾರ್ಣಮೊೀಡಗಳಿಂದಾಯಿರ್ತು ಅಂರ್ತರಕ್ಷ ಕರ್ತುಲ್ಲಂದಾವೃರ್ತ.

ಶರ ೈಃ ಶರಾನ್ಸ್್ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ವಿೀರಃ ಸೌಮಿತಿರರಸಾಾಣಿ ಮಹಾಸ್ಾಜಾಲ್ ೈಃ ।

ಚಿಚ ಛೀದ್ ಬಾಹೂ ಶ್ರಸಾ ಸ್ಹ ೈವ ಚತುರ್ುಯಜ ೂೀsರ್ೂತ್ ಸ್ ಪುನ್ದಿಾವಷೀಷ್ಯಃ ॥೮.೫೯॥

ವೀರಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಅವನ ಬಾರ್ಣಗಳ ರ್ತಡ ದ ,

ರ್ತನನಸರಗಳಿಂದ ಅವನಸರಗಳ ರ್ತಡ ದು ನಿಲ್ಲಲಸುರ್ತ ಕರ್ತುರಸದ.
ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಅವನ ಬಾಹು ಶ್ರಸುನುನ ಕರ್ತುರಸಲ್ಾಗ,
ನ್ಾಕು ಬಾಹು ಎರಡು ರ್ತಲ್ ಗಳಿರುವವನ್ಾದನ್ಾಗ.

ಛಿನ ನೀಷ್ು ತ ೀಷ್ು ದಿಾಗುಣಾಸ್್ಬಾಹುಃ ಪುನ್ಃ ಪುನ್ಃ ಸ ೂೀsರ್ ಬರ್ೂವ ವಿೀರಃ ।

ಉವಾಚ ಸೌಮಿತಿರಮಥಾನ್ತರಾತಾಮ ಸ್ಮಸ್ತಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಮರುದ್ ವಿಷ್ರ್ಣ್ಮ್ ॥೮.೬೦॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಅವನ ಆ ಬಾಹು ಶ್ರಸುುಗಳ ಛ ೀದಿಸದ,

ಆರ್ತ ಮತ್ ುರಡರಷ್ುು ಬಾಹು ಶ್ರಸುುಗಳುಳಳವನ್ಾದ.
ಹಿೀಗ ೀ ಇದ ೀ ರೀತ ಪ್ುನರಾವತಥಸುತುರುವಾಗ,
ವಷ್ರ್ಣ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣಗ ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಪಾರರ್ಣ ನುಡಿದನ್ಾಗ.

ಬರಹಾಮಸ್ಾತ ೂೀsನ ್ೀನ್ ನ್ ವಧ್ ಏಷ್ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸ್ುಮುಖ ೀತ್ದ್ೃಶ್ಃ ।

ರಕ್ಷಃಸ್ುತಸಾ್ಶರವಣಿೀರ್ಯಮಿತ್ಮುಕಾತವ ಸ್ಮಿೀರ ೂೀsರುಹದ್ನ್ತರಿಕ್ಷಮ್ ॥೮.೬೧॥

ಸುಂದರಮೊಗದವನ್ ೀ ಅವನಿಗಿದ ಬರಹಮವರ,

ಬರಹಾಮಸರದಿಂದಲಲದ ೀ ಆಗದವನ ಸಂಹಾರ.
ಅತಕಾರ್ಯಗ ಕಾರ್ಣದಂತ್ ಕ ೀಳದಂತ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣಗ ಹ ೀಳಿದ,
ಅಷ್ುು ಹ ೀಳಿದ ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರ ಹನುಮ ಅಂರ್ತರಕ್ಷಕ ೆ ಹಾರದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 839

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಥಾನ್ುಜ ೂೀ ದ್ ೀವತಮಸ್್ ಸ ೂೀsಸ್ಾಂ ಬಾರಹಮಂ ತನ್ೂಜ ೀ ದ್ಶಕನ್ಧರಸ್್ ।

ಮುಮೊೀಚ ದ್ಗಧಃ ಸ್ರಥಾಶಾಸ್ೂತಸ ತೀನಾತಿಕಾರ್ಯಃ ಪರವರ ೂೀsಸ್ಾವಿತುು ॥೮.೬೨॥

ಆಗ ರಾಮನನುಜ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಮಾಡಿದ ಅತಕಾರ್ಯನ ಮೀಲ್ ಬರಹಾಮಸರ ಪ್ರಯೀಗ,

ಉರ್ತುಮ ಅಸರಜ್ಞನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯ ರರ್ ಕುದುರ ಸಾರರ್ಥಗಳ ೂಂದಿಗ ಭಸಮವಾದನ್ಾಗ.

ಹತ ೀಷ್ು ಪುತ ರೀಷ್ು ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೀಶಃ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಪರಯಾರ್ಣಂ ಸ್ಮರಾತ್ಯಮೈಚಛತ್ ।

ಸ್ಜಞೀರ್ವತ ್ೀವ ನಿಶಾಚರ ೀಶ ೀ ಖರಾತಮಜಃ ಪಾರಹ ಧನ್ುದ್ಧಯರ ೂೀತತಮಃ ॥೮.೬೩॥

ಮಕೆಳು ಹರ್ತರಾಗುತರಲು ರಾವರ್ಣ ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ಯುದಾಕ ಹ ೂರಡಲು ಬರ್ಯಸದ,

ಅವ ಅನುವಾಗುತರುವಂತ್ ಉರ್ತುಮ ಧನುಧ್ಾಥರ ಖರನ ಪ್ುರ್ತರ ತ್ಾ ನುಡಿದ.

ನಿರ್ಯುಙ್ಷವ ಮಾಂ ಮೀ ಪಿತುರನ್ತಕಸ್್ ವಧ್ಾರ್ಯ ರಾಜನ್ ಸ್ಹಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ತಮ್ ।

ಕಪಿಪರವಿೀರಾಂಶಾ ನಿಹತ್ ಸ್ವಾಯನ್ ಪರತ ೂೀಷ್ಯೀ ತಾಾಮಹಮದ್್ ಸ್ುಷ್ುಾ ॥೮.೬೪॥

ರಾಜನ್ ೀ ನನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಕ ೂಂದವನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಕ ೂಡು ನನಗ ಅವಕಾಶ,

ಲಕ್ಷಿರ್ಣಸಮೀರ್ತ ಸಮಸು ಕಪ್ಗಳ ಕ ೂಂದು ನಿೀಡುವ ನಿನಗ ಸಂತ್ ೂೀಷ್.

ಇತಿೀರಿತ ೀsನ ೀನ್ ನಿಯೀಜತಃ ಸ್ ಜಗಾಮ ವಿೀರ ೂೀ ಮಕರಾಕ್ಷನಾಮಾ ।

ವಿಧೂರ್ಯ ಸ್ವಾಯಂಶಾ ಹರಿಪರವಿೀರಾನ್ ಸ್ಹಾಙ್ೆದ್ಾನ್ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಸ್ುತ ೀನ್ ಸಾಕಮ್ ॥೮.೬೫॥

ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ ಮಕರಾಕ್ಷ ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಆಜ್ಞಪ್ುನ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ನಡ ದ.

ಅಂಗದ ಮುಂತ್ಾದ ಕಪ್ವೀರರನುನ ಸುಗಿರೀವನ್ ೂಡನ್ ಓಡಿಸುವವನ್ಾದ.
ಸಮಸು ಕಪ್ವೀರರನುನ ನಿರಾಕರಸುತ್ಾು ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಳಿಗ ೀ ಸಾಗಿದ.

ಅಚಿನ್ತರ್ಯನ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಬಾರ್ಣಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ವಜ್ಞಯಾ ರಾಮಮಥಾsಹಾರ್ಯದ್ ರಣ ೀ ।

ಉವಾಚ ರಾಮಂ ರಜನಿೀಚರ ೂೀsಸೌ ಹತ ೂೀ ಜನ್ಸಾ್ನ್ಗತಃ ಪಿತಾ ತಾಯಾ ॥೮.೬೬॥

ಕ ೀನಾಪು್ಪಾಯೀನ್ ಧನ್ುದ್ಧಯರಾಣಾಂ ವರಃ ಫಲಂ ತಸ್್ ದ್ದ್ಾಮಿ ತ ೀsದ್್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 840

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಇತಿ ಬುರವಾರ್ಣಃ ಸ್ ಸ್ರ ೂೀಜಯೀನ ೀವಯರಾದ್ವದ್ ೂಧಯೀsಮುಚದ್ಸ್ಾಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ ॥೮.೬೭॥

ಮಕರಾಕ್ಷ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಬಾರ್ಣಗಳ ಅನ್ಾದರದಿಂದ ಲ್ ಕಿೆಸದ ೀ ನಡ ದ,

ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನ್ ನೀ ಆಹಾಾನಿಸುತ್ಾು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ.
ಶ ರೀಷ್ಠ ಧನುಧ್ಾಥರಯಾದ ನನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಮೊೀಸದಿ ನಿೀ ಕ ೂಂದ ,
ಅದಕ ಪ್ರತಫಲವ ನ್ಾನು ಕ ೂಡಲು ಬಂದಿರುವ ನಿನಗಿಂದ ೀ.
ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತುದಾವ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ ಬರಹಮ ವರದಿಂದ,
ಅಂಥಾ ಮಕರಾಕ್ಷ ರಾಮನ್ ಡ ಗ ಅಸರಗಳ ಬಿಡುತುದ.ಾ

ಪರಹಸ್್ ರಾಮೊೀsಸ್್ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಚಾಸ ಾೈರಸಾಾರ್ಣ್ಮೀಯೀsಶನಿಸ್ನಿನಭ ೀನ್ ।

ಶ್ರಃ ಶರ ೀಣ ೂೀತತಮಕುರ್ಣಡಲ್ ೂೀಜಞವಲಂ ಖರಾತಮಜಸಾ್ರ್ ಸ್ಮುನ್ಮಮಾರ್ ॥೮.೬೮॥

ಅಪ್ರಮೀರ್ಯ ಶ್ರೀರಾಮ ನಸುನಗುತ್ಾ ಅವನ ಅಸರಗಳ ರ್ತಡ ದ,

ವಜಾರರ್ಯುಧದಂರ್ ಬಾರ್ಣದಿ ಕುಂಡಲದಿ ಹ ೂಳ ವ ಅವನ ಶ್ರವ ರ್ತರದ.

ವಿದ್ುದ್ುರವುಸ್ತಸ್್ ತು ಯೀsನ್ುಯಾಯನ್ಃ ಕಪಿಪರವಿೀರ ೈನಿನಯಹತಾವಶ ೀಷತಾಃ ।

ರ್ಯಥ ೈವ ಧೂಮಾರಕ್ಷಮುಖ ೀಷ್ು ಪೂವಯಂ ಹತ ೀಷ್ು ಪೃರ್ಥವೀರುಹಶ ೈಲಧ್ಾರಿಭಿಃ ॥೮.೬೯॥

ಹಿಂದ ಧೂಮಾರಕ್ಷ ಮುಂತ್ಾದವರು ಹರ್ತರಾದಾಗ ಹ ೀಗ ಓಡಿದಾರ ೂೀ ಹಾಗ ,

ಮರ ಬ ಟು ಹಿಡಿದ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಹರ್ತರಾಗದುಳಿದವರ ಪ್ಲ್ಾರ್ಯನಗ ೈದ ಬಗ .

ತತಃ ಸ್ ಸ್ಜಞೀಕೃತಮಾತತಧನಾಾ ರರ್ಂ ಸ್ಮಾಸಾ್ರ್ಯ ನಿಶಾಚರ ೀಶಾರಃ ।

ವೃತಃ ಸ್ಹಸಾರರ್ಯುತಕ ೂೀಟ್ನಿೀಕಪ ೈನಿನಯಶಾಚರ ೈರಾಶು ರ್ಯಯೌ ರಣಾರ್ಯ ॥೮.೭೦॥

ಆಗ ರಾತರ ತರುಗುವವರ ಒಡ ರ್ಯ ಸಜಾಜಗಿ ಬಿಲಲ ಹಿಡಿದು ರರ್ವನ್ ೀರದ.

ಹರ್ತುು ಸಹಸರಕ ೂೀಟ್ಟ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಗಳ ಬೃಹತ್ ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಕೂಡಿದ,
ರಾಕ್ಷಸರ ಪ್ಡ ರ್ಯ ಒಡಗೂಡಿ ಬ ೀಗನ್ ರ್ಯುದಾ ಭೂಮಿಗ ನಡ ದ.
ಬಲ್ ೈಸ್ುತ ತಸಾ್ರ್ ಬಲಂ ಕಪಿೀನಾಂ ನ ೈಕಪರಕಾರಾರ್ಯುಧಪೂಗರ್ಗನಮ್ ।
ದಿಶಃ ಪರದ್ುದ್ಾರವ ಹರಿೀನ್ಾರಮುಖಾ್ಃ ಸ್ಮಾದ್ಾಯರ್ಯನಾನಶು ನಿಶಾಚರಾಂಸ್ತದ್ಾ ॥೮.೭೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 841

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ರಾವರ್ಣನ ಸ ೈನ್ಗಳಿಂದ ಧಕ ೆಗ ೂಳಗಾದ ಕಪ್ಸ ೈನ್ದ ಹಿನನಡ .

ರಾಕ್ಷಸರನುನ ಬಿಡದ ಮಧಥಸರ್ತು ವೀರ ಕಪ್ಶ ರೀಷ್ಠರ ಆ ಪ್ಡ .

ಗಜ ೂೀ ಗವಾಕ್ ೂೀ ಗವಯೀ ವೃಷ್ಶಾ ಸ್ಗನ್ಧಮಾದ್ಾ ಧನ್ದ್ ೀನ್ ಜಾತಾಃ ।

ಪಾರಣಾದ್ರ್ಯಃ ಪಞ್ಾ ಮರುತಾವಿೀರಾಃ ಸ್ ಕತ್ನ ೂೀ ವಿತತಪತಿಶಾ ಜಘುನಃ ॥೮.೭೨॥

ಗಜ ,ಗವಾಕ್ಷ ,ಗವರ್ಯ ,ವೃಷ್ ಮರ್ತುು ಗಂಧಮಾದ,

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಕೆಳಾದವರಗ ಕರ್ತ್ನ ರ್ತಂದ ಯಾದ.
ಕರ್ತ್ನನ್ ಂಬ ಕಪ್ಯಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದಾ ಕುಬ ೀರ,
ಇವ ರ ಲಲರಂದಾಯಿರ್ತು ರ್ಯುದಾವ ಂಬ ವಾ್ಪಾರ.

ಶರ ೈಸ್ುತ ತಾನ್ ಷ್ಡಿಬರಮೊೀಘವ ೀಗ ೈನಿನಯಪಾತಯಾಮಾಸ್ ದ್ಶಾನ್ನ ೂೀ ದ್ಾರಕ್ ।

ಅಥಾಶ್ಾಪುತೌರ ಚ ಸ್ಜಾಮಬವನೌತ ಪರಜಹನತುಃ ಶ ೈಲವರ ೈಸಾಭಿಸ್ತಮ್ ॥೮.೭೩॥

ಅವರ ಮೀಲ್ ಎಣ ಯಿರದ ವ ೀಗದ ಆರು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ,

ರಾವರ್ಣ ಮಾಡಿದ ದಾಳಿಗ ಕ ಳಗ ಬಿದಾ ಕಪ್ ವೃಂದ.
ಆನಂರ್ತರ ಜಾಂಬವಂರ್ತನಕೂಡಿ ಅಶ್ಾಪ್ುರ್ತರರಾದ ಮೈಂದ ವವದ,
ಮೂರು ಪ್ವಥರ್ತ ಹಿಡಿದು ರಾವರ್ಣನ್ ದುರಸದ ರ್ಯುದಾಶ ೈಲ್ಲರ್ಯ ವಧ.

ಗಿರಿೀನ್ ವಿದ್ಾಯಾ್ಯsಶು ಶರ ೈರಥಾನಾ್ಞ್ಛರಾನ್ ದ್ಶಾಸ ೂ್ೀsಮುಚದ್ಾಶು ತ ೀಷ್ು ।

ಏಕ ೈಕಮೀಭಿವಿಯನಿಪಾತಿತಾಸ ತೀ ಸ್ಸಾರ ತಂ ಶಕರಸ್ುತಾತಮಜ ೂೀsರ್ ॥೮.೭೪॥

ರಾವರ್ಣ ಅವರ ಸ ದ ಬ ಟುಗಳ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಸೀಳಿದ,

ಬ ೀರ ಬಾರ್ಣಗಳ ಬಿಟುು ಒಬ ೂಬಬಬರನೂನ ಕ ಳಗ ಕ ಡವದ.
ಆನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನ ಎದುರಸಲು ಬಂದ ವಾಲ್ಲಪ್ುರ್ತರ ಅಂಗದ.

ಶ್ಲ್ಾಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ತಮಾಪತನ್ತಂ ಬಭ ೀದ್ ರಕ್ ೂೀ ಹೃದ್ಯೀ ಶರ ೀರ್ಣ ।

ದ್ೃಢಾಹತಃ ಸ ೂೀsಪ್ಗಮದ್ ಧರಾತಳಂ ರವ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀsಥ ೈನ್ಮಭಿಪರಜಗಿಮವಾನ್ ॥೮.೭೫॥

ದ ೂಡಡ ಬ ಟುದ ೂಂದಿಗ ಬಂದ ಅಂಗದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 842

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅವನ್ ದ ಗ ರಾವರ್ಣ ಬಾರ್ಣದಿ ಹ ೂಡ ದ.

ಅಂಗದ ಕ ಳಗ ಬಿದುಾ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದ,
ಆಗ ಸುಗಿರೀವ ರಾವರ್ಣಗ ಎದುರಾದ.

ತದ್ಾಸ್ತಗಂ ರ್ೂರುಹಮಾಶು ಬಾಣ ೈದ್ಾಯಶಾನ್ನ್ಃ ಖರ್ಣಡಶ ಏವ ಕೃತಾಾ ।

ಗಿರೀವಾಪರದ್ ೀಶ ೀsಸ್್ ಮುಮೊೀ ಚ ಬಾರ್ಣಂ ರ್ೃಶಾಹತಃ ಸ ೂೀsಪಿ ಪಪಾತ ರ್ೂಮೌ ॥೮.೭೬॥

ಸುಗಿರೀವ ಹಿಡಿದು ಬಂದ ದ ೂಡಡ ಮರ,

ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಕರ್ತುರಸದನದನ ದಶಶ್ರ.
ಅವನ ಕ ೂರಳ ಭಾಗಕ ೆ ಬಾರ್ಣ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ,
ಬಲವಾದ ಹ ೂಡ ರ್ತಕ ೆ ಸುಗಿರೀವ ನ್ ಲಕ ಬಿದಾ.

ಅಥ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ುರಗ ೀನ್ಾರಭ ೂೀಗಸ್ಮಂ ಸ್ಾಬಾಹುಂ ರ್ೃಶಮುನ್ನಮರ್ಯ್ ।

ತತಾಡ ವಕ್ಷಸ್್ದಿಪಂ ತು ರಕ್ಷಸಾಂ ಮುಖ ೈಃ ಸ್ ರಕತಂ ಪರವಮನ್ ಪಪಾತ ॥೮.೭೭॥

ಆನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ ರಾಮಬಂಟ ಹನುಮಂರ್ತ,

ಸಪ್ಥಶರೀರದಂರ್ ರ್ತನನ ಕ ೈಯಿಂದ ರಾವರ್ಣನ್ ದ ಗ ಗುದಿಾದನ್ಾರ್ತ.
ಹರ್ತೂು ಮುಖಗಳಿಂದ ರಕು ಕಾರುತ್ಾು ರಾವರ್ಣನ್ಾದ ಮೂರ್ಛಥರ್ತ.

ಸ್ ಲಬಧಸ್ಙ್ಞಾಃ ಪರಶಶಂಸ್ ಮಾರುತಿಂ ತಾಯಾ ಸ್ಮೊೀ ನಾಸತ ಪುಮಾನ್ ಹಿ ಕಶ್ಾತ್ ।

ಕಃ ಪಾರಪಯೀದ್ನ್್ ಇಮಾಂ ದ್ಶಾಂ ಮಾಮಿತಿೀರಿತ ೂೀ ಮಾರುತಿರಾಹ ತಂ ಪುನ್ಃ ॥೮.೭೮॥

ಪ್ರಜ್ಞ ಬಂದ ನಂರ್ತರ ಹನುಮನ ಹ ೂಗಳುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ರಾವರ್ಣ,

ನನಗಿೀ ಅವಸ ್ ರ್ತಂದ ನಿನಗ ಯಾರೂ ಇಲಲವ ೀ ಇಲಲ ಸಮಾನ.
ರಾವರ್ಣನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಮಾರುತ ರೂಪ್ದ ಪ್ವಮಾನ.

ಅತ್ಲಪಮೀತದ್ ರ್ಯದ್ುಪಾತತಜೀವಿತಃ ಪುನ್ಸ್ತವಮಿತು್ಕತ ಉವಾಚ ರಾವರ್ಣಃ ।

ಗೃಹಾರ್ಣ ಮತ ೂತೀsಪಿ ಸ್ಮುದ್್ತಂ ತಾಂ ಮುಷುಪರಹಾರಂ ತಿಾತಿ ತಂ ಪುಪ್ೀರ್ ॥೮.೭೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 843

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ತಂದಮೀಲೂ ನ್ಾನು ಕ ೂಟುಂರ್ ಆ ಏಟು,

ಬದುಕುಳಿದಿರಲು ಅದರ್ತ್ಲಾವ ಂಬುದ ೀ ಗುಟುು.
ರಾವರ್ಣ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ರ್ತಗ ೂೀ ನನನದೂ ಹ ೂಡ ರ್ತ,
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಮಾರುತಗ ಮುಷಠ ಪ್ರಹಾರವನಿನರ್ತುನ್ಾರ್ತ.

ಕ್ತಞಚಾತ್ ಪರಹಾರ ೀರ್ಣ ತು ವಿಹಾಲ್ಾಙ್ೆವತ್ ಸ್ತ ೀ ಹಿ ತಸಮನಿನದ್ಮನ್ತರಂ ಮಮ ।

ಇತ್ಗಿನಸ್ೂನ್ುಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಸ್ ರಾವಣ ೂೀ ನಿವಾರಿತ ೂೀ ಮಾರುತಿನಾsಪಿ ವಾಚಾ ॥೮.೮೦॥

ಸಾೀಕರಸ ರಾವರ್ಣನ ಬಲವಾದ ಹ ೂಡ ರ್ತ,

ಹನುಮಂರ್ತ ಕಂಡ ಆದಂತ್ ಸಾಲಾ ಭಾರಂರ್ತ.
ಇದುವ ೀ ಸುಸಮರ್ಯ ಎಂದರರ್ತುಕ ೂಂಡ ಆ ದಶಕಂಠ,
ಹನುಮನ ಕರ ಗೂ ನಿಲಲದ ಹ ೂರಟ ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರ ನಿೀಲನರ್ತು.

ತಮಾಪತನ್ತಂ ಪರಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ನಿೀಲ್ ೂೀ ಧನ್ುಧವಯಜಾಗಾರಶಾರಥ ೀಷ್ು ತಸ್್ ।

ಚಚಾರ ಮೂದ್ಧಯಸ್ಾಪಿ ಚಞ್ಾಲ್ ೂೀsಲಂ ಜಳಿೀಕೃತಸ ೀತ ನ್ ಸ್ ರಾವಣ ೂೀsಪಿ ॥೮.೮೧॥

ರ್ತನನರ್ತು ಬರುತುರುವ ರಾವರ್ಣನ ನ್ ೂೀಡಿದ ನಿೀಲ,

ಎಲ್ ಲಡ ಹಾರಾಡಿದ ನಿಲಲದ ೀ ಒಂದ ಡ ಗ ಅಚಲ.
ಧನುಸುು ,ಧವಜ ,ರರ್ ,ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಲ್ ಎಲ್ ಲಡ ನಿೀಲನ ಹಾರಾಟ,
ನಿೀಲನ ಚಟುವಟ್ಟಕ ಯಿಂದ ವಚಲ್ಲರ್ತನ್ಾದ ರಾವರ್ಣ ಕಂಗ ಟು.

ಸ್ ಕ್ಷ್ಪರಮಾದ್ಾರ್ಯ ಹುತಾಶನಾಸ್ಾಂ ಮುಮೊೀಚ ನಿೀಲ್ ೀ ರಜನಿೀಚರ ೀಶಃ ।

ಸ್ ತ ೀನ್ ರ್ೂಮೌ ಪತಿತ ೂೀ ನ್ಚ ೈನ್ಂ ದ್ದ್ಾಹ ವಹಿನಃ ಸ್ಾತನ್ುರ್ಯ್ಯತ ೂೀsಸೌ ॥೮.೮೨॥

ಆನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣ ನಿೀಲನಿಂದ ಒಂದಂರ್ತರ ಸಾಧಸದ,

ಆಗ ನೀಯಾಸರ ಅಭಿಮಂತರಸ ನಿೀಲನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ.
ಹ ೂಡ ರ್ತಕ ೆ ಕ ಳಕ ೆೀನ್ ೂೀ ಬಿದಾನವ ನಿೀಲ,
ಸಾರ್ಯಂ ಅಗಿನಯಾದವಗ ಸುಡಲ್ಲಲಲ ಜಾಾಲ್ಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 844

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ತತ ೂೀ ರ್ಯಯೌ ರಾಘವಮೀವ ರಾವಣ ೂೀ ನಿವಾರಯಾಮಾಸ್ ತಮಾಶು ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ತತಕ್ಷತುಸಾತವಧಿಕೌ ಧನ್ುರ್ೃಯತಾಂ ಶರ ೈಃ ಶರಿೀರಾವರಣಾವದ್ಾರಣ ೈಃ ॥೮.೮೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣ ಶ್ರೀರಾಮನರ್ತು ರ್ಯುದಾಕ ೆಂದು ನಡ ದ.

ಹಿೀಗ ಹ ೂರಟ ರಾವರ್ಣನನುನ ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರ್ತಡ ದ.
ಬಿಲುಲಗಾರರಲ್ ಲೀ ಉರ್ತುಮರಾದ ಅವರಬಬರು,
ಕವಚ ಸೀಳುವ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡಿದರು.

ನಿವಾರಿತಸ ತೀನ್ ಸ್ ರಾವಣ ೂೀ ರ್ೃಶಂ ರುಷಾsನಿಾತ ೂೀ ಬಾರ್ಣಮಮೊೀಘಮುಗರಮ್ ।

ಸ್ಾರ್ಯಂರ್ುದ್ತತಂ ಪರವಿಕೃಷ್್ ಚಾsಶು ಲಲ್ಾಟಮಧ್ ್ೀ ಪರಮುಮೊೀಚ ತಸ್್ ॥೮.೮೪॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟು ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಾವರ್ಣ,

ಸ ಳ ದು ಬಿಟು ಬರಹಮದರ್ತು ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಭರ್ಯಂಕರ ಬಾರ್ಣ,
ಗುರ ಇಟ್ಟುದಾ ಅದನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಹಣ ರ್ಯ ಮಧ್ದ ತ್ಾರ್ಣ.

ರ್ೃಶಾಹತಸ ತೀನ್ ಮುಮೊೀಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ರಥಾದ್ವಪುಿತ್ ದ್ಶಾನ್ನ ೂೀsಪಿ ।

ಕ್ಷಣಾದ್ಭಿದ್ುರತ್ ಬಲ್ಾತ್ ಪರಗೃಹ್ ಸ್ಾಭಾಹುಭಿನ ನಯತುಮಿಮಂ ಸ್ಮೈಚಛತ್ ॥೮.೮೫॥

ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದ

ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರಾವರ್ಣ ರ್ತನನ ರರ್ದಿಂದ ಕ ಳಗ ಹಾರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಓಡಿಬಂದ.
ರ್ತನಿನಪ್ಾರ್ತುು ಬಾಹುಗಳಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಲಂಕ ಗ ಹ ೂತ್ ೂುರ್ಯ್ಲು ಅನುವಾದ.

ಸ್ಮಾಾಪ್ ಸ್ಙ್ಕ್ಞಾಂ ಸ್ ಸ್ುವಿಹಾಲ್ ೂೀsಪಿ ಸ್ಸಾಮರ ರೂಪಂ ನಿಜಮೀವ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ಶ ೀಷ್ಂ ಹರ ೀರಂಶರ್ಯುತಂ ನ್ಚಾಸ್್ ಸ್ ಚಾಲನಾಯಾಪಿ ಶಶಾಕ ರಾವರ್ಣಃ ॥೮.೮೬॥

ಒಂದಷ್ುು ವಚಲ್ಲರ್ತನ್ಾದರೂ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ,

ಸಮರಣ ಮಾಡಿದ ಭಗವದೂರಪ್ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ.
ಯಾವಾಗ ೂದಗಿತ್ ೂೀ ಲಕ್ಷಿರ್ಣಗ ಮೂಲರೂಪ್ದ ಸಮರಣಾಶಕಿು,
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಅಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ ರಾವರ್ಣನ ಯಾವ ರ್ಯುಕಿು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 845

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಬಲ್ಾತ್ ಸ್ಾದ್ ೂೀಭಿಯಃ ಪರತಿಗೃಹ್ ಚಾಖಿಲ್ ೈರ್ಯ್ಯದ್ಾ ಸ್ ವಿೀರಂ ಪರಚಕಷ್ಯ ರಾವರ್ಣಃ ।

ಚಚಾಲ ಪೃರ್ಥವೀ ಸ್ಹಮೀರುಮನ್ಾರಾ ಸ್ಸಾಗರಾ ನ ೈವ ಚಚಾಲ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೮.೮೭॥

ರಾವರ್ಣ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾಗಿ ಹಿಡಿದು ಎಳ ದ ಆ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನ,

ಮೀರು-ಮಂದಾರ ಪ್ವಥರ್ತ ಸಮುದರ ಕೂಡಿರುವ ಭೂಮಿಗಾಯಿರ್ತಂತ್ ಕಂಪ್ನ,
ಇಷ್ ುಲ್ಾಲ ಆದರೂ ಅಲ್ ೂಲೀಲಕಲ್ ೂಲೀಲ,
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಅಲುಗಾಡಿಸಲು ಅವನಿಂದಾಗಲ್ಲಲಲ

ಸ್ಹಸ್ರಮೂಧ್ ೂನೀಯsಸ್್ ಬತ ೈಕಮೂಧಿನಯ ಸ್ಸ್ಪತಪಾತಾಳಗಿರಿೀನ್ಾರಸಾಗರಾ ।

ಧರಾsಖಿಲ್ ೀರ್ಯಂ ನ್ನ್ು ಸ್ಷ್ಯಪಾರ್ಯತಿ ಪರಸ್ಹ್ ಕ ೂೀ ನಾಮ ಹರ ೀತ್ ತಮೀನ್ಮ್ ॥೮.೮೮॥

ಸಾವರ ಹ ಡ ಗಳುಳಳ ಶ ೀಷ್ನ ಒಂದು ಹ ಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ,

ಏಳು ಪಾತ್ಾಳ ಲ್ ೂೀಕ ಮರ್ತುು ದ ೂಡಡಬ ಟುಗಳಲ್ಲಲ ,
ಸಾಗರಗಳೂ,ಸಮಗರ ಭೂಮಿ ಸಾಸವ ರ್ಯಂತ್ ಅಲ್ಲಲ.
ಅಂರ್ತಹ ಶ ೀಷ್ನ ಅವತ್ಾರಯಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ,
ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ಎಳ ದ ೂರ್ಯ್ಲು ಸಾಧ್ವನುನ.

ಪರಕಷ್ಯತಿ ತ ಾೀವ ನಿಶಾಚರ ೀಶಾರ ೀ ತಥ ೈವ ರಾಮಾವರಜಂ ತಾರಾನಿಾತಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತಜೀವಾಧಿಪತ ೀಃ ಪರಾ ತನ್ುಃ ಸ್ಮುತಪಪಾತಾಸ್್ ಪುರ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ ॥೮.೮೯॥

ರಾವರ್ಣ ರ್ತಾರ ಯಿಂದ ಕೂಡಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಭರದಿ ಎಳ ರ್ಯುತುದಾಾಗ,

ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಧಪ್ತ ಮುಖ್ಪಾರಣಾವತ್ಾರ ಹನುಮ ರಾವರ್ಣನ್ ದುರಾದನ್ಾಗ.

ಸ್ ಮುಷುಮಾವತಾಯ ಚ ವಜರಕಲಪಂ ಜಘಾನ್ ತ ೀನ ೈವ ಚ ರಾವರ್ಣಂ ರುಷಾ ।

ಪರಸಾರ್ಯ್ಯ ಬಾಹೂನ್ಖಿಲ್ ೈಮುಮಯಖ ೈವಯಮನ್ ಸ್ ರಕತಮುಷ್್ಂ ವ್ಸ್ುವತ್ ಪಪಾತ ॥೮.೯೦॥

ಹನುಮ ರ್ತನನ ವಜರಕಲಾ ಮುಷುರ್ಯನುನ ಬಿಗಿ ಮಾಡಿ ರಾವರ್ಣನನುನ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಗುದಿಾದ.

ಪ್ರಹಾರ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ರಾವರ್ಣ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಮುಖಗಳಿಂದ ರಕು ಕಕುೆತ್ಾು ಹ ರ್ಣದಂತ್ ಬಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 846

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ನಿಪಾತ್ರಕ್ ೂೀಧಿಪತಿಂ ಸ್ ಮಾರುತಿಃ ಪರಗೃಹ್ ಸೌಮಿತಿರಮುರಙ್ೆಶಾಯನ್ಃ ।

ಜಗಾಮ ರಾಮಾಖ್ತನ ೂೀಃ ಸ್ಮಿೀಪಂ ಸೌಮಿತಿರಮುದ್ಧತುತಯಮಲಂ ಹ್ಸೌ ಕಪಿಃ ॥೮.೯೧॥

ರಾಕ್ಷಸರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಹ ೂಡ ದು ಕ ಡವದ ಹನುಮಂರ್ತ,

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಹಿಡಿದು ಹ ೂರಟ ರಾಮನ್ ಂಬ ಶ ೀಷ್ಶಾಯಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನರ್ತು,
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನ್ ನರ್ತುಲು ಈ ಹನುಮಂರ್ತನಲಲದ ೀ ಇನ್ಾ್ರು ಸಮರ್ಥ?

ಸ್ ರಾಮಸ್ಮುಪಷ್ಯನಿವಾರಿತಕಿಮಃ ಸ್ಮುತಿ್ತಸ ತೀನ್ ಸ್ಮುದ್ಧೃತ ೀ ಶರ ೀ ।

ಬಭೌ ರ್ಯಥಾ ರಾಹುಮುಖಾತ್ ಪರಮುಕತಃ ಶಶ್ೀ ಸ್ುಪೂಣ ೂ್ೀಯ ವಿಕಚಸ್ಾರಶ್ಮಭಿಃ ॥೮.೯೨॥

ರಾಮನ ಸಂಸಾಶಥದಿಂದ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಶರಮವನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ.

ರಾಮನಿಂದ ರ್ತನನ ಹಣ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಬಾರ್ಣ ಕಿೀಳಲಾಡಲು ಆರ್ತ ಎಚಚರಗ ೂಂಡ.
ಹ ೀಗ ರಾಹುವನಿಂದ ಮುಕುನ್ಾದ ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರನ ಬ ಳಕು,
ಹಾಗ ೀ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ಾದ ರ್ತನನ ಪ್ೂರ್ಣಥಶಕಿು ವೀರ್ಯಥದ ಸರಕು.

ಸ್ ಶ ೀಷ್ಭ ೂೀಗಾರ್ಮಥ ೂೀ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ಪರಗೃಹ್ ಚಾಪಂ ಸ್ಶರಂ ಪುನ್ಶಾ ।

ಸ್ುಲಬಧಸ್ಙ್ಞಾಂ ರಜನಿೀಚರ ೀಶಂ ಜಗಾದ್ ಸ್ಜಞೀರ್ವ ರಾವಣ ೀತಿ ॥೮.೯೩॥

ಹಿೀಗ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಸಾಸ್ನ್ಾದ ನಂರ್ತರ , ಹಾವಂತ್ ದಪ್ಾವಾದ ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣ ಹಿಡಿದ ರಾಮಚಂದರ.
ಎಚಚರಾದ ಮರ್ತುು ಆಯಾಸದಿಂದ ಚ ೀರ್ತರಸಕ ೂಂಡ ರಾವರ್ಣಗ ,
“ಎಲ್ ೈ ರಾವರ್ಣನ್ ೀ, ಸದಾನ್ಾಗು,” ಎಂದು ರಾಮನ್ ಚಚರಸದ ಬಗ .

ರರ್ಂ ಸ್ಮಾರುಹ್ ಪುನ್ಃ ಸ್ ಕಾಮುಮಯಕಃ ಸ್ಮಾಗೆಯಣ ೂೀ ರಾವರ್ಣ ಆಶು ರಾಮಮ್ ।

ಅಭ ್ೀತ್ ಸ್ವಾಯಶಾ ದಿಶಶಾಕಾರ ಶರಾನ್ಧಕಾರಾಃ ಪರಮಾಸ್ಾವ ೀತಾತ ॥೮.೯೪॥

ರಾವರ್ಣ ಶ್ರೀರಾಮನ ನುಡಿರ್ಯ ಕ ೀಳಿದ,

ಅಸರಜ್ಞನ್ಾದ ಅವ ಸದಾವಾಗಿ ರರ್ವನ್ ೀರದ.
ಸಮಸು ದಿಕಿೆಗೂ ಸುರಸದ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ,
ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದಾವೃರ್ತವಾಗಿ ಕವಯಿರ್ತಂತ್ ಕರ್ತುಲ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 847

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ರರ್ಸ್ತ ೀsಸಮನ್ ರಜನಿೀಚರ ೀಶ ೀ ನ್ ಮೀ ಪತಿರ್ೂಯಮಿತಳ ೀ ಸ್ತಃ ಸಾ್ತ್ ।

ಇತಿ ಸ್ಮ ಪುತರಃ ಪವನ್ಸ್್ ರಾಮಂ ಸ್ಾನ್ಾಂ ಸ್ಮಾರ ೂೀಪ್ ರ್ಯಯೌ ಚ ರಾಕ್ಷಸ್ಮ್ ॥೮.೯೫॥

ರಾವರ್ಣ ರರ್ದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುತುರಲು,

ರಾಮಚಂದರ ನ್ ಲದಿ ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುತರಲು,
ಅದ ಸಹಿಸದಾದ ರಾಮಬಂಟ ಹನುಮಂರ್ತ,
ರಾಮನ ಹ ಗಲಲ್ಲ ಹ ೂರ್ತುು ಹ ೂರಟ ರಾವರ್ಣನರ್ತು.

ಪರಹಸ್್ ರಾಮೊೀsಸ್್ ಹಯಾನ್ ನಿಹತ್ ಸ್ೂತಂ ಚ ಕೃತಾಾ ತಿಲಶ ್ೀ ಧವಜಂ ರರ್ಮ್ ।

ಧನ್ೂಂಷ ಖಡೆಂ ಸ್ಕಲ್ಾರ್ಯುಧ್ಾನಿ ಚಛತರಂ ಚ ಸ್ಞಚಛದ್್ ಚಕತತಯ ಮೌಲ್ಲಮ್ ॥೮.೯೬॥

ನಸುನಗುರ್ತಲ್ ೀ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,
ಮಾಡಿದ ರಾವರ್ಣನ್ ಲ್ಾಲ ಪ್ರಕರ ರ್ಛದರ.
ರಾವರ್ಣನ ಸಾರರ್ಥ ಕುದುರ ಗಳ ಕ ೂಂದ,
ರರ್ ಧವಜ ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮುರದ.
ಛರ್ತರ ಕರ್ತುರಸದ ಕಿರೀಟವ ರ್ತುಂಡರಸದ.

ಕತತಯವ್ಮೂಢಂ ತಮವ ೀಕ್ಷಯ ರಾಮಃ ಪುನ್ಜಞಯಗಾದ್ಾsಶು ಗೃಹಂ ಪರಯಾಹಿ ।

ಸ್ಮಸ್ತಭ ೂೀಗಾನ್ನ್ುರ್ೂರ್ಯ ಶ್ೀಘರಂ ಪರತ ೂೀಷ್್ ಬನ್ೂಧನ್ ಪುನ್ರ ೀಹಿ ಮತುತಯಮ್ ॥೮.೯೭॥

ದಿಗಾಭಿಂರ್ತನ್ಾದ ರಾವರ್ಣ ಕಂಗ ಟುು ನಿಂರ್ತ,

ಅವನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ದಶರರ್ ಸುರ್ತ.
ಹ ೂೀಗು ಎಲ್ಾಲ ಭ ೂೀಗಗಳ ಅನುಭವಸು,
ಮರಣಾನಂರ್ತರದ ಕ ೂಡುಗ ಗಳ ವರ್ತರಸು.
ಇದಿೀಗಲ್ ೀ ಹ ೂರಡು ನಿೀ ರಾವರ್ಣ,
ಸದಾವಾಗಿ ಬಾ ಎದುರಸಲು ಮರರ್ಣ.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀsವಾಗಾದ್ನ ೂೀ ರ್ಯಯೌ ಗೃಹಂ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಸ್ಹ ಮನಿಾಭಿಃ ಸ್ಾಕ ೈಃ ।

ಹತಾವಶ ೀಷ ೈರರ್ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಪರಬ ೂೀಧನಾಯಾsಶು ಮತಿಂ ಚಕಾರ ॥೮.೯೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 848

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಕ ೀಳಿದ ರಾವರ್ಣ ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸ ಹ ೂರಟ ಮನ್ ರ್ಯರ್ತು,

ಅಳಿದುಳಿದವರಲ್ಲಲ ವಚಾರಸದ ಮುಂದ ೀನು ಎರ್ತು.
ರ್ತಮಮ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ದಿೀಘಥ ನಿದ ರರ್ಯಲ್ಲಲದಾ,
ಶ್ೀಘರದಿ ಅವನ ಎಚಚರಸಲು ನಿಧಥರಸದ.

ಸ್ಶ ೈಲಶೃಙ್ಕ್ೆಸಪರಶಾಧ್ಾರ್ಯುದ್ ೈನಿನಯಶಾಚರಾಣಾಮರ್ಯುತ ೈರನ ೀಕ ೈಃ ।

ತಚಾಛವಸ್ವ ೀಗಾಭಿಹತ ೈಃ ಕರ್ಞಚಾದ್ ಗತ ೈಃ ಸ್ಮಿೀಪಂ ಕರ್ಮಪ್ಬ ೂೀಧರ್ಯತ್ ॥೮.೯೯॥

ಲಂಕಾಧೀಶ ರಾವರ್ಣನ ಆಜ್ಞಾನುಸಾರ,

ರಕೆಸರು ಗುಂಪಾದರು ಹರ್ತುು ಸಾವರ.
ಗಿರಶ್ಖರ ಖಡಗ ಕ ೂಡಲ್ಲ ಆರ್ಯುಧಗಳ ಸಮೀರ್ತ,
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಎಚಚರಸುವಲ್ಲಲ ಆದರ ಲಲ ನಿರರ್ತ.
ಭಾರೀ ರಭಸವಾಗಿರ್ತುಂತ್ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಉಸರಾಟದ ಆ ವ ೀಗ,
ಸಲುಕಿದ ರಕೆಸರು ಹ ೂೀಗಿ ಬಿೀಳುತುದಾರಂತ್ ಬಲು ದೂರದೂರದ ಜಾಗ.
ಇಷ್ ುಲ್ಾಲ ಆದಮೀಲ್ ಅವನ್ ಬಿಬಸುವ ರ್ಯುದಾ,
ಕ ೂನ್ ಗೂ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಕಷ್ುಪ್ಟುು ಮೀಲ್ ದಾ.

ಶ ೈಲ್ ೂೀಪಮಾನ್ಸ್್ ಚ ಮಾಂಸ್ರಾಶ್ೀನ್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಕ್ಾನ್ಪಿ ಶ ್ೀಣಿತಹರದ್ಾನ್ ।

ಸ್ುತೃಪತಮೀನ್ಂ ಪರಮಾದ್ರ ೀರ್ಣ ಸ್ಮಾಹಾಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಭಾತಳಾರ್ಯ ॥೮.೧೦೦॥

ಹಸದು ಎದಾ ರಾಕ್ಷಸಗ ಮಾಂಸರಾಶ್ ರಕು ಮಡುವನ ಭಾರೀ ಊಟ,

ಬಗ ಬಗ ಯಾಗಿ ರ್ತೃಪ್ುಗ ೂಳಿಸ ಅವನ ರಾವರ್ಣ ಸಭ ಗ ಕರ ಸದ ಆಟ.

ಉವಾಚ ಚ ೈನ್ಂ ರಜನಿೀಚರ ೀನ್ಾರಃ ಪರಾಜತ ೂೀsಸ್ಯದ್್ ಹಿ ಜೀವತಿ ತಾಯ ।

ರಣ ೀ ನ್ರ ೀಣ ೈವ ಚ ರಾಮನಾಮಾನ ಕುರುಷ್ಾ ಮೀ ಪಿರೀತಿಮಮುಂ ನಿಹತ್ ॥೮.೧೦೧॥

ಸಭ ಗ ಬಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥಗ ಲಂಕಾಧೀಶ ರಾವರ್ಣ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ,

ನಿೀನಿರುವಾಗಲ್ ೀ ರಾಮನ್ ಂಬ ಮಾನವನಿಂದ ರ್ಯುದಾದಿ ನ್ಾ ಸ ೂೀತದ ಾೀನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 849

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಂರ್ತಹಾ ರಾಮನನುನ ನಿೀನು ಕ ೂಂದುಬಿಡು,

ಆ ಕಾರ್ಯಥ ಮಾಡಿ ನನಗ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ ನಿೀಡು.

ಇತಿೀರಿತಃ ಕಾರರ್ಣಮಪ್ಶ ೀಷ್ಂ ಶುರತಾಾ ಜಗಹಾಯಗರಜಮೀವ ವಿೀರಃ ।

ಅಮೊೀಘವಿೀಯ್ೀಯರ್ಣ ಹಿ ರಾಘವ ೀರ್ಣ ತಾಯಾ ವಿರ ೂೀಧಶಾರಿತ ೂೀ ಬತಾದ್್ ॥೮.೧೦೨॥

ಬಲಶಾಲ್ಲ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಎಲಲವನೂನ ಕ ೀಳಿದ,

ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದುಕ ೂಂಡವನ್ಾದ.
ಅರ್ಣ್ನನ್ ನೀ ನಿಂದಿಸುತ್ಾು ನುಡಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ರ್ತಮಮ,
ವ್ರ್ಥವ ೀ ಆಗದ ಬಲದ ನಿಧರ್ಯವನು ರಾಮ.
ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಕಟ್ಟುಕ ೂಂಡ ವ ೈರವಲಲವದು ಕ್ಷ ೀಮ.

ಪರಶಸ್್ತ ೀ ನ ೂೀ ಬಲ್ಲಭಿವಿಯರ ೂೀಧಃ ಕರ್ಞಚಾದ್ ೀಷ ೂೀsತಿಬಲ್ ೂೀ ಮತ ೂೀ ಮಮ ।

ಇತಿೀರಿತ ೂೀ ರಾವರ್ಣ ಆಹ ದ್ುನ್ನಯಯೀsಪ್ಹಂ ತಾಯಾsವ್ೀ ಹಿ ಕ್ತಮನ್್ಥಾ ತಾಯಾ ॥೮.೧೦೩॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠರ ೂಂದಿಗ ಎಂದೂ ವರ ೂೀಧ ಸಲಲದು,

ನಿನನ ಮಾತಂದ ವ ೀದ್ ರಾಮ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಎಂಬುದು.
ರ್ತಮಮಗ ರಾವರ್ಣ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಹೌದು ರ್ತಪಾಾಗಿದ ನನಿನಂದ,
ಈಗ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡದಿದಾರ ಪ್ರಯೀಜನವ ೀನು ನಿನಿನಂದ.

ಚರನಿತ ರಾಜಾನ್ ಉತಾಕರಮಂ ಕಾಚಿತ್ ತಾಯೀಪಮಾನ್ ಬನ್ುಧಜನಾನ್ ಬಲ್ಾಧಿಕಾನ್ ।

ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಹಿೀತ್ಂ ಗದಿತ ೂೀsಗರಜ ೀನ್ ಸ್ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪರರ್ಯಯೌ ರಣಾರ್ಯ ॥೮.೧೦೪॥

ರಾಜರಗಿದಾಾಗ ನಿನನಂಥಾ ಬಲಶ ರೀಷ್ಠರ ಭಾರೀ ಬ ಂಬಲ,

ರಾಜರೂ ಮಾಡುತ್ಾುರ ಮಾಡಬಾರದಾನುನ ಕ ಲವು ಸಲ.
ಕುಂಭಕರ್ಣಥಗ ರಾವರ್ಣ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ,
ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ರ್ಯುದಾಕ ಂದು ತ್ಾ ತ್ ರಳಿದ.

ಪಾರಕಾರಮಾಲಙ್ಘಯ ಸ್ ಪಞ್ಾಯೀಜನ್ಂ ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಯಯೌ ಶ್ಲವರಾರ್ಯುಧ್ ೂೀ ರರ್ಣಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 850

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಕಪಿಪರವಿೀರಾ ಅಖಿಲ್ಾಃ ಪರದ್ುದ್ುರವುರ್ಯಯಾದ್ತಿೀತ ್ೈವ ಚ ಸ ೀತುಮಾಶು ॥೮.೧೦೫॥

ದ ೈರ್ತ್ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಹಿಡಿದ ಶ ರೀಷ್ಠ ಶ್ಲ್ಾರ್ಯುಧ,

ಐದುಯೀಜನ ಎರ್ತುರದ ಕ ೂೀಟ್ ಗ ೂೀಡ ದಾಟ್ಟದ.
ನಿರಾಯಾಸವಾಗಿ ರರ್ಣರಂಗಕ ೆ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಆಗಮನ,
ಭರ್ಯಗರಸು ಕಪ್ಗಳು ಮಾಡಿದರು ಸ ೀರ್ತು ದಾಟ್ಟ ಪ್ಲ್ಾರ್ಯನ.

ಶತವಲ್ಲಪನ್ಸಾಖೌ್ ತತರ ವಸ್ಾಂಶರ್ೂತೌ ಪವನ್ಗರ್ಣವರಾಂಶೌ ಶ ಾೀತಸ್ಮಾಪತಿನೌ ಚ ।

ನಿಋಯತಿತನ್ುಮಥ ೂೀಗರಂ ದ್ುಮುಮಯಖಂ ಕ ೀಸ್ರಿೀತಿ ಪರವರಮರ್ ಮರುತುು ಪಾರಸ್್ದ್ ೀತಾನ್ ಮುಖ ೀ ಸ್ಃ
॥೮.೧೦೬॥

ವಸುಗಳ ಅಂಶಭೂರ್ತರಾದ ಶರ್ತವಲ್ಲ-ಪ್ನಸರನುನ,

ಮರುದಗರ್ಣ ಅಂಶಭೂರ್ತ ಶ ಾೀರ್ತ ಸಂಪಾತಗಳನುನ,
ನಿಋತರ್ಯ ಅವತ್ಾರನ್ಾದ ಉಗರ ದುಮುಥಖನನುನ,
ಮರುರ್ತುುಗಳಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ವೀರ ಕ ೀಸರೀರ್ಯನುನ,
ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಬಾಯಳಗ ಹಾಕಿಕ ೂಂಡು ನುಗಿಗದನು.

ರಜನಿಚರವರ ೂೀsಸೌ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪರತಾಪಿೀ ಕುಮುದ್ಮಪಿ ಜರ್ಯನ್ತಂ ಪಾಣಿನಾ ಸ್ಮಿಪಪ ೀಷ್ ।

ನ್ಳಮರ್ ಚ ಗಜಾದಿೀನ್ ಪಞ್ಾ ನಿೀಲಂ ಸ್ತಾರಂ ಗಿರಿವರತರುಹಸಾತನ್ ಮುಷುನಾsಪಾತರ್ಯಚಛ
॥೮.೧೦೭॥

ಪ್ರತ್ಾಪ್ ರಕೆಸ ಆ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ,

ಕುಮುದ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಕಪ್ಗಳು ಪ್ುಡಿಯಾದರಲ್ಲಲ.
ನಳ ಗಜ ಮೊದಲ್ಾದ ಶಕಿುರ್ಯುರ್ತರಾದ ಐವರು,
ನಿೀಲ ತ್ಾರ ಬ ಟು ಮರಗಳ ಹಿಡಿದವರಾಗಿದಾರೂ,
ಮಹಾರಕೆಸನ ಮುಷಠಪ್ರಹಾರಕ ೆ ಕ ಳಗ ಬಿದಾರು.

ಅಥಾಙ್ೆದ್ಶಾ ಜಾಮಬವಾನಿನಾತಮಜಶಾ ವಾನ್ರ ೈಃ ।

ನಿಜಘ್ನನರ ೀ ನಿಶಾಚರಂ ಸ್ವೃಕ್ಷಶ ೈಲಸಾನ್ುಭಿಃ ॥೮.೧೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 851

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಆನಂರ್ತರ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ ಸುಗಿರೀವ ಅಂಗದ,

ಇರ್ತರ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವರಗ ಮರಬಂಡ ಗಳಾದವು ಆರ್ಯುಧ.
ಎಲಲ ಸ ೀರ ಕುಂಭಕರ್ಣಥಗ ಕ ೂಟುರು ಹ ೂಡ ರ್ತದ ಬಾಧ.

ವಿಚೂಣಿ್ಯತಾಶಾ ಪವಯತಾಸ್ತನೌ ನಿಶಾಚರಸ್್ತ ೀ ।

ಬರ್ೂವ ಕಾಚನ್ ವ್ಥಾ ನ್ಚಾಸ್್ ಬಾಹುಷಾಳಿನ್ಃ ॥೮.೧೦೯॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ್ ಡ ಗ ಎಸ ದ ಪ್ವಥರ್ತಗಳ ಲ್ಾಲ ಪ್ುಡಿ ಪ್ುಡಿಯಾದವು ವ್ರ್ಥ,

ಯಾವ ವ್ಥ ಯಾಗದ ಬಲವಂರ್ತ ಬಾಹುಶಾಲ್ಲಗಿರ್ತುು ಮಣಿಸುವ ಸಾಮರ್್ಥ.

ಅಥಾಪರಂ ಮಹಾಚಲಂ ಪರಗೃಹ್ ಭಾಸ್ಾರಾತಮಜಃ ।

ಮುಮೊೀಚ ರಾಕ್ಷಸ ೀsರ್ ತಂ ಪರಗೃಹ್ ತಂ ಜಘಾನ್ ಸ್ಃ ॥೮.೧೧೦॥

ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ರಕೆಸನ ಮೀಲ್ ಇನ್ ೂನಂದು ಬ ಟುದ ಎಸ ರ್ತ,

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಕ ೂಟು ಅದ ೀ ಬ ಟುದಿಂದ ಹಿಂತರುಗಿ ಸುಗಿರೀವಗ ೀ ಹ ೂಡ ರ್ತ.

ತದ್ಾ ಪಪಾತ ಸ್ೂರ್ಯಯಜಸ್ತತಾಡ ಚಾಙ್ೆದ್ಂ ರುಷಾ ।

ಸ್ಜಾಮಬವನ್ತಮಾಶು ತೌ ನಿಪ ೀತತುಸ್ತಳಾಹತೌ ॥೮.೧೧೧॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಆ ಹ ೂಡ ರ್ತಕ ೆ ಸುಗಿರೀವ ನ್ ಲಕ ೆ ಬಿದಾ,

ರಕೆಸ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಅಂಗದಗೂ ಹ ೂಡ ದ.
ಬಿದಾರಬಬರೂ ಕ ಳಗ ತಂದು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಅಂಗ ೈ ಏಟ್ಟನ ಸಾಾದ.

ಅರ್ ಪರಗೃಹ್ ಭಾಸ್ಾರಿಂ ರ್ಯಯೌ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ।

ಜಗಾಮ ಚಾನ್ು ಮಾರುತಿಃ ಸ್ುಸ್ೂಕ್ಷಮಮಕ್ಷ್ಕ ೂೀಪಮಃ ॥೮.೧೧೨॥

ಆನಂರ್ತರ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಸುಗಿರೀವನ ಹಿಡಿದು ಮುಂದ ತ್ ರಳಿದ,

ಆಗ ಹನುಮ ನ್ ೂರ್ಣ ಸದೃಶ ರೂಪ್ದಿಂದ ಅವನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 852

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ರ್ಯದ್ ೈನ್ಮೀಷ್ ಬಾಧತ ೀ ತದ್ಾ ವಿಮೊೀಚಯಾಮ್ಹಮ್ ।

ರ್ಯದಿ ಸ್ಮ ಶಕ್ತ ೀsಸ್್ ತು ಸ್ಾಮೊೀಚನಾರ್ಯ ತದ್ ವರಮ್ ॥೮.೧೧೩॥

ಒಂದು ವ ೀಳ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಸುಗಿರೀವಗಿರ್ತುರ ಪ್ೀಡ ವಪ್ರೀರ್ತ,

ಆಗ ನ್ಾನವನ ಬಿಡಿಸುವ ಎಂದುಕ ೂಂಡ ತ್ಾನು ಹನುಮಂರ್ತ.
ಬದಲ್ಾಗಿ ಅವನನನವನ್ ೀ ರಕ್ಷ್ಮಸಕ ೂಳಳಲು ಆದರ ಸುಗಿರೀವ ಶಕು,
ಒಳ ಳರ್ಯದ ಂದುಕ ೂಳುಳತ್ಾು ಅವನನುಸರಸದ ತ್ಾ ವಾರ್ಯುಸುರ್ತ.

ಇತಿ ವರಜತ್ನ್ು ಸ್ಮ ತಂ ಮರುತುುತ ೀ ನಿಶಾಚರಃ ।

ಪುರಂ ವಿವ ೀಶ ಚಾ ಚಿಾಯತಃ ಸ್ಾಬನ್ುಧಭಿಃ ಸ್ಮಸ್ತಶಃ ॥೮.೧೧೪॥

ಈ ರೀತ ಹನುಮಂರ್ತ ಅನುಸರಸುತ್ಾು ತ್ಾ ನಡ ದ,

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಲಂಕಾ ಪ್ಟುರ್ಣ ಪ್ರವ ೀಶವ ಮಾಡಿದ.
ಗೌರವಸಲಾಟುವನ್ಾದನ್ಾರ್ತ ರಾಕ್ಷಸ ಬಂಧುಗಳಿಂದ.

ತುಹಿನ್ಸ್ಲ್ಲಲಮಾಲ್ ್ೈಃ ಸ್ವಯತ ೂೀsಭಿಪರವೃಷ ುೀ ರಜನಿಚರವರ ೀsಸಮನ ುತೀನ್ ಸಕತಃ ಕಪಿೀಶಃ ।

ವಿಗತಸ್ಕಲರ್ಯುದ್ಧಗಾಿನಿರಾ ವಞ್ಾಯತಾಾ ರಜನಿಚರವರಂ ತಂ ತಸ್್ ನಾಸಾಂ ದ್ದ್ಂಶ ॥೮.೧೧೫॥

ರ್ತಂಪಾದ ನಿೀರು ರ್ತಂಪ್ು ಹೂಮಾಲ್ ಗಳಿಂದ,

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಸಾಾಗತಸರ್ತು ರಾಕ್ಷಸ ವೃಂದ.
ಸುಗಿರೀವನಿಗಾಗಲು ರ್ತಂಪ್ುನಿೀರ ಹನಿಗಳ ಸಾಶಥ,
ರ್ಯುದಾಶರಮ ನಿೀಗಿ ಸುಗಿರೀವಗಾರ್ಯುು ಕ ೂಂಚ ಹಷ್ಥ.
ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಂಡ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಹಿಡಿರ್ತದಿಂದಾಗ,
ವೀರ ಸುಗಿರೀವ ಕಚಿಚದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಮೂಗ .

ಕರಾಭಾ್ಮರ್ ಕಣೌ್ಯ ಚ ನಾಸಕಾಂ ದ್ಶನ ೈರಪಿ ।

ಸ್ಞಚಛದ್್ ಕ್ಷ್ಪರಮೀವಾಸಾವುತಪಪಾತ ಹರಿೀಶಾರಃ ॥೮.೧೧೬॥

ಸುಗಿರೀವ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಕಿವ ಹಿಂಡಿದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 853

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಹಲುಲಗಳಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ ರಕೆಸನ ಮೂಗ ತ್ಾ ಕಚಿಚದ.

ಇಷ್ ುಲ್ಾಲ ಮಾಡುರ್ತುಲ್ ೀ ಸುಗಿರೀವ ಮೀಲ್ ಹಾರದ.

ತಳ ೀನ್ ಚ ೈನ್ಂ ನಿಜಘಾನ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ಪಿಪ ೀಷ್ ರ್ೂಮೌ ಪತಿತಂ ತತ ೂೀsಪಿ ।

ಸ್ಮುದ್ೆತ ೂೀsಸೌ ವಿವರ ೀsಙ್ುೆಲ್ಲೀನಾಂ ಜಘಾನ್ ಶ್ಲ್ ೀನ್ ಪುನ್ಃ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ॥೮.೧೧೭॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಕ ೂಟು ಕ ೈರ್ತಳದಿಂದ ಸುಗಿರೀವಗ ಹ ೂಡ ರ್ತ,

ಕ ಳಗ ಬಿದಾ ಸುಗಿರೀವಗ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಕಾಲ್ ೂತುನ ಹಿಡಿರ್ತ.
ಬ ರಳ ಮಧ್ದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನ ಮೀಲ್ ೀರುವ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನ,
ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಅನುವಾದ ಅವನಿಗಿೀರ್ಯಲು ಶ್ಲದ ತ್ಾಡನ.

ಅಮೊೀಘಶ್ಲಂ ಪರಪತತ್ ತದಿೀಕ್ಷಯ ರವ ೀಃ ಸ್ುತಸ ೂ್ೀಪರಿ ಮಾರುತಾತಮಜಃ ।

ಪರಗೃಹ್ ಜಾನೌ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಶ್ೀಘರಂ ಬರ್ಞ್ಞ ತಂ ಪ ರೀಕ್ಷಯ ನ್ನಾದ್ ಚ ೂೀಚ ೈಃ ॥೮.೧೧೮॥

ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಶ್ಲ ಸುಗಿರೀವನ ಮೀಲ್ ಬಿೀಳುವುದ ಹನುಮ ನ್ ೂೀಡಿದ,

ರ್ತಕ್ಷರ್ಣವ ೀ ಅದನನ ಹಿಡಿದು ಮೊರ್ಣಕಾಲ ಮೀಲ್ ಇರಸಕ ೂಂಡು ಮುರದ.
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾು ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಒಮಮ ಘಜಥನ್ ಮಾಡಿದ.

ಅಥ ೈನ್ಮಾವೃತ್ ಜಘಾನ್ ಮುಷುನಾ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ ೂೀ ವಾರ್ಯುಸ್ುತಂ ಸ್ತನಾನ್ತರ ೀ ।

ಜಗಜಞಯ ತ ೀನಾಭಿಹತ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ಚಿನ್ತರ್ಯಂಸ್ತತ್ ಪರಜಹಾರ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೮.೧೧೯॥

ಇದಾಕಿೆದಾಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತ ಎದುರಾದದಾನನ ಕಂಡ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ,

ಕಿರುಚುರ್ತು ರ್ತನನ ಮುಷಠಯಿಂದ ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರನ್ ದ ಗ ಕ ೂಟು ತ್ಾಡನ.
ಅದರಂದ ಹುನುಮಂರ್ತ ಆಗಲ್ಲಲಲ ಕ ೂಂಚವೂ ವಚಲ್ಲರ್ತ,
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಏಟ ಗಮನಿಸದ ೀ ಅವನಿಗ ೀ ಕ ೂಟು ಹ ೂಡ ರ್ತ.

ತಳ ೀನ್ ವಕ್ಷಸ್್ಭಿತಾಡಿತ ೂೀ ರುಷಾ ಹನ್ೂಮತಾ ಮೊೀಹಮವಾಪ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ।

ಪುನ್ಶಾ ಸ್ಙ್ಕ್ಞಾಂ ಸ್ಮವಾಪ್ ಶ್ೀಘರಂ ರ್ಯಯೌ ಸ್ ರ್ಯತ ರವ ರಘುಪರವಿೀರಃ ॥೮.೧೨೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 854

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಹನುಮಂರ್ತನ ಕ ೈಯಿಂದ ಎದ ಗ ಬಿದಾ ಹ ೂಡ ರ್ತಕ ೆ ರಕೆಸ ಮೂಛ ಥಹ ೂೀದ,

ಎಚಚರಗ ೂಂಡ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ತ್ಾನು ರಾಮಚಂದರ ಇದಾಲ್ಲಲಗ ನಡ ದ.

ವಿಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ್ ತತ ೂೀ ಹನ್ೂಮನ್ ಮಯೈವ ಹನ್ುತಂ ಸ್ಮರ ೀ ಹಿ ಶಕ್ಃ ।

ಅಸೌ ತಥಾsಪ ್ೀನ್ಮಹಂ ನ್ ಹನಿಮ ರ್ಯಶ ್ೀ ಹಿ ರಾಮಸ್್ ದ್ೃಢಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ॥೧.೧೨೧॥

ಅನ್ನ್್ವಧ್ಂ ತಮಿಮಂ ನಿಹತ್ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಸ್ ರಾಮೊೀ ರ್ಯಶ ಆಹರ ೀತ ।

ದ್ತ ೂತೀ ವರ ೂೀ ದ್ಾಾರಪಯೀಃ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಚ ಜನಾದ್ಾಯನ ೀನ ೈವ ಪುರಾತತಶಾ ॥೮.೧೨೨॥

ಹನುಮಂರ್ತನಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಸುಳಿದ ಯೀಚನ್ ,

ಇವನನುನ ಕ ೂಲಲಬಲ್ ಲ ನಿರಾಯಾಸ ನ್ಾನ್ ೀ.
ರಾಮನ ರ್ಯಶಸುು ಪ್ರಕಾಶ್ಸಬ ೀಕಿದ ತ್ಾನ್ ,
ನ್ಾ ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ ಗತಗಾಣಿಸಲ್ಲ ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ.
ಬ ೀಯಾಥರೂ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಮಹಾರಾಕ್ಷಸ,
ಇವನ ಕ ೂಂದಾಗಲ್ಲ ರಾಮನ ಕಿೀತಥ ಪ್ರಕಾಶ.
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾಗಿದಾಾರ ಶಾಪ್ಗರಸು,
ಅವನ್ ೀ ಸ ೀವಕರಗಿತುದಾಾನ್ ವರದ ಅಭರ್ಯಹಸು.
ನ್ಾ ಕ ೂಲಲದಿರಲು ಇವುಗಳ ಲಲ ಕಾರರ್ಣ,
ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದಲ್ ೀ ಬರಲ್ಲ ಅವರ ಮರರ್ಣ.

ಮಯೈವ ವದ್ೌಧಯ ರ್ವತಂ ತಿರಜನ್ಮಸ್ು ಪರವೃದ್ಧವಿೀಯಾ್ಯವಿತಿ ಕ ೀಶವ ೀನ್ ।

ಉಕತಂ ಮಮೈವ ೈಷ್ ರ್ಯದ್ಪ್ನ್ುಗರಹಂ ವಧ್ ೀsಸ್್ ಕುಯಾ್ಯನ್ನತು ಮೀ ಸ್ ಧಮಮಯಃ ॥೮.೧೨೩॥

ಇತಿ ಸ್ಮ ಸ್ಞಚಾನ್ಾ ಕಪಿೀಶರ್ಯುಕ ೂತೀ ಜಗಾಮ ರ್ಯತ ರವ ಕಪಿಪರವಿೀರಾಃ ।

ಸ್ ಕುಮೂಕ ಣ ೂ್ೀಯsಖಿಲವಾನ್ರಾಂಸ್ುತ ಪರರ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ರಾಮಮುಪಾಜಗಾಮ ॥೮.೧೨೪॥

ಜರ್ಯ ವಜರ್ಯರಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಕ ೂಟ್ಟುದಾ ಶಾಪ್ ವಮೊೀಚನ್ಾದಾಾರ,

ಮೂರು ಜನಮಗಳಲ್ಲಲ ಅತ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ನಿೀವಾಗುವರ ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಂಹಾರ.
ಹನುಮ ಸಮರಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ಹಿೀಗ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 855

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಮಗಗ ಗ ೂತ್ಾುಗದ ೀ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಬಗ .

ನ್ಾನವನ ಕ ೂಂದರೂ ಅನುಗರಹಿಸುವ ಕ ೀಶವನದ ೀ ಸಂಕಲಾ ವಾ್ಪಾರ.
ಸರ್ತ್ಸಂಕಲಾನ ಯೀಜನ್ ರ್ಯ ಅನುಷ್ಾಠನವ ೀ ಮಹಾ ಸಾಧನ್ಾಕಾರ್ಯಥ.
ನ್ಾನವನ ಕ ೂಲುಲವುದು ಧಮಥವಲಲವ ಂದುಕ ೂಂಡ ಹನುಮಂರ್ತ,
ಸುಗಿರೀವನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ನಡ ದ ಬ ೀರ ಕಪ್ಗಳಿರುವರ್ತು.
ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ರಾಮನ್ ಡ ನಡ ದ ಎದುರಾದ ಕಪ್ಗಳ ತನುನರ್ತು.

ತ ೀ ರ್ಕ್ಷ್ತಾಸ ತೀನ್ ಕಪಿಪರವಿೀರಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ವಿನಿಜಞಯಗುಮರಮುಷ್್ ದ್ ೀಹಾತ್ ।

ಸ ೂರೀತ ೂೀಭಿರ ೀವಾರ್ ಚ ರ ೂೀಮಕೂಪ ೈಃ ಕ ೀಚಿತ್ ತಮೀವಾsರುರುಹುರ್ಯ್ಯಥಾ ಗಿರಿಮ್ ॥೮.೧೨೫॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಬಾಯಳಗ ಹಾಕಿಕ ೂಂಡ ಕಪ್ಗಳ ಲ್ಾಲ,

ಇಂದಿರರ್ಯದಾಾರ ರ ೂೀಮಕೂಪ್ಗಳಿಂದಾಚ ಬಂದರ ಲಲ.
ಕ ಲ ಕಪ್ಗಳು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಮೈರ್ಯ ಬ ಟುದಂತ್ ಹತುದವ ಲಲ.

ಸ್ ತಾನ್ ವಿಧೂಯಾsಶು ರ್ಯಥಾ ಮಹಾಗಜ ೂೀ ಜಗಾಮ ರಾಮಂ ಸ್ಮರಾತ್ಯಮೀಕಃ।

ಪರರ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ಸಾಾನ್ಪರಾಂಶಾ ಸ್ವಯಶ ್ೀ ಮತತಃ ಸ್ಮಾಘಾರರ್ಯ ಚ ಶ ್ೀಣಿತಂ ಪಿಬನ್ ॥೮.೧೨೬॥

ಮದ ೂೀನಮರ್ತುವಾದ ಆನ್ ರ್ಯಂತ್ಾದ ರಾಕ್ಷಸನವನು,

ಮೈಮೀಲ್ಲನ ಕಪ್ಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೂಡವಕ ೂಂಡನವನು.
ಮರ್ತು ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಸಾಗಿದ ಸಾಕಿೀರ್ಯರನುನ ಕಪ್ಗಳನುನ ತನುನತ್ಾು,
ಆಘಾರಣಿಸುತ್ಾು ರಕು ಹಿೀರುತ್ಾು ರ್ಯುದಾಕ ನಡ ದ ಶ್ರೀರಾಮನರ್ತು.

ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ತಂ ಶರವಷ್ಯಧ್ಾರಯಾ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನ ೈನ್ಮಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ಸ್ಃ ।

ಜಗಾಮ ರಾಮಂ ಗಿರಿಶೃಙ್ೆಧ್ಾರಿೀ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯತ್ ತಂ ಸ್ಮರಾರ್ಯ ಚಾsಶು ॥೮.೧೨೭॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ರ್ತಡ ,

ಆದರ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನದು ಅದನುನ ಲ್ ಕಿೆಸದ ನಡ .
ದ ೂಡಡ ಬ ಟು ಹಿಡಿದು ರಾಮನ್ ಡ ಗ ನಡ ದ,
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ರ್ಯುದಾಕ ಂದು ಕರ ದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 856

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಥ ೂೀ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಧನ್ುಃ ಸ್ುಘೂೀರಂ ಶರಾಂಶಾ ವಜಾರಶನಿತುಲ್ವ ೀಗಾನ್ ।

ಪರವ ೀಶಯಾಮಾಸ್ ನಿಶಾಚರ ೀ ಪರರ್ುಃ ಸ್ ರಾಘವಃ ಪೂವಯಹತ ೀಷ್ು ರ್ಯದ್ಾತ್ ॥೮.೧೨೮॥

ಆನಂರ್ತರ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,

ಎತುಕ ೂಂಡ ಧನುಸಾುಗಿರ್ತುದು ಘನ ಘೂೀರ.
ವಜಾರರ್ಯುಧ ಸಮ ಬಾರ್ಣಗಳ ಬಿಟು ಜಗದ ೀಕವೀರ.

ಯಾವದ್ಬಲ್ ೀನ್ ನ್್ಹನ್ತ್ ಖರಾದಿಕಾನ್ ನ್ ತಾವತ ೈವ ನ್್ಪತತ್ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸ್ಃ ।

ಅತ ಪರಹಸಾ್sತಮಬಲ್ ೈಕದ್ ೀಶಂ ಪರದ್ಶಯರ್ಯನ್ ಬಾರ್ಣವರಾನ್ ಮುಮೊೀಚ ॥೮.೧೨೯॥

ಯಾವ ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಲದಿಂದ ಖರಾದಿ ದ ೈರ್ತ್ರದಾಗಿತ್ ೂುೀ ಸಾವು,

ಅದ ೀ ಬಲದಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳಲ್ಲಲಲ ಆಗಿ ನ್ ೂೀವು.
ನಕೆ ಶ್ರೀರಾಮ ರ್ತನನ ಬಲದ ಒಂದಂಶ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು ಬಾರ್ಣಗಳ ಬಿಟು,
ಶ್ರರಾಮನ್ ೀ ತ್ ೂೀರದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಖರಾದಿ ರಕೆಸರಗಿಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠ.

ದ್ಾಾಭಾ್ಂ ಸ್ ಬಾಹೂ ನಿಚಕತತಯ ತಸ್್ ಪದ್ದ್ಾರ್ಯಂ ಚ ೈವ ತಥಾ ಶರಾಭಾ್ಮ್ ।

ಅಥಾಪರ ೀಣಾಸ್್ ಶ್ರ ೂೀ ನಿಕೃತ್ ಸ್ಮಾಾಕ್ಷ್ಪತ್ ಸಾಗರತ ೂೀರ್ಯ ಆಶು ॥೮.೧೩೦॥

ರಾಮ ರ್ತನ್ ನರಡು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಅವನ್ ರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳ ಕರ್ತುರಸದ,

ಮತ್ ರ
ು ಡು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಅವನ್ ರಡು ಕಾಲುಗಳ ಛ ೀದ.
ಮತ್ ೂುಂದು ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಮಾಡಿದನವನ ಶ್ರಚ ೆೀದ,
ರಾಮ ಅವ ಲಲವನೂನ ಸಮುದರತೀರದ ಡ ಗ ಎಸ ದ.

ಅವದ್ಾಯತಾಬಧಃ ಪತಿತ ೀsಸ್್ ಕಾಯೀ ಮಹಾಚಲ್ಾಭ ೀ ಕ್ಷರ್ಣದ್ಾಚರಸ್್ ।

ಸ್ುರಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ವವೃಷ್ುಃ ಪರಸ್ೂನ ೈಮುಮಯದ್ಾ ಸ್ುತವನ ೂತೀ ರಘುವರ್ಯ್ಯಮೂಧಿನಯ ॥೮.೧೩೧॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ದ ೈರ್ತ್ದ ೀಹ ಸಮುದರಕ ೆ ಬಿದಾಾಗ,

ಕಲಕಿದ ಸಮುದರದ ನಿೀರು ಭರದಿ ಉಕಿೆತ್ಾಗ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 857

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮೂಲಕ ರಾಮನ ಕ ೂಂಡಾಟ,

ಸಂರ್ತಸದಿ ರಾಮನ ರ್ತಲ್ ಮೀಲ್ ಹೂಮಳ ಸುರಸದ ಆಟ.

ಯೀಜನಾನಾಂ ತಿರಲಕ್ಷಂ ಹಿ ಕುಮೂಕಣ ೂ್ೀಯವ್ವದ್ಧಯತ ।

ಪೂವಯಂ ಪಶಾಾತ್ ಸ್ಞ್ುಾಕ ೂೀಚ ಲಙ್ಕ್ಾಯಾಮುಷತುಂ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ॥೮.೧೩೨॥

ಹಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಬ ಳ ದಿದಾ ಮೂರು ಲಕ್ಷ ಯೀಜನ ಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತ,

ಲಂಕಾವಾಸಕ ೂೆೀಸೆರವಾಗಿ ದ ೀಹ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ ಸಂಕುಚಿರ್ತ.

ಸ್ ತು ಸ್ಾಭಾವಮಾಪನ ೂನೀ ಮಿರರ್ಯಮಾಣ ೂೀ ವ್ವದ್ಧಯತ ।

ತ ೀನಾಸಮನ್ ಪತಿತ ೀ ತಾಬಾರವದ್ಧಯದ್ಧಿಕಂ ತದ್ಾ ॥೮.೧೩೩॥

ಸಾವಗ ಮುನನ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಹ ೂಂದಿದ ರ್ತನನ ಪ್ೂವಥ ಸಾಭಾವ,

ಹಾಗಾಗಿ ಸರ್ತುು ಬಿದಾಾಗ ತ್ ೂೀರದ ರ್ತನನ ಸಹಜ ದ ೈರ್ತ್ ದ ೀಹ.
ಆ ಕಾರರ್ಣವ ೀ ಅವ ಬಿೀಳುತುದಾಂತ್ ಉಕ ೆೀರಸರ್ತು ಸಮುದರವ.

ಅಥಾಪರ ೀ ಯೀ ರಜನಿೀಚರಾಸ್ತದ್ಾ ಕಪಿಪರವಿೀರ ೈನಿನಯಹತಾಶಾ ಸ್ವಯಶಃ ।

ಹತಾವಶ್ಷಾುಸ್ತವರಿತಾಃ ಪರದ್ುದ್ುರವುಭಾರಯತುವಯಧಂ ಚ ೂೀಚುರುಪ ೀತ್ ರಾವರ್ಣಮ್ ॥೮.೧೩೪॥

ಈ ರೀತ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಮರರ್ಣದ ನಂರ್ತರ,

ಮಿಕೆ ರಕೆಸರಾದರು ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಸಂಹಾರ.
ಅಳಿದುಳಿದ ರಕೆಸರ ೂೀಡಿದರು ರಾವರ್ಣನಲ್ಲಲಗ ,
ಅವನಿಗರುಹಿದರು ರ್ತಮಮ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಸರ್ತು ಬಗ .

ನ್ ದ್ುಃಖತಪ್ತೀ ನಿಪಪಾತ ಮೂ ಚಿಛಯತ ೂೀ ನಿರಾಶಕಶಾಾರ್ವದ್ಾತಮಜೀವಿತ ೀ ।

ತಮಾಹ ಪುತರಸಾದ್ಶ ೀಶಶತುರನಿನಯರ್ಯುಙ್ಷವ ಮಾಂ ಶತುರವಧ್ಾರ್ಯ ಮಾಚಿರಮ್ ॥೮.೧೩೫॥

ರಾವರ್ಣ ರ್ತಮಮನ ಸಾವನ ವಾತ್ ಥ ಕ ೀಳಿದ,

ಬಲು ದುಃಖದಿಂದ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 858

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಬದುಕುವ ಆಸ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ರಾವರ್ಣನ ಕುರರ್ತು,

ಶರ್ತುರವನ ವಧ್ ಗಾಗಿ ನನನ ಕಳಿಸ ಂದ ಮಗ ಇಂದರಜರ್ತು.

ಮಯಾ ಗೃಹಿೀತಸಾದ್ಶ ೀಶಾರಃ ಪುರಾ ವಿಷೀದ್ಸ ೀ ಕ್ತಂ ನ್ರರಾಜಪುತರತಃ ।

ಸ್ ಏವಮುಕಾತವಪರಜುಹಾವ ಪಾವಕಂ ಶ್ವಂ ಸ್ಮರ್್ಚಾಯಯ ಸ್ಮಾರುಹದ್ ರರ್ಮ್ ॥೮.೧೩೬ ॥

ಹಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಡ ರ್ಯ ಇಂದರನ್ ೀ ನನಿನಂದ ಸ ರ ಯಾಗಿದಾ,

ಮಾನವರಾಜ ಪ್ುರ್ತರ ರಾಮ ; ದುಃಖವ ಲ್ಲಲ ನಮಗ ಅವನಿಂದ.
ಇಂದರಜರ್ತು ಮಾಡಿದ ಅಭಿಚಾರ ಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ ಅಗಿನಹ ೂೀರ್ತರ,
ಶ್ವನನುನ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಆರಾಧಸ ರರ್ವನ್ ೀರದ ರಾವರ್ಣಪ್ುರ್ತರ.

ಸ್ ಆತತಧನಾಾ ಸ್ಶರ ೂೀ ರಥ ೀನ್ ವಿರ್ಯತ್ ಸ್ಮಾರುಹ್ ರ್ಯಯಾವದ್ಶಯನ್ಮ್ ।

ಸ್ ನಾಗಪಾಶ ೈವಯರತಃ ಶ್ವಸ್್ ಬಬನ್ಧ ಸ್ವಾಯನ್ ಕಪಿವಿೀರಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ ॥೮.೧೩೭॥

ಇಂದರಜರ್ತುು ಧನುಸುು ಬಾರ್ಣಗಳ ಧರಸದ,

ರರ್ಸಮೀರ್ತ ಆಕಾಶಕ ೆೀರ ಅದೃಶ್ನ್ಾದ.
ಶ್ವವರಬಲದಿ ಸಪಾಥಸರದಿಂದ ಕಪ್ಗಳ ಬಂಧಸದ.

ಪುರಾsವತಾರಾರ್ಯ ರ್ಯದ್ಾ ಸ್ ವಿಷ್ು್ ದಿಾಯದ್ ೀಶ ಸ್ವಾಯಂಸಾದ್ಶಾಂಸ್ತದ್ ೈವ ।

ಮಮಾಪಿ ಸ ೀವಾ ರ್ವತ ೀ ಪರಯೀಜ ್ೈತ ್ೀವಂ ಗರುತಾಮನ್ವದ್ದ್ ವೃಷಾಕಪಿಮ್ ॥೮.೧೩೮॥

ಹಿಂದ ಶ್ರೀವಷ್ು್ ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮಾಡುವ ಮುನನ,

ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸಲು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿತುದಾ ಆಜ್ಞಾ.
ಗರುಡನೂ ಸ ೀವಾವಕಾಶ ಬ ೀಡಿದಾ ವೃಷ್ಾಕಪ್ ರೂಪ್ವನನ.

ತಮಾಹ ವಿಷ್ು್ನ್ನಯ ರ್ುವಿ ಪರಜಾತಿಮುಪ ೈಹಿ ಸ ೀವಾಂ ತವ ಚಾನ್್ಥಾsಹಮ್ ।

ಆದ್ಾಸ್್ ಏವಾತರ ರ್ಯಥಾ ರ್ಯಶಃ ಸಾ್ದ್ ಧಮಮಯಶಾ ಕತತಯವ್ಕೃದ್ ೀವ ಚ ಸಾ್ಃ ॥೮.೧೩೯॥

ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿನನ ಅವತ್ಾರ ಬ ೀಡವ ಂದ ಶ್ರೀಹರ,

ಬ ೀರ ಯೀ ಉಂಟು ನಿನನ ಸ ೀವಾ ಸಾೀಕರಸುವ ಪ್ರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 859

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಲಭಿಸುರ್ತುದದರಂದ ನಿನಗ ರ್ಯಶಸುು ಪ್ುರ್ಣ್ಗಳ ಗರ.

ವರ ೀರ್ಣ ಶವಯಸ್್ ಹಿ ರಾವಣಾತಮಜ ೂೀ ರ್ಯದ್ಾ ನಿಬಧ್ಾನತಿ ಕಪಿೀನ್ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣಾನ್ ।

ಉರಙ್ೆಪಾಶ ೀನ್ ತದ್ಾ ತಾಮೀವ ಸ್ಮೀತ್ ಸ್ವಾಯನ್ಪಿ ಮೊೀಚರ್ಯಸ್ಾ ॥ ೮.೧೪೦ ॥

ಯಾವಾಗ ಇಂದರಜರ್ತು ವಶ ೀಷ್ ರುದರವರಬಲದ ಮುಖ ೀನ,

ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ; ಇರ್ತರ ಕಪ್ಗಳ ಸಪಾಥಸರದಿ ಬಂಧನ,
ನಿೀ ಬಂದು ಮಾಡಿಸಬ ೀಕು ಸಪ್ಥಬಂಧನದಿಂದ ವಮೊೀಚನ.

ಅಹಂ ಸ್ಮತ ೂ್ೀಯsಪಿ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಶಾ ತಥಾ ಹನ್ೂಮಾನ್ ನ್ ವಿಮೊೀಚಯಾಮಃ ।

ತವ ಪಿರಯಾತ್ಯಂ ಗರುಡ ೈಷ್ ಏವ ಕೃತಸ್ತವಾsದ್ ೀಶ ಇಮಂ ಕುರುಷ್ಾ ॥ ೮.೧೪೧ ॥

ಬಿಡಿಸಲು ನ್ಾನು ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಹನುಮಂರ್ತ ಮೂವರದಾರೂ ಸಮರ್ಥ,

ಬಿಡಿಸಲಲ ನ್ಾವು ; ನಿನಗ ೀ ಮಿೀಸಲ್ಲಟು ಕಾರ್ಯಥವದು ಭಗವದ್ ಸ ೀವಾರ್ಥ.

ತದ್ ೀತದ್ುಕತಂ ಹಿ ಪುರಾssತಮನಾ ರ್ಯತ್ ತತ ೂೀ ಹಿ ರಾಮೊೀ ನ್ ಮುಮೊೀಚ ಕಞ್ಾನ್ ।

ನ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನ ೈವ ಚ ಮಾರುತಾತಮಜಃ ಸ್ ಚ ೈವ ಜಾನಾತಿ ಹಿ ದ್ ೀವಗುಹ್ಮ್ ॥೮.೧೪೨ ॥

ಹಿಂದ ರ್ತನಿನಂದಲ್ ೀ ಗರುಡಗ ಕ ೂಡಲಾಟು ಆದ ೀಶ,

ಕಾರರ್ಣ ಮೂವರಲ್ಾ್ರೂ ಬಿಡಿಸಲ್ಲಲಲ ಸಪ್ಥಪಾಶ.
ರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಅವರಬಬರಗೂ ತಳಿದಿರ್ತುು ದ ೀವರಹಸ್.

ಅಥ ೂೀ ನಿಬದ್ಾಧಯsಶು ಹರಿೀನ್ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣಾನ್ ಜಗಾಮ ರಕ್ಷಃ ಸ್ಾಪಿತುಃ ಸ್ಕಾಶಮ್ ।

ನ್ನ್ನ್ಾ ಚಾಸೌ ಪಿಶ್ತಾಶನ ೀಶಾರಃ ಶಶಂಸ್ ಪುತರಂ ಚ ಕೃತಾತಮಕಾರ್ಯ್ಯಮ್ ॥೮.೧೪೩॥

ಇಂದರಜರ್ತು ಕಪ್ಗಳನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಬಂಧಸದ,

ಬಳಿಕ ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ರಾವರ್ಣನ ಬಳಿಗ ತ್ ರಳಿದ.
ಮಾಂಸ ತನುನವವರ ಒಡ ರ್ಯ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದ,
ರಾವರ್ಣ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧಸದ ಮಗನ ಹ ೂಗಳಿದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 860

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಸ್ ಪಕ್ಷ್ರಾಜ ೂೀsರ್ ಹರ ೀನಿನಯದ್ ೀಶಂ ಸ್ಮರಂಸ್ತವರಾವಾನಿಹ ಚಾsಜಗಾಮ ।

ತತಪಕ್ಷವಾತಸ್ಪಶ ೀಯನ್ ಕ ೀವಲಂ ವಿನ್ಷ್ು ಏಷಾಂ ಸ್ ಉರಙ್ೆಬನ್ಧಃ ॥೮.೧೪೪॥

ಶ್ರೀಹರರ್ಯ ಆದ ೀಶವನುನ ನ್ ನ್ ದು ರ್ತಾರ ಯಿಂದ ಗರುಡನ ಆಗಮನ,

ಅವನ ರ ಕ ೆರ್ಯ ಗಾಳಿ ಸಾಶಥಮಾರ್ತರದಿಂದ ನ್ಾಗಪಾಶದ ವಮೊೀಚನ.

ಸ್ ರಾಮಮಾನ್ಮ್ ಪರಾತಮದ್ ೈವತಂ ರ್ಯಯೌ ಸ್ುಮಾಲ್ಾ್ರ್ರಣಾನ್ುಲ್ ೀಪನ್ಃ ।

ಛ ಾಶಾ ಪರಗೃಹ್ ನ ೀದ್ುಬಯಲ್ಲನ್ಃ ಪರಹೃಷಾುಃ ॥೮.೧೪೫॥
ಕಪಿಪರವಿೀರಾಶಾ ತರೂಞ ಲ್

ಮಾಲ್ , ಆಭರರ್ಣ, ಗಂಧಲ್ ೀಪ್ನರ್ಯುಕುನ್ಾದ ಗರುಡ,

ರ್ತನನ ಪ್ರದ ೀವತ್ ಯಾದ ಶ್ರೀರಾಮನ ನಮಿಸ ನಡ ದ.
ಬಲರ್ತುಂಬಿಕ ೂಂಡು ಹಷಥರ್ತವಾದ ಕಪ್ಸ ೀನ್ ,
ಮಾಡಿದರು ಮರ ಬಂಡ ಗಳ ಹಿಡಿದು ಘಜಥನ್ .

ಶುರತಾಾ ನಿನಾದ್ಂ ಪಿವಗ ೀಶಾರಾಣಾಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ಪುತ ೂರೀsತರಸ್ದ್ತರ ರಾವರ್ಣಃ ।

ಬನಾಧದ್ಮುಷಾಮತ್ ಪರತಿನಿಸ್ುೃತಾಸ ತೀ ಕ್ತಮತರ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ತಿಾತಿ ಚಿನ್ತಯಾನ್ಃ ॥೮.೧೪೬॥

ಕಪ್ಗಳ ಗಜಥನ್ ರ್ಯ ಕ ೀಳಿದ ಕಾರರ್ಣ,

ಭರ್ಯಗ ೂಂಡರು ಇಂದರಜರ್ತು ರಾವರ್ಣ.
ಆಯಿರ್ತು ಉಪಾರ್ಯಕಾರ್ಣದ ವಾತ್ಾವಾರರ್ಣ.

ಪುನ್ಶಾ ಹುತಾಾ ಸ್ ಹುತಾಶಮೀವ ರರ್ಂ ಸ್ಮಾರು̐ಹ್ ರ್ಯಯಾವದ್ಶಯನ್ಮ್ ।

ವವಷ್ಯ ಚಾಸಾಾಣಿ ಮಹಾನ್ಾಜಸ್ರಂ ವರಾದ್ುಮೀಶಸ್್ ತಥಾsಬಞಜಸ್್ ॥೮.೧೪೭॥

ಮತ್ ು ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಭಿಚಾರಹ ೂೀಮ ಮಾಡಿದ ಮೀಘನ್ಾದ,

ಹ ೂೀಮಬಲದ ದಿವ್ ರರ್ವನ್ ನೀರ ಇಂದರಜರ್ತು ಅದೃಶ್ನ್ಾದ.
ಶ್ವಬರಹಮವರಬಲದಿಂದ ಸರ್ತರ್ತ ಮಹಾಸರಗಳ ಮಳ ಗರ ದ.

ಪುನ್ಶಾ ತಸಾ್ಸ್ಾನಿಪಿೀಡಿತಾಸ ತೀ ನಿಪ ೀತುರುವಾ್ಯಂ ಕಪರ್ಯಃ ಸ್ಲಕ್ಷಮಣಾಃ ।

ಸ್ಪೃಶನಿತ ನಾಸಾಾಣಿ ದ್ುರನ್ತಶಕ್ತತಂ ತನ್ುಂ ಸ್ಮಿೀರಸ್್ ಹಿ ಕಾನಿಚಿತ್ ಕಾಚಿತ್ ॥೮.೧೪೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 861

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಇಂದರಜತುನ ಅಸರದಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ಕಪ್ಗಳೂ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನೂ ನ್ ಲಕ ೂೆರಗಿದ ನ್ ೂೀಟ,

ಶಕಿುಭಂಡಾರ ಹನುಮಂರ್ತನ ವಜರ ಶರೀರದ ದುರು ನಡ ರ್ಯಲ್ಲಲಲ ಯಾವ ಅಸರಗಳ ಆಟ.

ವಿಜ್ಞಾತುಕಾಮಃ ಪುರಿ ಸ್ಮಾವೃತಿತಂ ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ ಪೂವಯಗತಸ್ತದ್ಾssಗಾತ್ ।

ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ವಾಯನ್ ಪತಿತಾನ್ ಸ್ ವಾನ್ರಾನ್ ಮರುತುುತಂ ತ ಾೀಕಮನಾಕುಲಂ ಚ ॥೮.೧೪೯॥

ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಡ ರ್ಯುವ ವದ್ಮಾನ,

ತಳಿರ್ಯಲಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿದಾ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ.
ಹಾಗಾಗಿ ಅವನಿಗಾಗಲ್ಲಲಲ ಬಂಧನದ ಕಾಟ,
ಬಂದವನಿಗಾಯಿರ್ತು ರ್ಯುದಾರಂಗದ ನ್ ೂೀಟ.
ಕಪ್ಗಳ ಲ್ಾಲ ಕ ಳಗ ಬಿದಿಾರುವುದನುನ ಕಂಡ,
ಹನುಮಗ ೀನೂ ಆಗದಿರುವದನುನ ಮನಗಂಡ.

ಸ್ ತಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ಯಯೌ ವಿಧ್ಾತೃಜಂ ವಿಮೂಚಿಛಯತಂ ಚ ೂೀದ್ಕಸ ೀಕತಸ್ತಮ್ ।

ಆಶಾಾಸ್್ ಕ್ತಂ ಜೀವಸ ಹಿೀತು್ವಾಚ ತಥ ೀತಿ ಸ್ ಪಾರಹ ಚ ಮನ್ಾವಾಕ್ಃ ॥೮.೧೫೦॥

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ನಡ ದ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದ ಜಾಂಬವಂರ್ತನರ್ತು,

ನಿೀರ ಸಂಪ್ಡಿಸ ಕ ೀಳಿದ 'ಬದುಕಿದಿಾೀಯಾ'- ಕ್ಷ್ಮೀರ್ಣದನಿರ್ಯಲ್ಲ ಹೌದ ಂದ ಜಾಂಬವಂರ್ತ.

ಊಚ ೀ ಪುನ್ಜಞೀಯವತಿ ಕ್ತಂ ಹನ್ೂಮಾನ್ ಜೀವಾಃ ಸ್ಮ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಹಿ ಜೀವಮಾನ ೀ ।

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ನಿಹತಾಶ ೈವ ಸ್ವಯ ಇತಿೀರಿತ ೀsಸೇತ್ವದ್ತ್ ಸ್ ಮಾರುತಿಃ ॥೮.೧೫೧॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಕ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತ ಬದುಕಿರುವ ತ್ಾನ್ ೀ,

ಅವನಿದಾರ ಮಾರ್ತರ ಮಿೀಟುವುದು ನಮಮ ಉಸರ ವೀಣ .
ಅವನ್ಾದರ ಹರ್ತ ; ನ್ಾವ ಲಲರದಾರೂ ಮೃರ್ತ,
ಹನುಮ ನುಡಿದ 'ನ್ಾನಿದ ೀಾ ನ್ ' ಉಸರನ ತ್ಾರ್ತ.

ಇತು್ಕ ೂತೀ ಜಾಮಬವಾನಾಹ ಹನ್ೂಮನ್ತಮನ್ನ್ತರಮ್ ।

ಯೀsಸೌ ಮೀರ ೂೀಃ ಸ್ಮಿೀಪಸ ೂ್ೀ ಗನ್ಧಮಾದ್ನ್ಸ್ಙ್ಕಚಞಾತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 862

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಗಿರಿಸ್ತಸಾಮತ್ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯ್ಯಂ ತಾಯೌಷ್ಧಚತುಷ್ುರ್ಯಮ್ ॥೮.೧೫೨॥

“ನ್ಾನಿದ ಾೀನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಧೀರ ಹನುಮಂರ್ತ,

ಅವನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಜಾಂಬವಂರ್ತ.
ಮೀರುವನ ಬಳಿಯಿರುವ ಗಂಧಮಾದನ ಪ್ವಥರ್ತದಿಂದ,
ಅತ ಅಮೂಲ್ವಾದ ನ್ಾಕು ಔಷ್ಧಗಳನುನ ತ್ ರಬ ೀಕ ಂದ.

ಮೃತಸ್ಞಚಞೀವನಿೀ ಮುಖಾ್ ಸ್ನಾಧನ್ಕರಣಿೀ ಪರಾ ।

ಸ್ವರ್ಣ್ಯಕರಣಿೀ ಚ ೈವ ವಿಶಲ್ಕರಣಿೀತಿ ಚ ॥೮.೧೫೩॥

ಸರ್ತುವರನುನ ಬದುಕಿಸುವ ಮೃರ್ತಸಂಜೀವನಿ,

ಬ ೀರಾದ ಅಂಗಾಂಗ ಸ ೀರಸುವ ಸಂಧ್ಾನಕರಣಿ,
ಬರ್ಣ್ವ್ತ್ಾ್ಸ ಸರಪ್ಡಿಸುವ ಸವರ್ಣಥಕರಣಿ,
ದ ೀಹ ಸ ೀರದ ಆರ್ಯುಧ ತ್ ಗ ವ ವಶಲ್ಕರಣಿ,
ಪ್ೂರ್ಣಥ ಮಾಹಿತಯಿತುದುಾ ಜಾಂಬವಂರ್ತನ ಧವನಿ.

ಇತು್ಕತಃ ಸ್ ಕ್ಷಣ ೀನ ೈವ ಪಾರಪತದ್ ಗನ್ಧಮಾದ್ನ್ಮ್ ।

ಅವಾಪ ಚಾಮಬರಚರ ೂೀ ರಾಮಮುಕತಃ ಶರ ೂೀ ರ್ಯಥಾ ॥೮.೧೫೪॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತನ ಮಾರ್ತ ಕ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತ,

ಗಂಧಮಾದನ ಪ್ವಥರ್ತದ ಡ ಗ ನ್ ಗ ದನ್ಾರ್ತ.
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಬಿಟು ಬಾರ್ಣದಂತ್ ,
ಕ್ಷರ್ಣಮಾರ್ತರದಿ ಪ್ವಥರ್ತವ ರ್ತಲುಪ್ದನಂತ್ .

ಅನ್ತಹಿಯತಾಶೌಾಷ್ಧಿೀಸ್ುತ ತದ್ಾ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಮಾರುತಿಃ ।

ಉದ್ಬಬಹಯ ಗಿರಿಂ ಕ ೂರೀಧ್ಾಚಛತಯೀಜನ್ಮರ್ಣಡಲಮ್ ॥೮.೧೫೫॥

ಔಷ್ಧಗಳ ಲಲವೂ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡಿವ ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ತಳಿದ,

ನೂರು ಯೀಜನ ಅಳತ್ ರ್ಯ ಆ ಬ ಟುವನ್ ನೀ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಎತುದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 863

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಸ್ ತಂ ಸ್ಮುತಾಪಟ್ ಗಿರಿಂ ಕರ ೀರ್ಣ ಪರತ ೂೀಳಯತಾಾ ಬಲದ್ ೀವಸ್ೂನ್ುಃ ।

ಸ್ಮುತಪಪಾತಾಮಬರಮುಗರವ ೀಗ ೂೀ ರ್ಯಥಾ ಹರಿಶಾಕರಧರಸಾವಿಕರಮೀ ॥೮.೧೫೬॥

ಬ ಟು ಕಿರ್ತುು ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದು ಅತವ ೀಗದಿ ಜಗಿದ ಹನುಮಂರ್ತ,

ಹ ೀಗ ಹರ ತ್ ೂೀರದಾ ವಾಮನ್ಾವತ್ಾರದಿ ತ್ಾನು ಸವಥರ್ತರವಾ್ಪ್ು.
(ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ ಮರ್ತುು ಜೀವೀರ್ತುಮರ್ತಾದ ರ್ತುಲನ್ಾರ್ತಮಕ ದೃಷ್ಾುಂರ್ತ)

ಅವಾಪ ಚಾಕ್ ೂೀಃ ಸ್ ನಿಮೀಷ್ಮಾತರತ ೂೀ ನಿಪಾತಿತಾ ರ್ಯತರ ಕಪಿ ಪರವಿೀರಾಃ ।

ತಚ ಛೈಲವಾತಸ್ಪಶಾಯತ್ ಸ್ಮುತಿ್ತಾಃ ಸ್ಮಸ್ತಶ ್ೀ ವಾನ್ರರ್ಯೂರ್ಪಾಃ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೮.೧೫೭॥

ನಿಮಿಷ್ಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತ ರ್ತಲುಪ್ದ ಕಪ್ಗಳು ಬಿದಾ ಜಾಗ,

ಆಶಚರ್ಯಥವ ೀನು ಅದರಲ್ಲಲ ಅವನದ ೀ ಅಲಲವ ೀ ಆ ವಾರ್ಯುವ ೀಗ.
ಯಾವಾಗಾಯಿತ್ ೂೀ ಆ ಬ ಟುದ ಗಾಳಿರ್ಯ ಸಾಶಥ,
ಆ ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಯಿರ್ತು ಕಪ್ಗಳಿಗ ಲ್ಾಲ ಎಚಚರದ ಹಷ್ಥ.

ಅಪೂಜರ್ಯನಾಮರುತಿಮುಗರಪೌರುಷ್ಂ ರಘೂತತಮೊೀsಸಾ್ನ್ುಜನಿಸ್ತಥಾsಪರ ೀ ।
ಪಪಾತ ಮೂಧನಯಯಸ್್ ಚ ಪುಷ್ಪಸ್ನ್ತತಿಃ ಪರಮೊೀದಿತ ೈದ್ ಾೀಯವವರ ೈವಿಯಸ್ಜಞಯತಾ ॥೮.೧೫೮॥

ಇಂರ್ತಹಾ ಉಗರ ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ಹನುಮಂರ್ತನನನ,

ಮಾಡಿದರು ರಾಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸುಗಿರೀವರು ಗುರ್ಣಗಾನ.
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ದ ೀವತ್ಾವೃಂದ,
ಹನುಮನ ಮೀಲ್ ಹೂಮಳ ಗರ ದ ಆನಂದ.

ಸ್ ದ್ ೀವಗನ್ಧವಯಮಹಷಯಸ್ತತಮೈರಭಿಷ್ುುತ ೂೀ ರಾಮಕರ ೂೀಪಗೂಹಿತಃ ।

ಪುನ್ಗಿೆಯರಿಂ ತಂ ಶತಯೀಜನ ೂೀಚಿಛರತಂ ನ್್ಪಾತರ್ಯತ್ ಸ್ಂಸ್ತ ಏವ ತತರ ಚ ॥೮.೧೫೯॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಗಂಧವಥರು, ಮಹಷಥಗಳಿಂದ ಹನುಮನ ಗುರ್ಣಗಾನ,

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಹನುಮಗ ಕ ೂಟು ಅನುಗರಹದ ಅದುಭರ್ತ ಆಲ್ಲಂಗನ.
ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ಆ ಬ ಟು ಸ ೀರರ್ತು ಅದರ ಸಾಸಾ್ನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 864

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಸ್ ಪೂವಯವನಾಮರುತಿವ ೀಗಚ ೂೀದಿತ ೂೀ ನಿರನ್ತರಂ ಶ್ಿಷ್ುತರ ೂೀsತರ ಚಾರ್ವತ್ ।

ಪುನ್ಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ತರುಶ ೈಲಹಸಾತ ರಣಾರ್ಯ ಚ ೂೀತತಸ್ು್ರಲಂ ನ್ದ್ನ್ತಃ ॥೮.೧೬೦॥

ಪುನ್ಶಾ ತಾನ್ ಪ ರೀಕ್ಷಯ ಸ್ಮುತಿ್ತಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ರ್ರ್ಯಂ ಮಹಚಛಕರಜತಂ ವಿವ ೀಶ ।

ಸ್ ಪೂವಯವದ್ಧವ್ವಹ ೀ ಸ್ಮಚಾಯಯ ಶ್ವಂ ತಥಾsದ್ಶಯನ್ಮೀವ ಜಗಿಮವಾನ್ ॥೮.೧೬೧॥

ಮಾರುತ ಉಗರವ ೀಗದಿಂದ ಎಸ ದ ಆ ಬ ಟು ಸ ೀರರ್ತದರ ಸಾಸಾ್ನ,

ಮತ್ ು ಮೀಲ್ ದಾ ಕಪ್ಗಳ ಕಂಡ ಇಂದರಜರ್ತುಗಾಯಿರ್ತು ಭರ್ಯದ ಕಂಪ್ನ.
ಪ್ೂರ ೈಸ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವಪ್ೂಜ ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ಅವನ್ಾದ ಅಂರ್ತಧ್ಾಥನ.

ವರಾಶರಯೀಣಾಜಗಿರಿೀಶಯೀಸ್ತಥಾ ಪುನ್ಮಮಯಹಾಸ ಾೈಃ ಸ್ ಬಬನ್ಧ ತಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ।

ಅಥಾsಹ ರಾಮಸ್್ ಮನ ೂೀsನ್ುಸಾರತಃ ಪುರಾsಸ್ಾಮೀವಾನ್ುಸ್ರನ್ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೮.೧೬೨॥

ಪಿತಾಮಹಾಸ ಾೀರ್ಣ ನಿಹನಿಮ ದ್ುಮಮಯತಿಂ ತವಾsಜ್ಞಯಾ ಶಕರಜತಂ ಸ್ಬಾನ್ಧವಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತ ೀನ್ ಸ್ ಚಾsಹ ರಾಘವೀ ರ್ಯಾದ್ದ್ೃಶ ್ೀ ನ್ ವಿಮೊೀಕುತಮಹಯಸ ॥೮.೧೬೩॥

ಬರಹಮ-ರುದರರ ವರಬಲದಿಂದ ಇಂದರಜರ್ತು ಮಾಡಿದ ಮತ್ ು ಕಪ್ಗಳ ಬಂಧನ,

ರಾಮನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಅವನಿಚ ೆರ್ಯಂತ್ ವಶ ೀಷ್ಾಸರ ಬಳಸದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ.
ನಿೀನ್ ೂಪ್ಾಗ ಕ ೂಟುರ ಬರಹಾಮಸರದಿ ಮಾಡುವ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಸಂಹಾರ,
ರಾಮ ನುಡಿದ-ಕಳಳನಂರ್ತವರ್ತು ಕಾದುತುರುವವಗ ಬರಹಾಮಸರ ಬಳಕ ಅಪ್ಚಾರ.

ನ್ ಸ ೂೀಢುಮಿೀಶ ್ೀsಸ ರ್ಯದಿ ತಾಮೀತದ್ಸ್ಾಂ ತದ್ಾsಹಂ ಶರಮಾತರಕ ೀರ್ಣ ।

ಅದ್ೃಶ್ಮಪಾ್ಶು ನಿಹನಿಮ ಸ್ನ್ತಂ ರಸಾತಳ ೀsಥಾಪಿ ಹಿ ಸ್ತ್ಲ್ ೂೀಕ ೀ ॥೮.೧೬೪॥

ಒಂದು ವ ೀಳ ನಿನಗ ಆಗಿದಾರ ಆ ಕಾರ್ಯಥ ಅಸಾಧ್,

ಸಾಮಾನ್ ಬಾರ್ಣದಿ ಅವನ್ ಲಲಡಗಿದಾರೂ ನ್ಾ ಮಾಡುವ ನವನ ವಧ.

ಇತಿ ಸ್ಮ ವಿೀನ್ಾರಸ್್ ಹನ್ೂಮತಶಾ ಬಲಪರಕಾಶಾರ್ಯ ಪುರಾ ಪರರ್ುಃ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ಸ್ಮಾಮನ್ಯತಾಾsಸ್ಾಮಮುಷ್್ ರಾಮೊೀ ದ್ುರನ್ತಶಕ್ತತಃ ಶರಮಾದ್ದ್ ೀsರ್ ॥೮.೧೬೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 865

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಮಿರ್ತಶಕಿುರ್ಯ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ್ಾಗಿದಾರೂ ಸವಥಸಮರ್ಥ,

ಗರುಡ ಹನುಮರ ಬಲಪ್ರಕಾಶಕ ೆ ಅನುವು ಕ ೂಟ್ಟುದಾನ್ಾರ್ತ.
ಅದಕ ಂದ ೀ ಇಂದರಜರ್ತನ ಅಸರಕ ೆ ತ್ ೂೀರದಾ ಕ ೂಂಚ ಗೌರವ,
ಸಮರ್ಯಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಬಾರ್ಣವ ತುಕ ೂಂಡ ಸವಥಜ್ಞ ರಾಘವ.
ಅನ ೀನ್ ದ್ೃಷ ೂುೀsಹಮಿತಿ ಸ್ಮ ದ್ುಷ ೂುೀ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಬಾಹ ೂಾೀಬಯಲಮಸ್್ ಚ ೂೀಗರಮ್ ।
ವಿನಿಶಾರ್ಯಂ ದ್ ೀವತಮಸ್್ ಪಶ್ನ್ ಪರದ್ುದ್ುರವ ೀ ಪಾರರ್ಣಪರಿೀಪುುರಾಶು ॥೮.೧೬೬ ॥

ಇಂದರಜರ್ತುವಗನಿಸರ್ತು ರಾಮ ರ್ತನನ ನ್ ೂೀಡಿದ,

ದುಷ್ುರಕೆಸ ರಾಮನ ಉಗರಬಾಹುಬಲವ ತಳಿದ.
ರಾಮನಿಚ ೆ ಕಂಡು ಪಾರರ್ಣಭರ್ಯದಿಂದ ತ್ಾ ಓಡಿದ.

ಹಾಹಾಕೃತ ೀ ಪರದ್ುರತ ಇನ್ಾರಶತೌರ ರಘೂತತಮಃ ಶತುರವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣತಾಾತ್ ।

ವಿಭಿೀಷ್ಣ ೀತ ್ೀವ ಸ್ುರ ೈರಭಿಷ್ುುತ ೂೀ ವಿಜ್ಞಾನ್ಮಸ್ಾಂ ತಾಮುಚತ್ ಸ್ಾಸ ೈನ ್ೀ ॥೮.೧೬೭॥

ನಿಶಾಚರಾಸ್ಾಂ ಹ್ಗಮತ್ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ರಾಮಾಸ್ಾ ವಿೀಯಾ್ಯದ್ಧರಯೀ ನ್ದ್ನ್ತಃ ।

ಉತತಸ್ು್ರುಚ ೂಾೀರುಗಿರಿೀನ್ ಪರಗೃಹ್ ಪರಶಂಸ್ಮಾನಾ ರಘುವಿೀರಮುಚ ೈಃ॥೮.೧೬೮॥

ಮಾಡುತುರಲು ರ್ಯುದಾಭೂಮಿಯಿಂದ ಇಂದರಜರ್ತು ಪ್ಲ್ಾರ್ಯನ,

ಮೀಲ್ಲಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾಡಿದರು ಹಾ ಹಾ ಕಾರದ ಘೂೀಷ್ರ್ಣ.
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಕರ ದರು ರಾಮನನುನ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ,
ಶ್ರೀರಾಮಗಾ್ವ ಶರ್ತುರಗಳ ಭರ್ಯವಲಲದ ಕಾರರ್ಣ.
ರಾಮ ಬಿಟು ವಜ್ಞಾನ್ಾಸರದಿಂದ ಮಾರ್ಯವಾರ್ಯುು ಇಂದರಜರ್ತುವನಸರ,
ಆ ಅಸರಬಲದಿ ಉದಿಾೀಪ್ರ್ತ ಕಪ್ವೃಂದಕ ೆ ಬ ಟು ಬಂಡ ಗಳಾದವು ಶಸರ.

ಸ್ುರ ೈಶಾ ಪುಷ್ಪಂ ವಷ್ಯದಿೂರಿೀಡಿತಸ್ತಸೌ್ ಧನ್ುಷಾಪಣಿರನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ।

ಸ್ ರಾವರ್ಣಸಾ್ರ್ ಸ್ುತ ೂೀ ನಿಕುಮಿೂಲ್ಾಂ ಪುನ್ಃ ಸ್ಮಾಸಾದ್್ ಜುಹಾವ ಪಾವಕಮ್ ॥೮.೧೬೯॥

ಪ್ುಷ್ಾವೃಷುಯಡನ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ ಸ ೂುೀರ್ತರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 866

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಬಿಲುಲ ಹಿಡಿದು ನಿಂರ್ತ ಅಮಿರ್ತ ವೀರ್ಯಥದ ಸರಸಾಟ್ಟಯಿಲಲದ ರಾಮಚಂದರ.

ಇರ್ತು ರಾವರ್ಣಪ್ುರ್ತರ ಇಂದರಜರ್ತು ರ್ತಲುಪ್ದ ನಿಕುಂಭಿಲ್ಾ,
ಅದು ಅವನ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲ ಹ ೂೀಮ ಮಾಡುವ ರಹಸ್ಸ್ಳ.

ವಿಭಿೀಷ್ಣ ೂೀsಥಾsಹ ರಘೂತತಮಂ ಪರರ್ುಂ ವಿಯೀಜಯಾದ್ ್ೈವ ವಧ್ಾರ್ಯ ದ್ುಮಮಯತ ೀಃ ।

ಕೃತಾಗಿನಪೂಜ ೂೀ ನ್ಹಿ ವಧ್ ಏಷ್ ವರ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ಪರರ್ಥತ ೂೀsಸ್್ ತಾದ್ೃಶಃ ॥೮.೧೭೦॥

ಇಂದರಜರ್ತು ಅಗಿನಪ್ೂಜ ಗ ತ್ ರಳುವುದ ಕಂಡ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ,

ರಾಮಗ ಹೀಳಿದ ಇಂದರಜರ್ತುವಗ ಈಗಲ್ ೀ ವಧಸು ಮರರ್ಣ.
ಒಮಮ ಅಗಿನಪ್ೂಜ ಯಾದಮೀಲ್ ಅವನನುನ ಕ ೂಲುಲವುದು ಕಷ್ು,
ಅಂಥಾ ಬರಹಮವರಬಲವದ ಅವನಿಗ ಎಂಬುವುದು ವಶ್ಷ್ು.

ನ್ ವ ೈ ವಧಂ ರಾಮ ಇಯೀಷ್ ತಸ್್ ಫಲ್ಾಯತಸಾ್sತಮಸ್ಮಿೀಕ್ಷಣಾತ್ ಪುನ್ಃ ।

ಸ್ತ ೂತವೀಜಿತ ೂೀsಸಾವಪಿ ಕೂಟಯೀಧಿೀ ನ್ ಮೀ ವಧ್ಾಹ ೂೀಯsರ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮ ಸ್ ಪರರ್ುಃ ॥೮.೧೭೧॥
ರ್ತನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಇಂದರಜರ್ತು ಮಾಡಿದಾ ಪ್ಲ್ಾರ್ಯನ,
ಶಕಿುಇಲಲದ ಅವರ್ತು ರ್ಯುದಾ ಮಾಡುವವನ ನ್ಾ ಕ ೂಲುಲವುದು ಹಿೀನ.
ನನಿನಂದ ಇವನು ವಧ್ ಗ ಅಹಥನಲಲ,
ಹಾಗಾಗಿ ರಾಮ ತ್ಾ ಕ ೂಲಲಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.

ಸ್ ಆದಿದ್ ೀಶಾವರಜಂ ಜನಾದ್ಾಯನ ೂೀ ಹನ್ೂಮತಾ ಚ ೈವ ವಿಭಿೀಷ್ಣ ೀನ್ ।

ಸ್ಹ ೈವ ಸ್ವ ೈಯರಪಿ ವಾನ್ರ ೀನ ಾರೈರ್ಯ್ಯಯೌ ಮಹಾತಾಮ ಸ್ ಚ ತದ್ಾಧ್ಾರ್ಯ ॥೮.೧೭೨॥

ದುಷ್ುರನುನ ಮದಿಥಸುವ ಜನ್ಾದಥನನ್ಾದ ಸವ ೀಥಶ,

ಇಂದರಜರ್ತುವ ಕ ೂಲಲಲು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗಿರ್ತು ತ್ಾ ಆದ ೀಶ.
ಹನುಮ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣರ ೂಡಗೂಡಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಹ ೂರಟ,
ಇಂದರಜರ್ತುವ ವಧಸಲು ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸರ್ತು ಕಪ್ಕೂಟ.

ಸ್ ಜುಹಾತಸ್ತಸ್್ ಚಕಾರ ವಿಘನಂ ಪಿವಙ್ೆಮೈಃ ಸ ೂೀsರ್ ರ್ಯುರ್ಯುತುಯಾ ರರ್ಮ್ ।

ಸ್ಮಾಸ್ತಃ ಕಾಮುಮಯಕಬಾರ್ಣಪಾಣಿಃ ಪರತು್ದ್್ಯೌ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮಾಶು ಗಜಞಯನ್ ॥೮.೧೭೩ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 867

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ,ಹ ೂೀಮಿಸುತುರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವಗ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ವಘನ ರ್ತಂದ,

ಇಂದರಜರ್ತು ರ್ಯುದಾ ಬರ್ಯಸ ರರ್ವ ೀರ ಘಜಥಸುತ್ಾು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ಉಭೌ ಚ ತಾವಸ್ಾವಿದ್ಾಂ ವರಿಷೌಾ ಶರ ೈಃ ಶರಿೀರಾನ್ತಕರ ೈಸ್ತತಕ್ಷತುಃ ।

ದಿಶಶಾ ಸ್ವಾಯಃ ಪರದಿಶಃ ಶರ ೂೀತತಮೈವಿಯಧ್ಾರ್ಯ ಶ್ಕ್ಾಸ್ಾಬಲ್ ೈನಿನಯರನ್ತರಾಃ ॥೮.೧೭೪ ॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಇಂದರಜತ್ ಇಬಬರೂ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಿಲ್ಾಗರರು,

ಹಾಗ ಯೀ ಅಸರವದ ್ ಬಲಲ ರ್ಯುದಾ ನಿಪ್ುರ್ಣರು.
ಅಭಾ್ಸ ಅಸರಬಲ ಹ ೂಂದಿದ ಅವರಬಬರಂದ,
ನಡ ಯಿರ್ತು ಶರೀರ ಕರ್ತುರಸಬಲಲ ಭಿೀಕರ ರ್ಯುದಾ.
ದಿಕುೆ ದಿಕುೆಗಳೂ ರ್ತುಂಬಿದವು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ.

ಅಸಾಾಣಿ ತಸಾ್ಸ್ಾವರ ೈಃ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಶತ ೂರೀಶಾಲಕುರ್ಣಡಲ್ ೂೀಜಞವಲಮ್ ।

ಶ್ರಃ ಶರ ೀಣಾsಶು ಸ್ಮುನ್ಮಮಾರ್ ಸ್ುರ ೈಃ ಪರಸ್ೂನ ೈರರ್ ಚಾಭಿವೃಷ್ುಃ ॥೮.೧೭೫॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಶ ರೀಷ್ಠ ಅಸರಗಳಿಂದ ಇಂದರಜರ್ತುವನಸರಗಳ ರ್ತಡ ದ,

ಒಂದು ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಕುಂಡಲಸಮೀರ್ತವಾದ ಅವನ ರ್ತಲ್ ರ್ತರದ.
ಹಿೀಗಾಯಿರ್ತು ದುಷ್ುರಕೆಸ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಸಂಹಾರ,
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸುರಸದರು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮೀಲ್ ಪ್ುಷ್ಾಧ್ಾರ.

ನಿಪಾತಿತ ೀsಸಮನ್ ನಿತರಾಂ ನಿಶಾಚರಾನ್ ಪಿವಙ್ೆಮಾ ಜಘುನರನ ೀಕಕ ೂೀಟ್ಟಶಃ ।

ಹತಾವಶ್ಷಾುಸ್ುತ ದ್ಶಾನ್ನಾರ್ಯ ಶಶಂಸ್ುರತಾ್ಪತಸ್ುತಪರಣಾಶಮ್ ॥೮.೧೭೬॥
ಆಗುತುದಾಂತ್ ಮಾಯಾವ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಮರರ್ಣ,
ಕಪ್ಗಳು ಮಾಡಿದರು ಕ ೂೀಟ್ಟ ದ ೈರ್ತ್ರ ಹನನ.
ಅಳಿದುಳಿದ ದ ೈರ್ತ್ರ ೂೀಡಿದರು ರಾವರ್ಣನ ಹತುರ,
ಮಾಡಿದರು ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಸಾವನ ಸುದಿಾ ಬಿರ್ತುರ.

ಸ್ ತನಿನಶಮಾ್ಪಿರರ್ಯಮುಗರರೂಪಂ ರ್ೃಷ್ಂ ವಿನಿಶಾಸ್್ ವಿಲಪ್ ದ್ುಃಖಾತ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 868

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಸ್ಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಮತಿಂ ಪುನ್ಶಾ ಮರಿಷ್್ ಇತ ್ೀವ ವಿನಿಶ್ಾತಾತ್ಯಃ ॥೮.೧೭೭॥

ಅಪ್ರರ್ಯ ವ ೀದನ್ ರ್ಯ ಸಂಗತಯಿಂದ ರಾವರ್ಣನ್ಾದ ದುಃಖರ್ತಪ್ು,

ನಿಟುುಸರನ್ ೂಡನ್ ಅಳುತ್ಾು ಅಂದುಕ ೂಂಡ "ನನನ ಸಾವೂ ಖಚಿರ್ತ".

ಮರಣಾಭಿಮುಖಃ ಶ್ೀಘರಂ ರಾವಣ ೂೀ ರರ್ಣಕಮಮಯಣ ೀ ।

ಸ್ಜಞೀರ್ವನ್ನನ್ತರ ೈವ ದಿದ್ ೀಶ ಬಲಮೂಜಞಯತಮ್ ॥೮.೧೭೮॥

ಸಾವಗ ಅಭಿಮುಖನ್ಾದ ರಾವರ್ಣ ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ಸಜಾಜಗುತ್ಾು,

ಒಳಗಿದಾ ವಶ ೀಷ್ ಸ ೈನ್ಬಲಕ ಹ ೂರಡಲು ಆದ ೀಶವರ್ತು.

ತಿರಂಶತ್ ಸ್ಹಸಾರಣಿ ಮಹೌಘಕಾನಾಮಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀನಾಂ ಸ್ಹ ಷ್ಟುಹಸ್ರಮ್ ।

ಶರಮೀರ್ಣ ಸ್ಂಯೀಜರ್ಯತಾsಶು ರಾಮಂ ಸ್ಜ ೂಞೀ ರ್ವಾಮಿೀತಿ ದಿದ್ ೀಶ ರಾವರ್ಣಃ ॥೮.೧೭೯॥

ರಾವರ್ಣನ ವಶ ೀಷ್ ಪ್ಡ ರ್ಯ ವವರ,

ಮಹೌಘಗಳು ಮೂವರ್ತುು ಸಾವರ,
ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿಗಳು ಮೂವತ್ಾುರು ಸಾವರ.
ಇಷ್ುು ಸ ೈನ್ವ ರ್ಯುದಾಭೂಮಿಗ ಕಳಿಸದ,
ರಾಮಗ ಶರಮವಾಗುವಂತ್ ಮಾಡಲ್ ಹೀಳಿದ.
ನ್ಾನು ಸನನದಾನ್ಾಗುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ನುಡಿದ.

ತದ್ಪರದ್ೃಷ್್ಂ ವರತಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವೀ ರ್ಯುಗಾನ್ತಕಾಲ್ಾರ್ಣ್ಯವಘೂಣಿ್ಯತ ೂೀಪಮಮ್ ।

ಪರಗೃಹ್ ನಾನಾವಿಧಮಸ್ಾಶಸ್ಾಂ ಬಲಂ ಕಪಿೀಞಚಛೀಘರತಮಂ ಜಗಾಮ ॥೮.೧೮೦॥

ಅಂರ್ತಹಾ ಯಾರಂದಲೂ ನಿರ್ಯಂತರಸಲ್ಾಗದ,

ಸಾರ್ಯಂಭುವನ ವಶ ೀಷ್ ವರಬಲವುಳಳದಾಾದ,
ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಮುದರದಂಥಾ ಆ ಭರ್ಯಂಕರ ರಾವರ್ಣ ಪ್ಡ ,
ವವಧ ಅಸರ ಶಸರಗಳ ೂಂದಿಗ ಬರುತುರ್ತುು ಕಪ್ಗಳ ಕಡ .

ಆಗಚಛಮಾನ್ಂ ತದ್ಪಾರಮೀರ್ಯಂ ಬಲಂ ಸ್ುಘೂೀರಂ ಪರಳಯಾರ್ಣ್ಯವೀಪಮಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 869

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ರ್ಯಾತ್ ಸ್ಮುದಿಾಗನವಿಷ್ರ್ಣ್ಚ ೀತಸ್ಃ ಕಪಿಪರವಿೀರಾ ನಿತರಾಂ ಪರದ್ುದ್ುರವುಃ ॥೮.೧೮೧॥

ಅಸದಳ ಘೂೀರವಾದ ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಮುದರದಂರ್ ಸ ೈನ್ದ ನ್ ೂೀಟ,

ಆರಂಭಿಸದರಂತ್ ಕಪ್ಗಳ ಲ್ಾಲ ಉದ ಾೀಗ ದುಃಖ ಭರ್ಯಗಳಿಂದ ಓಟ.

ವರ ೂೀ ಹಿ ದ್ತ ೂತೀsಸ್್ ಪುರಾ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಾ ಧರಾತಳ ೀsಲ್ ಪೀsಪಿ ನಿವಾಸ್ಶಕ್ತತಃ ।

ಅಜ ೀರ್ಯತಾ ಚ ೀತ್ತ ಏವ ಸಾಕಾಯಜಾಃ ಪಿವಙ್ೆಮಾ ದ್ರಷ್ುುಮಪಿ ಸ್ಮ ನಾಶಕನ್ ॥೮.೧೮೨॥

ಈ ರಾವರ್ಣ ಪ್ಡ ಗಿರ್ತುಂತ್ ಬರಹಮದ ೀವನ ವರಬಲ,

ಬೃಹತ್ ಸ ೈನ್ವಾಗಿದಾರೂ ಸಾಕಿರ್ತುು ಇದಾಷ್ ುೀ ನ್ ಲ.
ಕಡಿಮ ನ್ ಲದಲ್ಲಲದಾರೂ ಸ ೈನ್ಕಿೆರ್ತುು ಅಜ ೀರ್ಯ ಬಲ,
ಸುಗಿರೀವಾದಿಗಳಿಗೂ ಅದನ ಎದುರಸಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಪರಗೃಹ್ ರಾಮೊೀsರ್ ಧನ್ುಃ ಶರಾಂಶಾ ಸ್ಮನ್ತತಸಾತನ್ವಧಿೀಚಛರೌಘೈಃ ।

ಸ್ ಏವ ಸ್ವಯತರ ಚ ದ್ೃಶ್ಮಾನ ೂೀ ವಿದಿಕ್ಷು ದಿಕ್ಷು ಪರಜಹಾರ ಸ್ವಯಶಃ ॥೮.೧೮೩॥

ಶ್ರೀರಾಮ ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳ ಹಿಡಿದು ಮಾಡಿದ ರಾಕ್ಷಸ ಸಂಹಾರ,

ಎಲ್ ಲಡ ಅವನ್ ೀ ಅವನ್ಾಗಿ ಮಾಡಿದ ದಿಕುೆದಿಕುೆಗಳಲ್ಲ ಪ್ರಹಾರ.
ಎಲ್ ಲಲೂಲ ತ್ಾನ್ ೀ ತ್ಾನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮ,
ಮಾಡಿದ ರಕೆಸರ ಮಾರರ್ಣ ಹ ೂೀಮ.

ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಸ್ವಾಯಂಶಾ ನಿಹತ್ ರಾಘವಃ ಪಿವಙ್ೆಮಾನಾಮೃಷ್ಭ ೈಃ ಸ್ಪೂಜತಃ ।

ಅಭಿೀಷ್ುುತಃ ಸ್ವಯಸ್ುರ ೂೀತತಮೈಮುಮಯದ್ಾ ರ್ೃಶಂ ಪರಸ್ೂನ ೂೀತಾರವಷಯಭಿಃ ಪರರ್ುಃ ॥೮.೧೮೪॥

ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದಾದರು ಎಲ್ಾಲ ರಕೆಸರೂ ಹರ್ತ,

ಕಪ್ಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಆಗುತ್ಾುನ್ ಪ್ೂಜರ್ತ.
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಕರ ದ ಹೂಮಳ ರ್ಯಲ್ಲ ಮಿಂದ ಜಗದ ತ್ಾರ್ತ.

ಅಥಾsರ್ಯಯೌ ಸ್ವಯನಿಶಾಚರ ೀಶಾರ ೂೀ ಹತಾವಶ್ಷ ುೀನ್ ಬಲ್ ೀನ್ ಸ್ಂವೃತಃ ।

ವಿಮಾನ್ಮಾರುಹ್ ಚ ಪುಷ್ಪಕಂ ತಾರನ್ ಶರಿೀರನಾಶಾರ್ಯ ಮಹಾರ್ಯುಧ್ ೂೀದ್ಧತಃ ॥೮.೧೮೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 870

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಎಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸರ ಅಧಪ್ತಯಾದ ರಾಜ ರಾವರ್ಣನು,

ಉಳಿದಸ ೈನ್ದ ೂಂದಿಗ ಹಿರಆರ್ಯುಧಗಳ ಹಿಡಿದ ತ್ಾನು.
ಏರ ಹ ೂರಟ ರಾವರ್ಣ ಪ್ುಷ್ಾಕ ವಮಾನವ,
ಧ್ಾವಸ ಬಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಲು ದ ೀಹನ್ಾಶವ.

ವಿರೂಪನ ೀತ ೂರೀsರ್ ಚ ರ್ಯೂಪನ ೀತರಸ್ತಥಾ ಮಹಾಪಾಶಯವಮಹ ೂೀದ್ರೌ ಚ ।

ರ್ಯರ್ಯುಸ್ತಮಾವೃತ್ ಸ್ಹ ೈವ ಮನಿಾಣ ೂೀ ಮೃತಿಂ ಪುರ ೂೀಧ್ಾರ್ಯ ರಣಾರ್ಯ ಯಾನ್ತಮ್ ॥೮.೧೮೬॥

ಮರರ್ಣ ನಿಶ್ಚರ್ತವ ಂದುಕ ೂಂಡ ೀ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಹ ೂರಟ ಮಹಾ ರಕೆಸನ್ಾದ ರಾವರ್ಣ,

ಅನುಸರಸರ್ತು ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ, ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ, ಮಹಾಪಾಶಥ, ಮಹ ೂೀದರ ಮಂತರಗರ್ಣ.

ಅಥಾಸ್್ ಸ ೈನಾ್ನಿ ನಿಜಘುನರ ೂೀಜಸಾ ಸ್ಮನ್ತತಃ ಶ ೈಲಶ್ಲ್ಾಭಿವೃಷುಭಿಃ ।

ಪಿಙ್ೆಮಾಸಾತನ್ಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ಸ್ಸಾರ ವ ೀಗ ೀನ್ ಮಹ ೂೀದ್ರ ೂೀ ರುಷಾ ॥೮.೧೮೭॥

ಕಪ್ಗಳಿಗ ಬ ಟು ಬಂಡ ಗಳಾದವು ಆರ್ಯುಧ,

ನಡ ಯಿರ್ತು ಅಳಿದುಳಿದ ರಾವರ್ಣಸ ೈನ್ದ ವಧ.
ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಮಹ ೂೀದರ ವ ೀಗದಿ ಧ್ಾವಸದ.

ವಿೀಕ್ಾಯತಿಕಾರ್ಯಂ ತಮಭಿದ್ರವನ್ತಂ ಸ್ ಕುಮೂಕ ಣ ೂ್ೀಯsರ್ಯಮಿತಿ ಬುರವನ್ತಃ ।

ಪರದ್ುದ್ುರವುವಾಯನ್ರವಿೀರಸ್ಙ್ಕ್ಘಸ್ತಮಾಸ್ಸಾದ್ಾsಶು ಸ್ುತ ೂೀsರ್ ವಾಲ್ಲನ್ಃ ॥೮.೧೮೮॥

ದ ೈರ್ತ್ ದ ೀಹದ ಮಹ ೂೀದರ ಬರುವ ನ್ ೂೀಟ,

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ್ ಂದು ಭಾವಸದ ಕಪ್ಗಳ ಓಟ.
ವಾಲ್ಲಸುರ್ತ ಅಂಗದ ಅವನನ್ ದುರಸದ ಆಟ.

ವದ್ನ್ ಸ್ ತಿಷ್ಾಧವಮಿತಿ ಸ್ಮ ವಿೀರ ೂೀ ವಿಭಿೀಷಕಾಮಾತರಮಿದ್ಂ ನ್ ಯಾತ ।

ಇತಿೀರರ್ಯನ್ನಗರತ ಏಷ್ ಪುಪುಿವ ೀ ಮಹ ೂೀದ್ರಸ ್ೀನ್ಾರಸ್ುತಾತಮಜ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ॥೮.೧೮೯॥

ಇದು ಕ ೀವಲ ಬಿದಿರನ ಬ ೂಂಬ ರ್ತರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 871

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಶಕಿು ಇರದ ಇದಕ ಹ ದರ ಓಡದಿರ ಈ ರ್ರ.

ಎನುನತ್ಾು ಧ್ ೈರ್ಯಥ ರ್ತುಂಬಿದ ಅಂಗದ,
ಜಗಿದು ಬಂದು ಮಹ ೂೀದರನ್ ದುರಾದ.

ಅಥ ೂೀ ಶರಾನಾಶು ವಿಮುಞ್ಾಮಾನ್ಂ ಶ್ರಃ ಪರಾಮೃಶ್ ನಿಪಾತ್ ರ್ೂತಳ ೀ ।

ಮಮದ್ಾಯ ಪದ್ಾಬಯಮರ್ವದ್ ಗತಾಸ್ುಮಮಯಹ ೂೀದ್ರ ೂೀ ವಾಲ್ಲಸ್ುತ ೀನ್ ಚೂಣಿ್ಯತಃ ॥೮.೧೯೦॥

ಮಹ ೂೀದರ ಬಾರ್ಣಗಳ ಬಿಡುತುದಾ,

ಅಂಗದ ಅವನ ರ್ತಲ್ ಹಿಡಿದು ಕ ಡವದ.
ಕಾಲ್ಲಂದ ರ್ತುಳಿರ್ಯುತ್ಾು ಅವನ ಪ್ುಡಿಗ ೈದ,
ಅಂಗದನಿಂದ ಮಹ ೂೀದರ ಹಿೀಗ ಮಡಿದ.

ಅಥ ೂೀ ಮಹಾಪಾಶಾಯ ಉಪಾಜಗಾಮ ಪರವಷ್ಯಮಾಣ ೂೀsಸ್್ ಶರಾಮುಬಧ್ಾರಾಃ ।

ಪರಸ್̐ಹ್ ಚಾsಚಿಛದ್್ ಧನ್ುಃ ಕರಸ್್ಂ ಸ್ಮಾದ್ದ್ ೀ ಖಡೆಮಮುಷ್್ ಸ ೂೀsಙ್ೆದ್ಃ ॥೮.೧೯೧॥

ನಿಂರ್ತಮೀಲ್ ಮಹ ೂೀದರನ ಉಸರ ನಿನ್ಾದ,

ಮಹಾಪಾಶಾಥ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತ್ಾು ಬಂದ.
ಅವನ ಬಿಲಲನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡು ಮುರದ ಅಂಗದ,
ಹಾಗ ೀ ಅವನ ಖಡಗವನನ ಸ ಳ ದುಕ ೂಂಡವನ್ಾದ.

ನಿಗೃಹ್ ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ನಿಪಾತ್ ರ್ೂತಳ ೀ ಚಕತತಯ ವಾಮಾಂಸ್ತ ಓದ್ರಂ ಪರಮ್ ।

ರ್ಯಥ ೂೀಪವಿೀತಂ ಸ್ ತಥಾ ದಿಾಧ್ಾಕೃತ ೂೀ ಮಮಾರ ಮನಿಾೀ ರಜನಿೀಚರ ೀಶ್ತುಃ ॥೮.೧೯೨ ॥

ಅಂಗದ ಮಹಾಪಾಶಾಥನನುನ ರ್ತಲ್ ಗೂದಲುಗಳಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದ,

ಕ ಡವ ಎಡಹ ಗಲ್ಲಂದ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯವರ ಗ ಖಡಗದಿಂದ ಸೀಳಿದ.
ಹಿೀಗ ಎರಡು ಹ ೂೀಳಾಗಿ ರಾವರ್ಣನ ಆ ಮಂತರ ತ್ಾನು ಮಡಿದ.

ಅಥ ೈನ್ಮಾಜಗಮತುರುದ್್ತಾರ್ಯುಧ್ೌ ವಿರೂಪನ ೀತ ೂರೀsಪ್ರ್ ರ್ಯೂಪನ ೀತರಃ ।

ರ್ಯಥ ೈವ ಮೀಘೌ ದಿವಿ ತಿಗಮರಶ್ಮಂ ತಥಾ ಸ್ಮಾಚಾಛದ್ರ್ಯತಾಂ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೧೯೩ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 872

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಬಳಿಕ ಅಂಗದನಲ್ಲಲಗ ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರರ ಆಗಮನ,

ಬಾರ್ಣಮೊೀಡಗಳ ಸುರಸ ಮಾಡಿದರು ಅಂಗದನ ಆಚಾೆದನ.

ತಾಭಾ್ಂ ಸ್ ಬದ್ಧಃ ಶರಪಞ್ಞರ ೀರ್ಣ ವಿಚ ೀಷುತುಂ ನಾಶಕದ್ತರ ವಿೀರಃ ।

ಹರಿೀಶಾರಃ ಶ ೈಲಮತಿಪರಮಾರ್ಣಮುತಾಪಟ್ ಚಿಕ್ ೀಪ ತಯೀಃ ಶರಿೀರ ೀ ॥೮.೧೯೪॥

ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರರ ಶರಪ್ಂಜರದಲ್ಲಲ ಬಂಧಯಾದ ಅಂಗದ,

ಬಂಧಯಾದ ವೀರ ಅಂಗದ ಚಲ್ಲಸುವುದಕೂೆ ಶಕಿು ಇಲಲದವನ್ಾದ.
ಸುಗಿರೀವ ದ ೂಡಡ ಬ ಟು ಕಿರ್ತುು ಅವರ ಶರೀರಗಳ ಮೀಲ್ ಎಸ ದ.

ಉಭೌ ಚ ತೌ ತ ೀನ್ ವಿಚೂ ಣಿ್ಯತೌ ರಣ ೀ ರವ ೀಃ ಸ್ುತಸ ೂ್ೀರುಬಲ್ ೀರಿತ ೀನ್ ।

ನಿಶಾಚರ ೀಶ ್ೀsರ್ ಶರ ೀರ್ಣ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಜಂ ಬಭ ೀದ್ ವಕ್ಷಸ್್ಪಿ ಸ ೂೀsಪತದ್ ರ್ುವಿ ॥೮.೧೯೫॥

ಸುಗಿರೀವ ಬಲದಿಂದ ಎಸ ದ ಆ ಬ ಟುದಡಿ,

ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರರಬಬರಾದರು ಪ್ುಡಿ.
ರಾವರ್ಣ ಸುಗಿರೀವನ್ ಡ ಗ ಬಾರ್ಣದಿ ಹ ೂಡ ದ,
ಆ ಹ ೂಡ ರ್ತಕ ೆ ಸುಗಿರೀವ ರ್ತರ್ತುರಸುತ್ಾು ಬಿದಾ.

ತತಃ ಸ್ ಸ್ವಾಯಂಶಾ ಹರಿಪರವಿೀರಾನ್ ವಿಧೂರ್ಯ ಬಾಣ ೈಬಯಲವಾನ್ ದ್ಶಾನ್ನ್ಃ ।

ಜಗಾಮ ರಾಮಾಭಿಮುಖಸ್ತದ್ ೈನ್ಂ ರುರ ೂೀಧ ರಾಮಾವರಜಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೧೯೬॥

ಬಲ್ಲಷ್ಠ ರಾವರ್ಣ ಕಪ್ ವೀರರನುನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಓಡಿಸದ,

ರಾಮಗ ದುರಾಗಿ ನಡ ದ ರಾವರ್ಣನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಬಾರ್ಣದಿ ರ್ತಡ ದ.

ತದ್ಾ ದ್ಶಾಸ ೂ್ೀsನ್ತಕದ್ರ್ಣಡಕಲ್ಾಪಂ ಮಯಾರ್ಯ ದ್ತಾತಂ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವ ೀನ್ ।

ಮಯಾದ್ ಗೃಹಿೀತಾಂ ಚ ವಿವಾಹಕಾಲ್ ೀ ಪರಗೃಹ್ ಶಕ್ತತಂ ವಿಸ್ಸ್ಜಞಯ ಲಕ್ಷಮಣ ೀ ॥೮.೧೯೭॥
ಬರಹಮ ಮಯಾಸುರಗಿತುದಾ ರ್ಯಮದಂಡದಂಥಾ ಶಕಾಯರ್ಯುಧ,
ಮರ್ಯಪ್ುತರಯಂದಿಗಿನ ಮದುವ ರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣ ಅದ ಪ್ಡ ದಿದಾ.
ಮಾವ ಮಗಳ ೂಂದಿಗ ಅಳಿರ್ಯ ರಾವರ್ಣಗ ಉಡುಗ ೂರ ಯಾಗಿತುದಾ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 873

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅದ ೀ ಶಕಾಯರ್ಯುಧವ ರಾವರ್ಣ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ.

ತಯಾ ಸ್ ವಿೀರಃ ಸ್ುವಿದ್ಾರಿತ ೂೀರಾಃ ಪಪಾತ ರ್ೂಮೌ ಸ್ುರ್ೃಶಂ ವಿಮೂಚಿಛಯತಃ ।

ಮರುತುುತಃ ಶ ೈಲಮತಿಪರಮಾರ್ಣಂ ಚಿಕ್ ೀಪ ರಕ್ಷಃಪತಿವಕ್ಷಸ ದ್ುರತಮ್ ॥೮.೧೯೮॥

ಶಕಾಯರ್ಯುಧದ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಎದ ಯಡದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ,

ಬಹಳ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಧರಾಶಾಯಿಯಾದ ಆ ಕ್ಷರ್ಣ.
ಹನುಮನ್ ಸ ದ ಹಿರಬ ಟು ಸ ೀರರ್ತು ರಾವರ್ಣನ್ ದ ರ್ಯ ತ್ಾರ್ಣ.

ತ ೀನಾತಿಗಾಢಂ ವ್ರ್ಥತ ೂೀ ದ್ಶಾನ್ನ ೂೀ ಮುಖ ೈವಯಮನ್ ಶ ್ೀಣಿತಪೂರಮಾಶು ।

ತದ್ನ್ತರ ೀರ್ಣ ಪರತಿಗೃಹ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ಜಗಾಮ ಶಕಾಾ ಸ್ಹ ರಾಮಸ್ನಿನಧಿಮ್ ॥೮.೧೯೯॥

ರಾವರ್ಣನ ಮುಖಗಳಿಂದ ರಕುಪ್ರವಾಹ,

ರಕುಕಾರಕ ೂಳುಳತ್ಾು ರಾವರ್ಣನುಂಡ ನ್ ೂೀವ.
ಅದ ೀ ವ ೀಳ ಗ ವೀರ ಹನುಮಂರ್ತ,
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಶಕಾಯರ್ಯುಧ ಸಮೀರ್ತ,
ಹ ೂರ್ತುು ನಡ ದ ಶ್ರೀರಾಮಸನಿನಧರ್ಯರ್ತು.

ಸ್ುಮುದ್ಬಬಹಾಯರ್ ಚ ತಾಂ ಸ್ ರಾಘವೀ ದಿದ್ ೀಶ ಚ ಪಾರರ್ಣವರಾತಮಜಂ ಪುನ್ಃ ।

ಪರರ್ುಃ ಸ್ಮಾನ ೀತುಮಥ ೂೀ ವರೌಷ್ಧಿೀಃ ಸ್ ಚಾsನಿನಾಯಾsಶು ಗಿರಿಂ ಪುನ್ಸ್ತಮ್ ॥೮.೨೦೦॥

ಶಕಾಯರ್ಯುಧವ ಕಿತುಹಾಕಿದ ಪ್ರಭು ಶ್ರೀರಾಮ,

ಸಂಜೀವನಿಗಾಗಿ ಹನುಮನ ಕಳುಹಿದ ನ್ ೀಮ.
ಔಷ್ಧಗಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ವೀರ ಹನುಮ,
ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬ ಟು ರ್ತಂದಿಟುನ್ಾ ಶಕಿುರ್ಯುಕಿುಧ್ಾಮ.

ತದ್ೆನ್ಧಮಾತ ರೀರ್ಣ ಸ್ಮುತಿ್ತ ೂೀsಸೌ ಸೌಮಿತಿರರಾತ ೂತೀರುಬಲಶಾ ಪೂವಯವತ್ ।

ಶಶಂಸ್ ಚಾsಶ್ಿಷ್್ ಮರುತುುತಂ ಪರರ್ುಃ ಸ್ ರಾಘವೀsಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ಮರ್ಯನ್ ॥೮.೨೦೧॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಎಚಚರಸರ್ತು ಆ ಬ ಟುದ ಪ್ರಮಳ, ಮುಂಚಿನಂತ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಪ್ಡ ದ ಮಹಾಬಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 874

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಸಂಖ್ ಗುರ್ಣಸಾಗರನ್ಾದ ಪ್ರಭು ಶ್ರೀರಘುನಂದನ, ನಗುತ್ಾು ಕ ೂಂಡಾಡುತ್ಾು ಹನುಮಂರ್ತನಿಗಿರ್ತು

ಆಲ್ಲಂಗನ.

ಪಾರಕ್ಷ್ಪತ್ ತಂ ಗಿರಿವರಂ ಲಙ್ಕ್ಾಸ್್ಃ ಸ್ನ್ ಸ್ ಮಾರುತಿಃ ।

ಅದ್ಧಯಲಕ್ ೀ ಯೀಜನಾನಾಂ ರ್ಯತಾರಸೌ ಪೂವಯಸ್ಂಸ್ತಃ ॥೮.೨೦೨॥

ತದ್ಾಬಹುವ ೀಗಾತ್ ಸ್ಂಶ ಿೀಷ್ಂ ಪಾರಪ ಪೂವಯವದ್ ೀವ ಸ್ಃ ।

ಮೃತಾಶಾ ಯೀ ಪಿವಙ್ಕ್ೆಸ್ುತ ತದ್ೆನಾಧತ್ ತ ೀsಪಿ ಜೀವಿತಾಃ ॥೮.೨೦೩॥

ಆ ಬ ಟುವದಾ ದೂರ ಲಂಕ ಯಿಂದ ಐವರ್ತುು ಸಾವರ ಯೀಜನ,

ಬಲವಂರ್ತ ಹನುಮ ಅದನ ಎಸ ದ ಸ ೀರುವಂರ್ತದರ ಸಾಸಾ್ನ.
ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಾಹುಬಲದ ವ ೀಗ, ಸಂಜೀವಪ್ವಥರ್ತವ ಸ ೀರಸರ್ತದರ ಜಾಗ.
ಹಿಂದ ಮೃರ್ತವಾಗಿದಾ ಕಪ್ವೃಂದ, ಬದುಕಿರ್ತು ಬ ಟುದ ಗಾಳಿಯಿಂದ.

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಹಿ ರಕ್ಾಂಸ ಹರಯೀsಬಾಧವವಾಕ್ಷ್ಪನ್ ।

ನ ೂೀಜಞೀವಿತಾಸ್ತತಸ ತೀ ತು ವಾನ್ರಾ ನಿರುಜ ೂೀsರ್ವನ್ ॥೮.೨೦೪॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರ ಆಜ್ಞಾನುಸಾರ, ಕಪ್ಗಳ ಸ ದಿದಾರು ಸಮುದರಕ ಸರ್ತು ರಾಕ್ಷಸರ.

ಹಾಗಾಗಿ ಸಂಜೀವನದ ಗಾಳಿಯಿಂದ ರಾಕ್ಷಸರಗಾಗಲ್ಲಲಲ ಮರುಹುಟುು,
ಕಪ್ಗಳು ಮಾರ್ತರ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟು ನ್ ೂೀವಲಲದ ಆರ ೂೀಗ್ವ ಪ್ಡ ದ ಗುಟುು.

ಛಿನ್ನಪರರ ೂೀಹಿರ್ಣಶ ೈವ ವಿಶಲ್ಾ್ಃ ಪೂವಯವಣಿ್ಯನ್ಃ ।

ಔಷ್ಧಿೀನಾಂ ಪರಭಾವ ೀನ್ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಹರಯೀsರ್ವನ್ ॥೮.೨೦೫॥

ದಿವೌ್ಷ್ಧದ ಪ್ರಭಾವ ಮರ್ತುು ಸಂಗ,

ಮತ್ ು ಬ ಳ ದವು ಮುರದ ಅಂಗಾಂಗ.
ಕಿೀಳಲಾಟುವು ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಸಕೆ ಬಾರ್ಣ,
ಮರಳಿರ್ತು ಕಲ್ ಇರದ ಹಿಂದಿನ ದ ೀಹಬರ್ಣ್.
ಪ್ಡ ಯಿರ್ತು ಕಪ್ವೃಂದ ಆರ ೂೀಗ್ದ ತ್ಾರರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 875

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಥಾsಸ್ಸಾದ್ ೂೀತತಮಪೂರುಷ್ಂ ಪರರ್ುಂ ವಿಮಾನ್ಗ ೂೀ ರಾವರ್ಣ ಆರ್ಯುಧ್ೌಘಾನ್ ।

ಪರವಷ್ಯಮಾಣ ೂೀ ರಘುವಂಶನಾರ್ಂ ತಮಾತತಧನಾಾsಭಿರ್ಯಯೌ ಚ ರಾಮಃ ॥೮.೨೦೬॥

ಹಿೀಗ ಚ ೀರ್ತರಸಕ ೂಂಡು ಎದುಾ ನಿಂತರ್ತು ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ವೃಂದ,

ರಾಮನ ಮೀಲ್ ಬಾಣಾರ್ಯುಧಗಳ ಸ ರ್ಯುತ್ಾು ರಾವರ್ಣ ಬಂದ.
ಧನುಧ್ಾಥರ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಎದುರಾದ.

ಸ್ಮಾಮನ್ರ್ಯನ್ ರಾಘವಮಾದಿಪೂರುಷ್ಂ ನಿಯಾ್ಯತಯಾಮಾಸ್ ರರ್ಂ ಪುರನ್ಾರಃ ।

ಸ್ಹಾರ್ಯುಧುಂ ಮಾತಲ್ಲಸ್ಙ್ೆೃಹಿೀತಂ ಸ್ಮಾರುರ ೂೀಹಾsಶು ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣಾಗರಜಃ ॥೮.೨೦೭॥

ಆದಿಪ್ುರುಷ್ನ್ಾದ ಜಗದಿಾರ್ತ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಗೌರವಸುತ್ಾು,

ಇಂದರ ಕಳುಹಿಸದ ಮಾರ್ತಲ್ಲ ಸಾರರ್್ದ ಶಸರ ಆರ್ಯುಧರ್ಯುಕು ರರ್.
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರದ ೀವ ಅದನ್ ನೀರ ಕುಳಿರ್ತ.

ಆರುಹ್ತಂ ರರ್ವರಂ ಜಗದ್ ೀಕನಾಥ ೂೀ ಲ್ ೂೀಕಾರ್ಯಾರ್ಯ ರಜನಿೀಚರನಾರ್ಮಾಶು ।

ಅರ್ು್ದ್್ಯೌ ದ್ಶಶತಾಂಶುರಿವಾನ್ಧಕಾರಂ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ಶ ೀಷ್ತ ಇಮಾನ್ ನಿಗಿರನ್ತಮುದ್್ನ್ ॥೮.೨೦೮॥

ಆ ರರ್ವನ್ ೀರದ ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ,

ಲ್ ೂೀಕದ ಕರ್ತುಲು ಕಳ ರ್ಯಲು ಬರುವಂತ್ ಸೂರ್ಯಥ,
ಲ್ ೂೀಕಕಂಟಕನ ಅಳಿಸಲು ಎದುರಸದ ಈ ಕಾರ್ಯಥ.

ಆಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ರಜನಿೀಚರಲ್ ೂೀಕನಾರ್ಃ ಶಸಾರತರ್ಣ್ಥಾಸ್ಾಸ್ಹಿತಾನಿ ಮುಮೊೀಚ ರಾಮೀ ।

ರಾಮಸ್ುತ ತಾನಿ ವಿನಿಹತ್ ನಿಜ ೈಮಮಯಹಾಸ ಾೈಸ್ತಸ ೂ್ೀತತಮಾಙ್ೆದ್ಶಕಂ ರ್ಯುಗಪನ್ನಯಕೃನ್ತತ್ ॥೮.೨೦೯॥

ರಾಮ ಎದುರಗ ಬರುವುದ ಕಂಡ ನಿಶಾಚರರ ದ ೂರ ,

ಪ್ರಯೀಗಿಸದ ರಾಮನ ಮೀಲ್ ಅಸರ ಶಸರಗಳ ಧ್ಾರ .
ಶ್ರೀರಾಮ ಅವುಗಳನುನ ರ್ತನನ ಮಹಾಸರಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದ,
ರಾವರ್ಣನ ಹರ್ತೂುರ್ತಲ್ ಗಳ ಏಕಕಾಲ್ಲದಿ ಕರ್ತುರಸ ಹಾಕಿದ.

ಕೃತಾತನಿ ತಾನಿ ಪುನ್ರ ೀವ ಸ್ಮುತಿ್ತಾನಿ ದ್ೃಷಾುವ ವರಾಚಛತಧೃತ ೀಹೃಯದ್ರ್ಯಂ ಬಭ ೀದ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 876

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಬಾಣ ೀನ್ ವಜರಸ್ುದ್ೃಶ ೀನ್ ಸ್ ಭಿನ್ನಹೃತ ೂಾೀ ರಕತಂ ವಮನ್ ನ್್ಪತದ್ಾಶು ಮಹಾವಿಮಾನಾತ್
॥೮.೨೧೦॥

ಕಡಿದ ರ್ತಲ್ ಗಳು ಪ್ುನಃ ಸ ೀರುತುದಾವು ಬರಹಮವರ ಬಲದಿಂದ,

ಶ್ರೀರಾಮ ವಜರಸದೃಶ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ರಾವರ್ಣನ್ ದ ರ್ಯ ಒಡ ದ.
ಎದ ಯಡ ದ ರಾವರ್ಣ ರಕು ಕಾರುತ್ಾು ವಮಾನದಿಂದ ಕ ಳಬಿದಾ.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ತಿರಜಗತಾಂ ಪರಮಪರತಿೀಪ ೀ ಬರಹಾಮ ಶ್ವ ೀನ್ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ಹ ಲ್ ೂೀಕಪಾಲ್ ೈಃ ।

ಅಭ ್ೀತ್ ಪಾದ್ರ್ಯುಗಳಂ ಜಗದ್ ೀಕರ್ತೂತಯ ರಾಮಸ್್ ರ್ಕ್ತತರ್ರಿತಃ ಶ್ರಸಾ ನ್ನಾಮ ॥೮.೨೧೧॥

ಹಿೀಗಾಯಿರ್ತು ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕದ ಪ್ರಮ ಶರ್ತುರವಾಗಿದಾ ರಾವರ್ಣನ ಮರರ್ಣ,

ಬರಹಮರುದರರು ಲ್ ೂೀಕಪಾಲಕರ ಸಮೀರ್ತ ಮಾಡಿದರು ರಾಮಪಾದಕ ನಮನ.

ಅಥ ೈನ್ಮಸೌತತ್ ಪಿತರಂ ಕೃತಾಞ್ಞಲ್ಲಗುೆಯಣಾಭಿರಾಮಂ ಜಗತಃ ಪಿತಾಮಹಃ ।

ಜತಞಚಞತಂ ತ ೀsಜತ ಲ್ ೂೀಕಭಾವನ್ ಪರಪನ್ನಪಾಲ್ಾರ್ಯ ನ್ತಾಃ ಸ್ಮ ತ ೀ ವರ್ಯಮ್ ॥೮.೨೧೨॥

ಜಗದ ಪ್ರ್ತನ್ಾದ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮ,

ಸುುತಸದ ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಗುರ್ಣ ಮರ್ತುು ನ್ ೀಮ,
ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ ಜಗತ್ಾೆರರ್ಣ ಶ್ರೀರಾಮ.
ಜಗದ ರ್ತಂದ ನಿೀನು ಸ ೂೀಲ್ ೀ ಇರದ ಸರದಾರ,
ಧನ್ವದು ನಿನನನಲಂಕರಸದ ಜರ್ಯದ ಹಾರ,
ಆಶ್ರರ್ತರಕ್ಷಕನ್ಾದ ನಿನಗ ನಮಮಲಲರ ನಮಸಾೆರ.

ತಾಮೀಕ ಈಶ ್ೀsಸ್್ ನ್ಚಾsದಿರನ್ತಸ್ತವ ೀಡ್ ಕಾಲ್ ೀನ್ ತಥ ೈವ ದ್ ೀಶತಃ ।

ಗುಣಾ ಹ್ಗಣಾ್ಸ್ತವ ತ ೀsಪ್ನ್ನಾತಃ ಪರತ ್ೀಕಶಶಾಾsದಿವಿನಾಶವಜಞಯತಾಃ ॥೮.೨೧೩॥

ಮುಂದುವರ ಸುತ್ಾುನ್ ಬರಹಮ ಭಗವಂರ್ತನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ,

ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ ಜಗನ್ಾನರ್ನ ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರ್ತರ .
ಭಗವಂತ್ಾ ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಜಗದ ಮುಖ್ ಸಾಾಮಿ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 877

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಕಾಲ ದ ೀಶ ಆದಿ ಅಂರ್ತ್ಗಳಿರದ ಅಸಾಧ್ಾರರ್ಣ ನ್ ೀಮಿ.

ಸ ೂುೀತ್ಾರಹಥನ್ ೀ ನಿನನ ಒಂದ ೂಂದು ಗುರ್ಣಗಳೂ ಅನಂರ್ತ,
ಏಕವಾಗಿ ಅನ್ ೀಕವಾಗಿ ಅವಕಿೆಲಲ ಉರ್ತಾತು ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್.

ನ್ಚ ೂೀದ್ೂವೀ ನ ೈವ ತಿರಸ್ೃತಿಸ ತೀ ಕಾಚಿದ್ ಗುಣಾನಾಂ ಪರತಃ ಸ್ಾತ ೂೀ ವಾ ।

ತಾಮೀಕ ಆದ್್ಃ ಪರಮಃ ಸ್ಾತನ ೂಾೀ ರ್ೃತಾ್ಸ್ತವಾಹಂ ಶ್ವಪೂವಯಕಾಶಾ ಯೀ ॥೮.೨೧೪॥

ನಿನನ ಗುರ್ಣಗಳಿಗಿಲಲ ಸಾಾಭಾವಕ ಬ ೀರ ಕಾರರ್ಣಗಳ ಪ್ರಭಾವ,

ಎಂದೂ ಎಲೂಲ ಅವಕಿೆಲಲ ಉರ್ತಾತು ಮರ್ತುು ನ್ಾಶದ ಭಾವ.
ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಆದಿಕಾರರ್ಣ ಸವಥಸಾರ್ತಂರ್ತರ ಸವಥಶಕು ಸದಾನಂದ,
ನ್ಾನೂ ರುದಾರದಿ ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣವ ಲ್ಾಲ ನಿನನ ಸ ೀವಕ ವೃಂದ.

ರ್ಯಥಾsಚಿಾಯಷ ೂೀsಗ ನೀಃ ಪವನ್ಸ್್ ವ ೀಗಾ ಮರಿೀಚಯೀsಕಾಯಸ್್ ನ್ದಿೀಷ್ು ಚಾsಪಃ ।

ಗಚಛನಿತ ಚಾsಯಾನಿತ ಚ ಸ್ನ್ತತಾಸ್ತವತ್ ತದ್ಾನ್ಮದ್ಾದ್ಾ್ಃ ಶ್ವಪೂವಯಕಾಶಾ ಯೀ ॥೮.೨೧೫॥

ಬ ಂಕಿಯಿಂದ ಕಿಡಿಗಳಂತ್ ಗಾಳಿಯಿಂದ ವ ೀಗದಂತ್ ,

ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ ಕಿರರ್ಣದಂತ್ ನದಿಗಳಿಂದ ನಿೀರನಂತ್ ,
ನನನ ರುದಾರದಿಗಳ ಲಲರದೂ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಹುಟುು,
ಪ್ರಳರ್ಯದಲ್ಲಲ ನಿನನಲ್ ಲೀ ಬಂದು ಸ ೀರುವ ಗುಟುು.

ಯೀಯೀ ಚ ಮುಕಾತಸ್ತವರ್ ಯೀ ಚ ಬದ್ಾಧಃ ಸ್ವ ೀಯ ತವ ೀಶ ೀಶ ವಶ ೀ ಸ್ದ್ ೈವ ।

ವರ್ಯಂ ಸ್ದ್ಾ ತಾದ್ುೆರ್ಣಪೂಗಮುಚ ೈಃ ಸ್ವ ೀಯ ವದ್ನ ೂತೀsಪಿ ನ್ ಪಾರಗಾಮಿನ್ಃ ॥೮.೨೧೬॥

ಈಶರಗೂ ಈಶನ್ಾದ ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿ ರಾಮ,

ಮುಕು ಬದಾರ ಲಲರಗೂ ನಿನ್ ೂನಡಲ್ ೀ ಆಶರರ್ಯ ಧ್ಾಮ.
ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಸದಾ ಮಾಡಿದರೂ ನಿನನ ಗುರ್ಣಸಮೂಹದ ಬರ್ಣ್ನ್ ,
ಮುಗಿರ್ಯಲ್ಾರದ ಗುರ್ಣಸಾಗರ ನಿೀನು ಗುರ್ಣಗಡರ್ಣಕಿಲಲ ಕ ೂನ್ .

ಕ್ತಮೀಶ ಈದ್ೃಗುೆರ್ಣಕಸ್್ ತ ೀ ಪರಭ ೂೀ ರಕ್ ೂೀವಧ್ ೂೀsಶ ೀಷ್ಸ್ುರಪರಪಾಲನ್ಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 878

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅನ್ನ್್ಸಾದ್್ಂ ಹಿ ತಥಾsಪಿ ತದ್ ದ್ಾರ್ಯಂ ಕೃತಂ ತಾಯಾ ತಸ್್ ನ್ಮೊೀನ್ಮಸ ತೀ ॥೮.೨೧೭॥

ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ ಸವಥಸಮರ್ಥ ಜಗದ ಸಾಾಮಿಯಾದ ನಿನಗ ,

ಶ್ಷ್ುಪಾಲನ್ ದುಷ್ುಸಂಹಾರ ನಿನ್ಾನಟದ ಅನ್ಾಯಾಸ ಅಡುಗ .
ನಿನನ ಬಿಟುು ಇನ್ಾ್ರಗೂ ಮಾಡಲ್ಾಗದ ಈ ಕಾರ್ಯಥ,
ಶ್ರಬಾಗಿ ನಮಿಸುವ ವು ನಿನಗ ಓ ಅಮಿರ್ತ ವೀರ್ಯಥ.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಾಬಞರ್ವ ೀನ್ ಶ್ಲ್ಲೀ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯದ್ ರಾಘವಮಾಹವಾರ್ಯ ।

ವರಂ ಮದಿೀರ್ಯಂ ತಾಗರ್ಣರ್ಯ್ ರಕ್ ೂೀ ಹತಂ ತಾಯಾ ತ ೀನ್ ರಣಾರ್ಯ ಮೀಹಿ ॥೮.೨೧೮ ॥

ಹಿೀಗ ಬರಹಮನಿಂದ ನಡ ದಿರಲು ಭಗವಂರ್ತನ ಗುರ್ಣಗಾನ,

ಸದಾಶ್ವ ರಾಮನಿಗಿೀರ್ಯುತ್ಾುನ್ ರ್ಯುದಾದ ಆಹಾಾನ.
ಲ್ ಕಿೆಸಲ್ಲಲಲ ನಿೀನು ನನನ ವರ,
ಮಾಡಿದ ರಾವರ್ಣನ ಸಂಹಾರ.
ಸಾೀಕರಸು ನನನ ಸಮರಾಹಾಾನ,
ಬಾ ನ್ಾವಬಬರೂ ರ್ಯುದಾ ಮಾಡ ೂೀರ್ಣ.

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತ್ಭಿಧ್ಾರ್ಯ ರಾಘವೀ ಧನ್ುಃ ಪರಗೃಹಾ್sಶು ಶರಂ ಚ ಸ್ನ್ಾಧ್ ೀ ।

ವಿಕೃಷ್್ಮಾಣ ೀ ಚಲ್ಲತಾ ವಸ್ುನ್ಧರಾ ಪಪಾತ ರುದ್ ೂರೀsಪಿ ಧರಾಪರಕಮಪತಃ ॥೮.೨೧೯॥

ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತುರಲು ರುದರ, ಆಗಲ್ಲ ಎಂದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ.

ಶ್ರೀರಾಮ ಬಿಲ್ಲಲಗ ಹೂಡಿದ ಬಾರ್ಣವನನ, ನ್ ೀರ್ಣ ಎಳ ರ್ಯಲ್ಾಯಿರ್ತು ಭೂಕಂಪ್ನ.
ಆಗ ಆ ಭೂಕಂಪ್ನದಿಂದ, ರುದರ ಕೂಡಾ ತ್ಾ ಕ ಳಗ ಬಿದಾ.

ಅಥ ೂೀತಿ್ತಶಾಾsಸ್ುರಭಾವವಜಞಯತಃ ಕ್ಷಮಸ್ಾ ದ್ ೀವ ೀತಿ ನ್ನಾಮ ಪಾದ್ಯೀಃ ।

ಉವಾಚ ಚ ತಾದ್ಾಶಗ ೂೀsಸಮ ಸ್ವಯದ್ಾ ಪರಸೀದ್ ಮೀ ತಾದಿಾಷ್ರ್ಯಂ ಮನ್ಃ ಕುರು ॥೮.೨೨೦ ॥

ಬಿದಾ ರುದರಗ ಕಳ ಯಿರ್ತು ಕವದಿದಾ ಅಸುರ ಭಾವ,

ರಾಮಪಾದಕ ೆರಗಿ ಬ ೀಡಿದ ನನನ ರಕ್ಷ್ಮಸು ಓ ದ ೀವ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 879

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ನ್ಾನು ಯಾವಾಗಲೂ ನಿನನ ಅಧೀನ,

ಪ್ರಸನನನ್ಾಗಿ ನಿನನಲ್ ಲೀ ನ್ ಡು ನನನ ಮನ.

ಅಥ ೀನ್ಾರಮುಖಾ್ಶಾ ತಮೂಚಿರ ೀ ಸ್ುರಾಸ್ತವಯಾsವಿತಾಃ ಸ ೂೇsದ್್ ನಿಶಾಚರಾದ್ ವರ್ಯಮ್ ।

ತಥ ೈವ ಸ್ವಾಯಪದ್ ಏವ ನ್ಸ್ತವಂ ಪರಪಾಹಿ ಸ್ವ ೀಯ ರ್ವದಿೀರ್ಯಕಾಃ ಸ್ಮ ॥೮.೨೨೧॥

ಹಿೀಗ ನಡ ದಿರಲು ಸದಾಶ್ವನ ಪಾರರ್ಥನ್ಾ ಅರಕ ,

ಇಂದಾರದಿದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮನಲ್ಲಲ ಕ ೂೀರಕ .
ನಿನಿನಂದಾಗಿ ಸಕಿೆದ ರಾವರ್ಣ ಹಿಂಸ ಯಿಂದ ಮುಕಿು,
ಮುಂದಿನ್ಾಪ್ರ್ತುುಗಳಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಪ್ುದೂ ನಿನನದ ೀ ಶಕಿು.
ಸದಾ ಇರಲ್ಲ ನಿನನನುಗರಹ ಮರ್ತುು ರಕ್ಷರ್ಣ,
ನ್ಾವ ಲ್ಾಲ ನಿನನ ಭಕುವೃಂದವಾದ ಕಾರರ್ಣ.

ಸೀತಾಕೃತಿಂ ತಾಮರ್ ತತರ ಚಾsಗತಾಂ ದಿವ್ಚಛಲ್ ೀನ್ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಪಾವಕ ೀ ।

ಕ ೈಲ್ಾಸ್ತಸಾತಂ ಪುನ್ರ ೀವ ಚಾsಗತಾಂ ಸೀತಾಮಗೃಹಾ್ದ್ುಧತರ್ುಕುಮಪಿಪಯತಾಮ್ ॥೮.೨೨೨॥

ರಾವರ್ಣನ ಅಧೀನದಲ್ಲಲದುಾ ವಾಪ್ಸಾಗಿದಾ ಸೀತ್ಾಕೃತ,

ರಾಮಾಜ್ಞ ಯಿಂದ ಒಳಗಾದಳು ಅಗಿನಪ್ರೀಕ್ಷ ರ್ಯ ಗತ.
ಸೀತ್ಾಕೃತಗ ಮಾಡಿಸದರು ಅಗಿನಪ್ರವ ೀಶ ಪ್ರೀಕ್ಷ ರ್ಯ ಕಾರ್ಯಥ,
ಅಗಿನ ಕ ೈಲ್ಾಸದಲ್ಲಲದಾ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಶ್ರೀರಾಮಗ ೂಪ್ಾಸ ೂೀ ವಾ್ಪಾರ.

ಜಾನ್ನ್ ಗಿರಿೀಶಾಲರ್ಯಗಾಂ ಸ್ ಸೀತಾಂ ಸ್ಮಗರಹಿೀತ್ ಪಾವಕಸ್ಂಪರದ್ತಾತಮ್ ।

ಮುಮೊೀದ್ ಸ್ಮಾಾಪ್ ಚ ತಾಂ ಸ್ ರಾಮಃ ಸಾ ಚ ೈವ ದ್ ೀವಿೀ ರ್ಗವನ್ತಮಾಪ್ ॥೮.೨೨೩॥

ಸೀತ್ ಕ ೈಲ್ಾಸದಲ್ಲಲದದ
ಾ ಾ ತಳಿದಿದಾ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,
ಅಗಿನ ಒಪ್ಾಸದ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಸಾೀಕರಸದ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.
ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುಗ ಸೀತ್ಾರಾಮರ ಸಂರ್ತಸದ ಸಮಾಗಮ,
ವಯೀಗವ ೀ ಇರದ ಜಗದಾಮತ್ಾಪ್ರ್ತರ ನಟನ್ಾ ನಿರ್ಯಮ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 880

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಥ ೂೀ ಗಿರ ೀರಾನ್ರ್ಯನಾತ್ ಪರಸಾತದ್ ಯೀ ವಾನ್ರಾ ರಾವರ್ಣಬಾರ್ಣಪಿೀಡಿತಾಃ ।

ತಾರಾಪಿತಾ ತಾನ್ ನಿರುಜಶಾಕಾರ ಸ್ುಷ ೀರ್ಣನಾಮಾ ಭಿಷ್ಜಾಂ ವರಿಷ್ಾಃ ॥೮.೨೨೪॥

ಹನುಮಂರ್ತ ಗಂಧಮಾದನಗಿರ ರ್ತಂದು ಸ ೀರಸದಮೀಲದರ ತ್ಾರ್ಣ ,

ಎಷ್ ೂುೀ ಕಪ್ಗಳ ಮಾಡಿರ್ತುು ಅಸಾಸ್ ರಾವರ್ಣ ಬಿಟುಂರ್ತಹಾ ಬಾರ್ಣ.
ವ ೈದ್ರಲ್ ಲೀ ವ ೈದ್ನ್ಾದ ತ್ಾರಾಳ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಸುಷ್ ೀರ್ಣ,
ರಾಮಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಮಾಡಿದ ಅವರಗ ಆರ ೂೀಗ್ ಪ್ರದಾನ.

ತದ್ಾ ಮೃತಾನ್ ರಾಘವ ಆನಿನಾರ್ಯ ರ್ಯಮಕ್ಷಯಾದ್ ದ್ ೀವಗಣಾಂಶಾ ಸ್ವಯಶಃ ।

ಸ್ಮನ್ಾಜಾನಾತ್ ಪಿತರಂ ಚ ತತರ ಸ್ಮಾಗತಂ ಗನ್ುತಮಿಯೀಷ್ ಚಾರ್ ॥೮.೨೨೫॥

ಬಹು ದ ೂಡಡ ಕಪ್ಸಮೂಹವನ್ ನೀ ಕ ೂಂದಿರ್ತುು ರಾವರ್ಣನ ಬಾರ್ಣ,

ರ್ಯಮನಮನ್ ಯಿಂದ ಜೀವಂರ್ತ ರ್ತರಸದರವರ ರಾಮ ಆ ಕ್ಷರ್ಣ.
ಬಂದಿದಾರಲ್ಲಲಗ ಬರಹಾಮದಿದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಮೃರ್ತ ಜೀವರೂ ಕೂಡಾ,
ರ್ತಂದ ದಶರರ್ ಇರ್ತರರನೂನ ಕಳಿಸುತ್ಾು; ಅಯೀಧ್ ್ಗ ತ್ ರಳಲು ಬರ್ಯಸದ.

ವಿಭಿೀಷ್ಣ ೀನಾಪಿಪಯತಮಾರುರ ೂೀಹ ಸ್ ಪುಷ್ಪಕಂ ತತುಹಿತಃ ಸ್ವಾನ್ರಃ ।

ಪುರಿೀಂ ಜಗಾಮಾsಶು ನಿಜಾಮಯೀಧ್ಾ್ಂ ಪುರ ೂೀ ಹನ್ೂಮನ್ತಮರ್ ನ್ನಯಯೀಜರ್ಯತ್ ॥೮.೨೨೬॥

ಏರದ ರಾಮ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಪ್ುಷ್ಾಕ ವಮಾನ,

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಕಪ್ಗಳ ಸಮೀರ್ತ ಮಾಡಿದ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಯಾನ.
ಮುಂಚ ಹನುಮನ ಅಯೀಧ್ ್ಗ ಕಳಿಸದ ತಳಿಸಲು ರ್ತನ್ಾನಗಮನ.

ದ್ದ್ಶಯ ಚಾಸೌ ರ್ರತಂ ಹುತಾಶನ್ಂ ಪರವ ೀಷ್ುು ಕಾಮಂ ಜಗದಿೀಶಾರಸ್್ ।

ಅದ್ಶಯನಾತ್ ತಂ ವಿನಿವಾರ್ಯ್ಯ ರಾಮಂ ಸ್ಮಾಗತಂ ಚಾಸ್್ ಶಶಂಸ್ ಮಾರುತಿಃ ॥೮.೨೨೭॥

ಇರ್ತು ಅಯೀಧ್ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರೀರಾಮನ ಕಾರ್ಯುತುದಾ ಭರರ್ತ,

ರಾಮನ ಕಾರ್ಣದ ೀ ಅಗಿನಪ್ರವ ೀಶಕ ೆ ಅಣಿಯಾಗುತುದಾ ಆರ್ತ.
ರಾಮನ್ಾಗಮನದ ಸುದಿಾ ತಳಿಸುತ್ಾು ರ್ತಡ ದನವನ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 881

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಶುರತಾಾ ಪರಮೊೀದ್ ೂೀರುರ್ರಃ ಸ್ ತ ೀನ್ ಸ್ಹ ೈವ ಪೌರ ೈಃ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ಮಾತೃಕಃ ।

ಶತುರಘನರ್ಯುಕ ೂತೀsಭಿಸ್ಮೀತ್ ರಾಘವಂ ನ್ನಾಮ ಬಾಷಾಪಕುಲಲ್ ೂೀಚನಾನ್ನ್ಃ ॥೮.೨೨೮ ॥

ಕ ೀಳಿ ಆನಂದಿಯಾದ ಭರರ್ತ ರಾಮಚಂದರ ಬಂದಿರುವ ವಚಾರ,

ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು ರ್ತಮಮ ಮೊದಲ್ಾದ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಪ್ರವಾರ,
ರಾಮನ ಎದಿರುಗ ೂಂಡು ಮಾಡಿದ ಆನಂದಭಾಷ್ಾ ಕೂಡಿದ ನಮಸಾೆರ.

ಉತಾ್ಪ್ ತಂ ರಘುಪತಿಃ ಸ್ಸ್ಾಜ ೀ ಪರರ್ಣಯಾನಿಾತಃ ।

ಶತುರಘನಂ ಚ ತದ್ನ ್ೀಷ್ು ಪರತಿಪ ೀದ್ ೀ ರ್ಯಥಾವರ್ಯಃ ॥೮.೨೨೯॥

ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಭರರ್ತ ಶರ್ತುರಘನರ ಆಲ್ಲಂಗಿಸದ ಶ್ರೀರಾಮ,

ಇರ್ತರರನುನ ವರ್ಯಸುಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಎದುರಾದ ನ್ ೀಮ.

ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ಮುನಿಭಿಃ ಸಾಮಾರಜ ್ೀ ಚಾಭಿಷ ೀಚಿತಃ ।

ರ್ಯಥ ೂೀಚಿತಂ ಚ ಸ್ಮಾಮನ್್ ಸ್ವಾಯನಾಹ ೀದ್ಮಿೀಶಾರಃ ॥೮.೨೩೦॥

ಪ್ರಭು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಅಯೀಧ್ಾ್ ನಗರವ ಹ ೂಕೆ,

ಅಗಸಾಯದಿ ಮುನಿಗಳಿಂದಾಯಿರ್ತು ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ.
ಎಲಲರನೂನ ರ್ಯಥ ೂೀಚಿರ್ತವಾಗಿ ಸನ್ಾಮನಿಸುತ್ಾುನ್ ,
ಎಲಲರ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ವ ೈಯರ್ಯವದಿೂಃ ಸ್ುಕೃತಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ದ್ ೀಹಂ ಮನ ೂೀವಾಕುಹಿತಂ ಮದಿೀರ್ಯಮ್ ।

ಏತಾವದ್ ೀವಾಖಿಲಸ್ದಿಾಧ್ ೀರ್ಯಂ ರ್ಯತ್ ಕಾರ್ಯವಾಕ್ತಾತತರ್ವಂ ಮದ್ಚಾಯನ್ಮ್ ॥೮.೨೩೧॥

ನಿೀವ ಲ್ಾಲ ಮಾಡಿದಿಾೀರ ನಿಮಮ ರ್ತನು ಮನ ಮಾತನ ಅಪ್ಥಣ ,

ಉರ್ತುಮವದು ; ಅದ ೀ ಸಜಜನರ ಲ್ಾಲ ಮಾಡಬ ೀಕಾದ ಸಾಧನ್ .
ಮುಕ್ತತಪರದ್ಾನಾತ್ ಪರತಿಕತೃಯತಾ ಮೀ ಸ್ವಯಸ್್ ಚಾಥ ೂೀ ರ್ವತಾಂ ರ್ವ ೀತ ।
ಹನ್ೂಮತ ೂೀ ನ್ ಪರತಿಕತೃಯತಾ ಸಾ್ತ್ ಸ್ಾಭಾವರ್ಕತಸ್್ ನಿರೌಪಧಂ ಮೀ ॥೮.೨೩೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 882

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ನಿಮಮಗಳ ಸುಕೃರ್ತಕ ೆ ಮೊೀಕ್ಷವ ೀ ಸರಯಾದ ಪ್ರತಫಲ,

ಕಾಮನ್ ಯಿರದ ಸಹಜಭಕು ಹನುಮನಿಗದು ಪ್ರತಫಲವಲಲ.
ಅವನಿಗ ಏನು ಕ ೂಟುರೂ ಕಡಿಮ,
ಅದವನ ನಿವಾ್ಥಜ ಭಕಿುರ್ಯ ಹಿರಮ.

ಮದ್ೂಕೌತ ಜ್ಞಾನ್ಪೂತಾತಯವನ್ುಪಧಿಕಬಲಪ್ರೀನ್ನತೌ ಸ ್ೈರ್ಯ್ಯಧ್ ೈರ್ಯ್ಯ

ಸಾಾಭಾವಾ್ದಿಕ್ತ ೀಜಃ ಸ್ುಮತಿದ್ಮಶಮೀಷ್ಾಸ್್ ತುಲ್ ೂ್ೀ ನ್ ಕಶ್ಾತ್ ।
ಶ ೀಷ ೂೀ ರುದ್ರಃ ಸ್ುಪಣ ೂ್ೀಯsಪು್ರುಗುರ್ಣಸ್ಮಿತೌ ನ ೂೀಸ್ಹಸಾರಯಂಶತುಲ್ಾ್
ಅಸ ್ೀತ್ಸಾಮನ್ಮದ್ ೈಶಂ ಪದ್ಮಹಮಮುನಾ ಸಾದ್ಧಯಮೀವೀಪಭ ೂೀಕ್ ಯೀ ॥೮.೨೩೩॥

ಭಕಿು ಜ್ಞಾನ ಬಲ ಸ ್ೈರ್ಯಥ ಧ್ ೈರ್ಯಥ ಜೀವೀರ್ತುಮರ್ತಾದ ತ್ ೀಜಸುು,

ಸದುಬದಿಾ ಇಂದಿರರ್ಯನಿಗರಹ ನಿಷ್ ಠ ಸಮರಲಲದವನದಂರ್ ಓಜಸುು.
ಶ ೀಷ್ ಶ್ವ ಗರುಡರೂ ಕೂಡಾ ಆಗಲ್ಾರರು ಇವನ ಸಾವರದ ಒಂದಂಶಕೂೆ ಸಮ,
ಅದಕ ೀ ವಶ ೀಷ್ ಸನಿನಧ್ಾನರ್ಯುಕು ಸಹಭ ೂೀಗ ಪ್ದವರ್ಯ ಅವನಿಗಿೀವುದ ೀ ನನನ ನ್ ೀಮ.

ಪೂವಯಂ ಜಗಾರ್ಯ ರ್ುವನ್ಂ ದ್ಶಕನ್ಧರ ೂೀsಸಾವಬ ೂಞೀದ್ೂವಸ್್ ವರತ ೂೀ ನ್ತು ತಂ ಕದ್ಾಚಿತ್ ।

ಕಶ್ಾಜಞಗಾರ್ಯ ಪುರುಹೂತಸ್ುತಃ ಕಪಿತಾಾದ್ ವಿಷ ೂ್ೀವಯರಾದ್ಜರ್ಯದ್ಜುಞಯನ್ ಏವ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೮.೨೩೪॥

ಈ ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣ ಬರಹಮವರದಿಂದ ಪ್ರಪ್ಂಚವನ್ ನೀ ಗ ದಾವ,

ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವನಿಗಾಗಲ್ಲಲಲ ಎಂದೂ ಯಾರಂದಲೂ ಪ್ರಾಭವ.
ಕಪ್ಯಾದ ವಾಲ್ಲ ವಷ್ು್ವರಬಲದ ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನ,
ಇವರಬಬರಂದ ಮಾರ್ತರ ಉಂಡಿದಾ ಪ್ರಾಭವದ ನ್ ೂೀವನನ.
ವರಬ ೀಡುವಾಗಾಗಿರ್ತುು ಕಪ್ ನರರ ಉಪ ೀಕ್ಷ ,
ಅದರನುಸಾರವಾಗ ೀ ಆಗಿರ್ತುವನಿಗ ರ್ತಕೆ ಶ್ಕ್ಷ .

ದ್ತ ೂತೀ ವರ ೂೀ ನ್ ಮನ್ುಜಾನ್ ಪರತಿ ವಾನ್ರಾಂಶಾ ಧ್ಾತಾರsಸ್್ ತ ೀನ್ ವಿಜತ ೂೀ ರ್ಯುಧಿ ವಾಲ್ಲನ ೈಷ್ಃ ।
ಅಬ ೂಞೀದ್ೂವಸ್್ ವರಮಾಶಾಭಿರ್ೂರ್ಯ ರಕ್ ೂೀಜಗ ್ೀ ತಾಹಂ ರರ್ಣಮುಖ ೀ ಬಲ್ಲಮಾಹಾರ್ಯನ್ತಮ್ ॥೮.೨೩೫॥

ಬರಹಮ ರಾವರ್ಣನಿಗಿತುದಾ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾದ ವರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 883

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾಕ ೆ ಹ ೂರತ್ಾದದುಾ ಕಪ್ ಮರ್ತುು ನರ.

ಹಿೀಗಾಗಿಯೀ ಕಪ್ ವಾಲ್ಲಯಿಂದಾದ ರಾವರ್ಣ ಪ್ರಾಜರ್ತ,
ದತ್ಾುರ್ತರರ್ಯವರಬಲದ ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನನಿಂದಲೂ ಸ ೂೀರ್ತ.
ಬಲ್ಲಚಕರವತಥರ್ಯನ್ ನೀ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಕರ ದ ರಾವರ್ಣನ್ಾರ್ತ,
ನ್ಾನು ಮಾರ್ತರ ಬರಹಮವರ ಮಿೀರ ಅವನನುನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸದಾರ್ತ.
ಬಲ್ ೀ ದ್ಾಾವಯರಸ ೂ್ೀsಹಂ ವರಮಸ ೈ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪೂವಯಂ ತು ।
ತ ೀನ್ ಮಯಾ ರಕ್ ೂೀsಸ್ತಂ ಯೀಜನ್ಮರ್ಯುತಂ ಪದ್ಾಙ್ುೆಲ್ಾ್ ॥೮.೨೩೬॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಮುಂದುವರ ದು, ಹ ೀಗ ತ್ಾನು ರಾವರ್ಣನ ಶ್ಕ್ಷ್ಮಸದುಾ ಬಲ್ಲರ್ಯ ಪರ ದು.

ಹಿಂದ ಬಲ್ಲಗ ವರವದಾ ಕಾಲ , ನ್ಾನ್ ೀ ಕಾರ್ಯುತುದ ಾ ಅವನ ಬಾಗಿಲ.
ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಳಿಳದ ಾ ನನನ ಕಾಲ ಬ ರಳಿಂದ, ಹರ್ತುುಸಾವರ ಯೀಜನ ದೂರಕ ೆಸ ರ್ಯಲಾಟ್ಟುದಾ.

ಪುನ್ಶಾ ರ್ಯುದ್ಾಧರ್ಯ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯನ್ತಂ ನ್್ಪಾತರ್ಯಂ ರಾವರ್ಣಮೀಕಮುಷುನಾ ।

ಮಹಾಬಲ್ ೂೀsಹಂ ಕಪಿಲ್ಾಖ್ರೂಪಸಾಕ ೂೀಟ್ಟರೂಪಃ ಪವನ್ಶಾ ಮೀ ಸ್ುತಃ ॥೮.೨೩೭॥

ಪ್ುನಃ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಕರ ರ್ಯುತುದಾ ಆ ರಾವರ್ಣ,

ಕ ಡವರ್ತವನ ನನನ ಕಪ್ಲರೂಪ್ ಮುಷಠ ತ್ಾಡನ.
ನನನ ಪ್ುರ್ತರ ವಾರ್ಯುವಗಲ್ಲಲ ಮೂರುಕ ೂೀಟ್ಟ ರೂಪ್,
(ಅವನ್ ೂಂದ ೀ ಮುಷಠಯಿಂದ ರಾವರ್ಣ ಬಿದಾ ಪಾಪ್. )

ಆವಾಂ ಸ್ಾಶಕಾಾ ಜಯನಾವಿತಿ ಸ್ಮ ಶ್ವೀ ವರಾನ ೇsಜರ್ಯದ್ ೀನ್ಮೀವಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ುರಾಜ ೀರ್ಯಮಿಮಂ ಹಿ ವವ ರೀ ಹರ ೂೀ ಜಯೀಯಾಹಮಮುಂ ದ್ಶಾನ್ನ್ಮ್ ॥೮.೨೩೮॥

ನ್ಾನು ಹನುಮ ಸಾಾಭಾವಕ ಶಕಿುಯಿಂದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಾದುಾ,

ಸದಾಶ್ವ ನನನ ವರಬಲದಿಂದ ಅವನ ಗ ಲಲಲು ಸಾಧ್ಾ್ವಾದದುಾ.
ದ ೀವತ್ ಗಳು ರಾವರ್ಣನನುನ ಜಯಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ ಎಂದು ಶ್ವ ತಳಿದಿದಾ,
ಹಾಗಾಗ ೀ ಅವನ ಗ ಲುಲವ ವರ ನನಿನಂದ ಪ್ಡ ದು ರಾವರ್ಣನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸದಾ.

ಅತಃ ಸ್ಾಭಾವಾಜಞಯನಾವಹಂ ಚ ವಾರ್ಯುಶಾ ವಾರ್ಯುಹಯನ್ುಮಾನ್ ಸ್ ಏಷ್ಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 884

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಅಮುಷ್್ ಹ ೀತ ೂೀಸ್ುತ ಪುರಾ ಹಿ ವಾರ್ಯುನಾ ಶ್ವ ೀನ್ಾರಪೂವಾಯ ಅಪಿ ಕಾಷ್ಾವತ್ ಕೃತಾಃ ॥೮.೨೩೯॥

ಸಾಾಭಾವಕ ಶಕಿುಯಿಂದ ರಾವರ್ಣನ ಗ ದಾವರು ಇಬಬರ ,

ಹನುಮ ರಾಮರಾಗಿ ಬಂದ ಪಾರರ್ಣ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ .
ಹನುಮನ ನಿಮಿರ್ತು ವಾರ್ಯು,ಶ್ವ ಇಂದಾರದಿಗಳ ಉಸರ ನಿಲ್ಲಲಸದಾ,
ಅಪ್ಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣದ ೀವ ದ ೀವತ್ ಗಳನ್ ನಲಲ ಕಡಿಡರ್ಯಂತ್ ಮಾಡಿದಾ.

ಅತ ೂೀ ಹನ್ೂಮಾನ್ ಪದ್ಮೀತು ಧ್ಾತುಮಮಯದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಸ್ೃಷ್ುಯವನಾದಿ ಕಮಮಯ ।

ಮೊೀಕ್ಷಂ ಚ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಸ್ದ್ ೈವ ಕುವಯನ್ ಮುಕತಶಾ ಮುಕಾತನ್ ಸ್ುಖರ್ಯನ್ ಪರವತತಯತಾಮ್ ॥೮.೨೪೦॥

ನನ್ಾನಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಹನುಮ ಹ ೂಂದಲ್ಲ ಬರಹಮ ಪ್ದವ,

ಸೃಷುಸ್ತ್ಾ್ದಿ ಮಾಡುರ್ತು ಕ ೂಡುತರಲ್ಲ ಮೊೀಕ್ಷದ ಸವ.
ಹನುಮ ತ್ಾನೂ ಆಗಿರಲ್ಲ ಮುಕು,
ಮಾಡಲ್ಲ ಮುಕುರಗ ಸಂರ್ತಸ ಅಭಿವ್ಕು.
ಭ ೂೀಗಾಶಾ ಯೀ ಯಾನಿ ಚ ಕಮಮಯಜಾತಾನ್್ನಾದ್್ನ್ನಾತನಿ ಮಮೀಹ ಸ್ನಿತ ।
ಮದ್ಾಜ್ಞಯಾ ತಾನ್್ಖಿಲ್ಾನಿ ಸ್ನಿತ ಧ್ಾತುಃ ಪದ್ ೀ ತತ್ ಸ್ಹಭ ೂೀಗನಾಮ ॥೮.೨೪೧॥

ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ನನನ ಅಧೀನದಲ್ಲಲರುವ ಅನ್ಾದಿ ಅನಂರ್ತವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ಕಮಥ,

ಅವ ಲ್ಾಲ ನನ್ಾನಜ್ಞ ಯಿಂದ ಬರಹಮ ಪ್ದವಗೂ ಲಭ್ವಾಗಿರುವಂತ್ ಮಮಥ
ಹಾಗ ೀ ಆ ಕಮಥಫಲವಾದ ಸುಖಭ ೂೀಗ,
ಅವಷ್ುಕೂೆ ಬರಹಮ ಪ್ದವಗೂ ಇದ ಸಹಭಾಗ.
ಅದಕ ೆೀ ಕರ ರ್ಯುವ ಹ ಸರು " ಸಹಭ ೂೀಗ "

ಏತಾದ್ೃಶಂ ಮೀ ಸ್ಹಭ ೂೀಜನ್ಂ ತ ೀ ಮಯಾ ಪರದ್ತತಂ ಹನ್ುಮನ್ ಸ್ದ್ ೈವ ।

ಇತಿೀರಿತಸ್ತಂ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರರ್ಣಮ್ ಜಗಾದ್ ವಾಕ್ಂ ಸ್ರರ್ಕ್ತತನ್ಮರಃ ॥೮.೨೪೨॥

ಹನುಮಂರ್ತ, ಈ ತ್ ರನ್ಾದ ನನನ ಸಹಭ ೂೀಗ ಸದಾ ನಿನಗ ನಿೀಡುತ್ ುೀನ್ ,

ರಾಮನ ಮಾರ್ತ ಕ ೀಳಿದ ಹನುಮ ನಮಿಸ ಅಚಲ ಭಕಿುಯಿಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 885

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಕ ೂೀ ನಿಾೀಶ ತ ೀ ಪಾದ್ಸ್ರ ೂೀಜಭಾಜಾಂ ಸ್ುದ್ುಲಿಯಭ ೂೀsತ ್ೀಯಷ್ು ಚತುಷ್ಾಯಪಿೀಹ ।

ತಥಾsಪಿ ನಾಹಂ ಪರವೃಣ ೂೀಮಿ ರ್ೂಮನ್ ರ್ವತಪದ್ಾಮೊೂೀಜನಿಷ ೀವಣಾದ್ೃತ ೀ ॥೮.೨೪೩॥

ಪ್ರಭು ನಿನನ ಚರರ್ಣ ಕಮಲ ಸ ೀವಪ್ ಭಕುರಗ ಲ್ಾಲ,

ಚರ್ತುವಥಧ ಪ್ುರುಷ್ಾರ್ಥಗಳಾ್ವೂ ದುಲಥಭವಲಲ.
ಆದರೂ ,ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮ,
ನಿನನ ಪಾದಸ ೀವ ಬಿಟುು ಬ ೀರಲ್ ಲನಗ ಕಾಮ.

ತಾಮೀವ ಸಾಕ್ಾತ್ ಪರಮಸ್ಾತನ್ಾಸ್ತವಮೀವ ಸಾಕ್ಾದ್ಖಿಲ್ ೂೀರುಶಕ್ತತಃ ।

ತಾಮೀವ ಚಾಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ದ್ಾ ರಮಾವಿರಿಞ್ಚಾದಿಭಿರಪ್ಶ ೀಷ ೈಃ ॥೮.೨೪೪॥

ಸ್ಮೀತ್ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಸ್ದ್ಾ ವದ್ನ ೂತೀsಪ್ನ್ನ್ತಕಾಲ್ಾಚಾ ನ್ವ ೈ ಸ್ಮಾಪುನರ್ಯುಃ ।

ಗುಣಾಂಸ್ತವದಿೀಯಾನ್ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸೌಖ್ಜ್ಞಾನಾತಮಕಸ್ತವಂ ಹಿ ಸ್ದ್ಾsತಿಶುದ್ಧಃ ॥೮.೨೪೫॥

ನಿೀನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಸಾರ್ತಂರ್ತರ ಪ್ೂರ್ಣಥಶಕಿುರ್ಯ ಮೂಲಆಗರ,

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಬರಹಾಮದಿಗಳ ಲಲರಂದಲೂ ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ ಗುರ್ಣಸಾಗರ.
ನಿನನ ಶಕಿು ಹ ೂರಗಿಂದ ಇನ್ ೂನಬಬರಂದ ಬರುವುದಲಲ,
ನಿೀನ್ ೀ ಶಕಿು ಮರ್ತುು ಸಕಲ ಗುರ್ಣರಾಶ್ರ್ಯ ಮೂಲ.
ಎಲ್ಾಲ ಮಾಡುತುದಾರೂ ನಿನನ ಗುರ್ಣಗಳ ವರ್ಣಥನ್ ,
ಯಾರೂ ಎಂದೂ ಕಾರ್ಣಲ್ಾರರದಕ ೂಂದು ಕ ೂನ್ .
ನಿೀನು ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ ಸುಖ ಜ್ಞಾನ ಸಾರೂಪ್,
ಸದಾ ಶುದಾವಾದ ಆರದ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ ದಿೀಪ್.

ರ್ಯಸ ತೀ ಕಥಾಸ ೀವಕ ಏವ ಸ್ವಯದ್ಾ ಸ್ದ್ಾರತಿಸ್ತವರ್ಯ್ಚಲ್ ೈಕರ್ಕ್ತತಃ ।

ಸ್ ಜೀವಮಾನ ೂೀ ನ್ ಪರಃ ಕರ್ಞಚಾತ್ ತಜಞೀವನ್ಂ ಮೀsಸ್ತವಧಿಕಂ ಸ್ಮಸಾತತ್ ॥೮.೨೪೬॥

ಯಾರು ನಿನನ ಶಾಸರ ಶರವಣಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ನಿರರ್ತ,

ಉರ್ತುಮ ಭಕುನ್ಾಗಿ ನಿನ್ ೂನಡನ್ ವಹಾರದಿ ರರ್ತ.
ಅದ ೀ ನಿಜವಾದ ಜೀವಂರ್ತ ಬಾಳು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 886

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೮

ಬ ೀರ ಇನ್ಾ್ವುದೂ ಬಾಳಲಲ ಕ ೀಳು.

ಶ್ರದ ಮೀಲ್ಲರಲ್ಲ ನಿನನನುಗರಹದ ಧೂಳು.

ಪರವದ್ಧಯತಾಂ ರ್ಕ್ತತರಲಂ ಕ್ಷಣ ೀಕ್ಷಣ ೀ ತಾಯೀಶ ಮೀ ಹಾರಸ್ವಿವಜಞಯತಾ ಸ್ದ್ಾ ।

ಅನ್ುಗರಹಸ ತೀ ಮಯ ಚ ೈವಮೀವ ನಿರೌಪಧ್ೌ ತೌ ಮಮ ಸ್ವಯಕಾಮಃ ॥೮.೨೪೭॥

ಪ್ರಭೂ ಎಂದೂ ಕುಂದದಿರಲ್ಲ ನಿನನಲ್ಲಲ ಎನನ ಭಕಿು,

ಕ್ಷರ್ಣ ಕ್ಷರ್ಣ ಬ ಳ ರ್ಯುತ್ಾು ಆಗುತುರಲದರ ಅಭಿವ್ಕಿು.
ನಿನನಲ್ ಲನನ ಭಕಿು ,ನನನಲ್ಲಲ ನಿನನನುಗರಹ ಎರಡು ಬ ೀಕು,
ನಿರುಪಾಧಕವಾದ ಈ ಎರಡು ಪ್ುರುಷ್ಾರ್ಥ ಸಾಕು.

ಇತಿೀರಿತಸ್ತಸ್್ ದ್ದ್ೌ ಸ್ ತದ್ ದ್ಾರ್ಯಂ ಪದ್ಂ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸ್ಕಲ್ ೈಶಾ ಶ ್ೀರ್ನ್ಮ್ ।

ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್ಚ ೈನ್ಮಥಾsದ್ರಯಯಾ ಧಿಯಾ ರ್ಯಥ ೂೀಚಿತಂ ಸ್ವಯಜನಾನ್ಪೂಜರ್ಯತ್ ॥೮.೨೪೮॥

ರಾಮ ಕ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತನ ಕ ೂೀರಕ ,

ಅನುಗರಹಿಸದ ಮಗನ ಎರಡೂ ಬ ೀಡಿಕ .
ಬರಹಮಪ್ದವ ಜ ೂತ್ ಗಿರ್ತು ಸಕಲ ಜೀವರ ಪ್ುರ್ಣ್ ಫಲದ ಭಾಗ,
ರ್ಯಥ ೂೀಚಿರ್ತ ಎಲಲರನ್ಾನದರಸ ಹನುಮಗಿರ್ತು ಆಲ್ಲಂಗನದ ಯೀಗ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಅಷ್ುಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ,
ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥಯಾನುವಾದ,
ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ಯಂಬ ಎಂಟನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಹದಿನ್ ಂಟರ ಬಂಟಗಪ್ಥಸದ ಧನ್ತ್ಾ ಭಾವ.

*********************************************************************
*******************

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 887

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಒಂಬತುತ
[ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ರಾಮಸ್ಾಧ್ಾಮಪರವ ೀಶಃ]

॥ ಓಂ ॥
ಅಥಾsಪತರಾಜ ೂ್ೀ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ಜಗಾದ್ ರಾಜಾ ತರುಣ ೂೀ ರ್ವಾsಶು ।
ಇತಿೀರಿತಸಾತವಹ ಸ್ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀ ಗುರುಂ ರ್ವತಪದ್ಾಬಾಞನ್ನ ಪರಂ ವೃಣ ೂೀಮ್ಹಮ್ ॥೯.೦೧॥

ಪ್ಟ್ಾುಭಿಶ್ಕುನ್ಾಗಿ ರಾಜ್ಪಾರಪ್ುಯಾದಮೀಲ್ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,

ಲಕ್ಷಿರ್ಣಗ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗಲು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.
ಈ ಮಾರ್ತ ಕ ೀಳಿದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ನುಡಿದ ತ್ಾನು,
ನಿನನಪಾದಸ ೀವ ಬಿಟುು ಬ ೀಕಿಲಲ ಬ ೀರನ್ ನೀನು.

ನ್ ಮಾಂ ರ್ವತಾಪದ್ನಿಷ ೀವಣ ೈಕಸ್ಪೃಹಂ ತದ್ನ್್ತರ ನಿಯೀಕುತಮಹಯತಿ ।

ನ್ಹಿೀದ್ೃಶಃ ಕಶ್ಾದ್ನ್ುಗರಹಃ ಕಾಚಿತ್ ತದ್ ೀವ ಮೀ ದ್ ೀಹಿ ತತಃ ಸ್ದ್ ೈವ ॥೯.೦೨॥

ನಿನನ ಪಾದಚಿಂರ್ತನ್ ಮರ್ತುು ಪಾದಸ ೀವ ರ್ಯ ಯೀಗ,

ಬ ೀರನ್ ನೀನೂ ಬರ್ಯಸದ ನನಗದುವ ೀ ಮಹಾಭಾಗ್.
ನಿನನ ಪಾದಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿದಾಗ ನಿೀ ಕರುಣಿಸುವ ಅನುಗರಹ,
ಮಿಗಿಲ್ಲಲಲವದಕ ನಿೀಡ ನಗ ನಿರಂರ್ತರ ನನಗದರದ ೀ ದಾಹ.

ಇತಿೀರಿತಸ್ತಸ್್ ತದ್ ೀವ ದ್ತಾತವ ದ್ೃಢಂ ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್್ ಚ ರಾಘವಃ ಪರರ್ುಃ ।

ಸ್ ಯೌವರಾಜ್ಂ ರ್ರತ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜುಗ ೂೀಪ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಸ್ಧಮಮಯಕಾನ್ ॥೯.೦೩॥

ಈ ರೀತ ಪಾರರ್ಥಥಸದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ,

ಶ್ರೀರಾಮ ಅವನಿಗಿರ್ತು ಆಲ್ಲಂಗನ.
ಭರರ್ತಗಿರ್ತು ರ್ಯುವರಾಜ್,ಪ್ೂರ ೈಸುರ್ತು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಕ ೂೀರಕ ,
ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಗಳಿಗೂ ವಸುರಸದ ರಾಮ ಧಮಥದ ಆಳಿಾಕ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 888

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಪರಶಾಸ್ತಿೀಶ ೀ ಪೃರ್ಥವಿೀ ಬರ್ೂವ ವಿರಿಞ್ಾಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಸ್ಮಾ ಗುಣ ೂೀನ್ನತೌ ।

ಜನ ೂೀsಖಿಲ್ ೂೀ ವಿಷ್ು್ಪರ ೂೀ ಬರ್ೂವ ನ್ ಧಮಮಯಹಾನಿಶಾ ಬರ್ೂವ ಕಸ್್ಚಿತ್ ॥೯.೦೪॥

ಶ್ರೀರಾಮನ್ಾಳಿಾಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭೂಲ್ ೂೀಕ,

ನ್ ನಪ್ಸುವಂತರ್ತುು ಆ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕ.
ಎಲಲರಲೂಲ ಇರ್ತುು ವಷ್ು್ ಭಕಿು,
ಯಾರಗೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ ಧಮಥಚು್ತ.

ಗುಣ ೈಶಾ ಸ್ವ ೈಯರುದಿತಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ರ್ಯಥಾರ್ಯಥಾ ಯೀಗ್ತಯೀಚಛನಿೀಚಾಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತರ ೂೀಗಾದಿಭಿರುಜಿತಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಹಸಾರರ್ಯುಷ್ ಊಜಞಯತಾ ಧನ ೈಃ ॥೯.೦೫॥

ಎಲಲರಗಿರ್ತುು ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರವಾದ ಗುರ್ಣ, ಎಲಲರಗಿರ್ತುು ರ ೂೀಗವರದ ಆರ ೂೀಗ್ ಲಕ್ಷರ್ಣ.

ಎಲಲರಗಿರ್ತುು ರ್ಯುಗಧಮಥದ ಪ್ೂಣಾಥರ್ಯುಷ್್, ದರದರರರಲ್ಲಲಲ ಧನವರ್ತುು ಬ ೀಕಾದಷ್ುು ಅವಶ್.

ಸ್ವ ೀಯsಜರಾ ನಿತ್ಬಲ್ ೂೀಪಪನಾನರ್ಯಥ ೀಷ್ುಸದ್ಾಧಯ ಚ ಸ್ದ್ ೂೀಪಪನಾನಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷ ೈಶಾ ಸ್ದ್ಾ ವಿಹಿೀನಾಃ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ುರೂಪಾಶಾ ಸ್ದ್ಾ ಮಹ ೂೀತುವಾಃ ॥೯.೦೬॥

ಎಲಲರಲ್ಲಲರ್ತುು ಮುಪ್ಾಲಲದ ನ್ ೈಜ ಬಲ,

ಬರ್ಯಸದ ಾಲ್ಾಲ ಸಗುವ ಸುಭಿಕ್ಷಕಾಲ.
ರಾಗ ದ ಾೀಷ್ ಕ ೂರೀಧ ದ ೂೀಷ್ಗಳಿರದ ಚ ಲುಮುಖ ಕಮಲ,
ಉರ್ತುಮತ್ ಮೈದಾಳಿದ ಸಮಾಜ ರಾಮನ್ಾಳಿಾಕ ರ್ಯ ಫಲ.

ಸ್ವ ೀಯ ಮನ ೂೀವಾಕತನ್ುಭಿಃ ಸ್ದ್ ೈವ ವಿಷ್ು್ಂ ರ್ಯಜನ ತೀ ನ್ತು ಕಞಚಾದ್ನ್್ಮ್ ।

ಸ್ಮಸ್ತರತ ೂನೀದ್ೂರಿತಾ ಚ ಪೃರ್ಥವೀ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಧ್ಾನಾ್ ಬಹುದ್ುಗಧಗ ೂೀಮತಿೀ ॥೯.೦೭॥

ಎಲಲರಂದಾಗುತುರ್ತುು ರ್ತನು ಮನ ಮಾತನಿಂದ ದ ೈವ ಹ ೂೀಮ ,

ಭೂಮಿಯಾಗಿರ್ತುು ರ್ಯಥ ೀಚೆ ಧ್ಾನ್ ಸಮೃದಾತ್ ರ್ಯ ಧ್ಾಮ.
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹಾಲು ಕರ ರ್ಯುತುದಾವು ಧ್ ೀನು,
ರರ್ತನಗಳಿಂದ ರ್ತುಳುಕುತುರ್ತುು ಭೂಮಿ ತ್ಾನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 889

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಸ್ಮಸ್ತಗನಾಧಶಾ ಸ್ದ್ಾsತಿಹೃದ್ಾ್ ರಸಾ ಮನ ೂೀಹಾರಿರ್ಣ ಏವ ತತರ ।

ಶಬಾಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಶರವಣಾತಿಹಾರಿರ್ಣಃ ಸ್ಪಶಾಯಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಪಶ ೀಯನಿಾರರ್ಯಪಿರಯಾಃ ॥೯.೦೮ ॥

ಎಲ್ಾಲ ಗಂಧಗಳಾಗಿದಾವು ಮನ್ ೂೀಹರ, ಎಲ್ಾಲ ರಸಗಳಾಗಿದಾವು ಅತ ರುಚಿಕರ.

ಹಿರ್ತವಾಗಿರುತುದಾವು ಪ್ರತಯಂದು ಶಬಾ, ಸಾಶಥವೀರ್ಯುತುರ್ತುು ಇಂದಿರರ್ಯಗಳಿಗ ಮುದ.

ನ್ ಕಸ್್ಚಿದ್ ದ್ುಃಖಮರ್ೂತ್ ಕರ್ಞಚಾನ್ನ ವಿತತಹಿೀನ್ಶಾ ಬರ್ೂವ ಕಶಾನ್ ।

ನಾಧಮಮಯಶ್ೀಲ್ ೂೀ ನ್ಚ ಕಶಾನಾಪರಜ ೂೀ ನ್ ದ್ುಷ್ಾಜ ೂೀ ನ ೈವ ಕುಭಾರ್ಯ್ಯಕಶಾ ॥೯.೦೯॥

ಯಾರಗೂ ಒದಗುತುರಲ್ಲಲಲ ದುಃಖದ ಸ್ತ, ಧನಹಿೀನರಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ ಯಾವುದ ೀ ರೀತ.

ಯಾರಗೂ ಇರಲ್ಲಲಲ ಅಧಮಥದ ಮತ, ಯಾರಗೂ ಇರಲ್ಲಲಲ ಮಕೆಳಿಲಲದ ಗತ.
ಯಾರಗೂ ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ ದುಷ್ುಸಂರ್ತತ, ಯಾರಗೂ ಇರುತುರಲ್ಲಲಲ ಕ ಟು ಹ ಂಡತ

ಸಾಯೀ ನ್ಚಾsಸ್ನ್ ವಿಧವಾಃ ಕರ್ಞಚಾನ್ನವ ೈ ಪುಮಾಂಸ ೂೀ ವಿಧುರಾ ಬರ್ೂವುಃ ।

ನಾನಿಷ್ುಯೀಗಶಾ ಬರ್ೂವ ಕಸ್್ಚಿನ್ನಚ ೀಷ್ುಹಾನಿನ್ನಯಚ ಪೂವಯಮೃತು್ಃ ॥೯.೧೦॥

ವಧವ ರ್ಯರಾಗಲ್ಲಲಲ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು,

ವಧುರರಾಗಲ್ಲಲಲ ಗಂಡುಮಕೆಳು.
(ಅಂದರ ಒಟ್ಟುಗ ೀ ಸಾರ್ಯುತುದಾರು ಅಂರ್ತಲಲ,
ಜವಾಬಾಾರ ತೀರುವ ಮೊದಲು ಸಾರ್ಯುತುದಿಾಲ)ಲ .
ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ ಅನಿಷ್ು ಸಂಬಂಧ,
ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ ಇಷ್ುಹಾನಿರ್ಯ ಬಂಧ.
ಸಾರ್ಯುತುರಲ್ಲಲಲ ಕಿರರ್ಯರು ಹಿರರ್ಯರ ದುರಗ ,
ಬಣಿ್ಸಲಳವ ೀ ರಾಮನ್ಾಳಿಾಕ ರ್ಯ ರಾಜ್ದ ಬಗ .

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಮಾಲ್ಾ್ರ್ರಣಾನ್ುಲ್ ೀಪನಾ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಪಾನಾಶನ್ವಾಸ್ಸ ೂೀsಖಿಲ್ಾಃ ।

ಬರ್ೂವುರಿೀಶ ೀ ಜಗತಾಂ ಪರಶಾಸ್ತಿ ಪರಕೃಷ್ುಧಮೇಯರ್ಣ ಜನಾದ್ಾಯನ ೀ ನ್ೃಪ ೀ ॥೯.೧೧॥

ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ರಾಜನ್ಾಗಿದಿಾರುವ ಧಮಥದ ಆಳಿಾಕ , ಇಷ್ುಮಾಲ್ ಆಭರರ್ಣ ಗಂಧ ಹಿರ್ತಪಾನಿೀರ್ಯ ಪ್ೂರ ೈಕ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 890

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಊಟ ಬಟ್ ು ಬರ ಸಕಲವೂ ಸಮೃದಾ, ಹ ೀಳಬಲ್ ಲವ ೀ ರಾಮರಾಜ್ವ ಷ್ುು ಪ್ರಸದಾ.

ಸ್ ಬರಹಮರುದ್ರಮರುದ್ಶ್ಾದಿವಾಕರಾದಿಮೂದ್ಧಯನ್್ರತನಪರಿಘಟ್ಟುತಪಾದ್ಪಿೀಠಃ ।
ನಿತ್ಂ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ್ಹ ನ್ರ ೈರರ್ ವಾನ್ರ ೈಶಾ ಸ್ಮೂಬಜ್ಮಾನ್ಚರಣ ೂೀ ರಮತ ೀ ರಮೀಶಃ ॥೯.೧೨॥

ಬರಹಮ-ರುದರ-ಇಂದರ-ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಸೂರ್ಯಥ,

ಮುಂತ್ಾದವರ ಕಿರೀಟರರ್ತನ ಮುಟುುವ ಪಾದದವ ರಾಮಚಂದರ.
ಇಂಥಾ ರಾಮ ಯಾವಾಗಲೂ ದ ೀವತ್ ಮನುಷ್್ ಕಪ್ಗಳಿಂದ,
ಪಾದಪ್ೂಜ ಗ ೂಂಡು ಕಿರೀಡಿಸುತ್ಾು ಹ ೂಂದುತುದಾ ಆನಂದ.

ತಸಾ್ಖಿಲ್ ೀಶ್ತುರನಾದ್್ನ್ುಗ ೈವ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸೀತಾಬಧ್ಾ ತಾರಮರ್ಯತ್ ಸ್ಾರತಂ ಸ್ುರ ೀಶಮ್ ।

ನಿತಾ್ವಿಯೀಗಿಪರಮೊೀಚಾನಿಜಸ್ಾಭಾವಾ ಸೌನ್ಾರ್ಯಯವಿರ್ರಮಸ್ುಲಕ್ಷರ್ಣಪೂವಯಭಾವಾ ॥೯.೧೩॥

ವಯೀಗವ ೀ ಇರದ ಜಗದ ಮಾತ್ಾಪ್ರ್ತರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್,

ಮಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಸೀತ್ ಯಾಗಿ ಸಾರಮರ್ಣಗಿೀವ ಪ್ರೀತ್ಾ್ತರ್್.
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಉರ್ತೃಷ್ು ಆನಂದಸಾರೂಪ್ ಕಾಂತಗಳ ಗುರ್ಣಸಾಗರ,
ಅಂಥಾ ತ್ಾಯಿ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೂಡನ್ ವಹರಸದ ವಾ್ಪಾರ.

ರ ೀಮೀ ತಯಾ ಸ್ ಪರಮಃ ಸ್ಾರತ ೂೀsಪಿ ನಿತ್ಂ ನಿತ ೂ್ೀನ್ನತಪರಮದ್ಭಾರರ್ೃತಸ್ಾಭಾವಃ ।

ಪೂಣ ೂ್ೀಯಡುರಾಜಸ್ುವಿರಾಜತಸ್ನಿನಶಾಸ್ು ದಿೀಪ್ನ್ನಶ ್ೀಕವನಿಕಾಸ್ು ಸ್ುಪುಷುತಾಸ್ು ॥೯.೧೪॥

ರ್ತನನ ಸಂರ್ತಸಕ ೆ ಬ ೀರ ಯಾರ ೂಬಬರೂ ಬ ೀಕಿಲಲದ ಸಂರ್ತಸದ ಸ ಲ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಬ ಳದಿಂಗಳ ಹೂದ ೂೀಟದಲ್ಲಲ ಸೀತ್ ಯಡನ್ ವಹರಸದನಂತ್ ಸಂರ್ತಸದ ಗಡರ್ಣ.

ಗಾರ್ಯನಿತ ಚ ೈನ್ಮನ್ುರಕತಧಿರ್ಯಃ ಸ್ುಕಣಾಾ ಗನ್ಧವಯಚಾರರ್ಣಗಣಾಃ ಸ್ಹ ಚಾಪುರ ೂೀಭಿಃ ।

ತಂ ತುಷ್ುುವುಮುಮಯನಿಗಣಾಃ ಸ್ಹಿತಾಃ ಸ್ುರ ೀಶ ೈ ರಾಜಾನ್ ಏನ್ಮನ್ುಯಾನಿತ ಸ್ದ್ಾsಪರಮತಾತಃ ॥೯.೧೫॥

ಗಂಧವಥರು ಚಾರರ್ಣರು ಅಪ್ುರ ರ್ಯರಂದ ಭಗವದ್ ಮಹಿಮಾ ಗಾರ್ಯನ,

ಮನಕರಗಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮುನಿಗಳು ಭಕುರಂದ ರಾಮನ ಗುರ್ಣಗಾನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 891

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಸಾಮಂರ್ತರು ಅಹಂಕಾರ ಮದ ಬಿಟುು ಮಾಡಿದರಂತ್ ಇವನ ಅನುಸರರ್ಣ.

ಏವಂ ತರಯೀದ್ಶಸ್ಹಸ್ರಮಸೌ ಸ್ಮಾಸ್ುತ ಪೃರ್ಥವೀಂ ರರಕ್ಷ ವಿಜತಾರಿರಮೊೀಘವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ।

ಆನ್ನ್ಾಮಿನ್ುಾರಿವ ಸ್ನ್ಾಧದಿನಿಾರ ೀಶ ್ೀ ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಸಾನ್ಾರಸ್ುಖವಾರಿಧಿರಪರಮೀರ್ಯಃ ॥೯.೧೬॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀರಾಮ ಭೂಮಿರ್ಯನ್ಾಳಿದುಾ ಹದಿಮೂರು ಸಾವರ ವಷ್ಥ,

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಪ್ತಯಾದ ರಾಮ ಚಂದರನಂತ್ ಲ್ ೂೀಕಕಿತುದಾ ರ್ತಂಪಾದ ಹಷ್ಥ.
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಭೂರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿದಾ ನಿಬಿಡ ಆನಂದಗಳ ಸಮುದರ,
ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯೀ ಮಾಡಲ್ಾಗದಂರ್ ಗುರ್ಣಗಡರ್ಣನವ ರಾಮಚಂದರ.

ದ್ ೀವಾ್ಂ ಸ್ ಚಾಜನ್ರ್ಯದಿನ್ಾರಹುತಾಶನೌ ದ್ೌಾ ಪುತೌರ ರ್ಯಮೌ ಕುಶಲವೌ ಬಲ್ಲನೌ ಗುಣಾಢೌ್ ।

ಶತುರಘನತ ೂೀ ಲವರ್ಣಮುದ್ಬರ್ಣಬಾರ್ಣದ್ಗಧಂ ಕೃತಾಾ ಚಕಾರ ಮಧುರಾಂ ಪುರಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ॥೯.೧೭॥

ರಾಮಚಂದರ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಂದಾರಗಿನ ಸಾರೂಪ್ ಕುಶ ಲವರ ಅವಳಿ ಮಕೆಳಾಗಿ ಪ್ಡ ದ,
ಉರ್ತೃಷ್ು ಶಕಿುರ್ಯ ವಶ್ಷ್ಠ ಬಾರ್ಣ ಶರ್ತುರಘನಗ ಕ ೂಟುು ಲವಣಾಸುರನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿಸದ.
ಲವಣಾಸುರನಿದಾ ಜಾಗವದು ಮಧುವನ, ಅಭಿವೃದಿಾಗ ೂಳಿಸ ಮಾಡಿದ ಮರ್ುರಾಪ್ಟುರ್ಣ.

ಕ ೂೀಟ್ಟತರರ್ಯಂ ಸ್ ನಿಜಘಾನ್ ತಥಾsಸ್ುರಾಣಾಂ ಗನ್ಧವಯಜನ್ಮ ರ್ರತ ೀನ್ ಸ್ತಾ ಚ ಧಮಮಯಮ್ ।

ಸ್ಂಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ನರ್ಯಜದ್ುತತಮಕಲಪಕ ೈಃ ಸ್ಾಂ ರ್ಯಜ್ಞ ೈರ್ಯವಾಜಮುಖಸ್ತುಚಿವಾಶಾ ರ್ಯತರ ॥೯.೧೮॥

ಆನಂರ್ತರ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಮಾಡಿಸದ ಭರರ್ತನ ಮುಖಾಂರ್ತರ,

ಗಂಧವಥರೂಪ್ದ ಮೂರುಕ ೂೀಟ್ಟ ಅಸುರಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಸಂಹಾರ.
ಸಜಜನರಗ ಧಮಥ ತಳಿಸಲು ,ಲ್ ೂೀಕಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಥ ತ್ ೂೀರಕ ರ್ಯ ಕಾರ್ಯಥ,
ಬರಹಮರುದಾರದಿಗಳ ನ್ ರವಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ತ್ಾನ್ ೀ ಪ್ೂಜ ಗ ೂಂಡ ರಾಮಚಂದರ.
ಅರ್ಶ್ದ್ರತಪಶಾಯಾ್ಯನಿಹತಂ ವಿಪರಪುತರಕಮ್ ।
ಉಜಞೀವಯಾಮಾಸ್ ವಿರ್ುಹಯತಾಾ ತಂ ಶ್ದ್ರತಾಪಸ್ಮ್ ॥೯.೧೯॥

ಕ ಲ ಕಾಲ್ಾನಂರ್ತರ ನಿೀಚ ಉದ ಾೀಶದ ದುಷ್ು ಶ್ದರ ಶಂಬೂಕನ ಸಂಹಾರ,

ವೃದಾ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಪ್ುರ್ತರನಿಗ ರಾಮ ಮಾಡಿದ ಮರು ಜೀವದಾನದ ಕಾರ್ಯಥ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 892

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಜಙ್ಘನಾಮಾsಸ್ುರಃ ಪೂವಯಂ ಗಿರಿಜಾವರದ್ಾನ್ತಃ ।

ಬರ್ೂವ ಶ್ದ್ರಃ ಕಲ್ಾಪರ್ಯುಃ ಸ್ ಲ್ ೂೀಕಕ್ಷರ್ಯಕಾಮ್ಯಾ ॥೯.೨೦॥

ಜಂಘ ಎಂಬ ಒಬಬ ಅಸುರ, ಅವನಿಗಿರ್ತುು ಪಾವಥತರ್ಯ ವರ.

ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದವರ ಗೂ ಬದುಕಿರುವ ಶಕಿು, ಲ್ ೂೀಕನ್ಾಶ ಅವನ ರ್ತಪ್ಸುನ ಹಿಂದಿನ ರ್ಯುಕಿು.

ತಪಶಾಚಾರ ದ್ುಬುಯದಿಧರಿಚಛನ್ ಮಾಹ ೀಶಾರಂ ಪದ್ಮ್ ।

ಅನ್ನ್್ವಧ್ಂ ತಂ ತಸಾಮಜಞಘಾನ್ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಃ ॥೯.೨೧॥

ರುದರ ಪ್ದವರ್ಯ ನಿೀಚ ಬರ್ಯಕ ರ್ತಪ್ಸುನ ಹಿಂದಿನ ಉದ ಾೀಶ,

ವರ ನಿೀಡಿದ ತ್ಾಯಿ ಪಾವಥತರ್ಯ ಪ್ಡ ವ ಕಾಮಾವ ೀಶ.
ಶಂಬೂಕ ಬ ೀಯಾಥರೂ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಇಂಥಾ ನಿೀಚ ರ್ತಪೀನಿರರ್ತ,
ಸಾರ್ತಃ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ್ಾಗಿ ಅವನ ಕ ೂಂದಾರ್ತ.

ಶ ಾೀತದ್ತಾತಂ ತಥಾ ಮಾಲ್ಾಮಗಸಾಾದ್ಾಪ ರಾಘವಃ ।

ಅನ್ನ್ನರ್ಯಜ್ಞಾಕೃಚ ಛವೀತ ೂೀ ರಾಜಾ ಕ್ಷುದಿಾನಿವತತಯನ್ಮ್ ॥೯.೨೨॥

ಕುವಯನ್ ಸ್ಾಮಾಂಸ ೈದ್ಾಧಯತ ೂರೀಕ ೂತೀ ಮಾಲ್ಾಂ ರಾಮಾತ್ಯಮ ಪಪಯರ್ಯತ್ ।

ಅಗಸಾಾರ್ಯ ನ್ ಸಾಕ್ಾತುತ ರಾಮೀ ದ್ದ್ಾ್ದ್ರ್ಯಂ ನ್ೃಪಃ ॥೯.೨೩॥

ಶಂಬೂಕ ವಧ್ ನಂರ್ತರ ಶ್ರೀರಾಮ ತ್ ರಳಿದುಾ ನ್ ೀರ ಅಗಸಾಯಶರಮಕ ೆ,

ಅಗಸಯರು ಶ ಾೀರ್ತನಿಂದ ಕ ೂಂಡ ಬಾಡದ ಹೂಮಾಲ್ ಸಾೀಕರಸುವುದಕ ೆ.
ಹಿಂದ ಶ ಾೀರ್ತನ್ ಂಬ ರಾಜ ಮಾಡಿದಾನಂತ್ ಯಾಗ- ಇಲಲದ ೀ ಅನನದಾನ,
ಫಲವಾಗಿ ಕಾಡಿರ್ತುವನ ಹಸವಗ ರ್ತನನ ಮಾಂಸ ತನುನವ ಗತ -ಹಿೀನ.
ಪಾಪ್ ಪ್ರಹಾರಕ ೆ ಬರಹಾಮಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯ ಅಗಸಯರಗಿತುದ,ಾ
ಅಗಸಯರದನು ರಾಮಗಪ್ಥಸದ ಮೀಲ್ ಬಾಧ್ ಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ಯಾದ.

ಕ್ಷುದ್ಭಾವಮಾತರಫಲದ್ಂ ನ್ ಸಾಕ್ಾದ್ ರಾಘವ ೀsಪಿಪಯತಮ್ ।

ಕ್ಷುದ್ಭಾವಮಾತರಮಾಕಾಙ್ಷನ್ ಮಾಮಸೌ ಪರಿಪೃಚಛತಿ ॥೯.೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 893

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ವ್ವಧ್ಾನ್ತಸ್ತತ ೂೀ ರಾಮೀ ದ್ದ್ಾ್ಚ ಛವೀತ ಇತಿ ಪರರ್ುಃ ।

ಮತಾಾ ಬರಹಾಮsದಿಶನಾಮಲ್ಾಂ ಪರದ್ಾತುಂ ಕುಮೂಯೀನ್ಯೀ ॥೯.೨೫॥

ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ಅಪ್ಥಸದ ಕಾಣಿಕ ರ್ಯ ಫಲವದು ಸೀಮಾತೀರ್ತ,

ಆದರ ಶ ಾೀರ್ತಗಿದಾದುಾ ಹಸವ ನಿೀಗಿಕ ೂಳುಳವ ಫಲ ಅತಸೀಮಿರ್ತ.
ಅರ್ಥವಾಗದು ಸಾಮಾನ್ಚಿರ್ತುಕ ೆ ದ ೀವತ್ ಗಳ ವ್ವಹಾರದ ನ್ ೂೀಟ,
ನ್ ೀರ ರಾಮಗಪ್ಥಸದ ಅಗಸಯರಗ ಕ ೂಡಲ್ ಹೀಳಿದುಾ ಬರಹಮನ್ಾಡಿದ ಆಟ.

ತಾಮಗಸ್ಾಕರಪಲಿವಾಪಿಪಯತಾಂ ರ್ಕತ ಏಷ್ ಮಮ ಕುಮೂಸ್ಮೂವಃ ।

ಇತ್ವ ೀತ್ ಜಗೃಹ ೀ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಸ ತೀನ್ ಸ್ಂಸ್ುತತ ಉಪಾಗಮತ್ ಪುರಮ್ ॥೯.೨೬॥

ಅಗಸಯ ರ್ತನನ ಭಕುನ್ ಂದು ತಳಿದವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,

ಅವನಿರ್ತು ಹೂಮಾಲ್ ಸಾೀಕರಸದ ರಘುಕುಲಚಂದರ.
ಶ್ರೀರಾಮನ್ಾದ ಅಗಸಯರಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರವಂದಿರ್ತ,
ಎಲಲ ಬಲಲ ಸೂರ್ತರಧ್ಾರ ಹ ೂರಟ ಅಯೀಧ್ ್ರ್ಯರ್ತು.

ಅರ್ಕ ೀಚಿದ್ಾಸ್ುರಸ್ುರಾಃ ಸ್ುರಾರ್ಣಕಾ ಇತು್ರುಪರರ್ಥತಪೌರುಷಾಃ ಪುರಾ ।

ತ ೀ ತಪಃ ಸ್ುಮಹದ್ಾಸ್ತಾ ವಿರ್ುಂ ಪದ್ಮಸ್ಮೂವಮವ ೀಕ್ಷಯ ಚ ೂೀಚಿರ ೀ ॥೯.೨೭॥

ಸುರಾರ್ಣಕರು ಎಂದು ಪ್ರಸದಾವಾದ ವಶ ೀಷ್ ಬಲದ ಅಸುರರದಾರು,

ಅವರು ರ್ತಮಮ ರ್ತಪ್ಸುಗ ೂಲ್ಲದ ಬರಹಮದ ೀವನಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದರು.

ರ್ೂರಿಪಾಕಕೃತಿನ ೂೀsಪಿ ನಿಶಾಯಾನ್ುಮಕ್ತತಮಾಪುನಮ ಉದ್ಾರಸ್ದ್ುೆರ್ಣ ।

ಇತು್ದಿೀರಿತಮಜ ೂೀsವಧ್ಾರ್ಯ್ಯ ತತ್ ಪಾರಹ ಚ ಪರಹಸತಾನ್ನ್ಃ ಪರರ್ುಃ ॥೯.೨೮॥

ಉರ್ತೃಷ್ು ಸದುಗರ್ಣಭರರ್ತನ್ಾದ ಬರಹಮದ ೀವಾ ನಿನಗ ನಮಸಾೆರ,

ಪಾಪ್ಕಮಿಥಷ್ುರಾಗಿದಾರೂ ನಮಗಾಗಬ ೀಕು ಮೊೀಕ್ಷಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರ.
ಮುಗುಳನಕೆ ಬರಹಮದ ೀವ ಸೂಚಿಸುತ್ಾುನ್ -ವರ -ಪ್ರಹಾರ.

ಯಾವದ್ ೀವ ರಮಯಾ ರಮೀಶಾರಂ ನ ೂೀ ವಿಯೀಜರ್ಯರ್ ಸ್ದ್ುೆಣಾರ್ಣ್ಯವಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 894

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ತಾವದ್ುಚಾಮಪಿ ದ್ುಷ್ೃತಂ ರ್ವನ ೂೇಕ್ಷಮಾಗೆಯಪರಿಪನಿ್ ನ ೂೀ ರ್ವ ೀತ್ ॥೯.೨೯॥

ಎಲ್ಲಲರ್ಯವರ ಗ ರಮಾ ರಮೀಶಾರರು ಆಗುವುದಿಲಲವೀ ಬ ೀಪ್ಥಡ ,

ಅಲ್ಲಲೀವರ ಗ ನಿಮಮ ರ್ತಪ್ುಾಗಳಾಗುವುದಿಲಲ ಮೊೀಕ್ಷಮಾಗಥಕ ೆ ರ್ತಡ .

ಇತು್ದಿೀರಿತಮವ ೀತ್ ತ ೀSಸ್ುರಾಃ ಕ್ಷ್ಪರಮೊೀಕ್ಷಗಮನ ೂೀತುುಕಾಃ ಕ್ಷ್ತೌ ।

ಸಾಧನ ೂೀಪಚರ್ಯಕಾಙ್ಕಚಷಣ ೂೀ ಹರೌ ಶಾಸ್ತಿ ಕ್ಷ್ತಿಮಶ ೀಷ್ತ ೂೀSರ್ವನ್ ॥೯.೩೦॥

ಹಿೀಗ ಬರಹಮದ ೀವನಿಂದ ಅಸುರರು ವರ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ,

ಸಾಧನ್ ಗಾಗಿ ರಾಮನ್ಾಳಿಾಕ ರ್ಯ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ಾುರ .

ತಾನ್ನಾದಿಕೃತದ್ ೂೀಷ್ಸ್ಞ್ಾಯೈಮೊೇಯಕ್ಷಮಾಗೆಯಗತಿಯೀಗ್ತ ೂೀಜಿತಾನ್ ।

ಮೈರ್ಥಲಸ್್ ತನ್ಯಾ ವ್ಚಾಲರ್ಯನಾಮರ್ಯಯಾ ಸ್ಾತನ್ುವಾ ಸ್ಾಮಾಗೆಯತಃ ॥೯.೩೧॥

ಯೀಗ್ತ್ ಯಿರದ ಪಾಪ್ಷ್ಠ ಸುರಾರ್ಣಕರಗ ಸೀತ್ಾಮಾರ್ತ,

ದುಗಾಥರೂಪ್ದ ಮಾಯಯಿಂದ ಮಾಡುತ್ಾುಳ ಮಾಗಥಚು್ರ್ತ.

ಆಜ್ಞಯೈವ ಹಿ ಹರ ೀಸ್ುತ ಮಾರ್ಯಯಾ ಮೊೀಹಿತಾಸ್ುತ ದಿತಿಜಾ ವ್ನಿನ್ಾರ್ಯನ್ ।

ರಾಘವಂ ನಿಶ್ಚರಾಹೃತಾಂ ಪುನ್ಜಾಞಯನ್ಕ್ತೀಂ ಜಗೃಹ ಇತ್ನ ೀಕಶಃ ॥೯.೩೨॥
ಭಗವದಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದುಗ ಥಯಿಂದ ಪ ರೀರರ್ತ ದ ೈರ್ತ್ರು,
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ನಿಂದನ್ ಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು.
ರಾವರ್ಣ ಹ ೂತ್ ೂುರ್ಯಾ ಸೀರ್ತ ಕಳಂಕಿರ್ತ,
ರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಗಾಗುತ್ಾುಳ ಸಾೀಕೃರ್ತ.
ಹಿೀಗ ವಧವಧವಾದ ದ ೈವ ನಿಂದನ್ ,
ಹಾಗ ೀ ಆಗಬ ೀಕಿರ್ತುವರುಗಳ ಸಾಧನ್ .

ಬರಹಮವಾಕ್ಮೃತಮೀವ ಕಾರರ್ಯನ್ ಪಾತರ್ಯಂಸ್ತಮಸ ಚಾನ್ಧ ಆಸ್ುರಾನ್ ।

ನಿತ್ಮೀವ ಸ್ಹಿತ ೂೀsಪಿ ಸೀತಯಾ ಸ ೂೀsಜ್ಞಸಾಕ್ಷ್ಕಮರ್ೂದ್ ವಿರ್ಯುಕತವತ್ ॥೯.೩೩॥

ಸರ್ತ್ವಾಗಿಸಲು ಬರಹಮ ಸುರಾರ್ಣಕರತುದಾ ವರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 895

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ತ್ ೂೀರಲು ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ದಾಾರ.

ಇದಾರೂ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಗ ವಯೀಗವ ೀ ಇರದ ಸ್ತ,
ರಾಮ ತ್ ೂೀರಕ ೂಂಡ ಸೀತ್ ಯಿಂದ ಬ ೀರ ಯಾದಂರ್ ರೀತ.

ತ ೀನ್ ಚಾನ್ಧತಮ ಈರ್ಯುರಾಸ್ುರಾ ರ್ಯಜ್ಞಮಾಹಾರ್ಯದ್ಸೌ ಚ ಮೈರ್ಥಲ್ಲೀಮ್ ।

ತತರ ರ್ೂಮಿಶಪರ್ಚಛಲ್ಾನ್ನೃಣಾಮ್ ದ್ೃಷುಮಾಗೆಯಮಪಹಾರ್ಯ ಸಾ ಸ್ತಾ ॥೯.೩೪॥

ತ್ ೂೀರಲಾಟ್ಟುರ್ತು ಸೀತ್ಾರಾಮರ ಬಾಹ್ ವಯೀಗ ,

ಸುರಾಣಿಕರಾದರು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ಶಾಶಾರ್ತ ಭಾಗ .
ರಾಮ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಅಶಾಮೀಧರ್ಯಜ್ಞದಿ ಭಾಗಿಯಾಗಲ್ಲಕ ೆ ,
ಭೂಮಾತ್ ರ್ಯ ಕರ ದು ಸೀತ್ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುಳ ರ್ತನನ ಶುದಾರ್ತಾದ ಪ್ರೀಕ್ಷ .
ಜಗನ್ಾಮತ್ ರ್ಯ ಸಾೀಕರಸ ಸನ್ಾಮನಿಸುತ್ಾುಳ ಅವಳು ಭೂಮಾತ್ ,
ಜಗದಕಣಿ್ಂದ ಮರ ಯಾಗಿ ರಾಮನ್ ೂಂದಿಗಿರುತ್ಾುಳ ಸೀತ್ಾಮಾತ್ .

ಗುರುಂ ಹಿ ಜಗತ ೂೀ ವಿಷ್ು್ಬಯಹಾಮರ್ಣಮಸ್ೃಜತ್ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ತ ೀನ್ ತದ್ಾಚನ್ಂ ಸ್ತುು ನಾನ್ೃತಂ ಕರುತ ೀ ಕಾಚಿತ್ ॥೯.೩೫॥

ನಾಸ್ತುವಪ್ನ್ೃತಂ ಕುಯಾ್ಯದ್ ವಚನ್ಂ ಪಾರಲ್ೌಕ್ತಕಮ್ ।

ಐಹಿಕಂ ತಾಸ್ುರ ೀಷ ಾೀವ ಕಾಚಿದ್ಧನಿತ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ॥೯.೩೬ ॥

ಜಗದುಗರುವಾಗಿ ಬರಹಮನ ಮಾಡಿದ ವಷ್ು್ ಸಜಜನರಲ್ಲಲ ಮಾಡಲಲವನ ಮಾರ್ತ ಸುಳುಳ.

ಬರಹಮಪ್ರ್ತ ವಷ್ು್ ಅಸಜಜನರಲ್ಾಲದ ಬರಹಮವಾಕ್ವನೂನ ಮಾಡಲಲ ಎಂದೂ ಸುಳುಳ.
ಪ್ರಲ್ ೂೀಕಪ್ರವಾದ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಮಾರ್ತನೂನ ಮಾಡಲಲ ಸುಳುಳ.
ಖಂಡಿತ್ಾ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಅಸುರರಲ್ಲಲ ಐಹಿಕವಾದ ವರಗಳ ಸುಳುಳ.
ಅದೃಶ್ರ್ತಾ ,ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾ ,ಅವಧ್ರ್ತಾ -ವರಗಳನುನ ಮಾಡುವ ಸುಳುಳ.

ನಿಜಾಧಿಕ್ಸ್್ ವಿಜ್ಞಪ ಾೈ ಕಾಚಿದ್ ವಾರ್ಯುಸ್ತದ್ಾಜ್ಞಯಾ ।

ಹನಿತಬರಹಮತಾಮಾತಿೇರ್ಯಮದ್ಾಧ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ಪರರ್ುಃ ॥೯.೩೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 896

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಭಗವದಾಜ್ಞ ಇದಾರ ವಾರ್ಯುದ ೀವರೂ ಕ ಲವಮಮ ಬರಹಮನ್ಾಜ್ಞ ಮಿೀರುವುದಿದ ,

ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದಾಗಿ ದ ೀವತ್ಾವಗಥದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಆಧಕ್ ತ್ ೂೀರಕ ೂಳುಳವುದಿದ .
ಎರಡನ್ ರ್ಯದಾಗಿ ಬರಹಮಪ್ದವಗ ತ್ಾನ್ ೀ ಬರುತುರುವದ ತಳಿಸುವುದಿದ .

ನಾನ್್ಃ ಕಶ್ಾತ್ ತದ್ಾರಾಣಾಂ ಶಾಪಾನಾಮಪ್ತಿಕರಮಿೀ ।

ಅಯೀಗ ್ೀಷ್ು ತು ರುದ್ಾರದಿವಾಕ್ಂ ತೌ ಕುರುತ ೂೀ ಮೃಷಾ ॥೯.೩೮॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರವಾಗಲ್ಲೀ ಅರ್ವಾ ಯಾವುದ ೀ ಶಾಪ್,

ಪಾರರ್ಣನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ಬಿಟುು ಬ ೀರಾರಗಿಲಲ ಮಿೀರುವ ಪ್ರತ್ಾಪ್.
ಮಾಡುತ್ಾುರ ಅಯೀಗ್ ಅಪಾರ್ತರರಲ್ಲಲ ರುದಾರದಿಗಳ ವರ ಅನೃರ್ತ,
ಮುಖ್ವಾಗಿರುರ್ತುಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ನಿರ್ಯಮನ ಮರ್ತುು ಲ್ ೂೀಕಹಿರ್ತ.

ಏಕದ್ ೀಶ ೀನ್ ಸ್ತ್ಂ ತು ಯೀಗ ್ೀಷ್ಾಪಿ ಕದ್ಾಚನ್ ।

ನ್ ವಿಷ ೂ್ೀವಯಚನ್ಂ ಕಾಾಪಿ ಮೃಷಾ ರ್ವತಿ ಕಸ್್ಚಿತ್ ।
ಏತದ್ತ ೂ್ೀಯsವತಾರಶಾ ವಿಷ ೂ್ೀರ್ಯವತಿ ಸ್ವಯದ್ಾ ॥೯.೩೯॥

ಕ ಲವಮಮ, ರುದಾರದಿಗಳ ಮಾರ್ತೂ ನಡ ವುದು ಭಾಗಶಃ ಮಾರ್ತರ,

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮಾರ್ತು ಮಾರ್ತರ ಎಂದೂ ಸುಳಾಳಗಲಲ ಸವಥರ್ತರ.
ಸೃಷು ನಿರ್ಯಮನ ಸಂಹಾರ ಎಲ್ಾಲ ಅವನದ ೀ ಸಂಕಲಾ,
ಅವನವತ್ಾರಗಳಲೂಲ ಬದಾನ್ಾದವನವ ಸರ್ತ್ಸಂಕಲಾ.

ಪರವಿಶ್ ರ್ೂಮೌ ಸಾ ದ್ ೀವಿೀ ಲ್ ೂೀಕದ್ೃಷ್ುಯನ್ುಸಾರತಃ ।

ರ ೀಮೀ ರಾಮೀಣಾವಿರ್ಯುಕಾತ ಭಾಸ್ಾರ ೀರ್ಣ ಪರಭಾ ರ್ಯಥಾ ॥೯.೪೦॥

ಸೀತ್ಾದ ೀವ ಲ್ ೂೀಕದ ಕಣಿ್ಗ ಮಾಡಿದಳು ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರವ ೀಶ,

ಸೂರ್ಯಥನ್ ೂಳಗಿನ ಪ್ರಭ ರ್ಯಂತ್ ರಾಮನ್ ೂಡನ್ ಇದಾಳ ಂಬುದು ವಶ ೀಷ್.

ಏವಂ ರಮಲ್ಾಳಿತಪಾದ್ಪಲಿವಃ ಪುನ್ಃ ಸ್ ರ್ಯಜ್ಞ ೈಶಾ ರ್ಯಜನ್ ಸ್ಾಮೀವ ।

ವರಾಶಾಮೀಧ್ಾದಿಭಿರಾಪತಕಾಮೊೀ ರ ೀಮೀsಭಿರಾಮೊೀ ನ್ೃಪತಿೀನ್ ವಿಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ॥೯.೪೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 897

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಹಿೀಗ ಆಪ್ುಕಾಮನ್ಾದ ಪ್ರಭು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,

ರಮಾವಂದಿರ್ತ ಪಾದಕಮಲಗಳ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.
ಮಾಡುತುದಾ ರಾಜರ ಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಅಶಾಮೀಧ್ಾದಿ ರ್ಯಜ್ಞ,
ರ್ತನನನ್ ನೀ ತ್ಾ ಆರಾಧಸಕ ೂಂಡು ಶ್ಕ್ಷರ್ಣವೀರ್ಯುತುದಾ ಸವಥಜ್ಞ.

ರಾಮಸ್್ ದ್ೃಶಾ್ ತಾನ ್ೀಷಾಮದ್ೃಶಾ್ ಜನ್ಕಾತಮಜಾ ।

ರ್ೂಮಿಪರವ ೀಶಾದ್ೂಧವಯಂ ಸಾ ರ ೀಮೀ ಸ್ಪತಶತಂ ಸ್ಮಾಃ ॥೯.೪೨॥

ಸೀತ್ ರಾಮಗಾಗಿದಾಳು ದೃಶ್ -ಇರ್ತರರಗ ಅದೃಶ್,

ಆಡಿದಳು ಸೀತ್ಾ ರಾಮನ್ ೂಡನ್ ಏಳುನೂರು ವಷ್ಥ.

ಏವಂವಿಧ್ಾನ್್ಗಣಿತಾನಿ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಸ್್ ರಾಮಾವತಾರಚರಿತಾನಿ ತದ್ನ್್ಪುಮಿೂಃ ।

ಶಕಾ್ನಿ ನ ೈವ ಮನ್ಸಾsಪಿ ಹಿ ತಾನಿ ಕತುತಯಂ ಬರಹ ೇಶಶ ೀಷ್ಪುರುಹೂತಮುಖ ೈಃ ಸ್ುರ ೈಶಾ ॥೯.೪೩

ಇಂಥಾ ಶ್ರಹರರ್ಯ ರಾಮಾವತ್ಾರದ ಚರತ್ ರಗಳು ಅಗಣಿರ್ತ,

ಬರಹಮ ರುದರ ಶ ೀಷ್ ಇಂದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಆಗದು ಮನ್ ೂೀಗರ್ತ.
ಇದನ್ ನಲ್ಾಲ ಮಾಡುವವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಬ ೀರಾರಗೂ ಸಾಧ್ವ ೀ ಆಗದ ಕಾರರ್ಣ.

ತಸ ್ೈವಮಬಞರ್ವಲ್ ೂೀಕಸ್ಮಾಮಿಮಾಂ ಕ್ಾಮಂ ಕೃತಾಾsನ್ುಶಾಸ್ತ ಉದಿೀಕ್ಷಯ ಗುಣಾನ್ ಧರಾಯಾಃ ।

ವ ೈಶ ೀಷ್್ಮಾತಮಸ್ದ್ನ್ಸ್್ ಹಿ ಕಾಙ್ಷಮಾಣಾ ವೃನಾಾರಕಾಃ ಕಮಲಜಂ ಪರತಿ ತಚಛಶಂಸ್ುಃ ॥೯.೪೪॥

ಹಿೀಗ ಸಾಗಿರಲು ರಾಮಚಂದರನ ಆಳಿಾಕ ,

ಭೂಮಿ ಸಮನ್ಾಗಿರ್ತುದು ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕಕ ೆ.
ಹಿೀಗ ಂದರು ಇದ ಗಮನಿಸುತುದಾ ದ ೀವತ್ಾವೃಂದ , ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕದ ಹಿರರ್ತನದ ಹ ಬಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ.

ಆಮನ್ಾಯ ತ ೈಃ ಸ್ಹ ವಿರ್ುರ್ಯಗವತಾಯಾರ್ಣಂ ಸಾೀಯಾರ್ಯ ಸ್ದ್ಮನ್ ಇಯೀಷ್ ದಿದ್ ೀಶ ಚ ೈವ ।

ರುದ್ರಂ ಸ್ಾಲ್ ೂೀಕಗಮನಾರ್ಯ ರಘೂತತಮಸ್್ ಸ್ಮಾಾತ್ಯನ ೀ ಸ್ ಚ ಸ್ಮೀತ್ ವಿರ್ುಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ
॥೯.೪೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 898

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಬರಹಮದ ೀವ ನಡ ಸುತ್ಾುನ್ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಆಪಾುಲ್ ೂೀಚನ್ ,

ರಾಮ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳಲು ವನಂತಸಲ್ಲಕ ೆ ರುದರನ ನಿಯೀಜನ್ .
ಅದ ೀ ರೀತ ರಾಮನ ಬಳಿಬಂದು ಶ್ವ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ನಮರ ನಿವ ೀದನ್ .

ಏಕಾನ್ತಮೀತ್ ರಘುಪ ೀರ್ಣ ಸ್ಮಸ್ತಕಾಲ್ ೂೀ ರುದ್ ೂರೀ ಜಗಾದ್ ವಚನ್ಂ ಜಗತ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ।
ವ ೈಶ ೀಷ್್ಮಾತಮರ್ವನ್ಸ್್ ಹಿ ಕಾಙ್ಷಮಾಣಾಸಾತವಮತ್ಯರ್ಯನಿತ ವಿಬುಧ್ಾಃ ಸ್ಹಿತಾ ವಿಧ್ಾತಾರ ॥೯.೪೬ ॥

ರಾಮಚಂದರನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಸಂಹಾರಕ ರುದರದ ೀವರ ಆಗಮನ,

ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ರುದರ ಬರಹಮದ ೀವನ್ಾಡಿದ ಮಾರ್ತನನ.
ಭೂಮಿಗಿಂರ್ತ ರ್ತಮಮ ಲ್ ೂೀಕದ ಉರ್ತುಮರ್ತಾ,
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರ್ಥನ್ ನಿನನಲ್ಲಲ ಅದ ಬ ೀಡುತ್ಾು .

ಪುತರಸ್ತವ ೀಶ ಕಮಲಪರರ್ವಸ್ತಥಾsಹಂ ಪೌತರಸ್ುತ ಪೌತರಕವಚ ೂೀ ರ್ಯದ್ಪಿ ಹ್ಯೀಗ್ಮ್ ।

ಸ್ಮಾೂವರ್ಯನಿತ ಗುಣಿನ್ಸ್ತದ್ಹಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ಗನ್ುತಂ ಸ್ಾಸ್ದ್ಮ ನ್ತಿಪೂವಯಮಿತ ೂೀ ರ್ವನ್ತಮ್ ॥೯.೪೭॥
ಶ್ವ ರಾಮನಲ್ಲಲ ವನಂತಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ - ಬರಹಮ ನಿನನ ಮಗ,
ಅಪ್ರ್್ವ ನಿಸದರೂ ನಿನಗ ನನನ ನುಡಿ ; ನ್ಾನು ನಿನನ ಮೊಮಮಗ.
ಗುಣಿಗಳಿಗ ಮೊಮಮಕೆಳ ಮೀಲ್ ಬಲು ಪ್ರೀತರ್ಯಂತ್ ಶ್ರೀರಾಮ,
ನಮಸೆರಸ ಬ ೀಡುತುದ ಾೀನ್ ಸ ೀರಕ ೂೀ ಸಾಾಮಿೀ ನಿನನ ಸಾಧ್ಾಮ.

ರ್ಯತಾಾರ್ಯ್ಯಸಾಧನ್ಕೃತ ೀ ವಿಬುಧ್ಾತಿ್ಯತಸ್ತವಂ ಪಾರದ್ುಶಾಕತ್ಯ ನಿಜರೂಪಮಶ ೀಷ್ಮೀವ ।

ತತ್ ಸಾಧಿತಂ ಹಿ ರ್ವತಾ ತದಿತಃ ಸ್ಾಧ್ಾಮ ಕ್ಷ್ಪರಂ ಪರಯಾಹಿ ಹಷ್ಯಂ ವಿಬುಧ್ ೀಷ್ು ಕುವಯನ್ ॥೯.೪೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಯಾವುದಕ ೆ ಮಾಡಿದ ಾಯೀ ಅವತ್ಾರ,

ಸಾಧಸಲಾಟ್ಾುಗಿದ ಸಾಾಮಿ ನಿನಿನಂದಾಗಲ್ ೀ ಆ ವಶ ೀಷ್ಕಾರ್ಯಥ.
ಹಾಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರ್ಥನ್ ಇದು ಶ್ರೀರಾಮ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಹಷ್ಥವೀರ್ಯುರ್ತು ಸ ೀರು ನಿನನ ಧ್ಾಮ.

ಓಮಿತು್ವಾಚ ರ್ಗವಾಂಸ್ತದ್ಶ ೀಷ್ಮೀವ ಶುರತಾಾ ರಹಸ್್ರ್ ತನ್ುಸ್ತವಪರಾ ಹರಸ್್ ।

ದ್ುವಾಯಸ್ನಾಮರ್ಯುಗಿಹಾsಗಮದ್ಾಶು ರಾಮ ಮಾಂ ಭ ೂೀಜರ್ಯ ಕ್ಷುಧಿತಮಿತ್ಸ್ಕೃದ್ ಬುರವಾಣಾ॥೯.೪೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 899

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಶ್ವನಿಂದ ರಹಸ್ದಲ್ಲಲ ಎಲಲವನುನ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,

ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ ಎಂದು ಸಮಮತಸದ ಭಕುವರ್ತುಲ ರಘುಕುಲಚಂದರ.
ಆಗಾಗುರ್ತುದ ಶ್ವನ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದ ಪ್ರವ ೀಶ,
ಹಸದಿಹ ನನಗ ಉರ್ಣಬಡಿಸ ಂದು ಬಂದ ದೂವಾಥಸ.

ಸದ್ಧಂ ನ್ ದ್ ೀರ್ಯಮರ್ ಸಾಧ್ಮಪಿೀತಿ ವಾಚಂ ಶುರತಾಾsಸ್್ ವಾಕುಮರ್ಯಜಾತಮುರು ಸ್ಾಹಸಾತತ್ ।

ಅನ್ನಂ ಚತುಗುೆಯರ್ಣಮದ್ಾದ್ಮೃತ ೂೀಪಮಾನ್ಂ ರಾಮಸ್ತದ್ಾಪ್ ಬುರ್ುಜ ೀsರ್ ಮುನಿಃ ಸ್ುತುಷ್ುಃ ॥೯.೫೦॥

ಮಾಡಿದುಾ ಕ ೂಡಬ ೀಡ,ಮಾಡಿ ಬಡಿಸಬ ೀಡ (ಸದಾ-ಸಾಧ್)ಇದು ದೂವಾಥಸರ ನುಡಿ,

ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೂಟು ದೂವಾಥಸರಗ ಚರ್ತುವಥಧ್ಾನನವ ರ್ತನನ ಕ ೈಯಿಂದ ಸೃಷು ಮಾಡಿ.
ಭಗವಂರ್ತ ಕ ೂಟು ಅಮೃರ್ತರ್ತುಲ್ ಆಹಾರ,
ಮುನಿ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸಾೀಕಾರ.

ತೃಪ್ತೀ ರ್ಯಯೌ ಚ ಸ್ಕಲ್ಾನ್ ಪರತಿ ಕ ೂೀಪಯಾನ್ಃ ಕಶ್ಾನ್ನ ಮೀsತಿ್ಯತವರಂ ಪರತಿಧ್ಾತುಮಿೀಶಃ ।

ಏವಂ ಪರತಿಜ್ಞಕ ಋಷಃ ಸ್ ಹಿ ತತಾತಿಜ್ಞಾಂ ಮೊೀಘಾಂ ಚಕಾರ ರ್ಗವಾನ್ ನ್ತು ಕಶ್ಾದ್ನ್್ಃ ॥೯.೫೧॥

ಯಾರೂ ನನನ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯ ಈಡ ೀರಸಲು ಸಮರ್ಥರಲಲವ ಂದು ದೂವಾಥಸರ ವಾದ,

ಅಂರ್ತಹಾ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯ ಕ ೂೀಪ್ತ್ ೂೀರುವ ಮುನಿ ರಾಮನಿರ್ತು ಅನನದಿಂದ ರ್ತೃಪ್ುನ್ಾದ.
ಹಿೀಗ ರಾಮಚಂದರ "ಯಾರಂದಲೂ ಕ ೂಡಲಸಾಧ್" ಎಂಬ ಮಾರ್ತ ಸುಳುಳ ಮಾಡಿದ,
ಸವಥಶಕು ಸವಥವಾ್ಪ್ು ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಹರಗ ಎಲಲ ಸಾಧ್ವ ಂಬುದು ನಿವಥವಾದ.

ಕುನಿತೀ ತು ತಸ್್ ಹಿ ಮುನ ೀವಯರತ ೂೀsಜರ್ಯತ್ ತು ರಾಮಃ ಸ್ ಕೃಷ್್ತನ್ುವಾ ಸ್ಾಬಲ್ಾಜಞಗಾರ್ಯ ।

ತಸಮಞ್ಛವ ೀ ಪರತಿಗತ ೀ ಮುನಿರೂಪಕ ೀ ಚ ಯಾಹಿೀತಿ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮುವಾಚ ರಮಾಪತಿಃ ಸ್ಃ ॥೯.೫೨॥

ಕುಂತ ಮುನಿರ್ಯ ಗ ದಾದುಾ ಅವರದ ೀ ವರಬಲದಿಂದ,

ರಾಮ ಯಾರೂ ಕ ೂಡದ ಅನನವರ್ತುು ಮುನಿರ್ಯ ಗ ದಾ.
ಕೃಷ್್ರೂಪ್ದಲೂಲ ರ್ತನನ ಸಾರ್ಯಂ ಬಲದಿಂದಲ್ ೀ ಗ ದಾ.
ಅಲ್ಲಲದಾ ಎರಡೂ ಶ್ವನ ರೂಪ್ಗಳ ನಿಗಥಮನ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 900

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಲಕ್ಷಿರ್ಣಗ ರ್ತನನ ತ್ ೂರ ರ್ಯಲು ರಾಮನ ನಿದ ೀಥಶನ.

ಏಕಾನ ತೀ ತು ರ್ಯದ್ಾ ರಾಮಶಾಕ ರೀ ರುದ್ ರೀರ್ಣ ಸ್ಂವಿದ್ಮ್ ।

ದ್ಾಾರಪಾಲಂ ಸ್ ಕೃತವಾಂಸ್ತದ್ಾ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮೀವ ಸ್ಃ ॥೯.೫೩॥
ರ್ಯದ್್ತರ ಪರವಿಶ ೀತ್ ಕಶ್ಾದ್ಾನಿಮ ತ ಾೀತಿ ವಚ ೂೀ ಬುರವನ್ ।
ತದ್ನ್ತರಾssಗತಮೃಷಂ ದ್ೃಷಾುವsಮನ್್ತ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೯.೫೪ ॥

ದ್ುವಾಯಸ್ಸ್ಃ ಪರತಿಜ್ಞಾ ತು ರಾಮಂ ಪಾರಪ ್ೈವ ರ್ಜ್ತಾಮ್ ।

ಅನ್್ಥಾ ತಾರ್ಯಶ ್ೀ ರಾಮೀ ಕರ ೂೀತ ್ೀಷ್ ಮುನಿದ್ುಧರಯವಮ್ ॥ ೯.೫೫ ॥

ರಾಘವೀ ಘನನ್ನಪಿ ತು ಮಾಂ ಕರ ೂೀತ ್ೀವ ದ್ಯಾಂ ಮಯ ।

ಇತಿ ಮತಾಾ ದ್ದ್ೌ ಮಾಗೆಯಂ ಸ್ ತು ದ್ುವಾಯಸ್ಸ ೀ ತದ್ಾ ॥ ೯.೫೬ ॥

ರಾಮಚಂದರ ಏಕಾಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತುಕತ್ ಯಾಡುವ ಕ್ಷರ್ಣ,

ರಾಮನಿಂದ ದಾಾರಪಾಲಕನ್ಾಗಿ ನ್ ೀಮಿಸಲಾಟುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ.
ಒಂದು ವ ೀಳ ಯಾರದಾದರೂ ಆದರ ಪ್ರವ ೀಶ,
ನಿನನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ಲಕ್ಷಿರ್ಣಗ ರಾಮನ್ಾದ ೀಶ.
ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯಕ ೆ ಮುನಿ ದೂವಾಥಸರ ಆಗಮನ,
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಸಮಯೀಚಿರ್ತ ಚಿಂರ್ತನ್ ರ್ಯ ತೀಮಾಥನ.
ದೂವಾಥಸರ ಪ್ರತಜ್ಞ ರಾಮನ ಹ ೂಂದಿ ಮುರರ್ಯಲಾಡಲ್ಲ,
ಈ ಮುನಿಯಿಂದ ರಾಮಚಂದರಗ ಅಪ್ರ್ಯಶಸುು ಬಾರದಿರಲ್ಲ.
ರಾಮಾಜ್ಞ ಉಲಲಂಘಿಸ ದೂವಾಥಸರ ಬಿಟುರ ರ್ತನನ ಸಂಹಾರ,
ರಾಮ ರ್ತನನಲ್ಲಲ ದಯ ತ್ ೂೀರುವನ್ ಂದು ಮುನಿರ್ಯ ಬಿಟು ವಾ್ಪಾರ.

ಸ್ಾಲ್ ೂೀಕಗಮನಾಕಾಙ್ಕಚಷೀ ಸ್ಾರ್ಯಮೀವ ತು ರಾಘವಃ ।

ಇರ್ಯಂ ಪರತಿಜ್ಞಾ ಹ ೀತುಃ ಸಾ್ದಿತಿ ಹನಿೇತಿ ಸ ೂೀsಕರ ೂೀತ್ ॥೯.೫೭॥

ಸವಥಜ್ಞ ರಾಮಗ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹ ೂೀಗುವನ್ ಂದು,

ಹಿೀಗ ಲ್ಾಲ ನಡ ರ್ಯಲ್ ಂದ ೀ ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡಿದಾ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಕ ೂಲುಲವ ನ್ ಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 901

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಅತ್ನ್ತಬನ್ುಧನಿದ್ನ್ಂ ತಾ್ಗ ಏವ ೀತಿ ಚಿನ್ತರ್ಯನ್ ।

ಯಾಹಿ ಸ್ಾಲ್ ೂೀಕಮಚಿರಾದಿತು್ವಾಚ ಸ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮ್ ॥೯.೫೮ ॥

ಹತುರ ಬಂಧುಗಳಲ್ಲಲ ಕ ೂಂದರಷ್ ುೀ ಅಲಲ ಸಂಹಾರ,

ಅವರ ತ್ಾ್ಗವೂ ಸಮ ಎಂದುಕ ೂಂಡ ರಾಮಚಂದರ.
ನಿನನ ಲ್ ೂೀಕ ಸ ೀರ ಂದು ಲಕ್ಷಿರ್ಣಗ ಹ ೀಳಿದ ವಾ್ಪಾರ.

ಇತು್ಕತಃ ಸ್ ರ್ಯಯೌ ಜಗದ್ೂವರ್ರ್ಯಧ್ಾಾನ್ತಚಿಛದ್ಂ ರಾಘವಂ

ಧ್ಾ್ರ್ಯನಾನಪ ಚ ತತಪದ್ಂ ದ್ಶಶತ ೈರ್ಯು್ಯಕ ೂತೀ ಮುಖಾಮೊೂೀರುಹ ೈಃ ।
ಆಸೀಚ ಛೀಷ್ಮಹಾಫಣಿೀ ಮುಸ್ಲರ್ೃದ್ ದಿವಾ್ಕೃತಿಲ್ಾಿಯಙ್ೆಲ್ಲೀ ।
ಪರ್ಯ್ಯಙ್ಾತಾಮವಾಪ ಯೀ ಜಲನಿಧ್ೌ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಶಯಾನ್ಸ್್ ಚ ॥೯.೫೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ,

ಮಾಡಿದ ಭವಭರ್ಯಹರರ್ಣ ಹರರ್ಯ ಧ್ಾ್ನ.
ಸಾವರ ಹ ಡ ಗಳುಳಳ ಶ ೀಷ್ನ್ಾಗಿ,
ಒನಕ ನ್ ೀಗಿಲುಗಳ ಹಿಡಿದವನ್ಾಗಿ,
ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಿ ಹರರ್ಯ ಹಾಸಗ ಯಾಗಿ,
ಅವತ್ಾರ ಮುಗಿಸದ ಮೂಲರೂಪ್ ಸ ೀರದವನ್ಾಗಿ.

ಅರ್ ರಾಘವಃ ಸ್ಾರ್ವನ ೂೀಪಗತೌ ವಿದ್ಧ್ ೀ ಮತಿಂ ಸ್ಹ ಜನ ೈರಖಿಲ್ ೈಃ ।

ಸ್ಮಘೂೀಷ್ರ್ಯಚಾ ರ್ಯ ಇಹ ೀಚಛತಿ ತತ್ ಪದ್ಮಕ್ಷರ್ಯಂ ಸ್ಪದಿ ಮೈತಿಾತಿ ಸ್ಃ ॥೯.೬೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಶ್ರೀರಾಮ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಆರ್ತನ ಸಾಧ್ಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳುವ ತೀಮಾಥನ,

ಯೀಗ್ ಜೀವಗಳನೂನ ರ್ತನ್ ೂನಂದಿಗ ಕರ ದ ೂರ್ಯಾ ಕರುಣ ರ್ಯ ಮನ.
ಘೂೀಷಸದ ಯಾಯಾಥರು ಮೊೀಕ್ಷ ಬರ್ಯಸುವರ ೂೀ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಎಂಬ ಆಹಾಾನ.

ಶುರತಾಾ ತು ತದ್ ರ್ಯ ಇಹ ಮೊೀಕ್ಷಪದ್ ೀಚಛವಸ ತೀ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಮಾರ್ಯರ್ಯುರಥಾsತೃರ್ಣಮಾಪಿಪಿೀಲಮ್ ।

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಗಮನ್ಶಕ್ತತರರ್ೂತ್ ತೃಣಾದ್ ೀಯ್ೀಯ ತತರ ದಿೀಘಯರ್ವಿನ ೂೀ ನ್ಹಿ ತ ೀ ತದ್ ೈಚಛನ್ ॥೯.೬೧
॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 902

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಕ ೀಳುತ್ಾು ಶ್ರೀ ರಾಮಚಂದರನ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಘೂೀಷ್ಣ ,

ಇರುವ ,ಸಾ್ವರ ಕಡಿಡರ್ಯೂ ಹ ೂರಟವಂತ್ ಬಂದು ಚಲನ್ .
ಯಾಯಾಥರಗ ಇತ್ ೂುೀ ಸಂಸಾರವಾಸ ದಿೀಘಥಕಾಲ,
ಅವಯಾಥರೂ ರಾಮನ ಜ ೂತ್ ಹ ೂರಡ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.

ಸ್ಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಕುಶಂ ಸ್ಾರಾಜ ್ೀ ತ ೈಃ ಸಾಕಮೀವ ಚ ಲವಂ ರ್ಯುವರಾಜಮಿೀಶಃ ।

ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ವಾಲ್ಲತನ್ರ್ಯಂ ಕಪಿರಾಜ್ ಆಶು ಸ್ೂಯಾ್ಯತಮಜ ೂೀsಪಿ ರಘುವಿೀರಸ್ಮಿೀಪಮಾಯಾತ್
॥೯.೬೨ ॥

ಶ್ರೀರಾಮ ಮಾಡಿದ ಕುಶಗ ಪ್ಟ್ಾುಭಿಷ್ ೀಕ,

ಲವನ ಮಾಡಿದ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗಿ ನ್ ೀಮಕ.
ಸುಗಿರೀವ ಅಂಗದನ ಕಪ್ರಾಜ್ದ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಮಾಡಿದ,
ಅಂಗದಗ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ ರಾಮನ ಬಳಿ ಬಂದ.

ಅಥಾsಹ ವಾರ್ಯುನ್ನ್ಾನ್ಂ ಸ್ ರಾಘವಃ ಸ್ಮಾಶ್ಿಷ್ನ್ ।

ತವಾಹಮಕ್ಷಗ ೂೀಚರಃ ಸ್ದ್ಾ ರ್ವಾಮಿ ನಾನ್್ಥಾ ॥೯.೬೩॥

ಆದಮೀಲ್ ಶ್ರೀರಾಮ ಸಾಧ್ಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳುವ ಘೂೀಷ್ಣ ,

ಅದರಂತ್ ಎಲಲರದೂ ಆದ ಮೀಲ್ ಅಲ್ಲಲ ಜಮಾವಣ .
ಹನುಮನ ರ್ತಬಿಬ ನ್ಾನಿನಗ ಂದೂ ವ್ಕು ಎಂದ ರಾಮನ ಕರುಣ .

ತಾಯಾ ಸ್ದ್ಾ ಮಹತ್ ತಪಃ ಸ್ುಕಾರ್ಯ್ಯಮುತತಮೊೀತತಮಮ್ ।

ತದ್ ೀವ ಮೀ ಮಹತ್ ಪಿರರ್ಯಂ ಚಿರಂ ತಪಸ್ತವಯಾ ಕೃತಮ್ ॥೯.೬೪ ॥

ನಿನಿನಂದ ಹಿೀಗ ಯೀ ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕು ಮಹಾ ರ್ತಪ್ದ ಯಾಗ,

ಜೀವಗರ್ಣರಲ್ಲಲ ಯಾರಗೂ ಸಾಧ್ವರದ ಆ ವಶ ೀಷ್ ಯೀಗ.
ಅದು ಎನಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರರ್ಯಕರ,
ಮಾಡುತುರುವ ಅದ ನಿೀನು ನಿರಂರ್ತರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 903

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಮುಂದ ರ್ಯೂ ನಿೀ ಮಾಡುವ ಆ ಕಾರ್ಯಥ.

ದ್ಶಾಸ್್ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಕೌ ರ್ಯಥಾ ಸ್ುಶಕ್ತತಮಾನ್ಪಿ।

ಜಘನ್್ ನ್ ಪಿರಯಾರ್ಯ ಮೀ ತಥ ೈವ ಜೀವ ಕಲಪಕಮ್ ॥೯.೬೫॥

ರಾವರ್ಣ ಕುಂಭಕರ್ಣಥರ ಕ ೂಲಲಲು ನಿೀನ್ಾಗಿದಾರೂ ಶಕು,

ನಿೀನು ಅವರುಗಳನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ ಕ ೀವಲ ನನನ ಪ್ರೀರ್ತ್ರ್ಥ.
ನನನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ನಿೀ ಜೀವಸು ಕಲಾವಾಗುವವರ ಗ ಪ್ೂರ್ತಥ.

ಪಯೀಬಧಮಧ್ಗಂ ಚ ಮೀ ಸ್ುಸ್ದ್ಮ ಚಾನ್್ದ್ ೀವ ವಾ ।

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತ ೂೀ ಗಮಿಷ್್ಸ ಸ್ಾದ್ ೀಹಸ್ಂರ್ಯುತ ೂೀsಪಿ ಸ್ನ್ ॥೯.೬೬॥

ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ ನನನ ಆ ಧ್ಾಮ,

ಇರ್ತರ ಮನ್ ಗಳಾದ ಅನಂತ್ಾಸನ ವ ೈಕುಂಠ-ನ್ಾಮ.
ನನನ ಮನ್ ಗಳ ಬಾಗಿಲುಗಳು ನಿನಗ ಸದಾ ಮುಕು,
ಬರ್ಯಸದಾಗ ಬರಬಹುದು ನಿೀ ನಿನನ ದ ೀಹ ಸಮೀರ್ತ.

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಭ ೂೀಗಸ್ಂರ್ಯುತಃ ಸ್ುರ ೀಶಗಾರ್ಯಕಾದಿಭಿಃ ।

ಸ್ಮಿೀಢ್ಮಾನ್ಸ್ದ್್ಶಾ ರಮಸ್ಾ ಮತುಪರಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೯.೬೭ ॥
ತವ ೀಪಿುತಂ ನ್ ಕ್ತಞ್ಾನ್ ಕಾಚಿತ್ ಕುತಶ್ಾದ್ ೀವ ವಾ ।
ಮೃಷಾ ರ್ವ ೀತ್ ಪಿರರ್ಯಶಾ ಮೀ ಪುನ್ಃಪುನ್ರ್ಯವಿಷ್್ಸ ॥೯.೬೮ ॥

ನಿನಗ ಬ ೀಕಾದಾಗ ಪ್ಡ ರ್ಯಬಹುದು ಬರ್ಯಸದಾನನ,

ಗಂಧವಥರು ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ ನಿನ್ ನಶಸುನ ಗಾರ್ಯನ.
ನಿೀ ರ್ಯಶಸುನ ಶ್ಖರ; ನನ್ ನದುರು ನಿನನದಾಗಲ್ಲೀ ಸಂರ್ತಸದ ವಹಾರ,
ನಿನನ ಬರ್ಯಕ ಎಂದೂ ಎಲ್ ಲ
ಲ ೂಲ ಸಾಕಾರ;ನಿೀನು ನನಗ ಸದಾ ಪ್ರರ್ಯಕರ.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀ ಮರುತುುತ ೂೀ ಜಗಾದ್ ವಿಶಾನಾರ್ಯಕಮ್ ।

ವಿಧ್ ೀಹಿ ಪಾದ್ಪಙ್ಾಜ ೀ ತವ ೀಶ ರ್ಕ್ತತಮುತತಮಾಮ್ ॥೯.೬೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 904

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಶ್ರೀರಾಮ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಗ ಭಕು ಹನುಮಂರ್ತ,

ಜಗರ್ತಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ೀಡಿಕ ೂಂಡ ತ್ಾನು ಹಿೀಗಂರ್ತ.
ನಿನನ ಪಾದಕಮಲದಲ್ಲಲ ಎನನ ಭಕಿು,
ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿರಲ್ಲ ಅದರ ಉರ್ತಾತು.

ಸ್ದ್ಾ ಪರವದ್ಧಯಮಾನ್ಯಾ ತಯಾ ರಮೀsಹಮಞ್ಞಸಾ ।

ಸ್ಮಸ್ತಜೀವಸ್ಞ್ಾಯಾತ್ ಸ್ದ್ಾsಧಿಕಾ ಹಿ ಮೀsಸ್ುತ ಸಾ ॥೯.೭೦॥

ಸದಾ ವೃದಿಾ ಹ ೂಂದುವ ಆ ಭಕಿು,

ಅದರಂದಲ್ ೀ ನನಗ ಸುಖ-ಶಕಿು.
ಇರಲ್ಲ ಸಮಸು ಜೀವಗರ್ಣಕಿೆಂರ್ತ ಅದಧಕ,
ಆ ಭಕಿುಯಂದಿರಲ್ಲ ನನಗದ ೀ ತ್ಾರಕ.

ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀ ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀ ನ್ತ ೂೀsಸಮತ ೀ ಸ್ದ್ಾ ಪದ್ಮ್ ।

ಸ್ಮಸ್ತಸ್ದ್ುೆಣ ೂೀಚಿಛರತಂ ನ್ಮಾಮಿ ತ ೀ ಪದ್ಂ ಪುನ್ಃ ॥೯.೭೧॥

ನಮಸಾೆರ, ನಮಸಾೆರ, ನಮಸಾೆರ , ನಮಸಾೆರ.

ಈಗಲೂ ಯಾವಾಗಲೂ ನಿನಗ ಎನನ ನಮಸಾೆರ.
ಸಮಸು ಸದುಗರ್ಣಗಳ ಸಾರೂಪ್ಕ ೆ ಮತ್ ು ನಮಸಾೆರ.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಥ ೀತಿ ತಂ ಜಗಾದ್ ಪುಷ್ಾರ ೀಕ್ಷರ್ಣಃ ।

ಜಗಾಮ ಧ್ಾಮ ಚಾsತಮನ್ಸ್ೃಣಾದಿನಾ ಸ್ಹ ೈವ ಸ್ಃ ॥೯.೭೨॥

ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತುರಲು,ಪ್ುಂಡರೀಕಾಕ್ಷನ್ಾದ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ,

ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ ಂದು ಬ ೀಡಿಕ ರ್ಯ ಅನುಗರಹಿಸುತ್ಾುನ್ ರ್ತರ್ತುಕ್ಷರ್ಣ.
ಮುಕಿು ಬರ್ಯಸ ಬಂದ ಹುಲ್ಲಲನಂಥಾ ರ್ತೃರ್ಣಜೀವ ಸಮೀರ್ತ,
ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳುವಂರ್ವನ್ಾದ ದಶರರ್ಸುರ್ತ ಜಗತಾರ್ತ.
ಖಗಾ ಮೃಗಸ್ೃಣಾದ್ರ್ಯಃ ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾಶಾ ಗದ್ಾಯಭಾಃ ।
ತದ್ಾssಸ್ುರುತತಮಾ ರ್ಯತ ೂೀ ನ್ೃವಾನ್ರಾಸ್ುತ ಕ್ತಂಪುನ್ಃ ॥೯.೭೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 905

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಪ್ಕ್ಷ್ಮ ಜಂಕ ಮತುರ್ತರ ಮೃಗ ಹುಲುಲ ಇರುವ ,

ರಾಮನಕಾಲದಲ್ಲಲದಾವ ಲ್ಾಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದವ ೀ.
ಇನುನ ಮನುಷ್್ರು ಮರ್ತುು ವಾನರ ಸಮೂಹ,
ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಿದಾರ ಂಬುದದು ನಿಸುಂದ ೀಹ.

ಸ್ದ್ ೈವ ರಾಮಭಾವನಾಃ ಸ್ದ್ಾ ಸ್ುತತತವವ ೀದಿನ್ಃ ।

ರ್ಯತ ೂೀsರ್ವಂಸ್ತತಸ್ುತ ತ ೀ ರ್ಯರ್ಯುಃ ಪದ್ಂ ಹರ ೀಸ್ತದ್ಾ ॥೯.೭೪ ॥

ಪ್ರಜ ಗಳ ಲ್ಾಲ ಶ್ರೀರಾಮನಲ್ಲಲ ಇಟ್ಟುದಾರು ಉನನರ್ತ ಭಕಿು,

ಒಳ ಳೀ ರ್ತರ್ತಾ ಬಲಲವರಾಗಿ ಮಾಡುತುದಾರದರ ಅಭಿವ್ಕಿು.
ಹಾಗಾಗಿ ದ ೂರಕಿರ್ತವರಗ ರಾಮಪಾದ ಸ ೀರುವ ಶಕಿು.

ಸ್ ತ ೈ ಸ್ಮಾವೃತ ೂೀ ವಿರ್ುರ್ಯ್ಯಯೌ ದಿಶಂ ತದ್ ೂೀತತರಾಮ್ ।

ಅನ್ನ್ತಸ್ೂರ್ಯ್ಯದಿೀಧಿತಿದ್ುಾಯರನ್ತಸ್ದ್ುೆಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ॥೯.೭೫ ॥

ಅನಂರ್ತ ಸೂರ್ಯಥಕಾಂತ ಹ ೂಂದಿರುವ,

ಸದುಗರ್ಣಗಳ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಕಂಗ ೂಳಿಸುವ,
ಸವಥ ಸಮರ್ಥದ ೀವ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಸಮಸುರ ೂಂದಿಗ ಹ ೂರಟ ಉರ್ತುರಕ ೆ ಪ್ರ್ಯರ್ಣ.

ಸ್ಹಸ್ರಸ್ೂರ್ಯ್ಯಮರ್ಣಡಲಜಾಲತಿಾರಿೀಟಮೂದ್ಧಯಜಃ ।
ಸ್ುನಿೀಲಕುನ್ತಳಾವೃತಾಮಿತ ೀನ್ುಾಕಾನ್ತಸ್ನ್ುಮಖಃ ॥೯.೭೬ ॥

ಸ್ುರಕತಪದ್ಮಲ್ ೂೀಚನ್ಃ ಸ್ುವಿದ್ು್ದ್ಾರ್ಕುರ್ಣಡಲಃ ।

ಸ್ುಹಾಸ್ವಿದ್ುರಮಾಧರಃ ಸ್ಮಸ್ತವ ೀದ್ವಾಗರಸ್ಃ ॥೯.೭೭॥

ದಿವಾಕರೌಘಕೌಸ್ುತರ್ಪರಭಾಸ್ಕ ೂೀರುಕನ್ಧರಃ ।
ಸ್ುಪಿೀವರ ೂೀನ್ನತ ೂೀರುಸ್ಜಞಗದ್ೂರಾಂಸ್ರ್ಯುಗಮಕಃ ॥೯.೭೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 906

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಸ್ುವೃತತದಿೀಘಯಪಿೀವರ ೂೀಲಿಸ್ದ್ುೂಜದ್ಾಯಾಙ್ಕಚಾತಃ ।
ಜಗದ್ ವಿಮತ್ಯ ಸ್ಮೂೃತಃ ಶರ ೂೀsಸ್್ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀ ಕರ ೀ ॥೯.೭೯॥

ಸ್ಾರ್ಯಂ ಸ್ ತ ೀನ್ ನಿಮಿಮಯತ ೂೀ ಹತೌ ಮಧುಶಾ ಕ ೈಟರ್ಃ ।

ಶರ ೀರ್ಣ ತ ೀನ್ ವಿಷ್ು್ನಾ ದ್ದ್ೌ ಚ ಲಕ್ಷಮಣಾನ್ುಜ ೀ ॥೯.೮೦ ॥

(ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಗ ಕಾಣಿಸುತುದಾ ಎನುನವ ವರ್ಣಥನ್ ಇಲ್ಲಲದ )

ಸಹಸರ ಸೂರ್ಯಥಮಂಡಲದಂತ್ ಹ ೂಳ ವ ಕಿರೀಟ,
ಕಪಾಾದ ಗುಂಗುರುಕೂದಲ್ಲಂದ ೂಪ್ುಾವ ಲಲ್ಾಟ.
ಸುಂದರವಾದ ದಿವ್ ಮುಖಕಮಲ ಹ ೂಂದಿದವ,
ಕ ಂಪ್ು ಕರ್ಣುುದಿ,ಮಿಂಚಿನಂರ್ ಕುಂಡಲ ಧರಸದವ.
ನಸುನಗ ರ್ಯ ಕ ಂದುಟ್ಟರ್ಯ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ,
ಸಮಸು ವ ೀದರಸಕೆವನ ರ್ತುಟ್ಟಗಳ ೀ ಕ ೀಂದರ.
ಸೂರ್ಯಥಕಾಂತರ್ಯ ಕೌಸುುಭ ಧರಸದಂಥಾ ಕ ೂರಳು,
ಸಮಸು ಜಗವ ಹ ೂರುವ ದಪ್ಾ ಎರ್ತುರದ ನಿೀಳ ೂುೀಳು.
ಉರುಟು ಉದಾ ದಪ್ಾವಾದ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳು,
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರಗ ಚಿನ್ ಗ
ಹ ಳಿಂತದಾವವು ಕ ೀಳು.
ಬಲಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಜಗದ ಲಲ ದ ೈರ್ತ್ರ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿದಂರ್ ಬಾರ್ಣ,
ರಾಮನಿಂದ ಆಗಿ ಸಾೀಕರಸಲಾಟ್ಟುದಾರು ಶರ್ತುರಘನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ.
ಅದ ೀ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಮಧುಕ ೈಟಭರು ಸ ೀರದಾರು ರ್ತಮಮ ತ್ಾರ್ಣ.

ಸ್ ಶತುರಸ್ೂದ್ನ ೂೀsವಧಿೀನ್ಮಧ್ ೂೀಃ ಸ್ುತಂ ರಸಾಹಾರ್ಯಮ್ ।

ಶರ ೀರ್ಣ ಯೀನ್ ಚಾಕಾರ ೂೀತ್ ಪುರಿೀಂ ಚ ಮಾಧುರಾಭಿಧ್ಾಮ್ ॥೯.೮೧ ॥

ಸ್ಮಸ್ತಸಾರಸ್ಮೂವಂ ಶರಂ ದ್ಧ್ಾರ ತಂ ಕರ ೀ ।

ಸ್ ವಾಮಬಾಹುನಾ ಧನ್ುದ್ಾಯಧ್ಾರ ಶಾಙ್ೆಯಸ್ಙ್ಕಚಞಾತಮ್ ॥೯.೮೨ ॥

ಮಧುನ್ಾಮಕ ದ ೈರ್ತ್ನ ಮಗ-ರಸದ ಹ ಸರುಳಳ ಲವರ್ಣ,

ಶರ್ತುರಘನ ಅವನ ಕ ೂಂದಿದಾ ಬಳಸಕ ೂಂಡು ಇದ ೀ ಬಾರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 907

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಆ ಬಾರ್ಣದ ಸಹಾರ್ಯದಿಂದಾಗಿರ್ತುು ಮರ್ುರಾಪ್ಟುರ್ಣ ನಿಮಾಥರ್ಣ.

ರಾಮಚಂದರನ ಬಲಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ಸಾರದ ಆ ಬಾರ್ಣ,
ಶ ರೀಷ್ಠ ಶಾಙ್ಗಥಧನುಸುು ಸ ೀರರ್ತುು ರಾಮನ ಎಡಗ ೈರ್ಯ ತ್ಾರ್ಣ.

ಉದ್ಾರಬಾಹುರ್ೂಷ್ರ್ಣಃ ಶುಭಾಙ್ೆದ್ಃ ಸ್ಕಙ್ಾರ್ಣಃ ।

ಮಹಾಙ್ುೆಲ್ಲೀರ್ಯರ್ೂಷತಃ ಸ್ುರಕತಸ್ತಾರಾಮುೂಜಃ ॥೯.೮೩ ॥

ಉರ್ತುಮ ತ್ ೂೀಳಬಂದಿ ಕಂಕರ್ಣ ಉಂಗುರಗಳ ಧರಸದವ,

ಉರ್ತೃಷ್ು ಬಾಹುಭೂಷ್ರ್ಣ ಕ ಂಪಾದ ಕರಪ್ದಮಗಳುಳಳವ.

ಅನ್ಘಯರತನಮಾಲಯಾ ವನಾಖ್ಯಾ ಚ ಮಾಲಯಾ ।

ವಿಲ್ಾಸವಿಸ್ೃತ ೂೀರಸಾ ಬಭಾರ ಚ ಶ್ರರ್ಯಂ ಪರರ್ುಃ ॥೯.೮೪ ॥

ಅನಘ್ಥ ರರ್ತನ ಹೂಮಾಲ್ ಗಳಿಂದ ಶ ್ೀಭಿಸುವ ದಿವ್ ವಕ್ಷ,

ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನುನ ಧರಸ ಅಲ್ಲಲ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾನ್ ಅವಳ ಶಾಶಾರ್ತ ಕಕ್ಷ.

ಸ್ ರ್ೂತಿವತುರ್ೂಷ್ರ್ಣಸ್ತನ್ೂದ್ರ ೀ ವಲ್ಲತರಯೀ ।
ಉದ್ಾರಮಧ್ರ್ೂಷ್ಣ ೂೀ ಲಸ್ತತಟ್ಟತಾಭಾಮಬರಃ ॥೯.೮೫ ॥

ಶ್ರೀವರ್ತುದಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಾಮನ ಚ ಲುಉದರ,

ಆ ಉದರದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುವ ಮೂರುಗ ರ ಪ್ದರ.
ಉಟ್ಟುರುವ ಮಿಂಚಿನ ಪ್ರಭ ರ್ಯ ಪ್ೀತ್ಾಂಬರ.

ಕರಿೀನ್ಾರಸ್ತಾರ ೂೀರುರ್ಯುಕ್ ಸ್ುವೃತತಜಾನ್ುಮರ್ಣಡಲಃ ।

ಕರಮಾಲಪವೃತತಜಙ್ಘಕಃ ಸ್ುರಕತಪಾದ್ಪಲಿವಃ ॥೯.೮೬ ॥

ಲಸ್ದ್ಧರಿನ್ಮಣಿಧು್ತಿೀ ರರಾಜ ರಾಘವೀsಧಿಕಮ್ ।

ಅಸ್ಙ್್ಯಸ್ತುುಖಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ಮಸ್ತಶಕ್ತತಸ್ತತನ್ುಃ ॥೯.೮೭ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 908

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಆನ್ ರ್ಯ ಸ ೂಂಡಿಲ್ಲನಂರ್ತಹ ತ್ ೂಡ ಗಳು,

ಉರುಟ್ಾದ ಮಂಡಿ ಮೊರ್ಣಕಾಲುಗಳು.
ಕ ಂಪ್ು ಪಾದರ್ತಳ,ನಿೀಲಮಣಿರ್ಯ ಮೈಕಾಂತ,
ಆನಂದಸಾಗರ ,ಸಮಸು ಜಗದ ಮೂಲಶಕಿು.
ಸುಂದರ ಶಕು ಅಸೀಮ ರಾಮ ಶ ್ೀಭಿಸದ ರೀತ.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ನ ೀತಾರಬಞರ್ಯುಗಾಮನ್ುಮಖವರಕಮಲ್ಾತ್ ಸ್ವಯವ ೀದ್ಾತ್ಯಸಾರಾಂ-

ಸ್ತನಾಾ ಬರಹಾಮರ್ಣಡಬಾಹಾ್ನ್ತರಮಧಿಕರುಚಾ ಭಾಸ್ರ್ಯನ್ ಭಾಸ್ುರಾಸ್್ಃ ।
ಸ್ವಾಯಭಿೀಷಾುರ್ಯೀ ಚ ಸ್ಾಕರವರರ್ಯಗ ೀನಾತಿ್ಯನಾಮಾದ್ಧ್ಾನ್ಃ
ಪಾರಯಾದ್ ಾೀವಾಧಿದ್ ೀವಃ ಸ್ಾಪದ್ಮಭಿಮುಖಶ ್ಾೀತತರಾಶಾಂ ವಿಶ ್ೀಕಾಮ್ ॥೯.೮೮॥

ಎರಡು ತ್ಾವರ ಕರ್ಣು್ಗಳವು ಜ್ಞಾನ ಜ ೂ್ೀತ,

ವ ೀದಾರ್ಥಸಾರ ಕ ೂಡುವ ಮುಖಕಮಲ ಕಾಂತ.
ಸಾಶಕಿುಯಿಂದ ಬರಹಾಮಂಡದ ೂಳಗ ಹ ೂರಗ ವಾ್ಪ್ು,
ಹ ೂಳ ಮುಖದ,ನ್ ೂೀವು ನಿೀಗಿಪ್ ವರ ಅಭರ್ಯ ಹಸು.
ಇಂಥಾ ದ ೀವಾಧದ ೀವ ಪ್ರಂಧ್ಾಮಕ ನಡ ದ ನ್ಾರ್.

ದ್ಧ್ ರೀ ಚಛತರಂ ಹನ್ೂಮಾನ್ ಸ್ರವದ್ಮೃತಮರ್ಯಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನಾಾರರ್ಯುತಾರ್ಂ

ಸೀತಾ ಸ ೈವಾಖಿಲ್ಾಕ್ಾಂ ವಿಷ್ರ್ಯಮುಪಗತಾ ಶ್ರೀರಿತಿ ಹಿರೀರಥ ೈಕಾ ।
ದ್ ಾೀಧ್ಾ ರ್ೂತ ದ್ಧ್ಾರ ವ್ಜನ್ಮುರ್ರ್ಯತಃ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನಾಾರಂಶುಗೌರಂ
ಪ್ರೀದ್್ದ್ಾೂಸ್ಾತಾಭಾಭಾ ಸ್ಕಲಗುರ್ಣತನ್ುರ್ೂಯಷತಾ ರ್ೂಷ್ಣ ೈಃ ಸ ಾೈಃ ॥೯.೮೯॥

ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರಕಾಂತರ್ಯ ಅಮೃರ್ತ ಸುರಸುವಂರ್ ಶ ಾೀರ್ತ ಛರ್ತರ,

ಜಗತಾರ್ತ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರಗ ಹನುಮಂರ್ತ ತ್ಾ ಹಿಡಿದ ಪಾರ್ತರ.
ಸೂರ್ಯಥಕಾಂತರ್ಯ ಗುರ್ಣಸಾಗರಯಾದ ದ ೀವರ ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲಹ ಜಗನ್ಾಮತ್ ,
ಶ್ರೀ-ಭೂ ರೂಪ್ದಿಂದ ಪ್ಕೆ ಚಾಮರ ಹಿಡಿದಳು ಅದೃಶ್ಳಾಗಿದಾ ಸೀತ್ಾಮಾತ್ .

ಸಾಕ್ಾಚಾಕರತನ್ುಸ್ತಥ ೈವ ರ್ರತಶಾಕರಂ ದ್ಧದ್ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀ-

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 909

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ನಾsಯಾತ್ ಸ್ವ್ತ ಏವ ಶಙ್್ವರರ್ೃಚಛಙ್ಕ್ಾತಮಕಃ ಶತುರಹಾ ।

ಅಗ ರೀ ಬರಹಮಪುರ ೂೀಗಮಾಃ ಸ್ುರಗಣಾ ವ ೀದ್ಾಶಾ ಸ ೂೀಙ್ಕ್ಾರಕಾಃ
ಪಶಾಾತ್ ಸ್ವಯಜಗಜಞಗಾಮ ರಘುಪಂ ಯಾನ್ತಂ ನಿಜಂ ಧ್ಾಮ ತಮ್ ॥೯.೯೦॥

ಚಕಾರಭಿಮಾನಿ ಭರರ್ತ ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಲಬದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುದಶಥನ ಚಕರವ ಹಿಡಿದ,

ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿ ಶರ್ತುರಘನ ರಾಮನ ಎಡಬದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಪಾಂಚ್ಜನ್ ಹಿಡಿದು ನಡ ದ.
ಶ್ರೀರಾಮನ ಮುಂದ ಓಂಕಾರ ಸಹಿರ್ತ ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹಿಂಡು,
ಮುಕಿುದಾರ್ತನ ಹಿಂದ ಸಮಸು ಮುಕಿುಯೀಗ್ ಜೀವರ ದಂಡು.

ತಸ್್ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಸ್ುತಪೂವಯವಾನ್ರಾ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೀನ್ ಮನ್ುಜಾಸ್ುತ ಸ್ವ್ತಃ ।

ರಾಮಜನ್ಮಚರಿತಾನಿ ತಸ್್ ತ ೀ ಕ್ತೀತತಯರ್ಯನ್ತ ಉಚಥ ೈದ್ುಾರಯತಂ ರ್ಯರ್ಯುಃ ॥೯.೯೧॥

ಸುಗಿರೀವಾದಿ ಕಪ್ಗಳು ಅನುಸರಸದರ ಬಲಗಡ ರ್ಯ ನಡ , ಸ ೀವಕ ಆತೀರ್ಯ ಮನುಷ್ಾ್ದಿಗಳದು

ಎಡಬದಿರ್ಯ ಪ್ಡ .
ಎಲಲರ ಬಾರ್ಯಲೂಲ ಭಕಿುರ್ಯುರ್ತ ವ ೀದಸೂಕು ಭರರ್ತ, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರದ ೀವರ ಮನ್ ೂೀಹರ ಜನಮಚರರ್ತ.

ಗನ್ಧವ ೈಯಗಿೆೀಯರ್ಯಮಾನ ೂೀ ವಿಬುಧಮುನಿಗಣ ೈರಬಞಸ್ಮೂೂತಿಪೂವ ೈಯ-

ವ ೀಯದ್ ೂೀದ್ಾರಾತ್ಯವಾಗಿೂಃ ಪರಣಿಹಿತಸ್ುಮನ್ಃ ಸ್ವಯದ್ಾ ಸ್ೂತರ್ಯಮಾನ್ಃ ।
ಸ್ವ ೈಯರ್ೂಯತ ೈಶಾ ರ್ಕಾಾ ಸ್ಾನಿಮಿಷ್ನ್ರ್ಯನ ೈಃ ಕೌತುಕಾದ್ ವಿೀಕ್ಷಯಮಾರ್ಣಃ ।
ಪಾರಯಾಚ ಛೀಷ್ಗರುತಮದ್ಾದಿಕನಿಜ ೈಃ ಸ್ಂಸ ೀವಿತಃ ಸ್ಾಂ ಪದ್ಮ್ ॥೯.೯೨॥

ಗಂಧವಥರಂದ ನಡ ರ್ಯುತುರ್ತುು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಗಾರ್ಯನ,

ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ು ವ ೀದಗಳ ವಚನ.
ಎಲಲರೂ ಸುರಸುತುದಾರು ರಾಮಚಂದರನ ಮೀಲ್ ಪ್ುಷ್ಾವೃಷು,
ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಿರದ ಭಗವಂರ್ತನ್ ಡ ಗ ಎಲಲರದೂ ಅಚಚರರ್ಯ ದೃಷು.
ಶ್ರೀರಾಮ ಗರುಡ ಶ ೀಷ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ರವಾರದಿಂದ,
ಎಲಲರನನ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ರ್ತನನ ಧ್ಾಮದ ಡ ಗ ನಡ ದ.

ಬರಹಮರುದ್ರಗರುಡ ೈಃ ಸ್ಶ ೀಷ್ಕ ೈಃ ಪ್ರೀಚ್ಮಾನ್ಸ್ುಗುಣ ೂೀರುವಿಸ್ತರಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 910

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಆರುರ ೂೀಹ ವಿರ್ುರಮಬರಂ ಶನ ೈಸ ತೀ ಚ ದಿವ್ವಪುಷ ೂೀsರ್ವಂಸ್ತದ್ಾ ॥೯.೯೩॥

ಎಲಲರ ಜ ೂತ್ ಸಾಗುತ್ಾು ಬರಹಮ ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ,

ಮಲಲಗ ಭೂಮಿ ಬಿಟುವನ್ಾಗಿ ಆಕಾಶದ ಡ ಗ ಏರದ.
ದ ೈವಪ್ರಭಾವ ಕಳಚಿತ್ ಲಲರ ಪಾರಕೃರ್ತ ದ ೀಹ ದ ೂೀಷ್,
ಮಲಲನ್ ದ ೈವದ ೂಡಗೂಡಿ ಏರದರು ಮೀಲ್ಲನ್ಾಕಾಶ.

ಅರ್ ಬರಹಾಮ ಹರಿಂ ಸ್ುತತಾಾ ಜಗಾದ್ ೀದ್ಂ ವಚ ೂೀ ವಿರ್ುಮ್ ।

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಮಯಾ ದ್ತತಂ ಸಾ್ನ್ಂ ದ್ಶರರ್ಸ್್ ಹಿ ॥೯.೯೪ ॥

ಮಾತೄಣಾಂ ಚಾಪಿ ತಲ್ ೂಿೀಕಸ್ತವರ್ಯುತಾಬಾಾದಿತ ೂೀsಗರತಃ ।

ಅನ್ಹಾಯಯಾಸ್ತವಯಾssಜ್ಞಪಾತ ಕ ೈಕ ೀಯಾ್ ಅಪಿ ಸ್ದ್ೆತಿಃ ॥೯.೯೫ ॥

ಸ್ೂತಾಾ ತು ರ್ರತಂ ನ ೈಷಾ ಗಚ ಛೀತ ನಿರಯಾನಿತಿ ।

ತಥಾsಪಿ ಸಾ ರ್ಯದ್ಾವ ೀಶಾಚಾಕಾರ ತಾರ್ಯ್ಶ ್ೀರ್ನ್ಮ್ ॥೯.೯೬ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಭಗವಂರ್ತ ಸಾಧ್ಾಮವನುನ ಸ ೀರಯಾದ ಮೀಲ್ ,

ಬಾಗಿದ ಬರಹಮನಿಂದಾಯಿರ್ತು ತ್ಾ ದ ೈವಾಜ್ಞ ಪಾಲ್ಲಸದ ಲ್ಲೀಲ್ .
ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದಶರರ್ಗ ಕ ೂಡಲ್ಾಗಿದ ಮುಕಿು,
ಕೌಸಲ್ಾ್ದಿ ನಿನನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರಗೂ ಉರ್ತುಮ ಗತ.
ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಸದಗತ ಹ ೂಂದಲು ಅಲಲವಾದರೂ ಅಹಥ,
ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಸದಗತಯಾಗಿದ ಅವಳಿಗ ಓ ಆರ್ಯಥ.
ಭರರ್ತನಂಥಾ ಮಗನನುನ ಹ ರ್ತು ಆ ಮಹಾತ್ಾಯಿ,
ನರಕವಾಗಬಾರದವಳಿಗ ನುನವ ನಿೀ ಕರುಣಾಮಯಿ.
ನಿನನ ಸಂಕಲಾವದು-ಭರರ್ತನ ಮೀಲ್ಲನ ಅನುಗರಹದ ಧ್ಾರ,
ಕ ೈಕ ೀಯಿಗೂ ತ್ ರ ರ್ಯಲಾಟ್ಟುದ ಉರ್ತುಮ ಲ್ ೂೀಕದ ಆ ದಾಾರ.

ನಿಕೃತಿನಾನಯಮ ಸಾ ಕ್ಷ್ಪಾತ ಮಯಾ ತಮಸ ಶಾಶಾತ ೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 911

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಕ ೈಕಯ ತು ಚಲ್ಾನ್ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ ಪಾರಪಾತ ನ ೈವಾಚಲ್ಾನ್ ಕಾಚಿತ್ ॥೯.೯೭ ॥

ಪಶಾಾದ್ ರ್ಕ್ತತಮತಿೀ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಾಯೀ ಸಾ ರ್ಯುಕತಮೀವ ತತ್ ।

ಮನ್್ರಾ ತು ತಮಸ್್ನ ಧೀ ಪಾತಿತಾ ದ್ುಷ್ುಚಾರಿಣಿೀ ॥೯.೯೮ ॥

ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಯಾರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ನಿನನಲ್ಲ ಕ ಟುದಾಗಿ ನಡ ದುಕ ೂಂಡ; ಆ ನಿಕೃತ,

ಅಂರ್ತಹಾ ತ್ಾಮಸಗ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ ಶಾಶಾರ್ತವಾದ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ಗತ.
ಕ ೈಕ ೀಯಿಗಾಗಿದ ಸದ್ಕ ೆ ಅಸ್ರವಾದ ಸಾಗಾಥದಿ ಲ್ ೂೀಕ,
ನಿನನ ಭಕುಳಾದ ಆಕ ಗ ಸಾಧನ್ಾನಂರ್ತರ ಅಚಲವಾದ ನ್ಾಕ.
ಮಂರ್ರ ಗ ದ ೂರಕಿರುವುದು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ಆ ಪಾಕ.

ಸೀತಾತ್ಯಂ ಯೀsಪ್ನಿನ್ಾಮಾುತವಂ ತ ೀsಪಿ ಯಾತಾ ಮಹತ್ ತಮಃ ।

ಪಾರರ್ಯಶ ್ೀ ರಾಕ್ಷಸಾಸ ೈವ ತಾಯ ಕೃಷ್್ತಾಮಾಗತ ೀ ॥೯.೯೯॥

ಶ ೀಷಾ ಯಾಸ್್ನಿತ ತಚ ಛೀಷಾ ಅಷಾುವಿಂಶ ೀ ಕಲ್ೌ ರ್ಯುಗ ೀ ।

ಗತ ೀ ಚತುಸ್ುಹಸಾರಬ ಾೀ ತಮೊೀಗಾಸಾಶತ ೂೀತತರ ೀ ॥೯.೧೦೦ ॥

ಸೀತ್ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ನಿನನ ನಿಂದಿಸದ ಸುರಾರ್ಣಕ ದ ೈರ್ತ್ ವೃಂದ,

ಅಸುರರಾದ ಅವರಗ ಆಗಿದ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನದ ೀ ಬಂಧ.
ನಿನಿನಂದ ಹರ್ತರಾದ ಬಹುತ್ ೀಕ ರಾಕ್ಷಸರ ಲಲ ಸ ೀರದಾಾರ ರ್ತಮಸುಗ ,
ಉಳಿದವರದು ನಿನನ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಸುನ್ ಡ ಗ ನಡಿಗ .
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲೂಲ ರ್ತಮಸುು ಹ ೂಂದದ ೀ ಉಳಿದ ದ ೈರ್ತ್ವೃಂದ,
ಇಪ್ಾತ್ ುಂಟನ್ ೀ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಾಲಗುರ್ತುದ ಅವರ ಮಿೀಸಲು ಕಾರ್ಯಥದಿಂದ.

ಅರ್ ಯೀ ತಾತಪದ್ಾಮೊೂೀಜಮಕರನ ೈಾ ಕಲ್ಲಪುವಃ ।

ತಾಯಾ ಸ್ಹಾsಗತಸ ತೀಷಾಂ ವಿಧ್ ೀಹಿ ಸಾ್ನ್ಮುತತಮಮ್ ॥೯.೧೦೧॥

ನಿನನ ಪಾದಕಮಲಗಳ ದುಂಬಿಗಳಾಗಿ ಬರ್ಯಸ ಮಕರಂದ,

ಅದನನ ನ್ ಚಿಚಕ ೂಂಡು ಬಂದಿರುವ ಅನ್ ೀಕಾನ್ ೀಕ ಜೀವವೃಂದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 912

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಅವರಗಾ್ವಾ್ವ ಸಾ್ನ ಮಾನ,

ಆಜ್ಞಾಪ್ಸು ರ್ತಂದ ರಘುನಂದನ.

ಅಹಂ ರ್ವಃ ಸ್ುರ ೀಶಾದ್ಾ್ಃ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ಸ್ಮ ತವ ೀಶಾರ ।

ರ್ಯಚಾ ಕಾರ್ಯ್ಯಮಿಹಾಸಾಮಭಿಸ್ತದ್ಪಾ್ಜ್ಞಾಪಯಾsಶು ನ್ಃ ॥೯.೧೦೨॥

ನ್ಾನು ಸದಾಶ್ವ ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲಲ ನಿನನ ಸ ೀವಕ ಪ್ಡ ,

ನಿನಿನಚ ೆರ್ಯ ಆಜ್ಞ ಗ ಕಾರ್ಯುತುದ ಾೀವ ಹ ೀಗಿರಬ ೀಕು ನಮಮ ನಡ .

ಇತು್ದಿೀರಿತಮಾಕರ್ಣ್ಯಯ ಶತಾನ್ನ ಾೀನ್ ರಾಘವಃ ।

ಜಗಾದ್ ಭಾವಗಮಿೂೀರಸ್ುಸಮತಾಧರಪಲಿವಃ ॥೯.೧೦೩ ॥

ಹಿೀಗ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಎಣ ಯಿರದ ಆನಂದದ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮಾರ್ತ,

ಕ ೀಳಿ ಗಂಭಿೀರ ಮುಗುಳನಗ ಯಿಂದ ನುಡಿದ ರಾಮಚಂದರನ್ಾರ್ತ.

ಜಗದ್ುೆರುತಾಮಾದಿಷ್ುಂ ಮಯಾ ತ ೀ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವ ।

ಗುವಾಯದ್ ೀಶಾನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಮಯಾssದಿಷಾು ಚ ಸ್ದ್ೆತಿಃ ॥೯.೧೦೪॥

ಅತಸ್ತವಯಾ ಪರದ್ ೀಯಾ ಹಿ ಲ್ ೂೀಕಾ ಏಷಾಂ ಮದ್ಾಜ್ಞಯಾ ।

ಹೃದಿ ಸ್ತಂ ಚ ಜಾನಾಸ ತಾಮೀವ ೈಕಃ ಸ್ದ್ಾ ಮಮ ॥೯.೧೦೫॥
ಹ ೀ ಕಮಲಸಂಜಾರ್ತ ಬರಹಮನ್ ೀ,
ಕ ೂಟ್ಟುದ ನಿನಗ ಜಗದುಗರುರ್ತಾವನ್ ನೀ.
ನಿನನ ಗುರುವಾದ ನನಿನಂದ ಇದ ೂೀ ಆರ್ಣತ,
ನನನ ಪಾದಕಮಲ ದಾಸರಗ ಲಲ ಆಗಲ್ಲ ಸದಗತ.
ಅವರಗ ಲ್ಾಲ ಅಹಥಲ್ ೂೀಕ ಪಾಲ್ಲಸಬ ೀಕು ನಿೀನು,
ನನನ ಪ್ರರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ನನ್ ನದ ರ್ಯ ಇಂಗಿರ್ತಬಲಲವನು.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀ ಹರ ೀಭಾಯವವಿಜ್ಞಾನಿೀ ಕಞ್ಞಸ್ಮೂವಃ ।

ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾತೃಣಾನಾತನಾಂ ದ್ದ್ೌ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ನ್ುತತಮಾನ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 913

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ವ ೈಷ್್ವಾನ್ ಸ್ನ್ತತತಾಾಚಾ ನಾಮಾನ ಸಾನಾತನಿಕಾನ್ ವಿರ್ುಃ ॥೯.೧೦೬॥

ತ ೀ ಜರಾಮೃತಿಹಿೀನಾಶಾ ಸ್ವಯದ್ುಃಖವಿವಜಞಯತಾಃ ।
ಸ್ಂಸಾರಮುಕಾತ ನ್್ವಸ್ಂಸ್ತತರ ನಿತ್ಸ್ುಖಾಧಿಕಾಃ ॥೯.೧೦೭॥

ಹಿೀಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಾವವ ಅರರ್ತವನ್ಾದ ಚರ್ತುಮುಥಖ,

ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗೂ ಕ ೂಡಮಾಡಿದ ಲ್ ೂೀಕ ಸಾಂತ್ಾನಿಕ.
ಇರುವ ಕಡಿಡ ಸದೃಶವಾದ ಸಾತಾಕ ಜೀವಗಳ ಲಲ,
ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ ಉರ್ತುಮ ಲ್ ೂೀಕಗಳ ಪ್ಡ ದರ ಲಲ.
ಮುಕುರಾದವರು ಅವರು ಸಂಸಾರ ಬಂಧದಿಂದ,
ಇದಾರಲ್ಲಲ ,ಮುಪ್ುಾ ಸಾವಲಲದ ನಿರ್ತ್ ಸುಖದಿಂದ.

ಯೀ ತು ದ್ ೀವಾ ಇಹ ೂೀದ್ೂೂತಾ ನ್ೃವಾನ್ರಶರಿೀರಿರ್ಣಃ ।

ತ ೀ ಸ್ವ ೀಯ ಸಾಾಂಶ್ತಾಮಾಪುಸ್ತನ ೈನ್ಾವಿವಿದ್ಾವೃತ ೀ ॥೯.೧೦೮॥

ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದಾ ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣ,

ಮೈಂದ ವವದರ ಬಿಟುು ಮೂಲರೂಪ್ ಹ ೂಂದಿದರು ಆ ಕ್ಷರ್ಣ.

ಅಸ್ುರಾವ ೀಶತಸೌತ ತು ನ್ ರಾಮಮನ್ುಜಗಮತುಃ ।

ಪಿೀತಾಮೃತೌ ಪುರಾ ರ್ಯಸಾಮನ್ಮಮರತುನ್ನಯಚ ತೌ ತದ್ಾ ॥೯.೧೦೯॥

ಮೈಂದ ವವದರಲ್ಲಲದಾ ಅಸುರಾವ ೀಶ,

ಶ್ರೀರಾಮನ ಅನುಸರಸಲ್ಾಗದ ಪಾಶ.
ಸಮುದರ ಮರ್ನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಸ ೀವಸಯಾಗಿರ್ತುು ಅಮೃರ್ತ,
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾಗಿಯೀ ಅವರಬಬರು ಆಗಲ್ಲಲಲ ಮೃರ್ತ.

ತಯೀಶಾ ತಪಸಾ ತುಷ್ುಶಾಕ ರೀ ತಾವಜರಾಮರೌ ।

ಪುರಾ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂಸ ತೀನ ೂೀಭೌ ದ್ಪಾಪಯದ್ಮೃತಮನ್್ನ ೀ ॥೯.೧೧೦॥

ಪರಸ್̐ಹಾ್ಪಿಬತಾಂ ದ್ ೀವ ೈದ್ ಾೀಯವಾಂಶತಾಾದ್ುಪ ೀಕ್ಷ್ತೌ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 914

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಪಿೀತಾಮೃತ ೀಷ್ು ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ರ್ಯುದ್ಧಯಮಾನ ೀಷ್ು ದ್ಾನ್ವ ೈಃ ॥೯.೧೧೧॥

ತ ೈದ್ಾಯತತಮಾತಮಹಸ ತೀ ತು ರಕ್ಾಯೈ ಪಿೀತಮಾಶು ತತ್ ।

ತಸಾಮದ್ ದ್ ೂೀಷಾದ್ಾಪತುಸಾತವಾಸ್ುರಂ ಭಾವಮೂಜಞಯತಮ್ ॥೯.೧೧೨ ॥

ಆಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರವಾದ ಮೈಂದ ವವದ,

ರ್ತಪ್ದಿ ಬರಹಮನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರಪ್ರಸಾದ.
ಅವರದಿರದಿದಾರೂ ಪಾಲು ಸ ೀವಸದಾರು ಅಮೃರ್ತವ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ,
ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಸುಮಮನಿದಾರಂತ್ ದ ೀವತ್ಾರೂಪ್ ಅವರಾಗಿದಾರಂದ.
ದ ೀವತ್ ಗಳಾದರು ಅಮೃರ್ತ ಸ ೀವಸ ಸದಾ,
ಎದುರಸದರು ದ ೈರ್ತ್ರ ಮುಂದಾಗಿ ರ್ಯುದಾ.
ಆ ಸಮರ್ಯ ಅಮೃರ್ತಪಾತ್ ರರ್ಯ ಮೈಂದ ವವದರಗಿರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಕೂಟ,
ಭಗವದಾಜ್ಞ ಇರದ ೀ ಅವರಬಬರದನು ಉದಾಟರ್ತನದಿ ಸ ೀವಸದ ಆಟ.

ಅಙ್ೆದ್ಃ ಕಾಲತಸ್ಾಕಾತವ ದ್ ೀಹಮಾಪ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಮ್ ।

ರಾಮಾಜ್ಞಯೈವ ಕುವಾಯಣ ೂೀ ರಾಜ್ಂ ಕುಶಸ್ಮನಿಾತಃ ॥೯.೧೧೩॥

ಅಂಗದ ಮರ್ತುು ಕುಶ ರಾಮಾಜ್ಞ ಯಿಂದ ಮಾಡಿದರು ರಾಜ್ಭಾರ,

ಕಾಲ್ಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ದ ೀಹಬಿಟುು ಮೂಲರೂಪ್ ಸ ೀರದ ವಾ್ಪಾರ.

ವಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಶಾ ಧಮಾಮಯತಾಮ ರಾಘವಾಜ್ಞಾಪುರಸ್ೃತಃ ।

ಸ ೀನಾಪತಿದ್ಧಯನ ೀಶಸ್್ ಕಲಪಮಾವಿೀತ್ ಸ್ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ॥೯.೧೧೪॥

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ರಾಮಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಕುಬ ೀರನಿಗಾಗಿದಾ ವನಿೀರ್ತ,

ಸ ೀನ್ಾಪ್ತಯಾಗಿ ರಾಕ್ಷಸರ ರಕ್ಷ್ಮಸದ ಕಲಾಕಾಲ ಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತ

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಜಾಮಬವಾಂಶಾ ನ್್ವಸ್ತ್ ಪೃರ್ಥವಿೀತಳ ೀ ।

ಉತಪತಾತ್ಯಂ ಜಾಮಬವತಾ್ಸ್ತದ್ತ್ಯಂ ಸ್ುತಪಶಾರನ್ ॥೯.೧೧೫॥

ರಾಮಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಕಾರ್ಯುತುದಾ ಜಾಂಬವತರ್ಯ ಉರ್ತಾತು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 915

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಹುಕಾಲ ಅನುಸರಸಕ ೂಂಡಿದಾ ರ್ತಪ್ಸುನ ಪ್ರವೃತು.

ಅಥ ೂೀ ರಘೂಣಾಂ ಪರವರಃ ಸ್ುರಾಚಿಾಯತಃ ಸ್ಾಯೈಕತನಾಾ ನ್್ವಸ್ತ್ ಸ್ುರಾಲಯೀ ।

ದಿಾತಿೀರ್ಯಯಾ ಬರಹಮಸ್ದ್ಸ್್ಧಿೀಶಾರಸ ತೀನಾಚಿಾಯತ ೂೀsಥಾಪರಾಯಾ ನಿಜಾಲಯೀ ॥೯.೧೧೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಘುಕುಲ್ ೂೀರ್ತುಮ ಶ್ರೀರಾಮ,

ತ್ ೂೀರದ ರ್ತನನ ಪ್ರರ್ಯರ ೂಂದಿಗಿರುವ ನ್ ೀಮ.
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗುರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಒಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ,
ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕದಿ ಬರಹಮನಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗುರ್ತು ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ,
ವಷ್ು್ಲ್ ೂೀಕದ ಡ ಗ ಸಾಗಿದನಂತ್ ರಾಮಚಂದರ ಮತ್ ೂುಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ.

ತೃತಿೀರ್ಯರೂಪ ೀರ್ಣ ನಿಜಂ ಪದ್ಂ ಪರರ್ುಂ ವರಜನ್ತಮುಚ ೈರನ್ುಗಮ್ ದ್ ೀವತಾಃ ।

ಅಗಮ್ಮಯಾ್ಯದ್ಮುಪ ೀತ್ ಚ ಕರಮಾದ್ ವಿಲ್ ೂೀಕರ್ಯನ ೂತೀsತಿವಿದ್ೂರತ ೂೀsಸ್ುತವನ್ ॥೯.೧೧೭ ॥

ಮೂರನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಿಂದ ವಷ್ು್ಲ್ ೂೀಕದರ್ತು ಹ ೂರಟ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಅನುಸರಸದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಕಂಡ ಇದಾಂರ್ತವರ ಯೀಗ್ತ್ಾ ಹೂರರ್ಣ.
ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ತ್ ೂೀರದರು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿು,
ಜಗಜಜನಕಗ ನಮಿಸುತ್ಾು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದ ಆ ರೀತ.

ಬರಹಾಮ ಮರುನಾಮರುತಸ್ೂನ್ುರಿೀಶಃ ಶ ೀಷ ೂೀ ಗರುತಾಮನ್ ಹರಿಜಃ ಶಕರಕಾದ್ಾ್ಃ ।

ಕರಮಾದ್ನ್ುವರಜ್ ತು ರಾಘವಸ್್ ಶ್ರಸ್್ಥಾsಜ್ಞಾಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ನಿರ್ಯ್ಯರ್ಯುಃ ॥೯.೧೧೮॥

ಬರಹಮ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ಹನುಮಂರ್ತ, ಸದಾಶ್ವ, ಶ ೀಷ್, ಗರುಡ, ಕಾಮ, ಇಂದರ,

ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ ಅನುಸರಸದವರು ಮರಳಿದರು ಆಜ್ಞಾಪ್ಸಲು ರಾಮಚಂದರ.

ಇತ್ಶ ೀಷ್ಪುರಾಣ ೀರ್್ಃ ಪಞ್ಾರಾತ ರೀರ್್ ಏವ ಚ ।

ಭಾರತಾಚ ೈವ ವ ೀದ್ ೀಭ ೂ್ೀ ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯಣಾದ್ಪಿ ॥೯.೧೨೫॥

ಪರಸ್ಪರವಿರ ೂೀಧಸ್್ ಹಾನಾನಿನಣಿ್ೀಯರ್ಯ ತತತವತಃ ।

ರ್ಯುಕಾಾ ಬುದಿಧಬಲ್ಾಚ ೈವ ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀವ ಪರಸಾದ್ತಃ ॥೯.೧೨೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 916

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಬಹುಕಲ್ಾಪನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಮಯೀರ್ಯಂ ಸ್ತಾಥ ೂೀದಿತಾ ।

ನ ೈಕಗರನಾ್ಶರಯಾತ್ ತಸಾಮನಾನSಶಙ್ಕ್ಾಯSತರ ವಿರುದ್ಧತಾ ॥೯.೧೨೭॥

(ಆಚಾರ್ಯಥರು ತ್ಾವು ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ,

ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕ ೆ ತ್ ೂೀರಸ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ಯಾವಾ್ವುಾ ಪ್ರಮಾರ್ಣ)
ಸಕಲ ಪ್ುರಾರ್ಣ ,ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ,
ವ ೀದ ಮೂಲರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸ ೀರದಾ ಕಸ ತ್ ಗ ದಿಲ್ಲಲ.
ನಿವಾರಸ ಪ್ರಸಾರ ವರ ೂೀಧ ; ಶಾಸರ ರ್ಯುಕಿು ಪ್ರಜ್ಞಾಬಲದಿಂದ,
ನಿರ್ಣಥಯಿಸ ರ್ತರ್ತಾಕಾೆಗದಂತ್ ಬಾಧ; ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಗರಹದಿಂದ.
ಆಗಿದ ಯಿಲ್ಲಲ ಕಲಾಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಪ್ರಸುುತ,
ಒಂದಲಲದ ಅನ್ ೀಕ ಗರಂರ್ಗಳಾಶರರ್ಯವಾದಿದಕ ಬ ೀಡ ಅಸಮಮತ.

ಕಾಚಿನ ೂೇಹಾಯಾಸ್ುರಾಣಾಂ ವ್ತಾ್ಸ್ಃ ಪರತಿಲ್ ೂೀಮತಾ ।

ಉಕಾತ ಗರನ ್ೀಷ್ು ತಸಾಮದಿಧ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀSರ್ಯಂ ಕೃತ ೂೀ ಮಯಾ ॥೯.೧೨೮॥
ಅಸುರಮೊೀಹನಕಾೆಗಿ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಪ್ರತಲ್ ೂೀಮ,
ಅವ ಲಲದರ ನಿವಾರಣ ಗಾಗಿ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾೀನ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎಂಬ ಸುಮ.

ಏವಂ ಚ ವಕ್ಷಯಮಾಣ ೀಷ್ು ನ ೈವಾsಶಙ್ಕ್ಾಯ ವಿರುದ್ಧತಾ ।

ಸ್ವಯಕಲಪಸ್ಮಶಾಾರ್ಯಂ ಪಾರಾವರ್ಯ್ಯಕರಮಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೯.೧೨೯॥

ಹ ೀಳಿದ ಈ ಕಥ ಗಳಲ್ಲಲ ಬಾರದಿರಲ್ಲ ಶಂಕ ವರ ೂೀಧ,

ಈ ಕರಮ ಎಲ್ಾಲ ಕಲಾದಲೂಲ ಸರಸಾಧ್ಾರರ್ಣ ಅಬಾಧ.

ಪುಂವ್ತಾ್ಸ ೀನ್ ಚ ೂೀಕ್ತತಃ ಸಾ್ತ್ ಪುರಾಣಾದಿಷ್ು ಕುತರಚಿತ್ ।

ಕೃಷಾ್ಮಾಹ ರ್ಯಥಾ ಕೃಷ ೂ್ೀ ಧನ್ಞ್ಞರ್ಯಶರ ೈಹಯತಾನ್ ॥ ೧೩೦॥

ಶತಂ ದ್ುಯ್ೀಯಧನಾದಿೀಂಸ ತೀ ದ್ಶಯಯಷ್್ ಇತಿ ಪರರ್ುಃ ।

ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಹತಾಸ ತೀ ಹಿ ಜ್ಞಾರ್ಯನ ತೀ ಬಹುವಾಕ್ತಃ ॥ ೧೩೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 917

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುವುದುಂಟು ಕ ಲವಂದು ಪ್ುರುಷ್ವ್ತ್ಾ್ಸದ ಪ್ರಸಂಗ,

ಕೃಷ್್ ದೌರಪ್ದಿಗ ಹೀಳುವುದು ಅಜುಥನನಿಂದ ನೂರು ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳ ಪಾರರ್ಣಭಂಗ.
ಇದು ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಂಡುಬರುವ ವಾಕ್ವದು ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು,
ಬಹುವಾಕ್ದಂತ್ ಕೌರವಾದಿಗಳಾದದುಾ ಭಿೀಮನಿಂದ ಹರ್ತ.

ವಿಸಾತರ ೀ ಭಿೀಮನಿಹತಾಃ ಸ್ಙ್ಕ ಷೀಪ ೀsಜಞಯನ್ಪಾತಿತಾಃ ।

ಉಚ್ನ ತೀ ಬಹವಶಾಾನ ್ೀ ಪುಂವ್ತಾ್ಸ್ಸ್ಮಾಶರಯಾತ್ ॥೯.೧೩೨ ॥

ವಿಸಾತರ ೀ ಕೃಷ್್ನಿಹತಾ ಬಲರ್ದ್ರಹತಾ ಇತಿ ।

ಉಚ್ನ ತೀ ಚ ಕಾಚಿತ್ ಕಾಲವ್ತಾ್ಸ ೂೀsಪಿ ಕಾಚಿದ್ ರ್ವ ೀತ್ ॥೯.೧೩೩॥

ವಸಾುರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ಭಿೀಮನಿಂದಾಗಿದ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳ ಮರರ್ಣ,

ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ಅಜುಥನನ್ಾದ ಕೌರವಾದಿಗಳ ಮರರ್ಣಕ ೆ ಕಾರರ್ಣ.
ಈ ಪ್ುರುಷ್ ವ್ತ್ಾ್ಸವ ತಳಿಸುವುದು ಎರಡರ ಅಧ್ರ್ಯನದ ಹೂರರ್ಣ.
ವಸಾುರದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಹರ್ತರಾದರ ಂದು ನಿರೂಪ್ಣ ,
ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಬಲರಾಮನಿಂದ ಹರ್ತರ ಂದು ವವರಣ .
ಬ ೀಕದಕ ಬಹುವಾಕ್ಗಳ ಸಮಿೀಕರರ್ಣದನುಸರಣ .

ರ್ಯಥಾ ಸ್ುಯೀಧನ್ಂ ಭಿೀಮಃ ಪಾರಹಸ್ತ್ ಕೃಷ್್ಸ್ನಿನಧ್ೌ c ।

ಇತಿ ವಾಕ ್ೀಷ್ು ಬಹುಷ್ು ಜ್ಞಾರ್ಯತ ೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾದ್ಪಿ ॥೯.೧೩೪ ॥

ಅನಿರ್ಣ್ಯಯೀ ತು ಕೃಷ್್ಸ್್ ಪೂವಯಮುಕಾತ ಗತಿಸ್ತತಃ ।

ವ್ತಾ್ಸಾಸ ತವೀವಮಾದ್ಾ್ಶಾ ಪಾರತಿಲ್ ೂೀಮಾ್ದ್ರ್ಯಸ್ತಥಾ ॥೯.೧೩೫॥
ದ್ೃಶ್ನ ತೀ ಭಾರತಾದ್ ್ೀಷ್ು ಲಕ್ಷರ್ಣಗರನ್್ತಶಾ ತ ೀ ।
ಜ್ಞಾರ್ಯನ ತೀ ಬಹುಭಿವಾಯಕ ್ೈನಿನಯರ್ಣ್ಯರ್ಯಗರನ್್ತಸ್ತಥಾ ॥೯.೧೩೬॥

ತಸಾಮದ್ ವಿನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಗರನಾ್ನಾಶ್ರತ ್ೈವ ಚ ಲಕ್ಷರ್ಣಮ್ ।

ಬಹುವಾಕಾ್ನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀsರ್ಯಂ ಮಯಾ ಕೃತಃ ॥೯.೧೩೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 918

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಇಂದರಪ್ರಸ್ದಲ್ಲಲ ಜಾರಬಿದಾ ದುಯೀಥಧನನ ಭಿೀಮ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದ ನಿರೂಪ್ಣ ,

ಕೃಷ್್ಸಾನಿನಧ್ದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮ ಇದ ಮಾಡಿದುಾ ಎಂದು ಬಹುವಾಕ್ಗಳ ವಶ ೀಷ್ ವವರಣ .
ನಿರ್ಣಥರ್ಯವರದಿದಾರ ಕೃಷ್್ ಇಂದರಪ್ರಸ್ದಲ್ಲಲರಲ್ಲಲಲ ಎಂಬ ಅರ್ಥ,
ಲಕ್ಷರ್ಣಗರಂರ್ ಬಹುವಾಕ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಗಳ ಮರ್ಥಸಟುರು ಆನಂದತೀರ್ಥ.

ಉಕತಂ ಲಕ್ಷರ್ಣಶಾಸ ಾೀ ಚ ಕೃಷ್್ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ ೂೀದಿತ ೀ ।

‘ತಿರಭಾಷಾ ಯೀ ನ್ ಜಾನಾತಿ ರಿೀತಿೀನಾಂ ಶತಮೀವ ಚ ॥ ೯.೧೩೮ ॥

‘ವ್ತಾ್ಸಾದಿೀನ್ ಸ್ಪತ ಭ ೀದ್ಾನ್ ವ ೀದ್ಾದ್್ತ್ಯಂ ತಥಾ ವದ್ ೀತ್ ।

‘ಸ್ ಯಾತಿ ನಿರರ್ಯಂ ಘೂೀರಮನ್್ಥಾಜ್ಞಾನ್ಸ್ಮೂವಮ್’ ॥೯.೧೩೯ ॥

(ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ರಚಿಸದಂರ್ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಗರಂರ್,

ಇದರಲ್ಲಲದ ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ಹೀಗ ಹಚಚಬ ೀಕು ಅರ್ಥ.
ಅದರಲ್ಲಲದ ಯಾವಾ್ವ ವಾಕ್ ಘಟನ್ ಶ ೈಲ್ಲಗಳ ಸೂರ್ತರ,
ಅದನನ ತಳಿಸ ಹ ೀಳಿ ಸರ್ತ್ ರ್ತರ್ತಾ ತಳಿಸುವ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಶಾಸರ)
ಲಕ್ಷರ್ಣ ಗರಂರ್ದಲ್ ಲೀ ಹ ೀಳಿರುವಂತ್ ಬಳಕ ಯಾಗಿರುವ ಮೂರು ಭಾಷ್ ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಸಮಾಧ ದಶಥನ ಮರ್ತುು ಗುಹ್ ಭಾಷ್ .
ಮೂರು ಭಾಷ್ ,ನೂರು ರೀತ ,ಅನ್ ೀಕ ವ್ತ್ಾ್ಸ, ಏಳು ಭ ೀದ,
ತಳಿರ್ಯದ ೀ ವ ೀದಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ವಾ್ಖಾ್ನಿಸುವವರಗ ನರಕ ಬಾಧ.

ಇತ್ನ ್ೀಷ್ು ಚ ಶಾಸ ಾೀಷ್ು ತತರತತ ೂರೀದಿತಂ ಬಹು ।

‘ವ್ತಾ್ಸ್ಃ ಪಾರತಿಲ್ ೂೀಮ್ಂ ಚ ಗ ೂೀಮೂತಿರೀ ಪರಘಸ್ಸ್ತಥಾ ॥೯.೧೪೦॥

‘ಉಕ್ಷರ್ಣಃ ಸ್ುಧುರಃ ಸಾಧು ಸ್ಪತ ಭ ೀದ್ಾಃ ಪರಕ್ತೀತಿತಯತಾಃ’ ।

ಇತಾ್ದಿ ಲಕ್ಷಣಾನ್್ತರ ನ ೂೀಚ್ನ ತೀsನ್್ಪರಸ್ಙ್ೆತಃ ॥೯.೧೪೧॥

ವ್ತ್ಾ್ಸ ,ಪಾರತಲ್ ೂೀಮ್ ,ಗ ೂೀಮೂತರೀ ,ಪ್ರಘಸ ,ಉಕ್ಷರ್ಣ ,ಸುಧುರ ,ಸಾಧು ಇವ ೀಳು ಕಥಾಭ ೀದ,
ಅದರದು ಬ ೀರ ಯೀ ಪ್ರಸಂಗವಾದಾರಂದ ಅದನನ ತ್ಾವಲ್ಲಲ ವವರಸುತುಲಲವ ಂಬುದು ಆಚಾರ್ಯಥವಾದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 919

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೯

ಅನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ತ ೀಷಾಂ ತು ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಕ್ತರರ್ಯತ ೀ ಮಯಾ ।

ತಸಾಮನಿನರ್ಣ್ಯರ್ಯಶಾಸ್ಾತಾಾದ್ ಗಾರಹ್ಮೀತದ್ ಬುರ್ೂಷ್ುಭಿಃ ॥೯.೧೪೨ ॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಗರಂರ್ಗಳ ಅನುಸಾರ,

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಕ ೂಟ್ಟುರುವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ಸಾರ.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಶಾಸರವಾದ ಇದು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗಾರಹ್,
ಮಧವರ ಮಾರ್ತಷ್ುಲಲದ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಇಚ ರ್ಯ
ೆ ಂತ್ ಸಾೀಕಾರಾಹಥ.

ಇತಿೀರಿತಾ ರಾಮಕಥಾ ಪರಾ ಮಯಾ ಸ್ಮಸ್ತಶಾಸಾಾನ್ುಸ್ೃತ ೀರ್ಯವಾಪಹಾ ।

ಪಠ ೀದಿಮಾಂ ರ್ಯಃ ಶೃರ್ಣುಯಾದ್ಥಾಪಿ ವಾ ವಿಮುಕತಬನ್ಧಶಾರರ್ಣಂ ಹರ ೀವರಯಜ ೀತ್ ॥೯.೧೪೩ ॥

ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮಾಡುತ್ಾು ಉಪ್ಸಂಹಾರ,

ಖಚಿರ್ತ ಇದರಂದ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನದದಿಂದ ಪ್ರಹಾರ.
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಶ್ರೀರಾಮಕಥ ರ್ಯದು ಶಾಸಾರಧ್ಾರ,
ಮರ್ಥಸದ ಸರ್ತ್ ರ್ತರ್ತಾ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ ನನನರ್ಯ ದಾಾರ.
ಇದನನ ಓದಿದವ ಕ ೀಳಿದವ ಅಂರ್ತರಾರ್ಥ ತಳಿದವ,
ಬಂಧನದಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗಿ ದ ೀವರ ಪಾದ ಸ ೀರುವ.

ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ

ಶ್ರೀರಾಮಸ್ಾಧ್ಾಮಪರವ ೀಶ ್ೀ ನಾಮ ನ್ವಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ವಾದ,
ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಶ್ರೀರಾಮಸಾಧ್ಾಮಪ್ರವ ೀಶ ್ೀ ನ್ಾಮ ಒಂಬರ್ತುನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಗುವಾಥಂರ್ತಗಥರ್ತ ಭಗವದ್ ಅನುಗರಹದಿಂದಾದ ಪ್ದಕುಸುಮ ಹರಗಪ್ಥಸದ ಭಾವ.

*********************************************************************
****

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 920

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹತುತ
[ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಮ್]

॥ ಓಂ ॥
ದ್ಾಾಪರ ೀsರ್ ರ್ಯುಗ ೀ ಪಾರಪ ತೀ ತಾಷಾುವಿಂಶತಿಮೀ ಪುನ್ಃ ।
ಸ್ಾರ್ಯಂರ್ುಶವಯಶಕಾರದ್ಾ್ ದ್ುಗಾಧಬ ಧೀಸತೀರಮಾರ್ಯರ್ಯುಃ ॥೦೧॥

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ನಂರ್ತರ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದಾರವತ್ಾರ,

ಸಮಿೀಪ್ಸ ಬರುತುರಲು ಇಪ್ಾತ್ ುಂಟನ್ ೀ ದಾಾಪ್ರ,
ಬರಹಮ ರುದಾರದಿಗಳು ತ್ ರಳಿದರು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರತೀರ.

ಪಯೀಬ ಧೀರುತತರಂ ತಿೀರಮಾಸಾದ್್ ವಿಬುಧಷ್ಯಭಾಃ ।

ತುಷ್ುುವುಃ ಪುರ್ಣಡರಿೀಕಾಕ್ಷಮಕ್ಷರ್ಯಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಮ್ ॥೦೨॥

ಸ ೀರ ಬರಹಾಮದಿಗಳ ಲ್ಾಲ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದ ಶ ಾೀರ್ತದಿಾೀಪ್ ತೀರ,

ಮಾಡಿದರು ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಪ್ುಂಡರೀಕಾಕ್ಷನ ಸ ೂುೀರ್ತರ.

ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀsಗರ್ಣ್ಗುಣ ೈಕಧ್ಾಮನೀ ಸ್ಮಸ್ತವಿಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮಾಲ್ಲನ ೀ ।

ಅನಾದ್್ವಿಜ್ಞಾನ್ತಮೊೀನಿಹನ ಾೀ ಪರಾಮೃತಾನ್ನ್ಾಪದ್ಪರದ್ಾಯನ ೀ ॥೦೩॥

ಅವ ಅಗಣಿರ್ತ ಗುರ್ಣಗಳ ಶಾಶಾರ್ತ ನ್ ಲ್ ,

ಧರಸದವ ಅರವು ಕಾಂತರ್ಯ ಮಾಲ್ .
ಅನ್ಾದಿಕಾಲದ ಅಜ್ಞಾನದ ಕರ್ತುಲ ನ್ಾಶಪ್ಡಿಸುವಾರ್ತ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮೊೀಕ್ಷದಾನಂದ ಕ ೂಡುವವನ್ಾರ್ತ.
ನಮಸಾೆರ ನಮಸಾೆರಗಳು ನಿನಗ ಜಗದ ಆದಿತ್ಾರ್ತ.

ಸ್ಾದ್ತತಮಾಲ್ಾರ್ುವಿಪಾತಕ ೂೀಪತ ೂೀ ದ್ುವಾಯಸ್ಸ್ಃ ಶಾಪತ ಆಶು ಹಿ ಶ್ರಯಾ ।

ಶಕ ರೀ ವಿಹಿೀನ ೀ ದಿತಿಜ ೈಃ ಪರಾಜತ ೀ ಪುರಾ ವರ್ಯಂ ತಾಾಂ ಶರರ್ಣಂ ಗತಾಃ ಸ್ಮ ॥೦೪ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 921

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ದೂವಾಥಸರು ಇಂದರಗ ಕ ೂಟು ವಷ್ು್ ನಿಮಾಥಲ್ ಮಾಲ,

ನ್ ೂೀಡಿ ಶಪ್ಸದಾರು ಇಂದರನ -ಮಾಲ್ ಸ ೀರದಾಾಗ ನ್ ಲ.
ಆಗಿದಾನ್ಾಗ ಇಂದರ ಮೂಲ್ ೂೀಥಕ ಸಂಪ್ತುನಿಂದ ಚು್ರ್ತ,
ಹಿಂದಿನಂತ್ ಇಂದೂ ಬಂದಿದ ಾೀವ ನಿನನಲ್ಾಲಗಿ ಶರಣಾಗರ್ತ.

(ಸಮುದರ ಮರ್ನದ ಕುರರ್ತು ಅನ್ ೀಕ ಗರಂರ್ಗಳ ಸಂಗರಹ, ವರ ೂೀಧಗಳಿಂದ ಹ ೀಗ ನಿವಾರಣ ಯಾಗಬ ೀಕು
ಸಂದ ೀಹ.
ಹ ೀಗ ಸಗಬ ೀಕು ನ್ ೈಜ ಅಥಾಥನುಸಂಧ್ಾನದ ದಾರ, ಮಧವರು ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಕಾರುರ್ಣ್ ತ್ ೂೀರ. )

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಬಲ್ಲನಾ ಸ್ನ್ಾಧ್ಾನಾ ವರಾದ್ ಗಿೀರಿೀಶಸ್್ ಪರ ೈರಚಾಲ್ಮ್ ।

ವೃನಾಾರಕಾ ಮನ್ಾರಮೀತ್ ಬಾಹುಭಿನ್ನಯ ಶ ೀಕುರುದ್ಧತುತಯಮಿಮೀ ಸ್ಮೀತಾಃ ॥೧೦.೦೫॥

ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬಲ್ಲಚಕರವತಥಯಂದಿಗ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡರು ಸಂಧ್ಾನ,

ಮಾಡಿದರು ದ ೈರ್ತ್ರ ೂಂದಿಗ ಶ್ವವರದಿ ಬ ೀರ ೂಬಬರು ಎರ್ತುಲ್ಾಗದ ಮಂದರವನ್ ರ್ತುುವ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನ.
ಎಲಲರೂ ಸ ೀರ ರ್ತಮಮ ಬಾಹುಗಳಿಂದ ಪ್ರಯಾಸ ಪ್ಟುರೂ ಫಲ್ಲಸಲ್ಲಲಲ ಅವರ ರ್ಯರ್ತನ.
(ಮಂದರಕಿೆರ್ತುು ಯಾರೂ ಅದನನ ಎರ್ತುದಂತ್ ಶ್ವನ ವರ, ದ ೀವ ದಾನವರ ಎರ್ತುುವ ರ್ಯರ್ತನವೂ ಭಗವದಿಚ ೆ
ಅನುಸಾರ )

ತದ್ಾ ತಾಯಾ ನಿತ್ಬಲತಾಹ ೀತುತ ೂೀ ಯೀsನ್ನ್ತನಾಮಾ ಗರುಡಸ್ತದ್ಂಸ್ಕ ೀ ।

ಉತಾಪಟ್ ಚ ೈಕ ೀನ್ ಕರ ೀರ್ಣ ಮನ್ಾರ ೂೀ ನಿಧ್ಾಪಿತಸ್ತಂ ಸ್ ಸ್ಹ ತಾಯಾsವಹತ್॥೧೦.೦೬ ॥

ನಿರ್ತ್ಶಕಿುಶಾಲ್ಲ ನಿೀನು ಮಂದರವ ಒಂದ ೀ ಕ ೈಯಿಂದ ಕಿತ್ ು,

ಅನಂರ್ತನ್ ಂದೂ ಕರ ರ್ಯಲಾಡುವ ಗರುಡನ ಹ ಗಲ ಮೀಲ್ಲಟ್ ು.
ನಿನನ ಜ ೂತ್ ಬ ಟುವ ಹ ೂರ್ತು ಗರುಡ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದ ಡ ಸಾಗಿದನಂತ್ .

ಪುನ್ಃ ಪರಿೀಕ್ಷದಿಬರಸೌ ಗಿರಿಃ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ್ಹಾಸ್ುರ ೈರುನ್ನಮಿತಸ್ತದ್ಂಸ್ತಃ ।

ವ್ಚೂರ್ಣ್ಯರ್ಯತ್ ತಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಪುನ್ಶಾ ತ ೀ ತಾದಿೀಕ್ಷಯಾ ಪೂವಯವದ್ುತಿ್ತಾಃ ಪರಭ ೂೀ ॥೧೦.೦೭ ॥

ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಅಸುರರೂ ರ್ತಮಮ ಶಕಿುರ್ಯ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಗಾಗಿ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 922

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಗರುಡನ ಹ ಗಲ್ಲಂದ ಬ ಟುವನ್ ತುದರು ಎಲಲರೂ ಒಂದಾಗಿ.

ಎರ್ತುಲ್ಾಗದ ಎಲಲರೂ ಬಿದುಾ ಆಯಿರ್ತು ಅವರಗ ಗಾರ್ಯ,
ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಮಾಡಿರ್ತವರ ನಿನನ ದಯಾದೃಷುರ್ಯ ಛಾರ್ಯ.

ಪುನ್ಶಾ ವಾಮೀನ್ ಕರ ೀರ್ಣ ವಿೀಶಾರ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಂ ಸ್ಾನ್ಧಗತಸ್ತವಮಸ್್ ।

ಅಗಾಃ ಪಯೀಬಧಂ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ುರಾಸ್ುರ ೈಮಮಯತಾ್ನ ಚ ತ ೀನಾಬಧಮಥಾಪ್ಮತಾ್ನಃ ॥೧೦.೦೮॥

ಮತ್ ು ಮಂದರ ಬ ಟುವ ನಿನನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಎತುದ ನಿೀನು ಸಾಾಮಿ,

ಗರುಡನ ಮೀಲ್ಲಟುು ಅವನನ್ ನೀರ ಎಲಲರ ಸ ೀರ ಹ ೂರಟ್ ಭಕುಪ ರೀಮಿ.
ದ ೀವ ದಾನವರ ಕೂಡಿ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರವ ರ್ತಲುಪ್ದ ,
ಮಂದರವ ಕಡ ಗ ೂೀಲು ಮಾಡಿ ಸಮುದರ ಕಡ ದ .

ಕೃತಶಾ ಕದ್ಾರವಸ್ತನ್ಯೀsತರ ವಾಸ್ುಕ್ತನ ನೀಯತರಂ ತಾಯಾ ಕಶ್ಪಜಃ ಸ್ ನಾಗರಾಟ್ ।

ಮಮನ್ು್ರಬಧಂ ಸ್ಹಿತಾಸ್ತವಯಾ ಸ್ುರಾಃ ಸ್ಹಾಸ್ುರಾ ದಿವ್ಪಯೀ ಘೃತಾಧಿಕಮ್ ॥೧೦.೦೯ ॥

ಓ ಭಗವಂರ್ತ, ಕದುರ ಕಶ್ಪ್ರ ಸಂತ್ಾನ ನ್ಾಗರಾಜ ವಾಸುಕಿ,

ನಿೀ ಸಮುದರ ಮರ್ನದಿ ಬಳಸದ ಅವನ ಹಗಗವಾಗಿ ಹಾಕಿ.
ರ್ತುಪ್ಾರ್ಯುಕು ; ರ್ತುಪ್ಾದಂತ್ ಗಟ್ಟುಯಾದ ಆ ಸಮುದರದ ಹಾಲು,
ದ ೀವದಾನವರು ಕಡ ದರದನ ಮಂದರವ ಮಾಡಿ ಕಡ ಗ ೂೀಲು.

ನ ೈಚಛನ್ತ ಪುಚಛಂ ದಿತಿಜಾ ಅಮಙ್ೆಲಂ ತದಿತ್ಥಾಗರಂ ಜಗೃಹುವಿಯಷ ೂೀಲಬರ್ಣಮ್ ।

ಶಾರನಾತಶಾ ತ ೀsತ ೂೀ ವಿಬುಧ್ಾಸ್ುತ ಪುಚಛಂ ತಾಯಾ ಸ್ಮೀತಾ ಜಗೃಹುಸ್ತವದ್ಾಶರಯಾಃ ॥೧೦.೧೦॥

ಹಿೀಗ ಕಡ ರ್ಯುವಾಗ ವಾಸುಕಿರ್ಯ ಬಾಲ,

ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಅನಿಸರ್ತು ಬಾಲ ಅಮಂಗಲ.
ಮುಖ ಹಿಡಿದ ಅವರಗ ವಷ್ ಸಾಶಥದಿಂದ ಆಯಾಸ,
ಬಾಲ ಹಿಡಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನಿನ್ಾನಶರರ್ಯವ ೀ ಗಾರಸ.

ಅಥಾತಿಭಾರಾದ್ವಿಶತ್ ಸ್ುಕಾಞ್ಾನ ೂೀ ಗಿರಿಃ ಸ್ ಪಾತಾಳಮರ್ ತಾಮೀವ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 923

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ತಂ ಕಚಛಪಾತಾಮ ತಾರ್ರಃ ಸ್ಾಪೃಷ ಾೀ ಹ್ನ್ನ್್ಧ್ಾರ್ಯ್ಯಂ ಪುರುಲ್ಲೀಲಯೈವ ॥೧೦.೧೧॥

ಅನಂರ್ತರ ಬಂಗಾರಮರ್ಯವಾದ ಮಂದರ ಬ ಟು,

ಒರ್ತುಡದಿಂದ ಕುಸರ್ಯಲ್ಾರಂಭಿಸರ್ತು ಪಾತ್ಾಳದರ್ತು.
ಆಗ ನಿೀನ್ ೀ ಹ ೂತ್ ು ಯಾರೂ ಹ ೂರಲ್ಾಗದ ಪ್ವಥರ್ತದ ಭಾರ,
ನಿನನ ಸಂಕಲಾ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರದ ಕೂಮಾಥವತ್ಾರ.

ಉಪರ್ಯ್ಯಧಶಾಾsತಮನಿ ನ ೀತರಗ ೂೀತರಯೀಸ್ತವಯಾ ಪರ ೀಣಾsವಿಶತಾ ಸ್ಮೀಧಿತಾಃ ।

ಮಮಂರ್ುರಬಧಂ ತರಸಾ ಮದ್ ೂೀತಾಟಾಃ ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಃ ಕ್ ೂೀಭಿತನ್ಕರಚಕರಮ್ ॥೧೦.೧೨॥

ಹಗಗ ಬ ಟು ಒಳಗ ಹ ೂರಗ ಮೀಲ್ ಕ ಳಗ ಮತ್ ುಲರ

ಲ ಲ್ಲಲ,
ನಿೀನ್ ೀ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಶಕಿು;ನಿೀನಿರದ ೀ ಯಾವುದಿದ ಇಲ್ಲಲ.
ನಿನನ ಪ್ರವ ೀಶದಿಂದ ದ ೀವಾಸುರರಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್ ಶಕಿು ಆವಾಹನ,
ಜಲಚರ ಭರರ್ತವಾದ ಕಡಲ ವ ೀಗದಿ ಮಾಡಿದರು ಮರ್ನ.
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ೧೦.೧೩-೧೦.೧೮

ಶಾರನ ತೀಷ್ು ತ ೀಷ ಾೀಕ ಉರುಕರಮ ತಾಂ ಸ್ುಧ್ಾರಸಾಪ ಾೈ ಮುದಿತ ೂೀ ಹ್ಮತಾ್ನಃ ।

ತದ್ಾ ಜಗದ್ಾೆರಸ ವಿಷ್ಂ ಸ್ಮುತಿ್ತಂ ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ವಾರ್ಯುರಧ್ಾತ್ ಕರ ೀ ನಿಜ ೀ॥೧೦.೧೩॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವ-ದ ೈರ್ತ್ರಗಾಗಲು ಬಳಲ್ಲಕ ಆಯಾಸ,

ತರವಕರಮ ನಿೀ ಸಂರ್ತಸದಿ ಕಡಲ ಕಡ ದ ನಿರಾಯಾಸ.
ಕಡಲ್ಲಂದ ಎದುಾ ಬಂತ್ಾಗ ಜಗ ನುಂಗುವ ಅತ ತೀಕ್ಷ್ಣ ವಷ್,
ನಿನನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ಅದಾಯಿರ್ತು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಕ ೈ ವಶ.

ಕಲ್ ೀಃ ಸ್ಾರೂಪಂ ತದ್ತಿೀವ ದ್ುಷ್ಷಹಂ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸ್ಕಲ್ ೈಶಾ ದ್ುಃಸ್ಪೃಶಮ್ ।

ಕರ ೀ ವಿಮತಾ್ಯಸ್ತಬಲಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ದ್ದ್ೌ ಸ್ ಕ್ತಞಚಾದ್ ಗಿರಿಶಾರ್ಯ ವಾರ್ಯುಃ ॥೧೦.೧೪॥

ಬರಹಮನವರದಿಂದ ಯಾರೂ ಸಹಿಸಲ್ಾಗದ ಮುಟುಲ್ಾಗದ ಕಲ್ಲಸಾರೂಪ್ ವಷ್,

ಪಾರರ್ಣದ ೀವ ಕ ೈಲ್ಲ ಅದನುನ ತಕಿೆ ಮಾಡಿದ ವಷ್ಪ್ರಭಾವ ತೀಕ್ಷ್ಣತ್ ರ್ಯ ಕೃಶ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 924

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ನಿವೀಥರ್ಯಥವಾದ ಕಿಂಚಿತ್ ಭಾಗವ ಪಾರರ್ಣದ ೀವ ಮಾಡಿದ ರುದರನ ಕ ೈವಶ.

ಸ್ ತತ್ ಪಿಬತ್ ಕರ್ಣಾಗತ ೀನ್ ತ ೀನ್ ನಿಪಾತಿತ ೂೀ ಮೂಚಿಛಯತ ಆಶು ರುದ್ರಃ ।

ಹರ ೀಃ ಕರಸ್ಪಶಯಬಲ್ಾತ್ ಸ್ ಸ್ಂಜ್ಞಾಮವಾಪ ನಿೀಲ್ ೂೀsಸ್್ ಗಳಸ್ತದ್ಾsಸೀತ್ ॥೧೦.೧೫॥

ಆ ವಷ್ವ ಪಾನ ಮಾಡಿದ ಕ ೈಲ್ಾಸನ್ಾರ್,

ಕಂಠದಲ್ಲಲದಾ ವಷ್ದಿಂದ ಆದ ಮೂರ್ಛಥರ್ತ.
ಹರರ್ಯ ಕ ೈ ಸಾಶಥದಿಂದ ಆಯಿರ್ತವನಿಗ ಎಚಚರ,
ಹಿೀಗ ಶ್ವ ವಷ್ಬಾಧ್ ಯಿಂದ ನಿೀಲಕಂಠನ್ಾದ ತ್ ರ.

ಅರ್ ತಾದ್ಾಜ್ಞಾಂ ಪುರತ ೂೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಪಾತ ರೀ ತಪನಿೀರ್ಯರೂಪ ೀ ।

ಸ್ಾರ್ಯಂ ಚ ನಿಮಮಯತ್ಯ ಬಲ್ ೂೀಪಪನ್ನಂ ಪಪೌ ಸ್ ವಾರ್ಯುಸ್ತದ್ು ಚಾಸ್್ ಜೀರ್ಣ್ಯಮ್ ॥೧೦.೧೬॥

ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ವಾರ್ಯುದ ೀವನಿಂದ ಚಿನನದ ಬಟುಲಲ್ಲಲದಾ ಘೂೀರ ವಷ್ ಸಾೀಕಾರ,

ತೀಕ್ಷ್ಣವಾಗಿದಾ ಘನ ವಷ್ವೂ ಪಾರರ್ಣಗ ಜೀರ್ಣಥವಾರ್ಯುು ಕಿಂಚಿತ್ಾುಗದ ವಕಾರ.

ಅತ್ಲಪಪಾನಾಚಾ ಬರ್ೂವ ಶ್ಲ್ಾ ಶ್ವಸ್್ ಶ್ೀಷ್್ಯಶಾ ಕರಾವಶ್ಷ್ುಮ್ ।

ಅರ್ೂತ್ ಕಲ್ಲಃ ಸ್ವಯಜಗತುು ಪೂರ್ಣ್ಯಂ ಪಿೀತಾಾ ವಿಕಾರ ೂೀ ನ್ ಬರ್ೂವ ವಾಯೀಃ ॥೧೦.೧೭॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಕುಡಿದ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ವಷ್ವಾಯಿರ್ತು ಜೀರ್ಣಥ,

ಸ ೂೀಂಕಲೂ ಇಲಲವನಿಗ ಯಾವುದ ೀ ವಕಾರದ ಚಿಕೆ ಕರ್ಣ.
ಸಾಲಾವ ೀ ಕುಡಿದ ವಷ್ ಶ್ವನ ರ್ತಲ್ ನ್ ೂೀವಗಾಯಿರ್ತು ಕಾರರ್ಣ,
ಅವನ ಕ ೈಲ್ಲದಾ ಅರ್ತ್ಲಾ ವಷ್ವಾಯಿರ್ತು ಜಗದಾದ್ಂರ್ತ ಪ್ರಸಾರರ್ಣ.
ದುಷ್ು ಕಲ್ಲ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಎಲ್ ಲಡ ಮಾಡಿದದರ ಧ್ಾರರ್ಣ.

ಕಲ್ ೀಃ ಶರಿೀರಾದ್ರ್ವನ್ ಕುನಾಗಾಃ ಸ್ವೃಶ್ಾಕಾಃ ಶಾಾಪದ್ಯಾತುಧ್ಾನಾಃ ।

ಅರ್ ತಾಯಾsಬೌಧ ತು ವಿಮತ್ಯಮಾನ ೀ ಸ್ುರಾsರ್ವತ್ ತಾಮಸ್ುರಾ ಅವಾಪುಃ ॥೧೦.೧೮॥

ಕಲ್ಾ್ಭಿಮಾನ್ವಾದ ವಷ್ದಿಂದ ಹಾವು ಚ ೀಳು ವಷ್ಜಂರ್ತುಗಳ ಜನನ.

ನಿನಿನಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಕಡ ರ್ಯಲಾಟು ಕಡಲ್ಲನಿಂದ ಮತುನ ಮದ್ದ ಆಗಮನ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 925

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಅಸುರೀ ಚಟುವಟ್ಟಕ ಗಳ ಆಗರವನುನ ಅಸುರರು ಪ್ಡ ದರು ರ್ತಮಮ ಸಾಾಧೀನ.

ಉಚ ೈಃಶರವಾ ನಾಮ ತುರಙ್ೆಮೊೀsರ್ ಕರಿೀ ತಥ ೈರಾವತನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಅನ ್ೀ ಚ ದಿಕಾಪಲಗಜಾ ಬರ್ೂವುವಯರಂ ತಥ ೈವಾಪುರಸಾಂ ಸ್ಹಸ್ರಮ್ ॥೧೦.೧೯॥

ನಡ ದಿರಲು ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ಸಮುದರಮರ್ನ,

ಉಚ ಚಶರವಾ ಎಂಬ ಕುದುರ ರ್ಯ ಆಗಮನ.
ಐರಾವರ್ತ ಎಂಬಾನ್ ದಿಕಾಾಲಗಜಗಳ ಜನನ,
ಸಹಸರ ಅಪ್ುರ ರ್ಯರೂ ಬಂದರಂತ್ ಆ ಕ್ಷರ್ಣ.

ತಥಾsರ್ಯುಧ್ಾನಾ್ರ್ರಣಾನಿ ಚ ೈವ ದಿವೌಕಸಾಂ ಪರಿಜಾತಸ್ತರುಶಾ ।

ತಥ ೈವ ಸಾಕ್ಾತ್ ಸ್ುರಭಿನಿನಯಶ ೀಶ ್ೀ ಬರ್ೂವ ತತ್ ಕೌಸ್ುತರ್ಂ ಲ್ ೂೀಕಸಾರಮ್ ॥೧೦. ೨೦ ॥

ಹಾಗ ಯೀ ಬಂದವು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆರ್ಯುಧಗಳು ಆಭರರ್ಣಗಳು,

ಪಾರಜಾರ್ತ ವೃಕ್ಷ ಕಾಮಧ್ ೀನು ಚಂದರ ಕೌಸುುಭ ಕ ೂಟ್ಟುರ್ತು ಕಡಲು.

ಅಥ ೀನಿಾರಾ ರ್ಯದ್್ಪಿ ನಿತ್ದ್ ೀಹಾ ಬರ್ೂವ ತತಾರಪರಯಾ ಸ್ಾತನಾಾ ।

ತತ ೂೀ ರ್ವಾನ್ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣಬಾಹುನಾ ಸ್ುಧ್ಾಕಮರ್ಣಡಲುಂ ಕಲಶಂ ಚಾಪರ ೀರ್ಣ ॥೧೦.೨೧॥

ಪರಗೃಹ್ ತಸಾಮನಿನರಗಾತ್ ಸ್ಮುದ್ಾರದ್ ಧನ್ಾನ್ತರಿನಾನಯಮ ಹರಿನ್ಮಣಿದ್ು್ತಿಃ ।

ತತ ೂೀ ರ್ವದ್ಧಸ್ತಗತಂ ದಿತ ೀಃಸ್ುತಾಃ ಸ್ುಧ್ಾರ್ರಂ ಕಲಶಂ ಚಾಪಜಹುರಃ ॥೧೦.೨೨ ॥

ಆನಂರ್ತರ ಆಯಿರ್ತು ನಿರ್ತ್ಶರೀರವುಳಳ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯ ಆವಭಾಥವ.

ಒಂದುಕ ೈಲ್ಲ ಸುಧ್ಾಕಮಂಡಲು ಇನ್ ೂನಂದುಕ ೈಲ್ಲ ಕಲಶ ಹಿಡಿದ ದ ೀವ.
ನಿೀಲಮಣಿ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಧನಾಂರ್ತರ ಹ ಸರ ಹ ೂರ್ತುು ಬಂದ,
ಅಪ್ಹರರ್ಣವಾಯಿತ್ಾಗ ಅಮೃರ್ತಕಲಶ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳಿಂದ.

ಮುಕತಂ ತಾಯಾ ಶಕ್ತತಮತಾsಪಿ ದ್ ೈತಾ್ನ್ ಸ್ತ್ಚು್ತಾನ್ ಕಾರರ್ಯತಾ ವಧ್ಾರ್ಯ ।

ತತ ೂೀ ರ್ವಾನ್ನ್ುಪಮಮುತತಮಂ ವಪುಬಯರ್ೂವ ದಿವ್ಪರಮದ್ಾತಮಕಂ ತಾರನ್ ॥೧೦.೨೩ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 926

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಶಾ್ಮಂ ನಿತಮಾಬಪಿಯತರತನಮೀಖಲಂ ಜಾಮೂಬನ್ದ್ಾಭಾಮಬರರ್ೃತ್ ಸ್ುಮದ್ಧಯಮಮ್ ।

ಬೃಹನಿನತಮಬಂ ಕಲಶ ್ೀಪಮಸ್ತನ್ಂ ಸ್ತುಪರ್ಣಡರಿೀಕಾರ್ಯತನ ೀತರಮುಜಞವಲಮ್ ॥೧೦.೨೪ ॥

ಸ್ಮಸ್ತಸಾರಂ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ದ್ುೆರ್ಣಂ ದ್ೃಷ ುವೈವ ತತ್ ಸ್ಮುಮಮುಹುಃ ಸ್ುರಾರರ್ಯಃ ।

ಪರಸ್ಪರಂ ತ ೀsಮೃತಹ ೀತುತ ೂೀsಖಿಲ್ಾ ವಿರುದ್ಧಯಮಾನಾಃ ಪರದ್ದ್ುಃ ಸ್ಮ ತ ೀ ಕರ ೀ ॥ ೧೦.೨೫ ॥

ಸದಾ ಇದಾರೂ ನಿನನಲ್ಲಲ ಅಪಾರವಾದ ಶಕಿು,

ತ್ ೂೀರಲು ದ ೈರ್ತ್ರಾದಾಗ ಸರ್ತ್ದಿಂದ ಚು್ತ,
ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಂಹಾರ ಮಾಡುವ ಕಾರರ್ಣ,
ಮಾಡಿದ ಅಲ್ೌಕಿಕ ಸರೀರೂಪ್ ಧ್ಾರರ್ಣ.
ನಿೀಲವರ್ಣಥ ಕಟ್ಟರ್ಯಲ್ಲಲ ದಿವ್ ರರ್ತನದ ಉಡಿದಾರ,
ಧರಸ ಸುವರ್ಣಥಕಾಂತವುಳಳ ಭವ್ ಪ್ೀತ್ಾಂಬರ.
ವಶಾಲ ನಿರ್ತಂಬ ಕಳಶದಂರ್ ಸುನ ಕಮಲದಳದಂರ್ ಕಂಗಳು,
ಉರ್ತೃಷ್ು ಸೌಂದರ್ಯಥ ಕಂಡ ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಮೊೀಹದ ಅಮಲು.
ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ ಲೀ ಆಯಿರ್ತು ಹ ೂಡ ದಾಟ,
ಎಲಲರ ಮನದಲ್ಲಲದುಾ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುವ ನಿನ್ಾನಟ.

ಸ್ಮಂ ಸ್ುಧ್ಾಯಾಃ ಕಲಶಂ ವಿರ್ಜ್ ನಿಪಾರ್ಯಯಾಸಾಮನಿತಿ ವಞಚಾತಾಸ್ತವಯಾ।

ಧಮಮಯಚಛಲಂ ಪಾಪಜನ ೀಷ್ು ಧಮಮಯ ಇತಿ ತಾಯಾ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ತದ್ ೂೀಕತಮ್ ॥೧೦.೨೬ ॥

ರ್ಯದ್್ತ್ ಕೃತಂ ಮೀ ರ್ವತಾಂ ರ್ಯದಿೀಹ ಸ್ಂವಾದ್ ಏವೀದಿಾರ್ಜ ೀ ಸ್ುಧ್ಾಮಿಮಾಮ್ ।

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತ ೂೀsಹಂ ವಿರ್ಜಾಮಿ ಸ್ವಯಥಾ ನ್ ವಿಶಾಸ್ಧವಂ ಮಯ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ಕಾಚಿತ್ ॥೧೦.೨೭ ॥

ಹಿೀಗ ದ ೈರ್ತ್ರಗಾಯಿರ್ತು ನಿನಿನಂದ ಮೊೀಸ,

ನಿೀನ್ ೀ ಹಂಚ ಂದು ನಿನನ ಕ ೈಗಿಟುರು ಕಲಶ.
ಧಮಥರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಲ್ಲಲ ಮಿೀರುವ ಒಪ್ಾಂದ,
ಧಮಾಥಧಮಥಗಳ ಪಾಲನ್ ರ್ಯ ಬಿಚಿಚಟು ಗ ೂೀವಂದ.
ಮೊೀಹಿನಿಯಿಂದ ಮೊೀಹಕ ಮಾರ್ತು-ಅಮೃರ್ತ ವಭಾಗ ವಚಾರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 927

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಒಪ್ಾಬ ೀಕು ನನಿನಷ್ುದಂತ್ ೀ ನಡ ರ್ಯುವುದು ಹಂಚುವ ವಾ್ಪಾರ.

ನನನಲ್ಲಲ ಸವಥಥಾ ವಶಾಾಸ ಇಡಬ ೀಡಿ ಎಂದ,
ಒಪ್ಾರ್ತು ಸರೀಮಾದಕತ್ ಗ ಮರುಳಾದ ದ ೈರ್ತ್ವೃಂದ.

ಇತಿ ಪರಹಸಾ್ಭಿಹಿತಂ ನಿಶಮ್ ಸಾೀಭಾವಮುಗಾಧಸ್ುತ ತಥ ೀತಿ ತ ೀsವದ್ನ್ ।

ತತಶಾ ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ಪೃರ್ಕ್ ಸ್ುರಾಸ್ುರಾಂಸ್ತವಾತಿರೂಪ್ೀಚಾಲ್ಲತಾನ್ ಸ್ುರ ೀತರಾನ್ ॥೧೦.೨೮ ॥

ಸ್ವಾಯನ್ ರ್ವದ್ಾಶ್ಯನ್ ಈಕ್ಷಯ ಲಜಞತಾsಸ್ಯಹಂ ದ್ೃಶ ್ೀ ಮಿೀಲರ್ಯತ ೀತ್ವೀಚಃ ।

ನಿಮಿೀಲ್ಲತಾಕ್ ೀಷ್ಾಸ್ುರ ೀಷ್ು ದ್ ೀವತಾ ನ್್ಪಾರ್ಯರ್ಯಃ ಸಾಧವಮೃತಂ ತತಃ ಪುಮಾನ್ ॥೧೦.೨೯॥

ಈ ರೀತ ಮುಗುಳನಗುತ್ಾು ನಿೀನು ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು,

ಮಂರ್ತರಮುಗಾರನ್ಾನಗಿ ಇರಸ ದ ೈರ್ತರನನ ಒಪ್ಾಸರ್ತು.
ಆಗ ನಿೀನು ದ ೀವತ್ ಗಳು ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಪ್ರತ್ ್ೀಕ ಮಾಡಿ,
ನ್ಾಚಿಕ ಎನಗ ಕರ್ಣುಮಚಿಚ ಎಂದು ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಹೀಳಿದ ಮೊೀಡಿ.
ಅಸುರರ ಲ್ಾಲ ಕರ್ಣುಮಚಿಚಕ ೂಂಡು ಕುಳಿತರಲು ಆಗ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಕರುಣಿಸದ ಅಮೃರ್ತಪಾನದ ಯೀಗ.

ಕ್ಷಣ ೀನ್ ರ್ೂತಾಾ ಪಿಬತಃ ಸ್ುಧ್ಾಂ ಶ್ರ ೂೀ ರಾಹ ೂೀನ್ನಯಯಕೃನ್ತಶಾ ಸ್ುದ್ಶಯನ ೀನ್ ।
ತ ೀನಾಮೃತಾತ್ಯಂ ಹಿ ಸ್ಹಸ್ರಜನ್ಮಸ್ು ಪರತಪ್ ರ್ೂರ್ಯಸ್ತಪ ಆರಿತ ೂೀ ವರಃ ।
ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಸ ತೀನ್ ರ್ವಾನ್ ಕರ ೀsಸ್್ ಬನ್ುಾಂ ಸ್ುಧ್ಾಂ ಪಾರಸ್್ ಶ್ರ ೂೀ ಜಹಾರ ॥೧೦.೩೦॥

ಸುಧ್ ಬರ್ಯಸ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಲಲ್ಲಲ ರಾಹು ಬಂದ;ನಿೀನ್ಾಗ ಕಂಡ ಪ್ುರುಷ್ರೂಪ್ದಿಂದ,

ಕ ೂಟ್ ು ಅವನಿಗ ೂಂದು ಸುಧ್ಾಬಿಂದು ಸುದಶಥನದಿಂದ ಮಾಡಿದ ರ್ಯವನ ಶ್ರಚ ೀೆ ದ.
ಹಿಂದ ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ಸಾವರ ಜನಮಗಳಲ್ಲಲ ರಾಹುವನ ರ್ತಪ್ಸುರ್ತುು,
ಬರಹಮವರವದಾವಗ ಸುಧ್ಾಹನಿಕ ೂಟುು ಮಗನ ವರ ಗೌರವಸದ ಗರ್ತುು.

ಶ್ರಸ್ುತ ತಸ್್ ಗರಹತಾಮವಾಪ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ್ಮಾವಿಷ್ುಮಥ ೂೀ ಸ್ಬಾಹು ।

ಕ್ಷ್ಪತಃ ಕಬನ ೂಧೀsಸ್್ ಶುಭ ೂೀದ್ಸಾಗರ ೀ ತಾಯಾ ಸ್ತ ೂೀsದ್ಾ್ಪಿ ಹಿ ತತರ ಸಾಮೃತಃ ॥೧೦.೩೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 928

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಆ ರಾಕ್ಷಸನ ಶ್ರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ರವಷ್ುವಾಗಿ ಗರಹವಾದ ಪ್ರಸಂಗ,

ಶುಭ ೂೀದಸಾಗರಕ ೆಸ ರ್ಯಲಾಟುು ಇಂದಿಗೂ ಇರುವ ಅವನದ ೀಹದ ಮುಂಡಭಾಗ.

ಅಥಾಸ್ುರಾಃ ಪರತ್ಪತನ್ುನದ್ಾರ್ಯುಧ್ಾಃ ಸ್ಮಸ್ತಶಸ ತೀ ಚ ಹತಾಸ್ತವಯಾ ರಣ ೀ ।

ಕಲ್ಲಸ್ುತ ಸ್ ಬರಹಮವರಾದ್ಜ ೀಯೀ ಹ್ೃತ ೀ ರ್ವನ್ತಂ ಪುರುಷ ೀಷ್ು ಸ್ಂಸ್ತಃ ॥೧೦.೩೨॥

ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರೂ ನಿನ್ ನದುರು ಬಂದರು ಆರ್ಯುಧ ಸಮೀರ್ತ,

ಬಂದವರ ಲ್ಾಲ ನಿನಿನಂದ ಸಂಹಾರವಾಗಿ ಆದರು ಮೃರ್ತ.
ನಿನನ ಬಿಟುು ಇನ್ ೂನಬಬರಂದ ಗ ಲಲಲ್ಾಗದ ಂದು ಕಲ್ಲಗ ಬರಹಮನ ವರ,
ನಿೀನು,ಬರಹಮವಾರ್ಯುಗಳ ಬಿಟುು ಎಲಲ ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲ ಕಲ್ಲರ್ಯ ವಾ್ಪಾರ.

ತಸಾ್ದ್ಧಯದ್ ೀಹಾತ್ ಸ್ಮರ್ೂದ್ಲಕ್ಷ್ಮೀಸ್ತತುಪತರಕಾ ದ್ ೂೀಷ್ಗಣಾಶಾ ಸ್ವಯಶಃ ।

ಅಥ ೀನಿಾರಾ ವಕ್ಷಸ ತ ೀ ಸ್ಮಾಸ್ತಾ ತಾತ್ ಕರ್ಣಾಗಂ ಕೌಸ್ುತರ್ಮಾಸ್ ಧ್ಾತಾ ॥೧೦.೩೩॥

ಕಲ್ಲರ್ಯ ಅಧಥದ ೀಹದಿಂದ ಅವನ್ಾಧ್ಾಥಂಗಿ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದಳು,

ಆನಂರ್ತರ ಬಂದದಾವರ ಮಕೆಳಾದ ಸವಥದ ೂೀಷ್ಗಳ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು.
ಆವಭಥವಸದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಆಶರರ್ಯ ಪ್ಡ ದದುಾ ನಿನ್ ನದ ರ್ಯ ಜಾಗ,
ಬರಹಾಮಭಿಮಾನಿಕವಾದ ಕೌಸುುಭ ಸ ೀರದುಾ ನಿನನ ಕಂಠಭಾಗ.

ರ್ಯಥಾವಿಭಾಗಂ ಚ ಸ್ುರ ೀಷ್ು ದ್ತಾತಸ್ತವಯಾ ತಥಾsನ ್ೀsಪಿ ಹಿ ತತರ ಜಾತಾಃ ।

ಇತ್ಂ ತಾಯಾ ಸಾಧವಮೃತಂ ಸ್ುರ ೀಷ್ು ದ್ತತಂ ಹಿ ಮೊೀಕ್ಷಸ್್ ನಿದ್ಶಯನಾರ್ಯ ॥೧೦.೩೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ನಿೀನು ಅಮೃರ್ತ ಉಣಿಸದುಾ ತ್ಾರರ್ತಮಾ್ನುಸಾರ,

ಹಾಗ ೀ ನಿೀನು ಅಮೃರ್ತ ಹಂಚಿದುಾ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ನಿದಶಥನವಾದ ವಾ್ಪಾರ.

ರ್ವ ೀದಿಧ ಮೊೀಕ್ ೂೀ ನಿರ್ಯತಂ ಸ್ುರಾಣಾಂ ನ ೈವಾಸ್ುರಾಣಾಂ ಸ್ ಕರ್ಞ್ಾನ್ ಸಾ್ತ್ ।

ಉತಾುಹರ್ಯುಕತಸ್್ ಚ ತತ್ ಪರತಿೀಪಂ ರ್ವ ೀದಿಧ ರಾಹ ೂೀರಿವ ದ್ುಃಖರೂಪಮ್ ॥೧೦.೩೫॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮೊೀಕ್ಷವು ನಿರ್ಯರ್ತ -ನಿಶ್ಚರ್ತ,

ಅಸುರರಗ ಂದೂ ಮೊೀಕ್ಷವಲ್ ಲಂಬುದು ಖಚಿರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 929

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಹಾಗ ೂಮಮ ರಾಹುವನಂತ್ಾದರ ಯಾರಾದರೂ ಉತ್ಾುಹಭರರ್ತ,

ಅವರಗ ೂದಗುವ ಪ್ರಣಾಮ-ಗತರ್ಯದು ದುಃಖದಾರ್ಯಕ ವಪ್ರೀರ್ತ.

ಕಲ್ಲಸ್ತವರ್ಯಂ ಬರಹಮವರಾದಿದ್ಾನಿೀಂ ವಿಬಾಧತ ೀsಸಾಮನ್ ಸ್ಕಲ್ಾನ್ ಪರಜಾಶಾ।

ಅಜ್ಞಾನ್ಮಿತಾ್ಯಮತಿರೂಪತ ೂೀsಸೌ ಪರವಿಶ್ ಸ್ಜಾಞಾನ್ವಿರುದ್ಧರೂಪಃ ॥೧೦.೩೬॥

ಈ ರೀತ ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ಕಲ್ಲರ್ಯ ವಾ್ಪಾರ,

ಬಾಧಕನ್ಾಗಿ ಜ್ಞಾನಕ ೆ-ಕಾಡುತುರುವ ವಪ್ರೀರ್ತಜ್ಞಾನ ಅಜ್ಞಾನದಾಾರ.

ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ತಸ್್ ವರ ೂೀsಬಞಜ ೀನ್ ದ್ತತಃ ಸ್ ಆವಿಶ್ ಶ್ವಂ ಚಕಾರ ।

ಕದ್ಾಗಮಾಂಸ್ತಸ್್ ಕುರ್ಯುಕ್ತತಬಾಧ್ಾನ್ ನ್ಹಿ ತಾದ್ನ್್ಶಾರಿತುಂ ಸ್ಮತ್ಯಃ ॥೧೦.೩೭॥

ಬರಹಮದ ೀವ ಕಲ್ಲಗ ವರ ಕ ೂಟುದುಾ ಪಾಲ್ಲಸ ನಿನನ ಆಜ್ಞ ,

ಅವ ಶ್ವನಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ ಮಾಡಿದ ದುಷ್ುಶಾಸರಗಳ ರಚನ್ .
ಅವನ ಕುರ್ಯುಕಿುಗಳ ಖಂಡನ ಮಾಡಬಲಲವ ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ.

ವ ೀದ್ಾಶಾ ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ಹಶಾಸ್ಾಸ್ಙ್ಕ್ಘ ಉತಾುದಿತಾಸ ತೀನ್ ನ್ ಸ್ನಿತ ತ ೀsದ್್ ।

ತತ್ ಸಾಧು ರ್ೂಮಾವವತಿೀರ್ಯ್ಯ ವ ೀದ್ಾನ್ುದ್ಧೃತ್ ಶಾಸಾಾಣಿ ಕುರುಷ್ಾ ಸ್ಮ್ಕ್ ॥೧೦.೩೮॥

ಕಲ್ಲಪ್ರವ ೀಶದಿಂದ ಆಗಿದ ಸಕಲ ವ ೀದಶಾಸರಗಳ ನ್ಾಶ,

ಅವನುನಳಿಸ ಬಿರ್ತುಲು ಭುವರ್ಯಲ್ಾಲಗಬ ೀಕು ನಿನನ ಪ್ರವ ೀಶ.
ನಿನಿನಂದಾಗಬ ೀಕಿದ ವ ೀದಗಳ ಸಂಪಾದನ,
ನಿೀಡಬ ೀಕಿದ ವ ೀದ ಶಾಸರಗಳ ಸುಜ್ಞಾನ.

ಅದ್ೃಶ್ಮಜ್ಞ ೀರ್ಯಮತಕಾಯಯರೂಪಂ ಕಲ್ಲಂ ನಿಲ್ಲೀನ್ಂ ಹೃದ್ಯೀsಖಿಲಸ್್ ।

ಸ್ಚಾಛಸ್ಾಶಸ ಾೀರ್ಣ ನಿಹತ್ ಶ್ೀಘರಂ ಪದ್ಂ ನಿಜಂ ದ್ ೀಹಿ ಮಹಾಜನ್ಸ್್ ॥೧೦.೩೯॥

ಕಲ್ಲರ್ಯದು ಕಾರ್ಣದ ತಳಿರ್ಯದ ಊಹಿಸಲ್ಾಗದ ರೂಪ್,

ಸಚಾಚಸರಗಳ ಶಸರದಿಂದ ಕ ೂಂದವನ ಕಳ ಭಕುರ ತ್ಾಪ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 930

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಋತ ೀ ರ್ವನ್ತಂ ನ್ಹಿ ತನಿನಹನಾತ ತಾಮೀಕ ಏವಾಖಿಲಶಕ್ತತಪೂರ್ಣ್ಯಃ ।

ತತ ೂೀ ರ್ವನ್ತಂ ಶರರ್ಣಂ ಗತಾ ವರ್ಯಂ ತಮೊೀನಿಹತ ್ೈ ನಿಜಭ ೂೀಧವಿಗರಹಮ್ ॥೧೦.೪೦॥

ಕಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಇನ್ ೂನಬಬರಲಲ ಸಮರ್ಥ, ಸಾರೂಪ್ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೈದಾಳಿದ ನಿೀನ್ ೀ ಸವಥಶಕು.

ನಮಮ ಅಜ್ಞಾನದ ನ್ಾಶವಾಗಬ ೀಕಾದ ಕಾರರ್ಣ, ಶರಣಾಗಿದ ಾೀವ ನಿನನಲ್ಲಲ --ಆಗಲ್ಲ ನಿನನವರ್ತರರ್ಣ.

ಇತಿೀರಿತಸ ೈರರ್ರ್ಯಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸ್ುರ ೀಶಾರಾಣಾಂ ಪರಮೊೀsಪರಮೀರ್ಯಃ ।

ಪಾರದ್ುರ್ಯಬೂವಾಮೃತರ್ೂರಿಳಾಯಾಂ ವಿಶುದ್ಧವಿಜ್ಞಾನ್ಘನ್ಸ್ಾರೂಪಃ ॥೧೦.೪೧॥

ಈ ರೀತ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ,

ಅವರ ಲಲರಗ ಇರ್ತು ಅಭರ್ಯದ ಆನಂದ.
ಉರ್ತೃಷ್ು ಅಪ್ರಮೀರ್ಯ ಗಟ್ಟುಸಾರೂಪ್ದ ಹೂರರ್ಣ,
ಸರ್ತ್-ರ್ತರ್ತಾದ ಉದಾಾರಕ ೆ ಅವರ್ತರಸದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.

ವಸಷ್ಾನಾಮಾ ಕಮಳ ೀದ್ೂವಾತಮಜಃ ಸ್ುತ ೂೀsಸ್್ ಶಕ್ತತಸ್ತನ್ರ್ಯಃ ಪರಾಶರಃ ।

ತಸ ೂ್ೀತತಮಂ ಸ ೂೀsಪಿ ತಪ್ೀsಚರದ್ಧರಿಃ ಸ್ುತ ೂೀ ಮಮ ಸಾ್ದಿತಿ ತದ್ಧರಿದ್ಾಯದ್ೌ ॥೧೦.೪೨॥

ಬರಹಮನಮಗ ವಸಷ್ಠ, ವಸಷ್ಠರ ಮಗನ್ಾದವ ಶಕಿುಮುನಿ,

ಶಕಿುರ್ಯಮಗ ಪ್ರಾಶರ;ಹರ ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾಗಲ್ ಂದು ರ್ತಪ್ಗ ೈದ ಜ್ಞಾನಿ.
ಅವನ ಉರ್ತೃಷ್ು ರ್ತಪ್ವ ಮಚಿಚದ ಶ್ರೀಹರ,
ಪ್ರಾಶರನ ಅಭಿೀಷ್ು ಅನುಗರಹಿಸದ ಪ್ರ.

ಉವಾಚ ಚ ೈನ್ಂ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ುತ ೂೀಷತ ೂೀ ವಸ ೂೀಮಮಯದಿೀರ್ಯಸ್್ ಸ್ುತಾsಸತ ಶ ್ೀರ್ನಾ ।

ವನ ೀ ಮೃಗಾತ್ಯಂ ಚರತ ೂೀsಸ್್ ವಿೀರ್ಯ್ಂ ಪಪಾತ ಭಾಯಾ್ಯಂ ಮನ್ಸಾ ಗತಸ್್ ॥೧೦.೪೩॥

ತಚ ಛಯೀನ್ಹಸ ತೀ ಪರದ್ದ್ೌ ಸ್ ತಸ ್ೈ ದ್ಾತುಂ ತದ್ನ ್ೀನ್ ತು ರ್ಯುದ್ಧಯತ ೂೀsಪತತ್ ।

ಜಗಾರಸ್ ತನ್ಮತುಯವಧೂರ್ಯ್ಯಮಸ್ಾಸ್ುಜಞಯಲಸ್್ಮೀನಾಂ ಜಗೃಹುಶಾ ದ್ಾಶಾಃ ॥೧೦.೪೪॥

ತದ್ೆರ್ಯತ ೂೀsರ್ೂನಿಮರ್ುನ್ಂ ಸ್ಾರಾಜ್ಞ ೀ ನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯನ್ ಸ ೂೀsಪಿ ವಸ ೂೀಃ ಸ್ಮಪಪಯರ್ಯತ್ ।

ಪುತರಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಸ್ುತಾಂ ಸ್ ತಸ ೈ ದ್ದ್ೌ ಸ್ುತ ೂೀsರ್ೂದ್ರ್ ಮತುಯರಾಜಃ ॥೧೦.೪೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 931

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಕನಾ್ ತು ಸಾ ದ್ಾಶರಾಜಸ್್ ಸ್ದ್ಮನ್್ವದ್ಧಯತಾತಿೀವ ಸ್ುರೂಪರ್ಯುಕಾತ ।

ನಾಮಾನ ಚ ಸಾ ಸ್ತ್ವತಿೀತಿ ತಸಾ್ಂ ತವಾsತಮಜ ೂೀsಹಂ ರ್ವಿತಾಸ್ಯಜ ೂೀsಪಿ ॥೧೦.೪೬॥

ಪ್ರಾಶರನ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ಶ್ರೀಹರ,

ರ್ತನನ ಭಕು ವಸುರಾಜ ಪ್ುತರರ್ಯ ಕಥ ಹ ೀಳಿ ಬಿಚಿಚಟು ಪ್ರ.
ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ತರುಗುತುದಾ ವಸುರಾಜ ಬ ೀಟ್ ರ್ಯ ಕಾರರ್ಣ,
ಮಾನಸಕವಾಗಿ ಹ ಂಡತಯಡನ್ ಆದಾಗ ಮಿಲನ.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾಯಿರ್ತು ಅವನ ವೀರ್ಯಥ ಸಖಲನ.
ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಗಿಡುಗಗಿರ್ತು ರಾಜ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಗ ಕ ೂಡಲ್ ಹೀಳಿದ,
ಅದಕ ೆದುರಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ಗಿಡುಗದ ೂಂದಿಗ ಆಯಿತ್ಾಗ ರ್ಯುದಾ.
ಗಿಡುಗನಲ್ಲಲದಾ ವೀರ್ಯಥ ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿಗ ಬಿರ್ತುು,
ಬಿದಾ ಆ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಹ ರ್ಣು್ ಮಿೀನ್ ೂಂದು ನುಂಗಿರ್ತು.
ಅಂಬಿಗರಗ ಸಕೆ ಮಿೀನಲ್ಲಲ ಸಕಿೆದುಾ ಅವಳಿಜವಳಿ ಮಕೆಳು,
ಮಾಡಿದರು ಆ ಮಕೆಳ ರ್ತಮೊಮಡ ರ್ಯ ದಾಶರಾಜನ ಪಾಲು.
ದಾಶರಾಜ ಆ ಮಕೆಳನುನ ವಸುರಾಜಗ ೀ ಕ ೂಟು,
ವಸು ಗಂಡನಿನಟುುಕ ೂಂಡು ಹ ರ್ಣ್ನನ ದಾಶಗ ೀ ಬಿಟು.
ಗಂಡುಮಗು ಮರ್ತುಾರಾಜನ್ಾಗಿ -ವರಾಟನ್ಾದ ಗತ,
ಹ ರ್ಣು್ ಬ ಳ ದಾದಳು ರೂಪ್ವತ -ಅವಳ ೀ ಸರ್ತ್ವತ .
ಪ್ರಾಶರ ಮುನಿರ್ಯ ಮೀಲ್ಲನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಭಗವಂರ್ತ,
ಸರ್ತ್ವತರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಬರುವ ನ್ ಂಬ ಮಾತರ್ತು.

ಇತಿೀರಿತಶಾಕರಧರ ೀರ್ಣ ತಾಂ ಮುನಿಜಞಯಗಾಮ ಮಾತಾತಯರ್ಣಡಸ್ುತಾಂ ಸ್ಮುದ್ರಗಾಮ್ ।

ಉತಾತರರ್ಯನಿತೀಮರ್ ತತರ ವಿಷ್ು್ಃ ಪಾರದ್ುಬಯರ್ೂವಾsಶು ವಿಶುದ್ಧಚಿದ್ಧನ್ಃ ॥೧೦.೪೭॥

ಈ ರೀತ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಆ ಮುನಿ ಪ್ರಾಶರ,

ಸ ೀರದ;ಸಮುದರ ಸ ೀರಲು ಹ ೂರಟ್ಟದಾ ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿತೀರ.
ಅಲ್ಲಲ ನದಿ ದಾಟ್ಟಸುತುದಾ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಸಾರ ಸ ೀರದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 932

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಆಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಅವರ ಮಗನ್ಾಗಿ ಆವಭಥವಸದ.

ವಿದ್ ೂೀಷ್ವಿಜ್ಞಾನ್ಸ್ುಖ ೈಕರೂಪ್ೀsಪ್ಜ ೂೀ ಜನಾನ್ ಮೊೀಹಯತುಂ ಮೃಷ ೈವ ।

ಯೀಷತುು ಪುಂಸ ೂೀ ಹ್ಜನಿೀವ ದ್ೃಷ್್ತ ೀ ನ್ ಜಾರ್ಯತ ೀ ಕಾಾಪಿ ಬಲ್ಾದಿವಿಗರಹಃ ॥೧೦.೪೮॥

ರ್ಯಥಾ ನ್ೃಸಂಹಾಕೃತಿರಾವಿರಾಸೀತ್ ಸ್ತಮಾೂತ್ ತಥಾ ನಿತ್ತನ್ುತಾತ ೂೀ ವಿರ್ುಃ ।

ಆವಿರ್ಯವದ್ ಯೀಷತಿ ನ ೂೀ ಮಲ್ ೂೀತ್ಸ್ತಥಾsಪಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ನಿದ್ಶಯಯೀತ್ ತಥಾ ॥೧೦.೪೯॥

ದ ೂೀಷ್ವರದ ವಜ್ಞಾನಸುಖಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಜನರ ಮೊೀಹನಕ ೆ ತ್ ೂೀರುವ ರ್ತನನ ಹುಟ್ಟುಗ ಪ್ುರುಷ್ ಸರೀಸಂಗ ಕಾರರ್ಣ.
ಬಲವ ೀ ಮೈವ ತು ಬಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಹುಟ್ ುಲ್ಲಲ,
ಕಂಬದಿ ಬಂದ ನರಸಂಹನಂತ್ ರ್ತೂರಬಂದ ಹ ರ್ಣ್ಲ್ಲಲ.
ಶುಕಲ ಶ ್ೀಣಿರ್ತ ಮಲದಿಂದಾಗಲಲ ಅವನ ಜನನ,
ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ಮಾಡಲು ಅಯೀಗ್ ಜನಮೊೀಹನ.

ಸಾೀಪುಂಪರಸ್ಙ್ಕ್ೆತ್ ಪರತ ೂೀ ರ್ಯತ ೂೀ ಹರಿಃ ಪಾರದ್ುರ್ಯವತ ್ೀಷ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ಜನ್ಮ್ ।

ಅತ ೂೀ ಮಲ್ ೂೀತ ೂ್ೀsರ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮ ಮನ್್ತ ೀ ಜನ ೂೀsಶುರ್ಃ ಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣ ೈಕವಿಗರಹಮ್ ॥೧೦.೫೦॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗಂಡು ಹ ಣಿ್ನ ಸಂಪ್ಕಥದ ನಂರ್ತರ ಆಗುರ್ತುದವನ ಪಾರದುಭಾಥವ,

ಅದ ೀ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾಗುರ್ತುದ ಅಯೀಗ್ರಗ ಅವನು ಹುಟ್ಟುದುಾ ಶುಕಲಶ ್ೀಣಿರ್ತದಿಂದ ಂಬ ಭಾವ.

ದಿಾೀಪ ೀ ರ್ಗಿನಾ್ಃ ಸ್ ರ್ಯಮಸ್್ ವಿಶಾಕೃತ್ ಪರಕಾಶತ ೀ ಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮರ್ಣಡಲಃ ।

ಪರಭಾಸ್ರ್ಯನ್ನರ್ಣಡಬಹಿಸ್ತಥಾsನ್ತಃ ಸ್ಹಸ್ರಲಕ್ಾಮಿತಸ್ೂರ್ಯ್ಯದಿೀಧಿತಿಃ ॥೧೦.೫೧॥

ರ್ಯಮನ ರ್ತಂಗಿಯಾದ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ದಿಾೀಪ್,

ವಶಾ ಸೃಷುಸ ಜ್ಞಾನಕಾಂತ ತ್ ೂೀರದ ಪ್ರತ್ಾಪ್.
ಆವಭಥವಸದ ಜ್ಞಾನಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಬರಹಾಮಂಡದ ೂಳಹ ೂರಗಾದ ಅನಂರ್ತಜ ೂ್ೀತ ಕಿರರ್ಣ.

(ವಾ್ಸರೂಪ್ದಿಂದ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಾರೂಪ್,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 933

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಸುಂದರ ಚಿರ್ತರರ್ಣ ಬಿಚಿಚ ತ್ ೂೀರಲು ಮಧವರು ಹಚಿಚಟು ವರ್ಣಥನ್ಾ ದಿೀಪ್. )

ಅಗರ್ಣ್ದಿವ್ೀರುಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಃ ಪರರ್ುಃ ಸ್ಮಸ್ತವಿದ್ಾ್ಧಿಪತಿಜಞಯಗದ್ುೆರುಃ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಜಞಯಗದಿೀಶಾರ ೀಶಾರಃ ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷಾತಿವಿದ್ೂರವಿಗರಹಃ ॥೧೦.೫೨ ॥

ಶುರ್ಮರತಕವಣ ೂ್ೀಯ ರಕತಪಾದ್ಾರ್ಜನ ೀತಾರಧರಕರನ್ಖರಸ್ನಾಗರಶಾಕರಶಙ್ಕ್್ಬಞರ ೀಖಃ ।

ರವಿಕರವರಗೌರಂ ಚಮಮಯ ಚ ೈರ್ಣಂ ವಸಾನ್ಸ್ತಟ್ಟದ್ಮಲಜಟಾಸ್ನಿಾೀಪತಜೂಟಂ ದ್ಧ್ಾನ್ಃ ॥೧೦.೫೩॥

ಅಸಂಖ್ ದಿವ್ ಮಹಾಗುರ್ಣಗಳ ಉರ್ತೃಷ್ು ಸಾಗರ,

ಸವಥಕರ್ತಥ ಸಮರ್ಥ ವ ೀದವದ ್ ಶಾಸರಗಳ ಆಗರ.
ಸವಥಶಕು ಒಡ ರ್ಯರಗ ೀ ಒಡ ರ್ಯ ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಗ ದೂರ,
ಗುರ್ಣಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿದ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತ ಅಪಾರಕೃರ್ತ ಶರೀರ.
ಮರರ್ತಕಮಣಿರ್ಯಂತ್ ನಿೀಲ್ಲಯಾದ ಅವನ ಮೈಬರ್ಣ್,
ಪಾದ ಕರ್ಣುುದಿ ರ್ತುಟ್ಟ ಕ ೈ ನ್ಾಲ್ಲಗ ರ್ಯ ರ್ತುದಿಗಳು ಕ ಂಬರ್ಣ್.
ಕ ೈ ಮರ್ತುು ಕಾಲುಗಳಲ್ಲಲ ಶಂಖ ಚಕರ ಕಮಲಗಳ ಭವ್ ರ ೀಖ ,
ಮೈಗ ಸೂರ್ಯಥಕಾಂತರ್ಯ ಹಳದಿ ಜಂಕ ಚಮಥದ ಹ ೂದಿಕ .
ಮಿಂಚಿನಂಥಾ ನಿಮಥಲವಾದ ಜಟ್ಾಜೂಟಧ್ಾರ,
ಭಗವಂರ್ತ ತ್ಾನು ವ ೀದವಾ್ಸರಾಗಿ ಕಂಡದಿಾೀ ಪ್ರ.

ವಿಸತೀರ್ಣ್ಯವಕ್ಾಃ ಕಮಳಾರ್ಯತಾಕ್ ೂೀ ಬೃಹದ್ುೂಜಃ ಕಮುಬಸ್ಮಾನ್ಕರ್ಣಾಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತವ ೀದ್ಾನ್ ಮುಖತಃ ಸ್ಮುದಿೆರನ್ನನ್ತಚನಾಾರಧಿಕಕಾನ್ತಸ್ನ್ುಮಖಃ ॥೧೦.೫೪॥

ಪರಬ ೂೀಧಮುದ್ಾರರ್ರ್ಯದ್ ೂೀದ್ಧವಯಯಾನಿಾತ ೂೀ ರ್ಯಜ್ಞ ೂೀಪವಿೀತಾಜನ್ಮೀಖಲ್ ೂೀಲಿಸ್ನ್ ।

ದ್ೃಶಾ ಮಹಾಜ್ಞಾನ್ರ್ುಜಙ್ೆದ್ಷ್ುಮುಜಞೀವಯಾನ ೂೀ ಜಗದ್ತ್ರ ೂೀಚತ ॥೧೦.೫೫॥

ವಶಾಲವಾದ ವಕ್ಷ,
ಕಮಲದಂರ್ ಅಕ್ಷ.
ವಸಾುರ ಭುಜ ನಿಡಿದಾದ ತ್ ೂೀಳು,
ಶಂಖದಂತ್ ನುರ್ಣುಪಾದ ಕ ೂರಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 934

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಸಮಸು ವ ೀದಗಳ ಹ ೀಳುವ ದಿವ್ ಮುಖ,

ಕ ೂಡುವುದದು ಅಸಂಖ್ ಚಂದರರ ಸುಖ.
ಜ್ಞಾನ ಅಭರ್ಯ ಮುದ ರಗಳ ಎರಡು ಹಸು,
ಕಂಗ ೂಳಿಸುವ ಕೃಷ್ಾ್ಜನ ರ್ಯಜ ೂನೀಪ್ವೀರ್ತ.
ಅಜ್ಞಾನದ ಹಾವನಿಂದ ಕಚಚಲಾಟು ಭಕುವೃಂದ,
ದೃಷುಯಿಂದ ಬದುಕಿಸುವ ವ ೀದವಾ್ಸ ಚ ಂದ.

ಸ್ ಲ್ ೂೀಕಧಮಾಮಯಭಿರಿರಕ್ಷಯಾ ಪಿತುದಿಾವಯಜತಾಮಾಪಾ್sಶು ಪಿತುದ್ಾಯದ್ೌ ನಿಜಮ್ ।

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತಯೀಃ ಸ್ಂಸ್ೃತಿಮಾತರತಃ ಸ್ದ್ಾ ಪರತ್ಕ್ಷಭಾವಂ ಪರಮಾತಮನ ೂೀ ದ್ದ್ೌ ॥೧೦.೫೬॥

ಲ್ ೂೀಕಧಮಥ ಕಾಪಾಡುವ ಭಗವತ್ಾಾಾಪಾರ,

ಪಾರದುಭಥವಸ ವ ೀದವಾ್ಸರಾಗಿ ಕಂಡರು ಶ್ೀಘರ.
ರ್ತಂದ ಯಿಂದ ಪ್ಡ ದು ಉಪ್ನರ್ಯನ ಸಂಸಾೆರ,
ರ್ತಂದ ಗ ೀ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದರು ರ್ತರ್ತಾಜ್ಞಾನದ ಸಾರ.
ಹ ರ್ತುವರಗಿರ್ತುರು ಸಮರಣ ಮಾರ್ತರದಿ ತ್ಾ ಕಾರ್ಣುವ ವರ.

ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಃ ಸ ೂೀsರ್ ಜಗಾಮ ಮೀರುಂ ಚತುಮುಮಯಖಾದ್ ್ೈರನ್ುಗಮ್ಮಾನ್ಃ ।

ಉದ್ಧೃತ್ ವ ೀದ್ಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಸ್ುರ ೀಭ ೂ್ೀ ದ್ದ್ೌ ಮುನಿರ್್ಶಾ ರ್ಯಥಾssದಿಸ್ೃಷೌು ॥೧೦.೫೭॥

ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲ ನಡ ದಮೀಲ್ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಆ ಅವತ್ಾರದ ಆಟ,

ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದನುಸರಸದವರಾಗಿ ಮೀರು ರ್ತಲುಪ್ದ ನ್ ೂೀಟ.
ಹ ೀಗ ಆದಿಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಆಗಿತ್ ೂುೀ ವ ೀದಾದಿಗಳ ಉಪ್ದ ೀಶ,
ದ ೀವತ್ ಮುನಿಗಳಿಗ ಮತ್ ು ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದರು ವ ೀದವಾ್ಸ.

ಸ್ವಾಯಣಿ ಶಾಸಾಾಣಿ ತಥ ೈವ ಕೃತಾಾ ವಿನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಂ ಬರಹಮಸ್ೂತರಂ ಚಕಾರ ।

ತಚುಛಶುರವುಬರಯಹಮಗಿರಿೀಶಮುಖಾ್ಃ ಸ್ುರಾ ಮುನಿೀನಾಂ ಪರವರಾಶಾ ತಸಾಮತ್ ॥೧೦.೫೮॥

ಹಾಗ ಯೀ ಆಯಿರ್ತು ಸಕಲ ಶಾಸರಗಳ (ನಿಮಾಥರ್ಣ) ಸಂಪಾದನ,

ಸಕಲ ಶಾಸರದ ನಿಣಾಥರ್ಯಕವಾದ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ ಅನ್ಾವರರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 935

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಬರಹಮರುದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿರ್ತುರು ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ ಹೂರರ್ಣ.

ಸ್ಮಸ್ತಶಾಸಾಾತ್ಯನಿದ್ಶಯನಾತಮಕಂ ಚಕ ರೀ ಮಹಾಭಾರತನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಮ್ ।

ವ ೀದ್ ೂೀತತಮಂ ತಚಾ ವಿಧ್ಾತೃಶಙ್ಾರಪರಧ್ಾನ್ಕ ೈಸ್ತನ್ುಮಖತಃ ಸ್ುರ ೈಃ ಶುರತಮ್ ॥೧೦.೫೯॥

ವ ೀದ ಶಾಸರಗಳ ಲ್ಾಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಅಂರ್ತರಂಗದ ಆ ಸರ್ತಾ,

ಅದರ ಕನನಡಿರ್ಯಂತ್ ತ್ ೂೀರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ರ್ತರ್ತಾ.
ಬರಹಮರುದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಅದರ ಮಕರಂದ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉಪ್ದ ೀಶ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ.

ಅಥ ೂೀ ಗಿರಿೀಶಾದಿಮನ ೂೀನ್ುಶಾಯೀ ಕಲ್ಲಮಮಯಮಾರಾsಶು ಸ್ುವಾಙ್ಮಯೈಃ ಶರ ೈಃ ।

ನಿಕೃತತಶ್ೀಷ ೂೀಯ ರ್ಗವನ್ುಮಖ ೀರಿತ ೈಃ ಸ್ುರಾಶಾ ಸ್ಜಾಞಾನ್ಸ್ುಧ್ಾರಸ್ಂ ಪಪುಃ ॥೧೦.೬೦॥

ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವವರಲ್ಲಲ ನ್ ಲ್ ಸದ ಕಲ್ಲರ್ಯ ರ್ತಲ್ ,

ಜ್ಞಾನಬಾರ್ಣದಿಂದ ಕರ್ತುರಸ ನಿವಾರಣ ಮಾಡಿದ ಕಲ್ .
ಆಗಾಯಿರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲದಾ ಕಲ್ಲರ್ಯ ಮರರ್ಣ,
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪ್ಡ ದರು ನಿಮಥಲವಾದ ಜ್ಞಾನ.

ಅಥ ೂೀ ಮನ್ುಷ ್ೀಷ್ು ತಥಾsಸ್ುರ ೀಷ್ು ರೂಪಾನ್ತರ ೈಃ ಕಲ್ಲರ ೀವಾವಶ್ಷ್ುಃ ।

ತತ ೂೀ ಮನ್ುಷ ್ೀಷ್ು ಚ ಸ್ತುು ಸ್ಂಸ್ತ ೂೀ ವಿನಾಶ್ ಇತ ್ೀಷ್ ಹರಿವ್ಯಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ॥೧೦.೬೧ ॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮನಸುನಿಂದಂರ್ತೂ ಕಲ್ಲ ಹ ೂರಬಿದಾ,

ಮನುಷ್್ ಅಸುರರಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ರೀತಗಳಿಂದ ಇದ ಾೀಇದಾ.
ಆಗಬ ೀಕು ಮನುಷ್ ೂ್ೀರ್ತುಮರಲ್ಲಲ ಇರುವ ಕಲ್ಲರ್ಯ ನ್ಾಶ,
ಹಿೀಗ ಂದು ಯೀಚಿಸದರಂತ್ ವ ೀದವಾ್ಸ ರೂಪ್ದ ಈಶ.

ತತ ೂೀ ನ್ೃಣಾಂ ಕಾಲಬಲ್ಾತ್ ಸ್ುಮನ್ಾಮಾರ್ಯುಮಮಯತಿಂ ಕಮಮಯ ಚ ವಿೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಃ ।

ವಿವಾ್ಸ್ ವ ೀದ್ಾನ್ ಸ್ ವಿರ್ುಶಾತುದ್ಾಧಯ ಚಕ ರೀ ತಥಾ ಭಾಗವತಂ ಪುರಾರ್ಣಮ್ ॥೧೦.೬೨॥

ಮನುಷ್್ರಗಿರುವ ಆರ್ಯುಷ್್ ಬುದಿಾ ಆಚರಣ ಎಲಲವೂ ಕಡಿಮ -ಸೀಮಿರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 936

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ವ ೀದಗಳ ನ್ಾಕುಭಾಗ ಮಾಡಿ ಹದಿನ್ ಂಟು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಕ ೂಟು ವ ೀದವಾ್ಸನಿೀರ್ತ.

ಅದರಲ್ ಲೀ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ರಾಜನ್ ನಿಸದ ಶ್ರೀಮದಾಭಗವರ್ತ,
ಅದರಲ್ಲಲ ತ್ ರ ದಿಟುರು ವ ೈಷ್್ವ ರ್ತರ್ತಾದ ಅನನ್ ನವನಿೀರ್ತ.

ಯೀಯೀ ಚ ಸ್ನ್ತಸ್ತಮಸಾsನ್ುವಿಷಾುಸಾತಂಸಾತನ್ ಸ್ುವಾಕ ್ೈಸ್ತಮಸ ೂೀ ವಿಮುಞ್ಾನ್ ।

ಚಚಾರ ಲ್ ೂೀಕಾನ್ ಸ್ ಪರ್ಥ ಪರಯಾನ್ತಂ ಕ್ತೀಟಂ ವ್ಪಶ್ತ್ ತಮುವಾಚ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೦.೬೩॥

ರ್ವಸ್ಾ ರಾಜಾ ಕುಶರಿೀರಮೀತತ್ ತ್ಕ ತವೀತಿ ನ ೈಚಛತ್ ತದ್ಸೌ ತತಸ್ತಮ್ ।

ಅತ್ಕತದ್ ೀಹಂ ನ್ೃಪತಿಂ ಚಕಾರ ಪುರಾ ಸ್ಾರ್ಕತಂ ವೃಷ್ಲಂ ಸ್ುಲುಬಧಮ್ ॥೧೦.೬೪॥

ಲ್ ೂೀಭಾತ್ ಸ್ ಕ್ತೀಟತಾಮುಪ ೀತ್ ಕೃಷ್್ಪರಸಾದ್ತಶಾಾsಶು ಬರ್ೂವ ರಾಜಾ ।

ತದ್ ೈವ ತಂ ಸ್ವಯನ್ೃಪಾಃ ಪರಣ ೀಮುದ್ಧಯದ್ುಃ ಕರಂ ಚಾಸ್್ ರ್ಯಥ ೈವ ವ ೈಶಾ್ಃ ॥೧೦.೬೫॥

ಯಾವಯಾವ ಸಜಜನರಗಿತ್ ೂುೀ ಅಜ್ಞಾನದ ಸಂಪ್ಕಥ,

ಅವರನ್ ನಲಲ ಉದಾರಸದರು ನಿೀಡಿ ಜ್ಞಾನಮಧುಪ್ಕಥ.
ಕ ೈಗ ೂಂಡರು ಅವರು ಲ್ ೂೀಕಸಂಚಾರ,
ಮಾಗಥದಿ ಕಂಡರ ೂಂದು ಕಿೀಟ ಶರೀರ.
ಕಿೀಟಶರೀರ ಬಿಟುು ರಾಜನ್ಾಗಲು ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಸಂಗ,
ಒಪ್ಾದಿರಲು ; ಆ ಕಿೀಟವನ್ ನೀ ರಾಜನ್ಾಗಿಸದರಾಗ.
ಕಿೀಟವಾಗಿರ್ತುು ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಶ್ದರ ಭಕು,
ಆದರ ಅವನ್ಾಗಿದಾ ಜಪ್ುರ್ಣರ್ತನದಿಂದ ದ ೂೀಷ್ರ್ಯುಕು.
ಕಿೀಟ ದ ೀಹವಾದರೂ ಭಕಿುರ್ಯದು ಇದ ಾೀ ಇರ್ತುು,
ಹಾಗಾಗಿ ಅದು ವಾ್ಸರನುಗರಹಕ ೆ ಪಾರ್ತರವಾಗಿರ್ತುು.
ವಾ್ಸರನುಗರಹದಿಂದ ಕಿೀಟ ದ ೀಹದಲ್ ಲೀ ರಾಜನ್ಾದ,
ಬ ೀರ ರಾಜರಂದ ಕಪ್ಾ ನಮನಗಳ ಸಾೀಕರಸ ಮರ ದ.

(ಇದನ್ ನೀ ವಾದಿರಾಜರು 'ಮಧ್ಾಾಂರ್ತಗಥರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸ ಕಾಯೀ ಶುದಾ ಮೂರುತಯೀ ಸವ ೀಥಶ'

'ಕಿರಮಿಯಿಂದ ರಾಜ್ವಾಳಿಸದ ಜಗತ್ಾುಿಮಿ ನಿೀನ್ ಂದು ತ್ ೂೀರದ' -ಸಂದ ೀಶ )

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 937

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಉವಾಚ ತಂ ರ್ಗವಾನ್ ಮುಕ್ತತಮಸಮಂಸ್ತವ ಕ್ಷಣ ೀ ದ್ಾತುಮಹಂ ಸ್ಮತ್ಯಃ ।

ತಥಾsಪಿ ಸೀಮಾತ್ಯಮವಾಪ್ ವಿಪರತನ್ುಂ ವಿಮುಕ ೂತೀ ರ್ವ ಮತ್ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ॥೧೦.೬೬ ॥

ಈ ಕ್ಷರ್ಣವ ೀ ನಿನಗ ಮೊೀಕ್ಷ ಕರುಣಿಸಲು ನ್ಾನ್ ೀನ್ ೂೀ ಸದಾ,

ಕಮಾಥನುಸಾರ ಇನ್ ೂನಂದು ಬಾರಹಮರ್ಣಜನಮಕ ನಿೀನು ಬದಾ.
ಮುಕುನ್ಾಗುವ ಆಗಲ್ ೀ ನಿೀನು ನನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ಚ ತಸ ೈ ವಿಮಲಂ ದ್ದ್ೌ ಸ್ ಮಹಿೀಂ ಚ ಸ್ವಾಯಂ ಬುರ್ುಜ ೀ ತದ್ನ ತೀ ।

ತ್ಕಾತವ ತನ್ುಂ ವಿಪರವರತಾಮೀತ್ ಪದ್ಂ ಹರ ೀರಾಪ ಸ್ುತತತವವ ೀದಿೀ ॥೧೦.೬೭॥

ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಕಿೀಟದಲ್ಲಲದಾ ಸುಜೀವಗ ಜ್ಞಾನಪ್ರದಾನ,

ಅವರನುಗರಹದಿಂದಲ್ ೀ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಭೂಪಾಲನ.
ಕಡ ಗ ಕಿೀಟದ ೀಹ ಬಿಟುು ಬಾರಹಮರ್ಣ ಜನಮ ಹ ೂಂದಿದ ಜೀವ,
ರ್ತರ್ತಾಜ್ಞಾನ ಸಾಕಾರವಾಗಿ ಮೊೀಕ್ಷ ಪ್ಡ ದ ಆ ಮಹಾನುಭಾವ.

ಏವಂ ಬಹೂನ್ ಸ್ಂಸ್ೃತಿಬನ್ಧತಃ ಸ್ ವ್ಮೊೀಚರ್ಯದ್ ವಾ್ಸ್ತನ್ುಜಞಯನಾದ್ಾಯನ್ಃ ।

ಬಹೂನ್್ಚಿನಾಾನಿ ಚ ತಸ್್ ಕಮಾಮಯರ್ಣ್ಶ ೀಷ್ದ್ ೀವ ೀಶಸ್ದ್ ೂೀದಿತಾನಿ ॥೧೦.೬೮॥.

ಹಿೀಗ ವಾ್ಸರೂಪ್ದಿಂದ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಅನ್ ೀಕ ಸುಜೀವಗಳಿಗ ಜ್ಞಾನವರ್ತುು ಬಿಡುಗಡ ಗಾದ ಕಾರರ್ಣ.
ವಾ್ಸಾವತ್ಾರದಲ್ಲ ತ್ ೂೀರದ ದಿವ್ ಕಮಥಗಳ ಕರುಣ ,
ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠರು ಸರ್ತರ್ತವಾದ ಸಮರಣ .

ಅಥಾಸ್್ ಪುತರತಾಮವಾಪುತಮಿಚಛಂಶಾಚಾರ ರುದ್ರಃ ಸ್ುತಪಸ್ತದಿೀರ್ಯಮ್ ।

ದ್ದ್ೌ ಚ ತಸ ೈ ರ್ಗವಾನ್ ವರಂ ತಂ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಚ ತಪ ತವೀವ ತಪ್ೀ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ॥೧೦.೬೯॥

ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುಬ ೀಕ ಂದು ರುದರನ ರ್ತಪ್ಸಾುಚರಣ ,

ಅದರಂರ್ತವನಿಗ ಅನುಗರಹಿಸದರು ತ್ ೂೀರುರ್ತುವನಲ್ಲಲ ಪ್ರೀತ ಕರುಣ .
ಆದರ ಇನ್ ೂನಂದು ದೃಷುಯಿಂದ ತ್ಾವ ೀ ರ್ತಪ್ಸುು ಆಚರಸದ ಆಟ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 938

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ರುದರ ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾಗಲ್ ಂದು ದುಷ್ುಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ ತ್ ೂೀರಸದ ನ್ ೂೀಟ.

ವಿಮೊೀಹನಾಯಾಸ್ುರಸ್ಗಿೆಯಣಾಂ ಪರರ್ುಃ ಸ್ಾರ್ಯಂ ಕರ ೂೀತಿೀವ ತಪಃ ಪರದ್ಶಯಯೀತ್ ।

ಕಾಮಾದಿದ್ ೂೀಷಾಂಶಾ ಮೃಷ ೈವ ದ್ಶಯಯೀನ್ನ ತಾವತಾ ತ ೀsಸ್್ ಹಿ ಸ್ನಿತ ಕುತರಚಿತ್ ॥೧೦.೭೦ ॥

ಸವಥಶಕು ವ ೀದವಾ್ಸರು ಅಸುರಸಾಭಾವದವರ ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ,

ತ್ ೂೀರಕ ೂಂಡರು ತ್ಾವ ೀ ರ್ತಮಮ ಕಾಮನ್ ಪ್ೂರ ೈಕ ಗ ರ್ತಪೀನಿರರ್ತ.
ಭಗವಂರ್ತನಲ್ ಲಲ್ಲಲ ಕಾಮಾದಿ ದ ೂೀಷ್,
ಅವನ್ ಲಲ ಮಿೀರದ ಸವಥಸಮರ್ಥ ಈಶ.

ತತಸ್ತವರರ್ಣ್ ಸ್ಮ ಬರ್ೂವ ಪುತರಕಃ ಶ್ವೀsಸ್್ ಸ ೂೀsರ್ೂಚುಛಕನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಶುಕ್ತೀ ಹಿ ರ್ೂತಾಾsರ್್ಗಮದ್ ಘೃತಾಚಿೀ ವಾ್ಸ್ಂ ವಿಮತ್ನನ್ತಮುತಾರಣಿೀ ತಮ್ ॥೧೦.೭೧॥

ಅಕಾಮರ್ಯನ್ ಕಾಮುಕವತ್ ಸ್ ರ್ೂತಾಾ ತಯಾsತಿ್ಯತಸ್ತಂ ಶುಕನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಮ್ ।

ಚಕ ರೀ ಹ್ರಣ ೂ್ೀಸ್ತನ್ರ್ಯಂ ಚ ಸ್ೃಷಾುವ ವಿಮೊೀಹರ್ಯಂಸ್ತತಾಮಾಗ ೆೀಯಷ್ಾಯೀಗಾ್ನ್ ॥೧೦.೭೨॥

ವಾ್ಸರ ಮಗ ಶುಕನ್ಾಗಿ ಸದಾಶ್ವನ ಆಗಮನ,

ಅರಣಿಮರ್ನದಿ ಕಾಷ್ಠದ ಮಧ್ ಅವನ ಜನನ.
ಘುರತ್ಾಚಿ ಅಪ್ುರ ಹ ರ್ಣು್ ಗಿಣಿಯಾಗಿ ಬಂದ ಪ್ರಸಂಗ,
ಆಗಲ್ ೀ ಶುಕನ ಹುಟ್ಟುಸದವಗ ಬ ೀಕ ೀ ಸರೀರ್ಯ ಸಂಗ.
ಘುರತ್ಾಚಿರ್ಯಲ್ಲಲ (ಇನ್ಾ್ರಲ್ ಲೀ)ಸಾರಮರ್ಣಗ ಂರ್ ಕಾಮ,
ಅಯೀಗ್ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ ನ್ಾಟಕ ತ್ ೂೀರದ ನ್ ೀಮ.

ಶುಕಂ ತಮಾಶು ಪರವಿವ ೀಶ ವಾರ್ಯುವಾ್ಯಸ್ಸ್್ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಥಾಸ್್ ಸ್ವಯಮ್ ।

ಜ್ಞಾನ್ಂ ದ್ದ್ೌ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ವಯವ ೀದ್ಾನ್ ಸ್ಭಾರತಂ ಭಾಗವತಂ ಪುರಾಣಾಮ್ ॥೧೦.೭೩ll

ವಾ್ಸರ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಶುಕನಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯುವನ ಪ್ರವ ೀಶ,

ವಾಸರಂದ ಶುಕನಿಗ ಸವಥಜ್ಞರ್ತಾದ ಜ್ಞಾನ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶ.

ಶ ೀಷ ೂೀsರ್ ಪ ೈಲಂ ಮುನಿಮಾವಿಶತ್ ತದ್ಾ ವಿೀಶಃ ಸ್ುಮನ್ುತಮಪಿ ವಾರುಣಿಂ ಮುನಿಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 939

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಬರಹಾಮsವಿಶತ್ ತಮುತ ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಂ ಶಕರಶಾ ಜ ೈಮಿನಿಮಥಾsವಿಶದ್ ವಿರ್ುಃ ॥೧೦.೭೪॥

ಕೃಷ್್ಸ್್ ಪಾದ್ಪರಿಸ ೀವನ ೂೀತುುಕಾಃ ಸ್ುರ ೀಶಾರಾ ವಿವಿಶುರಾಶು ತಾನ್ ಮುನಿೀನ್ ।

ಸ್ಮಸ್ತವಿದ್ಾ್ಃ ಪರತಿಪಾದ್್ ತ ೀಷ್ಾಸೌ ಪರವತತಯಕಾಂಸಾತನ್ ವಿದ್ಧ್ ೀ ಹರಿಃ ಪುನ್ಃ ॥೧೦.೭೫॥

ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ ಂದು ಜ್ಞಾನ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶ,

ಶ ೀಷ್ದ ೀವ ಮಾಡಿದ ಪ ೈಲ ಮುನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ.
ಗರುಡ -ವರುರ್ಣಪ್ುರ್ತರ ಸುಮಂರ್ತುವನಲ್ಲಲ,
ಬರಹಮ ಒಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರಲ್ಲಲ,
ಇಂದರದ ೀವ ತ್ಾನು ಜ ೈಮಿನಿ ಮುನಿರ್ಯಲ್ಲಲ,
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ ನಿಂರ್ತರು ಜ್ಞಾನಕಾೆಗಿ ವಾ್ಸಪ್ೂಜ ರ್ಯಲ್ಲಲ.
ಹಿೀಗ ದ ೀವೀರ್ತುಮರಂದ ವಾ್ಸಪಾದಸ ೀವ ಜ್ಞಾನ್ಾಜಥನ್ ರ್ಯ ಉದ ಾೀಶ,
ಅವರಗ ಲ್ಾಲ ವದ ್ಯಿರ್ತುು ಜ್ಞಾನಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದರು ವ ೀದವಾ್ಸ.

ಋಚಾಂ ಪರವತತಯಕಂ ಪ ೈಲಂ ರ್ಯಜುಷಾಂ ಚ ಪರವತತಯಕಮ್ ।

ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಮೀವ ೈಕಂ ದಿಾತಿೀರ್ಯಂ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಮೀವ ಚ ॥೧೦.೭೬॥

ವ ೀದವಾ್ಸರು ಆಗ ಮಾಡಿದರು ಹಿೀಗ ನ್ ೀಮಕ,

ಪ ೈಲಮುನಿರ್ಯನುನ ಋಗ ಾೀದಕ ೆ ಪ್ರವರ್ತಥಕ,
ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನ ಕೃಷ್್ರ್ಯಜುವ ೀಥದಕ ೆ ಪ್ರವರ್ತಥಕ,
ಶುಕಲರ್ಯಜುವ ೀಥದ ಕ ೂಟುರು ಸೂರ್ಯಥನ ಮೂಲಕ.

ಚಕ ರೀsರ್ ಜ ೈಮಿನಿಂ ಸಾಮಾನಮರ್ವಾಯಙ್ಕಚೆರಸಾಮಪಿ ।

ಸ್ುಮನ್ುತಂ ಭಾರತಸಾ್ಪಿ ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಮಾದಿಶತ್ ॥೧೦.೭೭॥

ಪರವತತಯನ ೀ ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ು ಗನ್ಧವಾಯದಿಷ್ು ಚಾsತಮಜಮ್ ।

ನಾರದ್ಂ ಪಾಠಯತಾಾ ಚ ದ್ ೀವಲ್ ೂೀಕಪರವೃತತಯೀ ॥೧೦.೭೮ ॥

ಜ ೈಮುನಿ ಋಷಗಳಿಗ ಸಾಮವ ೀದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 940

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಸುಮಂರ್ತು ಋಷಗಳಿಗ ಅರ್ವಥವ ೀದ.

ಮಾನುಷ್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಭಾರರ್ತಪ್ರಸಾರಕ ೆ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನ,
ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥರಗ ಗಂಧವಥರಲ್ಲಲ ಹರಡಲು ಭಾರರ್ತಜ್ಞಾನ.
ನ್ಾರದರಗ ದ ೀವಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಸಾರಗಾನ.
ಮೀಲ್ಲನಂತ್ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಜ್ಞಾನಪ್ರಸಾರಕ ೆ ನಿರ್ಯಮನ.

ಆದಿಶತ್ ಸ್ಸ್ೃಜ ೂೀ ಸ ೂೀsರ್ ರ ೂೀಮಾಞ್ಚಾದ್ ರ ೂೀಮಹಷ್ಯರ್ಣಮ್ ।

ತಂ ಭಾರತಪುರಾಣಾನಾಂ ಮಾಹಾರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಸ್್ ಚ ॥೧೦.೭೯ ॥

ಪಞ್ಾರಾತರಸ್್ ಕೃತುನಸ್್ ಪರವೃತಾತ್ಯಮಥಾsದಿಶತ್ ।

ತಮಾವಿಶತ್ ಕಾಮದ್ ೀವಃ ಕೃಷ್್ಸ ೀವಾಸ್ಮುತುುಕಃ ॥೧೦.೮೦॥

ಸ್ ತಸ ೈ ಜ್ಞಾನ್ಮಖಿಲಂ ದ್ದ್ೌ ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನ್ಃ ಪರರ್ುಃ ।

ಸ್ನ್ತುಾಮಾರಪರಮುಖಾಂಶಾಕ ರೀ ಯೀಗಪರವತತಯಕಾನ್ ॥೧೦.೮೧॥

ವಾ್ಸರ ರ ೂೀಮಾಂಚನದಿಂದ ರ ೂೀಮಕೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಸೃಷುಯಾದರು ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣ,

ಅವರಗಿರ್ತುರು ಭಾರರ್ತ ಪ್ುರಾರ್ಣ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳ ಪ್ರಸಾರದ ನಿವಥಹರ್ಣ.
ವ ೀದವಾ್ಸರ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಮನಮರ್ ಮಾಡಿದ ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣರಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ,
ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರಂದ ಕಾಮಸಂಪ್ಕಥದ ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣರಗ ಜ್ಞಾನ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶ.
ಸನರ್ತುೆಮಾರ ಮುಂತ್ಾದವರನುನ ಯೀಗಪ್ರವರ್ತಥಕರಾಗಿಸದರು ವ ೀದವಾ್ಸ.

ರ್ೃಗಾಾದಿೀನ್ ಕಮಮಯಯೀಗಸ್್ ಜ್ಞಾನ್ಂ ದ್ತಾಾsಮಲಂ ಶುರ್ಮ್ ।

ಜ ೈಮಿನಿಂ ಕಮಮಯಮಿೀಮಾಂಸಾಕತಾತಯರಮಕರ ೂೀತ್ ಪರರ್ುಃ ॥೧೦.೮೨ ॥

ಭೃಗು ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಕಮಥಯೀಗದ ಜ್ಞಾನ ಕ ೂಟು ವ ೀದವಾ್ಸ,

ಆ ಕಮಥಯೀಗವನುನ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ಮಾಡುವಂತ್ ಇರ್ತುರು ಆದ ೀಶ.
ವ ೀದವಾ್ಸರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಜ ೈಮಿನಿ ರಚಿಸದರು ಕಮಥಮಿೀಮಾಂಸ.

ದ್ ೀವಮಿೀಮಾಂಸಕಾದ್್ನ್ತಂ ಕೃತಾಾ ಪ ೈಲಮಥಾsದಿಶತ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 941

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಶ ೀಷ್ಂ ಚ ಮದ್ಧಯಕರಣ ೀ ಪುರಾಣಾನ್್ರ್ ಚಾಕರ ೂೀತ್ ॥೧೦.೮೩॥

ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ದ ೈವೀಮಿೀಮಾಂಸದ ಆದಿ -ಅಂರ್ತ್ ಭಾಗದ ರಚನ್ ,

ಪ ೈಲಮುನಿಗ ಇರ್ತುರು ಉಳಿದ ಮಧ್ಭಾಗವ ರಚಿಸಲು ಆಜ್ಞ .
ರ್ತದನಂರ್ತರ ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಮಾಡಿದರು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ರಚನ್

ಶ ೈವಾನ್ ಪಾಶುಪತಾಚಾಕ ರೀ ಸ್ಂಶಯಾತ್ಯಂ ಸ್ುರದಿಾಷಾಮ್ ।

ವ ೈಷ್್ವಾನ್ ಪಞ್ಾರಾತಾರಚಾ ರ್ಯಥಾತ್ಯಜ್ಞಾನ್ಸದ್ಧಯೀ ॥೧೦.೮೪॥

ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಮೂಹಕ ೆ ಸಂಶರ್ಯ ಮರ್ತುು ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥ,

ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮ ಆಧರಸ ಮಾಡಿದರು ಶ ೈವಗರಂರ್.
ಅಹಥ ರ್ಯಥಾರ್ಥಜ್ಞಾನಕಾೆಗಿ ಪ್ಂಚರಾತ್ಾರಗಮನ,
ಸಂಗರಹಿಸ ಮಾಡಿದರು ವ ೈಷ್್ವಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ರಚನ.

ಬಾರಹಾಮಂಶಾ ವ ೀದ್ತಶಾಕ ರೀ ಪುರಾರ್ಣಗರನ್್ಸ್ಙ್ೆರಹಾನ್ ।

ಏವಂ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಪುನ್ಃ ಪಾರಪುದ್ ಾೀಯವಾಶಾ ಋಷ್ರ್ಯಸ್ತಥಾ ॥೧೦.೮೫॥

ಸ್ನ್ತುಾಮಾರಪರಮುಖಾ ಯೀಗಿನ ೂೀ ಮಾನ್ುಷಾಸ್ತಥಾ ।

ಕೃಷ್್ ದ್ ಾೈಪಾರ್ಯನಾತ್ ಪಾರಪ್ ಜ್ಞಾನ್ಂ ತ ೀ ಮುಮುದ್ುಃ ಸ್ುರಾಃ ॥೧೦.೮೬ ॥

ದುಜಥನ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಬರಹಮನನ್ ನೀ ಪ್ರತಪಾದಿಸುವ ಪ್ುರಾರ್ಣ,

ವ ೀದದ ಅಪಾರ್ತವಾದ ಅರ್ಥಗಳ ಆಧರಸ ಗರಂರ್ ಸಂಗರಹರ್ಣ.
ವಾ್ಸಾವತ್ಾರದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಋಷಗಳು ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಆಯಿರ್ತು ಜ್ಞಾನ,
ಸನರ್ತುೆಮಾರ ಮೊದಲ್ಾದ ಯೀಗಿಗಳಿಗೂ ಮನುಷ್್ರಗೂ ಅರವನ ಪಾನ.

ಸ್ಮಸ್ತವಿಜ್ಞಾನ್ಗರ್ಸತಚಕರಂ ವಿತಾರ್ಯವಿಜ್ಞಾನ್ಮಹಾದಿವಾಕರಃ ।
ನಿಪಿೀರ್ಯ ಚಾಜ್ಞಾನ್ತಮೊೀ ಜಗತತತಂ ಪರಭಾಸ್ತ ೀ ಭಾನ್ುರಿವಾವಭಾಸ್ರ್ಯನ್ ॥೧೦.೮೭॥

ಜ್ಞಾನಮರ್ಯ ಮಹಾಸೂರ್ಯಥರಾದ ವ ೀದವಾ್ಸ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 942

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೦

ಹರಡಿದರ ಲ್ ಡ
ಲ ರ್ತಮಮ ಜ್ಞಾನಕಿರರ್ಣಗಳ ಪ್ರಕಾಶ.
ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕರ್ತುಲ ಕಡಿದು ಕುಡಿದ ಧೀರ,
ಜಗವ ಬ ಳಗಿಸ ಹ ೂಳ ಸದ ಅರವನ ಸೂರ್ಯಥ.

ಚತುಮುಮಯಖ ೀಶಾನ್ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಪೂವಯಕ ೈಃ ಸ್ದ್ಾ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ ೀವಿತಪಾದ್ಪಲಿವಃ ।

ಪರಕಾಶರ್ಯಂಸ ತೀಷ್ು ಸ್ದ್ಾತಮಗುಹ್ಂ ಮುಮೊೀದ್ ಮೀರೌ ಚ ತಥಾ ಬದ್ಯಾ್ಯಮ್ ॥೧೦.೮೮ ॥

ಬರಹಮ ರುದರ ದ ೀವ ೀಂದರ ಮುಂತ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ,

ಸ ೀವರ್ತವಾದ ಚಿಗುರ ಲ್ ಕಮಲದಂರ್ ವಾ್ಸಪಾದ.
ಪ್ರಕಟ್ಟಸದರು ಸಮಿೀಚಿೀನ ಗುಣಾದಿ ರಹಸ್ ಜ್ಞಾನ,
ಮಾಡಿದರು ಮೀರು ಬದರೀಕ್ಷ ೀರ್ತರದಲ್ಲಲ ಸುಖಯಾನ.

ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ವಾ್ಸಾವತಾರಾನ್ುವರ್ಣ್ಯನ್ಂ ನಾಮ ದ್ಶಮೊೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ,
ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ ವಾದ,
ವಾ್ಸಾವತ್ಾರ ವರ್ಣಥನ್ ಎಂಬ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಹದಿನ್ ಂಟರ ಬಂಟಗ ಅಪ್ಥಸದ ಧನ್ತ್ಾ ಭಾವ.

*********************************************************************
**********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 943

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹನ ೂನಂದ್ು
[ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ]

॥ ಓಂ ॥
ಶಶಾಙ್ಾಪುತಾರದ್ರ್ವತ್ ಪುರೂರವಾಸ್ತಸಾ್Sರ್ಯುರಾಯೀನ್ನಯಹುಷ ೂೀ ರ್ಯಯಾತಿಃ ।
ತಸಾ್Sಸ್ ಪತಿನೀರ್ಯುಗಳಂ ಸ್ುತಾಶಾ ಪಞ್ಚಾರ್ವನ್ ವಿಷ್ು್ಪದ್ ೈಕರ್ಕಾತಃ ॥೧೧.೦೧॥

(ಆಚಾರ್ಯಥರಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಕಥಾಭಾಗದ ವವರಣ ,

ವಶಾಲ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ಮೂಲಕ ವಸೃರ್ತವಾದ ನಿರೂಪ್ಣ ).

ಚಂದರನ ಮಗನ್ಾದ ಬುಧನಿಂದ ಪ್ುರೂರವ ರಾಜನ ಜನನ,

ಪ್ುರೂರವಗ ಆರ್ಯು ಆರ್ಯುವನಿಂದ ನಹುಷ್ನ ಆಗಮನ,
ನಹುಷ್ರಾಜನಲ್ಲಲ ರ್ಯಯಾತರ್ಯದು ಆಯಿರ್ತು ಜನನ.
ರ್ಯಯಾತ ರಾಜಗ ಇಬಬರು ಪ್ತನರ್ಯರದಾರು,
ಹರಪಾದದಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳ ಐದು ಮಕೆಳಿದಾರು.

ರ್ಯದ್ುಂ ಚ ತುವಯಶುಂ ಚ ೈವ ದ್ ೀವಯಾನಿೀ ವ್ಜಾರ್ಯತ ।

ದ್ುರಹು್ಂ ಚಾನ್ುಂ ತಥಾ ಪೂರುಂ ಶಮಿಮಯಷಾಾ ವಾಷ್ಯಪವಯಣಿ ॥೧೧.೦೨॥

ದ ೀವಯಾನಿ ಮರ್ತುು ಶಮಿಥಷ್ ಠ ರ್ಯಯಾತರ್ಯ ಹ ಂಡಂದಿರು,

ದ ೀವಯಾನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯಯಾತಗ ರ್ಯದು ರ್ತುವಥಶು ಮಕೆಳಿಬಬರು.
ವೃಷ್ಪ್ವಥನ ಮಗಳು ಶಮಿಥಷ್ ಠರ್ಯಲ್ಲಲ ದುರಹ್, ಅನು ಮರ್ತುು ಪ್ೂರು.

ರ್ಯದ್ ೂೀವಯಂಶ ೀ ಚಕರವತಿತೀಯ ಕಾತತಯವಿೀಯಾ್ಯಜುಞಯನ ೂೀsರ್ವತ್ ।

ವಿಷ ೂ್ೀದ್ಾಯತಾತತ ರೀರ್ಯನಾಮನಃ ಪರಸಾದ್ಾದ್ ಯೀಗವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ॥೧೧.೦೩॥

ರ್ಯದುವಂಶದಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಚಕರವತಥ ಆಗಬಾರದ ಂದು ಇರ್ತುು ರ್ಯಯಾತರ್ಯ ಶಾಪ್,

ಆ ವಂಶದ ಕೃರ್ತವೀರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ ಅಜುಥನ ದತ್ಾುತ್ ರೀರ್ಯ ದರ್ಯದಿಂದ ಚಕರವತಥಯಾದ ಭೂಪ್.
ಆರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಭಗವದನುಗರಹದಿಂದ ಕಮಥಯೀಗ ಪ್ರಾಕರಮ ಹ ೂಂದಿದ ವಶ ೀಷ್ ನೃಪ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 944

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ತಸಾ್ನ್ಾವಾಯೀ ರ್ಯದ್ವೀ ಬರ್ೂವುವಿಯಷ್ು್ಸ್ಂಶರಯಾಃ ।

ಪುರ ೂೀವಯಂಶ ೀ ತು ರ್ರತಶಾಕರವತಿತೀಯ ಹರಿಪಿರರ್ಯಃ ॥೧೧.೦೪॥

ರ್ಯದುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ಭಕುರಾದ ಯಾದವರದಾಯಿರ್ತು ಜನನ,

ಪ್ೂರುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಪ್ರರ್ಯ ಭರರ್ತ ಚಕರವತಥ ಆಗಮನ.

ಚಂದರವಂಶದ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ವವರಣ , ಮುಂದುವರ ದ ಭಾಗದ ನಿರೂಪ್ಣ .

ಭರರ್ತನಿಂದ ಶಂರ್ತನು ರ್ತನಕ, ಶಂರ್ತನು ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ ಬಾಹಿಲೀಕ,
ಮೂಲರ್ತಃ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಗನ್ಾಗಿದಾವನು ಪ್ರಹಾಲದ,
ಬಾಹಿಲೀಕ ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾದಂತ್ ತ್ಾಯಿ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ದ ೀಶಾಧಪ್ತಯಾದ.

ತದ್ಾಂಶಜಃ ಕುರುನಾನಯಮ ಪರತಿೀಪ್ೀsರ್ೂತ್ ತದ್ನ್ಾಯೀ ।

ಪರತಿೀಪಸಾ್ರ್ವನ್ ಪುತಾರಸ್ಾರ್ಯಸ ಾೀತಾಗಿನವಚಾಯಸ್ಃ ॥೧೧.೦೫॥

ದ್ ೀವಾಪಿರರ್ ಬಾಹಿಿೀಕ ೂೀ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಾಶಾ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ತಾಗ ೂಾೀಷ್ರ್ಯುಕ ೂತೀ ದ್ ೀವಾಪಿಜಞಯಗಾಮ ತಪಸ ೀ ವನ್ಮ್ ॥೧೧.೦೬॥

ಭರರ್ತನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಕುರು ಎಂದು ಪ್ರಸದಾನ್ಾದ ರಾಜನ ಜನನ,

ಅವನ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಆಯಿರ್ತು ಪ್ರತೀಪ್ ರಾಜನ ಆಗಮನ.
ಪ್ರತೀಪ್ಗ ಅಗಿನಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಮಕೆಳು ಮೂರು,
ದ ೀವಾಪ್ ಬಾಹಿಲೀಕ ಮರ್ತುು ಶಂರ್ತನು ಎಂಬುವವರು.
ತ್ ೂನುನರ ೂೀಗದ ದ ೀವಾಪ್ ಕಾಡು ಸ ೀರದ ಬಿಟುು ರ್ತನೂನರು.

ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ಸ್ ಕೃತ ೀ ರ್ಯುಗ ೀ ರಾಜಾ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ।

ಪುತಿರಕಾಪುತರತಾಂ ಯಾತ ೂೀ ಬಾಹಿಿೀಕ ೂೀ ರಾಜಸ್ತತಮಃ ॥೧೧.೦೭॥

ಚಮಥರ ೂೀಗವದಾ ಕಾರರ್ಣ ಕಾಡಿಗ ಹ ೂೀದ ಪ್ರತೀಪ್ನ ಹಿರಮಗ,

ಹ ೂಂದಿದಾ ವಷ್ು್ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮುಂದ ರಾಜನ್ಾಗ ೂೀ ಯೀಗ.
ಎರಡನ್ ೀ ಮಗ ಬಾಹಿಲೀಕ ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ ಹ ೂಂದಿದ ರಾಜನ್ಾದನ್ಾಗ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 945

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತರಃ ಪರಹಾಿದ್ ೂೀ ರ್ಗವತಪರಃ ।

ವಾರ್ಯುನಾ ಚ ಸ್ಮಾವಿಷ ೂುೀ ಮಹಾಬಲಸ್ಮನಿಾತಃ ॥೧೧.೦೮॥

ಯೀನ ೈವ ಜಾರ್ಯಮಾನ ೀನ್ ತರಸಾ ರ್ೂವಿಯದ್ಾರಿತಾ ।

ರ್ೂಭಾರಕ್ಷಪಣ ೀ ವಿಷ ೂ್ೀರಙ್ೆತಾಮಾಪುತಮೀವ ಸ್ಃ ॥೧೧.೦೯॥

ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಗನ್ಾಗಿದಾ ಪ್ರಹಾಲದ,

ಬಾಹಿಲೀಕ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಭಗವದ್ ಭಕುನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬಂದಿದಾ.
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಆವಷ್ುನ್ಾದವ ಆಗಿದಾ.
ಭೂ ಭಾರನ್ಾಶ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಭಗವತ್ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಕಟ್ಟಬದಾ.

ಪರತಿೀಪಪುತರತಾಮಾಪ್ ಬಾಹಿೀಕ ೀಷ್ಾರ್ವತ್ ಪತಿಃ ।

ರುದ್ ರೀಷ್ು ಪತರತಾಪಾಖ್ಃ ಸ ೂೀಮದ್ತ ೂತೀsಸ್್ ಚಾsತಮಜಃ ॥೧೧.೧೦॥

ಪ್ರತೀಪ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬಂದನವ ಪ್ರಹಾಲದ,

ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಬಾಹಿಲೀಕ ರಾಜನ್ಾದ.
ಬಾಹಿಲೀಕಪ್ುರ್ತರ ಸ ೂೀಮದರ್ತು ಮೂಲರ್ತಃ ಏಕಾದಶರುದರರಲ್ಲಲ ಒಬಬ,
ಅವನ್ ೀ ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್ ; ಇತ್ಾ್ದಿ ಹ ಸರುಗಳುಂಟು ಮೃಗವಾ್ಧ ವಾಮದ ೀವನ್ ಂಬ.

ಅಜ ೈಕಪಾದ್ಹಿಬುಯಧಿನವಿಯರೂಪಾಕ್ಷ ಇತಿ ತರರ್ಯಃ ।

ರುದ್ಾರಣಾಂ ಸ ೂೀಮದ್ತತಸ್್ ಬರ್ೂವುಃ ಪರರ್ಥತಾ ಸ್ುತಾಃ ॥೧೧.೧೧॥

ವಿಷ ೂ್ೀರ ೀವಾಙ್ೆದ್ಾಮಾಪುತಂ ರ್ೂರಿರ್ೂಯರಿಶರವಾಃ ಶಲಃ ।

ಶ್ವಾದಿಸ್ವಯರುದ್ಾರಣಾಮಾವ ೀಶಾದ್ ವರತಸ್ತಥಾ ॥ ೧೧.೧೨ ॥

ರ್ೂರಿಶರವಾ ಅತಿಬಲಸ್ತತಾರsಸೀತ್ ಪರಮಾಸ್ಾವಿತ್ ।

ತದ್ರ್ಯಂ ಹಿ ತಪಶ್ಾೀರ್ಣ್ಯಂ ಸ ೂೀಮದ್ತ ತೀನ್ ಶಮೂವ ೀ ॥೧೧.೧೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 946

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಏಕಾದಶ ರುದರರಲ್ಲಲ ಮೂವರಾದ ಅಜ ೈಕಪಾತ್ ಅಹಿಬುಥದಿನ ವರೂಪಾಕ್ಷ,

ಸ ೂೀಮದರ್ತುನ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರಖಾ್ತ ಹ ೂಂದಿದ ವಂಶ ವೃಕ್ಷ.
ಭಗವತ್ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಭೂರ ಭೂರಶರವಸುು ಮರ್ತುು ಶಲ ನ್ಾಮಕರಾಗಿ ಅವತ್ಾರ,
ಈ ಮೂವರಲ್ಲಲ ಭೂರಶರವಸುನ ಘನತ್ ಕಿೀತಥ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಗಳಾಗಿದಾವು ಅಪಾರ.
ಭೂರಶರವಸುಗಿರ್ತುು ಶ್ವ ಸ ೀರದಂತ್ ಸಮಸು ರುದರರ ಆವ ೀಶ,
ಸಾಮರ್್ಥದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಸರವದ ್ಯಾಗಿರ್ತುು ಅವನ ವಶ.
ಅಂರ್ ಮಗನಿಗಾಗಿ ಸ ೂೀಮದರ್ತುನದಾಗಿರ್ತುು ರ್ತಪ್ಸುು ವಶ ೀಷ್.

ದ್ತ ೂತೀ ವರಶಾ ತ ೀನಾಸ್್ ತಾತ್ ಪರತಿೀಪಾಭಿರ್ೂತಿಕೃತ್ ।

ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಗುಣ ೂೀಪ ೀತ ೂೀ ನಾಮಾನ ರ್ೂರಿಶರವಾಃ ಸ್ುತಃ ॥೧೧.೧॥

ರ್ತಪ್ಸುಗ ಮಚಿಚದ ರುದರನಿಂದ ವರ ಪ್ಡ ದನ್ಾರ್ತ ಸ ೂೀಮದರ್ತು ,

ಶರ್ತುರಗಳ ಸ ೂೀಲ್ಲಸುವ ಬಲ ವೀಯಾಥದಿಗಳಿಂದ ಗುರ್ಣಪ್ೂರರ್ತ,
ಉದ ಾೀಶ, ಖಾ್ತ ಗಳಿಸ ಬ ಳ ಸುವ ಭೂರಶರವಾ ಹುಟುುವ ವರ ಪಾರಪ್ು.

ರ್ವಿಷ್್ತಿ ಮಯಾssವಿಷ ೂುೀ ರ್ಯಜ್ಞಶ್ೀಲ ಇತಿ ಸ್ಮ ಹ ।

ತ ೀನ್ ರ್ೂರಿಶರವಾ ಜಾತಃ ಸ ೂೀಮದ್ತತಸ್ುತ ೂೀ ಬಲ್ಲೀ ॥೧೧.೧೫॥

ನನನ ಆವ ೀಶ ಉಳಳವನ್ಾಗಿ ನಿನನ ಮಗ ನಿರಂರ್ತರ ರ್ಯಜ್ಞ ಮಾಡುವ,

ಈ ರುದರ ವರದಂತ್ ಸ ೂೀಮದರ್ತುಗ ಭೂರಶರವಸ್ ಎಂಬ ಮಗ ಹುಟುುವ.

ಪೂವೀಯದ್ಧ್ ೀಸತೀರಗತ ೀsಬಞಸ್ಮೂವ ೀ ಗಙ್ಕ್ೆರ್ಯುತಃ ಪವಯಣಿ ಘೂಣಿ್ಯತ ೂೀsಬಧಃ ।

ಅವಾಕ್ಷ್ಪತ್ ತಸ್್ ತನೌ ನಿಜ ೂೀದ್ಬನ್ುಾಂ ಶಶಾಪ ೈನ್ಮಥಾಬಞಯೀನಿಃ ॥೧೧.೧೬॥

ಒಮಮ ಬರಹಮದ ೀವರು ಪ್ೂವಥದಿಕಿೆನ ಸಮುದರತೀರದಲ್ಲಲ ಇರುತುರಲು,

ಹುಣಿ್ಮ ಕಾಲದಿ ವರುರ್ಣ ಗಂಗ ಯಿಂದ ಕೂಡಿ ಮೀಲ್ ಉಕಿೆ ಬರುತುರಲು,
ಹಿೀಗ ಉಕಿೆದಾರ್ತನಿಂದ ಬರಹಮ ಶರೀರದ ಮೀಲ್ಾರ್ಯುು ನಿೀರ ಹನಿಗಳ ಸಂಚನ.
ಬರಹಮದ ೀವರು ಶಪ್ಸುತ್ಾುರ ಆಗ ವರುರ್ಣ ನಿಲಥಕ್ಷಾದಿ ಕಾರ್ಯಥವ ಸಗಿದ ಕಾರರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 947

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಮಹಾಭಿಷ್ಙ್ ನಾಮ ನ್ರ ೀಶಾರಸ್ತವಂ ರ್ೂತಾಾ ಪುನ್ಃ ಶನ್ತನ್ುನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಜನಿಷ್್ಸ ೀ ವಿಷ್ು್ಪದಿೀ ತಥ ೈಷಾ ತತಾರಪಿ ಭಾಯಾ್ಯ ರ್ವತ ೂೀ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ॥೧೧.೧೭॥

'ನಿೀನು ಮೊದಲು ‘ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್’ ಎನುನವ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವ ,

ಆ ಜನ್ಾಮನಂರ್ತರ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟು ಬಂದು ಶಂರ್ತನು ನ್ಾಮ ಧರಸುವ .
ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ನಿನನ ಪ್ತನಯಾಗಿ ಗಂಗ ರ್ಯನ್ ನೀ ಹ ೂಂದಿ ವರಸುವ .

ಶಾನ ೂತೀ ರ್ವ ೀತ ್ೀವ ಮಯೀದಿತಸ್ತವಂ ತನ್ುತಾಮಾಪ್ತೀsಸ ತತಶಾ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಇತಿೀರಿತಃ ಸ ೂೀsರ್ ನ್ೃಪ್ೀ ಬರ್ೂವ ಮಹಾಭಿಷ್ಙ್ ನಾಮ ಹರ ೀಃ ಪದ್ಾಶರರ್ಯಃ ॥೧೧.೧೮॥

‘ಶಾಂರ್ತನ್ಾಗು’ ಎಂದು ನಿನಗ ನನಿನಂದ ಆದ ಶಾಪ್,

ಪ್ರವಾಹ ಕಡಿಮಮಾಡಿ 'ಶಂರ್ತನು'ವಾದ ನ್ಾಮರೂಪ್.
ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ಹುಟ್ಟು ನಂರ್ತರ ಹರಭಕುನ್ಾದ ಆ ನ್ ಪ್.

ಸ್ ತತರ ರ್ುಕಾತವ ಚಿರಕಾಲಮುವಿೀಯಂ ತನ್ುಂ ವಿಹಾಯಾsಪ ಸ್ದ್ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ।

ತತಾರಪಿ ತಿಷ್ಾನ್ ಸ್ುರವೃನ್ಾಸ್ನಿನಧ್ೌ ದ್ದ್ಶಯ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ಶಿರ್ಥತಾಮಬರಾಂ ಸ್ಾಕಾಮ್ ॥೧೧.೧೯॥

ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ರಾಜ ಬಹಳಕಾಲ ಭೂಮಿರ್ಯ ಆಳಿದ,

ಆನಂರ್ತರ ಶರೀರ ಬಿಟುು ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದಿದ.
ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರುವಾಗ,
ರ್ತನನವಳಾದ ಗಂಗ ರ್ಯ ನ್ ೂೀಡಿದ ಅಸುವ್ಸು ಉಡುಪ್ಲ್ಲಲದಾಾಗ.

ಅವಾಙ್ುಮಖ ೀಷ್ು ಧು್ಸ್ದ್ಸ್ುು ರಾಗಾನಿನರಿೀಕ್ಷಮಾರ್ಣಂ ಪುನ್ರಾತಮಸ್ಮೂವಃ ।

ಉವಾಚ ರ್ೂಮೌ ನ್ೃಪತಿರ್ಯವಾsಶು ಶಪ್ತೀ ರ್ಯಥಾ ತಾಂ ಹಿ ಪುರಾ ಮಯೈವ ॥೧೧.೨೦॥

ಗಂಗಾದ ೀವರ್ಯ ಬಟ್ ು ಅಸುವ್ಸುವಾದ ಆ ಕ್ಷರ್ಣ,

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಾಗುರ್ತುದ ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸ ನಿಲಲಲು ಕಾರರ್ಣ.
ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ರಾಜನದು ಮಾರ್ತರ ಗಂಗ ರ್ಯರ್ತು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯ ನ್ ೂೀಟ,
ಹಿಂದಾದಂತ್ ಮತ್ ು ನಿೀ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟುು ಎಂದ ಬರಹಮನ ಆಟ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 948

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಇತಿೀರಿತಸ್ತತಷರ್ಣತಃ ಪರತಿೀಪಾದ್ ಬರ್ೂವ ನಾಮಾನ ನ್ೃಪತಿಃ ಸ್ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಅವಾಪ್ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ದ್ಯತಾಂ ಸ್ಾಕ್ತೀಯಾಂ ತಯಾ ಮುಮೊೀದ್ಾಬಾಗಣಾನ್ ಬಹೂಂಶಾ ॥೧೧.೨೧॥

ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟು ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ತ್ಾನು,

ಪ್ರತೀಪ್ ರಾಜನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಆಗಿ ಶಂರ್ತನು.
ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ರ್ತನನವಳ ೀ ಆದ ಗಂಗ ರ್ಯನನ ಪ್ತನಯಾಗಿ ಹ ೂಂದಿದ,
ಅವಳ ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಕಿರೀಡಿಸದ.

ಅಥಾಷ್ುಮೊೀ ವಸ್ುರಾಸೀದ್ ದ್ು್ನಾಮಾ ವರಾಙ್ಕಚೆನಾಮನಯಸ್್ ಬರ್ೂವ ಭಾಯಾ್ಯ ।

ಬರ್ೂವ ತಸಾ್ಶಾ ಸ್ಖಿೀ ನ್ೃಪಸ್್ ಸ್ುವಿನ್ಾನಾಮೊನೀ ದ್ಯತಾ ಸ್ನಾಮಿನೀ ॥೧೧.೨೨॥

ಕಥಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಮ ಕಥ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಶ್ರೀಮದಾಚಾರ್ಯಥ,

ದು್ ನ್ಾಮಕ ವಸು ಭಿೀಷ್ಮನ್ಾದ ಕಥ ರ್ಯ ಹಿಂದಿರುವ ವಾ್ಪಾರ.
ಅಷ್ುವಸುಗಳಲ್ಲಲ 'ದು್' ಎಂಬ ಹ ಸರನ ವಸುವದಾ,
ಅವನು ವರಾಂಗಿ ಎಂಬ ಹಸರನ ಹ ಂಡತ ಹ ೂಂದಿದಾ.
ವರಾಂಗಿಗ ಸಖಿಯಾಗಿದಾವಳು ಸುವಂದರಾಜನ ಹ ಂಡತ,
ಅವಳ ಹ ಸರೂ ವರಾಂಗಿಯಾಗಿರ್ತುು ಎಂಬುದಂದಿನ ಸಂಗತ.

ತಸಾ್ ಜರಾಮೃತಿವಿಧವಂಸ್ಹ ೀತ ೂೀವಯಸಷ್ಾಧ್ ೀನ್ುಂ ಸ್ಾಮೃತಂ ಕ್ಷರನಿತೀಮ್ ।

ಜರಾಪಹಾಂ ನ್ನಿಾನಿನಾಮಧ್ ೀಯಾಂ ಬದ್ುಧಂ ಪತಿಂ ಚ ೂೀದ್ಯಾಮಾಸ್ ದ್ ೀವಿೀ ॥೧೧.೨೩॥

ದು್ ವಸುವನ ಪ್ತನಯಾದ ವರಾಂಗಿರ್ಯ ಉದ ಾೀಶ,

ಸಖಿ ವರಾಂಗಿರ್ಯ ಮುದಿರ್ತನ ಮರರ್ಣಗಳ ನ್ಾಶ.
ವಸಷ್ಠರ ವಶದಲ್ಲಲರ್ತುು ಅಮೃರ್ತ ಕರ ವ ಮುದಿರ್ತನ ಕಳ ವ ನಂದಿನಿ ಧ್ ೀನು,
ಅದನ್ ನೀ ವಶಪ್ಡಿಸಕ ೂಂಡು ಕಟ್ಟುರ್ತರಲು ಗಂಡನ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುತ್ಾುಳ ತ್ಾನು.

ತಯಾ ದ್ು್ನಾಮ ಸ್ ವಸ್ುಃ ಪರಚ ೂೀದಿತ ೂೀ ಭಾರತೃಸ ನೀಹಾತ್ ಸ್ಪತಭಿರನಿಾತ ೂೀsಪರ ೈಃ ।

ಬಬನ್ಧ ತಾಂ ಗಾಮರ್ ತಾಞ್ಛಶಾಪ ವಸಷ್ಾಸ್ಂಸ್್ಃ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವಃ ಪರರ್ುಃ ॥೧೧.೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 949

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ವರಾಂಗಿಯಿಂದ ಪ ರೀರರ್ತನ್ಾದ ಗಂಡ ದು್ ನ್ಾಮಕ ವಸು,

ರ್ತನನ ಸ ೂೀದರರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ ಕಟ್ಟುದ ವಸಷ್ಠರ ಆ ಹಸು.
ವಸಷ್ಠರಲ್ಲಲನ ಬರಹಮನಿಂದ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾದ ವೃಂದ ಅಷ್ುವಸು.

ಅಧಮಮಯವೃತಾತಃ ಪರತಿಯಾತ ಮಾನ್ುಷೀಂ ಯೀನಿಂ ದ್ುರತಂ ರ್ಯತೃತ ೀ ಸ್ವಯ ಏವ ।

ಧಮಾಯಚುಾಯತಾಃ ಸ್ ತಥಾsಷಾುರ್ಯುರಾಪ್ ತಾಮನ ್ೀ ಪುನ್ಃ ಕ್ಷ್ಪರಮತ ೂೀ ವಿಮೊೀಕ್ಷಯರ್ ॥೧೧.೨೫॥

ಪರಚ ೂೀದ್ಯಾಮಾಸ್ ಚ ಯಾ ಕುಮಾಗ ೆೀಯ ಪತಿಂ ಹಿ ಸಾsಮಬೀತಿ ನ್ರ ೀಷ್ು ಜಾತಾ ।

ಅರ್ತೃಯಕಾ ಪುಂಸ್ತವಸ್ಮಾಶರಯೀರ್ಣ ಪತು್ಮೃಯತೌ ಕಾರರ್ಣತಾಂ ವರಜ ೀತ ॥೧೧.೨೬॥

ಧ್ ೀನುವನ ಬಂಧನಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಅಧಮಥ,

ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಬಂರ್ತು ಮಾನುಷ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬರಬ ೀಕಾದ ಕಮಥ.
ಮುಖ್ನ್ಾದ ದು್ ವಸುವಗ ಎಂಟೂ ಜನರ ಆರ್ಯುಷ್್ ಪಾರಪ್ು,
ಉಳಿದವರಾಗುತ್ಾುರ ಕ್ಷ್ಮಪ್ರವಾಗಿ ಮಾನುಷ್ ಯೀನಿಯಿಂದ ಮುಕು.
ಗಂಡನ ಕ ಟು ಮಾಗಥಕ ೆಳ ದ ವರಾಂಗಿಗ ಅಂಬಾ ಹ ಸರಂದ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟುು,
ಗಂಡನ ಹ ೂಂದದ ೀ ಪ್ುರುಷ್ರ್ತಾ ಹ ೂಂದಿ ರ್ತನನಪ್ತರ್ಯ ಸಾವಗ ಕಾರರ್ಣಳಾದ ಗುಟುು.

ರ್ವತಾಸೌ ಬರಹಮಚಯ್ೈಯಕನಿಷ ೂಾೀ ಮಹಾನ್ ವಿರ ೂೀಧಶಾ ತಯೀರ್ಯವ ೀತ ।

ಸ್ ಗರ್ಯವಾಸಾಷ್ುಕದ್ುಃಖಮೀವ ಸ್ಮಾಪುನತಾಂ ಶರತಲ್ ಪೀ ಶಯಾನ್ಃ ॥೧೧.೨೭॥

ಮೃತ್ಷ್ುಕ ೂೀತಾ್ಮಪಿ ವ ೀದ್ನಾಂ ಸ್ಃ ಪಾರಪ್ನೀತು ಶಸ ಾೈಬಯಹುಧ್ಾ ನಿಕೃತತಃ ।

ಇತಿೀರಿತಾಸ ತೀ ಕಮಲ್ ೂೀದ್ೂವಂ ತಂ ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ಮುತುೃಜ್ ಚ ಗಾಂ ಪರಣ ೀಮುಃ॥೧೧.೨೮॥

ದು್ ವಸು ಬರಹಮಚರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ನಿಷ್ಠನ್ಾಗಿ ವಶ ೀಷ್ ಬದಾ,

ವರಾಂಗಿ ಮರ್ತುು ದು್ ವಸುವನ ಮಧ್ ್ರ್ಯ ಮಹಾ ವರ ೂೀಧ.
ದು್ ವಸುವಗ ಶರಮಂಚದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿ ಶಸರಗಳಿಂದ ಛ ೀದಿಸಲಾಟುು ಎಂಟುಗಭಥವಾಸದ ನ್ ೂೀವು,
ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಅಷ್ುವಸುಗಳಿಗ ವಸಷ್ಠರ ಒಳಗಿದುಾ ನಿೀಡಿದ ಬರಹಮದ ೀವರ ಶಾಪ್ದ ತೀವರ ಕಾವು.
ಅಷ್ುವಸುಗಳಿಗಾರ್ಯುು ವಸಷ್ಠರ ಒಳಗಿದಾ ಬರಹಮದ ೀವರ ಜ್ಞಾನ,
ಕಟ್ಟುದ ಧ್ ೀನುವ ಬಿಚಿಚ ಬರಹಮಗ ನಮಸೆರಸ ಮಾಡಿದರು ವಜ್ಞಾಪ್ನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 950

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ನ್ ಮಾನ್ುಷೀಂ ಗರ್ಯಮವಾಪುನಮೊೀ ವರ್ಯಂ ರ್ವತಾರ್ಯಂ ಸ್ವಯವಿತ್ ಕ್ತೀತಿತಯಮಾಂಶಾ ।

ಮಹಾಸ್ಾವ ೀತಾತ ರ್ವದ್ಂಶರ್ಯುಕತಸ್ತಥಾ ಬಲಂ ನ ೂೀsಖಿಲ್ಾನಾಮುಪ ೈತು ॥೧೧.೨೯ ॥

ನ್ಾವು ಮಾನುಷ್ ಸರೀಗಭಥವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಂತ್ಾಗಲ್ಲ,

ದು್ ವಸುವು ನಿನನ ಅಂಶಾರ್ಯುಕುನ್ಾಗಿ ಸವಥಜ್ಞನ್ಾಗಲ್ಲ.
ಕಿೀತಥಶಾಲ್ಲಯಾಗಿ ಅಸರಜ್ಞನ್ ನಿಸ ನಮಮಲಲರ ಬಲ ಹ ೂಂದಲ್ಲ,
ಹಿೀಗ ವಸುಗಳು ವಸಷ್ಾಠಂರ್ತಗಥರ್ತ ಬರಹಮನ ಬ ೀಡಿ ಕ ೀಳಿದರಲ್ಲಲ.

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತು್ದಿತಾಃ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂವಾ ವಸಷ್ಾಸ್ಂಸ ್ೀನ್ ಸ್ುರಾಪಗಾಂ ರ್ಯರ್ಯುಃ ।

ಊಚುಸ್ತಥ ೈನಾಮುದ್ರ ೀ ವರ್ಯಂ ತ ೀ ಜಾಯೀಮಹಿ ಕ್ಷ್ಪರಮಸಾಮನ್ ಹನ್ ತಾಮ್ ॥೧೧.೩೦॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಅಷ್ುವಸುಗಳ ಬ ೀಡಿಕ ,

ಆಗಲ್ ಂದು ವಸಷ್ಠರಂದ ಒಪ್ಾಗ ರ್ಯ ಮುದಿರಕ .
(ಬರಹಮದ ೀವರಾಗಲ್ಲಲಲ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷ ಸಾಕಾರ,
ವಸಷ್ಾಠಂರ್ತಗಥರ್ತ ಎಲಲ ನಡ ದ ವಾ್ಪಾರ).
ಗಂಗ ರ್ಯ ಬಳಿ ಅಷ್ುವಸುಗಳ ಆಗಮನ,
ತ್ಾಯೀ ನಿನನಲ್ಾಲಗುರ್ತುದ ನಮಮಲಲರ ಜನನ.
ಕ ೂಲಲಬ ೀಕ ಮಮ ನಿೀನು ನ್ಾವು ಹುಟ್ಟುದಾಕ್ಷರ್ಣ,
ಹಿೀಗ ವಸುಗಳು ಗಂಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದ ವಜ್ಞಾಪ್ನ.
ಇತಿೀರಿತಾ ಸಾ ವರಮಾಶು ವವ ರೀ ತ ೂೀಭ ೂ್ೀsಪ್ಪಾಪತಾಮರ್ ಪಿರರ್ಯತಾಮ್ ।
ತ ೀಷಾಂ ಸ್ದ್ ೈವಾsತಮನ್ ಏಕಮೀಷಾಂ ದಿೀಘಾಯರ್ಯುಷ್ಂ ತಾನ್ ಸ್ುಷ್ುವ ೀsರ್ ಶನ್ತನ ೂೀಃ ॥೧೧.೩೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಅಷ್ುವಸುಗಳಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಗಂಗ ,

ಆ ಕಮಥ ಲ್ ೀಪ್ವಾಗದಂತ್ ವರ ಕ ೀಳುತ್ಾುಳ ರ್ತನಗ .
ಆ ಕಮಥದಿಂದ ಭೂರರ್ಣಹತ್ಾ್ಪಾಪ್ ಬಾರದಿರಲ್ ನಗ ,
ನ್ಾ ಕ ೂಂದರೂ ಅವರ ಡ ಗ ಪ್ರೀತ ಕುಂದದಿರಲ್ ನಗ .
ಅವರಲ್ ೂಲಬಬನಿಗ ದಿೀಘಾಥರ್ಯುಸುು ಇರಬ ೀಕ ಂದು ಬ ೀಡಿಕ ,
ಅದರಂತ್ ೀ ವ್ವಸ ್ಯಾಗಿದ ಎಂದು ಅಷ್ುವಸುಗಳ ಹ ೀಳಿಕ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 951

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಮುಂದ ಗಂಗ ಶಂರ್ತನು ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದ ಕಾರರ್ಣ,

ಎಂಟು ಮಕೆಳಲ್ ೂಲಬಬ ದಿೀಘಾಥರ್ಯುಷರ್ಯ ಜನನ.

ಅವಿಘನತಸಾತನ್ ವಿನಿಹನ್ುತಮೀವ ಪುರಾ ಪರತಿೀಪಸ್್ ಹಿ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೂೀರುಮ್ ।

ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ ಕಾಮಿನಿೀವ ತಾಕಾಮಾ ತತುಪತರಭಾಯಾ್ಯ ರ್ವಿತುಂ ವಿಡಮಾಬತ್ ॥೧೧.೩೨॥

ಆಗಲು ಮುಂದ ಮಾನುಷ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ಅಷ್ುವಸುಗಳ ಕ ೂಲ್ ,

ಶಂರ್ತನು ಹುಟ್ಟುಗೂ ಮೊದಲು ಗಂಗ ಪ್ರತೀಪ್ನ ಬಲ ತ್ ೂಡ ಯೀರದ ಕಲ್ .
ಕಾಮನ್ ಇರದಿದಾರೂ ಕಾಮಿರ್ಯಂತ್ ರಾಜ ತ್ ೂಡ ರ್ಯ ಆಶರಯಿಸದ ಆಟ,
ಕಟುಳ ಪಾಲ್ಲಸುರ್ತು ಮುಂದ ಸ ೂಸ ಯಾಗಲ್ ಂದು ನಡ ಸದ ಪ್ರಪಾಠ.

ತ ೀನ ೈವ ಚ ೂೀಕಾತ ರ್ವ ಮೀ ಸ್ುತಸ್್ ಭಾಯಾ್ಯ ರ್ಯತ ೂೀ ದ್ಕ್ಷ್ಣ ೂೀರುಸ್ತಾsಸ ।

ಭಾಗ ೂೀ ಹಿ ದ್ಕ್ ೂೀ ದ್ುಹಿತುಃ ಸ್ುನಷಾಯಾ ಭಾಯಾ್ಯಭಾಗ ೂೀ ವಾಮ ಇತಿ ಪರಸದ್ಧಃ ॥೧೧.೩೩॥

ಪ್ರತೀಪ್ನ ಬಲತ್ ೂಡ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕುಳಿರ್ತ ಗಂಗ ಗ ರಾಜ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ,

ನನನ ಬಲತ್ ೂಡ ಏರದ ಕಾರರ್ಣ ನನನ ಮಗನ ಹ ಂಡತಯಾಗು ನಿೀನ್ ೀ.
ಗಂಡಸನ ಬಲತ್ ೂಡ ಮಗಳಿಗ ಅರ್ವಾ ಸ ೂಸ ಗ ಮಿೀಸಲಂತ್ ,
ಹ ಂಡತಗ ಡತ್ ೂಡ , ಅದರಂತ್ ೀ ಪ್ರತೀಪ್ ರಾಜ ಅನುಸರಸದನಂತ್ .

ಉವಾಚ ಸ್ ತಂ ನ್ತು ಮಾಂ ಸ್ುತಸ ತೀ ಕಾsಸೀತಿ ಪೃಚ ಛೀನ್ನತು ಮಾಂ ನಿವಾರಯೀತ್ ।

ಅಯೀಗ್ಕತಿಾೀಯಮಪಿ ಕಾರರ್ಣಂ ಚ ಮತಾಮಮಯಣ ೂೀ ನ ೈವ ಪೃಚ ಛೀತ್ ಕದ್ಾಚಿತ್ ॥೧೧.೩೪ ॥

ರ್ಯದ್ಾ ತರಯಾಣಾಮಪಿ ಚ ೈಕಮೀಷ್ ಕರ ೂೀತಿ ಗಚ ಛೀರ್ಯಮಹಂ ವಿಸ್ೃಜ್ ।

ತದ್ಾ ತಾದಿೀರ್ಯಂ ಸ್ುತಮಿತು್ದಿೀರಿತ ೀ ತಥ ೀತಿ ರಾಜಾsಪ್ವದ್ತ್ ಪರತಿೀಪಃ ॥೧೧.೩೫॥

ಪ್ರತೀಪ್ನಿಂದ ನನನ ಮಗನಿಗ ಹ ಂಡತಯಾಗು ಎಂದು ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ ಗಂಗ ,

ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಕ ಲವು ಷ್ರರ್ತುುಗಳನುನ ವರಗಳನ್ಾನಗಿ ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡ ಬಗ .
ನಿನನ ಮಗ ನನನನ್ಾ್ರ ಂದು ಕ ೀಳಬಾರದು,
ನ್ಾನ್ ೀನ್ ೀ ಅರ್ಯುಕುವ ಸಗಿದರೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಬಾರದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 952

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ನನನ ಕ ಲಸದ ಕಾರರ್ಣವನೂನ ಕೂಡ ಕ ೀಳಬಾರದು,

ಇದರಲ್ಲಲ ಒಂದು ಮುರದರೂ ನ್ಾನವನ ಬಿಡುವುದು.
ಪ್ರತೀಪ್ ರ್ತನ್ ೂನಪ್ಾಗ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ ಂದು.

ತಥ ೈವ ಪುತಾರರ್ಯ ಚ ತ ೀನ್ ತದ್ ವಚ ೂೀ ವಧೂಕತಮುಕತಂ ವಚನಾದ್ ದ್ು್ನ್ದ್ಾ್ಃ ।

ಕನಿೀರ್ಯಸ ೀ ಸಾ ಹ್ವದ್ತ್ ಸ್ುತಸ ತೀ ನಾನ್್ಃ ಪತಿಃ ಶನ್ತನ್ುರ ೀವ ಮೀ ವೃತಃ ॥೧೧.೩೬॥

ಇವ ಲ್ಾಲ ಮಾರ್ತುಗಳು ವಧುವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ಾಂದು,

ಮೂರನ್ ೀ ಮಗನ್ಾದ ಶಂರ್ತನುವಗ ತಳಿ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದು,
ರ್ತಪ್ಾದ ೀ ಕಿರಮಗನ್ಾದ ಶಂರ್ತನುವಗ ೀ ಇದ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದು,
ಗಂಗ ತ್ಾನು ಪ್ರತೀಪ್ರಾಜಗ ವವರಸ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತುಗಳಂದು.

ತತಸ್ುತ ಸಾ ಶನ್ತನ್ುತ ೂೀsಷ್ು ಪುತಾರನ್ವಾಪ್ ಸ್ಪತ ನ್್ಹನ್ತ್ ತಥಾsಷ್ುಮಮ್ ।

ಗನ್ುತಂ ತತ ೂೀ ಮತಿಮಾಧ್ಾರ್ಯ ಹನ್ುತಮಿವೀದ್ ೂ್ೀಗಂ ಸಾ ಹಿ ಮೃಷಾ ಚಕಾರ ॥೧೧.೩೭ ॥

ನಂರ್ತರ ಅವಳು ಶಂರ್ತನುವನುನ ಮದುವ ಯಾದದುಾ,

ಎಂಟು ಮಕೆಳ ಹ ೂಂದಿ ಏಳು ಮಕೆಳ ಕ ೂಂದದುಾ.
ಎಂಟನ್ ೀರ್ಯದನನ ಕ ೂಲುಲವ ಸದಾತ್ ರ್ಯ ತ್ ೂೀರದುಾ.

ಅವಸ್ತಿನಾನಯತಿಸ್ುಖಾರ್ಯ ಮಾನ್ುಷ ೀ ರ್ಯತಃ ಸ್ುರಾಣಾಮತ ಏವ ಗನ್ುತಮ್ ।

ಐಚಛನ್ನ ತಸಾ್ ಹಿ ಬರ್ೂವ ಮಾನ್ುಷ ೂೀ ದ್ ೀಹ ೂೀ ನ್ರ ೂೀತ ೂ್ೀ ಹಿ ತದ್ಾssಸ್ ಶನ್ತನ ೂೀಃ॥೧೧.೩೮॥

ಗಂಗ ಮಾಡಿದಳು ಶಂರ್ತನುವನ್ ೂಂದಿಗ ಇರದ ೀ ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹಿಂತರುಗುವ ಸದಾತ್ ,

ಕಾರರ್ಣವದು ಮನುಷ್್ದ ೀಹ ಸಂಪ್ಕಥದಲ್ಲಲ ದಿೀಘಥ ಕಾಲ ಸುಖದಲ್ಲಲರಲ್ಾಗದ ದ ೀವತ್ .
ಗಂಗ ರ್ಯದಲಲ ಮಾನುಷ್ ದ ೀಹ,
ಶಂರ್ತನುವನದು ಮಾನವ ಕಾರ್ಯ.
ಶಂರ್ತನುವಗಿರಲ್ಲಲಲ ಯಾವ ಪ್ೂವಥಜನಮದ ಸಮರಣ ,
ಗಂಗ ಗಿರ್ತುು ಎಲಲ ಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು ಪ್ೂವಥಜನಮ ಸಮರಣ .
ಹಿೀಗಾಗಿ ಶಂರ್ತನುವನ್ ೂಂದಿಗ ಬದುಕಾಯಿರ್ತು ಕಷ್ು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 953

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಹಾಗ ಯೀ ಅವಳಿಗ ಆಯಿರ್ತು ದ ೀವಲ್ ೂೀಕವು ಇಷ್ು.

ತಾಂ ಪುತರನಿಧನ ೂೀದ್ು್ಕಾತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಕಾsಸ ತಾಂ ಹ ೀತುನಾ ಕ ೀನ್ ಹನಿು ಪುತಾರನ್ ನ್ೃಶಂಸ್ವತ್ ॥೧೧.೩೯॥
ರೂಪಂ ಸ್ುರವರಸಾೀಣಾಂ ತವ ತ ೀನ್ ನ್ ಪಾಪಕಮ್ ।
ರ್ವ ೀತ್ ಕಮಮಯ ತಾದಿೀರ್ಯಂ ತನ್ಮಹತ್ ಕಾರರ್ಣಮತರ ಹಿ ॥೧೧.೪೦॥

ತತ್ ಕಾರರ್ಣಂ ವದ್ ಶುಭ ೀ ರ್ಯದಿ ಮಚ ೂಛರೀತರಮಹಯತಿ ।

ಇತಿೀರಿತಾsವದ್ತ್ ಸ್ವಯಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಸ್ುರಾಪಗಾ ॥೧೧.೪೧॥

ಏಳು ಮಕೆಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಶಂರ್ತನುವನ ಗತ,

ಎಂಟನ್ ೀದೂ ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ ೀನ್ ೂೀ ಎಂಬಂರ್ ಸ್ತ.
ಶಂರ್ತನುವನಿಂದ ಗಂಗ ರ್ಯ ರ್ತಡ ದು ಕ ೀಳುವಕ ,
ಯಾರು ನಿೀನು ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಲುಲತುರುವ ಏಕ .
ಹ ೂಂದಿದಂತ್ ತ್ ೂೀರುತೀ ನಿೀ ದ ೀವತ್ಾ ರೂಪ್,
ನಿೀ ಮಾಡುತರುವ ಕಮಥದಿಹಂದ ಇರಲ್ಾರದು ಪಾಪ್.
ನನಗಿದಾರ ಕ ೀಳುವ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ ಹೂರರ್ಣ,
ಹ ೀಳುವ ಯಾ ಎಲಲ ಆದ್ಂರ್ತವಾದ ಕಾರರ್ಣ.
ಗಂಗ ಎಲಲವನೂನ ವವರಸ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ ,
ನಿಯೀಜರ್ತವಾದಂತ್ ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .

ನ್ ಧಮೊೇಯ ದ್ ೀವತಾನಾಂ ಹಿ ಜ್ಞಾತವಾಸ್ಶ್ಾರಂ ನ್ೃಷ್ು ।

ಕಾರಣಾದ್ ೀವ ಹಿ ಸ್ುರಾ ನ್ೃಷ್ು ವಾಸ್ಂ ಪರಕುವಯತ ೀ ॥೧೧.೪೨॥

ಕಾರಣಾಪಗಮೀ ಯಾನಿತ ಧಮೊೇಯsಪ ್ೀಷಾಂ ತಥಾವಿಧಃ ।

ಅದ್ೃಶ್ತಾಮಸ್ಂಸ್ಪಶ ್ೀಯ ಹ್ಸ್ಮಾೂಷ್ರ್ಣಮೀವ ಚ ॥೧೧.೪೩॥

ಸ್ುರ ೈರಪಿ ನ್ೃಜಾತ ೈಸ್ುತ ಗುಹ್ಧಮೊೇಯ ದಿವೌಕಸಾಮ್ ।

ಅತಃ ಸಾ ವರುರ್ಣಂ ದ್ ೀವಂ ಪೂವಯರ್ತಾತಯರಮಪ್ಮುಮ್ ॥೧೧.೪೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 954

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ನ್ೃಜಾತಂ ಶನ್ತನ್ುಂ ತ್ಕಾತವ ಪರರ್ಯಯೌ ವರುಣಾಲರ್ಯಮ್ ।

ಸ್ುತಮಷ್ುಮಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ತುತಯರ ೀವಾಪ್ನ್ುಜ್ಞಯಾ ।
ವಧ್ ೂೀದ್ ೂ್ೀಗಾನಿನವೃತಾತ ಸಾ ದ್ದ್ೌ ಪುತರಂ ಬೃಹಸ್ಪತೌ ॥೧೧.೪೫॥

ಗಂಗ ರ್ತನನ ಪ್ತರ್ಯ ಬಿಟುು ತ್ ರಳಿದ ಕಾರರ್ಣ,

ಶ್ರೀಮದಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಇಲ್ಲಲ ವವರರ್ಣ.
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಿದಾಾಗ,
ಅವರಗ ರ್ತಮಮ ಮೂಲ ಸಾರೂಪ್ ತಳಿರ್ಯಲಾಟ್ಾುಗ.
ಬಹುಕಾಲ ಅಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿರುವುದು ಧಮಥವಲಲ,
ಅವರು ಬಂದ ಕ ಲಸವಾದನಂರ್ತರ ತ್ ರಳಲ್ ೀಬ ೀಕಲಲ.
ಕಾರ್ಣದಿರುವುದು, ಮುಟುದಿರುವುದು, ಮಾತ್ಾಡದಿರುವುದು;
ಇವ ಲಲ ಮನುಷ್್ರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಧಮಥವಾಗಿರುವುದು.
ಇದು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗುಹ್ ಧಮಥದ ವಚಾರ,
ಗಂಡನ ಬಿಟು ಗಂಗ ವರುರ್ಣಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹ ೂರಟ ತ್ ರ.
ಹ ೂರಡುವಾಗ ಪಾಲ್ಲಸುತ್ಾು ಗಂಡ ಶಂರ್ತನುವನ ವಚನ,
ಎಂಟನ್ ೀರ್ಯ ಮಗುವ ಮಾಡುತ್ಾುಳ ಬೃಹಸಾತ ಅಧೀನ.

ದ್ ೀವವರತ ೂೀsಸಾವನ್ುಶಾಸ್ನಾರ್ಯ ಮಾತಾರ ದ್ತ ೂತೀ ದ್ ೀವಗುರೌ ಶತಾದ್ಧಯಮ್ ।

ಸ್ಂವತುರಾಣಾಮಖಿಲ್ಾಂಶಾ ವ ೀದ್ಾನ್ ಸ್ಮರ್್ಸ್ತ್ ತದ್ಾಶಗಾನ್ತರಾತಾಮ ॥೧೧.೪೬॥

ತ್ಾಯಿ ಗಂಗ ಯಿಂದ ವದಾ್ಭಾ್ಸಕಾೆಗಿ ಬಿಡಲಾಟು ಶಂರ್ತನುಪ್ುರ್ತರ ದ ೀವವರರ್ತ,

ಬೃಹಸಾತ ಬಳಿ ವ ೀದಾಭಾ್ಸವಾಯಿರ್ತು ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥಗಳು ಅನವರರ್ತ.

ತತಶಾ ಮಾತಾರ ಜಗತಾಂ ಗರಿೀರ್ಯಸ್್ನ್ನ್ತಪಾರ ೀsಖಿಲಸ್ದ್ುೆಣಾರ್ಣ್ಯವ ೀ ।

ರಾಮೀ ರ್ೃಗೂಣಾಮಧಿಪ ೀ ಪರದ್ತತಃ ಶುಶಾರವ ತತತವಂ ಚ ಶತಾದ್ಧಯವಷ್ಯಮ್ ॥೧೧.೪೭॥

ಬೃಹಸಾತರ್ಯಲ್ಲಲದುಾ ದ ೀವವರರ್ತ ದಿೀಘಥ ವ ೀದಾಭಾ್ಸ ಮುಗಿಸದ ನಂರ್ತರ,

ಸ ೀರಲಾಟು ಅಮಿರ್ತಜ್ಞಾನಿ ಗುರ್ಣಸಾಗರ ಭೃಗುಕುಲದ ಪ್ರಶುರಾಮನ ಹತುರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 955

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥಕಾಲ ಅಭ್ಸಸದ ಭಗವತ್ ರ್ತರ್ತಾಶಾಸರ ಸಾರ.

ಸ್ ಪಞ್ಾವಿಂಶತ್ ಪುನ್ರಬಾಕಾನಾಮಸಾಾಣಿ ಚಾರ್್ಸ್್ ಪತ ೀರ್ೃಯಗೂಣಾಮ್ ।

ಮಾತಾರ ಸ್ಮಾನಿೀರ್ಯ ತಟ ೀ ನಿಜ ೀ ತು ಸ್ಂಸಾ್ಪಿತಃ ಪಾರಪಪಯಯತುಂ ಸ್ಾಪಿತ ರೀ ॥೧೧.೪೮॥

ಮರ್ತುವನದು ಭಾಗಥವರಾಮನ ಬಳಿ ಇಪ್ಾತ್ ೈದು ವಷ್ಥ ವಾಸ,

ಆಗ ಕಲ್ಲರ್ತ ಪ್ರಶುರಾಮರಂದ ವಶ ೀಷ್ ಅಸರಗಳ ಬಳಕ ಅಭಾ್ಸ.
ಬಳಿಕ ಅವನು ತ್ಾಯಿ ಗಂಗ ಯಿಂದ ರ್ತಲುಪ್ಸಲಾಟು ಗಂಗಾತೀರ,
ಅವನನುನ ಮತ್ ು ರ್ತಂದ ಶಂರ್ತನುವಗ ಒಪ್ಾಸುವ ದ ೈವೀವಾ್ಪಾರ.

ಸ್ ತತರ ಬಧ್ಾಾ ಶರಪಞ್ಞರ ೀರ್ಣ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ವಿಜಹ ರೀsಸ್್ ಪಿತಾ ತದ್ ೈವ ।

ವರಜನ್ ಮೃಗಾತಿ್ೀಯ ತೃಷತ ೂೀ ವಿಲ್ ೂೀಕರ್ಯನ್ ಗಙ್ಕ್ೆಮತ ೂೀಯಾಮರ್ವತ್ ಸ್ುವಿಸಮತಃ ॥೧೧.೪೯॥

ದ ೀವವರರ್ತ ಬಾರ್ಣಪ್ಂಜರದಿಂದ ಗಂಗಾಪ್ರವಾಹ ಬಂಧಸ ಆಟವಾಡಿದ,

ಬ ೀಟ್ ಗ ಬಂದ ಶಂರ್ತನು ಗಂಗ ಬತುರುವುದ ಕಂಡು ಆಶಚರ್ಯಥಚಕಿರ್ತನ್ಾದ.

ಸ್ ಮಾಗೆಯಯಾಮಾಸ್ ತತ ೂೀsಸ್್ ಹ ೀತುಜ್ಞಪ ಾೈ ತದ್ಾ ಸ್ಾಂ ಚ ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ೂನ್ುಮ್ ।

ಕ್ತರೀಡನ್ತಮಸ ಾೀರ್ಣ ಬರ್ೂವ ಸ ೂೀsಪಿ ಕ್ಷಣಾದ್ದ್ೃಶ್ಃ ಪಿತೃದ್ಶಯನಾದ್ನ್ು ॥೧೧.೫೦॥

ನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿೀರಲಲದ ಕಾರರ್ಣ ಹುಡುಕುತುದಾ ಶಂರ್ತನು,

ಅಸರದ ೂಂದಿಗ ಆಟವಾಡುತುದಾ ರ್ತನನ ಮಗನ ಕಂಡನು.
ರ್ತಂದ ಕಂಡ ೂಡನ್ ದ ೀವವರರ್ತ ಕ್ಷರ್ಣಕಾಲ ಅದೃಶ್ ಆದನು.

ಮಿೀಮಾಂಸ್ಮಾನ್ಂ ತಮವಾಪ ಗಙ್ಕ್ೆ ಸ್ುತಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪತಿಂ ಜಗಾದ್ ಚ ।

ಅರ್ಯಂ ಸ್ುತಸ ತೀ ಪರಮಾಸ್ಾವ ೀತಾತ ಸ್ಮಪಿಪಯತ ೂೀ ವಿೀರ್ಯ್ಯಬಲ್ ೂೀಪಪನ್ನಃ ॥೧೧.೫೧॥

‘ಇವನು ಯಾರರಬಹುದು’ ಎಂದು ಶಂರ್ತನು ಮಾಡುತುರಲು ವಚಾರ,

ಗಂಗ ಮಗನನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಬರುತ್ಾುಳ ಶಂರ್ತನುವನ ಹತುರ.
ಅಸರವ ೀರ್ತುನ್ಾದ ನಿನನ ಸುರ್ತನಿೀರ್ತ;ವೀರ್ಯಥ ಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿರುವಾರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 956

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಒಪ್ಾಸಕ ೂೀ ಮಹಾರಾಜ-ನಿನಗ ಆಗುತುದಾಾನ್ ಈಗ ಸಮಪ್ಥರ್ತ.

ಅಸಾ್ಗರಜಾಃ ಸಾಾಂ ಸ್ತಿಮೀವ ಯಾತಾ ಹರ ೀಃ ಪದ್ಾಮೊೂೀಜಸ್ುಪಾವಿತ ೀ ಜಲ್ ೀ ।

ತನ್ೂಮಮಯದಿೀಯೀ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ತತ್ ತಾಂ ತಾನ್ ಮಾ ಶುಚ ೂೀsನ ೀನ್ ಚ ಮೊೀದ್ಮಾನ್ಃ ॥೧೧.೫೨॥

ಇತಿ ಪರದ್ಾಯಾಮುಮದ್ೃಶ್ತಾಮಗಾದ್ ಗಙ್ಕ್ೆ ತಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ಯಯೌ ಸ್ಾಕಂ ಗೃಹಮ್ ।

ರಾಜಾsಭಿಷಚಾ್ರ್ ಚ ಯೌವರಾಜ ್ೀ ಮುಮೊೀದ್ ತತುದ್ುೆರ್ಣತಪಿಪಯತ ೂೀ ರ್ೃಶಮ್ ॥೧೧.೫೩॥

ಈ ದ ೀವವರರ್ತನ ಅರ್ಣ್ಂದಿರುಗಳ ಲ್ಾಲ, ಹರಪಾದತ್ ೂಳ ದ ನನನಲ್ಲಲ ಶರೀರ ಬಿಟುವರ ಲಲ.

ಅವರ ಲಲ ಹ ೂಂದಿದಾಾರಾಗಲ್ ೀ ರ್ತಮಮ ಮೂಲರೂಪ್, ಇವನ್ ೂಂದಿಗ ಸುಖಿಸು-ಅವರ ಬಗ ಗ ಬ ೀಡ ಸಂತ್ಾಪ್.
ಹಿೀಗ ದ ೀವವರರ್ತನನುನ ಶಂರ್ತನುವಗ ೂಪ್ಾಸ ಅದೃಶ್ಳಾಗುತ್ಾುಳ ಗಂಗ ,
ಶಂರ್ತನು ದ ೀವವರರ್ತನನುನ ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿಸ ಬಿೀರುತ್ಾುನ್ ಸಂರ್ತುಷ್ು ನಗ .

ಪುನ್ಃ ಸ್ ಪಿತಾರsನ್ುಮತ ೂೀ ಬೃಹಸ್ಪತ ೀರವಾಪ ವ ೀದ್ಾನ್ ಪುರುಷಾರ್ಯುಷ ೂೀsದ್ಧಯತಃ ।

ರಾಮಾತ್ ತಥಾsಸಾಾಣಿ ಪುನ್ಸ್ತವವಾಪ ತಾವದಿೂರಬ ಾೈಸಾಶತ ೈಶಾ ತತತವಮ್ ॥೧೧.೫೪॥

ಮತ್ ು ದ ೀವವರರ್ತ ರ್ತಂದ ಯಿಂದ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡು ಅನುಮತ,

ಪ್ಡ ದ ಬೃಹಸಾತ್ಾ್ಚಾರ್ಯಥರಂದ ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥ ವ ೀದ ಪ್ರಣಿತ.
ಮತ್ ು ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ ಅಸರವದ ್,
ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡ ಮುನೂನರು ವಷ್ಥರ್ತನಕ ರ್ತರ್ತುಿ ವದ ್.

ಸ್ ಸ್ವಯವಿತತವಂ ಸ್ಮವಾಪ್ ರಾಮಾತ್ ಸ್ಮಸ್ತವಿದ್ಾ್ಧಿಪತ ೀಗುೆಯಣಾರ್ಣ್ಯವಾತ್ ।

ಪಿತುಃ ಸ್ಮಿೀಪಂ ಸ್ಮವಾಪ್ ತಂ ಚ ಶುಶ್ರಷ್ಮಾರ್ಣಃ ಪರಮುಮೊೀದ್ ವಿೀರಃ ॥೧೧.೫೫॥

ಹಿೀಗ ರ್ಯುವರಾಜ ದ ೀವವರರ್ತ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ,

ಗುರ್ಣಸಾಗರ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ಸವಥಜ್ಞತ್ ಹ ೂಂದಿದ.
ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಬಳಿಯಿದುಾ ಸ ೀವ ಮಾಡುತ್ಾು ತ್ಾನೂ ಸಂರ್ತಸದಿಂದಿದಾ.

ರ್ಯದ್ ೈವ ಗಙ್ಕ್ೆ ಸ್ುಷ್ುವ ೀsಷ್ುಮಂ ಸ್ುತಂ ತದ್ ೈವ ಯಾತ ೂೀ ಮೃಗಯಾಂ ಸ್ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಶರದ್ಾತ ೂೀ ಜಾತಮಪಶ್ದ್ುತತಮಂ ವನ ೀ ವಿಸ್ೃಷ್ುಂ ಮಿರ್ುನ್ಂ ತಾಯೀನಿಜಮ್ ॥೧೧.೫೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 957

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಗಂಗ ರ್ಯು ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಮಗನನುನ ಹ ತ್ಾುಗಲ್ ,

ಶಂರ್ತನು ಬ ೀಟ್ ಗ ಂದು ಕಾಡಿಗ ಹ ೂೀಗಿದಾಾಗಲ್ ೀ.
ಶರದಾಾನ್ ಋಷಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಅಯೀನಿಜ ಮಕೆಳ ಜ ೂೀಡಿ,
ಪ್ರರ್ತ್ಕು ಗಂಡುಹ ರ್ಣು್ ಮಕೆಳ ಶಂರ್ತನು ನ್ ೂೀಡಿದುಾ ದ ೈವೀ ಮೊೀಡಿ.

ಶರದ್ಾಾಂಸ್ುತ ತಪಃ ಕುವಯನ್ ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ಹಸ ೂೀವಯಶ್ೀಮ್ ।

ಚಸ್ಾನ್ಾ ರ ೀತಸ್ತಸಾ್ರ್ ಶರಸ್ತಮೂೀ ತತ ೂೀSರ್ವತ್ ॥೧೧.೫೭॥

ವಿಷ್ಾಮೊೂೀ ನಾಮ ರುದ್ಾರಣಾಂ ರ್ೂಭಾರಹರಣ ೀsಙ್ೆತಾಮ್ ।

ಹರ ೀಃ ಪಾರಪುತಂ ತಥಾ ತಾರಾ ಭಾಯಾ್ಯ ಯಾ ಹಿ ಬೃಹಸ್ಪತ ೀಃ ॥೧೧.೫೮॥

ಶರದಾಾನ್ ಋಷ ರ್ತಪೀನಿರರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾಗ,
ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ಊವಥಶ್ರ್ಯ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ಾಗ.
ಆಗವನ ರ ೀರ್ತಸುು ಹುಲ್ಲಲನ ಮದ ಗ ಜಾರಬಿದಾ ಕಾರರ್ಣ,
ಹಾಗಾಯಿರ್ತು ರುದರರಲ್ ೂಲಬಬನ್ಾದ ವಷ್ೆಂಭನ ಜನನ.
ಅವ ಸ ೀವಕನ್ಾಗಿ ಸಹಕರಸದ ಹರರ್ಯಜ್ಞವದು ಭೂಭಾರಹರರ್ಣ,
ಬೃಹಸಾತಪ್ತನ ತ್ಾರ ರ್ಯೂ ಒಟ್ಟುಗ ೀ ಹುಟ್ಟು ಬಂದ ಕಾರ್ಯಥಕಾರರ್ಣ.

ತಾವುಭೌ ಶನ್ತನ್ುದ್ಾೃಯಷಾುವ ಕೃಪಾವಿಷ್ುಃ ಸ್ಾಕಂ ಗೃಹಮ್ ।

ನಿನಾರ್ಯ ನಾಮ ಚಕ ರೀ ಚ ಕೃಪಾಯಾ ವಿಷ್ಯೌ ರ್ಯತಃ ॥೧೧.೫೯॥

ಕೃಪಃ ಕೃಪಿೀತಿ ಸ್ ಕೃಪಸ್ತಪ್ೀ ವಿಷ ೂ್ೀಶಾಕಾರ ಹ ।

ತಸ್್ ಪಿರೀತಸ್ತದ್ಾ ವಿಷ್ು್ಃ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕ ೀಶಾರ ೀಶಾರಃ ॥೧೧.೬೦॥

ಶಂರ್ತನು ಆ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಆಗುತ್ಾುನ್ ಕೃಪಾವಷ್ು,

ಕೃಪ್ ಕೃಪ್ ಎಂದು ಹ ಸರಟುು ರ್ತನನ ಅರಮನ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ರ್ತಂದು ಇಟು.
ಕೃಪ್ನಿಂದ ಮುಂದ ವಷ್ು್ಸಂಬಂಧಯಾದ ರ್ತಪ್ಸುು ಆಚರಣ ,
ಸಮಸು ಲ್ ೂೀಕದ ೂಡ ರ್ಯ ವಷ್ು್ ಅವನಿಗ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 958

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಪಾರದ್ಾದ್ ೀಷ್್ತುಪತಷಯತಾಮಾರ್ಯುಃ ಕಲ್ಾಪನ್ತಮೀವ ಚ ।

ಸ್ ಶನ್ತನ್ುಗೃಹ ೀ ತಿಷ್ಾನ್ ದ್ ೀವವರತಸ್ಖಾsರ್ವತ್ ॥೧೧.೬೧॥

ಕೃಪ್ಗ ಪ್ರಸನನನ್ಾದ ವಷ್ು್ ಅವ ಪ್ರಮ ಕರುಣಾಸಾಗರ,

ಕ ೂಟುವನಿಗ ಮುಂಬರುವ ಸಪ್ುಷಥಗಳಲ್ಲಲ ಒಂದಾಗುವ ವರ.
ಕರುಣಿಸದನವಗ ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದವರ ಗೂ ಆರ್ಯುಷ್್ ಪ್ರದಾನ,
ಕೃಪ್ ಶಂರ್ತನು ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲದುಾ ಗಳಿಸದ ದ ೀವವರರ್ತನ ಗ ಳ ರ್ತನ.

ಪುತರವಚಛನ್ತನ ೂೀಶಾಾsಸೀತ್ ಸ್ ಚ ಪುತರವದ್ ೀವ ತತ್ ।

ಮಿರ್ುನ್ಂ ಪಾಲಯಾಮಾಸ್ ಸ್ ಕೃಪ್ೀsಸಾಾರ್ಣ್ವಾಪ ಚ ॥೧೧.೬೨॥

ಸ್ವಯವ ೀದ್ಾನ್ಧಿಜಗೌ ಸ್ವಯಶಾಸಾಾಣಿ ಕೌಶ್ಕಾತ್ ।

ತತಾಜ್ಞಾನ್ಂ ತಥಾ ವಾ್ಸಾದ್ಾಪ್ ಸ್ವಯಜ್ಞತಾಂ ಗತಃ ॥೧೧.೬೩॥

ಕೃಪ್ ಶಂರ್ತನುರಾಜಗ ಮಗನಂತ್ ಯೀ ಆಗಿ ಹ ೂೀದ,

ಶಂರ್ತನು ಎರಡೂ ಮಕೆಳನುನ ರ್ತನನವ ಂದ ೀ ಪಾಲ್ಲಸದ.
ಆ ಕೃಪ್ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡ ಕೌಶ್ಕನಿಂದ ಅಸರಜ್ಞಾನ,
ಹಾಗ ೀ ಆಯಿರ್ತು ಸವಥ ವ ೀದ ಶಾಸರಗಳ ಅಧ್ರ್ಯನ.
ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ರ್ತರ್ತಾಜ್ಞಾನ ಹ ೂಂದಿ ಆದ ಸವಥಜ್ಞ.

ರ್ಯದ್ಾ ಹಿ ಜಾತಃ ಸ್ ಕೃಪಸ್ತದ್ ೈವ ಬೃಹಸ್ಪತ ೀಃ ಸ್ೂನ್ುರಗಾಚಾ ಗಙ್ಕ್ೆಮ್ ।

ಸಾನತುಂ ಘೃತಾಚಿೀಂ ಸ್ ದ್ದ್ಶಯ ತತರ ಶಿರ್ದ್ುಾಕೂಲ್ಾಂ ಸ್ುರವರ್ಯ್ಯಕಾಮಿನಿೀಮ್ ॥೧೧.೬೪॥

ಯಾವಾಗ ಆಯಿತ್ ೂೀ ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ ಜನನ,

ಬೃಹಸಾತಪ್ುರ್ತರ ಭರದಾಾಜ ಹ ೂರಟ ಮಾಡಲು ಗಂಗಾಸಾನನ.
ಅಲ್ಲಲರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಪ್ುರ ಯಾದ ಘೃತ್ಾಚಿೀರ್ಯ ಉಪ್ಸ್ತ,
ಭರದಾಾಜ ಘೃತ್ಾಚಿೀರ್ಯ ಕಂಡಾಗವಳದು ಬಟ್ ು ಜಾರದ ಸ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 959

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ತದ್ಾಶಯನಾತ್ ಸ್ಾನ್ನಮಥ ೀನಿಾರರ್ಯಂ ಸ್ ದ್ ೂರೀಣ ೀ ದ್ಧ್ಾರಾsಶು ತತ ೂೀsರ್ವತ್ ಸ್ಾರ್ಯಮ್ ।

ಅಮೊೂೀಜಜಾವ ೀಶರ್ಯುತ ೂೀ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಕತುತಯಂ ಹರ ೀಃ ಕಮಮಯ ಬುವೀ ರ್ರ ೂೀದ್ಧೃತೌ ॥೧೧.೬೫॥

ಘೃತ್ಾಚಿೀರ್ಯ ನ್ ೂೀಡಿದಾರಂದ ಜಾರದ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಭರದಾಾಜರು ಕ ೂಳಗದಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದಿಡುವಕ ,

ಅದಾಯಿರ್ತು ಬರಹಮನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಬೃಹಸಾತ ಹುಟ್ಟು ಬರುವ ಪ್ರರ್ಮ ವ ೀದಿಕ .
ಭೂಭಾರ ಹನನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಭಗವತ್ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಬೃಹಸಾತ ತ್ಾನ್ ೀ ಜನಮ ತ್ಾಳಿ ಬರುವಕ .

ದ್ ೂರೀಣ ೀತಿನಾಮಾಸ್್ ಚಕಾರ ತಾತ ೂೀ ಮುನಿರ್ಯರದ್ಾಾಜ ಉತಾಸ್್ ವ ೀದ್ಾನ್ ।

ಅಧ್ಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಶಾಸ್ಾಸ್ಙ್ಕ್ಘನ್ ಸ್ವಯಜ್ಞತಾಮಾಪ ಚ ಸ ೂೀsಚಿರ ೀರ್ಣ ॥೧೧.೬೬॥

ಈರೀತ ಅವರ್ತರಸದ ಬೃಹಸಾತಗ ಭರದಾಾಜರಟು ಹ ಸರು ದ ೂರೀರ್ಣ,

ಭರದಾಾಜ ತ್ ೂಡಿಸದರು ದ ೂರೀರ್ಣಗ ಸವಥ ವ ೀದ ಶಾಸರಗಳಾಭರರ್ಣ.
ಅತಶ್ೀಘರದಿ ಎಲಲ ಕಲ್ಲರ್ತ ದ ೂರೀರ್ಣನ್ಾದ ಸವಥ ವದಾ್ಪ್ರವೀರ್ಣ.

ಕಾಲ್ ೀ ಚ ತಸಮನ್ ಪೃಷ್ತ ೂೀsನ್ಪತ ೂ್ೀ ವನ ೀ ತು ಪಾಞ್ಚಾಲಪತಿಶಾಚಾರ ।

ತಪ್ೀ ಮಹತ್ ತಸ್್ ತಥಾ ವರಾಪುರಾವಲ್ ೂೀಕನಾತ್ ಸ್ಾನಿಾತಮಾಶು ರ ೀತಃ ॥೧೧.೬೭॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಹುಟ್ಟುಬಂದ ಆ ಕಾಲ,

ಪ್ೃಶರ್ತನ್ ನುನವ ರಾಜ-ದ ೀಶ ಅವನದು ಪಾಂಚಾಲ.
ಆ ರಾಜ ಮಕೆಳಿಗಾಗಿ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಮಾಡುತುದಾ ಮಹಾ ರ್ತಪ್ಸುು,
ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಪ್ರಣಾಮ ಜಾರಬಿರ್ತುವನ ರ ೀರ್ತಸುು.

ಸ್ ತದ್ ವಿಲಜಾಞವಶತಃ ಪದ್ ೀನ್ ಸ್ಮಾಕರಮತ್ ತಸ್್ ಬರ್ೂವ ಸ್ೂನ್ುಃ ।

ಹಹೂ ತು ನಾಮಾನ ಸ್ ವಿರಿಞ್ಾಗಾರ್ಯಕ ೂೀ ನಾಮಾನssವಹ ೂೀ ಯೀ ಮರುತಾಂ ತದ್ಂಶರ್ಯುಕ್
॥೧೧.೬೮॥

ಪ್ೃಶರ್ತ ರಾಜ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಂದ,

ಜಾರದ ರ ೀರ್ತಸು ಮುಚಿಚದ ರ್ತನನ ಪಾದದಿಂದ.
ಆ ರ ೀರ್ತಸುನಿಂದ ಹಹೂ ಹ ಸರನ ಬರಹಮದ ೀವರ ಗಂಧವಥಗಾರ್ಯಕನ ಹುಟುು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 960

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಆರ್ತ ಆವಹನ್ ಂಬ ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶ ಉಳಳವನ್ ಂಬುದು ಗುಟುು.

ಸ್ ದ್ ೂರೀರ್ಣತಾತಾತ್ ಸ್ಮವಾಪ ವ ೀದ್ಾನ್ಸಾಾಣಿ ವಿದ್ಾ್ಶಾ ತಥಾ ಸ್ಮಸಾತಃ ।

ದ್ ೂರೀಣ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸ್ ತದ್ಾ ಗುರ ೂೀಃ ಸ್ುತಂ ಸ್ಹ ೈವ ನೌ ರಾಜ್ಮಿತಿ ಹ್ವಾದಿೀತ್ ॥೧೧.೬೯॥

ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟುದ ಪ್ೃಷ್ತ್ ನ ಮಗ ;ದ ೂರೀರ್ಣರಪ್ಾ ಭರದಾಾಜರಂದ,

ದ ೂರೀರ್ಣನ್ ೂಡಗೂಡಿ ವ ೀದ ಅಸರ ಸಮಸು ವದ ್ಗಳ ಹ ೂಂದಿದ.
ವದಾ್ಭಾ್ಸ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಗುರುಪ್ುರ್ತರ ದ ೂರೀರ್ಣರ ೂಂದಿಗ ಸಖ್ ಒಡನ್ಾಟ,
ರಾಜ್ದ ಭ ೂೀಗಭಾಗ್ವ ಲಲ ನಮಿಮಬಬರಗೂ ಸಮಪಾಲು ಎಂದಿದಾನ್ಾರ್ತ.

ಪದ್ ೀ ದ್ುರತತಾಾದ್ ದ್ುರಪದ್ಾಭಿಧ್ ೀರ್ಯಃ ಸ್ ರಾಜ್ಮಾಪಾರ್ ನಿಜಾಂ ಕೃಪಿೀಂ ಸ್ಃ ।

ದ್ ೂರೀಣ ೂೀsಪಿ ಭಾಯಾ್ಯಂ ಸ್ಮವಾಪ್ ಸ್ವಯಪರತಿಗರಹ ೂೀಜಿಶಾ ಪುರ ೀsವಸ್ತ್ ಸ್ುಖಿೀ ॥೧೧.೭೦॥

ಪಾದದಿಂದ ಮುಚಿಚದಾರಂದ ಪ್ೃಶತ್ ನ ಮಗನ ಹ ಸರಾರ್ಯುು ದುರಪ್ದ,

ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ ಪಾಂಚಾಲ ದ ೀಶಕಾೆರ್ತ ರಾಜನ್ಾದ.
ದ ೂರೀರ್ಣರು ರ್ತನನವಳ ೀ ಆದ ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ ರ್ತಂಗಿರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡರು ಹ ಂಡತ,
ಪ್ರತಗರಹ ವರಹಿರ್ತರಾಗಿ ಸುಖವಾಗಿ ನ್ ಮಮದಿರ್ಯಲ್ಲ ವಾಸಸದಾ ನಗರವದು ಹಸುನ್ಾವತ.

ಸಲ್ ೂೀಞ್ಾವೃತ ಾೈವ ಹಿ ವತತಯರ್ಯನ್ ಸ್ ಧಮಮಯಂ ಮಹಾನ್ತಂ ವಿರಜಂ ಜುಷಾರ್ಣಃ ।

ಉವಾಸ್ ನಾಗಾಖ್ಪುರ ೀ ಸ್ಖಾ ಸ್ ದ್ ೀವವರತಸಾ್ರ್ ಕೃಪಸ್್ ಚ ೈವ ॥೧೧.೭೧॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಆಯೆ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡದುಾ ಸಲ್ ೂೀಂಛ ಧಮಥ,

ಅದರನುಗುರ್ಣ ಸಾಗುವ ಜೀವನಕ ೆ ರಜ ೂೀಗುರ್ಣದ ಸಾಶಥವರದ ಮಮಥ.
ಭಗವಂರ್ತಗ ಪ್ರರ್ಯವಾದ ಧಮಾಥಚರಣ ಯಿಂದ ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸ,
ರಾಜಕುಮಾರ ದ ೀವವರರ್ತ ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ ಗ ಳ ರ್ತನ ಮರ್ತುು ಸಹವಾಸ.

ತ ೀಷಾಂ ಸ್ಮಾನ ೂೀ ವರ್ಯಸಾ ವಿರಾಟಸ್ತವರ್ೂದ್ಧಹಾ ನಾಮ ವಿಧ್ಾತೃಗಾರ್ಯಕಃ ।

ಮರುತುು ಯೀ ವಿವಹ ೂೀ ನಾಮ ತಸಾ್ಪ್ಂಶ ೀನ್ ರ್ಯುಕ ೂತೀ ನಿಜಧಮಮಯವತಿತೀಯ ॥೧೧.೭೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 961

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ದ ೀವವರರ್ತ, ಕೃಪ್, ದ ೂರೀರ್ಣ ಮರ್ತುು ದುರಪ್ದ,

ವರಾಟರಾಜ ಸಮನ್ಾಗಿದಾವರಗ ವರ್ಯಸುನಿಂದ.
ಮೂಲದಲ್ಲಲ ಆರ್ತ ಬರಹಮದ ೀವರ ಹಾಡುಗಾರ ಹಹಾ ಗಂಧವಥ,
ವರಾಟನಲ್ಲಲ ವವಹ ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಆವ ೀಶದ ಆಂರ್ತರ್ಯಥ.
ವರಾಟ ರ್ತನನ ಧಮಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿ ನಡ ಸದಾ ರ್ತನನ ರಾಜ್ಭಾರ.

ತತಃ ಕದ್ಾಚಿನ್ೃಗಯಾಂ ಗತಃ ಸ್ ದ್ದ್ಶಯ ಕನಾ್ಪರವರಾಂ ತು ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಯಾ ಪೂವಯಸ್ಗ ೆೀಯ ಪಿತೃಪುತಿರಕಾ ಸ್ತಿೀ ಚಚಾರ ವಿಷ ೂ್ೀಸ್ತಪ ಉತತಮಂ ಚಿರಮ್ ॥೧೧.೭೩॥

ದ ೀವವರರ್ತಗ ರ್ಯುವರಾಜ ಪ್ದವರ್ಯ ಪ್ಟ್ಾುಭಿಷ್ ೀಕ ಆದಮೀಲ್ ,

ಬ ೀಟ್ ಗ ಹ ೂೀದ ಶಂರ್ತನುವಗ ಕಂಡಳ ೂಬಬ ಶ ರೀಷ್ಠ (ಕನ್ ್)ಬಾಲ್ .
ಪ್ೂವಥಜನಮದಲ್ಲಲ ಅವಳು ಪ್ರ್ತೃಗಳ ಪ್ುತರಯಾಗಿ ಇದಾವಳು,
ವಷ್ು್ ಕುರರ್ತು ಬಹುಕಾಲ ಉರ್ತುಮ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಾಳು.

ರ್ಯಸ ್ೈ ವರಂ ವಿಷ್ು್ರದ್ಾತ್ ಪುರಾsಹಂ ಸ್ುತಸ್ತವ ಸಾ್ಮಿತಿ ಯಾ ವಸ ೂೀಃ ಸ್ುತಾ ।

ಜಾತಾ ಪುನ್ದ್ಾಾಯಶಗೃಹ ೀ ವಿವದಿಧಯತಾ ವಾ್ಸಾತಮನಾ ವಿಷ್ು್ರರ್ೂಚಾ ರ್ಯಸಾ್ಮ್ ॥೧೧.೭೪॥

ಯಾರಗಿತ್ ೂುೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಮುಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗುತ್ ುೀನ್ ಂದು ವರ,
ಅವಳ ೀ ವಸುಪ್ುತರಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಆ ನಂರ್ತರ ದಾಶರಾಜನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದ ವಾ್ಪಾರ.
ಯಾರಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ವಾ್ಸರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ,
ಅದ ೀ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ ಶಂರ್ತನು ತ್ಾ ನ್ ೂೀಡಿದ.

ತದ್ಾಶಯನಾನ್ನೃಪತಿಜಾಞಯತಹೃಚಛರಯೀ ವವ ರೀ ಪರದ್ಾನಾರ್ಯ ಚ ದ್ಾಶರಾಜಮ್ ।

ಋತ ೀ ಸ್ ತಸಾ್ಸ್ತನ್ರ್ಯಸ್್ ರಾಜ್ಂ ನ ೈಚಛದ್ ದ್ಾತುಂ ತಾಮಥಾsಯಾದ್ ಗೃಹಂ ಸ್ಾಮ್ ॥೧೧.೭೫॥

ಅವಳ ನ್ ೂೀಡಿದ ೂಡನ್ ಮೀಲ್ ದಾ ಶಂರ್ತನುವನ ಸುಪ್ುಕಾಮ,

ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ರ್ತನಗ ಕ ೂಡುವಂತ್ ದಾಶರಾಜನ ಕ ೀಳಿದ ನ್ ೀಮ.
ಮುಂದ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಮಗನಿಗ ಸಾಮಾರಜ್ ಸಗುವುದಿಲ್ ಲಂದು,
ದಾಶರಾಜ ಹ ೀಳಿದ ಮಗಳನುನ ಕ ೂಡಲು ಬರ್ಯಸುವುದಿಲ್ ಲಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 962

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ದಾಶರಾಜನ ನಿರಾಕರಣ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಶಂರ್ತನು ವಾಪ್ಸಾದ ನ್ ೂಂದು.

ತಚಿಾನ್ತಯಾ ಗಾಿನ್ಮುಖಂ ಜನಿತರಂ ದ್ೃಷ ುವೈವ ದ್ ೀವವರತ ಆಶಾಪೃಚಛತ್ ।

ತತಾಾರರ್ಣಂ ಸಾರರ್ಥಮಸ್್ ತಸಾಮಚುಛರತಾಾsಖಿಲಂ ದ್ಾಶಗೃಹಂ ಜಗಾಮ ॥೧೧.೭೬॥

ರ್ತಂದ ಕಳ ಗುಂದಿದಾನುನ ಗಮನಿಸದ ದ ೀವವರರ್ತ,

ವಚಾರಸಲು ಏನೂ ಉರ್ತುರ ಸಗದವನ್ಾದನ್ಾರ್ತ.
ಶಂರ್ತನುವನ ಸಾರರ್ಥಯಿಂದ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿದ ದ ೀವವರರ್ತ,
ಹ ೂರಟ ತ್ಾನು ಅಂಬಿಗ ರಾಜ ದಾಶರಾಜನ ಮನ್ ರ್ಯರ್ತು.

ಸ್ ತಸ್್ ವಿಶಾಾಸ್ಕೃತ ೀ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚಕಾರ ನಾಹಂ ಕರವಾಣಿ ರಾಜ್ಮ್ ।

ತಥ ೈವ ಮೀ ಸ್ನ್ತತಿತ ೂೀ ರ್ರ್ಯಂ ತ ೀ ವ ್ೈತೂಧವಯರ ೀತಾಃ ಸ್ತತಂ ರ್ವಾನಿ ॥೧೧.೭೭॥

ಅಂಬಿಗನಿಗ ವಶಾಾಸ ಹುಟ್ಟುಸಲು ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ದ ೀವವರರ್ತ,

ನ್ಾ ರಾಜ್ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ; ನನನ ಸಂರ್ತತರ್ಯದೂ ನಿಂಗ ಭರ್ಯವಲ್ಾಲಂರ್ತ.
ನನನದಾಗಿರುರ್ತುದ ಊಧವಥರ ೀರ್ತಸೆ ಕಠಿರ್ಣ ವರರ್ತ ನಿರಂರ್ತರ ಮರ್ತುದು ಅನವರರ್ತ.

ಭಿೀಮವರತತಾಾದಿಧ ತದ್ಾsಸ್್ ನಾಮ ಕೃತಾಾ ದ್ ೀವಾ ಭಿೀಷ್ಮ ಇತಿ ಹ್ಚಿೀಕಿಪನ್ ।

ಪರಸ್ೂನ್ವೃಷುಂ ಸ್ ಚ ದ್ಾಶದ್ತಾತಂ ಕಾಳಿೀಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪಿತುಃ ಸ್ಮಪಪಯರ್ಯತ್ ॥೧೧.೭೮॥

ಈ ಭರ್ಯಂಕರ ವರರ್ತವುಳಳವನ್ಾದ ದ ೀವವರರ್ತ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಭಿೀಷ್ಮನ್ ಂದು ಕರ ರ್ಯಲಾಟು,

ಹೂಮಳ ಗರ ಸಕ ೂಂಡ ದ ೀವವರರ್ತ ಕಾಳಿೀ ವಸುಕನ್ ್ರ್ಯ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯುಾ ರ್ತಂದ ಗ ಕ ೂಟು.

ಜ್ಞಾತಾಾ ತು ತಾಂ ರಾಜಪುತಿರೀಂ ಗುಣಾಢಾ್ಂ ಸ್ತ್ಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಮಾಮಯತರಂ ನಾಮತಸ್ತತ್ ।

ಲ್ ೂೀಕ ೀ ಪರಸದ್ಾಧಂ ಸ್ತ್ವತಿೀತು್ದ್ಾರಾಂ ವಿವಾಹಯಾಮಾಸ್ ಪಿತುಃ ಸ್ ಭಿೀಷ್ಮಃ ॥೧೧.೭೯॥

ದಾಶರಾಜನಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಕಾಳಿೀರ್ಯನುನ ರಾಜಪ್ುತರಯಂದೂ,

ಅಂಬಿಗನಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದರೂ ಮೂಲರ್ತಃ ಅವಳು ವಸುರಾಜಪ್ುತರಯಂದೂ,
ಸರ್ತ್ನ್ಾಮಕ ದ ೈವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ತ್ಾಯಿಯಾಗಿ ಬಂದವಳ ಂದೂ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 963

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಆಕ ಯೀ ಸರ್ತ್ವತೀ ಎಂದು ಲ್ ೂೀಕಪ್ರಸದಾಳಾಗಿ ಇರುವವಳ ಂದೂ,

ಇವ ಲಲವ ತಳಿದ ೀ ಭಿೀಷ್ಮ ಅವಳನುನ ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ಗ ಮದುವ ಮಾಡಿದನಂದು.

ಪಾರರ್ಯಃ ಸ್ತಾಂ ನ್ ಮನ್ಃ ಪಾಪಮಾಗ ೆೀಯ ಗಚ ಛೀದಿತಿ ಹಾ್ತಮಮನ್ಶಾ ಸ್ಕತಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾಾsಪಿ ತಾಂ ದ್ಾಶಗೃಹ ೀ ವಿವದಿಧಯತಾಂ ಜಗಾರಹ ಸ್ದ್ಧಮಯರತಶಾ ಶನ್ತನ್ುಃ ॥೧೧.೮೦॥

ಸಜಜನರ ಮನಸುು ಪಾಪ್ದ ಕಡ ಗ ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ,

ಅವಳಲ್ಲಲ ಅನುರಕುನ್ಾಗಿರುವುದಧಮಥವರಲ್ಲಕಿೆಲಲ.
ಹಿೀಗ ಯೀಚಿಸದ ಶಂರ್ತನು ಮಹಾರಾಜ ತ್ಾನು,
ಅಂಬಿಗಕನ್ ್ರ್ಯಂದು ತಳಿದ ೀ ಅವಳ ಸಾೀಕರಸದನು.
ಇದು ಎರ್ತುರದ ಜೀವಗಳ ಅಂರ್ತರಂಗದ ಅರವು,
ಏನ್ಾದರೂ ದ ೈವೀಸಂಕಲಾವ ಂಬ ದೃಢ ನಿಲುವು.

ಸ್ಾಚಛನ್ಾಮೃತು್ತಾವರಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ತಥಾsಪ್ಜ ೀರ್ಯತಾಮಧೃಷ್್ತಾಂ ಚ ।

ರ್ಯುದ್ ಧೀಷ್ು ಭಿೀಷ್ಮಸ್್ ನ್ೃಪ್ೀತತಮಃ ಸ್ ರ ೀಮೀ ತಯೈವಾಬಾಗಣಾನ್ ಬಹೂಂಶಾ ॥೧೧.೮೧॥

ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದ ಶಂರ್ತನು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಗ ಕ ೂಟು ವರ ಇಚಾೆಮರರ್ಣ,

ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಇರ್ತರರಂದ ಗ ಲಲಲ್ಾಗದಂರ್ ಯಾರಗೂ ಸ ೂೀಲದಂರ್ ತ್ಾರರ್ಣ.
ಮುಂದ ಪ್ತನ ಸರ್ತ್ವತಯಂದಿಗ ನಡ ಸದ ಸುಖದ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ ಜೀವನ.

ಲ್ ೀಭ ೀ ಸ್ ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ಮತರ ಪುತರಂ ತಥಾ ದಿಾತಿೀರ್ಯಂ ಚ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ತಯೀಶಾ ಬಾಲ್ ್ೀ ವ್ಧುನ ೂೀಚಛರಿೀರಂ ಜೀಣ ್ೀಯನ್ ದ್ ೀಹ ೀನ್ ಹಿ ಕ್ತಂ ಮಮೀತಿ ॥೧೧.೮೨॥

ಶಂರ್ತನು ಸರ್ತ್ವತರ್ಯಲ್ಲಲ ಆದ ಇಬಬರು ಮಕೆಳು ಚಿತ್ಾರಂಗದ-ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥ,

ಮಕೆಳು ಚಿಕೆವರರುವಾಗಲ್ ೀ ಅವ ಮಾಡಿದ ರ್ತನನ ಜೀರ್ಣಥದ ೀಹ ತ್ಾ್ಗ ಕಾರ್ಯಥ.

ಸ ಾೀಚಛಯಾ ವರುರ್ಣತಾಂ ಸ್ ಪಾರಪ ನಾನಿಚಛಯಾ ತನ್ುಃ ।

ತಸಮನ್ ಕಾಲ್ ೀ ತ್ಜ್ತ ೀ ಹಿ ಬಲವದಿೂವಯಧಂ ವಿನಾ ॥೧೧.೮೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 964

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅತಿಸ್ಕಾತಸ್ತಪ್ೀಹಿೀನಾಃ ಕರ್ಞಚಾನ್ೃತಿಮಾಪುನರ್ಯುಃ ।
ಅನಿಚಛಯಾsಪಿ ಹಿ ರ್ಯಥಾ ಮೃತಶ್ಾತಾರಙ್ೆದ್ಾನ್ುಜಃ ॥೧೧.೮೪॥

ಶಂರ್ತನು ಸ ಾೀಚ ಯಿ
ೆ ಂದ ದ ೀಹತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಿ ವರುರ್ಣರ್ತಾ ಪ್ಡ ದ ಕಾಲ,
ಅಂರ್ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಇಚ ೆ ಇಲಲದ ೀ ದ ೀಹ ಬಿಡುವವರ ೀ ಬಲು ವರಳ.
ಒಂದ ೂೀ ರ್ತಮಗಿಂರ್ತ ರ್ತಪೀಬಲ ಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಸಾವು,
ಅರ್ವಾ ವಷ್ಯಾಸಕು ರ್ತಪೀಹಿೀನರಾಗಿ ಸಾವನ ನ್ ೂೀವು.

ಅಥೌಧವಯದ್ ೈಹಿಕಂ ಕೃತಾಾ ಪಿತುಭಿೀಯಷ ೂೇsರ್್ಷ ೀಚರ್ಯತ್।

ರಾಜ ್ೀ ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ಂ ವಿೀರಂ ಯೌವರಾಜ ್ೀsಸ್್ ಚಾನ್ುಜಮ್ ॥೧೧.೮೫॥

ಶಂರ್ತನುವನ ಮರಣಾನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾಚಾರ್ಯಥ,

ಪ್ೂರ ೈಸದರ ಲಲ ಔಧವಥದ ೈಹಿಕ ಶಾಸ ೂರೀಕು ಕಾರ್ಯಥ.
ಮಾಡಿದರು ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಚಿತ್ಾರಂಗದನ ರಾಜ,
ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನನ್ಾನಗಿಸದರು ರ್ಯುವರಾಜ.

ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ ೀನ ೀ ನಿಹತ ೂೀ ನಾಮ ಸ್ಾಂ ತಾಪರಿತ್ಜನ್ ।

ಚಿತಾರಙ್ೆದ್ ೂೀsಕೃತ ೂೀದ್ಾಾಹ ೂೀ ಗನ್ಧವ ೀಯರ್ಣ ಮಹಾರಣ ೀ ॥೧೧.೮೬॥

ಎಚಚರಸದರೂ ಚಿತ್ಾರಂಗದ ರ್ತನನ ಹ ಸರನುನ ಪ್ರತ್ಾ್ಗ ಮಾಡದ ಕಾರರ್ಣ,

ಅದ ೀ ಹ ಸರನ ಗಂಧವಥನಿಂದ ಮಹಾರ್ಯುದಾಲ್ಲಲ ಆಯಿರ್ತವನ ಮರರ್ಣ.

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಂ ರಾಜಾನ್ಂ ಕೃತಾಾ ಭಿೀಷ ೂೇsನ್ಾಪಾಲರ್ಯತ್ ।

ಅರ್ ಕಾಶ್ಸ್ುತಾಸತಸ್ರಸ್ತದ್ತ್ಯಂ ಭಿೀಷ್ಮ ಆಹರತ್ ॥೧೧.೮೭॥

ಮಹಾರಾಜ ಚಿತ್ಾರಂಗದನಿಗ ಮದುವ ಗ ಮುಂಚ ಬಂದ ಮರರ್ಣ,

ರ್ಯುವರಾಜ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಭಿೀಷ್ಮರು ರಾಜನ ಮಾಡಿದ ಕಾರರ್ಣ.
ಅವನ ಪ್ರವಾಗಿ ಭಿೀಷ್ಮರ ೀ ಹ ೂರ್ತುರು ರಾಜ್ಭಾರದ ಜವಾಬಾಾರ,
ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗಾಗಿ ಕಾಳಿೀರಾಜನ ಮೂರು ಮಕೆಳ ರ್ತಂದ ಪ್ರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 965

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅಮಾಬಮಪ್ಮಿೂಕಾನಾಮಿನೀಂ ತಥ ೈವಾಮಾಬಲ್ಲಕಾಂ ಪರಾಮ್ ।

ಪಾಣಿಗರಹರ್ಣಕಾಲ್ ೀ ತು ಬರಹಮದ್ತತಸ್್ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ॥೧೧.೮೮॥

ಸಾಲಾ ರಾಜ ಬರಹಮದರ್ತು ಮದುವ ಯಾಗಬ ೀಕಿದಾ ಸಮರ್ಯ,

ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಭಿೀಷ್ಮರು ಸಾಧಸದರು ಕ್ಷತರರ್ಯರ ಮೀಲ್ ವಜರ್ಯ.
ಕಾಶ್ೀರಾಜನ ಮೂರು ಮಕೆಳು ಅಂಬ ಅಂಬಿಕ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ,
ಭಿೀಷ್ಮ ಗ ದುಾ ರ್ತಂದರವರ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗಾಗಿ ವಧುಕಾಣಿಕ .

ವಿಜತ್ ತಂ ಸಾಲಾರಾಜಂ ಸ್ಮೀತಾನ್ ಕ್ಷತಿರಯಾನ್ಪಿ ।

ಅಮಿಬಕಾಮಾಬಲ್ಲಕ ೀ ತತರ ಸ್ಂವಾದ್ಂ ಚಕರತುಃ ಶುಭ ೀ ॥೧೧.೮೯॥

ಅಮಾಬ ಸಾ ಭಿೀಷ್ಮಭಾಯ್ೈಯವ ಪೂವಯದ್ ೀಹ ೀ ತು ನ ೈಚಛತ ।

ಶಾಪಾದಿಧರರ್ಣ್ಗರ್ಯಸ್್ ಸಾಲಾಕಾಮಾsಹಮಿತ್ಪಿ ॥೧೧.೯೦॥

ಬರಹಮದರ್ತುನ ಗ ದುಾ ನ್ ರ ದ ರಾಜರನೂನ ಗ ದುಾ ಭಿೀಷ್ಮರು

ರ್ತಂದ ಕನ್ ್ರ್ಯರು ಮೂವರು,
ಉರ್ತುಮರಾದ ಅಂಬಿಕ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯರು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ವರಸಲು ಒಪ್ಾದರು.
ಆದರ ಅಂಬ ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಮರ ಹ ಂಡತ,
ಕ ೂಡಲ್ಲಲಲವಳು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ವರಸಲು ಸಮಮತ.
ಬರಹಮದ ೀವನ ಶಾಪ್ದ ಫಲದ ಪ್ರಭ ,
ಸಾಲಾನ ಬರ್ಯಸುವ ನ್ ಂದಳು ಅಂಬ .

ಉವಾಚ ತಾಂ ಸ್ ತತಾ್ಜ ಸಾsಗಮತ್ ಸಾಲಾಮೀವ ಚ ।

ತ ೀನಾಪಿ ಸ್ಮಪರಿತ್ಕಾತ ಪರಾಮೃಷ ುೀತಿ ಸಾ ಪುನ್ಃ ॥೧೧.೯೧॥

ಸಾಲಾನ ಬರ್ಯಸದ ಅಂಬ ಗ ಭಿೀಷ್ಮರು ಕ ೂಟುರು ಬಿಡುಗಡ ,

ಅಂಬ ಹ ೂರಟು ಬರುತ್ಾುಳಾಗ ಸಾಲಾರಾಜನಿರುವ ಕಡ .
ಅಪ್ಹರಸ ಬಿಟುವಳಾದಾಕ ೆ ಸಾಲಾನಿಂದ ತರಸೃರ್ತ ನಡ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 966

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಭಿೀಷ್ಮಮಾಪ ಸ್ ನಾಗೃಹಾ್ತ್ ಪರರ್ಯಯೌ ಸಾsಪಿ ಭಾಗೆಯವಮ್।

ಭಾರತುವಿಯವಾಹಯಾಮಾಸ್ ಸ ೂೀsಮಿಬಕಾಮಾಬಲ್ಲಕ ೀ ತತಃ ॥೧೧.೯೨ ॥

ಆಗ ಆಕ ಮತ್ ು ಭಿೀಷ್ಮರ ಬಳಿ ಬರುವಕ , ಅವರೂ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸದಿರುವಕ .

ಕ ೂನ್ ಗ ಆದದುಾ ಅಂಬ ಪ್ರಶುರಾಮರ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗುವ ಕಾರ್ಯಥ,
ಭಿೀಷ್ಮರಚ ೆರ್ಯಂತ್ ಅಂಬಿಕ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯರ ವರಸದ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥ.

ಭಿೀಷಾಮರ್ಯ ತು ರ್ಯಶ ್ೀ ದ್ಾತುಂ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ ೀ ತ ೀನ್ ಭಾಗೆಯವಃ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತತರಪಿ ಸ್ ನ್ ಭಿೀಷ್ಮಂ ನಿಜಘಾನ್ ಹ ।
ನ್ಚಾಮಾಬಂ ಗಾರಹಯಾಮಾಸ್ ಭಿೀಷ್ಮಕಾರುರ್ಣ್ರ್ಯನಿಾತಃ ॥೧೧.೯೩॥

ಭಿೀಷ್ಮಗ ರ್ಯಶಸುು ಕ ೂಡಲ್ ಂದ ೀ ಪ್ರಶುರಾಮ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಮಾಡಿದ ರ್ಯುದಾ,

ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾದರೂ ಪ್ರಶುರಾಮ ಭಿೀಷ್ಮನ ಕ ೂಲಲದ ೀ ಬಿಟುು ಬಿಟ್ಟುದಾ.
ಭಿೀಷ್ಮನ ಮೀಲ್ಲನ ಕಾರುರ್ಣ್ದಿಂದ ಪ್ರಶುರಾಮ,
ಅಂಬ ಯಂದಿಗ ನಡ ಸುವುದಿಲಲ ಮದುವ ನ್ ೀಮ.

‘ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಃ ಸ್ಕಲ್ಾನ್ತರಾತಾಮ ರ್ಯಃ ಸ್ವಯವಿತ್ ಸ್ವಯವಶ್ೀ ಚ ಸ್ವಯಜತ್ ।

‘ನ್ ರ್ಯತುಮೊೀsನ ೂ್ೀsಸತ ಕರ್ಞ್ಾ ಕುತರಚಿತ್ ಕರ್ಂ ಹ್ಶಕ್ತತಃ ಪರಮಸ್್ ತಸ್್’॥೧೧.೯೪॥

‘ಭಿೀಷ್ಮಂ ಸ್ಾರ್ಕತಂ ರ್ಯಶಸಾsಭಿಪೂರರ್ಯನ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನಾನಸ್ುರಾಂಶ ೈವ ರಾಮಃ ।

‘ಜತ ಾೈವ ಭಿೀಷ್ಮಂ ನ್ ಜಘಾನ್ ದ್ ೀವೀ ವಾಚಂ ಚ ಸ್ತಾ್ಮಕರ ೂೀತ್ ಸ್ ತಸ್್’ ॥೧೧.೯೫॥

‘ವಿದ್ಧವನ್ುಮಗಧವಚ ಛೈವ ಕ ೀಶವೀ ವ ೀದ್ನಾತತಯವತ್ ।

‘ದ್ಶಯರ್ಯನ್ನಪಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ನ ೈವ ವಿಷ್ು್ಸ್ತಥಾ ರ್ವ ೀತ್’ ।
ಏವಮಾದಿಪುರಾಣ ೂೀತ್ವಾಕಾ್ದ್ ರಾಮಃ ಸ್ದ್ಾ ಜಯೀ ॥೧೧.೯೬॥

ಯಾರು ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿು ಇರುವಾರ್ತ,

ಎಲಲರ ಒಳಗೂ ರ್ತುಂಬಿ ಇರುವಾರ್ತ.
ಎಲಲರ ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 967

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಎಲಲವನುನ ವಶದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡಾರ್ತ.

ಅವನಿಗ ಣ ಯಾದವರ ೀ ಇರದಂಥಾರ್ತ,
ಅಂರ್ ಪ್ರಶುರಾಮ ಶಕಾಯಭಾವರಹಿರ್ತ.
ಪ್ರಶುರಾಮ ರ್ತನನ ಭಕು ಭಿೀಷ್ಮನ ಕಿೀತಥಯಿಂದ ಮರ ಸಲು,
ಅಸುರರನುನ ಅಸುರಸಂಬಂಧಗಳನುನ ಮೊೀಹಕ ೆ ಒಳಗಾಗಿಸಲು,
ತ್ಾನು ಭಿೀಷ್ಮನ ಗ ದಿಾದಾರೂ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ ಅವನ ಕ ೂಲಲಲು.
ಭಿೀಷ್ಮರ ಪ್ರತಜ್ಞ ಯಿರ್ತುು ಮದುವ ಯಾಗಲ್ಾರ ನ್ ಂದು,
ಆ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯ ಸರ್ತ್ ಮಾಡಿಸದ ತ್ಾನು ಭಕುಬಂಧು.
ಕ ೀಶವ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡವನಂತ್ ,
ಮೂಛ ಥ ಹ ೂೀದವನಂತ್ --ನ್ ೂಂದವನಂತ್ .
ಹಾಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡರೂ ಮೂಲರ್ತಃ ಹಾಗಾಗಲ್ಾರ,
ಪ್ುರಾಣ ೂೀಕಿುರ್ಯಂತ್ ಅವ ಸ ೂೀಲ್ಲಲಲದ ಸರದಾರ.

ರ್ಯಶ ್ೀ ಭಿೀಷ್ಮಸ್್ ದ್ತಾಾ ತು ಸ ೂೀsಮಾಬಂ ಚ ಶರಣಾಗತಾಮ್ ।

ಉನ್ುಮಚ್ ರ್ತೃಯದ್ ಾೀಷ ೂೀತಾ್ತ್ ಪಾಪಾತ್ ತ ೀನಾsಶಾಯೀಜರ್ಯತ್ ॥೧೧.೯೭॥

ಅನ್ನ್ತರಂ ಶ್ಖಣಿಡತಾಾತ್ ತದ್ಾ ಸಾ ಶಾಙ್ಾರಂ ತಪಃ ।

ಭಿೀಷ್ಮಸ್್ ನಿಧನಾತಾ್ಯರ್ಯ ಪುಂಸಾತವತ್ಯಂ ಚ ಚಕಾರ ಹ ॥೧೧.೯೮॥

ಭಿೀಷ ೂೇ ರ್ಯಥಾ ತಾಾಂ ಗೃಹಿ್ೀಯಾತ್ ತಥಾ ಕುಯಾ್ಯಮಿತಿೀರಿತಮ್ ।

ರಾಮೀರ್ಣ ಸ್ತ್ಂ ತಚಾಕ ರೀ ಭಿೀಷ ೇ ದ್ ೀಹಾನ್ತರಂ ಗತ ೀ ॥೧೧.೯೯॥

ಪ್ರಶುರಾಮ ದ ೀವರು ಮಾಡಿದರು ಭಿೀಷ್ಮನಿಗ ರ್ಯಶಸುು ಪ್ರದಾನ,

ಶರಣಾದ ಅಂಬ ಗ ಗಂಡನ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡಿದ ಪಾಪ್ ವಮೊೀಚನ.
ಭಿೀಷ್ಮ ನಿನನನುನ ಪ್ರಗರಹಿಸುವಂತ್ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ಂದಿದಾ ಕ ೂಡಲ್ಲ ರಾಮ,
ಅದರಂತ್ ಯೀ ಕ ೂನ್ ಗ ನಡ ಸಕ ೂಟುದುಾ ಸರ್ತ್ಸಂಕಲಾನ ನ್ ೀಮ.
ಅಂಬ ಭಿೀಷ್ಮರ ಸ ೀರಲ್ಾಗದುಾ ಅವಳು ಗಂಡನ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡಿದ ಪಾಪ್,
ಆನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಮರ ಹ ೂಂದಲ್ಾಗದುಾ ಅವಳು ಶ್ಖಂಡಿಯಾದ ರೂಪ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 968

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಮುಂದ ಭಿೀಷ್ಮರು ರ್ತನನ ದ ೀಹ ಬಿಟುು ರ್ತಮಮ ಮೂಲರೂಪ್ ಹ ೂಂದಿದ ಸಮರ್ಯ,

ರ್ತನನನುಗರಹದಿಂದ ಅಂಬ ರ್ಯ ಪಾಪ್ ಕಳಚಿ ಮೂಲ ರೂಪ್ದಿ ಗಂಡನ ಸ ೀರಸದ ಕರುಣಾಮರ್ಯ.
ಅಂಬ ಭಿೀಷ್ಮರಂದ ವಂಚಿರ್ತಳಾದಾಗ,
ಶಂಕರನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸಾುಚರಸುತ್ಾುಳಾಗ.
ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಗ ಬರಬ ೀಕು ಮರರ್ಣ,
ಗಂಡಾಗಿ ತ್ಾ ಹುಟುಬ ೀಕ ಂದವಳ ರ್ತಪ್ದ ಕಾರರ್ಣ.

ರುದ್ರಸ್ುತ ತಸಾ್ಸ್ತಪಸಾ ತುಷ್ುಃ ಪಾರದ್ಾದ್ ವರಂ ತದ್ಾ ।

ಭಿೀಷ್ಮಸ್್ ಮೃತಿಹ ೀತುತಾಂ ಕಾಲ್ಾತ್ ಪುಂದ್ ೀಹಸ್ಮೂವಮ್ ॥೧೧.೧೦೦॥

ಮಾಲ್ಾಂ ಚ ರ್ಯ ಇಮಾಂ ಮಾಲ್ಾಂ ಗೃಹಿ್ೀಯಾತ್ ಸ್ ಹನಿಷ್್ತಿ ।

ಭಿೀಷ್ಮಮಿತ ್ೀವ ತಾಂ ಮಾಲ್ಾಂ ಗೃಹಿೀತಾಾ ಸಾ ನ್ೃಪಾನ್ ರ್ಯಯೌ ॥೧೧.೧೦೧॥

ತಾಂ ನ್ ಭಿೀಷ್ಮರ್ಯಾತ್ ಕ ೀsಪಿ ಜಗೃಹುಸಾತಂ ಹಿ ಸಾ ತತಃ ।

ದ್ುರಪದ್ಸ್್ ಗೃಹದ್ಾಾರಿ ನ್್ಸ್್ ಯೀಗಾತ್ ತನ್ುಂ ಜಹೌ ॥೧೧.೧೦೨॥

ಅಂಬ ರ್ಯ ರ್ತಪ್ಸುಗ ೂಲ್ಲದ ರುದರನಿಂದ ಅವಳಿಗ ವರಪ್ರದಾನ,

ಭಿೀಷ್ಮನ ಸಾವಗಾಗುವ ನಿೀ ಕಾರರ್ಣ ಗಂಡುದ ೀಹ ಪಾರಪ್ು ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ.
ರುದರದ ೀವ ವರದ ೂಂದಿಗ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ಆಕ ಗ ಒಂದು ಮಾಲ್ ,
ಮಾಲ್ ಸಾೀಕರಸದವನ್ ೀ ಭಿೀಷ್ಮರ ಕ ೂಲುಲವ ಎಂದ ಹೀಳಿದ ಲ್ಲೀಲ್ .
ನಂರ್ತರ ಅಂಬ ಆ ಮಾಲ್ ಯಂದಿಗ ರಾಜರುಗಳ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗುವಕ ,
ಭಿೀಷ್ಮರ ಮೀಲ್ಲನ ಭರ್ಯದಿಂದ ಯಾರೂ ಅದನನ ಸಾೀಕರಸದಿರುವಕ .
ಆನಂರ್ತರ ಅಂಬ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯ ದುರಪ್ದನ ಮನ್ ರ್ಯ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಲಟುು,
ಯೀಗಶಕಿುಯಿಂದ ಏರುತ್ಾುಳ ಮೀಲ್ ರ್ತನನ ದ ೀಹವ ಭುವರ್ಯಲ್ಲ ಬಿಟುು.

ಏತಸಮನ ನೀವ ಕಾಲ್ ೀ ತು ಸ್ುತಾತ್ಯಂ ದ್ುರಪದ್ಸ್ತಪಃ ।

ಚಕಾರ ಶಮೂವ ೀ ಚ ೈನ್ಂ ಸ ೂೀsಬರವಿೀತ್ ಕನ್್ಕಾ ತವ ॥೧೧.೧೦೩॥

ರ್ೂತಾಾ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ಪುಮಾನಿತಿ ಸಾsಮಾಬ ತತ ೂೀsಜನಿ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 969

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ನಾಮಾನ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ತಸಾ್ಃ ಪುಂವತ್ ಕಮಾಮಯಣಿ ಚಾಕರ ೂೀತ್ ॥೧೧.೧೦೪॥

ದುರಪ್ದರಾಜ ಮಕೆಳ ಬರ್ಯಸ ರುದರದ ೀವನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪೀನಿರರ್ತನ್ಾಗಿದಾ,

ರುದರ-ದುರಪ್ದಗ ಹ ಣಾ್ಗಿ ಹುಟ್ಟು ಗಂಡಾಗುತ್ಾುಳ ಂದು ವರವ ತ್ಾನು ನಿೀಡಿದಾ.
ಶ್ವನ ವರದಂತ್ ಅಂಬ ಯೀ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಯಾಗಿ ದುರಪ್ದನಲ್ಲಲ ಹುಟುು,
ಪಾಂಚಾಲರಾಜ ಆಕ ಗ ಗಂಡುಮಗುವನಂತ್ ಸಂಸಾೆರವರ್ತುು ಸಾಕಿದ ಗುಟುು.

ತಸ ್ೈ ಪಾಞ್ಚಾಲರಾಜಃ ಸ್ ದ್ಶಾಣಾ್ಯಧಿಪತ ೀಃ ಸ್ುತಾಮ್ ।

ಉದ್ಾಾಹಯಾಮಾಸ್ ಸಾ ತಾಂ ಪುಂವ ೀಷ ೀಣ ೈವ ಗೂಹಿತಾಮ್ ॥೧೧.೧೦೫॥

ಗಂಡಿನವ ೀಷ್ದಿಂದ ಮುಚಚಲಾಟು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಗ ರಾಜ ದುರಪ್ದ,

ದಶಾರ್ಣಥರಾಜ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥನ ಮಗಳ ೂಂದಿಗ ಮದುವ ಮಾಡಿದ.

ಅನ್್ತರ ಮಾತಾಪಿತ ೂರೀಸ್ುತ ನ್ ವಿಜ್ಞಾತಾಂ ಬುಬ ೂೀಧ ಹ ।

ಧ್ಾತ ರಯೈನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯತ್ ಸಾsರ್ ತತಿಪತ ರೀ ಸಾ ನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯತ್ ॥೧೧.೧೦೬॥

ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿರ್ಯರಗ ಮಾರ್ತರ ತಳಿದಿರ್ತುು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಹ ಣ ್ಂಬ ಗುಟುು,

ಮದುವ ನಂರ್ತರ ದಶಾರ್ಣಥರಾಜನ ಮಗಳಿಗಾಗುರ್ತುದ ವಷ್ರ್ಯ ರಟುು.
ಅವಳಿಂದ ರ್ತನನ ಸಾಕುತ್ಾಯಿಗ ಆಗುರ್ತುದ ವಷ್ರ್ಯ ರವಾನ್ ,
ಸಾಲಾಕಾಲ್ಾನಂರ್ತರ ಸಾಕುತ್ಾಯಿಂದ ರಾಜಗಾಗುರ್ತುದ ಸಾಷ್ುನ್ .

ಸ್ ಕುರದ್ಧಃ ಪ ರೀಷ್ಯಾಮಾಸ್ ನಿಹನಿಮ ತಾಾಂ ಸ್ಬಾನ್ಧವಮ್ ।

ಇತಿ ಪಾಞ್ಚಾಲರಾಜಾರ್ಯ ನಿಜಞಯಗಾಮ ಚ ಸ ೀನ್ಯಾ ॥೧೧.೧೦೭॥

ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿದ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥರಾಜ ತ್ಾನು ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ,

ನಿನನ ಬಂಧುಗಳ ಸಹಿರ್ತ ಕ ೂಲುಲವ ನ್ ಂಬ ಸಂದ ೀಶ ಕಳಿಸದ.
ಸ ೀನ್ ಯಡಗೂಡಿ ರ್ಯುದಾಕ ೆ ಸದಾನ್ಾಗಿ ಹ ೂರಡುವವನ್ಾದ.

ವಿಶಾಸ್್ ವಾಕ್ಂ ರುದ್ರಸ್್ ಪುಮಾನ ೀವ ೀತಿ ಪಾಷ್ಯತಃ ।

ಪ ರೀಷ್ಯಾಮಾಸ್ ಧಿಗ್ ಬುದಿಧಭಿಯನಾನ ತ ೀ ಬಾಲವಾಕ್ತಃ ॥೧೧.೧೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 970

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅಪರಿೀಕ್ಷಕಸ್್ ತ ೀ ರಾಷ್ಾಂ ಕರ್ಮಿತ ್ೀವ ನ್ಮಮಯಕೃತ್ ।

ಅರ್ ಭಾಯಾ್ಯಸ್ಮೀತಂ ತಂ ಪಿತರಂ ಚಿನ್ತಯಾssಕುಲಮ್ ॥೧೧.೧೦೯॥

ದ್ೃಷಾುವ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ದ್ುಃಖಾನ್ಮನಿನಮಿತಾತನ್ನ ನ್ಶ್ತು ।

ಇತಿ ಮತಾಾ ವನಾಯೈವ ರ್ಯಯೌ ತತರ ಚ ತುಮುಬರುಃ ॥೧೧.೧೧೦॥

ನಿನನ ಮಗಳು ಗಂಡಾಗುತ್ಾುಳ ಂದ ಶ್ವನ ಮಾರ್ತನುನ ಪ್ೂರ್ಣಥ ನಂಬಿದಾ ದುರಪ್ದ,

ದೂರ್ತನನುನ ಹಿಂದ ಕಳಿಸಕ ೂಡುತ್ಾು ಮಾಡಿದಾ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಗಂಡ ೀ ಎಂಬ ವಾದ.
ನಿನನ ಬುದಿಾ ಅಪ್ರಬುದಾರ ಮಾತನಿಂದ ಹಿಡಿದಿದ ರ್ತಪ್ುಾದಾರ,
ಸರವಷ್ರ್ಯ ಗರಹಿಕ ಮಾಡದ ೀ ಎಂರ್ದದು ರಾಜ್ಭಾರದ ಪ್ರ.
ಇತ್ಾ್ದಿ ಹಾಸ್ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ದೂರ್ತನನ್ ನೀನ್ ೂ ಕಳಿಸದ,
ನಂರ್ತರ ಪ್ತನೀಸಮೀರ್ತನ್ಾಗಿ ತೀವರವಾದ ಚಿಂತ್ ಗ ಒಳಗಾದ.

ಸ್ೂ್ಣಾಕಣಾ್ಯಭಿಧ್ ೀರ್ಯಸಾತಮಪಶ್ದ್ ದ್ೃಢಕರ್ಣ್ಯತಃ ।

ಸ್ ತಸಾ್ ಅಖಿಲಂ ಶುರತಾಾ ಕೃಪಾಂ ಚಕ ರೀ ಮಹಾಮನಾಃ ॥೧೧.೧೧೧॥

ಗಟ್ಟು ಕಿವರ್ಯುಳಳವನ್ಾದಾರಂದ ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ ಎಂಬ ಹಸರನ ಆ ರ್ತುಂಬುರು ಗಂಧವಥ,

ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಬರುವುದ ಕಂಡು ಎಲಲ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದು ತ್ ೂೀರದ ಅವಳಿಗ ಂದ ೀ ಕರುಣ ಔದಾರ್ಯಥ.

ಸ್ ತಸ ್ೈ ಸ್ಾಂ ವಪುಃ ಪಾರದ್ಾತ್ ತದಿೀರ್ಯಂ ಜಗೃಹ ೀ ತಥಾ ।

ಅಂಶ ೀನ್ ಪುಂಸ್ಾಭಾವಾತ್ಯಂ ಪೂವಯದ್ ೀಹ ೀ ಸ್ಮಾಸ್ತಃ ॥೧೧.೧೧೨॥

ಪುಂಸಾಂ ಸಾೀತಾಂ ರ್ವ ೀತ್ ಕಾಾಪಿ ತಥಾsಪ್ನ ತೀ ಪುಮಾನ್ ರ್ವ ೀತ್ ।

ಸಾೀಣಾಂ ನ ೈವ ಹಿ ಪುಂಸ್ತವಂ ಸಾ್ದ್ ಬಲವತಾಾರಣ ೈರಪಿ ॥೧೧.೧೧೩॥

ಅತಃ ಶ್ವವರ ೀsಪ ್ೀಷಾ ಜಜ್ಞ ೀ ಯೀಷ ೈವ ನಾನ್್ಥಾ ।

ಪಶಾಾತ್ ಪುಂದ್ ೀಹಮಪಿ ಸಾ ಪರವಿವ ೀಶ ೈವ ಪುಂರ್ಯುತಮ್ ॥೧೧.೧೧೪॥

ನಾಸಾ್ ದ್ ೀಹಃ ಪುಂಸ್ತವಮಾಪ ನ್ಚ ಪುಂಸಾsನ್ಧಿಷಾತ ೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 971

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಪುಂದ್ ೀಹ ೀ ನ್್ವಸ್ತ್ ಸಾsರ್ ಗನ್ಧವ ೀಯರ್ಣ ತಾಧಿಷಾತಮ್ ॥೧೧.೧೧೫॥

ರ್ತುಂಬುರು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಗ ರ್ತನನ ದ ೀಹ ಕ ೂಟು,

ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ತ್ಾನ್ ೀ ತ್ ೂಟು.
ಆದ ೀಹದ ಪ್ುಂಸಾಭಾವಕ ೆ ಅಲ್ಲಲ ರ್ತನ್ ೂನಂದಂಶ ಇಟು.
ಏಕ ರ್ತುಂಬುರು ಆದ ೀಹದಿ ಅಧಷಠರ್ತನ್ಾದನ್ ಂಬುದಕ ೆ ಆಚಾರ್ಯಥರಂದ ವವರಣ ,
ಗಂಡಿಗ ಸರೀರ್ತಾ ಬಂದಿೀರ್ತು;ಮುಕಿುಕಾಲದಲಲವ ಗಂಡ ೀ, ಇಲಲ ಹ ರ್ಣು್ ಗಂಡಾದುದಾಹರಣ .
ಹಿೀಗಾಗಿ ಶ್ವನ ವರವದಾರೂ ಹ ಣ ್ೀ ಆದಳವಳು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ,
ರ್ತುಂಬುರು ಒಂದಂಶದಿಂದ ಇದಾ ದ ೀಹವ ಹ ೂಕೆಳು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ.
ಅವಳ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಆಗಲ್ಲಲಲ ಗಂಡಾಗುವ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ,
ಗಂಡು ಅಧಷಠರ್ತವರದ ಗಂಡುದ ೀಹದಲ್ಲಲರಲು ನಿಬಥಂಧನ್ .
ಗಂಡುದ ೀಹದಿ ಗಂಡಧಷಠರ್ತ ದ ೀಹವಾರ್ಯುು ಅವಳಮನ್ .

ಗಾನ್ಧವಯಂ ದ್ ೀಹಮಾವಿಶ್ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಂ ರ್ವನ್ಂ ರ್ಯಯೌ ।

ತಸಾ್ಸ್ತದ್ ಾೀಹಸಾದ್ೃಶ್ಂ ಗನ್ಧವಯಸ್್ ಪರಸಾದ್ತಃ ॥೧೧.೧೧೬॥

ಪಾರಪ ಗನ್ಧವಯದ್ ೀಹ ೂೀsಪಿ ತಯಾ ಪಶಾಾದ್ಧಿಷಾತಃ ।

ಶ ್ಾೀ ದ್ ೀಹಿ ಮಮ ದ್ ೀಹಂ ಮೀ ಸ್ಾಂ ಚ ದ್ ೀಹಂ ಸ್ಮಾವಿಶ ॥೧೧.೧೧೭॥

ಹಿೀಗ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಗ ಆಯಿರ್ತು ಗಂಧವಥಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ದ ೀಹದ ಪ್ರವ ೀಶ,

ರ್ತನನ ಮನ್ ಗ ಹ ೂರಟ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಗ ದ ೂರಕಿರ್ತುು ಗಂಧವಥ ದ ೀಹದ ಸಾದೃಶ್.
ಹಿೀಗ ಅವಳಲ್ಲಲ ಗಂಧವಥ ದ ೀಹವು ಅಧಷಠರ್ತವಾಗಿರ್ತುು,
ಹಿಂದಿನ ರ್ತನನ ರೂಪ್ದ ದ ೀಹ ಸಾದೃಶ್ವೂ ಕೂಡಾ ಅಲ್ಲಲರ್ತುು.

ಇತು್ಕಾತವ ಸ್ ತು ಗನ್ಧವಯಃ ಕನಾ್ದ್ ೀಹಂ ಸ್ಮಾಸ್ತಃ ।

ಉವಾಸ ೈವ ವನ ೀ ತಸಮನ್ ಧನ್ದ್ಸ್ತತರ ಚಾsಗಮತ್ ॥೧೧.೧೧೮ ॥

ಅಪರತು್ತಾ್ಯನ್ಂ ತನ್ುತಲ್ಲೀರ್ಯಮಾನ್ಂ ವಿಲಜಞಯಾ ।

ಶಶಾಪ ಧನ್ದ್ ೂೀ ದ್ ೀವಶ್ಾರಮಿತ್ಂ ರ್ವ ೀತಿ ತಮ್ ॥೧೧.೧೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 972

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ನನಗ ನ್ಾಳ ನನನ ದ ೀಹವನುನ ನಿೀಡಬ ೀಕು,

ನಿನನದಾಗಿರುವ ದ ೀಹವ ನಿೀ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಬ ೀಕು.
ಹಿೀಗಾದ ಮೀಲ್ ಅವರ ನಡುವ ಒಪ್ಾಂದ,
ಗಂಧವಥ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ದ ೀಹ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಾ.

ಕನ್ಾ್ದ ೀಹ ಹ ೂರ್ತು ರ್ತುಂಬುರು ಕಾಡಲ್ಲಲದಾ ಆದಮೀಲ್ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ನಿಗಥಮನ,

ವಧರ್ಯಂತ್ಾಸಮರ್ಯದಲ್ ೀಲ ಆಯಿರ್ತು ಅದ ೀ ಕಾಡಿಗ ಕುಬ ೀರನ ಆಗಮನ.
ರ್ತನನ ನ್ ೂೀಡಿರ್ಯೂ ಗೌರವಸದ ನ್ಾಚಿಕ ೂಂಡ ರ್ತುಂಬುರುವನ ಮೀಲ್ ಕುಬ ೀರನ ಕ ೂೀಪ್,
ಬಹುಕಾಲ ಹಿೀಗ ಯೀ ಸರೀದ ೀಹಿಯಾಗಿರು ಎಂದು ರ್ತುಂಬುರುವಗ ಕ ೂಟು ಶಾಪ್.

ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಯುದ್ ಧೀ ಮೃತಿಂ ಯಾತಿ ಸಾ ಕನಾ್ ಪುನ್ತನ್ುಸ್ತಾ ।

ತದ್ಾ ಪುಂಸ್ತವಂ ಪುನ್ಯಾ್ಯಸ ಚಪಲತಾಾದಿತಿೀರಿತಃ ॥೧೧.೧೨೦॥

ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಶಾಪ್ ಕ ೂಟ್ಟುದಾ ಕುಬ ೀರ,

ಸೂಚಿಸದ ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ತನನ ಶಾಪ್ಕ ೆ ಪ್ರಹಾರ.
ಎಂದು ರ್ಯುದಾದಿ ನಿನನ ಗಂಡುದ ೀಹದಲ್ಲಲರುವ ಹ ಣಿ್ಗ
ಆಗುರ್ತುದ ೂೀ ಸಾವು,
ಆಗ ನಿನಗ ಒದಗಿಬರುರ್ತುದ ಗಂಡಾಗಿ ಬದಲ್ಾಗುವ ಹ ೂಸದಾದ ನಲ್ಲವು.
ಚಪ್ಲದಿಂದಾಗಿದ ನಿನನ ಈ ದ ೀಹ ಬದಲ್ಲಸುವ ಕಾರ್ಯಥ,
ಅಲ್ಲಲೀರ್ತನಕ ನಿೀನಿೀ ಶಾಪ್ ಅನುಭವಸುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯಥ.

ತಥಾsವಸ್ತ್ ಸ್ ಗನ್ಧವಯಃ ಕನಾ್ ಪಿತ ೂರೀರಶ ೀಷ್ತಃ ।

ಕರ್ಯಾಮಾಸಾನ್ುರ್ೂತಂ ತೌ ರ್ೃಶಂ ಮುದ್ಮಾಪತುಃ ॥೧೧.೧೨೧॥

ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ದಂತ್ ಗಂಧವಥನದು ಆ ದ ೀಹದಿಂದಲ್ ೀ ಕಾಡಲ್ಲಲ ವಾಸ,

ಗಂಡುದ ೀಹದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಯಿಂದ ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗ ಘಟನ್ ರ್ಯ ಅರವಾರ್ಯುು ನಿಸ ುೀಶ.
ಆಗ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ದುರಪ್ದ ದಂಪ್ತಗಳು ಸಹಜವಾಗ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 973

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಪರಿೀಕ್ಷಯ ತಾಮುಪಾಯೈಶಾ ಶಾಶುರ ೂೀ ಲಜಞತ ೂೀ ರ್ಯಯೌ ।

ಶ ್ಾೀರ್ೂತ ೀ ಸಾ ತು ಗನ್ಧವಯಂ ಪಾರಪ್ ತದ್ಾಚನಾತ್ ಪುನ್ಃ ॥೧೧.೧೨೨॥

ನಂರ್ತರ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥನಿಂದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯ ಪೌರುಷ್ ಪ್ರೀಕ್ಷಾ ಪ್ರಸಂಗ,

ಎಲ್ಾಲ ಉಪಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸ ಸ ೂೀರ್ತು ನ್ಾಚಿಕ ೂಂಡು ಹಿಂದಿರುಗುತ್ಾುನ್ಾಗ.
ಮರುದಿನ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ರ್ತುಂಬುರುವದಾಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗುವಕ ,
ಅವನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ದ ೀಹವ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲು ತ್ ರಳುವಕ .

ರ್ಯಯೌ ತ ೀನ ೈವ ದ್ ೀಹ ೀನ್ ಪುಂಸ್ತವಮೀವ ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ ।

ಸ್ ಶ್ಖಣಿಡೀ ನಾಮತ ೂೀsರ್ೂದ್ಸ್ಾಶಸ್ಾಪರತಾಪವಾನ್ ॥೧೧.೧೨೩॥

ಹಿೀಗ ವಾಪ್ಸಾದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಗ ರ್ತುಂಬುರು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ,

ನ್ಾನಿನಗ ನನನ ದ ೀಹವ ಔದಾರ್ಯಥದಿಂದ ಕ ೂಟ್ಟುದ ೀಾ ನ್ .
ನಿೀನು ಬದುಕಿರುವವರ ಗೂ ಈ ದ ೀಹ ನಿನನಲ್ಲಲರುರ್ತುದ ಎಂದು,
ಪ್ುರುಷ್ನ್ಾದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಶ್ಖಂಡಿೀಯಾಗಿ ಪ್ರವೀರ್ಣನ್ಾದ ಮುಂದು.

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯ ಪರಮದ್ಾದ್ಾರ್ಯಂ ತತ್ ಸ್ಮಾಾಪ್ ರ ೀಮೀsಬಾಗಣಾನ್ ಸ್ುಸ್ಕತಃ ।

ತತಾ್ಜ ದ್ ೀಹಂ ಚ ಸ್ ರ್ಯಕ್ಷಮಣಾsದಿಾಯತಸ್ತತ ೂೀsಸ್್ ಮಾತಾsಸ್ಮರದ್ಾಶು ಕೃಷ್್ಮ್ ॥೧೧.೧೨೪॥

ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥ ನಡ ಸದ ಅಂಬಿಕ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ಯಂದಿಗ ಆಸಕು ದಿೀಘಥ ದಾಂಪ್ರ್ತ್,

ಆನಂರ್ತರದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥ ಕ್ಷರ್ಯರ ೂೀಗಪ್ೀಡಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಆಯಿರ್ತವನ ದ ೀಹಾಂರ್ತ್.
ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಸಾವನ ನಂರ್ತರ, ಸರ್ತ್ವತ ಸಮರಸದಳು ವ ೀದವಾ್ಸರ.

ಆವಿಬಯರ್ೂವಾsಶು ಜಗಜಞನಿತ ೂರೀ ಜನಾದ್ಾಯನ ೂೀ ಜನ್ಮಜರಾರ್ಯಾಪಹಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತ ವಿಜ್ಞಾನ್ತನ್ುಃ ಸ್ುಖಾರ್ಣ್ವಃ ಸ್ಮೂಪಜಯಾಮಾಸ್ ಚ ತಂ ಜನಿತಿರೀ ॥೧೧.೧೨೫ ॥

ಜಗತುನ ಹುಟ್ಟುಗ ಕಾರರ್ಣನ್ಾರ ೂೀ, ಮುಪ್ುಾ ಅಳುಕುಗಳ ಪ್ರಹರಸುವನ್ಾರ ೂೀ,

ಅರವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವನ್ಾರ ೂೀ, ಸುಖದ ಸಾಗರದಂತರುವ ವಾ್ಸರೂಪ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಸರ್ತ್ವತ ಗೌರವಸುತ್ಾುಳಾಗ ಆವಭಥವಸದ ಭಗವಂರ್ತನನನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 974

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ತಂ ಭಿೀಷ್ಮಪೂವ ೈಯಃ ಪರಮಾದ್ರಾಚಿಾಯತಂ ಸ್ಾಭಿಷ್ುುತಂ ಚಾವದ್ದ್ಸ್್ ಮಾತಾ ।

ಪುತೌರ ಮೃತೌ ಮೀ ನ್ತು ರಾಜ್ಮೈಚಛದ್ ಭಿೀಷ ೂೇ ಮಯಾ ನಿತರಾಮತಿ್ಯತ ೂೀsಪಿ ॥೧೧.೧೨೬॥

ಕ್ ೀತ ರೀ ತತ ೂೀ ಭಾರತುರಪತ್ಮುತತಮಮುತಾಪದ್ಯಾಸ್ಮತಪರಮಾದ್ರಾತಿ್ಯತಃ ।
ಇತಿೀರಿತಃ ಪರರ್ಣತಶಾಾಪ್ಭಿಷ್ುುತ ೂೀ ಭಿೀಷಾಮದಿಭಿಷಾಾsಹ ಜಗದ್ುೆರುವಯಚಃ ॥೧೧.೧೨೭॥

ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾಚಾರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಸದಾ ಪ್ೂಜರ್ತ,

ತ್ಾನೂ ಸುುತಗ ೈದ ವಾ್ಸರಗ ಹೀಳುತ್ಾುಳ ಸರ್ತ್ವತ ಈ ಮಾರ್ತ.
ನನನ ಮಕೆಳಿೀವಥರೂ ಆಗಿಹ ೂೀಗಿದಾಾರ ಮೃರ್ತ,
ಭಿೀಷ್ಮ ರಾಜ್ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ ನನಿನಂದಾದರೂ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತ.
ನಮಿಮಂದ ನಿೀನು ಆಗಿರುವ ಪ್ೂಜರ್ತ,
ನಮಮ ಬ ೀಡಿಕ ರ್ಯ ಸಾೀಕರಸರುವಾರ್ತ.
ನಿನನ ಸಹ ೂೀದರನ ಹ ಂಡತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಗುವ ನಿೀಡು.
ಸುುತರ್ತರಾದ ವಾ್ಸರದು ಹಿೀಗಿರುರ್ತುದ ನುಡಿಜಾಡು.

ಋತ ೀ ರಮಾಂ ಜಾತು ಮಮಾಙ್ೆಯೀಗಯೀಗಾ್sಙ್ೆನಾ ನ ೈವ ಸ್ುರಾಲಯೀsಪಿ ।

ತಥಾsಪಿ ತ ೀ ವಾಕ್ಮಹಂ ಕರಿಷ ್ೀ ಸಾಂವತುರಂ ಸಾ ಚರತು ವರತಂ ಚ ॥೧೧.೧೨೮ ॥

ಸಾ ಪೂತದ್ ೀಹಾsರ್ ಚ ವ ೈಷ್್ವವರತಾನ್ಮತತಃ ಸ್ಮಾಪ್ನೀತು ಸ್ುತಂ ವರಿಷ್ಾಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ರಾಷ್ಾಮುಪ ೈತಿ ನಾಶಮಿತಿ ಬುರವನಿತೀಂ ಪುನ್ರಾಹ ವಾಕ್ಮ್ ॥೧೧.೧೨೯॥

ಸೌಮ್ಸ್ಾರೂಪ್ೀsಪ್ತಿಭಿೀಷ್ರ್ಣಂ ಮೃಷಾ ತಚಾಕ್ಷುಷ ೂೀ ರೂಪಮಹಂ ಪರದ್ಶಯಯೀ ।

ಸ್ಹ ೀತ ಸಾ ತದ್ ರ್ಯದಿ ಪುತರಕ ೂೀsಸಾ್ ರ್ವ ೀದ್ ಗುಣಾಢ ೂ್ೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುಕತಃ ॥೧೧.೧೩೦ ॥

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ ನನನ ಅಂಗಸಂಗದ ಭಾಗ್,

ಸಾಗಥದಲಲಷ್ ುೀ ಅಲಲ ಯಾವಲ್ ೂೀಕದ ಯಾರಗೂ ಇಲಲ ಆ ಯೀಗ.
ಆದರೂ ನಿನನ ಮಾರ್ತ ನಡ ಸಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ನ್ಾನು,
ನಿನನ ಸ ೂಸ ವಷ್ಥ ಕಠಿರ್ಣವರರ್ತ ನಡ ಸಬ ೀಕು ತ್ಾನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 975

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಈ ರೀತ ವ ೈಷ್್ವವರರ್ತ ಮಾಡಿದ ಮೀಲ್ ,

ಆಕ ಪ್ವರ್ತರ ದ ೀಹ ಉಳಳವಳಾಗುತ್ಾುಳ .
ಅವಳು ನನಿನಂದ ಶ ರೀಷ್ಠ ಮಗನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ ಎಂದಾಗ ವಾ್ಸ,
ಸರ್ತ್ವತಯಂದಳು ಅವರಗ ಗಭಥದಾನಮಾಡಿ ರ್ತಪ್ಾಸು ದ ೀಶ ನ್ಾಶ.
ನನನದಾ್ವಾಗಲೂ ಅತಸುಂದರವಾದ ಆಕಷ್ಥಕ ರೂಪ್,
ಆದರೂ ನ್ಾನವಳಿಗ ತ್ ೂೀರುವ ಭಿೀಕರರೂಪ್ದ ತ್ಾಪ್.
ಒಂದುವ ೀಳ ಅದನುನ ಸಹಿಸಕ ೂಂಡರ ಅವಳಿಗ ,
ಖಚಿರ್ತವದು ಪ್ುರ್ತರಸಂತ್ಾನಭಾಗ್ದ ರ್ತುಂಬು ರ್ತಳಿಗ .

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತು್ದಿತಸ್ತಯಾsಗಮತ್ ಕೃಷ ೂ್ೀsಮಿಬಕಾಂ ಸಾ ತು ಭಿಯಾ ನ್್ಮಿೀಲರ್ಯತ್ ।

ಅರ್ೂಚಾ ತಸಾ್ಂ ಧೃತರಾಷ್ಾನಾಮಕ ೂೀ ಗನ್ಧವಯರಾಟ್ ಪವನಾವ ೀಶರ್ಯುಕತಃ ॥ ೧೧.೧೩೧ ॥

ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿ ತ್ಾಯಿಯಿಂದ ಒಪ್ಾಗ ಪ್ಡ ದ ಕೃಷ್್ದ ಾೈಪಾರ್ಯನ,

ಅಂಬಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿ ಆಯಿರ್ತವರಬಬರ ದ ೀಹಗಳಮಿಲನ.
ನ್ ೂೀಡಿ ವಾ್ಸರ ಅತಭರ್ಯಂಕರವಾದ ರೂಪ್,
ಭರ್ಯದಿಂದ ಅಂಬಿಕ ಕರ್ಣುಮಚಿಚಕ ೂಂಡಳು ಪಾಪ್.
ಇದರಂದಾಯಿರ್ತು ಗಂಧವಥ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಜನನ.
ಅಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯುದ ೀವರ ಆವ ೀಶವುಳಳವನ ಆಗಮನ.

ಸ್ ಮಾರುತಾವ ೀಶಬಲ್ಾದ್ ಬಲ್ಾಧಿಕ ೂೀ ಬರ್ೂವ ರಾಜಾ ಧೃತರಾಷ್ಾನಾಮಾ।

ಅದ್ಾದ್ ವರಂ ಚಾಸ್್ ಬಲ್ಾಧಿಕತಾಂ ಕೃಷ ೂ್ೀsನ್ಧ ಆಸೀತ್ ಸ್ ತು ಮಾತೃದ್ ೂೀಷ್ತಃ ॥ ೧೧.೧೩೨ ॥

ಈ ರೀತ ಹುಟ್ಟುದವನದು ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಎಂದು ಹ ಸರು,

ಬಲ್ಾಢ್ ಈರ್ತನಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರಣಾವ ೀಷ್ವು ಉಸರು.
ವ ೀದವಾ್ಸರಂದವನಿಗ ಬಲ್ಾಧಕರ್ತಾವಾದ ರೂಪ್,
ತ್ಾಯಿ ರ್ತಪ್ಾನಿಂದ ಕುರುಡನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ ಪಾಪ್.

ಜ್ಞಾತಾಾ ತಮನ್ಧಂ ಪುನ್ರ ೀವ ಕೃಷ್್ಂ ಮಾತಾsಬರವಿೀಜಞನ್ಯಾನ್್ಂ ಗುಣಾಢ್ಮ್ ।

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾಯಾಮಿತಿ ತತ್ ತಥಾsಕರ ೂೀತ್ ರ್ಯಾತುತ ಸಾ ಪಾರ್ಣುಡರರ್ೂನ್ೃಷಾದ್ೃಕ್ ॥ ೧೧.೧೩೩ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 976

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಪರಾವಹ ೂೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತತ ೂೀsರ್ವದ್ ವಣ ್ೀಯನ್ ಪಾರ್ಣುಡಃ ಸ್ ಹಿ ನಾಮತಶಾ ।

ಸ್ ಚಾsಸ್ ವಿೀಯಾ್ಯಧಿಕ ಏವ ವಾಯೀರಾವ ೀಶತಃ ಸ್ವಯಶಸಾಾಸ್ಾವ ೀತಾತ ॥ ೧೧.೧೩೪ ॥

ಸರ್ತ್ವತಗ ಅರವಾಯಿರ್ತು ಕುರುಡಗ ಜನಮವತುದಾಾಳ ಅಂಬಿಕ ,

ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇನ್ ೂನಂದು ಮಗನ ಕ ೂಡಲು ವಾ್ಸರಲ್ಲಲ ಬ ೀಡಿಕ .
ಘಟನ್ ತಳಿದ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ಕರ್ಣುಮಚಚದಿದಾರೂ ಭರ್ಯದಿಂದ ಅತಯಾಗಿ ಬಿಳಿಚಿಕ ೂಂಡಳು,
ಅವಳಂತ್ ೀ ಬಿಳಿಚಿದ ಪ್ರಾವಹಮರುದ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಮುಖ್ಪಾರಣಾವ ೀಷ್ದ ಪಾಂಡುವಾಗಿ ಪ್ಡ ದಳು.
ತಸ ೈ ತಥಾ ಬಲವಿೀಯಾ್ಯಧಿಕತಾವರಂ ಪಾರದ್ಾತ್ ಕೃಷ್್ ಏವಾರ್ ಪಾರ್ಣುಡಮ್ ।
ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತಂ ಪಾರಹ ಪುನ್ಶಾ ಮಾತಾ ನಿದ್ ೂಾೀಯಷ್ಮನ್್ಂ ಜನ್ಯೀತತಮಂ ಸ್ುತಮ್॥ ೧೧.೧೩೫ ॥

ಈ ರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ಪಾಂಡುವಗ ವಾ್ಸರಂದ ವರ,

ಅಧಕವಾಗಿರಲ್ ಂದು ಅವನಲ್ಲಲ ಬಲ ಮರ್ತುು ವೀರ್ಯಥ.
ಇವನು ಬಿಳಿಚಿದವ ಎಂದು ಅರವಾದ ಸರ್ತ್ವತ,
ಮಾಡಿದಳು ದ ೂೀಷ್ವರದ ಮಗನಿಗಾಗಿ ವನಂತ.

ಉಕ ತವೀತಿ ಕೃಷ್್ಂ ಪುನ್ರ ೀವ ಚ ಸ್ುನಷಾಮಾಹ ತಾಯಾsಕ್ ೂೀಹಿಯ ನಿಮಿೀಲನ್ಂ ಪುರಾ ।

ಕೃತಂ ತತಸ ತೀ ಸ್ುತ ಆಸ್ ಚಾನ್ಧಸ್ತತಃ ಪುನ್ಃ ಕೃಷ್್ಮುಪಾಸ್ಾ ರ್ಕ್ತತತಃ ॥ ೧೧.೧೩೬ ॥

ಹಿೀಗ ವಾ್ಸರ ಪಾರರ್ಥಥಸಕ ೂಂಡು ಸ ೂಸ ಗ ಹೀಳುತ್ಾುಳ ಸರ್ತ್ವತ,

ನಿನನ ಕರ್ಣುಮಚುಚವಕ ಯಿಂದಾಗಿ ಮಗ ಕುರುಡಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಗತ.
ಮತ್ ೂುಮಮ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಕೂಡು,
ಭಕಿುಯಿಂದ ಉಪಾಸನ್ ರ್ಯ ಮಾಡು.

ಇತಿೀರಿತಾsಪ್ಸ್್ ಹಿ ಮಾರ್ಯಯಾ ಸಾ ಭಿೀತಾ ರ್ುಜಷಾ್ಂ ಕುಮತಿನ್ನಯಯಯೀಜರ್ಯತ್ ।

ಸಾ ತಂ ಪರಾನ್ನ್ಾತನ್ುಂ ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಂ ಸ್ಮಾಾಪ್ ರ್ಕಾಾ ಪರಯೈವ ರ ೀಮೀ ॥ ೧೧.೧೩೭ ॥

ತಸಾ್ಂ ಸ್ ದ್ ೀವೀsಜನಿ ಧಮಮಯರಾಜ ೂೀ ಮಾರ್ಣಡವ್ಶಾಪಾದ್ ರ್ಯ ಉವಾಹ ಶ್ದ್ರತಾಮ್ ।

ವಸಷ್ಾಸಾಮ್ಂ ಸ್ಮಭಿೀಪುಮಾನ್ಂ ಪರಚಾ್ವರ್ಯನಿನಚಛಯಾ ಶಾಪಮಾಪ ॥೧೧.೧೩೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 977

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಈ ರೀತ ಸರ್ತ್ವತಯಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಅಂಬಿಕ ,

ಭರ್ಯ, ಭಗವದಿಚ ೆರ್ಯಂತ್ ದಾಸರ್ಯ ಕಳಿಸುವಕ .
ಆನಂದ ಮೈದಾಳಿಬಂದ ಗುರ್ಣಸಾಗರನ್ ೂಂದಿಗ ಅವಳ ಮಿಲನ,
ಭಕಿುಯಿಂದ ಅಪ್ಥಸಕ ೂಂಡವಳಿಗ ರ್ಯಮನ್ ೀ ಮಗನ್ಾಗಿ ಜನನ.
ಆ ದಾಸರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯಮದ ೀವನ ಅವರ್ತರರ್ಣ,
ಮಾಂಡವ್ ಶಾಪ್ಪ್ರರ್ಯುಕು ಶ್ದರರ್ತಾದಾವರರ್ಣ.
ವಸಷ್ಠ ಸಾಮ್ ಬರ್ಯಸ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡುತುದಾ,
ಮಾಂಡವ್ನ ರ್ತಪೀಭಂಗಕ ೆ ಇಚಾೆಶಾಪ್ ಪ್ಡ ದಿದಾ.

ಅಯೀಗ್ಸ್ಮಾಾಪಿತಕೃತಪರರ್ಯತನದ್ ೂೀಷಾತ್ ಸ್ಮಾರ ೂೀಪಿತಮೀವ ಶ್ಲ್ ೀ ।

ಚ ೂೀರ ೈಹೃಯತ sತ ್ೀಯsಪಿತು ಚ ೂೀರಬುದ್ಾಧಯ ಮಕ್ಷ್ೀವಧ್ಾದಿತ್ವದ್ದ್ ರ್ಯಮಸ್ತಮ್ ॥ ೧೧.೧೩೯ ॥

ಯಾರ ೂೀ ಕಳಳರಂದ ಆಗುರ್ತುದ ಹರ್ಣದ ಕಳವು,

ಮಾಂಡವ್ಗಾಗುರ್ತುದ ಶ್ಲಕ ೆೀರಸಲಾಟು ನ್ ೂೀವು.
ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರದ ವಸಷ್ಠಸಾ್ನಕಾೆಗಿ ಮಾಂಡವ್ನ ರ್ತಪ್ದ ದ ೂೀಷ್,
ರ್ಯಮನ್ ಂದ-ಹಿಂದ ನ್ ೂರ್ಣವ ಚುಚಿಚ ಕ ೂಂದದಾರಂದ ನಿನಗಿೀ ಶ್ಕ್ಷಾಪಾಶ.

ನಾಸ್ತ್ತಾ ತಸ್್ ಚ ತತರ ಹ ೀತುತಃ ಶಾಪಂ ಗೃಹಿೀತುಂ ಸ್ ತಥ ೈವ ಚ ೂೀಕಾತವ ।

ಅವಾಪ ಶ್ದ್ರತಾಮಥಾಸ್್ ನಾಮ ಚಕ ರೀ ಕೃಷ್್ಃ ಸ್ವಯವಿತತವಂ ತಥಾsದ್ಾತ್ ॥ ೧೧.೧೪೦ ॥

ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿಚದಾ ಪಾಪ್ವೂ ಆ ಶ್ಕ್ಷ ಗಾಯಿರ್ತು ಒಂದು ಕಾರರ್ಣ,

ಬರಲ್ಲಲಲ ರ್ಯಮಧಮಥನ ಮಾತಗ ಅಸರ್ತ್ರ್ತಾದ ಯಾವ ಆವರರ್ಣ.
ಚಿಕೆ ಕಾರರ್ಣ ಕ ೀಳಿದ ಮಾಂಡವ್ಮುನಿಗ ಬಂರ್ತು ಬಲು ಕ ೂೀಪ್,
ತಳಿದ ೀ ರ್ಯಮ ಸಾೀಕರಸದ ಮಾಂಡವ್ನಿಂದ ಶ್ದರರ್ತಾದ ಶಾಪ್.
ಶ್ದರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಈರ್ತಗ ವಾ್ಸರಂದ ಸವಥಜ್ಞರ್ತಾ ವರದ ಲ್ ೀಪ್.

ವಿದ್ಾ್ರತ ೀವಿಯದ್ುರ ೂೀ ನಾಮಾ ಚಾರ್ಯಂ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ಜ್ಞಾನ್ಬಲ್ ೂೀಪಪನ್ನಃ ।

ಮಹಾಧನ್ುಬಾಯಹುಬಲ್ಾಧಿಕಶಾ ಸ್ುನಿೀತಿಮಾನಿತ್ವದ್ತ್ ಸ್ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೧.೧೪೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 978

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಹಿೀಗ ದಾಸರ್ಯಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ಯಮಧಮಥ,

ವದ ್ರ್ಯಲ್ ಲೀ ರರ್ತನ್ಾಗಿ ವದುರನ್ಾಗಿ ಬ ಳಗಿದ ದ ೈವೀಮಮಥ.
ಈರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ಒಳ ಳೀ ಧನುಧ್ಾಥರ ಬಾಹುಬಲ್ಾಧಕ,
ವಾ್ಸರ ವರ ಪ್ಡ ದ ಒಳ ಳರ್ಯ ನಿೀತಶಾಸರ ಪ್ರವರ್ತಥಕ.

ಜ್ಞಾತಾಾsಸ್್ ಶ್ದ್ರತಾಮಥಾಸ್್ ಮಾತಾ ಪುನ್ಶಾ ಕೃಷ್್ಂ ಪರರ್ಣತಾ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ।

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾಯಾಂ ಜನ್ಯಾನ್್ಮಿತ್ಥ ೂೀ ನ ೈಚಛತ್ ಸ್ ಕೃಷ ೂ್ೀsರ್ವದ್ಪ್ದ್ೃಶ್ಃ ॥೧೧.೧೪೨॥

ವದುರನ ಶ್ದರ ಹುಟ್ಟುನ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿದವಳಾದ ಸರ್ತ್ವತ,

ಮತ್ ು ಇಡುತ್ಾುಳ ವಾ್ಸರಲ್ಲಲ ಇನ್ ೂನಂದು ಮಗನಿಗಾಗಿ ವನಂತ.
ಆದರ ವ ೀದವಾ್ಸರಗಿರಲ್ಲಲಲ ಅದರಲ್ಲಲ ಮನ,
ಹಾಗ ೀ ಅವರಾಗುತ್ಾುರ ಅಲ್ಲಲಂದ ಅಂರ್ತಧ್ಾಥನ.

ಯೀಗಾ್ನಿ ಕಮಾಮಯಣಿ ತತಸ್ುತ ತ ೀಷಾಂ ಚಕಾರ ಭಿೀಷ ೂೇ ಮುನಿಭಿರ್ಯ್ಯಥಾವತ್ ।

ವಿದ್ಾ್ಃ ಸ್ಮಸಾತ ಅದ್ದ್ಾಚಾ ಕೃಷ್್ಸ ತೀಷಾಂ ಪಾಣ ೂಡೀರಸ್ಾಶಸಾಾಣಿ ಭಿೀಷ್ಮಃ ॥೧೧.೧೪೩॥

ಆನಂರ್ತರ ಮುನಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಹಿರರ್ಯ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥ,

ಮೂವರಗೂ ಮಾಡಿದ ಜಾರ್ತಕಮಥ ನ್ಾಮಕರರ್ಣ ಇತ್ಾ್ದಿ ಸಂಸಾೆರ.
ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಮೂವರಗೂ ಸಮಸು ವದ ್ಗಳ ಉಪ್ದ ೀಶ,
ಪಾಂಡುವಗ ಭಿೀಷ್ಮರ ೀ ಅಸರಶಸರ ವದ ್ರ್ಯ ನಿೀಡಿದುಾ ವಶ ೀಷ್.

ತ ೀ ಸ್ವಯವಿದ್ಾ್ಪರವರಾ ಬರ್ೂವುವಿಯಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ವಿದ್ುರಃ ಸ್ವಯವ ೀತಾತ ।

ಪಾರ್ಣುಡಃ ಸ್ಮಸಾತಸ್ಾವಿದ್ ೀಕವಿೀರ ೂೀ ಜಗಾರ್ಯ ಪೃರ್ಥವೀಮಖಿಲ್ಾಂ ಧನ್ುದ್ಧಯರಃ ॥೧೧.೧೪೪॥

ಅವರ ಲಲರಾದರು ಅಸರಶಸರ ವ ೀದವದ ್ಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ,

ವಶ ೀಷ್ರ್ತಃ ವದುರ ಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ ಬ ಳ ದದುಾ ವಶ್ಷ್ಠ.
ಪಾಂಡುರಾಜ ಅಸರಗಳಲ್ಲಲ ಶ್ರನ್ಾಗಿ ಖಾ್ರ್ತ,
ಧನುಧ್ಾಥರಯಾಗಿ ಎಲಲ ಭೂಭಾಗ ಗ ದಾನ್ಾರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 979

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಗವದ್ೆಣಾದ್ಾಸ್ ತಥ ೈವ ಸ್ೂತಾತ್ ಸ್ಮಸ್ತಗನ್ಧವಯಪತಿಃ ಸ್ ತುಮುಬರುಃ ।

ರ್ಯ ಉದ್ಾಹ ೂೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತದ್ಂಶರ್ಯುಕ ೂತೀ ವಶ್ೀ ಸ್ಞ್ಞರ್ಯನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ॥೧೧.೧೪೫॥

ಅವರ ಗುಂಪ್ಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದವ ರ್ತುಂಬುರು ಗಂಧವಥ,

ಉದಾಹ ಮರುದಂಶನ್ಾಗಿ ಜತ್ ೀಂದಿರರ್ಯನ್ಾದ ಕಾಲಪ್ವಥ.
ಗವದಗರ್ಣನ್ ಂಬುವ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಸಾರರ್ಥಯಾದ ಕಾಲ,
ಅವನಲ್ಲಲ ಗಾವದಗರ್ಣ-ಸಂಜರ್ಯ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ದ ೈವೀ ಜಾಲ.

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಸ್್ ಸ್ ಸ್ೂತಪುತರಃ ಸ್ಖಾ ಚ ತ ೀಷಾಮರ್ವತ್ ಪಿರರ್ಯಶಾ ।

ಸ್ಮಸ್ತವಿನ್ಮತಿಮಾನ್ ವಾ್ಸ್ಶ್ಷ ೂ್ೀ ವಿಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ಧೃತರಾಷಾಾನ್ುವತಿತೀಯ ॥೧೧.೧೪೬॥

ಸಂಜರ್ಯ ಎಲಲವನುನ ಬಲಲವನ್ಾದ ಪ್ರಜ್ಞಾವಂರ್ತನ್ಾಗಿದಾ,

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಪಾಂಡು ವದುರ ಮೂವರಗೂ ಪ್ರರ್ಯಸಖನ್ಾಗಿದಾ.
ವಶ ೀಷ್ರ್ತಃ ಸಂಜರ್ಯ ಅಂಧ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಅನುಸಾರಯಾಗಿದಾ.

ಗಾನಾಧರರಾಜಸ್್ ಸ್ುತಾಮುವಾಹ ಗಾನಾಧರಿನಾಮಿನೀಂ ಸ್ುಬಲಸ್್ ರಾಜಾ ।

ಜ ್ೀಷ ೂಾೀ ಜ ್ೀಷಾಾಂ ಶಕುನ ೀದ್ಾಾವಯಪರಸ್್ ನಾಸತಕ್ರೂಪಸ್್ ಕುಕಮಮಯಹ ೀತ ೂೀಃ ॥೧೧.೧೪೭॥

ಸುಬಲ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಗಾಂಧ್ಾರ ದ ೀಶದ ರಾಜನ ಮಗಳು ಗಾಂಧ್ಾರ,

ನ್ಾಸುಕ್ ದುಷ್ೃರ್ತ್ಗಳ ಹ ೀರ್ತು ದಾಾಪ್ರ ಅವತ್ಾರ ಶಕುನಿರ್ಯ ಸ ೂೀದರ.
ರಾಜ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ವರಸಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ ಅವಳನುನ ದ ೈವೀಚ ೆರ್ಯನುಸಾರ.

ಶ್ರಸ್್ ಪುತಿರೀ ಗುರ್ಣಶ್ೀಲರೂಪರ್ಯುಕಾತ ದ್ತಾತ ಸ್ಖು್ರ ೀವ ಸ್ಾಪಿತಾರ ।

ನಾಮಾನ ಪೃಥಾ ಕುನಿತಭ ೂೀಜಸ್್ ತ ೀನ್ ಕುನಿತೀ ಭಾಯಾ್ಯ ಪೂವಯದ್ ೀಹ ೀsಪಿ ಪಾಣ ೂಡೀಃ ॥೧೧.೧೪೮॥

ಶ್ರನ್ ಂಬ ಯಾದವನಿಗ ಗುರ್ಣ ಶ್ೀಲ ರೂಪ್ದಿ ಕೂಡಿದ ಪ್ೃಥಾ ಎಂಬ ೂಬಬ ಮಗಳು,
ಅವಳು ಶ್ರನಿಂದಲ್ ೀ ಗ ಳ ರ್ಯ ಕುಂತೀಭ ೂೀಜನಿಗ ದರ್ತುು ಕ ೂಡಲಾಟುವಳು.
ಕುಂತೀಭ ೂೀಜ ಸಲಹಿದವಳ ಹ ಸರಾಯಿರ್ತು ಕುಂತ,
ಮೂಲದಲಲವಳು (ಪಾಂಡು) ಪ್ರಾವಹನ ಹ ಂಡತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 980

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಕೂಮಮಯಶಾ ನಾಮಾನ ಮರುದ್ ೀವ ಕುನಿತಭ ೂೀಜ ೂೀsಥ ೈನಾಂ ವದ್ಧಯಯಾಮಾಸ್ ಸ್ಮ್ಕ್ ।

ತತಾರsಗಮಚಛಙ್ಾರಾಂಶ ್ೀsತಿಕ ೂೀಪ್ೀ ದ್ುವಾಯಸಾಸ್ತಂ ಪಾರಹ ಮಾಂ ವಾಸ್ಯೀತಿ ॥೧೧.೧೪೯॥

ಕೂಮಥ ಎಂದ ನಿಸಕ ೂಂಡ ಮರುದ ಾೀವತ್ ಯೀ ಕುಂತೀಭ ೂೀಜ ನ್ಾಮಕನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ,
ಈ ಕುಂತೀಭ ೂೀಜ ದರ್ತುು ಮಗಳು ಪ್ೃಥ ರ್ಯನುನ ಬಲುಪ್ರೀತಯಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸಾಕಿದಾ.
ಈ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ರಾಜ್ಕ ೆ ರುದಾರಂಶರಾದ ಕ ೂೀಪ್ಷ್ು ದೂವಾಥಸರ ಪ್ರವ ೀಶ,
ರ್ತಮಮ ವಾಸಕೆಲ್ಲಲ ರ್ತಕೆದಾದ ವ್ವಸ ್ ಮಾಡ ಂದು ಕುಂತೀಭ ೂೀಜಗಿರ್ತುರು ಆದ ೀಶ.

ತಮಾಹ ರಾಜಾ ರ್ಯದಿ ಕನ್್ಕಾಯಾಃ ಕ್ಷಮಿಷ್್ಸ ೀ ಶಕ್ತತತಃ ಕಮಮಯ ಕತಾರಯಯಃ ।

ಸ್ುಖಂ ವಸ ೀತ ೂ್ೀಮಿತಿ ತ ೀನ್ ಚ ೂೀಕ ತೀ ಶುಶ್ರಷ್ಣಾಯಾsದಿಶದ್ಾಶು ಕುನಿತೀಮ್ ॥೧೧. ೧೫೦॥ `

ಕುಂತೀಭ ೂೀಜ ರಾಜ ದೂವಾಥಸರಲ್ಲಲ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ಹಿೀಗ ಂದು ವನಂತ,

ಶ್ಕಾಯನುಸಾರ ಸ ೀವ ಮಾಡುವ ಬಾಲಕಿರ್ಯ ಸಹಿಸುವರಾದರ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಳುಳವಳು ಕುಂತ.
ದೂವಾಥಸರಂದ ಬರುರ್ತುದ ಆಯಿರ್ತು ಎಂಬ ಒಪ್ಾಗ ,
ಕುಂತಗಾಜ್ಞಾಪ್ಸುತ್ಾುನ್ ರಾಜ ದೂವಾಥಸರ ಸ ೀವ ಗ .

ಚಕಾರ ಕಮಮಯ ಸಾ ಪೃಥಾ ಮುನ ೀಃ ಸ್ುಕ ೂೀಪನ್ಸ್್ ಹಿ ।

ರ್ಯಥಾ ನ್ ಶಕ್ತ ೀ ಪರ ೈಃ ಶರಿೀರವಾಙ್ಮನ ೂೀನ್ುಗಾ ॥೧೧.೧೫೧ll

ಬ ೀರ ಯಾರ ೂಬಬರಂದ ಮಾಡಲಸಾಧ್ವಾದ ಕ ಲಸ,

ಕಾರರ್ಣವರದ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳುಳವ ಋಷ ಆ ದುವಾಥಸ.
ಅಂಥಾ ವಚಿರ್ತರವಾದ ಋಷರ್ಯ ಸ ೀವಾರೂಪ್ವಾದ ವಶ ೀಷ್ ಕಮಥ,
ಪ್ೃಥ ದ ೀಹ ಮಾರ್ತು ಮನದಿಂದವರ ಇಂಗಿರ್ತ ತಳಿದು ಸ ೀವಸದ ಮಮಥ.

ಸ್ ವತುರತರಯೀದ್ಶಂ ತಯಾ ರ್ಯಥಾವದ್ಚಿಾಯತಃ ।

ಉಪಾದಿಶತ್ ಪರಂ ಮನ್ುಂ ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೀವವಶ್ದ್ಮ್ ॥೧೧.೧೫೨॥

ಹಿೀಗ ಸ ೀವ ಮಾಡುತ್ಾು ಬಂದಳು ಕುಂತ ಒಂದುವಷ್ಥ,

ಆ ಸಮರ್ಯಕ ೆ ರ್ತುಂಬಿರ್ತುು ಅವಳಿಗ ಹದಿಮೂರು ವಷ್ಥ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 981

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅವಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತರಾಗಿ ಸಂರ್ತುಷ್ುರಾದರು ಮುನಿ ದುವಾಥಸ,

ಕ ೂಟುರು ದ ೀವತ್ ಗಳ ವಶಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವ ಮಂರ್ತರದ ಉಪ್ದ ೀಶ.

ಋತೌ ತು ಸಾ ಸ್ಮಾಪುಿತಾ ಪರಿೀಕ್ಷಣಾಯಾ ತನ್ಮನ ೂೀಃ।

ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯದ್ ದಿವಾಕರಂ ಸ್ ಚಾsಜಗಾಮ ತತ್ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೧೧.೧೫೩ ॥

ಮೊದಲ ಋರ್ತುಸಾನನ್ಾನಂರ್ತರ ಪ್ೃಥ ಕುರ್ತೂಹಲದಿ ಮಾಡಿದಳು ಮಂರ್ತರಪ್ರೀಕ್ಷ,

ಮಂರ್ತರ ಪ್ಠಿಸ ಕರ ದವಳಿಗ ಸೂರ್ಯಥದ ೀವ ತ್ಾನು ಆಗಿಯೀ ಬಿಟು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷ.

ತತ ೂೀ ನ್ ಸಾ ವಿಸ್ಜಞಯತುಂ ಶಶಾಕ ತಂ ವಿನಾ ರತಿಮ್ ।

ಸ್ುವಾಕಾರ್ಯತನತ ೂೀsಪಿ ತಾಮಥಾsಸ್ಸಾದ್ ಭಾಸ್ಾರಃ ॥೧೧.೧೫೪॥

ಹಿೀಗ ಬಂದ ಸೂರ್ಯಥ ರ್ತನನನುನ ಸ ೀರದಂತ್ ಕುಂತ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನದ ವವಧ ಬಗ ,

ಘಟನ್ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಭಾಸೆರ ಕುಂತರ್ಯ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ ಪ್ಡ ದವಳ ಒಪ್ಾಗ .

ಸ್ ತತರ ಜಜ್ಞಿವಾನ್ ಸ್ಾರ್ಯಂ ದಿಾತಿೀರ್ಯರೂಪಕ ೂೀ ವಿರ್ುಃ ।

ಸ್ವಮಮಯದಿವ್ಕುರ್ಣಡಲ್ ೂೀ ಜಾಲನಿನವ ಸ್ಾತ ೀಜಸಾ ॥೧೧.೧೫೫ ॥

ಸೂರ್ಯಥ ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ಚ ಂದ,

ದಿವ್ ಕವಚ ಕುಂಡಲಗಳ ಸಮೀರ್ತ ಕಾಂತಯಿಂದ ಬ ಳಗುತ್ಾು ನಿಂದ.

ಪುರಾ ಸ್ ವಾಲ್ಲಮಾರರ್ಣಪರರ್ೂತದ್ ೂೀಷ್ಕಾರಣಾತ್ ।

ಸ್ಹಸ್ರವಮಮಯನಾಮಿನಾsಸ್ುರ ೀರ್ಣ ವ ೀಷುತ ೂೀsಜನಿ ॥೧೧.೧೫೬॥

ಹಿಂದ ಅವನು ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದಾರ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾದ ದ ೂೀಷ್,

ಹುಟ್ಟು ಬಂದಿದಾ ಸಹಸರವಮಥನ್ ಂಬ ಅಸುರ ಸುರ್ತುುವರದುಕ ೂಂಡ ಆವ ೀಶ.

ರ್ಯಥಾ ಗರಹ ೈವಿಯದ್ೂಷ್್ತ ೀ ಮತಿನ್ನೃಯಣಾಂ ತಥ ೈವ ಹಿ ।

ಅರ್ೂಚಾ ದ್ ೈತ್ದ್ೂಷತಾ ಮತಿದಿಾಯವಾಕರಾತಮನ್ಃ ॥೧೧.೧೫೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 982

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಹ ೀಗ ಮನುಷ್್ರ ಬುದಿಾಗ ಸೂಯಾಥದಿ ಗರಹಗಳಿಂದ ಆಗುರ್ತುದ ೂೀ ಕ ಡುಕು,

ಹಾಗ ಯೀ ದಿವಾಕರನ ಬುದಿಾಗೂ ಆವರಸಕ ೂಂಡಿರ್ತು ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಮಂಕು.

ತತಾsಪಿ ರಾಮಸ ೀವನಾದ್ಾರ ೀಶಾ ಸ್ನಿನಧ್ಾನ್ರ್ಯುಕ್ ।

ಸ್ುದ್ಶಯನಿೀರ್ಯಕರ್ಣ್ಯತಃ ಸ್ ಕರ್ಣ್ಯನಾಮಕ ೂೀsರ್ವತ್ ॥೧೧.೧೫೮॥

ಹಿೀಗ ಅಲ್ಲಲ ಸೂರ್ಯಥದ ೀವ ಹುಟ್ಟುದಾರೂ ಕೂಡಾ ಅಸುರಾವ ೀಶದಿಂದ,

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸನಿನಧ್ಾನವರ್ತುಲ್ಲಲ ಸುಗಿರೀವವತ್ಾರದ ಪ್ೂವಥ ಸ ೀವ ಯಿಂದ.
ಅವನು ಅಂದವಾದ ಕಿವರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ಬಂದ,
ಹಾಗ ಂದ ೀ ಕರ್ಣಥ ಎಂಬ ಹ ಸರು ಉಳಳವನ್ಾದ.

ಸ್ ರತನಪೂರ್ಣ್ಯಮಞ್ುಞಷಾಗತ ೂೀ ವಿಸ್ಜಞಯತ ೂೀ ಜಲ್ ೀ ।

ಜನಾಪವಾದ್ಭಿೀತಿತಸ್ತಯಾ ರ್ಯಮಸ್ಾಸ್ುದ್ುಾರಯತಮ್ ॥೧೧.೧೫೯॥

ನ್ದಿೀಪರವಾಹತ ೂೀ ಗತಂ ದ್ದ್ಶಯ ಸ್ೂತನ್ನ್ಾನ್ಃ ।

ತಮಗರಹಿೀತ್ ಸ್ರತನಕಂ ಚಕಾರ ಪುತರಕಂ ನಿಜಮ್ ॥೧೧.೧೬೦॥

ಬಾಲ್ ಕುಂತಗ ಆವರಸರ್ತು ಸಹಜವಾದ ಜನ್ಾಪ್ವಾದದ ಭಿೀತ,

ರತ್ಾನಭರರ್ತ ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯಲ್ಲಲಟುವನ ರ್ಯಮುನ್ ಗ ಬಿಟುಳು ಕುಂತ.
ನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಗುತುರುವ ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯ ನ್ ೂೀಡಿದ ಅಧರರ್ನ್ ಂಬ ೂಬಬ ಸೂರ್ತ,
ಸಾೀಕರಸುತ್ಾು ಆ ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯ ರ್ತನನ ಮಗನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ಆರ್ತ.
ವಧಲ್ಲಖಿರ್ತ ನ್ಾಟಕದಲ್ಲಲ ಸೂರ್ತ ಅಧರರ್ನದೂ ಒಂದು ಪಾರ್ತರ,
ಅವನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಬ ಳ ದ ಕರ್ಣಥ ಕರ ರ್ಯಲಾಡುತ್ಾುನ್ ಸೂರ್ತಪ್ುರ್ತರ.

ಸ್ೂತ ೀನಾಧಿರಥ ೀನ್ ಲ್ಾಳಿತತನ್ುಸ್ತದ್ಾೂರ್ಯ್ಯಯಾ ರಾಧಯಾ ।

ಸ್ಂವೃದ್ ೂಧೀ ನಿಖಿಲ್ಾಃ ಶುರತಿರಧಿಜಗೌ ಶಾಸಾಾಣಿ ಸ್ವಾಯಣಿ ಚ ।
ಬಾಲ್ಾ್ದ್ ೀವ ಮಹಾಬಲ್ ೂೀ ನಿಜಗುಣ ೈಃ ಸ್ಮಾೂಸ್ಮಾನ ೂೀsವಸ್-
ನಾನಮಾನsಸೌ ವಸ್ುಷ ೀರ್ಣತಾಮಗಮದ್ಸಾ್sಸೀದ್ಧಯಮಾ ತದ್ ವಸ್ು ॥೧೧.೧೬೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 983

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಆ ಅಧರರ್ನ್ ಂಬ ಸೂರ್ತ ಮರ್ತುವನ ಮಡದಿಯಾದ ರಾಧ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ,

ಬ ಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಕರ್ಣಥ ವ ೀದ ಶಾಸರ ಕಲ್ಲರ್ಯುರ್ತು ಅವರ ಪಾಲನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ.
ಸಂಪ್ತುನ್ ೂಂದಿಗ ಬಂದವನ್ಾದಾರಂದ ವಸುಷ್ ೀರ್ಣ ಎಂದವನ ಹ ಸರು,
ಮಹಾಬಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಬ ಳಗುತುರ್ತುು ಕುಂತರ್ಯ ಮೊದಲ ಬಸರು.

ಅರ್ ಕುನಿತೀ ದ್ತಾತ ಸಾ ಪಾಣ ೂಡೀಃ ಸ ೂೀsಪ ್ೀತಯಾ ಚಿರಂ ರ ೀಮೀ ।

ಶ್ರಾಚೂಛದ್ಾರಯಂ ಜಾತಾಂ ವಿದ್ುರ ೂೀsವಹದ್ಾರುಣಿೀಂ ಗುಣಾಢಾ್ಂ ಚ ॥೧೧.೧೬೨ ॥

ಕರ್ಣಥನ ಹುಟ್ಟುನ ನಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಕುಂತ,

ಪಾಂಡುವಗ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಾುದಳವನ ಹ ಂಡತ.
ಪಾಂಡುರಾಜನದು ಕುಂತಯಡನ್ ಅನ್ ೀಕ ವಷ್ಥಗಳ ವಹಾರ,
ಕುಂತೀಪ್ರ್ತ ಶ್ರನ ಶ್ದರಸರೀಪ್ುತರ ಆರುಣಿರ್ಯ ವರಸದ ವದುರ.

ಅರ್ ಚತಾತಯರ್ಯನ್ನಾಮಾ ಮದ್ ರೀಶಃ ಶಕರತುಲ್ಪುತಾರತಿ್ೀಯ ।

ಕನಾ್ರತನಂ ಚ ೀಚಛಂಶಾಕ ರೀ ಬಾರಹಮಂ ತಪ್ೀ ವರಂ ಚಾsಪ ॥೧೧.೧೬೩॥

ಋತ್ಾರ್ಯನ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಮದರದ ೀಶದ ದ ೂರ ,

ಇಂದರಸಮಪ್ುರ್ತರ,ಕನ್ಾ್ರರ್ತನಕಾೆಗಿ ಬರಹಮರ್ತಪ್ದ ಮೊರ .
ಸಂಬಂಧರ್ತ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ವರವಾರ್ಯುು ಅವನ ಕ ೈಸ ರ .

ಪರಹಾಿದ್ಾವರಜ ೂೀ ರ್ಯಃ ಸ್ಹಾಿದ್ ೂೀ ನಾಮತ ೂೀ ಹರ ೀರ್ಯಕತಃ ।

ಸ ೂೀsರ್ೂದ್ ಬರಹಮವರಾನ ತೀ ವಾಯೀರಾವ ೀಶರ್ಯುಕ್ ಸ್ುತ ೂೀ ರಾಜ್ಞಃ ॥೧೧.೧೬೪॥

ಪ್ರಹಾಲದನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಸಹಾಲದ ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರಮ ಭಕುನ್ಾಗಿದಾ,

ಬರಹಮವರದಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರಣಾವ ೀಶದಿಂದ ಋತ್ಾರ್ಯನನ ಮಗನ್ಾದ.

ಸ್ ಮಾರುತಾವ ೀಶವಶಾತ್ ಪೃರ್ಥವಾ್ಂ ಬಲ್ಾಧಿಕ ೂೀsರ್ೂದ್ ವರತಶಾ ಧ್ಾತುಃ ।

ಶಲ್ಶಾ ನಾಮಾನsಖಿಲಶತುರಶಲ್ ೂ್ೀ ಬರ್ೂವ ಕನಾ್sಸ್್ ಚ ಮಾದಿರ ನಾಮಿನೀ ॥೧೧.೧೬೫॥

ಅವನಲ್ಲಲರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶ ಬರಹಮದ ೀವರ ವರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 984

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಬಲ್ಾಢ್ನ್ಾಗಿ ಎಲಲ ರಾಜರಗ ಮುಳಿಳನಂತದಾ ಶಲ್ನ ತ್ ರ.

ಮಾದಿರ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಕನ್ ್ರ್ಯ ಹುಟ್ಾುರ್ಯುು ಅವನ ದಾಾರ.

ಸಾ ಪಾರ್ಣುಡಭಾಯ್ೈಯವ ಚ ಪೂವಯಜನ್ಮನ್್ರ್ೂತ್ ಪುನ್ಶಾ ಪರತಿಪಾದಿತಾsಸ ೈ ।

ಶಲ್ಶಾ ರಾಜ್ಂ ಪಿತೃದ್ತತಮಞ ್ಞೀ ಜುಗ ೂೀಪ ಧಮೇಯರ್ಣ ಸ್ಮಸ್ತಶಾಸ್ಾವಿತ್ ॥೧೧.೧೬೬॥

ಮಾದಿರಯಾಗಿದಾಳು ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಪಾಂಡುವನ ಹ ಂಡತ,

ಈಗ ಮತ್ ು ಪಾಂಡುವಗ ಕ ೂಡಲಾಟುು ಆದಳು ಅವನ ಸತ.
ಶಲ್ಗ ರ್ತಂದ ಯಿಂದ ಬಂದ ರಾಜ್ ಅಧಕಾರ,
ಶಾಸರ ತಳಿದು ಧಮಥದಿ ಮಾಡಿದ ರಾಜ್ಭಾರ.

ಅಥಾಙ್ೆನಾರತನಮವಾಪ್ ತದ್ ದ್ಾರ್ಯಂ ಪಾರ್ಣುಡಸ್ುತ ಭ ೂೀಗಾನ್ ಬುರ್ುಜ ೀ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತಃ ।

ಅಪಿೀಪಲದ್ ಧಮಮಯಸ್ಮಾಶರಯೀ ಮಹಿೀಂ ಜ ್ೀಷಾಾಪಚಾಯೀ ವಿದ್ುರ ೂೀಕತಮಾಗೆಯತಃ ॥೧೧.೧೬೭॥

ಕುಂತೀ ಮಾದಿರೀ ಎಂಬ ಇಬಬರು ಹ ಂಡರಂದ ಪಾಂಡುವನ ಸುಖ ಭ ೂೀಗ,

ಧಮಾಥಶ್ರರ್ತ ಅರ್ಣ್ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಧನಿಕನ ಮಾಡುವ ರ್ಯುವರಾಜ ಯೀಗ.
ವದುರ ಹ ೀಳಿದ ನಿೀತಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರಪಾಲನ್ಾ ಯಾಗ.

ಭಿೀಷ ೂೇ ಹಿ ರಾಷ ಾೀ ಧೃತರಾಷ್ಾಮೀವ ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ಪಾರ್ಣುಡಂ ರ್ಯುವರಾಜಮೀವ ।

ಚಕ ರೀ ತಥಾsಪ್ನ್ಧ ಇತಿ ಸ್ಮ ರಾಜ್ಂ ಚಕಾರ ನಾಸಾವಕರ ೂೀಚಾ ಪಾರ್ಣುಡಃ ॥೧೧.೧೬೮ ॥

ಭಿೀಷ್ಮರಂದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನನುನ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಪಾಂಡುವನುನ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗಿ ನ್ ೀಮಕ,

ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾದರೂ ಅರ್ಣ್ ಅಂಧನ್ಾದಾರಂದ ಪಾಂಡುವನದ ೀ ರಾಜ್ಭಾರದ ಕಾರ್ಯಕ.

ಭಿೀಷಾಮಮಿಬಕ ೀಯೀಕ್ತತಪರಃ ಸ್ದ್ ೈವ ಪಾರ್ಣುಡಃ ಶಶಾಸಾವನಿಮೀಕವಿೀರಃ ।

ಅಥಾsಮಿಬಕ ೀಯೀ ಬಹುಭಿಶಾ ರ್ಯಜ್ಞ ೈರಿೀಜ ೀ ಸ್ಪಾರ್ಣುಡಶಾ ಮಹಾಧನೌಘೈಃ ॥೧೧.೧೬೯॥

ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಭಿೀಷ್ಮರ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮೀಲ್ಲಾಚಾರಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭೂಮಿರ್ಯ ಪಾಲನ್ ,

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಸಂಪ್ರ್ತುು ಬಳಸ ವಶ ೀಷ್ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ ಭಗವದಾರಾಧನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 985

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ನ ೈಷಾ ವಿರ ೂೀಧ್ ೀ ಕುರುಪಾರ್ಣಡವಾನಾಂ ತಿಷ ಾೀದಿತಿ ವಾ್ಸ್ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯಸ್ದ್ುೆರ್ಣಃ ।

ಸ್ಾಮಾತರಂ ಸಾಾಶರಮಮೀವ ನಿನ ್ೀ ಸ್ುನಷ ೀ ಚ ತಸಾ್ ರ್ಯರ್ಯತುಃ ಸ್ಮ ತಾಮನ್ು ॥೧೧.೧೭೦॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣವುಳಳ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಯೀಚನ್ ,

ರ್ತಟುದಿರಲ್ ಂದು ತ್ಾಯಿ ಸರ್ತ್ವತಗ ಕೌರವ ಪಾಂಡವ ಕಾಳಗದ ವ ೀದನ್ .
ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ ಆಕ ಇರಬಾರದ ಂದು ರ್ತಮಮ ಆಶರಮಕ ಕರ ದ ೂರ್ಯು್ವಕ ,
ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಸ ೂಸ ರ್ಯರಬಬರು ವದುರನ ತ್ಾಯಿ ಅವರನುನ ಅನುಸರಸುವಕ .
ಸ್ುತ ೂೀಕತಮಾಗ ೆೀಯರ್ಣ ವಿಚಿನ್ಾ ತಂ ಹರಿಂ ಸ್ುತಾತಮನಾ ಬರಹಮತಯಾ ಚ ಸಾ ರ್ಯಯೌ ।
ಪರಂ ಪದ್ಂ ವ ೈಷ್್ವಮೀವ ಕೃಷ್್ಪರಸಾದ್ತಃ ಸ್ಾರ್ಯ್ಯರ್ಯತುಃ ಸ್ುನಷ ೀ ಚ ॥೧೧.೧೭೧॥

ಸರ್ತ್ವತಯಿಂದ ಮಗ ವಾ್ಸರು ಹ ೀಳಿದ ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ ಅನುಸಂಧ್ಾನಪ್ೂವಥಕ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಚಿಂರ್ತನ್ ,

ಹಾಗ ಧ್ಾ್ನಿಸ ವ ೈಷ್್ವಲ್ ೂೀಕ ಹ ೂಂದಿದಳಾಕ ; ಸ ೂಸ ರ್ಯರದೂ ದ ೈವಾನುಗರಹದ ಸಾಗಾಥರ ೂೀಹಣ .

ಮಾತಾ ಚ ಸಾ ವಿದ್ುರಸಾ್sಪ ಲ್ ೂೀಕಂ ವ ೈರಿಞ್ಾಮನ ಾೀವ ಗತಾsಮಿಬಕಾಂ ಸ್ತಿೀ ।

ವಾ್ಸ್ಪರಸಾದ್ಾತ್ ಸ್ುತಸ್ದ್ುೆಣ ೈಶಾ ಕಾಲ್ ೀನ್ ಮುಕ್ತತಂ ಚ ಜಗಾಮ ಸ್ನ್ಮತಿಃ ॥೧೧.೧೭೨ ॥

ವದುರನ ತ್ಾಯಿ ಕೂಡಾ ಅಂಬಿಕ ರ್ಯನುನ ಅನುಸರಸ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ ,

ವಾ್ಸಾನುಗರಹ ವದುರನ ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕ ಸ ೀರುತ್ಾುಳ .
ಕಾಲ್ಾಂರ್ತರದ ಸಾಧನ್ ಯಿಂದ ಮುಕಿುರ್ಯನೂನ ಮುಂದ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ .

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾsಪಿ ಕರಮಯೀಗತ ೂೀsಗಾತ್ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ನ ೈವ ತಥಾsಮಿಬಕಾ ರ್ಯಯೌ ।

ರ್ಯಥಾರ್ಯಥಾ ವಿಷ್ು್ಪರಶ್ಾದ್ಾತಾಮ ತಥಾತಥಾ ಹ್ಸ್್ ಗತಿಃ ಪರತರ ॥೧೧.೧೭೩॥

ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ಗ ಕೂಡಾ ಭಕಿುಮಾಗಥದ ಬ ಳವಣಿಗ ನಂರ್ತರ ವ ೈಷ್್ವಲ್ ೂೀಕ ಪಾರಪ್ು.

ದುಬುಥದಿಾರ್ಯ ಅಂಬಿಕ ಗ ಅವಳ ನಡ ರ್ಯನನುಸರಸ ಪ್ರಮಗತಯಾರ್ಯುು ನ್ಾಸು.
ಸಾಧಕರದು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಗಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಉಪಾಸನ್ಾಮಾಗಥ,
ಅದನನನುಸರಸ ಆಗುವ ಅವರವರ ಗತ ಹ ೂಂದುವ ಭಾಗ್.

ಪಾರ್ಣುಡಸ್ತತ ೂೀ ರಾಜ್ರ್ರಂ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜ ್ೀಷ ಾೀsನ್ುಜ ೀ ಚ ೈವ ವನ್ಂ ಜಗಾಮ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 986

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಪತಿನೀದ್ಾಯೀನಾನ್ುಗತ ೂೀ ಬದ್ಯಾ್ಯಮುವಾಸ್ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಪಾಲ್ಲತಾಯಾಮ್ ॥೧೧.೧೭೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪಾಂಡುರಾಜ ತ್ಾನು ಪಾಲ್ಲಸುತುದಾ ರಾಜ್ಭಾರ,

ಹಿರರ್ಯಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಕಿರವದುರನಿಗ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಹಸಾುಂರ್ತರ.
ಪ್ತನರ್ಯರ ೂಡಗೂಡಿ ಕಾಡಿಗ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ ಪಾಂಡುರಾಜ ಆಗ,
ರ್ಯಮಸುರ್ತ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾಲನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಬದರವಾಸದ ಯೀಗ.

ಗೃಹಾಶರಮೀಣ ೈವ ವನ ೀ ನಿವಾಸ್ಂ ಕುವಯನ್ ಸ್ ಭ ೂೀಗಾನ್ ಬುರ್ುಜ ೀ ತಪಶಾ ।

ಚಕ ರೀ ಮುನಿೀನ ಾರೈಃ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ಜಗತಪತಿಂ ರಮಾಪತಿಂ ರ್ಕ್ತತರ್ಯುತ ೂೀsಭಿಪೂಜರ್ಯನ್ ॥೧೧.೧೭೫ ॥

ಪಾಂಡುರಾಜ ಗೃಹಸಾ್ಶರಮದಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡುರ್ತು,

ಯೀಗ್ವಾದ ಭ ೂೀಗಗಳ ತ್ಾನು ಅನುಭವಸುರ್ತು,
ಋಷ ಮುನಿಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಉಚಿರ್ತ ಸಾಧನ್ ,
ಮಾಡಿದ ರಮರ್ಯರಸ ಬದರೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಆರಾಧನ್ .

ಸ್ ಕಾಮತ ೂೀ ಹರಿರ್ಣತಾಂ ಪರಪನ್ನಂ ದ್ ೈವಾದ್ೃಷಂ ಗಾರಮ್ಕಮಾಮಯನ್ುಷ್ಕತಮ್ ।

ವಿದ್ಾಧವ ಶಾಪಂ ಪಾರಪ ತಸಾಮತ್ ಸಾಯಾ ರ್ಯುಙ್ಮರಿಷ್್ಸೀತ ್ೀವ ಬರ್ೂವ ಚಾsತತಯ ॥೧೧.೧೭೬ ॥

ನ್್ಸಷ್ು್ರುಕತಃ ಪೃರ್ಯಾ ಸ್ ನ ೀತಿ ಪರಣಾಮಪೂವಯಂ ನ್್ವಸ್ತ್ ತಥ ೈವ ।

ತಾಭಾ್ಂ ಸ್ಮೀತಃ ಶತಶೃಙ್ೆಪವಯತ ೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸಾ್sಶರಮಮದ್ಧಯಗ ೀ ಪುರಃ ॥೧೧.೧೭೭॥

ದ ೈವದಂಕಲಾದಂತ್ ನಡ ವ ಎಲ್ಾಲ ಚಟುವಟ್ಟಕ ಗಳ ಆಟ,

ಪಾಂಡು ನ್ ೂೀಡುವ ಮೈರ್ುನದಿ ತ್ ೂಡಗಿದ ಜಂಕ ಕೂಟ.
ಜಂಕ ರ್ಯ ವ ೀಷ್ದಲ್ಲಲದಾ ಋಷಗ ಪಾಂಡು ಬಾರ್ಣ ಬಿಟು,
ಹ ರ್ಣ್ ಸ ೀರದಾಗ ನಿನಗ ಸಾವ ಂದು ಆ ಋಷ ಶಾಪ್ ಕ ೂಟು.
ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್ದಿಂದ ಬ ಂದ ಪಾಂಡುವಗ ಆಗುರ್ತುದ ಸನ್ಾ್ಸದ ಬರ್ಯಕ ,
ಕುಂತಯಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುು ಶರ್ತಶೃಂಗದ ನ್ಾರಾರ್ಯಣಾಶರಮದಲ್ಲಲರುವಕ .

ತಪ್ೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಸ್ ಚಚಾರ ತಾಭಾ್ಂ ಸ್ಮನಿಾತಃ ಕೃಷ್್ಪದ್ಾಮುಬಜಾಶರರ್ಯಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 987

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ತತುಙ್ೆಪೂತದ್ು್ಸ್ರಿದ್ಾರಾಮೂಃ ಸ್ದ್ಾವಗಾಹಾತಿಪವಿತಿರತಾಙ್ೆಃ ॥೧೧.೧೭೮ ॥

ರ್ತನಿನಬಬರು ಹ ಂಡಂದಿರ ೂಡನ್ ಸದಾ ಕೃಷ್್ಪಾದದ ಸಮರಣ ,

ಕೃಷ್್ಪಾದ ೂೀದಕ ಗಂಗಾಸಾನನ್ಾನಂರ್ತರ ರ್ತಪ್ಸುನ ಆಚರಣ .

ಏತಸಮನ ನೀವ ಕಾಲ್ ೀ ಕಮಲರ್ವಶ್ವಾಗ ರೀಸ್ರಾಃ ಶಕರಪೂವಾಯ

ರ್ೂಮಾ್ ಪಾಪಾತಮದ್ ೈತ ್ೈರ್ುಯವಿ ಕೃತನಿಲಯೈರಾಕರಮಂ ಚಾಸ್ಹನಾಾ ।
ಈರ್ಯುದ್ ಾೀಯವಾದಿದ್ ೀವಂ ಶರರ್ಣಮಜಮುರುಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಷಾಡುೆರ್ಣ್ಮೂತಿತಯಂ
ಕ್ಷ್ೀರಾಬೌಧ ನಾಗಭ ೂೀಗ ೀ ಶಯತಮನ್ುಪಮಾನ್ನ್ಾಸ್ನ ೂಾೀಹದ್ ೀಹಮ್ ॥೧೧.೧೭೯॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸವಾಗಿದಾ ಪಾಪ್ಷ್ಠ ದ ೈರ್ತ್ರ ಆಕರಮರ್ಣ,

ಸಹಿಸಲ್ಾಗದ ಭೂತ್ಾಯಿ ಬರಹಮ ರುದರ ಇಂದಾರದಿಗಳ ಸಾರದಳು ಆ ಕ್ಷರ್ಣ.
ದ ೀವತ್ ಗಳದ ೀವ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ ಷ್ಡುಗರ್ಣಗಳ ಆಗರ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದ ಶ ೀಷ್ಶಾಯಿ ದ ೂರ ,
ಅಂಥಾ ಸವಥಸಮರ್ಥ ಪ್ೂಣಾಥನಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸುುತಸುರ್ತು ಇಟುರವನಲ್ಲಲ ಮೊರ .

ಊಚುಃ ಪರಂ ಪುರುಷ್ಮೀನ್ಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತಂ ಸ್ೂಕ ತೀನ್ ತ ೀsಬಞಜಮುಖಾ ಅಪಿ ಪೌರುಷ ೀರ್ಣ ।

ಸ್ುತತಾಾ ಧರಾsಸ್ುರವರಾಕರಮಣಾತ್ ಪರ ೀಶ ಖಿನಾನ ರ್ಯತ ೂೀ ಹಿ ವಿಮುಖಾಸ್ತವ ತ ೀsತಿಪಾಪಾಃ
॥೧೧.೧೮೦॥

ಬರಹಾಮದಿದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಅನಂರ್ತಶಕಿುರ್ಯ ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕುದಿಂದ ಆರಾಧನ್ ,

ಅತಪಾಪ್ಗಳಾದ, ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ವಮುಖರಾದ ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಭೂದ ೀವ ಅನುಭವಸುತುರುವ ದುಃಖದ
ನಿವ ೀದನ್ .

ದ್ುಸ್ುಙ್ೆತಿರ್ಯವತಿ ಭಾರವದ್ ೀವ ದ್ ೀವ ನಿತ್ಂ ಸ್ತಾಮಪಿ ಹಿ ನ್ಃ ಶೃರ್ಣು ವಾಕ್ಮಿೀಶ ।

ಪೂವಯಂ ಹತಾ ದಿತಿಸ್ುತಾ ರ್ವತಾ ರಣ ೀಷ್ು ಹ್ಸ್ಮತಿಾಯಾತ್ಯಮಧುನಾ ರ್ುವಿ ತ ೀSಭಿಜಾತಾಃ
॥೧೧.೧೮೧॥

ದ ೀವಾ, ಸಜಜನರಗ ಯಾವಾಗಲೂ ದುಜಥನರ ಸಮಾಗಮ ದುಭಥರ,

ಹಿಂದ ನಿೀನು ಮಾಡಿದಿಾ ನಮಗಾಗಿ ದಿತಮಕೆಳಾದ ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಂಹಾರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 988

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಈಗ ಅವರ ಲಲರೂ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುಬಂದು ಆಗಿದಾಾರ ಭೂಭಾರ.

ಆಸೀತ್ ಪುರಾ ದಿತಿಸ್ುತ ೈರಮರ ೂೀತತಮಾನಾಂ ಸ್ಙ್ಕ್ೆರಮ ಉತತಮಗಜಾಶಾರರ್ದಿಾಪದಿೂಃ ।

ಅಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀಶತಮಹೌಘಮಹೌಘಮೀವ ಸ ೈನ್್ಂ ಸ್ುರಾತಮಕಮರ್ೂತ್ ಪರಮಾಸ್ಾರ್ಯುಕತಮ್
॥೧೧.೧೮೨॥

ಹಿಂದ ೂಮಮ ದ ೈರ್ತ್ರಗೂ ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠರಗೂ ರ್ಯುದಾವಾದ ಸಮರ್ಯ,

ಆನ್ ಕುದುರ ರರ್ ಕಾಲ್ಾಳು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಮಹೌಘಗಳ ಸ ೈನ್ ಸಮೂಹ.

ತಸಾಮನ್ಮಹೌಘಗುರ್ಣಮಾಸ್ ಮಹಾಸ್ುರಾಣಾಂ ಸ ೈನ್್ಂ ಶ್ಲ್ಾಗಿರಿಮಹಾಸ್ಾಧರಂ ಸ್ುಘೂೀರಮ್ ।

ತ ೀಷಾಂ ರಥಾಶಾ ಬಹುನ್ಲಾಪರಿಪರಮಾಣಾ ದ್ ೀವಾಸ್ುರಪರವರಕಾಮುಮಯಕಬಾರ್ಣಪೂಣಾ್ಯಃ ।
ನಾನಾಮಬರಾರ್ರರ್ಣವ ೀಷ್ವರಾರ್ಯುಧ್ಾಢಾ್ ದ್ ೀವಾಸ್ುರಾಃ ಸ್ಸ್ೃಪುರಾಶು ಪರಸ್ಪರಂ ತ ೀ ॥೧೧.೧೮೩॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸ ೈನ್ಸಂಖ ್ಗಿಂರ್ತ ಮಹೌಘದಿಂದ ಗುಣಿರ್ತವಾದ ಭಾರೀ ಸ ೈನ್,

ಕಲುಲ ಬ ಟು ಅಸರಗಳ ಅತಭಯಾನಕ ಸ ೈನ್ವರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ಗರ್ಣದ ಅಧೀನ.
ಇಬಬರಲೂಲ ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಬಹು ನಲಾಪ್ರಮಾರ್ಣದ ರರ್ಗಳಿದಾವಂತ್ ,
ರ್ತರ ರ್ತರ ಬಟ್ ು ಆಭರರ್ಣಗಳ ವ ೀಷ್ ಆರ್ಯುಧದಿಂದ ರ್ಯುದಾಕಾೆಗಿ ಎದುರುಬದಿರಾದರಂತ್ .

ಜಘುನಗಿೆಯರಿೀನ್ಾರತಳಮುಷುಮಹಾಸ್ಾಶಸ ಾೈಶಾಕುರನ್ನಯದಿೀಶಾ ರುಧಿರೌಘವಹಾ ಮಹೌಘಮ್ ।

ತತರ ಸ್ಮ ದ್ ೀವವೃಷ್ಭ ೈರಸ್ುರ ೀಶಚಮಾಾ ರ್ಯುದ್ ಧೀ ನಿಸ್ೂದಿತ ಉತೌಘಬಲ್ ೈಃ ಶತಾಂಶಃ ॥೧೧.೧೮೪॥

ಹಿೀಗ ಸ ೀರದ ದ ೈರ್ತ್-ದ ೀವತ್ ಗಳ ರ್ಯುದಾ ಸಮರ್ಯದ ಆ ನ್ ೂೀಟ,

ಬ ಟು ಕ ೈರ್ತಳ ಮುಷಠ ಅಸರ ಶಸರಗಳಿಂದ ನಡ ದ ಆ ಹ ೂಡ ದಾಟ.
ಆ ರೀತರ್ಯ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ರಕುದ ಹ ೂಳ ನದಿಗಳು ಹರದವು ಆಗ,
ರ್ಯುದಾದಿ ನ್ಾಶವಾಯಿರ್ತು ದ ೈರ್ತ್ಸ ೈನ್ದ ನೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗ.

ಅಥಾsತಮಸ ೀನಾಮವಮೃದ್್ಮಾನಾಂ ವಿೀಕ್ಾಯಸ್ುರಃ ಶಮಬರನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಸ್ಸಾರ ಮಾಯಾವಿದ್ಸ್ಹ್̐ಮಾಯೀ ವರಾದ್ುಮೀಶಸ್್ ಸ್ುರಾನ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ॥೧೧.೧೮೫॥

ನ್ಾಶವಾಗುತುರುವ ರ್ತನನ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಮಾಯಾವದ ್ರ್ಯ ಬಲಲ ಶಂಬರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 989

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಕರ್ಣೆಟುುವದ ್, ರುದರವರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ತಪ್ಾಸುತ್ಾು ಬಂದ ಅಸುರ.

ಮಾಯಾಸ್ಹಸ ರೀರ್ಣ ಸ್ುರಾಃ ಸ್ಮದಿಾಯತಾ ರಣ ೀ ವಿಷ ೀದ್ುಃ ಶಶ್ಸ್ೂರ್ಯ್ಯಮುಖಾ್ಃ ।

ತಾನ್ ವಿಕ್ಷಯ ವಜರೀ ಪರಮಾಂ ತು ವಿದ್ಾ್ಂ ಸ್ಾರ್ಯಮುೂದ್ತಾತಮ್ ಪರರ್ಯುಯೀಜ ವ ೈಷ್್ವಿೀಮ್॥೧೧.೧೮೬॥

ಶಂಬರಾಸುರನಿಂದ ಸಾವರಾರು ಮಾಯಗಳ ಜಾಲ,

ಚಂದರ ಸೂಯಾಥದಿಗಳು ಆಯಾಸಗ ೂಂಡ ಆ ಕಾಲ.
ಇದ ಲಲವನೂನ ನ್ ೂೀಡುತುದಾ ಇಂದರದ ೀವ ಆಗ,
ಶಂಬರನ ಮೀಲ್ ಮಾಡಿದ ವ ೈಷ್್ವವದ ್ ಪ್ರಯೀಗ.

ಸ್ಮಸ್ತಮಾಯಾಪಹಯಾ ತಯೈವ ವರಾದ್ ರಮೀಶಸ್್ ಸ್ದ್ಾsಪ್ಸ್̐ಹ್ಯಾ ।

ಮಾಯಾ ವಿನ ೀಶುದಿಾಯತಿಜ ೀನ್ಾರಸ್ೃಷಾು ವಾರಿೀಶವಹಿನೀನ್ುಾಮುಖಾಶಾ ಮೊೀಚಿತಾಃ ॥೧೧.೧೮೭॥

ಎಲ್ಾಲ ಮಾಯಗಳನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡುವ ಆ ವ ೈಷ್್ವ ವದ ್ಯಿಂದ,

ನಿನನ ವರದಿಂದ ನ್ಾಶವಾಯಿರ್ತು ಶಂಬರ ನಿಮಿಥರ್ತ ಮಾಯಾಬಂಧ.
ಬಿಡುಗಡ ಯಾದ ವರುರ್ಣ ಅಗಿನ ಚಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ಾವೃಂದ.

ರ್ಯಮೀನ್ುಾಸ್ೂಯಾ್ಯದಿಸ್ುರಾಸ್ತತ ೂೀsಸ್ುರಾನ್ ನಿಜಘುನರಾಪಾ್ಯತವಿಕರಮಾಸ್ತದ್ಾ ।

ಸ್ುರ ೀಶಾರ ೀಣ ೂೀಜಞಯತಪೌರುಷಾ ಬಹೂನ್ ವಜ ರೀರ್ಣ ವಜರೀ ನಿಜಘಾನ್ ಶಮಬರಮ್ ॥೧೧.೧೮೮ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ಯಮಧಮಥ ಚಂದರ ಸೂರ್ಯಥ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬಲ ಮರಳಿದ ವಾ್ಪಾರ.

ದ ೀವ ೀಂದರನಿಂದ ವಧಥರ್ತಬಲವುಳಳ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಅಸುರರ ಸಂಹಾರ,
ದ ೀವ ೀಂದರನ ವಜಾರರ್ಯುಧಕ ೆ ಶಂಬರಾಸುರನ್ಾದ ತ್ಾನು ಆಹಾರ.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ದ್ಾನ್ವಲ್ ೂೀಕಪಾಲ್ ೀ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತಾ ದ್ುದ್ುರವುರಿನ್ಾರಭಿೀಷತಾಃ ।

ತಾನ್ ವಿಪರಚಿತಿತವಿಯನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಧನಿಾೀ ಸ್ಸಾರ ಶಕರಪರಮುಖಾನ್ ಸ್ುರ ೂೀತತಮಾನ್ ॥೧೧.೧೮೯॥

ಇಂದರನಿಂದ ಕ ೂನ್ ಗ ೂಳುಳತುರಲು ದ ೈರ್ತ್ರ ಒಡ ರ್ಯ ಶಂಬರನ ಆಟ,

ದ ೈರ್ತ್ರು ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ಪಾರರಂಭಿಸದರು ಜೀವ ಉಳಿಸಕ ೂಳಳಲು ಓಟ.
ಓಡುತುರುವ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ವಪ್ರಚಿತು ಎಂಬ ಅಸುರ ರ್ತಡ ದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 990

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಬಿಲುಲ ಹಿಡಿದ ವಪ್ರಚಿತು ಇಂದರ ಮುಂತ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಎದುರಾದ.

ವರಾದ್ಜ ೀಯೀನ್ ವಿಧ್ಾತುರ ೀವ ಸ್ುರ ೂೀತತಮಾಂಸ ತೀನ್ ಶರ ೈನಿನಯಪಾತಿತಾನ್ ।

ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಶಕರಂ ಚ ವಿಮೊೀಹಿತಂ ದ್ುರತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ತಂ ಪವನ್ಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೧೧.೧೯೦॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಬಾರ್ಣ,

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಬಿೀಳಿಸ ಇಂದರನ ಮೂಛ ಥಗ ೂಳಿಸ ಕಸಯಿರ್ತು ತ್ಾರರ್ಣ.
ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ರ್ತಡ ದ ಇದನ್ ನಲ್ಾಲ ಗಮನಿಸುತುದಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ.

ಅಸಾಾಣಿ ತಸಾ್ಸ್ಾವರ ೈನಿನಯವಾರ್ಯ್ಯ ಚಿಕ್ ೀಪ ತಸ ೂ್ೀರಸ ಕಾಞ್ಾನಿೀಮ್ ಗದ್ಾಮ್ ।

ವಿಚೂಣಿ್ಯತ ೂೀsಸೌ ನಿಪಪಾತ ಮೀರೌ ಮಹಾಬಲ್ ೂೀ ವಾರ್ಯುಬಲ್ಾಭಿನ್ುನ್ನಃ ॥೧೧.೧೯೧॥

ಪ್ವನ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಅಸರಗಳನುನ ರ್ತನನ ಅಸರಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದ,

ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಎದ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಬಂಗಾರದ ಗದ ರ್ಯ ತ್ಾ ಎಸ ದ.
ಪಾರರ್ಣ ಬಲಕ ೆ ವಪ್ರಚಿತು ಮೀರುಪ್ವಥರ್ತದ ಮೀಲ್ ಬಿದುಾ ಪ್ುಡಿಯಾದ.
ಅಥಾsಸ್ಸಾದ್ಾsಶು ಸ್ ಕಾಲನ ೀಮಿೀಸ್ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ರ್ಯಸ್್ ವರಂ ದ್ದ್ೌ ಪುರಾ ।
ಸ್ವ ೈಯರಜ ೀರ್ಯತಾಮಜ ೂೀsಸ್ುರಃ ಸ್ ಸ್ಹಸ್ರಶ್ೀಷ ೂೀಯ ದಿಾಸ್ಹಸ್ರಬಾಹುರ್ಯುಕ್ ॥೧೧.೧೯೨॥

ಹಿೀಗ ನಡ ದಮೀಲ್ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಘೂೀರ ಸಾವು,

ಕಾಲನ್ ೀಮಿಗಿರ್ತುು ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ರ್ಯ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾದ ಬರಹಮ ವರವು.
ಅಂಥಾ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ಬಂದ ಹ ೂಂದಿ ಸಾವರರ್ತಲ್ ಎರಡುಸಾವರ ಬಾಹು.

ತಮಾಪತನ್ತನ್ಂ ಪರಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಮಾರುತಸ್ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ದ್ತತವರಸ್ತವಯೈವ ।

ಹನ್ತವ್ ಇತ್ಸ್ಮರದ್ಾಶು ಹಿ ತಾಾಂ ತದ್ಾssವಿರಾಸೀಸ್ತವಮನ್ನ್ತಪೌರುಷ್ಃ ॥೧೧.೧೯೩॥

ರ್ಯುದಾಭೂಮಿಗ ಬರುತುರುವ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಮಾರುರ್ತ,

ನಿನ್ಾನಜ್ಞ ರ್ಯ ವರ ಹ ೂಂದಿದವ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಆಗಲ್ ಂದು ಹರ್ತ.
ಹಿೀಗ ಯೀಚಿಸ ನಿನನ ಸಮರಸದ ಆ ಪಾರರ್ಣದ ೀವ,
ಆಗಾಯಿರ್ತು ಅನಂರ್ತಪ್ರಾಕರಮದ ನಿನ್ಾನವಭಾಥವ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 991

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ತಮಸ್ಾಶಸಾಾಣಿ ಬಹೂನಿ ಬಾಹುಭಿಃ ಪರವಷ್ಯಮಾರ್ಣಂ ರ್ುವನಾಪತದ್ ೀಹಮ್ ।

ಚಕ ರೀರ್ಣ ಬಾಹೂನ್ ವಿನಿಕೃತ್ ಕಾನಿ ಚ ನ್್ವ ೀದ್ರ್ಯಶಾಾsಶು ರ್ಯಮಾರ್ಯ ಪಾಪಮ್ ॥೧೧.೧೯೪ ॥

ಅಸಂಖ್ ಬಾಹುಗಳಿಂದ ಅಸರಶಸರಗಳ ಸ ರ್ಯುರ್ತು ಭುವರ್ಯ ವಾ್ಪ್ಸದಾ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ,

ಅವನ ಕ ೈರ್ತಲ್ ಗಳ ಸುದಶಥನದಿ ಕರ್ತುರಸುತ್ಾು ಅವನ ದ ೀಹವ ರ್ಯಮಗ ಕ ೂಟ್ ು ನಿೀ ಭಕುಪ ರೀಮಿ.

ತತ ೂೀsಸ್ುರಾಸ ತೀ ನಿಹತಾ ಅಶ ೀಷಾತಾಯಾ ತಿರಭಾಗಾ ನಿಹತಾಶಾತುತ್ಯಮ್ ।

ಜಘಾನ್ ವಾರ್ಯುಃ ಪುನ್ರ ೀವ ಜಾತಾಸ ತೀ ರ್ೂತಳ ೀ ಧಮಮಯಬಲ್ ೂೀಪಪನಾನಃ ॥೧೧.೧೯೫॥

ದ ೈರ್ತ್ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಸಂಹಾರವಾದ ಆನಂರ್ತರ,

ಅಸುರರ ಮೂರು ಭಾಗ ನಿನಿನಂದಾರ್ಯುು ಸಂಹಾರ.
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಮುಗಿಸದ ಉಳಿದ ೂಂದು ಭಾಗದ ವಾ್ಪಾರ,
ಪಾರಂಪ್ರಕ ಧಮಥಬಲದಿ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು ಆಗಿ ಭೂಭಾರ.

ರಾಜ್ಞಾಂ ಮಹಾವಂಶಸ್ುಜನ್ಮನಾಂ ತು ತ ೀಷಾಮರ್ೂದ್ ಧಮಮಯಮತಿವಿಯಪಾಪಾ ।

ಶ್ಕ್ಾಮವಾಪ್ ದಿಾಜಪುಙ್ೆವಾನಾಂ ತಾದ್ೂಕ್ತತರಪ ್ೀಷ್ು ಹಿ ಕಾಚನ್ ಸಾ್ತ್ ॥೧೧.೧೯೬॥

ಭಾಗವರ್ತರಾದ ದ ೂಡಡ ರಾಜವಂಶದಲ್ಲಲ ಆ ದ ೈರ್ತ್ರ ಹುಟುು,

ಪಾಪ್ರಹಿರ್ತ ಧಮಥಪ್ರಜ್ಞ ಅವರಲ್ಲಲ ಬ ಳ ರ್ಯುತುರುವ ಗುಟುು.
ಶ ರೀಷ್ಠಬಾರಹಮರ್ಣರ ಪ್ರಭಾವದಿ ಭಕಿುಅಂಶ ಹುಟ್ಟುರಲೂ ಉಂಟು.

ತಾದ್ೂಕ್ತತಲ್ ೀಶಾಭಿರ್ಯುತಃ ಸ್ುಕಮಾಮಯ ವರಜ ೀನ್ನ ಪಾಪಾಂ ತು ಗತಿಂ ಕರ್ಞಚಾತ್ ।

ದ್ ೈತ ್ೀಶಾರಾಣಾಂ ಚ ತಮೊೀsನ್ಧಮೀವ ತಾಯೈವ ಕಿೃಪತಂ ನ್ನ್ು ಸ್ತ್ಕಾಮ ॥೧೧.೧೯೭॥
ನಿನನಲ್ಲಲ ಲ್ ೀಶಭಕಿುರ್ಯ ಹ ೂಂದಿ ಸರ್ತೆಮಥ ಮಾಡಿದವ ಎಂದೂ ನರಕ ಹ ೂಂದಲ್ಾರ,
ಹ ೀ ಸರ್ತ್ಕಾಮ ಸರ್ತ್ಸಂಕಲಾ ಮಹಾದ ೈರ್ತ್ರಗ ಅಂಧಂರ್ತಮಸ ುಂದು ನಿಂದ ೀ ನಿಧ್ಾಥರ.

ಧಮಯಸ್್ ಮಿತಾ್ಯತಾರ್ಯಾದ್ ವರ್ಯಂ ತಾಾಮಥಾಪಿವಾ ದ್ ೈತ್ಶುಭಾಪಿತಭಿೀಷಾ ।

ಸ್ಮಾಾತ್ಯಯಾಮೊೀ ದಿತಿಜಾನ್ ಸ್ುಕಮಮಯರ್ಣಸ್ತವದ್ೂಕ್ತತತಶಾಾಯವಯತುಂ ಚ ಶ್ೀಘರಮ್ ॥೧೧.೧೯೮॥

ಪ್ುರ್ಣ್ಕಮಥ ವ್ರ್ಥವಾದಿೀರ್ತು ಎಂಬುದು ನಮಮ ಭರ್ಯ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 992

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಹ ೀಗ ಸದಗತಯಾದಿೀರ್ತು ಎಂಬ ದಾಂದಾದ ಭಾವ.

ಧಮಥ ವ ೀದವಾಕ್ ಎಂದ ಂದೂ ಆಗಬಾರದಲಲವ ೀ ಸುಳುಳ,
ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಸುಕಮಥ ಭಕಿುಯಿಂದ ವಮುಖರಾಗಿಸ ರ್ತಳುಳ.

ರ್ಯ ಉಗರಸ ೀನ್ಃ ಸ್ುರಗಾರ್ಯಕಃ ಸ್ ಜಾತ ೂೀ ರ್ಯದ್ುಷ ಾೀಷ್ ತಥಾಭಿಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ತವ ೈವ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಮುಷ್್ ಪುತ ೂರೀ ಜಾತ ೂೀsಸ್ುರಃ ಕಾಲನ ೀಮಿಃ ಸ್ ಈಶ ॥೧೧.೧೯೯॥

ಉಗರಸ ೀನನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆ ಹಾಡುಗಾರ,

ಅದ ೀ ಹ ಸರನಿಂದ ಯಾದವರಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದಾಾನ್ ಅವತ್ಾರ.
ಉಗರಸ ೀನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ಎಂಬಸುರ.

ರ್ಯಸ್ತವತಿಾಯಾತ್ಯಂ ನ್ ಹತ ೂೀ ಹಿ ವಾರ್ಯುನಾ ರ್ವತಾಸಾದ್ಾತ್ ಪರಮಿೀಶ್ತಾsಪಿ ।

ಸ್ ಏಷ್ ಭ ೂೀಜ ೀಷ್ು ಪುನ್ಶಾ ಜಾತ ೂೀ ವರಾದ್ುಮೀಶಸ್್ ಪರ ೈರಜ ೀರ್ಯಃ ॥೧೧.೨೦೦॥

ನಿನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,

ನಿನನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ತ್ ಗ ರ್ಯಲ್ಲಲಲವೀ ಯಾರ ಉಸರು ಮರ್ತುು ಪಾರರ್ಣ.
ಅಂರ್ತಹಾ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯದು ಯಾದವರಲ್ಾಲಗಿದ ಹುಟುು,
ರುದರವರಬಲದಿಂದ ಅವನದಾಗಿದ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾದ ಪ್ಟುು.

ಸ್ ಔಗರಸ ೀನ ೀ ಜನಿತ ೂೀsಸ್ುರ ೀರ್ಣ ಕ್ ೀತ ರೀ ಹಿ ತದ್ೂರಪಧರ ೀರ್ಣ ಮಾರ್ಯಯಾ ।

ಗನ್ಧವಿಯಜ ೀನ್ ದ್ರಮಿಳ ೀನ್ ನಾಮಾನ ಕಂಸ ೂೀ ಜತ ೂೀ ಯೀನ್ ವರಾಚಛಚಿೀಪತಿಃ ॥೧೧.೨೦೧॥

ದರಮಿಳನ್ ಂಬ ಅಸುರನಿಂದ ಉಗರಸ ೀನನ ವ ೀಷ್ಧ್ಾರರ್ಣ,

ಅನ್ ೈತಕ ಸಮಾಗಮ ಆಯಿರ್ತು ಕಂಸನ ಹುಟ್ಟುಗ ಕಾರರ್ಣ.
ದ ೈರ್ತ್ ಕಂಸ ರುದರವರಬಲದಿಂದ ಜಯಿಸದಾ ಶಚಿೀಪ್ತರ್ಯನನ.

ಜತಾಾ ಜಲ್ ೀಶಂ ಚ ಹೃತಾನಿ ಯೀನ್ ರತಾನನಿ ರ್ಯಕ್ಾಶಾ ಜತಾಃ ಶ್ವಸ್್।

ಕನಾ್ವನಾತ್ಯಂ ಮಗಧ್ಾಧಿಪ ೀನ್ ಪರಯೀಜತಾಸ ತೀ ಚ ಹೃತ ೀ ಬಲ್ ೀನ್ ॥ ೧೧.೨೦೨ ॥

ಕಂಸ ಸಮುದರರಾಜನ ಗ ದುಾ ಅವನಿಂದ ರರ್ತನಗಳ ಅಪ್ಹರಸದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 993

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಜರಾಸಂಧ ರ್ತನಿನಬಬರು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳ ರಕ್ಷಣ ಗ ಶ್ವನ ರ್ಯಕ್ಷರ ನ್ ೀಮಿಸದಾ.

ಕಂಸ ಶ್ವನ ಆ ರ್ಯಕ್ಷರನುನ ಗ ದಾ, ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿ ಕನ್ ್ರ್ಯರ ಅಪ್ಹರಸದ.

ಸ್ ವಿಪರಚಿತಿತಶಾ ಜರಾಸ್ುತ ೂೀsರ್ೂದ್ ವರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಗಿೆಯರಿಶಸ್್ ಚ ೈವ ।

ಸ್ವ ೈಯರಜ ೀಯೀ ಬಲಮುತತಮಂ ತತ ೂೀ ಜ್ಞಾತ ಾೈವ ಕಂಸ್ಸ್್ ಮುದ್ಾ ಸ್ುತ ೀ ದ್ದ್ೌ ॥೧೧.೨೦೩॥

ನಿವಾರಯಾಮಾಸ್ ನ್ ಕಂಸ್ಮುದ್ಧತಂ ಶಕ ೂತೀsಪಿ ಯೀ ರ್ಯಸ್್ ಬಲ್ ೀ ನ್ ಕಶ್ಾತ್ ।

ತುಲ್ಃ ಪೃರ್ಥವಾ್ಂ ವಿವರ ೀಷ್ು ವಾ ಕಾಚಿದ್ ವಶ ೀ ಬಲ್ಾದ್ ಯೀ ನ್ೃಪತಿೀಂಶಾ ಚಕ ರೀ ॥೧೧.೨೦೪॥

ಜರಾಸಂಧ ಹಿಂದ ತ್ಾನು ವಪ್ರಚಿತುಯಾಗಿದಾವ, ಬರಹಮಶ್ವವರಬಲದಿಂದ ಸವಥರಗೂ ಅಜ ೀರ್ಯ.

ಕಂಸನ ಬಲ ತಳಿದಿದಾ ಜರಾಸಂಧ, ಮಕೆಳ ಕ ೂಟ್ಾುದ ಅವನಿಗ ಮಾವ.
ಜರಾಸಂಧಗ ಬಲಸಮಾನರು ಭುವರ್ಯ ಯಾವ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಇಲಲ,
ಬಲ್ಾಢ್ನ್ಾಗಿ ಅನ್ ೀಕರಾಜರ ಜಯಿಸದಾರೂ ಉನಮರ್ತು ಕಂಸನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಲಲಲ.

ಹತೌ ಪುರಾ ಯೌ ಮಧುಕ ೈಟಭಾಖೌ್ ತಾಯೈವ ಹಂಸ ೂೀ ಡಿರ್ಕಶ್ಚಾ ಜಾತೌ ।

ವರಾದ್ಜ ೈಯೌ ಗಿರಿಶಸ್್ ವಿೀರೌ ರ್ಕೌತ ಜರಾಸ್ನ್ಧಮನ್ು ಸ್ಮ ತೌ ಶ್ವ ೀ ॥೧೧.೨೦೫॥

ನಿನಿನಂದ ಹಿಂದ ಹರ್ತರಾದ ಮಧು ಕ ೈಟಭರು, ಅವರ ೀ ಹಂಸ ಡಿಭಗರಾಗಿ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುರುವರು.
ಶ್ವವರಬಲದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯರು ವೀರರು, ಜರಾಸಂಧನ ನಂರ್ತರದ ಮುಖ್ ಶ್ವಭಕುರು.

ಅನ ್ೀsಪಿ ರ್ೂಮಾವಸ್ುರಾಃ ಪರಜಾತಾಸ್ತವಯಾ ಹತಾ ಯೀ ಸ್ುರದ್ ೈತ್ಸ್ಙ್ೆರ ೀ ।

ಅನ ್ೀ ತಥ ೈವಾನ್ಧತಮಃ ಪರಪ ೀದಿರ ೀ ಕಾಯಾ್ಯ ತಥ ೈಷಾಂ ಚ ತಮೊೀಗತಿಸ್ತವಯಾ ॥೧೧.೨೦೬॥

ಹಿಂದ ದ ೀವಾಸುರ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ನಿನಿನಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ಅಸುರರು,

ಕ ಲವರು ಅವರಲ್ಲಲ ಆಗಲ್ ೀ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದಿರುವರು.
ಉಳಿದ ಹಲವರದು ಇದಿೀಗ ಭುವರ್ಯಲ್ಾಲಗಿದ ಜನನ,
ಅವರಗ ಲ್ಾಲ ನಿನಿನಂದಾಗಬ ೀಕಿದ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುು ಪ್ರದಾನ.

ವಾ್ಸಾವತಾರ ೀ ನಿಹತಸ್ತವಯಾ ರ್ಯಃ ಕಲ್ಲಃ ಸ್ುಶಾಸ ೂಾೀಕ್ತತಭಿರ ೀವ ಚಾದ್್ ।

ಶುರತಾಾ ತಾದ್ುಕ್ತತೀಃ ಪುರುಷ ೀಷ್ು ತಿಷ್ಾನಿನೀಷ್ಚಾಕಾರ ೀವ ಮನ್ಸ್ತವಯೀಶ ॥೧೧.೨೦೭ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 994

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಎಲ್ ೂೀ ಶ್ರೀಹರ, ನಿನಿನಂದಾದಾಗ ವಾ್ಸಾವತ್ಾರ,

ನಿೀನು ಹ ೀಳಿದ ಒಳ ಳೀ ಶಾಸರೀರ್ಯ ರ್ತರ್ತಾಗಳ ಸಾರ.
ಪ್ುರುಷ್ರ ಮನಸುಲ್ಲಲದಾ ಕಲ್ಲರ್ಯದಾಗಿರ್ತುು ಸಂಹಾರ.
ಸಜಜನರಲ್ಲಲದುಾ ನಿನುನಕಿುಗಳ ಕಲ್ಲ ಕ ೀಳಿದ ವಾ್ಪಾರ,
ಹಾಗ ಕಲ್ಲಗೂ ಬಂದಿದ ಯೀನ್ ೂೀ ನಿನನಲ್ಲಲ ಆದರ.

ರಾಮಾತಮನಾ ಯೀ ನಿಹತಾಶಾ ರಾಕ್ಷಸಾ ದ್ೃಷಾುವ ಬಲಂ ತ ೀsಪಿ ತದ್ಾ ತವಾದ್್ ।

ಸ್ಮಂ ತವಾನ್್ಂ ನ್ಹಿ ಚಿನ್ತರ್ಯನಿತ ಸ್ುಪಾಪಿನ ೂೀsಪಿೀಶ ತಥಾ ಹನ್ೂಮತಃ ॥೧೧.೨೦೮॥
ಹ ೀ ಈಶ, ರಾಮನ್ಾಗಿದಾಾಗ ನಿನಿನಂದಾದ ಯಾವ ರಕೆಸರ ಸಂಹಾರ,
ನಿನನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಅವರಗೂ ಬಂದಿದ ನಿನನಂರ್ ಧೀರ ಇಲ್ ಲಂಬ ನಿಧ್ಾಥರ.
ಅಂಥಾ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಂದಲೂ ಹನುಮಂರ್ತನ ಗುರ್ಣ ಚಿಂರ್ತನ್ಾ ವಾ್ಪಾರ.

ಯೀ ಕ ೀಶವ ತಾದ್ಬಹುಮಾನ್ರ್ಯುಕಾತಸ್ತಥ ೈವ ವಾಯೌ ನ್ಹಿ ತ ೀ ತಮೊೀsನ್ಧಮ್ ।

ಯೀಗಾ್ಃ ಪರವ ೀಷ್ುುಂ ತದ್ತ ೂೀ ಹಿ ಮಾಗಾೆಯಚಾಾಯಲ್ಾ್ಸ್ತವಯಾ ಜನ್ಯತ ಾೈವ ರ್ೂಮೌ ॥೧೧.೨೦೯॥

ಹ ೀ ಕ ೀಶವ,ಯಾರಗ ಬರುರ್ತುದ ೂೀ ನಿನನಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಲ್ಲಲ ಮಹರ್ತಾಬುದಿಾರ್ಯ ಸಾರ,

ಸಹಜವಾಗ ೀ ಅಂರ್ವರಗ ತ್ ರ ರ್ಯದ ಮುಚುಚರ್ತುದ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ದಾಾರ.
ಹಾಗಾಗಿ ಅಂರ್ವರನುನ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಸು,
ಅವರನ್ ನಲ್ಾಲ ಸನ್ಾಮಗಥದಿಂದ ಚು್ತಗ ೂಳಿಸು.

ನಿತಾನ್ತಮುತಾಪದ್್ ರ್ವದಿಾರ ೂೀಧಂ ತಥಾ ಚ ವಾಯೌ ಬಹುಭಿಃ ಪರಕಾರ ೈಃ ।

ಸ್ವ ೀಯಷ್ು ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ಚ ಪಾತನಿೀಯಾಸ್ತಮಸ್್ಥಾನ ೀಧ ಕಲ್ಲಪೂವಯಕಾಸ್ುರಾಃ ॥೧೧.೨೧೦॥

ನಿನನಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯುದ ೀವರಲ್ಲಲ ವವಧ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ,

ನ್ಾನ್ಾಬಗ ರ್ಯ ತೀವರ ವರ ೂೀಧ ಹುಟುಬ ೀಕವರಲ್ಲಲ.
ಕಲ್ಲ ಮುಂತ್ಾದ ಅಸುರರು ಬಿೀಳಬ ೀಕು ಅಂಧರ್ತಮಸುಲ್ಲಲ.

ಹತೌ ಚ ಯೌ ರಾವರ್ಣಕುಮೂಕಣೌ್ಯ ತಾಯಾ ತಾದಿೀಯೌ ಪರತಿಹಾರಪಾಲ್ೌ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 995

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಮಹಾಸ್ುರಾವ ೀಶರ್ಯುತೌ ಹಿ ಶಾಪಾತ್ ತಾಯೈವ ತಾವದ್್ ವಿಮೊೀಚನಿೀಯೌ ॥೧೧.೨೧೧ ॥

ಯೌ ತೌ ತವಾರಿೀ ಹ ತಯೀಃ ಪರವಿಷೌು ದ್ ೈತೌ್ ತು ತಾವನ್ಧತಮಃ ಪರವ ೀಶೌ್ ।

ಯೌ ತೌ ತಾದಿೀಯೌ ರ್ವದಿೀರ್ಯವ ೀಶಮ ತಾಯಾ ಪುನ್ಃ ಪಾರಪಣಿೀಯೌ ಪರ ೀಶ ॥೧೧.೨೧೨ ॥

ಶಾಪ್ಗರಸುರಾದ ನಿನನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾದ ಜರ್ಯವಜರ್ಯರು,

ರಾವರ್ಣ ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ನಿನಿನಂದ ಹರ್ತರಾದರು.
ಈಗ ಶ್ಶುಪಾಲ ದಂರ್ತವಕರರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ ,
ನಿನಿನಂದ ಶಾಪ್ವಮೊೀಚನ್ ಯಾಗಬ ೀಕು ದ ೂರ .

ಅವರಲ್ಲಲದಾ ನಿನನ ವ ೈರಗಳಾದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ,

ಆ ಜನಮದಮಟ್ಟುಗಾಗಿದ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯಕಕ್ಷ.
ಶ್ಶುಪಾಲ ದಂರ್ತವಕರರಗ ಆಗಬ ೀಕಿದ ಕ ೂನ್ ,
ಅದನನ ಮಾಡಬ ೀಕಾದವನು ಮಾರ್ತರ ನಿೀನ್ .
ಶಾಪ್ಗರಸು ನಿನನ ಭಕುರಾದ ಜರ್ಯವಜರ್ಯರಗ ,
ನಿೀನು ಕ ೂಡಬ ೀಕಿದ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯ ಕ ೂಡುಗ .

ಆವಿಶ್ಯೀ ಬಲ್ಲಮಞ್ಞಶಾಕಾರ ಪರತಿೀಪಮಸಾಮಸ್ು ತಥಾ ತಾಯೀಶ ।

ಸ್ ಚಾಸ್ುರ ೂೀ ಬಲ್ಲನಾಮೈವ ರ್ೂಮೌ ಸಾಲ್ ೂಾೀ ನಾಮಾನ ಬರಹಮದ್ತತಸ್್ ಜಾತಃ ॥೧೧.೨೧೩॥

ಬಲ್ಲಚಕರವತಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿ,

ಅವನನುನ ನಿನನಲ್ಲಲ ನಮಮಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧರ್ಯನ್ಾನಗಿ,
ಮಾಡಿದಾ ಬಲ್ಲ ಎಂಬಸುರ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ ಸಾಲಾನ್ಾಗಿ.
ಅವನ ಹುಟುು ಈಗ ಆಗಿದ ಬರಹಮದರ್ತುನ ಮಗನ್ಾಗಿ.

ಮಾಯಾಮರ್ಯಂ ತ ೀನ್ ವಿಮಾನ್ಮಗರಯಮಭ ೀದ್್ಮಾಪತಂ ಸ್ಕಲ್ ೈಗಿೆಯರಿೀಶಾತ್ ।

ವಿದ್ಾರವಿತ ೂೀ ಯೀ ಬಹುಶಸ್ತವಯೈವ ರಾಮಸ್ಾರೂಪ ೀರ್ಣ ರ್ೃಗೂದ್ಾಹ ೀನ್ ॥೧೧.೨೧೪॥

ಭೃಗುಕುಲದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ ಪ್ರಶುರಾಮ ರೂಪ್ ನಿನಿನಂದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 996

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅನ್ ೀಕಬಾರ ಓಡಿಸಲಾಟು ಸಾಲಾ ಅಭ ೀದ್ ಮಾಯಾಮಾರ್ಯವಾದ,

ಬಲು ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ವಮಾನ ಪ್ಡ ದಿದಾಾನ್ ರುದರದ ೀವನಿಂದ.

ನಾಸೌ ಹತಃ ಶಕ್ತತಮತಾsಪಿ ತತರ ಕೃಷಾ್ವತಾರ ೀ ಸ್ ಮಯೈವ ವಧ್ಃ ।

ಇತಾ್ತಮಸ್ಙ್ಾಲಪಮೃತಂ ವಿಧ್ಾತುಂ ಸ್ ಚಾತರ ವಧ್ ೂ್ೀ ರ್ವತಾsತಿಪಾಪಿೀ ॥೧೧.೨೧೫॥

ನಿನನ ಸಂಕಲಾವದು -ಸಾಲಾ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ನಿನಿನಂದಾಗಬ ೀಕು ಹರ್ತ,

ಅದಕ ೀ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ ಪ್ರಶುರಾಮನ್ಾಗಿದಾಾಗ ಆಗಿದಾರೂ ಸವಥಶಕು.
ಪಾಪ್ಯಾದ ಅವನು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ನಿನಿನಂದ ಆಗಬ ೀಕು ಮೃರ್ತ.

ರ್ಯದಿೀರ್ಯಮಾರುಹ್ ವಿಮಾನ್ಮಸ್್ ಪಿತಾsರ್ವತ್ ಸೌರ್ಪತಿಶಾ ನಾಮಾನ ।

ರ್ಯದ್ಾ ಸ್ ಭಿೀಷ ೇರ್ಣ ಜತಃ ಪಿತಾsಸ್್ ತದ್ಾ ಸ್ ಸಾಲಾಸ್ತಪಸ ಸ್ತ ೂೀsರ್ೂತ್ ॥೧೧.೨೧೬॥

ಯಾರ ವಮಾನವನ್ ನೀರ ಸಾಲಾನಪ್ಾ ಬರಹಮದರ್ತುನ್ಾಗಿದಾ ‘ಸೌಭಪ್ತ’ ,

ಅವನಿಗಾರ್ಯುು ಭಿೀಷ್ಮರ ೂಂದಿಗಾದ ರ್ಯುದಾದಲ್ಲಲ ಸ ೂೀಲ್ಲನ ಗತ.
ಆ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಸಾಲಾನದಾಗಿರ್ತುು ರ್ತಪ್ಸುು ಆಚರಣ ರ್ಯ ಸ್ತ.

ಸ್ ಚಾದ್್ ತಸಾಮತ್ ತಪಸ ೂೀ ನಿವೃತ ೂತೀ ಜರಾಸ್ುತಸಾ್ನ್ುಮತ ೀ ಸ್ತ ೂೀ ಹಿ ।

ಅನ್ನ್್ವಧ್ ೂ್ೀ ರ್ವತಾsದ್್ ವಧ್ಃ ಸ್ ಪಾರಪಣಿೀರ್ಯಶಾ ತಮಸ್್ಥ ೂೀಗ ರೀ ॥೧೧.೨೧೭॥

ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ವಾಪ್ಸಾದ ಸಾಲಾನವ,

ಜರಾಸಂಧನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಇರುವನವ.
ಬ ೀರ ಯಾರಂದಲೂ ಸಾರ್ಯಲ್ಾರದಂರ್ವನು,
ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ರ್ತಮಸುು ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಬ ೀಕವನು.

ಯೀ ಬಾರ್ಣಮಾವಿಶ್ ಮಹಾಸ್ುರ ೂೀsರ್ೂತ್ ಸ್ತಃ ಸ್ ನಾಮಾನ ಪರರ್ಥತ ೂೀsಪಿ ಬಾರ್ಣಃ ।

ಸ್ ಕ್ತೀಚಕ ೂೀ ನಾಮ ಬರ್ೂವ ರುದ್ರವರಾದ್ವಧ್ಃ ಸ್ ತಮಃ ಪರವ ೀಶ್ಃ ॥೧೧.೨೧೮॥

ಬಾರ್ಣನ್ ಂಬ ಹ ಸರನವನು ಬಲ್ಲಚಕರವತಥರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 997

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅವನ್ ೂಳು ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದವನು ದ ೈರ್ತ್ ಬಾಣಾಸುರ.

ಅವನ್ ೀ ಕಿೀಚಕನ್ ಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾರ್ತ,
ರುದರದ ೀವ ವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವಾರ್ತ.
ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಬಿೀಳಲು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಹಥನ್ಾದಾರ್ತ.

ಅತಸ್ತವಯಾ ರ್ುವ್ವತಿೀರ್ಯ್ಯ ದ್ ೀವಕಾಯಾ್ಯಣಿ ಕಾಯಾ್ಯರ್ಣ್ಖಿಲ್ಾನಿ ದ್ ೀವ ।

ತಾಮೀವ ದ್ ೀವ ೀಶ ಗತಿಃ ಸ್ುರಾಣಾಂ ಬರಹ ೇಶಶಕ ರೀನ್ುಾರ್ಯಮಾದಿಕಾನಾಮ್ ॥೧೧.೨೧೯॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೀವ;ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಾಲಗಬ ೀಕಿದ ನಿನನವತ್ಾರ,

ನಿನಿನಂದ ಮಾಡಪ್ಡಲ್ ಬೀಕಾಗಿದ ಅನ್ ೀಕಾನ್ ೀಕ ದ ೀವಕಾರ್ಯಥ.
ಓ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಡ ರ್ಯ ನಿೀನು ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತ ಅನಂರ್ತ ಮೂಲಶಕಿು,
ಬರಹಮ ರುದರ ಇಂದರ ರ್ಯಮ ಮುಂತ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನಿೀನ್ ೀ ಗತ.

ತಾಮೀವ ನಿತ ೂ್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ್ತತಸ್ತವಮೀವ ನಿತ ೂ್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಚಿದ್ಘನ್ಃ ।

ತಾಮೀವ ನಿತ ೂ್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ತುುಖಸ್ತವದ್ೃಙ್ ನ್ ಕಶ್ಾತ್ ಕುತ ಏವ ತ ೀsಧಿಕಃ ॥೧೧.೨೨೦ ॥

ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ನಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಅಭಿವ್ಕುವಾಗಬಲಲಂರ್ ಪ್ೂರ್ಣಥಶಕಿು,

ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಪ್ೂರ್ಣಥಜ್ಞಾನದ ಕರಗದ ಬುತು.
ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ ಉದಭವವಾದ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ,
ನಿನಗ ಸಮವ ೀ ಇರದಮೀಲ್ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಇನ್ ನಲ್ಲಲಂದ.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀ ದ್ ೀವವರ ೈರುದ್ಾರಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಕ್ ೂೀರ್್ತಮಾಮೃತಾಕೃತಿಃ ।

ಉತಾ್ರ್ಯ ತಸಾಮತ್ ಪರರ್ಯಯಾವನ್ನ್ತಸ ೂೀಮಾಕಾಯಕಾನಿತದ್ು್ತಿರನಿಾತ ೂೀsಮರ ೈಃ ॥೧೧.೨೨೧॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಲಾಟು ಭಗವಂರ್ತ,

ಉರ್ತೃಷ್ು ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ ಅನಂರ್ತ.
ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ ದ ೀಹವುಳಳ ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಶ ೀಷ್ಶಯ್ಯಿಂದ ಎದುಾ ಹ ೂರಟ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀರಮರ್ಣ.
ಎಣ ಯಿರದ ಸೂರ್ಯಥ ಚಂದರರ ಕಾಂತವುಳಳ ಸಾಾಮಿ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 998

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದನುಸರಸಲಾಟುು ಹ ೂರಟ ಭಕುಪ ರೀಮಿ.

ಸ್ ಮೀರುಮಾಪಾ್sಹ ಚತುಮುಮಯಖಂ ಪರರ್ುರ್ಯ್ಯತರ ತಾಯೀಕ ೂತೀsಸಮ ಹಿ ತತರ ಸ್ವಯಥಾ ।

ಪಾರದ್ುರ್ಯವಿಷ ್ೀ ರ್ವತ ೂೀ ಹಿ ರ್ಕಾಾ ವಶಸತವವಾಹಂ ಸ್ಾವಶ ್ೀsಪಿ ಚ ೀಚಛಯಾ ॥೧೧.೨೨೨॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಹರ ಮೀರುಪ್ವಥರ್ತದ ಬಳಿ ಬಂದ,

ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮನುದ ಾೀಶ್ಸ ಭಗವಂರ್ತ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ.
ಸವಥಥಾ ನಿೀನು ಹ ೀಳಿದಲ್ಲಲಯೀ ನ್ಾನು ಅವರ್ತರಸುವ ,
ೆ ಂದ ನಿನನ ಭಕಿುಗ ವಶನ್ಾಗಿರುವ .
ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದರೂ ಸ ಾೀಚ ಯಿ

ಬರಹಾಮ ಪರರ್ಣಮಾ್sಹ ತಮಾತಮಕಾರರ್ಣಂ ಪಾರದ್ಾಂ ಪುರಾsಹಂ ವರುಣಾರ್ಯ ಗಾಃ ಶುಭಾಃ ।

ಜಹಾರ ತಾಸ್ತಸ್್ ಪಿತಾsಮೃತಸ್ರವಾಃ ಸ್ ಕಶ್ಪ್ೀ ದ್ಾರಕ್ ಸ್ಹಸಾsತಿಗವಿಯತಃ ॥೧೧.೨೨೩॥

ಮಾತಾರ ತಾದಿತಾ್ ಚ ತಥಾ ಸ್ುರಭಾ್ ಪರಚ ೂೀದಿತ ೀನ ೈವ ಹೃತಾಸ್ು ತಾಸ್ು ।

ಶುರತಾಾ ಜಲ್ ೀಶಾತ್ ಸ್ ಮಯಾ ತು ಶಪತಃ ಕ್ಷತ ರೀಷ್ು ಗ ೂೀಜೀವನ್ಕ ೂೀ ರ್ವ ೀತಿ ॥೧೧.೨೨೪ ॥

ಬರಹಮ ರ್ತನನ ಪ್ರ್ತನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತಗ ವಂದಿಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ,

ಹಿಂದ ವರುರ್ಣಗ ಅಮೃರ್ತಸುರಸುವ ಗ ೂೀವುಗಳ ಕ ೂಟ್ಟುದುಾ ನ್ಾನ್ .
ಅವನ ರ್ತಂದ ಕಾಶ್ಪ್ ಅಹಂಕಾರ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ಅವನನಪ್ಹರಸದಾಾನ್ .
ಕಾಶ್ಪ್ ಅದಿತ ಸುರಭಿರ್ಯರಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ,
ಹಾಗ ವರುರ್ಣನ ಗ ೂೀವುಗಳನುನ ತ್ಾ ಅಪ್ಹರಸದ.
ವರುರ್ಣನಿಂದ ಎಲಲ ತಳಿದ ನ್ಾನು ಕಾಶ್ಪ್ನಿಗ ಶಾಪ್ ಇತ್ ು ಹಿೀಗ ,
ಕ್ಷತರರ್ಯನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರೂ ಗ ೂೀರಕ್ಷಣ ಯಿಂದ ನಿನನ ಜೀವನಬಗ .

ಶ್ರಾತ್ ಸ್ ಜಾತ ೂೀ ಬಹುಗ ೂೀಧನಾಢ ೂ್ೀ ರ್ೂಮೌ ರ್ಯಮಾಹುವಯಸ್ುದ್ ೀವ ಇತ್ಪಿ ।

ತಸ ್ೈವ ಭಾಯಾ್ಯ ತಾದಿತಿಶಾ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ಬರ್ೂವ ಚಾನಾ್ ಸ್ುರಭಿಶಾ ರ ೂೀಹಿಣಿೀ ॥೧೧.೨೨೫॥

ಕಾಶ್ಪ್ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರನಿಂದ ಜನಿಸ ಗ ೂೀಸಂಪ್ತುನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ,

ಬಹುದನಗಳ ಹ ೂಂದಿ ಗ ೂೀಧನದಿಂದ ಶ ್ೀಭಿಸುವ ವಸುದ ೀವನ್ಾದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 999

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅದಿತ ದ ೀವಕಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬಂದಿದಾಳಾಗ,

ಸುರಭಿ ರ ೂೀಹಿಣಿಯಾಗಿ ಹ ಂಡಂದಿರಾದರಾಗ.

ತತ್ ತಾಂ ರ್ವಸಾಾsಶು ಚ ದ್ ೀವಕ್ತೀಸ್ುತಸ್ತಥ ೈವ ಯೀ ದ್ ೂರೀರ್ಣನಾಮಾ ವಸ್ುಃ ಸ್ಃ ।

ಸ್ಾಭಾರ್ಯ್ಯಯಾ ಧರಯಾ ತಾತಿಪತೃತಾಂ ಪಾರಪುತಂ ತಪಸ ತೀಪ ಉದ್ಾರಮಾನ್ಸ್ಃ ॥೧೧.೨೨೬॥

ಹಾಗಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ನಿೀನು ಬ ೀಗ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಜನಿಸು,

ದ ೂರೀರ್ಣನ್ ಂಬ ವಸು ನಿನಗ ರ್ತಂದ ಯಾಗಬ ೀಕ ಂದು ಮಾಡಿದಾ ರ್ತಪ್ಸುು.
ಪ್ತನಯಾದ ಧರ ಯಂದಿಗ ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದ ಇಬಬರದೂ ಸುಮನಸುು.

ತಸ ೈ ವರಃ ಸ್ ಮಯಾ ಸ್ನಿನಸ್ೃಷ್ುಃ ಸ್ ಚಾsಸ್ ನ್ನಾಾಖ್ ಉತಾಸ್್ ಭಾಯಾ್ಯ ।

ನಾಮಾನ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಸ್ ಚ ಶ್ರತಾತಸ್ುತಸ್್ ವ ೈಶಾ್ಪರರ್ವೀsರ್ ಗ ೂೀಪಃ ॥೧೧.೨೨೭ ॥

ಅವನಿಗ ನನಿನಂದ ಆಯಿರ್ತು ವರಪ್ರದಾನ,

ನಂದನ್ ಂಬ ಹ ಸರಂದಾಗಿದ ಅವನ ಜನನ.
ಅವನ ಪ್ತನಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಧರ ಗ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಎಂದು ಹ ಸರು,
ಶ್ರಪ್ರ್ತಪ್ುರ್ತರ ರಾಜಾಧದ ೀವನ ವ ೈಶ್ಪ್ತನರ್ಯಲ್ಲಲ ನಂದನ್ಾದ ಬಸರು.

ತೌ ದ್ ೀವಕ್ತೀವಸ್ುದ್ ೀವೌ ಚ ತ ೀಪತುಸ್ತಪಸ್ತವದಿೀರ್ಯಂ ಸ್ುತಮಿಚಛಮಾನೌ ।

ತಾಾಮೀವ ತಸಾಮತ್ ಪರರ್ಮಂ ಪರದ್ಶ್ಯ ತತರ ಸ್ಾರೂಪಂ ತತ ೂೀ ವರಜಂ ವರಜ ॥೧೧.೨೨೮॥

ಆ ದ ೀವಕಿ ಮರ್ತುು ವಸುದ ೀವರು ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹ ೂಂದಲು ಮಾಡಿದಾಾರ ರ್ತಪ್ಸುು,

ಮೊದಲು ಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿ ಅವರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ನಂರ್ತರ ನಂದಗ ೂೀಕುಲದಿ ನಿನನ ರೂಪ್ ತ್ ೂೀರಸು.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಸ ೂೀsಬಞರ್ವ ೀನ್ ಕ ೀಶವಸ್ತಥ ೀತಿ ಚ ೂೀಕಾತವ ಪುನ್ರಾಹ ದ್ ೀವತಾಃ ।

ಸ್ವ ೀಯ ರ್ವನ ೂತೀ ರ್ವತಾsಶು ಮಾನ್ುಷ ೀ ಕಾಯಾ್ಯನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ರ್ಯಥಾನ್ುರೂಪತಃ ॥೧೧.೨೨೯॥

ಹಿೀಗ ಬರಹಮದ ೀವ ಹ ೀಳಿದ ಮಾತಗ , ಭಗವಂರ್ತ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಒಪ್ಾಗ .

ಆಗಲ್ಲರುವ ಧಮಥಸಂಸಾ್ಪ್ನ್ಾ ರ್ಯಜ್ಞ, ಭಗವಂರ್ತನಿಂದಾರ್ಯುು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಆಜ್ಞ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1000

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ದ ೀವತ್ ಗಳ ೀ ನಿೀವ ಲಲರೂ ಬ ೀಗನ್ ಕಾಯಾಥನುಸಾರ,

ಹುಟ್ಟುರ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ರಾಗಿ ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ.

ಅಥಾವತಿೀಣಾ್ಯಃ ಸ್ಕಲ್ಾಶಾ ದ್ ೀವತಾ ರ್ಯಥಾರ್ಯಥ ೈವಾsಹ ಹರಿಸ್ತಥಾತಥಾ ।

ವಿತ ತೀಶಾರಃ ಪೂವಯಮರ್ೂದಿಧ ಭೌಮಾದ್ಧರ ೀಃ ಸ್ುತತ ಾೀsಪಿ ತದಿಚಛಯಾsಸ್ುರಾತ್ ॥೧೧.೨೩೦॥

ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ ಹರ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಆಯಿರ್ತು ಅವತ್ಾರ,

ಮೊದಲು ಹರೀಚ ೆರ್ಯಂತ್ ನರಕಾಸುರನಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾ ಅವ ಕುಬ ೀರ.
ನರಕಾಸುರ ಹರರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿದಾಾರೂ ಅವನ್ಾಗಿದಾ ಒಬಬ ಅಸುರ.

ಪಾಪ ೀನ್ ತ ೀನಾಪಹೃತ ೂೀ ಹಿ ಹಸತೀ ಶ್ವಪರದ್ತತಃ ಸ್ುಪರತಿೀಕಾಭಿಧ್ಾನ್ಃ ।

ತದ್ತ್ಯಮೀವಾಸ್್ ಸ್ುತ ೂೀsಭಿಜಾತ ೂೀ ಧನ ೀಶಾರ ೂೀ ರ್ಗದ್ತಾತಭಿಧ್ಾನ್ಃ ॥೧೧.೨೩೧ ॥

ಕುಬ ೀರಗ ಶ್ವನಿತುದಾ ಸುಪ್ರತೀಕ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಆನ್ ,

ಅದನುನ ಅಪ್ಹರಸದಾವ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ನರಕಾಸುರನ್ .
ಭಗದರ್ತು ಎಂಬ ಹ ಸರಂದ ಅವನ ಮಗನ್ಾದವ ಕುಬ ೀರನ್ .

ಮಹಾಸ್ುರಸಾ್ಂಶರ್ಯುತಃ ಸ್ ಏವ ರುದ್ಾರವ ೀಶಾದ್ ಬಲವಾನ್ಸ್ಾವಾಂಶಾ ।

ಶ್ಷ ೂ್ೀ ಮಹ ೀನ್ಾರಸ್್ ಹತ ೀ ಬರ್ೂವ ತಾತ ೀ ಸ್ಾಧಮಾಮಯಭಿರತಶಾ ನಿತ್ಮ್ ॥೧೧.೨೩೨ ॥

ಭಗದರ್ತು ಮಹಾ ಅಸುರಾಂಶರ್ಯುಕುನ್ಾಗಿದಾ,

ರುದಾರವ ೀಶದಿಂದ ಬಹಳ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾ.
ದ ೀವ ೀಂದರನ ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿದುಾ ಅಸರಜ್ಞ ಎನಿಸದಾ,
ರ್ತಂದ ಸರ್ತುಮೀಲ್ ಸಾಧಮಥದಲ್ಲಲ ಆಸಕುನ್ಾದ.

ಅರ್ೂಚಿಛನಿನಾನಯಮ ರ್ಯದ್ುಪರವಿೀರಸ್ತಸಾ್sತಮಜಃ ಸ್ತ್ಕ ಆಸ್ ತಸಾಮತ್ ।

ಕೃಷ್್ಃ ಪಕ್ ೂೀ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನಾಭಿಧ್ ೀಯೀ ಗರುತಮತ ೂೀsಮಶೀನ್ ರ್ಯುತ ೂೀ ಬರ್ೂವ ॥೧೧.೨೩೩॥

ರ್ಯಃ ಸ್ಂವಹ ೂೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತದ್ಂಶಶಾಕರಸ್್ ವಿಷ ೂ್ೀಶಾ ಬರ್ೂವ ತಸಮನ್ ।

ರ್ಯದ್ುಷ್ಾರ್ೂದ್ಧೃದಿಕ ೂೀ ಭ ೂೀಜವಂಶ ೀ ಸತಃ ಪಕ್ಷಸ್ತಸ್್ ಸ್ುತ ೂೀ ಬರ್ೂವ॥೧೧.೨೩೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1001

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಸ್ ಪಾಞ್ಾಜನಾ್ಂಶರ್ಯುತ ೂೀ ಮರುತುು ತಥಾSಮಶರ್ಯುಕತಃ ಪರವಹಸ್್ ವಿೀರಃ ।

ನಾಮಾಸ್್ ಚಾರ್ೂತ್ ಕೃತವಮೇಯತ್ಥಾನ ್ೀ ಯೀ ಯಾದ್ವಾಸ ತೀsಪಿ ಸ್ುರಾಃ ಸ್ಗ ೂೀಪಾಃ॥೧೧.೨೩೫॥

ಶ್ನಿ ಎಂಬ ಯಾದವ ವೀರನಿದಾ, ಅವನಿಗ ಸರ್ತ್ಕನ್ ಂಬ ಮಗನಿದಾ.

ಅವನಿಂದ ಕೃಷ್್ಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿರ್ಯ ಹುಟುು ಹ ಸರು ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನ,
ಹಿೀಗಾಯಿರ್ತು ಗರುಡನ ಅಂಶರ್ಯುಕುನ್ಾಗಿ ಅವನದು ಜನನ.
ಸಂವಹನನ್ ಂಬ ಮರುರ್ತ ಮರ್ತುು ವಷ್ು್ಚಕರದಂಶಗಳ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನ ಹ ೂಂದಿದಾ,
ಯಾದವ ವಂಶದ ಹೃದಿಕಗ ಶುಕಲಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿದ ೀವ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದ.

ಹೃದಿಕನ ಮಗ ಪಾಂಚ್ಜನ್ಾ್ಂಶರ್ಯುಕು,
ಮರುರ್ತುುಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರವಹನ ಅಂಶರ್ಯುಕು.
ವೀರನ್ಾದ ಅವನಿಗ ಕೃರ್ತವಮಥನ್ ಂಬ ಹ ಸರು,
ಬ ೀರ ಯಾದವ ಗ ೂೀಪಾಲರೂ ದ ೀವಾಂಶರಾಗಿದಾರು.

ಯೀ ಪಾರ್ಣಡವಾನಾಮರ್ವನ್ ಸ್ಹಾಯಾ ದ್ ೀವಾಶಾ ದ್ ೀವಾನ್ುಚರಾಃ ಸ್ಮಸಾತಃ ।

ಅನ ್ೀ ತು ಸ್ವ ೀಯsಪ್ಸ್ುರಾ ಹಿ ಮಧ್ಮಾ ಯೀ ಮಾನ್ುಷಾಸ ತೀ ಚಲಬುದಿಧವೃತತರ್ಯಃ ॥೧೧.೨೩೬॥

ಯಾಯಾಥರು ಆಗಿದಾರ ೂೀ ಪಾಂಡವರಗ ಸಹಾರ್ಯಕರು,

ಅವರ ಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅರ್ವಾ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅನುಚರರು.
ಯಾಯಾಥರು ವರ ೂೀಧಗಳು ಆಗಿದಾವರ ಲಲ ಅಸುರರು.
ಆಚ ಈಚ ಚಂಚಲ ಬುದಿಾರ್ಯ ಉದಾಸೀನರು ಮನುಷ್್ರು.

ಲ್ಲಙ್ೆಂ ಸ್ುರಾಣಾಂ ಹಿ ಪರ ೈವ ರ್ಕ್ತತವಿಯಷೌ್ ತದ್ನ ್ೀಷ್ು ಚ ತತ್ ಪರತಿೀಪತಾ ।

ಅತ ೂೀsತರ ಯೀಯೀ ಹರಿರ್ಕ್ತತತತಪರಾಸ ತೀತ ೀ ಸ್ುರಾಸ್ತದ್ೂರಿತಾ ವಿಶ ೀಷ್ತಃ ॥೧೧.೧೩೭ ॥

ವಷ್ು್ವನಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮ ಭಕಿು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಕ್ಷರ್ಣ,

ವರ ೂೀಧಗಳಾಗಿರುವುದ ಲಲ ಅಸುರರ ಲಕ್ಷರ್ಣ.
ಕುರುಪಾಂಡವ ಸ ೀನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಯಾಯಾಥರು ಹರಭಕುರಾಗಿದಾರು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1002

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೧

ಅವರ ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅರ್ವಾ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಅವರಂದಾವಷ್ುರು.

ಯಾಯಾಥರು ಹರಭಕಿುಗ ವಪ್ರೀರ್ತವಾಗಿ ದ ಾೀಷ್ಪ್ರಾರ್ಯರ್ಣರು,
ಅವರ ಲಲ ಅಸುರರು ಅರ್ವಾ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಅವರಂದಾವಷ್ುರು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ರ್ಗವದ್ವತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ ನಾಮ ಏಕಾದ್ಶ ್ೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ, ಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಅನುವಾದ,

ಭಗವದವತ್ಾರಪ್ರತಜ್ಞಾ ಹ ಸರನ ಹನ್ ೂನಂದನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ, ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ ಅನುವಾದಿಸ
ಕೃಷ್್ಗಪ್ಥಸದ ಧನ್ಭಾವ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1003

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹನ ನರಡು
[ಪಾರ್ಣಡವೀತಪತಿತಃ]

॥ ಓಂ ॥
ಬರ್ೂವ ಗನ್ಧವಯಮುನಿಸ್ುತ ದ್ ೀವಕಃ ಸ್ ಆಸ್ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಥಾsಹುಕಾದ್ಧರ ೀಃ ।
ಸ್ ಉಗರಸ ೀನಾವರಜಸ್ತಥ ೈವ ನಾಮಾಸ್್ ತಸಾಮದ್ಜನಿ ಸ್ಮ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ॥೧೨.೦೧॥

ದ ೀವಕನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ಗಂಧವಥ ಮುನಿಯಿದಾ,

ಹರಸ ೀವ ಗ ಆಹುಕ ಯಾದವನಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಬಂದ.
ಉಗರಸ ೀನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಅವನಿಗ ದ ೀವಕನ್ ಂದ ೀ ನ್ಾಮ,
ಆ ದ ೀವಕನಿಂದ ದ ೀವಕಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದದುಾ ದ ೈವ ನಿರ್ಯಮ.

ಅನಾ್ಶಾ ಯಾಃ ಕಾಶ್ಪಸ ್ೈವ ಭಾಯಾ್ಯ ಜ ್ೀಷಾಾಂ ತು ತಾಮಾಹುಕ ಆತಮಪುತಿರೀಮ್ ।

ಚಕಾರ ತಸಾಮದಿಧ ಪಿತೃಷ್ಾಸಾ ಸಾ ಸ್ಾಸಾ ಚ ಕಂಸ್ಸ್್ ಬರ್ೂವ ದ್ ೀವಕ್ತೀ ॥೧೨.೦೨॥

ಯಾಯಾಥರು ಕಾಶ್ಪ್ಮುನಿರ್ಯ ಹ ಂಡಿರಾಗಿ ಇದಾರು,

ಅವರ ಲ್ಾಲ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ರ್ತಂಗಿರ್ಯರಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬಂದರು.
ದರ್ತುು ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ಆಹುಕನಿಗ ದ ೀವಕಿಯಾದಳು ಮಗಳು,
ಹಾಗ ಯೀ ದ ೀವಕಿ ಕಂಸನಿಗ ಅತ್ ುರ್ಯೂ ರ್ತಂಗಿರ್ಯೂ ಆದಳು.

ಸ ೈವಾದಿತಿವಯಸ್ುದ್ ೀವಸ್್ ದ್ತಾತ ತಸಾ್ ರರ್ಂ ಮಙ್ೆಲಂ ಕಂಸ್ ಏವ ।

ಸ್̐ಯಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ತದ್ಾ ಹಿ ವಾರ್ಯುಜಞಯಗಾದ್ ವಾಕ್ಂ ಗಗನ್ಸ್ತ ೂೀsಮುಮ್ ॥೧೨.೦೩॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವಕಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಅದಿತ, ವಸುದ ೀವನ ವರಸ ಆದಳವನ ಸತ.

ಅವಳ ಮದುವ ರ್ಯ ಮರವಣಿಗ ರ್ಯ ರರ್, ಕಂಸನ್ ೀ ನಡ ಸುವಂತರ್ತುು ಅದು ವಧಲ್ಲಖಿರ್ತ.
ಆಗ ೂಂದು ಆಕಾಶದಿಂದ ರ್ತೂರಬಂದ ಮಾರ್ತು, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ನುಡಿದದಾದು ಕಂಸನ ಕುರರ್ತು.

ವಿನಾsಪರಾಧಂ ನ್ ತತ ೂೀ ಗರಿೀರ್ಯಸ ೂೀ ನ್ ಮಾತುಲ್ ೂೀ ವಧ್ತಾಮೀತಿ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ।

ಲ್ ೂೀಕಸ್್ ಧಮಾಮಯನ್ನ್ುವತತಯತ ೂೀsತಃ ಪಿತ ೂರೀವಿಯರ ೂೀಧ್ಾತ್ಯಮುವಾಚ ವಾರ್ಯುಃ ॥೧೧.೦೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1004

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಮೃತು್ಸ್ತವಾಸಾ್ ರ್ವಿತಾsಷ್ುಮಃ ಸ್ುತ ೂೀ ಮೂಢ ೀತಿ ಚ ೂೀಕ ೂತೀ ಜಗೃಹ ೀ ಕೃಪಾರ್ಣಮ್ ।

ಪುತಾರನ್ ಸ್ಮಪಾ್ಯಸ್್ ಚ ಶ್ರಸ್ೂನ್ುವಿಯಮೊೀಚ್ ತಾಂ ತತುಹಿತ ೂೀ ಗೃಹಂ ರ್ಯಯೌ॥೧೨.೫॥

ಸ ೂೀದರಮಾವ (ಕಂಸ )ಹಾಗ ೀ ವಧ್ಾಹಥನಲಲ -ಇದು ಲ್ ೂೀಕಧಮಥ,

ಅವನಿಂದ ಅಪ್ರಾಧವ ಸಗಿಸ ಕ ೂಲಲಲು ಅನುವು ಮಾಡುವ ಮಮಥ.
ಕಂಸನಿಗ ಬರಬ ೀಕು ಕೃಷ್್ನ ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧ,
ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಎಂಟನ್ ೀಮಗು ಕಂಸಗ ಮೃರ್ತು್ವ ಂದು ವಾರ್ಯು ನುಡಿದ.
ಇದ ಕ ೀಳಿ ಕ ರಳಿದ ಕಂಸ ಅವಳ ರ್ತರರ್ಯಲು ಕತುರ್ಯ ಹಿರದ,
ವಸುದ ೀವನಿಟು ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಮಕೆಳನುನ ಕಂಸಗ ೂಪ್ಾಸುವ ವಾದ.
ಬ ೀಡಿ ಬಿಡಿಸಕ ೂಂಡ ದ ೀವಕಿಯಂದಿಗ ವಸುದ ೀವ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದ.

ಷ್ಟ್ ಕನ್್ಕಾಶಾಾವರಜಾ ಗೃಹಿೀತಾಸ ತೀನ ೈವ ತಾಭಿಶಾ ಮುಮೊೀದ್ ಶ್ರಜಃ ।

ಬಾಹಿಿೀಕಪುತಿರೀ ಚ ಪುರಾ ಗೃಹಿೀತಾ ಪುರಾsಸ್್ ಭಾಯಾ್ಯ ಸ್ುರಭಿಸ್ುತ ರ ೂೀಹಿಣಿೀ ॥೧೧.೦೬॥

ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರೂ ಮಂದಿ ರ್ತಂಗಿರ್ಯರವರು,

ವಸುದ ೀವನ ವರಸ ಅವನ ಹ ಂಡಂದಿರಾದರು.
ಅವರ ಲಲರ ೂಂದಿಗ ವಸುದ ೀವನ ಸುಖಿೀ ಸಂಸಾರ,
ಸುರಭಿ ಹುಟ್ಟುದಾಳು ರ ೂೀಹಿಣಿಯಾಗಿ ಬಾಹಿಲೀಕನ ದಾಾರ,
ಆರು ರ್ತಂಗಿರ್ಯರಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲ್ ೀ ಅವಳ ವರಸದಾ ವಾ್ಪಾರ.

ರಾಜ್ಞಶಾ ಕಾಶ್ಪರರ್ವಸ್್ ಕನಾ್ಂ ಸ್ ಪುತಿರಕಾಪುತರಕಧಮಮಯತ ೂೀsವಹತ್ ।

ಕನಾ್ಂ ತಥಾ ಕರವಿೀರ ೀಶಾರಸ್್ ಧಮೇಯರ್ಣ ತ ೀನ ೈವ ದಿತಿಂ ಧನ್ುಂ ಪುರಾ ॥೧೧.೦೭॥

ದಿತ ಹುಟ್ಟುದಾಳು ಕಾಶ್ರಾಜನ ಮಗಳಾಗಿ, ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರ ಧಮಥದ ಅನುಸಾರವಾಗಿ,

ಕರವೀರರಾಜನ ಮಗಳ ೂಬಬಳು ದನುವನವತ್ಾರ, ಇಬಬರನುನ ವರಸದಾ ವಸುದ ೀವ ವಧರ್ಯನುಸಾರ.

ಯೀ ಮನ್್ತ ೀ ವಿಷ್ು್ರ ೀವಾಹಮಿತ್ಸೌ ಪಾಪ್ೀ ವ ೀನ್ಃ ಪೌರ್ಣಡರಕ ೂೀ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಃ ।

ಜಾತಃ ಪುನ್ಃ ಶ್ರಜಾತ್ ಕಾಶ್ಜಾಯಾಂ ನಾನ ೂ್ೀ ಮತ ೂತೀ ವಿಷ್ು್ರಸತೀತಿ ವಾದಿೀ ॥೧೨.೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1005

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಧುನ್ುಧಹಯತ ೂೀ ಯೀ ಹರಿಣಾ ಮಧ್ ೂೀಃ ಸ್ುತ ಆಸೀತ್ ಸ್ುತಾಯಾಂ ಕರವಿೀರ ೀಶಾರಸ್್।

ಸ್ೃಗಾಲನಾಮಾ ವಾಸ್ುದ್ ೀವೀsರ್ ದ್ ೀವಕ್ತೀಮುದ್ೂಹ್ ಶೌರಿನ್ನಯ ರ್ಯಯಾವುಭ ೀ ತ ೀ ॥೧೨.೦೯॥

ನ್ಾನ್ ೀ ವಷ್ು್ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾ ಅವ ವ ೀನ,

ಪೌಂಡರಕನ್ಾಗಿ ವಸುದ ೀವನಿಂದ ಕಾಶ್ರಾಜನ ಮಗಳಲ್ಲಲ ಜನನ.
ಹುಟ್ಟುನ್ಾನಂರ್ತರ ನನಗಿಂರ್ತ ಬ ೀರ ವಷ್ು್ವಲಲ ಎಂದನವ ವ ೀನ.

ಮಧು ದಾನವನ ಮಗ ಧುಂಧು ಹರಯಿಂದ ಹಿಂದ ಹರ್ತನ್ಾಗಿದಾ,

ವಸುದ ೀವನಿಂದ ಕರವೀರರಾಜನ ಮಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಗಾಲನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ.
ವಸುದ ೀವ ದ ೀವಕಿ ವವಾಹಾನಂರ್ತರ ಇವರಬಬರ ಸ ೀರದಂತ್ಾದ.

ತತಸ್ುತ ತೌ ವೃಷ್ಶತೂರ ಬರ್ೂವತುಜ ಞಯೀಯಷೌಾ ಸ್ುತೌ ಶ್ರಸ್ುತಸ್್ ನಿತ್ಮ್ ।

ಅನಾ್ಸ್ು ಚ ಪಾರಪ ಸ್ುತಾನ್ುದ್ಾರಾನ್ ದ್ ೀವಾವತಾರಾನ್ ವಸ್ುದ್ ೀವೀsಖಿಲಜ್ಞಃ ॥೧೨.೧೦॥

ರ್ತಂದ ಪ್ರೀತಯಿಂದ ವಂಚಿರ್ತರಾದ ವಸುದ ೀವನ ಜ ್ೀಷ್ಠಪ್ುರ್ತರರಾದವರು,

ಪೌಂಡರಕ ಸೃಗಾಲರಬಬರೂ ಯಾದವರಗ ನಿರ್ತ್ ಶರ್ತುರಗಳಾಗಿ ಬ ಳ ದವರು.
ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದ ವಸುದ ೀವ ಮುಂದ ಬ ೀರ ಪ್ತನರ್ಯರಲ್ಲಲ,
ದ ೀವಾಂಶಸಂಭೂರ್ತರಾದ ಉರ್ತುಮ ಮಕೆಳ ಪ್ಡ ದನಲ್ಲಲ.

ಯೀಯೀ ಹಿ ದ್ ೀವಾಃ ಪೃರ್ಥವಿೀಂ ಗತಾಸ ತೀ ಸ್ವ ೀಯ ಶ್ಷಾ್ಃ ಸ್ತ್ವತಿೀಸ್ುತಸ್್ ।

ವಿಷ್ು್ಜ್ಞಾನ್ಂ ಪಾರಪ್ ಸ್ವ ೀಯsಖಿಲಜ್ಞಾಸ್ತಸಾಮದ್ ರ್ಯಥಾಯೀಗ್ತಯಾ ಬರ್ೂವುಃ ॥೧೨.೧೧॥

ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರು,

ವಾ್ಸರಂದ ವಷ್ು್ಜ್ಞಾನ ಪ್ಡ ದ ಅವರ ಶ್ಷ್್ರು.
ಅವರವರ ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ ಸವಥಜ್ಞರಾದರು.

ಮರಿೀಚಿಜಾಃ ಷ್ಣ್ ಮುನ್ಯೀ ಬರ್ೂವುಸ ತೀ ದ್ ೀವಕಂ ಪಾರಹಸ್ನ್ ಕಾಶ್ಯಹ ೀತ ೂೀಃ ।

ತಚಾಛಪತಃ ಕಾಲನ ೀಮಿಪರಸ್ೂತಾ ಅವಧ್ತಾತ್ಯಂ ತಪ ಏವ ಚಕುರಃ ॥೧೨.೧೨॥

ಮರೀಚಿ ಮುನಿರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರರು ಆರುಮಂದಿ ಮುನಿಗಳಿದಾರು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1006

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಅವರು ದ ೀವಕ ಮುನಿರ್ಯ ಕೃಶರ್ತಾದ ಪ್ರಹಾಸ್ ಮಾಡಿದರು.

ದ ೀವಕನ ಶಾಪ್ದಿಂದ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾದರು,
ಹಾಗ ಹುಟ್ಟುದವರು ಅವಧ್ರ್ತಾಕಾೆಗಿ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದರು.

ಧ್ಾತಾ ಪಾರದ್ಾದ್ ವರಮೀಷಾಂ ತಥ ೈವ ಶಶಾಪ ತಾನ್ ಕ್ಾಮತಳ ೀ ಸ್ಮೂವಧವಮ್ ।

ತತರ ಸ್ಾತಾತ ೂೀ ರ್ವತಾಂ ನಿಹನ ತೀತಾ್ತಾಮನ್್ತ ೂೀ ವರಲ್ಲಪೂುನ್ ಹಿರರ್ಣ್ಃ ॥೧೨.೧೩॥

ಬರಹಮ ಅವರಗ ಹಾಗ ೀ ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರ ನಿೀಡಿದ, ಅಹಂಕಾರ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಇದರಂದ ಮುನಿದ.

ಜಗದಿೀಶಾರ ಇರಲು ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾನು, ಇನ್ ೂನಬಬರಂದ ವರ ಬರ್ಯಸದಿರ ೀನು?
ಶಾಪ್ವರ್ತು -ನಿೀವು ಹುಟ್ಟುರ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ, ಆಗ ನಿಮಮನುನ ನಿಮಮ ರ್ತಂದ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನಲ್ಲಲ.

ದ್ುಗಾೆಯ ತದ್ಾ ತಾನ್ ರ್ಗವತಾಚ ೂೀದಿತಾ ಪರಸಾಾಪಯತಾಾ ಪರಚಕಷ್ಯ ಕಾಯಾತ್ ।

ಕರಮಾತ್ ಸ್ಮಾವ ೀಶರ್ಯದ್ಾಶು ದ್ ೀವಕ್ತೀಗಭಾಯಶಯೀ ತಾನ್್ಹನ್ಚಾ ಕಂಸ್ಃ ॥೧೨.೧೪॥

ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಪ ರೀರರ್ತಳಾದ ದುಗಾಥದ ೀವ,

ಕಾಲನ್ ೀಮಿಪ್ುರ್ತರರ ನಿದ ರಗ ೂಳಿಸವರ ಕ ಡವ,
ಅವರ ಶರೀರದಿಂದ ಅಂಶ ಅಂಶವಾಗಿ ಸ ಳ ದಳಂತ್ ,
ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲಲವರ ಪ್ರವ ೀಶಗ ೂಳಿಸದಳಂತ್ .
ಕಂಸ ಅವರ ಕ ೂಂದ -ಅದು ದ ೈವನಿರ್ಯಮದಂತ್ .

ತದ್ಾ ಮುನಿೀನ್ಾರಸ್ಂರ್ಯುತಃ ಸ್ದ್ ೂೀ ವಿಧ್ಾತುರುತತಮಮ್ ।

ಸ್ ಪಾರ್ಣುಡರಾಪುತಮೈಚಛತ ನ್್ವಾರರ್ಯಂಶಾ ತ ೀ ತದ್ಾ ॥೧೨.೧೫॥

ಮುನಿಶ ರೀಷ್ಠರ ಸಮೂಹದ ನಡುವ ಪಾಂಡುವನ ಚಿರ್ತು,

ಮಾಡಿದ ತ್ಾನು ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕಗಮನದ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯ ವ್ಕು.
ಆ ಸಮರ್ಯದಿ ಮುನಿಶ ರೀಷ್ಠರುಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟು ಆರ್ತ.

ರ್ಯದ್ತ್ಯಮೀವ ಜಾರ್ಯತ ೀ ಪುಮಾನ್ ಹಿ ತಸ್್ ಸ ೂೀsಕೃತ ೀಃ ।

ಶುಭಾಂ ಗತಿಂ ನ್ತು ವರಜ ೀದ್ ದ್ುಧರವಂ ತತ ೂೀ ನ್್ವಾರರ್ಯನ್ ॥೧೨.೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1007

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಪರಧ್ಾನ್ದ್ ೀವತಾಜನ ೀ ನಿಯೀಕುತಮಾತಮನ್ಃ ಪಿರಯಾಮ್ ।

ಬರ್ೂವ ಪಾರ್ಣುಡರ ೀಷ್ ತದ್ ವಿನಾ ನ್ ತಸ್್ ಸ್ದ್ೆತಿಃ ॥೧೨.೧೭॥

ಜೀವಾರ್ತಮದ ಯಾವ ಉದ ೀಾ ಶ ಸಾಧನ್ ಗಿರುರ್ತುದ ೂೀ ನಡ ,

ಸಾಧಸದಿರ ಸದಗತ ಹ ೂಂದಲ್ಾಗದ ಂದು ಮುನಿಗಳ ರ್ತಡ .
ಪಾಂಡು ಮುಖ ೀನ ಆಗಬ ೀಕಿರ್ತುು ಉರ್ತುಮ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಜನನ,
ರ್ತನನ ಪ್ತನ ಮಕೆಳ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕಿರ್ತುು ಮಾಡಿ ನಿಯೀಗ ಕಾರರ್ಣ.
ಹಾಗಾಗದ ಹ ೂರರ್ತು ದ ೂರಕುತುದಿಾಲಲ ಅವಗ ಸದಗತರ್ಯ ಹೂರರ್ಣ.

ಅತ ೂೀsನ್್ಥಾ ಸ್ುತಾನ್ೃತ ೀ ವರಜನಿತ ಸ್ದ್ೆತಿಂ ನ್ರಾಃ ।

ರ್ಯಥ ೈವ ಧಮಮಯರ್ೂಷ್ಣ ೂೀ ಜಗಾಮ ಸ್ನ್ಧಯಕಾಸ್ುತಃ ॥೧೨.೧೮॥

ಮಕೆಳ ಪ್ಡ ರ್ಯದಿದಾರೂ ಜೀವರ್ತದಿ ಮಾನವ,

ಸದಗತ ಹ ೂಂದುವುದು ಬ ೀರ ಬಗ ಯಿಂದ ಜೀವ.
ಸಂಧ್ಾ್ವಳಿರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರ ಧಮಾಥಂಗದನ ಉದಾಹರಣ ,
ಮಕೆಳಿರದ ನಿಯೀಗ ಬಳಸದವರ ಸಾಧನ್ಾ ವವರಣ .

ತದ್ಾ ಕಲ್ಲಶಾ ರಾಕ್ಷಸಾ ಬರ್ೂವುರಿನ್ಾರಜನ್ುಮಖಾಃ।

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯನ್ನ್ಾನ್ಪಿರಯೀದ್ರ ೀ ಹಿ ಗರ್ಯಗಾಃ ॥ ೧೨.೧೯ ॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಕಲ್ಲ ಮರ್ತುು ಇಂದರಜತ್ ಮುಂತ್ಾದ ರಕೆಸರು,

ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ತನ ಗಾಂಧ್ಾರ ಗಭಥ ಸ ೀರದರು.

ತದ್ಸ್್ ಸ ೂೀsನ್ುಜ ೂೀsಶೃಣ ೂೀನ್ುಮನಿೀನ್ಾರದ್ೂಷತಂ ಚ ತತ್ ।

ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ತು ಪಿರಯಾಮಿದ್ಂ ಜಗಾದ್ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಧಿೀಃ ॥ ೧೨.೨೦ ॥

ಋಷಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯ ಗಭಥಪಾರಪ್ುರ್ಯ ವಷ್ರ್ಯವನುನ,

ತಳಿದುಕ ೂಂಡವನ್ಾದ ಭಗವದಭಕು ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ರ್ತಮಮನು.
ಮುಂದ ೀನ್ ಂದು ಯೀಚಿಸುರ್ತ ಪಾಂಡು ಹ ೀಳಿದ ಕುರರ್ತು ಕುಂತರ್ಯನುನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1008

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ರ್ಯ ಏವ ಮದ್ುೆಣಾಧಿಕಸ್ತತಃ ಸ್ುತಂ ಸ್ಮಾಪುನಹಿ ।

ಸ್ುತಂ ವಿನಾ ನ್ ನ ೂೀ ಗತಿಂ ಶುಭಾಂ ವದ್ನಿತ ಸಾಧವಃ ॥ ೧೨.೨೧ ॥
ನನಗಿಂರ್ತ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದವನಿಂದ ಮಗನ ಪ್ಡ ನಿೀನು,
ಮಗನಿಲಲದ ೀ ನಮಗ ಸದಗತ ಇಲಲವ ಂದು ಸಾಧುಗಳ ನುಡಿ ತ್ಾನು.

ತದ್ಸ್್ ಕೃಚಛರತ ೂೀ ವಚಃ ಪೃಥಾsಗರಹಿೀಜಞಗಾದ್ ಚ ।

ಮಮಾಸತ ದ್ ೀವವಶ್ದ್ ೂೀ ಮನ್ೂತತಮಃ ಸ್ುತಾಪಿತದ್ಃ ॥ ೧೨.೨೨ ॥

ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಬಂದ ಮಾತ್ಾಗಿರ್ತುು ಈ ರೀತ,

ಸಾೀಕರಸದಳು ಬಲುಕಷ್ುದಿಂದ ಅವಳು ಕುಂತ.
ನನನಲ್ಲಲರುವ ಮಂರ್ತರದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಾಗುತ್ಾುರ ವಶ,
ಸದಾವಾಗಿದ ಎನಗ ಪ್ುರ್ತರಪಾರಪ್ುರ್ಯ ಮಂತ್ ೂರೀಪ್ದ ೀಶ.

ನ್ ತ ೀ ಸ್ುರಾನ್ೃತ ೀ ಸ್ಮಃ ಸ್ುರ ೀಷ್ು ಕ ೀಚಿದ್ ೀವ ಚ ।

ಅತಸ್ತವಾಧಿಕಂ ಸ್ುರಂ ಕಮಾಹಾಯೀ ತಾದ್ಾಜ್ಞಯಾ ॥ ೧೨.೨೩ ॥

ಮುಂದುವರದ ಕುಂತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ ಪಾಂಡುವಗ ,

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಬಿಟುು ಮನುಜರಲ್ಲಲ ಸಮರಲಲ ನಿನಗ .
ದ ೀವತ್ ಗಳಲೂಲ ಕ ಲವರು ಮಾರ್ತರ ನಿನಗ ಸಮಾನ,
ನಿನಗಧಕರೂ ಉಂಟಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗರ್ಣ,
ಆಜ್ಞ ಮಾಡು ಯಾರಗಿೀರ್ಯಲ್ಲ ನ್ಾನು ಆಹಾಾನ.

ವರಂ ಸ್ಮಾಶ್ರತಾ ಪತಿಂ ವರಜ ೀತ ಯಾ ತತ ೂೀsಧಮಮ್ ।

ನ್ ಕಾಚಿದ್ಸತ ನಿಷ್ೃತಿನ್ನಯ ರ್ತೃಯಲ್ ೂೀಕಮೃಚಛತಿ ॥೧೨.೨೪ ॥

ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತರ್ಯ ಅಂದಿನ ರೀತ ನಿೀತ,

ಉರ್ತುಮನ ಆರಸದ ಹ ಣಿ್ಗ ಆಗುವ ಸದಗತ.
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಪ್ತಗಿಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನವರ ಸ ೀರಲು,
ಪಾರರ್ಯಶ್ಚರ್ತುವಲಲದ ೀ ಗಂಡನಲ್ ೂೀಕ ಸ ೀರಲಲ ಅವಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1009

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಕೃತ ೀ ಪುರಾ ಸ್ುರಾಸ್ತಥಾ ಸ್ುರಾಙ್ೆನಾಶಾ ಕ ೀವಲಮ್ ।

ನಿಮಿತತತ ೂೀsಪಿ ತಾಃ ಕಾಚಿನ್ನ ತಾನ್ ವಿಹಾರ್ಯ ಮೀನಿರ ೀ ॥೧೨.೨೫॥

ಮನ ೂೀವಚಃ ಶರಿೀರತ ೂೀ ರ್ಯತ ೂೀ ಹಿ ತಾಃ ಪತಿವರತಾಃ ।

ಅನಾದಿಕಾಲತ ೂೀsರ್ವಂಸ್ತತಃ ಸ್ರ್ತೃಯಕಾಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೧೨.೨೬॥

ಸ್ಾರ್ತೃಯಭಿವಿಯಮುಕ್ತತಗಾಃ ಸ್ಹ ೈವ ತಾ ರ್ವನಿತ ಹಿ ।

ಕೃತಾನ್ತಮಾಪ್ ಚಾಪುರಃಸಾಯೀ ಬರ್ೂವುರೂಜಞಯತಾಃ ॥೧೨.೨೭॥

ಅನಾವೃತಾಶಾ ತಾಸ್ತಥಾ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುರ್ತೃಯಕಾಃ ಸ್ದ್ಾ ।

ಅತಸ್ುತ ತಾ ನ್ ರ್ತೃಯಭಿವಿಯಮುಕ್ತತಮಾಪುರುತತಮಾಮ್ ॥೧೨.೨೮ ॥

ಸ್ುರಸಾಯೀsತಿಕಾರಣ ೈರ್ಯ್ಯದ್ಾsನ್್ಥಾ ಸ್ತಾಸ್ತದ್ಾ ।

ದ್ುರನ್ಾಯಾತ್ ಸ್ುದ್ುಃಸ್ಹಾ ವಿಪತ್ ತತ ೂೀ ರ್ವಿಷ್್ತಿ ॥೧೨.೨೯॥

ಅರ್ಯುಕತಮುಕತವಾಂಸ್ತತ ೂೀ ರ್ವಾಂಸ್ತಥಾsಪಿ ತ ೀ ವಚಃ ।

ಅಲಙ್ಘಯಮೀವ ಮೀ ತತ ೂೀ ವದ್ಸ್ಾ ಪುತರದ್ಂ ಸ್ುರಮ್ ॥೧೨.೩೦॥

ಕೃರ್ತರ್ಯುಗದ ಪ್ುರುಷ್ ಹಾಗೂ ಸರೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಬಬರು ,

ಗಟ್ಟುನಿಮಿರ್ತುವದಾರೂ ನಿರ್ಯರ್ತ ಪ್ತಪ್ತನಯಾಗಿರುತುದಾರು.
ಮನಸುು ಮಾರ್ತು ಮರ್ತುು ದ ೀಹ ಮೂರನುನ ಒಬಬರಗ ಮಿೀಸಲ್ಲಟು ಸ್ತ,
ಆ ಕಾರರ್ಣಕ ೆ ಅವರುಗಳನುನ ಪ್ತವರತ್ ರ್ಯರ ಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾ ರೀತ.
ಇದಾಗಿರ್ತುು ಅನ್ಾದಿ ಕಾಲದ ನಿರ್ಯಮ,
ಅವರಗಿರ್ತುು ಸಭರ್ತೃಥಕರ ಂದ ೀ ನ್ಾಮ.
ಇದು ಅನ್ಾದಿಕಾಲದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ರೀತ,
ಮೊೀಕ್ಷವನೂನ ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿ ಪ್ಡಿೀತದಾ ಸ್ತ.
ಕೃರ್ತರ್ಯುಗದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಪ್ುರ ಸರೀರ್ಯರ ಆಗಮನ,
ಅವರಗಿದಿಾಲಲ ನಿರ್ಯರ್ತ ಪ್ತಪ್ತನ ಎಂಬಂರ್ ನಿರ್ಯಮನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1010

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಅವರಗಿದಿಾಲಲ ಒಬಬರ ೂಂದಿಗ ೀ ಬಾಳಬ ೀಕ ಂಬ ಯಾವ ಕಟುು ಪಾಡು,

ಮನದಿಚ ೆರ್ಯಂತರುವವರಗಿದಿಾಲಲ ಪ್ತಯಡನ್ ಮುಕಿು ಎಂದು ನ್ ೂೀಡು.
ದ ೀವತ್ಾಸರೀರ್ಯರಗ ಇರುರ್ತುದ ಕ ಲವಮಮ ಪ್ರಬಲವಾದ ಕಾರರ್ಣ,
ಶಾಪ್, ಪ್ುರ್ಣ್ಹಾರಸ ಪ್ರಬಲ ಪಾರರಬಾಗಳದ ೀ ಆಗುವುದಲ್ಲಲ ನಿರ್ಯಮನ.
ಅಂರ್ತಹಾ ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀರ್ಯರಗ ಎದುರಾಗುವ ಸ್ತ,
ನಿರ್ಯರ್ತಪ್ತರ್ಯ ಬಿಟುು ಅನ್ಗಂಡಿನ್ ೂಡನ್ ಬಾಳಗತ.
ಅಂರ್ತಹವರ ಫಲ ದುಃಖದಾರ್ಯಕ ಅಸಹನಿೀರ್ಯ ವಪ್ರ್ತುು,
ಇಂರ್ ಸ್ತರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿೀನ್ ೀ ಹ ೀಳು ಮಿೀರಲ್ಾಗಲಲ ಪ್ತ ನಿನನ ಮಾರ್ತು.

ಇತಿೀರಿತ ೂೀsಬರವಿೀನ್ನೃಪ್ೀ ನ್ ಧಮಮಯತ ೂೀ ವಿನಾ ರ್ುವಃ ।

ನ್ೃಪ್ೀsಭಿರಕ್ಷ್ತಾ ರ್ವ ೀತ್ ತದ್ಾಹಾಯಾsಶು ತಂ ವಿರ್ುಮ್ ॥೧೨.೩೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪಾಂಡುರಾಜನ ಮಾರ್ತು,

ಧಮಥವರದ ಭೂಮಿ ವ್ವಸ್ರ್ತವಾಗಿ ಹ ೀಗಿದಿಾೀರ್ತು.
ರಾಜನ್ ೂಬಬ ಧಮಥದ ಹ ೂರರ್ತು ಭೂರಕ್ಷಕನ್ಾಗಲ್ಾರದ ಕಾರರ್ಣ,
ಅದಕಾೆಗಿ ಧಮಥರಕ್ಷಕನ್ಾದ ರ್ಯಮಧಮಥಗ ಕ ೂಡು ಆಹಾಾನ.

ಸ್ ಧಮಮಯಜಃ ಸ್ುಧ್ಾಮಿಮಯಕ ೂೀ ರ್ವ ೀದಿಧ ಸ್ೂನ್ುರುತತಮಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಯಾ ರ್ಯಮಃ ಸ್ಮಾಹುತ ೂೀsಗಮದ್ ದ್ುರತಮ್ ॥೧೨.೩೨ ॥

‘ಧಮಥದಿಂದಾಗುರ್ತುದ ಧ್ಾಮಿಥಕ ಮಗನ ಹುಟುು,

ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷನ್ಾದ ರ್ಯಮ ಕುಂತಯಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟುು.

ತತಶಾ ಸ್ದ್್ ಏವ ಸಾ ಸ್ುಷಾವ ಪುತರಮುತತಮಮ್ ।

ರ್ಯುದಿಷಾರಂ ರ್ಯಮೊೀ ಹಿ ಸ್ ಪರಪ ೀದ್ ಆತಮಪುತರತಾಮ್ ॥೧೨.೩೩॥

ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯಮನಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ು ಮಗ ಹುಟ್ಟು ಬಂದ,

ಕುಂತಗ ವರವಾಗಿ ರ್ಯಮಧಮಥನ್ ೀ ರ್ಯುಧಷ್ಠರ ತ್ಾನ್ಾದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1011

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ರ್ಯಮೀ ಸ್ುತ ೀ ತು ಕುನಿತತಃ ಪರಜಾತ ಏವ ಸೌಬಲ್ಲೀ ।

ಅದ್̐ಹ್ತ ೀಷ್್ಯಯಾ ಚಿರಂ ಬರ್ಞ್ಞ ಗರ್ಯಮೀವ ಚ ॥೧೨.೩೪॥

ಕುಂತಯಿಂದ ರ್ಯಮನು ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದಾಗ,

ಗಾಂಧ್ಾರ ಹ ೂಟ್ ುಕಿಚಿಚನಿಂದ ಉರದುಹ ೂೀದಳಾಗ.
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಳು ಧರಸಕ ೂಂಡಿದಾ ಗಭಥದ ಭಂಗ.

ಸ್ಾಗರ್ಯಪಾತನ ೀ ಕೃತ ೀ ತಯಾ ಜಗಾಮ ಕ ೀಶವಃ ।

ಪರಾಶರಾತಮಜ ೂೀ ನ್್ಧ್ಾದ್ ಘಟ ೀಷ್ು ತಾನ್ ವಿಭಾಗಶಃ ॥೧೨.೩೫॥

ಹಿೀಗ ಗಾಂಧ್ಾರ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತುರಲು ಗಭಥನ್ಾಶವ,

ಓಡಿಬಂದ ತ್ಾನು ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ಯಾದ ಕ ೀಶವ.
ಗಭಥವ ರ್ತುರ್ಣುಕುಗಳಾಗಿ ಮಾಡಿದ ನೂರಾಒಂದು ವಭಾಗ,
ಪ್ರತಯಂದನೂನ ಮಡಿಕ ಗಳಲ್ಲಲ ಶ ೀಖರಸ ಇಟು ಯೀಗ.

ಶತಾತಮನಾ ವಿಭ ೀದಿತಾಃ ಶತಂ ಸ್ುಯೀಧನಾದ್ರ್ಯಃ ।

ಬರ್ೂವುರನ್ಾಹಂ ತತಃ ಶತ ೂೀತತರಾ ಚ ದ್ುಶಶಳಾ ॥೧೨.೩೬॥

ನೂರರ ಸಂಖ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ವಭಾಗಿಸಲಾಟುು,

ಪ್ಂಡಗಳಿಂದ ಸುಯೀಧನ್ಾದಿಗಳ ಹುಟುು.
ನೂರಾದಮೀಲ್ ಒಂದು ಹ ಣಿ್ನ ಬರುವಕ ,
ಅವಳ ೀ ಮಗಳು ದುಶ್ಳಾ ನ್ಾಮಕ ಕನಿನಕ .

ಸ್ ದ್ ೀವಕಾರ್ಯ್ಯಸದ್ಧಯೀ ರರಕ್ಷ ಗರ್ಯಮಿೀಶಾರಃ ।

ಪರಾಶರಾತಮಜಃ ಪರರ್ುವಿಯಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಜ ೂೀದ್ೂವಮ್ ॥೧೨.೩೭॥

ಸವಥನಿಯಾಮಕನ್ಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಮಾಡಿದ ದ ೀವತ್ಾಕಾರ್ಯಥಕ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥ ಪ್ುರ್ತರ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಗಭಥರಕ್ಷರ್ಣ.

ಕಲ್ಲಃ ಸ್ುಯೀಧನ ೂೀsಜನಿ ಪರರ್ೂತಬಾಹುವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುಕ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1012

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಪರಧ್ಾನ್ವಾರ್ಯುಸ್ನಿನಧ್ ೀಬಯಲ್ಾಧಿಕತಾಮಸ್್ ತತ್ ॥೧೨.೩೮॥

ಬಹಳ ಬಾಹುವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ ಕಲ್ಲರ್ಯ ಹುಟುು,

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಸಾನಿನಧ್ವದುಾದ ೀ ಅವನಲ್ಲಲ ಬಲ್ಾಧಕ್ದ ಒಳಗುಟುು.

ಪುರಾ ಹಿ ಮೀರುಮೂದ್ಧಯನಿ ತಿರವಿಷ್ುಪೌಕಸಾಂ ವಚಃ ।

ವಸ್ುನ್ಧರಾತಳ ೀದ್ೂವೀನ್ುಮಖಂ ಶುರತಂ ದಿತ ೀಃಸ್ುತ ೈಃ ॥೧೨.೩೯॥

ಮೀರುಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ಾವವರ್ತರಸುವ ಬಗ ಗ ಆಡಿದ ಮಾರ್ತು,

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕ ೈಗ ೂಂಡ ತೀಮಾಥನವದು ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ತತಸ್ುತ ತ ೀ ತಿರಲ್ ೂೀಚನ್ಂ ತಪ್ೀಬಲ್ಾದ್ತ ೂೀಷ್ರ್ಯನ್ ।

ವೃತಶಾ ದ್ ೀವಕರ್ಣುಕ ೂೀ ಹ್ವಧ್ ಏವ ಸ್ವಯತಃ ॥೧೨.೪೦॥

ದ ೈರ್ತ್ರು ರ್ತಪೀಬಲದಿಂದ ಶ್ವನನುನ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ ಪ್ಡಿಸದ ತ್ ರ,

ಪ್ಡ ದರು ದ ೀವಕಂಟಕನ್ಾಗಿ ಕಲ್ಲ ಅವಧ್ನ್ಾಗಬ ೀಕ ಂಬ ವರ.

ವರಾದ್ುಮಾಪತ ೀಸ್ತತಃ ಕಲ್ಲಃ ಸ್ ದ್ ೀವಕರ್ಣುಕಃ ।

ಬರ್ೂವ ವಜರಕಾರ್ಯರ್ಯುಕ್ ಸ್ುಯೀಧನ ೂೀ ಮಹಾಬಲಃ ॥೧೨.೪೧॥

ಹಿೀಗ ದ ೈರ್ತ್ರಗ ದ ೀವಪ್ೀಡಕ ಕಲ್ಲಗ ಶ್ವನಿಂದ ವರದಾನ,

ದ ೀವಕಂಟಕ ಕಲ್ಲ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ತ್ಾನು ಆಗಿ ಸುಯೀಧನ.
ಅವನ್ ೀ ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠ ಅಭ ೀದ್ ಶರೀರದ ದುಯೀಥಧನ.

ಅವದ್ಧಯ ಏವ ಸ್ವಯತಃ ಸ್ುಯೀಧನ ೀ ಸ್ಮುತಿ್ತ ೀ ।

ಘೃತಾಭಿಪೂರ್ಣ್ಯಕುಮೂತಃ ಸ್ ಇನ್ಾರಜತ್ ಸ್ಮುತಿ್ತಃ ॥೧೨.೪೨॥

ಎಲಲರಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ದುಯೀಥಧನ ತ್ಾನು,

ರ್ತುಪ್ಾದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಡಕ ಯಿಂದ ದುಾ ಬಂದನು.
ಹಿಂದ ಇಂದರಜರ್ತುವಾಗಿದಾ -ರಾವರ್ಣನ ಮಗ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1013

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ರ್ತುಪ್ಾದ ಘಟದಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂದನ್ಾಗ.

ಸ್ ದ್ುಃಖಶಾಸ್ನ ೂೀsರ್ವತ್ ತತ ೂೀsತಿಕಾರ್ಯಸ್ಮೂವಃ ।

ಸ್ ವ ೈ ವಿಕರ್ಣ್ಯ ಉಚ್ತ ೀ ತತಃ ಕರ ೂೀsರ್ವದ್ ಬಲ್ಲೀ ॥೧೨.೪೩॥

ಸ್ ಚಿತರಸ ೀನ್ನಾಮಕಃ ತಥಾsಪರ ೀ ಚ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ।

ಬರ್ೂವುರುಗರಪೌರುಷಾ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಜಾತಮಜಾಃ ॥೧೨.೪೪॥

ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟುದ ಇಂದರಜತ್ ಆಗಿದಾ ದುಃಖಶಾಸನ,

ಹಾಗಾಗ ೀ ಅವನ ಹ ಸರೂ ಆಯಿರ್ತು ದುಃಶಾ್ಸನ.
ಆನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದ ರಕೆಸನವ ಅತಕಾರ್ಯ,
ವಕರ್ಣಥವ ಂದಾರ್ಯುು ಅವನ ನ್ಾಮಧ್ ೀರ್ಯ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಖರಾಸುರನ ಜನನ,
ಆ ಖರಾಸುರನ ಹ ಸರಾರ್ಯುು ಮುಂದ ಚಿರ್ತರಸ ೀನ.
ಹಿೀಗ ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯ ಎಲ್ಾಲ ಮಕೆಳೂ ಆಗಿದಾರು ರಾಕ್ಷಸರು,
ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಮೊಮಮಗ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳು ವೀರ್ಯಥವರ್ತುರು.

ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷ್ರೂಪಿರ್ಣಃ ಶರಿೀರಿಣ ೂೀ ಹಿ ತ ೀsರ್ವನ್ ।

ಮೃಷ ೀತಿ ನಾಮತ ೂೀ ಹಿ ಯಾ ಬರ್ೂವ ದ್ುಃಶಳಾssಸ್ುರಿೀ ॥೧೨.೪೫॥

ಹಿೀಗ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದವರಗ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾದ ದ ೂೀಷ್ವರ್ತುು,

ಗಾಂಧ್ಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಬಂದವರಗ ಲಲ ಮಾನವ ಶರೀರ ಬಂದಿರ್ತುು.
ಸುಳಿಳಗ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಮೃಷ್ ಎಂಬ ರಕೆಸ,
ದುಷ್್ಳಾ ಹ ಸರಂದ ಬಂದಳು ಅರ್ಣ್ಂದಿರನುಸರಸ.

ಕುಹೂಪರವ ೀಶಸ್ಂರ್ಯುತಾ ರ್ಯಯಾssಜುಞಯನ ೀವಯಧ್ಾರ್ಯ ಹಿ ।

ತಪಃ ಕೃತಂ ತಿರಶ್ಲ್ಲನ ೀ ತತ ೂೀ ಹಿ ಸಾsತರ ಜಜ್ಞುಷೀ ॥೧೨.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1014

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಹಿೀಗ ದುಶ್ಳಾ ಆಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದಳು ರಕೆಸ ಮೃಷ್,

ಅಮಾವಾಸ ್ ಅಭಿಮಾನಿ ಕುಹೂ ಅವಳಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ.
ಇವಳಿಂದಾಗಿರ್ತುು ಅಭಿಮನು್ವನ ಕ ೂಲ್ ಗ ರುದರನಲ್ಲಲ ರ್ತಪ್,
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾಗಿ ದುಷ್್ಳ ಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದದುಾ ನ್ ಪ್.

ತಯೀದಿತ ೂೀ ಹಿ ಸ ೈನ್ಧವೀ ಬರ್ೂವ ಕಾರರ್ಣಂ ವಧ್ ೀ ।

ಸ್ ಕಾಲಕ ೀರ್ಯದ್ಾನ್ವಸ್ತದ್ತ್ಯಮಾಸ್ ರ್ೂತಳ ೀ ॥೧೨.೪೭॥

ದುಷ್್ಳ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ ಜರ್ಯದರರ್, ಮುಂದಾಗುತ್ಾುನ್ ಅಭಿಮನು್ ವಧ್ ಗ ಕಾರರ್ಣಕರ್ತಥ.

ಜರ್ಯದರರ್ನ್ಾಗಿ ಕಾಲಕ ೀರ್ಯನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನ ಹುಟುು, ಅಭಿಮನು್ವನ ಕ ೂಲ್ ಸಾಧನವಾಗುವುದು ಗುಟುು.

ತಥಾssಸ್ ನಿಋಯಥಾಭಿಧ್ ೂೀsನ್ುಜಃ ಸ್ ನಿಋಯತ ೀರರ್ೂತ್ ।

ಸ್ ನಾಸಕಾಮರುಧು್ತ ೂೀ ರ್ಯುರ್ಯುತುುನಾಮಕಃ ಕೃತಿೀ ॥೧೨.೪೮॥
ಸ್ ಚಾsಮಿಬಕ ೀರ್ಯವಿೀರ್ಯ್ಯಜಃ ಸ್ುಯೀಧನಾದ್ನ್ನ್ತರಃ ।
ಬರ್ೂವ ವ ೈಶ್ಕನ್್ಕ ೂೀದ್ರ ೂೀದ್ೂವೀ ಹರಿಪಿರರ್ಯಃ ॥೧೨.೪೯॥

ದುಯೀಥಧನನ ಜನನವಾದಮೀಲ್ ,
ನಿಋಥರ್ಥರ್ಯ ರ್ತಮಮ ನಿಋಥರ್ ಬಂದ ಲ್ಲೀಲ್ .
ಅವನು ಪ್ರವಹವಾರ್ಯುವನಿಂದ ರ್ಯುಕು,
ನಿಪ್ುರ್ಣನವ- ಸರ್ತೆಮಥದಲ್ಲಲಯೀ ನಿರರ್ತ.
ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು ಎಂಬ ಹ ಸರಂದ ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ,
ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ವ ೈಶ್ಸರೀರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಹರಪ್ರರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ.

ರ್ಯುಧಿಷಾರ ೀ ಜಾತ ಉವಾಚ ಪಾರ್ಣುಡಬಾಯಹ ೂಾೀಬಯಲ್ಾಜಾಞಾನ್ಬಲ್ಾಚಾ ಧಮಮಯಃ ।

ರಕ್ ೂ್ೀsನ್್ಥಾ ನಾಶಮುಪ ೈತಿ ತಸಾಮದ್ ಬಲದ್ಾಯಾಢ್ಂ ಪರಸ್ುವಾsಶು ಪುತರಮ್ ॥೧೨.೫೦॥

ಪಾಂಡು ಕುಂತಗ ಹ ೀಳಿದ-ರ್ಯುಧಷಠರನದಾದಮೀಲ್ ಹುಟುು,

ಧಮಥರಕ್ಷಣ ಗ ಬ ೀಕು ಬಾಹು ಜ್ಞಾನ ಬಲಗಳ ವಶ್ಷ್ು ಪ್ಟುು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1015

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಇಲಲವಾದರ ಧಮಥ ಹ ೂರಡುರ್ತುದ ನ್ಾಶದ ಕಡ ,

ಶ್ೀಘರವ ೀ ಬಾಹು ಜ್ಞಾನಬಲದ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ .

ರ್ಯಜ್ಞಾಧಿಕ ೂೀ ಹ್ಶಾಮೀಧ್ ೂೀ ಮನ್ುಷ್್ದ್ೃಶ ್ೀಷ್ು ತ ೀಜಸ್ುವಧಿಕ ೂೀ ಹಿ ಭಾಸ್ಾರಃ ।

ವಣ ್ೀಯಷ್ು ವಿಪರಃ ಸ್ಕಲ್ ೈಗುೆಯಣ ೈವಯರ ೂೀ ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ವಾರ್ಯುಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಾದ್ೃತ ೀ ॥೧೨.೫೧॥

ಅಶಾಮೀಧಯಾಗವದು ರ್ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಲ ಮೀಲು,

ಕಾರ್ಣುವ ತ್ ೀಜಸುುಗಳಲ್ಲಲ ಸೂರ್ಯಥನ್ ೀ ಮಿಗಿಲು.
ಸಕಲಗುರ್ಣಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಮನುಜರಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ಠ,
ಸವೀಥರ್ತುಮನ ಬಿಟುರ ಗುರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಣದ ೀವ ವಶ್ಷ್ು.

ವಿಶ ೀಷ್ತ ೂೀsಪ ್ೀಷ್ ಪಿತ ೈವ ಮೀ ಪರರ್ುವಾ್ಯಸಾತಮನಾ ವಿಷ್ು್ರನ್ನ್ತಪೌರುಷ್ಃ ।

ಅತಶಾ ತ ೀ ಶಾಶುರ ೂೀ ನ ೈವ ಯೀಗ ೂ್ೀ ದ್ಾತುಂ ಪುತರಂ ವಾರ್ಯುಮುಪ ೈಹಿ ತತ್ ಪರರ್ುಮ್॥೧೨.೫೨॥

ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ದ ಅನಂರ್ತನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ನನನ ಪ್ರ್ತ,

ನಿನಗ ಮಾವನ್ಾದವನಿಂದ ಮಗನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವುದದು ಅಸಮಮರ್ತ.
ನಂರ್ತರದ ಪ್ರಭುರ್ತಾದವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ನ್ ೂೀಡು,
ಅವನಲ್ ಲೀ ಕುಂತ ನಿೀನು ಪ್ುರ್ತರಭಿಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ಬ ೀಡು.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಪೃರ್ಯಾssಹೂತವಾರ್ಯುಸ್ಂಸ್ಪಶಯಮಾತಾರದ್ರ್ವದ್ ಬಲದ್ಾಯೀ ।

ಸ್ಮೊೀ ಜಗತ್ಸತ ನ್ ರ್ಯಸ್್ ಕಶ್ಾದ್ ರ್ಕೌತ ಚ ವಿಷ ೂ್ೀರ್ಯಗವದ್ಾಶಃ ಸ್ುತಃ ॥೧೨.೫೩॥

ಈ ತೀಮಾಥನದ ನಂರ್ತರ ಕುಂತಯಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,

ರ್ತನನ ಸಾಶಥ ಮಾರ್ತರದಿಂದಲ್ ೀ ಕುಂತಗ ಮಗನ್ಾಗಿ ಬಂದ ತ್ಾ ಜಾರ್ಣ.
ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನಕಮಥಗಳಲ್ಲಲ ಸಮನಿಲಲದವ,
ವಷ್ು್ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ತ್ಾನು ಮೊದಲ್ಲಗ ಇವ.
ಭಕಿುಯಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನ ವಶಮಾಡಿಕ ೂಂಡವ,
ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ಪಾರರ್ಣನವ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1016

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಸ್ ವಾರ್ಯುರ ೀವಾರ್ವದ್ತರ ಭಿೀಮನಾಮಾ ರ್ೃತಾ ಮಾಃ ಸ್ಕಲ್ಾ ಹಿ ರ್ಯಸಮನ್ ।

ಸ್ ವಿಷ್ು್ನ ೀಶ ೀನ್ ರ್ಯುತಃ ಸ್ದ್ ೈವ ನಾಮಾನ ಸ ೀನ ೂೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಸ್ತತ ೂೀsಸೌ॥೧೨.೫೪॥

ಈರೀತ ಕುಂತೀಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಪ್ರಧ್ಾನವಾರ್ಯು, ಭಿೀಮನ್ಾಮಕನ್ಾಗಿ ಭಕಿು ಜ್ಞಾನದ ಅಮೂಲ್ ಠಾವು.

ಭಿೀಮನ್ ಂದರ ಸಕಲ ವದ ್ಗಳ ಹ ೂರ್ತುವ, ಸ ೀನನ್ ಂದರ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಕೂಡಿದವ.
ಭಿೀಮಸ ೀನ ಎಂದರ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳ ಮೂಲಗಣಿ, ಅವನ್ ೂಡ ರ್ಯನ್ ೂಂದಿಗಿರುವ ಅವನ ಪ್ರೀತರ್ಯ ಗಿಣಿ.

ತಜಞನ್ಮಮಾತ ರೀರ್ಣ ಧರಾ ವಿದ್ಾರಿತಾ ಶಾದ್ೂಯಲಭಿೀತಾಜಞನ್ನಿೀಕರಾದ್ ರ್ಯದ್ಾ ।

ಪಪಾತ ಸ್ಞ್್ಾಣಿ್ಯತ ಏವ ಪವಯತಸ ತೀನಾಖಿಲ್ ೂೀsಸೌ ಶತಶೃಙ್ೆನಾಮಾ ॥೧೨.೫೫॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಹುಟ್ಟುದ ಮಾರ್ತರಕ ೆ ಭೂಮಿ ಬಿರಯಿರ್ತು, ಹುಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಕುಂತದ ೀವರ್ಯ ಕ ೈ ನಡುಗಿರ್ತು.
ಕುಂತೀಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಭಿೀಮ ಕ ಳಗ ಬಿದಾಾಗ, ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾದ ಪ್ವಥರ್ತವದು ಶರ್ತಶೃಂಗ.

ತಸಮನ್ ಪರಜಾತ ೀ ರುಧಿರಂ ಪರಸ್ುಸ್ುರವುಮಮಯಹಾಸ್ುರಾ ವಾಹನ್ಸ ೈನ್್ಸ್ಂರ್ಯುತಾಃ ।

ನ್ೃಪಾಶಾ ತತ್ ಪಕ್ಷರ್ವಾಃ ಸ್ಮಸಾತಸ್ತದ್ಾ ಭಿೀತಾ ಅಸ್ುರಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶಾ ॥೧೨.೫೬॥

ಪಾರರ್ಣದ ೀವ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದಾಗ, ಸಾಭಾವರ್ತಃ ಮಹಾಸುರರ ಲಲ ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತರಾದರಾಗ.

ವಾಹನ ಸ ೈನ್ರ್ಯುಕುರಾದ ಅಸುರ-ರಾಜ-ರಕೆಸರು, ವಪ್ರೀರ್ತ ಹ ದರದವರಾಗಿ ರಕುವನ್ ನೀ ಸುರಸದರು.

ಅವದ್ಧಯತಾತ ರವ ವೃಕ ೂೀದ್ರ ೂೀ ವನ ೀ ಮುದ್ಂ ಸ್ುರಾಣಾಮಭಿತಃ ಪರವದ್ಧಯರ್ಯನ್ ।

ತದ್ ೈವ ಶ ೀಷ ೂೀ ಹರಿಣ ೂೀದಿತ ೂೀsವಿಷ್ದ್ ಗರ್ಯಂ ಸ್ುತಾಯಾ ಅಪಿ ದ್ ೀವಕಸ್್ ॥೧೨.೫೭॥

ವೃಕ ೂೀದರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಪ್ಡಿಸುತ್ಾು ಆನಂದ, ಆನಂದ ವೃದಿಾಸುತ್ಾು ಆ ಕಾಡಿನಲ್ ಲೀ ತ್ಾನು ಬ ಳ ದ.
ಆಗ ಹರಯಾಜ್ಞ ಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶ ೀಷ್, ಮಾಡಿದ ದ ೀವಕಿದ ೀವರ್ಯ ಗಭಥಪ್ರವ ೀಶ.

ಸ್ ತತರ ಮಾಸ್ತರರ್ಯಮುಷ್್ ದ್ುಗೆಯಯಾsಪವಾಹಿತ ೂೀ ರ ೂೀಹಿಣಿೀಗರ್ಯಮಾಶು ।

ನಿರ್ಯುಕತಯಾ ಕ ೀಶವ ೀನಾರ್ ತತರ ಸ್ತಾಾ ಮಾಸಾನ್ ಸ್ಪತ ಜಾತಃ ಪೃರ್ಥವಾ್ಮ್ ॥೧೨.೫೮॥
ಶ ೀಷ್ ದ ೀವಕಿದ ೀವರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲದಾದುಾ ಮೂರು ತಂಗಳು,
ಹರಯಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದುಗ ಥ ಅವನ ರ ೂೀಹಿಣಿಗಭಥಕ ಸಾಗಿಸದಳು.
ಏಳು ತಂಗಳು ಶ ೀಷ್ ರ ೂೀಹಿಣಿಗಭಥದಲ್ಲಲದಾ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1017

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ನಂರ್ತರ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ಾನು ಜನಿಸ ಬಂದ.

ಸ್ ನಾಮತ ೂೀ ಬಲದ್ ೀವೀ ಬಲ್ಾಢ ೂ್ೀ ಬರ್ೂವ ತಸಾ್ನ್ು ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ಪರರ್ುಃ ।

ಆವಿಬಯರ್ೂವಾಖಿಲಸ್ದ್ುೆಣ ೈಕಪೂರ್ಣ್ಯಃ ಸ್ುತಾಯಾಮಿಹ ದ್ ೀವಕಸ್್ ॥೧೨.೫೯॥

ಹಾಗ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಜನಿಸದ ಶ ೀಷ್, ಬಲ್ಾಢ್ನ್ಾಗಿದುಾ ಬಲದ ೀವನ್ ಂದಾದದುಾ ವಶ ೀಷ್.
ಸಕಲಸದುಗರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ ಪ್ರಭು ಜನ್ಾದಥನ, ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಉದರದಲ್ಾಲಯಿರ್ತವನ ಜನನ.

ರ್ಯಃ ಸ್ತುುಖಜ್ಞಾನ್ಬಲ್ ೈಕದ್ ೀಹಃ ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷ್ಸ್ಪಶ ್ೀಯಜಿತಃ ಸ್ದ್ಾ ।

ಅವ್ಕತತತಾಾರ್ಯ್ಯಮಯೀ ನ್ ರ್ಯಸ್್ ದ್ ೀಹಃ ಕುತಶ್ಾತ್ ಕಾಚ ಸ್ ಹ್ಜ ೂೀ ಹರಿಃ ॥೧೨.೬೦॥

ಯಾರು ಜ್ಞಾನ ಬಲಗಳ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದವನ್ ೂೀ,

ಯಾರು ಎಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ಗಳ ಸಾಶಥದಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ ೂೀ,
ಯಾರ ದ ೀಹ ಜಡ ಅರ್ವಾ ಜಡಸಂಬಂಧ ಪ್ದಾರ್ಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಲಲ,
ಅಂರ್ತಹಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಪಾರಕೃರ್ತವಾದ ಹುಟುು ಎಂಬುದ ೂಂದು ಇಲಲ.

ನ್ ಶುಕಿರಕತಪರರ್ವೀsಸ್್ ಕಾರ್ಯಸ್ತಥಾsಪಿ ತತುಪತರತಯೀಚ್ತ ೀ ಮೃಷಾ ।

ಜನ್ಸ್್ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ಶರಿೀರತ ೂೀsಸಾ್ ರ್ಯದ್ಾವಿರಾಸೀದ್ಮಲಸ್ಾರೂಪಃ ॥೧೨.೬೧॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಶರೀರ ರ ೀರ್ತಸುು ಹಾಗೂ ರಕು ಸಂಪ್ಕಥದಿಂದಾದದಾಲ,ಲ

ಆದರೂ ಹಾಗ ೀ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವ ಅವ ದುಜಥನಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಎಲಲ.
ಅಮಲಸಾರೂಪ್ನ್ಾಗಿ ಆಗಿದಾರೂ ಆವಭಾಥವ,
ದ ೀವಕಿೀಪ್ುರ್ತರನ್ ಂದು ಕರ ಸಕ ೂಳುಳವ ಮೊೀಹಭಾವ.

ಆವಿಶ್ ಪೂವಯಂ ವಸ್ುದ್ ೀವಮೀವ ವಿವ ೀಶ ತಸಾಮದ್ೃತುಕಾಲ ಏವ ।

ದ್ ೀವಿೀಮುವಾಸಾತರ ಚ ಸ್ಪತ ಮಾಸಾನ್ ಸಾದ್ಾಧಯಂಸ್ತತಶಾಾsವಿರರ್ೂದ್ಜ ೂೀsಪಿ ॥೧೨.೬೨॥

ಮೊದಲು ವಸುದ ೀವನನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ,

ಅವನ ಮೂಲಕ ಋರ್ತುಕಾಲದಿ ದ ೀವಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕೂಡಿ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1018

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಅಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದಂತ್ ಏಳೂವರ ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ವಾಸ,

ಹುಟ್ಟುಲಲದವನ್ಾದರೂ ಹುಟ್ಟುದವನಂತ್ ತ್ ೂೀರದ ವ ೀಷ್.

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸ್ತಮೂತ ಆವಿರಾಸೀದ್ಶುಕಿರಕ ೂತೀsಪಿ ನ್ೃಸಂಹರೂಪಃ ।

ತಥ ೈವ ಕೃಷ ೂ್ೀsಪಿ ತಥಾsಪಿ ಮಾತಾಪಿತೃಕರಮಾದ್ ೀವ ವಿಮೊೀಹರ್ಯತ್ಜಃ ॥೧೨.೬೩॥

ಹ ೀಗ ಹಿಂದ ರ ೀರ್ತಸುು ರಕು ಸಂಪ್ಕಥವಲಲದ ೀ ನೃಸಂಹನ್ಾಗಿ ಕಂಬದಿ ಬಂದ,

ಹಾಗ ಯೀ ಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಲಲರ ಬಿಗಿದ ಮೊೀಹದಾನಂದದಿಂದ.

ಪಿತೃಕರಮಂ ಮೊೀಹನಾತ್ಯಂ ಸ್ಮೀತಿ ನ್ ತಾವತಾ ಶುಕಿತ ೂೀ ರಕತತಶಾ ।

ಜಾತ ೂೀsಸ್್ ದ್ ೀಹಸತವತಿ ದ್ಶಯನಾರ್ಯ ಸ್ಶಙ್್ಚಕಾರಬಞಗದ್ಃ ಸ್ ದ್ೃಷ್ುಃ ॥೧೨.೬೪॥

ಅನ ೀಕ ಸ್ೂಯಾ್ಯರ್ಕ್ತರಿೀಟರ್ಯುಕ ೂತೀ ವಿದ್ು್ತಾಭ ೀ ಕುರ್ಣಡಲ್ ೀ ಧ್ಾರರ್ಯಂಶಾ ।

ಪಿೀತಾಮಬರ ೂೀ ವನ್ಮಾಲ್ಲೀ ಸ್ಾನ್ನ್ತಸ್ೂಯ್ೀಯರುದಿೀಪಿತದ್ಾಯದ್ೃಶ ೀ ಸ್ುಖಾರ್ಣ್ಯವಃ ॥೧೨.೬೫॥

ರ್ತಂದ ಹಾಗೂ ತ್ಾಯಿರ್ಯರಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ ಎಂಬ ಕರಮ,

ದುಜಥನ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ೂೀರ ೂೀ ನ್ ೀಮ.
ರ ೀರ್ತಸುನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ರಕುದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ತ್ಾನು ಹುಟ್ಟುಲಲ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಲ್ ೂೀಸುಗ,
ಶಂಖ -ಚಕರ -ಪ್ದಮ -ಗದ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದವನ್ಾಗಿ ಹರ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡನ್ಾಗ.
ಅನ್ ೀಕ ಸೂರ್ಯಥಕಾಂತ ಬಿೀರುವ ಕಿರೀಟದಿಂದ ಒಪ್ಾದವ,
ಮಿಂಚಿನ ಬರ್ಣ್ವುಳಳಂರ್ ಕುಂಡಲಗಳನುನ ತ್ಾನು ಧರಸದವ.
ಹಳದಿಬರ್ಣ್ದ ಬಟ್ ುರ್ಯುಟು ವನಮಾಲ್ಾಧ್ಾರ,
ಅನಂರ್ತಸೂರ್ಯಥಕಾಂತರ್ಯ ಸುಖದಕಡಲ್ಾಗಿ ಕಂಡ ಶ್ರೀಹರ.

ಸ್ ಕಞ್ಞಯೀನಿಪರಮುಖ ೈಃ ಸ್ುರ ೈಃ ಸ್ುತತಃ ಪಿತಾರ ಚ ಮಾತಾರ ಚ ಜಗಾದ್ ಶ್ರಜಮ್ ।

ನ್ರ್ಯಸ್ಾ ಮಾಂ ನ್ನ್ಾಗೃಹಾನಿತಿ ಸ್ಮ ತತ ೂೀ ಬರ್ೂವ ದಿಾರ್ುಜ ೂೀ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ॥೧೨.೬೬॥

ಹುಟ್ಟುದ ಕೂಡಲ್ ಬರಹಾಮದಿದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ,

ಜಗತುಗ ಕಾರ್ಣುವಂರ್ ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳಿಂದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1019

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ ಅವ ಗ ೂೀವಂದ.

ವಸುದ ೀವಗ ಹ ೀಳಿದ ನನನ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ಗ ಕ ೂಂಡ ೂಯಿ್,
ಇಂತ್ ಂದ ಜನ್ಾದಥನ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ಉಳಳವನ್ಾಗಿ ಎರಡ ೀ ಕ ೈಯಿ್.

ತದ್ ೈವ ಜಾತಾ ಚ ಹರ ೀರನ್ುಜ್ಞಯಾ ದ್ುಗಾೆಯಭಿಧ್ಾ ಶ್ರೀರನ್ು ನ್ನ್ಾಪತಾನಯಮ್ ।

ತತಸ್ತಮಾದ್ಾರ್ಯ ಹರಿಂ ರ್ಯಯೌ ಸ್ ಶ್ರಾತಮಜ ೂೀ ನ್ನ್ಾಗೃಹಾನ್ ನಿಶ್ೀಥ ೀ ॥೧೨.೬೭॥

ಇದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಹರಯಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ,

ದುಗ ಥಯಾಗಿ ನಂದಗ ೂೀಪ್ಪ್ತನ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಳಾ ತ್ಾಯಿ.
ಇರ್ತು ಶ್ಶುರೂಪ್ದ ಶ್ರೀಹರರ್ಯನುನ ಹ ೂರ್ತುು,
ವಸುದ ೀವ ಹ ೂರಟ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ಕುರರ್ತು.

ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ತಂ ತತರ ತಥ ೈವ ಕನ್್ಕಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ತಸಾಮತ್ ಸ್ಾಗೃಹಂ ಪುನ್ರ್ಯ್ಯಯೌ ।

ಹತಾಾ ಸ್ಾಸ್ುಗೆಯರ್ಯಷ್ಟಾಂ ಕರಮೀರ್ಣ ಮತಾಾsಷ್ುಮಂ ತತರ ಜಗಾಮ ಕಂಸ್ಃ ॥೧೨.೬೮॥
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲಟು ವಸುದ ೀವನು,
ಅಲ್ಲಲದಾ ಶ್ಶುರೂಪ್ ದುಗ ಥರ್ಯ ಕ ೂಂಡು ಹಿಂತರುಗಿದ ತ್ಾನು.
ಇರ್ತು ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರು ಮಕೆಳನುನ ಕಂಸ ಕರಮವಾಗಿ ಕ ೂಂದಿದಾ,
ಎಂಟನ್ ೀದು ಹುಟ್ಟುದ ಎಂದು ತಳಿದು ದ ೀವಕಿಯಡ ಗ ಬಂದಿದಾ.

ಗರ್ಯಂ ದ್ ೀವಕಾ್ಃ ಸ್ಪತಮಂ ಮೀನಿರ ೀ ಹಿ ಲ್ ೂೀಕಾಃ ಸ್ೃತಂ ತಾಷ್ುಮಂ ತಾಂ ತತಃ ಸ್ಃ ।
ಮತಾಾ ಹನ್ುತಂ ಪಾದ್ಯೀಃ ಸ್ಮಾಗೃಹ್ ಸ್ಮೊಪೀರ್ಯಾಮಾಸ್ ಶ್ಲ್ಾತಳ ೀ ಚ ॥೧೨.೬೯॥

ಸಾ ತದ್ಧಸಾತತ್ ಕ್ಷ್ಪರಮುತಪತ್ ದ್ ೀವಿೀ ಖ ೀsದ್ೃಶ್ತ ೈವಾಷ್ುರ್ುಜಾ ಸ್ಮಗಾರ ।

ಬರಹಾಮದಿಭಿಃ ಪೂಜ್ಮಾನಾ ಸ್ಮಗ ರರತ್ದ್ುೂಥಾಕಾರವತಿೀ ಹರಿಪಿರಯಾ ॥೧೨.೭೦॥

ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಏಳನ್ ೀ ಮಗುವನದು ಆಗಿದ ಯಂದು ಗಭಥಸಾರವ,

ಕಂಸನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಉಳಿದ ಲಲರದೂ ಹಾಗಾಗಿದ ಎಂದ ೀ ಭಾವ.
ಹಿೀಗ ಕಂಸ ದುಗ ಥರ್ಯನುನ ಎಂಟನ್ ೀ ಮಗುವ ಂದು ಬಗ ದ,
ಕಾಲುಗಳಲ್ಲಲ ಮಗುವ ಹಿಡಿದು ಬಂಡ ಗಲ್ಲಲಗಪ್ಾಳಿಸಲು ಹ ೂೀದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1020

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಹಿಡಿರ್ತದಿಂದ ಬಿಡಿಸಕ ೂಂಡ ದುಗ ಥ ಮೀಲಕ ೆೀರ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ,

ಎಂಟು ತ್ ೂೀಳಗಳ ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತವಾದ ದ ೀವಯಾಗಿ ಕಂಡಳಲ್ಲಲ.
ಬರಹಾಮದಿ ಸಮಗರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜ ಗ ೂಂಬ ಹರಪ್ರರ್ಯಳಲ್ಲಲ.

ಉವಾಚ ಚಾSಯಾ್ಯ ತವ ಮೃತು್ರತರ ಕಾಚಿತ್ ಪರಜಾತ ೂೀ ಹಿ ವೃಥ ೈವ ಪಾಪ ।

ಅನಾಗಸೀಂ ಮಾಂ ವಿನಿಹನ್ುತಮಿಚಛಸ್್ಶಕ್ಕಾಯ್ೀಯ ತವ ಚ ೂೀಧ್ಮೊೀSರ್ಯಮ್ ॥೧೨.೭೧॥

ಆಕಾಶದಿ ದಿವ್ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ದುಗ ಥ ಕಂಸನ ಕುರರ್ತು,

ನನನ ಕ ೂಲಲಲು ನಿನಿನಂದಾಗಲಲ,ಇನ್ ನಲ್ ೂಲೀ ಹುಟ್ಾುಾಗಿದ ನಿನನ ಮೃರ್ತು್.
ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡಿರದ ನನನ ಕ ೂಲುಲವ ನಿನನ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯದು ವ್ರ್ಥಮಾರ್ತು.

ಉಕ ತವೀತಿ ಕಂಸ್ಂ ಪುನ್ರ ೀವ ದ್ ೀವಕ್ತೀತಲ್ ಪೀsಶರ್ಯದ್ ಬಾಲರೂಪ ೈವ ದ್ುಗಾೆಯ ।

ನಾಜ್ಞಾಸಷ್ುಸಾತಮರ್ ಕ ೀಚನಾತರ ಋತ ೀ ಹಿ ಮಾತಾಪಿತರೌ ಗುಣಾಢಾ್ಮ್ ॥೧೨.೭೨॥

ಈ ರೀತ ಕಂಸನಿಗ ಹ ೀಳಿದ ಆ ದುಗ ಥ, ಶ್ಶುವಾಗಿ ಮಲಗಿದಳು ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಬಗಲ್ಲಗ .

ಅವಳ ಆ ಇರುವಕ ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳ ಬಿಟುು, ಇನ್ಾ್ರಗೂ ಅರವಾಗದಂರ್ ದ ೈವೀ ಪ್ಟುು.

ಶುರತಾಾ ತಯೀಕತಂ ತು ತದ್ ೈವ ಕಂಸ್ಃ ಪಶಾಾತಾತಪಾದ್ ವಸ್ುದ್ ೀವಂ ಸ್ಭಾರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ಪರಸಾದ್ಯಾಮಾಸ್ ಪುನ್ಃಪುನ್ಶಾ ವಿಹಾರ್ಯ ಕ ೂೀಪಂ ಚ ತಮೂಚತುಸೌತ ।
ಸ್ುಖಸ್್ ದ್ುಃಖಸ್್ ಚ ರಾಜಸಂಹ ನಾನ್್ಃ ಕತಾತಯ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಾದಿತಿ ಸ್ಮ ॥೧೨.೭೩ll

ದುಗ ಥರ್ಯ ಮಾತನಿಂದ ಕಂಸನಲ್ಲಲ ತೀವರ ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್ದ ಭಾವ,

ವಸುದ ೀವ ದ ೀವಕಿರ್ಯರನುನ ಮತ್ ು ಮತ್ ು ಸಾಂರ್ತಾನಗ ೂಳಿಸುತ್ಾುನವ.
ಅವರಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಕಂಸನ ಮೀಲ್ಲನ ಕ ೂೀಪ್ವ ಬಿಟುು ಕ ೂಟುು,
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ಸುಖ ದುಃಖಗಳಿಗ ಕಾರರ್ಣ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂಬ ಗುಟುು.

ಆನಿೀರ್ಯ ಕಂಸ ೂೀsರ್ ಗೃಹ ೀ ಸ್ಾಮನಿಾರ್ಣಃ ಪ್ರೀವಾಚ ಕನಾ್ವಚನ್ಂ ಸ್ಮಸ್ತಮ್ ।

ಶುರತಾಾ ಚ ತ ೀ ಪ್ರೀಚುರತ್ನ್ತಪಾಪಾಃ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಬಾಲ್ಾನಾಂ ನಿಧನ್ಂ ಸ್ವಯಶ ್ೀsಪಿ॥೧೨.೭೪॥

ನಂರ್ತರ ಕಂಸನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಡ ಯಿರ್ತು ವಷ್ರ್ಯದ ಬಗ ಗ ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1021

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಪಾಪ್ಮಂತರಗಳಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಮಕೆಳ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕ ಂಬ ದುಷ್ುಹಿಂಸಾ ಸೂಚನ್ .

ತಥ ೀತಿ ತಾಂಸ್ತತರ ನಿರ್ಯುಜ್ ಕಂಸ ೂೀ ಗೃಹಂ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಂ ಪರವಿವ ೀಶ ಪಾಪಃ ।

ಚ ೀರುಶಾ ತ ೀ ಬಾಲವಧ್ ೀ ಸ್ದ್ ೂೀಧ್ತಾ ಹಿಂಸಾವಿಹಾರಾಃ ಸ್ತತಂ ಸ್ಾಭಾವತಃ ॥೧೨.೭೫॥

ಅದಕ ೆ ಒಪ್ಾಗ ಕ ೂಟು ಕಂಸ ಮಾಡಿದ ಅಂರ್ತಃಪ್ುರ ಪ್ರವ ೀಶ,

ಹಿಂಸ ಯೀ ಕಿರೀಡ ಯಾದವರು ಪ್ಡ ದರು ಬಾಲವಧ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹರುಷ್.

ಅರ್ ಪರಭಾತ ೀ ಶರ್ಯನ ೀ ಶಯಾನ್ಮಪಶ್ತಾಮಬಞದ್ಲ್ಾರ್ಯತಾಕ್ಷಮ್ ।

ಕೃಷ್್ಂ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಚ ತಥ ೈವ ನ್ನ್ಾ ಆನ್ನ್ಾಸಾನಾಾರಕೃತಿಮಪರಮೀರ್ಯಮ್ ॥೧೨.೭೬॥

ಮರುಬ ಳಿಗ ಗ ನಂದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯರು ರ್ತಮಮ ಹಾಸಗ ರ್ಯಲ್ಲ ಕಂಡ ನ್ ೂೀಟ,
ತ್ಾವರ ಕಂಗಳ ಆನಂದಮೈವ ರ್ತು ಪ್ೂರ್ಣಥತಳಿರ್ಯಲ್ಾಗದ ಕೃಷ್್ನ್ಾಟ.

ಮೀನಾತ ಏತೌ ನಿಜಪುತರಮೀನ್ಂ ಸ್ರಷಾುರಮಬಞಪರರ್ವಸ್್ ಚ ೀಶಮ್ ।

ಮಹ ೂೀತುವಾತ್ ಪೂರ್ಣ್ಯಮನಾಶಾ ನ್ನ ೂಾೀ ವಿಪ ರೀಭ ೂ್ೀsದ್ಾಲಿಕ್ಷಮಿತಾಸ್ತದ್ಾ ಗಾಃ ॥೧೨.೭೭॥

ಕಮಲ್ ೂೀದಭವ ಬರಹಮನ ಪ್ರ್ತ ಸವಥಸಮರ್ಥ ಹರ, ನಂದರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯರು ರ್ತಮಮ ಮಗನ್ ಂದ ಆ ಪ್ರ.
ಸಂರ್ತಸದ ಹ ೂಳ ಹರಸರ್ತು ಆ ಮಗುವನ ಜನನ, ನಂದ ಮಾಡಿದ ಲಕ್ಷಕೂೆ ಮಿಕಿೆದ ಗ ೂೀವುದಾನ.

ಸ್ುವರ್ಣ್ಯರತಾನಮಬರರ್ೂಷ್ಣಾನಾಂ ಬಹೂನಿ ಗ ೂೀಜೀವಿಗಣಾಧಿನಾರ್ಃ ।

ಪಾರದ್ಾದ್ಥ ೂೀಪಾರ್ಯನ್ಪಾರ್ಣರ್ಯಸ್ತಂ ಗ ೂೀಪಾ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಂ ಚ ಮುದ್ಾ ಸಾಯೀsಗಮನ್ ॥೧೨.೭೮॥

ಗ ೂಲಲರ ಗುಂಪ್ನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಆ ನಂದಗ ೂೀಪ್,

ಸುವರ್ಣಥರರ್ತನ ಬಟ್ ು ಜ ೂತ್ ಗ ೂೀದಾನ ಕ ೂಟು ಭೂಪ್.
ಉಡುಗ ೂರ ಯಂದಿಗ ನಂದನ ಬಳಿಗ ಬಂದ ಗ ೂಲಲರ ಹಿಂಡು,
ಆನಂದದಿಂದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯ ಬಳಿ ಧ್ಾವಸರ್ತು ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರ ದಂಡು.

ಗತ ೀಷ್ು ತತ ರವ ದಿನ ೀಷ್ು ಕ ೀಷ್ುಚಿಜಞಗಾಮ ಕಂಸ್ಸ್್ ಗೃಹಂ ಸ್ ನ್ನ್ಾಃ ।

ಪೂವಯಂ ಹಿ ನ್ನ್ಾಃ ಸ್ ಕರಂ ಹಿ ದ್ಾತುಂ ಬೃಹದ್ಾನಾನಿನಸ್ುೃತಃ ಪಾರಪ ಕೃಷಾ್ಮ್ ॥೧೨.೭೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1022

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಸ್ಹಾsಗತಾ ತ ೀನ್ ತದ್ಾ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಸ್ುಷಾವ ದ್ುಗಾೆಯಮರ್ ತತರ ಶೌರಿಃ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಕೃಷ್್ಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಕನ್್ಕಾಂ ಗೃಹಂ ರ್ಯಯೌ ನ್ನ್ಾ ಉವಾಸ್ ತತರ ॥೧೨.೮೦॥

ನಂದಗ ೂೀಪ್ ಕಂಸನಿಗ ಕಪ್ಾ ಕಾಣಿಕ ಕ ೂಡುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ,

ಬೃಹದಾನದಿಂದ ಮಧುರಾ ಮಾಗಥ ಸ ೀರದ ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರ.
ಆರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಬಂದಿದಾ ಪ್ತನ ರ್ಯಶ ್ೀದಾದ ೀವ,
ದುಗ ಥರ್ಯ ಹ ರ್ತುು ಅವಳಿಗಾಗಿದಾಳು ತ್ಾನು ತ್ಾಯಿ.
ಆಗಲ್ ೀ ವಸುದ ೀವ ಕೃಷ್್ನ ರ್ತಂದು ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯ ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲಟ್ಟುದಾ,
ಅಲ್ಲಲದಾ ದುಗ ಥರ್ಯನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು ಮತ್ ು ತ್ಾನು ಹಿಂತರುಗಿದಾ.

ನಿರುಷ್್ ತಸಮನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟ ೀ ಸ್ ಮಾಸ್ಂ ರ್ಯಯೌ ದ್ರಷ್ುುಕಾಮೊೀ ನ್ರ ೀನ್ಾರಮ್ ।

ರಾಜ್ಞ ೀsರ್ ತಂ ದ್ತತಕರಂ ದ್ದ್ಶಯ ಶ್ರಾತಮಜ ೂೀ ವಾಕ್ಮುವಾಚ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೧೨.೮೧॥

ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರದಲ್ಲಲ ಒಂದು ತಂಗಳಕಾಲ ಮಾಡಿ ವಾಸ,

ನಂದಗ ೂೀಪ್ ಕ ೈಗ ೂಂಡ ಕಂಸನ ಕಾರ್ಣಲು ಮಧುರಾ ಪ್ರವಾಸ.
ಅಲ್ಲಲ ಕಂಸನಿಗ ದರ್ತುಕರ ಕ ೂಟು ನಂದ,
ವಸುದ ೀವನ ಕಂಡು ಹ ೀಳಿದ ಮಾತ್ ೂಂದ.

ಯಾಹು್ತಾಪತಾಃ ಸ್ನಿತ ತತ ರೀತು್ದಿೀರಿತ ೂೀ ಜಗಾಮ ಶ್ೀಘರಂ ರ್ಯಮುನಾಂ ಸ್ ನ್ನ್ಾಃ ।

ರಾತಾರವ ೀವಾsಗಚಛಮಾನ ೀ ತು ನ್ನ ಾೀ ಕಂಸ್ಸ್್ ಧ್ಾತಿರೀ ತು ಜಗಾಮ ಗ ೂೀಷ್ಾಮ್ ॥೧೨.೮೨॥

‘ನಿನನ ಹ ಂಡತ ಇರುವ ದಿಕೆಲ್ಲಲ ನ್ಾನ್ಾ ಬಗ ರ್ಯ ಉತ್ಾಾರ್ತಗಳ ನ್ ೂೀಟ,

ವಸುದ ೀವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ನಂದ ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರದರ್ತು ಹ ೂರಟ.
ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ನಂದಗ ೂೀಪ್ ಹಿೀಗ ಶ್ಬಿರದರ್ತು ಬರುತುರಲು,
ಕಂಸನ ಸಾಕುತ್ಾಯಿ ಪ್ೂರ್ತನ್ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಯಡ ತ್ ರಳಿದಳು.

ಸಾ ಪೂತನಾ ನಾಮ ನಿಜಸ್ಾರೂಪಮಾಚಾಛಧ್ ರಾತೌರ ಶುರ್ರೂಪವಚಾ ।

ವಿವ ೀಶ ನ್ನ್ಾಸ್್ ಗೃಹಂ ಬೃಹದ್ಾನ್ಪಾರನ ತೀ ಹಿ ಮಾಗ ೆೀಯ ರಚಿತಂ ಪರಯಾಣ ೀ ॥೧೨.೮೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1023

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ತಿೀರ ೀ ರ್ಗಿನಾ್ಸ್ುತ ರ್ಯಮಸ್್ ವಸ್ಾಗೃಹ ೀ ಶಯಾನ್ಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಂ ತಮ್ ।

ಜಗಾರಹ ಮಾತಾರ ತು ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಯಾ ತಯಾ ನಿದ್ಾರರ್ಯುಜಾ ಪ ರೀಕ್ಷಯಮಾಣಾ ಶುಭ ೀವ ॥೧೨.೮೪॥

ಆ ಪ್ೂರ್ತನ್ ಯಂಬ ರಾಕ್ಷಸ ಧರಸ ಸುಂದರರ್ಯ ವ ೀಷ್,

ಮಾಡಿದಳು ಆ ರಕೆಸ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ಪ್ರವ ೀಶ.
ಬೃಹದಾನ ಹಾಗೂ ಮಧುರಾ ಮಧ್ದ ದಾರರ್ಯ ಭಾಗ,
ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರದಿ ಮಾಡಲಾಟು ನಂದನ ಶ್ಬಿರದ ಜಾಗ.
ಶ್ಬಿರದಲ್ಲಲ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಯಂದಿಗ ಮಲಗಿದ ಕೃಷ್್ನ ಕಂಡಳು,
ಸಭ್ಳಂತ್ ನಟ್ಟಸದ ಪ್ೂರ್ತನ್ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಮಗುವನುನ ಎತುಕ ೂಂಡಳು.

ತನಾಮರ್ಯಯಾ ಧಷಯತಾ ನಿದ್ರಯಾ ಚ ನ್್ವಾರರ್ಯನ ನೈವ ಹಿ ನ್ನ್ಾಜಾಯಾ ।

ತಯಾ ಪರದ್ತತಂ ಸ್ತನ್ಮಿೀಶ್ತಾsಸ್ುಭಿಃ ಪಪೌ ಸ್ಹ ೈವಾsಶು ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ಪರರ್ುಃ ॥೧೨.೮೫॥

ಪ್ೂರ್ತನ್ ರ್ಯ ಮಾಯರ್ಯ ಮೊೀಸದ ಜಾಲ, ನಿದ ಾರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರಕೆಸರ್ಯ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಲಲಲ.
ಜಗದಿಾರ್ತನಿಗ ಪ್ೂರ್ತನ್ ಯಿಂದ ಎದ ಹಾಲುಣಿಸುವ ಆಟ, ಮೊಲ್ ಹಾಲ್ ೂಂದಿಗ ಅವಳ ಪಾರರ್ಣ ಹಿೀರದ ಜಾರ್ಣ
ರ್ತುಂಟ.

ಮೃತಾ ಸ್ಾರೂಪ ೀರ್ಣ ಸ್ುಭಿೀಷ್ಣ ೀನ್ ಪಪಾತ ಸಾ ವಾ್ಪ್ ವನ್ಂ ಸ್ಮಸ್ತಮ್ ।

ತದ್ಾssಗಮನ್ನನ್ಾಗ ೂೀಪ್ೀsಪಿ ತತರ ದ್ೃಷಾುವ ಚ ಸ್ವ ೀಯsಪ್ರ್ವನ್ ಸ್ುವಿಸಮತಾಃ ॥೧೨.೮೬॥

ಪ್ೂರ್ತನ್ ಸಾರ್ಯುವಾಗ ವ್ಕುವಾದ ಮೂಲರೂಪ್, ಇಡಿೀ ಕಾಡನ್ ನೀ ವಾ್ಪ್ಸ ಸರ್ತುು ಬಿದಾಳವಳು ಪಾಪ್.
ಆಗಲ್ ೀ ನಂದಗ ೂೀಪ್ ಶ್ಬಿರಕ ೆ ಬಂದ ಸಮರ್ಯ, ಅಲ್ಲಲದಾವರಗ ಲ್ಾಲ ಪ್ೂರ್ತನ್ ರ್ಯ ಕಂಡಾಯಿರ್ತು ಆಶಚರ್ಯಥ.

ಸ್ ತಾಟಕಾ ಚ ೂೀವಯಶ್ಸ್ಮಾವಿಷಾು ಕೃಷಾ್ವದ್ಾಧಯನಾನಿನರರ್ಯಂ ಜಗಾಮ ।

ಸಾ ತೂವಯಶ್ೀ ಕೃಷ್್ರ್ುಕತಸ್ತನ ೀನ್ ಪೂತಾ ಸ್ಾಗೆಯಂ ಪರರ್ಯಯೌ ತತಷಣ ೀನ್ ॥೧೨.೮೭॥

ಪ್ೂರ್ತನ್ ಯೀ ಊವಥಶ್ಯಿಂದ ಆವಷ್ುಳಾದ ತ್ಾಟಕ ,

ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದ ಅಪ್ರಾಧದಿಂದ ರ್ತಮಸುು ಹ ೂಕೆಳಾಕ .
ಊವಥಶ್ರ್ಯ ಎದ ಹಾಲನುನ ಕೃಷ್್ ಉಂಡದಾರಂದ ಅವಳಾದಳು ಪ್ವರ್ತರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1024

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಆ ಪ್ರಣಾಮವಾಗಿ ಅವಳಿಗ ಆಯಿರ್ತು ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸಾಗಥದ ಡ ಯಾರ್ತರ.

ಒಂದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲದಾರೂ ಎರಡು ಜೀವದ ಭಿನನ ಸಾಭಾವ,
ಅದನನ ಅನುಸರಸ ಗತ ಪಾಲ್ಲಸದ ಕೃಷ್್ನ್ ಂಬ ಹ ದ ಾೈವ.

ಸಾ ತುಮುಬರ ೂೀಃ ಸ್ಙ್ೆತ ಆವಿವ ೀಶ ರಕ್ಷಸ್ತನ್ುಂ ಶಾಪತ ೂೀ ವಿತತಪಸ್್ ।

ಕೃಷ್್ಸ್ಪಶಾಯಚುಛದ್ಧರೂಪಾ ಪುನ್ದಿಾಯವಂ ರ್ಯಯೌ ತುಷ ುೀ ಕ್ತಮಲರ್್ಂ ರಮೀಶ ೀ ॥೧೨.೮೮॥

ಊವಥಶ್ ಬರ್ಯಸದಾಳು ರ್ತುಂಬುರು ಎನುನವ ಗಂಧವಥನ ಸಂಗಮ,

ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾಗಿ ಆಯಿರ್ತು ರಾಕ್ಷಸ ಶರೀರದ ಸಮಾಗಮ.
ಕೃಷ್್ಸಾಶಥದಿಂದ ಪ್ರಶುದಾವಾಗಿ ಸಾಗಥ ಸ ೀರದಳು,
ಭಗವಂರ್ತ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದರ ಏನು ಅಸಾಧ್ ಹ ೀಳು.

ರ್ಯದ್ಾssಪ ದ್ ೀವಶಾತುರಃ ಸ್ ಮಾಸಾಂಸ್ತದ್ ೂೀಪನಿಷಾಾರಮರ್ಣಮಸ್್ ಚಾsಸೀತ್ ।

ಜನ್ಮಕ್ಷಯಮಸಮನ್ ದಿನ್ ಏವ ಚಾsಸೀತ್ ಪಾರತಃ ಕ್ತಞಚಾತ್ ತತರ ಮಹ ೂೀತುವೀsರ್ವತ್ ॥೧೨.೮೯॥

ನ್ಾಕು ತಂಗಳುಗಳ ಕಳ ದ ಮಗು ಕೃಷ್್,

ಆಗವನಿಗ ಸಂಭರಮದ ಉಪ್ನಿಷ್ಾೆಿಮರ್ಣ.
ಮಗುವ ಹ ೂರಗ ಕರ ದ ೂರ್ಯು್ವ ಕಾರ್ಯಥಕರಮ,
ಆ ದಿನವ ೀ ಕೂಡಿಬಂದಿರ್ತುು ಜನಮನಕ್ಷರ್ತರದ ಸಂಗಮ.
ಬ ಳಿಗ ಗ ಮೀಳವಸರ್ತುಲ್ಲಲ ಮಹ ೂೀರ್ತುವದ ಸಂಭರಮ.

ತದ್ಾ ಶಯಾನ್ಃ ಶಕಟಸ್್ ಸ ೂೀsಧಃ ಪದ್ಾsಕ್ಷ್ಪತ್ ತಂ ದಿತಿಜಂ ನಿಹನ್ುತಮ್ ।

ಅನ್ಃ ಸ್ಮಾವಿಶ್ ದಿತ ೀಃ ಸ್ುತ ೂೀsಸೌ ಸ್ತಃ ಪರತಿೀಪಾರ್ಯ ಹರ ೀಃ ಸ್ುಪಾಪಃ ॥೧೨.೯೦॥

ಕೃಷ್್ನನುನ ಮಲಗಿಸದಾ ಜಾಗವದು ಗಾಡಿರ್ಯ ಕ ಳಭಾಗ,

ಕೃಷ್್ಗ ಅಪಾರ್ಯ ಮಾಡಲು ಶಕಟ್ಾಕ್ಷ ಗಾಡಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸ ೀರದಾನ್ಾಗ.
ರಕೆಸನ ಕ ೂಲಲಲ್ ಂದ ೀ ಕಾಲ್ಲಂದ ಗಾಡಿ ಒದಾ ಕೃಷ್್ ಮಹಾಭಾಗ.

ಕ್ಷ್ಪ್ತೀsನ್ಸಸ್್ಃ ಶಕಟಾಕ್ಷನಾಮಾ ಸ್ ವಿಷ್ು್ನ ೀತಾಾಸ್ಹಿತಃ ಪಪಾತ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1025

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಮಮಾರ ಚಾsಶು ಪರತಿರ್ಗನಗಾತ ೂರೀ ವ್ತ್ಸ್ತಚಕಾರಕ್ಷಮರ್ೂದ್ನ್ಶಾ ॥೧೨.೯೧॥

ಕೃಷ್್ನ ಒದ ಗ ಶಕಟ್ಾಕ್ಷನ್ ೂಂದಿಗಿನ ಬಂಡಿರ್ಯದು ಮುರದುಬಿರ್ತುು,

ಅಂಗಾಂಗಗಳು ಭಗನವಾದ ರಕೆಸನ ಪಾರರ್ಣವದು ಹಾರಹ ೂೀರ್ಯುು.
ನ್ ೂಗ ಚಕರ ಬಂಡಿಭಾಗಗಳ ಲ್ಾಲ ಅಸುವ್ಸುವಾಗಿ ಚ ಲ್ಾಲಡಿಹ ೂೀರ್ಯುು.

ಸ್ಸ್ಮೂರಮಾತತಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಶಙ್ಾಯಾ ಕೃಷ್್ಂ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ದಿಾಜವರ್ಯ್ಯಸ್ೂಕ್ತತಭಿಃ ।

ಸಾ ಸಾನಪಯಾಮಾಸ್ ನ್ದಿೀತಟಾತ್ ತದ್ಾ ಸ್ಮಾಗತಾ ನ್ನ್ಾವಚ ೂೀsಭಿತಜಞಯತಾ ॥೧೨.೯೨॥

ಉದ ಾೀಗ ಧ್ಾವಂರ್ತದಿಂದ ಬರುತ್ಾುಳಾಗ ರ್ಯಶ ್ೀದ ,

ಕೃಷ್್ಗ ೀನ್ಾಯಿತ್ ೂೀ ಎಂದವಳ ಅನುಮಾನದ ಬಾಧ್ .
ವಪ್ರರ ಆಶ್ೀವಾಥದ ಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ ಕೃಷ್್ಗ ಮಾಡಿಸುತ್ಾುಳ ಸಾನನ,
ಆಗಲ್ ೀ ಬಂದ ನಂದನಿಂದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಗಾಯಿರ್ತು ಬ ೈಗುಳದ ಗಾನ.

ಹತಾಾ ತು ತಂ ಕಂಸ್ರ್ೃತ್ಂ ಸ್ ಕೃಷ್್ಃ ಶ್ಶ ್ೀ ಪುನ್ಃ ಶ್ಶುವತ್ ಸ್ವಯಶಾಸಾತ ।

ಏವಂ ಗ ೂೀಪಾನ್ ಪಿರೀರ್ಣರ್ಯನ್ ಬಾಲಕ ೀಳಿೀವಿನ ೂೀದ್ತ ೂೀ ನ್್ವಸ್ತ್ ತತರ ದ್ ೀವಃ ॥೧೨.೯೩॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ ಶಕಟ್ಾಕ್ಷನ ಕ ೂಂದ,

ಸವಥ ನಿರ್ಯಂರ್ತರಕನ್ಾದರೂ ಮಗುವನಂತ್ ಮಲಗಿದ.
ಗ ೂಲಲರ ೂಡನಿದಿಾೀರ್ಯುತುದಾ ಆನಂದ ಕಿರೀಡಾವನ್ ೂೀದದಿಂದ.

ವಿವದ್ಧಯಮಾನ ೀ ಲ್ ೂೀಕದ್ೃಷ ುಯೈವ ಕೃಷ ್ೀ ಪಾರ್ಣುಡಃ ಪುನ್ಃ ಪಾರಹ ಪೃಥಾಮಿದ್ಂ ವಚಃ ।

ಧಮಿಮಯಷ ೂಾೀ ನೌ ಸ್ೂನ್ುರಗ ರೀ ಬರ್ೂವ ಬಲದ್ಾರ್ಯಜ ್ೀಷ್ಾ ಉತಾಪರಶಾ ॥೧೨.೯೪॥

ಇರ್ತು, ಜನರ ಕಣಿ್ಗ ಗ ೂಲಲರ ನಡುವ ಕೃಷ್್ ಬ ಳ ರ್ಯುತುದ,ಾ

ಅರ್ತು ಪಾಂಡುರಾಜ ಕುಂತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ.
ನಮಗ ಮೊದಲ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದುಾ ಧಮಥದ ಪ್ರತನಿಧ,
ಆನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದವ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಬುದಿಾಬಲದಲ್ಲಲ ನಿಧ.

ರ್ಯದ್ ೈಕ ಏವಾತಿಬಲ್ ೂೀಪಪನ ೂನೀ ರ್ವ ೀತ್ ತದ್ಾ ತ ೀನ್ ಪರಾವಮದ್ ಾೀಯ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1026

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಪರವತಾಯಮಾನ ೀ ಸ್ಾಪುರಂ ಹರ ೀರ್ಯುಶೌಾಯಾ್ಯತ್ ಪರ ೀ ತದ್ ದ್ಾರ್ಯಮತರ ಯೀಗ್ಮ್ ॥೧೨.೯೫॥

ಇರಲು ಒಬಬನ್ ೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಮಗ,

ಅವ ಇರ್ತರರ ೂಡನ್ ರ್ಯುದಾನಿರರ್ತನ್ಾಗಿರುವಾಗ,
ಆಗ ಬರಬಹುದು ಬ ೀರ ಶರ್ತುರಗಳಿಂದ ಪ್ುರ ಅಪ್ಹಾರದ ಭಿೀತ,
ಪ್ುರರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ ಇಬಬರು ಮಕೆಳಿದಾರಲಲವ ೀ ಯೀಗ್ವಾದ ನಿೀತ.

ಶಸಾಾಸ್ಾವಿದ್ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ನೌ ಸ್ುತ ೂೀsನ ೂ್ೀ ರ್ವ ೀದ್ ದ್ ೀವಂ ತಾದ್ೃಶಮಾಹಾಯಾತಃ ।

ಶ ೀಷ್ಸ್ತವ ಭಾರತೃಸ್ುತ ೂೀsಭಿಜಾತಸ್ತಸಾಮನಾನಸೌ ಸ್ುತದ್ಾನಾರ್ಯ ಯೀಗ್ಃ ॥೧೨.೯೬॥

ಶಸಾರಸರಗಳ ಬಲಲ ಇನ್ ೂನಬಬ ವೀರ್ಯಥವಂರ್ತ ಸುರ್ತ ಬ ೀಕು,

ಅಂರ್ ಮಗನ ಕ ೂಡಬಲಲ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ನಿೀನು ಕರ ರ್ಯಬ ೀಕು.
ನಿನನ ಅರ್ಣ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ ಶ ೀಷ್,
ಅದಕ ಅವನಿಗಿಲಲ ಮಗನ ಕ ೂಡುವ ಅವಕಾಶ.

ನ್ವ ೈ ಸ್ುಪರ್ಣ್ಯಃ ಸ್ುತದ್ ೂೀ ನ್ರ ೀಷ್ು ಪರಜಾರ್ಯತ ೀ ವಾsಸ್್ ರ್ಯತಸ್ತಥ್ssಜ್ಞಾ ।

ಕೃತಾ ಪುರಾ ಹರಿಣಾ ಶಙ್ಾರಸ್ುತ ಕ ೂರೀಧ್ಾತಮಕಃ ಪಾಲನ ೀ ನ ೈವ ಯೀಗ್ಃ ॥೧೨.೯೭ ॥

ಅದ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯ ಗರುಡನಿಗಿಲಲ ಅವತ್ಾರದ ಅವಕಾಶ,

ಅವನಿಗ ಅವತ್ಾರವಲ್ ಲಂದು ಭಗವಂರ್ತನದ ೀ ಆದ ೀಶ.
ಅದ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯ ಸದಾಶ್ವನದು ಬರಹಮನ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಜನನ,
ಅವನಿಂದಾಗಲ್ಾರದು ಬ ೀರ ೂಬಬರ ಯೀಗ್ ಪ್ರಪಾಲನ.

ಅತ ೂೀ ಮಹ ೀನ ೂಾರೀ ಬಲವಾನ್ನ್ನ್ತರಃ ತ ೀಷಾಂ ಸ್ಮಾಹಾಾನ್ಮಿಹಾಹಯತಿ ಸ್ಾರಾಟ್ ।

ಇತಿೀರಿತಾ ಸಾssಹಾರ್ಯದ್ಾಶು ವಾಸ್ವಂ ತತಃ ಪರಜಜ್ಞ ೀ ಸ್ಾರ್ಯಮೀವ ಶಕರಃ ॥೧೨.೯೮॥

ಆನಂರ್ತರದ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ದ ೀವತ್ ದ ೀವ ೀಂದರ,

ಆಹಾಾನಕ ೆ ಅವನ್ ೀ ಯೀಗ್ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.
ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಪ ರೀರ ೀಪ್ರ್ತ ಕುಂತ ಕ ೂಡುತ್ಾುಳ ಇಂದರಗ ಕರ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1027

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಕುಂತರ್ಯ ಕರ ರ್ಯಂತ್ ಇಂದರ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ದ ೂರ .

ಸ್ ಚಾಜುಞಯನ ೂೀ ನಾಮ ನ್ರಾಂಶರ್ಯುಕ ೂತೀ ವಿಷಾ್ವವ ೀಶ್ೀ ಬಲವಾನ್ಸ್ಾವ ೀತಾತ ।

ರೂಪ್ನ್್ಃ ಸಾ್ತ್ ಸ್ೂನ್ುರಿತು್ಚ್ಮಾನಾ ರ್ತಾಾಯ ಕುನಿತೀ ನ ೀತಿ ತಂ ಪಾರಹ ಧಮಾಮಯತ್ ॥೧೨.೯೯ ॥

ಇಂದರನ್ ೀ ಅಜುಥನ ನ್ಾಮದಿ ನರಾಂಶರ್ಯುಕುನ್ಾಗಿ ಬಂದ,

ವಷ್ು್ ಆವ ೀಶದಿ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಅಸರಜ್ಞನ್ಾಗಿ ತ್ಾ ಹುಟ್ಟುಬಂದ.
ಚ ಂದದ ರೂಪ್ವುಳಳ ಇನ್ ೂನಬಬ ಮಗನ್ಾಗಲ್ಲ ಎಂದ ಪಾಂಡು,
ಬ ೀಡವ ಂದಳು ಕುಂತ ಅದು ಧಮಥಯೀಗ್ವಲಲ ಎಂದುಕ ೂಂಡು.

ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಪೂವಯಮರ್ೂದ್ಧರ ೀಃ ಪದ್ಂ ಸ್ಂಸ ೀವಿತುಂ ಪವನಾವ ೀಶರ್ಯುಕತಃ ।

ಸ್ ಉದ್ಧವೀ ನಾಮ ರ್ಯದ್ುಪರವಿೀರಾಜಾಞತ ೂೀ ವಿದ್ಾಾನ್ುಪಗವನಾಮಧ್ ೀಯಾತ್ ॥೧೨.೧೦೦॥

ಧಮಥರಾರ್ಯ, ಭಿೀಮ, ಬಲರಾಮ, ಕೃಷ್್, ಅಜುಥನ್ಾದಿಗಳ ಹುಟ್ಟುನ ಮುನನ,

ಹರಪಾದ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಬೃಹಸಾತ್ಾ್ಚಾರ್ಯಥರಂದ ದ ೂರೀರ್ಣನ್ಾಮಕರಾಗಿ ಜನನ.
ಅವರ ೀ ಮತ್ ು ಮುಖ್ಪಾರಣಾವ ೀಷ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಗಿನ ಹ ಸರು ಉದಾವ,
ಆ ಉದಾವನ ಹುಟ್ಟುಗ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದ ರ್ಯದುಶ ರೀಷ್ಠನ ಹ ಸರದು ಉಪ್ಗವ.

ದ್ ೂರೀಣಾತಮಕಂ ನಾತಿತರಾಂ ಸ್ಾಸ ೀವಕಂ ಕುಯಾಯದ್ಧರಿಮಾಮಯಮಿತಿ ರ್ೂರ್ಯ ಏವ ।

ಸ್ ಉದ್ಧವಾತಾಮsವತತಾರ ಯಾದ್ವ ೀಷಾಾಸ ೀವನಾತ್ಯಂ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಸ್್ ॥೧೨.೧೦೧॥

ದ ೂರೀರ್ಣರೂಪ್ದ ರ್ತನಿನಂದ ಕೃಷ್್ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸ ೀವ ಮಾಡಿಸಕ ೂಳಳಲ್ಾರನ್ ಂದು,

ಉದಾವ ನ್ಾಮದಿಂದ ರ್ಯದುಗಳಲಲವರ್ತರಸಬಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸ ೀವ ಗ ಂದು.

ಬೃಹಸ್ಪತ ೀರ ೀವ ಸ್ ಸ್ವಯವಿದ್ಾ್ ಅವಾಪ ಮನಿಾೀ ನಿಪುರ್ಣಃ ಸ್ವ ೀಯವ ೀತಾತ ।

ವಷ್ಯತರಯೀ ತತಪರತಃ ಸ್ ಸಾತ್ಕ್ತಜಞಯಜ್ಞ ೀ ದಿನ ೀ ಚ ೀಕ್ತತಾನ್ಶಾ ತಸಮನ್ ॥೧೨.೧೦೨॥

ಉದಾವ ಬೃಹಸಾತಯಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳ ಹ ೂಂದಿದ,

ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ರ್ಯ ನಿಪ್ುರ್ಣನ್ಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1028

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಉದಾವ ಹುಟ್ಟು ಮೂರುವಷ್ಥಕ ೆ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯ ಜನನ,

ಅದ ೀ ಶುಭದಿನದಂದು ಚ ೀಕಿತ್ಾನನದೂ ಆಗಮನ.

ಮರುತುು ನಾಮ ಪರತಿಭ ೂೀ ರ್ಯದ್ುಷ್ಾರ್ೂತ್ ಸ್ ಚ ೀಕ್ತತಾನ ೂೀ ಹರಿಸ ೀವನಾತ್ಯಮ್ ।

ತದ್ ೈವ ಜಾತ ೂೀ ಹೃದಿಕಾತಮಜ ೂೀsಪಿ ವಷ್ಯತರಯೀ ತತಪರತ ೂೀ ರ್ಯುಧಿಷಾರಃ ॥೧೨.೧೦೩॥

ಮರುದ ಾೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರತಭಾ ಎನುನವ ಮರುರ್ತುು ತ್ಾನು,

ರ್ಯದುಗಳಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಚ ೀಕಿತ್ಾನ ಎನಿಸಕ ೂಂಡ ಅವನು.
ಆಗಲ್ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸ ೀವ ಗ ಹುಟ್ಟುದ ಕೃರ್ತವಮಥ,
ಮೂರುವಷ್ಾಥನಂರ್ತರ ರ್ಯುಧಷಠರ ತ್ಾಳಿದ ಜನಮ.

ತತ ೂೀsಬಾತ ೂೀ ರ್ೂರ್ರಸ್ಂಹೃತೌ ಹರ ೀರಙ್ೆತಾಮಾಪುತಂ ಗಿರಿಶ ್ೀsಜನಿಷ್ು ।

ಅಶಾತಾ್ಮಾ ನಾಮತ ೂೀsಶಾಧವನಿಂ ಸ್ ರ್ಯಸಾಮಚಾಕ ರೀ ಜಾರ್ಯಮಾನ ೂೀ ಮಹಾತಾಮ ॥೧೨.೧೦೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಒಂದು ವಷ್ಥವಾದ ಮೀಲ್ ,

ಭೂಭಾರಹರರ್ಣದಿ ಶ್ವ ಸ ೀರುವ ಲ್ಲೀಲ್ .
ಸದಾಶ್ವ ಮಾಡಿದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ,
ಹುಟುುರ್ತುಲ್ ೀ ಕುದುರ ರ್ಯಂತ್ ಕ ನ್ ದ ಈಶಾರ.
ಹಾಗಾಗಿ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ ಂದಾದ ಗಂಗಾಧರ.

ಸ್ ಸ್ವಯವಿದ್ ಬಲವಾನ್ಸ್ಾವ ೀತಾತ ಕೃಪಸ್ಾಸಾಯಾಂ ದ್ ೂರೀರ್ಣವಿೀಯ್ೀಯದ್ೂವೀsರ್ೂತ್ ।

ದ್ುಯ್ೀಯಧನ್ಸ್ತಚಾತುತ ್ೀಯsಹಿನ ಜಾತಸ್ತಸಾ್ಪರ ೀದ್ು್ಭಿೀಯಮಸ ೀನ್ಃ ಸ್ುಧಿೀರಃ ॥೧೨.೧೦೫॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನೂ ಬಲ್ಲಷ್ಠನೂ ಆಗಿದಾ ಆ ಅಶಾತ್ಾ್ಮಾಚಾರ್ಯಥ,

ಕೃಪ್ನರ್ತಂಗಿ ಕೃಪ್ ಮರ್ತುು ದ ೂರೀರ್ಣರಲ್ಲಲ ತ್ಾಳಿಬಂದ ಅವ ಅವತ್ಾರ
ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಹುಟ್ಟುದ ನ್ಾಕು ದಿನಗಳ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದ ದುಯೀಥಧನ,
ದುಯೀಥಧನ ಹುಟ್ಟುದ ಮಾರನ್ ೀ ದಿನ ಅವರ್ತರಸದ ಭಿೀಮಸ ೀನ.

ರ್ಯದ್ಾ ಸ್ ಮಾಸ್ದಿಾತಯೀ ಬರ್ೂವ ತದ್ಾ ರ ೂೀಹಿಣಾ್ಂ ಬಲದ್ ೀವೀsಭಿಜಾತಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1029

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಬಲ್ಲೀ ಗುಣಾಢ್ಃ ಸ್ವಯವ ೀದಿೀ ರ್ಯ ಏವ ಸ ೀವಾಖಿನ ೂನೀ ಲಕ್ಷಮಣ ೂೀsಗ ರೀ ಹರ ೀರ್ೂಯತ್ ॥೧೨.೧೦೬॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಗುರ್ಣವಂರ್ತ ಮರ್ತುು ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲ ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾರ್ತ,

ಭಿೀಮಗ ರಡು ತಂಗಳಿದಾಾಗ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಬಲರಾಮನ್ಾಗಿ ಆರ್ತ.
ತ್ ರೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಮನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಸ ೀವ ಗ ೈದು ಪ್ರಶಾರಂರ್ತನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ,
ಈಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲ್ ೀ ಬಲರಾಮನ್ಾಗಿ ಜನಿಸದಾಕ ೆ ಕಾರರ್ಣ.

ರ್ಯದ್ಾ ಹಿ ಪುತಾರನ್ ವಿನಿಹನ್ುತಮೀತೌ ಸ್ಹ ೈವ ಬದ್ೌಧ ಗತಿಶೃಙ್್ಲ್ಾಯಾಮ್ ।

ಕಂಸ ೀನಾಪಾಪೌ ದ್ ೀವಕ್ತೀಶ್ರಪುತೌರ ವಿಯೀಜತಾಃ ಶೌರಿಭಾಯಾ್ಯಃ ಪರಾಶಾ ॥೧೨.೧೦೭॥

ಕಂಸನಿಂದ ದ ೀವಕಿೀಪ್ುರ್ತರರನುನ ಕ ೂಲುಲವ ಆಲ್ ೂೀಚನ-ತೀಮಾಥನ,

ದ ೂರೀಹರಹಿರ್ತ ವಸುದ ೀವ ದ ೀವಕಿರ್ಯರಗ ನಡ ಸಂಕ ೂೀಲ್ ರ್ಯ ಬಂಧನ.
ಆಗ ಮಾಡಿದ ವಸುದ ೀವನ ಬ ೀರ ಪ್ತನರ್ಯರ ದೂರವಡುವ ಶಾಸನ.

ವಿನಿಶಾಯಾತ್ಯಂ ದ್ ೀವಕ್ತೀಗರ್ಯಜಾನಾಮನಾ್ ಭಾಯಾ್ಯ ಧೃತಗಭಾಯಃ ಸ್ ಕಂಸ್ಃ ।

ಸಾ್ನಾನ್ತರ ೀ ಪರಸ್ವೀ ಯಾವದ್ಾಸಾಂ ಸ್ಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ್ ಸ್ುಪಾಪಬುದಿಧಃ ॥೧೨.೧೦೮॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಬುದಿಾರ್ಯುಳಳ ಕಂಸನ ವಶ ೀಷ್ ನಿೀತ,

ದ ೀವಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ಮಕೆಳ ತಳಿರ್ಯುವ ರೀತ.
ವಸುದ ೀವನ ಇರ್ತರ ಪ್ತನರ್ಯರು ಗಭಥ ಧರಸದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ,
ಗ ೂಂದಲಕ ೆಡ ಯಿರದ ಅವರ ಸ್ಳಾಂರ್ತರಸುತುದಾ ಕಾರರ್ಣ.

ಹ ೀತ ೂೀರ ೀತಸಾಮದ್ ರ ೂೀಹಿಣಿೀ ನ್ನ್ಾಗ ೀಹ ೀ ಪರಸ್ೂತ್ತ್ಯಂ ಸಾ್ಪಿತಾ ತ ೀನ್ ದ್ ೀವಿೀ ।

ಲ್ ೀಭ ೀ ಪುತರಂ ಗ ೂೀಕುಲ್ ೀ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನ್ಾರಕಾನಾತನ್ನ್ಂ ಬಲರ್ದ್ರಂ ಸ್ುಶುರ್ರಮ್ ॥೧೨.೧೦೯॥

ಹಿೀಗಾಗಿ ಗಭಿಥಣಿ ರ ೂೀಹಿಣಿ ನಂದನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಡಲಾಟ್ಟುದಾಳು,

ಅಲ್ಲಲ ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರ ಮುಖದ ಪ್ವರ್ತರ ಬಲಭದರನ ಪ್ಡ ದಳು.

ರ್ಯದ್ಾ ತಿರಮಾಸ್ಃ ಸ್ ಬರ್ೂವ ದ್ ೀವಸ್ತದ್ಾssವಿರಾಸೀತ್ ಪುರುಷ ೂೀತತಮೊೀsಜಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1030

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಕೃಷ್್ಶ ೀಷಾವಾಪುತಕಾಮೌ ಸ್ುತೌ ಹಿ ತಪಶಾಕಾರತ ೀ ದ್ ೀವಕ್ತೀಶ್ರಪುತೌರ ॥೧೨.೧೧೦॥

ಬಲರಾಮ ಮೂರು ತಂಗಳ ಮಗುವಾಗಿದಿಾನ ಸಮರ್ಯ,

ಆಯಿತ್ಾಗ ಹುಟ್ಟುಲಲದ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ ಆವಭಾಥವ.
ಹರಶ ೀಷ್ರ ೀ ಮಕೆಳಾಗಿ ಬರಲು ರ್ತಪ್ಗ ೈದಿದಾರು ದ ೀವಕಿ ವಸುದ ೀವ.

ವಿಷಾ್ವವ ೀಶ್ೀ ಬಲವಾನ್ ಯೀ ಗುಣಾಧಿಕಃ ಸ್ ಮೀ ಸ್ುತಃ ಸಾ್ದಿತಿ ರ ೂೀಹಿಣಿೀ ಚ ।

ತ ೀಪ ೀ ತಪ್ೀsತ ೂೀ ಹರಿಶುಕಿಕ ೀಶರ್ಯುತಃ ಶ ೀಷ ೂೀ ದ್ ೀವಕ್ತೀರ ೂೀಹಿಣಿೀಜಃ ॥೧೨.೧೧೧॥

ವಷ್ು್ವನ ಆವ ೀಶರ್ಯುಕುನ್ಾದ ಅಧಕ ಗುರ್ಣಶಾಲ್ಲ,

ಬಲ್ಲಷ್ಠ ದ ೀವತ್ ಯಬಬ ರ್ತನಗ ಮಗನ್ಾಗಿ ಜನಿಸಲ್ಲ.
ಹಿೀಗ ಂದು ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯೂ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದಾಳು ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ,
ಹರಶುಕಲಕ ೀಷ್ಾವ ೀಶರ್ಯುಕು ಶ ೀಷ್ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವಕಿ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ.

ಅವದ್ಧಯತಾಸೌ ಹರಿಶುಕಿಕ ೀಶಸ್ಮಾವ ೀಶ್ೀ ಗ ೂೀಕುಲ್ ೀ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಃ ।

ಕೃಷ ೂ್ೀsಪಿ ಲ್ಲೀಲ್ಾ ಲಳಿತಾಃ ಪರದ್ಶಯರ್ಯನ್ ಬಲದಿಾತಿೀಯೀ ರಮಯಾಮಾಸ್ ಗ ೂೀಷ್ಾಮ್ ॥೧೨.೧೧೨॥

ಹರರ್ಯ ಶುಕಲಕ ೀಷ್ಾವ ೀಶವುಳಳ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಮಗ,

ಬಲರಾಮನ್ಾಗಿ ಗ ೂೀಕುಲದಿ ಬ ಳ ರ್ಯುತುದಾನ್ಾಗ.
ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣರೂಪ್ೀ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಟ,
ಬಲರಾಮ ಗ ೂೀಕುಲದಿ ಬ ಳ ವ ನ್ ೂೀಟ.
ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಕೃಷ್್ನ್ಾಟಗಳೂ ಲ್ಲೀಲ್ಾಮನ್ ೂೀಹರ,
ಹರಸದ ಗ ೂೀಕುಲದ ಜನಗಳಿಗ ಸಂರ್ತಸದ ಧ್ಾರ.

ಸ್ ಪಾರಕೃತಂ ಶ್ಶುಮಾತಾಮನ್ಮುಚ ೈವಿಯಜಾನ್ನಾಾ ಮಾತುರಾದ್ಶಯನಾರ್ಯ ।

ವಿಜೃಮೂಮಾಣ ೂೀsಖಿಲಮಾತಮಸ್ಂಸ್್ಂ ಪರದ್ಶಯಯಾಮಾಸ್ ಕದ್ಾಚಿದಿೀಶಃ ॥೧೨.೧೧೩॥

ಜಗದಿೀಶನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಸಾಮಾನ್ ಶ್ಶುವ ಂದು ತಳಿದಿದಾಳು ತ್ಾಯಿ,

ನ್ ೈಜರೂಪ್ ತ್ ೂೀರಲ್ ೂಮಮ ಬರಹಾಮಂಡವ ತ್ ೂೀರದಾ ತ್ ರ ದು ರ್ತನನ ಬಾಯಿ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1031

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಸಾsರ್ಣಡಂ ಮಹಾರ್ೂತಮನ ೂೀsಭಿಮಾನ್ಮಹತಾಕೃತಾ್ವೃತಮಬಞಜಾದಿಭಿಃ ।

ಸ್ುರ ೈಃ ಶ್ವ ೀತ ೈನ್ನಯರದ್ ೈತ್ಸ್ಙ್ಕ ಘೈರ್ಯು್ಯತಂ ದ್ದ್ಶಾಯಸ್್ ತನೌ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ॥೧೨.೧೧೪॥

ರ್ಯಶ ್ೀದಾದ ೀವ ಕೃಷ್್ನ ಬಾರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಂಡದುಾ ಪ್ಂಚಮಹಾಭೂರ್ತ,

ಮನಸುರ್ತಾ ಅಹಂಕಾರರ್ತರ್ತಾ ಮಹರ್ತುರ್ತುಿ ಮೂಲ ಪ್ರಕೃತಗಳಿಂದಾವೃರ್ತ.
ರುದರಸಮೀರ್ತರಾದ ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು,
ಮಾನವ ಮರ್ತುು ದಾನವ ಸಮೂಹಗಳು,
ಸಮಸುವನ್ ೂಳಗ ೂಂಡ ಬರಹಾಮಂಡ ಕಂಡಳು.

ನ್್ಮಿೀಲರ್ಯಚಾಾಕ್ಷ್ಣಿೀ ಭಿೀತಭಿೀತಾ ಜುಗೂಹ ಚಾsತಾಮನ್ಮಥ ೂೀ ರಮೀಶಃ ।

ವಪುಃ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಂ ಸ್ುಖಚಿತುವರೂಪಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಂ ಸ್ತುು ಜ್ಞಾಪರ್ಯಂಸ್ತದ್ಧಯದ್ಶಯರ್ಯತ್ ॥೧೨.೧೧೫॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತಳಾಗಿ ಕರ್ಣುಮಚಿಚದಳು ತ್ಾನು ರ್ಯಶ ್ೀದ ,

ರ್ತನನ ವಶಾರೂಪ್ವನನ ಮರುಕ್ಷರ್ಣ ಮರ ಮಾಡಿದ ಜಗದ ರ್ತಂದ .
ರ್ತನನ ಶರೀರ ಆನಂದ ಜ್ಞಾನಸಾರೂಪ್ ಮರ್ತುು ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ,
ಸಜಜನಕ ತಳಿಸಲದನು ವಶಾರೂಪ್ವ ತ್ ೂೀರದಾ ತ್ಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್್.

ಕದ್ಾಚಿತ್ ತಂ ಲ್ಾಳರ್ಯನಿತೀ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ವೀಢುಂ ನಾಶಕ ೂನೀದ್ ರ್ೂರಿಭಾರಾಧಿಕಾತಾತಯ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಂ ರ್ೂಮಿತಳ ೀ ಸ್ಾಕಮಮಯ ರ್ಯದ್ಾ ಚಕ ರೀ ದ್ ೈತ್ ಆಗಾತ್ ಸ್ುಘೂೀರಃ ॥೧೨.೧೧೬॥

ಒಮಮ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಕೃಷ್್ನ ಎತು ಮುದಾಾಡುತುದಾ ಸಮರ್ಯ,

ಅವಳಿಗಾಯಿರ್ತು ಅವನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಾರವಾದ ಅನುಭವ.
ಎರ್ತುಲ್ಾರದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಕೃಷ್್ನ ಮಲಗಿಸುತ್ಾುಳ ನ್ ಲದ ಮೀಲ್ ,
ಕ ಲಸದಲ್ಲಲರಲವಳು ಘೂೀರದ ೈರ್ತ್ನ ಆಗಮನ ಆಗುರ್ತುದಾಗಲ್ ೀ.

ತೃಣಾವತ ೂತೀಯ ನಾಮತಃ ಕಂಸ್ರ್ೃತ್ಃ ಸ್ೃಷಾುವsತು್ಗರಂ ಚಕರವಾತಂ ಶ್ಶುಂ ತಮ್ ।

ಆದ್ಾಯಾsಯಾದ್ನ್ತರಿಕ್ಷ ಸ್ ತ ೀನ್ ಶಸ್ತಃ ಕರ್ಣಾಗಾರಹಸ್ಂರುದ್ಧವಾರ್ಯುಃ ॥೧೨.೧೧೭॥

ಹ ಸರನಿಂದ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನ್ಾಗಿರುವ ಆ ದ ೈರ್ತ್,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1032

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಭಿೀಕರ ಸುಂಟರಗಾಳಿ ಸೃಷುಸದ ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್.

ನ್ ಲದ ಮೀಲ್ಲದಾ ಕೃಷ್್ನ ಆಕಾಶಕ ೆ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯಾ ಮೀಲ್ ತು,
ಆದರ ಕೃಷ್್ ಉಸರುಗಟ್ಟುಸ ನಿಗರಹಿಸದ ಅವನ ಕರ್ತುನ್ ೂನತು.

ಪಪಾತ ಕೃಷ ್ೀನ್ ಹತಃ ಶ್ಲ್ಾತಳ ೀ ತೃಣಾವತತಯಃ ಪವಯತ ೂೀದ್ಗರದ್ ೀಹಃ ।

ಸ್ುವಿಸ್ಮರ್ಯಂ ಚಾsಪುರಥ ೂೀ ಜನಾಸ ತೀ ತೃಣಾವತತಯಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ಞ್್ಾಣಿ್ಯತಾಙ್ೆಮ್ ॥೧೨.೧೧೮॥

ಹಿೀಗ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ಆ ದ ೈರ್ತ್ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥ,

ಬಂಡ ಮೀಲ್ ಬಿದಾವನ ದ ೀಹ ಹ ೂೀಲುತುರ್ತುು ಪ್ವಥರ್ತ.
ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾದ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನ ಕಂಡವರಾದರು ಚಕಿರ್ತ.

ಅಕುರದ್ಧಯತಾಂ ಕ ೀಶವೀsನ್ುಗರಹಾರ್ಯ ಶುರ್ಂ ಸ್ಾಯೀಗಾ್ದ್ಧಿಕಂ ನಿಹನ್ುತಮ್ ।

ಸ್ ಕುರದ್ಧಯತಾಂ ನ್ವನಿೀತಾದಿ ಮುಷ್್ಂಶಾಚಾರ ದ್ ೀವೀ ನಿಜಸ್ತುುಖಾಮುಬಧಿಃ ॥೧೨.೧೧೯॥

ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳಳದ ಜನರ ಅನುಗರಹಿಸುವುದಕಾೆಗಿ, ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳುಳವರ ಹ ಚುಚಪ್ುರ್ಣ್ ನಿಗರಹಿಸುವುದಕಾೆಗಿ,

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಂಚರಸದ ಬ ಣ ್ ಕದಿರ್ಯುವವನ್ಾಗಿ. ಎಣಿಕ ಗ ಟುಕದ ಅಗಣಿರ್ತನವ ಮಹಾಯೀಗಿ.

ರ್ಯಸಮನ್ನಬ ಾೀ ಭಾದ್ರಪದ್ ೀ ಸ್ ಮಾಸ ೀ ಸಂಹಸ್್ಯೀಗುೆಯರುರವ್ೀಃ ಪರ ೀಶಃ ।

ಉದ್ ೈತ್ ತತಃ ಫಾಲುೆನ ೀ ಫಲುೆನ ೂೀsರ್ೂದ್ ಗತ ೀ ತತ ೂೀ ಮಾದ್ರವತಿೀ ಬಭಾಷ ೀ ॥೧೨.೧೨೦॥

ಜಾತಾಃ ಸ್ುತಾಸ ತೀ ಪರವರಾಃ ಪೃಥಾಯಾಮೀಕಾsನ್ಪತಾ್sಹಮತಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ।

ತವ ೈವ ರ್ೂಯಾಸ್ಮಹಂ ಸ್ುತ ೀತಾ ವಿಧತುವ ಕುನಿತೀಂ ಮಮ ಮನ್ಾದ್ಾತಿರೀಮ್ ॥೧೨.೧೨೧॥

ಯಾವ ವಷ್ಥದ ಭಾದರಪ್ದಮಾಸದಲ್ಲಲ ಗುರು ಸೂರ್ಯಥ ಸಂಹರಾಶ್ರ್ಯಲ್ಲಲದಾಾಗ,

ಕೃಷ್್ ಅವರ್ತರಸದ ಅದ ೀ ವಷ್ಥದ ಫಾಲುಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ಯೀಗ.
ಅಜುಥನನ ಜನನ್ಾನಂರ್ತರ ಪಾಂಡುರಾಜನ ಕುರರ್ತು ಮಾದಿರ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳಾಗ.
ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿನಗಾಗಿದಾಾರ ಉರ್ತೃಷ್ು ಮಕೆಳು,
ಆದರ ನ್ಾನ್ ೂಬಬಳು ಮಾರ್ತರ ಮಕೆಳ ೀ ಇಲಲದವಳು.
ನಿನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ನ್ಾನು ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗಳಾಗಬ ೀಕು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1033

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಕುಂತರ್ಯನುನ ನನಗ ಆ ಮಂರ್ತರ ಕ ೂಡುವವಳಾಗಿ ಮಾಡಬ ೀಕು.

ಇತಿೀರಿತಃ ಪಾರಹ ಪೃಥಾಂ ಸ್ ಮಾದ್ ರಯೈ ದಿಶಸ್ಾ ಮನ್ಾಂ ಸ್ುತದ್ಂ ವರಿಷ್ಾಮ್ ।

ಇತೂ್ಚಿವಾಂಸ್ಂ ಪತಿಮಾಹ ಯಾದ್ವಿೀ ದ್ದ್ಾ್ಂ ತಾದ್ತ ್ೀಯ ತು ಸ್ಕೃತ್ ಫಲ್ಾರ್ಯ ॥೧೨.೧೨೨॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಮಾದಿರಯಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ರಾಜಾ ಪಾಂಡು,

ಕುಂತಗ ಹೀಳುತ್ಾುನ್ ಮಾದಿರಗ ಮಕೆಳ ಪ್ಡ ವ ಮಂರ್ತರ ಕ ೂಡು.
ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡು ನುಡಿರ್ಯುತ್ಾುಳ ರ್ಯದುಕುಲ್ ೂೀರ್ತಾನನಳಾದ ಕುಂತ,
ನಿನಗಾಗಿ ಕ ೂಡುತುರುವ ಆ ಮಂರ್ತರ ಒಮಮ ಮಾರ್ತರ ಫಲವದರ ಶಕಿು.

ಉವಾಚ ಮಾದ್ ರಯೈ ಸ್ುತದ್ಂ ಮನ್ುಂ ಚ ಪುನ್ಃ ಫಲಂ ತ ೀ ನ್ ರ್ವಿಷ್್ತಿೀತಿ ।

ಮನ್ಾಂ ಸ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಚ ಮದ್ರಪುತಿರೀ ವ್ಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ಸಾ್ಂ ನ್ು ಕರ್ಂ ದಿಾಪುತಾರ ॥೧೨.೧೨೩॥

ಮಾದಿರಗ ಕುಂತಯಿಂದಾಗುರ್ತುದ ಮಂರ್ತರದ ಉಪ್ದ ೀಶ, ಇದರಂದ ಒಮಮ ಫಲ ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರಯಿಲಲ

ಅವಕಾಶ.
ಮಂತ್ ೂರೀಪ್ದ ೀಶ ಪ್ಡ ದ ಮಾದಿರಯಿಂದ ಆಲ್ ೂೀಚನ್ , ಇಬಬರು ಮಕೆಳ ಹ ೀಗ ಪ್ಡ ದ ೀನು ಎಂಬ ಚಿಂರ್ತನ್ .

ಸ್ದ್ಾsವಿಯೀಗೌ ದಿವಿಜ ೀಷ್ು ದ್ಸೌರ ನ್ಚ ೈತಯೀನಾನಯಮಭ ೀದ್ಃ ಕಾಚಿದಿಧ।

ಏಕಾ ಭಾಯಾ್ಯ ಸ ೈತಯೀರಪು್ಷಾ ಹಿ ತದ್ಾಯಾತಃ ಸ್ಕೃದ್ಾವತತಯನಾದ್ ದ್ೌಾ ॥೧೨.೧೨೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳದು ಬಿಡದ ಬಂಧ, ಇರುವುದಿಲಲ ಅವರುಗಳಿಗ ಎಂದೂ ನ್ಾಮಭ ೀದ.
ಒಟ್ಟುಗಿರುವ ಅವರಗ ಉಷ್ ಒಬಬಳ ೀ ಹ ಂಡತ, ಬರುತ್ಾುರವರು ಮಂರ್ತರ ಉಚಚರಸಲು ಒಂದಾವತಥ.

ಇತಿೀಕ್ಷನಾಾssಕಾರಿತಾವಶ್ಾನೌ ತೌ ಶ್ೀಘರಪಾರಪೌತ ಪುತರಕೌ ತತಾಸ್ೂತೌ ।

ತಾವ ೀವ ದ್ ೀವೌ ನ್ಕುಲಃ ಪೂವಯಜಾತಃ ಸ್ಹದ್ ೀವೀsರ್ೂತ್ ಪಶ್ಾಮಸೌತ ರ್ಯಮೌ ಚ ॥೧೨.೧೨೫॥

ಈ ರೀತ ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿದ ಅವಳು, ಕರ ರ್ಯಲು ಬಂದರು ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳು.

ಶ್ೀಘರದಿ ಮಾಡಿದರು ಮಾದಿರರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ುತ್ ೂರೀರ್ತಾತುರ್ಯ ಉರ್ತುವ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1034

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಅವಳಿಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದರು ನಕುಲ ಮರ್ತುು ಸಹದ ೀವ.

ಪುನ್ಮಮಯನ ೂೀಃ ಫಲವತಾತವರ್ಯ ಮಾದಿರೀ ಸ್ಮಾಾತ್ಯಯಾಮಾಸ್ ಪತಿಂ ತದ್ುಕಾತ ।

ಪೃಥಾsವಾದಿೀತ್ ಕುಟ್ಟಲ್ ೈಷಾ ಮದ್ಾಜ್ಞಾಮೃತ ೀ ದ್ ೀವಾವಾಹಾಯಾಮಾಸ್ ದ್ಸೌರ ॥೧೨.೧೨೬॥

ಅತ ೂೀ ವಿರ ೂೀಧಂ ಚ ಮದ್ಾತಮಜಾನಾಂ ಕುಯಾ್ಯದ್ ೀಷ ೀತ ್ೀವ ಭಿೀತಾಂ ನ್ ಮಾಂ ತಾಮ್ ।

ನಿಯೀಕುತಮಹಯಃ ಪುನ್ರ ೀವ ರಾಜನಿನತಿೀರಿತ ೂೀsಸೌ ವಿರರಾಮ ಕ್ಷ್ತಿೀಶಃ ॥೧೨.೧೨೭॥

ಮಾದಿರಯಿಂದ ಎರಡು ಮಕೆಳ ಪ್ಡ ರ್ಯುವಕ , ಮತ್ ು ಮಂರ್ತರ ಫಲವರ್ತುತ್ ಗ ಮಾದಿರರ್ಯ ಬ ೀಡಿಕ .
ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಅದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಕುಂತೀದ ೀವ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ ,
ನಮಮರವಗ ಬಾರದ ಕುಟ್ಟಲತ್ ಯಿಂದ ಇಬಬರು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಕರ ದಿದಾಾಳ .
ಆದಕಾರರ್ಣ ಈಕ ಯಿಂದ ನನನ ಮಕೆಳಿಗ ನಿಶಚರ್ಯ, ಮುಂದ ವರ ೂೀಧ ಬರಬಹುದ ಂದು ನನನ ಭರ್ಯ.
ಮತ್ ು ಮಾಡಬ ೀಡ ಮಂರ್ತರ ನಿೀಡ ಂಬ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ , ಕುಂತರ್ಯ ವಶ ಲೀಷ್ಣ ಕ ೀಳಿ ಪಾಂಡು ಆದ ಸುಮಮನ್ .

ವಿಶ ೀಷ್ನಾಮನೈವ ಸ್ಮಾಹುತಾಃ ಸ್ುತಾನ್ ದ್ಧು್ಃ ಸ್ುರಾ ಇತ್ವಿಶ ೀಷತಂ ರ್ಯಯೀಃ।

ವಿಶ ೀಷ್ನಾಮಾಪಿ ಸ್ಮಾಹಾರ್ಯತ್ ತೌ ಮನಾಾವೃತಿತನಾನಯಮಭ ೀದ್ ೀsಸ್್ ಚ ೂೀಕಾತ ॥೧೨.೧೨೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಉಂಟು ವಶ ೀಷ್ ನ್ಾಮ,

ಅದನುಚಚರಸ ಕರ ದಾಗವರು ಬರುವ ನ್ ೀಮ.
ಕರ ರ್ಯಲಾಡುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನ್ಾಮಭ ೀದವದಾಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ,
ಪ್ುನರುಚಚರಸ ಪಾರರ್ಥಥಸ ಹ ೀಳಲಾಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ ಮಂರ್ತರ.
ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಸಾಕಾಯಿರ್ತು ಒಂದುಬಾರ ಕರ ದ ರ್ತಂರ್ತರ.

ರ್ಯುಧಿಷಾರಾದ್ ್ೀಷ್ು ಚತುಷ್ುಯ ವಾರ್ಯುಃ ಸ್ಮಾವಿಷ್ುಃ ಫಲುೆನ ೀsಥ ೂೀ ವಿಶ ೀಷಾತ್ ।

ರ್ಯುಧಿಷಾರ ೀ ಸೌಮ್ರೂಪ ೀರ್ಣ ವಿಷ ೂುೀ ವಿೀರ ೀರ್ಣ ರೂಪ ೀರ್ಣ ಧನ್ಞ್ಞಯೀsಸೌ ॥೧೨.೧೨೯॥

ರ್ಯುಧಷಠರ ಮೊದಲ್ಾದ ನ್ಾಲಾರಲೂಲ ವಾರ್ಯುವನ ಆವ ೀಶ,

ಆದರ ಅಜುಥನನಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಇದಾದಾದು ಹ ಚಾಚದ ವಶ ೀಷ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1035

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ರ್ಯುಧಷ್ಠರನಲ್ಲಲರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಶಾಂರ್ತರೂಪ್,

ಅಜುಥನನಲ್ಲಲರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ವೀರರೂಪ್.

ಶೃಙ್ಕ್ೆರರೂಪಂ ಕ ೀವಲಂ ದ್ಶಯಯಾನ ೂೀ ವಿವ ೀಶ ವಾರ್ಯುರ್ಯ್ಯಮಜೌ ಪರಧ್ಾನ್ಃ ।

ಶೃಙ್ಕ್ೆರಕ ೈವಲ್ಮಭಿೀಪುಮಾನ್ಃ ಪಾರ್ಣುಡಹಿಯ ಪುತರಂ ಚಕಮೀ ಚತುತ್ಯಮ್ ॥೧೨.೧೩೦॥

ಕ ೀವಲ ಶೃಂಗಾರರೂಪ್ ತ್ ೂೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ,

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಅವಳಿಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದವರಾಗಿ,
ಪಾಂಡು ಬರ್ಯಸದಾ ಸುಂದರಮಗುವ ನಿೀಡುವರಾಗಿ.

ಶೃಙ್ಕ್ೆರರೂಪ್ೀ ನ್ಕುಲ್ ೂೀ ವಿಶ ೀಷಾತ್ ಸ್ುನಿೀತಿರೂಪಃ ಸ್ಹದ್ ೀವಂ ವಿವ ೀಶ ।

ಗುಣ ೈಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ಸ್ಾರ್ಯಮೀವ ವಾರ್ಯುಬಯರ್ೂವ ಭಿೀಮೊೀ ಜಗದ್ನ್ತರಾತಾಮ ॥೧೨.೧೩೧॥

ಶೃಂಗಾರರೂಪ್ನ್ಾಗಿ ನಕುಲನಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ, ಸುನಿೀತರೂಪ್ನ್ಾಗಿ ಸಹದ ೀವನಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ.

ಜಗತುನ ಅಂರ್ತನಿಥಯಾಮಕನ್ಾದ ಪಾರರ್ಣರೂಪ್, ಎಲಲ ಗುರ್ಣರ್ತುಂಬಿದ ವಾರ್ಯು ತ್ಾಳಿರ್ತು ಭಿೀಮರೂಪ್.

ಸ್ುಪಲಿವಾಕಾರತನ್ುಹಿಯ ಕ ೂೀಮಳಃ ಪಾರಯೀ ಜನ ೈಃ ಪ್ರೀಚ್ತ ೀ ರೂಪಶಾಲ್ಲೀ ।

ತತಃ ಸ್ುಜಾತಂ ವರವಜರಕಾಯೌ ಭಿೀಮಾಜುಞಯನಾವಪ್ೃತ ೀ ಪಾರ್ಣುಡರ ೈಚಛತ್ ॥೧೨.೧೩೨॥

ಮೃದುವಾಗಿ ಕ ೂೀಮಲವಾಗಿರುವ ದ ೀಹ,

ಹ ಚಿಚನ ಪ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲ ರೂಪ್ಶಾಲ್ಲ ಎಂಬ ಭಾವ.
ಉರ್ತೃಷ್ು ವಜರಕಾರ್ಯದ ಭಿೀಮ ಅಜುಥನರನುನ ಬಿಟುು,
ಕ ೂೀಮಲಮೈರ್ಯ ಚ ಲುಮಗನ ಕ ೀಳಿದಾ ಪಾಂಡು ಆಸ ಪ್ಟುು.

ಅಪಾರಕೃತಾನಾಂ ತು ಮನ ೂೀಹರಂ ರ್ಯದ್ ರೂಪಂ ದ್ಾಾತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ೂೀಪ ೀತಮಗರಯಮ್ ।

ತನಾಮರುತ ೂೀ ನ್ಕುಲ್ ೀ ಕ ೂೀಮಳಾರ್ ಏವಂ ವಾರ್ಯುಃ ಪಞ್ಾರೂಪ್ೀsತರ ಚಾsಸೀತ್ ॥೧೨.೧೩೩॥

ವಾರ್ಯುದ ೀವರದು ಅಪಾರಕೃರ್ತವಾದ ಮೂವತ್ ರ

ು ಡು ಲಕ್ಷರ್ಣ,
ಅವ ಲಲ ಧರಸ ಭಿೀಮಸ ೀನ್ಾಗಿ ಬಂದಿದಾ ತ್ಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ.
ಪಾಂಡುವನಿಚ ೆರ್ಯಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ನಕುಲನಲ್ಲಲ ಕ ೂೀಮಲ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1036

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ನ್ಾಕರಲ್ಲಲ ನ್ಾಕು ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಪ್ಂಚವಾಗಿ ನಿಂರ್ತ ತ್ಾ ಅನಿಲ.

ಅತಿೀತ ೀನಾಾರ ಏವ ತ ೀ ವಿಷ್ು್ಷ್ಷಾಾಃ ಪೂವ ೀಯನ ೂಾರೀsಸೌ ರ್ಯಜ್ಞನಾಮಾ ರಮೀಶಃ ।

ಸ್ ವ ೈ ಕೃಷ ೂ್ೀ ವಾರ್ಯುರರ್ ದಿಾತಿೀರ್ಯಃ ಸ್ ಭಿೀಮಸ ೀನ ೂೀ ಧಮಮಯ ಆಸೀತ್ ತೃತಿೀರ್ಯಃ ॥೧೨.೧೩೪॥

ರ್ಯಧಿಷಾರ ೂೀsಸಾವರ್ ನಾಸ್ತ್ದ್ಸೌರ ಕರಮಾತ್ ತಾವ ೀತೌ ಮಾದ್ರವತಿೀಸ್ುತೌ ಚ ।

ಪುರನ್ಾರಃ ಷ್ಷ್ಾ ಉತಾತರ ಸ್ಪತಮಃ ಸ್ ಏವ ೈಕಃ ಫಲುೆನ ೂೀ ಹ ್ೀತ ಇನಾಾರಃ ॥೧೨.೧೩೫॥

ಪ್ಂಚಪಾಂಡವರು ವಷ್ು್ ಸ ೀರ ಆರು ಮಂದಿರ್ಯೂ ಇಂದರರ ೀ,

ಮೊದಲ ಇಂದರ ರ್ಯಜ್ಞನ್ಾಮಕ ವಷ್ು್ ಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿ ಬಂದಿದಾರ ,
ಎರಡನ್ ೀ ಇಂದರ ವಾರ್ಯು ಭಿೀಮ;ಮೂರನ್ ರ್ಯವ ರ್ಯಮನ್ಾಗಿದಾಾರ .
ಆ ರ್ಯಮಧಮಥನ್ ೀ ರ್ಯುಧಷಠರನ್ಾಗಿ ಬಂದ ಯೀಗ,
ನ್ಾಸರ್ತ್ ದಸರರು ಇಂದರರಾಗಿ -ಮಾದಿರದ ೀವರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರರಾದರಾಗ.
ಪ್ುರಂದರ ಆರು ಮರ್ತುು ಏಳನ್ ೀ ಇಂದರ -ಅಜುಥನನ್ಾಗಿ ಬಂದನ್ಾಗ.

ಕರಮಾತ್ ಸ್ಂಸಾಾರಾನ್ ಕ್ಷತಿರಯಾಣಾಮವಾಪ್ ‘ತ ೀsವದ್ಧಯನ್ತ ಸ್ಾತವಸ ೂೀ ಮಹಿತಾನಾ’ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಸ್ವಯಜ್ಞಾಃ ಸ್ವಯಧಮೊೇಯಪಪನಾನಃ ಸ್ವ ೀಯ ರ್ಕಾತಃ ಕ ೀಶವ ೀsತ್ನ್ತರ್ಯುಕಾತಃ ॥೧೨.೧೩೬॥

ಕರಮವಾಗಿ ಕ್ಷತರರ್ಯ ಸಂಸಾೆರ ಹ ೂಂದಿದ ಈ ಪಾಂಡವರು,

ಮಹಿಮ ಸಾರೂಪ್ಸಾಮರ್್ಥವುಳಳವರಾಗಿ ಬ ಳ ದರು.
ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವರು,
ಧಮಥರ್ಯುಕುರಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರೀತರ್ಯ ಭಕುರು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಪಾರ್ಣಡವೀತಪತಿತನಾನಯಮ ದ್ಾಾದ್ಶ ್ೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ, ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಅನುವಾದ,

ಪಾಂಡವೀರ್ತಾತು ಹ ಸರನ ಹನ್ ನರಡನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ, ಪಾಂಡವಮಿರ್ತರ ಕೃಷ್್ನಡಿಗಳಿಗಪ್ಥಸದ ಧನ್ಭಾವ.

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1037

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೨

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1038

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹದಿಮೂರು
[ಕಂಸ್ವಧಃ]

॥ ಓಂ ॥

ಗಗೆಯಃ ಶ್ರಸ್ುತ ೂೀಕಾಾ ವರಜಮಾಯಾತ್ ಸಾತಾತಾಂ ಪುರ ೂೀಧ್ಾಃ ಸ್ಃ ।

ಚಕ ರೀ ಕ್ಷತಿರರ್ಯಯೀಗಾ್ನ್ ಸ್ಂಸಾಾರಾನ್ ಕೃಷ್್ರ ೂೀಹಿಣಿೀಸ್ೂನ ೂಾೀಃ ॥೧೩.೦೧॥

ಯಾದವರ ಪ್ುರ ೂೀಹಿರ್ತರಾಗಿರುವ ಹ ಸರಾಂರ್ತ ಋಷ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥ,

ವಸುದ ೀವನ ಮಾತನಂತ್ ನಂದಗ ೂೀಕುಲಕ ೆ ನಡ ದು ಬಂದರು ಆರ್ಯಥ.
ಮಾಡಿದರು ಕೃಷ್್ಬಲರಾಮರಗ ಕ್ಷತರರ್ಯಯೀಗ್ ಜಾರ್ತಕಮಾಥದಿ ಸಂಸಾೆರ.

ಊಚ ೀ ನ್ನ್ಾ ಸ್ುತ ೂೀsರ್ಯಂ ತವ ವಿಷ ೂ್ೀನಾನಯವಮೊೀ ಗುಣ ೈಃ ಸ್ವ ೈಯಃ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಚ ೈತತಾರತಾಃ ಸ್ುಖಮಾಪುಯನ್ುಾನ್ನತಂ ರ್ವತೂಪವಾಯಃ ॥೧೩.೦೨ ॥

ಸಮಸು ಸಂಸಾೆರಗಳ ಪ್ೂರ ೈಸ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥ ನಂದಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ಈ ಮಾರ್ತ,

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಂತ್ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ ಈ ನಿನನ ಸುರ್ತ.
ನಿೀನೂ ನಿನನವರ ಲಲರೂ ಹ ೂಂದುತುೀರ ಇವನಿಂದ ರಕ್ಷಣ ಸುಖ ಮರ್ತುು ಹಿರ್ತ.

ಇತು್ಕತಃ ಸ್ ಮುಮೊೀದ್ ಪರರ್ಯಯೌ ಗಗ ೂೆೀಯsಪಿ ಕ ೀಶವೀsಥಾsಧ್ಃ ।

ಸ್ಾಪದ್ ೈರಗರಜರ್ಯುಕತಶಾಕ ರೀ ಪುರ್ಣ್ಂ ವರಜನ್ ವರಜ ೂೀದ್ ಾೀಶಮ್ ॥೧೩.೦೩॥

ಹಿೀಗ ಗಗಥರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ನಂದ,

ಹ ೂಂದಿದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತವಾದ ಆನಂದ.
ನಂದನ ಅನುಜ್ಞ ಪ್ಡ ದ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರದು ಅಲ್ಲಲಂದ ನಿಗಥಮನ,
ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಡಗೂಡಿ ಕೃಷ್್ ಆ ಪಾರಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಓಡಾಡಿ ಮಾಡಿದ ಗಾರಮ ಪಾವನ.

ಸ್ ಕದ್ಾಚಿಚಛಶುಭಾವಂ ಕುವಯನಾಾ ಮಾತುರಾತಮನ ೂೀ ರ್ೂರ್ಯಃ ।

ಅಪನ ೀತುಂ ಪರಮೀಶ ್ೀ ಮೃದ್ಂ ಜಘಾಸ ೀಕ್ಷತಾಂ ವರ್ಯಸಾ್ನಾಮ್ ॥೧೩.೦೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1039

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಎಲಲರಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದವನು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ - ಅವನ್ ೀ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ,

ತ್ಾಯಿಗ ಸುತುಕ ೂಂಡಿರ್ತುು ಇದು ನನನ ಮಗುವ ಂಬ ಮಮಕಾರದ ಆವರರ್ಣ.
ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಆ ಭಾವನ್ ನ್ಾಶಮಾಡಲು ಕೃಷ್್ನ್ ಂಬ ಆ ಕಂದ,
ರ್ತನನ ಗ ಳ ರ್ಯರ ಲಲ ನ್ ೂೀಡುತುರುವಂತ್ ಯೀ ಮರ್ಣ್ನುನ ತಂದ.

ಮಾತ ೂರೀಪಾಲ್ಾಬಾ ಈಶ ್ೀ ಮುಖವಿವೃತಿಮಕನಾನಯಮಬ ಮೃದ್ೂಕ್ಷ್ತಾsಹಂ

ಪಶ ್ೀತ್ಸಾ್ನ್ತರ ೀ ತು ಪರಕೃತಿವಿಕೃತಿರ್ಯುಕ್ ಸಾ ಜಗತ್ ಪರ್ಯ್ಯಪಶ್ತ್ ।
ಇತ್ಂ ದ್ ೀವೀsತ್ಚಿನಾಾಮಪರದ್ುರಧಿಗಾಂ ಶಕ್ತತಮುಚಾಾಂ ಪರದ್ಶ್ಯ
ಪಾರಯೀ ಜ್ಞಾತಾತಮತತಾತವಂ ಪುನ್ರಪಿ ರ್ಗವಾನಾವೃಣ ೂೀದ್ಾತಮಶಕಾಾ ॥೧೩.೦೫॥

ಎಲ್ಲಲೀ ಕೃಷ್ಾ್ ಬಾಯಿತ್ ರ ಎಂದಳು ತ್ಾಯಿ ರ್ಯಶ ್ೀದ ,

ನ್ಾ ಮಣಿುನಿಲಲಲಮಾಮ ಎನುನತ್ಾು ಬಾಯಿತ್ ರ ದ ಜಗದರ್ತಂದ .
ಆಗ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಗ ಪ್ರಕೃತ ವಕೃತಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಜಗದ ದಶಥನ,
ಬ ೀರಾರೂ ತಳಿರ್ಯಲ್ಾಗದ ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ಶಕಿುರ್ಯ ತ್ ೂೀರದಾ ಕ್ಷರ್ಣ.
ಹ ಚಾಚಗಿ ರ್ತನನ ತಳಿದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಗ ಮತ್ ು ಮಾಡಿದ ಮೊೀಹದಾವರರ್ಣ.

ಇತಿ ಪರರ್ುಃ ಸ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ ಹರಿಜಞಯಗದ್ ವಿಡಮಬರ್ಯನ್ ।

ಚಚಾರ ಗ ೂೀಷ್ಾಮರ್ಣಡಲ್ ೀsಪ್ನ್ನ್ತಸೌಖ್ಚಿದ್ಘನ್ಃ ॥೧೩.೦೬॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್,

ರ್ತನನ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯ ತ್ ೂೀರದುಾ -ಲ್ ೂೀಕಾನುಕರರ್ಣ.
ಆ ಗ ೂೀವುಗಳ ಗಾರಮದಲ್ಲಲ ಎಣ ಯಿರದ ಸುಖದ ಧ್ಾರ,
ಹರಸುತ್ಾು ಮಾಡಿದ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದದ ೀಹಿ ತ್ಾನು ಸಂಚಾರ.

ಕದ್ಾಚಿದಿೀಶಾರಃ ಸ್ತನ್ಂ ಪಿಬನ್ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಯಾ ಪರ್ಯಃ ।

ಶೃತಂ ನಿಧ್ಾತುಮುಜಿತ ೂೀ ಬರ್ಞ್ಞ ದ್ದ್ಧಯಮತರಕಮ್ ॥೧೩.೦೭॥

ಒಮಮ ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದ ಕೃಷ್್ಗ ತ್ಾಯಿ ಮಾಡಿಸುತುದಾಾಗ ಸುನಪಾನ,

ಉಕುೆವ ಹಾಲನುನ ಇಳಿಸುವುದಕ ೆಂದು ಕೃಷ್್ನ ಕ ಳಗಿಟ್ಾುಕ್ಷರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1040

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಆಗ ಅಲ್ಲಲದಾ ಮೊಸರ ಪಾತ್ ರರ್ಯನುನ ಒಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಪ್ುಟುಕೃಷ್್.

ಸ್ ಮತ್ಯಮಾನ್ದ್ದ್ುಧಯರುಪರಜಾತಮಿನ್ುಾಸ್ನಿನರ್ಮ್ ।
ನ್ವಂ ಹಿ ನಿೀತಮಾದ್ದ್ ೀ ರಹ ೂೀ ಜಘಾಸ್ ಚ ೀಶ್ತಾ ॥೧೩.೦೮॥

ಕಡ ದ ಮೊಸರಲ್ಲಲ ದ ೂಡಡ ಮುದ ಾಯಾಗಿ ಬಂದ,

ಚಂದರನಂತ್ ಬಿಳಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಣುವ ಬ ಣ ್ರ್ಯ ಚ ಂದ.
ಅದನ್ ನಲಲ ಎತುದ ಕೃಷ್್ ಏಕಾಂರ್ತದಲಲದನ ತಂದ.

ಪರಜಾರ್ಯತ ೀ ಹಿ ರ್ಯತುಾಲ್ ೀ ರ್ಯಥಾರ್ಯುಗಂ ರ್ಯಥಾವರ್ಯಃ ।

ತಥಾ ಪರವತತಯನ್ಂ ರ್ವ ೀದ್ ದಿವೌಕಸಾಂ ಸ್ಮುದ್ೂವ ೀ ॥೧೩.೦೯॥

ಇತಿ ಸ್ಾಧಮಮಯಮುತತಮಂ ದಿವೌಕಸಾಂ ಪರದ್ಶಯರ್ಯನ್ ।

ಅಧಮಮಯಪಾವಕ ೂೀsಪಿ ಸ್ನ್ ವಿಡಮಬತ ೀ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಃ ॥೧೩.೧೦॥

ನ್ೃತಿರ್ಯ್ಯಗಾದಿರೂಪಕಃ ಸ್ ಬಾಲ್ಯೌವನಾದಿ ರ್ಯತ್ ।

ಕ್ತರಯಾಶಾ ತತತದ್ುದ್ೂವಾಃ ಕರ ೂೀತಿ ಶಾಶಾತ ೂೀsಪಿ ಸ್ನ್ ॥೧೩.೧೧॥

ಆದಾಗ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರ,

ಯಾವಾ್ವ ರ್ಯುಗದ ಯಾವ ಕುಲದ ದಾಾರ,
ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕು ರ್ಯುಗ ಕುಲ ಧಮಾಥನುಸಾರ.
ಕೃಷ್್ ಮಾಡಿದ ಅಂಥಾ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧಮಥಪಾಲನ್ ,
ಅಧಮಥಕ ೆ ಅಗಿನಯಾದರೂ ತ್ ೂೀರದ ಲ್ ೂೀಕಾನುಕರಣ .
ಮನುಷ್್ ಪಾರಣಿ ಮುಂತ್ಾದ ರೂಪ್ಗಳಿಂದ ಅವರ್ತರಸುವ ಹರ,
ಆಯಾ ಕಾಲ ಯೀನಿ ರ್ಯುಗಗಳ ಅನುಸರಸ ತ್ ೂೀರಸುವ ಪ್ರ.
ವಾಸುವಕವಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ನಿರ್ತ್ -ಒಂದ ೀ ರೀತ,
ಆದರೂ ವಯೀಗುರ್ಣ ಚ ೀಷ್ ು ತ್ ೂೀರುವ ನಿೀತ.

ಸ್ ವಿಪರರಾಜಗ ೂೀಪಕಸ್ಾರೂಪಕಸ್ತದ್ುದ್ೂವಾಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1041

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ತದ್ಾತದ್ಾ ವಿಚ ೀಷ್ುತ ೀ ಕ್ತರಯಾಃ ಸ್ುರಾನ್ ವಿಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ॥೧೩.೧೨॥

ಆಗಿ ಬಂದಾಗ ಅನ್ ೀಕ ಬಾರಹಮರ್ಣ, ರಾಜ, ಗ ೂೀಪ್ಸಾರೂಪ್,

ವವಧ ಯೀನಿಗಳ ಕಿರಯ ತ್ ೂೀರ ೂೀ ದ ೀವತ್ಾಶ್ಕ್ಷರ್ಣ ರೂಪ್.

ತಥಾsಪ್ನ್ನ್್ದ್ ೀವತಾಸ್ಮಂ ನಿಜಂ ಬಲಂ ಪರರ್ುಃ ।

ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ ಪರದ್ಶಯರ್ಯತ್ಜ ೂೀ ಗುಣಾನ್ ॥೧೩.೧೩॥

ಹಿೀಗ ಮಾಡುತುದಾಾಗಲೂ ಅವನು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಮೀಲ್ ,

ರ್ತನನ ಬಲ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು ಮಾಡಿದ ಅಸಾಮಾನ್ ಗುರ್ಣಗಳ ಲ್ಲೀಲ್ .

ಅಥಾsತತರ್ಯಷುಮಿೀಕ್ಷಯ ತಾಂ ಸ್ಾಮಾತರಂ ಜಗದ್ುೆರುಃ ।

ಪರಪುಪುಿವ ೀ ತಮನ್ಾಯಾನ್ಮನ ೂೀವಿದ್ೂರಮಙ್ೆನಾ ॥೧೩.೧೪॥

ನಂರ್ತರ ಕ ೂೀಲನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿರ್ಯ ನ್ ೂೀಡಿದ,

ಜಗದುಗರು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು ಹಾರಓಡಿದ.
ಮನಸುಗ ೀ ನಿಲುಕದ ಮಹಾಮಹಿಮ ಅವನು,
ರ್ಯಶ ್ೀದ ಅವನನುಸರಸ ಓಡಿದಳು ತ್ಾನು.

ಪುನ್ಃ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ತಚಛರಮಂ ಜಗಾಮ ತತಾರಗರಹಮ್ ।

ಪರರ್ುಃ ಸ್ಾರ್ಕತವಶ್ತಾಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ುನರುಕರಮಃ ॥೧೩.೧೫॥

ಉರ್ತೃಷ್ು ಪಾದವನ್ಾ್ಸವುಳಳ ಭಗವಂರ್ತ,

ನ್ ೂೀಡಿದ ಶರಮದಿ ಬಳಲ್ಲದ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿರ್ಯರ್ತು.
ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಕ ೈಸ ರ ಯಾಗಿ ಸಕೆ ಜಗದ ಸಾಾಮಿ,
ತ್ ೂೀರದ ತ್ಾನ್ ಂದೂ ವಶವಾಗುವ ಭಕುಪ ರೀಮಿ.

ಸ್ದ್ಾ ವಿಮುಕತಮಿೀಶಾರಂ ನಿಬದ್ುಧಮಞ್ಞಸಾssದ್ದ್ ೀ ।

ರ್ಯದ್ ೈವ ದ್ಾಮ ಗ ೂೀಪಿಕಾ ನ್ ತತ್ ಪುಪೂರ ತಂ ಪರತಿ ॥೧೩.೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1042

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ನಿರ್ತ್ಮುಕುನ್ಾದವನು ಅವನು ಭಗವಂರ್ತ,

ರ್ಯಶ ್ೀದ ಹಗಗ ರ್ತಂದಳವನ ಕಟುಬ ೀಕಂರ್ತ.
ಸಾಲದಾರ್ಯುು ಹಗಗ -ಅವ ಕಟುಲ್ಾಗದ ವಮುಕು.

ಸ್ಮಸ್ತದ್ಾಮಸ್ಞ್ಾರ್ಯಃ ಸ್ುಸ್ನಿಧತ ೂೀsಪ್ಪೂರ್ಣ್ಯತಾಮ್ ।

ರ್ಯಯಾವನ್ನ್ತವಿಗರಹ ೀ ಶ್ಶುತಾಸ್ಮಾದ್ಶಯಕ ೀ ॥೧೩.೧೭॥

ಸ ೀರಸದಳು ರ್ಯಶ ್ೀದ ಅಲ್ಲಲದಾ ಎಲ್ಾಲ ಹಗಗಗಳ ಸಮೂಹ,

ಬಂಧಸದಾಯಿರ್ತದು ಶ್ಶುರೂಪ್ ಕೃಷ್್ನ ಎಣ ಯಿರದ ದ ೀಹ.

ಅಬನ್ಧಯೀಗ್ತಾಂ ಪರರ್ುಃ ಪರದ್ಶ್ಯ ಲ್ಲೀಲಯಾ ಪುನ್ಃ ।

ಸ್ ಏಕವತುಪಾಶಕಾನ್ತರಂ ಗತ ೂೀsಖಿಲಮೂರಃ ॥೧೩.೧೮॥

ಸವಥಸಮರ್ಥ ಕೃಷ್್ ತ್ ೂೀರದ ತ್ಾನು ಸಗುವವನಲಲ ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ,

ಮರುಕ್ಷರ್ಣವ ೀ ಕರುಕಟುುವ ಚಿಕೆ ಹಗಗದಿಂದ ಕಟ್ಟುಸಕ ೂಂಡ ತ್ಾನ್ ೀ ಬಾಗಿ.

ಸ್ುತಸ್್ ಮಾತೃವಶ್ತಾಂ ಪರದ್ಶ್ಯ ಧಮಮಯಮಿೀಶಾರಃ ।

ಬರ್ಞ್ಞ ತೌ ದಿವಿಸ್ಪೃಶೌ ರ್ಯಮಾಜುಞಯನೌ ಸ್ುರಾತಮಜೌ ॥೧೩.೧೯॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ ೂೀರದ ತ್ಾಯಿಗ ವಶವಾಗುವುದು ಮಗನ ಧಮಥ,

ಮೂಲದಿ ಕುಬ ೀರಪ್ುರ್ತರರಾಗಿದಾ ಮತುೀಮರಗಳ ಕಿರ್ತು ಮಮಥ.
ಗಗನಚುಂಬಿೀ ಅವಳಿಮತುೀಮರಗಳ ಮುರದ ಬಾಲ ಶಾ್ಮ.

ಪುರಾ ಧುನಿಶುಾಮುಸ್ತಥಾsಪಿ ಪೂತನಾಸ್ಮನಿಾತೌ ।

ಅನ ೂೀಕ್ಷಸ್ಂರ್ಯುತೌ ತಪಃ ಪರಚಕರತುಃ ಶ್ವಾಂ ಪರತಿ ।
ತಯಾ ವರ ೂೀsಪ್ವದ್ಧಯತಾ ಚತುಷ್ುಯ ಚ ಪರಯೀಜತಃ ॥೧೩.೨೦॥

ಹಿಂದ ದುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಎಂಬ ರಕೆಸರಬಬರು,

ಪ್ೂರ್ತನ್ ಶಕಟನ್ ೂಂದಿಗ ಸ ೀರ ರ್ತಪ್ವ ಮಾಡಿದಾರು.
ಪಾವಥತ ಕುರರ್ತ ರ್ತಪ್ದಿಂದ ಅವಧ್ರ್ತಾ ಪ್ಡ ದಿದಾರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1043

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅನ್ನ್ತರಂ ತೃಣ ೂೀದ್ೂೃಮಿಸ್ತಪ್ೀsಚರದ್ ವರಂ ಚ ತಮ್ ।

ಅವಾಪ ತ ೀ ತರಯೀ ಹತಾಃ ಶ್ಶುಸ್ಾರೂಪವಿಷ್ು್ನಾ ॥೧೩.೨೧॥

ಧುನಿಶುಾಮುಶಾ ತೌ ತರೂ ಸ್ಮಾಶ್ರತೌ ನಿಸ್ೂದಿತೌ ।

ತರುಪರರ್ಙ್ೆತ ೂೀsಮುನಾ ತರೂ ಚ ಶಾಪಸ್ಮೂವೌ ॥೧೩.೨೨॥

ಪುರಾ ಹಿ ನಾರದ್ಾನಿತಕ ೀ ದಿಗಮಬರೌ ಶಶಾಪ ಸ್ಃ ।

ಧನ ೀಶಪುತರಕೌ ದ್ುರತಂ ತರುತಾಮಾಪುನತಂ ತಿಾತಿ ॥೧೩.೨೩॥

ದುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮುಗ ಸಕಿೆರ್ತು ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರ,

ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನೂ ಅದ ೀ ವರ ಪ್ಡ ದ ರ್ತಪ್ಸುನ ದಾಾರ.
ಶ್ಶುಕೃಷ್್ನಿಂದಾಗಿರ್ತುು ಪ್ೂರ್ತನ್ ಶಕಟ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥರ ಸಂಹಾರ.
ಮತುೀಮರದಿ ಸ ೀರದಾ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಇಬಬರು,
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಆ ಮರಗಳ ಕಿತ್ಾುಗ ಸಂಹರಸಲಾಟ್ಟುದಾರು.
ಅವರಬಬರಲಲದ ಆ ಮರಗಳಲ್ಲಲ ಇನಿನಬಬರು ಶಾಪ್ಗರಸುರದಾರು.
ಕುಬ ೀರನ ಮಕೆಳಾದ ನಳಕೂಬರ -ಮಣಿಗಿರೀವ,
ನ್ಾರದ ದುರು ಬ ರ್ತುಲ್ ಯಾಗಿ ಓಡಾಡಿದ ಪ್ರಭಾವ.
ಮರವಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಎಂದು ಶಪ್ಸದಾರು ನ್ಾರದ ಮಹಾನುಭಾವ.

ತತ ೂೀ ಹಿ ತೌ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಂ ಹರ ೀಃ ಪರಸಾದ್ತಃ ಶುಭೌ ।

ಅವಾಪತುಃ ಸ್ುತತಿಂ ಪರಭ ೂೀವಿಯಧ್ಾರ್ಯ ಜಗಮತುಗೆೃಯಹಮ್ ॥೧೩.೨೪॥

ಇದಿೀಗ ಕೃಷ್ಾ್ನುಗರಹದಿಂದ ಸಾತಾಕರಾದ ಕುಬ ೀರನ ಮಕೆಳಿಬಬರು,

ರ್ತಮಮ ನ್ ೈಜದ ೀಹ ಹ ೂಂದಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸುುತಸ ಸಾಗೃಹಕ ಹ ೂರಟರು.

ನ್ಳಕೂಬರಮಣಿಗಿರೀವೌ ಮೊೀಚಯತಾಾ ತು ಶಾಪತಃ ।

ವಾಸ್ುದ್ ೀವೀsರ್ ಗ ೂೀಪಾಲ್ ೈವಿಯಸಮತ ೈರಭಿವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ॥೧೩.೨೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1044

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಹಿೀಗ ನಳಕೂಬರ ಮರ್ತುು ಮಣಿಗಿರೀವರದಾಾಗಿರ್ತುು ಶಾಪ್ದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ,

ಇದನನ ಮಾಡಿದಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅಚಚರಯಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿರ್ತುು ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಪ್ಡ .

ವೃನಾಾವನ್ಯಯಾಸ್ುಃ ಸ್ ನ್ನ್ಾಸ್ೂನ್ುಬೃಯಹದ್ಾನ ೀ ।
ಸ್ಸ್ಜಞಯ ರ ೂೀಮಕೂಪ ೀಭ ೂ್ೀ ವೃಕಾನ್ ವಾ್ಘರಸ್ಮಾನ್ ಬಲ್ ೀ ॥೧೩.೨೬॥

ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್,

ಗ ೂೀಕುಲ ಬಿಟುು ವೃಂದಾವನಕ ೆ ಹ ೂೀಗಲ್ಲಚ ೆ ಪ್ಟು.
ಅದಕಾೆಗಿ ತ್ ೂೀರಲ್ ಂದು ಪ್ರಬಲ ಕಾರರ್ಣ,
ನಿಮಿಥಸಲ್ಲಚಿೆಸದ ಭರ್ಯದ ವಾತ್ಾವರರ್ಣ.
ಆ ಬೃಹದಾನದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ರ ೂೀಮಕೂಪ್ದಿಂದ,
ಹುಲ್ಲಸದೃಶ ಅಸಂಖ್ ತ್ ೂೀಳಗಳ ಸೃಷು ಮಾಡಿದ.

ಅನ ೀಕಕ ೂೀಟ್ಟಸ್ಙ್ಕ ಘೈಸ ೈಃ ಪಿೀಡ್ಮಾನಾ ವರಜಾಲಯಾಃ ।

ರ್ಯರ್ಯುವೃಯನಾಾವನ್ಂ ನಿತಾ್ನ್ನ್ಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ನ್ನ್ಾಜಮ್ ॥೧೩.೨೭॥

ಎಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರೂ ಕ ೂೀಟ್ಟಕ ೂೀಟ್ಟ ತ್ ೂೀಳಗಳ ಹಿಂಡು,

ಭರ್ಯಪ್ೀಡಿರ್ತವಾಯಿರ್ತು ಗ ೂೀಕುಲವಾಸಗಳ ಆ ದಂಡು.
ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ನಿತ್ಾ್ನಂದನ್ಾದ ನಂದಪ್ುರ್ತರ ಕೃಷ್್ನ,
ಗ ೂೀಕುಲವಾಸಗಳು ವಲಸ ಹ ೂೀಗಿ ಸ ೀರದರು ವೃಂದಾವನ.

ಇನಿಾರಾಪತಿರಾನ್ನ್ಾಪೂಣ ೂ್ೀಯ ವೃನಾಾವನ ೀ ಪರರ್ುಃ ।

ನ್ನ್ಾಯಾಮಾಸ್ ನ್ನಾಾದಿೀನ್ುದ್ಾಾಮತರಚ ೀಷುತ ೈಃ ॥೧೩.೨೮॥

ಆನಂದಪ್ೂರ್ಣಥ ಸವಥಸಮರ್ಥ ಇಂದಿರಾಪ್ತ ಗ ೂೀವಂದ,

ರ್ತನನ ಉರ್ತೃಷ್ು ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳಿಂದ ನಂದಾದಿಗಳಿಗ ನಿೀಡಿದ ಆನಂದ.

ಸ್ ಚನ್ಾರತ ೂೀ ಹಸ್ತಾಾನ್ತವದ್ನ ೀನ ೀನ್ುಾವಚಾಯಸಾ ।

ಸ್ಂರ್ಯುತ ೂೀ ರೌಹಿಣ ೀಯೀನ್ ವತುಪಾಲ್ ೂೀ ಬರ್ೂವ ಹ ॥೧೩.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1045

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಚಂದರಕಾಂತಗೂ ಮಿೀರದ ಮುಗುಳುನಗುವನಿಂದ,

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನದು ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ಮುಖದ ಚ ಂದ.
ಚಂದರಕಾಂತರ್ಯ ಬಲರಾಮನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ಮೀಯಿಸರ್ತಕೆವನ್ಾದ ಆಕಳಕರುಗಳ ಹಿಂಡು.

ದ್ ೈತ್ಂ ಸ್ ವತುತನ್ುಮಪರಮರ್ಯಃ ಪರಗೃಹ್ ಕಂಸಾನ್ುಗಂ ಹರವರಾದ್ಪರ ೈರವದ್ಧಯಮ್ ।

ಪರಕ್ಷ್ಪ್ ವೃಕ್ಷಶ್ರಸ ನ್್ಹನ್ದ್ ಬಕ ೂೀsಪಿ ಕಂಸಾನ್ುಗ ೂೀsರ್ ವಿರ್ುಮಚು್ತಮಾಸ್ಸಾದ್ ॥೧೩.೩೦॥

ಯಾರಂದಲೂ ತಳಿರ್ಯಲ್ಾಗದಂರ್ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ,

ಅವನು ಹ ೂೀಲ್ಲಸಲ್ಾಗದ ಪ್ರಾಕರಮದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್.
ರುದರವರದಿಂದ -ಇನ್ಾ್ರಂದಲೂ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್,
ಕರುವನಂತ್ ಯೀ ಶರೀರ ಹ ೂಂದಿ ಬಂದಿದಾನವ ಆ ದ ೈರ್ತ್.
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮರದ ಮೀಲ್ ಎಸ ದು ಅವನ ಕ ೂಂದ,
ಕಂಸಭೃರ್ತ್ ಬಕನೂ ಸವಥಶಕು ಕೃಷ್್ನ ಬಳಿ ಬಂದ.

ಸ್ಾನ್ಾಪರಸಾದ್ಕವಚಃ ಸ್ ಮುಖ ೀ ಚಕಾರ ಗ ೂೀವಿನ್ಾಮಗಿನವದ್ಮುಂ ಪರದ್ಹನ್ತಮುಚ ೈಃ; ।

ಚಚಛದ್ಾಯ ತುರ್ಣಡಶ್ರಸ ೈವ ನಿಹನ್ುತಮೀತಮಾಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಜಗೃಹ ೀsಸ್್ ಸ್ ತುರ್ಣಡಮಿೀಶಃ ॥೧೩.೩೧॥

ಆ ಬಕ ಸೆಂದಾನುಗರಹದ ಕವಚ ಹ ೂಂದಿದಾ,

ರ್ತನನ ಬಾಯಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನ್ ನೀ ಅವ ನುಂಗಿದ.
ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತ್ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಅವನ್ ೂಳಗ ಸುಡುತುದಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್್,
ಬಕನಿಂದ ವಾಂತ ಮಾಡಿಸದ ಕೃಷ್್ ತೀವರಗ ೂಳಿಸ ಉಷ್್.
ಬಕ ರ್ತನನ ಕ ೂಕಿೆನಿಂದ ಕೃಷ್್ನ ಕ ೂಲಲಲು ಬಂದ,
ಹಾಗ ಬಂದ ಬಕನ ಕ ೂಕೆನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಿಡಿದ.

ತುರ್ಣಡದ್ಾರ್ಯಂ ರ್ಯದ್ುಪತಿಃ ಕರಪಲಿವಾಭಾ್ಂ ಸ್ಙ್ೆೃಹ್ ಚಾsಶು ವಿದ್ದ್ಾರ ಹ ಪಕ್ಷ್ದ್ ೈತ್ಮ್ ।

ಬರಹಾಮದಿಭಿಃ ಕುಸ್ುಮವಷಯಭಿರಿೀಡ್ಮಾನ್ಃ ಸಾರ್ಯಂ ರ್ಯಯೌ ವರಜರ್ುವಂ ಸ್ಹಿತ ೂೀsಗರಜ ೀನ್
॥೧೩.೩೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1046

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ರ್ಯದುಪ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ರ್ತನ್ ನರಡು ಕ ೈಗಳಿಂದ,

ಅವನ ಕ ೂಕ ೆಗಳ ಹಿಡಿದು ಸೀಳಿದ.
ಬರಹಾಮದಿಗಳ ಹೂಮಳ ಸ ೂುೀರ್ತರಗಳಿಂದ ವಂದಿರ್ತನ್ಾಗಿ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ವೃಂದಾವನಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನ ಸಮೀರ್ತನ್ಾಗಿ.

ಏವಂ ಸ್ ದ್ ೀವವರವನಿಾತಪಾದ್ಪದ್ ೂೇ ಗ ೂೀಪಾಲಕ ೀಷ್ು ವಿಹರನ್ ರ್ುವಿ ಷ್ಷ್ಾಮಬಾಮ್ ।

ಪಾರಪ್ತೀ ಗವಾಮಖಿಲಪ್ೀsಪಿ ಸ್ ಪಾಲಕ ೂೀsರ್ೂದ್ ವೃನಾಾವನಾನ್ತರಗಸಾನ್ಾರಲತಾವಿತಾನ ೀ ॥೧೩.
೩೩॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಶ ರೀಷ್ಠ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ,

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ಪಾದಕಮಲಗಳವು ಸದಾವಂದ್.
ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ೂಡನ್ ಆಡುತ್ಾು ವವಧ ಆಟ,
ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಆರನ್ ೀ ವಷ್ಥಕ ೆ ಕಾಲ್ಲಟು.
ತ್ಾನ್ಾಗಿದಾರೂ ಸವಥಜಗದ ಸವಥಕಾಲದ ಸವಥಪಾಲಕ,
ಬಳಿಳಭರರ್ತ ವೃಂದಾವನಮಧ್ ಕಂಡನ್ಾಗಿ ಗ ೂೀಪಾಲಕ.

ಜ ್ೀಷ್ಾಂ ವಿಹಾರ್ಯ ಸ್ ಕದ್ಾಚಿದ್ಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಗ ೂೆೀಯಗ ೂೀಪಗ ೂೀಗರ್ಣರ್ಯುತ ೂೀ ರ್ಯಮುನಾ ಜಲ್ ೀಷ್ು।

ರ ೀಮೀ ರ್ವಿಷ್್ದ್ನ್ುವಿೀಕ್ಷಯ ಹಿ ಗ ೂೀಪದ್ುಃಖಂ ತತಾಬಧನಾರ್ಯ ನಿಜಮಗರಜಮೀಷ್ು ಸ ೂೀsಧ್ಾತ್
॥೧೩.೩೪॥

ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅಚಿಂರ್ತ್ ಶಕಿುರ್ಯದು ಅಪಾರ,

ಒಮಮ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ ಬಲರಾಮನ ಬ ೀಕ ಂದ ೀ ಬಿಟು ದೂರ.
ಗ ೂೀವು ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ೂಡಗೂಡಿ ಮಾಡಿದ ರ್ಯಮುನ್ಾ ಜಲವಹಾರ.
ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ಮುಂದ ಎದುರಸಬ ೀಕಾದ ದುಃಖ ಕೃಷ್್ ಮನಗಂಡ ನ್ ೂೀಟ,
ಅದರ ಪ್ರಹಾರಕ ೆಂದ ೀ ಅರ್ಣ್ ಬಲರಾಮನ ಬಿಟು ಸವಥಜ್ಞ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ಾಟ.

ಸ್ ಬರಹಮಣ ೂೀ ವರಬಲ್ಾದ್ುರಗಂ ತಾವದ್ಧಯಂ ಸ್ವ ೈಯರವಾರ್ಯ್ಯವಿಷ್ವಿೀರ್ಯ್ಯಮೃತ ೀ ಸ್ುಪಣಾ್ಯತ್ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತದಿಾಷ್ವಿದ್ೂಷತವಾರಿಪಾನ್ಸ್ನಾನನ್ ಪಶ್ನ್ಪಿ ವರ್ಯಸ್್ಜನಾನ್ ಸ್ ಆವಿೀತ್ ॥೧೩.೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1047

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ , ಗರುಡನ ಬಿಟುು ಬ ೀರಾರಂದಲೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಸಾಧ್ವಾದ,

ಭಾರೀ ತೀಕಶಣ ವಷ್ದ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲದ.ಾ
ಅದನರರ್ತ ಕೃಷ್್ ವಷ್ದನಿೀರು ಕುಡಿದು ಮಡಿದ ದನ ಜನರ ರಕ್ಷ್ಮಸದ.

ತದ್ಾೃಷುದಿವ್ಸ್ುಧಯಾ ಸ್ಹಸಾsಭಿವೃಷಾುಃ ಸ್ವ ೀಯऽಪಿ ಜೀವಿತಮವಾಪುರಥ ೂೀಚಾಶಾಖಮ್ ।

‘ಕೃಷ್್ಃ ಕದ್ಮಬಮಧಿರುಹ್ ತತ ೂೀsತಿತುಙ್ಕ್ೆದ್ಾಸ ೂಪೀಟ್ ಗಾಢರಶನ ೂೀ ನ್್ಪತದ್ ವಿಷ ೂೀದ್ ೀ॥೧೩.೩೬॥

ಭಗವಂರ್ತನ ಕರ್ಣ್ನ್ ೂೀಟವ ಂಬ ಅಮೃರ್ತ ಕಿರರ್ಣ,

ಸ ೂೀಕಿದ ೂಡನ್ ಕ ೂಟ್ಟುರ್ತವರ ಲಲರಗ ಮರುಜೀವನ.
ಆನಂರ್ತರ ಕೃಷ್್ ಎರ್ತುರದ ಕ ೂಂಬ ಗಳ ಕಡವ ಮರ ಏರದ,
ಸ ೂಂಟಕ ೆ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ರ್ತನನ ಉರ್ತುರೀರ್ಯವನುನ ಬಿಗಿದ.
ರ್ತನನ ಭುಜಗಳ ರ್ತಟುುತ್ಾು ಅಗಾಧ ವಷ್ಜಲಕ ೆ ಹಾರದ.

‘ಸಾಪಪಯಹರದ್ಃ ಪುರುಷ್ಸಾರನಿಪಾತವ ೀಗಸ್ಙ್ಕ ್ಷೀಭಿತ ೂೀರಗವಿಷ ೂೀಚಛವಸತಾಮುಬರಾಶ್ಃ ।

ಪರ್ಯು್ಯತುಪುತ ೂೀ ವಿಷ್ಕಷಾರ್ಯವಿಭಿೀಷ್ಣ ೂೀಮಿಮಯಭಿೀಮೊೀ ಧನ್ುಃಶತಮನ್ನ್ತಬಲಸ್್ ಕ್ತಂ ತತ್ ‘
॥೧೩.೩೭॥

ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಧುಮುಕಿದ ಆ ವ ೀಗ,

ಕಾಳಿರ್ಯನಿದಾ ಮಡುವದು ಅಲ್ ೂಲೀಲಕಲ್ ೂಲೀಲವಾಯಿತ್ಾಗ.
ಕ್ಷ ೂೀಭ ಗ ೂಂಡ ಕಾಳಿರ್ಯನ ವಷ್ದ ಮಡುವನ ಆ ನಿೀರು,
ಭರ್ಯಂಕರ ಅಲ್ ಗಳಾಗಿ ಉಕಿೆ ಹರಯಿತ್ಾಗ ನೂರು ಮಾರು.
ಅದಾ್ವ ಲ್ ಕೆ ಅವಗ ಅವನನಂರ್ತ ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಬಲದ ಮೀರು.

ತಂ ಯಾಮುನ್ಹರದ್ವಿಲ್ ೂೀಳಕಮಾಪ್ ನಾಗಃ ಕಾಳ ್ೀ ನಿಜ ೈಃ ಸ್ಮದ್ಶತ್ ಸ್ಹ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಮ್ ।

ಭ ೂೀಗ ೈಬಯಬನ್ಧ ಚ ನಿಜ ೀಶಾರಮೀನ್ಮಜ್ಞಃ ಸ ೀಹ ೀ ತಮಿೀಶ ಉತ ರ್ಕ್ತತತಮತ ೂೀsಪರಾಧಮ್ ॥೧೩.೩೮॥

ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ಮಡುವನ್ ನೀ ಕಲಕಿದಂಥಾ ರ್ತನನ ಒಡ ರ್ಯ,

ರ್ತನನವರ ೂಡಗೂಡಿ ಕೃಷ್್ನ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದ ಅಜ್ಞ ಕಾಳಿರ್ಯ.
ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸದಾ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ ೀ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1048

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ತ್ ೂೀರದ ರ್ತನನ ಭಕು ಕಾಳಿರ್ಯನ ಅಪ್ರಾಧಕ ೆ ಸಹನ್ .

ಉತಾಪತಮಿೀಕ್ಷಯ ತು ತದ್ಾsಖಿಲಗ ೂೀಪಸ್ಙ್ಘಸ್ತತಾರsಜಗಾಮ ಹಲ್ಲನಾ ಪರತಿಬ ೂೀಧಿತ ೂೀsಪಿ ।

ದ್ೃಷಾುವ ನಿಜಾಶರರ್ಯಜನ್ಸ್್ ಬಹ ೂೀಃ ಸ್ುದ್ುಃಖಂ ಕೃಷ್್ಃ ಸ್ಾರ್ಕತಮಪಿ ನಾಗಮಮುಂ ಮಮದ್ಾಯ ॥೧೩.೩೯॥

ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೃಷ್್ಮಹಿಮ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದಿದಾರೂ ಸಹ,

ಉತ್ಾಾರ್ತ ಕಂಡು ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲಗ ಬಂರ್ತು ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಸಮೂಹ.
ಮನಗಂಡು ರ್ತನನನ್ಾಶರಯಿಸ ಬಂದವರ ದುಃಖ,
ಕೃಷ್್ ಕಾಳಿರ್ಯನ ರ್ತುಳಿದ ಅವನ್ಾಗಿದಾರೂ ರ್ತನನ ಭಕು.

ರ್ತಸ ೂ್ೀನನತ್ ೀಷ್ು ಸ ಫಣ ೀಷ್ು ನನರ್ತುಥ ಕೃಷ್ ೂ್ೀ ಬರಹಾಮದಿಭಿಃ ಕುಸುಮವಷಥಭಿರೀಡ್ಮಾನಃ ।

ಆತ್ ೂುೀಥ ಮುಖ ೈರುರು ವಮನ್ ರುಧರಂ ಸ ನ್ಾಗ ೂೀ ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ರ್ತಮರರ್ಣಂ ಮನಸಾ ಜಗಾಮ’
॥೧೩.೪೦॥
ಅಂರ್ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನ ಎರ್ತುರವಾಗಿರುವ ಹ ಡ ,
ಆ ಹ ಡ ಗಳ ಮೀಲ್ ಕೃಷ್್ನ್ಾಡಿದ ನ್ಾಟ್ದ ನಡ .
ಹೂಮಳ ಯಂದಿಗ ಸ ೂುೀರ್ತರಗ ೈವ ಬರಹಾಮದಿಗಳ ಪ್ಡ .
ಸಂಕಟ ಭರ್ಯದಿಂದ ಆ ನ್ಾಗ ಹ ಡ ಗಳಿಂದ ರಕು ಕಾರುತ್ಾು,
ಹ ೂೀರಾಡುತುದಾ -ಮನದಲ್ ಲೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ನ್ ನ್ ರ್ಯುತ್ಾು .

ತಚಿಾತರತಾರ್ಣಡವವಿರುಗ್ಫಣಾತಪತರಂ ರಕತಂ ವಮನ್ತಮುರು ಸ್ನ್ನಧಿರ್ಯಂ ನಿತಾನ್ತಮ್ ।

ದ್ೃಷಾುವsಹಿರಾಜಮುಪಸ ೀದ್ುರಮುಷ್್ ಪತ ೂನಯೀ ನ ೀಮುಶಾ ಸ್ವಯಜಗದ್ಾದಿಗುರುಂ ರ್ುವಿೀಶಮ್
॥೧೩.೪೧॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ವಚಿರ್ತರವಾದ ಆ ನರ್ತಥನ,

ಜಜಥರರ್ತವಾಗುತುರ್ತುು ಆ ನ್ಾಗನ ಫರ್ಣ.
ಬಹುವಾಗಿ ವಾಂತಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ನ್ಾಗನಿಗಾರ್ಯುು ಬುದಿಾಭರಮರ್ಣ,
ಕಾರ್ತರದಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಬಳಿ ಧ್ಾವಸ ಬಂರ್ತು ಕಾಳಿರ್ಯನ ಪ್ತನರ್ಯರ ಗರ್ಣ.
ಜಗದಾದಿಗುರುವಾದ ಭೂಪಾಲಗ ಎಲಲ ಸಲ್ಲಲಸದರು ಭಕಿುರ್ಯ ನಮನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1049

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ತಾಭಿಃ ಸ್ುತತಃ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ಮುನಾ ಚ ತಸ ೈ ದ್ತಾತವsರ್ರ್ಯಂ ರ್ಯಮಸ್ಹ ೂೀದ್ರವಾರಿತ ೂೀsಮುಮ್ ।

ಉತುೃಜ್ ನಿವಿಯಷ್ಜಲ್ಾಂ ರ್ಯಮುನಾಂ ಚಕಾರ ಸ್ಂಸ್ೂತರ್ಯಮಾನ್ಚರಿತಃ ಸ್ುರಸದ್ಧಸಾದ್ ಧಯೈಃ ॥೧೩.೪೨॥

ಅವರ ಲಲರಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಲಾಟು,

ಕಾಳಿರ್ಯನಿಂದಲೂ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಲಾಟು,
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗಗ ಅಭರ್ಯ ಕ ೂಟು.
ಕಾಳಿರ್ಯನ ರ್ಯಮುನ್ ಯಿಂದಾಚ ಕಳಿಸದ,
ರ್ಯಮುನ್ಾಜಲವನುನ ವಷ್ರಹಿರ್ತವಾಗಿಸದ.
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಡುವ ಆ ಚರರ್ತರಬದಾ,
ಕೃಷ್್ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮಾಡಿದ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ಶುದಾ.

ಗ ೂೀಪ ೈಬಯಲ್ಾದಿಭಿರುದಿೀರ್ಣ್ಯತರಪರಮೊೀದ್ ೈಃ ಸಾದ್ಧಯಂ ಸ್ಮೀತ್ ರ್ಗವಾನ್ರವಿನ್ಾನ ೀತರಃ ।

ತಾಂ ರಾತಿರಮತರ ನಿವಸ್ನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟ ೀ ಸ್ ದ್ಾವಾಗಿನಮುದ್ಧತಬಲಂ ಚ ಪಪೌ ವರಜಾತ ೀ್ ಯ
॥೧೩.೪೩॥

ಹಿೀಗ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನ ರ್ಯಮುನ್ ಯಿಂದ ಓಡಿಸದ ಕಮಲ್ಾಕ್ಷನ್ಾದ ಶ್ರೀಶ,

ಬಲರಾಮ ಮುಂತ್ಾದ ಗ ೂೀಪಾಲರ ೂಡನ್ ಮಾಡಿದ ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರದ ವಾಸ.
ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರದ ಕಾಳಿಗಚುಚ ಕುಡಿದದುಾ ರ್ತನನ ಗಾರಮ ನ್ಾಶವಾಗದಿರಲ್ ಂಬುದ ಾೀಶ.

ಇತ್ಂ ಸ್ುರಾಸ್ುರಗಣ ೈರವಿಚಿನ್ಾದಿವ್ಕಮಾಮಯಣಿ ಗ ೂೀಕುಲಗತ ೀsಗಣಿತ ೂೀರುಶಕೌತ ।

ಕುವಯತ್ಜ ೀ ವರಜರ್ುವಾಮರ್ವದ್ ವಿನಾಶ ಉಗಾರಭಿಧ್ಾದ್ಸ್ುರತಸ್ತರುರೂಪತ ೂೀsಲಮ್ ॥೧೩.೪೪॥
ತದ್ೆನ್ಧತ ೂೀ ನ್ೃಪಶುಮುಖ್ಸ್ಮಸ್ತರ್ೂತಾನಾ್ಪುಮೃಯತಿಂ ಬಹಳರ ೂೀಗನಿಪಿೀಡಿತಾನಿ ।
ಧ್ಾತುವಯರಾಜಞಗದ್ಭಾವಕೃತ ೈಕಬುದಿಧವಯದ್ ೂಧಯೀ ನ್ ಕ ೀನ್ಚಿದ್ಸೌ ತರುರೂಪದ್ ೈತ್ಃ ॥೧೩.೪೫॥

ಈ ತ್ ರನ್ಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮನುಷ್್ರು ಯೀಚಿಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ,

ಅಲ್ೌಕಿಕ ಕ ಲಸಗಳ ಮಾಡುವ ಕೃಷ್್ ಮಿತಯಿರದ ಕಸುವಂದ ಬದಾ.
ಮರದದ ೀಹ ಹ ೂರ್ತು ಉಗರನಿಂದಾಯಿರ್ತು ವರಜಜನಕ ವನ್ಾಶ - ಬಾಧ.
ಆ ಅಸುರ ಮರ ಬಿೀರುವಂರ್ ದುಗಥಂಧದಿಂದ,
ಮನುಷ್್ ಪ್ಶುಗಳು ಪ್ೀಡಿರ್ತವಾದವು ರ ೂೀಗದಿಂದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1050

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಇವನಿಂದಾಗ ೀ ಕ ಲವಕ ೆ ಸಂಭವಸರ್ತು ಮರರ್ಣ,

ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾವ-ಅದು ಕಾರರ್ಣ.
ಜಗತುನ ನ್ಾಶವ ೀ ಅವನ ಏಕ ೈಕ ಉದ ಾೀಶ,
ಆ ಉಗರದ ೈರ್ತ್ ಮರದರೂಪ್ದಲ್ಲಲದುಾದು ವಶ ೀಷ್.

ಸ್ಙ್ಾಷ್ಯಣ ೀsಪಿ ತದ್ುದ್ಾರವಿಷಾನ್ುವಿಷ ುೀ ಕೃಷ ೂ್ೀ ನಿಜಸ್ಪಶಯತಸ್ತಮಪ ೀತರ ೂೀಗಮ್ ।

ಕೃತಾಾ ಬರ್ಞ್ಞ ವಿಷ್ವೃಕ್ಷಮಮುಂ ಬಲ್ ೀನ್ ತಸಾ್ನ್ುಗ ೈಃ ಸ್ಹ ತದ್ಾಕೃತಿಭಿಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ॥೧೩.೪೬॥

ದ್ ೈತಾ್ಂಶಾ ಗ ೂೀವಪುಷ್ ಆತತವರಾನ್ ವಿರಿಞ್ಚಾನ್ೃ ತೂ್ಜಿತಾನ್ಪಿ ನಿಪಾತ್ ದ್ದ್ಾಹ ವೃಕ್ಾನ್ ।

ವಿಕ್ತರೀಡ್ ರಾಮಸ್ಹಿತ ೂೀ ರ್ಯಮುನಾಜಲ್ ೀ ಸ್ ನಿೀರ ೂೀಗಮಾಶು ಕೃತವಾನ್ ವರಜಮಬಞನಾರ್ಃ
॥೧೩.೪೭॥

ಅವನ ತೀಕ್ಷ್ಣ ವಷ್ದಿಂದ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣಗೂ ಆಯಿರ್ತು ಸಂಕಟ ವಕಾರ,

ರ್ತನನ ಸಾಶಥಮಾರ್ತರದಿಂದ ಕೃಷ್್ಮಾಡಿದ ಬಲರಾಮನ ರ ೂೀಗಪ್ರಹಾರ.
ಆ ವಷ್ವೃಕ್ಷ ಕಿರ್ತುುತ್ಾು ಆ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ಉಗಾರಸುರನ ಕ ೂಂದ,
ಅದ ೀ ಆಕಾರದಲ್ಲಲದಾ ಅವನ ರ್ತಮಮಂದಿರನೂನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿದ.
ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ ಗ ೂೀರೂಪ್ದ ದ ೈರ್ತ್ರ ತ್ ೂೀಪ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಸುಟು,
ನಂರ್ತರ ಕೃಷ್್ ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಆಡಿದನಂತ್ ನಿೀರಾಟ.
ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಂದತ್ ೂಡಕುಗಳ ಪ್ರಹರಸ ವರಜವ ಮಾಡಿದ ರ ೂೀಗಮುಕು.

ಸ್ಪ್ತೀಕ್ಷಣ ೂೀsತಿಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುತಾನ್ದ್ಮಾ್ನ್ ಸ್ವ ೈಯಗಿೆಯರಿೀಶವರತ ೂೀ ದಿತಿಜಪರಧ್ಾನಾನ್ ।

ಹತಾಾ ಸ್ುತಾಮಲರ್ದ್ಾಶು ವಿರ್ುರ್ಯ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಭಾರತುಃ ಸ್ ಕುಮೂಕಸ್ಮಾಹಾಯನ ೂೀsಪಿ ನಿೀಲ್ಾಮ್
॥೧೩.೪೮॥

ರುದರವರದಿಂದ ಎಲಲರಂದ ನಿಗರಹಿಸಲು ಅಶಕ್ರಾದ,

ಅತಬಲ ವೀರ್ಯಥದ ಏಳು ಗೂಳಿಗಳ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದ,ಾ
ಸವಥಶಕು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಆ ಏಳು ದ ೈರ್ತ್ರ ಕ ೂಂದ,
ರ್ಯಶ ್ೀದ ಅರ್ಣ್ ಕುಂಭಕಪ್ುತರ ನಿೀಲ್ಾಳ ಪ್ಡ ದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1051

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಯಾ ಪೂವಯಜನ್ಮನಿ ತಪಃ ಪರರ್ಮೈವ ಭಾಯಾ್ಯ ರ್ೂಯಾಸ್ಮಿತ್ಚರದ್ಸ್್ ಹಿ ಸ್ಙ್ೆಮೊೀ ಮೀ ।

ಸಾ್ತ್ ಕೃಷ್್ಜನ್ಮನಿ ಸ್ಮಸ್ತವರಾಙ್ೆನಾರ್್ಃ ಪೂವಯಂ ತಿಾತಿ ಸ್ಮ ತದಿಮಾಂ ಪರರ್ಮಂ ಸ್ ಆಪ ॥೧೩.೪೯॥

ಹರರ್ಯ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ತ್ಾನು ಅವನ ಜ ್ೀಷ್ಠಪ್ತನ ಆಗಬ ೀಕು,

ನಿೀಲ್ಾಳ ಪ್ೂವಥಜನಮದ ರ್ತಪ್ಸುದು-ತ್ಾ ಮೊದಲು ಕೃಷ್್ನ ಸ ೀರಬ ೀಕು.
ಹಾಗ ೀ ನಿೀಲ್ಾಳ ಪ್ಡ ದ- ಪ್ರಶಾನತೀರ್ತನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ಎಲಲ ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕು.

ಅಗ ರೀ ದಿಾಜತಾತ ಉಪಾವಹದ್ ೀಷ್ ನಿೀಲ್ಾಂ ಗ ೂೀಪಾಙ್ೆನಾ ಅಪಿ ಪುರಾ ವರಮಾಪಿರ ೀ ರ್ಯತ್ ।

ಸ್ಂಸಾಾರತಃ ಪರರ್ಮಮೀವ ಸ್ುಸ್ಙ್ೆಮೊೀ ನ ೂೀ ರ್ೂಯಾತ್ ತವ ೀತಿ ಪರಮಾಪುರಸ್ಃ ಪುರಾ ಯಾಃ
॥೧೩.೫೦॥

ಆಗಿನೂನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ಗ ಆಗಿರಲ್ಲಲಲ ಉಪ್ನರ್ಯನ ಸಂಸಾೆರ,

ಉಪ್ನರ್ಯನಕ ೆ ಮೊದಲ್ ೀ ನಿೀಲ್ಾಳ ವರಸದ ವಾ್ಪಾರ.
ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರಗಿರ್ತುು ಉಪ್ನರ್ಯನಕ ೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಅವನ ಸಂಗದ ವರ.
ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರ ಲಲ ಮೂಲರ್ತಃ ಅಪ್ುರಾಸರೀರ್ಯರ ಂಬುದು ಗಮನ್ಾಹಥ.
(ಸಂಸಾರದ ಲ್ ೀಪ್ವ ೀ ಇರದ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ ಶರೀರಕ ೆ ಯಾವ ಸಂಸಾೆರ)

ತತಾರರ್ ಕೃಷ್್ಮವದ್ನ್ ಸ್ಬಲಂ ವರ್ಯಸಾ್ಃ ಪಕಾಾನಿ ತಾಲಸ್ುಫಲ್ಾನ್್ನ್ುಭ ೂೀಜಯೀತಿ ।

ಇತ್ತಿ್ಯತಃ ಸ್ಬಲ ಆಪ ಸ್ ತಾಲವೃನ್ಾಂ ಗ ೂೀಪ ೈದ್ುಾಯರಾಸ್ದ್ಮತಿೀವ ಹಿ ಧ್ ೀನ್ುಕ ೀನ್ ॥೧೩.೫೧॥

ತ್ಾಳಮರದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಹರ್ಣು್ಗಳನುನ ತನುನವ ಬರ್ಯಕ ,

ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಗ ಳ ರ್ಯರಂದ ಅವನುನ ತನಿನಸ ಂಬ ಬ ೀಡಿಕ .
ತ್ಾಳಮರದ ತ್ ೂೀಪ್ಲ್ಲಲ ಧ್ ೀನುಕಾಸುರನಿದುಾದರಂದ ದುಗಥಮವಾಗಿದಾ ಪ್ರದ ೀಶ,
ಬಲರಾಮ ಮರ್ತುು ಸಹಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕೃಷ್್ ಮಾಡಿದ ಪ್ರವ ೀಶ.

ವಿಘನೀಶತ ೂೀ ವರಮವಾಪ್ ಸ್ ದ್ೃಷ್ುದ್ ೈತ ೂ್ೀ ದಿೀಘಾಯರ್ಯುರುತತಮಬಲಃ ಕದ್ನ್ಪಿರಯೀsರ್ೂತ್ ।

ನಿತ ೂ್ೀದ್ಧತಃ ಸ್ ಉತ ರಾಮಮವ ೀಕ್ಷಯ ತಾಲವೃನಾತತ್ ಫಲ್ಾನಿ ಗಳರ್ಯನ್ತಮಥಾರ್್ಧ್ಾವತ್ ।
ತಸ್್ ಪರಹಾರಮಭಿಕಾಙ್ಷತ ಆಶು ಪೃಷ್ಾಪಾದ್ೌ ಪರಗೃಹ್ ತೃರ್ಣರಾಜಶ್ರ ೂೀsಹರತ್ ಸ್ಃ ॥೧೩.೫೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1052

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಷ್ುನ್ಾಗಿದಾನವ ದ ೈರ್ತ್ ಧ್ ೀನುಕಾಸುರ,

ದಿೀಘಾಥರ್ಯುಷಯಾಗಿದಾ ಪ್ಡ ದು ಗರ್ಣಪ್ತ ವರ.
ಆ ರಕೆಸ ಬಲಶಾಲ್ಲರ್ಯೂ ರಣ ೂೀತ್ಾುಹಿರ್ಯೂ ಆಗಿದಾ,
ಹರ್ಣು್ ಬಿೀಳಿಸುವ ಬಲರಾಮನ ಕಂಡು ಅಲ್ಲಲಗ ಓಡಿಬಂದ.
ಬಲರಾಮಗ ಒದ ರ್ಯಲು ಬಂದವನ ಹಿಂಗಾಲನುನ ಕೃಷ್್ ಹಿಡಿದ,
ಎತು ಅವನ ಮೀಲಕ ೆಸ ರ್ಯಲು ಆಯಿರ್ತವನ ಕತ್ ು ರ್ತಲ್ ರ್ಯ ಛ ೀದ.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ಖರತರ ೀ ಖರರೂಪದ್ ೈತ ್ೀ ಸ್ವ ೀಯ ಖರಾಶಾ ಖರತಾಲವನಾನ್ತರಸಾ್ಃ ।

ಪಾರಪುಃ ಖರಸ್ಾರತರಾ ಖರರಾಕ್ಷಸಾರಿಂ ಕೃಷ್್ಂ ಬಲ್ ೀನ್ ಸ್ಹಿತಂ ನಿಹತಾಶಾ ತ ೀನ್ ॥೧೩.೫೩॥
ಅತಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಕತ್ ರ್ಯ
ು ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ದ ೈರ್ತ್ ಸರ್ತುನ್ಾಗ,
ಕೃಷ್್ಬಲರಾಮರಗ ದುರಾರ್ಯುು ಕತ್ ುರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ದ ೈರ್ತ್ಹಿಂಡಾಗ.
ಕೃಷ್್ ಅವರನ್ ನಲ್ಾಲ ಮುಗಿಸದ ಬಾರಸುತ್ಾು ಅವರ ಮರರ್ಣಮೃದಂಗ.

ಸ್ವಾಯನ್ ನಿಹತ್ ಖರರೂಪಧರಾನ್ ಸ್ ದ್ ೈತಾ್ನ್ ವಿಘನೀಶಾರಸ್್ ವರತ ೂೀsನ್್ಜನ ೈರವದ್ಾಧಯನ್ ।

ಪಕಾಾನಿ ತಾಲಸ್ುಫಲ್ಾನಿ ನಿಜ ೀಷ್ು ಚಾದ್ಾದ್ ದ್ುವಾಯರಪೌರುಷ್ಗುಣ ೂೀದ್ೂರಿತ ೂೀ ರಮೀಶಃ॥೧೩.೫೪॥

ತ್ಾಲತ್ ೂೀಪ್ನ್ ೂಳಗಿನ ಕತ್ ುರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ರಕೆಸರ ಪ್ಡ ,

ಹ ೂಂದಿರ್ತುು ಇರ್ತರರು ಕ ೂಲಲಲ್ಾರದ ಗರ್ಣಪ್ನ ವರದಕ ೂಡ .
ಆ ದ ೈರ್ತ್ರನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೂಂದ ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಬಲದ ರಮೀಶ,
ತ್ಾಳಮರದ ಹರ್ಣು್ಗಳ ರ್ತನನವರಗ ಲ್ಾಲ ಕ ೂಟು ಸವ ೀಥಶ.

ಪಕ್ಷದ್ಾಯೀನ್ ವಿಹರತುವರ್ ಗ ೂೀಪಕ ೀಷ್ು ದ್ ೈತ್ಃ ಪರಲಮಬ ಇತಿ ಕಂಸ್ವಿಸ್ೃಷ್ು ಆಗಾತ್ ।

ಕೃಷ್್ಸ್್ ಪಕ್ಷ್ಷ್ು ಜರ್ಯತುು ಸ್ ರಾಮಮೀತ್ ಪಾಪಃ ಪರಾಜತ ಉವಾಹ ತಮುಗರರೂಪಃ ॥೧೩.೫೫॥

ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಲಲರೂ ಎರಡು ಗುಂಪ್ುಗಳಾಗಿ ಆಟವಾಡುತುದಾಾಗ,

ಕಂಸ ಕಳುಹಿಸದ ಪ್ರಲಂಬನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ ಬಾಲಕ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಬಂದನ್ಾಗ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಗುಂಪ್ನವರು ಆಟದಲ್ಲಲ ಹ ೂಂದುತುರಲು ಗ ಲುವು,
ಗ ದಾವರನುನ ಸ ೂೀರ್ತವರು ಹ ೂರಬ ೀಕ ಂಬುದು ಆಟದ ನಿಲುವು.
ಸ ೂೀರ್ತಗುಂಪ್ನ ಪ್ರಲಂಬ ಬಲರಾಮನನುನ ಹ ೂರ್ತು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1053

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅದರಂತ್ ಯೀ ಶ್ರೀಧ್ಾಮನ್ ಂಬುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೂರ್ತು.

ಬಲರಾಮನ ಹ ೂರ್ತು ಪ್ರಲಂಬ ತ್ ೂೀರದ ತ್ಾನ್ ಂರ್ ದ ೈರ್ತ್

ಭಿೀತ ೀನ್ ರ ೂೀಹಿಣಿಸ್ುತ ೀನ್ ಹರಿಃ ಸ್ುತತ ೂೀsಸೌ ಸಾಾವಿಷ್ುತಾಮುಪದಿದ್ ೀಶ ಬಲ್ಾಭಿಪೂತ ಾೈಯ ।
ತ ೀನ ೈವ ಪೂರಿತಬಲ್ ೂೀsಮಬರಚಾರಿರ್ಣಂ ತಂ ಪಾಪಂ ಪರಲಮಬಮುರುಮುಷುಹತಂ ಚಕಾರ ॥೧೩.೫೬॥

ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ಬಲರಾಮ,

ರ ೂೀಹಿಣಿೀಪ್ುರ್ತರನಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು ಶಾ್ಮ.
ಅವನ ಬಲವೃದಿಾಗ ಕೃಷ್್ ಮಾಡಿದ ನ್ಾ ನಿನನಲ್ಲಲ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ಂಬ ಉಪ್ದ ೀಶ,
ಆ ದ ೈವಬಲದಿಂದ ಬಲರಾಮ ಗುದಿಾ ಮಾಡಿದ ಆಕಾಶಸಂಚಾರ ದ ೈರ್ತ್ನ ದ ೀಹನ್ಾಶ.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ಸ್ುರಗಣಾ ಬಲದ್ ೀವನಾಮ ರಾಮಸ್್ ಚಕುರರತಿತೃಪಿತರ್ಯುತಾ ಹರಿಶಾ।

ವಹಿನಂ ಪಪೌ ಪುನ್ರಪಿ ಪರದ್ಹನ್ತಮುಚ ೈಗ ೂೆೀಯಪಾಂಶಾ ಗ ೂೀಗರ್ಣಮಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಪಾತ್
॥೧೩.೫೭॥

ಹಿೀಗ ಪ್ರಲಂಬಾಸುರ ಹ ೂಂದುತುರಲು ರ್ತನನ ಸಾವನ ನ್ ೂೀವ,

ರ್ತೃಪ್ುರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬಲರಾಮಗಿಟು ಹ ಸರು ಬಲದ ೀವ.
ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಸಾಗರನವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್,
ಕುಡಿದುಬಿಟು ಕಾಡಿಗಚಿಚನ ಆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಉಷ್್.
ರಕ್ಷ್ಮಸದ ಗ ೂೀವುಗಳ ಗ ೂೀವಳರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್.

ಕೃಷ್್ಂ ಕದ್ಾಚಿದ್ತಿದ್ೂರಗತಂ ವರ್ಯಸಾ್ ಊಚುಃ ಕ್ಷುಧ್ಾsದಿಾಯತತರಾ ವರ್ಯಮಿತು್ದ್ಾರಮ್ ।

ಸ ೂೀsಪಾ್ಹ ಸ್ತರಮಿಹ ವಿಪರಗಣಾಶಾರನಿತ ತಾನ್ ಯಾಚತ ೀತಿ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ಮಸ್ತಕಾಮಃ ೧೩.೫೮॥

ಒಮಮ ಗ ೂೀಕುಲದಿಂದ ಬಹಳದೂರ ಬಂದಿದಾರು ಗ ೂೀಪಾಲಕರು,

ಬಹಳ ಹಸವನಿಂದ ಬಳಲುತುದ ಾೀವ ಂದು ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಮೊರ ಯಿಟುರು.
ಇದ ೀ ಪ್ರಸರದಲ್ಲಲ ಬಾರಹಮರ್ಣಗುಂಪ್ು ಮಾಡುತುದ ಯಾಗ,
ಅವರಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಗಿ ಬ ೀಡಿರ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಿದ ಆಗ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1054

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ತಾನ್ ಪಾರಪ್ ಕಾಮಮನ್ವಾಪ್ ಪುನ್ಶಾ ಗ ೂೀಪಾಃ ಕೃಷ್್ಂ ಸ್ಮಾಪುರರ್ ತಾನ್ವದ್ತ್ ಸ್ ದ್ ೀವಃ ।

ಪತಿನೀಃ ಸ್ಮತ್ಯರ್ಯತ ಮದ್ಾಚನಾದಿತಿ ಸ್ಮ ಚಕುರಶಾ ತ ೀ ತದ್ಪಿ ತಾ ರ್ಗವನ್ತಮಾಪುಃ ॥೧೩.೫೯॥

ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಬಾರಹಮರ್ಣರರ್ತು ಹ ೂರಟ್ಟರ್ತು ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಹಿಂಡು,

ರ್ತಮಮ ಬರ್ಯಕ ಈಡ ೀರಸಕ ೂಳಳದ ೀ ಹಿಂತರುಗಿರ್ತುು ಗ ೂೀವಳರ ದಂಡು.
ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಿದನ್ಾಗ -ಅವರ ಹ ಂಡತರ್ಯರನುನ ಕ ೀಳಿ,
ಜ ೂತ್ ಗ ಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಹ ೀಳಿಕಳುಹಿಸದಾಾನ್ ಂದು ಹ ೀಳಿ.
ಈಬಾರ ವಪ್ರಪ್ತನರ್ಯರ ಲಲ ಬಂದರು ಕೃಷ್್ನ ಬಳಿ.

ತಾಃ ಷ್ಡಿಾಧ್ಾನ್ನಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಕರಾಃ ಸ್ಮೀತಾಃ ಪಾರಪಾತ ವಿಸ್ೃಜ್ ಪತಿಪುತರಸ್ಮಸ್ತಬನ್ೂಧನ್ ।

ಆತಾಮಚಾಯನ ೈಕಪರಮಾ ವಿಸ್ಸ್ಜಞಯ ಕೃಷ್್ ಏಕಾ ಪತಿಪರವಿಧುತಾ ಪದ್ಮಾಪ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ॥೧೩.೬೦॥

ಆ ಸರೀರ್ಯರ ಲ್ಾಲ ಹ ೂರ್ತುು ರ್ತಂದಿದಾರು ಉರ್ತೃಷ್ು ಷ್ಡರಸ ೂೀಪ ೀರ್ತವಾದ ಅನನ,

ರ್ತಮಮವರ ಬಿಟುುಬಂದವರ ಕೃಷ್್ಭಕಿುರ್ಯದಾಗಿರ್ತುು ಅವಚಿೆನನ.
ಅವರ ಲಲರ ಭಾವನ್ ಯಾಗಿರ್ತುು ಕೃಷ್್ಪ್ೂಜ ಯಂದ ೀ ಅತ ಶ ರೀಷ್ಠ .
ಹಾಗ ಬಂದ ಸರೀರ್ಯರನ್ ನಲ್ಾಲ ಕೃಷ್್ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಸಂತ್ ೈಸ ಬಿೀಳ ೂೆಟು,
ಗಂಡನಿಂದ ತರಸೃರ್ತವಾದ ಒಬಬಳಿಗ ಮುಕುತರ್ಯನ್ ಕ ೂಟು.

ರ್ುಕಾತವsರ್ ಗ ೂೀಪಸ್ಹಿತ ೂೀ ರ್ಗವಾಂಸ್ತದ್ನ್ನಂ ರ ೀಮೀ ಚ ಗ ೂೀಕುಲಮವಾಪ್ ಸ್ಮಸ್ತನಾರ್ಃ ।

ಆಜ್ಞಾತಿಲಙ್ಘನ್ಕೃತ ೀಃ ಸ್ಾಕೃತಾಪರಾಧ್ಾತ್ ಪಶಾಾತ್ ಸ್ುತಪತಮನ್ಸ ೂೀsಪ್ರ್ವನ್ ಸ್ಮ ವಿಪಾರಃ
॥೧೩.೬೧॥

ಆನಂರ್ತರ ಕೃಷ್್ ಗ ೂೀಪ್ರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಾಲ ಅನನ ಸಾೀಕಾರ,

ಸಮಸು ಲ್ ೂೀಕದ ೂಡ ರ್ಯ ಗ ೂೀಕುಲಕ ೆ ತರುಗಿ ಬಂದು ಮಾಡಿದ ವಹಾರ.
ಇರ್ತು ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ಆಹಾರ ನಿರಾಕರಸದಾ ಬಾರಹಮರ್ಣವೃಂದ,
ತೀವರವಾಗಿ ನ್ ೂಂದರು ಭಗವದಾಜ್ಞ ಮಿೀರದ ಪ್ಶಾಚತ್ಾುಪ್ದಿಂದ.

ಕೃಷ ೂ್ೀsರ್ ವಿೀಕ್ಷಯ ಪುರುಹೂತಮಹಪರರ್ಯತನಂ ಗ ೂೀಪಾನ್ ನ್್ವಾರರ್ಯದ್ವಿಸ್ಮರಣಾರ್ಯ ತಸ್್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1055

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಮಾ ಮಾನ್ುಷ ೂೀsರ್ಯಮಿತಿ ಮಾಮವಗಚಛತಾಂ ಸ್ ಇತ್ವ್ಯೀsಸ್್ ವಿದ್ಧ್ ೀ ಮಹರ್ಙ್ೆಮಿೀಶಃ

॥೧೩.೬೨ ॥

ಆನಂರ್ತರ ಇಂದರಪ್ೂಜ ಮರ್ತುು ಜಾತ್ ರಗಾಗಿ ಗ ೂೀವಳರ ಸದಾತ್ ರ್ಯ ಪ್ರಸಂಗ,

ಇಂದರ ರ್ತನನನುನ ಮಾನವನ್ ಂದು ತಳಿರ್ಯದಿರಲ್ಲ ಎಂದು ಕೃಷ್್ ಅದ ಮಾಡಿದ ಭಂಗ.

ಗ ೂೀಪಾಂಶಾ ತಾನ್ ಗಿರಿಮಹ ೂೀsಸ್ಮದ್ುರುಸ್ಾಧಮಮಯ ಇತು್ಕ್ತತಸ್ಚಛಲತ ಆತಮಮಹ ೀsವತಾರ್ಯ್ಯ ।

ರ್ೂತಾಾsತಿವಿಸ್ೃತತನ್ುಬುಯರ್ುಜ ೀ ಬಲ್ಲಂ ಸ್ ನಾನಾವಿಧ್ಾನ್ನರಸ್ಪಾನ್ಗುಣ ೈಃ ಸ್ಹ ೈವ ॥೧೩.೬೩॥

ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ಕೃಷ್್ ವವರಸದ ಪ್ವಥರ್ತಪ್ೂಜ ಯೀ ರ್ತಮಮ ಧಮಥ,

ರ್ತನನ ಮೊೀಡಿಯಿಂದ ಲಲರ ಒಪ್ಾಸದುಾ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಮಾಡಿದ ಮಮಥ.
ಗ ೂೀವಧಥನಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೂಂದಿದ ದ ೀಹವದು ವಸಾುರ,
ಸಾೀಕರಸದ ತ್ಾನು ಬಲ್ಲ ರೂಪ್ದ ಅನನ ರಸ ಪಾನಿೀರ್ಯ ಬಗ ಬಗ ರ್ಯ ಆಹಾರ.

ಇನ ೂಾರೀsರ್ ವಿಸ್ೃತರಥಾಙ್ೆಧರಾವತಾರ ೂೀ ಮೀಘಾನ್ ಸ್ಮಾದಿಶದ್ುರೂದ್ಕಪೂಗವೃಷ ುಯೈ।

ತ ೀ ಪ ರೀರಿತಾಃ ಸ್ಕಲಗ ೂೀಕುಲನಾಶನಾರ್ಯ ಧ್ಾರಾ ವಿತ ೀರುರುರುನಾಗಕರಪರಕಾರಾಃ ॥೧೩.೬೪॥

ಚಕರಧರ ಹರರ್ಯ ಅವತ್ಾರ ಕೃಷ್್ ಎಂಬುದ ಮರ ತದಾ ಇಂದರ,

ಮೊೀಡಗಳಿಗ ಆಜ್ಞಾಪ್ಸದ ಸುರಸಲು ಮಳ ರ್ಯ ಧ್ಾರಾಕಾರ.
ಸಮಸು ಗ ೂೀಕುಲ ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ಬಂದ ಆ ಮೊೀಡಗಳು,
ಸುರಸದ ಮಳ ಹನಿರ್ಯ ಗಾರ್ತರವದಾಗಿರ್ತುು ಆನ್ ಸ ೂಂಡಿಲು.

ತಾಭಿನಿನಯಪಿೀಡಿತಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ ಕಞ್ಞನಾರ್ಃ ಸ್ವಯಂ ವರಜಂ ಗಿರಿವರಂ ಪರಸ್ರ್ಂ ದ್ಧ್ಾರ ।

ವಾಮೀನ್ ಕಞ್ಞದ್ಲಕ ೂೀಮಳಪಾಣಿನ ೈವ ತತಾರಖಿಲ್ಾಃ ಪರವಿವಿಶುಃ ಪಶುಪಾಃ ಸ್ಾಗ ೂೀಭಿಃ ॥೧೩.೬೫॥

ಆ ಜಲಧ್ಾರ ಯಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ಗ ೂೀಕುಲವಾಸಗಳ ಕೃಷ್್ ನ್ ೂೀಡಿದ,

ತ್ಾವರ ಎಲ್ ರ್ಯಂರ್ ರ್ತನನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಗ ೂೀವಧಥನವ ಎತು ಹಿಡಿದ.
ನಿಮಿಥರ್ತವಾಯಿರ್ತು ಆಗ ಪ್ವಥರ್ತದ ಕ ಳಗ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತ ಪ್ರದ ೀಶ,
ಗ ೂೀವಳಗ ೂೀವುಗಳ ಲಲ ಮಾಡಿದರು ಬ ಟುದಡಿ ಪ್ರವ ೀಶ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1056

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ವೃಷ ೂುವೀರುವಾರ್ಯ್ಯರ್ ನಿರನ್ತರಸ್ಪತರಾತರಂ ತಾರತಂ ಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಹರಿಣಾ ವರಜಮಶರಮೀರ್ಣ ।

ಶಕ ೂರೀsನ್ುಸ್ಂಸ್ೃತಸ್ುರಪರವರಾವತಾರಃ ಪಾದ್ಾಮುಬಜಂ ರ್ಯದ್ುಪತ ೀಃ ಶರರ್ಣಂ ಜಗಾಮ ॥೧೩.೬೬॥

ಹಿೀಗ ಇಂದರ ಸುರಸದ ಏಳುದಿನ ಭಾರೀ ನಿರಂರ್ತರ ಮಳ ,

ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಸುರಕ್ಷ್ಮರ್ತವಾಗಿರ್ತುು ನಂದಗ ೂೀಕುಲದ ಆ ಇಳ .
ಇಂದರನಿಗಾಯಿರ್ತು ನ್ ನಪ್ು ಕೃಷ್್ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರ,
ಇವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಎಂದರರ್ತು ಶರಣಾದ ಪ್ುರಂದರ.

ತುಷಾುವ ಚ ೈನ್ಮುರುವ ೀದ್ಶ್ರ ೂೀಗತಾಭಿಗಿೆೀಯಭಿಯಃ ಸ್ದ್ಾsಗಣಿತಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಂ ತಮ್ ।

ಗ ೂೀರ್ೃದ್ ಗುರುಂ ಹರಗುರ ೂೀರಪಿ ಗ ೂೀಗಣ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸ್ಹಸ್ರಗುರಗಾಧಗುಮಗರಯಮಗಾರಯತ್
॥೧೩.೬೭॥

ಸಾವರಕಂಗಳ ಹ ೂಂದಿದ ವಜರಧ್ಾರ ಇಂದರ,

ಉರ್ತೃಷ್ು ಉಪ್ನಿಷ್ತ್ ಮಾರ್ತುಗಳ ದಾಾರ,
ರುದರಪ್ರ್ತ ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಗೂ ಉಪ್ದ ೀಶಕನ್ಾದ ಅಗಣಿರ್ತ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ,
ಇಂದರನಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟುನವ ಸಹಸಾರಕ್ಷ ಶ ೀಷ್ಠರಗೂ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.

ತಾತ ೂತೀ ಜಗತ್ ಸ್ಕಲಮಾವಿರರ್ೂದ್ಗರ್ಣ್ಧ್ಾಮನಸ್ತವಮೀವ ಪರಿಪಾಸ ಸ್ಮಸ್ತಮನ ತೀ ।

ಅತಿು ತಾಯೈವ ಜಗತ ೂೀsಸ್್ ಹಿ ಬನ್ಧಮೊೀಕ್ೌ ನ್ ತಾತುಮೊೀsಸತ ಕುಹಚಿತ್ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ ತೀ ॥೧೩.೬೮॥

ಅಗಣಿರ್ತ ಶಕಿುರ್ಯ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಕಲ ಜಗತುನ ಸೃಜನ,

ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಪಾಲನ ಮರ್ತುು ಕಡ ಗ ಆಗುವ ನ್ಾಶನ.
ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಬಂಧನ ಮರ್ತುು ಬಿಡುಗಡ ಹ ೂಂದುವ ಜಗರ್ತುು,
ನಿನಗ ಸಮನ್ಾರಲಲ ನಿೀನ್ ೀ ಈ ಜಗದ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ ತ್ಾಕರ್ತುು.

ಕ್ಷನ್ತವ್ಮೀವ ರ್ವತಾ ಮಮ ಬಾಲ್ಮಿೀಶ ತಾತುಂಶರಯೀsಸಮ ಹಿ ಸ್ದ್ ೀತ್ಭಿವನಿಾತ ೂೀsಜಃ ।

ಕ್ಾನ್ತಂ ಸ್ದ್ ೈವ ರ್ವತಸ್ತವ ಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಯ ಪೂಜಾಪಹಾರವಿಧಿರಿತ್ವದ್ದ್ ರಮೀಶಃ ॥೧೩.೬೯॥

ಓ ಕೃಷ್ಾ್, ನಿನಿನಂದ ಕ್ಷಮಿಸಲಾಡಲ್ಲ ನನನ ಹುಡುಗುರ್ತನ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1057

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ನಿನನಲ್ಲಲ ಆಶ್ರರ್ತವಾಗ ೀ ಹ ೂಂದಲಾಟುದುಾ ನನನ ಸಾ್ನಮಾನ.

ಹಿೀಗ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾು ನಮಸೆರಸುತ್ಾುನ್ ಇಂದರ,
ನಿನಗ ಸದಾ ಕ್ಷಮಿಸರುವ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.
ನಿನಗ ಈರ್ಯಲ್ ಂದ ೀ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ, ಮಾಡಿದ ನಿನನ ಪ್ೂಜಾಹರರ್ಣ.

ಗ ೂೀವಿನ್ಾಮೀನ್ಮಭಿಷಚ್ ಸ್ ಗ ೂೀಗಣ ೀತ ೂೀ ಗ ೂೀಭಿಜಞಯಗಾಮ ಗುರ್ಣಪೂರ್ಣ್ಯಮಮುಂ ಪರರ್ಣಮ್ ।

ಗ ೂೀಪ ೈಗಿೆಯರಾಮಪತಿರಪಿ ಪರರ್ಣತ ೂೀsಭಿಗಮ್ ಗ ೂೀವದ್ಧಯನ ೂೀದ್ಧರರ್ಣಸ್ಙ್ೆತಸ್ಂಶಯೈಃ ಸ್ಃ ॥೧೩.೭೦॥

ಕ್ಷಮ ಪ್ಡ ದ ಇಂದರನಿಂದಾರ್ಯುು ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ ಕೃಷ್್ಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ,

ಭಗವಂರ್ತಗ ನಮಸೆರಸ ಹ ೂರಟ ಇಂದರ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಾಭಿಮುಖ.
ದ ೈವ ೀಚ ೆರ್ಯಂತ್ ನಡ ದ ನಂರ್ತರ ಮೀಲ್ಲನ ಘಟನ್ ಗ ೂೀವಧಥನ್ ೂೀದಾಾರ,
ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ಆರ್ಯುು ಕೃಷ್್ನ ಬಗ ಗ ಅವರಗಿದಾ ಸಂಶರ್ಯದ ಪ್ರಹಾರ.
ರ್ತಮಮ ಮಿತ ದ ೈವಶಕಿು ನ್ ೂೀಡಿ ಅನುಭವಸದವರಂದ ಕೃಷ್್ಗ ನಮಸಾೆರ.

ಕೃಷ್್ಂ ತತಃ ಪರರ್ೃತಿ ಗ ೂೀಪಗಣಾ ವ್ಜಾನ್ನ್ ನಾರಾರ್ಯಣ ೂೀsರ್ಯಮಿತಿ ಗಗೆಯವಚಶಾ ನ್ನಾಾತ್ ।

ನಾರರ್ಯರ್ಣಸ್್ ಸ್ಮ ಇತು್ದಿತಂ ನಿಶಮ್ ಪೂಜಾಂ ಚ ಚಕುರರಧಿಕಾಮರವಿನ್ಾನ ೀತ ರೀ ॥೧೩.೭೧ ॥

ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ತಳಿದ ಸರ್ತ್ವದು -ಇವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಗಗಥ ನಂದಗ ಹೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ಇವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಸಮಾನ.
ಅದ ಕ ೀಳಿದವರು ಮಾಡಿದರು ಅರವಂದಾಕ್ಷಗ ಅಧಕ ಸಮಾಮನ.

ಸ್ಾನಾಾದ್ುಪಾತತವರತ ೂೀ ಮರಣಾದ್ಪ ೀತಂ ದ್ೃಷಾುವ ಚ ರಾಮನಿಹತಂ ಬಲ್ಲನ್ಂ ಪರಲಮಬಮ್ ।

ಚಕುರವಿಯನಿಶಾರ್ಯಮಮುಷ್್ ಸ್ುರಾಧಿಕತ ಾೀ ಗ ೂೀಪಾ ಅಥಾಸ್್ ವಿದ್ಧುಃ ಪರಮಾಂ ಚ ಪೂಜಾಮ್
॥೧೩.೭೨॥

ಸೆಂದವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿ ಮರ ದಿದಾ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಪ್ರಲಂಬಾಸುರ,

ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠನ್ ಂದು ತಳಿದರು ಬಲರಾಮನ ಅವನಿಂದಾದಾಗ ದ ೈರ್ತ್ಸಂಹಾರ.
ಸಲ್ಲಲಸದರು ಬಲರಾಮಗ ಕೃಷ್್ಗ ನಂರ್ತರದ ಪ್ೂಜ ಉರ್ತೃಷ್ಠವಾದ ಆದರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1058

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಕಾತಾಾಯರ್ಯನಿೀವರತಪರಾಃ ಸ್ಾಪತಿತಾಹ ೀತ ೂೀಃ ಕನಾ್ ಉವಾಹ ರ್ಗವಾನ್ಪರಾಶಾ ಗ ೂೀಪಿೀಃ ।

ಅನ ್ೈ ದ್ಧೃಯತಾ ಅರ್ಯುಗಬಾರ್ಣಶರಾಭಿನ್ುನಾನಃ ಪಾರಪಾತ ನಿಶಾಸ್ಾರಮರ್ಯಚಛಶ್ರಾಜತಾಸ್ು ॥೧೩.೭೩॥

ಮದುವ ಯಾದ,ಕಾತ್ಾ್ಥರ್ಯನಿೀ ವರರ್ತವನುನ ತ್ ೂಟು,

ಕೃಷ್್ನ ಸ ಳ ರ್ತಕ ೂೆಳಗಾಗಿ ಕಾಮಬಾರ್ಣ ನ್ ಡಲಾಟು,
ಇವನ್ ೀ ಪ್ತಯಾಗಬ ೀಕ ಂಬ ಪ್ರ್ಣವನುನ ತ್ ೂಟು,
ಕನಿನಕ -ಗ ೂಲಲಪ್ತನರ್ಯರ ೂಂದಿಗ ಕೃಷ್್ನ ರಮಿಸುವಾಟ.

ತಾಸ್ಾತರ ತ ೀನ್ ಜನಿತಾ ದ್ಶಲಕ್ಷಪುತಾರ ನಾರಾರ್ಯಣಾಹಾರ್ಯರ್ಯುತಾ ಬಲ್ಲನ್ಶಾ ಗ ೂೀಪಾಃ ।

ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ದ್ ೈವತಗಣಾ ರ್ಗವತುುತತಾಮಾಪುತಂ ಧರಾತಳಗತಾ ಹರಿರ್ಕ್ತತಹ ೀತ ೂೀಃ ॥೧೩.೭೪॥

ಹಿೀಗಿಲ್ಲಲ, ಆ ಗ ೂಲಲ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್,

ಜನಮವರ್ತು ಹರ್ತುುಲಕ್ಷ ಮಕೆಳ ಹ ಸರು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.
ಅವರ ಲ್ಾಲ ಸ ೀರದವರಾಗಿದಾರು ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣ,
ಹರಭಕಿು, ಮರ್ತುವನ ಮಕೆಳಾಗಬರ್ಯಸದ ಕಾರರ್ಣ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಿೀಗ ಅವರ ಲಲರ ಮದುವ ಯಾಗಲು ಕಾರರ್ಣ,
ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ ವವರದ ಹೂರರ್ಣ.

ತಾಸ್ತತರ ಪೂವಯವರದ್ಾನ್ಕೃತ ೀ ರಮೀಶ ್ೀ ರಾಮಾ ದಿಾಜತಾಗಮನಾದ್ಪಿ ಪೂವಯಮೀವ ।

ಸ್ವಾಯ ನಿಶಾಸ್ಾರಮರ್ಯತ್ ಸ್ಮಭಿೀಷ್ುಸದಿಧಚಿನಾತಮಣಿಹಿಯ ರ್ಗವಾನ್ಶುಭ ೈರಲ್ಲಪತಃ ॥೧೩.೭೫॥

ಭಗವಂರ್ತ ಹಿಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ಕ ೂಟ್ಟುದಾ ವರದ ಅನುಸಾರ,

ಮುಂಜಗ ಮೊದಲ್ ೀ ಹ ರ್ಣು್ಗಳ ೂಡನವನ ವಹಾರ.
ತ್ಾನ್ ೂಪ್ಾದವರಗ ಬರ್ಯಸದಾ ಕ ೂಡುವ ಭೂಪ್,
ಲ್ ೂೀಕಜನಕ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥಗ ಲ್ಲಲ ಪಾಪ್ದ ಲ್ ೀಪ್?

ಸ್ಮೂಪರ್ಣ್ಯಚನ್ಾರಕರರಾಜತಸ್ದ್ರಜನಾ್ಂ ವೃನಾಾವನ ೀ ಕುಮುದ್ಕುನ್ಾಸ್ುಗನ್ಧವಾತ ೀ ।

ಶುತಾಾಮುಕುನ್ಾಮುಖನಿಸ್ುೃತಗಿೀತಸಾರಂ ಗ ೂೀಪಾಙ್ೆನಾ ಮುಮುಹುರತರ ಸ್ಸಾರ ರ್ಯಕ್ಷಃ॥೧೩.೭೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1059

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಉರ್ತುಮ ರಾತರಗಳವು-ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರನ ಬ ಳಕಿಂದ ಶ ್ೀಭಿರ್ತ,

ನ್ ೈದಿಲ್ ಮಲ್ಲಲಗ ಮುಂತ್ಾದ ಹೂಗಳಿಂದ ಪ್ರಮಳಭರರ್ತ.
ಸುಗಂಧಮರ್ಯ ಗಾಳಿ ಬಿೀಸುವ ಆ ವೃಂದಾವನ,
ಕೃಷ್ಾ್ರವಂದದಿಂದ ಹ ೂರಬಂದ ಸುಶಾರವ್ಗಾನ.
ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರು ಆನಂದದಿಂದ ಮೈಮರ ರ್ತ ಆ ಕ್ಷರ್ಣ,
ಆಗಾಯಿರ್ತು ಅಲ್ಲಲಗ ರ್ಯಕ್ಷನ್ ೂಬಬನ ಆಗಮನ.

ರುದ್ರಪರಸಾದ್ಕೃತರಕ್ಷ ಉತಾಸ್್ ಸ್ಖು್ರ್ೃಯತ ೂ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ಖಲತರ ೂೀsಪಿಚ ಶಙ್್ಚೂಡಃ ।

ತಾಃ ಕಾಲರ್ಯನ್ ರ್ಗವತಸ್ತಳತಾಡನ ೀನ್ ಮೃತು್ಂ ಜಗಾಮ ಮಣಿಮಸ್್ ಜಹಾರ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೩.೭೭॥

ಆ ರ್ಯಕ್ಷಗ ಇರ್ತುು ಶ್ವನ ಅನುಗರಹದ ರಕ್ಷಣ ,

ರುದರಮಿರ್ತರ ಕುಬ ೀರನ ಸ ೀವಕನ್ಾಗಿದಾವನವನ್ ೀ.
ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಕೂರರ ಶಂಖಚೂಡನ್ ಂದು ಅವನ ಹ ಸರು,
ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರ ಕದಿವಾಗ ಕೃಷ್್ನಕ ೈಯಿಂದ ನಿಂತರ್ತವನ ಉಸರು.
ಅವನ ಮಣಿ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡ ಕೃಷ್್ನ ನ್ ೂೀಡುತುರಲು ಸರೀರ್ಯರು.

ನಾಮಾನsಪ್ರಿಷ್ು ಉರುಗಾರ್ಯವಿಲ್ ೂೀಮಚ ೀಷ ೂುೀ ಗ ೂೀಷ್ಾಂ ಜಗಾಮ ವೃಷ್ಭಾಕೃತಿರಪ್ವದ್ಧಯಃ ।

ಶಮೊೂೀವಯರಾದ್ನ್ುಗತಶಾ ಸ್ದ್ ೈವ ಕಂಸ್ಂ ಗಾ ಭಿೀಷ್ರ್ಯನ್ತಮಮುಮಾಹಾರ್ಯದ್ಾಶು ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೩.೭೮॥

ಕಂಸನ ಸ ೀವಕನ್ಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತಗ ವರುದಾವಾದ ಕಿರಯಗಳಲ್ ಲೀ ನಿರರ್ತ,

ಎತುನ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸಕ ೂಂಡು ರುದರವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾನ್ಾರ್ತ.
ಅರಷ್ುನ್ ಂಬುವ ಹ ಸರನ ಅವನು ಹಸುಗಳ ಹ ದರಸುತುದಾ,
ಎಲಲ ಬಲಲ ಎಲಲ ಗಮನಿಸುತುದಾ ಗ ೂಲಲ ಕೃಷ್್ ಅವನನುನ ಕರ ದ.

ಸ ೂೀsಪಾ್ಸ್ಸಾದ್ ಹರಿಮುಗರವಿಷಾರ್ಣಕ ೂೀಟ್ಟಮಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜಗೃಹ ೀsಸ್್ ವಿಷಾರ್ಣಮಿೀಶಃ ।

ರ್ೂಮೌ ನಿಪಾತ್ ಚ ವೃಷಾಸ್ುರಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಂ ರ್ಯಜ್ಞ ೀ ರ್ಯಥಾ ಪಶುಮಮಾರರ್ಯದ್ಗರಯಶಕ್ತತಃ॥೧೩.೭೯॥

ಅರಷ್ು ಗಟ್ಟುಯಾದ ಚೂಪಾದ ರ್ತನನ ಕ ೂಂಬುಗಳ ಮುಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಬಂದ,

ಸವಥಸಮರ್ಥ ಕೃಷ್್ ಅವನ ಕ ೂಂಬುಗಳ ಹಿಡಿದು ಕ ಡವ ರ್ಯಜ್ಞಪ್ಶುವಂರ್ತವನ ಕ ೂಂದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1060

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಕ ೀಶ್ೀ ಚ ಕಂಸ್ವಿಹಿತಸ್ುತರಗಸ್ಾರೂಪ್ೀ ಗಿಯಾ್ಯತಮಜಾವರಮವಾಪ್ ಸ್ದ್ಾ ವಿಮೃತು್ಃ ।

ಪಾಪಃ ಸ್ ಕ ೀಶವಮವಾಪ ಮುಖ ೀsಸ್್ ಬಾಹುಂ ಪಾರವ ೀಶರ್ಯತ್ ಸ್ ರ್ಗವಾನ್ ವವೃಧ್ ೀsರ್ ದ್ ೀಹ ೀ
॥೧೩.೮೦॥
ತತಾ್ದ್ನಾರ್ಯ ಕುಮತಿಃ ಸ್ ಕೃತಪರಯಾಸ್ಃ ಶ್ೀಣಾ್ಯಸ್್ದ್ನ್ತದ್ಶನ್ಚಾದ್ರುದ್ಧವಾರ್ಯುಃ ।
ದಿೀರ್ಣ್ಯ ಪಪಾತ ಚ ಮೃತ ೂೀ ಹರಿರಪ್ಶ ೀಷ ೈಬರಯಹ ೇಶಶಕರದಿನ್ಕೃತಾಮುಖ ೈಃ ಸ್ುತತ ೂೀsರ್ೂತ್
॥೧೩.೮೧॥
ಕಂಸನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ಕುದುರ ರ್ಯ ರೂಪ್ದ ಮತ್ ೂುಬಬ ಭೃರ್ತ್,
ಪ್ವಥರ್ತಪ್ುತರ ಪಾವಥತಯಿಂದ ಸಾವಲಲದ ವರವ ಪ್ಡ ದಿದಾನ್ಾರ್ತ.
ಪಾಪ್ಷ್ು ಕ ೀಶ್ೀ ಹ ಸರನ ರಕೆಸ ಕ ೀಶವನ್ ಡ ಗ ಬಂದ, ಆಗ ಕೃಷ್್
ಅವನ ಬಾಯಳಗ ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯ್ ರ್ತೂರದ.
ರ್ತೂರದಾ ಕ ೈರ್ಯ್ನುನ ರಕೆಸನ ಬಾರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ಸದ.

ಕೃಷ್್ನ ತ್ ೂೀಳನುನ ತನನಲು ದುಬುಥದಿಾರ್ಯ ರಕೆಸನ ಪ್ರಯಾಸ,

ಮುಖಸೀಳಿ ಹಲುಲದುರ ಉಸರಾಡಲ್ಾಗದ ಆಯಿರ್ತವಗ ಆಯಾಸ.
ಮೈಸೀಳಿ ನ್ ಲಕ ೆ ಬಿದುಾ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾದ ಆ ಕ ೀಶ್ೀ ಎಂಬ ರಕೆಸ ಮೃರ್ತನ್ಾದ,
ಬರಹಮ ರುದರ ಇಂದರ ಸೂಯಾಥದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕೃಷ್್ ಕ ೀಶವನ್ ಂದು ಸುುರ್ತನ್ಾದ.

ವ್ೀಮಶಾ ನಾಮ ಮರ್ಯಸ್ೂನ್ುರಜಪರಸಾದ್ಾಲಿಬಾಧಮಿತಾರ್ಯುರಖಿಲ್ಾನ್ ವಿದ್ಧ್ ೀ ಬಲ್ ೀ ಸ್ಃ ।

ತಂ ಶ್ರೀಪತಿಃ ಪಶುಪತಿಃ ಪಶುವದ್ ವಿಶಸ್್ ನಿಃಸಾರಿತಾನ್ ಬಲಮುಖಾದ್ಖಿಲ್ಾಂಶಾಕಾರ ॥೧೩.೮೨ ॥

ವ್ೀಮನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ಮಯಾಸುರನ ಮಗ,

ಬರಹಾಮನುಗರಹದಿಂದ ಪ್ಡ ದಿದಾ ಅಮಿತ್ಾರ್ಯುಸಾುಗ.
ಅವನು ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂಲಲರನೂನ ಗುಹ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂಧಸಟು,
ಕೃಷ್್ ಪ್ಶುವಂರ್ತವನ ಕ ೂಂದು ಎಲಲರ ಹ ೂರಗ ಬಿಟು.

ಕುವಯತ್ನ್ನ್್ವಿಷ್ಯಾಣಿ ದ್ುರನ್ತಶಕೌತ ಕಮಾಮಯಣಿ ಗ ೂೀಕುಲಗತ ೀsಖಿಲಲ್ ೂೀಕನಾಥ ೀ ।

ಕಂಸಾರ್ಯ ಸ್ವಯಮವದ್ತ್ ಸ್ುರಕಾರ್ಯ್ಯಹ ೀತ ೂೀಬರಯಹಾಮಙ್ಾಜ ೂೀ ಮುನಿರಕಾರಿ ರ್ಯದಿೀಶಪಿತಾರ
॥೧೩.೮೩ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1061

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಹಿೀಗ ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲರುವ ಸಮಸುಲ್ ೂೀಕದ ಏಕ ೈಕ ರ್ಯಜಮಾನ,

ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಕೃಷ್್ನಿಂದಾಗುತುರ್ತುು ಯಾರಂದಲ್ಾಗದ ಕಾರ್ಯಥಪ್ರದಾನ.
ಉದ ಾೀಶವಟುುಕ ೂಂಡು ಆಗಲ್ ಂದು ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಭಗವತ್ಾೆರ್ಯಥ,
ಕಂಸಗ ಎಲ್ಾಲ ಹ ೀಳಿದ ಬರಹಮತ್ ೂಡ ಯಿಂದ ಬಂದ ನ್ಾರದನ್ ಂಬ ಆರ್ಯಥ.

ಶುರತಾಾsತಿಕ ೂೀಪರರ್ಸ ೂೀಚಾಲ್ಲತಃ ಸ್ ಕಂಸ ೂೀ ಬಧ್ಾಾ ಸ್ಭಾರ್ಯ್ಯಮರ್ ಶ್ರಜಮುಗರಕಮಾಮಯ ।

ಅಕೂರರಮಾಶಾದಿಶದ್ಾನ್ರ್ಯನಾರ್ಯ ವಿಷ ೂ್ೀ ರಾಮಾನಿಾತಸ್್ ಸ್ಹ ಗ ೂೀಪಗಣ ೈ ರಥ ೀನ್ ॥೧೩.೮೪॥

ನ್ಾರದರ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕಂಸನ್ ಂಬ ರಕೆಸ,

ಪ್ರವೃರ್ತುಗ ೂಳಿಸರ್ತವನ ಕ ೂೀಪ್ವ ಂಬ ಕ ಟು ರಭಸ.
ವಸುದ ೀವ ದ ೀವಕಿರ್ಯರ ಬಂಧನದಲ್ಲಲಟು ಕಂಸನ್ ಂಬ ಕೂರರ,
ಗ ೂಲಲರ ೂಂದಿಗ ಕೃಷ್್ರಾಮರ ಕರ ರ್ತರಲು ಕಳಿಸಲಾಟು ಅಕೂರರ.

ಸ್ಂಸ ೀವನಾರ್ಯ ಸ್ ಹರ ೀರರ್ವತ್ ಪುರ ೈವ ನಾಮಾನ ಕ್ತಶ ್ೀರ ಇತಿ ರ್ಯಃ ಸ್ುರಗಾರ್ಯನ ೂೀsರ್ೂತ್ ।
ಸಾಾರ್ಯಮುೂವಸ್್ ಚ ಮನ ೂೀಃ ಪರಮಾಂಶರ್ಯುಕತ ಆವ ೀಶರ್ಯುಕ್ ಕಮಲಜಸ್್ ಬರ್ೂವ ವಿದ್ಾಾನ್
॥೧೩.೮೫॥
ಮೂಲರ್ತಃ ಕಿಶ ್ೀರ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಬಬ ಹಾಡುಗಾರ,
ಹರಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಸಾಾರ್ಯಂಭುವನಂಶದ ೂಂದಿಗ ಹುಟ್ಟು ಬಂದಿದಾ ಧೀರ.
ಅವನ್ ೀ ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಬಂದವನ್ಾಗಿದಾ ಜ್ಞಾನಿ ಅಕೂರರ.

ಸ ೂೀsಕೂರರ ಇತ್ರ್ವದ್ುತತಮಪೂಜ್ಕಮಾಮಯ ವೃಷ್ಷ್ಾಥಾsಸ್ ಸ್ ಹಿ ಭ ೂೀಜಪತ ೀಶಾ ಮನಿಾೀ ।

ಆದಿಷ್ು ಏವ ಜಗದಿೀಶಾರದ್ೃಷುಹ ೀತ ೂೀರಾನ್ನ್ಾಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ುಮನಾ ಅರ್ವತ್ ಕೃತಾತ್ಯಃ ॥೧೩.೮೬॥

ಉರ್ತೃಷ್ುರಂದಲೂ ಪ್ೂಜ್ವಾದ ಕಾರ್ಯಥ ಉಳಳವನ್ಾದನ್ಾರ್ತ,

ವೃಷ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಅಕೂರರನ್ ಂದು ಕಂಸನ ಮಂತರಯಾಗಿದಾನ್ಾರ್ತ.
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ನ್ ೂೀಡುವ ನಲ್ಾಲ ಎಂಬ ಆನಂದ,
ಆ ಆನಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಮನಸುನಿಂದ ಕೃರ್ತಕೃರ್ತ್ನ್ಾದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1062

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಆರುँಹ್ಯ ತ್ದ್ಧರ ಥವರಂ ರ್ಗವತಪದ್ಾಬಞಮಬ ೂಞೀದ್ೂವಪರರ್ಣತಮನ್ತರಮನ್ತರ ೀರ್ಣ ।

ಸ್ಞಚಾನ್ತರ್ಯನ್ ಪರ್ಥ ಜಗಾಮ ಸ್ ಗ ೂೀಷ್ಾಮಾರಾದ್ ದ್ೃಷಾುವ ಪದ್ಾಙ್ಕಚಾತರ್ುವಂ ಮುಮುದ್ ೀ ಪರಸ್್॥೮೭॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಕರ ರ್ತರಲ್ ಂದು ಕಂಸ ನಿೀಡಿದ ರರ್ವನ್ ನೀರದ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾದ ಅಕೂರರ,

ಬರಹಮನಿಂದಲೂ ವಂದ್ವಾದ ಕೃಷ್್ಪಾದವ ಧ್ಾ್ನಿಸುತುರ್ತುವನ ಒಳಮನ ಅಪಾರ.
ನಂದಗ ೂೀಕುಲದ ಬಳಿ ಕೃಷ್್ನ ಹ ಜ ಗ
ಜ ುರುರ್ತನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ,
ಕೃಷ್್ಪಾದಾಂಕಿರ್ತವ ಕಂಡು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆನಂದವ ಹ ೂಂದಿದ.

ಸ ೂೀsವ ೀಷ್ುತಾತರ ಜಗದಿೀಶ್ತುರಙ್ೆಸ್ಙ್ೆಲಭ ೂಾೀಚಾಯೀನ್ ನಿಖಿಲ್ಾಘವಿದ್ಾರಣ ೀಷ್ು ।

ಪಾಂಸ್ುಷ್ಾಜ ೀಶಪುರೂಹೂತಮುಖ ೂೀಚಾವಿದ್ು್ದ್ಾೂರಜದಿಾರಿೀಟಮಣಿಲ್ ೂೀಚನ್ಗ ೂೀಚರ ೀಷ್ು ॥೧೩.೮೮॥

ಭಗವಂರ್ತನ ಅಂಗಸಂಗದಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳ ನ್ಾಶಮಾಡಬಲಲಂರ್ ಧೂಳು,

ಬರಹಮ ರುದರ ಇಂದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮ ಕಿರೀಟ ಕಂಗಳಲ್ಲಲ ಧರಸದ ಆ ಧೂಳು,
ಕಂಡದರಲ್ಲಲ ಆನಂದದಿಂದ ಅಕೂರರ ಹ ೂರಳಾಡಿದ ಕೃಷ್್ಪಾದಾಂಕಿರ್ತದ ಪ್ವರ್ತರ ಧೂಳು.

ಸ ೂೀsಪಶ್ತಾರ್ ಜಗದ್ ೀಕಗುರುಂ ಸ್ಮೀತಮಗ ೂರೀದ್ೂವ ೀನ್ ರ್ುವಿ ಗಾ ಅಪಿ ದ್ ೂೀಹರ್ಯನ್ತಮ್ ।

ಆನ್ನ್ಾಸಾನ್ಾರತನ್ುಮಕ್ಷರ್ಯಮೀನ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಹೃಷ್ುಃ ಪಪಾತ ಪದ್ಯೀಃ ಪುರುಷ ೂೀತತಮಸ್್ ॥೧೩.೮೯॥

ಆನಂರ್ತರ ಆ ಅಕೂರರ ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕೃಷ್್,

ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಸುಗಳ ಪಾಲ್ಲಸ ಕರ ರ್ಯುತುರುವ ಕೃಷ್್,
ಆನಂದವ ೀ ಮೈದಾಳಿದ,ಜಗತುಗ ಮುಖ್ಗುರುವಾದ ಕೃಷ್್,
ನ್ಾಶವರದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅಕೂರರ ನ್ ೂೀಡಿದ,
ಆನಂದದಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪಾದಕ ೆ ಎರಗಿದ.

ಉತಾ್ಪ್ತಂ ರ್ಯದ್ುಪತಿಃ ಸ್ಬಲ್ ೂೀ ಗೃಹಂ ಸ್ಾಂ ನಿೀತ ೂಾೀಪಚಾರಮಖಿಲಂ ಪರವಿಧ್ಾರ್ಯ ತಸಮನ್ ।

ನಿತ ೂ್ೀದಿತಾಕ್ಷರ್ಯಚಿದ್ಪ್ಖಿಲಂ ಚ ತಸಾಮಚುಛಶಾರವ ಲ್ ೂೀಕಚರಿತಾನ್ುವಿಡಮಬನ ೀನ್ ॥೧೩.೯೦॥
ರ್ಯದುಪ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ,
ನಮಸೆರಸದ ಅಕೂರರನ್ ತು ಮನ್ ಗ ಕರ ದುಕ ೂಂಡುಹ ೂೀಗಿ,
ಅಕೂರರಗ ಮಾಡಿದ ಸಕಲ ರೀತರ್ಯ ಆದರ ಉಪ್ಚಾರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1063

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದರೂ ನಿೀತರ್ಯಂತ್ ವಚಾರಸದ ವಾ್ಪಾರ.

ಶುರತಾಾ ಸ್ ಕಂಸ್ಹೃದಿ ಸ್ಂಸ್ತಮಬಞನಾರ್ಃ ಪಾರತಸ್ುತ ಗ ೂೀಪಸ್ಹಿತ ೂೀ ರರ್ಮಾರುರ ೂೀಹ ।

ರಾಮಶಾಫಲಾತನ್ಯಾಭಿರ್ಯುತ ೂೀ ಜಗಾಮಯಾನ ೀನ್ ತ ೀನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟಮವ್ಯಾತಾಮ॥೧೩.೯೧॥

ಪ್ದಮನ್ಾಭನ್ಾದ ಕೃಷ್್ , ಕಂಸನ ಅಂರ್ತರಂಗವನುನ ಅಕೂರರನಿಂದ ಕ ೀಳಿದ ಸಾಾಮಿ,

ಮರುಮುಂಜಾನ್ ಗ ೂೀಪ್ರ ೂಡನ್ ಅಕೂರರ ರ್ತಂದ ರರ್ವ ೀರದ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ.
ರರ್ದಲ್ಲಲ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ ಬಲರಾಮ ಅಕೂರರ,
ಕೃಷ್್ ಹ ೂರಟುನಿಂರ್ತ ತ್ಾರ್ಣವಾಗಿರ್ತುು ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರ.

ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ತೌ ರರ್ವರ ೀ ಜಗತಾsಭಿವನೌಾಯ ಶಾಾಫಲ್ಲಾರಾಶಾವತತಾರ ರ್ಯಮಸ್ಾಸಾರಮ್ ।

ಸಾನತಾ ಸ್ ತತರ ವಿಧಿನ ೈವ ಕೃತಾಘಮಷ್ಯಃ ಶ ೀಷಾಸ್ನ್ಂ ಪರಮಪೂರುಷ್ಮತರ ಚ ೈಕ್ಷತ್ ॥೧೩.೯೨॥

ಜಗತುನಿಂದ ನಮಸೆರಸಲಾಡುವ ಅವರಬಬರನುನ ಶ ರೀಷ್ಠ ರರ್ದಲ್ಲಲ ಕುಳಿಳರಸ,

ಶಾಫಲೆಪ್ುರ್ತರ ಅಕೂರರ ತ್ಾನು ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿಗಿಳಿದ ಮಂಗಳಸಾನನ ಬರ್ಯಸ.
ಅಘಮಷ್ಥರ್ಣ ಸೂಕು ಪ್ಠಿಸುತ್ಾು ಸಾನನ ಮಾಡಿದ,
ಅಲ್ ಲೀ ನಿೀರಲ್ ಲೀ ಶ ೀಷ್ಶಾಯಿ ಹರರ್ಯ ನ್ ೂೀಡಿದ.

ನಿತ್ಂ ಹಿ ಶ ೀಷ್ಮಭಿಪಶ್ತಿ ಸದ್ಧಮನ ೂಾೀ ದ್ಾನ ೀಶಾರಃ ಸ್ ತು ತದ್ಾ ದ್ದ್ೃಶ ೀ ಹರಿಂ ಚ ।

ಅಗ ರೀ ಹಿ ಬಾಲತುನ್ುಮಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ ಕೃಷ್್ಮತರ ಕ್ತಂ ನಾಸತ ಯಾನ್ ಇತಿ ಯಾನ್ಮುಖ ೂೀ ಬರ್ೂವ॥೧೩.೯೩॥

ಅಕೂರರಗ ಸದಿಾಯಾಗಿರ್ತುು ಮಂರ್ತರ ಅಘಮಷ್ಥರ್ಣ,

ಆಗುತುರ್ತುವನಿಗ ಯಾವಾಗಲೂ ಶ ೀಷ್ನ ದಶಥನ.
ನದಿಯಳಗ ೀ ಭಗವಂರ್ತನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ರೂಪ್ದ ದಶಥನ ಪ್ಡ ದ,
ರರ್ದಲ್ಲಲರುವನ್ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಎಂದು ರರ್ದರ್ತುಲೂ ಅವ ನ್ ೂೀಡಿದ.

ತತಾರಪಿ ಕೃಷ್್ಮಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ಪುನ್ನಿನಯಮಜಞಯ ಶ ೀಷ ೂೀರುಭ ೂೀಗಶರ್ಯನ್ಂ ಪರಮಂ ದ್ದ್ಶಯ ।

ಬರಹ ೇಶಶಕರಮುಖದ್ ೀವಮುನಿೀನ್ಾರವೃನ್ಾಸ್ಂವನಿಾತಾಙ್ಕಚಘರರ್ಯುಗಮಿನಿಾರಯಾ ಸ್ಮೀತಮ್ ॥೧೩.೯೪॥

ರರ್ದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಕಂಡ ಅಕೂರರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1064

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ಶಾಯಿರ್ಯ ಅವತ್ಾರ.

ಬರಹಮ ರುದರ ಇಂದಾರದಿ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು,
ಮುನಿಶ ರೀಷ್ಠ, ಇವರ ಲಲರಂದ ವಂದಿರ್ತ ಪಾದಗಳು.
ಹಿೀಗ ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತ, ಅಕೂರರಗ ಕಂಡವನ್ಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಸಮೀರ್ತ.

ಸ್ುತತಾಾ ವರಸ್ುತತಿಭಿರವ್ರ್ಯಮಬಞನಾರ್ಂ ಸ ೂೀsನ್ತಹಿಯತ ೀ ರ್ಗವತಿ ಸ್ಾಕಮಾರುರ ೂೀಹ ।

ಯಾನ್ಂ ಚ ತ ೀನ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ರ್ಗವಾನ್ ಜಗಾಮ ಸಾರ್ಯಂ ಪುರಿೀಂ ಸ್ಹಬಲ್ ೂೀ ಮಧುರಾಮನ್ನ್ತಃ
॥೧೩.೯೫॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸ ೂುೀರ್ತರಗಳಿಂದ ಆ ಅಕೂರರ,

ನ್ಾಶವಲಲದ ಪ್ದಮನ್ಾಭನ ಸುುತಸದ ಅಪಾರ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ನಿೀರಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣದಂತ್ಾದ,
ಅಕೂರರ ಎದುಾಬಂದು ರರ್ವ ೀರದ.
ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ , ಅಕೂರರ ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಸ ೀರ,
ಸಂಜ ಹ ೂತುಗ ಬಂದು ರ್ತಲುಪ್ದ ಮರ್ುರಾಪ್ುರ.

ಅಗ ರೀsರ್ ದ್ಾನ್ಪತಿಮಕ್ಷರ್ಯಪೌರುಷ ೂೀsಸಾವಿೀಶ ್ೀ ವಿಸ್ೃಜ್ ಸ್ಬಲಃ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ವರ್ಯಸ ್ೈಃ ।

ದ್ರಷ್ುುಂ ಪುರಿೀಮಭಿಜಗಾಮ ನ್ರ ೀನ್ಾರಮಾಗ ೆೀಯ ಪೌರ ೈಃ ಕುತೂಹಲರ್ಯುತ ೈರಭಿಪೂಜ್ಮಾನ್ಃ॥೧೩.೯೬॥

ಮರ್ುರ ರ್ಯ ರ್ತಲುಪ್ದ ಮೀಲ್ ದಾನಪ್ತ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯಲಾಡುವ ಅಕೂರರನ ಮುಂದ ಕಳಿಸಕ ೂಟು,
ಎಂದೂ ಕುಂದದ ಬಲದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗ ಳ ರ್ಯರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮರ್ುರಾನಗರ ನ್ ೂೀಡಲು ಹ ೂರಟ.
ರಾಜಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಇವನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಪ್ಟುಣಿಗರಂದ ಕುರ್ತೂಹಲದ ನ್ ೂೀಟ,
ರ್ತನನ ಗುರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಹ ೂಗಳಲಾಟು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ನಗರ ಓಡಾಟ.

ಆಸಾದ್್ ಕುಞ್ಞರಗತಂ ರಜತಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ವಸಾಾಣಿ ಕಂಸ್ದ್ಯತಂ ಗಿರಿಶಾವರ ೀರ್ಣ ।

ಮೃತೂ್ಜಿತಂ ಸ್ಪದಿ ತ ೀನ್ ದ್ುರುಕ್ತತವಿದ್ಧಃ ಪಾಪಂ ಕರಾಗರಮೃದಿತಂ ವ್ನ್ರ್ಯದ್ ರ್ಯಮಾರ್ಯ॥೧೩.೯೭॥

ಹಿೀಗ ಮರ್ುರ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಾಗಿರಲು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ತರುಗಾಟ,

ಕಂಸಪ್ರರ್ಯ,ಪಾವಥತೀವರದಿಂದ ಅವಧ್ ಅಗಸನ ನ್ ೂೀಟ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1065

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಆನ್ ಮೀಲ್ ಕುಳಿರ್ತ ಅಗಸನನುನ ಬಟ್ ು ಕ ೀಳಿದ ಕೃಷ್್,

ಬದಲ್ಾಗಿ ಅವನಿಂದ ಸಾೀಕರಸದ ಬ ೈಗಳವು ತೀಕ್ಷ್ಣ.
ಬ ೈಗುಳ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಟ್ಾುದ,
ಕ ೈರ್ತುದಿಯಿಂದ ಹ ೂಡ ದವನ ರ್ಯಮಪ್ುರಗಟ್ಟುದ.

ಹತಾಾ ತಮಕ್ಷತಬಲ್ ೂೀ ರ್ಗವಾನ್ ಪರಗೃಹ್ ವಸಾಾಣಿ ಚಾsತಮಸ್ಮಿತಾನಿ ಬಲಸ್್ ಚಾದ್ಾತ್।

ದ್ತಾಾsಪರಾಣಿ ಸ್ಖಿಗ ೂೀಪಜನ್ಸ್್ ಶ್ಷಾುನಾ್ಸತೀರ್ಯ್ಯ ತತರ ಚ ಪದ್ಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಚಾsಗಾತ್॥೧೩.೯೮॥

ಎಂದೂ ಹಾಳಾಗದ ಶಕಿುವುಳಳ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಅಗಸನ ಮುಗಿಸ ಅನುವುಗ ೂಳಿಸದವನ ಕಡ ೀ ಪ್ರ್ಯರ್ಣ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ರ್ತನಗ ಯೀಗ್ವಾದ ಬಟ್ ುಗಳ ತ್ ೂಟು,
ಬಲರಾಮ ಗ ೂೀವಳರಗ ಯೀಗ್ ಬಟ್ ುಗಳ ಕ ೂಟು.
ಉಳಿದವನುನ ದಾರರ್ಯಮೀಲ್ ಹಾಸದ,
ಅದರಮೀಲ್ ಹ ಜ ಯಿ
ಜ ಡುತ್ಾು ಸಾಗಿದ.

ಗಾರಹಾ್ಪಹ ೀರ್ಯರಿಹಿತ ೈಕಚಿದ್ಾತಮಸಾನ್ಾರಸಾಾನ್ನ್ಾಪೂರ್ಣ್ಯವಪುರಪ್ರ್ಯಶ ್ೀಷ್ಹಿೀನ್ಃ ।

ಲ್ ೂೀಕಾನ್ ವಿಡಮಬಯ ನ್ರವತುಮಲಕತಕಾದ್ ್ೈವಯಪಾಾವಿರ್ೂಷತ ಇವಾರ್ವದ್ಪರಮೀರ್ಯಃ ॥೧೩.೯೯॥

ಸಾೀಕಾರ್ಯಥ,ಅಪ್ಹ ೀಹ್,ತ್ಾ್ಜ್ಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾದವ,

ಕ ೀವಲ ಘನಿೀಭವಸದ ಆನಂದವ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದವ.
ದ ೂೀಷ್ದೂರನ್ಾದ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ,
ಮನುಷ್್ನಂತ್ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಲ್ ೂೀಕಮೊೀಹನ.
ಆದಂತ್ ಕಂಡ ಕ್ಷೌರಕನಿಂದ ಭೂಷರ್ತ,
ಸುಗಂಧಸೂಸುವವನೂ ಆದ ಗಂಧಲ್ ೀಪ್ರ್ತ.

ಮಾಲ್ಾ ಅವಾಪ್ ಚ ಸ್ುದ್ಾಮತ ಆತಮತನ್ಾಸಾತವಕ್ಷಯೀsನ್ುಜಗೃಹ ೀ ನಿಜಪಾಷ್ಯದ್ೌ ಹಿ ।

ಪೂವಯಂ ವಿಕುರ್ಣಾಸ್ದ್ನಾದ್ಧರಿಸ ೀವನಾರ್ಯ ಪಾರಪೌತ ರ್ುವಂ ಮೃಜನ್ಪುಷ್ಪಕರೌ ಪುರಾsಪಿ ॥೧೩.೧೦೦॥

ನ್ಾಶವರದ ಸವಥಸಾರ್ತಂರ್ತರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1066

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅನುಗರಹಿಸದ ಸುದಾಮನ್ ಂಬ ಹೂವಾಡಿಗನ.

ಭಗವತ್ ುೀವ ಗ ಬಂದ ಆ ಕ್ಷೌರಕ ಮಾಲ್ಾಕಾರರು,
ಮೂಲರ್ತಃ ವ ೈಕುಂಠದಲೂಲ ಅದ ೀ ಸ ೀವಾ ನಿರರ್ತರು.

ತ ೀವಯರಮದ್ಾದ್ರ್ ರಾಜಮಾಗ ೆೀಯ ।

ಸ್ವ ೀಯಷ್ುಪುಷುಮಿಹ ತತರ ಸ್ರೂಪತಾಂ ಚ ಕೃಷ್್ಸ್ಯ
ಗಚಛನ್ ದ್ದ್ಶಯ ವನಿತಾಂ ನ್ರದ್ ೀವಯೀಗ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಗನ್ಧಮಧಿಕಂ ಕುಟ್ಟಲ್ಾಂ ವರಜನಿತೀಮ್
॥೧೩.೧೦೧॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅವರಬಬರಗೂ ಸವಾಥಭಿೀಷ್ು ಸದಿಾರ್ಯ ಕ ೂಟು,

ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯನುನ "ಸಾರೂಪ್್"ವರದರೂಪ್ವಾಗಿ ಇಟು.
ರಾಜಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಮುಂದ ಸಾಗುತುದಾ ಶ್ರೀಗ ೂೀವಂದ,
ಗಂಧಹಿಡಿದು ಹ ೂೀಗುವ ಗೂನು ಹ ಂಗಸನ ಕಂಡ.

ತ ೀನಾತಿ್ಯತಾ ಸ್ಪದಿ ಗನ್ಧಮದ್ಾತ್ ತಿರವಕಾರ ತ ೀನಾಗರಜ ೀನ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ರ್ಗವಾನ್ ಲ್ಲಲ್ಲಮಪೀ ।

ತಾಂ ಚಾsಶಾೃಜುತಾಮನ್ರ್ಯತ್ ಸ್ ತಯಾsತಿ್ಯತ ೂೀsಲಮಾಯಾಮಿ ಕಾಲತ ಇತಿ
ಪರಹಸ್ನ್ನಮುಞ್ಾತ್॥೧೩.೧೦೨॥

ಕೃಷ್್ ಅವಳಲ್ಲಲ ಗಂಧವ ಬ ೀಡಿದ,

ಅವಳಪ್ಥಸದ ಗಂಧವ ತ್ಾನು ಪ್ಡ ದ.
ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ಗಂಧಲ್ ೀಪ್ನ,
ಮಾಡಿದ ಅವಳ ಕುಟ್ಟಲ್ಾಂಗದ ನಿವಾರರ್ಣ.
ತರವಕ ರ ಬ ೀಡಿದಳು ಕೃಷ್್ನ ಅಂಗಸಂಗ,
ಮತ್ ು ಬರುವ ನ್ ಂದು ಹ ೂರಟ ಶ್ರೀರಂಗ.

ಪೂಣ ್ೀಯನ್ುಾವೃನ್ಾನಿವಹಾಧಿಕಕಾನ್ತಶಾನ್ತಸ್ೂಯಾ್ಯಮಿತ ೂೀರುಪರಮದ್ು್ತಿಸೌಖ್ದ್ ೀಹಃ ।

ಪಿೀತಾಮಬರಃ ಕನ್ಕಭಾಸ್ುರಗನ್ಧಮಾಲ್ಃ ಶೃಙ್ಕ್ೆರವಾರಿಧಿರಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಗಾತ್ ॥೧೩.೧೦೩ ॥

ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರರ ಗುಂಪ್ಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಬ ಳಕು,

ಸುಖಪ್ೂರ್ಣಥ ಮನ್ ೂೀಹರ ಸೂರ್ಯಥಕಾಂತರ್ಯ ರ್ತಳಕು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1067

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಜಗದ ಸುಖವ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ,

ಹಳದಿ ಬಟ್ ುರ್ಯನುಟುು ಮೈಗ ಪ್ೂಸದ ಗಂಧ.
ಹೂಮಾಲ್ ಧರಸಕ ೂಂಡ ಚ ಲುವನ ಸಮುದರ,
ಮುನನಡ ದ ತ್ಾನು ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಸಾಂದರ.

ಪಾರಪಾ್ರ್ ಚಾsರ್ಯುಧಗೃಹಂ ಧನ್ುರಿೀಶದ್ತತಂ ಕೃಷ್್ಃ ಪರಸ್ँಹ್ ಜಗೃಹ ೀ ಸ್ಕಲ್ ೈರಭ ೀದ್್ಮ್ ।

ಕಾಂಸ್ಂ ಸ್ ನಿತ್ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ಮಸ್ತಶಕ್ತತರಾರ ೂೀಪ್ ಚ ೈನ್ಮನ್ುಕೃಷ್್ ಬರ್ಞ್ಞ ಮದ್ ಧಯೀ ॥೧೩.೧೦೪ ॥

ಆನಂರ್ತರ ಆರ್ಯುಧಶಾಲ್ ಗ ನುಗಿಗದ,

ರುದರದರ್ತು ಭಾರೀ ಬಿಲಲನುನ ಕೃಷ್್ ಎತುದ.
ಕಂಸನಿಗ ಶ್ವನಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಬಿಲ್ಾಲಗಿರ್ತುದು ಅಭ ೀದ್,
ಸವಥಜ್ಞ ಸವಥಶಕು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಬಗಿಗಸ ಅದನುನ ಮುರದ.

ತಸಮನ್ ಸ್ುರಾಸ್ುರಗಣ ೈರಖಿಲ್ ೈರಭ ೀದ್ ್ೀ ರ್ಗ ನೀ ಬರ್ೂವ ಜಗದ್ರ್ಣಡವಿಭ ೀದ್ಭಿೀಮಃ ।

ಶಬಾಃ ಸ್ ಯೀನ್ ನಿಪಪಾತ ರ್ುವಿ ಪರರ್ಗನಸಾರ ೂೀsಸ್ುರ ೂೀ ಧೃತಿರ್ಯುತ ೂೀsಪಿ ತದ್ ೈವ ಕಂಸ್ಃ॥೧೩.೧೦೫॥

ಧನುಸುದು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ಗರ್ಣದಿಂದ ಅಭ ೀದ್,

ಮುರರ್ಯುತುದಾಂತ್ ಬಂರ್ತು ಜಗತ್ ುೀ ರ್ತುಂಡಾದಂರ್ ಶಬಾ.
ಆ ಶಬಾ ಧ್ ೈರ್ಯಥಶಾಲ್ಲೀ ಕಂಸನ ಕಿವಗ ಬಿರ್ತುು,
ಸಂಹಾಸನದಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿದಾವನ ಶಕಿು ಉಡುಗಿರ್ತುು.

ಆದಿಷ್ುಮಪು್ರು ಬಲಂ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ತ ೀನ್ ಸ್ವಯಂ ನಿಹತ್ ಸ್ಬಲಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಪುನ್ಶಾ ।

ನ್ನಾಾದಿಗ ೂೀಪಸ್ಮಿತಿಂ ಹರಿರತರ ರಾತೌರ ರ್ುಕಾತವ ಪಯೀsನಿಾತಶುಭಾನ್ನಮುವಾಸ್ ಕಾಮಮ್
॥೧೩.೧೦೬॥

ಕೃಷ್್ ಕಂಸ ಕಳಿಸದ ಮಹಾನ್ ಸ ೈನ್ವನು ಕ ೂಂದ,

ಮುರದ ಬಿಲ್ಲಲಂದ ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಡಗೂಡಿ ಬಂದವರ ಬಡಿದ.
ನಂರ್ತರ ನಂದಾದಿಗಳು ಇರುವ ಸ್ಳಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ,
ಹಾಲನನವನುಂಡು ಆ ರಾತರ ಅಲ್ ಲೀ ವರಮಿಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1068

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಕಂಸ ೂೀsಪ್ತಿೀವ ರ್ರ್ಯಕಮಿಪತಹೃತುರ ೂೀಜಃ ಪಾರತನ್ನಯರ ೀನ್ಾರಗರ್ಣಮದ್ಧಯಗತ ೂೀsಧಿಕ ೂೀಚಾಮ್ ।

ಮಞ್ಾಂ ವಿವ ೀಶ ಸ್ಹ ಜಾನ್ಪದ್ ೈಶಾ ಪೌರ ೈನಾನಯನಾsನ್ುಮಞ್ಾಕಗತ ೈರ್ಯು್ಯವತಿೀಸ್ಮೀತ ೈಃ
॥೧೩.೧೦೭॥

ಮಾರನ್ ೀ ಬ ಳಿಗ ಗ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಆಸನಗಳಲ್ಲಲ ಸಪ್ತನೀಕರಾಗಿ ದ ೀಶವಾಸಗಳು ಕುಳಿತರಲು,

ಆ ಸಮೂಹದ ಮಧ್ ್ ಎರ್ತುರದ ಆಸನದಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತ ಕಂಸನ ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ತೀರದ ದಿಗಿಲು.

ಸ್ಂಸಾ್ಪ್ ನಾಗಮುರುರಙ್ೆಮುಖ ೀ ಕುವಲ್ಾ್ಪಿೀಡಂ ಗಿರಿೀನ್ಾರಸ್ದ್ೃಶಂ ಕರಿಸಾದಿರ್ಯುಕತಮ್ ।

ಚಾರ್ಣೂರಮುಷುಕಮುಖಾನ್ಪಿ ಮಲಿವಿೀರಾನ್ ರಙ್ಕ ೆೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಹರಿಸ್ಂರ್ಯಮನ್ಂ ಕ್ತಲ್ ೈಚಛತ್ ॥೧೩.೧೦೮॥

ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುವ (ಕಿರೀಡಾಂಗರ್ಣದ)ರಂಗದ ಮುಖ್ ಬಾಗಿಲು,

ಮಾವುರ್ತನ್ ೂಡಗೂಡಿದ ಕುವಲ್ಾ್ಪ್ೀಡನ್ ಂಬಾನ್ ರ್ಯ ಕಾವಲು.
ರಂಗದ ಒಳಗ ಚಾರ್ಣೂರ ಮುಷುಕ ಮುಂತ್ಾದ ಮಲಲರು,
ಇವರನ್ ನಲ್ಾಲ ಇಟುು ಹರರ್ಯ ನಿಗರಹಿಸುವ ಕಂಸನ ಹುನ್ಾನರು.

ಅಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀಗಣಿತಮಸ್್ ಬಲಂ ಚ ವಿಂಶದ್ಾಸೀದ್ಸ್ँಹ್ಯ ಮುರುವಿೀಯಯ ಪಮನನಯ ವದ್ಧ್ ಯ ಮ್ ।

ಶಮೊೂೀವಯರಾದ್ಪಿ ಚ ತಸ್್ ಸ್ುನಿೀರ್ನಾಮಾ ರ್ಯಃ ಪೂವಯಮಾಸ್ ವೃಕ ಇತ್ಸ್ುರ ೂೀsನ್ುಜ ೂೀsರ್ೂತ್
॥೧೩.೧೦೯॥

ರುದರವರದಿಂದ ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದ ಕಂಸನ ಇಪ್ಾರ್ತುು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಸ ೀನ್ ,

ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಯಾಗಿದಾವನು ಕಂಸನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಸುನಿೀರ್ ನ್ಾಮಕನ್ .
ಆ ಸುನಿೀರ್, ಹಿಂದ ವರಕಾಸುರ/ಭಸಾಮಸುರ ಎಂಬ ಅಸುರನ್ಾಗಿದಾವನ್ ೀ.

ಸ್ಪಾತನ್ುಜಾ ಅಪಿ ಹಿ ತಸ್್ ಪುರಾತನಾ ಯೀ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಕಂಸ್ಪೃತನಾಸ್ಹಿತಾಃ ಸ್ಮ ರಙ್ಕ ೆೀ ।

ತಸ್ು್ಃ ಸ್ರಾಮಮಭಿಯಾನ್ತಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಮಾತಾತರ್ಯುಧ್ಾ ರ್ಯುಧಿ ವಿಜ ೀತುಮಜಂ ಸ್ುಪಾಪಾಃ
॥೧೩.೧೧೦॥

ಸುನಿೀರ್ನಿಗ ಪ್ೂವಥಜನಮದಲ್ಲಲ ಸಹ ೂೀದರರಾಗಿದಾವರು ಏಳು ಜನ,

ಈ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಸಹ ೂೀದರರಾಗಿ ಸ ೀರದಾರು ಕಂಸನ ಸ ೀನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1069

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅವರು ಮೂಲರ್ತಃ ದುಷ್ುರು-ಆರ್ಯುಧ ಹಿಡಿದ ಪಾಪ್ಷ್ಠರು,

ರಾಮನ್ ೂಡನ್ ಬರುತುದಾ ಹುಟ್ಟುರದಕೃಷ್್ನ ಕ ೂಲಲಲು ನಿಂತದಾರು.

ಕೃಷ ೂ್ೀsಪಿ ಸ್ೂರ ಉದಿತ ೀ ಸ್ಬಲ್ ೂೀ ವರ್ಯಸ ್ೈಃ ಸಾದ್ಧಯಂ ಜಗಾಮ ವರರಙ್ೆಮುಖಂ ಸ್ುರ ೀಶ ೈಃ ।
ಸ್ಂಸ್ೂತರ್ಯಮಾನ್ ಉರುವಿಕರಮ ಆಸ್ುರಾಣಾಂ ನಿಮೂಮಯಲನಾರ್ಯ ಸ್ಕಳಾಚಲ್ಲತ ೂೀರುಶಕ್ತತಃ
॥೧೩.೧೧೧॥

ಮುಂದಿನ ಸೂಯೀಥದರ್ಯವಾಗುತುದಾಂತ್ ,
ಅಮಿರ್ತ ಶಕಿುರ್ಯ ಕೃಷ್್ರಾಮರು ರಂಗಕ ೆ ಹ ೂರಟರಂತ್ .
ಗ ಳ ರ್ಯರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಅಸುರವನ್ಾಶದ ಉದ ಾೀಶ,
ಹ ೂರಟ ರಂಗಕ ೆ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು ಸವ ೀಥಶ.

ಆರ್ಯನ್ ಜಗದ್ುೆರತಮೊೀ ಬಲ್ಲನ್ಂ ಗಜ ೀನ್ಾರಂ ರುದ್ರಪರಸಾದ್ಪರಿರಕ್ಷ್ತಮಾಶಾಪಶ್ತ್ ।

ದ್ೂಷ ೂುೀರುರಙ್ೆಮುಖಸ್ಂಸ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಚ ೈರ್್ಂ ಪಾಪಾಪಯಾಹಿ ನ್ಚಿರಾದಿತಿ ವಾಚಮೂದ್ ೀ
॥೧೩.೧೧೨॥

ರಂಗದರ್ತು ಬರುತುರಲು ಜಗತುಗ ಮಹಾಗುರುವಾದ ಶ್ರೀರಂಗನ್ಾರ್,

ಕಂಡ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಲ ರುದಾರನುಗರಹದ ಬಲ್ಲಷ್ಠಆನ್ ಮರ್ತುು ಅದರ ಮಾವುರ್ತ.
ಪಾಪ್ಷ್ಾು ಬ ೀಗ ಆಚ ತ್ ೂಲಗು ಎಂದು ಹ ೀಳಿದನ್ಾಗ ಜಗತುನ ತ್ಾರ್ತ.

ಕ್ಷ್ಪತಃ ಸ್ ಈಶಾರತಮೀನ್ ಗಿರಿೀಶಲಬಾಧದ್ ದ್ೃಪ್ತೀ ವರಾಜಞಗತಿ ಸ್ವಯಜನ ೈರವದ್ಧಯಃ ।

ನಾಗಂ ತಾವದ್ಧಯಮಭಿಯಾಪರ್ಯತ ೀ ತತ ೂೀsಗ ರೀ ಪಾಪ್ೀ ದ್ುರನ್ತಮಹಿಮಂ ಪರತಿ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಮ್
॥೧೩.೧೧೩॥

ಆ ಮಾವುರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಶ್ವವರದಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತ,

ಅವಧ್ ಅಹಂಕಾರಯಾಗಿ ಮರ ದಿದಾನ್ಾರ್ತ.
ಸವ ೀಥಶಾರ ಕೃಷ್್ನಿಂದಾಗಿದಾನವ ತರಸೃರ್ತ.
ಆನ್ ರ್ಯ ಸಾಗಿಸ ಕೃಷ್್ನ ಕ ೂಲಲಲ್ ಂದು ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1070

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ವಿಕ್ತರೀಡ್ ತ ೀನ್ ಕರಿಣಾ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ಕ್ತಞಚಾದ್ಧಸ ತೀ ಪರಗೃಹ್ ವಿನಿಕೃಷ್್ ನಿಪಾತ್ ರ್ೂಮೌ ।

ಕುಮೂೀ ಪದ್ಂ ಪರತಿನಿಧ್ಾರ್ಯ ವಿಷಾರ್ಣರ್ಯುಗಮಮುತೃಷ್್ ಹಸತಪಮಹನ್ ನಿಪಪಾತ ಸ ೂೀsಪಿ ॥೧೩.೧೧೪॥

ಗುರ್ಣಶಾಲ್ಲ ಕೃಷ್್ ಆನ್ ಯಡನ್ಾಡಿದ ಸರ್ಣ್ ಆಟ,

ನಂರ್ತರ ಸ ೂಂಡಿಲ್ ಳ ದು ಭೂಮಿಗ ಕ ಡವದ ನ್ ೂೀಟ.
ಅದರ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಕಾಲ್ಲಟುು ದಂರ್ತಗಳ ಹ ೂರಸ ಳ ದ,
ಆ ದಂರ್ತದಿಂದಲ್ ೀ ಮಾವುರ್ತಗ ಹ ೂಡ ದವನ ಜೀವ ಕಳ ದ.

ನಾಗಂ ಸ್ಸಾದಿನ್ಮವದ್ಧಯಮಸೌ ನಿಹತ್ ಸ್ಾನ ಧೀ ವಿಷಾರ್ಣಮವಸ್ಜಞಯ ಸ್ಹಾಗರಜ ೀನ್ ।

ನಾಗ ೀನ್ಾರಸಾನ್ಾರಮದ್ಬನ್ುಾಭಿರಞಚಾತಾಙ್ೆಃ ಪೂಣಾ್ಯತಮಶಕ್ತತರಮಲಃ ಪರವಿವ ೀಶ ರಙ್ೆಮ್ ॥೧೩.೧೧೫॥

ಯಾರೂ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಮಾವುರ್ತ ಆನ್ ರ್ಯ ಕೃಷ್್ ಕ ೂಂದ,

ಅದರ ದಂರ್ತ ಹ ಗಲಲ್ಲಲಟುು ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ತ್ಾನು ನಡ ದ.
ಮೈಮೀಲ್ಾಗಿರ್ತುು ಗಜಶ ರೀಷ್ಠದ ಗಟ್ಟುಮದದ ಹನಿಗಳ ಸಂಚನ,
ಅಂಥಾ ಅಪ್ೂವಥ ಅಂಗಾಂಗದವನ್ಾಗಿ ರಂಗಕಿೆಳಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್.

ವಿಷ ುೀ ಜಗದ್ುೆರುತಮೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಮೂತೌತಯ ರಙ್ೆಂ ಮುಮೊೀದ್ ಚ ಶುಶ ್ೀಷ್ ಜನ ೂೀsಖಿಲ್ ೂೀsತರ ।

ಕಞ್ಞಂ ತಥಾsಪಿ ಕುಮುದ್ಂ ಚ ರ್ಯಥ ೈವ ಸ್ೂರ್ಯ್ಯ ಉದ್್ತ್ಜ ೀsನ್ುರ್ವಿನ ೂೀ ವಿಪರಿೀತಕಾಶಾ
॥೧೩.೧೧೬॥

ಜಗರ್ತುು ಪಾಲನ್ ಮಾಡುವವರಲ್ ಲೀ ಅತಶ ರೀಷ್ಠ, ಬಲ ವೀರ್ಯಥಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿದ ಮಹಾವಶ್ಷ್ು.

ಮಾಡುತುರಲವನು ರಂಗ ಪ್ರವ ೀಶ, ಕ ಲವರಗಾಯಿರ್ತು ಬಲು ಸಂತ್ ೂೀಷ್.
ಮತ್ ು ಕ ಲವರು ಒರ್ಣಗಿದರು ವಶ ೀಷ್.
ಹ ೀಗ ಸೂಯೀಥದರ್ಯಕ ೆ ಅರಳುವುದ ೂೀ ಕಮಲ,
ಹಾಗ ೀ ನ್ ೈದಿಲ್ ಗ ಮಾರ್ತರ ಬಾಡಿಮುದುಡುವ ಕಾಲ.

ರಙ್ೆಪರವಿಷ್ುಮಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ಜಗಾದ್ ಮಲಿಃ ಕಂಸ್ಪಿರಯಾತ್ಯಮಭಿಭಾಷ್್ ಜಗನಿನವಾಸ್ಮ್ ।

ಚಾರ್ಣೂರ ಇತ್ಭಿಹಿತ ೂೀ ಜಗತಾಮವದ್ಧಯಃ ಶಮುಬಪರಸಾದ್ತ ಇದ್ಂ ಶೃರ್ಣು ಮಾಧವ ೀತಿ ॥೧೩.೧೧೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1071

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ರಂಗದ ಒಳಹ ೂಕೆ ಕೃಷ್್ಗ ಎದುರಾದನವನು ಚಾರ್ಣೂರನ್ ಂಬ ಮಲಲ,

ಕಂಸಪ್ರೀತಗ ಶ್ವವರದಿ ಅವಧ್ನ್ಾದವ ನುಡಿದ ಮಾಧವಾ ಕ ೀಳ ಂಬ ಸ ೂಲಲ.
ಚಾರ್ಣೂರನಿಂದ ಮಾಧವಾ ಎಂಬ ಸಂಬ ೂೀಧನ್ ,
ನಿೀನ್ಾರ ಂದು ನ್ಾವು ಗುರುತಸದ ಾೀವ ಂಬ ಸೂಚನ್ .

ರಾಜ ೈವ ದ್ ೈವತಮಿತಿ ಪರವದ್ನಿತ ವಿಪಾರ ರಾಜ್ಞಃ ಪಿರರ್ಯಂ ಕೃತವತಃ ಪರಮಾ ಹಿ ಸದಿಧಃ ।

ಯೀತಾುಯವ ತ ೀನ್ ನ್ೃಪತಿಪಿರರ್ಯಕಾಮ್ಯಾssವಾಂ ರಾಮೊೀsಭಿರ್ಯುದ್ಧಯತು ಬಲ್ಲೀ ಸ್ಹ
ಮುಷುಕ ೀನ್॥೧೩.೧೧೮॥

ರಾಜನ್ ೀ ದ ೀವತ್ ಯಂದು ಬಾರಹಮರ್ಣರು ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡು ಬಂದ ನಿೀತ,

ಅಂರ್ ರಾಜನ ಮಚಿಚಸದವರಗ ಉಂಟ್ಾಗುರ್ತುದ ಉರ್ತೃಷ್ು ಪ್ರಗತ.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾವಬಬರು ಮಾಡ ೂೀರ್ಣ ರ್ಯುದಾ,
ಬಲರಾಮ ಮುಷುಕನ್ ೂಂದಿಗ ಕಾದಲ್ಾಗಲ್ಲ ಸದಾ.

ಇತು್ಕತ ಆಹ ರ್ಗವಾನ್ ಪರಿಹಾಸ್ಪೂವಯಮೀವಂ ರ್ವತಿಾತಿ ಸ್ ತ ೀನ್ ತದ್ಾsಭಿಯಾತಃ ।

ಸ್ನ್ಾಶ್ಯ ದ್ ೈವತಪತಿರ್ಯು್ಯಧಿ ಮಲಿಲ್ಲೀಲ್ಾಂ ಮೌಹೂತಿತಯಕ್ತೀಮರ್ ಪದ್ ೂೀಜಞಯಗೃಹ ೀ ಸ್ಾಶತುರಮ್
॥೧೩.೧೧೯॥

ಚಾರ್ಣೂರನ ಮಾರ್ತು ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ನಸುಗುತ್ಾು ಅದಕ ೆ ಒಪ್ಾದ,

ಒಂದು ಮುಹೂರ್ತಥ ರ್ಯುಧಧಲ್ಲೀಲ್ ತ್ ೂೀರ ಶರ್ತುರವ ಕಾಲಲ್ಲ ಹಿಡಿದ.

ಉತಿಷಪ್ ತಂ ಗಗನ್ಗಂ ಗಿರಿಸ್ನಿನಕಾಶಮುದ್ಾೂರಮ್ ಚಾರ್ ಶತಶಃ ಕುಲ್ಲಶಾಕ್ಷತಾಙ್ೆಮ್ ।

ಆವಿದ್ಧಯ ದ್ುದ್ಧಯರಬಲ್ ೂೀ ರ್ುವಿ ನಿಷಪಪ ೀಷ್ ಚೂಣಿ್ೀಯಕೃತಃ ಸ್ ನಿಪಪಾತ ರ್ಯಥಾ ಗಿರಿೀನ್ಾರಃ ॥೧೩.೧೨೦॥

ಬ ಟುದಂತದಾ ಮಲಲ ಚಾರ್ಣೂರನ ಕೃಷ್್ ಮೀಲ್ ತುದ,

ಅಮಿರ್ತಬಲದ ಕೃಷ್್ ಅವನ ತರುಗಿಸ ನ್ ಲಕೆಪ್ಾಳಿಸದ.
ಚಾರ್ಣೂರ ಬ ಟು ನ್ ಲಕ ೆ ಬಿದಾಂತ್ ಬಿದುಾ ಪ್ುಡಿಯಾದ.

ಕೃಷ್್ಂ ಚ ತುಷ್ುುವುರಥ ೂೀ ದಿವಿ ದ್ ೀವಸ್ಙ್ಕ್ಘ ಮತಾಾಯ ರ್ುವಿ ಪರವರಮುತತಮಪೂರುಷಾಣಾಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1072

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ತದ್ಾದ್ ಬಲಸ್್ ದ್ೃಡಮುಷುನಿಪಿಷ್ುಮೂದ್ಾಧಯ ರ್ರಷ್ುಸ್ತದ್ ೈವ ನಿಪಪಾತ ಸ್ ಮುಷುಕ ೂೀsಪಿ ॥೧೩.೧೨೧॥

ಆಗುತುದಾಂತ್ ಚಾರ್ಣೂರನ್ ಂಬ ದುಷ್ು ಮಲಲನ ನಿಗರಹ,

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಹ ೂಗಳುತ್ಾು ಸುುತಸರ್ತು ದ ೀವತ್ಾ ಸಮೂಹ.
ಸಾತಾಕ ಮನುಷ್್ರಂದ ಉರ್ತುಮೊೀರ್ತುಮನ ಗುರ್ಣಗಾನ,
ಭುವರ್ಯಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್ ಸುುತಸಲಾಟು ಶ ರೀಷ್ಠ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.
ಹಾಗ ಯೀ ಮುಷುಕ ನಡ ಸದಾ ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಾ,
ರಾಮನ್ ೀಟ್ಟನಿಂದ ರ್ತಲ್ ಯಡ ದು ಗರ್ತಪಾರರ್ಣನ್ಾಗಿ ಬಿದಾ.

ಕೂಟಶಾ ಕ ೂೀಸ್ಲ ಉತ ಚಛಲನಾಮಧ್ ೀಯೀ ದ್ೌಾ ತತರ ಕೃಷ್್ನಿಹತಾವಪರ ೂೀ ಬಲ್ ೀನ್ ।

ಕಂಸ್ಸ್್ ಯೀ ತಾವರಜಾಶಾ ಸ್ುನಿೀರ್ಮುಖಾ್ಃ ಸ್ವ ೀಯ ಬಲ್ ೀನ್ ನಿಹತಾಃ ಪರಿಘೀರ್ಣ ವಿೀರಾಃ ॥೧೩.೧೨೨॥

ಕೂಟ ಕ ೂೀಸಲರ ಂಬ ಮಲಲರು ಕೃಷ್್ನಿಂದಾದರು ಹರ್ತ,

ಛಲ ನ್ಾಮಕ ದುಷ್ುಮಲಲನು ಬಲರಾಮನಿಂದಾದ ಮೃರ್ತ.
ಕಂಸನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾದ ಸುನಿೀರ್ ಮೊದಲ್ಾದವರು,
ಬಲರಾಮನ ಒನಕ ಏಟ್ಟಗ ಬಲ್ಲಯಾಗಿ ಸರ್ತುು ಬಿದಾರು.

ತಾಭಾ್ಂ ಹತಾನ್ಭಿಸ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ನಿಜಾನ್ ಸ್ಮಸಾತನ್ ಕಂಸ ೂೀ ದಿದ್ ೀಶ ಬಲಮಕ್ಷರ್ಯಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್।

ರುದ್ರಪರಸಾದ್ಕೃತರಕ್ಷಮವ ದ್ಧಯಮೀನೌ ನಿಸಾುರ್ಯಯ ದ್ರ್ಣಡಮಧಿಕಂ ಕುರುತ ೀತಿ ಪಾಪಃ ॥೧೩.೧೨೩॥

ಕೃಷ್್ಬಲರಾಮರಂದ ರ್ತನನವರ ಲಲರೂ ನ್ಾಶವಾದದಾ ಕಂಡ ಪಾಪ್ಷ್ು ಕಂಸ,

ರುದರದ ೀವವರದಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತ ರ್ತನನ ಅಭ ೀದ್ ಸ ೈನ್ಕ ೆ ಹ ೂರಡಿಸುತ್ಾುನ್ ಆದ ೀಶ.
ರಾಮಕೃಷ್್ರನುನ ಪ್ಟುರ್ಣದಿಂದ ಹ ೂರಗ ೂರ್ಯುಾ ಹ ಚುಚ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯ ಕ ೂಡುವಾದ ೀಶ.

ಶುರತ ಾೈವ ರಾಜವಚನ್ಂ ಬಲಮಕ್ಷರ್ಯಂ ತದ್ಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀದ್ಶಕರ್ಯುಗಮಮನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ಕೃಷ್್ಂ ಚಕಾರ ವಿವಿದ್ಾಸ್ಾಧರಂ ಸ್ಾಕ ೂೀಷ ಾೀ ಸಂಹಂ ರ್ಯಥಾsಕ್ತಲ ಸ್ೃಗಾಲಬಲಂ ಸ್ಮೀತಮ್॥೧೩.೧೨೪॥

ದ ೈರ್ತ್ ಕಂಸನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯ ಕ ೀಳಿದ ಒಡನ್ , ಇಪ್ಾರ್ತುು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಅವನ್ಾಶ್ ಸ ೀನ್ ,
ವಧ ವಧ ಅಸರಗಳ ಧರಸದ ಆ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಸ ೈನಿಕರ ದಂಡು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1073

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ರಾಮಕೃಷ್್ರ ಆವರಸರ್ತು ಹ ೀಗ ಸಂಹನ ಸುರ್ತುುವರ ದ ನರಹಿಂಡು.

ಜಾನ್ನ್ನಪಿೀಶಾರಮನ್ನ್ತಬಲಂ ಮಹ ೀನ್ಾರಃ ಕೃಷ್್ಂ ರರ್ಂ ನಿಜಮಯಾಪರ್ಯದ್ಾರ್ಯುಧ್ಾಢ್ಮ್ ।

ಶುಶ್ರಷ್ಣಾರ್ಯ ಪರಮಸ್್ ರ್ಯಥಾ ಸ್ಮುದ್ರಮಘ್ೀಯರ್ಣ ಪೂರರ್ಯತಿ ಪೂರ್ಣ್ಯಜಲಂ
ಜನ ೂೀsರ್ಯಮ್॥೧೩.೧೨೫॥

ಕೃಷ್್ನನುನ ಅನಂರ್ತಬಲದ ಸವಥಸಮರ್ಥ ಎಂದು ತಳಿದರೂ ಇಂದರ,

ದ ೀವಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ರ್ತನನ ಆರ್ಯುಧಭರರ್ತ ರರ್ವ ಕಳಿಸದ ಪ್ುರಂದರ.
ಇಂದರನ ಈ ಸ ೀವ ಕಂಡದುಾ ಹಿೀಗ ,
ಸಮುದರಕ ೆ ಅಘ್ಥದಿಂದ ಅಚಿಥಸದ ಹಾಗ .
(ಕ ರ ರ್ಯ ನಿೀರನು ಕ ರ ಗ ಚ ಲ್ಲಲದ ಹಾಗ )

ಸ್ಾಸ್್ನ್ಾನ್ಂ ತು ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ ಮಹ ೀನ್ಾರದ್ತತಮಾರುँಹ್ ಸ್ೂತವರಮಾತಲ್ಲಸ್ಙ್ೆೃಹಿೀತಮ್ ।

ನಾನಾರ್ಯುಧ್ ೂೀಗರಕ್ತರರ್ಣಸ್ತರಣಿರ್ಯ್ಯಥ ೈವ ಧ್ಾಾನ್ತಂ ವ್ನಾಶರ್ಯದ್ಶ ೀಷ್ತ ಆಶು ಸ ೈನ್್ಮ್ ॥೧೩.೧೨೬॥
ಭಗವಂರ್ತ, ಅಗರಗರ್ಣ್ಸಾರರ್ಥ ಮಾರ್ತಲ್ಲಯಿಂದ ರ್ತರಲಾಟು ಆ ಇಂದರರರ್ವನುನ ಏರ,
ಕಂಸನ ಸ ೈನ್ವ ನ್ಾಶಮಾಡಿದ ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥ ಕರ್ತುಲ್ ೂೀಡಿಸತ್ಾುನ್ ೂೀ ಉಗರಕಿರರ್ಣ ಬಿೀರ.

ನಿಃಶ ೀಷ್ತ ೂೀ ವಿನಿಹತ ೀ ಸ್ಾಬಲ್ ೀ ಸ್ ಕಂಸ್ಶಾಮಾಮಯಸಪಾಣಿರಭಿಯಾತುಮಿಯೀಷ್ ಕೃಷ್್ಮ್ ।

ತಾವತ್ ತಮೀವ ರ್ಗವನ್ತಮಭಿಪರಯಾತಮುತುತಙ್ೆಮಞ್ಾಶ್ರಸ ಪರದ್ದ್ಶಯ ವಿೀರಮ್ ॥೧೩.೧೨೭॥

ಕೃಷ್್ನಿಂದ ರ್ತನನ ಸ ೈನ್ ನಿಶ ್ೀಷ್ವಾಗಿ ನ್ಾಶವಾದಾಗ,

ಕತು ಗುರಾಣಿ ಹಿಡಿದು ಕೃಷ್್ಗ ಎದುರಾದ ಕಂಸನ್ಾಗ.
ಅಷ್ುರಲ್ ಲೀ ಕಂಸನ ಆವರಸಬಿಟ್ಟುದಾ ಕೃಷ್್ಮಹಾಭಾಗ.

ತಂ ಶ ್ೀನ್ವ ೀಗಮಭಿತಃ ಪರತಿಸ್ಞ್ಾರನ್ತಂ ನಿಶ್ಾದ್ರಮಾಶು ಜಗೃಹ ೀ ರ್ಗವಾನ್ ಪರಸ್ँಹ್ಯ ।

ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ಚ ೈನ್ಮಭಿಮೃಶ್ ಕರ ೀರ್ಣ ವಾಮೀನ ೂೀದ್ಧೃತ್ ದ್ಕ್ಷ್ರ್ಣಕರ ೀರ್ಣ ಜಘಾನ್ ಕ ೀsಸ್್ ॥೧೩.೧೨೮॥

ಕಂಸ ಗಿಡುಗವ ೀಗದಿಂದ ಕೃಷ್್ನ್ ದುರು ಮತ್ ು ಮತ್ ು ಹಾರಬಂದ,

ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕಂಸನ ಆ ವ ೀಗವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಿದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1074

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಹಿಡಿದ,

ಕೂದಲು ಸ ಳ ದು ಬಲಗ ೈಯಿಂದ ಹ ೂಡ ದ.

ಸ್ಞ್ಚಾಲ್ಲತ ೀನ್ ಮಕುಟ ೀನ್ ವಿಕುರ್ಣಡಲ್ ೀನ್ ಕರ್ಣ್ಯದ್ಾಯೀನ್ ವಿಗತಾರ್ರಣ ೂೀರಸಾ ಚ ।

ಸ್ರಸಾತಮೂರ ೀರ್ಣ ಜಘನ ೀನ್ ಸ್ುಶ ್ೀಚ್ರೂಪಃ ಕಂಸ ೂೀ ಬರ್ೂವ ನ್ರಸಂಹಕರಾಗರಸ್ಂಸ್್ಃ ॥೧೩.೧೨೯॥

ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಕೃಷ್್ನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂಧಯಾದ ಕಂಸನ ಸ್ತ,

ಕಿರೀಟ,ಕುಂಡಲ,ಎದ ಯಾಭರರ್ಣ ಎಲಲವೂ ಕಳಚಿದ ಹ ೀರ್ಯಗತ.
ಉಟು ಸ ೂಂಟದ ಬಟ್ ುರ್ಯೂ ಬಿಚಿಚದ ಶ ್ೀಚನಿೀರ್ಯ ಪ್ರಸ್ತ.

ಉತೃಷ್್ ತಂ ಸ್ುರಪತಿಃ ಪರಮೊೀಚಾಮಞ್ಚಾದ್ನ ್ೈರಜ ೀರ್ಯಮತಿವಿೀರ್ಯ್ಯಬಲ್ ೂೀಪಪನ್ನಮ್।

ಅಬ ೂಞೀದ್ೂವ ೀಶವರಗುಪತಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತರ್ೂಯಮೌ ನಿಪಾತ್ ಸ್ ದ್ದ್ೌ ಪದ್ಯೀಃ ಪರಹಾರಮ್ ॥೧೩.೧೩೦॥

ಕಂಸನ ನಿಗರಹಿಸದ-ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಡ ರ್ಯ ಅನಂರ್ತ ಶಕಿುರ್ಯ ಕೃಷ್್ಪ್ರಮಾರ್ತಮ,,

ಹಣಾ್ದ-ಅನ್ರಗ ಅಜ ೀರ್ಯ ಅತಬಲದ ಬರಹಮ ರುದರ ವರರಕ್ಷ್ಮರ್ತ ದುರಾರ್ತಮ.
ಆಸನದಿಂದ ಕಂಸನ ಸ ಳ ದ, ನ್ ಲಕ ೆ ಕ ಡವ ಕಾಲ್ಲಂದ ಒದಾ.

ದ್ ೀಹ ೀ ತು ಯೀsರ್ವದ್ಮುಷ್್ ರಮೀಶಬನ್ುಧವಾಯರ್ಯುಃ ಸ್ ಕೃಷ್್ತನ್ುಮಾಶರರ್ಯದ್ನ್್ಪಾಪಮ್ ।

ದ್ ೈತ್ಂ ಚಕಷ್ಯ ಹರಿರತರ ಶರಿೀರಸ್ಂಸ್್ಂ ಪಶ್ತುು ಕಞ್ಞಜಮುಖ ೀಷ್ು ಸ್ುರ ೀಷ್ಾನ್ನ್ತಃ ॥೧೩.೧೩೧॥

ಕಂಸನ್ ೂಳಗಿದಾ ಭಗವರ್ತಬಂಧುವಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,

ಸ ೀರಕ ೂಂಡ ರ್ತನನ ಆಶರರ್ಯತ್ಾರ್ಣನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.
ಕಂಸನಲ್ಲಲದಾ ದ ೈರ್ತ್ನ ಸ ಳ ದ ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್.

ದ್ ಾೀಷಾತ್ ಸ್ ಸ್ವಯಜಗದ್ ೀಕಗುರ ೂೀಃ ಸ್ಾಕ್ತೀಯೈಃ ಪೂವಯಪರಮಾಪಿತಜನ ೈಃ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ।

ಧ್ಾತಾರಯದಿಭಿಃ ಪರತಿ ರ್ಯಯೌ ಕುಮತಿಸ್ತಮೊೀsನ್ಧಮನ ್ೀsಪಿ ಚ ೈವಮುಪಯಾನಿತ ಹರಾವರ್ಕಾತಃ
॥೧೩.೧೩೨॥

ಕ ಟುಬುದಿಾರ್ಯುಳಳ ದುರುಳನ್ಾದ ಆ ಕಂಸ,

ಮಾಡಿದಾಕ ೆ ಜಗದಗುರು ಭಗವಂರ್ತನ ದ ಾೀಷ್,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1075

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಮೊದಲ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಹರ್ತರಾಗಿ ಸ ೀರಕ ೂಂಡ ಆಭಗವದ ಾೀಷಗಳ ತ್ಾರ್ಣ,

ಸಾಕಿೀರ್ಯರ ೂಡಗೂಡಿ ಕಂಸ ಕ ೈಗ ೂಂಡ ಕ ೂನ್ ಯಿರದ ಕರ್ತುಲಕೂಪ್ದ ಪ್ರ್ಯರ್ಣ.

ನಿತಾ್ತಿದ್ುಃಖಮನಿವೃತಿತ ಸ್ುಖವ್ಪ ೀತಮನ್ಧಂ ತಮೊೀ ನಿರ್ಯತಮೀತಿ ಹರಾವರ್ಕತಃ ।

ರ್ಕ ೂತೀsಪಿ ಕಞ್ಞಜಗಿರಿೀಶಮುಖ ೀಷ್ು ಸ್ವಯಧಮಾಮಯರ್ಣ್ಯವೀsಪಿ ನಿಖಿಲ್ಾಗಮನಿರ್ಣ್ಯಯೀನ್ ॥೧೩.೧೩೩॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ದ ಾೀಷಯಾಗಿ ಆಗದ ೀ ಅವನ ಭಕು,

ಪ್ುರ್ಣ್ಕಾರ್ಯಥಗಳಿಂದ ಆಗಿದಾರೂ ಬರಹಮರುದರರ ಭಕು,
ಅಂರ್ ಜನರಗ ಕ ೂಡುರ್ತುವ ಸಮಸು ವ ೀದಗಳು -ನಿರ್ಣಥರ್ಯ,
ಅವರಗ ಅಂರ್ತ್ವರದ ದುಃಖವುಳಳ ಅಂಧಂರ್ತಮಸ ುೀ ಸಂದಾರ್ಯ.

ಯೀ ವ ೀತಿತ ನಿಶ್ಾತಮತಿಹಯರಿಮಬಞಜ ೀಶಪೂವಾಯಖಿಲಸ್್ ಜಗತಃ ಸ್ಕಲ್ ೀsಪಿ ಕಾಲ್ ೀ ।

ಸ್ೃಷುಸ್್ತಿಪರಳರ್ಯಮೊೀಕ್ಷದ್ಮಾತಮತನ್ಾಂ ಲಕ್ಾಮಯ ಅಪಿೀಶಮತಿರ್ಕ್ತತರ್ಯುತಃ ಸ್ ಮುಚ ್ೀತ್ ॥೧೩.೧೩೪॥

ಯಾವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಬರಹಮರುದಾರದಿ ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆಲ್ಾಲ ಆಶರರ್ಯ,

ಸವಥದಾ ಸೃಷು ಸ್ತ ಪ್ರಳರ್ಯ ಮೊೀಕ್ಷ ಇವನಿಂದಲ್ ೀ ಸಂದಾರ್ಯ.
ಸವಥಶಕು,ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ಈಶನ್ಾದ ಸಾರ್ತಂರ್ತರ ಅದಿಾತೀರ್ಯ ಶಕಿು,
ಹಾಗ ನಿಶಚರ್ಯವಾಗಿ ತಳಿದವನಿಗ ಆಗುರ್ತುದವನಲ್ಲಲ ಭಕಿು.
ಅಂಥಾ ಅರವನ ಭಕಿುರ್ಯ ಸಾಧಕ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಮುಕಿು.

ತಸಾಮದ್ನ್ನ್ತಗುರ್ಣಪೂರ್ಣ್ಯಮಮುಂ ರಮೀಶಂ ನಿಶ್ಾತ್ ದ್ ೂೀಷ್ರಹಿತಂ ಪರಯೈವ ರ್ಕಾಾ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ದ್ ೈವತಗಣಾಂಶಾ ರ್ಯಥಾ ಕರಮೀರ್ಣ ರ್ಕಾತ ಹರ ೀರಿತಿ ಸ್ದ್ ೈವ ರ್ಜ ೀತ ಧಿೀರಃ ॥೧೩.೧೩೫॥

ಬುದಿಾವಂರ್ತನ್ಾದವನು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಿೀ ನಿರ್ತ್ಸರ್ತ್ ಕಾರರ್ಣ,

ರಮಾಪ್ತ ಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಅನಂರ್ತಗುರ್ಣದ ನ್ಾಶವರದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.
ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದ ಂದೂ ದ ೂೀಷ್ರಹಿರ್ತ,
ತ್ಾರರ್ತಮ್ ರೀತಯಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಕೂಡಾ ಹರಯಾಶ್ರರ್ತ.
ಹಿೀಗ ತಳಿದು ಮಾಡುವ ಭಕಿುಯೀ ಎಂದ ಂದೂ ಶಾಸರಸಮಮರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1076

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ನಿಹತ್ ಕಂಸ್ಮೊೀಜಸಾ ವಿಧ್ಾತೃಶಮುೂಪೂವಯಕ ೈಃ ।

ಸ್ುತತಃ ಪರಸ್ೂನ್ವಷಯಭಿಮುಮಯಮೊೀದ್ ಕ ೀಶವೀsಧಿಕಮ್ ॥೧೩.೧೩೬॥

ಹಿೀಗ ಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಶಕಿುಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕಂಸಸಂಹಾರ,

ಬರಹಮರುದಾರದಿಗಳಿಂದ ಕೃಷ್್ಗ ಹೂಮಳ ರ್ಯ ಧ್ಾರ.
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು ಕೃಷ್್ಗ ಹಷ್ಥ ಅಪಾರ.

ಸ್ದ್ ೈವ ಮೊೀದ್ರೂಪಿಣ ೂೀ ಮುದ್ ೂೀಕ್ತತರಸ್್ ಲ್ೌಕ್ತಕ್ತೀ ।

ರ್ಯಥ ೂೀದ್ಯೀ ರವ ೀರ್ಯವ ೀತ್ ಸ್ದ್ ೂೀದಿತಸ್್ ಲ್ ೂೀಕತಃ ॥೧೩.೧೩೭॥

ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದವಗ ಎಂಥಾ ಸಂತ್ ೂೀಷ್,

ಹಾಗ ಹ ೀಳಿರುವುದು ಕ ೀವಲ ಲ್ೌಕಿಕವ ಂಬ ವಶ ೀಷ್.
ಸದಾ ಉದಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವವನು ಅವನು ಭಾಸೆರ,
ಲ್ ೂೀಕದೃಷುಯಿಂದ ಉದಯಾಸು ಹ ೀಳ ೂೀ ವಾ್ಪಾರ.

ಅನ್ನ್ತಚಿತುುಖಾರ್ಣ್ಯವಃ ಸ್ದ್ ೂೀದಿತ ೈಕರೂಪಕಃ ।

ಸ್ಮಸ್ತದ್ ೂೀಷ್ವಜಞಯತ ೂೀ ಹರಿಗುೆಯಣಾತಮಕಃ ಸ್ದ್ಾ ॥೧೩.೧೩೮॥

ಆ ಭಗವಂರ್ತ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಿರದ ಜ್ಞಾನ ಆನಂದಗಳ ಕಡಲು,

ಅವನು ಏಕರೀತರ್ಯ ದ ೂೀಷ್ರಹಿರ್ತ ಗುರ್ಣರ್ತುಂಬಿದ ಮಡಿಲು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಕಂಸ್ವಧ್ ೂೀ ನಾಮ ತರಯೀದ್ಶ ್ೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರಂದ,ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ವಾದ,

ಕಂಸವಧ್ ಹ ಸರನ ಹದಿಮೂರನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,ಕಂಸಾರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ಗಪ್ಥಸದ ಧನ್ತ್ಾ ಭಾವ.

॥ಶ್ರ ೀಕೃಷ್ಣಾ ರ್ಪಣಮಸ್ತು ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1077

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹದಿನಾಕು
[ಉದ್ಧವಪರತಿಯಾನ್ಮ್]

॥ ಓಂ ॥
ಕೃಷ ೂ್ೀ ವಿಮೊೀಚ್ ಪಿತರಾವಭಿವನ್ಾಯ ಸ್ವಯವನ ೂಾಯೀsಪಿ ರಾಮಸ್ಹಿತಃ ಪರತಿಪಾಲನಾರ್ಯ ।
ಧಮಮಯಸ್್ ರಾಜ್ಪದ್ವಿೀಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಚ ೂೀಗರಸ ೀನ ೀ ದಿಾಜತಾಮುಪಗಮ್ ಮುಮೊೀಚ ನ್ನ್ಾಮ್
॥೧೪.೦೧॥

ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳಿಗ ಕೃಷ್್ ನಿೀಡಿದ ಕಂಸ ಬಂಧನದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ,

ಸವಥವಂದ್ನ್ಾದರೂ ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಹ ರ್ತುವರಗ ನಮಸೆರಸದ ನಡ .
ಧಮಥಪಾಲನ್ ಗ ರಾಜ್ಪ್ದವರ್ಯ ಉಗರಸ ೀನನಲ್ಲಲ ಇಟು,
ಉಪ್ನರ್ಯನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ಕೃಷ್್ ನಂದನನುನ ಬಿೀಳ ೂೆಟು.

ನ್ನ ೂಾೀsಪಿ ಸಾನ್ತವವಚನ ೈರನ್ುನಿೀರ್ಯ ಮುಕತಃ ಕೃಷ ್ೀನ್ ತಚಾರರ್ಣಪಙ್ಾಜಮಾತಮಸ್ಂಸ್್ಮ್ ।

ಕೃತಾಾ ಜಗಾಮ ಸ್ಹ ಗ ೂೀಪಗಣ ೀನ್ ಕೃಚಾಛರದ್ ದ್ಾಧಯರ್ಯನ್ ಜನಾದ್ಾಯನ್ಮುವಾಸ್ ವನ ೀ ಸ್ಭಾರ್ಯ್ಯಃ
॥೧೪.೦೨॥

ನಂದನನುನ ಕಳಿಸುತ್ಾು ಕೃಷ್್ ಮಾಡಿದ ಸಮಾಧ್ಾನ,

ಕೃಷ್್ಪಾದಗಳ ನಂದ ಧರಸದುಾ ರ್ತನನ ಹೃದರ್ಯಸಾ್ನ.
ಬಹಳ ಪ್ರಯಾಸದಿಂದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಒಡಗೂಡಿ,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಸಮರಣ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಕಾಡಲ್ಲಲ ಪ್ತನ ಜ ೂತ್ ಗೂಡಿ.

ಕೃಷ ೂ್ೀsಪ್ವನಿತಪುರವಾಸನ್ಮೀತ್ ವಿಪರಂ ಸಾನಿಾೀಪನಿಂ ಸ್ಹ ಬಲ್ ೀನ್ ತತ ೂೀsದ್ಧಯಗಿೀಷ್ು ।

ವ ೀದ್ಾನ್ ಸ್ಕೃನಿನಗಾದಿತಾನ್ ನಿಖಿಲ್ಾಶಾ ವಿದ್ಾ್ಃ ಸ್ಮೂಪರ್ಣ್ಯಸ್ಂವಿದ್ಪಿ ದ್ ೈವತಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಯ ॥೧೪.೦೩॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಲರಾಮ ಇಬಬರು ಆವಂತ ಪ್ಟುರ್ಣವ ಸ ೀರ,

ಅಲ್ಲಲದಾ ಸಾಂದಿೀಪ್ನಿೀ ಶ್ಷ್್ರ್ತಾ ಪ್ಡ ದರು ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ ಕ ೂೀರ.
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞ ಸುಮಮನ್ ಎಲಲ ವದ ್ ಕ ೀಳಿದ ಒಂದು ಬಾರ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1078

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿ ಕೃಷ್್ ತ್ ೂೀರದ ಕಲ್ಲಕ ರ್ಯ ದಾರ.

ಧಮೊೇಯ ಹಿ ಸ್ವಯವಿದ್ುಷಾಮಪಿ ದ್ ೈವತಾನಾಂ ಪಾರಪ ತೀ ನ್ರ ೀಷ್ು ಜನ್ನ ೀ ನ್ರವತ್ ಪರವೃತಿತಃ ।

ಜ್ಞಾನಾದಿಗೂಹನ್ಮುತಾದ್ಧಯರ್ಯನಾದಿರತರ ತಜಾಞಾಪನಾತ್ಯಮವಸ್ದ್ ರ್ಗವಾನ್ ಗುರೌ ಚ ॥೧೪.೦೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮನುಷ್್ರಾಗಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವತ್ಾರ,

ಮನುಷ್್ರಂತ್ ನಡ ,ಜ್ಞಾನ ಮುಚ ೂೆಳ ೂಳೀ ವಾ್ಪಾರ.
ಅಧ್ರ್ಯನ ಮೊದಲ್ಾದ ಅನ್ ೀಕ ಧಮಥಪಾಲನ್ ,
ದ ೀವತ್ಾಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕ ೆ ಕೃಷ್್ ತ್ ೂೀರದ ಗುರುಕುಲವಾಸವನ್ ನ.

ಗುವಯತ್ಯಮೀಷ್ ಮೃತಪುತರಮದ್ಾತ್ ಪುನ್ಶಾ ರಾಮೀಣಾ ಸಾದ್ಧಯಮಗಮನ್ಮಧುರಾಂ ರಮೀಶಃ ।

ಪೌರ ೈಃ ಸ್ಜಾನ್ಪದ್ಬನ್ುಧಜನ ೈರಜಸ್ರಮರ್್ಚಿಾಯತ ೂೀ ನ್್ವಸ್ದಿಷ್ುಕೃದ್ಾತಮಪಿತ ೂರೀಃ ॥೧೪.೦೫॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗುರುಗಳಿಗ ಕ ೂಟು ಗುರುದಕ್ಷ್ಮಣ ,

ಹಿಂತರುಗಿಸ ಕ ೂಟು ಸರ್ತು ಅವರ ಮಗನನ್ ನ.
ಅರ್ಣ್ ರಾಮನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕೃಷ್್ ಮಧುರ ಗ ತ್ ರಳಿದ,
ರ್ತನನ ಜನ ಮರ್ತುು ನ್ಾಗರೀಕರಂದ ಸದಾ ಪ್ೂಜ ಗ ಒಳಗಾದ.
ಹ ರ್ತುವರ ಇಷ್ು ಪ್ೂರ ೈಸುತ್ಾು ಅವರ ೂಡನ್ ವಾಸ ಮಾಡಿದ.

ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ತ ೀ ಪತಿಮವಾಪ್ ಹರಿಂ ಪುರಾsಭಿತಪಾತ ಹಿ ಭ ೂೀಜಪತಿನಾ ಮುಮುದ್ುನಿನಯತಾನ್ತಮ್ ।

ಕ್ತಂ ವಾಚ್ಮತರ ಸ್ುತಮಾಪ್ ಹರಿಂ ಸ್ಾಪಿತ ೂರೀರ್ಯ್ಯತಾರಖಿಲಸ್್ ಸ್ುಜನ್ಸ್್ ಬರ್ೂವ ಮೊೀದ್ಃ
॥೧೪.೦೬॥

ಕಂಸನಿಂದ ಸಂಕಟಕ ೆ ಒಳಗಾಗಿದಾ ಯಾದವರ ಲಲ,

ಕೃಷ್್ನಹ ೂಂದಿ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರ ಲಲ.
ಮಗನ್ಾಗವನ ಪ್ಡ ದವರು ಹಷಥಸದರಂತ್ ಹೀಳಬ ೀಕಿಲಲ.

ಕೃಷಾ್ಶರಯೀ ವಸ್ತಿ ರ್ಯತರ ಜನ ೂೀsಪಿ ತತರ ವೃದಿಧರ್ಯವ ೀತ್ ಕ್ತಮು ರಮಾಧಿಪತ ೀನಿನಯವಾಸ ೀ ।
ವೃನಾಾವನ್ಂ ರ್ಯದ್ಧಿವಾಸ್ತ ಆಸ್ ಸ್ಧರಯಙ್ ಮಾಹ ೀನ್ಾರಸ್ದ್ಮಸ್ದ್ೃಶಂ ಕ್ತಮು ತತರ ಪುಯಾ್ಯಃ ॥೧೪.೦೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1079

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಕೃಷ್್ನ್ಾಶರರ್ಯ ಪ್ಡ ದ ಭಕುನ್ ಲ್ಲಲ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ ವಾಸ,

ಅದಾಗುರ್ತುದ ಖಚಿರ್ತವಾಗಿ ಸವಥ ಸಂಪ್ರ್ತುುಗಳ ಆವಾಸ.
ಇನುನ ಸಾರ್ಯಂ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ತ್ಾನು ವಾಸ ಮಾಡುವ ಜಾಗ,
ಕೃಷ್್ನಿರುವಕ ಯಿಂದ ವೃಂದಾವನ ಅಮರಾವತ ಆಯಿತ್ಾಗ.
ಹಾಗ ೀ ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣದಲೂಲ ಸವಥ ಸಂಪ್ತುನ ವ ೈಭ ೂೀಗ.

ಯೀನಾಧಿವಾಸ್ಮೃಷ್ಭ ೂೀ ಜಗತಾಂ ವಿಧತ ತೀ ವಿಷ್ು್ಸ್ತತ ೂೀ ಹಿ ವರತಾ ಸ್ದ್ನ ೀsಪಿ ಧ್ಾತುಃ ।

ತಸಾಮತ್ ಪರಭ ೂೀನಿನಯವಸ್ನಾನ್ಮಧುರಾ ಪುರಿೀ ಸಾ ಶಶಾತ್ ಸ್ಮೃದ್ಧಜನ್ಸ್ಙ್ುಾಲ್ಲತಾ ಬರ್ೂವ ॥೧೪.೦೮॥

ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ಾದ ವಷ್ು್ವನ ವಾಸದಿಂದ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಉರ್ತುಮತ್ ,

ಅಂರ್ತಹಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವಾಸದಿಂದ ಮಧುರಾಪ್ುರಗ ಸಾತಾಕರ ಸಂಪ್ನನತ್ .

ರಕ್ಷತ್ಜ ೀ ತಿರಜಗತಾಂ ಪರಿರಕ್ಷಕ ೀsಸಮನ್ ಸ್ವಾಯನ್ ರ್ಯದ್ೂನ್ ಮಗಧರಾಜಸ್ುತ ೀ ಸ್ಾರ್ತುತಯಃ ।

ಕೃಷಾ್ನ್ೃತಿಂ ಪಿತುರವಾಪ್ ಸ್ಮಿೀಪಮಸತಪಾರಸತೀ ಶಶಂಸ್ತುರತಿೀವ ಚ ದ್ುಃಖಿತ ೀsಸ ೈ ॥೧೪.೦೯॥

ಎಂದೂ ಹುಟ್ಟುರದ ಜಗದರಕ್ಷಕ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ,

ಎಲ್ಾಲ ರ್ಯದುಗಳನೂನ ಮಾಡುತುರಲು ರಕ್ಷರ್ಣ.
ಮಗಧರಾಜ ಜರಾಸಂಧನ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳಿಬಬರು,
ಆಸು ಪಾರಸುೀ ಗಂಡ ಕಂಸ ಸರ್ತುಸುದಿಾ ರ್ತಂದ ಗ ಹೀಳಿದರು.

ಶುರತ ಾೈವ ತನ್ಮಗಧರಾಜ ಉರುಪರರೂಢಬಾಹ ೂಾೀಬಯಲ್ ೀನ್ ನ್ಜತ ೂೀ ರ್ಯುಧಿ ಸ್ವಯಲ್ ೂೀಕ ೈಃ ।
ಬರಹ ೇಶಚರ್ಣಡಮುನಿದ್ತತವರ ೈರಜ ೀಯೀ ಮೃತೂ್ಜಿತಶಾ ವಿಜಯೀ ಜಗತಶುಾಕ ೂೀಪ ॥೧೪.೧೦॥

ಮಗಧರಾಜ ಜರಾಸಂಧನದು ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬಲ್ಲರ್ತ ತ್ ೂೀಳಬಲ,

ಬರಹಮ ರುದರ ಚಂಡಕೌಶ್ಕ ದುವಾಥಸರುಗಳ ವರ ಬಲ.
ಸಾವನ್ ನೀ ಮಟ್ಟುನಿಂರ್ತ ಜಗದಾಶ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ಜರಾಸಂಧ,
ರ್ತನನ ಹ ರ್ಣು್ ಮಕೆಳು ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ಕ ೀಳಿ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ.

ಕ್ಷುಬ ೂಧೀsತಿಕ ೂೀಪವಶತಃ ಸ್ಾಗದ್ಾಮಮೊೀಘಾಂ ದ್ತಾತಂ ಶ್ವ ೀನ್ ಜಗೃಹ ೀ ಶ್ವರ್ಕತವನ್ಾಯಃ ।

ಶ ೈವಾಗಮಾಖಿಲವಿದ್ತರ ಚ ಸ್ುಸ್ರ ೂೀsಸೌ ಚಿಕ್ ೀಪ ಯೀಜನ್ಶತಂ ಸ್ ತು ತಾಂ ಪರಸ ೈ ॥೧೪.೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1080

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಶ ೈವಾಗಮಗಳಲ್ಲಲ ಸವಥಜ್ಞ ಮರ್ತುು ನಿಷ್ ಠಯಿದಾವ ಜರಾಸಂಧ,

ಸಟ್ಟುನಿಂದ ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಶ್ವಕ ೂಟು ಗದ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದ.
ಮಗಧದಿಂದ ನೂರುಯೀಜನಕ ೆ ಕೃಷ್್ನ್ ಂದು ಗದ ಎಸ ದ.

ಅವಾಯಕ್ ಪಪಾತ ಚ ಗದ್ಾ ಮಧುರಾಪರದ್ ೀಶಾತ್ ಸಾ ಯೀಜನ ೀನ್ ರ್ಯದಿಮಂ ಪರಜಗಾದ್ ಪೃಷ್ುಃ ।
ಏಕ ೂೀತತರಾಮಪಿ ಶತಾಚಛತಯೀಜನ ೀತಿ ದ್ ೀವಷಯರತರ ಮಧುರಾಂ ರ್ಗವತಿಾಯಾತ ್ೀಯ ॥೧೪.೧೨॥

ಜರಾಸಂಧ ಕೃಷ್್ಗ ಎಸ ದ ಆ ಗದ , ಬಿದಾದುಾ ಒಂದು ಯೀಜನ ಹಿಂದ .

ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಕ ೀಳಲಾಟು ದ ೀವಋಷ ನ್ಾರದರು,
ಭಗವತುೀತಗಾಗಿ ನೂರ ೂಂದಿದಾರೂ ನೂರ ಂದು ಹ ೀಳಿದಾರು.

ಶಕತಸ್್ ಚಾಪಿ ಹಿ ಗದ್ಾಪರವಿಘಾತನ ೀ ತು ಶುಶ್ರಷ್ರ್ಣಂ ಮದ್ುಚಿತಂ ತಿಾತಿ ಚಿನ್ತಯಾನ್ಃ ।

ವಿಷ ೂ್ೀಮುಮಯನಿಃ ಸ್ ನಿಜಗಾದ್ ಹ ಯೀಜನ ೂೀನ್ಂ ಮಾಗೆಯಂ ಪುರ ೂೀ ರ್ಗವತ ೂೀ ಮಗಧ್ ೀಶಪೃಷ್ುಃ
॥೧೪.೧೩ ॥

ಗದ ಎದುರಸಲು ಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿದಾ ಸದಾ ಶಕು,

ನ್ಾರದರ ಯೀಚನ್ ಭಗವತ್ ುೀವ ಗಿದು ಸೂಕು.
ನುಡಿದರು ಮಧುರ ಒಂದು ಯೀಜನ್ ಕಡಿಮರ್ಯಂರ್ತ.

ಕ್ಷ್ಪಾತ ತು ಸಾ ರ್ಗವತ ೂೀsರ್ ಗದ್ಾ ಜರಾಖಾ್ಂ ತತುನಿಧನಿೀಮಸ್ುಭಿರಾಶು ವಿಯೀಜ್ ಪಾಪಾಮ್ ।

ಮತಾಾಯಶ್ನಿೀಂ ರ್ಗವತಃ ಪುನ್ರಾಜ್ಞಯೈವ ಯಾತಾ ಗಿರಿೀಶಸ್ದ್ನ್ಂ ಮಗಧಂ ವಿಸ್ೃಜ್ ॥೧೪.೧೪ ॥

ಕೃಷ್್ಗ ಂದು ಜರಾಸಂಧ ಎಸ ದ ಆ ಗದ ,

ಜರ ಗ ಕ ೂಟ್ಟುರ್ತುು ಪಾರಣಾಂತಕವಾದ ಒದ .
ಜರ ಜರಾಸಂಧನ ದ ೀಹ ಜ ೂೀಡಿಸದ ಅವನ ಅಮಮ,
ಭಗವದಾಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಗದ ಜರ ಮುಗಿಸ ಕ ೈಲ್ಾಸ ಸ ೀರದ ಮಮಥ.

ರಾಜಾ ಸ್ಾಮಾತೃತ ಉತ ೂೀ ಗದ್ಯಾ ಚ ಹಿೀನ್ಃ ಕ ೂರೀಧ್ಾತ್ ಸ್ಮಸ್ತನ್ೃಪತಿೀನ್ಭಿಸ್ನಿನಪಾತ್ ।

ಅಕ್ ೂೀಹಿಣಿೀತರಯಧಿಕವಿಂಶರ್ಯುತ ೂೀsತಿವ ೀಲದ್ಪ್ಪೀಯದ್ಧತಃ ಸ್ಪದಿ ಕೃಷ್್ಪುರಿೀಂ ಜಗಾಮ ॥೧೪.೧೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1081

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಹಿೀಗ ಜರಾಸಂಧ ಗದ ಮರ್ತುು ತ್ಾಯಿರ್ಯನುನ ಕಳಕ ೂಂಡ ಬಗ ,

ಎಲಲ ರಾಜರ ಕಲ್ ಹಾಕಿದ ಹ ೂಂದಿ ಕೃಷ್್ನಮೀಲ್ ತೀರದ ಹಗ .
ಇಪ್ಾರ್ತೂಮರು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಸ ೈನ್ದ ೂಂದಿಗ ಹ ೂರಟ ಮಧುರ ಕಡ ಗ .

ಸ್ವಾಯಂ ಪುರಿೀಂ ಪರತಿನಿರುದ್ಧಯ ದಿದ್ ೀಶ ವಿನ್ಾವಿನಾಾನ್ುಜೌ ರ್ಗವತಃ ಕುಮತಿಃ ಸ್ ದ್ೂತೌ ।

ತಾವೂಚತುರ್ಯಗವತ ೀsಸ್್ ವಚ ೂೀsತಿದ್ಪಪಯಪೂರ್ಣ್ಯಂ ತಥಾ ರ್ಗವತ ೂೀsಪ್ಪಹಾಸ್ರ್ಯುಕತಮ್
॥೧೪.೧೬॥

ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಎಲ್ ಲಡ ಯಿಂದ ಮುತುಗ ಹಾಕಿದ ಜರಾಸಂಧ,

ರ್ತನನ ದೂರ್ತರನ್ಾನಗಿ ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲಗ ಕಳಿಸದುಾ ವಂದ ಮರ್ತುು ಅನುವಂದ.
ಅವರಾಡಿದ ಮಾರ್ತು ರ್ತುಂಬಿಕ ೂಂಡಿರ್ತುು ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮರ್ತುು ದಪ್ಥದಿಂದ.

ಲ್ ೂೀಕ ೀ(s)ಪರತಿೀತಬಲಪೌರುಷ್ಸಾರರೂಪಸ್ತವಂ ಹ ್ೀಕ ಏಷ್್ರ್ವತ ೂೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಸಾರಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ುತ ೀ ನ್ತು ಮಯಾ ಪರತಿಪಾದಿತ ೀ ಹಿ ಕಂಸ್ಸ್್ ವಿೀರ್ಯ್ಯರಹಿತ ೀನ್ ಹತಸ್ತವಯಾ ಸ್ಃ ॥೧೪.೧೭॥

ಸ ೂೀsಹಂ ಹಿ ದ್ುಬಯಲತಮೊೀ ಬಲ್ಲನಾಂ ವರಿಷ್ಾಂ ಕೃತ ಾೈವ ದ್ೃಷುವಿಷ್ರ್ಯಂ ವಿಗತಪರತಾಪಃ ।

ಯಾಸ ್ೀ ತಪ್ೀವನ್ಮಥ ೂೀ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ುತಾಭಾ್ಂ ಕ್ಷ್ಪರಂ ಮಮಾದ್್ ವಿಷ್ಯೀ ರ್ವ ಚಕ್ಷುಷ ೂೀsತಃ
॥೧೪.೧೮॥

ನ್ಾನು ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಟು ಕಂಸ ಏನೂ ಕ ೈಲ್ಾಗದವನು,

ಅರರ್ಯದಾದ -ನಿೀನು ಪ್ರಾಕರಮಿ ಬಲವೀರ್ಯಥ ಉಳಳವನು.
ನಿನಿನಂದಾಗಿದ ಕಂಸನ ಸಂಹಾರ, ನ್ಾನು ದುಬಥಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ನಿಸಾುರ.
ನಿನನನ್ ೂನಮಮ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಿದ ಕಂಸವ ೈರ,
ಹಿಡಿವ ನಂರ್ತರ ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗ ಕಾಡದಾರ.
ಮಾರ್ತವನದು ಬಾರಸರ್ತುು ದಪ್ಥ ವ್ಂಗದ ನಗಾರ.

ಸಾಕ್ ೀಪಮಿೀರಿತಮಿದ್ಂ ಬಲದ್ಪಪಯಪೂರ್ಣ್ಯಮಾತಾಮಪಹಾಸ್ಸ್ಹಿತಂ ರ್ಗವಾನ್ ನಿಶಮ್ ।

ಸ್ತ್ಂ ತದಿತು್ರು ವಚ ೂೀsತ್ಯವದ್ರ್ು್ದಿೀರ್ಯ್ಯ ಮನ್ಾಂ ಪರಹಸ್್ ನಿರಗಾತ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ಬಲ್ ೀನ್॥೧೪.೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1082

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಜರಾಸಂಧನ ಮಾತ್ಾಗಿರ್ತುು ಆಕ್ಷ ೀಪ್ಗಭಿಥರ್ತ,

ಬಲ ದಪ್ಥಪ್ೂರ್ಣಥವ ಂದರರ್ತ ಭಗವಂರ್ತ.
ಕೃಷ್್ ಹೌದ ಂದುಕ ೂಳುಳತ್ಾು ಶುರುಮಾಡಿದ ಆಟ,
ನಗುತ್ಾು ಬಲರಾಮನ ಕೂಡಿ ರ್ಯುದಾಕ ಹ ೂರಟ.

ದ್ಾಾರ ೀಷ್ು ಸಾತ್ಕ್ತಪುರಸ್ುರಮಾತಮಸ ೈನ್್ಂ ತಿರಷ್ಾರ್ು್ದಿೀರ್ಯ್ಯ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ಾರ್ಯಮುತತರ ೀರ್ಣ ।

ರಾಮದಿಾತಿೀರ್ಯ ಉದ್ಗಾನ್ಮಗಧ್ಾಧಿರಾಜಂ ಯೀದ್ುಧಂ ನ್ೃಪ ೀನ್ಾರಕಟಕ ೀನ್ ರ್ಯುತಂ ಪರ ೀಶಃ ॥೧೪.೨೦॥

ಮೂರು ದಿಕುೆಗಳಿಗ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದ ಸ ೈನ್ದ ಮುಂದಾಳು,

ಉರ್ತುರದಿಂದ ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಹ ೂರಟ ಕೃಷ್್ ಜರಾಸಂಧನ್ ದುರಸಲು.
ಜರಾಸಂಧನ ಸ ೈನ್ದ ೂಂದಿಗಿದಾರು ದ ೀಶದ ದ ೂಡಡ ದ ೂಡಡ ರಾಜರುಗಳು.

ತಸ ್ೀಚಛಯೈವ ಪೃರ್ಥವಿೀಮವತ ೀರುರಾಶು ತಸಾ್sರ್ಯುಧ್ಾನಿ ಸ್ಬಲಸ್್ ಸ್ುಭಾಸ್ಾರಾಣಿ ।

ಶಾಙ್ಕ್ೆಯಸಚಕರದ್ರತೂರ್ಣಗದ್ಾಃ ಸ್ಾಕ್ತೀಯಾ ಜಗಾರಹ ದ್ಾರುಕಗೃಹಿೀತರಥ ೀ ಸ್ತಃ ಸ್ಃ ॥೧೪.೨೧॥

ಬಲರಾಮನಿಂದ ೂಡಗೂಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಇಚಾೆನುಸಾರ,

ಅವರಬಬರಗೂ ಆರ್ಯುಧಗಳು ಇಳಿದುಬಂದ ವಾ್ಪಾರ.
ಇಳಿದುಬಂದ ದಾರುಕನ ಸಾರರ್್ದ ರರ್ದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕುಳಿರ್ತ,
ಬಿಲುಲ,ಖಡಗ,ಚಕರ,ಶಂಖ,ಬರ್ತುಳಿಕ ,ಗದ ಗಳ ಸಾೀಕರಸದ ಭಗವಂರ್ತ.

ಆರುಹ್ ರ್ೂಮರ್ಯರರ್ಂ ಪರತಿ ರ್ಯುಕತಮಶ ಾೈವ ೀಯದ್ಾತಮಕ ೈದ್ಧಯನ್ುರಧಿಜ್ಮರ್ ಪರಗೃಹ್ ।

ಶಾಙ್ೆಯಂ ಶರಾಂಶಾ ನಿಶ್ತಾನ್ ಮಗಧ್ಾಧಿರಾಜಮುಗರಂ ನ್ೃಪ ೀನ್ಾರಸ್ಹಿತಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಜವ ೀನ್॥೧೪.೨೨॥

ವ ೀದಾರ್ತಮಕವಾದ ಕುದುರ ಗಳ ಕಟ್ಟುದ ಭೂಮಿಮರ್ಯ ಆದಂರ್ ರರ್,

ಹ ದ ಯೀರಸದ ಬಿಲ್ ೂಲಂದಿಗ ಚೂಪಾದ ಬಾರ್ಣಗಳ ಹಿಡಿದ ನ್ಾರ್.
ಬ ೀರ ರಾಜರುಗಳಿಂದ ೂಡಗೂಡಿದ ಜರಾಸಂಧನ ಮೀಲ್ ೀರ ಹ ೂೀದನ್ಾರ್ತ.
(ಕೃಷ್್ ಜರಾಸಂಧರ ಸಂಗಾರಮದ ಅಧ್ಾ್ರ್ತಮ ನ್ ೂೀಟ,
ಭೂಮರ್ಯರರ್-ಭೂಸಂಪ್ಕಥದ ದ ೀಹವ ಂಬ ಪಾಠ.
ಆ ರರ್ವ ಎಳ ದ ೂರ್ಯು್ವ ಕುದುರ ಗಳ ಂದರ ವ ೀದಗಳ ತ್ಾರರ್ಣ,
ರರ್ ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ರರ್ಥಯಂದರ ಅವನ್ ೀ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ. )

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1083

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ರಾಮಃ ಪರಗೃಹ್ ಮುಸ್ಲಂ ಸ್ ಹಲಂ ಚ ಯಾನ್ಮಾಸಾ್ರ್ಯ ಸಾರ್ಯಕಶರಾನ್ಸ್ತೂರ್ಣರ್ಯುಕತಃ ।

ಸ ೈನ್್ಂ ಜರಾಸ್ುತಸ್ುರಕ್ಷ್ತಮರ್್ಧ್ಾವದ್ಧಷಾಯನ್ನದ್ನ್ುನರುಬಲ್ ೂೀsರಿಬಲ್ ೈರಧೃಷ್್ಃ ॥ ೧೪.೨೩ ॥

ಬಲರಾಮ ರ್ತನ್ಾನರ್ಯುಧಗಳಾದ ಹಲ ಮುಸಲ ಬಾರ್ಣ ಬಿಲುಲ ಬರ್ತುಳಿಕ ಗಳ ಧರಸದ,

ಕಂಗ ಡದ ರ್ಯುದ ೂಾೀತ್ಾುಹದಿಂದ ಘಜಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾು ಜರಾಸಂಧನ ಮೀಲ್ ೀರ ಹ ೂೀದ.

ಉದಿಾೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಮಭಿಯಾನ್ತಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತಂ ರಾಜ ೀನ್ಾರವೃನ್ಾಸ್ಹಿತ ೂೀ ಮಗಧ್ಾಧಿರಾಜಃ ।

ಉದ್ ಾೀಲಸಾಗರವದ್ಾಶಾಭಿಯಾರ್ಯ ಕ ೂೀಪಾನಾನನಾವಿಧ್ಾರ್ಯುಧವರ ೈರಭಿವಷ್ಯಮಾರ್ಣಃ ॥೧೪.೨೪॥

ಸಮಸು ರಾಜರ ಸ ೈನ್ದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಗಧರಾಜ ಜರಾಸಂಧ,

ರ್ತನ್ ನದುರು ಬರುತುರುವ ಬಹುಬಲದ ಕೃಷ್್ಸ ೈನ್ವ ಕ ೂೀಪ್ದಿ ನ್ ೂೀಡಿದ.
ಉಕುೆತುರುವ ಸಮುದರದಂತ್ ಕೃಷ್್ಗ ದುರಾಗಿ ಬಾರ್ಣ ಆರ್ಯುಧ ಮಳ ಗರ ದ.

ತಂ ವ ೈ ಚುಕ ೂೀಪಯಷ್ುರಗರತ ಉಗರಸ ೀನ್ಂ ಕೃಷ ೂ್ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಸ್ಮಗಾತ್ ಸ್ಾರ್ಯಮಸ್್ ಪಶಾಾತ್ ।
ದ್ೃಷಾುವsಗರತ ೂೀ ಮಗಧರಾಟ್ ಸ್ತಮುಗರಸ ೀನ್ಂ ಕ ೂೀಪಾಚಾಲತತನ್ುರಿದ್ಂ ವಚನ್ಂ ಬಭಾಷ ೀ॥೧೪.೨೫॥

ಜರಾಸಂಧಗ ಕ ೂೀಪ್ ರ್ತರಸಲು ಕೃಷ್್ ಬರ್ಯಸದ,

ತ್ಾನಿಹಂದಿದುಾ ಉಗರಸ ೀನನ ಮುಂದ ಮಾಡಿ ಬಂದ.
ಜರಾಸಂಧ ಉಗರಸ ೀನನ ಕಂಡು ಕಡುಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ,
ಕಂಪ್ಸುವ ಮೈರ್ಯುಳಳವಾಗಿ ಈ ತ್ ರನ್ಾಗಿ ನುಡಿದ.

ಪಾಪಾಪಯಾಹಿ ಪುರತ ೂೀ ಮಮ ರಾಜ್ಕಾಮ ನಿಲಯಜಞ ಪುತರವಧಕಾರರ್ಣ ಶತುರಪಕ್ಷ ।

ತಾಂ ಜೀರ್ಣ್ಯಬಸ್ತಸ್ದ್ೃಶ ್ೀ ನ್ ಮಯೀಹ ವದ್ಧಯಃ ಸಂಹ ೂೀ ಹಿ ಸಂಹಮಭಿಯಾತಿ ನ್ ವ ೈ ಸ್ೃಗಾಲಮ್
॥೧೪.೨೬॥

ಪಾಪ್ಷ್ಠ, ರಾಜಾ್ಕಾಂಕ್ಷ್ಮ, ಪ್ುರ್ತರನ್ಾಶಕಾರಕ,

ನ್ಾಚಿಕ ಯಿರದ ನಿೀನು ಶರ್ತುರಪ್ಕ್ಷಕ ೆೀ ಪ್ೂರಕ.
ಮುದಿಟಗರನಂರ್ ನಿೀನು ನನಿನಂದ ಸಾರ್ಯಲು ಯೀಗ್ನಲಲ,
ಸಂಹ ಸಂಹವ ಎದುರುಗ ೂಳುಳವುದು ಹ ೂರರ್ತು ನರರ್ಯನನಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1084

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಆಕ್ಷ್ಪತ ಇತ್ಮಮುನಾsರ್ ಸ್ ಭ ೂೀಜರಾಜಸ್ೂತಣಾತ್ ಪರಗೃಹ್ ನಿಶ್ತಂ ಶರಮಾಶು ತ ೀನ್ ।

ಛಿತಾಾ ಜರಾಸ್ುತಧನ್ುಬಯಲವನ್ನನಾದ್ ವಿವಾ್ಧ ಸಾರ್ಯಕಗಣ ೈಶಾ ಪುನ್ಸ್ತಮುಗ ರಃ ॥೧೪.೨೭॥

ಹಿೀಗ ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಉಗರಸ ೀನನ ತೀಕ್ಷ್ಣನಿಂದನ್ ,

ಉಗರಸ ೀನಬಾರ್ಣದಿಂದ ಜರಾಸಂಧನ ಬಿಲುಲ ಛ ೀದನ್ .
ಘಜಥಸುರ್ತು ಹ ೂಡ ದ ಸುರಸ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ರ್ಯನ್ ನ.

ಅನ್್ಚಛರಾಸ್ನ್ವರಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಕ ೂೀಪಸ್ಂರಕತನ ೀತರಮಭಿಯಾನ್ತಮುದಿೀಕ್ಷಯಕೃಷ್್ಃ ।

ಭ ೂೀಜಾಧಿರಾಜವಧಕಾಙ್ಕಚಷರ್ಣಮುಗರವ ೀಗಂ ಬಾಹಯದ್ರರ್ಂ ಪರತಿರ್ಯಯೌ ಪರಮೊೀ ರಥ ೀನ್ ॥೧೪.೨೮॥

ಉಗರವ ೀಗಿ ಜರಾಸಂಧ ತ್ಾ ಇನ್ ೂನಂದು ಬಿಲುಲ ಹಿಡಿದು ಬಂದ,

ಕ ೂೀಪ್ದ ಕಂಗಳಿಂದ ಉಗರಸ ೀನನ ವಧ್ಾಕಾಂಕ್ಷ್ಮ ಆಗಿ ನಿಂದ.
ಇದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ಾನು ಅವನ್ ದುರಗ ರರ್ದಿ ಬಂದ.

ಆಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ರ್ಗವನ್ತಮನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯಯಂ ಚ ೀದಿೀಶಪೌರ್ಣಡರಮುಖರಾಜಗಣ ೈಃ ಸ್ಮೀತಃ ।

ನಾನಾವಿಧ್ಾಸ್ಾವರಶಸ್ಾಗಣ ೈವಯವಷ್ಯ ಮೀರುಂ ರ್ಯಥಾ ಘನ್ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯರವೀ ಜಲ್ೌಘೈಃ ॥೧೪.೨೯॥

ಬರುತುರಲು ಎಣ ಯಿರದ ವೀರ್ಯಥಪ್ರಾಕರಮದ ಸರ್ತ್ಸಂಧ,

ಶ್ಶುಪಾಲ ಪೌಂಡರಕವಾಸುದ ೀವ ರಾಜರ ಕೂಡಿದ ಜರಾಸಂಧ.
ವಧವಧವಾದ ಅಸರಗಳಿಂದ ಭಗವಂರ್ತಗ ಅವ ಪ್ೀಡಿಸದ,
ಮೀರುವನ ಮೀಲ್ ಭಾರೀ ಮಳ ಸುರಸುವಂತ್ ಮೊೀಡ.
ಎಷ್ ುೀ ಮಳ ಸುರದರೂ ಹ ೀಗಿರುವುದ ೂೀ ಮೀರು ರ್ತಟಸ್,
ಅಂತ್ ಯೀ ಏನೂ ಲ್ ೀಪ್ವಾಗದ ನಿಂರ್ತನವ ಸಾಾಮಿ ಭಗವಂರ್ತ.

ಶಸಾಾಸ್ಾವೃಷುಮಭಿತ ೂೀ ರ್ಗವಾನ್ ವಿವೃಶಾಯ ಶಾಙ್ಕ ್ೆೀಯತ್ಸಾರ್ಯಕಗಣ ೈವಿಯರಥಾಶಾಸ್ೂತಮ್।

ಚಕ ರೀ ನಿರಾರ್ಯುಧಮಸೌ ಮಗಧ್ ೀನ್ಾರಮಾಶು ಚಿಛನಾನತಪತರವರಕ ೀತುಮಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃ ॥೧೪.೩೦॥

ಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಸುರ್ತು ಬರುತುರುವ ಆರ್ಯುಧಗಳ ಮಳ ರ್ಯನುನ,

ರ್ತನನ ಬಿಲ್ಲಲನಿಂದ ಬಿಟು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕರ್ತುರಸ ರ್ತಡ ದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1085

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ರರ್ ಕುದುರ ಸೂರ್ತಹಿೀನನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧ,

ಛರ್ತರ ಧವಜಗಳ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡಾದ ನಿರಾರ್ಯುಧ.

ನ ೈನ್ಂ ಜಘಾನ್ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ುಶಕಂ ಚ ಭಿೀಮೀ ರ್ಕ್ತತಂ ನಿಜಾಂ ಪರರ್ಯತುಂ ರ್ಯಶ ಉಚಾಧಮಮಯಮ್ ।
ಚ ೀದಿೀಶಪೌರ್ಣಡರಕಸ್ಕ್ತೀಚಕಮದ್ರರಾಜಸಾಲ್ ಾೈಕಲವ್ಕಮುಖಾನ್ ವಿರಥಾಂಶಾಕಾರ ॥೧೪.೩೧॥

ಭಗವಂರ್ತ ಸುಲಭವಾಗಿ ಜರಾಸಂಧನ ಕ ೂಲಲಬಹುದಿರ್ತುು,

ಆದರ ಭಿೀಮಸ ೀನಗ ಆ ಕಿೀತಥ ಮುಂದ ಕ ೂಡಲ್ಲಕ ೆ ಇರ್ತುು.
ಹಾಗಾಗಿ ಜರಾಸಂಧನ ಕ ೂಲಲದ ೀ ಉಳಿಸ ಇಟುನ್ಾ ಕೃಷ್್ವಾಸುದ ೀವ,
ರರ್ಹಿೀನರಾದರು-ಶ್ಶುಪಾಲ ಪೌಂಡರಕವಾಸುದ ೀವ ಕಿೀಚಕ ಶಲ್ ಏಕಲವ್.

ಯೀ ಚಾಪಿ ಹಂಸ್ಡಿರ್ಕದ್ುರಮರುಗಿಮಮುಖಾ್ ಬಾಹಿಿೀಕಭೌಮಸ್ುತಮೈನ್ಾಪುರಸ್ುರಾಶಾ ।

ಸ್ವ ೀಯ ಪರದ್ುದ್ುರ ವುರಜಸ್್ ಶರ ೈವಿಯಭಿನಾನ ಅನ ್ೀ ಚ ರ್ೂಮಿಪತಯೀ ರ್ಯ ಇಹಾsಸ್ುರುವಾ್ಯಮ್
॥೧೪.೩೨॥

ಹಂಸ, ಡಿಬಕ, ದುರಮ, ರುಗಿಮ, ಬಾಹಿಲೀಕ,ಭಗದರ್ತು,

ಮೈಂದ ಮೊದಲ್ಾದ ರಾಜರ ಓಡಿಸದ ಭಗವಂರ್ತ.

ಛಿನಾನರ್ಯುಧಧವಜಪತಾಕರಥಾಶಾಸ್ೂತವಮಾಮಯರ್ಣ ಉಗರಶರತಾಡಿತಭಿನ್ನಗಾತಾರಃ ।
ಸ್ರಸಾತಮಬರಾರ್ರರ್ಣಮೂದ್ಧಯಜಮಾಲ್ದಿೀನಾ ರಕತಂ ವಮನ್ತ ಉರು ದ್ುದ್ುರವುರಾಶು ಭಿೀತಾಃ ॥೧೪.೩೩॥

ಆರ್ಯುಧ, ಧವಜ, ಪ್ತ್ಾಕ , ರರ್, ಕುದುರ , ಸಾರರ್ಥ ಮರ್ತುು ಕವಚಗಳು,

ಜಾರದಬಟ್ ು,ಆಭರರ್ಣ,ಕೂದಲು,ಮಾಲ್ , ಹಿೀನರಾದ ರಾಜರ ಗ ೂೀಳು.
ಹಿೀನವಾಗಿ ದಿೀನರಾಗಿ ರಕುಕಾರುತ್ಾು ಓಡಿದ ರಾಜರು ಸಾಲು ಸಾಲು.

ಶ ್ೀಚಾ್ಂ ದ್ಶಾಮುಪಗತ ೀಷ್ು ನ್ೃಪ ೀಷ್ು ಸ್ವ ೀಯಷ್ಾಸಾತರ್ಯುಧ್ ೀಷ್ು ಹರಿಣಾ ರ್ಯುಧಿ ವಿದ್ರವತುು ।
ನಾನಾರ್ಯುಧ್ಾಢ್ಮಪರಂ ರರ್ಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯ ಆಸಾ್ರ್ಯ ಮಾಗಧಪತಿಃ ಪರಸ್ಸಾರ ರಾಮಮ್॥೧೪.೩೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1086

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಹಿೀಗ ಎಲಲ ರಾಜರೂ ಓಡುತುರಲು ಕೃಷ್್ನಿಂದಾಗಿ ನಿರಾರ್ಯುಧ,

ಮತ್ ೂುಂದು ಶಸರಭರರ್ತ ರರ್ವ ೀರ ಜರಾಸಂಧ ರಾಮನ್ ಡ ಗ ಬಂದ.

ಆಧ್ಾವತ ೂೀsಸ್್ ಮುಸ್ಲ್ ೀನ್ ರರ್ಂ ಬರ್ಞ್ಞ ರಾಮೊೀ ಗದ್ಾಮುರುತರ ೂೀರಸ ಸ ೂೀsಪಿ ತಸ್್।
ಚಿಕ್ ೀಪ ತಂ ಚ ಮುಸ್ಲ್ ೀನ್ ತತಾಡ ರಾಮಸಾತವುತತಮೌ ಬಲವತಾಂ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾತ ಉಗರಮ್॥೧೪.೩೫॥

ಬಲರಾಮ ರ್ತನ್ ನಡ ಗ ಬಂದ ಜರಾಸಂಧನ ರರ್ವ ಮುಸಲದಿಂದ ಮುರದ,

ಜರಾಸಂಧ ಬಲರಾಮನ ವಶಾಲ ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್ ಗದಾಪ್ರಹಾರವ ಮಾಡಿದ.
ಬಲರಾಮನ್ಾಗ ಒನಕ ಯಿಂದ ಏಟು ಕ ೂಟು,
ಸಾಗಿರ್ತುು ಬಲ್ಲಷ್ಠರಲ್ಲಲ ಭಿೀಕರವಾದ ಹ ೂೀರಾಟ.

ತೌ ಚಕರತುಃ ಪುರು ನಿರ್ಯುದ್ಧಮಪಿ ಸ್ಮ ತತರ ಸ್ಞ್್ಾರ್ಣ್ಯಯ ಸ್ವಯಗಿರಿವೃಕ್ಷಶ್ಲ್ಾಸ್ಮೂಹಾನ್ ।

ದಿೀಘಯಂ ನಿರ್ಯುದ್ಧಮರ್ವತ್ ಸ್ಮಮೀತಯೀಸ್ತದ್ ವಜಾರದ್ ದ್ೃಢಾಙ್ೆತಮಯೀಬಯಲ್ಲನ ೂೀನಿನಯತಾನ್ತಮ್
॥೧೪.೩೬॥

ವಜರಕಾರ್ಯದ ಅವರಬಬರಂದ ನಡ ಯಿರ್ತು ಭಾರೀ ಮಲಲರ್ಯುದಾ,

ಸುರ್ತುಮುರ್ತುಲ್ಲನ ಬಂಡ ವೃಕ್ಷಗಳ ಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿದ ಮುಷಠರ್ಯುದಾ.

ಶುರತಾಾsರ್ ಶಙ್್ರವಮಮುಬಜಲ್ ೂೀಚನ್ಸ್್ ವಿದ್ಾರವಿತಾನ್ಪಿ ನ್ೃಪಾನ್ಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ರಾಮಃ ।

ರ್ಯುದ್ಧಯನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಚ ರಿಪುಂ ವವೃಧ್ ೀ ಬಲ್ ೀನ್ ತ್ಕಾತವ ರಿಪುಂ ಮುಸ್ಲಮಾದ್ದ್ ಆಶಾಮೊೀಘಮ್॥೧೪.೩೭॥

ಬಲರಾಮ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ ತ್ಾವರ ಕಂಗಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಶಂಖನ್ಾದ,

ಓಡುತುರುವ ರಾಜರುಗಳ ಕಂಡು ರ್ಯುದ ೂಾೀತ್ಾುಹದಿ ಬ ಳ ದುನಿಂದ.
ಶರ್ತುರವನುನ ಬಿಟುು ಎತುಕ ೂಂಡ ರ್ತನನ ಅಮೊೀಘವಾದ ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧ.

ತ ೀನಾsಹತಃ ಶ್ರಸ ಸ್ಮುಮಮುಹ ೀsತಿವ ೀಲಂ ಬಾಹಯದ್ರಥ ೂೀ ಜಗೃಹ ಏನ್ಮಥ ೂೀ ಹಲ್ಲೀ ಸ್ಃ।
ತತ ರಕಲವ್ ಉತ ಕೃಷ್್ಶರ ೈಃ ಫಲ್ಾರ್ಯನ್ನಸಾಾಣಿ ರಾಮಶ್ರಸ ಪರಮುಮೊೀಚ ಶ್ೀಘರಮ್ ॥೧೪.೩೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1087

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ರ್ತಲ್ ಗ ಒನಕ ರ್ಯ ಏಟು ತಂದ ಜರಾಸಂಧ ಮೂಛ ಥಹ ೂೀದ,

ಮೂಛ ಥಹ ೂೀದ ಜರಾಸಂಧನ ಬಲರಾಮ ತ್ಾನ್ ೀಹಿಡಿದ.
ಕೃಷ್್ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಘಾಸಗ ೂಂಡು ಏಕಲವ್ ಓಡುತುದಾ,
ಜರಾಸಂಧನ ಹಿಡಿದ ರಾಮನಮೀಲ್ ಅಸರಗಳ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ.

ಭಿೀತ ೀನ್ ತ ೀನ್ ಸ್ಮರಂ ರ್ಗವಾನ್ನಿಚಛನ್ ಪರದ್ು್ಮನಮಾಶಾಸ್ೃಜದ್ಾತಮಸ್ುತಂ ಮನ ೂೀಜಮ್ ।

ಪರದ್ು್ಮನ ಏನ್ಮಭಿಯಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ಾಜಾಲ್ ೈ ರಾಮಾಸ್ುತ ಮಾಗಧಮಥಾsತಮರತಂ ನಿನಾರ್ಯ
॥೧೪.೩೯॥

ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತನ್ಾದ ಏಕಲವ್ನ ಮೀಲ್ ಬಿರ್ತುು ಕೃಷ್್ನ ದೃಷು,

ರ್ಯುದಾ ಬರ್ಯಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮಾಡಿದ ಪ್ರದು್ಮನನ ಸೃಷು.
ಸೃಷುಯಾದ ಪ್ರದು್ಮನ ಮಹದಸರಗಳ ೂಂದಿಗ ಏಕಲವ್ಗ ಎದುರಾದ,
ಈ ಕಡ ಬಲರಾಮ ಜರಾಸಂಧನನುನ ರ್ತನನ ರರ್ದ ಕಡ ಗ ಎಳ ದ ೂರ್ಯಾ.

ರ್ಯುಧ್ಾಾ ಚಿರಂ ರರ್ಣಮುಖ ೀ ರ್ಗವತುುತ ೂೀsಸೌ ಚಕ ರೀ ನಿರಾರ್ಯುಧಮಮುಂ ಸ್ರಮೀಕಲವ್ಮ್ ।

ಅಂಶ ೀನ್ ಯೀ ರ್ುವಮಗಾನ್ಮಣಿಮಾನಿತಿ ಸ್ಮ ಸ್ ಕ ೂರೀಧತನ್ಾಕಗಣ ೀಷ್ಾಧಿಪ್ೀ ನಿಷಾದ್ಃ ॥೧೪.೪೦॥

ನಡ ಯಿರ್ತು ಕೃಷ್್ಪ್ುರ್ತರ ಪ್ರದು್ಮನನ ನಿರಂರ್ತರ ರ್ಯುದಾ,

ಗಟ್ಟು ಹ ೂೀರಾಡುತುದಾ ಏಕಲವ್ನ ಮಾಡಿದ ನಿರಾರ್ಯುಧ.
ಸಗುರ್ತುದಿಲ್ಲಲ ಈ ಏಕಲವ್ ಯಾರ ಂಬ ವವರಣ ,
ಕ ೂರೀಧವಶ ರಕೆಸರ ಒಡ ರ್ಯನವ ಮಣಿಮಂರ್ತನ್ ೀ.
ಒಂದಂಶದಿಂದ ಬ ೀಡನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ತ್ಾ ಬಂದವನ್ ೀ.

ಪರದ್ು್ಮನಮಾತಮನಿ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುನ್ಃ ಸ್ ಕೃಷ್್ಃ ಸ್ಂಹೃತ್ ಮಾಗಧಬಲಂ ನಿಖಿಲಂ ಶರೌಘೈಃ ।

ರ್ೂರ್ಯಶಾಮೂಮಭಿವಿನ ೀತುಮುದ್ಾರಕಮಾಮಯ ಬಾಹಯದ್ರರ್ಂ ತಾಮುಚದ್ಕ್ಷರ್ಯಪೌರುಷ ೂೀsಜಃ॥೧೪.೪೧॥

ಎಂದೂ ಹುಟುು ಸಾವುಗಳಿರದ ಆ ಅನಂರ್ತ ಭಗವಂರ್ತ,

ಪ್ರದು್ಮನನ ಮರಳಿ ರ್ತನ್ ೂನಳಗಿಟುುಕ ೂಂಡು ತ್ಾನು ನಿಂರ್ತ.
ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಜರಾಸಂಧನ ಸ ೈನ್ ಸಂಹಾರ,
ಮತ್ ು ದುಷ್ುರ ೂಡನ್ ಬರಲ್ಲ ಎಂದು ಕಳಿಸದ ದ ೈವೀ ವಾ್ಪಾರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1088

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಇದು ಭೂಭಾರಹರರ್ಣಕ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಮಾಡಿದಂರ್ ಕಾರ್ಯಥ,

ಅನ್ ೀಕ ತ್ಾಮಸರ ವಧ್ ಗಾಗಿ ಜರಾಸಂಧನ ಉಳಿಸದ ಔದಾರ್ಯಥ.

ವಿರೀಳಾನ್ತಾಚಛವಿಮುಖಃ ಸ್ಹಿತ ೂೀ ನ್ೃಪ ೈಸ ೈಬಾಯಹಯದ್ರರ್ಃ ಪರತಿರ್ಯಯೌ ಸ್ಾಪುರಿೀಂ ಸ್ ಪಾಪಃ ।

ಆತಾಮಭಿಷಕತಮಪಿ ಭ ೂೀಜವರಾಧಿಪತ ್ೀ ದ್ೌಹಿತರಮಗರತ ಉತ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಮನ್ಾಃ ॥೧೪.೪೨॥

ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಂದ ಕುಗಿಗ ಬಗಿಗ ಕಳಾಹಿೀನನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧ,

ಮಿಕೆ ರಾಜರ ಒಡಗೂಡಿ ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ಹಿಂತರುಗಿದ.
ತ್ಾನ್ ೀ ಪ್ಟುಗಟ್ಟುದ ಕಂಸನ ಮಗನ ಮುಂದುಮಾಡಿ ನಡ ದ.
ಹ ೀಗ ಅಂದು ಶ್ರೀರಾಮ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣಗ ಪ್ಟುಗಟ್ಟುದಾ ರ್ಯುದಾಕೂೆ ಮೊದಲು,
ಹಾಗ ೀ ದುಷ್ು ಜರಾಸಂಧ ಮೊಮಮಗಗ ಪ್ಟುಗಟ್ಟುದಾ- ಎದುರಾಗಿರ್ತುು ಸ ೂೀಲು.

ಜತಾಾ ತಮೂಜಞಯತಬಲಂ ರ್ಗವಾನ್ಜ ೀಶಶಕಾರದಿಭಿಃ ಕುಸ್ುಮವಷಯಭಿರಿೀಡ್ಮಾನ್ಃ ।

ರಾಮಾದಿಭಿಃ ಸ್ಹಿತ ಆಶು ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ರ ೀಮೀsಭಿವನಿಾತಪದ್ ೂೀ ಮಹತಾಂ ಸ್ಮೂಹ ೈಃ ॥೧೪.೪೩॥

ಪ್ುಷ್ಾವೃಷು ಮಾಡರ್ತಕೆ ಬರಹಮ ರುದರ ಇಂದಾರದಿಗಳಿಂದ ಸುುರ್ತ್,

ಉರ್ತೃಷ್ು ಬಲದ ಜರಾಸಂಧನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸ ನಿಂದ ಭಗವಂರ್ತ.
ಬಲರಾಮ ಸಾರ್ತ್ಕಿ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಒಡಗೂಡಿದ ಮುಕುಂದ,
ಮಧುರಾ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ ನಮಸೃರ್ತನ್ಾಗಿ ಹ ೂಂದಿದ ಆನಂದ.

ವದ್ಧಯತುು ಪಾರ್ಣುಡತನ್ಯೀಷ್ು ಚತುದ್ಾಯಶಂ ತು ಜನ್ಮಕ್ಷಯಮಾಸ್ ತನ್ರ್ಯಸ್್ ಸ್ಹಸ್ರದ್ೃಷ ುೀಃ ।

ಪರತಾ್ಬಾಕಂ ಮುನಿಗಣಾನ್ ಪರಿವ ೀಷ್ರ್ಯನಿತೀ ಕುನಿತೀ ತದ್ಾssಸ್ ಬಹುಕಾರ್ಯ್ಯಪರಾ ನ್ರ್ಯಜ್ಞಾ॥೧೪.೪೪॥

ಇರ್ತು ಪಾಂಡುಪ್ುರ್ತರರನುನ ಬ ಳ ಸುತುರುವ ಕಾಲನಿರ್ಯಮ,

ಇಂದರಪ್ುರ್ತರ ಅಜುಥನಗ ಹದಿನ್ಾಕರ ಜನಮನಕ್ಷರ್ತರ ಸಂಭರಮ.
ಪ್ರತೀವಷ್ಥದಂತ್ ಮುನಿಸಮೂಹಕ ೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಲಕ ,
ನಿರರ್ತಳು ಮುನಿಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಂತೀದ ೀವಯಾಕ .

ತತಾಾಲ ಏವ ನ್ೃಪತಿಃ ಸ್ಹ ಮಾದ್ರವತಾ್ ಪುಂಸ ೂಾೀಕ್ತಲ್ಾಕುಲ್ಲತಪುಲಿವನ್ಂ ದ್ದ್ಶಯ।

ತಸಮನ್ ವಸ್ನ್ತಪವನ್ಸ್ಪಶ ೀಯಧಿತಃ ಸ್ ಕನ್ಾಪಪಯಮಾಗೆಯರ್ಣವಶಂ ಸ್ಹಸಾ ಜಗಾಮ ॥೧೪.೪೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1089

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಇರ್ತು ಪಾಂಡುರಾಜ ಮಾದಿರಯಂದಿಗ ಕೂಡಿ ಕಾಡಲ್ಲಲ ಓಡಾಟ,

ಕ ೂೀಗಿಲ್ ನ್ಾದ ವಸಂರ್ತದುನ್ಾಮದದಿಂದ ಪ್ುಳಕಿರ್ತನ್ಾದ ಆಟ.
ರ್ತಂಗಾಳಿ ಸಾಶಥದಿಂದ ಅವನಲ್ಲಲ ಕಾಮೊೀನ್ಾಮದ,
ಶ್ೀಘರವ ೀ ಪಾಂಡು ಕಾಮಾರ್ತುರನ್ಾಗಿಹ ೂೀದ.

ಜಗಾರಹ ತಾಮರ್ ತಯಾ ರಮಮಾರ್ಣ ಏವ ಯಾತ ೂೀ ರ್ಯಮಸ್್ ಸ್ದ್ನ್ಂ ಹರಿಪಾದ್ಸ್ಙ್ಕಚೆೀ ।

ಪೂವಯಂ ಶಚಿೀರಮರ್ಣಮಿಚಛತ ಏಷ್ ವಿಘನಂ ಶಕರಸ್್ ತದ್ಾಶಯನ ೂೀಪಗತ ೂೀ ಹಿ ಚಕ ರೀ ॥೧೪.೪೬॥

ತ ೀನ ೈವ ಮಾನ್ುಷ್ಮವಾಪ್ ರತಿಸ್್ ಏವ ಪಞ್ಾತಾಮಾಪ ರತಿವಿಘನಮಪುತರತಾಂ ಚ ।

ಸಾಾತ ೂೇತತಮೀಷ್ಾರ್ ಸ್ುರ ೀಷ್ು ವಿಶ ೀಷ್ತಶಾ ಸ್ಾಲ್ ೂಪೀsಪಿ ದ್ ೂೀಷ್ ಉರುತಾಮಭಿಯಾತಿ ರ್ಯಸಾಮತ್
॥೧೪.೪೭॥

ಭಗವತ್ಾಾದಾಸಕು ಪಾಂಡು ಮಾದಿರರ್ಯ ಸಂಗ ಮಾಡಿದ,

ಹಾಗ ಸ ೀರ ಸುಖಿಸುವಾಗಲ್ ೀ ರ್ಯಮದ ೀವನ ವಶವಾದ.
ಇದಕ ೆ ಕಾರರ್ಣ ಅವನಿಗಿರ್ತುು ಒಂದು ಋಷ ಶಾಪ್,
ಇಂದರಶಚಿರ್ಯರ ಮಿಲನಕ ೆ ಭಂಗ ರ್ತಂದಿದಾ ಪಾಪ್.
ಸಗಲ್ಲಲಲ ಅವನಿಗ ಪ್ೂರ್ಣಥ ರತಸುಖ,
ಮಕೆಳ ಹ ೂಂದುವಲೂಲ ಆದ ವಮುಖ.
ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಮಾಡುವ ಅಲಾದ ೂೀಷ್,
ರ್ತಂದುಕ ೂಟ್ಟುರ್ತುು ನ್ ೂೀವನ ಮರರ್ಣಪಾಶ.

ಮಾದಿರೀ ಪತಿಂ ಮೃತಮವ ೀಕ್ಷಯ ರುರಾವ ದ್ೂರಾತ್ ತಚುಛಶುರವುಶಾ ಪೃರ್ಯಾ ಸ್ಹ ಪಾರ್ಣುಡಪುತಾರಃ ।
ತ ೀಷಾಾಗತ ೀಷ್ು ವಚನಾದ್ಪಿ ಮಾದ್ರವತಾ್ಃ ಪುತಾರನ್ ನಿವಾರ್ಯಯ ತು ಪೃಥಾ ಸ್ಾರ್ಯಮತರ ಚಾsಗಾತ್
॥೧೪.೪೮॥

ಸರ್ತು ಗಂಡನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮಾದಿರರ್ಯ ಅಳು,

ಕುಂತ ಪಾಂಡವರಗೂ ಕ ೀಳಿರ್ತವಳ ಗ ೂೀಳು.
ಶುರುವಾಯಿರ್ತು ಮಾದಿರರ್ಯರ್ತು ಅವರ ಲಲರ ನಡ ,
ಮಕೆಳು ಬರಬಾರದ ಂದು ಮಾದಿರಯಿಂದ ರ್ತಡ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1090

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಮಕೆಳ ಬಿಟು ಕುಂತ ನಡ ದಳು ಮಾದಿರರ್ಯ ಕಡ .

ಪತು್ಃ ಕಳ ೀಬರಮವ ೀಕ್ಷಯ ನಿಶಮ್ ಮಾದ್ಾರಯಃ ಕುನಿತೀ ರ್ೃಶಂ ವ್ರ್ಥತಹೃತಾಮಳ ೈವ ಮಾದಿರೀಮ್ ।

ಧಿಕೃತ್ ಚಾನ್ುಮರಣಾರ್ಯ ಮತಿಂ ಚಕಾರ ತಸಾ್ಃ ಸ್ಾನ ೂೀ ರುದಿತಜಃ ಶುರತ ಆಶು ಪಾಥ ೈಯಃ ॥೧೪.೪೯॥

ಕುಂತೀದ ೀವ ನ್ ೂೀಡಿದಳು ಗಂಡನ ಶವ,

ಮಾದಿರಯಿಂದ ತಳಿದಳು ಎಲ್ಾಲ ವಷ್ರ್ಯ.
ನ್ ೂೀವಂದ ಮಾದಿರರ್ಯ ಬ ೈದಳು ಕುಂತ,
ಸಹಗಮನಕ ೆ ಸದಾವಾಯಿರ್ತವಳ ಮತ.
ಪಾಂಡವರಗೂ ಕ ೀಳಿಸರ್ತು ಅವಳ ಅಳುವನ ಗತ.

ತ ೀಷಾಾಗತ ೀಷ್ಾಧಿಕ ಆಸ್ ವಿರಾವ ಏತಂ ಸ್ವ ೀಯsಪಿ ಶುಶುರವು ಋಷಪರವರಾ ಅಥಾತರ ।
ಆಜಗುಮರುತತಮಕೃಪಾ ಋಷಲ್ ೂೀಕಮದ್ ಯಧ ೀ ಪತಿನೀ ನ್ೃಪಾನ್ುಗಮನಾರ್ಯ ಚ ಪಸ್ಪೃಧ್ಾತ ೀ ॥೧೪.೫೦॥

ಕುಂತರ್ಯ ಅಳುವ ಕ ೀಳಿದ ಪಾಂಡವರು,

ಎಲಲರೂ ಅವಳರ್ತು ಧ್ಾವಸ ನಡ ದರು.
ಅಧಕವಾಗುತುರಲು ಅವಳ ರ ೂೀದನದ ಶಬಾ ,
ಕೃಪಾಶ್ೀಲ ಋಷಗಳು ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರಲ್ಾದರು ಬದಾ.
ಋಷಮುನಿಗಳ ಲಲ ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದು ಸ ೀರುತುರಲು,
ಆರ್ಯುು ಸಹಗಮನಕ ಸಾಧ್ ಥ ಇಬಬರು ಹ ಂಡಿರ ೂಳು.

ತ ೀ ಸ್ನಿನವಾರ್ಯ್ಯ ತು ಪೃಥಾಮರ್ ಮಾದ್ರವತಾ್ ರ್ತುತಯಃ ಸ್ಹಾನ್ುಗಮನ್ಂ ಬಹು ಚಾತ್ಯರ್ಯನಾಾಃ ।

ಸ್ಂವಾದ್ಮೀವ ನಿಜದ್ ೂೀಷ್ಮವ ೀಕ್ಷಯ ತಸಾ್ಶಾಕುರಃ ಸ್ದ್ಾsವಗತಭಾಗವತ ೂೀಚಾಧಮಾಮಯಃ ॥೧೪.೫೧॥

ಋಷಶ ರೀಷ್ಠರು ಕ ೂಟುರು ಸಹಗಮನಕ ೆ ಸದಾಳಾದ ಕುಂತಗ ರ್ತಡ ,

ಸಮಮತಸದರು ದ ೂೀಷ್ವರರ್ತು ಸಾರ್ಯಲಣಿಯಾದ ಮಾದಿರರ್ಯ ನಡ .

ರ್ತುತಯಗುೆಯಣ ೈರನ್ಧಿಕೌ ತನ್ಯಾತ್ಯಮೀವ ಮಾದ್ಾರಯssಕೃತೌ ಸ್ುರವರಾವಧಿಕೌ ಸ್ಾತ ೂೀsಪಿ ।

ತ ೀನ ೈವ ರ್ತೃಯಮೃತಿಹ ೀತುರರ್ೂತ್ ಸ್ಮಸ್ತ ಲ್ ೂೀಕ ೈಶಾ ನಾತಿಮಹಿತಾ ಸ್ುಗುಣಾsಪಿ ಮಾದಿರೀ॥೧೪.೫೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1091

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಹಿಂದ ಮಾದಿರ ಕರ ದದುಾ ರ್ತನಗಿಂರ್ತಲೂ ಅಧಕರಾದವರನುನ,

ಸಂರ್ತತಗ ರ್ತನನ ಗಂಡನಿಗಿಂರ್ತ ಅಧಕರಲಲದ ಅಶ್ಾದ ೀವತ್ ಗಳನುನ.
ತ್ಾನ್ ೀ ಆಗಿದಾಳು ರ್ತನನ ಗಂಡನ ಸಾವಗ ಕಾರರ್ಣ,
ಒಳ ಳರ್ಯವಳಾದರೂ ಸಗಲ್ಲಲಲ ಮಾನ್ತ್ ರ್ಯ ತ್ ೂೀರರ್ಣ.

ಪಾಣ ೂಡೀಃ ಸ್ುತಾ ಮುನಿಗಣ ೈಃ ಪಿತೃಮೀಧಮತರ ಚಕುರಯಾ್ಯಥಾವದ್ರ್ ತ ೀನ್ ಸ್ಹ ೈವ ಮಾದಿರೀ ।

ಹುತಾಾSSತಮದ್ ೀಹಮುರು ಪಾಪಮದ್ಃ ಕೃತಂ ಚ ಸ್ಮಾಮಜ್ಯ ಲ್ ೂೀಕಮಗಮನಿನಜರ್ತುತಯರ ೀವ॥೧೪.೫೩॥

ಪಾಂಡುವನ ಮಕೆಳು ಕುಂತದ ೀವ ಸಮೀರ್ತ,

ಮುನಿಗರ್ಣದ ಸಹಕಾರದ ೂಂದಿಗ ಶಾಸ ೂರೀಕು,
ಮಾಡಿದರು ಪಾಂಡು ಶರೀರಕ ೆ ಅಂರ್ತ್ಸಂಸಾೆರ,
ಮಾದಿರ ದ ೀಹವಪ್ಥಸ ಪಾರರ್ಣ ರ್ತ್ಜಸದ ವಚಾರ,
ಪಾಪ್ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಪ್ತಲ್ ೂೀಕ ಸ ೀರದ ವಾ್ಪಾರ.

ಪಾರ್ಣುಡಶಾ ಪುತರಕಗುಣ ೈಃ ಸ್ಾಗುಣ ೈಶಾ ಸಾಕ್ಾತ್ ಕೃಷಾ್ತಮಜಃ ಸ್ತತಮಸ್್ ಪದ್ ೈಕರ್ಕತಃ ।

ಲ್ ೂೀಕಾನ್ವಾಪ ವಿಮಲ್ಾನ್ ಮಹಿತಾನ್ ಮಹದಿೂಃ ಕ್ತಂ ಚಿತರಮತರ ಹರಿಪಾದ್ವಿನ್ಮರ ಚಿತ ತೀ ॥೧೪.೫೪॥

ನ್ ೀರವಾಗಿ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಗನ್ಾದವನ್ಾಗಿ,

ರ್ತನನ;ಮಕೆಳ ಗುರ್ಣದಿಂದ ವಾ್ಸರ ಭಕುನ್ಾಗಿ,
ಹ ೂಂದಿದ ಸಜಜನರಂದ ಪ್ೂಜರ್ತವಾದ ಉರ್ತುಮಲ್ ೂೀಕ,
ಭಗವತ್ಾಾದಾಸಕುಗ ದ ೂರಕಿದಾರಲ್ಲಲ ಆಶಚರ್ಯಥ ಯಾಕ?

ಪಾಣ ೂಡೀಃ ಸ್ುತಾಶಾ ಪೃರ್ಯಾ ಸ್ಹಿತಾ ಮುನಿೀನ ಾರೈನಾನಯರಾರ್ಯಣಾಶರಮತ ಆಶು ಪುರಂ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಮ್ ।
ಜಗುಮಸ್ತಥ ೈವ ಧೃತರಾಷ್ಾಪುರ ೂೀ ಮುನಿೀನಾಾರಃ ವೃತತಂ ಸ್ಮಸ್ತಮವದ್ನ್ನನ್ುಜಂ ಮೃತಂ ಚ ॥೧೪.೫೫॥

ಪಾಂಡುಪ್ುರ್ತರರು ಕುಂತ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಲದಾ ಮುನಿಗಳ ವೃಂದ,

ಹಸುನವತಗ ಬಂದರು ಬದರನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆಶರಮದಿಂದ.
ಮುನಿಗಳಿಂದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಗ ನಡ ದ ಎಲ್ಾಲ ಘಟನ್ ಗಳ ವವರ,
ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಪಾಂಡು ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಮರರ್ಣಹ ೂಂದಿದ ವಚಾರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1092

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ತೂಷ್ೀಂ ಸ್ತ ೀ ತು ನ್ೃಪತೌ ತನ್ುಜ ೀ ಚ ನ್ದ್ಾ್ಃ ಕ್ಷತತರ್ಯು್ಯತಾsಪತ ಉರುಮೊೀದ್ಮತಿೀವ ಪಾಪಾಃ ।

ಊಚುಃ ಸ್ುಯೀಧನ್ಮುಖಾಃ ಸ್ಹ ಸೌಬಲ್ ೀನ್ ಪಾಣ ೂಡೀಮೃಯತಿಃ ಕ್ತಲ ಪುರಾ ತನ್ಯಾಃ ಕಾ ತಸ್್
॥೧೪.೫೬॥

ನ್ ಕ್ ೀತರಜಾ ಅಪಿ ಮೃತ ೀ ಪಿತರಿ ಸ್ಾಕ್ತೀಯೈಃ ಸ್ಮ್ಙ್ ನಿಯೀಗಮನ್ವಾಪ್ ರ್ವಾರ್ಯ ಯೀಗಾ್ಃ ।

ತ ೀಷಾಮಿತಿೀರಿತವಚ ೂೀsನ್ು ಜಗಾದ್ ವಾರ್ಯುರಾಭಾಷ್್ ಕೌರವಗಣಾನ್ ಗಗನ್ಸ್್ ಏವ ॥೧೪.೫೭॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಭಿೀಷ್ಮ ವಹಿಸಲು ಮೌನ,

ವದುರ ಅನುಭವಸದ ಸುಖದ ಕ್ಷರ್ಣ.
ಪಾಪ್ಷ್ಠ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಶಕುನಿಯಡಗೂಡಿ,
ಮುನಿಗಳಿಗ ಹರಸಲ್ಾರಂಭಿಸದರು ಪ್ರಶ ನಗಳ ಕ ೂೀಡಿ.
ಮೊದಲ್ಾಗಿರ್ತುಲಲವ ೀ ಪಾಂಡುವನ ಮರರ್ಣ,
ಅವ ಸರ್ತುಮೀಲ್ ಮಕೆಳಾಗಲು ಯಾರು ಕಾರರ್ಣ.
ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಮರಣಾನಂರ್ತರ ಅವರದಾಗಿದಾರ ಜನನ,
ಅವರು ವಾರಸುದಾರರು ಎಂದಾಗುವುದಿಲಲ ಮಾನ್.
ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತಗ ಖಚಿರ್ತವಾಗಿ ಆಗಿದ ಊನ,
ಅವರಲ್ಲಲರಲು ಇಲಲ ಯೀಗ್ತ್ -ರ್ತುಂಬಾ ಹಿೀನ.
ನಡ ದಿರಲು ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳ ಅಸಂಬದಾ ವಾದ,
ಗಗನದಿಂದ ಬಂದಿರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಾತನ ನ್ಾದ.

ಏತ ೀ ಹಿ ಧಮಮಯಮರುದಿನ್ಾರಭಿಷ್ಗಾರ ೀಭ ೂ್ೀ ಜಾತಾಃ ಪರಜೀವತಿ ಪಿತರ್ಯು್ಯರುಧ್ಾಮಸಾರಾಃ ।

ಶಕಾ್ಶಾ ನ ೈವ ರ್ವತಾಂ ಕಾಚಿದ್ಗರಹಾರ್ಯ ನಾರಾರ್ಯಣ ೀನ್ ಸ್ತತಂ ಪರಿರಕ್ಷ್ತಾ ರ್ಯತ್ ॥೧೪.೫೮॥

ಧಮಥರಾಜ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ಇಂದರ, ಅಶ್ಾದ ೀವತ್ ಗಳು,

ಪಾಂಡುವರುವಾಗಲ್ ೀ ಪಾಂಡವರ ಜನಮದಾರ್ತದ ೀವತ್ ಗಳು.
ಎಲಲದಕೂೆ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾದ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಭಗವಂರ್ತ,
ಅವನ ರಕ್ಷಣ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವವರ ಒಪ್ಾದಿರುವುದದು ಅಸಮಮರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1093

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ವಾಯೀರದ್ೃಶ್ವಚನ್ಂ ಪರಿಶಙ್ಾಮಾನ ೀಷಾಾವಿಬಯರ್ೂವ ರ್ಗವಾನ್ ಸ್ಾರ್ಯಮಬಞನಾರ್ಃ ।

ವಾ್ಸ್ಸ್ಾರೂಪ ಉರುಸ್ವಯಗುಣ ೈಕದ್ ೀಹ ಆದ್ಾರ್ಯ ತಾನ್ಗಮದ್ಾಶು ಚ ಪಾರ್ಣುಡಗ ೀಹಮ್ ॥೧೪.೫೯॥

ಕಾರ್ಣದಂತ್ ಬಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆ ನುಡಿ,

ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳಿಗ ಹ ೂತುಸರ್ತು ಶಂಕ ರ್ಯ ಕಿಡಿ.
ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನ ಭಗವಂರ್ತ ವಾ್ಸರಾಗಿ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ,
ಗುರ್ಣಸಾಗರನ್ಾದ ಅವನು ಪಾಂಡವರನುನ ಅವರರಮನ್ ಗ ೀ ಒರ್ಯಾ.

ತತಿುವೀಕೃತ ೀಷ್ು ಸ್ಕಲ್ಾ ಅಪಿ ಭಿೀಷ್ಮಮುಖಾ್ ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಸ್ಹಿತಾಃ ಪರಿಪೂಜ್ ಸ್ವಾಯನ್ ।

ಕುನಾಾ ಸ್ಹ ೈವ ಜಗೃಹುಃ ಸ್ುರ್ೃಶಂ ತದ್ಾsತಾತಯ ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ಯಾಃ ಸ್ಹ ಸೌಬಲ್ ೀನ್॥೧೪.೬೦ ॥

ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಬಂದು ಪಾಂಡವರನುನ ಮಾಡಲು ಸಾೀಕಾರ,

ದೃರ್ತರಾಷ್ರ ಭಿೀಷ್ಾಮದಿಗಳಿಂದಲೂ ಗೌರವದಿಂದ ಅಂಗಿೀಕಾರ.
ಕುಂತೀ ಮರ್ತುು ಮಕೆಳ ಲಲರೂ ಸ ೀರದರು ಪಾಂಡುವನ ಅರಮನ್ ,
ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ುರ್ತರರು ಶಕುನಿ ಇರ್ತರರಗ ಲಲ ಅದಾಯಿರ್ತು ದುಃಖದಬ ೀನ್ .

ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ಯಾಃ ಕೃಪತ ೂೀ ಮಹಾಸಾಾಣಾ್ಪುಶಾ ಪಾರ್ಣುಡತನ್ಯೈಃ ಸ್ಹ ಸ್ವಯರಾಜ್ಞಾಮ್ ।

ಪುತಾರಶಾ ತತರ ವಿವಿಧ್ಾ ಅಪಿ ಬಾಲಚ ೀಷಾುಃ ಕುವಯತುು ವಾರ್ಯುತನ್ಯೀನ್ ಜತಾಃ ಸ್ಮಸಾತಃ ॥೧೪.೬೧॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ುರ್ತರರು ಉಳಿದ ಲಲ ರಾಜಪ್ುರ್ತರರು ಪಾಂಡವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,

ಗುರು ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಪಾರರ್ಮಿಕ ವದಾ್ಭಾ್ಸದ ಅಸರಗಳ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡು,
ಈ ಘಟುದಲ್ಲಲ ರ್ತರರ್ತರ ಆಟಗಳು ನಡ ರ್ಯುತುರಲು,
ಎಲಲರೂ ಎದುರಸುತುದುಾದು ಭಿೀಮನಿಂದ ಸ ೂೀಲು.

ಪಕ ೂಾೀರುಭ ೂೀಜ್ಫಲಸ್ನ್ನರ್ಯನಾರ್ಯ ವೃಕ್ ೀಷಾಾರೂಢರಾಜತನ್ಯಾನ್ಭಿವಿೀಕ್ಷಯ ಭಿೀಮಃ ।

ಪಾದ್ಪರಹಾರಮುರುವೃಕ್ಷತಳ ೀ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸಾಕಂ ಫಲ್ ೈವಿಯನಿಪತತುು ಫಲ್ಾನ್್ರ್ುಙ್ಾತ ॥೧೪.೬೨॥

ಒಳ ೂಳಳ ಳರ್ಯ ಹರ್ಣು್ಗಳ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ ಂದು,

ಮರವ ೀರುತುದಾರು ರಾಜಪ್ುರ್ತರರು ಬಂದು,
ಭಿೀಮಸ ೀನ ಕ ೂಡುತುದಾ ಮರದ ಬುಡಕ ೂೆಂದು ಒದ ರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1094

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಹರ್ಣು್ ಮರ್ತುು ಮಕೆಳ ಬಿೀಳಿಸ, ಸುಖಿಸುತುದಾ ಹರ್ಣು್ ತನುನರ್ತ.

ರ್ಯುದ್ ಧೀ ನಿರ್ಯುದ್ಧ ಉತ ಧ್ಾವನ್ ಉತಪುವ ೀ ಚ ವಾರಿಪಿವ ೀ ಚ ಸ್ಹಿತಾನ್ ನಿಖಿಲ್ಾನ್ ಕುಮಾರಾನ್ ।

ಏಕ ೂೀ ಜಗಾರ್ಯ ತರಸಾ ಪರಮಾರ್ಯ್ಯಕಮಾಮಯ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ುಪೂರ್ಣ್ಯಸ್ದ್ನ್ುಗರಹತಃ ಸ್ುನಿತಾ್ತ್
॥೧೪.೬೩॥

ಆರ್ಯುಧರ್ಯುದಾ ಮಲಲರ್ಯುದಾ ಓಡುವಾಟ,

ಜಗಿರ್ಯುವಾಟ ನಿೀರಗ ಹಾರ ಈಜುವಾಟ,
ಏನ್ ೀ ಇರಲ್ಲ ಎಲಲದರಲೂಲ ಭಿೀಮಸ ೀನನದ ೀ ಗ ಲುವು,
ಶ ರೀಷ್ಠಕಮಥ ಪ್ೂರ್ಣಥಧಮಥದ ವಾರ್ಯುರ್ತರ್ತಾದ ಸುಳಿವು.

ಸ್ವಾಯನ್ ಪರಗೃಹ್ ವಿನಿಮಜಞತಿ ವಾರಿಮದ್ ಯಧ ೀ ಶಾರನಾತನ್ ವಿಸ್ೃಜ್ ಹಸ್ತಿ ಸ್ಮ ಸ್ ವಿಷ್ು್ಪದ್ಾ್ಮ್ ।

ಸ್ವಾಯನ್ುದ್ೂಹ್ ಚ ಕದ್ಾಚಿದ್ುರುಪರವಾಹಾಂ ಗಙ್ಕ್ೆಂ ಸ್ುತಾರರ್ಯತಿ ಸಾರಸ್ುಪೂರ್ಣ್ಯಪೌಂಸ್್ಃ
॥೧೪.೬೪॥

ಸಾರಭೂರ್ತ ಪ್ೂರ್ಣಥಜ್ಞಾನ ಬಲದ ಭಿೀಮಸ ೀನ ತ್ಾನು,

ಎಲಲರ ೂಂದಿಗ ಗಂಗಾಮಧ್ದಿ ಮುಳುಗುತುದಾ ಅವನು.
ಬಳಲವರು ಅವರ ಬಿಟುು ತ್ಾನು ನಗುರ್ತಲ್ಲದಾ,
ಪ್ರವಾಹದ ಗಂಗ ರ್ಯ ಎಲಲರ ಹ ೂರ್ತುು ದಾಟ್ಟಸುತುದ.ಾ

ದ್ ಾೀಷ್ಂ ಹ್ೃತ ೀ ನ್ಹಿ ಹರೌ ತಮಸ ಪರವ ೀಶಃ ಪಾರಣ ೀ ಚ ತ ೀನ್ ಜಗತಿೀಮನ್ು ತೌ ಪರಪನೌನ।
ತತಾಾರಣಾನ್್ಕುರುತಾಂ ಪರಮೌ ಕರಾಂಸ ದ್ ೀವದಿಾಷಾಂ ಸ್ತತವಿಸ್ೃತಸಾಧುಪೌಂಸೌ್ ॥೧೪.೬೫॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಈ ರೀತ ಮಾಡುವುದಕ ೆ ಕಾರರ್ಣ,

ಆಚಾರ್ಯಥರಂದ ತ್ಾತಾಕ ಹಿನ್ ನಲ್ ಅರ್ಥದ ಹೂರರ್ಣ.
ಇರದ ೀ ಭಗವಂರ್ತ- ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಲ್ಲಲ ದ ಾೀಷ್,
ಸಾಧ್ವಲಲ ಅದು ಯಾರಗೂ ರ್ತಮಸುಗ ಪ್ರವ ೀಶ.
ವಸೃರ್ತ ಜ್ಞಾನ ಶಕಿುಗಳ ನ್ ೈಜಮೂಲ ಕೃಷ್್ ಮರ್ತುು ಭಿೀಮ,
ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ದ ೈವದ ಾೀಷ್ ಹುಟ್ಟುಸಲ್ ಂದ ೀ ಕಮಥಗಳ ನ್ ೀಮ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1095

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ದ್ೃಷಾುವsಮಿತಾನ್್ರ್ ಕರಾಂಸ ಮರುತುುತ ೀನ್ ನಿತ್ಂ ಕೃತಾನಿ ತನ್ಯಾ ನಿಖಿಲ್ಾಶಾ ರಾಜ್ಞಾಮ್।

ತಸಾ್ಮಿತಂ ಬಲಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ದ್ ೂೀರುವೃದ್ಧದ್ ಾೀಷಾ ಬರ್ೂವುರರ್ ಮನ್ಾಮಮನ್ಾರ್ಯಂಶಾ॥೧೪.೬೬॥

ರಾಜಕುಮಾರರು ಕಾರ್ಣುತ್ಾು ಭಿೀಮನ ಎಣ ಯಿರದ ಬಲ,

ಬ ಳ ಸಕ ೂಂಡರು ರ್ತಮಮಲ್ಲಲ ಭಿೀಮನ ಬಗ ಗ ದ ಾೀಷ್ದ ಜಾಲ.
ಕೂಡಿಬಂದಿರ್ತುು ಅವರಲ್ಲಲ ಗುಪ್ು ಮಾರ್ತುಕತ್ ಗಳದ ೀ ಕಾಲ.

ಯೀಯೀ ಹಿ ತತರ ನ್ರದ್ ೀವಸ್ುತಾಃ ಸ್ುರಾಂಶಾಃ ಪಿರೀತಿಂ ಪರಾಂ ಪವನ್ಜ ೀ ನಿಖಿಲ್ಾ ಅಕುವಯನ್ ।
ತಾಂಸಾತನ್ ವಿಹಾರ್ಯ ದಿತಿಜಾ ನ್ರದ್ ೀವವಂಶಜಾತಾ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ವಧನಿಶಾರ್ಯಮಸ್್ ಚಕುರಃ ॥೧೪.೬೭॥

ಯಾಯಾಥರು ದ ೀವತ್ಾಂಶದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾರು,

ಅವರ ಲಲ ಭಿೀಮನಲ್ಲಲ ಉನನರ್ತ ಪ್ರೀತ ಮಾಡಿದರು.
ಇನುನ ದ ೈತ್ಾ್ಂಶದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಬಂದವರ ವಚಾರ,
ಹ ೀಗ ಭಿೀಮನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕ ನುನವುದವರ ಹುನ್ಾನರ.

ಅಸಮನ್ ಹತ ೀ ವಿನಿಹತಾ ಅಖಿಲ್ಾಶಾ ಪಾಥಾಯಃ ಶಕ ೂ್ೀ ಬಲ್ಾಚಾ ನ್ ನಿಹನ್ುತಮರ್ಯಂ ಬಲ್ಾಢ್ಃ ।

ಛದ್ಮಪರಯೀಗತ ಇಮಂ ವಿನಿಹತ್ ವಿೀಯಾ್ಯತ್ ಪಾತ್ಯಂ ನಿಹತ್ ನಿಗಳ ೀ ಚ ವಿದ್ಧಮಹ ೀsನಾ್ನ್
॥೧೪.೬೮॥

ಏವಂ ಕೃತ ೀ ನಿಹತಕರ್ಣುಕಮಸ್್ ರಾಜ್ಂ ದ್ುಯ್ೀಯಧನ್ಸ್್ ಹಿ ರ್ವ ೀನ್ನ ತತ ೂೀsನ್್ಥಾ ಸಾ್ತ್ ।

ಅಸಮನ್ ಹತ ೀ ನಿಪತಿತ ೀ ಚ ಸ್ುರ ೀನ್ಾರಸ್ೂನೌ ಶ ೀಷಾ ರ್ವ ೀರ್ಯುರಪಿ ಸೌಬಲ್ಲಪುತರದ್ಾಸಾಃ ॥೧೪.೬೯॥

ಮುಗಿಸಬಿಟುರ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ ೂಬಬನ ಕತ್ ,

ಉಳಿದ ಕುಂತೀಪ್ುರ್ತರರವರು ಇದೂಾ ಸರ್ತುಂತ್ .
ಭಿೀಮನಿಗಿದ ಅಮಿರ್ತ ಪ್ರಾಕರಮ ಕುಂದಿರದ ಬಲ,
ಅವನ ಮುಗಿಸಲು ಆವಶ್ಕ ಕುರ್ತಂರ್ತರದ ಾೀ ಜಾಲ.
ಅಜುಥನನ ಮುಗಿಸಬ ೀಕು ಬಲ ಪ್ರಯೀಗದಿಂದ,
ಉಳಿದವರ ನಿಗರಹವಾಗಬ ೀಕು ಬಂಧನದಿಂದ.
ಹಿೀಗ ಮಾಡಿದರ ದುಯೀಥಧನನಿಗ ರಾಜಭಾಗ್,
ಶರ್ತುರಗಳ ೀ ಇರದ ನಿರಂರ್ತರವಾದ ರಾಜವ ೈಭ ೂೀಗ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1096

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಭಿೀಮಾಜುಥನರಾಗಲು ಒಮಮ ವಧವಶ,

ಉಳಿದವರಗನಿವಾರ್ಯಥ ಕೌರವನ ದಾಸ್.

ಏವಂ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ವಿಷ್ಮುಲಬರ್ಣಮನ್ತಕಾರ್ಂ ಕ್ಷ್ೀರ ೂೀದ್ಧ್ ೀಮಮಯರ್ನ್ಜಂ ತಪಸಾ ಗಿರಿೀಶಾತ್ ।

ಶುಕ ರೀರ್ಣ ಲಬಧಮಮುತಃ ಸ್ುಬಲ್ಾತಮಜ ೀನ್ ಪಾರಪತಂ ಪರತ ೂೀಷ್್ ಮರುತಸ್ತನ್ಯಾರ್ಯ ಚಾದ್ುಃ ॥೧೪.೭೦॥

ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರ ಮರ್ನದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ವಷ್,

ಶ್ವರ್ತಪ್ಸುನಿಂದಾಗಿರ್ತುದು ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರ ವಶ.
ಮತ್ ು ಅದು ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರ ಒಲ್ಲಸದ ಶಕುನಿರ್ಯ ಕ ೈಸ ೀರರ್ತುು,
ದುಷ್ುಕೂಟ ಆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಕಾಲಕೂಟವಷ್ವ ಭಿೀಮಗ ಉಣಿಸರ್ತುು.

ಸ್ಮಮನ್ಾಯ ರಾಜತನ್ಯೈದ್ಧೃಯತರಾಷ್ಾಜ ೈಸ್ತದ್ ದ್ತತಂ ಸ್ಾಸ್ೂದ್ಮುಖತ ೂೀsಖಿಲರ್ಕ್ಷಯಭ ೂೀಜ ್ೀ ।

ಜ್ಞಾತಾಾ ರ್ಯುರ್ಯುತುುಗದಿತಂ ಬಲವಾನ್ ಸ್ ಭಿೀಮೊೀ ವಿಷ ೂ್ೀರನ್ುಗರಹಬಲ್ಾಜಞರಯಾಞ್ಾಕಾರ॥೧೪.೭೧॥

ರಾಜಕುಮಾರರ ೂಡನ್ ಕೌರವರ ಸಮಾಲ್ ೂೀಚನ್ ರ್ಯ ಮಸಲರ್ತುು,

ಬಾರ್ಣಸಗನ ಮೂಲಕ ತಂಡಿತನಿಸುಗಳಲ್ಲಲ ತೀಕ್ಷ್ಣವಷ್ವು ಸ ೀರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತುು.
ಆ ವಷ್ರ್ಯ ಭಿೀಮಗ ತಳಿರ್ಯಲು ಅಂಧಕಪ್ುರ್ತರ ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುುವಾಗಿದಾ ಕಾರರ್ಣ,
ಬಲ್ಲಷ್ಠಭಿೀಮ ಹರರ್ಯನುಗರಹದಿಂದ ಅದನು ತಂದರೂ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ಜೀರ್ಣಥ.

ಜೀಣ ್ೀಯ ವಿಷ ೀ ಕುಮತರ್ಯಃ ಪರಮಾಭಿತಪಾತಃ ಪಾರಸಾದ್ಮಾಶು ವಿದ್ಧುಹಯರಿಪಾದ್ತ ೂೀಯೀ ।

ಜ್ಞಾತಾಾ ರ್ಯುರ್ಯುತುುಮುಖತಃ ಸ್ಾರ್ಯಮತರ ಚಾನ ತೀ ಸ್ುಷಾಾಪ ಮಾರುತಿರಮಾ ಧೃತರಾಷ್ಾಪುತ ರಃ
॥೧೪.೭೨॥

ಭಿೀಮಗ ವಷ್ ಜೀರ್ಣಥವಾಗಲು ಸಂಕಟಪ್ಟು ದುಷ್ುಕೂಟ,

ಗಂಗಾರ್ತಟದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಕೃರ್ತಕಮಹಲು ಕಟ್ಟುದ ಕೂರರಆಟ.
ಅವರ ಲಲ ಪ್ರ್ತೂರಗಳ ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುುವನಿಂದ ತಳಿದಿದಾ ಭಿೀಮ,
ಅವರಗನುವಾಗಲ್ ಂದು ತ್ಾನ್ ೀ ಬಂದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿದ ನ್ ೀಮ.

ದ್ ೂೀಷಾನ್ ಪರಕಾಶಯತುಮೀವ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಪುತಾರತಮಜ ೀಷ್ು ನ್ೃವರಂ ಪರತಿ ಸ್ುಪತಮಿೀಕ್ಷಯ ।

ಬಧ್ಾಾsಭಿಮನ್ಾರ್ಣದ್ೃಢ ೈರರ್ಯಸಾ ಕೃತ ೈಸ್ತಂ ಪಾಶ ೈವಿಯಚಿಕ್ಷ್ಪುರುದ್ ೀ ಹರಿಪಾದ್ಜಾಯಾಃ ॥೧೪.೭೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1097

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳು,

ದ ೂೀಷ್ಪ್ರದಶಥನಕೆನುವಾದ ಕೌರವಾದಿಗಳು.
ಮಹಲಲ್ಲಲ ಮಲಗಿದಾ ಜಗದಪಾರರ್ಣ ಮೂಲತ್ಾರರ್ಣ ಅವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ,
ಮಾಡಿದರವನ ದುಮಥಂರ್ತರದಿ ಸದಾಪ್ಡಿಸದ ಸರಪ್ಳಿಗಳಿಂದ ಬಂಧನ.
ಗಂಗಾನದಿರ್ಯ ನಿೀರಗ ಎಸ ದರು ದುಷ್ುರು ಬಂಧರ್ತನ್ಾದ ಭಿೀಮಸ ೀನನ.

ತತ್ ಕ ೂೀಟ್ಟಯೀಜನ್ಗಭಿೀರಮುದ್ಂ ವಿಗಾಹ್ ಭಿೀಮೊೀ ವಿಜೃಮೂರ್ಣತ ಏವ ವಿವೃಶಾಯ ಪಾಶಾನ್ ।

ಉತಿತೀರ್ಯ್ಯ ಸ್ಜಞನ್ಗರ್ಣಸ್್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಹಷ್ಯಂ ತಸಾ್ವನ್ನ್ತಗುರ್ಣವಿಷ್ು್ಸ್ದ್ಾತಿಹಾದ್ಾಯಃ ॥೧೪.೭೪॥

ಕ ೂೀಟ್ಟಯೀಜನ ಆಳದ ನಿೀರಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿದ ಭಿೀಮಸ ೀನ,

ಆಕಳಿಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಕರ್ತುರಸಕ ೂಂಡ ಕಟ್ಟುದ ಸರಪ್ಳಿಬಂಧನ.
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ನಿರಾಯಾಸವಾಗಿ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂದುನಿಂದ,
ಗುರ್ಣವಂರ್ತ ಹರಭಕು ಸಜಜನರಗಿೀರ್ಯುರ್ತು ಆನಂದ.

ತಂ ವಿೀಕ್ಷಯದ್ುಷ್ುಮನ್ಸ ೂೀsತಿವಿಪನ್ನಚಿತಾತಃ ಸ್ಮಮನ್ಾಯ ರ್ೂರ್ಯ ಉರುನಾಗಗಣಾನ್ಥಾಷೌು ।

ಶುಕ ೂರೀಕತಮನ್ಾಬಲತಃ ಪುರ ಆಹಾಯತಾಾ ಪಶಾಾತ್ ಸ್ುಪಞ್ಞರಗತಾನ್ ಪರದ್ದ್ುಃ ಸ್ಾಸ್ೂತ ೀ ॥೧೪.೭೫॥

ಭಿೀಮನ ಕಂಡು ಸಂಕಟ ಪ್ಟು ದುಷ್ುರಪ್ಡ ,

ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರ ಮಂರ್ತರಬಂಧ ಪ್ಡ ವ ನಡ .
ಮಂತರಸದ ಅಷ್ುನ್ಾಗಗಳ ಪ್ರಭ ೀದಗಳ ಕೂಟ,
ಪ್ಂಜರದಲ್ಲಲಟುು ರರ್ಸಾರರ್ಥಗ ಕ ೂಟುಂರ್ ಆಟ.

ದ್ುಯ್ೀಯಧನ ೀನ್ ಪೃರ್ುಮನ್ಾಬಲ್ ೂೀಪಹೂತಾಂಸ್ತತಾುರರ್ಥಃ ಫಣಿಗಣಾನ್ ಪವನಾತಮಜಸ್್।

ಸ್ುಪತಸ್್ ವಿಸ್ೃತ ಉರಸ್್ಮುಚದ್ ವಿಶ್ೀರ್ಣ್ಯದ್ನಾತ ಬರ್ೂವುರಮುಮಾಶು ವಿದ್ಶ್ ನಾಗಾಃ ॥೧೪.೭೬॥

ದುಯೀಥಧನ ಉಗರಮಂರ್ತರದಿಂದ ಕರ ದ ಹಾವುಗಳ ಸಮೂಹ,

ಸಾರರ್ಥಯಿಂದ ಭಿೀಮನ್ ದ ಮೀಲ್ ಹರಸಲಾಟು ಉರಗಪ್ರವಾಹ.
ಆ ಹಾವುಗಳಿಂದಾಯಿರ್ತು ಭಿೀಮಸ ೀನಗ ಕಡಿರ್ತ,
ಪ್ರಣಾಮ ಆದದುಾ ಹಾವುಗಳ ಹಲುಲಮುರರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1098

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಕ್ಷ್ಪಾತವ ಸ್ುದ್ೂರಮುರುನಾಗವರಾನ್ಥಾಷೌು ತದ್ಾಂಶಜಾನ್ ಸ್ ವಿನಿಹತ್ ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾವತ್ ।

ಜಘನೀ ಚ ಸ್ೂತಮಪಹಸ್ತತ ಏವ ಭಿೀಮಃ ಸ್ುಷಾಾಪ ಪೂವಯವದ್ನ್ುತಿ್ತ ಏವ ತಲ್ಾಪತ್ ॥೧೪.೭೭॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಹಾಸಗ ಬಿಟ್ ುೀಳದ ಸುಮಮನ್ ೀ ಮಲಗಿದಾ,

ನ್ಾಗಸಮೂಹವನುನ ಇರುವ ಗಳಂತ್ ಕ ೂಡವ ಕ ೂಂದ.
ಹರಬಿಟು ದುಯೀಥಧನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯ ಮುಗಿಸದ,
ಏನೂ ಆಗಿಲಲವ ೀನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ಮತ್ ು ಮಲಗಿದ.

ತತ್ ತಸ್್ ನ ೈಜಬಲಮಪರಮರ್ಯಂ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಸ್ವ ೀಯ ಕ್ಷ್ತಿೀಶತನ್ಯಾ ಅಧಿಕಂ ವಿಷ ೀದ್ುಃ ।

ನಿಶಾಾಸ್ತ ೂೀ ದ್ಶಯನಾದ್ಪಿ ರ್ಸ್ಮ ಯೀಷಾಂ ರ್ೂಯಾಸ್ುರ ೀವ ರ್ುವನಾನಿ ಚ ತ ೀ ಮೃಷಾssಸ್ನ್
॥೧೪.೭೮॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನದು ಸಹಜ ಬಲ ಮರ್ತುದು ಅಗಾಧ,

ಏನೂ ಮಾಡಲ್ಾಗದ ದುಷ್ುಕೂಟಕ ೆ ದುಃಖ ವಷ್ಾದ.
ಯಾವ ಹಾವುಗಳಿಗ ಇತ್ ೂುೀ ಉಸರು ನ್ ೂೀಟದಿಂದ ಲ್ ೂೀಕಭಸಮ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್್ಥ,
ಅಂಥಾ ಹಾವುಗಳ ಪ್ರಯೀಗ ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಮೀಲ್ ಆಗಿಹ ೂೀಯಿರ್ತು ಬರೀ ವ್ರ್ಥ.

ದ್ದಿೂವಿಯದ್ಶ್ ನ್ ವಿಕಾರಮಮುಷ್್ ಕತುತಯಂ ಶ ೀಕುರ್ುಯಜಙ್ೆಮವರಾ ಅಪಿ ಸ್ುಪರರ್ಯತಾನಃ ।

ಕಸಾ್ಪಿ ನ ೀದ್ೃಶಬಲಂ ಶುರತಪೂವಯಮಾಸೀತ್ ದ್ೃಷ್ುಂ ಕ್ತಮು ಸ್ಮ ತನ್ಯೀsಪಿ ಹಿರರ್ಣ್ಕಸ್್ ॥೧೪.೭೯॥

ಆ ಹಾವುಗಳ ಕಚುಚವಕ ಯಿಂದಲೂ ಭಿೀಮಗ ಆಗಲ್ಲಲಲ ಯಾವುದ ೀ ವಕಾರ,

ಹಿಂದ ಯಾರಲೂಲ ಕ ೀಳದ ನ್ ೂೀಡದ ಬೃಹತ್ ಬಲದ ಸಹಜವಾದ ವಾ್ಪಾರ.
ಹಿಂದ ಹಾವುಗಳು ಕಚಿಚ ಬದುಕುಳಿದ ಪ್ರಹಾಲದನಲೂಲ ಕಾರ್ಣದ ಬಲದ ಸಾರ.

ಸಾಾತಾಮವನಾತ್ಯಮಧಿಕಾಂ ಸ್ುತತಿಮೀವ ಕೃತಾಾ ವಿಷ ೂ್ೀಃ ಸ್ ದ್ ೈತ್ತನ್ಯೀ ಹರಿಣಾsವಿತ ೂೀsರ್ೂತ್ ।

ನ್ತೌಾರಸ್ಂ ಬಲಮಮುಷ್್ ಸ್ ಕೃಷ್್ತ ೀ ಹಿ ರ್ೃತ ್ೈಬಯಲ್ಾತ್ ಸ್ಾಪಿತುರೌರಸ್ಮಸ್್ ವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್
॥೧೪.೮೦॥

ದ ೈರ್ತ್ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಗ ಪ್ರಹಾಲದ,

ರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1099

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅವನಿಗ ರಕ್ಷಣ ಕ ೂಟುದುಾ ಆ ಭಗವಂರ್ತ,

ಇರಲ್ಲಲಲವನಿಗ ಸಹಜ ದ ೈಹಿಕ ಸಾಮರ್್ಥ.
ಅಲ್ಲಲ ಕ ಲಸ ಮಾಡಿರ್ತು ಭೃರ್ತ್ರ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರ,
ಭಿೀಮನಲ್ಲಲರುವುದು ಪಾರರ್ಣದ ೀವನ ನ್ ೈಜವೀರ್ಯಥ.

ನ ೈಸ್ಗಿೆಯಕಪಿರರ್ಯಮಿಮಂ ಪರವದ್ನಿತ ವಿಪಾರ ವಿಷ ೂ್ೀನಿನಯತಾನ್ತಮಪಿ ಸ್ತ್ಮಿದ್ಂ ಧುರವಂ ಹಿ ।

ನ ೈವಾನ್್ಥೌರಸ್ಬಲಂ ರ್ವತಿೀದ್ೃಶಂ ತದ್ುತಾುದ್್ ಏಷ್ ಹರಿಣ ೈವ ಸ್ಹ ೈಷ್ ನ ೂೀSತ್ಯಃ ॥೧೪.೮೧॥

ಸಹಜವಾದದಾನ್ ನೀ ಹ ಚುಚ ಇಷ್ುಪ್ಡುತ್ಾುನಂತ್ ಭಗವಂರ್ತ,

ವಪ್ರವಾಕ್ದಂತ್ ನ್ ೈಜಬಲದ ಭಿೀಮ ಹರಗ ಪ್ರರ್ಯವಂರ್ತ.
ಇದು ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ಸರ್ತ್ವಾದ ನುಡಿ,
ಸಹಜಸದಾ ಗುರ್ಣ ಭಿೀಮನಲ್ಲಲ ಬಲದ ಕಿಡಿ.
ಹರಯಂದಿಗ ಇವನದೂ ಆಗಬ ೀಕು ನ್ಾಶ,
ನಮಗನುಕೂಲವಾದ ಇಷ್ುದ ಪ್ೀರ್ಯೂಷ್.

ಕೃಷ್್ಃ ಕ್ತಲ್ ೈಷ್ ಚ ಹರಿರ್ಯ್ಯದ್ುಷ್ು ಪರಜಾತಃ ಸ ೂೀsಸಾ್sಶರರ್ಯಃ ಕುರುತ ತಸ್್ ಬಹು ಪರತಿೀಪಮ್ ।
ಸ್ಮಮನ್ಾಯ ಚ ೈವಮತಿಪಾಪತಮಾ ನ್ರ ೀನ್ಾರಪುತಾರ ಹರ ೀಶಾ ಬಹು ಚಕುರರರ್ ಪರತಿೀಪಮ್ ॥೧೪.೮೨॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಯಾದವರಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿ ಬಂದಿರುವ,

ಅವನ್ ೀ ಭಿೀಮಸ ೀನಗ ಆಶರರ್ಯದಾರ್ತನ್ಾಗಿರುವ.
ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ವ ೈರರ್ತಾ ಮಾಡಲು ಹ ೂರಟ ಸೂಚನ್ ,
ಪಾಪ್ಷ್ಠ ರಾಜಕುಮಾರರ ದುಷ್ು ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ .

ತ ೈಃ ಪ ರೀರಿತಾ ನ್ೃಪತರ್ಯಃ ಪಿತರಶಾ ತ ೀಷಾಂ ಸಾಕಂ ಬೃಹದ್ರರ್ಸ್ುತ ೀನ್ ಹರ ೀಃ ಸ್ಕಾಶಮ್ ।

ರ್ಯುದ್ಾಧರ್ಯ ಜಗುಮರಮುನಾsಷ್ುದ್ಶ ೀಷ್ು ರ್ಯುದ್ ಧೀಷ್ಾತ್ನ್ತರ್ಗನಬಲದ್ಪಪಯಮದ್ಾ ನಿವೃತಾತಃ ॥೧೪.೮೩॥

ಮಕೆಳಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತರಾದ ದುಷ್ುರಾಜರ ಪ್ಡ ,

ಜರಾಸಂಧನ್ ೂಡಗೂಡಿ ಕೃಷ್್ನಮೀಲ್ ರ್ಯುದಾದ ನಡ .
ಹದಿನ್ ಂಟು ರ್ಯುದಾಗಳಲ್ಲಲ ಅವರು ಉಂಡಿದುಾ ಸ ೂೀಲು,
ಹಿಂದಿರುಗಿದವರ ಬಲ ದಪ್ಥ ಮದಗಳ ಲಲ ಮರ್ಣು್ಪಾಲು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1100

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ತ ೀನಾsಗೃಹಿೀತಗಜವಾಜರಥಾ ನಿತಾನ್ತಂ ಶಸ ಾೈಃ ಪರಿಕ್ಷತತನ್ೂಭಿರಲಂ ವಮನ್ತಃ ।

ರಕತಂ ವಿಶಸ್ಾಕವಚಧವಜವಾಜಸ್ೂತಾಃ ಸ್ಾಸಾತಮಬರಾಃ ಶಿರ್ಥತಮೂದ್ಧಯಜನ ೂೀ ನಿವೃತಾತಃ ॥೧೪.೮೪॥

ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಸ ೂೀರ್ತವರು ಕಳಕ ೂಂಡರು ಆನ್ ಕುದುರ ರರ್,

ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡವರಾಗಿ ಬಳಲ್ಲದರು ವಾಂತಮಾಡುರ್ತು ರಕು.
ಬಿಚುಚಗೂದಲ್ಲಂದ ವಾಪ್ಸಾದವರು ಶಸರ ವಸರ ಸವಥರ್ತ್ಕು.

ಏವಂ ಬೃಹದ್ರರ್ಸ್ುತ ೂೀsಪಿ ಸ್ುಶ ್ೀಚ್ರೂಪ ಆತ ೂತೀಯ ರ್ಯಯೌ ಬಹುಶ ಏವ ಪುರಂ ಸ್ಾಕ್ತೀರ್ಯಮ್ ।
ಕೃಷ ್ೀನ್ ಪೂರ್ಣ್ಯಬಲವಿೀರ್ಯಯಗುಣ ೀನ್ ಮುಕ ೂತೀ ಜೀವ ೀತ್ತಿೀವ ವಿಜತಃ ಶಾಸತಾವಶ ೀಷ್ಃ ॥೧೪.೮೫॥

ಹಿೀಗ ಯೀ ಬೃಹದರರ್ನ ಮಗನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧ,

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ್ೀಚನಿೀರ್ಯ ಸಂಕಟದ ಸ ೂೀಲುಂಡ.
ಅನ್ ೀಕಬಾರ ಆಗಿರ್ತುವನಿಗ ಸವೀಥರ್ತುಮನಿಂದ ಶ್ಕ್ಷ ,
ಬದುಕಿಕ ೂೀ ಹ ೂೀಗ ನುರ್ತ ಕ ೂಟು ಉಸರ ಂಬ ಭಿಕ್ಷ .

ಏವಂ ಗತ ೀಷ್ು ಬಹುಶ ್ೀ ನ್ತಕನ್ಧರ ೀಷ್ು ರಾಜಸ್ಾಜ ೂೀsಪಿ ಮಧುರಾಂ ಸ್ಾಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ।
ರಾಮೀರ್ಣ ಸಾದ್ಧಯಮಖಿಲ್ ೈರ್ಯ್ಯದ್ುಭಿಃ ಸ್ಮೀತ ೂೀ ರ ೀಮೀ ರಮಾಪತಿರಚಿನ್ಾಬಲ್ ೂೀ ಜರ್ಯಶ್ರೀಃ
॥೧೪.೮೬॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಅನ್ ೀಕಬಾರ ಆ ರಾಜರುಗಳಿಗ ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸದ ನಡ ,

ಜರ್ಯಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಹ ೂಂದುತುರ್ತುು ಅಚಿಂರ್ತ್ಬಲದ ರಮಾಪ್ತರ್ಯ ಪ್ಡ .
ಬಲರಾಮನ್ ೂಡನ್ ಮಧುರ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದ ಕೃಷ್್ನದು ರ್ಯದುಗಳ ೂಡನ್ ಕಿರೀಡ .

ವ್ತ ೂ್ೀಯದ್್ಮಾಃ ಪುನ್ರಪಿ ಸ್ಮ ಸ್ದ್ಾತತಯರಾಷಾಾ ಭಿೀಮಂ ನಿಹನ್ುತಮುರುರ್ಯತನಮಕುವಯತಾಜ್ಞಾಃ ।

ರಾಜ್ಞಾಂ ಸ್ುತಾಸ್ತಮಖಿಲಂ ಸ್ ಮೃಷ ೈವ ಕೃತಾಾ ಚಕ ರೀ ಜಯಾರ್ಯ ಚ ದಿಶಾಂ ಬಲವಾನ್ ಪರರ್ಯತನಮ್
॥೧೪.೮೭॥

ಇರ್ತು ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳ ಅವವ ೀಕಿ ದುಷ್ುಕೂಟ,

ಸ ೂೀಲ್ಾದರೂ ಭಿೀಮನ ಕ ೂಲುಲವ ವಫಲ ಆಟ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1101

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅವರ ಲಲ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಗಳ ವ್ರ್ಥ ಮಾಡಿದ ಭಿೀಮಸ ೀನ,

ಪ್ರರ್ಯತನಸುತುದಾ ನಡ ಸಲು ದಿಗಿಾಜರ್ಯದ ಯಾನ.

ಪಾರಚಿೀಂ ದಿಶಂ ಪರರ್ಮಮೀವ ಜಗಾರ್ಯ ಪಶಾಾದ್ ಯಾಮಾ್ಂ ಜಲ್ ೀಶಪರಿಪಾಲ್ಲತಯಾ ಸ್ಹಾನಾ್ಮ್ ।

ಯೌ ತೌ ಪುರಾತನ್ದ್ಶಾನ್ನ್ಕುಮೂಕಣೌ್ಯ ಮಾತೃಷ್ಾಸಾತನ್ರ್ಯತಾಂ ಚ ಗತೌ ಜಗಾರ್ಯ ॥೧೪.೮೮॥

ಭಿೀಮ ಮೊದಲು ಪ್ೂವಥ, ನಂರ್ತರ ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ, ಆನಂರ್ತರ ವರುಣಾಶರರ್ಯದ ಪ್ಶ್ಚಮವ ಗ ದಾ,

ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣ ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿದುಾ ಚಿಕೆಮಮನ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದವರನುನ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ.

ಪೂವಯಸ್ತಯೀಹಿಯ ದ್ಮಘೂೀಷ್ಸ್ುತಃ ಪರಜಾತಃ ಪಾರಹುಶಾ ರ್ಯಂ ನ್ೃಪತರ್ಯಃ ಶ್ಶುಪಾಲನಾಮಾನ ।

ಅನ್್ಂ ವದ್ನಿತ ಚ ಕರೂಶನ್ೃಪಂ ತಥಾsನ್್ಮಾತೃಷ್ಾಸಾತನ್ರ್ಯಮೀವ ಚ ದ್ನ್ತವಕರಮ್ ॥೧೪.೮೯॥

ರಾವರ್ಣ ದಮಘೂೀಷ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ,

ಶ್ಶುಪಾಲನ್ ಂಬ ಹ ಸರು ಹ ೂರ್ತುು ಬಂದಿದಾ.
ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಕರೂಶರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ,
ದಂರ್ತವಕರನ್ ಂಬ ಹ ಸರನುನ ತ್ಾ ಹ ೂಂದಿದಾ.

ಜತ ಾೈವ ತಾವಪಿ ಜಗಾರ್ಯ ಚ ಪೌರ್ಣಡರಕಾಖ್ಂ ಶೌರ ೀಃ ಸ್ುತಂ ಸ್ುತಮಜ ೈದ್ರ್ ಭಿೀಷ್ಮಕಸ್್ ।

ರ್ಯಃ ಪೂವಯಮಾಸ್ ದಿತಿಜ ೂೀ ನ್ರಹ ೀಲಾಲ್ಾಖ ೂ್ೀ ರುಗಿೇತಿ ನಾಮ ಚ ಬರ್ೂವ ಸ್ ಕುಣಿಡೀನ ೀಶಃ
॥೧೪.೯೦॥

ಇವರಬಬರ ನಂರ್ತರ ಪೌಂಡರಕ ಹ ಸರನ ವಸುದ ೀವಪ್ುರ್ತರನ ಗ ದಾ,

ನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಮಕಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ರುಗಿಮರ್ಯನೂನ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಗ ದಾ.
ಹಿಂದ ಇಲಾಲನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿ, ಕುಂಡಿನಪ್ುರದ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ

ಭಾಗ ೀತ ಏವ ತನ್ರ್ಯಸ್್ ಸ್ ಏವ ವಹ ನೀನಾನಯಮಾನ ಶುಚ ೀಃ ಸ್ ತು ಪಿತಾsಸ್್ ಹಿ ಮಿತರಭಾಗಃ ।

ರಾಹಾಂಶರ್ಯುಕ್ ತದ್ನ್ುಜೌ ಕರರ್ಕ ೈಶ್ಕಾಖೌ್ ಭಾಗೌ ತಥಾsಗಿನಸ್ುತಯೀಃ ಪವಮಾನ್ಶುನ ೂಧಯೀಃ
॥೧೪.೯೧॥

ರುಗಿಮ -ಶುಚಿ ಹ ಸರನ ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರನ ಅಂಶ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1102

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅವನಪ್ಾ ಭಿೀಷ್ಮಕ ಮಿರ್ತರನ(ಸೂರ್ಯಥ)ಅಂಶ.

ಭಿೀಷ್ಮಕನಲ್ಲಲರ್ತುು ರಾಹುವನದೂ ಅಂಶ,
ಭಿೀಷ್ಮಕನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾಗಿ ಕರರ್ ಕ ೈಶ್ಕರ ವ ೀಷ್,
ಪ್ವಮಾನ ಮರ್ತುು ಶುಂಧು್ಗಳ ಅಂಶ.

ಬನ ೂಧೀನಿನಯಜಸ್್ ತು ಬಲಂ ಸ್ುಪರಿೀಕ್ಷಮಾರ್ಣಃ ಶಲ್ ೂ್ೀsಪಿ ತ ೀನ್ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ ೀ ವಿಜತಸ್ತಥ ೈವ ।

ಭಿೀಮೊೀ ಜಗಾರ್ಯ ರ್ಯುಧಿ ವಿೀರಮಥ ೈಕಲವ್ಂ ಸ್ವ ೀಯ ನ್ೃಪಾಶಾ ವಿಜತಾ ಅಮುನ ೈವಮೀವ ॥೧೪.೯೨॥

ಶಲ್ ಮಾಡಿದ ರ್ಯುದಾದಿಂದ ಭಿೀಮನ ಬಲಪ್ರೀಕ್ಷ ,

ಬಂಧು ಭಿೀಮನಿಂದ ಸಕಿೆರ್ತವನಿಗ ಸ ೂೀಲ್ಲನ ಶ್ಕ್ಷ .
ವೀರನ್ಾದ ಏಕಲವ್ನ ಭಿೀಮ ರ್ಯುಧಧದಲ್ಲ ಗ ದಾ,
ಎಲಲ ರಾಜರುಗಳಿಗೂ ಸ ೂೀಲ್ಾಗಿದುಾ ಭಿೀಮನಿಂದ.

ತದ್ಾಬಹುವಿೀರ್ಯ್ಯಪರಿಪಾಲ್ಲತ ಇನ್ಾರಸ್ೂನ್ುಃ ಶ ೀಷಾನ್ ನ್ೃಪಾಂಶಾ ಸ್ಮಜ ೈದ್ ಬಲವಾನ್ರ್ಯತಾನತ್।

ಸಾಲಾಂ ಚ ಹಂಸ್ಡಿರ್ಕೌ ಚ ವಿಜತ್ ಭಿೀಮೊೀ ನಾಗಾಹಾರ್ಯಂ ಪುರಮಗಾತ್ ಸ್ಹಿತ ೂೀsಜುಞಯನ ೀನ್
॥೧೪.೯೩॥

ಭಿೀಮನ ಬಾಹುಬಲದಿಂದ ಅಜುಥನ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತ,

ಉಳಿದ ರಾಜರುಗಳ ಮಾಡಿದ ರ್ಯುದಾದಿ ಪ್ರಾಜರ್ತ.
ಸಾಲಾ, ಹಂಸ ಡಿಭಕರನುನ ಗ ದಾಮೀಲ್ ಭಿೀಮ,
ಅಜುಥನನ್ ೂಂದಿಗ ಸ ೀರದ ಹಸುನಪ್ುರದ ಧ್ಾಮ.

ತದ್ಾಬಹುವಿೀರ್ಯ್ಯಮರ್ ವಿೀಕ್ಷಯ ಮುಮೊೀದ್ ಧಮಮಯಸ್ೂನ್ುಃ ಸ್ಮಾತೃರ್ಯಮಜ ೂೀ ವಿದ್ುರಃ ಸ್ಭಿೀಷ್ಮಃ ।

ಅನ ್ೀ ಚ ಸ್ಜಞನ್ಗಣಾಃ ಸ್ಹಪೌರರಾಷಾಾಃ ಶುರತ ಾೈವ ಸ್ವಯರ್ಯದ್ವೀ ಜಹೃಷ್ುನಿನಯತಾನ್ತಮ್ ॥೧೪.೯೪॥

ತ್ಾಯಿ ಮರ್ತುು ನಕುಲ ಸಹದ ೀವರಂದ ಕೂಡಿದ ಧಮಥರಾಜ ತ್ಾನು,

ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಬಾಹುಬಲ ಕಂಡು ಸವದ ಸಂರ್ತಸದ ಜ ೀನು.
ವದುರ, ಭಿೀಷ್ಮ ಸಮಸು ಸಜಜನರ ಸಮೂಹ,
ರಾಷ್ರವಾಸಗಳ ಮಿೀಯಿಸರ್ತು ಸಂರ್ತಸದ ಪ್ರವಾಹ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1103

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಕೃಷ್್ಃ ಸ್ುಯೀಧನ್ಮುಖಾಕರಮಮಾಮಿಬಕ ೀರ್ಯಂ ಜಾನ್ನ್ ಸ್ಾಪುತರವಶವತಿತಯನ್ಮೀವ ಗತಾಾ ।

ಶಾಾಫಲ್ಲಾನ ೂೀ ಗೃಹಮಮುಂ ಧೃತರಾಷ್ಾಶಾನ ಾೈ ಗನ್ುತಂ ದಿದ್ ೀಶ ಗಜನಾಮ ಪುರಂ ಪರ ೀಶಃ ॥೧೪.೯೫॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತಳಿದು ದುಯೀಥಧನನ ಅಕರಮಗಳ ವೂ್ಹ,

ಹಾಗ ಯೀ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಅತಯಾದ ಪ್ುರ್ತರವಾ್ಮೊೀಹ.
ಕ ೂಡಲ್ ಂದ ೀ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಗ ಸರಯಾದ ತಳುವಳಿಕ ,
ಶಾಫಲೆಪ್ುರ್ತರ ಅಕೂರರನ ಹಸುನವತಗ ಕಳಿಸುವಕ . .ಕ .

ಸ ೂೀsಯಾದ್ ಗಜಾಹಾರ್ಯಮಮುತರ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಪುತ ರೀರ್ಣ ಭಿೀಷ್ಮಸ್ಹಿತ ೈಃ ಕುರುಭಿಃ ಸ್ಮಸ ೈಃ ।

ಸ್ಮೂಪಜತಃ ಕತಿಪಯಾನ್ವಸ್ಚಾ ಮಾಸಾನ್ ಜ್ಞಾತುಂ ಹಿ ಪಾರ್ಣುಡಷ್ು ಮನ್ಃಪರಸ್ೃತಿಂ ಕುರೂಣಾಮ್
॥೧೪.೯೬॥

ಹಸುನಪ್ುರಕ ೆ ಹ ೂರಟು ರ್ತಲುಪ್ದ ಅಕೂರರ,

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಭಿೀಷ್ಾಮದಿಗಳಿಂದವಗ ಪ್ರೀತ ಆದರ.
ಅರರ್ಯಲು ಪಾಂಡವರ ಬಗ ಗ ಕೌರವರ ಮನಃಪ್ರವೃತು,
ಕ ಲವು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಅಕೂರರ ಮಾಡಿದ ಅಲ್ ಲೀ ವಸು.

ಜ್ಞಾತಾಾ ಸ್ ಕುನಿತವಿದ್ುರ ೂೀಕ್ತತತ ಆತಮನಾ ಚ ಮಿತಾರರಿಮಧ್ಮಜನಾಂಸ್ತನ್ಯೀಷ್ು ಪಾಣ ೂಡೀಃ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಪುತರವಶಗಂ ಧೃತರಾಷ್ಾಮಞ್ಞಃ ಸಾಮನೈವ ಭ ೀದ್ಸ್ಹಿತ ೀನ್ ಜಗಾದ್ ವಿದ್ಾಾನ್ ॥೧೪.೯೭॥

ಜ್ಞಾನಿ ಅಕೂರರ ಕುಂತ ಹಾಗೂ ವದುರರ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ,

ರ್ತನನ ಮತಯಿಂದ ಪಾಂಡುಪ್ುರ್ತರರ ಸ್ತಗತ ತಳಿದುಕ ೂಂಡ.
ಅವರ ಶರ್ತುರಗಳಾ್ರು, ಮಿರ್ತರಯಾಥರು, ರ್ತಟಸ್ಯಾಥರ ಂಬ ವಷ್ರ್ಯ,
ಪ್ುರ್ತರವಶ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಗ ತಳಿಸಹ ೀಳಿದ ಮಾಡುತ್ಾು ಸಾಮೊೀಪಾರ್ಯ.

ಪುತ ರೀಷ್ು ಪಾರ್ಣುಡತನ್ಯೀಷ್ು ಚ ಸಾಮ್ವೃತಿತಃ ಕ್ತೀತಿತಯಂ ಚ ಧಮಮಯಮುರುಮೀಷ ತಥಾsತ್ಯಕಾಮೌ ।

ಪಿರೀತಿಂ ಪರಾಂ ತಾಯ ಕರಿಷ್್ತಿ ವಾಸ್ುದ್ ೀವಃ ಸಾಕಂ ಸ್ಮಸ್ತರ್ಯದ್ುಭಿಃ ಸ್ಹಿತಃ ಸ್ುರಾದ್ ್ೈಃ ॥೧೪.೯೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1104

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ನಿನನ ಮಕೆಳಾಗಿರುವ ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ನಿೀನು ತ್ ೂೀರಲು ಸಮನಿೀತ,

ಹ ೂಂದುವ ನಿೀನು ಉರ್ತೃಷ್ುಮರ್ಯವಾದ ಧಮಾಥರ್ಥಕಾಮ ಕಿೀತಥ.
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾದವರು ಕೃಷ್್ನಿಂದ ನಿನಗ ಲಭ್ವಾಗುವುದು ಪ್ರೀತ.

ಧಮಾಮಯತ್ಯಕಾಮಸ್ಹಿತಾಂ ಚ ವಿಮುಕ್ತತಮೀಷ ತತಿಾೀತಿತಃ ಸ್ುನಿರ್ಯತಂ ವಿಪರಿೀತವೃತಿತಃ ।

ಯಾಸ ್ೀವ ರಾಜವರ ತತುಲವ ೈಪರಿೀತ್ಮಿತ್ಂ ವಚ ೂೀ ನಿಗದಿತಂ ತವ ಕಾಷ್್ಯಮಧ್ ॥೧೪.೯೯॥

ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಲು ನಿನ್ ನಡ ಗ , ಹ ೂಂದುವ ಧಮಾಥರ್ಥಕಾಮ-ಮೊೀಕ್ಷ ಕಡ ಗ .

ತ್ ೂೀರದರ ಇದಕ ೆ ವರುದಾವಾದ ಪ್ರವೃತು, ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಲಲದ ವಪ್ರೀರ್ತ ಫಲದ ಗತ.
ಇದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಕಳಿಸರುವ ಸಂದ ೀಶ, ನನನ ಮುಖ ೀನ ಬಂದಿರುವ ಉಪ್ದ ೀಶ.

ಇತ್ಂ ಸ್ಮಸ್ತಕುರುಮದ್ಧಯ ಉಪಾತತವಾಕ ೂ್ೀ ರಾಜಾsಪಿ ಪುತರವಶಗ ೂೀ ವಚನ್ಂ ಜಗಾದ್ ।

ಸ್ವಯಂ ವಶ ೀ ರ್ಗವತ ೂೀ ನ್ ವರ್ಯಂ ಸ್ಾತನಾಾ ರ್ೂಭಾರಸ್ಂಹೃತಿಕೃತ ೀ ಸ್ ಇಹಾವತಿೀರ್ಣ್ಯಃ
॥೧೪.೧೦೦॥

ಕೌರವರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲದಾ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಗ ಅಕೂರರನಿಂದ ಕೃಷ್್ಸಂದ ೀಶ,

ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡು ಮಾತ್ಾಡಿದರೂ ಅವನ್ಾಗಿದಾ ಪ್ೂರ್ಣಥ ಪ್ುರ್ತರವಶ.
ಪ್ುತ್ಾರಧೀನ ರ್ತಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಎಲಲವೂ ಭಗವದಧೀನ,
ಭೂಭಾರಹರರ್ಣಕಾೆಗಿಯೀ ಆಗಿದ ಅವನ ಅವರ್ತರರ್ಣ.

ಏತನಿನಶಮ್ ವಚನ್ಂ ಸ್ ತು ಯಾದ್ವೀsಸ್್ ಜ್ಞಾತಾಾ ಮನ ೂೀsಸ್್ ಕಲುಷ್ಂ ತವ ನ ೈವ ಪುತಾರಃ ।

ಇತೂ್ಚಿವಾನ್ ಸ್ಹ ಮರುತತನ್ಯಾಜುಞಯನಾಭಾ್ಂ ಪಾರಯಾತ್ ಪುರಿೀಂ ಚ ಸ್ಹದ್ ೀವರ್ಯುತಃ ಸ್ಾಕ್ತೀಯಾಮ್
॥೧೪.೧೦೧॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಾರ್ತಕ ೀಳಿದ ಅಕೂರರಗಾಯಿರ್ತು ಅಂಧಕನ ಮನವ ಷ್ುು ಕಲುಷರ್ತ,

ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ -ನಿನನ ಮಕೆಳ ಂದೂ ಒಳ ಳೀ ಕಿೀತಥ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾರರು ಇದು ಖಚಿರ್ತ.
ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಸಹದ ೀವನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂರಟ ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತು ಭಾಗವತಮುತತಮಮಾತಮಯೀಗ್ಂ ಭಿೀಮಾಯಜುಞಯನೌ ರ್ಗವತಃ ಸ್ಮವಾಪ್ ಕೃಷಾ್ತ್ ।

ತತ ೂರೀಷ್ತುರ್ಯಗವತಾ ಸ್ಹ ರ್ಯುಕತಚ ೀಷೌು ಸ್ಮೂಪಜತೌ ರ್ಯದ್ುಭಿರುತತಮಕಮಮಯಸಾರೌ ॥೧೪.೧೦೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1105

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್್ನಿಂದ,

ಹ ೂಂದಿದರು ಭಗವರ್ತುಂಬಂಧ ಜ್ಞಾನವ ಅನುಸರಸ ಯೀಗ್ತ್ ಯಿಂದ.
ಸತೆಿಯರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸಸುತ್ಾು ಅಲ್ಲಲ ಪ್ೂಜಸಲಾಟುರು ರ್ಯದುಗಳಿಂದ.

ಪರತು್ದ್್ಮೊೀ ರ್ಗವತಾsಪಿ ರ್ವ ೀದ್ ಗದ್ಾಯಾಃ ಶ್ಕ್ಾ ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಗವತಾ ಕ್ತರರ್ಯತ ೀ ನ್ಚ ೀಮಮ್ ।
ಕುಯಾ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಮ ರ್ಗವತುಮನ್ುಜ್ಞಯೈವ ರಾಮಾದ್ಶ್ಕ್ಷದ್ುರುಗಾರ್ಯಪುರಃ ಸ್ ಭಿೀಮಃ ॥೧೪.೧೦೩॥

ಯಾವಾಗ ಕೃಷ್್ನಿಂದಲ್ ೀ ಕಲ್ಲರ್ಯಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ ೂೀ ಗದಾರ್ಯುದಾ,

ಅವನ ವರುದಾ ಗದ ಯರ್ತುಲು ನ್ಾನೂ ಆಗಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ ಬದಾ.
ಹಾಗ ಮಾಡಲ್ಾರ ನ್ ಂದ ಭಿೀಮ ಕೃಷ್್ನ್ಾಜ್ಞ ಪ್ಡ ರ್ಯುರ್ತು,
ಬಲರಾಮನ್ ೂಡನ್ ಅಭ್ಸಸದ ವನರ್ಯಶ್ೀಲ ಗುರ್ಣವಂರ್ತ.

ರಾಮೊೀsಪಿ ಶ್ಕ್ಷ್ತಮರಿೀನ್ಾರಧರಾತ್ ಪುರ ೂೀsಸ್್ ಭಿೀಮೀ ದ್ದ್ಾವರ್ ವರಾಣಿ ಹರ ೀರವಾಪ ।

ಅಸಾಾಣಿ ಶಕರತನ್ರ್ಯಃ ಸ್ಹದ್ ೀವ ಆರ ನಿೀತಿಂ ತಥ ೂೀದ್ಧವಮುಖಾತ್ ಸ್ಕಲ್ಾಮುದ್ಾರಾಮ್ ॥೧೪.೧೦೪॥

ಬಲರಾಮ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕಲ್ಲರ್ತಂರ್ ಎಲ್ಾಲ ಪಾಠ,

ಕೃಷ್್ಸಮುಮಖದಲ್ ಲೀ ಭಿೀಮಗ ತ್ಾ ಕಲ್ಲಸಕ ೂಟು.
ಅಜುಥನ ಕೃಷ್್ನಿಂದಲ್ ೀ ಉರ್ತುಮ ಅಸರಗಳ ಪ್ಡ ದ,
ಸಹದ ೀವ ಉದಾವನಿಂದ ನಿೀತಶಾಸರ ಕಲ್ಲರ್ತವನ್ಾದ.

ಕೃಷ ೂ್ೀsರ್ ಚೌಪಗವಿಮುತತಮನಿೀತಿರ್ಯುಕತಂ ಸ್ಮಾೀಷ್ರ್ಯನಿನದ್ಮುವಾಚ ಹ ಗ ೂೀಕುಲ್ಾರ್ಯ ।

ದ್ುಃಖಂ ವಿನಾಶರ್ಯ ವಚ ೂೀಭಿರರ ೀ ಮದಿೀಯೈನ್ನಯನಾಾದಿನಾಂ ವಿರಹಜಂ ಮಮ ಚಾsಶು ಯಾಹಿ
॥೧೪.೧೦೫ ॥

ಕ ಲದಿನಗಳ ನಂರ್ತರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ನಿೀತಜ್ಞ ಉದಾವನ ಗ ೂೀಕುಲಕ ೆ ಕಳಿಸುತ್ಾುನ್ ,

ಉಪ್ಗವ ಯಾದವನ ಪ್ುರ್ತರ ಉದಾವನ ಕಳಿಸುತ್ಾು ಕ ಳಗಿನಂತ್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
ಉದಾವಾ ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ನಿೀನು ನಂದಗ ೂೀಕುಲಕ ೆ ಹ ೂೀಗು,
ನಂದಾದಿಗಳ ನನನ ವಯೀಗದುಃಖವ ನನನ ಮಾತಂದ ನಿೀಗು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1106

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಮತ ೂತೀ ವಿಯೀಗ ಇಹ ಕಸ್್ಚಿದ್ಸತ ನ ೈವ ರ್ಯಸಾಮದ್ಹಂ ತನ್ುರ್ೃತಾಂ ನಿಹಿತ ೂೀsನ್ತರ ೀವ ।

ನಾಹಂ ಮನ್ುಷ್್ ಇತಿ ಕುತರಚ ವೀsಸ್ುತ ಬುದಿಧಬರಯಹ ೈವ ನಿಮಮಯಲತಮಂ ಪರವದ್ನಿತ ಮಾಂ ಹಿ
॥೧೪.೧೦೬॥

ಯಾಕಾಗಿ ನ್ಾನು ಸಮಸು ದ ೀಹಿಗಳ ಒಳಗ ೀ ಇದ ಾೀನ್ ,

ಹಾಗಾಗಿ ಯಾರಗೂ ಆಗುವುದಿಲಲ ವಯೀಗದ ಬ ೀನ್ .
ಬಾರದಿರಲ್ಲ ನಿಮಗ ನ್ಾನು ಮನುಷ್್ ಎಂಬ ಬುದಿಾ,
ನ್ಾನು ದ ೂೀಷ್ರಹಿರ್ತ ಪ್ರಬರಹಮನ್ ಂದ ೀ ಪ್ರಸದಿಾ.

ಪೂವಯಂ ರ್ಯದ್ಾ ಹ್ಜಗರ ೂೀ ನಿಜಗಾರ ನ್ನ್ಾಂ ಸ್ವ ೀಯ ನ್ ಶ ೀಕುರರ್ ತತಾವಿಮೊೀಕ್ಷಣಾರ್ಯ ।

ಮತಾಪದ್ಸ್ಂಸ್ಪಶಯತಃ ಸ್ ತದ್ಾsತಿದಿವ್ೀ ವಿದ್ಾ್ಧರಸ್ತದ್ುದಿತಂ ನಿಖಿಲಂ ಸ್ಮರನ್ುತ ॥೧೪.೧೦೭॥

ಹಿಂದ ೂಮಮ ಹ ಬಾಬವನಿಂದ ನಂದನ್ಾದ ಬಂಧರ್ತ,

ಬಿಡಿಸಲು ಅವನ ಯಾರಾಗಲ್ಲಲಲ ಅಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥ.
ನನನ ಪಾದಸಾಶಥದಿಂದ ಹ ಬಾಬವು ವದಾ್ಧರನ್ಾದ ಘಟನ್ ,
ಶಾಪ್ವಮುಕುನ್ಾದ ವದಾ್ಧರ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತುಗಳ ಸಮರಣ .

ಪೂವಯಂ ಸ್ ರೂಪಮದ್ತಃ ಪರಜಹಾಸ್ ವಿಪಾರನ್ ನಿತ್ಂ ತಪಃಕೃಶತರಾಙ್ಕಚೆರಸ ೂೀ ವಿರೂಪಾನ್ ।

ತ ೈಃ ಪಾರಪಿತಃ ಸ್ಪದಿ ಸ ೂೀsಜಗರತಾಮೀವ ಮತ ೂತೀ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಮವಾಪ್ ಜಗಾದ್ ನ್ನ್ಾಮ್
॥೧೪.೧೦೮॥

ಹಿಂದ ವದಾ್ಧರಗ ಆವರಸರ್ತುು ರ್ತನನ ರೂಪ್ಮದ,

ಕೃಶರ್ತಪ್ಸಾೀ ಬಾರಹಮರ್ಣರ ನ್ ೂೀಡಿ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದಾ.
ಅಂರ್ತಹ ವದಾ್ಧರ ತ್ಾನು ಹ ಬಾಬವನ ರೂಪ್ ಪ್ಡ ದ, ನನಿನಂದ ಸಾರೂಪ್ ಪ್ಡ ದು ನಂದಗ ಈರೀತ ನುಡಿದ.

‘ನಾರ್ಯಂ ನ್ರ ೂೀ ಹರಿರರ್ಯಂ ಪರಮಃ ಪರ ೀಭ ೂ್ೀ ವಿಶ ಾೀಶಾರಃ ಸ್ಕಲಕಾರರ್ಣ ಆತಮತನ್ಾಃ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಚ ೈನ್ಮುರುಸ್ಂಸ್ೃತಿತ ೂೀ ವಿಮುಕಾತ ಯಾನ್ಾಸ್್ ಪಾದ್ರ್ಯುಗಳಂ ಮುನ್ಯೀ ವಿರಾಗಾಃ’
॥೧೪.೧೦೯॥

ಇವನಲಲವ ೀ ಅಲಲ ಮನುಷ್್-ಇವನು ಭಗವಂರ್ತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1107

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿ ಶ ರೀಷ್ಠರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಶ ರೀಷ್ಠನಿೀರ್ತ.

ಸವಥಕೂೆ ಕಾರರ್ಣ ಸವಥಸಾರ್ತಂರ್ತರ-ವರಾಗಿಗಳಿಗ ಆಗಿ ಇವನ ಜ್ಞಾನ,
ಸಂಸಾರವಮೊೀಚನ್ ಯಾಗಿ ಜ ೂೀಡಿ ಪಾದಗಳಲ್ಲಲ ಆಗುವರು ಲ್ಲೀನ.

ನ್ನ್ಾಂ ರ್ಯದ್ಾ ಚ ಜಗೃಹ ೀ ವರುರ್ಣಸ್್ ದ್ೂತಸ್ತತಾರಪಿ ಮಾಂ ಜಲಪತ ೀಗೆೃಯಹಮಾಶು ಯಾತಮ್ ।

ಸ್ಮೂಪಜ್ ವಾರಿಪತಿರಾಃ ವಿಮುಚಾಯ ನ್ನ್ಾಂ ನಾರ್ಯಂ ಸ್ುತಸ್ತವ ಪುಮಾನ್ ಪರಮಃ ಸ್ ಏಷ್ಃ ॥೧೪.೧೧೦॥

ಒಮಮ ವರುರ್ಣಭೃರ್ತ್ನ್ ೂಬಬ ನಂದನ ಹಿಡಿದ,

ವರುರ್ಣ ನನನನ್ ೂೀಡಿ ಪ್ೂಜಸ ನಂದನ ಬಿಡುರ್ತು ಹ ೀಳಿದ.
ಇವನಲಲವ ೀ ಅಲಲ ನಿನನ ಪ್ುರ್ತರ,
ಉರ್ತೃಷ್ು ಪ್ುರುಷ್ ಸವಥಸಾರ್ತಂರ್ತರ.

ಸ್ನ್ಾಶ್ಯತ ೂೀ ನ್ನ್ು ಮಯೈವ ವಿಕುರ್ಣಾಲ್ ೂೀಕ ೂೀ ಗ ೂೀಜೀವಿನಾಂ ಸ್ತಿರಪಿ ಪರವರಾ ಮದಿೀಯಾ ।

ಮಾನ್ುಷ್್ಬುದಿಧಮಪನ ೀತುಮಜ ೀ ಮಯ ಸ್ಮ ತಸಾಮನ್ಮಯ ಸ್ತಿಮವಾಪ್ ಶಮಂ ಪರಯಾನ್ುತ॥೧೪.೧೧೧॥

ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಆಗಿದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ವ ೈಕುಂಠದಶಥನ,

ತ್ ೂೀರರುವ ನನನ ಮಹಿಮ -ನನಗ ಂದೂ ಇಲಲ ಜನನ.
ನ್ಾನು ಮನುಷ್್ನ್ ಂಬ ಬುದಿಾ ನ್ಾಶವಾಗಿ ಹ ೂೀಗಲು,
ಆ ಜ್ಞಾನ ಬಂದು ನಿಮಮಲ್ಲಲ ಶಾಂತರ್ಯದು ನ್ ಲ್ ಸಲು.

ಶುರತ ೂಾೀದ್ಧವೀ ನಿಗದಿತಂ ಪರಮಸ್್ ಪುಂಸ ೂೀ ವೃನಾಾವನ್ಂ ಪರತಿ ರ್ಯಯೌ ವಚನ ೈಶಾ ತಸ್್।
ದ್ುಃಖಂ ವ್ಪ್ೀಹ್ ನಿಖಿಲಂ ಪಶುಜೀವನಾನಾಮಾಯಾತ್ ಪುನ್ಶಾರರ್ಣಸ್ನಿನಧಿಮೀವ ವಿಷ ೂ್ೀಃ
॥೧೪.೧೧೨॥

ಉದಾವ ಕೃಷ್್ನ ಮಾರ್ತಕ ೀಳಿ ವೃಂದಾವನಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ,

ಗ ೂೀಪ್ರ ದುಃಖತ್ ೂಡ ದು ಮತ್ ು ಕೃಷ್್ಸನಿನಧಗ ಬಂದ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯರ್ಗವತಾಪದ್ವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಉದ್ಧವಪರತಿಯಾನ್ಂ ನಾಮ ಚತುದ್ಾಯಶ ್ೀsದ್ಾಧಯರ್ಯಃ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1108

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ಥರಂದ ವರಚಿರ್ತವಾದ, ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥಯಾನುವಾದ.

ಉದಾವಪ್ರತಯಾನವ ಂಬ ಹದಿನ್ಾಕನ್ ೀ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ,
ಆರ್ತಮಸಖನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ಗಪ್ಥಸದ ಧನ್ತ್ಾಭಾವ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1109

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ -೧೩

ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ಹದಿನ ೈದ್ು

[ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾಾಭಾ್ಸ್ಃ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ Page 1110