[ಶ್ರೀಮದಾನಂದತೀರ್ತ್ಥಭಗವತ್ಾಾದರ]`

ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ
[ಮೂಲ ಶ ್ಲೀಕಗಳು: ಬನನಂಜ ಗ ೂೀವಂದಾಚಾರ್ಯ್ಥರಂದ ಪ್ರಕಾಶ್ರ್ತವಾದ ಶ್ರೀ ಹೃಷೀಕ ೀಶತೀರ್ತ್ಥರ
ಮೂಲಪಾಠಾನುಸಾರ “ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯ್ಥನಿರ್ಣ್ಥರ್ಯಃ” (ಸಂಸೃರ್ತ)]
[ಕನನಡ ಭಾವಾರ್ಥ : ವದಾಾನ್ ವಜರ್ಯಸಂಹಾಚಾರ್ಯ್ಥ ತ್ ೂೀಟಂತಲ್ಾಲರ್ಯರ ಪಾಠವನ್ಾನಧರಸ]

ಭಾಗ-೦೧
(ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ ೦೧-೧೮)
Visit us @: https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.com/
ಚಿರ್ತರಕೃಪ : ಅಂರ್ತಜಾಥಲ
 ಪರಿವಿಡಿ

ಪರಿವಿಡಿ
ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ (ಭಾಗ-೦೧) ............................................................................. 3
i. ಮೂಲ ಸಂಸೃರ್ತ ಶ ್ಲೀಕದ ಪ್ರಸುುತ ................................................................................................. 3
ii. ಅಧ್ರ್ಯನಕ ೆ ತ್ ೂಡಗುವ ಮೊದಲು .................................................................................................. 5
೧. ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ....................................................................................................... 9
೨. ವಾಕ ್್ೀದ್ಾಾರಃ ............................................................................................................................ 66
೩. ಸರ್ಗಾಗಯನ್ುಸಗಗಯಲರ್ಯಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ..................................................................................... 124
೪. ರಾಮಾರ್ತಾರ ೀ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪರವ ೀಶಃ ............................................................................................ 161
೫. ಹನ್್ಮದ್ ದಶಯನ್ಮ್ ............................................................................................................... 183
೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಸಮುದರತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ ......................................................................................... 207
೭. ಹನ್್ಮತ್ ಪರತಿಯಾನ್ಮ್ .......................................................................................................... 226
೮. ಹನ್್ಮತಿ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದ್ಾನ್ಮ್ ............................................................................................. 241
೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ರಾಮಸವಧ್ಾಮಪರವ ೀಶಃ ........................................................................................ 309
೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್ ................................................................................................... 349
೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ ............................................................................................................ 379
೧೨. ಪ್ಾರ್ಣಡವೀತಪತಿತಃ ...................................................................................................................... 471
೧೩. ಕಂಸರ್ಧಃ ............................................................................................................................. 521
೧೪. ಉದಾರ್ಪರತಿಯಾನ್ಮ್ .............................................................................................................. 564
೧೫. ಪ್ಾರ್ಣಡರ್ಶಸಾರಭಾ್ಸಃ ................................................................................................................ 600
೧೬. ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ .......................................................................................................................... 620
೧೭. ಹಂಸಡಿಭಕರ್ಧಃ ..................................................................................................................... 633
೧೮. ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನ್ದಿಗ್ವವರ್ಜರ್ಯಃ ........................................................................................................... 714

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 1

 ಓದುರ್ ಮೊದಲು

ಪುಸತಕದ ಕುರಿತು

ವಿದ್ಾ್ವಾಚಸಪತಿ ಶ್ರೀರ್ಯುತ ಬನ್ನಂಜ ರ್ಗ ್ೀವಿಂದ್ಾಚಾರ್ಯಯರ ಆಪತ ಶ್ಷ್್ರಲ್ಲಿ ಒಬಬರಾದ ವಿದ್ಾವನ್

ವಿರ್ಜರ್ಯಸಂಹಾಚಾರ್ಯಯ ತ ್ೀಟಂತಿಲ್ಾಿರ್ಯ ಅರ್ರ ‘ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ’ ಪ್ಾಠರ್ನ್ುನ
ಬಳಸಕ ್ಂಡು ಇಲ್ಲಿ ಭಾವಾರ್ಯರ್ನ್ುನ ಪರಸುತತಪಡಿಸಲ್ಾಗ್ವದ್ . ಇಲ್ಲಿ ಪರಸುತತಪಡಿಸದ ಮ್ಲ ಶ ್ಿೀಕಗಳನ್ುನ
ಶ್ರೀರ್ಯುತ ಬನ್ನಂಜ ರ್ಗ ್ೀವಿಂದ್ಾಚಾರ್ಯ್ಯರಿಂದ ಪರಕಾಶ್ತವಾದ ಶ್ರೀ ಹೃಷೀಕ ೀಶತಿೀತ್ಯರ
ಮ್ಲಪ್ಾಠಾನ್ುಸಾರಿ ‘ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ’ ಪುಸತಕದಿಂದ ತ ರ್ಗ ದುಕ ್ಳಳಲ್ಾಗ್ವದ್ . ಈ
ಶ ್ಿೀಕಗಳ ಭಾವಾರ್ಯರ್ನ್ುನ ಬನ್ನಂಜ ಬಳಗದ ಶ್ರೀರ್ಯುತ ರ್ಗ ್ೀವಿಂದ ಮಾಗಳ್ ಅರ್ರು ಪದ್ರ್ಪದಲ್ಲಿ
ಪರಸುತತಪಡಿಸದ್ಾಾರ . ಅಧ್ಾ್ತಮ ಬಂಧುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಬರುರ್ ಅಪೂರ್ಯ ಅರ್ಯಸಾರರ್ನ್ುನ ಅರಿತು ತಮಮ
ಜೀರ್ನ್ರ್ನ್ುನ ಪ್ಾರ್ನ್ರ್ಗ ್ಳಿಸಕ ್ಳಳಬ ೀಕಾಗ್ವ ಪ್ಾರರ್ಥಯಸುತ ತೀವ .

ವಿಜ್ಞಾಪನ

ಈ ಇ-ಪುಸತಕರ್ನ್ುನ ಅಧ್ಾ್ತಮದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತತರ್ಯುಳಳರ್ರಿರ್ಗಾಗ್ವ ನಿೀಡಲ್ಾಗ್ವದ್ . ಆದಾರಿಂದ ಇದನ್ುನ ಯಾರ್ುದ್ ೀ

ವಾಣಿರ್ಜ್ ಉದ್ ಾೀಶಕಾಾಗ್ವ ಬಳಸಕ ್ಳಳಬಾರದ್ಾಗ್ವ ಕ ್ೀರಿಕ . ಈ ಪುಸತಕರ್ನ್ುನ ಬರ ರ್ಯುರ್ರ್ರು ತಮರ್ಗ
ಅರ್ಯವಾದ ರಿೀತಿರ್ಯಲ್ಲಿ ಬರ ದುಕ ್ಂಡಿರಬಹುದು. ಆದಾರಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಏನಾದರ್ ತಪುಪ ಅಂಶ ಕಂಡುಬಂದರ
ಅದಕ ಾ ಬರ ದುಕ ್ಂಡ ನಾವ ೀ ಹ ್ಣ ರ್ಗಾರರು. ಈ ಪುಸತಕದ ಮುಖಪುಟದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಾದ ಚಿತರ
ಅಂತಜಾಯಲದಿಂದ ತ ರ್ಗ ದುಕ ್ಂಡಿದುಾ, ಒಂದು ವ ೀಳ ಆ ಬರ್ಗ ಗ ಯಾರದ್ಾಾದರ್ ಆಕ್ ೀಪವಿದಾ ರ ದರ್ಯವಿಟುು
ನ್ಮರ್ಗ ಬರ ದು ತಿಳಿಸ. ಅದನ್ುನ ತಕ್ಷರ್ಣ ತ ರ್ಗ ದು ಹಾಕಲ್ಾಗುರ್ುದು.

ನ್ಮಮ ಸಂಪಕಯ ಕ ್ಂಡಿ:

https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.com/
https://go-kula.blogspot.com/
https://www.facebook.com/Bhagavadgitakannada/

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 2

 ಓದುರ್ ಮೊದಲು

ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ (ಭಾಗ-೦೧)
i. ಮ್ಲ ಸಂಸೃತ ಶ ್ಿೀಕದ ಪರಸುತತಿ

ಪ್ಾರಚಿೀನ್ ರ್ಯಾ್ಕರರ್ಣ ಶಾಕಲ್ನ್ "ಸರ್ಯತರ ಶಾಕಲ್ಸ್" ಎಂಬ ಸ್ತರದಂತ ' ರ ' ಕಾರರ್ು ಸವರದ ಮುಂದ್
ಬಂದರ , ಅದರ ಎದುರಿರುರ್ ಯಾರ್ುದ್ ೀ ರ್್ಂರ್ಜನ್ ಎರಡು ಬಾರಿ ಬರುತತದ್ . ಉದ್ಾ: ರ್ರ್ + ರ್ಯ = ರ್ರ್ಯ್ಯ.
"ಅಚ ್ೀ ರಹಾಭಾ್ಂ ದ್ ವೀ" ಎನ್ುನರ್ ಪ್ಾಣಿನಿರ್ಯ ಸ್ತರರ್ೂ ಕ್ಡಾ ಇದನ ನೀ ಹ ೀಳುತತದ್ . ಈ ಸ್ತರರ್ನ್ುನ
ಬಹುಶಃ ವಿಕಲಪವ ಂದು ಬರ್ಗ ದು ಬಹಳಷ್ುು ಸಂಸೃತ ತಜ್ಞರು ಬಳಸುರ್ುದಿಲಿ. ಆದರ ಅದು ನಿರ್ಜವಾದ ಪರಯೀಗ.
ವಾ್ಕರರ್ಣಕ ಾ ಬಹಳ ಸಮಮತವಾದ ಪರಯೀಗ. ಉದ್ಾಹರಣ ರ್ಗ ತಾತಪರ್ಯಯ ಇದಾದುಾ ತಾತಪರ್ಯ್ಯ ಆಗುತತದ್ ,
ಆಚಾರ್ಯಯ ಇದಾದುಾ ಆಚಾರ್ಯ್ಯ ಆಗುತತದ್ , ನಿರ್ಣಯರ್ಯ ಇದಾದುಾ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಆಗುತತದ್ , ಇತಾ್ದಿ. ಬನ್ನಂಜ
ರ್ಗ ್ೀವಿಂದ್ಾಚಾರ್ಯಯರ ಸಂಸೃತ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಇಷ್ುು ಸ್ಕ್ಷಮ ವಾ್ಕರರ್ಣ ವ ೈಶ್ಷ್ುಯಗಳನ್ುನ ಕಾರ್ಣುರ್ುದು ಒಂದು
ಹಬಬ. ಈ ಅಂಶರ್ನ್ುನ ಗಮನ್ದಲ್ಲಿಟುುಕ ್ಂಡು ಇಲ್ಲಿ ಸಂಸೃತ ಶ ್ಿೀಕಗಳನ್ುನ ಪರಸುತತಪಡಿಸುರ್
ಕ್ತರುಪರರ್ಯತನರ್ನ್ುನ ಮಾಡಿರುರ್ುದನ್ುನ ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ಈ ಕಾರ್ಯಯದಲ್ಲಿ ನ ರವಾದ ಬನ್ನಂಜ
ಬಳಗದ ಮಿತರರಾದ ಶ್ರೀರ್ಯುತ ಪರಸಾದ್ ದಂಪತಿಗಳಿರ್ಗ ನ್ಮಮ ಕೃತಜ್ಞತ ಗಳು.
ಮ್ಲ ಸಂಸೃತ ಶ ್ಿೀಕಗಳನ್ುನ ಮತುತ ಸಂಸೃತ ವಿರ್ರಣ ರ್ಯನ್ುನ ಸಂಸೃತ ಬಲಿರ್ರು ಈ ಕ ಳಗ್ವನ್
ಕ ್ಂಡಿರ್ಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:
https://archive.org/details/MahabharathaTatparyaNirnayaVol1
https://archive.org/details/MahabharathaTatparyaNirnayaVol2

ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಒತತಕ್ಷರ ಬರ ರ್ಯುರ್ ಲ್ಲಪಿರ್್ರ್ಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ತ ್ಂದರ ಇದ್ . ಉದ್ಾಹರಣ ರ್ಗ : ಕೃಷ್್ , ವಾ್ಸ,
ದತಾತತ ರೀರ್ಯ. ಇಲ್ಲಿ ಉಚಾಚರದ ಪರಕಾರ ‘ಷ್, ರ್, ತ’ ಅಧ್ಾಯಕ್ಷರಗಳು ಮತುತ ‘ರ್ಣ, ರ್ಯ, ರ’ ಪೂಣಾಯಕ್ಷರಗಳು.
ಆದರ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಾಯಕ್ಷರಗಳನ್ುನ ಇಡಿಯಾಗ್ವ ಮೀಲ್ ಬರ ರ್ಯುತ ತೀವ . ಇಡಿ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ುನ ಒತಾತಕ್ಷ ರವಾಗ್ವ
ಮತುತ ಅಧ್ಾಯಕ್ಷರವಾಗ್ವ ಬರ ರ್ಯುತ ತೀವ . ಆದರ ತುಳು ಮತುತ ದ್ ೀರ್ನಾಗರಿ ಲ್ಲಪಿರ್ಯಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಸ ್ ಇಲಿ. ಅಲ್ಲಿ
ಒತಾತಕ್ಷರಗಳ ಆನ್ಂತರ ಪೂಣಾಯಕ್ಷರಗಳನ್ುನ ಬರ ರ್ಯುರ್ ರ್್ರ್ಸ ್ ಇದ್ . ಉದ್ಾಹರಣ ರ್ಗ :

ಸಂಸೃತ ಭಾಷ ರ್ಯಲ್ಲಿ ಅನ್ುನಾಸಕ ಮತುತ ಅನ್ುಸಾವರಗಳ ಉಚಾಚರ ಸಪಷ್ುವಾಗ್ವರಬ ೀಕು. ಉದ್ಾಹರಣ ರ್ಗ :
‘ಪಂಚ’ ಎನ್ುನರ್ುದರ ಸರಿಯಾದ ರ್ಪ ‘ಪಞ್ಚ’ ; ಅದ್ ೀ ರಿೀತಿ ಅಂಗ->ಅಙ್ಗ, ದಂಡ->ದರ್ಣಡ, ತಂತು->ತನ್ುತ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 3

 ಓದುರ್ ಮೊದಲು

ಇತಾ್ದಿ. ಇಲ್ಲಿ ನಾರ್ು ಶ ್ಿೀಕಗಳನ್ುನ ಪರಸುತತಪಡಿಸುವಾಗ ಈ ಅನ್ುನಾಸಕ ಮತುತ ಅನ್ುಸಾವರಗಳನ್ುನ

ಗಮನ್ದಲ್ಲಿಟುುಕ ್ಂಡು ಪರಸುತತಪಡಿಸರುರ್ುದನ್ುನ ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ಈ ರಿೀತಿ ಶ ್ಿೀಕರ್ನ್ುನ
ಬರ ರ್ಯುರ್ ಕರಮರ್ನ್ುನ srimadhvyasa.wordpress.com ಇರ್ರು ತ ್ೀರಿಸಕ ್ಟ್ಟುದ್ಾಾರ . ಅರ್ರಿರ್ಗ ನ್ಮಮ
ಕೃತಜ್ಞತ ರ್ಯನ್ುನ ಸಲ್ಲಿಸುತ ತೀವ

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 4

 ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ್ಡಗುರ್ ಮೊದಲು

ii. ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ್ಡಗುರ್ ಮೊದಲು

ಆಚಾರ್ಯಥ ಮಧವರು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಮುಂದಿಟುುಕ ೂಂಡು ಸಮಗರ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣ ವಾಙ್ಮರ್ಯದ

ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿ ರಚಿಸದ ಅಪ್ೂವಥ ಗರಂರ್ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ.

ಮೀಲುನ್ ೂೀಟಕ ೆ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಥ , ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ , ಜತ್ ಗ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದ ಕಥ . ಆಳಕ ೆ

ಹ ೂೀದರ ಸಮಸು ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ.

ಈ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಪ್ಂಡಿತ್ಾಚಾರ್ಯಥರು ಮಧವವಜರ್ಯದಲ್ಲಲ ದಾಖಲ್ಲಸದಾಾರ .

ಇತಿಹಾಸ-ಪುರಾಣಾಬ ಾೀಭಯರ್ಚಿಚತಾತದಿರ-ಲ್ ್ೀಳಿತಾತ್ ।

ಜಾತಂ ಭಾರತ-ತಾತಪರ್ಯಯ-ಸುಧ್ಾಂ ಕಃ ಸನ್ನ ಸ ೀರ್ತ ೀ ॥

[ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಂಬ ಕಡಲನುನ ರ್ತಮಮ ಚಿರ್ತುದ ಕಡಗ ೂೀಲ್ಲನಿಂದ ಕಡ ದಾಗ ಮೂಡಿಬಂದ

ಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ (ನಿರ್ಣಥರ್ಯ)ವ ಂಬ ಸ ೂದ ರ್ಯನುನ ಯಾವ ಜ್ಞಾನಿ ಸ ೀವಸದ ೀ ಬಿಟ್ಾುನು? ]

ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಥ ಎಂದಾಗ ಮೂಲರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ, ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಮರ್ತುು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ

ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕಡ ಬಂದ ರಾಮಕಥ , ಜ ೂತ್ ಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬಂದ ರಾಮಕಥ ಕೂಡಾ. ಈ ಎಲಲದರ
ಸಮನಾರ್ಯದ ಅರ್ಥವನುನ, ಮೀಲುನ್ ೂೀಟಕ ೆ ಒಂದಕ ೂೆಂದು ಹ ೂಂದಿಕ ಯಾಗದ ಸಂಗತಗಳನುನ
ಏಕರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಮನಾರ್ಯಗ ೂಳಿಸುವ ಬಗ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎಂದಾಗ ಎಲಲವೂ ಬಂರ್ತು. ರಾಮನ ಕಥ , ಕೃಷ್್ನ ಕಥ , ಪಾಂಡವರ ಕಥ , ಎಲಲವೂ ಅಲ್ಲಲ

ಬಂದಿದ . ಅಲ್ಲಲ ಇಲಲದುಾ ಇನ್ ನಲೂಲ ಬಂದಿಲಲ. ಅದಕ ೆಂದ ೀ ಎಲಲವನೂನ ವಶ ಲೀಷಸುವ ಈ ಗರಂರ್ದ ಹ ಸರು –
ಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯ್ಥನಿರ್ಣ್ಥರ್ಯಃ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಸಮಸುಶಾಸರಗಳ ಸಾರ. ಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಸಮಸು ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ

ಸಾರ. ಆಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಗರಂರ್ದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 5

 ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ್ಡಗುರ್ ಮೊದಲು

ಸಮಸತಶಾಸಾರರ್ಯವಿನಿರ್ಣಯಯೀsರ್ಯಂ ವಿಶ ೀಷ್ತ ್ೀ ಭಾರತರ್ತಮಯಚಾರಿೀ । [೩೨.೧೫೯]

[ಇದು ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ಅರ್ಥವನುನ ನಿರ್ಣಥಯಿಸುವಂರ್ದು. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಭಾರರ್ತದ ಮೀಲ್ ಬ ಳಕು

ಬಿೀರುವಂರ್ದು]

ತಸಾಮದರ್ಯಂ ಗರನ್್ರ್ರ ್ೀsಖಿಲ್ ್ೀರುಧಮಾಮಯದಿಮೊೀಕ್ಾನ್ತಪುಮರ್ಯಹ ೀತುಃ ।

ಕ್ತಂ ವೀದಿತ ೈರಸ್ ಗುಣ ೈಸತತ ್ೀsನ ್ೈನಾನಯರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪಿರೀತಿಮುಪ್ ೈತ್ತ ್ೀsಲಮ್ ॥೩೨.೧೬೫॥

[ಈ ಹಿರರ್ಯ ಗರಂರ್ ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ, ಧಮಥದಿಂದ ಮೊೀಕ್ಷದ ರ್ತನಕದ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ುರುಷ್ಾರ್ಥಗಳನೂನ

ರ್ತಂದಿೀರ್ಯುರ್ತುದ . ಸುಮಮನ್ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳಿ ಏನುಪ್ಯೀಗ? ಸಾರ್ಯಂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ
ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಇಷ್ುು ಸಾಕು]

ಅತ ್ರೀದಿತಾ ಯಾಶಚ ಕಥಾಃ ಸಮಸಾತ ವ ೀದ್ ೀತಿಹಾಸಾದಿವಿನಿರ್ಣಯಯೀಕಾತಃ ॥೩೨.೧೬೪॥

[ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ಕಥ ಗಳೂ ವ ೀದ-ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಿಂದ ರೂಪ್ುಗ ೂಂಡಂರ್ವು]

ರಾಮಚರತ್ ರ್ಯ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲೂಲ ಈ ಮಾರ್ತು ಬಂದಿದ .

ಇತ್ಶ ೀಷ್ಪುರಾಣ ೀಭ್ಃ ಪಞ್ಚರಾತ ರೀಭ್ ಏರ್ ಚ ।

ಭಾರತಾಚ ೈರ್ ವ ೀದ್ ೀಭ ್್ೀ ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯಣಾದಪಿ ॥೯.೧೨೨ ॥

ಪರಸಪರವಿರ ್ೀಧಸ್ ಹಾನಾನಿನಣಿೀಯರ್ಯ ತತತವತಃ ।

ರ್ಯುಕಾಾ ಬುದಿಾಬಲ್ಾಚ ೈರ್ ವಿಷ ್್ೀರ ೀರ್ ಪರಸಾದತಃ ॥೯-೧೨೩॥

ಬಹುಕಲ್ಾಪನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಮಯೀರ್ಯಂ ಸತಾಥ ್ೀದಿತಾ ।

ನ ೈಕಗರನಾ್ಶರಯಾತ್ ತಸಾಮನಾನSಶಙ್ಕ್ಾಯSತರ ವಿರುದಾತಾ ॥೯-೧೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 6

 ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ್ಡಗುರ್ ಮೊದಲು

[ಎಲ್ಾಲ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ಸಂಹಿತ್ ಗಳು, ಮಹಾಭಾರರ್ತ, ವ ೀದಗಳು, ಮರ್ತುು ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ

– ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮೂಲಗರಂರ್ಗಳ ಆಧಾರದಿಂದ ಪ್ರಸಾರ ವರ ೂೀಧವನುನ ಪ್ರಹರಸ, ರ್ಯುಕಿು -ಬುದಿಿಶಕಿು ಮರ್ತುು
ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಗರಹಬಲದಿಂದ ತ್ಾತಾಕವಾಗಿ ಅರ್ಥವನುನ ನಿಧಥರಸ, ಅನ್ ೀಕ ಗರಂರ್ಗಳ ಆಸರ ಯಿಂದ,
ಅನ್ ೀಕ ಕಲಾಗಳಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನ್ಾನು ಈ ಪ್ುರ್ಣ್ಕಥ ರ್ಯನುನ ನಿರೂಪ್ಸದ ಾೀನ್ . ಅದರಂದ ಇಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧದ
ಕುಶಂಕ ಮಾಡುವಂತಲಲ.]
ಅದಕ ೆಂದ ೀ ಇಡಿರ್ಯ ಗರಂರ್ದ ಪ್ಂಚಾಂಗವಾದ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ಹ ಸರ ೀ
‘ಸವಥಶಾಸಾರತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ’ ಎಂದು.
ಯಾವ ಗರಂರ್ಕಾರನೂ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳಳದ ಒಂದು ಹ ಗಗಳಿಕ ರ್ಯ ಸಂಗತರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ .

ಇತ್ೃಗ್ರ್ಜುಃಸಾಮಾರ್ರ್ಯಪಞ್ಚರಾತ ರೀತಿಹಾಸತಃ ।
ಪುರಾಣ ೀಭ್ಃಸತಥಾsನ ್ೀಭ್ಃ ಶಾಸ ರೀಭ ್್ೀ ನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ ಕೃತಃ ॥೧.೧೩೫॥

ವಿಷಾ್ವಜ್ಞಯೈರ್ ವಿದುಷಾ ತತ್ ಪರಸಾದಬಲ್ ್ೀನ್ನತ ೀಃ ।

ಆನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಮುನಿನಾ ಪೂರ್ಣಯಪರಜ್ಞಾಭದ್ಾರ್ಯುಜಾ ॥೧.೧೩೬॥

ತಾತಪರ್ಯಯಂ ಶಾಸಾರಣಾಂ ಸವ ೀಯಷಾಮುತತಮಂ ಮಯಾ ಪ್ರೀಕತಮ್ ।

ಪ್ಾರಪ್ಾ್ನ್ುಜ್ಞಾಂ ವಿಷ ್್ೀರ ೀತಜಾಜಾತ ವೈರ್ ವಿಷ್ು್ರಾಪ್್ೀsಸೌ ॥೧.೧೩೭॥

[ಹಿೀಗ ಋಕ್-ರ್ಯಜಸುು-ಸಾಮ-ಅರ್ವಥವ ೀದಗಳಿಂದ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಿಂದ, ಇತಹಾಸಗಳಿಂದ,

ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಿಂದ, ಹಾಗ ಯೀ ಇರ್ತರ ಶಾಸರಗಳ ಆಧಾರದಿಂದ ಈ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ಮಾಡಿದ ನು ನ್ಾನು,
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞನ್ ಂದು ಹ ಸರು ಪ್ಡ ದ ವಧಾಾಂಸನ್ಾದ ಆನಂದತೀರ್ಥಮುನಿ, ಭಗವಂರ್ತನ ಅಪ್ಾಣ ಯಿಂದಲ್ ೀ
ಮರ್ತುು ಅವನ ಅನುಗರಹದ ಬಲವಂತಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ಉರ್ತುಮವಾದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ
ವಷ್ು್ವನ ಆರ್ಣತ ಪ್ಡ ದ ೀ ನ್ಾನು ಹ ೀಳಿದ . ಇದನುನ ಅರತ್ ೀ ವಷ್ು್ವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವುದು ಸಾಧ್]
ಗರಂರ್ದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲೂಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮತ್ ೂುಮಮ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಒತುಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

ಆನ್ನ್ಾತಿೀಥಾಯಖ್ಮುನಿಃ ಸುಪೂರ್ಣಯಪರಜ್ಞಾಭಧ್ ್ೀ ಗರನ್್ಮಿಮಂ ಚಕಾರ ।

ನಾರಾರ್ಯಣ ೀನಾಭಹಿತ ್ೀ ಬದಯಾಯಂ ತಸ ್ೈರ್ ಶ್ಷ ್್ೀ ರ್ಜಗದ್ ೀಕಭತುಯಃ ॥೩೨.೧೫೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 7

 ಅಧ್ರ್ಯನ್ಕ ಾ ತ ್ಡಗುರ್ ಮೊದಲು

[ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞ ಎಂಬ ಚ ಲುಹ ಸರನ (ಅಚು್ರ್ತಪ್ರಜ್ಞರು ಆಚಾರ್ಯಥರಗ ಆಶರಮದಿೀಕ್ಷ ನಿೀಡಿದಾಗ ಇಟು ಹ ಸರು)
ಆನಂದತೀರ್ಥ(ಆಚಾರ್ಯಥರಗ ವ ೀದಾಂರ್ತ ಸಾಮಾರಜ್ದಲ್ಲಲ ಪ್ಟ್ಾುಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದಾಗ ಅಚು್ರ್ತಪ್ರಜ್ಞರು
ನಿೀಡಿದ ಹ ಸರು) ಎಂಬ ಮುನಿ, ಜಗತುಗ ಲಲ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅಂರ್ತರಂಗಶ್ಷ್್, ಬದರರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವನಿಂದಲ್ ೀ ನ್ ೀರ ಆರ್ಣತ ಪ್ಡ ದು ಈ ಗರಂರ್ವನುನ ರಚಿಸದನು]
[ಗರಂರ್ ಋರ್ಣ: ಆಚಾರ್ಯಥ ಬನನಂಜ ರ್ಯವರಂದ ಪ್ರಕಾಶ್ರ್ತವಾದ ಶ್ರೀ ಹೃಷೀಕ ೀಶತೀರ್ಥರ
ಮೂಲಪಾಠಾನುಸಾರ “ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರರ್ತತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥನಿರ್ಣಥರ್ಯ”]

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 8

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

೧. ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ

ಓಂ ॥
ನಾರಾರ್ಯಣಾರ್ಯ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣಾರ್ಣ್ಯವಾರ್ಯ ವಿಶ ್ವೀದರ್ಯಸ್ತಿಲಯೀನಿನರ್ಯತಿಪರದ್ಾರ್ಯ ।
ಜ್ಞಾನ್ಪರದ್ಾರ್ಯ ವಿಬುಧ್ಾಸುರಸೌಖ್ದುಃಖ ಸತಾಾರಣಾರ್ಯ ವಿತತಾರ್ಯ ನ್ಮೊೀನ್ಮಸ ತೀ ॥೧.೧॥

ರ್ತುಂಬಿದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ, ಈ ಜಗಕ ಸೃಷು-ಸ್ತ-ಪ್ರಳರ್ಯ, ನಿರ್ಯಮ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವನೂನ

ಕ ೂಡುತುರುವ , ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗೂ ಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡುತುರುವ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸುಖಕೂೆ ಮರ್ತುು ಧ ೈರ್ತ್ರ
ದುಃಖಕೂೆ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದ, ಎಲ್ ಲಡ ವಾ್ಪ್ಸರುವಂರ್ತಹ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎನಿಸಕ ೂಂಡ ನಿನಗ ನಮಸಾೆರವರಲ್ಲ

ಆಸೀದುದ್ಾರಗುರ್ಣವಾರಿಧಿರಪರಮೀಯೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರತಮಃ ಪರಮಾತ್ ಸ ಏಕಃ ।

ಸಂಶಾನ್ತಸಂವಿದಖಿಲಂ ರ್ಜಠರ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮೀಭುಜಾನ್ತರಗತಃ ಸವರತ ್ೀsಪಿ ಚಾSರ್ಗ ರೀ ॥೧.೨॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಅಸಾಧ್ನ್ಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ

ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ, ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಜೀವಗಳ ವಗಥಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ, ಒಬಬನ್ ೀ
ಆಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಈ ಸೃಷುರ್ಯ ಮೊದಲು, ರ್ತನಿನಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡುವ ಯೀಗ್ತ್
ಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾರೂ, ರ್ತನಿನಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ ಪ್ಡುವವನ್ಾಗಿದಾರೂ, ಇಡಿೀ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ರ್ತನನ
ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲಟುು, ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ತ್ ೂೀಳಿನಲ್ಲಲ ರ್ತಲ್ ಇಟುು, ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದಮರ್ಯವಾದ ದ ೀಹವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾನು.

ತಸ ್್ೀದರಸ್ರ್ಜಗತಃ ಸದಮನ್ಾಸಾನ್ಾರಸಾವನ್ನ್ಾತುಷ್ುರ್ಪುಷ ್ೀsಪಿ ರಮಾರಮಸ್ ।

ಭ್ತ ್ೈ ನಿಜಾಶ್ರತರ್ಜನ್ಸ್ ಹಿ ಸೃರ್ಜ್ಸೃಷಾುವಿೀಕ್ಾ ಬಭ್ರ್ ಪರನಾಮನಿಮೀಷ್ಕಾನ ತೀ ॥೧.೩॥

ಸಮಸು ಜಗರ್ತುನುನ ರ್ತನನ ಉದರದಲ್ಲಲ ಧರಸಕ ೂಂಡಿರುವ, ನಿದುಥಷ್ುನ್ಾದ(ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ದ ಲ್ ೀಪ್

ಇಲಲದ), ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ ಶರೀರವುಳಳವನ್ಾದ,
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಿಂದಲೂ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡದ, ರ್ತನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ ಪ್ಡುವ, ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ, ಪ್ರಕಾಲದ*
ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ(ಪ್ರಳರ್ಯಕಾಲದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ), ರ್ತನನ ಭಕುರ ಆನಂದಕಾೆಗಿ, ಸೃಷು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ
ಹ ೂಂದಿದನು. (*ಪ್ರಕಾಲ = ಬರಹಮನ ಆರ್ಯಸುು= ಬರಹಮನ ನೂರು ವಷ್ಥಗಳು=ಮಹಾಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲ=

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 9

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

೩೧,೧೦೪ ಸಾವರ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಮಾನವ ವಷ್ಥಗಳು. ಇದು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಆರ್ತನ ಕರ್ಣು್ ಮಿಟುಕಿಸುವ
ಸಮರ್ಯ!)

ದೃಷಾುವಸ ಚ ೀತನ್ಗಣಾನ್ ರ್ಜಠರ ೀ ಶಯಾನಾನಾನ್ನ್ಾಮಾತರರ್ಪುಷ್ಃ ಸೃತಿವಿಪರಮುಕಾತನ್ ।

ಧ್ಾ್ನ್ಂ ಗತಾನ್ತಸೃತಿಗತಾಂಶಚ ಸುಷ್ುಪಿತಸಂಸಾ್ನ್ಬರಹಾಮದಿಕಾನ್ ಕಲ್ಲಪರಾನ್ ಮನ್ುಜಾಂಸತಥ ೈಕ್ಷತ್॥೧.೪॥

ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತನನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರುವ, ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ ಮುಕುರನೂನ, ಆನಂದವ ೀ
ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದ ಸಂಸಾರದಿಂದ ಮುಕುರಾದವರನೂನ, ಧಾ್ನದಲ್ಲಲ ಇರುವವರನೂನ, ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲದುಾ
ಹಿೀಗಿರುವವರನೂನ, ಸುಷ್ುಪ್ುರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ಇರುವ, ಬರಹಮನಿಂದ ಆರಂಭಿಸ ಕಲ್ಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಇರುವವರನೂನ
ಹಾಗೂ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವವರನೂನ ಕಂಡು (ರ್ತನನ ಅಧೀನದಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ ಜೀವರನುನ ಕಂಡು)
ಈ ರೀತ ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿದನು:

ಸರಕ್ ಯೀ ಹಿ ಚ ೀತನ್ಗಣಾನ್ುತಸಖದುಃಖಮಧ್ಸಮಾಾಪತಯೀ ತನ್ುಭೃತಾಂ ವಿಹೃತಂ ಮಮೀಚಛನ್ ।

ಸ ್ೀsರ್ಯಂ ವಿಹಾರ ಇಹ ಮೀ ತನ್ುಭೃತ್ ಸವಭಾರ್ಸಮ್ೂತಯೀ ಭರ್ತಿ ಭ್ತಿಕೃದ್ ೀರ್ ಭ್ತಾ್ಃ ॥೧.೫॥

ಬಹಳ ರ್ತರಹದ ಜೀವ ಗರ್ಣಗಳಿಗ ಸುಖ, ದುಃಖ ಹಾಗೂ ಸುಖದುಃಖಗಳ ರಡರ ಪಾರಪ್ುಗಾಗಿ ನನನ ಆಟವನುನ
ಬರ್ಯಸುವವನ್ಾಗಿ ಸೃಷು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಈ ಸೃಷು ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ನನಗ ೂಂದು ಆಟ. ಇದು ಜೀವರ
ಸಾಭಾವದ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಆವಷ್ಾೆರಕೂೆ ಕೂಡಾ ಸಹಾರ್ಯಕವಾಗಿದ . ಇದು ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿೀಗೂ ಆನಂದವನುನ
ಉಂಟುಮಾಡುವುದ ೀ ಆಗಿದ .
(ಸೃಷು ಎನುನವುದು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ೂಂದು ಕಿರೀಡ . ಆನಂದದಿಂದಾಡುವ ಈ ಆಟಕ ೆ ಆನಂದವ ೀ ಪ್ರಯೀಜನ.
ತ್ ೈತುರೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಈ ಮಾರ್ತು ಇದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿದ : “ಕ ್ೀ ಹ ್ೀವಾನಾ್ತ್ ಕಃ ಪ್ಾರಣಾ್ತ್,
ರ್ಯದ್ ೀಷ್ ಆಕಾಶ ಆನ್ಂದ್ ್ೀ ನ್ ಸಾ್ತ್”. ಆದಾರಂದ ಆನಂದದಿಂದ ಆಡುವ ಈ ಆಟದಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ
ಇರ್ತರ ಯಾವುದ ೀ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ಆಟವ ೀ ಪ್ರಯೀಜನ. ಆದರ ಸೃಷುಯಿಂದ ಜೀವರಗ ಪ್ರಯೀಜನವದ .
ಸೃಷುಯಿಂದಾಗಿ ಸಾತುಿಕರು ಸುಖವನೂನ, ತ್ಾಮಸರು ದುಃಖವನೂನ , ರಾಜಸರು ಸುಖ ಹಾಗೂ ದುಃಖ
ಇವ ರಡನೂನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ . ಈ ಸೃಷು ದ ೀವರು ಮರ್ತುು ಬರಹಾಮದಿ ಜೀವರ ಮಧ ್ ಇರುವ ಶ್ರಲಕ್ಷ್ಮಿೀಗೂ
ಕೂಡಾ ಆನಂದವನುನ ನಿೀಡುವಂರ್ತಹದಾಾಗಿದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಸೃಷು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ )

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 10

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಇತ್ಂ ವಿಚಿಂತ್ ಪರಮಃ ಸ ತು ವಾಸುದ್ ೀರ್ನಾಮಾ ಬಭ್ರ್ ನಿರ್ಜಮುಕ್ತತಪದಪರದ್ಾತಾ ।

ತಸಾ್sಜ್ಞಯೈರ್ ನಿರ್ಯತಾsರ್ ರಮಾsಪಿ ರ್ಪಂಬಭ ರೀ ದಿವತಿೀರ್ಯಮಪಿ ರ್ಯತ್ ಪರರ್ದಂತಿ ಮಾಯಾಮ್
॥೧.೬॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಚಿಂತಸ, ರ್ತನನವರಗ ಮುಕಿುರ್ಯ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವ

ವಾಸುದ ೀವ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಅವನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಪ್ರವೃರ್ತುಳಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು ಯಾವ
ರೂಪ್ವನುನ ‘ಮಾಯಾ’ ಎನುನತ್ಾುರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಎರಡನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದಳು. [ಅಂದರ : ಪ್ುರುಷ್-
ಪ್ರಕೃತ ಇದಾವರು ವಾಸುದ ೀವ-ಮಾಯಾ ಎನುನವ ಎರಡನ್ ೀ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದರು]

ಸಙ್ಾಷ್ಯರ್ಣಶಚ ಸ ಬಭ್ರ್ ಪುನ್ಃ ಸುನಿತ್ಃಸಂಹಾರಕಾರರ್ಣರ್ಪುಸತದನ್ುಜ್ಞಯೈರ್ ।

ದ್ ೀವಿೀ ರ್ಜಯೀತ್ನ್ು ಬಭ್ರ್ ಸ ಸೃಷುಹ ೀತ ್ೀಃಪರದು್ಮನತಾಮುಪಗತಃ ಕೃತಿತಾಂ ಚ ದ್ ೀವಿೀ ॥೧.೭॥

ಯಾವಾಗಲೂ ಇರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸಂಸಾರಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿರುವ ದ ೀಹವನುನ ಧರಸ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ

ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. [ಈ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಪ್ರಳರ್ಯವನುನ ಮಾಡುವುದು]. ಅವನ
ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು ‘ಜಯಾ’ ಎನುನವವಳಾಗಿ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದಳು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಜಗತುನ
ಸೃಷುಗಾಗಿ ಪ್ರದು್ಮನನ್ಾದ. ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು ‘ಕೃತ’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವಳಾದಳು. [ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ಎನುನವ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರೂಪ್ಕ ೆ ನಿರ್ಯರ್ತವಾಗಿರುವ ಪ್ತನ ರೂಪ್ವನುನ ‘ಜಯಾ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಪ್ರದು್ಮನ
ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರೂಪ್ಕ ೆ ನಿರ್ಯರ್ತವಾಗಿರುವ ರಮಾ ರೂಪ್ವನನ ‘ಕೃತ’ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ].

ಸ್ತ ್ೈ ಪುನ್ಃ ಸ ಭಗವಾನ್ನಿರುದಾನಾಮಾದ್ ೀವಿೀ ಚ ಶಾನಿತರಭರ್ಚಛರದ್ಾಂ ಸಹಸರಮ್ ।

ಸ್ತಾವ ಸವಮ್ತಿತಯಭರಮ್ಭರಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃಪರದು್ಮನರ್ಪಕ ಇಮಾಂಶಚರಮಾತಮನ ೀsದ್ಾತ್ ॥೧.೮॥

ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಈ ಜಗತುನ ಪಾಲನ್ ಗಾಗಿ ಅನಿರುದಿ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು

‘ಶಾಂತ’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವಳಾದಳು. [ವಾಸುದ ೀವ-ಮಾಯಾ; ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ-ಜಯಾ; ಪ್ರದು್ಮನ-ಕೃತ
ಮರ್ತುು ಅನಿರುದಿ-ಶಾಂತ ಇವು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ನ್ಾಲುೆ ರೂಪ್ಗಳು. ಇದನುನ ಚರ್ತುವೂ್ಥಹಃ ಎಂದು
ವಷ್ು್ಸಹಸರನ್ಾಮದಲ್ಲಲ ಕರ ದಿದಾಾರ . ‘ಚರ್ತುವೂ್ಥಹಾರ್ತಮಕ ಸೃಷು’ ಎಂದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 11

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿು ಇರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಈ ರ್ತನನ ಮೂತಥಗಳಿಂದ ಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಇದುಾ,
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರದು್ಮನರೂಪ್ಯಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತನನ ಹ ೂಟ್ ುಯಳಗಡ ಇರುವ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರನುನ
ಅನಿರುದಿನಿಗಾಗಿ ಕ ೂಟುನು.

ನಿದ್ ಾೀಯಹಕಾನ್ ಸ ಭಗವಾನ್ನಿರುದಾನಾಮಾಜೀವಾನ್ ಸವಕಮಮಯಸಹಿತಾನ್ುದರ ೀ ನಿವ ೀಶ್ ।

ಚಕ ರೀsರ್ ದ್ ೀಹಸಹಿತಾನ್ ಕರಮಶಃ ಸವರ್ಯಮುೂಪ್ಾರಣಾತಮಶ ೀಷ್ಗರುಡ ೀಶಮುಖಾನ್ ಸಮರ್ಗಾರನ್ ॥೧.೯॥

ಈ ಅನಿರುದಿ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಅನ್ಾಧಕಾಲದಿಂದ ಕಮಥದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ದ ೀಹವಲಲದ

ಜೀವರನುನ ರ್ತನನ ಹ ೂಟ್ ುಯಳಗ ಇಟುುಕ ೂಂಡು, ಇವರ ಲಲರನೂನ ಕರಮವಾಗಿ: ಬರಹಮ, ಪಾರರ್ಣ, ಶ ೀಷ್-ಗರುಡ-
ರುದರ, ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಯೀಗ್ತ್ ಇರುವ ಜೀವರನುನ ದ ೀಹದಿಂದ ಸಹಿರ್ತರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.
[ಹಿೀಗ ಮೊದಲ ಹಂರ್ತದ ಸೂಕ್ಷಿವಾದ ದ ೀಹದ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು. ಇನೂನ ಸೂ್ಲ ದ ೀಹದ ಸೃಷು ಆಗಿಲಲ].

ಪಞ್ಚಚತಮಕಃ ಸ ಭಗವಾನ್ ದಿವಷ್ಡಾತಮಕ ್ೀsಭ್ತಪಞ್ಚದವಯೀ ಶತಸಹಸರಪರ ್ೀsಮಿತಶಚ ।

ಏಕಃ ಸಮೊೀsಪ್ಖಿಲದ್ ್ೀಷ್ಸಮುಜಿತ ್ೀsಪಿಸರ್ಯತರ ಪೂರ್ಣ್ಯಗುರ್ಣಕ ್ೀsಪಿ ಬಹ್ಪಮೊೀsಭ್ತ್ ॥೧೦ ॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ, ವಾಸುದ ೀವ, ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ, ಪ್ರದು್ಮನ, ಅನಿರುದಿ, ಎನುನವ ಐದು ರೂಪ್ವುಳಳ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು
ಕ ೀಶವಾದಿ ಹನ್ ನರಡು ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದನು. ಹರ್ತುು ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದನು.
ವಶಾ ಮೊದಲ್ಾದ ಸಾವರಾರು ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದನು. ಆದರ ವಸುುರ್ತಃ ಅವನು ಒಬಬನ್ (ಏಕಃ). ರ್ತನನ ಎಲ್ಾಲ
ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಮಾನವಾದ ಗುರ್ಣ, ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರಜ್ಞ ಇರುವವನು. ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ವೂ ಇಲಲದ ೀ
ಹ ೂೀದರೂ, ಪ್ೂರ್ಣಥಗುರ್ಣವುಳಳವನ್ಾದರೂ, ಎಲ್ ಲಡ ಬಹಳ ರೂಪ್ವನುನ ಆ ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡನು.

ನಿದ್ ್ಾೀಯಷ್ಪೂರ್ಣ್ಯಗುರ್ಣವಿಗರಹ ಆತಮತನ ್ರೀ ನಿಶ ಚೀತನಾತಮಕಶರಿೀರಗುಣ ೈಶಚ ಹಿೀನ್ಃ ।

ಆನ್ನ್ಾಮಾತರಕರಪ್ಾದಮುಖ ್ೀದರಾದಿಃ ಸರ್ಯತರ ಚ ಸವಗತಭ ೀದವಿರ್ಜಜಯತಾತಾಮ ॥೧.೧೧॥

ದ ೂೀಷ್ವ ೀ ಇಲಲದ , ಗುರ್ಣಗಳ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಂತರುವವನು. ಸಾರ್ತಂರ್ತರನು. ಜಡವಾಗಿರುವ

ಶರೀರಗುರ್ಣಹಿೀನನ್ಾದವನು. [ಅವನಿಗ ಜಡ ಶರೀರವಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಆರ್ತನಿಗ ಜಡ ಶರೀರದ
ದೌಬಥಲ್ವಲಲ]. ಆನಂದವ ೀ ಅವನ ಕ ೈ, ಕಾಲು, ಮುಖ, ಹ ೂಟ್ ು, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳು. ಅವತ್ಾರ
ರೂಪ್ದಲ್ ಲೀ ಆಗಿರಬಹುದು, ಮೂಲ ರೂಪ್ದಲ್ ಲೀ ಆಗಿರಬಹುದು, ಅವನಲ್ಲಲ ಭ ೀದವ ೀ ಇಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 12

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಕಾಲ್ಾಚಚ ದ್ ೀಶಗುರ್ಣತ ್ೀsಸ್ ನ್ಚಾದಿರನ ್ತೀರ್ೃದಿಾಕ್ಷಯೌ ನ್ತು ಪರಸ್ ಸದ್ಾತನ್ಸ್ ।

ನ ೈತಾದೃಶಃ ಕವಚ ಬಭ್ರ್ ನ್ಚ ೈರ್ ಭಾವ್ೀ ನಾಸುಾತತರಃ ಕ್ತಮು ಪರಾತ್ ಪರಮಸ್ ವಿಷ ್್ೀಃ ॥೧.೧೨॥

ಕಾಲದಿಂದ ಇವನಿಗ ಆದಿ ಇಲಲ. ಅವನು ದ ೀಶದಿಂದಲೂ ಗುರ್ಣದಿಂದಲೂ ಕ ೂನ್ ಇಲಲದವನು. [ಎಲ್ ಲಡ
ವಾ್ಪ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದಲೂಲ ಇದಾಾನ್ . ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳೂ ಅವನಿಗಿದ ] ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ,
ಯಾವಾಗಲೂ ಇರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಬ ಳವಣಿಗ ರ್ಯೂ ಇಲಲ. ಕುಗುಗವಕ ರ್ಯೂ ಇಲಲ. ಈರ್ತನಿಗ
ಸಮನ್ಾದವನು ಹಿಂದ ಆಗಲ್ಲಲಲ, ಮುಂದಾಗುವುದಿಲಲ, ಮುಂದ ರ್ಯೂ ಇರುವುದಿಲಲ. [ಇದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಅಸಾಧಾರರ್ಣವಾದ ಮಹಿಮ].

ಸರ್ಯಜ್ಞ ಈಶವರತಮಃ ಸ ಚ ಸರ್ಯಶಕ್ತತಃ ಪೂಣಾ್ಯರ್್ಯಾತಮಬಲಚಿತುುಖವಿೀರ್ಯ್ಯಸಾರಃ ।

ರ್ಯಸಾ್sಜ್ಞಯಾ ರಹಿತಮಿನಿಾರಯಾ ಸಮೀತಂ ಬರಹ ೇಶಪೂರ್ಯಕಮಿದಂ ನ್ತು ಕಸ್ ಚ ೀಶಮ್ ॥೧.೧೩॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನು, ಸವಥ ಸಮರ್ಥನು, ಎಲಲವನೂನ ನಡ ಸಬಲಲವನು. ರ್ತುಂಬಿರುವ, ನ್ಾಶವಾಗದ,

ಆರ್ತಮಬಲವರುವವನು. ಜ್ಞಾನ್ಾರ್ತಮಕನು, ಸುಖಾರ್ತಮಕನು, ವೀಯಾಥರ್ತಮಕನ್ಾದವನು . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆರ್ಣತ
ರಹಿರ್ತವಾದಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನುನ ಒಳಗ ೂಂಡಿರುವ, ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಈ
ಬರಹಾಮಂಡವು ಯಾವುದಕೂೆ ಕೂಡಾ ಸಮರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ. [ಇದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣ.
ಇಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಸೃಷು ನಿಮಾಥರ್ಣ ನಡ ರ್ಯುತುದ . ಆದಾರಂದ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನ
ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಲ್ ೂೀಪ್-ದ ೂೀಷ್ಗಳಿವ ಎಂದು ಹ ೀಳಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಇಲ್ಲಲ ಲ್ ೂೀಪ್-ದ ೂೀಷ್ಗಳ ೀನ್ ೀ ಇದಾರೂ
ಅದು ಜೀವರದ ಾೀ ಹ ೂರರ್ತು ಭಗವಂರ್ತನಿಂದಲಲ. ]

ಆಭಾಸಕ ್ೀsಸ್ ಪರ್ನ್ಃ ಪರ್ನ್ಸ್ ರುದರಃ ಶ ೀಷಾತಮಕ ್ೀ ಗರುಡ ಏರ್ ಚ ಶಕರಕಾಮೌ ।

ವಿೀನ ಾರೀಶಯೀಸತದಪರ ೀ ತವನ್ಯೀಶಚ ತ ೀಷಾಮೃಷಾ್ದರ್ಯಃ ಕರಮಶ ಊನ್ಗುಣಾಃ ಶತಾಂಶಾಃ ॥೧.೧೪॥

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಪ್ರತಬಿಂಬನು^. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಶ ೀಷ್ಾರ್ತಮಕ ರುದರ

ಮರ್ತುು ಗರುಡ. ಗರುಡ ಮರ್ತುು ರುದರ ಇವರಬಬರಗೂ ದ ೀವ ೀಂದರ ಮರ್ತುು ಕಾಮ ಪ್ರತಬಿಂಬ. ಉಳಿದ ಎಲ್ಾಲ
ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಇಂದರ ಹಾಗೂ ಕಾಮರ ಪ್ರತಬಿಂಬ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 13

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಋಷಗಳೂ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಹುಟ್ಟುದರು. ಕರಮೀರ್ಣ ನೂರಾರು ಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ

ಕಡಿಮಯಾದವರ ೀ ಇದಾಾರ . ಈ ತ್ಾರರ್ತಮ್ (hierarchy)ಕ ೆ ಬಿಂಬ-ಪ್ರತಬಿಂಬ ಭಾವವ ೀ ಕಾರರ್ಣ.
[^ಬಿಂಬ-ಪ್ರತಬಿಂಬ ಭಾವ ಅಂದರ ಸದೃಶ ಎಂದರ್ಥ. ಜೀವನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಎಂದರ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಿಂಚಿತ್ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಸದೃಶ ಎಂದರ್ಥ. ಆಕಾರ, ಗುರ್ಣ, ಎಲಲವೂ ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ
ಇಳಿದು ಬರುರ್ತುದ . ಸದೃಶ ಎಂದಾಗ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್ರ ರೂಪ್ಕ ೆ ಸಂಬಂದಿಸದಂತ್ ಪ್ರಶ ನ ಎದುರಾಗುರ್ತುದ .
ಗರುಡ ಪ್ಕ್ಷ್ಮರೂಪ್ನ್ಾದರ , ಶ ೀಷ್ ಹಾವು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಇವರ ಪ್ರತಬಿಂಬರು(ಇಂದರ-ಕಾಮ)
ಪ್ುರುಷ್ಾಕಾರರು ಹ ೀಗ ? ಉರ್ತುರ ಸರಳ! ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್ರಗ ಅನ್ ೀಕ ರೂಪ್ಗಳಿದುಾ, ಅದರಲ್ಲಲ ಒಂದು ರೂಪ್
ಪ್ುರುಷ್ಾಕಾರ. ಈ ರೂಪ್ವ ೀ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಇಳಿದು ಬಂದಿದ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು].

ಆಭಾಸಕಾ ತವರ್ ರಮಾsಸ್ ಮರುತುವರ್ಪ್ಾತ್ ಶ ರೀಷಾಾsಪ್ಜಾತ್ ತದನ್ು ಗ್ವೀಃ ಶ್ರ್ತ ್ೀ ರ್ರಿಷಾಾ ।

ತಸಾ್ ಉಮಾ ವಿಪತಿನಿೀ ಚ ಗ್ವರಸತಯೀಸುತ ಶಚಾ್ದಿಕಾಃ ಕರಮಶ ಏರ್ ರ್ಯಥಾ ಪುಮಾಂಸಃ ॥೧.೧೫॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸರೀರೂಪ್ದ ಪ್ರತಬಿಂಬವು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು. ಈ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು ಬರಹಮ (ಮರ್ತುು

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ) ದ ೀವರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದವಳು. ಅವಳಾದ ಮೀಲ್ ಶ್ವನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ
ಸರಸಾತ (ಮರ್ತುು ಭಾರತೀ) ದ ೀವ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಪ್ರತಬಿಂಬ. ಪಾವಥತೀ ದ ೀವರ್ಯು ಸರಸಾತರ್ಯ
ಪ್ರತಬಿಂಬಳು. ಹಾಗ ಯೀ ಸುಪ್ಣಿಥ ಮರ್ತುು ವಾರುಣಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ. ಸುಪ್ಣಿಥ-ವಾರುಣಿ-ಪಾವಥತರ್ಯರಗ
ಶಚಿ ಮೊದಲ್ಾದವರ ೀ ಪ್ರತಬಿಂಬರಾಗಿದಾಾರ . [ಅದರಂದಾಗಿ ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸೌಂದರ್ಯಥ-ಗುರ್ಣ-ಲ್ಾವರ್ಣ್ಗಳಲ್ಲಲ
ವ್ತ್ಾ್ಸವದ ]. ಹಿೀಗ ಯಾವ ರೀತ ಪ್ುರುಷ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮಾ್ದಿಗಳಿವ ಯೀ ಹಾಗ ೀ ಸರೀ
ದ ೀವತ್ ಗಳಲೂಲ ಕೂಡಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವದ .

ತಾಭ್ಶಚತ ೀ ಶತಗುಣ ೈದಾಯಶತ ್ೀ ರ್ರಿಷಾಾಃ ಪಞ ್ಚೀತತರ ೈರಪಿ ರ್ಯಥಾಕರಮತಃ ಶುರತಿಸಾ್ಃ ।

ಶಬ ್ಾೀ ಬಹುತವರ್ಚನ್ಃ ಶತಮಿತ್ತಶಚ ಶುರತ್ನ್ತರ ೀಷ್ು ಬಹುಧ್ ್ೀಕ್ತತವಿರುದಾತಾ ನ್ ॥೧.೧೬॥

ಆ ಪ್ುರುಷ್ರು ಸರೀರ್ಯರಗಿಂರ್ತ ನೂರರಂದ ಹಿಡಿದು ಹರ್ತುು ಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳವರ ಗ ಮಿಗಿಲು. ಐದುಪ್ಟುು

ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದವರದಾಾರ . ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಶುರತಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳ
ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . “ಶಬ ್ಾೀ ಬಹುತವರ್ಚನ್ಃ” ಎನುನವಂತ್ ಅಲ್ಲಲ ಬಳಕ ಯಾದ ಬ ೀರ ಬ ೀರ
ಪ್ದಗಳು ಬಹುರ್ತಾವನುನ ಹ ೀಳುವ ಶಬಾಗಳು ಅಷ್ ುೀ . ಅದರಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ವ ೀದಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ಅನ್ ೀಕ
ರೀತಯಾಗಿ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳಿದುಾದರಲ್ಲಲ ಯಾವ ವರ ೂೀಧವೂ ಇಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 14

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ತ ೀಷಾಂ ಸವರ್ಪಮಿದಮೀರ್ ರ್ಯತ ್ೀsರ್ ಮುಕಾತ ಅಪ್ ್ೀರ್ಮೀರ್ ಸತತ ್ೀಚಚವಿನಿೀಚರ್ಪ್ಾಃ ।

ಶಬಾಃ ಶತಂ ದಶ ಸಹಸರಮಿತಿ ಸಮ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಸಾಮನ್ನ ಹಿೀನ್ರ್ಚನ ್ೀsರ್ ತತ ್ೀsಗರಯರ್ಪ್ಾಃ ॥೧.೧೭॥

ಈ ಜೀವರ ಸಾರೂಪ್ವು ಇದ ೀ ಆಗಿದ . ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದ ಸ ಯಿಂದ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದರೂ ಕೂಡಾ,
ಮೊೀಕ್ಷದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಜೀವರು ಈ ರೀತ *ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ ಲೀ ಇರುತ್ಾುರ . ನೂರು-ಹರ್ತುು-ಸಾವರ
ಇತ್ಾ್ದಿ ಎಲ್ಾಲ ಶಬಾಗಳೂ ಕೂಡಾ ‘ಬಹಳ’ ಎನುನವ ಅರ್ಥವನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವ . ಇನೂನ ಹ ೀಳಬ ೀಕು ಅಂದರ
ಅವು ಆ ಸಂಖ ್ಗಿಂರ್ತ ಕಡಿಮರ್ಯನನಂರ್ತೂ ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ. [ಉದಾಹರಣ ಗ ನ್ಾವು ‘ನೂರಾರು’ ಎನುನವ
ಪ್ದವನುನ ಉಪ್ಯೀಗಿಸುತ್ ುೀವ . ಇದರ ಅರ್ಥ ನೂರಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚುು ಎಷ್ುು ಬ ೀಕಾದರೂ ಆಗಬಹುದು. ಆದರ
ನೂರಕಿೆಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನ ಸಂಖ ್ಗ ಈ ಪ್ದ ಬಳಕ ಯಾಗುವುದಿಲಲ]
[*ತ್ಾರರ್ತಮ್= ಪ್ಕ್ಷಪಾರ್ತ(partiality) ಎನುನವ ರ್ತಪ್ುಾ ಅರ್ಥ ಇಂದು ಬಳಕ ರ್ಯಲ್ಲಲದ . ಆದರ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಎಂದರ
hierarchy ಎಂದಷ್ ುೀ ಅರ್ಥ].

ಏರ್ಂ ನ್ರ ್ೀತತಮಪರಾಸುತ ವಿಮುಕ್ತತಯೀರ್ಗಾ್ ಅನ ್ೀ ಚ ಸಂಸೃತಿಪರಾ ಅಸುರಾಸತಮೊೀರ್ಗಾಃ ।

ಏರ್ಂ ಸದ್ ೈರ್ ನಿರ್ಯಮಃ ಕವಚಿದನ್್ಥಾ ನ್ ಯಾರ್ನ್ನಪೂತಿತಯರುತ ಸಂಸೃತಿರ್ಗಾಃ ಸಮಸಾತಃ ॥೧.೧೮ ॥

ಹಿೀಗ ಸಾತುಿಕರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವಮುಕಿು ಯೀಗ್ರು, ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರುವವರು, ರ್ತಮಸುಗ ತ್ ರಳುವ

ಅಸುರರು, ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಕೂಡಿರುತ್ಾುರ . ಈ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಎನುನವುದು ನಿರ್ಯಮ.
ಇದನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಆಗುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಎಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರುವವರು
ಮುಗಿರ್ಯುವುದಿಲಲವೀ ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಈ ನಿರ್ಯಮ ಇರುರ್ತುದ .

ಪೂತಿತಯಶಚ ನ ೈರ್ ನಿರ್ಯಮಾದ್ ಭವಿತಾ ಹಿ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತಸಾಮತ್ ಸಮಾಪಿತಮಪಿ ಯಾನಿತ ನ್ ಜೀರ್ಸಙ್ಕ್ಘಃ ।

ಆನ್ನ್ಾಮೀರ್ ಗರ್ಣಶ ್ೀsಸತ ರ್ಯತ ್ೀ ಹಿ ತ ೀಷಾಮಿತ್ಂ ತತಃ ಸಕಲಕಾಲಗತಾ ಪರರ್ೃತಿತಃ ॥೧.೧೯॥

ಜೀವರು ಆಗಿ-ಮುಗಿರ್ಯುವುದು ಎಂಬುವುದು ಇಲಲವ ೀ ಇಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಜೀವರು ಅನಂರ್ತವಾಗಿಯೀ

ಇರುತ್ಾುರ . ಅಂರ್ತಹ ಜೀವರ ಆನಂರ್ತ್ವು ಗುಂಪ್ು-ಗುಂಪಾಗಿರ್ಯೂ ಇರುರ್ತುದ . [ಉದಾಹರಣ ಗ ಬರಹಮ ದ ೀವರ
ಪ್ದವಗ ಬರುವ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯುಳಳ ಜೀವರು ಅನಂರ್ತವಾಗಿದಾಾರ , ಗರುಡ ದ ೀವನ ಪ್ದವಗ ಬರಲು
ಯೀಗ್ರಾದ ಜೀವರೂ ಅನಂರ್ತವಾಗಿದಾಾರ . ಹಾಗ ೀ ಒಂದ ೂಂದು ಗರ್ಣದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಅನಂರ್ತ ಜೀವರರುತ್ಾುರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 15

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಂರ್ತವರು ಇದ ಾೀ ಇರುತ್ಾುರ . ಇದ ೀ ರೀತರ್ಯ ಪ್ರವೃತು ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಅದು

ಮುಗಿರ್ಯುವುದ ೀ ಇಲಲ.

ಏತ ೈಃ ಸುರಾದಿಭರತಿಪರತಿಭಾದಿರ್ಯುಕ ೈರ್ಯ್ಯಕ ೈಃ ಸಹ ೈರ್ ಸತತಂ ಪರವಿಚಿನ್ತರ್ಯದಿೂಃ ।

ಪೂತ ತೀಯರಚಿನ್ಾಮಹಿಮಃ ಪರಮಃ ಪರಾತಾಮನಾರಾರ್ಯಣ ್ೀsಸ್ ಗುರ್ಣವಿಸೃತಿರನ್್ರ್ಗಾ ಕವ ॥೧.೨೦ ॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರತಭ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಒಟ್ಟುಗ ಸ ೀರ ಯಾವಾಗಲೂ ಚಿಂರ್ತನ್

ಮಾಡಿದರೂ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳು ಪ್ೂತಥಯಾಗುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಜೀವರೂ ಅನಂರ್ತ, ದ ೀಶವೂ
ಅನಂರ್ತ, ಜೀವರ ಕಿರಯ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಿರಯಗಳಿಂದ ಉಂಟ್ಾಗುವ ಕಾಲವೂ ಅನಂರ್ತ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಗುರ್ಣವೂ ಅನಂರ್ತ. ಅದರಂದಾಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಪ್ೂತಥಯಾಗಿ ಎಣಿಸಲು
ಸಾಧ್ವಲಲ.

ಸಾಮ್ಂ ನ್ಚಾsಸ್ ಪರಮಸ್ ಚ ಕ ೀನ್ ಚಾsಪ್ಂಮುಕ ತೀನ್ ಚ ಕವಚಿದತಸತವಭದ್ಾ ಕುತ ್ೀsಸ್ ।

ಪ್ಾರಪ್ ್ೀತ ಚ ೀತನ್ಗಣ ೈಃ ಸತತಾಸವತನ ರೈನಿಯತ್ಸವತನ್ರರ್ಪುಷ್ಃ ಪರಮಾತ್ ಪರಸ್ ॥೧.೨೧॥

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಸಮರಲಲ. ಮುಕುನೂ ಕೂಡಾ. ಸಮವ ೀ ಆಗುವುದಿಲಲ ಅಂದಮೀಲ್

ಅವನಿಂದ ಅಭ ೀದ ಎಲ್ಲಲ? ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಅವನ ಸಮಕ ೆ ಬರಲು ಸಾಧ್ವ ೀ ಇಲಲ. ಎಲಲರೂ ಯಾವಾಗಲೂ
ಕೂಡಾ ಅಸಾರ್ತಂರ್ತರರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮಾರ್ತರ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿರ್ಯೂ ಸಾರ್ತಂರ್ತರ. ಆರ್ತ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿರ್ಯೂ
ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿರುತ್ಾುನ್ . ಜೀವ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿರ್ಯೂ ಅಸಾರ್ತಂರ್ತರ ಮರ್ತುು ಅವನ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಮಿತ ಇದ .
[ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಇಬಬರು ಹ ೀಗ ಒಂದ ೀ ಆಗುತ್ಾುರ ?]

ಅತ ್್ೀಯsರ್ಯಮೀರ್ ನಿಖಿಲ್ ೈರಪಿ ವ ೀದವಾಕ ್ೈ ರಾಮಾರ್ಯಣ ೈಃ ಸಹಿತಭಾರತಪಞ್ಚರಾತ ರಃ ।

ಅನ ್ೈಶಚ ಶಾಸರರ್ಚನ ೈಃ ಸಹತತತವಸ್ತ ರನಿಯಣಿ್ೀಯರ್ಯತ ೀ ಸಹೃದರ್ಯಂ ಹರಿಣಾ ಸದ್ ೈರ್ ॥೧.೨೨॥

ಇದ ೀ ಅರ್ಥವು ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದಲೂ, ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಿಂದಲೂ, ಭಾರರ್ತ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ

ವಾಕ್ಗಳಿಂದಲೂ, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಶಾಸರದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದಲೂ, ಬರಹಮಸೂತ್ಾರದಿಗಳಿಂದಲೂ ವವಕ್ಷಾ
ಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ನಿರ್ಣಥಯಿಸಲಾಟ್ಟುದ . ಅದನುನ ನ್ಾನಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 16

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

[ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಮೊದಲ್ಾದ ಗರಂರ್ಗಳು ಹ ೀಗ ಈ ಮುಖ್ವಾದ ಸದಾಿಂರ್ತವನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುರ್ತುದ

ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ರ್ತಮಮ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಪಾರರಂಭಿಸದಾಾರ ]

[ಇಲ್ಲಲಂದ ಮುಂದಕ ೆ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖದ ಮುಖ ೀನ ಪ್ರತಯಂದು ವಷ್ರ್ಯವನುನ

ಪ್ರಮಾರ್ಣಸಹಿರ್ತ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ
ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟು ಮಾರ್ತುಗಳ ೀ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್ ನ್ ಸಮಃ’‘ಪುರುಷ ್ೀತತಮೊೀsಹಂಜೀವಾಕ್ಷರ ೀ ಹ್ತಿಗತ ್ೀsಸಮ’‘ತತ ್ೀsನ್್ದ್ಾತತಯಮ್’ ।

‘ಮುಕ ್ತೀಪಸೃಪ್’ ‘ಇಹ ನಾಸತ ಕುತಶಚ ಕಶ್ಚತ್’ ‘ನಾನ ೀರ್ ಧಮಮಯಪೃರ್ರ್ಗಾತಮದೃರ್ಗ ೀತ್ಧ್ ್ೀ ಹಿ’ ॥೧.೨೩॥

‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್ ನ್ ಸಮಃ’ ಅಂದರ ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸಮನ್ಾದವನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ’ ಎಂದರ್ಥ. ‘ನಾಸತ

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸಮಂ ನ್ ಭ್ತಂ ನ್ ಭವಿಷ್್ತಿ’ ಅನುನವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾರ್ತನುನ(ಆದಿಪ್ವಥ ೧.೩೪) ಇಲ್ಲಲ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಕಟ್ಾಕ್ಷ್ಮೀಕರಸದಾಾರ .
‘ಪುರುಷ ್ೀತತಮೊೀsಹಂ ಜೀವಾಕ್ಷರ ೀ ಹ್ತಿಗತ ್ೀsಸಮ’ : ಇದು ‘ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕ್ಷರಮತಿೀತ ್ೀSಹಮಕ್ಷರಾದಪಿ
ಚ ್ೀತತಮಃ । ಅತ ್ೀSಸಮ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ವ ೀದ್ ೀ ಚ ಪರರ್ಥತಃ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಃ ॥’ ಎನುನವ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ(೧೫.೧೮)
ಮಾತನ ಸಂಗರಹ ರೂಪ್. ‘ನ್ಾನು ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲಯೀ ಉರ್ತುಮನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ಅಕ್ಷರ ಪ್ರಕೃತರ್ಯನೂನ, ಬರಹಾಮದಿ
ಕ್ಷರ ಪ್ರಕೃತರ್ಯನೂನ ದಾಟ್ಟ ನಿಂತದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಗಿೀತ್ಾಚಾರ್ಯಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ .
‘ತತ ್ೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’ : ಇದು *ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾರ್ತು. “ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣವಾಗಿರುವ
ಪ್ರಪ್ಂಚವ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ದುಃಖ ಪ್ೀಡಿರ್ತವಾಗಿದ ” ಎನುನವುದು ಈ ಮಾತನ ಅರ್ಥ. ಅಂದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ
ಸುಖವ ೀ ಇದ . ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣವಾದ ಈ ಜೀವರು ದುಃಖವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಾರ ಎಂದರ್ಥ.
‘ಮುಕ ್ತೀಪಸೃಪ್’ ಇದು ‘ಮುಕಾತನಾಂ ಪರಮಾಗತಿಃ’ ಅನುನವ ವಷ್ು್ ಸಹಸರನ್ಾಮವನನ ವಶ್ೀಕರಸುರ್ತುದ .
‘ಇಹ ನಾಸತ ಕುತಶಚ ಕಶ್ಚತ್’: ಇದು ‘ನ ೀಹ ನಾನಾಸತ ಕ್ತಂಚನ್’ ಎನುನವ ವ ೀದ ವಾಕ್ವನುನ
ಕಟ್ಾಕ್ಷ್ಮೀಕರಸುರ್ತುದ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ(ಆರ್ತನ ಯಾವುದ ೀ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ) ಯಾವುದ ೀ ರೀತಯಾದ ಭ ೀದವೂ
ಇಲಲ ಎನುನವುದು ಈ ಮಾತನ ಅರ್ಥ.
ಶುರತಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಯಾರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭ ೀದವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನು ಕ ಳಗಡ
ಸಾಗುತ್ಾುನ್ (ಅಧ ೂೀಗತರ್ಯನ್ ನೀ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ).
ಇವ ಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವ ೈಲಕ್ಷರ್ಣ್, ಪ್ೂರ್ಣಥಗುರ್ಣರ್ತಾ, ಮೊದಲ್ಾದ ಸಂಗತಗಳನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ
ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 17

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

[*ಬರಹದಾರರ್ಣ್ಕ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ‘ಅತ ್ೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’ ಎಂದಿದ . ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ

‘ತತ ್ೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ‘ತತ ್ೀsನ್್ದ್ಾತಯಮ್’ ಅಂರ್ತ ಹ ೀಳುವ ಇನ್ ೂನಂದು ವ ೀದ
ಇದ ಎಂದು ತರವಕರಮ ಪ್ಂಡಿರ್ತರು ರ್ತರ್ತುಿಪ್ರದಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

‘ಆಭಾಸ ಏರ್’ ‘ಪೃರ್ಗ್ವೀಶತ ಏಷ್ ಜೀವೀ’

‘ಮುಕತಸ್ ನಾಸತ ರ್ಜಗತ ್ೀ ವಿಷ್ಯೀ ತು ಶಕ್ತತಃ’ ।
‘ಮಾತಾರಪರ ್ೀsಸ ನ್ತು ತ ೀsಶುನರ್ತ ೀ ಮಹಿತವಮ್’
‘ಷಾಡುಗರ್ಣ್ವಿಗರಹ’ ‘ಸುಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣ ೈಕದ್ ೀಹಃ’ ॥೧.೨೪॥

ಇಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ಮಾರ್ತನೂನ ಕೂಡಾ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಚಿಂತಸುವಂತ್ ಮಾಡಿದಾಾರ . ಓಂ ಆಭಾಸ ಏರ್
ಚ ಓಂ ॥ ಬರಹಮಸ್ತರ ೨.೩.೫೦॥ . ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ ಈ ಸಾಲು ಜೀವನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಎನುನವ
ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದರ , ಓಂ ಪೃರ್ಗುಪದ್ ೀಶಾತ್ ಓಂ ॥ ೨.೩.೨೮ ॥. ಎನುನವ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ ಮಾರ್ತು ಜೀವನು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಭಿನನನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ಎಲ್ಾಲ ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುುಗಳು ಅನುಶಾಸನ ಮಾಡಿವ ಎನುನರ್ತುದ .
ಓಂ ರ್ಜಗದ್ಾವಯಪ್ಾರರ್ರ್ಜಯಮ್ ಓಂ ॥ಬರಹಮಸ್ತರ ೪.೪.೧೭॥ ಮುಕುರಗ ಜಗತುನ ವ್ವಹಾರ ವಜ್ಥ. ಅವರು
ಸೃಷು-ಸ್ತ-ಪ್ರಳರ್ಯ ಇತ್ಾ್ದಿ ಜಗದಾಾಾಪಾರದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮನುನ ತ್ ೂಡಗಿಸಕ ೂಳುಳವಂತಲಲ. ವ ೀದವಾ್ಸರ
ಬರಹಮ ಸೂರ್ತರದ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅರ್ಥರ್ತಃ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡಿ ಮುಕತಸ್ ನಾಸತ ರ್ಜಗತ ್ೀ
ವಿಷ್ಯೀ ತು ಶಕ್ತತಃ’ ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ .
‘ಮಾತಾರಪರ ್ೀsಸ ನ್ತು ತ ೀsಶುನರ್ತ ೀ ಮಹಿತವಮ್’ ಎನುನವ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಮಾತನ ಭಾವ ‘ಪರ ್ೀ
ಮಾತರಯಾ ತನಾವ ರ್ೃಧ್ಾನ್ ನ್ ತ ೀ ಮಹಿತವಮಾನ್ವಶುನರ್ಂತಿ’ ಎನುನವ ಋಗ ಾೀದವಾಣಿರ್ಯನುನ (೭.೯೯.೧)
ನ್ ನಪ್ಸುರ್ತುದ . ಇದು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಅಂದರ : ‘ದ ೀವರು ನಮಮ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಿಂದಲೂ ಮುಟುಲ್ಾಗದವನು
ಮರ್ತುು ನಮಮ ದ ೀಹದಿಂದಲೂ ಮುಟುಲ್ಾಗದವನು’ ಎಂದು. ಈ ಎರಡರಂದಲೂ ಆಚ ಇರುವ ಭಗವಂರ್ತನ
ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ವಾ್ಪ್ಸಲ್ಾರರು ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅನುವಾದಿಸದಾಾರ .
‘ಷಾಡುಗರ್ಣ್ವಿಗರಹ’ ‘ಸುಪೂರ್ಣಯಗುಣ ೈಕದ್ ೀಹಃ’ . ಇದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ‘ಜತಂ ತ ೀ ಪುಂಡರಿೀಕಾಕ್ಷ
ಪೂರ್ಣಯಷಾಡುಗರ್ಣ್ವಿಗರಹ’ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಆರು ವಗರಹವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದವನು ಆ
ಭಗವಂರ್ತ. ಗುರ್ಣಗಳ ೀ ದ ೀವರು ಹ ೂರರ್ತು ಗುರ್ಣ ಬ ೀರ ದ ೀವರು ಬ ೀರ ಅಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿಯೀ ಅನ್ಾದಿ-
ಅನಂರ್ತ ಕಾಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವರು ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥ, ಆನಂದಪ್ೂರ್ಣಥ. ಈ ರೀತ ಯಾರು ಉಪಾಸನ್
ಮಾಡುತ್ಾುರ ಅವರಗ ಆನಂದ ಪಾರಪ್ು ಆಗುರ್ತುದ ಎನುನತ್ಾುರ ಶಾಸರಕಾರರು. ಗುರ್ಣಗಳ ೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 18

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಭಗವಂರ್ತನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ ಜೀವರಂತ್ ಅವನ ಗುರ್ಣ ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಇರುರ್ತುದ , ಆನಂರ್ತರ ಇರುವುದಿಲಲ

ಅನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಮೂಡುವುದಿಲಲ. ಅದು ಅನ್ಾದಿ-ಅನಂರ್ತ.

‘ಮಾಹಾತಯದ್ ೀಹ’ ‘ಸೃತಿಮುಕ್ತತಗತ ೀ’ ‘ಶ್ರ್ಶಚ ಬರಹಾಮ ಚ ತದ್ ಗುರ್ಣಗತೌ ನ್ ಕರ್ಞ್ಚನ ೀಶೌ’ ।

‘ನ್ ಶ್ರೀಃ ಕುತಸತದಪರ ೀ’ ‘sಸ್ ಸುಖಸ್ ಮಾತಾರಮಶನನಿತ ಮುಕತಸುಗಣಾಶಚಶತಾರ್ರ ೀರ್ಣ’ ॥೧.೨೫॥

‘ಮಾಹಾತಯದ್ ೀಹ’ ಎನುನವ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ‘ಮಾಹಾರ್ತಯಶರೀರ’ ಎಂದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತ

ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೩೩೮.೧೭೫) ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾರದರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುವಾಗ
‘ಮಾಹಾತಯಶರಿೀರ’ ಎಂದು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ . ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಆ ಸ ೂುೀರ್ತರವನ್ ನೀ
‘ಮಾಹಾತಯದ್ ೀಹ’ ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಅನುವಾದ ಮಾಡಿಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ . ಭಗವಂರ್ತ ಮಾಹಾರ್ತಯವ ೀ ದ ೀಹವಾಗಿ
ಉಳಳವನು ಎನುನವುದು ಈ ಮಾತನ ಭಾವಾರ್ಥ.
‘ಸೃತ’ ಅಂದರ ಸಂಸಾರ. ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ದ ೀವರ ೀ ಗತ, ಮುಕಿುರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಆ ದ ೀವರ ೀ ಗತ.
ಎರಡೂ ಕಡ ಆನಂದವನೂನ, ಜ್ಞಾನವನೂನ ಕ ೂಡುವವನು ಆ ಭಗವಂರ್ತ. ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲ ಬರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಕಷ್ು-
ನಷ್ು ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ಅವನ ಸಂಕಲಾದಿಂದ ಜೀವರ ಕಮಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಸಲುಲರ್ತುದ . ಅದ ೀ ರೀತ
ಜೀವಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿರುವ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಂತ್ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಏನು ಸಲಲಬ ೀಕ ೂೀ ಅದ ೀ
ಸಲುಲರ್ತುದ . ಈ ಮಾರ್ತನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರು ವಷ್ು್ಸಹಸರನ್ಾಮದಲ್ಲಲ ‘ಮುಕಾತನಾಂ ಪರಮಾಗತಿಃ’ ಎಂದೂ,
ಸಾೆಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಜರ್ಯಜರ್ಯ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಅಪಾರಭವಸಾಗರ ೂೀತ್ಾುರ ಪ್ರಾರ್ಯರ್ಣ (ವ ೈಷ್್ವ ಖಂಡ,
ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಕ್ಷ ೀರ್ತರಮಹಾತ್ ಯೀ ೨೦.೨೬) ಎಂದೂ ವವರಸದಾಾರ . ಇದನ್ ನೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು
‘ಸೃತಿಮುಕ್ತತಗತ ೀ’ ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹಿಸ ನಮಗ ನಿೀಡಿದಾಾರ .
ತರಮೂತಥಗಳು ಒಂದ ೀ ಎನುನವ ವಾದವಂದಿದ . ಆದರ ಅದು ಸಾಧುವಲಲ. ಅದನನ ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡಲು
ಅನ್ ೀಕ ಶಾಸರ ಪ್ರಮಾರ್ಣಗಳು ಸಗುರ್ತುವ . ಅದರಲ್ಲಲ ಒಂದು ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಹಿೀಗಿದ : ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ :
ನಾಂತಂ ಗುಣಾನಾಮಗುರ್ಣಸ್ ರ್ಜಗುಮಲ್ ್ೀಯಕ ೀಶವರಾಯೀ ಭರ್ಪ್ಾದಮಖಾ್ಃ ॥೧.೧೮. ೧೪॥ ಇಲ್ಲಲ ರುದರ-
ಬರಹಾಮದಿಗಳ ೀ ತರಗುರ್ಣಗಳಿಲಲದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣವನುನ ಪ್ೂತಥಯಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ ಎಂದಿದಾಾರ .
ಇದರಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುವುದ ೀನ್ ಂದರ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ರುದರ-ಬರಹಾಮದಿಗಳು ಕ ಳಗಿನವರು
ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯ ಎಂದು. ಇದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮರ್ತುು ಜೀವಾರ್ತಮರ ನಡುವನ
ಭ ೀದವನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 19

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಯಾವುದ ೀ ಇಬಬರು ವ್ಕಿುಗಳಿಗ ಭ ೀದ ಬರುವುದು ಗುರ್ಣಗಳಿರುವುದರಂದ. ನಮಮ ಅನುಭವದ ಮಿತರ್ಯಲ್ ಲೀ

ಇರುವ ಆ ಗುರ್ಣಗಳನ್ ನೀ ಸುಳುಳ ಎಂದು ಕಲಾನ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಯಾವಾಗ ಗುರ್ಣಗಳು ಸುಳಳಲಲವೀ,
ಆಗ ಅಭ ೀದ ಅಸಾಧ್.
ಶ್ರಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಅನ್ ೀಕ ಗುರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ನೂ್ನಳಾಗಿರುವುದರಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಷ್ುು
ಸುಖವನುನ ಆಕ ಹ ೂಂದಿರುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಉಳಿದ ಜೀವಾರ್ತಮರ ಮಾತ್ ೀನು ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಪ್ರಶ್ನಸುತ್ಾುರ . ಈ ಮಾತಗ ಮೂಲಭೂರ್ತವಾದ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ನ್ ರ್ಯಸ್
ಸಾಕ್ಾದೂರ್ಪದಮಜಾದಿಭೀ ರ್ಪಂ ಧಿಯಾ ರ್ಸುತತರ್ಯsನ್ುರ್ಣಿಯತಂ (೭.೧೦. ೫೧) ; ನ್ ಶ್ರೀನ್ನಯ ಶರ್ಯಃ
ಕ್ತಮುತಾಪರ ೀ ತ ೀ(ಭಾಗವರ್ತ ೮.೨೨.೬) ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದ ೀವಯೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ತಳಿದಿಲಲ. ಇನುನ
ರುದರ ಎಲ್ಲಲಂದ ತಳಿದಾನು? ಬರಹಮ ಎಲ್ಲಲಂದ ತಳಿದಾನು?
ಮುಕುರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸುಖ ಎಷ್ ೂುೀ ಅಷ್ುನೂನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಲು ಆಗುವುದಿಲಲ. ಅವರು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸುಖಕಿೆಂರ್ತ ಕಡಿಮಯಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಾರೂಪ್ ಸುಖದಂತ್ ಇರುವ ಸುಖವನುನ
ಅನುಭವಸುತ್ಾುರ . ಈ ಮಾತಗ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಶುರತಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಏತಸ ್ೈವಾನ್ಂದಸಾ್ನಾ್ನಿ
ಭ್ತಾನಿ ಮಾತಾರಮುಪಜೀರ್ಂತಿ[೬.೩.೩೨] ಎನುನವ ಬೃಹದಾರರ್ಣ್ಕ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾರ್ತು, ಯೀ ಶತಂ
ಮನ್ುಷ್್ಗಂಧವಾಯಣಾಮಾನ್ಂದ್ಾಃ । ಸ ಏಕ ್ೀ ದ್ ೀರ್ಗಂಧವಾಯಣಾಮಾನ್ಂದಃ । ೨.೧೩ । ಎನುನವ
ತ್ ೈತುರೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾರ್ತು ಇದಕ ೆ ನ್ ಲ್ ಯಾಗಿ ನಿಂತದ .

‘ಆಭಾಸಕಾಭಾಸಪರಾರ್ಭಾಸ - ‘ರ್ಪ್ಾರ್ಣ್ರ್ಜಸಾರಣಿ ಚ ಚ ೀತನಾನಾಮ್ ।

‘ವಿಷ ್್ೀಃ ಸದ್ ೈವಾತಿ ರ್ಶಾತ್ ಕದ್ಾsಪಿ ‘ಗಚಛನಿತ ಕ ೀಶಾದಿಗಣಾ ನ್ ಮುಕೌತ’॥೧.೨೬॥

‘ರ್ಯಸಮನ್ ಪರ ೀsನ ್ೀsಪ್ರ್ಜಜೀರ್ಕ ್ೀಶಾ’ ‘ನಾಹಂ ಪರಾರ್ಯುನ್ನಯಮರಿೀಚಿಮುಖಾ್ಃ’ ।

‘ಜಾನ್ನಿತ ರ್ಯದ್ ಗುರ್ಣಗಣಾನ್ ನ್ ರಮಾದಯೀsಪಿ ‘ನಿತ್ಸವತನ್ರ ಉತ ಕ ್ೀsಸತ ತದನ್್ ಈಶಃ’ ॥೧.೨೭॥

ಈ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಗುರ್ಣ, ರೂಪ್, ಸೌಭಾಗ್, ಆನಂದ, ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಜ್ಞಾನ, ಹಿೀಗ ಸಮಸು ಶ ರೀಷ್ಠ
ಗುರ್ಣಗಳ ಲಲವೂ ಮೂಲರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಬಂದಿರುವುದು. ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ನಮಗಿಂರ್ತ ಮೀಲ್ಲನವರು
ಹ ಚುು ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುರ . ಅವರಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯರು ಅವರಗಿಂರ್ತ ಇನೂನ ಹ ಚಿುನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ
ಹ ೂದಿರುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳ ಮೂಲವನುನ ಹುಡುಕಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದರ ಇದ ಲಲವೂ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಬಂದಿದುಾ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 20

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಆಭಾಸಕ’ ಅಂದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರತಬಿಂಬ , ಅವನ ಪ್ರತಬಿಂಬ, ಅವನ ಪ್ರತಬಿಂಬದ ಪ್ರತಬಿಂಬ,

ಅವನ ಪ್ರತಬಿಂಬದ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ನಮಗ ಕಾರ್ಣುತುರುವುದು. ಅದು ಈ ರೀತಯಾಗಿದ :
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಬರಹಮದ ೀವರದುಾ. ಬರಹಮದ ೀವರ ಪ್ರತಬಿಂಬ ರುದರದ ೀವರದುಾ,
ರುದರದ ೀವರ ಗುಣಾದಿಗಳ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಇಂದರ-ಕಾಮರು. ಇಂದರ ಕಾಮರ-ಪ್ರತಬಿಂಬ ದ ೀವತ್ ಗಳು.
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಗಂದವಥರೂ, ಋಷಗಳೂ ಮರ್ತುು ಇರ್ತರರು. ಅವರ ಲಲರ ಪ್ರತಬಿಂಬರ್ತಾವನುನ
ಹ ೂಂದಿರುವವರು ರಾಜರು. ರಾಜರ ಪ್ರತಬಿಂಬವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದು ಉಳಿದ ಮನುಷ್್ರು. [ಈ
ವಲರ್ಯದಲ್ ಲೀ ನ್ಾವ ಲ್ಾಲ ಬರುತ್ ುೀವ ]. ಹಿೀಗಾಗಿ, ಗುರ್ಣಗಳ ನಿದಾನ(ಮೂಲ) ದ ೀವರು. ನಿರಂರ್ತರವಾದ ಜೀವ
ಪ್ರವಾಹ ಏನಿದ , ಅದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವಶದಲ್ಲಲಯೀ ಇರುವುದರಂದ, ಯಾವಾಗಲೂ, ಮುಕಿುರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ
ಯಾರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮಿೀರ ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ. ಇದನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣಬಹುದು:
ರ್ರ್ಯಂ ನ್ ತಾತ ಪರಭವಾಮ ಭ್ಮೊನೀ ಭರ್ಂತಿ ಕಾಲ್ ೀ ನ್ ಭರ್ಂತಿ ಹಿೀದೃಶಾಃ ।
ರ್ಯಸಮನ್ಪರ ೀsನ ್ೀsಪ್ರ್ಜಜೀರ್ಕ ್ೀಶಾಃ ಸಹಸರಶ ್ೀ ರ್ಯತರ ರ್ರ್ಯಂ ಭರಮಾಮಃ ॥ಭಾಗವರ್ತ ೯.೬.೪೪॥
ಅಂಬರೀಷ್ನ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ದುವಾಥಸ ಮುನಿಗಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸುದಶಥನಕ ೆ ಹ ದರ ಓಡಿ ರುದರದ ೀವರ
ಬಳಿ ಬರುತ್ಾುರ . ಆಗ ರುದರ ದ ೀವರು ದುವಾಥಸರಗ ಒಂದು ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅದನ್ ನೀ ಇಲ್ಲಲ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖ ಮಾಡಿದಾಾರ : ‘ಜಾನ್ನಿತ ರ್ಯದ್ ಗುರ್ಣಗಣಾನ್ ನ್ ರಮಾದಯೀsಪಿ ‘ನಿತ್ಸವತನ್ರ ಉತ
ಕ ್ೀsಸತ ತದನ್್ ಈಶಃ’॥ “ನನಗಾಗಲ್ಲೀ, ಬರಹಮದ ೀವರಗಾಗಲ್ಲೀ, ಮರೀಚಿ ಮೊದಲ್ಾದವರಗಾಗಲ್ಲೀ
ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ೂರ್ಣಥಗುರ್ಣವ ೀನ್ ನುನವುದು ತಳಿದಿಲಲ . ಅಷ್ ುೀ ಏಕ , ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವ ಮೊದಲ್ಾದವರಗೂ ಕೂಡಾ
ತಳಿದಿಲಲ” ಎಂದು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಗುರ್ಣಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಮಿಗಿಲು. ಇವನಿಗ ಯಾರೂ ಸಾಟ್ಟ ಇಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿಯೀ
ಇವನು ಯಾವಾಗಲೂ ಉರ್ತುಮನ್ಾಗಿರುತ್ಾುನ್ ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ವಾಮನ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮರ್ತುು
ಪಾದಾಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡದಲೂಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು.
[ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಪ್ಲಲಟ ಆಗುತುರುರ್ತುದ . ಒಬಬ ರ್ಯುವಕ ಇಂದು ಬಲಶಾಲ್ಲಯಾಗಿರಬಹುದು. ಆದರ
ಆರ್ತನಿಗಿಂರ್ತ ಚಿಕೆವನಿರುವ ಇನ್ ೂನಬಬ ಹುಡುಗ ಮುಂದ ಇವನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲಯಾಗಿ ಬ ಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಮರ್ತುು
ಇವನು ಮುದುಕನ್ಾಗಿ ಶಕಿು ಹಿೀನನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಇಂದು ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ನಿಸಕ ೂಂಡವನು
ಎಂದ ಂದೂ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರಲ್ಾರ. ಆದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಆಗುವುದಿಲಲ. ಅನ್ಾದಿ-
ಅನಂರ್ತ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ ಸವಥಶ ರೀಷ್ಠ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಸಮೀರ್ತ ಮುಕುರನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡು ಸಮಸು
ಜೀವರೂ ಆರ್ತನ ಅಧೀನ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 21

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ನ ೈವ ೈಕ ಏರ್ ಪುರುಷ್ಃ ಪುರುಷ ್ೀತತಮೊೀsಸಾವ ೀಕಃ ಕುತಃ ಸ ಪುರುಷ ್ೀ’ ‘ರ್ಯತ ಏರ್ ಜಾತಾ್ ।
‘ಅತಾ್ಯತ್ ಶುರತ ೀಶಚ ಗುರ್ಣತ ್ೀ ನಿರ್ಜರ್ಪತಶಚ ‘ನಿತಾ್ನ್್ ಏರ್ ಕರ್ಮಸತ ಸ ಇತ್ಪಿ ಸಾ್ತ್’ ॥೧.೨೮॥

ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನ್ ೀರವಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನ್ ನೀ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು

ಮರ್ತುು ಜೀವರು ಒಂದ ೀ ಅಲಲ , ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ” ಎಂದು. ಆ ಪ್ುರುಷ್ನು
ಹ ೀಗ ಒಬಬನ್ ೀ ಆಗುತ್ಾುನ್ ? ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ? ಜಾತಯಿಂದಲ್ ೂೀ? ಗುರ್ಣದಿಂದಲ್ ೂೀ? ವ ೀದ
ಪ್ರತಪಾದ್ನ್ಾಗಿರುವುದರಂದಲ್ ೂೀ? ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ದಿಂದಲ್ ೂೀ? ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಪ್ರಶ ನ ಮಾಡಿದಾಾರ .
“ಇದು ಅಸಾಧ್. ಜೀವ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಒಂದ ೀ ಅಲಲ” ಎಂದಿದಾಾರ .
ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತು ಅರ್ಥವಾಗಬ ೀಕಿದಾರ ನ್ಾವು ಇದನುನ ಕಟ್ಾಕ್ಷ್ಮೀಕರಸರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಪ್ರಸಂಗವನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಜನಮೀಜರ್ಯ ಮರ್ತುು
ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರ ನಡುವನ ಸಂಭಾಷ್ಣ ರ್ಯ ಭಾಗವದು. ಬಹರ್ಃ ಪುರುಷಾ ಬರಹಮನ್ುನತಾಹ ್ೀ ಏಕ ಏರ್ ತು
। ೩೬೦.೧ । ಎನುನವ ಜನಮೀಜರ್ಯನ ಪ್ರಶ ನಗ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರು ಕ ೂಟು ಉರ್ತುರ ಇಂತದ : ನ ೈತದಿಚಛಂತಿ
ಪುರುಷ್ಮೀಕಂ ಕುರುಕುಲ್ ್ೀದೂರ್॥ ಬಹ್ನಾಂ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಹಿ ರ್ಯಥ ೈಕಾ ಯೀನಿರುಚ್ತ ೀ। ತಥಾ ತಂ
ಪುರುಷ್ಂ ವಿಶವಮಾಖಾ್ಸಾ್ಮಿ ಗುಣಾಧಿಕಮ್ ॥ ೩೬೦.೨- ೩॥ ಈ ಸಂಭಾಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ .
“ಜೀವರು ಬಹಳ ಜನ ಇದಾಾರ ೂೀ ಅರ್ವಾ ಒಬಬನ್ ೀ ಜೀವ ಇದಾಾನ್ ೂೀ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿರ್ಯಬರ್ಯಸ
ಪ್ರಶ್ನಸದ ಜನಮೀಜರ್ಯನಿಗ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರು ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಜೀವರು ಬಹಳ. ಒಬಬನ್ ೀ
ಜೀವನಿರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂದು. ಇದು ಹ ೀಗ ಎನುನವುದನುನ ನಮಮ ಅನುಭವಕ ೆ ಬರುವ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ
ಅವರು ವವರಸದಾಾರ .
ವ ೀದಕ ೆ ಒಂದು ಅರ್ಥ ಇರಬ ೀಕು. ವ ೀದದ ಅರ್ಥವನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು ಅಂತ್ಾದರ ಭ ೀದ ಇರಲ್ ೀಬ ೀಕು.
ಇಲಲವ ಂದರ ಇಡಿೀ ವ ೀದಕ ೆೀ ಅರ್ಥವಲಲವ ಂದಾಗುರ್ತುದ .
[ಗುರ್ಣ ಅನುನವುದು ಒಂದು ದ ೂಡಡ ಪ್ರಮಾರ್ಣ. ಭ ೀದ ಇದ ಎನನಲು ಗುರ್ಣವ ೀ ಆಧಾರ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮ
ಮಹತ್ ೂೀಮಹಿೀಯಾನ್-ಅಣ ೂೀರಣಿೀಯಾನ್ ಎಂದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಆದರ ಜೀವ ಹಾಗಲಲ
ಎನುನವುದು ಜೀವನಿಗ ೀ ಗ ೂತುದ . ನಮಗ ನ್ಾವು ಸವಥಜ್ಞ ಅಲಲ ಎನುನವುದು ಗ ೂತುಲಲವ ೀ? ನ್ಾನು
ಸವಥಜ್ಞನಲಲ- ಅಲಾಜ್ಞ, ಸವಥಶಕುನಲಲ-ಅಲಾಶಕಾು, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳು ನಮಗ ೀ ತಳಿದಿರುವ ಸಂಗತಗಳು.
ವ ೀದಗಳು ಭಗವಂರ್ತ ಸವಥಜ್ಞ- ಸವಥಶಕು ಎಂದು ಸಾರ ಹ ೀಳುರ್ತುವ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಅಂರ್ತಹ ದ ೀವರ ೂಂದಿಗ
ಐಕ್ವಲಲ ಎನುನವುದು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷ. ಇನುನ ದ ೀವರು ಅಂರ್ತ ಒಬಬ ಇದಾಾನ್ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಎಂದು
ಅನುಮಾನಿಸುವವರಗೂ ವ ೀದವ ೀ ಉರ್ತುರ. ಜೀವ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಎನುನವ ವಗಿೀಥಕರರ್ಣವನೂನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 22

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

(ಜಾತ/ವಂಗಡಣ ರ್ಯನುನ) ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಯೀ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ‘ನ್ಾನ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತ’ ಎಂದು ಯಾವ

ರೀತ ಹ ೀಳುವುದು? ಅದು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷಕ ೆೀ ವರುದಿ ಎನುನವುದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ಮೂಲಕ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

‘ಸವೀಯತತಮೊೀ ಹರಿರಿದಂ ತು ತದ್ಾಜ್ಞಯೈರ್ ‘ಚ ೀತುತಂ ಕ್ಷಮಂ ಸ ತು ಹರಿಃ ಪರಮಸವತನ್ರಃ ।

‘ಪೂಣಾ್ಯರ್್ಯಾಗಣಿತನಿತ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಸೌ’ ಇತ ್ೀರ್ ವ ೀದರ್ಚನಾನಿ ಪರ ್ೀಕತರ್ಯಶಚ ॥೧.೨೯ ॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು. ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವು ಅವನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿದ .

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ಾದರ ೂೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಈ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ನ್ಾಶವಾಗದ, ಎಣಿಸಲ್ಾರದ,
ರ್ತುಂಬಿದ, ಯಾವಾಗಲೂ ಇರುವ, ಜ್ಞಾನ-ಆನಂದ ಮೊದಲ್ಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇದಾಾನ್ . ವ ೀದ-
ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳೂ ಇದನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುವ .

[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತುಗಳಿಗ ವ ೀದ-ಪ್ುರಾರ್ಣ-ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಎಂದು

ಹ ೀಳಿದಾಗ, ಕ ೀವಲ ಈ ಗರಂರ್ಗಳನಷ್ ುೀ ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ಂದು ಏಕ ಒಪ್ಾಬ ೀಕು? ವ್ತರಕುವನುನ ಹ ೀಳುವ ಇರ್ತರ
ಗರಂರ್ಗಳು ಏಕ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಅಲಲ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಸಾಾಭಾವಕ. ಏಕ ಂದರ ಒಬಬರು ಒಪ್ುಾವ ಪ್ರಮಾರ್ಣ
ಒಂದಾದರ , ಇನ್ ೂನಬಬರು ಒಪ್ುಾವ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಇನ್ ೂನಂದಾಗಿರಬಹುದು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಯಾವುದನುನ
ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ಂದು ಅಂಗಿೀಕಾರ ಮಾಡಬ ೀಕು? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಶಾಸರದ ಮಾತನ
ಮೂಲಕವ ೀ ಉರ್ತುರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

‘ಋರ್ಗಾದರ್ಯಶಚ ಚತಾವರಃ ಪಞ್ಚರಾತರಂ ಚ ಭಾರತಮ್ ।

‘ಮ್ಲರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಂ ಬರಹಮಸ್ತರಂ ಮಾನ್ಂ ಸವತಃ ಸೃತಮ್ ॥೧.೩೦ ॥

‘ಅವಿರುದಾಂ ಚ ರ್ಯತತವಸ್ ಪರಮಾರ್ಣಂ ತಚಚ ನಾನ್್ಥಾ ।

‘ಏತದಿವರುದಾಂ ರ್ಯತುತ ಸಾ್ನ್ನ ತನಾಮನ್ಂ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೧.೩೧॥
ಋಗ ಾೀದ ಮೊದಲ್ಾದ ನ್ಾಲುೆ ವ ೀದಗಳೂ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವೂ , ಮಹಾಭಾರರ್ತವೂ, ಹರ್ಯಗಿರೀವ ಬರ ದ ಮೂಲ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣವೂ ಮರ್ತುು ವ ೀದವಾ್ಸರು ರಚಿಸದ ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಇವ ಲಲವೂ ‘ಸಾರ್ತಃಪ್ರಮಾರ್ಣ^’ .
[^ಯಾವುದರ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ವನನ ತಳಿರ್ಯಲು ಇನ್ ೂನಂದು ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ಅವಶ್ಕತ್ ಇಲಲವೀ, ಅದು ಸಾರ್ತಃ
ಪ್ರಮಾರ್ಣ. ಉದಾಹರಣ ಗ : ನನಗ ಬಾಯಾರಕ ನಿೀಗಿದ ಎನನಲು ಯಾರು ಪ್ರಮಾರ್ಣ? ನ್ಾನ್ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 23

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಸುಖ-ದುಖಃ ಮೊದಲ್ಾದುವುಗಳನುನ ಹ ೂಂದುವುದರಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ಣರು. ಅದಕ ೆ ಬ ೀರ ೂಂದು

ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಬ ೀಡ. ಇದ ೀ ರೀತ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಏಕ ಂದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ
ಹ ೀಳುತುರುವುದರಂದಾಗಿ. ಯಾವ ರೀತ ಬ ಳಕನುನ ಹುಡುಕಲು ಇನ್ ೂನಂದು ಬ ಳಕು ಬ ೀಡವೀ ಹಾಗ ೀ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಸರಯೀ ಇಲಲವೀ ಎಂದು ಇನ್ ೂನಂದರಂದ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡಬ ೀಕಾಗಿಲಲ. ಈ ಸಾರ್ತಃ
ಪಾರಮಾರ್ಣ್ದ ಕಲಾನ್ ಯೀ ವದ ೀಶ್ರ್ಯರಗ ಇಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನ್ ನೀ ರ್ತಮಮ
ಊಹ ಯಿಂದ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸುವ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ .
ನಮಮಲ್ಲಲ ಸಾರ್ತಃ-ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಮರ್ತುು ಪ್ರರ್ತ-ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಎಂಬ ಎರಡು ಬಗ ರ್ಯ ಪ್ರಮಾರ್ಣಗಳಿವ . ಪ್ರರ್ತ-
ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾದುವುಗಳು ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ಆಧಾರದ ಮೀಲ್ ರ್ತಮಮ ಪಾರಮರ್ಣ್ವನನ ಸಾಧನ್
ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳರ್ತುವ . ಆದರ ಪಾಶ್ುಮಾರ್ತ್ರದುಾ ಕ ೀವಲ ಪ್ರರ್ತಪ್ರಮಾರ್ಣ. ಪ್ರರ್ತಪಾರಮರ್ಣ್ವಂದ ೀ ಇದಾಾಗ
ಯಾವ ವಷ್ರ್ಯವನೂನ ಕೂಡಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಾಗುವುದಿಲಲ. ಆಗ ಎಲಲವೂ ಕ ೀವಲ ರ್ತಕಥದ
ವಷ್ರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ : ಬಾಯಾರಕ ನಿೀಗಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ವ್ಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ, ಅವನ
ಅನುಭವವನುನ(ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ)ಬಿಟುುಹಾಕಿ, ನಿನಗ ನಿೀರಡಿಕ ನಿೀಗಿಲಲ, ಏಕ ಂದರ ...... ಎಂದು ಎಷ್ುು
ಬ ೀಕಾದರೂ ರ್ತಕಥವನುನ ಮಂಡಿಸಬಹುದು.
ನಮಮ ಅನುಭವದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಆಗಿರುವಾಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಭವದಲ್ಲಲ ಏಕ
ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಆಗುವುದಿಲಲ? ವ ೀದ ಋಷಗಳ ಅನುಭವದಲ್ಲಲ ಋಷಗ ಏಕ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಆಗುವುದಿಲಲ ? ಈ ಎಲ್ಾಲ
ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಸಮರ್ಥನ್ ಮಾಡಲು ಇನ್ ೂನಂದು ಕಡ ಏಕ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು? ಹಿೀಗಾಗಿ ವ ೀದ-ಭಾರರ್ತ-
ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ-ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ-ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವೂ ಸಾರ್ತಃ ಪ್ರಮಾರ್ಣ. ಈ ಕುರತ್ಾದ ಹ ಚಿುನ
ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರ ವಷ್ು್ರ್ತರ್ತುಿನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು].
ಈ ಶಾಸರ ಸಮೂಹಗಳಿಗ ಯಾವುದು ವರುದಿವಾಗಿಲಲವೀ ಅದೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ನಿಸುರ್ತುದ ಹ ೂರರ್ತು
ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ. [ಉದಾಹರಣ ಗ ರಾಘವ ೀಂದರ ಸಾಾಮಿಗಳ ಗರಂರ್ವು ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗಿದ , ಏಕ ಂದರ
ವ ೀದಾದಿಗಳಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಇರುವುದರಂದ]. ಹಿೀಗ ಯಾವುದು ಈ ಮೀಲ್ ಹ ೀಳಿರುವ ಶಾಸರಗಳಿಗ
ಅವರುದಿವಾಗಿದ ಯೀ ಅದೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗುರ್ತುದ . ಯಾವುದು ಇವುಗಳಿಗ ವರುದಿವಾಗಿದ ಯೀ
ಅದು ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ೀ ಅಲ್ಾಲ.
[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಟ್ಟಪ್ಾಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಪ್ುರಾರ್ಣದ’ ಪ್ರಸಾುಪ್ವಲಲ. ಹಾಗಿದಾರ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಅಪ್ರಮಾರ್ಣವೀ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸದಾಾರ ]

‘ವ ೈಷ್್ವಾನಿ ಪುರಾಣಾನಿ ಪಞ್ಚರಾತಾರತಮಕತವತಃ ।

‘ಪರಮಾಣಾನ ್ೀರ್ ಮನಾವದ್ಾ್ಃ ಸೃತಯೀsಪ್ನ್ುಕ್ಲತಃ ॥೧.೩೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 24

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಲಲವೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟುವುಗಳು. ಅಂದರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ರಚಿರ್ತವಾಗಿ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನ್ ನೀ ಪ್ರತಪಾದಿಸುವಂರ್ತವುಗಳು. ಕ ಲವಮಮ ಪ್ುರಾರ್ಣವನೂನ ಸ ೀರಸಕ ೂಂಡ ೀ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ
ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಹದಿನ್ ಂಟು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳೂ ಕೂಡಾ ಶಾಸರಪ್ರಮಾರ್ಣ. [ಕ ಲವಮಮ
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಸ ೀರಸ ಇತಹಾಸವ ಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ
ಇತಹಾಸ ಎಂದರ ಕ ೀವಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಮಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಎಂದರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ].
[ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಬಲಸಾರೂಪ್ನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ”ಸಪತಶ್ವಾಸು ಮಾತೃಶು” ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
ಅಂದರ ಏಳು ಜನ ತ್ಾಯಿರ್ಯಂದಿರಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವವನು ಎಂದರ್ಥ. ಆ ಏಳು ಜನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು ಯಾರು
ಅಂದರ ಈ ಏಳು ಶಾಸರಗಳು: ನ್ಾಲುೆವ ೀದಗಳು, ಇತಹಾಸ, ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ
ಮರ್ತುು ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ].
ಮನುಸೃತ, ಯಾಜ್ಞವಲೆಾ ಸೃತ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳು ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಕಾಲಕ ೆ ಸೀಮಿರ್ತವಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ
ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗಿ ಬಳಕ ಯಾಗುರ್ತುವ . ಅವುಗಳು ಕಾನೂನಿದಾಂತ್ . ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದಲೂಲ ಏಕರೂಪ್ವಾದ
ಕಾನೂನನುನ ರ್ತರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ . ಕ ೀವಲ ಧಮಥಕ ೆ ಪೀಷ್ಕವಾಗಿ, ನ್ಾ್ರ್ಯರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ,
ಕಾಲಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಕಾನೂನುಗಳ ರಚನ್ ಯಾಗುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಮನುಸೃತ, ಯಾಜ್ಞವಲೆಾಸೃತ
ಮೊದಲ್ಾದ ಗರಂರ್ಗಳು ವ ೀದಕ ೆ ಅವರುದಿವಾಗಿದಾಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗುರ್ತುವ .

‘ಏತ ೀಷ್ು ವಿಷ ್್ೀರಾಧಿಕ್ಮುಚ್ತ ೀsನ್್ಸ್ ನ್ ಕವಚಿತ್ ।

‘ಅತಸತದ್ ೀರ್ ಮನ್ತರ್್ಂ ನಾನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೧.೩೩॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಹ ಚುುಗಾರಕ ರ್ಯು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಉಳಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆದಿಕ್ವನುನ

ಹ ೀಳಿಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಈ ಗರಂರ್ಗಳನ್ ನೀ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ, ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಶಾಸರವನುನ ಪ್ರಮಾರ್ಣವ ಂದು ನಿಧಥರಸುವ ಮೊದಲು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾಗಿರುವುದು : ಅದು
ವ ೀದಾದಿಗಳಿಗ ಅವರುದಿವಾಗಿದ ಯೀ ಇಲಲವೀ ಎನುನವುದನುನ. ಆದರ ವ ೀದಾದಿಗಳನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡಲು
ಹ ೂೀಗಬಾರದು. ಏಕ ಂದರ ನಮಮದು ಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯ ಮನಸುು. ಆದರ ವ ೀದ ಅಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯವಾದದುಾ.

‘ಮೊೀಹಾತಾ್ಯನ್್ನ್್ಶಾಸಾರಣಿ ಕೃತಾನ ್ೀವಾsಜ್ಞಯಾ ಹರ ೀಃ ।

‘ಅತಸ ತೀಷ್್ಕತಮರ್ಗಾರಹ್ಮಸುರಾಣಾಂ ತಮೊೀಗತ ೀಃ ॥೧.೩೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 25

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕೃತಾನಿ ತಾನಿೀಹ ವಿಷ್ು್ನ ್ೀಕ ೈಃ ಶ್ವಾದಿಭಃ ।

‘ಏಷಾಂ ರ್ಯನ್ನ ವಿರ ್ೀಧಿ ಸಾ್ತ್ ತತ ್ರೀಕತಂ ತನ್ನ ವಾರ್ಯ್ಯತ ೀ ॥೧.೩೫॥

ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗುಂಪ್ನಲ್ಲಲ ರುದರ ದ ೀವರೂ ಬರುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಅವರು

ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಏಕ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗಿ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬಾರದು? ರುದರ ದ ೀವರು ಹ ೀಳಿರುವ
ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಅಲಲ, ಶ್ವನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎಂದಿದ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ
ಯಾವ ರೀತ ಮುಂದುವರರ್ಯಬ ೀಕು? ಈ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಶ ನಗಳಿಗ ಉರ್ತುರರೂಪ್ವಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
‘ಪ್ುರಾಣಾದಿಗಳನುನ ಬಿಟುು, ಮೊೀಹಕಾೆಗಿಯೀ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಯೀ, ಶ್ವಾದಿಗಳಿಂದ
ರಚಿಸಲಾಟು ಗರಂರ್ಗಳು (ಪಾಶುಪ್ರ್ತಸೃತ, ಲಕುಲ್ಲೀಶ ಪಾಶುಪ್ರ್ತ ಸೃತ, ಚಾವಾಥಕಶಾಸರ, ಭೌದಿಶಾಸರ,
ಮೊದಲ್ಾದ ಗರಂರ್ಗಳು) ದ ೈರ್ತ್ರ ಅಂಧರ್ತಮಸುಗ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವುಗಳಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಿದುಾ ಗಾರಹ್ವಲಲ. ಆದರ ವ ೀದಕ ೆ ವರುದಿವಲಲದ ವಷ್ರ್ಯ ಎಲ್ ಲೀ ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ ಅದನುನ
ಸಾೀಕರಸಬಹುದು’ ಎಂದು. ಇದು ನಮಮ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಾವ ರೀತ ಸಾಗಿದರ ಸರ್ತ್ವನನ ಗರಹಿಸಬಹುದು
ಎನುನವುದರ ಮಾಗಥದಶ್ಥಕ .

‘ವಿಷಾ್ವಧಿಕ್ವಿರ ್ೀಧಿೀನಿ ಯಾನಿ ವ ೀದರ್ಚಾಂಸ್ಪಿ ।

‘ತಾನಿ ಯೀಜಾ್ನಾ್ನ್ುಕ್ಲ್ಾ್ದ್ ವಿಷಾ್ವಧಿಕ್ಸ್ ಸರ್ಯಶಃ ॥೧.೩೬॥

ವಷ್ು್ವನ ಹ ಚುುಗಾರಕ ಗ ವರ ೂೀಧವಾಗಿ ಇರುವ ವ ೀದದ ಮಾರ್ತುಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ಅದಕ ೆ ಅನುಕೂಲ

ಆಗುವ ಹಾಗ ಕಾರ್ಣಬ ೀಕು. ಅಂದರ : ವಷ್ು್ವಗ ವರುದಿವಾಗಿ ಯಾವುದಾದರೂ ವ ೀದವಾಕ್ ನಿಮಗ
ಕಂಡರೂ, ಅದನುನ ವಷ್ು್ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾಕ ೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿಯೀ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದರ್ಥ.
ಉದಾಹರಣ ಗ : ರ್ಜನಿತಾಃ ವಿಷ ್್ೀಃ ಅಂರ್ತ ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಪ್ರಸಂಗ ಬರುರ್ತುದ . ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಗ
ಯಾರು ವಷ್ು್ವನ ಜನಕ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ಇದು ಅರ್ಥವಾಗಬ ೀಕಾದರ ಅಲ್ಲಲನ ಇಡಿೀ
ಪ್ರಸಂಗವನುನನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಯಾಗ ಮಾಡುವಾಗ ‘ವಷ್ು್ವನ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಹತುರ ಆಶ್ೀವಾಥದ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಇದರ ಅರ್ಥ: ‘ನಿಮಮ ರ್ತಂದ ಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡು’
ಎನುನವುದಾಗಿದ . ಕಿರಯಾ-ಕಲ್ಾಪ್ದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗುವನ್ಾದಾರಂದ ರ್ಯಜ್ಞಕರ್ತೃಥವನುನ ಅಲ್ಲಲ ‘ವಷ್ು್’ ಎಂದು
ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ಹಿೀಗ ಇಡಿೀ ಪ್ರಸಂಗವನುನ, ಸನಿನವ ೀಶವನುನ ಕಂಡಾಗ ವಷ್ು್ ಅನುನವ ಶಬಾಕ ೆ ರ್ಯಜ್ಞಕರ್ತೃಥ
ಎನುನವ ಅರ್ಥ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಇದು ಆ ಸನಿನವ ೀಶದಿಂದಲ್ ೀ ಉಪ್ಲಬಿವಾಗುವಂರ್ತಹದುಾ.
ಅದರಂದಾಗಿ ‘ವಿಷ ್್ೀಃ ರ್ಜನಿತಾಃ’ ಅಂದರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಹುಟ್ಟುಸದವನಲಲ, ರ್ಯಜ್ಞಕರ್ತೃಥವನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 26

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಹುಟ್ಟುಸದವ ಎಂದರ್ಥ. ಅವನು ರ್ತಂದ ಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿ, ಅವರಂದ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ‘ಯಾಗ
ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ದಿೀಕ್ಷ್ಮರ್ತನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವುದು ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ. ಇವಷ್ುು ನ್ಾವು ನಮಮ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯನುನ
ಸರ್ತ್ದ ಹಾದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯ್ಬ ೀಕು ಎನುನವುದರ ನಿದಶಥನ. ಗರಂರ್ವನುನ ಓದುವಾಗ ನ್ಾವು ಎಷ್ುು
ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಬ ೀಕು ಎನುನವುದರ ಒಂದು ಹ ೀಳಿಕ .

‘ಅರ್ತಾರ ೀಷ್ು ರ್ಯತ್ ಕ್ತಞಚಚದ್ ದಶಯಯೀನ್ನರರ್ದಾರಿಃ ।

‘ತಚಾಚಸುರಾಣಾಂ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ದ್ ್ೀಷಾ ವಿಷ ್್ೀನ್ನಯಹಿ ಕವಚಿತ್ ॥೧.೩೭॥

‘ಅಜ್ಞತವಂ ಪ್ಾರರ್ಶ್ಂ ವಾ ವ ೀಧಭ ೀದ್ಾದಿಕಂ ತಥಾ ।

‘ತಥಾ ಪ್ಾರಕೃತದ್ ೀಹತವಂ ದ್ ೀಹತಾ್ರ್ಗಾದಿಕಂ ತಥಾ ॥೧.೩೮॥

‘ಅನಿೀಶತವಂ ಚ ದುಃಖಿತವಂ ಸಾಮ್ಮನ ್ೈಶಚ ಹಿೀನ್ತಾಮ್ ।

‘ಪರದಶಯರ್ಯತಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ದ್ ೈತಾ್ದಿೀನಾಂ ಹರಿಃ ಸವರ್ಯಮ್ ॥೧.೩೯॥

ನಮಗ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳಲೂಲ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರದ ವವರಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ದ ೂೀಷ್ ಇದಾಂತ್ ಕಂಡು ಬರುರ್ತುದ . ಅಂರ್ತಹ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಏನನುನ ಗರಹಿಸಬ ೀಕು ? ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಗ
ಅರ್ಥಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು? ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನಗಳಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ .
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತನನ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ[ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮೊದಲ್ಾದ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ] ಮನುಷ್್ರಂತ್
ನಟ್ಟಸ ಏನನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅದೂ ಕೂಡಾ ದ ೈರ್ತ್ರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ. ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲೂ
ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ದ ೂೀಷ್ವ ಂಬುದು ಇಲಲ.
ಯಾವ-ಯಾವ ರೀತ ಭಗವಂರ್ತ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುತ್ಾುನ್ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾಗಿ ವವರಸದಾಾರ :
ಅಜ್ಞಾನಿರ್ಯಂತ್ ಕಾಣಿಸುವುದು [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ‘ನ್ಾನ್ಾ್ರು’ ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ
ಕ ೀಳಿರುವುದು], ಪ್ರಮಾದದಿಂದ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಏನ್ ೂೀ ಮಾಡಿಬಿಟ್ ು ಅನುನವ ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು, ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಪ ಟುುಬಿದಾಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು, [ಉದಾಹರಣ ಗ :
ಮಹಾಭಾರರ್ತರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನ ಮೈರ್ಯಲ್ಲಲ ರಕು ಬಂದಂತ್
ಕಾರ್ಣುವುದು], ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿರ್ಯರ ಸಂಸಗಥದಲ್ಲಲ ಒಂಬರ್ತುು ತಂಗಳು ಗಭಥವಾಸ ಮಾಡಿ ಹುಟ್ಟುದಂತ್
ತ್ ೂೀರುವುದು[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀರಾಮ-ಶ್ರೀಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ] ದ ೀಹತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಿದಂತ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 27

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ತ್ ೂೀರುವುದು[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀಕೃಷ್್], ನನನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಏನೂ ಮಾಡಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದು

[ಪಾಂಡವರ ವನವಾಸ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಒಂದು ವ ೀಳ , ನ್ಾನು ಅಲ್ಲಲದಿಾದಾರ ಜೂಜನುನ
ರ್ತಡ ರ್ಯುತುದ ಾ. ಈಗ ಏನೂ ಮಾಡಲ್ಾಗದು. ನಿೀವು ಕಾಡು ಪಾಲ್ಾದಿರ, ಬಹಳ ದುಃಖ ಆಗುತುದ ” ಎಂದು.
ಭಗವಂರ್ತ ಅಸಮರ್ಥ ಎನುನವುದಿದ ಯೀ? ಇಲ್ಾಲ, ಆದರೂ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ ], ಅಳುವುದು/
ದುಃಖಿಸುವುದು[ಸೀತ್ಾಪ್ಹರರ್ಣ ಕಾಲದಲ್ಲಲ “ಓ ಸೀತ್ , ನಿೀನು ಎಲ್ಲಲದಿಾೀಯಾ” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮ
ದುಃಖಿಸರುವುದು], ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಸಮನ್ಾಗಿ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು, ಏನು ಮಾಡಿದರೂ ಗ ಲಲಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ
ಅನುನವಂತ್ ತ್ ೂೀರುವುದು [ಪ್ರಶುರಾಮ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ೂಡನ್ ಹಲವಾರು ದಿವಸಗಳ ರ್ತನಕ
ಹ ೂೀರಾಡಿ, ನಿನನನುನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದುದು], ಕ ಲವಮಮ ತ್ಾನು ಸ ೂೀರ್ತಂತ್
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳ ಲಲವನೂನ ಭಗವಂರ್ತ ದ ೈರ್ತ್ರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ . ವಸುುರ್ತಃ ಇದಾ್ವುದೂ ಅವನಿಗಿಲಲ.

‘ನ್ ತಸ್ ಕಶ್ಚದ್ ದ್ ್ೀಷ ್ೀsಸತ ಪೂಣಾ್ಯಖಿಲಗುಣ ್ೀ ಹ್ಸೌ ।

‘ಸರ್ಯದ್ ೀಹಸ್ರ್ಪ್ ೀಷ್ು ಪ್ಾರದುಭಾಯವ ೀಷ್ು ಚ ೀಶವರಃ ॥೧.೪೦॥

ಅವನಿಗ ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ವೂ ಕೂಡಾ ಇಲಲ. ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದಾಾನಷ್ ು. ಎಲ್ಾಲ
ಜೀವರ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಪಾರದುಭಾಥವದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ
ಭ ೀದವಲಲ.

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅದಮನ್ಾದ ಒಬಬ ಜೀವನ್ ೂಳಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಮರ್ತುು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ

ಜೀವನ್ ೂಳಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ವ ್ತ್ಾ್ಸವಲಲ. ಭಗವಂರ್ತ ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಇಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಒಂದ ೀ. ಇದನುನ
ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ “ಶುನಿ ಚ ೈರ್ ಶವಪ್ಾಕ ೀ ಚ ಪಂಡಿತಾಃ ಸಮದಶ್ಯನ್ಃ(೫.೧೮)” ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಒಂದ ೀ ರ್ತರಹದ
ಗುರ್ಣವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ನ್ಾವು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .

‘ಬರಹಾಮದ್ಭ ೀದಃ ಸಾಮ್ಂ ವಾ ಕುತಸತಸ್ ಮಹಾತಮನ್ಃ ।

‘ರ್ಯದ್ ೀರ್ಂವಾಚಕಂ ಶಾಸರಂ ತದಿಾ ಶಾಸರಂ ಪರಂ ಮತಮ್ ॥೧.೪೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 28

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ನಿರ್ಣ್ಯಯಾಯೈರ್ ರ್ಯತ್ ಪ್ರೀಕತಂ ಬರಹಮಸ್ತರಂ ತು ವಿಷ್ು್ನಾ ।

‘ವಾ್ಸರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ತದ್ ರ್ಗಾರಹ್ಂ ತತ ್ರೀಕಾತಃ ಸರ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯಾಃ ॥೧.೪೨॥

ಬರಹಾಮದಿಗಳ ೂಂದಿಗ ಅಭ ೀದವಾಗಲ್ಲೀ, ಸಾಮ್ವಾಗಲ್ಲೀ ಆ ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಎಲ್ಲಲಂದ? ಈ

ರೀತಯಾಗಿ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳುವ ಶಾಸರ ಏನಿದ ಯೀ, ಆ ಶಾಸರವ ೀ ಉರ್ತೃಷ್ುಶಾಸರ.
ಈ ಎಲ್ಾಲ ಸಂಗತಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿಯೀ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಬರಹಮಸೂರ್ತರವು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಆ
ಬರಹಮಸೂರ್ತರವು ಗರಹಣಿೀರ್ಯವಾಗಿದ . ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ವಾಕ್ಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವು ಅಲ್ಲಲಯೀ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .
ಅದರಂದಾಗಿ ಬರಹಮಸೂರ್ತರ ಎನುನವುದು ಪ್ರವದ ್, ಪ್ರಶಾಸರ. ಇಂರ್ತಹ ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡು
ವ ೀದಗಳ, ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಮಾರ್ತನುನ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಬ ೀಕು.

‘ರ್ಯಥಾತ್ಯರ್ಚನಾನಾಂ ಚ ಮೊೀಹಾತಾ್ಯನಾಂ ಚ ಸಂಶರ್ಯಮ್ ।

‘ಅಪನ ೀತುಂ ಹಿ ಭಗವಾನ್ ಬರಹಮಸ್ತರಮಚಿೀಕಿೃಪತ್ ॥೧.೪೩॥

‘ತಸಾಮತ್ ಸ್ತಾರತ್ಯಮಾಗೃಹ್ ಕತಯರ್್ಃ ಸರ್ಯನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ।

‘ಸರ್ಯದ್ ್ೀಷ್ವಿಹಿೀನ್ತವಂ ಗುಣ ೈಃ ಸವ ೈಯರುದಿೀರ್ಣ್ಯತಾ ॥೧.೪೪॥

‘ಅಭ ೀದಃ ಸರ್ಯರ್ಪ್ ೀಷ್ು ಜೀರ್ಭ ೀದಃ ಸದ್ ೈರ್ ಚ ।

‘ವಿಷ ್್ೀರುಕಾತನಿ ಸ್ತ ರೀಷ್ು ಸರ್ಯವ ೀದ್ ೀಡ್ತಾ ತಥಾ ॥೧.೪೫॥

‘ತಾರತಮ್ಂ ಚ ಮುಕಾತನಾಂ ವಿಮುಕ್ತತವಿಯದ್ಯಾ ತಥಾ ।

‘ತಸಾಮದ್ ೀತದಿವರುದಾಂ ರ್ಯನ ್ೇಹಾರ್ಯ ತದುದ್ಾಹೃತಮ್ ॥೧.೪೬॥

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀಯೀ ಗುಣಾ ವಿಷ ್್ೀರ್ಗಾಗರಯಹಾ್ಸ ತೀ ಸರ್ಯ ಏರ್ ತು ।

ಇತಾ್ದು್ಕತಂ ಭಗರ್ತಾ ಭವಿಷ್್ತಪರ್ಯಣಿ ಸುುಟಮ್ ॥೧.೪೭॥

ಕ ಲವಂದು ವ ೀದದ ಮಾರ್ತುಗಳು ರ್ಯಥಾರ್ಥ ವಚನಗಳಾಗಿರುರ್ತುವ . ಅಂದರ ಅಲ್ಲಲ ಇದಾಂತ್ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುರ .

ಇನುನ ಕ ಲವಂದು ಮಾರ್ತುಗಳು ಮೊೀಹಕಾೆಗಿಯೀ ಇರುರ್ತುವ . ಹಿೀಗಿರುವುದರಂದ , ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮಾರ್ತುಗಳ
ಸಂಶರ್ಯವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಲು ವ ೀದವಾ್ಸರು ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ ರಚಿಸದರು. ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸೂರ್ತರದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 29

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಅರ್ಥವನುನ ಸಾೀಕರಸ, ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಮೀರ್ಯಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ಗಳು

ದ ೀವರಗ ಇಲಲ ಎಂದೂ, ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ದ ೀವರು ಸಂಪ್ನನನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದೂ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ ಮರ್ತುು ಜೀವರ ೂಳಗರ್ಣ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರೂಪ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ
ಭ ೀದವಲಲವ ಂದೂ, ಯಾವಾಗಲೂ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಭ ೀದವದ ಎಂದೂ, ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ
ಪ್ರತಪಾದ್ನ್ ಂದೂ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಮುಕುರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವದ ಎಂದೂ,
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ವಮುಕಿು ಎಂದೂ ಸೂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಇದಕ ೆ ವರುದಿವಾದುದು ಯಾವುದ ೂೀ ಅದು ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ಎಂದೂ
ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಯಾವಾ್ವ ಒಳ ಳರ್ಯಗುರ್ಣಗಳು ಎಂದಿವ ಯೀ, ಅವ ಲಲವೂ
ಸಾೀಕರಸಲಾಡಬ ೀಕಾದವುಗಳು. ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಭವಷ್್ರ್ತಾವಥದಲ್ಲಲ
(ಹರವಂಶದ ಒಂದು ಗರಂರ್) ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

‘ಏಷ್ ಮೊೀಹಂ ಸೃಜಾಮಾ್ಶು ಯೀ ರ್ಜನಾನ್ ಮೊೀಹಯಷ್್ತಿ ।

‘ತವಂ ಚ ರುದರ ಮಹಾಬಾಹ ್ೀ ಮೊೀಹಶಾಸಾರಣಿಕಾರರ್ಯ ॥೧.೪೮॥

‘ಅತಥಾ್ನಿ ವಿತಥಾ್ನಿ ದಶಯರ್ಯಸವ ಮಹಾಭುರ್ಜ ।

‘ಪರಕಾಶಂ ಕುರು ಚಾsತಾಮನ್ಮಪರಕಾಶಂ ಚ ಮಾಂ ಕುರು’ ॥೧.೪೯॥

ಇತಿ ವಾರಾಹರ್ಚನ್ಂ ಬರಹಾಮಣ ್ಡೀಕತಂ ತಥಾsಪರಮ್ ।

‘ಅಮೊೀಹಾರ್ಯ ಗುಣಾ ವಿಷ ್್ೀರಾಕಾರಶ್ಚಚಛರಿೀರತಾ ॥೧.೫೦॥

‘ನಿದ್ ್ಾೀಯಷ್ತವಂ ತಾರತಮ್ಂ ಮುಕಾತನಾಮಪಿ ಚ ್ೀಚ್ತ ೀ ।

‘ಏತದಿವರುದಾಂ ರ್ಯತ್ ಸರ್ಯಂ ತನ ್ೇಹಾಯೀತಿ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ’ ॥೧.೫೧॥

“ನ್ಾನು ಜನರಗ ಮೊೀಹವನುನ ಸೃಷುಸುತ್ ುೀನ್ . ಯಾವ ನನನ ನಡವಳಿಕ ರ್ಯು ಎಲ್ಾಲ ಜನರನುನ ದಾರ
ರ್ತಪ್ಾಸುರ್ತುದ ೂೀ, ಆ ರೀತಯಾದ ನಡವಳಿಕ ರ್ಯನುನ ನ್ಾನು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಎಲ್ ೈ ಮಹಾಬಾಹುವಾದ
ರುದರನ್ ೀ, ನಿೀನೂ ಕೂಡಾ ಮೊೀಹಶಾಸರಗಳನುನ ಮಾಡಿಸು ಮರ್ತುು ಮಾಡು. [ಭಗವಂರ್ತನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್
ಸದಾಶ್ವ ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನಕ ೆ ಮೂಲಪ ರೀರಕನ್ಾದ. ಅವನ ಶ್ಷ್್ರಾದ ದಧೀಚಿ, ವಾಮದ ೀವ
ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ರುದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಶ್ರಸಾ ವಹಿಸ ಆ ರೀತರ್ಯ ಮೊೀಹಶಾಸರಗಳನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 30

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಹರಡಿದರು]. ಎಲ್ ೈ ಮಹಾಭುಜ, ಸರ್ತ್ವನುನ ಹ ೀಳದ, ಸರ್ತ್ವನುನ ವರ ೂೀಧಸುವ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ

ತ್ ೂೀರಸು. ನಿನನನುನ ಜನರ ದುರು ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ ಂದೂ, ವಷ್ು್ವಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮನ್ ಂದೂ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂೀ.
ನನನನುನ ನಿಗುಥರ್ಣನ್ ಂದೂ, ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನಲಲವ ಂದೂ ಹ ೀಳು”. ಈ ರೀತಯಾದ ಭಗವಂರ್ತನ ಮಾರ್ತು ವರಾಹ
ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲದ . [ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ವರಾಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಒಂದು ಶ ್ಲೀಕ ಮಾರ್ತರ
ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ೭೦ನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯ ೩೬ನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ “ಏಷ್ ಮೊೀಹಂ ಸೃಜಾಮಾ್ಶು....” ಎನುನವ ಶ ್ಲೀಕ
ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಇನುನ “‘ಅತಥಾ್ನಿ ವಿತಥಾ್ನಿ ದಶಯರ್ಯಸವ...” ಎನುನವ ಶ ್ಲೀಕ ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಖಂಡದ ೭೧ನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯ ೧೦೮ ಮರ್ತುು ೧೦೯ ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕಗಳ ನಡುವ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].
“ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಗುರ್ಣಗಳು ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರುವುದಲಲ. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ರೂಪ್ವದ . ಭಗವಂರ್ತ
ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿದಾಾನ್ . ಆರ್ತನಿಗ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. ಮುಕುರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವದ . ಇದಕ ೆ
ವರುದಿವಾಗಿ ಯಾವುದಿದ ಯೀ, ಅದ ಲಲ ವೂ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಾಗಿದ ” ಎಂದು ಸಾರ್ಯಂ
ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ .

ಸಾಾನ ಾೀsಪು್ಕತಂ ಶ್ವ ೀನ ೈರ್ ಷ್ರ್ಣುಮಖಾಯೈರ್ ಸಾದರಮ್ ।

ಶ್ರ್ಶಾಸ ರೀsಪಿ ತದ್ ರ್ಗಾರಹ್ಂ ಭಗರ್ಚಾಛಸರಯೀಗ್ವ ರ್ಯತ್ ॥೧.೫೨॥

‘ಪರಮೊೀ ವಿಷ್ು್ರ ೀವ ೈಕಸತಜಾಜಾನ್ಂ ಮೊೀಕ್ಷಸಾಧನ್ಮ್ ।

‘ಶಾಸಾರಣಾಂ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಸ ತವೀಷ್ ತದನ್್ನ ್ೇಹನಾರ್ಯ ಹಿ ॥೧.೫೩॥

‘ಜ್ಞಾನ್ಂ ವಿನಾ ತು ಯಾ ಮುಕ್ತತಃ ಸಾಮ್ಂ ಚ ಮಮ ವಿಷ್ು್ನಾ ।

‘ತಿೀತಾ್ಯದಿಮಾತರತ ್ೀ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಮಮಾsಧಿಕ್ಂ ಚ ವಿಷ್ು್ತಃ ॥೧.೫೪॥

‘ಅಭ ೀದಶಾಚಸಮದ್ಾದಿೀನಾಂ ಮುಕಾತನಾಂ ಹರಿಣಾ ತಥಾ ।

‘ಇತಾ್ದಿ ಸರ್ಯಂ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ಕತ್ಯತ ೀ ಪುತರ ನಾನ್್ಥಾ’ ॥೧.೫೫॥

ಸೆಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಶ್ವನಿಂದಲ್ ೀ, ಮಗನ್ಾದ ಷ್ರ್ಣುಮಖನಿಗ ೀನ್ ೀ

ಆದರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರುವ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ . [ ‘ಇಲ್ಲಲ ‘ಶ್ವ ೀನ್ ೈವ’
ಎನುನವಲ್ಲಲ ರ್ತಂದ ವಪ್ರಲಮಬಕನಲಲ ಮರ್ತುು ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಆರ್ತ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದಲಲ ಎನುನವ ಧವನಿ
ಇದ . ಅದ ೀ ರೀತ ‘ಷ್ರ್ಣುಮಖಾಯೈವ’ ಎನುನವಲ್ಲಲ ಕ ೀಳುವವರನುನ ದಾರರ್ತಪ್ಾಸಲು ಹ ೀಳಿರುವುದಲಲ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 31

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಏಕ ಂದರ ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಸೆಂದನಿಗಾಗಿಯೀ ಹ ೀಳಿರುವುದು ಎನುನವ ಧವನಿ ಇದ . ಇನುನ ಪ್ರಸಂಗ: ಒಳ ಳರ್ಯ
ವಷ್ರ್ಯ ಹ ೀಳಬ ೀಕು ಅಂರ್ತಲ್ ೀ ಕುಳಿತರುವುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಇದು ಹಾಸ್ಕಥ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲಲ
ಎನುನವುದೂ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ].
ಸಾೆಂಧ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಶ್ವನನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಶಾಸರ. ಶ್ವ ಶಾಸರದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಯಾವುದು ವಷ್ು್
ಶಾಸರಕ ೆ ಸಮಮರ್ತವಾಗಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಅದನುನ ಸಾೀಕರಸಬ ೀಕು.
ಶ್ವ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಒಬಬನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮನು. ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ
ಸಾಧನವಾಗಿದ . ಇದು ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಾಗಿದ . ಇದನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದದ ಾಲಲವೂ ಮೊೀಹನಕಾೆಗಿಯೀ
ಇದ ರ್ಯಷ್ ುೀ” ಎಂದು.
ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಏನ್ ಲ್ಾಲ ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ಎನುನವ ಒಂದು ಪ್ಟ್ಟುರ್ಯನ್ ನೀ ಶ್ವ ನಿೀಡಿದಾಾನ್ . ಅದರ
ಪ್ರಕಾರ (೧). ಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ ಮುಕಿು ಇದ ಎಂದು ಎಲ್ಾಲದರೂ ಹ ೀಳಿದಾರ ಅದು ಆ ಶಾಸರದ
ಮೊೀಹನ. (೨). ನನಗ (ಸದಾಶ್ವನಿಗ ) ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಸಮರ್ತಾವನುನ ಎಲ್ಾಲದರೂ ಹ ೀಳಿದರ ಅದು
ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ. (೩). ಪ್ುರ್ಣ್ತೀರ್ಥದಲ್ಲಲ ಸಾನನ ಮಾಡಿದರ ಜ್ಞಾನ ಬರುರ್ತುದ ಎನುನವ ಕ ಲವಂದು
ಮಾರ್ತುಗಳಿವ . ಅದ ಲಲವೂ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ. [ಗುರು ಮುಖ ೀನವ ೀ ಜ್ಞಾನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು]. (೪). ನನಗ (ಶ್ವನಿಗ )
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಆದಿಕ್ವನುನ ಎಲ್ಾಲದರೂ ಹ ೀಳಿದಾರ ಅದ ಲಲವೂ ಮೊೀಹನಕಾೆಗಿ. (೫). ನ್ಾನು-ಬರಹಮ-ವಷ್ು್
ಈ ಮೂರರಲ್ಲಲ ಅಭ ೀದವನುನ ಹ ೀಳಿದರ , (೬) ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಮುಕುರಗ ಅಭ ೀದ ಹ ೀಳಿದರ , ಇವ ೀ
ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲವೂ ದುಜಥನರು ದಾರ ರ್ತಪ್ಾಲ್ ಂದ ೀ ಹ ೀಳಲಾಡುರ್ತುದ . ಮೊೀಹ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಉದ ಾೀಶವ ೀ
ಇದಕಿೆರುವುದಿಲಲ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ವ. ಇಲ್ಲಲ ಸದಾಶ್ವ ಸೆಂದನನುನ ‘ಪ್ುತ್ಾರ’ ಎಂದು ಸಂಬ ೂೀಧನ್
ಮಾಡುತುರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆ ಪ್ುತ್ಾರ’ ಎನುನವ ಸಂಬ ೂೀಧನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ದಾರ ರ್ತಪ್ಾಬ ೀಡ ಎಂದು
ಕಾಳಜಯಿಂದ ಹ ೀಳುತುರುವುದು ಎದುಾ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ, ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲರುವ ಈ ಮಾರ್ತನುನ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡರ ಇದು ಪ್ರಬಲ. ಇದು ಉಳಿದದ ಾಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಮಿೀರ ನಿಲುಲರ್ತುದ .

ಉಕತಂ ಪ್ಾದಮಪುರಾಣ ೀ ಚ ಶ ೈರ್ ಏರ್ ಶ್ವ ೀನ್ ತು ।

ರ್ಯದುಕತಂ ಹರಿಣಾ ಪೂರ್ಯಮುಮಾಯೈ ಪ್ಾರಹ ತದಾರಃ ॥೧.೫೬॥

‘ತಾವಮಾರಾಧ್ ತಥಾ ಶಮೊೂೀ ಗರಹಿೀಷಾ್ಮಿ ರ್ರಂ ಸದ್ಾ ।

‘ದ್ಾವಪರಾದ್ೌ ರ್ಯುರ್ಗ ೀ ಭ್ತಾವ ಕಲಯಾ ಮಾನ್ುಷಾದಿಷ್ು ॥೧.೫೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 32

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಸಾವಗಮೈಃ ಕಲ್ಲಪತ ೈಸತವಂ ಚ ರ್ಜನಾನ್ ಮದಿವಮುಖಾನ್ ಕುರು ।

‘ಮಾಂ ಚ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾರ್ಯ ಯೀನ್ ಸಾ್ತ್ ಸೃಷುರ ೀಷ ್ೀತತರಾಧರಾ’ ॥೧.೫೮॥

ಸದಾಶ್ವನನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸದಾಶ್ವನಿಂದಲ್ ೀ ಈ ಮಾರ್ತು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

ಮೊದಲು ರ್ತನಗ ದ ೀವರು ಏನನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದಾ ಎನುನವುದನುನ ಸದಾಶ್ವ ಪಾವಥತಗಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
[ಮೀಲ್ಲನದು ಮಗನಿಗ ಮಾಡಿದ ಉಪ್ದ ೀಶವಾದರ , ಇದು ಹ ಂಡತಗ ಮಾಡಿದ ಉಪ್ದ ೀಶ .
ಎರಡರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ವಪ್ರಲಂಬಕರ್ತಾ ಎನುನವುದು ಇಲಲ. ಪ್ರೀತ ಇದ . ಉದಾಿರ ಆಗಲ್ಲ ಎನುನವ ಕಾಳಜಯಿಂದ
ನುಡಿದ ಮಾರ್ತುಗಳಿವ ].
“ರುದರನ್ ೀ, ದಾಾಪ್ರ ರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ರ ನಡುವ ನನನ ರೂಪ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟು , ನಿನನನುನ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಿ
ವರವನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ ುೀನ್ ” [ ಇದನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಗ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರದ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ]. “ನಿೀನ್ ೀ ಕಲಾನ್ ಮಾಡಿದ ರಚನ್ ಯಿಂದ [ಪಾಶುಪ್ಥಾಗಮನದಿಂದ]
ಜನರನುನ ನನಿನಂದ ವಮುಖರನ್ಾನಗಿಸ ಅವರಗ ಕಾರ್ಣದಂತ್ ನನನನುನ ಮುಚಿುಡುವಂತ್ ಮಾಡು. ಈ ರೀತರ್ಯ
ಕಿರಯಯಿಂದ ಜನ ಸೃಷುರ್ಯನುನ ರ್ತಪಾಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ” [ಅಯೀಗ್ರಗ ಭಗವಂರ್ತ
ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ] ಎಂದು ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನಗ ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ ಎಂದು
ಸದಾಶ್ವ ಉಮಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
ಮೊದಲು ಸೃಷುಯಾಗಿದುಾ ಬರಹಮ, ಆಮೀಲ್ ಸದಾಶ್ವ. ಹಿೀಗ ಪ್ದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .
ಇದನುನ ಪಾತ್ಾಳ ಖಂಡ ೯೭ನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯ ೨೭ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ನ್ ೂೀಡಬಹುದು.

[ಶ ೈವ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎಂದ ೀನ್ ೂೀ ಇದ , ಆದರ ವಷ್ು್ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಶ್ವ ಶ ರೀಷ್ಠ
ಅಂತ್ ೀನ್ಾದರೂ ಹ ೀಳಿದಿಾದಾರ ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ನ್ಚ ವ ೈಷ್್ರ್ಶಾಸ ರೀಷ್ು ವ ೀದ್ ೀಷ್ವಪಿ ಹರ ೀಃ ಪರಃ ।

ಕವಚಿದುಕ ್ತೀsನ್್ಶಾಸ ರೀಷ್ು ಪರಮೊೀ ವಿಷ್ು್ರಿೀರಿತಃ ॥೧.೫೯॥

ವ ೈಷ್್ವ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳಲ್ಲಲ , ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ

ಮಿಗಿಲ್ಾದುದನುನ ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುಲಲ. ಇರ್ತರ ಶಾಸರಗಳ ಲಲವುದರಲ್ಲಲ[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಚಾವಾಥಕರ
ಶಾಸರವಾಗಿರಬಹುದು, ಶ್ವ ಶಾಸರವಾಗಿರಬಹುದು, ಬರಹಮನನುನ ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 33

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಶಾಸರವಾಗಿರಬಹುದು, ಶಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಶಾಕುಶಾಸರ ಆಗಿರಬಹುದು], ಎಲಲವುದರಲ್ಲಲ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ ಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದಾಾನ್ .

ನಿದ್ ್ಾೀಯಷ್ತಾವಚಚ ವ ೀದ್ಾನಾಂ ವ ೀದ್ ್ೀಕತಂ ರ್ಗಾರಹ್ಮೀರ್ ಹಿ ।

ವ ೀದ್ ೀಷ್ು ಚ ಪರ ್ೀ ವಿಷ್ು್ಃ ಸರ್ಯಸಾಮದುಚ್ತ ೀ ಸದ್ಾ ॥೧.೬೦॥

ವ ೀದಗಳು ನಿದುಥಷ್ುವಾಗಿರುವುದರಂದ ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಮೀರ್ಯವನುನ ಸಾೀಕರಸಲ್ ೀಬ ೀಕು.

ವ ೀದದಲ್ಲಲಯಾದರ ೂೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಯಾವಾಗಲೂ ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುನ್ . [ವ ೀದ
ಎನುನವುದು ಅಪೌರುಷ್ ೀರ್ಯ, ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಯಾವ ಪ್ುರುಷ್ರ ದ ೂೀಷ್ವೂ ಇರುವುದಿಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ
ಸವೀಥರ್ತುಮ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಮುಂದಿನ ಏಳು ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನ

ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ, ಜೀವಾರ್ತಮ-ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ವ್ತ್ಾ್ಸ, ತ್ಾರರ್ತಮ್, ಜಗರ್ತುುಅಸರ್ತ್ ಅಲಲ ಎನುನವ ಸರ್ತ್,
ಇತ್ಾ್ದಿ ವಷ್ರ್ಯಗಳನುನ ವ ೀದಮಂರ್ತರಗಳ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಸಮೀರ್ತ ನಮಮ ಮುಂದಿಟ್ಟುದಾಾರ :

‘ಅಸ್ ದ್ ೀರ್ಸ್ ಮಿೀಳುುಷ ್ೀ ರ್ಯಾ ‘ವಿಷ ್್ೀರ ೀಷ್ಸ್ ಪರಭೃಥ ೀ ಹವಿಭಯಃ ।

‘ವಿದ್ ೀ ಹಿ ರುದ್ ್ರೀ ರುದಿರೀರ್ಯಂ ಮಹಿತವಂ ‘ಯಾಸಷ್ುಂ ರ್ತಿಯರಶ್ವನಾವಿರಾರ್ತ್’ ॥೧.೬೧॥

ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ೭ನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೪೭ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ ಐದನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಈ ವ ೀದವಾಕ್ದ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಅರ್ಥ
ಹಿೀಗಿದ : “ಬ ೀಡಿದಾನುನ ನಿೀಡುವ, ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ, ಎಲಲರಗೂ ಇಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ, ಹವಸುನಿಂದ ಒಡಗೂಡಿ ಪ್ೂಜಸದ ರುದರನು, ರುದರ ಪ್ದವರ್ಯ ವ ೈಭವವನುನ ಪ್ಡ ದನು.
ಹಿೀಗ ಯೀ ಅಶ್ಾನಿೀ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಸಮೃದಿವಾಗಿರುವ ರ್ತಮಮ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದರು”.
ಇಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಸದಾಶ್ವನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ರ್ತನನ ರುದರಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ
ಎಂದು.

‘ಸುತಹಿ ಶುರತಂ ಗತಯಸದಂ ರ್ಯುವಾನ್ಂ ‘ಮೃಗಂ ನ್ ಭೀಮಮುಪಹತುನಮುಗರಮ್’ ।

‘ರ್ಯಂ ಕಾಮಯೀ ತನ್ತಮುಗರಂ ಕೃಣ ್ೀಮಿ ‘ತಂ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ತಮೃಷಂ ತಂ ಸುಮೀಧ್ಾಮ್’ ॥೧.೬೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 34

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಸುುಹಿ ಶುರರ್ತಂ ಗರ್ತಥಸದಂ ...ಎನುನವುದು ಋಗ ಾೀದದ ಎರಡನ್ ೀ ಮಂಡಲದ, ೩೩ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ, ೧೧ನ್ ರ್ಯ
ಋಕ್. ಅದು ರುದಾರಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ ನರಸಂಹನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಮಂರ್ತರ. “ಆ
ನರಸಂಹನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡು” ಎಂದು ರುದರದ ೀವ ರ್ತನಗ ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತುರುವ ಮಾತದು. “ಎಲ್ಾಲ
ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಸದಿನ್ಾದ, ಯಾವಾಗಲೂ ರ್ಯುವಕನ್ಾಗಿಯೀ ಇರುವ, ವರ್ಯಸಾುಗದ, ರುದರನ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ, ಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಎಲಲರನೂನ ಕೂಡಾ ಸಂಹರಸುವ,
ಮೃಗರೂಪ್ಯಾಗಿರುವ(ಸಂಹದ ಮೊೀರ ರ್ಯುಳಳ), ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವವನನುನ ಓ ರುದರನ್ ೀ, ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡು” ಎಂದು ರುದರದ ೀವರು ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿದಾಾರ .
ಇದರಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ನರಸಂಹ ಅಂರ್ತಗಥರ್ತ ಶ್ವನ
ಮೀಲ್ಲನ ಭಕಿುರ್ಯೂ ಹ ಚುುರ್ತುದ .
ರ್ಯಂ ಕಾಮಯೀ... ಎನುನವುದು ಅಂಭೃಣಿೀ ಸೂಕು(೫). ಋಗ ಾೀದದಲ್ಲಲ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಮಂಡಲ, ೧೨೫ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು,
೫ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಅರ್ವಥವ ೀದದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಕಾಂಡ, ೩೦ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು, ೩ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಇದರ ಅರ್ಥ
ಹಿೀಗಿದ : ಯಾರನುನ ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ೂೀ ಅವನನುನ ರುದರನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಯಾರನುನ ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ೂೀ
ಅವನನುನ ಬರಹಮನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಯಾರನುನ ಋಷರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ೂೀ ಅವನನುನ
ಋಷರ್ಯನ್ಾನಗಿ, ಯಾರನುನ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ೂೀ ಅವನನುನ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ಎಂದು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ . ಇದರಂದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬರಹಮ-ರುದಾರದಿ ಸಮಸು
ಜೀವರಗಿಂರ್ತ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯಳಾಗಿದಾಾಳ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

‘ಏಕ ್ೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆಸೀನ್ನ ಬರಹಾಮ ನ್ಚ ಶಙ್ಾರಃ’ ।

‘ವಾಸುದ್ ೀವೀ ವಾ ಇದಮಗರ ಆಸೀನ್ನ ಬರಹಾಮ ನ್ಚ ಶಙ್ಾರಃ’ ॥೧.೬೩॥

“ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಒಬಬನ್ ೀ ಇದಾನು. ಬರಹಮನ್ಾಗಲ್ಲೀ, ರುದರನ್ಾಗಲ್ಲೀ ಇರಲ್ಲಲಲ” ಎನುನವುದು ಒಂದು ವ ೀದದ

ವಾಣಿಯಾದರ , ಇನ್ ೂನಂದು ವ ೀದದ ವಾಣಿ ಸುುಟವಾಗಿ “ಇದರ ಮೊದಲು ವಾಸುದ ೀವನ್ ೀ ಇದಾನು.
ಬರಹಮನ್ಾಗಲ್ಲೀ, ರುದರನ್ಾಗಲ್ಲೀ, ಇರಲ್ಲಲ್ಾಲ” ಎಂದು ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

‘ರ್ಯದ್ಾ ಪಶ್ಃ ಪಶ್ತ ೀ ರುಗಮರ್ರ್ಣ್ಯಂ ‘ಕತಾಯರಮಿೀಶಂ ಪುರುಷ್ಂ ಬರಹಮಯೀನಿಮ್ ।

‘ತದ್ಾ ವಿದ್ಾವನ್ ಪುರ್ಣ್ಪ್ಾಪ್ ೀ ವಿಧ್ರ್ಯ ‘ನಿರಞ್ಜನ್ಃ ಪರಮಂ ಸಾಮ್ಮುಪ್ ೈತಿ’ ॥೧.೬೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 35

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಅರ್ವಥರ್ಣ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಈ ಮಂರ್ತರವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : “ಯಾವಾಗ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯು ಬಂಗಾರದ

ಬರ್ಣ್ವುಳಳ, ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ಸಮರ್ಥನ್ಾದ, ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ, ವ ೀದಗಳಿಂದ ತಳಿರ್ಯಲಾಡುವ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆಗ ಆ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯು ಅನಿಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್* ಮರ್ತುು ಪಾಪ್ವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು
ಯಾವುದ ೀ ದುಃಖವಲಲದ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಾಮ್ವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ”.
[*ಪ್ುರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ ಇಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್ ಮರ್ತುು ಅನಿಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್ ಎನುನವ ಎರಡು ವಧವದ . ಉದಾಹರಣ ಗ : ಪ್ೂವಥಜನಮದ
ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಸುಕೃರ್ತದಿಂದ(ಇಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್ದಿಂದ) ಈ ಜನಮದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ
ದ ೂಡಾಪ್ದವರ್ಯನುನ ಗಳಿಸ, ಆ ಪ್ದವಗ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಲ್ಾಗದ ೀ, ಅಧಃಪಾರ್ತ ಹ ೂಂದುವುದು
ಅನಿಷ್ುಪ್ುರ್ಣ್ ಎನಿಸುರ್ತುದ .]

‘ಯೀ ವ ೀದ ನಿಹಿತಂ ಗುಹಾಯಾಂ ಪರಮೀ ವ್ೀಮನ್ ।

‘ಸ ್ೀsಶುನತ ೀ ಸವಾಯನ್ ಕಾಮಾನ್ ಸಹ ಬರಹಮಣಾ ವಿಪಶ್ಚತಾ’ ॥೧.೬೫॥

ಇದು ತ್ ೈತುರ ೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾತ್ಾಗಿದ [೨.೧.೧.]. “ಯಾರು ಹೃದರ್ಯದ ಒಳಗಡ ಇರುವ, ದ ೂಡಡ
ಆಕಾಶದಲ್ಲಲರುವ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ತಳಿದಿದಾಾರ ೂೀ, ಅವರು ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ಬರ್ಯಕ ಗಳನುನ ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಜ ೂತ್ ಭ ೂೀಗಿಸುತ್ಾುರ ”. ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಈ ಮಾರ್ತು ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇರುವ ಭ ೀದವನುನ
ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ . [ಜೀವ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಆಗುವುದಿಲಲ ಆದರ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾದ
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಜ ೂತ್ ಗಿರುತ್ಾುನ್ ]

ಈ ಜಗರ್ತುು ಸುಳುಳ ಎಂದು ಹ ೀಳುವವರದಾಾರ . ಆ ರೀತ ಏಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ಎಂದರ : ಜೀವ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ
ಏಕ ಎಂದಾಗ ಇಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಗುರ್ಣಹಿೀನರಾಗಬ ೀಕು. ಭ ೀದ ಎನುನವುದು ಹುಟುುವುದು ಗುರ್ಣಭ ೀದದಿಂದಲ್ ೀ.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಗುರ್ಣವ ೀ ಸುಳುಳ ಎಂದಾದಾಗ ಮಾರ್ತರ ಇಬಬರ ನಡುವ ಅಭ ೀದ ಸಾಧ್. ಈ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ
ಇಟುುಕ ೂಂಡು ಜಗತುನಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳನೂನ ಸುಳುಳ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಇಡಿೀ ಜಗತ್ ುೀ ಸುಳುಳ ಎಂದು
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಆದರ ಇದು ವ ೀದಕ ೆ ಸಮಮರ್ತವಾದುದಲಲ ಎನುನವುದನುನ ವ ೀದದಲ್ ಲೀ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ :

‘ಪರ ಘಾ ನ್ವಸ್ ಮಹತ ್ೀ ಮಹಾನಿ ‘ಸತಾ್ ಸತ್ಸ್ ಕರಣಾನಿ ವೀಚಮ್’ ।

‘ಸತ್ಮೀನ್ಮನ್ು ವಿಶ ವೀ ಮದನಿತ ‘ರಾತಿಂ ದ್ ೀರ್ಸ್ ಗೃರ್ಣತ ್ೀ ಮಘ್ೀನ್ಃ’॥೧.೬೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 36

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಪ್ರ ಘಾ ನಾಸ್ ಮಹತ್ ೂೀ..... ಎನುನವ ಈ ಮಾರ್ತು ಋಗ ಾೀದದ ಎರಡನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ಹದಿನ್ ೈದನ್ ೀ ಸೂಕು
(ಗೃರ್ತುಮದ ಮಂಡಲ). ಇಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರತ್ಾಗಿ ಹ ೀಳುವಾಗ “ಈ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ಸರ್ತ್ಭೂರ್ತವಾಗಿರುವ ಕ ಲಸಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದಿದ .
ಸರ್ತ್ಮೀನಮನು... ಎನುನವ ಸಾಲು ಋಗ ಾೀದದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಂಡಲದಲ್ಲಲ ಹದಿನ್ ೀಳನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದಲ್ಲಲ
ಐದನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : “ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು ರ . ಈ
ಜಗರ್ತುು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುವ, ಕಿರೀಡಾದಿ ಗುರ್ಣ ವಶ್ಷ್ುನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಕಾಣಿಕ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವ
ಸಜಜನರು, ಈ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಕರ್ತಥವ್ಕ ೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿ ಇದುಾ ಸರ್ತ್ರ್ತಾವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ಾುರ ”.
ಇದು ಪ್ರಪ್ಂಚ ಮಿರ್್ ಅಲಲ ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ .

‘ರ್ಯಚಿಚಕ ೀತ ಸತ್ಮಿತ್ ತನ್ನ ಮೊೀಘಂ ‘ರ್ಸು ಸಾಪಹಯಮುತ ಜ ೀತ ್ೀತ ದ್ಾತಾ।

‘ಸತ್ಃ ಸ ್ೀ ಅಸ್ ಮಹಿಮಾ ಗೃಣ ೀ ‘ಶವೀ ರ್ಯಜ್ಞ ೀಷ್ು ವಿಪರರಾಜ ್ೀ’ ॥೧.೬೭॥

ರ್ಯಚಿುಕ ೀರ್ತ ಸರ್ತ್ಮಿತ್ ......ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೫೫ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು, ೬ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಅಲ್ಲಲ
ಈ ರೀತ ಇದ : ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಯಾವುದನುನ ಸೃಷುಮಾಡಿದನ್ ೂೀ ಅದು ಸರ್ತ್ವ ೀ ಆಗಿದ . ಅದು ವ್ರ್ಥ ಅಲಲ.
[ದ ೀವರು ಮಾಡಿದ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚ ವ್ರ್ಥ ಅಲಲ. ದ ೀವರು ಮಾಡಿದುಾ ಸುಳುಳ ಅಂತ್ಾದರ ಇದು
ವ್ರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ .]
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬರ್ಯಸಬ ೀಕಾದ ಸಂಪ್ತುದು. [ಸಂಪ್ತುನ ಮೂಲ ಎನಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ಭೂಮಿ, ಬಂಗಾರ
ಇವುಗಳ ಲಲವುದರ ಮೀಲ್ ಎಲಲರಗೂ ಆಸ ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಈ ಜಗರ್ತುು ಎಲಲರ ಬರ್ಯಕ ಗ
ವಷ್ರ್ಯವಾಗಿರುವ ಸಂಪ್ರ್ತುು]. “ಅದನುನ ಗ ದಿಾದಾಾನ್ ಮರ್ತುು ಇಂದರನಿಗ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾನ್ ” ಎಂದು ವಾಮನ
ಅವತ್ಾರದ ಚಿಂರ್ತನ್ ಯಂದಿಗ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . [ಬಲ್ಲಯಿಂದ ವಾಮನ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ದಾನವಾಗಿ
ಸಾೀಕರಸದ. ಸರ್ತ್ವಲಲದಾನುನ ದಾನವಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದು]
ಸರ್ತ್ಃ ಸ ೂೀ ಅಸ್ ಮಹಿಮಾ .....ಋಗ ಾೀದದ ಮೂರನ್ ೀ ಮಂಡಲ ೩ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕು ೪ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. “ಈ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಹಿಮರ್ಯು ಸರ್ತ್ವ ೀ ಆಗಿದ . ಬಾರಹಮರ್ಣರ ಲಲ ಸ ೀರದಾಗ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಲ ಆನಂದಕರವಾದ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನವ ಮಾರ್ತು ಇಲ್ಲಲ ಬಂದಿದ . ಇದು ಒಬಬ ಋಷ ರ್ತನನನ್ ನೀ
ಕುರರ್ತು ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವ ‘ಸಾಗರ್ತ’. (ಭಾವವೃರ್ತು ಸೂಕು). ವ ೀದಗಳಲ್ಲಲ ಇಂರ್ತಹ ಎಷ್ ೂುೀ ಸಾಗರ್ತಗಳಿವ . ಋಷ
ರ್ತನನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ರ್ತನನ ಒಳಗಡ ಇರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ಾನು
ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಎಲ್ ೈ ವರೂಪ್ನ್ ೀ, ನಿರ್ತ್ವಾದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡು(ವಾಚಾ
ವರೂಪ್ ನಿರ್ತ್ಃ) ಎಂದು ಋಷ ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿದಾಾನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 37

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಇಲ್ಲಲ ಹರರ್ಯ ಗುರ್ಣಗಳೂ ಸರ್ತ್, ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವೂ ಸರ್ತ್ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ದೃಢವಾಗಿ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .

‘ಸತಾ್ ವಿಷ ್್ೀರಗುಗಯಣಾಃ ಸವ ೀಯ ಸತಾ್ ಜೀವ ೀಶಯೀಭಯದ್ಾ ।

‘ಸತ ್್ೀ ಮಿಥ ್ೀ ಜೀರ್ಭ ೀದಃ ಸತ್ಂ ಚ ರ್ಜಗದಿೀದೃಶಮ್ ॥೧.೬೮॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳು ಸರ್ತ್ವ ೀ ಆಗಿದ . ಜೀವ ಹಾಗೂ ಈಶಾರರ ಭ ೀದವು ನಿರ್ತ್ವಾಗಿದ . ಜೀವರಲ್ಲಲರುವ
ಪ್ರಸಾರ ಭ ೀದವೂ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿದ . ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತುರುವ ಮರ್ಣು್-ನಿೀರು-ಬ ಂಕಿ- ಗಾಳಿ-ಆಕಾಶಗಳಿಂದ
ರ್ತುಂಬಿರುವ ಜಗರ್ತುು ಸರ್ತ್ವ ೀ ಆಗಿದ .

‘ಅಸತ್ಃ ಸವಗತ ್ೀ ಭ ೀದ್ ್ೀ ವಿಷ ್್ೀನಾನಯನ್್ದಸತ್ಕಮ್ ।

‘ರ್ಜಗತ್ ಪರವಾಹಃ ಸತ ್್ೀsರ್ಯಂ ಪಞ್ಚಭ ೀದಸಮನಿವತಃ ॥೧.೬೯॥

‘ಜೀವ ೀಶಯೀಭಯದ್ಾ ಚ ೈರ್ ಜೀರ್ಭ ೀದಃ ಪರಸಪರಮ್ ।

‘ರ್ಜಡ ೀಶಯೀರ್ಜಜಯಡಾನಾಂ ಚ ರ್ಜಡಜೀರ್ಭದ್ಾ ತಥಾ ॥೧.೭೦॥

‘ಪಞ್ಚಭ ೀದ್ಾ ಇಮೀ ನಿತಾ್ಃ ಸವಾಯರ್ಸಾ್ಸು ಸರ್ಯಶಃ ।

‘ಮುಕಾತನಾಂ ಚ ನ್ ಹಿೀರ್ಯನ ತೀ ತಾರತಮ್ಂ ಚ ಸರ್ಯದ್ಾ ॥೧.೭೧॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲ ಇರುವ ಭ ೀದವು ಸರ್ತ್ವಲಲ. ಉಳಿದ ಯಾವುದೂ ಕೂಡಾ ಅಸರ್ತ್ವಲಲ, ಅದು
ಸರ್ತ್ವ ೀ. ಈ ಕ ಳಗಿನ ಐದು ಭ ೀದಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಜಗತುನ ಪ್ರವಾಹ ಏನಿದ ಯೀ, ಅದು ಸರ್ತ್ವಾಗಿದ .
(೧). ಜೀವ ಹಾಗೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮರಗ ಭ ೀದವದ . (೨). ಜೀವರಲ್ಲಲ ಪ್ರಸಾರ ಭ ೀದವದ . (೩). ಜಡ ಹಾಗೂ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಭ ೀದವದ . (೪). ಜಡ-ಜಡಗಳಲ್ಲಲ ಭ ೀದವದ . (೫). ಜಡ ಹಾಗೂ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಭ ೀದವದ .
ಇವ ೀ ಆ ಐದು ಭ ೀದಗಳು. ಈ ಭ ೀದಗಳು ನಿರ್ತ್ವಾದವುಗಳು. ಇಂದು-ನಿನ್ ನ-ನ್ಾಳ ಎಂದಿಲಲದ , ಎಲ್ಾಲ
ಅವಸ ್ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇದು ನಿರ್ತ್ವ ೀ. ಮುಕುರಾದಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ಈ ಐದು ಭ ೀದಗಳು ನ್ಾಶವಾಗುವುದಿಲಲ.
ತ್ಾರರ್ತಮ್ವೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾಶವಾಗುವುದಿಲಲ.

‘ಕ್ಷ್ತಿಪ್ಾ ಮನ್ುಷ್್ಗನ್ಾವಾಯ ದ್ ೈವಾಶಚ ಪಿತರಶ್ಚರಾಃ ।

‘ಆಜಾನ್ಜಾಃ ಕಮಯಜಾಶಚ ದ್ ೀವಾ ಇನ್ಾರಃ ಪುರನ್ಾರಃ ॥೧.೭೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 38

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ರುದರಃ ಸರಸವತಿೀ ವಾರ್ಯುಮುಮಯಕಾತಃ ಶತಗುಣ ್ೀತತರಾಃ ।

‘ಏಕ ್ೀ ಬರಹಾಮ ಚ ವಾರ್ಯುಶಚ ವಿೀನ ್ಾರೀ ರುದರಸಮಸತಥಾ ।
‘ಏಕ ್ೀ ರುದರಸತಥಾ ಶ ೀಷ ್ೀ ನ್ ಕಶ್ಚದ್ ವಾರ್ಯುನಾ ಸಮಃ ॥೧.೭೩॥

‘ಮುಕ ತೀಷ್ು ಶ್ರೀಸತಥಾ ವಾಯೀಃ ಸಹಸರಗುಣಿತಾ ಗುಣ ೈಃ ।

‘ತತ ್ೀsನ್ನ್ತಗುಣ ್ೀ ವಿಷ್ು್ನ್ನಯ ಕಶ್ಚತ್ ತತುಮಃ ಸದ್ಾ’ ॥೧.೭೪॥
ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ವವರವನುನ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ . ಚಕರವತಥಗಳು, ಅವರಾದ ಮೀಲ್
ಮನುಷ್್ ಗಂಧವಥರು, ದ ೀವ ಗಂಧವಥರು, ಚಿರ ಪ್ರ್ತೃಗಳು, ಆಜಾನಜ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ರ್ತಮಮ ಕಮಥದಿಂದ
ದ ೀವತ್ ಗಳಾದವರು, [ಬಲ್ಲ ಮೊದಲ್ಾದ ಉಪಾಸನ್ ಯಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಾದವರು], ಮನ್ ೂೀಭಿಮಾನಿ ಇಂದರ
ಆಮೀಲ್ ರುದರ ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸರಸಾತ(ಮರ್ತುು ಭಾರತ) ಮತ್ ು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ (ಮರ್ತುು ಚರ್ತುಮುಥಖ). ಇವರು
ಮುಕುರಾದಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ಇದ ೀ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ .
ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರಗ ಏನು ಗುರ್ಣ-ಸಾ್ನವನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀವೀ, ಆ ಸಾ್ನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗೂ ಇದ
ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಯಾವ ಗುರ್ಣ-ಸಾ್ನಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀವೀ, ಆ ಅಧಕಾರ
ಬರಹಮದ ೀವರಗೂ ಇದ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಹಾಗ ೀ, ಗರುಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದರ , ರುದರನಿಗ ಹ ೀಳಬ ೀಕು.
ರುದರನಿಗ ಏನು ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀವ ಯೀ, ಅದನುನ ಶ ೀಷ್ನಿಗೂ ಹ ೀಳಬ ೀಕು. ದ ೀವತ್ಾ
ಸಮೂಹದಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ (ಮರ್ತುು ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಗ ) ಸಮನ್ಾದವನು ಇಲಲ.
ಮುಕುರಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಸಾವರ ಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಅಧಕಳಾಗಿದಾಾಳ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ.
ಅವಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಅನಂರ್ತಪ್ಟುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ. ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ
ಸಮನ್ಾದವನು ಇಲಲ.

ಇತಾ್ದಿ ವ ೀದವಾಕ್ಂ ವಿಷ ್್ೀರುತಾಷ್ಯಮೀರ್ ರ್ಕುಾಚ ೈಃ ।

ತಾತಪರ್ಯ್ಯಂ ಮಹದತ ರೀತು್ಕತಂ ‘ಯೀ ಮಾಮಿ’ತಿ ಸವರ್ಯಂ ತ ೀನ್ ॥೧.೭೫॥

ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವ ೀದ ವಾಕ್ವು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ರ್ಯನುನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿಯೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಈ

ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಮಹಾತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವದ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಸಾರ್ಯಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದಲ್ ೀ ‘ಯೀ ಮಾಮ್’
ಎನುನವ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಇದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . [ಆ ಗಿೀತ್ಾ ಶ ್ಲೀಕ ಹಿೀಗಿದ : ಯೀ
ಮಾಮೀರ್ಮಸಂಮ್ಢ ್ೀ ಜಾನಾತಿ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಮ್ । ಸ ಸರ್ಯವಿದೂರ್ಜತಿ ಮಾಂ ಸರ್ಯಭಾವ ೀನ್
ಭಾರತ ॥೧೫.೧೯॥]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 39

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಭ್ಮೊನೀ ಜಾ್ರ್ಯಸತವಮಿ’ತಿ ಹು್ಕತಂ ಸ್ತ ರೀಷ್ು ನಿರ್ಣ್ಯಯಾತ್ ತ ೀನ್ ।

ತತ್ ಪಿರೀತ ್ೈರ್ ಚ ಮೊೀಕ್ಷಃ ಪ್ಾರಪ್ಸ ತೀನ ೈರ್ ನಾನ ್ೀನ್ ॥೧.೭೬॥

‘ಭ್ಮನಃ ಕರತುರ್ಜಾಜಯರ್ಯಸತವಂ’ ಎನುನವುದು ಬರಹಮಸೂರ್ತರ(೩.೩.೫೯). ಈ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದಲ್ಲಲಪ್ರಮಾರ್ತಮನು

ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹ--ಪ್ರೀತಯಿಂದಲ್ ೀ
ಮೊೀಕ್ಷವು ಹ ೂಂದಲಾಡಬ ೀಕಾದದುಾ. ಬ ೀರ ರ್ಯದರಂದ ಅಲಲ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದಲ್ ೀ ಮೊೀಕ್ಷ ಸಾಧ್ ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಅನ್ ೀಕ ವ ೀದ ವಾಣಿಗಳಿವ . ಅಂರ್ತಹ
ಕ ಲವು ವ ೀದ ವಾಕ್ಗಳನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ :

‘ನಾರ್ಯಮಾತಾಮ ಪರರ್ಚನ ೀನ್ ಲಭ ್್ೀ ‘ನ್ ಮೀಧಯಾ ನ್ ಬಹುನಾ ಶುರತ ೀನ್ ।

‘ರ್ಯಮೀವ ೈಷ್ ರ್ೃರ್ಣುತ ೀ ತ ೀನ್ ಲಭ್ - ಸತಸ ್ೈಷ್ ಆತಾಮ ವಿರ್ೃರ್ಣುತ ೀ ತನ್ುಂ ಸಾವಮ್’ ॥೧.೭೭॥

“ಈ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯು ಸಾಾಧಾ್ರ್ಯ ಪ್ರವಚನಗಳಿಂದ ತಳಿರ್ಯಲಾಡುವವನಲಲ. ಬುದಿಿವಂತಕ ಯಿಂದಲ್ ೂೀ,

ರ್ತಕಥದಿಂದಲ್ ೂೀ ಸಗುವವನಲಲ. ಬಹಳ ಶಾಸರಗಳನುನ ಓದುವುದರಂದಲೂ ಸಗುವುದಿಲಲ. ಯಾರನುನ ಇವನು
ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನಿಂದ ಇವನು ಲಭ್. ಅವನಿಗ ಈ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯು ರ್ತನನನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ ”. ಇದು
ಕಠ ೂೀಪ್ನಿಷ್ತುನ ಮಾರ್ತು(೧.೨.೨೩). ಅರ್ವಥಸಂಹಿತ್ ರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಇದ ೀ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ (೩.೨.೩).
ಈ ಮಾತನ ಅರ್ಥ ಏನ್ ಂದರ : ಭಕಿು ಇಲಲದ ಕ ೀವಲ ಪ್ರವಚನ ಮಾಡುವುದರಂದ, ಪ್ರವಚನ
ಕ ೀಳುವುದರಂದ, ಅಸಾಧಾರರ್ಣ ಸಮರರ್ಣಶಕಿು ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ ಭಗವಂರ್ತನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗುವುದಿಲಲ.
ಅಧ್ರ್ಯನದ ಅಹಂಕಾರವದಾಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದೂ ತ್ ರ ದುಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ. ಯಾರನುನ ಭಗವಂರ್ತ “ಇವನು
ನನನ ಭಕು, ನನನ ಆತೀರ್ಯ, ಇವನಿಗ ರ್ತರ್ತಾಜ್ಞಾನದ ಅರವು ಬರಲ್ಲ” ಎಂದು ಸಾೀಕಾರ ಮಾಡುವುದಿಲಲವೀ,
ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಭಗವಂರ್ತ ಅವರಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಾರ. ಯಾವಾಗ ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ರಸನನನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆಗ ಆರ್ತ
ನಮಮ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂದು ಕೂರುತ್ಾುನ್ . ಅಹಂಕಾರವಲಲದ ರ್ತನಮರ್ಯತ್ , ಭಕಿುಗ ಭಗವಂರ್ತ
ತ್ ರ ದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಆರ್ತನ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದಮರ್ಯವಾದ ಸಾರೂಪ್ ದಶಥನ ನಮಮ
ಆರ್ತಮಸಾರೂಪ್ಕಾೆಗುರ್ತುದ .

‘ವಿಷ್ು್ಹಿಯ ದ್ಾತಾ ಮೊೀಕ್ಷಸ್ ವಾರ್ಯುಶಚ ತದನ್ುಜ್ಞಯಾ ।

‘ಮೊೀಕ್ ್ೀ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಚ ಕರಮಶ ್ೀ ಮುಕ್ತತರ್ಗ ್ೀ ಭ ್ೀಗ ಏರ್ಚ ॥೧.೭೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 40

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ಉತತರ ೀಷಾಂ ಪರಸಾದ್ ೀನ್ ನಿೀಚಾನಾಂ ನಾನ್್ಥಾ ಭವ ೀತ್ ।

‘ಸವ ೀಯಷಾಂ ಚ ಹರಿನಿನಯತ್ನಿರ್ಯನಾತ ತದವಶಾಃ ಪರ ೀ ॥೧.೭೯॥

‘ತಾರತಮ್ಂ ತತ ್ೀ ಜ್ಞ ೀರ್ಯಂ ಸವೀಯಚಚತವಂ ಹರ ೀಸತಥಾ ।

‘ಏತದ್ ವಿನಾ ನ್ ಕಸಾ್ಪಿ ವಿಮುಕ್ತತಃ ಸಾ್ತ್ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೧.೮೦॥

ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಕ ೂಡುವವನು ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ ಮೊೀಕ್ಷಪ್ರದ

ಎನಿಸುತ್ಾುನ್ . ಮೊೀಕ್ಷ, ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಬ ೀಕಾದ ಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಭ ೂೀಗ
ಇವುಗಳ ಲಲವೂ ಸಾಧನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯರಾದವರ ಅನುಗರಹದಿಂದಲ್ ೀ ಕ ಳಗಿನವರಗ
ದ ೂರಕುರ್ತುದ ಯೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಋಷಗಳ ಅನುಗರಹ ಇದಾರ ನಮಗ ಇದು ಸಗುರ್ತುದ . ಋಷಗಳಿಗ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅನುಗರಹ
ಇದಾರ ಸಗುರ್ತುದ . ರ್ತತ್ಾುಿಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬರಹಾಮದಿಗಳ ಅನುಗರಹ ಇದಾರ ಸಗುರ್ತುದ . ಆ ರೀತ
ಹಿರರ್ಯರ ಆಶ್ೀವಾಥದದಿಂದ ಕಿರರ್ಯರಗ ಈ ಜ್ಞಾನ-ಮೊೀಕ್ಷ-ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಭ ೂೀಗ ಇತ್ಾ್ದಿ
ದ ೂರಕುರ್ತುದ .
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲಲರಗೂ ಯಾವಾಗಲೂ ನಿಯಾಮಕನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಉಳಿದವರ ಲಲರೂ ಅವನ
ಅಧೀನವಾಗಿದಾಾರ ].
ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವು ತಳಿರ್ಯಲಾಡಬ ೀಕಾಗಿದ . ಹಾಗ ಯೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವನೂನ ತಳಿದಿರಬ ೀಕು. ಇವ ರಡನುನ ಬಿಟುು ಯಾರಗೂ ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುವುದಿಲಲ.

‘ಪಞ್ಚಭ ೀದ್ಾಂಶಚ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸಾವಭ ೀದಮೀರ್ ಚ ।

‘ನಿದ್ ್ಾೀಯಷ್ತವಂ ಗುಣ ್ೀದ್ ರೀಕಂ ಜ್ಞಾತಾವ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೧॥

ಐದು ಭ ೀದಗಳನುನ ತಳಿದು, ಭಗವಂರ್ತನ (ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ) ಸಮಸು ರೂಪ್ಗಳಿಗೂ ಮರ್ತುು ಭಗವಂರ್ತನ

ಸಾರೂಪ್ಕೂೆ ಅಭ ೀದವನುನ ತಳಿದು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ದ ೂೀಷ್ ಇಲ್ಾಲ ಎಂದು ತಳಿದು ಮರ್ತುು ಭಗವಂರ್ತ
ಸಮಸು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ತಳಿದಾಗಲ್ ೀ ಮುಕಿುರ್ಯು. ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಇಲಲ.

‘ಅರ್ತಾರಾನ್ ಹರ ೀಜ್ಞಾಯತಾವ ನಾರ್ತಾರಾ ಹರ ೀಶಚಯೀ ।

‘ತದ್ಾವ ೀಶಾಂಸತಥಾ ಸಮ್ಗ್ ಜ್ಞಾತಾವ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 41

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರಗಳನುನ ತಳಿದು, ಯಾವುದು ಅವತ್ಾರಗಳಲಲವೀ ಅದನೂನ ತಳಿದು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ

ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರ* ಯಾವುದ ಂದು ಚ ನ್ಾನಗಿ ತಳಿದಾಗ ಮುಕಿುರ್ಯು. ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
[*ಬಲರಾಮನಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರ, ಪ್ೃರ್ುವನಲ್ಲಲ ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರ, ಇವ ಲಲವೂ ಸುುಟವಾಗಿ
ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಿದರ ಮಾರ್ತರ ತಳಿರ್ಯುವ ವಷ್ರ್ಯ. ಇಲಲದಿದಾರ ಭಗವಂರ್ತನ ಗುಣ ೂೀದ ರೀಕದ ಅರವ ೀ
ಬರುವುದಿಲಲ! ಉದಾಹರಣ ಗ ಬಲರಾಮ ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆರ್ತ ದುಯೀಥಧನನ
ಪ್ಕ್ಷ ವಹಿಸ ಅಂರ್ತಹ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ಸಮರ್ಥಥಸುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ರೀತ ಆರ್ತ ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡುವಾಗ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರ್ಯಥಾರ್ಥ ಜ್ಞಾನ ಎನುನವ ಗುರ್ಣ ಅಲ್ಲಲರಲ್ಲಲ್ಾಲ ಎಂದಾಗುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಅದು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆವ ೀಶಾವಾತ್ಾರ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಅದರ ಅಭಿವ್ಕಿು ಆ ಜೀವದಲ್ಲಲ ಇರುವುದಿಲಲ
ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ].

‘ಸೃಷುರಕ್ಾಹೃತಿಜ್ಞಾನ್ನಿರ್ಯತ್ಜ್ಞಾನ್ಬನ್ಾನಾನ್ ।
‘ಮೊೀಕ್ಷಂ ಚ ವಿಷ್ು್ತಸ ತವೀರ್ ಜ್ಞಾತಾವ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೩॥

ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚದ ಸೃಷು, ಪಾಲನ್ , ಜ್ಞಾನ , ನಿರ್ಯಮನ , ಬಂಧನ, ಇವುಗಳ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ
ಎಂದು ತಳಿದ ೀ ಮುಕಿುರ್ಯು. ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಇಲಲ.

‘ವ ೀದ್ಾಂಶಚ ಪಞ್ಚರಾತಾರಣಿ ಸ ೀತಿಹಾಸಪುರಾರ್ಣಕಾನ್ ।

‘ಜ್ಞಾತಾವ ವಿಷ್ು್ಪರಾನ ೀರ್ ಮುಚ್ತ ೀ ನಾನ್್ಥಾ ಕವಚಿತ್ ॥೧.೮೪॥

ವ ೀದಗಳು, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳು, ಇತಹಾಸ-ಪ್ುರಾರ್ಣ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಪ್ರತಪಾದಕವಾಗಿದ ಎಂದು

ತಳಿದ ೀ ಜೀವ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
ಹಿೀಗ ಮುಕಿು ಎನುನವುದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುಣಾಧಕ್ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಸಗುವಂರ್ತಹದ ಾೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ರೀತ
ಅಲಲ.

[ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಭಕಿು ಅಂದರ ಏನು ಎನುನವುದನುನ ವವರಸದಾಾರ ].

‘ಮಾಹಾತಯಜ್ಞಾನ್ಪೂರ್ಯಸುತ ಸುದೃಢಃ ಸರ್ಯತ ್ೀsಧಿಕಃ ।

‘ಸ ನೀಹ ್ೀ ಭಕ್ತತರಿತಿ ಪ್ರೀಕತಸತಯಾ ಮುಕ್ತತನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೮೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 42

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ದ ೂಡಡವನು ಎನುನವ ಜ್ಞಾನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಇರಬ ೀಕು. ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ದ ೀವರಲ್ಲಲ ಸ ನೀಹ-
ಪ್ರೀತ ಇರಬ ೀಕು. ಇವ ರಡು ಸ ೀರದರ ಅದು ಭಕಿುಯಾಗುರ್ತುದ . ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಮುಕಿುರ್ಯು. ಬ ೀರ
ರೀತಯಾಗಿ ಇಲಲ.
[ಭಕಿು ಇಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವರು ಮುಕಿು ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ , ದ ಾೀಷ್ದಿಂದ ಮುಕಿು, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾದ ಅನ್ ೀಕ
ರ್ತಪ್ುಾ ವಾದಗಳು ಬಂದಿದಾವು. ಅದಕಾೆಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ಮೊೀಕ್ಷಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯ ಮಹರ್ತಾ ಏನು’
ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುತ್ಾು, ಭಕಿು ಅಲಲದ ೀ ಮುಕಿುಗ ಇನ್ಾನಾವುದೂ ಸಾಧನ ಅಲ್ಾಲ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ ]
[ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಭಕಿು ಎಲಲರಗೂ ಏಕ ಇರುವುದಿಲಲ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ಈ
ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]

‘ತಿರವಿಧ್ಾ ಜೀರ್ಸಙ್ಕ್ಘಸುತ ದ್ ೀರ್ಮಾನ್ುಷ್ದ್ಾನ್ವಾಃ ।

‘ತತರ ದ್ ೀವಾ ಮುಕ್ತತಯೀರ್ಗಾ್ ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್್ತತಮಾಸತಥಾ ॥೧.೮೬॥

‘ಮಧ್ಮಾ ಮಾನ್ುಷಾ ಯೀ ತು ಸೃತಿಯೀರ್ಗಾ್ಃ ಸದ್ ೈರ್ ಹಿ ।

‘ಅಧಮಾ ನಿರಯಾಯೈರ್ ದ್ಾನ್ವಾಸುತ ತಮೊೀಲಯಾಃ ॥೧.೮೭॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮನುಷ್್ರು ಮರ್ತುು ದಾನವರು ಎಂದು ಜೀವರಲ್ಲಲ ಮೂರು ವಧ. ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು
ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮರು ಮುಕಿು ಯೀಗ್ರಾಗಿರುತ್ಾುರ . [ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮ ಮನುಷ್್, ಮಧ್ಮ
ಮನುಷ್್ ಮರ್ತುು ಅಧಮ ಮನುಷ್್ ಎಂದು ಮೂರು ವಧ. ಇವರಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮ ಮನುಷ್್ ದ ೀವತ್ ಗಳಂತ್ ಮೊೀಕ್ಷ
ಯೀಗ್ರಾಗಿರುತ್ಾುರ ]
ಮಧ್ಮ ಮನುಷ್್ರು ಸಂಸಾರಕ ೆ, ಮನುಷ್ಾ್ಧಮರು ನರಕಕ ೆ ಮರ್ತುು ದಾನವರು ರ್ತಮಸುನಲ್ ಲೀ ಇರುತ್ಾುರ .
ಇವಷ್ುು ಜೀವನದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಅನಿವಾರ್ಯಥವಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾದ ಸಂಗತ.
[ಮೂರು ರ್ತರಹದ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಮುಕಿುಯೀಗ್ರು ಭಕಿು ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಮುಕಿುಯೀಗ್ರಲಲದವರು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಮಧ್ಮರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಒಮೊಮಮಮ ಪ್ರೀತಸುತ್ಾುರ ,
ಒಮೊಮಮಮ ದ ಾೀಷಸುತ್ಾುರ . ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ಾವು ನ್ ೂೀಡಿದರ , ಅಲ್ಲಲ
ಇದಕೆನುಗುರ್ಣವಾದ ಪಾರ್ತರಗಳನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ದ ಾೀಷ್ವನ್ ನೀ ಮಾಡಿದರ ,
ಪಾಂಡವಾದಿಗಳು ಭಕಿುರ್ಯನ್ ನೀ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಇದಲಲದ ಎರಡೂ ಕಡ ಮನಸುು ತ್ ೂಯಾಾಡುತು ರುವವರನೂನ
ನ್ಾವಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡುತ್ ುೀವ . ಈ ತರವಧ ಜೀವ ಸಂಗದ ಚಿಂರ್ತನ್ ರ್ಯನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 43

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಓಘ (ನಡ ), ಅದು ಏಕ ಆ ರೀತ ಇದ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಭಗವಂರ್ತನ ಭಕಿು

ಎನುನವುದು ಕ ೀಂದರ. ಅದನಿನಟುುಕ ೂಂಡು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ ಹ ೂರಟ್ಟದ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಜಗತುನ ವ ೈಚಿರ್ತರಾಗಳಿಗೂ ನಮಗಿಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ಸಗುರ್ತುದ .].

‘ಮುಕ್ತತನಿನಯತಾ್ ತಮಶ ೈರ್ ನಾsರ್ೃತಿತಃ ಪುನ್ರ ೀತಯೀಃ ।

‘ದ್ ೀವಾನಾಂ ನಿರಯೀ ನಾಸತ ತಮಶಾಚಪಿ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೧.೮೮॥

ಮುಕಿುಗ ಒಮಮ ಹ ೂೀದರ ಮತ್ ು ಹಿಂದ ಬರುವ ಪ್ರಶ ನ ಇಲಲ. ಹಾಗ ೀ, ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹ ೂೀದರ ವಾಪಾಸು
ಬರುವುದಿಲಲ. ಇವ ರಡರಂದಲೂ ಹಿಂತರುಗಿ ಬರಲು ಆಗುವುದ ೀ ಇಲಲ. ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನರಕವಾಗಲ್ಲೀ,
ಅಂಧಂರ್ತಮಸಾುಗಲ್ಲೀ ಇಲಲ.

‘ನಾಸುರಾಣಾಂ ತಥಾ ಮುಕ್ತತಃ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ಕವಚಿತ್ ।

‘ಮಾನ್ುಷಾಣಾಂ ಮಧ್ಮಾನಾಂ ನ ೈವ ೈತದ್ ದವರ್ಯಮಾಪ್ತ ೀ ॥೧.೮೯॥

ಅಸುರರಾದವರಗ ಮುಕಿು ಇಲಲ. ಈ ರ್ತನಕ ಆಗಿಲಲ, ಮುಂದ ರ್ಯೂ ಆಗುವುದಿಲಲ. ಯಾವುದ ೀ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲೂ
ಆಗುವುದಿಲಲ(ಎಂದ ಂದಿಗೂ). ಮಧ್ಮ ಮನುಷ್್ರಗ ಅಂಧಂರ್ತಮಸೂು ಆಗುವುದಿಲಲ, ಸುಖರೂಪ್ವಾಗಿರುವ
ಮೊೀಕ್ಷವೂ ಲಭಿಸುವುದಿಲಲ.

‘ಅಸುರಾಣಾಂ ತಮಃ ಪ್ಾರಪಿತಸತದ್ಾ ನಿರ್ಯಮತ ್ೀ ಭವ ೀತ್ ।

‘ರ್ಯದ್ಾ ತು ಜ್ಞಾನಿಸದ್ಾೂವ ೀ ನ ೈರ್ ಗೃಹ್ನಿತ ತತ್ ಪರಮ್ ॥೧.೯೦॥

ಅಸುರರಗ ಅಂಧನುಮಸುು ಕಟ್ಟುಟು ಬುತು. ಯಾವಾಗ ಒಬಬ ಅಸುರ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯ ಸಮುಮಖದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ್ಞಾನವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳವುದ ೀ ಇಲಲವೀ, ಆಗ ಅವನಿಗ ಅಂಧನುಮಸುು
ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ .[ಉದಾಹರಣ ಗ : ದುಯೀಥಧನ. ಸಾರ್ಯಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಂದು ಹ ೀಳಿದರೂ ಆರ್ತ ಕ ೀಳಲ್ಲಲಲ,
ವ ೀದವಾ್ಸರು ಬಂದು ಹ ೀಳಿದರೂ ಕ ೀಳಲ್ಲಲಲ, ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಹ ೀಳಿದರೂ ಕ ೀಳಲ್ಲಲಲ. ಇಂರ್ತವರಗ
ಅಂಧನುಮಸುು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 44

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ತದ್ಾ ಮುಕ್ತತಶಚ ದ್ ೀವಾನಾಂ ರ್ಯದ್ಾ ಪರತ್ಕ್ಷರ್ಗ ್ೀ ಹರಿಃ ।

‘ಸವಯೀಗ್ಯೀಪ್ಾಸನ್ಯಾ ತನಾವ ತದ್ ್್ೀಗ್ಯಾ ತಥಾ ॥೧.೯೧॥

ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ದ ೀಹದಿಂದ, ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ರ್ತಕೆನ್ಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಉಪಾಸನ್

ಮಾಡುವುದರಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ .

‘ಸವ ೈಯಗುಗಯಣ ೈಬರಯಹಮಣಾ ತು ಸಮುಪ್ಾಸ ್್ೀ ಹರಿಃ ಸದ್ಾ ।

‘ಆನ್ನ ್ಾೀ ಜ್ಞಃ ಸದ್ಾತ ೇತಿ ಹು್ಪ್ಾಸ ್್ೀ ಮಾನ್ುಷ ೈಹಯರಿಃ ॥೧.೯೨॥

ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗೂ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಆರ್ತನ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ [ಮಹಾಭಾರರ್ತದಂರ್ತಹ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ

ಸಮಸು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ] ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಕ ೀವಲ
ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಂದ ಉಪಾಸ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಇನುನ ಮನುಷ್್ರಂದ ಭಗವಂರ್ತ ಆನಂದ ಸಾರೂಪ್ನ್ ಂದೂ,
ಜ್ಞಾನಸಾರೂಪ್ನ್ ಂದೂ, ದ ೂೀಷ್ ಇಲಲದವನ್ ಂದೂ, ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಎಂದೂ ಉಪಾಸನ್
ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕಾದವನು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳುವ ಗರಂರ್. ಅಲ್ಲಲ ಆದಿಪ್ವಥದಿಂದ ಹಿಡಿದು,
ಅಂತಮವಾಗಿರುವ ಸಾಗಾಥರ ೂೀಹರ್ಣಪ್ವಥದ ರ್ತನಕ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನ್ ೀಕ ಸ ೂುೀರ್ತರಗಳು ಬರುರ್ತುವ .
ಇದರಲ್ಲಲ ಮುಖ್ವಾಗಿರುವುದು ವಷ್ು್ಸಹಸರನ್ಾಮ ಸ ೂುೀರ್ತರ. ಅಲ್ಲಲ ಬರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಒಂದ ೂಂದು
ನ್ಾಮದಲೂಲ ಭಗವಂರ್ತನ ನೂರಾರು ಗುರ್ಣವರ್ಣಥನ್ ಅಡಕವಾಗಿದ . ಹಿೀಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಅಡಕವಾಗಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಒಬಬ ಸಾಮಾನ್ ಮನುಷ್್ ಅಥ ೈಥಸಕ ೂಂಡು ಉಪಾಸನ್
ಮಾಡುವುದು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆ ಯೀಗ್ತ್ ಇರುವುದು ಕ ೀವಲ ಬರಹಮ ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣರಗ ಮಾರ್ತರ.
ಅದರಂದಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮುಖ್ ಅಧಕಾರ ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ನ್ಾವು
ಅಧಮಾಧಕಾರಗಳ ನಿಸುತ್ ುೀವ ].
[ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳತ್ ುೀವ , ಆದರ ಪ್ೂತಥಯಾಗಿ ಅಲಲ. ಗಿೀತ್ಾಭಾಷ್್ದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥ
ಮಧವರು ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಸವಥಪಾರಣಿ ನ್ಾಮಾವಗಾಹ್ನವಗಾಹ್ರೂಪಾಂ..... ಎಲಲರೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ
ತಳಿದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ , ಆದರ ಯಾರಗೂ ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಲು ಆಗುವುದಿಲಲ. ರಮ್ವಾದ ಕಥ , ಅಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಿರುವ ಜೀವನ್ೌಮಲ್ಗಳು, ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಭಿೀಮನ ಬಲ, ಅಜುಥನನ ಸಹನ್ , ಸಹದ ೀವನ
ನಿೀತ, ನಕುಲನ ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಧಮಥರಾಜನ ಧಮಥ, ಇವುಗಳನ್ ನಲಲ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವುದು ಸಾಧ್. ಆದರ
ಇಡಿೀ ಜಗತುನ ವ್ವಸ ್, ಸೃಷುಕರಮ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳಳವುದು ಕಷ್ು. ಆದಾರಂದ ಭಾರರ್ತ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 45

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಎಲಲರಗೂ ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಯಾರಗೂ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದ

ರೀತಯೀ ಹಾಗ . ಇದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು “ಬರಹಾಮऽಪ್ ರ್ತನನಜಾನ್ಾತ ಈಷ್ತ್ ಸವೀಥऽಪ್ ಜಾನತ..”
ಎಂದು ರ್ತಮಮ ಗಿೀತ್ಾಭಾಷ್್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಯಾರಗೂ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿದಿಲಲ, ಸಾಲಾ-ಸಾಲಾ ಎಲಲರಗೂ
ತಳಿದಿದ . ಅಷ್ುು ಗಹನವಾದುದು ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತ. ಏಕ ಹಿೀಗ ಅಂದರ : ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ
ಎಲಲರಗೂ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ, ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳನೂನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .
ಅದರಂದಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಬರಹಮದ ೀವರು ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಹಾಗಾಗಿ ನಿಜವಾದ ಅಧಕಾರ
ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ ಬರಹಮದ ೀವರು. ಮಂದಾಧಕಾರಗಳು ನ್ಾವ ಲಲರು. ಸಾಮಾನ್ ಮನುಷ್್ರು
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಯಾವ ರೀತ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಮುಂದಿನ
ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ ].

‘ರ್ಯಥಾಕರಮಂ ಗುಣ ್ೀದ್ ರೀಕಾತ್ ತದನ ್ೈರಾ ವಿರಿಞ್ಚತಃ ।

‘ಬರಹಮತವಯೀರ್ಗಾ್ ಋರ್ಜವೀ ನಾಮ ದ್ ೀವಾಃ ಪೃರ್ಗಗಣಾಃ ॥೧.೯೩॥
‘ತ ೈರ ೀವಾಪ್ಂ ಪದಂ ತತುತ ನ ೈವಾನ ್ೈಃ ಸಾಧನ ೈರಪಿ ।
‘ಏರ್ಂ ಸರ್ಯಪದ್ಾನಾಂ ಚ ಯೀರ್ಗಾ್ಃ ಸನಿತ ಪೃರ್ಗ್ ಗಣಾಃ ॥೧.೯೪॥

‘ತಸಾಮದನಾದ್ನ್ನ್ತಂ ಹಿ ತಾರತಮ್ಂ ಚಿದ್ಾತಮನಾಮ್ ।

‘ತಚಚ ನ ೈವಾನ್್ಥಾ ಕತುಯಂ ಶಕ್ಂ ಕ ೀನಾಪಿ ಕುತರಚಿತ್ ॥೧.೯೫॥

ಮನುಷ್್ರಂದ ಹಿಡಿದು ಬರಹಮನ ರ್ತನಕ ಅವರವರಗ ಎಷ್ ುಷ್ುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಲ್ಲಕ ೆ
ಸಾಧ್ವೀ ಅಷ್ುಷ್ುು ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ ಬರಹಮದ ೀವರು ಮುಖ್ ಅಧಕಾರ ಎಂದು ಈ ಹಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ . ಇಂರ್ತಹ ಬರಹಮದ ೀವರು
ಯಾರು? ಯಾರು ಈ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬಹುದು? ಎಂದರ : ಬರಹಮ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಒಂದು
ಗರ್ಣ ಇದ . ಅದನುನ ಋಜುಗರ್ಣ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆ ಪ್ದವರ್ಯ ಯೀಗ್ತ್ ಇರವವರ ೀ ಬ ೀರ . ಅವರು
ಮಾರ್ತರ ಆ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ . ಆ ಯೀಗ್ತ್ ಇಲಲದವರು ಎಷ್ ುೀ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಪ್ಟುರೂ ಕೂಡಾ ಆ
ಸಾ್ನವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಈ ರೀತ ಬರಹಮಪ್ದವಗ ಮಾರ್ತರ ಅಲಲ, ಪ್ರತಯಬಬ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ
ಪ್ದವಗೂ ಆಯಾ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ರಾದ ಜೀವಗಳ ಸಮೂಹವ ೀ ಬ ೀರ ಇರುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ :
ಸದಾಶ್ವನ್ಾಗಲು ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿರುವ ಜೀವರ ಗರ್ಣ ಪ್ರತ್ ್ೀಕವಾಗಿರುರ್ತುದ . ಗರುಡಪ್ದವಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 46

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಯೀಗ್ರಾಗಿರುವ ಜೀವರ ಸಮೂಹ ಪ್ರತ್ ್ೀಕ. ಅವರ ಲಲ ಆಯಾ ಪ್ದವಗ ಬಂದು, ಆಯಾ ಸಾಧನ್ ಗಳನುನ
ಮಾಡಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಸಲ್ಲಲಸ, ಮುಕುರಾಗುತ್ಾುರ .
ಆದಾರಂದ ಜೀವರಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್(hierarchy) ಇದ ಾೀ ಇದ . ನಿೀವು ಏನ್ ೀ ಮಾಡಿದರೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ
ಅಲಲಗಳ ರ್ಯುವುದಾಗಲ್ಲೀ, ಮುರರ್ಯುವುದಾಗಲ್ಲೀ ಸಾಧ್ವಲಲ. ಅದು ಸಾಭಾವ. ಆ ಸಾಭಾವವನುನ ಬದಲ್ಲಸಲು
ಸಾಧ್ವ ೀ ಇಲಲ.

‘ಅಯೀಗ್ಮಿಚಛನ್ ಪುರುಷ್ಃ ಪತತ ್ೀರ್ ನ್ ಸಂಶರ್ಯಃ ।

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀರ್ಗಾ್ನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಸ ೀವ್ೀ ವಿಷ್ು್ಃ ಸದ್ ೈರ್ ಹಿ ॥೧.೯೬॥

ಯಾವುದ ೀ ಒಬಬ ಜೀವನು ರ್ತನಗ ಯೀಗ್ ಅಲಲದಾನುನ ಬರ್ಯಸದರ ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿ ಬಿೀಳುತ್ಾುನ್ . ಇದರಲ್ಲಲ
ಯಾವುದ ೀ ಸಂಶರ್ಯವಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು
ಸ ೀವ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ “ನಮನಮಮ ಗುರ್ಣಕ ೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ, ನಮಮನಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ
ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ದ ೀವರನುನ ಪ್ರೀತಸುತ್ ುೀನ್ , ಭಕಿು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನವ ಸಂಕಲಾ ನಮಮಲ್ಲಲರಬ ೀಕು.
[ಇದು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಗಳಲೂಲ ಗ ೂೀಚರವಾಗುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ ‘ಶಂಭೂಕ’. ಅವನು
ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದುಾ ಪಾವಥತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು. ಉದ ಾೀಶ: ರುದರ ಪ್ದವ ಪ್ಡ ರ್ಯುವುದು. [ಅಥಾಥತ್ ತ್ಾನು
ಪಾವಥತರ್ಯ ಗಂಡನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎಂಬ ಬರ್ಯಕ !]. ಇದು ಎಂರ್ತಹ ದ ೂರೀಹ? ಅವನಿಗ ಅಯೀಗ್ವಾದ
ಪ್ದವರ್ಯ ಬರ್ಯಕ . ಅದರಂದಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಆರ್ತ ಮರರ್ಣಹ ೂಂದಿದ. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು. ”ನನನ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಅನುಸಾರವಾದ ಕಮಥಗಳನುನ
ಮಾಡಿಸು” ಎಂದು ದ ೀವರಲ್ಲಲ ಶರಣಾದರ ನಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ ಅರವು ನಮಗಾಗಿ, ಮೊೀಕ್ಷದ ಮಾಗಥ
ಗ ೂೀಚರವಾಗುರ್ತುದ . ಇದನುನ ಬಿಟುು ಯೀಗ್ವಲಲದಾನುನ ಬರ್ಯಸದರ ನಮಮ ಪಾಡೂ ಶಂಭೂಕನ ಪಾಡ ೀ
ಆಗುರ್ತುದ ].

‘ಅಚಿಛದರಸ ೀರ್ನಾಚ ೈರ್ ನಿಷಾಾಮತಾವಚಚ ಯೀಗ್ತಃ ।

‘ದರಷ್ುುಂ ಶಕ ್್ೀ ಹರಿಃ ಸವ ೈಯನಾನಯನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೧.೯೭॥

ರ್ತಪ್ುಾಗಳಿಲಲದ ಸ ೀವನ್ ಗಳಿಂದ, ಯಾವುದ ೀ ಕಾಮನ್ ಇಲಲದ ೀ ಮಾಡುವ, ರ್ತನಗ ಯೀಗ್ವಾದ

ಸ ೀವನ್ ಯಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಕಾರ್ಣಲು ಶಕ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 47

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ನ್ ೂೀಡಿದರ ದುಯೀಥಧನ-ಜರಾಸಂಧರಂರ್ತಹ ದುಷ್ುರಗೂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ

ದಶಥನವಾಗಿದ . ಆದರ ಇವರಗ ಮೊೀಕ್ಷ ಪಾರಪ್ುಯಾಯಿರ್ತು ಎಂದು ಎಲೂಲ ಯಾರೂ ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ.
ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ್ ನೀ ಹ ೂಂದಿ ದುಃಖದಿಂದ ಇರುತ್ಾುರ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ ದ ೀವರನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಕ್ಷರ್ಣ ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ ಎನುನರ್ತುದ
ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು. ರ್ಯದ್ಾ ಪಶ್ಃ ಪಶ್ತ ೀ ರುಗಮ ರ್ರ್ಣಯಂ ಕತಾಯರಮಿೀಶಂ ಪುರುಷ್ಂ ಬರಹಮಯೀನಿಮ್ .. (ಮುಂಡಕ
೩.೧.೩). ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಯಾವ ರೀತ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಮುಕಿು ಎನುನವುದನೂನ ನ್ಾವು ಅರರ್ತುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಕ ೀವಲ ತ್ ೂೀರದರ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ಅವನು ಗುರ್ಣಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ನಮಗ ತ್ ೂೀರಬ ೀಕು. ಆಗ
ಅವನಲ್ಲಲ ನಮಗ ಭಕಿು ಬರುರ್ತುದ . ಭಕಿುಯಿಂದಾಗಿ ದ ೀವರ ಅನುಗರಹವಾಗುರ್ತುದ . ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮಾರ್ತರ
ಮುಕಿುಸಾಧ್. ಇಲ್ಲಲ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ಉಪ್ನಿಷ್ತುಗ ವರುದಿವಾಗಿ ಇಲಲ ಎನುನವ ವಷ್ರ್ಯವೂ ನಮಗ
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ].

‘ನಿರ್ಯಮೊೀsರ್ಯಂ ಹರ ೀರ್ಯಯಸಾಮನ ್ನೀಲಿಙ್ಘಯಃ ಸರ್ಯಚ ೀತನ ೈಃ ।

‘ಸತ್ಸಙ್ಾಲಪತ ್ೀ ವಿಷ್ು್ನಾನಯನ್್ಥಾ ಚ ಕರಿಷ್್ತಿ ॥೧.೯೮॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ನಿರ್ಯಮಗಳು ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ ಇದ . ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಯಾವುದರಂದಲೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ

ಅನುಗರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಒಂದನುನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡಲು ಹರ್ತುು ಹಲವಾರು
ಮಾಗಥಗಳಿರಬಹುದು. ಆದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಒಲ್ಲಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾದರ ಇದು ಒಂದ ೀ ಮಾಗಥ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಂಕಲಾ ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದ ೀ ರೀತಯಾಗಿರುರ್ತುದ . ಅದು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ
ಇರುವುದಿಲಲ.
[ದಾನ ಮಾಡಿದರ ಮುಕಿು ಸಗುರ್ತುದ ಎನುನವ ಮಾತದ . ಗಂಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿದರ ಮುಕಿು, ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡಿದರ ಮುಕಿು, ರ್ಯಜ್ಞ ಮಾಡಿದರ ಮುಕಿು,.. ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ಹಲವಾರು ದಾರಗಳನುನ
ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಭಕಿುಪ್ೂವಥಕ ಸ ೀವನ್ ಮರ್ತುು ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮಾರ್ತರ ಮುಕಿು
ಎನನಲ್ಾಗಿದ . ಯಾವುದು ಸರ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

‘ದ್ಾನ್ತಿೀರ್ಯತಪ್ೀರ್ಯಜ್ಞಪೂವಾಯಃ ಸವ ೀಯsಪಿ ಸರ್ಯದ್ಾ ।

‘ಅಙ್ಕ್ಗನಿ ಹರಿಸ ೀವಾಯಾಂ ಭಕ್ತತಸ ತವೀಕಾ ವಿಮುಕತಯೀ’ ।
ಭವಿಷ್್ತಪರ್ಯರ್ಚನ್ಮಿತ ್ೀದದಖಿಲಂ ಪರಮ್ ॥೧.೯೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 48

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ದಾನ, ತೀರ್ಥಸಾನನ, ರ್ತಪ್ಸುು, ರ್ಯಜ್ಞ ಇತ್ಾ್ದಿ ಎಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿುಗ ಪೀಷ್ಕವಾಗಿ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ
ಕ ೂಡುರ್ತುವ ಯೀ ವನಃ ಅನ್ತ್ಾ ಅಲಲ. ಭಕಿುಯೀ ಮೂಲರ್ತಃ ಮುಕಿುಗ ಮಾಗಥ. ಉದಾಹರಣ ಗ : ದಾನ
ಮಾಡಿದರ ಶಾಸರ ಓದುವ ಒಳ ಳ ಬುದಿಿ ಬರುರ್ತುದ . ತೀರ್ಥ ಕ್ಷ ೀರ್ತರ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಸಾನನ ಮಾಡಿದರ
ಪಾಪ್ ಪ್ರಹಾರವಾಗಿ ಜ್ಞಾನವನುನ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಳುಳವ ಯೀಗ್ತ್ ಉಂಟ್ಾಗುರ್ತುದ . ಜಪ್ ಮಾಡಿದರ ಪಾಪ್
ನ್ಾಶವಾಗಿ ಜ್ಞಾನವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ಪ್ುರ್ಣ್ ಬರುರ್ತುದ . ರ್ಯಜ್ಞವೂ ಕೂಡಾ ಜ್ಞಾನ-ಭಕಿುಗ ಪ್ೂರಕ. ಹಿೀಗ
ಇವ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿುಗ ಅಂಗಗಳು. “ಭಕಿುಸ ುಿೀಕಾ ವಮುಕುಯೀ” ಎನುನವ ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದ
ವಚನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಮುಕಿು ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

[ವ ೀದದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲುೆ ಭಾಗಗಳಿವ . ಸಂಹಿತ್ಾ, ಬಾರಹಮಣಾ, ಆರರ್ಣ್ಕಾ, ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು. ಇದರಲ್ಲಲ ಸಂಹಿತ್

ಎನುನವುದು ಬರಹಮಚಾರಗಳಿಗ . ಬಾರಹಮರ್ಣ ಅನುನವುದು ಗರಹಸ್ರಗ . ವಾನಪ್ರಸ್ರಗ ಆರರ್ಣ್ಕ. ರ್ಯತಗಳಿಗ
ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು. ಕ ಲವರು ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಭಗವಂರ್ತನ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಮುಕಿು’ ಎನುನವುದನುನ ಹ ೀಳಿಲಲ ಎಂದು
ಹ ೀಳುತುದಾರು. ಅಂರ್ತವರು ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ರತ್ ್ೀಕ ಭಾಗವಾಗಿ ನ್ ೂೀಡುತುದಾರು. ಇನುನ ಕ ಲವರು
ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುನುನ ಒಪ್ುಾತುರಲ್ಲಲಲ! ಅದು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ತಳಿಸುವ ಗರಂರ್ ಅಲಲ ಎಂದು ಅವರು ಹ ೀಳಿದಾರು.
ನಂರ್ತರ ಸಾರ್ಯರ್ಣರು, ಅವರಂದ ಪ್ರಭಾವರ್ತರಾದ ಪ್ಶ್ುಮದ ಚಿಂರ್ತಕರು ವ ೀದಕ ೆ ಭಾಷ್್ ಬರ ರ್ಯುವಾಗ
ಸಂಹಿತ್ ಗೂ ಉಪ್ನಿಷ್ತುಗೂ ಸಂಬಂಧವಲಲ, ಸಂಹಿತ್ ಗೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತಕೂೆ ಸಂಬಂಧವಲಲ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದರು. ಇವ ಲಲವನೂನ ಅಂದ ೀ ಗರಹಿಸದಾ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುವುದನುನ
ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಸರ್ತಾ-ರಜಸುು-ರ್ತಮೊೀ ಗುರ್ಣಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖವದ . ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯ ಮಂರ್ತರಗಳು
ಎಂದರ ಯಾರ ೂೀ ದನ-ಕುರ ಕಾರ್ಯುವವರು ಬರ ದ ಜಾನಪ್ದ ಹಾಡುಗಳಲಲ. ಅದು ಶಾಸರ. ಆ ಶಾಸರ
ಏನನುನ ಹ ೀಳಿದ ಯೀ ಅದನ್ ನೀ ಗಿೀತ್ ಹ ೀಳಿರುವುದು. ಇವ ಲಲವನುನ ಸಮಷುಯಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಕಥ ಗಳ
ಮೂಲಕ ಪಾರಯೀಗಿಕವಾಗಿ ನಿರೂಪ್ಸುರ್ತುದ (Practical presentation). ಹಿೀಗಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತಕೂೆ
ವ ೀದಕೂೆ ವರ ೂೀಧವಲಲ ಎನುನವುದನುನ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಸಹಿರ್ತ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರೂಪ್ಸದಾಾರ ]

‘ಶೃಣ ವೀ ವಿೀರ ಉಗರಮುಗರಂ ದಮಾರ್ಯ - ‘ನ್ನನ್್ಮನ್್ಮತಿನ ೀನಿೀರ್ಯಮಾನ್ಃ ।

‘ಏದಮಾನ್ದಿವಳುಭರ್ಯಸ್ ರಾಜಾ ‘ಚ ್ೀಷ್್ಾರ್ಯತ ೀ ವಿಶ ಇನ ್ಾರೀ ಮನ್ುಷಾ್ನ್ ॥೧.೧೦೦॥

ಇದು ಋಗ ಾೀದದ ೬ನ್ ೀ ಮಂಡಲದ ೪೭ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದ ೧೬ನ್ ರ್ಯ ಋಕ್. ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಓ
ನರಸಂಹನ್ ೀ, ನಿೀನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉಗರರಾಗಿರುವ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ನಿಗರಹಿಸುತ್ಾು, ಉಳಿದವರನುನ ಮೀಲಕ ೆ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 49

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ತ್ಾು, ಮನುಷ್್ರ ಂಬುವವರನುನ ಈ ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾು ಇರುತುೀಯಾ”

ಎಂದು. ಸಾತಾಕರು ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುು ಪ್ುರ್ಣ್ ಮಾಡಿದರ ಅವರ ಅಧಕವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನೂನ ಭಗವಂರ್ತ
ನ್ಾಶ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಹಾಗ ಯೀ ತ್ಾಮಸರು ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರ ಪಾಪ್ವನುನ ಮಾಡಿದರ ಅವರನೂನ ಕೂಡಾ
ಆರ್ತ ನಿಗರಹಿಸುತ್ಾುನ್ . ಯಾರ ಯೀಗ್ತ್ ಎಷ್ ೂುೀ ಅದಕ ೆ ಅನುಕೂಲವಾದ ಫಲವನುನ ದ ೀವರು
ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .
[ಈ ಅಂಶವನುನ ಗಮನದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಆಗ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು
ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುು ಪ್ುರ್ಣ್ಮಾಡಿದ ಧಮಥರಾಜನ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ
ಭಗವಂರ್ತ ಕಸದ. ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯನುನ ಮಿೀರ ಪ್ುರ್ಣ್ ಮಾಡಿದ ಗಾಂಧಾರರ್ಯ ಪ್ುರ್ಣ್ವನೂನ ಆರ್ತ ಕಸದ.
ಕರ್ಣಥ- ಬಲರಾಮರು ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯನುನ ಮಿೀರ ಮಾಡಿದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ ಕಸದುಕ ೂಂಡ ಭಗವಂರ್ತ,
ಉಳಿದವರು ಪ್ುರ್ಣ್ ಮಾಡುವಂತ್ ಮಾಡಿದ. ಅಜುಥನ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಲಲ ಮುಕಿು ಕ ೂಟು ಆರ್ತ,
ದುಯೀಥಧನ ಮೊದಲ್ಾದ ಉಗರರನುನ ನಿಗರಹಿಸದ. ದ ೀವರು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಪ್ಕ್ಷಪಾತ ಅಲಲ. ಆರ್ತ
ಸಾಭಾವಕ ೆ ಅನುಕೂಲವಾದ ಫಲವನನಷ್ ುೀ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಸೃಷು ಎನುನವ ತ್ ೂೀಟ
ನಿಮಿಥಸ, ಅಲ್ಲಲ ಒಬಬ ತ್ ೂೀಟಗಾರನಂತ್ , ಜೀವ ಎನುನವ ಬಿೀಜವನುನ ಬಿತು ಬ ಳ ಸುತ್ಾುನ್ . ಅದರಂದ
ಕಹಿಯಾದ, ಹುಳಿಯಾದ ಅರ್ವಾ ಸಹಿಯಾದ ಹರ್ಣು್ ಜೀವ ಸಾಭಾವದಂತ್ ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ . ಆದಾರಂದ
ಕ ಟುಕ ಲಸ(ಕಹಿ) ಒಳ ಳರ್ಯಕ ಲಸ(ಸಹಿ) ಎನುನವುದು ನಮಮ ಸಾಭಾವವನನವಲಂಬಿಸದ ಯೀ ಹ ೂರರ್ತು
ಭಗವಂರ್ತನನನಲಲ. ತ್ ೂೀಟಗಾರ ಎಂದೂ ಮರ್ಣಸನ ಗಿಡಕ ೆ ಖಾರವಾದ ನಿೀರನುನ ಹರಸುವುದಿಲಲ. ಎಲ್ಾಲ
ಗಿಡದಂತ್ ಆ ಗಿಡವನೂನ ಪೀಷಸ ಬ ಳ ಸುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಅದು ಖಾರವಾದ ಹರ್ಣ್ನುನ ರ್ತನನ ಸಾಭಾವದಂತ್
ಕ ೂಡುರ್ತುದ . ದ ೀವರು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಕೂಡಾ ಜೀವರ ಸಾಭಾವವನುನ ಬದಲ್ಲಸುವುದಿಲಲ ].

‘ಪರಾ ಪೂವ ೀಯಷಾಂ ಸಖಾ್ ರ್ೃರ್ಣಕ್ತತ ‘ವಿತತುತಯರಾಣ ್ೀ ಅಪರ ೀಭರ ೀತಿ ।

‘ಅನಾನ್ುಭ್ತಿೀರರ್ಧ್ನಾವನ್ಃ ‘ಪೂವಿೀಯರಿನ್ಾರಃ ಶರದಸತತತಯರಿೀತಿ’ ॥೧.೧೦೧॥

ಅಸುರರ ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ನಿರಾಕರಸುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಭಕುರ ೂಡನ್
ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ಈ ಎರಡರ ಅನುಭವ ಇಲಲದವರನುನ ಪ್ಕೆಕ ೆ ಇಡುವ ಶ್ರೀಹರ, ಅವರಗ
ಸುಖ ಹಾಗೂ ದುಃಖಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿಸುತ್ಾು ಹಳ ರ್ಯ ಕಾಲಗಳನುನ ಕಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ *.
[ *ಹಳ ರ್ಯ ಕಾಲಗಳನುನ ಕಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ : ಇದ ೂಂದು ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಪ್ರಯೀಗ. ನ್ಾಳ ರ್ಯನುನ ಮುಂದ
ಕಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಎನುನವುದು ಭೂರ್ತಕಾಲವನುನ ಭವಷ್್ತುನಲ್ಲಲ ಪ್ರಯೀಗಿಸ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು. ವ ೀದದಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 50

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಈ ರೀತರ್ಯ ಪ್ರಯೀಗವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . “ಅನ್ಾದಿ-ಅನಂರ್ತ ಕಾಲದಿಂದ ನಡ ದುಕ ೂಂಡು

ಬಂದಿರುವ ಪ್ರಕಿರಯ” ಎಂದು ಹ ೀಳಲು ಈ ರೀತಯಾದ ವ್ವಸ ್ರ್ಯನುನ ವ ೀದ ಹ ೂಂದಿದ ].
[ಮುಕಿುಪಾರಪ್ುಯಾಗಲು ದ ೀವರು ಬ ೀಡ, ದ ೀವರ ಅನುಗರಹ ಬ ೀಡ. ದ ೀವರು ಅನುನವುದು ಧಾ್ನಕ ೆ ಒಂದು
ಒಳ ಳರ್ಯ ನ್ ಪ್, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಹಲವರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವದ . ಈ ಮಾರ್ತನುನ ವ ೀದ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ೂಂದಿಗ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಮುಂದ ನ್ ೂೀಡುತ್ ುೀವ ].

‘ತಮೀರ್ಂ ವಿದ್ಾವನ್ಮೃತ ಇಹ ಭರ್ತಿ ‘ನಾನ್್ಃ ಪನಾ್ಅರ್ಯನಾರ್ಯ ವಿದ್ತ ೀ’ ।

‘ತಮೀರ್ ವಿದಿತಾವsತಿ ಮೃತು್ಮೀತಿ ‘ನಾನ್್ಃ ಪನಾ್ ವಿದ್ತ ೀsರ್ಯನಾರ್ಯ’ ॥೧.೧೦೨॥

ರ್ತಮೀವಂ ವದಾಾನ... ಇದು ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕು . ತ್ ೈತುರೀಯಾರರ್ಣ್ಕದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಶ ್ಲೀಕವದು(೩.೧೨.೭).

ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ ಂದೂ, ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ುನ್ ಂದೂ ತಳಿದವನು ಅವನ
ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬ ೀರ ದಾರ ಇಲಲ”.
ರ್ತಮೀವ ವದಿತ್ಾಾsತ ಮೃರ್ತು್ಮೀತ .... ಇದು ಶ ಾೀತ್ಾಶಾರ್ತರ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲಬಂದಿರುವ ಶ ್ಲೀಕ(೩.೮). ಇಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಅರರ್ತವನು ಮಾರ್ತರ ಮೃರ್ತು್ವನುನ ದಾಟುತ್ಾುನ್ , ಮುಕಿುರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದುವುದಕ ೆ ಬ ೀರ ದಾರಯೀ ಇಲಲ”.
ಈ ಎರಡು ವ ೀದವಾಣಿಗಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮುಕಿುಗ ಅನಿವಾರ್ಯಥ, ಅವನು ಕ ೀವಲ ಧಾ್ನಕ ೆ ನ್ ಪ್ವಾಗಿರುವ
ವಸುುವಲಲ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ .

[ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಮೀಲ್ ೂನೀಟದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅಲ್ಲಲ ನಮಗ ಕಾರ್ಣುವುದು ಕೌರವ-ಪಾಂಡವರ

ಇತಹಾಸದ ಕಥ . ಕೃಷ್್ ಇದಾಾನ್ , ಆರ್ತ ಪಾಂಡವರ ಸಹ ೂೀದರ ಮಾವನ ಮಗ. ಅವನು ರ್ತನನ
ರ್ತಂರ್ತರಗಾರಕ ಯಿಂದ ಪಾಂಡವರಗ ಜರ್ಯ ದ ೂರಕಿಸ ಕ ೂಟು. ಪಾಂಡವರು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕರಮಗಳನುನ
ಅನುಸರಸ, ಕೌರವರನುನ ಗ ದುಾ ರಾಜ್ಭಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇವಷ್ುು ಎಲಲರಗೂ ತಳಿರ್ಯುವ ವಷ್ರ್ಯ . ಆದರ
ವ ೀದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ ಅಡಕವಾಗಿರುವ ಇರ್ತರ ಯಾವ ವಷ್ರ್ಯರ್ಯವೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥ ಆಗುವುದಿಲಲ.
ಇವ ಲಲವೂ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದರ ಗುರುಗಳ ಉಪ್ಸತುಬ ೀಕು ಎನುನತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ ಮುಂದಿನ
ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ].

‘ರ್ಯಸ್ ದ್ ೀವ ೀ ಪರಾ ಭಕ್ತತರ್ಯ್ಯಥಾ ದ್ ೀವ ೀ ತಥಾ ಗುರೌ ।

‘ತಸ ್ೈತ ೀ ಕರ್ಥತಾ ಹ್ತಾ್ಯಃ ಪರಕಾಶನ ತೀ ಮಹಾತಮನ್ಃ’ ॥೧.೧೦೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 51

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಯಾರಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿು ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಹಾಗ ಯೀ, ಗುರುಗಳಲ್ಲಲ ಅವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗ
ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಗೌರವ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಅಂರ್ತವರಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ನ್ ೀರವಾಗಿ ಹ ೀಳದ ಅರ್ಥಗಳೂ
ಕೂಡಾ ಹ ೂಳ ರ್ಯುರ್ತುವ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರತಯಂದು ಅರ್ಥವನುನ ಒಬಬರಂದ ವವರಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ.
ಅರ್ಥದ ಮಾಗಥದಶಥನವನನಷ್ ುೀ ಕ ೂಡಲು ಸಾಧ್.
[ಆಚಾರ್ಯಥರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಎನುನವುದಕ ೆ ಸರಯಾದ ವವರಣ , ವಾ್ಖಾ್ನ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಆ
ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಭಕಿುಮಾಗಥ ಮೂಢರಗ ಮರ್ತುು ಜ್ಞಾನಮಾಗಥ ಬುದಿಿವಂರ್ತರಗ ಎನುನವ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳುವಳಿಕ
ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತವಾಗಿರ್ತುು. ‘ಅಜುಥನ ದಡಡನ್ಾಗಿದಾ, ಅದಕಾೆಗಿ ಕೃಷ್್ ‘ನನನನುನ ಭಕಿು ಮಾಡು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ’,
ಇತ್ಾ್ದಿ ಅಸಂಬದಿ ತಳುವಳಿಕ ಆಗ ಚಾಲ್ಲುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ತುು. ಇನುನ ಜ್ಞಾನಮಾಗಥ ಎಂದರ - ದ ೀವರು ಮರ್ತುು ನ್ಾನು
ಒಂದ ೀ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವುದು! ಈ ರೀತ ತಳುವಳಿಕ ಹ ೂಂದಿದವನು ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ ...,
ಇತ್ಾ್ದಿಯಾದ ಮೊೀಹಕ ಚಿಂರ್ತನ್ ಜನರಲ್ಲಲರ್ತುು. ಇಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ೀ ಭಕಿು ಮಾಡಿ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದವರೂ ಕೂಡಾ
ಭಕಿುರ್ಯ ಉರ್ತೃಷ್ು ಸಾರೂಪ್ವನುನ ನಿಷ್ೆಷ್ ಥ ಮಾಡುತುರಲ್ಲಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಅವರಗ ಭಕಿು ಎನುನವುದು ಎಲ್ಲಲರ್ಯ
ರ್ತನಕ ಎನುನವ ಕಲಾನ್ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕ ೂರತ್ ಗಳನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಗಿಸುವುದನುನ ಮುಂದಿನ
ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

‘ಭಕಾಾತಾ್ಯನ್್ಖಿಲ್ಾನ ್ೀರ್ ಭಕ್ತತಮೊೇಯಕ್ಾರ್ಯ ಕ ೀರ್ಲ್ಾ ।

‘ಮುಕಾತನಾಮಪಿ ಭಕ್ತತಹಿಯ ನಿತಾ್ನ್ನ್ಾಸವರ್ಪಿಣಿೀ ॥೧.೧೦೪॥

ಈ ಹಿಂದ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ದಾನ, ರ್ಯಜ್ಞ, ರ್ತಪ್ಸುು, ತೀರ್ಥಸಾನನ, ಯಾತ್ ರ, ಇವುಗಳ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ಭಕಿು
ಮಾಡಲ್ಲಕಾೆಗಿ ಇರುವಂರ್ತಹದುಾ. [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಭಗವದಭಕಿುಗ ಯಾತ್ ರ ಪ್ೂರಕ. ನ್ಾವು ಬ ೀರ ಊರಗ
ಯಾತ್ ರ ಹ ೂೀದಾಗ ಅಲ್ಲಲರುವ ವ ೈಚಿರ್ತರಾ, ಅಲ್ಲಲರುವ ಜನ, ಅಲ್ಲಲರುವ ಭೌಗ ೂೀಳಿಕ ಪ್ರಸರ, ಅಲ್ಲಲ ಆಗುವ
ಅಚುರ, ಇವುಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ನ್ ೂೀಡಿ, “ಇದನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದ ದ ೀವರು ಎಷ್ುು ದ ೂಡಡವನು, ಇಂರ್ತಹ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಗ ಗ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು” ಎನುನವ ಅಭಿಲ್ಾಷ್ ಬ ಳ ದು ಭಗವದಭಕಿು ಹುಟುುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ .].
ಅದರಂದಾಗಿ ಸದಾಚಾರ-ಸರ್ತೆಮಥ ಅಂರ್ತ ಏನ್ ಲ್ಾಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ , ಅವುಗಳ ಲಲವೂ ಭಕಿುಗಾಗಿಯೀ
ಇರುವಂರ್ತಹದುಾ. ಭಕಿು ಇರುವುದು ಮೊೀಕ್ಷಕಾೆಗಿ. ಮುಕುರಾದವರ ಭಕಿು ಆನಂದ ಸಾರೂಪ್ವಾಗಿರುರ್ತುದ .

‘ಜ್ಞಾನ್ಪೂರ್ಯಃ ಪರಃ ಸ ನೀಹ ್ೀ ನಿತ ್್ೀ ಭಕ್ತತರಿತಿೀರ್ಯ್ಯತ ೀ’ ।

ಇತಾ್ದಿ ವ ೀದರ್ಚನ್ಂ ಸಾಧನ್ಪರವಿಧ್ಾರ್ಯಕಮ್ ॥೧.೧೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 52

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

“ಜ್ಞಾನಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಉರ್ತೃಷ್ು’ ಎನುನವ ಸ ನೀಹ ಏನಿದ , ಅದು ಭಕಿು ಎನಿಸುರ್ತುದ ” ಎನುನರ್ತುದ
ವ ೀದ. ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವ ೀದ ವಚನಗಳು ಸಾಧನ್ ಅನುನವುದು ಯಾವ ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರುರ್ತುದ
ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುರ್ತುವ . ಮುಕಿುರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಭಕಿು ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿಯೀ ರ್ಗಾರ್ಯತರಂ ತ ್ವೀ
ರ್ಗಾರ್ಯತಿ ಶಕವರಿೀಷ್ು(ಋರ್ಗ ವೀದ, ೧೦.೭೧.೧೧) ಎನುನವ ವ ೀದದ ಮಾರ್ತು ಸಂಗರ್ತ ಆಗುರ್ತುದ . ಇನುನ
ತ್ ೈತುರೀರ್ಯ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರು ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿರುವಂತ್ ಹಾವು ಹಾವು ಹಾವು
ಅಹಮನನಮಹಮನನಮಹಾಮನನಮ್ । ಅಹಮನ್ಾನದಃ...(ಭೃಗುವಲ್ಲಲ, ಹರ್ತುನ್ ೀ ಅನುವಾಕ). “ನ್ಾನು
ಅನನನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ , ಅನ್ಾನದನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಆನಂದಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು
ಬರಹಮದ ೀವರು ಹ ೀಳುವುದನುನ ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಸಂಗತಗಳೂ ಕೂಡಾ ಜೀವರು ಹಾಗೂ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಬ ೀರ , ಭಕಿು ಎನುನವುದು ಜೀವರ ಸಾರೂಪ್, ಮುಕಿು ಎನುನವುದು ಆ ಸಾರೂಪ್ದ ಅನ್ಾವರರ್ಣ
ಎನುನವುದನುನ ತಳಿಸುರ್ತುದ . ಧಮಥದ ಜ ೂತ್ ಗ ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಇದನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

‘ನಿಶ ್ೀಷ್ಧಮಮಯಕತಾತಯsಪ್ಭಕತಸ ತೀ ನ್ರಕ ೀ ಹರ ೀ ।

‘ಸದ್ಾ ತಿಷ್ಾತಿ ಭಕತಶ ಚೀದ್ ಬರಹಾಮಹಾsಪಿ ವಿಮುಚ್ತ ೀ’ ॥೧.೧೦೬॥

“ಓ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ, ಎಲ್ಾಲ ಧಮಥವನುನ ಮಾಡಿದವನೂ ಕೂಡಾ, ನಿನನ ಭಕುನಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ ನರಕದಲ್ಲಲ

ಹ ೂೀಗಿ ಇರುತ್ಾುನ್ . ನಿನನ ಭಕು ಬರಹಮಹತ್ ್* ಪಾಪ್ ಮಾಡಿದರೂ ಕೂಡಾ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ”.
[*ಇದು ಬರಹಮಹತ್ ್ಗ ಕ ೂಟು ಪ್ರವಾನಿಗ ಅಲಲ. ಇದು ಭಕಿುರ್ಯ ಮಹರ್ತುಿದ ತೀವರತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕು ಒಂದು ವ ೀಳ ಬರಹಮಹತ್ಾ್ ಪಾಪ್ಕ ೆ ಗುರಯಾದರೂ ಅವನು ಅದಕ ೆ ಬದಿನ್ಾಗುವುದಿಲಲ].

‘ಧಮೊೇಯ ಭರ್ತ್ಧಮೊೇಯsಪಿ ಕೃತ ್ೀ ಭಕ ೈಸತವಾಚು್ತ ।

‘ಪ್ಾಪಂ ಭರ್ತಿ ಧಮೊೇಯsಪಿ ಯೀ ನ್ ಭಕ ೈಃ ಕೃತ ್ೀ ಹರ ೀ’ ॥೧.೧೦೭॥

“ಶ್ರೀಹರಯೀ, ಭಕುರು ಮಾಡಿದ ಅಧಮಥವೂ ಧಮಥವಾಗುರ್ತುದ . ಯಾರು ಭಕುರಲಲವೀ, ಅವರು ಮಾಡಿದ

ಧಮಥವೂ ಅಧಮಥವಾಗುರ್ತುದ ”. [ಹಿೀಗಾಗಿ ಧಮಥದ ಕ ೀಂದರಬಿಂದು ಭಗವಂರ್ತ. ದ ೀವರಗ ವರುದಿವಾದ
ನಡ ಯಲಲವೂ ಅಧಮಥವ ನಿಸುರ್ತುದ ].

‘ಭಕಾಾ ತವನ್ನ್್ಯಾ ಶಕ್ ಅಹಮೀರ್ಂವಿಧ್ ್ೀsರ್ಜುಜಯನ್ ।

‘ಜ್ಞಾತುಂ ದರಷ್ುುಂ ಚ ತತ ತವೀನ್ ಪರವ ೀಷ್ುುಂ ಚ ಪರನ್ತಪ’ ॥೧.೧೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 53

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ವಶಾರೂಪ್ ದಶಥನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅಜುಥನನಿಗ ಹ ೀಳಿರುವ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ ಮಾತದು(೧೧.೫೪).

“ಅಜುಥನ್ಾ, ನನನನುನ ಈ ಪ್ರ ಸರಯಾಗಿ ಅರರ್ಯಲು, ಅರರ್ತು ಕಾರ್ಣಲು, ಕಂಡು ಸ ೀರಲು, ನನನಲ್ ಲೀ
ನ್ ಲ್ ಗ ೂಂಡ ಭಕಿುಯಿಂದ ಮಾರ್ತರವ ೀ ಸಾಧ್”.
[ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಕಾರ್ಣಲು ಇರುವ ಮೂಲ ಮಂರ್ತರ ‘ಭಕಿು’. ಏಕನಿಷ್ ಠಯಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಅನನ್ವಾಗಿ ಭಕಿು
ಮಾಡುವುದರಂದ ಆರ್ತನನುನ ಸ ೀರಲು ಸಾಧ್].

‘ಅನಾದಿದ್ ವೀಷಣ ್ೀ ದ್ ೈತಾ್ ವಿಷೌ್ ದ್ ವೀಷ ್ೀ ವಿರ್ದಿಾಯತಃ ।

‘ತಮಸ್ನ ಾೀ ಪ್ಾತರ್ಯತಿ ದ್ ೈತಾ್ನ್ನ ತೀ ವಿನಿಶಚಯಾತ್ ॥೧.೧೦೯॥

ದ ೈರ್ತ್ರು ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ ದ ಾೀಷಗಳಾಗಿಯೀ ಇರುತ್ಾುರ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ದುಯೀಥಧನ, ದುಶಾ್ಸನ,

ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲಲರು]. ವಷ್ು್ವನಲ್ಲಲ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡುವ ಅವರನುನ ಆ ದ ಾೀಷ್ವ ೀ
ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸುರ್ತುದ .

‘ಪೂರ್ಣ್ಯದುಃಖಾತಮಕ ್ೀ ದ್ ವೀಷ್ಃ ಸ ್ೀsನ್ನ ್ತೀ ಹ್ರ್ತಿಷ್ಾತ ೀ ।

‘ಪತಿತಾನಾಂ ತಮಸ್ನ ಾೀ ನಿಃಶ ೀಷ್ಸುಖರ್ಜಜಯತ ೀ ॥೧.೧೧೦॥

ದ ಾೀಷ್ ಎನುನವುದು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ದುಃಖಾರ್ತಮಕ. ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಬಿದಾವರಗ ದುಃಖ ಅನಂರ್ತವಾಗಿರುರ್ತುದ .

‘ಜೀರ್ಭ ೀದ್ ್ೀ ನಿಗುಗಯರ್ಣತವಮಪೂರ್ಣ್ಯಗುರ್ಣತಾ ತಥಾ ।

‘ಸಾಮಾ್ಧಿಕ ್ೀ ತದನ ್ೀಷಾಂ ಭ ೀದಸತದಗತ ಏರ್ ಚ ॥೧.೧೧೧॥

‘ಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ವಿಪಯಾ್ಯಸಸತದೂಕತದ್ ವೀಷ್ ಏರ್ ಚ ।

‘ತತಾಮಾರ್ಣಸ್ ನಿನಾಾ ಚ ದ್ ವೀಷಾ ಏತ ೀsಖಿಲ್ಾ ಮತಾಃ ॥೧.೧೧೨॥

ಭಗವಂರ್ತ ನಮಮ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ದ ಾೀಷ್ ಅಂದರ ಏನು? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ
ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಕ ಲವು ದ ಾೀಷ್ಗಳ ಪ್ಟ್ಟುರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 54

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

(೧). ಜೀವನಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಅಭ ೀದವನುನ ಹ ೀಳುವುದು. [ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಅಲಾಗುರ್ಣ ಇಲಲ. ಆದರ

ಅಲಾ ಗುರ್ಣವುಳಳ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಐಕ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರ ಆಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಅಲಾಗುರ್ಣ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದ ಹಾಗ ಆಗುರ್ತುದ . ಇದು ದ ಾೀಷ್ದ ಒಂದು ರೂಪ್]
(೨). ದ ೀವರಗ ಯಾವುದ ೀ ಗುರ್ಣವಲಲ ಎನುನವುದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷಸುವ ಒಂದು ರೂಪ್.
(೩). ದ ೀವರ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಅಪ್ೂರ್ಣಥತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವುದು.
(೪). ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಸಮನ್ಾಗಿರುವುದನುನ ಹ ೀಳುವುದು ಅರ್ವಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ಇನ್ಾನಾರ ೂೀ
ದ ೂಡಡವನು ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ.
(೭). ದ ೀವರಗೂ ದ ೀವರ ದ ೀಹಕೂೆ ಭ ೀದವದ ಎನುನವುದು.
(೮). ಪಾರದುಭಾಥವ ವಪ್ಯಾಥಸ. ಅಂದರ ಅವತ್ಾರವನುನ ರ್ತಪಾಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವುದು. [ಉದಾಹರಣ ಗ :
ಭಗವಂರ್ತನ ಆವ ೀಶಾವತ್ಾರಗಳನುನ ಅವನ ಅವತ್ಾರ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದು; ಭಗವಂರ್ತನ
ಅವತ್ಾರವನುನ ಅವತ್ಾರ ಅಲಲ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ].
(೯). ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕುರನುನ ದ ಾೀಷಸುವುದು.
(೧೦). ದ ೀವರನುನ ನಮಗ ತಳಿಸಕ ೂಡುವ ಗರಂರ್ಗಳ ನಿಂದನ್ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಸರ ಹ ೀಳುವ
ಭಾಗ ಒಂದಿದ , ರ್ತಪಾಾಗಿ ಹ ೀಳುವ ಭಾಗ ಒಂದಿದ ಎನುನವುದು; ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ಕ ೀವಲ
ರಸಾsಸಾಾಧನ್ ಗ ಮಾರ್ತರ ಇರುವ ರಮ್ವಾದ ಕಥ ಎನುನವುದು; ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ರಚಿಸಕ ೂಟು ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಶಾಸರವಲಲ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದು; ಇಡಿೀ ಬರಹಮಸೂರ್ತರ
ಅಪ್ರಮೊೀಕ್ಷವನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಅದು ಪ್ರಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ ಎನುನವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ].

‘ಏತ ೈವಿಯಹಿೀನಾ ಯಾ ಭಕ್ತತಃ ಸಾ ಭಕ್ತತರಿತಿ ನಿಶ್ಚತಾ ।

‘ಅನಾದಿಭಕ್ತತದ್ ಾೀಯವಾನಾಂ ಕರಮಾದ್ ರ್ೃದಿಾಂ ಗತ ೈರ್ ಸಾ ॥೧.೧೧೩॥

ಯಾವ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಈ ಅಂಶಗಳಿಲಲವೀ, ಅದು ನಿಜವಾದ ಭಕಿು. ಇಂರ್ತಹ ಭಕಿು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದಲ್ ೀ ಇರುರ್ತುದ . ಕರಮೀರ್ಣ ಅದು ಬ ಳ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ .

‘ಅಪರ ್ೀಕ್ಷದೃಶ ೀಹ ೀಯತುಮುಮಯಕ್ತತಹ ೀತುಶಚ ಸಾ ಪುನ್ಃ ।

‘ಸ ೈವಾsನ್ನ್ಾಸವರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ನಿತಾ್ ಮುಕ ತೀಷ್ು ತಿಷ್ಾತಿ ॥೧.೧೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 55

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

‘ರ್ಯಥಾ ಶೌಕಾಿಯದಿಕಂ ರ್ಪಂ ರ್ಗ ್ೀಭಯರ್ತ ್ೀರ್ ಸರ್ಯದ್ಾ ।

‘ಸುಖಜ್ಞಾನಾದಿಕಂ ರ್ಪಮೀರ್ಂ ಭಕ ತೀನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾ ॥೧.೧೧೫॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಿ ಕಾರ್ಣಲು ಭಕಿು ಸಾಧನವಾಗುರ್ತುದ . ಭಕಿು ಇಲಲದವನಿಗ ಮುಕಿು ಎಂದ ಂದಿಗೂ
ಸಗುವುದಿಲಲ. ಮುಕಿುರ್ಯ ಮೂಲ ಸಾಧನವ ೀ ಭಕಿು. ಆನಂದ ಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಭಕಿು ಮುಕುರಲೂಲ ಕೂಡಾ
ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಮುಕಿು ಸಕಿೆದ ಮೀಲ್ ದ ೀವರಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಇರುರ್ತುದ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಅನುನವ ಸಂಶರ್ಯವ ೀ
ಬ ೀಕಾಗಿಲಲ. ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಜೀವರ ಸಾರೂಪ್ವ ೀ ಭಕಿು. ಅದ ೀ ಆನಂದರೂಪ್ವೂ ಆಗಿರುರ್ತುದ .
ನ್ಾವು ಒಂದು ಬಿಳಿ ಹಸುವನುನ ಉದಾಹರಣ ಯಾಗಿ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅಲ್ಲಲ ಬಿಳಿ ಬರ್ಣ್ ಬ ೀರ ,
ಹಸು ಬ ೀರ ಆಗಿರುವುದಿಲಲ. ಹಸುವ ೀ ಬಿಳಿ, ಬಿಳಿಯೀ ಹಸು. ಹಾಗ ೀ ಹಸುವನ ಬ ೀರ ಗುರ್ಣಗಳೂ ಕೂಡಾ
ಹಸುವ ೀ ಆಗಿರುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ ಗುರ್ಣ ಹಾಗೂ ಗುಣಿ ಎರಡರ ನಡುವ ಅಭ ೀದ ಸಂಬಂಧ ಎನುನವುದು ನಮಮಲಲರ
ಅನುಭವ ಸದಿ ವಷ್ರ್ಯ. ಇದ ೀ ರೀತ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಜೀವ ಎಂದರ ಸುಖ, ಜೀವ ಎಂದರ ಜ್ಞಾನ , ಜೀವ ಎಂದರ
ಭಕಿುಯೀ ಆಗಿರುರ್ತುದ .
ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಮಮ ಕಿರಯ ಅನುನವುದು ನಮಮ ಗುರ್ಣ. ಆ ಕಿರಯ ನಿಂರ್ತರ ಸಾವು. ಇಂರ್ತಹ ಪ್ರಕಿರಯ
ಮುಕಿುರ್ಯ ರ್ತನಕ ಮಾರ್ತರ . ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಮೀಲ್ ಈ ರೀತ ಒಂದು ಗುರ್ಣ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುವ
ಪ್ರಸಂಗವರುವುದಿಲಲ. ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಮೀಲ್ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಅವನ್ ೀ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಅವನ್ ೀ ಆನಂದ.
ಆ ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿರುರ್ತುದ . ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಎನುನವುದು
ಜೀವಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾಗಿಯೀ ಇರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲದಾಾಗ ಮನಸುನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯನುನ
ಮಾಡಬ ೀಕು. ಇದರಂದಾಗಿ ಕರಮೀರ್ಣ ಆತಮಕವಾದ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಭಕಿುರ್ಯು ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ .
ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಗ ಗಿನ ಜ್ಞಾನ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಗ ಗಿನ ಪ್ರೀತ ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ .
ಹಾಗಾಗಿ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಎನುನವುದು ಶಾಶಾರ್ತವಾಗಿ ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ .
[ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಗುಣಿರ್ಯನುನ ಬಂದು ಸ ೀರ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಗಬಹುದು. ಉದಾಹರಣ ಗ : ಒಬಬ ವ್ಕಿು
ಬಾಲಕನ್ಾಗಿದಾಾಗ ಇರುವ ಬಾಲ್ ಅನುನವ ಗುರ್ಣ ರ್ಯುವಕನ್ಾದ ನಂರ್ತರ ಅವನಲ್ಲಲ ಇರುವುದಿಲಲ. ಒಬಬ ವ್ಕಿು
ರ್ಯುವಕನ್ಾಗಿರುತ್ಾುನ್ . ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ಯೌವನವರುರ್ತುದ . ಅದ ೀ ವ್ಕಿು ಮುದುಕನ್ಾದಾಗ ಆ ಯೌವನ ಅನುನವ
ಗುರ್ಣ ಅವನಲ್ಲಲರುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗ ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಅನುನವುದು ಬಂದು ಹ ೂೀಗುತುರುರ್ತುದ . ಆದರ
ವ್ಕಿು ಹಾಗ ೀ ಇರುತ್ಾುನ್ . ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಇರುವುದಿಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಗುರ್ಣವ ೀ ವಸುು. ವಸುುವ ೀ
ಗುರ್ಣ. ವಸುು ಬ ೀರ , ಗುರ್ಣ ಬ ೀರ ಅಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಗುಣಿರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಗುವ ಪ್ರಶ ನಯೀ ಇರುವುದಿಲಲ.
ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ(ಗಿೀತ್ಾ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ, ಅರ್ಣುವಾ್ಖಾ್ನ, ಭಾಗವರ್ತ
ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳಲ್ ಲಲ್ಾಲ) ಈ ಕುರರ್ತು ವವರಣ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ವಸುು ಹಾಗೂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 56

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಗುರ್ಣಗಳ ನಡುವ ಸಂಸಾರಾವಸ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭ ೀದಾಭ ೀದವದಾರ , ವಸುು ಹಾಗೂ ಗುರ್ಣದ ನಡುವ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅಭ ೀದವ ೀ ಇರುರ್ತುದ . ಸಂಸಾರದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಭ ೀದ ಇರುವುದಿಲಲ. ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಭ ೀದ
ಅಂತದಾರ ನ್ಾವು ನಮಮ ಯೌವನವನುನ ತ್ ಗ ದು ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲಡುವ ಹಾಗಿರುತುರ್ತುು. ಆದರ ಬಟ್ ು ಕಳಚಿದಂತ್
ನಮಮ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಕಳಚಿಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ].

‘ಭಕ ಾೈರ್ ತುಷುಮಭ ್ೀತಿ ವಿಷ್ು್ನಾನಯನ ್ೀನ್ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ।

‘ಸ ಏರ್ ಮುಕ್ತತದ್ಾತಾ ಚ ಭಕ್ತತಸತತ ರಕಕಾರರ್ಣಮ್ ॥೧.೧೧೬॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಭಕುರಗ ಅನುಗರಹವನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಬ ೀರ ಯಾವುದರಂದಲೂ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುವುದಿಲಲ. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವವನು. ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಅನುಗರಹಕ ೆ ಭಕಿುಯೀ ಮೂಲ ಕಾರರ್ಣ.

‘ಬರಹಾಮದಿೀನಾಂ ಚ ಮುಕಾತನಾಂ ತಾರತಮ್ೀ ತು ಕಾರರ್ಣಮ್ ।

‘ತಾರತಮ್ಸ್ತಾsನಾದಿನಿತಾ್ ಭಕ್ತತನ್ನಯಚ ೀತರತ್ ॥೧.೧೧೭॥

ಬರಹಮ ಮೊದಲ್ಾದ ಮುಕುರ ರ್ತರರ್ತಮ ಭಾವಕೂೆ ಕೂಡಾ ಆ ಭಕಿುಯೀ ಕಾರರ್ಣ. ಬರಹಮದ ೀವರು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ
ಹ ಚಿುನ ಆನಂದವನುನ ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಅನುಭವಸುತ್ಾುರ . ಏಕ ಂದರ ಬರಹಮದ ೀವರು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತ
ಯಾವಾಗಲೂ ಹ ಚುು ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗ ಯಾರ ಭಕಿು ಹ ಚ ೂುೀ ಅವರು ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ
ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ .
[ಇಡಿೀ ಜೀವಸಾಭಾವವನುನ ಆಕರಮಿಸಕ ೂಂಡ ಭಗವದ್ ಭಕಿು ಮರ್ತುು ಭಗವದ್ ದ ಾೀಷ್ ಇವುಗಳ ೀ ಸಾರೂಪ್
ನಿಣಾಥರ್ಯಕ. ಒಬಬನ ಸಾರೂಪ್ ಅನುನವುದು ಗ ೂತ್ಾುಗುವುದು ದ ೀವರ ದ ಾೀಷ್ದಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ದ ೀವರ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ.
ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಲು ಇದ ೀ ಸೂರ್ತರ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿು ಉಳಳವನು ಉರ್ತುಮ, ಭಕಿು
ಇಲಲದ ೀ ದ ಾೀಷ್ ಉಳಳವನು ಅಧಮ. ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ಯಿಂದ ಇತಹಾಸವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಅದು ನಮಗ
ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ ].

‘ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ವಧಮಾಃ ಕ್ತಞಚಚದ್ ದ್ ವೀಷ್ರ್ಯುಕಾತಃ ಸದ್ಾ ಹರೌ ।

‘ದುಃಖನಿಷಾಾಸತತಸ ತೀsಪಿ ನಿತ್ಮೀರ್ ನ್ ಸಂಶರ್ಯಃ ॥೧.೧೧೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 57

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಅಧಮರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸದಾ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡುವವರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ

ಅವರು ಎಂದ ಂದೂ ದುಃಖದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ . ಇದರಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಸಂಶರ್ಯವಲಲ.

‘ಮಧ್ಮಾ ಮಿಶರಭ್ತತಾವನಿನತ್ಂ ಮಿಶರಫಲ್ಾಃ ಸೃತಾಃ ।

‘ಕ್ತಞಚಚದ್ ಭಕ್ತತರ್ಯುತಾ ನಿತ್ಮುತತಮಾಸ ತೀನ್ ಮೊೀಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ॥೧.೧೧೯॥

ಮಧ್ಮ ಮಾನವರಗ ಒಮಮ ಸಾಲಾ ದ ೀವರ ಮೀಲ್ ಭಕಿು ಇದಾರ , ಇನ್ ೂನಮಮ ಸಾಲಾ ದ ಾೀಷ್ವರುರ್ತುದ ..
ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಸುಖ-ದುಃಖವ ರಡನೂನ ಅನುಭವಸುತ್ಾುರ . ಆದರ ಉರ್ತುಮ ಮಾನವರು ಕ ೀವಲ
ಭಕಿುರ್ಯುರ್ತರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

‘ಬರಹಮರ್ಣಃ ಪರಮಾ ಭಕ್ತತಃ ಸವ ೀಯಭ್ಃ ಪರಮಸತತಃ’ ।

ಇತಾ್ದಿೀನಿ ಚ ವಾಕಾ್ನಿ ಪುರಾಣ ೀಷ್ು ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಕ್ ॥೧.೧೨೦॥

“ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಗ ಭಗವದಭಕಿುರ್ಯು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ

ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ ”. ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ವಾಕ್ಗಳು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ
ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

‘ಷ್ರ್ಣ್ರ್ತ್ಙ್ುಗಲ್ ್ೀ ರ್ಯಸುತ ನ್್ರ್ಗ ್ರೀಧಪರಿಮರ್ಣಡಲಃ ।

‘ಸಪತಪ್ಾದಶಚತುಹಯಸ ್ತೀ ದ್ಾವತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ೈರ್ಯುಯತಃ ।
‘ಅಸಂಶರ್ಯಃ ಸಂಶರ್ಯಚಿಛದ್ ಗುರುರುಕ ್ತೀ ಮನಿೀಷಭಃ’ ॥೧.೧೨೧॥

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ನಮಗ ಪ್ರಚಯಿಸುವುದು ಅವರ ದ ೀಹ ಲಕ್ಷರ್ಣ. (ರೂಪ್
ಬ ೀರ , ಲಕ್ಷರ್ಣ ಬ ೀರ ). ಅವರ ದ ೀಹ ಎನುನವುದು ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುರ್ತುದ . ಮುಖ್ವಾಗಿ ೯೬
ಅಂಗುಲ ಎರ್ತುರ ಮರ್ತುು ಅಗಲ ಅರ್ವಾ ವಸಾುರವಾದ ಸುರ್ತುಳತ್ ಅವರಗಿರುರ್ತುದ . ಇನ್ ೂನಂದು ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಚರ್ತುರ ಹಸುಃ , ಸಪ್ುಪಾದಃ. ಈ ರೀತಯಾದ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿರುವವರನುನ ದ ೀವತ್ ಎಂದ ೀ
ತೀಮಾಥನ ಮಾಡಬ ೀಕು.
ಲಕ್ಷರ್ಣವನುನ ಬಲಲವರು ಲಕ್ಷರ್ಣದ ವರ್ಣಥನ್ ರ್ಯನುನ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಪಂಚದಿೀಘಯಃ ಪಂಚ ಸ್ಕ್ಷಮಃ ಸಪತರಕತಃ
ಷ್ಡುನ್ನತಃ । ತಿರಪೃರ್ುಲಘು ಗಂಭೀರ ್ೀ ದ್ಾವತಿರಂಶಲಿಕ್ಷರ್ಣಸತವತಿ ॥ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಅಂದರ : ತ್ ೂೀಳು, ಮೂಗು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 58

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಕ ನ್ ನ, ಕರ್ಣು್ ಮರ್ತುು ಎದ - ಈ ಐದು ಉಬಿಬದುಾ ಧೀಘಥವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಬ ರಳುಗಳ ನಡುವರ್ಣ ಜಾಗ,

ಬ ರಳುಗಳು, ಚಮಥ, ಕೂದಲು ಮರ್ತುು ದಂರ್ತ - ಈ ಐದು ಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಕ ೈರ್ಯ ಕ ಳಗಿನ ಭಾಗ,
ಕಾಲ ಕ ಳಗಿನ ಭಾಗ, ಕಣಿ್ನ ರ್ತುದಿ, ನ್ಾಲ್ಲಗ , ರ್ತುಟ್ಟ, ಉಗುರು ಮರ್ತುು ಅಂಗುಳು - ಈ ಏಳು ಕ ಂಪಾಗಿರಬ ೀಕು.
ಕರ್ತುು, ತ್ ೂಡ ಮರ್ತುು ಪ್ೃಷ್ುಭಾಗ - ಈ ಮೂರು ಲಘುವಾಗಿ ದ ೀಹಕ ೆ ರ್ತಕೆನ್ಾಗಿರಬ ೀಕು. ಮನಸುು, ನ್ಾದ
ಮರ್ತುು ಹ ೂಕೆಳು - ಈ ಮೂರು ಗಂಭಿೀರ ಅರ್ವಾ ಆಳವಾಗಿರಬ ೀಕು.
ಈ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡಿರುವವನಿಗ ಸಂಶರ್ಯ ಇರಬಾರದು. ಆರ್ತ ಬ ೀರ ೂಬಬರ ಸಂಶರ್ಯವನುನ ನ್ಾಶ
ಮಾಡುವವನ್ಾಗಿರಬ ೀಕು. ಅಂರ್ತವರನುನ ‘ಗುರು’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
[ಈ ಎಲ್ಾಲ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳನುನ ಮಹಾಭಾರತ್ಾದಿ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಬರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಎಷ್ ುಷ್ುು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವೀ,
ಅದಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಅವರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಇದ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ
ಒಂದ ೂಂದು ವಶ ೀಷ್ರ್ಣಗಳಲೂಲ ಈ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಏನಿದ , ಅದನುನ ಹುಡುಕಬ ೀಕು ಮರ್ತುು ಅದರಂದ
ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಶ್ಲ್ಲಾ ಕಲ್ ರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಈ ಅಂಶಗಳನುನ ತಳಿದಿರಬ ೀಕು. ರ್ತಂರ್ತರಸಾರ
ಸಂಗರಹದಲ್ಲಲ ಒಂದು ದ ೀವತ್ಾ ಮೂತಥರ್ಯನುನ ಮಾಡಬ ೀಕ ಂದಾದರ ಈ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳನಿನಟುುಕ ೂಂಡು
ಯಾವ ರೀತ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

‘ತಸಾಮದ್ ಬರಹಾಮ ಗುರುಮುಮಯಖ್ಃ ಸವ ೀಯಷಾಮೀರ್ ಸರ್ಯದ್ಾ ।

‘ಅನ ್ೀsಪಿ ಸಾವತಮನ ್ೀ ಮುಖಾ್ಃ ಕರಮಾದ್ ಗುರರ್ ಈರಿತಾಃ ॥೧.೧೨೨॥

‘ಕರಮಾಲಿಕ್ಷರ್ಣಹಿೀನಾಶಚ ಲಕ್ಷಣಾಲಕ್ಷಣ ೈಃ ಸಮಾಃ ।

‘ಮಾನ್ುಷಾ ಮಧ್ಮಾ ಸಮ್ಗ್ ದುಲಿಯಕ್ಷರ್ಣರ್ಯುತಃ ಕಲ್ಲಃ ॥೧.೧೨೩॥

ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಈ ಎಲ್ಾಲ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳು ಇರುರ್ತುವ . ಹಿೀಗಾಗಿ

ಜೀವರಾಶ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇವರ ೀ ಮುಖ್ವಾದ ಗುರುಗಳು. ಇವರ ನಂರ್ತರ ಬರುವವರಗ ಕ ಲವು ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳು
ಇರುವುದಿಲಲ. ಅರ್ವಾ ಕ ಲವು ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣಗಳಿರುರ್ತುವ . ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಅಂಗಾಂಗ ಎನುನವುದು
ಪ್ರಮಾಣಾನುಗರ್ತವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಇದರರ್ಥ ೭ ಅಡಿ ಎರ್ತುರ ಇರಬ ೀಕು ಎಂದಲಲ. ಪ್ರಮಾಣಾನುಗರ್ತವಾಗಿರುವ
ಅವರ್ಯವಗಳಿದಾರ ಅದು ಲಕ್ಷರ್ಣ ಮರ್ತುು ಅಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣವದ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು.
ಇದನುನ ವಸಾುರವಾಗಿ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದಾದರ : ಬರಹಮದ ೀವರು ಮರ್ತುು ಸರಸಾತ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣ
ಉಳಳವರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಸದಾಶ್ವ ೨೮ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಉಳಳವನ್ಾಗಿರುತ್ಾುನ್ . ಅಂದರ ನ್ಾಲುೆ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಅವನಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುವುದಿಲಲ. ಇನುನ ಇಂದರ ೨೪ ಲಕ್ಷರ್ಣವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಅಂದರ ಶ್ವನಿಗಿಂರ್ತ ೪ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಕಡಿಮ. ಅದ ೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 59

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ರೀತ ೧೬ ಲಕ್ಷರ್ಣದ ವರ ಗ ದ ೀವತ್ ಗಳಿರುತ್ಾುರ . ಮೊದಲು ವ ೀದವನುನ ಕಂಡ ಋಷಗಳಿಗ ಕನಿಷ್ಠಪ್ಕ್ಷ ೮

ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳು ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುವ . ಕ ಲವಮಮ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಲಕ್ಷಣಾಭಾವ ಅರ್ವಾ ನೂ್ನ ಲಕ್ಷರ್ಣ
ಇರುರ್ತುವ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನನ ದ ೂೀಷ್ವನುನ ... ದಿೀಘಯ ಪಿನಿಡಕಃ ರ್ೃಷ್ರ್ಣಸ್
ಕ್ತಂಚಿದ್ಾದಿಕ್ಮ್...ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಾೀ ಈ ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗೂ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿವ , ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿವ , ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗೂ ಕೂಡಾ ೩೨
ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿವ . ಆದರ ಇವ ಲಲವೂ ಸಮ ಅಲಲ. ಸುುಟರ್ತಾದಲ್ಲಲ ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಇದ ಾೀ ಇದ . ಇದರಂದಾಗಿ
ಒಬಬ ವ್ಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಹುಡುಕಬ ೀಕ ಂದಾದರ , ಯಾರಗ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳನುನ ಸುುಟವಾಗಿ
ತ್ ೂೀರುವಂತ್ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುರ ೂೀ ಅವರ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ವ ೀದವಾ್ಸರ ಸೌಂದರ್ಯಥ
ಮಿೀಮಾಂಸ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣದ ಪ್ರಜ್ಞಾನ ಅಡಗಿರುವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಈ ಎಲ್ಾಲ
ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನನರರ್ತು ಮಹಾಭಾರರ್ತ-ರಾಮಾರ್ಯಣಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಲಕ್ಷರ್ಣದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣಬ ೀಕು.
[ ಮಧವ ವಜರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರ ದ ೈಹಿಕ ಲಕ್ಷರ್ಣ, ಸೌಂದರ್ಯಥ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳನೂನ ವರ್ಣಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ .
ಕನ್ಕಾತುಲ-ತಾಲ-ಸನಿನಭಃ ಕಮಲ್ಾಕ್ ್ೀ ವಿಮಲ್ ೀನ್ುಾ-ಸನ್ುಮಖಃ । ಗರ್ಜ-ರಾರ್ಜ ಗತಿಮಯಹಾ-ಭುರ್ಜಃ
ಪರತಿಯಾನ್ ಕ ್ೀsರ್ಯಮಪೂರ್ಯ-ಪೂರುಷ್ಃ ॥ ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ ವರ್ಣಥನ್ ಬರುರ್ತುದ . ಸನ್ಾ್ಸರ್ಯ
ದ ೀಹಲಕ್ಷರ್ಣವನುನ ಹ ೀಳಿದ ಉದ ಾೀಶ ಏನು ಎನುನವುದು ನಮಗ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನಿಂದ ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ ].

‘ಸಮ್ಗ್ ಲಕ್ಷರ್ಣಸಮಪನ ್ನೀ ರ್ಯದ್ ದದ್ಾ್ತ್ ಸುಪರಸನ್ನಧಿೀಃ ।

‘ಶ್ಷಾ್ರ್ಯ ಸತ್ಂ ಭರ್ತಿ ತತ್ ಸರ್ಯಂ ನಾತರ ಸಂಶರ್ಯಃ ॥೧.೧೨೪॥

‘ಅಗಮ್ತಾವದಾರಿಸತಸಮನಾನವಿಷ ್ುೀ ಮುಕ್ತತದ್ ್ೀ ಭವ ೀತ್’ ।

‘ನಾತಿಪರಸನ್ನಹೃದಯೀ ರ್ಯದ್ ದದ್ಾ್ದ್ ಗುರುರಪ್ಸೌ ।
‘ನ್ ತತ್ ಸತ್ಂ ಭವ ೀತ್ ತಸಾಮದಚಚಯನಿೀಯೀ ಗುರುಃ ಸದ್ಾ ॥೧.೧೨೫॥

ಲಕ್ಷರ್ಣ ಇಲಲದವರು ಕ ಳಗಿದಾರ , ಲಕ್ಷರ್ಣ ಮರ್ತುು ಅವಲಕ್ಷರ್ಣ ಎರಡೂ ಕೂಡಾ ಇರುವವರು ಅವರಗಿಂರ್ತ
ಮೀಲ್ಲರುತ್ಾುರ . ಸಜಜನರಾದ ಮನುಷ್್ರು ಮಧ್ಮರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರೂ ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣದಿಂದ
ಕೂಡಿದಾರ , ಕಲ್ಲ ಏನಿದಾಾನ್ , ಅವನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಲಥಕ್ಷರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿ ಕ ಳಗಿರುತ್ಾುನ್ .
ಒಳ ಳರ್ಯ ಲಕ್ಷರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಗುರು ಪ್ರಸನನನ್ಾಗಿ ಏನನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅದು ಶ್ಷ್್ನಿಗ
ಫಲಪ್ರದವಾಗುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 60

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ದ ೀವರನುನ ಗುರುಗಳ ಮುಖ ೀನವ ೀ ತಳಿದು ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು. ಗುರುಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಲಕ್ಷರ್ಣ ಎನುನವುದು
ಒಂದ ೂಂದಾದರೂ ಇರುರ್ತುದ .
ಪ್ರಸನನ ಹೃದರ್ಯನ್ಾಗದ ೀ ಒತ್ಾುರ್ಯದಿಂದಲ್ ೂೀ, ಪ್ರಸ್ತರ್ಯ ಒರ್ತುಡದಿಂದಲ್ ೂೀ ಗುರುಗಳ ೀ ವದ ್ರ್ಯನುನ
ಕ ೂಟುರೂ ಕೂಡಾ, ಅದು ಫಲಪ್ರದವಾಗುರ್ತುದ ಅನುನವಂತಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಗುರುಗಳನುನ ಅತ್ಾ್ದರದಿಂದ
ನ್ ೂೀಡುವುದು ಶ್ಷ್್ನ ಕರ್ತಥವ್.

‘ಸಾವರ್ರಾಣಾಂ ಗುರುತವಂ ತು ಭವ ೀತ್ ಕಾರರ್ಣತಃ ಕವಚಿತ್ ।

‘ಮಯಾ್ಯದ್ಾರ್ಯಂ ತ ೀsಪಿ ಪೂಜಾ್ ನ್ತು ರ್ಯದವತ್ ಪರ ್ೀ ಗುರುಃ’ ।
ಇತ ್ೀತತ್ ಪಞ್ಚರಾತ ್ರೀಕತಂ ಪುರಾಣ ೀಷ್ವನ್ುಮೊೀದಿತಮ್ ॥೧.೧೨೬॥

ಕ ಲವಮಮ ಶ್ಷ್್ನಿಗಿಂರ್ತ ಸಾಭಾವ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಚಿಕೆವರರುವವರಗ ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಕಾರರ್ಣದಿಂದ

ಗುರುರ್ತಾ ಬಂದಿರುರ್ತುದ . ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ದ ಅರವನಿಂದ ಶ್ಷ್್ನಿಗ ಈ ಸರ್ತ್ ತಳಿದಾಗ, ಆರ್ತ
ರ್ತನನ ಗುರುವನುನ ಧಕೆರಸ ಹ ೂರಡುವಂತಲಲ. ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲನ ಮಯಾಥದ ಗಾಗಿ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಗುರುವನುನ
ಪ್ೂಜಸರ್ತಕೆದುಾ. ಇದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು. ಈ ಎಲ್ಾಲ ಅಂಶಗಳನುನ
ನ್ ನಪ್ನಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡು ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಬ ೀಕು.

‘ರ್ಯದ್ಾ ಮುಕ್ತತಪರದ್ಾನ್ಸ್ ಸವಯೀಗ್ಂ ಪಶ್ತಿ ಧುರರ್ಮ್ ।

‘ರ್ಪಂ ಹರ ೀಸತದ್ಾ ತಸ್ ಸರ್ಯಪ್ಾಪ್ಾನಿ ಭಸಮಸಾತ್ ॥೧.೧೨೭॥

‘ಯಾನಿತ ಪೂವಾಯರ್ಣು್ತತರಾಣಿ ನ್ ಶ ಿೀಷ್ಂ ಯಾನಿತ ಕಾನಿಚಿತ್ ।

‘ಮೊೀಕ್ಷಶಚ ನಿರ್ಯತಸತಸಾಮತ್ ಸವಯೀಗ್ಹರಿದಶಯನ ೀ’ ॥೧.೧೨೮॥

ಭವಿಷ್್ತಪರ್ಯರ್ಚನ್ಮಿತ ್ೀತತ್ ಸ್ತರಗಂ ತಥಾ ।

ಶುರತಿಶಚ ತತಪರಾ ತದವತ್ ‘ತದ್ಥ ೀ’ ತ್ರ್ದತ್ ಸುಪಟಮ್ ॥೧.೧೨೯॥

ಯಾವಾಗ ನ್ಾವು ನಮಗ ಯೀಗ್ವಾದ, ನಮಮ ಬಿಂಬವಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರೂಪ್ವನುನ

ನ್ ೂೀಡುತ್ ೀವೀ, ಆಗ ನಮಮಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳು ಭಸಮವಾಗುರ್ತುವ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 61

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಹಳ ರ್ಯ ಪಾಪ್ಗಳು ಸುಟುು ಹ ೂೀಗುರ್ತುವ . ಆಗಾಮಿ ಪಾಪ್ಗಳ ಲ್ ೀಪ್ವ ೀ ಆಗುವುದಿಲಲ. (ಪಾರರಬಿಕಮಥ ಏನಿದ
ಅದನುನ ಎಲಲರೂ ಅನುಭವಸಲ್ ೀಬ ೀಕು). ಇದರಂದಾಗಿ ಸಂಸಾರದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ರ್ಯು ಖಂಡಿರ್ತ ಆಗ ೀ
ಆಗುರ್ತುದ . ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಯಾವ ಜೀವನಿಗ ಅವನಿಗ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಬಿಂಬರೂಪ್
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗುವುದ ೂೀ ಆಗ ಮೊೀಕ್ಷ ಪಾರಪ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಬರಹಮಸೂರ್ತರದಲೂಲ ಕೂಡಾ ‘ತದಧಿಗಮ
ಉತತರಪೂವಾಯಘಯೀರಶ ಿೀಷ್ವಿನಾಶೌ ತದವಯಪದ್ ೀಶಾತ್ ಓಂ’ ॥೪.೧.೧೩॥ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರ , ‘ತದ್ಥಾ
ಪುಷ್ಾರಪಲ್ಾಶ ೀ ಆಪ್ೀ ನ್ ಶ್ಿಷ್್ಂತ ೀ ಏರ್ಮೀರ್ಂವಿದಿ ಪ್ಾಪಂ ಕಮಯ ನ್ ಶ್ಿಷ್್ತ ೀ’ ಎಂದು ಛಾಂದ ೂೀಗ್
ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು(೪.೧೪.೩)ಕೂಡಾ ಈ ಮಾರ್ತನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

ಮುಕಾತಸುತ ಮಾನ್ುಷಾ ದ್ ೀವಾನ್ ದ್ ೀವಾ ಇನ್ಾರಂ ಸ ಶಙ್ಾರಮ್ ।

ಸ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ಕರಮೀಣ ೈರ್ ತ ೀನ್ ಯಾನ್ಾಖಿಲ್ಾ ಹರಿಮ್ ॥೧.೧೩೦॥

ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ ಮುಕುರು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಸ ೀರುತ್ಾುರ . ದ ೀವತ್ ಗಳು ಇಂದರನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುರ .
ಇಂದರ ಶಂಕರನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ . ಶಂಕರ ಬರಹಮನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ . ಬರಹಮನ್ ೂಂದಿಗ ಎಲಲರೂ ಮುಕಿುಗ
ತ್ ರಳುತ್ಾುರ .

ಉತತರ ್ೀತತರರ್ಶಾ್ಶಚ ಮುಕಾತ ರುದರಪುರಸುರಾಃ ।

ನಿದ್ ್ಾೀಯಷಾ ನಿತ್ಸುಖಿನ್ಃ ಪುನ್ರಾರ್ೃತಿತರ್ಜಜಯತಾಃ ।
ಸ ವೀಚಛಯೈರ್ ರಮನ ತೀsತರ ನಾನಿಷ್ುಂ ತ ೀಷ್ು ಕ್ತಞ್ಚನ್ ॥೧.೧೩೧॥

ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಸ ೀರದ ಜೀವರು ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಮಗಿಂರ್ತ ಯಾರು ಉರ್ತುಮರದಾಾರ , ಅವರಗ

ವಶರಾಗಿಯೀ ಇರುತ್ಾುರ . ಮುಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ಗಳೂ ಇರುವುದಿಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಜೀವರು ನಿರ್ತ್ವೂ
ಸುಖವಾಗಿರುತ್ಾುರ .
ಒಮಮ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಸ ೀರದರ ಮತ್ ು ಮರಳಿ ಸಂಸಾರಕ ೆ ಬರುವುದಿಲಲ. [ಭೂಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ವಹರಸಬಹುದು
ಆದರ ಮರಳಿ ಸಂಸಾರಕ ೆ ಪ್ರವ ೀಶವಲಲ] ಮುಕುರು ಮೊೀಕ್ಷದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಸಾರೂಪ್ ಇಚಾೆನುಸಾರ
ಭ ೂೀಗಿಸುತ್ಾುರ , ಕಿರೀಡಿಸುತ್ಾುರ , ವಹರಸುತ್ಾುರ . ಅವರಲ್ಲಲ ಅನಿಷ್ುದ ಲವಲ್ ೀಶವೂ ಇರುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 62

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

ಅಸುರಾ ಕಲ್ಲಪರ್ಯ್ಯನಾತ ಏರ್ಂ ದುಃಖ ್ೀತತರ ್ೀತತರಾಃ ।

ಕಲ್ಲದುಾಯಃಖಾಧಿಕಸ ತೀಷ್ು ತ ೀsಪ್ ್ೀರ್ಂ ಬರಹಮರ್ದ್ ಗಣಾಃ ॥೧.೧೩೨॥

ಯಾವ ರೀತ ಮೊೀಕ್ಷಯೀಗ್ರು ಮೀಲಕ ೆೀರ ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ ೂಂದಿಗ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅದ ೀ
ರೀತ ಕಲ್ಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಇರುವ ದ ೈರ್ತ್ರು ಅಧ ೂೀಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ದುಃಖವನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ (ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ). ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದುವವರಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ
ಹ ಚುು ದುಃಖವರುವುದು ಕಲ್ಲಗ . ಬರಹಮ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ವಾದ ಜೀವಗರ್ಣಗಳು ಹ ೀಗಿರುತ್ಾುರ ೂೀ , ಅದ ೀ
ರೀತ ಕಲ್ಲ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ವಾದ ಜೀವ ಗರ್ಣವೂ ಇರುರ್ತುದ .

ತಥಾsನ ್ೀsಪ್ಸುರಾಃ ಸವ ೀಯ ಗಣಾ ಯೀಗ್ತಯಾ ಸದ್ಾ ।

ಬರಹ ೈರ್ಂ ಸರ್ಯಜೀವ ೀಭ್ಃ ಸದ್ಾ ಸರ್ಯಗುಣಾಧಿಕಃ ॥೧.೧೩೩॥

ಮುಕ ್ತೀsಪಿ ಸರ್ಯಮುಕಾತನಾಮಾಧಿಪತ ್ೀ ಸ್ತಃ ಸದ್ಾ ।

ಆಶರರ್ಯಸತಸ್ ಭಗವಾನ್ ಸದ್ಾ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರಭುಃ ॥೧.೧೩೪॥

ಯಾವ ರೀತ ದ ೀವತ್ ಗಳ ವವಧ ಪ್ದವಗ (ಶ್ವ, ಇಂದರ, ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ದವಗ ) ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯುಳಳ
ಜೀವಗರ್ಣಗಳು ಇರುರ್ತುವೀ, ಹಾಗ ೀ ಅಸುರ ಪ್ದವಗ (ಕಾಲನ್ ೀಮಿ, ಜರಾಸಂಧ, ಮೊದಲ್ಾದ ಅಸುರ
ಪ್ದವಗ ) ಯೀಗ್ರಾದ ಜೀವಗರ್ಣಗಳಿರುರ್ತುವ . ಅವರವರ ಸಾಧನ್ ಗ ಅನುಕೂಲವಾಗಿ ಆಯಾ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯ
ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಅವರು ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ಹ ೀಗ ಕಲ್ಲ ದುಃಖದಿಂದ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ, ದ ೈರ್ತ್ರನ್ ನಲ್ಾಲ ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡಿ, ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರ ಮನಸುನುನ ಕ ಡಿಸ,
ಆ ರೀತಯಾದ ಪಾಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ದುಃಖದಿಂದ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಇರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಹಾಗ ಯೀ,
ಬರಹಮದ ೀವರು ಗುರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿದುಾ, ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜೀವರ ಸಾಧನ್ ಗ
ಅನುಕೂಲರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಸಜಜೀವರ ಸಾಧನ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಸದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನನ ಬರಹಮದ ೀವರು ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುರ .
ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜೀವರ ಶಾಸರ ಪ್ರವಚನ ಪ್ರಂಪ್ರ ಯಿಂದ ಬರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಸುಖ ಅವರಗಾಗುರ್ತುದ . ಬರಹಮದ ೀವರು
ಮುಕುರಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಮುಕುರಗೂ ಕೂಡಾ ಅಧಪ್ತಯಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಇಂರ್ತಹ ಬರಹಮನಿಗ ಭಗವಾನ್
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಯಾವಾಗಲೂ ಒಡ ರ್ಯ ಮರ್ತುು ಆಶರರ್ಯದಾರ್ತನ್ಾಗಿರುತ್ಾುನ್ . (ಹಿೀಗಾಗಿ ವಷ್ು್
ಸಹಸರನ್ಾಮದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಮುಕಾುನ್ಾಂ ಪ್ರಮಾಗತಃ ಎನುನವ ನ್ಾಮದಿಂದ ಸಂಬ ೂೀಧಸಲ್ಾಗಿದ ).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 63

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

[ಈ ಜಗರ್ತುು ಕಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಬರಹಮದ ೀವರ ಆಡುಂಬ ೂಲ. ಒಂದು ರ್ತುದಿರ್ಯಲ್ಲಲ(ಮೊೀಕ್ಷದ ಕಡ ) ಬರಹಮ ಮರ್ತುು
ಇನ್ ೂನಂದು ರ್ತುದಿರ್ಯಲ್ಲಲ(ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನ ಕಡ ) ಕಲ್ಲ. ಆಯಾ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲದುಾ ಅವರು ರ್ತಮಮ ರ್ತಮಮ
ಸಾಧನ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಈ ಜಗತುನಲ್ಲಲರುವ ನಮಮ ಮೀಲ್ ಇವರಬಬರ ಪ್ರಭಾವ ಇದ ಾೀ
ಇರುರ್ತುದ . ಯಾವ ರೀತ ಅವರು ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಚಟುವಟ್ಟಕ ರ್ಯನುನ ನಡ ಸುತ್ಾುರ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ ಈ
ಪ್ಂಡಾಂಡದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಅವರ ಕಾರುಬಾರು ನಡ ರ್ಯುತುರುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಬರಹಾಮಂಡದಂತ್ ಈ
ಪ್ಂಡಾಂಡವೂ ಕೂಡಾ ಅವರ ಆಡುಂಬ ೂಲವಾಗಿರುರ್ತುದ . ಆದಾರಂದ ನಮಮ ದ ೀಹವ ನುನವ ಕಿರೀಡಾಂಗರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಬರಹಮ ಮರ್ತುು ಕಲ್ಲ ಈ ಇಬಬರೂ ರ್ಯಥಾಪ್ರಕಾರ ಆಟವಾಡುತುರುತ್ಾುರ . ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಕಥ ಗಳ ಲಲ ಈ
ದ ೀಹದಲೂಲ ನಡ ರ್ಯುತುರುರ್ತುದ ].

ಇತ್ೃಗ್ರ್ಜುಃಸಾಮಾರ್ರ್ಯಪಞ್ಚರಾತ ರೀತಿಹಾಸತಃ ।
ಪುರಾಣ ೀಭ್ಃಸತಥಾsನ ್ೀಭ್ಃ ಶಾಸ ರೀಭ ್್ೀ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಕೃತಃ ॥೧.೧೩೫॥

ವಿಷಾ್ವಜ್ಞಯೈರ್ ವಿದುಷಾ ತತ್ ಪರಸಾದಬಲ್ ್ೀನ್ನತ ೀಃ ।

ಆನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಮುನಿನಾ ಪೂರ್ಣ್ಯಪರಜ್ಞಾಭದ್ಾರ್ಯುಜಾ ॥೧.೧೩೬॥

ತಾತಪರ್ಯ್ಯಂ ಶಾಸಾರಣಾಂ ಸವ ೀಯಷಾಮುತತಮಂ ಮಯಾ ಪ್ರೀಕತಮ್ ।

ಪ್ಾರಪ್ಾ್ನ್ುಜ್ಞಾಂ ವಿಷ ್್ೀರ ೀತಜಾಜಾತ ವೈರ್ ವಿಷ್ು್ರಾಪ್್ೀsಸೌ ॥೧.೧೩೭॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ: ಋಗ ಾೀದ, ರ್ಯಜುವ ೀಥದ, ಸಾಮವ ೀದ, ಅರ್ವಥವ ೀದ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ, ಇತಹಾಸ, ಪ್ುರಾರ್ಣ,
ಹಿೀಗ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಶಾಸರಗಳಿಂದ ಏನ್ ೂಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಹ ೂಮಿಮದ ಯೀ, ಅದನುನ ನ್ಾನು ಒಂದ ಡ ಸ ೀರಸ,
ಸುಖವಾಗಿ ನಿೀವು ತಳಿದುಕ ೂಳಿಳ ಎನುನವ ದೃಷುಯಿಂದ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾೀನ್ .
ದ ೀವರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ನ್ಾನು ಈ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ . ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅನುಗರಹದ ಬಲದಿಂದ
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞಾ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಆನಂದತೀರ್ಥ ಮುನಿಯಾದ ನ್ಾನು, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು ನಿಮಮ ಮುಂದ ಇಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ಇದನುನ ತಳಿದ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ಹ ೂಂದರ್ತಕೆದುಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 64

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೧: ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯಯನಿರ್ಣಯರ್ಯಃ

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಸರ್ಯಶಾಸರತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ ನಾಮ ಪರರ್ಮೊೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 65

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

೨. ವಾಕ ್್ೀದ್ಾಾರಃ

ಓಂ ॥
ರ್ಜರ್ಯತಿ ಹರಿರಚಿನ್ಾಃ ಸರ್ಯದ್ ೀವ ೈಕರ್ನ್ಾಯಃ ಪರಮಗುರುರಭೀಷಾುವಾಪಿತದಃ ಸರ್ಜಜನಾನಾಮ್ ।
ನಿಖಿಲಗುರ್ಣಗಣಾಣ ್್ೀಯ ನಿತ್ನಿಮುಮಯಕತದ್ ್ೀಷ್ಃ ಸರಸರ್ಜನ್ರ್ಯನ ್ೀsಸೌ ಶ್ರೀಪತಿಮಾಮಯನ್ದ್ ್ೀ ನ್ಃ
॥೨.೦೧॥

ನಮಮಲಲರ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಿಂದ ಆಚ ಇರುವ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ನಮಸೆರಸಲು ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿರುವ, ಎಲಲರ
ಗುರುಗಳ ಗುರುವಾಗಿರುವ, ಸಮಸು ಸಜಜನರಗ ಅಭಿೀಷ್ುವನುನ ಕ ೂಡುವ, ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ
ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ, ಯಾವುದ ೀ ಕ ೂರತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರದ, ತ್ಾವರ ರ್ಯಂತ್ ಅರಳು ಕರ್ಣಗಳುಳಳ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ನಮಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .

ಉಕತಃ ಪೂವ ೀಯsಧ್ಾ್ಯೀ ಶಾಸಾರಣಾಂ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಪರ ್ೀ ದಿರ್್ಃ ।

ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾರತವಾಕಾ್ನ ್ೀತ ೈರ ೀವಾಧ್ರ್ಸ್ನ ತೀ ॥೨.೦೨॥

ಹಿಂದಿನ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಏನು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವಾಕ್ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲಯೀ ಇದ ಎಂದು ನ್ಾನು ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ . ಅದಕಾೆಗಿ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಇಲ್ಲಲ ನಿಮಮ ಮುಂದಿಡುತುದ ಾೀನ್ .
[ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ಹ ಸರ ೀ ಭಾರರ್ತ ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ ಎಂಬುದಾಗಿದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವಾಕ್ಗಳನುನ
ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ಅವು ವ ೀದಾದಿಗಳಿಗ ವರುದಿವಾಗಿ ಇಲಲ, ಬ ೀರ ಶಾಸರಗಳು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವೀ ಅದನ್ ನೀ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವೂ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಎನುನವುದನುನ ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ . ಇಷ್ ುೀ ಅಲಲದ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಏಕ ಮಿಗಿಲು? ಏಕ ಇದರ ರಚನ್ ಮಾಡಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು? ಇತ್ಾ್ದಿ ಅಂಶಗಳ ವವರಣ ರ್ಯನೂನ
ನ್ಾವು ಮುಂದ ನ್ ೂೀಡಲ್ಲದ ಾೀವ ].
[ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರ ೀನ್ ೂೀ ಅನ್ ೀಕ ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಅಲ್ಲಲರುವ ಶ ್ಲೀಕಗಳನುನ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ವವರಸದಾಾರ .
ಆದರ ಇಂದು ನಮಮಲ್ಲಲ ಲಭ್ವರುವ ಆ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಅಂರ್ತಹ ಅನ್ ೀಕ ಶ ್ಲೀಕಗಳು ಕರ್ಣಮರ ಯಾಗಿವ ! ಇದನೂನ
ಕೂಡಾ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 66

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಕವಚಿದ್ ಗರನಾ್ನ್ ಪರಕ್ಷ್ಪನಿತ ಕವಚಿದನ್ತರಿತಾನ್ಪಿ ।

ಕುರ್ಯು್ಯಃ ಕವಚಿಚಚರ್್ತಾ್ಸಂ ಪರಮಾದ್ಾತ್ ಕವಚಿದನ್್ಥಾ ॥೨.೦೩॥

ದ ಾೀಷ್ದಿಂದ ಕ ಲವರು ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಪ್ರಕ್ಷ ೀಪ್ಸುತ್ಾುರ . ಅಂರ್ತವರು ರ್ತಮಗ ಬ ೀಕಾದ ಅಂಶಗಳನುನ ಸ ೀರಸ,
ಬ ೀಡದ ಅಂಶಗಳನುನ ಕಿರ್ತುು ಹಾಕುತ್ಾುರ .
[ಒಂದು ಪ್ರಸಂಗವನುನ ರ್ತಮಗ ಅನುಕೂಲವಾಗಿ ಬರ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎಂದು ರ್ತಮಮ ತಳುವಳಿಕ ರ್ಯನುನ
ಸ ೀರಸುವುದು, ರ್ತಮಮ ಊರು, ರ್ತಮಮ ಊರನ ದ ೀವಸಾ್ನದ ಹ ಸರು ಬರಬ ೀಕು ಎಂದು ಅದನುನ
ಸ ೀರಸುವುದು., ಹಿೀಗ ಅನ್ ೀಕ ರೀತರ್ಯ ಬದಲ್ಾವಣ ರ್ಯನುನ ಮೂಲಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ ಮಾಡಲ್ಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ನಮಗ ಮೂಲ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೂುತಥಯೀ ತಳಿರ್ಯದಂತ್ಾಗಿದ . ಈ ರೀತ ಅನ್ ೀಕ ವಷ್ಥಗಳಿಂದ ನಡ ರ್ಯುತ್ಾು
ಬಂದಿದ ].
ಕ ಲವಮಮ ಹಲವರು ರ್ತಮಗ ತಳಿದಿರುವ ವಾ್ಕರರ್ಣದ ಮಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೂಲವನ್ ನೀ ಬದಲ್ಾಯಿಸ ಬಿಡುತ್ಾುರ .
ಕ ಲವಮಮ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ, ಪ್ರಮಾದದಿಂದ, ಬುದಿಿ ಸಾಲದ ೀ ಇರುವುದರಂದ ಬ ೀರ ಯೀ ರೀತ ನಿರೂಪ್ಣ
ಮಾಡಿ ಬಿಡುತ್ಾುರ . ಇದರಂದ ಗರಂರ್ದ ಮೂಲ ಅರ್ಥವ ೀ ನ್ಾಶವಾಗಿ ಬ ೀರ ಯೀ ರೀತಯಾದ ನಿರೂಪ್ಣ
ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತಕ ೆ ಬರುರ್ತುದ .
[ಹಿೀಗ ಅದ ಷ್ುು ಮೂಲ ಗರಂರ್ಗಳು ವ್ತ್ಾ್ಸ ಹ ೂಂದಿವ ಯೀ ತಳಿರ್ಯದು. ಅದರಂದಾಗಿ ಈ ಹಳ ರ್ಯ
ಗರಂರ್ಗಳನ್ ನಲಲ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು ಎಂದರ ಅನಿವಾರ್ಯಥವಾಗಿ ಈ ವಧಾನವನುನ ತಳಿದುಕ ೂಂಡ ೀ
ಓದಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಇಲಲವ ಂದರ ಅದು ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ ಅರ್ವಾ ವ್ತರಕುವಾದ ಅರ್ಥವ ೀ ಆಗುರ್ತುದ .].

ಅನ್ುತುನಾನ ಅಪಿ ಗರನಾ್ ವಾ್ಕುಲ್ಾ ಇತಿ ಸರ್ಯಶಃ ।

ಉತುನಾನಃ ಪ್ಾರರ್ಯಶಃ ಸವ ೀಯ ಕ ್ೀಟ್ಂಶ ್ೀsಪಿ ನ್ ರ್ತತಯತ ೀ ॥೨.೦೪॥

ಎಷ್ ೂುೀ ಗರಂರ್ಗಳು ನ್ಾಶವಾಗಿ ಹ ೂೀಗಿವ . ಹಾಗಾಗಿ ಪಾರಚಿೀನ ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಎಷ್ುು ಗರಂರ್ಗಳು ಇದಾವೀ,
ಅದರ ಒಂದಂಶವೂ ಇಂದು ಸಗುವುದಿಲಲ.! ಸಗುವ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಲ್ಲಪ್ಕಾರರ ಪ್ರಮಾದ, ಅವ್ವಸ ್,
ಇತ್ಾ್ದಿಗಳು ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿವ .

ಗರನ ್್ೀsಪ್ ್ೀರ್ಂ ವಿಲುಳಿತಃ ಕ್ತಮವತ ್್ೀಯ ದ್ ೀರ್ದುಗಗಯಮಃ ।

ಕಲ್ಾವ ೀರ್ಂ ವಾ್ಕುಲ್ಲತ ೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾರ್ಯ ಪರಚ ್ೀದಿತಃ ॥೨.೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 67

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಹರಿಣಾ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾನ್ ರ್ಚಿಮ ವಿಜಾನ್ಂಸತತ್ ಪರಸಾದತಃ ।

ಶಾಸಾರನ್ತರಾಣಿ ಸಞ್ಚಜನ್ನ್ ವ ೀದ್ಾಂಶಾಚಸ್ ಪರಸಾದತಃ ॥೨.೦೬॥

ಇಂದು ನಮಗ ಸಗುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತಪಾಠವೂ ಕೂಡಾ ಅಂರ್ತರರ್ತ, ಪ್ರಕ್ಷ ೀಪ್, ವ್ತ್ಾ್ಸ, ಪ್ರಮಾದ ಇತ್ಾ್ದಿ
ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ . ಪಾಠ ಶುದಿಿ ಇದಾರ ಅರ್ಥ ಶುದಿಿ ಸಾಧ್. ಆದರ ಪಾಠವ ೀ ಶುದಿವಾಗಿಲಲದಿದಾರ
ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಎಂರ್ತಹ ಶುದಿಿ? “ಅದರಂದಾಗಿ ಈ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಶುದಿ ಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಂಪ್ರ ಲುಪ್ುವಾಗಲು,
ಸಜಜನರು ಕನಿಷ್ಠ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನ್ಾನದರೂ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲ ಎಂದು, ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ
ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ನ್ಾನು ನಿರ್ಣಥರ್ಯಗಳನುನ ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ . ವ ೀದಗಳನುನ
ತಳಿದು ಈ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನ್ಾನಿಲ್ಲಲ ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದ ಾೀನ್ ” ಎಂದಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.

ದ್ ೀಶ ೀದ್ ೀಶ ೀ ತಥಾ ಗರನಾ್ನ್ ದೃಷಾುವ ಚ ೈರ್ ಪೃರ್ಗ್ವವಧ್ಾನ್ ।

ರ್ಯಥಾ ಸ ಭಗವಾನ್ ವಾ್ಸಃ ಸಾಕ್ಾನಾನರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರಭುಃ ॥೨.೦೭॥

ರ್ಜರ್ಗಾದ ಭಾರತಾದ್ ್ೀಷ್ು ತಥಾ ರ್ಕ್ ಯೀ ತದಿೀಕ್ಷಯಾ ।

ಸಙ್ಕ ಷೀಪ್ಾತ್ ಸರ್ಯಶಾಸಾರತ್ಯಂ ಭಾರತಾತ್ಯನ್ುಸಾರತಃ ।
ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಸರ್ಯಶಾಸಾರಣಾಂ ಭಾರತಂ ಪರಿಕ್ತೀತಿತಯತಮ್ ॥೨.೦೮॥

‘ಭಾರತಂ ಸರ್ಯವ ೀದ್ಾಶಚ ತುಲ್ಾಮಾರ ್ೀಪಿತಾಃ ಪುರಾ ।

‘ದ್ ೀವ ೈಬರಯಹಾಮದಿಭಃ ಸವ ೈಯರ್ ಋಷಭಶಚ ಸಮನಿವತ ೈಃ ।
‘ವಾ್ಸಸ ್ೈವಾsಜ್ಞಯಾ ತತರ ತವತ್ರಿಚ್ತ ಭಾರತಮ್ ॥೨.೦೯॥

ನ್ಾವು ಯಾವುದ ೀ ಗರಂರ್ವನುನ ಸಂಕಲನ ಮಾಡುವಾಗ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ದ ೀಶಗಳಿಗ ಹ ೂೀಗಿ, ಬ ೀರ ಬ ೀರ

ರೀತಯಾಗಿರುವ ವಷ್ರ್ಯಗಳನುನ ಸಂಗರಹಿಸ, ಆನಂರ್ತರ ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ (ಅಂದರ
ಬರಹಮಸೂರ್ತರ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ) ಅದರ ಅರ್ಥವನುನ ಗರಹಿಸಬ ೀಕು.
ನ್ ೀರವಾಗಿ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದಲ್ ೀ ಉಪ್ದ ೀಶ ಪ್ಡ ದಿರುವ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ವ ೀದವಾ್ಸರ
ದೃಷುಕ ೂನದಂತ್ , ವ ೀದವಾ್ಸರ ವವಕ್ಷ ಯಿಂದ ನ್ಾನು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ . ಕ ೀವಲ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವನನಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ಅರ್ಥವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ ”
ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 68

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಸವಥ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಏಕ ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

ವ ೀದವಾ್ಸರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಬರಹಾಮದಿ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಎಲ್ಾಲ ಋಷಗಳ ೂಡಗೂಡಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಮರ್ತುು
ಸಮಸು ವ ೀದವನುನ ರ್ತುಲನ್ ಮಾಡಿದರಂತ್ . ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು
ಎನುನವ ತೀಮಾಥನ ಬಂದಿರ್ತಂತ್ .
[ರ್ತುಲ್ಾಮಾರ ೂೀಪ್ತ್ಾಃ ಅಂದರ ರ್ತಕೆಡಿರ್ಯಲ್ಲಲಟುು ರ್ತೂಗುವುದು ಎಂದರ್ಥವಲಲ, ರ್ತುಲನ್ಾರ್ತಮಕ ಅಧ್ರ್ಯನ
ಎಂದರ್ಥ]

‘ಮಹತಾತವದ್ ಭಾರರ್ತಾತವಚಚ ಮಹಾಭಾರತಮುಚ್ತ ೀ ।

‘ನಿರುಕತಮಸ್ ಯೀ ವ ೀದ ಸರ್ಯಪ್ಾಪ್ ೈಃ ಪರಮುಚ್ತ ೀ ॥೨.೧೦॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಹತ್ಾುದ ಅರ್ಥದ ೂಂದಿಗ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಮರ್ತುು ಅರ್ಥದ ಭಾರದಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರತಯಂದು ಶ ್ಲೀಕವೂ ಕೂಡಾ ಹರ್ತುಕ ೆ ಕಡಿಮ ಇಲಲದ ಅರ್ಥವನುನ
ಒಳಗ ೂಂಡಿದ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಗರಂರ್ವನುನ ‘ಮಹಾ-ಭಾರರ್ತ’ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾರ .
ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ನಿರುಕಿುರ್ಯನುನ ಯಾರು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಅವನು ಎಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳಿಂದ
ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ .

‘ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಸರ್ಯಶಾಸಾರಣಾಂ ಸದೃಷಾುನ ್ತೀ ಹಿ ಭಾರತ ೀ ।

‘ಕೃತ ್ೀ ವಿಷ್ು್ರ್ಶತವಂ ಹಿ ಬರಹಾಮದಿೀನಾಂ ಪರಕಾಶ್ತಮ್ ॥೨.೧೧॥
ಸ ೈದಾಿಂತಕ(theoretical) ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ಸಮಸು ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ದೃಷ್ಾುಂರ್ತಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ
ನಮಗ ನಿೀಡಿರುವುದು ಮಹಾಭಾರರ್ತ. “ಅದರಂದಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ ಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಬ ೀರ
ಶಾಸರಗಳನುನ ನ್ಾನು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಜೀವನದ ಕಥ ಇದ . ಆ ಕಥ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲು.
‘ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ವಶ’ ಎನುನವ ಶಾಸರ ಸಾರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತ
ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಿ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಡುರ್ತುದ .

‘ರ್ಯತಃ ಕೃಷ್್ರ್ಶ ೀ ಸವ ೀಯ ಭೀಮಾದ್ಾ್ಃ ಸಮ್ಗ್ವೀರಿತಾಃ ।

‘ಸವ ೀಯಷಾಂ ಜ್ಞಾನ್ದ್ ್ೀ ವಿಷ್ು್ರ್ಯ್ಯಶ ್ೀದ್ಾತ ೀತಿ ಚ ್ೀದಿತಮ್ ॥೨.೧೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 69

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವತ್ಾರಭೂರ್ತರಾದ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಮೊದಲ್ಾದ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭಗವಂರ್ತನ

ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ವಶದಲ್ಲಲದಾಾರ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದಾಾರ ೂೀ, ಅದ ೀ ರೀತ ಭಿೀಮನ
ಮೂಲರೂಪ್ವಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು, ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಮೂಲರೂಪ್ವಾಗಿರುವ ಭಾರತರ್ಯು, ದೌರಪ್ದಿಗ
ಸಮಾನಳಾದ ಸರಸಾತ ಮರ್ತುು ಇರ್ತರ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮೂಲರೂಪ್ವಾಗಿರುವ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವಶದಲ್ಲಲದಾಾರ ಎನುನವುದು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಇದ ೀ ರೀತ
ಎಲಲರಗೂ ಜ್ಞಾನವನೂನ, ರ್ಯಶಸುನೂನ ಕ ೂಡುವವನು ಆ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಎನುನವುದು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದರ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

‘ರ್ಯಸಾಮದ್ ವಾ್ಸಾತಮನಾ ತ ೀಷಾಂ ಭಾರತ ೀ ರ್ಯಶ ಊಚಿವಾನ್ ।

‘ಜ್ಞಾನ್ದಶಚಶುಕಾದಿೀನಾಂ ಬರಹಮರುದ್ಾರದಿರ್ಪಿಣಾಮ್ ॥೨.೧೩॥

ಇಂದು ರ್ಯಶಸುು ಅಂದರ ಸಾಫಲ್ (Success) ಎಂದು ಅರ್ಥ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಆದರ ರ್ಯಶಸುು ಅಂದರ
ಕಿೀತಥ(Fame). ‘ರ್ಯಶಃ’ ಅಂದರ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವವನು ಎಂದರ್ಥ. ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಪ್ರತಯಬಬರ ರ್ಯಶಸುನುನ ಹ ೀಳಿದಾರಂದ ಇಂದೂ ಕೂಡಾ ಅವರ ಕಿೀತಥ ಶಾಶಾರ್ತವಾಗಿದ .
ಬರಹಮ, ರುದರ, ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಟುವನು ಆ ಭಗವಂರ್ತ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಅನ್ ೀಕ ಬಾರ ಅನ್ ೀಕರಗ ಭಗವಂರ್ತ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಇವ ಲಲವೂ
ಭಗವಂರ್ತ ಜ್ಞಾನಪ್ರದ ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತ್ ೂೀರಸುರ್ತುದ .

‘ಬರಹಾಮsಧಿಕಶಚ ದ್ ೀವ ೀಭ್ಃ ಶ ೀಷಾದ್ ರುದ್ಾರದಪಿೀರಿತಃ ।

‘ಪಿರರ್ಯಶಚ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸವ ೀಯಭ್ ಇತಿ ಭೀಮನಿದಶಯನಾತ್ ॥೨.೧೪॥

ಬರಹಮದ ೀವ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲು. ಶ ೀಷ್ನಿಗಿಂರ್ತಲೂ, ರುದರನಿಗಿಂರ್ತಲೂ, ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ

ಬರಹಮದ ೀವರು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಪ್ರರ್ಯ. ಇದು ಭಿೀಮಸ ೀನನ ನಿದಶಥನದಿಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
ಭಿೀಮಸ ೀನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರನ್ಾಗಿದಾ. ಇದು ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಗಿದ ಯೀ ಅದ ೀ
ರೀತ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ. ಹಿೀಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರ ಎಂದು
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 70

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ಭ್ಭಾರಹಾರಿಣ ್ೀ ವಿಷ ್್ೀಃ ಪರಧ್ಾನಾಙ್ಗಮ್ ಹಿ ಮಾರುತಿಃ ।

‘ಮಾಗಧ್ಾದಿರ್ಧ್ಾದ್ ೀರ್ ದುಯ್ೀಯಧನ್ರ್ಧ್ಾದಪಿ ॥೨.೧೫॥

ಭೂ ಭಾರ ನ್ಾಶಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಭಗವಂರ್ತನ ಸಂಕಲಾಕ ೆ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ ೀ ಪ್ರಧಾನ ಸಹಾರ್ಯಕ*. ಇದು
ಜರಾಸಂಧ, ದುಯೀಥಧನ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
[*ಮೂಲರ್ತಃ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಯಾರ ಸಹಾರ್ಯವೂ ಬ ೀಡ. ಆದರ ಕರುಣಾಮಯಿಯಾದ ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನಗ
ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರರಾದ ರ್ತನನ ಭಕುರನುನ ರ್ತನನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿಸ ಅವರ ಮುಖ ೀನ ರ್ತನನ ಸಂಕಲಾ
ನ್ ರವ ೀರುವಂತ್ ಮಾಡಿ ಅವರ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ಹ ಚಿುಸುತ್ಾುನ್ ].

‘ಯೀರ್ಯ ಏರ್ ಬಲಜ ್ೀಷ್ಾಃ ಕ್ಷತಿರಯೀಷ್ು ಸ ಉತತಮಃ ।

‘ಅಙ್ಗಂ ಚ ೀದ್ ವಿಷ್ು್ಕಾಯ್ೀಯಷ್ು ತದಬಕ ಾೈರ್ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ॥೨.೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನೂನ(hierarchy) ಕೂಡಾ ಚ ನ್ಾನಗಿ ತೀಮಾಥನ ಮಾಡಲು

ಬರುರ್ತುದ . ಇರ್ಯದ್ಾಮನ್ನಾತ್ ಎನುನವ ಬರಹಮಸೂರ್ತರದ ॥೩.೩.೩೫॥ಮಾತನಲ್ಲಲ , ಇಂದಿರಯಾಣಿ
ಪರಾಣಾ್ಹುರಿಂದಿರಯೀಭ್ಃ ಪರಂ ಮನ್ಃ ... ಎನುನವ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ(೩.೪೨) ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ, ಇಂದಿರಯೀಭ್ಃ ಪರಾ
ಹ್ಥಾಯ ಅಥ ೀಯಭ್ಶಚ ಪರಂ ಮನ್ಃ... ಎನುನವ ಕಠ ೂೀಪ್ನಿಷ್ತುನ(೧.೩.೧೦) ಮಾತನಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅಲ್ಲಲ ಅದು ನಮಗ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಅರವಗ ಬರುವುದಿಲಲ.
ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಇರುವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
ಭಗವದಭಕುನ್ಾಗಿದುಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಕ್ಷತರರ್ಯನು ಬಲದಲ್ಲಲ ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾರ
ಆರ್ತನು ಉರ್ತುಮನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ . ಉದಾಹರಣ ಗ ಭಿೀಮಸ ೀನ. ಈರ್ತ ಭಗವದಭಕು ಮರ್ತುು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲ.
ಆರ್ತ ಭಗವಂರ್ತನ ಧಮಥಸಂಸಾ್ಪ್ನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತನ್ಾಗಿ ಕಾರ್ಯಥನಿವಥಹಿಸ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ನಿಸದಾಾನ್ .
ಆದರ ಜರಾಸಂಧ ಇದಕ ೆ ರ್ತದಿಾರುದಿ. ಈರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲಯೀನ್ ೂೀ ಸರ. ಆದರ ಆರ್ತನ ಕಾರ್ಯಥ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ
ವರುದಿವಾದುದು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಆರ್ತ ಅಜುಥನ ಮೊದಲ್ಾದವರಗಿಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲಯಾಗಿದಾರೂ ಸಹ
ಅಧಮನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ . ಅಂರ್ತವರಗ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಮೀಲ್ಲನ ಸಾ್ನ ದ ೂರ ರ್ಯುವುದಿಲಲ.

‘ಬಲಂ ನ ೈಸಗ್ವಗಯಕಂ ತಚ ಚೀದ್ ರ್ರಾಸಾರದ್ ೀಸತದನ್್ಥಾ ।

‘ಅನಾ್ವ ೀಶನಿಮಿತತಂ ಚ ೀದ್ ಬಲಮನಾ್ತಮಕಂ ಹಿ ತತ್ ॥೨.೧೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 71

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಕ ೀವಲ ಬಲದ ಮೀಲ್ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಆಗುವುದಿಲಲ. ಬಲವೂ ಕೂಡಾ ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾಗಿರಬ ೀಕು.
ನ್ ೈಸಗಿಥಕ ಎಂದರ ಸಾಾಭಾವಕ ಎಂದರ್ಥ. ಅಸಾರದಿಗಳಿಂದ ಬಂದ ಬಲ, ಬ ೀರ ರ್ಯವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಬಂದ
ಬಲ ಸಾಾಭಾವಕ ಎನಿಸುವುದಿಲಲ. ಆದಾರಂದ ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾದ ಬಲ ಯಾರಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ಮೊದಲು
ಕಂಡುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಉದಾಹರಣ ಗ : ಬಲರಾಮ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಹ ೂಡ ದು ಬಿೀಳಿಸರುವ ಪ್ರಸಂಗ. ಅದು
ಸಾಧ್ವಾದದುಾ ಆರ್ತನಲ್ಲಲದಾ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣರೂಪ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆವ ೀಶದಿಂದ. ಆ ಬಲ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ರೂಪ್
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನದ ಾೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬಲರಾಮನದಾಲಲ. ಇನುನ ಅಜುಥನನನಲ್ಲಲದಾದುಾ ಅಸರಗಳ ಬಲ ಹಾಗೂ ನರರೂಪ್
ಭಗವಂರ್ತನ ಆವ ೀಶ ಬಲ. ಈ ರೀತರ್ಯ ಅನ್ ೀಕ ಉದಾಹರಣ ಗಳನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವಾಗ ‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತವಾಗಿ ಬಳಸದ ಸಹಜವಾದ ಬಲ ಯಾರಗಿದ ಯೀ ಅವರು ಮೊದಲು’ ಎಂದು
ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸೂರ್ತರ.

‘ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ಬಲ್ಲನಾಮೀರ್ ಭಕ್ತತಜ್ಞಾನ ೀ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ।

‘ಸ ಏರ್ ಚ ಪಿರಯೀ ವಿಷ ್್ೀನಾನಯನ್್ಥಾ ತು ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೨.೧೮॥

‘ತಸಾಮದ್ ಯೀಯೀ ಬಲಜ ್ೀಷ್ಾಃ ಸ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಾ ಏರ್ ಚ ।

‘ಬಲಂ ಹಿ ಕ್ಷತಿರಯೀ ರ್್ಕತಂ ಜ್ಞಾರ್ಯತ ೀ ಸ್್ಲದೃಷುಭಃ ॥೨.೧೯॥

ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದವರಗ ಲ್ಾಲ ಜ್ಞಾನವರಬ ೀಕು ಎಂದಿಲಲ. ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದವರಲ್ಲಲ ಬುದಿಿ ಇಲಲದ ೀ
ಇರುವವರ ೀ ಹ ಚಾುಗಿರುತ್ಾುರ . ಆದರ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಹಾಗಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಯಾರು ಬಲ್ಲಷ್ಠರರುತ್ಾುರ ೂೀ
ಅವರಗ ೀ ಭಕಿು ಹಾಗೂ ಜ್ಞಾನ ಅಧಕವದುಾ, ಅವರು ಶ ರೀಷ್ಠರ ನಿಸುತ್ಾುರ . ಅಲ್ಲಲ ಬಲ ಹಾಗೂ ಜ್ಞಾನ ಒಟ್ಟುಗ ೀ
ಇರುರ್ತುದ . ಈ ರೀತ ಬಲ್ಲಷ್ುರು ಮರ್ತುು ಜ್ಞಾನಿಗಳಾಗಿರುವವರ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಹ ಚುು ಪ್ರರ್ಯರ ನಿಸುತ್ಾು ರ .
ಇದು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ.
ಯಾಯಾಥರು ಬಲ ಜ ್ೀಷ್ಠರ ೂೀ ಅವರು ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಜ ್ೀಷ್ಠರು. ಕ್ಷತರರ್ಯರಲ್ಲಲ ಇರುವ ಬಲವನುನ ಸೂ್ಲ ದೃಷು
ಉಳಳವರೂ ತಳಿರ್ಯಬಹುದು.
[ನ್ಾವು ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನಿನಟುುಕ ೂಂಡು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಅಲ್ಲಲ ಬಲ-ಜ್ಞಾನವರುವ ಭಿೀಮನ
ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಏನ್ ಂದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಈ ವಷ್ರ್ಯದ ಅರವಲಲದವರು ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಾರರ್ತವನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದರ ‘ಭಿೀಮನು ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾ ಆದಾರಂದ ಅವನಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನವರಲ್ಲಲಲ’ ಎಂದು ರ್ತಪಾಾಗಿ
ಅರ್ಥಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬಹುದು].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 72

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ಜ್ಞಾನಾದಯೀ ಗುಣಾ ರ್ಯಸಾಮಜಾಜಾರ್ಯನ ತೀ ಸ್ಕ್ಷಮದೃಷುಭಃ ।

‘ತಸಾಮದ್ ರ್ಯತರ ಬಲಂ ತತರ ವಿಜ್ಞಾತವಾ್ ಗುಣಾಃ ಪರ ೀ ॥೨.೨೦॥

ಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿು ಇವುಗಳನುನ ಸೂಕ್ಷಿದೃಷು ಉಳಳವರು ಮಾರ್ತರ ತಳಿರ್ಯಬಲಲರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ಯಾರಗ ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾದ ಅಧಕ ಬಲ ಇದ ಯೀ, ಅವರಲ್ಲಲ ಅಧಕ ಗುರ್ಣವದ
ಎಂದರ್ಥ.
[ಸೂ್ಲದೃಷು ಉಳಳವರಗ ಈ ಸೂಕ್ಷಿ ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ. ಉದಾಹರಣ ಗ ಅನ್ ೀಕರು ಭಿೀಮಸ ೀನ ಉರ್ತೃಷ್ು
ಜ್ಞಾನವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದ ೀ ಇಲಲ. ಈ ಸೂಕ್ಷಿ ದೃಷು ಇಲಲದ ೀ ಇರುವವರು ಗಿೀತ್ ರ್ಯನುನ
ಕೃಷ್್ ಅಜುಥನನಿಗ ೀ ಏಕ ಹ ೀಳಿದ, ಆರ್ತನ ಅರ್ಣ್ ಭಿೀಮನಿಗ ಏಕ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸಲಲ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ವ್ತರ ೀಕ
ಪ್ರಶ ನಗಳನುನ ಹಾಕುತ್ಾುರ . ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ಅತ ಸುಲಭ. ರ ೂೀಗ ಬಂದವನಿಗ ಮದ ಾೀ ಹ ೂರರ್ತು
ಇರ್ತರರಗಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಮಾನಸಕವಾಗಿ ಆಂರ್ತರಕ ರ್ತುಮುಲದಲ್ಲಲದಾವನು ಅಜುಥನ ಮಾರ್ತರ. ಅದಕಾೆಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ಅಜುಥನನಿಗ (ಆರ್ತನ ಮುಖ ೀನ ನಮಗ ) ಗಿೀತ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದ. ಭಿೀಮಸ ೀನ ಜ್ಞಾನಿ ಆಗಿದುಾರಂದ
ಆರ್ತನಿಗ ರ್ಯುದಿರಂಗದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಸಂಶರ್ಯ ಹುಟ್ಟುರಲ್ಲಲಲ. ಆದಾರಂದ ಅಲ್ಲಲ ಅವನಿಗ ಯಾವುದ ೀ
ಉಪ್ದ ೀಶದ ಅಗರ್ತ್ವರಲ್ಲಲಲ. ಕಿೀಚಕ, ಜರಾಸಂಧ, ದುಯೀಥಧನ ಇತ್ಾ್ದಿ ಅಸುರರನುನ ರ್ತನನಲ್ಲಲದಾ ಬಾಹು
ಬಲದಿಂದಲ್ ೀ ಮಣಿಸದ ಭಿೀಮ ಕ ೀವಲ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಮಾರ್ತರವಾಗಿರಲ್ಲಲಲ, ಅಷ್ ುೀ ಹಿರರ್ಯ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯೂ ಆಗಿದಾ].

‘ದ್ ೀವ ೀಷ ವೀರ್ ನ್ಚಾನ ್ೀಷ್ು ವಾಸುದ್ ೀರ್ಪರತಿೀಪತಃ ।

‘ಕ್ಷತಾರದನ ್ೀಷ್ವಪಿ ಬಲಂ ಪರಮಾರ್ಣಂ ರ್ಯತರ ಕ ೀಶರ್ಃ ॥೨.೨೧॥

‘ಪರರ್ೃತ ್ತೀ ದುಷ್ುನಿಧನ ೀ ಜ್ಞಾನ್ಕಾಯ್ೀಯ ತದ್ ೀರ್ ಚ ।

‘ಅನ್್ತರ ಬಾರಹಮಣಾನಾಂ ತು ಪರಮಾರ್ಣಂ ಜ್ಞಾನ್ಮೀರ್ ಹಿ ।
‘ಕ್ಷತಿರಯಾಣಾಂ ಬಲಂ ಚ ೈರ್ ಸವ ೀಯಷಾಂ ವಿಷ್ು್ಕಾರ್ಯ್ಯತಾ ॥೨.೨೨॥

“ಎಲ್ ಲಲ್ಲಲ ಬಲವದ ಯೀ ಅಲಲಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ ಜ್ಞಾನವದ , ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ ಭಗವದಭಕಿು ಇದ ” ಎನುನವ ಈ

ಮಾನದಂಡ ಕ ೀವಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ (ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರಭೂರ್ತರಾದ ಕ್ಷತರರ್ಯರಲ್ಲಲ) ಮಾರ್ತರ
ಅನಾರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ . ಇದು ಮನುಷ್್ರಗಾಗಲ್ಲೀ, ಅಸುರರಗಾಗಲ್ಲೀ ಅನಾರ್ಯವಾಗುವುದಿಲಲ. ಕ್ಷತರರ್ಯರಲಲದ ೀ
ಇರುವವರ(ಉದಾಹರಣ ಗ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಮೊದಲ್ಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ ರೂಪ್ ದ ೀವತ್ ಗಳ) ಬಲಚಿಂರ್ತನ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 73

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಮಾಡಬಹುದು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ ಅವರ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿರುವುದರಂದ ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ

ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು.
[ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಲ್ಲಲ ಆ ಮಟುದ ಬಲ, ಆ ಮಟುದ ಜ್ಞಾನ
ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿವ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ]
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ದುಷ್ು ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಜ್ಞಾನವನುನ ಬಳಸ ಕಾರ್ಯಥ ಪ್ರವೃರ್ತುನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ,
ದುಷ್ುರ ಸಂಹಾರಕಾೆಗಿ ಪ್ರವೃರ್ತುನ್ಾಗಿರುವ ಅವನಿಗ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿದಾ ಬಾರಹಮರ್ಣರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ
ಬಲವನ್ ನೀ ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಇದನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನವರುವ
ಬಾರಹಮರ್ಣನು ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡರ್ತಕೆದುಾ.
ಕ್ಷತರರ್ಯರ ಬಲವನುನ ಗರ್ಣನ್ ಗ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಆರ್ತ ಮಾಡುತುದಾಾನ್ ೂೀ
ಇಲಲವೀ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಹಾರ್ಯಕ ಆಗಿದಾಾನ್ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಎನುನವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು. ಅದಕ ೆ
ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಅವರ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನನ ತೀಮಾಥನ ಮಾಡಬ ೀಕು.

‘ಕೃಷ್್ರಾಮಾದಿರ್ಪ್ ೀಷ್ು ಬಲಕಾಯ್ೀಯ ರ್ಜನಾದಯನ್ಃ ।

‘ದತತವಾ್ಸಾದಿರ್ಪ್ ೀಷ್ು ಜ್ಞಾನ್ಕಾರ್ಯ್ಯಸತಥಾ ಪರಭುಃ ॥೨.೨೩॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಎರಡು ವಧ. (೧). ದುಷ್ು ನಿಗರಹಕಾೆಗಿ ಬಲ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿರುವ

ರಾಮ-ಕೃಷ್ಾ್ದಿ ರೂಪ್ಗಳು (೨). ಜ್ಞಾನವ ೀ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿರುವ ದರ್ತು-ವಾ್ಸಾದಿ ರೂಪ್ಗಳು.

‘ಮತುಯಕ್ಮಮಯರ್ರಾಹಾಶಚ ಸಂಹವಾಮನ್ಭಾಗಗಯವಾಃ ।
‘ರಾಘರ್ಃ ಕೃಷ್್ಬುದ್ೌಾ ಚ ಕೃಷ್್ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನ್ಸತಥಾ ॥೨.೨೪॥

‘ಕಪಿಲ್ ್ೀ ದತತರ್ೃಷ್ಭೌ ಶ್ಂಶುಮಾರ ್ೀ ರುಚ ೀಃ ಸುತಃ ।

‘ನಾರಾರ್ಯಣ ್ೀ ಹರಿಃ ಕೃಷ್್ಸಾತಪಸ ್ೀ ಮನ್ುರ ೀರ್ ಚ ॥೨.೨೫॥

‘ಮಹಿದ್ಾಸಸತಥಾ ಹಂಸಃ ಸರೀರ ್ೀಪ್ೀ ಹರ್ಯಶ್ೀಷ್ಯವಾನ್ ।

‘ತಥ ೈರ್ ಬಡಬಾರ್ಕರಃ ಕಲ್ಲಾೀ ಧನ್ವನ್ತರಿಃ ಪರಭುಃ ॥೨.೨೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 74

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ಇತಾ್ದ್ಾ್ಃ ಕ ೀರ್ಲ್ ್ೀ ವಿಷ್ು್ನ ನೈಯಷಾಂ ಭ ೀದಃ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ।

‘ನ್ ವಿಶ ೀಷ ್ೀ ಗುಣ ೈಃ ಸವ ೀಯಬಯಲಜ್ಞಾನಾದಿಭಃ ಕವಚಿತ್ ॥೨.೨೭॥

ಈ ಹಿಂದ ಹ ೀಳಿರುವಂತ್ ನ್ಾವು ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರ ಯಾವುದು ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿದಿರಬ ೀಕು.
ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಭಗವಂರ್ತನ ಕ ಲವು ಅವತ್ಾರಗಳ ಪ್ಟ್ಟುರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ :
ಮರ್ತುಾ, ಕೂಮಥ, ವರಾಹ, ನರಸಂಹ, ವಾಮನ, ಪ್ರಶುರಾಮ, ರಾಘವ(ಶ್ರೀರಾಮ), ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಬುದಿ,
ವ ೀದವಾ್ಸ, ಕಪ್ಲನ್ಾಮಕ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ, ಅತರ ಹಾಗೂ ಅನಸೂಯರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ದರ್ತು , ಮೀರುದ ೀವ
ಹಾಗೂ ನ್ಾಭಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಋಷ್ಭ, ಶ್ಂಶುಮಾರ, ರುಚಿ-ಪ್ರಜಾಪ್ತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ಯಜ್ಞ ನ್ಾಮಕ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ-ಹರ-ಕೃಷ್್ ಎನುನವ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ರ್ಯಮಧಮಥರಾರ್ಯ ಮರ್ತುು ಮೂತಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ
ರೂಪ್ಗಳು, ತ್ಾಪ್ಸ ವಾಸುದ ೀವ(ಗಜ ೀಂದರನನುನ ಕಾಪಾಡಿದ ರೂಪ್), ಮಹಿದಾಸ, ಹಂಸ, ಸರೀ ರೂಪ್ವನುನ
ಧರಸದ ಹರ್ಯಗಿರೀವ, ವಡವಾವಕರ ಎನುನವ ಸಮುದರದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ ಬ ಂಕಿರ್ಯನುನ
ಅವಲಂಬಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ರೂಪ್, ಕಲ್ಲೆೀ, ಧನಾಂರ್ತರೀ, ಇವ ಲಲವೂ ಕ ೀವಲ ವಷ್ು್ವನ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ಗಳು.
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗೂ ಹಾಗೂ ಈ ಅವತ್ಾರರೂಪ್ಗಳಿಗೂ ಯಾವುದ ೀ ಭ ೀದವಲಲ.
ಈ ಎಲ್ಾಲ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲರುವ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ, ಬಲದಲ್ಲಲ , ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲಯಾಗಲ್ಲೀ ಯಾವುದೂ ಹ ಚಾುಗಲ್ಲೀ ಅರ್ವಾ
ಕಡಿಮಯಾಗಲ್ಲೀ ಇಲಲ. ಎಲಲವೂ ಸಮಾನವ ೀ. ಸಾಧಕನ್ಾದವನು ಇವುಗಳಲ್ಲಲ ಅಭ ೀದವದ ಎನುನವ
ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದಿರಬ ೀಕು.
[ವಾ್ಸ ನ್ಾಮಕ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಬಲ ಕಡಿಮ, ಕೃಷ್್ ನ್ಾಮಕ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಬಲ ಹ ಚುು ಎಂದ ಲ್ಾಲ
ತಳಿರ್ಯಬಾರದು. ರಾಮನ ಲ್ ಕೆ, ಕೃಷ್್ನ ಲ್ ಕೆ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ಭರಮಗ ಬಿೀಳದ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಅವತ್ಾರವನೂನ
ಸಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಣರ್ತಕೆದುಾ].

‘ಶ್ರೀಬರಯಹಮರುದ್ೌರ ಶ ೀಷ್ಶಚವಿೀನ ಾರೀನೌಾರ ಕಾಮ ಏರ್ ಚ ।

‘ಕಾಮಪುತ ್ರೀsನಿರುದಾಶಚಸ್ರ್ಯ್ಯಶಚನ ್ಾರೀ ಬೃಹಸಮತಿಃ ॥೨.೨೮॥

‘ಧಮಮಯ ಏಷಾಂ ತಥಾ ಭಾಯಾ್ಯ ದಕ್ಾದ್ಾ್ ಮನ್ರ್ಸತಥಾ ।

‘ಮನ್ುಪುತಾರಶಚ ಋಷ್ಯೀ ನಾರದಃ ಪರ್ಯತಸತಥಾ ॥೨.೨೯॥

‘ಕಶ್ಪಃ ಸನ್ಕಾದ್ಾ್ಶಚ ಬರಹಾಮದ್ಾ್ಶ ೈರ್ ದ್ ೀರ್ತಾಃ ।

‘ಭರತಃ ಕಾತತಯವಿೀರ್ಯ್ಯಶಚ ವ ೈನಾ್ದ್ಾ್ಶಚಕರರ್ತಿತಯನ್ಃ ॥೨.೩೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 75

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ಗರ್ಯಶಚ ಲಕ್ಷಮಣಾದ್ಾ್ಶಚ ತರಯೀ ರ ್ೀಹಿಣಿನ್ನ್ಾನ್ಃ ।

‘ಪರದು್ಮೊನೀ ರೌಗ್ವಮಣ ೀರ್ಯಶಚ ತತುಪತರಶಾಚನಿರುದಾಕಃ ॥೨.೩೧॥

‘ನ್ರಃ ಫಲುಗನ್ ಇತಾ್ದ್ಾ್ ವಿಶ ೀಷಾವ ೀಶ್ನ ್ೀ ಹರ ೀಃ ।

‘ವಾಲ್ಲಸಾಮಾಬದರ್ಯರ್ಶ ೈರ್ ಕ್ತಞಚಚದ್ಾವ ೀಶ್ನ ್ೀ ಹರ ೀ’ ॥೨.೩೨॥

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವ ನಂರ್ತರ ಬರಹಮ, ರುದರ, ಶ ೀಷ್, ಗರುಡ, ಇಂದರ, ಕಾಮ, ಕಾಮನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ
ಅನಿರುದಿ(ಮೂಲರೂಪ್), ಸೂರ್ಯಥ, ಚಂದರ, ಬೃಹಸಾತ, ರ್ಯಮಧಮಥರಾಜ ಹಾಗೂ ಇವರ ಪ್ತನರ್ಯರು. ದಕ್ಷ
ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ರಜಾಪ್ತಗಳು, ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮೊದಲ್ಾದ ಮನುಗಳು, ಪ್ರರ್ಯವರರ್ತ-ಉತ್ಾ್ನಪಾದ
ಮೊದಲ್ಾದ ಮನುವನ ಮಕೆಳು, ವಸಷ್ಠ, ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಋಷಗಳು, ನ್ಾರದ, ಪ್ವಥರ್ತ,
ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವಋಷಗಳು, ಕಾಶ್ಪ್, ಸನಕ ಮೊದಲ್ಾದ ಗರಹಸ್ರು ಮರ್ತುು ಸನ್ಾ್ಸಗಳು, ಅಗಿನ ಮೊದಲ್ಾದ
ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಭರರ್ತ, ಕೃರ್ತವೀರ್ಯಥನ ಮಗ ಅಜುಥನ, ಪ್ೃರ್ು ಮೊದಲ್ಾದ ಚಕರವತಥಗಳು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ, ಭರರ್ತ,
ಶರ್ತುರಘನ, ಬಲರಾಮ, ರುಗಿಮಣಿರ್ಯ ಮಗ ಪ್ರದು್ಮನ, ಪ್ರದು್ಮನನ ಮಗನ್ಾದ ಅನಿರುದಿ, ರ್ಯಮಧಮಥರಾಜನ
ನ್ಾಕನ್ ರ್ಯ ಮಗ ನರ, ಅಜುಥನ, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿರುವ ಇವರ ಲಲರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಶ ೀಷ್ವಾದ
ಆವ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವವರು. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರ ಲಲರೂ ಪ್ೂಜ್ರು.
ಇನುನ ವಾಲ್ಲ, ಸಾಮಾಭ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಾಲಾ ಆವ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿದವರಾಗಿದಾರು.
ಅದರಂದಾಗಿ ಅಷ್ುು ದ ೂಡಡದ ೂಡಡ ಕ ಲಸಗಳನುನ ಅವರು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು.

‘ತಸಾಮದ್ ಬಲಪರರ್ೃತತಸ್ ರಾಮಕೃಷಾ್ತಮನ ್ೀ ಹರ ೀಃ ।

‘ಅನ್ತರಙ್ಗಂ ಹನ್್ಮಾಂಶಚ ಭೀಮಸತತಾಾರ್ಯ್ಯಸಾಧಕೌ ॥೨.೩೩॥

‘ಬರಹಾಮತಮಕ ್ೀ ರ್ಯತ ್ೀ ವಾರ್ಯುಃ ಪದಂ ಬಾರಹಮಮರ್ಗಾತ್ ಪುರಾ ।

‘ವಾಯೀರನ್್ಸ್ ನ್ ಬಾರಹಮಂ ಪದಂ ತಸಾಮತ್ ಸ ಏರ್ ಸಃ ॥೨.೩೪॥

ಬಲಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗಿದಾ ಶ್ರೀರಾಮ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಹನುಮಂರ್ತ ಮರ್ತುು ಭಿೀಮಸ ೀನರು

ಆತೀರ್ಯ ಸ ೀವಕರು, ಆತೀರ್ಯ ಸಹಚರರು ಮರ್ತುು ಆತೀರ್ಯ ಭಕುರಾಗಿದಾರು. ಅವರು ಭಗವಂರ್ತನ
ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಹ ಗಲ್ ಣ ಯಾಗಿ ನಿಂತದಾರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 76

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ವ ೀದಾದಿಗಳಲ್ಲಲ, ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ, ಬ ೀರ ಯಾವುದ ೀ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಗುರ್ಣವನುನ ತೀಮಾಥನ ಮಾಡಬ ೀಕಾದರ ಬರಹಮನ ಗುರ್ಣವನೂನ ತಳಿದಿರಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಏಕ ಂದರ ಇಬಬರೂ ಸಮಾನರಾಗಿರುವುದರಂದ. ಬರಹಮನಿಗ ಯಾವ ಗುರ್ಣ ಇದ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ೂೀ ಅದು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗೂ ಇದ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಯಾವ ಗುರ್ಣ ಇದ
ಎನುನತ್ಾುರ ೂೀ ಅದ ೀ ಗುರ್ಣ ಬರಹಮನಿಗೂ ಇದ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಬಿಟುು
ಬರಹಮಪ್ದವರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುವ ಯೀಗ್ತ್ ಇನ್ಾನಾರಗೂ ಇಲ್ಾಲ.
[ಇವಷ್ುು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ುರುಷ್ ಪಾರ್ತರಗಳನುನ ನ್ಾವು ಹ ೀಗ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಚಿರ್ತರರ್ಣ.
ಮುಂದ ಸರೀ ಪಾರ್ತರವನುನ ಹ ೀಗ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

‘ರ್ಯತರ ರ್ಪಂ ತತರಗುಣಾ ಭಕಾಾದ್ಾ್ಃ ಸರೀಷ್ು ನಿತ್ಶಃ ।

‘ರ್ಪಂ ಹಿ ಸ್್ಲದೃಷುೀನಾಂ ದೃಶ್ಂ ರ್್ಕತಂ ತತ ್ೀ ಹಿ ತತ್ ॥೨.೩೫॥

ಎಲ್ಲಲ ರೂಪ್ವದ ಯೀ ಅಲ್ಲಲ ಹ ಚುು ಗುರ್ಣಗಳಿವ ಎಂದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ರೂಪ್ವನುನ ವರ್ಣಥನ್
ಮಾಡುವುದು ಸುಮಮನ್ ಅಲಲ. ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ಆ ರೂಪ್ದ ವರ್ಣಥನ್ ಮಾಡಲ್ಾಗಿದ . ಸೂ್ಲ
ದೃಷು ಉಳಳವರಗೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲರುವ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ರೂಪ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದಷ್ ುೀ?

‘ಪ್ಾರಯೀ ವ ೀತುತಂ ನ್ ಶಕ್ನ ತೀ ಭಕಾಾದ್ಾ್ಃ ಸರೀಷ್ು ರ್ಯತ್ ತತಃ ।

‘ಯಾಸಾಂ ರ್ಪಂ ಗುಣಾಸಾತಸಾಂ ಭಕಾಾದ್ಾ್ ಇತಿ ನಿಶಚರ್ಯಃ ॥೨.೩೬॥

ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಇರುವ ಭಕಿು ಮೊದಲ್ಾದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲವಷ್ ುೀ? ಹಾಗಾಗಿ ಯಾರಗ
ರೂಪ್ವದ ಯೀ ಅವರಗ ಭಕಿು ಮೊದಲ್ಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿವ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು.

‘ತಚಚ ನ ೈಸಗ್ವಗಯಕಂ ರ್ಪಂ ದ್ಾವತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ೈರ್ಯು್ಯತಮ್ ।

‘ನಾಲಕ್ಷರ್ಣಂ ರ್ಪುಮಾಮಯತರಂ ಗುರ್ಣಹ ೀತುಃ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೨.೩೭॥

ರೂಪ್ವ ನುನವುದು ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿರಬ ೀಕು. ಅದು ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರಬ ೀಕು. [ಅಂದರ : ಸಾತುಿಕ
ಸೌಂದರ್ಯಥಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರಬ ೀಕು]. ಕ ೀವಲ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಬ ೀರ , ಲಕ್ಷರ್ಣಭರರ್ತ
ರೂಪ್ ಬ ೀರ . ಲಕ್ಷರ್ಣಭರರ್ತವಾದ ರೂಪ್ ಸೀತ್ಾದ ೀವ, ದೌರಪ್ದಿೀದ ೀವ ಇಂರ್ವರಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 77

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ಆಸುರಿೀಣಾಂ ರ್ರಾದ್ ೀಸುತ ರ್ಪುಮಾಮಯತರಂ ಭವಿಷ್್ತಿ ।

‘ನ್ ಲಕ್ಷಣಾನ್್ತಸಾತಸಾಂ ನ ೈರ್ ಭಕ್ತತಃ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೨.೩೮॥

ಕ ೀವಲ ರೂಪ್ವ ನುನವುದು ಅಸುರ ಸರೀರ್ಯರಗೂ ಇರುರ್ತುದ . ಅದು ಶ ರೀಷ್ಠವ ನಿಸುವುದಿಲಲ. ನ್ ೈಸಗಿಥಕವಾದ
ರೂಪ್ ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಒಡಗೂಡಿಕ ೂಂಡಿರಬ ೀಕು. ಲಕ್ಷರ್ಣವರದ ಕ ೀವಲ ರೂಪ್ವರುವಲ್ಲಲ ಭಕಿು/ಗುರ್ಣ
ಇರುವುದಿಲಲ.
[ಉದಾಹರಣ ಗ ಮಂರ್ರ . ಅವಳು ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದ ಬಲದಿಂದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಅಪ್ುರ ಯಾಗಿದಾಳು. ನ್ ೂೀಡಲು
ಚಂದವ ೀನ್ ೂೀ ಇದಾಳು. ಆದರ ಲಕ್ಷರ್ಣ/ಗುರ್ಣ ಅಲ್ಲಲರಲ್ಲಲಲ. ಲಕ್ಷರ್ಣ ಮರ್ತುು ಸೌಂದರ್ಯಥ ಎರಡೂ ಕೂಡಾ ಒಟ್ಟುಗ
ಇರುವ ಯೀಗ ಏನಿದ , ಅದು ಒಳ ಳರ್ಯ ಜೀವರಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಇರುರ್ತುದ . ಇದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಕ ೂಟ್ಟುರುವ,
ವ ೀದಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಶಾಸರ.
ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ತಳಿದಾಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಏಕ ವ ೀದವಾ್ಸರು ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥವನುನ ಅಷ್ ೂುಂದು
ವರ್ಣಥನ್ ಮಾಡಿದಾಾರ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಅದ ೀ ರೀತ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ಸೀತ್ ರ್ಯ
ಸೌಂದರ್ಯಥದ ವರ್ಣಥನ್ ಮಾಡಿದಾಾರ .
ಇವ ಲಲವೂ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಬರುವ ಸರೀ ಲಕ್ಷರ್ಣ ವರ್ಣಥನ್ ರ್ಯ ಹಿಂದಿನ ಮಹರ್ತಾ. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ, ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಇತ್ಾ್ದಿ ಗರಂರ್ಗಳು ಕ ೀವಲ ಕಾವ್ವಲಲ. ಅದರಲ್ಲಲ ಕಾವ್ಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ
ಶಾಸರ ಅಡಗಿದ .
ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಸೀತ್ ರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಇತ್ಾ್ದಿ ವರ್ಣಥನ್ ರ್ಯ ಹಿಂದ ಗುರ್ಣದ ಹ ೀಳಿಕ ಅಡಗಿದ .
ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಪ್ರಜ್ಞ ಎನುನವುದು ಇದರಂದ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಒಬಬ ಸಾಧಕ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನನ
ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಬ ೀಕಾದರ ಇವ ಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಗಮನದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡಿರಬ ೀಕು].

‘ತಸಾಮದ್ ರ್ಪಗುಣ ್ೀದ್ಾರಾ ಜಾನ್ಕ್ತೀ ರುಗ್ವಮಣಿೀ ತಥಾ ।

‘ಸತ್ಭಾಮೀತಾ್ದಿರ್ಪ್ಾ ಶ್ರೀಃ ಸರ್ಯಪರಮಾ ಮತಾ ॥೨.೩೯॥

ರೂಪ್ ಹಾಗೂ ಗುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾದವರು ಸೀತ್ , ರುಗಿಮಣಿ , ಸರ್ತ್ಭಾಮ ಮೊದಲ್ಾದವರು. ಇವರ ಲಲರೂ
ಕೂಡಾ ಒಬಬಳ ೀ ಆಗಿರುವ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ರೂಪ್. ಅದರಂದ ಸರೀ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವವರು
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ ಎನುನವುದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಿಂದ ಸದಿವಾಗುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 78

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ತತಃ ಪಶಾಚದ್ ದ್ೌರಪದಿೀ ಚ ಸವಾಯಭ ್್ೀ ರ್ಪತ ್ೀ ರ್ರಾ ।

‘ಭ್ಭಾರಕ್ಷಪಣ ೀ ಸಾಕ್ಾದಙ್ಗಂ ಭೀಮರ್ದಿೀಶ್ತುಃ ॥೨.೪೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಗುರ್ಣ/ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವುದು ದೌರಪ್ದಿೀದ ೀವ. ಇಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ

ಭಿೀಮನ ನಂರ್ತರ ಬರುವವರು ದೌರಪ್ದಿೀ ದ ೀವಯೀ. ದೌರಪ್ದಿ ಭೂಭಾರವನನ ನ್ಾಶ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ
ಭಿೀಮನಂತ್ ಯೀ ಮಂಚೂಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಸಹಾರ್ಯಕಳಾಗಿದಾಳು.
[ಹಿೀಗಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಈ ಎಲ್ಾಲ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರ (ದೌರಪ್ದಿಯಾಗಿರಬಹುದು,
ರುಗಿಮಣಿಯಾಗಿರಬಹುದು, ಇವರ ಲಲರ) ವರ್ಣಥನ್ ಏನಿದ ಯೀ, ಅದು ಅವರ ಲಲರ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಚಿಂರ್ತನ್
ಮಾಡಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದ ರೂಪ್ ವರ್ಣಥನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾವು
ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾದ ವಷ್ರ್ಯ ಅವರ ಲಲರೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸುಂದರವಾಗಿದಾರು ಎಂದಷ್ ುೀ ಅಲಲ. ಅವರು ಹಿರದಾದ
ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಎರ್ತುರದ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲದಾರು ಎಂದು. ಹಿೀಗ ರೂಪ್ದಿಂದ ಗುರ್ಣಗಳನೂನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಿ ನ್ಾವು
ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು].

‘ಹನಾತ ಚ ವ ೈರಹ ೀತುಶಚ ಭೀಮಃ ಪ್ಾಪರ್ಜನ್ಸ್ ತು ।

‘ದ್ೌರಪದಿೀ ವ ೈರಹ ೀತುಃ ಸಾ ತಸಾಮದ್ ಭೀಮಾದನ್ನ್ತರಾ ॥೨.೪೧॥

ಭಿೀಮ ವ ೈರಕ ೆ ಕಾರರ್ಣನೂ ಆದ ಮರ್ತುು ದುಷ್ುರನುನ ಕ ೂಂದ. ದೌರಪ್ದಿ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ ಆದರ ದುಷ್ುರ ಲಲರಗೂ
ಕೂಡಾ ವ ೈರಕ ೆ ಕಾರರ್ಣಳಾಗಿ ನಿಂರ್ತಳು. ಅಂದರ ಶರ್ತುರರ್ತಾ ಬರುವಂತ್ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಂಡಳು.
[ದುಷ್ುರಾದ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು, ಜರ್ಯದರತ್ಾದಿಗಳು ದೌರಪ್ದಿರ್ಯನುನ ಬರ್ಯಸ ರ್ತಮಮ ನ್ಾಶಕ ೆ ತ್ಾವ ೀ
ಕಾರರ್ಣರಾದರು. ಸಾಧಕರು ದೌರಪ್ದಿರ್ಯನುನ ಗುರ್ಣವಂತ್ ಎಂದು ಭಕಿು ಮಾಡಿದರ , ದುಷ್ುರು ಅವಳು ನಮಗ
ಬ ೀಕು ಎಂದು ಮುಂದುವರದರು. ಹಿೀಗಾಗಿ ದೌರಪ್ದಿ ವ ೈರಕ ೆ ಹ ೀರ್ತುವಾದಳು. ಭಾರತೀ ದ ೀವರ್ಯ
ರೂಪ್ಣಿಯಾದ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಶಕಿು ಇದಿಾದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಇಚ ೆಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಆಕ
ನ್ ೀರವಾಗಿ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ].

‘ಬಲದ್ ೀರ್ಸತತಃ ಪಶಾಚತ್ ತತಃ ಪಶಾಚಚಚ ಫಲುಗನ್ಃ ।

‘ನ್ರಾವ ೀಶಾದನ್್ಥಾ ತು ದ್ೌರಣಿಃ ಪಶಾಚತ್ ತತ ್ೀsಪರ ೀ ॥೨.೪೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 79

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಭಿೀಮನ ನಂರ್ತರ ಭೂಭಾರ ಹರರ್ಣ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿ ನಿಂರ್ತವರು ಕರಮವಾಗಿ

ಬಲರಾಮ, ಶ ೀಷ್ನ ಆವ ೀಶ ಇದಾ ಅಜುಥನ ನಂರ್ತರ ದ ೂರೀರ್ಣಪ್ುರ್ತರ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ. ಆಮೀಲ್ ಉಳಿದವರ ಲಲರೂ
ಬರುತ್ಾುರ .
[ಇಲ್ಲಲ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವ ಶ್ವನ ಅವತ್ಾರವಾದ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನನುನ ಇಂದರನ
ಅವತ್ಾರವಾದ ಅಜುಥನನ ನಂರ್ತರ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಜುಥನನನಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ನ ಆವ ೀಶ
ಇದುಾದರಂದ ಆರ್ತ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ನಿಂರ್ತ].

‘ರಾಮರ್ಜಾಜಮಬರ್ತಾ್ದ್ಾ್ಃ ಷ್ಟ್ ತತ ್ೀ ರ ೀರ್ತಿೀ ತಥಾ ।

‘ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ಹನ್ುಮತ್ ಪಶಾಚತ್ ತತ ್ೀ ಭರತವಾಲ್ಲನೌ ।
‘ಶತುರಘನಸುತ ತತಃ ಪಶಾಚತ್ ಸುಗ್ವರೀವಾದ್ಾ್ಸತತ ್ೀsರ್ರಾಃ ॥೨.೪೩॥

ಬಲರಾಮನಿಗ ಸಮಾನವಾಗಿದುಾ ಸರೀ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತವರು ಜಾಂಬವತ ಮೊದಲ್ಾದ ಷ್ರ್ಣಮಹಿಷರ್ಯರು.

ಅವರಾದ ಮೀಲ್ ರ ೀವತ. ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲರುವ ಸರೀಪಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಪ್ುರುಷ್ ಪಾರ್ತರಗಳನುನ ನ್ಾವು
ಹ ೀಗ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು, ಯಾವ ರೀತ ಮರ್ತುು ಹ ೀಗ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದರ
ಒಂದು ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ನ್ ೂೀಟ.
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಹನುಮಂರ್ತನ ನಂರ್ತರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರಾಮ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಸಹಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿದಾ
ಪ್ರಮುಖ. ಅದಾದಮೀಲ್ ಭರರ್ತ ಮರ್ತುು ವಾಲ್ಲೀ, ನಂರ್ತರ ಶರ್ತುರಘನ, ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲ್ಾದವರು
ಬರುತ್ಾುರ .
[ಕ ಲವರು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ ಮರ್ತುು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ರಾಮನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಏನ್ ೂಂದು ಔನನರ್ತ್
ಇತ್ ೂುೀ ಅದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕುಸಯಿರ್ತು ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದಿದ . ಆದರ ಹಾಗ ೀನೂ ಇಲಲ. ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು
ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮರ್ತುು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಇವುಗಳ ನಡುವರ್ಣ ವ್ತ್ಾ್ಸವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ
ತಳಿದಿರಬ ೀಕು. ಅಲ್ಲಲ ಏಕ ಹಾಗಿದ , ಇಲ್ಲಲ ಏಕ ಹಿೀಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ
ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ ].

‘ರಾಮಕಾರ್ಯ್ಯಂ ತು ಯೈಃ ಸಮ್ಕ್ ಸವಯೀಗ್ಂ ನ್ ಕೃತಂ ಪುರಾ ।

‘ತ ೈಃ ಪೂರಿತಂ ತತ್ ಕೃಷಾ್ರ್ಯ ಬೀಭತಾುವದ್ ್ೈಃ ಸಮನ್ತತಃ ॥೨.೪೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 80

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ನರಸಂಹ, ವಾಮನ, ಕಪ್ಲ,ಇತ್ಾ್ದಿ ಯಾವುದ ೀ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಇಲಲ.

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಇರುವುದು ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮರ್ತುು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ. [ವ ೀದವಾ್ಸ
ಅವತ್ಾರ ಇವ ರಡರ ನಡುವ ಯೀ ಬರುರ್ತುದ ]. ಅದರಂದಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎನುನವುದ ೀ
ರಾಮಾವತ್ಾರ ಮರ್ತುು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದ ವಶ ೀಷ್ತ್ . ಯಾರು ರ್ತಮಗ ಯೀಗ್ವಾದ ರಾಮನ ಕ ಲಸದಿಂದ
ವಂಚಿರ್ತರಾದರ ೂೀ, ಅಂರ್ತವರು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಸಾಧನ್ ಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ
ಸಂಪಾದಿಸದರು [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಯಾವುದ ೂೀ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ವಾಲ್ಲ ರಾಮನ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.
ಆದರ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನರೂಪ್ಯಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲಯೀ ಇದುಾ, ರ್ತನಗ
ಯೀಗ್ವಾದ ಸಾಧನ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುವಂರ್ತಹ ಭಾಗ್ವನುನ ಆರ್ತ ಪ್ಡ ದ].

‘ಅಧಿಕಂ ಯೈಃ ಕೃತಂ ತತರ ತ ೈರ್ನ್ಂ ಕೃತಮತರ ತತ್ ।

‘ಕಣಾ್ಯದ್ ್ೈರಧಿಕಂ ಯೈಸುತ ಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ದವಯೀ ಕೃತಮ್ ।
‘ವಿವಿದ್ಾದ್ ್ೈಹಿಯ ತ ೈಃ ಪಶಾಚದ್ ವಿಪರತಿೀಪಂ ಕೃತಂ ಹರ ೀಃ ॥೨.೪೫॥

ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಯಾರು ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿದರ ೂೀ ಅವರು

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಕಡಿಮ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ ಮಾಡಿದರು. [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಸುಗಿರೀವ (ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕರ್ಣಥ)
ಮೊದಲ್ಾದವರು ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ದ ೀವರಗ
ಸಲ್ಲಲಸದಾರಂದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ವರುದಾವಾದ ಕಾರ್ಯಥ ಮಾಡುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು]

‘ಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ದವಯೀ ಹ್ಸಮನ್ ಸವ ೀಯಷಾಂ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಕೃತಃ ।

‘ನ ೈತಯೀರಕೃತಂ ಕ್ತಞಚಚಚುಛಭಂ ವಾ ರ್ಯದಿವಾsಶುಭಮ್ ।
‘ಅನ್್ತರ ಪೂರ್ಯಯತ ೀ ಕಾವಪಿ ತಸಾಮದತ ರರ್ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ॥೨.೪೬॥

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ರಾಮಾವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾರೂಪ್ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವು

ಮಾಡಲಾಟ್ಟುದ . ಈ ಎರಡು ಅವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾಡಿದ ಪ್ುರ್ಣ್ಪಾಪ್ಗಳ ಲ್ ಕೆ ಬ ೀರ ಕಡ ಸರ
ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ. ಬ ೀರ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಧನ್ಾ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎನುನವುದ ೀ ಇಲಲ. ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಯಾವುದ ೀ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಯೀಗ್ತ್ ಮರ್ತುು ಸಾರೂಪ್ ಒಂದ ೂೀ ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಆಗಬ ೀಕು, ಇಲ್ಾಲ
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಆಗಬ ೀಕು. ಹಿೀಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ಎನುನವುದು ರಾಮಾವತ್ಾರ
ಹಾಗೂ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 81

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ಪಶಾಚತತನ್ತಾವತ್ ಕೃಷ್್ಸ್ ವ ೈಶ ೀಷಾ್ತ್ ತತರ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ।

‘ಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ಮಿಮಂ ರ್ಯಸಾಮದ್ ಗೃಹಿೀತಾವ ಭಾರತಂ ಕೃತಮ್ ॥೨.೪೭॥

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ರಾಮಾವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ಆಗಿರುವುದರಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲಯೀ ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್

ಮಿೀಮಾಂಸ ರ್ಯ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದು . ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ
ಎನುನವುದು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಅದು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗುರ್ತುದ .
ಅದರಂದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ರಚಿಸದರು.
[ವ ೀದವಾ್ಸರು ಬ ೀರ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ಗಳನುನ ಅವಲಂಭಿಸ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಬರ ರ್ಯಬಹುದಿರ್ತುು. ಆದರ
ಅದು ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ದ ೀವತ್ ಗಳ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಮುಕಿು ಸಗುವ
ಹಾಗಿಲಲ. ದ ೀವರು ಎಷ್ುು ದ ೂಡಡವ ಎನುನವುದು ಗ ೂತ್ಾುಗಬ ೀಕಾದರ ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ಎಷ್ುು ಜನ ಚಿಕೆವರದಾಾರ
ಎನುನವುದೂ ಗ ೂತ್ಾುಗಬ ೀಕು. ಅದರಂದಾಗಿ ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ತಳಿರ್ಯುವುದು ಸಾಧಕರಗ
ಅತ್ಾ್ವಶ್ಕ. ಇಂರ್ತಹ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾರೂಪ್ ಮಿೀಮಾಂಸ ಬ ೀರ ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಆಗಿಲಲ. ಅದರಂದ
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರ ಎನುನವುದು ವಶ ೀಷ್. ಹಿೀಗಾಗಿ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡ ೀ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ರಚಿಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು].

‘ಉಕಾತ ರಾಮಕಥಾsಪ್ಸಮನ್ ಮಾಕಯಣ ಡೀರ್ಯಸಮಾಸ್ಯಾ ।

‘ತಸಾಮದ್ ರ್ಯದ್ ಭಾರತ ೀ ನ ್ೀಕತಂ ತದಿಾ ನ ೈವಾಸತ ಕುತರಚಿತ್ ।
‘ಅತ ್ರೀಕತಂ ಸರ್ಯಶಾಸ ರೀಷ್ು ನ್ಹಿ ಸಮ್ಗುದ್ಾಹೃತಮ್’ ॥೨.೪೮॥

ಇತಾ್ದಿ ಕರ್ಥತಂ ಸರ್ಯಂ ಬರಹಾಮಣ ಡೀ ಹರಿಣಾ ಸವರ್ಯಮ್ ।

ಮಾಕಾಯಣ ಡೀಯೀsಪಿ ಕರ್ಥತಂ ಭಾರತಸ್ ಪರಶಂಸನ್ಮ್ ॥೨.೪೯॥

‘ದ್ ೀರ್ತಾನಾಂ ರ್ಯಥಾ ವಾ್ಸ ್ೀ ದಿವಪದ್ಾಂ ಬಾರಹಮಣ ್ೀ ರ್ರಃ ।

‘ಆರ್ಯುಧ್ಾನಾಂ ರ್ಯಥಾ ರ್ರ್ಜರಮೊೀಷ್ಧಿೀನಾಂ ರ್ಯಥಾ ರ್ಯವಾಃ ।
‘ತಥ ೈರ್ ಸರ್ಯಶಾಸಾರಣಾಂ ಮಹಾಭಾರತಮುತತಮಮ್’ ॥೨.೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಮಾಕಥಂಡ ೀರ್ಯರ ಜ ೂತ್ ಗ ಕುಳಿತ್ಾಗ ಅಲ್ಲಲ ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯೂ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಅದರಂದ,
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯನೂನ ಒಳಗ ೂಂಡಿದ . ಆದರ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ದ ೀವತ್ಾ ಸಾರೂಪ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 82

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ಸಲುವಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಬ ೀರ ಅವತ್ಾರಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ಇಲ್ಲಲ

ಹ ೀಳಿದಾಾರ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರವನುನ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ, ನರಸಂಹಾವತ್ಾರವನುನ ಶಾಂತ
ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ]. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳದ ಯಾವುದ ೀ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ವನುನ
ನ್ಾವು ಇನ್ ನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕಾರ್ಣಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಎಲಲವನೂನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾದ ವಷ್ರ್ಯಗಳು ಇರ್ತರ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಚ ನ್ಾನಗಿ ವಣಿಥರ್ತವಾಗಿಲಲ. ಆದರ ಬ ೀರ
ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಏನನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ೂೀ ಅದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುರ್ತುದ . ಸಾರ್ಯಂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಈ
ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣ ವವರಸುರ್ತುದ .
[ಉದಾಹರಣ ಗ : ಬ ೀರ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ರಾಜನಿೀತ, ರಾಜಕಿೀರ್ಯ, ರಾಷ್ರದ ಚರತ್ ರ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳ ಲಲವನುನ
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹ ೀಳಿಲಲ. ಆದರ ಅದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಮನುಷ್್ನ ಸಾಭಾವ ಮಿೀಮಾಂಸ , ಮನುಷ್್ನ
ಸಂಬಂಧ, ಇವುಗಳನ್ ನಲಲ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಲಲಲ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಅದನೂನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ಅದರಂದಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳದಾನುನ ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಹ ೀಳಿಲಲ ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].
ಮಾಕಥಂಡ ೀರ್ಯ ಪ್ುರಾರ್ಣವೂ ಕೂಡಾ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಬಗ ಗ ಇದ ೀ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುವಂತ್ : ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಹ ೀಗ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೂೀ; ಎರಡು ಕಾಲ್ಲರುವ ಜೀವಗಳಲ್ಲಲ ಬರಹಮಜ್ಞಾನಿ
ಯಾವ ರೀತ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೂೀ; ಆರ್ಯುಧಗಳಲ್ಲಲ ವಜಾರರ್ಯುಧ ಯಾವ ರೀತ ಶ ರೀಷ್ಠವೀ; ಧಾನ್ಗಳಲ್ಲಲ
ಜವ ಗ ೂೀಧ^ ಹ ೀಗ ಶ ರೀಷ್ಠವೀ ಹಾಗ ೀ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಮಿಗಿಲು.
[^ಇಲ್ಲಲ ‘ರ್ಯವ’ ಎನುನವುದಕ ೆ ಬರ್ತು ಎಂದೂ ಅರ್ಥ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಕನಕದಾಸರು ‘ರಾಮಧಾನ್ಚರತ್ ರ’
ಎಂದು ಒಂದು ಖಂಡಕಾವ್ವನುನ ರಚಿಸದಾಾರ . ಅದರಲ್ಲಲ ಅಕಿೆಗಿಂರ್ತಲೂ ಗ ೂೀಧ ಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು ಸಮರ್ಥನ್
ಮಾಡಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . (ಅದು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅಕಿೆಗ ತ್ಾತ್ಾೆಲ್ಲಕ ಬರ ಬಂದುದರಂದ ಅಕಿೆರ್ಯ
ಬದಲು ಗ ೂೀಧರ್ಯನುನ ಅವಲಂಭಿಸ ಎಂದು ಸಂದ ೀಶ ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ ಬರ ದಿರಲೂ ಬಹುದು. ಆದರ
ಅಂರ್ತಹ ಯಾವುದ ೀ ಪ್ುರಾವ ನಮಗ ತಳಿದಿಲಲ). ರಾಮಧಾನ್ ಚರತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಕಿೆ ಹಾಗೂ ಗ ೂೀಧರ್ಯ ನಡುವ
ದ ೂಡಡ ವಾದ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ . ‘ನ್ಾನು ಶ ರೀಷ್ಠ-ನ್ಾನು ಶ ರೀಷ್ಠ’ ಎನುನವ ವಾದ. ಕ ೂನ್ ಗ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ
ತನುನತುದಾ ಧಾನ್ ನ್ಾನು, ಬಡವರಗ ಆಧಾರ ನ್ಾನು, ಅದರಂದಾಗಿ ನ್ಾನ್ ೀ ಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಗ ೂೀಧ
ರ್ತನನ ಪಾರಮ್ವನನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಆ ಕಾವ್ದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ‘ರ್ಯವ’ ಎನುನವ
ಪ್ದಕ ೆ ಗ ೂೀಧ ಎನುನವ ಅರ್ಥವೂ ಇದ , ಅಕಿೆ ಎನುನವ ಅರ್ಥವೂ ಇದ . ಯಾವುದ ೀ ಧಾನ್ ಇರಬಹುದು.
ಹ ೀಗ ಅದು ಶ ರೀಷ್ಠವೀ ಆ ರೀತ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಮಾಕಥಂಡ ೀರ್ಯ
ಪ್ುರಾರ್ಣ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತಕಿೆರುವಷ್ುು ಮಹರ್ತಾ ಬ ೀರ ಯಾವ ಶಾಸರಗಳಿಗೂ ಇಲಲ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 83

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ವಾರ್ಯುಪ್ರೀಕ ತೀsಪಿ ತತ್ ಪ್ರೀಕತಂ ಭಾರತಸ್ ಪರಶಂಸನ್ಮ್ ।

‘ಕೃಷ್್ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನ್ಂ ವಾ್ಸಂ ವಿದಿಾ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ಪರಭುಮ್ ।
‘ಕ ್ೀ ಹ್ನ್್ಃ ಪುರ್ಣಡರಿೀಕಾಕ್ಾನ್ಮಹಾಭಾರತಕೃದ್ ಭವ ೀತ್ ॥೨.೫೧॥

ಏರ್ಂ ಹಿ ಸರ್ಯಶಾಸ ರೀಷ್ು ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಗುದಿೀರಿತಮ್ ।

ಉಕ ್ತೀsರ್ಯಃ ಸರ್ಯ ಏವಾರ್ಯಂ ಮಾಹಾತಯಕರಮಪೂರ್ಯಕಃ ॥೨.೫೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ, ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷು ಖಂಡದಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ

ಹ ೀಳಿದಾಾರ : “ಕೃಷ್್ದ ಾೈಪಾರ್ಯನಂ ವಾ್ಸಂ ವದಿಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ಪ್ರಭುಮ್”. ‘ಕೃಷ್್ ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರನುನ
(ಅಂದರ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ) ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂದ ೀ ತಳಿ. ಅವರ ೂಮಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆಗದಿದಾರ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ಂಬ ಗರಂರ್ದ ರಚನ್ ಆಗಿರುತುತ್ ುೀ? ಮಹಾಭಾರರ್ತದಂರ್ತಹ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗರಂರ್
ರಚನ್ ಆಗಬ ೀಕು ಅಂತದಾರ , ಅದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದಲ್ ೀ ಆಗಿರಬ ೀಕು. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಂರ್ತಹ ಗರಂರ್ವನುನ
ರಚನ್ ಮಾಡಲು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಧ್ವಲಲ’. ಇದಕಿೆಂರ್ತ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಉರ್ತುಮರ್ತುಿವನುನ ಸಾರುವ ಮಾರ್ತುಗಳು ಬ ೀಕ ೀ? ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎಷ್ುು
ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಪ್ರತ್ ್ೀಕ ಪ್ರತ್ ್ೀಕವಾಗಿಯೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ .

ಭಾರತ ೀsಪಿ ರ್ಯಥಾ ಪ್ರೀಕ ್ತೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀsರ್ಯಂ ಕರಮೀರ್ಣತು ।

ತಥಾ ಪರದಶಯಯಷಾ್ಮಸತದ್ಾವಕ ್ೈರ ೀರ್ ಸರ್ಯಶಃ ॥೨.೫೩॥

ಅನ್ ೀಕ ಒಳ ಳರ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾರ್ಯಗಳು ನ್ಾಶವಾಗಿರುವುದರಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಹ ೀಗ ಓದಬ ೀಕು ಎನುನವ

ಮಾಗಥದಶಥನ ಇಂದು ನಮಗಿಲಲವಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಕ ೀವಲ ಕಾವ್ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುವಂತ್ಾಗಿದ . ಅಪ್ೂವಥವಾದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ವಾಕ್ಗಳನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಚಿಂರ್ತನ್
ಮಾಡಿದಾಗ ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಮಿಗಿಲು’ ಎನುನವ ಮಾರ್ತು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ “ಈ ಮಹಾ
ಗರಂರ್ವನುನ ಹ ೀಗ ಓದಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನಿಲ್ಲಲ ಪ್ರಚರ್ಯ ಮಾಡಿಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದಿದಾಾರ
ಆಚಾರ್ಯಥರು.

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ಸುರಗುರುಂ ರ್ಜಗದ್ ೀಕನಾರ್ಂ ಭಕತಪಿರರ್ಯಂ ಸಕಲಲ್ ್ೀಕನ್ಮಸೃತಂ ಚ ।

ತ ರಗುರ್ಣ್ರ್ಜಜಯತಮರ್ಜಂ ವಿಭುಮಾದ್ಮಿೀಶಂ ರ್ನ ಾೀ ಭರ್ಘನಮಮರಾಸುರಸದಾರ್ನ್ಾಯಮ್ ॥ ೨.೫೪ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 84

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಾರವನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕ ಇದಾಗಿದ . [ಉರ್ತುರದ
ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ದಾಕ್ಷ್ಮಣಾರ್ತ್ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಇದ ೀ ಮೊದಲನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕ]. ಈ
ಶ ್ಲೀಕ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತುಿವನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುರ್ತುದ .
ಈ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ಎರಡು ವಭಾಗ ಮಾಡಿ ಆಚಾರ್ಯಥ ಮಧವರು ಈ ರೀತ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡಿದಾಾರ :

ಪ್ೂವಾಥದಥದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ:
ಜ್ಞಾನ್ಪರದಃ ಸ ಭಗವಾನ್ ಕಮಲ್ಾವಿರಿಞ್ಚಶವಾಯದಿಪೂರ್ಯರ್ಜಗತ ್ೀ ನಿಖಿಲ್ಾದ್ ರ್ರಿಷ್ುಃ ।
ಭಕ ಾೈರ್ ತುಷ್್ತಿ ಹರಿಪರರ್ರ್ಣತವಮೀರ್ ಸರ್ಯಸ್ ಧಮಮಯ ಇತಿ ಪೂರ್ಯವಿಭಾಗಸಂಸಾಃ ॥ ೨.೫೫ ॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಉಪ್ದ ೀಶಕನ್ಾಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಇಡಿೀ ಜಗತುಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಟು ಜ್ಞಾನಪ್ರದಃ.
ಶ್ರಲಕ್ಷ್ಮಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ನಿಕೃಷ್ುವಾದ ಜೀವರ ರ್ತನಕ, ಎಲಲರಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತ
ಜಗದ ೀಕನ್ಾರ್ಃ. ಕ ೀವಲ ಭಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಸನನನ್ಾಗುವ ಆರ್ತ ಭಕುಪ್ರರ್ಯಃ*. ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಗಳಿಂದ
ನಮಸೃರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸೆರಸ ಬಾಳುವುದು ಎಲಲರ ಕರ್ತಥವ್.
[*ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕದ ‘ಭಕುಪ್ರರ್ಯ’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣವನುನ ಗಮನಿಸದಾಗ ಇಡಿೀ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಭಕಿುಗಾಗಿ ದ ೀವರ ಗುರ್ಣ-ಮಹಿಮರ್ಯನೂನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಭಕಿುಗಾಗಿ ನ್ಾವು ಭಗವಂರ್ತನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವುದೂ ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ ].

ಉರ್ತುರಾಧಥದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ :
ನಿದ್ ್ಾೀಯಷ್ಕಃ ಸೃತಿವಿಹಿೀನ್ ಉದ್ಾರಪೂರ್ಣ್ಯಸಂವಿದುಗರ್ಣಃ ಪರರ್ಮಕೃತ್ ಸಕಲ್ಾತಮಶಕ್ತತಃ ।
ಮೊೀಕ್ ೈಕಹ ೀತುರಸುರ್ಪಸುರ ೈಶಚ ಮುಕ ೈರ್ಯನ್ಾಯಃ ಸ ಏಕ ಇತಿಚ ್ೀಕತಮಥ ್ೀತತರಾಧ್ ೀಯ॥೨.೫೬ ॥

ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ೈಗುರ್ಣ್ವಜಥರ್ತ. ಅಂದರ ನಿದ ೂೀಥಷ್ಕಃ. ಭಗವಂರ್ತ ಯಾವ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ

ಸುುಷ್ುನ್ಾಗಿಲಲ. ತರಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಆರ್ತನಿಗ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. [ಉದಾಹರಣ ಗ :
ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟುಸರುವ ಜಗರ್ತುನುನ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದರೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತನಿಗ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ] .
ಸಂಸಾರದಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದಾದಿ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದಾಾನ್ .
ಎಲಲವನುನ ಮೊದಲು ಮಾಡಿದವನ್ಾದ ಆರ್ತ ಪ್ರರ್ಮಕೃತ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 85

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಸಕಲ್ಾರ್ತಮಶಕಿುಃ. ಸಂಸಾರವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಬಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೂಬಬನ್ ೀ

ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ಕಾರರ್ಣನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಇನಿಾಿಯಾಭಿಮಾನಿ* ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾರನುನ ನಮಸೆರಸುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಅಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ನಮಸೆರಸುತ್ ುೀನ್ .
[ಅಮರಾಸುರಸದಿವನಾಾಮ್ ಎನುನವಲ್ಲಲ “ದ ೈರ್ತ್ರು ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾರನುನ ನಮಸೆರಸದಾಾರ ೂೀ
ಅಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಆದರ
ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ(೯.೧೧) “ ಅವಜಾನಂತ ಮಾಂ ಮೂಢಾ ಮಾನುಷೀಂ ರ್ತನುಮಾಶ್ರರ್ತಮ್” ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಲ್ಲಲ
“ಮನುಷ್್ನಂತ್ ದ ೀಹವುಳಳ ನನನನುನ ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ತರಸೆರಸುತ್ಾುರ ” ಎಂದಿದಾಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್. ಅಂದರ
ದ ೈರ್ತ್ರು ನಮಸಾೆರ ಮಾಡುವುದಿಲಲ ಎಂದರ್ಥ. ಆದಾರಂದ ಇಲ್ಲಲ ಅಸುರ ಎನುನವ ಪ್ದವನುನ ದ ೈರ್ತ್ರು
ಎನುನವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಬಳಸಲಲ. *ಅಸು+ರ ಎನುನವಲ್ಲಲ ಅಸು= ಇಂದಿರರ್ಯಗಳು, ರ= ರಮರ್ಯಂತ. ಹಾಗಾಗಿ
ಇಲ್ಲಲ ಅಸುರ ಎಂದರ ದ ೈರ್ತ್ರಲಲ , ಇನಿಾಿಯಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು]

ನ್ಮ್ತವಮುಕತಮುಭರ್ಯತರ ರ್ಯತಸತತ ್ೀsಸ್ ಮುಕ ೈರಮುಕ್ತತಗಗಣ ೈಶಚ ವಿನ್ಮ್ತ ್ೀಕಾತ ।

ಇತ್ಂ ಹಿ ಸರ್ಯಗುರ್ಣಪೂತಿಯರಮುಷ್್ ವಿಷ ್್ೀಃ ಪರಸಾತವಿತಾ ಪರರ್ಮತಃ ಪರತಿಜಾನ್ತ ೈರ್ ॥೨.೫೭॥

ಮೀಲ್ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಂಗಳ ಶ ್ಲೀಕದ ಎರಡೂ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಮಸಾೆರ

ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಮುಕುರು, ಮುಕುರಲಲದವರು ಎಲಲರೂ ದ ೀವರಗ ನಮಸಾೆರ
ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಮುಖ ೀನ ಮುಕುರು ಮರ್ತುು ಅಮುಕುರಬಬರಗೂ ದ ೀವರು ಆರಾಧಾ್
ಎನುನವುದನುನ ವಾ್ಸರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ . [ಸದಿ ಎಂದರ ಸದಿಿರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದವರು ಎಂದರ್ಥ.
ಅಂದರ ಮುಕುರು].
[ಹಿೀಗ ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡುವಾಗಲ್ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥರ್ತಾವನುನ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ವನಾಾರ್ತಾವನುನ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆರಾಧ್ರ್ತಾ ವನುನ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಈ ರೀತ ಭಾರರ್ತದ ಮೊದಲ
ಶ ್ಲೀಕವ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡಬ ೀಕಾದರ , ಉಳಿದ ಇಡಿೀ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳ ಬಗ ಗ ಹ ೀಳಿಲಲ ಎನುನವುದಾಗಲ್ಲೀ, ಭಗವದಿಗೀತ್ ರ್ಯನುನ ಓದಿರ್ಯೂ ಭಗವಂರ್ತ ನಿಗುಥರ್ಣ
ಎಂದು ವಾದಿಸುವುದಾಗಲ್ಲೀ, ಇತ್ಾ್ದಿ ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅಭಿಪಾರರ್ಯಕ ೆ ವರುದಿವಾಗುರ್ತುದ .]

[ಕ ೀವಲ ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕವಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಭಾರರ್ತದ ಇರ್ತರ ಕ ಲವು ಶ ್ಲೀಕಗಳ ಉದಾಹರಣ ರ್ಯನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಮುಂದ ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 86

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಕೃಷ ್್ೀ ರ್ಯಜ್ಞ ೈರಿರ್ಜ್ತ ೀ ಸ ್ೀಮಪೂತ ೈಃ ಕೃಷ ್್ೀ ವಿೀರ ೈರಿರ್ಜ್ತ ೀ ವಿಕರಮದಿೂಃ ।
ಕೃಷ ್್ೀ ರ್ನ ್ೈರಿರ್ಜ್ತ ೀ ಸಮೃಶಾನ ೈಃ ಕೃಷ ್್ೀ ಮುಕ ೈರಿರ್ಜ್ತ ೀ ವಿೀತಮೊೀಹ ೈಃ ॥೨.೫೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅನುಶಾಸನ ಪ್ವಥದ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ಆರನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಈ ಮಾರ್ತು

ಬರುರ್ತುದ *: ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸ ೂೀಮರಸವನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ
ಪ್ೂಜ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಕಾದುವಂರ್ ಕ್ಷತರರ್ಯರಂದಲೂ ಪ್ೂಜ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ವಾನಪ್ರಸಾ್ಶರಮದವರೂ ಕೂಡಾ ಇವನನುನ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾುರ . ಸಂಸಾರದ ಮೊೀಹವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ
ಮುಕುರಂದಲೂ ದ ೀವರು ಪ್ೂಜ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ”.
[*ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುವಂತ್ ಈ ಮಾರ್ತು ಆದಿಪ್ವಥ ಮರ್ತುು ಅನುಶಾಸನಪ್ವಥ ಎರಡರಲೂಲ ಬರುರ್ತುದ .
ಆದರ ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಇದು ಅನುಶಾಸನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
ಸಗುವುದಿಲಲ]

ಸೃಷಾು ಬರಹಾಮದಯೀ ದ್ ೀವಾ ನಿಹತಾ ಯೀನ್ ದ್ಾನ್ವಾಃ ।

ತಸ ೈ ದ್ ೀವಾದಿದ್ ೀವಾರ್ಯ ನ್ಮಸ ತೀ ಶಾಙ್ಗಯಧ್ಾರಿಣ ೀ ॥೨.೫೯॥

ಇದು ಸಭಾಪ್ವಥದ ೪೫ ನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ಹದಿನ್ಾರನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕ. ಈ ಶ ್ಲೀಕದ ಮೀಲ್ ೂನೀಟದ ಅರ್ಥ ಹಿೀಗ
ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ : ‘ಯಾರಂದ ಬರಹಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸೃಷುಸಲಾಟುರ ೂೀ, ಯಾರಂದ ದಾನವರು
ಕ ೂಲಲಲಾಟುರ ೂೀ , ಅಂರ್ತಹ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ದ ೀವನ್ಾದ, ಶಾಙ್ಗಥವ ಂಬ ಬಿಲಲನುನ ಧರಸದ ನಿನಗ
ನಮಸಾೆರ’.
[ಈ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ಮೀಲ್ಲನ ಅರ್ಥದಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವ ೀನ್ ೂೀ
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಜ ೂತ್ ಗ ಇಲ್ ೂಲಂದು ಪ್ರಶ ನ ಮೂಡುರ್ತುದ . ಮೀಲ್ ೂನೀಟದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ : ಭಗವಂರ್ತ
ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸೃಷು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ (ಸೃಷ್ಾು ಬರಹಾಮದಯೀ ದ ೀವಾಃ), ದಾನವರನುನ ಸಂಹಾರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ (ನಿಹತ್ಾ ಯೀನ ದಾನವಾಃ) ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಇನ್ ೂನಂದು ಕಡ
ಬರಹಮನ ಮಗನ್ಾದ ಕಾಶ್ಪ್ ಮರ್ತುು ಆರ್ತನ ಪ್ತನ ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ದ ೈರ್ತ್ರು ಹುಟ್ಟುದರು, ಅವರನ್ ನಲಲರನುನ ಸೃಷು
ಮಾಡಿದುಾ ಆ ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದಿದ . ವ ೀದ ೂೀಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಎಲಲರನೂನ ಸೃಷು ಮಾಡುವವನು ಹಾಗೂ ಸಂಹಾರ
ಮಾಡುವವನು ಭಗವಂರ್ತ ಎಂದಿದ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಯಾವುದು ಸರ? ಈ ಶ ್ಲೀಕದ ರ್ತಳಸಾಶ್ಥ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ
ಏನು? ಈ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 87

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಸರಷ್ುೃತವಂ ದ್ ೀವಾನಾಂ ಮುಕ್ತತಸರಷ್ುೃತವಮುಚ್ತ ೀ ನಾನ್್ತ್ ।

ಉತಪತಿತದ್ ೈಯತಾ್ನಾಮಪಿ ರ್ಯಸಾಮತ್ ಸಮಿಮತಾ ವಿಶ ೀಷ ್ೀsರ್ಯಮ್ ॥೨.೬೦॥

ಅರ್ ಚ ದ್ ೈತ್ಹತಿಸತಮಸ ಸ್ರಾ ನಿರ್ಯತಸಂಸ್ತಿರ ೀರ್ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ।

ತನ್ುವಿಭಾಗಕೃತಿಃ ಸಕಲ್ ೀಷವರ್ಯಂ ನ್ಹಿ ವಿಶ ೀಷ್ಕೃತಾ ಸುರದ್ ೈತ್ರ್ಗಾ ॥೨.೬೧॥

ತಮಿಮಮೀರ್ ಸುರಾಸುರಸಞ್ಚಯೀ ಹರಿಕೃತಂ ಪರವಿಶ ೀಷ್ಮುದಿೀಕ್ಷ್ತುಮ್ ।

ಪರತಿವಿಭರ್ಜ್ ಚ ಭೀಮಸುಯೀಧನೌ ಸವಪರಪಕ್ಷಭದ್ಾ ಕರ್ಥತಾ ಕಥಾ ॥೨.೬೨॥

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದೂಾ(ದ ೀಹ ಕ ೂಟುದೂಾ) ದ ೀವರ ೀ, ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದೂಾ ದ ೀವರ ೀ.
ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡುವುದೂ ದ ೀವರ ೀ, ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವುದೂ ದ ೀವರ ೀ. ಈ
ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಗ ೂಂದಲವಲಲ. ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ‘ಸೃಷ್ಾು ಬರಹಾಮದಯೀ ದ ೀವಾಃ’ ಎಂದರ :
ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವುದು ಎಂದರ್ಥವ ೀ ಹ ೂರರ್ತು, ದ ೀಹವನುನ ಕ ೂಡುವುದು
ಎಂದರ್ಥವಲಲ. ಅದ ೀ ರೀತ ‘ನಿಹತ್ಾ ಯೀನ ದಾನವಾಃ’ ಎಂದರ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಹಾಕುವುದು
ಎಂದರ್ಥ. ಹಿೀಗಾಗಿ “ಯಾರು ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುರ ೂೀ, ಯಾರು ದಾನವರನುನ
ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ದ ೀವಾದಿ ದ ೀವನ್ಾದ ಶಾಙ್ಗಥಧಾರ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ನಮಸಾೆರ”
ಎನುನವುದು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದ ನಿಜವಾದ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ. ಇದು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಕಥ ರ್ಯ ಸಾರ. ಇಲ್ಲಲ
ಬಂದಿರುವ ‘ಸುರ’ ಮರ್ತುು ‘ದ ೈರ್ತ್’ ಎನುನವ ಪ್ದದ ಅರ್ಥವನುನ ಕ ೀವಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದಾನವರು ಎಂದು
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳದ ೀ, ಸಾತುಿಕರು ಮರ್ತುು ತ್ಾಮಸರು ಎಂಬ ಅರ್ಥದಿಂದಲೂ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು.
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ‘ಸೃಷಾು ಬರಹಾಮದಯೀ ದ್ ೀವಾ ನಿಹತಾ ಯೀನ್ ದ್ಾನ್ವಾಃ’ ಎನುನವುದು
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಂಗರಹ ಸಾರಾಂಶ(synopsis). ‘ಸೃಷಾು ಬರಹಾಮದಯೀ ದ್ ೀವಾಃ’ ಎನುನವುದು
ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಸೂಚಿಸದರ , ‘ನಿಹತಾ ಯೀನ್ ದ್ಾನ್ವಾಃ’ ಎನುನವುದು ದುಯೀಥಧನನುನ ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ .
ಎರಡಾಗಿ ವಭಾಗಗ ೂಂಡಿರುವ ಇಡಿೀ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಒಂದು ಕಡ ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಪ್ಕ್ಷದವರದಾಾರ ಹಾಗೂ
ಇನ್ ೂನಂದು ಕಡ ದುಯೀಥಧನನ ಪ್ಕ್ಷದವರದಾಾರ . ಭಿೀಮನ ಪ್ಕ್ಷ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಸಮಮರ್ತವಾದ ಪ್ಕ್ಷವಾದರ
, ದುಯೀಥಧನನ ಪ್ಕ್ಷ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಸಮಮರ್ತವಲಲದ ಪ್ಕ್ಷ. ಈ ರೀತ ಇಡಿೀ ಜಗರ್ತುನುನ ಎರಡಾಗಿ ವಭಾಗ
ಮಾಡಿ, ಅದರ ಗತ ಅಂತಮವಾಗಿ ಏನ್ಾಗುರ್ತುದ ಎನುನವುದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ಂಬ ಕಥ ರ್ಯ ಆಧಾರದ
ಮೀಲ್ ವ ೀದವಾ್ಸರು ವವರಸದಾಾರ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಈ ಶ ್ಲೀಕದಿಂದ ಎರಡು ಸಂಗತ ಸದಿವಾಗುರ್ತುದ : ಒಂದು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾ ಹಾಗೂ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಾತುಿಕ ಹಾಗೂ ತ್ಾಮಸರ ಗತ ವ ೈವಧ್.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 88

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ೂವಥಭಾಗದಲ್ ಲೀ ಬಂದಿರುವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಜಗತುನ ನಡ ಮರ್ತುು ಭಗವಂರ್ತನ

ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುವ ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ .

ನ್ಮೊೀ ಭಗರ್ತ ೀ ತಸ ೈ ವಾ್ಸಾಯಾಮಿತತ ೀರ್ಜಸ ೀ ।

ರ್ಯಸ್ ಪರಸಾದ್ಾದ್ ರ್ಕ್ಾಯಮಿ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಕಥಾಮಿಮಾಮ್ ॥೨.೬೩॥

ಇದು ಆದಿಪ್ವಥದ ಒಂದನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ೩೨ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕ. [ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಇಂದಿನ ಪಾಠದಲೂಲ ಲಭ್ವದ ].
ಇಲ್ಲಲ ಸೂರ್ತ ಪ್ುರಾಣಿಕರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಅಮಿರ್ತವಾದ ಗುರ್ಣಗಳುಳಳ ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ
ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ನಮಸಾೆರ. ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ”
ಎಂದು. ಈ ಮಾತನಿಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಇದು ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕ ೀಂದಿರೀಕರಸರುವ ಗರಂರ್ ಎನುನವುದು
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ವಾಸುದ್ ೀರ್ಸುತ ಭಗವಾನ್ ಕ್ತೀತಿತಯತ ್ೀsತರ ಸನಾತನ್ಃ ।

ಪರತಿಬಮಬಮಿವಾsದಶ ೀಯ ರ್ಯಂ ಪಶ್ನಾಾತಮನಿ ಸ್ತಮ್ ॥೨.೬೪॥

ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾರಚಿೀನನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು

ಕಿೀತಥರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಯಾವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ರ್ತಮಮ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಎಂದು ಕಾರ್ಣುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಅಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಿಂದ ಪ್ರತಪಾಧ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
[ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ಒಂದು ಕನನಡಿ. ಅದರಲ್ಲಲ ನಮಮ ಪ್ರಸರ, ನ್ಾವು ಮರ್ತುು ನಮಮ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಗ ೂೀಚರಸುತ್ಾುನ್ . ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಯಾವ ಕಾಲದ ಹಿನ್ ನಲ್
ಇಟುುಕ ೂಂಡು ನ್ ೂೀಡಿದರೂ ಕೂಡಾ ಆ ಕಾಲದ ಪ್ರತಬಿಂಬ ಗ ೂೀಚರಸುರ್ತುದ . ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಸಾಾರಸ್].

ನಾಸತ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸಮಂ ನ್ ಭ್ತಂ ನ್ ಭವಿಷ್್ತಿ ।

ಏತ ೀನ್ ಸತ್ವಾಕ ್ೀನ್ ಸರ್ಯತಾ್ಯನ್ ಸಾಧಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೨.೬೫॥
ಆದ್ನ್ತಯೀರಿತ್ರ್ದತ್ ಸ ರ್ಯಸಾಮದ್ ವಾ್ಸಾತಮಕ ್ೀ ವಿಷ್ು್ರುದ್ಾರಶಕ್ತತಃ ।
ತಸಾಮತ್ ಸಮಸಾತ ಹರಿಸದುಗಣಾನಾಂ ನಿಣಿೀಯತಯೀ ಭಾರತರ್ಗಾ ಕಥ ೈಷಾ॥೨.೬೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 89

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ನ್ಾಸು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಸಮಂ.. ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಆದಿಪ್ವಥದ ಮೊದಲನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ೩೪ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಗ ಸಮ ಈಗಿಲಲ, ಹಿಂದಿಲಲ, ಮುಂದ ಬರುವುದಿಲಲ. ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಸಮ ಎನಿಸರುವ
ಇನ್ ೂನಬಬ ವ್ಕಿುರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಎಂದೂ ಕಾರ್ಣಲು ಸಾಧ್ವಲಲ’. “ಈ ರೀತಯಾದ ವ ೀದಕ ೆ ಸಮಮರ್ತವಾದ
ಸರ್ತ್ವಾಕ್ದಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಅರ್ಥ ಪ್ರಯೀಜನವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಸೂರ್ತಪ್ುರಾಣಿಕರು ಹ ೀಳುವುದನುನ
ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ..
ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ ಎರಡರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಇದನುನ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅದರಂದಾಗಿ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸದುಗರ್ಣಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿಯೀ ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎನುನವುದು ಹ ೂರಟ್ಟದ ಎಂದಿದಾಾ ರ
ಆಚಾರ್ಯಥರು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ವು. ಈಗ ಇಲ್ಲಲ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಧ್ ಭಾಗದಲ್ಲಲರುವ ಕ ಲವು ವಾಕ್ಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖ ಮಾಡುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :]

ಸತ್ಂ ಸತ್ಂ ಪುನ್ಃ ಸತ್ಮುದ್ ಧೃತ್ ಭುರ್ಜಮುಚ್ತ ೀ ।

ವ ೀದಶಾಸಾರತ್ ಪರಂ ನಾಸತ ನ್ ದ್ ೈರ್ಂ ಕ ೀಶವಾತ್ ಪರಮ್ ॥೨.೬೭॥

ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪ್ರಶ್ಷ್ುದಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ಹದಿನ್ ೈದನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕ. ಇಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರು
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಇದು ಸರ್ತ್, ಇದು ಸರ್ತ್, ಇದು ಸರ್ತ್. ಭುಜಗಳನುನ ಮೀಲ್ ತು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ . ವ ೀದಶಾಸರಕಿೆಂರ್ತ
ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಶಾಸರವಲಲ, ಕ ೀಶವನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ದ ೈವವಲಲ” ಎಂದು. ಇದ ೀ ರೀತಯಾದ ಮಾರ್ತು
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡದಲೂಲ ಬರುರ್ತುದ . [೨೨೩.೭೯]

ಆಲ್ ್ೀಢ್ಃ ಸರ್ಯಶಾಸಾರಣಿ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಚ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ ।

ಇದಮೀಕಂ ಸುನಿಷ್ಪನ್ನಂ ಧ್ ್ೀಯೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸದ್ಾ ॥೨.೬೮॥

ಈ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅನುಶಾಸನ ಪ್ವಥದ ೧೮೬ನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ಹನ್ ೂನಂದನ್ ೀ
ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳನುನ ಪ್ುನಃಪ್ುನಃ ಬಿಡಿಸ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ನಮಗ
ಗ ೂೀಚರವಾಗುವುದು: ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಗಮ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ , ಅವನು ವಚಿಂರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವ ಸರ್ತ್.
ಹಿೀಗ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಮತ್ ು ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ನ್ ೂೀಡುರ್ತುಲ್ ೀ ಇರುತ್ ುೀವ . ಇಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ತಳಿಸಕ ೂಡುವುದಕ ೆ ಹ ೂರಟ್ಟರುವ ಗರಂರ್ ಮಹಾಭಾರರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 90

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

[“ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲು, ಇದು ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ” ಎಂದು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯಥರೂ

ಕೂಡಾ ರ್ತಮಮ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

ಸಮತತಯರ್್ಃ ಸತತಂ ವಿಷ್ು್ವಿಯಸಮತತಯವ್ೀ ನ್ ಜಾತುಚಿತ್ ।

ಸವ ೀಯ ವಿಧಿನಿಷ ೀಧ್ಾಃ ಸು್ರ ೀತಯೀರ ೀರ್ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ॥೨.೬೯॥

ಈ ಶ ್ಲೀಕ ನ್ಾರದ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲದ [೪.೨.೨೩] ಮರ್ತುು ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡದಲ್ಲಲರ್ಯೂ

ಇದ [೭೧.೧೦೦]. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಯಾವಾಗಲೂ ಸಮರಣ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಯಾವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿರ್ಯೂ
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಮರ ರ್ಯಬಾರದು. ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ವಧ ಹಾಗೂ ನಿಷ್ ೀಧಗಳು ಇದಕಾೆಗಿಯೀ ಇದ .
[‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸಮರಣ ಮಾಡಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮರ ರ್ಯದಿರ’ ಅನನಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ಶಾಸರದ ಬ ೀರ ಬ ೀರ
ವಧಾನಗಳಿವ . ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ‘ಈ ರೀತ ಆಚರಣ ಮಾಡಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದರ ಹಿಂದ ಇರುವ
ಸಂದ ೀಶವ ೀ ಇದು. ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ ರ್ತಂರ್ತರಸಾರ ಸಂಗರಹದ ನ್ಾಕನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಶೌಚ ಅಂದರ ಮಡಿ, ಆಸನ ಅಂದರ : ಕುಳಿರ್ತುಕ ೂಳುಳವ ಬಗ . ಇವ ಲಲವೂ ಕ ೀವಲ
ಉಪ್ಕರರ್ಣ[instrument]. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮರ ರ್ತು ಕ ೀವಲ ಮಡಿ ಮಾಡಿದರ ಪ್ುರ್ಣ್ ಬರುವುದಿಲಲ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ನ್ ನ್ ರ್ಯುವುದಕಾೆಗಿ ಹಾಗೂ ಅವನನುನ ಮರ ರ್ಯದಿರಲು ಉಪ್ಕರರ್ಣವಾಗಿ ಈ ಎಲಲವನೂನ
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸರಾಗಿ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿರುವುದು ಎಂದು ಹ ೀಳುವ

ಹಲವಾರು ಪ್ರಮಾರ್ಣಗಳಿವ . ಅದರಲ್ಲಲ ಕ ಲವಂದನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ .

ಕ ್ೀ ಹಿ ತಂ ವ ೀದಿತುಂ ಶಕ ್ತೀ ಯೀ ನ್ ಸಾ್ತ್ ತದಿವಧ್ ್ೀsಪರಃ ।

ತದಿವಧಶಾಚಪರ ್ೀ ನಾಸತ ತಸಾಮತ್ ತಂ ವ ೀದ ಸಃ ಸವರ್ಯಮ್ ॥೨.೭೦॥

ಕ ್ೀ ಹಿ ತಂ ವ ೀದಿತುಂ ಶಕ ್ತೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಮನಾಮರ್ಯಮ್ ।

ಋತ ೀ ಸತ್ರ್ತಿೀಸ್ನ ್ೀಃ ಕೃಷಾ್ದ್ ವಾ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀಸುತಾತ್ ॥೨.೭೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 91

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಸಾಾರಸ್ವಾಗಿರುವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಇಂದು ಸಗುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ದ ೀವರನುನ

ತಳಿರ್ಯಲು ಯಾರಗ ಸಾಧ್? ದ ೀವರಂರ್ತವನು ಇನ್ ೂನಬಬ ಇದಿಾದಾರ ದ ೀವರನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ
ತಳಿದಿರುತುದಾ. ದ ೀವರಂರ್ತವನು ಇನ್ ೂನಬಬ ಇಲಲ, ಅದರಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ಯಾರೂ ತಳಿದಿಲಲ.
ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಮರ್ಥನು? ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಬಿಟುು,
ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಬಿಟುು.
ಈ ರೀತ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಎಂದು ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .
[ವ ೀದವಾ್ಸರು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂದು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ಹ ೀಳುರ್ತುವ . ಆದರ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಸಾಕ್ಷಾತ್
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಅಲಲ ಎಂದು ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವವರದಾಾರ . ಹಾಗ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡಿದಾಗ ಒಂದು
ಸಮಸ ್ಯಾಗುರ್ತುದ . ವ ೀದವಾ್ಸರು ಗಿೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಿದಾನ್ ನೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ೂೀ ಅರ್ವಾ
ವ ೀದವಾ್ಸರೂ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ೂೀ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನಗಳು ಎದುರಾಗುರ್ತುವ . ಇದಕ ೆ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರ:
ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂಬುದಾಗಿದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಇಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎನುನವ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖ ಮಾಡಿದಾಾರ ]

ಅಪರಮೀಯೀsನಿಯೀರ್ಜ್ಶಚ ಸವರ್ಯಂ ಕಾಮಗಮೊೀ ರ್ಶ್ೀ ।

ಮೊೀದತ ್ೀಷ್ ಸದ್ಾ ಭ್ತ ೈಬಾಯಲಃ ಕ್ತರೀಡನ್ಕ ೈರಿರ್ ॥೨.೭೨॥

ಸಭಾಪ್ವಥದ ೬೧ನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ . ದ ೀವರನುನ ಪ್ೂತಥ ತಳಿರ್ಯಲು

ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಧ್ವಲಲ. ದ ೀವರನುನ ‘ಈ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡು’ ಎಂದು ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡಲು
ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಧ್ವಲಲ. ರ್ತನನ ಇಚ ುಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಆರ್ತನಿರುತ್ಾುನ್ (ಸ ಾೀಚೆಗಾಮಿ). ಉಳಿದ ಎಲಲರೂ
ಆರ್ತನ ವಶದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ . ಇಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಮಗುವನ್ ೂಂದಿಗ ಆಟವಾಡುವಂತ್ ಸದಾ ನಮಮ ಜ ೂತ್
ಆಟವಾಡುತುರುತ್ಾುನ್ (ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚ ನಿವಥಹಣ , ಸೃಷು-ಸ್ತ-ಪ್ರಳರ್ಯ, ಎಲಲವೂ ಆರ್ತನಿಗ ೂಂದು ಕಿರೀಡ ).
ಅದರಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಈ ಜಗದ ಎಲ್ಾಲ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುದಾಾನ್ ಎನುನವುದು ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ .

ನ್ ಪರಮಾತುಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಶಕ ್್ೀsರ್ಯಂ ಮಧುಸ್ದನ್ಃ ।

ಪರಮಾತ್ ಪರಮೀತಸಾಮದ್ ವಿಶವರ್ಪ್ಾನ್ನ ವಿದ್ತ ೀ ॥೨.೭೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 92

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ನ ಪ್ರಮಾರ್ತುಂ ಮಹಾಬಾಹುಃ... ಎನುನವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೬೧.೩೪], ಹರವಂಶದ

ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೧೦೨.೩೮], ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ [ಉಪ ೀ.ಪಾ.೭೩.೯೪.-೫], ವಾರ್ಯುಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ
[ಉರ್ತುರಾದ ೀಥ.೩೬.೯೪.೫] ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ರ್ಯೂ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ .
‘ದ ೀವರನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ನಮಗ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಲು ಆಗುವುದಿಲಲ. ದ ೀವರನುನ ಯಾವುದ ೀ ಕ ಲಸದಲ್ಲಲ ಆಜ್ಞ
ಮಾಡಿ ತ್ ೂಡಗಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ದ ೀವರನುನ ಇಷ್ ುೀ ಎಂದು ಅಳ ರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವನುನ
ಸೃಷು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ರ್ತರ್ತುಿವಲಲ’. ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು. ಅದರಂದ ಎಲಲರೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ
ಮಾಡಬ ೀಕು.
[ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಗರಂರ್ವನುನ ಓದುವಾಗ ಪ್ದ ೀಪ್ದ ೀ ಯಾವ ವಚಾರಕ ೆ ಅಲ್ಲಲ ಹ ಚುು ಗಮನ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ
ಎನುನವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಅದರಂತ್ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾಕ ೆೀ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ಚಿುನ ಒರ್ತುು ಕ ೂಟ್ಟುರುವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಅದು ಕ ೀವಲ ಕಥ ಅರ್ವಾ ಇತಹಾಸವಲಲ
ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ].

ರ್ಸುದ್ ೀರ್ಸುತ ್ೀ ನಾರ್ಯಂ ನಾರ್ಯಂ ಗಭ ೀಯsರ್ಸತ್ ಪರಭುಃ ।

ನಾರ್ಯಂ ದಶರಥಾಜಾಜತ ್ೀ ನ್ಚಾಪಿ ರ್ಜಮದಗ್ವನತಃ ॥೨.೭೪॥

ಜಾರ್ಯತ ೀ ನ ೈರ್ ಕುತಾರಪಿ ಮಿರರ್ಯತ ೀ ಕುತ ಏರ್ ತು ।

ನ್ ವ ೀಧ್ ್್ೀ ಮುಹ್ತ ೀ ನಾರ್ಯಂ ಬಧ್ತ ೀ ನ ೈರ್ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ।
ಕುತ ್ೀ ದುಃಖಂ ಸವತಂತರಸ್ ನಿತಾ್ನ್ಂದರ್ಯಾರ್ಪಿರ್ಣಃ ॥೨.೭೫॥

ಈಶನ್ನಪಿ ಹಿ ದ್ ೀವ ೀಶಃ ಸರ್ಯಸ್ ರ್ಜಗತ ್ೀ ಹರಿಃ ।

ಕಮಾಮಯಣಿ ಕುರುತ ೀ ನಿತ್ಂ ಕ್ತೀನಾಶ ಇರ್ ದುಬಯಲಃ ॥೨.೭೬॥

ಇವನು ವಸುದ ೀವನ ಮಗನಲಲ. ಇವನು ಯಾರ ಬಸುರನಲೂಲ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಇವನು ದಶರರ್ನಿಂದ ಹುಟುಲ್ಲಲಲ.
ಜಮದಗಿನಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಹುಟುಲ್ಲಲಲ. ರಾಮನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ, ಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿ ಸರ್ತು, ರ್ಯುದಿಗಳಲ್ಲಲ ಬಾರ್ಣ
ಚುಚಿುಕ ೂಂಡು ನ್ ರ್ತುರು ಬರುವಂತ್ ತ್ ೂೀರಸದ, ರ್ಯಶ ್ೀದ ಇವನನುನ ಹಗಗದಿಂದ ಕಟ್ಟುದಳು, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ
ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ವಸುುರ್ತಃ ದ ೀವರಗ ಇದಾ್ವುದೂ ಇಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 93

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಇವನು ಹುಟುುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಹುಟುುವುದ ೀ ಇಲಲ ಎಂದಾದ ಮೀಲ್ ಸಾರ್ಯುವ ಪ್ರಶ ನ ಎಲ್ಲಲಂದ? ಇವನನುನ
ಸೀಳಲ್ಾಗುವುದಿಲಲ. ಇವನು ಜ್ಞಾನವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ. ಯಾರೂ ಇವನನುನ ಬಂಧಸಲ್ಾಗುವುದಿಲಲ.
ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ, ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ದುಃಖವಾದರೂ ಎಲ್ಲಲಂದ?
ಯಾವ ರೀತ ನ್ ೂಗವನುನ ಹ ೂರ್ತುು, ನ್ ೀಗಿಲ್ಲಗ ಒಳಗಾಗಿ ಎರ್ತುು ಕ ಲಸ ಮಾಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ ಮನುಷ್್ನಿಗ
ರ್ತನನ ಕಮಥವನುನ ಅನುಭವಸಲು ಇಷ್ುವರುರ್ತುದ ೂೀ ಇಲಲವೀ, ಆದರ ಅದನುನ ಅನುಭವಸಯೀ
ಅನುಭವಸುತ್ಾುನ್ . ಮನುಷ್್ರೂಪ್ ಅವತ್ಾರಯಾಗಿದಾಾಗ ಮನುಷ್್ರಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳವ ಭಗವಂರ್ತ,
ತ್ಾನು ಅನಿವಾರ್ಯಥ ಕಮಥಗಳನುನ ಅನುಭವಸುತುರುವ ಮಾನವನಂತ್ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ . [ಉದಾಹರಣ ಗ :
ಶ್ರೀರಾಮ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಗ ೂೀಳಾಡುವುದು, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅನಿವಾರ್ಯಥ ಕಮಥಗಳನುನ
ಅನುಭವಸುವುದು,ಇತ್ಾ್ದಿ] ಆದರ ಇವ ಲಲವೂ ಕ ೀವಲ ತ್ ೂೀರಕ ಅಷ್ ುೀ.

ನಾsತಾಮನ್ಂ ವ ೀದ ಮುರ್ಗ ್ಾೀsರ್ಯಂ ದುಃಖಿೀ ಸೀತಾಂ ಚ ಮಾಗಗಯತ ೀ ।

ಬದಾಃ ಶಕರಜತ ೀತಾ್ದಿ ಲ್ಲೀಲ್ ೈಷ್sಸುರಮೊೀಹಿನಿೀ ॥೨.೭೭॥

ಮುಹ್ತ ೀ ಶಸರಪ್ಾತ ೀನ್ ಭನ್ನತವಗ್ ರುಧಿರಸರರ್ಃ ।

ಅಜಾನ್ನ್ ಪೃಚಛತಿ ಸಾಮನಾ್ನ್ ತನ್ುಂ ತ್ಕಾತವ ದಿರ್ಂ ಗತಃ ॥೨.೭೮॥

ಇತಾ್ದ್ಸುರಮೊೀಹಾರ್ಯ ದಶಯಯಾಮಾಸ ನಾಟ್ರ್ತ್ ।

ಅವಿದ್ಮಾನ್ಮೀವ ೀಶಃ ಕುಹಕಂ ತದ್ ವಿದುಃ ಸರಾಃ ॥೨.೭೯॥

ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಬರಹಮ ರುದಾರದಿಗ ಳ ಲಲರೂ ಬಂದು “ನಿೀನು ಸಾಕ್ಷಾತ್

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಗ, ಶ್ರೀರಾಮ: “ನನಗಂರ್ತೂ ನ್ಾನು ಕ ೀವಲ ಮನುಷ್್ ಅನಿನಸುತುದ ”
ಎನುನತ್ಾುನ್ (ಆತ್ಾಮನಂ ಮಾನುಷ್ಂ ಮನ್ ್ೀ - ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ ೧೨೦.೧೧). ಶ್ರೀರಾಮ ಬಹಳ ದುಃಖಪ್ಟುು
ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹುಡುಕುವುದನುನ ನ್ಾವು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . “ಓ ಮರಗಳ ೀ, ಹ ೀಳಿ, ನನನ ಸೀತ್
ಎಲ್ಲಲ” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮ ಅಳುತ್ಾುನ್ ! ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಬಾರ್ಣದ ಬಂಧನಕ ೆ ರಾಮ ಒಳಗಾಗುತ್ಾುನ್ ! ಇವ ೀ
ಮೊದಲ್ಾದ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳು ಅಸುರರಗ ಮೊೀಹವನುನ ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ ಮಾರ್ತರ ಇದ .
ಶಸರದ ಹ ೂಡ ರ್ಯುವಕ ಯಿಂದ ಪ್ರಜ್ಞ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಅವನ ಚಮಥ ಸೀಳುರ್ತುದ . ರಕು ಹರರ್ಯುರ್ತುದ .
ಅರರ್ಯದ ೀ ಏಕ ಹಿೀಗಾಯಿರ್ತು? ಏನ್ಾಯಿರ್ತು? ನನಗಿದು ಗ ೂತುಲಲ, ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿ, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 94

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು ಸಾಗಥಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ (ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ),

ಇತ್ಾ್ದಿ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳು ಕ ೀವಲ ಅಸುರರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ. ಎಲಲವೂ ಒಳ ಳರ್ಯ ನ್ಾಟ್ದಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸದ ಹಾಗ .
ನ್ಾಟ್ವನುನ ನ್ಾವು ಸರಯಾಗಿ ಗಮನವಟುು ನ್ ೂೀಡಿದರ , ಆ ನಟನಲ್ಲಲ ಒಳ ಳರ್ಯ ಪ್ರತಭ ಇದಾರ , ನ್ಾವು
ಎಲಲವನೂನ ಮರ ರ್ತು ಬಿಡುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಅಳುತ್ ುೀವ , ನ್ ೂೀವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ ುೀವ . ಇದು ಹ ೀಗ ೂೀ,
ಹಾಗ ಯೀ ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತ ನಟನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಆ ರೀತ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ . ಭಗವಂರ್ತನ ಈ ಲ್ಲೀಲ್
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತಳಿದಿದ .
[ಮೂಲಭೂರ್ತವಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಈ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯ ಹಿಂದ ಎರಡು ಉದ ಾೀಶವದ . (೧). ಅಸುರರಗ ಮೊೀಹವನುನ
ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ. (೨). ಸಜಜನರಗ ದುಃಖ ಬಂದಾಗ ಅವರು ರ್ತಮಮ ಬಾಳನುನ ತ್ಾವು ಹ ೀಗ
ನಿರ್ಯಂತರಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನವ ಪಾಠಕಾೆಗಿ. ಎಂರ್ತಹ ಪ್ರಸ್ರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಧಮಥದಿಂದ ಹಿಂದ
ಸರರ್ಯದ ೀ ಮುಂದುವರರ್ಯುವುದು ಹ ೀಗ ಎನುನವುದನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ನಮಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾ ನ್ .
ಅಶಕುರಾದ ಸಜಜನರಗ ಇದು ಮಾಗಥದಶಥನವಾದರ ಅಯೀಗ್ರಗ ಮೊೀಹನ. ಈ ರೀತ ಎರಡು
ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಿರಯಗಳು ಇವ ಎನುನವುದು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ತಳಿದಿದ . ಆದರ
ಅಸುರರಗ ಅದು ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ. ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಯೀಗ್ರಗ ಹ ೀಳಿದಾಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಅಯೀಗ್ರು
ಹ ೀಳಿದರೂ ನಂಬುವುದಿಲಲ. ತ್ಾರರ್ತಮ್ಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಎಲಲವೂ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ].

ಪ್ಾರದುಭಾಯವಾ ಹರ ೀಃ ಸವ ೀಯ ನ ೈರ್ ಪರಕೃತಿದ್ ೀಹಿನ್ಃ ।

ನಿದ್ ್ಾೀಯಷಾ ಗುರ್ಣಸಮ್ಪಣಾ್ಯ ದಶಯರ್ಯನ್ಾನ್್ಥ ೈರ್ ತು ॥೨.೮೦॥

ದುಷಾುನಾಂ ಮೊೀಹನಾತಾ್ಯರ್ಯ ಸತಾಮಪಿ ತು ಕುತರಚಿತ್ ।

ರ್ಯಥಾಯೀಗ್ಫಲಪ್ಾರಪ್ ಾೈ ಲ್ಲೀಲ್ ೈಷಾ ಪರಮಾತಮನ್ಃ ॥೨.೮೧॥

ಇವ ಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾರದುಭಾಥವಗಳು. ಅಂದರ ಇದಾದ ಾೀ ಅಭಿವ್ಕು ಆಗಿದುಾ ಅಷ್ ುೀ. ಭಗವಂರ್ತನ
ಯಾವ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ವೂ ಕೂಡಾ ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿಲಲ.
ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳೂ
ರ್ತುಂಬಿವ . ಆದರ ಸಂದಭಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಯಾವ ರೀತಯಾಗಿ ಇದ ಯೀ ಅದಕ ೆ ವರುದಿವಾದ ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ
ರ್ತಮಮನುನ ತ್ಾವು ತ್ ೂೀರಕ ೂಳುಳರ್ತುವ . ಇದ ಲಲವೂ ಕೂಡಾ ದುಷ್ುರ ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥಕಾೆಗಿ. ಸಜಜನರಗೂ
ಕ ಲವಮಮ ಮೊೀಹವಾಗಲ್ಲೀ ಅಂರ್ತ ಈ ರೀತ ತ್ ೂೀರಸುವುದಿದ . ಅವರವರಗ ಯೀಗ್ವಾದ ಫಲ ಆಗಲ್ಲೀ
ಎಂದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ತ್ ೂೀರುವ ಲ್ಲೀಲ್ ಇದಾಗಿದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 95

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

[ಏಕ ನ್ಾವು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ , ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಕ ೀವಲ ಒಬಬ ಆದಶಥ ಮಾನವ ಎಂದು ಸಾೀಕರಸಬಾರದು
ಎಂದು ಕ ಲವರು ಪ್ರಶ ನ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಏಕ ಮೀಲ್ ಹ ೀಳಿದ ರೀತರ್ಯಲ್ ಲೀ ಸಾೀಕರಸಬ ೀಕು ಎನುನವುದು
ಇವರ ಪ್ರಶ ನ. ಎಲಲರೂ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡಿರುವ, ಎಲಲವುದರ ಸಾರಭೂರ್ತವಾಗಿರುವ, ಎಲಲರೂ ಶ ರೀಷ್ಠ ಗರಂರ್
ಎಂದು ಒಪ್ಾಕ ೂಂಡಿರುವ ಭಗವದಿಗೀತ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರವದ . ಗಿೀತ್ ರ್ಯ ಕ ಲವು ಶ ್ಲೀಕಗಳನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ].

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತ ೀsಹಂ ಸವಿಜ್ಞಾನ್ಮಿದಂ ರ್ಕ್ಾಯಮ್ಶ ೀಷ್ತಃ ।

ರ್ಯಜಾಜಾತಾವ ನ ೀಹ ಭ್ಯೀsನ್್ಜಾಜಾತರ್್ಮರ್ಶ್ಷ್್ತ ೀ ॥೨.೮೨॥

ಅಹಂ ಕೃತುನಸ್ ರ್ಜಗತಃ ಪರಭರ್ಃ ಪರಳರ್ಯಸತಥಾ ।

ಮತತಃ ಪರತರಂ ನಾನ್್ತ್ ಕ್ತಞಚಚದಸತ ಧನ್ಞ್ಜರ್ಯ ॥೨.೮೩॥

ಇಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅಜುಥನನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದ ನನನ ಹಿರಮರ್ಯನುನ ಅದರ ಬಿರ್ತುರದ ಜತ್ ಗ
ನಿನಗ ನ್ಾನು ಪ್ೂತಥಯಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ . ಇದನುನ ತಳಿದರ ಮತ್ ು ಈ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬ ೀರ
ತಳಿರ್ಯುವಂರ್ತದ ಾೀನೂ ಉಳಿದಿರುವುದಿಲಲ” ಎಂದು. ಯಾವುದನುನ ತಳಿದರ ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ೂೀ
ಅಂರ್ತಹ ವಜ್ಞಾನದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಜ್ಞಾನವನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ಎಂದಿದಾಾನ್
ಶ್ರೀಕೃಷ್್.[ಭಗವದಿಗೀತ್ : ೭.೨]
ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನ್ ೀ ಜಗದ ಎಲ್ಾಲ ಹುಟುು-ಸಾವುಗಳಿಗ ಕಾರರ್ಣನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ನ್ಾನು ಜಗತುಗ
ಜನಕನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ಜಗತುನ ಸಂಹಾರಕನೂ ಆಗಿದ ಾೀನ್ .(ಭಗವದಿಗೀತ್ ೭.೬), ಓ ಧನಂಜಯಾ, ನನಗಿಂರ್ತ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ಪ್ರರ್ತರ ವಸುು ಇಲಲವ ೀ ಇಲಲ”(ಭಗವದಿಗೀತ್ ೭.೭)

ಅರ್ಜಾನ್ನಿತ ಮಾಂ ಮ್ಢಾ ಮಾನ್ುಷೀಂ ತನ್ುಮಾಶ್ರತಮ್ ।

ಮೊೀಘಾಶಾ ಮೊೀಘಕಮಾಮಯಣ ್ೀ ಮೊೀಘಜ್ಞಾನ್ ವಿಚ ೀತಸಃ ।
ರಾಕ್ಷಸೀಮಾಸುರಿೀಂ ಚ ೈರ್ ಪರಕೃತಿಂ ಮೊೀಹನಿೀಂ ಶ್ರತಾಃ ॥೨.೮೪॥

“ಮನುಷ್್ರಂತ್ ದ ೀಹವನುನ ಧರಸರುವ ನನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮೂಢರು ರ್ತಪಾಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ ” [ಭಗವದಿಗೀತ್

೯.೧೧]. (ನ್ಾನು ಮನುಷ್್ ಆಕಾರದಲ್ಲಲರುತ್ ುೀನ್ . ಆಗ ಮೂಢರು ನನನನುನ ರ್ತಪಾಾಗಿ ಅಜ್ಞಾನಿ,
ಪಾರಕೃರ್ತದ ೀಹಿ,..ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ ) ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಹ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿದಾಾನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 96

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಇವರ ಆಸ ಈಡ ೀರದು. ಕಮಥಗಳು ಫಲ್ಲಸವು. ತಳಿವು ಮಾರ್ಯವಾಗುವುದು. ಅವರು ಬಗ ಗ ೀಡಿಗಳು;

ಮರುಳುಗ ೂಳಿಸುವ, ರಕೆಸರ –ಅಸುರರ ತ್ಾಮಸ ಸಾಭಾವಕ ೆ ಒಳಗಾದವರು[ಭಗವದಿಗೀತ್ ೯.೧೨]
‘ಭಗವಂರ್ತ ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ ಸಾರೂಪ್, ಆರ್ತನಿಗ ಪಾಂಚಭೌತಕ ಶರೀರ ಇಲಲ’ ಎನುನವ ವಚಾರವನುನ ಕೃಷ್್ ಇಲ್ಲಲ
ಒರ್ತುು ಕ ೂಟುು ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ . “ದ ೀವರಗ ನಮಮಂತ್ ಪಾಂಚಭೌತಕ ಶರೀರ ಇದ -ಅನುನವ ಚಿಂರ್ತನ್ ಯೀ
ಪಾರ್ತಕದ ದಾರ” ಎಂದಿದಾಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್. ಏಕ ಂದರ ಹಾಗ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವವರು ಸಾತಾಕರಾಗಿರುವುದಿಲಲ.
ಅವರು ಎಂದೂ ಭಗವದ್ ಭಕುರಾಗಿರುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವವರ ಅಧಾ್ರ್ತಮ ಸಾಧನ್ ರ್ಯ ಎಲ್ಾಲ
ಆಸ ಗಳೂ ಕಮರ ಹ ೂೀಗುರ್ತುವ . ಭಗವಂರ್ತನನುನ ನಶಾರ ಎಂದು ಹ ೀಳುವವರನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಎಂದೂ
ಪ್ರೀತಸುವುದಿಲಲ. ಅವರು ಮಾಡುವ ರ್ಯಜ್ಞ-ಯಾಗಾದಿಗಳು ವ್ರ್ಥ. ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಅಧಾ್ರ್ತಮ ಸಾಧನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಪಾರತರಕವಾಗಿ ಅವರ ಯಾವ ಆಸ ರ್ಯೂ ನ್ ರವ ೀರುವುದಿಲಲ.
ಸಾತಾಕ ಚಿಂರ್ತನ್ ಇಲಲದವರು ಅರ್ವಾ ತ್ಾಮಸ ಪ್ರಭಾವಕ ೂೆಳಗಾದವರು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಈ ರೀತ ದ ೂೀಷ್
ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಅವರಗ ಚಿಂರ್ತನ್ಾ ಶಕಿು ಇರುವುದಿಲಲ. ಇವರು ಯಾವ ಶಾಸರ ಓದಿರ್ಯೂ
ಉಪ್ಯೀಗವಲಲ. ಅವರ ಮನಸುು ಅಧಾ್ರ್ತಮವನುನ ಗರಹಿಸುವುದಿಲಲ. “ಇಂರ್ತವರು ರಾಕ್ಷಸರು ಅರ್ವಾ
ಅಸುರರಾಗಿರುತ್ಾುರ ” ಎಂದಿದಾಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್. [ರಾಕ್ಷಸರು ಎಂದರ ಸಾಭಾವರ್ತಃ ತ್ಾಮಸರು; ಅಸುರರು
ಎಂದರ ರಾಜಸರು-ಇಂದಿರರ್ಯ ಭ ೂೀಗದಲ್ ಲೀ ಪ್ುರುಷ್ಾರ್ಥ ಕಾರ್ಣುವವರು. ಇವರ ೂಂದಿಗ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ
ಚಿಂರ್ತನ್ಾಶ್ೀಲತ್ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವರು ಕೂಡಾ ಈ ರೀತ ಯೀಚಿಸುತ್ಾುರ . ಇವರಗ ಎಂದೂ ಸಹಜ
ಚಿಂರ್ತನ್ ಬರುವುದಿಲಲ. ಇವರು ಯಾವಾಗಲೂ ಸರ್ತ್ಕ ೆ ವರುದಿವಾಗಿ ಚಿಂತಸುತುರುತ್ಾುರ ].
[ಅಂರ್ತರಕವಾಗಿರುವ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಿಂದ ವರಹಿರ್ತರಾಗಿ ಕ ಲಸ ಮಾಡುವವರನುನ ಇಲ್ಲಲ ವಚ ೀರ್ತಸಃ ಎಂದು
ಕರ ದಿದಾಾರ . ಇವರಗ ಆಂರ್ತರಕ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯೀ ಕ ಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲಲ!
ಎಲಲವೂ ಶಬಾಪಾರಮರ್ಣ್ದ ಮೀಲ್ ೀ ಅವಲಂಬಿರ್ತವಾಗಿರುರ್ತುದ . ಶಬಾ ಹಾಗೂ ಅರ್ಥ ಇವುಗಳ ನಡುವ ಒಂದು
ಸಂಬಂಧವದ . ಆ ಸಂಬಂಧವನುನ ನ್ಾವು ಒಪ್ಾಲ್ಲಲಲ ಅಂದರ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಯಾವ ವ್ವಹಾರವೂ
ನಡ ರ್ಯುವುದಿಲಲ, ಯಾವ ಜ್ಞಾನವೂ ಕೂಡಾ ಸಗುವುದಿಲಲ. ವಚ ೀರ್ತಸರು ಧ ೈರ್ಯಥವಾಗಿ ಇದನುನ ಮಿೀರುತ್ಾುರ !
ದ ೀವರು ಎನುನವ ಒಂದು ಶಬಾ ಇರಬ ೀಕಾದರ ಅದಕ ೂೆಂದು ಅರ್ಥ ಇರಲ್ ೀ ಬ ೀಕಲಲವ ೀ? ಜಗತುನಲ್ಲಲ
ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಪ್ದಾರ್ಥ ಇರಲ್ಲೀ, ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಪ್ದ ಇರಲ್ಲೀ, ಆ ಪ್ದಾರ್ಥ ಏನ್ ೂೀ ಒಂದಿರಬ ೀಕು.
ಅದು ಯಾವುದು ಅಂರ್ತ ಹುಡುಕಬ ೀಕು. ಹಾಗ ಅವರು ಮಾಡುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಶಬಾ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ವನುನ ಸರಯಾಗಿ
ಗಮನಿಸದರ , ಅದರಲ್ಲಲ ದ ೀವರ ಅಸುರ್ತಾ ಅರ್ವಾ ಅತೀಂದಿರರ್ಯ ಪ್ದಾರ್ಥಗಳ ಅಸುರ್ತಾ ಗ ೂೀಚರವಾಗುರ್ತುದ .
ಶಬಾ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಗಿೀತ್ಾ ಭಾಷ್್ದಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥನ್ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ಅರ್ಣುವಾ್ಖಾ್ನದಲೂಲ ಈ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆಂರ್ತರಕವಾದ ಮನುಷ್್ನ ಪ್ರವೃತುರ್ಯನುನ ಚಿಂರ್ತನ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 97

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಮಾಡಿದರ ಆಗ ಶಬಾ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ದ ಮೀಲ್ ಅತೀಂದಿರರ್ಯ ಪ್ದಾರ್ಥಗಳ ಅಸುರ್ತಾವನುನ ಒಪ್ಾಕ ೂಳುಳತ್ ುೀವ .
ಆದರ ವಚ ೀರ್ತಸರು ಈ ರೀತ ಯೀಚನ್ ಮಾಡುವುದ ೀ ಇಲಲ].

ಮಹಾತಾಮನ್ಸುತ ಮಾಂ ಪ್ಾತ್ಯ ದ್ ೈವಿೀಂ ಪರಕೃತಿಮಾಶ್ರತಾಃ ।

ಭರ್ಜನ್ಾನ್ನ್್ಮನ್ಸ ್ೀ ಜ್ಞಾತಾವ ಭ್ತಾದಿಮರ್್ರ್ಯಮ್ ॥೨.೮೫॥

“ಓ ಪಾರ್ಥ, ಸರ್ತುಿಗುರ್ಣಭರರ್ತರು, ಸೂಕ್ಷಿವಾದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಮನಸುು ಉಳಳವರು, ನನನನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ಡ

ಮನಸುನುನ ಹರಸದವರು, ನನನನುನ ನ್ಾಶವಲಲದವನ್ ಂದೂ, ಪ್ರಪ್ಂಚದ ಸೃಷುಕರ್ತಥ ಎಂದೂ ತಳಿದು
ಪ್ರೀತಸುತ್ಾುರ ” ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ .[ಭಗವದಿಗೀತ್ ೯.೧೩]

ಪಿತಾsಸ ಲ್ ್ೀಕಸ್ ಚರಾಚರಸ್ ತವಮಸ್ ಪೂರ್ಜ್ಶಚ ಗುರುಗಗಯರಿೀಯಾನ್ ।

ನ್ ತವತುಮೊೀsಸಾಭ್ಧಿಕಃ ಕುತ ್ೀsನ ್್ೀ ಲ್ ್ೀಕತರಯೀsಪ್ಪರತಿಮಪರಭಾರ್॥೨.೮೬॥

ವಶಾರೂಪ್ ದಶಥನ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಈ ಚರಾಚರ ಜಗದ ರ್ತಂದ ನಿೀನು, ಈ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ
ನಿೀನ್ ೀ ಪ್ೂಜನಿೀರ್ಯ. ಗುರುವಗೂ ಹಿರರ್ಯ ಗುರು ನಿೀನು. ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕದಲೂಲ ನಿನಗ ಸಮನ್ಾದವನು
ಇಲಲದಿರುವಾಗ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಎಲ್ಲಲಂದ? [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೧.೪೩]

ಪರಂ ಭ್ರ್ಯಃ ಪರರ್ಕ್ಾಯಮಿ ಜ್ಞಾನಾನಾಂ ಜ್ಞಾನ್ಮುತತಮಮ್ ।

ರ್ಯಜಾಜಾತಾವ ಮುನ್ರ್ಯಃ ಸವ ೀಯ ಪರಾಂ ಸದಿಾಮಿತ ್ೀ ಗತಾಃ ॥೨.೮೭॥

ಮಮ ಯೀನಿಮಮಯಹದ್ ಬರಹಮ ತಸಮನ್ ಗಭಯಂ ದಧ್ಾಮ್ಹಮ್ ।

ಸಂಭರ್ಃ ಸರ್ಯಭ್ತಾನಾಂ ತತ ್ೀ ಭರ್ತಿ ಭಾರತ ॥೨.೮೮॥

ಅಜುಥನ ಉತ್ ುೀಕ್ಷ ಯಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದನ್ ೀ ಅಂದರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಸಮರ್ಥನ್

ಮಾಡಿರುವುದನುನ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದುದಾನುನ ಮತ್ ು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ . ಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಉರ್ತುಮವಾದ ಜ್ಞಾನವನುನ, ಯಾವುದನುನ
ತಳಿದು ಎಲ್ಾಲ ಮುನಿಗಳೂ ಕೂಡಾ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೂಂದಿದರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಜ್ಞಾನವನುನ
ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೪.೦೧] ಎನುನತ್ಾು ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು ನನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 98

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಹ ಂಡತಯಾಗಿದಾಾಳ . ಅವಳಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ಬಿೀಜವನುನ ಬಿರ್ತುುತ್ ುೀನ್ . ಸಮಸು ಸಾ್ವರ-ಜಂಗಮ ಪ್ರಪ್ಂಚದ

ಹುಟುು ಅದರಂದ ಆಗುರ್ತುದ ” [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೪.೦೩] ಎಂದು.

ದ್ಾವವಿಮೌ ಪುರುಷೌ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ಕ್ಷರಶಾಚಕ್ಷರ ಏರ್ ಚ ।

ಕ್ಷರಃ ಸವಾಯಣಿ ಭ್ತಾನಿ ಕ್ಟಸ ್್ೀsಕ್ಷರ ಉಚ್ತ ೀ ॥೨.೮೯॥

ಉತತಮಃ ಪುರುಷ್ಸತವನ್್ಃ ಪರಮಾತ ೇತು್ದ್ಾಹೃತಃ ।

ಯೀ ಲ್ ್ೀಕತರರ್ಯಮಾವಿಶ್ ಭಭತಾಯರ್್ರ್ಯ ಈಶವರಃ ॥೨.೯೦॥

ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕ್ಷರಮತಿೀತ ್ೀsಹಮಕ್ಷರಾದಪಿ ಚ ್ೀತತಮಃ ।

ಅತ ್ೀsಸಮ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ವ ೀದ್ ೀ ಚ ಪರರ್ಥತಃ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಃ ॥೨.೯೧॥

ಯೀ ಮಾಮೀರ್ಮಸಮ್ಮಢ ್ೀ ಜಾನಾತಿ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಮ್ ।

ಸ ಸರ್ಯವಿದ್ ಭರ್ಜತಿ ಮಾಂ ಸರ್ಯಭಾವ ೀನ್ ಭಾರತ ॥೨.೯೨॥

ಇತಿ ಗುಹ್ತಮಂ ಶಾಸರಮಿದಮುಕತಂ ಮಯಾsನ್ಘ ।

ಏತದ್ ಬುದ್ಾಾವ ಬುದಿಾಮಾನ್ ಸಾ್ತ್ ಕೃತಕೃತ್ಶಚ ಭಾರತ ॥೨.೯೩॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಈ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಈ ಎರಡು ಬಗ ರ್ಯ ಪ್ುರುಷ್ರದಾಾರ . ಒಬಬ ಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್ ಮರ್ತುು

ಇನ್ ೂನಬಬ ಅಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್. ಬರಹಾಮದಿ ಸಮಸು ಜೀವರೂ ಕ್ಷರಪ್ುರುಷ್ರು. ಇವರು ನ್ಾಶವಾಗುವ ದ ೀಹವನುನ
ಹ ೂಂದಿದಾಾರ . ಈ ಚರಾಚರದ ಕೂಟವನುನ ಕೂಡಿಸಟು ಚಿತ್ ಪ್ರಕೃತಯೀ ಅಕ್ಷರ ಪ್ುರುಷ್ಳ ನಿನಸದಾಾಳ
[ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೧೬].
ಈ ಎರಡಕೂೆ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ. ಅವನನ್ ನೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಎನುನತ್ಾುರ . ಅಳಿವರದ ಆ
ಪ್ರಮೀಶಾರನ್ ೀ ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕದ ೂಳಗಿದುಾ ಸಲಹುತ್ಾುನ್ . [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೧೭].
ನ್ಾನು ಕ್ಷರವನುನ ಮಿೀರನಿಂರ್ತವನು. ಅಕ್ಷರಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಹಿರರ್ಯನು. ಅದಕ ಂದ ೀ ಲ್ ೂೀಕದಲೂಲ (ಲ್ೌಕಿಕ
ಗರಂರ್ದಲೂಲ), ವ ೀದದಲೂಲ (ವ ೈದಿಕ ವಾಙ್ಮರ್ಯದಲೂಲ ) ‘ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ’ ಎಂದ ೀ ಹ ಸರಾಗಿದ ಾೀನ್
[ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೧೮]..

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 99

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಯಾರು ನನನನುನ ಈ ರೀತಯಾಗಿ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳುವಳಿಕ ಇಲಲದ ೀ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ೂೀ,
ಅವನು ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ , ಎಲಲವನೂನ ಪ್ಡ ದವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಎಲ್ಾಲ ರೀತಯಿಂದ ನನನನುನ
ಹ ೂಂದುವವ ಅವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೧೯].
ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಗ ೂೀಪ್್ವಾದ ಶಾಸರವನುನ ನ್ಾನು ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ . ಇದನುನ ತಳಿದವನು ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷ
ಜ್ಞಾನಿಯಾಗುತ್ಾುನ್ (ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಬಲಲವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ) ಅವನು ಮತ್ ು ಮಾಡಬ ೀಕಾದ ಾೀನೂ
ಉಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ [ಭಗವದಿಗೀತ್ ೧೫.೨೦].

ದ್ೌವ ಭ್ತಸರ್ಗೌಗಯ ಲ್ ್ೀಕ ೀsಸಮನ್ ದ್ ೈರ್ ಆಸುರ ಏರ್ ಚ ।

ದ್ ೈವೀ ವಿಸತರಶಃ ಪ್ರೀಕತ ಆಸುರಂ ಪ್ಾತ್ಯ ಮೀ ಶುರರ್ಣು ॥೨.೯೪॥

ಅಸತ್ಮಪರತಿಷ್ಾಂ ತ ೀ ರ್ಜಗದ್ಾಹುರನಿೀಶವರಮ್ ।
ಈಶವರ ್ೀsಹಮಹಂ ಭ ್ೀಗ್ವೀ ಸದ್ ್ಾೀsಹಂ ಬಲವಾನ್ ಸುಖಿೀ ॥೨.೯೫॥

ಮಾಮಾತಮಪರದ್ ೀಹ ೀಷ್ು ಪರದಿವಷ್ನ ್ತೀsಭ್ಸ್ರ್ಯಕಾಃ ।

ತಾನ್ಹಂ ದಿವಷ್ತಃ ಕ್ರರಾನ್ ಸಂಸಾರ ೀಷ್ು ನ್ರಾಧಮಾನ್ ।
ಕ್ಷ್ಪ್ಾಮ್ರ್ಜಸರಮಶುಭಾನಾಸುರಿೀಷ ವೀರ್ ಯೀನಿಷ್ು ॥೨.೯೬॥

ಆಸುರಿೀಂ ಯೀನಿಮಾಪನಾನ ಮ್ಢಾ ರ್ಜನ್ಮನಿರ್ಜನ್ಮನಿ ।

ಮಾಮಪ್ಾರಪ್ ್ೈರ್ ಕೌಂತ ೀರ್ಯ ತತ ್ೀ ಯಾಂತ್ಧಮಾಂ ಗತಿಮ್ ॥೨.೯೭॥

“ಈ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಎರಡು ರೀತರ್ಯ ಪ್ರವೃತುಗಳಿವ . ಒಂದು ದ ೈವಕ (ಒಳನಡ ರ್ಯದು) ಮರ್ತುು ಇನ್ ೂನಂದು ಆಸುರ
(ಕ ಡುನಡ ರ್ಯದು). ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ದ ೈವಕ ನಡ ರ್ಯನುನ ವಸಾುರವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ . ಇನುನ ಅಸುರ ನಡ ರ್ಯ
ಬಿರ್ತುರವನುನ ನನಿನಂದ ಕ ೀಳು”[ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೬] ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಅಸುರ ಪ್ರವೃತುರ್ಯನುನ
ಅಜುಥನನಿಗ ಈ ರೀತ ವವರಸುತ್ಾುನ್ :
“ಅವರು ಜಗರ್ತುನುನ ಅಸರ್ತ್ವ ಂದೂ[ಈ ಜಗರ್ತುು ಕಾರ್ಯಥಕಾರ ಅಲ್ಾಲ(ಮಿಥಾ್) ಎಂದೂ], ಜಗತುಗ ಒಂದು ನ್ ಲ್
ಇಲಲವ ಂದೂ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅವರು ಈ ಜಗತುಗ ಆಧಾರನ್ಾಗಿ ಒಬಬ ದ ೀವರಲಲ, ಆದಾರಂದ ಈ ಜಗರ್ತುನುನ
ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಸಾಾಮಿ ಇಲಲ, ಎಲಲವೂ ಭರಮ ಎಂದು ವಾದ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಕ ಲವರು ‘ನ್ಾನ್ ೀ ಈಶಾರ’ ಎಂದೂ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಭ ೂೀಗಕಾೆಗಿಯೀ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವರುವುದು ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚದ ಅಸುರ್ತಾವನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 100

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ನಿರಾಕರಸುವವರದಾಾರ . ರ್ತಮಮನುನ ತ್ಾವು ಸದಿರು ಎಂದುಕ ೂಳುಳವವರದಾಾರ . ಕ ಲವರ ದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ

ಇದ ೂಂದು ಕಾಮದ ಕೂಸು, ಮಾಯಾಸೃಷು[ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೦೮]
ರ್ತನನ ಮರ್ತುು ಪ್ರರ ದ ೀಹದ ೂಳಗಿರುವ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ನನನನುನ ನಂಬದ ೀ ದ ಾೀಷಸುತ್ಾುರ . ಇನ್ ೂನಬಬರ
ಏಳಿಗ ಗ ಕಿಚುುಪ್ಡುತ್ಾುರ . (ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯನುನ ಅವಮಾನ ಮಾಡುವುದು ಅಂದರ : ಅವನಲ್ಲಲ ಏನು
ದುಗುಥರ್ಣಗಳಿಲಲವೀ ಆ ದುಗುಥರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೀಳುವುದು. ಅವನಲ್ಲಲ ಏನು ಸುಗುರ್ಣಗಳಿವ ಯೀ ಅದನುನ
ಹ ೀಳದ ೀ ಇರುವುದು) [ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೧೮]
ಪ್ರರ್ತರ್ತಾವನುನ ದ ಾೀಷಸುವ, ಕನಿಕರವಲಲದ, ಕ ೂಳಕಾದ ಅಂರ್ತಹ ನಿೀಚರನುನ ನ್ಾನು ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಬಾಳ
ಬವಣ ಗಳಲ್ಲಲ, ಕ ಡುನಡ ರ್ಯ ಬಸರುಗಳಲ್ಲಲ ಕ ಡುಹುತ್ ುೀನ್ . (ನರಾಧಮರಾದ ಅವರನುನ ಅಸುರ ಯೀನಿಗ ೀ
ಹಾಕುತ್ ುೀನ್ ). [ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೧೯].
ಕೌಂತ್ ೀಯಾ, ಅಸುರ ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಜನಮಜನಮದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ತಳಿಗ ೀಡಿಗಳಾಗಿಯೀ
ಇರುವವರು ನನನನುನ ಹ ೂಂದುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಹಾಗ ೀ ಅವರು ಅಲ್ಲಲಂದ ಮತ್ ು ಅಧ ೂೀಗತರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ”[ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೬.೨೦].
ಇವ ಲಲವೂ ಆಸುರೀ ಪ್ರವೃತುರ್ಯ ಕುರತ್ಾಗಿ ಸಾರ್ಯಂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತುಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖ.
ಇನುನ ಮುಂದ ಗಿೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಜ್ಞಾನದ ಬಗ ಗಿನ ವ್ತ್ಾ್ಸವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುವುದನುನ
ನ್ಾವು ಮುಂದ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಸರ್ಯಭ್ತ ೀಷ್ು ಯೀನ ೈಕಂ ಭಾರ್ಮರ್್ರ್ಯಮಿೀಕ್ಷತ ೀ ।

ಅವಿಭಕತಂ ವಿಭಕ ತೀಷ್ು ತಜಾಜಾನ್ಂ ವಿದಿಾ ಸಾತಿವಕಮ್ ॥೨.೯೮॥

ಸರ್ಯಗುಹ್ತಮಂ ಭ್ರ್ಯಃ ಶೃರ್ಣು ಮೀ ಪರಮಂ ರ್ಚಃ ।

ಇಷ ್ುೀsಸ ಮೀ ದೃಢಮಿತಿ ತತ ್ೀ ರ್ಕ್ಾಯಮಿ ತ ೀ ಹಿತಮ್ ॥೨.೯೯॥

ಮನ್ಮನಾಭರ್ ಮದೂಕ ್ತೀ ಮದ್ಾ್ಜೀ ಮಾಂ ನ್ಮಸುಾರು ।

ಮಾಮೀವ ೈಷ್್ಸ ಸತ್ಂ ತ ೀ ಪರತಿಜಾನ ೀ ಪಿರಯೀsಸ ಮೀ ॥೨.೧೦೦॥

“ಎಲ್ಾಲ ಪಾರಣಿಗಳಲ್ಲಲ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ಒಬಬನ್ ೀ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯನುನ, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗುರ್ಣಧಮಥವನುನ

ಹ ೂಂದಿರುವವರಲೂಲ ಅಭಿನನನ್ಾಗಿರುವ ಒಬಬನನುನ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳವುದನುನ ಸಾತುಿಕ ಜ್ಞಾನ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ” [ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೮.೨೦].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 101

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

“ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚುು ಗುಹ್ವಾದ ನನಿನೀ ಹಿರರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಇನ್ ೂನಮಮ ಆಲ್ಲಸು. ನಿೀನು ನನಗ ರ್ತುಂಬಾ
ಮಚಿುನವನ್ ಂದು, ಅದಕಾೆಗಿ ನಿನಗ ಹಿರ್ತವನುನ ಹ ೀಳುತುದ ಾೀನ್ ”[ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೮.೬೪]:
ನನನಲ್ ಲೀ ಮನಸುನಿನಡು. ನನನಲ್ ಲೀ ಭಕಿುಯಿಡು. ನನನನ್ ನೀ ಪ್ೂಜಸು. ನನಗ ೀ ಪಡಮಡು(ನಮಸೆರಸು). ಆಗ
ನನನನ್ ನೀ ಸ ೀರುವ . ನಿೀನು ನನಗ ಮಚಿುನವ. ನಿನ್ಾನಣ ಗೂ ಇದು ನಿಜ. [ಭಗವದಿಗೀತ್ಾ ೧೮.೬೫]:
ಇದ ಲಲವೂ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಭಗವದಿಗೀತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನ
ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾದ ಕುರತ್ಾದ ಮಾರ್ತುಗಳು.
[ಶಾಸರ ಪ್ರಮಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅಲ್ಲಲ ಪ್ೂಜಾ ವಧಾನವನುನ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಯಾಗದ ವಧಾನವನೂನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಮನುಷ್್ನ ಪ್ೂಜಾಕರಮದ ಇತಹಾಸವನುನ ಅಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಇಂರ್ತಹ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವನುನ ನ್ಾನ್ಾ ಕಾರರ್ಣ ನಿೀಡಿ ಕ ಲವರು ದೂರವಡುತ್ಾುರ !
ಅದಕಾೆಗಿ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದ ಕುರತ್ಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತವ ೀ ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ :]
[ಇಂದು ಸಗುವುದು ಕ ೀವಲ ೪ರಂದ ೫ ಪಾರಚಿೀನ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಸಂಹಿತ್ ಗಳಷ್ ುೀ. ಇರ್ತರ ಸಂಹಿತ್ ಗಳು
ಪಾರಚಿೀನ ಸಂಹಿತ್ ಗಳಲಲ. ಅವ ಲಲವೂ ಪ್ೂಜಾ ಪ್ದಿತಗಾಗಿ ಸ ೀರಸರುವ ಅವಾಥಚಿೀನ ಸಂಹಿತ್ ಗಳು].

ಪಂಚರಾತರಸ್ ಕೃತುನಸ್ ರ್ಕಾತ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸವರ್ಯಮ್ ।

ಸವ ೀಯಷ ವೀತ ೀಷ್ು ರಾಜ ೀಂದರ ಜ್ಞಾನ ೀಷ ವೀತದ್ ವಿಶ್ಷ್್ತ ೀ ॥೨.೧೦೧॥

ಜ್ಞಾನ ೀಷ ವೀತ ೀಷ್ು ರಾಜ ೀಂದರ ಸಾಂಖ್ ಪ್ಾಶುಪತಾದಿಷ್ು ।

ರ್ಯಥಾಯೀಗಂ ರ್ಯಥಾನಾ್ರ್ಯಂ ನಿಷಾಾ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಪರಃ ॥೧.೧೦೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೩೫೯.೬೮-೬೯; ೭೨; ೩೬೦.೧-೩, ೩೫೯.೧] ಜನಮೀಜರ್ಯನ

ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರರೂಪ್ವಾಗಿ ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ . ಇಲ್ಲಲ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಎನುನವುದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದಲ್ ೀ
ರಚಿಸಲಾಟ್ಟುರುವುದು ಎಂದು ಸುುಟವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಯೀಗ, ಸಂಖಾ್, ಪಾಶುಪ್ರ್ತ, ಎಲಲವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವ ೀ ಪ್ರಮುಖ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
ಸಾಂಖ್ದಲ್ಾಲಗಲ್ಲೀ, ಪಾಶುಪ್ರ್ತದಲ್ಾಲಗಲ್ಲೀ ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಮಿಗಿಲು ಎನುನವುದನ್ ನೀ
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಎಲ್ ಲಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವನುನ ಒಪ್ಾದಾಾರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 102

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಪಂಚರಾತರವಿದ್ ್ೀ ಮುಖಾ್ ರ್ಯಥಾಕರಮಪರಾ ನ್ೃಪ ।

ಏಕಾನ್ತಭಾವೀಪಗತಾ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಂ ವಿಶಂತಿ ತ ೀ ॥೨.೧೦೩॥

“ಓ ಜನಮೀಜರ್ಯನ್ ೀ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವನುನ ಬಲಲವರು, ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ನಿಷ್ುರಾದವರು, ‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ

ಬಿಟುರ ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ ಆರಾಧಸಲ್ಾರ ವು’ ಎನುನವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ಮಾಡಿದ ಭಕುರು ವಾಸುದ ೀವನನುನ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತ್ಾುರ ”. ಭಾರರ್ತದ ಈ ಮಾರ್ತೂ ಕೂಡಾ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಪ್ರಮೀರ್ಯ ಏನು ಎನುನವುದನುನ ಸಮರ್ಥನ್ ಮಾಡುವ ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ .
ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರು ಮರ್ತುು ಜನಮೀಜರ್ಯ ರಾಜನ ನಡುವ ನಡ ದ ಒಂದು ಸಂವಾದವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತುದಾಾರ :

ರ್ಜನ್ಮೀರ್ಜರ್ಯ ಉವಾಚ:
ಬಹರ್ಃ ಪುರುಷಾ ಬರಹಮನ್ುನತಾಹ ್ೀ ಏಕ ಏರ್ ತು ।
ಕ ್ೀ ಹ್ತರ ಪುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಾಸತಂ ಭವಾನ್ ರ್ಕುತಮಹಯತಿ ॥೨.೧೦೪॥

ವ ೈಶಂಪ್ಾರ್ಯನ್ ಉವಾಚ:
ನ ೈತದಿಚಚಂತಿ ಪುರುಷ್ಮೀಕಂ ಕುರುಕುಲ್ ್ೀದವಹ ।
ಬಹ್ನಾಂ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಹಿ ರ್ಯಥ ೈಕಾ ಯೀನಿರುಚ್ತ ೀ ।
ತಥಾ ತಂ ಪುರುಷ್ಂ ವಿಶವಮಾಖಾ್ಸಾ್ಮಿ ಗುಣಾಧಿಕಮ್ ॥೨.೧೦೫॥

ಜನಮೀಜರ್ಯ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಜ್ಞಾನಿಗಳಾದ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರ ೀ, ಭಿನನಭಿನನ ಜೀವರದಾಾರ ೂೀ ಅರ್ವಾ

ಒಬಬನ್ ೀ ಇದಾಾನ್ ೂೀ? ಈ ಜೀವ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಠನು ಯಾರು? ಅವನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಲು ನಿೀವ ೀ
ಯೀಗ್ರು” ಎಂದು.
ಜನಮೀಜರ್ಯನ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಕುರುಕುಲದಲ್ಲಲ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ
ಜನಮೀಜರ್ಯನ್ ೀ, ಒಬಬನ್ ೀ ಪ್ುರುಷ್ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅಂಗಿೀಕರಸುವುದಿಲಲ. ವಧವಧವಾದ
ಜೀವರಗ ಒಬಬನ್ ೀ ಜನಕನಿರುವಂತ್ , ಎಲಲವನೂನ ವಾ್ಪ್ಸದ, ಗುರ್ಣದಿಂದ ಅಧಕನ್ಾದ ಪ್ರಮ ಪ್ುರುಷ್ನ
ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು. ಶಾಂತ ಪ್ವಥದ ೩೬೦ನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಈ ಮಾರ್ತು
ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಅಭ ೀದ ವನುನ ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 103

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಆಹ ಬರಹ ೈತಮೀವಾತ್ಯಂ ಮಹಾದ್ ೀವಾರ್ಯ ಪೃಚಛತ ೀ ।

ತಸ ್ೈಕಸ್ ಮಮತತವಂ ಹಿ ಸ ಚ ೈಕಃ ಪುರುಷ ್ೀ ವಿರಾಟ್ ॥೨.೧೦೬॥

ಅಹಂ ಬರಹಾಮ ಚಾsದ್ ಈಶಃ ಪರಜಾನಾಂ ತಸಾಮಜಾಜತಸತವಂ ಚ ಮತತಃ ಪರಸ್ತಃ।

ಮತ ್ತೀ ರ್ಜಗತ್ ಸಾ್ರ್ರಂ ರ್ಜಂಗಮಂ ಚ ಸವ ೀಯ ವ ೀದ್ಾಃ ಸರಹಸಾ್ಶಚ ಪುತರ ॥೨.೧೦೭॥

ಬರಹಮದ ೀವರು ರ್ತನನನುನ ಪ್ರಶ ನ ಮಾಡಿದ ರುದರದ ೀವರಗ ಹ ೀಳಿರುವ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತಾವನುನ
ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ : ಇದು ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಬರುವ
ಶ ್ಲೀಕ(೩೬೧.೯, ೨೧). “ಅವನ್ ೂಬಬನಿಗ ಮಾರ್ತರ ‘ಇದು ನನನದು’ ಎನುನವ ಹಕುೆ. ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ುರುಷ್
ಅವನ್ ೂಬಬನ್ ೀ” ಎನುನವುದು ಬರಹಮದ ೀವರು ರುದರದ ೀವರಗ ಮಾಡಿದ ಉಪ್ದ ೀಶವಾಗಿದ .
“ಎಲಲರಗೂ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ, ಬರಹಮಶಬಾವಾಚ್ನ್ಾದ ನ್ಾನು, ಆ ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನು.
ನನಿನಂದ ನಿೀನು(ರುದರ ದ ೀವರು) ಮರ್ತುು ಸಮಸು ಸಾ್ವರ-ಜಂಗಮ ಪ್ರಪ್ಂಚ ಹುಟ್ಟುರುರ್ತುದ . ವ ೀದಾದಿ ಸಮಸು
ರಹಸ್ ಶಾಸರಗಳೂ ಹುಟ್ಟುದವು” ಎಂದಿದಾಾರ ಬರಹಮದ ೀವರು.

ತಥ ೈರ್ ಭೀಮರ್ಚನ್ಂ ಧಮಮಯರ್ಜಂ ಪರತು್ದಿೀರಿತಮ್ ।

ಬರಹ ೇಶಾನಾದಿಭಃ ಸವ ೈಯಃ ಸಮೀತ ೈರ್ಯಯದುಗಣಾಂಶಕಃ ।
ನಾರ್ಸಾರ್ಯಯತುಂ ಶಕ ್್ೀ ವಾ್ಚಕ್ಾಣ ೈಶಚ ಸರ್ಯದ್ಾ ॥೨.೧೦೮॥

ಸ ಏಷ್ ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ ್್ೀ ನ ೈರ್ ಕ ೀರ್ಲಮಾನ್ುಷ್ಃ ।

ರ್ಯಸ್ ಪರಸಾದಜ ್ೀ ಬರಹಾಮ ರುದರಶಚ ಕ ್ರೀಧಸಂಭರ್ಃ ॥೨.೧೦೯॥

ಹಾಗ ಯೀ, ಭಿೀಮಸ ೀನ ಧಮಥರಾಜನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . [ಈಗಿನ ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿರುವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ]. ಎಲಲರೂ ಒಟುುಗೂಡಿ,
ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರಂದ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡುತ್ಾು ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಯಾರ
ಗುರ್ಣದ ಒಂದು ಭಾಗವೂ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಭಾಗವನ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕ ೀವಲ ಒಬಬ ಮನುಷ್್ನಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 104

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

[ರ್ಯಸ್ ಪ್ರಸಾದಜ ೂೀ ..... ಶಾಂತಪ್ವಥ ೩೫೦.೧೨, ಭಾಗವರ್ತ ೧೨.೪.೪೪] ಆ ಭಗವಂರ್ತನ

ಅನುಗರಹದಿಂದ ಬರಹಮನು ಹುಟ್ಟುದವನು. ಸದಾಶ್ವನು ಕ ೂರೀಧದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನು.[ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಆ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮ]

ರ್ಚನ್ಂ ಚ ೈರ್ ಕೃಷ್್ಸ್ ಜ ್ೀಷ್ಾಂ ಕುಂತಿೀಸುತಂ ಪರತಿ ।

ರುದರಂ ಸಮಾಶ್ರತಾ ದ್ ೀವಾ ರುದ್ ್ರೀ ಬರಹಾಮರ್ಣಮಾಶ್ರತಃ ।
ಬರಹಾಮ ಮಾಮಾಶ್ರತ ್ೀ ನಿತ್ಂ ನಾಹಂ ಕ್ತಂಚಿದುಪ್ಾಶ್ರತಃ ॥೨.೧೧೦॥

ಇನುನ ಈ ಕುರತ್ಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮಾತ್ ೀ ಇದ . ಧಮಥರಾರ್ಯನನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

“ದ ೀವತ್ ಗಳು ರುದರನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾರ . ರುದರನು ಬರಹಮನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾನ್ . ಬರಹಮನು ಯಾವಾಗಲೂ
ನನನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾನ್ . ನ್ಾನು ಯಾವುದನೂನ ಆಶರಯಿಸಲಲ” ಎಂದು. [ಆಶಾಮೀದಿಕ ಪ್ವಥ ೧೧೮.೩೭]

ರ್ಯಥಾssಶ್ರತಾನಿ ಜ ್್ೀತಿೀಂಷ ಜ ್್ೀತಿಃಶ ರೀಷ್ಾಂ ದಿವಾಕರಮ್ ।

ಏರ್ಂ ಮುಕತಗಣಾಃ ಸವ ೀಯ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಮುಪ್ಾಶ್ರತಾಃ ॥೨.೧೧೧॥

ಭವಿಷ್್ತಪರ್ಯಗಂ ಚಾಪಿ ರ್ಚ ್ೀ ವಾ್ಸಸ್ ಸಾದರಮ್ ।

‘ವಾಸುದ್ ೀರ್ಸ್ ಮಹಿಮಾ ಭಾರತ ೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀದಿತಃ ॥೧.೧೧೨॥

‘ತದತಾ್ಯಸುತ ಕಥಾಃ ಸವಾಯ ನಾನಾ್ತ್ಯಂ ವ ೈಷ್್ರ್ಂ ರ್ಯಶಃ ।

‘ತತ್ ಪರತಿೀಪಂ ತು ರ್ಯದ್ ದೃಶ ್ೀನ್ನ ತನ್ಮಮ ಮನಿೀಷತಮ್ ॥೨.೧೧೩॥

ಯಾವ ರೀತ ಸಮಸು ಬ ಳಕಿನ ಕಾರ್ಯಗಳೂ ಕೂಡಾ ಬ ಳಕುಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಸೂರ್ಯಥನನುನ

ಆಶ ೈಯಿಸವ ಯೀ, ಹಾಗ ಯೀ , ಎಲ್ಾಲ ಮುಕುರೂ ಕೂಡಾ ವಾಸುದ ೀವನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾರ . [ಈ
ಶ ್ಲೀಕವೂ ಕೂಡಾ ಇಂದಿನ ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತ ಪಾಠಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ]. ಇದು ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದ
ಮಾತ್ಾಗಿದ . ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥ ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲದ . [ಇಂದು ಹರವಂಶಪ್ವಥದ ಎಲ್ಾಲ ಭಾಗಗಳು
ಸಗುತುಲಲ].
ವಾಸುದ ೀವನ ಮಹಾರ್ತಯವು ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಭಾರರ್ತದ ಸಾರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಮಹಿಮ. ಅದಕಾೆಗಿಯೀ ಅಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಕಥ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಇವ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕುರತ್ಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 105

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಕ ೀವಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಹಾರ್ತಯವನುನ ತಳಿಸುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ ಅಲಲ. ಅದಕ ೆ

ವರುದಿವಾದುದು ಯಾವುದು ಕಾಣಿಸುರ್ತುದ ೂೀ ಅದು ನನನ ಅಭಿಪಾರರ್ಯದಾಲಲ. [ಉದಾಹರಣ ಗ : ‘ಇವರು ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳಿದಾರು’ ಎನುನವ ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವರುದಿವಾದ ಉಲ್ ಲೀಖ ನನನ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳುವಂರ್ತದಾಲಲ
ಎಂದಿದಾಾರ ವ ೀದವಾ್ಸರು]

‘ಭಾಷಾಸುತತಿರವಿಧ್ಾಸತತರ ಮಯಾ ವ ೈ ಸಮಾದಶ್ಯತಾಃ ।

‘ಉಕ ್ತೀ ಯೀ ಮಹಿಮಾ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸ ತ್ಕ ್ತೀ ಹಿ ಸಮಾಧಿನಾ ॥೨.೧೧೪॥

‘ಶ ೈರ್ದಶಯನ್ಮಾಲಮೂಯ ಕವಚಿಚ ಛೈವಿೀ ಕಥ ್ೀದಿತಾ ।

‘ಸಮಾಧಿಭಾಷ್ಯೀಕತಂ ರ್ಯತ್ ತತ್ ಸರ್ಯಂ ರ್ಗಾರಹ್ಮೀ ರ್ ಹಿ ॥೨.೧೧೫॥

ನನಿನಂದ ಮೂರು ರೀತಯಾದ ಭಾಷ್ ಗಳು ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಪ್ರಯೀಗಿಸಲಾಟ್ಟುವ . ಎಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ವನ ಮಹಿಮರ್ಯು
ನ್ ೀರವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುವ ಯೀ ಅದು ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲದ .
ಶ್ವನನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಪಾಶುಪ್ರ್ತ ಶಾಸರವನುನ ಅವಲಂಭಿಸ ಕ ಲವಮಮ ಶ್ವನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು
ಕಥ ರ್ಯು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . [ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಶ್ವಸಹಸರನ್ಾಮ ಎರಡು ಬಾರ ಬರುರ್ತುದ . ದ ೂರೀರ್ಣ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
ಶರ್ತರುದಿರೀರ್ಯ ಸಂಹಿತ್ ಇದ . ಇದ ಲಲವೂ ದಶಥನ ಭಾಷ್ ಯಿಂದಾಗಿದ ]. ದಶಥನ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾದಾನುನ
ಇನ್ ೂನಂದರ ಅನುವಾದ ಎಂದು ತಳಿದು ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳವ ಅವಶ್ಕತ್ ಇಲಲ. ಆದರ ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ಯಿಂದ
ಯಾವುದನುನ ಹ ೀಳಿದ ಾೀವ ಯೀ ಅದನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಲ್ ೀಬ ೀಕು ಎಂದಿದಾಾರ ವ ೀದವಾ್ಸರು.

‘ಅವಿರುದಾಂ ಸಮಾಧ್ ೀಸುತ ದಶಯನ ್ೀಕತಂ ಚ ಗೃಹ್ತ ೀ ।

‘ಆದ್ನ್ತಯೀವಿಯರುದಾಂ ರ್ಯದ್ ದಶಯನ್ಂ ತದುದ್ಾಹೃತಮ್ ॥೨.೧೧೬॥

ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ಗ ವರುದಿವಾಗದ, ಆದರ ದಶಥನದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತನೂನ ಕೂಡಾ ನ್ಾವು

ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನತ್ಾುರ ವ ೀದವಾ್ಸರು. [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್.
ಎರಡೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸವೀಥರ್ತೆಷ್ಥದ ೂಂದಿಗ ಉಪ್ಸಂಹಾರವನುನ ಹ ೂಂದಿವ . ಮಧ್ದಲ್ಲಲ
‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸವೀಥರ್ತುಮ’ ಎಂದು ಇನ್ಾ್ರ ೂೀ ಹ ೀಳಿದರು ಎನುನವ ಅನುವಾದ ಬಂದರ ಅದನೂನ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಏಕ ಂದರ ಅದು ಸಮಾಧಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿರುವುದರಂದ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 106

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ದಶಯನಾನ್ತರಸದಾಂ ಚ ಗುಹ್ಭಾಷಾsನ್್ಥಾ ಭವ ೀತ್ ।

‘ತಸಾಮದ್ ವಿಷ ್್ೀಹಿಯ ಮಹಿಮಾ ಭಾರತ ್ೀಕ ್ತೀ ರ್ಯಥಾತ್ಯತಃ ॥೨.೧೧೭॥

ಉಪ್ಕರಮ ಮರ್ತುು ಉಪ್ಸಂಹಾರಕ ೆ ಯಾವುದು ವರುದಿವಾಗಿದ ಯೀ ಅದು ದಶಥನ. ಯಾವುದು ಇನ್ ೂನಂದು
ಶಾಸರದಿಂದ ಸದಿವಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತದುಾ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಅದು ದಶಥನ್ಾನುರಸದಿ. ಇದನುನ ಬಿಟುರ
ಇರುವುದು ಗುಹ್ ಭಾಷ್ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವುದು ಸಮಾಧ
ಭಾಷ್ . ಅಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ನ್ ೀರವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಶ್ವ ಸಹಸರನ್ಾಮ,
ಶರ್ತರುದಿರೀರ್ಯ ಸಂಹಿರ್ತ, ಇತ್ಾ್ದಿ ಆದಿ ಮರ್ತುು ಅಂರ್ತ್ಕ ೆ ವರುದಿವರುವುದರಂದ ಅದು ದಶಥನ ಭಾಷ್ . ಇನುನ
ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ಸಾಮಾನ್ ಜನರಗ ತಳಿರ್ಯದ ಪ್ರಮೀರ್ಯಗಳಿವ . ಅದು ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ]. ಹಿೀಗ ದ ೀವರ
ಮಹಿಮರ್ಯು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .
[ಸಮಾಧ, ದಶಥನ ಮರ್ತುು ಗುಹ್, ಈ ಮೂರು ಭಾಷ್ ಗಳ ಪ್ರವೃತು(permutation) ಒಂಬರ್ತುು: ೧.
ಸಮಾಧಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ೨. ಸಮಾಧದಶಥನ ಭಾಷ್ ೩. ಸಮಾಧಗುಹ್ ಭಾಷ್ ೪. ದಶಥನಸಮಾಧ ಭಾಷ್
೫. ದಶಥನದಶಥನ ಭಾಷ್ ೬. ದಶಥನಗುಹ್ ಭಾಷ್ ೭.ಗುಹ್ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ೮. ಗುಹ್ದಶಥನ ಭಾಷ್ ೯.
ಗುಹ್ಗುಹ್ ಭಾಷ್ . ಇದ ೀ ರೀತ ಈ ಮೂರರ ಸಂಯೀಜನ್ (combination) ೮೧ ಆಗುರ್ತುದ (ಉದಾಹರಣ ಗ :
೧.ಸಮಾಧಸಮಾಧಸಮಾಧ ಭಾಷ್ ೨. ಸಮಾಧಸಮಾಧದಶಥನ ಭಾಷ್ ೩. ಸಮಾಧಸಮಾಧಗುಹ್
ಭಾಷ್ ............೮೦. ಗುಹ್ಗುಹ್ದಶಥನ ಭಾಷ್ ೮೧. ಗುಹ್ಗುಹ್ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ) ಇದನುನ ಭಾಗವರ್ತ
ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

‘ತಸಾ್ಙ್ಗಂ ಪರರ್ಮಂ ವಾರ್ಯುಃ ಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ತರಯಾನಿವತಃ ।

‘ಪರರ್ಮೊೀ ಹನ್ುಮಾನ್ ನಾಮ ದಿವತಿೀಯೀ ಭೀಮ ಏರ್ ಚ ।
‘ಪೂರ್ಣ್ಯಪರಜ್ಞಸೃತಿೀರ್ಯಸುತ ಭಗರ್ತಾಾರ್ಯ್ಯಸಾಧಕಃ ॥೨.೧೧೮॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರಧಾನ ಸಹಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿದುಾ ಭಗವಂರ್ತನ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಸಾಧಸುವವನು ಮೂರು

ಅವತ್ಾರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು. ಆರ್ತನ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ಅವತ್ಾರ ಹನುಮಂರ್ತ ಎಂಬ
ಹ ಸರನದುಾ. ಎರಡನ್ ರ್ಯ ಅವತ್ಾರ ಭಿೀಮ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಹ ೂತುರುವುದು. ಮೂರನ್ ರ್ಯದುಾ
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞ ಅರ್ವಾ ಮಧಾಾವತ್ಾರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 107

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ತ ರೀತಾದ್ ್ೀಷ್ು ರ್ಯುರ್ಗ ೀಷ ವೀಷ್ ಸಮ್ೂತಃ ಕ ೀಶವಾಜ್ಞಯಾ ।

‘ಏಕ ೈಕಶಸರಷ್ು ಪೃರ್ಗ್ ದಿವತಿೀಯಾಙ್ಗಂ ಸರಸವತಿೀ ॥೨.೧೧೯॥

‘ಶಂರ್ಪ್ ೀ ತು ರತ ೀವಾಯಯೌ ಶ್ರೀರಿತ ್ೀರ್ ಚ ಕ್ತೀತಾಯತ ೀ ।

‘ಸ ೈರ್ ಚ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಕಾಳಿೀ ಚನ ಾರೀತಿ ಚ ್ೀಚ್ತ ೀ ॥೨.೧೨೦॥

ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗ, ದಾಾಪ್ರರ್ಯುಗ ಮರ್ತುು ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ

ಅವರ್ತರಸದ. ಈ ಮೂರು ಅವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಎರಡನ್ ೀ ಸಹಾರ್ಯಕಿ ಭಾರತೀ ದ ೀವರ್ಯು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಭಾರತೀದ ೀವರ್ಯನುನ ಶ್ರೀಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . [ಶಂ ಎಂದರ ಆನಂದರೂಪ್ನ್ಾದ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ. ಅವನಲ್ಲಲ ರರ್ತಳಾದ ಭಾರತೀ ದ ೀವರ್ಯು ಶ್ರೀಃ]. ಅವಳ ೀ ದೌರಪ್ದಿೀ ಎಂದೂ, ಕಾಳಿ ಎಂದೂ,
ಚಂದಾರ ಎಂದೂ ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುಳ .

‘ತೃತಿೀಯಾಙ್ಗಂ ಹರ ೀಃ ಶ ೀಷ್ಃ ಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ಸಮನಿವತಃ ।

‘ಪ್ಾರದುಭಾಯವಾ ನ್ರಶ ೈರ್ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ಬಲ ಏರ್ ಚ ॥೨.೧೨೧॥

ಮೂರನ್ ರ್ಯ ಸಹಾರ್ಯಕ ಶ ೀಷ್ನು. ಇವನೂ ಕೂಡಾ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ . ಅವನ ಮೂರು
ಅವತ್ಾರಗಳು ಹಿೀಗಿವ : (೧). ರ್ಯಮಧಮಥನ ಮಗನ್ಾಗಿ, ನರ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವುದು, (೨).
ದಶರರ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದವನು, (೩). ವಾಸುದ ೀವನ ಮಗನ್ಾಗಿ, ಬಲ ಎಂದೂ
ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದಾಾನ್ .

‘ರುದ್ಾರತಮಕತಾವಚ ಛೀಷ್ಸ್ ಶುಕ ್ೀ ದ್ೌರಣಿಶಚ ತತತನ್್ ।

‘ಇನ ಾರೀ ನ್ರಾಂಶಸಮಪತಾಾಪ್ಾತ ್್ೀಯsಪಿೀಷ್ತ್ ತದ್ಾತಮಕಃ ।
‘ಪರದು್ಮಾನದ್ಾ್ಸತತ ್ೀ ವಿಷ ್್ೀರಙ್ಗಭ್ತಾಃ ಕರಮೀರ್ಣ ತು ॥೨.೧೨೨॥

ಶ ೀಷ್ ಹಿಂದ ರುದರನ್ಾಗಿದಾ. ಈಗಲೂ ಆರ್ತ ರುದರನಿಗ ಸಮಾನ. ಅದರಂದಾಗಿ ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥನ್ಾಗಿ

ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಸಲ್ಲಲಸದಾಾನ್ . ಅವನೂ ಕೂಡಾ ಮೂರನ್ ರ್ಯ
ಸಹಾರ್ಯಕ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 108

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಇಂದರನಲ್ಲಲ ನರಾವ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ ಅಜುಥನನೂ ಕೂಡಾ ನರನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಮೂರನ್ ೀ

ಸಹಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿಯೀ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ .
ಅದಾದ ಮೀಲ್ ಪ್ರದು್ಮನ-ಅನಿರುದಿ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಕರಮವಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಹಾರ್ಯಕರ ೀ
ಆಗಿದಾಾರ .

‘ಚರಿತಂ ವ ೈಷ್್ವಾನಾಂ ತದ್ ವಿಷ ್್ೀದ್ ರೀಕಾರ್ಯ ಕರ್್ತ ೀ’ ।

ತಥಾ ಭಾಗರ್ತ ೀsಪು್ಕತಂ ಹನ್್ಮದವಚನ್ಂ ಪರಮ್ ॥೨.೧೨೩॥

ಭಗವದಭಕುರ ಚರತ್ ರರ್ಯು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯ ಉದ ರೀಕಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಲಾಡುರ್ತುದ .

ಭಾಗವರ್ತದ ಐದನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಹತ್ ೂುಂಬರ್ತುನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾರ್ತು ಈ ರೀತಯಾಗಿದ :

‘ಮತಾಾಯರ್ತಾರಸತವಹ ಮತಾಯಶ್ಕ್ಷರ್ಣಂ ರಕ್ ್ೀರ್ಧ್ಾಯೈರ್ ನ್ ಕ ೀರ್ಲಂ ವಿಭ ್ೀಃ ।

ಕುತ ್ೀsಸ್ ಹಿ ಸ್್ ರಮತಃ ಸವ ಆತಮನ್ ಸೀತಾಕೃತಾನಿ ರ್್ಸನಾನಿೀಶವರಸ್ ॥೨.೧೨೪॥

‘ನ್ ವ ೈಸ ಆತಾಮssತಮರ್ತಾಮಧಿೀಶವರ ್ೀ ಭುಙ್ಕ ಾತೀ ಹಿ ದುಃಖಂ ಭಗವಾನ್ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಃ ।

‘ನ್ ಸರೀಕೃತಂ ಕಶಮಲಮಶುನವಿೀತ ನ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ಚಾಪಿ ರ್ಜಹಾತಿ ಕಹಿಯಚಿತ್ ॥೨.೧೨೫॥

‘ರ್ಯತಾಪದಪಙ್ಾರ್ಜಪರಾಗನಿಷ ೀರ್ಕಾಣಾಂ ದುಃಖಾನಿ ಸವಾಯಣಿ ಲರ್ಯಂ ಪರಯಾನಿತ ।

‘ಸ ಬರಹಮರ್ನ್ಾಯಚರಣ ್ೀ ರ್ಜನ್ಮೊೀಹನಾರ್ಯ ಸರೀಸಙ್ಕಚಗನಾಮಿತಿ ರತಿಂ ಪರರ್ರ್ಯಂಶಚಚಾರ’॥೨.೧೨೬॥

ಈ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೀವಲ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಕಾೆಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರ ಆಗುವುದಲಲ.

ಮನುಷ್್ರನುನ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ ಅವತ್ಾರ ಲ್ಲೀಲ್ . [ರ್ತನಿನಂದಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಕ ೆ
ರಾಮ ಅಷ್ ುಲ್ಾಲ ಪ್ರಯಾಸ ಪ್ಡಬ ೀಕ ? ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನ ಹಾಕುವವರಗ ಇದು ಉರ್ತುರ. ಕ ೀವಲ ರಾಕ್ಷಸರನುನ
ಕ ೂಲಲಲು ಭಗವಂರ್ತ ಅವತ್ಾರ ಎತು ಬರಬ ೀಕಾಗಿಲಲ. ಕ ೀವಲ ಸಂಕಲಾದಿಂದ ಎಲಲವನೂನ ಭಗವಂರ್ತ
ಮಾಡಬಲಲ. ಅವತ್ಾರದ ಮುಖ್ ಉದ ಾೀಶ ಮರ್ತ್ಥಶ್ಕ್ಷರ್ಣ. ನಮಮ ಮೀಲ್ಲನ ಕಾರುರ್ಣ್ದಿಂದ ನಮಗ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ
ನಿೀಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಅವತ್ಾರ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ]
ರ್ತನನಲ್ಲಲಯೀ ಆನಂದಪ್ಡುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸೀತ್ ಯಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ದುಃಖಗಳು ಎಲ್ಲಲಂದ?

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 109

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಆತ್ಾಮನಂದವುಳಳ ಮುಕುರಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ,

ವಸುದ ೀವನ ಮಗನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ದುಃಖವನುನ ಉರ್ಣು್ವುದಿಲಲ; ಹ ಣಿ್ನಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ಸಂಕಟವನುನ
ಅನುಭವಸುವುದಿಲಲ; ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಸಂಕಟಕ ೆ ಒಳಗಾಗಲು ಬಿಡುವುದಿಲಲ.
ಯಾರ ಅಡಿದಾವರ ಗಳ ದೂಳನುನ ಸ ೀವ ಮಾಡುವುದರಂದ ಎಲ್ಾಲ ದುಃಖಗಳೂ ಲರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದುರ್ತುವೀ,
ಅಂರ್ತಹ, ಬರಹಮನಿಂದಲೂ ನಮಸೆರಸಲಾಟು ಪಾದಗಳಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಜನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿರ್ಯೂ
ಹ ಣಿ್ನಲ್ಲಲ ವಪ್ರೀರ್ತ ವಾ್ಮೊೀಹ ಉಳಳವರ ಒಂದು ಅವಸ ್ರ್ಯನುನ ಜಗತುಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು ತರುಗಾಡಿದನು.

[ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸರುವ ಈ ಮುಂದಿನ ಎರಡು ಶ ್ಲೀಕಗಳು ಇಂದು ಉಪ್ಲಬಿವರುವ ಪಾಠಗಳಲ್ಲಲ

ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ].

‘ಕವಚಿಚಿಛರ್ಂ ಕವಚಿದೃಷೀನ್ ಕವಚಿದ್ ದ್ ೀವಾನ್ ಕವಚಿನ್ನರಾನ್ ।

‘ನ್ಮತ್ಚಚಯರ್ಯತಿ ಸೌತತಿ ರ್ರಾನ್ರ್ಯರ್ಯತ ೀsಪಿಚ ॥೨.೧೨೭॥

‘ಲ್ಲಙ್ಗಂ ಪರತಿಷಾಾಪರ್ಯತಿ ರ್ೃಣ ್ೀತ್ಸುರತ ್ೀ ರ್ರಾನ್ ।

‘ಸವ ೀಯಶವರಃ ಸವತನ ್ರೀsಪಿ ಸರ್ಯಶಕ್ತತಶಚ ಸರ್ಯದ್ಾ ।
‘ಸರ್ಯಜ್ಞ ್ೀsಪಿ ವಿಮೊೀಹಾರ್ಯ ರ್ಜನಾನಾಂ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಃ’ ॥೨.೧೨೮॥

ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಕ ಲವಮಮ ಸದಾಶ್ವನನುನ, ಕ ಲವಮಮ ಋಷಗಳನುನ, ಕ ಲವಮಮ

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ, ಕ ಲವಮಮ ಮನುಷ್್ರನೂನ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾುನ್ . ಅವರಗ ನಮಸೆರಸುತ್ಾುನ್ , ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ , ಲ್ಲಂಗ ಪ್ರತಷ್ ಠ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ , ಅಸುರರಲ್ಲಲ [ಮಧುಕ ೈಟಭರಂದ] ವರವನುನ ಬ ೀಡುತ್ಾುನ್ !!
ಸವಥಶಕುನ್ಾದರೂ, ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದರೂ, ಎಲಲಕೂೆ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದರೂ, ಸವಥಜ್ಞನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ ಜನರ
ವಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಈ ರೀತರ್ಯ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳನುನ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ .

ತಸಾಮದ್ ಯೀ ಮಹಿಮಾ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸರ್ಯಶಾಸ ್ರೀದಿತಃ ಸ ಹಿ ।

ನಾನ್್ದಿತ ್ೀಷ್ ಶಾಸಾರಣಾಂ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಸಮುದ್ಾಹೃತಃ ।
ಭಾರತಾತ್ಯಸರಧ್ಾ ಪ್ರೀಕತಃ ಸವರ್ಯಂ ಭಗರ್ತ ೈರ್ ಹಿ ॥೨.೧೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 110

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಮನಾವದಿ ಕ ೀಚಿತ್ ಬುರರ್ತ ೀ ಹಾ್ಸತೀಕಾದಿ ತಥಾ ಪರ ೀ ।

ತಥ ್ೀಪರಿಚರಾದ್ನ ್ೀ ಭಾರತಂ ಪರಿಚಕ್ಷತ ೀ ॥೨.೧೩೦॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಹ ೂರರ್ತು

ಬ ೀರ ರ್ಯದನನಲಲ. ಇದು ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಾಗಿದ . ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಭಾರರ್ತದ ಅರ್ಥ ಮೂರು
ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದ ಒಂದನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲನ ೬೬ ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕ ಇದಾಗಿದ . [ಇಂದು
ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ ವ್ತ್ಾ್ಸವದ . ಆದರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ ಒಂದ ೀ ಆಗಿದ . ಈಗಿನ ಪಾಠದಲ್ಲಲ :
ಮನಾವದಿ ಭಾರತಂ ಕ ೀಚಿದ್ಾಸತೀಕಾದಿ ತಥಾsಪರ ೀ। ತಥ ್ೀಪರಿಚರಾದ್ನ ್ೀ ವಿಪ್ಾರಃ ಸಂರ್ಯಗಧಿೀಯರ ೀ॥
ಎಂದಿದ . ಅದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸರಪ್ಡಿಸ ಮೀಲ್ಲನಂತ್ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].
ಕ ಲವರು ಭಾರರ್ತವನುನ ಮನುವನ ಕಥ ಯಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುರ್ತುದ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಇನುನ ಕ ಲವರು
ಆಸುೀಕನ ಕಥ ಯಿಂದ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಉಳಿದವರು ಉಪ್ರಚರ ವಸುವನ ಕಥ ಯಿಂದ ಎಂದೂ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ .

‘ಸಕೃಷಾ್ನ್ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾನ್ ಗೃಹ್ ಯೀsರ್ಯಮತ್ಯಃ ಪರರ್ತಯತ ೀ ।

‘ಪ್ಾರತಿಲ್ ್ೀಮಾ್ದಿವ ೈಚಿತಾರಯತ್ ತಮಾಸತೀಕಂ ಪರಚಕ್ಷತ ೀ ॥೨.೧೩೧॥

‘ಧಮೊೀಯ ಭಕಾಾದಿದಶಕಃ ಶುರತಾದಿಃ ಶ್ೀಲವ ೈನ್ಯೌ ।

‘ಸಬರಹಮಕಾಸುತ ತ ೀ ರ್ಯತರ ಮನಾವದಿಂ ತಂ ವಿದುಬುಯಧ್ಾಃ ॥೨.೧೩೨॥

‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್ ನಾಮಾನಿ ಸವಾಯಣಿ ರ್ಚನಾನಿ ತು ।

‘ತತಾುಮತಾ್ಯಯಭಧ್ಾಯೀನಿ ತಮೌಪರಿಚರಂ ವಿದುಃ ॥೨.೧೩೩॥

(೧) ಕೃಷ್್ ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾಂಡವರನುನ ಪ್ರಧಾನ ಭೂಮಿಕ ಯಾಗಿ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ನಂರ್ತರದ ಘಟನ್ ಗಳನುನ
ಮೊದಲೂ, ಮೊದಲನ್ ೀ ಘಟನ್ ಗಳನುನ ನಂರ್ತರವೂ, ಈ ರೀತಯಾದ ವಚಿರ್ತರವಾದ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯಲ್ಲಲ, ಐತಹಾಸಕ
ಅರ್ಥ ಏನು ಹ ೂರಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಅದನುನ ‘ಆಸುೀಕ’ರ ಕಥ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಇದು ಭಗವದ್ ಭಕುರಾದ
ಪಾಂಡವರ ಕಥ ಎಂದು ಕ ಲವರು ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 111

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

(೨)^ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಧಮಥ, ಭಕಿು, ಮೊದಲ್ಾದ ಹರ್ತುು ಗುರ್ಣಗಳನುನ, ಶರವರ್ಣ, ಮನನ, ನಿಧಧಾ್ಸನ, ಶ್ೀಲ
ಮರ್ತುು ವನರ್ಯ ಎನುನವ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮೌಲ್ಗಳನುನ ಪ್ರತನಿಧಸುರ್ತುದ ಎಂದು ಯಾರು ಆರಂಭಿಸುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಅವರು ‘ಮನ್ಾಾದಿ’ಗಳು.
(೩) ಇಲ್ಲಲ ಎಲಲವೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ನ್ಾಮಗಳು. ಆದಾರಂದ ಎಲ್ಾಲ ಶಬಾಗಳೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಗುರ್ಣವನುನ
ಹ ೀಳುರ್ತುವ ಎಂದು ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡುವವರು ಅದನುನ ‘ಉಪ್ರಚರಾದಿ’ ಎಂದು ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುರ .

[^ಮಹಾಭಾರರ್ತವು ಏಳುಪಾರ್ತರಗಳ ಮೂಲಕ ಹದಿನ್ ಂಟು ಜೀವನ್ೌಮಲ್ಗಳ ವಶ ಲೀಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ನಮಮ

ಮುಂದಿಡುರ್ತುದ . ಅವುಗಳ ಂದರ :
(೧) ಧಮಥರಾಜ - ಧಮಥ(೧)
(೨) ಭಿೀಮಸ ೀನ - ಭಕಿು, ಜ್ಞಾನ, ವ ೈರಾಗ್, ಪ್ರಜ್ಞಾ, ಮೀಧಾ, ಧೃತ, ಸ್ತ, ಯೀಗ, ಪಾರರ್ಣ ಮರ್ತುು ಬಲ(೧೧)
(೩) ಅಜುಥನ - ಶರವರ್ಣ, ಮನನ ಮರ್ತುು ನಿಧಧಾ್ಸನ(೧೪)
(೪,೫) ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವ - ಶ್ೀಲ ಮರ್ತುು ವನರ್ಯ(೧೬)
(೬) ದೌರಪ್ದಿ - ವ ೀದವದ ್(೧೭)
(೭) ಶ್ರೀಕೃಷ್್ – ವ ೀದವ ೀದ್(೧೮)
ನ್ಾವು ಧಮಥದ ಚೌಕಟ್ಟುನ ಮೀಲ್ ಭಕಿು, ಜ್ಞಾನ, ವ ೈರಾಗ್, ಪ್ರಜ್ಞಾ, ಮೀಧಾ, ಧೃತ, ಸ್ತ, ಯೀಗ, ಪಾರರ್ಣ
ಮರ್ತುು ಬಲವ ಂಬ ಹರ್ತುು ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಮೈಗೂಡಿಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಶಾಸರದ ಶರವರ್ಣ, ಮನನ ಮರ್ತುು
ನಿಧಧಾ್ಸನದ ೂಂದಿಗ ಶ್ೀಲ ಮರ್ತುು ವನರ್ಯಗಳು ನಮಮ ನಿರ್ತ್ ಸಂಗಾತಗಳಾಗಿರಬ ೀಕು. ಈ ಹದಿನ್ಾರು
ಜೀವನ್ೌಮಲ್ಗಳಿಂದ ಹದಿನ್ ೀಳನ್ ೀ ವ ೀದವದ ್ರ್ಯನುನ ಒಲ್ಲಸಕ ೂಂಡು, ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ವ ೀದವ ೀದ್
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ರ್ತಲುಪ್ಬ ೀಕು. ಆ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ರ್ತಲುಪ್ಲು ನ್ಾವು ಈ ಹದಿನ್ ೀಳು
ಮಟ್ಟುಲುಗಳನುನ ಬಳಸಬ ೀಕು].

‘ಭಕ್ತತಜ್ಞಾಯನ್ಂ ಸ ವ ೈರಾಗ್ಂ ಪರಜ್ಞಾಮೀಧ್ಾ ಧೃತಿಃ ಸ್ತಿಃ ।

‘ಯೀಗಃ ಪ್ಾರಣ ್ೀ ಬಲಂ ಚ ೈರ್ ರ್ೃಕ ್ೀದರ ಇತಿ ಸೃತಃ ॥೨.೧೩೪॥

‘ಏತದಾಶಾತಮಕ ್ೀ ವಾರ್ಯುಸತಸಾಮದ್ ಭಮಸತದ್ಾತಮಕಃ ।

‘ಸರ್ಯವಿದ್ಾ್ ದ್ೌರಪದಿೀ ತು ರ್ಯಸಾಮತ್ ಸ ೈರ್ ಸರಸವತಿೀ ॥೨.೧೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 112

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಭಕಿು, ಜ್ಞಾನ, ವ ೈರಾಗ್, ಪ್ರಜ್ಞಾ, ಮೀಧಾ, ಧೃತ(ಧ ೈರ್ಯಥ), ಸ್ತ, ಯೀಗ, ಪಾರರ್ಣ ಮರ್ತುು ಬಲ ಇಷ್ುನೂನ
ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಪ್ರತನಿಧಸುತ್ಾುನ್ ಎಂದು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅದರಂದ ಭಿೀಮನೂ ಕೂಡಾ ಆ
ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳನೂನ ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ ಎಂದು ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ದೌರಪ್ದಿ
ವ ೀದವದ ್ರ್ಯ ಪ್ರತನಿಧ.

‘ಅಜ್ಞಾನಾದಿಸವರ್ಪಸುತ ಕಲ್ಲದುಾಯಯೀಯಧನ್ಃ ಸೃತಃ ।

‘ವಿಪರಿೀತಂ ತು ರ್ಯಜಾಜಾನ್ಂ ದುಃಶಾಸನ್ ಇತಿೀರಿತಃ ॥೨.೧೩೬॥

‘ನಾಸತಕ್ಂ ಶಕುನಿನಾನಯಮ ಸರ್ಯದ್ ್ೀಷಾತಮಕಾಃ ಪರ ೀ ।

‘ಧ್ಾತತಯರಾಷಾಾಸವಹಙ್ಕ್ಾರ ್ೀ ದ್ೌರಣಿೀ ರುದ್ಾರತಮಕ ್ೀ ರ್ಯತಃ ॥೨.೧೩೭॥

‘ದ್ ್ರೀಣಾದ್ಾ್ ಇನಿಾರಯಾಣ ್ೀರ್ ಪ್ಾಪ್ಾನ್್ನ ್ೀ ತು ಸ ೈನಿಕಾಃ ।

‘ಪ್ಾರ್ಣಡವ ೀಯಾಶಚ ಪುಣಾ್ನಿ ತ ೀಷಾಂ ವಿಷ್ು್ನಿನಯಯೀರ್ಜಕಃ ॥೨.೧೩೮॥

ಅಜ್ಞಾನ ಸಾರೂಪ್ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಕಲ್ಲಯಾದರ , ವಪ್ರೀರ್ತ ಜ್ಞಾನ ಏನಿದ , ಅದನುನ ದುಃಶಾ್ಸನ

ಪ್ರತನಿಧಸುತ್ಾುನ್ .
ಶಕುನಿ ಇನ್ಾನಾರೂ ಅಲಲ, ನ್ಾಸುಕ್ದ ಅಭಿಮಾನಿ ರಕೆಸ ಆರ್ತ. [ನ್ಾಸುಕ್ವ ೀ ಜೂಜು ಮುಂತ್ಾದುವುಗಳ
ಪ್ರವೃತುಗ ಮೂಲ ಕಾರರ್ಣ. ‘ದ ೀವರು ನಮಗ ಏನು ಕ ೂಡಬ ೀಕ ೂೀ ಅದನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನವ ವಶಾಾಸ
ಆಸುಕರಗಿರುರ್ತುದ . ಹಾಗಾಗಿ ಅವರು ಜೂಜು ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ದ ೀವರಲ್ಲಲ
ವಶಾಾಸವಲಲದ ನ್ಾಸುಕರು ದಿಢೀರ್ ಶ್ರೀಮಂರ್ತರಾಗಲು ವಾಮಮಾಗಥವದ ಎಂದು ನಂಬಿ ಜೂಜು
ಮುಂತ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗುತ್ಾುರ ]. ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಒಬ ೂಬಬಬರೂ ಒಂದ ೂಂದು ದ ೂೀಷ್ಕ ೆ
ಪ್ರತನಿಧಗಳಾದರ , ‘ನ್ಾನು ದ ೀಹ’ ಎಂದ ನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ ಏನಿದ , ಅದನುನ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಪ್ರತನಿಧಸುತ್ಾುನ್ .
ದ ೂರೀಣಾದಿಗಳ ಲ್ಾಲ ಇಂದಿರರ್ಯಕ ೆ ಸಂಕ ೀರ್ತ. [ಇಂದಿರರ್ಯಗಳು ಪಾಪ್ ಮರ್ತುು ಪ್ುರ್ಣ್ ಎರಡರ ಕಡ ಗೂ
ವಾಲುರ್ತುವ . ಹಾಗ ೀ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದವರು ]. ದುಯೀಥಧನನ ಪ್ರ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಹ ೂೀರಾಡಿದ
ಎಲ್ಾಲ ಸ ೈನಿಕರೂ ಕೂಡಾ ಪಾಪ್ಕ ೆ ಪ್ರತನಿಧಗಳು. ಪಾಂಡವರ ಸ ೀನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇದಾವರ ಲ್ಾಲ ಪ್ುರ್ಣ್ಕ ೆ
ಪ್ರತನಿಧಗಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 113

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

‘ಏರ್ಮಧ್ಾ್ತಮನಿಷ್ಾಂ ಹಿ ಭಾರತಂ ಸರ್ಯಮುಚ್ತ ೀ ।

‘ದುವಿಯಜ್ಞ ೀರ್ಯಮತಃ ಸವ ೈಯಭಾಯರತಂ ತು ಸುರ ೈರಪಿ ॥೨.೧೩೯॥

‘ಸವರ್ಯಂ ವಾ್ಸ ್ೀ ಹಿ ತದ್ ವ ೀದ ಬರಹಾಮ ವಾ ತತ್ ಪರಸಾದತಃ ।

‘ತಥಾsಪಿ ವಿಷ್ು್ಪರತಾ ಭಾರತ ೀ ಸಾರಸಙ್ಗರಹಃ’ ॥೨.೧೪೦॥

ಇತಾ್ದಿವಾ್ಸವಾಕ ್ೈಸುತ ವಿಷ ್್ೀತಾಷ ್ೀಯsರ್ಗಮ್ತ ೀ ।

ವಾಯಾವದಿೀನಾಂ ಕರಮಶ ೈರ್ ತದ್ಾವಕ ್ೈರ ೀರ್ ಚಿನ್ಾತ ೀ ॥೨.೧೪೧॥

ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತವು ಅಧಾ್ರ್ತಮನಿಷ್ಠವಾಗಿದ . ರ್ತಥಾಚ : ಯಾರಗ ಧಮಥ, ಭಕಿು ಮೊದಲ್ಾದ ಹರ್ತುು

ಗುರ್ಣಗಳು, ಶರವರ್ಣ-ಮನನ-ನಿಧಧಾ್ಸನ, ಶ್ೀಲ ಮರ್ತುುವನರ್ಯ ಇದ ಯೀ, ಅವರಗ ವ ೀದವದ ್
ಒಲ್ಲರ್ಯುತ್ಾುಳ . ಎಲ್ಲಲ ನ್ಾಸುಕ್ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಎಲ್ಲಲ ಅಜ್ಞಾನ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಎಲ್ಲಲ ವಪ್ರೀರ್ತ ಜ್ಞಾನ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ
ಅವರಗ ವ ೀದವದ ್ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಒಲ್ಲರ್ಯುವುದಿಲಲ. ಈ ಎಲ್ಾಲ ಹಿನ್ ನಲ್ ಯಿಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಹ ೀಗ
ಅಧಾ್ರ್ತಮನಿಷ್ುವಾಗಿದ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಸ ೀರ, ಯಾರಗೂ ಕೂಡಾ ಭಾರರ್ತವನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಇದನುನ
ಸಾರ್ಯಂ ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಬಲಲವರು. ವಾ್ಸರ(ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ) ಅನುಗರಹದಿಂದ ಬರಹಮದ ೀವರು ತಳಿದಿರಬಹುದು.
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ತರುಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ುವನುನ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವುದ ೀ ಆಗಿದ
ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ರ್ಯು ತಳಿರ್ಯಲಾಡುರ್ತುದ . ಹಾಗ ಯೀ,
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವರ ತ್ಾರರ್ತಮ್ವೂ ಕೂಡಾ ವ ೀದದ ವಾಕ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಚಿಂತಸಲಾಡುರ್ತುದ .

‘ವಾರ್ಯುಹಿಯ ಬರಹಮತಾಮೀತಿ ತಸಾಮತ್ ಬರಹ ೈರ್ ಸ ಸೃತಃ ।

‘ನ್ ಬರಹಮಸದೃಶಃ ಕಶ್ಚಚಿಛವಾದಿಷ್ು ಕರ್ಞ್ಚನ್’ ॥೨.೧೪೨॥

‘ಜ್ಞಾನ ೀ ವಿರಾರ್ಗ ೀ ಹರಿಭಕ್ತತಭಾವ ೀ ಧೃತಿಸ್ತಿಪ್ಾರರ್ಣಬಲ್ ೀಷ್ು ಯೀರ್ಗ ೀ ।

‘ಬುದ್ೌಾ ಚ ನಾನ ್್ೀ ಹನ್ುಮತುಮಾನ್ಃ ಪುಮಾನ್ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕವಚ ಕಶಚನ ೈರ್’ ॥೨.೧೪೩॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಮುಂದಿನ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಬರಹಮನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ‘ಬರಹಮ’

ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಶ್ವ ಮೊದಲ್ಾದವರಲ್ಲಲ ಬರಹಮನಿಗ ಸದೃಶನ್ಾದವರು ಇಲಲವ ೀ ಇಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 114

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ, ವ ೈರಾಗ್ದಲ್ಲಲ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ, ಇಂದಿರರ್ಯ ನಿಗರಹದಲ್ಲಲ, ಸಜಜನರನುನ ಪಾಲನ್

ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ, ಕಿರಯರ್ಯಲ್ಲಲ, ಬಲದಲ್ಲಲ, ಧಾ್ನದಲ್ಲಲ, ಸರರ್ತಪ್ುಾಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡುವ ಶಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಎಣ ಯಾದ ಇನ್ ೂನಬಬ ಪ್ುರುಷ್ನು ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲಲ. ಯಾರೂ ಇಲಲ.
[ಇದ ೀ ರೀತಯಾದ ಅನ್ ೀಕ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ನ್ಾವು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ವ ೀದದಲ್ಲಲಯೀ
ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತ್ಾುರ . ಋಗ ಾೀದ ಸಂಹಿತ್ ರ್ಯ ಒಂದನ್ ರ್ಯ
ಮಂಡಲದ ೧೪೧ನ್ ರ್ಯ ಸೂಕುದಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ :]

‘ಬಳಿತಾ್ ತದ್ ರ್ಪುಷ ೀ ಧ್ಾಯ ದಶಯತಂ ದ್ ೀರ್ಸ್ ಭಗಯಃ ಸಹಸ ್ೀ ರ್ಯತ ್ೀ ರ್ಜನಿ ।
‘ರ್ಯದಿೀಮುಪಹವರತ ೀ ಸಾಧತ ೀ ಮತಿರ್ ಋತಸ್ ಧ್ ೀನ್ ಅನ್ರ್ಯನ್ತ ಸಸುರತಃ ॥೨.೧೪೪॥

‘ಪೃಕ್ ್ೀ ರ್ಪುಃ ಪಿತುಮಾನ್ ನಿತ್ ಆ ಶಯೀ ದಿವತಿೀರ್ಯಮಾ ಸಪತಶ್ವಾಸು ಮಾತೃಷ್ು ।

‘ತೃತಿೀರ್ಯಮಸ್ ರ್ೃಷ್ಭಸ್ ದ್ ್ೀಹಸ ೀ ದಶಪರಮತಿಂ ರ್ಜನ್ರ್ಯನ್ತ ಯೀಷ್ರ್ಣಃ ॥೨.೧೪೫॥

“ಬಲರೂಪ್ನ್ಾಗಿರುವ, ಸವಥಜ್ಞನ್ಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಹ ೂರುತ್ಾುನ್ .

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ, ಬುದಿಿಸಾರೂಪ್ನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಸದಾ ಬಾಗಿ
ನಿಂತರುತ್ಾುನ್ . ಪ ರೀಮ ರ್ತುಂಬಿದ ಭಗವಂರ್ತನ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಾದ ಸೀತ್ ಗಾಗಿ ಆರ್ತ
ಒರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ ”. ಇದು ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಪಾರರ್ಣದ ೀವರ ಮೊದಲರೂಪ್ವಾದ ಹನುಮಂರ್ತನ ಕುರತ್ಾದ
ಮಾರ್ತು.
ಇವನ ಎರಡನ್ ೀ ರೂಪ್: ಸ ೈನ್ವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ, ಅನನವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಉರ್ಣು್ವ, ಯಾವಾಗಲೂ ಏಳು
ಜನ ಮಂಗಳವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರಲ್ಲಲ^ ಮಲಗಿಯೀ ಇರುವ ರೂಪ್ವಾಗಿದ . [ಸ ೀನ್ ರ್ಯನು
ಕ ೂಂದವನು; ಬಂಡಿರ್ಯನನವನುಂಡವನು ಮರ್ತುು ಏಳು ಜನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರಲ್ಲಲ ಸದಾ ಕೂಸಾಗಿ ಇರುವವನು
ಭಿೀಮಸ ೀನ. ಭಗರ್ತ್ ಸಮೀತಸ ತವೀಸತಿ ವಿದ್ಾ್ ಸಂಪನ್ನತವಂ ಭೀಮಸ ೀನ್ ಶಬಾಸ್ ಅರ್ಯಃ. ಅಂದರ
ವದಾ್ಸಂಪ್ನನನ್ಾದವನು ಮರ್ತುು ಸದಾ ರ್ತನನ ಸಾಾಮಿಯಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಜ ೂತ್ ಗಿರುವವನು-
ಭಿೀಮಸ ೀನ ]
ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿಗಳಾದ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ವ ೀದಗಳ ರಹಸ್ ಸಾರ ಎಂದು ತಳಿಸ
ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ ಮಧವನನ್ಾನಗಿ ಹುಟ್ಟುಸದರು. ಇದು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮೂರನ್ ೀ ರೂಪ್.
[^ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಬಲಸಾರೂಪ್ನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ”ಸಪ್ುಶ್ವಾಸು ಮಾರ್ತೃಶು” ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
ಅಂದರ ಏಳು ಜನ ತ್ಾಯಿರ್ಯಂದಿರಲ್ಲಲ ಸದಾ ಮಲಗಿರುವ ಕೂಸು ಎಂದರ್ಥ. ಆ ಏಳು ಜನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 115

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಯಾರು ಅಂದರ ಏಳು ಶಾಸರಗಳು:- ನ್ಾಲುೆವ ೀದಗಳು, ಇತಹಾಸ, ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ].

‘ನಿರ್ಯ್ಯದಿೀಂ ಬುದ್ಾನನ್ಮಹಿಷ್ಸ್ ರ್ಪಪಯಸ ಈಶಾನಾಸಃ ಶರ್ಸಾ ಕರನ್ತ ಸ್ರರ್ಯಃ ।

‘ರ್ಯದಿೀಮನ್ು ಪರದಿವೀ ಮಧವ ಆಧವ ೀ ಗುಹಾ ಸನ್ತಂ ಮಾತರಿಶಾವ ಮಥಾರ್ಯತಿ ॥೨.೧೪೬॥

‘ಪರ ರ್ಯತ್ ಪಿತುಃ ಪರಮಾನಿನೀರ್ಯತ ೀ ಪಯಾ್ಯ ಪೃಕ್ಷುಧ್ ್ೀ ವಿೀರುಧ್ ್ೀ ದಂಸು ರ ್ೀಹತಿ ।

‘ಉಭಾ ರ್ಯದಸ್ ರ್ಜನ್ುಷ್ಂ ರ್ಯದಿನ್ವತ ಆದಿದ್ ರ್ಯವಿಷ ್ಾೀ ಅಭರ್ದ್ ಘೃಣಾ ಶುಚಿಃ’ ॥೨.೧೪೭॥

ಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಅನುಗರಹದಿಂದ, ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ

ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸುಖವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ . ಯಾವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಯಿಂದ ಸಜಜನರನುನ ಸರಯಾದ
ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ನಡ ಸಲು ಸಾದ್ವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡಲು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ನಮಮ ಹೃದರ್ಯ ಗುಹ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ಇರುವ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮರ್ನ
ಮಾಡಿ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .
ಯಾವ ಈ ಮಧವವ ಂಬ ರೂಪ್ವು ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಜಗತುಗ ರ್ತರಲಾಡುರ್ತುದ ೂೀ,
ಅಂರ್ತಹ ಈ ರೂಪ್ವು, ದುವಾಥದಿಗಳ ಕ್ಷುದರ ಪ್ರಶ ನರ್ಯನುನ , ಒಂದು ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದ ಎರ್ತುು ಹುಲಲನುನ ಹಲುಲಗಳಲ್ಲಲ
ರ್ತುಂಡರಸದಂತ್ ರ್ತುಂಡರಸುರ್ತುದ . ಈ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮೂರನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ವು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರನುನ
ಜಗತುಗ ಅವರ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸುವ ಮುಖ ೀನ ಪ್ರಕಾಶಪ್ಡಿಸುರ್ತುದ . ಈ ರೂಪ್ವು ಸಾಧುಜನರಲ್ಲಲ
ದಯರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ ರೂಪ್ವಾಗಿದ .
'ಬಳಿತ್ಾ್ ಅರ್ವಾ ಪಾರಣಾಗಿನಸೂಕು’ ವ ನುನವ ಈ ಋಗ ಾೀದದ ಮಾರ್ತು ಸುುಟವಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮೂರು
ಅವತ್ಾರಗಳನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .
[ಹಿೀಗ ಋಗ ಾೀದ ದಲ್ಲಲಯೀ ಮೂರು ಅವತ್ಾರಗಳ ವರ್ಣಥನ್ ಬಂದಿದ . ರ್ತನೂಮಲಕವಾಗಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ
ಮಹಾಭಾರರ್ತಗಳ ಚಿಂರ್ತನ್ ರ್ಯೂ ಬಂದಿದ . ವ ೀದದಿಂದ ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ ವಸಾುರವಾಗಿ
ಚಿಂತಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಮಾರ್ತು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಬಂದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅದನುನ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟುವರು ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು].

ಅಶವಮೀಧಃ ಕರತುಶ ರೀಷ ್ಾೀ ಜ ್್ೀತಿಃಶ ರೀಷ ್ಾೀ ದಿವಾಕರಃ ।

ಬಾರಹಮಣ ್ೀ ದಿವಪದ್ಾಂ ಶ ರೀಷ ್ಾೀ ದ್ ೀರ್ಶ ರೀಷ್ಾಸುತ ಮಾರುತಃ ॥೨.೧೪೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 116

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಇದು ಪಾಂಡು ಹಾಗೂ ಕುಂತರ್ಯ ನಡುವನ ಸಂವಾದ. ಧಮಥರಾಜ ಆಗಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ , ಕುಂತ ಮರ್ತುು
ಪಾಂಡು ನಂರ್ತರ ಯಾವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಕರ ರ್ಯುವುದು ಎಂದು ಚಚ ಥ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ . ಆಗ
ಧಮಥರಾಜ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಯಾಗಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ಅಶಾಮೀಧ ಯಾಗ.
ಬ ಳಕುಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ಸೂರ್ಯಥನ ಬ ಳಕು. ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದವನು ಬರಹಮಜ್ಞಾನಿಯಾದ
ಬಾರಹಮರ್ಣ. ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು”. [ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದ
ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ (೧೨೯. ೪೬). ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಉರ್ತುರದ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಇದು ಕಾರ್ಣಸಗದಿದಾರೂ, ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದ
ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಇಂದಿಗೂ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

ಬಲಮಿನ್ಾರಸ್ ಗ್ವರಿಶ ್ೀ ಗ್ವರಿಶಸ್ ಬಲಂ ಮರುತ್ ।

ಬಲಂ ತಸ್ ಹರಿಃ ಸಾಕ್ಾನ್ನ ಹರ ೀಬಯಲಮನ್್ತಃ ॥೨.೧೪೯॥

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸರುವ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಇಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ : “ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲಪ್ರದನ್ಾದವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ
ಬಲಪ್ರದನ್ಾದವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲಪ್ರದನ್ಾದ ಇನ್ ೂನಬಬ ಇಲಲ” ಎಂದು. ಈ
ಮಾತನಿಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ನಂರ್ತರದ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಇದಾಾನ್ ಎನುನವುದು ನಮಗ
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .

ವಾರ್ಯುಭೀಯಮೊೀ ಭೀಮನಾದ್ ್ೀ ಮಹೌಜಾಃ ಸವ ೀಯಷಾಂ ಚ ಪ್ಾರಣಿನಾಂ ಪ್ಾರರ್ಣಭ್ತಃ ।

ಅನಾರ್ೃತಿತದ್ ಾೀಯಹಿನಾಂ ದ್ ೀಹಪ್ಾತ ೀ ತಸಾಮದ್ ವಾರ್ಯುದ್ ಾೀಯರ್ದ್ ೀವೀ ವಿಶ್ಷ್ುಃ ॥೨.೧೫೦॥

‘ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ದುಜಥನರಗ ಭರ್ಯಂಕರನು. ಭರ್ಯಂಕರವಾಗಿರುವ ಗಜಥನ್ ರ್ಯನುನ ಉಳಳವನು.

ಮಹಾಪ್ರಾಕರಮಿರ್ಯು. ಎಲ್ಾಲ ಜೀವಗಳಿಗ ಉಸರನುನ ಈರ್ಯುವವನು ಇವನು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ದ ೀಹದಿಂದ
ಹ ೂರನಡ ದಾಗ ದ ೀಹಿಗಳ ದ ೀಹಪಾರ್ತವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ದ ೀವತ್ ಗಳ ದ ೀವನು’.
[ಇದು ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೩೪.೪೧) ಬಂದಿರುವ ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ ].

ತತತವಜ್ಞಾನ ೀ ವಿಷ್ು್ಭಕೌತ ಧ್ ೈಯ್ೀಯ ಸ ್ೈಯ್ೀಯ ಪರಾಕರಮೀ ।

ವ ೀರ್ಗ ೀ ಚ ಲ್ಾಘವ ೀ ಚ ೈರ್ ಪರಲ್ಾಪಸ್ ಚ ರ್ರ್ಜಜಯನ ೀ ॥೨.೧೫೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 117

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಭೀಮಸ ೀನ್ಸಮೊೀ ನಾಸತ ಸ ೀನ್ಯೀರುಭಯೀರಪಿ ।

ಪ್ಾಞಚಡತ ್ೀಚ ಪಟುತ ವೀ ಚ ಶ್ರತ ವೀ ಚ ಬಲ್ ೀsಪಿ ಚ ॥೨.೧೫೨॥

ರ್ತರ್ತುಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ, ವಷ್ು್ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ, ಧ ೈರ್ಯಥದಲ್ಲಲ, ಸ ್ೈರ್ಯಥದಲ್ಲಲ, ಪ್ರಾಕರಮದಲ್ಲಲ, ವ ೀದದಲ್ಲಲ, ಬ ೀಗ

ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ, ಪ್ರಲ್ಾಪ್ ಇಲಲದಿರುವವರಲ್ಲಲ, ಎರಡೂ ಸ ೀನ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ
ಸಮನ್ಾದವನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ. ಪಾಂಡಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲ, ಸಾಮರ್್ಥದಲ್ಲಲ, ಶ್ರರ್ತನದಲ್ಲಲ, ಬಲದಲ್ಲಲ ಈರ್ತನಿಗ
ಸಮನ್ಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ಜೀವನಿಲಲ ಎನುನವ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮಾತದ . [ಇಂದು ಇದ ೀ ರೀತಯಾದ ಪಾಠ
ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣ ಮರ್ತುು ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ ಪಾಠ ವ್ತ್ಾ್ಸದ ೂಂದಿಗ ಈ ಮಾರ್ತು
ಬರುರ್ತುದ ].

ತಥಾ ರ್ಯುದಿಷಾರ ೀಣಾಪಿ ಭೀಮಂ ಪರತಿ ಸಮಿೀರಿತಮ್ ।

ಧಮಮಯಶಾಚತ್ಯಶಚ ಕಾಮಶಚ ಮೊೀಕ್ಷಶ ೈರ್ ರ್ಯಶ ್ೀ ಧುರರ್ಮ್ ।
ತವಯಾ್ರ್ಯತತಮಿದಂ ಸರ್ಯಂ ಸರ್ಯಲ್ ್ೀಕಸ್ ಭಾರತ ॥೨.೧೫೩॥

ಹಾಗ ಯೀ, ರ್ಯುದಿಷಠರನಿಂದ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ಹಿೀಗಿದ : “ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮ-
ಮೊೀಕ್ಷ-ಕಿೀತಥ ಎಲಲವೂ ನಿನನಲ್ಲಲದ . ನಿನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಇರ್ತರರು ಅದನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ”.

ವಿರಾಟಪರ್ಯಗಂ ಚಾಪಿ ರ್ಚ ್ೀ ದುಯ್ೀಯಧನ್ಸ್ ಹಿ ।

ವಿೀರಾಣಾಂ ಶಾಸರವಿಧುಷಾಂ ಕೃತಿನಾಂ ತತತವನಿರ್ಣ್ಯಯೀ
ಸತ ತವೀ ಬಾಹುಬಲ್ ೀ ಧ್ ೈಯ್ೀಯ ಪ್ಾರಣ ೀ ಶಾರಿೀರಸಮೂವ ೀ ॥೨.೧೫೪॥

ಸಾಮಾತಂ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ಸದ್ ೈತ್ನ್ರರಾಕ್ಷಸ ೀ ।

ಚತಾವರಃ ಪ್ಾರಣಿನಾಂ ಶ ರೀಷಾಾಃ ಸಮ್ಪರ್ಣಯಬಲಪ್ೌರುಷಾಃ ॥೨.೧೫೫॥

ಭೀಮಶಚ ಬಲಭದರಶಚ ಮದರರಾರ್ಜಶಚ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ।

ಚತುತ್ಯಃ ಕ್ತೀಚಕಸ ತೀಷಾಂ ಪಞ್ಚಮಂ ನಾನ್ುಶುಶುರಮಃ ।
ಅನ ್್ೀನಾ್ನ್ನ್ತರಬಲ್ಾಃ ಕರಮಾದ್ ೀರ್ ಪರಕ್ತೀತಿತಯತಾಃ ॥೨.೧೫೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 118

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ವರಾಟಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೨.೧೬-೨೦) ದುಯೀಥಧನ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು ಹಿೀಗಿದ :

“ಹಿಡಿದ ಕ ಲಸವನುನ ಮುಗಿಸುವವರಲ್ಲಲ, ರ್ಯುದಿಶಾಸರವನುನ ಬಲಲವರಲ್ಲಲ, ರ್ಯುದಿದ ಸಂದಿಗಿ ಪ್ರಸ್ತಗಳಲ್ಲಲ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡುವ ಜಾರ್ಣರಲ್ಲಲ, ಮಾನಸಕವಾದ ಸ ್ೈರ್ಯಥದಲ್ಲಲ, ತ್ ೂೀಳಬಲದಲ್ಲಲ, ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ,
ಶರೀರದ ಕಿರಯರ್ಯಲ್ಲಲ, ದ ೈರ್ತ್-ಮನುಷ್್-ರಾಕ್ಷಸ ಈ ಮೂವರನೂನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಮನುಷ್್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಕ ೀವಲ
ನ್ಾಲ್ ೆೀ ಜನ ಶ ರೀಷ್ಠರರುವುದು. ಅವರಲ್ಲಲ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವನು ಭಿೀಮಸ ೀನ, ಎರಡನ್ ರ್ಯವನು ಬಲರಾಮ,
ಮೂರನ್ ರ್ಯವನು ಶಲ್ ಮರ್ತುು ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯವನು ಕಿೀಚಕ. ಇವರಲಲದ ೀ ಐದನ್ ರ್ಯವನನುನ ನ್ಾವು
ಕ ೀಳಲ್ಾರ ವು”.

ರ್ಚನ್ಂ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಸ್ ತಥ ್ೀದ್ ್್ೀಗಗತಂ ಪರಮ್ ।

ರ್ಯತ್ ಕ್ತಞ್ಚಚsತಮನಿ ಕಲ್ಾ್ರ್ಣಂ ಸಮಾೂರ್ರ್ಯಸ ಪ್ಾರ್ಣಡರ್ ।
ಸಹಸರಗುರ್ಣಮಪ್ ್ೀತತ್ ತವಯ ಸಮಾೂರ್ಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೨.೧೫೭॥

ಯಾದೃಶ ೀ ಚ ಕುಲ್ ೀ ಜಾತಃ ಸರ್ಯರಾಜಾಭಪೂಜತ ೀ ।

ಯಾದೃಶಾನಿ ಚ ಕಮಾಮಯಣಿ ಭೀಮ ತವಮಸ ತಾದೃಶಃ ॥೨.೧೫೮॥

ಅಸಮನ್ ರ್ಯುದ್ ಾೀ ಭೀಮಸ ೀನ್ ತವಯ ಭಾರಃ ಸಮಾಹಿತಃ ।

ಧ್ರರ್ಜುಜಯನ ೀನ್ ವೀಢವಾ್ ವೀಢವಾ್ ಇತರ ್ೀ ರ್ಜನ್ಃ ।
ಉಕತಂ ಪುರಾಣ ೀ ಬರಹಾಮಣ ಡೀ ಬರಹಮಣಾ ನಾರದ್ಾರ್ಯ ಚ ॥೨.೧೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉದ ೂ್ೀಗಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೭೬.೩-೪; ೧೮ ) ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ

ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಓ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ ೀ, ನಿನನಲ್ಲಲ ಯಾವ ಮಂಗಳಕರವಾದ ಸಂಗತರ್ಯನುನ ಇದ ಎಂದು ನಿೀನು
ಭಾವಸುತುೀಯೀ, ಆ ಗುರ್ಣದ ಸಾವರಪ್ಟುು ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ನಿನನಲ್ಲಲದ ಎಂದು ನ್ಾನು ತಳಿರ್ಯುತ್ ುೀನ್ .
ಯಾರ ಮಗನ್ಾಗಿದಿಾೀರ್ಯ, ಯಾರ ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಿಾೀರ್ಯ, ಈರ್ತನಕದ ನಿನನ ಕ ಲಸಗಳು ಏನಿದ , ನಿೀನು
ಎಂರ್ತವನು ಎಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯಮಾಡಲು ಇಷ್ುು ಸಾಕು.
[ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಈ ಮಾರ್ತು ಇಡಿೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮುಖಾ್ಂಶದಂತದ ]. “ಓ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ ೀ, ಈ ರ್ಯುದಿದ
ಸಕಲ ಜವಾಬಾಿರರ್ಯು ನಿನನಲ್ಲಲದ . ಇದರ ನ್ ೂಗವನುನ ಅಜುಥನ ಹ ೂರಬ ೀಕು. ಬ ೀರ ಜನರನುನ ನಿೀವ ೀ ರಕ್ಷಣ
ಮಾಡಬ ೀಕು” ಎಂದು. [ಅದರಂತ್ ದೃಷ್ುದು್ಮನನನುನ, ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವರನುನ, ಧಮಥರಾಜ ಇರ್ತರರನುನ
ಭಿೀಮಾಜುಥನರ ೀ ಕಾಲ ಕಾಲಕ ೆ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡುತುದುಾದನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 119

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಜೀವೀರ್ತುಮರ್ತಾವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮೀಲ್ , ಇನುನ ದೌರಪ್ದಿ ಎಂರ್ತಹ ಮಾಹಾರ್ತಯ ಉಳಳವಳು

ಎನುನವುದನುನ ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬರಹಮನಿಂದ ನ್ಾರದರಗ ಹ ೀಳಲಾಟು ಮಾರ್ತುಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖದ ೂಂದಿಗ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ವವರಸುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : [ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದ
ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಕರ್ಣಮರ ಯಾಗಿದ !]

‘ರ್ಯಸಾ್ಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ಪರಮಂ ವಿದನಿತ ‘ಶ ೀಷ್ಃ ಸುಪಣ ್್ೀಯ ಗ್ವರಿಶಃ ಸುರ ೀನ್ಾರಃ ।
‘ಮಾತಾ ಚ ಯೈಷಾಂ ಪರರ್ಮೈರ್ ಭಾರತಿೀ ‘ಸಾ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಬಭ್ರ್ ಭ್ಮೌ ॥೨.೧೬೦॥

‘ಯಾ ಮಾರುತಾದ್ ಗಭಯಮಧತತ ಪೂರ್ಯಂ ‘ಶ ೀಷ್ಂ ಸುಪರ್ಣಯಂ ಗ್ವರಿಶಂ ಸುರ ೀನ್ಾರಮ್ ।

‘ಚತುಮುಮಯಖಾಭಾಂಶಚತುರಃ ಕುಮಾರಾನ್ ‘ಸಾ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಬಭ್ರ್ ಭ್ಮೌ’ ॥೨.೧೬೧॥

ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : “ಯಾರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಶ ೀಷ್ನು, ಗರುಡನು, ಸದಾಶ್ವನು

ಮರ್ತುು ಇಂದರನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ ೂೀ, ಇವರ ಲಲರ
ತ್ಾಯಿಯಾದ ಭಾರತರ್ಯು ದೌರಪ್ದಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು” ಎಂದು.

ಯಾರು ಮೊದಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಗಭಥವನುನ ಧರಸದಳ ೂೀ, ಯಾರು ಚರ್ತುಮುಥಖನಂತರುವ ಶ ೀಷ್,

ಗರುಡ, ಸದಾಶ್ವ ಮರ್ತುು ಇಂದರ ಎನುನವ ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಕುಮಾರರನುನ ಪ್ಡ ದಳ ೂೀ, ಅವಳ ೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ದೌರಪ್ದಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು.
[ಇದರಂದ ದೌರಪ್ದಿ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ ಭಾರತೀದ ೀವ ಎನುನವುದು ಸುುಟವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ]
[ಮೊದಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ಎರಡನ್ ೀ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ಭಾರತೀ ದ ೀವ. ಮೂರನ್ ೀ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ಬಲರಾಮ ಎಂದು
ಈ ಹಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ . ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಬಲರಾಮನ ಕುರರ್ತು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತ್ಾುರ :]

ರ್ಯಸಾ್ಧಿಕ ್ೀ ಬಲ್ ೀ ನಾಸತ ಭೀಮಸ ೀನ್ಮೃತ ೀ ಕವಚಿತ್ ।

ನ್ ವಿಜ್ಞಾನ ೀ ನ್ಚ ಜ್ಞಾನ್ ಏಷ್ ರಾಮಃ ಸ ಲ್ಾಙ್ಗಲ್ಲೀ ॥೨.೧೬೨॥

ರ್ಯಸ್ ನ್ ಪರತಿಯೀದ್ಾಾsಸತ ಭೀಮಮೀಕಮೃತ ೀ ಕವಚಿತ್ ।

ಅನಿವಷಾ್ಪಿ ತಿರಲ್ ್ೀಕ ೀಷ್ು ಸ ಏಷ್ ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧಃ ॥೨.೧೬೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 120

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಬಿಟುರ , ಬಲದಲ್ಲಲ ಆಗಲ್ಲೀ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ ಆಗಲ್ಲೀ, ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ ಆಗಲ್ಲೀ,
ಯಾರಗ ಸಮನ್ಾದವನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲವೀ, ಅವನ್ ೀ ಬಲರಾಮ.
ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಬಿಟುು ಯಾರಗ ಕಾದಾಡಲು ಎದುರಾಳಿ ಇಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹವನ್ ೀ ಬಲರಾಮ.
[ಈ ಎರಡು ಮಾರ್ತುಗಳು ಇದ ೀ ಸಾಹಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲ, ಇದ ೀ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ಬ ೀರ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಇದು ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ]

ತಥಾ ರ್ಯುದಿಷಾರ ೀಣ ೈರ್ ಭೀಮಾರ್ಯ ಸಮುದಿೀರಿತಮ್ ।

ಅನ್ುಜ್ಞಾತ ್ೀ ರೌಹಿಣ ೀಯಾತ್ ತವಯಾ ಚ ೈವಾಪರಾಜತ ।
ಸರ್ಯವಿದ್ಾ್ಸು ಬೀಭತುುಃ ಕೃಷ ್ೀನ್ ಚ ಮಹಾತಮನಾ ॥೨.೧೬೪॥

ಅನ ವೀಷ್ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಂ ಚ ತಾವಂ ಚ ಭೀಮಾಪರಾಜತಮ್ ।

ವಿೀಯ್ೀಯ ಶೌಯ್ೀಯsಪಿವಾ ನಾನ್್ಸೃತಿೀರ್ಯಃ ಫಲುಗನಾದೃತ ೀ ॥೨.೧೬೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೧೪೩.೨೧] ಬರುವ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ಅಲ್ಲಲ ರ್ಯುಧಷಠರ ಭಿೀಮನಲ್ಲಲ ಈ

ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿನಿನಂದ ಮರ್ತುು ಬಲರಾಮನಿಂದ ಸಾಲಾ ಕ ಳಗಡ ಇರುವ ಅಜುಥನನು ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳಲ್ಲಲ
ಪ್ರರ್ಣರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ” ಎಂದು.
[ಭಿೀಮಸ ೀನ ಮರ್ತುು ಬಲರಾಮನಿಗಿಂರ್ತ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಒಂದು ಮಟುದಲ್ಲಲ ಕ ಳಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವುದು
ರ್ಯುಧಷಠರನ ಈ ಮಾತನಿಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಭಿೀಮ-ಬಲರಾಮನ ನಂರ್ತರ ವೀರ್ಯಥದಲ್ಲಲ, ಶೌರ್ಯಥದಲ್ಲಲ
ಅಜುಥನನಿಗ ಸಮಾನನ್ಾದವನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ ಎನುನವುದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ].

ತಥ ೈರ್ ದ್ೌರಪದಿೀವಾಕ್ಂ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಂ ಪರತಿೀರಿತಮ್ ।

ಅಧಿರ್ಜ್ಮಪಿ ರ್ಯತ್ ಕತುತಯಂ ಶಕ್ತ ೀ ನ ೈರ್ ರ್ಗಾಣಿಡರ್ಮ್ ।
ಅನ್್ತರ ಭೀಮಪ್ಾತಾ್ಯಭಾ್ಂ ಭರ್ತಶಚ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ ॥೨.೧೬೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೧೨.೮೦] ಬರುವ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ಇಲ್ಲಲ ದೌರಪ್ದಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ

ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : “ನಿೀನು ಮರ್ತುು ಭಿೀಮಾಜುಥನರನುನ ಬಿಟುರ ಇನ್ಾನಾರಗೂ ಗಾಂಡಿೀವವನುನ ಹ ಡ ಏರಸಲು
ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 121

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ತಥ ೈವಾನ್್ತರ ರ್ಚನ್ಂ ಕೃಷ್್ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನ ೀರಿತಮ್ ।

ದ್ಾವವ ೀರ್ ಪುರುಷೌ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ವಾಸುದ್ ೀವಾದನ್ನ್ತರೌ ।
ಭೀಮಸುತ ಪರರ್ಮಸತತರ ದಿವತಿೀಯೀ ದ್ೌರಣಿರ ೀರ್ ಚ ॥೨.೧೬೭॥

ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿರುವ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಈ ಮಾರ್ತು ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಪಾಠಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ.

ವಾ್ಸರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಇಬಬರ ೀ ಪ್ುರುಷ್ರು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಬಿಟುರ , ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವನು ಭಿೀಮ.
ಎರಡನ್ ರ್ಯವನು ಅಶಾತ್ಾ್ಮ” ಎಂದು .
[ಅಜುಥನ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಇಂದರ. ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ರುದರ. ಆದರ ಎಷ್ ೂುೀ ಬಾರ ರುದರನನುನ
ಇಂದರ ಸ ೂೀಲ್ಲಸದ ಹಾಗ ಕಾಣಿಸುರ್ತುದ . ಇದರಂದ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಭಂಗವಾಯಿರ್ತಲಲ ಎಂದರ ಅದಕ ೆ
ಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಉರ್ತುರವದ :]

ಅಕ್ಷಯಾವಿಷ್ುಧಿೀ ದಿವ ್ೀ ಧವಜ ್ೀ ವಾನ್ರಲಕ್ಷರ್ಣಃ ।

ರ್ಗಾಣಿಡೀರ್ಂ ಧನ್ುಷಾಂ ಶ ರೀಷ್ಾಂ ತ ೀನ್ ದ್ೌರಣ ೀರ್ಯರ ್ೀsರ್ಜುಜಯನ್ಃ ॥೨.೧೬೮॥

ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವರಾಟಪ್ವಥದಲ್ಲಲ[೬೦.೧೬-೧೭] ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು. ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಎಂದೂ

ಮುಗಿರ್ಯದ ಬಾರ್ಣಗಳಿರುವ ಬರ್ತುಳಿಕ , ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಧವಜ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಗಾಂಡಿೀವ ಧನುಸುು,
ಈ ಎಲಲವೂ ಇರುವುದರಂದ ಅಜುಥನನು ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ” ಎಂದು. [ಆದಾರಂದ
ಅದು ಆರ್ಯುಧ ನಿಮಿರ್ತು ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಯೀ ಹ ೂರರ್ತು, ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಅರ್ವಾ ಬಲನಿಮಿರ್ತು ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಅಲಲ]
[ಈ ರೀತ ಭಗವಂರ್ತನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತುಿ , ಪಾರರ್ಣ-ಭಾರತರ್ಯರ ಹಿರಮ, ದ ೀವತ್ಾ ತ್ಾರರ್ತಮ್, ಇತ್ಾ್ದಿ
ಎಲಲವನೂನ ಶಾಸರಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖದ ೂಂದಿಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟು ಆಚಾರ್ಯಥರು, ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯವನುನ ಉಪ್ಸಂಹಾರ
ಮಾಡುತ್ಾುರ :].

ಇತಾ್ದ್ನ್ನ್ತವಾಕಾ್ನಿ ಸನ ಾೀವಾಥ ೀಯ ವಿರ್ಕ್ಷ್ತ ೀ ।

ಕಾನಿಚಿದ್ ದಶ್ಯತಾನ್್ತರ ದಿಙ್ ಮಾತರಪರತಿಪತತಯೀ ॥೨.೧೬೯॥

ಹಿೀಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸಾಕಷ್ುು ವಾಕ್ಗಳಿವ . ಅದರಲ್ಲಲ ಕ ಲವಂದನುನ ಮಾರ್ತರ ಇಲ್ಲಲ ನಿಮಗ

ತ್ ೂೀರಸದ ಾೀನ್ . [ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಓದುವಾಗ ಯಾವ ವಧಾನವನುನ ಅನುಸರಸ ಓದಬ ೀಕು
ಎನುನವುದನುನ ತಳಿಸುವುದಕಾೆಗಿ ನ್ಾನು ಇದನುನ ತ್ ರ ದಿಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ಸಮಾಧ ಭಾಷ್ , ದಶಥನಭಾಷ್ ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 122

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೨: ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರಃ

ಗುಹ್ಭಾಷ್ ಇವುಗಳನುನ ಯಾವ ರೀತ ಓದಬ ೀಕು ಎಂದು ಮುಂದ ನ್ಾನು ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು
ಹ ೂೀಗಿದ ಾೀನ್ . ಅದನುನ ಓದುವುದು].

ತಸಾಮದುಕತಕರಮೀಣ ೈರ್ ಪುರುಷ ್ೀತತಮತಾ ಹರ ೀಃ ।

ಅನೌಪಚಾರಿಕ್ತೀ ಸದ್ಾಾ ಬರಹಮತಾ ಚ ವಿನಿರ್ಣ್ಯಯಾತ್ ॥೨.೧೭೦॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಹಿಂದ ಹ ೀಳಿದ ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮರ್ತುಿವೂ, ಅವನು ಸಾಕ್ಷಾತ್

ಪ್ರಬರಹಮ ಸಾರೂಪ್ವೂ ಎಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಆಗಿದ . ಇದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಿಂದಲ್ ೀ ತಳಿದಿದ .

ಪೂರ್ಣ್ಯಪರಜ್ಞಕೃತ ೀರ್ಯಂ ಸಙ್ಕ ಷೀಪ್ಾದುದಾೃತಿಃ ಸುವಾಕಾ್ನಾಮ್ ।

ಶ್ರೀಮದ್ಾೂರತರ್ಗಾನಾಂ ವಿಷ ್್ೀಃ ಪೂರ್ಣ್ಯತವನಿರ್ಣ್ಯಯಾಯೈರ್ ॥೨.೧೭೧॥

ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥರ್ತುಿ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿ, ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞನಿಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲರುವ ಸಮಾಧ

ಭಾಷ್ ಯೀಕಿು ಯಾಗಿರುವ ವಾಕ್ಗಳ ಉದಿರರ್ಣವು ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಟ್ಟುದ .

ಸ ಪಿರೀರ್ಯತಾಂ ಪರತಮಃ ಪರಮಾದನ್ನ್ತಃ ಸನಾತರಕಃ ಸತತಸಂಸೃತಿದುಸತರಾಣಾ್ಯತ್

ರ್ಯತಾಪದಪದಮಮಕರನ್ಾರ್ಜುಷ ್ೀ ಹಿ ಪ್ಾತಾ್ಯಃ ಸಾವರಾರ್ಜ್ಮಾಪುರುಭರ್ಯತರ ಸದ್ಾ ವಿನ ್ೀದ್ಾತ್ ॥೨.೧೭೨॥

ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ, ಅಂರ್ತ್ವಲಲದ, ಸಂಸಾರವ ಂಬ ದಾಟಲಶಕ್ವಾದ ಸಮುದರದಿಂದ ದಾಟ್ಟಸುವ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ನನಗ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಲ್ಲ. ನನನ ಬಗ ಗ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ರ್ತಳ ರ್ಯಲ್ಲ. ಯಾರ ಅಡಿದಾವರ ರ್ಯ
ಮಕರಂದವನುನ ಸ ೀವಸದ ಪಾಂಡವರು ಇಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ವನ್ ೂೀದದಿಂದ ರ್ತಮಮ ರಾಜ್ವನುನ
ಹ ೂಂದಿದರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ನನನಲ್ಲಲ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ವಾಕ ್್ೀದ್ಾಾರ ್ೀ ನಾಮ ದಿವತಿೀಯೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 123

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

೩. ಸರ್ಗಾಗಯನ್ುಸಗಗಯಲರ್ಯಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ

ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯದ ಆರಂಭದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಮೂರು ಶ ್ಲೀಕಗಳು ಕರಮವಾಗಿ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ,ಶ್ರೀರಾಮನನುನ

ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ರೂಪ್ಯಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುವ ಶ ್ಲೀಕಗಳಾಗಿವ . ಇವು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ಕಾವಾ್ರ್ತಮಕವಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ವ ೀದಾಂರ್ತದ ಪ್ರಮೀರ್ಯವನುನ ಅಷ್ ುೀ ಆಳವಾಗಿ ತಳಿಸುವಂರ್ತಹ
ಶ ್ಲೀಕಗಳಾಗಿವ .

ಓಂ ॥
ರ್ಜರ್ಯತ್ಜ ್ೀsಖರ್ಣಡಗುಣ ್ೀರುಮರ್ಣಡಲಃ ಸದ್ ್ೀದಿತ ್ೀ ಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮಾಲ್ಲೀ ।
ಸವಭಕತಹಾದ್ ್ಾೀಯಚಚತಮೊೀನಿಹನಾತ ವಾ್ಸಾರ್ತಾರ ್ೀ ಹರಿರಾತಮಭಾಸಾರಃ ॥೩.೦೧॥

ಮೊದಲ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಸೂರ್ಯಥನ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ . “

ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥನಿಗ ಸದಾ ಮಂಡಲವರುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ನಿರ್ತ್ವಾಗಿರುವ ಗುರ್ಣವ ಂಬ
ಮಂಡಲವರುರ್ತುದ . ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥ ಯಾವಾಗಲೂ ಬ ಳಗುತುರುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಇವರು ಯಾವಾಗಲೂ
ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಕೂಡಿದುಾ ಸದಾ ಸಜಜನರಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಡುತುರುತ್ಾುರ . ಸೂರ್ಯಥನ ಕಿರರ್ಣ
ಪಾರಕೃರ್ತವಾದದಾಾದರ , ವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಕಿರರ್ಣ ಜ್ಞಾನಮರ್ಯವಾದದಾಾಗಿದ . ಸೂರ್ಯಥ ಬಾಹ್
ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯನುನ ನಿೀಗಿದರ , ವಾ್ಸರು ಬಾಹ್ ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ನಮಮ ಹೃದರ್ಯದ ೂಳಗಿನ ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ
ಕರ್ತುಲನೂನ ನ್ಾಶ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಇಂರ್ತಹ ವ ೀದವಾ್ಸರು ‘ಉರ್ತೃಷ್ು’ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ತಳಿದಿದ ಾೀನ್ ”
ಎಂದಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.
[ಜರ್ಯಂತ ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ, ಜರ್ಯರ್ತು ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ, ಜರ್ಯ ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಲ್ಲೀ ಎಂದು
ಆಶ್ೀವಾಥದ ಮಾಡುವ ಅರ್ಥವಲಲ, ಅವರು ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ ಎಂದು ನಮಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲ ಎನುನವ ಅರ್ಥ
ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವುದು].

ರ್ಜರ್ಯತ್ಜ ್ೀSಕ್ಷ್ೀರ್ಣಸುಖಾತಮಬಮಬಃ ಸ ವೈಶವರ್ಯ್ಯಕಾನಿತಪರತತಃ ಸದ್ ್ೀದಿತಃ ।

ಸವಭಕತಸನಾತಪದುರಿಷ್ುಹನಾತ ರಾಮಾರ್ತಾರ ್ೀ ಹರಿರಿೀಶಚನ್ಾರಮಾಃ ॥೩.೦೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 124

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಚಂದರನ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಂದಿಗ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ . “ರಾಮನ್ ಂಬ

ಚಂದರ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ನನಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲ” ಎನುನತ್ಾುರ ಆಚಾರ್ಯಥರು. “ಚಂದರನಿಗ
ಹುಟ್ ುಂಬುದಿದ , ಆದರ ಶ್ರೀರಾಮ ಅಜಃ (ಹುಟ್ಟುಲಲದವನು). ಚಂದರನಿಗ ಕ್ಷರ್ಯವಾಗುವ ಬಿಂಬವದ , ಆದರ
ಅಕ್ಷರ್ಯವಾದ ಸುಖವ ೀ ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಿಂಬ. ಳ ದುಕ ೂಳುಳವ ಕಾಂತ ಚಂದರನದಾಾದರ , ಶಾಶಾರ್ತ ಕಾಂತ
ಶ್ರರಾಮನದು. ಸಜಜನರಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಡುವ, ರ್ತನನ ಭಕುರ ಸಂತ್ಾಪ್ವ ಂಬ ಬ ೀಗ ರ್ಯನುನ ನಿವಾರಣ
ಮಾಡುವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಲ್ಲ” ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ .

ರ್ಜರ್ಯತ್ಸಙ್ಕ ್್ಯೀರುಬಲ್ಾಮುಬಪೂರ ್ೀ ಗುಣ ್ೀಚಚರತಾನಕರ ಆತಮವ ೈಭರ್ಃ ।

ಸದ್ಾ ಸದ್ಾತಮಜ್ಞನ್ದಿೀಭರಾಪ್ಃ ಕೃಷಾ್ರ್ತಾರ ್ೀ ಹರಿರ ೀಕಸಾಗರಃ ॥೩.೦೩॥

ಕಡಲ್ಲನ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಂದಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದಾಾರ . ಯಾವ ರೀತ
ಕಡಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಬಹಳ ನಿೀರು ರ್ತುಂಬಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಬಲವನುನ
ಹ ೂಂದಿದವನು. ಕಡಲ್ಲನಲ್ಲಲ ರರ್ತನಗಳಿರುವಂತ್ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ಅನಂರ್ತ ಗುರ್ಣ ರರ್ತನಗಳು ರ್ತುಂಬಿವ . ಹ ೀಗ
ಕಡಲ್ಲಗ ರ್ತನನದ ೀ ಆದ ವ ೈಭವವದ ಯೀ ಹಾಗ ೀ ಭಗವಂರ್ತನ ವ ೈಭವ. ಹ ೀಗ ಕಡಲನುನ ಎಲ್ಾಲ ನದಿಗಳು
ಬಂದು ಸ ೀರುರ್ತುವ ಯೀ ಹಾಗ ೀ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ಂಬ ಅನಂರ್ತ ಸಾಗರವನುನ ಆರ್ತಮಜ್ಞಾನಿಗಳ ಂಬ ನದಿಗಳು
ಸ ೀರಲಾಡುರ್ತುವ . ಇಂರ್ತಹ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ‘ಮಿಗಿಲು’ ಎಂದು ನನಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲ” ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡಿದಾಾರ .

ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲನ, ನಿರ್ತ್ ಪಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಮಾಡುವ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ

ವವರಸುತ್ಾುರ :

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ನ್ಮಸೃತ್ ನ್ರಂ ಚ ೈರ್ ನ್ರ ್ೀತತಮಮ್ ।

ದ್ ೀವಿೀಂ ಸರಸವತಿೀಂ ವಾ್ಸಂ ತತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಯಮುದಿೀರಯೀ ॥೩.೦೪॥

ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸಾೆರವದ . ನರನಿಗ ನಮಸಾೆರವದ , ನರ ೂೀರ್ತುಮನಿಗ

ನಮಸಾೆರವದ . ದ ೀವಗ , ಸರಸಾತಗ , ವಾ್ಸರಗ ಹಿೀಗ ಆರು ನಮಸಾೆರವದ .
ಈ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ವವರಸ ಹ ೀಳುವ ಮೊದಲು, ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ನರ ಮರ್ತುು ನರ ೂೀರ್ತುಮ
ಇವರು ಯಾರು ಎನುನವುದು ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ. ದ ೀವ ಎನುನವುದು ಸರಸಾತಗ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣವೀ ಅರ್ವಾ ಇನ್ ನೀನ್ ೂೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 125

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಎನುನವುದು ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ. ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ರಚಿಸರುವ ಗರಂರ್ವಾಗಿರುವಾಗ ಅವರು ಏಕ ರ್ತನಗ ೀ

ನಮಸೆರಸುತ್ಾುರ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ‘ವಾ್ಸ’ ಎನುನವ ಪ್ದವನ್ ನೀ ತ್ ಗ ದು ‘ಚ ೈವ’ ಎಂದು
ಸ ೀರಸಲ್ಾಗಿರ್ತುು. ಆದರ ನಂರ್ತರ, ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅದರ ಪಾಠಶುದಿಿರ್ಯನುನ ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ ಕರುಣಿಸದರು.
ವ ೀದವಾ್ಸರು ‘ರ್ತನಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿ’ ಎಂದು ಇನ್ ೂನಬಬರಗ ಏಕ ಹ ೀಳಬಾರದು? ರ್ತಂದ ಯಬಬ ರ್ತನನ
ಮಗನಿಗ ಹ ೀಳುವಂತ್ ‘ನನಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿ, ನಂರ್ತರ ಗರಂರ್ವನುನ ಓದಿ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಈ
ಸಂಪ್ರದಾರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳಿದರು ಎನುನವುದು ಆಚಾರ್ಯಥರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ.
ಇನುನ ನರ ಅಂದರ ಯಾರು? ನರ ೂೀರ್ತುಮ ಅಂದರ ಯಾರು? ದ ೀವ ಅಂದರ ಯಾರು? ಏಕ ಇವರನ್ ನಲ್ಾಲ
ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಬ ೀಕು? ಈ ಎಲಲವುದಕೂೆ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದ ವ್ಖಾ್ನ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

‘ರ್ಜಯೀ ನಾಮೀತಿಹಾಸ ್ೀರ್ಯಂ ಕೃಷ್್ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನ ೀರಿತಃ ।

‘ವಾರ್ಯುನ್ನಯರ ್ೀತತಮೊೀ ನಾಮ ದ್ ೀವಿೀತಿ ಶ್ರೀರುದಿೀರಿತಾ ॥೩.೦೫॥

‘ನಾರಾರ್ಯಣ ್ೀ ವಾ್ಸ ಇತಿ ವಾಚ್ರ್ಕೃಸವರ್ಪಕಃ ।

‘ಏಕಃ ಸ ಭಗವಾನ್ುಕತಃ ಸಾಧಕ ೀಶ ್ೀ ನ್ರ ್ೀತತಮಃ ॥೩.೦೬॥

‘ಉಪಸಾಧಕ ್ೀ ನ್ರಶ ್ಚೀಕ ್ತೀ ದ್ ೀವಿೀ ಭಾರ್ಗಾ್ತಿಮಕಾ ನ್ೃಣಾಮ್ ।

‘ಸರಸವತಿೀ ವಾಕ್ರ್ಪ್ಾ ತಸಾಮನ್ನಮಾ್ ಹಿ ತ ೀsಖಿಲ್ಾಃ ।
‘ಕೃಷೌ್ ಸತಾ್ ಭೀಮಪ್ಾತೌ್ಯ ಕೃಷ ್ೀತು್ಕಾತ ಹಿ ಭಾರತ ೀ’ ॥೩.೦೭॥

ವ ೀದವಾ್ಸರು ಹ ೀಳಿರುವ ಇತಹಾಸಕ ೆ(ಮಹಾಭಾರರ್ತಕ ೆ) ‘ಜರ್ಯ’ ಎಂದು ಹ ಸರು. ಅದರಂದಾಗಿ

‘ಜರ್ಯಮುದಿೀರಯೀ’ ಎಂದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ಎಂದರ್ಥ. ಇಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ
ನರ ೂೀರ್ತುಮ ಎಂದೂ, ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನುನ ದ ೀವೀ ಎಂದೂ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಲ್ಾಗಿದ .
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಮರ್ತುು ವಾ್ಸ ಇಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಒಬಬನ್ ೀ (ಪ್ರಮಾರ್ತಮ). ಆದರೂ ಎರಡು ಬಾರ ನಮಸಾೆರವ ೀಕ
ಎಂದರ : (೧) ‘ವಾಚ್ತ್ ಾೀನ ನಮಸಾೆರ’. ಅಂದರ ಈ ಗರಂರ್ದ ಪ್ರತಪಾದ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎಂದು ನಮಸಾೆರ
ಹಾಗೂ (೨) ಈ ಗರಂರ್ವನುನ ಜಗತುಗ ನಿೀಡಿದವರು ವ ೀದವಾ್ಸರು ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ವಕೃತ್ ಾೀನ ನಮಸಾೆರ.
ಭಗವಂರ್ತನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಮಿೀಪ್ದ ಶಕಿುಯಾಗಿ , ನಮಗ ಉಸರನಿನರ್ತುು ಬದುಕಿಸ, ಪ್ರತೀಕ್ಷರ್ಣವೂ ಭಗವಂರ್ತನ
ಚಿಂರ್ತನ್ ಗ ನಮಮನುನ ಅಣಿಗ ೂಳಿಸುವ ಚಿರ್ತುದ ಅಭಿಮಾನಿ ಹಾಗೂ ಇಡಿೀ ಜಗತುನ ಗುರು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 126

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ(ಹನುಮಂರ್ತ). ಸಾಧಕರಂದ ಸಾಧನ್ ಮಾಡಿಸುವವನು ಮರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ಸಾಧಕರಗಿಂರ್ತಲೂ

ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಸಾಧಕನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ನಮಸಾೆರ.
‘ನರ’ ಉಪ್ಸಾಧಕ. ಏಕ ಂದರ ಶರವರ್ಣ-ಮನನ-ನಿಧಧಾ್ಸನಕ ೆ ಆರ್ತ ಅಭಿಮಾನಿ. ಅವನು ಮನಸುನುನ
ಕ ೂಡದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಅವನ ಅನುಗರಹ ಇಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಸಾಧನ್ ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆದಾರಂದ
ಶ ೀಷ್ನಿಗ (ನರನಿಗ ) ನಮಸಾೆರ.
[ಶ್ವಶಕಿು ನನಗ ಅಧ್ರ್ಯನದ ತ್ಾರರ್ಣವನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲ. ಶ ೀಷ್ ಶಕಿು ಮರ್ತುು ಗರುಡಶಕಿು ವ ೀದಾರ್ಥ ಚಿಂರ್ತನ್ ಗ ,
ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ಚಿಂರ್ತನ್ ಗ ಬ ೀಕಾದ ಪ್ರತಭ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲ. ಪಾರರ್ಣಶಕಿು ಸಮರರ್ಣಶಕಿು ಮರ್ತುು ವಾಕಾಟುರ್ತಾ
ದೃಢವಾಗಿ ನನನಲ್ಲಲರುವಂತ್ ಮಾಡಲ್ಲ. ಅದಕಾೆಗಿ ಆ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್-ರುದರ(ನರರು) ಮರ್ತುು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ (ನರ ೂೀರ್ತುಮನಿಗ ) ನಮಸಾೆರ].
ಸಮಸು ವ ೀದ ಮಾನಿನಿಯಾದ ಶ್ರಲಕ್ಷ್ಮಿ ಈ ಗರಂರ್ವನುನ ಕ ೀಳುವ ಭಾಗ್ ಕರುಣಿಸುವವಳು. ಹಾಗಾಗಿ
ಭಾಗ್ಪ್ರದಳಾದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಗ ನಮಸಾೆರ. ವಾಕಾ್ಭಿಮಾನಿನಿ ತ್ಾಯಿ ಸರಸಾತಗ ನಮಸಾೆರ.
ವಾಗ ಾೀವತ್ ಯಾಗಿರುವಂರ್ತಹ ಸರಸಾತ-ಭಾರತೀರ್ಯರು ನಮಮ ನ್ಾಲ್ಲಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತು ನುಡಿಸಲ್ಲ. ಇಂರ್ತಹ
ಅದುಭರ್ತವಾದ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ರಚಿಸ ನಮಗ ನಿೀಡಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರವಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರಗ
ನಮಸಾೆರ.
ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಹ ೀಳುವ ಮೊದಲು ನಮಸೆರಸಬ ೀಕಾದ ಇವರ ಲಲರ ಪಾರ್ತರವನೂನ ಕೂಡಾ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಒಳಗೂ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಶ್ರಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ವ ೀದವಾ್ಸ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ರೂಪ್ದಿಂದ,
ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ(ದ ೀವೀ) ಸರ್ತ್ಭಾಮ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ, ನರ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಪಾರರ್ಣದ ೀವರು ಭಿೀಮ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ, ನರನ
ಆವ ೀಶರೂಪ್ಯಾಗಿ ಅಜುಥನ ಮರ್ತುು ದೌರಪ್ದಿ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಸರಸಾತರ್ಯನುನ [ಭಾರತೀ ದ ೀವರ್ಯನುನ]
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಸರ್ಯಸ್ ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಸುವಾಕ್ಸಮುದಾೃತಿೀ ತು ಸವಧ್ಾ್ರ್ಯಯೀಹಯರಿಪದಸಮರಣ ೀನ್ ಕೃತಾವ ।

ಆನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯರ್ರನಾಮರ್ತಿೀ ತೃತಿೀಯಾ ಭೌಮಿೀ ತನ್ುಮಮಯರುತ ಆಹ ಕಥಾಃ ಪರಸ್ ॥೩.೦೮॥

ಮೊದಲ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಸವಥ ಶಾಸರ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನೂನ , ಎರಡನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಪ್ರಶಸುವಾದ

ವಾಕ ೂ್ೀದಾಿರ ವವರಣ ರ್ಯನೂನ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಡಿದಾವರ ರ್ಯ ನ್ ನಪ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಹ ೀಳಿ, ಆನಂದತೀರ್ಥ
ಎಂಬ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಹ ಸರುಳಳ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ರೂಪ್ವು, ಮೂರನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಕಥ ಗಳನುನ ಹ ೀಳುತುದ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 127

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

[ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿ ಸೃಷು, ಅನುಸಗಥ, ಪ್ರಳರ್ಯ, ಪಾರದುಭಾಥವ ಈ ನ್ಾಲುೆ

ಸಂಗತಗಳನುನ ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡುತುದಾಾರ . ಮೊದಲು ಇಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ನಿರೂಪ್ಣ ಬರುರ್ತುದ . ಸೃಷು
ನಿರೂಪ್ಣ ಕಿಲಷ್ುವಾದ ವಷ್ರ್ಯ. ಏಕ ಂದರ : ಪ್ುರಾರ್ಣ, ವ ೀದ, ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಇವುಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ
ವವರಣ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರ್ತರನ್ಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಹರವಂಶದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸೃಷುರ್ಯ ವವರಣ ಇದ . ಶಾಂತಪ್ವಥ
ಮರ್ತುುಅನುಶಾಸನ ಪ್ವಥಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ವವರಣ ಇದ . ಆದರ ಇವ ಲಲವೂ ಒಂದ ೀ ರ್ತರನ್ಾಗಿಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಜಜನರ ಪ್ರಜ್ಞಾಸೌಕರ್ಯಥಕಾೆಗಿ ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯವನುನ ರಚನ್ ಮಾಡಿ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ
ಬರುವ ಒಂದ ೂಂದು ಶ ್ಲೀಕವನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾು ಹ ೂೀದರ , ಅಲ್ಲಲರುವ ಮಾರ್ತುಗಳು, ಅದಕ ೆ ವರುದಿವಾಗಿ
ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ಸಂಹಿತ್ ಮತುರ್ತರ ಶಾಸರಗಳ ಮಾರ್ತು ಬಂದಾಗ ಅದನುನ ಯಾವ ರೀತ ಅರ್ಥ
ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು, ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ವಸಾುರವಾದ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್. ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕ ೀವಲ
ಶ ್ಲೀಕ ಮರ್ತುು ಅದರ ಬಾವಾರ್ಥವನನಷ್ ುೀ ವವರಸುತುದ ಾೀವ . ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಶ ್ಲೀಕಗಳ ಸಂಖ ್ ಬಹಳ
ಕಡಿಮ. ಆದರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಗಾಧವಾದ ಅಂಶಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಅಧಾ್ರ್ಯ ಇದಾಗಿದ . ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ
ವವರವನುನ, ವರ ೂೀಧ ಪ್ರಹಾರದ ೂಂದಿಗ ತಳಿರ್ಯ ಬರ್ಯಸುವವರಗ ಇನೂನ ಆಳವಾದ ಅಧ್ರ್ಯನ ಅಗರ್ತ್].

ರ್ೂ್ಢಶಚತುದ್ಾಾಯ ಭಗವಾನ್ ಸ ಏಕ ್ೀ ಮಾಯಾಂ ಶ್ರರ್ಯಂ ಸೃಷುವಿಧಿತುಯಾssರ ।

ರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ಪೂವ ೀಯರ್ಣ ಸ ವಾಸುದ್ ೀರ್ನಾಮಾನ ವಿರಿಞ್ಚಮ್ ಸುಷ್ುವ ೀ ಚ ಸಾsತಃ ॥೩.೦೯॥

ಆ ಒಬಬನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ನ್ಾಲುೆ ರೂಪ್ಗಳನುನ ರ್ತಳ ದ. [ಇದನುನ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ವೂ್ಹರೂಪ್

ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ವಾಸುದ ೀವ, ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ, ಪ್ರದು್ಮನ, ಅನಿರುದಿ, ಎನುನವ ನ್ಾಲುೆ ರೂಪ್ಗಳು].
ಅವನು ಸೃಷುರ್ಯನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಮಾಯಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯನುನ
ಸಮಿೀಪ್ಸದ. ವಾಸುದ ೀವ ಮರ್ತುು ಮಾಯಾ ಎನುನವ ಮೊದಲ ರೂಪ್ದ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಬರಹಮನ
ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು.

ಸಙ್ಾಷ್ಯಣಾಚಾಛಪಿ ರ್ಜಯಾತನ್್ಜ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ಸಾಕ್ಾದ್ ಬಲಸಂವಿದ್ಾತಾಮ ।

ವಾರ್ಯುರ್ಯ್ಯ ಏವಾರ್ ವಿರಿಞ್ಚನಾಮಾ ಭವಿಷ್್ಆದ್ ್್ೀ ನ್ ಪರಸತತ ್ೀ ಹಿ॥೩.೧೦॥

ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ರೂಪ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಜರ್ಯ ಎನುನವ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಬಲ ಹಾಗೂ ಜ್ಞಾನವ ೀ
ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಇವನ್ ೀ ಮುಂದಿನ ಬರಹಮ ಕೂಡಾ. ಅದರಂದಾಗಿ ಆರ್ತ
ಎರಡನ್ ೀ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 128

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಸ್ತರಂ ಸ ವಾರ್ಯುಃ ಪುರುಷ ್ೀ ವಿರಿಞ್ಚಃ ಪರದು್ಮನತಶಾಚರ್ ಕೃತೌ ಸರಯೌ ದ್ ವೀ ।

ಪರರ್ಜಜ್ಞತುರ್ಯ್ಯಮಳ ೀ ತತರ ಪೂವಾಯ ಪರಧ್ಾನ್ಸಙ್ಕ್ಜಾ ಪರಕೃತಿರ್ಜಯನಿತಿರೀ ॥೩.೧೧॥

ಆ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ‘ಸೂರ್ತರ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ . ಬರಹಮನು ‘ಪ್ುರುಷ್’ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ

ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ . [ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಇವರಬಬರ ಗುಹ್ನ್ಾಮ ಪ್ುರುಷ್ ಮರ್ತುು ಸೂರ್ತರ ಎಂಬುದಾಗಿದ . ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು
ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಗುಹ್ ನ್ಾಮದ ಬಳಕ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಾಗಾಗಿ ಇದನುನ ಮನದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡು
ಆ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು]. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರದು್ಮನರೂಪ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಕೃತ ಎನುನವ
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಬಬರು ಅವಳಿ-ಜವಳಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅವರಲ್ಲಲ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವಳು ‘ಪ್ರಧಾನ’ ಮರ್ತುು
‘ಪ್ರಕೃತ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ, ಎಲಲರ ತ್ಾಯಿಯಾಗಿರುವ ಸರಸಾತೀ ದ ೀವಯೀ ಆಗಿದಾಾಳ .

ಶರದ್ಾಾ ದಿವತಿೀಯಾsರ್ ತಯೀಶಚ ಯೀರ್ಗ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ಪುಂಸ ೈರ್ ಚ ಸ್ತರನಾಮಾನ ।

ಹರ ೀನಿನಯಯೀರ್ಗಾದರ್ ಸಮಾಸ್ತೌ ಶ ೀಷ್ಃ ಸುಪರ್ಣ್ಯಶಚ ತಯೀಃ ಸಹ ೈರ್ ॥೩.೧೨॥

ಎರಡನ್ ರ್ಯವಳನುನ ‘ಶರದಾಿ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಅವರಬಬರು ಪ್ುರುಷ್ನ್ ಂಬ ಬರಹಮಿ ಮರ್ತುು ಸೂರ್ತರನ್ ಂಬ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ಜ ೂತ್ ಯಾದರು. [ಅನ್ಾಧಕಾಲದ ದಂಪ್ತಗಳಿವರು]. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಶ ೀಷ್ದ ೀವ ಹಾಗೂ ಗರುಡದ ೀವ ಅವರಬಬರಂದ ಹುಟ್ಟುದರು. [ಅಂದರ : ಬರಹಮದ ೀವರಂದಲೂ,
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದಲೂ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಲ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್ರು ಹುಟ್ಟುದರು].

ಶ ೀಷ್ಸತಯೀರ ೀರ್ ಹಿ ಜೀರ್ನಾಮಾ ಕಾಲ್ಾತಮಕಃ ಸ ್ೀsರ್ ಸುಪರ್ಣ್ಯ ಆಸೀತ್ ।

ತೌ ವಾಹನ್ಂ ಶರ್ಯನ್ಂ ಚ ೈರ್ ವಿಷ ್್ೀಃ ಕಾಲ್ಾ ರ್ಜಯಾದ್ಾ್ಶಚ ತತಃ ಪರಸ್ತಾಃ ॥೩.೧೩॥

ಅವರಬಬರಲ್ಲಲ ಶ ೀಷ್ನು ‘ಜೀವ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . [ಈ ‘ಜೀವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಶ ೀಷ್ನಿಗ

ಪ್ಂಚರಾತ್ಾರಗಮದಲ್ಲಲ ಬಳಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ]. ಇನುನ ಗರುಡ ‘ಕಾಲ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಗರುಡ-
ಶ ೀಷ್ರು ಭಗವಂರ್ತನ ವಾಹನ ಮರ್ತುು ಹಾಸಗ ಯಾದರು. [ಭಗವಂರ್ತ ‘ಕಾಲ’ದ ಮೀಲ್ ಯೀ ಸವಾರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಮರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವ ಸಂಕ ೀತ್ಾರ್ಥ ಇಲ್ಲಲದ ].
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಜರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಂಟು ಮಂದಿ ದಾಾರಪಾಲಕರು ಅಲ್ಲಲಯೀ ಹುಟ್ಟುದರು [ಜರ್ಯ, ವಜರ್ಯ,
ನಂದ, ಸುನಂದ, ಚಂಡ, ಪ್ರಚಂಡ, ಕುಮುದ ಮರ್ತುು ಕುಮುದಾಕ್ಷ ಈ ಎಂಟು ಮಂದಿ. ವಸುುರ್ತಃ ಇವರು
ಇಂದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಕಡಿಮ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯವರು. ಆದರ ಹುಟ್ಟುದುಾ ಮೊದಲು].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 129

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಕಾಲ್ಾ ರ್ಜಯಾದ್ಾ್ ಅಪಿ ವಿಷ್ು್ಪ್ಾಷ್ಯದ್ಾ ರ್ಯಸಾಮದಣಾಡತ್ ಪರತಃ ಸಮಾಸ್ತಾಃ ।

ನಿೀಚಾಃ ಸುರ ೀಭ್ಸತತ ಏರ್ ತ ೀsಖಿಲ್ಾ ವಿಷ್ವಕ ುೀನ ್ೀ ವಾರ್ಯುರ್ಜಃ ಖ ೀನ್ ತುಲ್ಃ ॥೩.೧೪॥

ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಕಾಲ್ಾಭಿಮಾನಿಗಳ ೀ. ಅವರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ದಾಾರಪಾಲಕರು.

[ಪ್ಂಡಾಂಡದಲೂಲ ಹಾಗೂ ಬರಹಾಮಂಡದಲೂಲ ಕೂಡಾ]. ಬರಹಾಮಂಡದಿಂದ ಹ ೂರಗಡ ಹುಟ್ಟುದ ಇವರು
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನವರ ೀ ಆಗಿದಾಾರ .
ಇವರ ಲಲರನುನ ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಒಬಬ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತ ಇದಾಾನ್ . ಅವನ್ ೀ ವಶಾಕ ುೀನ. [ಈರ್ತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ
ಹುಟ್ಟುದವನು. ಈರ್ತ ಗರ್ಣಪ್ತಗ ಸಮನ್ಾಗಿದುಾ, ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರುತ್ಾುನ್ . ಮೀಲ್
ಹ ೀಳಿದ ಎಂಟು ಮಂದಿ ದಾಾರಪಾಲಕರು ಹತ್ ೂುಂಬರ್ತುನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರುತ್ಾುರ ].

ರ್ೂ್ಹಾತ್ ತೃತಿೀಯಾತ್ ಪುನ್ರ ೀರ್ ವಿಷ ್್ೀದ್ ಾೀಯವಾಂಶಚತುರ್ಯರ್ಣ್ಯಗತಾನ್ ಸಮಸಾತನ್ ।

ಸಙ್ಗೃಹ್ ಬೀಜಾತಮತಯಾsನಿರುದ್ ್ಾೀ ನ್್ಧತತ ಶಾನಾಾಂ ತಿರಗುಣಾತಿಮಕಾಯಾಮ್ ॥೩.೧೫॥

ಇವರ ಲಲರ ಸೃಷುಯಾದ ಮೀಲ್ , ಪ್ರದು್ಮನ ರೂಪ್ದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ನ್ಾಲುೆ ವಣಾಥಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿರುವ

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದನು. ಸೂಕ್ಷಿರೂಪ್ದ ಅವರನುನ ಅನಿರುದಿನು ಸರ್ತುಿ-ರಜಸುು-
ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣಗಳನುನ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಯೀಗಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಅಧಕಾರವರುವ ಶಾಂತದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಟುನು.
[ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬಹಳ ಜನಮವ ಂಬುದಿದ . ಅದರಂತ್ ಚರ್ತುವಥಣಾಥಭಿಮಾನಿಗಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ,
ಶಾಂತದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಜರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಇಟುನು.]

ತತ ್ೀ ಮಹತತತತವತನ್ುವಿಯರಿಞ್ಚಃ ಸ್್ಲ್ಾತಮನ ೈವಾರ್ಜನಿ ವಾಕ್ ಚ ದ್ ೀವಿೀ ।

ತಸಾ್ಮಹಙ್ಕ್ಾರತನ್ುಂ ಸ ರುದರಂ ಸಸರ್ಜಜಯ ಬುದಿಾಂ ಚ ತದದಾಯದ್ ೀಹಾಮ್ ॥೩.೧೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಅನಿರುದಿ ಹಾಗೂ ಶಾಂತದ ೀವಯಿಂದ ಮಹರ್ತತ್ಾುಿಭಿಮಾನಿಯಾದ ಬರಹಮದ ೀವನು

ಸೂ್ಲವಾದ ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಮರಳಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಸರಸಾತದ ೀವರ್ಯು ವಾಕ್ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದಳು. [ರ್ತಥಾಚ: ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಖಾತ್ (portfolio) ಎನುನವುದು ಇರಲ್ಲಲಲ. ಅವರ
ಸಾರೂಪ್ದ ಅಭಿವ್ಕಿು ಮೊದಲ್ಾಯಿರ್ತು. ಆಮೀಲ್ ರ್ತರ್ತುಿದ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅದರಂದಾಗಿ
ಮಹರ್ತರ್ತುಿಕ ೆ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ಬರಹಮನು, ವಾಕ್ ರ್ತರ್ತುಿಕ ೆ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಸರಸಾತರ್ಯು ಇಬಬರೂ
ಕೂಡಾ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದರು]. ಸರಸಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹರ್ತತ್ಾುಿಭಿಮಾನಿಯಾದ ಬರಹಮನು ಅಹಂಕಾರವ ೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 130

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಶರೀರವಾಗಿ ಉಳಳ ರುದರನನೂನ ಮರ್ತುು ರುದರನ ಅಧಥದ ೀಹವ ನಿಸರುವ, ಬುದಿಿ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ
ಉಮಾದ ೀವರ್ಯನೂನ ಸೃಷುಮಾಡಿದನು. [ಅಹಂಕಾರ ಎಂದರ : ‘ನ್ಾನು’ ಎನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ (awareness of self).
ಈ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮನುಷ್್ರ ಮನಸುನಲ್ಲಲರಸುವವನು ರುದರ. ರುದರನ ಪ್ತನ ಉಮ. ಇವರು
ಅಧಥನ್ಾರೀಶಾರರು. ಹಾಗಾಗಿ ಬುದಿಿ ಮರ್ತುು ‘ನ್ಾನು ಎನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ ’ ಯಾವಾಗಲೂ ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿಯೀ
ಇರುರ್ತುದ ].

ಬುದ್ಾಾಯಮುಮಾಯಾಂ ಸ ಶ್ರ್ಸತರ್ಪ್ೀ ಮನ್ಷ್ಚ ವ ೈಕಾರಿಕದ್ ೀರ್ಸಙ್ಕ್ಘನ್ ।

ದಶ ೀನಿಾರಯಾಣ ್ೀರ್ ಚ ತ ೈರ್ಜಸಾನಿ ಕರಮೀರ್ಣ ಖಾದಿೀನ್ ವಿಷ್ಯೈಶಚ ಸಾದಾಯಮ್ ॥೩.೧೭॥

ಬುದಿಿ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಉಮಯಂದಿಗ ಮೂರು ರೂಪ್ವುಳಳ ಶ್ವನು ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ

ಮನಸುು ಮರ್ತುು ಇಂದಿರಯಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ; ತ್ ೈಜಸ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಇಂದಿರರ್ಯಗಳನುನ ಹಾಗೂ
ತ್ಾಮಸ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳನುನ, ರೂಪ್, ರಸ, ಗಂಧ ಸಾಶಥಗಳ ಜ ೂತ್ ಗ ಸೃಷು.ಮಾಡಿದನು.

[ಭಾಗವರ್ತದ ಎರಡನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಐದನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ 1 ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಅಹಂಕಾರ ರ್ತರ್ತುಿಕ ೆ ಮೂರು ಮುಖಗಳು. ದರವ್, ಕಿರಯಾ ಮರ್ತುು ಜ್ಞಾನ.
ದರವ್ ಎಂದರ ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳು, ಜ್ಞಾನ ಎಂದರ ಜ್ಞಾನ್ ೀಂದಿರರ್ಯಗಳು ಮರ್ತುು ಕಮಥ ಎಂದರ
ಕಮೀಥಂದಿರರ್ಯಗಳು. ಅಹಂಕಾರ ರ್ತರ್ತುಿದ ಸೃಷುಯಿಂದಾಗಿ ಆ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಸೃಷುಯಾಗಬ ೀಕಾಗಿರುವ ಎಲ್ಾಲ
ಜೀವಗಳಿಗ ‘ನ್ಾನು’ ಎನುನವ ಎಚುರ ಜಾಗೃರ್ತವಾಗುರ್ತುದ . ಈ ಸ್ತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮನಸಾುಗಲ್ಲೀ,
ಇಂದಿರರ್ಯಗಳಾಗಲ್ಲೀ ಇನೂನ ಜಾಗೃರ್ತವಾಗಿರುವುದಿಲಲ. (ಹ ೀಗ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಭೂರರ್ಣ ಬ ಳ ರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ
ಈ ಸೃಷು ಪ್ರಕಿರಯ). ಅಹಂಕಾರ ರ್ತರ್ತುಿದಿಂದ ಮತ್ ು ಮೂರು ಮುಖದಲ್ಲಲ ಸೃಷುರ್ಯ ವಸಾುರವಾಗುರ್ತುದ .
ಅವುಗಳ ಂದರ ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರ, ತ್ ೈಜಸ ಅಹಂಕಾರ ಮರ್ತುು ತ್ಾಮಸ ಅಹಂಕಾರ.
ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರ ಎಂದರ ಸಾತುಿಕ ಅಹಂಕಾರ. ಇದು ವವಧಕಾರಕ ಸೃಷು. ಅಂದರ ವವಧ
ಕಿರಯಾಕಾರಕರಾಗಿರುವ ಮನಸುು ಮರ್ತುು ಹರ್ತುು ಇಂದಿರಯಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ(ವ ೈಕಾರಕರ) ಸೃಷು.
ವ ೈಕಾರಕ ಅಹಂಕಾರದ ಸೃಷುಯಿಂದಾಗಿ ಆ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಸೃಷುಯಾಗಬ ೀಕಾಗಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವಗಳ ಲ್ಲಂಗ
ಶರೀರದಲ್ಲಲ ಸುಪ್ುವಾಗಿದಾ ಮನ್ ೂೀಮರ್ಯಕ ೂೀಶ ಜಾಗೃರ್ತವಾಗಿ ಜೀವಗಳಲ್ಲಲ ಮನಸುು ಕ ಲಸ ಮಾಡಲು
ಪಾರರಂಭಿಸುರ್ತುದ . ಸಾತುಿಕ ಅಹಂಕಾರ ನಿಯಾಮಕನ್ಾದ ಶ್ವನಿಂದ ಮನಸುು ಮರ್ತುು ಈ ಕ ಳಗಿನ ಹರ್ತುು
ಇಂದಿರಯಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು:

1
ಬನನಂಜ ಗ ೂೀವಂದಾಚಾರ್ಯಥರ ಭಾಗವರ್ತ ಪ್ರವಚನದಿಂದ ಆರ್ಯಾ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ವವರಣ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 131

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

(೧) ಕಿವರ್ಯ ಅಭಿಮಾನಿ ದಿಗ ಾೀವತ್ ತ್ ಗಳು. (ಪ್ೂವಥದಿಕಿೆಗ ಮಿರ್ತರ, ಪ್ಶ್ುಮದಿಕಿೆಗ ವರುರ್ಣ, ಉರ್ತುರ ದಿಕಿೆಗ
ಕುಬ ೀರ ಮರ್ತುು ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಿೆಗ ರ್ಯಮ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು. ಇವರ ಲಲರ ಮುಖಂಡ ಹಾಗೂ
ಶ ್ರೀತ್ಾರಭಿಮಾನಿ-ಸ ೂೀಮ). (೨) ಸಾಶಥದ ದ ೀವತ್ ವಾರ್ಯು. ಇಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯು ಎಂದರ ಪ್ರಧಾನ
ವಾರ್ಯು(ಪಾರರ್ಣ) ಅಲಲ, ಸಾಶಥ ಶಕಿುರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವ ಅಹಂಪಾರರ್ಣ.
(೩) ಕಣಿ್ನ ದ ೀವತ್ ಅಕಥ(ಸೂರ್ಯಥ). (೪)ನ್ಾಲ್ಲಗ ಅರ್ವಾ ರಸದ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಪ್ರಚ ೀರ್ತ(ವರುರ್ಣ).
(೫) ಮೂಗಿನ ಅರ್ವಾ ಗಂಧದ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳು.
(೬) ಬಾಯಿ ಅರ್ವಾ ವಾಗಿೀನಿಾಿರ್ಯದ ದ ೀವತ್ ವಹಿನ(ಅಗಿನ).
(೭) ಕ ೈರ್ಯ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಇಂದರ.
(೮) ಕಾಲ್ಲನ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಯಾಗಿ ಸಾರ್ಯಂ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಉಪ ೀಂದರನ್ಾಗಿ ಶ್ವನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ. ಇಂದರ
ಪ್ುರ್ತರ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಕೂಡಾ ಕಾಲ್ಲನ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ .
(೯) ದ ೀಹಕ ೆ ಬ ೀಡವಾದುದನುನ ಹ ೂರ ಹಾಕುವ ಪಾರ್ಯುವನ ಅಭಿಮಾನಿ ಮಿರ್ತರ ಹಾಗೂ
(೧೦) ಮೂರ್ತರ ಮರ್ತುು ರ ೀರ್ತಸುನ ವಸಜಥನ್ ಹಾಗೂ ರ ೀರ್ತಸುನ ಸಾೀಕಾರದ ಜನನ್ ೀಂದಿರರ್ಯದ ಅಭಿಮಾನಿ,
ಸಂತ್ಾನ ದ ೀವತ್ ಯಾದ ದಕ್ಷಪ್ರಜಾಪ್ತ. ಹಿೀಗ ಹರ್ತುು ಮಂದಿ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ವ ೈಕಾರಕ
ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಸೃಷುಯಾದರು. ತ್ ೈಜಸ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಹರ್ತುು ಇಂದಿರರ್ಯಗಳು ಜಾಗೃರ್ತಗ ೂಂಡವು.
ಹಿೀಗ ಮುಂದ ನಿಮಾಥರ್ಣವಾಗುವ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಬರುವ ಜೀವಗಳ ಚಿರ್ತು , ಮನಸುು, ಅಹಂಕಾರ,
ಪ್ಂಚಜ್ಞಾನ್ ೀಂದಿರರ್ಯಗಳು ಮರ್ತುು ಪ್ಂಚ ಕಮೀಥಂದಿರರ್ಯಗಳು ಜಾಗೃರ್ತಗ ೂಂಡವು. ತ್ಾಮಸ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ
ಆಕಾಶವ ೀ ಮೊದಲ್ ೂಗಂಡು ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು. ಈ ಕುರತ್ಾದ ಹ ಚಿುನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ
ಭಾಗವರ್ತದ ಎರಡನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಐದು ಮರ್ತುು ಆರನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು].

ಪುಂಸಃ ಪರಕೃತಾ್ಂ ಚ ಪುನ್ವಿಯರಿಞ್ಚಚತ್ ಶ್ವೀsರ್ ತಸಾಮದಖಿಲ್ಾಃ ಸುರ ೀಶಾಃ ।

ಜಾತಾಃ ಸಶಕಾರಃ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಸ್ತಾರತ್ ಶರದ್ಾಾ ಸುತಾನಾಪ ಸುರಪರವಿೀರಾನ್ ।
ಶ ೀಷ್ಂ ಶ್ರ್ಂ ಚ ೀನ್ಾರಮಥ ೀನ್ಾರತಶಚ ಸವ ೀಯ ಸುರಾ ರ್ಯಜ್ಞಗಣಾಶಚ ಜಾತಾಃ ॥೩.೧೮॥

ಪುನ್ಶಚ ಮಾಯಾ ತಿರವಿಧ್ಾ ಬಭ್ರ್ ಸತಾತವದಿರ್ಪ್ ೈರರ್ ವಾಸುದ್ ೀವಾತ್ ।

ಸತಾತವತಿಮಕಾಯಾಂ ಸ ಬಭ್ರ್ ತಸಾಮತ್ ಸ ವಿಷ್ು್ನಾಮೈರ್ ನಿರನ್ತರ ್ೀSಪಿ ।
ರರ್ಜಸತನೌ ಚ ೈರ್ ವಿರಿಞ್ಚ ಆಸೀತ್ ತಮಸತನೌ ಶರ್ಯ ಇತಿ ತರಯೀSಸಾಮತ್ ॥೩.೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 132

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಮತ್ ು ಪ್ುರುಷ್ರೂಪ್ಯಾದ ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಸರಸಾತೀ ದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಅವನಿಂದ

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರ ಹುಟ್ಟುದರು. ಮತ್ ು ಮೂರನ್ ೀ ಬಾರಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಭಾರತರ್ಯು
ಸುರಶ ರೀಷ್ಠರನುನ ಮಕೆಳನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿದಳು. [ದ ೀವಾನ್ಾಂ ಬಹುದಾ ಜನಿಃ ಎನುನವ ಮಾತನಂತ್
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಅನ್ ೀಕ ಹುಟುು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತುದ ಾೀವ ]. ಹಿೀಗ ಶ ೀಷ್, ಶ್ವ ಮರ್ತುು ಇಂದರ ಮತ್ ು
ಹುಟ್ಟುದರು. ಇಂದರನಿಂದ ರ್ಯಜ್ಞಾಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಹುಟ್ಟುದರು. ಪ್ುನಃ ಮಾಯರ್ಯು
ಸರ್ತುಿಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿ ಶ್ರೀ, ರಜ ೂೀಭಿಮಾನಿ ಭೂ ಮರ್ತುು ರ್ತಮೊೀ ಅಭಿಮಾನಿ ದುಗ ಥ ಎನುನವ ಮೂರು
ರೂಪ್ವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಳು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸರ್ತುಿಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಶ್ರೀದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ವಷ್ು್
ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದನು. ಭೂದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರು ಹುಟ್ಟುದರು. ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣ
ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಸದಾಶ್ವನು ಹುಟ್ಟುದನು. [ಇದಕಾೆಗಿ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥಕಾೆಗಿ ದ ೀವಯಿಂದ ಬರಹಮ-ವಷ್ು್-ಮಹ ೀಶಾರರು ಹುಟ್ಟುದರು ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಅದನುನ
ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಸುರದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಯಾವುದ ೀ ಗ ೂಂದಲವಲಲ]

ಏತ ೀ ಹಿ ದ್ ೀವಾಃ ಪುನ್ರರ್ಣಡಸೃಷಾುರ್ಶಕುನರ್ನ ್ತೀ ಹರಿಮೀತ್ ತುಷ್ುುರ್ುಃ ।

ತವಂ ನ ್ೀ ರ್ಜಗಚಿಚತರವಿಚಿತರಸಗಗಯನಿಸುೀಮಶಕ್ತತಃ ಕುರು ಸನಿನಕ ೀತಮ್ ॥೩.೨೦॥

ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೂಕ್ಷಿ ಮರ್ತುು ಸೂ್ಲ ರೂಪ್ದ ಸೃಷುಯಾಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಲು ಶಕಿು ಇಲಲದವರಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುರ . “ನಿೀನು
ನಮಮ ಜಗತುನ ಚಿರ್ತರ-ವಚಿರ್ತರವಾದ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿಸುೀಮ ಶಕಿು ಉಳಳವನ್ಾಗಿ ನಿನನ ಸನಿನಧಾನ ಮಾಡು”
ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುರ . [ಈ ಕುರತ್ಾದ ಹ ಚಿುನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದ ಮೂರನ್ ೀ
ಸೆಂಧದ ಆರನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ಇತಿ ಸುತತಸ ೈಃ ಪುರುಷ ್ೀತತಮೊೀsಸೌ ಸ ವಿಷ್ು್ನಾಮಾ ಶ್ರರ್ಯಮಾಪ ಸೃಷ್ುಯೀ ।

ಸುಷಾರ್ ಸ ೈವಾರ್ಣಡಮಧ್ ್ೀಕ್ಷರ್ಜಸ್ ಶುಷ್ಮಂ ಹಿರಣಾ್ತಮಕಮಮುಬಮಧ್ ್ೀ ॥೩.೨೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕ ೂಂಡಾಡಲಾಟು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ವಷ್ು್ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ,

ಸೃಷುಗಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಅವಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಂಗಾರದ ಬರ್ಣ್ವನುನ ರ್ತಳ ದಿರುವ
ರ ೀರ್ತಸುನಂತ್ ಇರುವ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಹ ರ್ತುಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 133

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

[ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಮೂಲಭೂರ್ತವಾದ ಸೃಷುರ್ಯ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ವು. ಇನುನ ಮುಂದ ಅನುಸಗಥ.
ಅಂದರ ಮೊದಲ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಮೂಲಭೂರ್ತವಾದ ಸೃಷುರ್ಯನುನ ಅನುಸರಸ ಮಾಡುವ ಸೃಷುವಸಾುರ].

ತಸಮನ್ ಪರವಿಷಾು ಹರಿಣ ೈರ್ ಸಾದಾಯಂ ಸವ ೀಯ ಸುರಾಸತಸ್ ಬಭ್ರ್ ನಾಭ ೀಃ ।

ಲ್ ್ೀಕಾತಮಕಂ ಪದಮಮಮುಷ್್ ಮಧ್ ್ೀ ಪುನ್ವಿಯರಿಞ ್ಚೀsರ್ಜನಿ ಸದುಗಣಾತಾಮ ॥೩.೨೨॥

ಆ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದರು. ಆ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಹ ೂಕುೆಳಿನಿಂದ ಲ್ ೂೀಕ ಎನುನವ ತ್ಾವರ ರ್ಯು ಅರಳಿರ್ತು. ಅದರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳ
ನ್ ಲ್ ಇರುವ ಬರಹಮದ ೀವನು ಹುಟ್ಟುದನು. [ಇಂರ್ತಹ ವರಾಟ ರೂಪ್ವನುನ ನ್ ೂೀಡಲು ನಮಗ ಸಾಧ್ವಲಲ.
ಅದಕಾೆಗಿ ಅದರ ನ್ ನಪ್ಗಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಹ ೂಕುೆಳಿನಲ್ಲಲ ಒಂದು ಕಮಲ ಮರ್ತುು ಆ ಕಮಲದಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರು
ಇರುವಂತ್ ನ್ಾವು ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ದಮನ್ಾಭ ರೂಪ್ವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತ್ ುೀವ ].

ತಸಾಮತ್ ಪುನ್ಃ ಸರ್ಯಸುರಾಃ ಪರಸ್ತಾಸ ತೀ ಜಾನ್ಮಾನಾ ಅಪಿ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾರ್ಯ ।

ನಿಸುೃತ್ ಕಾಯಾದುತ ಪದಮಯೀನ ೀಃ ಸಮಾಾವಿಶನ್ ಕರಮಶ ್ೀ ಮಾರುತಾನಾತಃ ॥೩.೨೩॥

ಅದರಂದ ಮತ್ ು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅವರು ನಮಮಲ್ಲಲ ಯಾರು ಉರ್ತುಮರು ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರೂ
, ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕಾೆಗಿ ಬರಹಮದ ೀವರ ದ ೀಹದಿಂದ ಕರಮವಾಗಿ ಹ ೂರಬಂದು, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರುವಂತ್
ಮಾಡಿದರು. ನಂರ್ತರ ಪ್ುನಃ ದ ೀಹವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುವಾಗ ಕೂಡಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ದ ೀವರ ೀ ಕ ೂನ್ ಗ ಪ್ರವ ೀಶ
ಮಾಡಿದರು.
[ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಲ್ಾಲ ಯಾರು ಶ ರೀಷ್ಠ ಎನುನವ ವವಾದ ಹುಟ್ಟುಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಅದರಂದ ಯಾರು ಹ ೂೀದರ ಈ ದ ೀಹ
ಇರುವುದಿಲಲವೀ ಅವನು ಮಿಗಿಲು ಮರ್ತುು ಯಾರು ಬಂದರ ಮಾರ್ತರ ಈ ದ ೀಹ ಏಳುರ್ತುದ ೂೀ ಅವನು ಮಿಗಿಲು
ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಕಥ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುುಗಳಲ್ಲಲ ಕ ೀಳುತ್ ುೀವ . ಅದ ೀ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ . ಇದು ಸೃಷು ವಸಾುರದ ಐದನ್ ೀ ಅರ್ವಾ ಆರನ್ ೀ ಹಂರ್ತದಲ್ಲಲ ನಡ ದಿರುವುದು ಎಂದು ನ್ಾವು
ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡಬ ೀಕು].

ಪಪ್ಾತ ವಾಯೀಗಗಯಮನಾಚಛರಿೀರಂ ತಸ ್ೈರ್ ಚಾsವ ೀಶತ ಉತಿ್ತಂ ಪುನ್ಃ ।

ತಸಾಮತ್ ಸ ಏಕ ್ೀ ವಿಬುಧಪರಧ್ಾನ್ ಇತಾ್ಶ್ರತಾ ದ್ ೀರ್ಗಣಾಸತಮೀರ್ ।
ಹರ ೀವಿಯರಿಞ್ಚಸ್ ಚ ಮಧ್ಸಂಸ್ತ ೀಃ ತದನ್್ದ್ ೀವಾಧಿಪತಿಃ ಸ ಮಾರುತಃ ॥೩.೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 134

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ತತ ್ೀ ವಿರಿಞ ್ಚೀ ಭುರ್ನಾನಿ ಸಪತ ಸಸಪತಕಾನಾ್ಶು ಚಕಾರ ಸ ್ೀsಬಾಜತ್ ।

ತಸಾಮಚಚ ದ್ ೀವಾ ಋಷ್ರ್ಯಃ ಪುನ್ಶಚ ವ ೈಕಾರಿಕಾದ್ಾ್ಃ ಸಶ್ವಾ ಬಭ್ರ್ುಃ ॥೩.೨೫॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ತ್ ರಳುವಕ ಯಿಂದ ಶರೀರ ಬಿದಿಾರ್ತು ಮರ್ತುು ಅವನ ಆವ ೀಶದಿಂದಲ್ ೀ ಮತ್ ು ಆ ಶರೀರ ಎದಿಾರ್ತು.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮನು ಎಂದು ತಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಮೂಹವು
ಅವನನ್ ನೀ ಆಶರಯಿಸದರು2.
ಅದ ೀ ಶರೀರದಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರದಾರು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನೂ ಇದಾ. ಅವರಬಬರೂ ಹ ೂರಬಂದ ಮೀಲ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ
ಹ ೂರ ಬಂದಿರುವುದ ೂೀ ಅರ್ವಾ ಅವರಂದ ಮೊದಲ್ ೂೀ? ಈ ರೀತ ಪ್ರಶ ನಗ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಉರ್ತುರ
ನಿೀಡಿದಾಾರ . ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಮರ್ತುು ಬರಹಮದ ೀವರು ರ್ತಟಸ್ವಾಗಿದಾರು. ಇದರಂದ ಅವರಬಬರನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಧಪ್ತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಎನುನವುದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯವಾಯಿರ್ತು.
ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ರ್ಯ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಆದ ಮೀಲ್ ಬರಹಮದ ೀವರು ಈ ತ್ಾವರ ಯಿಂದ ಹದಿನ್ಾಲುೆ ಲ್ ೂೀಕಗಳ ವಂಗಡಣ
ಮಾಡಿದರು. ಅವನಿಂದ ಮತ್ ು ವ ೈಕಾರಕಾ ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ಸದಾಶ್ವ
ಎಲಲರೂ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದರು.

ಅರ್ಗ ರೀ ಶ್ವೀsಹಮೂರ್ ಏರ್ ಬುದ್ ಾೀರುಮಾ ಮನ ್ೀಜೌ ಸಹ ಶಕರಕಾಮೌ ।

ಗುರುಮಮಯನ್ುದಾಯಕ್ಷ ಉತಾನಿರುದಾಃ ಸಹ ೈರ್ ಪಶಾಚನ್ಮನ್ಸಃ ಪರಸ್ತಾಃ ॥೩.೨೬॥

ಮೊದಲು ಬರಹಮದ ೀವರ ‘ನ್ಾಮದ ೀಹ’ ಎನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಿಂದ ಸದಾಶ್ವನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಬುದಿಿಯಿಂದ
ಪಾವಥತೀ ದ ೀವ ಹುಟ್ಟುದಳು. ಮನಸುನಿಂದ ಇಂದರ ಹಾಗೂ ಕಾಮರು ಹುಟ್ಟುದರು. ಇವರಲಲದ ೀ ಬೃಹಸಾತ,
ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನು, ದಕ್ಷ ಪ್ರಜಾಪ್ತ, ಅನಿರುದಿ ಇವರ ಲಲರೂ ಬರಹಮನ ಮನಸುನಿಂದಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದವರು.

ಚಕ್ಷುಃಶುರತಿಭಾ್ಂ ಸಪರ್ ಶಾತ್ ಸಹ ೈರ್ ರವಿಃ ಶಶ್ೀ ಧಮಮಯ ಇಮೀ ಪರಸ್ತಾಃ ।

ಜಹಾವಭವೀ ವಾರಿಪತಿನ್ನಯಸ ್ೀಶಚ ನಾಸತ್ದಸೌರ ಕರಮಶಃ ಪರಸ್ತಾಃ ॥೩.೨೭॥

2
ಪ್ರಶ ್ನೀಪ್ನಿಷ್ತುನ ಎರಡನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ(ಶ ್ಲೀಕ ೨-೪) ಈ ಕಥ ರ್ಯ ವವರಣ ಇದ . ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ೀ ಈ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಇರ್ತರ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲೂಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 135

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಕಣಿ್ನಿಂದ ಸೂರ್ಯಥ, ಕಿವಯಿಂದ ಚಂದರ, ಚಮಥದಿಂದ ಧಮಥ, ಹಿೀಗ ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಬರಹಮದ ೀವರಂದ
ಹುಟ್ಟುದರು. ಬರಹಮದ ೀವರ ನ್ಾಲ್ಲಗ ಯಿಂದ ವರುರ್ಣ, ಮೂಗಿನ ಹ ೂರಳ ಯಿಂದ ನ್ಾಸರ್ತ್ ಮರ್ತುು ದಸೌರ
(ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳು) ಕರಮವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು.

ತತಃ ಸನಾದ್ಾ್ಶಚ ಮರಿೀಚಿಮುಖಾ್ ದ್ ೀವಾಶಚ ಸವ ೀಯ ಕರಮಶಃ ಪರಸ್ತಾಃ ।

ತತ ್ೀsಸುರಾದ್ಾ್ ಋಷ್ಯೀ ಮನ್ುಷಾ್ ರ್ಜಗದ್ ವಿಚಿತರಂ ಚ ವಿರಿಞ್ಚತ ್ೀsಭ್ತ್ ॥೩.೨೮॥

ಆಮೀಲ್ ಸನಕ ಸನಂದನ ಮೊದಲ್ಾದವರು, ಪ್ರವಹವಾರ್ಯು ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ
ಹುಟ್ಟುದರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಸುರರು, ಋಷಗಳು, ಮನುಷ್್ರು, ಮೊದಲ್ಾದ ಚಿರ್ತರ-ವಚಿರ್ತರವಾದ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವು
ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹುಟ್ಟುರ್ತು.
[ರ್ತಥಾಚ: ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಾಗರ್ತ ಸೃಷು. ಆಮೀಲ್ ಮೂರು ಜನರ ಸೃಷು. ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಬರಹಾಮಂಡದ ಹ ೂರಗಡ ರ್ಯ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸೃಷು. ಆಮೀಲ್ ಚರ್ತುಮುಥಖನಿಂದ ಸೃಷು. ನಂರ್ತರ ವಾರ್ಯುವನಿಂದ
ಸೃಷು, ರ್ತದನಂರ್ತರ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್-ರುದರ ಅವರಂದ ಸೃಷು. ನಂರ್ತರ ಇಂದರನಿಂದ ಸೃಷು. ಅದಾದ ಮೀಲ್
ಪ್ುರಾರ್ಣಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುವ ದಿತ-ಕಾಶ್ಪ್ ಇವರ ಲಲರಂದ ಸೃಷು. ಹಿೀಗ ಅನ್ ೀಕ ಮಜಲುಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಷು
ವಸಾುರ ಹ ೂಂದುರ್ತುದ . ಇದರ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಚಿರ್ತರರ್ಣ ಹಿೀಗಿದ :
ನಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಸೃಷು:
೧. ವಾಸುದ ೀವಃ+ಮಾರ್ಯ= ಜೀವಮಾನಿೀ, ಕಾಲಮಾನಿೀ, ಪ್ುರುಷ್ ನ್ಾಮಕ ವರಂಚಃ
೨. ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣಃ+ಜರ್ಯ= ಜೀವಮಾನಿೀ, ಕಾಲಮಾನಿೀ, ಸೂರ್ತರ ನ್ಾಮಕ ವಾರ್ಯುಃ
೩.ಪ್ರದ್ಮನಃ+ಕೃತಃ= ೧.ಪ್ರಕೃತ ಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ; ೨. ಜೀವಶರದಾಿಮಾನಿನಿ ಭಾರತ
೪. ಅನಿರುದಿಃ+ಶಾಂತಃ = ೧. ಮಹರ್ತರ್ತುಿಮಾನಿೀ, ಚಿರ್ತುಮಾನಿೀ, ಸೂ್ಲ್ಾರ್ತಮ ವರಂಚಃ; ೨. ವಾಙ್ಮರ್ಯಮಾನಿನಿ
ಸರಸಾತ
೫.ವಾಸುದ ೀವಃ +ಸರ್ತುಿಮಾನಿನಿ ಮಾರ್ಯ (ಶ್ರೀಃ)= ವಷ್ು್ಃ ಸ್ತಹ ೀರ್ತುಃ
ವಾಸುದ ೀವಃ +ರಜ ೂೀಮಾನಿನಿ ಮಾರ್ಯ (ಭೂಃ)=ಬರಹಮಗತ್ ೂೀ ಬರಹಮನ್ಾಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸೃಷ್ು
ವಾಸುದ ೀವಃ +ರ್ತಮೊೀಮಾನಿನಿ ಮಾರ್ಯ(ದುಗಾಥ)= ಶವಥಗರ್ತಃ ಶವಥನ್ಾಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣಃ ಸಂಹರ್ತಥ
೬. ವಷ್ು್ಃ+ಶ್ರೀಃ =ನ್ಾಭಿೀಕಮಲಸಂಭವೀ ಜಗಸೃಷ್ು ವರಂಚಃ
ಚತುಮುಯಖನಿಂದ ಸೃಷು:
೧. ಜೀವಕಾಲಮಾನಿೀ ವರಂಚಃ+ ಪ್ರಕೃತಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ =ಜೀವಮಾನಿೀ ಶ ೀಷ್ಃ(ವಾರುಣಿೀ ಚ)
೨. ಮಹನ್ಾಮನಿ ಚಿರ್ತು ಮಾನಿೀ ವರಂಚಃ+ ವಾಙ್ಮರ್ಯಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ=

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 136

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

೧.ಅಹಂಕಾರಮಾನಿೀ ರುದರಃ
೨.ಬುದಿಿಮಾನಿೀ ಉಮಾ
೩. ಜೀವಕಾಲಮಾನಿೀ ವರಂಚಃ+ ಪ್ರಕೃತಮಾನಿನಿ ಸರಸಾತ=ಸೂ್ಲರ್ತನುಃ ಶ್ವಃ(ಉಮಾ ಚ)
೪. ನ್ಾಭಿೀಪ್ದಮಜ ೂೀ ವರಂಚಃ+(ಸರಸಾತ)=
೧. ಅಂಡಾದ್ ಬಹಿಃ ಸವಥ ಸುರಾಃ (ಬರಹಾಮಂಡದ ಹ ೂರಗಿನ)
೨. ಅಂಡಾಂರ್ತಃ ಶ್ವಾದ್ಃ ಸವಥ ಸುರಾಃ (ಬರಹಾಮಂಡದ ಒಳಗ )
ಮುಖ್ಪ್ಾರರ್ಣನಿಂದ(ವಾರ್ಯುವಿನಿಂದ) ಸೃಷು:
೧. ಜೀವಕಾಲಮಾನಿೀ ವಾರ್ಯುಃ+ ಜೀವಶರದಾಿಮಾನಿನಿ ಭಾರತ= ೧. ಕಾಲಮಾನಿೀ ಗರುಡಃ ೨.ವಶಾಕ ುೀನಃ
೩.ಜೀವಮಾನಿೀ ಶ ೀಷ್ಃ, ಕಾಲಮಾನಿೀ ಶ್ವಃ, ಮನ್ ೂೀಮಾನಿೀ ಇಂದರಃ
ಗರುಡನಿಂದ ಸೃಷು:
೧.ಕಾಲಮಾನಿೀ ಗರುಡಃ +(ಸುಪ್ಣಿಥ)= ಕಾಲ ನ್ಾಮ ವಷ್ು್ಪಾಷ್ಥದಾಶುತ್ಾಾರಃ
ಶ ೀಷ್ನಿಂದ ಸೃಷು:
೧. ಜೀವಮಾನಿೀ ಶ ೀಷ್ಃ + (ವಾರುಣಿ)= ಜೀವ ಹೃದರ್ಯ ದಾಾರಪಾಲ, ವ ೈಕುಂಠಬಾಹ್ದಾಾರಪಾಲ ಜರ್ಯ-
ವಜಯಾದಿ ಸಮೀರ್ತರಾದ ಎಂಟು ಮಂದಿ.
ಶ್ರ್ನಿಂದ ಸೃಷು:
೧. ಚಿರ್ತುಮಾನಿೀ ವರಂಚ ಜಾರ್ತಃ ಸಾತುಿಕಾಹಂಕಾರಮಾನಿೀ ಶ್ವಃ+ (ಸಾತುಿಕ ಬುದಿಿಮಾನಿೀನು್ಮಾ)=
೧. ಮನಃ, ೨. ಇಂದಿರಯಾಮಾನಿೀ ದ ೀವತ್ ಗಳು (ವ ೈಕಾರಕರು)
೨. ರಾಜಸ ಅಹಂಕಾರಮಾನಿೀ ಶ್ವಃ+ (ರಾಜಸ ಬುದಿಿಮಾನಿೀನು್ಮಾ)= ೧. ದಶ ಇಂದಿರರ್ಯಗಳು (ತ್ ೈಜಸ)
೩. ತ್ಾಮಸ ಅಹಂಕಾರ ಶ್ವಃ+ (ತ್ಾಮಸ ಬುದಿಿಮಾನಿೀನು್ಮಾ) = ೧. ಪ್ಂಚ ರ್ತನ್ಾಮತ್ ರಗಳು ೨.
ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳು ೩.ರ್ತದಭಿಮಾನಿೀದ ೀವಾಃ
೪.ಜೀವಮಾನಿೀವರಂಚಜಾರ್ತಃ ಶ್ವಃ+ (ಉಮಾ)= ಸವಥದ ೀವಾಃ
ಇಂದರನಿಂದ ಸೃಷು:
ಇಂದರ+ಶಚಿ= ರ್ತತ್ ೂೀsವಾರ ರ್ಯಜ್ಞಾಮಾನಿೀ ಸುರಾಃ (ರ್ಯಜ್ಞಾಭಿಮಾನಿೀಗಳಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು)
ರ್ತತ್ ೂೀsದಿತ ಕಶ್ಪಾಭಾ್ಂ ಪ್ುನದ ೀಥವತ್ಾಸೃಸುಃ ರ್ತರ್ತ ಉರ್ತುರಂ ಕಾಮಾತ್ ಸವಥಸೃಷುರೀತ ಕರಮಃ ॥*॥

ಉಕತಕರಮಾತ್ ಪೂರ್ಯಭರ್ಸುತ ಯೀರ್ಯಃ ಶ ರೀಷ್ಾಃ ಸಸ ಹಾ್ಸುರಕಾನ್ೃತ ೀ ಚ ।

ಪೂರ್ಯಸುತ ಪಶಾಚತ್ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಜಾತ ್ೀ ನಾಶ ರೀಷ್ಾತಾಮೀತಿ ಕರ್ಞಚಚದಸ್ ।
ಗುಣಾಸುತ ಕಾಲ್ಾತ್ ಪಿತೃಮಾತೃದ್ ್ೀಷಾತ್ ಸವಕಮಮಯತ ್ೀ ವಾsಭಭರ್ಂ ಪರಯಾನಿತ ॥೩.೨೯ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 137

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಕಾಶ್ಪಾದಿಗಳಿಂದ ಸೃಷು ಆಗುವ ಮೊದಲು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಹಾಗೂ ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹುಟುುವಾಗ

ಅನುಕರಮವಾಗಿ ಯಾರು ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದರ ೂೀ ಅವರು ಶ ರೀಷ್ುರು. [ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಸೃಷು ಆಗಿರುವ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ,
ದಾಾರಪಾಲಕರನುನ ಬಿಟುು]. ಬರಹಮದ ೀವರ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಯಾರು ಮೊದಲು
ಹುಟ್ಟುರುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅವರು ನಂರ್ತರ ಮರಳಿ ಹುಟ್ಟುದಾಗ ಶ ರೀಷ್ುತ್ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ.
[ಉದಾಹರಣ ಗ ಉಪ ೀಂದರ. ಇವನು ಇಂದರನ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದವನು. ಆದರ ಉಪ ೀಂದರ ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ
ಚಿಕೆವನಲಲ].
ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಈ ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಅನಾರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ಕ ಲವು ವ್ತ್ಾ್ಸಗಳನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ಉದಾಹರಣ ಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಂದರ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದರ , ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುರುವುದು ವಸುಗಳು.
ಆದರ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಮನ್ಾಗಿ ವಸು ಹುಟ್ಟುರುತ್ಾುನ್ . ಇಂದರ ಅಜುಥನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು, ಭಿೀಷ್ಮ-ದ ೂರೀರ್ಣರಂದ
ವದ ್ರ್ಯನುನ ಕಲ್ಲರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಅವನಿಗ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಅರವು ಇದಿಾರುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ವಸುವಗಿಂರ್ತ
ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಇಂದರನ ಆ ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಆಗ ಎಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಯಿರ್ತು ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ಈ ಪ್ರಶ ನಗ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಯಾವುದ ೀ ಸಾಾಭಾವಕ ಗುರ್ಣಗಳು ಕಾಲದ
ಪ್ರಭಾವದಿಂದಲ್ ೂೀ, ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದಲ್ ೂೀ, ರ್ತನನ ಕಮಥದಿಂದಲ್ ೂೀ ಮರ ಯಾಗುರ್ತುದ .
ಕಾಲ ಬಂದಾಗ ಮತ್ ು ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ ” ಎಂದು.

ಲಯೀ ಭವ ೀದ್ ರ್ು್ತ್ ಕರಮತ ್ೀ ಹಿ ತ ೀಷಾಂ ತತ ್ೀ ಹರಿಃ ಪರಳಯೀ ಶ್ರೀಸಹಾರ್ಯಃ ।

ಶ ೀತ ೀ ನಿಜಾನ್ನ್ಾಮಮನ್ಾಸಾನ್ಾರಸನ ್ಾೀಹಮೀಕ ್ೀsನ್ುಭರ್ನ್ನನ್ನ್ತಃ ॥೩.೩೦॥

ಸೃಷು ಹ ೀಗ ಆಯಿತ್ ೂೀ ಅದರ ವು್ರ್ತೆಿಮದಲ್ಲಲ ಲರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ . ಅಂದರ ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವರು ಮೊದಲು

ಲರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ಮರ್ತುು ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದವರು ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಲರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .
ಲರ್ಯವಾದಮೀಲ್ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಿಂದ ಒಡಗೂಡಿ, ದಟುವಾಗಿರುವ ರ್ತನನ ಸಾಾಭಾವಕ
ಆನಂದವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ಾು ಮಲಗಿರುತ್ಾುನ್ .

ಅನ್ನ್ತಶ್ೀಷಾಯಸ್ಕರ ್ೀರುಪ್ಾದಃ ಸ ್ೀsನ್ನ್ತಮ್ತಿತಯಃ ಸವಗುಣಾನ್ನ್ನಾತನ್ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಃ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಭ ್ೀರ್ಗ ್ೀ ಭುಞ್ಜನ್ನರ್ಜಸರಂ ನಿರ್ಜರ್ಪ ಆಸ ತೀ ॥೩.೩೧॥

ಎಣಿಸಲು ಬಾರದ ರ್ತಲ್ , ಮುಖ, ಕ ೈ, ಕಾಲುಗಳನುನಳಳ, ಎಣಿಸಲ್ಾರದಷ್ುು ರೂಪ್ಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿದ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 138

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಎಣ ಇರದಷ್ುು ಸಾರೂಪ್ ಸುಖವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ಾು, ಸಾಾಭಾವಕ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥ

ಭ ೂೀಗದಲ್ಲಲ ಇರುತ್ಾುನ್ .

ಏರ್ಂ ಪುನ್ಃ ಸೃರ್ಜತ ೀ ಸರ್ಯಮೀತದನಾದ್ನ್ನ ್ತೀ ಹಿ ರ್ಜಗತ್ ಪರವಾಹಃ ।

ನಿತಾ್ಶಚ ಜೀವಾಃ ಪರಕೃತಿಶಚ ನಿತಾ್ ಕಾಲಶಚ ನಿತ್ಃ ಕ್ತಮು ದ್ ೀರ್ದ್ ೀರ್ಃ ॥೩.೩೨॥

ಒಂದು ಲರ್ಯದ ನಂರ್ತರ ಇದ ೀ ರೀತಯಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ರಪ್ಂಚವನುನ ಮರಳಿ ಸೃಷು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಈ

ರೀತಯಾದ ಜಗರ್ತುು ಅದ ಷ್ುು ಆಗಿ ಹ ೂೀಗಿದ ಯೀ. [ಹಿೀಗಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಅನಂರ್ತ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಬರಹಾಮಂಡ
ನ್ಾರ್ಯಕ]
ಜೀವರು ನಿರ್ತ್ರು. ಪ್ರಕೃತರ್ಯೂ ನಿರ್ತ್ಳು. ಕಾಲವೂ ನಿರ್ತ್. ದ ೀವರು ನಿರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ನಿರ್ತ್. [ಇದನ್ ನೀ ಉಪ್ನಿಷ್ರ್ತುು
‘ನಿತ ್್ೀ ನಿತಾ್ನಾಂ’ ಎಂದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಅಂದರ ನಿರ್ತ್ವಾದ
ಪ್ದಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಾರ್ತಂರ್ತರವಾಗಿ ನಿರ್ತ್ನ್ಾದವನು ಆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ. ]

ರ್ಯಥಾ ಸಮುದ್ಾರತ್ ಸರಿತಃ ಪರಜಾತಾಃ ಪುನ್ಸತಮೀರ್ ಪರವಿಶನಿತ ಶಶವತ್ ।

ಏರ್ಂ ಹರ ೀನಿನಯತ್ರ್ಜಗತ್ ಪರವಾಹಸತಮೀರ್ ಚಾಸೌ ಪರವಿಶತ್ರ್ಜಸರಮ್ ॥೩.೩೩॥

ಯಾವ ರೀತಯಾಗಿ ಕಡಲ್ಲನಿಂದ ನದಿಗಳು ಹ ೂರಬಂದು ಮತ್ ು ಪ್ುನಃ ಅದನ್ ನೀ ಹ ೂಕುೆರ್ತುವೀ ಹಾಗ ಯೀ,
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಜಗತುನ ಪ್ರವಾಹ ಹ ೂರಗಡ ಬರುರ್ತುದ . ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚವು ಮತ್ ು ಅವನನ್ ನೀ
ಹ ೂಕುೆರ್ತುದ .

ಏರ್ಂ ವಿದುಯ್ೀಯ ಪರಮಾಮನ್ನಾತಮರ್ಜಸ್ ಶಕ್ತತಂ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಸ್ ।

ತಸ್ ಪರಸಾದ್ಾದರ್ ದಗಾದ್ ್ೀಷಾಸತಮಾಪುನರ್ನಾಾಶು ಪರಂ ಸುರ ೀಶಮ್ ॥೩.೩೪॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಯಾರು ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾಗಿರುವ, ಎಂದೂ ಹುಟುದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ಕ ೂನ್

ಇರದ ಸಾಮರ್್ಥವನುನ ತಳಿದಿದಾಾರ ೂೀ, ಅವರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ರ್ತಮಮ ದ ೂೀಷ್ವನುನ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 139

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ದ್ ೀವಾನಿಮಾನ್ ಮುಕತಸಮಸತದ್ ್ೀಷಾನ್ ಸವಸನಿನಧ್ಾನ ೀ ವಿನಿವ ೀಶ್ ದ್ ೀರ್ಃ ।

ಪುನ್ಸತದನಾ್ನ್ಧಿಕಾರಯೀರ್ಗಾ್ಂಸತತತದಗಣಾನ ೀರ್ ಪದ್ ೀ ನಿರ್ಯುಙ್ಕ ಾತೀ ॥೩.೩೫॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ಗಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಮೀಲ್ ಅವರನುನ ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನನ
ಸನಿನಧಾನದಲ್ಲಲಯೀ ಇಟುು, ಮತ್ ು ಬ ೀರ ಯೀ ಆಗಿರುವ, ಅದ ೀ ಯೀಗ್ತ್ ಉಳಳ, ಅದ ೀ ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಇರುವ
ಜೀವರನುನ, ಅದ ೀ ಪ್ದವರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿಯೀಗಿಸುತ್ಾುನ್ . [ಉದಾಹರಣ ಗ : ಬರಹಮದ ೀವರ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ರಾದ
ಜೀವಗರ್ಣವನುನ ಬರಹಮನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ , ಇಂದರ ದ ೀವರ ಪ್ದವಗ ಯೀಗ್ರಾದ ಜೀವಗರ್ಣವನುನ
ಇಂದರನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ , ಇತ್ಾ್ದಿ]

ಪುನ್ಶಚ ಮಾರಿೀಚತ ಏರ್ ದ್ ೀವಾ ಜಾತಾ ಅದಿತಾ್ಮಸುರಾಶಚ ದಿತಾ್ಮ್ ।

ರ್ಗಾವೀ ಮೃರ್ಗಾಃ ಪಕ್ಷು್ರರ್ಗಾದಿಸತಾತವ ದ್ಾಕ್ಾರ್ಯಣಿೀಷ ವೀರ್ ಸಮಸತಶ ್ೀsಪಿ ॥೩.೩೬॥

ಇಂದರನ ಸೃಷುರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಪ್ುನಃ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಕಾಶ್ಪ್ರಂದ ಅದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು. [ಅದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳು
ಆದಿರ್ತ್ರು ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುಲಾಡುತ್ಾುರ ] ದ ೈರ್ತ್ರು ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು. [ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳನುನ ದ ೈರ್ತ್ರು
ಎನುನತ್ಾುರ ].
ದಕ್ಷನ ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಹಸು ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾರಣಿಗಳು, ಬ ೀರ -ಬ ೀರ ಮೃಗಗಳು, ಪ್ಕ್ಷ್ಮ , ಹಾವು ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ
ಪಾರಣಿಗಳೂ ಹುಟ್ಟುದವು. [ಇದರ ವಸಾುರವಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದ ಆರನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಆರನ್ ೀ
ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ತತಃ ಸ ಮರ್ಗಾನಮಲಯೀ ಲಯೀದಧ್ೌ ಮಹಿೀಂ ವಿಲ್ ್ೀಕಾ್sಶು ಹರಿರ್ಯರಾಹಃ ।

ಭ್ತಾವ ವಿರಿಞ್ಚಚತ್ಯ ಇಮಾಂ ಸಶ ೈಲ್ಾಮುದ್ ಧೃತ್ ವಾರಾಮುಪರಿ ನ್್ಧ್ಾತ್ ಸ್ರಮ್ ॥೩.೩೭॥

ಬರಹಾಮಂಡ, ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ ಸೃಷುಯಾದ ಮೀಲ್ , ನ್ಾಶವ ೀ ಇಲಲದಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು
ಪ್ರಳರ್ಯಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಭೂಮಿ ಮುಳುಗಿರುವುದನುನ ಕಂಡು, ವರಾಹರೂಪ್ಯಾಗಿ, ಬರಹಮನಿಗಾಗಿ, ಬ ಟುದಿಂದ
ಕೂಡಿರುವ ಈ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಎತು, ನಿೀರನ ಮೀಲ್ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಇಟುನು.
[ಇದು ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ಅವತ್ಾರ. ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ದಶಾವತ್ಾರ ಕಾಲಕರಮಾನುಗುರ್ಣವಾಗಿ
ನಿರೂಪ್ರ್ತವಾಗಿದ ಎಂದ ೀನೂ ಇಲಲ. ಕಥಾ ಸೌಕರ್ಯಥಕಾೆಗಿ ಮುಂದ -ಹಿಂದ ಆಗಿದ . ಅದರಂದ ಆ ಕರಮದ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನೂನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಮಾಡುತುದಾಾರ ಎನುನವುದನುನ ಓದುಗರು ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 140

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಅಥಾಬಜನಾಭಪರತಿಹಾರಪ್ಾಲ್ೌ ಶಾಪ್ಾತ್ ತಿರಶ ್ೀ ಭ್ಮಿತಳ ೀsಭಜಾತೌ ।

ದಿತಾ್ಂ ಹಿರಣಾ್ರ್ರ್ ರಾಕ್ಷಸೌ ಚ ಪ್ ೈತೃಷ್ವಸ ೀಯೌ ಚ ಹರ ೀಃ ಪರಸಾತತ್ ॥೩.೩೮॥

ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಎರಡು ಬಾರ ಆಗಿದುಾ, ಇಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ೀ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾಗಿರುವ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರು ಶಾಪ್ದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೂರು ಬಾರ
ಹುಟ್ಟುದರು. ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ಬಾರ ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಮರ್ತುು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷರಾಗಿ, ಎರಡನ್ ೀ ಸಲ ರಾವರ್ಣ-
ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿ, ಕಡ ೀ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅಂದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಅತ್ ುರ್ಯ
ಮಕೆಳಾಗಿ(ಶ್ಶುಪಾಲ-ದಂರ್ತವಕರರಾಗಿ) ಹುಟ್ಟುದರು.

ಹತ ್ೀ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಉದ್ಾರವಿಕರಮೊೀ ದಿತ ೀಃ ಸುತ ್ೀ ಯೀsರ್ರರ್ಜಃ ಸುರಾತ ್ೀಯ ।

ಧ್ಾತಾರsರ್ಥಯತ ೀನ ೈರ್ ರ್ರಾಹರ್ಪಿಣಾ ಧರ ್ೀದಾೃತೌ ಪೂರ್ಯಹತ ್ೀsಬಜಜ ್ೀದೂರ್ಃ ॥೩.೩೯॥

ದಿತರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ, ಪ್ರಾಕರಮಿರ್ಯೂ ಆದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನು

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಾಗಿ ಕ ೂಲಲಲಾಟುನು. ಮೊದಲು ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನನುನ ಭಗವಂರ್ತ
ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯಂತ್ ವರಾಹರೂಪ್ದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾು ಕ ೂಂದನು.
[ವರಾಹ ಅವತ್ಾರದ ಕುರರ್ತು ಭಾಗವರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರ ವವರಣ ರ್ಯನುನ
ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಈ ಅವತ್ಾರದ ಕುರತ್ಾಗಿ ಶ್ರೀ ಬನನಂಜ ಗ ೂೀವಂದಾಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ರವಚನದ
ರ್ತುರ್ಣುಕನುನ(**) ಓದುಗರಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ನಿೀಡುತುದ ಾೀವ : ಭಗವಂರ್ತ ಎರಡು ಬಾರ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ
ಕಾಣಿಸದುಾ, ಮೊದಲ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ನಡ ದ ಮೊರ್ತು ಮೊದಲ
ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರ. ಆನಂರ್ತರ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರ ವರಾಹನ್ಾಗಿ
ಭಗವಂರ್ತ ಅವತ್ಾರವ ರ್ತುುತ್ಾುನ್ . ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮನಿಂದ ಸೃಷುಯಾದ
ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಮರ್ತುು ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಎನುನವ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ರ ೀ ಮರಳಿ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಅದ ೀ
ಹ ಸರನಿಂದ ದಿತ-ಕಾಶ್ಪ್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುರ . ಭಗವಂರ್ತ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಕಾೆಗಿ
ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ತ್ಾಳಿದರ , ದಿತ-ಕಾಶ್ಪ್ರ ಪ್ುರ್ತರ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ವಧ ಗಾಗಿ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ
ಮರಳಿ ಅದ ೀ ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ. ಮೊದಲ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನನುನ ರ್ತನನ
ಕ ೂೀರ ದಾಡ ಗಳಿಂದ ಸೀಳಿ ಕ ೂಂದರ , ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರ ಆರ್ತನ ಕಿವರ್ಯ ಮಮಥಸಾ್ನಕ ೆ ಮುಷುಯಿಂದ ಗುದಿಾ
ಕ ೂಂದ ಎನುನವ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಎರಡರ ನಡುವನ ವ್ತ್ಾ್ಸ
ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಇದಾಾಗ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಗ ೂಂದಲವಾಗುರ್ತುದ . ಇದನುನ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥ ಮಧವರು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 141

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಪ್ರರ್ಮಂ ದಂಷರೀರ್ಯ ಹರ್ತಃ, ದಿಾತಯಾತ್ ಕರ್ಣಥ ತ್ಾಡನ್ಾತ್” ಎಂದು. ಇನ್ ೂನಂದು ಮುಖ್
ವಷ್ರ್ಯ ಏನ್ ಂದರ : ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ರ್ತಳ ದ ವರಾಹವ ೀ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಬಂದಿದ ಾೀ
ಹ ೂರರ್ತು, ಮೊದಲ ಅವತ್ಾರ ಸಮಾಪ್ುಮಾಡಿ ಭಗವಂರ್ತ ಇನ್ ೂನಮಮ ವರಾಹನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸ
ಬಂದಿರುವುದಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವನುನ ಎರಡು ಬಾರ ಲ್ ಕೆಕ ೆ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ.
‘ದ ೈರ್ತ್’ ಎನುನವ ಪ್ದವನುನ ನ್ಾವು ಕ ೀವಲ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳು ಎಂದಷ್ ುೀ ತಳಿದಾಗ ನಮಗ ಮತ್ ು
ಗ ೂಂದಲವಾಗುರ್ತುದ . ದ ೈರ್ತ್ ಎನುನವುದಕ ೆ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳು ಎನುನವುದು ಒಂದು ಅರ್ಥ. ಆದರ ಕ ೀವಲ ಅದ ೀ
ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಅದನುನ ಶಾಸರಕಾರರು ಬಳಸುವುದಿಲಲ. ಆ ಶಬಾಕ ೆ ಬ ೀರ ೂಂದು ವು್ರ್ತಾತು ಕೂಡಾ ಇದ .
ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ವಾಸುದ ೀವ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಅಲ್ಲಲ ವಾಸುದ ೀವ ಎಂದರ ವಸುದ ೀವನ
ಮಗ ಎನುನವುದು ಒಂದು ಅರ್ಥ. ಆದರ ವಸುದ ೀವನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವ ಮೊದಲು, ಸೃಷುರ್ಯ ಆದಿರ್ಯಲ್ ಲೀ
ಭಗವಂರ್ತ ವಾಸುದ ೀವ ರೂಪ್ ಧರಸರುವುದು ನಮಗ ಲ್ಾಲ ತಳಿದ ೀ ಇದ . ಹಿೀಗ ಒಂದು ಶಬಾ ಒಂದು ವಶ್ಷ್ಠ
ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಈಗ ಬಳಕ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾರೂ ಸಹ, ಅದನುನ ಪಾರಚಿೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ೂಂದು ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಬಳಸರುವ
ಸಾಧ್ತ್ ರ್ಯನೂನ ನ್ಾವು ಸಂದಭಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ದಿತ, ಅದಿತ ಎನುನವ ಪ್ದಗಳಿಗ
ಅನ್ ೀಕ ಅರ್ಥಗಳಿವ . ಬೃಹದಾರರ್ಣ್ಕ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : “ಸವಥಂ ವಾ ಅತುೀತ
ರ್ತದದಿತ್ ೀರದಿತರ್ತಾಮ್”. ಇಲ್ಲಲ ‘ದಿತ’ ಅಂದರ ರ್ತುಂಡರಸುವ ಅರ್ವಾ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಸಾಭಾವ. ಅಂರ್ತಹ
ಸಾಭಾವ ಉಳಳವರು ದ ೈರ್ತ್ರು. ಅಂದರ ಲ್ ೂೀಕಕಂಟಕರು ಎಂದರ್ಥ. ಸೃಷುರ್ಯ ಆದಿರ್ಯಲ್ ಲೀ ಇಂರ್ತಹ
ಲ್ ೂೀಕಕಂಟಕರ ಸೃಷುಯಾಗಿರ್ತುು . ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ರಗೂ ಮರ್ತುು ವ ೈವಸಾರ್ತ
ಮನಾಂರ್ತರದ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳಿಗೂ ಇದಾ ಇನ್ ೂನಂದು ವ್ತ್ಾ್ಸ ಏನ್ ಂದರ : ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲನ
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಮರ್ತುು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷರಲ್ಲಲ ಪ್ುರ್ಣ್ಜೀವಗಳಾದ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರದಾಂತ್ (ನ್ಾಲುೆ ಜೀವಗಳು ಎರಡು
ಶರೀರದಲ್ಲಲ) ಆದಿ ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಇರಲ್ಲಲಲ.
ಎರಡು ಬಾರ ಭಗವಂರ್ತ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ತ್ಾಳಲು ಕಾರರ್ಣ ಮಾರ್ತರ ಒಂದ ೀ ಆಗಿರುವುದು ಈ ಅವತ್ಾರದ
ವಶ ೀಷ್. ಭೂಮಿ ರ್ತನನ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರದಾಗ ಅದನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ, ಮರಳಿ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲಡಲು ಭಗವಂರ್ತನ ವರಾಹ
ಅವತ್ಾರವಾಗಿದ . ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರಸರಲ್ಲಲಲ. ಅದು
ರ್ತನನಷ್ುಕ ೆೀ ತ್ಾನು ಜಾರದಾಗ ಭಗವಂರ್ತ ಅದನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸದ. ಹಿೀಗ ರಕ್ಷ್ಮಸುವಾಗ ರ್ತಡ ದ ಆದಿದ ೈರ್ತ್
ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನನುನ ಭಗವಂರ್ತ ವರಾಹ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ, ಕ ೂರ ದಾಡ ಗಳಿಂದ ತವದು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ. ಎರಡನ್ ೀ
ಬಾರ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ್ ೀ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರಸ ನ್ಾಶ ಮಾಡಲು
ಪ್ರರ್ಯತನಸದಾಗ, ಭಗವಂರ್ತ ಮರಳಿ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರಯಾಗಿ ಬಂದು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ಕಿವರ್ಯ ಮೂಲಕ ೆ ಗುದಿಾ
ಆರ್ತನನುನ ಕ ೂಂದು ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ ಮರಳಿ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲಟು. ವಶ ೀಷ್ ಏನ್ ಂದರ ಈ ರೀತ ಎರಡು ಬಾರ
ಭೂಮಿ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರದ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಇಂದು ವಜ್ಞಾನ ಕೂಡಾ ಒಪ್ುಾರ್ತುದ . ರಷ್್ನ್ ವಜ್ಞಾನಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 142

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ವಲ್ಲಕ ೂೀವಸೆ(Velikovsky) ರ್ತನನ “Worlds in collision” ಎನುನವ ಪ್ುಸುಕದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ವ ೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ

ಎರಡು ಬಾರ ಭೂಮಿ ರ್ತನನಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಜಾರದುಾ ನಿಜ, ಆದರ ನಮಗ ಅದು ಏಕ ಎನುನವುದು ತಳಿದಿಲಲ” ಎಂದು.
ಆರ್ತ ಅಲ್ಲಲ ಭಾಗವರ್ತವನುನ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಭಾರರ್ತದ ಋಷಗಳು ಈ ವಚಾರವನುನ ತಳಿದಿದಾರು”
ಎಂದು. (ಇಂದು ನ್ಾವು ಇಂರ್ತಹ ಅಪ್ೂವಥ ಅಧಾ್ರ್ತಮ ವಜ್ಞಾನವನುನ ಬಿಟುು ಪಾಶಾುಾರ್ತ್ ವಜ್ಞಾನಕ ೆ
ಮರುಳಾಗಿ ಬದುಕುತುರುವುದು ದುರಾದೃಷ್ುಕರ).
ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಏಕ ವರಾಹರೂಪ್ವನ್ ನೀ ತ್ ೂಟು ? ಬ ೀರ ರೂಪ್ ಏಕ ತ್ ೂಡಲ್ಲಲಲ ಎನುನವುದು ಕ ಲವರ ಪ್ರಶ ನ.
ಈ ರೀತ ಪ್ರಶ್ನಸುವ ಮೊದಲು ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದ ವಷ್ರ್ಯ ಏನ್ ಂದರ : ಭಗವಂರ್ತ ತ್ಾನು ಯಾವ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಬರಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಆರ್ತನ್ ೀ ನಿಧಥರಸುತ್ಾುನ್ . ಅದು ಅವನ ಇಚ ೆ. ಭಗವಂರ್ತನ ವರಾಹ
ರೂಪ್ ಎಲಲರಗೂ ಹ ೂರಗಣಿ್ಗ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ರೂಪ್ವಲಲ. ಈ ರೂಪ್ವನುನ ಚರ್ತುಮುಥಖ, ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ
ಮನು, ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಕಂಡಿದಾಾರ . ಅದ ೀ ರೂಪ್ವನುನ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಧಾ್ನದಲ್ಲಲ ಕಂಡು ನಮಗ ‘ವರಾಹ’ ಎಂದು
ವವರಸದಾಾರ .
ವರಾಹ ಅವತ್ಾರಕ ೆ ಸಂಬಂಧಸ ಒಂದು ರ್ತಪ್ುಾ ಕಲಾನ್ ಸಾಮಾನ್ ಜನರಲ್ಲಲದ . ಅದ ೀನ್ ಂದರ :
ಭಾರತೀರ್ಯರು ಭೂಮಿ ಚಪ್ಾಟ್ ಯಾಗಿದ ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರು ಮರ್ತುು ವರಾಹ ಅವತ್ಾರಕ ೆ ಯಾವುದ ೀ
ವ ೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ುಷುೀಕರರ್ಣ ಇಲಲ ಎಂದು. ಇದಕ ೆ ಒಂದು ಕಾರರ್ಣವೂ ಇದ . ಅದ ೀನ್ ಂದರ : ಭಗವಂರ್ತನ ಈ
ಅವತ್ಾರವನುನ ಕಕ್ಷ , ಗುರುತ್ಾಾಕಷ್ಥರ್ಣ ಶಕಿು, ಇತ್ಾ್ದಿ ವಷ್ರ್ಯದ ಅರವಲಲದ ಚಿಕೆ ಮಕೆಳಿಗ ವವರಸುವಾಗ,
ಅವರ ತಳುವಳಿಕ ಗಾಗಿ ಸರಳಿೀಕರರ್ಣ ಮಾಡಿ “ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಚಾಪ ರ್ಯಂತ್ ಮಡಚಿ
ಬಗಲ್ಲನಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದ” ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ . ಆದರ ಅದ ೀ ನಿಜವಲಲ. ನಮಮ ಪಾರಚಿೀನ ಋಷಗಳಿಗ
ಭೂಮಿರ್ಯ ಆಕಾರದ ಬಗ ಗ, ಭೂಮಿರ್ಯ ಗುರುತ್ಾಾಕಷ್ಥರ್ಣ ಶಕಿುರ್ಯ ಬಗ ಗ ಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳುವಳಿಕ ಇರ್ತುು. ಅದು
ಇಂದಿನ ಪಾಶಾುಾರ್ತ್ರು ಕಂಡುಕ ೂಂಡ ಹ ೂಸ ವಚಾರವ ೀನೂ ಅಲಲ. ಸುಮಾರು ಎರಡು ಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳ
ಹಿಂದ ಆರ್ಯಥಭಟ “ಆಕೃಷು ಶಕ್ತತಶಚ ಮಹಿೀ” ಎಂದು ಭೂಮಿರ್ಯ ಗುರುತ್ಾಾಕಷ್ಥರ್ಣ ಶಕಿುರ್ಯ ಬಗ ಗ
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ‘ಭೂಗ ೂೀಲ’ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾ ನಮಮ
ಪಾರಚಿೀನ ಋಷಗಳು, ಭೂಮಿ ದುಂಡಗಿದ ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರು ಎನುನವುದು ಅವರು ಬಳಸರುವ ‘ಗ ೂೀಲ’
ಎನುನವ ಪ್ದದಿಂದಲ್ ೀ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ದುರಾದೃಷ್ುವಶಾತ್ ಇಂದು ನಮಗ ನಮಮ ಪ್ೂವಥಕರು ಕ ೂಟು
ಅಪ್ೂವಥ ವಜ್ಞಾನದ ಬಗ ಗ ಯಾವುದ ೀ ತಳುವಳಿಕ /ಗೌರವ ಇಲಲ. ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಪಾನಶಕಿು(ಗುರುತ್ಾಾಕಷ್ಥರ್ಣ
ಶಕಿು) ಇರುವುದರಂದ ಅದು ರ್ತನನ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಭೌತಕವಾಗಿ, ನಿರಾಲಂಬವಾಗಿ ನಿಂತದ . ಇಂರ್ತಹ ಪ್ರಕೃತಸರ್ತ್
ಹಿಂದ ಋಷಗಳಿಗ ಸುುರರ್ಣವಾಗುತುರ್ತುು. ಭಾರರ್ತದ ಗಣಿರ್ತಪ್ದಿತ (ಜ ೂ್ೀತಷ್್ ಶಾಸರ) ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಭೂಮಿರ್ಯ
ಹಾಗೂ ಗರಹಗ ೂೀಲಗಳ ಚಲನ್ ಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿದ . ಇದು ಇಂದಿನ ಪಾಶಾುಾರ್ತ್ ಗಣಿರ್ತದಿಂದ ಬಂದಿದಾಲಲ.
ಸುಮಾರು ೫೦೦೦ ವಷ್ಥಗಳ ಹಿಂದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ರ್ಯುದಿದ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಹದಿಮೂರು ದಿನಗಳ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 143

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಅಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಎರಡು ಗರಹರ್ಣ ಸಂಭವಸುರ್ತುದ ಹಾಗೂ ಅದು ರ್ಯುದಿ ಮರ್ತುು ರ್ಯುದಿದ

ಪ್ರಣಾಮ(ಸವಥನ್ಾಶ)ವನುನ ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ ಎಂದು ವ ೀದವಾ್ಸರು ರ್ಯುದಿಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಗ
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಪಾರಚಿೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಭಾರರ್ತದ ಜ ೂ್ೀತಷ್್ಶಾಸರ
ಕರಾರುವಕಾೆಗಿ ಗರಹರ್ಣ ಸಂಭವಸುವ ಕಾಲವನುನ ಗುರುತಸುವ ಗಣಿರ್ತವಾಗಿರ್ತುು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಭಾರತೀರ್ಯರು
ಎಂದೂ ಭೂಮಿ ಚಪ್ಾಟ್ ಯಾಗಿದ ಎಂದು ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ವರಾಹ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಂಶರ್ಯ ಎಂದರ : ಅಲ್ಲಲ ಭೂಮಿ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಕಳಚಿಕ ೂಂಡು
ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಮುಳುಗುವ ಪ್ರಸಂಗ ಬಂದಾಗ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವಾಯಿರ್ತು ಎನುನತ್ಾುರ . ಇಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗೂ ಬರುವ
ಸವ ೀಥ ಸಾಮಾನ್ ಪ್ರಶ ನ ಎಂದರ : “ಸಮುದರಗಳಿರುವುದು ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಅನ್ ೀಕ
ಸಮುದರಗಳಿರುವ ಇಂರ್ತಹ ಭೂಮಿ ಮುಳುಗುವ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಮುದರ ಎಲ್ಲಲದ ” ಎನುನವುದು. ಈ ರೀತ ಪ್ರಶ ನ
ಮಾಡುವವರಗ ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಮುದರದ ಕಲಾನ್ ಇರುವುದಿಲಲ. ಶಾಸರಕಾರರು ಎಂದೂ ಭೂಮಿ ನಿೀರನ
ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಮುಳುಗುವ ಪ್ರಸ್ತ ಬಂರ್ತು ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಲಲಲ. ಬದಲ್ಾಗಿ ಅವರು “ಕಾರಣ ೂೀದಕ”
ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಂದರ ನಿೀರು ಯಾವುದರಂದ ಮುಂದ ನಿಷ್ಾನನವಾಗುರ್ತುದ ೂೀ ಅದಕ ೆ ಕಾರಣಿೀಭೂರ್ತವಾದ
ಮೂಲದರವ್ ವಾತ್ಾವರರ್ಣದಲ್ಲಲ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಸ್ತ. ಸೃಷು ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಸೃಷುಗ ಬ ೀಕಾದ ಸಮಸು
ಮೂಲದರವ್ಗಳೂ ಪ್ರಮಾರ್ಣು ಸಮುದರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದುಾ, ಸೃಷುಕರ್ತಥ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಆ ಪ್ರಳರ್ಯಸಮುದರದಲ್ಲಲ
ಪ್ವಡಿಸದಾ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಆಗುವಾಗ
ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಮಾರ್ಣದ ಸೂ್ಲ ಪ್ರಪ್ಂಚ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಆಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಅಂರ್ತಹ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಈ ಘಟನ್
ನಡ ದಿರುವುದು.
ನಮಗ ತಳಿದಂತ್ ಭೂಮಿ ರ್ತನನ ಕಕ್ಷ ಯಿಂದ ಸಾಲಾ ಜಾರದರೂ ಸಾಕು. ಅದು ಇರ್ತರ ಗರಹ-ಗ ೂೀಲಗಳಿಗ
ಡಿಕಿೆ ಹ ೂಡ ದು ನ್ಾಶವಾಗಿ ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ . ವಶಾದ ರಚನ್ ರ್ಯಶಸಾಯಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಬರ್ಯಸದವನು
ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ. ಆದರ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಮರಳಿ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲಟುು ವಶಾ ರಚನ್ ಮಾಡಿದ ವಶಾಕಮಥ ಆ ಭಗವಂರ್ತ.
ಗಾರ್ಯತರ ಮಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ‘ರ್ತರ್ತುವರ್ತುವಥರ ೀರ್ಣ್ಮ್’ ಎನುನವಲ್ಲಲನ ‘ವರ ೀರ್ಣ್ಮ್’ ಎನುನವ ಪ್ದದ ಅರ್ಥ ಹಾಗೂ
ವರಾಹ ಎನುನವ ಪ್ದದ ಅರ್ಥ ಒಂದ ೀ ಆಗಿದ . ವರ ೀರ್ಣ್ಂ/ವರಾಹ ಎಂದರ ಎಲಲರೂ ಆಶರಯಿಸಬ ೀಕಾದ,
ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಹಿರದಾದ ಶಕಿು ಎಂದರ್ಥ. ವ ೈದಿಕ ಸಂಸೃರ್ತದಲ್ಲಲ ಮೊೀಡವನೂನ ಕೂಡಾ ವರಾಹ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಮೊೀಡವೂ ಕೂಡಾ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ನ್ಾವ ಲಲ ರೂ ಅದನುನ ಆಶರಯಿಸಕ ೂಂಡ ೀ
ಬದುಕುತದ ಾೀವ . ಹಾಗಾಗಿ ಮೊೀಡಕ ೆ ಆ ಹ ಸರು. ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಮರಳಿ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲಟುು ನಮಗ ಲಲರಗೂ ರಕ್ಷಣ
ನಿೀಡಿರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ರೂಪ್ದಲ್ ಲೀ ಹಂದಿ ಇರುವುದರಂದ ಅದಕೂೆ ವರಾಹ
ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂತ್ ೀ ವನಃ ಈ ಪ್ದದ ವ್ರ್ತಾತುಗೂ ಮರ್ತುು ಆ ಪಾರಣಿಗೂ ಯಾವುದ ೀ ಸಂಬಂಧವಲಲ.
ಕ ೀವಲ ರೂಪ್ ಸಾಮ್ದಿಂದ ಆ ಪಾರಣಿಗೂ ವರಾಹ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂರ್ತು ಅಷ್ ುೀ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 144

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಅಥ ್ೀ ವಿಧ್ಾತುಮುಯಖತ ್ೀ ವಿನಿಃಸೃತಾನ್ ವ ೀದ್ಾನ್ ಹಯಾಸ ್್ೀ ರ್ಜಗೃಹ ೀsಸುರ ೀನ್ಾರಃ ।

ನಿಹತ್ ತಂ ಮತುಯರ್ಪುರ್ಜುಯರ್ಗ ್ೀಪ ಮನ್ುಂ ಮುನಿೀಂಸಾತಂಶಚ ದದ್ೌ ವಿಧ್ಾತುಃ ॥೩.೪೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಬರಹಮನ ಮುಖದಿಂದ ಹ ೂರಬಂದ ವ ೀದಗಳನುನ ಕುದುರ ರ್ಯ ಮೊೀರ ಇರುವ ದ ೈರ್ತ್ನು
[ಹರ್ಯಗಿರೀವಾಸುರನು] ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡನು. ಅವನನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರಯಾಗಿ ಕ ೂಂದು,
ಮನುಗಳನೂನ ಹಾಗೂ ಮುನಿಗಳನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ, ವ ೀದಗಳನುನ ಬರಹಮದ ೀವರ ವಶಕ ೆ ಕ ೂಟುನು.

ಮನ್ವನ್ತರಪರಳಯೀ ಮತುಯರ್ಪ್ೀ ವಿದ್ಾ್ಮದ್ಾನ್ಮನ್ವ ೀ ದ್ ೀರ್ದ್ ೀರ್ಃ ।

ವ ೈರ್ಸವತಾಯೀತತಮಸಂವಿದ್ಾತಾಮ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸವರ್ಪಪರತಿಪತಿತರ್ಪ್ಾಮ್ ॥೩.೪೧॥

ಚಾಕ್ಷುಷ್ ಮನಾಂರ್ತರದ ಪ್ರಳರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರವನುನ ರ್ತಳ ದ, ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ,

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ದ ೀವನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ
ರ್ಯಥಾರ್ಥವಾಗಿ ತಳಿಸುವ ವದ ್ರ್ಯನಿನರ್ತುನು.
[ಕ ಲವಂದು ಕಡ ‘ಕಲಾ‘ ಎನುನವ ಪ್ದವನುನ ವಶ ೀಷ್ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಬಳಸುತ್ಾುರ . ಉದಾಹರಣ ಗ :
ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಆಸೀದತೀರ್ತ ಕಲಾ ಎಂದೂ, ಬಾರಹ ೂಮಿೀ ನ್ ೈಮಿತುಕ ೂೀ ಲರ್ಯಃ ಎಂರ್ತಲೂ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಈ
ರೀತರ್ಯ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಹ ೀಳಿದಾಗ ಗ ೂಂದಲವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ‘ಕಲಾ’ ಎಂದರ ಮನಾಂರ್ತರ ಎಂದು
ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಮಮ ಗ ೂಂದಲ ಪ್ರಹರಸುತ್ಾುರ .]
[(**)ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ನಡ ದ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಸಮಾಪ್ುಗ ೂಳಿಸದ ೀ
ಇರುವುದರಂದ ಇದು ದಶಾವತ್ಾರಗಳಲ್ಲಲ ಮೊದಲನ್ ೀ ಅವತ್ಾರವ ಂದು ಪ್ರಗಣಿಸದಾಾರ ಎನುನವುದನುನ ಈ
ಹಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾವು. ಆದರ ಈ ರೀತ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅನುಕರಮವಾಗಿ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರಕೂೆ ಮೊದಲು
ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವನುನ ಹ ೀಳಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಏಕ ಂದರ ಮೊದಲ ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವಾಗಿರುವುದು ರ ೈವರ್ತ
ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಾಲದರ , ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ೀ ಬಾರ ಭಗವಂರ್ತ ಕೂಮಥರೂಪ್ಯಾಗಿ
ಬಂದಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಿೀಗ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಮಸ ್ ಬರುರ್ತುದ . ಅದ ೀನ್ ಂದರ
ಭಾಗವರ್ತದ ಎಂಟನ್ ೀ ಸೆಂಧದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರ ಕೂಮಾಥವತ್ಾರಕಿೆಂರ್ತ ಮೊದಲು
ಕಲ್ಾಾದಿರ್ಯಲ್ ಲೀ ಒಮಮ ನಡ ದಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ನ್ಾವು ಅನುಕರಮದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡುವಾಗ ಹಿಂದ ನಡ ದ
ಅವತ್ಾರವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೀಳಿದರ ಸರ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ. ಈ ಮಾತಗ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರ ಮಾರ್ತರ
ಅಪ್ವಾದ. ಏಕ ಂದರ : ಕ ಲವಮಮ ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನನ ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ವನುನ ಮೂಲ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ಅಂರ್ತಭಾಥವಗ ೂಳಿಸಬಿಡುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ನ್ಾವು ಅವತ್ಾರ ಸಮಾಪ್ುಯಾಯಿರ್ತು ಎನುನತ್ ುೀವ . ಆದರ ಈ ಹಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 145

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಹ ೀಳಿದಂತ್ : ಸಾಾರ್ಯಂಭುವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ನಡ ದ ವರಾಹ ಅವತ್ಾರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಸಮಾಪ್ುಗ ೂಳಿಸಲಲ.

ಆದರ ಕಲ್ಾಾದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ನಡ ದ ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರ, ರ ೈವರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ನಡ ದ ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವನುನ
ಭಗವಂರ್ತ ಸಮಾಪ್ುಗ ೂಳಿಸ, ಮರಳಿ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಅದ ೀ ರೂಪ್ದಿಂದ ಅವರ್ತರಸದಾಾನ್ . ಈ
ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ: ಚಾಕ್ಷುಷ್ ಮನಾಂರ್ತರ ಮರ್ತುು ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದ ಸಂಧಕಾಲದಲ್ಲಲ ನಡ ದ
ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವಾಗಿದ . ಈ ಅನುಕರಮಣಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ, ಈ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮೊದಲು ಮತ್ಾುಾವತ್ಾರವಾಗಿದುಾ, ಆನಂರ್ತರ
ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವಾಗಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು.
ಇಲ್ಲಲ “ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಬಾಯಿಯಿಂದ ವ ೀದ ಕ ಳಕ ೆ ಜಾರರ್ತು ಮರ್ತುು ಅದನುನ ಅಸುರ ಅಪ್ಹರಸದ” ಎನುನವ
ಮಾರ್ತನುನ ಕ ಲವರು ಗ ೂಂದಲ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ವ ೀದ ಈ ರೀತ ಜಾರ ಬಿೀಳುವ ವಸುು ಅರ್ವಾ ಪ್ುಸುಕವ ೀ
? ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನ ಕ ಲವರದುಾ. ಈ ಮಾರ್ತು ಅರ್ಥವಾಗಬ ೀಕಾದರ ಭಾಗವರ್ತದ ಒಂದನ್ ೀ ಸೆಂಧದಲ್ಲಲ
ವವರಸದ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಮೂರು ಭಾಷ್ ಮರ್ತುು ನಿರೂಪ್ಣ ರ್ಯ ಏಳು ವಧ ನಮಗ ತಳಿದಿರಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಇಲ್ಲಲ ವ ೀದಗಳ ಅಪ್ಹಾರ ಎಂದರ ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಪ್ಹಾರ].

ಅಥ ್ೀ ದಿತ ೀಜ ಜಯೀಯಷ್ಾಸುತ ೀನ್ ಶಶವತ್ ಪರಪಿೀಡಿತಾ ಬರಹಮರ್ರಾತ್ ಸುರ ೀಶಾಃ ।

ಹರಿಂ ವಿರಿಞ ಚೀನ್ ಸಹ ್ೀಪರ್ಜಗುಮದ್ೌಾಯರಾತಯಮಸಾ್ಪಿ ಶಶಂಸುರಸ ೈ ॥೩.೪೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದ ಬಲದಿಂದ, ದಿತರ್ಯ ಹಿರರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಜ ೂತ್ ಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿ, ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ
ದುಷ್ುರ್ತನದ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದರು.

ಅಭಷ್ುುತಸ ೈಹಯರಿರುಗರವಿೀಯ್ೀಯ ನ್ೃಸಂಹರ ್ೀಪ್ ೀರ್ಣ ಸ ಆವಿರಾಸೀತ್ ।

ಹತಾವಹಿರರ್ಣ್ಂ ಚ ಸುತಾರ್ಯ ತಸ್ ದತಾವsಭರ್ಯಂ ದ್ ೀರ್ಗಣಾನ್ತ ್ೀಷ್ರ್ಯತ್ ॥೩.೪೩॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಉಗರವೀರ್ಯಥ ನರಸಂಹ ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಂಬದಲ್ಲಲ ಮೂಡಿ

ಬಂದು, ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನುನ ಕ ೂಂದು, ಅವನ ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರಹಾಲದನಿಗ ಅಭರ್ಯವನಿನರ್ತುು, ದ ೀವತ್ಾ
ಸಮೂಹವನುನ ಪ್ರೀರ್ತಗ ೂಳಿಸದನು.
[(**)ಭಗವಂರ್ತ ಏಕ ಈ ರೀತ ಭರ್ಯಂಕರ ರೂಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ ಎಂದರ : ಅದು ಅವನಿಗ
ಅನಿವಾರ್ಯಥವಾಗಿರ್ತುು. ಇದು ಆರ್ತನ ಭಕುರ ೀ ರ್ತಂದಿಟು ಪ್ರಸ್ತ. ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಘೂೀರ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 146

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಚರ್ತುಮುಥಖನಲ್ಲಲ ವರವನುನ ಬ ೀಡಿದಾ: “ನನನನುನ ಯಾರೂ ಯಾವ ಆರ್ಯುಧದಿಂದಲೂ ಕ ೂಲಲಬಾರದು, ಹಗಲೂ

ಕ ೂಲಲಬಾರದು, ರಾತರರ್ಯೂ ಕ ೂಲಲಬಾರದು. ದ ೀವತ್ ಗಳು-ಮನುಷ್್ರು ಅರ್ವಾ ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ನನಗ ಸಾವು
ಬರಬಾರದು. ಕ ಳಗ , ಒಳಗ , ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ , ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ಸಾರ್ಯಬಾರದು” ಎನುನವ ವರವದು.
ಈ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿಯೀ ಭಗವಂರ್ತ ಪಾರಣಿರ್ಯ ಮುಖವರುವ, ಆದರ ಮನುಷ್್ ದ ೀಹವರುವ ನರಸಂಹನ್ಾಗಿ
ಬರಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು. ಒಳಗೂ ಅಲಲ, ಹ ೂರಗೂ ಅಲಲ- ಹ ೂಸುಲಲ್ಲಲ; ಹಗಲೂ ಅಲಲ, ರಾತರರ್ಯೂ ಅಲಲ-
ಮುಸುಂಜ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲೂ ಅಲಲ, ಆಕಾಶದಲೂಲ ಅಲಲ-ತ್ ೂಡ ರ್ಯಮೀಲ್ ; ಯಾವುದ ೀ ಆರ್ಯುಧ
ಬಳಸದ ೀ ರ್ತನನ ಕ ೈ ಉಗುರನಿಂದ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ಉದರವನುನ ಸೀಳಿ ಕ ೂಂದ ಭಗವಂರ್ತ. ಚರ್ತುಮುಥಖ ಕ ೂಟು
ವರಕ ೆ ಯಾವುದ ೀ ಭಂಗ ಬಾರದಂತ್ ಅದನುನ ಉಳಿಸ, ದುಷ್ು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ ಭಗವಂರ್ತನ ವಶ್ಷ್ು
ರೂಪ್ ಈ ನರಸಂಹ ರೂಪ್.]

ಸುರಾಸುರಾಣಾಮುದಧಿಂ ವಿಮರ್ನತಾಂ ದಧ್ಾರ ಪೃಷ ಾೀನ್ ಗ್ವರಿಂ ಸ ಮನ್ಾರಮ್ ।

ರ್ರಪರದ್ಾನಾದಪರ ೈರಧ್ಾರ್ಯ್ಯಂ ಹರಸ್ ಕ್ಮೊೇಯ ಬೃಹದರ್ಣಡವೀಢಾ ॥೩.೪೪॥

ಎರಡು ಸಲ ಸಮುದರ ಮರ್ನವಾಗಿದ . ಈ ರೀತರ್ಯ ಮರ್ನದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದ ೈರ್ತ್ರು

ಸಮುದರವನುನ ಕಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾದರ , ಅವರ ಸಹಾರ್ಯಕಾೆಗಿ ಬ ನಿನನಲ್ಲಲ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಭಗವಂರ್ತ
ಕೂಮಥರೂಪ್ಯಾಗಿ ಹ ೂತುದಾಾನ್ . ಶ್ವನ ವರದಿಂದಾಗಿ* ಉಳಿದವರಗ ಎರ್ತುಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ
ಮಂದರವನುನ, ಭಗವಂರ್ತ ಸಾರ್ಯಂ ಹ ೂರ್ತುು ರ್ತಂದ. [*ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತದ
ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗ ಶ್ವ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾ. ಈ ವರದಂತ್ ದ ೈರ್ತ್-ದ ೀವತ್ ಇತ್ಾ್ದಿ ಯಾರಂದಲೂ
ಮಂದರವನುನ ಎರ್ತುುವುದು ಅಸಾಧ್. ಅಷ್ುು ಭಾರ ಆ ಪ್ವಥರ್ತ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೀ ಬಂದು
ಮಂದರವನುನ ಎರ್ತುುತ್ಾುನ್ . ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎರ್ತುಲು ಹ ೂೀಗಿ ಸ ೂೀರ್ತ ಇಂದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ
ಸಂತ್ ೈಸದ ಭಗವಂರ್ತ, ಗರುಡ ವಾಹನನ್ಾಗಿ ಮಂದರವನುನ ಎತು ರ್ತಂದು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲಡುತ್ಾುನ್ . ಇಡಿೀ
ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಹ ೂರ್ತು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತ ಯಾವ ಲ್ ಕೆ ಎನುನವ ಧವನಿ ಇಲ್ಲಲದ ].
[(**)ಇದು ಸಮುದರಮರ್ನದ ಕಥ . ಕಡ ರ್ಯಲು ಇಲ್ಲಲ ಮಂದರವನ್ ನೀ ಕಡ ಗ ೂೀಲ್ಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಾಯಿರ್ತು.
ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತ ಕಡಲಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿಹ ೂೀಗದಂತ್ ಎತು ಹಿಡಿದವ ಕೂಮಥರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ. ಈ ಮರ್ನ
ನಡ ದಿರುವುದು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಲಲ. ಇಲ್ಲಲ ಸಮುದರ ಎಂದರ ಅದು ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರ. ಸೂಕ್ಷಿಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ
ಸೂಕ್ಷಿಜೀವಗಳಿಂದ ನಡ ದ ಮರ್ನವದು.
ಈ ಸಮುದರ ಮರ್ನವನುನ ನಮಮ ಪ್ಂಡಾಂಡದಲ್ಲಲ ಅನಾರ್ಯ ಮಾಡಿ ನ್ ೂೀಡಿದರ : ಇದು ನಮಮ ಹೃದರ್ಯ
ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾದ ಶಾಸರಗಳ ಮರ್ನ. ನ್ಾವು ನಮಮ ಕುಂಡಲ್ಲರ್ಯಲ್ಲಲನ ವಾಸುಕಿರ್ಯನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 147

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಮನಸ ುಂಬ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ಸುತು ಮರ್ನ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಹಿೀಗ ಮರ್ನ ಮಾಡುವಾಗ ಮನಸುು
ಕುಸರ್ಯದಂತ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಶರರ್ಯ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು. ಈ ರೀತ ಶಾಸರಗಳ ಮರ್ನ ಮಾಡಿದಾಗ ಮೊದಲು
ಬರುವುದು ಸಂಶರ್ಯ/ಅಪ್ನಂಬಿಕ ಎನುನವ ವಷ್. ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲನ ಈ ವಷ್ವನುನ ಮೊದಲು ಹ ೂರಕ ೆ
ತ್ ಗ ರ್ಯಬ ೀಕು. ಆನಂರ್ತರ ಅಧಾ್ರ್ತಮದ ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ಮರ್ನ ನಮೊಮಳಗಿರುವ ದ ೀವಾಸುರರಂದ ನಿರಂರ್ತರ
ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕು.
ಇದು ಎಂದ ೂೀ ನಡ ದು ಹ ೂೀದ ಸಮುದರ ಮರ್ನವಷ್ ುೀ ಅಲಲ. ಅನುದಿನ ನಮೊಮಳಗ ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾದ
ಮರ್ನ. ಇದನ್ ನೀ ಪ್ುರಂದರದಾಸರು “ಏಳು ಸಮುದರ ಮರ್ನವ ಮಾಡು ಓ ಶ ೀಷ್ಶರ್ಯನನ್ ೀ” ಎಂದಿದಾಾರ .
ನಮಮ ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಏಳು ಸಮುದರಗಳಿವ . ಇವ ೀ ಏಳು ಶಕಿುಚಕರಗಳು(spiritual centers/ನಿನ್ಾಥಳ
ಗರಂರ್ಥಗಳು). ಇದರಲ್ಲಲ ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದುಾ ನಮಮ ಮಲ-ಮೂರ್ತರದಾಾರದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ 'ಮೂಲ್ಾಧಾರ ಚಕರ'.
ಇದ ೀ 'ಉಪ್ಾನ ಸಮುದರ'. ಎರಡನ್ ರ್ಯದುಾ ಹ ೂಕುೆಳಿನಿಂದ ಸಾಲಾ ಕ ಳಗಿರುವ 'ಸಾಾಧಷ್ಾಠನಚಕರ'; ಇದು
'ಕಬಿಬನಹಾಲ್ಲನ ಸಮುದರ'. ಇದು ಬದುಕಿನಲ್ಲಲ ಐಹಿಕ ಸುಖದ ಖುಷ ಕ ೂಡುವ ಚಕರ. ಇದಕೂೆ ಮೀಲ್
ಹ ೂಕುೆಳಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಲ 'ಮಣಿಪ್ೂರ ಚಕರವದ . ಇದು ಕಾಮದ ಅಮಲ್ಲನ ಸುಖ ಕ ೂಡುವ 'ಸುರ ಸಮುದರ'.
ಇದಕೂೆ ಮೀಲ್ 'ಅನ್ಾಹರ್ತ ಚಕರ'. ಇದನ್ ನೀ ರ್ತುಪ್ಾ/ಬ ಣ ್ರ್ಯ ಸಮುದರ ಅರ್ವಾ ಹೃದರ್ಯ ಸಮುದರ ಎನುನತ್ಾುರ .
ಇಲ್ಲಲಂದ ಮೀಲ್ ಅಧಾ್ರ್ತಮದ ವಶಾ (Spiritual world) ತ್ ರ ದುಕ ೂಳುಳರ್ತುದ . ಮೊರ್ತು ಮೊದಲು ಭಕಿುರ್ಯ
ನವನಿೀರ್ತವನುನ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ ರ್ತುಂಬಿ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ೂೀಸೆರ ಕಾರ್ಯುವ ಸಾಧನ್ ಪಾರರಂಭವಾಗುವುದ ೀ
ಇಲ್ಲಲಂದ. ಇನೂನ ಮೀಲಕ ೆ ಹ ೂೀದರ 'ವಶುದಿಿಚಕರ'. ಇದು ಮೊಸರನ ಸಮುದರ. ಇಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನಿರ್ಯು
ತರಕಾಲದಶ್ಥಯಾಗುತ್ಾುನ್ . ಅದರಂದಾಚ ಗ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರ ಅರ್ವಾ ಆಜ್ಞಾಚಕರ. ಇದು ಭೂರ- ಮಧ್ದಲ್ಲಲ
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಕಾರ್ಣುವಂರ್ತಹದುಾ. ಇದ ೀ ಕ್ಷ್ಮೀರಶಾಯಿಯಾದ ಭಗವಂರ್ತನ ದಶಥನ. ಇದರಂದಾಚ ಗ
ಸಹಸಾರರ ಅರ್ವಾ ಅಮೃರ್ತಸಾಗರ. ಇವು ಮನುಷ್್ನ ಬದುಕನುನ ನಿಧಥರಸುವ ಏಳು ಮಹಾಸಮುದರಗಳು.
ಇಂರ್ತಹ ಅಂರ್ತರಂಗದ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ನ್ ಲ್ ಸ ನಮಮನುನ ಎರ್ತುರಕ ೆೀರಸುವ ಭಗವಂರ್ತ ಮಹ ೂೀದಧಶರ್ಯಃ.
ನಮೊಮಳಗಿನ ದ ೀವಾಸುರರಂದ ಮರ್ನ ನಡ ದು, ವಷ್ ಕಳ ದು ಅಮೃರ್ತ ಬರಲು ನಮಗ ಈ ಭಗವಂರ್ತನ
ನ್ ರವು ಬ ೀಕು. ಕೂಮಥನ್ಾಗಿ, ಮೂಲ್ಾಧಾರನ್ಾಗಿ ನಿಂರ್ತು ಆರ್ತ ನಡ ಸಬ ೀಕು. ಸಪ್ುಸಾಗರಗಳ ಮರ್ನ
ನಡ ದಾಗ ಅಲ್ಲಲ ಅಮೃರ್ತಕಲಶ ಹಿಡಿದು ಧನಾಂರ್ತರ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬರುತ್ಾುನ್ ].

ರ್ರಾದಜ ೀರ್ಯತವಮವಾಪ ದ್ ೈತ್ರಾಟ್ ಚತುಮುಮಯಖಸ ್ೈರ್ ಬಲ್ಲರ್ಯ್ಯದ್ಾ ತದ್ಾ ।

ಅಜಾರ್ಯತ ೀನಾಾರರ್ರಜ ್ೀsದಿತ ೀಃ ಸುತ ್ೀ ಮಹಾನ್ಜ ್ೀsಪ್ಬಜಭವಾದಿಸಂಸುತತಃ ॥೩.೪೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 148

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ದ ೈರ್ತ್ರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಬಲ್ಲರ್ಯು ಚರ್ತುಮುಥಖನ ವರದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಗ, ಭಗವಂರ್ತ

ಅದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಂದರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಹುಟ್ಟುದ ೂಡನ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸಂಸುುರ್ತನ್ಾದನು.

ಸ ವಾಮನಾತಾಮsಸುರಭ್ಭೃತ ್ೀsಧವರಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರ್ಗಾಂ ಸನ್ನಮರ್ಯನ್ ಪದ್ ೀಪದ್ ೀ ।

ರ್ಜಹಾರ ಚಾಸಾಮಚಛಲತಸರವಿಷ್ುಪಂತಿರಭಃ ಕರಮೈಸತಚಚ ದದ್ೌ ನಿಜಾಗರಜ ೀ ॥೩.೪೬॥

ಈ ರೀತ ಅವರ್ತರಸದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ವಟುವನ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸ, ಬಲ್ಲರ್ಯು ರ್ಯಜ್ಞ ನ್ ಡ ಸುತುದಾಲ್ಲಲಗ

ಭೂಮಿರ್ಯನ್ ನೀ ಭಾಗಿಸುತ್ಾು ತ್ ರಳಿದನು. ಅವನಲ್ಲಲ ದಾನದ ನ್ ಪ್ವಡಿಡ, ಮೂರು ಹ ಜ ಜಗಳಿಂದ ಮೂರು
ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಪ್ಡ ದ ಭಗವಂರ್ತ, ಅದನುನ ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ ಇಂದರನಿಗಾಗಿ ನಿೀಡಿದನು.

ಪಿತಾಮಹ ೀನಾಸ್ ಪುರಾ ಹಿ ಯಾಚಿತ ್ೀ ಬಲ್ ೀಃ ಕೃತ ೀ ಕ ೀಶರ್ ಆಹ ರ್ಯದ್ ರ್ಚಃ ।

ನಾಯಾಞ್ಚ ಯಾsಹಂ ಪರತಿಹನಿಮ ತಂ ಬಲ್ಲಂ ಶುಭಾನ್ನ ೀತ ್ೀರ್ ತತ ್ೀsಭ್ಯಾಚತ ॥೩.೪೭॥

ದ ೀವರು ಏಕ ದಾನವನುನ ಕ ೀಳಿ ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ನಿಗರಹಿಸದ? ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸ ಏಕ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಲ್ಲಲಲ

ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸದಾಾರ . ಈ ರೀತ ಮಾಡಲು ಕಾರರ್ಣ ಪ್ರಹಾಲದ. ಪ್ರಹಾಲದ
ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ “ನನನ ವಂಶದ ಮೀಲ್ ನಿನನ ಅನುಗರಹ ಇರಲ್ಲ” ಎಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡಿದಾರಂದ, ಬಲ್ಲ ರ್ತಪ್ುಾ
ಮಾಡಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತನನುನ ನಿಗರಹಿಸ ರ್ತುಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ. ಬದಲ್ಲಗ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ಭಿಕ್ಷ ಬ ೀಡುವ ನ್ ಪ್ದಿಂದ ಆರ್ತನ
ರ್ತಲ್ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ರ್ತನನ ಪಾದವನಿನರ್ತುು ಅನುಗರಹಿಸದ. ಇದು ಭಗವಂರ್ತನ ಭಕ ೂುೀದಾಿರಕ ಪ್ರ.
[(**)ಈ ರೀತ ಇಂದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಆಕರಮಿಸ ಕುಳಿತದಾ ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ಳಗಿಳಿಸ, ಇಂದರನಿಗ ಪ್ದವರ್ಯನುನ
ಮರಳಿ ನಿೀಡಿದ ಭಗವಂರ್ತ, ಬಲ್ಲಗ ಮುಂದಿನ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಇಂದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಅನುಗರಹಿಸದ. ಇಲ್ಲಲ
ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುವುದ ೀನ್ ಂದರ ಬಲ್ಲಗ ಇಂದರ ಪ್ದವಯೀರುವ ಅಹಥತ್ ಇದಿಾದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಸರದಿಗೂ ಮುನನ
ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಅಪ್ಹರಸದುಾ ಆರ್ತ ಮಾಡಿದ ರ್ತಪಾಾಗಿರ್ತುು.
ಬಲ್ಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಪಾದವನಿನಡಲು ರ್ತನನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕ ೂಟು. ಮನಃಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ
ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ರ್ತನನನುನ ತ್ಾನು ಅಪ್ಥಸಕ ೂಂಡ. ಇದು ಭಕಿುರ್ಯ ಕ ೂನ್ ೀರ್ಯ ಮಜಲ್ಾದ ಆರ್ತಮನಿವ ೀದನ. ಈ
ರೀತ ರ್ತನನಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಕಂಡು ರ್ತನನನುನ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಅಪ್ಥಸಕ ೂಂಡ ಬಲ್ಲಗ ಇಂದರ ಪ್ದವ ದ ೂಡಡ
ಉಡುಗ ೂರ ಅಲಲ. ಭಗವಂರ್ತ ಬಲ್ಲರ್ಯ ಭಕಿುಗ ಒಲ್ಲದ ಮರ್ತುು ಬಲ್ಲಗ ಇದರಂದಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಲ್ ೂೀಕ
ಪಾರಪ್ುಯಾಗುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ಭಗವಂರ್ತ ಇಂದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡಂತ್ ಕಂಡರೂ
ಕೂಡಾ, ಭಗವಂರ್ತ ಬಲ್ಲಗ ಎಲಲವನೂನ ಕ ೂಟುು ಉದಾಿರ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಭಗವಂರ್ತ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 149

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಕಷ್ು ಕ ೂಡುವುದರಲೂಲ ಉದಾಿರದ ಹ ಜ ಜ ಇದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರತಯಂದು ಹ ಜ ಜರ್ಯಲೂಲ ನ್ಾವು

ಉದಾಿರದ ಮಜಲನುನ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕ ೀ ಹ ೂರರ್ತು, ಭಗವಂರ್ತ ನನಗ ೀಕ ಕಷ್ು ಕ ೂಟು ಎಂದು ಯೀಚಿಸಬಾರದು.
ಕಷ್ುದಲೂಲ ಉದಾಿರದ ಮಟ್ಟುಲ್ಲದ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದು ನ್ಾವು ಮುನನಡ ರ್ಯಬ ೀಕು.
ಬಲ್ಲ ಚಕರವತಥರ್ಯ ಕಥ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಸಾಲಾ ಆಳವಾಗಿ ವಶ ಲೀಷಸದರ ಇದರ ಹಿಂದಿರುವ ಆಧಾ್ತಮಕ ಗುಹ್
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಸಂಸಾರ ಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿರುವ ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಒಂದು ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲಗಳು. ಭಗವಂರ್ತನ
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗಲು ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಮಾನಸಕವಾಗಿ, ಆಧಾ್ತಮಕವಾಗಿ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಬ ೀಕು. ಉಪಾಸನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಮೂರು ಹ ಜ ಜಗಳಿವ . ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದು: ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ುಟು (ವಾಮನ) ಮೂತಥರ್ಯನುನ
ದ ೀವರು ಎಂದು ಪ್ೀಠದಲ್ಲಲ ಆರಾಧಸುವುದು; ಎರಡನ್ ರ್ಯದು: ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡುತ್ಾು-ಮಾಡುತ್ಾು ಭಗವಂರ್ತ
ಕ ೀವಲ ಮೂತಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಲಲದ ೀ, ಇಡಿೀ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ವಾ್ಪ್ಸರುವ ಶಕಿು ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವುದು. ಪ್ರಮುಖವಾದ
ಮೂರನ್ ೀ ಹ ಜ ಜ: ಭಗವಂರ್ತ ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿ, ಆರ್ತ ನನ್ ೂನಳಗೂ ರ್ತುಂಬಿದಾಾನ್ ಎಂದು ತಳಿದು, ಆ
ಪ್ರಶಕಿುಗ ರ್ತಲ್ ಬಾಗುವುದು. ಆಗ ನಮಗ ನಿಜವಾದ ಭಗವಂರ್ತನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಾೆರವಾಗುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಆಗ
ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ೂಣಾಥನುಗರಹ ನಮಮ ಮೀಲ್ಾಗುರ್ತುದ . ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮೂರು ವಕರಮಗಳಿಂದ ಸದಾ ನಮಮನುನ
ಉದಿರಸುವವನು ತರವಕರಮನ್ಾದ ವಾಮನ ರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ].

ಬಭ್ವಿರ ೀ ಚನ್ಾರಲಲ್ಾಮತ ್ೀ ರ್ರಾತ್ ಪುರಾ ಹ್ಜ ೀಯಾ ಅಸುರಾ ಧರಾತಳ ೀ ।

ತ ೈರದಿಾಯತಾ ವಾಸರ್ನಾರ್ಯಕಾಃ ಸುರಾಃ ಪುರ ್ೀ ನಿಧ್ಾಯಾಬಜರ್ಜಮಸುತರ್ನ್ ಹರಿಮ್ ॥೩.೪೮॥

ಆರು ಅವತ್ಾರಗಳ ನಿರೂಪ್ಣ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಪ್ರಶುರಾಮಾವತ್ಾರದ ನಿರೂಪ್ಣ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದಾಾರ :
ಬಹಳ ಹಿಂದ ರುದರ ದ ೀವನ ವರದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯರಾಗಿರುವ ದ ೈರ್ತ್ರು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅವರಂದ
ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾಗಿರುವ ಇಂದರನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬರಹಮದ ೀವರನುನ ಮುಂದಿಟುುಕ ೂಂಡು
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು.

ವಿರಿಞ್ಚಸೃಷ ುೈನಿನಯತರಾಮರ್ಧ್ೌ್ ರ್ರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುದಿಾಯತಿಜೌ ಹಿರರ್ಣ್ಕೌ ।

ತಥಾ ಹರ್ಯಗ್ವರೀರ್ ಉದ್ಾರವಿಕರಮಸತವಯಾ ಹತಾ ಬರಹಮಪುರಾತನ ೀನ್ ॥೩.೪೯॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ,

ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಸೃಷ್ುರಾಗಿರುವ ಯಾವ ಮನುಷ್್ರಂದಾಗಲ್ಲೀ, ಯಾವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಾಗಲ್ಲೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 150

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ ವಧ್ರಲಲದ ದ ೈರ್ತ್ರಾಗಿರುವ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು, ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷರು, ಹಾಗ ೀ ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ಕುದುರ

ಮೊೀರ ರ್ಯ ದ ೈರ್ತ್, ಇತ್ಾ್ದಿ ರಾಕ್ಷಸರು ಬರಹಮನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ನಿನಿನಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾಾರ .

ಸ ಚಾಸುರಾನ್ ರುದರರ್ರಾದರ್ಧ್ಾ್ನಿಮಾನ್ ಸಮಸ ೈರಪಿ ದ್ ೀರ್ದ್ ೀರ್ ।

ನಿಸುೀಮಶಕ ಾೈರ್ ನಿಹತ್ ಸವಾಯನ್ ಹೃದಮುಬಜ ೀ ನ ್ೀ ನಿರ್ಸಾರ್ ಶಶವತ್ ॥೩.೫೦॥

ಅಂರ್ತಹ ನಿೀನು, ರುದರನ ವರಬಲದಿಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದಂರ್ತಹ ಈ ಎಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸರನುನ,

ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲ್ಲರುವ ನಿನನ ಶಕಿುಯಿಂದ ಕ ೂಂದು, ನಮಮ ಹೃದರ್ಯಕಮಲದಲ್ಲಲ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡು.

ಇತಾ್ದರ ್ೀಕತಸರದಶ ೈರಜ ೀರ್ಯಃ ಸ ಶಾಙ್ಗಯಧನಾವsರ್ ಭೃಗುದವಹ ್ೀsಭ್ತ್

ರಾಮೊೀ ನಿಹತಾ್ಸುರಪೂಗಮುಗರಂ ನ್ದ್ಾನ್ನಾದಿವಿಯದಧ್ ೀsಸೃಜ ೈರ್ ॥೩.೫೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಟು, ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾದ ಶಾಙ್ಗಥಧಾರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಭೃಗುವನ

ಕುಲದಲ್ಲಲ ರಾಮ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಅವರ್ತರಸದನು. ಕ್ಷತರರ್ಯರ ವ ೀಷ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವ ಉಗರರಾಗಿರುವ
ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕ ೂಂದು, ರಕುದಿಂದಲ್ ೀ(ಸಮಂರ್ತಪ್ಂಚಕವ ಂಬ) ತೀರ್ಥಗಳನುನ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಮಾಡಿದನು.
[ರಕುದಿಂದಲ್ ೀ ತೀರ್ಥವನುನ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಮಾಡಿದನು ಎನುನವುದರ ಅರ್ಥ ರಕು -ತೀರ್ಥ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಅಲಲ.
ಅದ ೂಂದು ಆಲಂಕಾರಕ ಮಾರ್ತು. ಉದಾಹರಣ ಗ ‘ರಕು ಬಸದು ನ್ಾನು ದುಡಿರ್ಯುತ್ ುೀನ್ ’ ಅಂದರ –
ಕಷ್ುಪ್ಡುತ್ ುೀನ್ ಅಂರ್ತ ಹ ೀಗ ಅರ್ಥವೀ, ಹಾಗ ೀ ಇದೂ ಕೂಡಾ.
ಕ್ಷತರರ್ಯರು ನ್ಾನ್ಾ ವಧದ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಉಪ್ಯೀಗಿಸ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ತಳಿದಿದ ಾೀವ .
ಆದರ ಯಾರೂ ಕ ೂಡಲ್ಲರ್ಯನುನ ರ್ತಮಮ ಆರ್ಯುಧವಾಗಿ ಬಳಸರುವುದು ಕಂಡು ಬರುವುದಿಲಲ. ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ
ಕ ೂಡಲ್ಲ ಬಳಕ ಮರ ಕಡಿರ್ಯಲ್ಲಕಾೆಗಿ. ಋಷ-ಮುನಿಗಳು ರ್ಯಜ್ಞದ ಸಮಿದ ಗಾಗಿ ಕ ೂಡಲ್ಲರ್ಯನುನ
ಬಳಸುತುದಾರು. ಬಾರಹಮರ್ಣ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ ಬಂದ ಪ್ರಶುರಾಮ ಇದ ೀ ಕ ೂಡಲ್ಲರ್ಯನುನ ರ್ತನನ
ಆರ್ಯುಧವನ್ಾನಗಿಸಕ ೂಂಡು ಇಪ್ಾತ್ ೂುಂದು ಬಾರ ದುಷ್ು ಕ್ಷತರರ್ಯರ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ. ಪ್ರುಶುರಾಮ
ಅವತ್ಾರದ ವಸಾುರವಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ವಾ್ಸರು ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಅನ್ ೀಕ ಅಧಾ್ರ್ಯಗಳಲ್ಲಲ
ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ತತಃ ಪುಲಸಾಸ್ ಕುಲ್ ೀ ಪರಸ್ತೌ ತಾವಾದಿದ್ ೈತೌ್ ರ್ಜಗದ್ ೀಕಶತ್ರ ।

ಪರ ೈರರ್ಧ್ೌ್ ರ್ರತಃ ಪುರಾ ಹರ ೀಃ ಸುರ ೈರಜ ೈಯೌ ಚ ರ್ರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ॥೩.೫೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 151

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆದಿದ ೈರ್ತ್ರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವರದಿಂದ, ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಅವಧ್ರ ನಿಸ ಪ್ುಲಸ್ನಲ್ಲಲ

ಹುಟ್ಟುದರು. ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅವರನುನ ಯಾರಂದಲೂ ಜಯಿಸಲು ಸಾಧ್ವಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ.

ಸವ ೈಯರಜ ೀರ್ಯಃ ಸ ಚ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪುರಾತನ ೀ ರ್ಜನ್ಮನಿ ಧ್ಾತುರ ೀರ್ ।

ರ್ರಾನ್ನರಾದಿೀನ್ೃತ ಏರ್ ರಾರ್ರ್ಣಸತದ್ಾತನಾತ್ ತೌ ತಿರದಶಾನ್ಬಾಧತಾಮ್ ॥೩.೫೩॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಎಲಲರಂದಲೂ ಅಜ ೀರ್ಯನ್ ನಿಸದಾನು. ರಾವರ್ಣನು ಮನುಷ್್ರನುನ

ಬಿಟುು ಎಲಲರಂದ ಅವಧ್-ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿ ಇದಾನು. ಇವರಬಬರೂ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಅತಯಾಗಿ
ಪ್ೀಡಿಸುತುದಾರು.

ತದ್ಾsಬಜರ್ಜಂ ಶ್ಲ್ಲನ್ಮೀರ್ ಚಾಗರತ ್ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ದ್ ೀವಾಃ ಪುರುಹ್ತಪೂರ್ಯಕಾಃ ।

ಪಯೀಮುಬಧ್ೌ ಭ ್ೀಗ್ವಪಭ ್ೀಗಶಾಯನ್ಂಸಮೀತ್ ಯೀರ್ಗಾ್ಂ ಸುತತಿಮಭ್ಯೀರ್ಜರ್ಯನ್ ॥೩.೫೪॥

ಈ ರೀತ ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬರಹಮ-ರುದರರನುನ

ಮುಂದ ಇಟುುಕ ೂಂಡು, ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಹಾವನ ಮೀಲ್ ಮಲಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೀರ
ಯೀಗ್ವಾದ ಸ ೂುೀರ್ತರವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ತವಮೀಕ ಈಶಃ ಪರಮಃ ಸವತನ್ರಃ ತವಮಾದಿರನ ್ತೀ ರ್ಜಗತ ್ೀ ನಿಯೀಕಾತ ।

ತವದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾಖಿಲಮಮುಬಜ ್ೀದೂವಾ ವಿತ ೀನಿರ ೀsರ್ಗಾರಯಶಚರಮಾಶಚ ಯೀsನ ್ೀ ॥೩.೫೫॥

ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದ ಒಡ ರ್ಯ. ಈ ಜಗತುಗ ನಿೀನ್ ೀ ಮೊದಲು, ನಿೀನ್ ೀ ಅಂರ್ತ. ಜಗತುನ ಪ ರೀರಕನು
ನಿೀನು. ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಬರಹಮಂದಿರು ಎಲ್ಾಲ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ನಿಮಿಥಸುತ್ಾುರ . ಮುಂದ
ಬರುವವರಾಗಲ್ಲೀ, ಹಿಂದ ಆಗಿ ಹ ೂೀದವರಾಗಲ್ಲೀ, ಈಗ ಇರುವವರು ಯಾರ ೀ ಆಗಿರಲ್ಲೀ.

ಮನ್ುಷ್್ಮಾನಾತ್ ತಿರಶತಂ ಸಷ್ಷುಕಂ ದಿವೌಕಸಾಮೀಕಮುಶನಿತ ರ್ತುರಮ್ ।

ದಿವಷ್ಟುಹಸ ರರಪಿ ತ ೈಶಚತುರ್ಯ್ಯದಂ ತ ರೀತಾದಿಭಃ ಪ್ಾದಶ ಏರ್ ಹಿೀನ ೈಃ ॥೩.೫೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 152

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಮನುಷ್್ ಮಾನದ ೩೬೦ ವಷ್ಥಗಳು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಒಂದು ವರುಷ್ . ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಾನದ ೧೨೦೦೦
ವಷ್ಥಗಳು ಮನುಷ್್ ಮಾನದಲ್ಲಲ ಕೃರ್ತರ್ಯುಗ, ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗ, ದಾಾಪ್ರರ್ಯುಗ ಮರ್ತುು ಕಲ್ಲರ್ಯುಗಗಳ ಂಬ
ನ್ಾಲುೆ ರ್ಯುಗಗಳಾಗುರ್ತುವ . ಒಂದು ರ್ಯುಗದಿಂದ ಇನ್ ೂನಂದು ರ್ಯುಗಕ ೆ ಅದು ಕರಮೀರ್ಣ ೧/೪ ರಷ್ುು
ಪ್ರಮಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಡಿಮಯಾಗುತ್ಾು ಬರುರ್ತುದ .

[೧ ಮಾನವವಷ್ಥ= ದ ೀವತ್ ಗಳ ೧ ದಿನ (ಉರ್ತುರಾರ್ಯರ್ಣ ಹಗಲು ಮರ್ತುು ದಕ್ಷ್ಮಣಾರ್ಯರ್ಣ ರಾತರ)

೩೬೦ ಮಾನವವಷ್ಥ(ಮಾ. ವ.)=ದ ೀವತ್ ಗಳ ೩೬೦ ದಿನ=೧ ದ ೀವ ವಷ್ಥ(ದ ೀ. ವ.)
೧೨೦೦೦ ದ ೀ.ವ. = ೪ ರ್ಯುಗಗಳು= ೧೨೦೦೦x ೩೬೦= ೪೩, ೨೦,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ಕೃರ್ತರ್ಯುಗ= ೪೮೦೦ ದ ೀ. ವ.= ೪೮೦೦ x ೩೬೦ = ೧೭,೨೮,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗ= ೩೬೦೦ ದ ೀ. ವ = ೩೬೦೦x ೩೬೦= ೧೨,೯೬, ೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ದಾಾಪ್ರರ್ಯುಗ= ೨೪೦೦ ದ ೀ. ವ = ೨೪೦೦x ೩೬೦ = ೮,೬೪,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ಕಲ್ಲರ್ಯುಗ= ೧೨೦೦ ದ ೀ. ವ = ೧೨೦೦x ೩೬೦= ೪,೩೨,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ರ್ಯುಗ ಸಂಧ ಕಾಲಗಳು(ಪ್ೂವೀಥರ್ತುರ ಸಂಧಕಾಲ) ಹಿೀಗಿವ :
ಕೃರ್ತ: ೮೦೦ ದ ೀ. ವ. =೨,೮೮,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ತ್ ರೀತ್ಾ: ೬೦೦ ದ ೀ. ವ. = ೨,೧೬,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ದಾಾಪ್ರ : ೪೦೦ ದ ೀ. ವ. = ೧,೪೪,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ಕಲ್ಲ: ೨೦೦ ದ ೀ. ವ. = ೭೨,೦೦೦ ಮಾ.ವ.]

ಸಹಸರರ್ೃತತಂ ತದಹಃ ಸವರ್ಯಮುೂವೀ ನಿಶಾ ಚ ತನಾಮನ್ಮಿತಂ ಶರಚಛತಮ್ ।

ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಸಾವನ್ನ್ುಭ್ರ್ಯ ಭ ್ೀರ್ಗಾನ್ುಪ್ ೈತಿ ಸ ್ೀsಪಿತವರಿತಸತವದನಿತಕಮ್ ॥೩.೫೭॥

ಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳು ಈ ರೀತ ಕಳ ದರ ಅದು ಬರಹಮದ ೀವರ ಒಂದು ಹಗಲು. ರಾತರರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಅಷ್ ುೀ. “ನಿನನ
ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಇಂರ್ತಹ ಅಹ ೂೀ-ರಾತರಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ನೂರು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಅನುಭವಸುವ
ಬರಹಮದ ೀವರು, ಬ ೀಗ ನಿನನ ಬಳಿಗ ಬರುತ್ಾುರ ” ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸುುತಸದಾಾರ .

[ಬರಹಮದ ೀವರ ಹಗಲು= ೪೩, ೨೦,೦೦೦x೧೦೦೦=೪೩೨,೦೦,೦೦,೦೦೦ ಮಾ. ವ.

ಬರಹಮದ ೀವರ ಒಂದು ದಿನ= ೮೬೪ ,೦೦,೦೦,೦೦೦ ಮಾ. ವ.
ಬರಹಮದ ೀವರ ನೂರು ವಷ್ಥಗಳು=

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 153

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

೮೬೪ ,೦೦,೦೦,೦೦೦x೩೬೦x೧೦೦=೩೧,೧೦೪,೦೦,೦೦,೦೦೦,೦೦೦ ಮಾ.ವ.]

ಹಿೀಗಾಗಿ ಬರಹಮದ ೀವರ ಆರ್ಯಸುು (ಪ್ರಕಾಲ) ಮೂವತ್ ೂುಂದು ಸಾವರದ ನೂರಾ ನ್ಾಲುೆ ಸಾವರ ಕ ೂೀಟ್ಟ)
ಮಾನವ ವಷ್ಥಗಳು].

ತವಯಾ ಪುರಾ ಕರ್ಣ್ಯಪುಟಾದ್ ವಿನಿಮಿಮಯತೌ ಮಹಾಸುರೌ ತೌ ಮಧುಗಕ ೈಟಭಾಖೌ್ ।

ಪರಭಞ್ಜನಾವ ೀಶರ್ಶಾತ್ ತವಾsಜ್ಞಯಾ ಬಲ್ ್ೀದಾತಾವಾಶು ರ್ಜಲ್ ೀ ರ್್ರ್ದಾಯತಾಮ್ ॥೩.೫೮॥

ನಿನಿನಂದ ಹಿಂದ ಕರ್ಣಥಪ್ುಟದಿಂದ ನಿಮಿಥಸಲಾಟು ಮಧುಕ ೈಟಭ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಅಸುರರು, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ
ಆವ ೀಶದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಹಿಂಸ ಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು. ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಬಲದಿಂದ ಉದಿರ್ತರಾಗಿ
ಪ್ರಳರ್ಯಜಲದಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದರು.

ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಬರಹಮರ್ರಾದರ್ಧ್ೌ್ ಚಿಕ್ತರೀಡಿಷಾಸಮೂರ್ಯಾ ಮುಖ ್ೀದಗತಾನ್ ।

ಸವರ್ಯಮುೂವೀ ವ ೀದಗಣಾನ್ಹಾಷ್ಯತಾಂ ತದ್ಾsಭರ್ಸತವಂ ಹರ್ಯಶ್ೀಷ್ಯ ಈಶವರಃ ॥೩.೫೯॥

ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಹಾಗೂ ಬರಹಮ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿರುವ ಅವರು, ಕಿರೀಡಿಸುವ ಇಚ ುಯಿಂದ ಬರಹಮನ
ಮುಖದಿಂದ ಹ ೂರಬಂದ ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಅಪ್ಹರಸದರು. ಆಗ ನಿೀನು ಹರ್ಯಗಿರೀವನ್ಾದ .

ಆಹೃತ್ ವ ೀದ್ಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸವರ್ಯಮುೂವ ೀ ತೌ ಚ ರ್ಜಘನ್್ ದಸ್್ ।

ನಿಷಪೀಡ್ ತಾರ್ೂರುತಳ ೀ ಕರಾಭಾ್ಂ ತನ ೇದಸ ೈವಾsಶು ಚಕತ್ಯ ಮೀದಿನಿೀಮ್ ॥೩.೬೦॥

ಅಪ್ಹರಸಲಾಟು ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳನುನ ಬರಹಮನಿಗಿರ್ತುು, ಆ ಕಳಳರನುನ ಕ ೂಂದ . ಅವರನುನ ನಿನನ ತ್ ೂಡ ರ್ಯ

ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲಟುು , ಕ ೈಗಳಿಂದ ಹ ೂಸಕಿ ಹಾಕಿ, ಅವರ ಕ ೂಬಿಬನಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದ .

ಏರ್ಂ ಸುರಾಣಾಂ ಚ ನಿಸಗಗಯರ್ಜಂ ಬಲಂ ತಥಾsಸುರಾಣಾಂ ರ್ರದ್ಾನ್ಸಮೂರ್ಮ್ ।

ರ್ಶ ೀ ತವ ೈತದ್ ದವರ್ಯಮಪ್ತ ್ೀ ರ್ರ್ಯಂ ನಿವ ೀದಯಾಮಃ ಪಿತುರ ೀರ್ ತ ೀsಖಿಲಮ್ ॥೩.೬೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 154

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

“ಹಿೀಗ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಬಲ ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲನ ವರಬಲ, ಇವ ರಡೂ ಕೂಡಾ ನಿನನ ವಶದಲ್ಲಲ
ಇದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರ್ತಂದ ಯನಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ನಿನಗ ಎಲಲವನೂನ ಒಪ್ಾಸುತ್ ುೀವ ” ಎಂದು ಸುುತಸದ
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಈಗ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ರ್ತಮಗ ಏನು ಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುರ :

ಇಮೌ ಚ ರಕ್ ್ೀಧಿಪತಿೀ ರ್ರ ್ೀದಾತೌ ರ್ಜಹಿ ಸವವಿೀಯ್ೀಯರ್ಣ ನ್ೃಷ್ು ಪರಭ್ತಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತ ೈರಖಿಲ್ ೈಃ ಸುರ ೀಶವರ ೈಬಯಭ್ರ್ ರಾಮೊೀ ರ್ಜಗತಿೀಪತಿಃ ಪರಭುಃ ॥೩.೬೨॥

“ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಹಾಗೂ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುಗಳು ವರದಿಂದ ಅವದ್ರಾದ ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿದಾಾರ . ಅವರನುನ

ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನ್ಾಗಿ, ನಿನನ ಪ್ರಾಕರಮದಿಂದ ಸಂಹರಸು” ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುರ .
ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು
ರಾಮಚಂದರನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದನು.

ಸ ಕಶ್ಪಸಾ್ದಿತಿಗಭಯರ್ಜನ್ಮನ ್ೀ ವಿರ್ಸವತಸತನ್ುತಭರ್ಸ್ ಭ್ಭೃತಃ ।

ಗೃಹ ೀ ದಶಸ್ನ್ಾನ್ನಾಮಿನ ್ೀsಭ್ತ್ ಕೌಸಲ್ಕಾನಾಮಿನ ತದತಿ್ಯನ ೀಷ್ುಃ ॥೩.೬೩॥

ಪ್ುರ್ತರ ಬ ೀಕ ಂದು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಯಾಗದಿಂದ ಆರಾಧಸದ, ಅದಿತ-ಕಾಶ್ಪ್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ, ಸೂರ್ಯಥ

ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದ ದಶರರ್ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ರಾಜನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಕೌಸಲ್ಾ್ದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನು
ಶ್ರೀರಾಮನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದನು.

ತದ್ಾಜ್ಞಯಾ ದ್ ೀರ್ಗಣಾ ಬಭ್ವಿರ ೀ ಪುರ ೈರ್ ಪಶಾಚದಪಿ ತಸ್ ಭ್ಮನಃ ।

ನಿಷ ೀರ್ಣಾಯೀರುಗರ್ಣಸ್ ವಾನ್ರ ೀಷ್ವಥ ್ೀ ನ್ರ ೀಷ ವೀರ್ ಚ ಪಶ್ಚಮೊೀದೂವಾಃ॥೩.೬೪॥

ದ ೀವರ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಕ ಲವರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅವತ್ಾರಕಿೆಂರ್ತ
ಮೊದಲ್ ೀ, ಇನುನ ಕ ಲವರು ಅವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದರು. ಕಪ್ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವರು ರಾಮನಿಗಿಂರ್ತ
ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದರ , ಮನುಷ್್ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವರು ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದರು.

ಸ ದ್ ೀರ್ತಾನಾಂ ಪರರ್ಮೊೀ ಗುಣಾಧಿಕ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ನಾಮಾನ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರಭಞ್ಜನ್ಃ ।

ಸವಸಮೂರ್ಃ ಕ ೀಸರಿಣ ್ೀ ಗೃಹ ೀ ಪರಭುಭಯಭ್ರ್ ವಾಲ್ಲೀ ಸವತಃ ಏರ್ ವಾಸರ್ಃ ॥೩.೬೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 155

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದ ಕಪ್ಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಮುಖರ ಕುರರ್ತು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಮೊದಲ್ಲಗನ್ಾದ,
ಗುರ್ಣದಿಂದ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಕ ೀಸರರ್ಯ ಹ ಂಡತಯಾದ ಅಂಜನ್ಾದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ಾನ್ ೀ ತ್ಾನು
ಹನುಮಂರ್ತ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಇಂದರನು ತ್ಾನ್ ೀ ವಾಲ್ಲಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಸುಗ್ವರೀರ್ ಆಸೀತ್ ಪರಮೀಷಾತ ೀರ್ಜಸಾ ರ್ಯುತ ್ೀ ರವಿಃ ಸಾವತಮತ ಏರ್ ಜಾಮಬವಾನ್ ।

ರ್ಯ ಏರ್ ಪೂರ್ಯಂ ಪರಮೀಷಾರ್ಕ್ಷಸಸತವಗುದೂವೀ ಧಮಮಯ ಇಹಾsಸ್ತ ್ೀSಭರ್ತ್ ॥೩.೬೬॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿ ಸೂರ್ಯಥನು ಸುಗಿರೀವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಯಾರು ಮೊದಲು ಬರಹಮದ ೀವರ
ಎದ ರ್ಯ ಚಮಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಯಾರು ರ್ಯಮಧಮಥರಾಜ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯಲಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನು
ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದ ೂಂದಿಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮುಖದಿಂದ ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.

ರ್ಯ ಏರ್ ಸ್ಯಾ್ಯತ್ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಸಂಜ್ಞಯಾ ನಾಮಾನ ರ್ಯಮೊೀ ದಕ್ಷ್ರ್ಣದಿಕಪ ಆಸೀತ್ ।
ಸ ಜಾಮಬವಾನ್ ದ್ ೈರ್ತಕಾರ್ಯಯದಶ್ಯನಾ ಪುರ ೈರ್ ಸೃಷ ್ುೀ ಮುಖತಃ ಸವರ್ಯಮುೂವಾ॥೩.೬೭॥

ಯಾವ ರ್ಯಮಧಮಥನು ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ ಮತ್ ು ಸಂಜ್ಞ ಎಂಬ ವಶಾಕಮಥನ ಮಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನ್ ೂೀ, ಯಾರು
ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಾಾಲಕನ್ ೂೀ, ಅವನು ಬರಹಮದ ೀವರ ಮುಖದಿಂದ ಮೊದಲ್ ೀ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ
ಹುಟ್ಟುದನು.

ಬರಹ ್ೇದೂರ್ಃ ಸ ್ೀಮ ಉತಾಸ್ಸ್ನ ್ೀರತ ರೀರಭ್ತ್ ಸ ್ೀsಙ್ಗದ ಏರ್ ಜಾತಃ ।

ಬೃಹಸಪತಿಸಾತರ ಉತ ್ೀ ಶಚಿೀ ಚ ಶಕರಸ್ ಭಾರ್ಯ್ೃಯರ್ ಬಭ್ರ್ ತಾರಾ ॥೩.೬೮॥

ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾ ಸ ೂೀಮನು ಪ್ುನಃ ಅತರರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಅವನ್ ೀ ಅಂಗದನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.
ಅದ ೀ ರೀತ ಬೃಹಸಾತ ‘ತ್ಾರ’ನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರ , ಇಂದರ ಪ್ತನ ಶಚಿರ್ಯು ‘ತ್ಾರಾ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ
ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಬೃಹಸಪತಿಬರಯಹಮಸುತ ್ೀsಪಿ ಪೂರ್ಯಂ ಸಹ ೈರ್ ಶಚಾ್ ಮನ್ಸ ್ೀsಭಜಾತಃ ।

ಬರಹ ್ೇದೂರ್ಸಾ್ಙ್ಕಚಗರಸಃ ಸುತ ್ೀsಭ್ನಾಮರಿೀಚರ್ಜಸ ್ೈರ್ ಶಚಿೀ ಪುಲ್ ್ೀಮನಃ ॥೩.೬೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 156

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಬೃಹಸಾತರ್ಯು ಮೊದಲು ಶಚಿರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮನಸುನಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವನು. ಬರಹಮನ

ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದರೂ ಅವನು ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಅಂಗಿೀರಸನ ಮಗನೂ ಆದನು. ಮಾರೀಚನಿಗ ಹುಟ್ಟುದ
ಪ್ುಲ್ ೂೀಮ ಎಂಬ ಋಷಗ ಶಚಿರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದಳು. [ಅದಕ ೆ ಅವಳನುನ ಪೌಲ್ ೂೀಮಿ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ]

ಸ ಏರ್ ಶಚಾಚಯ ಸಹ ವಾನ್ರ ್ೀsಭ್ತ್ ಸವಸಮೂವೀ ದ್ ೀರ್ಗುರುಬೃಯಹಸಪತಿಃ ।

ಅಭ್ತ್ ಸುಷ ೀಣ ್ೀ ರ್ರುಣ ್ೀsಶ್ವನೌ ಚ ಬಭ್ರ್ತುಸೌತ ವಿವಿದಶಚ ಮೈನ್ಾಃ ॥೩.೭೦॥

ದ ೀವಗುರುವಾದ ಬೃಹಸಾತರ್ಯು ಸಾರ್ಯಂ ಶಚಿರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ವಾನರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. [ ರ್ತಥಾಚ: ತ್ಾರ

ಎನುನವವನು ಅರ್ಣ್, ತ್ಾರಾ ಎನುನವವಳು ರ್ತಂಗಿ]. ವರುರ್ಣನು ಸುಷ್ ೀರ್ಣ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಕಪ್ಯಾದನು.
ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ವವದ ಮರ್ತುು ಮೈಂದ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು.

ಬರಹ ್ೇದೂವೌ ತೌ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಸ್ಯಾಯದ್ ಬಭ್ರ್ತುಸತತರ ಕನಿೀರ್ಯಸಸುತ ।

ಆವ ೀಶ ಐನ ್ಾರೀ ರ್ರದ್ಾನ್ತ ್ೀsಭ್ತ್ ತತ ್ೀ ಬಲ್ಲೀಯಾನ್ ವಿವಿದ್ ್ೀ ಹಿ ಮೈನಾಾತ್ ॥೩.೭೧॥

ಬರಹಮ ದ ೀವರಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳಿಬಬರು ಮತ್ ು ಸೂರ್ಯಥನು ಕುದುರ ರ್ಯ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸ
ಬಂದಾಗ, ಕುದುರ ರ್ಯ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸದ ಸಂಜ್ಞ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು. ಅಲ್ಲಲ ಚಿಕೆವನಿಗ (ವವದನಿಗ ) ಇಂದರನ
ಆವ ೀಶ ಇರ್ತುು. ಈ ವರದಾನದಿಂದ ಆರ್ತ ಮೈಂದನಿಗಿಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾನು.

ನಿೀಲ್ ್ೀsಗ್ವನರಾಸೀತ್ ಕಮಲ್ ್ೀದೂವೀತ್ಃ ಕಾಮಃ ಪುನ್ಃ ಶ್ರೀರಮಣಾದ್ ರಮಾಯಾಮ್ ।

ಪರದು್ಮನನಾಮsಭರ್ದ್ ೀರ್ಮಿೀಶಾತ್ ಸ ಸಾನ್ಾತಾಮಾಪ ಸ ಚಕರತಾಂ ಚ ॥೩.೭೨॥

ಅಗಿನರ್ಯು ನಿೀಲ ಎನುನವ ಕಪ್ಯಾದನು. ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಕಾಮನು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ- ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಲ್ಲಲ
ಪ್ರದು್ಮನ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಆರ್ತ ಸದಾಶ್ವನಿಂದ ಸೆಂದರ್ತುಿವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.
ಚಕಾರಭಿಮಾನಿರ್ಯೂ ಆದನು. [ರ್ತಥಾಚ: ಆರ್ತ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮಗನ್ಾದಾಗ ಸನರ್ತುೆಮಾರ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಅದ ೀ ಕಾಮ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಗನ್ಾದಾಗ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿ ಸುದಶಥನ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
ಅದ ೀ ಕಾಮ ರುದರ ದ ೀವರ ಮಗನ್ಾದ ಷ್ರ್ಣುಮಖ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 157

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಪೂರ್ಯಂ ಹರ ೀಶಚಕರಮಭ್ದಿಾ ದುರ್ಗಾಗಯ ತಮಃ ಸ್ತಾ ಶ್ರೀರಿತಿ ಯಾಂ ರ್ದನಿತ ।

ಸತಾತವತಿಮಕಾ ಶಙ್್ಮಥ ್ೀ ರರ್ಜಸಾ್ ಭ್ನಾನಯಮಿಕಾ ಪದಮಮಭ್ದಾರ ೀಹಿಯ ॥೩.೭೩॥

ಮೊದಲು ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿನಿ ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿಯಾದಳು. ಯಾರನುನ

ಸರ್ತುಿಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಶ್ರೀಃ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ೂೀ ಅವಳ ೀ ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿಯಾದಳು. ರಜ ೂೀ
ಗುರ್ಣ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಭೂದ ೀವರ್ಯು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ದಮವಾದಳು.

ಗದ್ಾ ತು ವಾರ್ಯುಬಯಲಸಂವಿದ್ಾತಾಮ ಶಾಙ್ಗಯಶಚ ವಿದ್ ್ೀತಿ ರಮೈರ್ ಖಡಗಃ ।

ದುರ್ಗಾಗಯತಿಮಕಾ ಸ ೈರ್ ಚ ಚಮಮಯನಾಮಿನೀ ಪಞ್ಚಚತಮಕ ್ೀ ಮಾರುತ ಏರ್ ಬಾಣಾಃ ॥೩.೭೪॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಗದಾಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ವದಾ್ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ವದಾ್ಭಿಮಾನಿಯಾದ

ರಮಯೀ ಶಾಙ್ಗಥವಾದರ , ದುಗ ಥರ್ಯು ಖಡಾಗಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಗುರಾಣಿಯಾದಳು. ಪಾರರ್ಣ-
ಅಪಾನ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಪ್ಂಚಾರ್ತಮಕರಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣರು ಬಾಣಾಭಿಮಾನಿಯಾದರು.

ಏರ್ಂ ಸ್ತ ೀಷ ವೀರ್ ಪುರಾತನ ೀಷ್ು ರ್ರಾದ್ ರಥಾಙ್ಗತವಮವಾಪ ಕಾಮಃ ।

ತತ್ುನ್ುತಾಮಾಪ ಚ ಸ ್ೀsನಿರುದ್ ್ಾೀ ಬರಹ ್ೇದೂರ್ಃ ಶಙ್್ತನ್ುಃ ಪುಮಾತಾಮ ॥೩.೭೫॥

ಹಿೀಗ ಪ್ುರಾರ್ತನರು ಆರ್ಯುಧಾಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿ ಇರಲು, ಕಾಮನು ಕೂಡಾ ಚಕಾರಭಿಮಾನಿಯಾದನು.

ಬರಹಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಅನಿರುದಿ ಎಂಬ ದ ೀವತ್ ರ್ಯು ಕಾಮನ ಮಗನ್ಾದನು. ಅವನೂ ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿ.

ತಾವ ೀರ್ ಜಾತೌ ಭರತಶಚ ನಾಮಾನ ಶತುರಘನ ಇತ ್ೀರ್ ಚ ರಾಮತ ್ೀsನ್ು ।

ಪೂರ್ಯಂ ಸುಮಿತಾರತನ್ರ್ಯಶಚ ಶ ೀಷ್ಃ ಸ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ನಾಮ ರಘ್ತತಮಾದನ್ು ॥೩.೭೬॥

ಆ ಪ್ರದು್ಮಾನ ಅನಿರುದಿರ ೀ ಭರರ್ತ ಮರ್ತುು ಶರ್ತುರಘನ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ರಾಮನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು.
ಇದಕಿೆಂರ್ತ ಮೊದಲು ಶ ೀಷ್ನು ಸುಮಿತ್ ರರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನು. [ರ್ತಥಾಚ:
ರಾಮ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ , ಭರರ್ತ ಮರ್ತುು ಶರ್ತುರಘನ ಈ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 158

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಕೌಸಲ್ಕಾಪುತರ ಉರುಕರಮೊೀsಸಾವ ೀಕಸತಥ ೈಕ ್ೀ ಭರತಸ್ ಮಾತುಃ ।

ಉಭೌ ಸುಮಿತಾರತನ್ಯೌ ನ್ೃಪಸ್ ಚತಾವರ ಏತ ೀ ಹ್ಮರ ್ೀತತಮಾಃ ಸುತಾಃ ॥೩.೭೭॥

ಬಹುಪ್ರಾಕರಮಿ ಶ್ರೀರಾಮ ಕೌಸಲ್ ್ರ್ಯ ಒಬಬನ್ ೀ ಮಗ. ಹಾಗ ೀ ಕ ೈಕ ೀಯಿಗ ಭರರ್ತ ಒಬಬನ್ ೀ ಮಗ. ಉಳಿದ
ಇಬಬರು ಸುಮಿತ್ ರರ್ಯ ಮಕೆಳು. ಈ ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಮಕೆಳು ದ ೀವೀರ್ತುಮರು.

ಸಙ್ಾಷ್ಯಣಾದ್ ್ೈಸರಭರ ೀರ್ ರ್ಪ್ ೈರಾವಿಷ್ು ಆಸೀತ್ ತಿರಷ್ು ತ ೀಷ್ು ವಿಷ್ು್ಃ ।

ಇನ ್ಾರೀsಙ್ಗದ್ ೀ ಚ ೈರ್ ತತ ್ೀsಙ್ಗದ್ ್ೀ ಹಿ ಬಲ್ಲೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಸ ಬಭ್ರ್ ಶಶವತ್ ॥೩.೭೮॥

ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ, ಪ್ರದು್ಮನ ಮರ್ತುು ಅನಿರುದಿ ಎಂಬ ರ್ತನನ ಮೂರು ರೂಪ್ಗಳಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಭರರ್ತ ಶರ್ತುರಘನರಲ್ಲಲ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದಾನು. ಹಾಗ ಯೀ, ಇಂದರನು ಅಂಗದನಲ್ಲಲ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದಾನು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಅಂಗದನು ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾನು.

ಯೀsನ ್ೀ ಚ ಭ್ಪ್ಾಃ ಕೃತವಿೀರ್ಯ್ಯಜಾದ್ಾ್ ಬಲ್ಾಧಿಕಾಃ ಸನಿತ ಸಹಸರಶ ್ೀsಪಿ ।

ಸವ ೀಯ ಹರ ೀಃ ಸನಿನಧಿಭಾರ್ರ್ಯುಕಾತ ಧಮಮಯಪರಧ್ಾನಾಶಚ ಗುರ್ಣಪರಧ್ಾನಾಃ ॥೩.೭೯॥

ಉಳಿದ ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನ ಮೊದಲ್ಾದ ಸಾವರಾರು ಬಲ್ಲಷ್ಠ ರಾಜರ ೀನಿದಾಾರ , ಅವರ ಲಲರೂ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸನಿನಧಯಿಂದ ಕೂಡಿ, ಧಾಮಿಥಕರೂ ಗುರ್ಣಪ್ರಧಾನರೂ ಆಗಿದಾರು.

ಸವರ್ಯಂ ರಮಾ ಸೀರತ ಏರ್ ಜಾತಾ ಸೀತ ೀತಿ ರಾಮಾತ್ಯಮನ್್ಪಮಾ ಯಾ ।

ವಿದ್ ೀಹರಾರ್ಜಸ್ ಹಿ ರ್ಯಜ್ಞಭ್ಮೌ ಸುತ ೀತಿ ತಸ ್ೈರ್ ತತಸುತ ಸಾsಭ್ತ್ ॥೩.೮೦॥

ಸಾರ್ಯಂ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು ರಾಮನಿಗಾಗಿ ಸೀತ್ಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ನ್ ೀಗಿಲ್ಲನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಳು.
ಆಕ ವದ ೀಹ ರಾಜನಿಗ ರ್ಯಜ್ಞ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಕಿೆದಳು. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನ ಮಗಳು ಎಂದ ೀ ಪ್ರಸದಿಿರ್ಯನುನ
ಪ್ಡ ದಳು.
[ಈ ರೀತ ಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿ ಸೃಷು, ಅನುಸಗಥ, ಪ್ರಳರ್ಯ, ಪಾರದುಭಾಥವ ಈ ನ್ಾಲುೆ ಸಂಗತಗಳ ನಿರೂಪ್ಣ
ಮಾಡಿದ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯವನುನ ಇಲ್ಲಲ ಉಪ್ಸಂಹಾರ ಮಾಡುತುದಾಾರ :].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 159

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೩: ಸಗಾಥನುಸಗಥಲರ್ಯಪಾರದುಭಾಥವನಿರ್ಣಥರ್ಯಃ

ಇತಾ್ದಿಕಲ್ ್ಪೀತಿ್ತ ಏಷ್ ಸರ್ಗ ್ಗೀಯ ಮಯಾ ಸಮಸಾತಗಮನಿರ್ಣ್ಯಯಾತಮಕಃ ।

ಸಹಾನ್ುಸಗಗಯಃ ಕರ್ಥತ ್ೀsತರ ಪೂವೀಯ ಯೀಯೀ ಗುಣ ೈನಿನಯತ್ಮಸೌ ರ್ರ ್ೀ ಹಿ ॥೩.೮೧॥

ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ಕಲಾದಲ್ಲಲ ಆದ ಸೃಷುರ್ಯು ನನಿನಂದ ಎಲ್ಾಲ ಆಗಮಗಳ ನಿರ್ಣಥಯಾನುಸಾರ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

ಮೂಲಭೂರ್ತವಾದ ಸೃಷು, ಆ ಸೃಷುರ್ಯನುನ ಅನುಸರಸದ ಸೃಷು, ಎಲಲವನೂನ ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ . ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ
ಇಷ್ುು: ಯಾರು ಸಾರೂಪ್ ಗುರ್ಣ ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ ೂೀ ಅವನ್ ೀ ಜ ್ೀಷ್ಠನು.

ಪ್ಾಶಾಚತ್ಕಲ್ ಪೀಷ್ವಪಿ ಸಗಗಯಭ ೀದ್ಾಃ ಶುರತೌ ಪುರಾಣ ೀಷ್ವಪಿಚಾನ್್ಥ ್ೀಕಾತಃ ।

ನ ್ೀತಾಷ್ಯಹ ೀತುಃ ಪರರ್ಮತವಮೀಷ್ು ವಿಶ ೀಷ್ವಾಕ ್ೈರರ್ಗಮ್ಮೀತತ್ ॥೩.೮೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರದ ಮನಾಂರ್ತರಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರ್ತರದ ಸೃಷುರ್ಯು ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ

ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಅವುಗಳಲ್ಲಲ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದರ –ಅಂದರ ಮೊದಲ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಆದ ಸೃಷು
ಏನಿದ , ಅದ ೀ ಹಿರರ್ತನ ಮರ್ತುು ಕಿರರ್ತನದ ನಿಣಾಥರ್ಯಕ. ರ್ತದನಂರ್ತರದ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಆದರ ಅದು
ನಿಣಾಥರ್ಯಕ ಅಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ವಶ ೀಷ್ ವಾಕ್ಗಳಿಂದ ಅದನುನ ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಸರ್ಗಾಗಯನ್ುಸಗಗಯಲರ್ಯಪ್ಾರದುಭಾಯರ್ನಿರ್ಣ್ಯಯೀ ನಾಮ ತೃತಿೀಯೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 160

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

೪. ರಾಮಾರ್ತಾರ ೀ ಅಯೀಧ್ಾ್ ಪರವ ೀಶಃ

ಓಂ ॥
ಅಥಾಭ್ರ್ಧಯಂಶಚತುರಾಃ ಕುಮಾರಾ ನ್ೃಪಸ್ ರ್ಗ ೀಹ ೀ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಾದ್ಾ್ಃ ।
ನಿತ್ಪರರ್ೃದಾಸ್ ಚ ತಸ್ ರ್ೃದಿಾರಪ್ ೀಕ್ಷಯ ಲ್ ್ೀಕಸ್ ಹಿ ಮನ್ಾದೃಷುಮ್ ॥೪.೦೧॥

ಅವತ್ಾರ ನಂರ್ತರ ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಬಾಲಕರು ದಶರರ್ನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ

ಬ ಳ ದರು. ಯಾವಾಗಲೂ ಬ ಳ ದಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನ ಬ ಳವಣಿಗ ರ್ಯು ಲ್ ೂೀಕದ ಜನರ ಮುಂದ ದಶಥನವನುನ
ಅಪ ೀಕ್ಷ್ಮಸರ್ಯಷ್ ು .
[ಕಮಥದಿಂದ ಅವನು ಬ ಳ ರ್ಯುವುದೂ ಇಲಲ, ಕುಗುಗವುದೂ ಇಲಲ. ಬ ಳವಣಿಗ ರ್ಯಂತ್ ಜನ ಕಂಡರು ಅಷ್ ುೀ.
ವಸುುರ್ತಃ ದ ೀವರಗ ಯಾವ ಬ ಳವಣಿಗ ರ್ಯೂ ಇಲಲ].

ನಿರಿೀಕ್ಷಯನಿತ್ಂ ಚತುರಃ ಕುಮಾರಾನ್ ಪಿತಾ ಮುದಂ ಸನ್ತತಮಾಪ ಚ ್ೀಚಚಮ್ ।

ವಿಶ ೀಷ್ತ ್ೀ ರಾಮಮುಖ ೀನ್ುಾಬಮಬಮವ ೀಕ್ಷಯ ರಾಜಾ ಕೃತಕೃತ್ ಆಸೀತ್ ॥೪.೦೨॥

ರ್ತಂದ ಯಾದ ದಶರರ್ನು ನ್ಾಲುೆ ಮಕೆಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನಂದವನುನ

ಹ ೂಂದಿದನು. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ರಾಮನ ಮುಖದಿಂದ ಚಂದರನ ಬಿಂಬವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಧನ್ನ್ಾದನು. [ಇದನುನ
ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ (೧೮.೨೪) ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : “ತ ೀಷಾಂ ಕ ೀತು ರಿರ್
ಜ ್ೀಷ ್ಾೀ ರಾಮೊೀ ರತಿಕರಃ ಪಿತುಃ । ಬಭ್ರ್ ಭ್ರ್ಯಃ” ಎಂದು. ಅಂದರ ಅವರಲ್ಲಲ ಧವಜದಂತ್ ಇರುವ,
ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ ರಾಮನು ಬಹಳ ಹ ಚುು ಆನಂದವನುನ ಕ ೂಡುವವನ್ಾದನು. “ತ ೀಷಾಮಪಿ
ಮಹಾತ ೀಜಾರಾಮಃ ಸತ್ಪರಾಕರಮಃ ॥ ಇಷ್ುಃ ಸರ್ಯಸ್ ಲ್ ್ೀಕಸ್ ಶಶಾಂಕ ಇರ್ ನಿಮಯಲ”(೧೮.೨೬) :
ಸರ್ತ್ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಮಹಾತ್ ೀಜಸಾಯಾಗಿದುಾ, ಎಲಲರಗೂ ವಶ ೀಷ್ ಪ್ರರ್ಯನ್ಾಗಿದಾನು.
ಎಲಲರಗೂ ಆನಂದ ನಿೀಡುವವನ್ಾದುದರಂದ ಆರ್ತನ ಹ ಸರು ರಾಮ ಎಂದಾಯಿರ್ತು].

ತನಾಮತರಃ ಪ್ೌರರ್ಜನಾ ಅಮಾತಾ್ ಅನ್ತಃಪುರಾ ವ ೈಷ್ಯಕಾಶಚ ಸವ ೀಯ ।

ಅವ ೀಕ್ಷಮಾಣಾಃ ಪರಮಂ ಪುಮಾಂಸಂ ಸಾವನ್ನ್ಾತೃಪ್ಾತ ಇರ್ ಸಮಬಭ್ರ್ುಃ ॥೦೪.೦೩ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 161

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಅವನ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು, ಪ್ುರಜನರು, ಮಂತರ ಮೊದಲ್ಾದವರು, ಅಂರ್ತಃಪ್ುರದಲ್ಲಲರುವವರು.

ದ ೀಶದಲ್ಲಲರುವವರು, ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮೊಕ್ಷಾನಂದವನುನ
ಹ ೂಂದಿದವರ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ರ್ತೃಪ್ುರಾಗಿದಾರು. [ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಬಹಳ ಒರ್ತುು ಕ ೂಟುು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ
ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ತತಃ ಸುರ್ಂಶ ೀ ಶಶ್ನ್ಃ ಪರಸ್ತ ್ೀ ರ್ಗಾಧಿೀತಿ ಶಕರಸತನ್ುಜ ್ೀsಸ್ ಚಾsಸೀತ್ ।

ರ್ರ ೀರ್ಣ ವಿಪರತವಮವಾಪ ಯೀsಸೌ ವಿಶವಸ್ ಮಿತರಂ ಸ ಇಹಾsರ್ಜರ್ಗಾಮ ॥೪.೦೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಖಾ್ರ್ತವಾದ ಚಂದರವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ, ಗಾಧೀರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ, ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ

ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ಾದ, ಇಡಿೀ ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ ಮಿರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ ವಶಾಾಮಿರ್ತರರು ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದರು.
[ಇಂದರನ್ ೀ ಗಾಧೀ ಎನುನವ ರಾಜಷಥಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಕುಶನ್ಾಭನ ಮಗ ಗಾಧೀ, ಗಾಧೀರ್ಯ ಮಗ
ವಶಾಾಮಿರ್ತರ. ಗಾಧೀರ್ಯ ರ್ತಂದ ಕುಶನ್ಾಭ, ಕುಶಾಂಭು ಮರ್ತುು ಕುಶ್ಕ ಎನುನವ ಮೂರು ಹ ಸರನಿಂದ
ಕರ ರ್ಯಲಾಡುತುದಾನು].

ತ ೀನಾರ್ಥಯತ ್ೀ ರ್ಯಜ್ಞರಿರಕ್ಷಯೈರ್ ಕೃಚ ಛರೀರ್ಣ ಪಿತಾರsಸ್ ಭಯಾದ್ ವಿಸೃಷ್ುಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರಾಮಃ ಸಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ಸದ್ಾಾಶರಮಂ ಸದಾರ್ಜನಾಭರ್ನ್ಾಯಃ ॥೪.೦೫॥

ವಶಾಾಮಿರ್ತರರಂದ ರ್ಯಜ್ಞವನುನ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಬ ೀಕ ಂದು ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ರ್ತಂದ ದಶರರ್ನಿಂದ ಬಹಳ

ಕಷ್ುದಿಂದ ಹಾಗೂ ಭರ್ಯದಿಂದ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟುವನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿ, ಮುಕುರಂದಲೂ
ವಂಧ್ನ್ಾಗಿ, ಸದಾಿಶರಮಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. [ವಶಾಾಮಿರ್ತರರು ಇದಾ ಆಶರಮದ ಹ ಸರು ಸದಾಿಶರಮ ಎಂದಾಗಿರ್ತುು.
ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಸಂಗರಹ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಬಹಳ ಜನ ಇಲ್ಲಲ ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡಿ ಮೊೀಕ್ಷದ ಸದಿಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ ಈ ಆಶರಮಕ ೆ ಸದಾಿಶರಮ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂದಿರ್ತು].

ಅನ್ುಗರಹಾರ್ಯಂ ಸ ಋಷ ೀರವಾಪ ಸಲಕ್ಷಮಣ ್ೀsಸರಂ ಮುನಿತ ್ೀ ಹಿ ಕ ೀರ್ಲಮ್ ।

ರ್ರ್ನಿಾರ ೀ ಬರಹಮಮುಖಾಃ ಸುರ ೀಶಾಸತಮಸರರ್ಪ್ಾಃ ಪರಕಟಾಃ ಸಮೀತ್ ॥೪.೦೬॥

ರಾಮಚಂದರನು ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ಅನುಗರಹಕಾೆಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ವಶಾಾಮಿರ್ತರನಿಂದ ಅಸರವನುನ

ಹ ೂಂದಿದನು. ಆಗ ಬರಹಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಅಸಾರಭಿಮಾನಿಗಳು ಪ್ರಕಟರಾಗಿ, ರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 162

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರ್ತಮಗ ೀನು ಆಜ್ಞ ಎಂದು ಕ ೀಳಿದರು. [ನ್ಾನು ಬ ೀಕ ನಿಸದಾಗ ನಿಮಮನುನ ಕರ ರ್ಯುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಅಸಾರಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಕಳುಹಿಸ ಕ ೂಟು ಎಂದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ ].

ಅಥ ್ೀ ರ್ಜಘಾನಾsಶು ಶರ ೀರ್ಣ ತಾಟಕಾಂ ರ್ರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಸತದನ್ನ್್ರ್ಧ್ಾ್ಮ್ ।

ರರಕ್ಷ ರ್ಯಜ್ಞಂಚ ಮುನ ೀನಿಯಹತ್ ಸುಬಾಹುಮಿೀಶಾನ್ಗ್ವರಾ ವಿಮೃತು್ಮ್ ॥೪.೦೭॥

ಅಸ ೂರೀಪ್ದ ೀಶವನುನ ಪ್ಡ ದ ನಂರ್ತರ, ರಾಮಚಂದರನಲಲದ ಬ ೀರ ರ್ಯವರಂದ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಕಾೆಗದಂತ್

ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ವರ ಪ್ಡ ದಿದಾ ತ್ಾಟಕ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಕ ೀವಲ ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ .
[ಈ ತ್ಾಟಕ ಸುಂದ ಎನುನವವನ ಹ ಂಡತ. ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ಇವಳು ನರಭಕ್ಷಕಳಾಗುತ್ಾುಳ . ಆಗ ಅವಳಿಗ
ಬುದಿಿ ಹ ೀಳಲ್ ಂದು ಅಗಸಯರು ಬರುತ್ಾುರ . ಆದರ ತ್ಾಟಕ ಅವರನ್ ನೀ ತನನಲು ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ . ಇದರಂದ
ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಅಗಸಯರು ಆಕ ಗ ಶಾಪ್ ಕ ೂಡುತ್ಾುರ . ಈ ಶಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ ಸಮೃದಿವಾಗಿದಾ ಕರೂಶ ಮರ್ತುು
ಮಲದದ ೀಶವ ಂಬ ಆ ಪ್ರದ ೀಶ ಬರಡಾಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ತ್ಾಟಕ ರಾಕ್ಷಸೀರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ ನ್ ಲ್ ಸುತ್ಾುಳ .
ಇಂರ್ತಹ ತ್ಾಟಕ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ ].
ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ಯಜ್ಞದ ವಾಟ್ಟಕ ಗ ಬಂದು, ರುದರದ ೀವರ ವರದಿಂದ ವಮೃರ್ತು್ವಾಗಿದಾ ಸುಬಾಹುವನುನ ಕ ೂಂದು,
ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ರ್ಯಜ್ಞವನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾುನ್ .

ಶರ ೀರ್ಣ ಮಾರಿೀಚಮಥಾರ್ಣಯವ ೀsಕ್ಷ್ಪದ್ ರ್ಚ ್ೀ ವಿರಿಞ್ಚಸ್ ತು ಮಾನ್ಯಾನ್ಃ ।

ಅರ್ಧ್ತಾ ತ ೀನ್ ಹಿ ತಸ್ ದತಾತ ರ್ಜಘಾನ್ ಚಾನಾ್ನ್ ರರ್ಜನಿೀಚರಾನ್ರ್ ॥೪.೦೮॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಬರಹಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಗೌರವಸುವವನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಮಾರೀಚನನುನ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ

ಬಿೀಳಿಸುತ್ಾುನ್ . ಬರಹಮನಿಂದ ಮಾರೀಚನಿಗ ಅವಧ್ರ್ತಾವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಉಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸರನೂನ
ಕೂಡಾ ರಾಮ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ . [ಸುಂದ ಮರ್ತುು ತ್ಾಟಕ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನು ಮಾರೀಚ ಎಂದು
ಬರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉಪೀದಗರ್ತ ಭಾಗದಲ್ಲಲ(೫.೨೬) ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ‘ಪರ್ನಾಸ ರೀರ್ಣ ಮಹತ ಮಾರಿೀಚಂತು
ನಿಶಾಚರಂ’ ಎಂದು ಪಾದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರಖಂಡಲ್ಲಲ(೨೪೨. ೧೨೮) ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅಂದರ ವಾರ್ಯು
ಅಸರದಿಂದ ಮಾರೀಚನನುನ ಹ ೂಡ ದ ಎಂದರ್ಥ. ಆದರ ಸ ತ ೀನ್ ಪರಮಾಸ ರೀರ್ಣ ಮಾನ್ವ ೀನ್ ಸಮಾಹಿತಃ
ಎಂದು ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೩೦.೧೭)) ಹ ೀಲಲ್ಾಗಿದ . ಅಂದರ ಮಾನವಾಸರದಿಂದ ಹ ೂಡ ದ ಎಂದರ್ಥ. ಇದರ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾು ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಶರ ೀರ್ಣ’ ಎಂದಷ್ ುೀ ಹ ೀಳಿದರ , ಹಿಂದ ಪಞ್ಚಚತಮಕ ್ೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 163

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಮಾರುತ ಏರ್ ಬಾಣಾಃ ॥೩.೭೪॥ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಕ ೀವಲ ‘ಶರ ೀರ್ಣ’ ಅಂದರ ಪ್ವನ್ಾಸರ
ಎಂದ ೀ ಅರ್ಥ. ಇನುನ ಮನುಃ ಅಂದರ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಆಗಿರುವುದರಂದ ಇಲ್ಲಲ ಮಾನವಾಸರ
ಎಂದರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ವನ್ಾಸರ ಎಂದ ೀ ಅರ್ಥ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಯಾವ ಗ ೂಂದಲವೂ ಇಲಲ].

ತದ್ಾ ವಿದ್ ೀಹ ೀನ್ ಸುತಾಸವರ್ಯಮಬರ ್ೀ ವಿಘ್ೀಷತ ್ೀ ದಿಕ್ಷು ವಿದಿಕ್ಷು ಸರ್ಯಶಃ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯಯ ತದ್ ರ್ಗಾಧಿಸುತಾನ್ುಯಾಯೀ ರ್ಯಯೌ ವಿದ್ ೀಹಾನ್ನ್ುಜಾನ್ುಯಾತಃ ॥೪.೦೯॥

ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮಗಳ ಸಾರ್ಯಂವರವು ದಿಕುೆ-ವದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲ ಜನಕರಾಜನಿಂದ ಘೂೀಷಸಲಾಟ್ಟುರ್ತುು.

ಅಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಎಂದು ನಿಶುಯಿಸದ ಶ್ರೀರಾಮ, ವಶಾಾಮಿರ್ತರರನುನ ಅನುಸರಸ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ
ಅನುಸರಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ವದ ೀಹ ರಾಜ್ದರ್ತು (ಇಂದಿನ ನ್ ೀಪಾಳ) ತ್ ರಳಿದನು.
[ಪಾದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರ ಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೧೩೩) ‘ವಾರ್ಜಪ್ ೀರ್ಯಂ ಕೃತುಂ ರ್ಯಸುತಮಾರ ೀಭ ೀ
ಮುನಿಸತತಮೈಃ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಂದರ ರ್ಯಜ್ಞ ನ್ ೂೀಡಲ್ ಂದು ಹ ೂೀದರು ಎಂದರ್ಥ. ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಬಾಲಕಾಂಡದಲೂಲ(೩೧.೬) ಕೂಡಾ ರ್ಯಜ್ಞ ನ್ ೂೀಡಲು ಹ ೂೀದರು ಎಂದಿದಾಾರ . (ಮೈರ್ಥಲಸ್ ನ್ರಶ ರೀಷ್ಾ
ರ್ಜನ್ಕಸ್ ಭವಿಷ್್ತಿ । ರ್ಯಜ್ಞಃ ಪರಮ ಧಮಿೀಯಷ್ಾಸತತರ ಯಾಸಾ್ಮಹ ೀ ರ್ರ್ಯಮ್ ॥) ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು
‘ಸಾರ್ಯಮಬರಕ ೆ ಹ ೂರಟರು’ ಎಂದಷ್ ುೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದಕ ೆ ಕಾರರ್ಣ ಇಷ್ುು: ಸಾರ್ಯಮಬರ ಎನುನವುದು ಹೃದರ್ಯ,
ರ್ಯಜ್ಞ ಎನುನವುದು ಹ ೂರಗಡ ರ್ಯ ನ್ ಪ್. ಅದರಂದಾಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿಜವಾದ ಉದ ಾೀಶವನುನ ಹ ೀಳಿದರು.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಯಾವ ವರ ೂೀಧವೂ ಇಲಲ].

ಅಥ ್ೀ ಅಹಲ್ಾ್ಂ ಪತಿನಾsಭಶಪ್ಾತಂ ಪರಧಷ್ಯಣಾದಿನ್ಾರಕೃತಾಚಿಛಲ್ಲೀಕೃತಾಮ್ ।

ಸವದಶಯನಾನಾಮನ್ುಷ್ತಾಮುಪ್ ೀತಾಂ ಸುಯೀರ್ಜಯಾಮಾಸ ಸ ರ್ಗೌತಮೀನ್ ॥೪.೧೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಇಂದರ ಮಾಡಿದ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ, ಪ್ತಯಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ಳಾದ, ಅದರಂದಲ್ ೀ

ಕಲ್ಲಲನಂತ್ಾಗಿರುವ ಅಹಲ್ ್ರ್ಯನುನ, ರ್ತನನ ದಶಥನದಿಂದ, ಮನುಷ್್ ದೃಷುಗ ೂೀಚರಳನ್ಾನಗಿಸ ,
ಗೌರ್ತಮನ್ ೂಂದಿಗ ಒಟುುಗೂಡಿಸದನು.
[ಇಲ್ಲಲ ‘ಇಂದರ ಬಲತ್ಾೆರ ಮಾಡಿದ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೮.೨೦) ‘ಮತಿಂ ಚಕಾರ ದುಮೀಯಧ್ಾ ದ್ ೀರ್ರಾರ್ಜ ಕುತ್ಹಲ್ಾತ್’ ಎಂದಿದ . ಅಂದರ
ಇಂದರನಲ್ಲಲ ಭ ೂೀಗದ ಕುರ್ತೂಹಲದಿಂದ ಸಮಾಗಮವನುನ ಅಹಲ್ ್ ಬರ್ಯಸದಳು ಎಂದರ್ಥ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ(೪೮.೨೧) ಅಲ್ಲಲ ಆಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ಕೃತಾಥಾಯಸಮ ಸುರಶ ರೀಷ್ಾ ಗಚಛ ಶ್ೀಘರಮಿತಃ ಪರಭ ್ೀ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 164

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

(ಸಮಾಗಮದಿಂದ ಕೃತ್ಾರ್ಥಳಾದ ನು ಸಾಾಮಿ, ಬ ೀಗ ಇಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಡಿ) ಎಂದು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಏಕ

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ಇಂದರ ಬಲತ್ಾೆರ ಮಾಡಿದ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ಸರಳ! ಅಹಲ್ ್ಗ
ಆ ರೀತ ಮನಸುು ಬಂದಿರ್ತು ಎಂದರ , ಆ ಮನಸುನುನ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ ಮಾಡಿದವನೂ ಇಂದರನ್ ೀ. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಇಂದರನ ಮನ್ ೂೀಭಿಮಾನಿರ್ತಾವನುನ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ದಶಥನ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದರ , ಅದನುನ ಸಮಾಧ
ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಬಿಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಅಷ್ ುೀ. ಇದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿೀ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಕಾಂಡದಲ್ ಲೀ(೩೦.೩೦) ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಅಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರು ಇಂದರನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಸಾ
ತವಯಾ ದಶ್ಯತಾ ಶಕರ ಕಾಮಾತ ೀಯನ್ ಸಮನ್ು್ನಾ’ (“ಎಲ್ ೈ ಶಕರನ್ ೀ, ಕಾಮಾರ್ತಥನ್ಾದ ನಿನಿನಂದ ಅವಳು
ಬಲ್ಾತ್ಾೆರರ್ತಳಾಗಿದಾಾಳ ”) ಎಂದು. ಅಲ್ಲಲ(೩೦.೪೦) ಅಹಲ್ ್: ‘ಅಜ್ಞಾನಾದಾಷಯತಾ ವಿಪರ ತವದ್ರಪ್ ೀರ್ಣ
ದಿವೌಕಸಾ’ ಎಂದು ಅದ ೀ ಮಾತನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ಮರ್ತುು ಬಾಲಕಾಂಡಕೂೆ
ನಡುವ ಬರಬಹುದಾದ ವರ ೂೀಧವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ರೀತ ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರಸದಾಾರ ].

ಬಲಂ ಸವಭಕ ತೀರಧಿಕಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ನನ್ುಗರಹಂ ಚ ತಿರದಶ ೀಷ್ವತುಲ್ಮ್ ।

ಅನ್ನ್್ಭಕಾತಂ ಚ ಸುರ ೀಶಕಾಙ್ಷಯಾ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ನಾರಿೀಂ ಪರರ್ಯಯೌ ತಯಾsಚಿಚಯತಃ ॥೪.೧೧॥

ಹಿೀಗ ರಾಮಚಂದರನು ಭಗವದಭಕಿುರ್ಯ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವನುನ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು, ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಎಣ ಯಿರದ

ಅನುಗರಹವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಇಂದರನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ^ ಕ ೀವಲ ವಷ್ು್ ಭಕ ುಯಾಗಿರುವ ಅಹಲ್ ್ರ್ಯನುನ
ಎಲಲರಗೂ ಕಾರ್ಣುವ ಹ ರ್ಣ್ನ್ಾನಗಿಸ, ಆಕ ಗ ವದಾರ್ಯ ಹ ೀಳಿ, ಅವಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ ಮುಂದ ತ್ ರಳಿದನು.
[^ಅತರಕುವಾಗಿ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡುತುದಾ ಗೌರ್ತಮನಿಗ ಬುದಿಿಬರಬ ೀಕು ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಕಲಾವನುನ
ಈಡ ೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಇಂದರ ಆ ರೀತ ಮಾಡಿದಾ. ಆದರ ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ತನನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ಳಾದ
ಅಹಲ್ ್ ಉದಾಿರವಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವ ಇಚ ು ಆರ್ತನಿಗಿರ್ತುು].

ಶಾ್ಮಾರ್ದ್ಾತ ೀ ರ್ಜಗದ್ ೀಕಸಾರ ೀ ಸವನ್ನ್ತಚನಾಾರಧಿಕಕಾನಿತಕಾನ ತೀ ।

ಸಹಾನ್ುಜ ೀ ಕಾಮುಮಯಕಬಾರ್ಣಪ್ಾಣೌ ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಷ ುೀ ತುತುಷ್ುವಿಯದ್ ೀಹಜಾಃ ॥೪.೧೨॥

ನಿೀಲ್ಲ ಬರ್ಣ್ದ, ಜಗತುನ ಸೌಂದರ್ಯಥ ಸಾರವ ಲಲವನೂನ ಒಳಗ ೂಂಡಿರುವ, ಅನಂರ್ತ ಚಂದರರ ಕಾಂತಗಿಂರ್ತಲೂ
ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿರುವ, ಮನ್ ೂೀಹರನ್ಾಗಿರುವ ರಾಮಚಂದರನು, ರ್ತನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ
ಒಡಗೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು, ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಲು, ವದ ೀಹ ದ ೀಶದ ಜನರು
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 165

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಪಪುನಿನಯತಾನ್ತಮ್ ಸರಸಾಕ್ಷ್ಭೃಙ್ಕ ಗೈರ್ಯರಾನ್ನಾಬಜಂ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಸ್।

ವಿದ್ ೀಹನಾರಿೀನ್ರರ್ರ್ಯ್ಯಸಙ್ಕ್ಘ ರ್ಯಥಾ ಮಹಾಪೂರುಷಕಾಸತದಙ್ಕಚಘರಮ್ ॥೪.೧೩॥

ವದ ೀಹ ದ ೀಶದ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು, ಗಂಡುಮಕೆಳು, ಹಾಗೂ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ತಮಮ ಪ ರೀಮ ರ್ತುಂಬಿದ

ಕರ್ಣು್ಗಳ ಂಬ ದುಂಬಿಗಳಿಂದ ರಾಮಚಂದರನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮುಖಕಮಲವ ಂಬ ಮಕರಂದವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ
ಹಿೀರದರು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕುರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದದಲ್ ಲೀ ಹ ೀಗ ದೃಷು ನ್ ಟ್ಟುರುತ್ಾುರ ೂೀ ಹಾಗ ೀ,
ಅವರ ಲಲರೂ ರಾಮಚಂದರನ ಮುಖದಲ್ ಲೀ ರ್ತಮಮ ದೃಷುರ್ಯನುನ ನ್ ಟ್ಟುದಾರು.

ತಥಾ ವಿದ್ ೀಹಃ ಪರತಿಲಭ್ ರಾಮಂ ಸಹಸರನ ೀತಾರರ್ರರ್ಜಂ ಗವಿಷ್ಾಮ್ ।

ಸಮಚಚಯಯಾಮಾಸ ಸಹಾನ್ುರ್ಜಂ ತಮೃಷಂ ಚ ಸಾಕ್ಾರ್ಜಜವಲನ್ಪರಕಾಶಮ್ ॥೪.೧೪॥

ಜನಕನು ಇಂದರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ ಉಪ ೀಂದರನನುನ ಹ ೀಗ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ, ಅವನ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ, ರ್ತನನ

ರ್ತಮಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ಮರ್ತುು ಅವರ ೂಂದಿಗಿರುವ, ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತ್
ಬ ಳಗುತುರುವ ವಶಾಾಮಿರ್ತರನನುನ ಪ್ೂಜಸದನು. [ಹ ೀಗ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ ಇಂದರನು(ಸಹಸರನ್ ೀತ್ಾರವರಜಂ) ರ್ತನನ
ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಾಮನರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ವರ್ಯಸುನಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಜನಕನು
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ಪ್ೂಜಸದನು].

ಮೀನ ೀ ಚ ಜಾಮಾತರಮಾತಮಕನಾ್ ಗುಣ ್ೀಚಿತಂ ರ್ಪನ್ವಾರ್ತಾರಮ್ ।

ಉವಾಚ ಚಾಸ ೈ ಋಷರುಗರತ ೀಜಾಃ ಕುರುಷ್ವ ಜಾಮಾತರಮೀನ್ಮಾಶ್ವತಿ ॥೪.೧೫॥

ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ, ಅಸದೃಶ ಗುರ್ಣಲಕ್ಷರ್ಣವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ್ ೀ ರ್ತನನ ಕನ್ ್ಗ ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿರುವ ವರ

ಎಂಬುದಾಗಿ ಜನಕನು ಅಂದುಕ ೂಂಡನು. ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಉಗರತ್ ೀಜನ್ಾದ ವಶಾಾಮಿರ್ತರನು “ಇವನನುನ
ಅಳಿರ್ಯನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂೀ” ಎಂದು ಜನಕನಿಗ ಹ ೀಳಿದನು.

ಸ ಆಹ ಚ ೈನ್ಂ ಪರಮಂ ರ್ಚಸ ತೀ ಕರ ್ೀಮಿ ನಾತಾರಸತ ವಿಚಾರಣಾ ಮೀ।

ಶೃರ್ಣುಷ್ವ ಮೀsಥಾಪಿ ರ್ಯಥಾ ಪರತಿಜ್ಞಾ ಸುತಾಪರದ್ಾನಾರ್ಯ ಕೃತಾ ಪುರಸಾತತ್ ॥೪.೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 166

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ವಶಾಾಮಿರ್ತರರ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಜನಕನು ಅವರನುನ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿಮಮ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾನು ನಡ ಸಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ . ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಸಂದ ೀಹ ಬ ೀಡ. ಆದರ ಮಗಳನುನ
ಕ ೂಡುವ ಕುರರ್ತು ನ್ಾನು ಈ ಹಿಂದ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಜ್ಞ ಯಂದಿದ . ಅದನುನ ಕ ೀಳು:” ಎಂದು.

ತಪ್ೀ ಮಯಾ ಚಿೀರ್ಣ್ಯಮುಮಾಪತ ೀಃ ಪುರಾ ರ್ರಾರ್ಯುಧ್ಾವಾಪಿತಧೃತ ೀನ್ ಚ ೀತಸಾ ।

ಸ ಮೀ ದದ್ೌ ದಿರ್್ಮಿದಂ ಧನ್ುಸತದ್ಾ ಕರ್ಞ್ಚನಾಚಾಲ್ಮೃತ ೀ ಪಿನಾಕ್ತನ್ಮ್ ॥೪.೧೭॥

ನನಿನಂದ ಈ ಹಿಂದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಆರ್ಯುಧವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎಂಬ ಮನಸುನಿಂದ ಶ್ವನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು
ನಡ ಸಲಾಟ್ಟುದ . ಅವನ್ಾದರ ೂೀ ನನಗ ಈ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧನುಸುನುನ ಕ ೂಟು. ಹಿೀಗ ಸದಾಶ್ವನನುನ ಬಿಟುು,
ಒಂದು ಚೂರೂ ಅಲುಗಾಡಿಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ ಈ ಧನುಸುನುನ ನ್ಾನು ಶ್ವನಿಂದ ವರವಾಗಿ ಪ್ಡ ದ .
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರರ್ತು ಬ ೀರ ರೀತಯಾದ ಮಾರ್ತುಗಳು ಬರುರ್ತುದ .
ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೬೬.೮, ೧೨) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ದ್ ೀರ್ರಾತ ಇತಿ ಖಾ್ತ ್ೀ ನಿಮೀಃ ಷ್ಷ ್ಾೀ ಮಹಿೀಪತಿಃ ।
ನಾ್ಸ ್ೀsರ್ಯಂ ತಸ್ ಭಗರ್ನ್ ಹಸ ತೀ ದತ ್ತೀ ಮಹಾತಮನಾ ॥ (ನಿಮಿಯಿಂದ ಆರನ್ ೀ ರಾಜ ದ ೀವರಾರ್ತ.
ಈ ಬಿಲುಲ ಏನಿದ , ಅದು ಅವನಿಗ ಕ ೂಟು ನ್ಾ್ಸ. ಇಟುುಕ ೂಳಳಲು ಕ ೂಟ್ಟುರುವ, ಮುಂದ ಹಿಂತರುಗಿಸಬ ೀಕಾದ
ವಸುುವನುನ ನ್ಾ್ಸ ಎನುನತ್ಾುರ ). ತದ್ ೀತದ್ ದ್ ೀರ್ದ್ ೀರ್ಸ್ ಧನ್್ರತನಂ ಮಹಾತಮನ್ಃ । ನಾ್ಸಭ್ತಂ ತದ್ಾ
ನ್್ಸತಮಸಾಮಕಂ ಪೂರ್ಯಜ ೀ ವಿಭ ್ೀ । (ಶಂಕರನು ನನನ ಪ್ೂವಥಜನ್ಾದ ದ ೀವರಾರ್ತನಲ್ಲಲ ನ್ಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ನಿೀಡಿದ ಧನುಸುು ಇದಾಗಿದ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ಜನಕ ರಾಜನ್ ೀ ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ ).
ಅಯೀಧಾ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೧೮.೩೯) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಮಹಾರ್ಯಜ್ಞ ೀ ತದ್ಾ ತಸ್ ರ್ರುಣ ೀನ್ ಮಹಾತಮನ್ ।
ದತತಂ ಧನ್ುರ್ಯರಂ ಪಿರೀತ್ ತ್ಣಿೀ ಚಾಕ್ಷರ್ಯಸಾರ್ಯಕೌ (ಇಲ್ಲಲ ವರುರ್ಣ ಕ ೂಟು ಧನುಸುು ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ವರುರ್ಣ ಎಂಬ ಶಬಾಕ ೆ ‘ವೃಣಿೀತ್ ವರಾಣಿ’ ಎಂಬ ಅರ್ಥವಟುುಕ ೂಂಡರ , ವರವನುನ ಕರುಣಿಸುವ ಶ್ವ ಎಂಬ
ಅರ್ಥ ಕೂಡುರ್ತುದ ).
ಎಲಲವನೂನ ಸಮಷುಯಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುವುದು ಇಷ್ುು: ಹಿಂದ ದ ೀವರಾರ್ತ ಎಂಬ ರಾಜನಲ್ಲಲ
ಶ್ವ ನ್ಾ್ಸವಾಗಿ ಇಟ್ಟುದಾ ಪ್ನ್ಾಕವ ಂಬ ಶ್ವಧನುಸುನುನ ಜನಕರಾಜ ಶರ್ತುರ ಸಂಹಾರಕಾೆಗಿ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ
ಪ್ಡ ದಿರುತ್ಾುನ್ .
ರ್ತಪ್ಸುು ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ಮಹಾರ್ಯಜ್ಞ ಎಂದು ಕರ ದಿರುವುದು ವಶ ೀಷ್. ಜನಕನ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಮಚಿು,
ವರಗಳನುನ ಕರುಣಿಸುವ ಶ್ವನು, ರ್ತನನದ ೀ ಆದ ಈ ಅದುಭರ್ತ ಪ್ನ್ಾಕವನುನ ಶರ್ತುರನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ಜನಕನಿಗ
ನಿೀಡಿರುತ್ಾುನ್ (ಧನುಸುನ ಸನಿನಧಾನವ ೀ ಅವನಿಗ ರಕ್ಷ ಯಾಗಿರ್ತುು). ಶ್ವನನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ, ಅವನಿಗಿಂರ್ತ
ಕಿರರ್ಯರಾದವರು ಯಾರೂ ಅದನುನ ಎರ್ತುಲ್ಾರರು ಎಂಬ ಮಾರ್ತನುನ ಶ್ವನ್ ೀ ಜನಕನಿಗ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ . ಆದರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 167

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಜನಕ ರ್ತನನ ಮಗಳಾದ ಸೀತ್ ಅದನುನ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ ಎರ್ತುುವುದನುನ ಕಂಡು, ರ್ತನನ ಮಗಳನುನ ವರಸುವ ಗಂಡು
ಇದನುನ ಹ ದ ಯೀರಸುವವನ್ ೀ ಆಗಿರಬ ೀಕ ಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡಿರುತ್ಾುನ್ . ಕೂಮಥಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೨೧.೨೧)
ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಪಿರೀತಸಚ ಭಗವಾನಿೀಶಃ ತಿರಶ್ಲ್ಲ ನಿೀಲಲ್ ್ೀಹಿತಃ । ಪರದದ್ೌ ಶತುರನಾಶಾರ್ಯಂ
ರ್ಜನ್ಕಾಯಾದುೂತಂ ಧನ್ುಃ’. ರ್ತಥಾಚ: ಪ್ನ್ಾಕ ಧನುಸುು ನ್ಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ದ ೀವರಾರ್ತನಿಗ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು.
ದ ೀವರಾರ್ತನ ನಂರ್ತರ ಅದು ಸದಾಶ್ವನಲ್ಲಲಗ ಹಿಂದಿರುಗಬಾರದು ಎಂದು ಜನಕ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ ಮತ್ ು ಆ
ಧನುಸುನುನ ಶ್ವನಿಂದ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ಹಿೀಗ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕಡ ಹ ೀಳಿದ ವಷ್ರ್ಯಗಳನುನ ಒಗೂಗಡಿಸ, ಯಾವುದ ೀ
ವರ ೂೀಧವಲಲದ , ‘ತಪ್ೀ ಮಯಾ ಚಿೀರ್ಣಯಂ’ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿದಾಾರ .

ನ್ ದ್ ೀರ್ದ್ ೈತ ್್ೀರಗದ್ ೀರ್ರ್ಗಾರ್ಯಕಾ ಅಲಂ ಧನ್ುಶಾಚಲಯತುಂ ಸವಾಸವಾಃ ।

ಕುತ ್ೀ ನ್ರಾಸತದವರತ ್ೀ ಹಿ ಕ್ತಙ್ಾರಃ ಸಹಾನ್ಸ ೈವಾತರ ಕೃಷ್ನಿತ ಕೃಚಛರತಃ ॥೪.೧೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ದ ೈರ್ತ್ರು, ನ್ಾಗರು, ಗಂಧವಥರು, ಇಂದರನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಈ ಧನುಸುನುನ
ಅಲುಗಾಡಿಸಲು ಸಮರ್ಥರಲಲ. ಅವರಂದಲ್ ೀ ಅಸಾಧ್ವಾಗಿರುವಾಗ ಇನುನ ಮನುಷ್್ರ ಮಾತ್ ೀನು? ಆದರ
ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಿಂಕರರು(ಜನಕ ರಾಜನ ಆಸಾ್ನ ಸ ೀವಕರು) ಈ ಬಿಲಲನುನ ಗಾಡಿಯಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕಷ್ುಪ್ಟುು ಎಳ ದುಕ ೂಂಡು ಬರಬಲಲರು.

ಅಧ್ಾರ್ಯ್ಯಮೀತದ್ ಧನ್ುರಾಪ್ ಶಙ್ಾರಾದಹಂ ನ್ೃಣಾಂ ವಿೀರ್ಯ್ಯಪರಿೀಕ್ಷಣ ೀ ಧೃತಃ ।

ಸುತಾತ್ಯಮೀತಾಂ ಚಕರ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ದದ್ಾಮಿ ಕನಾ್ಂ ರ್ಯ ಇದಂ ಹಿ ಪೂರಯೀತ್ ॥೪.೧೯॥

ಯಾರಗೂ ಧರಸಲ್ಾಗದ ಈ ಧನುಸುನುನ ನ್ಾನು ಸದಾಶ್ವನಿಂದ ಪ್ಡ ದು, ಮನುಷ್್ರ ವೀರ್ಯಥವನುನ

ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ ಆಸಕುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ಯಾರು ಈ ಬಿಲಲನುನ ಹ ದ ಯೀರಸ ಬಾರ್ಣವನುನ ಹೂಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ,
ಅವನಿಗ ನನನ ಮಗಳನುನ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ಎನುನವ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಹಿಂದ ನ್ಾನು ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ ”
ಎನುನತ್ಾುನ್ ಜನಕ.

ಇತಿೀರಿತಾಂ ಮೀ ಗ್ವರಮಭ್ವ ೀತ್ ದಿತ ೀಃ ಸುತಾ ದ್ಾನ್ರ್ರ್ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸಾಃ ।

ಸಮೀತ್ ಭ್ಪ್ಾಶಚ ಸಮಿೀಪಮಾಶು ಪರಗೃಹ್ ತಚಾಚಲಯತುಂ ನ್ ಶ ೀಕುಃ ॥೪.೨೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 168

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಈ ರೀತಯಾದ ನನನ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ತಳಿದ ದ ೈರ್ತ್ರು, ದಾನವರು, ರ್ಯಕ್ಷರು, ರಾಕ್ಷಸರು ಮರ್ತುು
ಮನುಷ್್ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ ಈ ಬಿಲ್ಲಲರುವಲ್ಲಲಗ ಬಂದು, ಅದನುನ ಹಿಡಿದು, ಅದನುನ ಆಲುಗಾಡಿಸಲೂ
ಸಾಧ್ವಾಗದ ೀ ಹಿಂದಿರುಗಿದಾಾರ .

ಸಂಸವನ್ನರ್ಗಾತಾರಃ ಪರಿರ್ೃತತನ ೀತಾರ ದಶಾನ್ನಾದ್ಾ್ಃ ಪತಿತಾ ವಿಮ್ಚಿಛಯತಾಃ ।

ತಥಾsಪಿ ಮಾಂ ಧಷ್ಯಯತುಂ ನ್ ಶ ೀಕುಃ ಸುತಾಕೃತ ೀ ತ ೀ ರ್ಚನಾತ್ ಸವರ್ಯಮುೂರ್ಃ ॥೪.೨೧॥

ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಧನುಸುನುನ ಎರ್ತುಲು ಹ ೂೀಗಿ ಬ ವರಳಿದ ಮೈನವರಾದರು. ಆದರ ಬರಹಮನ ವರದಿಂದಾಗಿ
ನನನನುನ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರ ಮಾಡಲು ಅವಯಾಥರೂ ಸಮರ್ಥರಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಪುರಾ ಹಿ ಮೀsಧ್ಾತ್ ಪರಭುರಬಜಜ ್ೀ ರ್ರಂ ಪರಸಾದಿತ ್ೀ ಮೀ ತಪಸಾ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ।

ಬಲ್ಾನ್ನತ ೀ ಕಶ್ಚದುಪ್ ೈತಿ ಕನ್್ಕಾಂ ತದಿಚುಛಭಸ ತೀ ನ್ಚ ಧಷ್ಯಣ ೀತಿ ॥೪.೨೨ ॥

ಹಿಂದ ನನನ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಮಚಿು ಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಬರಹಮದ ೀವರು ನನಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದರು: “ನಿನನ ಕನ್ ್ರ್ಯನುನ
ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ಒಬಬನೂ ಹ ೂಂದಲ್ಾರ. ಅವಳನುನ ಬರ್ಯಸುವವರು ನಿನನನೂನ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರ
ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂಬ ವರವನುನ ನ್ಾನು ಪ್ಡ ದ .
[ಈ ಮಾರ್ತನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ತತ ್ೀ ದ್ ೀರ್ಗಣಾನ್ ಸವಾಯನ್
ತಪಸಾsಹಂ ಪರಸಾದರ್ಯಮ್(ಬಾಲಕಾಂಡ ೬೬.೨೩). ಅಂದರ : “ನ್ಾನು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವಗರ್ಣಗಳನೂನ ಕೂಡಾ
ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಪ್ರಸನನಗ ೂಳಿಸದ ” ಎಂದರ್ಥ. ಇಲ್ಲಲ ‘ದ ೀವಗಣಾನ್’ ಅಂದರ : ಸಮಸು ದ ೀವಗಣಾಧಪ್ತಯಾದ
ಬರಹಮ ಎಂದ ೀ ಅರ್ಥ].

ತತಸುತ ತ ೀನ್ಷ್ುಮದ್ಾ ಇತ ್ೀ ಗತಾಃ ಸಮಸತಶ ್ೀ ಹ್ಸತನ್ ಏರ್ ಪ್ಾತಿ್ಯವಾಃ ।

ತತ ್ೀ ಮಮಾರ್ಯಂ ಪರತಿಪೂರ್ಯ್ಯ ಮಾನ್ಸಂ ರ್ೃಣ ್ೀತು ಕನಾ್ಮರ್ಯಮೀರ್ ಮೀsತಿ್ಯತಃ ॥೪.೨೩॥

“ಅದರಂದ, ನಿನ್ ನ ದಿವಸವಷ್ ುೀ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಮಮ ಬಲದ ಬಗ ಗಿನ ಭಾರಂತರ್ಯನುನ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಇಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಟು ಹ ೂೀದರು. ಹಿೀಗಾಗಿ, ನನಗ ಬ ೀಕಾದ ಇವನ್ ೀ(ಶ್ರೀರಾಮ) ನನನ
ಮನಸುನ ಇಷ್ುವನುನ ಪ್ೂರ ೈಸ, ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಜನಕರಾಜ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 169

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ತಥ ೀತಿ ಚ ್ೀಕ ತೀ ಮುನಿನಾ ಸ ಕ್ತಙ್ಾರ ೈರನ್ನ್ತಭ ್ೀರ್ಗ ್ೀಪಮಮಾಶವಥಾsನ್ರ್ಯತ್ ।

ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ತದ್ ವಾಮಕರ ೀರ್ಣ ರಾಘರ್ಃ ಸಲ್ಲೀಲಮುದ್ ಧೃತ್ ಹಸನ್ನಪೂರರ್ಯತ್ ॥೪.೨೪॥

“ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ” ಎಂದು ವಶಾಾಮಿರ್ತರನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಪ್ಡುತುರಲು , ಜನಕರಾಜನು ರ್ತನನ ದಾಸರಂದ,

ಶ ೀಷ್ನ ಶರೀರದಂತ್ ಇರುವ ಬಿಲಲನುನ ರ್ತರಸದ. ಅದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಮುಗುಳನಕುೆ, ರ್ತನನ
ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ ಆ ಬಿಲಲನುನ ಎತು, ಬಿಲ್ಲಲನ ಒಂದು ರ್ತುದಿರ್ಯ ದಾರವನುನ ಇನ್ ೂನಂದು ರ್ತುದಿಗ
ಬರುವಂತ್ ಎಳ ದ.

ವಿಕೃಷ್್ಮಾರ್ಣಂ ತದನ್ನ್ತರಾಧಸಾ ಪರ ೀರ್ಣ ನಿಸುೀಮಬಲ್ ೀನ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ ।

ಅಭರ್ಜ್ತಾಸಹ್ಮಮುಷ್್ ತದ್ ಬಲಂ ಪರಸ ್ೀಢುಮಿೀಶಂ ಕುತ ಏರ್ ತದ್ ಭವ ೀತ್ ॥೪.೨೫॥

ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ, ಎಣ ಯಿರದ ಬಲವುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ, ಯಾವುದ ೀ ಆಯಾಸವಲಲದ ೀ ಎಳ ರ್ಯಲಾಟ್ಾುಗ,

ಯಾರಗೂ ಸಹಿಸಲಸಾಧ್ವಾದ ಬಲವನುನ ಸಹಿಸದ ಆ ಬಿಲುಲ ಮುರದು ಹ ೂೀಯಿರ್ತು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ಬಲವನುನ ಸಹಿಸಲು ಆ ಬಿಲುಲ ಹ ೀಗ ಸಮರ್ಥವಾದಿೀರ್ತು?

ಸ ಮಧ್ತಸತತ್ ಪರವಿಭರ್ಜ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ ರ್ಯಥ ೀಕ್ಷುದರ್ಣಡಮ್ ಶತಮನ್ು್ಕುಞ್ಜರಃ ।

ವಿಲ್ ್ೀಕರ್ಯನ್ ರ್ಕರಮೃಷ ೀರರ್ಸ್ತಃ ಸಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ಪೂರ್ಣ್ಯತನ್ುರ್ಯ್ಯಥಾ ಶಶ್ೀ ॥೪.೨೬॥

ಹ ೀಗ ಐರಾವರ್ತವು ಕಬಿಬನ ಜಲ್ ಲರ್ಯನುನ ಮುರರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಆ ಬಿಲಲನುನ ಮುರದ ರಾಮಚಂದರನು,

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಮಂಡಲವುಳಳ ಚಂದರನಂತ್ ಕಾರ್ಣುತುದಾ. ಆರ್ತ ಮುಗುಳನಗ ಯಂದಿಗ ಋಷರ್ಯ
ಮುಖವನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾು ನಿಂರ್ತ.

ತಮಬಜನ ೀತರಂ ಪೃರ್ುತುಙ್ಗರ್ಕ್ಷಸಂ ಶಾ್ಮಾರ್ದ್ಾತಂ ಚಲಕುರ್ಣಡಲ್ ್ೀರ್ಜಜವಲಮ್ ।

ಶಶಕ್ಷತ ್ೀತ ್್ೀಪಮಚನ್ಾನ ್ೀಕ್ಷ್ತಂ ದದಶಯ ವಿದು್ದವಸನ್ಂ ನ್ೃಪ್ಾತಮಜಾ ॥೪.೨೭॥

ಸೀತ್ ರ್ಯು ತ್ಾವರ ರ್ಯ ದಳದಂತ್ ಕರ್ಣು್ಳಳ, ಅಗಲವಾದ ಎರ್ತುರವಾದ ಎದ ರ್ಯುಳಳ, ನಿೀಲ್ಲರ್ಯ ಬರ್ಣ್ದ
ಅಲುಗಾಡುತುರುವ ಕರ್ಣಥ-ಕುಂಡಲದಿಂದ ಶ ್ೀಭಿಸುತುರುವ, ಮೊಲದ ರಕುದ ಬರ್ಣ್ದ ಚಂದನದಿಂದ
ಬಳಿರ್ಯಲಾಟು, ಮಿಂಚಿನಂರ್ತಹ ಬಟ್ ುರ್ಯುಳಳ ಅವನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 170

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಅಥ ್ೀ ಕರಾಭಾ್ಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಮಾಲ್ಾಮಮಾಿನ್ಪದ್ಾಮಂ ರ್ಜಲಜಾರ್ಯತಾಕ್ಷ್ೀ ।

ಉಪ್ ೀತ್ ಮನ್ಾಂ ಲಳಿತ ೈಃ ಪದ್ ೈಸಾತಂ ತದಂಸ ಆಸರ್ಜ್ ಚ ಪ್ಾಶವಯತ ್ೀsಭರ್ತ್ ॥೪.೨೮॥

ಆನಂರ್ತರ, ಕಮಲದಂತ್ ಕರ್ಣು್ಳಳ ಆ ಚಲುವ ಯಾದ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯು, ಎಂದೂ ಬಾಡದ ತ್ಾವರ ಗಳುಳಳ
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ಪಾದಗಳನಿನಡುತ್ಾು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬಂದು,
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮನ ಭುಜದಲ್ಲಲ ಹಾಕಿ, ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತಳು.

ತತಃ ಪರಮೊೀದ್ ್ೀ ನಿತರಾಂ ರ್ಜನಾನಾಂ ವಿದ್ ೀಹಪುಯಾ್ಯಮಭರ್ತ್ ಸಮನಾತತ್ ।

ರಾಮಂ ಸಮಾಲ್ ್ೀಕ್ ನ್ರ ೀನ್ಾರಪುತಾರಯ ಸಮೀತಮಾನ್ನ್ಾನಿಧಿಂ ಪರ ೀಶಮ್ ॥೪.೨೯॥

ವದ ೀಹಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲನ ಎಲ್ಾಲ ಜನರಗ ರಾಮಚಂದರ ಸೀತ್ ಯಡಗೂಡಿದ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿದು ನಿರತಶರ್ಯವಾದ

ಆನಂದವಾಯಿರ್ತು.

ಲಕ್ಾಮಯ ಸಮೀತ ೀ ಪರಕಟಂ ರಮೀಶ ೀ ಸಮಾೀಷ್ಯಾಮಾಸ ತದ್ಾssಶು ಪಿತ ರೀ ।

ವಿದ್ ೀಹರಾಜ ್ೀ ದಶದಿಗರಥಾರ್ಯ ಸ ತನಿನಶಮಾ್sಶು ತುತ ್ೀಷ್ ಭ್ಮಿಪಃ ॥೪.೩೦॥

ಹಿೀಗ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಸಮೀರ್ತನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಎಲಲರಗೂ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ [ಭಗವಂರ್ತ ಸದಾ

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಸಮೀರ್ತನ್ಾಗಿಯೀ ಇರುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಅದು ಇಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗೂ ಕಾಣಿಸರ್ತು ಅಷ್ ು. ಇದನುನ ‘ಪ್ರಕಟಮ್’
ಎನುನವ ಪ್ದ ಪ್ರಯೀಗದ ೂಂದಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸೂಚಿಸದಾಾರ ]. ಆಗ ವದ ೀಹ ರಾಜನು ದಶರರ್ನಿಗಾಗಿ
ದೂರ್ತರನುನ ಕಳುಹಿಸದನು. ದಶರರ್ನ್ಾದರ ೂೀ ಈ ಸುದಿಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ಬಹಳ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು.

ಅಥಾsತಮಜಾಭಾ್ಂ ಸಹಿತಃ ಸಭಾಯ್ೀಯ ರ್ಯಯೌ ಗರ್ಜಸ್ನ್ಾನ್ಪತಿತರ್ಯುಕತಯಾ ।

ಸವಸ ೀನ್ಯಾsರ್ಗ ರೀ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಧ್ಾತೃರ್ಜಂ ರ್ಸಷ್ಾಮಾಶ ವೀರ್ ಸ ರ್ಯತರ ಮೈರ್ಥಲಃ ॥೪.೩೧॥

ಈ ಸಂರ್ತಸದ ಸುದಿಾರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕೂಡಲ್ ೀ ದಶರರ್ನು ಭರರ್ತ-ಶರ್ತುರಘನರು ಮರ್ತುು ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ

ಹ ಂಡಿರ ೂಡಗೂಡಿ, ಆನ್ , ರರ್, ಕಾಲ್ಾಳು ಇವರಂದ ಕೂಡಿದ ರ್ತನನ ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ಮಾನಸ
ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ವಸಷ್ಠರನುನ ಮುಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಮಿರ್ಥಲ್ಾ ನಗರಕ ೆ ಹ ೂರಟನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 171

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸ ಮೈರ್ಥಲ್ ೀನಾತಿತರಾಂ ಸಮಚಿಚಯತ ್ೀವಿವಾಹಯಾಮಾಸ ಸುತಂ ಮುದಮೂರಃ ।

ಪುರ ್ೀಹಿತ ್ೀ ರ್ಗಾಧಿಸುತಾನ್ುಮೊೀದಿತ ್ೀ ರ್ಜುಹಾರ್ ರ್ಹಿನಂ ವಿಧಿನಾ ರ್ಸಷ್ಾಃ ॥೪.೩೨॥

ದಶರರ್ನು ಜನಕರಾಜನಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಅಚಿಥರ್ತನ್ಾಗಿ, ಆನಂದದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿ, ಮಗನ ಮದುವ ಗ

ಕಾರರ್ಣನ್ಾದನು. ವಶಾಾಮಿರ್ತರರಂದ ಪ ರೀರರ್ತರಾದ ವಸಷ್ಠರ ೀ ವಧಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಹ ೂೀಮ ಮಾಡಿ ಮದುವ
ನ್ ರವ ೀರಸದರು.

ತದ್ಾ ವಿಮಾನಾರ್ಲ್ಲಭನ್ನಯಭಸತಳಂ ದಿದೃಕ್ಷತಾಂ ಸಙ್ುಾಲಮಾಸ ನಾಕ್ತನಾಂ ।

ಸುರಾನ್ಕಾ ದುನ್ುಾಭಯೀ ವಿನ ೀದಿರ ೀ ರ್ಜಗುಶಚ ಗನ್ಾರ್ಯರ್ರಾಃ ಸಹಸರಶಃ ॥೪.೩೩॥

ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ವಮಾನಗಳ ಸಮೂಹವರ್ತುು. ದುಂದುಭಿಗಳ ನ್ಾದವಾಯಿರ್ತು. ಗಂಧವಥರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಗಾನ

ಮಾಡಿದರು.
[ಇಲ್ಲಲ ತದ್ಾ ವಿಮಾನಾರ್ಲ್ಲ.......ವಿನ ೀದಿರ ೀ ಎನುನವ ಶ ್ಲೀಕ ಭಾಗವು ಭಾಗವರ್ತದ ೭ನ್ ರ್ಯ ಸೆಂಧದ,
ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲನ ೩೭ನ್ ರ್ಯ ಶ ್ಲೀಕವಾಗಿದ . ಅದನುನ ರ್ಯಥಾವತ್ಾುಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದಾಾರ ]

ವಿಜಾನ್ಮಾನಾ ರ್ಜಗತಾಂ ಹಿ ಮಾತರಂ ಪುರಾSತಿ್ಯತುಂ ನಾsರ್ಯರ್ಯುರತರ ದ್ ೀರ್ತಾಃ ।

ತದ್ಾ ತು ರಾಮಂ ರಮಯಾ ರ್ಯುತಂ ಪರಭುಂ ದಿದೃಕ್ಷರ್ಶಚಕುರರಲಂ ನ್ಭಸ್ಳಮ್ ॥೪.೩೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರಗೂ ಸೀತ್ ಜಗನ್ಾಮತ್ ಎನುನವುದು ಮೊದಲ್ ೀ ತಳಿದಿದುಾದರಂದ, ಅವಯಾಥರೂ ಕೂಡಾ

ಸೀತ್ಾ ಸಾರ್ಯಂವರಕ ೆ ಬಂದಿರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ರಾಮಚಂದರ ಮರ್ತುು ಸೀತ್ ರ್ಯರು ಸ ೀರದ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಅವರನುನ ನ್ ೂೀಡ ಬರ್ಯಸ, ಆಕಾಶವನುನ ಅಲಂಕರಸದರು.

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸಾಗರಜಾಸವರ್ಯಮಬರ ೀ ಸುಮಾನ್ಸಾನಾಮಭರ್ತ್ ಸಮಾಗಮಃ ।

ತಥಾ ಹ್ಭ್ತ್ ಸರ್ಯದಿವೌಕಸಾಂ ತದ್ಾ ತಥಾ ಮುನಿೀನಾಂ ಸಹಭ್ಭೃತಾಂ ಭುವಿ ॥೪.೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 172

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಹಿಂದ ಹ ೀಗ ಸಮುದರರಾಜನ ಮಗಳಾಗಿ ಬಂದ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯ ಸಾರ್ಯಂವರದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ

ಒಟುುಗೂಡುವಕ ಆಗಿತ್ ೂುೀ, ಹಾಗ ಯೀ, ಇಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ರಾಜರ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮರ್ತುು ಮುನಿಗಳ
ಸಮಾಗಮವಾಯಿರ್ತು.

ಪರಗೃಹ್ ಪ್ಾಣಿಂ ಚ ನ್ೃಪ್ಾತಮಜಾಯಾ ರರಾರ್ಜ ರಾಜೀರ್ಸಮಾನ್ನ ೀತರಃ ।

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸಾಗರಜಾಸಮೀತಃ ಸುರಾಸುರಾಣಾಮಮೃತಾಬಾಮನ್್ನ ೀ ॥೪.೩೬॥

ಹ ೀಗ ಹಿಂದ ಅಮೃರ್ತಮರ್ನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಿಂದ ಕೂಡಿ ಶ ್ೀಭಿಸದಾನ್ ೂೀ

ಹಾಗ ೀ, ಕಮಲದಳದಂತ್ ಸುಂದರವಾದ ಕರ್ಣು್ಗಳುಳಳ ರಾಮಚಂದರನು ಸೀತ್ ರ್ಯ ಕ ೈರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು
ಶ ್ೀಭಿಸದನು.

ಸವಲಙ್ೃತಾಸತತರ ವಿಚ ೀರುರಙ್ಗನಾ ವಿದ್ ೀಹರಾರ್ಜಸ್ ಚ ಯಾ ಹಿ ಯೀಷತಃ ।

ಮುದ್ಾ ಸಮೀತಂ ರಮಯಾ ರಮಾಪತಿಂ ವಿಲ್ ್ೀಕ್ ರಾಮಾಯಾ ದದ್ೌ ಧನ್ಂ ನ್ೃಪಃ ॥೪.೩೭॥

ಜನಕರಾಜನ ಸರೀರ್ಯರು ಅಲಂಕೃರ್ತರಾಗಿ ತರುಗಾಡಿದರು. ರಾಮಚಂದರನು ರಮ ಸಮೀರ್ತ ಆನಂದದಿಂದ

ಇರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಜನಕರಾಜನು ರಾಮನಿಗ ಧನವನುನ ನಿೀಡಿ ಸರ್ತೆರಸದನು.

ಪಿರಯಾಣಿ ರ್ಸಾರಣಿ ರಥಾನ್ ಸಕುಞ್ಜರಾನ್ ಪರಾಧ್ಯರತಾನನ್್ಖಿಲಸ್ ಚ ೀಶ್ತುಃ ।

ದದ್ೌ ಚ ಕನಾ್ತರರ್ಯಮುತತಮಂ ಮುದ್ಾ ತದ್ಾ ಸ ರಾಮಾರ್ರಜ ೀಭ್ ಏರ್ ॥೪.೩೮॥

ಜನಕನು ಅವರಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ವಸರಗಳನುನ, ರರ್ಗಳನುನ, ಆನ್ ಗಳನುನ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಬ ಲ್ ಬಾಳುವ
ರರ್ತನಗಳನೂನ ಕ ೂಟುನು. ಹಾಗ ಯೀ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ರಾಮನ ಮೂರು ಜನ ರ್ತಮಮಂದಿರಗ ರ್ತನನ
ಮೂರು ಜನ ಕನ್ ್ರ್ಯರನುನ ವವಾಹ ಮಾಡಿ ಕ ೂಟುನು.

ಮಹ ್ೀತುರ್ಂ ತಂ ತವನ್ುಭ್ರ್ಯ ದ್ ೀರ್ತಾ ನ್ರಾಶಚ ಸವ ೀಯ ಪರರ್ಯರ್ಯುರ್ಯ್ಯಥಾಗತಮ್ ।

ಪಿತಾ ಚ ರಾಮಸ್ ಸುತ ೈಃ ಸಮನಿವತ ್ೀ ರ್ಯಯಾರ್ಯೀಧ್ಾ್ಂ ಸವಪುರಿೀಂ ಮುದ್ಾ ತತಃ ॥೪.೩೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 173

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಹಿೀಗ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮನುಷ್್ರು, ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮಹ ೂೀರ್ತುವವನುನ ಅನುಭವಸ, ರ್ತಮಮರ್ತಮಮ ಊರಗ
ಹಿಂತರುಗಿದರು. ರಾಮಚಂದರನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ದಶರರ್ನು ರ್ತನನ ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ, ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ರ್ತನನ
ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಅಯೀಧಾ್ನಗರರ್ಯರ್ತು ಹ ೂರಟನು.

ತದನ್ತರ ೀ ಸ ್ೀsರ್ ದದಶಯ ಭಾಗಗಯರ್ಂ ಸಹಸರಲಕಶಮಾಮಿತಭಾನ್ುದಿೀಧಿತಿಮ್ ।

ವಿಭಾಸಮಾನ್ಂ ನಿರ್ಜರಶ್ಮಮರ್ಣಡಲ್ ೀ ಧನ್ುದಾಯರಂ ದಿೀಪತಪರಶವಧ್ಾರ್ಯುಧಮ್ ॥೪.೪೦॥

ವದ ೀಹದಿಂದ ಅಯೀಧಾ್ನಗರರ್ಯ ದಾರರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ದಶರರ್ನು ಎಣ ಯಿರದಷ್ುು ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ,

ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾಗಿರುವ ಕಾಂತಯಿಂದ ಶ ್ೀಭಿಸುತುರುವ, ಹ ೂಳ ರ್ಯುವ ಕುಡಗ ೂೀಲು ಮರ್ತುು ಬಿಲಲನುನ
ಹಿಡಿದಿರುವ ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ ಕಂಡನು.

ಅಜಾನ್ತಾಂ ರಾಘರ್ಮಾದಿಪೂರುಷ್ಂ ಸಮಾಗತಂ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ನಿದಶಯನ ೈಃ ।

ಸಮಾಹವರ್ಯನ್ತಂ ರಘುಪಂ ಸಪೃಧ್ ೀರ್ ನ್ೃಪ್ೀ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ಪರಣಿಪತ್ ಭೀತಃ ॥೪.೪೧॥

ರಾಮಚಂದರನನುನ ಆದಿಪ್ೂರುಷ್ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯದಿರುವವರಗ , ದೃಷ್ಾುಂರ್ತಗಳಿಂದ ನ್ ನಪ್ಸಲು ಬಂದಿರುವ,

ಸಾಧ ಥಯಿಂದ ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕರ ರ್ಯುವಂತ್ ಕಾರ್ಣುತುರುವ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಗ ನಮಸೆರಸದ ದಶರರ್ನು,
ಭರ್ಯದಿಂದ ಅವನಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಬ ೀಡುತ್ಾುನ್ :

ನ್ ಮೀ ಸುತಂ ಹನ್ುತಮಿಹಾಹಯಸ ಪರಭ ್ೀ ರ್ಯೀಗತಸ ್ೀತು್ದಿತಃ ಸ ಭಾಗಗಯರ್ಃ ।

ಸುತತರರ್ಯಂ ತ ೀ ಪರದದ್ಾಮಿ ರಾಘರ್ಂ ರಣ ೀ ಸ್ತಂ ದರಷ್ುುಮಿಹಾsಗತ ್ೀsಸಯಹಮ್ ॥೪.೪೨॥

“ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಪ್ರಶುರಾಮನ್ ೀ, ನ್ಾನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮುದುಕನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ ನನನ ಮಗನ್ಾದ

ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಡ” ಎಂದು. ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಪ್ರಶುರಾಮನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಮೂರು
ಜನ ಮಕೆಳನುನ ಬ ೀಕಿದಾರ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ . ರಾಮಚಂದರ ಮಾರ್ತರ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಭಾಗವಹಿಸಬ ೀಕು” ಎಂದು.

ಸ ಇತ್ಮುಕಾತವನ್ೃಪತಿಂ ರಘ್ತತಮಂ ಭೃಗ್ತತಮಃ ಪ್ಾರಹ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಂ ಹರಿಃ ।

ಅಭ ೀದಮಜ್ಞ ೀಷ್ವಭದಶಯರ್ಯನ್ ಪರಂ ಪುರಾತನ ್ೀsಹಂ ಹರಿರ ೀಷ್ ಇತ್ಪಿ ॥೪.೪೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 174

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಭೃಗು ಕುಲದಲ್ಲಲ ಬಂದ ಪ್ರಶುರಾಮನು ದಶರರ್ನಿಗ ಆ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿ, ರ್ತನನದ ೀ ದ ೀಹವಾಗಿರುವ

ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ . ದಡಡರಗೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಮಮಲ್ಲಲರುವ ಅಭ ೀದವನುನ
ತ್ ೂೀರಸಲು ಹಾಗೂ ತ್ಾನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಆಗಿದ ಾೀನ್ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುವ ಸಲುವಾಗಿರ್ಯೂ ಪ್ರಶುರಾಮ
ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಶೃರ್ಣುಷ್ವ ರಾಮ ತವಮಿಹ ್ೀದಿತಂ ಮಯಾ ಧನ್ುದಾವಯರ್ಯಂ ಪೂರ್ಯಮಭ್ನ್ಮಹಾದುೂತಮ್ ।

ಉಮಾಪತಿಸ ತವೀಕಮಧ್ಾರರ್ಯತ್ ತತ ್ೀ ರಮಾಪತಿಶಾಚಪರಮುತತಮೊೀತತಮಮ್ ॥೪.೪೪॥

ಪ್ರಶುರಾಮ ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಎಲ್ ೈ ರಾಮನ್ ೀ! ನ್ಾನು ಹ ೀಳುವುದನುನ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂೀ.
ಹಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅದುಭರ್ತವಾದ ಎರಡು ಧನುಸುುಗಳಿದಾವು (ಪ್ನ್ಾಕ ಮರ್ತುು ಶಾಙ್ಗಥ). ಅದರಲ್ಲಲ ಒಂದನುನ
ಸದಾಶ್ವ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡರ ಇನ್ ೂನಂದನುನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಹಿಡಿದನು.

ತದ್ಾ ತು ಲ್ ್ೀಕಸ್ ನಿದಶಯನಾತಿ್ಯಭಃ ಸಮತಿ್ಯತೌ ತೌ ಹರಿಶಙ್ಾರೌ ಸುರ ೈಃ ।

ರರ್ಣಸ್ತೌ ವಾಂ ಪರಸಮಿೀಕ್ಷ್ತುಂ ರ್ರ್ಯಂ ಸಮತ್ಯಯಾಮೊೀsತರ ನಿದಶಯನಾತಿ್ಯನ್ಃ ॥೪.೪೫॥

ಆಗ ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷ್ಾುಂರ್ತವನುನ ಬರ್ಯಸದವರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸದಾಶ್ವ ಮರ್ತುು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು

ಈ ರೀತ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ : “ಯಾರು ಶ ರೀಷ್ಠರು ಎನುನವ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ದೃಷ್ಾುಂರ್ತ ಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸುವ
ನ್ಾವು, ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಇರುವ ನಿಮಮನುನ ನ್ ೂೀಡಬರ್ಯಸುತ್ ುೀವ ” ಎಂದು.

ತತ ್ೀ ಹಿ ರ್ಯುದ್ಾಾರ್ಯ ರಮೀಶಶಙ್ಾರೌ ರ್್ರ್ಸ್ತೌ ತ ೀ ಧನ್ುಷೀ ಪರಗೃಹ್ ।

ರ್ಯತ ್ೀsನ್ತರಸ ್ೈಷ್ ನಿಯಾಮಕ ್ೀ ಹರಿಸತತ ್ೀ ಹರ ್ೀsರ್ಗ ರೀsಸ್ ಶ್ಲ್ ್ೀಪಮೊೀsಭರ್ತ್ ॥೪.೪೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಮರ್ತುು ಸದಾಶ್ವರು ಬಿಲುಲಗಳನುನ ಹಿಡಿದು ರ್ಯುದಿಕ ೆ ನಿಲುಲತ್ಾುರ . ಶ್ವನ

ಹೃರ್ತೆಮಲದಲ್ಲಲ ಪ ರೀರಕನ್ಾಗಿರುವವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮುಂದ
ಸದಾಶ್ವನು ಕಲ್ಲಲನಂತ್ಾದನು.

ಶಶಾಕ ನ ೈವಾರ್ ರ್ಯದ್ಾsಭವಿೀಕ್ಷ್ತುಂ ಪರಸಪನಿಾತುಂ ವಾ ಕುತ ಏರ್ ಯೀದುಾಮ್ ।

ಶ್ರ್ಸತದ್ಾ ದ್ ೀರ್ಗಣಾಃ ಸಮಸಾತಃ ಶಶಂಸುರುಚ ೈರ್ಜಜಯಗತ ್ೀ ಹರ ೀಬಯಲಮ್ ॥೪.೪೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 175

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಕಲ್ಲಲನಂತ್ಾದ ಶ್ವನು ಅಲುಗಾಡುವುದಕಾೆಗಲ್ಲೀ, ದಿಟ್ಟುಸ ನ್ ೂೀಡುವುದಕಾೆಗಲ್ಲೀ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಲುಗಾಡಲು ಸಾಧ್ವಾಗದ ಮೀಲ್ ರ್ಯುದಿಮಾಡುವುದು ಹ ೀಗ ಸಾಧ್? ಹಿೀಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ
ಜಗತುಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಲವ ೀ ಶ ರೀಷ್ಠವ ಂದು ಹ ೀಳಿದರು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಬಾಲಕಾಂಡದಲೂಲ(೭೫. ೧೭, ೧೯) ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
ತದ್ಾ ತು ರ್ಜೃಂಭತಂ ಶ ೈರ್ಂ ಧನ್ುಭೀಯಮಪರಾಕರಮಮ್ ॥ ಹುಂಕಾರ ೀರ್ಣ ಮಹಾದ್ ೀರ್ಃ ಸತಂಭತ ್ೀsರ್
ತಿರಲ್ ್ೀಚನ್ಃ । (ಅಂದರ : ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಹುಂಕಾರದಿಂದಲ್ ೀ ಶ್ವನ ಧನುಸುು ಶ್ರ್ಥಲಗ ೂಂಡಿರ್ತು ಮರ್ತುು
ಅದರಂದ ಶ್ವನು ಸುಂಭಿೀಭೂರ್ತನ್ಾದನು). ರ್ಜೃಂಭತಂತದಾನ್ುದೃಷಾುವ ಶ ೈರ್ಂ ವಿಷ್ು್ಪರಾಕರಮೈಃ ॥ ಅಧಿಕಂ
ಮೀನಿರ ೀ ವಿಷ್ು್ಂ ದ್ ೀವಾಃ ಸಷಯಗಣಾಸತದ್ಾ । (ಅಂದರ : ದ ೀವತ್ ಗಳು ಋಷಗಳು ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ವಷ್ು್ವ ೀ
ಶ ರೀಷ್ಠ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿದರು)]

ರ್ಯದಿೀರಣ ೀನ ೈರ್ ವಿನ ೈಷ್ ಶಙ್ಾರಃ ಶಶಾಕ ನ್ ಪರಶವಸತುಂ ಚ ಕ ೀರ್ಲಮ್ ।

ಕ್ತಮತರ ರ್ಕತರ್್ಮತ ್ೀ ಹರ ೀಬಯಲಂ ಹರಾತ್ ಪರಂ ಸರ್ಯತ ಏರ್ ಚ ೀತಿ ॥೪.೪೮॥

ಯಾರ ಪ ರೀರಣ ಯಿಲಲದ ೀ ಸದಾಶ್ವನ್ ೀ ಉಸರಾಡಲು ಸಮರ್ಥನ್ಾಗುವುದಿಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಭಗವಂರ್ತನ

ಬಲವನುನ ಇನ್ ನೀನ್ ಂದು ವಣಿಥಸುವುದು. ಭಗವಂರ್ತ ಕ ೀವಲ ರುದರನಿಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮನಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಆರ್ತ
ಸವೀಥರ್ತುಮ.

ತತಃ ಪರರ್ಣಮಾ್sಶು ರ್ಜನಾದಯನ್ಂ ಹರಃ ಪರಸನ್ನದೃಷಾುಯ ಹರಿಣಾsಭವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಕ ೈಲ್ಾಸಮಮುಷ್್ ತದ್ ಧನ್ುಸತವಯಾ ಪರಭಗನಂ ಕ್ತಲ ಲ್ ್ೀಕಸನಿನಧ್ೌ ॥೪.೪೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸದಾಶ್ವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಪ್ರಸನನವಾದ ದೃಷುಯಿಂದ ಶ್ರೀಹರಯಿಂದ

ನ್ ೂೀಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಕ ೈಲ್ಾಸಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಅವನ ಆ ಧನುಸುು ಇಂದು ನಿನಿನಂದ, ಲ್ ೂೀಕದ ಜನರ ಮುಂದ
ಮುರರ್ಯಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಧನ್ುರ್ಯ್ಯದನ್್ದಾರಿಹಸತಯೀಗ್ಂ ತತ್ ಕಾಮುಮಯಕಾತ್ ಕ ್ೀಟ್ಟಗುರ್ಣಂ ಪುನ್ಶಚ ।

ರ್ರಂ ಹಿ ಹಸ ತೀ ತದಿದಂ ಗೃಹಿೀತಂ ಮಯಾ ಗೃಹಾಣ ೈತದತ ್ೀ ಹಿ ವ ೈಷ್್ರ್ಮ್ ॥೪.೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 176

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಹಸುಕ ೆ ಮಾರ್ತರ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಇನ್ ೂನಂದು ಬಿಲ್ಲಲದ . ಆ ಬಿಲುಲ ಶ್ವಧನುಸುಗಿಂರ್ತ

ಕ ೂೀಟ್ಟಪ್ಟುು ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದುದು. ಆ ಧನುಸುನುನ ನ್ಾನು ಹಿಡಿದಿದ ಾೀನ್ . ಅಂರ್ತಹ ಈ ಬಿಲಲನುನ ನಿೀನು ಹಿಡಿ
ಎಂದು ಪ್ರಶುರಾಮನು ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

ರ್ಯದಿೀದಮಾಗೃಹ್ ವಿಕಷ್ಯಸ ತವಂ ತದ್ಾ ಹರಿನಾನಯತರ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯಮಸತ ।

ಇತಿ ಬುರವಾರ್ಣಃ ಪರದದ್ೌ ಧನ್ುರ್ಯರಂ ಪರದಶಯರ್ಯನ್ ವಿಷ್ು್ಬಲಂ ಹರಾದ್ ರ್ರಮ್ ॥೪.೫೧॥

“ಒಂದು ವ ೀಳ ನಿೀನು ಈ ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುನುನ ಹಿಡಿದು ಸ ಳ ದಲ್ಲಲ ನಿೀನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಎನುನವುದು

ನಿಧಾಥರ. ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಯಾರಗೂ ಸಂದ ೀಹವರದು”. ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳುವವನ್ಾಗಿ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ಬಲವು ಸದಾಶ್ವನಿಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿದ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು ಪ್ರಶುರಾಮನು ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಬಿಲಲನುನ
ನಿೀಡಿದನು.

ಪರಗೃಹ್ ತಚಾಚಪರ್ರಂ ಸ ರಾಘರ್ಶಚಕಾರ ಸರ್ಜ್ಂ ನಿಮಿಷ ೀರ್ಣ ಲ್ಲೀಲಯಾ ।

ಚಕಷ್ಯ ಸನಾಾರ್ಯ ಶರಂ ಚ ಪಶ್ತಃ ಸಮಸತಲ್ ್ೀಕಸ್ ಚ ಸಂಶರ್ಯಂ ನ್ುದನ್ ॥೪.೫೨॥

ಪ್ರಶುರಾಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮನು, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ ಆ ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುನುನ

ಹಿಡಿದು ಹ ದ ಏರಸದನು. ನ್ ೂೀಡುವ ಎಲಲರ ಸಂಶರ್ಯವನುನ ಪ್ರಹರಸರ್ತಕೆವನ್ಾಗಿ ಬಿಲಲನುನ ಹೂಡಿ
ಸ ಳ ದನು.

ಪರ ದಶ್ಯತ ೀ ವಿಷ್ು್ಬಲ್ ೀ ಸಮಸತತ ್ೀ ಹರಾಚಚ ನಿಃಸಙ್್ಯತಯಾ ಮಹಾಧಿಕ ೀ ।

ರ್ಜರ್ಗಾದ ಮೀಘೌಘಗಭೀರಯಾ ಗ್ವರಾ ಸ ರಾಘರ್ಂ ಭಾಗಗಯರ್ ಆದಿಪೂರುಷ್ಃ ॥೪.೫೩॥

ವಷ್ು್ ಬಲವು ರುದರ ಹಾಗೂ ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಎಣ ಯಿಲಲದುಾ ಎನುನವುದು ತ್ ೂೀರಸಲಾಡಲು, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ

ಸಾರೂಪ್ನ್ಾದ ಪ್ರಶುರಾಮನು ಮೀಘದಂತ್ ಗಂಭಿೀರವಾದ ಧವನಿಯಿಂದ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದನು:

ಅಲಂ ಬಲಂ ತ ೀ ರ್ಜಗತ ್ೀsಖಿಲ್ಾದ್ ರ್ರಂ ಪರ ್ೀsಸ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಏರ್ ನಾನ್್ಥಾ ।

ವಿಸರ್ಜಜಯರ್ಯಸ ವೀಹ ಶರಂ ತಪ್ೀಮಯೀ ಮಹಾಸುರ ೀ ಲ್ ್ೀಕಮಯೀ ರ್ರಾದ್ ವಿಭ ್ೀಃ ॥೪.೫೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 177

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

“ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ನಿೀನು ಇಡಿೀ ಪ್ರಪ್ಂಚವನುನ ಮಿೀರಸುವಷ್ುು ಬಲವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಸವಥಶ ರೀಷ್ಠ. ನಿೀನು
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ಅಲಲ. ಈ ಬಾರ್ಣವನುನ ರ್ತಪ್ಸುನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ, ಈ ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನಲ್ಾಲ
ವಾ್ಪ್ಸರುವ ಅರ್ತುಲನ್ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸನಲ್ಲಲ ಬಿಡು” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಪ್ರಶುರಾಮ!
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತರ್ಯ ಮಾರ್ತುಗಳಿವ : ಇಮಾಂ ವಾ ತವದಗತಿಂ ರಾಮ
ತಪ್ೀಬಲ ಸಮಾಜಯತಾಮ್ । ಲ್ ್ೀಕಾನ್ಪರತಿಮಾನ್ ವಾ ತ ೀ ಹನಿಷಾ್ಮಿ ರ್ಯದಿೀಚಚಸ (೭೬. ೭): ರಾಮ
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಪ್ರಶುರಾಮ, ನ್ಾನು ಹೂಡಿದ ಬಾರ್ಣ ಯಾವರ್ತೂು ವ್ರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಈ
ಬಾರ್ಣವನುನ ಎರ್ತು ಬಿಡಲ್ಲ? ನಿನನ ರ್ತಪೀಬಲವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಲ್ ೀ? ಅರ್ವಾ ನಿೀನು ಗಳಿಸದ ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ
ನ್ಾಶ ಮಾಡಲ್ ೀ?” ಎಂದು. ಆಗ ಪ್ರಶುರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ಲ್ ್ೀಕಾಸತವಪರತಿಮಾ ರಾಮ ನಿಜಯತಾಸತಪಸಾ
ಮಯಾ । ರ್ಜಹಿ ತಾನ್ ಶರಮುಖ ್ೀನ್ ಮಾ ಭ್ತ್ ಕಾಲಸ್ ಪರ್ಯಯರ್ಯಃ ॥(೭೬.೧೬) : ಈ ಅಪ್ರತಮವಾದ
ಲ್ ೂೀಕ ನನಿನಂದ ಗಳಿಸಲಾಟ್ಟುದ . ಆ ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಬ ೀಗ ಕ ೂಲುಲ! ಸ ಹತಾನ್ ದೃಶ್ ರಾಮೀರ್ಣ ಸಾವನ್
ಲ್ ್ೀಕಾಂಸತಪಸಾssಜಯತಾನ್ । ಜಾಮದರ್ಗ ್ನಯೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮಾsಶು ಮಹ ೀಂದರಂ ಪರ್ಯತ ್ೀತತಮಮ್(೭೬.೨೨):
ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಗಳಿಸದ ಲ್ ೂೀಕದ ನ್ಾಶವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಪ್ರಶುರಾಮನು ಮಹ ೀಂದರಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.
ಇವಷ್ುು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಮಾರ್ತುಗಳು. ಇಲ್ಲಲ ‘ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಕ ೂಲುಲ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಅಸಾಷ್ುವಾದ ಮಾತನ ಸುುಟವಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಮುಂದ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿದಾಾರ :]

ಪುರಾsತುಲ್ ್ೀ ನಾಮ ಮಹಾಸುರ ್ೀsಭರ್ದ್ ರ್ರಾತ್ ಸ ತು ಬರಹಮರ್ಣ ಆಪ ಲ್ ್ೀಕತಾಮ್ ।

ಪುನ್ಶಚ ತಂ ಪ್ಾರಹ ರ್ಜಗದುಗರುರ್ಯ್ಯದ್ಾ ಹರಿಜಜಯತಃ ಸಾ್ದಿಾ ತದ್ ೈರ್ ರ್ಧ್ಸ ೀ ॥೪.೫೫॥

ಹಿಂದ ಅರ್ತುಲನ್ ಂಬ ಮಹಾಸುರನಿದಾ. ಆರ್ತ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿ ಬರಹಮನಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ‘ಎಂದು
ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸ ೂೀಲುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅಂದ ೀ ಆರ್ತನಿಗ ಸಾವು, ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಸಾವಲಲ’ ಎನುನವ ವರ
ಅದಾಗಿರ್ತುು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಆರ್ತ ವರಬಲದಿಂದ ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನಲ್ಾಲ ವಾ್ಪ್ಸ ನಿಂತದಾ.

ಅತ ್ೀ ರ್ಧ್ಾತ್ಯಂ ರ್ಜಗದನ್ತಕಸ್ ಸವಾಯಜತ ್ೀsಹಂ ಜತರ್ದ್ ರ್್ರ್ಸ್ತಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಲ್ ್ೀಕಮಯೀ ಸ ರಾಘವೀ ಮುಮೊೀಚ ಬಾರ್ಣಂ ರ್ಜಗದನ್ತಕ ೀsಸುರ ೀ ॥೪.೫೬॥

“ಈರೀತ ಜಗರ್ತುನ್ ನೀ ನ್ಾಶದ ಡ ಗ ದೂಡುತುರುವ ಅರ್ತುಲನ ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ, ಯಾರಂದಲೂ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಡದ

ನ್ಾನು ಸ ೂೀರ್ತವನಂತ್ ನಿಂತದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ, ಶ್ರೀರಾಮನು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 178

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನಲ್ಾಲ ರ್ತುಂಬಿರುವ, ಮಿಥಾ್ಜ್ಞಾನವನುನ ಜನರಲ್ಲಲ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಜಗತುಗ ನ್ಾಶಕ
ಎನಿಸರುವ, ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ ಲೀ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿರುವ ಅರ್ತುಲನರ್ತು ಬಾರ್ಣ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.
[ರ್ತನನ ಪ್ರಮಭಕುನ್ಾದ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮ ಕ ೂಟ್ಟುರುವ ವರ ಎಂದೂ ಸುಳಾಳಗದಂತ್ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಳಳಲು
ಭಗವಂರ್ತ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಿರೀಡ ಗಳನ್ಾನಡುತ್ಾುನ್ . ಇಲ್ಲಲ ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ನಮಗ ಬರುವ ಪ್ರಶ ನ ಎಂದರ : ಈ
ಅರ್ತುಲ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ಸ ೀರಕ ೂಂಡ ಎನುನವುದು. ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ
ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ :]

ಪುರಾ ರ್ರ ್ೀsನ ೀನ್ ಶ್ವೀಪಲಮಿೂತ ್ೀ ಮುಮುಕ್ಷಯಾ ವಿಷ್ು್ತನ್ುಪರವ ೀಶನ್ಮ್ ।

ಸ ತ ೀನ್ ರಾಮೊೀದರರ್ಗ ್ೀ ಬಹಿಗಗಯತಸತದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾsಶು ಬಭ್ರ್ ಭಸಮಸಾತ್ ॥೪.೫೭॥

ಹಿಂದ , ಅರ್ತುಲನು ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೂಂದಬ ೀಕು ಎಂಬ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಶ್ವನನುನ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ
ಒಲ್ಲಸಕ ೂಂಡು, “ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ದ ೀಹ ಪ್ರವ ೀಶ ರ್ತನಗಾಗಬ ೀಕು” ಎನುನವ ವರವನುನ ಕ ೀಳಿ ಪ್ಡ ದಿದಾ.
(ಜೀವಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯುಳಳವರಗ ಮಾರ್ತರ ಮೊೀಕ್ಷ ಸದಿಿ ಎನುನವುದು ಅವನಿಗ ಲ್ಲಲ ತಳಿದಿೀರ್ತು?) ಆ ರ್ತಪ್ ಬಲದಿಂದ
ಪ್ರಶುರಾಮನ ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಆರ್ತ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾ. ಈರೀತ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾ ಅರ್ತುಲ ಪ್ರಶುರಾಮನ
ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ (ಕೂರರವಾದ ಬಾರ್ಣ ನನನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯರ್ತು ಬರುತುದ , ನಿೀನು ಹ ೂರಹ ೂೀಗು ಎನುನವ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ )
ಹ ೂರಗಡ ಬಂದವನ್ಾಗಿ, ರಾಮನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಭಸಮವಾಗುತ್ಾುನ್ . [ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ಇದು ಶ್ರೀರಾಮ
ಪ್ರಶುರಾಮನ ಮೀಲ್ ಬಾರ್ಣಪ್ರಯೀಗಿಸದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಆದರ ಹಿನ್ ನಲ್ ತಳಿದಾಗ ಎಲಲವೂ
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ]

ಇತಿೀರ್ ರಾಮಾರ್ಯ ಸ ರಾಘರ್ಃ ಶರಂ ವಿಕಷ್ಯಮಾಣ ್ೀ ವಿನಿಹತ್ ಚಾಸುರಮ್ ।

ತಪಸತದಿೀರ್ಯಂ ಪರರ್ದನ್ ಮುಮೊೀದ ತದಿೀರ್ಯಮೀರ್ ಹ್ಭರ್ತ್ ಸಮಸತಮ್ ॥೪.೫೮॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಗ ಂಬಂತ್ ರಾಮಚಂದರನು ಬಾರ್ಣವನುನ ಎಳ ದು ಅಸುರನನುನ ಕ ೂಂದ.

‘ಅವನ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು, ರ್ತಪೀಮರ್ಯನ್ಾದ ಅಸುರನನುನ ರಾಮಚಂದರ
ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ.

ನಿರನ್ತರಾನ್ನ್ತವಿಬ ್ೀಧಸಾರಃ ಸ ಜಾನ್ಮಾನ ್ೀsಖಿಲಮಾದಿಪೂರುಷ್ಃ ।

ರ್ದನ್ ಶೃಣ ್ೀತಿೀರ್ ವಿನ ್ೀದತ ್ೀ ಹರಿಃ ಸ ಏಕ ಏರ್ ದಿವತನ್ುಮುಮಯಮೊೀದ ॥೪.೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 179

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸಾಂದರವಾಗಿರುವ, ಎಣ ಯಿರದ ಜ್ಞಾನದ ಸಾರವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವವನ್ಾಗಿ, ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ

ಬಲಲವನ್ಾದರೂ, ಆದಿ ಪ್ೂರುಷ್ನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಒಬಬನ್ ೀ ಎರಡು ದ ೀಹವುಳಳವನ್ಾಗಿ , ಒಂದು
ದ ೀಹದಿಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಇನ್ ೂನಂದು ದ ೀಹದಿಂದ ಕ ೀಳುತುದಾಾನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ಅಭಿನಯಿಸ,
ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಗ ೂಳಿಸುತುದಾ ಮರ್ತುು ತ್ಾನೂ ಸಂರ್ತಸದಲ್ಲಲದಾ.

ಸ ಚ ೀಷುತಂ ಚ ೈರ್ ನಿಜಾಶರರ್ಯಸ್ ರ್ಜನ್ಸ್ ಸತತತತವವಿಬ ್ೀಧಕಾರರ್ಣಮ್ ।

ವಿಮೊೀಹಕಂ ಚಾನ್್ತಮಸ್ ಕುರ್ಯನ್ ಚಿಕ್ತರೀಡ ಏಕ ್ೀsಪಿ ನ್ರಾನ್ತರ ೀ ರ್ಯಥಾ ॥೪.೬೦॥

ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನನ ಭಕುರಗ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ತಳಿಸರ್ತಕೆ ಹಾಗೂ ದುಜಥನರಗ ಮೊೀಹಕವಾದ ಕಿರಯಗಳನುನ

ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಒಬಬನ್ಾದರೂ ಇನ್ ೂನಬಬನಲ್ಲಲ ಯಾವ ರೀತ ವ್ವಹಾರ ಮಾಡಬಹುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಮಾಡಿ,
ರ್ತನನ ಕಿರೀಡಾಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರದ.

ತತಃ ಸ ಕಾರುರ್ಣ್ನಿಧಿನಿನಯಜ ೀ ರ್ಜನ ೀ ನಿತಾನ್ತಮೈಕ್ಂ ಸವಗತಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ।

ದಿವಧ್ ೀರ್ ಭ್ತಾವ ಭೃಗುರ್ರ್ಯ್ಯ ಆತಮನಾ ರಘ್ತತಮೀನ ೈಕ್ಮರ್ಗಾತ್ ಸಮಕ್ಷಮ್ ॥೪.೬೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ರ್ತನನ ಭಕುರಲ್ಲಲ ಕಾರುರ್ಣ್ನಿಧಯಾಗಿ, ರ್ತನನಲ್ಲಲರುವ ಐಕ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಎರಡ ೀ

ಎಂಬಂತ್ಾಗಿ, ಎಲಲರೂ ನ್ ೂೀಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ ಒಂದಾಗಿಬಿಟು. [ಶ್ರೀರಾಮ ಮರ್ತುು ಪ್ರಶುರಾಮ ಎನುನವ
ಭಗವಂರ್ತನ ಎರಡು ರೂಪ್ಗಳು ಒಂದಾಗಿ ಕಾಣಿಸರ್ತು]

ಸಮೀತ್ ಚ ೈಕ್ಂ ರ್ಜಗತ ್ೀsಭಪಶ್ತಃ ಪರರ್ಣುದ್ಶಙ್ಕ್ಾಮಖಿಲ್ಾಂ ರ್ಜನ್ಸ್ ।

ಪರದ್ಾರ್ಯ ರಾಮಾರ್ಯ ಧನ್ುರ್ಯರಂ ತದ್ಾ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರಾಮಾನ್ುಮತ ್ೀ ರಮಾಪತಿಃ ॥೪.೬೨॥

ಜಗತ್ ುಲ್ಾಲ ನ್ ೂೀಡುತುರುವಂತ್ ಐಕ್ವಾಗಿ, ಜನರ ಎಲ್ಾಲ ಸಂದ ೀಹವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಿ, ಮತ್ ು
ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾದಂತ್ ತ್ ೂೀರ, ಆ ಧನುಸುನುನ ರಾಮನಿಗ ಕ ೂಟುು, ಅವನಿಂದ ಅನುಮತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು,
ಪ್ರಶುರಾಮ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ .
[ಈ ಪ್ರಮೀರ್ಯವನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿಗಳೂ ಕೂಡಾ ಬಾಲಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾ ರ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ಅದು ನಮಗ
ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ. ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಗತ ೀ ರಾಮೀ ಪರಶಾಂತಾತಾಮ ರಾಮೊೀ ದ್ಾಶರರ್ಥಧಯನ್ುಃ ।
ರ್ರುಣಾರ್ಯ ಅಪರಮೀಯಾರ್ಯ ದದ್ೌ ಹಸ ತೀ ಸಸಾರ್ಯಕಮ್ (೭೭.೧). ಪ್ರಶುರಾಮ ಹ ೂರಟು ಹ ೂೀದ ನಂರ್ತರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 180

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಶ್ರೀರಾಮ ಧನುಸುನುನ ವರುರ್ಣನಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . ವರುರ್ಣ ಧನುಸುನುನ ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು
ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ . ಅದನುನ ಇಂದರ ಅಗಸಯರಗ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ , ಅಗಸಯರು ಮುಂದ ವನವಾಸಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅರರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ
ಭ ೀಟ್ಟಯಾದ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಮರಳಿ ಧನುಸುನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .]

ತತ ್ೀ ನ್ೃಪ್ೀsತ್ತ್ಯಮುದ್ಾsಭಪೂರಿತಃ ಸುತ ೈಃ ಸಮಸ ೈಃ ಸವಪುರಿೀಮವಾಪ ಹ ।

ರ ೀಮೀsರ್ ರಾಮೊೀsಪಿ ರಮಾಸವರ್ಪರ್ಯ ತಯೈರ್ ರಾಜಾತಮರ್ಜಯಾ ಹಿ ಸೀತಯಾ ॥೪.೬೩॥

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಶ್ರೀರಮರ್ಣಃ ಶ್ರಯಾ ತಯಾ ರತ ್ೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಹಿ ಪಯೀಬಾಮಧ್ ್ೀ ।

ತಥಾ ತವಯೀಧ್ಾ್ಪುರಿರ್ಗ ್ೀ ರಘ್ತತಮೊೀsಪು್ವಾಸ ಕಾಲಂ ಸುಚಿರಂ ರತಸತಯಾ ॥೪.೬೪॥

ಆಮೀಲ್ ದಶರರ್ನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ಮಕೆಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ರ್ತನನ
ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಸ ೀರದನು. ರಾಮನೂ ಕೂಡಾ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಸಾರೂಪ್ವಾಗಿರುವ ಜನಕರಾಜನ ಮಗಳಾಗಿರುವ
ಸೀತ್ ಯಂದಿಗ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಯಾವ ರೀತ ಕಿರೀಡಿಸದನ್ ೂೀ ಆ ರೀತ ಕಿರೀಡಿಸದ.
ಅಯೀಧಾ್ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಇದಾ ರಾಮಚಂದರನು ಬಹಳ ದಿೀಘಥಕಾಲ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ವಾಸ ಮಾಡಿದ.
[ದಿೀಘಥಕಾಲ ಎಂದರ : ೧೨ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ವಾಸ ಮಾಡಿದ ಎಂದು ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೧೮೩) ಹ ೀಳಿದಾಾರ (ತತರ ದ್ಾವದಶರ್ಷಾಯಣಿ ಸೀತಯಾ ಸಹ ರಾಘರ್ಃ ।
ರಮಯಾಮಾಸ ಧಮಾಮಯತಾಮ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಇರ್ ಶ್ರಯಾ). ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದ ಪಾತ್ಾಳ
ಖಂಡದಲ್ಲಲ(೩೬.೧೭) ತತ ್ೀ ದ್ಾವದಶರ್ಷಾಯಣಿ ರ ೀಮೀ ರಾಮಸತಯಾ ಸಹ ಎಂದಿದಾಾರ ]

ಇಮಾನಿ ಕಮಾಮಯಣಿ ರಘ್ತತಮಸ್ ಹರ ೀವಿಯಚಿತಾರರ್ಣ್ಪಿ ನಾದುೂತಾನಿ ।

ದುರನ್ತಶಕ ತೀರರ್ ಚಾಸ್ ವ ೈಭರ್ಂ ಸವಕ್ತೀರ್ಯಕತತಯರ್್ತಯಾsನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯಯತ ೀ ॥೪.೬೫॥

ರಾಮಚಂದರನ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಮಥಗಳು ನಮಗ ವಚಿರ್ತರ. ಆದರ ದ ೀವರಗ ಇದು ಅದುಭರ್ತವಲಲ. ಆದರೂ
ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿು ಇರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವ ೈಭವದ ವರ್ಣಥನ್ ನಮಮ ಕರ್ತಥವ್ ಎನುನವ ವಧರ್ಯಂತ್
ಭಗವಂರ್ತನ ಗುರ್ಣಕಮಥಸಾಮರ್್ಥದ ವವರವು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ರಾಮಾರ್ತಾರ ೀ ಅಯೀಧ್ಾ್ಪರವ ೀಶ ್ೀ ನಾಮ ಚತುತ ್್ೀಯsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 181

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ಉಪ್ಸಂಹಾರ ವಾಕ್ದಲ್ಲಲ ‘ರಾಮಾವತ್ಾರ’ ಎಂದಿದ . ಆದರ ಅವತ್ಾರದ ವವರಣ ಮೂರನ್ ೀ

ಅಧ್ರ್ಯದಲ್ ಲೀ ಬಂದಿರುವುದರಂದ ಇಲ್ಲಲ ‘ರಾಮಚರತ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಬ ೀಕಿರ್ತುಲಲವ ೀ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ .
ಆದರ ಹೃಷೀಕ ೀಶತೀರ್ಥರ ಮೂಲಪಾಠದಲ್ ಲೀ ‘ರಾಮಾವತ್ಾರ’ ಎಂದಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ರಾಮನ ಕಥಾವತ್ಾರದ ವವರಣ ಈ ಅಧಾ್ರ್ಯ ಎನುನವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಹೃಷೀಕ ೀಶತೀರ್ಥರು ಈ ರೀತ
ಹ ೀಳಿರಬಹುದು ಎಂದು ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯಬಹುದು]

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 182

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

೫. ಹನ್್ಮದ್ ದಶಯನ್ಮ್
ಐದನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಅಯೀಧಾ್ಕಾಂಡ ಮರ್ತುು ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದ ಕಥ ರ್ಯನುನ
ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ .
ಓಂ ॥
ಇತ್ಂ ವಿಶ ವೀಶವರ ೀsಸಮನ್ನಖಿಲ ರ್ಜಗದರ್ಸಾ್ಪ್ ಸೀತಾಸಹಾಯೀ
ಭ್ಮಿಷ ಾೀ ಸರ್ಯಲ್ ್ೀಕಾಸುತತುಷ್ುರನ್ುದಿನ್ಂ ರ್ೃದಾಭಕಾಾನಿತಾನ್ತಮ್ ।
ರಾಜಾ ರಾಜಾ್ಭಷ ೀಕ ೀ ಪರಕೃತಿರ್ಜನ್ರ್ಚ ್ೀ ಮಾನ್ರ್ಯನಾನತಮನ ್ೀsರ್್ಯಂ
ದಧ್ ರೀ ತನ್ಮನ್್ರಾಯಾಃ ಶುರತಿಪರ್ಮಗಮದ್ ಭ್ಮಿರ್ಗಾಯಾ ಅಲಕ್ಾಮಯಃ ॥೦೫.೦೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಸೀತ್ ಯಿಂದ ೂಡಗೂಡಿದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಅಯೀಧಾ್ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ರರ್ತಕೆ ಜನರನುನ

ರಂಜಸುತ್ಾು ಆವಾಸಮಾಡುತುರಲು, ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಜ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ
ಬ ಳ ರ್ಯುತುರುವ ಭಕಿುಯಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುರು. ಆಗ ರಾಜನ್ಾದ ದಶರರ್ನು ರ್ತನಗೂ
ಅಪ ೀಕ್ಷಣಿೀರ್ಯವಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕದ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ದ ೀಶದ ಜನರು ಮರ್ತುು ಪ್ರಕೃತರ್ಯ
(ಪ್ರಕೃತ= ರಾಜ್ದ ಅಂಗಗಳು: ಪ್ುರ ೂೀಹಿರ್ತ, ಅಮಾರ್ತ್ರು, ಶ ರೀಣಿಗಳು, ವರ್ತಥಕರು.. ಇವರ ಲಲರ) ಮಾರ್ತನುನ
ಗೌರವಸುವವನ್ಾಗಿ, ರಾಮನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ನಿಧಾಥರವನುನ ಮಾಡಿದನು. ಈ ವಷ್ರ್ಯ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಮಂರ್ರ ರ್ಯ ಕಿವಗ ಬಿರ್ತುು.
[ಮಂರ್ರ ಕಲ್ಲರ್ಯ ಪ್ತನ. ಆಕ ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯ ದಾಸಯಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಳು. ಆಕ ಏಕ ಈ ರೀತ
ದಾಸಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :]

ಪೂರ್ಯಂ ಕ್ಷ್ೀರಾಬಾಜಾತಾ ಕರ್ಮಪಿ ತಪಸ ೈವಾಪುರಸತವಂ ಪರಯಾತಾ

ತಾಂ ನ ೀತುಂ ತತತಮೊೀsನ್ಾಂ ಕಮಲರ್ಜನಿರುವಾಚಾsಶು ರಾಮಾಭಷ ೀಕಮ್ ।
ಭ್ತಾವ ದ್ಾಸೀ ವಿಲುಮಪ ಸವಗತಿಮಪಿ ತತಃ ಕಮಯಣಾ ಪ್ಾರಪುಯಸ ೀ ತವಂ
ಸ ೀತು್ಕಾತ ಮನ್್ರಾssಸೀತ್ ತದನ್ು ಕೃತರ್ತ ್ೀರ್ ಚ ೈತತ್ ಕುಕಮಯ ॥೫.೦೨॥

ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಅಪ್ುರ ಯಾಗಿದಾ ಮಂರ್ರ , ಮೊದಲು ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರದಲ್ಲಲದಾಳು. ಅವಳನುನ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ

ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯ್ಲು ಬರಹಮದ ೀವರು: “ನಿೀನು ದಾಸಯಾಗಿ ರಾಮನ ಅಭಿಷ್ ೀಕವನುನ ಹಾಳುಗ ಡಹು. ಅದರಂದ
ನಿೀನು ನಿನನ ಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತುೀಯಾ” ಎಂದು ಶಾಪ್ ನಿೀಡಿದಾರು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಪ್ತ್ಾಮಹನಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 183

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಹ ೀಳಲಾಟು ಅವಳು ಮಂರ್ರ ಯಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಳು. ಹುಟ್ಟುದಮೀಲ್ , ಈರೀತಯಾದ ಕ ಟು

ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿಯೀ ತೀರದಳು.
[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದ ರಾಮೊೀಪಾಖಾ್ನದಲ್ಲಲ(ವನಪ್ವಥ:
೨೭೭.೧೨-೩) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಮಂರ್ರ ನಾಮ ಕಾಯಾಯರ್ಯಮಪುರಾಃ ಪ್ ರೀಷತಾ
ಸುರ ೈಃ । ದ್ಾಸೀಕಾಚನ್ ಕ ೈಕ ೀಯ್ ದತಾತ ಕ ೀಕರ್ಯಭ್ಭೃತಾ’ . ತ ೀಷಾಂ ಸಮಕ್ಷಂ ರ್ಗಾಂಧವಿೀಯಮ್
ದುಂದುಭೀಂ ನಾಮ ನಾಮತಃ । ಶಶಾಸ ರ್ರದ್ ್ೀ ದ್ ೀವ ೀ ಗಚಛ ಕಾಯಾಯರ್ಯಸದಾಯೀ ।. ಪಿತಾಮಹರ್ಚಃ
ಶುರತಾತವ ಗಂಧವಿೀಯ ದುಂದುಭ ತತಃ । ಮಂರ್ರಾ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ಕುಬಾಜ ಸಮಭರ್ತ್ ತದ್ಾ’ (ಅವಳ
ಹ ಸರು ದುಂದುಭಿ. ಬರಹಮವರದಿಂದ ಆಕ ಗಂಧವ ಥಯಾದಳು ಮರ್ತುು ಮುಂದ ಈ ಮನುಷ್್ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ
ಮಂರ್ರ ಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು).

ತದ್ಾವಕಾ್ತ್ ಕ ೈಕ ೀಯೀ ಸಾ ಪತಿಗರ್ರಬಲ್ಾದ್ಾರ್ಜಹಾರ ೈರ್ ರಾರ್ಜ್ಂ

ರಾಮಸತದ್ೌಗರವ ೀರ್ಣ ತಿರದಶಮುನಿಕೃತ ೀsರರ್ಣ್ಮೀವಾsವಿವ ೀಶ ।
ಸೀತಾರ್ಯುಕ ್ತೀsನ್ುಜ ೀನ್ ಪರತಿದಿನ್ಸುವಿರ್ೃದ್ ್ಾೀರುಭಕಾಾಸಮೀತಃ
ಸಂಸಾ್ಪ್ಾ್ಶ ೀಷ್ರ್ಜನ್್ತನ್ ಸವವಿರಹರ್ಜಶುಚಾ ತ್ಕತಸವ ೀಯಷ್ಣಾಥಾಯನ್ ॥೫.೦೩॥

ಮಂರ್ರ ರ್ಯ ಮಾತನಿಂದ ಪ ರೀರ ೀಪ್ರ್ತಳಾದ ಆ ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯು, ಬಹಳ ಹಿಂದ ಗಂಡ ರ್ತನಗ ಕ ೂಟು ವರ
ಬಲದಿಂದ ರಾಜ್ವನುನ ಸ ಳ ದಳು. ಶ್ರೀರಾಮನು ಅವಳ ಮೀಲ್ಲನ ಗೌರವದಿಂದ, ರಾಜನ ಮೀಲ್ಲನ
ಗೌರವದಿಂದ, ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಮುನಿಗಳ ಸಲುವಾಗಿ, ಪ್ರತದಿನವೂ ಕೂಡಾ ಬ ಳ ರ್ಯುತುರುವ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ವರಹದ ದುಃಖದಿಂದ ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ಬರ್ಯಕ ಗಳನುನ ಬಿಟುು ರ್ತನ್ ೂನಡನ್ ಬಂದ
ಎಲ್ಾಲ ರ್ತರಹದ ಪಾರಣಿಗಳಿಗ “ನನನ ಹಿಂದ ಬರಬ ೀಡಿ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಅರರ್ಣ್ವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದನು.
[ಪ್ತ ನಿೀಡಿದ ವರವನುನ ಯಾವ ರೀತ ಮಂರ್ರ ಕ ೈಕ ೀಯಿಗ ನ್ ನಪ್ಸದಳು ಎನುನವುದನುನ
ಅಗಿನಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೬.೧೪-೫) ವವರಸದಾಾರ :. ಅಲ್ಲಲ ಮಂರ್ರ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ದ್ ೀವಾಸುರ ೀ ಪುರಾ
ರ್ಯುದ್ ಾೀ ಶಂಭರ ೀರ್ಣ ಹತಾಃ ಸುರಾಃ । ರಾತೌರ ಭತಾಯ ಗತಸತತರ ರಕ್ಷ್ತ ್ೀ ವಿದ್ ್ಯಾ ತವರ್ಯ । (ದ ೀವಾಸುರ
ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಇಂದರನಿಗ ಸಹಾರ್ಯಕನ್ಾಗಿ ದಶರರ್ ಹ ೂೀಗಿದಾಾಗ, ಒಂದು ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರು ದಾಳಿ
ಮಾಡಿದಾಗ ಅವರನುನ ನಿೀನು ರಕ್ಷ್ಮಸದ ). ರ್ರದವರ್ಯಂ ತದ್ಾ ಪ್ಾರದ್ಾದ್ ಯಾಚ ದ್ಾನಿೀಂ ನ್ೃಪಂ ಚ ತತ್ ।
(ಆಗ ನ್ಾ್ಸವಾಗಿಟು ಆ ಎರಡು ವರವನುನ ಈಗ ಕ ೀಳು). ರಾಮಸ್ ಚ ರ್ನ ೀ ವಾಸಂ ನ್ರ್ರ್ಷಾಯಣಿ ಪಂಚ
ಚ ಯೌರ್ರಾರ್ಜ್ಂ ಚ ಭರತ ೀ ತದಿದ್ಾನಿೀಂ ಪರದ್ಾಸ್ತಿೀ. (ಶ್ರೀರಾಮ ಹದಿನ್ಾಕು ವಷ್ಥ ವನವಾಸಕ ೆ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 184

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಮರ್ತುು ಭರರ್ತ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವ ವರ) ಈ ರೀತ ಮಂರ್ರ ಯಿಂದ ಕ ೈಕ ೀಯಿ
ಪ ರೀರ ೀಪ್ರ್ತಳಾಗಿ ವರವನುನ ಕ ೀಳಿ ರಾಜ್ವನುನ ಸ ಳ ದಳು].

ರ್ೃಕ್ಾನ್ ಪಶಾವದಿಕ್ತೀಟಾನ್ ಪಿತರಮರ್ ಸಖಿೀನ್ ಮಾತೃಪೂವಾಯನ್ ವಿಸೃರ್ಜ್

ಪ್ರೀತಾ್ಂ ಗಙ್ಕ್ಗಂ ಸವಪ್ಾದ್ಾದಾರ ಇರ್ ಗುಹ ೀನಾಚಿಯತಃ ಸ ್ೀsರ್ ತಿೀತಾವಯ।
ದ್ ೀವಾಚ್ಯಸಾ್ಪಿ ಪುತಾರದೃಷಗರ್ಣಸಹಿತಾತ್ ಪ್ಾರಪ್ಪೂಜಾಂ ಪರಯಾತಃ
ಶ ೈಲ್ ೀಶಂ ಚಿತರಕ್ಟಂ ಕತಿಪರ್ಯದಿನಾನ್್ತರ ಮೊೀದನ್ುನವಾಸ ॥೫.೦೪॥

ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ‘ಅಶ ೀಷ್ಜಂರ್ತು’ ಎನುನವ ಪ್ದವನುನ ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಬಿಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಪ್ಶು
ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾರಣಿಗಳು, ಕಿೀಟಗಳು, ವೃಕ್ಷಗಳು, ರ್ತಂದ -ತ್ಾರ್ಯಂದಿರು, ಗ ಳ ರ್ಯರು, ಹಿೀಗ ಎಲಲರನೂನ ಬಿಟುು,
ಸರರ್ಯೂ ನದಿ ತೀರದಿಂದ ಹ ೂರಟು, ರ್ತನನ ಪಾದದಿಂದಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದ ಗಂಗ ರ್ಯ ತೀರಕ ೆ ಬಂದು, ಗುಹನಿಂದ
ಶ್ರೀರಾಮ ಪ್ೂಜ ಗ ೂಂಡ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ದಾಟ್ಟ, ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ, ಋಷಗಳ ಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ
ಭರದಾಾಜರಂದ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಬ ಟುವಾದ ಚಿರ್ತರಕೂಟವನುನ ರ್ತಲುಪ್, ಕ ಲವು ದಿನಗಳ
ಕಾಲ ಅಲ್ಲಲ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ವಾಸ ಮಾಡಿದ.
[ಶ್ರೀರಾಮ ಕಾಡಿನರ್ತು ಹ ೂರಟ್ಾಗ ಯಾವ ರೀತ ಎಲಲರೂ ಶ ್ೀಕಿಸದರು ಎನುನವುದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸುಂದರವಾಗಿ ವವರಸದಾಾರ . ಅಯೀಧಾ್ ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೧.೧೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ :
ರ್್ಸೃರ್ಜನ್ ಕರ್ಳಾನ್ ನಾರ್ಗಾ ರ್ಗಾವೀ ರ್ತಾತಸನ್ ನ್ ಪ್ಾರ್ಯರ್ಯನ್ (ಆನ್ ಗಳು ಊಟವನುನ ಬಿಟುವು.
ಹಸುಗಳು ಕರುಗಳಿಗ ಹಾಲು ಉಣಿಸಲ್ಲಲಲ) ಪುತರಂ ಪರರ್ಮರ್ಜಂ ಲಬಾಾವ ರ್ಜನ್ನಿೀ ನಾಭ್ನ್ಂದತ (ಆಗ ತ್ಾನ್ ೀ
ಹುಟ್ಟುದ ಮೊದಲ ಗಂಡು ಮಗುವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ತ್ಾಯಿಗ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವ ೀ ಆಗಲ್ಲಲಲ)].

ಏತಸಮನ ನೀರ್ ಕಾಲ್ ೀ ದಶರರ್ನ್ೃಪತಿಃ ಸವಗಯತ ್ೀsಭ್ದ್ ವಿಯೀರ್ಗಾದ್

ರಾಮಸ ್ೈವಾರ್ ಪುತೌರ ವಿಧಿಸುತಸಹಿತ ೈಮಯತಿರ ಭಃ ಕ ೀಕಯೀಭ್ಃ ।
ಆನಿೀತೌ ತಸ್ ಕೃತಾವ ಶುರತಿಗರ್ಣವಿಹಿತಪ್ ರೀತಕಾಯಾಯಣಿ ಸದ್ಃ
ಶ ್ೀಚನೌತ ರಾಮಮಾಗಯಂ ಪುರರ್ಜನ್ಸಹಿತೌ ರ್ಜಗಮತುಮಾಮಯತೃಭಶಚ ॥೫.೦೫॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ದಶರರ್ನು ರಾಮನ ವಯೀಗ ದುಃಖವನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ೀ ಪ್ರಲ್ ೂೀಕವನುನ

ಹ ೂಂದಿದನು. ವಸಷ್ಠರಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮಂತರಗಳು ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಕ ೀಕರ್ಯ ದ ೀಶದಿಂದ ಕರ ಸಲಾಟು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 185

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ದಶರರ್ನ ಇನಿನಬಬರು ಮಕೆಳಾಗಿರುವ ಭರರ್ತ-ಶರ್ತುರಘನರು, ವ ೀದದಲ್ಲಲ ವಧಸಲಾಟು ಪ ರೀರ್ತ ಕಾರ್ಯಥ

ಇತ್ಾ್ದಿರ್ಯನುನ ರ್ತಮಮ ರ್ತಂದ ಗಾಗಿ ಮಾಡಿ, ದುಃಖಿಸುತ್ಾು , ಹಳಿಳ ಮರ್ತುು ಪ್ಟುರ್ಣದ ಜನರ ಜ ೂತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ,
ತ್ಾಯಿರ್ಯಂದಿರ ಜ ೂತ್ ಗೂ ಕೂಡಿ, ರಾಮನ ಮಾಗಥವನುನ ಅನುಸರಸ ತ್ ರಳಿದರು.

ಧಿಕ್ ಕುರ್ಯನೌತ ನಿತಾನ್ತಂ ಸಕಲದುರಿತರ್ಗಾಂ ಮನ್್ರಾಂ ಕ ೈಕಯೀಂ ಚ

ಪ್ಾರಪ್ೌತ ರಾಮಸ್ ಪ್ಾದ್ೌ ಮುನಿಗರ್ಣಸಹಿತೌ ತತರ ಚ ್ೀವಾಚ ನ್ತಾವ ।
ರಾಮಂ ರಾಜೀರ್ನ ೀತರಂ ಭರತ ಇಹ ಪುನ್ಃ ಪಿರೀತಯೀsಸಾಮಕಮಿೀಶ
ಪ್ಾರಪ್ಾ್sಶು ಸಾವಮಯೀಧ್ಾ್ಮರ್ರರ್ಜಸಹಿತಃ ಪ್ಾಲಯೀಮಾಂ ಧರಿತಿರೀಮ್ ॥೫.೦೬॥

ಸಕಲ ದುರರ್ತವನುನ ರ್ತಂದ ೂಡಿಡದ ಮಂರ್ರ ಮರ್ತುು ಕ ೈಕಯಿರ್ಯನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬರ್ಯು್ತ್ಾು , ಅವರನುನ
ಧಕೆರಸುತ್ಾು , ಮುನಿಗಳಿಂದ ಸಹಿರ್ತವಾಗಿ, ರಾಮನಿದಾ ಸ್ಳವನುನ ಅವರು ಸ ೀರದರು. ಅಲ್ಲಲ ಭರರ್ತನು
ತ್ಾವರ ರ್ಯ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಓ ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ನಮಮ
ಸಂರ್ತಸಕಾೆಗಿ ನಿನನದ ೀ ಆಗಿರುವ ಅಯೀಧಾ್ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ನಿನನ ರ್ತಮಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂಂದಿ,
ಅಯೀಧ ್ರ್ಯಲ್ಲಲದುಾಕ ೂಂಡು ಈ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಪಾಲ್ಲಸು” ಎಂದು.

ಇತು್ಕತಃ ಕತುಯಮಿೀಶಃ ಸಕಲಸುರಗಣಾಪ್ಾ್ರ್ಯನ್ಂ ರಾಮದ್ ೀರ್ಃ

ಸತಾ್ಂ ಕತುಯಂ ಚ ವಾಣಿೀಮರ್ದದತಿತರಾಂ ನ ೀತಿ ಸದೂಕ್ತತನ್ಮರಮ್ ।
ಭ್ಯೀಭ್ಯೀsರ್ಯರ್ಯನ್ತಂ ದಿವಗುಣಿತಶರದ್ಾಂ ಸಪತಕ ೀ ತವಭ್ತಿೀತ ೀ
ಕತ ೈಯತತ್ ತ ೀ ರ್ಚ ್ೀsಹಂ ಸುದೃಢಮೃತಮಿದಂ ಮೀ ರ್ಚ ್ೀ ನಾತರ ಶಙ್ಕ್ಾ ॥೫.೦೭॥

ಭರರ್ತನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದಾಗ, ಆ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ ರವ ೀರಸಲು ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿದಾರೂ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ

ಸಂರ್ತಸವನುನ ನಿೀಡಲು, ‘ತ್ಾನು ಹದಿನ್ಾಕು ವಷ್ಥ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲರುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಈ ಹಿಂದ ರ್ತಂದ ಗ ಕ ೂಟು
ಮಾರ್ತನುನ ಸರ್ತ್ವಾಗಿರಸಲು ಮರ್ತುು ‘ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ರ್ತನನ ವಾಣಿರ್ಯನುನ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ “ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂದು ಸದಭಕಿುನಮರನ್ಾದ ಭರರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು
ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಳಿದನು. ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ ಭರರ್ತ ಮತ್ ುಮತ್ ು ಬ ೀಡಲು, “ಹದಿನ್ಾಕು ವಷ್ಥ
ಕಳ ದ ಮೀಲ್ ನಿನನ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ ರವ ೀರಸುತ್ ುೀನ್ , ಇದು ನನನ ಮಾರ್ತು. ಇದರಲ್ಲಲ ಸಂದ ೀಹವ ೀ ಇಲ್ಾಲ”
ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ರಾಮಚಂದರ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 186

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಶುರತ ವೈತದ್ ರಾಮವಾಕ್ಂ ಹುತಭುಜ ಪತನ ೀ ಸ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚ ಕೃತಾವ

ರಾಮೊೀಕತಸಾ್ನ್್ಥಾತ ವೀ ನ್ತು ಪುರಮಭವ ೀಕ್ ಯೀsಹಮಿತ ್ೀರ್ ತಾರ್ತ್ ।
ಕೃತಾವsನಾ್ಂ ಸ ಪರತಿಜ್ಞಾಮರ್ಸದರ್ ಬಹಿರ್ಗಾರಯಮಕ ೀ ನ್ನಿಾನಾಮಿನೀ
ಶ್ರೀಶಸ ್ೈವಾಸ್ ಕೃತಾವ ಶ್ರಸ ಪರಮಕಂ ಪ್ೌರಟಂ ಪ್ಾದಪಿೀಠಮ್ ॥೫.೦೮॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಭರರ್ತನು, “ಒಂದು ವ ೀಳ ಹದಿನ್ಾಕು ವಷ್ಥಗಳ ನಂರ್ತರ ಹಿಂದಿರುಗಿ

ಬರದ ೀ ಇದಾಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ಬ ಂಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ , ‘ಅಲ್ಲಲರ್ಯ
ರ್ತನಕ ತ್ಾನು ಅಯೀಧಾ್ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುವುದಿಲಲ’ ಎನುನವ ಇನ್ ೂನಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನೂನ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಯೀಧ ್ರ್ಯ ಹ ೂರವಲರ್ಯದಲ್ಲಲರುವ ನಂದಿ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಗಾರಮದಲ್ಲಲ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಬಂಗಾರಮರ್ಯವಾದ ಪಾದುಕ ಗಳನುನ ರ್ತನನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಇಟುುಕ ೂಂಡು
ವಾಸಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಸಮಸತಪ್ೌರಾನ್ುಗತ ೀsನ್ುಜ ೀ ಗತ ೀ ಸ ಚಿತರಕ್ಟ ೀ ಭಗವಾನ್ುವಾಸ ಹ ।

ಅಥಾsರ್ಜರ್ಗಾಮೀನ್ಾರಸುತ ್ೀsಪಿ ವಾರ್ಯಸ ್ೀ ಮಹಾಸುರ ೀಣಾsತಮಗತ ೀನ್ ಚ ್ೀದಿತಃ ॥೫.೦೯॥

ಹಿೀಗ ಭರತ್ಾದಿಗಳು ಹಿಂದಿರುಗಲು, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಅಲ್ಲಲಂದ ಮುಂದ ನಡ ದು, ಚಿರ್ತರಕೂಟ ಎನುನವ

ಸ್ಳಕ ೆ ಬಂದು ಅಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದನು. ಆಗ ಕಾಗ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದುಾ, ರ್ತನ್ ೂನಳಗಿದಾ ‘ಕುರಂಗ’
ಎನುನವ ಮಹಾಸುರನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ ಇಂದರನ ಮಗ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಅಲ್ಲಲಗ ಬರುತ್ಾುನ್ .

ಸ ಆಸುರಾವ ೀಶರ್ಶಾದ್ ರಮಾಸತನ ೀ ರ್ಯದ್ಾ ರ್್ಧ್ಾತ್ ತುಂಡಮಥಾಭವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ।

ರ್ಜನಾದಯನ ೀನಾsಶು ತೃಣ ೀ ಪರಯೀಜತ ೀ ಚಚಾರ ತ ೀನ್ ರ್ಜವಲತಾsನ್ುಯಾತಃ ॥೫.೧೦॥

ಕುರಂಗನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ, ಕಾಗ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ಜರ್ಯಂರ್ತನು ಸೀತ್ ರ್ಯ ಕುಚವನುನ ರ್ತನನ
ಕ ೂಕಿೆನಿಂದ ಕುಕೆಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದನು. ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ರಾಮಚಂದರನು ಅವನರ್ತು ಹುಲುಲಕಡಿಡಯಂದನುನ
ಎಸ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಉರರ್ಯುತುರುವ ಆ ಹುಲುಲಕಡಿಡಯಿಂದ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಸಂಚರಸದನು.

ಸವರ್ಯಮುೂಶವ ೀಯನ್ಾರಮುಖಾನ್ ಸುರ ೀಶವರಾನ್ ಜಜೀವಿಷ್ುಸಾತನ್ ಶರರ್ಣಂ ಗತ ್ೀsಪಿ ।

ಬಹಿಷ್ೃತಸ ೈಹಯರಿಭಕ್ತತಭಾರ್ತ ್ೀ ಹ್ಲಙ್ಘಯಶಕಾಾ ಪರಮಸ್ ಚಾಕ್ಷಮೈಃ ॥೫.೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 187

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಬದುಕುವ ಆಸ ಯಿಂದ ಜರ್ಯಂರ್ತನು ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಶರರ್ಣು
ಹ ೂಂದಿದರೂ, ಅವರ ಲಲರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಲಂಗನಿೀರ್ಯವಾದ ಶಕಿುಯಿಂದ ಮರ್ತುು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿು
ಇರುವವರಾದಾರಂದ, ಅಸುರನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ವರುದಿ ನಡ ದ ಜರ್ಯಂರ್ತನಿಗ ಅವರ
ಸಹಾರ್ಯ ಸಗುವುದಿಲಲ. ಹಿೀಗ ಆರ್ತ ಎಲಲರಂದ ಬಹಿಷ್ೆರಸಲಾಟುವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಪುನ್ಃ ಪರಯಾತಃ ಶರರ್ಣಂ ರಘ್ತತಮಂ ವಿಸಜಯತಸ ತೀನ್ ನಿಹತ್ ಚಾಸುರಮ್ ।

ತದಕ್ಷ್ಗಂ ಸಾಕ್ಷ್ಕಮಪ್ರ್ಧ್ಂ ಪರಸಾದತಶಚನ್ಾರವಿಭ್ಷ್ರ್ಣಸ್ ॥೫.೧೨॥

ಯಾರಂದಲೂ ರಕ್ಷಣ ಸಗದ ಜರ್ಯಂರ್ತ ಕ ೂನ್ ಗ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನ್ ನೀ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ರುದರನ

ಅನುಗರಹದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದುಾ, ಜರ್ಯಂರ್ತನ(ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ) ಕಣಿ್ನಲ್ಲಲ ಸ ೀರರುವ ಕುರಂಗನನುನ, ಆ ಕಣಿ್ನ
ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಸಂಹರಸದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಕಾಗ ರೂಪ್ಯಾದ ಜರ್ಯಂರ್ತನನುನ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಸ ವಾರ್ಯಸಾನಾಮಸುರ ್ೀsಖಿಲ್ಾನಾಂ ರ್ರಾದುಮೀಶಸ್ ಬಭ್ರ್ ಚಾಕ್ಷ್ಗಃ ।

ನಿಪ್ಾತಿತ ್ೀsಸೌ ಸಹ ವಾರ್ಯಸಾಕ್ಷ್ಭಸೃಣ ೀನ್ ರಾಮಸ್ ಬಭ್ರ್ ಭಸಮಸಾತ್॥೫.೧೩॥

ಶ್ವನ ವರಬಲದಿಂದ ಆ ಅಸುರನು ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಕಣಿ್ನಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾನು. ಅಂರ್ತಹ ಕುರಂಗನು
ರಾಮನಿಂದ ಅಭಿಮಂತರರ್ತವಾದ ಹುಲ್ಲಲನಿಂದ, ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಕರ್ಣು್ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬಿೀಳಿಸಲಾಟುು,
ಭಸಮವಾಗುತ್ಾುನ್ .

ದದುಹಿಯ ತಸ ೈವಿರ್ರಂ ಬಲ್ಾರ್ಥಯನ ್ೀ ರ್ಯದ್ ವಾರ್ಯಸಾಸ ತೀನ್ ತದಕ್ಷ್ಪ್ಾತನ್ಮ್ ।

ಕೃತಂ ರಮೀಶ ೀನ್ ತದ್ ೀಕನ ೀತಾರ ಬಭ್ರ್ುರನ ್ೀsಪಿ ತು ವಾರ್ಯಸಾಃ ಸದ್ಾ ॥೫.೧೪॥

ಬಲದ ಆಸ ಯಿಂದ ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಮರ್ತುು ಕುರಂಗನಿಗೂ ಮೊದಲ್ ೀ ಒಂದು ಒಪ್ಾಂದವಾಗಿರ್ತುು. ರ್ತಮಗ ಬಲ
ಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಅವು ಕುರಂಗನಿಗ ರ್ತಮಮ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರಲು ಅವಕಾಶವನುನ ಕ ೂಟ್ಟುದಾವು.
ಜರ್ಯಂರ್ತನೂ ಕೂಡಾ, ಬಲ ಬ ೀಕು ಎನುನವ ಲ್ ೂೀಭದಿಂದ ಕಾಗ ಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಜರ್ಯಂರ್ತನನುನ ಮಾಧ್ಮವಾಗಿಟುುಕ ೂಂಡು, ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಒಂದು ಕರ್ಣ್ನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಕಿರ್ತುುಬಿಟು. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳಿಗ ಒಂದ ೀ ಕಣಾ್ಯಿರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 188

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ಆನಂರ್ತರ ಹುಟುುವ ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಏಕ ಆ ಶ್ಕ್ಷ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನಗ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ಉರ್ತುರಸದಾಾರ ]

ಭವಿಷ್್ತಾಮಪ್ರ್ ಯಾರ್ದ್ ೀರ್ ದಿವನ ೀತರತಾ ಕಾಕಕುಲ್ ್ೀದೂವಾನಾಮ್ ।

ತಾರ್ತ್ ತದಕ್ಷಯಸ್ ಕುರಙ್ಗನಾಮನಃ ಶ್ವ ೀನ್ ದತತಂ ದಿತಿರ್ಜಸ್ ಚಾಕ್ಷರ್ಯಮ್ ॥೫.೧೫॥

“ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದ ಕಾಗ ಗಳ ಕಣಿ್ನಲೂಲ ನಿೀನಿರು” ಎಂದು ಶ್ವ ಕುರಂಗನಿಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾನು. ಕಾಗ ಗಳಿಗ
ಎಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಎರಡು ಕರ್ಣು್ ಇರುರ್ತುದ ೂೀ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯರ್ತನಕ ಕಣಿ್ನ ಒಳಗಡ ಇರುವ ಕುರಂಗನಿಗ ನ್ಾಶ
ಇಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯ ವರ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. [ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಶ್ರೀರಾಮ ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳ ಒಂದು ಕರ್ಣ್ನುನ
ತ್ ಗ ದು, ಎಲ್ಾಲ ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಒಂದ ೀ ಕರ್ಣು್ ಇರುವಂತ್ ಮಾಡಿ, ಕುರಂಗನನುನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ]

ಅತಃ ಪುನ್ಭಾಯರ್ಮಮುಷ್್ ಹಿನ್ವನ್ ಭವಿಷ್್ತಶ ೈಕದೃಶಶಚಕಾರ ।

ಸ ವಾರ್ಯಸಾನ್ ರಾಘರ್ ಆದಿಪೂರುಷ್ಸತತ ್ೀ ರ್ಯಯೌ ಶಕರಸುತಸತದ್ಾಜ್ಞಯಾ॥೫.೧೬॥

ಕುರಂಗನ ಮರು ಹುಟುನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ, ಆದಿಪ್ೂರುಷ್ನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಮುಂದ ಹುಟುುವ

ಕಾಗ ಗಳಿಗೂ ಒಂದ ೀ ಕರ್ಣು್ ಇರುವಂತ್ ಮಾಡಿದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಇಂದರಸುರ್ತನ್ಾದ ಜರ್ಯಂರ್ತನು ದ ೀವರಲ್ಲಲ
ಕ್ಷಮ ಕ ೂೀರ, ದ ೀವರ ಅನುಮತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ಅಲ್ಲಲಂದ ಮರಳುತ್ಾುನ್ .
[ಈ ಕಥ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ಬರುರ್ತುದ . “ನಿಮಿಮಬಬರ ನಡುವ ನಡ ದ, ಯಾರಗೂ ಗ ೂತುರದ
ಒಂದು ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡಾಗ, ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಕಥ ಹ ೀಳಲಾಡುರ್ತುದ . ಆದರ
ಅಲ್ಲಲ ಈ ಘಟನ್ ಯಾವ ಕಾಲಘಟುದಲ್ಲಲ ನಡ ದಿರುವುದು ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಇಲ್ಲಲ ಕಾಲನಿರ್ಣಥರ್ಯದ ೂಂದಿಗ ನಮಗ ವವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ . ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರ
ಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೧೯೫-೬) ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಕದ್ಾಚಿದಂಕ ೀ ವ ೈದ್ ೀಹಾ್ಃ ಶ ೀತ ೀ ರಾಮೊೀ
ಮಹಾಮನಾಃ । ಐನಿಾರಃ ಕಾಕಃ ಸಮಾಗಮ್ ತಸಮನ ನೀರ್ ಚಚಾರ ಹ । ಸ ದೃಷಾುವ ಜಾನ್ಕ್ತೀಮ್ ತತರ
ಕಂದಪಯಶರಪಿೀಡಿತಃ । ವಿದದ್ಾರ ನ್ಖ ೈಸತೀಕ್ಷ್ೃಃ ಪಿೀನ ್ೀನ್ನತಪಯೀದರಮ್ । ತಮ್ ದೃಷಾುವ ವಾರ್ಯಸಂ
ರಾಮಸೃ ರ್ಣಂ ರ್ಜರ್ಗಾರಹ ಪ್ಾಣಿನಾ । ಬರಹಮಣ ್ೀsಸ ರೀರ್ಣ ಸಂಯೀರ್ಜ್ ಚಿಕ್ ೀಪ ಧರಣಿೀಧರಃ (ಸೀತ್ ರ್ಯ
ಒಡಗೂಡಿ ರಾಮ ಮಲಗಿದಾಾಗ ಇಂದರನ ಮಗ ಕಾಗ ಯಾಗಿ ಅಲ್ ಲೀ ಹಾರುತ್ಾು ಬಂದ. ಕುರಂಗನ
ಆವ ೀಶದಿಂದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಕಾಮನ ಬಾರ್ಣಕ ೆ ಆರ್ತ ರ್ತುತ್ಾುದ. ಅವಳ ಸುನವನುನ ರ್ತನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 189

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಕೂರುಗುರುಗಳಿಂದ ಪ್ರುಚಿದ. ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಶ್ರೀರಾಮ ಅಲ್ ಲೀ ಇದಾ ಹುಲುಲ ಕಡಿಡಗ ಬರಹಾಮಸರವನುನ
ಸಂಯೀಗಮಾಡಿ ಅವನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ).
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೩೮.೧೫) ತತ ್ೀ ಮಾಂಸಸಮಾರ್ಯುಕ ್ತೀ ವಾರ್ಯಸಃ
ಪರ್ಯಯತುಂಡರ್ಯತ್ ಎಂದಿದ . (ಮಾಂಸಾಪ ೀಕ್ಷ ಯಿಂದ ‘ಕ ೂಕೆನುನ ಚುಚಿುದ’)
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಉರ್ತುರ ಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೨೦೧-೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಬರಹಾಮರ್ಣಮಿನ್ಾರಂ ರುದರಂ ಚ ರ್ಯಮಂ
ರ್ರುರ್ಣಮೀರ್ ಚ ಶರಾರ್ಥೀಯ ರ್ಜರ್ಗಾಮಾsಶು ವಾರ್ಯಸಃ ಶಸರಪಿೀಡಿತಃ ತಮ್ ದೃಷಾುವ ವಾರ್ಯಸಂ ಸವ ೀಯ
ರುದ್ಾರದ್ಾ್ ದ್ ೀರ್ದ್ಾನ್ವಾಃ । ನ್ ಶಕಾತಃ ಸ ್ೇ ರ್ರ್ಯಂ ತಾರತುಮಿತಿ ಪ್ಾರಹುಮಯನಿೀಶ್ರ್ಣಃ । ಅರ್ ಪ್ರೀವಾಚ
ಭಗವಾನ್ ಬರಹಾಮ ತಿರಭುರ್ನ ೀಶವರಃ ಭ ್ೀಭ ್ೀ ಭಲ್ಲಭುಜಾಂ ಶ ರೀಷ್ಾ ತಮೀರ್ ಶರರ್ಣಂ ರ್ರರ್ಜ । ಸ ಏರ್ ರಕ್ಷಕಃ
ಶ್ರೀಮಾನ್ ಸವ ೀಯಷಾಂ ಕರುಣಾನಿಧಿಃ ।
ಶಸರವನುನ ತ್ಾಳಲ್ಾರದ ಆ ಕಾಗ ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ, ರ್ಯಮ, ವರುರ್ಣರ ಬಳಿಸಾರರ್ತು. ತಳುವಳಿಕ ರ್ಯುಳಳ
ಅವರ ಲಲರೂ ಈ ಕಾಗ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, "ನಮಮ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಇದು ಆಗದ ಮಾರ್ತು. ನ್ಾವು ನಿನನನುನ
ರಕ್ಷ್ಮಸಲ್ಾರ ವು", ಎಂದು ಹ ೀಳಿಬಿಟುರು. ಆದರ ಬರಹಮ ಮಾರ್ತರ ಪಾರಾಗುವ ಉಪಾರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳಿದ.
"ಅಯ್ೀ ಕಾಗ ಯೀ! ಹ ೂೀಗು, ಆ ಕರುಣಾನಿಧಯಾದ ಸೀತ್ಾಪ್ತರ್ಯನ್ ನೀ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದು. ಅವನಲಲವ ೀ
ಎಲಲರ ರಕ್ಷಕ" ಎಂದು. ಹರಭಕಿುಯೀ ಸಾಭಾವವಾಗಿ ಉಳಳವರು ದ ೀವತ್ ಗಳು. ಆದಾರಂದಲ್ ೀ ಅವರು
ಭಗವಂರ್ತನ ದಾಸರು. ದಾಸರಾದಾರಂದಲ್ ಅವನ ಶಸರವನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲು ಅಸಮರ್ಥರು. ನರಸಂಹ
ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೪೯.೧೧): ತತ ್ೀsಸೌ ಸರ್ಯ ದ್ ವ ೈಸುತ ದ್ ೀರ್ಲ್ ್ೀಕಾದ್ ಭಹಿೀಷ್ೃತಃ ಎಂದಿದ ( ಆರ್ತ
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಬಹಿಷ್ೆರಸಲಾಟುವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ). ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೩೮.೩೬) ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ದತಾತವ ಸ
ದಕ್ಷ್ರ್ಣಂ ನ ೀತರಂ ಪ್ಾರಣ ೀಭ್ಃ ಪರಿರಕ್ಷ್ತಃ (ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಬಲ ಕರ್ಣ್ನುನ ಕ ೂಟುು ಪಾರರ್ಣವನುನ ಉಳಿಸಕ ೂಂಡ). ಈ
ಎಲಲವನೂನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಂಗರಹಿಸ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ರಾಮೊೀsರ್ ದರ್ಣಡಕರ್ನ್ಂ ಮುನಿರ್ರ್ಯ್ಯನಿೀತ ್ೀ ಲ್ ್ೀಕಾನ್ನ ೀಕಶ ಉದ್ಾರಬಲ್ ೈನಿಯರಸಾತನ್ ।

ಶುರತಾವ ಖರಪರಭೃತಿಭರ್ಯರತ ್ೀ ಹರಸ್ ಸವ ೈಯರರ್ಧ್ತನ್ುಭಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಸಭಾರ್ಯ್ಯಃ ॥೫.೧೭॥

ಇದಾದ ಮೀಲ್ , ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ, ಬಹಳ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಲವುಳಳ ಖರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ರಂದ
ಲ್ ೂೀಕವ ಲಲವೂ ನ್ಾಶ ಹ ೂಂದುತುದ ಎಂದು ಕ ೀಳಿ, ಮುನಿಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ದಂಡಕ
ವನಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .
[ಮುನಿಗಳ ಲ್ಾಲ ಬಂದು “ನಮಗ ನಿೀನ್ ೀ ಒಡ ರ್ಯ. ಖರ ದೂಷ್ರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ರು ನಮಗ
ಕಾಟಕ ೂಡುತುದಾಾರ . ಅವರನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೂಂದು ನಿೀನು ನಮಮನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಬ ೀಕು. ಅದಕಾೆಗಿಯೀ ನಿೀನು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 190

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಬಂದಿರುವುದು ಕೂಡಾ” ಎಂದು ಪಾರರ್ಥಥಸಲು, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ದ ೈರ್ತ್ ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ಕ ೆ

ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ ].

ಆಸೀಚಚ ತತರ ಶರಭಙ್ಗ ಇತಿ ಸಮ ಜೀಣ ್ೀಯ ಲ್ ್ೀಕಂ ಹರ ೀಜಯಗಮಿಷ್ುಮುಯನಿರುಗರತ ೀಜಾಃ ।

ತ ೀನಾsದರ ್ೀಪಹೃತಸಾಘ್ಯಸಪರ್ಯಯಯಾ ಸಃ ಪಿರೀತ ್ೀ ದದ್ೌ ನಿರ್ಜಪದಂ ಪರಮಂ ರಮೀಶಃ॥೫.೧೮॥

ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ, ಶರಭಂಗ ಎನುನವ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮುದಿಯಾದ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಸ ೀರಬ ೀಕು

ಎಂದು ಬರ್ಯಸುವ, ಉಗರವಾದ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿರುವ ಮುನಿಯಬಬ ಇದಾನು. ಅವನಿಂದ ಭಕಿುಯಿಂದ
ಕ ೂಡಲಾಟು, ಅಘ್ಥದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ್ೂಜ ಯಿಂದ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಆರ್ತನಿಗ ಉರ್ತುಮ ಲ್ ೂೀಕವನುನ
ಕ ೂಟುನು.

ಧಮೊೀಯ ರ್ಯತ ್ೀsಸ್ ರ್ನ್ಗಸ್ ನಿತಾನ್ತಶಕ್ತತಹಾರಸ ೀ ಸವಧಮಯಕರರ್ಣಸ್ ಹುತಾಶನಾದ್ೌ ।

ದ್ ೀಹಾತ್ರ್ಯಃ ಸ ತತ ಏರ್ ತನ್ುಂ ನಿಜಾರ್ಗೌನ ಸನ್ಾರ್ಜ್ ರಾಮಪುರತಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಪರ ೀಶಮ್ ॥೫.೧೯॥

ಶರಭಂಗ ಶ್ರೀರಾಮನ ಮುಂದ , ತ್ಾನು ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಹ ೂೀಮಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಬಂದ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ತನನ
ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ .
[ಕಾಡಿನಲ್ಲಲರುವ ಒಬಬ ಋಷರ್ಯು ರ್ತನನ ಧಮಥವಾಗಿರುವ ಜಪ್-ರ್ತಪ್ಸುು ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಮಾಡುವಾಗ,
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶಕಿು-ಹಾರಸವಾಗಲು, ಬ ಂಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದುಾ, ಪಾರರ್ಣವನುನ ಬಿಡುವುದು ಧಮಥಸಮಮರ್ತವ ೀ ಆಗಿದ . ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಶರಭಂಗ ರಾಮನ ಎದುರು ಅಗಿನಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತ್ಾುನ್ . ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಸಂಗತ
ಬರುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ಉಲ್ ಲೀಖವದ . ಪ್ದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨೪೨.೨೨೨) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಸ ತು ದೃಷಾುವsತ ಕಾಕುತಥಂ ಸದ್ಃ ಸಂಕ್ಷ್ೀರ್ಣಕಲಮಷ್ಃ ।
ಪರರ್ಯಯೌ ಬರಹಮಲ್ ್ೀಕಂ ತು ಗಂಧವಾಯಪುರಸರಸಾನಿವತಮ್ । (ಶರಭಂಗನು, ಕಾಕುರ್ತಥ ರಾಮನನುನ
ನ್ ೂೀಡಿ, ಎಲ್ಾಲ ಕ ೂಳ ಗಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕವನುನ ಸ ೀರದನು, ಗಂಧವಥ – ಅಪ್ುರ ರ್ಯರ
ಜ ೂತ್ ಗ )].

ರಾಮೊೀsಪಿ ತತರ ದದೃಶ ೀ ಧನ್ದಸ್ ಶಾಪ್ಾದ್ ಗನ್ಾರ್ಯಮುರ್ಯಶ್ರತ ೀರರ್ ಯಾತುಧ್ಾನಿೀಮ್ ।

ಪ್ಾರಪತಂ ದಶಾಂ ಸಪದಿ ತುಮುಬರುನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಂ ನಾಮಾನ ವಿರಾಧಮಪಿ ಶರ್ಯರ್ರಾದರ್ಧ್ಮ್ ॥೫.೨೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 191

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ರ್ತುಂಬುರು ಎನುನವ ಗಂಧವಥ, ಹಿಂದ ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದುದರಂದ, ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾಗಿ,
ವರಾಧ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿ ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ ವಾಸಸುತುದಾ. ಯಾರಂದಲೂ ವಧ್ನ್ಾಗದಂರ್ತಹ
ವರವನುನ ಶ್ವನಿಂದ ಪ್ಡ ದಿರುವ ಆರ್ತನನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಭಙ್ಕ್ಾತವsಸ್ ಬಾಹುರ್ಯುಗಳಂ ಬಲಗಂ ಚಕಾರ ಸಮಾಮನ್ರ್ಯನ್ ರ್ಚನ್ಮಂಬುರ್ಜರ್ಜನ್ಮನ ್ೀsಸೌ ।

ಪ್ಾರದ್ಾಚಚ ತಸ್ ಸುಗತಿಂ ನಿರ್ಜರ್ಗಾರ್ಯಕಸ್ ಭಕ್ಾತ್ಯಮಂಸಕಮಿತ ್ೀsಪಿ ಸಹಾನ್ುಜ ೀನ್ ॥೫.೨೧॥

ದುಷ್ು ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾದ ವರಾಧನ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸ, ಬರಹಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಗೌರವಸುತ್ಾು,

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಆರ್ತನನುನ ಬಿಲದಲ್ಲಲ ಹೂರ್ತುಹಾಕಿದ. [ಬಿಲದಲ್ಲಲ ಹೂರ್ತು, ಸುಟುರ ಮಾರ್ತರ ಮೃರ್ತು್ ಎನುನವ
ಬರಹಮದ ೀವರ ವರ ಆರ್ತನಿಗಿರ್ತುು]. ರ್ತನನನುನ ತನನಬ ೀಕು ಎಂದು ಬಂದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ತನನ ಗಾರ್ಯಕ ಎನುನವ
ಪ್ರೀತಯಿಂದ ಅವನಿಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ಗತರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ.
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪.೧೬) ಈ ಕಥ ಬರುರ್ತುದ . ವರಾಧನನುನ ಬಿಲದಲ್ಲಲ ಹೂಳಲು ರ್ತಯಾರ
ನಡ ಸದಾಗ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ವೃತ್ಾುಂರ್ತವನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ವವರಸುತ್ಾುನ್ . ಅಲ್ಲಲ ವರಾಧ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
ಅಪಿ ಶಾಪ್ಾದಹಂ ಘ್ೀರಾಂ, ಪರವಿಷ ್ುೀ ರಾಕ್ಷಸೀಮ್ ತನ್ುಮ್ । ತುಂಬುರುನಾಯಮ ಗಂಧರ್ಯಃ ಶಪ್ತೀ
ವ ೈಶರರ್ಣ ೀನ್ ಹಿ’ ಎಂದು. (“ಶಾಪ್ದಿಂದ ನ್ಾನು ಈ ರೀತ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿ ಹುಟುಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು. ನ್ಾನು
ರ್ತುಂಬುರು ಎನುನವ ಗಂಧವಥ. ಕುಬ ೀರ ನನಗ ರಾಕ್ಷಸನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವಂತ್ ಶಪ್ಸದಾನು” ಎಂದು). ಅಲ್ಲಲ
ವರಾಧನ್ ೀ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : (೪.೧೯): ಇತಿ ವ ೈಶರರ್ಣ ್ೀ ರಾಜಾ ರಂಭಾಸಕತಂ ಪುರಾsನ್ಘ ।
ಅನ್ುಪಸ್ೀರ್ಯಮಾನ ್ೀ ಮಾಂ ಸಂಕುರದ್ ್ಾೀ ವಾ್ರ್ಜಹಾರ ಹ’ ಎಂದು. (“ಹಿಂದ ರಂಭಾಸಕುನ್ಾಗಿದ ಾ.
ಅದರಂದಾಗಿ ಕರ ದಾಗ ರ್ತಡಮಾಡಿ ಹ ೂೀಗುತುದ ಾ. ಸರಯಾಗಿ ಕರ್ತಥವ್ಕ ೆ ಹಾಜರಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ” ಎಂದು).
ಇದರ ಒಟುು ಅರ್ಥ ಇಷ್ುು: ಹಿಂದ ರ್ತುಂಬುರ ರಂಭಾಸಕುನ್ಾಗಿದಾ. ಆಮೀಲ್ ಊವಥಶ್ೀಸಕುನ್ಾಗಿ
ಕರ್ತಥವ್ಚು್ತ ಮಾಡಿದ. ಇದರಂದ ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾ].

ಪಿರೀತಿಂ ವಿಧಿತುುರಗಮದ್ ಭರ್ನ್ಂ ನಿರ್ಜಸ್ ಕುಮೊೂೀದೂರ್ಸ್ ಪರಮಾದರತ ್ೀsಮುನಾ ಚ ।

ಸಮ್ಪಜತ ್ೀ ಧನ್ುರನ ೀನ್ ಗೃಹಿೀತಮಿನಾಾರಚಾಛಙ್ಗಯಂ ತದ್ಾದಿಪುರುಷ ್ೀ ನಿರ್ಜಮಾರ್ಜಹಾರ॥೫.೨೨॥

ರ್ತನನ ಭಕುನ್ಾದ ಅಗಸಯರಗ ಪ್ರರ್ಯವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ ಅವರ ಮನ್ ಗ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ. ಅಗಸಯರಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಕಿುಯಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಇಂದರನಿಂದ ಅವರು
ಪ್ಡ ದ, ರ್ತನನದ ೀ ಆದ ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 192

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷುಖಂಡದಲ್ಲಲ(೩೮.೨೧) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಅಗಸಯರು ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ

ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಸಾವಗತಂ ತ ೀ ರಘುಶ ರೀಷ್ಾ ರ್ಜಗದವಂದ್ ಸನಾತನ್ । ದಶಯನಾತ್ ತರ್ ಕಾಕುತಥ ಪೂತ ್ೀsಹಂ
ಮುನಿಭಃ ಸಹ’ ಎಂದು. (“ನಿನಗ ಸಾಾಗರ್ತ, ನಿನನ ದಶಥನದಿಂದ ನ್ಾನು ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು) ಇದು
‘ಪರಮಾದರತ’ ಎನುನವುದಕ ೆ ವಾ್ಖಾ್ನವಾಗುರ್ತುದ . ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ‘ದತ ್ತೀ
ಮಮ ಮಹ ೀಂದ್ ರೀರ್ಣ’ ಎಂದಿದ . “ನ್ಾನು ಇಂದರನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಈ ಧನುಸುನುನ ನಿನಗ ಕ ೂಡುತುದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು
ಅಗಸಯರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುನ ಪ್ರಂಪ್ರ ರ್ಯನುನ
ವವರಸುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಆತಾಮರ್ಯಮೀರ್ ಹಿ ಪುರಾ ಹರಿಣಾ ಪರದತತಮಿನ ಾರೀ ತದಿನ್ಾರ ಉತ ರಾಮಕರಾತ್ಯಮೀರ್ ।

ಪ್ಾರದ್ಾದಗಸಾಮುನ್ಯೀ ತದವಾಪ್ ರಾಮೊೀ ರಕ್ಷನ್ ಋಷೀನ್ರ್ಸದ್ ೀರ್ ಸ ದರ್ಣಡಕ ೀಷ್ು ॥೫.೨೩॥

ಈ ಶಾಙ್ಗಥ ಧನುಸುು, ಹಿಂದ ರ್ತನಗಾಗಿಯೀ ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಇಂದರನಿಗ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಇಂದರ ಆ

ಧನುಸುು ಮರಳಿ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಸ ೀರಬ ೀಕು ಎಂದ ೀ ಅಗಸಯರಗ ಕ ೂಟು. ರಾಮಚಂದರನು ಅದನುನ
ಹ ೂಂದಿ, ಋಷಗಳನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾು, ದಂಡಕದಲ್ಲಲಯೀ ವಾಸ ಮಾಡಿದ.

ಕಾಲ್ ೀ ತದ್ ೈರ್ ಖರದ್ಷ್ರ್ಣಯೀಬಯಲ್ ೀನ್ ರಕ್ಷಃ ಸವಸಾ ಪತಿನಿಮಾಗಯರ್ಣತತಪರಾssಸೀತ್ ।

ವಾ್ಪ್ಾದಿತ ೀ ನಿರ್ಜಪತೌ ಹಿ ದಶಾನ್ನ ೀನ್ ಪ್ಾರಮಾದಿಕ ೀನ್ ವಿಧಿನಾsಭಸಸಾರ ರಾಮಮ್ ॥೫.೨೪॥

ಅದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ಖರ ಹಾಗೂ ದೂಷ್ರ್ಣರ ಬ ಂಬಲದಿಂದ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯು ಗಂಡನನುನ ಹುಡುಕುತುದಾಳು.

ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಮರವನ ರ್ತಪ್ಾನಿಂದ ಆಕ ರ್ಯ ಗಂಡನನುನ ಕ ೂಂದಿದಾನು. ಅಂರ್ತಹ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯು
ರಾಮನ ಎದುರು ಬಂದಳು.

[ಸವಸಾರಂ ಕಾಲಕ ೀಯಾರ್ಯ ದ್ಾನ್ವ ೀದ್ಾರರ್ಯ ರಾಕ್ಷಸೀಮ್ । ದದ್ೌ ಶ್ಪಯರ್ಣಖಂ ನಾಮ ವಿದು್ಜಜಹಾವರ್ಯ
ನಾಮತಃ ಎಂದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಉರ್ತುರಕಾಂಡದಲ್ಲಲದ (೧೨.೨). ಕಾಲಕ ೀರ್ಯ ರಾಕ್ಷಸರ ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಇದಾ ವದು್ಜಜಹಾ ಎನುನವ ದಾನವನಿಗ ರಾವರ್ಣ ರ್ತನನ ರ್ತಂಗಿ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯನುನ ಕ ೂಟುು ಮದುವ ಮಾಡಿಸದಾ.
ಆದರ ರ್ಯುದಿ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮರ ವನಿಂದ ರಾವರ್ಣನ್ ೀ ಆರ್ತನನುನ ಕ ೂಂದಿದಾ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 193

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸಾsನ್ುಜ್ಞಯೈರ್ ರರ್ಜನಿೀಚರಭತುಯರುರ್ಗಾರ ಭಾರತೃದವಯೀನ್ ಸಹಿತಾ ರ್ನ್ಮಾರ್ಸನಿತೀ ।

ರಾಮಂ ಸಮೀತ್ ಭರ್ ಮೀ ಪತಿರಿತ್ವೀಚದ್ ಭಾನ್ುಂ ರ್ಯಥಾ ತಮ ಉಪ್ ೀತ್ ಸುಯೀಗಕಾಮಮ್
॥೫.೨೫॥

ಅವಳು ರಾವರ್ಣನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉಗರಳಾಗಿ, ಖರ-ದೂಷ್ರ್ಣರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು

ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ದಲ್ಲಲ ಬಹಳ ಕಾಲದಿಂದ ವಾಸ ಮಾಡುತುದಾಳು. ಇಂರ್ತಹ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯು ದಂಡಕಾರರ್ಣ್ಕ ೆ
ಬಂದ ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಳಿ ಬಂದು, ನನನ ಗಂಡನ್ಾಗು ಎಂದು ಅವನನುನ ಕ ೀಳಿದಳು. ಆಕ ರ್ಯ ಈ ಕ ೂೀರಕ
ಕರ್ತುಲು ಸೂರ್ಯಥನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗಿ ‘ನ್ಾನು ನಿನನನುನ ಮದುವ ಯಾಗಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಕ ೀಳಿದರ ಅದು ಎಷ್ುು
ಅಸಹ್ವೀ ಅಷ್ ುೀ ಅಸಹ್ವಾಗಿರ್ತುು.

ತಾಂ ತತರ ಹಾಸ್ಕರ್ಯಾ ರ್ಜನ್ಕಾಸುತಾರ್ಗ ರೀ ಗಚಾಛನ್ುರ್ಜಂ ಮ ಇಹ ನ ೀತಿ ರ್ಚಃ ಸ ಉಕಾತವ ।

ತ ೀನ ೈರ್ ದುಷ್ುಚಿರಿತಾಂ ಹಿ ವಿಕರ್ಣ್ಯನಾಸಾಂ ಚಕ ರೀ ಸಮಸತರರ್ಜನಿೀಚರನಾಶಹ ೀತ ್ೀಃ ॥೫.೨೬॥

ಸಮಸು ದುಷ್ು ರಾಕ್ಷಸರ ನ್ಾಶಕ ೆ ಹ ೀರ್ತುವಾಗಿ, ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯನುನ ಸೀತ್ ರ್ಯ ಎದುರು ಹಾಸ್ದಲ್ಲಲ
ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿಸದ ಶ್ರೀರಾಮ, “ನನಗ ನಿೀನು ಬ ೀಡ, ನನನ ರ್ತಮಮನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗು” ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಆ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದಲ್ ೀ ದುಷ್ುವಾದ ಚರತ್ ರರ್ಯುಳಳ ಆಕ ರ್ಯ ಮೂಗು-ಕಿವಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸದ.
[ರಾಮ ಯಾವ ರೀತ ಹಾಸ್ದಿಂದ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದ ಎನುನವುದನುನ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೮.೨-೪) ವಣಿಥಸದಾಾರ : ಕೃತದ್ಾರ ್ೀsಸಮ ಭರ್ತಿ ಭಾಯೀಯರ್ಯಂ ದಯತಾ ಮಮ ।
ತವದಿವಧ್ಾನಾಂ ತು ನಾರಿೀಣಾಂ ಸುದುಃಖಾ ಸಸಪತನತಾ ॥ ಅನ್ುರ್ಜಸ ತವೀಷ್ ಮೀ ಭಾರತ ಶ್ೀಲವಾನ್
ಪಿರರ್ಯದಶಯನ್ಃ । ಶ್ರೀಮಾನ್ಕೃತದ್ಾರಶಚ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ನಾಮ ವಿೀರ್ಯಯವಾನ್ ॥ ಅಪೂವಿೀಯ ಭಾರ್ಯಯಯಾ
ಚಾರ್ಥೀಯ ತರುರ್ಣಃ ಪಿರರ್ಯದಶಯನ್ಃ । ಅನ್ುರ್ಪಶಚ ತ ೀ ಭತಾಯ ರ್ಪಸಾ್ಸ್ ಭವಿಷ್್ತಿ ॥ (“ಇವಳು ನನನ
ಪ್ರೀತರ್ಯ ಹ ಂಡತ. ಈಕ ನಿನನಂರ್ತಹ ಶ ರೀಷ್ಠ ಹ ರ್ಣು್ಮಗಳಿಗ ಸವತಯಾಗಿರಬಾರದು. ನನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಶ್ೀಲವಂರ್ತನೂ, ಪ್ರರ್ಯದಶಥನನೂ, ಬಲ-ಪ್ರಾಕರಮದಲ್ಲಲ ಸಂಪ್ನನನೂ ಆಗಿರುವನು.
ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಪ್ತನರ್ಯೂ ಇಲ್ಾಲ! ಅಪ್ೂವಥ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ ಈರ್ತ ರ್ತರುರ್ಣನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ರೂಪ್ವರುವ ಆರ್ತನಿಗ ಪ್ತನರ್ಯ ಬರ್ಯಕ ಇದಾರ ನಿನಗ ಯೀಗ್ ಪ್ತಯಾಗಬಹುದು!”).
[‘ಅನ್ೃತಂ ನ ್ೀಕತಪೂರ್ಯಂ ಮೀ ನ್ಚ ರ್ಕ್ ಯೀ ಕದ್ಾಚನ್’ ಎಂದು ರಾಮ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ . ಅಂದರ ನ್ಾನು
ಹಾಸ್ಕಾೆದರೂ ಕೂಡಾ ಸುಳುಳ ಹ ೀಳುವುದಿಲ್ಾಲ ಎಂದರ್ಥ. ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೮.೧೩)
ಒಂದು ಮಾತದ . ಮಾನ್್ತ ೀ ತದವಚಃ ಸತ್ಂ ಪರಿಹಾಸ ಅವಿಚಕ್ಷಣಾ. ‘ಅವಳಿಗ ರಾಮ ಹಾಸ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 194

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಮಾಡುತುರುವುದು ಎಂದು ಗ ೂತ್ಾುಗಲ್ಲಲಲ. ಅವನ ಮಾರ್ತನುನ ಆಕ ಸರ್ತ್ ಎಂದುಕ ೂಂಡಳು’. ಹಾಗಿದಾರ ಇಲ್ಲಲ
ರಾಮಚಂದರ ಸುಳುಳ ಹ ೀಳಿದಂತ್ಾಯಿರ್ತಲ್ಾಲ ಎಂದರ : ಅವಳ ಈ ಮೂಖಥರ್ತನವನುನ
ತ್ ೂೀರಸುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಶ್ರೀರಾಮ ಆ ರೀತ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ . ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ(೨೪೨.೨೪೩)
ಉರ್ತುರಖಂಡದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಇತು್ಕಾತವ ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಸೀತಾಂ ಗರಸತುಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ಚ ್ೀದ್ತಾಂ ಶ್ರೀರಾಮಃ
ಖಡಗಮುದ್ಮ್ ನಾಸಾಕಣೌಯ ಪರಚಿಚಿಛದ್ ೀ ಅಂದರ : ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ತಂದು ನ್ಾವಬಬರು ಮದುವ ಯಾಗ ೂೀರ್ಣ
ಎನುನವ ಮೂಖಥರ್ತನವನುನ ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿ ಪ್ರದಶಥನ ಮಾಡಲು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮುಖ ೀನ ಆಕ ರ್ಯ ಕಿವ-ಮೂಗನುನ
ಶ್ರೀರಾಮ ಕರ್ತುರಸದ ಎಂದು. ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೮.೨೦-೨೧) ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೂನ್ ರ್ಯದಾಗಿ
ಏನು ಹ ೀಳಿದ ಎನುನವ ವವರವದ : ಇಮಾಂ ವಿರ್ಪ್ಾಂ ಅಸತಿೀಮ್ ಅತಿಮತಾತಂ ಮಹ ್ೀದರಿೀಮ್ ।
ರಾಕ್ಷಸೀಂ ಪುರುಷ್ವಾ್ಘರ ವಿರ್ಪಯತುಮಹಯಸ ॥ ಇತು್ಕ ್ತೀ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಸತಸಾ್ಃ ಕುರದ್ ್ಾೀ ರಾಮಸ್ ಪಶ್ತಃ ।
ಉದಾೃತ್ ಖಡಗಂಚಿಚ ಛೀದ ಕರ್ಣಯನಾಸ ಮಹಾಬಲಃ ॥ “ಎಲ್ ೈ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೀ, ಕುರೂಪ್, ಉನಮತ್ ು ಮರ್ತುು
ದ ೂಡಡಹ ೂಟ್ ುರ್ಯುಳಳ ಈ ರಾಕ್ಷಸರ್ಯನುನ ಅಂಗಹಿೀನಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡು” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮ ಆದ ೀಶ್ಸುತ್ಾುನ್ .
ರಾಮನ ಆದ ೀಶದಂತ್ , ಕ ೂರೀಧದಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿರ್ಯ ಕಿವ ಮೂಗನುನ ರ್ತನನ ಖಡಗದಿಂದ
ಕರ್ತುರಸುತ್ಾುನ್ . ಈ ಎಲಲವನುನ ಸಮಷುಯಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಎಲಲವೂ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .

ತತ್ ಪ್ ರೀರಿತಾನ್ ಸಪದಿ ಭೀಮಬಲ್ಾನ್ ಪರಯಾತಾಂಸತಸಾ್ಃ ಖರತಿರಶ್ರದ್ಷ್ರ್ಣಮುಖ್ಬನ್್ಾನ್ ।

ರ್ಜಘನೀ ಚತುದಯಶಸಹಸರಮವಾರಣಿೀರ್ಯಕ ್ೀದರ್ಣಡಪ್ಾಣಿರಖಿಲಸ್ ಸುಖಂ ವಿಧ್ಾತುಮ್ ॥೫.೨೭॥

ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿಯಿಂದ ಪ ರೀರ ೀಪ್ರ್ತರಾಗಿ, ರ್ತನನರ್ತು, ಹದಿನ್ಾಕು ಸಾವರ ಸ ೀನ್ ಯಡಗೂಡಿ ಬಂದಿರುವ,
ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ಖರ, ತರಶ್ರ, ದೂಷ್ರ್ಣ, ಮೊದಲ್ಾದ ಆಕ ರ್ಯ ಮುಖ್ ಬಂಧುಗಳನುನ, ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರಗ
ಸುಖವನುನಂಟುಮಾಡಲು, ಯಾರಗೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಶಕಿು ಇರುವ ಶ್ರೀರಾಮನು, ಕ ೂೀದಂಡಪಾಣಿಯಾಗಿ
ನಿಂರ್ತು ನಿಗರಹಿಸದನು.

ದತ ತೀsಭಯೀ ರಘುರ್ರ ೀರ್ಣ ಮಾಹಾಮುನಿೀನಾಂ ದತ ತೀ ಭಯೀ ಚ ರರ್ಜನಿೀಚರಮರ್ಣಡಲಸ್ ।

ರಕ್ಷಃಪತಿಃ ಸವಸೃಮುಖಾದವಿಕಮಪನಾಚಚ ಶುರತಾವ ಬಲಂ ರಘುಪತ ೀಃ ಪರಮಾಪ ಚಿನಾತಮ್ ॥೫.೨೮॥

ಖರ-ದೂಷ್ಣಾದಿಗಳನುನ ಕ ೂಂದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಎಲ್ಾಲ ಮಹಾಮುನಿಗಳಿಗ ರಕ್ಷಣ ರ್ಯ ಅಭರ್ಯವನುನ

ನಿೀಡುತುರಲು, ರಾಕ್ಷಸರ ಸಮೂಹಕ ೆ ಭರ್ಯವುಂಟ್ಾಗುರ್ತುದ . ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ರ್ತನನ ರ್ತಂಗಿಯಾದ
ಶ್ಪ್ಥರ್ಣಖಿ ಮರ್ತುು ಅಕಂಪ್ನ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನಿಂದ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು ಚಿಂತರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 195

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರಾಕ್ಷಸನನುನ ಅವಕಂಪ್ನ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾರ . ಆದರ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ

ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೩೧.೧) ಅಕಂಪ್ನ ಎಂದಿದ . (ತವರಮಾರ್ಣಸತತ ್ೀ ಗತಾವ ರ್ಜನ್ಸಾ್ನಾದಕಂಪನ್ಃ । ಪರವಿಶ್
ಲಂಕಾಂ ವ ೀರ್ಗ ೀನ್ ರಾರ್ರ್ಣಂ ವಾಕ್ಮಬರವಿೀತ್ ॥ ಅಂದರ : ‘ಅಕಂಪ್ನ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ ಅತವ ೀಗವಾಗಿ
ಲಂಕ ಗ ತ್ ರಳಿ ರಾವರ್ಣನಿಗ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿಸದನು’ ಎಂದರ್ಥ) ಹಿೀಗಾಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅವಕಂಪ್ನ ಎಂದು
ಹ ೀಳುವಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಉದ ಾೀಶವದ . ಅವನು ‘ಅವಿರಿರ್ ಕಂಪಮಾನ್ಃ’ . ಅಂದರ : ‘ಅಕಂಪ್ನ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ,
ಹ ೀಗ ಕಟುಕನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮೀಕ ಹ ದರುರ್ತುದ ೂೀ ಆರೀತ ಹ ದರ, ಗಡಗಡ ನಡುಗುತ್ಾು ರಾವರ್ಣನಿದಾಲ್ಲಲಗ
ಬಂದ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಉದ ಾೀಶದಿಂದ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಅವಕಂಪ್ನ ಮರ್ತುು ಅಕಂಪ್ನ ಎರಡಕೂೆ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ
ಪ್ದ ಪ್ರಯೀಗಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಸ ತಾವಶು ಕಾರ್ಯ್ಯಮರ್ಮೃಶ್ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ತಿೀರ ೀ ಕ್ ೀತರಂ ನ್ದಿೀನ್ದಪತ ೀಃ ಶರರ್ರ್ಣಂ ಧರಿತಾರಯಃ ।

ಮಾರಿೀಚಮತರ ತಪಸ ಪರತಿರ್ತಯಮಾನ್ಂ ಭೀತಂ ಶರಾದ್ ರಘುಪತ ೀನಿಯತರಾಂ ದದಶಯ॥೫.೨೯॥

ಚಿಂತರ್ತನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು ಕೂಡಲ್ ೀ ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಯೀಚಿಸ, ಸಮುದರತೀರದ

ಕ್ಷ ೀರ್ತರವಾಗಿರುವ ಗ ೂೀಕರ್ಣಥಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ . ಅಲ್ಲಲ ರ್ತಪ್ಸುನಲ್ಲಲ ಇರುವ, ಮೊದಲ್ ೀ ರಾಮಚಂದರನ
ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಬಹಳ ಹ ದರದಾ ಮಾರೀಚನನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ತ ೀನಾರ್ಥಯತಃ ಸಪದಿ ರಾಘರ್ರ್ಞ್ಚನಾಥ ೀಯ ಮಾರಿೀಚ ಆಹ ಶರವ ೀಗಮಮುಷ್್ ಜಾನ್ನ್ ।

ಶಕ ್್ೀ ನ್ ತ ೀ ರಘುರ್ರ ೀರ್ಣ ಹಿ ವಿಗರಹ ್ೀsತರ ಜಾನಾಮಿ ಸಂಸಪರ್ ಶಮಸ್ ಶರಸ್ ಪೂರ್ಯಮ್ ॥೫.೩೦॥

ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಮೊೀಸ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಉದ ಾೀಶದಿಂದ ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತನ್ಾದ ಮಾರೀಚನು,

ರಾಮಚಂದರನ ಬಾರ್ಣದ ವ ೀಗವನುನ ತಳಿದವನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿನಗ
ರಾಮಚಂದರನ್ ೂಂದಿಗ ವರ ೂೀಧವು ಶಕ್ವಲಲ, ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ರಾಮಚಂದರನ ಬಾರ್ಣದ ಸಾಶಥವನುನ ನ್ಾನು
ತಳಿದಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು.
[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸಂಸಪರ್ ಶಮಸ್ ಶರಸ್’ ಎಂದು ಬಿಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಾಗ,
ಮಾರೀಚ ರ್ತನನ ಹಿಂದಿನ ನ್ ನಪ್ನಿಂದ, ಭರ್ಯದಲ್ಲಲ ತ್ ೂದಲ್ಲ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿರುವುದು ಅಭಿವ್ಕುವಾಗುರ್ತುದ .
ಇದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೭೮.೬೩) ಈ ರ್ತರಹದ ಒಂದು ಮಾತದ . ತತಾರಭ್ಗಚಛನ್ ಮಾರಿೀಚಂ
ಪೂವಾಯಮಾತ್ಂ ದಶಾನ್ನ್ಃ । ಪುರಾ ರಾಮಭಯಾದ್ ೀರ್ ತಾಪಸಂ ಪಿರರ್ಯಜೀವಿತಮ್’ ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಮಾರೀಚ ರಾವರ್ಣನ ಅಮಾರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾ. ಆಮೀಲ್ ಆ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಬಿಟುು, ರಾಮನ ಭರ್ಯದಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 196

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಕುಳಿತದಾ. (ರಾಮನ ಭರ್ಯದಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಕುಳಿತದಾ ವನಃ ಸಾಭಾವದ ಬದಲ್ಾವಣ ಯಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡುತುರಲ್ಲಲಲ).

ಇತು್ಕತರ್ನ್ತಮರ್ ರಾರ್ರ್ಣ ಆಹ ಖಡಗಂ ನಿಷ್ೃಷ್್ ಹನಿಮ ರ್ಯದಿ ಮೀ ನ್ ಕರ ್ೀಷ ವಾಕ್ಮ್ ।

ತಚುಛಶುರವಾನ್ ಭರ್ಯರ್ಯುತ ್ೀsರ್ ನಿಸಗಗಯತಶಚ ಪ್ಾಪ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರಘುರ್ರ್ಯ್ಯ ಸಕಾಶಮಾಶು ॥೫.೩೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರೀಚನಿಗ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಕತುರ್ಯನುನ ಸ ಳ ದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಒಂದು ವ ೀಳ ,

ನಿೀನು ನನನ ಮಾರ್ತನುನ ನಡ ಸಕ ೂಡುವುದಿಲಲವ ಂದರ , ನಿನನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು. ಅದನುನ ಕ ೀಳಿ
ಭರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಮಾರೀಚನು ರಾಮಚಂದರನಿದಾಲ್ಲಲಗ
ಹ ೂರಟನು.
[ಕ ಲವರು ಮಾರೀಚ ಒಳ ಳರ್ಯವನ್ ೀ, ಆದರ ರಾವರ್ಣನಿಂದಾಗಿ ಆರ್ತ ಕ ಟು ಕ ಲಸ ಮಾಡಿದ ಎಂದು
ಭಾವಸುತ್ಾುರ . ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ‘ನಿಸಗಯತಶಚ ಪ್ಾಪಃ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದರ ಮುಖ ೀನ
ಆರ್ತ ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ ಪಾಪ್ಯೀ ಆಗಿದಾ ಎನುನವುದನುನ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ]

ಸ ಪ್ಾರಪ್ ಹ ೈಮಮೃಗತಾಂ ಬಹುರತನಚಿತರಃ ಸೀತಾಸಮಿೀಪ ಉರುಧ್ಾ ವಿಚಚಾರ ಶ್ೀಘರಮ್ ।

ನಿದ್ ್ೀಯಷ್ನಿತ್ರ್ರಸಂವಿದಪಿ ಸಮ ದ್ ೀವಿೀ ರಕ್ ್ೀರ್ಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಜನ್ಮೊೀಹಕೃತ ೀ ತಥಾsಹ ॥೫.೩೨॥

ಮಾರೀಚನು ಬಂಗಾರದ ಬರ್ಣ್ದ ಜಂಕ ರ್ಯ ಆಕಾರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಬಹಳ ರರ್ತನಮರ್ಯವಾದ ಚುಕ ೆಗಳ ೂಂದಿಗ
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ಾು, ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಓಡಾಡುತ್ಾುನ್ .
ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ನಿರಂರ್ತರವಾದ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಸೀತ್ ರ್ಯು ದುಷ್ು
ರಾಕ್ಷಸರ ವದಕಾೆಗಿ, ದುಜಥನರನುನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುವುದಕ ೆಂದ ೀ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ :
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೨.೧೯) ಈ ಪ್ರಸಂಗವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ಮನ ್ೀಹರಃ
ಸನಗಾರ್ಣ ್ೀಯ ರತ ನೈನಾಯನಾವಿದ್ ೈರ್ಯುಯತಃ । ಕ್ಷಣ ೀನ್ ರಾಕ್ಷಸ ್ೀ ಜಾತ ್ೀ ಮೃಗಃ ಪರಮಶ ್ೀಭನ್ಃ’ (ಬಹಳ
ಮನ್ ೂೀಹರ ಮರ್ತುು ಸನಗಿವಾಗಿರ್ತುು. ನ್ಾನ್ಾಪ್ರಕಾರದ ಚುಕ ೆಗಳಿಂದ ವಭೂಷರ್ತವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತರ್ತುು. ಈ
ರೀತರ್ಯ ಜಂಕ ರ್ಯ ಆಕಾರವನುನ ಮಾರೀಚನು ಹ ೂಂದಿದನು) ನಾನಾರ್ರ್ಣಯವಿಚಿತಾರಂರ್ಗ ್ೀ
ರತನಬಂದುಸಮಾಚಿತತಃ (೪೩.೧೩) ಎಂದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಬಹುರತನಚಿತರಃ ಎಂದು ವಣಿಥಸದಾಾರ . ನ್ಾರಸಂಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ (೪೧.೭೧) ಭಾವಿಕಮಯರ್ಶಾದ್
ರಾಮಮ್ವಾಚ ಪತಿಮಾತಮನ್ಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅಂದರ : ‘ಮುಂದ ಆಗಬ ೀಕಾದ ಕಾರ್ಯಥಕಾೆಗಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 197

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸೀತ್ ರ್ಯು ಆ ರೀತ ಹ ೀಳಿದಳು’ ಎಂದರ್ಥ. ಅಂದರ ಸೀತ್ಾದ ೀವಗ ರಾಕ್ಷಸರ ಮಾಯರ್ಯ ಕುರರ್ತು ಮೊದಲ್ ೀ
ತಳಿದಿರ್ತುು]

ದ್ ೀವ ೀಮಮಾಶು ಪರಿಗೃಹ್ ಚ ದ್ ೀಹಿ ಮೀ ತವಂ ಕ್ತರೀಡಾಮೃಗಂ ತಿವತಿ ತಯೀದಿತ ಏರ್ ರಾಮಃ ।

ಅನ್ವಕ್ ಸಸಾರ ಹ ಶರಾಸನ್ಬಾರ್ಣಪ್ಾಣಿಮಾಮಯಯಾಮೃಗಂ ನಿಶ್ಚರಂ ನಿರ್ಜಘಾನ್ ಜಾನ್ನ್ ॥೫.೩೩॥

“ದ ೀವಾ, ಆಟವಾಡುವುದಕಾೆಗಿ ಈ ಮೃಗವನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಡು” ಎಂದು ಅವಳಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದ ೀ, ಆ ಮಾಯಾ ಜಂಕ ರ್ಯ ಹಿಂದ ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದು
ಹ ೂರಟು ಹ ೂೀಗಿ, ರಾಕ್ಷಸ ಮಾರೀಚನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ .
[ಆಚಾರ್ಯಥರ ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ಗ ಪ್ೂರಕವಾದ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾವು ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೭೯.೨೧)
ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ನಿಶಾಚರಂ ವಿಧಿತಾವ ತಂ ರಾಘರ್ಃ ಪರತಿಭಾನ್ವಾನ್ । ಅಮೊೀಘಂ ಶರಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ಜಘಾನ್
ಮೃಗರ್ಪಿರ್ಣಮ್’]

ತ ೀನಾsಹತಃ ಶರರ್ರ ೀರ್ಣ ಭೃಷ್ಂ ಮಮಾರ ವಿಕುರಶ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮುರುರ್್ರ್ಯಾ ಸ ಪ್ಾಪಃ ।

ಶುರತ ವೈರ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮಚ್ಚುದದುಗರವಾಕ ್ೈಃ ಸ ್ೀsಪ್ಾ್ಪ ರಾಮಪರ್ಮೀರ್ ಸಚಾಪಬಾರ್ಣಃ ॥೫.೩೪॥

ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ, ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ನ್ ೂೀವನಿಂದ,

ಆ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಮಾರೀಚನು ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಸಾರ್ಯುವ ಮೊದಲು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಕೂಗಿ ಕರ ದು
ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್ ! ಅದನುನ ಕ ೀಳಿ ಸೀತ್ ರ್ಯು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಉಗರವಾದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ ಮಾಡಿದಳು.
ಆಗ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು ರಾಮನ ದಾರರ್ಯಲ್ ಲೀ ಸಾಗಿದ.
[ಸೀತ್ ಅದ ಷ್ುು ಉಗರವಾದ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದಳು ಎನುನವುದನುನ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೫.೧೮)
ವವರಸದಾಾರ : ಸುದುಷ್ುಸತವಂ ರ್ನ ೀ ರಾಮಮೀಕಮೀಕ ್ೀsನ್ುಗಚಛಸ । ಮಮ ಹ ೀತ ್ೀಃ ಪರತಿಚಛನ್ನಃ
ಪರರ್ಯುಕ ್ತೀ ಭರತ ೀನ್ ವಾ ॥ ಯಾವುದ ೂೀ ದುಷ್ು ಭಾವನ್ ಯಿಂದಲ್ ೀ ನಿೀನು ರಾಮನ್ ೂಂದಿಗಿರುವ
ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುತುದ . ನನನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ನಿೀನು ಹಿೀಗ ಬಂದಿರುವ ಅನಿಸುತುದ . ಅರ್ವಾ ಭರರ್ತನ್ ೀ
ನಿನಗ ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸರಬ ೀಕು! ಇತ್ಾ್ದಿಯಾದ ಉಗರವಾದ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡುತ್ಾುಳ ಸೀತ್ !]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 198

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಯಾಂಯಾಂ ಪರ ೀಶ ಉರುಧ್ ೈರ್ ಕರ ್ೀತಿ ಲ್ಲೀಲ್ಾಂ ತಾನಾತಂ ಕರ ್ೀತ್ನ್ು ತಥ ೈರ್ ರಮಾsಪಿ ದ್ ೀವಿೀ ।
ನ ೈತಾರ್ತಾsಸ್ ಪರಮಸ್ ತಥಾ ರಮಾಯಾ ದ್ ್ೀಷ ್ೀsರ್ಣುರಪ್ನ್ುವಿಚಿನ್ಾ ಉರುಪರಭ್ ರ್ಯತ್
॥೫.೩೫॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಯಾವಯಾವ ರ್ತರಹದ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ ಬಹಳಬಹಳವಾಗಿ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ೂೀ,

ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಅದನ್ ನೀ ಅನುಸರಸುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಉರ್ತೃಷ್ುರಾದ ರಾಮಚಂದರ ಮರ್ತುು
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯರಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಲ್ ೀ ಬಾರದು.

ಕಾವಜ್ಞಾನ್ಮಾಪದಪಿ ಮನ್ಾಕಟಾಕ್ಷಮಾತರಸಗಗಯಸ್ತಿಪರಳರ್ಯಸಂಸೃತಿಮೊೀಕ್ಷಹ ೀತ ್ೀಃ ।

ದ್ ೀವಾ್ ಹರ ೀಃ ಕ್ತಮು ವಿಡಮಬನ್ಮಾತರಮೀತದ್ ವಿಕ್ತರೀಡತ ್ೀಃ ಸುರನ್ರಾದಿರ್ದ್ ೀರ್
ತಸಾಮತ್॥೫.೩೬॥

ಮಲುವಾದ ಹುಬುಬ ಅಲ್ಾಲಡಿಸುವುದರಂದಲ್ ೀ, ಕಡ ಗರ್ಣ್ ಹುಬಬನುನ ತ್ ೂೀರುವುದರಂದಲ್ ೀ ಸೃಷು, ಸ್ತ,

ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಂಸಾರ, ಮೊೀಕ್ಷ ಇದಕ ೆಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಗ ಅಜ್ಞಾನ ಎಲ್ಲಲಂದ?
ಆಪ್ತ್ಾುದರೂ ಎಲ್ಲಲಂದ? ಇದ ೂಂದು ವಡಂಬನ್ ಅಷ್ ುೀ. ದ ೀವತ್ ಗಳಂತ್ , ಮನುಷ್್ರಂತ್ ಅವರು ಲ್ಲೀಲ್ಾ
ನ್ಾಟಕವನ್ಾನಡುತ್ಾುರ ಅಷ್ ುೀ.

ದ್ ೀವಾ್ಃ ಸಮಿೀಪಮರ್ ರಾರ್ರ್ಣ ಆಸಸಾದ್ ಸಾsದೃಶ್ತಾಮಗಮದಪ್ವಿಷ್ಹ್ಶಕ್ತತಃ ।

ಸೃಷಾುವssತಮನ್ಃ ಪರತಿಕೃತಿಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಶ್ೀಘರಂ ಕ ೈಲ್ಾಸಮಚಿಚಯತಪದ್ಾ ನ್್ರ್ಸಚಿಛವಾಭಾ್ಮ್ ॥೫.೩೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ಬಳಿಗ ಬಂದ. ಲಕ್ಷ್ಮಿೀರೂಪ್ಳಾದ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ರಾವರ್ಣನನುನ

ಕ ೂಲಲಬಲಲ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವಳಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಹಾಗ ಮಾಡದ ೀ ಅಲ್ಲಲಂದ ಅದೃಶ್ಳಾಗುತ್ಾುಳ . ಆದರ
ಅದೃಶ್ವಾಗುವ ಮುನನ ರ್ತನನ ಪ್ರತಕೃತರ್ಯನುನ ಸೃಷುಸ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗ ಅದೃಶ್ಳಾದ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯು
ಪಾವಥತೀ ಮರ್ತುು ರುದರರಂದ ಪ್ೂಜರ್ತಳಾಗಿ ಕ ೈಲ್ಾಸಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .
[ಕೂಮಥಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ವವರಸದಾಾರ : ‘ಅಥಾರ್ಸತಾ್ದ್ ಭಗವಾನ್
ಹರ್್ವಾಹ ್ೀ ಮಹ ೀಶವರಃ । ಆವಿರಾಸೀತ್ ಸುದಿೀಪ್ಾತತಮ ತ ೀರ್ಜಸಾ ನಿದಯಹನಿನವಾ । ಸೃಷಾು ಮಾರ್ಯಮಯೀಂ
ಸೀತಾಂ ಸ ರಾರ್ರ್ಣರ್ದ್ ೀಚ ಛಯಾ । ಸೀತಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ರಾಮೀಷಾುಂ ಪ್ಾರ್ಕ ್ೀsನ್ತರಧಿೀರ್ಯತ’ ರಾಮ ಹ ೂೀದ
ಮೀಲ್ ಮಹ ೀಶಾರನು ಅಲ್ಲಲ ಆವಭಥವಸದ. ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕ ಂಬ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 199

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಮಾಯಾಮಯಿಯಾದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತ ಸೃಷುಸದ. ನಂರ್ತರ ರಾಮನ ಪ್ರಯಯಾದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ
ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಪಾವಕನು(ಅಗಿನರ್ಯು) ಅಂರ್ತಧಾಥನನ್ಾದ. (ಇಲ್ಲಲ ಮಹ ೀಶಾರ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣದಿಂದ
ಅಗಿನರ್ಯನುನ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ಆ ಮಹ ೀಶಾರಃ ಎನುನವುದು ಸದಾಶ್ವನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಹವ್ವಾಹಃ ಎಂದರ ಹವ್ವಾಹನ ಅಂರ್ತಗಥರ್ತನ್ಾದ ಸದಾಶ್ವ ಎಂದರ್ಥ).
ಬರಹಮವ ೈವರ್ತಥದಲೂಲ(ಪ್ರರ್ಮಖಂಡ-೧೪..೩೦—೫) ಕೂಡಾ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ವವರವದ .
ಸೀತಾಪಹಾರಕಾಲ್ ್ೀsರ್ಯಂ ತವ ೈರ್ ಸಮುಪಸ್ತಃ । ಮತಾಸ್ಂ ಮಯೀ ಸನ್ನಯಸ್ ಚಾಛಯಾಂ
ರಕ್ಾನಿತಕ ऽಧುನ್ । ...
ರಾವರ್ಣ ವಧ ಆದ ನಂರ್ತರ ನಿಜವಾದ ಸೀತ್ ರಾಮನ ಪ್ಕೆದಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡಳು ಎಂದು
ಬರಹಮವ ೈವರ್ತಥದಲ್ಲಲ(೧೪.೪೮) ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಹುತಾಷ್ನ್ಸತತರ ಕಾಲ್ ೀ ವಾಸತವಿೀಮ್ ಜಾನ್ಕ್ತೀಮ್ ದದ್ೌ’.
ಪ್ರತಕೃತ ಸೃಷು ಎನುನವುದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬಹಳ ಸೂಚ್ವಾಗಿದ ಮರ್ತುು ಅದು ದಶಥನ
ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟು ಕಾವ್ವಾಗಿದ . (ಎಲಲರಗ ಹ ೀಗ ಕಾಣಿಸರ್ತು ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ ). ಆದರ ಎಲ್ಾಲ
ಶಾಸರಗಳನುನ ಒಟ್ಟುಗ ಸ ೀರಸ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಈ ಅದುಭರ್ತ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .]

ತಸಾ್ಸುತ ತಾಂ ಪರತಿಕೃತಿಂ ಪರವಿವ ೀಶ ಶಕ ್ರೀ ದ್ ೀವಾ್ಶಚ ಸನಿನಧಿರ್ಯುತಾಂ ರ್್ರ್ಹಾರಸದ್ ಾಯೈ ।

ಆದ್ಾರ್ಯ ತಾಮರ್ ರ್ಯಯೌ ರರ್ಜನಿೀಚರ ೀನ ್ಾರೀ ಹತಾವ ರ್ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಮುರುಶರಮತ ್ೀ ನಿರುದಾಃ॥೫.೩೮॥

ಅವಳ ಪ್ರತಕೃತರ್ಯನುನ ಇಂದರ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿ ವ್ವಹಾರ ಸದಿಿ ನಿೀಡಿದ. ರಾವರ್ಣನನುನ

ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುವಂರ್ತಹ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ಅದ ೀ ರೂಪ್, ಅದ ೀ ಲ್ಾವರ್ಣ್ ಇರುವುದಕಾೆಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯೀ ಆ
ಪ್ರತಕೃತರ್ಯಲ್ಲಲ ಸನಿನಧಾನವರ್ತುಳು. ಇಂರ್ತಹ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ರ್ತದೂರಪ್ವನುನ ರಾವರ್ಣನು ಲಂಕ ಗ
ಹ ೂತ್ ೂುರ್ಯಾ. ಹಿೀಗ ಹ ೂೀಗುತುರುವಾಗ ಜಟ್ಾರ್ಯು ಆರ್ತನನುನ ರ್ತಡ ದ. ಅಂರ್ತಹ ಜಟ್ಾರ್ಯುವನುನ ಕ ೂಂದು,
ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ರಾವರ್ಣ ತ್ ರಳಿದ.

ಮಾರ್ಗ ಗಯ ರ್ರರ್ಜನ್ತಮಭಯಾರ್ಯ ತತ ್ೀ ಹನ್್ಮಾನ್ ಸಂವಾರಿತ ್ೀ ರವಿಸುತ ೀನ್ ಚ ಜಾನ್ಮಾನ್ಃ ।

ದ್ ೈರ್ಂ ತು ಕಾರ್ಯ್ಯಮರ್ ಕ್ತೀತಿಯಮಭೀಪುಮಾನ ್ೀ ರಾಮಸ್ ನ ೈನ್ಮಹನ್ದ್ ರ್ಚನಾದಾರ ೀಶಚ ॥೫.೩೯॥

ರಾವರ್ಣ ಸೀತ್ ಯಂದಿಗ ತ್ ರಳುತುದಾಾಗ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣನನುನ ಕಂಡ ಹನುಮಂರ್ತ ಆರ್ತನರ್ತು

ಮುನುನಗುಗತ್ಾುನ್ , ಆದರ ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದ ೀ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಕಾರ್ಯಥ
ಆಗಬ ೀಕಿರುವುದರಂದ ಹನುಮಂರ್ತ ಅಲ್ ಲೀ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ . ರಾವರ್ಣ ಸಂಹಾರ ಕಿೀತಥ ರ್ತನ್ ೂನಡ ರ್ಯನ್ಾದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 200

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ೀ ಸಲಲಬ ೀಕು ಎನುನವ ಸಂಕಲಾದಿಂದ, ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ರಾಮಾವತ್ಾರಕ ೆ ಮೊದಲ್ ೀ

ಭಗವಂರ್ತ ತ್ಾನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಸಂಹರಸುವುದಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ ಹನುಮಂರ್ತ ರಾವರ್ಣನನುನ
ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ. (ಲ್ ೂೀಕದ ನಿೀತರ್ಯಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತ ಮುನುನಗಿಗದರೂ ಕೂಡಾ, ಮೀಲ್ಲನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ,
ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುು ಅಲ್ ಲೀ ನಿಂರ್ತ).

ಪ್ಾರಪ್ ್ೈರ್ ರಾಕ್ಷಸ ಉತಾsತಮಪುರಿೀಂ ಸ ತತರ ಸೀತಾಕೃತಿಂ ಪರತಿನಿಧ್ಾರ್ಯ ರರಕ್ಷ ಚಾರ್ ।

ರಾಮೊೀsಪಿ ತತುತ ವಿನಿಹತ್ ಸುದುಷ್ುರಕ್ಷಃ ಪ್ಾರಪ್ಾ್sಶರಮಂ ಸವದಯತಾಂ ನ್ಹಿ ಪಶ್ತಿೀರ್ ॥೫.೪೦॥

ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯನ್ ನೀ ಇಟುು ರಕ್ಷ್ಮಸದ (ಆಕ ರ್ಯನುನ
ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸೀತ್ ಎಂದ ೀ ತಳಿದು ರಕ್ಷ್ಮಸದ). ಇರ್ತು ದುಷ್ು ಮಾರೀಚನನುನ ಕ ೂಂದ ಶ್ರೀರಾಮನು ರ್ತನನ
ಆಶರಮಕ ೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬಂದು, ಅಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಪ್ರಯಯಾದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣದವನಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡ.

ಅನ ವೀಷ್ಮಾರ್ಣ ಇರ್ ತಂ ಚ ದದಶಯ ಗೃಧರಂ ಸೀತಾರಿರಕ್ಷ್ಷ್ುಮಥ ್ೀ ರಿಪುಣಾ ವಿಶಸತಮ್ ।

ಮನಾಾತಮಚ ೀಷ್ುಮಮುನ ್ೀಕತಮರ ೀಶಚ ಕಮಮಯ ಶುರತಾವ ಮೃತಂ ತಮದಹತ್ ಸವಗತಿಂ ತಥಾsದ್ಾತ್
॥೫.೪೧॥

ಕಾರ್ಣದ ೀ ಹುಡುಕುತುದಾಾನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ಸಾಗಿ, ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಲು ಬರ್ಯಸ, ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು
ಜಟ್ಾರ್ಯುವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಕಂಡ. ಜಟ್ಾರ್ಯುವಗ ಆ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಇನ್ ನೀನು ಸಾರ್ಯುವ ಕಾಲ
ಸಮಿೀಪ್ಸರ್ತುು. ಅವನ ಕಿರಯಗಳ ಲಲವೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಂದವಾಗಿರ್ತುು. ಅಂರ್ತಹ ಜಟ್ಾರ್ಯುವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು
ಶರ್ತುರವಾದ ರಾವರ್ಣನ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೀಳಿದ. ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿಸ ಜಟ್ಾರ್ಯು ಪಾರರ್ಣಬಿಟು. ಆಗ
ಶ್ರೀರಾಮ ಆ ಜಟ್ಾರ್ಯುವಗ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂಸಾೆರ ಮಾಡಿ, ಅವನಿಗ ರ್ತನನ ಸಾ್ನವಾದ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ
ಕರುಣಿಸದ.

ಅನ್್ತರ ಚ ೈರ್ ವಿಚರನ್ ಸಹಿತ ್ೀsನ್ುಜ ೀನ್ ಪ್ಾರಪತಃ ಕರೌ ಸ ಸಹಸಾsರ್ ಕರ್ನ್ಾನಾಮನಃ ।
ಧ್ಾತುರ್ಯರಾದಖಿಲಜಾಯನ್ ಉಜಿತಸ್ ಮೃತ ್್ೀಶಚ ರ್ರ್ಜರಪತನಾದತಿಕುಞಚಚತಸ್ ॥೫.೪೨॥

ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಎಲ್ ಲಡ ತರುಗಾಡುತ್ಾು (ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯನುನ

ಹುಡುಕುತುರುವವನಂತ್ ) ಮುಂದುವರರ್ಯುತುರುವಾಗ, ಬರಹಮನ ವರದಿಂದ ಎಲಲರನೂನ ಗ ಲುಲವವನ್ಾಗಿದಾ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 201

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವ ಕವಂಧನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ರಾಕ್ಷಸನ ಬಾಹುಗಳನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೂಂದಿದ. ಇಂದರನ

ವಜರಪಾರ್ತದಿಂದ ಕವಂಧ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕುಗಿಗ ಹ ೂೀಗಿದಾ. ಅವನ ರ್ತಲ್ ಆರ್ತನ ಹ ೂಟ್ ುಯಳಗಡ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿರ್ತುು.
ಆರೀತಯಾಗಿರುವ ಕವಂಧ ರ್ತನನ ಉದಾವಾದ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡ.

ಛಿತಾವsಸ್ ಬಾಹುರ್ಯುಗಳಂ ಸಹಿತ ್ೀsನ್ುಜ ೀನ್ ತಂ ಪೂರ್ಯರ್ತ್ ಪರತಿವಿಧ್ಾರ್ಯ ಸುರ ೀನ್ಾರಭೃತ್ಮ್ ।

ನಾಮಾನ ದನ್ುಂ ತಿರರ್ಜಟಯೈರ್ ಪುರಾsಭಜಾತಂ ಗನ್ಾರ್ಯಮಾಶು ಚ ತತ ್ೀsಪಿ ತದಚಿಚಯತ ್ೀsರ್ಗಾತ್
॥೫.೪೩॥

ಕವಂಧ ಮೂಲರ್ತಃ ದನು ನ್ಾಮಕ ಗಂಧವಥ. ಹುಟ್ಟುದುಾ ತರಜಟ್ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸರ್ಯಲ್ಲಲ. ಅಂರ್ತಹ ಕವಂಧನ
ಎರಡು ಕ ೈಗಳನುನ ರ್ತಮಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕರ್ತುರಸ, ಕುಬ ೀರ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾದ ಕವನಿನನುನ ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ
ಮಾಡಿ, ಅವನಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಟು ರಾಮಚಂದರ ಮುಂದ ತ್ ರಳಿದ.
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೧.೭) ‘ಪುತರಂ ದನ ್ೀಸತವಂ ವಿದಿಾ’ ಎಂದಿದ . ಅಂದರ ‘ದನುವನ ಮಗ
ಎಂದು ತಳಿ’ ಎಂದರ್ಥ. ಆದರ ಅದು ಅಪ್ಪಾಠ. ಏಕ ಂದರ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ ಲೀ ಮುಂದ (೭೧.೨೬) ‘ವಾಕ್ಂ
ದನ್ುರನ್ುತತಮಮ್ ಪ್ರೀವಾಚ’ ಎಂದಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಕವಂಧ ದನುವನ ಪ್ುರ್ತರನಲಲ, ತರಜಟ್ ರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರ. ಇನುನ
ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೦.೯) ದಕ್ಷ್ಣ ್ೀ ದಕ್ಷ್ರ್ಣಂ ಬಾಹುಮಸಕತಮಸನಾ ತತಃ । ಚಿಚ ಛೀದ ರಾಮೊೀ ರಾಮೊೀ
ವ ೀರ್ಗ ೀನ್ ಸರ್್ಂ ವಿೀರಸುತ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೮೦.೩೭) ಬಲ ಬಾಹುವನುನ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕರ್ತುರಸದ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರ , ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಎಡಬಾಹುವನುನ ರಾಮ ಕರ್ತುರಸದ
ಎಂದಿದ . ಇದಕ ೆ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಇದು ವ್ರ್ತ್ಸು ಕರ್ನ ಶ ೈಲ್ಲ, ಆದಾರಂದ ಬಲತ್ ೂೀಳನುನ ರಾಮ ಕರ್ತುರಸದ
ಎಂದ ೀ ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ ಎಂದಿದಾಾರ .
ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಕವಂಧ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ ಎನುನವುದನುನ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೧.೮) ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಹಂ ತಪಸ ್ೀರ್ಗ ರೀರ್ಣ ಪಿತಾಮಹ ಮಾತ ್ೀಷ್ರ್ಯಮ್ । ಧಿೀಘಯಮಾರ್ಯಃ ಸ ಮೀ ಪ್ಾರದ್ಾತ್....’
ನ್ಾನು ಧೀಘಾಥರ್ಯುಷ್್ವಂರ್ತನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ , ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ನನಗ ಇಂದರ ಏನು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ? ಈ
ರೀತಯಾಗಿ ಬುದಿಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಇಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ಯುದಿಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ . ಅವನ ಬಾಹುವನಿಂದ
ಪ್ರಯೀಗಿಸಲಾಟು ವಜರದಿಂದ ನನನ ಮೊರ್ಣಕಾಲು ಮರ್ತುು ರ್ತಲ್ ಎರಡೂ ಕೂಡಾ ಉದರದ ೂಳಗಡ ಸ ೀರರ್ತು
ಎಂದು ಕವಂಧ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ‘ರ್ರ್ಜರಪತನಾದತಿಕುಞಚಚತಸ್’ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಸಾರಸಂಗರಹ ಮಾಡಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 202

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ದೃಷಾುವ ತಮೀರ್ ಶಬರಿೀ ಪರಮಂ ಹರಿಂ ಚ ಜ್ಞಾತಾವವಿವ ೀಶ ದಹನ್ಂ ಪುರತ ್ೀsಸ್ ತಸ ್ೈ ।

ಪ್ಾರದ್ಾತ್ ಸವಲ್ ್ೀಕಮಿಮಮೀರ್ ಹಿ ಸಾ ಪರತಿೀಕ್ಷಯ ಪೂರ್ಯಂ ಮತಙ್ಗರ್ಚನ ೀನ್ ರ್ನ ೀsತರಸಾsಭ್ತ್
॥೫.೪೪॥

ಯಾವ ಶಬರರ್ಯು ಆ ದುಗಥಮವಾದ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಮರ್ತಂಗ ಋಷರ್ಯ ವಚನದಿಂದಾಗಿ ಭರ್ಯವಲಲದ ೀ

ಭಗವಂರ್ತನ ದಶಥನಕಾೆಗಿ ಕಾದಿದಾಳ ೂೀ, ಅವಳು ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದು,
ಆರ್ತನ ಎದುರ ೀ ಬ ಂಕಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುತ್ಾುಳ . ಆಗ ಶ್ರೀರಾಮನು ಶಬರಗ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕವಾದ
ವ ೈಕುಂಠವನುನ ಕರುಣಿಸುತ್ಾುನ್ .
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೪.೩೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಅನ್ುಜ್ಞಾತಾ ತು ರಾಮೀರ್ಣ ಹುತಾವsತಾಮನ್ಂ
ಹುತಾಶನ ೀ । ರ್ಜವಲತಾಪರ್ಕಸಙ್ಕ್ಾಶಾ ಸವಗಯಮೀರ್ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸಾ । ಅಂದರ : ರಾಮನಿಂದ ಅನುಜ್ಞಾರ್ತಳಾಗಿ,
ಬ ಂಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಸಾಗಥಕ ೆ ತ್ ರಳಿದಳು ಎಂದರ್ಥ. ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು: ‘ಇಮಂಶ ಲ್ ೂೀಕಂ’
ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಂದರ : ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಸಾಗಥಲ್ ೂೀಕದ ಅರ್ಥ ಇಂದರಲ್ ೂೀಕ ಎಂದಲಲ,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನೀ ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ .
ಮೊೀಕ್ಷವನ್ ನೀ ಕರುಣಿಸದ ಎನುನವುದಕ ೆ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ (ಉರ್ತುರಖಂಡ ೨೪೨.೨೭೦)
ಕಾರ್ಣಬಹುದು.: ‘ಫಲ್ಾನಾ್ಸಾವದ್ ಕಾಕುತಥತಸ ೈ ಮುಕ್ತತಂ ದದ್ೌ ಪರಾಮ್’ ಫಲಗಳನುನ ಆಸಾಾದನ್ ಮಾಡಿದ
ರಾಮಚಂದರನು ಅವಳಿಗ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಕರುಣಿಸದನು].

[ಶಬರಗ ಏಕ ಈ ಜನಮ ಬಂರ್ತು? ಅವಳ ಹುಟುು, ಪ್ೂವೀಥರ್ತುರಗಳ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು

ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :]

ಶಾಪ್ಾತ್ ರ್ರಾಪುರಸಮೀರ್ ಹಿ ತಾಂ ವಿಮುಚ್ ಶಚಾ್ ಕೃತಾತ್ ಪತಿಪುರಸತವತಿದಪಪಯಹ ೀತ ್ೀಃ ।

ಗತಾವ ದದಶಯ ಪರ್ನಾತಮರ್ಜಮೃಶ್ಮ್ಕ ೀ ಸ ಹ ್ೀಕ ಏನ್ಮರ್ಗಚಛತಿ ಸಮ್ಗ್ವೀಶಮ್ ॥೫.೪೫॥

ರ್ತನನ ಗಂಡನ ಎದುರುಗಡ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಪ್ಥವನುನ ತ್ ೂೀರಸದ ಕಾರರ್ಣ, ಶಚಿೀದ ೀವಯಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು
ಶಾಪ್ದಿಂದ, ಶಬರ(ಬ ೀಡತ)ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಾ, ಮೂಲರ್ತಃ ಅಪ್ುರಶ ರೀಷ್ಠ ಸರೀಯಾಗಿರುವ
ಶಬರರ್ಯನುನ ಬಂಧಮುಕುಗ ೂಳಿಸದ^ ಶ್ರೀರಾಮ, ಅಲ್ಲಲಂದ ಮುಂದ ಸಾಗಿ, ಋಶ್ಮೂಕ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ
ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಕಂಡ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 203

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಹನುಮಂರ್ತನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಅವನಲಲವ ೀ ಚ ನ್ಾನಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ

ತಳಿದವನು” ಎಂದು.
[^ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ಇಷ್ುು: ಇಂದರನ ಎದುರುಗಡ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಪ್ಥವನುನ ತ್ ೂೀರದ, ಅಪ್ುರ ಶ ರೀಷ್ಠಳಾಗಿದಾ ಆಕ ಗ
ಶಚಿದ ೀವ ಶಾಪ್ ನಿೀಡುತ್ಾುಳ . ಅದರಂದಾಗಿ ಆಕ ಬ ೀಡತಯಾಗಿ ಹುಟುುತ್ಾುಳ . ಇಂರ್ತಹ ಶಬರ ರಾಮನ
ದಶಥನದಿಂದ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ ]

ದ್ ೀಹ ೀsಪಿ ರ್ಯತರ ಪರ್ನ ್ೀsತರ ಹರಿರ್ಯ್ಯತ ್ೀsಸೌ ತತ ರರ್ ವಾರ್ಯುರಿತಿ ವ ೀದರ್ಚಃ ಪರಸದಾಮ್ ।
‘ಕಸಮನ್ ನ್ವಹಂ’ ತಿವತಿ ತಥ ೈರ್ ಹಿ ಸ ್ೀsರ್ತಾರ ೀ ತಸಾಮತ್ ಸ ಮಾರುತಿಕೃತ ೀ ರವಿರ್ಜಂ ರರಕ್ಷ ॥೫.೪೬॥

ದ ೀಹದಲ್ಲಲರುವಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ಲ್ಲಲರುತ್ಾುನ್ ೂೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನೂ ಕೂಡಾ ಅಲ್ಲಲಯೀ ಇರುತ್ಾುನ್ . ‘ಕಸಮನ್

ನ್ವಹಂ’ ಎನುನವ ವ ೀದವಚನವೂ ಕೂಡಾ ಇದನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಮೂಲ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ೂೀ ಅವತ್ಾರ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಹಾಗ ೀ. ಹನುಮಂರ್ತನ ಮೀಲ್ಲನ ಪ್ರೀತಯಿಂದ ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ
ಸುಗಿರೀವನನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾುನ್ .
[‘ಕಸಮನ್ ನ್ವಹಂ’ ಎನುನವ ಮಾರ್ತು ಪ್ರಶ ್ನೀಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ(೬.೩) ಬರುರ್ತುದ : ಕಸಮನ್ ನ್ವಹಮುತಾಾರಂತ
ಉತಾಾರಂತ ್ೀ ಭವಿಷಾ್ಮಿ ಕಸಮನ್ ವಾ ಪರತಿಷುತ ೀ ಪರತಿಷ್ುಸಾ್ಮಿೀತಿ ಸ ಪ್ಾರರ್ಣಮಸೃರ್ಜತ । ಯಾರು
ದ ೀಹದಿಂದ ಹ ೂರ ಹ ೂೀದ ಕೂಡಲ್ ೀ ನ್ಾನು ಹ ೂರ ಹ ೂೀಗುತ್ ುೀನ್ ೂೀ, ಯಾರು ಇದಾರ ನ್ಾನು ಇರುತ್ ುೀನ್ ೂೀ,
ಅಂರ್ತಹ ಒಡನ್ಾಡಿರ್ಯನುನ ಸೃಷುಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಸಂಕಲಾಮಾಡಿ, ಭಗವಂರ್ತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ
ಸೃಷುಸದನಂತ್ ].

ಏರ್ಂ ಸ ಕೃಷ್್ತನ್ುರರ್ಜುಜಯನ್ಮಪ್ರಕ್ಷದ್ ಭೀಮಾತ್ಯಮೀರ್ ತದರಿಂ ರವಿರ್ಜಂ ನಿಹತ್ ।

ಪೂರ್ಯಂ ಹಿ ಮಾರುತಿಮವಾಪ ರವ ೀಃ ಸುತ ್ೀsರ್ಯಂ ತ ೀನಾಸ್ ವಾಲ್ಲನ್ಮಹನ್ ರಘುಪಃ
ಪರತಿೀಪಮ್॥೫.೪೭॥

ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ, ಭಿೀಮನಿಗಾಗಿ (ಇಂದರಪ್ುರ್ತರ) ಅಜುಥನನ ಶರ್ತುರವಾಗಿರುವ (ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರ) ಕರ್ಣಥನನುನ

ಕ ೂಂದು, ಅಜುಥನನನುನ ಭಗವಂರ್ತ ರಕ್ಷ್ಮಸದ. ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ (ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ) ಸುಗಿರೀವ
ಮೊದಲ್ ೀ ಹನುಮಂರ್ತನ ಸಖ್ವನುನ ಗಳಿಸದಾ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನ ಶರ್ತುರವಾದ (ಇಂದರಪ್ುರ್ತರ)
ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಕ ೂಂದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 204

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಏರ್ಂ ಸುರಾಶಚ ಪರ್ನ್ಸ್ ರ್ಶ ೀ ರ್ಯತ ್ೀSತಃ ಸುಗ್ವರೀರ್ಮತರ ತು ಪರತರ ಚ ಶಕರಸ್ನ್ುಮ್ ।

ಸವ ೀಯ ಶ್ರತಾ ಹನ್ುಮತಸತದನ್ುಗರಹಾರ್ಯ ತತಾರಗಮದ್ ರಘುಪತಿಃ ಸಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ॥೫.೪೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸದಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ವಶದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ರಾಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ

ಸುಗಿರೀವನನುನ ಆಶ ೈಸದಾ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮುಂದಿನ ಅವತ್ಾರವಾದ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನನನುನ
ಆಶರಯಿಸದರು. (ರಾಮಾವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತನ್ಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಸುಗಿರೀವನ ಜ ೂತ್ ಗಿದಾರ ,
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮನ್ಾಗಿ ಅಜುಥನನ್ ೂಂದಿಗಿದಾ).
ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಅನುಗರಹ ಮಾಡಲ್ ಂದ ೀ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿ, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ
ಋಶ್ಮೂಕ ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ಬಂದ.

ರ್ಯತಾಪದಪಙ್ಾರ್ಜರರ್ಜಃ ಶ್ರಸಾ ಬಭತಿತಯ ಶ್ರೀರಬಜರ್ಜಶಚ ಗ್ವರಿಶಃ ಸಹ ಲ್ ್ೀಕಪ್ಾಲ್ ೈಃ ।

ಸವ ೀಯಶವರಸ್ ಪರಮಸ್ ಹಿ ಸರ್ಯಶಕ ತೀಃ ಕ್ತಂ ತಸ್ ಶತುರಹನ್ನ ೀ ಕಪರ್ಯಃ ಸಹಾಯಾಃ ॥೫.೪೯॥

ಭಾಗವರ್ತದ ಒಂಬರ್ತುನ್ ರ್ಯ ಸೆಂಧದ ಒಂಬರ್ತುನ್ ರ್ಯ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಎರಡು ಶ ್ಲೀಕಗಳ
ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿದಾಾರ . ಯಾವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದಕಮಲದ ದೂಳನುನ
ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು, ಬರಹಮದ ೀವರು, ರುದರದ ೀವರು, ಇಂದಾರದಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ, ಶ್ರಸುನಲ್ಲಲ ಧರಸುತ್ಾುರ ೂೀ,
ಅಂರ್ತಹ ಸವಥಶಕಿುಯಾದ, ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದ, ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ರಾವರ್ಣ
ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲ ಕಪ್ಗಳು ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಬ ೀಕ ೀ?

ಸಮಾಗತ ೀ ತು ರಾಘವ ೀ ಪಿರ್ಙ್ಗಮಾಃ ಸಸ್ರ್ಯ್ಯಜಾಃ ।

ವಿಪುಪಿರ್ುಭಯಯಾದಿಾಯತಾ ನ್್ವಾರರ್ಯಚಚ ಮಾರುತಿಃ ॥೫.೫೦॥

ರಾಮನು ಬರುತುರಲು, ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ಒಡಗೂಡಿದ ಕಪ್ಗಳು ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ಹಾರುತ್ಾು ಓಡಿದರು.

ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ಅವರನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ರ್ತಡ ದ.
[ನರಸಂಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೫೦.೩-೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಉತಪಪ್ಾತ ಭರ್ಯತರಸತ ಋಶ್ಮ್ಕಾದ್ ರ್ನಾನ್ತರಮ್’
ಕಪ್ಗಳ ಲಲರೂ ಋಶ್ಮೂಕದಿಂದಲ್ ೀ ಹಾರ ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದಾರು].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 205

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೫. ಹನೂಮದಾಶಥನಮ್

ಸಂಸಾ್ಪ್ಾ್sಶು ಹರಿೀನಾಾರನ್ ಜಾನ್ನ್ ವಿಷ ್್ೀಗುಗಯಣಾನ್ನ್ನಾತನ್ ಸಃ ।

ಸಾಕ್ಾದ್ ಬರಹಮಪಿತಾsಸಾವಿತ ್ೀನ ೀನಾಸ್ ಪ್ಾದಯೀಃ ಪ್ ೀತ ೀ ॥೫.೫೧॥

ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನಂರ್ತ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ತಳಿದು, ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನೂನ ರ್ತಡ ದು, ಇವನು
ಬರಹಮನ ರ್ತಂದ ಯೀ ಹೌದು ಎಂದು ರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಕ ೆ ನಮಸೆರಸದನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ರಾಮಚರಿತ ೀ ಹನ್್ಮದಾಶಯನ್ಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚಮೊೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 206

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಸಮುದರತರರ್ಣನಿಶಚರ್ಯಃ

ಓಂ ॥
ಉತಾ್ಪ್ ಚ ೈನ್ಮರವಿನ್ಾದಲ್ಾರ್ಯತಾಕ್ಷಶಚಕಾರಙ್ಕಚಾತ ೀನ್ ರ್ರದ್ ೀನ್ ಕರಾಮುಬಜ ೀನ್ ।
ಕೃತಾವ ಚ ಸಂವಿದಮನ ೀನ್ ನ್ುತ ್ೀsಸ್ ಚಾಂಸಂ ಪಿರೀತಾ್ssರುರ ್ೀಹ ಸ ಹಸನ್ ಸಹ ಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ॥೬.೦೧॥

ಹಿೀಗ ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ, ಕಮಲದ ಎಸಳಿನಂರ್ತಹ ಕರ್ಣಗಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಚಕರದ

ಚಿಹ ನರ್ಯುಳಳ, ಭಕುರಗ ವರವನುನ ಕ ೂಡುವ ಕ ೈಯಂಬ ಕಮಲದಿಂದ ಎಬಿಬಸ, ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಸಂವಾದವನುನ
ಮಾಡಿ, ಅವನಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನ ಹ ಗಲನುನ ಪ್ರೀತಯಿಂದ
ಏರದನು.

ಆರ ್ೀಪ್ ಚಾಂಸರ್ಯುಗಳಂ ಭಗರ್ನ್ತಮೀನ್ಂ ತಸಾ್ನ್ುರ್ಜಂ ಚ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರರ್ಯಯೌ ಕಪಿೀನ್ಾರಮ್ ।

ಸಖ್ಂ ಚಕಾರ ಹುತಭುಕ್ ಪರಮುಖ ೀ ಚ ತಸ್ ರಾಮೀರ್ಣ ಶಾಶವತನಿಜಾತಿತಯಹರ ೀರ್ಣ ಶ್ೀಘರಮ್ ॥೬.೦೨॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾಮಚಂದರನನುನ ಮರ್ತುು ಅವನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ರ್ತನನ ಎರಡು ಭುಜಗಳಲ್ಲಲ

ಏರಸಕ ೂಂಡು, ಸುಗಿರೀವನ ಬಳಿ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ . ಹನುಮಂರ್ತ ಸಂಸಾರ ದುಃಖವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಜ ೂತ್ ಗ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಅಗಿನಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿ ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ ಮಾಡಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಶುರತಾವsಸ್ ದುಃಖಮರ್ ದ್ ೀರ್ರ್ರಃ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚಕ ರೀ ಸ ವಾಲ್ಲನಿಧನಾರ್ಯ ಹರಿೀಶವರ ್ೀsಪಿ ।

ಸೀತಾನ್ುಮಾಗಗಯರ್ಣಕೃತ ೀsರ್ ಸ ವಾಲ್ಲನ ೈರ್ ಕ್ಷ್ಪ್ಾತಂ ಹಿ ದುನ್ುಾಭತನ್ುಂ ಸಮದಶಯರ್ಯಚಚ ॥೬.೦೩॥

ಗ ಳ ರ್ತನವಾದ ನಂರ್ತರ, ದ ೀವಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನು ಸುಗಿರೀವನ ನ್ ೂೀವುಗಳನುನ ಕ ೀಳಿ, ‘ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ

ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಶ್ರೀರಾಮನ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕಪ್ೀಶಾರನ್ಾದ
ಸುಗಿರೀವನು ‘ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹುಡುಕುವುದಾಗಿ’ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸುಗಿರೀವನು
ವಾಲ್ಲಯಿಂದ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ದುಂದುಭಿ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸನ ದ ೀಹವನುನ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 207

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂಧಾಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೧.೭, ೪೭) ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ : ಮಹಿಷ ್ೀ ದುನ್ುಾಭನಾಯಮ

ಕ ೈಲ್ಾಸಶ್ಖರಪರಭಃ । ಬಲಂ ನಾಗಸಹಸರಸ್ ಧ್ಾರಯಾಮಾಸ ವಿೀರ್ಯಯವಾನ್ ॥ ಸಾವರ ಆನ್ ಗಳ
ಬಲವುಳಳ ದುಂದುಭಿ ಎನುನವ ಎಮಮರ್ಯ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದಾ ದ ೈರ್ತ್ನ್ ೂಬಬನಿದಾ. ಚಿಕ್ ೀಪ ಬಲವಾನ್ ವಾಲ್ಲೀ
ವ ೀರ್ಗ ೀನ ೈಕಂ ತು ಯೀರ್ಜನ್ಮ್ । ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಆ ರಾಕ್ಷಸನನುನ ಕ ೂಂದು ಆರ್ತನ ದ ೀಹವನುನ
ಒಂದು ಯೀಜನದ ಆಚ ಎಸ ದಿದಾ. ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ ಲೀ(ಕಿಷೆಂಧಾಕಾಂಡ ೯.೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ ಈ
ದುಂದುಭಿ ಮಂಡ ೂೀದರರ್ಯ ಅರ್ಣ್. ಮಾಯಾವಿೀ ನಾಮ ತ ೀರ್ಜಸವೀ ಪೂರ್ಯಜ ್ೀ ದುನ್ುಾಭ ೀಃ ಸುತಃ ।]

ವಿೀಕ್ ಯೈರ್ ತಾಂ ನಿಪತಿತಾಮರ್ ರಾಮದ್ ೀರ್ಃ ಸ ್ೀsಙ್ುಗಷ್ಾಮಾತರ ಚಲನಾದತಿಲ್ಲೀಲಯೈರ್ ।

ಸಮಾಾಸ್ ಯೀರ್ಜನ್ಶತ ೀsರ್ ತಯೈರ್ ಚ ್ೀವಿೀಯಂ ಸವಾಯಂ ವಿದ್ಾರ್ಯ್ಯ ದಿತಿಜಾನ್ಹನ್ದ್ ರಸಾಸಾ್ನ್
॥೬.೦೪॥

ರಾಮಚಂದರನು ಅಲ್ಲಲ ಬಿದಿಾರುವ ದುಂದುಭಿರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ರ್ತನನ ಹ ಬಬರಳಿನ ಚಲನ್ ಯಿಂದಲ್ ೀ,
ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ, ಆ ದ ೀಹವನುನ ನೂರು ಯೀಜನದಷ್ುು ದೂರ ಎಸ ದ. ನಂರ್ತರ ಆ ದುಂದುಭಿರ್ಯ
ದ ೀಹದಿಂದಲ್ ೀ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಸೀಳಿ, ರಸಾರ್ತಳದಲ್ಲಲರುವ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕ ೂಂದ.
[ಈ ಮಾರ್ತು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂಧಾ ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೧.೮೪) ಬರುರ್ತುದ : ರಾಘವೀ ದುನ್ುಾಭ ೀ ಕಾರ್ಯಂ
ಪ್ಾದ್ಾನ್ುಗಷ ಾೀ ಲ್ಲೀಲಯಾ । ತ ್ಲಯತಾವ ಮಹಾಬಾಹುಶ್ಚಕ್ ೀಪ ದಶಯೀರ್ಜನ್ಮ್॥ ಇಲ್ಲಲ ‘ದಶಯೀರ್ಜನ್ಮ್’
ಎನುನವುದು ಅಪ್ಪಾಠ. ಆಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ರಕಾರ ಇದನುನ ‘ಶತಯೀರ್ಜನ್ಮ್’ ಎಂದು ಬದಲ್ಾಯಿಸಕ ೂಂಡು
ಓದಬ ೀಕು. ದುಂದುಭಿರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ರ್ತನನ ಪಾದಾನುಗಷ್ಠದಿಂದ ನೂರು ಯೀಜನಗಳಷ್ುು ದೂರ
ಎಸ ದ].

ಶರ್ಯಪರಸಾದರ್ಜಬಲ್ಾದ್ ದಿತಿಜಾನ್ರ್ಧ್ಾ್ನ್ ಸವಾಯನ್ ನಿಹತ್ ಕುರ್ಣಪ್ ೀನ್ ಪುನ್ಶಚ ಸಖಾ್ ।

ಭೀತ ೀನ್ ವಾಲ್ಲಬಲತಃ ಕರ್ಥತಃ ಸಮ ಸಪತ ಸಾಲ್ಾನ್ ಪರದಶ್ಯ ದಿತಿಜಾನ್ ಸುದೃಢಾಂಶಚ ರ್ಜಾರತ್ ॥೬.೦೫ ॥

ಏಕ ೈಕಮೀಷ್ು ಸ ವಿಕಮಪಯತುಂ ಸಮತ್ಯಃ ಪತಾರಣಿ ಲ್ ್ೀಪುತಮಪಿ ತ್ತುಹತ ೀ ನ್ ಶಕತಃ ।

ವಿಷ್ವಕ್ ಸ್ತಾನ್ ರ್ಯದಿ ಭವಾನ್ ಪರತಿಭ ೀತುಯತಿೀಮಾನ ೀಕ ೀಷ್ುಣಾ ತರ್ ಹಿ ವಾಲ್ಲ ರ್ಧ್ ೀ ಸಮತ್ಯಃ ॥೭.೦೬ ॥

ರುದರದ ೀವರ ವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿದಾ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ದುಂದುಭಿರ್ಯ ದ ೀಹವನ್ ನೀ ಉಪ್ಯೀಗಿಸ

ಕ ೂಂದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಬಲದಿಂದ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡಿದಾ ಸುಗಿರೀವ, ಅಲ್ ಲೀ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲದಾ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 208

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ವಜರಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಅತ ಕಠಿರ್ಣ ಮರ್ತುು ಭರ್ಯಂಕರವಾಗಿರುವ , ದ ೈರ್ತ್ಸಾರೂಪ್ರಾದ ಏಳು ತ್ಾಳ ರ್ಯ ಮರಗಳನುನ

ತ್ ೂೀರಸ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಈ ಮರಗಳನುನ ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಕಷ್ುಪ್ಟುು ಆಲುಗಾಡಿಸಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಅವನಿಗ ಈ ಮರಗಳ ಎಲ್ ಗಳನುನ
ಕಿೀಳಲೂ ಕೂಡಾ ಆಗುವುದಿಲಲ. ಸುರ್ತುಲೂ ಇರುವ(ಒಂದ ೀ ಸಾಲ್ಲನಲ್ಲಲರದ) ಈ ಮರಗಳನುನ ನಿೀನು ಒಂದ ೀ
ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಭ ೀದಿಸುವುದಾದರ , ಆಗ ವಾಲ್ಲ ಸಂಹಾರಕ ೆ ನಿೀನು ಸಮರ್ಥನ್ ನಿಸುವ ” ಎಂದು.
[ಇದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂಧಾಕಾಂಡದಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ‘ರ್ಯತ ರಕಂ ಘಟತ ೀ ವಾಲ್ಲೀ
ನಿಷ್ಪತರಯತು ಮೊೀರ್ಜಸ’ ].

ಜ ೀತುಂ ಚತುಗುಯರ್ಣಬಲ್ ್ೀ ಹಿ ಪುಮಾನ್ ಪರಭುಃ ಸಾ್ದಾನ್ುತಂ ಶತಾಧಿಕಬಲ್ ್ೀsತಿಬಲಂ ಸುಶಕತಃ ।

ತಸಾಮದಿಮಾನ್ ಹರಿಹಯಾತಮರ್ಜಬಾಹವಲ್ ್ೀಪ್ಪತಾರನ್ ವಿಭದ್ ಮಮ ಸಂಶರ್ಯಮಾಶು ಭನಿಾ ॥೬.೦೭॥

“ಶರ್ತುರವನುನ ಗ ಲಲಲು ಅವನಿಗಿಂರ್ತ ನ್ಾಲುೆಪ್ಟುು ಬಲವುಳಳವನು ಸಮರ್ಥ. ಶರ್ತುರವನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಅವನಿಗಿಂರ್ತ

ನೂರುಪ್ಟುು ಬಲವುಳಳವನ್ಾಗಬ ೀಕು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಇಂದರನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಬಾಹುವನಿಂದ
ಕಿೀಳಲ್ಾಗದ ಎಲ್ ಗಳನುನಳಳ ಈ ಮರವನುನ ಕರ್ತುರಸ, ನನನ ಸಂದ ೀಹವನುನ ಕೂಡಲ್ ೀ ನಿವಾರಸು” ಎಂದು
ಸುಗಿರೀವನು ಶ್ರೀರಾಮನಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುನ್ .

ಶುರತಾವsಸ್ ವಾಕ್ಮರ್ಮೃಶ್ ದಿತ ೀಃ ಸುತಾಂಸಾತ ನ್ ಧ್ಾತುರ್ಯರಾದಖಿಲಪುಮಿೂರಭ ೀದ್ರ್ಪ್ಾನ್ ।

ಬರಹಮತವಮಾಪುತಮಚಲಂ ತಪಸ ಪರರ್ೃತಾತನ ೀಕ ೀಷ್ುಣಾ ಸಪದಿ ತಾನ್ ಪರವಿಭ ೀದ ರಾಮಃ ॥೬.೦೮॥

ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, ಮರದ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ, ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದಾಗಿ ಯಾರೂ ಭ ೀದಿಸಲ್ಾಗದ
ಶರೀರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ, ಬರಹಮಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುನಲ್ಲಲ
ಪ್ರವೃರ್ತುರಾಗಿರುವ ಆ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ರಾಮಚಂದರನು ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸೀಳುತ್ಾುನ್ .

ಸನಾಾರ್ಯ ಕಾಮುಮಯಕರ್ರ ೀ ನಿಶ್ತ ೀ ತು ಬಾಣ ೀsಥಾsಕೃಷ್್ ದಕ್ಷ್ರ್ಣಭುಜ ೀನ್ ತದ್ಾ ಪರಮುಕ ತೀ ।

ರಾಮೀರ್ಣಸತವರಮನ್ನ್ತಬಲ್ ೀನ್ ಸವ ೀಯ ಚ್ಣಿ್ೀಯಕೃತಾಃ ಸಪದಿ ತ ೀ ತರವೀ ರವ ೀರ್ಣ ॥೬.೦೯॥

ಭತಾವ ಚ ತಾನ್ ಸಗ್ವರಿಕುಂ ಭಗರ್ತಾಮುಕತಃ ಪ್ಾತಾಳಸಪತಕಮಥಾತರ ಚ ಯೀ ತವರ್ಧ್ಾ್ಃ ।

ನಾಮಾನsಸುರಾಃ ಕುಮುದಿನ ್ೀsಬಜರ್ಜವಾಕ್ರಕ್ಾಃ ಸವಾಯಂಶಚ ತಾನ್ದಹದ್ಾಶು ಶರಃ ಸ ಏಕಃ ॥೬.೧೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 209

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಅನಂರ್ತಬಲವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಬಲಭುಜದಲ್ಲಲರುವ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಬಿಲ್ಲಲನಿಂದ ಹೂಡಿದ ಚೂಪಾದ

ಬಾರ್ಣವು ಬಿಡಲಾಡುತುರಲು, ಆ ಎಲ್ಾಲ ಮರಗಳೂ ಕೂಡಾ ದ ೂಡಡ ಶಬಾದ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ, ಸೀಳಲಾಟುವು.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಬಿಡಲಾಟು ಆ ಬಾರ್ಣವು ಬ ಟುವನೂನ, ಭೂಮಿರ್ಯನೂನ ಸೀಳಿ, ಏಳು ಪಾತ್ಾಳಗಳನೂನ ಸೀಳಿ,
ಪಾತ್ಾಳದಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ವರದ ರಕ್ಷಣ ಯಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿದಾ ಕುಮುದಿ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳ ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರನೂನ
ಸುಟ್ಟುರ್ತು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂಧಾ ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೨.೩-೪, ೯) ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ವರ್ಣಥನ್ ಬರುರ್ತುದ : ಭತಾತವ
ಸಾಲ್ಾನ್ ಗ್ವರಿಪರಸ್ಂ ಸಪತ ಭ್ಮಿಂ ವಿವ ೀಶ ಹ । ಪರವಿಷ್ುಶಚ ಮುಹ್ತ ೀಯನ್ ರಸಾಂ ಭತಾತವ ಮಹಾರ್ಜರ್ಃ ।
ನಿಷ್ಪತ್ ಚ ಪುನ್ಸ್ತರ್ಣಯಂ ಸವತ್ರ್ಣಯಂ ಪರವಿವ ೀಶ ಹ ॥ ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಬಿಡಲಾಟು ಆ ಬಾರ್ಣವು ಒಂದ ೀ
ಮುಹೂರ್ತಥಕಾಲದಲ್ಲಲ ರಸಾರ್ತಳವನೂನ ಭ ೀಧಸ, ವ ೀಗದಿಂದ ಬಂದು ಮತ್ ು ಬರ್ತುಳಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಕುಳಿರ್ತುಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಏನ್ ಸಪತ ಮಹಾಸಾಲ್ಾ ಗ್ವರಿಭ್ಯಮಿಶಚ ದ್ಾರಿತಾಃ ಬಾಣ ೀನ ೈಕ ೀನ್ ಕಾಕುಸಥ ಸಾ್ತಾ
ತ ೀ ಕ ್ೀ ರಣಾಗರತಃ ॥ “ಏಳು ಮತು ಮರಗಳನುನ ಭ ೀಧಸ, ಭೂಮಿರ್ಯನೂನ ಸೀಳಿದ ಆ ಒಂದ ೀ ಬಾರ್ಣ ಮತ್ ು
ಹಿಂತರುಗಿ ಬಂರ್ತು. ಇಂರ್ತಹ ನಿನನನುನ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಎದುರಸಬಲಲರು” ಎಂದು ಕ ೀಳುವ
ಸುಗಿರೀವನ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ಹಿೀಗ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸೂಚ್ವಾಗಿ ಈ ಅಸುರ ಸಂಹಾರದ
ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿದರ , ಇದನುನ ಸುುಟವಾಗಿ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು.
ಸಪತಸಾಲರ್್ಧ್ಾಕೃಷ್ುಧವಸತಪ್ಾತಾಳದ್ಾನ್ರ್ಃ (ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ೭೧.೨೨೨). ಏಳು ಮತು ಮರಗಳು ಮರ್ತುು
ಪಾತ್ಾಳವನುನ ಭ ೀಧಸ ಕ ೂಂದ ಬಾರ್ಣವುಳಳವನು ನಿೀನು ಎನುನವ ಪಾರರ್ಥನ್ ಅಲ್ಲಲದ . ಇವ ಲಲವುದನುನ
ಜ ೂೀಡಿಸ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ನ ೈತದ್ ವಿಚಿತರಮಮಿತ ್ೀರುಬಲಸ್ ವಿಷ ್್ೀರ್ಯ್ಯತ್ ಪ್ ರೀರಣಾತ್ ಸಪರ್ನ್ಸ್ ಭವ ೀತ್ ಪರರ್ೃತಿತಃ ।

ಲ್ ್ೀಕಸ್ ಸಪರಕೃತಿಕಸ್ ಸರುದರಕಾಲಕಮಾಮಯದಿಕಸ್ ತದಪಿೀದಮನ್ನ್್ಸಾಧ್ಮ್ ॥೬.೧೧॥

ಯಾವ ರಾಮಚಂದರನ ಪ ರೀರಣ ಯಿಂದ, ಪ್ರಕೃತಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಒಡಗೂಡಿದ ಜಗತುನ
ತ್ ೂಡಗುವಕ ರ್ಯು ಆಗುರ್ತುದ ೂೀ, ರುದರ-ರ್ಯಮ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಲ್ ೂೀಕದ ಪ್ರವೃತು
ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ, ಇದಾ್ವುದನೂನ ಇನ್ಾನಾರಂದಲೂ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆದರ ಎಣ ಯಿರದ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರ್ಯಥಗಳು ವಚಿರ್ತರವಲಲ.

ದೃಷಾುವ ಬಲಂ ಭಗರ್ತ ್ೀsರ್ ಹರಿೀಶವರ ್ೀsಸಾರ್ರ್ಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಮಯಾತ್ ಪುರಮಗರರ್ಜಸ್।

ಆಶುರತ್ ರಾರ್ಮನ್ುರ್ಜಸ್ ಬಲ್ಾತ್ ಸ ಚಾsರ್ಗಾದಭ ್ೀನ್ಮಾಶು ದಯತಾಪರತಿವಾರಿತ ್ೀsಪಿ ॥೬.೧೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 210

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ರಾಮಚಂದರನ ಬಲವನುನ ಕಂಡು ಸುಗಿರೀವನು, ರಾಮಚಂದರನನುನ ಮುಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ವಾಲ್ಲರ್ಯ

ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ಹ ೂರಟನು. ಸುಗಿರೀವನ ರ್ಯುದಿದ ಆಹಾಾನವನುನ ಕ ೀಳಿದ ವಾಲ್ಲರ್ಯು, ಪ್ತನ ತ್ಾರ ರ್ತಡ ದರೂ
ಕೂಡಾ, ಬಿಲದಿಂದ ಹ ೂರಬರುತ್ಾುನ್ .

ತನ್ುಮಷುಭಃ ಪರತಿಹತಃ ಪರರ್ಯಯಾರ್ಶಕತಃ ಸುಗ್ವರೀರ್ ಆಶು ರಘುಪ್ೀsಪಿ ಹಿ ಧಮಮಯಮಿೀಕ್ಷನ್ ।

ನ ೈನ್ಂ ರ್ಜಘಾನ್ ವಿದಿತಾಖಿಲಲ್ ್ೀಕಚ ೀಷ ್ುೀsಪ್ ್ೀನ್ಂ ಸ ಆಹ ರ್ಯುಧಿ ವಾಂ ನ್ ಮಯಾ ವಿವಿಕೌತ ॥೬.೧೩ ॥

ವಾಲ್ಲ-ಸುಗಿರೀವರ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮುಷಠಯಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುು, ಬಲಗುಂದಿದ ಸುಗಿರೀವನು ಕೂಡಲ್ ೀ

ರ್ಯುದಿಸ್ಳದಿಂದ ಓಡಿ ಬರುತ್ಾುನ್ . ರಾಮಚಂದರನೂ ಕೂಡಾ ಧಮಥವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ
ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ. ಎಲಲವನುನ ಬಲಲವನ್ಾದರೂ, ಸುಗಿರೀವನನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ ೂೀಡಲು
ಹಾಗೂ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಒಂದ ೀ ರೀತ ಇರುವ ನಿೀವಬಬರು ನನಿನಂದ ತಳಿರ್ಯಲಾಡಲ್ಲಲಲ” ಎಂದು.
[ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಆರೀತ ಮಾಡುವುದಿಲಲ.
‘ರ್ತದೂರಪ್ಗಳಂತರುವ ನಿಮಿಮಬಬರಲ್ಲಲ ಯಾರು ವಾಲ್ಲ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ’ ಎನುನತ್ಾು ನ್ ರಾಮಚಂದರ.
ಭಗವಂರ್ತ ಈ ರೀತ ಮಾಡಲು ಏನು ಕಾರರ್ಣ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದ ವವರಸದಾಾರ ]

ಸೌಭಾರತರಮೀಷ್ ರ್ಯದಿ ವಾಞ್ಚತಿ ವಾಲ್ಲನ ೈರ್ ನಾಹಂ ನಿರಾಗಸಮಥಾಗರರ್ಜನಿಂ ಹನಿಷ ್ೀ ।

ದಿೀಘಯಃ ಸಹ ್ೀದರಗತ ್ೀ ನ್ ಭವ ೀದಿಾ ಕ ್ೀಪ್ೀ ದಿೀಘ್ೀಯsಪಿ ಕಾರರ್ಣಮೃತ ೀ ವಿನಿರ್ತತಯತ ೀ ಚ ॥೬.೧೪ ॥

ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸುಗಿರೀವನು ಒಂದು ವ ೀಳ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸುವ ನಿಧಾಥರವನುನ ಬಿಟುು ಆರ್ತನಿಂದ ಕ ೀವಲ

ಒಳ ಳರ್ಯ ಸಂಬಂಧವನುನ ಬರ್ಯಸದಿಾದಾರ , ಯಾವ ರ್ತಪ್ಾನೂನ ಮಾಡಿರದ^ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ತ್ಾನು ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ
ಎನುನವುದು ರಾಮಚಂದರನ ನಿಲುವಾಗಿರ್ತುು. ಏಕ ಂದರ ಅರ್ಣ್-ರ್ತಮಮಂದಿರರ ಮನಸಾುಪ್ ಧೀಘಥಕಾಲ
ಇರುವುದಿಲಲ. ಒಂದು ವ ೀಳ ದಿೀಘಥವಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅದು ಯಾವುದ ೀ ಕಾರರ್ಣವಲಲದ ನ್ಾಶವಾಗುರ್ತುದ
ಕೂಡಾ.
[^ಗವರ್ಯ ಒಳಗ ರಕೆಸರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಮಾಡುತುದಾ ಅರ್ಣ್ ವಾಲ್ಲ ಬದುಕಿದಾಾನ್ ೂೀ ಇಲಲವೀ ಎನುನವುದನುನ
ಸರಯಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಳಳದ ೀ, ವಾಲ್ಲ ಸರ್ತು ಎಂದು ತಳಿದು ಗವರ್ಯನುನ ಮುಚಿು ಬಂದಿರುವ ರ್ತಪ್ಾಗ ತ್ಾನು
ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಶ್ಕ್ಷ ಕ ೂಡುತುರುವುದಾಗಿ ವಾಲ್ಲ ತಳಿದಿದಾ.
ತ್ಾರರ್ತಮ್ದ ಕನನಡಿರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಸಾರೂಪ್ರ್ತಃ ವಾಲ್ಲ (ಇಂದರ) ಸುಗಿರೀವ(ಸೂರ್ಯಥ)ನಿಗಿಂರ್ತ
ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲದಾಾನ್ . ಸುಗಿರೀವ ಬದುಕಿರುವಾಗಲ್ ೀ ವಾಲ್ಲ ಆರ್ತನ ಪ್ತನ ರಮರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಬಳಿ ಇಟುುಕ ೂಂಡಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 211

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಸಾರೂಪ್ ನ್ಾ್ರ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ ವಾಲ್ಲ ಮಾಡಿದುಾ ರ್ತಪ್ಾಲಲ. ಆದರ ಲ್ ೂೀಕದ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ವಾಲ್ಲ
ಮಾಡಿದುಾ ರ್ತಪ್ುಾ.
ಮುಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಸಂಹಾರದ ನಂರ್ತರ ಸುಗಿರೀವ ರಾಜನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಕಪ್ಲ್ ೂೀಕದ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ
ಹಿಂದಿನ ರಾಜ ಸ ೂೀರ್ತು ಸತ್ಾುಗ, ಆರ್ತನ ಆಸುರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಅವನ ಹ ಂಡತರ್ಯೂ ಈಗಿನ ರಾಜನ
ವಶವಾಗುತ್ಾುಳ . ಆ ಪ್ರಕಾರ ವಾಲ್ಲ ಸರ್ತು ನಂರ್ತರ ತ್ಾರ ರ್ಯನುನ ಸುಗಿರೀವ ಕೂಡುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಇದು
ಸಾರೂಪ್ ನ್ಾ್ರ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ ಮಹಾಪ್ರಾಧ]

ಕ ್ೀಪಃ ಸಹ ್ೀದರರ್ಜನ ೀ ಪುನ್ರನ್ತಕಾಲ್ ೀ ಪ್ಾರಯೀ ನಿರ್ೃತಿತಮುಪಗಚಛತಿ ತಾಪಕಶಚ ।

ಏಕಸ್ ಭಙ್ಗ ಇತಿ ನ ೈರ್ ಝಟ್ಟತ್ಪ್ಾಸತ ದ್ ್ೀಷ ್ೀ ನಿಹನ್ುತಮಿಹ ಯೀಗ್ ಇತಿ ಸಮ ಮೀನ ೀ ॥೬.೧೫॥

ಅರ್ಣ್-ರ್ತಮಮಂದಿರರಲ್ಲಲ ಇರರ್ತಕೆ ಕ ೂೀಪ್ವು ಕಡ ಗಾಲದಲ್ಲಲ ಹ ಚಾುಗಿ ನ್ಾಶವಾಗುರ್ತುದ . ಒಬಬ ಸರ್ತುರ , ಅದು

ಪ್ಶಾುತ್ಾುಪ್ವನುನ ರ್ತಂದುಕ ೂಡುರ್ತುದ . (ವ್ರ್ಥವಾಗಿ ದ ಾೀಶ್ಸದ ನಲ್ಾಲ ಎನುನವ ಪ್ಶಾುತ್ಾುಪ್). ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ, ಕೂಡಲ್ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಕ ೂಲಲಲು ಯೀಗ್ನಲಲ ಎಂದು ರಾಮಚಂದರ ಚಿಂತಸದ.
[ಅಥಾಥತ್: ಹಿಂದಿನದನುನ ಮರ ರ್ತು ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಮರಳಿ ಒಳ ಳರ್ಯ ಸಂಬಂಧವನುನ ಬ ಳ ಸುವ ಒಂದು
ಅವಕಾಶವನುನ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ರಾಮಚಂದರ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ ]

ತಸಾಮನ್ನ ಬನ್ುಾರ್ಜನ್ರ್ಗ ೀ ರ್ಜನಿತ ೀ ವಿರ ್ೀಧ್ ೀ ಕಾಯ್ೀಯ ರ್ಧಸತದನ್ುಭನಿಾಭರಾಶ್ವತಿೀಹ ।

ಧಮಮಯಂ ಪರದಶಯಯತುಮೀರ್ ರವ ೀಃ ಸುತಸ್ಭಾವಿೀ ನ್ ತಾಪ ಇತಿ ವಿಚಚ ನ್ ತಂ ರ್ಜಘಾನ್ ॥೬.೧೬॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ: ಬಂಧು ಜನರಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧ ಬಂದಲ್ಲಲ ಅವರ ಜ ೂತ್ ಗ ಇರುವವರು ಕೂಡಲ್ ೀ ಒಬಬರ
ಪ್ರ ವಹಿಸುವುದಾಗಲ್ಲೀ, ಒಬಬರನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಾಗಲ್ಲೀ ಮಾಡಬಾರದು. ಇದು ಧಮಥ. ಈ ರೀತಯಾದ
ಧಮಥವನುನ ತ್ ೂೀರಸಲು ಮರ್ತುು ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಮುಂದ ಈ ಕುರರ್ತು ದುಃಖವಾಗಬಾರದು
ಎನುನವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಮೊದಲನ್ ೀ ಸಲ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ.

ರ್ಯಃ ಪ್ ರೀರಕಃ ಸಕಲಶ ೀಮುಷಸನ್ತತ ೀಶಚ ತಸಾ್ಜ್ಞತಾ ಕುತ ಇಹ ೀಶರ್ರಸ್ ವಿಷ ್್ೀಃ ।
ತ ೀನ ್ೀದಿತ ್ೀsರ್ ಸುದೃಢಂ ಪುನ್ರಾಗತ ೀನ್ ರ್ಜ ್ರೀಪಮಂ ಶರಮಮ್ಮುಚದಿನ್ಾರಸ್ನ ್ೀಃ ॥೬.೧೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 212

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಯಾರು ಎಲಲರ ಬುದಿಿರ್ಯನುನ ಪ ರೀರಣ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ಯಾರು
ವಾಲ್ಲೀ ಯಾರು ಸುಗಿರೀವ ಎನುನವ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಜ್ಞಾನವು ಎಲ್ಲಲಂದ ಬರಬ ೀಕು?
ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಸಂಹಾರ ಆಗಲ್ ೀಬ ೀಕು ಎಂದು ಅತದೃಢವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ನಂರ್ತರ
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಮರುದಿನ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮೀಲ್ ವಜರಕ ೆ ಸಜರಸವಾದ ಬಾರ್ಣವನುನ
ಬಿಡುತ್ಾುನ್ .

ರಾಮಾಜ್ಞಯೈರ್ ಲತಯಾ ರವಿಜ ೀ ವಿಭಕ ತೀ ವಾಯೀಃ ಸುತ ೀನ್ ರಘುಪ್ ೀರ್ಣ ಶರ ೀ ಚ ಮುಕ ತೀ ।
ಶುರತಾವsಸ್ ಶಬಾಮತುಲಂ ಹೃದಿ ತ ೀನ್ ವಿದಾ ಇನಾಾರತಮಜ ್ೀ ಗ್ವರಿರಿವಾಪತದ್ಾಶು ಸನ್ನಃ ॥೬.೧೮॥

ರಾಮನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ಯೀ, ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಹೂವನ ಮಾಲ್ ಯಂದರಂದ, ಸುಗಿರೀವನು ವಲಕ್ಷರ್ಣನ್ಾಗಿ

ಕಾರ್ಣುವಂತ್ಾಗಲು, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಬಿಡಲಾಟು ಎಣ ಇರದ ಶಬಾವುಳಳ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು
ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಬ ಟುದಂತ್ ಮೂಚಿಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಿದಾನು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಿಷೆಂದಾ ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ (೧೨.೩೯) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಗರ್ಜಪುಷಪೀಮಿಮಾಂ
ಪುಲ್ಾಿಮುತಾಪಟ್ ಶುಭಲಕ್ಷಣಾಂ । ಕುರು ಲಕ್ಷಮರ್ಣ ಕಂಠ ೀsಸ್ ಸುಗ್ವರೀರ್ಸ್ ಮಹಾತಮನ್ಃ ॥ :
“ಗಜಪ್ುಷಾೀಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ತ್ ೂಡಿಸು” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ಗರ್ಜಪುಷಪೀಂ ತಾಂ ತಸ್ ಕಂಠ ೀ ರ್್ಸರ್ಜಯರ್ಯತ್(೧೨.೪೦): ‘ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಗಜಪ್ುಷ್ಾಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ
ಸುಗಿರೀವನ ಕ ೂರಳಿಗ ಹಾಕಿದನು’. ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೮೧.೩೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಸುಗ್ವರೀರ್ಸ್
ತದ್ಾ ಮಾಲ್ಾಂ ಹನ್ುಮಾನ್ ಕಂಠ ಆಸರ್ಜತ್ ॥ ಅಂದರ ಹನುಮಂರ್ತ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಹೂವನ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ
ಹಾಕಿದ ಎಂದರ್ಥ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ವಾಲ್ಲೀಕಿರ್ಯ ಮಾತಗ ಏನು ಅರ್ಥ? ಅಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಎಂದು ಏಕ ಹ ೀಳಿದಾಾರ
ಎನುನವ ಸಹಜ ಪ್ರಶ ನ ಎಲಲರನೂನ ಕಾಡುರ್ತುದ . ರಾಮಬಾರತರಿ ಪುಮಿು ಸಾ್ತ್ ಸಶ್ರೀಕ ೀ ಚಾಭೀಧ್ ೀರ್ಯರ್ತ್
ಎನುನವ ಕ ೂೀಶದ ವವರಣ ರ್ಯಂತ್ ‘ಲಕ್ಷಿರ್ಣ’ ಎಂದರ ‘ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಾಂತ ಇರುವವನು’ ಎಂದರ್ಥ. ಹಾಗಾಗಿ
‘ಲಕ್ಷಿರ್ಣ’ ವಾಚ್ರ್ತಾ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗೂ ಅನಾರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ .
ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದ ಬರಹಮಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨.೨೧) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ತತ ್ೀ ರಾಮೊೀ ಮಹಾಬಾಹುಃ ಸುಗ್ವರೀರ್ಸ್
ಶ್ರ ್ೀಧರ ೀ । ಲತಾಮಾಬಧ್ ಚಿಹನಂ ತು ರ್ಯುದ್ಾಾಯಾ ಚ ್ೀದರ್ಯತ್ ತದ್ಾ’. ಇಲ್ಲಲ ‘ರಾಮ’ ಎಂದರ
ಹನುಮಂರ್ತನ ದಾಾರ ಎಂದು ಹ ೀಗ ಅರ್ಥವೀ, ಹಾಗ ೀ, ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನಲ್ಲಲ ‘ಲಕ್ಷಿರ್ಣ’ ಎಂದರ ಹನುಮಂರ್ತ
ಎಂದ ೀ ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ.
ಈ ಎಲಲವನೂನ ಸಮನಾರ್ಯಗ ೂಳಿಸ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಹನುಮಂರ್ತ ಹೂವನ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂಡಿಸದ’ ಎಂದು
ಇಲ್ಲಲ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 213

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಭಕ ್ತೀ ಮಮೈಷ್ ರ್ಯದಿ ಮಾಮಭಪಶ್ತಿೀಹ ಪ್ಾದ್ೌ ಧುರರ್ಂ ಮಮ ಸಮೀಷ್್ತಿ ನಿವಿಯಚಾರಃ ।

ಯೀರ್ಗ ್್ೀ ರ್ಧ್ ್ೀ ನ್ಹಿ ರ್ಜನ್ಸ್ ಪದ್ಾನ್ತಸ್ ರಾಜಾ್ತಿ್ಯನಾ ರವಿಸುತ ೀನ್ ರ್ಧ್ ್ೀsತಿ್ಯತಶಚ ॥೬.೧೯॥

ನನನ ಭಕುನ್ಾಗಿರುವ ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಒಂದು ವ ೀಳ ನನನನುನ ಈ ಜಾಗದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುನ್ಾದರ , ನನನ ಪಾದವನುನ

ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . (ನನನ ಪಾದದಲ್ಲಲ ಶರಣಾಗುತ್ಾುನ್ ). ಯಾವುದ ೀ ವಚಾರ ಮಾಡದ ೀ
ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಭಕುನ ಹತ್ ಯ ಸಾಧ್ವಲಲ.
ಆದರ ರಾಜ್ವನುನ ಬರ್ಯಸದ ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಸಂಹಾರವು ಬ ೀಡಲಾಟ್ಟುದ . (ಅದರಂದಾಗಿ
ಕ ೂಲಲಲ್ ೀಬ ೀಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯಥತ್ ಇದ . ಏಕ ಂದರ ಕ ೀವಲ ರಾಜ್ ಬ ೀಕು ಎಂದು ಸುಗಿರೀವ ಕ ೀಳಲ್ಲಲಲ.
ವಾಲ್ಲರ್ಯ ವಧ ರ್ಯನ್ ನೀ ಆರ್ತ ಅಪ ೀಕ್ಷ್ಮಸದಾ).

ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಹ್ಭೀಷ್ುಮಪಿ ತತ್ ಪರರ್ಣತಸ್ ಪೂರ್ಯಂ ಶಸ ್ತೀ ರ್ಧ್ ್ೀ ನ್ ಪದಯೀಃ ಪರರ್ಣತಸ್ ಚ ೈರ್ ।
ತಸಾಮದದೃಶ್ತನ್ುರ ೀರ್ ನಿಹನಿಮ ಶಕರ-ಪುತರಂ ತಿವತಿೀಹ ತಮದೃಷ್ುತಯಾ ರ್ಜಘಾನ್ ॥೬.೨೦॥

ಮೊದಲು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಕ ೆರಗಿದವನು ಸುಗಿರೀವ. ಮೊದಲು ನಮಸೆರಸದ ಸುಗಿರೀವನ

ಅಭಿೀಷ್ುವನುನ ಪ್ೂರ ೈಸುವುದು ಧಮಥ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಅದೃಷ್್ನ್ಾಗಿದುಾ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಸಂಹರಸುತ್ ುೀನ್
ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ವಾಲ್ಲಗ ಕಾಣಿಸಕ ೂಳಳದ ಆರ್ತನ ಮೀಲ್ ಬಾರ್ಣಪ್ರಯೀಗಿಸ ಆರ್ತನನುನ
ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ .
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುವಂತ್ : ಸುಗಿರೀವ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ
ವವರಸುತ್ಾು: ವಾಲ್ಲ ಮರ್ತುು ರಾವರ್ಣರ ನಡುವ ಒಪ್ಾಂದವಾಗಿರುವ ವಷ್ರ್ಯವನೂನ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ . ಈ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಸಂಧಾನಕ ೆ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನ ನಡ ಸಲ್ಲಲಲ. ಇದಲಲದ ೀ, ತ್ಾನು
ರಾಮನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ ಲೀ ಸಾರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ವಾಲ್ಲ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬಂದಿದಾ. ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಲ್ಲಯೀ
ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . “ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಾವನುನ
ಬರ್ಯಸ, ತ್ಾರ ಯಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುರೂ ಸುಗಿರೀವನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಲು ಬಂದ ” ಎಂದಿದಾಾನ್ ವಾಲ್ಲ
(ತವತ ್ತೀsಹಂ ರ್ಧಮಾಕಾಂಕ್ಷನ್ ವಾರ್ಯ್ಯಮಾಣ ್ೀsಪಿ ತಾರಯಾ ॥ ಸುಗ್ವರೀವ ೀರ್ಣ ಸಹ ಭಾರತಾರ ದವಂದವ
ರ್ಯುದಾಮುಪ್ಾಗತಃ-ಕ್ತಷ್ಾಂಧ್ಾಕಂಡ ೧೮.೫೭) )].

ರ್ಯಃ ಪ್ ರೀರಕಃ ಸಕಲಲ್ ್ೀಕಬಲಸ್ ನಿತ್ಂ ಪೂಣಾ್ಯರ್್ಯೀಚಚಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ುಃ ಸವತನ್ರಃ ।

ಕ್ತಂ ತಸ್ ದೃಷುಪರ್ಗಸ್ ಚ ವಾನ್ರ ್ೀsರ್ಯಂ ಕತ ೈಯಶಚಾಪಮಪಿ ಯೀನ್ ಪುರಾ ವಿಭಗನಮ್ ॥೬.೨೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 214

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಯಾರು ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕದ ಬಲಕ ೆ ಪ ರೀರಕನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ, ನ್ಾಶವಾಗದ,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿರುವ ಬಲ-ವೀರ್ಯಥಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದವನಂತ್ ಯಾರು ಇದಾಾನ್ ೂೀ, ಯಾರು
ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಇಂರ್ತಹ ಯಾವ ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಹಿಂದ ರುದರನ ಬಿಲೂಲ ಕೂಡಾ ಸೀಳಲಾಟ್ಟುತ್ ೂುೀ,
ಅಂರ್ತವನನುನ ಒಬಬ ವಾನರ ಏನು ತ್ಾನ್ ೀ ಮಾಡಿಯಾನು?

ಸನ ನೀsರ್ ವಾಲ್ಲನಿ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಚ ತಸ್ ಪ್ಾಶವಯಂ ಪ್ಾರಹ ೈನ್ಮಾದರಯರ್ಚಸಾ ರ್ಯದಿ ವಾಞ್ಚಸ ತವಮ್ ।
ಉಜಜೀರ್ಯಷ್್ ಇತಿ ನ ೈಚಛದಸೌ ತವದರ್ಗ ರೀ ಕ ್ೀ ನಾಮ ನ ೀಚಛತಿ ಮೃತಿಂ ಪುರುಷ ್ೀತತಮೀತಿ ॥೬.೨೨॥

ವಾಲ್ಲರ್ಯು ಕ ಳಗಡ ಬಿೀಳುತುರಲು, ರಾಮಚಂದರನು ಅವನ ಬಳಿಗ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ ಮರ್ತುು ಆದರಥವಾದ

ಮಾತನಿಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಒಂದು ವ ೀಳ ನಿೀನು ಬರ್ಯಸದ ಯಾದರ ನಿನನನುನ ಮತ್ ು ಬದುಕಿಸುತ್ ುೀನ್ ”
ಎಂದು. ಆದರ ಅದನುನ ಬರ್ಯಸದ ವಾಲ್ಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ, ನಿನನ
ಎದುರು ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ಸಾವನುನ ಬರ್ಯಸುವುದಿಲ್ಾಲ ಹ ೀಳು” ಎಂದು.

ಕಾಯಾ್ಯಣಿ ತಸ್ ಚರಮಾಣಿ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುತರಂ ತವರ್ಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ರವಿರ್ಜಃ ಕಪಿರಾರ್ಜ್ ಆಸೀತ್ ।
ರಾಮೊೀsಪಿ ತದಿಗರಿರ್ರ ೀ ಚತುರ ್ೀsರ್ ಮಾಸಾನ್ ದೃಷಾುವ ಘನಾಗಮಮುವಾಸ ಸಲಕ್ಷಮಣ ್ೀsಸೌ ॥೬.೨೩॥

ಸುಗಿರೀವನು ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಅಂರ್ತ್ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಅಂಗದನನುನ ಮುಂದ ಇಟುುಕ ೂಂಡು

ಮಾಡಿ, ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಸಾ್ನವನುನ ಅಲಂಕರಸ ಕಪ್ರಾಜನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ . ರಾಮನೂ ಕೂಡಾ ಮಳ ಗಾಲ
ಬಂದದಾನುನ ಗಮನಿಸ, ಮುಂದ ಪ್ರಯಾರ್ಣ ಬ ಳಸದ ೀ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿ, ನ್ಾಲುೆ ಮಾಸವನುನ ಅಲ್ಲಲಯೀ
ಕಳ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . (ಮಾಲ್ವಾನ್ ಎನುನವ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ).

ಅಥಾತಿಸಕ ತೀ ಕ್ಷ್ತಿಪ್ ೀ ಕಪಿೀನಾಂ ಪರವಿಸೃತ ೀ ರಾಮಕೃತ ್ೀಪಕಾರ ೀ ।

ಪರಸಹ್ँ^ ತಂ ಬುದಿಾಮತಾಂ ರ್ರಿಷ ್ಾೀ ರಾಮಾಙ್ಕಚಘರಭಕ ್ತೀ ಹನ್ುಮಾನ್ುವಾಚ ॥೬.೨೪॥
^

ಕಪ್ರಾಜ್ವನುನ ಪ್ಡ ದ ನಂರ್ತರ , ಕಪ್ಗಳ ರಾಜನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನು ಭ ೂೀಗದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆಸಕುನ್ಾಗಿ,

ರಾಮಚಂದರನ ಉಪ್ಕಾರವನುನ ಮರ ರ್ಯಲು, ಶ ರೀಷ್ಠ ಬುದಿಿರ್ಯುಳಳ ರಾಮನ ಪಾದ ಸ ೀವಕನ್ಾದ
ಹನುಮಂರ್ತನು ಅವನಿಗ ಬುದಿಿವಾದ ಹ ೀಳಿ ಕರ್ತಥವ್ವನುನ ನ್ ನಪ್ಸುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 215

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ನ್ ವಿಸೃತಿಸ ತೀ ರಘುರ್ರ್ಯ್ಯಕಾಯ್ೀಯ ಕಾಯಾ್ಯ ಕರ್ಞಚಚತ್ ಸ ಹಿ ನ ್ೀsಭಪೂರ್ಜ್ಃ ।

ನ್ ಚ ೀತ್ ಸವರ್ಯಂ ಕತುತಯಮಭಷ್ುಮದ್ತ ೀ ದುಾರರ್ಂ ಬಲ್ ೀನಾಪಿ ಹಿ ಕಾರಯಾಮಿ ॥೬.೨೫॥

“ನಿನಗ ರಾಮಚಂದರನ ಕ ಲಸದಲ್ಲಲ ಮರ ವು ಇರಬಾರದು. ಅವನು ನಮಗ ಪ್ೂಜ್ನಷ್ ುೀ. ನಿನಗ ಕರ್ತಥವ್
ನಿಭಾಯಿಸಲು ಇಷ್ುವಲಲದಿದಾರ , ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ ನ್ಾನು ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ನಿನನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಮನ
ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಸ ಏರ್ಮುಕಾತವ ಹರಿರಾರ್ಜಸನಿನಧ್ೌ ದಿವೀಪ್ ೀಷ್ು ಸಪತಸವಪಿ ವಾನ್ರಾನ್ ಪರತಿ ।

ಸಮೇಳನಾಯಾsಶುಗತಿೀನ್ ಸಮ ವಾನ್ರಾನ್ ಪರಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ ಸಮಸತಶಃ ಪರಭುಃ ॥೬.೨೬॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಸುಗಿರೀವನ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಏಳು ದಿಾೀಪ್ಗಳಲ್ಲಲ ಇರುವ ಕಪ್ಗಳನುನ

ಒಟ್ಟುಗ ಸ ೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಅಲ್ಲಲಗ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ರ್ತಲುಪ್ಬಲಲ ರ್ತಮಮ ವಾನರ ಧೂರ್ತರನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಹರಿೀಶವರಾಜ್ಞಾಪರಣಿಧ್ಾನ್ಪೂರ್ಯಕಂ ಹನ್್ಮತಾ ತ ೀ ಪರಹಿತಾ ಹಿ ವಾನ್ರಾಃ ।

ಸಮಸತಶ ೈಲದುರಮಷ್ರ್ಣಡಸಂಸ್ತಾನ್ ಹರಿೀನ್ ಸಮಾಧ್ಾರ್ಯ ತದ್ಾsಭರ್ಜಗುಮಃ ॥೬.೨೭॥

ಸುಗಿರೀವನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ವಾನರ ಧೂರ್ತರು ಎಲ್ಾಲ ಬ ಟು, ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಲ
ಇರುವ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಬರುತ್ಾುರ .

ತದ್ ೈರ್ ರಾಮೊೀsಪಿ ಹಿ ಭ ್ೀಗಸಕತಂ ಪರಮತತಮಾಲಕ್ಷಯ ಕಪಿೀಶವರಂ ಪರಭುಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾದ ಸೌಮಿತಿರಮಿದಂ ರ್ಚ ್ೀ ಮೀ ಪಿರ್ಙ್ಗಮೀಶಾರ್ಯ ರ್ದ್ಾsಶು ಯಾಹಿ ॥೬.೨೮॥

ಈ ಹ ೂತುಗಾಗಲ್ ೀ ಭ ೂೀಗದಲ್ಲಲದುಾ ಪ್ರಮಾದವನುನ ಮಾಡಿರುವ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಗಮನಿಸದ

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಲ್ಲಲ, ರ್ತನನ ಮಾರ್ತನುನ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ರ್ತಲುಪ್ಸುವುದಕಾೆಗಿ ಆರ್ತನಿದಾಲ್ಲಲಗ
ತ್ ರಳುವಂತ್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

ರ್ಯದಿ ಪರಮತ ್ತೀsಸ ಮದಿೀರ್ಯಕಾಯ್ೀಯ ನ್ಯಾಮ್ಹಂ ತ ವೀನ್ಾರಸುತಸ್ ಮಾಗಗಯಮ್ ।

ಪ್ಾರರ್ಯಃ ಸವಕಾಯ್ೀಯ ಪರತಿಪ್ಾದಿತ ೀ ಹಿ ಮದ್ ್ೀದಾತಾ ನ್ ಪರತಿಕತುತಯಮಿೀಶತ ೀ ॥೬.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 216

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಹ ಚಾುಗಿ ರ್ತಮಮ ಕ ಲಸವಾಗುತುರಲು ಕೃರ್ತಘನರು ಪ್ರರ್ತು್ಪ್ಕಾರ ಮಾಡುವುದಿಲಲ . “ಒಂದು ವ ೀಳ ಸುಗಿರೀವ

ನನನ ಕ ಲಸವನುನ ಮರ ತದಾರ , ವಾಲ್ಲರ್ಯ ದಾರರ್ಯನ್ ನೀ ಅವನಿಗೂ ತ್ ೂೀರಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನವ ಎಚುರಕ ರ್ಯ
ಸಂದ ೀಶವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮುಖ ೀನ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ರ್ತಲುಪ್ಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತಿೀಡ್ರಾಮೀರ್ಣ ಸಮಿೀರಿತ ೀ ತದ್ಾ ರ್ಯಯೌ ಸಬಾರ್ಣಃ ಸಧನ್ುಃ ಸ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ದೃಷ ುವೈರ್ ತಂ ತ ೀನ್ ಸಹ ೈರ್ ತಾಪನಿಭಯಯಾದ್ ರ್ಯಯೌ ರಾಮಪದ್ಾನಿತಕಂ ತವರನ್ ॥೬.೩೦॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಪ್ೂಜ್ನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಬಿಲುಲ -ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು

ಸುಗಿರೀವನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ . ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ೂಡನ್ ಯೀ ಸೂರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನು
ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ಹ ೂರಟು ರಾಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬರುತ್ಾುನ್ .

ಹನ್್ಮತಃ ಸಾಧುರ್ಚ ್ೀಭರಾಶು ಪರಸನ್ನಚ ೀತಸ್ಧಿಪ್ ೀ ಕಪಿೀನಾಮ್ ।

ಸಮಾಗತ ೀ ಸರ್ಯಹರಿಪರವಿೀರ ೈಃ ಸಹ ೈರ್ ತಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ನ್ನ್ನ್ಾ ರಾಘರ್ಃ ॥೬.೩೧॥

ಹನುಮಂರ್ತನ ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ, ಭಕಿುರ್ಯುಕುವಾದ ಮನಸುನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಸುಗಿರೀವನು

ರಾಮಚಂದರನ ಬಳಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ಬರಲು, ಅವನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ರಾಮಚಂದರನು
ಪ್ರಸನನನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಸಸಮೂರಮನ್ತಂ ಪತಿತಂ ಪದ್ಾಬಜಯೀಸತವರನ್ ಸಮುತಾ್ಪ್ ಸಮಾಶ್ಿಷ್ತ್ ಪರಭುಃ ।

ಸ ಚ ್ೀಪವಿಷ ್ುೀ ರ್ಜಗದಿೀಶಸನಿನಧ್ೌ ತದ್ಾಜ್ಞಯೈವಾsದಿಶದ್ಾಶು ವಾನ್ರಾನ್ ॥೬.೩೨॥

ಉದ ಾೀಗದಿಂದ ಕೂಡಿ ಅವಸರ ಮಾಡುತ್ಾು ರ್ತನನ ಪಾದಕಮಲಗಳಿಗ ಬಿದಾ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಮೀಲ್ ತುದ
ಶ್ರೀರಾಮನು, ಅವನನುನ ಆಲ್ಲಂಗಿಸುತ್ಾುನ್ . ಸುಗಿರೀವನ್ಾದರ ೂೀ, ರಾಮನ ಸನಿನಧಾನದಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತವನ್ಾಗಿ,
ರಾಮನ ಅಪ್ಾಣ ರ್ಯಂತ್ ರ್ತನನ ಕಪ್ಗಳಿಗ ಆಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ :

ಸಮಸತದಿಕ್ಷು ಪರಹಿತ ೀಷ್ು ತ ೀನ್ ಪರಭುಹಯನ್್ಮನ್ತಮಿದಂ ಬಭಾಷ ೀ ।

ನ್ ಕಶ್ಚದಿೀಶಸತವದೃತ ೀsಸತ ಸಾಧನ ೀ ಸಮಸತಕಾರ್ಯ್ಯಪರರ್ರಸ್ ಮೀsಸ್ ॥೬.೩೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 217

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಸುಗಿರೀವನಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಿಗ ವಾನರರು ಕಳುಹಿಸಲಾಡಲು, ರಾಮಚಂದರನು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು

ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನನನ ಎಲ್ಾಲ ಕ ಲಸವನೂನ ಸಾಧನ್ ಮಾಡಲು ನಿನನನುನ ಬಿಟುು ಇನ್ಾನರೂ ಕೂಡಾ ಸಮರ್ಥರಲಲ”
ಎಂದು.

ಅತಸತವಮೀರ್ ಪರತಿಯಾಹಿ ದಕ್ಷ್ಣಾಂ ದಿಶಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಮದಙ್ುಗಲ್ಲೀರ್ಯಕಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ್ೀsಸೌ ಪುರುಷ ್ೀತತಮೀನ್ ರ್ಯಯೌ ದಿಶಂ ತಾಂ ರ್ಯುರ್ರಾರ್ಜರ್ಯುಕತಃ॥೬.೩೪॥

“ನನನ ಉಂಗುರವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಿೆಗ ಹ ೂೀಗು” ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು
ಹನುಮಂರ್ತನು, ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ರ್ಯುವರಾಜ ಅಂಗದನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ದಿಕಿೆನರ್ತು ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ಸಮಸತದಿಕ್ಷು ಪರತಿಯಾಪಿತಾ ಹಿ ತ ೀ ಹರಿೀಶವರಾಜ್ಞಾಮುಪಧ್ಾರ್ಯ್ಯ ಮಾಸತಃ ।

ಸಮಾರ್ಯ ರ್ಯುಸ ತೀSಙ್ಗದಜಾಮಬರ್ನ್ುಮಖಾಃ ಸುತ ೀನ್ ವಾಯೀಃ ಸಹಿತಾ ನ್ ಚಾSರ್ಯರ್ಯುಃ ॥೬.೩೫॥

ಸುಗಿರೀವನ ಆರ್ಣತರ್ಯನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಿಗ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ಆ ಕಪ್ಗಳು, ಕ ೂಟು ಒಂದು ತಂಗಳ
ಕಾಲ್ಾವಕಾಶದ ೂಳಗ ಮರಳಿ ಬರುತ್ಾುರ . ಆದರ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಅಂಗದ, ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ ೀ
ಮೊದಲ್ಾದವರು ಮರಳಿ ಬರುವುದಿಲಲ.

ಸಮಸತದುಗಗಯಪರರ್ರ ೀ ದುರಾಸದಂ ವಿಮಾಗಗಯತಾಂ ವಿನ್ಾಯಗ್ವರಿಂ ಮಹಾತಮನಾಮ್ ।

ಗತಃ ಸ ಕಾಲ್ ್ೀ ಹರಿರಾಡುದಿೀರಿತಃ ಸಮಾಸದಂಶಾಚರ್ ಬಲಂ ಮಹಾದುೂತಮ್ ॥೬.೩೬॥

ಸುಗಿರೀವನು ನಿೀಡಿದ ಕಾಲಮಿತರ್ಯು ಕಳ ರ್ಯುತುರಲು, ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯನುನ ಹುಡುಕುತುರುವ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೀ

ಮೊದಲ್ಾದವರು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವಾಗಿರುವ ವನಿಾಗಿರರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ದುಭರ್ತವಾದ
ಬಿಲವಂದನುನ ಕಂಡು ಅದನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಕೃತಂ ಮಯೀನಾತಿವಿಚಿತರಮುತತಮಂ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ತತ್ ತಾರ ಉವಾಚ ಚಾಙ್ಗದಮ್ ।

ರ್ರ್ಯಂ ನ್ ಯಾಮೊೀ ಹರಿರಾರ್ಜಸನಿನಧಿಂ ವಿಲಙ್ಕಚಘತ ್ೀ ನ್ಃ ಸಮಯೀ ರ್ಯತ ್ೀsಸ್ ॥೬.೩೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 218

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಮರ್ಯನಿಂದ ನಿಮಿಥಸಲಾಟು ಅತವಚಿರ್ತರ ಮರ್ತುು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತುಮವಾದ ಆ ಗುಹ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ,

ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಅವತ್ಾರನ್ಾದ ತ್ಾರನು ಅಂಗದನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಸುಗಿರೀವ ಕ ೂಟು ಕಾಲಮಿತ
ಮಿೀರ ಹ ೂೀಗಿದ . ನ್ಾವು ಇನುನ ಸುಗಿರೀವನ ಸನಿನಧರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಾರ ವು” ಎಂದು.

ದುರಾಸದ್ ್ೀsಸಾರ್ತಿಚರ್ಣಡಶಾಸನ ್ೀ ಹನಿಷ್್ತಿ ತಾವಮಪಿ ಕ್ತಂ ಮದ್ಾದಿಕಾನ್ ।

ಅಗಮ್ಮೀತದ್ ಬಲಮಾಪ್ ತತ್ ಸುಖಂ ರ್ಸಾಮ ಸವ ೀಯ ಕ್ತಮಸಾವಿಹಾsಚರ ೀತ್ ॥೬.೩೮॥

ಮುಂದುವರದು ತ್ಾರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಸುಗಿರೀವನ ಹತುರ ಹಿಂತರುಗಿ ಅವನಿಗ ತಳಿ ಹ ೀಳುವುದು ಕಷ್ು. ಕ ೂಟು
ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಿೀರದವರಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . (ಇದಕಾೆಗಿ ಇಂದಿಗೂ ಕೂಡಾ
‘ಸುಗಿರೀವಾಜ್ಞ ’ ಎನುನವ ಪ್ದ ಬಳಕ ರ್ಯಲ್ಲಲದ ). ನಿನನನೂನ ಕೂಡಾ ‘ಅರ್ಣ್ನ ಮಗ’ ಎನುನವ ಕರುಣ ಇಲಲದ ಆರ್ತ
ಕ ೂಲಲಬಲಲ. ಇನುನ ನಮಮನುನ ಕ ೂಲುಲವುದರಲ್ ಲೀನೂ ಆಶುರ್ಯಥವಲಲ. ಅದಕಾೆಗಿ ಯಾರೂ ಹ ೂಂದದ ಈ
ಬಿಲವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಇಲ್ಲಲಯೀ ವಾಸ ಮಾಡ ೂೀರ್ಣ. ನ್ಾವಲ್ಲಲದಾರ ಅವನಿಗ ಏನೂ ಮಾಡಲು
ಸಾಧ್ವಲಲ”.

ನ್ಚ ೈರ್ ರಾಮೀರ್ಣ ಸಲಕ್ಷಮಣ ೀನ್ ಪರಯೀರ್ಜನ್ಂ ನ ್ೀ ರ್ನ್ಚಾರಿಣಾಂ ಸದ್ಾ ।

ನ್ಚ ೀಹ ನ್ಃ ಪಿೀಡಯತುಂ ಸ ಚ ಕ್ಷಮಃ ತತ ್ೀ ಮಮೀರ್ಯಂ ಸುವಿನಿಶ್ಚತಾ ಮತಿಃ ॥೬.೩೯॥

“ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ತರುಗುವ ನಮಗ ರಾಮನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ಏನೂ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ನಮಮನುನ

ಇಲ್ಲಲ ಪ್ೀಡಿಸಲು ಅವರು ಸಮರ್ಥರಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ನಮಮ ಬುದಿಿರ್ಯು ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ನಿಶ್ುರ್ತವಾಗಿದ ”
ಎನುನತ್ಾುನ್ ತ್ಾರ.

ಇತಿೀರಿತಂ ಮಾತುಲವಾಕ್ಮಾಶು ಸ ಆದದ್ ೀ ವಾಲ್ಲಸುತ ್ೀsಪಿ ಸಾದರಮ್ ।

ಉವಾಚ ವಾಕ್ಂ ಚ ನ್ ನ ್ೀ ಹರಿೀಶವರಃ ಕ್ಷಮಿೀ ಭವ ೀಲಿಙ್ಕ ಚಘತಶಾಸನಾನಾಮ್ ॥೬.೪೦॥

ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಯಾವುದ ೀ ವಚಾರ ಮಾಡದ ೀ, ರ್ತನನ ಸ ೂೀದರಮಾವನ್ಾದ ತ್ಾರನ ಮಾರ್ತನುನ ಅಂಗದನು

ಭಕಿುಯಿಂದ ಸಾೀಕರಸ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಸುಗಿರೀವನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಿೀರರುವ ನಮಮನುನ ಆರ್ತ ಎಂದೂ
ಕ್ಷಮಿಸುವುದಿಲಲ”.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 219

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ರಾಜಾ್ರ್ಥಯನಾ ಯೀನ್ ಹಿ ಘಾತಿತ ್ೀsಗರಜ ್ೀ ಹೃತಾಶಚ ದ್ಾರಾಃ ಸುನ್ೃಶಂಸಕ ೀನ್ ।

ಸ ನ್ಃ ಕರ್ಂ ರಕ್ಷಯತ ಶಾಸನಾತಿರ್ಗಾನ್ ನಿರಾಶರಯಾನ್ ದುಬಯಲಕಾನ್ ಬಲ್ ೀ ಸ್ತಃ ॥೬.೪೧॥

“ರಾಜ್ ಬ ೀಕು ಎಂಬ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನನ್ ನೀ ಕ ೂಲ್ಲಲಸ, ಅತುಗ ರ್ಯನುನ ಅಪ್ಹರಸರುವವನು ಆರ್ತ.
ಅಂರ್ತಹ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕೂರರನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನ ಅಪ್ಾಣ ರ್ಯನುನ ಉಲಲಂಘಿಸರುವ ನಮಮನುನ ಆರ್ತ ಹ ೀಗ ತ್ಾನ್ ೀ
ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿಯಾನು? ನ್ಾವು ನಿರಾಶ್ರರ್ತರು, ದುಬಥಲರು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ ರಾಮನ
ಬ ಂಬಲದ ೂಂದಿಗಿದಾಾನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಅಂಗದ.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಶಕರಸುತಾತಮಜ ೀನ್ ತಥ ೀತಿ ಹ ್ೀಚುಃ ಸಹ ಜಾಮಬರ್ನ್ುಮಖಾಃ ।

ಸವ ೀಯsಪಿ ತ ೀಷಾಮರ್ ಚ ೈಕಮತ್ಂ ದೃಷಾುವ ಹನ್್ಮಾನಿದಮಾಬಭಾಷ ೀ ॥೬.೪೨॥

ಅಂಗದನಿಂದ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವರು ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು

ಹ ೀಳಿದರು. ಅವರ ಲಲರ ಒಗಗಟುನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು ಅವರಗ ತಳಿ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ವಿಜ್ಞಾತಮೀತದಿಾ ಮಯಾsಙ್ಗದಸ್ ರಾಜಾ್ರ್ಯ ತಾರಾಭಹಿತಂ ಹಿ ವಾಕ್ಮ್ ।

ಸಾಧ್ಂ ನ್ ಚ ೈತನ್ನಹಿ ವಾರ್ಯುಸ್ನ್್ ರಾಮಪರತಿೀಪಂ ರ್ಚನ್ಂ ಸಹ ೀತ ॥೬.೪೩॥

“ ‘ಅಂಗದನಿಗ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಆಗಬ ೀಕು^’ ಎನುನವ ಒಂದ ೀ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ತ್ಾರ ಈರೀತರ್ಯ ವಾಕ್ವನುನ
ಹ ೀಳಿರುವನು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ತಳಿರ್ಯಬಲ್ ಲ. ಆದರ ಇದು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಈ ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರನು ರಾಮನಿಗ
ವರುದಿವಾದ ಮಾರ್ತನುನ ಸಹಿಸಲ್ಾರ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಹನುಮಂರ್ತ.
[^ ವಹಿಸದ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಲು ವಫಲನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮನು ಕ ೂಂದರ , ಆಗ
ಅಂಗದನಿಗ ಪ್ಟ್ಾುಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಬಹುದು ಎನುನವುದು ತ್ಾರನ ಮಾತನ ಹಿಂದಿರುವ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ
ಎನುನವುದನುನ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಹನುಮಂರ್ತ ತಳಿದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ]

ನ್ಚಾಹಮಾಕರಷ್ುುಮುಪ್ಾರ್ಯತ ್ೀsಪಿ ಶಕ್ಃ ಕರ್ಞಚಚತ್ ಸಕಲ್ ೈಃ ಸಮೀತ ೈಃ ।

ಸನಾಮಗಗಯತ ್ೀ ನ ೈರ್ ಚ ರಾಘರ್ಸ್ ದುರನ್ತಶಕ ತೀಬಯಲಮಪರದೃಷ್್ಮ್ ॥೬.೪೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 220

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

“ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಈ ಬಿಲವು ಅಗಮ್ ಎಂದು ನಿೀವು ಬಾವಸದಿಾೀರ. ಆದರ ಅದು ನಿಜವಲಲ. ಇನುನ ನಿೀವು
ನನನನುನ ಯಾವುದ ೂೀ ಪ್ರಲ್ ೂೀಭನ್ ಯಿಂದ ಆಕಷಥಸಬಹುದು ಎಂದುಕ ೂಂಡಿದಾರ ಅದು ನಿಮಿಮಂದ
ಸಾಧ್ವಲಲ. ನಿೀವ ಲಲರು ಸ ೀರದರೂ ಕೂಡಾ, ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾಗಥದಿಂದ ಆಚ ನನನನುನ ಸ ಳ ದುಕ ೂಳಳಲು
ನಿಮಿಮಂದ ಸಾಧ್ವಲಲ”.

ರ್ಚ ್ೀ ಮಮೈತದ್ ರ್ಯದಿ ಚಾsದರ ೀರ್ಣ ರ್ಗಾರಹ್ಂ ಭವ ೀದ್ ರ್ಸತದತಿಪಿರರ್ಯಂ ಮೀ ।

ನ್ ಚ ೀದ್ ಬಲ್ಾದಪ್ನ್ಯೀ ಪರರ್ೃತಾತನ್ ಪರಶಾಸ್ ಸನಾಮಗಗಯಗತಾನ್ ಕರ ್ೀಮಿ ॥೬.೪೫॥

“ರಾಮನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಗ ಈ ಬಿಲ ಸಗುವುದಿಲಲ ಎನುನವುದು ಕ ೀವಲ ಭರಮ. ಭಗವಂರ್ತನ ಶಕಿುಗ ಅಂರ್ತ್ವ ೀ ಇಲಲ.
ಹಾಗಿರುವಾಗ ಈ ಬಿಲ ಅವನಿಗ ಯಾವ ಲ್ ಕೆ. ನನನ ಮಾರ್ತನುನ ನಿೀವು ಆದರದಿಂದ ಸಾೀಕರಸದರ ನನಗ
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರರ್ಯ. ಹಾಗಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಅನ್ಾ್ರ್ಯದಿಂದ ಪ್ರವೃತು ಮಾಡಿದವರನುನ ನನನ ಬಲದಿಂದ ಶಾಸನ
ಮಾಡಿ, ಸನ್ಾಮಗಥದಲ್ಲಲ ಇರುವಂತ್ ನ್ಾನು ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಹನುಮಂರ್ತ.

ಇತಿೀರಿತಂ ತತ್ ಪರ್ನಾತಮರ್ಜಸ್ ಶುರತಾವsತಿಭೀತಾ ಧೃತಮ್ಕಭಾವಾಃ ।

ಸವ ೀಯsನ್ುರ್ಜಗುಮಸತಮಥಾದಿರಮುಖ್ಂ ಮಹ ೀನ್ಾರಮಾಸ ೀದುರರ್ಗಾಧಭ ್ೀಧ್ಾಃ ॥೬.೪೬॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಹ ೀಳಲು, ಆ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು, ಮೂಕಭಾವರಾದ

ತ್ಾರಾದಿಗಳು, ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾತನಂತ್ ಆರ್ತನನುನ ಅನುಸರಸ, ಗುಹ ಯಿಂದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಹ ೂರಬಂದು,
ಪ್ವಥರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಮಹ ೀಂದರ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.

ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ತ ೀ ಸಾಗರಮಪರಧೃಷ್್ಮಪ್ಾರಮೀರ್ಯಂ ಸಹಸಾ ವಿಷ್ಣಾ್ಃ ।

ದೃಢಂ ನಿರಾಶಾಶಚ ಮತಿಂ ಹಿ ದಧುರಃ ಪ್ಾರಯೀಪವ ೀಶಾರ್ಯ ತಥಾ ಚ ಚಕುರಃ ॥೬.೪೭॥

ಅವರು ಹಾರಲ್ಾಗದ, ದಡ ಕಾರ್ಣದ ಸಮುದರವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಕೂಡಲ್ ೀ ದುಃಖಿರ್ತರಾಗಿ, ಬಹಳವಾಗಿ

ಭರವಸ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ಸಾರ್ಯುವರ್ತನಕ ಉಪ್ವಾಸವನುನ ನಿಶುಯಿಸದರು. ಅದರಂತ್ ಯೀ
ಆಹಾರವನುನ ಸಾೀಕರಸದ ೀ ಕುಳಿರ್ತರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 221

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಪ್ಾರಯೀಪವಿಷಾುಶಚ ಕಥಾ ರ್ದನ ್ತೀ ರಾಮಸ್ ಸಂಸಾರವಿಮುಕ್ತತದ್ಾತುಃ ।

ರ್ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಃ ಪ್ಾತನ್ಮ್ಚುರ ೀತತ್ ಸಮಾಪತಿನಾಮನಃ ಶರರ್ರ್ಣಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ॥೬.೪೮॥

‘ಸಾರ್ಯುವ ರ್ತನಕ ಉಪ್ವಾಸ’ ಎನುನವ ವರರ್ತಕ ೆ ಕಟುುಬಿದಾವರಾಗಿ, ಸಂಸಾರದಿಂದ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ನಿೀಡುವ

ರಾಮಚಂದರನ ಕಥ ಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಜಟ್ಾರ್ಯುಪ್ಕ್ಷ್ಮರ್ಯ ಸಾವನ ಕಥ ರ್ಯನೂನ ಹ ೀಳಿದರು. ಅವರು
ಹ ೀಳುತುದಾ ಜಟ್ಾರ್ಯುವನ ಸಾವನ ಕಥ ಅಲ್ಲಲದಾ ಸಂಪಾತ ಎಂಬ ಪ್ಕ್ಷ್ಮರ್ಯ ಕಿವಗ ಬಿರ್ತುು.

ತಸಾ್ಗರಜ ್ೀsಸಾರ್ರುರ್ಣಸ್ ಸ್ನ್ುಃ ಸ್ರ್ಯ್ಯಸ್ ಬಮಬಂ ಸಹ ತ ೀನ್ ಯಾತಃ ।

ರ್ಜರ್ಂ ಪರಿೀಕ್ಷನ್ನರ್ ತಂ ಸುತಪತಂ ಗುಪ್ಾತವ ಪತತರಕ್ಷರ್ಯಮಾಪ್ ಚಾಪತತ್ ॥೬.೪೯॥

ಸಂಪಾತ ಜಟ್ಾರ್ಯುವನ ಅರ್ಣ್ ಮರ್ತುು ವರುರ್ಣನ ಮಗ. ಈರ್ತ ರ್ತನನ ವ ೀಗವನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸಲ್ ೂೀಸುಗ,
ಜಟ್ಾರ್ಯುವನಿಂದ ಕೂಡಿ, ಸೂರ್ಯಥನ ಬಿಂಬದರ್ತು ತ್ ರಳಿ, ಸೂರ್ಯಥ ಬಿಂಬದ ಬ ೀಗ ಯಿಂದ ತ್ಾಪ್ಗ ೂಂಡ
ಜಟ್ಾರ್ಯುವನುನ ರ್ತನನ ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಹರಡುವ ಮುಖ ೀನ ರಕ್ಷ್ಮಸಲು ಹ ೂೀಗಿ, ರ ಕ ೆರ್ಯ ನ್ಾಶವನುನ ಹ ೂಂದಿ,
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಿಾದಾ.

ಸ ದಗಾಪಕ್ಷಃ ಸವಿತೃಪರತಾಪ್ಾಚುಛರತ ವೈರ್ ರಾಮಸ್ ಕಥಾಂ ಸಪಕ್ಷಃ ।

ಭ್ತಾವ ಪುನ್ಶಾಚsಶು ಮೃತಿಂ ರ್ಜಟಾರ್ಯುಷ್ಃ ಶುಶಾರರ್ ಪೃಷಾುವ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಸಮ್ಕ್ ॥೬.೫೦॥

ಸೂರ್ಯಥನ ಬಿಸಲ ಬ ೀಗ ಯಿಂದ ಸುಟು ರ ಕ ೆ ಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾ ಸಂಪಾತ, ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ

ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದಾರಂದ, ಪ್ುನಃ ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ರ ಕ ೆ ಹ ೂಂದಿದ ಮೀಲೂ ಪ್ುನಃ ಭಕಿುಯಿಂದ
ರಾಮಚಂದರನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾು, ಜಟ್ಾರ್ಯುವನ ಮರರ್ಣದ ಸುದಿಾರ್ಯನುನ ಸಂಪಾತ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ಸ ರಾರ್ರ್ಣಸಾ್ರ್ ಗತಿಂ ಸುತ ್ೀಕಾತಂ ನಿವ ೀದ್ದೃಷಾುವರ್ಜನ್ಕಾತಮಜಾಕೃತಿಮ್ ।

ಸವರ್ಯಂ ತಥಾsಶ ್ೀಕರ್ನ ೀ ನಿಷ್ಣಾ್ಮವೀಚದ್ ೀಭ ್್ೀ ಹರಿಪುಙ್ಗವ ೀಭ್ಃ ॥೬.೫೧॥

ಎಲ್ಾಲ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿದಾದ ಮೀಲ್ , ಸಂಪಾತರ್ಯು ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಸುಪಾಶಾಥನಿಂದ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದಿರುವ
ರಾವರ್ಣನ ಗತರ್ಯನುನ [ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ರಾವರ್ಣ ಅಪ್ಹರಸಕ ೂಂಡು ಲಂಕ ಗ ಹ ೂೀಗಿರುವ ಸಂಗತರ್ಯನುನ] ಈ
ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಮರಳಿ ಪ್ಡ ದಿದಾ ಆರ್ತ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಆಕಾಶಕ ೆ ಹಾರ, ಸೀತ್ ರ್ಯ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 222

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಆಕೃತರ್ಯು ಅಶ ್ೀಕವನದಲ್ಲಲರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುನ್ ^ ಮರ್ತುು ಆ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಅಲ್ಲಲದಾ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳಿಗೂ

ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
[^ಗೃಧರಗಳಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸೂಕ್ಷಿ ದೃಷು ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅದರಂತ್ ಸಂಪಾತ ಅಲ್ ಲೀ ಎರ್ತುರಕ ೆೀರ, ನೂರು
ಯೀಜನ ದೂರದಲ್ಲಲರುವ ಅಶ ್ೀಕವನದಲ್ಲಲದಾ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಗುರುತಸುತ್ಾುನ್ ]
[ಕಿಷೆಂಧಕಾಂಡದಲ್ಲಲ (೫೯.೮ - ೨೨) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತಂ ಮಾಮೀರ್ಂ ಗತಂ ಪುತರಃ ಸುಪ್ಾಶ ್ವೀಯ ನಾಮ
ನಾಮತಃ । ಆಹಾರ ೀರ್ಣ ರ್ಯಥಾಕಾಲಂ ಬಭಭತಿತಯ ಪತತಾಂ ರ್ರಃ ॥ ಸ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕ್ಷುಧ್ಾತತಯಸ್
ಮಮಾsಹಾರಾಭಕಾಂಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ಗತಸ್ಯ್ೀಯsಹನಿ ಪ್ಾರಪ್ತೀ ಮಮ ಪುತ ್ರೀ ಹ್ನಾಮಿಷ್ಃ ॥.... ಸಂಪಾತ ರ ಕ ೆ
ಸುಟು ವೃದಿ. ಆರ್ತನಿಗ ಅವನ ಮಗ ಸುಪಾಶಾಥ ದಿನ್ಾಲು ಆಹಾರ ರ್ತಂದು ಕ ೂಡುತುದಾ. ಒಂದು ದಿನ ಸುಪಾಶಾಥ
ಬರುವಾಗ ರ್ತಡವಾಯಿರ್ತು. ಸೂಯಾಥಸುವಾದ ನಂರ್ತರ ಬಂದ ಮಗ ಮಾಂಸವಲಲದ ೀ ಬಂದಿದಾನುನ ಕಂಡ
ಸಂಪಾತ ಸುಪಾಶಾಥನಿಗ ಬರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಸುಪಾಶಾಥ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ಎಂದಿನಂತ್ ಆಕಾಶವನುನ
ಏರ ಆಹಾರವನುನ ಹುಡುಕುತ್ಾು ಮಹ ೀಂದರಪ್ವಥರ್ತದ ಮೀಲ್ ಹಾರುತುದ ಾ. ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಒಬಬ ಕಪ್ುಾ ಬರ್ಣ್ದ
ರಾಕ್ಷಸ ಒಬಬ ಕ ಂಪ್ು-ಹಳದಿ ಮಿಶ್ರರ್ತ ಬರ್ಣ್ದ ಹ ರ್ಣು್ಮಗಳನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗುತುರುವುದನುನ ಕಂಡ . ಆಕ
‘ನ್ಾನು ರಾಮನ ಹ ಂಡತ’ ಎಂದು ಕೂಗಿ ಕ ೂಳುಳತುದಾಳು” ಎಂದು. ಈ ರೀತ ಸಂಪಾತಗ ಸೀತ್ಾಪ್ಹಾರದ
ವಷ್ರ್ಯ ಮೊದಲ್ ೀ ತಳಿದಿರ್ತುು.]

ತತಸುತ ತ ೀ ಬರಹಮಸುತ ೀನ್ ಪೃಷಾು ನ್್ವ ೀದರ್ಯನಾನತಮಬಲಂ ಪೃರ್ಕ್ ಪೃರ್ಕ್ ।

ದಶ ೈರ್ ಚಾsರಭ್ ದಶ ್ೀತತರಸ್ ಕರಮಾತ್ ಪಥ ್ೀ ಯೀರ್ಜನ್ತ ್ೀsತಿಯಾನ ೀ ॥೬.೫೨॥

ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಸೀತ್ ರ್ಯ ಬಗ ಗ ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದುಕ ೂಂಡ ನಂರ್ತರ, ‘ಸಮುದರವನುನ ಹಾರಲು
ಯಾರಗ ಬಲವದ ’ ಎಂದು ಜಾಂಬವಂರ್ತನಿಂದ ಪ್ರಶ ನಮಾಡಲಾಟುವರಾದ ಕಪ್ಗಳು, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾಗಿ
ರ್ತಮಗಿರುವ ಬಲವನುನ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಹರ್ತುು ಯೀಜನದಿಂದ ಆರಂಭಿಸ, ಹರ್ತುು-ಹರ್ತುು ಅಧಕವಾಗಿ
ಸುಮಾರು ಎಂಬರ್ತುು ಯೀಜನ ಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತ ಎಲಲರೂ ರ್ತಮಮ ಹಾರುವ ಬಲವನುನ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ .

ಸನಿೀಲಮೈನ್ಾದಿವವಿದ್ಾಃ ಸತಾರಾಃ ಸವ ೀಯsಪ್ಶ್ೀತಾ್ಃ ಪರತ ್ೀ ನ್ ಶಕಾತಃ ।

ಗನ್ುತಂ ರ್ಯದ್ಾsಥಾsತಮಬಲಂ ಸ ಜಾಮಬವಾನ್ ರ್ಜರ್ಗಾದ ತಸಾಮತ್ ಪುನ್ರಷ್ುಮಾಂಶಮ್ ॥೬.೫೩॥

ನಿೀಲ, ಮೈಂದ, ದಿಾವದಾ ಮರ್ತುು ತ್ಾರನಿಂದ ಸಹಿರ್ತರಾದ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳೂ, ಎಂಬರ್ತುು ಯೀಜನಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚುು
ಹಾರಲು ಶಕುರಲಲ ಎಂದು ತಳಿದ ೂಡನ್ , ಪ್ರಶ ನ ಹಾಕಿದಾ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ತ್ ೂಂಬರ್ತುು ಯೀಜನ ಹಾರುವ ರ್ತನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 223

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಆರ್ತಮ ಬಲವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಬಲ್ ೀರ್ಯ್ಯದ್ಾ ವಿಷ್ು್ರವಾಪ ಲ್ ್ೀಕಾಂಸರಭಃ ಕರಮೈನ್ನಯನಿಾರರ್ಂ ಪರಕುರ್ಯತಾ ।

ತದ್ಾ ಮಯಾ ಭಾರನ್ತಮಿದಂ ರ್ಜಗತರರ್ಯಂ ಸವ ೀದನ್ಂ ಜಾನ್ು ಮಮಾsಸ ಮೀರುತಃ ॥೬.೫೪॥

ರ್ತನನ ಹಾರುವ ಸಾಮರ್್ಥವನುನ ಹ ೀಳಿದ ಜಾಂಬವಂರ್ತ, ಹಿಂದ ಇದಾ ಬಲ ಇಂದು ರ್ತನನಲ್ಲಲಲಲದ ೀ ಇರುವುದಕ ೆ
ಕಾರರ್ಣವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಯಾವ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಮೂರು ಹ ಜ ಜಗಳಿಂದ ವಷ್ು್ವು ಬಲ್ಲಯಿಂದ ಮೂರು
ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಪ್ಡ ದನ್ ೂೀ, ಆಗ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದ ಧವನಿರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾು ನ್ಾನು ಮೂರು ಜಗರ್ತುನುನ ಸುತುದ .
ಆಗ ಮೀರು ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ತ್ಾಗಿ ನನನ ಮೊರ್ಣಕಾಲು ನ್ ೂೀವನಿಂದ ಕೂಡಿರ್ತು” ಎಂದು.
[ಈ ಮಾತಗ ಪ್ೂರಕವಾದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದ ಎಂಟನ್ ೀ ಸೆಂಧದ ಇಪ್ಾರ್ತುನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ಜಾಮಬವಾನ್ೃಕ್ಷರಾರ್ಜಸುತ ಭ ೀರಿೀಶಬ ಾೈಮಯನ ್ೀರ್ಜರ್ಃ । ವಿರ್ಜರ್ಯಂ ದಿಕ್ಷು
ಸವಾಯಸು ಮಹ ್ೀತುರ್ಮಘ್ೀಷ್ರ್ಯತ್॥]

ಅತ ್ೀ ರ್ಜವೀ ಮೀ ನ್ಹಿ ಪೂರ್ಯಸಮಿಮತಃ ಪುರಾ ತವಹಂ ಷ್ರ್ಣ್ರ್ತಿಪಿವೀsಸಮ ।

ತತಃ ಕುಮಾರ ್ೀsಙ್ಗದ ಆಹ ಚಾಸಾಮಚಛತಂ ಪಿವ ೀರ್ಯಂ ನ್ ತತ ್ೀsಭಜಾನ ೀ ॥೬.೫೫॥

“ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮೊದಲ್ಲನ ವ ೀಗಕ ೆ ಸದೃಶವಾದ ವ ೀಗ ಇಂದು ರ್ತನನಲ್ಲಲಲಲ. ಹಿಂದಾದರ ೂೀ ೯೬ ಯೀಜನ

ಜಗಿರ್ಯಬಲಲ ಸಾಮರ್್ಥ ನನನಲ್ಲಲರ್ತುು” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಜಾಂಬವಂರ್ತ.
ಎಲಲರೂ ರ್ತಮಮ ಸಾಮರ್್ಥದ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ ಮೀಲ್ , ಚಿಕೆವನ್ಾದ ಅಂಗದ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ಇಲ್ಲಲಂದ
ನೂರು ಯೀಜನ ಜಗಿದ ೀನು. ಆದರ ಆಮೀಲ್ ನನಗ ಏನು ಮಾಡಲೂ ಶಕಿು ಇರದು” ಎಂದು.

ಅಪೂರಿತ ೀ ತ ೈಃ ಸಕಲ್ ೈಃ ಶತಸ್ ಗಮಾಗಮೀ ಶತುರಬಲಂ ಚ ವಿೀಕ್ಷಯ ।

ಸುದುಗಗಯಮತವಂ ಚ ನಿಶಾಚರ ೀಶಪುಯಾ್ಯಃ ಸ ಧ್ಾತುಃ ಸುತ ಆಬಭಾಷ ೀ ॥೬.೫೬॥

ಅವರ ಲಲರಂದಲೂ ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರ ಹಾರ ಹ ೂೀಗಿ-ಬರುವುದರಲ್ಲಲ ಶಕಿುರ್ಯು ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರದಿರಲು,

ಬರಹಮನ ಮಗನ್ಾದ ಜಾಂಬವಂರ್ತನು ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲರಬಹುದಾದ ಶರ್ತುರ ಬಲವನುನ, ರಾವರ್ಣನ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಇರಬಹುದಾದ ಕಷ್ುಗಳನುನ ವಚಾರ ಮಾಡಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 224

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೬. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ಸಮುದರರ್ತರರ್ಣನಿಶುರ್ಯಃ

ಅರ್ಯಂ ಹಿ ಗೃಧರಃ ಶತಯೀರ್ಜನ್ಂ ಗ್ವರಿಂ ತಿರಕ್ಟಮಾಹ ೀತ ಉತಾತರ ವಿಘಾನಃ ।

ಭವ ೀರ್ಯುರನ ್ೀsಪಿ ತತ ್ೀ ಹನ್್ಮಾನ ೀಕಃ ಸಮತ ್್ೀಯ ನ್ ಪರ ್ೀsಸತ ಕಶ್ಚತ್ ॥೬.೫೭॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಸಂಪಾತ ಹ ೀಳುವಂತ್ ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣದ ಬಳಿ ಇರುವ ತರಕೂಟ ಪ್ವಥರ್ತ

ಸುಮಾರು ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರದಲ್ಲಲದ . ಅಲ್ಲಲಗ ಕ ೀವಲ ಹಾರ ರ್ತಲುಪ್ದರ ಸಾಲದು. ಅಲ್ಲಲ ಅನ್ ೀಕ
ವಘನಗಳು ಸಂಭವಸಬಹುದು. ಅದಲಲದ ೀ ಅಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಸಮಸ ್ಗಳೂ ಎದುರಾಗಬಹುದು. ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಮಮಲ್ಲಲ ಈ ಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ಸಮರ್ಥನ್ ನಿಸರುವವನು ಕ ೀವಲ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಬಬನ್ ೀ.
ಇನ್ಾನಾರಂದಲೂ ಈ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧ್ವಲ್ಾಲ” ಎಂದು.

ಉಕಾತವಸ ಇತ್ಂ ಪುನ್ರಾಹ ಸ್ನ್ುಂ ಪ್ಾರರ್ಣಸ್ ನಿಃಸುೀಮಬಲಂ ಪರಶಂಸರ್ಯನ್ ।

ತವಮೀಕ ಏವಾತರ ಪರಂ ಸಮತ್ಯಃ ಕುರುಷ್ವ ಚ ೈತತ್ ಪರಿಪ್ಾಹಿ ವಾನ್ರಾನ್ ॥೬.೫೮॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ‘ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಬಬನಿಂದಲ್ ೀ ಈ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಆರ್ತನ (ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ)

ಸೀಮ ಇಲಲದ ಬಲವನುನ ಪ್ರಶಂಸ ಮಾಡುತ್ಾು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . “ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಈ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ ಈ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ನಿೀನು ಮಾಡಿ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸು” ಎನುನತ್ಾುನ್
ಜಾಂಬವಂರ್ತ.

ಇತಿೀರಿತ ್ೀsಸೌ ಹನ್ುಮಾನ್ ನಿಜ ೀಪಿುತಂ ತ ೀಷಾಮಶಕ್ತತಂ ಪರಕಟಾಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ।

ಅರ್ದಾಯತಾsಶು ಪರವಿಚಿನ್ಾ ರಾಮಂ ಸುಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ್ತತಂ ಚರಿತ ್ೀಸತದ್ಾಜ್ಞಾಮ್ ॥೬.೫೯॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ರ್ತನಗ ಇಷ್ುವಾದ ಕ ಲಸದ ಕುರತ್ ೀ ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಆ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳ

ಅಸಾಮರ್್ಥವನುನ ಎಲಲರಗೂ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ತ್ ೂೀರುವ ಹಾಗ ಮಾಡಿ, ಪ್ೂರ್ಣಥಬಲವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮನನುನ
ಚಿಂತಸ, ಅವನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ನ್ ರವ ೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಬ ಳ ದು ನಿಂರ್ತನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಸಮುದರತರರ್ಣನಿಶಚಯೀನಾಮ ಷ್ಷ ್ಾೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 225

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

೭. ಹನ್್ಮತ್ ಪರತಿಯಾನ್ಮ್
ಓಂ॥
ರಾಮಾರ್ಯ ಶಾಶವತಸುವಿಸೃತಷ್ಡುಗಣಾರ್ಯ ಸವ ೀಯಶವರಾರ್ಯ ಸುಖಸಾರಮಹಾರ್ಣ್ಯವಾರ್ಯ।
ನ್ತಾವ ಲ್ಲಲಙ್ಘಯಷ್ುರರ್ಣ್ಯರ್ಮುತಪಪ್ಾತ ನಿಷಪೀಡ್ತಂ ಗ್ವರಿರ್ರಂ ಪರ್ನ್ಸ್ಸ್ನ್ುಃ ॥೦೭-೦೧॥

ಪ್ವನಪ್ುರ್ತರ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಎಂದ ಂದೂ ಇರುವ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ವಸೃತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಐಶಾರ್ಯಥ-ವೀರ್ಯಥ

ಮೊದಲ್ಾದ ಆರು ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ಸುಖದ ಸಾರಕ ೆ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ
ರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಸಮುದರವನುನ ದಾಟಲು ಬರ್ಯಸದವನ್ಾಗಿ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಮಹ ೀಂದರ ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ
ಕಾಲನುನ ಒತು ಮೀಲಕ ೆ ಹಾರದನು.

ಚುಕ್ ್ೀಭ ವಾರಿಧಿರನ್ುಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಶ್ೀಘರಂ ಯಾದ್ ್ೀಗಣ ೈಃ ಸಹ ತದಿೀರ್ಯಬಲ್ಾಭಕೃಷ್ುಃ ।

ರ್ೃಕ್ಾಶಚ ಪರ್ಯತಗತಾಃ ಪರ್ನ ೀನ್ ಪೂರ್ಯಂ ಕ್ಷ್ಪ್ತೀsರ್ಣ್ಯವ ೀ ಗ್ವರಿರುದ್ಾಗಮದಸ್
ಹ ೀತ ್ೀಃ॥೦೭.೦೨॥

ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಲದಿಂದ ಸ ಳ ರ್ಯಲಾಟು ಸಮುದರವು, ಜಲಚರ ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಅಲ್ ೂಲೀಲ-
ಕಲ್ ೂಲೀಲವಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸರ್ತು. ಹನುಮಂರ್ತ ನಿಂತದಾ ಮಹ ೀಂದರ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲರುವ
ವೃಕ್ಷಗಳೂ ಕೂಡಾ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಅನುಸರಸದವು. [ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಪ್ರಸಂಗವನುನ
ವವರವಾಗಿ ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಅಲ್ಲಲ ಈ ದೃಶ್ವನುನ ಪರಸ್ತಂ ದಿೀಘಯಮಧ್ಾವನ್ಂ
ಸವಬಂಧುಮಿರ್ ಬಾಂಧವಾಃ (ಸುಂದರಕಾಂಡ ೧.೪೭) ಎಂದು ವಣಿಥಸದಾಾರ . ಯಾವ ರೀತ ಬಹಳ ದೂರ
ಹ ೂರಟ್ಟರುವ ಬಂಧುವನುನ ಬಿೀಳ ೂೆಡಲು ಬಂಧುಗಳ ಲಲರೂ ಸಾಲಾದೂರ ಜ ೂತ್ ಗ ಬರುತ್ಾುರ ೂೀ ಹಾಗ ೀ,
ಬುಡಸಹಿರ್ತ ಕಿರ್ತುುಬಂದ ವೃಕ್ಷಗಳು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸದವು.]
ಹನುಮಂರ್ತನು ಹಿೀಗ ಲಂಕ ರ್ಯರ್ತು ಸಾಗುತುರಲು, ಹಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು
ಮೈನ್ಾಕ ಎಂಬ ಪ್ವಥರ್ತವು ಮೀಲ್ ಬಂದಿರ್ತು (ಹನುಮಂರ್ತನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮೀಲ್ ಬಂದಿರ್ತು).

ಸಾ್ಲ್ ್ೀ ಹರಸ್ ಗ್ವರಿಪಕ್ಷವಿನಾಶಕಾಲ್ ೀ ಕ್ಷ್ಪ್ಾತವsರ್ಣ್ಯವ ೀ ಸ ಮರುತ ್ೀರ್ಯರಿತಾತಮಪಕ್ಷಃ ।

ಹ ೈಮೊೀ ಗ್ವರಿಃ ಪರ್ನ್ರ್ಜಸ್ ತು ವಿಶರಮಾತ್ಯಮುದಿೂದ್ ವಾರಿಧಿಮರ್ದಾಯದನ ೀಕಸಾನ್ುಃ ॥೭.೦೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 226

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಹಿಂದ , ಪ್ವಥರ್ತಗಳಿಗ ರ ಕ ೆ ಇದುಾ, ಇಂದರನು ಎಲ್ಾಲ ಪ್ವಥರ್ತಗಳ ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಛ ೀದಿಸುವ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ರುದರನ
ಹ ಂಡತರ್ಯ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ ಮೈನ್ಾಕ ಎನುನವ ಪ್ವಥರ್ತವು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಸಮುದರಕ ೆ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟುು
ರ್ತನನ ರ ಕ ೆರ್ಯನುನ ಉಳಿಸಕ ೂಂಡಿರ್ತುು. ಬಂಗಾರದ ಬರ್ಣ್ದ ಈ ಮೈನ್ಾಕ, (ಉಪ್ಕಾರ ಸಮರಣ ಯಿಂದ)
ಹನುಮಂರ್ತನ ವಶಾರಂತಗಾಗಿ ಸಮುದರವನುನ ಸೀಳಿ ಮೀಲ್ ಬಂದು, ಬಹಳ ಶ್ಖರವುಳಳದಾಾಗಿ
ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡಿರ್ತು.

ನ ೈವಾತರ ವಿಶರಮರ್ಣಮೈಚಛತ ನಿಃಶರಮೊೀsಸೌ ನಿಃಸುೀಮಪ್ೌರುಷ್ಗುರ್ಣಸ್ ಕುತಃ ಶರಮೊೀsಸ್ ।

ಆಶ್ಿಷ್್ ಪರ್ಯತರ್ರಂ ಸ ದದಶಯ ಗಚಛನ್ ದ್ ೈವ ೈಸುತ ನಾಗರ್ಜನ್ನಿೀಂ ಪರಹಿತಾಂ ರ್ರ ೀರ್ಣ ೦೭.೦೪॥

ಸಮುದ ೂರೀಲಲಂಘನ ಮಾಡುತುರುವ ಹನುಮಂರ್ತನು ಯಾವುದ ೀ ಶರಮ ಇಲಲದ ಮುಂದ ಸಾಗುತುದುಾದರಂದ,

ಸಮುದರದಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂದ ಮೈನ್ಾಕ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ವಶಾರಂತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಆರ್ತ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.
ಎಣ ಯಿರದ ಬಲದ ಗುರ್ಣವುಳಳ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಶರಮವಾದರೂ ಎಲ್ಲಲಂದ? ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ಮೈನ್ಾಕವನುನ
ಅಪ್ಾ ಹ ೂೀಗರ್ತಕೆವನ್ಾಗಿ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ವರವನುನ ಕ ೂಟುು ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ಸುರಸ ರ್ಯನುನ ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ
ಕಂಡ.
[ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಸುರಸ ರ್ಯ ಕುರರ್ತು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ ಸಂವಾದವದ :
‘ಸುರಸಾsರ್ಜನ್ರ್ಯನಾನರ್ಗಾನ್ ರಾಮ ಕದ್ರಸುತ ಪನ್ನರ್ಗಾನ್’ ಎಂದು ಅರರ್ಣ್ಕಾಂಡದಲ್ಲಲ (೧೪.೨೮) ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
(ಸುರಸ ರ್ಯು ನ್ಾಗಗಳಿಗ ಜನಮ ನಿೀಡಿದರ , ಕದೂರದ ೀವ ಸಪ್ಥಗಳಿಗ ಜನಮ ನಿೀಡಿದಳು) ‘ತತ ್ೀ ದ್ ೀವಾಃ
ಸಗಂಧವಾಯಃ ಸದ್ಾಾಶಚ ಪರಮಷ್ಯರ್ಯಃ । ಅಬುರರ್ನ್ ಸ್ರ್ಯಯಸಂಕಾಶಾಂ ಸುರಸಾಂ ನಾಗಮಾತರಮ್’ –
ನ್ಾಗಗಳ ತ್ಾಯಿಯಾದ ಸುರಸ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾರ್ತರವಲ್ಾಲ, ಗಂಧವಥರು, ಸದಿರು,
ಋಷಗಳು ಹಾಗೂ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಪಾರರ್ಥಥಸದರು ಎಂದು ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧.೧೪೫) ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ಇದನುನ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ದ ೀವಾಃ; ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಎಲಲ ರನೂನ ಗರಹಿಸದಾಾರ . ಕೂಮಥಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಸುರಸಾಯಾಃ ಸಹಸರಂ ತು ಸಪ್ಾಯಣಾಂಭರ್ದ್ ದಿವಜಾಃ । ಅನ ೀಕಶ್ರಸಾಂ ತದವತ್
ಖ ೀಚರಾಣಾಂ ಮಹಾತಮನಾಮ್’ ಸುರಸ ಗ ಸಾವರ ಸಪ್ಥಗಳು ಹುಟ್ಟುದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಲ ಹ ಡ ಇರುವವುಗಳು
ಮರ್ತುು ಹಡ ಇಲಲದಿರುವವುಗಳು ಇದಾವು. ಪಾದಮ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ‘ಸುರಸಾಯಾಂ ಸಹಸರಂ ತು
ಸಪ್ಾಯಣಾಂಭರ್ದ್ ಪುರಾ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ‘ಸುರಸಾಯಾಂ ಸಹಸರಂ ತು ಸಪ್ಾಯಣಾಂಮಿತೌರ್ಜಸಾಮ್’
ಎಂದು ವಷ್ು್ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಹ ೀಳುರ್ತುದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಸುರಸ ನ್ಾಗಜನನಿ ಎನುನವುದು ಎಲಲರಗೂ ಸಮಮರ್ತ.
ಆದರ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೬.೬.೨): ದಂದಶ್ಕಾದರ್ಯಃ ಸಪ್ಾಯ ರಾರ್ಜನ್ ಕ ್ರೀಧರ್ಶಾತಮಜಾಃ ಎಂದು ಬ ೀರ
ರೀತಯಾಗಿ ‘ಕ ೂರೀಧವಶಾ’ ಎನುನವ ಹ ಣಿ್ನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದುಾ ಎನುನತ್ಾುರ . ಕ ೂರೀಧವಶಾ ಎನುನವವಳೂ ಕೂಡಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 227

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ದಕ್ಷನ ಮಗಳು. ಕಶ್ಪ್ಪ್ರಜಾಪ್ತರ್ಯ ಹ ಂಡತ. ಇದು ‘ವ್ತ್ಾ್ಸ’ ಮಾಡಿ ಹ ೀಳುವ ಪ್ುರಾರ್ಣದ ರೀತಗ
ಉರ್ತುಮ ಉದಾಹರಣ ಯಾಗಿದ ]

ದ ೀವತ್ ಗಳು ಏಕ ಸುರಸ ರ್ಯನುನ ಕಳುಹಿಸದರು ಎನುನವುದನುನ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕ ವವರಸುರ್ತುದ :

ಜಜ್ಞಾಸುಭನಿನಯರ್ಜಬಲಂ ತರ್ ಭಕ್ಷಮೀತು ರ್ಯದ್ತ್ ತವಮಿಚಛಸ ತದಿತ್ಮರ ್ೀದಿತಾಯಾಃ ।

ಆಸ್ಂ ಪರವಿಶ್ ಸಪದಿ ಪರವಿನಿಃಸೃತ ್ೀsಸಾಮದ್ ದ್ ೀವಾನ್ನ್ನ್ಾರ್ಯದುತ ಸವೃತಮೀಷ್ು ರಕ್ಷನ್ ॥೭-೦೫॥

‘ಯಾವುದನುನ ನಿೀನು ಬರ್ಯಸುತುೀಯೀ ಅದು ನಿನನ ಬಾಯಳಗ ಬರಲ್ಲ’ ಎನುನವ ವರ ಪ್ಡ ದು ಬಂದಿದಾ
ಸುರಸ ರ್ಯ ಮುಖವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಕೂಡಲ್ ೀ ಅಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಬಂದ ಹನುಮಂರ್ತ, ರ್ತನನನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸುವ
ಸಲುವಾಗಿ ಸುರಸ ರ್ಯನುನ ಕಳುಹಿಸದಾ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಾತನ ಸರ್ತ್ರ್ತುಿವನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ, ಅವರನುನ
ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸದ. [ರ್ತಮಮ ಮಾರ್ತನುನ (ವರವನುನ) ವಫಲಗ ೂಳಿಸದ ಹನುಮಂರ್ತ, ತ್ಾವು ನಿೀಡಿದ ವರವನುನ
ಗೌರವಸರುವುದನುನ ಕಂಡ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಬಹಳ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು]

ದೃಷಾುವ ಸುರಪರರ್ಣಯತಾಂ ಬಲಮಸ್ ಚ ್ೀಗರಂ ದ್ ೀವಾಃ ಪರತುಷ್ುುರ್ುರಮುಂ ಸುಮನ ್ೀsಭರ್ೃಷಾುಯ ।

ತ ೈರಾದೃತಃ ಪುನ್ರಸೌ ವಿರ್ಯತ ೈರ್ ಗಚಛನ್ ಛಾಯಾಗರಹಂ ಪರತಿದದಶಯ ಚ ಸಂಹಿಕಾಖ್ಮ್ ॥೭.೦೬॥

ಹಿೀಗ ರ್ತಮಮ ಮೀಲ್ಲನ ಹನುಮಂರ್ತನ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ, ಆರ್ತನ ಉಗರವಾದ ಬಲವನುನ ಕಂಡ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಆರ್ತನ
ಮೀಲ್ ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ದು ಆರ್ತನನುನ ಹ ೂಗಳುತ್ಾುರ . ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾದ
ಹನುಮಂರ್ತ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲಯೀ ಮುಂದ ತ್ ರಳುತ್ಾು, ‘ಸಂಹಿಕ ’ ಎನುನವ ನ್ ರಳನುನ ಹಿಡಿರ್ಯಬಲಲ ಭೂರ್ತವನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಲಙ್ಕ್ಾರ್ನಾರ್ಯ ಸಕಲಸ್ ಚ ನಿಗರಹ ೀsಸಾ್ಃ ಸಾಮತ್ಯಯಮಪರತಿಹತಂ ಪರದದ್ೌ ವಿಧ್ಾತಾ ।

ಛಾಯಾಮವಾಕ್ಷ್ಪದಸೌ ಪರ್ನಾತಮರ್ಜಸ್ ಸ ್ೀsಸಾ್ಃ ಶರಿೀರಮನ್ುವಿಶ್ ಬಭ ೀದ ಚಾsಶು ॥೭.೦೭॥

ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಲು ‘ಸಂಹಿಕ ’ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸಗ ಎದುರಲಲದ ಶಕಿುರ್ಯನುನ ಬರಹಮನು ವರವಾಗಿ ನಿೀಡಿದಾನು.
ಆ ಪ್ಶಾಚಿರ್ಯು ಲಂಕ ರ್ಯರ್ತು ಸಾಗುತುದಾ ಹನುಮಂರ್ತನ ನ್ ರಳನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತನು
ಅವಳ ಶರೀರವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಆಕ ರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ಸೀಳಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 228

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ನಿಸುೀಮಮಾತಮಬಲಮಿತ್ನ್ುದಶಯಯಾನ ್ೀ ಹತ ವೈರ್ ತಾಮಪಿ ವಿಧ್ಾತೃರ್ರಾಭಗುಪ್ಾತಮ್ ।

ಲಮಬೀ ಸ ಲಮಬಶ್ಖರ ೀ ನಿಪಪ್ಾತ ಲಙ್ಕ್ಾಪ್ಾರಕಾರರ್ಪಕಗ್ವರಾರ್ರ್ ಸಞ್ುಚಕ ್ೀಚ ॥೭.೦೮॥

ರ್ತನನ ಬಲ ಎಣ ಯಿಲಲದುಾ ಎಂದು ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ೂೀರುತ್ಾು, ಬರಹಮನ ವರಬಲದಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತಳಾಗಿದಾ

‘ಸಂಹಿಕ ’ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಲಂಕ ರ್ಯ ಪಾರಖಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವ ‘ಲಮಬ’ ಎನುನವ ಎರ್ತುರದ
ಶ್ಖರದ ಮೀಲ್ ಇಳಿದನು. ಈರೀತ ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತಲುಪ್ದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಲಂಕಾ ನಗರವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ
ಮಾಡಲು ನಿಶುಯಿಸಯಾದ ಮೀಲ್ ರ್ತನನ ರೂಪ್ವನುನ ಸಂಕುಚಗ ೂಳಿಸಕ ೂಂಡನು.

ಭ್ತಾವಬಲ್ಾಳಸಮಿತ ್ೀ ನಿಶ್ತಾಂ ಪುರಿೀಂ ಚ ಪ್ಾರಪುಯನ್ ದದಶಯ ನಿರ್ಜರ್ಪರ್ತಿೀಂ ಸ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್ ।

ರುದ್ ್ಾೀsನ್ಯಾssಶವರ್ ವಿಜತ್ ಚ ತಾಂ ಸವಮುಷುಪಿಷಾುಂ ತಯಾsನ್ುಮತ ಏರ್ ವಿವ ೀಶ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್
॥೭.೦೯॥

ಬ ಕಿೆಗ ಸಮವಾದ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ಆ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾು,

ಲಂಕಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಯೀ ಎದುಾ ಬಂದದಾನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ಕಂಡನು. ಅವಳಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ,
ಕೂಡಲ್ ೀ ರ್ತನನ ಎಡಗ ೈ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಅವಳನುನ ಗ ದುಾ, ಅವಳಿಂದ ಅನುಮತರ್ಯನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ೀ
ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.

[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ (ಸುಂದರಕಾಂಡ ೩.೪೭-೫೦) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :

‘ಸವರ್ಯಂಭುವಾ ಪುರಾ ದತತಂ ರ್ರದ್ಾನ್ಂ ರ್ಯಥಾ ಮಮ । ರ್ಯದ್ಾ ತಾವಂ ವಾನ್ರಃ ಕಶ್ಚದ್ ವಿಕರಮಾದ್
ರ್ಶಮಾನ್ಯೀತ್ । ತದ್ಾ ತವಯಾ ಹಿ ವಿಜ್ಞ ೀರ್ಯಂ ರಕ್ಷಸಾಂ ಭರ್ಯಮಾಗತಂ’. ಲಂಕಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ
ಹನುಮಂರ್ತ ಪ್ರಾಕರಮದಿಂದ ಜಯಿಸದಾಗ ಆಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : “ಹಿಂದ ನನಗ ಬರಹಮದ ೀವರು ಒಂದು
ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾರು. ‘ಒಬಬ ಕಪ್ ಪ್ರಾಕರಮದಿಂದ ನನನನುನ ವಶಪ್ಡಿಸಕ ೂಂಡರ ಆಗ ರಾಕ್ಷಸರಗ ಮಹಾ
ವಪ್ರ್ತುು ಬಂದಿದ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯರ್ತಕೆದುಾ’ ಎನುನವುದು ಬರಹಮದ ೀವರ ಮಾತ್ಾಗಿದ . ತತ್ ಪರವಿಶ್ ಹರಿಶ ರೀಷ್ಾ
ಪುರಿೀಂ ರಾರ್ರ್ಣಪ್ಾಲ್ಲತಾಮ್ ವಿಧಸತವ ಸರ್ಯಕಾಯಾಯಣಿ ಯಾನಿಯಾನಿೀಹ ವಾಂಛಸ. ಆದಾರಂದ ಆ ಕಾಲ
ಈಗ ಕೂಡಿ ಬಂದಿದ ಎನುನವುದು ನನಗ ಅರ್ಥವಾಗಿದ . ಹಾಗಾಗಿ ನಿೀನು ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಬಹುದು”
ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಅವಳು ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಅನುಮತರ್ಯನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುಳ .]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 229

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಮಾಗಗಯಮಾಣ ್ೀ ಬಹಿಶಾಚನ್ತಃ ಸ ್ೀsಶ ್ೀಕರ್ನಿಕಾತಳ ೀ ।

ದದಶಯ ಶ್ಂಶಪ್ಾರ್ೃಕ್ಷಮ್ಲಸ್ತರಮಾಕೃತಿಮ್ ॥೭.೧೦॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ಲಂಕಾ ನಗರದ ಒಳಗೂ ಹ ೂರಗೂ ಹುಡುಕುತ್ಾು, ಅಶ ್ೀಕ ವೃಕ್ಷಗಳ ತ್ ೂೀಪ್ನ ಮಧ ್,

ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷದ (ಒಂದು ಜಾತರ್ಯ ಅಶ ್ೀಕ ವೃಕ್ಷ) ಮೂಲದಲ್ಲಲ ಇರುವ ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯನುನ ಕಂಡನು.
[ಈ ವವರವನುನ ನ್ಾರಸಂಹ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೫೧.೧೭-೧೯) ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ಅಶ ್ೀಕರ್ನಿಕಾಂ ಪ್ಾರಪ್ತೀ
ನಾನಾಪುಷ್ಪಸಮನಿವತಾಂ । ರ್ಜುಷಾುಂ ಮಲರ್ಯಜಾತ ೀನ್ ಚಂದನ ೀನ್ ಸುಗಂಧಿನಾ । ಪರವಿಶ್
ಶ್ಂಶಪ್ಾರ್ೃಕ್ಷಮಾಶ್ರತಾಂ ರ್ಜನ್ಕಾತಮಜಾಮ್’]

ನ್ರಲ್ ್ೀಕವಿಡಮಬಸ್ ಜಾನ್ನ್ ರಾಮಸ್ ಹೃದಗತಮ್ ।

ತಸ್ ಚ ೀಷಾುನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಕೃತಾವ ಚ ೀಷಾುಶಚ ಸಂವಿದಃ ॥೭.೧೧॥

ತಾದೃಕ್ ಚ ೀಷಾುಸಮೀತಾಯಾ ಅಙ್ುಗಲ್ಲೀರ್ಯಮದ್ಾತ್ ತತಃ ।

ಸೀತಾರ್ಯ ಯಾನಿ ಚ ೈವಾsಸನಾನಕೃತ ೀಸಾತನಿ ಸರ್ಯಶಃ ॥೭.೧೨॥

ಭ್ಷ್ಣಾನಿ ದಿವಧ್ಾ ಭ್ತಾವ ತಾನ ್ೀವಾsಸಂಸತಥ ೈರ್ ಚ ।

ಅರ್ ಚ್ಳಾಮಣಿಂ ದಿರ್್ಂ ದ್ಾತುಂ ರಾಮಾರ್ಯ ಸಾ ದದ್ೌ ॥೭.೧೩॥

ಮನುಷ್್ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ ಮನುಷ್್ರನ್ ನೀ ಅನುಕರಸುವ ರಾಮಚಂದರನ ಅಂರ್ತರಂಗದ

ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ ತಳಿದಿರುವ ಹನುಮಂರ್ತನು, ರಾಮನ ಅಸುರ ಮೊೀಹನರೂಪ್ವಾದ ಕಿರಯರ್ಯಂತ್ ಯೀ
ಅನ್ ೀಕ ಚ ೀಷ್ ುಗಳನುನ^ ಮಾಡುತ್ಾು, ಅಂರ್ತದ ೀ ಕಿರಯರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರುವ ಸೀತ್ಾಕೃತಯಂದಿಗ
(ಮಾಯಾಸೀತ್ ಯಂದಿಗ ) ಸಂವಾದವನುನ ನಡ ಸ, ರ್ತದನಂರ್ತರ ಉಂಗುರವನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .
[^ಏನೂ ತಳಿರ್ಯದವನಂತ್ ನಗರದ ಒಳಗೂ ಹ ೂರಗೂ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಹುಡುಕಿದುದು, ಸೀತ್ ಸಗಲ್ಲಲ್ಾಲ
ಎಂದು ಅಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವುದು, ಸೀತ್ ಸಗಲ್ಲಲ್ಾಲ ಎಂದರ ಇಲ್ ಲೀ ಪಾರರ್ಣ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳತ್ ುೀನ್
ಎಂದುಕ ೂಳುಳವುದು, ರಾವರ್ಣನ ಅಂರ್ತಃಪ್ುರವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ನಂರ್ತರ ರ್ತನನ ಬರಹಮಚರ್ಯಥ ಸುರಕ್ಷ್ಮರ್ತವಾಗಿಯೀ
ಇದ ಎಂದು ದೃಢೀಕರಸಕ ೂಳುಳವುದು, ಇತ್ಾ್ದಿ ಚ ೀಷ್ ುಗಳನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರಸದ.
ಇದರ ವಸಾುರವಾದ ವವರಣ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 230

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಸೀತ್ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಚೂಡಾಮಣಿರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿರುವ ಕುರರ್ತು ಆಚಾರ್ಯಥರು ವಶ ಲೀಷಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :

‘ಸೀತ್ ಗ ಯಾವ-ಯಾವ ಆಭರರ್ಣಗಳು ಇದಾವೀ, ಅವ ಲಲವೂ ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯಲೂಲ ಇದಿಾರ್ತುು. ಆ ಆಭರರ್ಣದ
ವನ್ಾ್ಸದಲ್ಲಲ ಸಾಲಾವೂ ವ್ತ್ಾ್ಸವರಲ್ಲಲಲ’ ಎಂದು.
ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿ ಕ ಲವು ಹ ೂತುನ ನಂರ್ತರ, ರ್ತನನ ಚೂಡಾಮಣಿರ್ಯನುನ ಆರ್ತನಿಗ ಕ ೂಟು
ಸೀತ್ , ಅದನುನ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಕ ೂಡುವಂತ್ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ .

ಇಲ್ಲಲ ಈರೀತರ್ಯ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕವಾಡಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು? ಯಾರು ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡುತುದಾಾರ ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರಸದಾಾರ :

ರ್ಯದ್ಪ್ ್ೀತನ್ನ ಪಶ್ನಿತ ನಿಶಾಚರಗಣಾಸುತತ ೀ ।

ದು್ಲ್ ್ೀಕಚಾರಿರ್ಣಃ ಸರ್ಯಂ ಪಶ್ಂತ್ೃಷ್ರ್ಯ ಏರ್ ಚ ॥೭.೧೪॥

ತ ೀಷಾಂ ವಿಡಮಬನಾಯೈರ್ ದ್ ೈತಾ್ನಾಂ ರ್ಞ್ಚನಾರ್ಯ ಚ ।

ಪಶ್ತಾಂ ಕಲ್ಲಮುಖಾ್ನಾಂ ವಿಡಮೊಬೀsರ್ಯಂ ಕೃತ ್ೀ ಭವ ೀತ್ ॥೭.೧೫॥

ನಿಜವಾಗಿರ್ಯೂ ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ರಾಕ್ಷಸರು ಹನುಮಂರ್ತ ಮರ್ತುು ಸೀತ್ ರ್ಯ ನಡುವನ ಸಂವಾದವನುನ ಅಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು
ನ್ ೂೀಡುತುರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ಓಡಾಡುವ ಋಷಗಳು(ದಿಾಲ್ ೂೀಕಾಚಾರಗಳಾದ ಋಷಗಳು ಮರ್ತುು
ದಿವ್ಜ್ಞಾನವುಳಳ ಭೂಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲರುವ ಋಷಗಳು) ಎಲಲವನೂನ ನ್ ೂೀಡುತುರುತ್ಾುರ .
ಅಂರ್ತಹ ಋಷಗಳಿಗ ವಡಂಬನ ವಷ್ರ್ಯಕವಾದ ರ್ತರ್ತುಿಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡಲು ಹಾಗೂ ಕಲ್ಲಯೀ ಪ್ರಧಾನನ್ಾಗಿ
ಇರುವ ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಮಿಥಾ್ಜ್ಞಾನದಿಂದ ವಂಚನ್ ಮಾಡಲು ‘ಈ ರೀತರ್ಯ ವಡಂಬನವು ಮಾಡರ್ತಕೆದುಾ’
ಎನುನವುದು ರಾಮಚಂದರನ ಸಂಕಲಾವಾಗಿರ್ತುು. ಅದರಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕದ ಪಾರ್ತರಧಾರಯಾಗಿ
ಎಲಲವನೂನ ಮಾಡಿದ.

ಕೃತಾವ ಕಾರ್ಯಯಮಿದಂ ಸರ್ಯಂ ವಿಶಙ್ಾಃ ಪರ್ನಾತಮರ್ಜಃ ।

ಆತಾಮವಿಷ್ಾರಣ ೀ ಚಿತತಂ ಚಕ ರೀ ಮತಿಮತಾಂ ರ್ರಃ ॥೭.೧೬॥

ಯಾವುದ ೀ ಭರ್ಯವಲಲದ, ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕ ಲಸಗಳನುನ ಮಾಡಿದ, ಬುದಿಿವಂರ್ತರಲ್ ಲೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು,

ರ್ತನನನುನ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳಳಲು ಸಂಕಲಾ ಮಾಡಿದನು [ರಾಮಧೂರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಂದಿರುವ ತ್ಾನು ಗುಟ್ಾುಗಿ ಬಂದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 231

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಹ ೂೀಗುವುದು ಸರರ್ಯಲಲ. ರ್ತನನ ಪ್ರಾಕರಮದ ರುಚಿರ್ಯನುನ ರಾವರ್ಣನಿಗ ತ್ ೂೀರಸಯೀ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಎಂದು
ಸಂಕಲಾ ಮಾಡಿದನು].

ಅರ್ರ್ನ್ಮಖಿಲಂ ತದ್ ರಾರ್ರ್ಣಸಾ್ರ್ಲುಪ್ ಕ್ಷ್ತಿರುಹಮಿಮಮೀಕಂ ರ್ರ್ಜಜಯಯತಾವssಶು ವಿೀರಃ ।

ರರ್ಜನಿಚರವಿನಾಶಂ ಕಾಙ್ಷಮಾಣ ್ೀsತಿವ ೀಲಂ ಮುಹುರತಿರರ್ನಾದಿೀ ತ ್ೀರರ್ಣಂ ಚಾsರುರ ್ೀಹ ॥೭.೧೭॥

ಸೀತ್ ಕುಳಿತದಾ ಶ್ಂಶಪಾವೃಕ್ಷ ಒಂದನುನ ಬಿಟುು, ರಾವರ್ಣನ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಕಾಡನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಿ, ರಾಕ್ಷಸರ
ನ್ಾಶವನುನ ಉರ್ತೆಂಠತ್ ಯಿಂದ ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಮತ್ ು ದ ೂಡಡದಾಗಿ ಶಬಾ ಮಾಡುತ್ಾು
ತ್ ೂೀರರ್ಣವನುನ ಹತು ಕುಳಿರ್ತನು.

ಅಥಾಶೃಣ ್ೀದ್ ದಶಾನ್ನ್ಃ ಕಪಿೀನ್ಾರಚ ೀಷುತಂ ಪರಮ್ ।

ದಿದ್ ೀಶ ಕ್ತಙ್ಾರಾನ್ ಬಹ್ನ್ ಕಪಿನಿನಯಗೃಹ್ತಾಮಿತಿ ॥೭.೧೮॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕಪ್ರ್ಯ ಕಿರಯರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಬಹುಮಂದಿ ಕಿಂಕರರ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸರನುನ

ಕರ ದು ‘ಕಪ್ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿರ್ಯಲು’ ಆದ ೀಶ್ಸದನು.

ಸಮಸತಶ ್ೀ ವಿಮೃತ್ವೀ ರ್ರಾದಾರಸ್ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ।

ಸಮಾಸದನ್ ಮಹಾಬಲಂ ಸುರಾನ್ತರಾತಮನ ್ೀsಙ್ಗರ್ಜಮ್ ॥೭.೧೯॥

ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮರರ್ಣ ಇಲಲದ ರಾಕ್ಷಸರು. ಅವರಗ ರುದರ ದ ೀವರ ವರವರ್ತುು. ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರು
ಮಹಾ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಂದಿದರು. ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಇಲ್ಲಲ
‘ಸುರಾನ್ತರಾತಮನ್ಃ ಅಙ್ಗರ್ಜಮ್’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣದಿಂದ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ಅಂದರ ‘ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಗ’ ಎಂದರ್ಥ.

ಅಶ್ೀತಿಕ ್ೀಟ್ಟರ್ಯ್ರ್ಪಂ ಪುರಸುರಾಷ್ುಕಾರ್ಯುತಮ್ ।

ಅನ ೀಕಹ ೀತಿಸಙ್ುಾಲಮ್ ಕಪಿೀನ್ಾರಮಾರ್ೃಣ ್ೀದ್ ಬಲಮ್ ॥೭.೨೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 232

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಎಂಬತ್ ುಂಟು ಕ ೂೀಟ್ಟ ಜನ ರ್ಯೂರ್ಪ್ರನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ (ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ), ರ್ತರರ್ತರದ
ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸ ೈನ್ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಸುರ್ತುುವರಯಿರ್ತು.

ಸಮಾರ್ೃತಸತಥಾssರ್ಯುಧ್ ೈಃ ಸತಾಡಿತಶಚತ ೈಭೃಯಶಮ್ ।

ಚಕಾರ ತಾನ್ ಸಮಸತಶಸತಳಪರಹಾರಚ್ಣಿ್ಯತಾನ್ ॥೭.೨೧॥

ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಅವರಂದ ಆವರಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಅವರ ಲಲರನುನ

ಅಂಗ ೈಯಿಂದ (ಕ ೈ ಮುಷಠರ್ಯೂ ಮಾಡದ ೀ) ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿದನು.

ಪುನ್ಶಚ ಮನಿರಪುತರಕಾನ್ ಸ ರಾರ್ರ್ಣಪರಚ ್ೀದಿತಾನ್ ।

ಮಮದಾಯ ಸಪತ ಪರ್ಯತಪರಭಾನ್ ರ್ರಾಭರಕ್ಷ್ತಾನ್ ॥೭.೨೨॥

ಬಲ್ಾಗರರ್ಗಾಮಿನ್ಸತಥಾ ಸ ಶರ್ಯವಾಕುುಗವಿಯತಾನ್ ।
ನಿಹತ್ ಸರ್ಯರಕ್ಷಸಾಂ ತೃತಿೀರ್ಯಭಾಗಮಕ್ಷ್ಣ ್ೀತ್ ॥೭.೨೩॥

ಮರ್ತೂು ಕೂಡಾ ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು, ಪ್ವಥರ್ತ ಸದೃಶರಾದ, ರುದರನ ವರ

ಬಲದಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗವಥಷ್ಠರಾಗಿದಾ, ಏಳು ಮಂದಿ ಮಂತರರ್ಯ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಂದನು. ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ
ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮುಂದ ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುವ ಮುಂದಾಳುಗಳಾಗಿದಾರು. ಅವರ ಲಲರನೂನ ಕ ೂಂದು, ರಾಕ್ಷಸ
ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗವನುನಹನುಮಂರ್ತ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿದನು.

ಅನೌಪಮಂ ಹರ ೀಬಯಲಂ ನಿಶಮ್ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ ।

ಕುಮಾರಮಕ್ಷಮಾತಮನ್ಃ ಸಮಂ ಸುತಂ ನ್್ಯೀರ್ಜರ್ಯತ್ ॥೭.೨೪॥

ಕಪ್ರ್ಯ ಬಲವು ಎಣಿಕ ಗ ನಿಲುಕದುಾ ಎನುನವುದನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು, ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಎದುರಸಲು,
ಬಲದಲ್ಲಲ ರ್ತನಗ ಸಮನ್ಾಗಿರುವ, ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕ್ಷಕುಮಾರನನುನ ನಿಯೀಜಸದನು.

ಸ ಸರ್ಯಲ್ ್ೀಕಸಾಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ಸುತಂ ಶರ ೈರ್ಯರ್ಷ್ಯ ಹ ।

ಶ್ತ ೈರ್ಯರಾಸರಮನಿರತ ೈನ್ನಯಚ ೈನ್ಮಭ್ಚಾಲರ್ಯತ್ ॥೭.೨೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 233

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಅಕ್ಷಕುಮಾರನು ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಗಳಿಗೂ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿರುವ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ

ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಚೂಪಾಗಿರುವ ಅಸರದಿಂದ, ಅಭಿಮಂತರರ್ತ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡಿಸಲು
ಪ್ರರ್ಯತನಸದನು. ಆದರ ಅವನಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಆಲುಗಾಡಿಸಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಸ ಮರ್ಣಡಮಧ್ಕಾಸುತಂ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ರಾರ್ಣ ್ೀಪಮಮ್ ।

ತೃತಿೀರ್ಯ ಏಷ್ ಚಾಂಶಕ ್ೀ ಬಲಸ್ ಹಿೀತ್ಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ॥೭.೨೬॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ಬಲದಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ಮಂಡ ೂೀದರರ್ಯ ಮಗನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಇವನು ಬಲದಲ್ಲಲ
ರಾವರ್ಣನ ಒಟುು ಬಲದ ಮೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗಕ ೆ ಸಮನ್ಾಗಿರುವವನು ಎಂದು ಚಿಂತಸದನು. [ಉಳಿದ
ಎರಡು ಭಾಗ ಇಂದರಜತ್ ಮರ್ತುು ರಾವರ್ಣ]

ನಿದ್ಾರ್ಯ್ಯ ಏರ್ ರಾರ್ರ್ಣಃ ಸ ರಾಘರ್ಸ್ ನಾನ್್ಥಾ ।

ರ್ಯದಿೀನ್ಾರಜನ್ಮಯಾ ಹತ ್ೀ ನ್ಚಾಸ್ ಶಕ್ತತರಿೀಕ್ಷಯತ ೀ ॥೭.೨೭ ॥

ರಾವರ್ಣ ರಾಘವನ ಭಾಗವ ಂದು ನಿಧಥರಸಲಾಡಬ ೀಕಾದವನು (ಅಂದರ ರಾವರ್ಣನಿಗ ರ್ತಕೆ

ಶಾಸುರ್ಯನುನಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ಮಾಡಬ ೀಕು). ಇದು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಆಗಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆದಾರಂದ ನ್ಾನು
ಅವನನುನ ನಿಗರಹಿಸಬಾರದು. ಇಂದರಜರ್ತನನುನ ನ್ಾನು ಕ ೂಂದರ ಅವನ ಶಕಿುರ್ಯು (ಆರ್ತನ ಅಸರ-ಶಸರ ಕೌಶಲ)
ಯಾರಗೂ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ.

ಅತಸತಯೀಃ ಸಮೊೀ ಮಯಾ ತೃತಿೀರ್ಯ ಏಷ್ ಹನ್್ತ ೀ ।

ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಚ ೈರ್ಮಾಶು ತಂ ಪದ್ ್ೀಃ ಪರಗೃಹ್ ಪುಪುಿವ ೀ ॥೭.೨೮॥

‘ಅದರಂದ ಅವರಬಬರಗ ಬಲದಲ್ಲಲ ಸಮನ್ಾದ ಈ ಮೂರನ್ ರ್ಯವನನುನ ನ್ಾನು ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂಬುದಾಗಿ
ಚಿಂತಸದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅಕ್ಷಕುಮಾರನನುನ ರ್ತನನ ಪಾದಗಳಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದು ಮೀಲ್ ಹಾರದನು.

ಸ ಚಕರರ್ದ್ ಭರಮಾತುರಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರಾರ್ಣಾತಮರ್ಜಮ್ ।

ಅಪ್ೀರ್ರ್ಯದ್ ಧರಾತಳ ೀ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಮಾರುತಿೀ ತನ್ುಃ ॥೭.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 234

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾವರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕ್ಷಕುಮಾರನನುನ ಗಾಳಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಚಕರದಂತ್ ಗಿರಗಿರನ್ ತರುಗಿಸ, ಕ ಲವ ೀ

ಕ್ಷರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಭೂಮಿಗ ಅಪ್ಾಳಿಸದನು.

ವಿಚ್ಣಿ್ಯತ ೀ ಧರಾತಳ ೀ ನಿಜ ೀ ಸುತ ೀ ಸ ರಾರ್ರ್ಣಃ ।

ನಿಶಮ್ ಶ ್ೀಕತಾಪಿತಸತದಗರರ್ಜಂ ಸಮಾದಿಶತ್ ॥೭.೩೦॥

ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕ್ಷಕುಮಾರನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಗಿ ಬಿದಾನ್ ಂದು ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು
ಶ ್ೀಕದಿಂದ ಕಂಗ ಟುು, ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಹನುಮಂರ್ತನ ನಿಗರಹಕ ೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಅಥ ೀನ್ಾರಜನ್ಮಹಾಶರ ೈರ್ಯರಾಸರಸಮಾಯೀಜತ ೈಃ ।
ತತಕ್ಷ ವಾನ್ರ ್ೀತತಮಂ ನ್ಚಾಶಕದ್ ವಿಚಾಲನ ೀ ॥೭.೩೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಇಂದರಜರ್ತುವು ಉರ್ತುಮವಾದ ಅಸರಗಳಿಂದ, ಅಭಿಮಂತರರ್ತವಾದ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ

ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಪ್ೀಡಿಸಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದನು. ಆದರ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಅಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಆರ್ತ
ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಥಾಸರಮುತತಮಂ ವಿಧ್ ೀರ್ಯು್ಯಯೀರ್ಜ ಸರ್ಯದುಷ್ಷಹಮ್ 1 ।

ಸ ತ ೀನ್ ತಾಡಿತ ್ೀ ಹರಿರ್್ಯಚಿನ್ತರ್ಯನಿನರಾಕುಲಃ ॥೭.೩೨॥

ಕ ೂನ್ ಗ ಇಂದರಜರ್ತುವು ಯಾರಗೂ ಎದುರಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾಗಿರುವ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ

ಅಸರವನುನ ಹೂಡಿದನು. ಬರಹಾಮಸರದಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಯಾವುದ ೀ ಚಿಂತ್ ಇಲಲದ ,
ಮುಂದ ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂಬುದನುನ ಆಲ್ ೂೀಚಿಸದನು.

ಮಯಾ ರ್ರಾ ವಿಲಙ್ಕಚಘತಾ ಹ್ನ ೀಕಶಃ ಸವರ್ಯಮುೂರ್ಃ ।

ಸ ಮಾನ್ನಿೀರ್ಯ ಏರ್ ಮೀ ತತ ್ೀsತರ ಮಾನ್ಯಾಮ್ಹಮ್ ॥೭.೩೩॥
“ನನಿನಂದ ಬರಹಮನ ಅನ್ ೀಕ ವರಗಳು ಉಲಲಂಘಿಸಲಾಟ್ಟುವ . (ಎಷ್ ೂುೀ ವರಗಳನುನ ನ್ಾನು ಮುರದಿದ ಾೀನ್ )
ಬರಹಮನು ನನಗ ಗೌರವಾಸಾದನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಇಂದರಜರ್ತು ಬಿಟು ಈ ಬರಹಾಮಸರವನುನ ನ್ಾನು

1
‘ಸವಥದುಃ ಸಹಮ್’

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 235

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಗೌರವಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಚಿಂತಸದ.

ಇಮೀ ಚ ಕುರ್ಯು್ಯರತರ ಕ್ತಂ ಪರಹೃಷ್ುರಕ್ಷಸಾಂ ಗಣಾಃ ।

ಇತಿೀಹ ಲಕ್ಷಯಮೀರ್ ಮೀ ಸ ರಾರ್ರ್ಣಶಚ ದೃಶ್ತ ೀ ॥೭.೩೪॥

ಇದಂ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ಬದಾರ್ತ್ ಸ್ತಂ ಕಪಿೀನ್ಾರಮಾಶು ತ ೀ ।

ಬಬನ್ುಾರನ್್ಪ್ಾಶಕ ೈರ್ಜಜಯರ್ಗಾಮ ಚಾಸರಮಸ್ ತತ್ ॥೭.೩೫॥

ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ರಾಕ್ಷಸರ ಗರ್ಣವು ಏನು ಮಾಡಿೀರ್ತು ಎಂದು ನನಗ ಲಕ್ಷಾವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ರಾವರ್ಣನೂ ನನಿನಂದ
ನ್ ೂೀಡಲಾಡುತ್ಾುನ್ .
[ನ್ಾನು ಶರಣಾದಂತ್ ನಟ್ಟಸದರ ಆಗ ರಾವರ್ಣನನೂನ ನ್ ೂೀಡಿದಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ದ ೈರ್ತ್ರ
ವರ್ತಥನ್ ಹ ೀಗಿರುರ್ತುದ ಎನುನವುದನೂನ ತಳಿದಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ಎಂದು ನಿಧಥರಸದ ಹನುಮಂರ್ತ, ಬರಹಾಮಸರಕ ೆ
ರ್ತಲ್ ಬಾಗುತ್ಾುನ್ ]
ಈ ರೀತ ಯೀಚಿಸ ಬಂಧನಕ ೆ ಒಳಗಾದ ಕಪ್ೀನಾಿನನುನ ದ ೈರ್ತ್ಪ್ಡ ಹಗಗಗಳಿಂದ ಕಟುುತ್ಾುರ . ಹಾಗ ಕಟ್ಟುದ
ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಬಂಧಸದಾ ಬರಹಾಮಸರ ಅವಮಾನಗ ೂಂಡು ಆರ್ತನನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂರಟು ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ .
[ಈ ಪ್ರಸಂಗದ ವವರಣ ಸುಂದರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೮.೪೮) ಬರುರ್ತುದ . ‘ಅಸರಬಂಧಃ ಸ ಚಾನ್್ಂ ಹಿ ನ್
ಬಂಧಮನ್ುರ್ತಯತ ೀ’. ಬರಹಾಮಸರ ಬಂಧವರುವಾಗ ಬ ೀರ ಹಗಗದಿಂದ ಕಟ್ಟುದರ ಅದು ನಿಷೆಿರ್ಯವಾಗುರ್ತುದ .
ಏಕ ಂದರ ಅದು ಬರಹಾಮಸರಕ ೆ ಮಾಡುವ ಅವಮಾನ. ಇಲ್ಲಲ ಅವವ ೀಕರ್ತನದಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ
ಹಗಗದಿಂದ ಕಟ್ಟು, ಬರಹಾಮಸರಕ ೆ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿರುವುದರಂದ ಅದು ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುರ್ತುದ . ಈ
ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಇಂದರಜತ್, ರ್ತನನವರ ಅವವ ೀಕರ್ತನದಿಂದ ಬರಹಾಮಸರವು ನಿರರ್ಥಕವಾದುದನುನ ತಳಿದು
ಮರುಗುತ್ಾುನ್ ].

ಅರ್ ಪರಗೃಹ್ ತಂ ಕಪಿಂ ಸಮಿೀಪಮಾನ್ರ್ಯಂಶಚ ತ ೀ ।

ನಿಶಾಚರ ೀಶವರಸ್ ತಂ ಸ ಪೃಷ್ುವಾಂಶಚ ರಾರ್ರ್ಣಃ ॥೭.೩೬॥
ಕಪ್ ೀ ಕುತ ್ೀsಸ ಕಸ್ ವಾ ಕ್ತಮತ್ಯಮಿೀದೃಶಂ ಕೃತಮ್ ।
ಇತಿೀರಿತಃ ಸ ಚಾರ್ದತ್ ಪರರ್ಣಮ್ ರಾಮಮಿೀಶವರಮ್ ॥೭.೩೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 236

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆ ದ ೈರ್ತ್ ಪ್ಡ ಮಹಾಕಪ್ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ರಾವರ್ಣನ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ ಬರುತ್ಾುರ . ರ್ತನನ
ಮುಂದ ನಿಂತರುವ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು ರಾವರ್ಣ ಹಿೀಗ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಎಲ್ ೈ ಕಪ್ಯೀ, ಎಲ್ಲಲಂದ ಬಂದಿರುವ ? ನಿೀನು ಯಾರ ದಾಸನ್ಾಗಿದಿಾೀರ್ಯ? ಏಕಾಗಿ ಈರೀತ ಮಾಡಿರುವ ”
ಎಂದು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಕ ೀಳಲಾಟು ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾುನ್ :

ಅವ ೈಹಿ ದ್ತಮಾಗತಂ ದುರನ್ತವಿಕರಮಸ್ ಮಾಮ್ ।

ರಘ್ತತಮಸ್ ಮಾರುತಿಂ ಕುಲಕ್ಷಯೀ ತವ ೀಶವರಮ್ ॥೭.೩೮॥

“ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ರಘೂರ್ತುಮನ ಧೂರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಹನುಮಂರ್ತನು ನ್ಾನು. ನಿನನ ಕುಲವನ್ ನೀ ನ್ಾಶ

ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥನ್ಾದ ರಾಮಧೂರ್ತ ಮಾರುತ ನ್ಾನು ಎನುನವುದನುನ ತಳಿ” ಎನುನತ್ಾುನ್
ಹನುಮಂರ್ತ.

ನ್ ಚ ೀತ್ ಪರದ್ಾಸ್ಸ ತವರನ್ ರಘ್ತತಮಪಿರಯಾಂ ತದ್ಾ ।

ಸಪುತರಮಿತರಬಾನ್ಾವೀ ವಿನಾಶಮಾಶು ಯಾಸ್ಸ ॥೭.೩೯॥

“ನಿೀನು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರಾಮನ ಪ್ತನಯಾದ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಒಪ್ಾಸದ ೀ ಇದಾಲ್ಲಲ, ಆಗ ನಿನನ ಮಕೆಳು,
ಮಿರ್ತರರು, ಬಂಧುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ನಿೀನು ವನ್ಾಶವನುನ ಹ ೂಂದುತುೀರ್ಯ” ಎಂದು ರಾವರ್ಣನನುನ
ಹನುಮಂರ್ತ ಎಚುರಸುತ್ಾುನ್ .

ನ್ ರಾಮಬಾರ್ಣಧ್ಾರಣ ೀ ಕ್ಷಮಾಃ ಸುರ ೀಶವರಾ ಅಪಿ ।

ವಿರಿಞ್ಚಶರ್ಯಪೂರ್ಯಕಾಃ ಕ್ತಮು ತವಮಲಪಸಾರಕಃ ॥೭.೪೦॥

ಪರಕ ್ೀಪಿತಸ್ ತಸ್ ಕಃ ಪುರಃಸ್ತೌ ಕ್ಷಮೊೀ ಭವ ೀತ್ ।

ಸುರಾಸುರ ್ೀರರ್ಗಾದಿಕ ೀ ರ್ಜಗತ್ಚಿನ್ಾಕಮಯರ್ಣಃ ॥೭.೪೧॥

ರಾಮನ ಬಾರ್ಣವನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯುವ ಶಕಿು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಇಲ್ಾಲ. ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರಗೂ ಆ
ಸಾಮರ್್ಥವಲಲ. ಹಾಗಿರುವಾಗ ಇನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕಡಿಮ ಬಲವುಳಳ ನಿೀನು ಎಲ್ಲಲಂದ ರ್ತಡ ದಿೀಯೀ?

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 237

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಮುನಿದ ರಾಮನ ಮುಂದ ನಿಲಲಲು ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಅಸುರರು, ಸಪ್ಥಗಳು, ಇರ್ತರ ಜಗತುನಲ್ಲಲರುವ ಯಾರೂ
ಕೂಡಾ ಸಮರ್ಥರಲಲ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಹನುಮಂರ್ತ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತಿೀರಿತ ೀ ರ್ಧ್ ್ೀದ್ತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯದ್ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣಃ ।

ಸ ಪುಚಛದ್ಾಹಕಮಮಯಣಿ ನ್್ಯೀರ್ಜರ್ಯನಿನಶಾಚರಾನ್ ॥೭.೪೨॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ಶ್ರೀರಾಮನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತುರಲು, ಅವನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಲಾಸುತ್ಾು

ಉದು್ಕುನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನನುನ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ರ್ತಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ರಾವರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಾಲವನುನ
ಸುಡುವಂತ್ ರಾಕ್ಷಸರಗ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಅಥಾಸ್ ರ್ಸರಸಞ್ಚಯೈಃ ಪಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುಚಛಮಗನಯೀ ।

ದದುದಾಯದ್ಾಹ ನಾಸ್ ತನ್ಮರುತುಖ ್ೀ ಹುತಾಶನ್ಃ ॥೭.೪೩॥

ಅನಂರ್ತರ ರಾಕ್ಷಸರ ಲಲರೂ ಸ ೀರ, ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಾಲವನುನ ಬಟ್ ುಗಳಿಂದ ಮುಚಿು ಬ ಂಕಿ ಹಚುುತ್ಾುರ . ಆದರ
ಆ ಬ ಂಕಿರ್ಯು ಅವನ ಬಾಲವನುನ ಸುಡಲ್ಲಲಲ. ಬ ಂಕಿ ವಾರ್ಯುವನ ಸಖನಲಲವ ೀ?

ಮಮಷ್ಯ ಸರ್ಯಚ ೀಷುತಂ ಸ ರಕ್ಷಸಾಂ ನಿರಾಮರ್ಯಃ ।

ಬಲ್ ್ೀದಾತಶಚ ಕೌತುಕಾತ್ ಪರದಗುಾಮೀರ್ ತಾಂ ಪುರಿೀಮ್ ॥೭.೪೪॥

ಬಲದಿಂದ ಮಿಗಿಲ್ ನಿಸದಾರೂ, ಯಾವುದ ೀ ತ್ ೂಂದರ ಆಗದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಹನುಮಂರ್ತ ರಾಕ್ಷಸರ ಎಲ್ಾಲ
ಚ ೀಷ್ ು ಗಳನೂನ ಸಹಿಸ ಸುಮಮನಿದಾ. ಏಕ ಂದರ : ಅವರು ಏನು ಮಾಡುತ್ಾುರ ಎಂದು ನ್ ೂೀಡುವ
ಕುರ್ತೂಹಲದಿಂದ ಮರ್ತುು ಲಂಕ ರ್ಯನ್ ನಲ್ಾಲ ಸುತ್ಾುಡಿಸಕ ೂಂಡು ಬಂದ ಅವರ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಸುಡುವುದಕಾೆಗಿ.

ದದ್ಾಹ ಚಾಖಿಲಂ ಪುರಂ ಸವಪುಚಛರ್ಗ ೀನ್ ರ್ಹಿನನಾ ।

ಕೃತಿಸುತ ವಿಶವಕಮಮಯಣ ್ೀsಪ್ದಹ್ತಾಸ್ ತ ೀರ್ಜಸಾ ॥೭.೪೫॥

ರ್ತನನ ಬಾಲದಲ್ಲಲ ಇದಾ ಬ ಂಕಿಯಿಂದ ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಹನುಮಂರ್ತ ಸುಟುುಬಿಟು. ವಶಾಕಮಥನ

ನಿಮಾಥರ್ಣವೂ ಕೂಡಾ ಹನುಮಂರ್ತನ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಸುಟುುಹ ೂೀಯಿರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 238

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಸುರ್ರ್ಣ್ಯರತನಕಾರಿತಾಂ ಸ ರಾಕ್ಷಸ ್ೀತತಮೈಃ ಸಹ ।

ಪರದಹ್ಸರ್ಯಶಃ ಪುರಿೀಂ ಮುದ್ಾsನಿವತ ್ೀ ರ್ಜಗರ್ಜಜಯ ಚ ॥೭.೪೬॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾಕ್ಷಸ ಶ ರೀಷ್ಠರನೂನ ಸ ೀರಸ, ಸುವರ್ಣಥ ಹಾಗೂ ರರ್ತನದಿಂದ ಮಾಡಲಾಟು ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣವನುನ

ಎಲ್ ಲಡ ಯಿಂದ ಸುಟುು, ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಕೂಡಿ, ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಗಜಥಸದನು.

ಸ ರಾರ್ರ್ಣಂ ಸಪುತರಕಂ ತೃಣ ್ೀಪಮಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಚ ।

ತಯೀಃ ಪರಪಶ್ತ ್ೀಃ ಪುರಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಭಸಮಸಾದ್ ರ್ಯಯೌ ॥೭.೪೭॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ಇಂದರಜರ್ತುವನಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಹುಲ್ಲಲಗಿಂರ್ತಲೂ ಕಡ ಯಾಗಿ ಮಾಡಿ, ಅವರ

ಕರ್ಣ್ಮುಂದ ೀ ಲಂಕಾ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಭಸಮಮಾಡಿ ತ್ ರಳಿದ.

ವಿಲಙ್ಘಯ ಚಾರ್ಣ್ಯರ್ಂ ಪುನ್ಃ ಸವಜಾತಿಭಃ ಪರಪೂಜತಃ ।

ಪರಭಕ್ಷಯ ವಾನ್ರ ೀಶ್ತುಮಮಯಧು ಪರಭುಂ ಸಮೀಯವಾನ್ ॥೭.೪೮॥

ಪ್ುನಃ ಸಮುದರವನುನ ದಾಟ್ಟ, ರ್ತನ್ ೂನಂದಿಗಿದಾ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಟುು, ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಂದ ೀ ಮಿೀಸಲ್ಾದ

ಮಧುವನದಿಂದ ಜ ೀನನುನ ತಂದು, ರಾಮನ ಬಳಿ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ ಹನುಮಂರ್ತ.
[ಸುಗಿರೀವನಿಗ ೀ ಮಿೀಸಲ್ಾದ ಮಧುವನದಲ್ಲಲನ ಜ ೀನನುನ ಬ ೀರ ರ್ಯವರು ಉಪ್ಯೀಗಿಸುವಂತರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ
ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕಂಡು ಹಿಂತರುಗಿದ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಸಂಭರಮಾಚರಣ ಮಾಡಿದ ಅಂಗದ ಮೊದಲ್ಾದ
ಕಪ್ಗಳು, ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಂದ ೀ ಮಿೀಸಲ್ಾಗಿರುವ ವನದಲ್ಲಲ ಜ ೀನನುನ ತನುನತ್ಾುರ . ಅವರು ಆ ವನವನುನ
ಕಾರ್ಯುತುದಾ ದಧಮುಖ ಎನುನವ ವನಪಾಲಕನನುನ (ಪ್ರಮುಖ) ಅಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂಡ ದು ಓಡಿಸುತ್ಾುರ . ದಧಮುಖ
ಸುಗಿರೀವನ ಬಳಿ ಬಂದು ನಡ ದ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ರಾಮನ ಬಳಿಯೀ ಇದಾ ಸುಗಿರೀವ ‘ಖಂಡಿರ್ತ
ಸೀತ್ಾನ್ ಾೀಷ್ಣ ರ್ಯ ರ್ಯಶಸುು ಅವರದಾಾಗಿದ . ಇಲಲದ ೀ ಹ ೂೀಗಿದಾರ ಈ ರೀತ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ’ ಎಂದು
ತಳಿದು, ಅವರ ಲಲರನುನ ಶ್ರರಾಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬರಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ ]

ರಾಮಂ ಸುರ ೀಶವರಮಗರ್ಣ್ಗುಣಾಭರಾಮಂ ಸಮಾಾಪ್ ಸರ್ಯಕಪಿವಿೀರರ್ರ ೈಃ ಸಮೀತಃ ।

ಚ್ಳಾಮಣಿಂ ಪರ್ನ್ರ್ಜಃ ಪದಯೀನಿನಯಧ್ಾರ್ಯಸವಾಯಙ್ಗಕ ೈಃ ಪರರ್ಣತಿಮಸ್ ಚಕಾರ ಭಕಾಾ ॥೭.೪೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 239

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೭. ಹನೂಮತ್ ಪ್ರತಯಾನಮ್

ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನನುನ, ಅಂಗದ ಮೊದಲ್ಾದ

ಕಪ್ ಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂಂದಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಸೀತ್ ಕ ೂಟು ಚೂಡಾಮಣಿರ್ಯನುನ
ರಾಮಚಂದರನ ಪಾದದ ಬಳಿ ಇಟುು, ಸವಾಥಂಗಗಳಿಂದ ಭಕಿುಯಿಂದ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿದನು.

ರಾಮೊೀsಪಿ ನಾನ್್ದನ್ುದ್ಾತುಮಮುಷ್್ ಯೀಗ್ಮತ್ನ್ತಭಕ್ತತಪರಮಸ್ ವಿಲಕ್ಷಯ ಕ್ತಞಚಚತ್ ।

ಸಾವತಮಪರದ್ಾನ್ಮಧಿಕಂ ಪರ್ನಾತಮರ್ಜಸ್ ಕುರ್ಯನ್ ಸಮಾಶ್ಿಷ್ದಮುಂ ಪರಮಾಭತುಷ್ುಃ ॥೭.೫೦॥

ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನ ಭಕಿುಯಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಬ ೀರ ಏನನೂನ

ಕ ೂಡಲು ಕಾರ್ಣದ ೀ, ರ್ತನನನ್ ನೀ ತ್ಾನು ಕ ೂಡುತ್ಾು, ಅವನನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆನಂದವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಆಲಂಗಿಸದನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಹನ್್ಮತ್ ಪರತಿಯಾನ್ಮ್ ನಾಮ ಸಪತಮೊೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 240

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

೮. ಹನ್್ಮತಿ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದ್ಾನ್ಮ್
ಓಂ ॥
ಶುರತಾವಹನ್್ಮದುದಿತಂ ಕೃತಮಸ್ ಸರ್ಯಂಪಿರೀತಃ ಪರಯಾರ್ಣಮಭರ ್ೀಚರ್ಯತ ೀ ಸ ರಾಮಃ ।
ಆರುಹ್ ವಾರ್ಯುಸುತಮಙ್ಗದರ್ಗ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸೌಮಿತಿರಣಾ ಸರವಿರ್ಜಃ ಸಹ ಸ ೀನ್ಯಾsರ್ಗಾತ್ ॥೮.೦೧॥

ರಾಮಚಂದರನು, ಹನುಮಂರ್ತ ಹ ೀಳಿದ, ಅವನು ಮಾಡಿದ, ಎಲ್ಾಲ ಕಮಥಗಳನುನ ಕೂಡಾ ಕ ೀಳಿ, ಹನುಮಂರ್ತನ
ಮೀಲ್ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾಗಿ, ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಪ್ರಯಾರ್ಣ ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸದನು. ಅಂಗದನನುನ ಏರದ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಏರದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಸುಗಿರೀವ ಮರ್ತುು ಅವನ
ಕಪ್ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗ ಲಂಕ ರ್ಯರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಸಮಾಾಪ್ ದಕ್ಷ್ರ್ಣಮಪ್ಾಂನಿನಧಿಮತರ ದ್ ೀರ್ಃ ಶ್ಶ ್ೀ ರ್ಜಗದುಗರುತಮೊೀsಪ್ವಿಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃ ।

ಅರ್ಗ ರೀ ಹಿ ಮಾದಾಯರ್ಮನ್ುಪರರ್ರ್ಯನ್ ಸ ಧಮಮಯಂ ಪನಾ್ನ್ಮತಿ್ಯತುಮಪ್ಾಮಪತಿತಃ ಪರತಿೀತಃ॥೮.೦೨॥

ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದ ಸಮುದರವನುನ ರ್ತಲುಪ್ದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರು, ಎಲಲರಗೂ ಗುರುವಾದರೂ, ಎಣ ಯಿರದಷ್ುು

ಬಲವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾರೂ, ‘ಸಮರ್ಥರಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಆದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೃದುವಾಗಿರಬ ೀಕು’ ಎನುನವ
ಧಮಥವನುನ ಎಲಲರಗೂ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಸಮುದರರಾಜನಿಂದ ದಾರರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುವುದಕಾೆಗಿ, ಅಲ್ ಲೀ
ತೀರದಲ್ಲಲ ದಭ ಥರ್ಯ ಮೀಲ್ ಮಲಗಿದರು.

ತತಾರsರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸ ವಿಭಷ್ರ್ಣನಾಮಧ್ ೀಯೀ ರಕ್ಷಃ ಪತ ೀರರ್ರಜ ್ೀsಪ್ರ್ ರಾರ್ಣ ೀನ್ ।

ಭಕ ್ತೀsಧಿಕಂ ರಘುಪತಾವಿತಿ ಧಮಮಯನಿಷ್ಾಸಾಕ ್ತೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಶರರ್ಣಂ ಚ ರಘ್ತತಮಂ ತಮ್ ॥೮.೦೩॥

ಆ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ, ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ ಮರ್ತುು ಧಮಥದಲ್ಲಲಯೀ

ನಿಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ರಾವರ್ಣನಿಂದ ದೂರ ಮಾಡಲಾಟು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಎನುನವ ಹ ಸರನ
ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಮಮನು, ಶ್ರೀರಾಮ ಮಲಗಿದಾ ಸ್ಳಕ ೆ ಬಂದು, ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದಿದನು.

ಬರಹಾಮತಮಜ ೀನ್ ರವಿಜ ೀನ್ ಬಲಪರಣ ೀತಾರ ನಿೀಲ್ ೀನ್ ಮೈನ್ಾವಿವಿದ್ಾಙ್ಗದತಾರಪೂವ ೈಯಃ ।
ಸವ ೈಯಶಚ ಶತುರಸದನಾದುಪಯಾತ ಏಷ್ ಭಾರತಾsಸ್ ನ್ ಗರಹರ್ಣಯೀಗ್ ಇತಿ ಸ್ರ ್ೀಕತಃ ॥೮.೦೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 241

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಜಾಂಬವಂರ್ತನಿಂದ, ಸುಗಿರೀವನಿಂದ, ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಯಾಗಿರುವ ನಿೀಲನಿಂದ; ಮೈನಾ, ವವದ, ಅಂಗದ, ತ್ಾರ,

ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ, ಒಟ್ಾುರ ಎಲಲರಂದಲೂ ಶರ್ತುರವನ ಮನ್ ಯಿಂದ ಬಂದಿರುವ ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ
ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ರ್ತಮಮ ಕಡ ಗ ಸ ೀರಲು ಅಹಥನಲಲ ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಬದಾ ವ ೈರಾಚಚ ಪ್ಾಪ್ಾಚಚ
ರಾಕ್ಷಸ ೀಂದ್ಾರದ್ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣಃ । ಅದ್ ೀಶಕಾಲ್ ೀ ಸಂಪ್ಾರಪತಃ ಸರ್ಯಥಾ ಶಂಕ್ತಾಮರ್ಯಮ್ ॥ (ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ
೧೭.೪೪) ಅವನು ಬಂದಿರುವ ದ ೀಶ ಮರ್ತುು ಕಾಲ ಸರ ಇಲಲ. ಆರ್ತ ಗೂಢಚಾರಕ ಗ ಬಂದಿರಬಹುದು.
ಮೊದಲ್ ೀ ಸ ನೀಹವದಿಾದಾರ , ಈ ಹಿಂದ ಯೀ ಬರಬ ೀಕಿರ್ತುು. ಆದರ ಹಾಗ ಮಾಡದ ೀ ಈಗ ಏಕ ಬಂದಿದಾಾನ್ ?
ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನನುನ ನಮಮ ಕಡ ಸ ೀರಸಕ ೂಳಳಬಾರದು ಎಂಬುದಾಗಿ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
ಪರಕೃತಾ್ ರಾಕ್ಷಸ ್ೀ ಹ ್ೀಷ್ ಭಾರತಾऽಮಿತರಸ್ ತ ೀ ಪರಭ ್ೀ । ಆಗತಶಚ ರಿಪ್ೀಃ ಪಕ್ಾತ್ ಕರ್ಮಸಮನ್ ಹಿ
ವಿಶವಸ ೀತ್ ॥ (ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ ೧೭.೨೩) ಶರ್ತುರವನ ರ್ತಮಮ ಮರ್ತುು ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ ರಾಕ್ಷಸ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ
ಈರ್ತನ ಮೀಲ್ ಹ ೀಗ ವಶಾಾಸ ತ್ ೂೀರುವುದು ಎಂದು ಸುಗಿರೀವ ಪ್ರಶ್ನಸುತ್ಾುನ್ . ರ್ದ್ತಾಮೀಷ್ ದಂಡ ೀನ್
ತಿೀವ ರೀರ್ಣ ಸಚಿವ ೈಃ ಸಹ । ರಾರ್ರ್ಣಸ್ ನ್ೃಶಂಸಸ್ ಭಾರತಾ ಹ ್ೀಷ್ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣಃ ॥ (ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ: ೧೭.೨೭)
“ಇವನನುನ ಹಿಂತರುಗಲು ಬಿಡದ ೀ ಇಲ್ ಲೀ ಕ ೂಂದು ಬಿಡಬ ೀಕು” ಎಂದು ಉಗರವಾಗಿ ನಿೀಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
ಭಾರ್ಮಸ್ ತು ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತತಸತತವಂ ಕರಿಷ್್ಸ ॥ (ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ: ೧೮.೪೭) ಅವನ ಮನ್ ೂೀಭಾವವನುನ
ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡಿ ನ್ ೂೀಡಿ ನಂರ್ತರ ಮುಂದುವರರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ ಮೈನಾ
ವ್ಕುಪ್ಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ಈ ರೀತ ಅಲ್ಲಲ ಎಲಲರೂ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನನುನ ರ್ತಮಮರ್ತು ಸ ೀರಸಕ ೂಳಳಲು ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡಿ
ಅಭಿಪಾರರ್ಯ ವ್ಕುಪ್ಡಿಸುತ್ಾುರ ]

ಅತಾರsಹ ರ್ಪಮಪರಂ ಬಲದ್ ೀರ್ತಾಯಾ ರ್ಗಾರಹ್ಃ ಸ ಏಷ್ ನಿತರಾಂ ಶರರ್ಣಂ ಪರಪನ್ನಃ ।

ಭಕತಶಚ ರಾಮಪದಯೀವಿಯನ್ಶ್ಷ್ು್ ರಕ್ ್ೀ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ರಾರ್ಜ್ಮುಪಭ ್ೀಕುತಮಿಹಾಭಯಾತಃ ॥೮.೦೫॥

ಆಗ ಬಲಕ ೆ ದ ೀವತ್ ಯಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ವಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಈ ವಚಾರದಲ್ಲಲ

ಶ್ರರಾಮನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿನನನ್ ನೀ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದಿರುವ ಸುಗಿರೀವನು ಅನುಗಾರಹ್ನ್ಾಗಿಯೀ ಇರುವುದನುನ
ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ತಳಿದಿದಾಾನ್ . ನಿನನ ಪಾದದಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಉಳಳವನ್ಾಗಿ, ರಾಕ್ಷಸ(ರಾವರ್ಣ) ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್ ಎಂದು
ಖಚಿರ್ತವಾಗಿ ತಳಿದು, ಮುಂದ ರಾಜ್ವನುನ ಭ ೂೀಗಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಇವನು ಇಲ್ಲಲ ಬಂದಿದಾಾನ್ ” ಎಂದು.

ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ(ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ ೧೭.೬೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಉದ್ ್್ೀಗಂ ತರ್ ಸಂಪ್ ರೀಕ್ಷಯ

ಮಿಥಾ್ರ್ೃತತಂ ಚ ರಾರ್ರ್ಣಮ್ । ವಾಲ್ಲನ್ಶಚ ರ್ಧಂ ಶುರತಾವ ಸುಗ್ವರೀರ್ಂ ಚಾಭಷ ೀಚಿತಮ್ ॥ ರಾರ್ಜ್ಂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 242

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಪ್ಾರರ್ಯರ್ಯಮಾನ್ಶಚ ಬುದಿಾಪೂರ್ಯಮಿಹಾsಗತಃ । “ ನಿನನ ಉದ ೂ್ೀಗವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ (ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದು

ಸುಗಿರೀವನಿಗ ರಾಜ್ ಕ ೂಡಿಸದ ಉದ ೂ್ೀಗವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ), ರಾವರ್ಣ ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲದಾಾನ್ ಎನುನವುದನುನ
ತಳಿದು ಬಂದಿದಾಾನ್ ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ರ್ತನನ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತು್ಕತರ್ತ್ರ್ ಹನ್್ಮತಿ ದ್ ೀರ್ದ್ ೀರ್ಃ ಸಙ್ಗೃಹ್ ತದವಚನ್ಮಾಹ ರ್ಯಥ ೈರ್ ಪೂರ್ಯಮ್ ।

ಸುಗ್ವರೀರ್ಹ ೀತುತ ಇಮಂ ಸ್ರಮಾಗರಹಿೀಷ ್ೀ ಪ್ಾದಪರಪನ್ನಮಿದಮೀರ್ ಸದ್ಾ ರ್ರತಂ ಮೀ ॥೮.೦೬॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಹ ೀಳುತುರಲು, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ೀ ದ ೀವನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಯಾವ ರೀತ

(ಸುಗಿರೀವನ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ) ಹನುಮಂರ್ತನ ಮಾರ್ತನುನ ಹಿಂದ ಸಾೀಕರಸದಾನ್ ೂೀ, ಹಾಗ ಯೀ ಸಾೀಕರಸ, “ನನನ
ಪಾದದಲ್ಲಲ ಯಾರು ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ಅವರನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ ುೀನ್ ಎನುನವುದು ನನನ ವರರ್ತ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿ,
ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ಾುನ್ .
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಸಕೃದ್ ೀರ್ ಪರಪನಾನರ್ಯ ತವಾಸೇತಿ ಚ ಯಾಚತ ೀ । ಅಭರ್ಯಂ
ಸರ್ಯಭ್ತ ೀಭ ್್ೀ ದದ್ಾಮ್ೀತದ್ ರ್ರತಂ ಮಮ ॥(ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ ೧೮.೩೩) ರಾಮಚಂದರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಯಾರು ಒಮಮ ‘ನ್ಾನು ನಿನನವನು’ ಎಂದು ನನನಲ್ಲಲ ಶರರ್ಣು ಬಂದು ರಕ್ಷಣ ಗ ಪಾರರ್ಥಥಸದರ , ನ್ಾನು ಅವರನುನ
ಸಮಸು ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ನಿಭಥರ್ಯನನ್ಾನಗಿಸುವ ನು. ಇದು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ನನನ ವರರ್ತ” ]

ಸಬರಹಮಕಾಃ ಸುರಗಣಾಃ ಸಹದ್ ೈತ್ಮತಾಾಯಃ ಸವ ೀಯ ಸಮೀತ್ ಚ ಮದಙ್ುಗಲ್ಲಚಾಲನ ೀsಪಿ ।

ನ ೀಶಾ ಭರ್ಯಂ ನ್ ಮಮ ರಾತಿರ ಚರಾದಮುಷಾಮಚುಛದಾಸವಭಾರ್ ಇತಿ ಚ ೈನ್ಮಹಂ ವಿಜಾನ ೀ ॥೮.೦೭॥

‘ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಶರ್ತುರ ಕಡ ರ್ಯವನ್ಾದಾರಂದ ಮೊೀಸ ಮಾಡಬಹುದು’ ಎನುನವ ಭರ್ಯವನುನ ವ್ಕುಪ್ಡಿಸದಾ

ಕಪ್ಗಳನುನದ ಾೀಶ್ಸ ರಾಮಚಂದರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಬರಹಮನಿಂದ ಕೂಡಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ದ ೈರ್ತ್ರು, ಮರ್ತ್ಥರು,
ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ ಸ ೀರದರೂ ಕೂಡಾ, ನನನ ಹ ಬ ಬರಳನೂನ ಆಲುಗಾಡಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಈ
ದ ೈರ್ತ್ನಿಂದ ನನಗ ಭರ್ಯವಲಲ. ನ್ಾನು ಇವನನುನ ಶುದಿ ಸಾಭಾವ ಉಳಳವನ್ ಂದು ತಳಿದಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು.

ಇತು್ಕತವಾಕ್ ಉತ ತಂ ಸವರ್ಜನ್ಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ರಾಜ ್ೀsಭ್ಷ ೀಚರ್ಯದಪ್ಾರಸುಸತತವರಾಶ್ಃ ।

ಮತಾವತೃಣ ್ೀಪಮಮಶ ೀಷ್ಸದನ್ತಕಂ ತಂ ರಕ್ಷಃಪತಿಂ ತವರ್ರರ್ಜಸ್ ದದ್ೌ ಸ ಲಙ್ಕ್ಾಮ್ ॥೮.೦೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 243

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನನುನ ರ್ತನನ ಸ ೀವಕನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ (ಅವನನುನ ಸಾಜನನನ್ಾನಗಿ

ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ) ಅಪ್ರಮಿರ್ತ ಬಲರಾಶ್ೀಭೂರ್ತನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಗ ಅಲ್ಲಲಂದಲ್ ೀ
ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ^. (ರಾವರ್ಣ ಇರುವಾಗಲ್ ೀ ಹ ೀಗ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದ ಎಂದರ ) ಎಲ್ಾಲ
ಸಜಜನರಗ ಅಂರ್ತಕನ್ಾಗಿರುವ ರಾವರ್ಣನನುನ ರಾಮಚಂದರ ಒಂದು ಹುಲುಲಕಡಿಡಗಿಂರ್ತಲೂ ಕಡ ಯಾಗಿ ಕಂಡು,
ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಗ ಅಲ್ಲಲಂದಲ್ ೀ ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .
[^ಇದು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಕಾರ್ಯಥವ ೈಖರ. ಯಾರಾದರ ೂಬಬರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಹ ೂೀಗುವ ಮೊದಲ್ ೀ, ಆ
ರಾಜ್ವನುನ ಮುಂದ ಯಾರಗ ಕ ೂಡಬ ೀಕು ಎಂದಿರುರ್ತುದ ೂೀ, ಅವರಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ ಆರ್ತ
ಮುಂದುವರರ್ಯುತುದಾ. ಉದಾಹರಣ ಗ : ಲವಣಾಸುರನ್ ೂಂದಿಗ ಕಾದಾಡಲು ಹ ೂರಡುವ ಮೊದಲು,
ಶರ್ತುರಘನನನುನ ಮದುರಾಪ್ಟುರ್ಣದ ದ ೂರ ಯಾಗಿ ಅಯ್ೀಧ ್ರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ಶ್ರೀರಾಮ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ
ಕಳುಹಿಸದಾ].

ಕಲ್ಾಪನ್ತಮಸ್ ನಿಶ್ಚಾರಿಪತಿತವಪೂರ್ಯಮಾರ್ಯುಃ ಪರದ್ಾರ್ಯ ನಿರ್ಜಲ್ ್ೀಕಗತಿಂ ತದನ ತೀ ।

ರಾತಿರತರಯೀsಪ್ನ್ುಪರ್ಗಾಮಿನ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಸ ್ೀsಬಾಂಚುಕ ್ರೀಧ ರಕತನ್ರ್ಯನಾನ್ತಮರ್ಯುಞ್ಜದಬೌಾ॥೮.೦೯॥

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಗ ಈ ಬರಹಮಕಲಾದ ಅಂರ್ತ್ದವರ ಗೂ ರಾಕ್ಷಸರಗ ರಾಜನ್ಾಗಿರುವಂತ್ ಅನುಗರಹಿಸ, ಅದಕ ೆ

ಬ ೀಕಾದ ಆರ್ಯುಷ್್ವನೂನ ಕ ೂಟುು, ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕದ ಗತರ್ಯನೂನ ಕೂಡಾ ರಾಮಚಂದರ
ಕರುಣಿಸದನು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಇರ್ತು, ಮೂರು ರಾತರ ಕಳ ದರೂ ಬರದ ವರುರ್ಣನ ಮೀಲ್ ಸಟುುಗ ೂಂಡ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು,
ರ್ತನನ ಕ ಂಪಾದ ಕಡ ಗರ್ಣ್ನ್ ೂೀಟವನುನ ಸಮುದರದ ಮೀಲ್ ಬಿೀರದನು.

ಸ ಕ ್ರೀಧದಿೀಪತನ್ರ್ಯನಾನ್ತಹತಃ ಪರಸ್ ಶ ್ೀಷ್ಂ ಕ್ಷಣಾದುಪಗತ ್ೀ ದನ್ುಜಾದಿಸತವಯಃ ।

‘ಸನ್ುಾಃ ಶ್ರಸ್ಹಯರ್ಣಂ ಪರಿಗೃಹ್ ರ್ಪಿೀ ಪ್ಾದ್ಾರವಿನ್ಾಮುಪಗಮ್ ಬಭಾಷ್ ಏತತ್ ॥೮.೧೦॥

ಆ ಸಮುದರವು, ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಉರದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಕಣಿ್ನ ನ್ ೂೀಟದಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಕ್ಷರ್ಣಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ

ಸಮುದರದ ಒಳಗಡ ಇರುವ ದಾನವರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬರ್ತುಲ್ಾರಂಭಿಸರ್ತು. ಆಗ
ಸಮುದರರಾಜನ್ಾದ ವರುರ್ಣನು, ಪ್ೂಜಾಸಾಮಗಿರಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ಹ ೂರ್ತುುಕ ೂಂಡು, ಮೂದಥ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸ,
ರಾಮನ ಪಾದಾರವನಾವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುನ್ : (ಸೂಚನ್ : ಸನ್ುಾಃ ಶ್ರಸ್ಹಯರ್ಣಂ.... ಇಲ್ಲಲಂದ
.....ರ್ಯಮುಪ್ ೀತ್ ಭ್ಪ್ಾಃ’ ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ನ್ ೀರ ಭಾಗವರ್ತದ ಶ ್ಲೀಕಗಳಾಗಿವ ).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 244

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ರ್ಯ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ : ಮಹಾರ್ಣಯರ್ಂ ಶ ್ೀಷ್ಯಷ ್ೀ ಮಹಾದ್ಾನ್ರ್
ಸಂಕುಲಂ ಎಂದು ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದ ಬರಹಮಖಂಡದಲ್ಲಲ(೨.೬೯) ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ದಿೀಪ್ಾತ ಬಾಣಾಶಚ
ಯೀ ಘ್ೀರಾ ಭಾಸರ್ಯನ ್ತೀ ದಿಶ ್ೀ ದಶ । ಪ್ಾರವಿಶನ್ ವಾರಿದ್ ಸ ್ತೀರ್ಯಂ ದೃಪತದ್ಾನ್ರ್ಸಂಕುಲಮ್(೭೨)
ಎನುನವಲ್ಲಲ ಬಾರ್ಣವನುನ ಹ ೂಡ ದ ಎಂದಿದ . ಆದರ ನ್ ೀರ ಬಾರ್ಣವನ್ ನೀ ಹ ೂಡ ದಿರುವುದಲ್ಾಲ, ಕಡ ಗರ್ಣ್ನ್ ೂೀಟವ ೀ
ಬಾರ್ಣದಂತ್ ಹ ೂಡ ಯಿರ್ತು ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

‘ತಂ ತಾವ ರ್ರ್ಯಂ ರ್ಜಡಧಿಯೀ ನ್ ವಿದ್ಾಮ ಭ್ಮನ್ ಕ್ಟಸ್ಮಾದಿಪುರುಷ್ಂ ರ್ಜಗತಾಮಧಿೀಶಮ್ ।

‘ತವಂ ಸತವತಃ ಸುರಗಣಾನ್ ರರ್ಜಸ ್ೀ ಮನ್ುಷಾ್ಂಸಾತತಿತೀಯರ್ಯತ ್ೀsಸುರಗಣಾನ್ಭತಸತಥಾsಸಾರಃ ॥೮.೧೧॥

ರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಕ ೆರಗಿದ ವರುರ್ಣ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ ೀ, ಮಂದಬುದಿಿರ್ಯವರಾದ ನ್ಾವು ನಿನನನುನ

ತಳಿರ್ಯಲ್ಾರ ವು. ನಿೀನು ಆಕಾಶದಂತ್ ನಿವಥಕಾರನ್ಾಗಿರುವವನು. ನಿೀನು ಎಲಲರಗೂ ಮೊದಲ್ಲಗ ಮರ್ತುು ಈ
ಜಗತುನ ಒಡ ರ್ಯ. ನಿೀನು ಸರ್ತಾಗುರ್ಣದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ, ರಜ ೂೀಗುರ್ಣದಿಂದ ಮನುಷ್್ರನೂನ ಮರ್ತುು
ಮೂರನ್ ರ್ಯ ಗುರ್ಣದಿಂದ (ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣದಿಂದ) ಅಸುರರನೂನ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀಶ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಲ ಸೃಷು ಮಾಡಿರುವ ”.

‘ಕಾಮಂ ಪರ ಯಾಹಿ ರ್ಜಹಿ ವಿಶರರ್ಸ ್ೀsರ್ಮೀಹಂ ತ ರಲ್ ್ೀಕ್ರಾರ್ರ್ಣಮವಾಪುನಹಿ ವಿೀರ ಪತಿನೀಮ್ ।

‘ಬಧಿನೀಹಿ ಸ ೀತುಮಿಹ ತ ೀ ರ್ಯಶಸ ್ೀ ವಿತತ ್ೈ ರ್ಗಾರ್ಯನಿತ ದಿಗ್ವವರ್ಜಯನ ್ೀ ರ್ಯಮುಪ್ ೀತ್ ಭ್ಪ್ಾಃ’ ॥೮.೧೨॥

“ನಿನನ ಇಚಾೆನುಸಾರ ಲಂಕ ಗ ನಡ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗು. ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕವನುನ ರ ೂೀದನ ಮಾಡಿಸುವ,
(ರಾವರ್ಯತೀತ ರಾವರ್ಣಃ) ವಶರವಸ್ ಮುನಿರ್ಯ ಮಲವನುನ ಕ ೂಂದು, ನಿನನ ಹ ಂಡತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ .
(ಲ್ ೂೀಕಕಂಟಕನ್ಾದ ರಾವರ್ಣ ವಶರವಸ್ ಮುನಿರ್ಯ ಮಗ ಅಲಲ, ಆರ್ತನ ಮಲ ಎನುನವ ಭಾವದಲ್ಲಲ ನುಡಿರ್ಯುವ
ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ ). ನಿನನ ರ್ಯಶಸುನ ವಸಾುರಕಾೆಗಿ ಈ ಸಮುದರಕ ೆ ಸ ೀರ್ತುವ ರ್ಯನುನ ಕಟುು.
ದಿಗಿಾಜಯಿೀಗಳಾಗಿರುವ ಅರಸರು ಈ ಸ ೀರ್ತುವ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ನಿನನ ರ್ಯಶಸುನುನ ಕ ೂಂಡಾಡುತ್ಾುರ ”
ಎನುನತ್ಾುನ್ ವರುರ್ಣ.

ಇತು್ಕತರ್ನ್ತಮಮುಮಾಶವನ್ುಗೃಹ್ ಬಾರ್ಣಂ ತಸ ೈ ಧೃತಂ ದಿತಿಸುತಾತಮಸು ಚಾನ್ಾಜ ೀಷ್ು ।

ಶಾವಾಯದ್ ರ್ರಾದ್ ವಿಗತಮೃತು್ಷ್ು ದುರ್ಜಜಯಯೀಷ್ು ನಿಃಸಙ್್ಯಕ ೀಷ್ವಮುಚದ್ಾಶು ದದ್ಾಹ ಸವಾಯನ್
॥೮.೧೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 245

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳುತುರುವ ವರುರ್ಣನನುನ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಅನುಗರಹಿಸ, ಅವನಿಗಾಗಿ ಹಿಡಿದ ಬಾರ್ಣವನುನ ಆ

ಸಮುದರದ ಪ್ಕೆದಲ್ ಲೀ ಇದಾ, ರುದರನ ವರದಿಂದ ಮರರ್ಣವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ, ಜಯಿಸಲು
ಅಸಾಧ್ವಾಗಿರುವ, ಅಸಂಖ್ರಾದ ದ ೈರ್ತ್ ರೂಪ್ ಚಂಡಾಲರ ಮೀಲ್ ಬಿಟುು, ಅವರ ಲಲರನುನ ಸುಟುುಬಿಟುನು.

ಕೃತ ವೀರಿರ್ಣಂ ತದರ್ ಮ್ಲಫಲ್ಾನಿ ಚಾತರ ಸಮ್ಗ್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಭರ್ಶತುರರಮೊೀಘಚ ೀಷ್ುಃ ।

ಬದುಾಂ ದಿದ್ ೀಶ ಸುರರ್ದಾಯಕ್ತನ ್ೀsರ್ತಾರಂ ತರ್ಜಜಂ ನ್ಳಂ ಹರಿರ್ರಾನ್ಪರಾಂಶಚ ಸ ೀತುಮ್ ॥೮.೧೪॥

ಆ ರಾಕ್ಷಸರು ಇದಾ ಜಾಗ ಮರುಭೂಮಿಯಾಗಿರ್ತುು. ಅಂರ್ತಹ ಮರುಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಉರ್ತುಮ ತ್ ೂೀಟ

ಪ್ರದ ೀಶವಾಗಿ ಮಾಪ್ಥಡಿಸದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಭಕುರ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಬಲಲ, ಎಂದೂ
ವ್ರ್ಥವಾದ ಕಿರಯರ್ಯನುನ ಮಾಡದ ರಾಮಚಂದರನು, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಬಡಗಿಯಾದ ವಶಾಕಮಥನ
ಅವತ್ಾರರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ವಾನರಯಬಬಳಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ ನಳನಿಗ ಮರ್ತುು ಇರ್ತರ ಕಪ್ಶ ರೀಷ್ಠರಗ ಲಂಕ ಗ ಸ ೀರ್ತುವ
ಕಟುಲು ಆಜ್ಞಾಪ್ಸದನು.

‘ಬಧ್ ್ವೀದಧ್ೌ ರಘುಪತಿವಿಯವಿಧ್ಾದಿರಕ್ಟ ೈಃ ಸ ೀತುಂ ಕಪಿೀನ್ಾರಕರಕಮಿಪತಭ್ರುಹಾಙ್ಕ ಗೈಃ ।

ಸುಗ್ವರೀರ್ನಿೀಲಹನ್ುಮತ್ ಪರಮುಖ ೈರನಿೀಕ ೈಲಿಯಙ್ಕ್ಾಂ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣದೃಶಾsವಿಶದ್ಾಶು ದರ್ಗಾಾಮ್’ ॥೮.೧೫॥

ರಾಮಚಂದರನು ಕಪ್ಗಳ ಕ ೈಯಿಂದ ಅಲ್ಾಲಡಿಸಲಾಟು ಮರಗಳನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ರ್ತರರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ವಥರ್ತಗಳ

ಸಮೂಹದಿಂದ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಸ ೀರ್ತುವ ರ್ಯನುನ ಕಟ್ಟು, ಸುಗಿರೀವ, ನಿೀಲ, ಹನುಮಂರ್ತ, ಇವರನ್ ನೀ
ಪ್ರಮುಖರನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಕಪ್ ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನ ಮಾಗಥದಶಥನದ ೂಂದಿಗ
ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಒಮಮ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಸುಡಲಾಟು ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.

ಪ್ಾರಪತಂ ನಿಶಾಮ್ ಪರಮಂ ಭುರ್ನ ೈಕಸಾರಂ ನಿಃಸೀಮಪ್ೌರುಷ್ಮನ್ನ್ತಮಸೌ ದಶಾಸ್ಃ ।

ತಾರಸಾದ್ ವಿಷ್ರ್ಣ್ಹೃದಯೀ ನಿತರಾಂ ಬಭ್ರ್ ಕತತಯರ್್ಕಮಮಯವಿಷ್ಯೀ ಚ ವಿಮ್ಢಚ ೀತಾಃ॥೮.೧೬॥

ಎಣ ಯಿರದ ಬಲವುಳಳ, ಭುವನದಲ್ಲಲಯೀ ಶಕಿು ಸಾರವುಳಳ, ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮ ಲಂಕ ಗ ಬಂದಿರುವುದನುನ

ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು, ಎದ ಗುಂದಿದವನ್ಾಗಿ (ಕಳವಳಗ ೂಂಡ ಮನಸುನವನ್ಾಗಿ), ಮುಂದ ೀನು ಮಾಡಬ ೀಕು
ಎಂದು ತಳಿರ್ಯದಾದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 246

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಪರಸಾ್ಪ್ ವಾಲ್ಲಸುತಮೀರ್ ಚ ರಾರ್ಜನಿೀತ ್ೈ ರಾಮಸತದುಕತರ್ಚನ ೀsಪ್ಮುನಾsಗೃಹಿೀತ ೀ ।

ದ್ಾವರ ್ೀ ರುರ ್ೀಧ ಸ ಚತಸರ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯಸ ೈನ ್್ೀ ರಕ್ಷಃಪತ ೀಃ ಪುರ ಉದ್ಾರಗುರ್ಣಃ ಪರ ೀಶಃ॥೮.೧೭॥

ರಾಜನಿೀತಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ರ್ಯುದಿಕೂೆ ಮೊದಲು

ಅಂಗದನನುನ ರಾವರ್ಣನಲ್ಲಲಗ ಕಳುಹಿಸ, ರ್ತನನ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಆರ್ತನಿಗ ರ್ತಲುಪ್ಸದನು. ಆದರ ಆ ಮಾರ್ತನುನ
ರಾವರ್ಣ ಗರಹಿಸದಿರಲು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸ ೀನ್ ರ್ಯುಳಳ ರಾಮಚಂದರನು ರಾವರ್ಣನ ಪ್ುರದ ನ್ಾಲೂೆ
ದಿಕಿೆನ ಬಾಗಿಲನುನ ಆವರಸ ನಿಂರ್ತನು.

ದ್ಾವರಾಂ ನಿರ ್ೀಧಸಮಯೀ ಸ ದಿದ್ ೀಶ ಪುತರಂ ವಾರಾಮಪತ ೀದಿಾಯಶ್ ಸುರ ೀಶವರಶತುರಮುಗರಮ್ ।

ಪ್ಾರಚಾ್ಂ ಪರಹಸತಮದಿಶದ್ ದಿಶ್ ರ್ರ್ಜರದಂಷ್ಾಂ ಪ್ ರೀತಾಧಿಪಸ್ ಶಶ್ನ್ಃ ಸವರ್ಯಮೀರ್ ಚಾರ್ಗಾತ್ ॥೮.೧೮॥

ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ಯಿಂದಲೂ ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ರಾಮನ ಸ ೀನ್ ಮುತುಗ ಹಾಕಿರುವುದನುನ ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು,
ಪ್ಶ್ುಮದಿಕಿೆಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಷ್ುನ್ಾದ ರ್ತನನ ಮಗ ಇನಾಿಜರ್ತುವನುನ ಕಳುಹಿಸದನು. ಪ್ೂವಥ ದಿಕಿೆಗ ಪ್ರಹಸುನನುನ,
ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದಿಕಿೆಗ ವಜರದಂಷ್ರನನುನ ಕಳುಹಿಸದ ಆರ್ತ, ಉರ್ತುರದಿಕಿೆಗ ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೂರಟು ನಿಂರ್ತನು.

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತತ್ ಸ ಭಗವಾನ್ ಹನ್ುಮನ್ತಮೀರ್ ದ್ ೀವ ೀನ್ಾರಶತುರವಿರ್ಜಯಾರ್ಯ ದಿದ್ ೀಶ ಚಾsಶು ।

ನಿೀಲಂ ಪರಹಸತನಿಧನಾರ್ಯ ಚ ರ್ರ್ಜರದಂಷ್ಾಂ ಹನ್ುತಂ ಸುರ ೀನ್ಾರಸುತಸ್ನ್ುಮಥಾsದಿದ್ ೀಶ ॥೮.೧೯॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ರಾವರ್ಣನ ರ್ಯುದಿ ಸದಿತ್ ರ್ಯನುನ ತಳಿದು, ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಗ ಲಲಲು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ

ಕಳುಹಿಸ, ಪ್ರಹಸು ಹಾಗೂ ವಜರದಂಷ್ರರನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಕರಮವಾಗಿ ನಿೀಲ ಹಾಗೂ ಅಂಗದನನುನ
ಕಳುಹಿಸದನು.

ಮಧ್ ್ೀ ಹರಿೀಶವರಮಧಿರ್ಜ್ದನ್ುನಿನಯರ್ಯುರ್ಜ್ ರ್ಯಸಾ್ಂ ಸ ರಾಕ್ಷಸಪತಿದಿಾಯಶಮೀರ್ ತಾಂ ಹಿ ।

ಉದಿಾಶ್ ಸಂಸ್ತ ಉಪ್ಾತತಶರಃ ಸಖಡ ್ಗೀ ದ್ ೀದಿೀಪ್ಮಾನ್ರ್ಪುರುತತಮಪೂರುಷ ್ೀsಸೌ ॥೮.೨೦॥

ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಇರಸ, ಯಾವ ದಿಕಿೆನಿಂದ ರಾವರ್ಣ ಬರುತುದಾಾನ್ ೂೀ ಆ ದಿಕಿೆನಲ್ಲಲ ಬಿಲುಲ -
ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು, ಕತುರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಿಂಚುತುರುವ ಶರೀರ ಉಳಳವನ್ಾದ,
ಉರ್ತುಮಪ್ೂರುಷ್ನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 247

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ವಿದ್ಾರವಿತ ್ೀ ಹನ್ಮತ ೀನ್ಾರಜದ್ಾಶು ಹಸತಂ ತಸ್ ಪರಪನ್ನ ಇರ್ ವಿೀರ್ಯ್ಯಮಮುಷ್್ ಜಾನ್ನ್ ।

ನಿೀಲ್ ್ೀ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣ ಉಭೌ ಶ್ಲಯಾ ಚ ಶಕಾಾ ಸಞ್ಚಕರತುರ್ಯ್ಯಮರ್ಶಂ ಗಮಿತಂ ಪರಹಸತಮ್ ॥೮.೨೧॥

ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಎದುರಸಲು ಇನಾಿಜರ್ತುವು ಅಶಕ್ನ್ಾಗಿ, ಇನ್ ನೀನು ಹನುಮಂರ್ತನ ಕ ೈಗ ಸಗಬ ೀಕು

ಎನುನವಷ್ುರಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತನ ಪ್ರಾಕರಮವನುನ ತಳಿದ ಆರ್ತ, ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಂಡು ಓಡಿಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ . ನಿೀಲ
ಮರ್ತುು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಇವರಬಬರು ಶ್ಲ್ ಯಿಂದಲೂ ಮರ್ತುು ಶಕಾಯರ್ಯುಧದಿಂದಲೂ ಪ್ರಹಸುನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುರ .

ನ್ಲಸ್ ನ ೈರ್ ರ್ಶಮೀತಿ ಸ ಇತ್ಮೊೀಘಶಕಾಾ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣ ಇಮಂ ಪರರ್ಜಹಾರ ಸಾಕಮ್ ।

ತಸಮನ್ ಹತ ೀsಙ್ಗದ ಉಪ್ ೀತ್ ರ್ಜಘಾನ್ ರ್ರ್ಜರದಂಷ್ಾಂ ನಿಪ್ಾತ್ ಭುವಿ ಶ್ೀಷ್ಯಮಮುಷ್್ ಮೃದನನ್ ॥೮.೨೨ ॥

ಪ್ರಹಸುನು ನಿೀಲನ ವಶ ಆಗುವುದಿಲಲ ಎಂದು ತಳಿದ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ರ್ತನನ ಶಕಾಯರ್ಯುಧದ ೂಂದಿಗ ನಿೀಲನ್ ೂಂದಿಗ
ನಿಲುಲತ್ಾುನ್ . ಅವರಬಬರು ಸ ೀರ ಪ್ರಹಸುನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುರ . ಇನ್ ೂನಂದ ಡ ಅಂಗದನು ವಜರದಂಷ್ರನನುನ
ಹ ೂಂದಿ, ಆರ್ತನನುನ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸ, ಆರ್ತನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒರ ಸುತ್ಾು ಕ ೂಂದು
ಹಾಕುತ್ಾುನ್ .

ಸವ ೀಯಷ್ು ತ ೀಷ್ು ನಿಹತ ೀಷ್ು ದಿದ್ ೀಶ ಧ್ಮರನ ೀತರಂ ಸ ರಾಕ್ಷಸಪತಿಃ ಸ ಚ ಪಶ್ಚಮೀನ್ ।

ದ್ಾವರ ೀರ್ಣ ಮಾರುತಸುತಂ ಸಮುಪ್ ೀತ್ ದರ್ಗ ್ಾೀ ಗುಪ್ತೀsಪಿ ಶ್ಲ್ಲರ್ಚನ ೀನ್ ದುರನ್ತಶಕ್ತತಮ್ ॥೮.೨೩॥

ಹಿೀಗ ಅವರ ಲಲರೂ ಸಾರ್ಯುತುರಲು, ರಾವರ್ಣನು ಧೂಮರನ್ ೀರ್ತರನ್ ನುನವ ರಾಕ್ಷಸನನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ .
ಅವನ್ಾದರ ೂೀ , ಪ್ಶ್ುಮದಿಕಿೆನಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಸದಾಶ್ವನ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ,
ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಸುಟುು ಸಾಯಿಸಲಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಅಕಮಪನ ್ೀsಪಿ ರಾಕ್ಷಸ ್ೀ ನಿಶಾಚರ ೀಶಚ ್ೀದಿತಃ ।

ಉಮಾಪತ ೀರ್ಯರ ್ೀದಾತಃ ಕ್ಷಣಾದಾತ ್ೀ ಹನ್್ಮತಾ ॥೮.೨೪॥

ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ, ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ಉದಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಅಕಮಾನ್ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸನೂ ಕೂಡಾ

ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ ಸಾಯಿಸಲಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 248

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅಥಾಸರಸಮಾದಿೀಪಿತ ೈಃ ಸಮಸತಶ ್ೀ ಮಹ ್ೀಲುಮಕ ೈಃ ।

ರಘುಪರವಿೀರಚ ್ೀದಿತಾಃ ಪುರಂ ನಿಷ ಸವದ್ಾಹರ್ಯನ್ ॥೮.೨೫॥

ಮೊದಲನ್ ರ್ಯ ದಿನದ ರ್ಯುದಿದ ನಂರ್ತರ, ಆ ರಾತರ, ದ ೈರ್ತ್ರ ಪ್ರಾಜರ್ಯವಾದ ಮೀಲ್ , ರಾಮಚಂದರ
ದ ೀವರಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು ಕಪ್ಗಳು, ಅಗನಾಸರದಿಂದ ಹ ೂತುಸಲಾಟು ದ ೂಡಡದ ೂಡಡ ಪ್ಂಜುಗಳಿಂದ
ಲಂಕಾಪ್ುರರ್ಯನುನ ಸುಟುರು.

ತತಸೌತ ನಿಕುಮೊೂೀsರ್ ಕುಮೂಶಚ ಕ ್ೀಪ್ಾತ್ ಪರದಿಷೌು ದಶಾಸ ್ೀನ್ ಕುಮೂಶುರತ ೀಹಿಯ ।

ಸುತೌ ಸುಪರಹೃಷೌು ರಣಾಯಾಭಯಾತೌ ಕಪಿೀಂಸಾತನ್ ಬಹಿಃ ಸರ್ಯಶ ್ೀ ಯಾತಯತಾವ ॥೮.೨೬॥

ಪ್ಟುರ್ಣ ಸುಟುುಹ ೂೀದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು, ನಿಕುಂಭ ಮರ್ತುು
ಕುಂಭರ ನುನವ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಇಬಬರು ಮಕೆಳು (ಕಪ್ಗಳನುನ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕ ೂಲಲಬಲ್ ಲವು ಎಂದುಕ ೂಂಡು)
ಬಹಳ ಆನಂದದಿಂದ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬಂದವರಾಗಿ, ಕಪ್ಗಳನುನ ಪಾರಕಾರದಿಂದ ಆಚ ಹ ೂಡ ದು ಓಡಿಸದರು.

ಸ ಕುಮೊೂೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸುತಂ ತಾರನಿೀಲ್ೌ ನ್ಳಂ ಚಾಶ್ವಪುತೌರ ಜರ್ಗಾಯಾಙ್ಗದಂ ಚ ।

ಸುರ್ಯುದಾಂ ಚ ಕೃತಾವ ದಿನ ೀಶಾತಮಜ ೀನ್ ಪರಣಿೀತ ್ೀ ರ್ಯಮಸಾ್sಶು ಲ್ ್ೀಕಂ ಸುಪ್ಾಪಃ ॥೮.೨೭॥

ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕುಂಭನು ಜಾಂಬವಂರ್ತನನುನ, ತ್ಾರ ಹಾಗೂ ನಿೀಲರನುನ, ನಳನನುನ, ಮೈನಾ, ವವದ ಮರ್ತುು
ಅಂಗದನನುನ ಗ ಲುಲತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಆನಂರ್ತರ, ಬಹಳ ಹ ೂತುನ ರ್ತನಕ ಸುಗಿರೀವನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಿ,
ರ್ಯಮಲ್ ೂೀಕ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ .

ತತ ್ೀ ನಿಕುಮೊೂೀsದಿರರ್ರಪರದ್ಾರರ್ಣಂ ಮಹಾನ್ತಮುಗರಂ ಪರಿಘಂ ಪರಗೃಹ್ ।

ಸಸಾರ ಸ್ಯಾ್ಯತಮರ್ಜಮಾಶು ಭೀತಃ ಸ ಪುಪುಿವ ೀ ಪಶ್ಚಮತ ್ೀ ಧನ್ುಃಶತಮ್॥೮.೨೮॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ನಿಕುಂಭನು ಶ ರೀಷ್ಠ ಪ್ವಥರ್ತಗಳನ್ ನೀ ಸೀಳುವಂರ್ತಹ ಗಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ದ ೂಡಡದಾಗಿರುವ, ಚೂಪಾಗಿರುವ

ಈಟ್ಟರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು, ಸುಗಿರೀವನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬರುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ಸುಗಿರೀವನು
ಪ್ಶ್ುಮದಿಕಿೆಗ ನೂರು ಮಾರು ದೂರ ಹಿಂದ ಜಗಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 249

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ತಂ ಭಾರಮರ್ಯತಾ್ಶು ಭುಜ ೀನ್ ವಿೀರ ೀ ಭಾರನಾತ ದಿಶ ್ೀ ದ್ೌ್ಶಚ ಸಚನ್ಾರಸ್ಯಾ್ಯ ।

ಸುರಾಶಚ ತಸ ್್ೀರುಬಲಂ ರ್ರಂ ಚ ಶವೀಯದೂರ್ಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ವಿಷ ೀದುರಿೀಷ್ತ್ ॥೮.೨೯॥

ನಿಕುಂಭನು ರ್ತನನ ಈಟ್ಟರ್ಯನುನ ಅಗಲವಾದ ಭುಜದಿಂದ ಗರಗರನ್ ತರುಗಿಸುತುರಲು, ಕಪ್ಗಳಿಗ ದಿಕುೆಗಳ ೀ

ತರುಗಿದಂತ್ ಕಂಡವು. ಚಂದರ ಸೂರ್ಯಥರೂ ಮಂಕಾದಂತ್ ಕಂಡರು. ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ನಿಕುಂಭನಿಗ
ಸದಾಶ್ವ ಕ ೂಟು ವರವನೂನ, ಬಲವನೂನ ಕಂಡು, ಸಾಲಾ ದುಃಖಿರ್ತರಾದರು.

ಅನ್ನ್್ಸಾಧ್ಂ ತಮಥ ್ೀ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಸಮುತಪಪ್ಾತಾsಶು ಪುರ ್ೀsಸ್ ಮಾರುತಿಃ ।

ಪರಕಾಶಬಾಹವನ್ತರ ಆಹ ಚ ೈನ್ಂ ಕ್ತಮೀಭರತರ ಪರಹರಾsರ್ಯುಧಂ ತ ೀ ॥೮.೩೦॥

ಬ ೀರಾರಗೂ ಗ ಲಲಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ ನಿಕುಂಭನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅವನ ಎದುರು ನ್ ಗ ದು, ರ್ತನನ
ಎರಡೂ ಬಾಹುಗಳ ನಡುವನಭಾಗವನುನ(ಎದ ರ್ಯನುನ) ಹಿಗಿಗಸ ನಿಂರ್ತನು. ರ್ತನನ ಎದ ರ್ಯನುನ ಸ ಟ್ ದು
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು ಹನುಮಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಅವರ ಲಲರಗ ಏಕ ? ನನಗ ಹ ೂಡ ” ಎಂದು. [ಈ ಪ್ರಸಂಗವನುನ
ಹನ್ುಮಾನ್ುುತ ವಿರ್ೃತ ್್ೀರಸತಸೌ್ ತಸಾ್ಗರತ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ಎಂದು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ವಣಿಥಸರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ಇತಿೀರಿತಸ ತೀನ್ ಸ ರಾಕ್ಷಸ ್ೀತತಮೊೀ ರ್ರಾದಮೊೀಘಂ ಪರರ್ಜಹಾರ ರ್ಕ್ಷಸ ।

ವಿಚ್ಣಿ್ಯತ ್ೀsಸೌ ತದುರಸ್ಭ ೀದ್ ್ೀ ರ್ಯಥ ೈರ್ ರ್ಜ ್ರೀ ವಿಪತೌ ರ್ೃಥಾsಭರ್ತ್ ॥೮.೩೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಆ ನಿಕುಂಭನು, ವರಬಲದಂತ್ ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ

ರ್ತನನ ಶಸರವನುನ ಹನುಮಂರ್ತನ ಎದ ಗ ಹ ೂಡ ದನು. ಆ ಶಕಾಯರ್ಯುಧವು ಹ ೀಗ ‘ಇಂದರ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಿದ
ವಜರವು ಗರುಡನಲ್ಲಲ ವ್ರ್ಥವಾಯಿತ್ ೂೀ’ ಹಾಗ ೀ, ಹನುಮಂರ್ತನ ಅಭ ೀಧ್ವಾದ ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದುಾ
ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಯಿರ್ತು.. (ಇಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ಯಾಗಿ ಬಳಸದ ಇಂದರ-ಗರುಡರ ನಡುವನ ರ್ಯುದಿ ಪ್ರಸಂಗವನುನ
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೨೧-೩) ಕಾರ್ಣಬಹುದು)

ವಿಚ್ಣಿ್ಯತ ೀ ನಿಜಾರ್ಯುಧ್ ೀ ನಿಕುಮೂ ಏತ್ ಮಾರುತಿಮ್ ।

ಪರಗೃಹ್ ಚಾsತಮನ ್ೀಂsಸಕ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಜಗ್ವಮವಾನ್ ದುರತಮ್ ॥೮.೩೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 250

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತನನ ಆರ್ಯುಧವು ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಗಲು ನಿಕುಂಭನು ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಳಿ ಬಂದು, ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ರ್ತನನ ಹ ಗಲ

ಮೀಲ್ ಹ ೂರ್ತುುಕ ೂಂಡು ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದನು.

ಪರಗೃಹ್ ಕರ್ಣಾಮಸ್ ಸ ಪರಧ್ಾನ್ಮಾರುತಾತಮರ್ಜಃ ।

ಸವಮಾಶು ಮೊೀಚರ್ಯಮುತತ ್ೀ ನ್್ಪ್ಾತರ್ಯದ್ ಧರಾತಳ ೀ ॥೮.೩೩॥

ಆಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ನಿಕುಂಭನ ಕ ೂರಳನುನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹಿಡಿದು, ರ್ತನನನುನ

ಅವನ ಹಿಡಿರ್ತದಿಂದ ಬಿಡಿಸಕ ೂಂಡು, ಆರ್ತನನುನ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸದನು.

ಚಕಾರ ತಂ ರಣಾತಮಕ ೀ ಮಖ ೀ ರಮೀಶದ್ ೈರ್ತ ೀ ।

ಪಶುಂ ಪರಭಞ್ಜನಾತಮಜ ್ೀ ವಿನ ೀದುರತರ ದ್ ೀರ್ತಾಃ ॥೮.೩೪॥

ನಿಕುಂಭನನುನ ನ್ ಲದಮೀಲ್ ಬಿೀಳಿಸದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅವನನುನ ಗುದಿಾ, ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ ದ ೀವತ್ ಯಾಗಿ

ಉಳಳ ರ್ಯುದಿವ ಂಬ ರ್ಯಜ್ಞದಲ್ಲಲ, ನಿಕುಂಭನನುನ ಪ್ಶುವನ್ಾನಗಿ ಸಂಕಲ್ಲಾಸ ಬಲ್ಲ ಕ ೂಟುನು. ಆಗ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಜರ್ಯಕಾರ ಮಾಡಿದರು.

ಸುಪತಘ್ನೀ ರ್ಯಜ್ಞಕ ್ೀಪಶಚ ಶಕುನಿದ್ ಾಯರ್ತಾಪನ್ಃ ।

ವಿದು್ಜಜಹವಃ̐ ಪರಮಾರ್ಥೀ ಚ ಶುಕಸಾರರ್ಣಸಂರ್ಯುತಾಃ ॥೮.೩೫॥

ರಾರ್ರ್ಣಪ್ ರೀರಿತಾಃ ಸವಾಯನ್ ಮರ್ನ್ತಃ ಕಪಿಕುಞ್ಜರಾನ್ ।

ಅರ್ದ್ಾಾಯ ಬರಹಮರ್ರತ ್ೀ ನಿಹತಾ ರಾಮಸಾರ್ಯಕ ೈಃ ॥೮.೩೬॥

ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾದ ಸುಪ್ುಘನ, ರ್ಯಜ್ಞಕ ೂೀಪ್, ಶಕುನಿ, ದ ೀವತ್ಾಪ್ನಃ, ವದು್ಜಜಹಾ̐, ಪ್ರಮಾರ್ಥೀ, ಶುಕ,
ಸಾರರ್ಣ ಎಂಬ ಎಂಟು ಜನ ರಾಕ್ಷಸರು, ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಪ ರೀರರ್ತರಾಗಿ, ಕಪ್ಗಳನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುತುರಲು,
ರಾಮನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಸರ್ತುರು.

ರ್ಯುದ್ ್ಾೀನ್ಮತತಶಚ ಮತತಶಚ ದ್ ೀವಾನ್ತಕನ್ರಾನ್ತಕೌ ।

ತಿರಶ್ರಾ ಅತಿಕಾರ್ಯಶಚ ನಿರ್ಯ್ಯರ್ಯ್ ರಾರ್ಣಾಜ್ಞಯಾ ॥೮.೩೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 251

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ಯುದ ೂಿೀನಮರ್ತು, ಮರ್ತು, ದ ೀವಾನುಕ, ನರಾನುಕ, ತರಶ್ರಾ, ಅತಕಾರ್ಯ ಎನುನವ ಆರು ಜನ ಮತ್ ು ರಾವರ್ಣನ
ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಬಂದರು.

ನ್ರಾನ್ತಕ ್ೀ ರಾರ್ರ್ಣಜ ್ೀ ಹರ್ಯರ್ಯ್ೀಯಪರಿ ಸ್ತಃ ।

ಅಭೀಃ ಸಸಾರ ಸಮರ ೀ ಪ್ಾರಸ ್ೀದ್ತಕರ ್ೀ ಹರಿೀನ್ ॥೮.೩೮॥

ರಾವರ್ಣನ ಮಗ ನರಾಂರ್ತಕ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕುದುರ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕುಳಿತದಾ. ಯಾವುದ ೀ ಭರ್ಯವಲಲದ ೀ,

ಪಾರಸಾರ್ಯುಧವನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಕಪ್ಗಳನುನ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ತಂ ದಹನ್ತಮನಿೀಕಾನಿ ರ್ಯುರ್ರಾಜ ್ೀsಙ್ಗದ್ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ।

ಉತಪಪ್ಾತ ನಿರಿೀಕ್ಾಯsಶು ಸಮದಶಯರ್ಯದಪು್ರಃ ॥೮.೩೯॥

ಸ ೈನ್ವನ್ ನಲ್ಾಲ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಅವನನುನ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗಿರುವ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಅಂಗದನು ನ್ ೂೀಡಿ,

ಅವನ್ ದುರು ನ್ ಗ ದು ಎದ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರದ.

ತಸ ್್ೀರಸ ಪ್ಾರಸರ್ರಂ ಪರರ್ಜಹಾರ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ।

ದಿವಧ್ಾ ಸಮಭರ್ತ್ ತತುತ ವಾಲ್ಲಪುತರಸ್ ತ ೀರ್ಜಸಾ ॥೮.೪೦॥

ಆಗ ನರಾಂರ್ತಕನು ಅವನ ಎದ ಗ ರ್ತನನ ಪಾರಸದಿಂದ ಹ ೂಡ ದ. ಅದಾದರ ೂೀ ಅಂಗದನ ಶಕಿುಯಿಂದ ಎರಡಾಗಿ

ಸೀಳಿ ಹ ೂೀಯಿರ್ತು.

ಅಥಾಸ್ ಹರ್ಯಮಾಶ ವೀರ್ ನಿರ್ಜಘಾನ್ ಮುಖ ೀ ಕಪಿಃ ।

ಪ್ ೀತತುಶಾಚಕ್ಷ್ಣಿೀ ತಸ್ ಸ ಪಪ್ಾತ ಮಮಾರ ಚ ॥೮.೪೧॥

ನರಾಂರ್ತಕ ಪಾರಸದಿಂದ ಹ ೂಡ ದಾಗ ಅಂಗದನು ನರಾಂರ್ತಕನ ಕುದುರ ರ್ಯ ಮುಖಕ ೆ ಹ ೂಡ ದ. ಆಗ ಆ

ಕುದುರ ರ್ಯ ಕರ್ಣು್ಗಳ ರಡು ಕ ಳಗ ಬಿದಾವು ಮರ್ತುು ಕುದುರ ಸಾವನನಪ್ಾರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 252

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ ಖಡಗರ್ರಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪರಸಸಾರ ರಣ ೀ ಕಪಿಮ್ ।

ಆಚಿಛದ್ ಖಡಗಮಸ ್ೈರ್ ನಿಹತ ್ೀ ವಾಲ್ಲಸ್ನ್ುನಾ ॥೮.೪೨॥

ಆಗ ನರಾಂರ್ತಕನು ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಕತುರ್ಯನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು, ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಅಂಗದನನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಆಗ

ವಾಲ್ಲೀಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಅಂಗದನು ಅವನ ಕತುರ್ಯನ್ ನೀ ಸ ಳ ದು ನರಾಂರ್ತಕನನುನ ಕ ೂಂದನು.

ಗನ್ಾರ್ಯಕನ್್ಕಾಸ್ತ ೀ ನಿಹತ ೀ ರಾರ್ಣಾತಮಜ ೀ ।

ಆರ್ಜರ್ಗಾಮಾಗರರ್ಜಸತಸ್ ಸ ್ೀದಯ್ೀಯ ದ್ ೀರ್ತಾನ್ತಕಃ ॥೮.೪೩॥

ರಾವರ್ಣನಿಗ ಗಂಧವಥ ಕನ್ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ನರಾಂರ್ತಕನು ಸಾರ್ಯುತುರಲು, ಅವನ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ ದ ೀವಾಂರ್ತಕನು
ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬಂದನು.

ತಸಾ್sಪತತ ಏವಾsಶು ಶರರ್ಷ್ಯಪರತಾಪಿತಾಃ ।

ಪರದುದುರರ್ುಭಯಯಾತ್ ಸವ ೀಯ ಕಪಯೀ ಜಾಮಬರ್ನ್ುಮಖಾಃ ॥೮.೪೪॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕ ನುಗಿಗ ಬರುತುರಬ ೀಕಾದರ , ಅವನ ಬಾರ್ಣದ ಮಳ ಯಿಂದ ಕಂಗ ಟುು, ಜಾಂಬವಂರ್ತನೂ ಸ ೀರ
ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳು ಅಲ್ಲಲಂದ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ಸ ಶರಂ ತರಸಾssದ್ಾರ್ಯ ರವಿಪುತಾರರ್ಯುಧ್ ್ೀಪಮಮ್ ।

ಅಙ್ಗದಂ ಪರರ್ಜಹಾರ ್ೀರಸ್ಪತತ್ ಸ ಮುಮೊೀಹ ಚ ॥೮.೪೫॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕನು ರ್ಯಮನ ದಂಡದಂತ್ ಇರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ವ ೀಗವಾಗಿ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು, ಅದನುನ ಅಂಗದನ
ಎದ ಗ ಹ ೂಡ ದನು. ಅದರಂದ ಅಂಗದ ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದನು.

ಅರ್ ತಿರ್ಗಾಮಂಶುತನ್ರ್ಯಃ ಶ ೈಲಂ ಪರಚಲಪ್ಾದಪಮ್ ।

ಅಭದುದ್ಾರರ್ ಸಙ್ಗೃಹ್ ಚಿಕ್ ೀಪ ಚ ನಿಶಾಚರ ೀ ॥೮.೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 253

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸೂರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನು, ಅಲ್ಾಲಡುತುರುವ ಮರಗಳುಳಳ ಪ್ುಟುದ ೂಂದು ಗುಡಡವನುನ

ಎತುಕ ೂಂಡು ಓಡಿಬಂದು, ಅದನುನ ರಾಕ್ಷಸನ ಮೀಲ್ ಎಸ ದನು.

ತಮಾಪತನ್ತಮಾಲಕ್ಷಯದ್ರಾಚಛರವಿದ್ಾರಿತಮ್ ।
ಸುರಾನ್ತಕಶಚಕಾರಾsಶು ದಧ್ಾರ ಚ ಪರಂ ಶರಮ್ ॥೮.೪೭॥

ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ಬಿೀಳುತುರುವ ಆ ಬ ಟುವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ದ ೀವಾಂರ್ತಕನು, ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಅದನುನ ಸೀಳಿ

ಹಾಕಿ, ಇನ್ ೂನಂದು ಬಾರ್ಣವನೂನ ಕೂಡಾ ಧರಸದನು.

ಸ ತಮಾಕರ್ಣ್ಯಮಾಕೃಷ್್ ರ್ಯಮದಣ ್ಡೀಪಮಂ ಶರಮ್ ।

ಅವಿದಾಯದಾೃದಯೀ ರಾಜ್ಞಃ ಕಪಿೀನಾಂ ಸ ಪಪ್ಾತ ಹ ॥೮.೪೮॥

ಅವನು ರ್ಯಮನ ದಂಡದಂತ್ ಇರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ರ್ತನನ ಕಿವರ್ಯ ರ್ತನಕ ಎಳ ದು, ಅದನುನ ಸುಗಿರೀವನ ಎದ ಗ
ಹ ೂಡ ದನು. ದ ೀವಾಂರ್ತಕನ ಬಾರ್ಣದ ಪ ಟ್ಟುನಿಂದ ಸುಗಿರೀವ ಕ ಳಗ ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ ಬಿದಾನು.

ಬಲಮಪರತಿಮಂ ವಿೀಕ್ಷಯಸುರಶತ ್ರೀಸುತ ಮಾರುತಿಃ ।

ಆಹವಯಾಮಾಸ ರ್ಯುದ್ಾಾರ್ಯ ಕ ೀಶರ್ಃ ಕ ೈಟಭಂ ರ್ಯಥಾ ॥೮.೪೯॥

ದ ೀವಾಂರ್ತಕನ ಬಲವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಹ ೀಗ ಕ ೀಶವನು ಕ ೈಟಭನನುನ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಆಹಾಾನ

ಮಾಡಿದನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಆರ್ತನನುನ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಆಹಾಾನ ಮಾಡಿದನು.

ತಮಾಪತನ್ತಮಾಲ್ ್ೀಕ್ ರರ್ಂ ಸಹರ್ಯಸಾರರ್ಥಮ್ ।

ಚ್ರ್ಣ್ಯಯತಾವ ಧನ್ುಶಾಚಸ್ ಸಮಾಚಿಛದ್ ಬಭಞ್ಜ ಹ ॥೮.೫೦॥

ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ವ ೀಗವಾಗಿ ಬರುತುದಾ ದ ೀವಾಂರ್ತಕನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮಾರುತರ್ಯು, ಅವನ ಕುದುರ ಹಾಗೂ

ಸಾರರ್ಥಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರರ್ವನುನ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿ, ಅವನ ಧನುಸುನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡು ಮುರದುಬಿಟುನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 254

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅರ್ ಖಡಗಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪುರ ಆಪತತ ್ೀ ರಿಪ್ೀಃ ।

ಹರಿಃ ಪರಗೃಹ್ ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ಪ್ಾತಯತ ವೈನ್ಮಾಹವ ೀ ॥೮.೫೧॥

ಶ್ರ ್ೀ ಮಮದಾಯ ತರಸಾ ಪರ್ಮಾನಾತಮರ್ಜಃ ಪದ್ಾ ।

ರ್ರದ್ಾನಾದರ್ದಾಯಂ ತಂ ನಿಹತ್ ಪರ್ನಾತಮರ್ಜಃ ।
ಸಮಿೀಡಿತಃ ಸುರರ್ರ ೈಃ ಪಿರ್ರ್ಗ ೈವಿೀಯಕ್ಷ್ತ ್ೀ ಮುದ್ಾ ॥೮.೫೨॥

ಆನಂರ್ತರ ಅವನ ಖಡಗವನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅವನ ರ್ತಲ್ ಕೂದಲನುನ ಹಿಡಿದು, ಕ ಳಗ ಬಿೀಳಿಸ,
ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒತು ಅವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ುಡಿಗ ೈದನು.
ಹಿೀಗ ವರದಾನದಿಂದ ಅವದ್ನ್ಾಗಿದಾ ಅವನನುನ ಕ ೂಂದ ಹನುಮಂರ್ತನು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುರ್ತನ್ಾದನು.
ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ ಮರ್ತುು ಅಭಿಮಾನ ರ್ತುಂಬಿದ ನ್ ೂೀಟದಿಂದ ನ್ ೂೀಡಲಾಟುವನೂ ಆದನು.

ವಿದ್ಾರವಿತಾಖಿಲಕಪಿಂ ರ್ರಾತ್ ತಿರಶ್ರಸಂ ವಿಭ ್ೀಃ ।

ಭಙ್ಕ್ಾತವರರ್ಂ ಧನ್ುಃ ಖಡಗಮಾಚಿಛದ್ಾ್ಶ್ರಸಂ ರ್್ಧ್ಾತ್ ॥೮.೫೩॥

ಬರಹಮನ ವರದಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನೂನ ಓಡಿಸದ ತರಶ್ರಸ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನ ರರ್ವನುನ, ಧನುಸುನುನ ಮುರದ
ಹನುಮಂರ್ತನು, ಅವನ ಖಡಗವನುನ ಸ ಳ ದು, ಅವನ ಶ್ರಸುನುನ ಕರ್ತುರಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 255

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ಯುದ್ ್ಾೀನ್ಮತತಶಚ ಮತತಶಚ ಪ್ಾರ್ಯತಿೀರ್ರದಪಿಪಯತೌ ।

ಪರಮರ್ನೌತ ಕಪಿೀನ್ ಸವಾಯನ್ ಹತೌ ಮಾರುತಿಮುಷುನಾ ॥೮.೫೪॥

ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನೂನ ನ್ಾಶ ಮಾಡುತುರುವ, ಪಾವಥತೀದ ೀವರ್ಯ ವರದಿಂದ ಅಹಂಕಾರಗಳಾಗಿರುವ,

‘ರ್ಯುದ ೂಿೀನಮರ್ತು’ ಹಾಗೂ ‘ಮರ್ತು’ ಎನುನವ ಇಬಬರು ರಾಕ್ಷಸರು ಹನುಮಂರ್ತನ ಮುಷು ಪ್ರಹಾರದಿಂದ ಸರ್ತುರು.

ತತ ್ೀsತಿಕಾಯೀsತಿರಥ ್ೀ ರಥ ೀನ್ ಸವರ್ಯಂಭುದತ ತೀನ್ ಹರಿೀನ್ ಪರಮೃದನನ್ ।

ಚಚಾರ ಕಾಲ್ಾನ್ಲಸನಿನಕಾಶ ್ೀ ಗನ್ಾವಿಯಕಾಯಾಂ ರ್ಜನಿತ ್ೀ ದಶಾಸಾ್ತ್ ॥೮.೫೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ರಾವರ್ಣನಿಂದ ಗಂಧವೀಥರ್ಯಲ್ಲಲ^ ಹುಟ್ಟುರುವ ಅತಕಾರ್ಯನು, ಬರಹಮವರದ ಬಲದಿಂದ

ಕಪ್ಗಳನುನ ಚ ಂಡಾಡುತ್ಾು, ಪ್ರಳರ್ಯಕಾಲದ ಬ ಂಕಿಗ ಸಮನ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಿಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಓಡಾಡಿದನು.
(^ಗಂಧವೀಥ ಎಂದರ ಮೊದಲು ಗಂಧವಥನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿದಾವಳು. ಅಂರ್ತಹ ಗಂಧವೀಥರ್ಯನುನ
ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ರ್ತಂದು ರಾವರ್ಣ ಮದುವ ಯಾಗಿದಾ. ಅವಳಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಹುಟ್ಟುದವನು ಅತಕಾರ್ಯ )

ಬೃಹತತನ್ುಃ ಕುಮೂರ್ದ್ ೀರ್ ಕಣಾ್ಯರ್ಸ ್ೀತ್ತ ್ೀ ನಾಮ ಚ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ।

ಇತ್ಸ್ ಸ ್ೀsಕಾಾಯತಮರ್ಜಪೂರ್ಯಕಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ರಾಮಂ ಸಹಸಾsಭ್ಧ್ಾರ್ತ್ ॥೮.೫೬॥

ಬಹಳ ದ ೂಡಡ ದ ೀಹವುಳಳ ಅತಕಾರ್ಯನಿಗ ಮಡಿಕ ರ್ಯಂರ್ತಹ ಕಿವಗಳಿದಾವು. ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನನುನ

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ^ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ಇಂರ್ತಹ ಅತಕಾರ್ಯ, ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲ್ಾದ ಕಪ್ಗಳನುನ ಗ ದುಾ,
ವ ೀಗವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನನುನ ಎದುರುಗ ೂಳಳಲು ಹ ೂರಟ.
(^ಇವನು ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನಲಲ. ಈರ್ತ ರಾವರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯ. ಆರ್ತನಿಗ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಎನುನವ ಅಡಡ ಹ ಸರರ್ತುು ಅಷ್ ುೀ)

ತಮಾಪತನ್ತಂ ಶರರ್ಷ್ಯಧ್ಾರಂ ಮಹಾಘನಾಭಂ ಸತನ್ಯತುನಘ್ೀಷ್ಮ್ ।

ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ರ್ಯಥಾ ಸಮಿೀರಃ ಸೌಮಿತಿರರಾತ ತೀಷ್ವಸನ್ಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೫೭॥

ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವ, ದ ೂಡಡ ಮೊೀಡದಂತ್ ಇರುವ, ಸಡಿಲ್ಲನಂತ್ ಆಭಥಟ್ಟಸುತ್ಾು ಬರುತುರುವ ಆ

ಅತಕಾರ್ಯನನುನ, ಧನುಧಾಥರೀ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 256

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ರ್ಷ್ಯತುಸಾತರ್ತಿಮಾತರವಿೀಯೌ್ಯ ಶರಾನ್ ಸುರ ೀಶಾಶನಿತುಲ್ವ ೀರ್ಗಾನ್ ।

ತಮೊೀಮರ್ಯಂ ಚಕರತುರನ್ತರಿಕ್ಷಂ ಸವಶ್ಕ್ಷಯಾ ಕ್ಷ್ಪರತಮಾಸತಬಾಣ ೈಃ ॥೮.೫೮॥

ಬಹಳ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಅವರಬಬರೂ ಕೂಡಾ, ವಜಾರರ್ಯುಧಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ ವ ೀಗವುಳಳ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಪ್ರಸಾರ

ಹ ೂಡ ದುಕ ೂಂಡರು. ಆ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಯಿಂದ ಎಲಲವೂ ಕರ್ತುಲ್ಾಗಿ ಕಂಡಿರ್ತು. ರ್ತಮಮ ಅಭಾ್ಸ ಬಲದಿಂದ
ವ ೀಗವಾಗಿ ಬಾರ್ಣಗಳನ್ ನಸ ದು ಅವರಬಬರು ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದರು.

ಶರ ೈಃ ಶರಾನ್ಸ್ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ವಿೀರಃ ಸೌಮಿತಿರರಸಾರಣಿ ಮಹಾಸರಜಾಲ್ ೈಃ ।

ಚಿಚ ಛೀದ ಬಾಹ್ ಶ್ರಸಾ ಸಹ ೈರ್ ಚತುಭುಯಜ ್ೀsಭ್ತ್ ಸ ಪುನ್ದಿಾವಷೀಷ್ಯಃ ॥೮.೫೯॥

ಅತಕಾರ್ಯನ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದ ವೀರನ್ಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ಅವನು ಬಿಟು ಅಸರಗಳನುನ
ಮಹಾಸರಗಳಿಂದ ಕರ್ತುರಸದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಅವನ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಕರ್ತುನುನ ಒಟ್ಟುಗ
ಕರ್ತುರಸದನು. ಆದರ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಅತಕಾರ್ಯನು ಎರಡು ರ್ತಲ್ ನ್ಾಲುೆ ಭುಜವುಳಳವನ್ಾದನು!

ಛಿನ ನೀಷ್ು ತ ೀಷ್ು ದಿವಗುಣಾಸ್ಬಾಹುಃ ಪುನ್ಃ ಪುನ್ಃ ಸ ್ೀsರ್ ಬಭ್ರ್ ವಿೀರಃ ।

ಉವಾಚ ಸೌಮಿತಿರಮಥಾನ್ತರಾತಾಮ ಸಮಸತಲ್ ್ೀಕಸ್ ಮರುದ್ ವಿಷ್ರ್ಣ್ಮ್ ॥೮.೬೦॥

ಆ ನ್ಾಲುೆ ಭುಜಗಳನೂನ ಮರ್ತುು ಎರಡು ರ್ತಲ್ ಗಳನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕರ್ತುರಸದಾಗ, ಅತಕಾರ್ಯ ನ್ಾಲುೆ ರ್ತಲ್ ಎಂಟು
ಕ ೈಗಳುಳಳವನ್ಾದನು. ಈ ರೀತ ಪ್ರತೀಬಾರ ಆ ವೀರನ್ಾಗಿರುವ ಅತಕಾರ್ಯನು ದಿಾಗುರ್ಣ ರ್ತಲ್
ಕ ೈಗಳುಳಳವನ್ಾಗಿ ಬ ಳ ರ್ಯುತುದಾನು. ಇದರಂದ ದುಃಖಿರ್ತನ್ಾಗುತುರುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಕಂಡ ಎಲಲರ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಅವನಲ್ಲಲ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದನು:

ಬರಹಾಮಸರತ ್ೀsನ ್ೀನ್ ನ್ ರ್ಧ್ ಏಷ್ ರ್ರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸುಮುಖ ೀತ್ದೃಶ್ಃ ।

ರಕ್ಷಃಸುತಸಾ್ಶರರ್ಣಿೀರ್ಯಮಿತ್ಮುಕಾತವ ಸಮಿೀರ ್ೀsರುಹದನ್ತರಿಕ್ಷಮ್ ॥೮.೬೧॥

“ಎಲ್ ೈ ಸುಮುಖನ್ ೀ, ಬರಹಾಮಸರಕಿೆಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣವಾದ ಅಸರದಿಂದ ಇವನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗುವುದಿಲಲ. ಏಕ ಂದರ :

ಈರ್ತನಿಗ ಬರಹಮದ ೀವರ ವರವದ ” ಎಂದು. ಈ ರೀತ ಅತಕಾರ್ಯನಿಗ ತಳಿರ್ಯದಂತ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳಿದ
ಹನುಮಂರ್ತನು ಅಂರ್ತರಕ್ಷಕ ೆ ನ್ ಗ ದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 257

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅಥಾನ್ುಜ ್ೀ ದ್ ೀರ್ತಮಸ್ ಸ ್ೀsಸರಂ ಬಾರಹಮಂ ತನ್್ಜ ೀ ದಶಕನ್ಾರಸ್ ।

ಮುಮೊೀಚ ದಗಾಃ ಸರಥಾಶವಸ್ತಸ ತೀನಾತಿಕಾರ್ಯಃ ಪರರ್ರ ್ೀsಸರವಿತುು ॥೮.೬೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುತಸಲಾಡುವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ರಾವರ್ಣನ

ಮಗನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯನಲ್ಲಲ ಬರಹಾಮಸರವನುನ ಬಿಟುನು. ಅದರಂದಾಗಿ ರರ್-ಅಸರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ಅಸರವರ್ತುುಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯನು ಸುಟುುಹ ೂೀದನು.

[ಕುಂಭಕಣ ್ೀಯsಕರ ್ೀದ್ ರ್ಯುದಾಂ ನ್ರ್ಮಾ್ದಿಚತುದಿಯನ ೈಃ । ರಾಮೀರ್ಣ ನಿಹತ ್ೀ

ರ್ಯುದ್ ಾೀಬಹುವಾನ್ರಭಕ್ಷಕಃ’ ಎಂದು ಬರಹಾಮಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲದ . [ಬರಹಮಖಂಡ ಧಮಥರರ್ಣ್ಮಹಾತ್ ಯೀ-೩೦-
೬೩]. ಹಿೀಗ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ರಾಮ ಕ ೂಂದಿರುವುದು ಎಂದು ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ, ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ,
ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಕಡ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ
ಕ ೂಂದ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆ ವರ ೂೀಧವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡಿದಾಾರ . ಲಕ್ಷಿರ್ಣ
ಕ ೂಂದಿರುವುದು ರಾವರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಅತಕಾರ್ಯನನ್ ನೀ ಹ ೂರರ್ತು ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಮಮ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನನಲಲ.
ಕುಂಭದಂತ್ ಕಿವ ಉಳಳ ಅತಕಾರ್ಯನನೂನ ಕೂಡಾ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು ಎನುನವ ಸಾಷ್ುತ್
ಇಲ್ಲಲ ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .]

ಹತ ೀಷ್ು ಪುತ ರೀಷ್ು ಸ ರಾಕ್ಷಸ ೀಶಃ ಸವರ್ಯಂ ಪರಯಾರ್ಣಂ ಸಮರಾತ್ಯಮೈಚಛತ್ ।

ಸಜಜೀಭರ್ತ ್ೀರ್ ನಿಶಾಚರ ೀಶ ೀ ಖರಾತಮರ್ಜಃ ಪ್ಾರಹ ಧನ್ುದಾಯರ ್ೀತತಮಃ ॥೮.೬೩॥

ರ್ತನನ ಮಕೆಳು ಸಂಹರಸಲಾಟ್ಟುರುವುದರಂದ ನ್ ೂಂದ ರಾವರ್ಣನು ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ಪ್ರಯಾರ್ಣವನುನ

ಇಚಿೆಸದನು. ಹಿೀಗ ಆರ್ತ ಸದಿನ್ಾಗುತುರಲು, ಧನುಧಾಥರಗಳಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ ಖರನ ಮಗನು ಅವನನುನ
ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದನು:

ನಿರ್ಯುಙ್ಷವ ಮಾಂ ಮೀ ಪಿತುರನ್ತಕಸ್ ರ್ಧ್ಾರ್ಯ ರಾರ್ಜನ್ ಸಹಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ತಮ್ ।

ಕಪಿಪರವಿೀರಾಂಶಚ ನಿಹತ್ ಸವಾಯನ್ ಪರತ ್ೀಷ್ಯೀ ತಾವಮಹಮದ್ ಸುಷ್ುಾ ॥೮.೬೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 258

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

“ಎಲ್ ೈ ರಾಜನ್ ೀ, ನನನ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ಖರನ ಕ ೂಲ್ ಗಾರನನುನ ಕ ೂಲುಲವಕ ಗಾಗಿ ನನಗ ಆಜ್ಞ ಮಾಡು. ನ್ಾನು
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರಾಮನನುನ, ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ ಪ್ರವೀರರನೂನ ಕೂಡಾ ಕ ೂಂದು, ಇಂದ ೀ ನಿನನನುನ
ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸುತ್ ುೀನ್ ”

ಇತಿೀರಿತ ೀsನ ೀನ್ ನಿಯೀಜತಃ ಸ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ವಿೀರ ್ೀ ಮಕರಾಕ್ಷನಾಮಾ ।

ವಿಧ್ರ್ಯ ಸವಾಯಂಶಚ ಹರಿಪರವಿೀರಾನ್ ಸಹಾಙ್ಗದ್ಾನ್ ಸ್ರ್ಯ್ಯಸುತ ೀನ್ ಸಾಕಮ್ ॥೮.೬೫॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಮಕರಾಕ್ಷನ್ ಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಆ ದ ೈರ್ತ್ವೀರನು ಹ ೀಳಿದಾಗ, ರಾವರ್ಣ ಆರ್ತನನುನ ರ್ಯುದಿಕ ೆ

ನಿರ್ಯುಕಿುಗ ೂಳಿಸದನು. ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬಂದ ಮಕರಾಕ್ಷ, ಸುಗಿರೀವ, ಅಂಗದ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಪ್ರವೀರರನೂನ
ಕೂಡಾ ನಿರಾಕರಸ, ನ್ ೀರವಾಗಿ ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಳಿಗ ೀ ಹ ೂರಟನು.

ಅಚಿನ್ತರ್ಯನ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಬಾರ್ಣಸಙ್ಕ್ಘನ್ರ್ಜ್ಞಯಾ ರಾಮಮಥಾsಹವರ್ಯದ್ ರಣ ೀ ।

ಉವಾಚ ರಾಮಂ ರರ್ಜನಿೀಚರ ್ೀsಸೌ ಹತ ್ೀ ರ್ಜನ್ಸಾ್ನ್ಗತಃ ಪಿತಾ ತವಯಾ ॥೮.೬೬॥

ಕ ೀನಾಪು್ಪ್ಾಯೀನ್ ಧನ್ುದಾಯರಾಣಾಂ ರ್ರಃ ಫಲಂ ತಸ್ ದದ್ಾಮಿ ತ ೀsದ್ ।

ಇತಿ ಬುರವಾರ್ಣಃ ಸ ಸರ ್ೀರ್ಜಯೀನ ೀರ್ಯರಾದರ್ದ್ ್ಾಯೀsಮುಚದಸರಸಙ್ಕ್ಘನ್ ॥೮.೬೭॥

ಶ್ರೀರಾಮನರ್ತು ತ್ ರಳುತುರುವ ಮಕರಾಕ್ಷನ ಮೀಲ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಬಾರ್ಣ ಬಿಡುತುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅದನುನ

ತರಸಾೆರದಿಂದ ನಿಲಥಕ್ಷ್ಮಸದ ಆರ್ತ, ರಾಮನನ್ ನೀ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಆಹಾಾನ ಮಾಡಿದ ಮರ್ತುು ಹ ೀಳಿದ ಕೂಡಾ:
“ಜನಸಾ್ನದಲ್ಲಲರುವ ನನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ನಿೀನು ಕ ೂಂದ . ಯಾವುದ ೂೀ ಉಪಾರ್ಯದಿಂದ ನಿೀನು ನನನ
ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದಿರಬಹುದು. (ನನಗಿಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ನನನ ರ್ತಂದ ಗಿಂರ್ತ ನಿೀನು ಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು
ನನಗನಿಸುವುದಿಲಲ). ನನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದ ಫಲವನುನ ನ್ಾನು ನಿನಗ ಈಗ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು
ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಬರಹಮನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ಆರ್ತ ರಾಮನ ಮೀಲ್ ಅಸರಗಳನುನ ಬಿಟುನು.

ಪರಹಸ್ ರಾಮೊೀsಸ್ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಚಾಸ ರೈರಸಾರರ್ಣ್ಮೀಯೀsಶನಿಸನಿನಭ ೀನ್ ।

ಶ್ರಃ ಶರ ೀಣ ್ೀತತಮಕುರ್ಣಡಲ್ ್ೀರ್ಜಜವಲಂ ಖರಾತಮರ್ಜಸಾ್ರ್ ಸಮುನ್ಮಮಾರ್ ॥೮.೬೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 259

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಖರನ ಮಗನ್ಾದ ಮಕರಾಕ್ಷನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ರಾಮಚಂದರನು ಮುಗುಳುನಕುೆ, ಅವನ ಅಸರಗಳನುನ ರ್ತನನ
ಅಸರಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದು, ಮಿಂಚಿನಂತ್ ಇರುವ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಉರ್ತುಮವಾದ ಕುಂಡಲವನುನ ಧರಸದಾ ಆರ್ತನ
ಶ್ರಸುನುನ ಕರ್ತುರಸದನು.

ವಿದುದುರರ್ುಸತಸ್ ತು ಯೀsನ್ುಯಾಯನ್ಃ ಕಪಿಪರವಿೀರ ೈನಿನಯಹತಾರ್ಶ ೀಷತಾಃ ।

ರ್ಯಥ ೈರ್ ಧ್ಮಾರಕ್ಷಮುಖ ೀಷ್ು ಪೂರ್ಯಂ ಹತ ೀಷ್ು ಪೃರ್ಥವೀರುಹಶ ೈಲಧ್ಾರಿಭಃ ॥೮.೬೯॥

ಮಕರಾಕ್ಷ ಸಾರ್ಯಲು, ಮರ ಮರ್ತುು ಬ ಟುಗಳನುನ ಬಳಸ ರ್ಯುದಿಮಾಡುತುದಾ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಬದುಕುಳಿದ ಆರ್ತನ

ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಅಲ್ಲಲಂದ ಓಡಿಹ ೂೀದರು. ಹ ೀಗ ದೂಮಾರಕ್ಷ ಮೊದಲ್ಾದವರು ಸತ್ಾುಗ ಅವರ
ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಓಡಿದಾರ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಮಕರಾಕ್ಷನ ಅನುಯಾಯಿಗಳೂ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ತತಃ ಸ ಸಜಜೀಕೃತಮಾತತಧನಾವ ರರ್ಂ ಸಮಾಸಾ್ರ್ಯ ನಿಶಾಚರ ೀಶವರಃ ।

ರ್ೃತಃ ಸಹಸಾರರ್ಯುತಕ ್ೀಟ್ನಿೀಕಪ್ ೈನಿನಯಶಾಚರ ೈರಾಶು ರ್ಯಯೌ ರಣಾರ್ಯ ॥೮.೭೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ನಿಶಾಚರರಗ (ರಾತರ ಹ ೂರ್ತುು ಸಂಚರಸುವ ರಾಕ್ಷಸರಗ ) ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು, ಸಮಸು

ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ರರ್ವನ್ ನೀರ, ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು, ಹರ್ತುು ಸಾವರ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಗಳಿಂದ
ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ತ್ ರಳಿದನು.

ಬಲ್ ೈಸುತ ತಸಾ್ರ್ ಬಲಂ ಕಪಿೀನಾಂ ನ ೈಕಪರಕಾರಾರ್ಯುಧಪೂಗಭಗನಮ್ ।

ದಿಶಃ ಪರದುದ್ಾರರ್ ಹರಿೀನ್ಾರಮುಖಾ್ಃ ಸಮಾದಾಯರ್ಯನಾನಶು ನಿಶಾಚರಾಂಸತದ್ಾ ॥೮.೭೧॥

ರಾವರ್ಣನ ಸ ೈನ್ಗಳಿಂದ ಕಪ್ಗಳ ಸ ೈನ್ವು ವಧವಧವಾದ ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಧಕ ೆಗ ಒಳಗಾಯಿರ್ತು. ಆಗ

ಕಪ್ಶ ರೀಷ್ಠರ ಲಲರೂ ಸ ೀರ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ಮದಿಥಸದರು.

ಗಜ ್ೀ ಗವಾಕ್ ್ೀ ಗರ್ಯೀ ರ್ೃಷ್ಶಚ ಸಗನ್ಾಮಾದ್ಾ ಧನ್ದ್ ೀನ್ ಜಾತಾಃ ।

ಪ್ಾರಣಾದರ್ಯಃ ಪಞ್ಚ ಮರುತಾವಿೀರಾಃ ಸ ಕತ್ನ ್ೀ ವಿತತಪತಿಶಚ ರ್ಜಘುನಃ ॥೮.೭೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 260

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

(ಬಾಲಕಾಂಡದ ನಿರೂಪ್ಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಯಾವ ಕಪ್ಗಳ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿರಲ್ಲಲಲವೀ, ಅದನುನ ಇಲ್ಲಲ
ಪಾರಸಂಗಿಕವಾಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡುತುದಾಾರ : ) ಗಜ, ಗವಾಕ್ಷ, ಗವರ್ಯ, ವೃಷ್, ಗನಿಮಾದಾ,
ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮಕೆಳು. ಕುಭ ೀರನ ‘ಕರ್ತ್ನ’ ಎಂಬ ಕಪ್ರೂಪ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ
ಅವರ ಲಲರೂ, ರ್ತಂದ ಕರ್ತ್ನನ್ ೂಂದಿಗ ಸ ೀರ, ಸ ೀನ್ ರ್ಯ ಮುಂದಾಳಾಗಿ ಹ ೂೀರಾಡಿದರು.

ಶರ ೈಸುತ ತಾನ್ ಷ್ಡಿಬರಮೊೀಘವ ೀರ್ಗ ೈನಿನಯಪ್ಾತಯಾಮಾಸ ದಶಾನ್ನ ್ೀ ದ್ಾರಕ್ ।

ಅಥಾಶ್ವಪುತೌರ ಚ ಸಜಾಮಬರ್ನೌತ ಪರರ್ಜಹನತುಃ ಶ ೈಲರ್ರ ೈಸರಭಸತಮ್ ॥೮.೭೩॥

ಅವರ ಲಲರನುನ ರಾವರ್ಣನು ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಎಣ ಯಿರದ ವ ೀಗವುಳಳ, ಆರು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಬಿೀಳಿಸದನು.

ಅದಾದಮೀಲ್ ಜಾಂಬವಂರ್ತನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಕೆಳಾದ ಮೈಂದ-ವವದರು
ಮೂರು ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಹಿಡಿದು ರಾವರ್ಣನನುನ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲು ಹ ೂೀದರು.

ಗ್ವರಿೀನ್ ವಿದ್ಾಯಾ್ಯsಶು ಶರ ೈರಥಾನಾ್ಞ್ಛರಾನ್ ದಶಾಸ ್್ೀsಮುಚದ್ಾಶು ತ ೀಷ್ು ।

ಏಕ ೈಕಮೀಭವಿಯನಿಪ್ಾತಿತಾಸ ತೀ ಸಸಾರ ತಂ ಶಕರಸುತಾತಮಜ ್ೀsರ್ ॥೮.೭೪॥

ರಾವರ್ಣನು ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಅವರು ಎಸ ದ ಬ ಟುಗಳನುನ ರ್ತನನ ಶರಗಳಿಂದ ಸೀಳಿ, ನಂರ್ತರ ಬ ೀರ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ

ಒಬಬನಿಗ ಒಂದ ೂಂದರಂತ್ ಅವರಲ್ಲಲ ಬಿಟುನು. ಇದರಂದ ಅವರ ಲಲರೂ ಕ ಳಗ ಬಿದಾರು. ಅದಾದ ಮೀಲ್ ,
ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಅಂಗದನು ರಾವರ್ಣನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬಂದನು.

ಶ್ಲ್ಾಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ತಮಾಪತನ್ತಂ ಬಭ ೀದ ರಕ್ ್ೀ ಹೃದಯೀ ಶರ ೀರ್ಣ ।

ದೃಢಾಹತಃ ಸ ್ೀsಪ್ಗಮದ್ ಧರಾತಳಂ ರವ ೀಃ ಸುತ ್ೀsಥ ೈನ್ಮಭಪರರ್ಜಗ್ವಮವಾನ್ ॥೮.೭೫॥

ದ ೂಡಡ ಬ ಟುವನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು ಬಂದ ಅಂಗದನ ಎದ ಗ ರಾವರ್ಣನು ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಹ ೂಡ ದನು. ಇದರಂದ
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾದ ಅಂಗದನು ನ್ ಲಕ ೆ ಒರಗಿದನು(ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದನು). ಆಗ ಸುಗಿರೀವನು
ರಾವರ್ಣನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ತದಾಸತಗಂ ಭ್ರುಹಮಾಶು ಬಾಣ ೈದಾಯಶಾನ್ನ್ಃ ಖರ್ಣಡಶ ಏರ್ ಕೃತಾವ ।

ಗ್ವರೀವಾಪರದ್ ೀಶ ೀsಸ್ ಮುಮೊೀ ಚ ಬಾರ್ಣಂ ಭೃಶಾಹತಃ ಸ ್ೀsಪಿ ಪಪ್ಾತ ಭ್ಮೌ ॥೮.೭೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 261

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸುಗಿರೀವನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ದ ೂಡಡ ಮರವನುನ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕರ್ತುರಸದ ರಾವರ್ಣನು, ಅವನ ಕ ೂರಳಿನ
ಭಾಗಕ ೆ ಬಾರ್ಣವನುನ ಬಿಟುನು. ಇದರಂದ ಬಲವಾಗಿ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನೂ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಬಿದಾನು.

ಅಥ ್ೀ ಹನ್್ಮಾನ್ುರರ್ಗ ೀನ್ಾರಭ ್ೀಗಸಮಂ ಸವಬಾಹುಂ ಭೃಶಮುನ್ನಮರ್ಯ್ ।

ತತಾಡ ರ್ಕ್ಷಸ್ದಿಪಂ ತು ರಕ್ಷಸಾಂ ಮುಖ ೈಃ ಸ ರಕತಂ ಪರರ್ಮನ್ ಪಪ್ಾತ ॥೮.೭೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡು, ಸಪ್ಥದ ಶರೀರದಂತರುವ ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯನುನ

ಎತು, ರಾವರ್ಣನ ಎದ ಗ ಗುದಿಾದನು. ಇದರಂದ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಹರ್ತೂು ಮುಖಗಳಿಂದ ರಕುವನುನ ವಾಂತ
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದನು.

ಸ ಲಬಾಸಙ್ಜಾಃ ಪರಶಶಂಸ ಮಾರುತಿಂ ತವಯಾ ಸಮೊೀ ನಾಸತ ಪುಮಾನ್ ಹಿ ಕಶ್ಚತ್ ।

ಕಃ ಪ್ಾರಪಯೀದನ್್ ಇಮಾಂ ದಶಾಂ ಮಾಮಿತಿೀರಿತ ್ೀ ಮಾರುತಿರಾಹ ತಂ ಪುನ್ಃ ॥೮.೭೮॥

ಪ್ರಜ್ಞ ಬಂದ ನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಗಳುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿನಗ ಸಮನ್ಾಗಿರುವ,

ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಪ್ುರುಷ್ನು ಇಲಲವ ೀ ಇಲ್ಾಲ. ನನಗ ಈ ಅವಸ ್ರ್ಯನುನ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ಹ ೂಂದಿಸಬಲಲರು”
ಎಂದು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಮಾರುತರ್ಯು ರಾವರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಅತ್ಲಪಮೀತದ್ ರ್ಯದುಪ್ಾತತಜೀವಿತಃ ಪುನ್ಸತವಮಿತು್ಕತ ಉವಾಚ ರಾರ್ರ್ಣಃ ।

ಗೃಹಾರ್ಣ ಮತ ್ತೀsಪಿ ಸಮುದ್ತಂ ತವಂ ಮುಷುಪರಹಾರಂ ತಿವತಿ ತಂ ಪುಪ್ೀರ್ ॥೮.೭೯॥

“ನ್ಾನು ಹ ೂಡ ದ ಮೀಲೂ ನಿೀನು ಬದುಕಿದಿಾೀಯಂದರ , ನ್ಾನು ಕ ೂಟು ಪ್ರಹಾರವು ಅರ್ತ್ಲಾವ ಂದು ತಳಿ” ಎಂದು
ಮಾರುತರ್ಯು ಹ ೀಳಲು, ರಾವರ್ಣ “ನ್ಾನೂ ಹ ೂಡ ರ್ಯುತ್ ುೀನ್ , ನನಿನಂದ ಏಟನುನ ಸಾೀಕರಸು” ಎಂದು
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಮಾರುತಗ ಮುಷು ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಕ್ತಞಚಚತ್ ಪರಹಾರ ೀರ್ಣ ತು ವಿಹವಲ್ಾಙ್ಗರ್ತ್ ಸ್ತ ೀ ಹಿ ತಸಮನಿನದಮನ್ತರಂ ಮಮ ।

ಇತ್ಗ್ವನಸ್ನ್ುಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಸ ರಾರ್ಣ ್ೀ ನಿವಾರಿತ ್ೀ ಮಾರುತಿನಾsಪಿ ವಾಚಾ ॥೮.೮೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 262

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಾವರ್ಣನು ಬಲವಾಗಿ ಹ ೂಡ ದುದಾರಂದ ಹನುಮಂರ್ತನು ಸಾಲಾ ಭಾರಂರ್ತನಂತ್ (ಸುಸಾುದವನಂತ್ )

ಇರುತುರಲು, ಇದ ೀ ರ್ತಕೆ ಸಮರ್ಯ ಎಂದು ತಳಿದ ರಾವರ್ಣನು, ಹನುಮಂರ್ತ ‘ನಿಲುಲ’ ಎಂದು ಕೂಗಿದರೂ
ಕ ೀಳದ , ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರ ನಿೀಲನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ತಮಾಪತನ್ತಂ ಪರಸಮಿೀಕ್ಷಯ ನಿೀಲ್ ್ೀ ಧನ್ುಧವಯಜಾರ್ಗಾರಶವರಥ ೀಷ್ು ತಸ್ ।

ಚಚಾರ ಮ್ದಾಯಸವಪಿ ಚಞ್ಚಲ್ ್ೀsಲಂ ರ್ಜಳಿೀಕೃತಸ ತೀನ್ ಸ ರಾರ್ಣ ್ೀsಪಿ ॥೮.೮೧॥

ರ್ತನನರ್ತು ಬರುತುರುವ ರಾವರ್ಣನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ನಿೀಲನು, ರಾವರ್ಣನ ಧನುಸುನ ಮೀಲ್ , ಧವಜದಮೀಲ್ , ರರ್ದ
ಮೀಲ್ , ಹಿೀಗ ಒಂದು ಕಡ ನಿಲಲದ ೀ, ಎಲ್ಾಲ ಕಡ ಹಾರಾಡುತ್ಾುನ್ . ಎಷ್ ೂುೀ ಸಲ ರಾವರ್ಣನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲೂ
ಆರ್ತ ನ್ ಗ ದು ಕುಳಿರ್ತು ರಾವರ್ಣನನುನ ಕಂಗ ಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ಒಂದು ಕಡ ನಿಲಲದ ನಿೀಲನ ಚಟುವಟ್ಟಕ ಯಿಂದ
ರಾವರ್ಣ ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ತಳಿರ್ಯದವನ್ಾದನು(ವವ ೀಕಶ್ನ್ನ್ಾದನು).

ಸ ಕ್ಷ್ಪರಮಾದ್ಾರ್ಯ ಹುತಾಶನಾಸರಂ ಮುಮೊೀಚ ನಿೀಲ್ ೀ ರರ್ಜನಿೀಚರ ೀಶಃ ।

ಸ ತ ೀನ್ ಭ್ಮೌ ಪತಿತ ್ೀ ನ್ಚ ೈನ್ಂ ದದ್ಾಹ ರ್ಹಿನಃ ಸವತನ್ುರ್ಯ್ಯತ ್ೀsಸೌ ॥೮.೮೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ನಿೀಲನಿಂದ ಒಂದು ಅಂರ್ತರವನುನ ಸಾಧಸ, ರ್ತನನ ಆಗ ನೀಯಾಸರವನುನ ಅಭಿಮಂತರಸ,

ನಿೀಲನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು. ಆ ಅಸರದಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ನಿೀಲನು ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ ಬಿದಾನು. ಆದರ
ಸಾರ್ಯಂ ಅಗಿನಯಾಗಿರುವ ಆರ್ತನನುನ ಬ ಂಕಿ ಸುಡಲ್ಲಲಲ.

ತತ ್ೀ ರ್ಯಯೌ ರಾಘರ್ಮೀರ್ ರಾರ್ಣ ್ೀ ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ತಮಾಶು ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ತತಕ್ಷತುಸಾತರ್ಧಿಕೌ ಧನ್ುಭೃಯತಾಂ ಶರ ೈಃ ಶರಿೀರಾರ್ರಣಾರ್ದ್ಾರಣ ೈಃ ॥೮.೮೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾವರ್ಣನು ರಾಮಚಂದರನರ್ತು ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಹ ೂರಟನು. ಹಿೀಗ ಹ ೂರಟ ರಾವರ್ಣನನುನ

ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರ್ತಡ ದನು. ಧನುಧಾಥರಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಶ ರೀಷ್ಠರಾಗಿರುವ ಅವರಬಬರು, ಶರೀರದ ಕವಚ
ಭ ೀದಿಸರ್ತಕೆ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ರಸಾರ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಿದರು.

ನಿವಾರಿತಸ ತೀನ್ ಸ ರಾರ್ಣ ್ೀ ಭೃಶಂ ರುಷಾsನಿವತ ್ೀ ಬಾರ್ಣಮಮೊೀಘಮುಗರಮ್ ।

ಸವರ್ಯಂಭುದತತಂ ಪರವಿಕೃಷ್್ ಚಾsಶು ಲಲ್ಾಟಮಧ್ ್ೀ ಪರಮುಮೊೀಚ ತಸ್ ॥೮.೮೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 263

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟು ರಾವರ್ಣನು, ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕೂಡಿ, ಬರಹಮದ ೀವರು ಕ ೂಟು, ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ,
ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಬಾರ್ಣವನುನ ಸ ಳ ದು ಅದನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಹಣ ರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಬಿಟುನು.

ಭೃಶಾಹತಸ ತೀನ್ ಮುಮೊೀಹ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ರಥಾದರ್ಪುಿತ್ ದಶಾನ್ನ ್ೀsಪಿ ।

ಕ್ಷಣಾದಭದುರತ್ ಬಲ್ಾತ್ ಪರಗೃಹ್ ಸವಭಾಹುಭನ ನಯತುಮಿಮಂ ಸಮೈಚಛತ್ ॥೮.೮೫॥

ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದನು. ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ

ರರ್ದಿಂದ ಕ ಳಗ ಹಾರ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಓಡಿಬಂದು, ರ್ತನನ ಇಪ್ಾರ್ತುು ಬಾಹುಗಳಿಂದ ಬಲವಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ
ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ಆರ್ತನನುನ ಲಂಕ ಗ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯ್ಲು ಬರ್ಯಸದನು.

ಸಮಾಾಪ್ ಸಙ್ಕ್ಜಾಂ ಸ ಸುವಿಹವಲ್ ್ೀsಪಿ ಸಸಾಮರ ರ್ಪಂ ನಿರ್ಜಮೀರ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ।

ಶ ೀಷ್ಂ ಹರ ೀರಂಶರ್ಯುತಂ ನ್ಚಾಸ್ ಸ ಚಾಲನಾಯಾಪಿ ಶಶಾಕ ರಾರ್ರ್ಣಃ ॥೮.೮೬॥

ಒಮಮ ವಚಲ್ಲರ್ತನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಸಾಲಾಮಟ್ಟುನ ಸೃತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣರೂಪ್

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ (ಶ ೀಷ್ರೂಪ್ವನುನ) ಸಮರಣ ಮಾಡಿದನು.
ಆಗ ರಾವರ್ಣನು ಅವನನುನ ಆಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಬಲ್ಾತ್ ಸವದ್ ್ೀಭಯಃ ಪರತಿಗೃಹ್ ಚಾಖಿಲ್ ೈರ್ಯ್ಯದ್ಾ ಸ ವಿೀರಂ ಪರಚಕಷ್ಯ ರಾರ್ರ್ಣಃ ।

ಚಚಾಲ ಪೃರ್ಥವೀ ಸಹಮೀರುಮನ್ಾರಾ ಸಸಾಗರಾ ನ ೈರ್ ಚಚಾಲ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೮.೮೭॥

ಆಗ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾಗಿ ಹಿಡಿದು ಎಳ ರ್ಯಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದನು.

ಇದರಂದ ಮೀರು-ಮಂದಾರ ಪ್ವಥರ್ತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಸಮುದರದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಭೂಮಿ ಕಂಪ್ಸತ್ ೀ
ಹ ೂರರ್ತು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಅಲುಗಾಡಿಸಲು ಅವನಿಂದ ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಸಹಸರಮ್ಧ್ ್ನೀಯsಸ್ ಬತ ೈಕಮ್ಧಿನಯ ಸಸಪತಪ್ಾತಾಳಗ್ವರಿೀನ್ಾರಸಾಗರಾ ।

ಧರಾsಖಿಲ್ ೀರ್ಯಂ ನ್ನ್ು ಸಷ್ಯಪ್ಾರ್ಯತಿ ಪರಸಹ್ ಕ ್ೀ ನಾಮ ಹರ ೀತ್ ತಮೀನ್ಮ್ ॥೮.೮೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 264

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸಾವರ ಹ ಡ ಗಳುಳಳ ಶ ೀಷ್ನ ಒಂದು ಹ ಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಏಳು ಪಾತ್ಾಳ ಲ್ ೂೀಕಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೂಡಡ ಬ ಟುಗಳು,
ಸಾಗರಗಳೂ ಇರುವ, ಸಮಗರ ಭೂಮಿರ್ಯು ಸಾಸವ ರ್ಯಂತ್ ನಿಂತರುರ್ತುದ . ಅಂರ್ತಹ ಶ ೀಷ್ನ
ಅವತ್ಾರಯಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ೀ ಎಳ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗಲು ಸಾಧ್?

ಪರಕಷ್ಯತಿ ತ ವೀರ್ ನಿಶಾಚರ ೀಶವರ ೀ ತಥ ೈರ್ ರಾಮಾರ್ರರ್ಜಂ ತವರಾನಿವತಃ ।

ಸಮಸತಜೀವಾಧಿಪತ ೀಃ ಪರಾ ತನ್ುಃ ಸಮುತಪಪ್ಾತಾಸ್ ಪುರ ್ೀ ಹನ್್ಮಾನ್ ॥೮.೮೯॥

ರಾವರ್ಣನು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಎಳ ರ್ಯುತುರಲು, ವ ೀಗದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರ ಅಧಪ್ತಯಾಗಿರುವ

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಇನ್ ೂನಂದು ಶರೀರಭೂರ್ತನ್ಾದ ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾವರ್ಣನ ಎದುರು ಬಂದು ನಿಂರ್ತನು.

ಸ ಮುಷುಮಾರ್ತಾಯ ಚ ರ್ರ್ಜರಕಲಪಂ ರ್ಜಘಾನ್ ತ ೀನ ೈರ್ ಚ ರಾರ್ರ್ಣಂ ರುಷಾ ।

ಪರಸಾರ್ಯ್ಯ ಬಾಹ್ನ್ಖಿಲ್ ೈಮುಮಯಖ ೈರ್ಯಮನ್ ಸ ರಕತಮುಷ್್ಂ ರ್್ಸುರ್ತ್ ಪಪ್ಾತ ॥೮.೯೦॥

ಹನುಮಂರ್ತನು ರ್ತನನ ಮುಷುರ್ಯನುನ ಬಿಗಿ ಹಿಡಿದು, ವಜರಕಲಾವಾದ ರ್ತನನ ಮುಷುರ್ಯನುನ ತರುವ, ಅದರಂದಲ್ ೀ
ರಾವರ್ಣನನುನ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಗುದಿಾದನು. ರಾವರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನ ಮುಷುಪ್ರಹಾರವನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ೀ, ರ್ತನನ
ಎಲ್ಾಲ ಮುಖಗಳಿಂದ ಬಿಸಯಾದ ರಕುವನುನ ಕಕುೆತ್ಾು ಹ ರ್ಣದಂತ್ ಬಿದಾನು.

ನಿಪ್ಾತ್ರಕ್ ್ೀಧಿಪತಿಂ ಸ ಮಾರುತಿಃ ಪರಗೃಹ್ ಸೌಮಿತಿರಮುರಙ್ಗಶಾಯನ್ಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರಾಮಾಖ್ತನ ್ೀಃ ಸಮಿೀಪಂ ಸೌಮಿತಿರಮುದಾತುತಯಮಲಂ ಹ್ಸೌ ಕಪಿಃ ॥೮.೯೧॥

ರಾಕ್ಷಸರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ಡವದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ರಾಮನ್ ಂಬ

ಹ ಸರನ ಶ ೀಷ್ಶಾಯಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಎರ್ತುಲು ಈ ಹನುಮಂರ್ತನು
ಸಮರ್ಥನಷ್ ುೀ?

ಸ ರಾಮಸಮುಪಷ್ಯನಿವಾರಿತಕಿಮಃ ಸಮುತಿ್ತಸ ತೀನ್ ಸಮುದಾೃತ ೀ ಶರ ೀ ।

ಬಭೌ ರ್ಯಥಾ ರಾಹುಮುಖಾತ್ ಪರಮುಕತಃ ಶಶ್ೀ ಸುಪೂಣ ್್ೀಯ ವಿಕಚಸವರಶ್ಮಭಃ ॥೮.೯೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 265

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಾಮನ ಸಂಸಾಶಥದಿಂದ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಶರಮವನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡನು. ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ರ್ತನನ ಹಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ನ್ ಟು ಬಾರ್ಣವು ಕಿೀಳಲಾಡುತುರಲು ಆರ್ತ ಎದುಾ ಕುಳಿರ್ತನು. ಹ ೀಗ ರಾಹುವನ ಮುಖದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ಯಾದ
ಚಂದರನು ರ್ತನನ ಕಿರರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿ ಶ ್ೀಭಿಸುವನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಶ ್ೀಭಿಸದನು.

ಸ ಶ ೀಷ್ಭ ್ೀರ್ಗಾಭಮಥ ್ೀ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ಪರಗೃಹ್ ಚಾಪಂ ಸಶರಂ ಪುನ್ಶಚ ।

ಸುಲಬಾಸಙ್ಜಾಂ ರರ್ಜನಿೀಚರ ೀಶಂ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಸಜಜೀಭರ್ ರಾರ್ಣ ೀತಿ ॥೮.೯೩॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಸಾಸ್ನ್ಾದ ಮೀಲ್ , ರಾಮಚಂದರನು ಹಾವನ ಶರೀರದಂತ್ ದಪ್ಾವಾಗಿರುವ ಬಿಲಲನುನ

ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ಹಿಡಿದು, ಚ ನ್ಾನಗಿ ಎಚುರಗ ೂಂಡ ಮರ್ತುು ಆಯಾಸದಿಂದ ಚ ೀರ್ತರಸಕ ೂಂಡ ರಾವರ್ಣನನುನ
ಕುರರ್ತು “ಎಲ್ ೈ ರಾವರ್ಣನ್ ೀ, ಸದಿನ್ಾಗು” ಎಂದು ಎಚುರಸದನು.

ರರ್ಂ ಸಮಾರುಹ್ ಪುನ್ಃ ಸ ಕಾಮುಮಯಕಃ ಸಮಾಗಗಯಣ ್ೀ ರಾರ್ರ್ಣ ಆಶು ರಾಮಮ್ ।

ಅಭ ್ೀತ್ ಸವಾಯಶಚ ದಿಶಶಚಕಾರ ಶರಾನ್ಾಕಾರಾಃ ಪರಮಾಸರವ ೀತಾತ ॥೮.೯೪॥

ಶ್ರೀರಾಮನ ನುಡಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ, ಪ್ರಮಾಸರಗಳನುನತಳಿದಿರುವ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಬಿಲುಲ -ಬಾರ್ಣಗಳ ೂಂದಿಗ

ರರ್ವನುನ ಏರ, ರಾಮನ ಎದುರು ಬಂದು, ಸಮಸು ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಟುು ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಿದನು. (ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಟುನು ಎನುನವುದನುನ ಆಲಂಕಾರಕವಾಗಿ
ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ )

ರರ್ಸ್ತ ೀsಸಮನ್ ರರ್ಜನಿೀಚರ ೀಶ ೀ ನ್ ಮೀ ಪತಿಭ್ಯಮಿತಳ ೀ ಸ್ತಃ ಸಾ್ತ್ ।

ಇತಿ ಸಮ ಪುತರಃ ಪರ್ನ್ಸ್ ರಾಮಂ ಸಾನ್ಾಂ ಸಮಾರ ್ೀಪ್ ರ್ಯಯೌ ಚ ರಾಕ್ಷಸಮ್ ॥೮.೯೫॥

ರಾವರ್ಣನು ರರ್ದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುತುರಲು, ರ್ತನನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ

ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು, ಹನುಮಂರ್ತನು, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ ರ್ತನನ ಹ ಗಲ್ಲನಲ್ಲಲ
ಏರಸಕ ೂಂಡು, ರಾವರ್ಣನರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಪರಹಸ್ ರಾಮೊೀsಸ್ ಹಯಾನ್ ನಿಹತ್ ಸ್ತಂ ಚ ಕೃತಾವ ತಿಲಶ ್ೀ ಧವರ್ಜಂ ರರ್ಮ್ ।

ಧನ್್ಂಷ ಖಡಗಂ ಸಕಲ್ಾರ್ಯುಧ್ಾನಿ ಚಛತರಂ ಚ ಸಞಚಛದ್ ಚಕತತಯ ಮೌಲ್ಲಮ್ ॥೮.೯೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 266

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಾಮಚಂದರನು ನಗುತ್ಾು, ರಾವರ್ಣನ ಕುದುರ ಗಳನೂನ, ಸೂರ್ತನನೂನ ಕ ೂಂದು, ಅವನ ಧವಜವನೂನ,

ರರ್ವನೂನ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿ ಮಾಡಿ, ಅವನ ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣಗಳನುನ, ಎಲ್ಾಲ ಆರ್ಯುಧಗಳನೂನ, ಚೆರ್ತರವನೂನ ಭ ೀದಿಸ,
ಕಿರೀಟವನುನ ರ್ತುಂಡರಸದನು.

ಕತತಯರ್್ಮ್ಢಂ ತಮವ ೀಕ್ಷಯ ರಾಮಃ ಪುನ್ರ್ಜಜಯರ್ಗಾದ್ಾsಶು ಗೃಹಂ ಪರಯಾಹಿ ।

ಸಮಸತಭ ್ೀರ್ಗಾನ್ನ್ುಭ್ರ್ಯ ಶ್ೀಘರಂ ಪರತ ್ೀಷ್್ ಬನ್್ಾನ್ ಪುನ್ರ ೀಹಿ ಮತುತಯಮ್ ॥೮.೯೭॥

ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಧಗಾಭಿಂರ್ತನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಎಲ್ ೈ ರಾವರ್ಣನ್ ೀ, ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳು. ಎಲ್ಾಲ ಭ ೂೀಗಗಳನುನ ಅನುಭವಸ, ಸರ್ತುಮೀಲ್ ಯಾರಗ
ಏನ್ ೀನು ಕ ೂಡಬ ೀಕು ಎಂದಿದ ಯೀ ಅದನ್ ನಲ್ಾಲ ಈಗಲ್ ೀ ಹಂಚಿ, ಸಾರ್ಯಲು ಸದಿನ್ಾಗಿ ಮತ್ ು ಬಾ. ಈಗ
ಹ ೂರಡು” ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತ ್ೀsವಾಗವದನ ್ೀ ರ್ಯಯೌ ಗೃಹಂ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಸಹ ಮನಿರಭಃ ಸವಕ ೈಃ ।

ಹತಾರ್ಶ ೀಷ ೈರರ್ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಪರಬ ್ೀಧನಾಯಾsಶು ಮತಿಂ ಚಕಾರ ॥೮.೯೮॥

ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಲಾಟು ರಾವರ್ಣನು, ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸ ರ್ತನನ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದನು. ಅಲ್ಲಲ ಅಳಿದುಳಿದ ರ್ತನನ ಮಂತರಗಳಿಂದ
ಮುಂದ ೀನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ವಚಾರಸ, ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ನಿದಿರಸುತುರುವ ರ್ತನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಎಚುರಸಲು ನಿಶುಯಿಸದನು.

ಸಶ ೈಲಶೃಙ್ಕ್ಗಸಪರಶವಧ್ಾರ್ಯುದ್ ೈನಿನಯಶಾಚರಾಣಾಮರ್ಯುತ ೈರನ ೀಕ ೈಃ ।

ತಚಾಛವಸವ ೀರ್ಗಾಭಹತ ೈಃ ಕರ್ಞಚಚದ್ ಗತ ೈಃ ಸಮಿೀಪಂ ಕರ್ಮಪ್ಬ ್ೀಧರ್ಯತ್ ॥೮.೯೯॥

ರಾವರ್ಣನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ , ಹರ್ತುು ಸಹಸರ ರಾಕ್ಷಸರ ಗುಂಪ್ುಗಳು ಸ ೀರ, ಬ ಟುದ ರ್ತುಂಡು, ಕತು, ಕ ೂಡಲ್ಲ
ಮೊದಲ್ಾದ ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಎಚುರಸತ್ ೂಡಗಿದರು. ಆರ್ತನ ಉಸರಾಟದ ವ ೀಗಕ ೆ
ಸಲುಕಿ ದೂರದೂರ ಹ ೂೀಗಿ ಬಿೀಳುತುದಾ ರಾಕ್ಷಸರು, ಹ ೀಗ ೂೀ ಅವನ ಬಳಿ ರ್ತಲುಪ್, ಈ ಎಲ್ಾಲ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ
ಬಳಸಯಾದಮೀಲ್ , ಆರ್ತ ಕಷ್ುಪ್ಟುು ಎದುಾನಿಂರ್ತ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 267

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಶ ೈಲ್ ್ೀಪಮಾನ್ಸ್ ಚ ಮಾಂಸರಾಶ್ೀನ್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಭಕ್ಾನ್ಪಿ ಶ ್ೀಣಿತಹರದ್ಾನ್ ।

ಸುತೃಪತಮೀನ್ಂ ಪರಮಾದರ ೀರ್ಣ ಸಮಾಹವಯಾಮಾಸ ಸಭಾತಳಾರ್ಯ ॥೮.೧೦೦॥

ರಾವರ್ಣನು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನಿಗ ಪ್ವಥರ್ತ ಸದೃಶವಾದ ಮಾಂಸದ ರಾಶ್ರ್ಯನುನ, ರಕುದ ಮಡುವನುನ, ಬಗ ಬಗ ರ್ಯ

ಭಕ್ಷವನೂನ ನಿೀಡಿ, ಆರ್ತನನುನ ಸಂರ್ತೃಪ್ುಗ ೂಳಿಸ, ಗೌರವದಿಂದ ರ್ತನನ ಸಭ ಗ ಕರ ಸದನು.

ಉವಾಚ ಚ ೈನ್ಂ ರರ್ಜನಿೀಚರ ೀನ್ಾರಃ ಪರಾಜತ ್ೀsಸಯದ್ ಹಿ ಜೀರ್ತಿ ತವಯ ।

ರಣ ೀ ನ್ರ ೀಣ ೈರ್ ಚ ರಾಮನಾಮಾನ ಕುರುಷ್ವ ಮೀ ಪಿರೀತಿಮಮುಂ ನಿಹತ್ ॥೮.೧೦೧॥

ಸಭ ಗ ಬಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನದ ಾೀಶ್ಸ ರಾವರ್ಣ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿೀನು ಬದುಕಿರುವಾಗಲ್ ೀ, ರಾಮನ್ ಂಬ

ಹ ಸರನ ಮನುಷ್್ನಿಂದ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಸ ೂೀತದ ಾೀನ್ . ಅಂರ್ತಹ ರಾಮನನುನ ನಿೀನು ಕ ೂಂದು ನನಗ ಪ್ರರ್ಯವನುನ
ಉಂಟುಮಾಡು” ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತಃ ಕಾರರ್ಣಮಪ್ಶ ೀಷ್ಂ ಶುರತಾವ ರ್ಜಗಹಾಯಗರರ್ಜಮೀರ್ ವಿೀರಃ ।

ಅಮೊೀಘವಿೀಯ್ೀಯರ್ಣ ಹಿ ರಾಘವ ೀರ್ಣ ತವಯಾ ವಿರ ್ೀಧಶಚರಿತ ್ೀ ಬತಾದ್ ॥೮.೧೦೨॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾದ ಪ್ರಾಕರಮಶಾಲ್ಲ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಎಲ್ಾಲ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದು,
ಅರ್ಣ್ನನ್ ನೀ ನಿಂದಿಸುತ್ಾುನ್ . “ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಬಲವುಳಳ ರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ನಿೀನು ವರ ೂೀಧವನುನ
ಕಟ್ಟುಕ ೂಂಡಿದಿಾೀರ್ಯ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ.

ಪರಶಸ್ತ ೀ ನ ್ೀ ಬಲ್ಲಭವಿಯರ ್ೀಧಃ ಕರ್ಞಚಚದ್ ೀಷ ್ೀsತಿಬಲ್ ್ೀ ಮತ ್ೀ ಮಮ ।

ಇತಿೀರಿತ ್ೀ ರಾರ್ರ್ಣ ಆಹ ದುನ್ನಯಯೀsಪ್ಹಂ ತವಯಾsವ್ೀ ಹಿ ಕ್ತಮನ್್ಥಾ ತವಯಾ ॥೮.೧೦೩॥

“ಯಾವರ್ತೂು ಕೂಡಾ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ುರ ೂಂದಿಗ ವರ ೂೀಧವನುನ ಕಟ್ಟುಕ ೂಳಳಬಾರದು. ನಿೀನು ಹ ೀಳುವುದನುನ
ಕ ೀಳುತುದಾರ , ರಾಮನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲಶಾಲ್ಲ ಅನಿಸುತುದ ” ಎಂದು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಹ ೀಳಲು, ರಾವರ್ಣ
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಹೌದು, ನ್ಾನು ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ . ಆದರ ಈಗ ನ್ಾನು ನಿನಿನಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಡರ್ತಕೆವನಷ್ ುೀ?
ಹಾಗಿಲಲದಿದಾರ ನಿನಿನಂದ ನನಗ ೀನು ಪ್ರಯೀಜನ?”

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 268

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಚರನಿತ ರಾಜಾನ್ ಉತಾಕರಮಂ ಕವಚಿತ್ ತವಯೀಪಮಾನ್ ಬನ್ುಾರ್ಜನಾನ್ ಬಲ್ಾಧಿಕಾನ್ ।

ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ಹಿೀತ್ಂ ಗದಿತ ್ೀsಗರಜ ೀನ್ ಸ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪರರ್ಯಯೌ ರಣಾರ್ಯ ॥೮.೧೦೪॥

“ರಾಜರು, ನಿನನಂರ್ತಹ ಬಲಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ಬಾಂಧವರನುನ ಹ ೂಂದಿರುವುದರಂದ, ಕ ಲವಮಮ ಮಾಡಬಾರದ

ಕ ಲಸವನೂನ ಮಾಡುತ್ಾುರ ” ಎಂದು ರಾವರ್ಣನು ಹ ೀಳಲು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ತ್ ರಳಿದನು.

ಪ್ಾರಕಾರಮಾಲಙ್ಘಯ ಸ ಪಞ್ಚಯೀರ್ಜನ್ಂ ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಯಯೌ ಶ್ಲರ್ರಾರ್ಯುಧ್ ್ೀ ರರ್ಣಮ್ ।

ಕಪಿಪರವಿೀರಾ ಅಖಿಲ್ಾಃ ಪರದುದುರರ್ುಭಯಯಾದತಿೀತ ್ೈರ್ ಚ ಸ ೀತುಮಾಶು ॥೮.೧೦೫॥

ಶ್ಲವನ್ ನೀ ಆರ್ಯುಧವಾಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಆ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಐದು ಯೀಜನ ಎರ್ತುರವರುವ

ರ್ತಡ ಗ ೂೀಡ ರ್ಯನುನ(ವಸಾುರವಾದ ತರಕೂಟಪ್ವಥರ್ತವನುನ) ನಿರಾಯಾಸವಾಗಿ ದಾಟ್ಟ, ರ್ಯುದಿಭೂಮಿಗ
ಬಂದಾಗ, ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳೂ ಕೂಡಾ, ಭರ್ಯದಿಂದ ಸ ೀರ್ತುವನೂನ ದಾಟ್ಟ ಓಡಿಹ ೂೀದರು!

ಶತರ್ಲ್ಲಪನ್ಸಾಖೌ್ ತತರ ರ್ಸವಂಶಭ್ತೌ ಪರ್ನ್ಗರ್ಣರ್ರಾಂಶೌ ಶ ವೀತಸಮಾಪತಿನೌ ಚ ।

ನಿಋಯತಿತನ್ುಮಥ ್ೀಗರಂ ದುಮುಮಯಖಂ ಕ ೀಸರಿೀತಿ ಪರರ್ರಮರ್ ಮರುತುು ಪ್ಾರಸ್ದ್ ೀತಾನ್ ಮುಖ ೀ ಸಃ
॥೮.೧೦೬॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ವಸುವನ ಅಂಶಭೂರ್ತರಾದ ಶರ್ತವಲ್ಲ-ಪ್ನಸ ಎನುನವವರನೂನ, ಪ್ವನ ಗರ್ಣದವರಾಗಿರುವ

ಶ ಾೀರ್ತ-ಸಮಾಾತಗಳನೂನ , ನಿಋಥತ ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅವತ್ಾರವಾದ ದುಮುಥಖನನೂನ, ಮರುರ್ತುುಗಳಲ್ಲಲ
ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಕ ೀಸರೀ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಕಪ್ರ್ಯನೂನ ರ್ತನನ ಮುಖಕ ೆ (ಬಾಯಿಯಳಗ ) ಎಸ ದುಕ ೂಂಡು
ಮುನುನಗಿಗದನು.

ರರ್ಜನಿಚರರ್ರ ್ೀsಸೌ ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಃ ಪರತಾಪಿೀ ಕುಮುದಮಪಿ ರ್ಜರ್ಯನ್ತಂ ಪ್ಾಣಿನಾ ಸಮಿಪಪ್ ೀಷ್ ।

ನ್ಳಮರ್ ಚ ಗಜಾದಿೀನ್ ಪಞ್ಚ ನಿೀಲಂ ಸತಾರಂ ಗ್ವರಿರ್ರತರುಹಸಾತನ್ ಮುಷುನಾsಪ್ಾತರ್ಯಚಛ ॥೮.೧೦೭॥

ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನೂ, ಪ್ರತ್ಾಪ್ರ್ಯೂ ಆಗಿರುವ ಈ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ರ್ಯುದಿಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮುನುನಗುಗತ್ಾು,

ರ್ತನನ ಕ ೈಯಿಂದ ಕುಮುದ ಮರ್ತುು ಜರ್ಯಂರ್ತ ಎನುನವ ಇಬಬರು ಕಪ್ಗಳನುನ ಹಿಟ್ಟುನಂತ್ ಹಿಸುಕಿ ಹಾಕಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 269

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಬಂಡ , ಮರ, ಇತ್ಾ್ದಿಗಳನುನ ಹಿಡಿದಿರುವ, ನಳ ಹಾಗೂ ಗಜ ಮೊದಲ್ಾದ ಐವರನುನ ರ್ತನನ

ಮುಷುಪ್ರಹಾರದಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ನ್ ಲಕ ೆ ಬಿೀಳಿಸದನು.

ಅಥಾಙ್ಗದಶಚ ಜಾಮಬವಾನಿನಾತಮರ್ಜಶಚ ವಾನ್ರ ೈಃ ।

ನಿರ್ಜಘ್ನನರ ೀ ನಿಶಾಚರಂ ಸರ್ೃಕ್ಷಶ ೈಲಸಾನ್ುಭಃ ॥೮.೧೦೮॥

ಆನಂರ್ತರ, ಅಂಗದ, ಜಾಂಬವಂರ್ತ, ಸೂರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವ ಇವರ ಲಲರೂ ಇರ್ತರ ವಾನರರಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಮರ ಹಾಗೂ ಬಂಡ ಇತ್ಾ್ದಿಗಳಿಂದ ಆ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಹ ೂಡ ದರು.

ವಿಚ್ಣಿ್ಯತಾಶಚ ಪರ್ಯತಾಸತನೌ ನಿಶಾಚರಸ್ತ ೀ ।

ಬಭ್ರ್ ಕಾಚನ್ ರ್್ಥಾ ನ್ಚಾಸ್ ಬಾಹುಷಾಳಿನ್ಃ ॥೮.೧೦೯॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಆ ಕಪ್ಶ ರೀಷ್ಠರು ಎಸ ದ ಪ್ವಥರ್ತಗಳು ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾದವು. ರ್ತನನ ಕ ೈಯಿಂದಲ್ ೀ

ಎಲಲರನೂನ ಮಣಿಸುವ ಸಾಮರ್್ಥ ಇರುವ ಅವನಿಗ ಅದರಂದ ಯಾವ ವ್ಥ ರ್ಯೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಥಾಪರಂ ಮಹಾಚಲಂ ಪರಗೃಹ್ ಭಾಸಾರಾತಮರ್ಜಃ ।

ಮುಮೊೀಚ ರಾಕ್ಷಸ ೀsರ್ ತಂ ಪರಗೃಹ್ ತಂ ರ್ಜಘಾನ್ ಸಃ ॥೮.೧೧೦॥

ಸೂರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಸುಗಿರೀವನು ಇನ್ ೂನಂದು ಬ ಟುವನುನ ಹಿಡಿದು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಮೀಲ್ ಅದನುನ ಎಸ ದನು.
ಆದರ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಅದ ೀ ಬ ಟುವನುನ ಹಿಡಿದು ಹಿಂದಕ ೆ ಹ ೂಡ ದನು.

ತದ್ಾ ಪಪ್ಾತ ಸ್ರ್ಯಯರ್ಜಸತತಾಡ ಚಾಙ್ಗದಂ ರುಷಾ ।

ಸಜಾಮಬರ್ನ್ತಮಾಶು ತೌ ನಿಪ್ ೀತತುಸತಳಾಹತೌ ॥೮.೧೧೧॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಸುಗಿರೀವ ನ್ ಲದ ಮೀಲ್ ಬಿದಾನು. ಆಗ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಸಟ್ಟುನಿಂದ

ಜಾಂಬವಂರ್ತನ್ ೂಡಗೂಡಿದ ಅಂಗದನನುನ ಹ ೂಡ ದನು. ಅವರಬಬರೂ ಅವನ ಮುಷು ರ್ತಳಕ ೆ ಸಕಿೆ, ಕ ಳಗ
ಬಿದಾರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 270

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅರ್ ಪರಗೃಹ್ ಭಾಸಾರಿಂ ರ್ಯಯೌ ಸ ರಾಕ್ಷಸ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಚಾನ್ು ಮಾರುತಿಃ ಸುಸ್ಕ್ಷಮಮಕ್ಷ್ಕ ್ೀಪಮಃ ॥೮.೧೧೨॥

ಅದಾದ ಮೀಲ್ , ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಸುಗಿರೀವನನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಮುಂದ ತ್ ರಳಿದನು. ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತನು

ಒಂದು ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಸದೃಶವಾದ ರೂಪ್ದಿಂದ ಅವನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸದನು.

ರ್ಯದ್ ೈನ್ಮೀಷ್ ಬಾಧತ ೀ ತದ್ಾ ವಿಮೊೀಚಯಾಮ್ಹಮ್ ।

ರ್ಯದಿ ಸಮ ಶಕ್ತ ೀsಸ್ ತು ಸವಮೊೀಚನಾರ್ಯ ತದ್ ರ್ರಮ್ ॥೮.೧೧೩॥

“ಒಂದು ವ ೀಳ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಸುಗಿರೀವನಿಗ ವಪ್ರೀರ್ತ ಪ್ೀಡ ಕ ೂಟುರ , ಆಗ ನ್ಾನು ಅವನನುನ ಬಿಡಿಸುತ್ ುೀನ್ .
ಒಂದು ವ ೀಳ ರ್ತನನನುನ ತ್ಾನು ಬಿಡಿಸಕ ೂಳಳಲು ಅವನ್ ೀ ಶಕ್ನ್ಾದರ , ಅದು ಒಳ ಳರ್ಯದ ೀ” ಎಂದುಕ ೂಂಡು
ಹನುಮಂರ್ತ ಅವನನುನ ಅನುಸರಸದನು

ಇತಿ ರ್ರರ್ಜತ್ನ್ು ಸಮ ತಂ ಮರುತುುತ ೀ ನಿಶಾಚರಃ ।

ಪುರಂ ವಿವ ೀಶ ಚಾ ಚಿಚಯತಃ ಸವಬನ್ುಾಭಃ ಸಮಸತಶಃ ॥೮.೧೧೪॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಅನುಸರಸುತುರಲು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ಲಂಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು ಮರ್ತುು

ಅಲ್ಲಲ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸ ಬಂಧುಗಳಿಂದ ಗೌರವಸಲಾಟುನು.

ತುಹಿನ್ಸಲ್ಲಲಮಾಲ್ ್ೈಃ ಸರ್ಯತ ್ೀsಭಪರರ್ೃಷ ುೀ ರರ್ಜನಿಚರರ್ರ ೀsಸಮನ ುತೀನ್ ಸಕತಃ ಕಪಿೀಶಃ ।

ವಿಗತಸಕಲರ್ಯುದಾರ್ಗಾಿನಿರಾ ರ್ಞ್ಚಯತಾವ ರರ್ಜನಿಚರರ್ರಂ ತಂ ತಸ್ ನಾಸಾಂ ದದಂಶ ॥೮.೧೧೫॥

ರ್ತರ್ಣ್ಗಿನ ನಿೀರು, ರ್ತರ್ಣ್ಗಿನ ಮಾಲ್ , ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ, ಎಲ್ ಲಡ ಯಿಂದ ರಾಕ್ಷಸರು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ

ಸಾಾಗತಸುತುರಲು, ಆ ರ್ತರ್ಣ್ಗಿನ ನಿೀರು ಸುಗಿರೀವನ ಮೀಲ್ ಬಿೀಳಲು, ಅವನು ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ರ್ಯುದಿದ ಶರಮವನುನ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಹಿಡಿರ್ತದಿಂದ ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಂಡು, ಅವನ ಮೂಗನುನ ಕಚಿುದನು.

ಕರಾಭಾ್ಮರ್ ಕಣೌ್ಯ ಚ ನಾಸಕಾಂ ದಶನ ೈರಪಿ ।

ಸಞಚಛದ್ ಕ್ಷ್ಪರಮೀವಾಸಾರ್ುತಪಪ್ಾತ ಹರಿೀಶವರಃ ॥೮.೧೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 271

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸುಗಿರೀವನು ರ್ತನನ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಕಿವರ್ಯನೂನ, ಹಲುಲಗಳಿಂದ ಆರ್ತನ ಮೂಗನುನ ಕಚಿು, ವ ೀಗವಾಗಿ
ಮೀಲಕ ೆ ಹಾರದನು.

ತಳ ೀನ್ ಚ ೈನ್ಂ ನಿರ್ಜಘಾನ್ ರಾಕ್ಷಸಃ ಪಿಪ್ ೀಷ್ ಭ್ಮೌ ಪತಿತಂ ತತ ್ೀsಪಿ ।

ಸಮುದಗತ ್ೀsಸೌ ವಿರ್ರ ೀsಙ್ುಗಲ್ಲೀನಾಂ ರ್ಜಘಾನ್ ಶ್ಲ್ ೀನ್ ಪುನ್ಃ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ॥೮.೧೧೭॥

ಆಗ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ತಳದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನಿಗ ಹ ೂಡ ದನು. ಆ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿದಾ

ಸುಗಿರೀವನನುನ ಹಾಗ ೀ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒತು ಹಿಡಿದನು. ಅಲ್ಲಲಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಬ ರಳುಗಳ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ
ಸುಗಿರೀವನು ಮೀಲ್ ೀರಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದಾಗ, ರಾಕ್ಷಸನು (ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು) ರ್ತನನ ಶ್ಲದಿಂದ ಅವನನುನ
ಹ ೂಡ ರ್ಯಲು ಹ ೂೀದನು.

ಅಮೊೀಘಶ್ಲಂ ಪರಪತತ್ ತದಿೀಕ್ಷಯ ರವ ೀಃ ಸುತಸ ್್ೀಪರಿ ಮಾರುತಾತಮರ್ಜಃ ।

ಪರಗೃಹ್ ಜಾನೌ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಶ್ೀಘರಂ ಬಭಞ್ಜ ತಂ ಪ್ ರೀಕ್ಷಯ ನ್ನಾದ ಚ ್ೀಚ ೈಃ ॥೮.೧೧೮॥

ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಶ್ಲವು ಸುಗಿರೀವನ ಮೀಲ್ ಬಿೀಳುತುರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ

ಆ ಶ್ಲವನುನ ಹಿಡಿದು, ಅದನುನ ರ್ತನನ ಮಂಡಿಯಿಂದ ಮುರದು, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ
ಘಜಥಸದನು.

ಅಥ ೈನ್ಮಾರ್ೃತ್ ರ್ಜಘಾನ್ ಮುಷುನಾ ಸ ರಾಕ್ಷಸ ್ೀ ವಾರ್ಯುಸುತಂ ಸತನಾನ್ತರ ೀ ।

ರ್ಜಗರ್ಜಜಯ ತ ೀನಾಭಹತ ್ೀ ಹನ್್ಮಾನ್ಚಿನ್ತರ್ಯಂಸತತ್ ಪರರ್ಜಹಾರ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೮.೧೧೯॥

ಇದಾಕಿೆದಾಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತ ಎದುರು ಬಂದದಾನುನ ಕಂಡ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ರ್ತನನ ಮುಷುರ್ಯನುನ ತರುಗಿಸ,

ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರನ ಎದ ಗ ಗುದಿಾದನು ಮರ್ತುು ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಕಿರುಚಿದನು. ಅವನಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು
ಹನುಮಂರ್ತನು ಸಾಲಾವೂ ವಚಲ್ಲರ್ತನ್ಾಗದ ೀ (ಹ ೂಡ ರ್ತವನುನ ಗರ್ಣನ್ ಗ ೀ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳದ ೀ), ತರುಗಿ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನಿಗ ಹ ೂಡ ದನು.

ತಳ ೀನ್ ರ್ಕ್ಷಸ್ಭತಾಡಿತ ್ೀ ರುಷಾ ಹನ್್ಮತಾ ಮೊೀಹಮವಾಪ ರಾಕ್ಷಸಃ ।

ಪುನ್ಶಚ ಸಙ್ಕ್ಜಾಂ ಸಮವಾಪ್ ಶ್ೀಘರಂ ರ್ಯಯೌ ಸ ರ್ಯತ ರರ್ ರಘುಪರವಿೀರಃ ॥೮.೧೨೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 272

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಹನುಮಂರ್ತನ ಕ ೈರ್ಯ ರ್ತಳದಿಂದ ಎದ ಗ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ರಾಕ್ಷಸನು ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದನು. ಪ್ುನಃ

ಎಚುರಗ ೂಂಡ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಎಲ್ಲಲ ರಾಮಚಂದರನಿದಾಾನ್ ೂೀ ಅಲ್ಲಲಗ ಹ ೂರಟನು.

ವಿಚಿನ್ತಯಾಮಾಸ ತತ ್ೀ ಹನ್್ಮನ್ ಮಯೈರ್ ಹನ್ುತಂ ಸಮರ ೀ ಹಿ ಶಕ್ಃ ।

ಅಸೌ ತಥಾsಪ್ ್ೀನ್ಮಹಂ ನ್ ಹನಿಮ ರ್ಯಶ ್ೀ ಹಿ ರಾಮಸ್ ದೃಢಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ॥೧.೧೨೧॥

ಅನ್ನ್್ರ್ಧ್ಂ ತಮಿಮಂ ನಿಹತ್ ಸವರ್ಯಂ ಸ ರಾಮೊೀ ರ್ಯಶ ಆಹರ ೀತ ।

ದತ ್ತೀ ರ್ರ ್ೀ ದ್ಾವರಪಯೀಃ ಸವರ್ಯಂ ಚ ರ್ಜನಾದಾಯನ ೀನ ೈರ್ ಪುರಾತತಶಚ ॥೮.೧೨೨ ॥

“ಇವನನುನ ನ್ಾನ್ ೀ ಕ ೂಲಲಬಹುದು. ಆದರ ರಾಮನ ರ್ಯಶಸುನುನ ಪ್ರಕಾಶಪ್ಡಿಸಲ್ಲಕಾೆಗಿ ಇವನನುನ

ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಚಿಂತಸದನು. [ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
ಹನುಮಂರ್ತ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು].
“ಬ ೀರ ಯಾರೂ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಾಗದ ಇವನನುನ ಕ ೂಂದು, ರಾಮನು ಕಿೀತಥ ಪ್ರಕಾಶ್ಸಲ್ಲ. ಹಿಂದ
ಜನ್ಾದಥನನಿಂದ ಈ ದಾಾರಪಾಲಕರಗ (ಶಾಪ್ಗರಸ್ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಾದ ರಾವರ್ಣ-ಕುಭಕರ್ಣಥರಗ ) ‘ಮುಂದ
ನ್ಾನ್ ೀ ನಿಮಮನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ವರವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲೂ ನ್ಾನು ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ”
ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಚಿಂತಸದ.

ಮಯೈರ್ ರ್ದ್ೌಾಯ ಭರ್ತಂ ತಿರರ್ಜನ್ಮಸು ಪರರ್ೃದಾವಿೀಯಾ್ಯವಿತಿ ಕ ೀಶವ ೀನ್ ।

ಉಕತಂ ಮಮೈವ ೈಷ್ ರ್ಯದಪ್ನ್ುಗರಹಂ ರ್ಧ್ ೀsಸ್ ಕುಯಾ್ಯನ್ನತು ಮೀ ಸ ಧಮಮಯಃ ॥೮.೧೨೩॥

ಇತಿ ಸಮ ಸಞಚಚನ್ಾ ಕಪಿೀಶರ್ಯುಕ ್ತೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರ್ಯತ ರರ್ ಕಪಿಪರವಿೀರಾಃ ।

ಸ ಕುಮೂಕ ಣ ್್ೀಯsಖಿಲವಾನ್ರಾಂಸುತ ಪರಭಕ್ಷರ್ಯನ್ ರಾಮಮುಪ್ಾರ್ಜರ್ಗಾಮ ॥೮.೧೨೪॥

‘ಮೂರು ಜನಮಗಳಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ನಿೀವು ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಸಂಹರಸಲಾಡುವರ’ ಎಂದು ಕ ೀಶವನ್ ೀ

ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಈಗ ನ್ಾನು ಇವನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಲಾಸದರ , ದ ೀವರು ನನಗ
ಅನುಗರಹ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಹಾಗ ಮಾಡುವುದು ನನನ ಧಮಥವಲಲ” ಎಂದು ಚಿಂತಸದ ಹನುಮಂರ್ತನು,
ಸುಗಿರೀವನನುನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬ ೀರ ಕಪ್ಗಳಿದ ಾಡ ಗ ತ್ ರಳಿದನು. ಇರ್ತು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ
ಎದುರಾದ ಕಪ್ಗಳನುನ ತನುನತ್ಾು, ರಾಮನ ಬಳಿ ತ್ ರಳಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 273

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ತ ೀ ಭಕ್ಷ್ತಾಸ ತೀನ್ ಕಪಿಪರವಿೀರಾಃ ಸವ ೀಯ ವಿನಿರ್ಜಜಯಗುಮರಮುಷ್್ ದ್ ೀಹಾತ್ ।

ಸ ್ರೀತ ್ೀಭರ ೀವಾರ್ ಚ ರ ್ೀಮಕ್ಪ್ ೈಃ ಕ ೀಚಿತ್ ತಮೀವಾsರುರುಹುರ್ಯ್ಯಥಾ ಗ್ವರಿಮ್ ॥೮.೧೨೫॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ರ್ತನನ ಬಾಯಳಗ ಹಾಕಿಕ ೂಂಡಿದಾ ಕಪ್ಪ್ರವೀರರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಇಂದಿರರ್ಯದಾಾರಗಳಿಂದ,

ರ ೂೀಮಕೂಪ್ಗಳಿಂದ ಅವನ ದ ೀಹದಿಂದ ಹ ೂರ ಬಂದರು. ಕ ಲ ಕಪ್ಗಳು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಬ ಟುವೀ
ಎಂಬಂತ್ ಏರದರು.

ಸ ತಾನ್ ವಿಧ್ಯಾsಶು ರ್ಯಥಾ ಮಹಾಗಜ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರಾಮಂ ಸಮರಾತ್ಯಮೀಕಃ ।

ಪರಭಕ್ಷರ್ಯನ್ ಸಾವನ್ಪರಾಂಶಚ ಸರ್ಯಶ ್ೀ ಮತತಃ ಸಮಾಘಾರರ್ಯ ಚ ಶ ್ೀಣಿತಂ ಪಿಬನ್ ॥೮.೧೨೬॥

ಮದ ೂೀನಮರ್ತುವಾದ ಆನ್ ರ್ಯಂತ್ ರ್ತನನ ಮೈಮೀಲ್ಲರುವ ಕಪ್ಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೂಡವದ, ಮರ್ತುನ್ಾದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ,
ಸಾಕಿೀರ್ಯರನೂನ, ಕಪ್ಗಳನೂನ ತನುನತ್ಾು, ಆಘಾರಣಿಸ ರಕುವನುನ ಪಾನಮಾಡುತ್ಾು, ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಶ್ರೀರಾಮನ
ಬಳಿ ಬಂದನು.

ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ತಂ ಶರರ್ಷ್ಯಧ್ಾರಯಾ ಸ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ನ ೈನ್ಮಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ಸಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರಾಮಂ ಗ್ವರಿಶೃಙ್ಗಧ್ಾರಿೀ ಸಮಾಹವರ್ಯತ್ ತಂ ಸಮರಾರ್ಯ ಚಾsಶು ॥೮.೧೨೭॥

ರಾಮನರ್ತು ಬರುತುರುವ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಯಿಂದ ರ್ತಡ ದ. ಆದರ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು

ಅವನನುನ ಲ್ ಕಿೆಸಲ್ ೀ ಇಲಲ. ನ್ ೀರವಾಗಿ ಶ್ರರಾಮನರ್ತು ತ್ ರಳಿದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥ, ದ ೂಡಡದ ೂಂದು ಬ ಟುವನುನ
ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ರಾಮನನುನ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಕರ ದ.

ಅಥ ್ೀ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಧನ್ುಃ ಸುಘ್ೀರಂ ಶರಾಂಶಚ ರ್ಜಾರಶನಿತುಲ್ವ ೀರ್ಗಾನ್ ।

ಪರವ ೀಶಯಾಮಾಸ ನಿಶಾಚರ ೀ ಪರಭುಃ ಸ ರಾಘರ್ಃ ಪೂರ್ಯಹತ ೀಷ್ು ರ್ಯದವತ್ ॥ ೮.೧೨೮॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು ಘೂೀರವಾದ ಬಿಲ್ಲಲನಿಂದ, ವಜಾರರ್ಯುಧಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ

ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 274

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಯಾರ್ದಬಲ್ ೀನ್ ನ್್ಹನ್ತ್ ಖರಾದಿಕಾನ್ ನ್ ತಾರ್ತ ೈರ್ ನ್್ಪತತ್ ಸ ರಾಕ್ಷಸಃ ।

ಅತ ಪರಹಸಾ್sತಮಬಲ್ ೈಕದ್ ೀಶಂ ಪರದಶಯರ್ಯನ್ ಬಾರ್ಣರ್ರಾನ್ ಮುಮೊೀಚ ॥೮.೧೨೯॥

ಎಷ್ುು ಬಲದಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಖರ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ ಕ ೂಂದಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಷ್ ುೀ ಬಲದಿಂದ ಈ ರಾಕ್ಷಸನು

ಬಿೀಳಲ್ಲಲಲ. ರ್ತದನಂರ್ತರ ನಗುತ್ಾು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ರ್ತನನ ಬಲದ ಏಕದ ೀಶವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು ಬಾರ್ಣಗಳನುನ
ಬಿಟುನು. [ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಖರ ಮೊದಲ್ಾದವರಗಿಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಎನುನವುದನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಜಗತುಗ
ತ್ ೂೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಈ ರೀತ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರದನು ಎನುನವುದು ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ]

ದ್ಾವಭಾ್ಂ ಸ ಬಾಹ್ ನಿಚಕತತಯ ತಸ್ ಪದದವರ್ಯಂ ಚ ೈರ್ ತಥಾ ಶರಾಭಾ್ಮ್ ।

ಅಥಾಪರ ೀಣಾಸ್ ಶ್ರ ್ೀ ನಿಕೃತ್ ಸಮಾಾಕ್ಷ್ಪತ್ ಸಾಗರತ ್ೀರ್ಯ ಆಶು ॥೮.೧೩೦॥

ರಾಮಚಂದರನು ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳನುನ ರ್ತನನ ಎರಡು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಛ ೀದಿಸ, ಹಾಗ ಯೀ

ಇನ್ ನರಡು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಆರ್ತನ ಎರಡು ಕಾಲುಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸದನು. ಇನ್ ೂನಂದು ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಆರ್ತನ
ರ್ತಲ್ ರ್ಯನೂನ ಕರ್ತುರಸ, ಎಲಲವನೂನ ಸಮುದರ ತೀರದಲ್ಲಲ ಎಸ ದನು.

ಅರ್ದಾಯತಾಬಾಃ ಪತಿತ ೀsಸ್ ಕಾಯೀ ಮಹಾಚಲ್ಾಭ ೀ ಕ್ಷರ್ಣದ್ಾಚರಸ್ ।

ಸುರಾಶಚ ಸವ ೀಯ ರ್ರ್ೃಷ್ುಃ ಪರಸ್ನ ೈಮುಮಯದ್ಾ ಸುತರ್ನ ್ತೀ ರಘುರ್ರ್ಯ್ಯಮ್ಧಿನಯ ॥೮.೧೩೧॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ ದ ೂಡಡ ಬ ಟುದಂತರುವ ಶರೀರವು ಬಿೀಳುತುರಲು ಸಮುದರವು ಉಕ ೆೀರರ್ತು. ಎಲ್ಾಲ

ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡು ವ ೀದಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾು, ರಾಮಚಂದರನ
ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಹೂ ಮಳ ಗರ ದರು.

ಯೀರ್ಜನಾನಾಂ ತಿರಲಕ್ಷಂ ಹಿ ಕುಮೂಕಣ ್್ೀಯರ್್ರ್ದಾಯತ ।

ಪೂರ್ಯಂ ಪಶಾಚತ್ ಸಞ್ುಚಕ ್ೀಚ ಲಙ್ಕ್ಾಯಾಮುಷತುಂ ಸವರ್ಯಮ್ ॥೮.೧೩೨॥

ಈ ಹಿಂದ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು, ಯೀಜನಗಳ ಮೂರು ಲಕ್ಷ ಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತ ಬ ಳ ದಿದಾ (ಅಷ್ುು ದ ೂಡಡ ದ ೀಹ

ಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾ). ರ್ತದನಂರ್ತರ ತ್ಾನು ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸ ಮಾಡುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ, ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ
ಸಂಕ ೂೀಚ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 275

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ ತು ಸವಭಾರ್ಮಾಪನ ್ನೀ ಮಿರರ್ಯಮಾಣ ್ೀ ರ್್ರ್ದಾಯತ ।

ತ ೀನಾಸಮನ್ ಪತಿತ ೀ ತವಬಾರರ್ದಾಯದಧಿಕಂ ತದ್ಾ ॥೮.೧೩೩॥

ಸಾರ್ಯುವ ಮುನನ ಕುಂಭಕರ್ಣಥನು ರ್ತನನ ಪ್ೂವಥ ಸಾಭಾವವನುನ ಹ ೂಂದಿದವನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ ನಿಜವಾದ ಆಕಾರಕ ೆ
ಬ ಳ ದ ೀ ಸರ್ತುುಬಿದಾನು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನು ಬಿೀಳುತುದಾಂತ್ ಸಮುದರವು ಉಕ ೆೀರರ್ತು.

ಅಥಾಪರ ೀ ಯೀ ರರ್ಜನಿೀಚರಾಸತದ್ಾ ಕಪಿಪರವಿೀರ ೈನಿನಯಹತಾಶಚ ಸರ್ಯಶಃ ।

ಹತಾರ್ಶ್ಷಾುಸತವರಿತಾಃ ಪರದುದುರರ್ುಭಾರಯತುರ್ಯಧಂ ಚ ್ೀಚುರುಪ್ ೀತ್ ರಾರ್ರ್ಣಮ್ ॥೮.೧೩೪॥

ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ಸರ್ತು ನಂರ್ತರ ಅವನ ಅನುಯಾಯಿ ರಾಕ್ಷಸರ ಲಲರೂ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು. ಅಳಿದುಳಿದ
ಕ ಲ ರಾಕ್ಷಸರು ವ ೀಗದಲ್ಲಲ ಓಡಿ, ರಾವರ್ಣನ ಬಳಿ ಬಂದು, ಅವನ ರ್ತಮಮನ ಸಾವನ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಆರ್ತನಿಗ
ತಳಿಸದರು.

ನ್ ದುಃಖತಪ್ತೀ ನಿಪಪ್ಾತ ಮ್ ಚಿಛಯತ ್ೀ ನಿರಾಶಕಶಾಚಭರ್ದ್ಾತಮಜೀವಿತ ೀ ।

ತಮಾಹ ಪುತರಸರದಶ ೀಶಶತುರನಿನಯರ್ಯುಙ್ಷವ ಮಾಂ ಶತುರರ್ಧ್ಾರ್ಯ ಮಾಚಿರಮ್ ॥೮.೧೩೫॥

ರ್ತಮಮನ ಸಾವನ ವಾತ್ ಥರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ರಾವರ್ಣನು ದುಃಖದಿಂದ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಿದಾನು. ಈ ರೀತ ರ್ತನನ
ಬದುಕುವ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಅವನನುನ ಕುರರ್ತು ಅವನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವು “ನನನನುನ
ಶರ್ತುರವನ ವಧ ಗಾಗಿ ನಿಯೀಗಿಸು” ಎಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡನು.

ಮಯಾ ಗೃಹಿೀತಸರದಶ ೀಶವರಃ ಪುರಾ ವಿಷೀದಸ ೀ ಕ್ತಂ ನ್ರರಾರ್ಜಪುತರತಃ ।

ಸ ಏರ್ಮುಕಾತವಪರರ್ಜುಹಾರ್ ಪ್ಾರ್ಕಂ ಶ್ರ್ಂ ಸಮಭ್ಚಚಯಯ ಸಮಾರುಹದ್ ರರ್ಮ್ ॥೮.೧೩೬ ॥

“ನನಿನಂದ ಹಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಾಾಮಿಯಾದ ಇಂದರನ್ ೀ ಸ ರ ಹಿಡಿರ್ಯಲಾಟ್ಟುದಾನು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಈ ಮನುಷ್್ರ

ಸಾಾಮಿಯಾದ ರಾಮನಿಂದ ಏಕ ದುಃಖ?” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಇಂದರಜರ್ತುವು, ಅಭಿಚಾರ ಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ
ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಮ ಮಾಡಿ, ಶ್ವನನುನ ಅಚಿಥಸ, ರರ್ವನ್ ನೀರದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 276

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ ಆತತಧನಾವ ಸಶರ ್ೀ ರಥ ೀನ್ ವಿರ್ಯತ್ ಸಮಾರುಹ್ ರ್ಯಯಾರ್ದಶಯನ್ಮ್ ।

ಸ ನಾಗಪ್ಾಶ ೈರ್ಯರತಃ ಶ್ರ್ಸ್ ಬಬನ್ಾ ಸವಾಯನ್ ಕಪಿವಿೀರಸಙ್ಕ್ಘನ್ ॥೮.೧೩೭॥

ಇಂದರಜತ್ ರ್ತನನ ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣ ರರ್ದ ೂಂದಿಗ ಆಕಾಶವನುನ ಏರ, ಮಾರ್ಯವಾದನು. ಶ್ವನ ವರ ಬಲದಿಂದ
ಸಪಾಥಸರವನುನ ಬಿಡುವ ಮುಖ ೀನ, ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಆರ್ತ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದನು.

ಪುರಾsರ್ತಾರಾರ್ಯ ರ್ಯದ್ಾ ಸ ವಿಷ್ು್ ದಿಾಯದ್ ೀಶ ಸವಾಯಂಸರದಶಾಂಸತದ್ ೈರ್ ।

ಮಮಾಪಿ ಸ ೀವಾ ಭರ್ತ ೀ ಪರಯೀಜ ್ೈತ ್ೀರ್ಂ ಗರುತಾಮನ್ರ್ದದ್ ರ್ೃಷಾಕಪಿಮ್ ॥೮.೧೩೮॥

ಹಿಂದ , ರಾಮನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸುವ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ವಷ್ು್ವು, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ‘ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ
ಮಾಡಿರ’ ಎಂದು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದಾನು. ಆಗ ಗರುಡನೂ ಕೂಡಾ ‘ನನಗೂ ಸ ೀವ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶವನುನ
ಕಲ್ಲಾಸಬ ೀಕು’ ಎಂಬುದಾಗಿ ‘ವೃಷ್ಾಕಪ್’ ಎನಿನಸಕ ೂಂಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥಥಸದಾನು.

ತಮಾಹ ವಿಷ್ು್ನ್ನಯ ಭುವಿ ಪರಜಾತಿಮುಪ್ ೈಹಿ ಸ ೀವಾಂ ತರ್ ಚಾನ್್ಥಾsಹಮ್ ।

ಆದ್ಾಸ್ ಏವಾತರ ರ್ಯಥಾ ರ್ಯಶಃ ಸಾ್ದ್ ಧಮಮಯಶಚ ಕತತಯರ್್ಕೃದ್ ೀರ್ ಚ ಸಾ್ಃ ॥೮.೧೩೯॥

ಗರುಡನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ವಷ್ು್ವು: “ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುವುದು ಬ ೀಡ

(ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಬ ೀಡ). ನಿನಿನಂದ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ ುೀನ್ .
ಅದರಂದ ನಿನಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ರ್ಯಶಸುು, ಪ್ುರ್ಣ್, ಎಲಲವೂ ಬರುರ್ತುದ ” ಎಂಬುದಾಗಿ ಗರುಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾನು.

ರ್ರ ೀರ್ಣ ಶರ್ಯಸ್ ಹಿ ರಾರ್ಣಾತಮಜ ್ೀ ರ್ಯದ್ಾ ನಿಬಧ್ಾನತಿ ಕಪಿೀನ್ ಸ ಲಕ್ಷಮಣಾನ್ ।

ಉರಙ್ಗಪ್ಾಶ ೀನ್ ತದ್ಾ ತವಮೀರ್ ಸಮೀತ್ ಸವಾಯನ್ಪಿ ಮೊೀಚರ್ಯಸವ ॥ ೮.೧೪೦ ॥

“ಯಾವಾಗ ಇಂದರಜರ್ತುವು ರುದರನ ವರದ ೂಂದಿಗ ಪ್ಡ ದ ಸಪಾಥಸರದಿಂದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಎಲ್ಾಲ
ಕಪ್ಗಳನುನ ಕಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆಗ, ನಿೀನ್ ೀ ಬಂದು, ಎಲಲರನೂನ ಸಪ್ಥಬಂಧದಿಂದ ಬಿಡಿಸು”.

ಅಹಂ ಸಮತ ್್ೀಯsಪಿ ಸ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಶಚ ತಥಾ ಹನ್್ಮಾನ್ ನ್ ವಿಮೊೀಚಯಾಮಃ ।

ತರ್ ಪಿರಯಾತ್ಯಂ ಗರುಡ ೈಷ್ ಏರ್ ಕೃತಸತವಾsದ್ ೀಶ ಇಮಂ ಕುರುಷ್ವ ॥ ೮.೧೪೧ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 277

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

“ನ್ಾನು, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಮರ್ತುು ಹನುಮಂರ್ತನು ಈ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥರಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ನಿನನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ

ನ್ಾವು ಬಿಡಿಸಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ ಹಾಗೂ ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ ಬಿಡಿಸುವುದೂ ಇಲಲ. ಓ ಗರುಡನ್ ೀ, ಇದು ನಿನಗ
ಆದ ೀಶ. ಇದನುನ ನಿೀನು ಮಾಡರ್ತಕೆದುಾ” ಎಂದು ವಷ್ು್ವು ಗರುಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾನು.

ತದ್ ೀತದುಕತಂ ಹಿ ಪುರಾssತಮನಾ ರ್ಯತ್ ತತ ್ೀ ಹಿ ರಾಮೊೀ ನ್ ಮುಮೊೀಚ ಕಞ್ಚನ್ ।

ನ್ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ನ ೈರ್ ಚ ಮಾರುತಾತಮರ್ಜಃ ಸ ಚ ೈರ್ ಜಾನಾತಿ ಹಿ ದ್ ೀರ್ಗುಹ್ಮ್ ॥೮.೧೪೨ ॥

ರ್ತನಿನಂದ ಹಿಂದ ಗರುಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ರಾಮಚಂದರನು ತಳಿದಿದಾರಂದಲ್ ೀ ಆರ್ತ ಯಾರನೂನ

ಬಿಡಿಸಲು ಮುಂದಾಗಲ್ಲಲಲ. ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ಾಗಲ್ಲೀ, ಹನುಮಂರ್ತನ್ಾಗಲ್ಲೀ ಈ ಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ತ್ ೂಡಗಲ್ಲಲಲ. ಅವರೂ ಈ
ದ ೀವ ರಹಸ್ವನುನ ತಳಿದವರ ೀ ಆಗಿದಾರು.

ಅಥ ್ೀ ನಿಬದ್ಾಾಯsಶು ಹರಿೀನ್ ಸಲಕ್ಷಮಣಾನ್ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರಕ್ಷಃ ಸವಪಿತುಃ ಸಕಾಶಮ್ ।

ನ್ನ್ನ್ಾ ಚಾಸೌ ಪಿಶ್ತಾಶನ ೀಶವರಃ ಶಶಂಸ ಪುತರಂ ಚ ಕೃತಾತಮಕಾರ್ಯ್ಯಮ್ ॥೮.೧೪೩॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸಹಿರ್ತ ಎಲಲರನೂನ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದ ಇಂದರಜತ್ ರಾವರ್ಣನ ಬಳಿ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ . ಪ್ಶ್ತ್ಾಶರ (ಮಾಂಸವನುನ
ತನುನವವರ) ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಪ್ುರ್ತರನ ರ್ಯಶಸುನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಬಹಳ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುು, ಪ್ುರ್ತರನನುನ
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಗಳುತ್ಾುನ್ .

ಸ ಪಕ್ಷ್ರಾಜ ್ೀsರ್ ಹರ ೀನಿನಯದ್ ೀಶಂ ಸಮರಂಸತವರಾವಾನಿಹ ಚಾsರ್ಜರ್ಗಾಮ ।

ತತಪಕ್ಷವಾತಸಪಶ ೀಯನ್ ಕ ೀರ್ಲಂ ವಿನ್ಷ್ು ಏಷಾಂ ಸ ಉರಙ್ಗಬನ್ಾಃ ॥೮.೧೪೪॥

ಆಗ ಗರುಡನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಆದ ೀಶವನುನ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳುಳತ್ಾು, ವ ೀಗದಲ್ಲಲ ಈ ಸ್ಳಕ ೆ ಬಂದನು. ಅವನ

ರ ಕ ೆರ್ಯ ಗಾಳಿರ್ಯ ಸಾಶಥದಿಂದ ಎಲಲರ ಸಪ್ಥಬಂಧವು ನ್ಾಶವಾಯಿರ್ತು.

ಸ ರಾಮಮಾನ್ಮ್ ಪರಾತಮದ್ ೈರ್ತಂ ರ್ಯಯೌ ಸುಮಾಲ್ಾ್ಭರಣಾನ್ುಲ್ ೀಪನ್ಃ ।

ಕಪಿಪರವಿೀರಾಶಚ ತರ್ಞ ಛಲ್ಾಶಚ ಪರಗೃಹ್ ನ ೀದುಬಯಲ್ಲನ್ಃ ಪರಹೃಷಾುಃ ॥೮.೧೪೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 278

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾಲ್ , ಆಭರರ್ಣ, ಗಂಧ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಭೂಷರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಗರುಡ, ಹಿರರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ,

ರ್ತನಗೂ ದ ೈವವಾದ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಸಪ್ಥಪಾಶದಿಂದ
ಮುಕುರಾದ ಶ ರೀಷ್ಠ ಕಪ್ಗಳು ಮರಗಳನೂನ ಬಂಡ ಗಳನೂನ ಹಿಡಿದು, ಚ ೀರ್ತರಕ ರ್ಯ ಬಲದಿಂದ, ಸಂರ್ತಸದಿಂದ
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಕಿರುಚಿದರು.

ಶುರತಾವ ನಿನಾದಂ ಪಿರ್ರ್ಗ ೀಶವರಾಣಾಂ ಪುನ್ಃ ಸಪುತ ್ರೀsತರಸದತರ ರಾರ್ರ್ಣಃ ।

ಬನಾಾದಮುಷಾಮತ್ ಪರತಿನಿಸುೃತಾಸ ತೀ ಕ್ತಮತರ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ತಿವತಿ ಚಿನ್ತಯಾನ್ಃ ॥೮.೧೪೬॥

ಕಪ್ಗಳ ಗಜಥನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುತುದಾಂತ್ , ಇಂದರಜರ್ತುವನಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಾವರ್ಣನು ಮುಂದ ೀನು ಮಾಡುವುದು
ಎನುನವ ಭರ್ಯದಿಂದ ಚಿಂತ್ ಗ ೂಳಗಾದನು.

ಪುನ್ಶಚ ಹುತಾವ ಸ ಹುತಾಶಮೀರ್ ರರ್ಂ ಸಮಾರು̐ಹ್ ರ್ಯಯಾರ್ದಶಯನ್ಮ್ ।

ರ್ರ್ಷ್ಯ ಚಾಸಾರಣಿ ಮಹಾನ್ಾರ್ಜಸರಂ ರ್ರಾದುಮೀಶಸ್ ತಥಾsಬಜರ್ಜಸ್ ॥೮.೧೪೭॥

ಇಂದರಜರ್ತುವು ಮತ್ ು ಆಭಿಚಾರಕ ಅಗಿನರ್ಯನುನ ಹ ೂೀಮಿಸ, ರರ್ವನುನ ಏರ, ಸದಾಶ್ವ ಹಾಗೂ ಬರಹಮನ
ವರಬಲದಿಂದ ಯಾರಗೂ ಕಾಣಿಸದ ೀ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುತ್ಾು, ಮಹಾಸರಗಳನುನ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ
ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಪುನ್ಶಚ ತಸಾ್ಸರನಿಪಿೀಡಿತಾಸ ತೀ ನಿಪ್ ೀತುರುವಾ್ಯಂ ಕಪರ್ಯಃ ಸಲಕ್ಷಮಣಾಃ ।

ಸಪೃಶನಿತ ನಾಸಾರಣಿ ದುರನ್ತಶಕ್ತತಂ ತನ್ುಂ ಸಮಿೀರಸ್ ಹಿ ಕಾನಿಚಿತ್ ಕವಚಿತ್ ॥೮.೧೪೮॥

ಪ್ುನಃ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಅಸರಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕಪ್ಗಳು ನ್ ಲದ ಮೀಲ್ ಬಿದಾರು.

ಆದರ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಮಾರ್ತರ ಏನೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಅವನನುನ ಅಸರಗಳು ಮುಟುುವುದಿಲಲವಷ್ ುೀ.

ವಿಜ್ಞಾತುಕಾಮಃ ಪುರಿ ಸಮಾರ್ೃತಿತಂ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣಃ ಪೂರ್ಯಗತಸತದ್ಾssರ್ಗಾತ್ ।

ದದಶಯ ಸವಾಯನ್ ಪತಿತಾನ್ ಸ ವಾನ್ರಾನ್ ಮರುತುುತಂ ತ ವೀಕಮನಾಕುಲಂ ಚ ॥೮.೧೪೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 279

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಇಂದರಜತ್ ಅಸರವನುನ ಪ್ರಯೀಗಿಸುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ರ್ಯುದಿಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಆರ್ತ

ಲಂಕಾಪ್ಟುರ್ಣದ ಒಳಗಡ ರ್ಯ ಪ್ರವೃತುರ್ಯನುನ ತಳಿರ್ಯಬರ್ಯಸ, ಇಂದರಜರ್ತು ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬರುವ ಮುನನವ ೀ
ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ತ್ ರಳಿದಾ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನು ಅಸರ ಬಂಧನಕ ೆ ಒಳಪ್ಡಲ್ಲಲಲ. ಹಿಂತರುಗಿ ಬಂದ
ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ನ್ ಲದ ಮೀಲ್ ಬಿದಾ ಎಲಲರನೂನ ನ್ ೂೀಡಿದ. ಅದ ೀ ರೀತ ಯಾವುದ ೀ ತ್ ೂಂದರ ಇಲಲದ ೀ ಇರುವ
ಹನುಮಂರ್ತನನೂನ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ ಕಂಡ.

ಸ ತಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ಯಯೌ ವಿಧ್ಾತೃರ್ಜಂ ವಿಮ್ಚಿಛಯತಂ ಚ ್ೀದಕಸ ೀಕತಸತಮ್ ।

ಆಶಾವಸ್ ಕ್ತಂ ಜೀರ್ಸ ಹಿೀತು್ವಾಚ ತಥ ೀತಿ ಸ ಪ್ಾರಹ ಚ ಮನ್ಾವಾಕ್ಃ ॥೮.೧೫೦॥

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಇದಾಲ್ಲಲಗ ಬಂದು, ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದಾ ಆರ್ತನನುನ

ಜಲಪರೀಕ್ಷಣ ಯಿಂದ ಎಚುರಸ, ಬದುಕಿದಿಾೀಯಾ? ಎಂದು ಕ ೀಳಿದನು. ಅದಕ ೆ ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಕ್ಷ್ಮೀರ್ಣ ದಾನಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹೌದ ಂದು ಉರ್ತುರಸದನು.

ಊಚ ೀ ಪುನ್ಜಜೀಯರ್ತಿ ಕ್ತಂ ಹನ್್ಮಾನ್ ಜೀವಾಃ ಸಮ ಸವ ೀಯsಪಿ ಹಿ ಜೀರ್ಮಾನ ೀ ।

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ನಿಹತಾಶ ೈರ್ ಸರ್ಯ ಇತಿೀರಿತ ೀsಸೇತ್ರ್ದತ್ ಸ ಮಾರುತಿಃ ॥೮.೧೫೧॥

ಮೂಛ ಥಯಿಂದ ಏಳುತುರುವ ಜಾಂಬವಂರ್ತ “ಹನುಮಂರ್ತ ಜೀವಸದಾಾನ್ ಯೀ” ಎಂದು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಲ್ಲಲ

ಕ ೀಳಿದನು. “ಅವನು ಬದುಕಿದಾರ ನ್ಾವ ಲ್ಾಲ ಬದುಕುತ್ ುೀವ , ಅವನು ಸರ್ತುರ ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಸಾರ್ಯುತ್ ುೀವ ”
ಎಂದು ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಹ ೀಳುತುರಲು, “ನ್ಾನಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ಭರವಸ ರ್ಯನುನ
ರ್ತುಂಬಿದನು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ರ್ಯುದಿಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೭೪.೨೨) ಈ ಪ್ರಸಂಗದ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ತಸಮನ್
ಜೀರ್ತಿ ವಿೀರ ೀ ತು ಹತಮಪ್ಹತಂ ಬಲಮ್ । ಹನ್ುಮತು್ಜಿತ ಪ್ಾರಣ ೀ ಜೀರ್ನ ್ತೀsಪಿ ರ್ರ್ಯಂಹತಾಃ ॥
“ಹನುಮಂರ್ತ ಬದುಕಿದಾರ ಸತುರುವ ಸ ೈನ್ವು ಜೀವರ್ತವಾಗಿದ ಎಂದು ತಳಿ. ಒಂದು ವ ೀಳ ಅವನು ಇಲಲದಿದಾರ
ನ್ಾವು ಬದುಕಿದಾರೂ ಸರ್ತುಂತ್ ಯೀ” ಎಂದು ಜಾಂಬವಂರ್ತ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ]

ಇತು್ಕ ್ತೀ ಜಾಮಬವಾನಾಹ ಹನ್್ಮನ್ತಮನ್ನ್ತರಮ್ ।

ಯೀsಸೌ ಮೀರ ್ೀಃ ಸಮಿೀಪಸ ್್ೀ ಗನ್ಾಮಾದನ್ಸಙ್ಕಚಜಾತಃ ।
ಗ್ವರಿಸತಸಾಮತ್ ಸಮಾಹಾರ್ಯಯಂ ತವಯೌಷ್ಧಚತುಷ್ುರ್ಯಮ್ ॥೮.೧೫೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 280

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

“ನ್ಾನಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದು ಹನುಮಂರ್ತ ಹ ೀಳಲು, ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು: “ಮೀರುವನ

ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಗನಿಮಾದನ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಪ್ವಥರ್ತವದ . ಅಲ್ಲಲ ನ್ಾಲುೆ ಔಷ್ಧವದ . ಅದನುನ ರ್ತರಬ ೀಕು”
ಎಂದು ಹ ೀಳಿದನು.

ಮೃತಸಞಚಜೀರ್ನಿೀ ಮುಖಾ್ ಸನಾಾನ್ಕರಣಿೀ ಪರಾ ।

ಸರ್ರ್ಣ್ಯಕರಣಿೀ ಚ ೈರ್ ವಿಶಲ್ಕರಣಿೀತಿ ಚ ॥೮.೧೫೩॥

ಮುಖ್ವಾಗಿ ಮೃರ್ತಸಂಜೀವನಿ ಎನುನವ, ಸರ್ತುವರನುನ ಬದುಕಿಸುವ ಔಷ್ಧ, ಬಿಟುುಹ ೂೀದ ಅಂಗಾಂಗವನುನ

ಸ ೀರಸುವ ಸನ್ಾಿನಕರಣಿೀ, ಬರ್ಣ್ವ್ತ್ಾ್ಸ ಸರ ಪ್ಡಿಸುವ ಸವರ್ಣ್ಥಕರಣಿೀ ಮರ್ತುು ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡ
ಬಾರ್ಣಮೊದಲ್ಾದ ಆರ್ಯುಧ ಭಾಗವನುನ ತ್ ಗ ರ್ಯಲು ವಶಲ್ಕರಣಿೀ ಎನುನವ ನ್ಾಲುೆ ವಧದ ಔಷ್ಧವನುನ
ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತು್ಕತಃ ಸ ಕ್ಷಣ ೀನ ೈರ್ ಪ್ಾರಪತದ್ ಗನ್ಾಮಾದನ್ಮ್ ।

ಅವಾಪ ಚಾಮಬರಚರ ್ೀ ರಾಮಮುಕತಃ ಶರ ್ೀ ರ್ಯಥಾ ॥೮.೧೫೪॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಹನುಮಂರ್ತನು ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ, ರಾಮ ಬಿಟು ಬಾರ್ಣ ಹ ೀಗ ವ ೀಗದಿಂದ

ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ ಗನಿಮಾದನವನುನ ಕುರರ್ತು ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ನ್ ಗ ದನು.

ಅನ್ತಹಿಯತಾಶೌಚಷ್ಧಿೀಸುತ ತದ್ಾ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಮಾರುತಿಃ ।

ಉದಬಬಹಯ ಗ್ವರಿಂ ಕ ್ರೀಧ್ಾಚಛತಯೀರ್ಜನ್ಮರ್ಣಡಲಮ್ ॥೮.೧೫೫॥

ಔಷ್ಧಗಳ ಲಲವೂ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡಿವ ಎಂದು ತಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ನೂರು ಯೀಜನ್ಾ ಸುರ್ತುಳತ್ ಇರುವ
ಬ ಟುವನುನ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಎತುದನು.

ಸ ತಂ ಸಮುತಾಪಟ್ ಗ್ವರಿಂ ಕರ ೀರ್ಣ ಪರತ ್ೀಳಯತಾವ ಬಲದ್ ೀರ್ಸ್ನ್ುಃ ।

ಸಮುತಾಪತಾಮಬರಮುಗರವ ೀರ್ಗ ್ೀ ರ್ಯಥಾ ಹರಿಶಚಕರಧರಸರವಿಕರಮೀ ॥೮.೧೫೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 281

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಆ ಬ ಟುವನುನ ಕಿರ್ತುು ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ಆಕಾಶವನುನ ಉಗರವ ೀಗನ್ಾಗಿ ಜಗಿದ. ಯಾವ ರೀತ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ವಾಮನ್ಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ, ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಅಳ ರ್ಯುವಾಗ, ಎಷ್ುು ವ ೀಗವಾಗಿ
ವಾ್ಪ್ಸದಾನ್ ೂೀ, ಆ ರೀತರ್ಯ ವ ೀಗದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತ ಜಗಿದ.

ಅವಾಪ ಚಾಕ್ ್ೀಃ ಸ ನಿಮೀಷ್ಮಾತರತ ್ೀ ನಿಪ್ಾತಿತಾ ರ್ಯತರ ಕಪಿ ಪರವಿೀರಾಃ ।

ತಚ ಛೈಲವಾತಸಪಶಾಯತ್ ಸಮುತಿ್ತಾಃ ಸಮಸತಶ ್ೀ ವಾನ್ರರ್ಯ್ರ್ಪ್ಾಃ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೮.೧೫೭॥

ನಿಮಿಷ್ಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಲಲ ಕಪ್ಗಳು ಬಿದಿಾದಾರ ೂೀ ಆ ಸ್ಳಕ ೆ ಹನುಮಂರ್ತ ಬ ಟುವನುನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದು ಬಂದ.
ಆ ಬ ಟುವನುನ ಬಳಸದ ಗಾಳಿರ್ಯ ಸಾಶಥದಿಂದ, ಕ್ಷರ್ಣಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಕಪ್ನ್ಾರ್ಯಕರು ಎದುಾ ನಿಂರ್ತರು.

ಅಪೂರ್ಜರ್ಯನಾಮರುತಿಮುಗರಪ್ೌರುಷ್ಂ ರಘ್ತತಮೊೀsಸಾ್ನ್ುರ್ಜನಿಸತಥಾsಪರ ೀ ।
ಪಪ್ಾತ ಮ್ಧನಯಯಸ್ ಚ ಪುಷ್ಪಸನ್ತತಿಃ ಪರಮೊೀದಿತ ೈದ್ ೀಯರ್ರ್ರ ೈವಿಯಸಜಜಯತಾ ॥೮.೧೫೮॥

ಆ ರೀತ ಉಗರವಾದ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ರಾಮಚಂದರ, ಲಕ್ಷರ್ಣ, ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲ್ಾದವರು

ಕ ೂಂಡಾಡಿದರು. ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾಡಿದ ಪ್ುಷ್ಾವೃಷು ಹನುಮಂರ್ತನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಬಿರ್ತುು.

ಸ ದ್ ೀರ್ಗನ್ಾರ್ಯಮಹಷಯಸತತಮೈರಭಷ್ುುತ ್ೀ ರಾಮಕರ ್ೀಪಗ್ಹಿತಃ ।

ಪುನ್ಗ್ವಗಯರಿಂ ತಂ ಶತಯೀರ್ಜನ ್ೀಚಿಛರತಂ ನ್್ಪ್ಾತರ್ಯತ್ ಸಂಸ್ತ ಏರ್ ತತರ ಚ ॥೮.೧೫೯॥

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಗಂಧವಥರು, ಮಹಷಥಗಳು, ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಕ ೂಂಡಾಡಲಾಟುು, ಶ್ರೀರಾಮನ

ಆಲ್ಲಂಗನವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು, ನೂರು ಯೀಜನ ವಸೃರ್ತವಾಗಿರುವ ಆ ಬ ಟುವನುನ ಅಲ್ ಲೀ ನಿಂರ್ತು
ಹಿಂದಕ ೆ ಎಸ ದನು. (ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ನಿಂರ್ತು, ಎಲ್ಲಲಂದ ಆ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ರ್ತಂದಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಲ್ಲಲಗ ೀ ಎಸ ದನು)

ಸ ಪೂರ್ಯರ್ನಾಮರುತಿವ ೀಗಚ ್ೀದಿತ ್ೀ ನಿರನ್ತರಂ ಶ್ಿಷ್ುತರ ್ೀsತರ ಚಾಭರ್ತ್ ।

ಪುನ್ಶಚ ಸವ ೀಯ ತರುಶ ೈಲಹಸಾತ ರಣಾರ್ಯ ಚ ್ೀತತಸು್ರಲಂ ನ್ದನ್ತಃ ॥೮.೧೬೦॥

ಪುನ್ಶಚ ತಾನ್ ಪ್ ರೀಕ್ಷಯ ಸಮುತಿ್ತಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ಭರ್ಯಂ ಮಹಚಛಕರಜತಂ ವಿವ ೀಶ ।

ಸ ಪೂರ್ಯರ್ದಾರ್್ರ್ಹ ೀ ಸಮಚಚಯಯ ಶ್ರ್ಂ ತಥಾsದಶಯನ್ಮೀರ್ ರ್ಜಗ್ವಮವಾನ್ ॥೮.೧೬೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 282

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಆ ಬ ಟುವು ಮಾರುತರ್ಯ ಉಗರವ ೀಗದಿಂದ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟುದಾಾಗಿ, ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ ರ್ಯಥಾವತ್ಾುಗಿ

ಸ್ರ್ತವಾಯಿರ್ತು. (ಮೊದಲ್ಲದಾ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ, ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀ ಸ್ರ್ತವಾಯಿರ್ತು)
ಮತ್ ು ಮೀಲ್ ದಾ ಆ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕಂಡ ಇಂದರಜರ್ತುವಗ ಮಹಾಭರ್ಯವುಂಟ್ಾಯಿರ್ತು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ,
ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವನನುನ ಪ್ೂಜಸ, ಯಾರಗೂ ಕಾರ್ಣದಂತ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ತ್ ರಳಿದನು.

ರ್ರಾಶರಯೀಣಾರ್ಜಗ್ವರಿೀಶಯೀಸತಥಾ ಪುನ್ಮಮಯಹಾಸ ರೈಃ ಸ ಬಬನ್ಾ ತಾನ್ ಕಪಿೀನ್ ।

ಅಥಾsಹ ರಾಮಸ್ ಮನ ್ೀsನ್ುಸಾರತಃ ಪುರಾsಸರಮೀವಾನ್ುಸರನ್ ಸ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೮.೧೬೨॥

ಪಿತಾಮಹಾಸ ರೀರ್ಣ ನಿಹನಿಮ ದುಮಮಯತಿಂ ತವಾsಜ್ಞಯಾ ಶಕರಜತಂ ಸಬಾನ್ಾರ್ಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತ ೀನ್ ಸ ಚಾsಹ ರಾಘವೀ ಭಯಾದದೃಶ ್ೀ ನ್ ವಿಮೊೀಕುತಮಹಯಸ ॥೮.೧೬೩॥
ಬರಹಮ-ರುದರರ ವರ ಬಲವುಳಳ ಇಂದರಜರ್ತುವು ಕಪ್ಗಳನುನ ಮಹಾಸರಗಳಿಂದ ಮತ್ ು ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದನು. ಇದನುನ
ಕಂಡ, ಈರ್ತನಕ ರಾಮನ ಇಚ ೆಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ವಶ ೀಷ್ ಅಸರಗಳನುನ ಬಳಸದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ, ಶ್ರೀರಾಮನನುನ
ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ನಿೀನು ಅನುಮತ ಕ ೂಟುರ ಬರಹಾಮಸರದಿಂದ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು.
ಆಗ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ “ಭರ್ಯದಿಂದ ಕಳಳನಂತ್ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡು (ಅದೃಶ್ನ್ಾಗಿ) ರ್ಯುದಿಮಾಡುತುರುವ
ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಮೀಲ್ ಬರಹಾಮಸರ ಪ್ರಯೀಗ ಸಲಲದು “ ಎನುನತ್ಾುನ್ . (ಬರಹಾಮಸರಕ ೆ ಆರ್ತ ಯೀಗ್ನಲಲಎನುನವ
ಭಾವ)

ನ್ ಸ ್ೀಢುಮಿೀಶ ್ೀsಸ ರ್ಯದಿ ತವಮೀತದಸರಂ ತದ್ಾsಹಂ ಶರಮಾತರಕ ೀರ್ಣ ।

ಅದೃಶ್ಮಪ್ಾ್ಶು ನಿಹನಿಮ ಸನ್ತಂ ರಸಾತಳ ೀsಥಾಪಿ ಹಿ ಸತ್ಲ್ ್ೀಕ ೀ ॥೮.೧೬೪॥

“ಒಂದು ವ ೀಳ ನಿನಗ ಸಾಧ್ವಾಗದಿದಾರ , ನ್ಾನು ಸಾಮಾನ್ ಬಾರ್ಣದಿಂದ, ಅದೃಶ್ನ್ಾಗಿದಾರೂ, ರಸಾರ್ತಳ-

ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಅಡಗಿದಾರೂ, ಆರ್ತನನುನ ಕ ೂಲಲಬಲ್ ಲ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ರಾಮಚಂದರ.

ಇತಿ ಸಮ ವಿೀನ್ಾರಸ್ ಹನ್್ಮತಶಚ ಬಲಪರಕಾಶಾರ್ಯ ಪುರಾ ಪರಭುಃ ಸವರ್ಯಮ್ ।

ಸಮಾಮನ್ಯತಾವsಸರಮಮುಷ್್ ರಾಮೊೀ ದುರನ್ತಶಕ್ತತಃ ಶರಮಾದದ್ ೀsರ್ ॥೮.೧೬೫॥

ಕ ೀವಲ ಗರುಡ ಹಾಗೂ ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಲ ಪ್ರಕಾಶವಾಗಲ್ಲೀ ಎಂದು, ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿದಾರೂ ಸುಮಮನಿದಾ,

ಕ ೂನ್ ಗಾರ್ಣದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮನು ಬಾರ್ಣವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 283

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಅನ ೀನ್ ದೃಷ ್ುೀsಹಮಿತಿ ಸಮ ದುಷ ್ುೀ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಬಾಹ ್ವೀಬಯಲಮಸ್ ಚ ್ೀಗರಮ್ ।

ವಿನಿಶಚರ್ಯಂ ದ್ ೀರ್ತಮಸ್ ಪಶ್ನ್ ಪರದುದುರವ ೀ ಪ್ಾರರ್ಣಪರಿೀಪುುರಾಶು ॥೮.೧೬೬ ॥

ರಾಮಚಂದರನಿಂದ ನ್ಾನು ಕಾಣಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟ್ ು ಎಂದು ತಳಿದ, ದುಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವು,

ರಾಮಚಂದರನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉಗರವಾದ ಬಾಹುಬಲವನುನ ತಳಿದು, ರಾಮಚಂದರನ ನಿಶುರ್ಯವನುನ ಕಂಡು,
ಪಾರರ್ಣವನುನ ಉಳಿಸಕ ೂಳಳಲು ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದನು.

ಹಾಹಾಕೃತ ೀ ಪರದುರತ ಇನ್ಾರಶತೌರ ರಘ್ತತಮಃ ಶತುರವಿಭೀಷ್ರ್ಣತಾವತ್ ।

ವಿಭೀಷ್ಣ ೀತ ್ೀರ್ ಸುರ ೈರಭಷ್ುುತ ್ೀ ವಿಜ್ಞಾನ್ಮಸರಂ ತವಮುಚತ್ ಸವಸ ೈನ ್ೀ ॥೮.೧೬೭॥

ನಿಶಾಚರಾಸರಂ ಹ್ಗಮತ್ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ರಾಮಾಸರ ವಿೀಯಾ್ಯದಾರಯೀ ನ್ದನ್ತಃ ।

ಉತತಸು್ರುಚ ್ಚೀರುಗ್ವರಿೀನ್ ಪರಗೃಹ್ ಪರಶಂಸಮಾನಾ ರಘುವಿೀರಮುಚ ೈಃ॥೮.೧೬೮॥

ಇಂದರಶರ್ತುರವು ಓಡುತುರಲು, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಹಾ-ಹಾ ಎನುನತುರಲು, ಶರ್ತುರಗಳ ಭರ್ಯವಲಲದ, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ^

ಎಂದ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟುವನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ವಜ್ಞಾನ್ಾಸರವನುನ ಬಿಟುನು.
ಅವನಿಂದ ಇಂದರಜತ್ ಕಪ್ಗಳ ಮೀಲ್ ಬಿಟು ಅಸರವು ಮಾರ್ಯವಾಯಿರ್ತು. ರಾಮನ ಅಸರವೀರ್ಯಥದಿಂದ
ಕಪ್ಗಳ ಲಲರೂ ಗಜಥಸುತ್ಾು ದ ೂಡಡ ದ ೂಡಡ ಬಂಡ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಎತು ಹಿಡಿದು, ರಾಮಚಂದರನನುನ
ಹ ೂಗಳುತ್ಾು ಎದುಾನಿಂರ್ತರು.

[^ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೯೦.೫) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತತಸತಂ ದ್ ೀಶಮಾಗಮ್ ಕೃತಕಮಾಯ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣಃ

। ಬ ್ೀಧಯಾಮಾಸ ತೌ ವಿೀರೌ ಪರಜ್ಞಾಸ ರೀರ್ಣ ಪರಮೊೀಹಿತೌ ॥ ಎಲಲರೂ ಅಸರದ ಬಂಧನಕ ೆ ಒಳಗಾಗಿದಾರು.
ಆಗ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಬಂದು ಬಾರ್ಣಬಿಟು. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರ ಲಲರಗೂ ಎಚುರ ಬಂರ್ತು. ನ್ಾವು ಇಲ್ಲಲ
ಬಳಕ ಯಾಗಿರುವ ‘ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ’ ಎಂಬ ಪ್ದದ ರೂಢ ಅರ್ಥವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬಾರದು ಎನುನವುದು
ಆಚಾರ್ಯಥರ ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಿಂದ(೧೬೭) ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಇಲ್ಲಲ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣಃ ಎಂದರ ಶ್ರೀರಾಮ ]

ಸುರ ೈಶಚ ಪುಷ್ಪಂ ರ್ಷ್ಯದಿೂರಿೀಡಿತಸತಸೌ್ ಧನ್ುಷಾಪಣಿರನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ।

ಸ ರಾರ್ರ್ಣಸಾ್ರ್ ಸುತ ್ೀ ನಿಕುಮಿೂಲ್ಾಂ ಪುನ್ಃ ಸಮಾಸಾದ್ ರ್ಜುಹಾರ್ ಪ್ಾರ್ಕಮ್ ॥೮.೧೬೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 284

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಪ್ುಷ್ಾವೃಷು ಮಾಡುತುರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ, ಅನಂರ್ತವೀರ್ಯಥನ್ಾದ

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ರ್ತನನ ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು ಎದುಾ ನಿಂರ್ತನು. ಇರ್ತು ರಾವರ್ಣನ ಮಗನ್ಾದ ಇಂದರಜರ್ತುವು ತ್ಾನು
ಹ ೂೀಮಮಾಡುವ ನಿಕುಮಿಭಲ್ಾ ಎನುನವ ರಹಸ್ ಸ್ಳಕ ೆ ಹ ೂೀಗಿ ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಮಿಸಲ್ಾರಮಿಭಸದನು.

ವಿಭೀಷ್ಣ ್ೀsಥಾsಹ ರಘ್ತತಮಂ ಪರಭುಂ ವಿಯೀರ್ಜಯಾದ್ ್ೈರ್ ರ್ಧ್ಾರ್ಯ ದುಮಮಯತ ೀಃ ।

ಕೃತಾಗ್ವನಪೂಜ ್ೀ ನ್ಹಿ ರ್ಧ್ ಏಷ್ ರ್ರ ್ೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ಪರರ್ಥತ ್ೀsಸ್ ತಾದೃಶಃ ॥೮.೧೭೦॥

ಇಂದರಜರ್ತುವು ಅಗಿನಪ್ೂಜ ಗ ತ್ ರಳಿರುವುದನುನ ಕಂಡ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನು ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

“ದುಮಥತಯಾಗಿರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ವಧ ಗಾಗಿ ಈಗಲ್ ೀ ನಿಯೀಗಿಸು. ಅಗಿನಪ್ೂಜ ಯಾದಮೀಲ್ ಅವನನುನ
ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದು. ಇದು ಬರಹಮನ ವರ ಎನುನವುದು ಎಲಲರಗೂ ತಳಿದಿದ ” ಎಂದು.

ನ್ ವ ೈ ರ್ಧಂ ರಾಮ ಇಯೀಷ್ ತಸ್ ಫಲ್ಾಯತಸಾ್sತಮಸಮಿೀಕ್ಷಣಾತ್ ಪುನ್ಃ ।

ಸತ ್ತವೀಜಿತ ್ೀsಸಾರ್ಪಿ ಕ್ಟಯೀಧಿೀ ನ್ ಮೀ ರ್ಧ್ಾಹ ್ೀಯsರ್ಯಮಿತಿ ಸಮ ಸ ಪರಭುಃ ॥೮.೧೭೧॥

(ಬರಹಮನ ವರಬಲದಿಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ರ್ಯವರಗ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಲಲವಾದರೂ, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ್ ೀ

ಕ ೂಲಲಬಹುದಲಲವ ೀ ಎಂದರ :) ರ್ತನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಓಡಿಹ ೂೀದ ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಶ್ರೀರಾಮ
ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ. ‘ಶಕಿು ಇಲಲದವನು, ಮೊೀಸದಿಂದ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುವವನು ನನಿನಂದ ವಧ ಗ ಅಹಥನಲಲ’ ಎಂದು
ಶ್ರೀರಾಮ ಸಾರ್ಯಂ ಕ ೂಲಲಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.

ಸ ಆದಿದ್ ೀಶಾರ್ರರ್ಜಂ ರ್ಜನಾದಾಯನ ್ೀ ಹನ್್ಮತಾ ಚ ೈರ್ ವಿಭೀಷ್ಣ ೀನ್ ।

ಸಹ ೈರ್ ಸವ ೈಯರಪಿ ವಾನ್ರ ೀನ ಾರೈರ್ಯ್ಯಯೌ ಮಹಾತಾಮ ಸ ಚ ತದವಧ್ಾರ್ಯ ॥೮.೧೭೨॥

ದುಷ್ುರನುನ ಶ್ಕ್ಷ್ಮಸುವ ಶ್ರೀರಾಮ (ಜನ್ಾದಥನ) ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗ ‘ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಕ ೂಲುಲ’ ಎಂದು

ಆದ ೀಶ್ಸದನು. ಮಹಾರ್ತಮನ್ಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದಲೂ, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಂದಲೂ, ಎಲ್ಾಲ
ವಾನರ ೀಂದರರಂದಲೂ ಕೂಡಿ, ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಸಂಹಾರಮಾಡಲು ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ ರ್ಜುಹವತಸತಸ್ ಚಕಾರ ವಿಘನಂ ಪಿರ್ಙ್ಗಮೈಃ ಸ ್ೀsರ್ ರ್ಯುರ್ಯುತುಯಾ ರರ್ಮ್ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 285

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸಮಾಸ್ತಃ ಕಾಮುಮಯಕಬಾರ್ಣಪ್ಾಣಿಃ ಪರತು್ದ್ಯೌ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮಾಶು ಗರ್ಜಜಯನ್ ॥೮.೧೭೩ ॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ಹ ೂೀಮ ಮಾಡುತುರುವ ಇನಾಿಜರ್ತುವಗ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ವಘನವನುನಂಟುಮಾಡಿದ. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ,

ರ್ಯುದಿಮಾಡಬ ೀಕ ಂದು ಬರ್ಯಸ, ಬಿಲುಲ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು, ರರ್ವನುನ ಏರ, ಘಜಥಸುತ್ಾು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ಉಭೌ ಚ ತಾರ್ಸರವಿದ್ಾಂ ರ್ರಿಷೌಾ ಶರ ೈಃ ಶರಿೀರಾನ್ತಕರ ೈಸತತಕ್ಷತುಃ ।

ದಿಶಶಚ ಸವಾಯಃ ಪರದಿಶಃ ಶರ ್ೀತತಮೈವಿಯಧ್ಾರ್ಯ ಶ್ಕ್ಾಸರಬಲ್ ೈನಿನಯರನ್ತರಾಃ ॥೮.೧೭೪ ॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಮರ್ತುು ಇಂದರಜತ್ ಇಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಿಲ್ಾಲಾರರು ಮರ್ತುು ಅಸರ ಬಲಲವರು. ನಿರಂರ್ತರವಾದ
ಅಭಾ್ಸ ಮರ್ತುು ಅಸರಬಲ ಹ ೂಂದಿದ ಅವರು, ಶರೀರವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಬಲಲ ಭರ್ಯಂಕರ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ
ಪ್ರಸಾರ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಿದರು. ಇದರಂದಾಗಿ ದಿಕುೆ-ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲ ಬಾರ್ಣಗಳ ೀ ರ್ತುಂಬಿದವು.

ಅಸಾರಣಿ ತಸಾ್ಸರರ್ರ ೈಃ ಸ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಶತ ್ರೀಶಚಲಕುರ್ಣಡಲ್ ್ೀರ್ಜಜವಲಮ್ ।

ಶ್ರಃ ಶರ ೀಣಾsಶು ಸಮುನ್ಮಮಾರ್ ಸುರ ೈಃ ಪರಸ್ನ ೈರರ್ ಚಾಭರ್ೃಷ್ುಃ ॥೮.೧೭೫॥

ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಅಸರಗಳಿಂದ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ಅಸರಗಳನುನ ರ್ತಡ ದು, ಒಂದು ಬಾರ್ಣದಿಂದ

ಕುಂಡಲದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಇಂದರಜರ್ತುವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಕರ್ತುರಸದನು. ಈ ರೀತ ಇಂದರಜರ್ತುವನುನ ಸಂಹಾರ
ಮಾಡಿದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ುಷ್ಾವೃಷುಯಿಂದ ಅಭಿಷಕುನ್ಾದನು.

ನಿಪ್ಾತಿತ ೀsಸಮನ್ ನಿತರಾಂ ನಿಶಾಚರಾನ್ ಪಿರ್ಙ್ಗಮಾ ರ್ಜಘುನರನ ೀಕಕ ್ೀಟ್ಟಶಃ ।

ಹತಾರ್ಶ್ಷಾುಸುತ ದಶಾನ್ನಾರ್ಯ ಶಶಂಸುರತಾ್ಪತಸುತಪರಣಾಶಮ್ ॥೮.೧೭೬॥

ಇಂದರಜತ್ ಸಾರ್ಯುತುದಾಂತ್ , ಕಪ್ಗಳು ಅನ್ ೀಕ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಸಂಖ ್ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕ ೂಂದರು.

ಅಳಿದುಳಿದ ದ ೈರ್ತ್ರು ಓಡಿಹ ೂೀಗಿ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಆರ್ತನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರೀತಪಾರ್ತರನ್ಾದ ಮಗನ ಸಾವನ
ಸಮಾಚಾರವನುನ ತಳಿಸದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 286

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಸ ತನಿನಶಮಾ್ಪಿರರ್ಯಮುಗರರ್ಪಂ ಭೃಷ್ಂ ವಿನಿಶವಸ್ ವಿಲಪ್ ದುಃಖಾತ್ ।

ಸಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ ಮತಿಂ ಪುನ್ಶಚ ಮರಿಷ್್ ಇತ ್ೀರ್ ವಿನಿಶ್ಚತಾತ್ಯಃ ॥೮.೧೭೭॥

ರಾವರ್ಣನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಪ್ರರ್ಯವಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ವ ೀದನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವ ಈ ಸಂಗತರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಜ ೂೀರಾಗಿ
ನಿಟುುಸರಟುು, ದುಃಖದಿಂದ ಅರ್ತುು, ‘ನ್ಾನು ಸಾರ್ಯುವುದು ನಿಶುರ್ಯ’ ಎಂದು ತಳಿದು, ರ್ತನನ ಬುದಿಿರ್ಯನುನ
ಗಟ್ಟುಮಾಡಿಕ ೂಂಡನು.

ಮರಣಾಭಮುಖಃ ಶ್ೀಘರಂ ರಾರ್ಣ ್ೀ ರರ್ಣಕಮಮಯಣ ೀ ।

ಸಜಜೀಭರ್ನ್ನನ್ತರ ೈರ್ ದಿದ್ ೀಶ ಬಲಮ್ಜಜಯತಮ್ ॥೮.೧೭೮॥

ಸಾವಗ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿ ರಾವರ್ಣನು ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ಸಜುಜಗ ೂಂಡು, ಒಳಗಡ ಯೀ ಇದಾ ವಶ ೀಷ್

ಸ ೈನ್ಕ ೆ(special force) ಹ ೂರಡಲು ಆದ ೀಶ್ಸದನು.

ತಿರಂಶತ್ ಸಹಸಾರಣಿ ಮಹೌಘಕಾನಾಮಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀನಾಂ ಸಹ ಷ್ಟುಹಸರಮ್ ।

ಶರಮೀರ್ಣ ಸಂಯೀರ್ಜರ್ಯತಾsಶು ರಾಮಂ ಸಜ ್ಜೀ ಭವಾಮಿೀತಿ ದಿದ್ ೀಶ ರಾರ್ರ್ಣಃ ॥೮.೧೭೯॥

ರಾವರ್ಣನ ವಶ ೀಷ್ ಪ್ಡ ರ್ಯ ವವರ ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲದ . ಮೂವರ್ತುುಸಾವರ ಮಹೌಘಗಳು, ಮೂವತ್ಾುರು

ಸಾವರ ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಸ ೈನ್ವನುನ ರ್ಯುದಿಭೂಮಿಗ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾು, “ಬ ೀಗನ್ ತ್ ರಳಿ
ರಾಮನಿಗ ಶರಮವಾಗುವಂತ್ ಮಾಡಿ. ನ್ಾನು ಸನನದಿನ್ಾಗುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಆಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ರಾವರ್ಣ.
[ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ‘ಮಹೌಘ’ ಎನುನವ ಸಂಖ ್ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ ಲೀ (ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ
೩೮.೩೩-೩೬) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಇದ :

‘ಶತಂ ಶತಸಹಸಾರಣಾಂ ಕ ್ೀಟ್ಟ ಮಾಹುಮಯನಿೀಶ್ರ್ಣಃ । ಶತಂ ಕ ್ೀಟ್ಟಸಹಸಾರಣಾಂ ಶಞ್್ ಇತ್ಭಧಿೀರ್ಯತ ೀ ।

ಶತಂ ಶಞ್್ ಸಹಸಾರಣಾಂ ಮಹಾ ಶಞ್್ ಇತಿ ಸೃತಮ್ । ಮಹಾಶಞ್್ಸಹಸಾರಣಾಂ ಶತಂ ರ್ೃಂದಮಿತಿ
ಸೃತಮ್ ।
ಶತಂ ರ್ೃಂದ ಸಹಸಾರಣಾಂ ಮಹಾರ್ೃಂದಮಿತಿ ಸೃತಮ್। ಮಹಾರ್ೃಂದ ಸಹಸಾರಣಾಂ ಶತಂ ಪದಮಮಿತಿ
ಸೃತಮ್।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 287

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಶತಂ ಪದಮಸಹಸಾರಣಾಂ ಮಹಾಪದಮಮಿತಿ ಸೃತಮ್ । ಮಹಾಪದಮ ಸಹಸಾರಣಾಂ ಶತಂ ಖರ್ಯಮಿಹ ್ೀಚ್ತ ೀ

।ಶತಂ ಖರ್ಯ ಸಹಸಾರಣಾಂ ಮಹಾಖರ್ಯಮಿತಿ ಸೃತಮ್ । ಮಹಾಖರ್ಯಸಹಸಾರಣಾಂ
ಸಮುದರಮಭಧಿೀರ್ಯತ ೀ ।
ಶತಂ ಸಮುದರಸಾಹಸರಮೊೀಘ ಇತ್ಭಧಿೀರ್ಯತ ೀ । ಶತಮೊೀಘಸಹಸಾರಣಾಂ ಮಹೌಘ ಇತಿ ವಿಶುರತಃ’

ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲನ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಈ ಸಂಖ ್ರ್ಯ ಗಣಿರ್ತ
ಪ್ುರಾಣಾದಿಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿರುವುದು ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಶರ್ತಸಹಸಾರಣಾಂ ಲಕ್ಷಾಣಾಂ
ಶರ್ತಮ್ [೧.೦೦೦೦೦೦೦] ಎಂದು ಒಂದು ಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯ ವವರಣ ನಿೀಡಿದ ವಾಲ್ಲೀಕಿ, ಮುಂದ ಗುಹ್
ಭಾಷ್ ರ್ಯನುನ ಬಳಸದಂತದ . ‘ಕ ೂೀಟ್ಟಸಹಸಾರಣಾಂ ಶರ್ತರ್ತಮೊೀ ಭಾಗಃ’. ಅಂದರ
ದಶಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯನುನ[೧೦,೦೦,೦೦,೦೦೦] ಶಞ್ಖ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ‘ಶಞ್ಖಸಹಸಾರಣಾಂ ಶರ್ತರ್ತಮೊೀ
ಭಾಗಃ’. ಅಂದರ ದಶಶಞ್ಖ ಅರ್ವಾ ನೂರು ಕ ೂೀಟ್ಟರ್ಯನುನ [೧೦೦,೦೦,೦೦,೦೦೦] ಮಹಾಶಞ್ಖ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಕರಮೀರ್ಣ ಇದ ೀ ರೀತ ಓಘ[೧,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦೦] ಮರ್ತುು ಮಹೌಘ
[೧೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦,೦೦೦] ಎನುನವ ಸಂಖ್ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬಹುದು].
ಈ ಕ ಳಗಿನ ಕ ೂೀಷ್ುಕ ನಮಗ ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಗಾರ್ತರವನುನ ತಳಿಸುರ್ತುದ :
ತುರಗಃ
ಸ ೀನಾ ತುಕಡಿ ಗರ್ಜಃ (ಆನ ) ರರ್ಃ (ಕುದುರ ) ಪದ್ಾತರ್ಯಃ(ಕಾಲ್ಾಳು)
ಪ್ತುಃ 1 1 3 5
3
ಪ್ತುಃ=ಸ ೀನ್ಾಮುಖಃ 3 3 9 15
3
ಸ ೀನ್ಾಮುಖಃ=ಗುಲಮಃ 9 9 27 45
3 ಗುಲಮಃ = ಗರ್ಣಃ 27 27 81 135
3 ಗರ್ಣಃ = ವಾಹಿನಿಃ 81 81 243 405
3 ವಾಹಿನಿಃ =
ಪ್ೃರ್ತನ್ಾಃ 243 243 729 1215
3 ಪ್ೃರ್ತನ್ಾಃ =ಚಮೂಃ 729 729 2187 3645

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 288

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

3 ಚಮೂಃ
=ಅನಿೀಕಿನಿಃ 2187 2187 6561 10935
10 ಅನಿೀಕಿನಿಃ
=ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿಃ 21870 21870 65610 109350

ತದಪರದೃಷ್್ಂ ರ್ರತಃ ಸವರ್ಯಮುೂವೀ ರ್ಯುರ್ಗಾನ್ತಕಾಲ್ಾರ್ಣ್ಯರ್ಘ್ಣಿ್ಯತ ್ೀಪಮಮ್ ।

ಪರಗೃಹ್ ನಾನಾವಿಧಮಸರಶಸರಂ ಬಲಂ ಕಪಿೀಞಚಛೀಘರತಮಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ॥೮.೧೮೦॥

ಅಂರ್ತಹ, ಯಾರಗೂ ನಿರ್ಯಂತರಸಲು ಸಾಧ್ವಾಗದ, ಸಾರ್ಯಂಭುವನ ವರ ಬಲವುಳಳ ರಾವರ್ಣನ ಸ ೈನ್,

ಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲದ ಸಮುದರದಂತ್ , ನ್ಾನ್ಾ ವಧವಾದ ಅಸರಶಸರಗಳ ೂಂದಿಗ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕುರರ್ತು
ಮುಂದುವರದು ಬರುತುರ್ತುು.

ಆಗಚಛಮಾನ್ಂ ತದಪ್ಾರಮೀರ್ಯಂ ಬಲಂ ಸುಘ್ೀರಂ ಪರಳಯಾರ್ಣ್ಯವೀಪಮಮ್ ।

ಭಯಾತ್ ಸಮುದಿವಗನವಿಷ್ರ್ಣ್ಚ ೀತಸಃ ಕಪಿಪರವಿೀರಾ ನಿತರಾಂ ಪರದುದುರರ್ುಃ ॥೮.೧೮೧॥

ಬರುತುರುವ, ಎಣಿಸಲಸಾಧ್ವಾದ, ಘೂೀರವಾಗಿರುವ, ಪ್ರಳರ್ಯ ಸಮುದರಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ ಸ ೈನ್ವನುನ

ನ್ ೂೀಡಿ, ಉದ ಾೀಗ-ದುಃಖದಿಂದ ಕಪ್ಗಳ ಲ್ಾಲ ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು.

ರ್ರ ್ೀ ಹಿ ದತ ್ತೀsಸ್ ಪುರಾ ಸವರ್ಯಮುೂವಾ ಧರಾತಳ ೀsಲ್ ಪೀsಪಿ ನಿವಾಸಶಕ್ತತಃ ।

ಅಜ ೀರ್ಯತಾ ಚ ೀತ್ತ ಏರ್ ಸಾಕಾಯಜಾಃ ಪಿರ್ಙ್ಗಮಾ ದರಷ್ುುಮಪಿ ಸಮ ನಾಶಕನ್ ॥೮.೧೮೨॥

ಹಿಂದ ಬರಹಮನಿಂದ ಕಡಿಮ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ವಾಸ ಮಾಡುವ ಶಕಿು ಈ ಬೃಹತ್ ಸ ೈನ್ಕ ೆ
ನಿೀಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಆದಾರಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಲಾ ಜಾಗದಲ್ಲಲ ಈ ಸ ೈನ್ ಇರಲು ಸಾಧ್ವಾಗಿರ್ತುು. ಆ ಎಲಲರಗೂ ಕೂಡಾ
ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾದ ವರವರ್ತುು. ಅದರಂದ ಸುಗಿರೀವನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಕಪ್ಗಳಿಗ ಈ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ
ಎದುರಸಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಪರಗೃಹ್ ರಾಮೊೀsರ್ ಧನ್ುಃ ಶರಾಂಶಚ ಸಮನ್ತತಸಾತನ್ರ್ಧಿೀಚಛರೌಘೈಃ ।

ಸ ಏರ್ ಸರ್ಯತರ ಚ ದೃಶ್ಮಾನ ್ೀ ವಿದಿಕ್ಷು ದಿಕ್ಷು ಪರರ್ಜಹಾರ ಸರ್ಯಶಃ ॥೮.೧೮೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 289

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಾಮನು ಧನುಸುನುನ ಹಿಡಿದು, ಅನ್ ೀಕ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರಾಕ್ಷಸ ಸಮೂಹವನುನ ಕ ೂಂದನು. ಅವನ್ ೀ ದಿಕುೆ-
ವದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲ ವಾ್ಪ್ಸ, ರಾಕ್ಷಸ ಸ ೈನ್ವನುನ ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡಿದನು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ರ್ಯುದಿಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೯೩.೨೭) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತ ೀ ತು ರಾಮಸಹಸಾರಣಿ ರಣ ೀ
ಪಶ್ಂತಿ ರಾಕ್ಷಸಾಃ । ಪುನ್ಃ ಪಶ್ಂತಿ ಕಾಕುತಥಮೀಕಮೀರ್ ಮಹಾಹವ ೀ ॥ ರಾಕ್ಷಸರು ಕ ಲವಮಮ
ಸಾವರಾರು ರಾಮರು ನಿಂರ್ತು ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ , ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ ಒಬಬನ್ ೀ
ರಾಮನಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತುದಾರು].

ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಸವಾಯಂಶಚ ನಿಹತ್ ರಾಘರ್ಃ ಪಿರ್ಙ್ಗಮಾನಾಮೃಷ್ಭ ೈಃ ಸಪೂಜತಃ ।

ಅಭೀಷ್ುುತಃ ಸರ್ಯಸುರ ್ೀತತಮೈಮುಮಯದ್ಾ ಭೃಶಂ ಪರಸ್ನ ್ೀತಾರರ್ಷಯಭಃ ಪರಭುಃ ॥೮.೧೮೪॥

ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಆ ಎಲ್ಾಲ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ಕ ೂಂದು, ಶ ರೀಷ್ಠ ಕಪ್ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಟು ಶ್ರೀರಾಮನ ಮೀಲ್

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ದು ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು.

ಅಥಾsರ್ಯಯೌ ಸರ್ಯನಿಶಾಚರ ೀಶವರ ್ೀ ಹತಾರ್ಶ್ಷ ುೀನ್ ಬಲ್ ೀನ್ ಸಂರ್ೃತಃ ।

ವಿಮಾನ್ಮಾರುಹ್ ಚ ಪುಷ್ಪಕಂ ತವರನ್ ಶರಿೀರನಾಶಾರ್ಯ ಮಹಾರ್ಯುಧ್ ್ೀದಾತಃ ॥೮.೧೮೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸಮಸು ರಾಕ್ಷಸರಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ರಾವರ್ಣನು, ಅಳಿದುಳಿದ ರ್ತನನ ಸ ೈನ್ದಿಂದ

ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಮಹತ್ಾುದ ಆರ್ಯುಧದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ರ್ತನನ ಶರೀರ ನ್ಾಶದ (ತ್ಾನು ಸಾರ್ಯಬ ೀಕು
ಎನುನವ) ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ, ಪ್ುಷ್ಾಕ ವಮಾನವನುನ ಏರ ಬಂದನು.

ವಿರ್ಪನ ೀತ ್ರೀsರ್ ಚ ರ್ಯ್ಪನ ೀತರಸತಥಾ ಮಹಾಪ್ಾಶಯರ್ಮಹ ್ೀದರೌ ಚ ।

ರ್ಯರ್ಯುಸತಮಾರ್ೃತ್ ಸಹ ೈರ್ ಮನಿರಣ ್ೀ ಮೃತಿಂ ಪುರ ್ೀಧ್ಾರ್ಯ ರಣಾರ್ಯ ಯಾನ್ತಮ್ ॥೮.೧೮೬॥

ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ, ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ, ಮಹಾಪಾಶಥ, ಮಹ ೂೀದರ ಎನುನವ ರಾವರ್ಣನಮಂತರಗಳು, ಸಾರ್ಯಬ ೀಕು
ಎಂದು ರ್ಯುದಿಭೂಮಿರ್ಯರ್ತು ತ್ ರಳುತುರುವ ಆ ದಶಮುಖನನುನ ಅನುಸರಸ (ಸುರ್ತುುವರದು) ಬಂದರು.

ಅಥಾಸ್ ಸ ೈನಾ್ನಿ ನಿರ್ಜಘುನರ ್ೀರ್ಜಸಾ ಸಮನ್ತತಃ ಶ ೈಲಶ್ಲ್ಾಭರ್ೃಷುಭಃ ।

ಪಿಙ್ಗಮಾಸಾತನ್ಭವಿೀಕ್ಷಯ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ಸಸಾರ ವ ೀರ್ಗ ೀನ್ ಮಹ ್ೀದರ ್ೀ ರುಷಾ ॥೮.೧೮೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 290

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಳಿದುಳಿದ ರಾವರ್ಣನ ಸ ೈನ್ವನುನ ಕಪ್ಗಳು ಕಲುಲ, ಬ ಟು, ಮೊದಲ್ಾದುವುದರ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತ್ಾು

ಕ ೂಲಲಲ್ಾರಂಭಿಸದರು. ಆಗ ರಾವರ್ಣನ ಮಂತರಯಾದ ಮಹ ೂೀದರನು ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಮುನುನಗಿಗ ಬಂದನು.

ವಿೀಕ್ಾಯತಿಕಾರ್ಯಂ ತಮಭದರರ್ನ್ತಂ ಸ ಕುಮೂಕ ಣ ್್ೀಯsರ್ಯಮಿತಿ ಬುರರ್ನ್ತಃ ।

ಪರದುದುರರ್ುವಾಯನ್ರವಿೀರಸಙ್ಕ್ಘಸತಮಾಸಸಾದ್ಾsಶು ಸುತ ್ೀsರ್ ವಾಲ್ಲನ್ಃ ॥೮.೧೮೮॥

ದ ೂಡಡ ದ ೀಹವುಳಳ ಮಹ ೂೀದರನು ಬರುತುರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ್ ೀ ಮತ್ ು ಎದುಾ ಬಂದಿದಾಾನ್

ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು, ವಾನರರ ಲಲರೂ ಓಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು.. ಆಗ ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಅಂಗದನು ಅವನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ರ್ದನ್ ಸ ತಿಷ್ಾಧವಮಿತಿ ಸಮ ವಿೀರ ್ೀ ವಿಭೀಷಕಾಮಾತರಮಿದಂ ನ್ ಯಾತ ।

ಇತಿೀರರ್ಯನ್ನಗರತ ಏಷ್ ಪುಪುಿವ ೀ ಮಹ ್ೀದರಸ ್ೀನ್ಾರಸುತಾತಮಜ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ॥೮.೧೮೯॥

“ಇದು ಕ ೀವಲ ಬಿದಿರನ ಗ ೂಂಬ ಅಷ್ ುೀ, ಇದಕ ೆ ಶಕಿು ಇಲ್ಾಲ, ನಿಲ್ಲಲರ, ಓಡಬ ೀಡಿ” ಎಂದು ಕಪ್ಗಳಿಗ ಧ ೈರ್ಯಥ
ರ್ತುಂಬಿದ ಅಂಗದನು , ಮಹ ೂೀದರನ ಎದುರು ಜಗಿದು ನಿಂರ್ತನು.

ಅಥ ್ೀ ಶರಾನಾಶು ವಿಮುಞ್ಚಮಾನ್ಂ ಶ್ರಃ ಪರಾಮೃಶ್ ನಿಪ್ಾತ್ ಭ್ತಳ ೀ ।

ಮಮದಾಯ ಪದ್ಾೂಯಮಭರ್ದ್ ಗತಾಸುಮಮಯಹ ್ೀದರ ್ೀ ವಾಲ್ಲಸುತ ೀನ್ ಚ್ಣಿ್ಯತಃ ॥೮.೧೯೦॥

ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಡರ್ತಕೆ ಆ ಮಹ ೂೀದರನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದ ಅಂಗದನು, ಆರ್ತನನುನ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸ,
ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ರ್ತುಳಿದನು. ಹಿೀಗ ವಾಲ್ಲಸುರ್ತನಿಂದ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ ಮಹ ೂೀದರನು
ಪಾರರ್ಣ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡನು.

ಅಥ ್ೀ ಮಹಾಪ್ಾಶವಯ ಉಪ್ಾರ್ಜರ್ಗಾಮ ಪರರ್ಷ್ಯಮಾಣ ್ೀsಸ್ ಶರಾಮುಬಧ್ಾರಾಃ ।

ಪರಸ̐ಹ್ ಚಾsಚಿಛದ್ ಧನ್ುಃ ಕರಸ್ಂ ಸಮಾದದ್ ೀ ಖಡಗಮಮುಷ್್ ಸ ್ೀsಙ್ಗದಃ ॥೮.೧೯೧॥

ಮಹ ೂೀದರನು ಸರ್ತು ನಂರ್ತರ ಮಹಾಪಾಶಾಥನು ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಡುತ್ಾು ಮುಂದ ಬಂದನು. ಆಗ ಅಂಗದನು

ಅವನನುನ ಹಿಡಿದು, ಅವನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಬಿಲಲನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡು, ಅವನ ಖಡಗವನೂನ ಎಳ ದುಕ ೂಂಡನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 291

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ನಿಗೃಹ್ ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ನಿಪ್ಾತ್ ಭ್ತಳ ೀ ಚಕತತಯ ವಾಮಾಂಸತ ಓದರಂ ಪರಮ್ ।

ರ್ಯಥ ್ೀಪವಿೀತಂ ಸ ತಥಾ ದಿವಧ್ಾಕೃತ ್ೀ ಮಮಾರ ಮನಿರೀ ರರ್ಜನಿೀಚರ ೀಶ್ತುಃ ॥೮.೧೯೨ ॥

ಮಹಾಪಾಶಾಥನ ಕೂದಲನುನ ಹಿಡಿದ ಅಂಗದನು ಅವನನುನ ಭೂರ್ತಳದಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸ, ಎಡಭುಜದಿಂದ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯ
ಬಲಭಾಗದ ರ್ತನಕ ರ್ಯಜ್ಞ ೂೀಪ್ವೀರ್ತದ ಹಾಗ ಅವನ ಶರೀರವನುನ ಸೀಳಿದನು. ಈ ರೀತ ಎರಡು ಭಾಗವಾಗಿ
ರ್ತುಂಡರಸಲಾಟು ಮಹಾಪಾಶಾಥ ಕ ೂನ್ ರ್ಯುಸರ ಳ ದನು.

ಅಥ ೈನ್ಮಾರ್ಜಗಮತುರುದ್ತಾರ್ಯುಧ್ೌ ವಿರ್ಪನ ೀತ ್ರೀsಪ್ರ್ ರ್ಯ್ಪನ ೀತರಃ ।

ರ್ಯಥ ೈರ್ ಮೀಘೌ ದಿವಿ ತಿಗಮರಶ್ಮಂ ತಥಾ ಸಮಾಚಾಛದರ್ಯತಾಂ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೧೯೩ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಹಿಡಿದ ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ ಮರ್ತುು ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರರು ಎರಡು ಮೊೀಡಗಳು
ಸೂರ್ಯಥನನುನ ಮುಚುುವಂತ್ ಬಾರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹದಿಂದ ಅಂಗದನನುನ ಆಚಾೆದಿಸದರು.

ತಾಭಾ್ಂ ಸ ಬದಾಃ ಶರಪಞ್ಜರ ೀರ್ಣ ವಿಚ ೀಷುತುಂ ನಾಶಕದತರ ವಿೀರಃ ।

ಹರಿೀಶವರಃ ಶ ೈಲಮತಿಪರಮಾರ್ಣಮುತಾಪಟ್ ಚಿಕ್ ೀಪ ತಯೀಃ ಶರಿೀರ ೀ ॥೮.೧೯೪॥

ಅವರಬಬರ ಶರಪ್ಂಜರದಿಂದ ಬಂಧಸಲಾಟು ಅಂಗದನು ಅಲುಗಾಡಲೂ ಶಕುನ್ಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆಗ ವೀರನ್ಾದ

ಸುಗಿರೀವನು ಬಹಳ ದ ೂಡಡದಾದ ಬ ಟುವನುನ ಕಿರ್ತುು ರ್ತಂದು, ಅವರಬಬರ ಶರೀರದ ಮೀಲ್ ಎಸ ದನು.

ಉಭೌ ಚ ತೌ ತ ೀನ್ ವಿಚ್ ಣಿ್ಯತೌ ರಣ ೀ ರವ ೀಃ ಸುತಸ ್್ೀರುಬಲ್ ೀರಿತ ೀನ್ ।

ನಿಶಾಚರ ೀಶ ್ೀsರ್ ಶರ ೀರ್ಣ ಸ್ರ್ಯ್ಯರ್ಜಂ ಬಭ ೀದ ರ್ಕ್ಷಸ್ಪಿ ಸ ್ೀsಪತದ್ ಭುವಿ ॥೮.೧೯೫॥

ಸುಗಿರೀವನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲದಿಂದ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ಬ ಟುದಿಂದ ವರೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರ ಮರ್ತುು ರ್ಯೂಪ್ನ್ ೀರ್ತರರು ಸರ್ತುು
ಹ ೂೀದರು. ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡುತುದಾ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನನುನ ಹ ೂಡ ದನು. ಆ
ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಸುಗಿರೀವನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾನು.

ತತಃ ಸ ಸವಾಯಂಶಚ ಹರಿಪರವಿೀರಾನ್ ವಿಧ್ರ್ಯ ಬಾಣ ೈಬಯಲವಾನ್ ದಶಾನ್ನ್ಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರಾಮಾಭಮುಖಸತದ್ ೈನ್ಂ ರುರ ್ೀಧ ರಾಮಾರ್ರರ್ಜಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೮.೧೯೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 292

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಬಲ್ಲಷ್ುನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು ಎಲ್ಾಲ ಶ ರೀಷ್ಠ ಕಪ್ಗಳನುನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಹ ೂಡ ದು, ರಾಮನನುನ

ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು. ಹಿೀಗ ತ್ ರಳುತುರುವ ಅವನನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದನು.

ತದ್ಾ ದಶಾಸ ್್ೀsನ್ತಕದರ್ಣಡಕಲ್ಾಪಂ ಮಯಾರ್ಯ ದತಾತಂ ಕಮಲ್ ್ೀದೂವ ೀನ್ ।

ಮಯಾದ್ ಗೃಹಿೀತಾಂ ಚ ವಿವಾಹಕಾಲ್ ೀ ಪರಗೃಹ್ ಶಕ್ತತಂ ವಿಸಸರ್ಜಜಯ ಲಕ್ಷಮಣ ೀ ॥೮.೧೯೭॥

ಆಗ ರಾವರ್ಣನು, ಬರಹಮನಿಂದ ಮರ್ಯನಿಗ ಕ ೂಡಲಾಟು ಹಾಗೂ ರ್ತನಗ ಮದುವ ರ್ಯ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಮಾವನ್ಾದ
ಮರ್ಯನಿಂದ ಉಡುಗ ೂರ ಯಾಗಿ ಬಂದಿದಾ ‘ಶಕಿು’ ಎನುನವ ಆರ್ಯುಧವನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ತಯಾ ಸ ವಿೀರಃ ಸುವಿದ್ಾರಿತ ್ೀರಾಃ ಪಪ್ಾತ ಭ್ಮೌ ಸುಭೃಶಂ ವಿಮ್ಚಿಛಯತಃ ।

ಮರುತುುತಃ ಶ ೈಲಮತಿಪರಮಾರ್ಣಂ ಚಿಕ್ ೀಪ ರಕ್ಷಃಪತಿರ್ಕ್ಷಸ ದುರತಮ್ ॥೮.೧೯೮॥

ಆ ಶಕಾಯರ್ಯುಧದಿಂದ ಹ ೂಡ ಸಕ ೂಂಡ ವೀರನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಎದ ಒಡ ದುಕ ೂಂಡು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ

ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿ ಬಿದಾನು. ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತನು ಒಂದು ದ ೂಡಡ ಬಂಡ ಗಲಲನುನ ರಾವರ್ಣನ ಮೀಲ್ ಎಸ ದನು.

ತ ೀನಾತಿರ್ಗಾಢಂ ರ್್ರ್ಥತ ್ೀ ದಶಾನ್ನ ್ೀ ಮುಖ ೈರ್ಯಮನ್ ಶ ್ೀಣಿತಪೂರಮಾಶು ।

ತದನ್ತರ ೀರ್ಣ ಪರತಿಗೃಹ್ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಶಕಾಾ ಸಹ ರಾಮಸನಿನಧಿಮ್ ॥೮.೧೯೯॥

ಅದರಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ತೀವರವಾಗಿ ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡ ರಾವರ್ಣನು ರ್ತನನ ಹರ್ತೂು ಮುಖಗಳಿಂದ ರಕುವನುನ ವಾಂತ
ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾು ವ್ರ್ಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಿದಾನು.
ಅಲ್ಲಲ ಸಕೆ ಸಮಯಾವಕಾಶದಲ್ಲಲ ಹನುಮಂರ್ತನು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು, ರಾಮನ ಸನಿನಧಾನಕ ೆ
ತ್ ರಳಿದನು.

ಸುಮುದಬಬಹಾಯರ್ ಚ ತಾಂ ಸ ರಾಘವೀ ದಿದ್ ೀಶ ಚ ಪ್ಾರರ್ಣರ್ರಾತಮರ್ಜಂ ಪುನ್ಃ ।

ಪರಭುಃ ಸಮಾನ ೀತುಮಥ ್ೀ ರ್ರೌಷ್ಧಿೀಃ ಸ ಚಾsನಿನಾಯಾsಶು ಗ್ವರಿಂ ಪುನ್ಸತಮ್ ॥೮.೨೦೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 293

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಆಗ ರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ಟ್ಟುದಾ ಶಕಾಯರ್ಯುಧವನುನ ಕಿರ್ತುು ತ್ ಗ ದರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ

ಹನುಮಂರ್ತನಲ್ಲಲ, ಪ್ುನಃ ಸಂಜೀವನಿ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ರ್ತರುವಂತ್ ಹ ೀಳಿದರು. ಆಗ ಹನುಮಂರ್ತ ಮರಳಿ
ಬ ಟುವನುನ ಹ ೂರ್ತುು ರ್ತಂದನು.

ತದಗನ್ಾಮಾತ ರೀರ್ಣ ಸಮುತಿ್ತ ್ೀsಸೌ ಸೌಮಿತಿರರಾತ ್ತೀರುಬಲಶಚ ಪೂರ್ಯರ್ತ್ ।

ಶಶಂಸ ಚಾsಶ್ಿಷ್್ ಮರುತುುತಂ ಪರಭುಃ ಸ ರಾಘವೀsಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ಸಮರ್ಯನ್ ॥೮.೨೦೧॥

ಅದರ ಪ್ರಮಳವನುನ ಸಾೀಕರಸದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ ಚ ೀರ್ತರಸಕ ೂಂಡು ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿ ಎದುಾ
ನಿಂರ್ತ. ಆಗ, ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಾದ ರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರು, ನಗುತ್ಾು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ
ಆಲಂಗಿಸ ಹ ೂಗಳಿದರು.

ಪ್ಾರಕ್ಷ್ಪತ್ ತಂ ಗ್ವರಿರ್ರಂ ಲಙ್ಕ್ಾಸ್ಃ ಸನ್ ಸ ಮಾರುತಿಃ ।

ಅದಾಯಲಕ್ ೀ ಯೀರ್ಜನಾನಾಂ ರ್ಯತಾರಸೌ ಪೂರ್ಯಸಂಸ್ತಃ ॥೮.೨೦೨॥

ತದ್ಾಬಹುವ ೀರ್ಗಾತ್ ಸಂಶ ಿೀಷ್ಂ ಪ್ಾರಪ ಪೂರ್ಯರ್ದ್ ೀರ್ ಸಃ ।

ಮೃತಾಶಚ ಯೀ ಪಿರ್ಙ್ಕ್ಗಸುತ ತದಗನಾಾತ್ ತ ೀsಪಿ ಜೀವಿತಾಃ ॥೮.೨೦೩॥

ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಹ ೂರ್ತುು ರ್ತಂದಿದಾ ಗಿರರ್ಯನುನ ಲಂಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇದುಾಕ ೂಂಡ ೀ ಹಿಂದಕ ೆ ಎಸ ದ
ಹನುಮಂರ್ತ, ಅದು ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀಜನಗಳ ಅದಥಲಕ್ಷದೂರದಲ್ಲಲರುವ ಸಾಸಾ್ನದಲ್ಲಲ, ಕಿರ್ತು ಗುರುತ್ ೀ
ಇಲಲದಂತ್ ಸ್ರ್ತವಾಗುವಂತ್ ಮಾಡಿದ. ಹನುಮಂರ್ತನ ಬಾಹುವ ೀಗದಿಂದಾಗಿ ಆ ಪ್ವಥರ್ತ ಮೊದಲ್ಲದಾ
ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಅಂಟ್ಟಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಇರ್ತು, ಔಷ್ಧರ್ಯುಕು ಪ್ವಥರ್ತದ ಗಾಳಿಯಿಂದಾಗಿ ಸರ್ತು ಕಪ್ಗಳ ಲಲ ರೂ
ಕೂಡಾ ಮರು ಜೀವ ಪ್ಡ ದರು.

[ಕ ೀವಲ ಕಪ್ಗಳಷ್ ುೀ ಏಕ ಮರುಜೀವ ಹ ೂಂದಿದರು ? ಏಕ ರಾಕ್ಷಸರ ಮೀಲ್ ಈ ಗಾಳಿ ಪ್ರಭಾವ ಬಿೀರಲ್ಲಲ್ಾಲ

ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ತಳಿಸುತ್ಾುರ :]

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಹಿ ರಕ್ಾಂಸ ಹರಯೀsಬಾಾರ್ವಾಕ್ಷ್ಪನ್ ।

ನ ್ೀಜಜೀವಿತಾಸತತಸ ತೀ ತು ವಾನ್ರಾ ನಿರುಜ ್ೀsಭರ್ನ್ ॥೮.೨೦೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 294

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ , ಪ್ರತೀ ರ್ಯುದಿದ ನಂರ್ತರ ಕಪ್ಗಳ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ರಾಕ್ಷಸರ ಶವವನುನ
ಸಮುದರಕ ೆ ಎಸ ರ್ಯುತುದಾರು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಸರ್ತು ರಾಕ್ಷಸರು ಮರಳಿ ಬದುಕಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ವಾನರರು ಬದುಕನುನ
ಪ್ಡ ದರು ಮರ್ತುು ರ ೂೀಗವಲಲದವರಾದರು.
[ವಾಲ್ಲೀಕಿರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲೂಲ ಕೂಡಾ(ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ ೭೪.೭೫-೭೬) ಕಪ್ಗಳು ರಾಕ್ಷಸರ ದ ೀಹವನುನ
ಸಮುದರಕ ೆ ಎಸ ರ್ಯುತುದಾ ಪ್ರಸಂಗದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಈ ರೀತ ವಣಿಥಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು :
ರ್ಯದ್ಾಪರಭೃತಿ ಲಙ್ಕ್ಾಯಾಂ ರ್ಯುದಾಯನ ತೀ ಕಪಿರಾಕ್ಷಸಾಃ । ತದ್ಾಪರಭೃತಿ ಮಾನಾರ್ಯಮಾಜ್ಞಯಾ ರಾಘರ್ಸ್ ಚ
। ಏ ಹನ್್ಂತ ೀ ರಣ ೀ ತತರ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ಕಪಿಕುಙ್ಜರ ೈಃ । ಹತಾಹತಾಸುತ ಕ್ಷ್ಪ್ಂತ ೀ ಸರ್ಯ ಏರ್ ತು ಸಾಗರ ೀ ॥
ಇಂದು ಮುದರರ್ಣವಾಗಿರುವ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ: ‘ತದ್ಾಪರಭೃತಿ ಮಾನಾರ್ಯಮಾಜ್ಞಯಾ ರಾರ್ರ್ಣಸ್
ಚ’ ಎನುನವ ರ್ತಪ್ುಾ ಪಾಠ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿೀಡಿರುವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಿಂದ ನಮಗ
ಸಾಷ್ುವಾದ ವವರ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ]

ಛಿನ್ನಪರರ ್ೀಹಿರ್ಣಶ ೈರ್ ವಿಶಲ್ಾ್ಃ ಪೂರ್ಯರ್ಣಿ್ಯನ್ಃ ।

ಔಷ್ಧಿೀನಾಂ ಪರಭಾವ ೀನ್ ಸವ ೀಯsಪಿ ಹರಯೀsಭರ್ನ್ ॥೮.೨೦೫॥

ದಿವೌ್ಷ್ಧದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಎಲಲರ ಮುರದ ಅಂಗಗಳು ಮತ್ ು ಬ ಳ ದವು. ದ ೀಹದ ಒಳಗ ಅಡಗಿದ ಬಾರ್ಣ
ಕಿೀಳಲಾಟುು ಗಾರ್ಯದ ಕಲ್ ರ್ಯೂ ಇಲಲದಂತ್ ಹಿಂದಿನ ಬರ್ಣ್ ಬಂದಿರ್ತು. ಹಿೀಗ , ಎಲ್ಾಲ ರ್ತರಹದ ಆರ ೂೀಗ್ವನುನ
ಕಪ್ಗಳು ಪ್ಡ ದರು.

ಅಥಾsಸಸಾದ್ ್ೀತತಮಪೂರುಷ್ಂ ಪರಭುಂ ವಿಮಾನ್ರ್ಗ ್ೀ ರಾರ್ರ್ಣ ಆರ್ಯುಧ್ೌಘಾನ್ ।

ಪರರ್ಷ್ಯಮಾಣ ್ೀ ರಘುರ್ಂಶನಾರ್ಂ ತಮಾತತಧನಾವsಭರ್ಯಯೌ ಚ ರಾಮಃ ॥೮.೨೦೬॥

ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ ಚ ೀರ್ತರಸಕ ೂಂಡ ನಂರ್ತರ, ವಮಾನದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು, ಪ್ುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನ ಮೀಲ್
ಬಾರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಎಸ ರ್ಯುತ್ಾು ಬಂದ ರಾವರ್ಣನಿಗ , ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದ ರಾಮಚಂದರ ಎದುರಾದ.

ಸಮಾಮನ್ರ್ಯನ್ ರಾಘರ್ಮಾದಿಪೂರುಷ್ಂ ನಿಯಾ್ಯತಯಾಮಾಸ ರರ್ಂ ಪುರನ್ಾರಃ ।

ಸಹಾರ್ಯುಧುಂ ಮಾತಲ್ಲಸಙ್ಗೃಹಿೀತಂ ಸಮಾರುರ ್ೀಹಾsಶು ಸ ಲಕ್ಷಮಣಾಗರರ್ಜಃ ॥೮.೨೦೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 295

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಇಂದರನು ಆದಿಪ್ೂರುಷ್ನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನನುನ ಗೌರವಸುತ್ಾು, ರ್ತನನ ಸಾರರ್ಥಯಾದ ಮಾರ್ತಲ್ಲಯಿಂದ

ನಡ ಸಲಾಡುವ, ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ರರ್ವನುನ ಲಂಕ ಗ ಕಳುಹಿಸದ. ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ಅರ್ಣ್ನ್ಾದ
ರಾಮಚಂದರನು ಆ ರರ್ವನುನ ಏರದ.

ಆರುಹ್ತಂ ರರ್ರ್ರಂ ರ್ಜಗದ್ ೀಕನಾಥ ್ೀ ಲ್ ್ೀಕಾಭಯಾರ್ಯ ರರ್ಜನಿೀಚರನಾರ್ಮಾಶು ।

ಅಭು್ದ್ಯೌ ದಶಶತಾಂಶುರಿವಾನ್ಾಕಾರಂ ಲ್ ್ೀಕಾನ್ಶ ೀಷ್ತ ಇಮಾನ್ ನಿಗ್ವರನ್ತಮುದ್ನ್ ॥೮.೨೦೮॥

ರರ್ವನ್ ನೀರದ, ಜಗತುಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಲ್ ೂೀಕದ ಭರ್ಯವನುನ ನಿೀಗುವುದಕಾೆಗಿ, ಈ

ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಕಬಳಿಸ ಬಿಡುವ ಕರ್ತುಲನುನ ಸೂರ್ಯಥ ಎದುರಸುವಂತ್ , ಸಮಸು ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನಲ್ಾಲ ನ್ಾಶಮಾಡಲು
ರ್ಯತನಸುವ ರಾವರ್ಣನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ಆಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ರರ್ಜನಿೀಚರಲ್ ್ೀಕನಾರ್ಃ ಶಸಾರತರ್ಣ್ಥಾಸರಸಹಿತಾನಿ ಮುಮೊೀಚ ರಾಮೀ ।

ರಾಮಸುತ ತಾನಿ ವಿನಿಹತ್ ನಿಜ ೈಮಮಯಹಾಸ ರೈಸತಸ ್್ೀತತಮಾಙ್ಗದಶಕಂ ರ್ಯುಗಪನ್ನಯಕೃನ್ತತ್ ॥೮.೨೦೯॥

ಕರ್ತುಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಓಡಾಡುವ ರಾಕ್ಷಸರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು, ರ್ತನ್ ನದುರಗ ಬರುತುರುವ ರಾಮಚಂದರನನುನ

ನ್ ೂೀಡಿ, ಅಸರದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಶಸರವನುನ ಅವನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದ. ರಾಮನ್ಾದರ ೂೀ, ಆ ಶಸರವನುನ
ರ್ತನನ ಮಹಾಸರಗಳಿಂದ ಕರ್ತುರಸ, ರಾವರ್ಣನ ಹರ್ತುು ರ್ತಲ್ ಗಳನುನ ಒಮಮಲ್ ೀ ಕರ್ತುರಸ ಬಿಟು.

ಕೃತಾತನಿ ತಾನಿ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಸಮುತಿ್ತಾನಿ ದೃಷಾುವ ರ್ರಾಚಛತಧೃತ ೀಹೃಯದರ್ಯಂ ಬಭ ೀದ ।

ಬಾಣ ೀನ್ ರ್ರ್ಜರಸುದೃಶ ೀನ್ ಸ ಭನ್ನಹೃತ ್ಾೀ ರಕತಂ ರ್ಮನ್ ನ್್ಪತದ್ಾಶು ಮಹಾವಿಮಾನಾತ್ ॥೮.೨೧೦॥

ಕರ್ತುರಸಲಾಟು ರ್ತಲ್ ಗಳು, ಶರ್ತಧೃರ್ತನ (ಬರಹಮನ) ವರವರುವುದರಂದ ಮತ್ ು ಮೊಳ ರ್ತವು. ಆಗ ಶ್ರೀರಾಮನು
ವಜರಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ರಾವರ್ಣನ ಹೃದರ್ಯಕ ೆ ಹ ೂಡ ದನು. ಈ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ರಾವರ್ಣನು
ಎದ ಯಡ ದುಕ ೂಂಡು, ರಕುವನುನ ವಾಂತ ಮಾಡುತ್ಾು, ವಮಾನದಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿದಾನು.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ತಿರರ್ಜಗತಾಂ ಪರಮಪರತಿೀಪ್ ೀ ಬರಹಾಮ ಶ್ವ ೀನ್ ಸಹಿತಃ ಸಹ ಲ್ ್ೀಕಪ್ಾಲ್ ೈಃ ।

ಅಭ ್ೀತ್ ಪ್ಾದರ್ಯುಗಳಂ ರ್ಜಗದ್ ೀಕಭತ್ತಯ ರಾಮಸ್ ಭಕ್ತತಭರಿತಃ ಶ್ರಸಾ ನ್ನಾಮ ॥೮.೨೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 296

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಮೂರು ಜಗತುನ ಹಿಂಸಕನ್ಾದ ಆ ರಾವರ್ಣನು ಸಾರ್ಯುತುರಲು, ಬರಹಮದ ೀವರು, ಶ್ವ ಮರ್ತುು ಇರ್ತರ
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಜಗತುನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರನ ಪಾದಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಭಕಿುಯಿಂದ
ಕೂಡಿ, ರ್ತಲ್ ಬಾಗಿ ನಮಸೆರಸದರು.

ಅಥ ೈನ್ಮಸೌತತ್ ಪಿತರಂ ಕೃತಾಞ್ಜಲ್ಲಗುಗಯಣಾಭರಾಮಂ ರ್ಜಗತಃ ಪಿತಾಮಹಃ ।

ಜತಞಚಜತಂ ತ ೀsಜತ ಲ್ ್ೀಕಭಾರ್ನ್ ಪರಪನ್ನಪ್ಾಲ್ಾರ್ಯ ನ್ತಾಃ ಸಮ ತ ೀ ರ್ರ್ಯಮ್ ॥೮.೨೧೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಜಗತುನ ಮೂಲ ಸ ಲ್ ಯಾದ ಬರಹಮನು ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ಯಾದ, ಜ್ಞಾನ್ಾನಂದ ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ
ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕ ೈಮುಗಿದು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ‘ನಿೀನು ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿದಿಾೀರ್ಯ. ಎಂದೂ
ಸ ೂೀಲದವನು ನಿೀನು. ಲ್ ೂೀಕದ ಅಸುರ್ತಾಕ ೆ ಕಾರರ್ಣನ್ಾಗಿರುವ, ಶರಣಾಗರ್ತರನುನ ಪಾಲನ್ ಮಾಡುವ ನಿನಗ
ನ್ಾವ ಲಲರೂ ನಮಸೆರಸದ ಾೀವ .

ತವಮೀಕ ಈಶ ್ೀsಸ್ ನ್ಚಾsದಿರನ್ತಸತವ ೀಡ್ ಕಾಲ್ ೀನ್ ತಥ ೈರ್ ದ್ ೀಶತಃ ।

ಗುಣಾ ಹ್ಗಣಾ್ಸತರ್ ತ ೀsಪ್ನ್ನಾತಃ ಪರತ ್ೀಕಶಶಾಚsದಿವಿನಾಶರ್ಜಜಯತಾಃ ॥೮.೨೧೩॥

ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಈ ಜಗತುನ ಒಡ ರ್ಯ. ನಿನಗ ಕಾಲದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ದ ೀಶದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ಉರ್ತಾತು -ನ್ಾಶವಲಲ.

ನಿನನ ಗುರ್ಣಗಳು ಎಣಿಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದವುಗಳು. ಆ ಒಂದ ೂಂದು ಗುರ್ಣಗಳೂ ಕೂಡಾ ಅನಂರ್ತವಾಗಿವ ಮರ್ತುು
ಕ ೂನ್ ಮೊದಲ್ಲಲಲದವುಗಳಾಗಿವ .

ನ್ಚ ್ೀದೂವೀ ನ ೈರ್ ತಿರಸೃತಿಸ ತೀ ಕವಚಿದ್ ಗುಣಾನಾಂ ಪರತಃ ಸವತ ್ೀ ವಾ ।

ತವಮೀಕ ಆದ್ಃ ಪರಮಃ ಸವತನ ್ರೀ ಭೃತಾ್ಸತವಾಹಂ ಶ್ರ್ಪೂರ್ಯಕಾಶಚ ಯೀ ॥೮.೨೧೪॥

ಯಾವ ಕಾಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನಿನನ ಯಾವ ಗುರ್ಣಗಳಿಗೂ ಹುಟ್ಾುಗಲ್ಲೀ ತರಸಾೆರವಾಗಲ್ಲೀ ಇಲಲ. ಅದು
ಎಂದೂ ಕೂಡಾ ತ್ಾನ್ಾಗಿ ತ್ಾನ್ ೀ ಮುಚಿು ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ. ಆ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಬ ೀರ ೂಬಬರು
ಅಭಿವ್ಕುವಾಗದಂತ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿರುವ ನಿನನ ಸ ೀವಕ ನ್ಾನು.
ಶ್ವನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಇರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ನಿನನ ಅಧೀನರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 297

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ರ್ಯಥಾsಚಿಚಯಷ ್ೀsರ್ಗ ನೀಃ ಪರ್ನ್ಸ್ ವ ೀರ್ಗಾ ಮರಿೀಚಯೀsಕಾಯಸ್ ನ್ದಿೀಷ್ು ಚಾsಪಃ ।

ಗಚಛನಿತ ಚಾsಯಾನಿತ ಚ ಸನ್ತತಾಸತವತ್ ತದವನ್ಮದ್ಾದ್ಾ್ಃ ಶ್ರ್ಪೂರ್ಯಕಾಶಚ ಯೀ ॥೮.೨೧೫॥

ಹ ೀಗ ಬ ಂಕಿರ್ಯ ಜಾಾಲ್ , ಗಾಳಿರ್ಯ ವ ೀಗ, ಸೂರ್ಯಥನ ಕಿರರ್ಣಗಳು, ನದಿರ್ಯ ನಿೀರು ಬರುರ್ತುದ ಮರ್ತುು
ಹ ೂೀಗುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ನ್ಾನು, ಶ್ವ ಮೊದಲ್ಾದ ಅಸಂಖ್ರು, ಪ್ರಳರ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಲರ್ಯವನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ ುೀವ ಹಾಗೂ ಸೃಷುಕಾಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ ುೀವ .

ಯೀಯೀ ಚ ಮುಕಾತಸತವರ್ ಯೀ ಚ ಬದ್ಾಾಃ ಸವ ೀಯ ತವ ೀಶ ೀಶ ರ್ಶ ೀ ಸದ್ ೈರ್ ।

ರ್ರ್ಯಂ ಸದ್ಾ ತವದುಗರ್ಣಪೂಗಮುಚ ೈಃ ಸವ ೀಯ ರ್ದನ ್ತೀsಪಿ ನ್ ಪ್ಾರರ್ಗಾಮಿನ್ಃ ॥೮.೨೧೬॥

ಯಾರು-ಯಾರು ಮುಕುರಾಗಿದಾಾರ ೂೀ, ಯಾರು-ಯಾರು ಸಂಸಾರ ಬದಿರಾಗಿದಾಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲ ರೂ

ಸಾಾಮಿಯಾದ ನಿನನ ಅಧೀನದಲ್ಲಲದಾಾರ . ನ್ಾವ ಲಲರೂ ನಿನನ ಗುರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ
ಹ ೀಳಬಲಲವರಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅವುಗಳ ಕ ೂನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ತಳಿದಿಲಲ.

ಕ್ತಮೀಶ ಈದೃಗುಗರ್ಣಕಸ್ ತ ೀ ಪರಭ ್ೀ ರಕ್ ್ೀರ್ಧ್ ್ೀsಶ ೀಷ್ಸುರಪರಪ್ಾಲನ್ಮ್ ।

ಅನ್ನ್್ಸಾದ್ಂ ಹಿ ತಥಾsಪಿ ತದ್ ದವರ್ಯಂ ಕೃತಂ ತವಯಾ ತಸ್ ನ್ಮೊೀನ್ಮಸ ತೀ ॥೮.೨೧೭॥

ಈರೀತಯಾದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ನಿನಗ , ರಾಕ್ಷಸ ಸಂಹಾರ, ದ ೀವತ್ ಗಳ

ಪಾಲನ್ ಆಶುರ್ಯಥ ಅಲಲವ ೀ ಅಲಲ. ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ ನಿೀನ್ ಲಲವನೂನ ಮಾಡುತುೀರ್ಯ. ಆದರ
ನಿನನನುನ ಬಿಟುು ಇನ್ಾನರಗೂ ಈ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಅಂರ್ತಹ ನಿನಗ ನಮೊೀನಮಸ ುೀ’.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತವಬಜಭವ ೀನ್ ಶ್ಲ್ಲೀ ಸಮಾಹವರ್ಯದ್ ರಾಘರ್ಮಾಹವಾರ್ಯ ।

ರ್ರಂ ಮದಿೀರ್ಯಂ ತವಗರ್ಣರ್ಯ್ ರಕ್ ್ೀ ಹತಂ ತವಯಾ ತ ೀನ್ ರಣಾರ್ಯ ಮೀಹಿ ॥೮.೨೧೮ ॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಬರಹಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಸದಾಶ್ವನು ರಾಮಚಂದರನನುನ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುನ್

! “ನನನ ವರವನುನ ಲ್ ಕಿೆಸದ ೀ ನಿೀನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಂದ . ಅದರಂದ ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ಆಹಾಾನಿಸುತು ದ ಾೀನ್ .
ನ್ಾವಬಬರು ರ್ಯುದಿ ಮಾಡ ೂೀರ್ಣ” ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ವ!

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 298

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತ್ಭಧ್ಾರ್ಯ ರಾಘವೀ ಧನ್ುಃ ಪರಗೃಹಾ್sಶು ಶರಂ ಚ ಸನ್ಾಧ್ ೀ ।

ವಿಕೃಷ್್ಮಾಣ ೀ ಚಲ್ಲತಾ ರ್ಸುನ್ಾರಾ ಪಪ್ಾತ ರುದ್ ್ರೀsಪಿ ಧರಾಪರಕಮಪತಃ ॥೮.೨೧೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ರುದರನು ಹ ೀಳುತುರಲು, ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು
ಬಾರ್ಣವನುನ ಹೂಡುತ್ಾುನ್ . ಶ್ರೀರಾಮನು ರ್ತನನ ಬಿಲ್ಲಲನ ನ್ ೀರ್ಣನುನ ಎಳ ರ್ಯುತುರಲು ಭೂಮಿಯೀ ಕಂಪ್ಸುರ್ತುದ .
ಆ ಭೂಕಂಪ್ನದಿಂದ ರುದರನೂ ಕೂಡಾ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳುತ್ಾುನ್ .

ಅಥ ್ೀತಿ್ತಶಾಚsಸುರಭಾರ್ರ್ಜಜಯತಃ ಕ್ಷಮಸವ ದ್ ೀವ ೀತಿ ನ್ನಾಮ ಪ್ಾದಯೀಃ ।

ಉವಾಚ ಚ ತವದವಶರ್ಗ ್ೀsಸಮ ಸರ್ಯದ್ಾ ಪರಸೀದ ಮೀ ತವದಿವಷ್ರ್ಯಂ ಮನ್ಃ ಕುರು ॥೮.೨೨೦ ॥

ಬಿದಾ ರುದರನು ಮೀಲ್ ದುಾ, ರ್ತನನ ಅಸುರ ಭಾವವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ‘ದ ೀವಾ, ನನನನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸು’ ಎಂದು
ಶ್ರೀರಾಮನ ಪಾದಗಳಿಗ ರಗಿ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ಸದಾ ನಿನನ ವಶದಲ್ಲಲದ ಾೀನ್ . ನನಗ ಪ್ರಸನನನ್ಾಗು.
ನನನ ಮನಸುನುನ ನಿನನಲ್ ಲೀ ನ್ ಡುವಂತ್ ಮಾಡು” ಎಂದು.

ಅಥ ೀನ್ಾರಮುಖಾ್ಶಚ ತಮ್ಚಿರ ೀ ಸುರಾಸತವಯಾsವಿತಾಃ ಸ ್ೇsದ್ ನಿಶಾಚರಾದ್ ರ್ರ್ಯಮ್ ।

ತಥ ೈರ್ ಸವಾಯಪದ ಏರ್ ನ್ಸತವಂ ಪರಪ್ಾಹಿ ಸವ ೀಯ ಭರ್ದಿೀರ್ಯಕಾಃ ಸಮ ॥೮.೨೨೧॥

ಶ್ವನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಇಂದರನ್ ೀ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ನಿನಿನಂದಾಗಿ ಇಂದು ನ್ಾವು ಹ ೀಗ ರಾವರ್ಣನ ಹಿಂಸ ಯಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟ್ಟುದ ಾೀವ ಯೀ ಹಾಗ ೀ,
ಮುಂದ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಎಲ್ಾಲ ಆಪ್ತುನಿಂದ ನಿೀನು ನಮಮನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸು. ನ್ಾವ ಲಲರೂ ನಿನನವರಾಗಿದ ಾೀವ (ನಿನನ
ಭಕುರಾಗಿದ ಾೀವ ).”

ಸೀತಾಕೃತಿಂ ತಾಮರ್ ತತರ ಚಾsಗತಾಂ ದಿರ್್ಚಛಲ್ ೀನ್ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಪ್ಾರ್ಕ ೀ ।

ಕ ೈಲ್ಾಸತಸಾತಂ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಚಾsಗತಾಂ ಸೀತಾಮಗೃಹಾ್ದುಾತಭುಕುಮಪಿಪಯತಾಮ್ ॥೮.೨೨೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಅಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ, ರಾವರ್ಣ ಅಪ್ಹರಸ ರ್ತಂದಿದಾ ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯನುನ, ಅಗಿನದಿವ್ ಎಂಬ ನ್ ಪ್ದಿಂದ
ಅಗಿನರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿಸ, ಕ ೈಲ್ಾಸದಿಂದ ಅಗಿನ ಕರ ರ್ತಂದಿರುವ ತ್ಾಯಿ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯನುನ ಶ್ರೀರಾಮ
ಸಾೀಕರಸುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 299

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಜಾನ್ನ್ ಗ್ವರಿೀಶಾಲರ್ಯರ್ಗಾಂ ಸ ಸೀತಾಂ ಸಮಗರಹಿೀತ್ ಪ್ಾರ್ಕಸಂಪರದತಾತಮ್ ।

ಮುಮೊೀದ ಸಮಾಾಪ್ ಚ ತಾಂ ಸ ರಾಮಃ ಸಾ ಚ ೈರ್ ದ್ ೀವಿೀ ಭಗರ್ನ್ತಮಾಪ್ ॥೮.೨೨೩॥

ಕ ೈಲ್ಾಸದಲ್ಲಲದಾ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ತಳಿದಿದಾ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಅಗಿನಯಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯನುನ

ಸಾೀಕರಸುತ್ಾುನ್ . ಈರೀತ, ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುಯಿಂದ ಹ ೂಂದಿದ ಶ್ರೀರಾಮನು ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು.
ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಂದಿ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುಳು.
[ಬಾಹ್ವಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಅದು ಅಗಿನದಿವ್. ಸೀತ್ ರ್ಯ ಅಗಿನಪ್ರೀಕ್ಷ . ಆದರ ಅಲ್ಲಲ ನಡ ದಿರುವುದು
ಸೀತ್ಾಕೃತರ್ಯ ಅಗಿನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮರ್ತುು ಅಗಿನ ಕ ೈಲ್ಾಸದಿಂದ ಕರ ರ್ತಂದಿರುವ ಮಾತ್ ಸೀತ್ಾದ ೀವ
ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಹ ೂಂದುವ ಲ್ಲೀಲ್ . (ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುಗಾಗಿ, ಎಂದೂ ವೀಯೀಗವಲಲದ ಜಗದಾಮತ್ಾಪ್ರ್ತರ
ಸಮಾಗಮದ ನಟನ್ಾ ನಿರ್ಯಮ)]

ಅಥ ್ೀ ಗ್ವರ ೀರಾನ್ರ್ಯನಾತ್ ಪರಸಾತದ್ ಯೀ ವಾನ್ರಾ ರಾರ್ರ್ಣಬಾರ್ಣಪಿೀಡಿತಾಃ ।

ತಾರಾಪಿತಾ ತಾನ್ ನಿರುರ್ಜಶಚಕಾರ ಸುಷ ೀರ್ಣನಾಮಾ ಭಷ್ಜಾಂ ರ್ರಿಷ್ಾಃ ॥೮.೨೨೪॥

ಈ ಹಿಂದ , ಹನುಮಂರ್ತನು ಗಂಧಮಾದನ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ರ್ತಂದು, ಅದನುನ ಹಿಂದಕ ೆ ರ್ಯಥಾಸಾ್ನದಲ್ಲಲಟು

ಮೀಲ್ ನಡ ದ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ, ರಾವರ್ಣನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಪ್ೀಡಿಸಲಾಟು (ಬಾರ್ಣದ ಪ ಟ್ಟುನಿಂದ ಅಸಾಸ್ರಾಗಿದಾ)
ಕಪ್ಗಳನುನ, ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಹ ಂಡತ ತ್ಾರಾಳ ರ್ತಂದ ಯಾದ, ವ ೈದ್ರಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ, ಸುಷ್ ೀರ್ಣ ಎನುನವ
ವ ೈದ್ನು, ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಆರ ೂೀಗ್ವಂರ್ತರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ತದ್ಾ ಮೃತಾನ್ ರಾಘರ್ ಆನಿನಾರ್ಯ ರ್ಯಮಕ್ಷಯಾದ್ ದ್ ೀರ್ಗಣಾಂಶಚ ಸರ್ಯಶಃ ।

ಸಮನ್ವಜಾನಾತ್ ಪಿತರಂ ಚ ತತರ ಸಮಾಗತಂ ಗನ್ುತಮಿಯೀಷ್ ಚಾರ್ ॥೮.೨೨೫॥

ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡಿದಾ ಕಪ್ಗಳಲಲದ ೀ, ರಾವರ್ಣನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸತುದಾ ಎಲ್ಾಲ ಕಪ್ಗಳನುನ ರಾಮಚಂದರನು ರ್ಯಮನ
ಮನ್ ಯಿಂದ ಬದುಕಿಸ ರ್ತಂದ. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಬಂದಿದಾ ಸಮಸು ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ,
ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮೃರ್ತರಾದ ಜೀವರ ೂಂದಿಗ ಬಂದಿದಾ ದಶರರ್ರಾಜನನೂನ, ಅವರವರ
ಸಾ್ನಕ ೆ ತ್ ರಳಲು ಹ ೀಳಿ, ತ್ಾನೂ ಕೂಡಾ ಅಯೀಧಾ್ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಹಿಂತರುಗಲು ರಾಮಚಂದರ ಬರ್ಯಸದ.
[ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಬಂದಿದಾ ದಶರರ್ ಎಲಲವನೂನ ನ್ ೂೀಡಿ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡಿರುವ ವವರ ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ (ರ್ಯುದಿಕಾಂಡ-೧೧೯) ವವರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 300

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ವಿಭೀಷ್ಣ ೀನಾಪಿಪಯತಮಾರುರ ್ೀಹ ಸ ಪುಷ್ಪಕಂ ತತುಹಿತಃ ಸವಾನ್ರಃ ।

ಪುರಿೀಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮಾsಶು ನಿಜಾಮಯೀಧ್ಾ್ಂ ಪುರ ್ೀ ಹನ್್ಮನ್ತಮರ್ ನ್ನಯಯೀರ್ಜರ್ಯತ್ ॥೮.೨೨೬॥

ರಾಮಚಂದರನು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಂದ ಸಮಪ್ಥಸಲಾಟು ಪ್ುಷ್ಾಕವನುನ ಏರ, ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಮರ್ತುು ಕಪ್ಗಳ ೂಂದಿಗ

ಸಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಅಯೀಧಾ್ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು. ರ್ತನನ ಆಗಮನವನುನ ಮುಂಚಿರ್ತವಾಗಿ
ತಳಿಸಲು ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಮೊದಲ್ ೀ ಅಯೀಧಾ್ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಶ್ರೀರಾಮ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟುನು.

ದದಶಯ ಚಾಸೌ ಭರತಂ ಹುತಾಶನ್ಂ ಪರವ ೀಷ್ುು ಕಾಮಂ ರ್ಜಗದಿೀಶವರಸ್ ।

ಅದಶಯನಾತ್ ತಂ ವಿನಿವಾರ್ಯ್ಯ ರಾಮಂ ಸಮಾಗತಂ ಚಾಸ್ ಶಶಂಸ ಮಾರುತಿಃ ॥೮.೨೨೭॥

ಇರ್ತು ಅಯೀಧ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಕಾರ್ಣದಿರುವುದರಂದ (ಹಿಂತರುಗದ ೀ ಇದುಾದರಂದ) ಬ ಂಕಿರ್ಯನುನ

ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಬರ್ಯಸುತುರುವ ಭರರ್ತನನುನ ಕಂಡ ಹನುಮಂರ್ತ, ಅವನನುನ ರ್ತಡ ದು, ಶ್ರೀರಾಮನ ಆಗಮನದ
ವಾತ್ ಥರ್ಯನುನ ತಳಿಸದನು.

ಶುರತಾವ ಪರಮೊೀದ್ ್ೀರುಭರಃ ಸ ತ ೀನ್ ಸಹ ೈರ್ ಪ್ೌರ ೈಃ ಸಹಿತಃ ಸಮಾತೃಕಃ ।

ಶತುರಘನರ್ಯುಕ ್ತೀsಭಸಮೀತ್ ರಾಘರ್ಂ ನ್ನಾಮ ಬಾಷಾಪಕುಲಲ್ ್ೀಚನಾನ್ನ್ಃ ॥೮.೨೨೮ ॥

ಭರರ್ತನು ರಾಮಚಂದರನ ಆಗಮನದ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ಕ ೀಳಿ, ಉರ್ತೃಷ್ು

ಆನಂದವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಜ ಗಳಿಂದ, ತ್ಾಯಿರ್ಯನಿಾರಂದ, ಶರ್ತುರಘನ ಮೊದಲ್ಾದವರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡು, ಆನಂದಬಾಷ್ಾದ ೂಂದಿಗ ನಮಸೆರಸದನು.

ಉತಾ್ಪ್ ತಂ ರಘುಪತಿಃ ಸಸವಜ ೀ ಪರರ್ಣಯಾನಿವತಃ ।

ಶತುರಘನಂ ಚ ತದನ ್ೀಷ್ು ಪರತಿಪ್ ೀದ್ ೀ ರ್ಯಥಾರ್ರ್ಯಃ ॥೮.೨೨೯॥

ರಾಮಚಂದರನು ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಭರರ್ತನನುನ ಎತು, ಪ್ರೀತಯಿಂದ ಆಲಂಗಿಸದನು. ಶರ್ತುರಘನನನೂನ ಕೂಡಾ

ಮೀಲ್ ತು ಆಲಂಗಿಸದನು. ಉಳಿದವರನೂನ ಕೂಡಾ ಅವರ ವರ್ಯಸುಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರ
ಎದುರುಗ ೂಂಡನು (ಅಂದರ : ದ ೂಡಡವರಗ ನಮಸೆರಸದನು, ಚಿಕೆವರಗ ಆಶ್ೀವಥದಿಸದನು ಮರ್ತುು
ಸಮಾನರನುನ ಆಲಂಗಿಸದನು)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 301

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ಮುನಿಭಃ ಸಾಮಾರಜ ್ೀ ಚಾಭಷ ೀಚಿತಃ ।

ರ್ಯಥ ್ೀಚಿತಂ ಚ ಸಮಾಮನ್್ ಸವಾಯನಾಹ ೀದಮಿೀಶವರಃ ॥೮.೨೩೦॥

ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಅಗಸಾಯದಿ ಮುನಿಗಳಿಂದ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟು

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ಎಲಲರನೂನ ಅವರವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಸನ್ಾಮನ ಮಾಡಿ, ಎಲಲರನುನ ಕುರರ್ತು ಈ
ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಸವ ೈಯಭಯರ್ದಿೂಃ ಸುಕೃತಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ದ್ ೀಹಂ ಮನ ್ೀವಾಕುಹಿತಂ ಮದಿೀರ್ಯಮ್ ।

ಏತಾರ್ದ್ ೀವಾಖಿಲಸದಿವಧ್ ೀರ್ಯಂ ರ್ಯತ್ ಕಾರ್ಯವಾಕ್ತಚತತಭರ್ಂ ಮದಚಚಯನ್ಮ್ ॥೮.೨೩೧॥

‘ನಿೀವ ಲಲರೂ ನಿಮಮ ಮನಸುು ಹಾಗೂ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ನಿಮಮ ದ ೀಹದಿಂದ ನನಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು
ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿ ಪ್ುರ್ಣ್ವನ್ ನೀ ಮಾಡಿದಿಾೀರ. ಇದು ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರೂ ಮಾಡಬ ೀಕಾದ ಕಾರ್ಯಥ. ದ ೀಹ-
ಮಾರ್ತು-ಮನಸುನಿಂದ ನಡ ರ್ಯುವ ನನನ ಅಚಥನ್ ಎಲಲರೂ ಮಾಡಬ ೀಕಾದದುಾ.

ಮುಕ್ತತಪರದ್ಾನಾತ್ ಪರತಿಕತೃಯತಾ ಮೀ ಸರ್ಯಸ್ ಚಾಥ ್ೀ ಭರ್ತಾಂ ಭವ ೀತ ।

ಹನ್್ಮತ ್ೀ ನ್ ಪರತಿಕತೃಯತಾ ಸಾ್ತ್ ಸವಭಾರ್ಭಕತಸ್ ನಿರೌಪಧಂ ಮೀ ॥೮.೨೩೨॥

ನಿಮಗ ಲಲರಗೂ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವುದರಂದ ನಿಮಮಲಲರ ಸ ೀವ ಗ ರ್ತಕೆಫಲವನುನ ಕ ೂಟುಂತ್ಾಗುರ್ತುದ .

ಆದರ ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿಯೀ ಭಕುನ್ಾಗಿರುವ, ಯಾವುದ ೀ ಫಲ್ಾಪ ೀಕ್ಷ , ನ್ ಪ್ವರದ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಏನನುನ
ಕ ೂಟುರೂ ಅದು ಕಡಿಮಯೀ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ರಾಮಚಂದರ, ಹನುಮಂರ್ತನ ಗುರ್ಣ ಎಂರ್ತಹದುಾ ಎನುನವುದನುನ
ವವರಸುತ್ಾುನ್ :

ಮದೂಕೌತ ಜ್ಞಾನ್ಪೂತಾತಯರ್ನ್ುಪಧಿಕಬಲಪ್ರೀನ್ನತೌ ಸ ್ೈರ್ಯ್ಯಧ್ ೈರ್ಯ್ಯ

ಸಾವಭಾವಾ್ದಿಕ್ತ ೀರ್ಜಃ ಸುಮತಿದಮಶಮೀಷ್ವಸ್ ತುಲ್ ್್ೀ ನ್ ಕಶ್ಚತ್ ।
ಶ ೀಷ ್ೀ ರುದರಃ ಸುಪಣ ್್ೀಯsಪು್ರುಗುರ್ಣಸಮಿತೌ ನ ್ೀಸಹಸಾರಯಂಶತುಲ್ಾ್
ಅಸ ್ೀತ್ಸಾಮನ್ಮದ್ ೈಶಂ ಪದಮಹಮಮುನಾ ಸಾದಾಯಮೀವೀಪಭ ್ೀಕ್ ಯೀ ॥೮.೨೩೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 302

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ನನನ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ, ಜ್ಞಾನ ಪ್ೂರ್ಣಥತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಬಲದ ಉರ್ತೃಷ್ುತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಇಂದಿರರ್ಯ ನಿಗರಹದಲ್ಲಲ,
ಬುದಿಿವಂತಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿಯೀ ಅಧಕವಾಗಿರುವ ತ್ ೀಜಸುನಲ್ಲಲ, ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇವನಿಗ
ಸಮನ್ಾಗಿರುವವನು ಯಾರೂ ಇಲಲ. (ಆದರ ‘ಕಶ್ುತ್ ಸಮಃ’ ಬರಹಮ ಮಾರ್ತರ ಇವನಿಗ ಸಮ). ಶ ೀಷ್, ರುದರ,
ಗರುಡ ಇವರ ಗುರ್ಣಗಳು ಹನುಮಂರ್ತನ ಗುರ್ಣದ ಸಾವರದ ಒಂದು ಭಾಗಕೂೆ ಸಮನಲಲ. ಅದರಂದ ನನನ
ಈಶಪ್ದವರ್ಯನುನ ಇವನ ಜ ೂತ್ ಗ ಭ ೂೀಗಿಸುತ್ ುೀನ್ (ಇವನಿಗ ಸಾರ್ಯುಜ್ವನುನ ನಿೀಡುತ್ ುೀವ ).

ಪೂರ್ಯಂ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ಭುರ್ನ್ಂ ದಶಕನ್ಾರ ್ೀsಸಾರ್ಬ ್ಜೀದೂರ್ಸ್ ರ್ರತ ್ೀ ನ್ತು ತಂ ಕದ್ಾಚಿತ್ ।

ಕಶ್ಚಜಜರ್ಗಾರ್ಯ ಪುರುಹ್ತಸುತಃ ಕಪಿತಾವದ್ ವಿಷ ್್ೀರ್ಯರಾದರ್ಜರ್ಯದರ್ಜುಜಯನ್ ಏರ್ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೮.೨೩೪॥

ಮೊದಲು ರಾವರ್ಣನು ಬರಹಮವರದ ಬಲದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಗ ದಾ. ಆಗ ಅವನನುನ ಯಾರೂ ಗ ಲಲಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.

ವಾಲ್ಲಗ ಕಪ್ರ್ತಾವದುಾದರಂದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ಲಲಲು ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು. (ರಾವರ್ಣ ಬರಹಮನಲ್ಲಲ ವರವನುನ
ಬ ೀಡುವಾಗ ಮನುಷ್್ ಮರ್ತುು ಕಪ್ಗಳನುನ ಉಪ ೀಕ್ಷ ಮಾಡಿದಾ ಎನುನವುದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ
ಉರ್ತುರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೧೦. ೧೯,೨೦) ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು). ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನನು
ವಷ್ು್ವನ ವರಬಲದಿಂದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾದಾ.

ದತ ್ತೀ ರ್ರ ್ೀ ನ್ ಮನ್ುಜಾನ್ ಪರತಿ ವಾನ್ರಾಂಶಚ ಧ್ಾತಾರsಸ್ ತ ೀನ್ ವಿಜತ ್ೀ ರ್ಯುಧಿ ವಾಲ್ಲನ ೈಷ್ಃ ।
ಅಬ ್ಜೀದೂರ್ಸ್ ರ್ರಮಾಶವಭಭ್ರ್ಯ ರಕ್ ್ೀಜರ್ಗ ್ೀ ತವಹಂ ರರ್ಣಮುಖ ೀ ಬಲ್ಲಮಾಹವರ್ಯನ್ತಮ್ ॥೮.೨೩೫॥

ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಮನುಷ್್ರು ಹಾಗೂ ಕಪ್ಗಳನುನ ಕುರರ್ತು ವರ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರಲ್ಲಲಲ.

ಅದರಂದಾಗಿ ವಾಲ್ಲಯಿಂದ ಆರ್ತ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟ್ಟುದಾನು. ದತ್ಾುರ್ತರರ್ಯ ನ್ಾಮಕ ಭಗವಂರ್ತನ ವರಪ್ರಸಾದದಿಂದ
ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾದಾ’.
ಮುಂದುವರದು ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನ್ಾನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಆಹಾಾನ ಮಾಡಲು ನನನ ಭಕುನ್ಾದ
ಬಲ್ಲ ಚಕರವತಥರ್ಯ ಬಳಿ ಬಂದ ಈ ರಾವರ್ಣನನುನ ಬರಹಮನ ವರವನುನ ಉಲಲಂಘಿಸ ಗ ದ ಾ.

ಬಲ್ ೀ ದ್ಾಾವಯರಸ ್್ೀsಹಂ ರ್ರಮಸ ೈ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪೂರ್ಯಂ ತು ।

ತ ೀನ್ ಮಯಾ ರಕ್ ್ೀsಸತಂ ಯೀರ್ಜನ್ಮರ್ಯುತಂ ಪದ್ಾಙ್ುಗಲ್ಾ್ ॥೮.೨೩೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 303

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

(ವಾಮನ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲರ್ಯ ಭಕಿುಗ ಮಚಿು ) ನ್ಾನು ಸದಾ ನಿನನ ಬಾಗಿಲನುನ ಕಾರ್ಯುತುರುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು
ಬಲ್ಲ ಚಕರವತಥಗ ವರವನುನ ಕ ೂಟ್ಟುರುವುದರಂದ, (ಪಾತ್ಾಳ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲದಾ) ಬಲ್ಲರ್ಯ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು ನ್ಾನು
ಕಾರ್ಯುತುದ ಾ. ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದಿದಾ ಈ ರಾಕ್ಷಸನು(ರಾವರ್ಣನು) ನನನ ಪಾದದ ಬ ರಳಿನ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಹರ್ತುು
ಸಾವರ ಯೀಜನ ದೂರ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು.
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ರಾವರ್ಣನು ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ಭ ೀಟ್ಟಯಾದ ಕಥ ಇದ . ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಆಹಾಾನಿಸಲು
ಹ ೂೀದ ಅವನು ಬಾಗಿಲಲ್ಲಲ ಪಾಲಕನ್ಾಗಿ ನಿಂತರುವ ಗದಾಪಾಣಿಯಾದ ವಾಮನ ದ ೀವನನುನ ಕಂಡು
ಬ ರಗಾಗಿ ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ಅದ ೀ ವಚಾರವಾಗಿ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ' ಯಾರು ಅವನು? ನಿನನ ದಾಾರಪಾಲಕನ್ ೀ?
ಜಗತುನ ಓಡ ರ್ಯನಂತ್ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ...' ಎಂದು. ಆಗ ಬಲ್ಲ ರಾವರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : 'ಅವನು ಯಾವನ್ ೂೀ
ಬಾಗಿಲನುನ ಕಾರ್ಯುವವನಲಲ. ವಷ್ು್, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ, ಕಪ್ಲ್ಾದಿ ನ್ಾಮದಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಡುವ ಜಗದಿೀಶಾರನು',
ಎಂದು. ಈ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ಲವರು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಪ್ರಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಎಂದು ಬಗ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆದರ ಅದು ಹಾಗಲಲ
ಎಂದು ಜಗತುಗ ಸಾರುವುದಕಾೆಗಿ ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಆ ಕಥ ರ್ಯನುನ ‘ಬಲ್ಲಮಾಹವರ್ಯಂತಮ್’ ಎಂದು
ಒಂದ ೀ ಪ್ದದಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]

ಪುನ್ಶಚ ರ್ಯುದ್ಾಾರ್ಯ ಸಮಾಹವರ್ಯನ್ತಂ ನ್್ಪ್ಾತರ್ಯಂ ರಾರ್ರ್ಣಮೀಕಮುಷುನಾ ।

ಮಹಾಬಲ್ ್ೀsಹಂ ಕಪಿಲ್ಾಖ್ರ್ಪಸರಕ ್ೀಟ್ಟರ್ಪಃ ಪರ್ನ್ಶಚ ಮೀ ಸುತಃ ॥೮.೨೩೭॥

ಮತ್ ು ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ಆಹಾಾನ ಮಾಡಿದ ರಾವರ್ಣನನುನ ಒಂದ ೀ ಗುದಿಾನಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳಿಸದ .

‘ಕಪ್ಲವಾಸುದ ೀವ’ ಎಂದು ನನನ ಹ ಸರು. ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ನನನ ಮಗ ‘ಪ್ವನ’ ಮೂರು ಕ ೂೀಟ್ಟ
ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ.
[ಇದನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಕ ಲವರು ಇದನುನ ಪ್ರಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಎಂದು ಬಗ ದು
ತರಸೆರಸುತ್ಾುರ (ಉರ್ತುರಕಾಂಡ , ಅಧಾ್ರ್ಯ ೨೮.೬೫) ‘ದಿವೀಪಸ್ಃ ಪುರುಷ್ಃ ಕ ್ೀsಸೌ ತಿಸರಃ ಕ ್ೀಟ್ಶಚ
ತಾಶಚ ಕಾಃ’. ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಒಬಬ ಪ್ುರುಷ್ನಿದಾಾನ್ . ಅವನು ಯಾರು? ಅವನ ಸುರ್ತು, ಮೂರು ಕ ೂೀಟ್ಟ ರೂಪ್ದಿಂದ
ಇರುವವನು ಯಾರು ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ಅಗಸಯರನುನ ಪ್ರಶ್ನಸುವ ಪ್ರಸಂಗ ಇದಾಗಿದ (ಲ್ ೂೀಕಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿ
ಶ್ರೀರಾಮ ಹಾಕಿದ ಪ್ರಶ ನ). ಆಗ ಅಗಸಯರು ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಭಗವಾನ್ ಕಪಿಲ್ ್ೀ ರಾಮ
ದಿವೀಪಸ ್್ೀ ನ್ರ ಉಚ್ತ ೀ । (ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲರುವವನನುನ ಕಪ್ಲ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ) ಸ ವ ೈ ನಾರಾರ್ಯಣ ್ೀ
ದ್ ೀರ್ಃ ಶಂಖಚಕರಗದ್ಾಧರಃ । ವಿಧ್ಾತಾ ಚ ೈರ್ ಭ್ತಾನಾಂ ಸಂಹತಯ ಸ ತತ ೈರ್ ಚ । ಆನಾದಿರಚು್ತ ್ೀ
ವಿಷ್ು್ಃ ಪರಭರ್ಃ ಶಾಶವತ ್ೀsರ್್ರ್ಯಃ । ಯೀ ತು ನ್ೃತ್ಂತಿ ವ ೈ ತತರ ಸುತಾಸ ತೀ ತಸ್ ಧಿೀಮತಃ ।
ತುಲ್ತ ೀರ್ಜಃಪರತಾಪ್ಾಸ ತೀ ಕಪಿಲಸ್ ನ್ರಸ್ ವ ೈ’ (೨೮. ೬೭-೭೦). ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ತರಕ ೂೀಟ್ಟರೂಪ್ದಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 304

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಆ ಪ್ುರುಷ್ನ ಸುರ್ತು ನರ್ತಥನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿರುತ್ಾುರ . ಕಪ್ಲನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ತ್ ೀಜಸುು, ಪ್ರಾಕರಮ

ಅವರಗಿದ ’ ಎಂದು. ಆದರ ಅವರು ಯಾರು ಎನುನವುದನುನ ಮಾರ್ತರ ಇಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸಲಲ. ಆದರ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ‘ತಿರಕ ್ೀಟ್ಟರ್ಪಃ ಪರ್ನ್ಶಚ ಮೀ ಸುತಃ’ ಎಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿ ಎಲಲವನೂನ
ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ . ಇದರಂದ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತು ಪ್ರಕ್ಷ್ಮಪ್ು ಅಲ್ಾಲ ಎನುನವುದೂ
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .]

ಆವಾಂ ಸವಶಕಾಾ ರ್ಜಯನಾವಿತಿ ಸಮ ಶ್ವೀ ರ್ರಾನ ೇsರ್ಜರ್ಯದ್ ೀನ್ಮೀರ್ಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾವ ಸುರಾಜ ೀರ್ಯಮಿಮಂ ಹಿ ರ್ವ ರೀ ಹರ ್ೀ ರ್ಜಯೀಯಾಹಮಮುಂ ದಶಾನ್ನ್ಮ್ ॥೮.೨೩೮॥

ನ್ಾವಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀರಾಮ ಮರ್ತುು ಹನುಮಂರ್ತ) ನಮಮ ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಶಕಿುಯಿಂದಲ್ ೀ ರಾವರ್ಣನನುನ

ಗ ದಾವರಾಗಿದ ಾೀವ . ಸದಾಶ್ವನು ನನನ ವರದಿಂದ ಈ ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾದಾ. ರಾವರ್ಣನನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಜಯಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲ ಎಂದು ತಳಿದು, ‘ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ಲುಲವ’ ವರವನುನ ಶ್ವ ನನಿನಂದ ಪ್ಡ ದ.
ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನನುನ ಗ ದಾ.
[ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ : ರಾವರ್ಣನಿಗ ಬರಹಮನ ವರಬಲವರ್ತುು. ಅದನುನ ಮಿೀರುವ ಶಕಿು ಕ ೀವಲ ಬರಹಮನಿಗಿಂರ್ತ
ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವವರಗ ಮರ್ತುು ಬರಹಮನಿಗ ಸಮನ್ಾಗಿರುವವನಿಗ ಮಾರ್ತರ ಸಾಧ್. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ
ಬರಹಮನಿಗ ಸಮನ್ಾದರ , ಭಗವಂರ್ತ ಬರಹಮನಿಗ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು. ಹಿೀಗಾಗಿ, ಶ್ರೀರಾಮ ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ
ಮಾರ್ತರ ರಾವರ್ಣನನುನ ಸಾಾಭಾವಕ ಬಲದಿಂದ ಗ ಲಲಲು ಸಾಧ್. ಉಳಿದವರು ಅಂದರ : ವಾಲ್ಲ,
ಕಾರ್ತಥವೀಯಾಥಜುಥನ, ಶ್ವ, ಇವಯಾಥರೂ ಕೂಡಾ ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾರುವುದಲಲ.
ಗ ದಿಾದಾರ ಅದು ಕ ೀವಲ ವರಬಲದಿಂದ ]

ಅತಃ ಸವಭಾವಾರ್ಜಜಯನಾರ್ಹಂ ಚ ವಾರ್ಯುಶಚ ವಾರ್ಯುಹಯನ್ುಮಾನ್ ಸ ಏಷ್ಃ ।

ಅಮುಷ್್ ಹ ೀತ ್ೀಸುತ ಪುರಾ ಹಿ ವಾರ್ಯುನಾ ಶ್ವ ೀನ್ಾರಪೂವಾಯ ಅಪಿ ಕಾಷ್ಾ ರ್ತ್ ಕೃತಾಃ ॥೮.೨೩೯॥

ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಶಕಿುಯಿಂದ ನ್ಾನು ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ರಾವರ್ಣನನುನ ಗ ದಿಾದ ಾೀವ . ಈ

ಹನುಮಂರ್ತನಿಗಾಗಿ ಇವನ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಇಂದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ ಲ್ ಕಿೆಸದ ೀ ಉಸರನುನ
ನಿಲ್ಲಲಸ, ಅವರನುನ ಕಾಷ್ಠರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದಾ.
[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ಹಿಂದಿನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ (ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ಅ. ೩೫, ೩೬)
ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಹನುಮಂರ್ತ ಚಿಕೆವನ್ಾಗಿದಾಾಗ, ಸೂರ್ಯಥನನುನ ಹರ್ಣು್ ಎಂದು ತಳಿದು, ಅದನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 305

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ತನುನವುದಕಾೆಗಿ ವ ೀಗದಿಂದ ಸಾಗುತುದಾ. ಇದನುನ ಕಂಡ ರಾಹು ಇಂದರನಿಗ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿಸುತ್ಾುನ್ . ಇಂದರ
ರ್ತನನ ವಜರದಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಹ ೂಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಅದರಂದ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಸಮಸು
ಪಾರಣಿಗಳ ಉಸರಾಟವನುನ ನಿಲ್ಲಲಸುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಬರಹಮದ ೀವರು , ಹಿರರ್ಯವರ ಮೀಲ್ ಆಕರಮರ್ಣ
ಮಾಡಿರುವುದು ರ್ತಪ್ುಾ ಎಂದು ತಳಿಹ ೀಳಿ, ಇಂದರನಿಗ ಆರ್ತನ ರ್ತಪ್ಾನ ಅರವನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಡುತ್ಾುರ ]

ಅತ ್ೀ ಹನ್್ಮಾನ್ ಪದಮೀತು ಧ್ಾತುಮಮಯದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಸೃಷ್ುಯರ್ನಾದಿ ಕಮಮಯ ।

ಮೊೀಕ್ಷಂ ಚ ಲ್ ್ೀಕಸ್ ಸದ್ ೈರ್ ಕುರ್ಯನ್ ಮುಕತಶಚ ಮುಕಾತನ್ ಸುಖರ್ಯನ್ ಪರರ್ತತಯತಾಮ್ ॥೮.೨೪೦॥

ಇಂರ್ತಹ ಈ ಹನುಮಂರ್ತನು ನನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಬರಹಮಪ್ದವರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ. ಈ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಸೃಷು, ರಕ್ಷಣ
ಮೊದಲ್ಾದ ಕಮಥಗಳನುನ, ಜೀವರಗ ಮೊೀಕ್ಷದ ಸವರ್ಯನುನ ಯಾವಾಗಲೂ ಕ ೂಡುತುರಲ್ಲ. ಮುಕುನ್ಾಗಿ,
ಮುಕುರನುನ ಆನಂದಗ ೂಳಿಸುತ್ಾು ಮುಂದುವರರ್ಯಲ್ಲ.

ಭ ್ೀರ್ಗಾಶಚ ಯೀ ಯಾನಿ ಚ ಕಮಮಯಜಾತಾನ್್ನಾದ್ನ್ನಾತನಿ ಮಮೀಹ ಸನಿತ ।

ಮದ್ಾಜ್ಞಯಾ ತಾನ್್ಖಿಲ್ಾನಿ ಸನಿತ ಧ್ಾತುಃ ಪದ್ ೀ ತತ್ ಸಹಭ ್ೀಗನಾಮ ॥೮.೨೪೧॥

ಈ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ನನಗ ಯಾವ ಯಾವ ಭ ೂೀಗಗಳಿವ ಯೀ, ಅನ್ಾದಿ-ಅನಂರ್ತವಾಗಿರುವ ಕಮಥಗಳಿವ ಯೀ,

ನನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಭ ೂೀಗಗಳು ಬರಹಮ ಪ್ದವಗಿದ . ಅದನ್ ನೀ ಸಹಭ ೂೀಗ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .

ಏತಾದೃಶಂ ಮೀ ಸಹಭ ್ೀರ್ಜನ್ಂ ತ ೀ ಮಯಾ ಪರದತತಂ ಹನ್ುಮನ್ ಸದ್ ೈರ್ ।

ಇತಿೀರಿತಸತಂ ಹನ್ುಮಾನ್ ಪರರ್ಣಮ್ ರ್ಜರ್ಗಾದ ವಾಕ್ಂ ಸ್ರಭಕ್ತತನ್ಮರಃ ॥೮.೨೪೨॥

ಈರೀತಯಾಗಿರುವ ಸಹಭ ೂೀಗವು ನನಿನಂದ ನಿನಗ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ರೀರಾಮ.

ಶ್ರೀರಾಮನ ಮಚುುಗ ರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಭಕಿುಯಿಂದ ಬಾಗಿ
ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಕ ್ೀ ನಿವೀಶ ತ ೀ ಪ್ಾದಸರ ್ೀರ್ಜಭಾಜಾಂ ಸುದುಲಿಯಭ ್ೀsತ ್ೀಯಷ್ು ಚತುಷ್ವಯಪಿೀಹ ।

ತಥಾsಪಿ ನಾಹಂ ಪರರ್ೃಣ ್ೀಮಿ ಭ್ಮನ್ ಭರ್ತಪದ್ಾಮೊೂೀರ್ಜನಿಷ ೀರ್ಣಾದೃತ ೀ ॥೮.೨೪೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 306

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

‘ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ನಿನನ ಪಾದ ಕಮಲವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವವರಗ ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮ-ಮೊೀಕ್ಷಗಳಲ್ಲಲ ಯಾವುದು

ಸಗುವುದಿಲಲ? ಎಲಲವೂ ಸಗುರ್ತುದ . ಆದರೂ, ನ್ಾನು ನಿನನ ಪಾದ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ, ಬ ೀರ ೀನನೂನ
ಬ ೀಡುವುದಿಲಲ.

ತವಮೀರ್ ಸಾಕ್ಾತ್ ಪರಮಸವತನ್ರಸತವಮೀರ್ ಸಾಕ್ಾದಖಿಲ್ ್ೀರುಶಕ್ತತಃ ।

ತವಮೀರ್ ಚಾಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ಸದ್ಾ ರಮಾವಿರಿಞ್ಚಚದಿಭರಪ್ಶ ೀಷ ೈಃ ॥೮.೨೪೪॥

ಸಮೀತ್ ಸವ ೀಯsಪಿ ಸದ್ಾ ರ್ದನ ್ತೀsಪ್ನ್ನ್ತಕಾಲ್ಾಚಚ ನ್ವ ೈ ಸಮಾಪುನರ್ಯುಃ ।

ಗುಣಾಂಸತವದಿೀಯಾನ್ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸೌಖ್ಜ್ಞಾನಾತಮಕಸತವಂ ಹಿ ಸದ್ಾsತಿಶುದಾಃ ॥೮.೨೪೫॥

ನಿೀನ್ ೀ ಸವೀಥರ್ತುಮನು, ಸವಥ ಸಾರ್ತಂರ್ತರನು. ನಿೀನ್ ೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸವಥಶಕಿುಯಾಗಿದಿಾೀರ್ಯ. (ನಿನಗ

ಇನ್ ೂನಬಬರಂದ ಶಕಿು ಬರುವುದಿಲಲ ಎನುನವುದು ‘ಸಾಕ್ಷಾತ್’ ಶಬಾ ನಿೀಡುವ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ). ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ
ಗುರ್ಣಸಾಗರ ನಿೀನು. ರಮ ಮರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ (ಆಗಿ ಹ ೂೀದ ಎಲ್ಾಲ) ಬರಹಮ-ರುದರರು ಸ ೀರಕ ೂಂಡರೂ ಕೂಡಾ,
ನಿನನ ಗುರ್ಣವನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ.
ಆ ಎಲಲರೂ ಸ ೀರ, ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ, ಅನಂರ್ತ ಕಾಲದಿಂದ ವಣಿಥಸದರೂ, ನಿನನ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ
ಎಣಿಸಲು(ಹ ೀಳಿ ಮುಗಿಸಲು) ಸಾಧ್ವಲಲ. ನಿೀನು ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಸುಖ, ಜ್ಞಾನ, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳ ೀ
ಮೈದುಂಬಿ ಬಂದವನು.

ರ್ಯಸ ತೀ ಕಥಾಸ ೀರ್ಕ ಏರ್ ಸರ್ಯದ್ಾ ಸದ್ಾರತಿಸತವರ್ಯ್ಚಲ್ ೈಕಭಕ್ತತಃ ।

ಸ ಜೀರ್ಮಾನ ್ೀ ನ್ ಪರಃ ಕರ್ಞಚಚತ್ ತಜಜೀರ್ನ್ಂ ಮೀsಸತವಧಿಕಂ ಸಮಸಾತತ್ ॥೮.೨೪೬॥

ಯಾವ ಸಾಧಕನು ನಿನನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಕ ೀಳುತುರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಯಾವಾಗಲೂ ನಿನನಲ್ ಲೀ

ರತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ನಿನನಲ್ಲಲ ಅಚಲವಾದ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನ ಜೀವನ
ಸಾರ್ಥಕ. (ಇದಿಲಲದ ೀ ಜೀವಸುವವನ ಜೀವನ ವ್ರ್ಥ). ಅಂರ್ತಹ ಸದಾ ನಿನನಲ್ಲಲ ಭಕಿುಯಿಂದಿರುವ ಜೀವನ
ನನಗಿರಲ್ಲ.

ಪರರ್ದಾಯತಾಂ ಭಕ್ತತರಲಂ ಕ್ಷಣ ೀಕ್ಷಣ ೀ ತವಯೀಶ ಮೀ ಹಾರಸವಿರ್ಜಜಯತಾ ಸದ್ಾ ।

ಅನ್ುಗರಹಸ ತೀ ಮಯ ಚ ೈರ್ಮೀರ್ ನಿರೌಪಧ್ೌ ತೌ ಮಮ ಸರ್ಯಕಾಮಃ ॥೮.೨೪೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 307

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೮. ಹನೂಮತ ಶ್ರೀರಾಮದಯಾದಾನಮ್

ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಓ ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ, ನಿನನಲ್ಲಲ ನನನ ಭಕಿುರ್ಯು ಕ್ಷರ್ಣಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಬ ಳ ರ್ಯುತುರಲ್ಲ (ಎಂದೂ

ಹಾರಸವಾಗದ ೀ ಸದಾ ವೃದಿಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತುರಲ್ಲ). ಇದ ೀ ರೀತಯಾದ ನಿನನ ಅನುಗರಹವು ಸದಾ
ನನನಮೀಲ್ಲರಲ್ಲ ಎನುನವುದು ನನನ ಸಮಸು ಕಾಮನ್ ರ್ಯು’.

ಇತಿೀರಿತಸತಸ್ ದದ್ೌ ಸ ತದ್ ದವರ್ಯಂ ಪದಂ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸಕಲ್ ೈಶಚ ಶ ್ೀಭನ್ಮ್ ।

ಸಮಾಶ್ಿಷ್ಚ ೈನ್ಮಥಾsದರಯಯಾ ಧಿಯಾ ರ್ಯಥ ್ೀಚಿತಂ ಸರ್ಯರ್ಜನಾನ್ಪೂರ್ಜರ್ಯತ್ ॥೮.೨೪೮॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಹ ೀಳುತುರಲು, ರಾಮಚಂದರನು ಅವ ರಡನೂನ(ಭಕಿು ಹಾಗೂ ಅನುಗರಹವನುನ),

ಎಲಲಕೂೆ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಬರಹಮ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಕ ೂಟುನು. ನಂರ್ತರ ಪ್ರೀತಯಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ
ಮನಸುನಿಂದ ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ರ್ತಬಿಬಕ ೂಂಡನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ
ಸಮಸು ಜನರನೂನ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀರಾಮ ಸರ್ತೆರಸದನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಅಷ್ುಮೊೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 308

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ರಾಮಸವಧ್ಾಮಪರವ ೀಶಃ

ಓಂ ॥
ಅಥಾsಪತರಾಜ ್್ೀ ಭಗವಾನ್ ಸ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಂ ರ್ಜರ್ಗಾದ ರಾಜಾ ತರುಣ ್ೀ ಭವಾsಶು ।
ಇತಿೀರಿತಸಾತವಹ ಸ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀ ಗುರುಂ ಭರ್ತಪದ್ಾಬಾಜನ್ನ ಪರಂ ರ್ೃಣ ್ೀಮ್ಹಮ್ ॥೯.೦೧॥

ರಾಜ್ಪಾರಪ್ುಯಾದ ಮೀಲ್ , ಅಭಿಷಕುರಾದ ರಾಮಚಂದರ ದ ೀವರು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ‘ಕೂಡಲ್ ೀ

ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗು’* ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಹಿೀಗ ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ರ್ತನನ ಗುರು
ರಾಮಚಂದರನನುನ ಕುರರ್ತು : ‘ನಿನನ ಪಾದ ಕಮಲದ ಸ ೀವ ಗಿಂರ್ತ ಇರ್ತರ ಯಾವುದನೂನ ನ್ಾನು
ಬರ್ಯಸುವುದಿಲಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .
[*ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಭರರ್ತನಿಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯವನ್ಾದಾರಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಲ್ಲಲ ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾಗು ಎಂದು ಹ ೀಳಲು
ಸಾಧ್ ಎನುನವುದನುನ ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ಕ ಲವರು ಭರರ್ತ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯ ಎಂದು ರ್ತಪಾಾಗಿ
ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆದರ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಭರರ್ತನಿಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯ ಎನುನವುದು ಇಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ]

ನ್ ಮಾಂ ಭರ್ತಾಪದನಿಷ ೀರ್ಣ ೈಕಸಪೃಹಂ ತದನ್್ತರ ನಿಯೀಕುತಮಹಯತಿ ।

ನ್ಹಿೀದೃಶಃ ಕಶ್ಚದನ್ುಗರಹಃ ಕವಚಿತ್ ತದ್ ೀರ್ ಮೀ ದ್ ೀಹಿ ತತಃ ಸದ್ ೈರ್ ॥೯.೦೨॥

‘ನಿನನ ಪಾದವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುವುದ ೂಂದನುನ ಬಿಟುು, ನಿನನ ಪಾದ ಸ ೀವ ಯಂದನುನ ಬಿಟುು,
ಬ ೀರ ರ್ಯದರಲ್ಲಲ ಆಸಕುನಲಲದ ನನನನುನ ಬ ೀರ ರ್ಯದರಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿಸಬ ೀಡ. ನಿನನ ಪಾದಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ತ್ ೂಡಗುವುದರಲ್ಲಲನ ಅನುಗರಹಕಿೆಂರ್ತ ಅತರಕುವಾದುದು ಬ ೀರ ೂಂದಿಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅದನ್ ನೀ
ಯಾವಾಗಲೂ ನಿೀಡು’.

ಇತಿೀರಿತಸತಸ್ ತದ್ ೀರ್ ದತಾತವ ದೃಢಂ ಸಮಾಶ್ಿಷ್್ ಚ ರಾಘರ್ಃ ಪರಭುಃ ।

ಸ ಯೌರ್ರಾರ್ಜ್ಂ ಭರತ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಜುರ್ಗ ್ೀಪ ಲ್ ್ೀಕಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಸಧಮಮಯಕಾನ್ ॥೯.೦೩॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಪಾರರ್ಥಥಸದಾಗ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ

ರ್ತಬಿಬ, ಅವನಿಗ ಆ ಸ ೀವ ರ್ಯನ್ ನೀ ನಿೀಡಿ, ಭರರ್ತನನುನ ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ
ಧಮಥದಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸದನು. (ಧಮಥಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ರಾಜ್ವನ್ಾನಳಿದನು)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 309

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಪರಶಾಸತಿೀಶ ೀ ಪೃರ್ಥವಿೀ ಬಭ್ರ್ ವಿರಿಞ್ಚಲ್ ್ೀಕಸ್ ಸಮಾ ಗುಣ ್ೀನ್ನತೌ ।

ರ್ಜನ ್ೀsಖಿಲ್ ್ೀ ವಿಷ್ು್ಪರ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ನ್ ಧಮಮಯಹಾನಿಶಚ ಬಭ್ರ್ ಕಸ್ಚಿತ್ ॥೯.೦೪॥

ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನ ಆಳಿಾಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ೃರ್ಥವರ್ಯು ಗುರ್ಣದ ಉನನತರ್ಯಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಸದೃಶವಾಯಿರ್ತು. ಎಲ್ಾಲ
ಜನರೂ ಕೂಡಾ ವಷ್ು್ ಭಕುರ ೀ ಆಗಿದಾರು. ಯಾರಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಧಮಥ ಹಾನಿಯಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಗುಣ ೈಶಚ ಸವ ೈಯರುದಿತಾಶಚ ಸವ ೀಯ ರ್ಯಥಾರ್ಯಥಾ ಯೀಗ್ತಯೀಚಛನಿೀಚಾಃ ।

ಸಮಸತರ ್ೀರ್ಗಾದಿಭರುಜಿತಾಶಚ ಸವ ೀಯ ಸಹಸಾರರ್ಯುಷ್ ಊಜಜಯತಾ ಧನ ೈಃ ॥೯.೦೫॥

ಎಲಲರೂ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದಾರು. ಎಲ್ಾಲ ರ ೂೀಗಗಳನುನ ಕಳಚಿಕ ೂಂಡಿದಾರು.

ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಆರ್ಯುಷ್್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದವರಾಗಿದಾರು. (ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಮಾನವರ ಆರ್ಯುಸುು ಎಷುತ್ ೂುೀ, ಎಲಲರೂ ಅಷ್ುು ಆರ್ಯುಸುನುನ ಹ ೂಂದಿದವರಾಗಿದಾರು). ಯಾರೂ ದರದರರು
ಎಂದಿರಲ್ಲಲಲ. ಎಲಲರಲೂಲ ಅವಶ್ಕವಾದ ಧನವರ್ತುು.

ಸವ ೀಯsರ್ಜರಾ ನಿತ್ಬಲ್ ್ೀಪಪನಾನರ್ಯಥ ೀಷ್ುಸದ್ಾಾಯ ಚ ಸದ್ ್ೀಪಪನಾನಃ ।

ಸಮಸತದ್ ್ೀಷ ೈಶಚ ಸದ್ಾ ವಿಹಿೀನಾಃ ಸವ ೀಯ ಸುರ್ಪ್ಾಶಚ ಸದ್ಾ ಮಹ ್ೀತುವಾಃ ॥೯.೦೬॥

ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮುದಿರ್ತನ ಇಲಲದವರಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿರುವವರಾಗಿದಾರು.

ಬರ್ಯಸದಾನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತುದುಾದರಂದ ರಾಗ-ದ ಾೀಷ್ಾದಿಗಳಿಗ , ವಪ್ರೀರ್ತ ಕ ೂರೀಧಾದಿಗಳಿಗ ಯಾರೂ
ಒಳಗಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಯಾವ ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಗೂ ಅವರು ಒಳಗಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಎಲಲರೂ ಒಳ ಳರ್ಯ
ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದವರಾಗಿ ಸದಾ ಹುಮಮಸುನಿಂದ ಇರುತುದಾರು.

ಸವ ೀಯ ಮನ ್ೀವಾಕತನ್ುಭಃ ಸದ್ ೈರ್ ವಿಷ್ು್ಂ ರ್ಯರ್ಜನ ತೀ ನ್ತು ಕಞಚಚದನ್್ಮ್ ।

ಸಮಸತರತ ್ನೀದೂರಿತಾ ಚ ಪೃರ್ಥವೀ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಧ್ಾನಾ್ ಬಹುದುಗಾರ್ಗ ್ೀಮತಿೀ ॥೯.೦೭॥

ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಮನಸುು, ಮಾರ್ತು, ದ ೀಹಗಳಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಹ ೂೀಮಿಸುತುದಾರು, ಪ್ೂಜಸುತುದಾರು.

ಭೂಮಿರ್ಯು ರ್ಯಥ ೀಷ್ು ಧಾನ್ವುಳಳದಾಾಗಿರ್ತುು. ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹಾಲು ಕರ ರ್ಯುವ ಹಸುಗಳಿದಾವು. ಎಲ್ಾಲ ರರ್ತನಗಳಿಂದ
ಭೂಮಿ ಸಮೃದಿವಾಗಿರ್ತುು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 310

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸಮಸತಗನಾಾಶಚ ಸದ್ಾsತಿಹೃದ್ಾ್ ರಸಾ ಮನ ್ೀಹಾರಿರ್ಣ ಏರ್ ತತರ ।

ಶಬಾಾಶಚ ಸವ ೀಯ ಶರರ್ಣಾತಿಹಾರಿರ್ಣಃ ಸಪಶಾಯಶಚ ಸವ ೀಯ ಸಪಶ ೀಯನಿಾರರ್ಯಪಿರಯಾಃ ॥೯.೦೮ ॥

ಎಲ್ಾಲ ಗಂಧಗಳೂ ಕೂಡಾ ಮನ್ ೂೀಹರವಾಗಿದಾವು (ಆ ರಾಮರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ದುಗಥಂಧ ಎನುನವುದು ಇರಲ್ಲಲಲ).

ಎಲ್ಾಲ ರಸಗಳೂ ಕೂಡಾ(ಷ್ಡರಸಗಳು) ಮನಸುನುನ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸುತುದಾವು. ಶಬಾ ಎನುನವುದು ಕಿವಗ
ಹಿರ್ತವಾಗಿರುತುರ್ತುು. ಹಾಗ ೀ ಎಲಲದರ ಸಾಶಥವೂ ಕೂಡಾ ಸಾಶ ೀಥನಿಾಿರ್ಯಗಳಿಗ ಪ್ರರ್ಯವಾಗಿರ್ತುು.

ನ್ ಕಸ್ಚಿದ್ ದುಃಖಮಭ್ತ್ ಕರ್ಞಚಚನ್ನ ವಿತತಹಿೀನ್ಶಚ ಬಭ್ರ್ ಕಶಚನ್ ।

ನಾಧಮಮಯಶ್ೀಲ್ ್ೀ ನ್ಚ ಕಶಚನಾಪರಜ ್ೀ ನ್ ದುಷ್ಾಜ ್ೀ ನ ೈರ್ ಕುಭಾರ್ಯ್ಯಕಶಚ ॥೯.೦೯॥

ಯಾರಗೂ ಕೂಡಾ ದುಃಖ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಯಾವುದ ೀ ರೀತಯಿಂದಲೂ ಯಾರೂ ವರ್ತುಹಿೀನರಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಅಧಮಥಶ್ೀಲರು ಯಾರೂ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಯಾರೂ ಸಂರ್ತತ ಇಲಲದ ೀ ಇರುತುರಲ್ಲಲಲ. ಕ ಟು ಮಕೆಳು ಇರಲ್ಲಲಲ. ಕ ಟು
ಹ ಂಡತರ್ಯೂ ಯಾರಗೂ ಇರಲ್ಲಲಲ.

ಸರಯೀ ನ್ಚಾsಸನ್ ವಿಧವಾಃ ಕರ್ಞಚಚನ್ನವ ೈ ಪುಮಾಂಸ ್ೀ ವಿಧುರಾ ಬಭ್ರ್ುಃ ।

ನಾನಿಷ್ುಯೀಗಶಚ ಬಭ್ರ್ ಕಸ್ಚಿನ್ನಚ ೀಷ್ುಹಾನಿನ್ನಯಚ ಪೂರ್ಯಮೃತು್ಃ ॥೯.೧೦॥

ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು ವಧವ ರ್ಯರಾಗಲ್ಲಲಲ. ಗಂಡುಮಕೆಳು ವಧುರರಾಗಲ್ಲಲಲ.(ಇದರರ್ಥ ಗಂಡ ಹ ಂಡತ ಇಬಬರೂ

ಒಟ್ಟುಗ ಸಾರ್ಯುತುದಾರು ಎಂದಲಲ. ಮಕೆಳ ಜವಾಬಾಿರ ತೀರುವ ಮೊದಲು, ವಾನಪ್ರಸಾ್ಶರಮಕ ೆ ಹ ೂೀಗುವ
ಮೊದಲು ಪ್ತ ಅರ್ವಾ ಪ್ತನ ವಯೀಗ ಯಾರಗೂ ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ ಎಂದರ್ಥ) ಯಾರಗೂ ಕೂಡಾ ಅನಿಷ್ು
ಸಂಬಂಧ ಆಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಇಷ್ುಹಾನಿ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ಪ್ೂವಥಮೃರ್ತು್(ಕಿರರ್ಯರು ಹಿರರ್ಯರು ಬದುಕಿರುವಾಗಲ್ ೀ
ಸಾರ್ಯುವ ಪ್ರಸಂಗ) ಇರಲ್ಲಲಲ.

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಮಾಲ್ಾ್ಭರಣಾನ್ುಲ್ ೀಪನಾ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಪ್ಾನಾಶನ್ವಾಸಸ ್ೀsಖಿಲ್ಾಃ ।

ಬಭ್ರ್ುರಿೀಶ ೀ ರ್ಜಗತಾಂ ಪರಶಾಸತಿ ಪರಕೃಷ್ುಧಮೇಯರ್ಣ ರ್ಜನಾದಾಯನ ೀ ನ್ೃಪ್ ೀ ॥೯.೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 311

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರಾಮಚಂದರನು ರಾಜನ್ಾಗಿ ಒಳ ಳರ್ಯ ಧಮಥದಿಂದ ಆಳುತುರಲು, ಇಷ್ುವಾಗಿರುವ ಮಾಲ್ , ಇಷ್ುವಾಗಿರುವ

ಆಭರರ್ಣ, ಇಷ್ುವಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಗಂಧ, ಮನಸುಗ ಹಿರ್ತವಾಗುವಂರ್ತಹ ಕುಡಿರ್ಯುವಕ , ಊಟ, ಬಟ್ ು, ಈ ರೀತ
ಎಲಲವೂ ಸಮೃದಿಿಯಾಗಿ ಪ್ರಜ ಗಳಿಗ ದ ೂರ ರ್ಯುತುರ್ತುು.

ಸ ಬರಹಮರುದರಮರುದಶ್ವದಿವಾಕರಾದಿಮ್ದಾಯನ್್ರತನಪರಿಘಟ್ಟುತಪ್ಾದಪಿೀಠಃ ।
ನಿತ್ಂ ಸುರ ೈಃ ಸಹ ನ್ರ ೈರರ್ ವಾನ್ರ ೈಶಚ ಸಮ್ಬರ್ಜ್ಮಾನ್ಚರಣ ್ೀ ರಮತ ೀ ರಮೀಶಃ ॥೯.೧೨॥

ಬರಹಮ-ರುದರ-ಇಂದರ-ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು, ಸೂರ್ಯಥ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರ ಕಿರೀಟದ ರರ್ತನಗಳು ಸಾಶ್ಥಸುವ

ಪಾದಕಮಲವುಳಳವನು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ. ಇಂರ್ತಹ ಶ್ರೀರಾಮ ಯಾವಾಗಲೂ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ,
ಮನುಷ್್ರಂದ, ಕಪ್ಗಳಿಂದಲೂ , ಪಾದಪ್ೂಜ ಹ ೂಂದಿದವನ್ಾಗಿ ಕಿರೀಡಿಸುತುದಾನು.

ತಸಾ್ಖಿಲ್ ೀಶ್ತುರನಾದ್ನ್ುರ್ಗ ೈರ್ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸೀತಾಬಧ್ಾ ತವರಮರ್ಯತ್ ಸವರತಂ ಸುರ ೀಶಮ್ ।

ನಿತಾ್ವಿಯೀಗ್ವಪರಮೊೀಚಚನಿರ್ಜಸವಭಾವಾ ಸೌನ್ಾರ್ಯಯವಿಭರಮಸುಲಕ್ಷರ್ಣಪೂರ್ಯಭಾವಾ ॥೯.೧೩॥

ಎಲಲದಾಕೂೆ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ವಯೀಗರಹಿರ್ತಳಾದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅನ್ಾಧಕಾಲದಿಂದಲೂ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ

ಇರುವವಳು. ಅಂರ್ತಹ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಅವತ್ಾರವಾದ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ರ್ತನಿನಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡುವ
ಶ್ರೀರಾಮನನುನ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸುತುದಾಳು. ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿರುವ, ಆನಂದಾದಿಗಳಿಂದ ಅಭಿವ್ಕುವಾಗಿರುವ
ಸಾರೂಪ್ವುಳಳ ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಕಾಂತ, ಮೊದಲ್ಾದ ಉರ್ತೃಷ್ು ಗುರ್ಣಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವಳಾದ
ಸೀತ್ಾಮಾತ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೂಂದಿಗ ವಹರಸದಳು.

ರ ೀಮೀ ತಯಾ ಸ ಪರಮಃ ಸವರತ ್ೀsಪಿ ನಿತ್ಂ ನಿತ ್್ೀನ್ನತಪರಮದಭಾರಭೃತಸವಭಾರ್ಃ ।

ಪೂಣ ್್ೀಯಡುರಾರ್ಜಸುವಿರಾಜತಸನಿನಶಾಸು ದಿೀಪ್ನ್ನಶ ್ೀಕರ್ನಿಕಾಸು ಸುಪುಷುತಾಸು ॥೯.೧೪॥

ತ್ಾನು ಸಂರ್ತಸಪ್ಡಲು ಬ ೀರ ೂಬಬರ ಅಗರ್ತ್ವಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರೂ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಸದಾ

ಉನನರ್ತವಾದ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ
ಬ ಳದಿಂಗಳಲ್ಲಲ, ಪ್ುಷ್ಾಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಅಶ ್ೀಕವನದಲ್ಲಲ ಶ ್ೀಭಿಸುತ್ಾು, ಸೀತ್ಾದ ೀವಯಂದಿಗ
ವಹರಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 312

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರ್ಗಾರ್ಯನಿತ ಚ ೈನ್ಮನ್ುರಕತಧಿರ್ಯಃ ಸುಕಣಾಾ ಗನ್ಾರ್ಯಚಾರರ್ಣಗಣಾಃ ಸಹ ಚಾಪುರ ್ೀಭಃ ।

ತಂ ತುಷ್ುುರ್ುಮುಮಯನಿಗಣಾಃ ಸಹಿತಾಃ ಸುರ ೀಶ ೈ ರಾಜಾನ್ ಏನ್ಮನ್ುಯಾನಿತ ಸದ್ಾsಪರಮತಾತಃ ॥೯.೧೫॥

ಇವನನುನ ಗಂಧವಥರು, ಚಾರರ್ಣರ ೀ, ಮೊದಲ್ಾದವರ ಸಮೂಹವು, ಅಪ್ುರ ರ್ಯರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,

ಪ್ರೀತರ್ಯುಕುರಾಗಿ, ದ ೀವರ ಮಹಿಮಯಿಂದ ತ್ ೂರ್ಯಾ ಮನಸುುಳಳವರಾಗಿ ಗಾನ ಮಾಡುತುದಾರು.
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮುನಿ ಗರ್ಣಗಳು ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುತುದಾರು. ಸಾಮಂರ್ತ ರಾಜರು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ಜಾಗರೂಕರಾಗಿ(ಅಹಂಕಾರ/ಮದ ರಹಿರ್ತರಾಗಿ) ಇವನನುನ ಅನುಸರಸುತುದಾರು.

ಏರ್ಂ ತರಯೀದಶಸಹಸರಮಸೌ ಸಮಾಸುತ ಪೃರ್ಥವೀಂ ರರಕ್ಷ ವಿಜತಾರಿರಮೊೀಘವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ।

ಆನ್ನ್ಾಮಿನ್ುಾರಿರ್ ಸನ್ಾಧದಿನಿಾರ ೀಶ ್ೀ ಲ್ ್ೀಕಸ್ ಸಾನ್ಾರಸುಖವಾರಿಧಿರಪರಮೀರ್ಯಃ ॥೯.೧೬॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ, ಹದಿಮೂರು ಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳ ರ್ತನಕ ಶ್ರೀರಾಮ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡುತುದಾನು.

ಲಕ್ಷ್ಮಿಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಾಮನು ಚಂದರನಂತ್ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಆನಂದವನುನ ರ್ತರುತುದಾನು. ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಆನಂದವನುನ
ಕ ೂಡುತ್ಾು, ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಭಗವಂರ್ತ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿದನು.
ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ‘ಸಾನಾಿಸುಖವಾರಧಃ’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣದಿಂದ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ನಿಭಿಡವಾದ
ಆನಂದಗಳಿಗ ಸಮುದರದಂತ್ ಇರುವ ಭಗವಂರ್ತ ಸಾನಾಿಸುಖವಾರಧಃ. ಇಂರ್ತಹ ಭಗವಂರ್ತ ‘ಅಪ್ರಮೀರ್ಯಃ’.
ಅವನನುನ ‘ಹಿೀಗ ೀ’ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಲು ಯಾರಗೂ ಸಾಧ್ವಲಲ.

ದ್ ೀವಾ್ಂ ಸ ಚಾರ್ಜನ್ರ್ಯದಿನ್ಾರಹುತಾಶನೌ ದ್ೌವ ಪುತೌರ ರ್ಯಮೌ ಕುಶಲವೌ ಬಲ್ಲನೌ ಗುಣಾಢೌ್ ।

ಶತುರಘನತ ್ೀ ಲರ್ರ್ಣಮುದಬರ್ಣಬಾರ್ಣದಗಾಂ ಕೃತಾವ ಚಕಾರ ಮಧುರಾಂ ಪುರಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ॥೯.೧೭॥

ರಾಮಚಂದರನು ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯಲ್ಲಲ ಇನ್ಾಾಿಗಿನಸಾರೂಪ್ರಾದ, ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿರುವ, ಗುಣಾಢ್ರಾಗಿರುವ, ಅವಳಿ

ಜವಳಿಗಳಾದ ಕುಶ ಮರ್ತುು ಲವ ಎನುನವ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ ಹುಟ್ಟುಸದನು. ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ವಶ್ಷ್ುವಾದ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣವನುನ ಶರ್ತುರಘನನಿಗ ನಿೀಡಿ, ಅವನಿಂದ ‘ಲವರ್ಣ’ ಎನುನವ ಅಸುರನನುನ
ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿಸದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಲವರ್ಣನಿದಾ ಮಧುವನವನುನ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣವಾಗಿ
ಅಭಿವೃದಿಿಪ್ಡಿಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 313

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

[‘ಲವರ್ಣನನುನ ಯಾರು ಕ ೂಲುಲತುೀರ’ ಎಂದು ರಾಮ ಕ ೀಳಿದಾಗ , ಎಲಲರೂ ಮುಂದ ಬರುತ್ಾುರ . ಆಗ ಶರ್ತುರಘನ:
‘ಎಲಲರೂ ನಿನನ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದಾಾರ , ಆದರ ನನಗ ನಿನನ ಸ ೀವ ರ್ಯ ಅವಕಾಶ ಸಕಿೆಲಲ. ಆದಾರಂದ ಈ
ಕಾರ್ಯಥವನುನ ರ್ತನಗ ೂಪ್ಾಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಶರ್ತುರಘನನ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯಂತ್ ಶ್ರೀರಾಮ
ಶರ್ತುರಘನನಿಗ ವಶ ೀಷ್ ಬಾರ್ಣವಂದನುನ ನಿೀಡಿ, ಆರ್ತನನುನ ಅಯೀಧ ್ಯಿಂದಲ್ ೀ ಮಧುವನದ ರಾಜನ್ಾಗಿ
ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ, ‘ನಿೀನು ಅಲ್ ಲೀ ಇದುಾ ರಾಜ್ವನ್ಾನಳು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಈ ರೀತ
ಬಾರ್ಣವನುನ ಪ್ಡ ದ ಶರ್ತುರಘನ ಮಧುವನಕ ೆ ಹ ೂೀಗಿ, ಲವರ್ಣನನುನ ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ . ಆ ಬಾರ್ಣ
ನಂರ್ತರ ಮರಳಿ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲಗ ೀ ಬಂದು ಸ ೀರುರ್ತುದ . ಅಂರ್ತಹ ವಶ ೀಷ್ ಬಾರ್ಣವನುನ ಇಲ್ಲಲ ‘ಉದಬರ್ಣ’ ಎಂದು
ಕರ ದಿದಾಾರ . ಅಂದರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರವಾದುದು ಎಂದರ್ಥ. ಹಿೀಗ ಲವರ್ಣನನುನ ಕ ೂಂದು, ಮಧುರಾ
ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ೨೪ನ್ ೀ ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗದಲ್ ಲೀ ನಿಮಿಥಸಲ್ಾಯಿರ್ತು. ಈ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಮುಂದ ಕಂಸ
ಹುಟ್ಟು ಬಂದಿರುವುದು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಉಗರಸ ೀನನ ಆಳಿಾಕ ಯಂದಿಗ ನ್ ಲ್ ಸರುವುದೂ ಇದ ೀ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ. ಹಿೀಗ
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಮಧುರಾಪ್ುರ ರಾಮಚಂದರನ ಕಾಲದಲ್ ಲೀ ನಿಮಾಥರ್ಣವಾಗಿರ್ತುು. ‘ಧ’ಕಾರದ
ಮೂರನ್ ೀ ಅಕ್ಷರ ಎಂದು ಮಧುರಾ ನಗರವನುನ ಮರ್ುರಾ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆದರ ಮೂಲ ಹ ಸರು
ಮಧುರಾ]

ಕ ್ೀಟ್ಟತರರ್ಯಂ ಸ ನಿರ್ಜಘಾನ್ ತಥಾsಸುರಾಣಾಂ ಗನ್ಾರ್ಯರ್ಜನ್ಮ ಭರತ ೀನ್ ಸತಾ ಚ ಧಮಮಯಮ್ ।

ಸಂಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ನರ್ಯರ್ಜದುತತಮಕಲಪಕ ೈಃ ಸವಂ ರ್ಯಜ್ಞ ೈಭಯವಾರ್ಜಮುಖಸತುಚಿವಾಶಚ ರ್ಯತರ ॥೯.೧೮॥

ಹಾಗ ಯೀ, ರಾಮಚಂದರನು ಭರರ್ತನ ಮೂಲಕ ಗಂಧವಥರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವ (ಶ ೈವಾಕ್ಷ ಎನುನವ ಗಂಧವಥನ
ಮಕೆಳಾದ) ಮೂರು ಕ ೂೀಟ್ಟ ಅಸುರ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿದನು. ಸಜಜನರ ಧಮಥವನುನ
ತಳಿಸಕ ೂಡುತ್ಾು, ಬರಹಮ ರುದಾರದಿಗಳ ೀ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿರುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ಯಜ್ಞದಿಂದ ರ್ತನನನ್ ನೀ ತ್ಾನು
ರಾಮಚಂದರ ಪ್ೂಜಸಕ ೂಂಡನು. (ಲ್ ೂೀಕಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಥ)

ಅರ್ ಶ್ದರತಪಶಚಯಾ್ಯನಿಹತಂ ವಿಪರಪುತರಕಮ್ ।

ಉಜಜೀರ್ಯಾಮಾಸ ವಿಭುಹಯತಾವ ತಂ ಶ್ದರತಾಪಸಮ್ ॥೯.೧೯॥

ಕ ಲವು ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ, (ದುಷ್ು ಹಾಗೂ ಅತ ನಿೀಚ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧನ್ ಗಾಗಿ) ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡುತುದಾ (ಶಂಭೂಕ
ಎನುನವ) ಶ್ದರನನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿ, ಒಬಬ ವೃದಿ ಬಾರಹಮರ್ಣನ ಪ್ುರ್ತರನಿಗ ಜೀವದಾನ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 314

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

[ಶಂಭೂಕನು ಧಮಥಕ ೆ ಚು್ತ ಬರುವಂತ್ ನಡ ದುಕ ೂಂಡಿದಾರಂದ, ಅಪ್ಮೃರ್ತು್ ಇಲಲದ ೀ ಇದಾ

ರಾಮರಾಜ್ದಲ್ಲಲ, ಇದಾಕಿೆದಾಂತ್ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಪ್ುರ್ತರನ್ ೂಬಬ ಸಾವನನಪ್ುಾತ್ಾುನ್ . ಈ ವಷ್ರ್ಯ ರಾಮನ ರಾಜಸಭ ಗ
ತಳಿದಾಗ, ಅಲ್ಲಲದಾ ನ್ಾರದ ಮುನಿಗಳು, ಯಾರ ೂೀ ರ್ತಮಮ ಅಳವಗ ಮಿೀರದ ಕ ಲಸಕ ೆ ಕ ೈ ಹಾಕಿದಾಾರ .
ಆದಾರಂದ ಹಿೀಗಾಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಿಗ ತಳಿಸುತ್ಾುರ . ಈ ವಷ್ರ್ಯದ ಮೂಲವನುನ
ಹುಡುಕಿಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದಾಗ, ಶ ೈವಲ ಪ್ವಥರ್ತದ ಉರ್ತುರಭಾಗದಲ್ಲಲ, ಒಂದು ಸರ ೂೀವರದ ಬಳಿ ರ್ತಲ್ ಕ ಳಗಾಗಿ
ಜ ೂೀರ್ತು ಬಿದುಾ, ರ್ತಪ್ಸುುಗ ೈರ್ಯುತುರುವ ಒಬಬ ರ್ತಪ್ಸಾ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಕಾಣಿಸುತ್ಾುನ್ . ಆರ್ತನ ರ್ತಪ್ಸುನ
ಹಿಂದಿನ ನಿೀಚ ಕಾರರ್ಣವನುನ ತಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮ, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರ್ತನನ ಕತುಯಿಂದ ಆ ರ್ತಪ್ಸಾರ್ಯ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ
ಕರ್ತುರಸುತ್ಾುನ್ . ಅಧಮಥದ ರ್ತಲ್ ಕರ್ತುರಸದಾಗ ಧಮಥ ಬದುಕಿಕ ೂಂಡಿರ್ತು. ಒಬಬನ ಸಾವು ಇನ್ ೂನಬಬನ
ಬದುಕಾಯಿರ್ತು. ಶಂಭೂಕ ಸಾರ್ಯುತುದಾಂತ್ ಬಾರಹಮರ್ಣನ ಪ್ುರ್ತರ ವೃದಿ ದಂಪ್ತಗಳಲ್ಲಲ ಸಂರ್ತಸವನುನ ರ್ತುಂಬುತ್ಾು
ಎದುಾಕುಳಿರ್ತನು]
[ಇಷ್ುಕೂೆ ಈ ಶ್ದರ ರ್ತಪ್ಸಾ ಯಾರು? ಆರ್ತನ ಅಪ್ರಾಧವ ೀನು? ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಈ
ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಿದಾಾರ : ]

ರ್ಜಙ್ಘನಾಮಾsಸುರಃ ಪೂರ್ಯಂ ಗ್ವರಿಜಾರ್ರದ್ಾನ್ತಃ ।

ಬಭ್ರ್ ಶ್ದರಃ ಕಲ್ಾಪರ್ಯುಃ ಸ ಲ್ ್ೀಕಕ್ಷರ್ಯಕಾಮ್ಯಾ ॥೯.೨೦॥

ಜಙ್ಘ ಎನುನವ ಒಬಬ ಅಸುರನಿದಾ. ಅವನು ಮೊದಲು ಪಾವಥತೀದ ೀವರ್ಯ ವರದಿಂದ ಕಲಾದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯ ರ್ತನಕ
ಬಾಳುವ ಶಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡಿದಾ. ಅವನು ಲ್ ೂೀಕ ನ್ಾಶವಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ
ಮಾಡಿದ.

ತಪಶಚಚಾರ ದುಬುಯದಿಾರಿಚಛನ್ ಮಾಹ ೀಶವರಂ ಪದಮ್ ।

ಅನ್ನ್್ರ್ಧ್ಂ ತಂ ತಸಾಮರ್ಜಜಘಾನ್ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಃ ॥೯.೨೧॥

ಹಾಗ ಯೀ, ರುದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ(ಅಂದರ : ರ್ತನಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದ
ಮಾತ್ ಪಾವಥತರ್ಯನುನ , ತ್ಾನು ಶ್ವ ಪ್ದವಗ ೀರ, ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ನಿೀಚ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ)
ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತುದಾ. ಇಂರ್ತಹ, ಬ ೀರ ಯಾರೂ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಅವನನುನ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸಂಹಾರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ [ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಅರರ್ಯದ ಕ ಲವರು ಶ್ರೀರಾಮ ಶ್ದರರ್ತಪ್ಸಾರ್ಯನುನ ಏಕ ಕ ೂಂದ ಎಂದು
ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಗ ೂಂದಲಕ ೂೆಳಗಾಗುತ್ಾುರ ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 315

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಶ ವೀತದತಾತಂ ತಥಾ ಮಾಲ್ಾಮಗಸಾಾದ್ಾಪ ರಾಘರ್ಃ ।

ಅನ್ನ್ನರ್ಯಜ್ಞಾಕೃಚ ಛವೀತ ್ೀ ರಾಜಾ ಕ್ಷುದಿವನಿರ್ತತಯನ್ಮ್ ॥೯.೨೨॥

ಕುರ್ಯನ್ ಸವಮಾಂಸ ೈದ್ಾಾಯತ ್ರೀಕ ್ತೀ ಮಾಲ್ಾಂ ರಾಮಾತ್ಯಮ ಪಪಯರ್ಯತ್ ।

ಅಗಸಾಾರ್ಯ ನ್ ಸಾಕ್ಾತುತ ರಾಮೀ ದದ್ಾ್ದರ್ಯಂ ನ್ೃಪಃ ॥೯.೨೩॥
(ಶಂಭೂಕನನುನ ಕ ೂಂದ ಮೀಲ್ ರಾಮಚಂದರನು ಪ್ಕೆದಲ್ ಲೀ ಇದಾ ಅಗಸಾಯಶರಮಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು) ಅಗಸಯರು
ಶ ಾೀರ್ತ ಎನುನವ ಗಂಧವಥನು ಕ ೂಟು, ಎಂದೂ ಬಾಡದ ಹೂಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಅಪ್ಥಸದರು.

ಹಿಂದ ಶ ಾೀರ್ತ ಎನುನವ ರಾಜನು ಅನನದಾನವಲಲದ ಯಾಗವನುನ ಮಾಡಿದನು. ಅನನದಾನವಲಲದ ರ್ಯಜ್ಞ

ಅಪ್ೂರ್ಣಥ. ಅದರ ಫಲವಾಗಿ ಕ ೂನ್ ಗ ಅವನು ಹಸವನ ಬಾಧ ಗಾಗಿ ರ್ತನನ ಮಾಂಸವನ್ ನೀ ಕಿರ್ತುು ತನನಬ ೀಕಾದ
ಸ್ತ ನಿಮಾಥರ್ಣವಾಯಿರ್ತು. ಆ ಪಾಪ್ದ ಪ್ರಹಾರಕಾೆಗಿ ಅವನು ಬರಹಮದ ೀವರ ನಿಯೀಗದಂತ್ ಈ
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಅಗಸಯರಗ ಅಪ್ಥಸದಾನು. ಈ ಹೂಮಾಲ್ ಅಗಸಯರ ಮುಖ ೀನ ರಾಮಚಂದರನಿಗ
ಅಪ್ಥಸದುಾದರಂದ ಶ ಾೀರ್ತನಿಗ ಆಹಾರ ಸಗುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.
[ಬರಹಮದ ೀವರ ಸಂಕಲಾ ಶ ಾೀರ್ತ ನ್ ೀರವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಈ ಹೂಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡಬಾರದು
ಎನುನವುದಾಗಿರ್ತುು. ಹಾಗಾಗಿ ಆ ಹೂಮಾಲ್ ಅಗಸಯರ ಮುಖ ೀನ ಶ್ರೀರಾಮನಿಗ ಅಪ್ಥರ್ತವಾಯಿರ್ತು. ಅದು
ಏಕ ಂದರ :]

ಕ್ಷುದಭಾರ್ಮಾತರಫಲದಂ ನ್ ಸಾಕ್ಾದ್ ರಾಘವ ೀsಪಿಪಯತಮ್ ।

ಕ್ಷುದಭಾರ್ಮಾತರಮಾಕಾಙ್ಷನ್ ಮಾಮಸೌ ಪರಿಪೃಚಛತಿ ॥೯.೨೪॥

ರ್್ರ್ಧ್ಾನ್ತಸತತ ್ೀ ರಾಮೀ ದದ್ಾ್ಚ ಛವೀತ ಇತಿ ಪರಭುಃ ।

ಮತಾವ ಬರಹಾಮsದಿಶನಾಮಲ್ಾಂ ಪರದ್ಾತುಂ ಕುಮೂಯೀನ್ಯೀ ॥೯.೨೫॥

ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ನ್ ೀರವಾಗಿ ಕ ೂಟು ಕಾಣಿಕ ರ್ಯ ಫಲ ಕ ೀವಲ ಹಸವ ರ್ಯನುನ ಮಾರ್ತರ ನಿೀಗಿಸುವುದಿಲಲ .
ಅದಕಿೆಂರ್ತ ಇನೂನ ಹ ಚಿುನ ಫಲ ಅದರಂದ ಸಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಶ ಾೀರ್ತನು ಕ ೀವಲ ಹಸವ ನಿೀಗಿಸಕ ೂಳುಳವ
ಕಾಮ್ಫಲವನನಷ್ ುೀ ಬ ೀಡಿದಾ.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ‘ಈ ಶ ಾೀರ್ತನು ನ್ ೀರವಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡದಿರಲ್ಲ’ ಎಂದು ಇಚಿೆಸ
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಟು ಬರಹಮದ ೀವರು, ಅದನುನ ಕುಂಭಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಜನಿಸದ ಅಗಸಯರಗ ನಿೀಡಲು ಹ ೀಳಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 316

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ತಾಮಗಸಾಕರಪಲಿವಾಪಿಪಯತಾಂ ಭಕತ ಏಷ್ ಮಮ ಕುಮೂಸಮೂರ್ಃ ।

ಇತ್ವ ೀತ್ ರ್ಜಗೃಹ ೀ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಸ ತೀನ್ ಸಂಸುತತ ಉಪ್ಾಗಮತ್ ಪುರಮ್ ॥೯.೨೬॥

‘ಅಗಸಯ ನನನ ಭಕು’ ಎಂದು ತಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಅಗಸಯ ಸಮಪ್ಥಸದ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸ,
ಅಗಸಯನಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಅಯೀಧ ್ಗ ತ್ ರಳಿದನು.

ಅರ್ಕ ೀಚಿದ್ಾಸುರಸುರಾಃ ಸುರಾರ್ಣಕಾ ಇತು್ರುಪರರ್ಥತಪ್ೌರುಷಾಃ ಪುರಾ ।

ತ ೀ ತಪಃ ಸುಮಹದ್ಾಸ್ತಾ ವಿಭುಂ ಪದಮಸಮೂರ್ಮವ ೀಕ್ಷಯ ಚ ್ೀಚಿರ ೀ ॥೯.೨೭॥

ಇಲ್ಲಲ ವಷ್ಯಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ(ಕಥಾಂರ್ತರವನುನ) ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಸುರಾರ್ಣಕರು ಎಂದು ಎಲ್ ಲಡ ಪ್ರಸದಿವಾದ,

ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಕ ಲವರು ಅಸುರರದಾರು. ಅವರು ಬಹಳ ದ ೂಡಡ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದವರಾಗಿ, ರ್ತಪ್ಸುಗ ೂಲ್ಲದ
ಬರಹಮದ ೀವರಲ್ಲಲ ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದರು:

ಭ್ರಿಪ್ಾಕಕೃತಿನ ್ೀsಪಿ ನಿಶಚಯಾನ್ುಮಕ್ತತಮಾಪುನಮ ಉದ್ಾರಸದುಗರ್ಣ ।

ಇತು್ದಿೀರಿತಮಜ ್ೀsರ್ಧ್ಾರ್ಯ್ಯ ತತ್ ಪ್ಾರಹ ಚ ಪರಹಸತಾನ್ನ್ಃ ಪರಭುಃ ॥೯.೨೮॥

‘ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸದುಗರ್ಣವುಳಳವನ್ ೀ, ನ್ಾವು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ವನುನ ಮಾಡುತುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ

ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಬ ೀಕು’. ಈ ರೀತಯಾದ ಸುರಾರ್ಣಕರ ಮಾರ್ತನುನ ಬರಹಮದ ೀವರು ಕ ೀಳಿ,
ಮುಗುಳುನಕುೆ ಹಿೀಗ ನುಡಿದರು:

ಯಾರ್ದ್ ೀರ್ ರಮಯಾ ರಮೀಶವರಂ ನ ್ೀ ವಿಯೀರ್ಜರ್ಯರ್ ಸದುಗಣಾರ್ಣ್ಯರ್ಮ್ ।

ತಾರ್ದುಚಚಮಪಿ ದುಷ್ೃತಂ ಭರ್ನ ್ೇಕ್ಷಮಾಗಗಯಪರಿಪನಿ್ ನ ್ೀ ಭವ ೀತ್ ॥೯.೨೯॥

‘ಎಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ರಮಯಿಂದ ರಮೀಶಾರನು ಬ ೀಪ್ಥಡುವುದಿಲಲವೀ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ನಿಮಮ ಯಾವುದ ೀ

ರ್ತಪ್ುಾಗಳು ಮೊೀಕ್ಷದ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಅಡಿಡಯಾಗಲ್ಾರದು’

ಇತು್ದಿೀರಿತಮವ ೀತ್ ತ ೀSಸುರಾಃ ಕ್ಷ್ಪರಮೊೀಕ್ಷಗಮನ ್ೀತುುಕಾಃ ಕ್ಷ್ತೌ ।

ಸಾಧನ ್ೀಪಚರ್ಯಕಾಙ್ಕಚಷಣ ್ೀ ಹರೌ ಶಾಸತಿ ಕ್ಷ್ತಿಮಶ ೀಷ್ತ ್ೀSಭರ್ನ್ ॥೯.೩೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 317

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಬರಹಮನಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದ ಅಸುರರು, ಕ್ಷ್ಮಪ್ರವಾಗಿ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬರ್ಯಸ,

ರ್ತಮಮ ಸಾಧನ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು, ರಾಮಚಂದರ ಆಳುತುರಲು, ಎಲಲರೂ ಆ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಎಲ್ ಲಡ
ಹುಟ್ಟುದರು.

ತಾನ್ನಾದಿಕೃತದ್ ್ೀಷ್ಸಞ್ಚಯೈಮೊೇಯಕ್ಷಮಾಗಗಯಗತಿಯೀಗ್ತ ್ೀಜಿತಾನ್ ।

ಮೈರ್ಥಲಸ್ ತನ್ಯಾ ರ್್ಚಾಲರ್ಯನಾಮರ್ಯಯಾ ಸವತನ್ುವಾ ಸವಮಾಗಗಯತಃ ॥೯.೩೧॥

ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಪಾಪ್ದ ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ಮೊೀಕ್ಷಕ ೆ ಹ ೂೀಗಲು ಯೀಗ್ತ್ ಇಲಲದ ಈ

ಸುರಾರ್ಣಕರನುನ ಸೀತ್ಾದ ೀವಯೀ ರ್ತನನದುಗಾಥರೂಪ್ದ ಮಾಯಯಿಂದ, ಆ ಮಾಗಥದಿಂದ ಕದಲ್ಲಸದಳು.

ಆಜ್ಞಯೈರ್ ಹಿ ಹರ ೀಸುತ ಮಾರ್ಯಯಾ ಮೊೀಹಿತಾಸುತ ದಿತಿಜಾ ರ್್ನಿನ್ಾರ್ಯನ್ ।

ರಾಘರ್ಂ ನಿಶ್ಚರಾಹೃತಾಂ ಪುನ್ಜಾಜಯನ್ಕ್ತೀಂ ರ್ಜಗೃಹ ಇತ್ನ ೀಕಶಃ ॥೯.೩೨॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಆರ್ಣತಯಿಂದಲ್ ೀ, ದುಗಾಥದ ೀವಯಿಂದ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳಿದುಕ ೂಂಡ ದ ೈರ್ತ್ರು, ರಾಮಚಂದರನನುನ

ನಿಂದನ್ ಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದರು. ‘ರಾವರ್ಣ ಹ ೂತ್ ೂುರ್ಯಾ ಜಾನಕಿರ್ಯನುನ ರಾಮ ಮತ್ ು ಸಾೀಕರಸದ’
ಎಂಬಿತ್ಾಯದಿ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಬಹುಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ನಿಂದಿಸಲ್ಾರಮಿಭಸದರು.
[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಉರ್ತುರಕಾಂಡದಲ್ಲಲ(೪೩.೨೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಏರ್ಂ ಬಹುವಿಧ್ಾ ವಾಚ ್ೀ ರ್ದಂತಿ
ಪುರವಾಸನ್ಃ । ನ್ಗರ ೀಷ್ು ಚ ಸವ ೀಯಷ್ು ರಾರ್ಜನ್ ರ್ಜನ್ಪದ್ ೀಷ್ು ಚ’ ಬಹಳ ಜನರು ಅಲಲಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು
ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತುದುಾದನುನ ರಾಮ ಗೂಢಚಾರರ ಮುಖ ೀನ ಮರ್ತುು ಸಾರ್ಯಂ ತ್ಾನ್ ೀ ಮಾರುವ ೀಷ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಗಿ
ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ].

ಬರಹಮವಾಕ್ಮೃತಮೀರ್ ಕಾರರ್ಯನ್ ಪ್ಾತರ್ಯಂಸತಮಸ ಚಾನ್ಾ ಆಸುರಾನ್ ।

ನಿತ್ಮೀರ್ ಸಹಿತ ್ೀsಪಿ ಸೀತಯಾ ಸ ್ೀsಜ್ಞಸಾಕ್ಷ್ಕಮಭ್ದ್ ವಿರ್ಯುಕತರ್ತ್ ॥೯.೩೩॥

ಬರಹಮ ಸುರಾರ್ಣಕರಗ ಕ ೂಟು ವರವನುನ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು, ಸುರಾರ್ಣಕ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಅನಿರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ

ಹಾಕಲು, ಸದಾ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವಯಿಂದ ಸಹಿರ್ತನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅಜ್ಞಾನಿಗಳ ಕಣಿ್ಗ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂರ ದ
ವಯೀಗಿರ್ಯಂತ್ ಶ್ರೀರಾಮ ಕಂಡ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 318

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ತ ೀನ್ ಚಾನ್ಾತಮ ಈರ್ಯುರಾಸುರಾ ರ್ಯಜ್ಞಮಾಹವರ್ಯದಸೌ ಚ ಮೈರ್ಥಲ್ಲೀಮ್ ।

ತತರ ಭ್ಮಿಶಪರ್ಚಛಲ್ಾನ್ನೃಣಾಮ್ ದೃಷುಮಾಗಗಯಮಪಹಾರ್ಯ ಸಾ ಸ್ತಾ ॥೯.೩೪॥

ಸೀತ್ಾರಾಮರ ಬಾಹ್ ವಯೀಗದಿಂದ ಸುರಾರ್ಣಕ ದ ೈರ್ತ್ರು ಅನಿರ್ತಮಸುಗ ತ್ ರಳಿದರು.

ರಾಮಚಂದರನ್ಾದರ ೂೀ, ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಅಶಾಮೀಧ ರ್ಯಜ್ಞಕ ೆ ಕರ ದನು. ಅಲ್ಲಲ ‘ನ್ಾನು ಶುದಿಳ ೀ ಆಗಿದಾರ , ಈ
ಕೂಡಲ್ ೀ ಭೂಮಿ ನನನನುನ ಎಳ ದುಕ ೂಳಳಲ್ಲ’ ಎಂಬುದಾಗಿ ಶಪ್ರ್ವನುನ ಮಾಡಿದ ಸೀತ್ಾದ ೀವ, ಮುಂದ
ಮನುಷ್್ರ ದೃಷುಗ ೂೀಚರರ್ತಾದಿಂದ ಮರ ಯಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನ್ ೂಂದಿಗಿದಾಳು. [ಈ ಕಿರಯಯಿಂದ,
ಸಾಮಾಜಕವಾಗಿ ಸುರಾರ್ಣಕರು ಹಬಿಬಸದಾ ರ್ತಪ್ುಾ ವಚಾರಗಳಿಂದ ಸಜಜನರನುನ ಈಚ ರ್ತಂದಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಸೀತ್
ಪ್ರಶುದಿಳ ನುನವ ಸರ್ತ್ ಜನಸಾಮಾನ್ರಗ ತಳಿದಂತ್ಾಯಿರ್ತು]

[ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ (ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ೯೪.೧೪-೨೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ರ್ಯಥಾऽಹಂ ರಾಘವಾದನ್್ಂ ಮನ್ಸಾऽಪಿ

ನ್ ಚಿಂತಯೀ । ತಥಾ ಮೀ ಮಾಧವಿೀ ದ್ ೀವಿೀ ವಿರ್ರಂ ದ್ಾತುಮಹಯತಿ । ತಥಾ ಶಪಂತಾ್ಂ ವ ೈದ್ ೀಹಾ್ಂ
ಪ್ಾರದುರಾಸೀತತದದುೂತಮ್ । ಭ್ತಲ್ಾದುತಿ್ತಂ ದಿರ್್ಂ ಸಂಹಾಸನ್ಮನ್ುತತಮಮ್ । ತಸಮಂಸುತ ಧರಣಿೀ
ದ್ ೀವಿೀ ಬಾಹುಭಾ್ಂ ಗೃಹ್ ಮೈರ್ಥಲ್ಲೀಮ್ । ಸಾವಗತ ೀನಾಭನ್ಂದ್ ್ೈನಾಮಾಸನ ೀ ಚ ್ೀಪವ ೀಶರ್ಯತ್।
ತಮಾಸನ್ಗತಾಂ ದೃಷಾುವಪರವಿಶಂತಿೀಂ ರಸಾತಳಂ । ಪುಷ್ಪರ್ೃಷುರವಿಚಿಛನಾನ ದಿವಾ್ ಸೀತಾಮವಾಕ್ತರತ್’
‘ನ್ಾನು ರಾಮಚಂದರನಲಲದ ೀ ಬ ೀರ ಯಾರನೂನ ಕೂಡಾ ಮನಸುನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಿಲಲ. ಇದು
ಸರ್ತ್ವಾದರ ಭೂಮಿರ್ಯು ನನಗ ಆಸನವನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲ’ ಎಂದು ಸೀತ್ ಹ ೀಳುತುದಾಂತ್ , ಭೂಮಿಯಿಂದ ಒಂದು
ದಿವಾ್ಸನ ಪ್ರಕಟವಾಯಿರ್ತು. ಸಂಹಾಸನದ ಜ ೂತ್ ಗ ಪ್ರಕಟಗ ೂಂಡ ಪ್ೃರ್ಥವೀದ ೀವತ್ ರ್ಯು
ಸಾಾಗರ್ತಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಸೀತ್ ರ್ಯನುನ ಸಂಹಾಸನದಲ್ಲಲ ಕುಳಿಳರಸದಳು. ಹಿೀಗ ರಸಾರ್ತಳಕ ೆ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತುರುವ
ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯ ಮೀಲ್ ದಿವ್ಪ್ುಷ್ಾಗಳ ಮಳ ಸುರಯಿರ್ತು. ಈ ರೀತ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ಮನುಷ್್ರ
ದೃಷುಗ ೂೀಚರರ್ತಾದಿಂದ ಮರ ಯಾದಳು. ].
[ಇಲ್ಲಲ(೯.೩೩) ‘ಬರಹಮವಾಕ್ಮೃತಮೀರ್ ಕಾರರ್ಯನ್’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಅಂದರ : ‘ಬರಹಮನ ವಾಕ್ವನುನ
ಸರ್ತ್ವಾಗಿಸಲು’ ಎಂದರ್ಥ. ಆದರ ಈ ಹಿಂದ , ಬರಹಮನ ವರವನುನ ಪಾರರ್ಣ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರು
ಮುರದಿರುವುದನೂನ ಹ ೀಳಿದಾಾರ !
ಏಕ ಇಲ್ಲಲ ಬರಹಮ ಸುರಾರ್ಣರಗ ನಿೀಡಿದ ವರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಮುರರ್ಯಲ್ಲಲ್ಾಲ? ಈ ಹಿಂದ ಏಕ ಬರಹಮ, ಶ್ವ
ಮೊದಲ್ಾದವರ ವರವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಮುರದ? ಇತ್ಾ್ದಿ ಪ್ರಶ ನಗಳು ನಮಗಿಲ್ಲಲ ಸಹಜವಾಗಿ ಹುಟುುರ್ತುವ . ಈ
ಪ್ರಶ ನಗಳಿಗ ಆಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡುವುದನುನ ನ್ಾವು ಮುಂದ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 319

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಗುರುಂ ಹಿ ರ್ಜಗತ ್ೀ ವಿಷ್ು್ಬಯಹಾಮರ್ಣಮಸೃರ್ಜತ್ ಸವರ್ಯಮ್ ।

ತ ೀನ್ ತದವಚನ್ಂ ಸತುು ನಾನ್ೃತಂ ಕರುತ ೀ ಕವಚಿತ್ ॥೯.೩೫॥

ನಾಸತುವಪ್ನ್ೃತಂ ಕುಯಾ್ಯದ್ ರ್ಚನ್ಂ ಪ್ಾರಲ್ೌಕ್ತಕಮ್ ।

ಐಹಿಕಂ ತವಸುರ ೀಷ ವೀರ್ ಕವಚಿದಾನಿತ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ॥೯.೩೬ ॥

ಚರ್ತುಮುಥಖನನುನ ಜಗತುನ ಗುರುವಾಗಿ ಸೃಷು ಮಾಡಿರುವ ಭಗವಂರ್ತನು, ಆರ್ತನ ಮಾರ್ತನುನ ಸಜಜನರಲ್ಲಲ

ಒಮಮರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಸುಳುಳ ಮಾಡುವುದಿಲಲ. ಆ ಬರಹಮನ ಮಾರ್ತು ಅಸಜಜನರಲ್ಲಲ ಏನು ನಡ ದಿರುರ್ತುದ ೂೀ,
ಅದನೂನ ಕೂಡಾ ಸುಳುಳ ಮಾಡುವುದಿಲಲ. ಅವನು ಪ್ರಲ್ ೂೀಕದ ಬಗ ಗ ಏನು ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅದನೂನ
ಕೂಡಾ ಸುಳುಳ ಮಾಡುವುದಿಲಲ.
ಆದರ , ವಶ ೀಷ್ರ್ತಃ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ವರುದಿವಾದವರಾದ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ವರುದಿ ಕಾದುವ
ಅಸುರರಲ್ಲಲ, ಐಹಿಕವಾದ ವರವನುನ ಸುಳುಳ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಅಂದರ : ಅದೃಷ್್ರ್ತಾ, ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾ, ಅವಧ್ರ್ತಾ,
ಈರೀತಯಾದ ವರಗಳನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಸುಳುಳ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ನಿಜಾಧಿಕ್ಸ್ ವಿಜ್ಞಪ್ ಾೈ ಕವಚಿದ್ ವಾರ್ಯುಸತದ್ಾಜ್ಞಯಾ ।

ಹನಿತಬರಹಮತವಮಾತಿೇರ್ಯಮದ್ಾಾ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ಪರಭುಃ ॥೯.೩೭॥

ಬರಹಮ ದ ೀವರ ವರವನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನೂ ಕ ಲವಮಮ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ಇದಾರ ಮುರರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಇದರ
ಉದ ಾೀಶ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಎರಡು: (೧). ರ್ತನನ ಆಧಕ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುವುದು(ಇರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಹ ೂೀಲ್ಲಸದರ )
ಹಾಗೂ (೨). ರ್ತನನ ಬರಹಮರ್ತಾವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ನ್ ನಪ್ಸುವುದು.
ಹಿೀಗ ಮುಂದ ಬರಹಮ ಪ್ದವಗ ಬರುವವನ್ ೀ ಆದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಬರಹಮನ ವರವನುನಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಮುರರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ನಾನ್್ಃ ಕಶ್ಚತ್ ತದವರಾಣಾಂ ಶಾಪ್ಾನಾಮಪ್ತಿಕರಮಿೀ ।

ಅಯೀರ್ಗ ್ೀಷ್ು ತು ರುದ್ಾರದಿವಾಕ್ಂ ತೌ ಕುರುತ ್ೀ ಮೃಷಾ ॥೯.೩೮॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರವನ್ಾನಗಲ್ಲೀ, ಶಾಪ್ವನ್ಾನಗಲ್ಲೀ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಹಾಗೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ಹ ೂರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ

ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಮಿೀರಲ್ಾರರು. ಪಾರರ್ಣ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಯೀಗ್ರಾದವರಲ್ಲಲ ರುದರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 320

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಮೊದಲ್ಾದವರ ವಾಕ್ವನುನ(ವರವನುನ) ಸುಳುಳ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಏಕದ್ ೀಶ ೀನ್ ಸತ್ಂ ತು ಯೀರ್ಗ ್ೀಷ್ವಪಿ ಕದ್ಾಚನ್ ।

ನ್ ವಿಷ ್್ೀರ್ಯಚನ್ಂ ಕಾವಪಿ ಮೃಷಾ ಭರ್ತಿ ಕಸ್ಚಿತ್ ।
ಏತದತ ್್ೀಯsರ್ತಾರಶಚ ವಿಷ ್್ೀಭಯರ್ತಿ ಸರ್ಯದ್ಾ ॥೯.೩೯॥

ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ, ರುದಾರದಿಗಳ ಮಾರ್ತನುನ ಯೀಗ್ರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಭಾಗಶಃ^ (ಕ ಲವಂದು ಭಾಗವನುನ

ಮಾರ್ತರ) ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಆದರ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮಾರ್ತು ಮಾರ್ತರ ಎಂದೂ ಯಾರ ಪಾಲ್ಲಗೂ
ಸುಳಾಳಗುವುದಿಲಲ. ಅದಕಾೆಗಿಯೀ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅವತ್ಾರವಾಗುರ್ತುದಲಲವ ೀ?
[^ಉದಾ: ರುದರ ದ ೀವರು ದುರಪ್ದನ ಮಗಳಿಗ (ಶ್ಖಂಡಿನಿಗ ) ಪ್ುಂಸುಿ ಬರಲ್ಲ ಎಂದು ಆಶ್ೀವಾಥದ
ಮಾಡಿದರು. ಅದು ಮದುವ ಯಾಗುವ ರ್ತನಕ ನಿಜವಾಗಿರ್ತುು. ಮದುವ ಯಾದ ಮೀಲ್ ಆಕ ಸೂನ್ಾಕರರ್ಣ
ಎನುನವ ಗಂಧವಥನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗಿ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ಬದಲ್ಲಸಕ ೂಂಡಳು. ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳಿಗ ಗಂಡು ದ ೀಹವಲಲ.
ಅದು ಸಾಾಭಾವಕ ನಿರ್ಯಮ. ಅದರಂದಾಗಿ ಗಂಡಿನ ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದಳು ಎನುನತ್ಾುರ . ಅದು
ಏಕದ ೀಶ ೀನ ಸರ್ತ್. ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಇವಳು ಗಂಡಾಗುತ್ಾುಳ ಎನುನವುದು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಸರ್ತ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ, ಅಸರ್ತ್ವೂ
ಆಗಲ್ಲಲಲ. ]

ಪರವಿಶ್ ಭ್ಮೌ ಸಾ ದ್ ೀವಿೀ ಲ್ ್ೀಕದೃಷ್ುಯನ್ುಸಾರತಃ ।

ರ ೀಮೀ ರಾಮೀಣಾವಿರ್ಯುಕಾತ ಭಾಸಾರ ೀರ್ಣ ಪರಭಾ ರ್ಯಥಾ ॥೯.೪೦॥

ಆ ಸೀತ್ಾದ ೀವರ್ಯು ಲ್ ೂೀಕದದೃಷುಗ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ

ವೀಯೀಗವಲಲದ ಸೂರ್ಯಥಕಾಂತರ್ಯಂತ್ , ಶ್ರೀರಾಮನಿಂದ ಬ ೀಪ್ಥಡದ ೀ ಶ ್ೀಭಿಸದಳು.

ಏರ್ಂ ರಮಲ್ಾಳಿತಪ್ಾದಪಲಿರ್ಃ ಪುನ್ಃ ಸ ರ್ಯಜ್ಞ ೈಶಚ ರ್ಯರ್ಜನ್ ಸವಮೀರ್ ।

ರ್ರಾಶವಮೀಧ್ಾದಿಭರಾಪತಕಾಮೊೀ ರ ೀಮೀsಭರಾಮೊೀ ನ್ೃಪತಿೀನ್ ವಿಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ॥೯.೪೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವಯಿಂದ ವನಿಾರ್ತವಾದ ಪಾದಕಮಲವುಳಳ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು, ಅಶಾಮೀಧ

ಮೊದಲ್ಾದ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ ರ್ತನನನ್ ನೀ ತ್ಾನು ಪ್ೂಜಸುತ್ಾು, ಆಪ್ುಕಾಮನ್ ನಿಸ, ರಾಜರಗ ತ್ಾವು ಹ ೀಗಿರಬ ೀಕು
ಎನುನವುದನುನ ತಳಿಸುತ್ಾು ವಹರಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 321

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರಾಮಸ್ ದೃಶಾ್ ತವನ ್ೀಷಾಮದೃಶಾ್ ರ್ಜನ್ಕಾತಮಜಾ ।

ಭ್ಮಿಪರವ ೀಶಾದ್ಧವಯಂ ಸಾ ರ ೀಮೀ ಸಪತಶತಂ ಸಮಾಃ ॥೯.೪೨॥

ರಾಮನಿಗ ಕಾರ್ಣುವವಳಾಗಿರ್ಯೂ, ಬ ೀರ ೂಬಬರಗ ಅಗ ೂೀಚರಳಾಗಿದಾ ಸೀತ್ , ‘ಭೂಮಿ ಪ್ರವ ೀಶ’ ಘಟನ್ ರ್ಯ
ನಂರ್ತರ ಏಳುನೂರು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಕಿರೀಡಿಸದಳು.

ಏರ್ಂವಿಧ್ಾನ್್ಗಣಿತಾನಿ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಸ್ ರಾಮಾರ್ತಾರಚರಿತಾನಿ ತದನ್್ಪುಮಿೂಃ ।

ಶಕಾ್ನಿ ನ ೈರ್ ಮನ್ಸಾsಪಿ ಹಿ ತಾನಿ ಕತುತಯಂ ಬರಹ ೇಶಶ ೀಷ್ಪುರುಹ್ತಮುಖ ೈಃ ಸುರ ೈಶಚ ॥೯.೪೩ ॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿರುವ ರಾಮಾವತ್ಾರದ ಚರತ್ ರಗಳನುನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ೂಬಬರಗ

ಮನಸುನಿಂದಲೂ ಮಾಡಲು ಅಸಾಧ್. ಅದು ಬರಹಮ, ರುದರ, ಶ ೀಷ್, ಇಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ಯಾರಂದಲೂ
ಸಾಧ್ವಲಲ.

ತಸ ್ೈರ್ಮಬಜಭರ್ಲ್ ್ೀಕಸಮಾಮಿಮಾಂ ಕ್ಾಮಂ ಕೃತಾವsನ್ುಶಾಸತ ಉದಿೀಕ್ಷಯ ಗುಣಾನ್ ಧರಾಯಾಃ ।

ವ ೈಶ ೀಷ್್ಮಾತಮಸದನ್ಸ್ ಹಿ ಕಾಙ್ಷಮಾಣಾ ರ್ೃನಾಾರಕಾಃ ಕಮಲರ್ಜಂ ಪರತಿ ತಚಛಶಂಸುಃ ॥೯.೪೪॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ರಾಮಚಂದರನು ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಬರಹಮ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಸಮವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ ರಕ್ಷ್ಮಸುತುರಲು,

(ಶ್ರೀರಾಮನ ಆಡಳಿರ್ತ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಸಮವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದಾನುನ ಕಂಡು), ಭೂಮಿರ್ಯ
ಗುರ್ಣಗಳನುನ ಕಂಡು, ರ್ತಮಮ ಲ್ ೂೀಕದ ಹ ಚುುಗಾರಕ ರ್ಯನುನ(ಉರ್ತುಮರ್ತುಿವನುನ) ಬರ್ಯಸುವವರಾದ
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬರಹಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದರು.

ಆಮನ್ರಯ ತ ೈಃ ಸಹ ವಿಭುಭಯಗರ್ತಾಯಾರ್ಣಂ ಸವೀಯಾರ್ಯ ಸದಮನ್ ಇಯೀಷ್ ದಿದ್ ೀಶ ಚ ೈರ್ ।

ರುದರಂ ಸವಲ್ ್ೀಕಗಮನಾರ್ಯ ರಘ್ತತಮಸ್ ಸಮಾಾತ್ಯನ ೀ ಸ ಚ ಸಮೀತ್ ವಿಭುಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ॥೯.೪೫॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂ ಂದಿಗ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಿದ ಬರಹಮದ ೀವರು, ಭಗವಂರ್ತನು ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳಬ ೀಕು
ಎಂದು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥನ್ ಮಾಡಲು ರುದರನನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುರ . ಈರೀತ ನಿಯೀಗಿಸಲಾಟು
ಸದಾಶ್ವನು ರಾಮಚಂದರನ ಬಳಿಗ ಬಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಕ ೂೀರಕ ರ್ಯನುನ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 322

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಏಕಾನ್ತಮೀತ್ ರಘುಪ್ ೀರ್ಣ ಸಮಸತಕಾಲ್ ್ೀ ರುದ್ ್ರೀ ರ್ಜರ್ಗಾದ ರ್ಚನ್ಂ ರ್ಜಗತ ್ೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ।
ವ ೈಶ ೀಷ್್ಮಾತಮಭರ್ನ್ಸ್ ಹಿ ಕಾಙ್ಷಮಾಣಾಸಾತವಮತ್ಯರ್ಯನಿತ ವಿಬುಧ್ಾಃ ಸಹಿತಾ ವಿಧ್ಾತಾರ ॥೯.೪೬ ॥

ಸಂಹಾರಕಾರಕನ್ಾದ ರುದರನು ರಾಮಚಂದರನಿದಾ ಏಕಾಂರ್ತ ಪ್ರದ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಮಾರ್ತನುನ
ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “‘ಭೂಮಿಗಿಂರ್ತ ರ್ತಮಮ ಲ್ ೂೀಕದ ಉರ್ತುಮರ್ತುಿವನುನ ಬ ೀಡುತ್ಾು
ದ ೀವತ್ ಗಳು ನಿನನನುನ ಬ ೀಡುತುದಾಾರ ” ಎಂದು.
[ಇಲ್ಲಲ ‘ಸಮಸತಕಾಲ್ ್ೀ ರುದರಃ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದರ ಹಿನ್ ನಲ್ ಯಾಗಿ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಈರೀತಯಾದ ಮಾತದ : ಕಾಲಸಾತಪಸರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ರಾರ್ಜದ್ಾವರಮುಪ್ಾಗಮತ್’(ಉರ್ತುರಕಾಂಡ, ೧೦೩.೧) ,
ಮಾಯಾಸಂಭಾವಿತ ್ೀ ವಿೀರ ಕಾಲಃ ಸರ್ಯಸಮಾಹರಃ(ಉರ್ತುರಕಾಂಡ, ೧೦೪.೨) . ಇಲ್ಲಲ ‘ಕಾಲ’ ಎಂದು
ಯಾರನುನ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ ಎನುನವುದು ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಕಾಲ್ಾಭಿಮಾನಿ
ದ ೀವತ್ ರ್ಯನೂನ ಕಾಲ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ರ್ಯಮನನೂನ ಕಾಲ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ , ರುದರನನೂನ ಕಾಲ
ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಇದಕ ೆ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಮಸತಕಾಲ್ ್ೀ ರುದರಃ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಹಾಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಸವಥ ಸಮಾಹರಃ ಎನುನವ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಮಾರ್ತನುನ ಮರ್ತುು ಕಾಲಃ
ಎನುನವುದನುನ ಜ ೂೀಡಿಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ರ್ತಥಾಚ : ಸವಥನ್ಾಶಕರ್ತಾ ಎನುನವ ಲ್ಲಂಗ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಇರುವುದು
ಸದಾಶ್ವನಿಗ ೀ , ರ್ತಥಾಚ :ಸವಥಸಮಾಹರರ್ತಾ ಎನುನವ ಲ್ಲಂಗವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ಕಾಲ ಶಬಾದ ವವ ೀಚನ್
ಮಾಡಿದಾಗ ಬಂದವನು ರ್ಯಮ ಅಲಲ, ರುದರ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ].

ಪುತರಸತವ ೀಶ ಕಮಲಪರಭರ್ಸತಥಾsಹಂ ಪ್ೌತರಸುತ ಪ್ೌತರಕರ್ಚ ್ೀ ರ್ಯದಪಿ ಹ್ಯೀಗ್ಮ್ ।

ಸಮಾೂರ್ರ್ಯನಿತ ಗುಣಿನ್ಸತದಹಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ಗನ್ುತಂ ಸವಸದಮ ನ್ತಿಪೂರ್ಯಮಿತ ್ೀ ಭರ್ನ್ತಮ್ ॥೯.೪೭॥

ಶ್ವ ಶ್ರೀರಾಮನಲ್ಲಲ ಈರೀತ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ : “ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ಬರಹಮನು ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ನ್ಾನು
ನಿನನ ಮೊಮಮಗನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ . ನಿಜವಾಗಿರ್ಯೂ ಮೊಮಮಗನ ಮಾರ್ತು ಅಯೀಗ್ವಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಗುಣಿಗಳು,
ಅವನ ಮೀಲ್ ಪ್ರೀತ ಉಳಳವರು ಅದನುನ ಗೌರವಸುತ್ಾುರ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾನು ನಮಸಾೆರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ
ನಿನನನುನ ಇಲ್ಲಲಂದ ಸಾಧಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳುವಂತ್ ಬ ೀಡುತುದ ಾೀನ್ ”.

ರ್ಯತಾಾರ್ಯ್ಯಸಾಧನ್ಕೃತ ೀ ವಿಬುಧ್ಾತಿ್ಯತಸತವಂ ಪ್ಾರದುಶಚಕತ್ಯ ನಿರ್ಜರ್ಪಮಶ ೀಷ್ಮೀರ್ ।

ತತ್ ಸಾಧಿತಂ ಹಿ ಭರ್ತಾ ತದಿತಃ ಸವಧ್ಾಮ ಕ್ಷ್ಪರಂ ಪರಯಾಹಿ ಹಷ್ಯಂ ವಿಬುಧ್ ೀಷ್ು ಕುರ್ಯನ್ ॥೯.೪೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 323

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

“ಯಾವ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಲ್ ೂೀಸುಗ ನಿೀನು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತನ್ಾಗಿ, ಇಲ್ಲಲ ನಿನನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ
ಪಾರದುಭಾಥವಗ ೂಳಿಸದ ಯೀ, ಅದು ನಿನಿನಂದ ಸಾಧಸಲಾಟ್ಟುದ . (ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದ ಉದ ಾೀಶ
ಪ್ೂರ್ಣಥಗ ೂಂಡಿದ ) ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಇಲ್ಲಲಂದ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ, ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಹಷ್ಥವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ಾು,
ನಿನನ ಧಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳಬ ೀಕು ಎನುನವುದು ನಮಮ ಪಾರರ್ಥನ್ ”.

ಓಮಿತು್ವಾಚ ಭಗವಾಂಸತದಶ ೀಷ್ಮೀರ್ ಶುರತಾವ ರಹಸ್ರ್ ತನ್ುಸತವಪರಾ ಹರಸ್ ।

ದುವಾಯಸನಾಮರ್ಯುಗ್ವಹಾsಗಮದ್ಾಶು ರಾಮ ಮಾಂ ಭ ್ೀರ್ಜರ್ಯ ಕ್ಷುಧಿತಮಿತ್ಸಕೃದ್ ಬುರವಾಣಾ॥೯.೪೯॥

ಶ್ವನಿಂದ ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ರಹಸ್ದಲ್ಲಲ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ, ‘ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು

ಹ ೀಳಿದನಂತ್ . ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಲ್ಲಲ ಶ್ವನ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದ ಪ್ರವ ೀಶವಾಗುರ್ತುದ . ‘ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ,
ಶ್ೀಘರವಾಗಿ, ಹಸದಿರುವ ನನಗ ಉರ್ಣಬಡಿಸು ’ ಎಂದು ಮತ್ ು ಮತ್ ು ಹ ೀಳುವ ದುವಾಥಸ ಎನುನವ ಶ್ವನ
ರೂಪ್ ಅದಾಗಿರುರ್ತುದ .

ಸದಾಂ ನ್ ದ್ ೀರ್ಯಮರ್ ಸಾಧ್ಮಪಿೀತಿ ವಾಚಂ ಶುರತಾವsಸ್ ವಾಕುಮರ್ಯಜಾತಮುರು ಸವಹಸಾತತ್ ।

ಅನ್ನಂ ಚತುಗುಗಯರ್ಣಮದ್ಾದಮೃತ ್ೀಪಮಾನ್ಂ ರಾಮಸತದ್ಾಪ್ ಬುಭುಜ ೀsರ್ ಮುನಿಃ ಸುತುಷ್ುಃ
॥೯.೫೦॥

ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಸದಿವಾಗಿರುವ ಆಹಾರ ನನಗ ಬ ೀಡ. ನ್ಾನು ಹ ೀಳಿದ ಮೀಲ್ ಆಹಾರ

ಸದಿಪ್ಡಿಸಬಾರದು.(ಸದಿವಾದ ಅನನವೂ ಬ ೀಡ, ಸಾಧ್ವಾದ ಅನನವೂ ಬ ೀಡ) ಎಂದು ದುವಾಥಸಮುನಿರ್ಯು
ಹ ೀಳುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ರ್ತನನ ಕ ೈಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ, ಅಮೃರ್ತಕ ೆ ಎಣ ಯಾಗಿರುವ, ನ್ಾಲುೆ
ರ್ತರಹದ ಅನನವನುನ ದುವಾಥಸ ಮುನಿಗ ನಿೀಡಿದನು. ಶ್ರೀರಾಮ ನಿೀಡಿದ ಈ ಅಪ್ೂವಥ ಭಕ್ಷಾವನುನ ಮುನಿರ್ಯು
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಸಾೀಕರಸದನು.

ತೃಪ್ತೀ ರ್ಯಯೌ ಚ ಸಕಲ್ಾನ್ ಪರತಿ ಕ ್ೀಪಯಾನ್ಃ ಕಶ್ಚನ್ನ ಮೀsತಿ್ಯತರ್ರಂ ಪರತಿಧ್ಾತುಮಿೀಶಃ ।

ಏರ್ಂ ಪರತಿಜ್ಞಕ ಋಷಃ ಸ ಹಿ ತತಾತಿಜ್ಞಾಂ ಮೊೀಘಾಂ ಚಕಾರ ಭಗವಾನ್ ನ್ತು ಕಶ್ಚದನ್್ಃ ॥೯.೫೧॥

ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ದುವಾಥಸರು, ‘ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ನನನ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನುನ ಈಡ ೀರಸಲು ಸಮರ್ಥರಲ್ಾಲ’ ಎಂದು
ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿ ತರುಗಾಡುತುದಾರು. ಅಂರ್ತಹ ದುವಾಥಸರು ಶ್ರೀರಾಮ ನಿೀಡಿದ ಅನನವನುನ ಸಾೀಕರಸ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 324

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರ್ತೃಪ್ುರಾದರು. ರಾಮಚಂದರನ್ಾದರ ೂೀ, ‘ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಈ ರೀತ ಕ ೂಡಲು ಸಾಧ್ವಲ್ಾಲ’ ಎನುನವ

ಮುನಿರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಸುಳುಳ ಮಾಡಿದ. ಇದು ಕ ೀವಲ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಮಾರ್ತರ ಸಾಧ್ವಾಗುವ
ಕಾರ್ಯಥವಾಗಿರ್ತುು.

ಕುನಿತೀ ತು ತಸ್ ಹಿ ಮುನ ೀರ್ಯರತ ್ೀsರ್ಜರ್ಯತ್ ತು ರಾಮಃ ಸ ಕೃಷ್್ತನ್ುವಾ ಸವಬಲ್ಾಜಜರ್ಗಾರ್ಯ ।

ತಸಮಞ್ಛವ ೀ ಪರತಿಗತ ೀ ಮುನಿರ್ಪಕ ೀ ಚ ಯಾಹಿೀತಿ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮುವಾಚ ರಮಾಪತಿಃ ಸಃ ॥೯.೫೨॥

ಈ ದುವಾಥಸಮುನಿರ್ಯನುನ ಕುಂತ ರ್ತನನ ಸ ೀವ ಯಿಂದ (ವರವನುನ ಪ್ಡ ದು) ಗ ದಾಳು, ರಾಮಚಂದರ

ಯಾರಂದಲೂ ಕ ೂಡಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ ಆಹಾರವನುನ ನಿೀಡಿ ಗ ದಾ. ಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಬಲದಿಂದಲ್ ೀ ಗ ದಾ^.
ನಂರ್ತರ, ಶ್ವನ ಎರಡೂ ರೂಪ್ಗಳು (ಕಾಲರೂಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ ಶ್ವ ಮರ್ತುು ಮುನಿರೂಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ ಶ್ವ)
ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಲು, ಶ್ರೀರಾಮ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ‘ನನನನುನ ತ್ ೂರ ದು ಹ ೂರಡು’ ಎಂದ.
(^ಹಂಸ-ಡಿಭಿಕರು ದುವಾಥಸರನುನ ಹಿಂಸಸುತುದಾರು. ಅವರನುನ ದುವಾಥಸರಗ ಏನೂ ಮಾಡಲು
ಸಾಧ್ವಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಅವರ ೀ ಸದಾಶ್ವ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹಂಸ-ಡಿಭಿಕರಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾರು.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವರು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಬಳಿ ಬಂದು, ಹಂಸ-ಡಿಭಿಕರನುನ ಶ್ಕ್ಷ್ಮಸುವಂತ್ ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡರು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ
ಹಂಸ-ಡಿಭಿಕರು ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು.).

ಏಕಾನ ತೀ ತು ರ್ಯದ್ಾ ರಾಮಶಚಕ ರೀ ರುದ್ ರೀರ್ಣ ಸಂವಿದಮ್ ।

ದ್ಾವರಪ್ಾಲಂ ಸ ಕೃತವಾಂಸತದ್ಾ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮೀರ್ ಸಃ ॥೯.೫೩॥

ರ್ಯದ್ತರ ಪರವಿಶ ೀತ್ ಕಶ್ಚದಾನಿಮ ತ ವೀತಿ ರ್ಚ ್ೀ ಬುರರ್ನ್ ।

ತದನ್ತರಾssಗತಮೃಷಂ ದೃಷಾುವsಮನ್್ತ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಃ ॥೯.೫೪ ॥

ದುವಾಯಸಸಃ ಪರತಿಜ್ಞಾ ತು ರಾಮಂ ಪ್ಾರಪ್ ್ೈರ್ ಭರ್ಜ್ತಾಮ್ ।

ಅನ್್ಥಾ ತವರ್ಯಶ ್ೀ ರಾಮೀ ಕರ ್ೀತ ್ೀಷ್ ಮುನಿದುಾರಯರ್ಮ್ ॥ ೯.೫೫ ॥

ರಾಘವೀ ಘನನ್ನಪಿ ತು ಮಾಂ ಕರ ್ೀತ ್ೀರ್ ದಯಾಂ ಮಯ ।

ಇತಿ ಮತಾವ ದದ್ೌ ಮಾಗಗಯಂ ಸ ತು ದುವಾಯಸಸ ೀ ತದ್ಾ ॥ ೯.೫೬ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 325

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರಾಮಚಂದರನು ಏಕಾಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತುಕತ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನ್ ನೀ

ದಾಾರಪಾಲಕನನ್ಾನಗಿ ನ್ ೀಮಿಸ, ಯಾರ ೂಬಬರೂ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡದಂತ್ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕ ಂದು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದಾ.
ಒಂದು ವ ೀಳ ಯಾರಾದರೂ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದರ ನಿನನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನೂನ ಶ್ರೀರಾಮ
ಲಕ್ಷಿರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾ.
ಆದರ ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬಂದ ದುವಾಥಸ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಹಿೀಗ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ :
‘ದುವಾಥಸನ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯು ರಾಮಚಂದರನನುನ ಹ ೂಂದಿಯೀ ಮುರರ್ಯಲಾಡಲ್ಲ. ಇಲಲದಿದಾರ ಈ ಮುನಿಯಿಂದ
ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಅಪ್ರ್ಯಶಸುು ಬರುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ . (ರಾಮಚಂದರನಿಗೂ ಕೂಡಾ ನನನ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನುನ
ಈಡ ೀರಸಲು ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದರಂದ ರಾಮಚಂದರನಿಗ ಅಪ್ರ್ಯಶಸುು
ಬರುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ ). ಆದರ ಈ ರೀತ ರಾಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪಾಲ್ಲಸದ ೀ ದುವಾಥಸನನುನ ಒಳಗ ಬಿಟುರ
ರಾಮಚಂದರನು ನನನನುನ ಸಂಹರಸುತ್ಾುನ್ . ಆದರೂ ಆರ್ತ ನನನಲ್ಲಲ ದಯರ್ಯನ್ ನೀ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದು
ಚಿಂತಸದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ, ದುವಾಥಸ ಋಷರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯದ ೀ ಒಳಗ ಬಿಟುನು.

ಸವಲ್ ್ೀಕಗಮನಾಕಾಙ್ಕಚಷೀ ಸವರ್ಯಮೀರ್ ತು ರಾಘರ್ಃ ।

ಇರ್ಯಂ ಪರತಿಜ್ಞಾ ಹ ೀತುಃ ಸಾ್ದಿತಿ ಹನಿೇತಿ ಸ ್ೀsಕರ ್ೀತ್ ॥೯.೫೭॥

ರಾಮಚಂದರನ್ಾದರ ೂೀ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ ಎಂದು ತಳಿದ ೀ, ಕ ೀವಲ ಅದಕ ೆ
ಕಾರರ್ಣವಾಗಲ್ಲ ಎಂದ ೀ ‘ನಿನನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮೊದಲ್ ೀ ಮಾಡಿದಾ.

ಅತ್ನ್ತಬನ್ುಾನಿದನ್ಂ ತಾ್ಗ ಏವ ೀತಿ ಚಿನ್ತರ್ಯನ್ ।

ಯಾಹಿ ಸವಲ್ ್ೀಕಮಚಿರಾದಿತು್ವಾಚ ಸ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಮ್ ॥೯.೫೮ ॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಮಿೀಪ್ದ ಬಂಧುಗಳ ಸಂಹಾರ ಎಂದರ ಅವರ ತ್ಾ್ಗ ಎಂದು ಚಿಂತಸುವವನ್ಾದ ರಾಮಚಂದರ,
‘ನಿನನ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಹ ೂೀಗಿ ಸ ೀರು’ ಎಂದು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದನು.

ಇತು್ಕತಃ ಸ ರ್ಯಯೌ ರ್ಜಗದೂರ್ಭರ್ಯಧ್ಾವನ್ತಚಿಛದಂ ರಾಘರ್ಂ

ಧ್ಾ್ರ್ಯನಾನಪ ಚ ತತಪದಂ ದಶಶತ ೈರ್ಯು್ಯಕ ್ತೀ ಮುಖಾಮೊೂೀರುಹ ೈಃ ।
ಆಸೀಚ ಛೀಷ್ಮಹಾಫಣಿೀ ಮುಸಲಭೃದ್ ದಿವಾ್ಕೃತಿಲ್ಾಿಯಙ್ಗಲ್ಲೀ ।
ಪರ್ಯ್ಯಙ್ಾತವಮವಾಪ ಯೀ ರ್ಜಲನಿಧ್ೌ ವಿಷ ್್ೀಃ ಶಯಾನ್ಸ್ ಚ ॥೯.೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 326

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಲಕ್ಷಿರ್ಣನು, ಜಗತುನ ಸಂಸಾರ ಭರ್ಯವ ಂಬ ಕರ್ತುಲ್ ರ್ಯನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ

ರಾಮಚಂದರನನುನ ಧಾ್ನ ಮಾಡುತ್ಾು, ರ್ತನನ ಮೂಲ ಪ್ದವರ್ಯನುನ(ಶ ೀಷ್ಸಾ್ನವನುನ) ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.
ಸಾವರ ಹ ಡ ಗಳುಳಳ ಶ ೀಷ್ನ್ಾಗಿ, ಒನಕ -ನ್ ೀಗಿಲನುನ ಹಿಡಿದ ದಿವ್ವಾದ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಕ್ಷ್ಮೀರ
ಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಹಾಸಗ ಯಾದ ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಸ ೀರದನು.

ಅರ್ ರಾಘರ್ಃ ಸವಭರ್ನ ್ೀಪಗತೌ ವಿದಧ್ ೀ ಮತಿಂ ಸಹ ರ್ಜನ ೈರಖಿಲ್ ೈಃ ।

ಸಮಘ್ೀಷ್ರ್ಯಚಚ ರ್ಯ ಇಹ ೀಚಛತಿ ತತ್ ಪದಮಕ್ಷರ್ಯಂ ಸಪದಿ ಮೈತಿವತಿ ಸಃ ॥೯.೬೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾಮಚಂದರನು ತ್ಾನೂ ಕೂಡಾ ಸಾಧಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳಬ ೀಕು ಎಂದು ನಿಶುರ್ಯ ಮಾಡಿದನು.
(ಒಬಬನ್ ೀ ಅಲಲ, ಯೀಗ್ರಾದ ಯಾವ-ಯಾವ ಜೀವರದಾಾರ ೂೀ ಅವರ ಜ ೂತ್ ಗ ಹ ೂರಡಬ ೀಕು ಎಂದು
ನಿಶುಯಿಸದನು).
‘ಇಲ್ಲಲರುವ ಯಾರು ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಲಲದ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಬರ್ಯಸುತುೀರ ೂೀ, ಅವರು ಕೂಡಲ್ ೀ ನನನನುನ
ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಬನಿನ’ ಎಂದು ರಾಮಚಂದರ ಘೂೀಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಸದನು.

ಶುರತಾವ ತು ತದ್ ರ್ಯ ಇಹ ಮೊೀಕ್ಷಪದ್ ೀಚಛರ್ಸ ತೀ ಸವ ೀಯ ಸಮಾರ್ಯರ್ಯುರಥಾsತೃರ್ಣಮಾಪಿಪಿೀಲಮ್ ।

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಗಮನ್ಶಕ್ತತರಭ್ತ್ ತೃಣಾದ್ ೀಯ್ೀಯ ತತರ ದಿೀಘಯಭವಿನ ್ೀ ನ್ಹಿ ತ ೀ ತದ್ ೈಚಛನ್ ॥೯.೬೧ ॥

ರಾಮಚಂದರನ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ಘೂೀಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ, ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಬರ್ಯಸದ ರ್ತೃಣಾದಿ ಜಡಜೀವಗಳು,

ಇರುವ ರ್ಯ ಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತವಾದ ಜಂಗಮ ಜೀವಗಳ ಲಲ ಹ ೂರಟು ಬಂದವು. ಹುಲುಲ ಮೊದಲ್ಾದ ಸಾ್ವರಗಳಿಗೂ
ಕೂಡಾ ನಡ ರ್ಯುವ ಶಕಿು(ಗಮನಶಕಿು) ಭಗವಂರ್ತನ ಕೃಪ ಯಿಂದ ಒದಗಿ ಬಂರ್ತು. ಅಲ್ಲಲ ಧೀಘಥಕಾಲ
ಸಂಸಾರವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಯೀಗ್ತ್ ಯಾರಗಿತ್ ೂುೀ ಅವರು ರಾಮಚಂದರನ ಜ ೂತ್ ಗ ಬರಲು
ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.

ಸಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ ಕುಶಂ ಸವರಾಜ ್ೀ ತ ೈಃ ಸಾಕಮೀರ್ ಚ ಲರ್ಂ ರ್ಯುರ್ರಾರ್ಜಮಿೀಶಃ ।

ಸಂಸಾ್ಪ್ ವಾಲ್ಲತನ್ರ್ಯಂ ಕಪಿರಾರ್ಜ್ ಆಶು ಸ್ಯಾ್ಯತಮಜ ್ೀsಪಿ ರಘುವಿೀರಸಮಿೀಪಮಾಯಾತ್ ॥೯.೬೨
॥
ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನು ರ್ತನನ ರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ಕುಶನನುನ ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದನು. ಜ ೂತ್ ಗ ೀ, ಲವನನುನ
ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು. ಆಗಲ್ ೀ ಸುಗಿರೀವನೂ ಕೂಡಾ ಅಂಗದನನುನ ಕಪ್ರ್ಯ ರಾಜ್ದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 327

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ, ರಾಮಚಂದರನ ಬಳಿ ಬಂದನು.

ಅಥಾsಹ ವಾರ್ಯುನ್ನ್ಾನ್ಂ ಸ ರಾಘರ್ಃ ಸಮಾಶ್ಿಷ್ನ್ ।

ತವಾಹಮಕ್ಷರ್ಗ ್ೀಚರಃ ಸದ್ಾ ಭವಾಮಿ ನಾನ್್ಥಾ ॥೯.೬೩॥

ಹಿೀಗ ರಾಮಚಂದರನು ಸಾಧಾಮಕ ೆ ತ್ ರಳಬ ೀಕು ಎಂದು ತೀಮಾಥನಮಾಡಿ, ಭ ೀರ ಘೂೀಷ್ಣ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದ
ನಂರ್ತರ, ಅದಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಎಲಲರೂ ಬಂದು ಸ ೀರದ ಮೀಲ್ , ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಆಲಂಗಿಸುತ್ಾು
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ಸದಾ ನಿನನ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುತುರುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು.

ತವಯಾ ಸದ್ಾ ಮಹತ್ ತಪಃ ಸುಕಾರ್ಯ್ಯಮುತತಮೊೀತತಮಮ್ ।

ತದ್ ೀರ್ ಮೀ ಮಹತ್ ಪಿರರ್ಯಂ ಚಿರಂ ತಪಸತವಯಾ ಕೃತಮ್ ॥೯.೬೪ ॥

‘ನಿನಿನಂದ ಹಿೀಗ ಯೀ ಮಹಾರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕು. ಆ ರ್ತಪ್ಸುು ಜೀವಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಯಾರಗೂ ಮಾಡಲು

ಸಾಧ್ವಲಲ. ಅದ ೀ ನನಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರರ್ಯವಾದುದು. ಅದನುನ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ನಿೀನು ಮಾಡುತುದಿಾೀರ್ಯ.
ಮುಂದ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಮಾಡುತುೀ.

ದಶಾಸ್ಕುಮೂಕರ್ಣ್ಯಕೌ ರ್ಯಥಾ ಸುಶಕ್ತತಮಾನ್ಪಿ।

ರ್ಜಘನ್್ ನ್ ಪಿರಯಾರ್ಯ ಮೀ ತಥ ೈರ್ ಜೀರ್ ಕಲಪಕಮ್ ॥೯.೬೫॥

ಶಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ರಾವರ್ಣ–ಕುಂಭಕರ್ಣಥರನುನ ನನನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ನಿೀನು ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ. ಆದುದರಂದ ನನನ

ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ನಿೀನು ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದ ರ್ತನಕ ಜೀವಸು.

ಪಯೀಬಾಮಧ್ಗಂ ಚ ಮೀ ಸುಸದಮ ಚಾನ್್ದ್ ೀರ್ ವಾ ।

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತ ್ೀ ಗಮಿಷ್್ಸ ಸವದ್ ೀಹಸಂರ್ಯುತ ್ೀsಪಿ ಸನ್ ॥೯.೬೬॥

ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ ನನನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ, ಹಾಗ ೀ ಇರ್ತರ ಮನ್ ರ್ಯನುನ (ಅನಂತ್ಾಸನ, ವ ೈಕುಂಠ,
ಇತ್ಾ್ದಿ), ನಿನಗ ಬರ್ಯಕ ಬಂದಾಗ ನಿನನ ಈ ದ ೀಹವನುನ ಧರಸರ್ಯೂ ನಿೀನು ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಬಲ್ ಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 328

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಭ ್ೀಗಸಂರ್ಯುತಃ ಸುರ ೀಶರ್ಗಾರ್ಯಕಾದಿಭಃ ।

ಸಮಿೀಢ್ಮಾನ್ಸದ್ಶಾ ರಮಸವ ಮತುಪರಃ ಸದ್ಾ ॥೯.೬೭ ॥

ತವ ೀಪಿುತಂ ನ್ ಕ್ತಞ್ಚನ್ ಕವಚಿತ್ ಕುತಶ್ಚದ್ ೀರ್ ವಾ ।

ಮೃಷಾ ಭವ ೀತ್ ಪಿರರ್ಯಶಚ ಮೀ ಪುನ್ಃಪುನ್ಭಯವಿಷ್್ಸ ॥೯.೬೮ ॥

ನಿನಗ ಬರ್ಯಸದಾನುನ ನಿೀನು ಪ್ಡ ರ್ಯಬಹುದು. ಗಂಧವಥರ ಲ್ಾಲ ನಿನನ ರ್ಯಶಸುನುನ ಗಾನ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುರ .
ಅಂರ್ತಹ ರ್ಯಶಸುುಳಳವನ್ಾದ ನಿೀನು, ನನನ ಎದುರು ಯಾವಾಗಲೂ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಕಿರೀಡಿಸುತುರು.
ನಿೀನು ಬರ್ಯಸದುಾ ಯಾರಂದಲೂ ವ್ರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ ಮರ್ತುು ನಿೀನು ಸದಾ ನನಗ ಪ್ರರ್ಯನ್ಾಗಿರುತುೀರ್ಯ’.

ಇತಿೀರಿತ ್ೀ ಮರುತುುತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾದ ವಿಶವನಾರ್ಯಕಮ್ ।

ವಿಧ್ ೀಹಿ ಪ್ಾದಪಙ್ಾಜ ೀ ತವ ೀಶ ಭಕ್ತತಮುತತಮಾಮ್ ॥೯.೬೯॥

ಈ ರೀತಯಾದ ರಾಮಚಂದರನ ನುಡಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ಹನುಮಂರ್ತನು ರಾಮಚಂದರನಲ್ಲಲ “ನಿನನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ

ಭಕಿುರ್ಯನುನ ನನಗ ಯಾವಾಗಲೂ ಕ ೂಡುತುರು. ಇಷ್ ುೀ ನನನ ಪಾರರ್ಥನ್ ” ಎನುನತ್ಾುನ್ .

ಸದ್ಾ ಪರರ್ದಾಯಮಾನ್ಯಾ ತಯಾ ರಮೀsಹಮಞ್ಜಸಾ ।

ಸಮಸತಜೀರ್ಸಞ್ಚಯಾತ್ ಸದ್ಾsಧಿಕಾ ಹಿ ಮೀsಸುತ ಸಾ ॥೯.೭೦॥

ಮುಂದುವರದು ಹನುಮಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಸದಾ ಬ ಳ ರ್ಯುರ್ತುಲ್ ೀ ಇರುವ ನಿನನ ಮೀಲ್ಲನ ಭಕಿುಯಿಂದ ನ್ಾನು
ಕಿರೀಡಿಸುತ್ ುೀನ್ . ಜೀವರಲ್ಲಲಯೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಹ ಚುು ಭಕಿುರ್ಯನುನ ನನಗ ಅನುಗರಹಿಸು. ಅದು ಎಂದೂ ಕೂಡಾ
ನನನಲ್ಲಲ ಅಧಕವಾಗಿರಲ್ಲ.

ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀ ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀ ನ್ತ ್ೀsಸಮತ ೀ ಸದ್ಾ ಪದಮ್ ।

ಸಮಸತಸದುಗಣ ್ೀಚಿಛರತಂ ನ್ಮಾಮಿ ತ ೀ ಪದಂ ಪುನ್ಃ ॥೯.೭೧॥

ನಮಸಾೆರ, ನಮಸಾೆರ, ನಮಸಾೆರ , ನಮಸಾೆರ. ನಿನನ ಪಾದವನುನ ಈಗಲೂ, ಯಾವಾಗಲೂ

ನಮಿಸುತುರುತ್ ುೀನ್ . ಸಮಸು ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ನಿನನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ಮತ್ ು ಮತ್ ು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 329

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ನಮಸೆರಸುತುರುತ್ ುೀನ್ ’.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಥ ೀತಿ ತಂ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಪುಷ್ಾರ ೀಕ್ಷರ್ಣಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಧ್ಾಮ ಚಾsತಮನ್ಸೃಣಾದಿನಾ ಸಹ ೈರ್ ಸಃ ॥೯.೭೨॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನು ಹ ೀಳುತುರಲು, ಪ್ುಂಡರೀಕಾಕ್ಷನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ‘ನಿೀನು ಬ ೀಡಿದಂತ್ ಯೀ

ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಅನುಗರಹಿಸುತ್ಾುನ್ ಮರ್ತುು ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬಂದಿರುವ ಹುಲ್ಲಲನಂರ್ತಹ ರ್ತೃರ್ಣ
ಜೀವಗಳೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಇರ್ತರ ಜೀವರ ೂಂದಿಗ ರ್ತನನ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳುವಂರ್ತವನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಖರ್ಗಾ ಮೃಗಸೃಣಾದರ್ಯಃ ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾಶಚ ಗದಾಯಭಾಃ ।

ತದ್ಾssಸುರುತತಮಾ ರ್ಯತ ್ೀ ನ್ೃವಾನ್ರಾಸುತ ಕ್ತಂಪುನ್ಃ ॥೯.೭೩॥

ಪ್ಕ್ಷ್ಮಗಳು, ಜಂಕ ಮತುರ್ತರ ಮೃಗಗಳು, ಹುಲುಲ, ಇರುವ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳೂ ಕೂಡಾ ರಾಮನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿದಾವು. ಇನುನ ಮನುಷ್್ರು ಮರ್ತುು ವಾನರರು ಉರ್ತೃಷ್ುರಾಗಿದಾರು ಎಂದು ಏನು ಹ ೀಳಬ ೀಕು.

ಸದ್ ೈರ್ ರಾಮಭಾರ್ನಾಃ ಸದ್ಾ ಸುತತತವವ ೀದಿನ್ಃ ।

ರ್ಯತ ್ೀsಭರ್ಂಸತತಸುತ ತ ೀ ರ್ಯರ್ಯುಃ ಪದಂ ಹರ ೀಸತದ್ಾ ॥೯.೭೪ ॥

ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ಪ್ರಜ ಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ರಾಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿು ಇಟ್ಟುದಾರು. ಒಳ ಳರ್ಯ ರ್ತರ್ತಾವನುನ ಬಲಲವರಾಗಿದಾರು.
ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದವನುನ ಸ ೀರುವಂರ್ತಹ ಭಾಗ್ ದ ೂರ ಯಿರ್ತು.

ಸ ತ ೈ ಸಮಾರ್ೃತ ್ೀ ವಿಭುರ್ಯ್ಯಯೌ ದಿಶಂ ತದ್ ್ೀತತರಾಮ್ ।

ಅನ್ನ್ತಸ್ರ್ಯ್ಯದಿೀಧಿತಿದುಾಯರನ್ತಸದುಗಣಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ॥೯.೭೫ ॥

ಅನಂರ್ತ ಸೂರ್ಯಥರ ಕಾಂತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದ ಸಮಸುರ ೂಂದಿಗ ಅಯೀಧಾ್ ಪ್ಟುರ್ಣದಿಂದ ಉರ್ತುರದಿಕಿೆಗ ತ್ ರಳಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 330

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸಹಸರಸ್ರ್ಯ್ಯಮರ್ಣಡಲರ್ಜವಲತಿಾರಿೀಟಮ್ದಾಯರ್ಜಃ ।
ಸುನಿೀಲಕುನ್ತಳಾರ್ೃತಾಮಿತ ೀನ್ುಾಕಾನ್ತಸನ್ುಮಖಃ ॥೯.೭೬ ॥

ಸುರಕತಪದಮಲ್ ್ೀಚನ್ಃ ಸುವಿದು್ದ್ಾಭಕುರ್ಣಡಲಃ ।

ಸುಹಾಸವಿದುರಮಾಧರಃ ಸಮಸತವ ೀದವಾಗರಸಃ ॥೯.೭೭॥

ದಿವಾಕರೌಘಕೌಸುತಭಪರಭಾಸಕ ್ೀರುಕನ್ಾರಃ ।
ಸುಪಿೀರ್ರ ್ೀನ್ನತ ್ೀರುಸರ್ಜಜಗದೂರಾಂಸರ್ಯುಗಮಕಃ ॥೯.೭೮ ॥

ಸುರ್ೃತತದಿೀಘಯಪಿೀರ್ರ ್ೀಲಿಸದುೂರ್ಜದವಯಾಙ್ಕಚಾತಃ ।
ರ್ಜಗದ್ ವಿಮತ್ಯ ಸಮೂೃತಃ ಶರ ್ೀsಸ್ ದಕ್ಷ್ಣ ೀ ಕರ ೀ ॥೯.೭೯॥

ಸವರ್ಯಂ ಸ ತ ೀನ್ ನಿಮಿಮಯತ ್ೀ ಹತೌ ಮಧುಶಚ ಕ ೈಟಭಃ ।

ಶರ ೀರ್ಣ ತ ೀನ್ ವಿಷ್ು್ನಾ ದದ್ೌ ಚ ಲಕ್ಷಮಣಾನ್ುಜ ೀ ॥೯.೮೦ ॥

(ಶ್ರೀರಾಮ ಹ ೀಗ ಕಾಣಿಸುತುದಾ ಎನುನವ ವರ್ಣಥನ್ ಇಲ್ಲಲದ ) ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರ ಸಹಸರ ಸೂರ್ಯಥಮಂಡಲದಂತ್

ಶ ್ೀಭಿಸುವ ಕಿರೀಟವನುನ ಶ್ರಸುನಲ್ಲಲ ಧರಸರುವ, ಕಪಾಾದ ಗುಂಗುರು ಕೂದಲ್ಲನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ,
ಸುಂದರವಾದ ಮುಖ ಕಮಲವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾ.
ಆರ್ತನ ಕರ್ಣ್ ರ್ತುದಿ ಕ ಂಪಾಗಿರ್ತುು. ಮಿಂಚಿನಂತ್ ತ್ ೂೀರುವ ಕುಂಡಲವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ಧರಸದಾ. ಒಳ ಳರ್ಯ
ನಗ ಬಿೀರುವ ಕ ಂಪ್ನ್ ರ್ಯ ರ್ತುಟ್ಟ ಆರ್ತನದಾಗಿರ್ತುು. ಸಮಸು ವ ೀದ ವಚನದ ರಸವ ಲ್ಾಲ ಅವನ ರ್ತುಟ್ಟರ್ಯ
ಮೀಲ್ಲರ್ತುು.
ಸೂರ್ಯಥನಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಕೌಸುುಭವನುನ ಧರಸದ ಕಂಠ, ದಪ್ಾ ಹಾಗೂ ಎರ್ತುರವಾಗಿರುವ, ಜಗರ್ತುನ್ ನೀ
ಹ ೂರಬಲಲ ಎರಡು ಭುಜಗಳಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಕಂಗ ೂಳಿಸುತುದಾ.
ಉರುಟ್ಾಗಿ, ಉದಾವಾಗಿರುವ, ದಪ್ಾವಾಗಿರುವ ಎರಡು ತ್ ೂೀಳುಗಳಿಂದ ರಾಮಚಂದರ ಚಿಹಿನರ್ತನ್ಾಗಿದಾ.
ಬಲಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಜಗತುನಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ಆರ್ತ ಹಿಡಿದಿದಾ. ಯಾವ
ಬಾರ್ಣವನುನ ಸಾರ್ಯಂ ರಾಮಚಂದರನ್ ೀ ನಿಮಿಥಸ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಶರ್ತುರಘನನಿಗ ಕ ೂಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅದ ೀ
ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಮಧು-ಕ ೈಟಭರು ಸತುದಾರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 331

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸ ಶತುರಸ್ದನ ್ೀsರ್ಧಿೀನ್ಮಧ್ ್ೀಃ ಸುತಂ ರಸಾಹವರ್ಯಮ್ ।

ಶರ ೀರ್ಣ ಯೀನ್ ಚಾಕಾರ ್ೀತ್ ಪುರಿೀಂ ಚ ಮಾಧುರಾಭಧ್ಾಮ್ ॥೯.೮೧ ॥

ಸಮಸತಸಾರಸಮೂರ್ಂ ಶರಂ ದಧ್ಾರ ತಂ ಕರ ೀ ।

ಸ ವಾಮಬಾಹುನಾ ಧನ್ುದಾಯಧ್ಾರ ಶಾಙ್ಗಯಸಙ್ಕಚಜಾತಮ್ ॥೯.೮೨ ॥

ಶರ್ತುರಘನ ಮಧುವನ(ಮಧು ನ್ಾಮಕ ದ ೈರ್ತ್ನ) ಮಗನ್ಾದ, ರಸವಂದರ ಹ ಸರುಳಳ(ಲವರ್ಣ ಎನುನವ )

ದ ೈರ್ತ್ನನುನ ಈ ಬಾರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಂದಿದಾ. ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣವನೂನ ಆ ಬಾರ್ಣದ ಸಹಾರ್ಯದಿಂದಲ್ ೀ
ಶರ್ತುರಘನ ನಿಮಿಥಸದಾ. ಈರೀತ ಎಲಲದರ ಸಾರದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಆ ಬಾರ್ಣವನುನ ಶ್ರೀರಾಮ ರ್ತನನ ಬಲಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹಿಡಿದಿದಾ. ಎಡಗ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಶಾಙ್ಗಥ ಎನುನವ ಧನುಸುನುನ ಹಿಡಿದಿದಾ.

ಉದ್ಾರಬಾಹುಭ್ಷ್ರ್ಣಃ ಶುಭಾಙ್ಗದಃ ಸಕಙ್ಾರ್ಣಃ ।

ಮಹಾಙ್ುಗಲ್ಲೀರ್ಯಭ್ಷತಃ ಸುರಕತಸತಾರಾಮುೂರ್ಜಃ ॥೯.೮೩ ॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ತ್ ೂಳಬಂಧೀ, ಕಂಕರ್ಣ ಹಾಗೂ ಉಂಗುರವನುನ ತ್ ೂಟ್ಟುದಾ ಶ್ರೀರಾಮ, ಉರ್ತೃಷ್ು ಬಾಹು

ಭೂಷ್ರ್ಣನ್ಾಗಿದಾ. ಕ ಂಪಾದ ಹಸುರ್ತಳ ಅವನದಾಗಿರ್ತುು.

ಅನ್ಘಯರತನಮಾಲಯಾ ರ್ನಾಖ್ಯಾ ಚ ಮಾಲಯಾ ।

ವಿಲ್ಾಸವಿಸೃತ ್ೀರಸಾ ಬಭಾರ ಚ ಶ್ರರ್ಯಂ ಪರಭುಃ ॥೯.೮೪ ॥

ಅನಘಥವಾಗಿರುವ (ಬ ಲ್ ಕಟುಲ್ಾಗದ, ಅರ್ತು್ರ್ತುಮ) ರರ್ತನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮಾಲ್ ಮರ್ತುು

ವನಮಾಲ್ ಗಳಿಂದ ಶ ್ೀಭಿಸುತುದಾ ಶ್ರೀರಾಮ, ರ್ತನನ ಅಗಲವಾದ ವಕ್ಷಸ್ಳದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನುನ ಧರಸದಾ.

ಸ ಭ್ತಿರ್ತುಭ್ಷ್ರ್ಣಸತನ್್ದರ ೀ ರ್ಲ್ಲತರಯೀ ।
ಉದ್ಾರಮಧ್ಭ್ಷ್ಣ ್ೀ ಲಸತತಟ್ಟತಾಭಾಮಬರಃ ॥೯.೮೫ ॥

ಶ್ರೀವರ್ತುದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾದ ಶ್ರೀರಾಮನ ಚ ಲುವಾದ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ರ ೀಖರ್ತರರ್ಯಗಳಿದಾವು. ಆರ್ತ

ಪ್ೀತ್ಾಂಬರವನುನ ಧರಸ ಶ ್ೀಭಿಸುತುದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 332

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಕರಿೀನ್ಾರಸತಾರ ್ೀರುರ್ಯುಕ್ ಸುರ್ೃತತಜಾನ್ುಮರ್ಣಡಲಃ ।

ಕರಮಾಲಪರ್ೃತತರ್ಜಙ್ಘಕಃ ಸುರಕತಪ್ಾದಪಲಿರ್ಃ ॥೯.೮೬ ॥

ಲಸದಾರಿನ್ಮಣಿಧು್ತಿೀ ರರಾರ್ಜ ರಾಘವೀsಧಿಕಮ್ ।

ಅಸಙ್್ಯಸತುುಖಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ಸಮಸತಶಕ್ತತಸತತನ್ುಃ ॥೯.೮೭ ॥

ಆನ್ ರ್ಯ ಸ ೂಂಡಿಲ್ಲನಂರ್ತಹ ತ್ ೂಡ , ಉರುಟ್ಾಗಿರುವ ಮಂಡಿ, ಕರಮದಿಂದ ವರ್ತುಥಲವಾದ(ಮಂಡಿಯಿಂದ

ಮಣಿಗಂಟ್ಟನರ್ತನಕ ಕರಮವಾಗಿ ಉರುಟ್ಾಗಿರುವ) ಮೊರ್ಣಕಾಲು, ಕ ಂಪಾದ ಪಾದರ್ತಳ, ನಿೀಲ್ಲಯಾದ
ಮಣಿರ್ಯಂತ್ ಕಂಗ ೂಳಿಸುತುರುವ, ಸುಖಾರ್ತಮಕವೂ , ಶಕಾಯರ್ತಮಕವೂ ಆಗಿರುವ ಶರೀರವುಳಳ ರಾಮಚಂದರ
ಶ ್ೀಭಿಸುತುದಾನು.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ನ ೀತಾರಬಜರ್ಯುರ್ಗಾಮನ್ುಮಖರ್ರಕಮಲ್ಾತ್ ಸರ್ಯವ ೀದ್ಾತ್ಯಸಾರಾಂ-

ಸತನಾವ ಬರಹಾಮರ್ಣಡಬಾಹಾ್ನ್ತರಮಧಿಕರುಚಾ ಭಾಸರ್ಯನ್ ಭಾಸುರಾಸ್ಃ ।
ಸವಾಯಭೀಷಾುಭಯೀ ಚ ಸವಕರರ್ರರ್ಯರ್ಗ ೀನಾತಿ್ಯನಾಮಾದಧ್ಾನ್ಃ
ಪ್ಾರಯಾದ್ ಾೀವಾಧಿದ್ ೀರ್ಃ ಸವಪದಮಭಮುಖಶ ್ಚೀತತರಾಶಾಂ ವಿಶ ್ೀಕಾಮ್ ॥೯.೮೮॥

ಎರಡು ತ್ಾವರ ರ್ಯಂರ್ತಹ ಕಂಗಳಿಂದ ಜ್ಞಾನದ ಬ ಳಕನುನ ಬ ಳಗಿಸದವನು. ಮುಖಕಮಲದ ಕಾಂತಯಿಂದ

ಸವಥ ವ ೀದಾರ್ಥದ ಸಾರವನುನ ಬ ಳಗಿಸದವನು. [ಅನುಗರಹದ ಕಣ ೂನೀಟದಿಂದ ಜ್ಞಾನವನುನ ಭಕುರ
ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ ಬ ಳಗಿಸುವವನು, ರ್ತನನ ಮಾತನಿಂದ ವ ೀದಗಳ ಅರ್ಥಸಾರವನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಬ ಳಗಿಸದವನು] ಸಾಶಕಿುಯಿಂದ ಬರಹಾಮಂಡದ ಒಳಗ ಹ ೂರಗ ರ್ತುಂಬಿ ನಿಂರ್ತವನು. ಹ ೂಳ ವ ಮುಖದವನು,
ನ್ ೂಂದವರ ನ್ ೂೀವು ನಿೀಗಲ್ ಂದ ೀ ವರ ಮರ್ತುು ಅಭರ್ಯ ಎಂಬ ಎರಡು ಕ ೈಗಳನುನ ಹಿಡಿದಿರುವವನು. ಇಂಥಾ
ದ ೀವಾದಿದ ೀವನು ತ್ಾನು ವಶ ್ೀಕವ ಂಬ ಉರ್ತುರದಿಕಿೆಗ ನಡ ದನು.

ದಧ್ ರೀ ಚಛತರಂ ಹನ್್ಮಾನ್ ಸರರ್ದಮೃತಮರ್ಯಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನಾಾರರ್ಯುತಾಭಂ

ಸೀತಾ ಸ ೈವಾಖಿಲ್ಾಕ್ಾಂ ವಿಷ್ರ್ಯಮುಪಗತಾ ಶ್ರೀರಿತಿ ಹಿರೀರಥ ೈಕಾ ।
ದ್ ವೀಧ್ಾ ಭ್ತ ದಧ್ಾರ ರ್್ರ್ಜನ್ಮುಭರ್ಯತಃ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನಾಾರಂಶುರ್ಗೌರಂ
ಪ್ರೀದ್ದ್ಾೂಸವತಾಭಾಭಾ ಸಕಲಗುರ್ಣತನ್ುಭ್ಯಷತಾ ಭ್ಷ್ಣ ೈಃ ಸ ವೈಃ ॥೯.೮೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 333

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದರರ ಕಾಂತರ್ಯಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ, ಅಮೃರ್ತವನುನ ಸುರಸುವ ಶ ಾೀರ್ತ ಚೆರ್ತರವನುನ ಹನುಮಂರ್ತ

ಹಿಡಿದನು. ಸೂರ್ಯಥನಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳವಳಾಗಿ, ಸಮಸು ಗುರ್ಣವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದವಳಾಗಿ, ರ್ತನನ
ಭೂಷ್ರ್ಣಗಳಿಂದ ದ ೀವರ ಪ್ಕೆದಲ್ ಲೀ, ಹಿಂದ ಅದೃಶ್ಳಾಗಿದಾ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ಶ್ರೀ ಮರ್ತುು ಭೂ (ಹಿರೀ)ಎನುನವ
ಎರಡು ರೂಪ್ದಿಂದ ಎಲಲರ ಕಣಿ್ಗ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡಳು. ಹಿೀಗ ಎರಡು ರೂಪ್ದಿಂದ ಎರಡು ಕಡ ಯಿಂದ ಎರಡು
ಚಾಮರವನುನ ಹಿಡಿದು ಸೀತ್ ನಿಂರ್ತಳು.
[ಸೆಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ವ ೈಷ್್ವ ಖಂಡ, ಅಯೀಧಾ್ ಮಹಾತ್ ೀ, ೬.೧೩೬.-೮) ಈ ವವರ ಬರುರ್ತುದ :
‘ರಾಮಸ್ ಸರ್್ಪ್ಾಶ ವೀಯ ತು ಸಪದ್ಾಮ ಶ್ರೀಃ ಸಮಾಶ್ರತಾ । ದಕ್ಷ್ಣ ೀ ಹಿರೀವಿಯಶಾಲ್ಾಕ್ಷ್ೀ
ರ್್ರ್ಸಾರ್ಯಸತಥಾSಗರತಃ । ನಾನಾವಿಧ್ಾ-ರ್ಯುಧ್ಾನ್್ತರ ಧನ್ುರ್ಜ್ಯಪರಭುರತಿೀನಿ ಚ । ಅನ್ುರ್ೃರ್ಜಂತಿ ಕಾಕುತಥಂ
ಸವ ೀಯಪುರುಷ್ವಿಗರಹಾಃ । ವ ೀದ್ ್ೀ ಬಾರಹಮರ್ಣರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ಸಾವಿತಿರೀ ಸರ್್ದಕ್ಷ್ಣ ೀ । ಓಙ್ಕ್ಾರ ್ೀSರ್ ರ್ಷ್ಟಾಾರಃ
ಸವ ೀಯ ರಾಮಂ ತದ್ಾSರ್ೃರ್ಜನ್’ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲೂಲ(ಉರ್ತುರ ಕಾಂಡ, ೧೨೨. ೬-೮) ಇದ ೀ
ಮಾರ್ತನುನ ಸಾಲಾ ವ್ತ್ಾ್ಸವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ರಾಮಸ್ ದಕ್ಷ್ಣ ೀ ಪ್ಾಶ ವೀಯ ಸಪದ್ಾಮ ಶ್ರೀರ್ಪ್ಾಶ್ರತಾ । ಸವ ್ೀ
ತು ಹಿರೀಮಯಹಾದ್ ೀವಿ ರ್್ರ್ಸಾರ್ಯಸತಥಾSಗರತಃ । ಶರಾ ನಾನಾವಿಧ್ಾಶಾಚಪಿ ಧನ್ುರಾರ್ಯತಮುತತಮ ಮ್ ।
ತಥಾSSಧ್ಾನಿ ತ ೀ ಸವ ೀಯ ರ್ಯರ್ಯುಃ ಪುರುಷ್ವಿಗರಹಾಃ । ವ ೀದ್ಾ ಬಾರಹಮರ್ಣರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ರ್ಗಾರ್ಯತಿರೀ ಸರ್ಯರಕ್ಷ್ಣಿೀ
ಓಙ್ಕ್ಾರ ್ೀSರ್ ರ್ಷ್ಟಾಾರಃ ಸವ ೀಯ ರಾಮಮನ್ುರ್ರತಾಃ ।’]

ಸಾಕ್ಾಚಚಕರತನ್ುಸತಥ ೈರ್ ಭರತಶಚಕರಂ ದಧದ್ ದಕ್ಷ್ಣ ೀ-

ನಾsಯಾತ್ ಸರ್್ತ ಏರ್ ಶಙ್್ರ್ರಭೃಚಛಙ್ಕ್ಾತಮಕಃ ಶತುರಹಾ ।
ಅರ್ಗ ರೀ ಬರಹಮಪುರ ್ೀಗಮಾಃ ಸುರಗಣಾ ವ ೀದ್ಾಶಚ ಸ ್ೀಙ್ಕ್ಾರಕಾಃ
ಪಶಾಚತ್ ಸರ್ಯರ್ಜಗರ್ಜಜರ್ಗಾಮ ರಘುಪಂ ಯಾನ್ತಂ ನಿರ್ಜಂ ಧ್ಾಮ ತಮ್ ॥೯.೯೦॥

ಚಕರದ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿರುವ ಭರರ್ತನು ಶ್ರೀರಾಮನ ಬಲಬದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುದಶಥನ ಚಕರವನುನ ಹಿಡಿದು

ನಡ ದನು. ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಶರ್ತುರಘನನು ಎಡಗಡ ಯಿಂದ ಪಾಂಚಜನ್ ಶಂಖವನುನ ಹಿಡಿದು ನಡ ದನು.
ರಾಮಚಂದರನ ಮುಂದ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಬರಹಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಪ್ರರ್ಣವದಿಂದ ಸಹಿರ್ತರಾದ
(ಓಙ್ಕೆರ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಹಿರ್ತರಾದ) ವ ೀದಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ನಡ ದರು. ದ ೀವರ ಹಿಂದ ,
ಸಮಸು ಮುಕಿುಯೀಗ್ ಜೀವರದಾರು.

ತಸ್ ಸ್ರ್ಯ್ಯಸುತಪೂರ್ಯವಾನ್ರಾ ದಕ್ಷ್ಣ ೀನ್ ಮನ್ುಜಾಸುತ ಸರ್್ತಃ ।

ರಾಮರ್ಜನ್ಮಚರಿತಾನಿ ತಸ್ ತ ೀ ಕ್ತೀತತಯರ್ಯನ್ತ ಉಚಥ ೈದುಾರಯತಂ ರ್ಯರ್ಯುಃ ॥೯.೯೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 334

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸುಗಿರೀವ ಮೊದಲ್ಾದ ಕಪ್ಗಳು ಬಲಗಡ ಯಿಂದ ತ್ ರಳಿದರು. ಸ ೀವಕರು, ಆತೀರ್ಯರು, ಮೊದಲ್ಾದ

ಮನುಷ್್ರು ಎಡಗಡ ಯಿಂದ ನಡ ದರು. ಎಲಲರೂ ವ ೈದಿಕಸೂಕುಗಳಿಂದ ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ರಾಮನ
ಜನಮಚರತ್ ರ್ಯನುನ ಕಿೀರ್ತಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾು ಸಾಗಿದರು.

ಗನ್ಾವ ೈಯಗ್ವಗೀಯರ್ಯಮಾನ ್ೀ ವಿಬುಧಮುನಿಗಣ ೈರಬಜಸಮ್ೂತಿಪೂವ ೈಯ-

ವ ೀಯದ್ ್ೀದ್ಾರಾತ್ಯವಾಗ್ವೂಃ ಪರಣಿಹಿತಸುಮನ್ಃ ಸರ್ಯದ್ಾ ಸ್ತರ್ಯಮಾನ್ಃ ।
ಸವ ೈಯಭ್ಯತ ೈಶಚ ಭಕಾಾ ಸವನಿಮಿಷ್ನ್ರ್ಯನ ೈಃ ಕೌತುಕಾದ್ ವಿೀಕ್ಷಯಮಾರ್ಣಃ ।
ಪ್ಾರಯಾಚ ಛೀಷ್ಗರುತಮದ್ಾದಿಕನಿಜ ೈಃ ಸಂಸ ೀವಿತಃ ಸವಂ ಪದಮ್ ॥೯.೯೨॥

ಗಂಧವಥರ ಲ್ಾಲ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುತುದಾರು. ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ವ ೀದದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವಚನಗಳಿಂದ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುತ್ಾು, ಪ್ುಷ್ಾವನುನ ಭಗವಂರ್ತನ ಮೀಲ್ ಸುರಸುತ್ಾು ಸಾಗುತುದಾರು. ಎಲಲರೂ ಅಚುರ ರ್ತುಂಬಿದ
ಕರ್ಣಗಳಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ನ್ ೂೀಡುತುದಾರು. ಶ್ರೀರಾಮನು ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತನನ ಧಾಮವನುನ ಕುರರ್ತು ನಡ ದ.

ಬರಹಮರುದರಗರುಡ ೈಃ ಸಶ ೀಷ್ಕ ೈಃ ಪ್ರೀಚ್ಮಾನ್ಸುಗುಣ ್ೀರುವಿಸತರಃ ।

ಆರುರ ್ೀಹ ವಿಭುರಮಬರಂ ಶನ ೈಸ ತೀ ಚ ದಿರ್್ರ್ಪುಷ ್ೀsಭರ್ಂಸತದ್ಾ ॥೯.೯೩॥

ಹಿೀಗ ಎಲಲರ ಜ ೂತ್ ಗ ಸಾಗುತ್ಾು, ಬರಹಮ, ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಭಗವಂರ್ತನ

ಗುರ್ಣಗಾನವಾಗುತುರುವಂತ್ ಯೀ, ಮಲಲಗ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಬಿಟು ಶ್ರೀರಾಮ, ನಿಧಾನವಾಗಿ ಆಕಾಶವನುನ ಏರದ.
ಜ ೂತ್ ಗಿದಾವರ ಲಲರೂ ರಾಮಚಂದರನ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ರ್ತಮಮ ಪಾರಕೃರ್ತ ದ ೀಹದ ದ ೂೀಷ್ಗಳನ್ ನಲಲವನುನ
ಕಳಚಿಕ ೂಂಡು ಮಲಲನ್ ಭಗವಂರ್ತನ್ ೂಂದಿಗ ಮೀಲಕ ೆೀರದರು.

ಅರ್ ಬರಹಾಮ ಹರಿಂ ಸುತತಾವ ರ್ಜರ್ಗಾದ್ ೀದಂ ರ್ಚ ್ೀ ವಿಭುಮ್ ।

ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಮಯಾ ದತತಂ ಸಾ್ನ್ಂ ದಶರರ್ಸ್ ಹಿ ॥೯.೯೪ ॥

ಮಾತೄಣಾಂ ಚಾಪಿ ತಲ್ ್ಿೀಕಸತವರ್ಯುತಾಬಾಾದಿತ ್ೀsಗರತಃ ।

ಅನ್ಹಾಯಯಾಸತವಯಾssಜ್ಞಪ್ಾತ ಕ ೈಕ ೀಯಾ್ ಅಪಿ ಸದಗತಿಃ ॥೯.೯೫ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 335

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸ್ತಾವ ತು ಭರತಂ ನ ೈಷಾ ಗಚ ಛೀತ ನಿರಯಾನಿತಿ ।

ತಥಾsಪಿ ಸಾ ರ್ಯದ್ಾವ ೀಶಾಚಚಕಾರ ತವರ್ಯ್ಶ ್ೀಭನ್ಮ್ ॥೯.೯೬ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಭಗವಂರ್ತನು ಸಾಧಾಮವನುನ ಸ ೀರಯಾದ ಮೀಲ್ , ಬರಹಮದ ೀವರು ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ನಮಸೆರಸ

ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದಶರರ್ನಿಗ ಉರ್ತುಮ ಲ್ ೂೀಕದ ಸಾ್ನವನುನ ನಿೀಡಿದ ಾೀನ್ .
ಕೌಸಲ್ಾ್ದಿ ನಿನನ ತ್ಾರ್ಯನಿಾರಗೂ ಕೂಡಾ ಉರ್ತುಮ ಗತರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ ಾೀನ್ . (ದಶರರ್ನ ಲ್ ೂೀಕವನುನ
ನಿೀಡಿದ ಾೀನ್ ). ನಿಜವಾಗಿರ್ಯೂ ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಸದಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲು ಅಹಥಳಲಲ. ಆದರ ಅವಳಿಗೂ ಕೂಡಾ
ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ನ್ಾನು ಒಳ ಳರ್ಯ ಗತರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ ಾೀನ್ .
ಭರರ್ತನಂರ್ತಹ ಮಗನನುನ ಹ ರ್ತುಮೀಲ್ , ಆ ತ್ಾಯಿ ನರಕಕ ೆ ಹ ೂೀಗಬಾರದು ಎನುನವುದು ನಿನನ ಸಂಕಲಾ.
ಭರರ್ತನ ಮೀಲ್ಲನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಕ ೈಕ ೀಯಿೀ ಈರೀತ ಒಳ ಳರ್ಯ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾಾಳ .

ನಿಕೃತಿನಾನಯಮ ಸಾ ಕ್ಷ್ಪ್ಾತ ಮಯಾ ತಮಸ ಶಾಶವತ ೀ ।

ಕ ೈಕಯ ತು ಚಲ್ಾನ್ ಲ್ ್ೀಕಾನ್ ಪ್ಾರಪ್ಾತ ನ ೈವಾಚಲ್ಾನ್ ಕವಚಿತ್ ॥೯.೯೭ ॥

ಪಶಾಚದ್ ಭಕ್ತತಮತಿೀ ರ್ಯಸಾಮತ್ ತವಯೀ ಸಾ ರ್ಯುಕತಮೀರ್ ತತ್ ।

ಮನ್್ರಾ ತು ತಮಸ್ನ ಾೀ ಪ್ಾತಿತಾ ದುಷ್ುಚಾರಿಣಿೀ ॥೯.೯೮ ॥

ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಯಾರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ನಿನನಲ್ಲಲ ಕ ಟುದಾಾಗಿ ನಡ ದುಕ ೂಂಡಳ ೂೀ, ಆ ನಿಕೃತ^ ಎನುನವ ತ್ಾಮಸರ್ಯನುನ
ಶಾಶಾರ್ತವಾಗಿ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕಿದ ಾೀನ್ .
ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಈಗ ಕ ೀವಲ ಚಲ(ಸಂಸಾರಕ ೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬರಬಹುದಾದ) ಲ್ ೂೀಕವನನಷ್ ುೀ
ಹ ೂಂದಿದಾಾಳ . ಅವಳು ನಿನನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿಯೀ ಇರುವುದರಂದ, ಆ ಭಕಿು ಬ ಳ ದು, ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆಕ
ಅಚಲ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ . ಇನುನ ಮನ್ರ ರ್ಯನುನ^ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕಿದ ಾೀನ್ .
[^ನಿಕೃತ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ ಕ ೈಕ ೀಯಿಯಳಗಿದುಾ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸ, ಸಮಸು ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಕ ೈಕ ೀಯಿ
ಮುಖ ೀನ ಮಾಡಿಸದಾಳು. ನಿಕೃತ ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಒಳಗಿದುಾ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸದರ , ಹ ೂರಗ ಮಂರ್ರಾ ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ
ದಾಸಯಾಗಿ ಕ ೈಕ ೀಯಿರ್ಯನುನ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುತುದಾಳು. ಈ ರೀತ ಕ ೈಕ ೀಯಿ ಅಸುರಾವ ೀಶಕ ೂೆಳಗಾಗಿದಾಳು ]

ಸೀತಾತ್ಯಂ ಯೀsಪ್ನಿನ್ಾಮಾುತವಂ ತ ೀsಪಿ ಯಾತಾ ಮಹತ್ ತಮಃ ।

ಪ್ಾರರ್ಯಶ ್ೀ ರಾಕ್ಷಸಾಸ ೈರ್ ತವಯ ಕೃಷ್್ತವಮಾಗತ ೀ ॥೯.೯೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 336

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಶ ೀಷಾ ಯಾಸ್ನಿತ ತಚ ಛೀಷಾ ಅಷಾುವಿಂಶ ೀ ಕಲ್ೌ ರ್ಯುರ್ಗ ೀ ।

ಗತ ೀ ಚತುಸುಹಸಾರಬ ಾೀ ತಮೊೀರ್ಗಾಸರಶತ ್ೀತತರ ೀ ॥೯.೧೦೦ ॥

ಸೀತ್ ಗಾಗಿ ಯಾರು ನಿನನನುನ ನಿಂದನ್ ಮಾಡಿದರ ೂೀ(ಸುರಾರ್ಣಕ ದ ೈರ್ತ್ರು), ಅಂರ್ತಹ ಅಸುರ
ಸಾಭಾವದವರನೂನ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹಾಕಿದ ಾೀನ್ . ನಿನಿನಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟು ರಾಕ್ಷಸರು ಪಾರರ್ಯಶಃ (ಸರ
ಸುಮಾರು ರಾಕ್ಷಸರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ) ರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾಾರ . ಉಳಿದವರು ನಿೀನು ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರವನುನ
ಹ ೂಂದಿದಾಗ ರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲೂಲ ರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದದ ೀ ಉಳಿರ್ಯುವ ದ ೈರ್ತ್ರು, ಇಪ್ಾತ್ ುಂಟನ್ ೀ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ, ನ್ಾಲುೆ
ಸಾವರದ ಮುನೂನರು ವಷ್ಥಗಳು ಕಳ ದಾದ ಮೀಲ್ (ಅವರಗ ಮಿೀಸಲ್ಾದ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಿ)
ರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ಅರ್ ಯೀ ತವತಪದ್ಾಮೊೂೀರ್ಜಮಕರನ ಾೈಕಲ್ಲಪುರ್ಃ ।

ತವಯಾ ಸಹಾsಗತಸ ತೀಷಾಂ ವಿಧ್ ೀಹಿ ಸಾ್ನ್ಮುತತಮಮ್ ॥೯.೧೦೧॥

ಇನುನ, ನಿನನ ಪಾದವ ಂಬ ಕಮಲದ ಭೃಂಗಗಳಾಗಿ ಅನ್ ೀಕ ಜೀವರು ನಿನನ ಜ ೂತ್ ಗ ಬಂದಿದಾಾರ . ಅವರಗ
ಯಾವ ಸಾ್ನವನುನ ಕ ೂಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಆಜ್ಞ ಮಾಡು.

ಅಹಂ ಭರ್ಃ ಸುರ ೀಶಾದ್ಾ್ಃ ಕ್ತಙ್ಾರಾಃ ಸಮ ತವ ೀಶವರ ।

ರ್ಯಚಚ ಕಾರ್ಯ್ಯಮಿಹಾಸಾಮಭಸತದಪ್ಾ್ಜ್ಞಾಪಯಾsಶು ನ್ಃ ॥೯.೧೦೨॥
ನ್ಾನು, ಸದಾಶ್ವ, ಇಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರೂ ನಿನನ ದಾಸರು. ನಿನನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ನ್ಾವು ನಡ ರ್ಯುವವರು.
ಈ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ನಮಿಮಂದ ಯಾವ ಕಾರ್ಯಥ ನಡ ರ್ಯಬ ೀಕ ೂೀ ಅದನುನ ನಿೀನು ನಮಗ ಆಜ್ಞಾಪ್ಸು.

ಇತು್ದಿೀರಿತಮಾಕರ್ಣ್ಯಯ ಶತಾನ್ನ ಾೀನ್ ರಾಘರ್ಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾದ ಭಾರ್ಗಮಿೂೀರಸುಸಮತಾಧರಪಲಿರ್ಃ ॥೯.೧೦೩ ॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ, ಜೀವರಲ್ಲಲಯೀ ಎಣ ಯಿರದ ಆನಂದವುಳಳ^ ಬರಹಮದ ೀವರು ಹ ೀಳಲು, ಅವರ ಮಾರ್ತನುನ

ಕ ೀಳಿದ ಗಂಭಿೀರವಾದ ಮುಗುಳನಗ ಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರಾಮಚಂದರ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡುತ್ಾುನ್ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 337

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

[^ಶತ್ಾನನಾ: ಇದು ಬರಹಮದ ೀವರ ಅಸಾಧಾರರ್ಣವಾದ ನ್ಾಮ. ಜೀವರಲ್ಲಲಯೀ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಆನಂದವನುನ

ಹ ೂಂದಿರುವ ಚರ್ತುಮುಥಖ ‘ಶತ್ಾನನಾ’]

ರ್ಜಗದುಗರುತವಮಾದಿಷ್ುಂ ಮಯಾ ತ ೀ ಕಮಲ್ ್ೀದೂರ್ ।

ಗುವಾಯದ್ ೀಶಾನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಮಯಾssದಿಷಾು ಚ ಸದಗತಿಃ ॥೯.೧೦೪॥

ಅತಸತವಯಾ ಪರದ್ ೀಯಾ ಹಿ ಲ್ ್ೀಕಾ ಏಷಾಂ ಮದ್ಾಜ್ಞಯಾ ।

ಹೃದಿ ಸ್ತಂ ಚ ಜಾನಾಸ ತವಮೀವ ೈಕಃ ಸದ್ಾ ಮಮ ॥೯.೧೦೫॥

‘ಎಲ್ ೈ ಕಮಲ್ ೂೀದಭವನ್ ೀ, ನಿನಗ ನ್ಾನು ಜಗದುಗರುರ್ತಾವನುನ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ನಿನನ ಗುರುವಾದ ನನಿನಂದ
ಇವರಗ ಲಲರಗೂ ಕೂಡಾ ಸದಗತರ್ಯು ಆಜ್ಞಾಪ್ಸಲಾಟ್ಟುದ .
ಆದಕಾರರ್ಣ, ನನ್ ೂನಂದಿಗ ಬಂದಿರುವ ಇವರ ಲಲರೂ, ನನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ , ನಿನಿನಂದ ಸದಗತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು
ಅಹಥರು. ನನನ ಹೃದರ್ಯದ ೂಳಗ ಇರರ್ತಕೆದಾನುನ ತಳಿದಿರುವವನು ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ’.

ಇತಿೀರಿತ ್ೀ ಹರ ೀಭಾಯರ್ವಿಜ್ಞಾನಿೀ ಕಞ್ಜಸಮೂರ್ಃ ।

ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾತೃಣಾನಾತನಾಂ ದದ್ೌ ಲ್ ್ೀಕಾನ್ನ್ುತತಮಾನ್ ।
ವ ೈಷ್್ವಾನ್ ಸನ್ತತತಾವಚಚ ನಾಮಾನ ಸಾನಾತನಿಕಾನ್ ವಿಭುಃ ॥೯.೧೦೬॥

ತ ೀ ರ್ಜರಾಮೃತಿಹಿೀನಾಶಚ ಸರ್ಯದುಃಖವಿರ್ಜಜಯತಾಃ ।
ಸಂಸಾರಮುಕಾತ ನ್್ರ್ಸಂಸತತರ ನಿತ್ಸುಖಾಧಿಕಾಃ ॥೯.೧೦೭॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಾವವನುನ ತಳಿದ ಚರ್ತುಮುಥಖನು, ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗೂ ಕೂಡಾ

(ಹುಲುಲ, ಇರುವ , ಹಿೀಗ ಇತ್ಾ್ದಿರ್ಯಲ್ಲಲದುಾ, ರಾಮನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಬಂದಿದಾ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರಗೂ ಕೂಡಾ)
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಾನ್ಾುನಿಕ^ ಲ್ ೂೀಕವನುನ(ಮುಕು ಲ್ ೂೀಕವನುನ) ನಿೀಡಿದನು.
ಆ ಎಲ್ಾಲ ಜೀವರು ಸಂಸಾರ ಬಂಧದಿಂದ ಮುಕುರಾಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಮುಪ್ುಾ ಇಲಲದ ೀ,
ಮರರ್ಣವಲಲದ ೀ, ಸವಥದುಃಖದಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ರಹಿರ್ತರಾಗಿ, ಸಂಸಾರದಿಂದ ಮುಕುರಾಗಿ, ನಿರ್ತ್ಸುಖದಿಂದ
ಕೂಡಿದವರಾಗಿ ಆವಾಸ ಮಾಡಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 338

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

[^ವಾಲ್ಲೀಕಿ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಉರ್ತುರಕಾಂಡ ೧೧೦.೧೨) ಈ ಮಾತನ ಉಲ್ ಲೀಖವದ : ಲ್ ್ೀಕಾನ್

ಸಾನಾತನಿಕಾನ್ ನಾಮ ಯಾಸ್ನಿತೀಮೀ ಸಮಾಗತಾಃ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ವಾಲ್ಲೀಕಿ ವಣಿಥಸದಾಾರ . ಹಾಗಾಗಿ
‘ವ ೈಷ್್ವಾನ್ ಸನುರ್ತತ್ಾಾಚು ನ್ಾಮಾನ ಸಾನ್ಾುನಿಕಾನ್ ವಭುಃ’ ಎನುನವ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಮಾರ್ತು, ವಾಲ್ಲೀಕಿ
ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ‘ಸಾನ್ಾುನಿಕಾನ್’ ಎನುನವ ಪ್ದದ ವಾ್ಖಾ್ನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದ ]

ಯೀ ತು ದ್ ೀವಾ ಇಹ ್ೀದ್ೂತಾ ನ್ೃವಾನ್ರಶರಿೀರಿರ್ಣಃ ।

ತ ೀ ಸವ ೀಯ ಸಾವಂಶ್ತಾಮಾಪುಸತನ ೈನ್ಾವಿವಿದ್ಾರ್ೃತ ೀ ॥೯.೧೦೮॥

ಮೈನಾ ಮರ್ತುು ವವದರನುನ ಹ ೂರರ್ತು ಪ್ಡಿಸ, ಶ್ರರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದಾ ಇರ್ತರ
ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮ ರ್ತಮಮ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಸ ೀರದರು.

ಅಸುರಾವ ೀಶತಸೌತ ತು ನ್ ರಾಮಮನ್ುರ್ಜಗಮತುಃ ।

ಪಿೀತಾಮೃತೌ ಪುರಾ ರ್ಯಸಾಮನ್ಮಮರತುನ್ನಯಚ ತೌ ತದ್ಾ ॥೯.೧೦೯॥

ಮೈನಾ ಮರ್ತುು ವವದರು ಅಸುರಾವ ೀಶದಿಂದ ರಾಮಚಂದರನನುನ ಅನುಸರಸಲ್ಲಲಲ. ಅವರು ಹಿಂದ

ಅಮೃರ್ತಮರ್ನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅಮೃರ್ತ ಸ ೀವನ್ ಮಾಡಿದಾರಂದ ಸಾರ್ಯಲೂ ಇಲಲ.

ತಯೀಶಚ ತಪಸಾ ತುಷ್ುಶಚಕ ರೀ ತಾರ್ರ್ಜರಾಮರೌ ।

ಪುರಾ ಸವರ್ಯಮುೂಸ ತೀನ ್ೀಭೌ ದಪ್ಾಪಯದಮೃತಮನ್್ನ ೀ ॥೯.೧೧೦॥

ಪರಸ̐ಹಾ್ಪಿಬತಾಂ ದ್ ೀವ ೈದ್ ಾೀಯವಾಂಶತಾವದುಪ್ ೀಕ್ಷ್ತೌ ।

ಪಿೀತಾಮೃತ ೀಷ್ು ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ರ್ಯುದಾಯಮಾನ ೀಷ್ು ದ್ಾನ್ವ ೈಃ ॥೯.೧೧೧॥

ತ ೈದಾಯತತಮಾತಮಹಸ ತೀ ತು ರಕ್ಾಯೈ ಪಿೀತಮಾಶು ತತ್ ।

ತಸಾಮದ್ ದ್ ್ೀಷಾದ್ಾಪತುಸಾತವಾಸುರಂ ಭಾರ್ಮ್ಜಜಯತಮ್ ॥೯.೧೧೨ ॥

ಆಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರವಾದ ಮೈನಾ–ವವದರು ಅಮೃರ್ತಮರ್ನ ಕಾಲಕೂೆ ಮೊದಲು^ ಬರಹಮದ ೀವರನುನ

ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ ಅವಧ್ರಾಗುವ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 339

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರಗ ಅಮೃರ್ತ ಸಲಲಬ ೀಕಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ಅವರು
ಅಮೃರ್ತಪಾನ ಮಾಡಿದರು. ದ ೀವತ್ಾರೂಪ್ವಾಗಿರುವುದರಂದ ಇರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅದನುನ ಉಪ ೀಕ್ಷ
ಮಾಡಿದರು(ವರ ೂೀಧಸಲ್ಲಲಲ).
(ಆದರ ಮೈನಾ–ವವದರಗ ಅಮೃರ್ತ ಹ ೀಗ ದ ೂರ ಯಿರ್ತು ಎಂದರ ) ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಅಮೃರ್ತಪಾನ ಮಾಡಿ,
ದ ೈರ್ತ್ರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಹ ೂರಡುವಾಗ, ಅಮೃರ್ತಪಾತ್ ರರ್ಯನುನ ಮೈನಾ –ವವದರಲ್ಲಲ ಕ ೂಟ್ಟುದಾರು. ಆಗ
ಅವರು ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಮತ ಇಲಲದ ೀ ಅಮೃರ್ತ ಸ ೀವನ್ ಮಾಡಿದರು. ಈ ರೀತ, ಅನುಮತ ಇಲಲದ ೀ
ಕುಡಿದ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದಾಗಿ ಅಸುರ ಚಿರ್ತು ಪ್ರವ ೀಶವನುನ ಅವರು ಹ ೂಂದಿದರು.
[^ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರವಾದ ಮೈನಾ –ವವದರು ರಾಮಾವತ್ಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸರುವುದಲಲ.
ಅವರು ಅಮೃರ್ತ ಮರ್ನ ಕಾಲಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಆ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾರು. ಅಮೃರ್ತ ಮರ್ನಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳ ಜ ೂತ್ ಗ ಮೈನಾ–ವವದರೂ ಅಲ್ಲಲ ಹಾಜರದಾರು. ಅಮೃರ್ತ ಪಾನಕ ೆ
ಭಗವಂರ್ತನ ಅಪ್ಾಣ ಇದಾದುಾ ಕ ೀವಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ , ಅದೂ ಕ ೀವಲ ಅವರ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ.
ಅವತ್ಾರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅಮೃರ್ತವನುನ ಕುಡಿರ್ಯಬಾರದು ಎನುನವ ನಿರ್ಯಮ ಭಗವಂರ್ತನದಾಾಗಿರ್ತುು.
ಆದರ ಮೈನಾ–ವವದರು ಈ ನಿರ್ಯಮವನುನ ಮುರದು ಅಮೃರ್ತ ಕುಡಿದಿದಾರು. ]

ಅಙ್ಗದಃ ಕಾಲತಸಾಕಾತವ ದ್ ೀಹಮಾಪ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಮ್ ।

ರಾಮಾಜ್ಞಯೈರ್ ಕುವಾಯಣ ್ೀ ರಾರ್ಜ್ಂ ಕುಶಸಮನಿವತಃ ॥೯.೧೧೩॥

ಅಂಗದನು ಕುಶನಿಂದ ಕೂಡಿ, ರಾಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಕಪ್ರಾಜ್ವನುನ ಆಳುತ್ಾು, ಕಾಲರ್ತಃ ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು,
ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಸ ೀರಕ ೂಂಡನು.

ವಿಭೀಷ್ರ್ಣಶಚ ಧಮಾಮಯತಾಮ ರಾಘವಾಜ್ಞಾಪುರಸೃತಃ ।

ಸ ೀನಾಪತಿದಾಯನ ೀಶಸ್ ಕಲಪಮಾವಿೀತ್ ಸ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ॥೯.೧೧೪॥

ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನೂ ಕೂಡಾ ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಕುಬ ೀರನಿಗ ವನಿೀರ್ತನ್ಾಗಿ, ಅವನ ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಯಾಗಿ,
ಕಲಾಕಾಲಪ್ರ್ಯಥಂರ್ತ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುತ್ಾುನ್ .
[ಮೂಲರ್ತಃ ಲಂಕ ಕುಬ ೀರನಿಗ ಸ ೀರರುವುದು. ಆದರ ರಾವರ್ಣ ಅದನುನ ಅತಕರಮರ್ಣ ಮಾಡಿ ಕುಬ ೀರನಿಂದ
ಕಸದುಕ ೂಂಡಿದಾ. ಆದರ ವಭಿೀಷ್ರ್ಣ ಕುಬ ೀರನಿಗ ವನಿೀರ್ತನ್ಾಗಿ ನಡ ದ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 340

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಜಾಮಬವಾಂಶಚ ನ್್ರ್ಸತ್ ಪೃರ್ಥವಿೀತಳ ೀ ।

ಉತಪತಾತ್ಯಂ ಜಾಮಬರ್ತಾ್ಸತದತ್ಯಂ ಸುತಪಶಚರನ್ ॥೯.೧೧೫॥

ಜಾಂಬವಂರ್ತ ರಾಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಜಾಮಬವತರ್ಯ ಉರ್ತಾತುಗಾಗಿ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ ಲೀ

ವಾಸಸದನು.

ಅಥ ್ೀ ರಘ್ಣಾಂ ಪರರ್ರಃ ಸುರಾಚಿಚಯತಃ ಸವಯೈಕತನಾವ ನ್್ರ್ಸತ್ ಸುರಾಲಯೀ ।

ದಿವತಿೀರ್ಯಯಾ ಬರಹಮಸದಸ್ಧಿೀಶವರಸ ತೀನಾಚಿಚಯತ ್ೀsಥಾಪರಾಯಾ ನಿಜಾಲಯೀ ॥೯.೧೧೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಘುಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ರಾಮಚಂದರನು, ಒಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ,

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆಲರ್ಯದಲ್ಲಲ ನ್ ಲಸದನು. ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ಬರಹಮದ ೀವರ ಲ್ ೂೀಕವಾದ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ
ಅವನಿಂದ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ ನ್ ಲ್ ಸದನು. ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ವಷ್ು್ಲ್ ೂೀಕದರ್ತು ಸಾಗಿದನು.

ತೃತಿೀರ್ಯರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ನಿರ್ಜಂ ಪದಂ ಪರಭುಂ ರ್ರರ್ಜನ್ತಮುಚ ೈರನ್ುಗಮ್ ದ್ ೀರ್ತಾಃ ।

ಅಗಮ್ಮಯಾ್ಯದಮುಪ್ ೀತ್ ಚ ಕರಮಾದ್ ವಿಲ್ ್ೀಕರ್ಯನ ್ತೀsತಿವಿದ್ರತ ್ೀsಸುತರ್ನ್ ॥೯.೧೧೭
॥

ಮೂರನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಿಂದ ವಷ್ು್ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೂೀಗುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಅನುಸರಸದ

ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಸವಥಸಮರ್ಥ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಅವರವರ ಯೀಗ್ತ್ಾನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತ್ಾು,
ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿುಯಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದರು.

ಬರಹಾಮ ಮರುನಾಮರುತಸ್ನ್ುರಿೀಶಃ ಶ ೀಷ ್ೀ ಗರುತಾಮನ್ ಹರಿರ್ಜಃ ಶಕರಕಾದ್ಾ್ಃ ।

ಕರಮಾದನ್ುರ್ರರ್ಜ್ ತು ರಾಘರ್ಸ್ ಶ್ರಸ್ಥಾsಜ್ಞಾಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ನಿರ್ಯ್ಯರ್ಯುಃ ॥೯.೧೧೮॥

ಬರಹಮ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ಹನುಮಂರ್ತ, ಸದಾಶ್ವ, ಶ ೀಷ್, ಗರುಡ, ಕಾಮ, ಶಕರಕಾ(ಇಂದರ), ಹಿೀಗ ಎಲಲರೂ
ಕೂಡಾ ಕರಮೀರ್ಣ(ಯೀಗ್ತ್ಾನುಸಾರ) ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಅನುಸರಸ, ರಾಮಚಂದರನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಶ್ರಸಾ
ಹ ೂರ್ತುು ಮರಳಿ ಬಂದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 341

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಸವಂಸವಂ ಚ ಸವ ೀಯ ಸದನ್ಂ ಸುರಾ ರ್ಯರ್ಯುಃ ಪುರನ್ಾರಾದ್ಾ್ಶಚ ವಿರಿಞ್ಚಪೂರ್ಯಕಾಃ ।

ಮರುತುುತ ್ೀsಥ ್ೀ ಬದರಿೀಮವಾಪ್ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ ್ೈರ್ ಪದಂ ಸಷ ೀವ ೀ ॥೯.೧೧೯॥

ಸಮಸತಶಾಸ ್ರೀದೂರಿತಂ ಹರ ೀರ್ಯಚ ್ೀ ಮುದ್ಾ ತದ್ಾ ಶ ್ರೀತರಪುಟ ೀನ್ ಸಮೂರನ್ ।

ರ್ದಂಶಚ ತತವಂ ವಿಬುಧಷ್ಯಭಾಣಾಂ ಸದ್ಾ ಮುನಿೀನಾಂ ಚ ಸುಖಂ ಹು್ವಾಸ॥೯.೧೨೦ ॥

ಬರಹಮ, ಇಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ರ್ತಮಮ-ರ್ತಮಮ ಧಾಮವನುನ ಸ ೀರದರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ

ಹನುಮಂರ್ತನು ಬದರೀ ಕ್ಷ ೀರ್ತರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದವನುನ ಸ ೀವಸುತುದಾನು.
ಸಮಗರ ಶಾಸರದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ರ್ತನನ ಕಿವರ್ಯಲ್ಲಲ ಧರಸುತ್ಾು,
ದ ೀವತ್ಾ ಶ ರೀಷ್ಠ ರ್ತರ್ತಾವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಮುನಿಗಳಿಗೂ ಕೂಡಾ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸುತ್ಾು, ಹನುಮಂರ್ತ ಸುಖವಾಗಿ
ಆವಾಸ ಮಾಡಿದನು.

ರಾಮಾಜ್ಞಯಾ ಕ್ತಮುಪರುಷ ೀಷ್ು ರಾರ್ಜ್ಂ ಚಕಾರ ರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ತಥಾsಪರ ೀರ್ಣ।

ರ್ಪ್ ೈಸತಥಾsನ ್ೈಶಚ ಸಮಸತಸದಮನ್ು್ವಾಸ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸತತಂ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಮ್ ॥೯.೧೨೧॥

ರಾಮದ ೀವರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಹನುಮಂರ್ತನ್ ೀ ರ್ತನನ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಿಂಪ್ುರುಷ್ಖಂಡದಲ್ಲಲ ರಾಜ್ವನುನ
ಆಳಿದನು. ಬ ೀರ ರೂಪ್ಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಶ ಾೀರ್ತದಿಾೀಪ್, ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಇಷ್ುಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಇತ್ಂ ಸ ರ್ಗಾರ್ಯಞ್ಚತಕ ್ೀಟ್ಟವಿಸತರಮ್ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಂ ಭಾರತಪಞ್ಚರಾತರಮ್ ।

ವ ೀದ್ಾಂಶಚ ಸವಾಯನ್ ಸಹಿತಬರಹಮಸ್ತಾರನ್ ವಾ್ಚಕ್ಾಣ ್ೀ ನಿತ್ಸುಖ ್ೀದೂರ ್ೀsಭ್ತ್ ॥೯.೧೨೨ ॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ, ಹನುಮಂರ್ತನು ನೂರುಕ ೂೀಟ್ಟ ಪ್ದ್ಗಳಿಂದ ವಸಾುರವಾಗಿರುವ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣವನುನ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ- ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳನೂನ , ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳನುನ, ಬರಹಮಸೂರ್ತರದಿಂದಲೂ ಕೂಡಿ ಪಾಠಮಾಡುತ್ಾು,
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸುಖದಿಂದ ಕಾಲವನುನ ಕಳ ದನು.

ರಾಮೊೀsಪಿ ಸಾದಾಯಂಪರ್ಮಾನಾತಮಜ ೀನ್ ಸ ಸೀತಯಾ ಲಕ್ಷಮರ್ಣಪೂರ್ಯಕ ೈಶಚ ।

ತಥಾ ಗರುತಮತ್ ಪರಮುಖ ೈಶಚ ಪ್ಾಷ್ಯದ್ ೈಃ ಸಂಸ ೀರ್್ಮಾನ ್ೀ ನ್್ರ್ಸತ್ ಪಯೀಬೌಾ ॥೯.೧೨೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 342

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ರಾಮಚಂದರನೂ ಕೂಡಾ ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ, ಸೀತ್ ಯಿಂದ, ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,

ಗರುಡ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದಲೂ, ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯ ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ರಚಾರಕರಂದಲೂ ಸ ೀವಸಲಾಡುವವನ್ಾಗಿ
ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಕದ್ಾಚಿದಿೀಶಃ ಸಕಲ್ಾರ್ತಾರಾನ ೀಕಂ ವಿಧ್ಾಯಾಹಿಪತೌ ಚ ಶ ೀತ ೀ ।

ಪೃರ್ಕ್ ಚ ಸಂರ್ೂ್ಹ್ ಕದ್ಾಚಿದಿಚಛಯಾ ರ ೀಮೀ ರಮೀಶ ್ೀsಮಿತಸದುಗಣಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ॥೯.೧೨೪॥

ಒಮೊಮಮ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲ್ಾಲ ಅವತ್ಾರಗಳನುನ ಒಂದನ್ಾನಗಿಸಕ ೂಂಡು ಶ ೀಷ್ನ ಮೀಲ್ ಮಲಗುತ್ಾುನ್ .

ಇನ್ಾನಾವಗಲ್ ೂೀ ರ್ತನನ ರೂಪ್ಗಳನುನ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾಗಿ ವಭಾಗಿಸಕ ೂಂಡು ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ
ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ ರಮೀಶನು ಕಿರೀಡಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತ್ಶ ೀಷ್ಪುರಾಣ ೀಭ್ಃ ಪಞ್ಚರಾತ ರೀಭ್ ಏರ್ ಚ ।

ಭಾರತಾಚ ೈರ್ ವ ೀದ್ ೀಭ ್್ೀ ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯಣಾದಪಿ ॥೯.೧೨೫॥

ಪರಸಪರವಿರ ್ೀಧಸ್ ಹಾನಾನಿನಣಿ್ೀಯರ್ಯ ತತತವತಃ ।

ರ್ಯುಕಾಾ ಬುದಿಾಬಲ್ಾಚ ೈರ್ ವಿಷ ್್ೀರ ೀರ್ ಪರಸಾದತಃ ॥೯.೧೨೬॥

ಬಹುಕಲ್ಾಪನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ಮಯೀರ್ಯಂ ಸತಾಥ ್ೀದಿತಾ ।

ನ ೈಕಗರನಾ್ಶರಯಾತ್ ತಸಾಮನಾನSಶಙ್ಕ್ಾಯSತರ ವಿರುದಾತಾ ॥೯.೧೨೭॥

(ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈವರ ಗ ತ್ಾನು ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕ ೆ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಯಾವುದು

ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ) ಈರೀತಯಾಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ, ಪ್ಂಚರಾರ್ತರಗಳಿಂದಲೂ ,
ಭಾರರ್ತದಿಂದಲೂ , ವ ೀದದಿಂದಲೂ, ಮೂಲ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಿಂದಲೂ, ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದಾ ಕಸವನುನ ತ್ ಗ ದು,
ಪ್ರಸಾರ ವರ ೂೀಧವನುನ ಕಳ ದು, ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ಮಾಡಿ, ರ್ಯುಕಿುಯಿಂದ, ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯ ಬಲದಿಂದ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಅನುಗರಹದಿಂದ, ಬಹಳ ಕಲಾಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಈ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ . ಯಾವುದ ೂೀ
ಒಂದು ಗರಂರ್ವನುನ ನ್ಾನು ಆಶರಯಿಸಲಲ. ಹಲವಾರು ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಆಶರಯಿಸದ ಾೀನ್ . ಅದರಂದಾಗಿ ಇದರಲ್ಲಲ
ವರ ೂೀಧವನುನ ಎಣಿಸಬಾರದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 343

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಕವಚಿನ ್ೇಹಾಯಾಸುರಾಣಾಂ ರ್್ತಾ್ಸಃ ಪರತಿಲ್ ್ೀಮತಾ ।

ಉಕಾತ ಗರನ ್ೀಷ್ು ತಸಾಮದಿಾ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀSರ್ಯಂ ಕೃತ ್ೀ ಮಯಾ ॥೯.೧೨೮॥

ಕ ಲವಮಮ ಅಸುರರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ನ್ಾನ್ಾ ರೀತರ್ಯ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಮರ್ತುು ಪ್ರತಲ್ ೂೀಮರ್ತಾವು ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗರಂಥ ೂೀಕುವಾದ ಈ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನ್ಾನು ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ .

ಏರ್ಂ ಚ ರ್ಕ್ಷಯಮಾಣ ೀಷ್ು ನ ೈವಾsಶಙ್ಕ್ಾಯ ವಿರುದಾತಾ ।

ಸರ್ಯಕಲಪಸಮಶಾಚರ್ಯಂ ಪ್ಾರಾರ್ರ್ಯ್ಯಕರಮಃ ಸದ್ಾ ॥೯.೧೨೯॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಕಥ ಗಳು ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು ಇಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧವನುನ ಶಂಕಿಸಬಾರದು. ಇದರ ಪ್ೂವಾಥಪ್ರ

ಭಾವ ಎಲ್ಾಲ ಕಲಾದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಾಧಾರರ್ಣ ಅರ್ವಾ ಸಮವಾಗಿರುರ್ತುದ . [ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ಕರಮವನುನ ಮುಖ್ವಾಗಿ
ಅನುಸರಸರರ್ತಕೆದಾಾಗಿರುರ್ತುದ . ಅಂದರ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಪ್ರತೀ ಕಲಾದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇದ ೀ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಘಟನ್ ಗಳು
ಸಂಭವಸುರ್ತುವ ]

ಪುಂರ್್ತಾ್ಸ ೀನ್ ಚ ್ೀಕ್ತತಃ ಸಾ್ತ್ ಪುರಾಣಾದಿಷ್ು ಕುತರಚಿತ್ ।

ಕೃಷಾ್ಮಾಹ ರ್ಯಥಾ ಕೃಷ ್್ೀ ಧನ್ಞ್ಜರ್ಯಶರ ೈಹಯತಾನ್ ॥ ೧೩೦॥

ಶತಂ ದುಯ್ೀಯಧನಾದಿೀಂಸ ತೀ ದಶಯಯಷ್್ ಇತಿ ಪರಭುಃ ।

ಭೀಮಸ ೀನ್ಹತಾಸ ತೀ ಹಿ ಜ್ಞಾರ್ಯನ ತೀ ಬಹುವಾಕ್ತಃ ॥ ೧೩೧॥

ಇತಹಾಸ ಪ್ುರಾಣಾದಿಗಳಲ್ಲಲ, ಕ ಲವಂದು ಪ್ರಸಂಗಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ವ್ತ್ಾ್ಸದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ

ಹ ೀಳಿಕ ಗಳಿರುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ : ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು “ನೂರು ಜನ
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಅಜುಥನನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸಾರ್ಯುವುದನುನ ನಿನಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಹ ೀಳುವ
‘ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ು’ ವಾಕ್ವನುನ ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ ಮುಂದ ‘ಬಹುವಾಕ್’ಗಳ ವವರಣ ರ್ಯನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ, ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತು ಪ್ುರುಷ್ವ್ತ್ಾ್ಸದ ನಿರೂಪ್ಣ ಮರ್ತುು ಬಹಳ ಮಂದಿ ಕೌರವರನುನ
ಕ ೂಂದಿದುಾ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
[ ಈ ಪ್ರಸಂಗದ ವವರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉದ ೂ್ೀಗಪ್ವಥದಲ್ಲಲದ (೫.೧೦): ತತ ್ೀ ದುಯೀಯಧನ ್ೀ
ಮಂದಃ ಸಹಾಮಾತ್ಃ ಸಬಾಂಧರ್ಃ । ನಿಷಾಾಮಾಪತುಯತ ೀ ಮ್ಢಃ ಕುರದ್ ಾೀ ರ್ಗಾಂಡಿೀರ್ಧನ್ವನಿೀ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 344

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ವಿಸಾತರ ೀ ಭೀಮನಿಹತಾಃ ಸಙ್ಕ ಷೀಪ್ ೀsರ್ಜಜಯನ್ಪ್ಾತಿತಾಃ ।

ಉಚ್ನ ತೀ ಬಹರ್ಶಾಚನ ್ೀ ಪುಂರ್್ತಾ್ಸಸಮಾಶರಯಾತ್ ॥೯.೧೩೨ ॥

ವಿಸಾತರ ೀ ಕೃಷ್್ನಿಹತಾ ಬಲಭದರಹತಾ ಇತಿ ।

ಉಚ್ನ ತೀ ಚ ಕವಚಿತ್ ಕಾಲರ್್ತಾ್ಸ ್ೀsಪಿ ಕವಚಿದ್ ಭವ ೀತ್ ॥೯.೧೩೩॥

ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದರ : ವಸಾುರವಾಗಿ ನುಡಿರ್ಯಬ ೀಕಾದರ ಭಿೀಮಸ ೀನ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳನುನ

ಕ ೂಂದಿದಾಾನ್ ಎಂದೂ, ಆದರ ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನ ಕ ೂಂದ ಎಂದಂತ್ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದು
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಈ ರೀತ ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ ಮರ್ತುು ವಸಾುರಗಳಲ್ಲಲ ಚಿಕೆ ವ್ತ್ಾ್ಸವರುರ್ತುದ . ಇದನುನ ತಳಿರ್ಯಲು
ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ ಮರ್ತುು ವಸಾುರ ಎರಡನೂನ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಇದನ್ ನೀ ಪ್ುರುಷ್ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
(ಇನ್ ೂನಂದು ಉದಾಹರಣ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವುದಾದರ ) ವಸಾುರವಾದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವಾಗ ಕೃಷ್್
ಕ ೂಂದಿದಾಾನ್ ಎನುನತ್ಾುರ . ಆದರ ಅದನ್ ನೀ ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ವಾಗಿ ಹ ೀಳುವಾಗ ಬಲರಾಮ ಕ ೂಂದಿದಾಾನ್
ಎಂದಿದಾಾರ . ಅದರಂದಾಗಿ, ಬಹಳ ವಾಕ್ಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿಯೀ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಬ ೀಕು.

ರ್ಯಥಾ ಸುಯೀಧನ್ಂ ಭೀಮಃ ಪ್ಾರಹಸತ್ ಕೃಷ್್ಸನಿನಧ್ೌ ।

ಇತಿ ವಾಕ ್ೀಷ್ು ಬಹುಷ್ು ಜ್ಞಾರ್ಯತ ೀ ನಿರ್ಣ್ಯಯಾದಪಿ ॥೯.೧೩೪ ॥

ಅನಿರ್ಣ್ಯಯೀ ತು ಕೃಷ್್ಸ್ ಪೂರ್ಯಮುಕಾತ ಗತಿಸತತಃ ।

ರ್್ತಾ್ಸಾಸ ತವೀರ್ಮಾದ್ಾ್ಶಚ ಪ್ಾರತಿಲ್ ್ೀಮಾ್ದರ್ಯಸತಥಾ ॥೯.೧೩೫॥

ದೃಶ್ನ ತೀ ಭಾರತಾದ್ ್ೀಷ್ು ಲಕ್ಷರ್ಣಗರನ್್ತಶಚ ತ ೀ ।

ಜ್ಞಾರ್ಯನ ತೀ ಬಹುಭವಾಯಕ ್ೈನಿನಯರ್ಣ್ಯರ್ಯಗರನ್್ತಸತಥಾ ॥೯.೧೩೬॥

ತಸಾಮದ್ ವಿನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಗರನಾ್ನಾಶ್ರತ ್ೈರ್ ಚ ಲಕ್ಷರ್ಣಮ್ ।

ಬಹುವಾಕಾ್ನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ನಿರ್ಣ್ಯಯೀsರ್ಯಂ ಮಯಾ ಕೃತಃ ॥೯.೧೩೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 345

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಕ ಲವಮಮ ಕಾಲವ್ತ್ಾ್ಸದ ನಿರೂಪ್ಣ ಇರುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ : ಇನಾಿಪ್ರಸ್ದಲ್ಲಲ ಜಾರಬಿದಾ

ದುಯೀಥಧನನನುನ ಕಂಡು ‘ಕೃಷ್್ನ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ ಲೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ ದುಯೀಥಧನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಅಪ್ಹಾಸ್
ಮಾಡಿದ’ ಎನುನವುದು ಬಹುವಾಕ್ಗಳ ನಿರೂಪ್ಣ . ಹಾಗಾಗಿ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಾಗ, ಭಿೀಮಸ ೀನ
ಕೃಷ್್ನ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ ಲೀ ದುಯೀಥಧನನನುನ ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದುಾ ಎನುನವುದು ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ನಿರ್ಣಥರ್ಯ
ಮಾಡದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಈ ಘಟನ್ ನಡ ರ್ಯುವ ಮೊದಲ್ ೀ ಕೃಷ್್ ಇಂದರಪ್ರಸ್ದಿಂದ ತ್ ರಳಿದಾ
ಎಂದುಕ ೂಳುಳತ್ ುೀವ ^. ಆದಾರಂದ ಬಹಳವಾಕ್ಗಳು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವ ಎನುನವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿಯೀ ‘ಕಾಲ
ವ್ತ್ಾ್ಸ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯ ನಿರೂಪ್ಣ ’ ಯಾವುದು ಎನುನವುದನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಭಾರತ್ಾದಿಗಳಲ್ಲಲರುವ ವ್ತ್ಾ್ಸ , ಪಾರತಲ್ ೂೀಮಾ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯ ನಿರೂಪ್ಣ ‘ಲಕ್ಷರ್ಣಗರಂರ್’ದ
ನ್ ರವನಿಂದ ತಳಿರ್ಯಲಾಡುರ್ತುವ . ಇದಲಲದ ೀ ‘ಬಹಳ ವಾಕ್’ಗಳಿಂದ ಮರ್ತುು ‘ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗರಂರ್’ದಿಂದ ಈ ವವರ
ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ .
“ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗರಂರ್, ಲಕ್ಷರ್ಣ ಗರಂರ್ ಮರ್ತುು ಬಹಳ ವಾಕ್ಗಳನುನ ಅನುಸರಸ, ಈ
ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನ್ಾನು ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ ” ಎಂದಿದಾಾರ ಆಚಾರ್ಯಥರು.
[^ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೮೪.೪): ‘ರ್ಜಹಾಸ ಭೀಮಸತಂ ದೃಷಾುವ ಸರೀಯೀ ಭ್ಪ್ಾಶಚ ಕ ೀಚನ್ । ನಿವಾರ್ಯಯಮಾಣಾ
ಅಪ್ನ್ಗ ರಾಜ್ಞಾ ಕೃಷಾ್ನ್ುಮೊೀದಿತಾಃ’ : ಧಮಥರಾಜನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುವರಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಕೃಷ್್
ಅನುಮೊೀದಿಸದುಾದರಂದ ಅವರು ಜ ೂೀರಾಗಿ ನಕೆರು’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
(೪೫.೪೮) : ಗತ ೀ ದ್ಾವರಾರ್ತಿೀಂ ಕೃಷ ್ೀ ಸಾತವತಪರರ್ರ ೀ ನ್ೃಪ । ಏಕ ್ೀ ದುಯೀಯಧನ ್ೀ ರಾಜಾ
ಶಕುನಿಶಾಚಪಿ ಸೌಬಲಃ । ‘ಕೃಷ್್ ಹ ೂೀದಮೀಲ್ , ದುಯೀಥಧನ-ಶಕುನಿ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲ್ಾಲ ಸಭ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವಮಾನವನುನ ಅನುಭವಸದರು’ ಎನನಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಮುಂದ ದುಯೀಥಧನ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಲ್ಲಲ ಈ
ಘಟನ್ ರ್ಯ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುವಾಗ: ‘ಕೃಷ್್, ಭಿೀಮಸ ೀನ, ಎಲಲರೂ ನನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ನಕೆರು. ಅದರಂದಾಗಿ
ನನಗ ಅವಮಾನವಾಯಿರ್ತು’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದಾರಂದ, ಬಹಳವಾಕ್ಗಳು ಏನನುನ
ಹ ೀಳುರ್ತುವ ಎನುನವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿಯೀ, ‘ಕಾಲ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯ ನಿರೂಪ್ಣ ’ ಯಾವುದು ಎನುನವುದನುನ
ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು. ಹಿೀಗ ನ್ಾವು ನಮಮ ಬುದಿಿರ್ಯನುನ ಉಪ್ಯೀಗಿಸ ಕಾಲ್ಾನುಕರಮವನುನ ಚಿಂರ್ತನ್
ಮಾಡಬ ೀಕು].

ಉಕತಂ ಲಕ್ಷರ್ಣಶಾಸ ರೀ ಚ ಕೃಷ್್ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನ ್ೀದಿತ ೀ ।

‘ತಿರಭಾಷಾ ಯೀ ನ್ ಜಾನಾತಿ ರಿೀತಿೀನಾಂ ಶತಮೀರ್ ಚ ॥ ೯.೧೩೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 346

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

‘ರ್್ತಾ್ಸಾದಿೀನ್ ಸಪತ ಭ ೀದ್ಾನ್ ವ ೀದ್ಾದ್ತ್ಯಂ ತಥಾ ರ್ದ್ ೀತ್ ।

‘ಸ ಯಾತಿ ನಿರರ್ಯಂ ಘ್ೀರಮನ್್ಥಾಜ್ಞಾನ್ಸಮೂರ್ಮ್’ ॥೯.೧೩೯ ॥

(ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಯಾವ ರೀತ ಅಥ ೈಥಸಬ ೀಕು, ಯಾವ-ಯಾವ ವಾಕ್ಗಳು ಎನ್ ೀನ್ಾಗಿವ ,

ಯಾವಯಾವ ಘಟನ್ ಗಳು ಯಾವಯಾವ ಶ ೈಲ್ಲರ್ಯಲ್ಲಲದ ಎಂದು ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ವವರ ನಿೀಡಿದಾಾರ . ಅದನ್ ನೀ
‘ಲಕ್ಷರ್ಣಶಾಸರ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ).
ಲಕ್ಷರ್ಣಗರಂರ್ದಲ್ ಲೀ ಹ ೀಳಿರುವಂತ್ : ಮೂರು ಭಾಷ್ ಗಳನುನ(ಸಮಾಧ, ದಶಥನ ಮರ್ತುು ಗುಹ್ ಭಾಷ್ ಗಳನುನ),
ನೂರು ರೀತಗಳನುನ ಹಾಗೂ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಮೊದಲ್ಾದ ಏಳು ಭ ೀದಗಳನುನ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಯಾರು ವ ೀದ-ಪ್ುರಾರ್ಣ
ಇತ್ಾ್ದಿಗಳನುನ ವಾ್ಖಾ್ನ ಮಾಡುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅವರು ವಪ್ರೀರ್ತಜ್ಞಾನದಿಂದ ಉಂಟ್ಾಗರ್ತಕೆ ಘೂೀರವಾದ
ನರಕವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ಇತ್ನ ್ೀಷ್ು ಚ ಶಾಸ ರೀಷ್ು ತತರತತ ್ರೀದಿತಂ ಬಹು ।

‘ರ್್ತಾ್ಸಃ ಪ್ಾರತಿಲ್ ್ೀಮ್ಂ ಚ ರ್ಗ ್ೀಮ್ತಿರೀ ಪರಘಸಸತಥಾ ॥೯.೧೪೦॥

‘ಉಕ್ಷರ್ಣಃ ಸುಧುರಃ ಸಾಧು ಸಪತ ಭ ೀದ್ಾಃ ಪರಕ್ತೀತಿತಯತಾಃ’ ।

ಇತಾ್ದಿ ಲಕ್ಷಣಾನ್್ತರ ನ ್ೀಚ್ನ ತೀsನ್್ಪರಸಙ್ಗತಃ ॥೯.೧೪೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಶಾಸರಗಳಲ್ಲಲ (ಲಕ್ಷರ್ಣ ಗರಂರ್, ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗರಂರ್, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ) ಅಲಲಲ್ಲಲ

ಬಹಳವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ವ್ತ್ಾ್ಸಃ, ಪಾರತಲ್ ೂೀಮ್, ಗ ೂೀಮೂತರೀ, ಪ್ರಘಸ, ಉಕ್ಷರ್ಣಃ, ಸುಧುರಃ ಮರ್ತುು
ಸಾಧು ಎನುನವ ಏಳು ಕಥಾ ಭ ೀದಗಳಿವ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ವವರಸುತುಲಲ.
ಏಕ ಂದರ ಅದು ಬ ೀರ ಯೀ ಪ್ರಸಂಗ.
[ರ್್ತಾ್ಸಃ: ಕಾಲವ್ತ್ಾ್ಸ, ದ ೀಶವ್ತ್ಾಸ ಮರ್ತುು ಪ್ುರುಷ್ವ್ತ್ಾ್ಸ ಶ ೈಲ್ಲ ನಿರೂಪ್ಣ . ಮುಖ್ವಾಗಿ
ಅಸುರರನುನ ದಾರ ರ್ತಪ್ಾಸಲು ಬಳಸುವ ನಿರೂಪ್ಣ . ಇಲ್ಲಲ ಕಾಲ, ದ ೀಶ, ವ್ಕಿುಗಳನ್ ನೀ ಬದಲ್ಲಸ
ಹ ೀಳಲ್ಾಗುರ್ತುದ .
ಪ್ಾರತಿಲ್ ್ೀಮ್: ಅನುಕರಮವಲಲದ ನಿರೂಪ್ಣಾ ಶ ೈಲ್ಲ.
ರ್ಗ ್ೀಮ್ತಿರೀ: ಎರ್ತುು ಮೂರ್ತರ ಮಾಡಿದಂತ್ ವಕರಗತರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿರೂಪ್ಣ .
ಪರಘಸಃ : ಹಸು ಹುಲುಲ ತಂದಂತ್ , (ಇಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ- ಅಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ) ಮಧ್ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತುರುವ ಕಥಾಭಾಗವನುನ
ಬಿಟುು, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕಥ ಗಳನುನ ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡುವುದು. ಇಲ್ಲಲ ಕರಮವಾಗಿ ಒಂದ ೀ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 347

 ಅಧಾ್ರ್ಯ - ೯. ಶ್ರೀರಾಮಚರತ್ ೀ ರಾಮಸಾಧಾಮಪ್ರವ ೀಶಃ

ಉಕ್ಷರ್ಣಃ : ಪರೀಕ್ಷರ್ಣ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಸಾಲಾ ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡಿ ಮುಂದ ಹ ೂೀಗುವುದು.

ಸುಧುರಃ : ಸಮಗರವಾಗಿ(meticulous) ನಿರೂಪ್ಣ ಮಾಡುವುದು
ಸಾಧು : ಸಮಾಧಭಾಷ್ ಯಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸವೀಥರ್ತುಮರ್ತುಿ ಮೊದಲ್ಾದ ರ್ತರ್ತುಿಗಳನುನ ಸರಯಾಗಿ
ತ್ ೂೀರುವಂತ್ ನಿರೂಪ್ಸುವುದು]

ಅನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ತ ೀಷಾಂ ತು ನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಃ ಕ್ತರರ್ಯತ ೀ ಮಯಾ ।

ತಸಾಮನಿನರ್ಣ್ಯರ್ಯಶಾಸರತಾವದ್ ರ್ಗಾರಹ್ಮೀತದ್ ಬುಭ್ಷ್ುಭಃ ॥೯.೧೪೨ ॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಗರಂರ್ಗಳ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನ್ಾನಿಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದ ಾೀನ್ . ಆದಾರಂದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ
ಶಾಸರವಾಗಿರುವ ಈ ಗರಂರ್ವು ಗಾರಹ್. (ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಗರಂರ್ ಎನುನವುದು ನನನ ಬುದಿಿ ವ ೈಭವವಲಲ. ಇದು
ವ ೀದವಾ್ಸರ ವವಕ್ಷ ಕೂಡಾ ಹೌದು ಎನುನವುದನುನ ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ )

ಇತಿೀರಿತಾ ರಾಮಕಥಾ ಪರಾ ಮಯಾ ಸಮಸತಶಾಸಾರನ್ುಸೃತ ೀಭಯವಾಪಹಾ ।

ಪಠ ೀದಿಮಾಂ ರ್ಯಃ ಶೃರ್ಣುಯಾದಥಾಪಿ ವಾ ವಿಮುಕತಬನ್ಾಶಚರರ್ಣಂ ಹರ ೀರ್ರಯಜ ೀತ್ ॥೯.೧೪೩ ॥

ಉಪ್ಸಂಹಾರ ಮಾಡುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಈರೀತಯಾಗಿ ಸಂಸಾರಬಂಧವನುನ ನ್ಾಶ

ಮಾಡುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರಾಮನ ಕಥ ರ್ಯು ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರವನುನ ಅನುಸರಸ ನನಿನಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಇದನುನ
ಯಾರು ಓದುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನು ಸಮಸು ಬಂಧದಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದವನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ’.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಶ್ರೀರಾಮಚರಿತ ೀ ಶ್ರೀರಾಮಸವಧ್ಾಮಪರವ ೀಶ ್ೀ ನಾಮ ನ್ರ್ಮೊೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 348

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್
ಓಂ॥
ದ್ಾವಪರ ೀsರ್ ರ್ಯುರ್ಗ ೀ ಪ್ಾರಪ್ ತೀ ತವಷಾುವಿಂಶತಿಮೀ ಪುನ್ಃ ।
ಸವರ್ಯಂಭುಶರ್ಯಶಕಾರದ್ಾ್ ದುರ್ಗಾಾಬ ಾೀಸತೀರಮಾರ್ಯರ್ಯುಃ ॥೦೧॥

ರಾಮನ ಅವತ್ಾರದ ನಂರ್ತರ, ಪ್ುನಃ ಇಪ್ಾತ್ ುಂಟನ್ ರ್ಯ ದಾಾಪ್ರರ್ಯುಗವು ಬರುತುರಲು, ಬರಹಮ-
ರುದಾರದಿಗಳ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದ ರ್ತಟಕ ೆ ತ್ ರಳಿದರು.

ಪಯೀಬ ಾೀರುತತರಂ ತಿೀರಮಾಸಾದ್ ವಿಬುಧಷ್ಯಭಾಃ ।

ತುಷ್ುುರ್ುಃ ಪುರ್ಣಡರಿೀಕಾಕ್ಷಮಕ್ಷರ್ಯಂ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಮ್ ॥೦೨॥

ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರದ ಶ ಾೀರ್ತದಿಾೀಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನ್ಾಶವಲಲದ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನೂ, ಪ್ುರ್ಣಡರೀಕಾಕ್ಷನೂ ಆದ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು.

ನ್ಮೊೀನ್ಮೊೀsಗರ್ಣ್ಗುಣ ೈಕಧ್ಾಮನೀ ಸಮಸತವಿಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮಾಲ್ಲನ ೀ ।

ಅನಾದ್ವಿಜ್ಞಾನ್ತಮೊೀನಿಹನ ರೀ ಪರಾಮೃತಾನ್ನ್ಾಪದಪರದ್ಾಯನ ೀ ॥೦೩॥

‘ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ನ್ ಲ್ ಯಾದವನ್ ೀ, ಅರವುಗಳ ಕಾಂತರ್ಯ ಮಾಲ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಧರಸದವನ್ ೀ(ಜ್ಞಾನವ ೀ
ಬ ಳಕಾಗಿ ಉಳಳವನ್ ೀ), ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕರ್ತುಲನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವವನ್ ೀ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿರುವ ಮೊೀಕ್ಷದ ಆನಂದವನುನ ಕ ೂಡುವವನ್ ೀ, ನಿನಗ ನಮಸಾೆರ-ನಮಸಾೆರ’.

ಸವದತತಮಾಲ್ಾಭುವಿಪ್ಾತಕ ್ೀಪತ ್ೀ ದುವಾಯಸಸಃ ಶಾಪತ ಆಶು ಹಿ ಶ್ರಯಾ ।

ಶಕ ರೀ ವಿಹಿೀನ ೀ ದಿತಿಜ ೈಃ ಪರಾಜತ ೀ ಪುರಾ ರ್ರ್ಯಂ ತಾವಂ ಶರರ್ಣಂ ಗತಾಃ ಸಮ ॥೦೪ ॥

‘ತ್ಾನು ಕ ೂಟು ವಷ್ು್ವನ ನಿಮಾಥಲ್ ರೂಪ್ವಾದ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿಟು ಎನುನವ ಸಟ್ಟುನಿಂದ
ದುವಾಥಸಮುನಿ ಕ ೂಟು ಶಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ ಇಂದರನು ಸಂಪ್ತುನಿಂದ ಭರಷ್ುನ್ಾಗಿ, ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟು ಈ
ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ, ಹಿಂದಿನಂತ್ ಯೀ ಇಂದು ನ್ಾವು ನಿನನನುನ ಶರರ್ಣುಹ ೂಂದಿದ ಾೀವ ’.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 349

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

[ ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ಹಿನ್ ನಲ್ ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಿಂದ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ದುವಾಯಸಾಃ ಶಞ್ಾರಸಾ್ಂಶಶಚಚಾರ

ಪೃರ್ವಿೀಮಿಮಾಂ । ಸ ದದಶಯ ಸರರ್ಜಂ ದಿವಾ್ಮೃಷವಿಯದ್ಾ್ಧರಿೀಕರ ೀ । ತಾಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ರ್ರಾರ ್ೀಹಾಂ
ವಿದ್ಾ್ಧರರ್ಧ್ಂ ತತಃ । ಯಾಚಿತಾ ತ ೀನ್ ತನ್ವನಿಗೀ ಮಾಲ್ಾಂ ವಿದ್ಾ್ಧರಾನ್ಗನಾ । ದದ್ೌ ತಸ ೈ
ವಿಶಾಲ್ಾಕ್ಷ್ೀ ಸಾದರಂ ಪರಣಿಪತ್ ತಮ್ । ಸ ದದಶಯ ಸಮಾಯಾಂನ್ತಮುನ್ಮತ ೈರಾರ್ತ ೀ ಸ್ ತಮ್ ।
ತ ರಲ್ ್ೀಕಾ್ಧಿಪತಿಂ ದ್ ೀರ್ಂ ಸಹ ದ್ ೀವ ೈಃ ಶಚಿೀಪತಿಮ್ ।
ತಾಮಾತಮನ್ಃ ಸ ಶ್ರಸಃ ಸರರ್ಜಮುನ್ಮತತಷ್ಟಪದ್ಾಮ್ । ಆದ್ಾಯಾಮರರಾಜಾರ್ಯ ಚಿಕ್ ೀಪ್ೀನ್ಮತತರ್ನ್ುಮನಿಃ
। ಗೃಹಿೀತಾವsಮರರಾಜ ೀನ್ ಸರರ್ಗ ೈರಾರ್ತಮ್ಧಯನಿ । ನ್್ಸಾತ ರರಾರ್ಜ ಕ ೈಲ್ಾಸಶ್ಖರ ೀ ಜಾಹನವಿೀ ರ್ಯಥಾ ।
ಮದ್ಾಂಧಕಾರಿತಾಕ್ ್ೀsಸೌ ಗಂಧ್ಾಕೃಷ ುೀನ್ ವಾರರ್ಣಃ ಕರ ೀಣಾಽಘಾರಯಾ ಚಿಕ್ ೀಪ ತಾಂ ಸರರ್ಜಂ
ಧರಣಿೀತಳ ೀ ।
ತತಶುಚಕ ್ರೀಧ ಭಗವಾನ್ ದುವಾಯಸಾ ಮುನಿಸತತಮಃ । ಮೈತ ರೀರ್ಯ ದ್ ೀರ್ರಾರ್ಜಂ ತಂ ಕುರದಾಶ ೈತದುವಾಚ
ಹ । (೧.೯.೨-೧೧) ಮಯಾ ದತಾತಮಿಮಾಂ ಮಾಲ್ಾಂ ರ್ಯಸಾಮನ್ನ ಬಹುಮನ್್ಸ ೀ । ತ ರಲ್ ್ೀಕ್ಶ್ರೀರತ ್ೀ
ಮ್ಢ ವಿನಾಶಮುಪಯಾಸ್ತಿ । (೧.೯.೧೪)..,ಇತ್ಾ್ದಿ.
ಶ್ವನ ಅಂಶನ್ಾದ ದುವಾಥಸರು ಒಮಮ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಂಚರಸುತುರುವಾಗ, ವದಾ್ಧರ ಎನುನವ ಸರೀರ್ಯ
ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಸುಂದರವಾದ ಹೂಮಾಲ್ ಯಂದನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುರ . ಅವರು ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತನಗ ಕ ೂಡು
ಎಂದು ವದಾ್ಧರ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುರ .
ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ವಧಾ್ಧರ ಯಿಂದ ಪ್ಡ ದ ದುವಾಥಸರು, ಒಮಮ ಮದವ ೀರದ ಐರಾವರ್ತವನ್ ನೀರ ಬರುತುರುವ
ಇಂದರನನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುರ . ಇನೂನ ದುಂಬಿಗಳು ಸುರ್ತುುತುದಾ, ತ್ಾಜಾರ್ತನದಿಂದ ಕೂಡಿದಾ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ
ಅವರು ಇಂದರನಿಗ ಕ ೂಡುತ್ಾುರ . ಆದರ ಇಂದರ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಐರಾವರ್ತದ ರ್ತಲ್ ರ್ಯ ಮೀಲ್
ಇಡುತ್ಾುನ್ . ಅಲ್ಲಲ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯು ಕ ೈಲ್ಾಸಶ್ಖರದಲ್ಲಲನ ಗಂಗ ರ್ಯಂತ್ ಶ ್ೀಭಿಸುತುರುರ್ತುದ . (ಐರಾವರ್ತ
ಕ ೈಲ್ಾಸ ಶ್ಖರದಂತ್ ಬಿಳಿ , ಹೂವನ ಮಾಲ್ ಗಂಗ ರ್ಯಂತ್ ಬಿಳಿ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಹ ೂೀಲ್ಲಕ ). ಆದರ ರ್ತನನ
ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ಲಟು ಹೂಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಐರಾವರ್ತ ಭೂಮಿರ್ಯ ಮೀಲ್ ಎಸ ರ್ಯುರ್ತುದ . ಇದನುನ ಕಂಡ ದುವಾಥಸರು
ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳುಳತ್ಾುರ .
ತ್ಾನು ಕ ೂಟು ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಗೌರವಸದ ೀ ಭೂಮಿಗ ಎಸ ದ ನಿನನ ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕದ ಸಂಪ್ರ್ತೂು
ನಷ್ುವಾಗುವುದು ಎನುನವ ಶಾಪ್ವನುನ ದುವಾಥಸರು ಇಂದರನಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುರ . (ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಪ್ರಾಶರರು ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಮೈತ್ ರರ್ಯರಗ ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ ಮೈತ್ ರೀರ್ಯ ಎನುನವ ಸಂಬ ೂೀಧನ್ ಇಲ್ಲಲದ )
].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 350

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

[ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕವನುನ ವಶ ಲೀಷಸುವ ಮೊದಲು ಸಮುದರ ಮರ್ನಕ ೆ ಸಂಬಂಧಸದಂತ್ ಬ ೀರ ಬ ೀರ

ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತುಗಳ ಸಂಗರಹವನುನ ನ್ ೂೀಡ ೂೀರ್ಣ. ಈ ಎಲ್ಾಲ ವವರಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ,
ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಕುರರ್ತು ನಿೀಡಿರುವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಮಗ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ
ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ .

ಮೊದಲನ್ ರ್ಯದಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಸಮುದರ ಮರ್ನ ಕುರತ್ಾಗಿ ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :

ತತ ್ೀSಭರಶ್ಖರಾಕಾರ ೈಗ್ವಯರಿಶೃನ ಗೈರಲನ್ೃತಮ್ । ಮನ್ಾರಂ ಪರ್ಯತರ್ರಂ ಲತಾಜಾಲಸಮಾರ್ೃತಮ್ । ...
ಏಕಾದಶಸಹಸಾರಣಿ ಯೀರ್ಜನಾನಾಂ ಸಮುಚಿಛರತಂ । ಅಧ್ ್ೀ ಭ್ಮೀಃ ಸಹಸ ರೀಷ್ು ತಾರ್ತ ುವೀರ್ ಪರತಿಷಾತಂ ।
ತಮುದಾತುಯಂಮಶಕಾತ ವ ೈ ಸವ ೀಯ ದ್ ೀರ್ಗಣಾಸತದ್ಾ । ವಿಷ್ು್ಮಾಸೀನ್ಮಭ ್ೀತ್ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ಚ ೀದಮಬುರರ್ನ್
। ಭರ್ನಾತರ್ತರ ಕುರುತಾಂ ಬುದಿಾಂ ನ ೈಃಶ ರೀರ್ಯಸೀಂ ಪರಾಮ್ । ಮನ್ಾರ ್ೀದಾರಣ ೀ ರ್ಯತನಃ ಕ್ತರರ್ಯತಾಂ ಚ
ಹಿತಾರ್ಯ ನ್ಃ ಸೌತಿಃ-ತಥ ೀತಿ ಚಾಬರವಿೀದ್ ವಿಷ್ು್ಬರಯಹಮಣಾ ಸಹ ಭಾಗಯರ್ । ಅಚ ್ೀದರ್ಯದಮೀಯಾತಾಮ
ಫಣಿೀನ್ಾರಂ ಪದಮಲ್ ್ೀಚನ್ಃ । ತತ ್ೀSನ್ನ್ತಃ ಸಮುತಾ್ರ್ಯ ಬರಹಮಣಾ ಪರಿಚ ್ೀದಿತಃ । ನಾರಾರ್ಯಣ ೀನ್
ಚಾಪು್ಕತಸತಸಮನ್ ಕಮಯಣಿ ವಿೀರ್ಯಯವಾನ್ । ಅರ್ ಪರ್ಯತರಾಜಾನ್ಂತಮನ್ಂತ ್ೀ ಮಹಾಬಲಃ । ಉರ್ಜಜಹಾರ
ಬಲ್ಾದ್ ಬರಹಮನ್ ಸರ್ನ್ಂ ಸರ್ನೌಕಸಂ । ತತಸ ತೀನ್ ಸುರಾಃ ಸಾಧಯಂ ಸಮುದರಮುಪತಸತರ ೀ (ಆದಿಪರ್ಯ -
೧೮.೧-೧೦)
ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತ ಹನ್ ೂನಂದು ಸಾವರ ಯೀಜನ ಸುರ್ತುಳತ್ ಇದುಾ, ಆಳಕೂೆ ಕೂಡಾ ಹನ್ ೂನಂದು ಸಾವರ
ಯೀಜನ ವಾ್ಪ್ಸರ್ತುು. ಅಂರ್ತಹ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎರ್ತುಲು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆಗ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಬಳಿ ಬಂದು ಈ ರೀತ ನಿವ ೀದಿಸಕ ೂಂಡರು: ‘ಮಂದರವನುನ ರ್ತಂದು
ಕಡಗ ೂೀಲ್ಲನಂತ್ ಇಟುು ಸಮುದರವನುನ ಕಡ ರ್ಯಬ ೀಕು. ಆದರ ಅದು ನಮಿಮಂದ ಸಾಧ್ವಾಗುತುಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ
ಅದನುನ ನಿೀವ ೀ ಎರ್ತುಬ ೀಕು’ ಎಂದು. ಆಗ ಭಗವಂರ್ತ ಶ ೀಷ್ನನುನ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸದ. ಹಿೀಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ
ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು ಅನಂರ್ತನು ಪ್ವಥರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಮಂದಾರವನುನ ಕಿರ್ತುು ರ್ತಂದ.
ಇನುನ ಸೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸಮುದರಮರ್ನದ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಇದ :
ಮನ್ಾರಾದಿರಮುಪ್ ೀತಾ್ರ್ ನಾನೌಷ್ಧಿವಿರಾಜತಮ್ । ಏಕಾದಶ ಸಹಸಾರಣಿ ಯೀರ್ಜನಾನಾಂ ಭುವಿ ಸ್ತಂ ।
ನ ್ೀದಾತಯಮಶಕಂಸ ತೀ ತಂ ತದ್ಾನಿಂ ತುಷ್್ುರ್ಯಹಯರಿಮ್ । ಏತದ್ ವಿದಿತಾವಭಗವಾನ್
ಸನ್ಾಷ್ಯರ್ಣಮಹಿೀಶವರಂ । ಅಜಜ್ಞಪತ್ ತಮುದಾತುಯಂ ಬದಾಮ್ಲಂ ಮಹಿೀಧರಂ । ಫೂತಾಾರಮಾತ ರೀಣ ೈಕ ೀನ್
ಸ ತು ಸಧ್ಸತಮಿೀಶವರಃ । ಬಹಿಶ್ಚಕ್ ೀಪ ತತಾಥನಾದ್ ಯೀರ್ಜನ್ದಿವತಯಾಂತರ ೀ । ಅತಾ್ಶಚರ್ಯಯಂ
ತದ್ಾಲ್ ್ೀಕ್ ಹೃಷಾುಃ ಸವ ೀಯ ಸುರಾಸುರಾಃ । ತದನಿತಕಮುಪ್ಾರ್ಜಗುಮಧ್ಾಯರ್ಂತಶಚ ಕೃತಾರವಾಃ । ಬಲ್ಲನ ್ೀ
ರ್ಯತನರ್ನ ್ತೀSಪಿ ಪರಿಘ್ೀಪಮಬಾಹರ್ಃ । ಉದಾೃತ್ ನ ೀತುಂ ನ ್ೀ ಶ ೀಕುವಿಯಶಣಾ್ ವಿಫಲಶರಮಾಃ ।

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 351

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಜ್ಞಾತಾವ ಸುರಗಣಾನ್ ಖಿನಾನನ್ ಭಗವಾನ್ ಸರ್ಯದಶಯನ್ಃ । ತಾಕ್ಷಯಯಮಾಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ನ ೀತುಂ

ತಮುದಧಿಂ ದೃತಂ’ (ವ ೈಷ್್ರ್ ಖಂಡ ೀ ವಾಸುದ್ ೀರ್ ಮಹತ ಯೀ. ೧೧.೪-೧೦)

ಸೆಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣವೂ ಮಂದರಪ್ವಥರ್ತದ ಪ್ರಮಾರ್ಣವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .

ಎರ್ತುಲ್ಾಗದ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾುರ ಎಂರ್ತಲೂ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯನ್ಾನಲ್ಲಸದ ಭಗವಂರ್ತ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನಿಗ ಆಜ್ಞ ಕ ೂಟುು ‘ಊಫ್’ ಎಂದು ಊದಿದ. ಆಗ ಮಂದರ
ಪ್ವಥರ್ತ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡು ಬಂರ್ತು. ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ಕ ೀಕ ಹಾಕುತ್ಾು ಕೂಗು ಹಾಕುತ್ಾು ದ ೀವತ್ ಗಳು
ಪ್ವಥರ್ತವದಾಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿ ಅದನುನ ಎರ್ತುಲು ಪ್ರರ್ಯತನಸದರು. ಆದರ ಅವರಂದ ಎರ್ತುಲ್ಾಗಲ್ಲಲ್ಾಲ. ಅವರದುಾ
ವಫಲಶರಮವಾಯಿರ್ತು. ಖಿನನರಾಗಿರುವ ಅವರನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ದ ೀವರು ಮಂದರವನುನ ಸಮುದರದ ಬಳಿ
ಕ ೂಂಡರ್ಯ್ಲು ಗರುಡನಿಗ ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದ’.

ಇನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ ಯೀ ಕಥ ಇದ : ತತ ್ೀ ದ್ ೀವಾಸುರಾಃ ಕೃತಾವ ಸಂವಿಧಂ

ಕೃತಸೌಹೃದ್ಾಃ ಉದ್ಮಂಪರಮಂ ಚಕುರರಮೃತಾಥ ೀಯ ಪರಂತಪ । ತತಸ ತೀ
ಮಂದರಗ್ವರಿಮೊೀರ್ಜಸ ್ೀತಾಪಟ್ ದುಮಯದ್ಾಃ । ನ್ದಂತ ಉದಧಿಂ ನಿನ್ು್ಃ ಶಕಾಾ ಪರಿಘಬಾಹರ್ಃ ।
ದ್ರಭಾರ ್ೀದವಹಶಾರನಾತಃ ಶಕರವ ೈರ ್ೀಚನಾದರ್ಯಃ । ಅಪ್ಾರರ್ಯನ್ತಸತಂ ವೀಢುಂ ವಿರ್ಶಾ ವಿರ್ಜಹುಃ ಪರ್ಥ
। ನಿಪತನ್ ಸ ಗ್ವರಿಸತತರ ಬಹ್ನ್ಮರದ್ಾನ್ವಾನ್ । ಚ್ರ್ಣಯಯಾಮಾಸ ಸಹಸಾ ಭಾರ ೀರ್ಣ ಕನ್ಕಾಚಲಃ ।
ತಾಂಸತಥಾ ಭಗನಮನ್ಸ ್ೀ ಭಗನಬಾಹ್ರುಕಂಧರಾನ್ । ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಭಗವಾಂಸತತರ ಬಭ್ರ್ ಗರುಡಧವರ್ಜಃ ।
ಗ್ವರಿಪ್ಾತವಿನಿಷಪಷಾುನ್ ವಿಲ್ ್ೀಕಾ್ಮರದ್ಾನ್ವಾನ್ । ಈಕ್ಷಯಾ ಜೀರ್ಯಾಮಾಸ ನಿರ್ಜಯರಾನ್ ನಿರ್ರಯಣಾನ್
ರ್ಯಥಾ । ಗ್ವರಿಂ ಚಾSರ ್ೀಪ್ ಗರುಡ ೀ ಹಸ ತೀನ ೈಕ ೀನ್ ಲ್ಲೀಲಯಾ। ಆರುಹ್ ಪರರ್ಯಯಾರ್ಬಾಂ
ಸುರಾಸುರಗಣ ೈರ್ೃಯತಃ । (೮.೬.೩೨-೩೮)
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಅಸುರರು ಇಬಬರೂ ಒಪ್ಾಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡರು. ದ ೀವತ್ ಗಳು ದಾನವರು ಸ ೀರ
ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಕಿರ್ತುು ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರದರ್ತು ಹ ೂರಟರು. ಪ್ವಥರ್ತದ ಭಾರದಿಂದ ಬಹಳ ದೂರ
ಸಾಗಲ್ಾಗದ ೀ ಮಧ್ದಲ್ ಲೀ ಅವರು ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಕ ಳಗಿಟುರು. ಪ್ವಥರ್ತ ಬಹಳ ಭಾರವದುಾದರಂದ ಅವರ
ಅಂಗಾಂಗಗಳಿಗ ಹಾನಿಯಾಯಿರ್ತು. ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಭಗವಂರ್ತ ಗರುಡನ ಮೀಲ್ ೀರ ತ್ಾನ್ ೀ ಬಂದ.
ಭಗವಂರ್ತ ಕ ೀವಲ ರ್ತನನ ನ್ ೂೀಟದಿಂದಲ್ ೀ ದ ೀವ-ದಾನವರ ಅಂಗಾಂಗಗಳನುನ ಸರಪ್ಡಿಸದ. ನಂರ್ತರ
ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎತು ಗರುಡನ ಮೀಲ್ಲರಸದ ಮರ್ತುು ಗರುಡ ಅದನುನ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ ಎತುಕ ೂಂಡು ಸಮುದರಕ ೆ
ಬಂದ. ಹಿೀಗ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತದ ಆನರ್ಯನವಾಯಿರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 352

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಇನುನ ಸಾೆಂದಪ್ುರಾರ್ಣದ ಮಾಹ ೀಶಾರ ಖಂಡದಲ್ಲಲ ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಇದ : ತದ್ಾ ದ್ ೀವಾಸುರಾಃ ಸವ ೀಯ

ಸ್ತರ್ಯಮಾನಾ ಮಹಾಚಲಮ್ । ಉತಾಪಟಯೀರ್ಯುರತುಲಂ ಮಂದರಂ ಚ ತತ ್ೀSದುೂತಮ್ । ಕ್ಷ್ೀರಾರ್ಣಯರ್ಂ
ನ ೀತುಕಾಮಾ ಅಶಕಾತಸ ತೀ ತತ ್ೀSಭರ್ನ್ । ಪರ್ಯತಃ ಪತಿತಃ ಸದ್ ್್ೀ ದ್ ೈರ್ದ್ ೈತ ್್ೀ ಪರಿಧುರರ್ಂ । ಏರ್ಂ
ಭರ್ಗ ್ನೀದ್ಮಾ ಜಾಥಾ ಅಸುರಾಃ ಸುರದ್ಾನ್ವಾಃ । ಚ ೀತನಾಂ ಪರಮಾಮ್
ಪ್ಾರಪ್ಾತಸುತಷ್ುುರ್ುರ್ಜಯಗದಿೀಶವರಮ್ । ರಕ್ಷರಕ್ಷ ಮಹಾವಿಷ ್್ೀಶರಣಾಗತವಾತುಲ । ತವಯಾ ತತಮಿದಂ ಸರ್ಯಂ
ರ್ಜನ್ಗಮಾರ್ಜನ್ಗಮಂ ಚ ರ್ಯತ್ । ದ್ ೀವಾನಾಂ ಕಾರ್ಯಯಸದಾಯರ್ಯಂ ಪ್ಾರದುಭ್ಯತ ್ೀ ಹರಿಸತದ್ಾ । ತಾನ್ ದೃಷಾುವ
ಸಹಸಾ ವಿಷ್ು್ಗಯರುಡಸ್ ಉಪರಿಸ್ತಃ । ಲ್ಲೀಲಯಾ ಪರ್ಯತ ಶ ರೀಷ್ಾಮುತತಭಾ್ಽರ ್ೀಪರ್ಯತ್ ಕ್ಷಣಾತ್ ।
ಗರುತಮತಿತದ್ಾ ದ್ ೀರ್ಃ ಸವ ೀಯಷಾಮಭರ್ಯಂ ದದ್ೌ । (ಮಾಹ ೀಶವರ ಖಂಡ ೀ ೯.೭೭.-೮೩)
ಅವರಂದ ಮಂದರವನುನಹ ೂರ್ತುು ಸಾಗಲು ಸಾಧ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ. ಪ್ವಥರ್ತ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರ ಮೀಲ್
ಬಿದಿಾರ್ತು. ಆಗ ಅವರು ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದರು. ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಗರುಡನ ಮೀಲ್ಲಟುು
ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರಕ ೆ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಬಂದ.

ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ತತಃ ಸುರಗಣಾಃ ಸವ ೀಯ ದ್ಾನ್ವಾಧ್ಾ್ ಮಹಾಬಲ್ಾಃ । ಉತಾಪಟ್

ಮಂದರಂ ಶ ೈಲಂ ಚಿಕ್ಷ್ಪುಃ ಪರ್ಯಸಾನಿನದ್ೌ’ (ಉ.ಖಂಡ. ೨೩೨.೧)
ಆಮೀಲ್ , ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದಾನವರು ಎಲಲರೂ ಸ ೀರ, ಮಂದರವ ಂಬ ಬ ಟುವನುನ
ಕಿರ್ತುು ಹಾಲು ಕಡಲಲ್ಲಲ ಹಾಕಿದರು.
ಈ ರೀತ ಸಮುದರ ಮರ್ನದ ಕುರರ್ತು ಪ್ರಸಾರ ವರ ೂೀಧವಾಗಿ ತ್ ೂೀರುವ ಹ ೀಳಿಕ ಗಳ ಸಂಗರಹವನುನ
ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಇದನುನ ಯಾವ ರೀತ, ಯಾವ ಕರಮದಲ್ಲಲ ಅನುಸಂಧಾನ
ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ :

ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ಬಲ್ಲನಾ ಸನ್ಾಧ್ಾನಾ ರ್ರಾದ್ ಗ್ವೀರಿೀಶಸ್ ಪರ ೈರಚಾಲ್ಮ್ ।

ರ್ೃನಾಾರಕಾ ಮನ್ಾರಮೀತ್ ಬಾಹುಭನ್ನಯ ಶ ೀಕುರುದಾತುತಯಮಿಮೀ ಸಮೀತಾಃ ॥೧೦.೦೫॥

ನಿನನ(ಭಗವಂರ್ತನ) ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದ ೈರ್ತ್ರಾಜನ್ಾದ ಬಲ್ಲಯಂದಿಗ ಸಂಧಾನವನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ರುದರನ

ವರದಿಂದಾಗಿ ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಅಲುಗಾಡಿಸಲೂ ಅಸಾಧ್ವಾದ ಮಂದರ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಎಲಲರೂ
ಸ ೀರಕ ೂಂಡು ಪ್ರರ್ಯತನಸದರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ತಮಮ ಬಾಹುವನಿಂದ ಮಂದರವನುನ ಎರ್ತುಲು ಅವರು
ಸಮರ್ಥರಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 353

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

[ಮೊರ್ತು ಮೊದಲು ನ್ಾವು ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಮಾರ್ತನುನ ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ . ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವಂತ್ : ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲಲರೂ ಭಗವಂರ್ತನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗಿ
ರ್ತಮಗ ಶಕಿು ಬ ೀಕ ಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಆಗ ಭಗವಂರ್ತ ಅವರಗ ಸಮುದರ ಮರ್ನ ಮಾಡಲು ಆಜ್ಞ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಮರ್ನ ಮಾಡಲು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಖ ್ ಸಾಲದ ೀ ಇರುವುದರಂದ, ಭಗವಂರ್ತ ಅವರಗ
ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ (ಭಾಗವರ್ತ ೮.೬): “ದ ೈರ್ತ್ರು ನಿಮಮ ಶರ್ತುರಗಳು. ಆದರೂ ನಿೀವು ಈ ಕ ಲಸಕಾೆಗಿ
ಅವರ ೂಂದಿಗ ಸಂಧ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಯಾವುದಾದರೂ ದ ೂಡಡ ಕ ಲಸವಾಗಬ ೀಕಾದರ
ಶರ್ತುರಗಳ ೂಂದಿಗೂ ಸಂಧಾನ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಲ್ ೀಬ ೀಕು” (‘ಯಾತುದ್ಾನ ೈಶಚ ದ್ ೈತ ಯೈಸಾತರ್ತ್
ಸಂಧಿವಿಯಧಿೀರ್ಯತಾಮ್’ ‘ಅರಯೀSಪಿ ಹಿ ಸಂಧ್ ೀಯಾಃ ಸತಿ ಕಾಯಾಯರ್ಯ ರ್ಗೌರವ ೀ’). ಭಗವಂರ್ತನ
ಮಾತನಂತ್ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬಲ್ಲಯಂದಿಗ ಸಂಧಾನ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ ].

ತದ್ಾ ತವಯಾ ನಿತ್ಬಲತವಹ ೀತುತ ್ೀ ಯೀsನ್ನ್ತನಾಮಾ ಗರುಡಸತದಂಸಕ ೀ ।

ಉತಾಪಟ್ ಚ ೈಕ ೀನ್ ಕರ ೀರ್ಣ ಮನ್ಾರ ್ೀ ನಿಧ್ಾಪಿತಸತಂ ಸ ಸಹ ತವಯಾsರ್ಹತ್॥೧೦.೦೬ ॥

‘ಅನಂರ್ತ’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳ (ನಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಬಲವರುವ) ಗರುಡನ ಬ ನಿನನ ಮೀಲ್ ನಿೀನು ಒಂದ ೀ ಕ ೈಯಿಂದ
ಮಂದರವನುನ ಕಿರ್ತುು ಇಟ್ ು. ಆರ್ತ ಆ ಮಂದರವನುನ ಹ ೂರ್ತುು ನಿನ್ ೂನಂದಿಗ ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಾಗರದರ್ತು ಸಾಗಿದ.

[ಈ ಹಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ ಭಾಗವರ್ತದ ಮಾತನ ನಂರ್ತರ ನ್ಾವು ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಾಗಿರುವ, ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ
ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಮುಂದಿನ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವಣಿಥಸದಾಾರ . ರುದರನ
ವರವದುಾದರಂದ ದ ೀವ-ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಮಂದರವನುನ ಎರ್ತುಲು ಸಾಧ್ವಾಗುವುದಿಲಲ. ಆಗ ಅವರು
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪಾರರ್ಥಥಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯನ್ಾನಲ್ಲಸದ ಭಗವಂರ್ತ ಮಂದರವನುನ
ರ್ತರಲು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಯಾವ ರೀತ ಸಹಾರ್ಯ ಮಾಡಿದ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ತಳಿಸದಾಾರ ].

ಪುನ್ಃ ಪರಿೀಕ್ಷದಿಬರಸೌ ಗ್ವರಿಃ ಸುರ ೈಃ ಸಹಾಸುರ ೈರುನ್ನಮಿತಸತದಂಸತಃ ।

ರ್್ಚ್ರ್ಣ್ಯರ್ಯತ್ ತಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಪುನ್ಶಚ ತ ೀ ತವದಿೀಕ್ಷಯಾ ಪೂರ್ಯರ್ದುತಿ್ತಾಃ ಪರಭ ್ೀ ॥೧೦.೦೭ ॥

ಗರುಡ ಅನ್ಾಯಾಸವಾಗಿ ಮಂದರವನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಸಾಗುತುರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು

ದಾನವರು, ರ್ತಮಮ ವೀರ್ಯಥವನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸುವುದಕಾೆಗಿ, ಗರುಡನ ಹ ಗಲ ಮೀಲ್ಲದಾ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ತ್ಾವು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 354

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಆದರ ಪ್ವಥರ್ತ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರ ಅಂಗಾಂಗಗಳು

ಹಾನಿಗ ೂಳಗಾಗುರ್ತುವ . ‘ಆಗ ನಿೀನು ಅವರ ಲಲರನುನ ಕರುಣ ಯಿಂದ ನ್ ೂೀಡಿದ . ಇದರಂದ ಮುರದ
ಅವರ್ಯವಗಳು ಸರ ಹ ೂೀಗಿ ಅವರು ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀ ಎದುಾ ನಿಂರ್ತರು’.

ಪುನ್ಶಚ ವಾಮೀನ್ ಕರ ೀರ್ಣ ವಿೀಶವರ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಂ ಸಾನ್ಾಗತಸತವಮಸ್ ।

ಅರ್ಗಾಃ ಪಯೀಬಾಂ ಸಹಿತಃ ಸುರಾಸುರ ೈಮಮಯತಾ್ನ ಚ ತ ೀನಾಬಾಮಥಾಪ್ಮತಾ್ನಃ ॥೧೦.೦೮॥

ಮತ್ ು ಬ ಟುವನುನ ನಿನನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಎತು, ಪ್ಕ್ಷ್ಮೀಶಾರನ್ಾದ ಗರುಡನ ಮೀಲ್ಲಲಟುು, ನಿೀನೂ ಕೂಡಾ
ಗರುಡನನ್ ನೀರ, ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದ . ಅಲ್ಲಲ
ಮಂದರವನುನ ಕಡಗ ೂೀಲನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ಸಮುದರವನುನ ಕಡ ದ ಕೂಡಾ.

ಕೃತಶಚ ಕದ್ಾರವಸತನ್ಯೀsತರ ವಾಸುಕ್ತನ ನೀಯತರಂ ತವಯಾ ಕಶ್ಪರ್ಜಃ ಸ ನಾಗರಾಟ್ ।

ಮಮನ್ು್ರಬಾಂ ಸಹಿತಾಸತವಯಾ ಸುರಾಃ ಸಹಾಸುರಾ ದಿರ್್ಪಯೀ ಘೃತಾಧಿಕಮ್ ॥೧೦.೦೯ ॥

ಓ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ, ನಿನಿನಂದಾಗಿ ಸಮುದರಮರ್ನದಲ್ಲಲ ಕದುರ ಮರ್ತುು ಕಶ್ಪ್ರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ,

ನ್ಾಗರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ವಾಸುಕಿರ್ಯು ಹಗಗವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಟುನು (ವಾಸುಕಿರ್ಯನುನ ಹಗಗದಂತ್ ಬಳಸ ಕಡಲನುನ
ಕಡ ದರು). ನಿನಿನಂದಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ೂಡಗೂಡಿದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅಲ್ೌಕಿಕವಾಗಿರುವ, ರ್ತುಪ್ಾದಂತ್
ಸಾಂದರತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಆ ಹಾಲನುನ ಕಡ ದರು[ರ್ತಥಾಚ: ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಕ್ಷ್ಮೀರ ಸಮುದರವನುನ, ಮಂದರವ ೀ ಕಡಗ ೂೀಲ್ಾಗಿ, ವಾಸುಕಿರ್ಯನುನ ಹಗಗವಾಗಿ ಬಳಸ
ಕಡ ದರು]

ನ ೈಚಛನ್ತ ಪುಚಛಂ ದಿತಿಜಾ ಅಮಙ್ಗಲಂ ತದಿತ್ಥಾಗರಂ ರ್ಜಗೃಹುವಿಯಷ ್ೀಲಬರ್ಣಮ್ ।

ಶಾರನಾತಶಚ ತ ೀsತ ್ೀ ವಿಬುಧ್ಾಸುತ ಪುಚಛಂ ತವಯಾ ಸಮೀತಾ ರ್ಜಗೃಹುಸತವದ್ಾಶರಯಾಃ ॥೧೦.೧೦॥

ಹಿೀಗ ಕಡ ರ್ಯುವಾಗ ದ ೈರ್ತ್ರು ಅಮಂಗಲ ಎಂದು ಭಾವಸ, ಬಾಲವನುನ ಬರ್ಯಸದ ೀ, ವಷ್ದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ
ವಾಸುಕಿರ್ಯ ಮುಂಭಾಗವನುನ ಹಿಡಿದರು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರು ಆಯಾಸಗ ೂಂಡರು. (ಮುಂಭಾಗದಿಂದ
ಹಾವನ ಉಸರು ಅವರನುನ ಸಾಶ್ಥಸುತುರ್ತುು) . ನಿನಿನಂದ ಸಹಿರ್ತರಾದ, ನಿನನನ್ ನೀ ಆಶರರ್ಯವಾಗಿ
ಹ ೂಂದಿರುವ(ನಿನನ ಭಕುರಾದ) ದ ೀವತ್ ಗಳು ಬಾಲವನುನ ಹಿಡಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 355

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಅಥಾತಿಭಾರಾದವಿಶತ್ ಸುಕಾಞ್ಚನ ್ೀ ಗ್ವರಿಃ ಸ ಪ್ಾತಾಳಮರ್ ತವಮೀರ್ ।

ತಂ ಕಚಛಪ್ಾತಾಮ ತವಭರಃ ಸವಪೃಷ ಾೀ ಹ್ನ್ನ್್ಧ್ಾರ್ಯ್ಯಂ ಪುರುಲ್ಲೀಲಯೈರ್ ॥೧೦.೧೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಬಂಗಾರಮರ್ಯವಾದ ಆ ಬ ಟುವು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಒರ್ತುಡ ಬಿದುಾದರಂದ ಪಾತ್ಾಳದರ್ತು

ಕುಸರ್ಯಲ್ಾರಂಭಿಸರ್ತು. ಆಗ ನಿೀನ್ ೀ, ಯಾರಗೂ ಹ ೂರಲ್ಾಗದ ಆ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ,
ಕೂಮಾಥವತ್ಾರವನುನ ತ್ಾಳಿ, ನಿನನ ಬ ನಿನನ ಮೀಲ್ ಹ ೂತ್ ುರ್ಯಷ್ ುೀ.

ಉಪರ್ಯ್ಯಧಶಾಚsತಮನಿ ನ ೀತರರ್ಗ ್ೀತರಯೀಸತವಯಾ ಪರ ೀಣಾsವಿಶತಾ ಸಮೀಧಿತಾಃ ।

ಮಮಂರ್ುರಬಾಂ ತರಸಾ ಮದ್ ್ೀತಾಟಾಃ ಸುರಾಸುರಾಃ ಕ್ ್ೀಭತನ್ಕರಚಕರಮ್ ॥೧೦.೧೨॥

ಹಗಗ ಮರ್ತುು ಪ್ವಥರ್ತಗಳ ರಡರಲೂಲ(ಪ್ವಥರ್ತದ ಮೀಲ್ ಮರ್ತುು ಪ್ವಥರ್ತದ ಕ ಳಗೂ) ನಿೀನು

ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದುಾದರಂದ , ಎಲಲರ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನಿೀನು ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದುದರಂದ,
ಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರು, ಜಲಚರ ಪಾರಣಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಆ ಸಮುದರವನುನ
ವ ೀಗದಿಂದ ಕಡ ದರು.[ ಕಡಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಆ ಬ ಟುವನುನ ಇಟ್ಟುದಾರು. ಬ ಟುಕ ೆ ಆ ಹಾವನುನ ಸುತುದಾರು. ಆ ಹಾವನ
ಒಳಗ ಭಗವಂರ್ತ ಸನಿನಹಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾ. ಆದಾರಂದ ಅದು ರ್ತುಂಡಾಗಲ್ಲಲಲ. ಇನುನ ಪ್ವಥರ್ತದ ಒಳಗೂ ಭಗವಂರ್ತ
ಸನಿನಹಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾ. ಕೂಮಥರೂಪ್ಯಾಗಿ ಕ ಳಭಾಗದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಬ ನಿನನ ಮೀಲ್ ಹ ೂರ್ತುು
ನಿಂತದಾ. ಹಿೀಗ ಮದ ೂೀರ್ತೆಟರಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದ ೈರ್ತ್ರು ಕಡಲನುನ ಕಡ ದರು].

ಶಾರನ ತೀಷ್ು ತ ೀಷ ವೀಕ ಉರುಕರಮ ತವಂ ಸುಧ್ಾರಸಾಪ್ ಾೈ ಮುದಿತ ್ೀ ಹ್ಮತಾ್ನಃ ।

ತದ್ಾ ರ್ಜಗದ್ಾಗರಸ ವಿಷ್ಂ ಸಮುತಿ್ತಂ ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ವಾರ್ಯುರಧ್ಾತ್ ಕರ ೀ ನಿಜ ೀ॥೧೦.೧೩॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವ-ದ ೈರ್ತ್ರು ಬಳಲುವಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲು, ಓ ತರವಕರಮನ್ ೀ, ಅಮೃರ್ತ ಬರಲ್ ಂದು ನಿೀನ್ ೀ
ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಕಡಲನುನ ಕಡ ದ ರ್ಯಷ್ ುೀ. ಆಗ ಆ ಕಡಲ್ಲನಿಂದ ಎದುಾ ಬಂದ, ಜಗರ್ತುನ್ ನೀ ನುಂಗುವಂರ್ತಹ
ವಷ್ವನುನ, ನಿನನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದನಷ್ ುೀ.

ಕಲ್ ೀಃ ಸವರ್ಪಂ ತದತಿೀರ್ ದುಷ್ಷಹಂ ರ್ರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಃ ಸಕಲ್ ೈಶಚ ದುಃಸಪೃಶಮ್ ।

ಕರ ೀ ವಿಮತಾ್ಯಸತಬಲಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ದದ್ೌ ಸ ಕ್ತಞಚಚದ್ ಗ್ವರಿಶಾರ್ಯ ವಾರ್ಯುಃ ॥೧೦.೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 356

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಕಲ್ಲರ್ಯ ಸಾರೂಪ್ವಾಗಿರುವ, ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಯಾರಂದಲೂ ಸಹಿಸಲಶಕ್ವಾದ, ಬ ೀರ ಯಾರಗೂ

ಕೂಡಾ ಮುಟುಲ್ಲಕೂೆ ಅಸಾಧ್ವಾದ ಈ ವಷ್ವನುನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದು, ಚ ನ್ಾನಗಿ ತಕಿೆ, ಬಲಹಿೀನವಾದದಾನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಿದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು, ಅದರ ಕಿಂಚಿತ್ ಭಾಗವನುನ ರುದರನಿಗ ೂೀಸೆರ ಕ ೂಟು.

ಸ ತತ್ ಪಿಬತ್ ಕರ್ಣಾಗತ ೀನ್ ತ ೀನ್ ನಿಪ್ಾತಿತ ್ೀ ಮ್ಚಿಛಯತ ಆಶು ರುದರಃ ।

ಹರ ೀಃ ಕರಸಪಶಯಬಲ್ಾತ್ ಸ ಸಂಜ್ಞಾಮವಾಪ ನಿೀಲ್ ್ೀsಸ್ ಗಳಸತದ್ಾsಸೀತ್ ॥೧೦.೧೫॥

ಆ ವಷ್ವನುನ ಪಾನಮಾಡಿದ ರುದರನು, ಕಂಠದಲ್ಲಲರರ್ತಕೆ ವಷ್ದಿಂದ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾದನು. (ಅಲಾವಾದಾರಂದ

ಅದು ಕಂಠದಲ್ಲಲ ಸಂಬಂಧವಾಗಿ ಅಲ್ ಲೀ ಉಳಿಯಿರ್ತು. ಉದರವನುನ ಸ ೀರಲ್ಲಲಲ. ಈ ರೀತ ಕಂಠಗರ್ತವಾಗಿರುವ
ವಷ್ದಿಂದ ಶ್ವ ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದನು) ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕ ೈಸಾಶಥದಿಂದ ಸಂಜ್ಞ ರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದಿದನು. ಇದರಂದಾಗಿ ಶ್ವನ ಕಂಠ ಕಡುನಿೀಲ್ಲಯಾಯಿರ್ತು.

[ಇಲ್ಲಲ ಸವ ೀಥ ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಎಲಲರಗೂ ಒಂದು ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ‘ಶ್ವ ವಷ್ವನುನ ಕುಡಿದ’ ಎಂದು
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಕೂಡಾ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಮೊದಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಸಾೀಕರಸದ ಎನನಲ್ಾಗಿದ . ಇದಕ ೆ
ಪ್ರಮಾರ್ಣ ಯಾವುದು ? ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲನ(೩೫೧.೨೭) ಈ ಗದ್:
ಅಮೃತ ್ೀತಾಪದನ ್ೀ ಪುನ್ಭಯಕ್ಷಣ ೀನ್ ವಾರ್ಯುಸಮಿೀಕೃತಸ್ ವಿಷ್ಸ್’. ಅಮೃತ್ ೂೀತ್ಾಾದನ್ ಯಾಗುವ
ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ತಕಿೆಕ ೂಟು ವಷ್ವನುನ ಶ್ವ ಕುಡಿದ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ .
ನಿೀಲಕರ್ಣಾತವಮುಪಗತಃ (೨೬) ಎಂದೂ ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾಗಿ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಿರುವುದನ್ ನೀ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]

ಅರ್ ತವದ್ಾಜ್ಞಾಂ ಪುರತ ್ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಪ್ಾತ ರೀ ತಪನಿೀರ್ಯರ್ಪ್ ೀ ।

ಸವರ್ಯಂ ಚ ನಿಮಮಯತ್ಯ ಬಲ್ ್ೀಪಪನ್ನಂ ಪಪ್ೌ ಸ ವಾರ್ಯುಸತದು ಚಾಸ್ ಜೀರ್ಣ್ಯಮ್ ॥೧೦.೧೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮುಂದಿರಸಕ ೂಂಡು(ನಿನನ ಆರ್ಣತರ್ಯಂತ್ ), ಬಂಗಾರಮರ್ಯವಾದ ಪಾತ್ ರರ್ಯಲ್ಲಲ
ವಷ್ವನುನ ಇಟು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು, ಮದಥನ ಮಾಡದ ೀ ಇರುವ ಆ ವಷ್ವನುನ ಕುಡಿದ. ಅವನಲ್ಲಲ ಆ ವಷ್ವೂ
ಕೂಡಾ ಜೀರ್ಣಥವಾಯಿರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 357

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಅತ್ಲಪಪ್ಾನಾಚಚ ಬಭ್ರ್ ಶ್ಲ್ಾ ಶ್ರ್ಸ್ ಶ್ೀಷ್್ಯಶಚ ಕರಾರ್ಶ್ಷ್ುಮ್ ।

ಅಭ್ತ್ ಕಲ್ಲಃ ಸರ್ಯರ್ಜಗತುು ಪೂರ್ಣ್ಯಂ ಪಿೀತಾವ ವಿಕಾರ ್ೀ ನ್ ಬಭ್ರ್ ವಾಯೀಃ ॥೧೦.೧೭॥

ಹಿೀಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ವಷ್ವನುನ ಕುಡಿದು ಜೀಣಿಥಸಕ ೂಂಡ. ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಕುಡಿದೂ ಕೂಡಾ ಅವನಿಗ
ಯಾವುದ ೀ ವಕಾರ ಆಗಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಸಾಲಾವ ೀ ಪಾನ ಮಾಡಿದಾರಂದ ಅದು ಶ್ವನ ರ್ತಲ್ ನ್ ೂೀವಗ
ಕಾರರ್ಣವಾಯಿರ್ತು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಆರ್ತನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಉಳಿದಿದಾ ಅರ್ತ್ಲಾ ಪ್ರಮಾರ್ಣದ ವಷ್ ಜಗತುನ್ಾದ್ಂರ್ತ
ಹರಡಿರ್ತು. ಆ ರೀತ ಹರಡಿದ ವಷ್ದಲ್ಲಲ ಕಲ್ಲ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿ ಎಲ್ ಲಡ ರ್ತುಂಬಿದ. (ಹಾಗಾಗಿ ಇಂದು ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣುವ ಕಾಖಾಥನ್ ರ್ಯ ಮಾಲ್ಲನ್ಭರರ್ತ ವಷ್ವಾಗಲ್ಲೀ, ಜಲ್ ಟ್ಟನ್ ವಷ್ವಾಗಲ್ಲೀ, ಈ ರೀತ ಯಾವುದ ೀ
ವಷ್ವದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅವ ಲಲವೂ ಈ ಕಾಲಕೂಟದ ಮರಗಳು. ಅದಕ ೆ ‘ಕಲ್ಲ’ ಅಭಿಮಾನಿ).

ಕಲ್ ೀಃ ಶರಿೀರಾದಭರ್ನ್ ಕುನಾರ್ಗಾಃ ಸರ್ೃಶ್ಚಕಾಃ ಶಾವಪದಯಾತುಧ್ಾನಾಃ ।

ಅರ್ ತವಯಾsಬೌಾ ತು ವಿಮತ್ಯಮಾನ ೀ ಸುರಾsಭರ್ತ್ ತಾಮಸುರಾ ಅವಾಪುಃ ॥೧೦.೧೮॥

ಕಲ್ಲ ಸಾರೂಪ್ವಾದ ಅರ್ವಾ ಕಲ್ಾ್ಭಿಮಾನ್ವಾದ ಆ ವಷ್ದಿಂದ ಚ ೀಳು, ಮೊದಲ್ಾದ ಕ ಟು ಹಿಂಸರ

ಪಾರಣಿಗಳು, ವಷ್ದ ಹಾವುಗಳು, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳು ಹುಟ್ಟುದವು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ, ನಿನಿನಂದ ಕಡಲು ಚ ನ್ಾನಗಿ ಕಡ ರ್ಯಲಾಡಲು, ಮದ್ವು ಹುಟ್ಟುರ್ತು. ಅದನುನ ಅಸುರರು
ರ್ತಮಮದನ್ಾನಗಿಸಕ ೂಂಡರು. (ಹಿೀಗಾಗಿ ಮದ್ ಆಸುರೀ ಚಟುವಟ್ಟಕ ಗ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಉಳಿಯಿರ್ತು ).

ಉಚ ೈಃಶರವಾ ನಾಮ ತುರಙ್ಗಮೊೀsರ್ ಕರಿೀ ತಥ ೈರಾರ್ತನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಅನ ್ೀ ಚ ದಿಕಾಪಲಗಜಾ ಬಭ್ರ್ುರ್ಯರಂ ತಥ ೈವಾಪುರಸಾಂ ಸಹಸರಮ್ ॥೧೦.೧೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಆ ಕಡಲನುನ ಕಡ ರ್ಯುವಾಗ, ಉಚ ಚಃಶರವಾ ^ ಎನುನವ ಕುದುರ ರ್ಯು ಹುಟ್ಟುರ್ತು. ನಂರ್ತರ ಐರಾವರ್ತ
ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಆನ್ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ. ಅದ ೀ ರೀತ ದಿಕಾಾಲಗಜಗಳು* ಹುಟ್ಟುದವು. ಸಹಸರ ಅಪ್ುರ ರ್ಯರೂ** ಸಹ
ಸಮುದರ ಮರ್ನದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಬಂದರು.
[^ಉಚ ಚಃಶರವಾ ಎನುನವುದು ಮೂಲರ್ತಃ ಭಗವಂರ್ತನ ನ್ಾಮಧ ೀರ್ಯ. ಶರವಾ ಎಂದರ ಕಿೀತಥ. ಉಚ ಚಶರವಾ
ಎಂದರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉನನರ್ತವಾದ ಕಿೀತಥ ಉಳಳವ ಎಂದರ್ಥ. ಈ ಕುದುರ ರ್ಯಲೂಲ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನ
ಸನಿನಧಾನ ಹ ಚಾುಗಿದುಾದರಂದ ಅದಕೂೆ ಉಚ ಚಶರವಾ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂರ್ತು. *ದಿಕಾಾಲಗಜಗಳು ಅರ್ವಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 358

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ದಿಗಗಜಗಳು ಎಂದರ ಎಂಟು ದಿಕಿೆನಲ್ಲಲ ನಿಂತರುವ, ಎಂಟು ದಿಕಿೆನಿಂದ ಈ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಹ ೂತುರುವ

ಆನ್ ಗಳು. **ಅಪ್ುರ ಎಂದರ ಅದಭಾಃ ಯೀ ಸರಂತ. ಅಂದರ ನಿೀರನಿಂದ ಹುಟ್ಟು ಬಂದವರು ಎಂದರ್ಥ ]

ತಥಾsರ್ಯುಧ್ಾನಾ್ಭರಣಾನಿ ಚ ೈರ್ ದಿವೌಕಸಾಂ ಪರಿಜಾತಸತರುಶಚ ।

ತಥ ೈರ್ ಸಾಕ್ಾತ್ ಸುರಭನಿನಯಶ ೀಶ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ತತ್ ಕೌಸುತಭಂ ಲ್ ್ೀಕಸಾರಮ್ ॥೧೦. ೨೦
॥

ಹಾಗ ಯೀ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆರ್ಯುಧಗಳು, ಆಭರರ್ಣಗಳು, ಪಾರಜಾರ್ತ ವೃಕ್ಷವೂ ಕೂಡಾ ಕಡಲ್ಲನಿಂದ ಹುಟ್ಟು
ಬಂದಿರ್ತು. ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಗ ೂೀಮಾತ್ ಯಾದ ಸುರಭಿರ್ಯೂ, ಚಂದರನೂ ಹುಟ್ಟುದರು. ಲ್ ೂೀಕದ ಸೌಂದರ್ಯಥದ
ಸಾರವ ನಿಸರುವ ಕೌಸುುಭವೂ ಹುಟ್ಟುರ್ತು.

ಅಥ ೀನಿಾರಾ ರ್ಯದ್ಪಿ ನಿತ್ದ್ ೀಹಾ ಬಭ್ರ್ ತತಾರಪರಯಾ ಸವತನಾವ ।

ತತ ್ೀ ಭವಾನ್ ದಕ್ಷ್ರ್ಣಬಾಹುನಾ ಸುಧ್ಾಕಮರ್ಣಡಲುಂ ಕಲಶಂ ಚಾಪರ ೀರ್ಣ ॥೧೦.೨೧॥

ಪರಗೃಹ್ ತಸಾಮನಿನರರ್ಗಾತ್ ಸಮುದ್ಾರದ್ ಧನ್ವನ್ತರಿನಾನಯಮ ಹರಿನ್ಮಣಿದು್ತಿಃ ।

ತತ ್ೀ ಭರ್ದಾಸತಗತಂ ದಿತ ೀಃಸುತಾಃ ಸುಧ್ಾಭರಂ ಕಲಶಂ ಚಾಪರ್ಜಹುರಃ ॥೧೦.೨೨ ॥

ನಿರ್ತ್ವಾದ ಶರೀರವುಳಳ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯು ರ್ತನನ ಇನ್ ೂನಂದು ಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಭಥವಸದಳು. ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವ
ಬಂದಮೀಲ್ ನಿೀನು ಒಂದು ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುಧಾ ಕಮಂಡಲವನೂನ , ಇನ್ ೂನಂದು ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಲಶವನೂನ ಹಿಡಿದು,
ಆ ಸಮುದರದಿಂದ ನಿೀಲ್ಲ ಮಣಿರ್ಯ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಧನಾಂರ್ತರ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಬಂದ . ಆಗ ನಿನನ
ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಅಮೃರ್ತದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಕಲಶವನುನ ದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳು ಅಪ್ಹರಸದರು.

ಮುಕತಂ ತವಯಾ ಶಕ್ತತಮತಾsಪಿ ದ್ ೈತಾ್ನ್ ಸತ್ಚು್ತಾನ್ ಕಾರರ್ಯತಾ ರ್ಧ್ಾರ್ಯ ।

ತತ ್ೀ ಭವಾನ್ನ್ುಪಮಮುತತಮಂ ರ್ಪುಬಯಭ್ರ್ ದಿರ್್ಪರಮದ್ಾತಮಕಂ ತವರನ್ ॥೧೦.೨೩ ॥

ಶಾ್ಮಂ ನಿತಮಾಬಪಿಪಯತರತನಮೀಖಲಂ ಜಾಮ್ಬನ್ದ್ಾಭಾಮಬರಭೃತ್ ಸುಮದಾಯಮಮ್ ।

ಬೃಹನಿನತಮಬಂ ಕಲಶ ್ೀಪಮಸತನ್ಂ ಸತುಪರ್ಣಡರಿೀಕಾರ್ಯತನ ೀತರಮುರ್ಜಜವಲಮ್ ॥೧೦.೨೪ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 359

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಸಮಸತಸಾರಂ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸದುಗರ್ಣಂ ದೃಷ ುವೈರ್ ತತ್ ಸಮುಮಮುಹುಃ ಸುರಾರರ್ಯಃ ।

ಪರಸಪರಂ ತ ೀsಮೃತಹ ೀತುತ ್ೀsಖಿಲ್ಾ ವಿರುದಾಯಮಾನಾಃ ಪರದದುಃ ಸಮ ತ ೀ ಕರ ೀ ॥ ೧೦.೨೫ ॥

ಶಕಿು ಉಳಳವನ್ಾದರೂ, ದ ೈರ್ತ್ರು ಸರ್ತ್ದಿಂದ ಚು್ರ್ತರಾಗಿರುವುದನುನ ತ್ ೂೀರಸ ಅವರನುನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡುವ

ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ನಿೀನು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಎಣ ಯಿರದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಲ್ೌಕಿಕವಾದ ಸರೀ ದ ೀಹವನುನ ಧರಸದ .
ನಿೀಲವರ್ಣಥವುಳಳ, ಕಟ್ಟಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ ದಿವ್ವಾದ ರರ್ತನದ ಉಡಿದಾರವನುನ ತ್ ೂಟು, ಸುವರ್ಣಥದ ಕಾಂತರ್ಯಂತ್
ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಪ್ೀತ್ಾಂಬರವನುನ ಧರಸರುವ, ಸಮಿೀಚಿೀನವಾದ ಮಧ್ಭಾಗವುಳಳ, ಹ ರ್ಣು್ ಮಕೆಳಿಗ
ಶ ್ೀಭಿಸುವ ನಿರ್ತಂಬವುಳಳ, ಕಲಶಸದೃಶವಾದ ಕುಚಗಳುಳಳ, ಕಮಲ ದಳದಂತ್ ಆರ್ಯರ್ತವಾದ ಬ ೂಗಸ
ಕರ್ಣಗಳುಳಳ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ಸೌಂದರ್ಯಥದ ಸಾರವ ನಿಸರುವ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಆ ರೂಪ್ವನುನ
ನ್ ೂೀಡಿಯೀ ದ ೈರ್ತ್ರು ಮೊೀಹಗ ೂಂಡರು. ಅವರು ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ರ್ತಮಮ-ರ್ತಮಮಲ್ ಲೀ ಜಗಳವಾಡತ್ ೂಡಗಿದರು.

ಸಮಂ ಸುಧ್ಾಯಾಃ ಕಲಶಂ ವಿಭರ್ಜ್ ನಿಪ್ಾರ್ಯಯಾಸಾಮನಿತಿ ರ್ಞಚಚತಾಸತವಯಾ।

ಧಮಮಯಚಛಲಂ ಪ್ಾಪರ್ಜನ ೀಷ್ು ಧಮಮಯ ಇತಿ ತವಯಾ ಜ್ಞಾಪಯತುಂ ತದ್ ್ೀಕತಮ್ ॥೧೦.೨೬ ॥

ರ್ಯದ್ತ್ ಕೃತಂ ಮೀ ಭರ್ತಾಂ ರ್ಯದಿೀಹ ಸಂವಾದ ಏವೀದಿವಭಜ ೀ ಸುಧ್ಾಮಿಮಾಮ್ ।

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತ ್ೀsಹಂ ವಿಭಜಾಮಿ ಸರ್ಯಥಾ ನ್ ವಿಶವಸಧವಂ ಮಯ ಕ ೀನ್ಚಿತ್ ಕವಚಿತ್ ॥೧೦.೨೭ ॥

ಹಿೀಗ ನಿನಿನಂದ ಮೊೀಸಗ ೂಳಿಸಲಾಟುವರಾಗಿ, ಸುಧ ರ್ಯ ಕಲಶವನುನ ಸರಯಾಗಿ ವಭಾಗಿಸ ನಮಗ ಕುಡಿಸು
ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಕಲಶವನುನ ನಿನನ ಕ ೈಗ ೀ ಕ ೂಟುರು. ‘ಧಮಥ ರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಲ್ಲಲ ಒಪ್ಾಂದವನುನ
ಮಿೀರುವುದು ಧಮಥವ ೀ ಆಗಿದ ’ ಎಂದು ನಿನಿನಂದ ಸಜಜನರಗ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.
ಅಮೃರ್ತ ಹಂಚುವ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ನನಿನಂದ ಯಾವಯಾವ ವಾ್ಪಾರ ಮಾಡಲಾಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಆ ವಚಾರದಲ್ಲಲ
ನಿಮಮಲಲರ ಒಪ್ಾಗ ಇದಾರ , ನ್ಾನು ಈ ಅಮೃರ್ತವನುನ ವಭಾಗ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ನ್ಾನು ನನನ ಇಷ್ುದಂತ್ ವಭಾಗ
ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ . ನನನಲ್ಲಲ ಯಾವರೀತರ್ಯಲೂಲ ವಶಾಾಸ ಇಡಬ ೀಡಿ ಎನುನವ ಮೊೀಹಕ ಮಾರ್ತು ನಿನಿನಂದ
ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಇತಿ ಪರಹಸಾ್ಭಹಿತಂ ನಿಶಮ್ ಸರೀಭಾರ್ಮುರ್ಗಾಾಸುತ ತಥ ೀತಿ ತ ೀsರ್ದನ್ ।

ತತಶಚ ಸಂಸಾ್ಪ್ ಪೃರ್ಕ್ ಸುರಾಸುರಾಂಸತವಾತಿರ್ಪ್ೀಚಚಲ್ಲತಾನ್ ಸುರ ೀತರಾನ್ ॥೧೦.೨೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 360

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಸವಾಯನ್ ಭರ್ದಾಶ್ಯನ್ ಈಕ್ಷಯ ಲಜಜತಾsಸಯಹಂ ದೃಶ ್ೀ ಮಿೀಲರ್ಯತ ೀತ್ವೀಚಃ ।

ನಿಮಿೀಲ್ಲತಾಕ್ ೀಷ್ವಸುರ ೀಷ್ು ದ್ ೀರ್ತಾ ನ್್ಪ್ಾರ್ಯರ್ಯಃ ಸಾಧವಮೃತಂ ತತಃ ಪುಮಾನ್ ॥೧೦.೨೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ನಿೀನು ಮುಗುಳನಗುತ್ಾು ಹ ೀಳಿದಾನುನ ಕ ೀಳಿ, ನಿನನಲ್ಲಲರುವ ಲ್ಾವರ್ಣ್ದಿಂದ ಮುಗಿರಾಗಿ,

‘ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದ ೂಪ್ಾದರು ದ ೈರ್ತ್ರು. ಆಗ ನಿೀನು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ
ಪ್ರತ್ ್ೀಕವಾಗಿರಸದ . ನಿನನ ರೂಪ್ವನುನ ಕಾಮದ ಕಣಿ್ನಿಂದ ಕಾರ್ಣುತುದಾ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕುರರ್ತು: ‘ನನನನ್ ನೀ
ನ್ ೂೀಡುವ ನಿಮಿಮಂದ ನನಗ ನ್ಾಚಿಕ ಯಾಗುತುದ . ನಿೀವು ನಿಮಮ ಕರ್ಣಗಳನುನ ಮುಚಿು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ,
ಅಸುರರ ಲ್ಾಲ ಕರ್ಣುಮಚಿುರಲು, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಅಮೃರ್ತವನುನ ಕುಡಿಸದ .

ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಭ್ತಾವ ಪಿಬತಃ ಸುಧ್ಾಂ ಶ್ರ ್ೀ ರಾಹ ್ೀನ್ನಯಯಕೃನ್ತಶಚ ಸುದಶಯನ ೀನ್ ।
ತ ೀನಾಮೃತಾತ್ಯಂ ಹಿ ಸಹಸರರ್ಜನ್ಮಸು ಪರತಪ್ ಭ್ರ್ಯಸತಪ ಆರಿತ ್ೀ ರ್ರಃ ।
ಸವರ್ಯಮುೂರ್ಸ ತೀನ್ ಭವಾನ್ ಕರ ೀsಸ್ ಬನ್ುಾಂ ಸುಧ್ಾಂ ಪ್ಾರಸ್ ಶ್ರ ್ೀ ರ್ಜಹಾರ ॥೧೦.೩೦॥

ಕ್ಷರ್ಣಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಭಥವಸ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಧ್ದಲ್ಲಲದುಾ ಸುಧ ರ್ಯನುನ ಕುಡಿರ್ಯಲು

ಬರ್ಯಸದ ರಾಹುವನ ಶ್ರವನುನ ಸುದಶಥನದಿಂದ ಕರ್ತುರಸದ ರ್ಯಷ್ ುೀ.
ಭಗವಂರ್ತ ಅಯೀಗ್ನಿಗ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಅಮೃರ್ತ ಕ ೂಟ್ಟುರುವುದಲಲ. ರಾಹು ಈ ಹಿಂದ ಅಮೃರ್ತಕಾೆಗಿ ಸಾವರ
ಜನಮಗಳಲ್ಲಲ ಚ ನ್ಾನಗಿ ರ್ತಪ್ಸುುಮಾಡಿ, ಸಾರ್ಯಂಭುವನಿಂದ(ಬರಹಮನಿಂದ) ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ಬರಹಮನ
ವರವನುನ ಗೌರವಸದ ನಿೀನು, ರಾಹುವನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುಧಾ ಬಿಂದುವನುನ ಕ ೂಟುು, ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಛ ೀದಿಸದ .

ಶ್ರಸುತ ತಸ್ ಗರಹತಾಮವಾಪ ಸುರ ೈಃ ಸಮಾವಿಷ್ುಮಥ ್ೀ ಸಬಾಹು ।

ಕ್ಷ್ಪತಃ ಕಬನ ್ಾೀsಸ್ ಶುಭ ್ೀದಸಾಗರ ೀ ತವಯಾ ಸ್ತ ್ೀsದ್ಾ್ಪಿ ಹಿ ತತರ ಸಾಮೃತಃ ॥೧೦.೩೧॥

ಆ ರಾಕ್ಷಸನ ಶ್ರವು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ರವಷ್ುವಾಗಿ ಗರಹವಾಯಿರ್ತು.(ಆದಾರಂದ ರಾಹು ಎಂದರ ದ ೈರ್ತ್

ಎಂದುಕ ೂಳಳಬಾರದು. ಏಕ ಂದರ ರಾಹುವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯ ಒಳಗ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರವ ೀಶವರುವುದನುನ ನ್ಾವು
ತಳಿದಿರಬ ೀಕು). ಆರ್ತನ ದ ೀಹದ ಕ ಳಗಿನ ಭಾಗ ನಿನಿನಂದ ಶುಭ ೂೀದಸಾಗರಕ ೆಸ ರ್ಯಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಅದು ಇಂದಿಗೂ
ಕೂಡಾ ಅಮೃರ್ತದಿಂದ ಕೂಡಿ ಅಲ್ಲಲದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 361

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಅಥಾಸುರಾಃ ಪರತ್ಪತನ್ುನದ್ಾರ್ಯುಧ್ಾಃ ಸಮಸತಶಸ ತೀ ಚ ಹತಾಸತವಯಾ ರಣ ೀ ।

ಕಲ್ಲಸುತ ಸ ಬರಹಮರ್ರಾದಜ ೀಯೀ ಹ್ೃತ ೀ ಭರ್ನ್ತಂ ಪುರುಷ ೀಷ್ು ಸಂಸ್ತಃ ॥೧೦.೩೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರು ರ್ತಮಮ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು ನಿನನ ಎದುರಾಗಿ ಬಂದರು. ಹಾಗ ಬಂದ
ಅವರ ಲಲರೂ ನಿನಿನಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟುರು. ಬರಹಮನ ವರದಿಂದ, ನಿನ್ ೂನಬಬನನುನ ಬಿಟುು ಇನ್ ೂನಬಬರಂದ
ಗ ಲಲಲ್ಾಗದ ಕಲ್ಲ, ನಿೀನು ಹಾಗೂ ಬರಹಮ-ವಾರ್ಯುವನುನ ಬಿಟುು ಸಮಸು ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲರುತ್ಾುನ್ . [ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ
‘ಬರಹಮ-ವಾರ್ಯುವನುನ ಬಿಟುು ಇರ್ತರ ಸಮಸು ಪ್ುರುಷ್ರು’ ಎಂದರ : ಮನುಷ್್ರು ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳು.
ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಕಲ್ಲ ಎದುರಸಲ್ಾರ. ಅದ ೀ ರೀತ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ವರದಿಂದ
ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾವನುನ ಪ್ಡ ದ ಕಲ್ಲ, ಚರ್ತುಮುಥಖನನುನ (ಮರ್ತುು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ) ಎದುರಸಲು ಅಶಕ್. ಆದರ
ಕಲ್ಲರ್ಯ ಆವ ೀಶ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಇರುರ್ತುದ . ದ ೀವತ್ ಗಳಲೂಲ ಕೂಡಾ ಕ ಲವಮಮ ಕಲ್ಾ್ವ ೀಶದ
ಸಾಧ್ತ್ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ತಸಾ್ದಾಯದ್ ೀಹಾತ್ ಸಮಭ್ದಲಕ್ಷ್ಮೀಸತತುಪತರಕಾ ದ್ ್ೀಷ್ಗಣಾಶಚ ಸರ್ಯಶಃ ।

ಅಥ ೀನಿಾರಾ ರ್ಕ್ಷಸ ತ ೀ ಸಮಾಸ್ತಾ ತವತ್ ಕರ್ಣಾಗಂ ಕೌಸುತಭಮಾಸ ಧ್ಾತಾ ॥೧೦.೩೩॥

ಅವನ(ಕಲ್ಲರ್ಯ) ಅಧಥದ ೀಹದಿಂದ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹುಟ್ಟುದಳು. (ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ಕಲ್ಲರ್ಯ ಅಧಾಥಂಗಿ). ಅವರಬಬರ ಮಕೆಳು
ಎಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ಗಳ ೀ ಆಗಿವ . (ಸಮಸು ದ ೂೀಷ್ಗಳ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಕಲ್ಲ-ಅಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾದ
ದ ೈರ್ತ್ವೃನಿವಾಗಿದ ).
ಸಮುದರ ಮರ್ನದಲ್ಲಲ ಆವಭಥವಸದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ನಿನನ ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಆಶರರ್ಯಪ್ಡ ದಳು. ಬರಹಾಮಭಿಮಾನಿಕವಾದ ಆ
ಕೌಸುುಭವು ನಿನನ ಕಂಠದಲ್ಲಲ ಉಳಿಯಿರ್ತು.

ರ್ಯಥಾವಿಭಾಗಂ ಚ ಸುರ ೀಷ್ು ದತಾತಸತವಯಾ ತಥಾsನ ್ೀsಪಿ ಹಿ ತತರ ಜಾತಾಃ ।

ಇತ್ಂ ತವಯಾ ಸಾಧವಮೃತಂ ಸುರ ೀಷ್ು ದತತಂ ಹಿ ಮೊೀಕ್ಷಸ್ ನಿದಶಯನಾರ್ಯ ॥೧೦.೩೪॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಕೂಡಾ, ಅವರವರ ತ್ಾರರ್ತಮ್ಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನಿೀನು ಅಮೃರ್ತವನುನ ನಿೀಡಿದ .

ಉಚ ಚಃಶರವಸುು, ಐರಾವರ್ತ, ಪಾರಜಾರ್ತ, ಮೊದಲ್ಾದವು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನಿನಿನಂದ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಈ
ರೀತಯಾಗಿ ಮೊೀಕ್ಷದ ನಿದಶಥನಕಾೆಗಿ ಸಾಾದುವಾದ ಅಮೃರ್ತವು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನಿನಿನಂದ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 362

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಭವ ೀದಿಾ ಮೊೀಕ್ ್ೀ ನಿರ್ಯತಂ ಸುರಾಣಾಂ ನ ೈವಾಸುರಾಣಾಂ ಸ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ಸಾ್ತ್ ।

ಉತಾುಹರ್ಯುಕತಸ್ ಚ ತತ್ ಪರತಿೀಪಂ ಭವ ೀದಿಾ ರಾಹ ್ೀರಿರ್ ದುಃಖರ್ಪಮ್ ॥೧೦.೩೫॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮೊೀಕ್ಷವು ನಿರ್ಯರ್ತವು(ಹಾಗಾಗಿ ಅವರಗ ನಿನಿನಂದ ಅಮೃರ್ತ ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತು) . ಅಸುರರಗ

ಎಂದಿಗೂ ಮೊೀಕ್ಷವಲಲ(ಹಾಗಾಗಿ ಅವರಗ ಅಮೃರ್ತ ಸಗಲ್ಲಲಲ). ಒಬಬ ಉತ್ಾುಹದಿಂದ ಕೂಡಿದಾರ , ಅದು
ರಾಹುವನಂತ್ ದುಃಖರೂಪ್ವಾಗಿ ಪ್ರರ್ಣಮಿಸುರ್ತುದ .(ಅಯೀಗ್ನ್ಾದವನು ರಾಹುವನಂತ್ ಮೊೀಕ್ಷವನುನ
ಬರ್ಯಸ ಕಮಥವನುನ ಮಾಡಿದರ , ಅದು ಅವನ ದುಃಖಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾಗುರ್ತುದ ) [ಈ ರೀತ ಸಮುದರ ಮರ್ನ
ಎನುನವುದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರ ಮುಂದಿನ ಗತರ್ಯನುನ ತಳಿಸರ್ತಕೆ ಒಂದು ಮಾದರ ಎನುನವುದನುನ
ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುತ್ ುೀವ ].

ಕಲ್ಲಸತವರ್ಯಂ ಬರಹಮರ್ರಾದಿದ್ಾನಿೀಂ ವಿಬಾಧತ ೀsಸಾಮನ್ ಸಕಲ್ಾನ್ ಪರಜಾಶಚ।

ಅಜ್ಞಾನ್ಮಿತಾ್ಯಮತಿರ್ಪತ ್ೀsಸೌ ಪರವಿಶ್ ಸಜಾಜಾನ್ವಿರುದಾರ್ಪಃ ॥೧೦.೩೬॥

ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸುುತಸುತುರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಬರಹಮವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ಕಲ್ಲರ್ಯು, ಈಗ

ಅಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು ವಪ್ರೀರ್ತ ಜ್ಞಾನ(ಮಿಥಾ್ಮತ) ರೂಪ್ದಿಂದ, ನಮಮಲಲರ ನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ
ಪ್ೀಡಿಸುತುದಾಾನ್ . ಈ ರೀತ ಆರ್ತ ನಮಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ಜ್ಞಾನ ಬರದಂತ್ ರ್ತಡ ರ್ಯುತುದಾಾನ್ .

ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ತಸ್ ರ್ರ ್ೀsಬಜಜ ೀನ್ ದತತಃ ಸ ಆವಿಶ್ ಶ್ರ್ಂ ಚಕಾರ ।

ಕದ್ಾಗಮಾಂಸತಸ್ ಕುರ್ಯುಕ್ತತಬಾಧ್ಾನ್ ನ್ಹಿ ತವದನ್್ಶಚರಿತುಂ ಸಮತ್ಯಃ ॥೧೦.೩೭॥

ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಅವನಿಗ ಬರಹಮನಿಂದ ವರವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ . ಅಂರ್ವನು ಶ್ವನನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಕುತುರ್ತ
ಆಗಮಗಳನುನ ರಚಿಸದಾಾನ್ . (ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನ ಇತ್ಾ್ದಿ). ಅವನ ಕುರ್ಯುಕಿುಗಳ ನ್ಾಶವನುನ ನಿನಗಿಂರ್ತ
ಬ ೀರ ಯಾದವನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. [ಅದಕಾೆಗಿ, ಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡುವವನ್ಾಗಿ ನಿೀನ್ ೀ (ವಾ್ಸ
ರೂಪ್ದಿಂದ)ಅವರ್ತರಸ ಬರಬ ೀಕು ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರ್ಥನ್ ಇದಾಗಿದ ].

ವ ೀದ್ಾಶಚ ಸವ ೀಯ ಸಹಶಾಸರಸಙ್ಕ್ಘ ಉತಾುದಿತಾಸ ತೀನ್ ನ್ ಸನಿತ ತ ೀsದ್ ।

ತತ್ ಸಾಧು ಭ್ಮಾರ್ರ್ತಿೀರ್ಯ್ಯ ವ ೀದ್ಾನ್ುದಾೃತ್ ಶಾಸಾರಣಿ ಕುರುಷ್ವ ಸಮ್ಕ್ ॥೧೦.೩೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 363

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಮುಂದುವರದು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಶಾಸರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದಗಳು ಕಲ್ಲರ್ಯ

ಪ್ರವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ ಜನರ ಮನಸುನಿಂದ ಅಳಿದಿದ . ಅವುಗಳು ಈಗ ಯಾರ ಚಿರ್ತುದಲೂಲ ಉಳಿದಿಲಲ. ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಅವರ್ತರಸ, ವ ೀದಗಳನುನ ಸಂಪಾದಿಸ, ಚ ನ್ಾನದ ಶಾಸರಗಳನುನ ನಿೀನು
ನಿೀಡಬ ೀಕು.

ಅದೃಶ್ಮಜ್ಞ ೀರ್ಯಮತಕಾಯಯರ್ಪಂ ಕಲ್ಲಂ ನಿಲ್ಲೀನ್ಂ ಹೃದಯೀsಖಿಲಸ್ ।

ಸಚಾಛಸರಶಸ ರೀರ್ಣ ನಿಹತ್ ಶ್ೀಘರಂ ಪದಂ ನಿರ್ಜಂ ದ್ ೀಹಿ ಮಹಾರ್ಜನ್ಸ್ ॥೧೦.೩೯॥

ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣದ, ತಳಿರ್ಯದ, ಊಹಿಸಲ್ಾಗದ, ಆದರ ಎಲಲರ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಕಲ್ಲರ್ಯನುನ,
ಒಳ ಳರ್ಯ ಶಾಸರವ ಂಬ ಶಸರದಿಂದ ಕ ೂಂದು, ಭಕುರಗ ನಿಜಪ್ದವನುನ ಬ ೀಗದಲ್ಲಲ ಕ ೂಡು.

ಋತ ೀ ಭರ್ನ್ತಂ ನ್ಹಿ ತನಿನಹನಾತ ತವಮೀಕ ಏವಾಖಿಲಶಕ್ತತಪೂರ್ಣ್ಯಃ ।

ತತ ್ೀ ಭರ್ನ್ತಂ ಶರರ್ಣಂ ಗತಾ ರ್ರ್ಯಂ ತಮೊೀನಿಹತ ್ೈ ನಿರ್ಜಭ ್ೀಧವಿಗರಹಮ್ ॥೧೦.೪೦॥

ನಿನನನುನ ಬಿಟುು ಕಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಇನ್ ೂನಬಬ ಸಮರ್ಥನಲಲ. ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಶಕಿುಯಿಂದ
ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿರುವವನು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾವು ನಮಮ ಅಜ್ಞಾನದ ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ಸಾರೂಪ್ ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೈದಾಳಿ
ಬಂದ ನಿನನನುನ ಶರರ್ಣು ಹ ೂಂದಿದ ಾೀವ .
[ಕಲ್ಲೆ ರೂಪ್ದಿಂದ ಶ್ರೀಹರರ್ಯು ಕಲ್ಲರ್ಯನುನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಎನುನವುದು ಸುಪ್ರಸದಿವು]

ಇತಿೀರಿತಸ ೈರಭರ್ಯಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸುರ ೀಶವರಾಣಾಂ ಪರಮೊೀsಪರಮೀರ್ಯಃ ।

ಪ್ಾರದುಭಯಬ್ವಾಮೃತಭ್ರಿಳಾಯಾಂ ವಿಶುದಾವಿಜ್ಞಾನ್ಘನ್ಸವರ್ಪಃ ॥೧೦.೪೧॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟ್ಾುಗ, ಅವರಗ ಅಭರ್ಯವನಿನರ್ತು ಉರ್ತೃಷ್ುನೂ,

ಅಪ್ರಮೀರ್ಯನೂ, ಶುದಿವಾದ ಅರವನ ಗಟ್ಟುಸಾರೂಪ್ವುಳಳವನೂ ಆದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸದನು.
[ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ‘ಅಮೃರ್ತಭೂಃ’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣದಿಂದ ಸಂಬ ೂೀಧಸದಾಾರ . ಭೂಃ ಎಂದರ ಹುಟುು.
ಮೃರ್ತ ಎಂದರ ಸಾವು. ‘ಅ-ಮೃರ್ತ-ಭೂಃ’ ಎಂದರ : ಹುಟುು-ಸಾವಲಲದವನು. ಅಂರ್ತಹ ಭಗವಂರ್ತ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸದನು]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 364

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ರ್ಸಷ್ಾನಾಮಾ ಕಮಳ ೀದೂವಾತಮರ್ಜಃ ಸುತ ್ೀsಸ್ ಶಕ್ತತಸತನ್ರ್ಯಃ ಪರಾಶರಃ ।

ತಸ ್್ೀತತಮಂ ಸ ್ೀsಪಿ ತಪ್ೀsಚರದಾರಿಃ ಸುತ ್ೀ ಮಮ ಸಾ್ದಿತಿ ತದಾರಿದಾಯದ್ೌ ॥೧೦.೪೨॥

ಬರಹಮನ ಮಗ ವಸಷ್ಠ. ವಸಷ್ಠರ ಮಗ ಶಕಿು ಎನುನವ ಹ ಸರನವನು. ಶಕಿುಗ ಪ್ರಾಶರನು ಮಗನು. ಈ

ಪ್ರಾಶರರು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾಗಲ್ಲ ಎಂದು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದರು. ಶ್ರೀಹರರ್ಯು
ಪ್ರಾಶರರಗ ಅವರ ಅಭಿೀಷ್ುವನುನ ಅನುಗರಹಿಸದನು.

ಉವಾಚ ಚ ೈನ್ಂ ಭಗವಾನ್ ಸುತ ್ೀಷತ ್ೀ ರ್ಸ ್ೀಮಮಯದಿೀರ್ಯಸ್ ಸುತಾsಸತ ಶ ್ೀಭನಾ ।

ರ್ನ ೀ ಮೃರ್ಗಾತ್ಯಂ ಚರತ ್ೀsಸ್ ವಿೀರ್ಯ್ಂ ಪಪ್ಾತ ಭಾಯಾ್ಯಂ ಮನ್ಸಾ ಗತಸ್ ॥೧೦.೪೩॥

ತಚ ಛಯೀನ್ಹಸ ತೀ ಪರದದ್ೌ ಸ ತಸ ್ೈ ದ್ಾತುಂ ತದನ ್ೀನ್ ತು ರ್ಯುದಾಯತ ್ೀsಪತತ್ ।

ರ್ಜರ್ಗಾರಸ ತನ್ಮತುಯರ್ಧ್ರ್ಯ್ಯಮಸವಸುರ್ಜಜಯಲಸ್ಮೀನಾಂ ರ್ಜಗೃಹುಶಚ ದ್ಾಶಾಃ ॥೧೦.೪೪॥

ತದಗಭಯತ ್ೀsಭ್ನಿಮರ್ುನ್ಂ ಸವರಾಜ್ಞ ೀ ನ್್ವ ೀದರ್ಯನ್ ಸ ್ೀsಪಿ ರ್ಸ ್ೀಃ ಸಮಪಪಯರ್ಯತ್ ।

ಪುತರಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಸುತಾಂ ಸ ತಸ ೈ ದದ್ೌ ಸುತ ್ೀsಭ್ದರ್ ಮತುಯರಾರ್ಜಃ ॥೧೦.೪೫॥

ಕನಾ್ ತು ಸಾ ದ್ಾಶರಾರ್ಜಸ್ ಸದಮನ್್ರ್ದಾಯತಾತಿೀರ್ ಸುರ್ಪರ್ಯುಕಾತ ।

ನಾಮಾನ ಚ ಸಾ ಸತ್ರ್ತಿೀತಿ ತಸಾ್ಂ ತವಾsತಮಜ ್ೀsಹಂ ಭವಿತಾಸಯಜ ್ೀsಪಿ ॥೧೦.೪೬॥

ಪ್ರಾಶರರ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಅವರನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ನನನ ಭಕುನ್ಾದ ವಸುರಾಜನಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಾತುಿಕಳಾದ ಮಗಳ ೂಬಬಳಿದಾಾಳ . ಅವಳಲ್ಲಲ ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗಿ
ಅವರ್ತರಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು.
ಆಕ ರ್ಯ ಉರ್ತಾತುಪ್ೂವಥಕ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ : ಒಮಮ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಬ ೀಟ್ ಗ ಂದು ತರುಗುತುದಾ
ವಸುರಾಜ, ಕಾಡಿನ ಸೌಂದರ್ಯಥವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಮಾನಸಕವಾಗಿ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತರ್ಯನುನ ಸ ೀರದ. ಆಗ ಆರ್ತನ
ವೀರ್ಯಥ ಸೆಲನಗ ೂಂಡಿರ್ತು.
ಈ ರೀತ ಸೆಲನಗ ೂಂಡ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ವಸುವು ಗಿಡುಗದ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೂಟುು, ಅದನುನ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಗ
ಕ ೂಡಲು ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ. ಗಿಡುಗ ಆ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಸಾಗುತುರುವಾಗ, ಇನ್ ೂನಂದು
ಗಿಡುಗ ಈ ಗಿಡುಗದ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ನಿಂತರ್ತು. ಹಿೀಗ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುವಾಗ ಗಿಡುಗದ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ರ ೀರ್ತಸುು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 365

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿರ್ಯ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಬಿದಿಾರ್ತು. ಆ ರೀತ ಬಿದಾ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಒಂದು ಹ ರ್ಣು್ ಮಿೀನು ನುಂಗಿರ್ತು. ಆ
ಮಿೀನನುನ ಅಂಬಿಗರು ಹಿಡಿದರು.
ಆ ಮಿೀನಿನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಸುರು ಅವಳಿ-ಜವಳಿ ಮಕೆಳಿರುವುದನುನ ಕಂಡರು ಮರ್ತುು ಆ ಮಕೆಳನುನ ಅವರು
ರ್ತಮಮ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ದಾಶರಾಜನಿಗ ಒಪ್ಾಸದರು. ದಾಶರಾಜ ಆ ಮಕೆಳನುನ ರ್ತನನ ರಾಜನ್ಾದ ವಸುವಗ ೀ
ನಿವ ೀದನ್ ಮಾಡಿದನು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ಗಂಡುಮಗುವನುನ ತ್ಾನಿಟುುಕ ೂಂಡು, ಮಗಳನುನ ದಾಶರಾಜನಿಗ
ಕ ೂಟುನು. ಆ ಗಂಡುಮಗುವ ೀ ಮುಂದ ಮರ್ತುಾರಾಜನ್ಾದ. ಅವನ್ ೀ ವರಾಟ.
ಭಗವಂರ್ತ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಈ ಹ ರ್ಣು್ ಮಗಳು ಅಂಬಿಗರ ಒಡ ರ್ಯನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದಿದಾಾಳ . ಆಕ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ರೂಪ್ವತ. ಅವಳ ಹ ಸರು ಸರ್ತ್ವತ. ನಿನನ ಮೀಲ್ಲನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಲಲದ ನ್ಾನು ಅವಳಲ್ಲಲ ನಿನನ
ಮಗನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತಶಚಕರಧರ ೀರ್ಣ ತಾಂ ಮುನಿರ್ಜಜಯರ್ಗಾಮ ಮಾತಾತಯರ್ಣಡಸುತಾಂ ಸಮುದರರ್ಗಾಮ್ ।

ಉತಾತರರ್ಯನಿತೀಮರ್ ತತರ ವಿಷ್ು್ಃ ಪ್ಾರದುಬಯಭ್ವಾsಶು ವಿಶುದಾಚಿದಾನ್ಃ ॥೧೦.೪೭॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪ್ರಾಶರ ಮುನಿರ್ಯು, ಸೂರ್ಯಥನ ಮಗಳಾಗಿರುವ,

ಸಮುದರಗಾಮಿನಿಯಾದ, ಪ್ುರ್ಣ್ಪ್ರದಳಾದ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯನುನ ದ ೂೀಣಿರ್ಯ ಮೂಲಕ ದಾಟ್ಟಸುವ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ
ಬಳಿ ಬಂದು ಅವಳನುನ ಸ ೀರದನು. ಅಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನ ಸಾರೂಪ್ಯಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಹುಟ್ಟುದನು
(ಆವಭಥವಸದನು).

ವಿದ್ ್ೀಷ್ವಿಜ್ಞಾನ್ಸುಖ ೈಕರ್ಪ್ೀsಪ್ಜ ್ೀ ರ್ಜನಾನ್ ಮೊೀಹಯತುಂ ಮೃಷ ೈರ್ ।

ಯೀಷತುು ಪುಂಸ ್ೀ ಹ್ರ್ಜನಿೀರ್ ದೃಷ್್ತ ೀ ನ್ ಜಾರ್ಯತ ೀ ಕಾವಪಿ ಬಲ್ಾದಿವಿಗರಹಃ ॥೧೦.೪೮॥

ರ್ಯಥಾ ನ್ೃಸಂಹಾಕೃತಿರಾವಿರಾಸೀತ್ ಸತಮಾೂತ್ ತಥಾ ನಿತ್ತನ್ುತವತ ್ೀ ವಿಭುಃ ।

ಆವಿಭಯರ್ದ್ ಯೀಷತಿ ನ ್ೀ ಮಲ್ ್ೀತ್ಸತಥಾsಪಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ನಿದಶಯಯೀತ್ ತಥಾ ॥೧೦.೪೯॥

ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ, ವಜ್ಞಾನಸುಖಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ, ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಲಲದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ದುಜಥನರನುನ

ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸಲು, ಸರೀ-ಪ್ುರುಷ್ ಸಮಾಗಮದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಂತ್ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಬಲವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು
ಬಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಹುಟುುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 366

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಹ ೀಗ ನರಸಂಹನ ಆಕೃತ ಉಳಳವನ್ಾಗಿ ಕಂಬದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ನಿರ್ತ್ ಶರೀರವುಳಳ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಹ ಣಿ್ನಲ್ಲಲ ಆವಭಥವಸುತ್ಾುನ್ . (ಅವನಿಗ ಹ ರ್ಣೂ್ ಒಂದ ೀ, ಕಂಬವೂ ಒಂದ ೀ) ದ ೀವರು ಶುಕಲ -
ಶ ್ೀಣಿತ್ಾಖ್ವಾದ ಮಲದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಲಲ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ ದುಜಥನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಹಾಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .

ಸರೀಪುಂಪರಸಙ್ಕ್ಗತ್ ಪರತ ್ೀ ರ್ಯತ ್ೀ ಹರಿಃ ಪ್ಾರದುಭಯರ್ತ ್ೀಷ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ರ್ಜನ್ಮ್ ।

ಅತ ್ೀ ಮಲ್ ್ೀತ ್್ೀsರ್ಯಮಿತಿ ಸಮ ಮನ್್ತ ೀ ರ್ಜನ ್ೀsಶುಭಃ ಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣ ೈಕವಿಗರಹಮ್ ॥೧೦.೫೦॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗಂಡು-ಹ ರ್ಣು್ಗಳ ಸಂಸಗಥದ ಆಚ ಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಜನರನುನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುತ್ಾು

ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕ ಟು ಜನರು ಭಗವಂರ್ತನು ಶುಕಲರಕುರೂಪ್ವಾದ ಮಲದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್
ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ .

ದಿವೀಪ್ ೀ ಭಗ್ವನಾ್ಃ ಸ ರ್ಯಮಸ್ ವಿಶವಕೃತ್ ಪರಕಾಶತ ೀ ಜ್ಞಾನ್ಮರಿೀಚಿಮರ್ಣಡಲಃ ।

ಪರಭಾಸರ್ಯನ್ನರ್ಣಡಬಹಿಸತಥಾsನ್ತಃ ಸಹಸರಲಕ್ಾಮಿತಸ್ರ್ಯ್ಯದಿೀಧಿತಿಃ ॥೧೦.೫೧॥

ರ್ಯಮನ ರ್ತಂಗಿಯಾಗಿರುವ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲ, ವಶಾವನ್ ನೀ ಸೃಷುಸದ, ಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಪ್ರಕಾಶ್ಸುತ್ಾು, ಬರಹಾಮಂಡದ ಒಳ-ಹ ೂರಗೂ ಬ ಳಗುತ್ಾು, ಸಾವರಾರು ಸೂರ್ಯಥರಂತ್
ಕಾಂತರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ಆವಭಥವಸದನು.

[ಈ ರೀತ ವಾ್ಸರೂಪ್ದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸಾರೂಪ್-ಸಾಮರ್್ಥದ

ಸುಂದರ ಚಿರ್ತರರ್ಣವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದಾಾರ :]

ಅಗರ್ಣ್ದಿವ್ೀರುಗುಣಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ಪರಭುಃ ಸಮಸತವಿದ್ಾ್ಧಿಪತಿರ್ಜಜಯಗದುಗರುಃ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತರ್ಜಜಯಗದಿೀಶವರ ೀಶವರಃ ಸಮಸತದ್ ್ೀಷಾತಿವಿದ್ರವಿಗರಹಃ ॥೧೦.೫೨ ॥

ಶುಭಮರತಕರ್ಣ ್್ೀಯ ರಕತಪ್ಾದ್ಾಭಜನ ೀತಾರಧರಕರನ್ಖರಸನಾಗರಶಚಕರಶಙ್ಕ್್ಬಜರ ೀಖಃ ।

ರವಿಕರರ್ರರ್ಗೌರಂ ಚಮಮಯ ಚ ೈರ್ಣಂ ರ್ಸಾನ್ಸತಟ್ಟದಮಲರ್ಜಟಾಸನಿಾೀಪತರ್ಜ್ಟಂ ದಧ್ಾನ್ಃ ॥೧೦.೫೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 367

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ, ಅಲ್ೌಕಿಕವಾದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವವನು;

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವವನು; ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗ ಅಧಪ್ತಯಾಗಿರುವವನು; ಜಗತುಗ ೀ
ಉಪ್ದ ೀಶಕನ್ಾಗಿರುವವನು; ಎಣ ಯಿಲಲದ ಶಕಿು ಉಳಳವನು; ಜಗತುಗ ಒಡ ರ್ಯರಾದವರಗ ೀ
ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವವನು; ಎಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದ ದೂರವಾಗಿರುವ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಶರೀರವುಳಳವನು;
ಮರರ್ತಕಮಣಿರ್ಯಂತ್ ನಿೀಲ್ಲಯಾದ ಮೈಬರ್ಣ್ ಉಳಳವನು; ಕ ಂಪಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಪಾದ, ಕಣಿ್ನ ರ್ತುದಿ, ರ್ತುಟ್ಟ,
ಕ ೈ, ನ್ಾಲ್ಲಗ ರ್ಯ ರ್ತುದಿ ಉಳಳವನು; ಕ ೈಗಳಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಕಾಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಶಂಖ-ಚಕರ-ಕಮಲದ ರ ೀಖ ರ್ಯುಳಳವನು;
ಸೂರ್ಯಥನ ಕಾಂತರ್ಯಂತ್ ಹಳದಿಯಾಗಿ, ಜಂಕ ರ್ಯ ಚಮಥವನುನ ಹ ೂದುಾ, ಮಿಂಚಿನಂತ್ ನಿಮಥಲವಾಗಿರುವ
ಜಟ್ಾಜೂಟವನುನ ಧರಸದವನ್ಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಆವಭಥವಸದನು.

ವಿಸತೀರ್ಣ್ಯರ್ಕ್ಾಃ ಕಮಳಾರ್ಯತಾಕ್ ್ೀ ಬೃಹದುೂರ್ಜಃ ಕಮುಬಸಮಾನ್ಕರ್ಣಾಃ ।

ಸಮಸತವ ೀದ್ಾನ್ ಮುಖತಃ ಸಮುದಿಗರನ್ನನ್ತಚನಾಾರಧಿಕಕಾನ್ತಸನ್ುಮಖಃ ॥೧೦.೫೪॥

ಪರಬ ್ೀಧಮುದ್ಾರಭರ್ಯದ್ ್ೀದಾವಯಯಾನಿವತ ್ೀ ರ್ಯಜ್ಞ ್ೀಪವಿೀತಾಜನ್ಮೀಖಲ್ ್ೀಲಿಸನ್ ।

ದೃಶಾ ಮಹಾಜ್ಞಾನ್ಭುರ್ಜಙ್ಗದಷ್ುಮುಜಜೀರ್ಯಾನ ್ೀ ರ್ಜಗದತ್ರ ್ೀಚತ ॥೧೦.೫೫॥

ಅಗಲವಾದ ವಕ್ಷಃಸ್ಳ; ತ್ಾವರ ರ್ಯಂರ್ತಹ ವಶಾಲವಾದ ಕರ್ಣು್; ಅಗಲವಾದ ಭುಜ; ಶಂಖದಂತ್ ನುರ್ಣುಪಾದ
ಕ ೂರಳು; ಸಮಸು ವ ೀದಗಳನುನ ಹುಟುುರ್ತುಲ್ ೀ ಹ ೀಳುತುದಾವನು; ಅಸಂಖಾ್ರ್ತ ಚಂದರರಂತ್ ಸುಖವನುನ
ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮುಖವುಳಳವನು;
ಜ್ಞಾನಮುದ ರ ಮರ್ತುು ಅಭರ್ಯಮುದ ರಯಿಂದ ರ್ಯುಕುನ್ಾದವನು; ರ್ಯಜ್ಞ ೂೀಪ್ವೀರ್ತ, ಕೃಷ್ಾ್ಜನ, ಹಿೀಗ
ಎಲಲವುದರಂದ ಕಂಗ ೂಳಿಸುತುರುವವನು; ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಹಾವನಿಂದ ಕಚುಲಾಟು ಭಕು ಸಮೂಹವನುನ ರ್ತನನ
ಪ್ರಸನನದೃಷುಯಿಂದ ಬದುಕಿಸುತುರುವ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ ಶ ್ೀಭಿಸದನು.

ಸ ಲ್ ್ೀಕಧಮಾಮಯಭರಿರಕ್ಷಯಾ ಪಿತುದಿಾವಯರ್ಜತವಮಾಪ್ಾ್sಶು ಪಿತುದಾಯದ್ೌ ನಿರ್ಜಮ್ ।

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತಯೀಃ ಸಂಸೃತಿಮಾತರತಃ ಸದ್ಾ ಪರತ್ಕ್ಷಭಾರ್ಂ ಪರಮಾತಮನ ್ೀ ದದ್ೌ ॥೧೦.೫೬॥

ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಲ್ ೂೀಕದ ಧಮಥವನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಇಚ ೆಯಿಂದ, ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ

ರ್ತಂದ ಯಿಂದ ಬಾರಹಮರ್ಣರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದಿ(ಅಂದರ ಲ್ ೂೀಕದ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ರ್ತಂದ ಯಿಂದಲ್ ೀ
ಉಪ್ನರ್ಯನವನುನ ಮಾಡಿಸಕ ೂಂಡು), ರ್ತಂದ ಗ ೀ ಜ್ಞಾನವನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದನು. ಸರ್ತ್ವತಗ ಮರ್ತುು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 368

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಪ್ರಾಶರರಗ ಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡಿದಾಲಲದ ೀ, ‘ನಿೀವು ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಂಡಾಗ ತ್ಾನು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗುತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ
ವರವನೂನ ಅವರಗ ನಿೀಡಿದನು.

ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನ್ಃ ಸ ್ೀsರ್ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಮೀರುಂ ಚತುಮುಮಯಖಾದ್ ್ೈರನ್ುಗಮ್ಮಾನ್ಃ ।

ಉದಾೃತ್ ವ ೀದ್ಾನ್ಖಿಲ್ಾನ್ ಸುರ ೀಭ ್್ೀ ದದ್ೌ ಮುನಿಭ್ಶಚ ರ್ಯಥಾssದಿಸೃಷೌು ॥೧೦.೫೭॥

ಆ ದಿಾೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ ಬಂದ ವ ೀದವಾ್ಸರು, ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಅನುಸರಸಲಾಟುವರಾಗಿ,

ಮೀರುವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು. ಯಾವ ರೀತ ಆದಿ ಸೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ವ ೀದಾದಿ ವದ ್ಗಳನುನ
ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದಾನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಮತ್ ು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ, ಶ ರೀಷ್ಠ ಮುನಿಗಳಿಗೂ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿ, ಅವರನುನ
ಉದಿರಸದನು.

ಸವಾಯಣಿ ಶಾಸಾರಣಿ ತಥ ೈರ್ ಕೃತಾವ ವಿನಿರ್ಣ್ಯರ್ಯಂ ಬರಹಮಸ್ತರಂ ಚಕಾರ ।

ತಚುಛಶುರರ್ುಬರಯಹಮಗ್ವರಿೀಶಮುಖಾ್ಃ ಸುರಾ ಮುನಿೀನಾಂ ಪರರ್ರಾಶಚ ತಸಾಮತ್ ॥೧೦.೫೮॥

ಹಾಗ ಯೀ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳನೂನ ರಚನ್ ಮಾಡಿ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರದ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಎನಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ
ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ ರಚಿಸದರು. ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮುನಿ ಶ ರೀಷ್ಠರೂ ಕೂಡಾ,
ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ ಕ ೀಳಿದರು. (ಬರಹಮ-ರುದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಬರಹಮಸೂರ್ತರವನುನ
ವ ೀದವಾ್ಸರು ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದರು).

ಸಮಸತಶಾಸಾರತ್ಯನಿದಶಯನಾತಮಕಂ ಚಕ ರೀ ಮಹಾಭಾರತನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಮ್ ।

ವ ೀದ್ ್ೀತತಮಂ ತಚಚ ವಿಧ್ಾತೃಶಙ್ಾರಪರಧ್ಾನ್ಕ ೈಸತನ್ುಮಖತಃ ಸುರ ೈಃ ಶುರತಮ್ ॥೧೦.೫೯॥
ವ ೀದ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳು ಏನನುನ ಹ ೀಳುರ್ತುವೀ, ಅದಕ ೆ ಉದಾಹರಣ ಯಾಗಿ, ವ ೀದಗಳಿಗೂ
ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಗರಂರ್ವನುನ ಭಗವಂರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ದಿಂದ ಸಂಕಲ್ಲಸದ.
ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದವರನ್ ನೀ ಮುಖ್ವಾಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮುಖದಿಂದಲ್ ೀ
ಅದು ಕ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು. (ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಉಪ್ದ ೀಶ
ಮಾಡಿದರು).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 369

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಅಥ ್ೀ ಗ್ವರಿೀಶಾದಿಮನ ್ೀನ್ುಶಾಯೀ ಕಲ್ಲಮಮಯಮಾರಾsಶು ಸುವಾಙ್ಮಯೈಃ ಶರ ೈಃ ।

ನಿಕೃತತಶ್ೀಷ ್ೀಯ ಭಗರ್ನ್ುಮಖ ೀರಿತ ೈಃ ಸುರಾಶಚ ಸಜಾಜಾನ್ಸುಧ್ಾರಸಂ ಪಪುಃ ॥೧೦.೬೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ರುದರದ ೀವರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮನಸುನಲ್ಲಲ ನ್ ಲ್ ಸರುವ ಕಲ್ಲರ್ಯು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ

ಮುಖದಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ ಸರ್ತುನು.
ದ ೀವತ್ ಗಳಾದರ ೂೀ, ನಿಮಥಲವಾದ ಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಅಮೃರ್ತವನುನ ಪ್ಡ ದರು.

ಅಥ ್ೀ ಮನ್ುಷ ್ೀಷ್ು ತಥಾsಸುರ ೀಷ್ು ರ್ಪ್ಾನ್ತರ ೈಃ ಕಲ್ಲರ ೀವಾರ್ಶ್ಷ್ುಃ ।

ತತ ್ೀ ಮನ್ುಷ ್ೀಷ್ು ಚ ಸತುು ಸಂಸ್ತ ್ೀ ವಿನಾಶ್ ಇತ ್ೀಷ್ ಹರಿರ್್ಯಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ॥೧೦.೬೧ ॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮನಸುನಿಂದ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀದ ಮೀಲ್ , ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಅಸುರರಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ

ರೀತಗಳಿಂದ ಕಲ್ಲರ್ಯು ಅವಶ್ಷ್ುನ್ ೀ ಆಗಿರುತ್ಾುನ್ . ಅದರಂದಾಗಿ ‘ಸಜಜನರಾಗಿರುವ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ
ಇರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಕಲ್ಲರ್ಯು ವನ್ಾಶಕ ೆ ಅಹಥನು’ ಎಂದು ವ ೀದವಾ್ಸರು ಚಿಂತಸದರು.

ತತ ್ೀ ನ್ೃಣಾಂ ಕಾಲಬಲ್ಾತ್ ಸುಮನ್ಾಮಾರ್ಯುಮಮಯತಿಂ ಕಮಮಯ ಚ ವಿೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಃ ।

ವಿವಾ್ಸ ವ ೀದ್ಾನ್ ಸ ವಿಭುಶಚತುದ್ಾಾಯ ಚಕ ರೀ ತಥಾ ಭಾಗರ್ತಂ ಪುರಾರ್ಣಮ್ ॥೧೦.೬೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸವಥಸಮರ್ಥರಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರು, ಕಾಲದ ಬಲದಿಂದಾಗಿ(ರ್ಯುಗಸಾಮರ್್ಥದಿಂದ)

ಮನುಷ್್ರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಲಾವಾದ ಆರ್ಯುಷ್್, ಬುದಿಿಶಕಿು, ಮರ್ತುು ಕಮಥವನುನ ವಚಾರಮಾಡಿ,
ಮೂಲವ ೀದವನುನ ನ್ಾಲುೆ ವ ೀದಗಳನ್ಾನಗಿ ವಭಾಗಿಸದರು. ಹಾಗ ಯೀ, ನ್ ೀರವಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ
ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಸಾರುವ, ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳ ರಾಜ ಎನಿಸದ ಶ್ರೀಮದಾಭಗವರ್ತನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ,
ಭಗವರ್ತುಂಬಂಧಯಾದ ಅಷ್ಾುದಶ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ ರಚಿಸದರು.

ಯೀಯೀ ಚ ಸನ್ತಸತಮಸಾsನ್ುವಿಷಾುಸಾತಂಸಾತನ್ ಸುವಾಕ ್ೈಸತಮಸ ್ೀ ವಿಮುಞ್ಚನ್ ।

ಚಚಾರ ಲ್ ್ೀಕಾನ್ ಸ ಪರ್ಥ ಪರಯಾನ್ತಂ ಕ್ತೀಟಂ ರ್್ಪಶ್ತ್ ತಮುವಾಚ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೦.೬೩॥

ಭರ್ಸವ ರಾಜಾ ಕುಶರಿೀರಮೀತತ್ ತ್ಕ ತವೀತಿ ನ ೈಚಛತ್ ತದಸೌ ತತಸತಮ್ ।

ಅತ್ಕತದ್ ೀಹಂ ನ್ೃಪತಿಂ ಚಕಾರ ಪುರಾ ಸವಭಕತಂ ರ್ೃಷ್ಲಂ ಸುಲುಬಾಮ್ ॥೧೦.೬೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 370

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಲ್ ್ೀಭಾತ್ ಸ ಕ್ತೀಟತವಮುಪ್ ೀತ್ ಕೃಷ್್ಪರಸಾದತಶಾಚsಶು ಬಭ್ರ್ ರಾಜಾ ।

ತದ್ ೈರ್ ತಂ ಸರ್ಯನ್ೃಪ್ಾಃ ಪರಣ ೀಮುದಾಯದುಃ ಕರಂ ಚಾಸ್ ರ್ಯಥ ೈರ್ ವ ೈಶಾ್ಃ ॥೧೦.೬೫॥

ಯಾವಯಾವ ಸಜಜನರು ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಬಂಧದಿಂದ ಕೂಡಿದಾಾರ ೂೀ(ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ ೂೀ) ಅವರ ಲಲರನೂನ

ಕೂಡಾ ಜ್ಞಾನಪ್ೂವಥಕವಾದ ಉರ್ತುಮ ಮಾರ್ತುಗಳನ್ಾನಡಿ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಿದ ವ ೀದವಾ್ಸರು,
ಲ್ ೂೀಕದಲ್ ಲಲ ಸಂಚಾರ ಮಾಡಿದರು.
[ಇಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಆದಿಪ್ವಥದ ಭಾಗವನುನ ವವರಸದ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಅನುಶಾಸನಪ್ವಥ ಮರ್ತುು
ಶಾಂತಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಜ ೂೀಡಿಸ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]
ಒಮಮ ವ ೀದವಾ್ಸರು ತ್ಾವು ಸಾಗುತುದಾ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಕಂಡ ಒಂದು ಕಿೀಟವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಈ ರೀತ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
“ಈ ಕ ಟು ಶರೀರವನುನ ಬಿಟುು ರಾಜನ್ಾಗು” ಎಂದು. ಆದರ ದ ೀಹವನುನ ಬಿಡಲು ಕಿೀಟ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ!
(ಯಾಯಾಥರು ಯಾವಯಾವ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರುತ್ಾುರ ೂೀ, ಆ ದ ೀಹದ ಮೀಲ್ ಅವರಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ವಾ್ಮೊೀಹವರುರ್ತುದ . ಅದು ಎಂರ್ತಹ ದ ೀಹವ ೀ ಇರಲ್ಲ. ಇದ ೂಂದು ವಚಿರ್ತರ ಬಂಧ). ಆದರ ದ ೀಹ ಬಿಡದ ಆ
ಜೀವವನುನ ವಾ್ಸರು ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದರು. (ಇದನ್ ನೀ ವಾದಿರಾಜರು ‘ಮಧಾಾಂರ್ತಗಥರ್ತ ವ ೀದವಾ್ಸ
ಕಾಯ ಶುದಿ ಮೂರುತಯ ಸವ ೀಥಶ’ ಎನುನವ ರ್ತಮಮ ರಚನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಕಿರಮಿಯಿಂದ ರಾಜ್ವಾಳಿಸದ
ಜಗತ್ಾುಿಮಿ ನಿೀನ್ ಂದು ತ್ ೂೀರಸದ ’ ಎಂದು ಹಾಡಿ ಹ ೂಗಳಿದಾಾರ ).
ಆ ಜೀವ ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನನ್ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳ ಒಬಬ ವೃಷ್ಲನ್ಾಗಿದಾ(ಶ್ದರನ್ಾಗಿದಾ). ಆದರ
ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಅವನಲ್ ೂಲಂದು ದ ೂೀಷ್ವರ್ತುು. ಆರ್ತ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಜಪ್ುರ್ಣನ್ಾಗಿದಾ. ಆ ಪಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ
ಕಿೀಟವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಆದರ ಆ ಕಿೀಟ ದ ೀಹದಲೂಲ ಹಿಂದಿನ ಜನಮದ ಅನನ್ ಭಕಿುರ್ಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಆರ್ತ
ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಗರಹಕ ೆ ಪಾರ್ತರನ್ಾದ.
ಹಿೀಗ ರ್ತನನ ಪ್ೂವಥ ಜನಮದ ಕಮಥದಿಂದ ಕಿರಮಿಯಾಗಿದಾ ಆರ್ತ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಕಿೀಟ
ದ ೀಹದಲ್ ಲೀ ರಾಜನ್ಾದ! ಅವನಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಸಾಮಂರ್ತ ರಾಜರು, ‘ವ ೈಶ್ರು ರಾಜನಿಗ ಕಪ್ಾವನುನ ಕ ೂಡುವಂತ್ ’
ಕಪ್ಾ-ಕಾಣಿಕ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಟುು ನಮಸೆರಸ ಹ ೂೀಗುತುದಾರು.

ಉವಾಚ ತಂ ಭಗವಾನ್ ಮುಕ್ತತಮಸಮಂಸತರ್ ಕ್ಷಣ ೀ ದ್ಾತುಮಹಂ ಸಮತ್ಯಃ ।

ತಥಾsಪಿ ಸೀಮಾತ್ಯಮವಾಪ್ ವಿಪರತನ್ುಂ ವಿಮುಕ ್ತೀ ಭರ್ ಮತ್ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ॥೧೦.೬೬ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 371

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಈ ರೀತ ರಾಜನ್ಾದ ಆರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು ವ ೀದವಾ್ಸರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ನಿನಗ ಈ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ (ನಿನನ

ಪಾರರಬಿಕಮಥವನೂನ ಮುರದು) ಮೊೀಕ್ಷವನುನ ಕ ೂಡಲು ನ್ಾನು ದಕ್ಷನಿದ ಾೀನ್ . ಆದರೂ, ನಿನನ
ಕಮಥಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ, ಕ ೂನ್ ರ್ಯ ಜನಮವಾದ ಮುಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ, ಬಾರಹಮರ್ಣ ಶರೀರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನನನ
ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗುವ ” ಎಂದು.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ಚ ತಸ ೈ ವಿಮಲಂ ದದ್ೌ ಸ ಮಹಿೀಂ ಚ ಸವಾಯಂ ಬುಭುಜ ೀ ತದನ ತೀ ।

ತ್ಕಾತವ ತನ್ುಂ ವಿಪರರ್ರತವಮೀತ್ ಪದಂ ಹರ ೀರಾಪ ಸುತತತವವ ೀದಿೀ ॥೧೦.೬೭॥

ಹಿೀಗ ವ ೀದವಾ್ಸ ರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ ಆ ಕಿೀಟದಲ್ಲಲರುವ ಸಜಜೀವಗ ನಿಮಥಲವಾದ ವ ೀದಾಂರ್ತ ಜ್ಞಾನವನುನ

ಕ ೂಟು. ಈ ರೀತ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಅನುಗರಹಿಸಲಾಟು ಆರ್ತ ಸಮಗರ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಆಳಿದ. ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ತನನ
ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು, ಬಾರಹಮರ್ಣ ಜನಮವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಒಳ ಳರ್ಯ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ತಳಿದು, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ಪ್ದವನುನ(ಮೊೀಕ್ಷವನುನ) ಸ ೀರದ.

ಏರ್ಂ ಬಹ್ನ್ ಸಂಸೃತಿಬನ್ಾತಃ ಸ ರ್್ಮೊೀಚರ್ಯದ್ ವಾ್ಸತನ್ುರ್ಜಜಯನಾದಾಯನ್ಃ ।

ಬಹ್ನ್್ಚಿನಾಾನಿ ಚ ತಸ್ ಕಮಾಮಯರ್ಣ್ಶ ೀಷ್ದ್ ೀವ ೀಶಸದ್ ್ೀದಿತಾನಿ ॥೧೦.೬೮॥

ಹಿೀಗ ವಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಬಹಳ ಜನರನುನ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನದಿಂದ

ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಳಿಸದ. ವಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರದ ಅನ್ ೀಕ ದಿವ್ ಕಮಥಗಳನುನ ಎಲ್ಾಲ
ದ ೀವತ್ಾ ಶ ರೀಷ್ಠರೂ ಕೂಡಾ ನಿರಂರ್ತರ ಸಮರಸುತುರುತ್ಾುರ .

ಅಥಾಸ್ ಪುತರತವಮವಾಪುತಮಿಚಛಂಶಚಚಾರ ರುದರಃ ಸುತಪಸತದಿೀರ್ಯಮ್ ।

ದದ್ೌ ಚ ತಸ ೈ ಭಗವಾನ್ ರ್ರಂ ತಂ ಸವರ್ಯಂ ಚ ತಪ್ ತವೀರ್ ತಪ್ೀ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ॥೧೦.೬೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುಬ ೀಕು ಎನುನವ ಇಚ ೆಯಿಂದ, ರುದರದ ೀವರು ವ ೀದವಾ್ಸರ
ಕುರತ್ಾಗಿ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದರು. ಈ ರೀತ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದ ರುದರದ ೀವರಗ ರ್ತನನ
ಮಗನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸುವಂತ್ ವ ೀದವಾ್ಸರು ವರವನುನ ಅನುಗರಹಿಸದರು. ಆದರ , ದುಷ್ು ಜನರ
ಮೊೀಹನ್ಾರ್ಥನವಾಗಿ ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ ರುದರನನುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ದಂತ್ ತ್ ೂೀರದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 372

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

[ಮೊದಲು ರುದರ ದ ೀವರು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದರು. ಆದರ ,
ಆ ನಂರ್ತರ, ದುಜಥನರ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವಂತ್ , ರುದರ ಮಗನ್ಾಗಿ ಬರಲ್ಲ ಎಂದು ವ ೀದವಾ್ಸರು ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡಿದರು! ವ ೀದವಾ್ಸರು ರುದರನನುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿರುವ ಪ್ರಸಂಗವನುನ
ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ಉಲ್ ಲೀಖಿಸಸುರ್ತುವ ].

ವಿಮೊೀಹನಾಯಾಸುರಸಗ್ವಗಯಣಾಂ ಪರಭುಃ ಸವರ್ಯಂ ಕರ ್ೀತಿೀರ್ ತಪಃ ಪರದಶಯಯೀತ್ ।

ಕಾಮಾದಿದ್ ್ೀಷಾಂಶಚ ಮೃಷ ೈರ್ ದಶಯಯೀನ್ನ ತಾರ್ತಾ ತ ೀsಸ್ ಹಿ ಸನಿತ ಕುತರಚಿತ್ ॥೧೦.೭೦ ॥

ಸವಥಸಮರ್ಥರಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ, ಅಸುರ ಸಾಭಾವದವರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ, ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ತಪ್ಸುನುನ

ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನಷ್ ು. ಹಾಗ ಯೀ, ಅವನು ಕಾಮಾದಿ ದ ೂೀಷ್ಗಳನುನ
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಕಾಮಾದಿಗಳು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಯಾವುದ ೀ ರೂಪ್ದಲೂಲ ಇರುವುದಿಲಲ.

ತತಸತವರರ್ಣ್ ಸಮ ಬಭ್ರ್ ಪುತರಕಃ ಶ್ವೀsಸ್ ಸ ್ೀsಭ್ಚುಛಕನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಶುಕ್ತೀ ಹಿ ಭ್ತಾವsಭ್ಗಮದ್ ಘೃತಾಚಿೀ ವಾ್ಸಂ ವಿಮತ್ನನ್ತಮುತಾರಣಿೀ ತಮ್ ॥೧೦.೭೧॥
ಅಕಾಮರ್ಯನ್ ಕಾಮುಕರ್ತ್ ಸ ಭ್ತಾವ ತಯಾsತಿ್ಯತಸತಂ ಶುಕನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಮ್ ।
ಚಕ ರೀ ಹ್ರಣ ್್ೀಸತನ್ರ್ಯಂ ಚ ಸೃಷಾುವ ವಿಮೊೀಹರ್ಯಂಸತತವಮಾರ್ಗ ಗೀಯಷ್ವಯೀರ್ಗಾ್ನ್ ॥೧೦.೭೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸದಾಶ್ವನು ಈ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿ(ಶುಕನ್ಾಗಿ) ಅರಣಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನು.

(ಅರಣಿಮರ್ನ ಕಾಷ್ಠದ ಮದ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು).
ಶುಕಮುನಿರ್ಯ ಹುಟುು ಅರಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು ಎಂದರ : ಘೃತ್ಾಚಿೀ ಎನುನವ ಅಪ್ುರ ರ್ಯು ಹ ರ್ಣು್ಗಿಣಿ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ(ಶುಕಿಯಾಗಿ) ಅರಣಿರ್ಯನುನ ಕಡ ರ್ಯುತುರುವ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಕುರರ್ತು ಬಂದಳು.
ವಸುುರ್ತಃ ಕಾಮದ ಸಾಶಥವೂ ಇಲಲದ ೀ ಇರುವ ವಾ್ಸರು, ಅವಳಿಂದ ಬ ೀಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಕಾಮುಕನಂತ್
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಶುಕ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಆ ಮಗುವನುನ ಹುಟ್ಟುಸದರು.
[ಶುಕಿರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ವ ೀದವಾ್ಸರ ರ ೀರ್ತಸುು ಅರಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿರ್ತುು. ಅದು ಕೂಡಲ್ ೀ ಒಂದು ಮಗುವಾಗಿ
ಹ ೂರಬಂರ್ತು. ಇಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಘೃತ್ಾಚಿೀ ಕ ೀವಲ ನಿಮಿರ್ತುಮಾರ್ತರ . ಇದ ಲಲವೂ ಅಯೀಗ್ರನುನ
ರ್ತರ್ತುಿಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸಲು ದ ೀವರು ಆಡುವ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕ. ಬಾಹ್ವಾಗಿ ದುಜಥನರ ದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ:
ಶುಕಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಅರಣಿಮರ್ನ ಮಾಡುತುದಾ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಕಾಮವಶರಾದರು, ಅದರ ಫಲದಿಂದ ಶುಕನ
ಜನನವಾಯಿರ್ತು! )

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 373

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಶುಕಂ ತಮಾಶು ಪರವಿವ ೀಶ ವಾರ್ಯುವಾ್ಯಸಸ್ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಥಾಸ್ ಸರ್ಯಮ್ ।

ಜ್ಞಾನ್ಂ ದದ್ೌ ಭಗವಾನ್ ಸರ್ಯವ ೀದ್ಾನ್ ಸಭಾರತಂ ಭಾಗರ್ತಂ ಪುರಾಣಾಮ್ ॥೧೦.೭೩॥

ಶುಕಮುನಿರ್ಯ ಜನನ ನಂರ್ತರ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥರ ಒಳಗ ಪ್ರವ ೀಶ

ಮಾಡಿದನು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ಶುಕನಿಗ ವ ೀದ, ಮಹಾಭಾರರ್ತ, ಭಾಗವರ್ತವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ
ಪ್ುರಾರ್ಣವನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಸಮಸು ಜ್ಞಾನವನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದರು.

ಶ ೀಷ ್ೀsರ್ ಪ್ ೈಲಂ ಮುನಿಮಾವಿಶತ್ ತದ್ಾ ವಿೀಶಃ ಸುಮನ್ುತಮಪಿ ವಾರುಣಿಂ ಮುನಿಮ್ ।

ಬರಹಾಮsವಿಶತ್ ತಮುತ ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಂ ಶಕರಶಚ ಜ ೈಮಿನಿಮಥಾsವಿಶದ್ ವಿಭುಃ ॥೧೦.೭೪॥

ಕೃಷ್್ಸ್ ಪ್ಾದಪರಿಸ ೀರ್ನ ್ೀತುುಕಾಃ ಸುರ ೀಶವರಾ ವಿವಿಶುರಾಶು ತಾನ್ ಮುನಿೀನ್ ।

ಸಮಸತವಿದ್ಾ್ಃ ಪರತಿಪ್ಾದ್ ತ ೀಷ್ವಸೌ ಪರರ್ತತಯಕಾಂಸಾತನ್ ವಿದಧ್ ೀ ಹರಿಃ ಪುನ್ಃ ॥೧೦.೭೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಉಪ್ದ ೀಶ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ ಂದು ಶ ೀಷ್ನು ಪ ೈಲ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ

ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ೀ, ಗರುಡನು ವರುರ್ಣನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಸುಮಂರ್ತು ಎನುನವ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.
ಬರಹಮದ ೀವರೂ ಕೂಡಾ ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ದಿಂದ ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯರನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದರು. ಇಂದರನು
ಜ ೈಮಿನಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.
ಈ ರೀತ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಪಾದಪ್ರಸ ೀವನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಉರ್ತುುಕರಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ಾ ಪ್ರಮುಖರು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಆ
ಎಲ್ಾಲ ಮುನಿಗಳನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ ನಿಂರ್ತರು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ಅವರಲ್ಲಲ (ಮುನಿಗಳು ಮರ್ತುು ಅವರ ೂಳಗ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ) ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನಿನಟುು, ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಅವರನುನ ಜ್ಞಾನಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ
ನಿರ್ಯಮಿಸದರು.

ಋಚಾಂ ಪರರ್ತತಯಕಂ ಪ್ ೈಲಂ ರ್ಯರ್ಜುಷಾಂ ಚ ಪರರ್ತತಯಕಮ್ ।

ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಮೀವ ೈಕಂ ದಿವತಿೀರ್ಯಂ ಸ್ರ್ಯ್ಯಮೀರ್ ಚ ॥೧೦.೭೬॥

ವ ೀದವಾ್ಸರು ಪ ೈಲ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಋಗ ಾೀದ ಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ ನಿರ್ಯಮಿಸದರು. ವ ೈಶಮಾಾರ್ಯನರು ಕೃಷ್್

ರ್ಯಜುವ ೀಥದದ ಪ್ರವರ್ತಥಕರಾದರು. ಶುಕಲ ರ್ಯಜುವ ೀಥದ ಸೂರ್ಯಥನ ಮೂಲಕ (ಯಾಜ್ಞವಲೆಾರಂದ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 374

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತಕ ೆ ಬಂರ್ತು. [ಹಿೀಗಾಗಿ ರ್ಯಜುವ ೀಥದಕ ೆ ಇಬಬರು ಪ್ರವರ್ತಥಕರು. ಒಬಬ ಸೂರ್ಯಥ , ಇನ್ ೂನಬಬ
ವ ೈಶಂಪಾರ್ಯನ].

ಚಕ ರೀsರ್ ಜ ೈಮಿನಿಂ ಸಾಮಾನಮರ್ವಾಯಙ್ಕಚಗರಸಾಮಪಿ ।

ಸುಮನ್ುತಂ ಭಾರತಸಾ್ಪಿ ವ ೈಶಮಾಪರ್ಯನ್ಮಾದಿಶತ್ ॥೧೦.೭೭॥

ಪರರ್ತತಯನ ೀ ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ು ಗನ್ಾವಾಯದಿಷ್ು ಚಾsತಮರ್ಜಮ್ ।

ನಾರದಂ ಪ್ಾಠಯತಾವ ಚ ದ್ ೀರ್ಲ್ ್ೀಕಪರರ್ೃತತಯೀ ॥೧೦.೭೮ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ವ ೀದವಾ್ಸರು ಜ ೈಮಿನಿ ಋಷಗಳನುನ ಸಾಮವ ೀದಕ ೆ ಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ ನಿರ್ಯಮಿಸದರು.

ಅರ್ವಥ ವ ೀದಕ ೆ ಸುಮಂರ್ತುವನುನ ನಿರ್ಯಮಿಸದ ವಾ್ಸರು, ಮನುಷ್್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಜ್ಞಾನಪ್ರಸಾರಕಾೆಗಿ ವ ೈಶಮಾಾರ್ಯನರಗ ಆದ ೀಶವನುನ ನಿೀಡಿದರು. ಗಂಧವಥರಲ್ಲಲ ಭಾರರ್ತ ಜ್ಞಾನವನುನ
ಹರಡಲು ಶುಕಾಚಾರ್ಯಥರಗ ಆದ ೀಶ ನಿೀಡಿ, ನ್ಾರದರನುನ ದ ೀವಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಜ್ಞಾನ
ಪ್ರಸಾರಕಾೆಗಿ ವಾ್ಸರು ನಿರ್ಯಮಿಸದರು.

ಆದಿಶತ್ ಸಸೃಜ ್ೀ ಸ ್ೀsರ್ ರ ್ೀಮಾಞ್ಚಚದ್ ರ ್ೀಮಹಷ್ಯರ್ಣಮ್ ।

ತಂ ಭಾರತಪುರಾಣಾನಾಂ ಮಾಹಾರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಸ್ ಚ ॥೧೦.೭೯ ॥

ಪಞ್ಚರಾತರಸ್ ಕೃತುನಸ್ ಪರರ್ೃತಾತ್ಯಮಥಾsದಿಶತ್ ।

ತಮಾವಿಶತ್ ಕಾಮದ್ ೀರ್ಃ ಕೃಷ್್ಸ ೀವಾಸಮುತುುಕಃ ॥೧೦.೮೦॥

ಸ ತಸ ೈ ಜ್ಞಾನ್ಮಖಿಲಂ ದದ್ೌ ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನ್ಃ ಪರಭುಃ ।

ಸನ್ತುಾಮಾರಪರಮುಖಾಂಶಚಕ ರೀ ಯೀಗಪರರ್ತತಯಕಾನ್ ॥೧೦.೮೧॥

ವ ೀದವಾ್ಸರು ರ್ತಮಮ ರ ೂೀಮಾಂಚನದ ಅಭಿವ್ಕು ಎಂಬಂತ್ ರ್ತಮಮ ರ ೂೀಮಕೂಪ್ದಲ್ಲಲ ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣ

ಎನುನವ ಮುನಿಗಳನುನ ಸೃಷು ಮಾಡಿದರು. ಭಾರರ್ತ, ಪ್ುರಾರ್ಣ, ಮಹಾರಾಮಾರ್ಯರ್ಣ, ಸಮಗರ ಪ್ಂಚರಾರ್ತರ ,
ಇವುಗಳ ಪ್ರವೃರ್ತ್ರ್ಥವಾಗಿ ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣರಗ ವಾ್ಸರು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು. ವ ೀದವಾ್ಸರ ಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಉತ್ಾುಹವುಳಳ ಮನಮರ್, ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣನನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 375

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರು ಆ ಕಾಮದ ೀವನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರ ೂೀಮಹಷ್ಥರ್ಣನಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡಿದರು.

ಸನರ್ತುೆಮಾರ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ ವಾ್ಸರು ಯೀಗಪ್ರವರ್ತಥಕರನ್ಾನಗಿ ನಿರ್ಯಮಿಸದರು.

ಭೃರ್ಗಾವದಿೀನ್ ಕಮಮಯಯೀಗಸ್ ಜ್ಞಾನ್ಂ ದತಾವsಮಲಂ ಶುಭಮ್ ।

ಜ ೈಮಿನಿಂ ಕಮಮಯಮಿೀಮಾಂಸಾಕತಾತಯರಮಕರ ್ೀತ್ ಪರಭುಃ ॥೧೦.೮೨ ॥

ಭೃಗು ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಕಮಥಯೀಗದ ಜ್ಞಾನವನುನ ಕ ೂಟು ವಾ್ಸರು, ಆ ಕಮಥಯೀಗವನುನ ಪ್ರವರ್ತಥನ್

ಮಾಡುವಂತ್ ಅವರಗ ಆದ ೀಶ ನಿೀಡಿದರು. ಜ ೈಮಿನಿಗಳು ವ ೀದವಾ್ಸರ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ
ಕಮಥಮಿೀಮಾಂಸವನುನ ರಚಿಸದರು. [ಅಥಾತ್ ೂೀ ಧಮಥ ಜಜ್ಞಾಸಾ.. ಎಂದು ಇಂದು ನ್ಾವ ೀನು ಓದುತ್ ುೀವ ,
ಈ ಸೂರ್ತರಗಳನುನ ರಚಿಸದುಾ ಜ ೈಮಿನಿಗಳು.]

ದ್ ೀರ್ಮಿೀಮಾಂಸಕಾದ್ನ್ತಂ ಕೃತಾವ ಪ್ ೈಲಮಥಾsದಿಶತ್ ।

ಶ ೀಷ್ಂ ಚ ಮದಾಯಕರಣ ೀ ಪುರಾಣಾನ್್ರ್ ಚಾಕರ ್ೀತ್ ॥೧೦.೮೩॥

ಆನಂರ್ತರ ವ ೀದವಾ್ಸರು ದ ೈವೀ ಮಿೀಮಾಂಸದ ಆದಿಭಾಗವನುನ ಹಾಗೂ ಅಂರ್ತ್ಭಾಗವನುನ ತ್ಾನ್ ೀ ರಚಿಸ,

ಪ ೈಲರಗ ^ ಉಳಿದ ಮಧ್ಭಾಗವನುನ ರಚಿಸಲು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು. ನಂರ್ತರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ ತ್ಾನ್ ೀ
ರಚಿಸದರು.
[^ಇಲ್ಲಲ ಪ ೈಲರಗ ವಾ್ಸರು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು ಎಂದರ : ಪ ೈಲ ಮರ್ತುು ಅವರ ೂಳಗಿರುವ ಶ ೀಷ್ ಇಬಬರಗೂ
ದ ೈವೀ ಮಿೀಮಾಂಸವನುನ ಪ್ೂರ್ಣಥಗ ೂಳಿಸಲು ವಾ್ಸರು ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು ಎಂದರ್ಥ. ಇಂದು ನಮಗ ದ ೈವೀ
ಮಿೀಮಾಂಸ ಲಭ್ವಲಲ. ದ ೈವೀ ಮಿೀಮಾಂಸದ ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ವಷ್ು್ರಾಹಹಿೀ’ ಎನುನವ ಸೂರ್ತರವರುವುದರ
ಕುರರ್ತು ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ತಳಿಸುತ್ಾುರ . ಈ ಸೂರ್ತರವನುನ ಪ್ರಮಾರ್ಣವಾಗಿ ಬಳಸ ಬರಹಮಜಜ್ಞಾಸ ಎಂದರ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಜಜ್ಞಾಸ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿರುವುದು ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ]

ಶ ೈವಾನ್ ಪ್ಾಶುಪತಾಚಚಕ ರೀ ಸಂಶಯಾತ್ಯಂ ಸುರದಿವಷಾಮ್ ।

ವ ೈಷ್್ವಾನ್ ಪಞ್ಚರಾತಾರಚಚ ರ್ಯಥಾತ್ಯಜ್ಞಾನ್ಸದಾಯೀ ॥೧೦.೮೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 376

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಂಶರ್ಯಕಾೆಗಿಯೀ(ಮೊೀಹಕಾೆಗಿಯೀ) ವಾ್ಸರು ಪಾಶುಪ್ತ್ಾಗಮನವನುನ ಆಶರಯಿಸ,

ಶ ೈವಾಂಶಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ರಚಿಸದರು. ರ್ಯಥಾರ್ಥಜ್ಞಾನವನುನ ತಳಿಸುವುದಕಾೆಗಿ
ಪ್ಂಚರಾತ್ಾರಗಮನವನುನ ಸಂಗರಹ ಮಾಡಿ, ವ ೈಷ್್ವ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನೂನ ವಾ್ಸರು ರಚಿಸದರು.

ಬಾರಹಾಮಂಶಚ ವ ೀದತಶಚಕ ರೀ ಪುರಾರ್ಣಗರನ್್ಸಙ್ಗರಹಾನ್ ।

ಏರ್ಂ ಜ್ಞಾನ್ಂ ಪುನ್ಃ ಪ್ಾರಪುದ್ ಾೀಯವಾಶಚ ಋಷ್ರ್ಯಸತಥಾ ॥೧೦.೮೫॥

ಸನ್ತುಾಮಾರಪರಮುಖಾ ಯೀಗ್ವನ ್ೀ ಮಾನ್ುಷಾಸತಥಾ ।

ಕೃಷ್್ ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನಾತ್ ಪ್ಾರಪ್ ಜ್ಞಾನ್ಂ ತ ೀ ಮುಮುದುಃ ಸುರಾಃ ॥೧೦.೮೬ ॥

(ದುಜಥನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿಯೀ) ಬರಹಮನನ್ ನೀ ಪ್ರತಪಾದನ್ ಮಾಡುವ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳನುನ, ವ ೀದದ ಅಪಾರ್ತವಾದ

ಅರ್ಥವನುನ (verbal meaning) ಆಧರಸ ಪ್ುರಾರ್ಣ ಗರಂರ್ ಸಂಗರಹಗಳನೂನ ವಾ್ಸರು ರಚಿಸದರು.
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ, ವಾ್ಸಾವತ್ಾರದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಋಷಗಳು, ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲಲರೂ ಜ್ಞಾನವನುನ
ಹ ೂಂದುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಸನರ್ತುೆಮಾರ ಮೊದಲ್ಾದ ಯೀಗಿಗಳೂ, ಮನುಷ್್ರೂ, ಕೃಷ್್ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರಂದ
ಜ್ಞಾನವನುನ ಪ್ಡ ದು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು.

ಸಮಸತವಿಜ್ಞಾನ್ಗಭಸತಚಕರಂ ವಿತಾರ್ಯವಿಜ್ಞಾನ್ಮಹಾದಿವಾಕರಃ ।
ನಿಪಿೀರ್ಯ ಚಾಜ್ಞಾನ್ತಮೊೀ ರ್ಜಗತತತಂ ಪರಭಾಸತ ೀ ಭಾನ್ುರಿವಾರ್ಭಾಸರ್ಯನ್ ॥೧೦.೮೭॥

ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಲ ಸೂರ್ಯಥನಂತರುವ ವಾ್ಸರು, ಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕಿರರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಎಲ್ ಲಡ ಹರಡಿ,

ಅಜ್ಞಾನವ ಂಬ ಕರ್ತುಲನುನ ಕುಡಿದು, ಈ ಜಗರ್ತುನುನ ಬ ಳಗಿದರು.

ಚತುಮುಮಯಖ ೀಶಾನ್ಸುರ ೀನ್ಾರಪೂರ್ಯಕ ೈಃ ಸದ್ಾ ಸುರ ೈಃ ಸ ೀವಿತಪ್ಾದಪಲಿರ್ಃ ।

ಪರಕಾಶರ್ಯಂಸ ತೀಷ್ು ಸದ್ಾತಮಗುಹ್ಂ ಮುಮೊೀದ ಮೀರೌ ಚ ತಥಾ ಬದಯಾ್ಯಮ್ ॥೧೦.೮೮ ॥

ಚರ್ತುಮುಥಖ, ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೀವರ್ತವಾಗಿರುವ ಪಾದ ಪ್ಲಲವವುಳಳವರಾದ

(ಚಿಗುರ ಲ್ ರ್ಯಂತ್ ಇರುವ ಸ ೀವಸಲಾಟು ಪಾದ ಕಮಲವುಳಳವರಾದ ) ವ ೀದವಾ್ಸರು ಸಮಿೀಚಿೀನವಾದ
ಗುಣಾದಿ ರಹಸ್ವನುನ ಪ್ರಕಟ್ಟಸುತ್ಾು, ಮೀರುವನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಬದರರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕಿರೀಡಿಸದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 377

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೦. ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಮ್

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ವಾ್ಸಾರ್ತಾರಾನ್ುರ್ರ್ಣ್ಯನ್ಂ ನಾಮ ದಶಮೊೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 378

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಿಂದಿನ ಅಧಾ್ರ್ಯಗಳಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಮರ್ತುು ವ ೀದವಾ್ಸರ ಕಥ ರ್ಯನುನ

ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಮಾಡಿ, ಈಗ ಹನ್ ೂನಂದನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ಮರ್ತುು ಪಾಂಡವರ ಕಥ ರ್ಯನುನ
ಕಾಲ್ಾನುಕರಮಣಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ(ಅಂದರ ಯಾವ ಕಾಲಘಟುದಲ್ಲಲ ಯಾವ ಘಟನ್ ನಡ ದಿದ ಆ ಘಟನ್ಾಕರಮದಲ್ಲಲ)
ನಿರೂಪ್ಸರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಓಂ ॥
ಶಶಾಙ್ಾಪುತಾರದಭರ್ತ್ ಪುರ್ರವಾಸತಸಾ್Sರ್ಯುರಾಯೀನ್ನಯಹುಷ ್ೀ ರ್ಯಯಾತಿಃ ।
ತಸಾ್Sಸ ಪತಿನೀರ್ಯುಗಳಂ ಸುತಾಶಚ ಪಞ್ಚಚಭರ್ನ್ ವಿಷ್ು್ಪದ್ ೈಕಭಕಾತಃ ॥೧೧.೦೧॥

ಚಂದರನ ಮಗನ್ಾದ ಬುಧನಿಂದ ಪ್ುರೂರವ ರಾಜನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಪ್ುರೂರವನಿಗ ಆರ್ಯುವು, ಆರ್ಯುವಗ

ನಹುಷ್ನು, ನಹುಷ್ನಿಗ ರ್ಯಯಾತರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದನು. ರ್ಯಯಾತಗ ಇಬಬರು ಪ್ತನರ್ಯರದಾರು ಮರ್ತುು
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದದಲ್ಲಲಯೀ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳ ಐದು ಜನ ಮಕೆಳಿದಾರು.

ಚಂದರಃ ಬುಧಃ ಪುರ್ರವಾಃ ಆರ್ಯುಃ ನ್ಹುಷ್ಃ ರ್ಯಯಾತಿಃ

[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಶಶಾಂಕಪ್ುತ್ಾರತ್’ ಎಂದು ಪಾರರಂಭಿಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಶಶಾಙ್ೆ ಅಂದರ

ಚಂದರ. ಚಂದರ ಅತರರ್ಯ ಮಗ. ನಮಗ ತಳಿದಂತ್ , ಎಲ್ಾಲ ವಂಶಕೂೆ ಮೂಲ ಪ್ರವರ್ತಥಕ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ.
ಚರ್ತುಮುಥಖನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಮೊದಲ ಮಗ. ಅತರ ಮರ್ತುು ಮರೀಚಿ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಇಬಬರು ಮಕೆಳು.
ಅತರ-ಅನಸೂಯಗ ದತ್ಾುತ್ ರೀರ್ಯ, ದುವಾಥಸ ಮರ್ತುು ಸ ೂೀಮ ಎನುನವ ಮೂರು ಜನ ಮಕೆಳು. ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸದ ಈ ಸ ೂೀಮನಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ವಶ ೀಷ್ ಆವ ೀಶ ಇರ್ತುು ಎನುನವುದನುನ ಭಾಗವರ್ತ ವವರಸುರ್ತುದ .
ಈ ಸ ೂೀಮನ್ ೀ ಚಂದರವಂಶದ ಮೂಲಪ್ುರುಷ್.
ಮರೀಚಿಗ ಕಶ್ಪ್ ಎನುನವ ಮಗನಿದಾ. ಇವನನುನ ಮಾರೀಚ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಕಶ್ಪ್ ಮರ್ತುು
ಅದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುರ . ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಅದಿತರ್ಯ ಮಕೆಳಾದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 379

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಆದಿರ್ತ್ರು ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಈ ರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಸೂರ್ಯಥನೂ ಒಬಬ. ಈರ್ತ
ವವಸಾಾನ್ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ. ಈರ್ತನ್ ೀ ಸೂರ್ಯಥವಂಶದ ಮೂಲಪ್ುರುಷ್.
ಈ ಹಿಂದ ವಶ ಲೀಷಸದಂತ್ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಅನ್ ೀಕ ಹುಟುು. ಅವರು ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಸಾ್ನದಿಂದ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟು
ಬರುತ್ಾುರ . ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕುದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಮೂಲರ್ತಃ ಸೂರ್ಯಥ ಮರ್ತುು ಚಂದರ ಭಗವಂರ್ತನ ಕರ್ಣು್ ಮರ್ತುು
ಮನಸುನಿಂದ ಒಂದು ಬಾರ ಹುಟ್ಟುಯಾಗಿದ . ಈಗ ಮತ್ ು ಜಗತುನ ವಸಾುರಕಾೆಗಿ ಅವರು ಅತರ ಮರ್ತುು
ಕಶ್ಪ್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುರ . ಇವರಬಬರಂದ ಮುಂದುವರದ ವಂಶವ ೀ ಸೂರ್ಯಥವಂಶ ಮರ್ತುು ಚಂದರವಂಶ.
ಚಂದರನಿಗ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಪ್ತನ ತ್ಾರ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬುಧ ಹುಟ್ಟುದರ , ವವಸಾಾನ್(ಸೂರ್ಯಥ) ಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿ ವ ೈವಸಾರ್ತನ
ಜನನವಾಗುರ್ತುದ . ಈ ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾಂರ್ತರಕ ೆ ಅಧಪ್ತ ದ ೀವತ್ ಕೂಡಾ ಹೌದು. ಆದಾರಂದ ಅವನನುನ
ವ ೈವಸಾರ್ತಮನು ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .

ಅತಿರ ಚಂದರಃ ಬುಧಃ

ನಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಚತುಮುಯಖ ಬರಹಮಃ
ಮರಿೀಚಿ ವಿರ್ಸಾವನ್(ಸ್ರ್ಯಯ) ವ ೈರ್ಸವತ

ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗ ಮಕೆಳಿರಲ್ಲಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವನು ಪ್ುರ್ತರಜನನ್ಾರ್ಥವಾಗಿ ಮಿತ್ಾರ-ವರುರ್ಣ

ದ ೀವತ್ಾಕವಾದ ಒಂದು ಇಷುರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಕುಲಗುರುವಾದ ವಸಷ್ಠರ ಮುಖ ೀನ ಮಾಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ
ಮಾಡಿಸುವಾಗ, ಸಂಕಲಾದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವನ ಪ್ತನ ಶರದಾಿ ‘ರ್ತನಗ ಹ ರ್ಣು್ ಮಗುವಾಗಬ ೀಕು’
ಎಂದು ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ . ಆದಾರಂದ ಅವರಗ ಹ ರ್ಣು್ಮಗುವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ಮಗುವಗ ‘ಇಳಾ’ ಎಂದು
ನ್ಾಮಕರರ್ಣ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಆದರ ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗ ಗಂಡುಮಗು ಬ ೀಕಾಗಿರುರ್ತುದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಆರ್ತ
ವಸಷ್ಠರಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥನ್ ಮಾಡಿ, ರ್ತನನ ಮಗಳ ಲ್ಲಂಗವನುನ ಬದಲ್ಲಸುತ್ಾುನ್ . ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದ
ಹ ರ್ಣು್ಮಗುವ ೀ(ಇಳಾ) ಗಂಡಾಗುರ್ತುದ . ಅವನಿಗ ‘ಸುದು್ಮನ’ ಎಂದು ನ್ಾಮಕರರ್ಣ ಮಾಡುತ್ಾುರ .
ಈ ಸುದು್ಮನ ಒಮಮ ಶ್ವ-ಪಾವಥತರ್ಯರ ಏಕಾಂರ್ತ ತ್ಾರ್ಣವಾದ ‘ಕುಮಾರವನ’ ಎನುನವ, ಬ ೀರ ಯಾರೂ
ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಅವಕಾಶವಲಲದ, ಯಾರ ೀ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದರೂ ಕೂಡಾ, ಅವರು ಹ ಣಾ್ಗುವಂತ್ ಬಂಧನ
ಮಾಡಿರುವ ವನವನುನ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತ್ಾುನ್ . ಇದರಂದಾಗಿ ಆರ್ತ ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ೀ ಹ ಣಾ್ಗುತ್ಾುನ್ .
(ಇಳ ಯಾಗುತ್ಾುನ್ ).
ಈ ಇಳ ರ್ಯನುನ ಚಂದರನ ಮಗ ಬುಧ ಇಷ್ುಪ್ಡುತ್ಾುನ್ . ಆ ಬುಧ ಮರ್ತುು ಇಳ ಇವರಗ ಹುಟ್ಟುದ ಮಗುವ ೀ
ಪ್ುರೂರವ(ಶಶಾಙ್ೆಪ್ುತ್ಾರದಭವತ್ ಪ್ುರೂರವಾ). ಚಂದರವಂಶ ಮರ್ತುು ಸೂರ್ಯಥವಂಶ ಎರಡೂ ಇಲ್ಲಲ
ಸ ೀರುರ್ತುವ . ಮುಂದ ವ ೈವಸಾರ್ತಮನುವಗೂ ಬ ೀರ ಮಕೆಳಾಗುತ್ಾುರ ಮರ್ತುು ಇಕ್ಷಾಿಕುವನಿಂದ ಆ ವಂಶ
ಬ ೀರ ಶಾಖ ಯಾಗಿ ಬ ಳ ರ್ಯುರ್ತುದ . ಅದ ೀ ರೀತ ಬುಧ ಮರ್ತುು ಇಳ ರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ುರೂರವನಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 380

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಚಂದರವಂಶ ಪ್ರಂಪ್ರ ಮುಂದುವರರ್ಯುರ್ತುದ . ಬರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೩೮.೭೮.೯) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಜಾತಮಾತರಃ

ಸುತ ್ೀ ರಾರ್ಮಕರ ್ತ್ ಸ ಪೃರ್ುಸವನ್ಂ । ರ್ಯಸಾಮತ್ ಪುರು ರವೀSಸ ್ೀತಿ ತಸಾಮದ್ ೀಶ ಪುರ್ರವಾಃ’
ಹುಟ್ಟುದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಬ ಳ ದವರ ಧವನಿರ್ಯನೂನ ಮಿೀರಸ ಕಿರುಚಿದಾರಂದ ಈರ್ತನಿಗ ‘ಪ್ುರೂರವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರು
ಬಂರ್ತು.

ಈ ಪ್ುರೂರವನಿಗ ಪ್ತನ ಊವಥಶ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಆರ್ಯುಃ , ಶುರತ್ಾರ್ಯುಃ, ಸತ್ಾ್ರ್ಯುಃ, ರರ್ಯಃ , ವಜರ್ಯಃ ಮರ್ತುು

ಜರ್ಯಃ ಎನುನವ ಆರು ಜನ ಮಕೆಳಾಗುತ್ಾುರ . ಇವರಲ್ಲಲ ಜ ೀಷ್ಠನ್ಾದ ಆರ್ಯುಃ ವಂಶಧಾರಕನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .
ಪ್ುರೂರವನ ಐದನ್ ೀ ಮಗನ್ಾದ ‘ವಜರ್ಯ’ನ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಜಹುನಃ, ಗಾದಿ, ವಶಾಾಮಿರ್ತರ ಮೊದಲ್ಾದವರು
ಬಂದಿರುವುದು. ಗಾದಿರ್ಯ ಮಗಳನುನ (ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ಅಕೆನ್ಾದ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ) ರುಚಿೀಕ ಎನುನವ ಋಷ
ಮದುವ ಯಾಗುತ್ಾುನ್ . ಅವರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನ್ ೀ ಜಮದಗಿನ. ಈ ಜಮದಗಿನ ಮರ್ತುು ರ ೀರ್ಣುಕ ರ್ಯ
ಮಗನ್ ೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರವಾದ ಪ್ರಶುರಾಮ.

ಮೀಲ್ ಹ ೀಳಿದಂತ್ , ಪ್ುರೂರವನ ಮೊದಲ ಮಗನ್ಾದ ಆರ್ಯುವನಿಂದ ಚಂದರವಂಶ ಮುಂದುವರರ್ಯುರ್ತುದ .

ಆರ್ಯುವಗ ನಹುಷ್ಃ, ಕ್ಷರ್ತರವೃದಿ, ರಜ, ಸುಮಭಃ ಮರ್ತುು ಅನ್ ೀನ ಎನುನವ ಐದುಜನ ಮಕೆಳು. ಇವರಲ್ಲಲ ಜ ್ೀಷ್ಠ
ಪ್ುರ್ತರ ನಹುಷ್. ನಹುಷ್ಃ ಎಂದರ ಎಂದೂ ಧಮಥವನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಗದವನು ಅರ್ವಾ ಸದಾ ಧಮಥಕ ೆ
ಬದಿನ್ಾಗಿ ನಡ ರ್ಯುವವನು ಎಂದರ್ಥ. ಈರ್ತನಿಂದ ಚಂದರವಂಶ ಪ್ರಂಪ್ರ ಮುಂದುವರರ್ಯುರ್ತುದ .
ನಹುಷ್ನಿಗ ಪ್ತನ ಅಶ ್ೀಕ ಸುಂದರರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯತಃ, ರ್ಯಯಾತಃ, ಸಂಯಾತಃ, ಆರ್ಯತಃ, ವರ್ಯತಃ, ಕೃತಃ
ಎನುನವ ಆರು ಜನ ಮಕೆಳಾಗುತ್ಾುರ . ಇವರಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ರ್ಯತ ರ್ತನನ ಹ ಸರಗ ರ್ತಕೆಂತ್
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಸ ೀರುವ ರ್ಯರ್ತನಕಾೆಗಿ ರಾಜಾ್ಧಕಾರವನುನ ತ್ ೂರ ದು ಕಾಡಿಗ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ .
ಹಿೀಗಾಗಿ ಎರಡನ್ ೀ ಮಗ ರ್ಯಯಾತ ವಂಶಧಾರಕನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ‘ರ್ಯ’ಕಾರ ವಾಚ್ನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ಸದಾ
ಮನಸುಟ್ಟುರುವನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ (ಭಗವದ್ ಭಕುನ್ಾದಾರಂದ) ಈರ್ತನಿಗ ರ್ಯಯಾತ ಎಂದು ಹ ಸರು.
ರ್ಯಯಾತಗ ಇಬಬರು ಹ ಂಡತರ್ಯರು. ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವಳು ದ ೈರ್ತ್ಗುರು ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ುತರಯಾದ
ದ ೀವಯಾನಿ, ಎರಡನ್ ರ್ಯವಳು ಅಂದಿನ ದ ೈರ್ತ್ರಾಜನ್ಾಗಿದಾ ವೃಷ್ಪ್ವಥನ ಮಗಳಾದ ಶಮಿಥಷ್ ಠ.

[ಚಂದರನಿಂದ ಪಾರರಂಭಗ ೂಂಡು ನಹುಷ್ನ ರ್ತನಕದ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ಚಿರ್ತರರ್ಣವನುನ ಮುಂದಿನ ಪ್ುಟದಲ್ಲಲ

ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ ]:

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 381

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕೃಷ್್ಂ ರ್ನ ಾೀ ರ್ಜಗದುಗರುಮ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 382

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಚಂದರಃ

ಇಳಾ

ಪುರ್ರವಾಃ

ಊರ್ಯಶ್

ಆರ್ಯುಃ ಶುರತಾರ್ಯುಃ ಸತಾ್ರ್ಯುಃ ರರ್ಯಃ ವಿರ್ಜರ್ಯಃ ರ್ಜರ್ಯಃ

ನ್ಹುಷ್ಃ ಕ್ಷತರರ್ೃದಾ ರಜ ಸತಮೂಃ ಅನ ೀನ್ *

ಅಶ ್ೀಕ ಸುಂದರಿ

ರ್ಯತಿಃ ರ್ಯಯಾತಿಃ ಸಂಯಾತಿಃ ಆರ್ಯತಿಃ ವಿರ್ಯತಿಃ ಕೃತಿಃ

ದ್ ೀರ್ಯಾನಿ ಶಮಿಯಷ ಾ

^
* ‘ವಜರ್ಯ’ನ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಜಹುನಃ, ಗಾದಿ, ವಶಾಾಮಿರ್ತರ ಮೊದಲ್ಾದವರು ಬಂದಿರುವುದು. ಗಾದಿರ್ಯ ಮಗಳು ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ (ವಶಾಾಮಿರ್ತರನ ಅಕೆನನುನ) ರುಚಿೀಕ ಎನುನವ ಋಷ ಮದುವ ಯಾಗುತ್ಾುನ್ . ರುಚಿೀಕ-
ಸರ್ತ್ವತ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲ ಹುಟ್ಟುದವನ್ ೀ ಜಮದಗಿನ. ಈ ಜಮದಗಿನ ಮರ್ತುು ರ ೀರ್ಣುಕ ರ್ಯ ಮಗನ್ ೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರವಾದ ಪ್ರಶುರಾಮ.

^ ರ್ಯಯಾತಯಿಂದ ಮುಂದುವರದ ಚಂದರವಂಶದ ವವರವನುನ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 383
 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಯದುಂ ಚ ತುರ್ಯಶುಂ ಚ ೈರ್ ದ್ ೀರ್ಯಾನಿೀ ರ್್ಜಾರ್ಯತ ।

ದುರಹು್ಂ ಚಾನ್ುಂ ತಥಾ ಪೂರುಂ ಶಮಿಮಯಷಾಾ ವಾಷ್ಯಪರ್ಯಣಿ ॥೧೧.೦೨॥

ದ ೀವಯಾನಿ ಮರ್ತುು ಶಮಿಥಷ್ ಠ ರ್ಯಯಾತರ್ಯ ಇಬಬರು ಪ್ತನರ್ಯರು. ದ ೀವಯಾನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯಯಾತಗ ‘ರ್ಯದುಃ’

ಮರ್ತುು ‘ರ್ತುವಥಶುಃ’ ಎನುನವ ಇಬಬರು ಮಕೆಳಾದರ , ವೃಷ್ಪ್ವಥನ ಮಗಳಾದ ಶಮಿಥಷ್ ಠರ್ಯಲ್ಲಲ ದುರಹು್ಃ, ಅನುಃ
ಮರ್ತುು ಪ್ೂರುಃ ಎನುನವ ಮೂರು ಮಕೆಳು ಹುಟುುತ್ಾುರ .

ರ್ಯಯಾತಿಃ
ರ್ಯಯಾತಿಃ

ದ್ ೀರ್ಯಾನಿ ಶಮಿಯಷ ಾ

ರ್ಯದುಃ ತುರ್ಯಶುಃ ದುರಹು್ಃ ಅನ್ುಃ ಪೂರುಃ

[ರ್ಯಯಾತರ್ಯ ಮಕೆಳ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನ ವಶ್ಷ್ು ಭಕುರಾಗಿದಾರು. ಭಗವಂರ್ತನನುನ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುವಂರ್ತಹ ವ ೀದದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಇವರ ಹ ಸರುಗಳು ಬಂದಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರವಾರದವರು ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣಕ ೆ ಹಾಗೂ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರೀತಗ ಪಾರ್ತರರಾದ
ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಇವರನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ವಷ್ು್ಪ್ದ ೈಕಭಕಾುಃ’ ಎಂದು ವಣಿಥಸದಾಾರ . ವು್ರ್ತಾತುರ್ಯಲ್ಲಲ
ನ್ ೂೀಡಿದರ ‘ರ್ಯದು’ ಎಂದರ : ‘ಬಹಳ ದ ೂಡಡ ಜ್ಞಾನಿ’ ಎಂದರ್ಥ. ಅದ ೀರೀತ ರ್ತುವಥಶು ಎನುನವಲ್ಲಲ ‘ರ್ತುರ’
ಎಂದರ ರ್ತಾರರ್ತಗತರ್ಯಲ್ಲಲ ಚಲ್ಲಸುವವ. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ವ ೀದದಲ್ಲಲ ‘ರ್ತುರ’ ಎಂದು ಋಷಗಳು ಕರ ದಿದಾಾರ .
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಭಕಿುಯಿಂದ ವಶಮಾಡಿಕ ೂಂಡವನು, ಆದಾರಂದ ಈರ್ತ ರ್ತುವಥಶು. ದುರಹು್ ಎಂದರ
ಶರ್ತುರಗಳನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಜಯಿಸದವನು. ಅನುಃ: ಪಾರರ್ಣಶಕಿು ಉಳಳವನು. ಪ್ೂರು: ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ
ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದವನು, ಗುರ್ಣಸಂಪ್ನನ.
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಎರಡನ್ ೀ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಪ್ೂರು ವಂಶದ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳದ ೀ, ರ್ಯದುವಂಶವನ್ ನೀ ಮೊದಲು
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ನಮಗ ತಳಿದಂತ್ ರ್ಯಯಾತ ರ್ತನನ ರಾಜ್ವನುನ ರ್ಯದುವಗ
ನಿೀಡುವುದಿಲಲ, ಪ್ೂರುವಗ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . ರ್ಯದು ರಾಜ್ಭರಷ್ುನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಆದರೂ ಕೂಡಾ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 384

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಯದುವಂಶವನ್ ನೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೊದಲು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಏಕ ಂದರ ಭಗವಂರ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ರೂಪ್ದಿಂದ

ಅವರ್ತರಸರುವುದು ರ್ಯದುವಂಶದ ಶಾಖ ರ್ಯಲ್ಲಲ. ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೯.೨೦.೧೯) ಹ ೀಳುವಂತ್ :
ರ್ಯದ್ ್ೀರ್ಯಂಶಂ ನ್ರಃ ಶುರತಾವ ಸರ್ಯಪ್ಾಪ್ ೈಃ ಪರಮುಚ್ತ ೀ । ರ್ಯತಾರರ್ತಿೀಣ ್ೀಯ ಭಗವಾನ್ ಪರಮಾತಮ
ನ್ರಾಕೃತಿಃ’ ಪ್ರಬರಹಮನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಅವರ್ತರಸದ ವಂಶವಾದ ರ್ಯದುವಂಶವನುನ ಕಿವರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೀಳಿದರೂ
ಸಾಕು, ಒಬಬ ಮನುಷ್್ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳಿಂದ ಮುಕುನ್ಾಗಬಲಲ. ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೪.೧೧.೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ :
ರ್ಯದ್ ್ೀರ್ಯಂಶಂ ನ್ರಃ ಶುರತಾವ ಸರ್ಯಪ್ಾಪ್ ೈಃ ಪರಮುಚ್ತ ೀ । ರ್ಯತಾರರ್ತಿೀರ್ಣಯಂ ಕೃಷಾ್ಖ್ಂ ಪರಂ ಬರಹಮ
ನ್ರಾಕೃತಿಃ’
ಸವಾಥಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಭಗವಂರ್ತ ಎಲಲರಂತ್ , ಎಲಲರಗೂ ಕಾರ್ಣುವಂತ್ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದ ವಂಶ
ರ್ಯದುವಂಶ. ಇಂರ್ತಹ ರ್ಯದುವಂಶವನುನ, ಆ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದವರನುನ ನ್ ನ್ ಸಕ ೂಂಡರೂ ಸಾಕು ಪ್ುರ್ಣ್
ಬರುರ್ತುದ . ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರ್ಯದುವಂಶವನುನ ಮೊದಲು ಹ ೀಳಿರುವುದು.
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಭೂಮಿ-ಖಂಡ ೭೪.೧೮) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತಸಮನ್ ಶಾಸತಿ ಧಮಯಜ್ಞ ೀ ರ್ಯಯಾತೌ
ನ್ೃಪತೌ ತದ್ಾ । ವ ೈಷ್್ರ್ ಮಾನ್ವಾಃ ಸವ ೀಯ ವಿಷ್ು್ರ್ೃಯತಪರಾರ್ಯಣಾಃ’ ರ್ಯಯಾತಯಂಬ ಮಹಾರಾಜ
ಜಗರ್ತುನುನ ಆಳುತುರುವಾಗ, ಪ್ರಜ ಗಳ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ವಷ್ು್ವೃರ್ತವನುನ ಹ ೂರ್ತು ವಷ್ು್ಭಕುರಾಗಿದಾರಂತ್ . ಅಂರ್ತಹ
ಆಳಿಾಕ ನಡ ಸದ ಮಹಾರ್ತಮರವರು. ಇಂರ್ತವರ ಸಮರಣ ಪ್ರತನಿರ್ತ್ ಬ ಳಿಗ ಗ ಎದಾಾಗ ಮಾಡುವುದ ೀ ದ ೂಡಡ
ಭಾಗ್].

ರ್ಯದ್ ್ೀರ್ಯಂಶ ೀ ಚಕರರ್ತಿತೀಯ ಕಾತತಯವಿೀಯಾ್ಯರ್ಜುಜಯನ ್ೀsಭರ್ತ್ ।

ವಿಷ ್್ೀದಾಯತಾತತ ರೀರ್ಯನಾಮನಃ ಪರಸಾದ್ಾದ್ ಯೀಗವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ॥೧೧.೦೩॥

‘ರ್ಯದುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಚಕರವತಥಯಾಗಬಾರದು’ ಎಂದು ರ್ಯಯಾತ ಶಪ್ಸದಾರೂ ಕೂಡಾ,

ಆ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಬಂದ ಕೃರ್ತವೀರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾದ ಅಜುಥನನು ದತ್ಾುತ್ ರೀರ್ಯ ನ್ಾಮಕ ವಷ್ು್ವನ
ಪ್ರಸಾದದಿಂದ ಚಕರವತಥಯಾದನು. ಆರ್ತ ಭಗವಂರ್ತನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಕಮಥಯೀಗ ಮರ್ತುು ಪ್ರಾಕರಮ
ಎರಡನೂನ ಹ ೂಂದಿದಾನು.

ತಸಾ್ನ್ವವಾಯೀ ರ್ಯದವೀ ಬಭ್ರ್ುವಿಯಷ್ು್ಸಂಶರಯಾಃ ।

ಪುರ ್ೀರ್ಯಂಶ ೀ ತು ಭರತಶಚಕರರ್ತಿತೀಯ ಹರಿಪಿರರ್ಯಃ ॥೧೧.೦೪॥

ರ್ಯದುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ವನ ಭಕುರಾದ ಯಾದವರು ಹುಟ್ಟುದರು. ಪ್ೂರುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ

ಪ್ರರ್ಯನ್ಾದ, ಚಕರವತಥಯಾದ ಭರರ್ತನು ಹುಟ್ಟುದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 385

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

[ರ್ಯದುವನಿಂದ ಮುಂದುವರದ ವಂಶಪ್ರಂಪ್ರ ರ್ಯ ವವರ ನಮಗ ಅನ್ ೀಕ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ .

ರ್ಯದುವನಿಂದ ಪಾರರಂಭವಾಗಿ ಎರಡು ಶಾಖ ಗಳಾಗಿ ಬ ಳ ದ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ವವರ ಹಿೀಗಿದ :

೧. ರ್ಯದುಃ ೬. ನ್ ೀರ್ತರಃ(ಧಮಥನ್ ೀರ್ತರಃ) ೧೧. ದುದಥಮಃ

೨. ಸಹಸರಜತ್ (ಸಹಸರದಃ) ೭. ಕುಂತಃ ೧೨. ಧನಕಃ (ಕನಕಃ)
೩. ಶರ್ತಜತ್ ೮. ಸ ೂೀಹಞ್ಜಃ (ಸಹಜತ್) ೧೩. ಕೃರ್ತವೀರ್ಯಥ
೪. ಹ ೀಹರ್ಯಃ ೯. ಮಹಿಷ್ಾಮನ್ ೧೪. ಅಜುಥನಃ
೫. ಧಮಥಃ ೧೦. ಭದರಸ ೀನಃ (ಭದರಶ ರೀರ್ಣ್ಃ)

-----------------------------------------------------------------------------------

೧. ರ್ಯದುಃ ೬. ಚಿರ್ತರರರ್ಃ ೧೧. ಶ್ರ್ತಗುಃ (ಶ್ರ್ತಪ್ುಃ)

೨. ಕ ೂರೀಷ್ುುಃ(ಕ ೂರೀಷ್ಾು) ೭. ಶಶಬಿನುಾಃ ೧೨. ರುಗಮಕವಚಃ(ರುಚಕಃ)
೩. ಧವಜನಿೀವಾನ್ (ವರಜನವಾನ್) ೮. ಪ್ೃರ್ುಶರವಾಃ ೧೩. ಪ್ರಾವೃತ್
೪. ಸಾಾತಃ (ವಾಹಿಃ) ೯. ಪ್ೃರ್ುರ್ತಮಃ (ಧಮಥಃ) ೧೪. ಜಾ್ಮಘಃ
೫. ಋಶಙ್ುೆಃ ೧೦. ಉಶನ್ಾಃ ೧೫. ವದಭಥಃ

ವದಭಥ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವರು ವ ೈದಭಿಥಗಳು. ಇವರನುನ ವದಭಥ ಯಾದವರು ಎಂದೂ ಎನುನತ್ಾುರ . ಈ

ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದವಳ ೀ ವ ೈದಭಿಥಯಾದ ರುಗಿಮಣಿೀದ ೀವ. ವದಭಥನಿಂದ ಮುಂದುವರದ ಈ ವಂಶದ ಎರಡು
ಶಾಖ ಗಳ ವವರ ಹಿೀಗಿದ :

೧. ವಿದಭಯಃ ೩. ಬಭುರಃ ೦೫. ಉಶ್ಕಃ (ಕ ೈಶ್ಕಃ)

೨. ರ ೂೀಮಪಾದಃ ೪. ಧೃತಃ(ಕೃತ) ೦೬. ಚ ೀದಿಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 386

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

೧. ವಿದಭಯಃ ೯. ವಕೃತಃ ೧೭. ಮಧುಃ

೨. ಕರರ್ಃ ೧೦. ಭಿೀಮರರ್ಃ ೧೮. ಕುರುವಶಃ(ಕುಮಾರವಂಶಃ)
೩. ಕುಂತಃ ೧೧. ನವರರ್ಃ ೧೯. ಅನುಃ
೪. ಧೃಷುಃ ೧೨. ದಶರರ್ಃ ೨೦.ಪ್ುರುಮಿರ್ತರಃ (ಪ್ುರುಹ ೂರ್ತರಃ)
೫. ನಿವೃಥತಃ (ನಿಧೃತಃ) ೧೩. ಶಕುನಿಃ ೨೧. ಅಂಶುಃ(ಆರ್ಯುಃ)
೬. ದಶಾಹಥಃ ೧೪. ಕರಮಿಭಃ ೨೨. ಸರ್ತಾರ್ತಃ(ಸರ್ತಾಶುರರ್ತಃ)
೭. ವ್ೀಮ(ವ್ೀಮಃ) ೧೫. ದ ೀವರಾರ್ಃ
೮. ಜೀಮೂರ್ತಃ ೧೬. ದ ೀವಕ್ಷರ್ತರಃ

ಚ ೀದಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಯಾದವರ ೀ ಚ ೈಧ್ ಯಾದವರಾದರು. ಈ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಶ್ಶುಪಾಲ ಬಂದಿರುವುದು.

ಸರ್ತಾರ್ತನಿಂದ ಮುಂದುವರದ ರ್ಯದುವಂಶ ಬಹು ಶಾಖ ಗಳಾಗಿ ಬ ಳ ಯಿರ್ತು. (ಈ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ಚಿರ್ತರರ್ಣವನುನ
ಮುಂದಿನ ಪ್ುಟದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ ).
ಹಿೀಗ ರ್ಯದುವಂದ ಪಾರರಂಭವಾಗಿ, ನೂರಾರು ಮಂದಿ ರಾಜರುಗಳು, ಅನ್ ೀಕ ಶಾಖ ಗಳು , ಬ ೀರ ಬ ೀರ
ಪ್ರಭ ೀದಗಳು ಬ ಳ ದು ಬಂದವು. ಈ ರೀತ ಬ ಳ ದ ವಂಶಪ್ರಂಪ್ರ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂದ ಅಂಧಕನ ನ್ ೀರವಾದ
ವಂಶದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಶ್ರಕೃಷ್್ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ.

ಪರರ್ಣತವಾನ್ ಪ್ಾರಣಿನಾಂ ಪ್ಾರರ್ಣಭ್ತಂ.

ಪರರ್ಣತಿಭಃ ಪಿರೀರ್ಣಯೀ ಪೂರ್ಣಯಬ ್ೀಧಮ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 387

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸರ್ತಾರ್ತಃ

ಮಹಾಭ ೂೀಜಃ ವೃಷ್ಃ ಅನಿಕಃ

ಭ ೂೀಜಾಃ ಸುಮಿರ್ತರಃ ಕುಕುರಃ ಭಜಮಾನಃ

ಅನಮಿರ್ತರಃ ಧೃಷ್ು್ಃ ವಡೂರರ್ಃ

ನಿಘನಃ (ನಿಮನಃ) ಶ್ನಿಃ ಪ್ೃಶ್ನಃ ವಲ್ ೂೀಮ ಶ್ರಃ(ದ ೀವಮಿೀಢಃ)

ಸತ್ಾರಜತ್ ಪ್ರಸ ೀನಃ ಸರ್ತ್ಕಃ ಶಾಫಲೆಃ ಚಿರ್ತರಕಃ (ಚಿರ್ತರರರ್ಃ) ಕಪೀರ್ತರ ೂೀಮಾ ವಸುದ ೀವಃ(ಆನಕದುನುಾಭಿಃ)
ಶ್ನಿಃ(ಶ್ಮಿ)

ಪ್ೃರ್ುಃ ಅನುಃ
ಸರ್ತ್ಭಾಮಾ ರ್ಯುರ್ಯುಧಾನಃ ಅಕೂರರಃ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ಃ
ಸಾರ್ಯಮೊಭೀಜಃ
ವಪ್ೃರ್ುಃ ದುನುಾಭಿಃ
ಹೃದಿಕಃ

ಪ್ರದ ೂ್ೀರ್ತಃ(ಅಭಿಜತ್)
ಕೃರ್ತವಮಥ

ಪ್ುನವಥಸುಃ
ಶರ್ತಧನಾ

ಆಹುಕಃ

ದ ೀವಕಃ ಉಗರಸ ೀನ

ದ ೀವಕಿ ಕಂಸಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 388

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಯಯಾತ ಮರ್ತುು ಶಮಿಥಷ್ ಠರ್ಯರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ‘ಪ್ೂರು’ವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ದುಷ್ಷನುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಭರರ್ತ
ಹುಟ್ಟುದ. ಈರ್ತನಿಂದ ಮುಂದ ಈ ವಂಶಕ ೆ ಭರರ್ತವಂಶ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂರ್ತು. ಪ್ೂರುವನಿಂದ ಭರರ್ತನ
ರ್ತನಕದ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ವವರ ಇಂತದ :

೧. ಪ್ೂರುಃ ೭. ಸುದು್ಃ(ಸುಧನಾ) ೧೩. ಅನಿುನ್ಾರಃ(ಮತನ್ಾರಃ)

೨. ಜನಮೀಜರ್ಯಃ ೮. ಬಹುಗವಃ ೧೪. ರ್ತಮುುಃ(ರ್ತರಸುನಃ, ಸುಮತಃ)
೩. ಪಾರಚಿೀನ್ಾಾನ್ ೯. ಶ̐ಯಾ್ತಃ(ಸಂಯಾತಃ) ೧೫. ರ ೈಭ್ಃ (ಸುರ ೂೀಧಃ,
ಐಲ್ಲನಃ)
೪. ಪ್ರವೀರಃ ೧೦. ಅಹಮಾ್ತಃ ೧೬. ದುಷ್ಷನುಃ
೫. ಮನಸು್ಃ ೧೧. ರೌದಾರಶಾಃ ೧೭. ಭರರ್ತಃ
೬. ಅಭರ್ಯದಃ(ಚಾರುಪ್ದಃ) ೧೨. ಋತ್ ೀರ್ಯುಃ(ಋಚ ೀರ್ಯುಃ,
ಋತ್ ೀಶುಃ)

ಈ ಭರರ್ತನ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಮುಂದ ‘ಕುರು’ವನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. ಭರರ್ತನಿಂದ ಕುರುವನ ರ್ತನಕದ ವಂಶವೃಕ್ಷದ

ವವರ ಇಂತದ :

೧. ಭರರ್ತಃ ೬. ಹಸು(ಬೃಹನ್), ಹಸುನಪ್ುರದ ನಿಮಾಥರ್ತೃ

೨. ವರ್ತರ್ಃ(ಭರದಾಾಜಃ) ೭. ಅಜಮಿೀಢಃ (ಇಂದಿನ ಅಜಮಿೀರದ ನ್ಾಮಕ ೆ
ಮೂಲನ್ಾದವನು)
೩. ಮನು್ಃ ೮. ಋಕ್ಷಃ
೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ ೯. ಸಂವರರ್ಣಃ
೫. ಸುಹ ೂರ್ತರಃ ೧೦. ಕುರುಃ, (ಧಮಥಕ್ಷ ೀರ್ತರ-ಕುರುಕ್ಷ ೀರ್ತರದ
ನಿಮಾಥರ್ತೃ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 389

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತದವಂಶರ್ಜಃ ಕುರುನಾನಯಮ ಪರತಿೀಪ್ೀsಭ್ತ್ ತದನ್ವಯೀ ।

ಪರತಿೀಪಸಾ್ಭರ್ನ್ ಪುತಾರಸರರ್ಯಸ ರೀತಾಗ್ವನರ್ಚಚಯಸಃ ॥೧೧.೦೫॥

ದ್ ೀವಾಪಿರರ್ ಬಾಹಿಿೀಕ ್ೀ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಾಶಚ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ತವರ್ಗ ್ಾೀಷ್ರ್ಯುಕ ್ತೀ ದ್ ೀವಾಪಿರ್ಜಜಯರ್ಗಾಮ ತಪಸ ೀ ರ್ನ್ಮ್ ॥೧೧.೦೬॥

ಭರರ್ತನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ‘ಕುರು’ ಎಂದು ಪ್ರಸದಿನ್ಾದ ರಾಜನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. ಅವನ ವಂಶದಲ್ ಲೀ ಪ್ರತೀಪ್
ರಾಜನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. ಪ್ರತೀಪ್ನಿಗ ಮೂರು ಅಗಿನಗಳಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ದ ೀವಾಪ್, ಬಾಹಿಲೀಕ ಮರ್ತುು
ಗುರ್ಣಜ ೀಷ್ಠನ್ಾದ^ ಶಂರ್ತನು ಎನುನವ ಮೂರು ಜನ ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದರು. ದ ೀವಾಪ್ಗ ತ್ ೂನುನರ ೂೀಗದ
ದ ೂೀಷ್ವದುಾದರಂದ ಆರ್ತ ಕಾಡಿಗ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀದ.

[^ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಈ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ನಿೀಡಲು ಕಾರರ್ಣವದ : ದ ೀವಾಪ್, ಬಾಹಿಲೀಕ ಮರ್ತುು ಶನುನು ಈ
ಮೂವರ ಕುರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ರೀತರ್ಯ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ .
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೯.೧೯.೧೨) ದ್ ೀವಾಪಿಃ ಶನ್ತನ್ುಸತಸ್ ಬಾಹಿಿೀಕ ಇತಿ ಚಾsತಮಜಾಃ ಎನುನವ ವವರಣ ಇದ . ಇಲ್ಲಲ
ಮೊದಲನ್ ರ್ಯವನು ದ ೀವಾಪ್, ಎರಡನ್ ರ್ಯವನು ಶನುನು ಮರ್ತುು ಮೂರನ್ ರ್ಯವನು ಬಾಹಿಲೀಕ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಇನ್ ೂನಂದು ಕಡ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೦೧.೪೯) ದ್ ೀವಾಪಿಃ
ಶನ್ತನ್ುಶ ಚರ್ ಬಾಹಿಿೀಕಶಚ ಮಹಾರರ್ಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಆದರ ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೨.೧೦೬)
ಪರತಿೀಪ್ೀ ಭೀಮಸ ೀನ್ಸ್ ಪರತಿೀಪಸ್ ತು ಶನ್ತನ್ುಃ । ದ್ ೀವಾಪಿಬಾಯಹಿಿಕಶ ೈರ್ ತರರ್ಯ ಏರ್ ಮಹಾರಥಾಃ ॥
ಎಂದು ವವರಸಲ್ಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಶನುನು ಜ ೀಷ್ಠ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಆದಾರಂದ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡುತ್ಾು, ‘ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಾಶಚ ಶನ್ತನ್ುಃ’ ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ . ಅಂದರ ಹರವಂಶ
ಪ್ವಥದ ವವರಣ ಗುರ್ಣಜ ್ೀಷ್ಠತ್ ರ್ಯ ಲ್ ಕೆದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ . ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉದ ೂ್ೀಗ
ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೪೯.೧೬) ‘ದ್ ೀವಾಪಿರಭರ್ಚ ಛರೀಷ ್ಾೀ ಬಾಹಿಿೀಕಸತದನ್ಂತರಂ । ತೃತಿೀರ್ಯಃ ಶಂತನ್ುಸಾತತ
ಧೃತಿಮಾನ ೇ ಪಿತಾಮಹಃ’ ಎನುನವ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ದುಯೀಥಧನನಿಗ ಹ ೀಳುವ ಮಾತ್ ೀನಿದ ಯೀ, ಅದು ಅವರ
ಹುಟ್ಟುನ ಸರಯಾದ ಕರಮವನುನ ತಳಿಸುರ್ತುದ ].
[ಭರರ್ತನಿಂದ ಪಾರರಂಭವಾಗಿ ಶಂರ್ತನುವನ ರ್ತನಕದ ವಂಶ ವೃಕ್ಷದ ವವರ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಬ ೀರ
ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಮಹಾಭಾರರ್ತ, ಹರವಂಶ, ಭಾಗವರ್ತ, ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮರ್ತುು
ಗರುಡಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಸಗುವ ಈ ವಂಶವೃಕ್ಷದ ಸಂಗರಹವನುನ ಈ ಕ ಳಗ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 390

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮಹಾಭಾರತ ಹರಿರ್ಂಶ ಭಾಗರ್ತ ವಿಷ್ು್ಪುರಾರ್ಣ ಗರುಡಪುರಾರ್ಣ

೧. ಭರರ್ತಃ ೧. ಭರರ್ತಃ ೧. ಭರರ್ತಃ ೧. ಭರರ್ತಃ ೧. ಭರರ್ತಃ
೨. ಭೂಮನು್ಃ ೨. ವರ್ತರ್ಃ ೨. ವರ್ತರ್ಃ ೨. ವರ್ತರ್ಃ ೨. ವರ್ತರ್ಃ
೩. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೩. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೩. ಮನು್ಃ ೩. ಮನು್ಃ ೩. ಮನು್ಃ
೪. ಹಸುೀ ೪. ಬೃಹನ್ ೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ ೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ ೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ
೫. ವಕುರ್ಣಠನಃ ೫. ಅಜಮಿೀಢಃ ೫. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೫. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೫. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ
೬. ಅಜಮಿೀಢಃ ೬. ಋಕ್ಷಃ ೬ ಹಸುೀ ೬. ಹಸುೀ ೬. ಹಸುೀ
೭.ಸಂವರರ್ಣಃ ೭.ಸಂವರರ್ಣಃ ೭. ಅಜಮಿೀಢಃ ೭. ಅಜಮಿೀಢಃ ೭. ಅಜಮಿೀಢಃ
೮. ಕುರುಃ ೮. ಕುರುಃ ೮. ವೃಕ್ಷಃ ೮. ವೃಕ್ಷಃ ೮. ಋಕ್ಷಃ
೯. ವಡೂರರ್ಃ ೯. ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮತ್ ೯. ಸಂವರರ್ಣಃ ೯. ಸಂವರರ್ಣಃ ೯. ಸಂವರರ್ಣಃ
೧೦. ಅನಶಾಾನ್ ೧೦.ಜನಮೀಜರ್ಯಃ ೧೦. ಕುರುಃ ೧೦. ಕುರುಃ ೧೦. ಕುರುಃ
೧೧. ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮತ್ ೧೧. ಸುರರ್ಃ ೧೧. ಜನುಹಃ ೧೧. ಜನುಹಃ ೧೧. ಜನುಹಃ
೧೨. ೧೨. ವಡೂರರ್ಃ ೧೨. ಸುರರ್ಃ ೧೨. ಸುರರ್ಃ ೧೨. ಸುರರ್ಃ
ಭಿೀಮಸ ೀನಃ
೧೩. ಪ್ರತಶರವಾಃ ೧೩. ವೃಕ್ಷಃ ೧೩. ವಡೂರರ್ಃ ೧೩. ವಡೂರರ್ಃ ೧೩. ವಡೂರರ್ಃ
೧೪. ಪ್ರತೀಪ್ಃ ೧೪. ಭಿೀಮಸ ೀನಃ ೧೪.ಸಾವಥಭೌಮಃ ೧೪.ಸಾವಥಭೌಮಃ ೧೪.ಸಾವಥಭೌಮಃ
೧೫. ಶನುನುಃ ೧೫. ಪ್ರತೀಪ್ಃ ೧೫ . ಜರ್ಯತ್ ುೀನಃ ೧೫ . ಜರ್ಯತ್ ುೀನಃ ೧೫ . ಜರ್ಯತ್ ುೀನಃ
--- ೧೬. ಶನುನುಃ ೧೬. ರಾಧರ್ತಃ ೧೬. ಆರಾಧರ್ತಃ ೧೬. ಆರಾಧರ್ತಃ
--- --- ೧೭. ಧೂ್ಮಾನ್ ೧೭. ೧೭
ಅರ್ಯುತ್ಾರ್ಯುಃ .ಅರ್ಯುತ್ಾರ್ಯುಃ

--- --- ೧೮. ಅಕ ೂರೀಧನಃ ೧೮. ಅಕ ೂರೀಧನಃ ೧೮. ಅಕ ೂರೀಧನಃ

--- --- ೧೯. ದ ೀವಾತರ್ಥಃ ೧೯. ದ ೀವಾತರ್ಥಃ ೧೯. ಅತರ್ಥಃ
--- --- ೨೦. ಋಕ್ಷಃ ೨೦. ಋಕ್ಷಃ ೨೦. ಋಕ್ಷಃ
--- --- ೨೧. ದಿಲ್ಲೀಪ್ಃ ೨೧. ಭಿೀಮಸ ೀನಃ ೨೧. ಭಿೀಮಸ ೀನಃ
--- --- ೨೨. ಪ್ರತೀಪ್ಃ ೨೨. ದಿಲ್ಲೀಪ್ಃ ೨೨. ದಿಲ್ಲೀಪ್ಃ
--- --- ೨೩. ಶನುನುಃ ೨೩. ಪ್ರತೀಪ್ಃ ೨೩. ಪ್ರತೀಪ್ಃ
--- --- --- ೨೪. ಶನುನುಃ ೨೪. ಶನುನುಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 391

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಎಲ್ಾಲ ಗರಂರ್ಗಳನುನ ಒಟ್ಟುಗ ಸ ೀರಸ, ನ್ಾಮಾನುರವನುನ ಕಂಡುಕ ೂಂಡು ಜ ೂೀಡಿಸದಾಗ, ಭರರ್ತನಿಂದ

ಶನುನುವನ ರ್ತನಕದ ವಂಶವೃಕ್ಷವನುನ ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:

೧. ಭರರ್ತಃ ೯. ಋಕ್ಷಃ ೧೮. ಆರಾಧರ್ತಃ

೨. ವರ್ತರ್ಃ ೧೦. ಸಂವರರ್ಣಃ ೧೯.ಅರ್ಯುತ್ಾರ್ಯುಃ
[ಭೂಮನು್ಃ, [ಧೂ್ಮಾನ್]
ಭರಧಾಾಜಃ ,ಭಾರಧಾಾಜಃ] ೧೧. ಕುರುಃ ೨೦. ಅಕ ೂರೀಧನಃ
೩. ಮನು್ಃ ೧೨. ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮತ್ ೨೧. ದ ೀವಾತರ್ಥಃ
೪. ಬೃಹರ್ತಷರ್ತರಃ ೧೩.ಜನಮೀಜರ್ಯಃ ೨೨. ಋಕ್ಷಃ
೫. ಸುಹ ೂೀರ್ತರಃ ೧೪. ಸುರರ್ಃ ೨೩. ಭಿೀಮಸ ೀನಃ
೬. ಹಸುೀ ೧೫. ವಡೂರರ್ಃ ೨೪.ದಿಲ್ಲೀಪ್ಃ[ಪ್ರತಶರವಾಃ,
ಹವಃಶರವಾಃ]
೭. ವಕುರ್ಣಠನಃ ೧೬.ಸಾವಥಭೌಮಃ ೨೫. ಪ್ರತೀಪ್ಃ
೮. ಅಜಮಿೀಢಃ ೧೭ . ಜರ್ಯತ್ ುೀನಃ ೨೬. ಶನುನುಃ

ವಿಷ ್್ೀಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ಸ ಕೃತ ೀ ರ್ಯುರ್ಗ ೀ ರಾಜಾ ಭವಿಷ್್ತಿ ।

ಪುತಿರಕಾಪುತರತಾಂ ಯಾತ ್ೀ ಬಾಹಿಿೀಕ ್ೀ ರಾರ್ಜಸತತಮಃ ॥೧೧.೦೭॥

ಚಮಥರ ೂೀಗವದಾ ಕಾರರ್ಣ ಕಾಡಿಗ ಹ ೂೀದ ಪ್ರತೀಪ್ನ ಜ ೀಷ್ಠಪ್ುರ್ತರ ದ ೀವಾಪ್ರ್ಯು ವಷ್ು್ವನ ಅನುಗರಹದಂತ್
ಭವಷ್್ದಲ್ಲಲ ರಾಜನ್ಾಗುವ ಯೀಗವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾ. ಎರಡನ್ ೀ ಮಗ ಬಾಹಿಲೀಕನು ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾವನುನ^
ಹ ೂಂದಿದನು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ (೯.೧೯.೧೭) ದ್ ೀವಾಪಿಯೀಯಗಮಾಸಾ್ರ್ಯ ಕಲ್ಾಪರ್ಗಾರಮಮಾಶ್ರತಃ ।
ಸ ್ೀಮರ್ಂಶ ೀ ಕಲ್ೌ ನ್ಷ ುೀ ಕೃತಾದ್ೌ ಸಾ್ಪಯಷ್್ತಿ ॥ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾು ಕಲ್ಾಪ್ಗಾರಮದಲ್ಲಲರುವ
ದ ೀವಾಪ್ರ್ಯು, ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಚಂದರವಂಶ ನಷ್ುವಾಗಲು, ಮುಂದಿನ ಕೃರ್ತರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಆ
ವಂಶಪ್ರವೃರ್ತುಕನ್ಾಗುವ ಅನುಗರಹವನುನ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ತ್ ೂನುನ ದ ೂೀಷ್.
ಆದರ ಭಗವಂರ್ತನ ಪ್ರಮಾನುಗರಹ ಅವನ ಮೀಲ್ಲರ್ತುು.
^ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ ಎಂದರ : ‘ಮಗಳ ಮಗನ್ ೀ ರ್ತನನ ಪ್ುರ್ತರನು’ ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಲಾಸ ಯಾವ ಕನಿನಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತಂದ
ಮದುವ ಮಾಡಿ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆ ಕನಿನಕ ರ್ಯ ಮಗನು ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಬಾಹಿಲೀಕ ರ್ತನನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 392

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತ್ಾಯಿರ್ಯ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ದ ೀಶದ ಅಧಪ್ತಯಾದನು. ಮೂಲರ್ತಃ ಈ ಬಾಹಿಲೀಕ ಯಾರು ಎನುನವುದನುನ

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ ].

ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತರಃ ಪರಹಾಿದ್ ್ೀ ಭಗರ್ತಪರಃ ।

ವಾರ್ಯುನಾ ಚ ಸಮಾವಿಷ ್ುೀ ಮಹಾಬಲಸಮನಿವತಃ ॥೧೧.೦೮॥

ಯೀನ ೈರ್ ಜಾರ್ಯಮಾನ ೀನ್ ತರಸಾ ಭ್ವಿಯದ್ಾರಿತಾ ।

ಭ್ಭಾರಕ್ಷಪಣ ೀ ವಿಷ ್್ೀರಙ್ಗತಾಮಾಪುತಮೀರ್ ಸಃ ॥೧೧.೦೯॥

ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಗನ್ಾಗಿದಾ ಪ್ರಹಾಲದನ್ ೀ^ ಈ ಬಾಹಿಲೀಕ. ಈರ್ತ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರಮ ಭಕು.

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದಾ. ಯಾರು ಹುಟ್ಟುದಾಗ ಭೂಮಿಯೀ ಸೀಳಿತ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ
ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠ ಈರ್ತನ್ಾಗಿದಾ. ಭೂ-ಭಾರ ಕ್ಷಪ್ರ್ಣ(ನ್ಾಶ) ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೀವ ಮಾಡಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ
ಈರ್ತ ಈರೀತ ಹುಟ್ಟು ಬಂದಿದಾ.
[^‘ಪರಹಾಿದ್ ್ೀ ನಾಮ ಬಾಹಿಿೀಕಃ ಸ ಬಭ್ರ್ ನ್ರಾದಿಪಃ’ ಎಂದು ಈ ಅಂಶವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ಅಂಶಾವರ್ತರರ್ಣ ಪ್ವಥದಲ್ ಲೀ(೬೮.೩೧) ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ].

ಪರತಿೀಪಪುತರತಾಮಾಪ್ 1ಬಾಹಿೀಕ ೀಷ್ವಭರ್ತ್ ಪತಿಃ ।

ರುದ್ ರೀಷ್ು ಪತರತಾಪ್ಾಖ್ಃ ಸ ್ೀಮದತ ್ತೀsಸ್ ಚಾsತಮರ್ಜಃ ॥೧೧.೧೦॥

ಪ್ರತೀಪ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುಬಂದ ಪ್ರಹಾಲದ ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಬಾಹಿಲೀಕ2 ದ ೀಶದ ರಾಜನ್ಾದ.

ಬಾಹಿಲೀಕನ ಮಗ ಸ ೂೀಮದರ್ತು. ಈರ್ತ ಮೂಲರ್ತಃ ಏಕಾದಶ ರುದರರಲ್ಲಲ ‘ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ರುದರ.
(ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್ನನುನ ಮೃಗವಾ್ಧ, ವಾಮದ ೀವ ಇತ್ಾ್ದಿ ಹ ಸರನಿಂದ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳು ಸಂಬ ೂೀಧಸುರ್ತುವ .
ಏಕಾದಶ ರುದರರ ವವರವನುನ ಮುಂದ ಕ ೂೀಷ್ುಕ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಲ್ಾಗಿದ ).

ಅಜ ೈಕಪ್ಾದಹಿಬುಯಧಿನವಿಯರ್ಪ್ಾಕ್ಷ ಇತಿ ತರರ್ಯಃ ।

ರುದ್ಾರಣಾಂ ಸ ್ೀಮದತತಸ್ ಬಭ್ರ್ುಃ ಪರರ್ಥತಾಃ ಸುತಾಃ ॥೧೧.೧೧॥

1
ಬಾಹಿಲೀಕ ೀ
2
ಇಂದು ಭಾರರ್ತಕ ೆ ಸ ೀರರುವ ಪ್ಂಜಾಬ್ ಪಾರಂರ್ತ್

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 393

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ವಿಷ ್್ೀರ ೀವಾಙ್ಗತಾಮಾಪುತಂ ಭ್ರಿಭ್ಯರಿಶರವಾಃ ಶಲಃ ।

ಶ್ವಾದಿಸರ್ಯರುದ್ಾರಣಾಮಾವ ೀಶಾದ್ ರ್ರತಸತಥಾ ॥ ೧೧.೧೨ ॥

ಭ್ರಿಶರವಾ ಅತಿಬಲಸತತಾರsಸೀತ್ ಪರಮಾಸರವಿತ್ ।

ತದರ್ಯಂ ಹಿ ತಪಶ್ಚೀರ್ಣ್ಯಂ ಸ ್ೀಮದತ ತೀನ್ ಶಮೂವ ೀ ॥೧೧.೧೩॥

ಏಕಾದಶ ರುದರರಲ್ಲಲ^ ಮೂವರಾದ ಅಜ ೈಕಪಾತ್, ಅಹಿಬುಥಧನ ಮರ್ತುು ವರೂಪಾಕ್ಷ ಎನುನವ ರುದರರು

ಸ ೂೀಮದರ್ತುನ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಖಾ್ತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದರು. ಈ ಮೂವರು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಲು ಭೂರ, ಭೂರಶರವಸುು ಮರ್ತುು ಶಲಃ ಎನುನವ ಹ ಸರನಲ್ಲಲ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸದರು. ಈ ಮೂವರಲ್ಲಲ ಭೂರಶರವಸುು ಬಹಳ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾನು.
ಶ್ವನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಸಮಸು ರುದರರ ಆವ ೀಶ ಹಾಗೂ ವರದಿಂದ, ಭೂರೀಶರವಸುು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ಸಾಮರ್್ಥವುಳಳವನೂ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಸರವದ ್ರ್ಯನುನ ಬಲಲವನೂ ಆಗಿದಾನು. ಭೂರೀಶರವನಂರ್ತಹ
ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕ ಂದ ೀ ಸ ೂೀಮದರ್ತುನು ಹಿಂದ ರುದರನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದಾನು.

[^ಏಕಾದಶ ರುದರರ ವವರ ಈ ಕ ಳಗಿನಂತದ . ಇವರಲ್ಲಲ ಒಬ ೂಬಬಬರಗೂ ಅನ್ ೀಕ ಹ ಸರುಗಳುಂಟು.

ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಕಡ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಹ ಸರುಗಳ ಉಲ್ ಲೀಖವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

೧. ಮೃಗವಾ್ಧಃ, ವಾಮದ ೀವಃ, [ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್ಃ] ೬. ಪ್ನ್ಾಕಿ, ಅಪ್ರಾಜರ್ತಃ , ಭಿೀಮಃ

೨. ಸಪ್ಥಃ[ಸವಥಃ], ಶವಥಃ, ಓಜಃ[ಅಜಃ] ೭. ದಹನಃ, ಬಹುರೂಪ್ಃ, ಉಗರಃ
೩. ನಿಋತಃ, ರ್ತರಾಮಬಕಃ, ವರೂಪಾಕ್ಷ ೮. ಕಪಾಲ್ಲ, ಭವಃ [ವಷ್ೆಂಭಃ]
೪. ಅಜ ೈಕಪಾತ್, ಕಪ್ದಿೀಥ ೯. ಸಾ್ರ್ಣುಃ, ವೃಷ್ಾಕಪ್ಃ
೫. ಅಹಿಬುಥಧನಃ, ಶಂಭುಃ ೧೦. ಭಗಃ, ರ ೈವರ್ತಃ

೧೧. ಈಶಾರಃ, ಹರಃ, ಮಹಾದ ೀವಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 394

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ದತ ್ತೀ ರ್ರಶಚ ತ ೀನಾಸ್ ತವತ್ ಪರತಿೀಪ್ಾಭಭ್ತಿಕೃತ್ ।

ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಗುಣ ್ೀಪ್ ೀತ ್ೀ ನಾಮಾನ ಭ್ರಿಶರವಾಃ ಸುತಃ ॥೧೧.೧೪॥

ರ್ತಪ್ಸುಗ ಮಚಿುದ ರುದರನಿಂದ ಸ ೂೀಮದರ್ತುನಿಗ ‘ಶರ್ತುರಗಳಿಗ ಪ್ರಾಜರ್ಯವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವ, ಬಲ-

ವೀರ್ಯಥ-ಗುರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಉದ ಾೀಶವನುನ ಈಡ ೀರಸುವ, ಖಾ್ತರ್ಯನುನ ಹ ಚಿುಸುವ ‘ಭೂರಶರವಾಃ’
ಎನುನವ ಮಗನು ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನವ ವರವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಭವಿಷ್್ತಿ ಮಯಾssವಿಷ ್ುೀ ರ್ಯಜ್ಞಶ್ೀಲ ಇತಿ ಸಮ ಹ ।

ತ ೀನ್ ಭ್ರಿಶರವಾ ಜಾತಃ ಸ ್ೀಮದತತಸುತ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ॥೧೧.೧೫॥

‘ನನನ ಆವ ೀಶವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ನಿರಂರ್ತರವಾದ ರ್ಯಜ್ಞವನುನ ನಿನನ ಮಗ ಮಾಡುತುರುತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನವ

ರುದರದ ೀವರ ವರದಂತ್ , ಸ ೂೀಮದರ್ತುನಿಗ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ‘ಭೂರಶರವಸ್’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳ ಮಗನು
ಹುಟುುತ್ಾುನ್ .

ಪರತಿೀಪಃ

ದ್ ೀವಾಪಿ ಬಾಹಿಿೀಕ ಶನ್ತನ್ು

ಸ ್ೀಮದತತ

ಭ್ರಿೀಶರರ್ಸ್

ಭ್ರಿ

ಶಲಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 395

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪೂವೀಯದಧ್ ೀಸತೀರಗತ ೀsಬಜಸಮೂವ ೀ ಗಙ್ಕ್ಗರ್ಯುತಃ ಪರ್ಯಣಿ ಘ್ಣಿ್ಯತ ್ೀsಬಾಃ ।

ಅವಾಕ್ಷ್ಪತ್ ತಸ್ ತನೌ ನಿಜ ್ೀದಬನ್ುಾಂ ಶಶಾಪ್ ೈನ್ಮಥಾಬಜಯೀನಿಃ ॥೧೧.೧೬ ॥

ಒಮಮ ಬರಹಮದ ೀವರು ಪ್ೂವಥದಿಕಿೆನ ಸಮುದರ ತೀರದಲ್ಲಲ ಇರುತುರಲು, ಹುಣಿ್ಮರ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ವರುರ್ಣನು
ಗಂಗ ಯಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ಮೀಲ್ ಉಕಿೆ ಬರುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ಉಕಿೆದ ಆರ್ತ ಬರಹಮದ ೀವರ ಶರೀರದ ಮೀಲ್
ರ್ತನನ ನಿೀರನ ಹನಿಗಳನುನ ಸಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ನಿಲಥಕ್ಷದಿಂದ ಸಗಿದ ಈ ಕಾರ್ಯಥಕಾೆಗಿ ಬರಹಮದ ೀವರು ಆರ್ತನನುನ
ಶಪ್ಸುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಷ್ಙ್ ನಾಮ ನ್ರ ೀಶವರಸತವಂ ಭ್ತಾವ ಪುನ್ಃ ಶನ್ತನ್ುನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ರ್ಜನಿಷ್್ಸ ೀ ವಿಷ್ು್ಪದಿೀ ತಥ ೈಷಾ ತತಾರಪಿ ಭಾಯಾ್ಯ ಭರ್ತ ್ೀ ಭವಿಷ್್ತಿ ॥೧೧.೧೭॥

“ನಿೀನು ‘ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್’ ಎನುನವ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವ . ನಂರ್ತರ (ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ರಾಜನ ದ ೀಹವಯೀಗವಾದ

ನಂರ್ತರ) ಶಂರ್ತನು ಎಂಬ ನ್ಾಮಧ ೀರ್ಯವನುನ ಧರಸ ಹುಟುುತುೀರ್ಯ. ಹಾಗ ಯೀ, ಈ ಗಂಗ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ
‘ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ’ ನಿನನ ಪ್ತನಯಾಗುತ್ಾುಳ ” ಎನುನವ ಶಾಪ್ವನುನ ಬರಹಮದ ೀವರು ವರುರ್ಣನಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .
(ಈ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಬಳಕ ಯಾದ ‘ರ್ತತ್ಾರಪ್’ ಎನುನವ ಪ್ದ ‘ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ’ ಎನುನವ ಅರ್ಥವನುನ ನಿೀಡುರ್ತುದ . ಅಂದರ :
ಅವತ್ಾರರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ವರುರ್ಣ ಶನುನುವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರ , ಗಂಗ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಆರ್ತನ
ಪ್ತನಯಾಗುತ್ಾುಳ ಎಂದರ್ಥ. ಜಲವನುನ ಸ ೀಚಿಸರುವುದರಂದ ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ಎನುನವ ನ್ಾಮ
ಅವನಿಗಾಯಿರ್ತು).

ಶಾನ ್ತೀ ಭವ ೀತ ್ೀರ್ ಮಯೀದಿತಸತವಂ ತನ್ುತವಮಾಪ್ತೀsಸ ತತಶಚ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಇತಿೀರಿತಃ ಸ ್ೀsರ್ ನ್ೃಪ್ೀ ಬಭ್ರ್ ಮಹಾಭಷ್ಙ್ ನಾಮ ಹರ ೀಃ ಪದ್ಾಶರರ್ಯಃ ॥೧೧.೧೮॥

“ ‘ಶಾಂರ್ತನ್ಾಗು’ ಎಂದು ನನಿನಂದ ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟು ನಿೀನು, ನಿನನ ಪ್ರವಾಹದ ವಸಾುರವನುನ ಕಡಿಮ
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ‘ಶನುನು’ ಎನುನವ ನ್ಾಮಧ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿ ಹುಟುುತುೀರ್ಯ” ಎನುನತ್ಾುರ
ಬರಹಮದ ೀವರು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಶಪ್ಸಲಾಟು ವರುರ್ಣನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದ ಭಕುನ್ಾದ ‘ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್’
ಎನುನವ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ .

ಸ ತತರ ಭುಕಾತವ ಚಿರಕಾಲಮುವಿೀಯಂ ತನ್ುಂ ವಿಹಾಯಾsಪ ಸದ್ ್ೀ ವಿಧ್ಾತುಃ ।

ತತಾರಪಿ ತಿಷ್ಾನ್ ಸುರರ್ೃನ್ಾಸನಿನಧ್ೌ ದದಶಯ ಗಙ್ಕ್ಗಂ ಶಿರ್ಥತಾಮಬರಾಂ ಸವಕಾಮ್ ॥೧೧.೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 396

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ಎನುನವ ರಾಜನು ಬಹಳಕಾಲ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಆಳಿ, ರ್ತನನ ಶರೀರವನುನ ಬಿಟುು ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕವನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ಆ ಬರಹಮಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರುತ್ಾು, ರ್ತನನವಳ ೀ ಆಗಿರುವ
ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ಅಸುವ್ಸುವಾದ ಬಟ್ ುರ್ಯುಳಳವಳಾಗಿದಾಾಗ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಅವಾಙ್ುಮಖ ೀಷ್ು ಧು್ಸದಸುು ರಾರ್ಗಾನಿನರಿೀಕ್ಷಮಾರ್ಣಂ ಪುನ್ರಾತಮಸಮೂರ್ಃ ।

ಉವಾಚ ಭ್ಮೌ ನ್ೃಪತಿಭಯವಾsಶು ಶಪ್ತೀ ರ್ಯಥಾ ತವಂ ಹಿ ಪುರಾ ಮಯೈರ್ ॥೧೧.೨೦॥

ಗಂಗ ರ್ಯ ಬಟ್ ು ಅಸುವ್ಸುವಾದಾಗ, ಉಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತಗಿಗಸುತ್ಾುರ . ಆದರ
ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್ ಮಾರ್ತರ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ನ್ ೂೀಡುತುರುತ್ಾುನ್ . ಇದರಂದಾಗಿ ಆರ್ತನನುನ
ಕುರರ್ತು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಸೂನುವಾದ ಬರಹಮದ ೀವರು ಮತ್ ು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ಹಿಂದ ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಪ್ಡ ದ
ಶಾಪ್ದಂತ್ ನಿೀನು ಮತ್ ು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಜನ್ಾಗಿ ಹುಟುು” ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತಸತತಷರ್ಣತಃ ಪರತಿೀಪ್ಾದ್ ಬಭ್ರ್ ನಾಮಾನ ನ್ೃಪತಿಃ ಸ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಅವಾಪ್ ಗಙ್ಕ್ಗಂ ದಯತಾಂ ಸವಕ್ತೀಯಾಂ ತಯಾ ಮುಮೊೀದ್ಾಬಾಗಣಾನ್ ಬಹ್ಂಶಚ ॥೧೧.೨೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಆ ಮಹಾಭಿಷ್ಕ್, ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ, ಪ್ರತೀಪ್ ಎನುನವ ರಾಜನಲ್ಲಲ ಶನುನು ಎನುನವ

ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು. ಅಲ್ಲಲ ರ್ತನನವಳ ೀ ಆಗಿರುವ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ಪ್ತನಯಾಗಿ ಹ ೂಂದಿ,
ಅವಳ ಜ ೂತ್ ಗೂಡಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಹಳ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಕಿರೀಡಿಸದನು.

ಅಥಾಷ್ುಮೊೀ ರ್ಸುರಾಸೀದ್ ದು್ನಾಮಾ ರ್ರಾಙ್ಕಚಗನಾಮನಯಸ್ ಬಭ್ರ್ ಭಾಯಾ್ಯ ।

ಬಭ್ರ್ ತಸಾ್ಶಚ ಸಖಿೀ ನ್ೃಪಸ್ ಸುವಿನ್ಾನಾಮೊನೀ ದಯತಾ ಸನಾಮಿನೀ ॥೧೧.೨೨॥

ಕಥಾನುರದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಮಕಥ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಸುುರ್ತಪ್ಡಿಸದಾಾರ . ‘ದು್’ ನ್ಾಮಕ ವಸು ಭಿೀಷ್ಮನ್ಾದ ಕಥ

ಇದಾಗಿದ :
ಅಷ್ಠವಸುಗಳಲ್ಲಲ^ ಕ ೂನ್ ರ್ಯವನ್ಾದ(ಎಂಟನ್ ರ್ಯವನ್ಾದ) ‘ದು್’ ಎನುನವ ವಸುವದಾ. ಅವನಿಗ ‘ವರಾಂಗಿೀ’
ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಪ್ತನ ಇದಾಳು. ಅವಳಿಗ ಸುವನಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ರಾಜನ ಪ್ತನ ಸಖಿಯಾಗಿದಾಳು. ಆಕ ರ್ಯ
ಹ ಸರೂ ವರಾಂಗಿೀ (ಸಮಾನ ನ್ಾಮವುಳಳ ಸಖಿ).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 397

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

[ಇಲ್ಲಲ ದು್ ಎಂಬುವನ ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿೀ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ
ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತವರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ‘ಜರ್ತವತೀ’ ಎಂದೂ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅದರಂದಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು
‘ವರಾಂಗಿೀ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದು ಆಕ ರ್ಯ ನ್ಾಮವಾಗಿದುಾ, ಅಲ್ಲಲ ‘ಜರ್ತವತೀ’ ಎಂದಿರುವುದು ಆಕ ರ್ಯ
ಗುರ್ಣವಾಚಕ ನ್ಾಮವಾಗಿರಬಹುದು.
ವರಾಂಗಿೀ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೭,೨೬-೭) ಬರುರ್ತುದ : ಬೃಹಸಪತ ೀಸುತ
ಭಗ್ವನಿ ರ್ರಾಙ್ಕಚಗೀ ಬರಹಮವಾದಿನಿ । ಯೀಗಸದ್ಾಾ ರ್ಜಗತ್ ಕೃತುನಮಸಕಾತ ವಿಚಚಾರ ಹ । ಪರಭಾಸಸ್ ತು
ಭಾಯಾ್ಯ ಸಾ ರ್ಸ್ನಾಮಷ್ುಮಸ್ ಹಿ’. ಇಂದು ಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತದಲ್ಲಲರುವ ಮಹಾಭಾರರ್ತ
ಪಾಠದಲ್ಲಲ(೧.೧೦೬.೨೨) ಇನ್ ೂನಂದು ಮಾತದ : ನಾಮಾನ ಜತರ್ತಿೀ ನಾಮ ರ್ಪಯೌರ್ನ್ಶಾಲ್ಲನಿೀ ।
ಉಶ್ನ್ರಸ್ ರಾರ್ಜಷ ೀಯಃ ಸತ್ಸಂಧಸ್ ಧಿೀಮತಃ । ದುಹಿತಾ ಪರರ್ಥತಾ ಲ್ ್ೀಕ ೀ-’ ವಸುಗಳಲ್ಲಲ
ಎಂಟನ್ ರ್ಯವನ್ಾದ ದು್ ಎಂಬುವನ ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿೀ ಎಂಬ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ರ್ತಂಗಿ. ಅವಳಿಗ ಒಬಬಳು
ಸಖಿೀ.ಅವಳಿಗೂ ವರಾಂಗಿೀ ಎಂದ ೀ ಹ ಸರು. ಅವಳು ಉಶ್ೀನರ ಎಂಬ ರಾಜನ ಮಗಳು. ಇಂದಿನ ಭಾರರ್ತದ
ಪಾಠದ ಪ್ರಕಾರ ಅವಳ ಹ ಸರು ‘ಜರ್ತವತೀ’ . ಅವಳನುನ ವರಾಂಗಿೀ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ಏಕ ಂದರ '
ರೂಪ್ಯೌವನಶಾಲ್ಲನಿೀ ' ಆದಾರಂದ. ವರಾಂಗಿೀ ಎಂದರ ಒಳ ಳರ್ಯ, ಚಂದದ ಅಂಗದವಳು ಎಂದ ೀ ಅರ್ಥ
ಅಲಲವ ೀ! ಪಾರರ್ಯಃ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ರಕಾರ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡರ : ನಾಮಾನರ್ರಾಙ್ಕಚಗೀತು್ದಿತಾ’ ಎನುನವುದು
ಪಾರಚಿೀನ ಪಾಠ ಆಗಿರಲೂಬಹುದು].

^ಅಷ್ುರ್ಸುಗಳು (ಇವರಗ ನ್ಾಮಾಂರ್ತರಗಳೂ ಇವ ):

೧. ಧರಃ , ಆಪ್ಃ , ದ ೂರೀರ್ಣಃ, ಪ್ೃರ್ುಃ । ೫. ಅನಲಃ, ಹುತ್ಾಶನಃ , ಅಗಿನಃ ।
೨. ಅನಿಲಃ , ಶಾಸನಃ , ಪಾರರ್ಣಃ । ೬. ಸ ೂೀಮಃ, ಚಂದರಮಾಃ, ದ ೂೀಷ್ಃ
೩. ಧುರವಃ । ೭. ಪ್ರರ್ತೂ್ಷ್ಃ, ವಭಾವಸುಃ ।
೪. ಅಹಃ, ಧಮಥಃ , ಅಕಥಃ । ೮. ಪ್ರಭಾಸಃ, ವಸುುಃ, ದು್ವಸುಃ ।

ತಸಾ್ ರ್ಜರಾಮೃತಿವಿಧವಂಸಹ ೀತ ್ೀರ್ಯಸಷ್ಾಧ್ ೀನ್ುಂ ಸವಮೃತಂ ಕ್ಷರನಿತೀಮ್ ।

ರ್ಜರಾಪಹಾಂ ನ್ನಿಾನಿನಾಮಧ್ ೀಯಾಂ ಬದುಾಂ ಪತಿಂ ಚ ್ೀದಯಾಮಾಸ ದ್ ೀವಿೀ॥೧೧.೨೩॥

ದು್ವಸುವನ ಪ್ತನಯಾದ ವರಾಂಗಿೀರ್ಯು, ರ್ತನನ ಸಖಿಯಾಗಿರುವ, (ಮನುಷ್್ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲರುವ) ವರಾಙ್್ಗರ್ಯ

ಮುದಿರ್ತನ ಮರ್ತುು ಮರರ್ಣವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ, ವಸಷ್ಠರ ವಶದಲ್ಲಲರುವ , ಅಮೃರ್ತವನ್ ನೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 398

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕರ ರ್ಯುವ, ಮುದಿರ್ತನವನುನ ಕಳ ರ್ಯುವ, ‘ನಂದಿನಿ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಧ ೀನುವನುನ ಕಟ್ಟು ರ್ತರುವಂತ್ ರ್ತನನ
ಗಂಡನನುನ(ದು್ವಸುವನುನ) ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುತ್ಾುಳ .
[ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ‘ಜರಾಪ್ಹಾಂ’ ಎನುನವ ಮಾತನ ಹಿನ್ ನಲ್ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ(ಆದಿಪ್ವಥ ೧೦೬.೧೯)
ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಅಸಾ್ಃ ಕ್ಷ್ೀರಂ ಪಿಬ ೀನ್ಮತ್ಯಃ ಸಾವದು ಯೀ ವ ೈ ಸುಮಧ್ಮೀ । ದಶರ್ಷ್ಯಸಹಸಾರಣಿ ಸ
ಜೀವ ೀತ್ ಸ್ರಯೌರ್ನ್ಃ’. ನಂದಿನಿರ್ಯ ಹಾಲು ಕುಡಿದವನಿಗ ಜರ ಹಾಗೂ ಮೃರ್ತು್ವನ ಭರ್ಯವಲಲ. ಅದರ
ಸ ೂಗಸಾದ ಹಾಲು ಕುಡಿದವ ಸ್ರವಾದ ಯೌವಾನದಿಂದ ಕೂಡಿ ಹರ್ತುುಸಾವರ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಬದುಕಬಲಲ .]

ತಯಾ ದು್ನಾಮ ಸ ರ್ಸುಃ ಪರಚ ್ೀದಿತ ್ೀ ಭಾರತೃಸ ನೀಹಾತ್ ಸಪತಭರನಿವತ ್ೀsಪರ ೈಃ ।

ಬಬನ್ಾ ತಾಂ ರ್ಗಾಮರ್ ತಾಞ್ಛಶಾಪ ರ್ಸಷ್ಾಸಂಸ್ಃ ಕಮಲ್ ್ೀದೂರ್ಃ ಪರಭುಃ ॥೧೧.೨೪॥

ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ಂದಿರರಲ್ಲಲ ಸ ನೀಹನಿಮಿರ್ತುನ್ಾದ ದು್ವಸು, ಪ್ತನಯಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಪ್ೃರ್ು ಮೊದಲ್ಾದ

ಇರ್ತರ ಏಳು ಮಂದಿ ವಸುಗಳನುನ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ವಸಷ್ಠರ ಧ ೀನುವನುನ(ನಂದಿನಿರ್ಯನುನ) ಕಟ್ಟುಹಾಕುತ್ಾುನ್ .
ಆಗ ವಸಷ್ಠರ ಒಳಗಿರುವ ಬರಹಮದ ೀವರು ಆ ಅಷ್ುವಸುಗಳಿಗ ಶಾಪ್ವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .

ಅಧಮಮಯರ್ೃತಾತಃ ಪರತಿಯಾತ ಮಾನ್ುಷೀಂ ಯೀನಿಂ ದುರತಂ ರ್ಯತೃತ ೀ ಸರ್ಯ ಏರ್ ।

ಧಮಾಯಚುಚಯತಾಃ ಸ ತಥಾsಷಾುರ್ಯುರಾಪ್ ತಾಮನ ್ೀ ಪುನ್ಃ ಕ್ಷ್ಪರಮತ ್ೀ ವಿಮೊೀಕ್ಷಯರ್ ॥೧೧.೨೫॥

ಪರಚ ್ೀದಯಾಮಾಸ ಚ ಯಾ ಕುಮಾರ್ಗ ಗೀಯ ಪತಿಂ ಹಿ ಸಾsಮಬೀತಿ ನ್ರ ೀಷ್ು ಜಾತಾ ।

ಅಭತೃಯಕಾ ಪುಂಸತವಸಮಾಶರಯೀರ್ಣ ಪತು್ಮೃಯತೌ ಕಾರರ್ಣತವಂ ರ್ರಜ ೀತ ॥೧೧.೨೬॥

“ಧ ೀನುವನ ಬಂಧನ ರೂಪ್ವಾದ ಅಧಮಥ ಕಮಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿದ ನಿೀವು ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಸ ೀರರ.

ಯಾವ ದು್ನ್ಾಮಕ ವಸುವನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ನಿೀವು ಧಮಥಭರಷ್ುರಾಗಿದಿಾೀರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ದು್ವಸು ಎಂಟು
ಜನರ ಆರ್ಯುಷ್್ವನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ. ಉಳಿದವರು ಕ್ಷ್ಮಪ್ರವಾಗಿ ಮನುಷ್್ ಯೀನಿಯಿಂದ ಮುಕುರಾಗುವರ.
ಯಾರು ರ್ತನನ ಗಂಡನನುನ ಕ ಟು ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸದಳ ೂೀ(ದು್ವಸುವನ ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿೀ) , ಅವಳು
ಅಂಬಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವಳಾಗಿ, ಗಂಡನ ಸಂಯೀಗವನುನ ಹ ೂಂದದ ೀ,
ಪ್ುರುಷ್ರ್ತಾದ ಆಶರರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಗಂಡನ ಮರರ್ಣಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾಗಲ್ಲ.

ಭರ್ತವಸೌ ಬರಹಮಚಯ್ೈಯಕನಿಷ ್ಾೀ ಮಹಾನ್ ವಿರ ್ೀಧಶಚ ತಯೀಭಯವ ೀತ ।

ಸ ಗಭಯವಾಸಾಷ್ುಕದುಃಖಮೀರ್ ಸಮಾಪುನತಾಂ ಶರತಲ್ ಪೀ ಶಯಾನ್ಃ ॥೧೧.೨೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 399

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮೃತ್ಷ್ುಕ ್ೀತಾ್ಮಪಿ ವ ೀದನಾಂ ಸಃ ಪ್ಾರಪ್ನೀತು ಶಸ ರೈಬಯಹುಧ್ಾ ನಿಕೃತತಃ ।

ಇತಿೀರಿತಾಸ ತೀ ಕಮಲ್ ್ೀದೂರ್ಂ ತಂ ಜ್ಞಾತಾವ ಸಮುತುೃರ್ಜ್ ಚ ರ್ಗಾಂ ಪರಣ ೀಮುಃ ॥೧೧.೨೮॥

ದು್ವಸು ಬರಹಮಚರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ನಿಷ್ ಠರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಲ್ಲ. ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ರುವ ದು್ವಸು

ಮರ್ತುು ವರಾಂಗಿೀ ನಡುವ ಮಹಾ ವರ ೂೀಧವುಂಟ್ಾಗಲ್ಲ. ಈ ದು್ವಸುವು ಶರಕಲಾದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿದಾವನ್ಾಗಿ,
ಎಂಟು ಹುಟುುಗಳ ವ ೀದನ್ ರ್ಯನುನ (ಎಂಟು ಗಭಥವಾಸದ ದುಃಖವನುನ ), ಎಂಟು ಜನರ
ಮರಣಾದಿಗಳಿಂದುಂಟ್ಾಗುವ ನ್ ೂೀವನುನ, ಶಸರಗಳಿಂದ ಅನ್ ೀಕ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಛ ೀದಿಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ
ಹ ೂಂದಲ್ಲ”.
ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಶಾಪ್ಗರಸ್ರಾದ ಅಷ್ುವಸುಗಳು, ವಸಷ್ಠರ ಒಳಗ ಬರಹಮನಿದಾಾನ್ ಎನುನವುದನುನ ಅರರ್ತು,
ಕಟ್ಟುದಾ ಧ ೀನುವನುನ ಬಿಟುು, ಬರಹಮನಿಗ ನಮಸೆರಸ ವಜ್ಞಾಪ್ಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ .

ನ್ ಮಾನ್ುಷೀಂ ಗಭಯಮವಾಪುನಮೊೀ ರ್ರ್ಯಂ ಭರ್ತವರ್ಯಂ ಸರ್ಯವಿತ್ ಕ್ತೀತಿತಯಮಾಂಶಚ ।

ಮಹಾಸರವ ೀತಾತ ಭರ್ದಂಶರ್ಯುಕತಸತಥಾ ಬಲಂ ನ ್ೀsಖಿಲ್ಾನಾಮುಪ್ ೈತು ॥೧೧.೨೯ ॥

“ನ್ಾವು ಮಾನುಷ್ ಸರೀಗಭಥವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಂತ್ಾಗಲ್ಲ. ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಇವನು(ದು್ವಸು)

ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಬಲಲವನ್ಾಗಿರಲ್ಲ. ಈರ್ತ ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಿೀತಥವನುನ್ಾಗಿರಲ್ಲ. ಅಸರವ ೀರ್ತುನ್ಾಗಲ್ಲ.
ನಿಮಮ(ಬರಹಮದ ೀವರ) ಅಂಶ ಇವನಲ್ಲಲರಲ್ಲ. ನಮಮಲಲರ ಬಲವೂ ಇವನಿಗ ೀ ಸ ೀರಲ್ಲ” ಎಂದು ವಸುಗಳು ವಸಷ್ಠರ
ಅಂರ್ತಗಥರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಬರಹಮನಲ್ಲಲ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . (ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರ ಅಂಶವದಾ ವಷ್ರ್ಯ
ಇಲ್ಲಲ ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ).

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತು್ದಿತಾಃ ಸವರ್ಯಮುೂವಾ ರ್ಸಷ್ಾಸಂಸ ್ೀನ್ ಸುರಾಪರ್ಗಾಂ ರ್ಯರ್ಯುಃ ।

ಊಚುಸತಥ ೈನಾಮುದರ ೀ ರ್ರ್ಯಂ ತ ೀ ಜಾಯೀಮಹಿ ಕ್ಷ್ಪರಮಸಾಮನ್ ಹನ್ ತವಮ್ ॥೧೧.೩೦॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಅವರ ಲಲರೂ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳಳಲು, ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ವಸಷ್ಠರ ಮುಖ ೀನ ಹ ೀಳಲಾಟುವರಾದ
ಅಷ್ುವಸುಗಳು, ‘ಗಂಗ ’ರ್ಯ ಬಳಿ ಬರುತ್ಾುರ . (ಬರಹಮದ ೀವರು ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಲ್ಲಲಲ. ವಸಷ್ಠರ
ಅಂರ್ತಗಥರ್ತರಾಗಿಯೀ ಎಲಲವೂ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ).
“ನ್ಾವು ನಿನನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ ುೀವ . ನಿೀನು ನಮಮನುನ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಸಾಯಿಸಬಿಡು” ಎಂದು
ಶಾಪ್ಗರಸ್ರಾದ ಅಷ್ುವಸುಗಳು ಗಂಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಪಾರರ್ಥಥಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 400

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಇತಿೀರಿತಾ ಸಾ ರ್ರಮಾಶು ರ್ವ ರೀ ತ ್ೀಭ ್್ೀsಪ್ಪ್ಾಪತವಮರ್ ಪಿರರ್ಯತವಮ್ ।

ತ ೀಷಾಂ ಸದ್ ೈವಾsತಮನ್ ಏಕಮೀಷಾಂ ದಿೀಘಾಯರ್ಯುಷ್ಂ ತಾನ್ ಸುಷ್ುವ ೀsರ್ ಶನ್ತನ ್ೀಃ ॥೧೧.೩೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಅಷ್ುವಸುಗಳಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಆ ಗಂಗ ರ್ಯು, “ನನಗ ಈ ಕಮಥದಿಂದ ಪಾಪ್(ಭೂರರ್ಣಹತ್ಾ್

ಪಾಪ್) ಬರಬಾರದು. ನ್ಾನು ಕ ೂಂದರೂ ಕೂಡಾ, ಕ ೂಂದ ನಂರ್ತರವೂ ನನನಲ್ಲಲ ಎಲಲರಗೂ ಪ್ರೀತಯೀ
ಇರರ್ತಕೆದುಾ. ನನಿನಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಒಬಬನಿಗ ದಿೀಘಾಥರ್ಯುಸುು ಇರಬ ೀಕು” ಎನುನವ ವರ ಬ ೀಕ ಂದು ಕ ೀಳುತ್ಾುಳ .
ಗಂಗ ರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, “ಅದನ್ ನೀ ತ್ಾವು ಪ್ಡ ದಿರುವುದು ಕೂಡಾ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಅಷ್ುವಸುಗಳು,
ಗಂಗ ರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಒಪ್ುಾತ್ಾುರ . ಮುಂದ ಗಂಗಾದ ೀವರ್ಯು ಶನುನುವಂದಿಗಿನ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಎಂಟು
ಮಕೆಳನುನ, ಅವರಲ್ಲಲ ಚಿಕೆವನು ಧೀಘಾಥರ್ಯುಷ್್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ .

[ ಗಂಗ ಶನುನುವನುನ ಮದುವ ಯಾಗುವುದಕೂೆ ಮೊದಲು ಆರ್ತನ ರ್ತಂದ ಪ್ರತೀಪ್ನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗಿ, ಆರ್ತನ ಬಲ
ತ್ ೂಡ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕುಳಿರ್ತ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಇಲ್ಲಲ ಸವ ೀಥಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ನಮಗ
ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ . ಗಂಗ ಗ ರ್ತನನ ಪ್ತ ವರುರ್ಣನ್ ೀ ಶನುನುವಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬರುವ ವಷ್ರ್ಯ ಗ ೂತುರಲ್ಲಲಲವ ? ಈ
ಕುರರ್ತು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ವವರ ನಿೀಡಿದಾಾರ : ].

ಅವಿಘನತಸಾತನ್ ವಿನಿಹನ್ುತಮೀರ್ ಪುರಾ ಪರತಿೀಪಸ್ ಹಿ ದಕ್ಷ್ಣ ್ೀರುಮ್ ।

ಸಮಾಶ್ರತಾ ಕಾಮಿನಿೀರ್ ತವಕಾಮಾ ತತುಪತರಭಾಯಾ್ಯ ಭವಿತುಂ ವಿಡಮಾಬತ್ ॥೧೧.೩೨॥

ಮುಂದ ಮಾನುಷ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ಅಷ್ುವಸುಗಳನುನ ನಿವಥಘನವಾಗಿ ಕ ೂಲಲಲ್ ೂೀಸುಗವ ೀ, ಶನುನು

ಹುಟುುವುದಕೂೆ ಮೊದಲು ಗಂಗ ಪ್ರತೀಪ್ರಾಜನ ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯನುನ ಕಾಮಿಯೀ ಎಂಬಂತ್ ಆಶರರ್ಯವನುನ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುಳ . ವಸುುರ್ತಃ ಅವಳಿಗ ಕಾಮನ್ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಕಟುು ಕಟುಳ ಮೊದಲ್ಾದುವುಗಳನುನ
ಹಾಕುವುದಕಾೆಗಿ, ಮುಂದ ಅವನ ಸ ೂಸ ಯಾಗುವ ಉದ ಾೀಶದಿಂದ ಆಕ ಆ ರೀತ ಮಾಡುತ್ಾುಳ .

ತ ೀನ ೈರ್ ಚ ್ೀಕಾತ ಭರ್ ಮೀ ಸುತಸ್ ಭಾಯಾ್ಯ ರ್ಯತ ್ೀ ದಕ್ಷ್ಣ ್ೀರುಸ್ತಾsಸ ।

ಭಾರ್ಗ ್ೀ ಹಿ ದಕ್ ್ೀ ದುಹಿತುಃ ಸುನಷಾಯಾ ಭಾಯಾ್ಯಭಾರ್ಗ ್ೀ ವಾಮ ಇತಿ ಪರಸದಾಃ ॥೧೧.೩೩॥

ಪ್ರತೀಪ್ನ ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕುಳಿರ್ತ ಗಂಗ ಆರ್ತನಿಂದ ಈರೀತ ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುಳ : “ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ನಿೀನು ನನನ ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತವಳಾಗಿರುತುೀಯೀ, ಅದರಂದ ನಿೀನು ನನನ ಮಗನ ಹ ಂಡತಯಾಗು”

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 401

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಎಂದು. ಯಾವಾಗಲೂ ಬಲ ತ್ ೂಡ ಮಗಳಿಗ ಅರ್ವಾ ಸ ೂಸ ಗ . ಹ ಂಡತರ್ಯ ಭಾಗ ಎಡತ್ ೂಡ ಎಂದು

ಪ್ರಸದಿ. [ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಬಲತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತವಳು ಮಗಳು ಅರ್ವಾ ಸ ೂಸ ಎನುನವುದು ಪ್ರಸದಿವು].

[ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ಇಷ್ುು: ಈಕ ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀ ಎನುನವುದು ರಾಜನಿಗ ತಳಿಯಿರ್ತು. ಆದರ ಆರ್ತ ಮಾನುಷ್ ಕಟುಳ ಗ
ಬದಿನ್ಾಗಿರಬ ೀಕು. ಆಕ ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತುಕ ೂಂಡರೂ, ಆಕ ಇಷ್ು ಪ್ಟುಲ್ಲಲ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತ
ಭ ೂೀಗಿಸಬಹುದಿರ್ತುು. ಏಕ ಂದರ ಬರ್ಯಸುತುರುವವಳು ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀ. ಅವಳಿಗಾಗಿ ಮಾನುಷ್ ಕಟುು-ಕಟುಳ
ಮಿೀರದರೂ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. ಆದರ ರಾಜನಿಗ ಮನುಷ್್ ಕಟುು-ಕಟುಳ ಮಿೀರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ
ರಾಜನನ್ ನೀ ಪ್ರಜ ಗಳು ಅನುಸರಸುತ್ಾುರ . (ಆಕ ರ್ಯನುನ ನಿರಾಕರಸುವುದರಂದ ‘ಪಾರಮಾದಿಕವಾಗಿ ಆಕ
ಬಂದು ಬಲ ತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತರೂ ಕೂಡಾ, ಮಗಳು ಎನುನವ ದೃಷುಯಿಂದ ನಮಮ ರಾಜ ನಿರಾಕರಣ
ಮಾಡಿದ’ ಎಂದು ಜನ ರಾಜನನುನ ಅನುಸರಸುತ್ಾುರ ). ಇದರಂದ ಸಾಮಾಜಕ ಕಟುು-ಕಟುಳ
ಮುಂದುವರರ್ಯುರ್ತುದ . ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಅವಳಲ್ಲಲ ಕಾಮನ್ ಇರಲ್ಲಲಲ ಎನುನವುದೂ ಪ್ರತೀಪ್ನಿಗ ತಳಿದಿರ್ತುು].

ಉವಾಚ ಸ ತಂ ನ್ತು ಮಾಂ ಸುತಸ ತೀ ಕಾsಸೀತಿ ಪೃಚ ಛೀನ್ನತು ಮಾಂ ನಿವಾರಯೀತ್ ।

ಅಯೀಗ್ಕತಿರೀಯಮಪಿ ಕಾರರ್ಣಂ ಚ ಮತಾಮಮಯಣ ್ೀ ನ ೈರ್ ಪೃಚ ಛೀತ್ ಕದ್ಾಚಿತ್ ॥೧೧.೩೪ ॥

ರ್ಯದ್ಾ ತರಯಾಣಾಮಪಿ ಚ ೈಕಮೀಷ್ ಕರ ್ೀತಿ ಗಚ ಛೀರ್ಯಮಹಂ ವಿಸೃರ್ಜ್ ।

ತದ್ಾ ತವದಿೀರ್ಯಂ ಸುತಮಿತು್ದಿೀರಿತ ೀ ತಥ ೀತಿ ರಾಜಾsಪ್ರ್ದತ್ ಪರತಿೀಪಃ ॥೧೧.೩೫॥

ಪ್ರತೀಪ್ನಿಂದ ‘ನನನ ಮಗನಿಗ ನಿೀನು ಭಾಯಥಯಾಗು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ ಗಂಗ , ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ರ್ತನನ
ಷ್ರರ್ತುುಗಳನುನ ವರವಾಗಿ ಕ ೀಳುತ್ಾುಳ : [ಅಂದರ : ನಿೀನ್ ೀ ನಿನನ ಮಗನನುನ ಮದುವ ಯಾಗು ಎಂದು
ಹ ೀಳುತುದಿಾೀರ್ಯ. ಆದಾರಂದ ನಿನಿನಂದ ಸಾಧ್ವಲಲವ ಂದು ನಿೀನು ಒಪ್ಾಕ ೂಂಡ ಹಾಗ . ಹಾಗಾಗಿ, ನಿೀನು ನನಗ
ವರವನುನ ನಿೀಡಬ ೀಕು. (ನಿೀನ್ಾಗಿದಾರ ನ್ಾನು ಯಾವ ಷ್ರರ್ತುನೂನ ಹಾಕುತುರಲ್ಲಲಲ. ನಿನಗ ಸಾಧ್ವಾಗದ
ಕಾರರ್ಣ ಷ್ರರ್ತುು ಹಾಕುತುದ ಾೀನ್ ) ಎನುನವ ಭಾವ]. “ನಿನನ ಮಗನು ನನನನುನ ಕುರರ್ತು ‘ನಿೀನು ಯಾರು’ ಎಂದು
ಕ ೀಳಬಾರದು. ನ್ಾನು ಎಷ್ ುೀ ಕ ಟು ಕ ಲಸ ಮಾಡಿದರೂ ಕೂಡಾ, ಆರ್ತ ನನನನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಬಾರದು. ನನನ
ಕ ಲಸದ ಕಾರರ್ಣವನೂನ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ ಕ ೀಳಬಾರದು”.
“ಈ ಮೂರರಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಮಾರ್ತನುನ ನಿನನ ಮಗ ಮುರದರ , ಆಕ್ಷರ್ಣವ ೀ ನ್ಾನು ಅವನನುನ ಬಿಟುು,
ಹ ೂರಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂಬುದಾಗಿ ಗಂಗ ಯಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಪ್ರತೀಪ್ ರಾಜನೂ ಕೂಡಾ, ‘ಹಾಗ ಯೀ
ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ರ್ತನನ ಒಪ್ಾಗ ರ್ಯನುನ ಸೂಚಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 402

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತಥ ೈರ್ ಪುತಾರರ್ಯ ಚ ತ ೀನ್ ತದ್ ರ್ಚ ್ೀ ರ್ಧ್ಕತಮುಕತಂ ರ್ಚನಾದ್ ದು್ನ್ದ್ಾ್ಃ ।

ಕನಿೀರ್ಯಸ ೀ ಸಾ ಹ್ರ್ದತ್ ಸುತಸ ತೀ ನಾನ್್ಃ ಪತಿಃ ಶನ್ತನ್ುರ ೀರ್ ಮೀ ರ್ೃತಃ ॥೧೧.೩೬॥

ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮಾರ್ತುಗಳು ‘ವಧುವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು’ ಎಂದು ರ್ತನನ ಮೂರನ್ ೀ ಮಗ ಶನುನುವಗ ಹ ೀಳಬ ೀಕು
ಎಂದು ಗಂಗ ಪ್ರತೀಪ್ನಿಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ .
“ಕಿರರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಶನುನುವಗ ೀ ಹ ೀಳಬ ೀಕು. ಬ ೀರ ಯಾರೂ ಅಲಲ” ಎಂದೂ ಆಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ . [ಅಂದರ
ಆಕ ಗ ಆಗಲ್ ೀ ಭವಷ್ತ್ ಜ್ಞಾನವರ್ತುು ಎಂದಾಯಿರ್ತು. ಇದರಂದ ಆಕ ದ ೂಡಡ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯುಳಳ
ಜೀವವಾಗಿರಬ ೀಕು ಮರ್ತುು ಆಕ ಕಾಮಿನಿ ಅಲಲ ಎನುನವುದು ಪ್ರತೀಪ್ನಿಗ ತಳಿದಂತ್ಾಯಿರ್ತು].

ತತಸುತ ಸಾ ಶನ್ತನ್ುತ ್ೀsಷ್ು ಪುತಾರನ್ವಾಪ್ ಸಪತ ನ್್ಹನ್ತ್ ತಥಾsಷ್ುಮಮ್ ।

ಗನ್ುತಂ ತತ ್ೀ ಮತಿಮಾಧ್ಾರ್ಯ ಹನ್ುತಮಿವೀದ್ ್್ೀಗಂ ಸಾ ಹಿ ಮೃಷಾ ಚಕಾರ ॥೧೧.೩೭ ॥

ಮುಂದ ಗಂಗಾದ ೀವರ್ಯು ಶನುನುವನುನ ಮದುವ ಯಾಗಿ, ಅವನಿಂದ ಎಂಟು ಮಕೆಳನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅವರಲ್ಲಲ
ಮೊದಲ ಏಳು ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುಳ . ಎಂಟನ್ ರ್ಯವನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಉದ ೂ್ೀಗವೀ ಎಂಬಂತ್
ಬುದಿಿರ್ಯನುನ ಹ ೂರ್ತುು, ಸುಮಮನ್ ಅದಕ ೆ ಬ ೀಕಾದ ಸದಿತ್ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರುವಂತ್ ತ್ ೂೀರದಳು. [ಕ ೂಲಲಲ್ಲಕ ೆ
ಸದಿತ್ ನಡ ಸದಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡಳು].

ಅರ್ಸ್ತಿನಾನಯತಿಸುಖಾರ್ಯ ಮಾನ್ುಷ ೀ ರ್ಯತಃ ಸುರಾಣಾಮತ ಏರ್ ಗನ್ುತಮ್ ।

ಐಚಛನ್ನ ತಸಾ್ ಹಿ ಬಭ್ರ್ ಮಾನ್ುಷ ್ೀ ದ್ ೀಹ ್ೀ ನ್ರ ್ೀತ ್್ೀ ಹಿ ತದ್ಾssಸ ಶನ್ತನ ್ೀಃ॥೧೧.೩೮॥

ಏಕ ಗಂಗ ರ್ತನನ ಪ್ತ ಶನುನುವನ್ ೂಂದಿಗಿರದ ೀ, ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹಿಂತರುಗುವ ಸದಿತ್ ಮಾಡಿದಳು
ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ . ಮನುಷ್್ ದ ೀಹದ ಸಂಪ್ಕಥದಲ್ಲಲ ಇರುವಕ ರ್ಯು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಸುಖಕರ
ಅಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಆಕ ಹ ೂರಡಲು ಬರ್ಯಸದಳು. ಅವಳ ದ ೀಹವು ಮನುಷ್್ ದ ೀಹ ಆಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ
ಶನುನುವನ ದ ೀಹವು ಮನುಷ್್ ಯೀನಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾಗಿರ್ತುಷ್ ುೀ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವನಿಗ ಪ್ೂವಥಜನಮದ ಸಮರಣ
ಇರಲ್ಲಲಲ. ಗಂಗ ಗ ಮಾರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ಸಮರಣ ಇರ್ತುು. ಅತೀತ್ಾನಗರ್ತಗಳ ಜ್ಞಾನವರ್ತುು. ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳ ಅಭಿವ್ಕಿು
ಎಲಲವೂ ಇರ್ತುು. ಆದರ ಶನುನುವಗ ಅದಾ್ವುದೂ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಆಕ ಶನುನುವನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಗಲು
ಇಚಿೆಸದಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 403

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತಾಂ ಪುತರನಿಧನ ್ೀದು್ಕಾತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಕಾsಸ ತವಂ ಹ ೀತುನಾ ಕ ೀನ್ ಹನಿು ಪುತಾರನ್ ನ್ೃಶಂಸರ್ತ್ ॥೧೧.೩೯॥

ರ್ಪಂ ಸುರರ್ರಸರೀಣಾಂ ತರ್ ತ ೀನ್ ನ್ ಪ್ಾಪಕಮ್ ।

ಭವ ೀತ್ ಕಮಮಯ ತವದಿೀರ್ಯಂ ತನ್ಮಹತ್ ಕಾರರ್ಣಮತರ ಹಿ ॥೧೧.೪೦॥

ತತ್ ಕಾರರ್ಣಂ ರ್ದ ಶುಭ ೀ ರ್ಯದಿ ಮಚ ್ಛರೀತರಮಹಯತಿ ।

ಇತಿೀರಿತಾsರ್ದತ್ ಸರ್ಯಂ ಪರರ್ಯಯೌ ಚ ಸುರಾಪರ್ಗಾ ॥೧೧.೪೧॥

ಏಳು ಜನ ಪ್ುರ್ತರರನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಶನುನು, ರ್ತನನ ಎಂಟನ್ ೀ ಪ್ುರ್ತರನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಉದು್ಕುಳಾದ ಪ್ತನ
ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ದು ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನಿೀನು ಯಾರು? ಏರ್ತಕಾೆಗಿ ಹಿೀಗ ಕಟುಕರಂತ್ ಮಕೆಳನುನ
ಕ ೂಲುಲತುದಿಾೀರ್ಯ? ನ್ ೂೀಡಿದರ ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀ ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನನ ಕ ಲಸ
ಪಾಪ್ಷ್ಠವಾಗಿರಲ್ಾರದು. ಇದರ ಹಿಂದ ಇನ್ ನೀನ್ ೂೀ ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಾರರ್ಣ ಇರಲ್ ೀಬ ೀಕು. ಮಂಗಳ ಯೀ, ಒಂದು
ವ ೀಳ ನನನ ಕಿವ ಅದನುನ ಕ ೀಳಲು ಯೀಗ್ವಾಗಿದಾರ , ಆ ಕಾರರ್ಣವನುನ ಹ ೀಳು” ಎಂದು. ಈ ರೀತಯಾಗಿ
ಶನುನು ಕ ೀಳಿದಾಗ, ಗಂಗ ವಸುಕೃರ್ತವಾದ ಎಲಲವನೂನ ವವರಸುತ್ಾುಳ ಮರ್ತುು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಅಲ್ಲಲಂದ ದ ೀವಲ್ ೂೀಕಕ ೆ
ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ ಕೂಡಾ.

ನ್ ಧಮೊೇಯ ದ್ ೀರ್ತಾನಾಂ ಹಿ ಜ್ಞಾತವಾಸಶ್ಚರಂ ನ್ೃಷ್ು ।

ಕಾರಣಾದ್ ೀರ್ ಹಿ ಸುರಾ ನ್ೃಷ್ು ವಾಸಂ ಪರಕುರ್ಯತ ೀ ॥೧೧.೪೨॥

ಕಾರಣಾಪಗಮೀ ಯಾನಿತ ಧಮೊೇಯsಪ್ ್ೀಷಾಂ ತಥಾವಿಧಃ ।

ಅದೃಶ್ತವಮಸಂಸಪಶ ್ೀಯ ಹ್ಸಮಾೂಷ್ರ್ಣಮೀರ್ ಚ ॥೧೧.೪೩॥

ಸುರ ೈರಪಿ ನ್ೃಜಾತ ೈಸುತ ಗುಹ್ಧಮೊೇಯ ದಿವೌಕಸಾಮ್ ।

ಅತಃ ಸಾ ರ್ರುರ್ಣಂ ದ್ ೀರ್ಂ ಪೂರ್ಯಭತಾತಯರಮಪ್ಮುಮ್ ॥೧೧.೪೪॥

ನ್ೃಜಾತಂ ಶನ್ತನ್ುಂ ತ್ಕಾತವ ಪರರ್ಯಯೌ ರ್ರುಣಾಲರ್ಯಮ್ ।

ಸುತಮಷ್ುಮಮಾದ್ಾರ್ಯ ಭತುತಯರ ೀವಾಪ್ನ್ುಜ್ಞಯಾ ।
ರ್ಧ್ ್ೀದ್ ್್ೀರ್ಗಾನಿನರ್ೃತಾತ ಸಾ ದದ್ೌ ಪುತರಂ ಬೃಹಸಪತೌ ॥೧೧.೪೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 404

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಏಕ ಗಂಗ ರ್ತನನ ಪ್ತರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ತ್ ರಳಿದಳು ಎನುನವುದಕ ೆ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ಇನನಷ್ುು ವವರಗಳನುನ
ನಿೀಡಿದಾಾರ . ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಿ ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ವು ತಳಿರ್ಯಲಾಟು ಮೀಲ್ ಬಹುಕಾಲ
ವಾಸಮಾಡುವುದು ಧಮಥವಲಲ. ಅವರು ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ವಶ್ಷ್ು ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ವಾಸ
ಮಾಡುತ್ಾುರ . ದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾವ ಕಾರರ್ಣಕ ೆ ಬರುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅದು ಈಡ ೀರದ ಮೀಲ್ ಅವರು
ಹಿಂತರುಗುತ್ಾುರ . ಇದು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಧಮಥವೂ ಕೂಡಾ ಹೌದು. ಕಾರ್ಣದಿರುವಕ , ಮುಟುದಿರುವಕ ,
ಮಾರ್ತನ್ಾಡದಿರುವಕ , ಇತ್ಾ್ದಿಗಳು ಮನುಷ್್ರಾಗಿ ಬಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಧಮಥವಾಗಿರುರ್ತುದ . ಇದು
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗುಹ್ಧಮಥ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗಂಗ ಮನುಷ್್ ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ರ್ತನನ ಗಂಡ
ವರುರ್ಣನನುನ(ಶನುನುವನುನ) ಬಿಟುು, ವರುರ್ಣಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ . ಈ ರೀತ ತ್ ರಳುವಾಗ, ಕ ೂಲುಲವ
ಉದ ೂ್ೀಗದಿಂದ ನಿವೃರ್ತುಳಾದ ಗಂಗ , ಗಂಡನ್ಾದ ಶನುನುವನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ, ರ್ತನನ ಎಂಟನ್ ರ್ಯ
ಮಗನನುನ ರ್ತನ್ ೂನಂದಿಗ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗಿ, ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಅಧೀನಕ ೆ ಒಪ್ಾಸುತ್ಾುಳ .

ದ್ ೀರ್ರ್ರತ ್ೀsಸಾರ್ನ್ುಶಾಸನಾರ್ಯ ಮಾತಾರ ದತ ್ತೀ ದ್ ೀರ್ಗುರೌ ಶತಾದಾಯಮ್ ।

ಸಂರ್ತುರಾಣಾಮಖಿಲ್ಾಂಶಚ ವ ೀದ್ಾನ್ ಸಮಭ್ಸತ್ ತದವಶರ್ಗಾನ್ತರಾತಾಮ ॥೧೧.೪೬॥

ತ್ಾಯಿ ಗಂಗ ಯಿಂದ ವದಾ್ಭಾಸಕಾೆಗಿ ಬೃಹಸಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿಡಲಾಟು ದ ೀವವರರ್ತ ನ್ಾಮಕ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರನು,

ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ವಶದಲ್ಲಲ ಇದುಾ ವ ೀದಾಭಾ್ಸ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ತತಶಚ ಮಾತಾರ ರ್ಜಗತಾಂ ಗರಿೀರ್ಯಸ್ನ್ನ್ತಪ್ಾರ ೀsಖಿಲಸದುಗಣಾರ್ಣ್ಯವ ೀ ।

ರಾಮೀ ಭೃಗ್ಣಾಮಧಿಪ್ ೀ ಪರದತತಃ ಶುಶಾರರ್ ತತತವಂ ಚ ಶತಾದಾಯರ್ಷ್ಯಮ್ ॥೧೧.೪೭॥

ಬೃಹಸಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ವ ೀದಾಭಾ್ಸವನುನ ಮುಗಿಸದ ಮೀಲ್ , ಮತ್ ು ತ್ಾಯಿ ಗಂಗ ಯಿಂದ, ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ

ತಳಿದುಕ ೂಳಳಲ್ಾಗದ, ನಿದುಥಷ್ು ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ, ಭೃಗುಕುಲದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ, ಜಗತುನಲ್ಲಲ
ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾದ ಶಕಿು ಎನಿಸದ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ ಕ ೂಡಲಾಟುವನ್ಾದ ದ ೀವವರರ್ತ, ಅಲ್ಲಲ ಐವರ್ತುು
ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ(ಭಗವಂರ್ತನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ಪ್ರತಪಾದಿಸರ್ತಕೆ ಶಾಸರವನುನ) ಅಭಾ್ಸ
ಮಾಡಿದನು.

ಸ ಪಞ್ಚವಿಂಶತ್ ಪುನ್ರಬಾಕಾನಾಮಸಾರಣಿ ಚಾಭ್ಸ್ ಪತ ೀಭೃಯಗ್ಣಾಮ್ ।

ಮಾತಾರ ಸಮಾನಿೀರ್ಯ ತಟ ೀ ನಿಜ ೀ ತು ಸಂಸಾ್ಪಿತಃ ಪ್ಾರಪಪಯಯತುಂ ಸವಪಿತ ರೀ ॥೧೧.೪೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 405

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅವನು ಮತ್ ು ಇಪ್ಾತ್ ೈದು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಭೃಗುಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ಭಾಗಥವರಾಮನ ಬಳಿರ್ಯಲ್ ಲೀ ಇದುಾ,
ಅಸರಗಳನ್ ನಲ್ಾಲ ಅಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದನು. ನಂರ್ತರ, ತ್ಾಯಿಯಿಂದ ಕರ ರ್ತಂದು, ರ್ತನನ ನದಿರ್ಯ ರ್ತಟದಲ್ಲಲ
ಶನುನುವಗ ಅಪ್ಥಸಲು ಇಡಲಾಟುನು (ಅಂದರ : ಮಗನನುನ ರ್ತಂದ ಗ ಒಪ್ಾಸುವುದಕಾೆಗಿ ಗಂಗ , ಅವನನುನ
ರ್ತನನ(ಗಂಗಾನದಿ) ತೀರಕ ೆ ಕರ ರ್ತಂದು ಅಲ್ಲಲ ನಿಲ್ಲಲಸದಳು)

ಸ ತತರ ಬಧ್ಾವ ಶರಪಞ್ಜರ ೀರ್ಣ ಗಙ್ಕ್ಗಂ ವಿರ್ಜಹ ರೀsಸ್ ಪಿತಾ ತದ್ ೈರ್ ।
ರ್ರರ್ಜನ್ ಮೃರ್ಗಾತಿ್ೀಯ ತೃಷತ ್ೀ ವಿಲ್ ್ೀಕರ್ಯನ್ ಗಙ್ಕ್ಗಮತ ್ೀಯಾಮಭರ್ತ್ ಸುವಿಸಮತಃ ॥೧೧.೪೯॥

ದ ೀವವರರ್ತನು ಗಂಗಾತೀರದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು ನದಿರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳ ಅಣ ಕಟ್ಟುನಿಂದ ರ್ತಡ ದು, ಆಟವಾಡಿದನು.
ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ದ ೀವವರರ್ತನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಶನುನು ಭ ೀಟ್ ಯಾಡಲು ತ್ ರಳುತ್ಾು, ಬಾಯಾರದವನ್ಾಗಿ,
ನಿೀರಲಲದಿರುವ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಬಹಳ ಅಚುರಗ ೂಂಡನು.

ಸ ಮಾಗಗಯಯಾಮಾಸ ತತ ್ೀsಸ್ ಹ ೀತುಜ್ಞಪ್ ಾೈ ತದ್ಾ ಸವಂ ಚ ದದಶಯ ಸ್ನ್ುಮ್ ।

ಕ್ತರೀಡನ್ತಮಸ ರೀರ್ಣ ಬಭ್ರ್ ಸ ್ೀsಪಿ ಕ್ಷಣಾದದೃಶ್ಃ ಪಿತೃದಶಯನಾದನ್ು ॥೧೧.೫೦॥

ನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿೀರಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯ ಕಾರರ್ಣವನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕ ಂದು ಹುಡುಕಾಡಿದ ಶನುನು, ಅಸರದ ೂಂದಿಗ
ಆಟವಾಡುತುರುವ ರ್ತನನ ಮಗನನುನ ಕಂಡನು. ದ ೀವವರರ್ತನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ತಂದ ಕಂಡಕೂಡಲ್ ೀ, ಕ್ಷರ್ಣಕಾಲ
ಅದೃಶ್ನ್ಾದನು.

ಮಿೀಮಾಂಸಮಾನ್ಂ ತಮವಾಪ ಗಙ್ಕ್ಗ ಸುತಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪತಿಂ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಚ ।

ಅರ್ಯಂ ಸುತಸ ತೀ ಪರಮಾಸರವ ೀತಾತ ಸಮಪಿಪಯತ ್ೀ ವಿೀರ್ಯ್ಯಬಲ್ ್ೀಪಪನ್ನಃ ॥೧೧.೫೧॥

‘ಇವನು ಯಾರರಬಹುದು’ ಎಂದು ಶನುನು ವಚಾರ ನಡ ಸುತುರುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ ಲೀ, ಗಂಗ ರ್ಯು ಮಗನನುನ
ಕರ ದುಕ ೂಂಡು, ಶನುನುವನ ಬಳಿ ಬಂದಳು. “ಇವನು ನಿನನ ಮಗನು. ಅಸರವ ೀರ್ತುನ್ಾದ ನಿನನ ಸುರ್ತನಿೀರ್ತ.
ವೀರ್ಯಥಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಇವನು ನಿನಗ ಸಮಪ್ಥರ್ತನ್ಾಗುತುದಾಾನ್ ” ಎಂದು ಗಂಗ ದ ೀವವರರ್ತನನುನ
ಶನುನುವಗ ಒಪ್ಾಸದಳು.

ಅಸಾ್ಗರಜಾಃ ಸಾವಂ ಸ್ತಿಮೀರ್ ಯಾತಾ ಹರ ೀಃ ಪದ್ಾಮೊೂೀರ್ಜಸುಪ್ಾವಿತ ೀ ರ್ಜಲ್ ೀ ।

ತನ್್ಮಮಯದಿೀಯೀ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ತತ್ ತವಂ ತಾನ್ ಮಾ ಶುಚ ್ೀsನ ೀನ್ ಚ ಮೊೀದಮಾನ್ಃ ॥೧೧.೫೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 406

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಇತಿ ಪರದ್ಾಯಾಮುಮದೃಶ್ತಾಮರ್ಗಾದ್ ಗಙ್ಕ್ಗ ತಮಾದ್ಾರ್ಯ ರ್ಯಯೌ ಸವಕಂ ಗೃಹಮ್ ।

ರಾಜಾsಭಷಚಾ್ರ್ ಚ ಯೌರ್ರಾಜ ್ೀ ಮುಮೊೀದ ತತುದುಗರ್ಣತಪಿಪಯತ ್ೀ ಭೃಶಮ್ ॥೧೧.೫೩॥

“ಈ ದ ೀವವರರ್ತನ ಅರ್ಣ್ಂದಿರು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದಕಮಲದಿಂದ ಪ್ವರ್ತರವಾದ ನನನ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ರ್ತಮಮ

ದ ೀಹವನುನ ಇಟುು, ಅವರ ಮೂಲ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ಪ್ಡ ದರು. ಆದಾರಂದ ನಿೀನು ಇವನ ಅರ್ಣ್ಂದಿರರ ಬಗ ಗ
ಸಂಕಟಪ್ಡಬ ೀಡ. ಇವನಿಂದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳುಳವವನ್ಾಗು” ಎಂದು ನುಡಿದ ಗಂಗ , ದ ೀವವರರ್ತನನುನ ಶನುನುವಗ
ಒಪ್ಾಸ, ಅದೃಶ್ಳಾಗುತ್ಾುಳ . ಶನುನು ದ ೀವವರರ್ತನನುನ ರ್ತನನ ಅರಮನ್ ಗ ಕರ ದ ೂರ್ಯುಾ, ರ್ಯುವರಾಜ
ಪ್ದವರ್ಯಲ್ಲಲ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ, ಅವನ ಒಳ ಳರ್ಯ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾಗಿ, ಬಹಳ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುನು.

ಪುನ್ಃ ಸ ಪಿತಾರsನ್ುಮತ ್ೀ ಬೃಹಸಪತ ೀರವಾಪ ವ ೀದ್ಾನ್ ಪುರುಷಾರ್ಯುಷ ್ೀsದಾಯತಃ ।

ರಾಮಾತ್ ತಥಾsಸಾರಣಿ ಪುನ್ಸತವವಾಪ ತಾರ್ದಿೂರಬ ಾೈಸರಶತ ೈಶಚ ತತತವಮ್ ॥೧೧.೫೪॥

ಮತ್ ು, ದ ೀವವರರ್ತನು ರ್ತಂದ ಯಿಂದ ಅನುಮತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ಬೃಹಸಾತ್ಾ್ಚಾರ್ಯಥರಂದ ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥಗಳ
ಕಾಲ ವ ೀದಾಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ಯೀ, ಮತ್ ು ಐವರ್ತುು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ
ಅಸರವದ ್ರ್ಯನೂನ, ಮುನೂನರು ವಷ್ಥಗಳ ರ್ತನಕ ರ್ತರ್ತುಿವದ ್ರ್ಯನೂನ ಪ್ಡ ದನು.

ಸ ಸರ್ಯವಿತತವಂ ಸಮವಾಪ್ ರಾಮಾತ್ ಸಮಸತವಿದ್ಾ್ಧಿಪತ ೀಗುಗಯಣಾರ್ಣ್ಯವಾತ್ ।

ಪಿತುಃ ಸಮಿೀಪಂ ಸಮವಾಪ್ ತಂ ಚ ಶುಶ್ರಷ್ಮಾರ್ಣಃ ಪರಮುಮೊೀದ ವಿೀರಃ ॥೧೧.೫೫॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವವರರ್ತನು ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದನು. ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ

ಸವಥಜ್ಞತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಬಳಿ ಬಂದು, ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಸ ೀವ ಮಾಡುತ್ಾು, ತ್ಾನೂ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು.

ರ್ಯದ್ ೈರ್ ಗಙ್ಕ್ಗ ಸುಷ್ುವ ೀsಷ್ುಮಂ ಸುತಂ ತದ್ ೈರ್ ಯಾತ ್ೀ ಮೃಗಯಾಂ ಸ ಶನ್ತನ್ುಃ ।
ಶರದವತ ್ೀ ಜಾತಮಪಶ್ದುತತಮಂ ರ್ನ ೀ ವಿಸೃಷ್ುಂ ಮಿರ್ುನ್ಂ ತವಯೀನಿರ್ಜಮ್ ॥೧೧.೫೬॥

ಗಂಗ ರ್ಯು ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಮಗನನುನ ಹ ರ್ತು ಸಮರ್ಯದಲ್ ಲೀ ಶನುನುವು ಭ ೀಟ್ ಗ ಂದು ಕಾಡಿಗ ತ್ ರಳಿದಾ. ಆಗ
‘ಶರದಾಾನ್ ’ ಎಂಬ ಋಷಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ, ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಬಿಡಲಾಟು, ಮಾರ್ತೃ ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಜನಿಸದ
ಜ ೂೀಡಿರ್ಯನುನ(ಅವಳಿ ಮಕೆಳನುನ) ಆರ್ತ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 407

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಶರದ್ಾವಂಸುತ ತಪಃ ಕುರ್ಯನ್ ದದಶಯ ಸಹಸ ್ೀರ್ಯಶ್ೀಮ್ ।

ಚಸಾನ್ಾ ರ ೀತಸತಸಾ್ರ್ ಶರಸತಮೂೀ ತತ ್ೀSಭರ್ತ್ ॥೧೧.೫೭॥

ವಿಷ್ಾಮೊೂೀ ನಾಮ ರುದ್ಾರಣಾಂ ಭ್ಭಾರಹರಣ ೀsಙ್ಗತಾಮ್ ।

ಹರ ೀಃ ಪ್ಾರಪುತಂ ತಥಾ ತಾರಾ ಭಾಯಾ್ಯ ಯಾ ಹಿ ಬೃಹಸಪತ ೀಃ ॥೧೧.೫೮॥

‘ಶರದಾಾನ್’ ಎಂಬುವ ಋಷ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡುತುರುವಾಗ ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಆಕ ರ್ಯನುನ ಕಂಡಾಗ ಅವನ ರ ೀರ್ತಸುು ಹುಲ್ಲಲನ ಮದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಜಾರ ಬಿೀಳುರ್ತುದ . ಈರೀತ ಜಾರದ ರ ೀರ್ತಸುನ
ದ ಸ ಯಿಂದ ರುದರರಲ್ಲಲ ಒಬಬನ್ಾದ ‘ವಷ್ೆಮಭ’ ಎನುನವ ರುದರನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭೂಭಾರ ಹರರ್ಣ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ
ಸಹಾರ್ಯಕರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದುವುದಕಾೆಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುನ್ . ಹಾಗ ಯೀ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಪ್ತನ ತ್ಾರಾದ ೀವರ್ಯೂ
ಕೂಡಾ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುಳ .

ತಾರ್ುಭೌ ಶನ್ತನ್ುದಾೃಯಷಾುವ ಕೃಪ್ಾವಿಷ್ುಃ ಸವಕಂ ಗೃಹಮ್ ।

ನಿನಾರ್ಯ ನಾಮ ಚಕ ರೀ ಚ ಕೃಪ್ಾಯಾ ವಿಷ್ಯೌ ರ್ಯತಃ ॥೧೧.೫೯॥

ಕೃಪಃ ಕೃಪಿೀತಿ ಸ ಕೃಪಸತಪ್ೀ ವಿಷ ್್ೀಶಚಕಾರ ಹ ।

ತಸ್ ಪಿರೀತಸತದ್ಾ ವಿಷ್ು್ಃ ಸರ್ಯಲ್ ್ೀಕ ೀಶವರ ೀಶವರಃ ॥೧೧.೬೦॥

ಶನುನುವು ಆ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಮರುಕದಿಂದ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿ (ಕೃಪಾವಷ್ುನ್ಾಗಿ) ಅವರನುನ ರ್ತನನ

ಅರಮನ್ ಗ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ . ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಆ ಮಕೆಳಿಬಬರು ರ್ತನನ ಕೃಪ ಗ ವಷ್ರ್ಯರಾದರ ೂೀ,
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರಗ ಆರ್ತ ‘ಕೃಪ್’ ಮರ್ತುು ‘ಕೃಪ್’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿನಡುತ್ಾುನ್ . ಆ ಕೃಪ್ನು ಮುಂದ
ವಷ್ು್ಸಂಬಂಧಯಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಕೂೆ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ವಷ್ು್ವು ಅವನಿಗ
ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಪ್ಾರದ್ಾದ್ ೀಷ್್ತುಪತಷಯತವಮಾರ್ಯುಃ ಕಲ್ಾಪನ್ತಮೀರ್ ಚ ।

ಸ ಶನ್ತನ್ುಗೃಹ ೀ ತಿಷ್ಾನ್ ದ್ ೀರ್ರ್ರತಸಖಾsಭರ್ತ್ ॥೧೧.೬೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 408

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ರಸನನನ್ಾದ ವಷ್ು್ವು, ‘ಮುಂದ ಬರುವ ಸಪ್ುಷಥಗಳಲ್ಲಲ ಒಬಬನ್ಾಗುವಕ ’ರ್ಯ ವರವನೂನ^, ಅಲಲದ , ಕಲಾ
ಮುಗಿರ್ಯುವ ರ್ತನಕದ ಆರ್ಯುಷ್್ವನೂನ ಕೂಡಾ ಅವನಿಗ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಆ ಕೃಪ್ನು ಶನುನು ಮನ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ಇದುಾ,
ದ ೀವವರರ್ತನ ಆತೀರ್ಯ ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .
[^ಈ ಅಂಶ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ವವರಸಲಲವಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಕುರರ್ತು
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ]

ಪುತರರ್ಚಛನ್ತನ ್ೀಶಾಚsಸೀತ್ ಸ ಚ ಪುತರರ್ದ್ ೀರ್ ತತ್ ।

ಮಿರ್ುನ್ಂ ಪ್ಾಲಯಾಮಾಸ ಸ ಕೃಪ್ೀsಸಾರರ್ಣ್ವಾಪ ಚ ॥೧೧.೬೨॥

ಸರ್ಯವ ೀದ್ಾನ್ಧಿರ್ಜರ್ಗೌ ಸರ್ಯಶಾಸಾರಣಿ ಕೌಶ್ಕಾತ್ ।

ತತವಜ್ಞಾನ್ಂ ತಥಾ ವಾ್ಸಾದ್ಾಪ್ ಸರ್ಯಜ್ಞತಾಂ ಗತಃ ॥೧೧.೬೩॥

ಕೃಪ್ನು ಶನುನುವಗ ಮಗನಂತ್ ಯೀ ಆದನು. ಶನುನುವಾದರ ೂೀ, ಈ ಎರಡು ಜ ೂೀಡಿ ಜೀವಗಳನುನ ರ್ತನನ
ಮಕೆಳಂತ್ ಯೀ ಪಾಲನ್ ಮಾಡಿದನು. [ಶಂರ್ತನು ಕ್ಷತರರ್ಯ, ಇವರು ಬಾರಹಮರ್ಣರು. ಆದರ ಅವರ ಲಲರೂ ಒಟ್ಟುಗ
ಇರಲು ಆಗ ಯಾವ ಸಮಸ ್ರ್ಯೂ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಅವರ ಆಚರಣ ಅವರಗ . ಇವರ ಆಚರಣ ಇವರಗ . ಇದು ನಮಮ
ಪಾರಚಿೀನ ಸಂಸೃತ. ಇದು ನಿಜವಾದ ಜಾತ್ಾ್ತೀರ್ತತ್ ] ಆ ಕೃಪ್ನು ಕೌಶ್ಕನಿಂದ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ಡ ದನು.
ಸವಥ ವ ೀದಗಳನೂನ, ಸವಥ ಶಾಸರಗಳನೂನ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ಯೀ, ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ
ರ್ತರ್ತುಿಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಸವಥಜ್ಞನ್ ನಿಸದನು.
[ರ್ಗೌತಮೊೀ Sಪಿ ತತ ್ೀSಭ ್ೀತ್ ಧನ್ುವ ೀಯದಪರ ್ೀSಭರ್ತ್’ (ಮಹಾಭಾರರ್ತ: ಉರ್ತುರದ ಪಾಠ ೧೨೯.೧೯
). ಕೃಪ್ೀSಪಿ ಚ ತದ್ಾ ರಾರ್ಜನ್ ಧನ್ುವ ೀಯದಪರ ್ೀSಭರ್ತ್(ದಾಕ್ಷ್ಮಣಾರ್ತ್ಪಾಠ ೧೪೦.೨೯) ಎರಡೂ
ಪಾಠದಲೂಲ ಒಂದ ೂಂದು ದ ೂೀಷ್ವದಾಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ನಿಜವಾದ ಪಾಠ ಹಿೀಗಿರಬಹುದು: ಕೌಶ್ಕ ್ೀSಪಿ
ತದ್ಾ ರಾರ್ಜನ್ ಧನ್ುವ ೀಯದಪರ ್ೀSಭರ್ತ್ ಚತುವ ೀಯದಂ ಧನ್ುವ ೀಯದಂ ಶಾಸಾರಣಿ ವಿವಿಧ್ಾನಿ ಚ ।
ನಿಖಿಲ್ ೀನಾಸ್ ತತ್ ಸರ್ಯಂ ಗುಹ್ಮಾಖಾ್ತವಾಂಸತದ್ಾ’ . ಕೌಶ್ಕ ಅಂದರ ವಶಾಾಮಿರ್ತರ. ಆರ್ತ ಆಗಲ್ ೀ
ಧನುವ ೀಥದಪ್ರನ್ಾಗಿದಾನು. ನ್ಾಲುೆರ್ತರಹದ ಧನುವ ೀಥದವನುನ, ಸಮಗರ ರಹಸ್ವನುನ ಕೌಶ್ಕ ಕೃಪ್ನಿಗ
ಹ ೀಳಿದನು. ಈ ರೀತ ಸಂಭಾವ್ ಪಾರಚಿೀನ ಪಾಠವರಬಹುದು].

ರ್ಯದ್ಾ ಹಿ ಜಾತಃ ಸ ಕೃಪಸತದ್ ೈರ್ ಬೃಹಸಪತ ೀಃ ಸ್ನ್ುರರ್ಗಾಚಚ ಗಙ್ಕ್ಗಮ್ ।

ಸಾನತುಂ ಘೃತಾಚಿೀಂ ಸ ದದಶಯ ತತರ ಶಿರ್ದುಾಕ್ಲ್ಾಂ ಸುರರ್ರ್ಯ್ಯಕಾಮಿನಿೀಮ್ ॥೧೧.೬೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 409

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಯಾವಾಗ ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ ಜನನವಾಯಿತ್ ೂೀ ಅದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಬೃಹಸಾತರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಭರದಾಾಜರು

ಸಾನನ ಮಾಡಲು ಗಂಗಾನದಿರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು. ಅಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಪ್ುರ ಯಾದ, ಬಟ್ ು ಜಾರದ
ಸ್ತರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಘೃತ್ಾಚಿೀರ್ಯನುನ ಕಂಡರು.

ತದಾಶಯನಾತ್ ಸಾನ್ನಮಥ ೀನಿಾರರ್ಯಂ ಸ ದ್ ್ರೀಣ ೀ ದಧ್ಾರಾsಶು ತತ ್ೀsಭರ್ತ್ ಸವರ್ಯಮ್ ।

ಅಮೊೂೀರ್ಜಜಾವ ೀಶರ್ಯುತ ್ೀ ಬೃಹಸಪತಿಃ ಕತುತಯಂ ಹರ ೀಃ ಕಮಮಯ ಬುವೀ ಭರ ್ೀದಾೃತೌ ॥೧೧.೬೫॥

ಘೃತ್ಾಚಿೀರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾರಂದ ಜಾರದ ರ್ತನನ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ಭರಧಾಾಜರು ಕ ೂಳಗದಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದರು. ಅದರಂದ

ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಬೃಹಸಾತರ್ಯು, ಭೂಭಾರ ಹನನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಲು ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದರು.

ದ್ ್ರೀಣ ೀತಿನಾಮಾಸ್ ಚಕಾರ ತಾತ ್ೀ ಮುನಿಭಯರದ್ಾವರ್ಜ ಉತಾಸ್ ವ ೀದ್ಾನ್ ।

ಅಧ್ಾ್ಪಯಾಮಾಸ ಸಶಾಸರಸಙ್ಕ್ಘನ್ ಸರ್ಯಜ್ಞತಾಮಾಪ ಚ ಸ ್ೀsಚಿರ ೀರ್ಣ ॥೧೧.೬೬॥

ಈರೀತ ಅವರ್ತರಸದ ಬೃಹಸಾತಗ ಮುನಿ ಭರದಾಾಜರು ‘ದ ೂರೀರ್ಣ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿನಟುರು. ಭರದಾಾಜರು

ದ ೂರೀರ್ಣನಿಗ ಶಾಸರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ವ ೀದಗಳನುನ ಬ ೂೀಧಸದರು. ದ ೂರೀರ್ಣನು ಅತ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಎಲಲವನೂನ
ಕಲ್ಲರ್ತು ಸವಥಜ್ಞರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.

ಕಾಲ್ ೀ ಚ ತಸಮನ್ ಪೃಷ್ತ ್ೀsನ್ಪತ ್್ೀ ರ್ನ ೀ ತು ಪ್ಾಞ್ಚಚಲಪತಿಶಚಚಾರ ।

ತಪ್ೀ ಮಹತ್ ತಸ್ ತಥಾ ರ್ರಾಪುರಾರ್ಲ್ ್ೀಕನಾತ್ ಸಾನಿಾತಮಾಶು ರ ೀತಃ ॥೧೧.೬೭॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಹುಟ್ಟುದ ಕಾಲದಲ್ ಲೀ ಮಕೆಳಿಲಲದ ‘ಪ್ೃಶರ್ತ’ ಎನುನವ ಪಾಂಚಾಲ ದ ೀಶದ ರಾಜನು

ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಮಹತ್ಾುದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದನು. ಆರ್ತ ಒಮಮ ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದಾರಂದ ಆರ್ತನ ರ ೀರ್ತಸುು ಜಾರಬಿರ್ತುು.

ಸ ತದ್ ವಿಲಜಾಜರ್ಶತಃ ಪದ್ ೀನ್ ಸಮಾಕರಮತ್ ತಸ್ ಬಭ್ರ್ ಸ್ನ್ುಃ ।

ಹಹ್ ತು ನಾಮಾನ ಸ ವಿರಿಞ್ಚರ್ಗಾರ್ಯಕ ್ೀ ನಾಮಾನssರ್ಹ ್ೀ ಯೀ ಮರುತಾಂ ತದಂಶರ್ಯುಕ್
॥೧೧.೬೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 410

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ೃಶತ್ ರಾಜನು ವಶ ೀಷ್ವಾದ ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಂದ ಜಾರ ಬಿದಾ ರ ೀರ್ತಸುನುನ ರ್ತನನ ಪಾದದಿಂದ ಮುಚಿುದನು. ಆ
ರ ೀರ್ತಸುನಿಂದ ಅವನಿಗ ‘ಹಹೂ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಗಾರ್ಯಕನ್ಾದ ಗಂಧವಥನು ಮಗನ್ಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದನು. ಆರ್ತನು ‘ಆವಹ’ನ್ ನುನವ ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾನು. (ಆವಹನ್ ನುನವ
ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು)

ಸ ದ್ ್ರೀರ್ಣತಾತಾತ್ ಸಮವಾಪ ವ ೀದ್ಾನ್ಸಾರಣಿ ವಿದ್ಾ್ಶಚ ತಥಾ ಸಮಸಾತಃ ।

ದ್ ್ರೀಣ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸ ತದ್ಾ ಗುರ ್ೀಃ ಸುತಂ ಸಹ ೈರ್ ನೌ ರಾರ್ಜ್ಮಿತಿ ಹ್ವಾದಿೀತ್ ॥೧೧.೬೯॥

ಈ ರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ಪ್ೃಶತ್ ರಾಜನ ಮಗನು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ಭರದಾಾಜನಿಂದ,

ದ ೂರೀರ್ಣರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ, ವ ೀದಗಳನೂನ , ಅಸರಗಳನೂನ , ಸಮಸು ವದ ್ಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ಹ ೂಂದಿದನು.
ವದಾ್ಭಾ್ಸ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅವನು ರ್ತನನ ಗುರುಗಳ ಮಗನ್ಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಗ ‘ರಾಜ್ದ ಭ ೂೀಗವೂ
ನಮಿಮಬಬರಗ ಸಮನ್ಾಗಿರಲ್ಲ(ಒಟ್ಟುಗ )’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾನಷ್ ುೀ. (ಅಂದರ : ನನನ ರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ಅಧಥ ರಾಜ್ವು
ನಿನಗ ಎನುನವ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದಾನು).

ಪದ್ ೀ ದುರತತಾವದ್ ದುರಪದ್ಾಭಧ್ ೀರ್ಯಃ ಸ ರಾರ್ಜ್ಮಾಪ್ಾರ್ ನಿಜಾಂ ಕೃಪಿೀಂ ಸಃ ।

ದ್ ್ರೀಣ ್ೀsಪಿ ಭಾಯಾ್ಯಂ ಸಮವಾಪ್ ಸರ್ಯಪರತಿಗರಹ ್ೀರ್ಜಿಶಚ ಪುರ ೀsರ್ಸತ್ ಸುಖಿೀ ॥೧೧.೭೦॥

ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಮುಚಿುದಾರಂದ ಪ್ೃಶತ್ ರಾಜನ ಮಗನು ‘ದುರಪ್ದ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾದನು. ಆರ್ತನು ರ್ತಂದ ರ್ಯ
ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ ಪಾಂಚಾಲ ದ ೀಶದ ರಾಜನ್ಾದನು. ಇರ್ತು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತನನವಳ ೀ ಆದ,
ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ ರ್ತಂಗಿರ್ಯನುನ ಹ ಂಡತರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿ, ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ, ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರತಗರಹಗಳಿಂದ
ವರಹಿರ್ತರಾಗಿ (ಅಂದರ ಯಾವುದ ೀ ದಾನ ಮೊದಲ್ಾದುವುಗಳನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳದ ೀ), ಸುಖವಾಗಿ ವಾಸ
ಮಾಡಿದರು.

ಸಲ್ ್ೀಞ್ಚರ್ೃತ ಾೈರ್ ಹಿ ರ್ತತಯರ್ಯನ್ ಸ ಧಮಮಯಂ ಮಹಾನ್ತಂ ವಿರರ್ಜಂ ರ್ಜುಷಾರ್ಣಃ ।

ಉವಾಸ ನಾರ್ಗಾಖ್ಪುರ ೀ ಸಖಾ ಸ ದ್ ೀರ್ರ್ರತಸಾ್ರ್ ಕೃಪಸ್ ಚ ೈರ್ ॥೧೧.೭೧॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸಲ್ ೂೀಞ್ು’ ಎನುನವ ಧಮಥವನುನ ಆಯೆ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ಅದರಂದಲ್ ೀ ಜೀವನ
ಸಾಗಿಸುತ್ಾು, ರಜ ೂೀಗುರ್ಣದ ಸಂಪ್ಕಥ ಇಲಲದ , ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಪ್ರೀತಕರವಾದ ಧಮಥವನುನ ಮಾಡುತ್ಾು,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 411

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಿದರು. ಅವರು ರಾಜಕುಮಾರನ್ಾದ ದ ೀವವರರ್ತನ ಮರ್ತುು ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರ

ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಇದಾರು.

ತ ೀಷಾಂ ಸಮಾನ ್ೀ ರ್ರ್ಯಸಾ ವಿರಾಟಸತವಭ್ದಾಹಾ ನಾಮ ವಿಧ್ಾತೃರ್ಗಾರ್ಯಕಃ ।

ಮರುತುು ಯೀ ವಿರ್ಹ ್ೀ ನಾಮ ತಸಾ್ಪ್ಂಶ ೀನ್ ರ್ಯುಕ ್ತೀ ನಿರ್ಜಧಮಮಯರ್ತಿತೀಯ ॥೧೧.೭೨॥

ಅದ ೀ ರೀತ ಇವರ ಲಲರಗ (ದ ೀವವರರ್ತ, ಕೃಪ್, ದ ೂರೀರ್ಣ ಮರ್ತುು ದುರಪ್ದ ಇವರಗ ) ವರ್ಯಸುನಿಂದ
ಸಮಾನನ್ಾದವನ್ಾಗಿ ವರಾಟರಾಜನಿದಾನು. ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಆರ್ತ ‘ಹಹಾ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಬರಹಮದ ೀವರ
ಹಾಡುಗಾರ(ಗಂಧವಥ). ವರಾಟನಲ್ಲಲ ‘ವವಹ’ ಎನುನವ ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶವರ್ತುು (ಅಂಶದಿಂದ
ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿದಾ). ವರಾಟ ರ್ತನನ ಧಮಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿದವನ್ಾಗಿದಾನು. [ವರಾಟನ ಹುಟ್ಟುನ ಕುರತ್ಾದ
ವವರವನುನ ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ ].

ತತಃ ಕದ್ಾಚಿನ್ೃಗಯಾಂ ಗತಃ ಸ ದದಶಯ ಕನಾ್ಪರರ್ರಾಂ ತು ಶನ್ತನ್ುಃ ।

ಯಾ ಪೂರ್ಯಸರ್ಗ ಗೀಯ ಪಿತೃಪುತಿರಕಾ ಸತಿೀ ಚಚಾರ ವಿಷ ್್ೀಸತಪ ಉತತಮಂ ಚಿರಮ್ ॥೧೧.೭೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಒಮಮ ಭ ೀಟ್ ಗ ಹ ೂರಟ ಶಂರ್ತನುವು ಶ ರೀಷ್ಠ ಕನಿನಕ ಯಬಬಳನುನ ಕಂಡನು. ಯಾರು ರ್ತನನ
ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಪ್ರ್ತೃದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಗಳಾಗಿ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಬಹಳ ಕಾಲದ
ರ್ತನಕ ಮಾಡಿದಾಳ ೂೀ, ಅವಳ ೀ ಆ ಸರ್ತ್ವತ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಕನ್ ್. [ಈಕ ರ್ಯ ಹುಟ್ಟುನ ಹಿನ್ ನಲ್ ಮರ್ತುು
ಈಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ವಾ್ಸರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಹರ್ತುನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ
ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ ]

ರ್ಯಸ ್ೈ ರ್ರಂ ವಿಷ್ು್ರದ್ಾತ್ ಪುರಾsಹಂ ಸುತಸತರ್ ಸಾ್ಮಿತಿ ಯಾ ರ್ಸ ್ೀಃ ಸುತಾ ।

ಜಾತಾ ಪುನ್ದ್ಾಾಯಶಗೃಹ ೀ ವಿರ್ದಿಾಯತಾ ವಾ್ಸಾತಮನಾ ವಿಷ್ು್ರಭ್ಚಚ ರ್ಯಸಾ್ಮ್ ॥೧೧.೭೪॥

ಯಾರಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ‘ಮುಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ನಿನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ವರವನುನ
ನಿೀಡಿದಾನ್ ೂೀ, ಅವಳ ೀ ಉಪ್ರಚರ ವಸುವನ ಮಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟು, ನಂರ್ತರ ಅಂಬಿಗನ(ದಾಶರಾಜನ) ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಬ ಳ ದಳು. ಯಾರಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ವ ೀದವಾ್ಸನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನ್ ೂೀ ಆ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ ಶನುನು ಕಂಡನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 412

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತದಾಶಯನಾನ್ನೃಪತಿಜಾಜಯತಹೃಚಛರಯೀ ರ್ವ ರೀ ಪರದ್ಾನಾರ್ಯ ಚ ದ್ಾಶರಾರ್ಜಮ್ ।

ಋತ ೀ ಸ ತಸಾ್ಸತನ್ರ್ಯಸ್ ರಾರ್ಜ್ಂ ನ ೈಚಛದ್ ದ್ಾತುಂ ತಾಮಥಾsಯಾದ್ ಗೃಹಂ ಸವಮ್ ॥೧೧.೭೫॥

ಅವಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ೂಡನ್ ಯೀ ಶನುನುವನ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲ ಸುಪ್ುವಾಗಿ ಮಲಗಿದಾ ಕಾಮ ಮೀಲ್ ದಿಾರ್ತು. ಆರ್ತ
ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಸಾಕುರ್ತಂದ ದಾಶರಾಜನಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ ರ್ತನಗ ಕ ೂಡುವಂತ್ ಬ ೀಡುತ್ಾುನ್ . ಆದರ
ದಾಶರಾಜ ಮುಂದ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಮಗನಿಗ ಸಾಮಾರಜ್ ಸಗದ ಹ ೂರರ್ತು ಅವಳನುನ ಶನುನುವಗ ಕ ೂಡಲು
ಬರ್ಯಸುವುದಿಲಲ. ದಾಶರಾಜನ ನಿರಾಕರಣ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಶನುನು ರ್ತನನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ತಚಿಚನ್ತಯಾ ರ್ಗಾಿನ್ಮುಖಂ ರ್ಜನಿತರಂ ದೃಷ ುವೈರ್ ದ್ ೀರ್ರ್ರತ ಆಶವಪೃಚಛತ್ ।

ತತಾಾರರ್ಣಂ ಸಾರರ್ಥಮಸ್ ತಸಾಮಚುಛರತಾವsಖಿಲಂ ದ್ಾಶಗೃಹಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ॥೧೧.೭೬॥

ಸರ್ತ್ವತರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಂದಿನಿಂದ, ಅವಳದ ೀ ಬಗ ಗಿನ ಚಿಂತ್ ಯಿಂದ ಬಾಡಿದ ಮುಖವುಳಳ ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ
ನ್ ೂೀಡಿದ ದ ೀವವರರ್ತನು, ಕೂಡಲ್ ೀ ಆ ಕುರರ್ತು ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಅವನಿಗ ಶನುನುವನಿಂದ
ಸರಯಾದ ಉರ್ತುರ ಸಗುವುದಿಲಲ. ಆಗ ಅವನು ಶನುನುವನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯನುನ ಆ ಕುರರ್ತು ಕ ೀಳಿ, ಅವನಿಂದ
ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದುಕ ೂಂಡು, ಅಂಬಿಗನ(ದಾಶರಾಜನ) ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳುತ್ಾುನ್ .

ಸ ತಸ್ ವಿಶಾವಸಕೃತ ೀ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಚಕಾರ ನಾಹಂ ಕರವಾಣಿ ರಾರ್ಜ್ಮ್ ।

ತಥ ೈರ್ ಮೀ ಸನ್ತತಿತ ್ೀ ಭರ್ಯಂ ತ ೀ ವ ್ೈತ್ಧವಯರ ೀತಾಃ ಸತತಂ ಭವಾನಿ ॥೧೧.೭೭॥

ದ ೀವವರರ್ತನು ಅಂಬಿಗನಿಗ ವಶಾಾಸ ಹುಟ್ಟುಸುವುದಕಾೆಗಿ ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . “ನ್ಾನು ರಾಜ್ವನುನ

ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ. ಹಾಗ ಯೀ, ನನನ ಸಂರ್ತತಯಿಂದ ನಿನಗ ಭರ್ಯವೂ ಇಲಲ. ನಿನನ ಆ ಭರ್ಯವು ನ್ಾಶವಾಗಲ್ಲ.
ಏಕ ಂದರ : ನ್ಾನು ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಊಧವಥ ರ ೀರ್ತಸೆನ್ಾಗುತ್ ುೀನ್ ”.

ಭೀಮರ್ರತತಾವದಿಾ ತದ್ಾsಸ್ ನಾಮ ಕೃತಾವ ದ್ ೀವಾ ಭೀಷ್ಮ ಇತಿ ಹ್ಚಿೀಕಿಪನ್ ।

ಪರಸ್ನ್ರ್ೃಷುಂ ಸ ಚ ದ್ಾಶದತಾತಂ ಕಾಳಿೀಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಪಿತುಃ ಸಮಪಪಯರ್ಯತ್ ॥೧೧.೭೮॥

ದ ೀವವರರ್ತನು ಇಂರ್ತಹ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ವರರ್ತವುಳಳವನ್ಾದ ಪ್ರರ್ಯುಕು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅವನಿಗ ‘ಭಿೀಷ್ಮ’ ಎಂಬ
ಹ ಸರನಿನಟುು ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ದರು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ(ದ ೀವವರರ್ತನು), ಅಂಬಿಗ ಕ ೂಟು ಕಾಳಿೀ ನ್ಾಮಕ
ವಸುಕನ್ ್ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯುಾ ರ್ತಂದ ಗ ಅಪ್ಥಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 413

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಜ್ಞಾತಾವ ತು ತಾಂ ರಾರ್ಜಪುತಿರೀಂ ಗುಣಾಢಾ್ಂ ಸತ್ಸ್ ವಿಷ ್್ೀ ಮಾಮಯತರಂ ನಾಮತಸತತ್ ।

ಲ್ ್ೀಕ ೀ ಪರಸದ್ಾಾಂ ಸತ್ರ್ತಿೀತು್ದ್ಾರಾಂ ವಿವಾಹಯಾಮಾಸ ಪಿತುಃ ಸ ಭೀಷ್ಮಃ ॥೧೧.೭೯॥

ದಾಶರಾಜನಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಕಾಳಿೀರ್ಯನುನ ರಾಜಪ್ುತರಯಂದೂ (ಅಂಬಿಗನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದವಳು ಆದರ

ಮೂಲರ್ತಃ ವಸುರಾಜನ ಮಗಳು ಎಂದು ತಳಿದು) ಮರ್ತುು ಸರ್ತ್ನ್ಾಮಕನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ
ತ್ಾಯಿಯಾಗಿರುವುದರಂದ(ವಾ್ಸ ಮುನಿರ್ಯ ತ್ಾಯಿಯಾಗಿರುವುದರಂದ) ಆಕ ಸರ್ತ್ವತೀ ಎಂದು
ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಪ್ರಸದಿಳಾಗಿದಾಾಳ ಎಂದು ತಳಿದ ೀ, ಗುರ್ಣದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಅವಳನುನ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತನನ
ರ್ತಂದ ಗ ಮದುವ ಮಾಡಿಕ ೂಟುರು.

ಪ್ಾರರ್ಯಃ ಸತಾಂ ನ್ ಮನ್ಃ ಪ್ಾಪಮಾರ್ಗ ಗೀಯ ಗಚ ಛೀದಿತಿ ಹಾ್ತಮಮನ್ಶಚ ಸಕತಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾವsಪಿ ತಾಂ ದ್ಾಶಗೃಹ ೀ ವಿರ್ದಿಾಯತಾಂ ರ್ಜರ್ಗಾರಹ ಸದಾಮಯರತಶಚ ಶನ್ತನ್ುಃ ॥೧೧.೮೦॥

“ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಸಜಜನರ ಮನಸುು ಪಾಪ್ದ ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೂೀಗುವುದಿಲಲ. ನನನ ಮನಸುು ಇವಳಲ್ಲಲ

ಆಸಕುವಾಗಿದ . ಅದರಂದಾಗಿ ಇದು ಅಧಮಥವರಲು ಸಾಧ್ವಲಲ” ಎಂದು ತಳಿದ ಧಮಥರರ್ನ್ಾಗಿರುವ
ಶನುನುವು, ಅಂಬಿಗರ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದಿದಾಾಳ ಎಂದು ತಳಿದೂ ಕೂಡಾ ಕಾಳಿೀರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸದನು.
[ಸರ್ತ್ವತ ಅಂಬಿಗರ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಚಕರವತಥಯಾದ ರ್ತನನ ಪ್ತನಯಾಗಲು ಆಕ
ಯೀಗ್ಳು ಎನುನವುದನುನ ಶನುನು ರ್ತನನ ಹೃದರ್ಯದಿಂದ ಅರತದಾ. ಹಾಗಾಗಿ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಬರ್ಯಸದ ಮರ್ತುು
ಸಾೀಕರಸದ].

ಸವಚಛನ್ಾಮೃತು್ತವರ್ರಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ತಥಾsಪ್ಜ ೀರ್ಯತವಮಧೃಷ್್ತಾಂ ಚ ।

ರ್ಯುದ್ ಾೀಷ್ು ಭೀಷ್ಮಸ್ ನ್ೃಪ್ೀತತಮಃ ಸ ರ ೀಮೀ ತಯೈವಾಬಾಗಣಾನ್ ಬಹ್ಂಶಚ ॥೧೧.೮೧॥

ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದ ಶನುನುವು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಗ ‘ಬರ್ಯಸದಾಗ ಸಾವು’ ಎನುನವ ವರವನುನ ಕ ೂಟುು, ಹಾಗ ಯೀ

ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಇರ್ತರರಂದ ಗ ಲಲಲಾಡದಿರುವಕ ರ್ಯನೂನ ಮರ್ತುು ಸ ೂೀಲು ಇಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯನೂನ ವರವನ್ಾನಗಿ
ನಿೀಡಿದನು. ಮುಂದ ಪ್ತನ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ಶನುನು ಬಹಳ ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಸುಖಿಸದನು.

ಲ್ ೀಭ ೀ ಸ ಚಿತಾರಙ್ಗದಮತರ ಪುತರಂ ತಥಾ ದಿವತಿೀರ್ಯಂ ಚ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ತಯೀಶಚ ಬಾಲ್ ್ೀ ರ್್ಧುನ ್ೀಚಛರಿೀರಂ ಜೀಣ ್ೀಯನ್ ದ್ ೀಹ ೀನ್ ಹಿ ಕ್ತಂ ಮಮೀತಿ ॥೧೧.೮೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 414

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಶನುನುಚಕರವತಥರ್ಯು ಸರ್ತ್ವತಯಂದಿಗಿನ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಮರ್ತುು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥ ಎಂಬ ಇಬಬರು

ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಆರ್ತ ಆ ಮಕೆಳಿಬಬರು ಬಾಲಕರರುವಾಗಲ್ ೀ, ‘ಜೀರ್ಣಥವಾದ ಈ ದ ೀಹದಿಂದ ಇನುನ
ನನಗ ೀನು ಪ್ರಯೀಜನ’ ಎಂದು ಯೀಚಿಸ, ಗಂಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಾಇಚ ೆಯಿಂದ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ತ್ಾ್ಗ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . (ಇಚ ೆಯಿಂದಲ್ ೀ ಶರೀರವನುನ ಬಿಡುತ್ಾುನ್ ).
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಕಾಲಧಮಯಮುಪ್ ೀಯವಾನ್’ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೦೮.೪)
ದ ೀಹಜೀರ್ಣಥವಾಯಿರ್ತು, ಈ ದ ೀಹದಿಂದ ನನಗಿನ್ ನೀನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎಂಬ ಭಾವನ್ ಯಿಂದ, ಶನುನು ಸ ಾೀಚ ೆಯಿಂದ
ದ ೀಹತ್ಾ್ಗ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಗಮನಿಸಬ ೀಕಾದ ಅಂಶ ಏನ್ ಂದರ : ಶನುನುವಗ ಸ ಾೀಚ ೆಯಿಂದ
ದ ೀಹತ್ಾ್ಗ ಮಾಡುವ ಸದಿಿಯಿರ್ತುು. ಆದಾರಂದಲ್ ೀ ಆರ್ತ ರ್ತನನ ಮಗನ್ಾದ ಭಿೀಷ್ಮನಿಗ ಇಚಾೆ ಮರರ್ಣದ
ವರಪ್ರದಾನ ಮಾಡುವುದಕ ೆ ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಇಚಾೆಮರರ್ಣ ಎನುನವುದು ರ್ತನನ ಕಾಲಕ ೆೀ
ಕ ೂನ್ ಯಾಗಲ್ಲದ ಎನುನವುದೂ ಆರ್ತನಿಗ ತಳಿದಿರ್ತುು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಆರ್ತ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಗ ಇಚಾೆಮರರ್ಣದ
ವರವನುನ ನಿೀಡಿದ. ]

ಸ ವೀಚಛಯಾ ರ್ರುರ್ಣತವಂ ಸ ಪ್ಾರಪ ನಾನಿಚಛಯಾ ತನ್ುಃ ।

ತಸಮನ್ ಕಾಲ್ ೀ ತ್ರ್ಜ್ತ ೀ ಹಿ ಬಲರ್ದಿೂರ್ಯಧಂ ವಿನಾ ॥೧೧.೮೩॥

ಅತಿಸಕಾತಸತಪ್ೀಹಿೀನಾಃ ಕರ್ಞಚಚನ್ೃತಿಮಾಪುನರ್ಯುಃ ।
ಅನಿಚಛಯಾsಪಿ ಹಿ ರ್ಯಥಾ ಮೃತಶ್ಚತಾರಙ್ಗದ್ಾನ್ುರ್ಜಃ ॥೧೧.೮೪॥

ಹಿೀಗ ಶನುನುವು ಸ ಾೀಚ ೆಯಿಂದ ದ ೀಹತ್ಾ್ಗಮಾಡಿ ವರುರ್ಣರ್ತುಿವನುನ(ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ) ಹ ೂಂದಿದನು.

ಶನುನು ಚಕರವತಥಯಾಗಿದಾ ಕಾಲದ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ : ‘ಶನುನುವನ

ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಇಚ ೆ ಇಲಲದ ೀ ದ ೀಹವನುನ ಬಿಡುವವರ ೀ ವರಳವಾಗಿದಾರು. ಆದರ ಕ ಲವ ೀ ಕ ಲವರಗ ಮಾರ್ತರ
ಇಚಾೆಮರರ್ಣ ಯೀಗವರಲ್ಲಲಲ. ಅಂರ್ವರು ಎರಡು ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸಾರ್ಯುತುದಾರು. (೧). ರ್ತಮಗಿಂರ್ತ
ರ್ತಪೀಬಲದಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದವನಿಂದ ವಧ ಗ ೂಳಗಾಗಿ ಸಾವು. (ಹ ೀಗ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಗಂಧವಥನಿಂದ
ಕ ೂಲಲಲಾಟುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ) (೨). ಕ ೀವಲ ವಷ್ಯಾಸಕಿುರ್ಯುಳಳವರಾಗಿ, ಅದರಂದಾಗಿ ರ್ತಪೀಹಿೀನರಾಗಿ ಸಾವು.
(ಹ ೀಗ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನು ಸಾವನ ಬರ್ಯಕ ಇಲಲದ ೀ ಸರ್ತುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 415

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅಥೌಧವಯದ್ ೈಹಿಕಂ ಕೃತಾವ ಪಿತುಭೀಯಷ ್ೇsಭ್ಷ ೀಚರ್ಯತ್ ।

ರಾಜ ್ೀ ಚಿತಾರಙ್ಗದಂ ವಿೀರಂ ಯೌರ್ರಾಜ ್ೀsಸ್ ಚಾನ್ುರ್ಜಮ್ ॥೧೧.೮೫॥

ಶನುನುರಾಜನ ಮರಣಾನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಔಧವಥದ ೈಹಿಕ ಕಾರ್ಯಥಗಳನ್ ನಲಲವನೂನ

ಮಾಡಿ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನನುನ ರಾಜನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ ಮರ್ತುು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯ್ಥನನುನ
ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ಚಿತಾರಙ್ಗದ್ ೀನ ೀ ನಿಹತ ್ೀ ನಾಮ ಸವಂ ತವಪರಿತ್ರ್ಜನ್ ।

ಚಿತಾರಙ್ಗದ್ ್ೀsಕೃತ ್ೀದ್ಾವಹ ್ೀ ಗನ್ಾವ ೀಯರ್ಣ ಮಹಾರಣ ೀ ॥೧೧.೮೬॥

‘ರ್ತನನ ಹ ಸರನುನ ಪ್ರತ್ಾ್ಗ ಮಾಡದ ೀ ಇದುಾದರಂದ, ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಗಂಧವಥನ್ ೂಂದಿಗಿನ
ಮಹಾರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ^ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಕ ೂಲಲಲಾಡುತ್ಾುನ್ .
[ ^ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೦೮-೭-೯) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ಸ ತು
ಚಿತಾರಙ್ಗದಃ ಶೌಯಾಯತುವಾಯಂಶ್ಚಕ್ ೀಪ ಪ್ಾರ್ಥಯವಾನ್।.....ತಂ ಕ್ಷ್ಪಂತಂ ಸುರಾಂಶ ೈರ್
ಮನ್ುಷಾ್ನ್ಸುರಾಂಸತಥಾ । ಗಂಧರ್ಯರಾಜ ್ೀ ಬಲವಾಂಸುತಲ್ನಾಮಾsಭ್ಯಾತತದ್ಾ॥ ಗಂಧರ್ಯಃ- ‘ತವಂ
ವ ೈ ಸದೃಶನಾಮಾsಸ ರ್ಯುದಾಂ ದ್ ೀಹಿ ನ್ೃಪ್ಾತಮರ್ಜ । ನಾಮ ವಾsನ್್ತಾಗೃಹಿ್ೀಷ್ವ ರ್ಯದಿ ರ್ಯುದಾಂ ನ್ ದ್ಾಸ್ಸ
॥ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ರ್ತನನ ಶೌರ್ಯಥದಿಂದ ಎಲಲರನೂನ ಬಗುಗಬಡಿದಿದಾ. ಇದರಂದಾಗಿ ಅವನ ಗವಥ ಎಲ್ಾಲ
ಕಡ ಮನ್ ಮಾತ್ಾಯಿರ್ತು. ಒಮಮ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ ೀ ಆದ ಗಂಧವಥ ಆರ್ತನ ಬಳಿ ಬಂದು,
“ನಿೀನು ನನನ ಹ ಸರನುನ ಪ್ರತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಬ ೀಕು, ಇಲಲವ ೀ ನನ್ ೂನಂದಿಗ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಬ ೀಕು” ಎನುನತ್ಾುನ್ .
ಆದರ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಹ ಸರನುನ ತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಲು ಒಪ್ುಾವುದಿಲಲ. ಇದರಂದಾಗಿ ಅವರಬಬರ
ನಡುವ ಧೀಘಥಕಾಲ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ರ್ಯುದಿ ನಡ ಯಿರ್ತು. ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಶನುನುಪ್ುರ್ತರ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಡುತ್ಾುನ್ .
ಸ ೂೀರ್ತರೂ ಕೂಡಾ ಹ ಸರು ಬದಲ್ಲಸಲು ಒಪ್ಾದ ಕಾರರ್ಣ, ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಬಲದಿಂದ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಗಂಧವಥನಿಂದ
ಆರ್ತ ಕ ೂಲಲಲಾಡುತ್ಾುನ್ ].

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಂ ರಾಜಾನ್ಂ ಕೃತಾವ ಭೀಷ ್ೇsನ್ವಪ್ಾಲರ್ಯತ್ ।

ಅರ್ ಕಾಶ್ಸುತಾಸತಸರಸತದತ್ಯಂ ಭೀಷ್ಮ ಆಹರತ್ ॥೧೧.೮೭॥

ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನಿಗ ಮದುವ ಯಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ, ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನ ಸಾವನ ನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು

ರ್ಯುವರಾಜ ಪ್ದವರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನನುನ ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 416

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಅವನ ಪ್ರವಾಗಿ ತ್ಾನ್ ೀ ದ ೀಶವನ್ಾನಳಿದರು. ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗಾಗಿ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಮೂರು ಜನ

ಕಾಶ್ೀರಾಜನ ಮಕೆಳನುನ ರ್ತಂದರು.

ಅಮಾಬಮಪ್ಮಿೂಕಾನಾಮಿನೀಂ ತಥ ೈವಾಮಾಬಲ್ಲಕಾಂ ಪರಾಮ್ ।

ಪ್ಾಣಿಗರಹರ್ಣಕಾಲ್ ೀ ತು ಬರಹಮದತತಸ್ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ॥೧೧.೮೮॥

ಬರಹಮದರ್ತು ಮದುವ ಯಾಗಬ ೀಕಿದಾ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಅಂಬ ರ್ಯನುನ, ಅಂಬಿಕ ರ್ಯನುನ
ಮರ್ತುು ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯನುನ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗಾಗಿ ರ್ತಂದರು.

ವಿಜತ್ ತಂ ಸಾಲವರಾರ್ಜಂ ಸಮೀತಾನ್ ಕ್ಷತಿರಯಾನ್ಪಿ ।

ಅಮಿಬಕಾಮಾಬಲ್ಲಕ ೀ ತತರ ಸಂವಾದಂ ಚಕರತುಃ ಶುಭ ೀ ॥೧೧.೮೯॥

ಅಮಾಬ ಸಾ ಭೀಷ್ಮಭಾಯ್ೈಯರ್ ಪೂರ್ಯದ್ ೀಹ ೀ ತು ನ ೈಚಛತ ।

ಶಾಪ್ಾದಿಾರರ್ಣ್ಗಭಯಸ್ ಸಾಲವಕಾಮಾsಹಮಿತ್ಪಿ ॥೧೧.೯೦॥

ಸಾಲಾರಾಜ(ಬರಹಮದರ್ತು)ನನುನ ಗ ದುಾ, ಅಲ್ಲಲ ನ್ ರ ದಿದಾ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರನೂನ ಕೂಡಾ ಗ ದುಾ, ಆ ಮೂವರನುನ

ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗಾಗಿ ರ್ತಂದರು. ಆಗ, ಉರ್ತುಮರಾದ ಅಂಬಿಕ ಹಾಗೂ
ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯರು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನನುನ ಮದುವ ಯಾಗಲು ಒಪ್ಾದರು.
ಆದರ ಅಂಬ ಮಾರ್ತರ, ಹಿಂದಿನ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಭಿೀಷ್ಮನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿಯೀ, ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನನುನ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.
ಬರಹಮ ಶಾಪ್ದ ಫಲದಿಂದ, ‘ನ್ಾನು ಸಾಲಾನನುನ ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಆಕ ಹ ೀಳಿದಳು.

ಉವಾಚ ತಾಂ ಸ ತತಾ್ರ್ಜ ಸಾsಗಮತ್ ಸಾಲವಮೀರ್ ಚ ।

ತ ೀನಾಪಿ ಸಮಪರಿತ್ಕಾತ ಪರಾಮೃಷ ುೀತಿ ಸಾ ಪುನ್ಃ ॥೧೧.೯೧॥

ಸಾಲಾನನುನ ಬರ್ಯಸದ ಅಂಬ ರ್ಯನುನ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಬಿಟುು ಬಿಡುತ್ಾುರ . ಆಗ ಆಕ ಸಾಲಾನನುನ ಕುರರ್ತು

ಬರುತ್ಾುಳ . ಆದರ ಅವಳನುನ ‘ಬ ೀರ ೂಬಬರು ಅಪ್ಹರಸ ಬಿಟ್ಟುರುವ’ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಸಾಲಾನೂ
ಸಾೀಕರಸುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 417

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಭೀಷ್ಮಮಾಪ ಸ ನಾಗೃಹಾ್ತ್ ಪರರ್ಯಯೌ ಸಾsಪಿ ಭಾಗಗಯರ್ಮ್ ।

ಭಾರತುವಿಯವಾಹಯಾಮಾಸ ಸ ್ೀsಮಿಬಕಾಮಾಬಲ್ಲಕ ೀ ತತಃ ॥೧೧.೯೨ ॥

ಆಗ ಆಕ ಮರಳಿ ಭಿೀಷ್ಮನ ಬಳಿ ಬರುತ್ಾುಳ . ಆದರ ಅವರೂ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸುವುದಿಲಲ. ಕ ೂನ್ ಗ ಆಕ

ಪ್ರಶುರಾಮನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ . ಅಂಬ ತ್ ರಳಿದ ನಂರ್ತರ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಅಂಬಿಕ ಮರ್ತುು
ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನಿಗ ಮದುವ ಮಾಡಿ ಕ ೂಟುರು.

ಭೀಷಾಮರ್ಯ ತು ರ್ಯಶ ್ೀ ದ್ಾತುಂ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ ೀ ತ ೀನ್ ಭಾಗಗಯರ್ಃ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತತರಪಿ ಸ ನ್ ಭೀಷ್ಮಂ ನಿರ್ಜಘಾನ್ ಹ ।
ನ್ಚಾಮಾಬಂ ರ್ಗಾರಹಯಾಮಾಸ ಭೀಷ್ಮಕಾರುರ್ಣ್ರ್ಯನಿರತಃ ॥೧೧.೯೩॥

ಭಿೀಷ್ಮನಿಗ ರ್ಯಶಸುನುನ ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಪ್ರಶುರಾಮ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಶುರಾಮನು ಭಿೀಷ್ಮನನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಿಲಲ.
ಭಿೀಷ್ಮನ ಮೀಲ್ಲರುವ ಕಾರುರ್ಣ್ದಿಂದ, ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಅಂಬ ರ್ಯನುನ ಆರ್ತನಿಗ ಮದುವ
ಮಾಡಿಸಕ ೂಡುವುದಿಲಲ.

‘ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಃ ಸಕಲ್ಾನ್ತರಾತಾಮ ರ್ಯಃ ಸರ್ಯವಿತ್ ಸರ್ಯರ್ಶ್ೀ ಚ ಸರ್ಯಜತ್ ।

‘ನ್ ರ್ಯತುಮೊೀsನ ್್ೀsಸತ ಕರ್ಞ್ಚ ಕುತರಚಿತ್ ಕರ್ಂ ಹ್ಶಕ್ತತಃ ಪರಮಸ್ ತಸ್’ ॥೧೧.೯೪॥

‘ಭೀಷ್ಮಂ ಸವಭಕತಂ ರ್ಯಶಸಾsಭಪೂರರ್ಯನ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನಾನಸುರಾಂಶ ೈರ್ ರಾಮಃ ।

‘ಜತ ವೈರ್ ಭೀಷ್ಮಂ ನ್ ರ್ಜಘಾನ್ ದ್ ೀವೀ ವಾಚಂ ಚ ಸತಾ್ಮಕರ ್ೀತ್ ಸ ತಸ್’ ॥೧೧.೯೫॥

‘ವಿದಾರ್ನ್ುಮಗಾರ್ಚ ಛೈರ್ ಕ ೀಶವೀ ವ ೀದನಾತತಯರ್ತ್ ।

‘ದಶಯರ್ಯನ್ನಪಿ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ನ ೈರ್ ವಿಷ್ು್ಸತಥಾ ಭವ ೀತ್’ ।
ಏರ್ಮಾದಿಪುರಾಣ ್ೀತ್ವಾಕಾ್ದ್ ರಾಮಃ ಸದ್ಾ ರ್ಜಯೀ ॥೧೧.೯೬॥

‘ಯಾವಾರ್ತನು ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿು ಇರುವವನ್ ೂೀ, ಎಲಲರ ಒಳಗೂ ಇರುವವನ್ ೂೀ, ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ ೂೀ,
ಎಲಲವನೂನ ವಶದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡವನ್ ೂೀ, ಎಲಲವನೂನ ಗ ದಾವನ್ ೂೀ, ಯಾರಗ ಎಣ ಯಾದವರು ಬ ೀರ ೂಬಬರು
ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಗ ಶಕಾಯಭಾವ ಎಲ್ಲಲಂದ’

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 418

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

‘ಪ್ರಶುರಾಮನು ರ್ತನನ ಭಕುನ್ಾದ ಭಿೀಷ್ಮನನುನ ಕಿೀತಥಯಿಂದ ರ್ತುಂಬಿಸರುವವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಅಸುರರನುನ,

ಅಸುರರಗ ಸಂಬಂಧಸದವರನುನ ಮೊೀಹಿಸುವವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಭಿೀಷ್ಮನನುನ ಗ ದಿಾದಾರೂ ಕೂಡಾ ಅವನನುನ
ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ. ಈ ರೀತ ಭಗವಂರ್ತ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ‘ಮದುವ ಯಾಗಲ್ಾರ ’ ಎನುನವ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನೂನ
ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು’.
‘ಕ ೀಶವನು ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡವನಂತ್ , ಮೂಛ ಥಗ ೂಂಡವನಂತ್ , ನ್ ೂಂದವನಂತ್ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡರೂ,
ಮೂಲರ್ತಃ ಹಾಗಾಗಲ್ಾರ’.
ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ುರಾರ್ಣ ವಾಕ್ದಂತ್ ‘ಪ್ರಶುರಾಮನು ಸದಾ ಜರ್ಯವುಳಳವನ್ ೀ ಆಗಿರುತ್ಾುನ್ ’.

ರ್ಯಶ ್ೀ ಭೀಷ್ಮಸ್ ದತಾವ ತು ಸ ್ೀsಮಾಬಂ ಚ ಶರಣಾಗತಾಮ್ ।

ಉನ್ುಮಚ್ ಭತೃಯದ್ ವೀಷ ್ೀತಾ್ತ್ ಪ್ಾಪ್ಾತ್ ತ ೀನಾsಶವಯೀರ್ಜರ್ಯತ್ ॥೧೧.೯೭॥

ಅನ್ನ್ತರಂ ಶ್ಖಣಿಡತಾವತ್ ತದ್ಾ ಸಾ ಶಾಙ್ಾರಂ ತಪಃ ।

ಭೀಷ್ಮಸ್ ನಿಧನಾತಾ್ಯರ್ಯ ಪುಂಸಾತವತ್ಯಂ ಚ ಚಕಾರ ಹ ॥೧೧.೯೮॥

ಭೀಷ ್ೇ ರ್ಯಥಾ ತಾವಂ ಗೃಹಿ್ೀಯಾತ್ ತಥಾ ಕುಯಾ್ಯಮಿತಿೀರಿತಮ್ ।

ರಾಮೀರ್ಣ ಸತ್ಂ ತಚಚಕ ರೀ ಭೀಷ ೇ ದ್ ೀಹಾನ್ತರಂ ಗತ ೀ ॥೧೧.೯೯॥

ಪ್ರಶುರಾಮನು ಭಿೀಷ್ಮನಿಗ ರ್ಯಶಸುನುನ ಕ ೂಟುು, ಶರಣಾಗರ್ತಳಾಗಿರುವ ಅಂಬ ರ್ಯನುನ ‘ಗಂಡನನುನ

ದ ಾೀಷ್ಮಾಡಿದ’ ಪಾಪ್ದಿಂದ ಬಿಡಿಸದನು. ‘ಭಿೀಷ್ಮನು ಹ ೀಗ ನಿನನನುನ ಸಾೀಕರಸಬಲಲನ್ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ
ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನವ ಹ ೀಳಿಕ ರ್ಯೂ ರಾಮನಿಂದ ಸರ್ತ್ವಾಗಿ ನಡ ಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು.
ಅಂಬ ಮೊದಲು ಗಂಡನ ದ ಾೀಷ್ದಿಂದಾದ ಉಂಟ್ಾದ ಪಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ ಭಿೀಷ್ಮರನುನ ಸ ೀರಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅವಳು ಶ್ಖಂಡಿಯಾದಾರಂದ ಹ ೂಂದಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಮುಂದ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ
ಬಿಟುು ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ (ದು್ವಸು ರೂಪ್ವನುನ) ಹ ೂಂದಿದಾಗ, ಪ್ರಶುರಾಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ, ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ
ಪಾಪ್ವನುನ ಕಳಚಿಕ ೂಂಡ ಆಕ , ತ್ಾನೂ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಆರ್ತನ(ದು್ವಸುವನ) ಪ್ತನಯಾಗಿ
ಸ ೀರುತ್ಾುಳ . [ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಪ್ರಶುರಾಮ, ಭಿೀಷ್ಮನ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ,
ಅವನಿಗ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ. ಗಂಡನನುನ ದ ಾೀಷಸದ ಅಂಬ ರ್ಯ ಪಾಪ್ವನುನ ನ್ಾಶ ಮಾಡಿ, ಆಕ ಮುಂದ
ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಮರಳಿ ಗಂಡನನುನ ಸ ೀರುವಂತ್ ಮಾಡಿದ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 419

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಇರ್ತು ಭಿೀಷ್ಮನಿಂದ ದೂರಾದ ಅಂಬ , ‘ಭಿೀಷ್ಮ ಸಾರ್ಯಬ ೀಕು’ ಮರ್ತುು ‘ತ್ಾನು ಪ್ುರುಷ್ನ್ಾಗಿ ಹುಟುಬ ೀಕು’ ಎಂದು
ಬರ್ಯಸ, ಶಂಕರನನುನ ಕುರತ್ಾಗಿ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾುಳ .

ರುದರಸುತ ತಸಾ್ಸತಪಸಾ ತುಷ್ುಃ ಪ್ಾರದ್ಾದ್ ರ್ರಂ ತದ್ಾ ।

ಭೀಷ್ಮಸ್ ಮೃತಿಹ ೀತುತವಂ ಕಾಲ್ಾತ್ ಪುಂದ್ ೀಹಸಮೂರ್ಮ್ ॥೧೧.೧೦೦॥

ಮಾಲ್ಾಂ ಚ ರ್ಯ ಇಮಾಂ ಮಾಲ್ಾಂ ಗೃಹಿ್ೀಯಾತ್ ಸ ಹನಿಷ್್ತಿ ।

ಭೀಷ್ಮಮಿತ ್ೀರ್ ತಾಂ ಮಾಲ್ಾಂ ಗೃಹಿೀತಾವ ಸಾ ನ್ೃಪ್ಾನ್ ರ್ಯಯೌ ॥೧೧.೧೦೧॥

ತಾಂ ನ್ ಭೀಷ್ಮಭಯಾತ್ ಕ ೀsಪಿ ರ್ಜಗೃಹುಸಾತಂ ಹಿ ಸಾ ತತಃ ।

ದುರಪದಸ್ ಗೃಹದ್ಾವರಿ ನ್್ಸ್ ಯೀರ್ಗಾತ್ ತನ್ುಂ ರ್ಜಹೌ ॥೧೧.೧೦೨॥

ಅಂಬ ರ್ಯ ರ್ತಪ್ಸುಗ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಿ ರುದರನು, ಆಕ ಗ ವರವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . ‘ಭಿೀಷ್ಮನ ಸಾವಗ ನಿೀನ್ ೀ
ಕಾರರ್ಣಳಾಗುವ ಎಂದೂ, ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ಪ್ುರುಷ್ ದ ೀಹ ಪಾರಪ್ುಯಾಗುರ್ತುದ ಎಂದೂ ಶ್ವ ವರವನುನ ನಿೀಡಿ,
ಆಕ ಗ ಮಾಲ್ ಯಂದನುನ ಕ ೂಟುು, “ಯಾರು ಈ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನು ಭಿೀಷ್ಮನನುನ
ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ ” ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಅವಳಾದರ ೂೀ, ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ರಾಜರ ಬಳಿ
ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .
ಆದರ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಭಿೀಷ್ಮರ ಮೀಲ್ಲನ ಭರ್ಯದಿಂದ ಯಾವ ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ ಸಾೀಕರಸುವುದಿಲಲ. ಆಗ
ಅಂಬ ಆ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ದುರಪ್ದನ ಮನ್ ರ್ಯ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಲ ಇಟುು, ಯೀಗ ಶಕಿುಯಿಂದ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ
ರ್ತ್ಜಸುತ್ಾುಳ .

ಏತಸಮನ ನೀರ್ ಕಾಲ್ ೀ ತು ಸುತಾತ್ಯಂ ದುರಪದಸತಪಃ ।

ಚಕಾರ ಶಮೂವ ೀ ಚ ೈನ್ಂ ಸ ್ೀsಬರವಿೀತ್ ಕನ್್ಕಾ ತರ್ ॥೧೧.೧೦೩॥

ಭ್ತಾವ ಭವಿಷ್್ತಿ ಪುಮಾನಿತಿ ಸಾsಮಾಬ ತತ ್ೀsರ್ಜನಿ ।

ನಾಮಾನ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ತಸಾ್ಃ ಪುಂರ್ತ್ ಕಮಾಮಯಣಿ ಚಾಕರ ್ೀತ್ ॥೧೧.೧೦೪॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ದುರಪ್ದನು ಮಕೆಳನುನ ಬರ್ಯಸ ರುದರ ದ ೀವರನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತುದಾನು. ರುದರ
ದ ೀವರು ದುರಪ್ದನಿಗ : “ನಿನಗ ಹ ರ್ಣು್ ಮಗಳು ಹುಟುುತ್ಾುಳ ಮರ್ತುು ಅವಳು ಕಾಲ್ಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 420

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ುರುಷ್ನ್ಾಗುತ್ಾುಳ ” ಎನುನವ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದರು. ಶ್ವನ ವರಪ್ರಸಾದದಂತ್ ಅಂಬ ಯೀ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ^

ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ದುರಪ್ದನಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಳು. ಪಾಂಚಾಲ ರಾಜನ್ಾದ ದುರಪ್ದನು ಆಕ ಗ ಗಂಡು
ಮಗುವನಂತ್ ಸಂಸಾೆರಾದಿಗಳನುನ ಮಾಡಿ ಬ ಳ ಸದನು.
[^ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎನುನವ ಪ್ದಕ ೆ ಸಾಮಾಜಕವಾಗಿ ರ್ತಪಾಾದ ಅರ್ಥ ರೂಢರ್ಯಲ್ಲಲದ . ಆದರ ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎಂದರ
ಮೂಲಭೂರ್ತವಾಗಿ ಶ್ಖಂಡ ಉಳಳವನು ಎಂದರ್ಥ. ಇದು ವಷ್ು್ ಸಹಸರನ್ಾಮದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಭಗವಂರ್ತನ
ಸಾವರ ನ್ಾಮದಲ್ಲಲನ ಒಂದು ನ್ಾಮ ಕೂಡಾ ಹೌದು. ಶ್ಖ+ಅಂಡ ಎನುನವಲ್ಲಲ ಶ್ಖ ಎಂದರ ರ್ತಲ್ ಕೂದಲು.
ರ್ತಲ್ ಕೂದಲನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬಾಚಿ ಹಿಂದ ಮೊಟ್ ುರ್ಯಂತ್ ಕಟುುವವರು ಶ್ಖಂಡಿಗಳು. ಕೃಷ್್ ಬಾಲಕನಿದಾಾಗ
ತ್ಾಯಿ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಆರ್ತನ ಕೂದಲನುನ ಈ ರೀತ ಕಟುುತುದಾಳು. ಈ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಆರ್ತನನೂನ ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ನವಲು ಗರರ್ಯನುನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಧರಸುವವರನುನ ಕೂಡಾ ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು.
ಕೃಷ್್ ಬಾಲಕನಿದಾಾಗ ಇರ್ತರ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಜ ೂತ್ ನವಲುಗರ ಧರಸುತುದಾ. ಆ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಆರ್ತನನೂನ
ಶ್ಖಂಡಿೀ ಎನುನವುದು ವಾಡಿಕ . ಇಲ್ಲಲ ಶ್ಖಂಡ (ನವಲುಗರ) ತ್ ೂಟುವಳು ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ]

ತಸ ್ೈ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲರಾರ್ಜಃ ಸ ದಶಾಣಾ್ಯಧಿಪತ ೀಃ ಸುತಾಮ್ ।

ಉದ್ಾವಹಯಾಮಾಸ ಸಾ ತಾಂ ಪುಂವ ೀಷ ೀಣ ೈರ್ ಗ್ಹಿತಾಮ್ ॥೧೧.೧೦೫॥

ಗಂಡಿನ ವ ೀಷ್ದಿಂದ ಮುಚುಲಾಟು ಶ್ಖಣಿಡನಿೀಗ ದುರಪ್ದನು, ದಶಾರ್ಣಥ ದ ೀಶದ ದ ೂರ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥನ

ಮಗಳನುನ ಮದುವ ಮಾಡಿ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .

ಅನ್್ತರ ಮಾತಾಪಿತ ್ರೀಸುತ ನ್ ವಿಜ್ಞಾತಾಂ ಬುಬ ್ೀಧ ಹ ।

ಧ್ಾತ ರಯೈನ್್ವ ೀದರ್ಯತ್ ಸಾsರ್ ತತಿಪತ ರೀ ಸಾ ನ್್ವ ೀದರ್ಯತ್ ॥೧೧.೧೦೬॥

ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳಿಗಿಂರ್ತ ಹ ೂರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ ಯಾರಗೂ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ‘ಹ ರ್ಣು್’ ಎನುನವ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿದಿರಲ್ಲಲಲ.

ಆದರ ಈ ವಷ್ರ್ಯ ಮದುವ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ದಶಾರ್ಣಥ ದ ೀಶದ ರಾಜನ ಮಗಳಿಗ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಅವಳು ರ್ತನನ
ಸಾಕು ತ್ಾಯಿಗ ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ . ಸಾಲಾ ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ, ಆ ಸಾಕು ತ್ಾಯಿರ್ಯು
ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥನಿಗ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾುಳ .

ಸ ಕುರದಾಃ ಪ್ ರೀಷ್ಯಾಮಾಸ ನಿಹನಿಮ ತಾವಂ ಸಬಾನ್ಾರ್ಮ್ ।

ಇತಿ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲರಾಜಾರ್ಯ ನಿರ್ಜಜಯರ್ಗಾಮ ಚ ಸ ೀನ್ಯಾ ॥೧೧.೧೦೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 421

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಧೂರ್ತನ ಮೂಲಕ ‘ನಿನನನುನ ಬಂಧುಗಳ ಸಹಿರ್ತವಾಗಿ
ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂಬ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಪಾಂಚಾಲ ರಾಜನಿಗ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುನ್ . ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಸ ೀನ್ ಯಿಂದ
ಕೂಡಿ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಸದಿನ್ಾಗಿ ಹ ೂರಡುತ್ಾುನ್ .

ವಿಶವಸ್ ವಾಕ್ಂ ರುದರಸ್ ಪುಮಾನ ೀವ ೀತಿ ಪ್ಾಷ್ಯತಃ ।

ಪ್ ರೀಷ್ಯಾಮಾಸ ಧಿಗ್ ಬುದಿಾಭಯನಾನ ತ ೀ ಬಾಲವಾಕ್ತಃ ॥೧೧.೧೦೮॥

ಅಪರಿೀಕ್ಷಕಸ್ ತ ೀ ರಾಷ್ಾಂ ಕರ್ಮಿತ ್ೀರ್ ನ್ಮಮಯಕೃತ್ ।

ಅರ್ ಭಾಯಾ್ಯಸಮೀತಂ ತಂ ಪಿತರಂ ಚಿನ್ತಯಾssಕುಲಮ್ ॥೧೧.೧೦೯॥

ದೃಷಾುವ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ ದುಃಖಾನ್ಮನಿನಮಿತಾತನ್ನ ನ್ಶ್ತು ।

ಇತಿ ಮತಾವ ರ್ನಾಯೈರ್ ರ್ಯಯೌ ತತರ ಚ ತುಮುಬರುಃ ॥೧೧.೧೧೦॥

‘ನಿನನ ಮಗಳು ಗಂಡಾಗುತ್ಾುಳ ’ ಎನುನವ ಶ್ವನ ಮಾತನಲ್ಲಲ ಪ್ೂರ್ಣಥ ನಂಬಿಕ ಹ ೂಂದಿದಾ ದುರಪ್ದ, ‘ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ
ಗಂಡ ೀ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಧೂರ್ತನನುನಹಿಂದ ಕಳುಹಿಕ ೂಟು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, “ನಿನನ ಬುದಿಿರ್ಯು ಅಪ್ರಬುದಿರ
ಮಾತನಿಂದ ರ್ತಪ್ುಾ ಹಾದಿ ಹಿಡಿದಿದ . ಒಂದು ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡಿ ನಂಬಬ ೀಕು ಎನುನವುದು ನಿನಗ
ತಳಿದಿಲಲ. ಪ್ರೀಕ್ಷ ಮಾಡದ ೀ ಮಾರ್ತನ್ಾಡುವ ನಿೀನು ರಾಜ್ವನುನ ಹ ೀಗ ಆಳುತುರುವ ” ಎಂದು ಹಾಸ್ವನೂನ
ಮಾಡಿದ. ಆದರ ಧೂರ್ತನನುನ ಕಳುಹಿಕ ೂಟು ನಂರ್ತರ ಹ ಂಡತಯಿಂದ ಕೂಡಿ ಆರ್ತ ಚಿಂತ್ ಗ ಒಳಗಾದ.
ಚಿಂತ್ ಯಿಂದ ಬ ಂದು ಹ ೂೀಗುತುರುವ ರ್ತಂದ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀರ್ಯು, ‘ನನನ ನಿಮಿರ್ತುವಾಗಿರುವ
ದುಃಖದಿಂದ ರ್ತಂದ ಸಾರ್ಯಬಾರದು’ ಎಂದು ನಿಶುಯಿಸ, ಕಾಡಿಗ ಓಡುತ್ಾುಳ . ಆಕ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಎಲ್ಲಲ ರ್ತುಮುಬರು
ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಗಂಧವಥ ನ್ ಲ್ ಸದಾನ್ ೂೀ ಅಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .

ಸ್್ಣಾಕಣಾ್ಯಭಧ್ ೀರ್ಯಸಾತಮಪಶ್ದ್ ದೃಢಕರ್ಣ್ಯತಃ ।

ಸ ತಸಾ್ ಅಖಿಲಂ ಶುರತಾವ ಕೃಪ್ಾಂ ಚಕ ರೀ ಮಹಾಮನಾಃ ॥೧೧.೧೧೧॥

ದೃಢಕರ್ಣ್ಥನ್ಾದಾರಂದ(ಗಟ್ಟುಯಾದ ಕಿವ ಉಳಳವನ್ಾದಾರಂದ) ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ^ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ

ಕರ ರ್ಯಲಾಡುತುದಾ ಆ ರ್ತುಮುಬರುವು, ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಬರುತುರುವ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಮರ್ತುು ಆಕ ಯಿಂದ
ಎಲಲವನೂನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದು, ಮಹಾ ಔದಾರ್ಯಥ ಉಳಳವನ್ಾಗಿ, ಅವಳ ಮೀಲ್ ಕರುಣ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 422

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

[ಕ ಲವಂದು ಕಡ ಶ್ಖಣಿಡನಿೀಗ ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ ಪ್ುಂಸಾರ್ತಾವನುನ ಕ ೂಟು ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರ , ಇನುನ ಕ ಲವ ಡ

ರ್ತುಮುಬರುವಂದ ಆಕ ಪ್ುಂಸಾರ್ತಾ ಪ್ಡ ದಳು ಎಂದಿದಾಾರ . ಈ ಗ ೂಂದಲವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಪ್ರಹರಸದಾಾರ . ದೃಢಕರ್ಣ್ಥನ್ಾಗಿದಾ ರ್ತುಮುಬರುವನುನ ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು ಎನುನವುದನುನ
ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುತ್ ುೀವ .]

ಸ ತಸ ್ೈ ಸವಂ ರ್ಪುಃ ಪ್ಾರದ್ಾತ್ ತದಿೀರ್ಯಂ ರ್ಜಗೃಹ ೀ ತಥಾ ।

ಅಂಶ ೀನ್ ಪುಂಸವಭಾವಾತ್ಯಂ ಪೂರ್ಯದ್ ೀಹ ೀ ಸಮಾಸ್ತಃ ॥೧೧.೧೧೨॥

ಪುಂಸಾಂ ಸರೀತವಂ ಭವ ೀತ್ ಕಾವಪಿ ತಥಾsಪ್ನ ತೀ ಪುಮಾನ್ ಭವ ೀತ್ ।

ಸರೀಣಾಂ ನ ೈರ್ ಹಿ ಪುಂಸತವಂ ಸಾ್ದ್ ಬಲರ್ತಾಾರಣ ೈರಪಿ ॥೧೧.೧೧೩॥

ಅತಃ ಶ್ರ್ರ್ರ ೀsಪ್ ್ೀಷಾ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಯೀಷ ೈರ್ ನಾನ್್ಥಾ ।

ಪಶಾಚತ್ ಪುಂದ್ ೀಹಮಪಿ ಸಾ ಪರವಿವ ೀಶ ೈರ್ ಪುಂರ್ಯುತಮ್ ॥೧೧.೧೧೪॥

ನಾಸಾ್ ದ್ ೀಹಃ ಪುಂಸತವಮಾಪ ನ್ಚ ಪುಂಸಾsನ್ಧಿಷಾತ ೀ ।

ಪುಂದ್ ೀಹ ೀ ನ್್ರ್ಸತ್ ಸಾsರ್ ಗನ್ಾವ ೀಯರ್ಣ ತವಧಿಷಾತಮ್ ॥೧೧.೧೧೫॥

ರ್ತುಮುಬರುವು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀಗ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ಕ ೂಟುು, ಆಕ ರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ತ್ಾನು ಸಾೀಕರಸದ. ನಂರ್ತರ
ಅವಳ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಪ್ುಂಸಾಭಾವ ಬರಲ್ ಂದು ಅವಳಿಗ ಕ ೂಟು ಆ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಒಂದಂಶದಿಂದ ತ್ಾನೂ
ಅಧಷಠರ್ತನ್ಾದ.

ಏಕ ರ್ತುಮುಬರು ಆ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಅಧಷಠರ್ತನ್ಾದ ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುತ್ಾು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಗಂಡು

ಮಕೆಳಿಗ ಪಾಪ್, ಶಾಪಾದಿ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಸರೀರ್ತಾ ಬಂದಿೀರ್ತು. ಆದರೂ ಅಂರ್ತಹ ಜೀವ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದುವ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ನ್ ೀ ಆಗುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ಸರೀರ್ಯರಗ ಪ್ುಂಸಾ ಬರುವುದ ೀ ಇಲಲ. ಎಷ್ ುೀ
ಬಲ್ಲಷ್ುವಾದ ಕಾರರ್ಣ ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ ಹ ರ್ಣು್ ಗಂಡಾಗುವುದಿಲಲ. ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ವನ ವರವದಾರೂ
ಕೂಡಾ, ಆಕ ಹ ಣ ್ೀ ಆದಳು ಹ ೂರರ್ತು ಗಂಡಾಗಿ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ಯಾಗಲ್ಲಲಲ. ಈರೀತ ರ್ತುಮುಬರು ಒಂದಂಶದಿಂದ
ಅಧಷಠರ್ತವಾಗಿರುವ ಪ್ುಂದ ೀಹವನುನ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 423

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಿೀಗ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯ ದ ೀಹವು ಗಂಡಾಗಿ ಪ್ರವರ್ತಥನ್ ಆಗಲ್ಲಲಲ ಮರ್ತುು ಆಕ ಗಂಡಿನಿಂದ ಅಧಷಠರ್ತವಲಲ ದ

ಗಂಡಿನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ವಾಸ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ. ಪ್ುಂದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ನಿಂದ ಅಧಷಠರ್ತವಾದ ನಂರ್ತರವ ೀ ಆಕ ಪ್ರವ ೀಶ
ಮಾಡಿದಳು.
[ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಗಂಡಿನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಸಾರ್ತಂರ್ತರವಾಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಆಕ ಮೊದಲು ಸರೀಯಾಗಿದಾಳು. ಆನಂರ್ತರ ಪ್ುರುಷ್
ಶರೀರವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದಳು. ಆ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಒಂದಂಶದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ನ್ಾದ ರ್ತುಮುಬರು ಇದಾ. ಒಂದು
ವ ೀಳ ಆ ದ ೀಹದ ೂಳಗ ಕ ೀವಲ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಮಾರ್ತರ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಾರ ಅದು ಹ ರ್ಣು್ದ ೀಹವಾಗಿಯೀ ಇರುತುರ್ತುು ]

ರ್ಗಾನ್ಾರ್ಯಂ ದ್ ೀಹಮಾವಿಶ್ ಸವಕ್ತೀರ್ಯಂ ಭರ್ನ್ಂ ರ್ಯಯೌ ।

ತಸಾ್ಸತದ್ ಾೀಹಸಾದೃಶ್ಂ ಗನ್ಾರ್ಯಸ್ ಪರಸಾದತಃ ॥೧೧.೧೧೬॥

ಪ್ಾರಪ ಗನ್ಾರ್ಯದ್ ೀಹ ್ೀsಪಿ ತಯಾ ಪಶಾಚದಧಿಷಾತಃ ।

ಶ ್ವೀ ದ್ ೀಹಿ ಮಮ ದ್ ೀಹಂ ಮೀ ಸವಂ ಚ ದ್ ೀಹಂ ಸಮಾವಿಶ ॥೧೧.೧೧೭॥

ಗಂಧವಥನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ದ ೀಹವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ರ್ತನನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು
ತ್ ರಳಿದಳು. ಗಂಧವಥನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಅವಳಿಗ ಆ ದ ೀಹದ ಸಾದೃಶ್ವೂ ದ ೂರಕಿರ್ತುು.
ಹಿೀಗ ಗಂಧವಥ ದ ೀಹವು ಅವಳಿಂದ ಅಧಷಠರ್ತವಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಹಿಂದ ಯಾವ ರೂಪ್ದ ದ ೀಹವತ್ ೂುೀ,
ಅದ ೀ ರೀತರ್ಯ ದ ೀಹದ ಸಾದೃಶ್ ಅಲ್ಲಲರ್ತುು.

ಇತು್ಕಾತವ ಸ ತು ಗನ್ಾರ್ಯಃ ಕನಾ್ದ್ ೀಹಂ ಸಮಾಸ್ತಃ ।

ಉವಾಸ ೈರ್ ರ್ನ ೀ ತಸಮನ್ ಧನ್ದಸತತರ ಚಾsಗಮತ್ ॥೧೧.೧೧೮ ॥

ಅಪರತು್ತಾ್ಯನ್ಂ ತನ್ುತಲ್ಲೀರ್ಯಮಾನ್ಂ ವಿಲರ್ಜಜಯಾ ।

ಶಶಾಪ ಧನ್ದ್ ್ೀ ದ್ ೀರ್ಶ್ಚರಮಿತ್ಂ ಭವ ೀತಿ ತಮ್ ॥೧೧.೧೧೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ‘ನನಗ ನ್ಾಳ ನನನ ದ ೀಹವನುನ ನಿೀಡಿ, ನಿನನದಾಗಿರುವ ದ ೀಹವನುನ ನಿೀನು ಪ್ರವ ೀಶ
ಮಾಡರ್ತಕೆದುಾ’ ಎನುನವ ಒಪ್ಾಂದದಂತ್ ಆ ಗಂಧವಥನು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯ ದ ೀಹವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದಾನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 424

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ತ್ ರಳಿದ ಮೀಲ್ , ಕನ್ಾ್ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ರ್ತುಮುಬರು ಆ ಕಾಡಿನಲ್ ಲೀ ಇದಾನು. ಆ

ಸಮರ್ಯದಲ್ ಲೀ ಅಲ್ಲಲಗ ಕುಬ ೀರನ ಆಗಮನವಾಗುರ್ತುದ . ರ್ತನನನುನ ನ್ ೂೀಡಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಗೌರವ ಕ ೂಡದ ,
ಬಳಿಳರ್ಯಂತ್ ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಂದ ಅಡಗಿಕ ೂಂಡ ರ್ತುಮುಬರುವನುನ ಕಂಡ ಕುಬ ೀರ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡು: “ಬಹುಕಾಲ
ಇದ ೀ ರೀತ ಸರೀದ ೀಹವುಳಳವನ್ಾಗಿರು” ಎಂಬುದಾಗಿ ಶಪ್ಸುತ್ಾುನ್ .

ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಯುದ್ ಾೀ ಮೃತಿಂ ಯಾತಿ ಸಾ ಕನಾ್ ಪುನ್ತನ್ುಸ್ತಾ ।

ತದ್ಾ ಪುಂಸತವಂ ಪುನ್ಯಾ್ಯಸ ಚಪಲತಾವದಿತಿೀರಿತಃ ॥೧೧.೧೨೦॥

ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಶಾಪ್ವನಿನತುದಾ ಕುಬ ೀರ, ರ್ತದನಂರ್ತರ, ರ್ತನನ ಶಾಪ್ಕ ೆ ಪ್ರಹಾರವನುನ ತಳಿಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
“ಎಂದು ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ನಿನನ ಗಂಡು ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಇರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಆ ಹ ರ್ಣು್ ಸಾರ್ಯುತ್ಾುಳ ೂೀ, ಆಗ ಮತ್ ು ನಿೀನು
ಗಂಡಾಗುತುೀಯಾ” ಎಂದು. ಮುಂದುವರದು ಕುಬ ೀರ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ಚಪ್ಲದಿಂದ ನಿೀನು ದ ೀಹ ಬದಲ್ಲಸುವ
ಈ ಕಾರ್ಯಥ ಮಾಡಿರುವುದರಂದ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯ ರ್ತನಕ ಈ ಶಾಪ್ವನುನ ಅನುಭವಸಬ ೀಕು” ಎಂದು.

ತಥಾsರ್ಸತ್ ಸ ಗನ್ಾರ್ಯಃ ಕನಾ್ ಪಿತ ್ರೀರಶ ೀಷ್ತಃ ।

ಕರ್ಯಾಮಾಸಾನ್ುಭ್ತಂ ತೌ ಭೃಶಂ ಮುದಮಾಪತುಃ ॥೧೧.೧೨೧॥

ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ದಂತ್ ಆ ಗಂಧವಥನು ಅದ ೀ ದ ೀಹಸ್ತರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.

ಇರ್ತು, ಗಂಡಿನ ದ ೀಹದ ೂಂದಿಗ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯು, ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳಿಗ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ನಡ ದ
ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿಸುತ್ಾುಳ . ಆಗ ದುರಪ್ದ ದಂಪ್ತಗಳು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ಪರಿೀಕ್ಷಯ ತಾಮುಪ್ಾಯೈಶಚ ಶವಶುರ ್ೀ ಲಜಜತ ್ೀ ರ್ಯಯೌ ।

ಶ ್ವೀಭ್ತ ೀ ಸಾ ತು ಗನ್ಾರ್ಯಂ ಪ್ಾರಪ್ ತದವಚನಾತ್ ಪುನ್ಃ ॥೧೧.೧೨೨॥

ನಂರ್ತರ ಹಿರರ್ಣ್ವಮಥನು ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯ ಪೌರುಷ್ಪ್ರೀಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ಎಲ್ಾಲ ಉಪಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸ,

ಸ ೂೀರ್ತು, ನ್ಾಚಿಕ ೂಂಡು ಹಿಂತರುಗುತ್ಾುನ್ . ಮಾರನ್ ೀದಿನ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಕ ೂಟು ಮಾತನಂತ್
ರ್ತುಮುಬರುವದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ಾನು ಅವನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಗಂಡು ದ ೀಹವನುನ ಹಿಂತರುಗಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ತ್ ರಳುತ್ಾುಳ .

ರ್ಯಯೌ ತ ೀನ ೈರ್ ದ್ ೀಹ ೀನ್ ಪುಂಸತವಮೀರ್ ಸಮಾಶ್ರತಾ ।

ಸ ಶ್ಖಣಿಡೀ ನಾಮತ ್ೀsಭ್ದಸರಶಸರಪರತಾಪವಾನ್ ॥೧೧.೧೨೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 425

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಿೀಗ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬಂದ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತುಮುಬರು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : “ನ್ಾನು ನಿನಗ ಔದಾರ್ಯಥದಿಂದ
ನನನ ದ ೀಹವನುನ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ನಿೀನು ಬದುಕಿರುವ ರ್ತನಕ ಈ ದ ೀಹ ನಿನನಲ್ಲಲರುರ್ತುದ ” ಎಂದು. ಅವನ
ಮಾತನಂತ್ , ಅದ ೀ ದ ೀಹದಿಂದ ಪ್ುರುಷ್ರ್ತುಿವನುನ ಹ ೂಂದಿದವಳಾಗಿ ಶ್ಖಂಡಿನಿೀ ಹಿಂತರುಗುತ್ಾುಳ . ಹಿೀಗ
ಗಂಡು ದ ೀಹವನುನ ಪ್ಡ ದ ಆಕ , ‘ಶ್ಖಣಿಡೀ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ, ಶಾಸಾರರ್ಥ ಪ್ರವೀರ್ಣನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ಪರಮದ್ಾದವರ್ಯಂ ತತ್ ಸಮಾಾಪ್ ರ ೀಮೀsಬಾಗಣಾನ್ ಸುಸಕತಃ ।

ತತಾ್ರ್ಜ ದ್ ೀಹಂ ಚ ಸ ರ್ಯಕ್ಷಮಣಾsದಿಾಯತಸತತ ್ೀsಸ್ ಮಾತಾsಸಮರದ್ಾಶು ಕೃಷ್್ಮ್ ॥೧೧.೧೨೪॥

ಇರ್ತು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನು ಅಂಬಿಕ ಹಾಗೂ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯರನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆಸಕುನ್ಾಗಿ ಸುಮಾರು
ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಅವರ ೂಂದಿಗ ಕಿರೀಡಿಸದ. ಆದರ ನಂರ್ತರ ಅವನು ಕ್ಷರ್ಯದಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತನ್ಾಗಿ ದ ೀಹವನುನ
ಬಿಟುನು. ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಸಾವನ ನಂರ್ತರ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ತ್ಾಯಿ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಸಮರಣ
ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ .

ಆವಿಬಯಭ್ವಾsಶು ರ್ಜಗರ್ಜಜನಿತ ್ರೀ ರ್ಜನಾದಾಯನ ್ೀ ರ್ಜನ್ಮರ್ಜರಾಭಯಾಪಹಃ ।

ಸಮಸತ ವಿಜ್ಞಾನ್ತನ್ುಃ ಸುಖಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ಸಮ್ಪರ್ಜಯಾಮಾಸ ಚ ತಂ ರ್ಜನಿತಿರೀ ॥೧೧.೧೨೫ ॥

ಜಗತುನ ಹುಟ್ಟುಗ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದ, ಮುದಿರ್ತನ-ಅಳುಕುಗಳನುನ ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡುವ, ಅರವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು

ಬಂದಿರುವ, ಸುಖಕ ೆ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ ವಾ್ಸರೂಪ್ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತತ್ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಮುಂದ
ಆವಭಥವಸುತ್ಾುನ್ . ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಭಕಿುಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಗೌರವಸುತ್ಾುಳ .

ತಂ ಭೀಷ್ಮಪೂವ ೈಯಃ ಪರಮಾದರಾಚಿಚಯತಂ ಸವಭಷ್ುುತಂ ಚಾರ್ದದಸ್ ಮಾತಾ ।

ಪುತೌರ ಮೃತೌ ಮೀ ನ್ತು ರಾರ್ಜ್ಮೈಚಛದ್ ಭೀಷ ್ೇ ಮಯಾ ನಿತರಾಮತಿ್ಯತ ್ೀsಪಿ॥೧೧.೧೨೬॥

ಕ್ ೀತ ರೀ ತತ ್ೀ ಭಾರತುರಪತ್ಮುತತಮಮುತಾಪದಯಾಸಮತಪರಮಾದರಾತಿ್ಯತಃ ।
ಇತಿೀರಿತಃ ಪರರ್ಣತಶಾಚಪ್ಭಷ್ುುತ ್ೀ ಭೀಷಾಮದಿಭಷಾಚsಹ ರ್ಜಗದುಗರುರ್ಯಚಃ ॥೧೧.೧೨೭॥

ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆದರದಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಟು, ರ್ತನಿನಂದಲೂ ಸುುತಸಲಾಟು

ವಾ್ಸರನುನ ಕುರರ್ತು ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುಳ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 426

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

“ನನನ ಮಕೆಳು ಸತುದಾಾರ . ಭಿೀಷ್ಮನು ನನಿನಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪಾರರ್ಥಥಸಲಾಟುರೂ ಕೂಡಾ ರಾಜ್ವನುನ ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ.
ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ನಮಿಮಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ್ೂಜ ಗ ೂಂಡ ನಿೀನು, ನಮಿಮಂದ ಬ ೀಡಲಾಟುವನ್ಾದ ನಿೀನು, ನಿನನ
ಸಹ ೂೀದರನ ಹ ಂಡತರ್ಯಲ್ಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಗುವನುನ ಹುಟ್ಟುಸು”.
ಈರೀತ ಹ ೀಳಲಾಟು, ಭಿೀಷ್ಾಮದಿಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವರಾಗಿರುವ ವ ೀದವಾ್ಸರು ತ್ಾಯಿರ್ಯನುನ
ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದರು:

ಋತ ೀ ರಮಾಂ ಜಾತು ಮಮಾಙ್ಗಯೀಗಯೀರ್ಗಾ್sಙ್ಗನಾ ನ ೈರ್ ಸುರಾಲಯೀsಪಿ ।

ತಥಾsಪಿ ತ ೀ ವಾಕ್ಮಹಂ ಕರಿಷ ್ೀ ಸಾಂರ್ತುರಂ ಸಾ ಚರತು ರ್ರತಂ ಚ ॥೧೧.೧೨೮ ॥

ಸಾ ಪೂತದ್ ೀಹಾsರ್ ಚ ವ ೈಷ್್ರ್ರ್ರತಾನ್ಮತತಃ ಸಮಾಪ್ನೀತು ಸುತಂ ರ್ರಿಷ್ಾಮ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ರಾಷ್ಾಮುಪ್ ೈತಿ ನಾಶಮಿತಿ ಬುರರ್ನಿತೀಂ ಪುನ್ರಾಹ ವಾಕ್ಮ್ ॥೧೧.೧೨೯॥

ಸೌಮ್ಸವರ್ಪ್ೀsಪ್ತಿಭೀಷ್ರ್ಣಂ ಮೃಷಾ ತಚಚಕ್ಷುಷ ್ೀ ರ್ಪಮಹಂ ಪರದಶಯಯೀ ।

ಸಹ ೀತ ಸಾ ತದ್ ರ್ಯದಿ ಪುತರಕ ್ೀsಸಾ್ ಭವ ೀದ್ ಗುಣಾಢ ್್ೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುಕತಃ ॥೧೧.೧೩೦ ॥

“ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ದ ೀವರ್ಯನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ ನನನ ಅಂಗ-ಸಂಗವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ಭಾಗ್ವುಳಳ ಹ ರ್ಣು್ ಸಾಗಥದಲೂಲ
(ಯಾವ ಲ್ ೂೀಕದಲೂಲ) ಕೂಡಾ ಇಲಲ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ, ನಿನನ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾನು ನಡ ಸಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ . ಅವಳು
(ನಿನನ ಸ ೂಸ ) ಒಂದು ವಷ್ಥಕಾಲ ಇರುವ ವರರ್ತವನುನ ನಡ ಸಲ್ಲ.
ಈ ರೀತ ವ ೈಷ್್ವ ವರರ್ತ ಮಾಡಿದಮೀಲ್ , ಪ್ವರ್ತರವಾದ ದ ೀಹವುಳಳ ಅವಳು, ನನಿನಂದ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಮಗನನುನ
ಹ ೂಂದಲ್ಲ” ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, “ದ ೀಶವು ರಾಜನಿಲಲದ ೀ ನ್ಾಶ ಹ ೂಂದುರ್ತುದ . ಹಾಗಾಗಿ ಈಗಲ್ ೀ
ಅವಳು ಗಭಥಧರಸುವಂತ್ ಮಾಡು” ಎಂದು ಹ ೀಳುತುರುವ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು, ಮತ್ ು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
“ನ್ಾನು ಸುಂದರವಾದ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದರೂ, ಸುಮಮನ್ ಅವಳ ಕಣಿ್ಗ ಮಾರ್ತರ ಅತಭರ್ಯಂಕರವಾದ
ರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ ುೀನ್ . ಒಂದು ವ ೀಳ ಅವಳು ಅದನುನ ಸಹಿಸದರ , ಅವಳಿಗ ಬಲವೀರ್ಯಥದಿಂದ
ಹಾಗೂ ರ್ಯುಕುವಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಮಗನು ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ” ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತ ೀsಸತವತು್ದಿತಸತಯಾsಗಮತ್ ಕೃಷ ್್ೀsಮಿಬಕಾಂ ಸಾ ತು ಭಯಾ ನ್್ಮಿೀಲರ್ಯತ್ ।

ಅಭ್ಚಚ ತಸಾ್ಂ ಧೃತರಾಷ್ಾನಾಮಕ ್ೀ ಗನ್ಾರ್ಯರಾಟ್ ಪರ್ನಾವ ೀಶರ್ಯುಕತಃ ॥ ೧೧.೧೩೧ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 427

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿ, ತ್ಾಯಿ ಸರ್ತ್ವತಯಿಂದ ‘ಆಯಿರ್ತು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟು ಕೃಷ್್ದ ಾೈಪಾರ್ಯನರು,

ಅಂಬಿಕ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು. ಅವಳಾದರ ೂೀ, ಆ ಅತಭರ್ಯಂಕರವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತುದಾ ಅವರ ರೂಪ್ವನುನ
ಕಂಡು, ಭರ್ಯದಿಂದ ರ್ತನನ ಕರ್ಣಗಳನುನ ಮುಚಿುಕ ೂಂಡಳು. ಇದರಂದಾಗಿ ಅವಳಲ್ಲಲ ‘ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ’ ಎಂದ ೀ
ಹ ಸರರುವ ಗಂಧವಥನು, ವಾರ್ಯುದ ೀವರ ಆವ ೀಶವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಸ ಮಾರುತಾವ ೀಶಬಲ್ಾದ್ ಬಲ್ಾಧಿಕ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ರಾಜಾ ಧೃತರಾಷ್ಾನಾಮಾ।

ಅದ್ಾದ್ ರ್ರಂ ಚಾಸ್ ಬಲ್ಾಧಿಕತವಂ ಕೃಷ ್್ೀsನ್ಾ ಆಸೀತ್ ಸ ತು ಮಾತೃದ್ ್ೀಷ್ತಃ ॥ ೧೧.೧೩೨ ॥

ಹಿೀಗ ‘ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ; ಎಂದು ಹ ಸರನುನ ಪ್ಡ ದ ಆ ರಾಜನು, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ

ಬಲ್ಾಧಕ್ವುಳಳವನ್ಾದನು. ಅವನಿಗ ವ ೀದವಾ್ಸರು ‘ಬಲ್ಾಧಕರ್ತಾ ರೂಪ್ವಾದ’ ವರವನೂನ ಕ ೂಟುರು.
ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ತ್ಾಯಿರ್ಯ ರ್ತಪ್ಾನಿಂದಾಗಿ (ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಸ ೀರುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕರ್ಣಗಳನುನ
ಮುಚಿುದಾರಂದ) ಕುರುಡನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆಶರಮವಾಸಕಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೮) ವ ೀದವಾ್ಸರು ಗಾಂಧಾರರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು
ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾು, ‘ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಎಂಬ ಗಂಧವಥ ಅಂಬಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಅದ ೀ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ ಎನುನವ
ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ಗಂಧರ್ಯರಾಜ ್ೀ ಯೀ ಧಿೀಮಾನ್ ಧೃತರಾಷ್ಾ ಇತಿ ಶುರತಃ।
ಸ ಏರ್ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ಧೃತರಾಷ್ಾಃ ಪತಿಸತರ್’ ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೮೩-೮೪)
‘ಅರಿಷಾುಯಾಸುತ ರ್ಯಃ ಪುತ ್ರೀ ಹಂಸ ಇತ್ಭವಿಶುರತಃ । ಸ ಗಂಧರ್ಯಪತಿರ್ಜಯಜ್ಞ ೀ ಕುರುರ್ಂಶವಿರ್ಧಯನ್ಃ ।
ಧೃತರಾಷ್ಾ ಇತಿ ಖಾ್ತಃ ಕೃಷ್್ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನಾತಮರ್ಜಃ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಆ ಗಂಧವಥನ ಹ ಸರು ‘ಹಂಸ’
ಎಂದಿದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕಾದ ಅಂಶ ಏನ್ ಂದರ : ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಎನುನವುದು ಹಂಸದಲ್ಲಲ ಒಂದು
ಜಾತಯಾಗಿರುವುದರಂದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಪ್ಯಾಥರ್ಯ ಪ್ದವಾಗಿ ಆರ್ತನನುನ ‘ಹಂಸ’ ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾರ .
ಆದರ ಮೂಲರ್ತಃ ಆ ಗಂಧವಥನ ಹ ಸರು ‘ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ’. ಹಿೀಗಾಗಿ ಈ ಎರಡು ವವರಣ ಪ್ರಸಾರ ಅವರುದಿ]

ಜ್ಞಾತಾವ ತಮನ್ಾಂ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಕೃಷ್್ಂ ಮಾತಾsಬರವಿೀರ್ಜಜನ್ಯಾನ್್ಂ ಗುಣಾಢ್ಮ್ ।

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾಯಾಮಿತಿ ತತ್ ತಥಾsಕರ ್ೀತ್ ಭಯಾತುತ ಸಾ ಪ್ಾರ್ಣುಡರಭ್ನ್ೃಷಾದೃಕ್ ॥ ೧೧.೧೩೩ ॥

ಪರಾರ್ಹ ್ೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತತ ್ೀsಭರ್ದ್ ರ್ಣ ್ೀಯನ್ ಪ್ಾರ್ಣುಡಃ ಸ ಹಿ ನಾಮತಶಚ ।

ಸ ಚಾsಸ ವಿೀಯಾ್ಯಧಿಕ ಏರ್ ವಾಯೀರಾವ ೀಶತಃ ಸರ್ಯಶಸಾರಸರವ ೀತಾತ ॥ ೧೧.೧೩೪ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 428

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ಅಂಬಿಕ ರ್ಯ ಪ್ುರ್ತರ ಕುರುಡ ಎಂಬುದನುನ ತಳಿದು, ಮತ್ ು ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಕುರರ್ತು “ಇನ್ ೂನಬಬ
ಗುರ್ಣವಂರ್ತನ್ಾದ ಮಗನನುನ ಅಮಾಬಲ್ಲಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಸು” ಎಂದು ಪಾರರ್ಥಥಸದಳು. ವ ೀದವಾ್ಸರಾದರ ೂೀ,
ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಮಾತಗ ಒಪ್ಾ ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀ ಮಾಡಿದರು. ಕರ್ಣುಮಚಿು ಕುರುಡ ಮಗನನುನ ಅಂಬಿಕ
ಪ್ಡ ದಿರುವುದನುನ ತಳಿದಿರುವ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಸ ೀರುವಾಗ ಕರ್ಣುಮಚುಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಭರ್ಯದಿಂದ,
ದ ೀವರ ಬಗ ಗ ರ್ತಪ್ುಾ ತಳಿದು, ಬಿಳಿಚಿಕ ೂಂಡಳು.
ಈ ರೀತ ಬಿಳಿಚಿಕ ೂಂಡ ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಪ್ರಾವಹ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದನು.
ಬರ್ಣ್ದಿಂದ ಪಾರ್ಣುಡವಾಗಿದಾ (ಬಿಳಿಚಿದವನ್ಾಗಿದಾ ) ಆರ್ತ, ಪಾರ್ಣುಡಃ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಅವನು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ವೀಯಾಥಧಕನೂ, ಎಲ್ಾಲ ಶಸಾರಸರಗಳನುನ ಬಲಲವನೂ ಆದನು.

ತಸ ೈ ತಥಾ ಬಲವಿೀಯಾ್ಯಧಿಕತವರ್ರಂ ಪ್ಾರದ್ಾತ್ ಕೃಷ್್ ಏವಾರ್ ಪ್ಾರ್ಣುಡಮ್ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತಂ ಪ್ಾರಹ ಪುನ್ಶಚ ಮಾತಾ ನಿದ್ ್ಾೀಯಷ್ಮನ್್ಂ ರ್ಜನ್ಯೀತತಮಂ ಸುತಮ್॥ ೧೧.೧೩೫ ॥

ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟು ಬಂದ ಪಾಂಡುವಗ ಕೃಷ್್ನು(ವ ೀದವಾ್ಸನು) ಬಲ ಹಾಗೂ ವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಅಧಕನ್ಾಗಿರು ಎಂಬ
ವರವನುನ ಕ ೂಟುನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಈರ್ತ ಬಿಳಿಚಿಕ ೂಂಡವನು ಎಂದು ತಳಿದ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ಮತ್ ು
‘ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ಇನ್ ೂನಬಬ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಮಗನನುನ ಹುಟ್ಟುಸು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಳು.

ಉಕ ತವೀತಿ ಕೃಷ್್ಂ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಚ ಸುನಷಾಮಾಹ ತವಯಾsಕ್ ್ೀಹಿಯ ನಿಮಿೀಲನ್ಂ ಪುರಾ ।

ಕೃತಂ ತತಸ ತೀ ಸುತ ಆಸ ಚಾನ್ಾಸತತಃ ಪುನ್ಃ ಕೃಷ್್ಮುಪ್ಾಸವ ಭಕ್ತತತಃ ॥ ೧೧.೧೩೬ ॥

ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಪಾರರ್ಥಥಸಕ ೂಂಡ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು, ಸ ೂಸ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು: “ಹಿಂದ ನಿನಿನಂದ ಕರ್ಣು್ಗಳ

ಮುಚುುವಕ ರ್ಯು ಮಾಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನನ ಮಗನು ಕುರುಡನ್ಾಗುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಇದಿೀಗ ಮತ್ ು
ಭಕಿುಯಿಂದ ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ನಿೀನು ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡು” ಎಂದಳು.

ಇತಿೀರಿತಾsಪ್ಸ್ ಹಿ ಮಾರ್ಯಯಾ ಸಾ ಭೀತಾ ಭುಜಷಾ್ಂ ಕುಮತಿನ್ನಯಯಯೀರ್ಜರ್ಯತ್ ।

ಸಾ ತಂ ಪರಾನ್ನ್ಾತನ್ುಂ ಗುಣಾರ್ಣ್ಯರ್ಂ ಸಮಾಾಪ್ ಭಕಾಾ ಪರಯೈರ್ ರ ೀಮೀ ॥ ೧೧.೧೩೭ ॥

ತಸಾ್ಂ ಸ ದ್ ೀವೀsರ್ಜನಿ ಧಮಮಯರಾಜ ್ೀ ಮಾರ್ಣಡರ್್ಶಾಪ್ಾದ್ ರ್ಯ ಉವಾಹ ಶ್ದರತಾಮ್ ।

ರ್ಸಷ್ಾಸಾಮ್ಂ ಸಮಭೀಪುಮಾನ್ಂ ಪರಚಾ್ರ್ರ್ಯನಿನಚಛಯಾ ಶಾಪಮಾಪ ॥೧೧.೧೩೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 429

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸರ್ತ್ವತಯಿಂದ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟುರೂ ಕೂಡಾ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಾಯಯಿಂದ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ

ಅಂಬಿಕ ರ್ಯು, ಕ ಟುಬುದಿಿ ಉಳಳವಳಾಗಿ, ರ್ತನನ ಬದಲು ದಾಸರ್ಯನುನ ವನಿಯೀಗಿಸದಳು. ಅವಳಾದರ ೂೀ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನಂದವ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ, ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವವನನುನ ಉರ್ತುಮವಾದ
ಭಕಿುಯಿಂದ ಹ ೂಂದಿ ಕಿರೀಡಿಸದಳು.
ಆ ಪ್ರಚಾರಣಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಧಮಥದ ೀವತ್ ಯಾದ ರ್ಯಮಧಮಥರಾಜನ್ ೀ ಹುಟ್ಟು ಬಂದನು. ವಸಷ್ಠರಗ
ಸಮನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸುತುದಾ ಮಾಂಡವ್ ಋಷರ್ಯನುನ ಆ ಮಾಗಥದಿಂದ ದೂರ ಸರಸ, ಇಚ ೆಪ್ಟುು
ಶಾಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅದರಂದಲ್ ೀ ಶ್ದರನ್ಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬಂದನು.

ಅಯೀಗ್ಸಮಾಾಪಿತಕೃತಪರರ್ಯತನದ್ ್ೀಷಾತ್ ಸಮಾರ ್ೀಪಿತಮೀರ್ ಶ್ಲ್ ೀ ।

ಚ ್ೀರ ೈಹೃಯತ sತ ್ೀಯsಪಿತು ಚ ್ೀರಬುದ್ಾಾಯ ಮಕ್ಷ್ೀರ್ಧ್ಾದಿತ್ರ್ದದ್ ರ್ಯಮಸತಮ್ ॥ ೧೧.೧೩೯ ॥

ಯಾವ ರೀತ ರ್ಯಮಧಮಥ ಮಾಂಡವ್ನಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ನ್ಾದ ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ .

ಮಾಂಡವ್ ರ್ತನನ ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರದ ವಸಷ್ಠಸಾ್ನವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬರ್ಯಸ ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದ
ದ ೂೀಷ್ದಿಂದ, ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸುತುದಾ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ದರವ್ವು ಕಳಳರಂದ^ ಅಪ್ಹರಸಲಾಟ್ಟುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಆ
ದರವ್ಚೌರ್ಯಥದ ಆಪಾದನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂರ್ತುು ಶ್ಲಕ ೆೀರಸಲಾಟ್ಟುದಾ. ಆ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ರ್ಯಮನು “ಹಿಂದ
ನಿೀನು ಮಕ್ಷ್ಮಕ ರ್ಯನುನ (ನ್ ೂರ್ಣವನುನ) ಚುಚಿು ಕ ೂಂದದಾರಂದ ನಿನಗ ಈ ಶ್ಕ್ಷ ಯಾಯಿರ್ತು” ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ .

[^ಒಮಮ ಒಬಬ ಧನಿಕನ ದರವ್ವನುನ ಕಳಳರು ಅಪ್ಹರಸುತ್ಾುರ . ಆ ಕಳಳರನುನ ಧನಿಕನ ಧೂರ್ತರು

ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸುತ್ಾುರ . ಆಗ ಕಳಳರು ಕದಾ ದರವ್ವನುನ ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸುತುದಾ ಮಾಂಡವ್ ಮುನಿರ್ಯ
ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಲ ಬಿಟುು ಧೂರ್ತರಂದ ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಕಳಳರನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಬಂದ ಧೂರ್ತರು ದರವ್ವನೂನ,
ಋಷರ್ಯನೂನ ಕಂಡು, ಈರ್ತನ್ ೀ ಕಳಳ ಎಂದು ತಳಿದು, ಆರ್ತನನುನ ಶ್ಲಕ ೆೀರಸುತ್ಾುರ . ಈ ಕುರರ್ತು ಮಾಂಡವ್
“ನನಗ ೀಕ ಈ ಶ್ಕ್ಷ ಪಾರಪ್ುವಾಯಿರ್ತು” ಎಂದು ರ್ಯಮನನುನ ಪ್ರಶ್ನಸುತ್ಾುನ್ . ಆರ್ತನ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರಸುತ್ಾು
ರ್ಯಮಧಮಥ “ಮಕ್ಷ್ಮಕ ರ್ಯನುನ ಚುಚಿು ಕ ೂಂದದಾರಂದ ನಿನಗ ಈ ಶ್ಕ್ಷ ಪಾರಪ್ುವಾಯಿರ್ತು” ಎನುನತ್ಾುನ್ . ಆಗ
ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಮಾಂಡವ್ ರ್ಯಮನಿಗ ಶಾಪ್ವನುನ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ ].

ನಾಸತ್ತಾ ತಸ್ ಚ ತತರ ಹ ೀತುತಃ ಶಾಪಂ ಗೃಹಿೀತುಂ ಸ ತಥ ೈರ್ ಚ ್ೀಕಾತವ ।

ಅವಾಪ ಶ್ದರತವಮಥಾಸ್ ನಾಮ ಚಕ ರೀ ಕೃಷ್್ಃ ಸರ್ಯವಿತತವಂ ತಥಾsದ್ಾತ್ ॥ ೧೧.೧೪೦ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 430

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿುದಾ ಪಾಪ್ವೂ ಕೂಡಾ ಆ ಶ್ಕ್ಷ ಗ ಒಂದು ಕಾರರ್ಣವಾದಾರಂದ, ರ್ಯಮಧಮಥನ ಮಾತಗ

ಅಸರ್ತ್ರ್ತುಿದ ದ ೂೀಷ್ ಬರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ರ್ಯಮ ‘ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿುದಾ ಪಾಪ್’ವನುನ ಮುಂದು ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು
ಹ ೀಳಿ, ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಮಾಂಡವ್ನಿಂದ ಶಾಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಶ್ದರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ. ಹಿೀಗ
ಶ್ದರಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಈರ್ತನಿಗ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಸವಥಜ್ಞರ್ತಾದ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದರು.
[ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಮಾಂಡವ್ ಎರಡು ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದಾಗಿ ಶ್ಲಕ ೆೀರಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿದಾ. ೧.
ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿುದಾರಂದ. ೨. ರ್ತನಗ ಅಯೀಗ್ವಾದ ವಸಷ್ಠಸಾ್ನವನುನ ಹ ೂಂದಲು ಬರ್ಯಸದ ದ ೂೀಷ್.
ರ್ಯಮ ಮೊದಲ ಕಾರರ್ಣವನುನ ಅವನ ಮುಂದ ಇಟ್ಾುಗ, ಮುಖ್ವಾದ ಎರಡನ್ ೀ ಕಾರರ್ಣವನುನ ತಳಿರ್ಯುವ
ಮೊದಲ್ ೀ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಆರ್ತ ಶಾಪ್ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಇಲ್ಲಲ ನ್ ೂರ್ಣಕ ೆ ಚುಚಿುರುವುದೂ ಕೂಡಾ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಒಂದು ದ ೂೀಷ್ವಾಗಿದುಾದರಂದ ರ್ಯಮನಿಗ ಅಸರ್ತ್ರ್ತುಿದ ದ ೂೀಷ್ ಬರಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ದುಡುಕಿ ದ ೂಡಡವರಗ
ಶಾಪ್ ಕ ೂಟುದಾರಂದ ಮಾಂಡವ್ಋಷರ್ಯ ಅತರಕುವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನ ಫಲ ಕಳ ದುಹ ೂೀಯಿರ್ತು. ಈ
ಘಟನ್ ಯಿಂದ ‘ಹದಿನ್ಾರು ವಷ್ಥದ ರ್ತನಕ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಮಾಡುವ ಕಮಥಕ ೆ ದ ೂೀಷ್ವಲಲ’ ಎಂಬ ಜಗತುನ
ಕಾನೂನಿನ ತದುಾಪ್ಡಿರ್ಯೂ ಮಾಂಡವ್ಮುನಿರ್ಯ ಮುಖ ೀನವಾಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದುಾದರಂದ
ಬರಬ ೀಕಾಗಿರುವ ಕಿೀತಥರ್ಯೂ ಮಾಂಡವ್ರಗ ಬರುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.]

ವಿದ್ಾ್ರತ ೀವಿಯದುರ ್ೀ ನಾಮಾ ಚಾರ್ಯಂ ಭವಿಷ್್ತಿ ಜ್ಞಾನ್ಬಲ್ ್ೀಪಪನ್ನಃ ।

ಮಹಾಧನ್ುಬಾಯಹುಬಲ್ಾಧಿಕಶಚ ಸುನಿೀತಿಮಾನಿತ್ರ್ದತ್ ಸ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೧.೧೪೧॥

ಹಿೀಗ ದಾಸರ್ಯಲ್ಲಲ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ಯಮಧಮಥ, ಯಾವಾಗಲೂ ವದ ್ರ್ಯಲ್ ಲೀ ರರ್ನ್ಾದಾರಂದ,

ಮುಂದ ‘ವದುರ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಬಲದಿಂದ ಉಪ್ಪ್ನನನ್ಾಗಿ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬ ಳಗುತ್ಾುನ್ . ‘ಈರ್ತ
ಭವಷ್್ದಲ್ಲಲ ಒಳ ಳರ್ಯ ಧನುಸುುಳಳವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಬಾಹುಬಲ್ಾಧಕನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಒಳ ಳರ್ಯ ನಿೀತಶಾಸರ
ಪ್ರವೃರ್ತುಕನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಇರುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂಬ ವರವನುನ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಅವನಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .

ಜ್ಞಾತಾವsಸ್ ಶ್ದರತವಮಥಾಸ್ ಮಾತಾ ಪುನ್ಶಚ ಕೃಷ್್ಂ ಪರರ್ಣತಾ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ।

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾಯಾಂ ರ್ಜನ್ಯಾನ್್ಮಿತ್ಥ ್ೀ ನ ೈಚಛತ್ ಸ ಕೃಷ ್್ೀsಭರ್ದಪ್ದೃಶ್ಃ ॥೧೧.೧೪೨॥

ವದುರ ಹುಟ್ಟುದ ಮೀಲ್ ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು, ಹುಟ್ಟುದ ಮಗುವನ ಶ್ದರರ್ತಾವನುನ ತಳಿದು, ಮತ್ ು ವ ೀದವಾ್ಸರಗ
ನಮಸೆರಸ, ‘ಅಂಬಾಲ್ಲಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇನ್ ೂನಬಬನನುನ ಹುಟ್ಟುಸು’ ಎಂದು ಬ ೀಡಿದಳು. ಆದರ ವ ೀದವಾ್ಸರು ಅದನುನ
ಬರ್ಯಸಲ್ಲಲಲ. ಅವರು ಅಲ್ಲಲಂದ ಅಂರ್ತಧಾಥನರಾದರು ಕೂಡಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 431

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಯೀರ್ಗಾ್ನಿ ಕಮಾಮಯಣಿ ತತಸುತ ತ ೀಷಾಂ ಚಕಾರ ಭೀಷ ್ೇ ಮುನಿಭರ್ಯ್ಯಥಾರ್ತ್ ।

ವಿದ್ಾ್ಃ ಸಮಸಾತ ಅದದ್ಾಚಚ ಕೃಷ್್ಸ ತೀಷಾಂ ಪ್ಾಣ ್ಡೀರಸರಶಸಾರಣಿ ಭೀಷ್ಮಃ ॥೧೧.೧೪೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಆ ಮೂವರಗ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು, ಮುನಿಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಂತ್ ,

ಅವರವರಗ ಯೀಗ್ವಾದ (ಮಾರ್ತೃಜಾತ-ಪ್ರ್ತೃಗುರ್ಣ ಎಂಬಂತ್ , ಜಾರ್ತಕಮಥ, ನ್ಾಮಕರರ್ಣ, ಇತ್ಾ್ದಿ)
ಕಮಥಗಳನುನ ಮಾಡಿಸದರು. ವ ೀದವಾ್ಸರು ಆ ಮೂವರಗೂ ಸಮಸುವದ ್ಗಳನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದರು.
ವಶ ೀಷ್ರ್ತಃ ಪಾಂಡುವಗ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಮುರ್ತುವಜಥವಹಿಸ, ಅಸರ-ಶಸರಗಳ ವದ ್ರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದರು.

ತ ೀ ಸರ್ಯವಿದ್ಾ್ಪರರ್ರಾ ಬಭ್ರ್ುವಿಯಶ ೀಷ್ತ ್ೀ ವಿದುರಃ ಸರ್ಯವ ೀತಾತ ।

ಪ್ಾರ್ಣುಡಃ ಸಮಸಾತಸರವಿದ್ ೀಕವಿೀರ ್ೀ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ಪೃರ್ಥವೀಮಖಿಲ್ಾಂ ಧನ್ುದಾಯರಃ ॥೧೧.೧೪೪॥

ಹಿೀಗ ಅವರ ಲಲರೂ ಅಸರ, ಶಸರ, ವ ೀದ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠರಾದರು. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ
ವದುರನು ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲ ಜ್ಞಾನಿಯಾದರ , ಪಾಂಡುವು ಎಲ್ಾಲ ಅಸರಗಳನುನ ಬಲಲ ಶ್ರನ್ಾದನು. ವೀರರಲ್ಲಲ
ಮುಖ್ನ್ಾದ ಪಾಂಡುವು ಧನುಧಾಥರಯಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಭೂ-ಭಾಗವನೂನ ಕೂಡಾ ಗ ದಾನು.

ಗರ್ದಗಣಾದ್ಾಸ ತಥ ೈರ್ ಸ್ತಾತ್ ಸಮಸತಗನ್ಾರ್ಯಪತಿಃ ಸ ತುಮುಬರುಃ ।

ರ್ಯ ಉದವಹ ್ೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತದಂಶರ್ಯುಕ ್ತೀ ರ್ಶ್ೀ ಸಞ್ಜರ್ಯನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ॥೧೧.೧೪೫॥

ಸಮಸು ಗಂಧವಥರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರ್ತುಮುಬರುವು, ಮರುತ್ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಒಬಬನ್ಾದ ‘ಉದಾಹ’

ಎಂಬುವವನ ಅಂಶದ ೂಂದಿಗ , ಜತ್ ೀನಿಾಿರ್ಯನ್ಾಗಿ (ಇಂದಿರರ್ಯಗಳನುನ ವಶದಲ್ಲಲ ಇಟುುಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ),
‘ಗವದಗರ್ಣ’ ಎಂಬ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟುದ ಈ ಗಾವದಗಣಿ,
ಸಂಜರ್ಯ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು.

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಸ್ ಸ ಸ್ತಪುತರಃ ಸಖಾ ಚ ತ ೀಷಾಮಭರ್ತ್ ಪಿರರ್ಯಶಚ ।

ಸಮಸತವಿನ್ಮತಿಮಾನ್ ವಾ್ಸಶ್ಷ ್್ೀ ವಿಶ ೀಷ್ತ ್ೀ ಧೃತರಾಷಾಾನ್ುರ್ತಿತೀಯ ॥೧೧.೧೪೬॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾ, ಪ್ರಜ್ಞಾವಂರ್ತನ್ಾಗಿದಾ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿದಾ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಸೂರ್ತನ

ಮಗನ್ಾದ ಸಂಜರ್ಯನು, ಆ ಮೂರೂ ಜನರಗೂ ಕೂಡಾ(ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ, ಪಾಂಡು ಮರ್ತುು ವದುರ ಈ
ಮೂವರಗೂ ಕೂಡಾ) ಪ್ರರ್ಯಸಖನ್ಾಗಿದಾ. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಆರ್ತ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಅನುಸಾರಯಾಗಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 432

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಗಾನಾಾರರಾರ್ಜಸ್ ಸುತಾಮುವಾಹ ರ್ಗಾನಾಾರಿನಾಮಿನೀಂ ಸುಬಲಸ್ ರಾಜಾ ।

ಜ ್ೀಷ ್ಾೀ ಜ ್ೀಷಾಾಂ ಶಕುನ ೀದ್ಾಾವಯಪರಸ್ ನಾಸತಕ್ರ್ಪಸ್ ಕುಕಮಮಯಹ ೀತ ್ೀಃ ॥೧೧.೧೪೭॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ‘ಸುಬಲ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಗಾಂಧಾರ ರಾಜನ ಮಗಳಾದ, ಕುಕಮಥಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾದ ಮರ್ತುು
ನ್ಾಸುಕ್ದ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ‘ದಾಾಪ್ರ’ನ್ ಂಬ ಅಸುರನ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಶಕುನಿರ್ಯ ಅಕೆ
ಗಾಂಧಾರರ್ಯನುನ ಮದುವ ಯಾಗುತ್ಾುನ್ .
[ಶಕುನಿ ‘ದಾಾಪ್ರ’ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನ ರೂಪ್ವಾಗಿದಾ. ಆ ರಾಕ್ಷಸನಿಗ ದಾಾಪ್ರ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಏಕ ಬಂರ್ತು
ಎನುನವುದನುನ ‘ದಾಾಪ್ರ’ ಪ್ದದ ಸಂಸೃರ್ತ ನಿವಥಚನದಿಂದ ತಳಿರ್ಯಬಹುದು. ದ್ಾವಭಾ್ಂ ಕೃತತ ರೀತಾಭಾ್ಂ
ಪರಮಿತಿ ಚ ದ್ಾವಪರಮ್ । – ಕೃರ್ತ ಹಾಗೂ ತ್ ರೀತ್ಾ ಎನುನವ ಎರಡು ರ್ಯುಗಗಳ ನಂರ್ತರ ಬರುವ ಮೂರನ್ ೀ
ರ್ಯುಗದ ಹ ಸರು ‘ದಾಾಪ್ರ’. ಹಾಗಿದಾರ ಇಲ್ಲಲ ಅಸುರನಿಗ ‘ದಾಾಪ್ರ’ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಏಕ ಬಂರ್ತು ? ದ್ಾವವ ೀರ್
ಪರಮೌ ರ್ಯಸ್ ಸ ತದಭಮಾನಿ ದ್ಾವಪರಃ । ಮುಖ್ವಾದ ಎರಡಕ ೆ ಯಾರು ಅಭಿಮಾನಿಯೀ ಅವನು
ದಾಾಪ್ರಃ. ಕೌ ದ್ೌವ? ಅವುಗಳು ಯಾವ ಎರಡು? ನಾಸತಕ್ಮ್ ಕುಕಮಯ ಚ । - ನ್ಾಸುಕ್ ಮರ್ತುು ಕ ಟುಕ ಲಸ .
ತದ್ಾಹ- ನಾಸತಕ್ರ್ಪಸ್ ಕುಕಮಯಹ ೀತ ್ೀಃ । ನಾಸತಕ್ಮೀರ್ ರ್ಯಸ್ ಸವರ್ಪಧಮಯಃ , ರ್ಯಶಚ ಲ್ ್ೀಕ ೀ
ನಾಸತಕ್ಂ ರ್ಪರ್ಯತಿ ಸ ನಾಸತಕ್ರ್ಪಃ । ರ್ಪ ರ್ಪಕ್ತರಯಾಯಾಮ್ । ರ್ಪಸ್ ಕರರ್ಣಂ ರುಪಕ್ತರಯಾ ।
ರ್ಧಯನ್ಮತ ್ೀತತ್ । ನ್ಾಸುಕ್ಕ ೆ ರೂಪ್ ಕ ೂಡುವವನ್ ೀ ‘ದಾಾಪ್ರ’ . ಅದರಂದಾಗಿ ನ್ಾಸುಕ್ ರೂಪ್ ಎಂದರ :
ನ್ಾಸುಕ್ವನುನ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ವಧಥಸುವವನು ಎಂದರ್ಥ. ಅಂರ್ತಹ ಶಕುನಿರ್ಯ ಅಕೆನ್ಾದ ಗಾಂಧಾರರ್ಯನುನ
ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಮದುವ ಯಾದ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆಶರಮವಾಸಕಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೧೦) ‘ಶಕುನಿಂ ದ್ಾವಪರಂ
ನ್ೃಪಮ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅಲ್ಲಲ ಬಂದ ವವರವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ ಲೀ ನಮಗ ವವರಸದಾಾರ .
‘ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೧೬೦) ‘ಮತಿಸುತ ಸುಬಲ್ಾತಮಜಾ’ ಎನುನವ ಮಾತದ . ಅಲ್ಲಲ ‘ಮತ’ ಎನುನವುದು
ಗಾಂಧಾರರ್ಯ ಮೂಲರೂಪ್ದ ಹ ಸರಾಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು.]

ಶ್ರಸ್ ಪುತಿರೀ ಗುರ್ಣಶ್ೀಲರ್ಪರ್ಯುಕಾತ ದತಾತ ಸಖು್ರ ೀರ್ ಸವಪಿತಾರ ।

ನಾಮಾನ ಪೃಥಾ ಕುನಿತಭ ್ೀರ್ಜಸ್ ತ ೀನ್ ಕುನಿತೀ ಭಾಯಾ್ಯ ಪೂರ್ಯದ್ ೀಹ ೀsಪಿ ಪ್ಾಣ ್ಡೀಃ ॥೧೧.೧೪೮॥

ಶ್ರನ್ ಂಬ ಯಾದವನಿಗ ಗುರ್ಣ-ಶ್ೀಲ-ರೂಪ್ದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮಗಳ ೂಬಬಳಿದಾಳು. ‘ಪ್ೃಥಾ’ ಎಂದು ಅವಳ

ಹ ಸರು. ಅವಳು ರ್ತನನ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ಶ್ರನಿಂದಲ್ ೀ, ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾದ ಕುಂತಭ ೂೀಜನಿಗ ದರ್ತುುಕ ೂಡಲಾಟುಳು. ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಆಕ ಕುನಿುೀ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವಳಾದಳು. ಈಕ ಪ್ೂವಥ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರ್ಯೂ(ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ)
ಪಾಂಡುವನ(‘ಪ್ರಾವಹ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ರ್ಯ) ಹ ಂಡತಯೀ ಆಗಿದಾಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 433

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕ್ಮಮಯಶಚ ನಾಮಾನ ಮರುದ್ ೀರ್ ಕುನಿತಭ ್ೀಜ ್ೀsಥ ೈನಾಂ ರ್ದಾಯಯಾಮಾಸ ಸಮ್ಕ್ ।
ತತಾರsಗಮಚಛಙ್ಾರಾಂಶ ್ೀsತಿಕ ್ೀಪ್ೀ ದುವಾಯಸಾಸತಂ ಪ್ಾರಹ ಮಾಂ ವಾಸಯೀತಿ ॥೧೧.೧೪೯॥

ಹ ಸರಂದ ‘ಕೂಮಥ’ ಎಂದ ನಿಸಕ ೂಂಡ ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ಯೀ ಕುಂತಭ ೂೀಜನ್ ಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ.
ಈ ಕುಂತಭ ೂೀಜ ತ್ಾನು ದರ್ತುುಪ್ಡ ದ ಪ್ೃಥ ರ್ಯನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸಾಕಿದ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಒಮಮ ರುದರನ
ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಕ ೂೀಪ್ವುಳಳ ದುವಾಥಸರು ಕುಂತಭ ೂೀಜನ ರಾಜ್ಕ ೆ ಆಗಮಿಸ, ‘ತ್ಾನಿಲ್ಲಲ
ವಾಸಮಾಡಬ ೀಕು, ಅದಕ ೆ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ವ್ವಸ ್ ಮಾಡು’ ಎಂದು ಕುನಿುಭ ೂೀಜನಿಗ ಹ ೀಳಿದರು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೦.೨-೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಪಿತೃಷ್ವಸರೀಯಾರ್ಯ ಸ ತಾಮನ್ಪತಾ್ರ್ಯ
ಭಾರತ। .....ಅಗರಜಾಮರ್ ತಾಂ ಕನಾ್ಂ ಶ್ರ ್ೀsನ್ುಗರಹಕಾಂಕ್ಷ್ಣ ೀ। ಪರದದ್ೌ ಕುಂತಿಭ ್ೀಜಾರ್ಯ ಸಖಾ
ಸಖ ್ೀ ಮಹಾತಮನ ೀ॥ ಈ ಕುಂತಭ ೂೀಜ ಬ ೀರ ಯಾರೂ ಅಲಲ. ಆರ್ತ ಶ್ರನ ಸ ೂೀದರತ್ ುರ್ಯ ಮಗ. ಅವನಿಗ
ಮಕೆಳಿರಲ್ಲಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ರ್ತನನ ದ ೂಡಡಮಗಳನುನ ಶ್ರ ಕುಂತಭ ೂೀಜನಿಗ ದರ್ತುುರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಕ ೂಟುನು.
ಇನುನ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ ಲೀ(೬೭.೧೩೦-೧) ‘ಅಗರಮರ್ಗ ರೀ ಪರತಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಸವಸಾ್ಪತ್ಸ್ ವ ೈ ತದ್ಾ॥ ಅಗರಜಾತ ೀತಿ
ತಾಂ ಕನಾ್ಂ ಶ್ರ ್ೀsನ್ುಗರಹಕಾಂಕ್ಷಯಾ। ಅದದ್ಾತ್ ಕುನಿತಭ ್ೀಜಾರ್ಯ ಸ ತಾಂ ದುಹಿತರಂ ತದ್ಾ’ ಎನುನವ
ವವರಣ ಇರುವುದನುನ ಕ ಲವು ಕಡ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಇದು ಅಪ್ಪಾಠ.]

ತಮಾಹ ರಾಜಾ ರ್ಯದಿ ಕನ್್ಕಾಯಾಃ ಕ್ಷಮಿಷ್್ಸ ೀ ಶಕ್ತತತಃ ಕಮಮಯ ಕತಾರಯಯಃ ।

ಸುಖಂ ರ್ಸ ೀತ ್್ೀಮಿತಿ ತ ೀನ್ ಚ ್ೀಕ ತೀ ಶುಶ್ರಷ್ಣಾಯಾsದಿಶದ್ಾಶು ಕುನಿತೀಮ್ ॥೧೧. ೧೫೦॥

ಕುಂತಭ ೂೀಜ ರಾಜನು ದುವಾಥಸರನುನ ಕುರರ್ತು ‘ಒಂದುವ ೀಳ , ಶಕಾಯನುಸಾರವಾಗಿ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುವ

ಬಾಲಕಿರ್ಯನುನ ಸಹಿಸುವ ಯಾದರ ಸುಖವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡಬಹುದು’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಆಗ
ದುವಾಥಸರಂದ ‘ಆಯಿರ್ತು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಡಲು (ಓಂ ಎನುನವುದು ಅಂಗಿೀಕಾರ ಸೂಚಕ), ಕುಂತರ್ಯನುನ
ಅವರ ಸ ೀವ ಮಾಡಲು ಕುಂತಭ ೂೀಜ ಕೂಡಲ್ ೀ ಆಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಚಕಾರ ಕಮಮಯ ಸಾ ಪೃಥಾ ಮುನ ೀಃ ಸುಕ ್ೀಪನ್ಸ್ ಹಿ ।

ರ್ಯಥಾ ನ್ ಶಕ್ತ ೀ ಪರ ೈಃ ಶರಿೀರವಾಙ್ಮನ ್ೀನ್ುರ್ಗಾ ॥೧೧.೧೫೧॥

ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಮಾಡಲಸಾಧ್ವಾದ, ಕಾರರ್ಣವಲಲದ ರ್ಯೂ ಕ ೂೀಪ್ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವ, ದುವಾಥಸರ ಂಬ

ಋಷರ್ಯ ಸ ೀವಾರೂಪ್ವಾದ ಕಮಥವನುನ ಪ್ೃಥ ಮಾಡಿದಳು. ದ ೀಹದಿಂದಲೂ, ಮಾತನಿಂದಲೂ,
ಮನಸುನಿಂದಲೂ ಮುನಿರ್ಯ ಇಂಗಿರ್ತವನುನ ತಳಿದವಳಾಗಿ ಪ್ೃಥ ದುವಾಥಸರ ಸ ೀವ ಮಾಡಿದಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 434

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸ ರ್ತುರತರಯೀದಶಂ ತಯಾ ರ್ಯಥಾರ್ದಚಿಚಯತಃ ।

ಉಪ್ಾದಿಶತ್ ಪರಂ ಮನ್ುಂ ಸಮಸತದ್ ೀರ್ರ್ಶ್ದಮ್ ॥೧೧.೧೫೨॥

ಹಿೀಗ ಒಂದುವಷ್ಥ ಸ ೀವ ಮಾಡಿದ ಕುಂತಗ ಹದಿಮೂರನ್ ೀ ವಷ್ಥ ರ್ತುಂಬಿದಾಗ, ಅವಳಿಂದ

ರ್ಯಥಾನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ ಸಂರ್ತುಷ್ುರಾದ ದುವಾಥಸರು, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ವಶಕ ೆ
ರ್ತಂದುಕ ೂಡಬಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಂರ್ತರವನುನ ಆಕ ಗ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದರು.
[ಇಲ್ಲಲ ‘ರ್ತುರತರಯೀದಶಂ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಮೀಲ್ ೂನೀಟಕ ೆ ಈ ಮಾರ್ತು ‘ಹದಿಮೂರು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ
ಸ ೀವ ಮಾಡಿದಳು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ . ಆದರ ಆಕ ಹದಿಮೂರು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಸ ೀವ
ಮಾಡಿರುವುದಲಲ. ಆಕ ಒಂದು ವಷ್ಥ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿ, ತ್ಾನು ಹದಿಮೂರನ್ ೀ ವರ್ಯಸುನವಳಾಗಿದಾಾಗ
ದುವಾಥಸರಂದ ಉಪ್ದ ೀಶ ಪ್ಡ ದಳು. ಈ ಸಾಷ್ುತ್ ನಮಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೦.೬)
ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ‘ದುವಾಯಸಾ ರ್ತುರಸಾ್ಂತ ೀ ದದ್ೌ ಮಂತರಮನ್ುತತಮಮ್' ಎಂದು
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಇಲ್ಲಲ ‘ರ್ತುರಸ್ ಅಂತ ೀ’ ಎಂದಿರುವುದರಂದ, ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
‘ರ್ತುರತರಯೀದಶಂ’ ಎಂದರ ಹದಿಮೂರನ್ ೀ ವರ್ಯಸುನಲ್ಲಲ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು.

ಋತೌ ತು ಸಾ ಸಮಾಪುಿತಾ ಪರಿೀಕ್ಷಣಾಯಾ ತನ್ಮನ ್ೀಃ।

ಸಮಾಹವರ್ಯದ್ ದಿವಾಕರಂ ಸ ಚಾsರ್ಜರ್ಗಾಮ ತತ್ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೧೧.೧೫೩ ॥

ಅವಳು ರ್ತನನ ಮೊದಲ ಋರ್ತುಸಾನನವನುನ ಮಾಡಿ, ಆ ಮಂರ್ತರದ ಪ್ರೀಕ್ಷ ಗಾಗಿ ಸೂರ್ಯಥನನುನ ಕರ ದಳು.
ಅವನ್ಾದರ ೂೀ ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಬಂದುಬಿಟು.
[ಈ ಕುರರ್ತ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೦.೦೭,೧೭,೧೮) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಲ್ಲಲ
ವ ೀದವಾ್ಸರಗ ಕುಂತ ಕರ್ಣಥ ಹ ೀಗ ಹುಟ್ಟುದ ಎನುನವ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ವವರಸುತ್ಾುಳ . ‘ರ್ಯ̐ರ್ಯಂ ದ್ ೀರ್ಂ
ತವಮೀತ ೀನ್ ಮಂತ ರೀಣಾsವಾಹಾಯಷ್್ಸ । ತಸ್ತಸ್ ಪರಭಾವ ೀರ್ಣ ತರ್ ಪುತ ್ರೀ ಭವಿಷ್್ತಿ॥ ಕಶ್ಚನ ೇ
ಬಾರಹಮರ್ಣಃ ಪ್ಾರದ್ಾದ್ ರ್ರಂ ವಿದ್ಾ್ಂ ಚ ಶತುರಹನ್ । ತದಿವಜಜ್ಞಾಸಯಾssಹಾವನ್ಂ ಕೃತರ್ತ್ಸಮ ತ ೀ ವಿಭ ್ೀ
। ಏತಸಮನ್ನಪರಾಧ್ ೀ ತಾವಂ ಶ್ರಸಾsಹಂ ಪರಸಾದಯೀ । ಯೀಶ್ತ ್ೀ ಹಿ ಸದ್ಾ ರಕ್ಾಯಸತವಪರಾಧ್ ೀsಪಿ
ನಿತ್ಶಃ’ ಮಂತ್ ೂರೀಚಾೆರಣ ಮಾಡಿದಾಗ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷನ್ಾದ ಸೂರ್ಯಥನನುನ ಕುರರ್ತು ಕುಂತ ಆಡಿದ
ಮಾರ್ತುಗಳಿವು: ‘ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ ೂಬಬ ನನಗ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಇರ್ತು. ಆರ್ತನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಮಂರ್ತರದ ಬಲವನುನ
ತಳಿರ್ಯುವುದಕಾೆಗಿ ನ್ಾನು ಅದನುನ ಉಚಾೆರಣ ಮಾಡಿದ . ಈ ಅಪ್ರಾಧದ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ನಿನಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 435

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ತಲ್ ಬಾಗಿ ನಮಸೆರಸುತ್ ುೀನ್ . ಅಪ್ರಾಧ ಮಾಡಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಹ ರ್ಣ್ನುನ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಬ ೀಕಾಗಿರುವುದು ನಿನನ
ಕರ್ತಥವ್ವಲಲವ ೀ?’ ]

ತತ ್ೀ ನ್ ಸಾ ವಿಸಜಜಯತುಂ ಶಶಾಕ ತಂ ವಿನಾ ರತಿಮ್ ।

ಸುವಾಕಾರ್ಯತನತ ್ೀsಪಿ ತಾಮಥಾsಸಸಾದ ಭಾಸಾರಃ ॥೧೧.೧೫೪॥

ಹಿೀಗ ಬಂದ ಸೂರ್ಯಥ, ರ್ತನನನುನ ಸ ೀರದಂತ್ ಕುಂತ ಪ್ರರ್ಯತನಸದರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ತನನ ಮಾತನ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನದಿಂದ
ಅವನನುನ ಅವಳಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಲಕಾೆಗಲ್ಲಲಲ. ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಒಪ್ಾಗ ರ್ಯಮೀಲ್ ಭಾಸೆರನು ಕುಂತರ್ಯನುನ
ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ .

ಸ ತತರ ರ್ಜಜ್ಞಿವಾನ್ ಸವರ್ಯಂ ದಿವತಿೀರ್ಯರ್ಪಕ ್ೀ ವಿಭುಃ ।

ಸರ್ಮಮಯದಿರ್್ಕುರ್ಣಡಲ್ ್ೀ ರ್ಜವಲನಿನರ್ ಸವತ ೀರ್ಜಸಾ ॥೧೧.೧೫೫ ॥

ಸೂರ್ಯಥನು ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಎರಡನ್ ರ್ಯ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಹುಟುುರ್ತುಲ್ ೀ ಕವಚವನೂನ,

ದಿವ್ವಾಗಿರುವ ಕುಂಡಲವನೂನ ಜ ೂತ್ ಗಿರಸಕ ೂಂಡ ೀ ರ್ತನನ ಕಾಂತಯಿಂದ ಬ ಳಗುತ್ಾು, ಹುಟ್ಟುದನು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆಶರಮವಾಸಕ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೧೨) ಸೂರ್ಯಥನ್ ೀ ಕರ್ಣಥನ್ಾಗಿ ಬಂದಿದಾಾನ್ ಎನುನವುದನುನ

ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ದಿವಧ್ಾ ಕೃತಾತವsತಮನ ್ೀ ದ್ ೀಹಮಾದಿತ್ಂ ತಪತಾಂ ರ್ರಂ
। ಲ್ ್ೀಕಾಂಶಚ ತಾಪಯಾನ್ಂ ವ ೈ ಕರ್ಣಯಂ ವಿದಿಾ ಪೃಥಾಸುತಮ್ ’ ]

ಪುರಾ ಸ ವಾಲ್ಲಮಾರರ್ಣಪರಭ್ತದ್ ್ೀಷ್ಕಾರಣಾತ್ ।

ಸಹಸರರ್ಮಮಯನಾಮಿನಾsಸುರ ೀರ್ಣ ವ ೀಷುತ ್ೀsರ್ಜನಿ ॥೧೧.೧೫೬॥

ಹಿಂದ ಅವನು ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದಾರಂದ ಉಂಟ್ಾದ ದ ೂೀಷ್ದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸಹಸರವಮಥ ಎಂಬ

ಹ ಸರುಳಳ ಅಸುರನಿಂದ ಸುರ್ತುುವರರ್ಯಲಾಟುು ಹುಟ್ಟುದನು. (ಸಹಸರವಮಥನ್ ಂಬ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶದ ೂಂದಿಗ
ಹುಟ್ಟುದನು).

[ಆಚಾರ್ಯಥರ ಈ ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಮೀಲ್ ನಮಗ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ

ಆಶರಮವಾಸಕಪ್ವಥದಲ್ಲಲನ (೩೩.೧೩) ಈ ಮಾರ್ತು ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ : ‘ರ್ಯಃ ಸ ವ ೈರಾರ್ಯಮುದ್ೂತಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 436

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸಙ್ಘಷ್ಯರ್ಜನ್ನ್ಸತಥಾ । ತಮ್ ಕರ್ಣಯಂ ವಿದಿಾ ಕಲ್ಾ್ಣಿ ಭಾಸಾರಂ ಶುಭದಶಯನ ೀ’ ಅಂದರ ವ ೈರವನುನ

ನಿಮಿತುೀಕರಸಕ ೂಂಡು ಹುಟ್ಟುದವ, ಸಂಘಷ್ಥಕ ೆ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದವನು ಯಾರ ೂೀ ಅವನ್ ೀ ಕರ್ಣಥ.
‘ವಾಲ್ಲರ್ಯ ಮಾರರ್ಣದಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ಬಹಳ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಕರ್ಣಥನ್ಾಗಿ ಹುಟುುವಾಗ ಸೂರ್ಯಥನು
ಸಹಸರವಮಥ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶದ ೂಂದಿಗ ಹುಟುಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು.’ ಈ ಮಾರ್ತು ಮಾಧವ
ಸದಾಿಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವ ಶಾಸರಕ ೆೀ ವರುದಾ ಎನುನವುದು ಕ ಲವರ ಆಕ್ಷ ೀಪ್. ಏಕ ಂದರ : ಮುಂದ ಬರುವ ಪಾಪ್
, ಹಿಂದ ಆದ ಪಾಪ್ ಎರಡೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾಶವಾಗಿ, ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷಜ್ಞಾನವಾಗುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷ ಜ್ಞಾನವಾದ
ಮೀಲ್ ಯೀ ದ ೀವತ್ಾ ಪ್ದವ ಪಾರಪ್ುವಾಗುರ್ತುದ ಎನುನವುದು ಸದಾಿಂರ್ತ. ಅಂದಮೀಲ್ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ದವ
ಬಂದ ಮೀಲ್ ಅವರಗ ಪಾಪ್ದ ಲ್ ೀಪ್ ಹ ೀಗ ? ಇದು ಕ ಲವರ ಪ್ರಶ ನ. ಈ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರವನುನ ತಳಿರ್ಯಲು
ನ್ಾವು ಕಮಥಸದಾಿಂರ್ತವನ್ ೂನಮಮ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ . ಕಮಥವ ಂಬುದು ಒಂದು ಪ್ರವಾಹದಂತ್ . ಅದು
ಅವ್ವಹಿರ್ತವಾಗಿ ಅಂದರ ರ್ತಡ ಯಿಲಲದಂತ್ ಹರರ್ಯುತುರುವ ನಿೀರನಂತ್ . ‘ಎಂದ ೂೀ ಶುರುವಾಗಿದುಾ’ ಎಂದು
ಅದಕ ೆ ‘ಪಾರರಬಿ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
ಪಾಪ್ ಹಾಗೂ ಪ್ುರ್ಣ್ ಇವ ರಡೂ ಅಭಿಮಾನದಿಂದ ಉಂಟ್ಾಗುವ ಅಂಟು. ಈ ಅಂಟನುನ ‘ಬಿಂಬ’
ತ್ ಗ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಅದ ೀ ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷದ ಮಹರ್ತಾ. ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷವಾದಮೀಲ್ ಅಂಟ್ಟಲಲ ಅಷ್ ುೀ, ಆದರ ಕಮಥಪ್ರವಾಹ
ಇನೂನ ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ .
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಿೀಗ ಅಂಟ್ಟಲಲದ ಕಮಥ ಮಾಡುವವರು. ಅಂರ್ತಹ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರಬಿಭ ೂೀಗ ಮಾರ್ತರ ನಮಗ
ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ .
‘ಕರ್ಣಥನಲ್ಲಲ ಸಹಸರವಮಥ ಎಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನ ಆವ ೀಶವೂ ಹಿಂದ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದ ಪಾರರಬಿಕ ೆೀ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದರ ಅವನು ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಯಾವ ಪಾರರಬಿದ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದ ಎಂದು ಕ ೀಳಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಕಮಥಗಳ ಸರಪ್ಳಿಯೀ ಇಲ್ಲಲ ಉರ್ತುರ.
ಈ ಪಾರರಬಿವು ಅಪ್ರ ೂೀಕ್ಷವಾದರೂ ಹ ೂೀಗದ ಂಬ ಸದಾಿಂರ್ತ ನಮಮದು. ಅದನುನ ಅನುಭವಸಯೀ
ತೀರಬ ೀಕು. ಪಾರರಬಿಕ ೆ ನಿಮಿರ್ತು ಮಾರ್ತರ ಇರುರ್ತುದ ಅಷ್ ುೀ. ಇಲ್ಲಲ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶವ ಂಬ ಪಾರರಬಿ
ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಲ್ಲಲಸದ ನ್ ವವಟುುಕ ೂಂಡು ಅಂಟ್ಟರ್ತು. ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಸದಾಿಂರ್ತ ವರ ೂೀಧವ ೀನೂ ಇಲಲ. ಒಬಬ
ವಷ್ವನುನ ಕುಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ತಂದವನು ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್ . ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ವಷ್ಪಾರಷ್ನದಿಂದ ಆರ್ತ ಸರ್ತು ಎಂದು
ಹ ೀಳಲ್ಾಗುರ್ತುದ . ವಸುುರ್ತಃ ಅದು ಮೂಲ ಕಾರರ್ಣ ಅಲಲವ ೀ ಅಲಲ. ಮೊದಲು ಮಾಡಿದ ಪಾಪ್ಕಮಥದಿಂದಲ್ ೀ
ಈ ರೀತ ಸರ್ತು ಎನುನವುದು ವಸುುಸ್ತ. ಆದರ ಅದಕ ೆ ಅವ್ವಹಿರ್ತ ಅರ್ವಾ ನಿಮಿರ್ತುಕಾರರ್ಣ
ವಷ್ಪಾರಷ್ನವಾಗುರ್ತುದ ಅಷ್ ುೀ. ಇದ ೀ ಸದಾಿಂರ್ತ. ಇಲ್ಲಲ ಗ ೂಂದಲವಲಲ]

ರ್ಯಥಾ ಗರಹ ೈವಿಯದ್ಷ್್ತ ೀ ಮತಿನ್ನೃಯಣಾಂ ತಥ ೈರ್ ಹಿ ।

ಅಭ್ಚಚ ದ್ ೈತ್ದ್ಷತಾ ಮತಿದಿಾಯವಾಕರಾತಮನ್ಃ ॥೧೧.೧೫೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 437

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹ ೀಗ ಮನುಷ್್ರ ಬುದಿಿರ್ಯು ಸೂಯಾಥದಿ ಗರಹಗಳಿಂದ ಕ ಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಹಾಗ ಯೀ, ದಿವಾಕರನ ಬುದಿಿರ್ಯು
ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಕ ಟ್ಟುರ್ತು. (ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನು ಕುಂತಯಂದಿಗ ಸಾಮಾನ್ ಸೌಜನ್ವನೂನ ತ್ ೂೀರದ ೀ.
“ನನನನುನ ವ್ರ್ಥವಾಗಿ ಹಿೀಗ ಕರ ದುದು ಸರರ್ಯಲಲ, ಈಗಲ್ ೀ ನ್ಾನು ನಿನನನುನ ಮರ್ತುು ನಿನಗ ಮಂರ್ತರವನುನ
ಕ ೂಟು ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣನನುನ ದಹಿಸಬಿಡುತ್ ುೀನ್ ” ಎಂದು ಉಗರವಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದನು)

ತತಾsಪಿ ರಾಮಸ ೀರ್ನಾದಾರ ೀಶಚ ಸನಿನಧ್ಾನ್ರ್ಯುಕ್ ।

ಸುದಶಯನಿೀರ್ಯಕರ್ಣ್ಯತಃ ಸ ಕರ್ಣ್ಯನಾಮಕ ್ೀsಭರ್ತ್ ॥೧೧.೧೫೮॥

ಈ ರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ಸೂರ್ಯಥ, ಅಸುರಾವ ೀಶದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಹಿಂದ ಸುಗಿರೀವನ್ಾಗಿದಾಾಗ ಮಾಡಿದಾ
ಶ್ರೀರಾಮನ ಸ ೀವ ರ್ಯ ಫಲದಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸನಿನಧಾನದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಅಂದವಾದ
ಕಿವ ಉಳಳವನ್ಾದ ಅವನು ‘ಕರ್ಣಥ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾದ.

ಸ ರತತನಪೂರ್ಣ್ಯಮಞ್ುಜಷಾಗತ ್ೀ ವಿಸಜಜಯತ ್ೀ ರ್ಜಲ್ ೀ ।

ರ್ಜನಾಪವಾದಭೀತಿತಸತಯಾ ರ್ಯಮಸವಸುದುಾರಯತಮ್ ॥೧೧.೧೫೯॥

ನ್ದಿೀಪರವಾಹತ ್ೀ ಗತಂ ದದಶಯ ಸ್ತನ್ನ್ಾನ್ಃ ।

ತಮಗರಹಿೀತ್ ಸರತನಕಂ ಚಕಾರ ಪುತರಕಂ ನಿರ್ಜಮ್ ॥೧೧.೧೬೦॥

ಜನರಂದ ೂದಗಬಹುದಾದ ಅಪ್ವಾದ ಭರ್ಯಕ ೂೆಳಪ್ಟು ಕುಂತಯಿಂದ, ಕರ್ಣಥನು ರರ್ತನದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ

ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿರ್ಯ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಬಿಡಲಾಟುನು.
ನದಿರ್ಯ ಪ್ರವಾಹಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಹ ೂೀಗುತುರುವ ಆ ಪ ಟ್ಟುಗ ಅಧರರ್ನ್ ಂಬ ಸೂರ್ತನ ಕಣಿ್ಗ ಬಿರ್ತುು. ಆರ್ತ
ರರ್ತನದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಆ ಮಗುವನುನ ಸಾೀಕರಸ, ಆರ್ತನನುನ ರ್ತನನ ಮಗನನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ಕರ್ಣಥ ಸೂರ್ತಪ್ುರ್ತರನ್ ನಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಸ್ತ ೀನಾಧಿರಥ ೀನ್ ಲ್ಾಳಿತತನ್ುಸತದ್ಾೂರ್ಯ್ಯಯಾ ರಾಧಯಾ ।

ಸಂರ್ೃದ್ ್ಾೀ ನಿಖಿಲ್ಾಃ ಶುರತಿರಧಿರ್ಜರ್ಗೌ ಶಾಸಾರಣಿ ಸವಾಯಣಿ ಚ ।
ಬಾಲ್ಾ್ದ್ ೀರ್ ಮಹಾಬಲ್ ್ೀ ನಿರ್ಜಗುಣ ೈಃ ಸಮಾೂಸಮಾನ ್ೀsರ್ಸ-
ನಾನಮಾನsಸೌ ರ್ಸುಷ ೀರ್ಣತಾಮಗಮದಸಾ್sಸೀದಾಯಮಾ ತದ್ ರ್ಸು ॥೧೧.೧೬೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 438

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಆ ಅಧರರ್ನ್ ಂಬ ಸೂರ್ತನಿಂದ ಮರ್ತುು ಅವನ ಹ ಂಡತಯಾದ ರಾಧ ಯಿಂದ ಮುದಿಾಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಬ ಳ ದ

ಕರ್ಣಥ, ವ ೀದಗಳನೂನ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರಗಳನೂನ ಅಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದ. (ಕುಂತ ಪ ಟ್ಟುಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರಸದಾ) ಧನ್ಾದಿ
ಸಂಪ್ರ್ತುು ಅವನ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ ಲೀ ಇದುಾದರಂದ ಹ ಸರಂದ ಆರ್ತ ವಸುಷ್ ೀರ್ಣನ್ಾದ. (ವಸುಷ್ ೀರ್ಣ ಎನುನವುದು
ಕರ್ಣಥನ ಮೂಲ ಹ ಸರು) ಬಾಲ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಮಹಾಬಲವುಳಳವನ್ಾಗಿದಾ ಆರ್ತ, ರ್ತನನ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಬ ಳಗುತುದಾ.

ಅರ್ ಕುನಿತೀ ದತಾತ ಸಾ ಪ್ಾಣ ್ಡೀಃ ಸ ್ೀsಪ್ ್ೀತಯಾ ಚಿರಂ ರ ೀಮೀ ।

ಶ್ರಾಚ್ಛದ್ಾರಯಂ ಜಾತಾಂ ವಿದುರ ್ೀsರ್ಹದ್ಾರುಣಿೀಂ ಗುಣಾಢಾ್ಂ ಚ ॥೧೧.೧೬೨ ॥

ಕರ್ಣಥನ ಹುಟ್ಟುನ ನಂರ್ತರ ಕುಂತರ್ಯು ಪಾಂಡುವಗಾಗಿ ಕ ೂಡಲಾಟುಳು. ಪಾಂಡುವಾದರ ೂೀ ಕುಂತಯಂದಿಗ

ಅನ್ ೀಕ ವಷ್ಥಗಳಕಾಲ ವಹರಸಕ ೂಂಡು ಸುಖವಾಗಿದಾನು. ಕುಂತರ್ಯ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಶ್ರರಾಜನಿಂದ
ಶ್ದರಸರೀರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ, ಗುರ್ಣಸಂಪ್ನನಳಾದ ಆರುಣಿೀ ಎನುನವವಳನುನ ವದುರನು ಮದುವ ಯಾದನು.

ಅರ್ ಚತಾತಯರ್ಯನ್ನಾಮಾ ಮದ್ ರೀಶಃ ಶಕರತುಲ್ಪುತಾರತಿ್ೀಯ ।

ಕನಾ್ರತನಂ ಚ ೀಚಛಂಶಚಕ ರೀ ಬಾರಹಮಂ ತಪ್ೀ ರ್ರಂ ಚಾsಪ ॥೧೧.೧೬೩॥

(ಕಥಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಪಾಂಡುರಾಜನ ಎರಡನ್ ೀ ಪ್ತನರ್ಯ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ ). ಋತ್ಾರ್ಯನ
ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಮದರದ ೀಶದ ರಾಜನು ಇಂದರನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ಮಗ ಹಾಗೂ ಕನ್ಾ್ರರ್ತನವನುನ ಬರ್ಯಸ,
ಬರಹಮನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿ ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.

ಪರಹಾಿದ್ಾರ್ರಜ ್ೀ ರ್ಯಃ ಸಹಾಿದ್ ್ೀ ನಾಮತ ್ೀ ಹರ ೀಭಯಕತಃ ।

ಸ ್ೀsಭ್ದ್ ಬರಹಮರ್ರಾನ ತೀ ವಾಯೀರಾವ ೀಶರ್ಯುಕ್ ಸುತ ್ೀ ರಾಜ್ಞಃ ॥೧೧.೧೬೪॥

ಪ್ರಹಾಲದನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಯಾರು ಸಹಾಲದ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕುನ್ಾಗಿದಾನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ
ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಂತ್ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ಋತ್ಾರ್ಯನನ ಮಗನ್ಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 439

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

[ಈ ರೀತ ಸಹಾಲದ ಋತ್ಾರ್ಯನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುರುವ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೬೮.೬)
ವವರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ಸಹಾಿದ ಇತಿ ವಿಖಾ್ತಃ ಪರಹಾಿದಸಾ್ನ್ುರ್ಜಸುತ ರ್ಯಃ । ಸ ಶಲ್ ಇತಿ
ವಿಖಾ್ತ ್ೀ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ ವಾಹಿೀಕಪುಙ್ಗರ್ಃ’]

ಸ ಮಾರುತಾವ ೀಶರ್ಶಾತ್ ಪೃರ್ಥವಾ್ಂ ಬಲ್ಾಧಿಕ ್ೀsಭ್ದ್ ರ್ರತಶಚ ಧ್ಾತುಃ ।

ಶಲ್ಶಚ ನಾಮಾನsಖಿಲಶತುರಶಲ್ ್್ೀ ಬಭ್ರ್ ಕನಾ್sಸ್ ಚ ಮಾದಿರ ನಾಮಿನೀ ॥೧೧.೧೬೫॥

ಅವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ, ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದಲೂ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಲದಿಂದ

ಅಧಕನ್ಾಗಿದಾ. ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರಗೂ ಕೂಡಾ ಮುಳಿಳನಂತ್ ಇರುವ ಅವನು ಹ ಸರನಿಂದಲೂ ಶಲ್ನ್ಾದನು.
ಅವನಿಗ ಮಾದಿರ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಕನ್ ್ರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಸಾ ಪ್ಾರ್ಣುಡಭಾಯ್ೈಯರ್ ಚ ಪೂರ್ಯರ್ಜನ್ಮನ್್ಭ್ತ್ ಪುನ್ಶಚ ಪರತಿಪ್ಾದಿತಾsಸ ೈ ।

ಶಲ್ಶಚ ರಾರ್ಜ್ಂ ಪಿತೃದತತಮಞ ್ಜೀ ರ್ಜುರ್ಗ ್ೀಪ ಧಮೇಯರ್ಣ ಸಮಸತಶಾಸರವಿತ್ ॥೧೧.೧೬೬॥

ಮಾದಿರರ್ಯು ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಪಾಂಡುವನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿಯೀ ಇದಾಳು. ಈಗ ಮತ್ ು

ಪಾಂಡುವಗ ಕ ೂಡಲಾಟುಳು. ಶಲ್ನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ತಂದ ಕ ೂಟು ರಾಜ್ವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ಶಾಸರವನುನ
ಬಲಲವನ್ಾಗಿ, ಧಮಥದಿಂದ ಪಾಲನ್ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾನು.
[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತನ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೧೬೦) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ಸದಿಾಧೃಯತಿಶಚ ಯೀ ದ್ ೀವೌ್
ಪಞ್ಚಚನಾಂ ಮಾತರೌ ತು ತ ೀ । ಕುಂತಿೀ ಮಾದಿರೀ ಚ ರ್ಜಜ್ಞಾತ ೀ ಮತಿಸುತ ಸುಬಲ್ಾತಮಜಾ’]

ಅಥಾಙ್ಗನಾರತನಮವಾಪ್ ತದ್ ದವರ್ಯಂ ಪ್ಾರ್ಣುಡಸುತ ಭ ್ೀರ್ಗಾನ್ ಬುಭುಜ ೀ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತಃ ।

ಅಪಿೀಪಲದ್ ಧಮಮಯಸಮಾಶರಯೀ ಮಹಿೀಂ ಜ ್ೀಷಾಾಪಚಾಯೀ ವಿದುರ ್ೀಕತಮಾಗಗಯತಃ
॥೧೧.೧೬೭॥

ಹಿೀಗ ಕುಂತೀ ಮರ್ತುು ಮಾದಿರೀ ಎನುನವ ಇಬಬರು ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ಹ ಂಡಂದಿರನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಪಾಂಡುವು,
ಅವರ ೂಂದಿಗ ಸುಖ-ಭ ೂೀಗದಿಂದಿದಾನು. ಧಮಥವನುನ ಆಶರಯಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ಅರ್ಣ್ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನನುನ
ಧನಿಕನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡರ್ತಕೆ ಪಾಂಡುವು, ವದುರನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ನಿೀತಮಾಗಥದಂತ್ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ
ಪ್ರಪಾಲ್ಲಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 440

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಭೀಷ ್ೇ ಹಿ ರಾಷ ಾೀ ಧೃತರಾಷ್ಾಮೀರ್ ಸಂಸಾ್ಪ್ ಪ್ಾರ್ಣುಡಂ ರ್ಯುರ್ರಾರ್ಜಮೀರ್ ।

ಚಕ ರೀ ತಥಾsಪ್ನ್ಾ ಇತಿ ಸಮ ರಾರ್ಜ್ಂ ಚಕಾರ ನಾಸಾರ್ಕರ ್ೀಚಚ ಪ್ಾರ್ಣುಡಃ ॥೧೧.೧೬೮ ॥

ಭಿೀಷ್ಮನು ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನನ್ ನೀ ಇರಸ, (ಆರ್ತ ಕುರುಡನ್ಾದಾರಂದ ರಾಜ್ಭಾರವನುನ

ಮಾಡುವಂತರಲ್ಲಲಲ. ಆದರೂ ಸಹ ೂೀದರರಲ್ಲಲ ಒಡಕುಂಟುಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು ಆರ್ತನನ್ ನೀ
ಮಹಾರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ) ಪಾಂಡುವನುನ ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು. ರ್ಯುವರಾಜನ್ಾದರೂ
ಕೂಡಾ, ಅರ್ಣ್ ಕುರುಡನ್ಾದಾರಂದ(ಕುರುಡ ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರಾಜ್ವನುನ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ
ಪ್ರಪಾಲ್ಲಸಲ್ಲಲಲವಾದಾರಂದ) ರಾಜ್ವನುನ ಪಾಂಡುವ ೀ ಪ್ರಪಾಲ್ಲಸದನು.

ಭೀಷಾಮಮಿಬಕ ೀಯೀಕ್ತತಪರಃ ಸದ್ ೈರ್ ಪ್ಾರ್ಣುಡಃ ಶಶಾಸಾರ್ನಿಮೀಕವಿೀರಃ ।

ಅಥಾsಮಿಬಕ ೀಯೀ ಬಹುಭಶಚ ರ್ಯಜ್ಞ ೈರಿೀಜ ೀ ಸಪ್ಾರ್ಣುಡಶಚ ಮಹಾಧನೌಘೈಃ ॥೧೧.೧೬೯॥

ಪಾಂಡುವು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರ ಮರ್ತುು ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಾರ್ತನುನ ನಡ ಸುತ್ಾು, ಭೂಮಿರ್ಯನುನ

ಪಾಲ್ಲಸಕ ೂಂಡಿದಾನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ಬಹಳ ರ್ಯಜ್ಞಗಳಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಆರಾಧಸದನು.
ಪಾಂಡುವೂ ಕೂಡಾ ದಿಗಿಾಜರ್ಯದಿಂದ ಗಳಿಸದ ಸಂಪ್ತುನಿಂದ ರ್ಯಜ್ಞಗಳನುನ ಮಾಡಿ ಭಗವಂರ್ತನನುನ
ಆರಾಧಸದನು.

ನ ೈಷಾ ವಿರ ್ೀಧ್ ೀ ಕುರುಪ್ಾರ್ಣಡವಾನಾಂ ತಿಷ ಾೀದಿತಿ ವಾ್ಸ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯಸದುಗರ್ಣಃ ।

ಸವಮಾತರಂ ಸಾವಶರಮಮೀರ್ ನಿನ ್ೀ ಸುನಷ ೀ ಚ ತಸಾ್ ರ್ಯರ್ಯತುಃ ಸಮ ತಾಮನ್ು ॥೧೧.೧೭೦॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣವುಳಳ ವ ೀದವಾ್ಸರು, ಮುಂದ ನಡ ರ್ಯಲ್ಲರುವ ಕೌರವ ಹಾಗೂ ಪಾಂಡವರ

ಕಾಳಗವನುನ (ವರ ೂೀಧ ಪಾರಪ್ುವಾಗುವುದನುನ)ತ್ಾಯಿ ಸರ್ತ್ವತ ನ್ ೂೀಡಬಾರದು ಎಂದು(ಹಸುನ್ಾವತರ್ಯಲ್ಲಲ
ಆಕ ಇರಬಾರದ ಂದು), ಆಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಆಶರಮಕ ೆ ಕರ ದ ೂರ್ಯಾರು. ಸರ್ತ್ವತರ್ಯ ಸ ೂಸ ರ್ಯರಬಬರು (ಮರ್ತುು
ವದುರನ ತ್ಾಯಿರ್ಯೂ), ಅವಳನುನ ಅನುಸರಸ ತ್ ರಳಿದರು.

ಸುತ ್ೀಕತಮಾರ್ಗ ಗೀಯರ್ಣ ವಿಚಿನ್ಾ ತಂ ಹರಿಂ ಸುತಾತಮನಾ ಬರಹಮತಯಾ ಚ ಸಾ ರ್ಯಯೌ ।

ಪರಂ ಪದಂ ವ ೈಷ್್ರ್ಮೀರ್ ಕೃಷ್್ಪರಸಾದತಃ ಸವರ್ಯ್ಯರ್ಯತುಃ ಸುನಷ ೀ ಚ ॥೧೧.೧೭೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 441

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಸರ್ತ್ವತರ್ಯು ಮಗನ್ಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ರೀತಯಿಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಚಿಂತಸ,

ವ ೀದವಾ್ಸರನುನ ಪ್ುರ್ತರಭಾವದಿಂದಲೂ, ಪ್ರಬರಹಮಭಾವದಿಂದಲೂ ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡಿ ಧಾ್ನಿಸ, ವ ೈಷ್್ವ
ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಸ ೀರದಳು. ಆಕ ರ್ಯ ಸ ೂಸ ರ್ಯಂದಿರೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಅನುಗರಹದಿಂದ
ಸಾಗಥಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.

ಮಾತಾ ಚ ಸಾ ವಿದುರಸಾ್sಪ ಲ್ ್ೀಕಂ ವ ೈರಿಞ್ಚಮನ ವೀರ್ ಗತಾsಮಿಬಕಾಂ ಸತಿೀ ।

ವಾ್ಸಪರಸಾದ್ಾತ್ ಸುತಸದುಗಣ ೈಶಚ ಕಾಲ್ ೀನ್ ಮುಕ್ತತಂ ಚ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸನ್ಮತಿಃ ॥೧೧.೧೭೨ ॥

ವದುರನ ತ್ಾಯಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಅಂಬಿಕ ರ್ಯನುನ ಅನುಸರಸ ಹ ೂೀದವಳಾಗಿ, ವ ೀದವಾ್ಸರ ಅನುಗರಹದಿಂದ

ಮರ್ತುು ವದುರನ ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಬರಹಮದ ೀವರ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಸ ೀರದಳು. ಕಾಲಕರಮೀರ್ಣ ಶುದಿವಾದ
ಭಗವದಭಕಿುರ್ಯುಳಳವಳಾಗಿ ಮುಕಿುರ್ಯನೂನ ಸ ೀರದಳು.
[ಮುಕಿು ಪಾರಪ್ುಯಾಗುವುದು ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ. ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ‘ಮುಕಿುರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದಿದರು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಇದರ ಅರ್ಥ ಇಷ್ುು: ಮುಕಿುಯೀಗ್ರಗ ಮುಕಿುಪಾರಪ್ು ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ ಲೀ.
ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಮುಕಿು ಎಂದರ : ಪಾರರಾಭದಕಮಥದ ಭ ೂೀಗಕಾೆಗಿ ಮತ್ ು ಹುಟುದ ೀ ಇರುವುದು ಎಂದರ್ಥ. ಅಂದರ
ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದ ರ್ತನಕ ರ್ತಮಗ ಪಾರಪ್ುವಾದ ಊಧವಥಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲದುಾ , ಕಲ್ಾಾಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ ೂಂದಿಗ
ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ ಎನುನವುದು ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ]

ಅಮಾಬಲ್ಲಕಾsಪಿ ಕರಮಯೀಗತ ್ೀsರ್ಗಾತ್ ಪರಾಂ ಗತಿಂ ನ ೈರ್ ತಥಾsಮಿಬಕಾ ರ್ಯಯೌ ।

ರ್ಯಥಾರ್ಯಥಾ ವಿಷ್ು್ಪರಶ್ಚದ್ಾತಾಮ ತಥಾತಥಾ ಹ್ಸ್ ಗತಿಃ ಪರತರ ॥೧೧.೧೭೩॥

ಅಮಾಬಲ್ಲಕ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಕರಮೀರ್ಣ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಬ ಳ ರ್ಯುತ್ಾು, ವ ೈಷ್್ವಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು.

ದುಬುಥದಿಿಯಾದ ಅಂಬಿಕ ರ್ಯು ಇವರಬಬರ ಹಾಗ ಈ ಹಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲಲಲ! ಹಿೀಗಾಗಲು
ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ವವರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಸಾಧಕರು ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಗ ಹ ೀಗ
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಉಪಾಸನ್ ಮಾಡುತ್ಾುರ ೂೀ, ಹಾಗ ಹಾಗ ಮುಂದಿನ ಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ’ ಎಂದು.
[ಅಂಬಿಕ ದುಬುಥದಿಿಯಿಂದ ಮರ್ತುು ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮೀಲ್ಲನ ಭರ್ಯದಿಂದ, ದಾಸರ್ಯನುನ ನಿರ್ಯಮಿಸದುಾದರಂದ
ಈ ಹಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಅವಳಿಗ ಪ್ರಮಗತ ಪಾರಪ್ುವಾಗಲ್ಲಲಲ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 442

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ಾರ್ಣುಡಸತತ ್ೀ ರಾರ್ಜ್ಭರಂ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಜ ್ೀಷ ಾೀsನ್ುಜ ೀ ಚ ೈರ್ ರ್ನ್ಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ।

ಪತಿನೀದವಯೀನಾನ್ುಗತ ್ೀ ಬದಯಾ್ಯಮುವಾಸ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಪ್ಾಲ್ಲತಾಯಾಮ್ ॥೧೧.೧೭೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪಾಂಡುವು, ರಾಜ್ಭಾರವನುನ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಕಿರರ್ಯನ್ಾದ

ವದುರನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇರ್ತುು ಕಾಡಿಗ ತ್ ರಳಿದನು. ಪ್ತನರ್ಯರಂದ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸದವನ್ಾದ ಪಾಂಡುವು,
ಧಮಥದ ೀವತ್ ರ್ಯ^ (ರ್ಯಮನ) ಮಗನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ^ ಪಾಲನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಬದರರ್ಯಲ್ಲಲ
ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಗೃಹಾಶರಮೀಣ ೈರ್ ರ್ನ ೀ ನಿವಾಸಂ ಕುರ್ಯನ್ ಸ ಭ ್ೀರ್ಗಾನ್ ಬುಭುಜ ೀ ತಪಶಚ ।

ಚಕ ರೀ ಮುನಿೀನ ಾರೈಃ ಸಹಿತ ್ೀ ರ್ಜಗತಪತಿಂ ರಮಾಪತಿಂ ಭಕ್ತತರ್ಯುತ ್ೀsಭಪೂರ್ಜರ್ಯನ್ ॥೧೧.೧೭೫ ॥

ಅವನು ಗೃಹಸಾ್ಶರಮದಿಂದಲ್ ೀ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡುತ್ಾು, ಗೃಹಸಾ್ಶರಮಕ ೆ ಯೀಗ್ವಾದ ಸಕಲ

ಭ ೂೀಗಗಳನೂನ ಅನುಭ ೂೀಗಿಸದನು. ಮುನಿಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ರಮಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ
ಬದರೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಭಕಿುಯಿಂದ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾು ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದನು.

ಸ ಕಾಮತ ್ೀ ಹರಿರ್ಣತವಂ ಪರಪನ್ನಂ ದ್ ೈವಾದೃಷಂ ರ್ಗಾರಮ್ಕಮಾಮಯನ್ುಷ್ಕತಮ್ ।

ವಿದ್ಾಾವ ಶಾಪಂ ಪ್ಾರಪ ತಸಾಮತ್ ಸರಯಾ ರ್ಯುಙ್ಮರಿಷ್್ಸೀತ ್ೀರ್ ಬಭ್ರ್ ಚಾsತತಯ ॥೧೧.೧೭೬ ॥

ನ್್ಸಷ್ು್ರುಕತಃ ಪೃರ್ಯಾ ಸ ನ ೀತಿ ಪರಣಾಮಪೂರ್ಯಂ ನ್್ರ್ಸತ್ ತಥ ೈರ್ ।

ತಾಭಾ್ಂ ಸಮೀತಃ ಶತಶೃಙ್ಗಪರ್ಯತ ೀ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸಾ್sಶರಮಮದಾಯರ್ಗ ೀ ಪುರಃ ॥೧೧.೧೭೭॥

ಒಮಮ ದ ೈವಸಂಕಲಾದಂತ್ , ಜಂಕ ರ್ಯ ವ ೀಷ್ವನುನ ತ್ ೂಟುು ಗಾರಮ್ಕಮಥ(ಮೈರ್ುನ/ರತಕಮಥ)ದಲ್ಲಲ

ತ್ ೂಡಗಿದಾ ಋಷರ್ಯನುನ ಪಾಂಡುವು ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಹ ೂಡ ದು, ಆ ಋಷಯಿಂದ, ‘ಹ ಣಿ್ನ್ ೂಂದಿಗ
ಕೂಡಿದಾಗ ನಿನಗ ಸಾವು’ ಎಂಬ ಶಾಪ್ವನುನ ಪ್ಡ ದನು. ಈ ಘಟನ್ ಯಿಂದ ಪಾಂಡು ಬಹಳ ಸಂಕಟಗ ೂಂಡು
ತ್ಾನು ಸನ್ಾ್ಸವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕ ಂಬ ಇಚ ೆರ್ಯುಳಳವನ್ಾದನು. ಆದರ ಕುಂತಯಿಂದ
ನಮಸಾೆರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ‘ಸನ್ಾ್ಸ ಬ ೀಡ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಗೃಹಸಾ್ಶರಮಿಯಾಗಿಯೀ,
ಶರ್ತಶೃಂಗ ಪ್ವಥರ್ತದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯಣಾಶರಮವುಳಳ ಶರ್ತಶೃಂಗ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ ಆವಾಸ
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 443

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತಪ್ೀ ನಿತಾನ್ತಂ ಸ ಚಚಾರ ತಾಭಾ್ಂ ಸಮನಿವತಃ ಕೃಷ್್ಪದ್ಾಮುಬಜಾಶರರ್ಯಃ ।

ತತುಙ್ಗಪೂತದು್ಸರಿದವರಾಮೂಃ ಸದ್ಾರ್ರ್ಗಾಹಾತಿಪವಿತಿರತಾಙ್ಗಃ ॥೧೧.೧೭೮ ॥

ಅವನು ರ್ತನಿನಬಬರು ಹ ಂಡಂದಿರ ೂಂದಿಗ , ಕೃಷ್್ನ^ ಪಾದವನ್ ನೀ ಸಮರಣ ಮಾಡುತ್ಾು, ಕೃಷ್್ನ ಪಾದದ
ಸಂಗದಿಂದ ಪ್ವರ್ತರವಾಗಿರುವ ಗಂಗಾನದಿರ್ಯ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಯಾವಾಗಲೂ ಸಾನನಮಾಡಿ,
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ವರ್ತರವಾದ ಅಂಗವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ನಿರಂರ್ತರವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾನು.
[^ಸಾಾರ್ಯಂಭುವಮನುವಗ ಮೂರು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು. ೧. ಆಕೂತ; ೨. ದ ೀವಹೂತ ಮರ್ತುು ೩. ಪ್ರಸೂತ.
ಪ್ರಸೂತ ಮರ್ತುು ದಕ್ಷಪ್ರಜಾಪ್ತರ್ಯ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹರ್ತುು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದರು. ಅವರಲ್ಲಲ ಕ ೂನ್ ರ್ಯವಳು
‘ಮೂತಥ’. ಮೂತಥರ್ಯನುನ ಧಮಥದ ೀವತ್ (ರ್ಯಮ) ಮದುವ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ. ಅವರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ನ್ಾಲುೆ
ಗಂಡುಮಕೆಳು ಜನಿಸದರು. ೧. ನರ; ೨. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ; ೩. ಹರ ಮರ್ತುು ೪. ಕೃಷ್್. ಇವರಲ್ಲಲ ನರ ಎಂದರ
ಶ ೀಷ್. ಶ ೀಷ್ನಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ವಶ ೀಷ್ ಆವ ೀಶವರ್ತುು. ಇನುನ ಉಳಿದ ಮೂರು ರೂಪ್ಗಳು ಭಗವಂರ್ತನ
ಅವತ್ಾರಗಳು. ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕಗಳಲ್ಲಲ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ(ಬದರೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ) ಮರ್ತುು ಕೃಷ್್ ಎಂದು
ಉಲ್ ಲೀಖಗ ೂಂಡಿರುವುದು ಧಮಥ ಮರ್ತುು ಮೂತಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸಬಂದ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣನ ರೂಪ್ಗಳು.]

ಏತಸಮನ ನೀರ್ ಕಾಲ್ ೀ ಕಮಲಭರ್ಶ್ವಾರ್ಗ ರೀಸರಾಃ ಶಕರಪೂವಾಯ

ಭ್ಮಾ್ ಪ್ಾಪ್ಾತಮದ್ ೈತ ್ೈಭುಯವಿ ಕೃತನಿಲಯೈರಾಕರಮಂ ಚಾಸಹನಾಾ ।
ಈರ್ಯುದ್ ಾೀಯವಾದಿದ್ ೀರ್ಂ ಶರರ್ಣಮರ್ಜಮುರುಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಷಾಡುಗರ್ಣ್ಮ್ತಿತಯಂ
ಕ್ಷ್ೀರಾಬೌಾ ನಾಗಭ ್ೀರ್ಗ ೀ ಶಯತಮನ್ುಪಮಾನ್ನ್ಾಸನ ್ಾೀಹದ್ ೀಹಮ್ ॥೧೧.೧೭೯॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡುತುರುವ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾದ ದ ೈರ್ತ್ರ ಆಕರಮರ್ಣವನುನ ಸಹಿಸಲ್ಾಗದ

ಭೂದ ೀವಯಂದಿಗ , ಬರಹಮ, ಶ್ವ, ಇವರನ್ ನೀ ಮುಂದಿಟುುಕ ೂಂಡ ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ದ ೀವನ್ಾಗಿರುವ, ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ, ಷ್ಡುಗರ್ಣಗಳ ೀ ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದ, ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದಲ್ಲಲ
ಶ ೀಷ್ಶಯ್ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ, ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಮೊರ ಹ ೂಂದಿದರು. (ಎಲ್ಾಲ
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭೂದ ೀವಯಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದಲ್ಲಲರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು)

ಊಚುಃ ಪರಂ ಪುರುಷ್ಮೀನ್ಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತಂ ಸ್ಕ ತೀನ್ ತ ೀsಬಜರ್ಜಮುಖಾ ಅಪಿ ಪ್ೌರುಷ ೀರ್ಣ ।

ಸುತತಾವ ಧರಾsಸುರರ್ರಾಕರಮಣಾತ್ ಪರ ೀಶ ಖಿನಾನ ರ್ಯತ ್ೀ ಹಿ ವಿಮುಖಾಸತರ್ ತ ೀsತಿಪ್ಾಪ್ಾಃ ॥೧೧.೧೮೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 444

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಬರಹಮದ ೀವರ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಆ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಅನಂರ್ತಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನ್ಾಗಿರುವ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕುದಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಉರ್ತುಮರಗೂ ಈಶನ್ಾದವನ್ ೀ,
ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರು ನಿನಿನಂದ ವಮುಖರಾಗಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾಗಿದಾಾರ ೂೀ. ಅಂರ್ತಹ
ದ ೈರ್ತ್ಶ ರೀಷ್ುರ ಆಕರಮರ್ಣದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯು ಕರ್ಥ(ದುಃಖ)ಗ ೂಂಡಿದಾಾಳ ’ ಎಂದು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೧.೧೭;೧೯)ಈಕುರರ್ತ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ರಾಜರ ಂಬ ನ್ ಪ್ದ ದ ೈರ್ತ್ರ
ಆಕರಮರ್ಣವನುನ ಸಹಿಸದ ಭೂದ ೀವ ಬರಹಮದ ೀವರಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ . ನಂರ್ತರ ಅವರು ತರನರ್ಯನನ್ಾದ
ರುದರನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರಕ ೆ ತ್ ರಳುತ್ಾುರ
‘ಭ್ಮಿದಾೃಯಪತನ್ೃಪವಾ್ರ್ಜದ್ ೈತಾ್ನಿೀಕಶತಾರ್ಯುತ ೈಃ । ಆಕಾರಂತಾ ಭ್ರಿಭಾರ ೀರ್ಣ ಬರಹಾಮರ್ಣಂ ಶರರ್ಣಂ
ರ್ಯಯೌ ॥ ..... ಬರಹಾಮ ತದುಪಧ್ಾಯಾಯರ್ ಸಹ ದ್ ೀವ ೈಸತಯಾ ಸಹ । ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸತಿರನ್ರ್ಯನ್ಸತೀರಂ
ಕ್ಷ್ೀರಪಯೀನಿಧ್ ೀಃ’. ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲರುವ ಶ ೀಷ್ಶರ್ಯನನನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪ್ುರುಷ್ಸೂಕುದಿಂದ
ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುವುದನೂನ ಭಾಗವರ್ತ (೧೦.೧.೨೦) ವವರಸುರ್ತುದ : ... ‘ಪುರುಷ್ಂ
ಪುರುಷ್ಸ್ಕಾತದ್ ್ೈರ್ಪತಸ ್ ಸಮಾಹಿತಃ’
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡುತ್ಾು ರ್ತಮಮ ನಿವ ೀದನ್ ರ್ಯನುನ ಭಗವಂರ್ತನ ಮುಂದಿರಸದರು. ಅವರ
ನಿವ ೀದನ್ ರ್ಯೂ ಸ ೂುೀತ್ಾರರ್ತಮಕವಾಗಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ದುಸುಙ್ಗತಿಭಯರ್ತಿ ಭಾರರ್ದ್ ೀರ್ ದ್ ೀರ್ ನಿತ್ಂ ಸತಾಮಪಿ ಹಿ ನ್ಃ ಶೃರ್ಣು ವಾಕ್ಮಿೀಶ ।

ಪೂರ್ಯಂ ಹತಾ ದಿತಿಸುತಾ ಭರ್ತಾ ರಣ ೀಷ್ು ಹ್ಸಮತಿಾಯಾತ್ಯಮಧುನಾ ಭುವಿ ತ ೀSಭಜಾತಾಃ
॥೧೧.೧೮೧॥

ದ ೀವನ್ ೀ, ಸಜಜನರಗ ಯಾವಾಗಲೂ ದುಜಥನರ ಸಮಾಗಮವು ಭಾರವ ೀ ಆಗುರ್ತುದ (ದುಜಥನರ ಸಂಗಮ

ಸಜಜನರಗ ವಪ್ರೀರ್ತ ಕಷ್ುದಾರ್ಯಕ). ಓ ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ನಮಮ ವಾಕ್ವನುನ ಕ ೀಳು: ಹಿಂದ ನಮಗಾಗಿ, ನಮಮ
ಪ್ರೀತಗಾಗಿ, ನಿನಿನಂದ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಯಾವ ದಿತರ್ಯಮಕೆಳು (ದ ೈರ್ತ್ರು) ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾರ ೂೀ, ಈಗ ಅವರ ಲಲರೂ
ಕೂಡಾ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮತ್ ು ಹುಟ್ಟುದಾಾರ .

ಆಸೀತ್ ಪುರಾ ದಿತಿಸುತ ೈರಮರ ್ೀತತಮಾನಾಂ ಸಙ್ಕ್ಗರಮ ಉತತಮಗಜಾಶವರರ್ದಿವಪದಿೂಃ ।

ಅಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀಶತಮಹೌಘಮಹೌಘಮೀರ್ ಸ ೈನ್್ಂ ಸುರಾತಮಕಮಭ್ತ್ ಪರಮಾಸರರ್ಯುಕತಮ್ ॥೧೧.೧೮೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 445

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರಗೂ ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠರಗೂ ರ್ಯುದಿವಾಯಿರ್ತು. ಆಗ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನ್ , ಕುದುರ , ರರ್,
ಕಾಲ್ಾಳುಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ನೂರಾರು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ, ಮಹೌಘಗಳ^ ಮಹೌಘವುಳಳ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಅಸರದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸ ೈನ್ವು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲರ್ತುು.
[^ಮಹೌಘ ಎನುನವ ಸಂಖ ್ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯ ಎಂಟರಲ್ಲಲ
(೮.೧೭೯) ವವರವಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ ].

ತಸಾಮನ್ಮಹೌಘಗುರ್ಣಮಾಸ ಮಹಾಸುರಾಣಾಂ ಸ ೈನ್್ಂ ಶ್ಲ್ಾಗ್ವರಿಮಹಾಸರಧರಂ ಸುಘ್ೀರಮ್ ।

ತ ೀಷಾಂ ರಥಾಶಚ ಬಹುನ್ಲವಪರಿಪರಮಾಣಾ ದ್ ೀವಾಸುರಪರರ್ರಕಾಮುಮಯಕಬಾರ್ಣಪೂಣಾ್ಯಃ ।
ನಾನಾಮಬರಾಭರರ್ಣವ ೀಷ್ರ್ರಾರ್ಯುಧ್ಾಢಾ್ ದ್ ೀವಾಸುರಾಃ ಸಸೃಪುರಾಶು ಪರಸಪರಂ ತ ೀ ॥೧೧.೧೮೩॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸ ೈನ್ ಸಂಖ ್ಗಿಂರ್ತ ಮಹೌಘದಿಂದ ಗುಣಿರ್ತವಾದ, ಕಲುಲಗಳು, ಬ ಟುಗಳು, ಅಸರಗಳನುನ

ಧರಸರುವ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಯಾನಕವಾಗಿರುವ ಸ ೈನ್ ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲರ್ತುು. ಅವರಲ್ಲಲ ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ
ಬಹುನಲಾಪ್ರಪ್ರಮಾರ್ಣವುಳಳ ರರ್ಗಳಿದಾವು. ದ ೀವತ್ ಗಳಲೂಲ ಕೂಡಾ ಅದ ೀರೀತರ್ಯ ರರ್ಗಳಿದಾವು. ರ್ತರರ್ತರದ
ಬಟ್ ುಗಳನೂನ, ಆಭರರ್ಣಗಳನೂನ, ವ ೀಷ್ಗಳನೂನ, ಆರ್ಯುಧಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ಹ ೂಂದಿರುವ ದ ೀವಾಸುರರು
ಒಬಬರನ್ ೂಬಬರು ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ಸ ೀರದರು.

ರ್ಜಘುನಗ್ವಗಯರಿೀನ್ಾರತಳಮುಷುಮಹಾಸರಶಸ ರೈಶಚಕುರನ್ನಯದಿೀಶಚ ರುಧಿರೌಘರ್ಹಾ ಮಹೌಘಮ್ ।

ತತರ ಸಮ ದ್ ೀರ್ರ್ೃಷ್ಭ ೈರಸುರ ೀಶಚಮಾವ ರ್ಯುದ್ ಾೀ ನಿಸ್ದಿತ ಉತೌಘಬಲ್ ೈಃ ಶತಾಂಶಃ ॥೧೧.೧೮೪॥

ಹಿೀಗ ಸ ೀರದ ದ ೈರ್ತ್-ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪ್ರಸಾರ ಬ ಟುಗಳು, ಕ ೈರ್ತಳ, ಮುಷಠ ಮರ್ತುು ಅಸರ-ಶಸರಗಳಿಂದ
ಹ ೂಡ ದಾಡಿಕ ೂಂಡರು. ಅವರು ಈ ರೀತರ್ಯ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ರಕುದ ಹ ೂಳ ಹರಸುವ ನದಿಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು.
ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ದ ೈರ್ತ್ರ ಸ ೈನ್ದ ನೂರನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗವು ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಅಥಾsತಮಸ ೀನಾಮರ್ಮೃದ್ಮಾನಾಂ ವಿೀಕ್ಾಯಸುರಃ ಶಮಬರನಾಮಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ಸಸಾರ ಮಾಯಾವಿದಸಹ್̐ಮಾಯೀ ರ್ರಾದುಮೀಶಸ್ ಸುರಾನ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯನ್ ॥೧೧.೧೮೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಕ ೂಲಲಲಾಡುತುರುವ ರ್ತನನ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಕಂಡು, ಮಾಯಾವದ ್ರ್ಯನುನ ಬಲಲವನ್ಾದ ‘ಶಂಬರ’
ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಅಸುರನು, ಯಾರಗೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಕರ್ಣೆಟುುವದ ್ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದವನ್ಾಗಿ, ರುದರನ
ವರದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ತಪ್ುಾವಂತ್ ಮಾಡುತ್ಾು ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬಂದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 446

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮಾಯಾಸಹಸ ರೀರ್ಣ ಸುರಾಃ ಸಮದಿಾಯತಾ ರಣ ೀ ವಿಷ ೀದುಃ ಶಶ್ಸ್ರ್ಯ್ಯಮುಖಾ್ಃ ।

ತಾನ್ ವಿಕ್ಷಯ ರ್ಜರೀ ಪರಮಾಂ ತು ವಿದ್ಾ್ಂ ಸವರ್ಯಮುೂದತಾತಮ್ ಪರರ್ಯುಯೀರ್ಜ ವ ೈಷ್್ವಿೀಮ್॥೧೧.೧೮೬॥

ಸಾವರಾರು ಮಾಯಗಳಿಂದ ಚಂದರ, ಸೂರ್ಯಥ, ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾಗಿ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ

ಆಯಾಸಗ ೂಂಡರು(ದುಃಖಗ ೂಂಡರು). ಅವರ ಲಲರನುನ ನ್ ೂೀಡಿ ಇಂದರನು ಬರಹಮದ ೀವರು ರ್ತನಗ ಕ ೂಟು
ವಷ್ುುದ ೀವತ್ಾಕವಾದ ಪ್ರಮವದ ್ರ್ಯನುನ(ವ ೈಷ್್ವೀ ಮಾಯರ್ಯನುನ) ಶಂಬರನ ಮೀಲ್ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಸಮಸತಮಾಯಾಪಹಯಾ ತಯೈರ್ ರ್ರಾದ್ ರಮೀಶಸ್ ಸದ್ಾsಪ್ಸ̐ಹ್ಯಾ ।

ಮಾಯಾ ವಿನ ೀಶುದಿಾಯತಿಜ ೀನ್ಾರಸೃಷಾು ವಾರಿೀಶರ್ಹಿನೀನ್ುಾಮುಖಾಶಚ ಮೊೀಚಿತಾಃ ॥೧೧.೧೮೭॥

ಎಲ್ಾಲ ಮಾಯಗಳನುನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಆ ವದ ್ಯಿಂದ ಮರ್ತುು ನಿನನ ವರದಿಂದ, ಶಂಬರಾಸುರ ಸೃಷುಮಾಡಿದಾ

ಮಾಯರ್ಯು ನ್ಾಶವಾಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ವರುರ್ಣ, ಅಗಿನ, ಚಂದರ, ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಇಂದರನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಲಾಟುರು.

ರ್ಯಮೀನ್ುಾಸ್ಯಾ್ಯದಿಸುರಾಸತತ ್ೀsಸುರಾನ್ ನಿರ್ಜಘುನರಾಪ್ಾ್ಯತವಿಕರಮಾಸತದ್ಾ ।

ಸುರ ೀಶವರ ೀಣ ್ೀಜಜಯತಪ್ೌರುಷಾ ಬಹ್ನ್ ರ್ಜ ರೀರ್ಣ ರ್ಜರೀ ನಿರ್ಜಘಾನ್ ಶಮಬರಮ್ ॥೧೧.೧೮೮ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ಯಮ, ಚಂದರ, ಸೂರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ರ್ತಮಮ ಬಲವನುನ ಮರಳಿ ಪ್ಡ ದು,
ದ ೀವ ಂದರನಿಂದ ವದಿಥರ್ತ ಬಲವುಳಳವರಾಗಿ ಅನ್ ೀಕ ಅಸುರರನುನ ಕ ೂಂದರು. ಇಂದರನು ರ್ತನನ ವಜರದಿಂದ
ಶಂಬರಾಸುರನನುನ ಕ ೂಂದನು.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ದ್ಾನ್ರ್ಲ್ ್ೀಕಪ್ಾಲ್ ೀ ದಿತ ೀಃ ಸುತಾ ದುದುರರ್ುರಿನ್ಾರಭೀಷತಾಃ ।

ತಾನ್ ವಿಪರಚಿತಿತವಿಯನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಧನಿವೀ ಸಸಾರ ಶಕರಪರಮುಖಾನ್ ಸುರ ್ೀತತಮಾನ್ ॥೧೧.೧೮೯॥

ರ್ತಮಮ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಪಾಲನ್ ಮಾಡುತುದಾ, ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಶಂಬರನು ಇಂದರನಿಂದ ಸಾರ್ಯುತುರಲು ದ ೈರ್ತ್ರು

ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ಓಡಲು ಪಾರರಂಭಿಸದರು. ಓಡುತುರುವ ಅವರನುನ ‘ವಪ್ರಚಿತು’ ಎಂಬ ಅಸುರನು ರ್ತಡ ದನು.
ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದ ವಪ್ರಚಿತು, ಇಂದರನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 447

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ರಾದಜ ೀಯೀನ್ ವಿಧ್ಾತುರ ೀರ್ ಸುರ ್ೀತತಮಾಂಸ ತೀನ್ ಶರ ೈನಿನಯಪ್ಾತಿತಾನ್ ।

ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಶಕರಂ ಚ ವಿಮೊೀಹಿತಂ ದುರತಂ ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ತಂ ಪರ್ನ್ಃ ಶರೌಘೈಃ ॥೧೧.೧೯೦॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿದಾ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಮರ್ತುು
ಮೂಛ ಥಗ ೂಂಡ ಇಂದರನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯನುನ
ರ್ತಡ ದನು.

ಅಸಾರಣಿ ತಸಾ್ಸರರ್ರ ೈನಿನಯವಾರ್ಯ್ಯ ಚಿಕ್ ೀಪ ತಸ ್್ೀರಸ ಕಾಞ್ಚನಿೀಮ್ ಗದ್ಾಮ್ ।

ವಿಚ್ಣಿ್ಯತ ್ೀsಸೌ ನಿಪಪ್ಾತ ಮೀರೌ ಮಹಾಬಲ್ ್ೀ ವಾರ್ಯುಬಲ್ಾಭನ್ುನ್ನಃ ॥೧೧.೧೯೧॥

ಪ್ವನನು ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಅಸರಗಳನುನ ರ್ತನನ ಅಸರಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ದು, ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯ ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್ ಬಂಗಾರದ
ಗದ ರ್ಯನುನ ಎಸ ದನು. ಹಿೀಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಬಲದಿಂದ ಪ ರೀರಸಕ ೂಳಳಲಲಟು ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯು ಮೀರುಪ್ವಥರ್ತದ
ಮೀಲ್ ಬಿದುಾ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಗಿ ಸರ್ತುನು.

ಅಥಾsಸಸಾದ್ಾsಶು ಸ ಕಾಲನ ೀಮಿೀಸತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ರ್ಯಸ್ ರ್ರಂ ದದ್ೌ ಪುರಾ ।

ಸವ ೈಯರಜ ೀರ್ಯತವಮಜ ್ೀsಸುರಃ ಸ ಸಹಸರಶ್ೀಷ ್ೀಯ ದಿವಸಹಸರಬಾಹುರ್ಯುಕ್ ॥೧೧.೧೯೨॥

ವಪ್ರಚಿತು ಸರ್ತುಮೀಲ್ , ಬರಹಮನು ಯಾವ ಕಾಲನ್ ೀಮಿಗ ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾದ ವರವನುನ
ಕ ೂಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಸಾವರ ರ್ತಲ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ಎರಡು ಸಾವರ ಬಾಹುಗಳುಳಳ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ರ್ಯುದಿಕ ೆ
ಬಂದನು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೫೧.೨೧) ಈ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಕಾಲನ ೀಮಿರಿತಿ ಖಾ್ತ ್ೀ
ದ್ಾನ್ರ್ಃ ಪರತ್ದೃಶ್ತಾ॥ ಶತುರಪರಹರಣ ೀ ಘ್ೀರಃ ಶತಬಾಹುಃ ಶತಾನ್ನ್ಃ’. ಹರವಂಶದಲೂಲ(೧.೪೬.೫೦)
ಕೂಡಾ ಈ ವವರ ಬರುರ್ತುದ : ಶತಪರಹರಣ ್ೀದಗರಃ ಶತಬಾಹುಃ ಶತಾನ್ನ್ಃ । ಶತಶ್ೀಷ್ಯಃ ಸ್ತಃ ಶ್ರೀಮಾನ್
ಶತಶೃಙ್ಗ ಇವಾಚಲಃ’].

ತಮಾಪತನ್ತನ್ಂ ಪರಸಮಿೀಕ್ಷಯ ಮಾರುತಸತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ದತತರ್ರಸತವಯೈರ್ ।

ಹನ್ತರ್್ ಇತ್ಸಮರದ್ಾಶು ಹಿ ತಾವಂ ತದ್ಾssವಿರಾಸೀಸತವಮನ್ನ್ತಪ್ೌರುಷ್ಃ ॥೧೧.೧೯೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 448

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ರ್ಯುದಿಭೂಮಿಗ ಬರುತುರುವ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಮಾರುರ್ತನು, ‘ನಿನನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ವರವನುನ
ಪ್ಡ ದಿರುವ ಈರ್ತ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಲಲಲು ಯೀಗ್ನ್ಾದವನು’ ಎನುನವ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವುಳಳವನ್ಾಗಿ ನಿನನನುನ
ಸಮರಸದ. [ನಿನನ ಸಂಕಲಾ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯನುನ ನಿೀನ್ ೀ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದಿರ್ತುು. ಅದನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಸಮರಣ
ಮಾಡಿ, ನಿನನನುನ ಸಮರಸದ. (ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಸಂಕಲಾ ಎಂದೂ ಶ್ರೀಹರಗ ವರುದಿವಾಗಿರುವುದಿಲಲ.
ಭಗವಂರ್ತನ ಸಂಕಲಾವನುನ ತಳಿದಿದಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಆರ್ತನನುನ ಸಮರಸದ)] ಆಗ ನಿೀನು
ಅನಂರ್ತಪ್ರಾಕರಮವುಳಳವನ್ಾಗಿ ಆವೀಭೂಥರ್ತನ್ಾದ .

ತಮಸರಶಸಾರಣಿ ಬಹ್ನಿ ಬಾಹುಭಃ ಪರರ್ಷ್ಯಮಾರ್ಣಂ ಭುರ್ನಾಪತದ್ ೀಹಮ್ ।

ಚಕ ರೀರ್ಣ ಬಾಹ್ನ್ ವಿನಿಕೃತ್ ಕಾನಿ ಚ ನ್್ವ ೀದರ್ಯಶಾಚsಶು ರ್ಯಮಾರ್ಯ ಪ್ಾಪಮ್ ॥೧೧.೧೯೪ ॥

ಬಹಳವಾಗಿರುವ ಅಸರ-ಶಸರಗಳನುನ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಎಸ ರ್ಯುತ್ಾು, ಭೂಮಿಯಲ್ಾಲ ವಾ್ಪ್ಸರುವ ಆ

ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಕ ೈಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಶ್ರಸುುಗಳನುನ ಸುದಶಥನದಿಂದ ಛ ೀದಿಸದ ನಿೀನು, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾ
ದ ೀಹವುಳಳ ಅವನನುನ ರ್ಯಮನಿಗ ಕ ೂಟ್ ು.

ತತ ್ೀsಸುರಾಸ ತೀ ನಿಹತಾ ಅಶ ೀಷಾಸತವಯಾ ತಿರಭಾರ್ಗಾ ನಿಹತಾಶಚತುತ್ಯಮ್ ।

ರ್ಜಘಾನ್ ವಾರ್ಯುಃ ಪುನ್ರ ೀರ್ ಜಾತಾಸ ತೀ ಭ್ತಳ ೀ ಧಮಮಯಬಲ್ ್ೀಪಪನಾನಃ ॥೧೧.೧೯೫॥

ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಸಂಹಾರದ ನಂರ್ತರ, ಆ ಅಸುರರ ಮುಕಾೆಲು ಭಾಗವನುನ ನಿೀನು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದರ ,
ಉಳಿದ ಒಂದು ಭಾಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಆ ಅಸುರರ ೀ ಪಾರಂಪ್ರಕವಾದ
ಧಮಥಬಲವುಳಳವರಾಗಿ ಮತ್ ು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ .

ರಾಜ್ಞಾಂ ಮಹಾರ್ಂಶಸುರ್ಜನ್ಮನಾಂ ತು ತ ೀಷಾಮಭ್ದ್ ಧಮಮಯಮತಿವಿಯಪ್ಾಪ್ಾ ।

ಶ್ಕ್ಾಮವಾಪ್ ದಿವರ್ಜಪುಙ್ಗವಾನಾಂ ತವದೂಕ್ತತರಪ್ ್ೀಷ್ು ಹಿ ಕಾಚನ್ ಸಾ್ತ್ ॥೧೧.೧೯೬॥

ಇದಿೀಗ ಭಾಗವರ್ತರಾದ ದ ೂಡಡ-ದ ೂಡಡ ರಾಜವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ ಆ ದ ೈರ್ತ್ರಗ , ಧಮಥದಲ್ಲಲ ಬುದಿಿರ್ಯು

ಉಂಟ್ಾಗಿದ . (ಪಾಪ್ರಹಿರ್ತವಾದ ಧಾಮಿಥಕ ಪ್ರಜ್ಞ ಅವರಲ್ಲಲ ಬ ಳ ರ್ಯುವಂತ್ಾಗಿದ ). ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಾರಹಮರ್ಣರಂದ
ಶ್ಕ್ಷರ್ಣವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಅವರಲ್ಲಲ ಎಲ್ ೂಲೀ ಒಂದು ಸರ್ಣ್ಅಂಶದಲ್ಲಲ ನಿನನ ಭಕಿುರ್ಯೂ ಉಂಟ್ಾಗಿರಬಹುದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 449

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ತವದೂಕ್ತತಲ್ ೀಶಾಭರ್ಯುತಃ ಸುಕಮಾಮಯ ರ್ರಜ ೀನ್ನ ಪ್ಾಪ್ಾಂ ತು ಗತಿಂ ಕರ್ಞಚಚತ್ ।

ದ್ ೈತ ್ೀಶವರಾಣಾಂ ಚ ತಮೊೀsನ್ಾಮೀರ್ ತವಯೈರ್ ಕಿೃಪತಂ ನ್ನ್ು ಸತ್ಕಾಮ ॥೧೧.೧೯೭॥

ನಿನನ ಭಕಿುಲ್ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಸರ್ತೆಮಥವನುನ ಮಾಡಿದವನು ಪಾಪ್ಷ್ಠವಾದ ನರಕಾದಿ ಗತರ್ಯನುನ ಯಾವ
ರೀತರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಹ ೂಂದಲ್ಾರ. ಎಲ್ ೂೀ ಸರ್ತ್ಕಾಮನ್ ೀ, ಸರ್ತ್ಸಂಕಲಾನ್ ೀ, ದ ೈತ್ ್ೀಯೀಶಾರರಗ
ಅಂಧನುಮಸುು ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ನಿಧಥರಸಲಾಟ್ಟುದ ರ್ಯಲಲವ ೀ.

ಧಮಯಸ್ ಮಿತಾ್ಯತವಭಯಾದ್ ರ್ರ್ಯಂ ತಾವಮಥಾಪಿವಾ ದ್ ೈತ್ಶುಭಾಪಿತಭೀಷಾ ।

ಸಮಾಾತ್ಯಯಾಮೊೀ ದಿತಿಜಾನ್ ಸುಕಮಮಯರ್ಣಸತವದೂಕ್ತತತಶಾಚಯರ್ಯತುಂ ಚ ಶ್ೀಘರಮ್ ॥೧೧.೧೯೮॥

ಧಮಥ ಸುಳಾಳದಿೀರ್ತು (ಅಂದರ : ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಾಭಾವಕ ೆ ಯೀಗ್ವಾದ ಗತ ಅಂಧನುಮಸುು. ಆದರ ಇದಿೀಗ

ರಾಜವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಅವರು ಮಾಡುತುರುವ ಕ ಲಸ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಅವಕಾಶ ನಿೀಡುವುದಿಲಲ.
ಅಯೀಗ್ರಾದ ಅವರು ಭಕಿು ಮಾಡಿದರೂ ಸದಗತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾರರು ಎಂದರ ವ ೀದವಾಕ್
ಸುಳಾಳಗುರ್ತುದ . ಏಕ ಂದರ ಯಾರು ನಿನನನುನ ಭಜಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಅವನು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ
ಎನುನವುದು ವ ೀದವಾಕ್), ಧಮಥದ ಪಾರಮಾರ್ಣ್ಕಾೆಗಿ ಅವರಗ ಒಳ ಳ ಗತರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ಎಂದರ :
ದ ೈರ್ತ್ರಗ ಅಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಶುಭಗತರ್ಯು ಬರುರ್ತುದ . ಈ ದಾಂದಾದ ಭರ್ಯದಿಂದ ರ್ತರ್ತುರಸ [೧. ಧಮಥಸ್
ಮಿಥಾ್ರ್ತಾಭಯಾದ್, ೨. ದ ೈರ್ತ್ಶುಭಾಪ್ುಭಿೀಷ್ಾ ಈ ಎರಡು ಭರ್ಯಗಳಿಂದ ರ್ತರ್ತುರಸ ]. ‘ದ ೈರ್ತ್ರನುನ
ಸುಕಮಥದಿಂದ, ನಿನನ ಭಕಿುಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಚು್ತಗ ೂಳಿಸಲು, ಅವರನುನ ಜಾರುವಂತ್ ಮಾಡಲು ನಿನನನುನ
ಬ ೀಡುತುದ ಾೀವ .

ರ್ಯ ಉಗರಸ ೀನ್ಃ ಸುರರ್ಗಾರ್ಯಕಃ ಸ ಜಾತ ್ೀ ರ್ಯದುಷ ವೀಷ್ ತಥಾಭಧ್ ೀರ್ಯಃ ।

ತವ ೈರ್ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಮುಷ್್ ಪುತ ್ರೀ ಜಾತ ್ೀsಸುರಃ ಕಾಲನ ೀಮಿಃ ಸ ಈಶ ॥೧೧.೧೯೯॥

ಉಗರಸ ೀನನ್ ಂಬ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹಾಡುಗಾರ ಯಾರದಾಾನ್ ೂೀ, ಅವನು ನಿನನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಯಾದವರಲ್ಲಲ ಅದ ೀ
ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ (ಉಗರಸ ೀನ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ) ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಎಲ್ ೂೀ ಈಶನ್ ೀ, ಈ ಉಗರಸ ೀನನ
ಮಗನ್ಾಗಿ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ಅಸುರ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ .

ರ್ಯಸತವತಿಾಯಾತ್ಯಂ ನ್ ಹತ ್ೀ ಹಿ ವಾರ್ಯುನಾ ಭರ್ತಾಸಾದ್ಾತ್ ಪರಮಿೀಶ್ತಾsಪಿ ।

ಸ ಏಷ್ ಭ ್ೀಜ ೀಷ್ು ಪುನ್ಶಚ ಜಾತ ್ೀ ರ್ರಾದುಮೀಶಸ್ ಪರ ೈರಜ ೀರ್ಯಃ ॥೧೧.೨೦೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 450

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ನಿನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ನಿನನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ ಯಾರನುನ ಹಿಂದ

ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಆ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ, ಇದಿೀಗ ಭ ೂೀಜರಲ್ಲಲ(ಯಾದವರಲ್ಲಲ) ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ರುದರನ
ವರದಿಂದ ಆರ್ತ ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಜಯಿಸಲಸಾಧ್ನ್ಾಗಿ (ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿ) ಉಳಿದಿದಾಾನ್ .

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೬೭) ಈ ಪ್ರಮೀರ್ಯವನುನ ‘ಕಾಲನ ೀಮಿರಿತಿ ಖಾ್ತ ್ೀ ದ್ಾನ್ವಾನಾಂ

ಮಹಾಬಲಃ । ಸ ಕಂಸ ಇತಿ ವಿಖಾ್ತ ಉಗರಸ ೀನ್ಸುತ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ’ ಎಂದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅದ ೀ ರೀತ ಬರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(೧೮೧.೧) ಕೂಡಾ ಈ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :
‘ಕಾಲನ ೀಮಿಹಯತ ್ೀ ಯೀsಸೌ ವಿಷ್ು್ನಾ ಪರಭವಿಷ್ು್ನಾ । ಉಗರಸ ೀನ್ಸುತಃ ಕಂಸಃ ಸಂಭ್ತಃ ಸ
ಮಹಾಸುರಃ’.

ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೧೨-೧೩) ಉಗರಸ ೀನನ ಕುರರ್ತು ‘ಸವಭಾಯನ್ುರಿತಿ ವಿಖಾ್ತಃ

ಶ್ರೀಮಾನ್ ರ್ಯಸುತ ಮಹಾಸುರಃ । ಉಗರಸ ೀನ್ ಇತಿ ಖಾ್ತಃ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ‘ಸಾಭಾಥನು’ ಎನುನವ
ದ ೈರ್ತ್ ಉಗರಸ ೀನ ಎಂದು ಖಾ್ರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಇದು ಮೀಲ್ಲನ ವವರಣ ಗ
ವರುದಿವಲಲವ ೀ? ಅಲಲ! ಏಕ ಂದರ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದು ಅಸುರ ಆವ ೀಶವನುನ. ಅಂದರ : ಉಗರಸ ೀನನಲ್ಲಲ
‘ಸಾಭಾಥನು’ ಎನುನವ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶವರ್ತುು ಎನುನವುದಷ್ ುೀ ಈ ಮಾತನ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ.
ಅಸುರಾವ ೀಶದಿಂದಲ್ ೀ ಉಗರಸ ೀನನಿಗ ಕಂಸನನುನ ಪಾಲನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಅಭಿಲ್ಾಷ್
ಬಂದಿರುವುದು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ‘ಸ್ಮಂರ್ತಕ ಮಣಿ ನನಗ ೀ ಬ ೀಕು’ ಎಂಬಿತ್ಾ್ದಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ವರುದಿ ನಡ ರ್ಯನುನ
ಆರ್ತ ತ್ ೂೀರರುವುದೂ ಅಸುರ ಆವ ೀಶದಿಂದಲ್ ೀ.]

ಸ ಔಗರಸ ೀನ ೀ ರ್ಜನಿತ ್ೀsಸುರ ೀರ್ಣ ಕ್ ೀತ ರೀ ಹಿ ತದ್ರಪಧರ ೀರ್ಣ ಮಾರ್ಯಯಾ ।

ಗನ್ಾವಿಯಜ ೀನ್ ದರಮಿಳ ೀನ್ ನಾಮಾನ ಕಂಸ ್ೀ ಜತ ್ೀ ಯೀನ್ ರ್ರಾಚಛಚಿೀಪತಿಃ ॥೧೧.೨೦೧॥

ಉಗರಸ ೀನನ ಹ ಂಡತರ್ಯಲ್ಲಲ, ಕಪ್ಟ ವದ ್ಯಿಂದ ಉಗರಸ ೀನನ ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸದಾ, ಗಂಧವಥರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹುಟ್ಟುರುವ, ದರಮಿಳನ್ ಂಬ ಅಸುರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ‘ಕಂಸ’, ರುದರನ ವರಬಲದಿಂದ ಶಚಿೀಪ್ತರ್ಯನೂನ
ಗ ದಿಾದಾಾನ್ .
[ಒಮಮ ಉಗರಸ ೀನನ ಪ್ತನ ರ್ತವರು ಮನ್ ಗ ಹ ೂೀಗಿದಾ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ, ಗಂಧವಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ
ದರಮಿಳನ್ ನುನವ ದ ೈರ್ತ್ನ ಕಣಿ್ಗ ಬಿೀಳುತ್ಾುಳ . ಆಕ ರ್ಯ ಸೌಂದರ್ಯಥವನುನ ಕಂಡ ಅಸುರ, ಉಗರಸ ೀನನ
ವ ೀಷ್ವನುನ ಧರಸ, ಕಪ್ಟವಾಗಿ ಬಂದು ಅವಳನುನ ಸ ೀರುತ್ಾುನ್ . ಈ ರೀತ ಉಗರಸ ೀನನ ಪ್ತನರ್ಯಲ್ಲಲ
ದರಮಿಳನಿಂದ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯು ಕಂಸ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 451

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಜತಾವ ರ್ಜಲ್ ೀಶಂ ಚ ಹೃತಾನಿ ಯೀನ್ ರತಾನನಿ ರ್ಯಕ್ಾಶಚ ಜತಾಃ ಶ್ರ್ಸ್।

ಕನಾ್ರ್ನಾತ್ಯಂ ಮಗಧ್ಾಧಿಪ್ ೀನ್ ಪರಯೀಜತಾಸ ತೀ ಚ ಹೃತ ೀ ಬಲ್ ೀನ್ ॥ ೧೧.೨೦೨ ॥

ವರುರ್ಣನನುನ ಗ ದಾ ಈ ಕಂಸನಿಂದ ಸಮುದರದಲ್ಲಲರುವ ರರ್ತನಗಳ ಲಲವೂ ಅಪ್ಹರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಜರಾಸಂಧನಿಂದ

ರ್ತನಿನಬಬರು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳ(ಅಸು ಮರ್ತುು ಪಾರಸು) ರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ ನ್ ೀಮಿಸಲಾಟು ಶ್ವನ ರ್ಯಕ್ಷರನುನ ಗ ದಾ ಕಂಸ, ಆ
ಇಬಬರು ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳನೂನ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ಅಪ್ಹರಸದ.

ಸ ವಿಪರಚಿತಿತಶಚ ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀsಭ್ದ್ ರ್ರಾದ್ ವಿಧ್ಾತುಗ್ವಗಯರಿಶಸ್ ಚ ೈರ್ ।

ಸವ ೈಯರಜ ೀಯೀ ಬಲಮುತತಮಂ ತತ ್ೀ ಜ್ಞಾತ ವೈರ್ ಕಂಸಸ್ ಮುದ್ಾ ಸುತ ೀ ದದ್ೌ ॥೧೧.೨೦೩॥

ನಿವಾರಯಾಮಾಸ ನ್ ಕಂಸಮುದಾತಂ ಶಕ ್ತೀsಪಿ ಯೀ ರ್ಯಸ್ ಬಲ್ ೀ ನ್ ಕಶ್ಚತ್ ।

ತುಲ್ಃ ಪೃರ್ಥವಾ್ಂ ವಿರ್ರ ೀಷ್ು ವಾ ಕವಚಿದ್ ರ್ಶ ೀ ಬಲ್ಾದ್ ಯೀ ನ್ೃಪತಿೀಂಶಚ ಚಕ ರೀ ॥೧೧.೨೦೪॥

ಯಾವ ವಪ್ರಚಿತುರ್ಯು ಹಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಜರಾಸಂಧನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು

ಬರಹಮ-ರುದರರ ವರಬಲದಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಜರಾಸಂಧ ಕಂಸನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವನುನ ತಳಿದ ೀ
ಅವನಿಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ರ್ತನನ ಮಗಳಿಂದರನುನ ಕ ೂಟುನು. (ಕಂಸನಿಂದ ಅಪ್ಹೃರ್ತರಾದ ರ್ತನನ
ಮಗಳಿಂದರನುನ ಜರಾಸಂಧ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಅವನಿಗ ೀ ಮದುವ ಮಾಡಿಸಕ ೂಟು).
ಜರಾಸಂಧನು ಶಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ದೃಪ್ುನ್ಾದ ಕಂಸನನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಲಲಲ. (ಜರಾಸಂಧನ ಬಲಕ ೆ
ಹ ೂೀಲ್ಲಸದರ ಕಂಸ ಏನೂ ಅಲಲ. ಆದರ ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಪ್ರೀತಯಿಂದ ರ್ತನನ ಮಗಳಂದಿರನುನ ಆರ್ತ
ಕಂಸನಿಗ ಕ ೂಟು). ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರನೂನ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರದಿಂದ ವಶಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ ಜರಾಸಂಧನ
ಬಲಕ ೆ ರ್ತುಲ್ನ್ಾದವನು ಭೂಮಿರ್ಯ ಯಾವ ಮೂಲ್ ರ್ಯಲೂಲ ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲಲ.

ಹತೌ ಪುರಾ ಯೌ ಮಧುಕ ೈಟಭಾಖೌ್ ತವಯೈರ್ ಹಂಸ ್ೀ ಡಿಭಕಶಚ ಜಾತೌ ।

ರ್ರಾದಜ ೈಯೌ ಗ್ವರಿಶಸ್ ವಿೀರೌ ಭಕೌತ ರ್ಜರಾಸನ್ಾಮನ್ು ಸಮ ತೌ ಶ್ವ ೀ ॥೧೧.೨೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 452

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹಿಂದ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ಮಧು ಮರ್ತುು ಕ ೈಟಭಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ದ ೈರ್ತ್ರು ಇದಿೀಗ ಹಂಸ ಮರ್ತುು
ಡಿಭಕ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ . ರುದರನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ರಾಗಿರುವ , ಅಜ ೀರ್ಯರಾಗಿರುವ ಇವರು
ಜರಾಸಂಧನನುನ ಅನುಸರಸುತ್ಾು ಶ್ವನಲ್ಲಲ ಭಕುರಾಗಿದಾಾರ .

ಅನ ್ೀsಪಿ ಭ್ಮಾರ್ಸುರಾಃ ಪರಜಾತಾಸತವಯಾ ಹತಾ ಯೀ ಸುರದ್ ೈತ್ಸಙ್ಗರ ೀ ।

ಅನ ್ೀ ತಥ ೈವಾನ್ಾತಮಃ ಪರಪ್ ೀದಿರ ೀ ಕಾಯಾ್ಯ ತಥ ೈಷಾಂ ಚ ತಮೊೀಗತಿಸತವಯಾ ॥೧೧.೨೦೬॥

ಇರ್ತರ ಯಾವ ಅಸುರರು ಹಿಂದ ನಿನಿನಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರ ಸಂಗಾರಮದಲ್ಲಲ ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾರ ೂೀ,
ಅವರಲ್ಲಲ ಕ ಲವರು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಹ ೂಂದಿದಾಾರ . ಉಳಿದ ಹಲವರು ಇದಿೀಗ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ .
ಹಿೀಗ ಹುಟ್ಟುರುವ ಇವರ ಲಲರ ರ್ತಮಃಪಾರಪ್ುರ್ಯು ನಿನಿನಂದ ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕು.

ವಾ್ಸಾರ್ತಾರ ೀ ನಿಹತಸತವಯಾ ರ್ಯಃ ಕಲ್ಲಃ ಸುಶಾಸ ್ರೀಕ್ತತಭರ ೀರ್ ಚಾದ್ ।

ಶುರತಾವ ತವದುಕ್ತತೀಃ ಪುರುಷ ೀಷ್ು ತಿಷ್ಾನಿನೀಷ್ಚಚಕಾರ ೀರ್ ಮನ್ಸತವಯೀಶ ॥೧೧.೨೦೭ ॥

ಎಲ್ ೂೀ ಶ್ರೀಹರಯೀ, ನಿನಿನಂದ ವ ೀದವಾ್ಸ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಒಳ ಳರ್ಯ ಶಾಸರೀರ್ಯವಾದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ

ಪ್ುರುಷ್ರ ಮನಸುನ್ ೂಳಗಿನ ಯಾವ ಕಲ್ಲರ್ಯು ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅವನೂ ಕೂಡಾ ಈಗ ಸರ್ತುಾರುಷ್ರಲ್ಲಲದುಾ,
ನಿನನ ಉಕಿುಗಳನುನ ಕ ೀಳಿ, ನಿನನಲ್ಲಲ ಸಾಲಾಮಟ್ಟುಗ ಮನಸುು ಮಾಡಿದಾಾನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತದಾಾನ್ .

ರಾಮಾತಮನಾ ಯೀ ನಿಹತಾಶಚ ರಾಕ್ಷಸಾ ದೃಷಾುವ ಬಲಂ ತ ೀsಪಿ ತದ್ಾ ತವಾದ್ ।

ಸಮಂ ತವಾನ್್ಂ ನ್ಹಿ ಚಿನ್ತರ್ಯನಿತ ಸುಪ್ಾಪಿನ ್ೀsಪಿೀಶ ತಥಾ ಹನ್್ಮತಃ ॥೧೧.೨೦೮॥

ಈಶನ್ ೀ, ರಾಮನ್ಾಗಿದಾಾಗ ನಿನಿನಂದ ಯಾವ ರಾಕ್ಷಸರು ಕ ೂಲಲಲಾಟ್ಟುದಾರ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ, ಆಗ ನಿನನ ಬಲವನುನ
ಕಂಡ ಅವರೂ ಕೂಡಾ, ಈಗ ನಿನಗ ಸದೃಶನು ಇನ್ ೂನಬಬನಿಲ್ಾಲ ಎಂದು ಚಿಂತಸುತುದಾಾರ ! ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ,
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾಗಿರುವ ಅವರು ಹನುಮಂರ್ತನಿಗ ಸಮನ್ಾದ ಮತ್ ೂುಬಬನನುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತುಲಲ.
(ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕಾದ ಈ ಪಾಪ್ಷ್ಠರು ಸರ್ತ್ಜ್ಞಾನದರ್ತು ಹ ೂರಳುತುದಾಾರ ).

ಯೀ ಕ ೀಶರ್ ತವದಬಹುಮಾನ್ರ್ಯುಕಾತಸತಥ ೈರ್ ವಾಯೌ ನ್ಹಿ ತ ೀ ತಮೊೀsನ್ಾಮ್ ।

ಯೀರ್ಗಾ್ಃ ಪರವ ೀಷ್ುುಂ ತದತ ್ೀ ಹಿ ಮಾರ್ಗಾಗಯಚಾಚಯಲ್ಾ್ಸತವಯಾ ರ್ಜನ್ಯತ ವೈರ್ ಭ್ಮೌ ॥೧೧.೨೦೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 453

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಓ ಕ ೀಶವನ್ ೀ, ನಿನನಲ್ಲಲ ಮಹರ್ತುಿಬುದಿಿಯಿಂದ ೂಡಗೂಡಿದವರು ಹಾಗೂ ವಾರ್ಯುವನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಗೌರವ

ಭಕಿುಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವವರು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಲು ಯೀಗ್ರಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಈ ದ ೈರ್ತ್ರು,
ನಿನಿನಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಯೀ ಒಳ ಳರ್ಯ ಮಾಗಥದಿಂದ ಚು್ತಗ ೂಳಿಸಬ ೀಕಾದವರಾಗಿದಾಾರ .

ನಿತಾನ್ತಮುತಾಪದ್ ಭರ್ದಿವರ ್ೀಧಂ ತಥಾ ಚ ವಾಯೌ ಬಹುಭಃ ಪರಕಾರ ೈಃ ।

ಸವ ೀಯಷ್ು ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ಚ ಪ್ಾತನಿೀಯಾಸತಮಸ್ಥಾನ ಾೀ ಕಲ್ಲಪೂರ್ಯಕಾಸುರಾಃ ॥೧೧.೨೧೦॥

ನಿನನ ವರ ೂೀಧವನುನ, ಹಾಗ ಯೀ ವಾರ್ಯುವನಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧವನುನ ಬಹಳ
ಪ್ರಕಾರಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟುಸ , ಅದರಂದ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾದ ಕಲ್ಲ ಮೊದಲ್ಾದ ಅಸುರರು ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ
ಬಿೀಳಿಸಲಾಡುವಂತ್ಾಗಬ ೀಕು.

ಹತೌ ಚ ಯೌ ರಾರ್ರ್ಣಕುಮೂಕಣೌ್ಯ ತವಯಾ ತವದಿೀಯೌ ಪರತಿಹಾರಪ್ಾಲ್ೌ ।

ಮಹಾಸುರಾವ ೀಶರ್ಯುತೌ ಹಿ ಶಾಪ್ಾತ್ ತವಯೈರ್ ತಾರ್ದ್ ವಿಮೊೀಚನಿೀಯೌ ॥೧೧.೨೧೧ ॥

ಯೌ ತೌ ತವಾರಿೀ ಹ ತಯೀಃ ಪರವಿಷೌು ದ್ ೈತೌ್ ತು ತಾರ್ನ್ಾತಮಃ ಪರವ ೀಶೌ್ ।

ಯೌ ತೌ ತವದಿೀಯೌ ಭರ್ದಿೀರ್ಯವ ೀಶಮ ತವಯಾ ಪುನ್ಃ ಪ್ಾರಪಣಿೀಯೌ ಪರ ೀಶ ॥೧೧.೨೧೨ ॥

ಕ ೀವಲ ದುಷ್ು ನಿಗರಹವಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಹಲವಾರು ಶ್ಷ್ು ಜನರನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಲು ನಿೀನು ಅವರ್ತರಸಬ ೀಕಾಗಿದ ಎಂದು
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಪಾರರ್ಥಥಸುತುದಾಾರ . ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿದಾಾಗ ನಿನಿನಂದ
ಹರ್ತರಾಗಿ ಮತ್ ು ಇದಿೀಗ ಶ್ಶುಪಾಲ-ದಂರ್ತವಕರ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ, ನಿನನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾದ ಜರ್ಯ-
ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ ಪ್ರವಷ್ುರಾದ, ನಿನನ ಶರ್ತುರಗಳಾಗಿರುವ ದ ೈರ್ತ್ರು, ಅಂಧಂರ್ತಮಸುನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಲು
ಅಹಥರಾಗಿದಾಾರ . ನಿನಿನಂದ ಶಾಪ್ವನುನ ಪ್ಡ ದು ಅಸುರರ ಆವ ೀಶವುಳಳವರಾಗಿರುವ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರು ಈಗ
ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಲು ಅಹಥರಾಗಿರುತ್ಾುರ . ಅವರನುನ ನಿೀನ್ ೀ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಬ ೀಕು.
[ಈ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೫) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ದಿತ ೀಃ ಪುತರಸುತ ಯೀ
ರಾರ್ಜನ್ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪುಃ ಸೃತಃ। ಸ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ಶ್ಶುಪ್ಾಲ್ ್ೀ ನ್ರಷ್ಯಭಃ’].

ಆವಿಶ್ಯೀ ಬಲ್ಲಮಞ್ಜಶಚಕಾರ ಪರತಿೀಪಮಸಾಮಸು ತಥಾ ತವಯೀಶ ।

ಸ ಚಾಸುರ ್ೀ ಬಲ್ಲನಾಮೈರ್ ಭ್ಮೌ ಸಾಲ್ ್ವೀ ನಾಮಾನ ಬರಹಮದತತಸ್ ಜಾತಃ ॥೧೧.೨೧೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 454

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಯಾರು ಬಲ್ಲಚಕರವತಥ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ನಮಮಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು ನಿನನಲೂಲ ಕೂಡಾ ವರ ೂೀಧವನುನ
ಮಾಡಿದನ್ ೂೀ, ಆ ಅಸುರನು ಬಲ್ಲಯಂಬ ಹ ಸರನವನ್ ೀ ಆಗಿದಾಾನ್ . (ಸಜಜೀವನ್ಾದ ಬಲ್ಲಚಕರವತಥ ಬಲ್ಲ
ಎಂಬ ಅಸುರನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ವರ ೂೀಧ ಮಾಡುತುದಾ. ವಾಮನನಿಗ ಆರ್ತಮನಿವ ೀದನ್
ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ಮುಂದಿನ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಇಂದರನ್ಾಗಲ್ಲರುವ ಬಲ್ಲಚಕರವತಥ, ಈ ಅಸುರನ
ಆವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ವರ ೂೀಧ ಮಾಡುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು). ಈ ಬಲ್ಲನ್ಾಮಕ ದ ೈರ್ತ್ ಇದಿೀಗ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಬರಹಮದರ್ತುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ .

ಮಾಯಾಮರ್ಯಂ ತ ೀನ್ ವಿಮಾನ್ಮಗರಯಮಭ ೀದ್ಮಾಪತಂ ಸಕಲ್ ೈಗ್ವಗಯರಿೀಶಾತ್ ।

ವಿದ್ಾರವಿತ ್ೀ ಯೀ ಬಹುಶಸತವಯೈರ್ ರಾಮಸವರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ಭೃಗ್ದವಹ ೀನ್ ॥೧೧.೨೧೪॥

ಯಾವ ಸಾಲಾನು ಪ್ರಶುರಾಮರೂಪ್ಯಾದ ನಿನಿನಂದ ಅನ್ ೀಕಬಾರ ಓಡಿಸಲಾಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಅವನಿಂದ,

ಯಾರಂದಲೂ ಭ ೀದಿಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ, ವಚಿರ್ತರವಾದ ಶಕಿುರ್ಯನುನಳಳ , ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ವಮಾನವು
ರುದರದ ೀವರ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಹ ೂಂದಲಾಟ್ಟುರ್ತು. (ಅನ್ ೀಕಬಾರ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ಓಡಿಸಲಾಟ್ಟುದಾ ಸಾಲಾ,
ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ರುದರದ ೀವರನುನ ಒಲ್ಲಸಕ ೂಂಡು ಸೌಭಾಖಾ್ ಎಂಬ ವಶ್ಷ್ುವಾದ ವಮಾನವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾ).

ನಾಸೌ ಹತಃ ಶಕ್ತತಮತಾsಪಿ ತತರ ಕೃಷಾ್ರ್ತಾರ ೀ ಸ ಮಯೈರ್ ರ್ಧ್ಃ ।

ಇತಾ್ತಮಸಙ್ಾಲಪಮೃತಂ ವಿಧ್ಾತುಂ ಸ ಚಾತರ ರ್ಧ್ ್್ೀ ಭರ್ತಾsತಿಪ್ಾಪಿೀ ॥೧೧.೨೧೫॥

‘ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಈರ್ತ ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಲಲಲಾಡಬ ೀಕಾದವನು’ ಎಂಬ ನಿನನದ ೀ ಆದ ಸಂಕಲಾದಿಂದಾಗಿ,

ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಶುರಾಮ ರೂಪ್ಯಾದ ನಿನಿನಂದ ಸಾಲಾನು ಕ ೂಲಲಲಾಡಲ್ಲಲಲ. ನಿನನ ಈ
ಮಾರ್ತನುನ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ನಿೀನು ಅವರ್ತರಸಬ ೀಕಿದ . ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಯಾದ ಈ
ಸಾಲಾನು ನಿನಿನಂದ ಸಂಹರಸಲು ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

(ಇಂರ್ತಹ ಸಾಲಾನಿರುವಾಗ ಹ ೀಗ ಆರ್ತನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಬರಹಮದರ್ತು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟು

ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :)

ರ್ಯದಿೀರ್ಯಮಾರುಹ್ ವಿಮಾನ್ಮಸ್ ಪಿತಾsಭರ್ತ್ ಸೌಭಪತಿಶಚ ನಾಮಾನ ।

ರ್ಯದ್ಾ ಸ ಭೀಷ ೇರ್ಣ ಜತಃ ಪಿತಾsಸ್ ತದ್ಾ ಸ ಸಾಲವಸತಪಸ ಸ್ತ ್ೀsಭ್ತ್ ॥೧೧.೨೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 455

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಯಾರ ವಮಾನವನ್ ನೀರ ಸಾಲಾನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಬರಹಮದರ್ತುನು ‘ಸೌಭಪ್ತ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ
ಕರ ಸಕ ೂಳಳಲಾಟುನ್ ೂೀ, ಅವನು ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟು ಕಾಲದಲ್ಲಲ^ ಸಾಲಾ
ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸುತುದಾ. (^ಬರಹಮದರ್ತುನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರನುನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಅಂಬ ರ್ಯನುನ
ಸಾರ್ಯಂವರ ಕಾಲದಲ್ಲಲಅಪ್ಹರರ್ಣ ಮಾಡಿದಾರು )

ಸ ಚಾದ್ ತಸಾಮತ್ ತಪಸ ್ೀ ನಿರ್ೃತ ್ತೀ ರ್ಜರಾಸುತಸಾ್ನ್ುಮತ ೀ ಸ್ತ ್ೀ ಹಿ ।

ಅನ್ನ್್ರ್ಧ್ ್್ೀ ಭರ್ತಾsದ್ ರ್ಧ್ಃ ಸ ಪ್ಾರಪಣಿೀರ್ಯಶಚ ತಮಸ್ಥ ್ೀರ್ಗ ರೀ ॥೧೧.೨೧೭॥

ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಮರಳಿಬಂದ ಸಾಲಾ ಜರಾಸಂಧನ ಜ ೂತ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ ಇದಾಾನ್ . ಬ ೀರ ಯಾರಂದಲೂ

ಕ ೂಲಲಲ್ಲಕಾೆಗದ ಅವನು, ನಿನಿನಂದ (ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ) ಕ ೂಲಲಲಾಟುು, ಉಗರವಾದ ರ್ತಮಸುನುನ ಸ ೀರಲು
ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ಯೀ ಬಾರ್ಣಮಾವಿಶ್ ಮಹಾಸುರ ್ೀsಭ್ತ್ ಸ್ತಃ ಸ ನಾಮಾನ ಪರರ್ಥತ ್ೀsಪಿ ಬಾರ್ಣಃ ।

ಸ ಕ್ತೀಚಕ ್ೀ ನಾಮ ಬಭ್ರ್ ರುದರರ್ರಾದರ್ಧ್ಃ ಸ ತಮಃ ಪರವ ೀಶ್ಃ ॥೧೧.೨೧೮॥

ಯಾವ ಮಹಾಸುರನು ಬಲ್ಲಪ್ುರ್ತರ ಬಾರ್ಣನನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ ಬಾರ್ಣ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಪ್ರಸದಿನ್ ೂೀ,
ಅವನ್ ೀ ಕಿೀಚಕನ್ ಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಅವನು ರುದರದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ಅವನೂ ಕೂಡಾ ಅಂಧಂರ್ತಮಸುಗ ಬಿೀಳಲು ಅಹಥನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ಅತಸತವಯಾ ಭುರ್್ರ್ತಿೀರ್ಯ್ಯ ದ್ ೀರ್ಕಾಯಾ್ಯಣಿ ಕಾಯಾ್ಯರ್ಣ್ಖಿಲ್ಾನಿ ದ್ ೀರ್ ।

ತವಮೀರ್ ದ್ ೀವ ೀಶ ಗತಿಃ ಸುರಾಣಾಂ ಬರಹ ೇಶಶಕ ರೀನ್ುಾರ್ಯಮಾದಿಕಾನಾಮ್ ॥೧೧.೨೧೯॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೀವನ್ ೀ, ನಿೀನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸಬ ೀಕಿದ . ನಿನಿನಂದ ದ ೀವಕಾರ್ಯಥಗಳು

ಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕಾಗಿದ . ಓ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ, ಚಂದರ, ರ್ಯಮ, ಮೊದಲ್ಾದ
ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ನಿೀನ್ ೀ ಗತ.

ತವಮೀರ್ ನಿತ ್್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ್ತತಸತವಮೀರ್ ನಿತ ್್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಚಿದಘನ್ಃ ।

ತವಮೀರ್ ನಿತ ್್ೀದಿತಪೂರ್ಣ್ಯಸತುುಖಸತವದೃಙ್ ನ್ ಕಶ್ಚತ್ ಕುತ ಏರ್ ತ ೀsಧಿಕಃ ॥೧೧.೨೨೦ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 456

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ನಿರ್ತ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಅಭಿವ್ಕುವಾಗಬಲಲ ಪ್ೂರ್ಣಥಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನು. ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಎಂದ ಂದೂ

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದವನು. ನಿೀನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಉದಭವಸದ ನಿದುಥಷ್ುವಾದ
ಆನಂದವುಳಳವನು. ನಿನಗ ಸಮನ್ ೀ ಇಲಲವ ಂದಮೀಲ್ ನಿನಗ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು ಎಲ್ಲಲರಬ ೀಕು.

ಇತಿೀರಿತ ್ೀ ದ್ ೀರ್ರ್ರ ೈರುದ್ಾರಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಕ್ ್ೀಭ್ತಮಾಮೃತಾಕೃತಿಃ ।

ಉತಾ್ರ್ಯ ತಸಾಮತ್ ಪರರ್ಯಯಾರ್ನ್ನ್ತಸ ್ೀಮಾಕಾಯಕಾನಿತದು್ತಿರನಿವತ ್ೀsಮರ ೈಃ ॥೧೧.೨೨೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ,

ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ ದ ೀಹವುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಶ ೀಷ್ಶಯ್ಯಿಂದ ಎದುಾ, ಎಣ ಯಿಲಲದ ಸೂರ್ಯಥ ಹಾಗೂ
ಚಂದರರ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಅನುಸರಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಹ ೂರಟನು.

ಸ ಮೀರುಮಾಪ್ಾ್sಹ ಚತುಮುಮಯಖಂ ಪರಭುರ್ಯ್ಯತರ ತವಯೀಕ ್ತೀsಸಮ ಹಿ ತತರ ಸರ್ಯಥಾ ।

ಪ್ಾರದುಭಯವಿಷ ್ೀ ಭರ್ತ ್ೀ ಹಿ ಭಕಾಾ ರ್ಶಸತವವಾಹಂ ಸವರ್ಶ ್ೀsಪಿ ಚ ೀಚಛಯಾ ॥೧೧.೨೨೨॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ಮೀರುಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ ಭಗವಂರ್ತ ಚರ್ತುಮುಥಖನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನಿನನ

ಭಕಿುಯಿಂದಾಗಿ, ನನನ ಇಚ ೆಯಿಂದಲ್ ೀ, ನ್ಾನು ನಿನನ ವಶನಂತ್ ಇರುವ ನು. ಅದರಂದ, ನಿೀನು ಎಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಹ ೀಳುತುೀಯೀ ಅಲ್ ಲೀ ನ್ಾನು ಅವರ್ತರಸುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು.

ಬರಹಾಮ ಪರರ್ಣಮಾ್sಹ ತಮಾತಮಕಾರರ್ಣಂ ಪ್ಾರದ್ಾಂ ಪುರಾsಹಂ ರ್ರುಣಾರ್ಯ ರ್ಗಾಃ ಶುಭಾಃ ।

ರ್ಜಹಾರ ತಾಸತಸ್ ಪಿತಾsಮೃತಸರವಾಃ ಸ ಕಶ್ಪ್ೀ ದ್ಾರಕ್ ಸಹಸಾsತಿಗವಿಯತಃ ॥೧೧.೨೨೩॥

ಮಾತಾರ ತವದಿತಾ್ ಚ ತಥಾ ಸುರಭಾ್ ಪರಚ ್ೀದಿತ ೀನ ೈರ್ ಹೃತಾಸು ತಾಸು ।

ಶುರತಾವ ರ್ಜಲ್ ೀಶಾತ್ ಸ ಮಯಾ ತು ಶಪತಃ ಕ್ಷತ ರೀಷ್ು ರ್ಗ ್ೀಜೀರ್ನ್ಕ ್ೀ ಭವ ೀತಿ ॥೧೧.೨೨೪ ॥

ಬರಹಮನು ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಹಿಂದ ನಡ ದ ಒಂದು ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ
ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ವವರಸುತ್ಾುನ್ : ನ್ಾನು ಹಿಂದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಗ ೂೀವುಗಳನುನ ವರುರ್ಣನಿಗ ಕ ೂಟ್ಟುದ ಾ. ಅಮೃರ್ತವನ್ ನೀ
ಸುರಸುವ ಆ ಹಸುಗಳು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗವಥರ್ತನ್ಾದ, ವರುರ್ಣನ ರ್ತಂದ ಯಾಗಿರುವ ಕಶ್ಪ್ನಿಂದ
ಅಪ್ಹರಸಲಾಟುವು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 457

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ವರುರ್ಣನ ತ್ಾಯಿಯಾಗಿರುವ ಅದಿತ ಹಾಗೂ ತ್ಾಯಿ ಸುರಭಿಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾದ

ಕಶ್ಪ್ನಿಂದ ಆ ಗ ೂೀವುಗಳು ಅಪ್ಹರಸಲಾಡುತುರಲು, ವರುರ್ಣನಿಂದ ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದ ನನಿನಂದ
‘ಕ್ಷತರರ್ಯರಲ್ಲಲ ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ ಜೀವನಮಾಡುವವನ್ಾಗಿ ಹುಟುು’ ಎಂಬ ಶಾಪ್ವನುನ ಕಶ್ಪ್ ಹ ೂಂದಿದನು.

ಶ್ರಾತ್ ಸ ಜಾತ ್ೀ ಬಹುರ್ಗ ್ೀಧನಾಢ ್್ೀ ಭ್ಮೌ ರ್ಯಮಾಹುರ್ಯಸುದ್ ೀರ್ ಇತ್ಪಿ ।

ತಸ ್ೈರ್ ಭಾಯಾ್ಯ ತವದಿತಿಶಚ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ಬಭ್ರ್ ಚಾನಾ್ ಸುರಭಶಚ ರ ್ೀಹಿಣಿೀ ॥೧೧.೨೨೫॥

ಶಾಪ್ಗರಸ್ನ್ಾದ ಕಶ್ಪ್ನು ಶ್ರಸ ೀನನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು, ಗ ೂೀವ ಂಬ ಧನವನುನ

ಹ ೂಂದಿದಾಾನ್ . ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಇವನನುನ ವಸುದ ೀವ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . [ಆರ್ತ ಕ್ಷತರರ್ಯನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,
ಗ ೂೀವುಗಳನ್ ನಲಲವನುನ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ವ ೈಶ್ನಂತದಾಾನ್ ]. ಅದಿತರ್ಯು ಅವನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿ
ದ ೀವಕಿಯಾದಳು. ಸುರಭಿರ್ಯು ಇನ್ ೂನಬಬ ಹ ಂಡತಯಾದಳು. ಅವಳ ೀ ರ ೂೀಹಿಣಿ.
ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ಸಾಷ್ು ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಪುರಾ ಹಿ ಕಾಶ್ಪ್ೀ ವಿಷ ್್ೀ ರ್ರುರ್ಣಸ್
ಮಹಾತಮನ್ಃ । ರ್ಜಹಾರ ರ್ಯಜ್ಞಿೀರ್ಯ ರ್ಗಾ ವ ೈ ಪಯೀದ್ಾಸುತ ಮಹಾಮಖ ೀ । ಅದಿತಿಃ ಸುರಭಶಚಯತ ೀ ದ್ ವೀ ಭಾಯೀಯ
ಕಾಶ್ಪಸ್ ತು । ಪರದಿೀರ್ಯಮಾನಾ ರ್ಗಾಸಾತಸುತ ನ ೈಚಛತಾಂ ರ್ರುರ್ಣಸ್ ವ ೈ । ತತ ್ೀ ಮಾಂ ರ್ರುಣ ್ೀsಭ ್ೀತ್
ಪರರ್ಣಮ್ ಶ್ರಸಾ ತತಃ । ಉವಾಚ ಭಗರ್ನ್ ರ್ಗಾವೀ ಗುರುಣಾ ಮೀ ಹೃತಾ ಇತಿ’(ಹರವಂಶಪ್ವಥಣಿ
೧.೫೫.೨೧.೩), ಇತ್ಮುಬಪತಿನಾ ಪ್ರೀಕ ್ತೀ ರ್ರುಣ ೀನಾಹಮಚು್ತ । ಗವಾಂ ಕಾರರ್ಣತತತವಜ್ಞಃ ಕಾಶ್ಪ್ ೀ
ಶಾಪಮುತುುರರ್ಜಮ್ । ಏನಾಂಶ ೀನ್ ಹುರತಾ ರ್ಗಾರ್ಃ ಕಾಶ್ಪ್ ೀನ್ ಮಹಷಯಣಾ । ಸ ತ ೀನಾಂಶ ೀನ್ ರ್ಜಗತಿ ಗತಾವ
ರ್ಗ ್ೀಪತವಮೀಷ್್ತಿ । ಯಾ ಚ ಸಾ ಸುರಭನಾಯಮ ಅದಿತಿಶಚ ಸುರಾರಣಿಃ । ತ ೀsಪು್ಭ ೀ ತಸ್ ಭಾಯೀಯ ವ ೈ
ತ ೀನ ೈರ್ ಸಹ ಯಾಸ್ತಃ’ (೧.೫೫.೩೨-೩೪), ‘ಸ ತಸ್ ಕಾಶ್ಪಸಾ್ಂಶಸ ತೀರ್ಜಸ ಕಾಶ್ಪ್ೀಪಮಃ ।
ರ್ಸುದ್ ೀರ್ ಇತಿ ಖಾ್ತ ್ೀ ರ್ಗ ್ೀಷ್ು ತಿಷ್ಾತಿ ಭ್ತಳ ೀ’(೧.೫೫.೩೬), ತಸ್ ಭಾಯಾಯದವರ್ಯಂ ಜಾತಮದಿತಿಃ
ಸುರಭಶಚ ತ ೀ । ಸುರಭ ರ ್ೀಹಿಣಿ ದ್ ೀವಿ ಚಾದಿತಿದ್ ೀಯರ್ಕ್ತೀ ತವಭ್ತ್’(೧.೫೫.೩೮) ।
ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(ಸೃಷುಖಂಡ ೧೩.೧೪೬) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಕ ಏಷ್ ರ್ಸುದ್ ೀರ್ಸುತ
ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ಕಾ ರ್ಯಶಸವನಿೀ । ಪುರುಷ್ಃ ಕಾಶ್ಪಶಾಚಸಾರ್ದಿತಿಸತತಿಾಯಾ ಸೃತಾ’ ಎಂದು ಸಾಷ್ುವಾಗಿ
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು.

ತತ್ ತವಂ ಭರ್ಸಾವsಶು ಚ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀಸುತಸತಥ ೈರ್ ಯೀ ದ್ ್ರೀರ್ಣನಾಮಾ ರ್ಸುಃ ಸಃ ।

ಸವಭಾರ್ಯ್ಯಯಾ ಧರಯಾ ತವತಿಪತೃತವಂ ಪ್ಾರಪುತಂ ತಪಸ ತೀಪ ಉದ್ಾರಮಾನ್ಸಃ ॥೧೧.೨೨೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 458

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಕಶ್ಪ್ನ ಕುರರ್ತು ವವರಸದ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ‘ನಿೀನು ಕೂಡಲ್ ೀ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ

ಆವಭಥವಸು’ ಎಂದು ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುನ್ .
[ಭಗವಂರ್ತ ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರೂ ಕೂಡಾ, ಬ ಳ ರ್ಯಬ ೀಕಾಗಿರುವುದು ಬ ೀರ ಡ . ಏಕ
ಹಿೀಗ ? ಇದರ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯ ಕಥ ರ್ಯನೂನ ಇಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಮುಥಖ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ವವರಸುತ್ಾುನ್ :]
ದ ೂರೀರ್ಣ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ವಸುವು ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಧರ ಯಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ನಿನನ
ಅಪ್ಾನ್ಾಗಬ ೀಕ ಂದು ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಮನಸುುಳಳವನ್ಾಗಿ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿರುವನು.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷುಖಂಡದಲ್ಲಲ(೧೩.೧೪೭) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ನ್ಂದ್ ್ೀ ದ್ ್ರೀರ್ಣಃ
ಸಮಾಖಾ್ತ ್ೀ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾsರ್ ಧರಾsಭರ್ತ್’ ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ (ಉಪೀದಾಘರ್ತಪಾದ ೀ-೨೩೮-
೨೩೯) ಈ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಪುರುಷ್ಃ ಕಾಶ್ಪಸತವಾಸದದಿತಿಸತತಿಾಯಾ ತಥಾ । ಕಾಶ್ಪ್ೀ
ಬರಹಮಣ ್ೀಂsಶಾಶಚ ಪೃರ್ಥವಾ್ ಅದಿತಿಸತಥಾ । ನ್ಂದ್ ್ೀ ದ್ ್ರೀರ್ಣಃ ಸಮಾಖಾ್ತ ್ೀ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಚ
ಧರಾsಭರ್ತ್’]

ತಸ ೈ ರ್ರಃ ಸ ಮಯಾ ಸನಿನಸೃಷ್ುಃ ಸ ಚಾsಸ ನ್ನಾಾಖ್ ಉತಾಸ್ ಭಾಯಾ್ಯ ।

ನಾಮಾನ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಸ ಚ ಶ್ರತಾತಸುತಸ್ ವ ೈಶಾ್ಪರಭವೀsರ್ ರ್ಗ ್ೀಪಃ ॥೧೧.೨೨೭ ॥

ಈರೀತ ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದ ದ ೂರೀರ್ಣನಿಗ (ವಸುದಂಪ್ತಗಳಿಗ ) ನನಿನಂದ ವರವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುದ .

ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ರಾಜಾಧದ ೀವನ^ ವ ೈಶ್ಪ್ತನರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ನಂದನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ಗ ೂೀಪ್ನ್ಾಗಿ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲದಾಾನ್ . ಅವನ ಹ ಂಡತ ‘ಧರ ’ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಾಳ .
[^ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಶ್ರತ್ಾರ್ತಸುರ್ತಸ್’ ಎನುನವ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಶ್ರಸ ೀನನ
ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಇಬಬರು ಗಂಡುಮಕೆಳಲ್ಲಲ, ಶ್ರನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ರಾಜಾಧದ ೀವನ ಮಗನ್ ೀ ನಂದ’. ಇದು ಈ
ಮಾತನ ಅರ್ಥವರಬಹುದು. ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಉಪೀದಾಘರ್ತಪಾದ ೀ ೭೧.೧೩೭) ಈ ಕುರರ್ತು ಒಂದು
ಸುಳಿವು ಸಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ‘ರಾಜಾಧಿದ್ ೀರ್ಃ ಶ್ರಶಚ ವಿಡ್ರರ್ಸುತ ್ೀsಭರ್ತ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ರಾಜಾಧದ ೀವ ಮರ್ತುು ಶ್ರಸ ೀನ ವಡೂರರ್ನ ಮಕೆಳಾಗಿದಾಾರ ಎಂದು ಅಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ, ಶ್ರನ
ರ್ತಂದ ವಡೂರರ್, ಅವನ ಮಗ ಎಂದರ -ರಾಜಾಧದ ೀವ, ಈ ರಾಜಾಧದ ೀವನ ವ ೈಶ್ಪ್ತನರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನ್ ೀ
ನಂದ ಎಂದು ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬಹುದು. ಆದಾರಂದ ವಸುದ ೀವ ಮರ್ತುು ನಂದಗ ೂೀಪ್ ಸ ೂೀದರಸಂಬಂಧ
(cousins) ].

ತೌ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀರ್ಸುದ್ ೀವೌ ಚ ತ ೀಪತುಸತಪಸತವದಿೀರ್ಯಂ ಸುತಮಿಚಛಮಾನೌ ।

ತಾವಮೀರ್ ತಸಾಮತ್ ಪರರ್ಮಂ ಪರದಶ್ಯ ತತರ ಸವರ್ಪಂ ಹಿ ತತ ್ೀ ರ್ರರ್ಜಂ ರ್ರರ್ಜ ॥೧೧.೨೨೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 459

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಆ ದ ೀವಕಿ ಮರ್ತುು ವಸುದ ೀವರು ನಿನನನ್ ನೀ ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಬರ್ಯಸ, ನಿನನ ಸಂಬಂಧಯಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ
ಮಾಡಿರುವರು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮೊದಲು ನಿೀನು ದ ೀವಕಿೀ-ವಸುದ ೀವರಲ್ಲಲ ಪಾರದುಭಾಥವಗ ೂಂಡು ನಂರ್ತರ
ವರಜಕ ೆ(ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ಗ ) ತ್ ರಳು.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಸ ್ೀsಬಜಭವ ೀನ್ ಕ ೀಶರ್ಸತಥ ೀತಿ ಚ ್ೀಕಾತವ ಪುನ್ರಾಹ ದ್ ೀರ್ತಾಃ ।

ಸವ ೀಯ ಭರ್ನ ್ತೀ ಭರ್ತಾsಶು ಮಾನ್ುಷ ೀ ಕಾಯಾ್ಯನ್ುಸಾರ ೀರ್ಣ ರ್ಯಥಾನ್ುರ್ಪತಃ ॥೧೧.೨೨೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಬರಹಮನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಡುತುರಲು, ಆ ಕ ೀಶವನು ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಮತ್ ು

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಕುರರ್ತು ‘ನಿೀವ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ನಿಮಗ ವಹಿಸರುವ ಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಮರ್ತುು
ಅದಕೆನುರೂಪ್ವಾಗಿ ಮನುಷ್್ರಾಗಿ ಹುಟ್ಟು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದನು.

ಅಥಾರ್ತಿೀಣಾ್ಯಃ ಸಕಲ್ಾಶಚ ದ್ ೀರ್ತಾ ರ್ಯಥಾರ್ಯಥ ೈವಾsಹ ಹರಿಸತಥಾತಥಾ ।

ವಿತ ತೀಶವರಃ ಪೂರ್ಯಮಭ್ದಿಾ ಭೌಮಾದಾರ ೀಃ ಸುತತ ವೀsಪಿ ತದಿಚಛಯಾsಸುರಾತ್ ॥೧೧.೨೩೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಹ ೀಗ -ಹ ೀಗ ಹ ೀಳಿದನ್ ೂೀ ಹಾಗ ಯೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ

ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದರು. ಆದರ ಇದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಕುಬ ೀರನು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಗನ್ಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ
ಅಸುರನ್ಾದ ನರಕಾಸುರನ ಮಗನ್ಾಗಬ ೀಕ ಂದು ಬರ್ಯಸ (ನರಕಾಸುರನ ಮಗನ್ಾಗಬ ೀಕು ಎನುನವ
ಇಚ ೆಯಿಂದಲ್ ೀ) ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದಾನು.
[ಈ ರೀತ ಕುಬ ೀರ ನರಕಾಸುರನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟುಲ್ಲಚಿೆಸಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು
ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ ]

ಪ್ಾಪ್ ೀನ್ ತ ೀನಾಪಹೃತ ್ೀ ಹಿ ಹಸತೀ ಶ್ರ್ಪರದತತಃ ಸುಪರತಿೀಕಾಭಧ್ಾನ್ಃ ।

ತದತ್ಯಮೀವಾಸ್ ಸುತ ್ೀsಭಜಾತ ್ೀ ಧನ ೀಶವರ ್ೀ ಭಗದತಾತಭಧ್ಾನ್ಃ ॥೧೧.೨೩೧ ॥

ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ನರಕಾಸುರನಿಂದ, ಕುಬ ೀರನಿಗ ಶ್ವನ್ ೀ ಕ ೂಟ್ಟುರುವ ‘ಸುಪ್ರತೀಕ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನ್ ರ್ಯು ಅಪ್ಹರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತುು. ಆ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಮತ್ ು ಪ್ಡ ರ್ಯುವುದಕಾೆಗಿ ಕುಬ ೀರನು ‘ಭಗದರ್ತು’
ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾಗಿ, ನರಕಾಸುರನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 460

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮಹಾಸುರಸಾ್ಂಶರ್ಯುತಃ ಸ ಏರ್ ರುದ್ಾರವ ೀಶಾದ್ ಬಲವಾನ್ಸರವಾಂಶಚ ।

ಶ್ಷ ್್ೀ ಮಹ ೀನ್ಾರಸ್ ಹತ ೀ ಬಭ್ರ್ ತಾತ ೀ ಸವಧಮಾಮಯಭರತಶಚ ನಿತ್ಮ್ ॥೧೧.೨೩೨ ॥

ಭಗದರ್ತುನು ಮಹಾಸುರನ ಅಂಶದಿಂದಲೂ ಕೂಡಿದಾ ಮರ್ತುು ರುದರನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರ್ಯೂ,

ಅಸರವುಳಳವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಇದಾ. ಈರ್ತ ಇಂದರದ ೀವರ ಶ್ಷ್್ನೂ ಆಗಿದಾ. (ರ್ತನನ ಅಪ್ಾನ ಪ್ರಬಲ ವ ೈರರ್ಯ
ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿದಾ!). ಈರ್ತ ರ್ತನನ ಅಪ್ಾನ್ಾದ ನರಕಾಸುರ ಸರ್ತು ಮೀಲ್ ಯೀ ಸಾಧಮಥದಲ್ಲಲ ರರ್ನ್ಾದ
(ಅಸುರಾವ ೀಶ ನಷ್ುವಾಗಿ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರಕ ೆ ಯೀಗ್ವಾದ ಧಮಾಥನುಷ್ಾಠನದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿದ).
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೯) ಒಂದು ಮಾತದ : ‘ಬಾಷ್ಾಲ್ ್ೀ ನಾಮ
ರ್ಯಸ ತೀಷಾಮಾಸೀದಸುರಸತತಮಃ। ಭಗದತತ ಇತಿ ಖಾ್ತಃ ಸ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಪುರುಷ್ಷ್ಯಭಃ’ . ಇಲ್ಲಲ ‘ಬಾಷ್ೆಲ’ ಎಂಬ
ದ ೈರ್ತ್ ಭಗದರ್ತುನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಇರ್ತರ ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಕುಬ ೀರನ್ ೀ ಭಗದರ್ತುನ್ಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದ ಎನುನವ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಈ ವರ ೂೀಧಕ ೆ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡುತ್ಾು
‘ಮಹಾಸುರಸಾ್ಂಶರ್ಯುತಃ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಕುಬ ೀರನ್ ೀ ಭಗದರ್ತುನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುರುವುದು ಆದರ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ
ಬಾಷ್ೆಲನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನ ಆವ ೀಶವರ್ತುು]

ಅಭ್ಚಿಛನಿನಾನಯಮ ರ್ಯದುಪರವಿೀರಸತಸಾ್sತಮರ್ಜಃ ಸತ್ಕ ಆಸ ತಸಾಮತ್ ।

ಕೃಷ್್ಃ ಪಕ್ ್ೀ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾನಾಭಧ್ ೀಯೀ ಗರುತಮತ ್ೀsಮಶೀನ್ ರ್ಯುತ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ॥೧೧.೨೩೩॥

ರ್ಯಃ ಸಂರ್ಹ ್ೀ ನಾಮ ಮರುತ್ ತದಂಶಶಚಕರಸ್ ವಿಷ ್್ೀಶಚ ಬಭ್ರ್ ತಸಮನ್ ।

ರ್ಯದುಷ್ವಭ್ದಾೃದಿಕ ್ೀ ಭ ್ೀರ್ಜರ್ಂಶ ೀ ಸತಃ ಪಕ್ಷಸತಸ್ ಸುತ ್ೀ ಬಭ್ರ್॥೧೧.೨೩೪॥

ಸ ಪ್ಾಞ್ಚರ್ಜನಾ್ಂಶರ್ಯುತ ್ೀ ಮರುತುು ತಥಾSಮಶರ್ಯುಕತಃ ಪರರ್ಹಸ್ ವಿೀರಃ ।

ನಾಮಾಸ್ ಚಾಭ್ತ್ ಕೃತರ್ಮೇಯತ್ಥಾನ ್ೀ ಯೀ ಯಾದವಾಸ ತೀsಪಿ ಸುರಾಃ
ಸರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಃ॥೧೧.೨೩೫॥

ಶ್ನಿ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಯಾದವಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೂಬಬನಿದಾ. ಅವನ ಮಗ ಸರ್ತ್ಕ. ಈ ಸರ್ತ್ಕನಿಂದ

ಕೃಷ್್ಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿದ ೀವತ್ ರ್ಯು ಗರುಡನ ಅಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ. ಅವನ್ ೀ ರ್ಯುರ್ಯುಧಾನ.
ರ್ಯುರ್ಯುಧಾನನಲ್ಲಲ ‘ಸಂವಹ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಮರುದ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶವೂ, ವಷ್ು್ಚಕಾರಭಿಮಾನಿರ್ಯ
ಅಂಶವೂ ಇರ್ತುು. ಹಾಗ ೀ, ‘ಹೃಧಕ’ ಎನುನವ ರ್ಯದುವಗ ಶುಕಲಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ರ್ಯು ಮಗನ್ಾಗಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 461

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಹುಟ್ಟುದನು. ಅವನು ಪಾಂಚಜನ್ದ(ಭಗವಂರ್ತನ ಶಂಖಾಭಿಮಾನಿಯಾದ ಅನಿರುದಿನ) ಅಂಶದಿಂದಲೂ

ಹಾಗೂ ‘ಪ್ರವಹ’ ಎಂಬ ಪ್ರಸದಿ ಮರುದ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಅಂಶದಿಂದಲೂ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿದಾನು. ಅವನ್ ೀ
ಕೃರ್ತವಮಥ. ಇದ ೀ ರೀತ ಉಳಿದ ಯಾದವರು ಮರ್ತುು ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವತ್ ಗಳ ೀ ಆಗಿದಾರು.

ಯೀ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾನಾಮಭರ್ನ್ ಸಹಾಯಾ ದ್ ೀವಾಶಚ ದ್ ೀವಾನ್ುಚರಾಃ ಸಮಸಾತಃ ।

ಅನ ್ೀ ತು ಸವ ೀಯsಪ್ಸುರಾ ಹಿ ಮಧ್ಮಾ ಯೀ ಮಾನ್ುಷಾಸ ತೀ ಚಲಬುದಿಾರ್ೃತತರ್ಯಃ ॥೧೧.೨೩೬॥

ಯಾರು-ಯಾರು ಪಾಂಡವರಗ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿದಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ಅನುಕೂಲರಾದ ಗಂಧವಾಥದಿಗಳ ಅವತ್ಾರಭೂರ್ತರಾಗಿದಾರು. ಪಾಂಡವರಗ ವರುದಿವಾಗಿ ನಿಂರ್ತವರು
ಅಸುರರಾಗಿದಾರು. ಕ ಲವಮಮ ಪಾಂಡವರ ಪ್ರ, ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ ವರುದಿ, ಈ ರೀತರ್ಯ ಚಂಚಲ
ಮನ್ ೂೀವೃತು ಉಳಳವರು ಮಧ್ಮರಾದ ಮನುಷ್್ರಾಗಿದಾರು.

ಲ್ಲಙ್ಗಂ ಸುರಾಣಾಂ ಹಿ ಪರ ೈರ್ ಭಕ್ತತವಿಯಷೌ್ ತದನ ್ೀಷ್ು ಚ ತತ್ ಪರತಿೀಪತಾ ।

ಅತ ್ೀsತರ ಯೀಯೀ ಹರಿಭಕ್ತತತತಪರಾಸ ತೀತ ೀ ಸುರಾಸತದೂರಿತಾ ವಿಶ ೀಷ್ತಃ ॥೧೧.೧೩೭ ॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲ್ಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿುಯೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಲಕ್ಷರ್ಣವು. ಭಗವಂರ್ತನ ವರುದಿರ್ತಾವ ೀ ಅಸುರರ

ಲಕ್ಷರ್ಣವು. ಮಹಾಭಾರರ್ತ-ಪ್ುರಾರ್ಣ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಲ್ಲಲ ಯಾರು-ಯಾರು ಹರಭಕಿುರ್ತರ್ತಾರರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ
ದ ೀವತ್ ಗಳು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ ನಾಮ ಏಕಾದಶ ್ೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 462

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

೧೧.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ

ಮಹಾಭಾರತ ಪ್ಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೧ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ಪ್ರಶುರಾಮ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ೧೧.೯೬,೨೦೪,(೨.೨೪)

ವ ೀದವಾ್ಸ ಶ್ರೀಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ೧೧.೧೨೫ (೧೦.೫೧ -೫೯)

ಬಾಹಿಲೀಕ ಪ್ರಹಾಲದ1 ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಂ ೧೧.೦೮

ದ ಆವಷ್ು
ಸ ೂೀಮದರ್ತು ಪ್ರ್ತರತ್ಾಪ್ (ಏಕಾದಶ ರುದರರಲ್ಲಲ ಒಬಬ ೧೧.೧೦
ಸ ೂೀಮದರ್ತುನ ಮಕೆಳಾದ ಏಕಾದಶ ರುದರರಲ್ಲಲ ಭೂರಶರವಸುನಲ್ಲಲ ೧೧.೧೧-೧೩
ಭೂರ, ಭೂರಶರವಸುು ಮೂವರಾದ ಅಜ ೈಕಪಾತ್,ಅಹಿಬುಥಧನ ಮರ್ತುು ಶ್ವನೂ ಸ ೀರ
ಮರ್ತುು ಶಲಃ ವರೂಪಾಕ್ಷ ಎನುನವ ರುದರರು ದಂತ್
ಸಮಸು ರುದರರ
ಆವ ೀಶವರ್ತುು

1
ಪ್ರಹಾಲದ ಮೂಲರ್ತಃ ಶಂಕುಕರ್ಣಥ ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ಎನುನತ್ಾುರ . ಆದರ ಆ ಕುರರ್ತು ಮ.ತ್ಾ.ನಿ. ದಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 463

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಶಂರ್ತನು ವರುರ್ಣ ೧೧.೧೭-೧೮

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ
ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ಶಂರ್ತನು ಪ್ತನ ಗಂಗ ಗಂಗ ೧೧.೧೭-೧೮
(ಮೂಲರೂಪ್)
ಭಿೀಷ್ಮ(ದ ೀವವರರ್ತ) ದು್ವಸು ಚರ್ತುಮುಥಖ ೧೧.೨೨-೫೫
ಬ
ಅಂಬ ದು್ವಸು ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿ ೧೧.೨೨-೫೫

ಕೃಪ್ ‘ವಷ್ೆಮಭ’ ಎನುನವ ರುದರ (ಮುಂದ ಬರಲ್ಲರುವ ೧೧.೫೮

ಸಪ್ುಷಥಗಳಲ್ಲಲ
ಒಬಬನ್ಾಗುವವನು)
ಕೃಪ್ ಬೃಹಸಾತ ಪ್ತನ ತ್ಾರಾದ ೀವ
೧೧.೫೮
ದ ೂರೀರ್ಣ ಬೃಹಸಾತ ಚರ್ತುಮುಥಖ ತ್ಾರಃ (ಕಪ್) ೧೧.೬೫-೬೬
ಹಹೂ’ ಎಂಬ ‘ಆವಹ’ನ್ ನುನ
ದುರಪ್ದ ಹ ಸರನ, ಬರಹಮದ ೀವರ ಗಾರ್ಯಕನ್ಾದ ಗಂಧವಥ ವ ಮರುತ್ ೧೧.೬೮-೭೦

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 464

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
‘ಹಹಾ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಬರಹಮದ ೀವರ
ವರಾಟ ಹಾಡುಗಾರ(ಗಂಧವಥ) ‘ವವಹ’ ಎನುನ ೧೧.೭೨
ವ ಮರುತ್
ದ ೀವತ್
ಸರ್ತ್ವತ/ಕಾಳಿೀ ಪ್ರ್ತೃದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ುತರ ೧೧.೭೩-೭೪
ಅಂಬ ಯಾಗಿದಾ ೧೧.೧೦೩-೧೧೧
ಶ್ಖಣಿಡನಿೀ (ಹ ರ್ಣು್) ದು್ವಸು ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿ
ಶ್ಖಣಿಡನಿೀಯಾಗಿದಾ ರ್ತುಮುಬರು
ಶ್ಖಣಿಡೀ (ಗಂಡು) ದು್ವಸು ಪ್ತನ ವರಾಂಗಿ (ಸೂ್ಣಾಕಣಾಥ ೧೧.೧೦೩-೧೧೧
) ಎನುನವ
ಗಂಧವಥ

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ್ ನುನವ ಪ್ವನ

ಗಂಧವಥ (ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ) ೧೧.೧೩೧
ಪಾಂಡು ಪ್ರಾವಹ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ವಾರ್ಯು (ಮುಖ್
ಪಾರರ್ಣ) ೧೧.೧೩೪

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 465

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ವದುರ ರ್ಯಮಧಮಥ ೧೧.೧೩೮
ಸಂಜರ್ಯ ಸಮಸು ಗಂಧವಥರ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರ್ತುಮುಬ ಮರುತ್ ದ ೀವ
ರು ತ್ ಗಳ ೧೧.೧೪೫
ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಒಬಬ
ನ್ಾದ ‘
ಉದಾಹ’
ಶಕುನಿ ‘ದಾಾಪ್ರ’ ಎಂಬ ಅಸುರ ೧೧.೧೪೭
ಪಾಂಡುವನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ಪ್ೃಥಾ/ಕುಂತ ಹುಟ್ಟುರುವ ‘ಪ್ರಾವಹ’ ೧೧.೧೪೮
ಎಂಬ ಹ ಸರನ
ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಪ್ತನ
ಕುಂತಭ ೂೀಜ ‘ಕೂಮಥ’ ಎನುನವ ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ೧೧.೧೪೯
ದುವಾಥಸ ಶ್ವ ೧೧.೧೪೯
ವಸುಷ್ ೀರ್ಣ/ಕರ್ಣಥ ಸೂರ್ಯಥ ಸಹಸರವಮಥ ಸುಗಿರೀವ ೧೧.೧೫೫-೧೫೬
(ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸನಿನಧಾನ) ಎನುನವ ೧೧.೧೫೮
ಅಸುರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 466

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ

ಶಲ್ ಪ್ರಹಾಲದನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ

ಸಹಾಲದ

ಪಾಂಡುವನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುರುವ ‘ಪ್ರಾವಹ’

ಮಾದಿರ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ೧೧.೧೬೬
ಮರುತ್ ಾೀವತ್ ರ್ಯ ಪ್ತನ
ಉಗರಸ ೀನ ಉಗರಸ ೀನನ್ ಂಬ ಸಾಭಾಥನು ಎಂಬ ೧೧.೧೯೯-೨೦೦
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹಾಡುಗಾರ ಅಸುರ
ಕಂಸ ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ೧೧.೨೦೧
(ಅಸುರ)

ಕಂಸನ ನಿಜವಾದ ರ್ತಂದ ದರಮಿಳನ್ ನುನವ ಅಸುರ ೧೧.೨೦೧

(ಉಗರಸ ೀನ ರೂಪ್ಯಾಗಿ
ಬಂದವನು)
ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 467

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ

ಜರಾಸಂಧ ವಪ್ರಚಿತು ೧೧.೨೦೪

(ಅಸುರ)

ಹಂಸ-ಡಿಭಕ ಮಧು-ಕ ೈಟಭ

(ಅಸುರರು)

ಶ್ಶುಪಾಲ –ದಂರ್ತವಕರ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು- ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಅಸುರರು ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ೧೧.೨೧೨

(ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ (ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ
ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವುದು) ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವುದು)

ಸಾಲಾ ಬಲ್ಲ ಎಂಬ ಅಸುರ ೧೧.೨೧೩

ಕಿೀಚಕ ಬಾಣಾಸುರ ೧೧.೨೧೮

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 468

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿ ವರುರ್ಣನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಕಾಶ್ಪ್ ಹಾಗೂ ಆರ್ತನ ೧೧.೨೨೪-೨೨೫
ಪ್ತನ ಅದಿತ

ರ ೂೀಹಿಣಿ ಕಾಶ್ಪ್ ಪ್ತನ ಸುರಭಿ ೧೧.೨೨೫

ನಂದ-ರ್ಯಶ ್ೀದ ದ ೂರೀರ್ಣ(ವಸು)-ಧರ ೧೧.೨೨೭

ಬಾಷ್ೆಲನ್ ಂ ರುದರ
ಭಗದರ್ತು ಕುಬ ೀರ ಬ ದ ೈರ್ತ್ ೧೧.೨೩೧-೨೩೨
ರ್ಯುರ್ಯುಧಾನ ಕೃಷ್್ಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿದ ೀವತ್ ೧.ಗರುಡ,
೨.‘ಸಂವಹ’ ೧೧.೨೩೩-೨೩೪
ಎನುನವ
ಹ ಸರನ ಮರು
ದ ಾೀವತ್ ,
೩.ವಷ್ು್ಚಕಾರ
ಭಿಮಾನಿ
ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 469

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ - ೧೧. ಭಗರ್ದರ್ತಾರಪರತಿಜ್ಞಾ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ಕೃರ್ತವಮಥ ಶುಕಲಪ್ಕ್ಷಾಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ ೧. ಭಗವಂರ್ತ
ನ ೧೧.೨೩೫
ಶಂಖಾಭಿಮಾ
ನಿಯಾದ
ಅನಿರುದಿ,
೨. ‘ಪ್ರವಹ’
ಎಂಬ
ಪ್ರಸದಿ ಮರು
ದ ಾೀವತ್

॥ಶ್ರೀಕೃಷಾ್ಪಯರ್ಣಮಸುತ॥
https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.in/

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 470

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

೧೨. ಪ್ಾರ್ಣಡವೀತಪತಿತಃ

ಓಂ ॥
ಬಭ್ರ್ ಗನ್ಾರ್ಯಮುನಿಸುತ ದ್ ೀರ್ಕಃ ಸ ಆಸ ಸ ೀವಾತ್ಯಮಥಾsಹುಕಾದಾರ ೀಃ ।
ಸ ಉಗರಸ ೀನಾರ್ರರ್ಜಸತಥ ೈರ್ ನಾಮಾಸ್ ತಸಾಮದರ್ಜನಿ ಸಮ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ॥೧೨.೦೧॥

ಗಂಧವಥರಲ್ಲಲ ಮುನಿಯಾಗಿ ಒಬಬ ದ ೀವಕನ್ ಂಬ ಹ ಸರನವನಿದಾ. ಆ ದ ೀವಕನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ

ಆಹುಕನ್ಾಮಕನ್ಾದ ಯಾದವನಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಉಗರಸ ೀನನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಅದ ೀ ಹ ಸರನಿಂದ (ದ ೀವಕ
ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ) ಹುಟ್ಟುದ. ಆ ದ ೀವಕನಿಂದ ದ ೀವಕಿರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಅನಾ್ಶಚ ಯಾಃ ಕಾಶ್ಪಸ ್ೈರ್ ಭಾಯಾ್ಯ ಜ ್ೀಷಾಾಂ ತು ತಾಮಾಹುಕ ಆತಮಪುತಿರೀಮ್ ।

ಚಕಾರ ತಸಾಮದಿಾ ಪಿತೃಷ್ವಸಾ ಸಾ ಸವಸಾ ಚ ಕಂಸಸ್ ಬಭ್ರ್ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ॥೧೨.೦೨॥

ಯಾರುಯಾರು ಕಾಶ್ಪ್ ಮುನಿರ್ಯ ಹ ಂಡಿರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ರ್ತಂಗಿರ್ಯರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು.
ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಆಹುಕನು ರ್ತನನ ಮಗಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ(ದರ್ತುು ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ). ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ದ ೀವಕಿರ್ಯು ಕಂಸನಿಗ ಅತ್ ುರ್ಯೂ, ರ್ತಂಗಿರ್ಯೂ ಆದಳು.
[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ಆಚಾರ್ಯಥರ ವವರಣ ತಳಿರ್ಯದಿದಾರ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ನಮಗ ವರ ೂೀಧ ಕಂಡುಬರುರ್ತುದ . ತತ ರಷ್
ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ಯಾ ತ ೀ ಮಧುರಾಯಾಂ ಪಿತೃಷ್ವಸಾ । ಅಸಾ್ ಗಭ ್ೀಯsಷ್ುಮಃ ಕಂಸ ಸ ತ ೀ ಮೃತು್ಭಯವಿಷ್್ತಿ’
(ವಷ್ು್ಪ್ವಥ ೧.೧೬) ನಿನನ(ಕಂಸನ) ಆತ್ ುಯಾದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಮಗು ನಿನಗ (ಕಂಸನಿಗ )
ಮರರ್ಣವನುನ ರ್ತಂದುಕ ೂಡುರ್ತುದ ಎಂದು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ‘ಪಿತೃಷ್ವಸಃ ಕೃತ ್ೀ ರ್ಯತನಸತರ್ ಗಭಾಯ
ಹತಾ ಮಯಾ’(೪.೫೦)- ಅತ್ ುಯೀ, ನಿನನ ಎಲ್ಾಲ ಗಭಥಗಳನೂನ ನ್ಾನು ನ್ಾಶಮಾಡಿದ . ಅದರಂದಾಗಿ
ದರ್ಯವಟುು ಕ್ಷಮಿಸು ಎಂದು ಕಂಸ ಹ ೀಳುವ ಒಂದು ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ಆದರ ಭಾಗವತ್ಾದಿಗಳಲ್ಲಲ
ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಕಂಸನ ರ್ತಂಗಿ ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ . ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ಇಷ್ುು: ದ ೀವಕಿರ್ಯ ರ್ತಂದ ದ ೀವಕ ಆಹುಕನ
ಮಗ. ಹಾಗಾಗಿ ದ ೀವಕಿ ಆಹುಕನ ಮೊಮಮಗಳು. ಆದರ ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಆಹುಕ ದರ್ತುಕ ೆ ಪ್ಡ ದು ರ್ತನನ
ಮಗಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ. ಆದಾರಂದ ಆಕ ರ್ತನನ ರ್ತಂದ ಗ ೀ ರ್ತಂಗಿಯಾದಳು. ಇದರಂದ ಕಂಸನಿಗ ಆಕ
ಅತ್ ುಯಾಗುತ್ಾುಳ . ಆದರ ಆಕ ಕಂಸನ ಚಿಕೆಪ್ಾನ ಮಗಳಾಗಿರುವುದರಂದ ಕಂಸನಿಗ ರ್ತಂಗಿ ಕೂಡಾ ಹೌದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 471

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

(ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಕ ಲವು ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ‘ಮೃತ ್್ೀಃ ಸವಸಃ ಕೃತ ್ೀ ರ್ಯತನಃ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದು ‘ಪಿತೃಷ್ವಸಃ’ ಎಂಬ ಮಾತನ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಮೀರ್ಯ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿರ್ಯದ
ಅವಾಥಚಿೀನರಂದಾದ ಅಪಾರ್ಥ)]

ಸ ೈವಾದಿತಿರ್ಯಸುದ್ ೀರ್ಸ್ ದತಾತ ತಸಾ್ ರರ್ಂ ಮಙ್ಗ ಲಂ ಕಂಸ ಏರ್ ।

ಸ̐ಯಾ್ಪಯಾಮಾಸ ತದ್ಾ ಹಿ ವಾರ್ಯುರ್ಜಜಯರ್ಗಾದ ವಾಕ್ಂ ಗಗನ್ಸ್ತ ್ೀsಮುಮ್ ॥೧೨.೦೩॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವಕಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಅದಿತ ವಸುದ ೀವನಿಗ ಕ ೂಡಲಾಟುಳು. ಅವಳ ವವಾಹ ೂೀಯೀಪ್ಯಾದ
ಮರವಣಿಗ ಮಾಡಿಸುವ ರರ್ವನುನ ಕಂಸನ್ ೀ ನಡ ಸದನು. ಆಗ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು
ಕಂಸನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದನು(ಅಶರೀರವಾಣಿಯಾಯಿರ್ತು).

ವಿನಾsಪರಾಧಂ ನ್ ತತ ್ೀ ಗರಿೀರ್ಯಸ ್ೀ ನ್ ಮಾತುಲ್ ್ೀ ರ್ಧ್ತಾಮೀತಿ ವಿಷ ್್ೀಃ ।

ಲ್ ್ೀಕಸ್ ಧಮಾಮಯನ್ನ್ುರ್ತತಯತ ್ೀsತಃ ಪಿತ ್ರೀವಿಯರ ್ೀಧ್ಾತ್ಯಮುವಾಚ ವಾರ್ಯುಃ ॥೧೧.೦೪॥

ಮೃತು್ಸತವಾಸಾ್ ಭವಿತಾsಷ್ುಮಃ ಸುತ ್ೀ ಮ್ಢ ೀತಿ ಚ ್ೀಕ ್ತೀ ರ್ಜಗೃಹ ೀ ಕೃಪ್ಾರ್ಣಮ್ ।

ಪುತಾರನ್ ಸಮಪ್ಾ್ಯಸ್ ಚ ಶ್ರಸ್ನ್ುವಿಯಮೊೀಚ್ ತಾಂ ತತುಹಿತ ್ೀ ಗೃಹಂ ರ್ಯಯೌ॥೧೨.೫॥

ಲ್ ೂೀಕಧಮಥದಂತ್ ಅಪ್ರಾಧ ಇಲಲದ ೀ ಅರ್ವಾ ಅದಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಮುಖ್ವಾಗಿ ರ್ತನಗಿಂರ್ತಲೂ

ಉರ್ತುಮರಾದವರ ೂಂದಿಗ ಅಪ್ರಾಧ ಮಾಡದ ೀ ಹ ೂೀದರ , ಸ ೂೀದರಮಾವನು ವಧಾಹಥನು ಆಗುವುದಿಲಲ.
ಹಿೀಗಾಗಿ ಕಂಸ ಇಂರ್ತಹ ಅಪ್ರಾಧ ಮಾಡದ ೀ ಹ ೂೀದಲ್ಲಲ ಲ್ ೂೀಕದ ಧಮಥವನುನ ಅನುಸರಸುವ ಕೃಷ್್ನಿಂದ
ಕ ೂಲುಲವಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಯಾಗಲ್ಲರುವ ವಸುದ ೀವ-
ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಕಂಸ ವರ ೂೀಧಸಲ್ಲ ಎಂದು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಎಲ್ ೂೀ ಮೂಢನ್ ೀ, ದ ೀವಕಿರ್ಯ
ಎಂಟನ್ ರ್ಯ ಮಗನು ನಿನಗ ಮೃರ್ತು್ವಾಗಲ್ಲದಾಾನ್ ’ ಎಂದು. ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಲಾಟುವನ್ಾದ ಕಂಸನು ಕತುರ್ಯನುನ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ. ವಸುದ ೀವನ್ಾದರ ೂೀ, ಕಂಸನಿಗ ರ್ತನನ ಮಕೆಳನುನ ಒಪ್ಾಸ, (ಮುಂದ ದ ೀವಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹುಟುಲ್ಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಮಕೆಳನುನ ನಿನಗ ಕ ೂಡುವ ನ್ ಂದು ಹ ೀಳಿ) ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ (ಮೃರ್ತು್ವನಿಂದ)
ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಿ, ಅವಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತನನ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದನು.

ಷ್ಟ್ ಕನ್್ಕಾಶಾಚರ್ರಜಾ ಗೃಹಿೀತಾಸ ತೀನ ೈರ್ ತಾಭಶಚ ಮುಮೊೀದ ಶ್ರರ್ಜಃ ।

ಬಾಹಿಿೀಕಪುತಿರೀ ಚ ಪುರಾ ಗೃಹಿೀತಾ ಪುರಾsಸ್ ಭಾಯಾ್ಯ ಸುರಭಸುತ ರ ್ೀಹಿಣಿೀ ॥೧೧.೦೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 472

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರುಜನ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂದಿರು ವಸುದ ೀವನಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಗರಹಿಸಲಾಟ್ಟುದಾರು. ಅವರಂದಲೂ ಕೂಡಾ

ವಸುದ ೀವನು ಕಿರೀಡಿಸದನು. ಯಾರು ಹಿಂದ ಗ ೂೀಮಾತ್ ಸುರಭಿಯಾಗಿದಾಳ ೂೀ ಅವಳ ೀ ಬಾಹಿಲೀಕರಾಜನ
ಮಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಳು. ಅಂರ್ತಹ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯನುನ ವಸುದ ೀವನು ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರು ಮಂದಿ ರ್ತಂಗಿರ್ಯರನುನ
ಮದುವ ಯಾಗುವುದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಮದುವ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ.
[ಷ್ಟ್ ಕನ್ಕಾಶಾುವರಜಾ ಎನುನವುದಕ ೆ ಸಂವಾದವನುನ ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೯.೧೯.೨೩-೨೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ತ ೀಷಾಂ ಸವಸಾರಃ ಸಪ್ಾತsಸನ್ ಧೃತದ್ ೀವಾದಯೀ ನ್ೃಪ ।
ಶಾನಿತದ್ ೀವೀಪದ್ ೀವಾ ಚ ಶ್ರೀದ್ ೀವಾ ದ್ ೀರ್ರಕ್ಷ್ತಾ । ಸಹದ್ ೀವಾ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ಚ ರ್ಸುದ್ ೀರ್ ಉವಾಹ ತಾಃ’.
ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ದ ೀವಕಿ ಮರ್ತುು ಅವಳ ಆರು ಜನ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂದಿರು ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ಜ ್ೀಷ್ಠತ್ ಯಿಂದ ಗರ್ಣನ್ ಮಾಡುವಾಗ ದ ೀವಕಿಯಿಂದ ಆರಂಭಿಸ ಗರ್ಣನ್ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ಅವರಜಾ’ (ಆದಮೀಲ್ ಹುಟ್ಟುದವರು)ಎಂದು ವವರಸದಾಾರ . (ಜ ್ೀಷ್ಠತ್ ಯಿಂದ ಗರ್ಣನ್
ಮಾಡುವಾಗ ದ ೀವಕಿೀ, ಸಹದ ೀವಾ, ದ ೀವರಕ್ಷ್ಮತ್ಾ, ಶ್ರೀದ ೀವಾ, ಉಪ್ದ ೀವಾ, ಶಾನಿುದ ೀವಾ ಮರ್ತುು
ದೃರ್ತದ ೀವಾ, ಈ ರೀತಯಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕು). ಇದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿ ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೭.೨೯) ಈ ರೀತ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ಶಾನ್ತದ್ ೀವಾ ಚ ಸುದ್ ೀವಾ ದ್ ೀರ್ರಕ್ಷ್ತಾ । ರ್ೃಕದ್ ೀರ್ು್ಪದ್ ೀವಿ ಚ ಸುನಾಮಿನೀ ಚ ೈರ್
ಸಪತಮಿೀ’. ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(೧೨.೩೭) ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರುಜನ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂದಿರ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣಬಹುದು ‘ಸಹದ್ ೀವಾ ಶಾನಿತದ್ ೀವಾ ಶ್ರೀದ್ ೀವಿೀ ದ್ ೀರ್ರಕ್ಷ್ತಾ । ರ್ೃಕದ್ ೀರ್ು್ಪದ್ ೀವಿೀ ಚ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ಚ ೈರ್
ಸಪತಮಿೀ’].

ರಾಜ್ಞಶಚ ಕಾಶ್ಪರಭರ್ಸ್ ಕನಾ್ಂ ಸ ಪುತಿರಕಾಪುತರಕಧಮಮಯತ ್ೀsರ್ಹತ್ ।

ಕನಾ್ಂ ತಥಾ ಕರವಿೀರ ೀಶವರಸ್ ಧಮೇಯರ್ಣ ತ ೀನ ೈರ್ ದಿತಿಂ ಧನ್ುಂ ಪುರಾ ॥೧೧.೦೭॥

ಮೊದಲು ಪ್ುತರಕಾಪ್ುರ್ತರಕಧಮಥದಂತ್ ದಿತರ್ಯ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಕಾಶ್ದ ೀಶದ ರಾಜನ ಮಗಳನುನ

ಹಾಗೂ ಧನುವನ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಕರವೀರರಾಜನ7 ಮಗಳನುನ ವಸುದ ೀವ ಮದುವ ಯಾಗಿದಾ.

ಯೀ ಮನ್್ತ ೀ ವಿಷ್ು್ರ ೀವಾಹಮಿತ್ಸೌ ಪ್ಾಪ್ೀ ವ ೀನ್ಃ ಪ್ೌರ್ಣಡರಕ ್ೀ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಃ ।

ಜಾತಃ ಪುನ್ಃ ಶ್ರಜಾತ್ ಕಾಶ್ಜಾಯಾಂ ನಾನ ್್ೀ ಮತ ್ತೀ ವಿಷ್ು್ರಸತೀತಿ ವಾದಿೀ ॥೧೨.೦೮॥

7
ಈಗಿನ ಗ ೂೀವಾದ ಹತುರವರುವ ಕ ೂಲ್ಾಲಾಪ್ುರ
ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 473
 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಧುನ್ುಾಹಯತ ್ೀ ಯೀ ಹರಿಣಾ ಮಧ್ ್ೀಃ ಸುತ ಆಸೀತ್ ಸುತಾಯಾಂ ಕರವಿೀರ ೀಶವರಸ್।

ಸೃರ್ಗಾಲನಾಮಾ ವಾಸುದ್ ೀವೀsರ್ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀಮುದ್ಹ್ ಶೌರಿನ್ನಯ ರ್ಯಯಾರ್ುಭ ೀ ತ ೀ ॥೧೨.೦೯॥

‘ನ್ಾನ್ ೀ ವಷ್ು್’ ಎಂದು ಯಾರು ರ್ತನನನುನ ತ್ಾನು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ವ ೀನನು
ವಸುದ ೀವನಿಂದ ಕಾಶ್ರಾಜನ ಮಗಳಲ್ಲಲ, ‘ನನಗಿಂರ್ತ ವಲಕ್ಷರ್ಣನ್ಾಗಿರುವ ಇನ್ ೂನಬಬ ವಾಸುದ ೀವನ್ ನುನವವನು
ಇಲ್ಾಲ, ನ್ಾನ್ ೀ ವಷ್ು್’ ಎಂದು ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಹ ೀಳುತುರುವ ‘ಪೌರ್ಣಡಿಕ ವಾಸುದ ೀವ’ ನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು.
ಕರವೀರರಾಜನ ಮಗಳಲ್ಲಲ ಹಿಂದ ನ್ಾರಾಯಾರ್ಣನಿಂದಲ್ ೀ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ಮಧುವನ ಮಗನ್ಾದ ‘ಧುನುಿ’
ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸನು ‘ಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಇವರಬಬರು ಹುಟ್ಟುದ ನಂರ್ತರ
ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಮದುವ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ ವಸುದ ೀವ, ಮತ್ ು ಅವರಬಬರನುನ(ಕಾಶ್ರಾಜ ಮರ್ತುು ಕರವೀರ ೀಶಾರ
ಪ್ುತರರ್ಯರನುನ) ಸಂಪ್ಕಿಥಸಲ್ ೀ ಇಲಲ.
[ನ್ಾವು ‘ಕುವಲ್ಾಶಾ ಧುನುಿವನುನ ಕ ೂಂದು ಧುನುಿಮಾರ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಪ್ಡ ದ’ ಎಂದು ತಳಿದಿದ ಾೀವ .
ವಾರ್ಯುಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಉರ್ತುರಖಂಡ, ೨೬.೨೮) ಈ ಕುರರ್ತು ಉಲ್ ಲೀಖವದ : ‘ಬೃಹದಶವಸುತಶಾಚಪಿ ಕುರ್ಲ್ಾಶವ
ಇತಿಶುರತಿಃ । ರ್ಯಃ ಸ ಧುನ್ುಾರ್ಧ್ಾದ್ ರಾರ್ಜ ಧುನ್ುಾಮಾರತವಮಾಗತಃ’. ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಧುನುಿ
ಹರಯಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಒಂದು
ಕಥ ಬರುರ್ತುದ . ಉದಂಕನ್ ಂಬ ಋಷ ರ್ತಪ್ಸುುಮಾಡುತುದಾ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ ಒಬಬ ರಾಕ್ಷಸನಿದಾ. ಅವನು
ಸಮುದರದ ಉಸುಕಿನಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡು ಆಕರಮಿಸಕ ೂಂಡು ಬರುತುದಾ. ಈರೀತ ಮಾಡುತದಾ ಈರ್ತನನುನ
‘ಧುನುಿ’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದ ಉದಂಕ, ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲ್ಲಲ ಈ ಧುನುಿವನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕ ಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಆಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ‘ನಿೀನು ಯಾರಗ
ಅನುಗರಹ ಮಾಡುತುೀಯೀ, ಅವನಲ್ಲಲ ನನನ ತ್ ೀಜಸುು ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಆರ್ತ ಧುನುಿವನುನ
ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ . ಇದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ರಾಜ್ವನುನ ಮಗನಿಗ ಕ ೂಟುು, ವಾನಪ್ರಸಾ್ಶರಮ
ಸಾೀಕಾರಕ ೆಂದು ಬರುತುದಾ ಬೃಹದಶಾರಾಜನನುನ ಉದಂಕ ಎದುರುಗ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ . ಬೃಹದಶಾರಾಜನನುನ ಕಂಡ
ಉದಂಕ ‘ನನನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ನಿನನಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ವನ ತ್ ೀಜಸುು ಪ್ರವ ೀಶವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ತ್ ೀಜಸುನ ಬಲದಿಂದ
ಧುನುಿವನುನ ನಿೀನು ಕ ೂಂದು ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಖಾ್ತರ್ಯನುನ ಗಳಿಸಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಅದಕ ೆ ಬೃಹದಶಾ
‘ನ್ಾನು ಈಗಾಗಲ್ ೀ ರಾಜ್ವನುನ ರ್ತ್ಜಸ ಬಂದವನು. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ನನನ ಮಗನ್ಾದ ಕುವಲ್ಾಶಾ
ಮಾಡಲ್ಲ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ . ಆಗ ಉದಂಕ ಕುವಲ್ಾಶಾನಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿ ಅವನಿಗ ಆಶ್ೀವಥದಿಸುತ್ಾುನ್ . ಕುವಲ್ಾಶಾ
ರ್ತನನ ಸಾವರಮಂದಿ ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗ ಧುನುಿವನ್ ೂಂದಿಗ ಹ ೂೀರಾಡುತ್ಾುನ್ . ಈ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಕುವಲ್ಾಶಾನ
ಸಾವರ ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಎಲಲರೂ ಸರ್ತುು ಕ ೀವಲ ಮೂರ ೀ ಮಂದಿ ಬದುಕುಳಿರ್ಯುತ್ಾುರ . ಕುವಲ್ಾಶಾನಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ವನ
ತ್ ೀಜಸುನ ಪ್ರವ ೀಶದಿಂದಾಗಿ ಅವನಿಗ ಧುನುಿವನುನ ಕ ೂಲುಲವ ಶಕಿು ಬರುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ ವಷ್ು್ ತ್ ೀಜಸುನಿಂದ
ದುನುಿವನುನ ಕ ೂಂದ ಕುವಲ್ಾಶಾನಿಗ ಧುನುಿಮಾರ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬರುರ್ತುದ . ಈ ಕಥ ರ್ಯ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಲ್ಲಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 474

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಆಚಾರ್ಯಥರು ಕುವಲ್ ೀಶಾನ್ ೂಳಗ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸರುವ ವಷ್ು್ತ್ ೀಜಸುನುನ ಬಿಂಬಿಸ ‘ಹರಿಣಾ ಮಧ್ ್ೀಃಸುತಃ’
ಎಂದಿದಾಾರ .
ಇನುನ ದುನುಿ ಮಧುವನ ಮಗ ಎಂದು ಯಾವ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಬರುರ್ತುದ .
ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವನಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೦೫.೧೭) ಒಂದು ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ : ಮಧುಕ ೈಟಭಯೀಃ ಪುತ ್ರೀ
ಧುನ್ುಾನಾಯಮಾ ಮಹಾಸುರಃ’ . ಇಲ್ಲಲ ಮಧು-ಕ ೈಟಭ ಇಬಬರ ಹ ಸರೂ ಬಂದಿದ (ಉಪ್ಕರಮ). ಆದರ ದುನುಿ
ಮಧುವನ ಮಗ ಎನುನವುದಕ ೆ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಯಾವುದು? ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೧೧.೩೩) ರಾಕ್ಷಸಾಸ್ ಮಧ್ ್ೀಃ
ಪುತ ್ರೀ ಧನ್ುಾನಾಯಮಮಹಾಸುರಃ. ಎಂದಿದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ಉಪ್ಸಂಹಾರ ಪಾರಬಲ್ವರುವುದರಂದ ದುನುಿ
ಮಧುವನ ಪ್ುರ್ತರ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬಹುದು. ಇದಲಲದ ೀ ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ (೫.೬೩)ಕೂಡಾ
‘ರಾಕ್ಷಸಸ್ ಮಧ್ ್ೀಃ ಪುತ ್ರೀ ಧುನ್ುಾನಾಯಮಮಹಾಸುರಃ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ ಕ ೈಟಭನಿಗ
ಔಪ್ಚಾರಕಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ, ಮಧುವಗ ಔರಸಪ್ುರ್ತರರ್ತಾ ಎಂದು ನಿರ್ಣಥರ್ಯಮಾಡಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಮಧ್ ್ೀಃಸುತಃ’
ಎಂದಿದಾಾರ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಬಹುದು].

ತತಸುತ ತೌ ರ್ೃಷ್ಶತ್ರ ಬಭ್ರ್ತುಜ ಜಯೀಯಷೌಾ ಸುತೌ ಶ್ರಸುತಸ್ ನಿತ್ಮ್ ।

ಅನಾ್ಸು ಚ ಪ್ಾರಪ ಸುತಾನ್ುದ್ಾರಾನ್ ದ್ ೀವಾರ್ತಾರಾನ್ ರ್ಸುದ್ ೀವೀsಖಿಲಜ್ಞಃ ॥೧೨.೧೦॥

ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ ಮದುವ ಯಾದ ವಸುದ ೀವನು ರ್ತಮಮ ತ್ಾರ್ಯಂದಿರನುನ ಪ್ರತ್ಾ್ಗ ಮಾಡಿದಾರಂದ, ಮಕೆಳಾದ
ಪೌರ್ಣಡಿಕ ವಾಸುದ ೀವ ಮರ್ತುುಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವ ಇವರಬಬರು ರ್ತಮಗ ಅಪ್ಾನ ಪ್ರೀತ ಸಗಲ್ಲಲಲ ಎಂದು
ಯಾದವರ ದ ೂಡಡ ಶರ್ತುರಗಳಾದರು. ಎಲಲವನುನ ಬಲಲ(ಜ್ಞಾನಿಯಾದ) ವಸುದ ೀವನು ರ್ತನನ ಇರ್ತರ ಪ್ತನರ್ಯರಲ್ಲಲ
ಶ ರೀಷ್ಠರಾಗಿರುವ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರವಾಗಿರುವ ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ದನು.

ಯೀಯೀ ಹಿ ದ್ ೀವಾಃ ಪೃರ್ಥವಿೀಂ ಗತಾಸ ತೀ ಸವ ೀಯ ಶ್ಷಾ್ಃ ಸತ್ರ್ತಿೀಸುತಸ್ ।

ವಿಷ್ು್ಜ್ಞಾನ್ಂ ಪ್ಾರಪ್ ಸವ ೀಯsಖಿಲಜ್ಞಾಸತಸಾಮದ್ ರ್ಯಥಾಯೀಗ್ತಯಾ ಬಭ್ರ್ುಃ ॥೧೨.೧೧॥

ಯಾವಯಾವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ವ ೀದವಾ್ಸರ
ಶ್ಷ್್ರಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಗ ಗಿನ ಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಅವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ
ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವರಾದರು.

ಮರಿೀಚಿಜಾಃ ಷ್ಣ್ ಮುನ್ಯೀ ಬಭ್ರ್ುಸ ತೀ ದ್ ೀರ್ಕಂ ಪ್ಾರಹಸನ್ ಕಾಶ್ಯಹ ೀತ ್ೀಃ ।

ತಚಾಛಪತಃ ಕಾಲನ ೀಮಿಪರಸ್ತಾ ಅರ್ಧ್ತಾತ್ಯಂ ತಪ ಏರ್ ಚಕುರಃ ॥೧೨.೧೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 475

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಮರೀಚಿ ಋಷಗ ಆರುಜನ ಮಕೆಳಿದಾರು. ಈ ಋಷಗಳು ಗಂಧವಥಮುನಿಯಾಗಿರುವ ದ ೀವಕ ಮುನಿರ್ಯನುನ

‘ಕೃಶಾಂಗ’ ಎಂಬ ಕಾರರ್ಣಕ ೆ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದರು. ಇದರಂದಾಗಿ ದ ೀವಕನಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸುರಾದ ಅವರು
ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರು ಮರ್ತುು ಅವಧ್ರ್ತಾಕಾೆಗಿ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದರು.
[ಮೊದಲ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ(ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ) ಮರೀಚಿ ಮರ್ತುು ಊಜ ಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಮರಃ, ಗಿೀರ್ಃ,
ಪ್ರಶಾಙ್ಗಃ, ಪ್ರ್ತಙ್ಗಃ, ಶುದರಭುರದ್ ಮರ್ತುು ಘುರಣಿ ಎನುನವ ಆರು ಮಂದಿ ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದರು. ಒಮಮ
ದ ೀವಕನ್ ಂಬ ಗಂಧವಥಮುನಿ ರ್ತನನ ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗ ಜಗಳಮಾಡುತುರುವುದನುನ ಕಂಡ ಇವರು, ‘ಇಷ್ುು
ಕೃಷ್ನ್ಾಗಿರುವ ಈರ್ತ ಇದ ೀನು ಹಿೀಗ ಜಗಳವಾಡುತುದಾಾನ್ ’ ಎಂದು ಆರ್ತನನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದರು.
ದ ೂಡಡವರನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡುವುದು ಅತದ ೂಡಡ ಆಸುರೀ ಪ್ರವೃತು. ಆದಾರಂದ, ದ ೀವಕನ
ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಚರ್ತುಮುಥಖಬರಹಮ ಆ ಆರು ಮಂದಿ ಮರೀಚಿ ಪ್ುರ್ತರರಗ ‘ದ ೈರ್ತ್ರಾಗಿ ಹುಟ್ಟು’ ಎಂದು
ಶಾಪ್ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಈ ಶಾಪ್ದಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟುುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ .
ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವುದ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ದ ೂಡಡ ಶಾಪ್. ಇನುನ ದ ೈರ್ತ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುುವುದು
ಅದಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಪ್ರಬಲವಾದ ಶಾಪ್].

ಧ್ಾತಾ ಪ್ಾರದ್ಾದ್ ರ್ರಮೀಷಾಂ ತಥ ೈರ್ ಶಶಾಪ ತಾನ್ ಕ್ಾಮತಳ ೀ ಸಮೂರ್ಧವಮ್ ।

ತತರ ಸವತಾತ ್ೀ ಭರ್ತಾಂ ನಿಹನ ತೀತಾ್ತಾಮನ್್ತ ್ೀ ರ್ರಲ್ಲಪೂುನ್ ಹಿರರ್ಣ್ಃ ॥೧೨.೧೩॥

ಬರಹಮದ ೀವನು ಕಾಲನ್ ೀಮಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಇವರಗ ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದನು. ಆದರ ಇದರಂದ
ಸಟುುಗ ೂಂಡ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವು ‘ನನಗಿಂರ್ತ ಬ ೀರ ೂಬಬನಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಬರ್ಯಸದ ನಿೀವು
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು. ಅಲ್ಲಲ ನಿಮಮ ಅಪ್ಾನ್ ೀ ನಿಮಮ ಕ ೂಲ್ ಗಾರನ್ಾಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಶಾಪ್ಕ ೂಟುನು.
[ದ ೈರ್ತ್ರಗ ರ್ತಮಮ ದ ೀಹದ ಮೀಲ್ ಪ್ರಬಲವಾದ ಅಭಿಮಾನ. ಹಾಗಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಈ ಆರುಮಂದಿ
ಅವಧ್ರಾಗಬ ೀಕು(ಯಾರಂದಲೂ ನಮಮ ವಧ ಆಗಬಾರದು) ಎಂದು ಬರಹಮನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿ
ಅವಧ್ತ್ ರ್ಯ ವರವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಈ ಸುದಿಾ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ದ ೂಡಡಪ್ಾನ್ಾದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವಗ
ರ್ತಲುಪ್ುರ್ತುದ . (ಕಾಲನ್ ೀಮಿ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ಮಗ). ನನನನುನ ಬಿಟುು ಬರಹಮನಲ್ಲಲ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದ ಈ
ಆರುಮಂದಿರ್ಯ ಮೀಲ್ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು, ‘ನಿಮಮ ಅಪ್ಾನಿಂದಲ್ ೀ ನಿಮಗ ಸಾವು ಪಾರಪ್ುವಾಗಲ್ಲ’
ಎಂದು ಶಾಪ್ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ .
ಸರ್ತ್ವಚನನ್ಾದ ಬರಹಮನ ಮಾರ್ತು ಎಂದೂ ಸುಳಾಳಗುವುದಿಲಲ. ಆರ್ತ ಅವಧ್ರಾಗಿ ಎಂದು ಶಾಪ್ ಕ ೂಟ್ಟುದಾಾನ್ .
ಆದರ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಅದಕ ೆ ವ್ತರಕುವಾಗಿ ರ್ತಂದ ಯಿಂದಲ್ ೀ ನಿಮಗ ಸಾವು ಎಂದು ಶಪ್ಸದಾಾನ್ .
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಶಾಪ್ವ ೀ ಮುಂದ ಅವರ ಮೂಲಶಾಪ್ ವಮೊೀಚನ್ ರ್ಯ ಮಾಗಥವಾಗಿರುವುದರಂದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 476

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಪ್ರಸಾರ ವರುದಿವಾದ ಈ ಎರಡನೂನ ಘಟ್ಟಸುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ ಅಘಟ್ಟರ್ತ ಘಟನ್ಾ ಸಮರ್ಥನ್ಾದ

ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಒಂದು ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ .]

ದುರ್ಗಾಗಯ ತದ್ಾ ತಾನ್ ಭಗರ್ತಾಚ ್ೀದಿತಾ ಪರಸಾವಪಯತಾವ ಪರಚಕಷ್ಯ ಕಾಯಾತ್ ।

ಕರಮಾತ್ ಸಮಾವ ೀಶರ್ಯದ್ಾಶು ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀಗಭಾಯಶಯೀ ತಾನ್್ಹನ್ಚಚ ಕಂಸಃ ॥೧೨.೧೪॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತಳಾದ ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯು ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ ಆರುಮಂದಿ
ಮರೀಚಿೀಪ್ುರ್ತರರನುನ ಧೀಘಥನಿದ ರಗ ಒಳಪ್ಡಿಸ, ಆ ದ ೀಹದಿಂದ ಅವರ ಅಂಶವನುನ ಸ ಳ ದು, ಕರಮವಾಗಿ
ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದ ಒಳಗ ಒಬ ೂಬಬಬರನ್ಾನಗಿ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿಸುತ್ಾುಳ . ಈರೀತ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ
ಹುಟ್ಟುದ ಅವರನುನ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಅಂಶನ್ಾದ ಕಂಸ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ .
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೭೪.೪೭) ಈ ಕಥ ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಆಸನ್ ಮರಿೀಚ ೀಃ ಷ್ಟ್
ಪುತಾರ ಊಜಾಯಯಾಂ ಪರರ್ಮೀsನ್ತರ ೀ । ದ್ ೀರ್ಕಂ ರ್ಜಹಸುವಿೀಯಕ್ಷಯ ಸುತಾನ್ಛಪಿತುಮುಧ್ತಂ ।
ತ ೀನಾsಸುರಿಮಗುಯೀಯನಿಮಮುನಾsರ್ಧ್ಕಮಯಣಾ । ಹಿರರ್ಣ್ಕಷಪ್ೀಃ ಶಾಪ್ಾತ್ ಪುತಾರಸ ತೀ
ಯೀಗಮಾರ್ಯಯಾ । ದ್ ೀರ್ಕಾ್ ರ್ಜಠರ ೀ ಜಾತಾ ರಾರ್ಜನ್ ಕಂಸವಿಹಿಂಸತಾಃ’. ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ
ಮರೀಚಿಗ ಆರುಜನ ಮಕೆಳಿದಾರು. ಅವರು ದ ೀವಕಋಷರ್ಯನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದರು. ಈರೀತಯಾದ
ದ ೂೀಷ್ರ್ಯುಕುವಾದ ಕಮಥದಿಂದ ಅವರು ಆಸುರೀ ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದರು. ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಶಾಪ್ದ
ಫಲದಿಂದ, ಯೀಗಮಾಯಯಿಂದ ಅವರು ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು ಮರ್ತುು ಕಂಸನಿಂದ
ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು. ಕಂಸನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ನಂರ್ತರ ಅವರು ಮತ್ ು ರ್ತಮಮ ಅವಧ್ ಶರೀರವನ್ ನೀ ಸ ೀರ ನಿದ ಾಯಿಂದ
ಮೀಲ್ ದಾರು. ಹಿೀಗ ಇಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ಪ್ರಸಾರ ವರುದಿವಾದ ಬರಹಮನ ವರ ಮರ್ತುು
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಶಾಪ್ ನಿಜವಾದಂತ್ಾಯಿರ್ತು.
ಈ ಆರು ಮಂದಿ ಮುಂದ ಹ ೀಗ ಶಾಪ್ ವಮೊೀಚನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ಆರ್ತಮದಶಥನವನುನಪ್ಡ ದರು
ಎನುನವುದನುನ ಭಾಗವರ್ತ ವವರಸುರ್ತುದ . ಪಿೀತಾವsಮೃತಂ ಪರ್ಯಸತಸಾ್ ಪಿೀತಶ ೀಷ್ಂ ಗದ್ಾಭೃತಃ ।
ನಾರಾರ್ಯಣಾಂಗಸಂಸಪಶಯ ಪರತಿಲಬಾಾತಮದಶಯನಾಃ । ತ ೀ ನ್ಮಸೃತ್ ರ್ಗ ್ೀವಿಂದಂ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀಂ ಪಿತರಂ
ಬಲಂ । ಮಿಷ್ತಾಂ ಸರ್ಯಭ್ತಾನಾಂ ರ್ಯರ್ಯುಧ್ಾಯಮ ವಿಹಾರ್ಯಸಾ’ ಕೃಷ್್ ಕುಡಿದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಹಾಲನುನ
ಅವರೂ ಕೂಡಾ ಕುಡಿದರು. ದ ೀವರು ಸಾಶ್ಥಸದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಸುನಪಾನಮಾಡಿದಾರಂದಾಗಿ ಅವರ ಲಲರಗ
ಆರ್ತಮದಶಥನ ಮತ್ ು ಪಾರಪ್ುವಾಯಿರ್ತು.
ಈ ಆರುಮಂದಿ ದ ೀವಕಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲ್ ೀ ಹುಟ್ಟುದವರು ಮರ್ತುು ಕೃಷ್್ ಹುಟುುವ ಮೊದಲ್ ೀ
ಕಂಸನಿಂದ ಹರ್ತರಾದವರು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಾಶ್ಥಸದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮೊಲ್ ಹಾಲನುನ ಇವರು ಹ ೀಗ
ಕುಡಿದರು ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಇಲ್ಲಲ ಎದುರಾಗುರ್ತುದ . ಹೌದು, ಕೃಷ್್ ಸಾಶ್ಥಸದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮೊಲ್ ಹಾಲನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 477

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಕುಡಿರ್ಯುವ ಭಾಗ್ ಇವರಗ ಪಾರಪ್ುವಾಯಿರ್ತು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬ ಳ ದು ದ ೂಡಡವನ್ಾಗಿ ರ್ತನನ ದ ೈವಕಶಕಿುರ್ಯನುನ

ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ ತ್ ೂೀರಸದಾಗ ದ ೀವಕಿ ಆರ್ತನಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಒಂದು ಆಸ ರ್ಯನುನ ವ್ಕುಪ್ಡಿಸುತ್ಾುಳ . ತ್ಾನು ಈ ಹಿಂದ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಆರುಮಂದಿ ಮಕೆಳನುನ ನ್ಾನು ಒಮಮ ನ್ ೂೀಡಿ ಮುದಿಾಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಆಸ ಅವಳದಾಾಗಿರ್ತುು.
ಆಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಲ್ಲಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಅವಧ್ರಾಗಿದಾ ಆ ಆರು ಜನರ ದ ೀಹವನುನ ನ್ಾಶಪ್ಡಿಸ(ಬರಹಮವರವನುನ ರ್ತನನ
ಶಕಿುಯಿಂದ ಉಲಲಂಘಿಸ), ಅವರನುನ ಶ್ಶುರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತಂದು ದ ೀವಕಿಗ ನಿೀಡುತ್ಾುನ್ . ಈ ಘಟನ್ ಯಿಂದ
ಅವರ ಲಲರಗೂ ಅಂಗಪಾವರ್ತರಾ ಪಾರಪ್ುವಾಗುರ್ತುದ ಮರ್ತುು ಇದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಮತ್ ು ಆರ್ತಮದಶಥನವನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯುವಂತ್ಾಗುರ್ತುದ .
ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಬರುವ ಈ ಕಥ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಾಲಾ ವ್ತ್ಾ್ಸವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಆರುಮಂದಿ ಬರಹಮನ
ಶಾಪ್ದಿಂದ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿದ ವು.
ಆದರ ಕ ಲವು ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಇವರನುನ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಕೆಳು ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೧೮೧.೩೬) ‘ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತಾರಃ ಷ್ಡ್ ಗಭಾಯ ಇತಿ ವಿಶುರತಾಃ’ ಎಂದೂ,
ಅಗಿನಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೧೨.೪) ‘ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತಾರಃ ಷ್ಡ್ ಗಭಾಯ ಯೀಗನಿದರಯಾ’ ಎಂದೂ ಹ ೀಳಿದಾಾರ .
ಇಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯ ಆರುಮಂದಿ ಮಕೆಳನುನ ರ್ತನನ ಮಕೆಳಂತ್ ೀ ಕಾರ್ಣುತುದಾ ಎಂಬ ಭಾವದಿಂದ
ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ೀಃ ಪುತಾರಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಎಂದು ನ್ಾವು ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕು.
ಇನುನ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(ಉರ್ತುರಖಂಡ ೨೪೫.೨೬) ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷಸ್ ಷ್ಟ್ ಪುತಾರಃ –ಎಂದು, ‘ಇವರು
ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷನ ಮಕೆಳು’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ ಹಿರರ್ಣ್-ಅಕ್ಷ ಎಂದರ ಬಂಗಾರದ ಮೀಲ್ ಕಣಿ್ಟುವನು ಎಂದರ್ಥ.
ಸದಾ ರ್ತನನ ಸುಖಕಾೆಗಿ ಒದಾಾಡುವ ಆಸುರೀ ಪ್ರವೃತು ಉಳಳವನು ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಕಾಮಕ ೆ ಅಭಿಮಾನಿ
ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾದ ಕಾಲನ್ ೀಮಿರ್ಯೂ ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ. ಈ ಭಾವದ ೂಂದಿಗ ಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ದ ೀವೀ ಭಾಗವರ್ತದಲೂಲ(೪.೨೨.೮-೨೨) ಈ ಕಥ ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ].

(ಕಾಲ್ಾನುಕರಮಣಿರ್ಯಂತ್ ಧಮಥರಾಜ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರಕೂೆ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುರುವುದರಂದ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ

ಕಥ ರ್ಯನುನ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಸಾ್ಪ್ಸ, ಧಮಥರಾಜನ ಉರ್ತಾತುರ್ಯ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ವವರಸದಾಾರ :)

ತದ್ಾ ಮುನಿೀನ್ಾರಸಂರ್ಯುತಃ ಸದ್ ್ೀ ವಿಧ್ಾತುರುತತಮಮ್ ।

ಸ ಪ್ಾರ್ಣುಡರಾಪುತಮೈಚಛತ ನ್್ವಾರರ್ಯಂಶಚ ತ ೀ ತದ್ಾ ॥೧೨.೧೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 478

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ದ ೀವಕಿೀದ ೀವರ್ಯು ರ್ತನನ ಆರು ಮಂದಿ ಮಕೆಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಸಮಸ ್ಪ್ಡುತುರುವ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ, ಅರ್ತು
ಕಾಡಿನಲ್ಲಲರುವ ಪಾಂಡುವು ಮುನಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬರಹಮದ ೀವರ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಮನ್ ರ್ಯನುನ(ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕವನುನ) ಹ ೂಂದಲು ಬರ್ಯಸದನು. ಆದರ ಅವನನುನ ಮುನಿಗಳು ರ್ತಡ ದರು.

ರ್ಯದತ್ಯಮೀರ್ ಜಾರ್ಯತ ೀ ಪುಮಾನ್ ಹಿ ತಸ್ ಸ ್ೀsಕೃತ ೀಃ ।

ಶುಭಾಂ ಗತಿಂ ನ್ತು ರ್ರಜ ೀದ್ ದುಾರರ್ಂ ತತ ್ೀ ನ್್ವಾರರ್ಯನ್ ॥೧೨.೧೬॥

ಪರಧ್ಾನ್ದ್ ೀರ್ತಾರ್ಜನ ೀ ನಿಯೀಕುತಮಾತಮನ್ಃ ಪಿರಯಾಮ್ ।

ಬಭ್ರ್ ಪ್ಾರ್ಣುಡರ ೀಷ್ ತದ್ ವಿನಾ ನ್ ತಸ್ ಸದಗತಿಃ ॥೧೨.೧೭॥

ಒಬಬ ಪ್ುರುಷ್ ಯಾವ ಕಾರ್ಯಥಸಾಧನ್ ಗ ಂದು ಹುಟ್ಟುರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅದನುನ ಮಾಡದ ೀ ಸದಗತರ್ಯನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾರ. ಪ್ರಧಾನರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಕುಂತೀದ ೀವರ್ಯನುನ
ನಿಯೀಗಿಸಬ ೀಕ ಂದ ೀ ಪಾಂಡು ಹುಟ್ಟುರುವುದು. ಈ ಕಾರ್ಯಥ ನ್ ರವ ೀರದ ೀ ಅವನಿಗ ಸದಗತ ಇಲಲ. ಈ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮುನಿಗಳು ಅವನನುನ ರ್ತಡ ದರು.

ಅತ ್ೀsನ್್ಥಾ ಸುತಾನ್ೃತ ೀ ರ್ರರ್ಜನಿತ ಸದಗತಿಂ ನ್ರಾಃ ।

ರ್ಯಥ ೈರ್ ಧಮಮಯಭ್ಷ್ಣ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸನ್ಾಯಕಾಸುತಃ ॥೧೨.೧೮॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ ಆ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡದ ೀ ಸದಗತ ಇಲಲ ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ

ಮುನಿಗಳು ಪಾಂಡುವನುನ ರ್ತಡ ದರ ೀ ವನಃ, ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಅಲಲ. (ಅಂದರ ‘ಮಕೆಳಿಲಲದ ೀ ಸದಗತ ಇಲ್ಾಲ’
ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಅಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಮಕೆಳಿಲಲದವರಗೂ ಸದಗತ ಇದ . ಇದಕ ೆ ಉದಾಹರಣ ಯಾಗಿ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಧಮಥಭೂಷ್ರ್ಣನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ ). ಸಂಧಾ್ದ ೀವ ಮರ್ತುು ರುಗಾಮಂಗದನ
ಮಗನ್ಾದ ಧಮಥಭೂಷ್ರ್ಣ ಏಕಾದಶ್ ವರರ್ತದ ಮಹರ್ತಾವನುನ ಜನರಲ್ಲಲ ಹರಡಲ್ಲಕಾೆಗಿಯೀ ಹುಟ್ಟುದಾ. ಅದನುನ
ಮಾಡಿ ಅವನು ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ. ಅದಿಲಲದ ೀ ಅವನಿಗ ಮುಕಿು ಸಗುವಂತರಲ್ಲಲಲ. ಇದ ೀ ರೀತ, ಪಾಂಡು
ಹುಟ್ಟುರುವುದ ೀ ಪ್ರಧಾನರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತಯಿಂದ ಮಕೆಳನುನ ನಿಯೀಗ ಪ್ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ
ಪ್ಡ ರ್ಯಲು. ಹಾಗಾಗಿ ಆ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಆರ್ತ ಪ್ೂರ ೈಸಯೀ ಸದಗತರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕಾಗಿರ್ತುು.

ತದ್ಾ ಕಲ್ಲಶಚ ರಾಕ್ಷಸಾ ಬಭ್ರ್ುರಿನ್ಾರಜನ್ುಮಖಾಃ ।

ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯನ್ನ್ಾನ್ಪಿರಯೀದರ ೀ ಹಿ ಗಭಯರ್ಗಾಃ ॥ ೧೨.೧೯ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 479

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಕಲ್ಲ ಮರ್ತುು ಇಂದರಜತ್ ಮೊದಲ್ಾದ ರಾಕ್ಷಸರು ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಹ ಂಡತಯಾದ ಗಾಂಧಾರರ್ಯ ಗಭಥವನುನ ಸ ೀರಕ ೂಂಡರು.

ತದಸ್ ಸ ್ೀsನ್ುಜ ್ೀsಶೃಣ ್ೀನ್ುಮನಿೀನ್ಾರದ್ಷತಂ ಚ ತತ್ ।

ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ತು ಪಿರಯಾಮಿದಂ ರ್ಜರ್ಗಾದ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಧಿೀಃ ॥ ೧೨.೨೦ ॥

ಋಷಶ ರೀಷ್ಠರಂದ ಗಾಂಧಾರರ್ಯ ಗಭಥಪಾರಪ್ುರ್ಯ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿರುವ,

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ನ್ ಟು ಬುದಿಿರ್ಯುಳಳ ಪಾಂಡುವು, ತ್ಾನು ಮುಂದ ೀನು ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಚಿಂತಸ,
ಕುಂತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿದನು.

ರ್ಯ ಏರ್ ಮದುಗಣಾಧಿಕಸತತಃ ಸುತಂ ಸಮಾಪುನಹಿ ।

ಸುತಂ ವಿನಾ ನ್ ನ ್ೀ ಗತಿಂ ಶುಭಾಂ ರ್ದನಿತ ಸಾಧರ್ಃ ॥ ೧೨.೨೧ ॥

‘ಯಾರು ಗುರ್ಣದಿಂದ ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ನನಗಿಂರ್ತ ಹಿರರ್ಯನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ವರಂದ ನಿೀನು

ಪ್ುರ್ತರನನುನ ಪ್ಡ . ನಮಗ ಮಕೆಳಿಲಲದ ೀ ಮುಂದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಗತರ್ಯನುನ ಸಾಧುಗಳು ಹ ೀಳುತುಲಲ’

ತದಸ್ ಕೃಚಛರತ ್ೀ ರ್ಚಃ ಪೃಥಾsಗರಹಿೀರ್ಜಜರ್ಗಾದ ಚ ।

ಮಮಾಸತ ದ್ ೀರ್ರ್ಶ್ದ್ ್ೀ ಮನ್್ತತಮಃ ಸುತಾಪಿತದಃ ॥ ೧೨.೨೨ ॥

ಪಾಂಡುವನ ಈರೀತಯಾದ ಮಾರ್ತನುನ ಕುಂತರ್ಯು ಬಹಳ ಕಷ್ುದಿಂದ ಸಾೀಕರಸದಳು ಮರ್ತುು ಹ ೀಳಿದಳೂ

ಕೂಡಾ. ‘ಪ್ುರ್ತರಪಾರಪ್ುಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ವಶಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಂರ್ತರ ಪಾರಪ್ು ನನಗಿದ ’
ಎಂದು.

ನ್ ತ ೀ ಸುರಾನ್ೃತ ೀ ಸಮಃ ಸುರ ೀಷ್ು ಕ ೀಚಿದ್ ೀರ್ ಚ ।

ಅತಸತವಾಧಿಕಂ ಸುರಂ ಕಮಾಹವಯೀ ತವದ್ಾಜ್ಞಯಾ ॥ ೧೨.೨೩ ॥

ಮುಂದುವರದು ಕುಂತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ನಿನಗ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಬಿಟುು ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಯಾರೂ ಸಮರಲಲ.
ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಕ ಲವರು ಮಾರ್ತರ ಸಮಾನರು. ನಿನಿನಂದ ಅಧಕರಾದವರು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಇದ ಾೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 480

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಇದಾಾರ . ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ, ನಿನಗಿಂರ್ತಲೂ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಯಾವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ
ಆಹಾಾನಿಸಲ್ಲ?

(‘ನಿನಗಿಂರ್ತಲೂ ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಯಾವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಆಹಾಾನಿಸಲ್ಲ’ ಎಂದು ಕುಂತ ಏಕ ಕ ೀಳಿರುವುದು

ಎನುನವುದನೂನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :)

ರ್ರಂ ಸಮಾಶ್ರತಾ ಪತಿಂ ರ್ರಜ ೀತ ಯಾ ತತ ್ೀsಧಮಮ್ ।

ನ್ ಕಾಚಿದಸತ ನಿಷ್ೃತಿನ್ನಯ ಭತೃಯಲ್ ್ೀಕಮೃಚಛತಿ ॥೧೨.೨೪ ॥

ಯಾರು ನಿಯೀಗ ಪ್ದಿತರ್ಯಲ್ಲಲ ಉರ್ತುಮನ್ಾದವನನುನ ಆರಸುತ್ಾುಳ ೂೀ, ಅವಳಿಗ ಮರಣಾನಂರ್ತರ

ಪ್ತಲ್ ೂೀಕ ಪಾರಪ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಒಂದುವ ೀಳ ಪ್ತಗಿಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನವನನುನ ಸ ೀರದರ ಅದಕ ೆ ಪಾರರ್ಯಶ್ುರ್ತುವ ೀ
ಇಲಲ. ಅವಳು ಗಂಡ ಹ ೂಂದುವ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ.

ಕೃತ ೀ ಪುರಾ ಸುರಾಸತಥಾ ಸುರಾಙ್ಗನಾಶಚ ಕ ೀರ್ಲಮ್ ।

ನಿಮಿತತತ ್ೀsಪಿ ತಾಃ ಕವಚಿನ್ನ ತಾನ್ ವಿಹಾರ್ಯ ಮೀನಿರ ೀ ॥೧೨.೨೫॥

ಮನ ್ೀರ್ಚಃ ಶರಿೀರತ ್ೀ ರ್ಯತ ್ೀ ಹಿ ತಾಃ ಪತಿರ್ರತಾಃ ।

ಅನಾದಿಕಾಲತ ್ೀsಭರ್ಂಸತತಃ ಸಭತೃಯಕಾಃ ಸದ್ಾ ॥೧೨.೨೬॥

ಸವಭತೃಯಭವಿಯಮುಕ್ತತರ್ಗಾಃ ಸಹ ೈರ್ ತಾ ಭರ್ನಿತ ಹಿ ।

ಕೃತಾನ್ತಮಾಪ್ ಚಾಪುರಃಸರಯೀ ಬಭ್ರ್ುರ್ಜಜಯತಾಃ ॥೧೨.೨೭॥

ಅನಾರ್ೃತಾಶಚ ತಾಸತಥಾ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಭತೃಯಕಾಃ ಸದ್ಾ ।

ಅತಸುತ ತಾ ನ್ ಭತೃಯಭವಿಯಮುಕ್ತತಮಾಪುರುತತಮಾಮ್ ॥೧೨.೨೮ ॥

ಸುರಸರಯೀsತಿಕಾರಣ ೈರ್ಯ್ಯದ್ಾsನ್್ಥಾ ಸ್ತಾಸತದ್ಾ ।

ದುರನ್ವಯಾತ್ ಸುದುಃಸಹಾ ವಿಪತ್ ತತ ್ೀ ಭವಿಷ್್ತಿ ॥೧೨.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 481

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಅರ್ಯುಕತಮುಕತವಾಂಸತತ ್ೀ ಭವಾಂಸತಥಾsಪಿ ತ ೀ ರ್ಚಃ ।

ಅಲಙ್ಘಯಮೀರ್ ಮೀ ತತ ್ೀ ರ್ದಸವ ಪುತರದಂ ಸುರಮ್ ॥೧೨.೩೦॥

ಕೃರ್ತರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಪ್ುರುಷ್ ದ ೀವತ್ ಹಾಗೂ ಸರೀ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಬಬರೂ, ಯಾವುದ ೀ ಒಂದು ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದ
ನಿಮಿರ್ತುವದಾರೂ ಕೂಡಾ, ನಿರ್ಯರ್ತ ಪ್ತ-ಪ್ತನ ಸಂಬಂಧದಿಂದಲ್ ೀ ಕೂಡಿದವರಾಗಿರುತುದಾರು. (ಅವತ್ಾರದಲೂಲ
ಕೂಡಾ).
ಮನಸುು, ಮಾರ್ತು ಮರ್ತುು ದ ೀಹ ಈ ಮೂರನೂನ ಸರೀರ್ಯರು ಸದಾ ಒಬಬನಿಗ ಮಾರ್ತರ
ಮಿೀಸಲ್ಲಟುವರಾಗಿರುತುದಾರು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರನುನ ಪ್ತವರತ್ ರ್ಯರು ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ಇದು
ಅನ್ಾದಿಕಾಲದ ನಿರ್ಯಮವಾಗಿರುವುದರಂದ ಅವರು ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಸಭರ್ತೃಥಕರಾಗಿದಾರು(ಕ ೀವಲ ರ್ತನನ
ಗಂಡನ್ ೂಡನ್ ಮಾರ್ತರ ಕೂಡಿದವರಾಗಿರುತುದಾರು). ಇದು ಅನ್ಾದಿಕಾಲದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಬಂಧ. ಇವರು
ಮೊೀಕ್ಷವನೂನ ಕೂಡಾ ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿಯೀ ಪ್ಡ ರ್ಯುತುದಾರು. (ಪ್ತ ಸಹಿರ್ತರಾಗಿಯೀ ಪ್ತನರ್ಯರು
ವಮುಕುರಾಗುತುದಾರು).
ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಕೃರ್ತರ್ಯುಗ ಪ್ೂರ ೈಸುತುರಲು, ಅಪ್ುರ ಸರೀರ್ಯರು ಬಹಳ ಸಂಖ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಉಂಟ್ಾದರು.
(ಅಪ್ುರ ರ್ಯರಗ ನಿರ್ಯರ್ತ ಪ್ತ ಅರ್ವಾ ಪ್ುರುಷ್ ಎನುನವ ನಿರ್ಯಮವಲಲ. ದ ೀವರ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ವರ
ಅವರಗಿರ್ತುು). ಅವರು ಯಾರ ೂೀ ಒಬಬರಗ ಕಟುು ಬಿದಾವರಲಲ. ಅವರು ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಭರ್ತೃಥಕರು. ಅಂದರ
ರ್ತಮಗಿಷ್ುಬಂದವರ ೂಂದಿಗ ಅವರು ಇರಬಹುದಿರ್ತುು. ಆದಾರಂದಲ್ ೀ ಅವರಗ ಪ್ತಯಂದಿಗ ಮುಕಿು ಎನುನವ
ನಿರ್ಯಮವರಲ್ಲಲಲ.
ದ ೀವತ್ಾ ಸರೀರ್ಯರಗ ಕ ಲವಮಮ ಪ್ರಬಲವಾದ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ (ಶಾಪ್, ಯೀಗ್ತ್ ಗ ಮಿೀರ ಪ್ುರ್ಣ್ವಾಗಿದಾರ
ಅದನುನ ಹಾರಸ ಮಾಡಲು, ಪ್ರಬಲವಾದ ಪಾರರಬಿ, ಇತ್ಾ್ದಿ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ) ರ್ತಮಮ ನಿರ್ಯರ್ತ ಪ್ತರ್ಯನುನ ಬಿಟುು
ಬ ೀರ ಗಂಡಿನ ಜ ೂತ್ ಗ ಪ್ತನ ಭಾವವನುನ ತ್ಾಳುವ ಪ್ರಸಂಗ ಒದಗಿಬಂದರ , ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಬಹಳ
ಕಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಅಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ಮಕೆಳಿಂದಲ್ ೀ ಸಮಸ ್ ಬರುರ್ತುದ . ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದಂರ್ತಹ ಕ ಟು ಪ್ರಸಂಗ
ಒದಗಿ ಬರುರ್ತುದ .
ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ‘ನಿೀನು(ಪಾಂಡು) ರ್ಯುಕುವಲಲದ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುವ ’ ಎನುನತ್ಾುಳ ಕುಂತ. ಆದರೂ
ಕೂಡಾ, ಪ್ತರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಮಿೀರಲು ಸಾದ್ವಲಲದ ೀ ಇರುವುದರಂದ, ‘ಮಗನನುನ ಕ ೂಡುವ ಒಬಬ
ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ನಿೀನ್ ೀ ಹ ೀಳು’ ಎಂದು ಕುಂತ ಪಾಂಡುವನುನ ಕ ೀಳಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ .

ಇತಿೀರಿತ ್ೀsಬರವಿೀನ್ನೃಪ್ೀ ನ್ ಧಮಮಯತ ್ೀ ವಿನಾ ಭುರ್ಃ ।

ನ್ೃಪ್ೀsಭರಕ್ಷ್ತಾ ಭವ ೀತ್ ತದ್ಾಹವಯಾsಶು ತಂ ವಿಭುಮ್ ॥೧೨.೩೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 482

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪಾಂಡುರಾಜನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಧಮಥವಲಲದ ೀ ಭೂಮಿ ವ್ವಸ್ರ್ತವಾಗಿ

ಇರಲ್ಾರದು. ಯಾವಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಒಬಬ ರಾಜನು ಧಮಥದ ಹ ೂರರ್ತು ಭೂ ರಕ್ಷಕನ್ಾಗಲ್ಾರನ್ ೂೀ, ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಧಮಥದ ೀವತ್ ಯಾಗಿರುವವನನ್ ನೀ ಕರ ’ ಎಂದು.

ಸ ಧಮಮಯರ್ಜಃ ಸುಧ್ಾಮಿಮಯಕ ್ೀ ಭವ ೀದಿಾ ಸ್ನ್ುರುತತಮಃ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಯಾ ರ್ಯಮಃ ಸಮಾಹುತ ್ೀsಗಮದ್ ದುರತಮ್ ॥೧೨.೩೨ ॥

‘ಧಮಥದಿಂದ ಧಾಮಿಥಕನ್ಾದ ಮಗನು ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದು ಪಾಂಡುರಾಜನು ಹ ೀಳಲು, ಕುಂತಯಿಂದ

ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ರ್ಯಮನು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷನ್ಾದನು.

ತತಶಚ ಸದ್ ಏರ್ ಸಾ ಸುಷಾರ್ ಪುತರಮುತತಮಮ್ ।

ರ್ಯುದಿಷಾರಂ ರ್ಯಮೊೀ ಹಿ ಸ ಪರಪ್ ೀದ ಆತಮಪುತರತಾಮ್ ॥೧೨.೩೩॥

ಕುಂತೀದ ೀವರ್ಯು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರ್ಯಮನಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ರ್ಯುದಿಷಠರನ್ಾಮಕ ಮಗನನುನ ಹ ರ್ತುಳು. ಯಾವ

ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಧಮಥರಾರ್ಯನ್ಾದ ರ್ಯಮನ್ ೀ ರ್ಯುದಿಷಠರನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರ್ಯಮ ತ್ಾನ್ ೀ ಪ್ುರ್ತರರ್ತಾವನುನ
ಹ ೂಂದಿದನು. (ರ್ಯಮನ್ ೀ ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ಯುದಿಷಠರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು).

ರ್ಯಮೀ ಸುತ ೀ ತು ಕುನಿತತಃ ಪರಜಾತ ಏರ್ ಸೌಬಲ್ಲೀ ।

ಅದ̐ಹ್ತ ೀಷ್್ಯಯಾ ಚಿರಂ ಬಭಞ್ಜ ಗಭಯಮೀರ್ ಚ ॥೧೨.೩೪॥

ಕುಂತಯಿಂದ ರ್ಯಮನು ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಬರಲು, ಗಾಂಧಾರರ್ಯು ಹ ೂಟ್ ುಕಿಚಿುನಿಂದ ಸುಟುು ಹ ೂೀದಳು.
ಅದರಂದ ಬಹುಕಾಲ ಧರಸದ ಗಭಥವನುನ ಭಂಗಮಾಡಿಕ ೂಂಡಳು.

ಸವಗಭಯಪ್ಾತನ ೀ ಕೃತ ೀ ತಯಾ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಕ ೀಶರ್ಃ ।

ಪರಾಶರಾತಮಜ ್ೀ ನ್್ಧ್ಾದ್ ಘಟ ೀಷ್ು ತಾನ್ ವಿಭಾಗಶಃ ॥೧೨.೩೫॥

ಗಾಂಧಾರ ರ್ತನನ ಗಭಥನ್ಾಶ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳತುರಲು ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ಯಾದ ಕ ೀಶವ ಓಡಿಬಂದು, ಆ ಗಭಥದ

ರ್ತುರ್ಣುಕುಗಳನುನ ನೂರಾ ಒಂದು ವಭಾಗ ಮಾಡಿ, ಮಡಿಕ ಗಳಲ್ಲಲ ಇಟುರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 483

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಶತಾತಮನಾ ವಿಭ ೀದಿತಾಃ ಶತಂ ಸುಯೀಧನಾದರ್ಯಃ ।

ಬಭ್ರ್ುರನ್ವಹಂ ತತಃ ಶತ ್ೀತತರಾ ಚ ದುಶಶಳಾ ॥೧೨.೩೬॥

ನೂರರ ಸಂಖ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ವಭಾಗಿಸಲಾಟು ಪ್ಂಡಗಳಿಂದ ಸುಯೀಧನ್ಾದಿಗಳು ಹುಟ್ಟುದರ , ನೂರು ಆದ ಮೀಲ್

ದುಶಶಳಾ ನ್ಾಮಕ ಕನಿನಕ ರ್ಯು ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಸ ದ್ ೀರ್ಕಾರ್ಯ್ಯಸದಾಯೀ ರರಕ್ಷ ಗಭಯಮಿೀಶವರಃ ।

ಪರಾಶರಾತಮರ್ಜಃ ಪರಭುವಿಯಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಜ ್ೀದೂರ್ಮ್ ॥೧೨.೩೭॥

ಸವಥನಿಯಾಮಕನ್ಾದ ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ ದ ೀವತ್ಾ ಕಾರ್ಯಥಸದಿಿಗಾಗಿ ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ

ಮಗನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಂದ ಉಂಟ್ಾದ ಗಭಥವನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸದ.

ಕಲ್ಲಃ ಸುಯೀಧನ ್ೀsರ್ಜನಿ ಪರಭ್ತಬಾಹುವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುಕ್ ।

ಪರಧ್ಾನ್ವಾರ್ಯುಸನಿನಧ್ ೀಬಯಲ್ಾಧಿಕತವಮಸ್ ತತ್ ॥೧೨.೩೮॥

ಬಹಳ ಬಾಹುವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕಲ್ಲಯೀ ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ

ಸಾನಿಧ್ದ ೂಂದಿಗ ಹುಟ್ಟುದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನಲ್ಲಲ ಬಲ್ಾಧಕರ್ತ್ವರ್ತುು.

[ಕಲ್ಲಯೀ ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುರುವ ಕುರರ್ತು ಸಾಷ್ುವಾದ ವವರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :

ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೮೭) ‘ಕಲ್ ೀರಂಶಸುತ ಸಞ್ಜಜ್ಞ ೀ ಭುವಿ ದುಯೀಯಧನ ್ೀ ನ್ೃಪಃ’ ಎಂದರ ,
ಸರೀಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೮.೩೦) ‘ಕಲ್ ೀರಂಶಃ ಸಮುತಪನ ್ನೀ ರ್ಗಾಂಧ್ಾಯಾಯ ರ್ಜಠರ ೀ ನ್ೃಪ’ ಎಂದಿದಾಾರ .
ಆಶರಮವಾಸಕ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೩.೧೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಕಲ್ಲಂ ದುಯೀಯಧನ್ಂ ವಿದಿಾ ಶಕುನಿಂ ದ್ಾವಪರಂ ನ್ೃಪಂ
। ದುಃಶಾಸನಾದಿೀನ್ ವಿದಿಾ ತವಂ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ಶುಭದಶಯನ ೀ’. ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೫೩.೬೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ :
‘ವಿಗರಹಸ್ ಕಲ್ಲಮ್ಯಲಂ ರ್ಗಾಂಧ್ಾಯಾಯಂ ವಿನಿರ್ಯುರ್ಜ್ತಾಂ’. ಹಿೀಗ ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ಕಲ್ಲಯೀ ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ
ಹುಟ್ಟುದ ಎನುನವುದನುನ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ಪುರಾ ಹಿ ಮೀರುಮ್ದಾಯನಿ ತಿರವಿಷ್ುಪ್ೌಕಸಾಂ ರ್ಚಃ ।

ರ್ಸುನ್ಾರಾತಳ ೀದೂವೀನ್ುಮಖಂ ಶುರತಂ ದಿತ ೀಃಸುತ ೈಃ ॥೧೨.೩೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 484

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

(ರಾಕ್ಷಸರು ಈ ರೀತ ಹುಟುಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :) ಈಹಿಂದ ಮೀರು
ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ಸ ೀರದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ‘ತ್ಾವ ಲಲರೂ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಕ ೈಗ ೂಂಡ
ತೀಮಾಥನದ ಮಾರ್ತು ದ ೈರ್ತ್ರಂದ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ತತಸುತ ತ ೀ ತಿರಲ್ ್ೀಚನ್ಂ ತಪ್ೀಬಲ್ಾದತ ್ೀಷ್ರ್ಯನ್ ।

ರ್ೃತಶಚ ದ್ ೀರ್ಕರ್ಣುಕ ್ೀ ಹ್ರ್ಧ್ ಏರ್ ಸರ್ಯತಃ ॥೧೨.೪೦॥

ಈ ಸುದಿಾ ತಳಿದ ದ ೈರ್ತ್ರು ರುದರನನುನ ರ್ತಪೀಬಲದಿಂದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಗ ೂಳಿಸ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ಕಷ್ುಕ ೂಡುವುದಕ ೆ ರ್ತಕೆನ್ಾದ ವರವನುನ ಕ ೂಡು ಎಂದು ಕ ೀಳಿಕ ೂಂಡರಂತ್ .

ರ್ರಾದುಮಾಪತ ೀಸತತಃ ಕಲ್ಲಃ ಸ ದ್ ೀರ್ಕರ್ಣುಕಃ ।

ಬಭ್ರ್ ರ್ರ್ಜರಕಾರ್ಯರ್ಯುಕ್ ಸುಯೀಧನ ್ೀ ಮಹಾಬಲಃ ॥೧೨.೪೧॥

ಹಿೀಗ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಪ್ೀಡ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡರ್ತಕೆ ವರವನುನ ಉಮಾಪ್ತಯಿಂದ ಪ್ಡ ದ ದ ೀವಕಂಟಕ ಕಲ್ಲ
ಸುಯೀಧನನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ. ಅವನು ಮಹಾಬಲ್ಲಷ್ಠ ಹಾಗೂ ಅಭ ೀಧ್ವಾದ ಶರೀರದಿಂದ
ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿದಾ.

ಅರ್ದಾಯ ಏರ್ ಸರ್ಯತಃ ಸುಯೀಧನ ೀ ಸಮುತಿ್ತ ೀ ।

ಘೃತಾಭಪೂರ್ಣ್ಯಕುಮೂತಃ ಸ ಇನ್ಾರಜತ್ ಸಮುತಿ್ತಃ ॥೧೨.೪೨॥

ಎಲಲರಂದಲೂ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವ ದುಯೀಥಧನನು ರ್ತುಪ್ಾದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಡಿಕ ಯಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂದ.
ನಂರ್ತರ (ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿದಾ) ಇಂದರಜರ್ತು ಘೃರ್ತದಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ಘಟದಿಂದ ಮೀಲ್ ದಾ.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೬೮.೮೯) ದುಯೀಥಧನನ ರ್ತಮಮಂದಿರ ಕುರತ್ಾದ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ :

‘ಪ್ೌಲಸಾಾ ಭಾರತರಶಾಚಸ್ ರ್ಜಗ್ವನರ ೀ ಮನ್ುಜ ೀಷವಹ’. ದುಯೀಥಧನನ ರ್ತಮಮಂದಿರು ಪ್ುಲಸ್ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದ
ದ ೈರ್ತ್ರ ೀ ಆಗಿದುಾ, ಮನುಷ್್ ರೂಪ್ದಿಂದ ಅಭಿವ್ಕುರಾಗಿದಾಾರ . ‘ದುಯೀಯಧನ್ಸಹಾಯಾಸ ತೀ ಪ್ೌಲಸಾಾ
ಭರತಷ್ಯಭ’(೯೧) ಈ ಪೌಲಸಯರು (ರಾಕ್ಷಸ ವಂಶದವರು) ದುಯೀಥಧನನ ಸಹಾರ್ಯಕರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 485

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಸ ದುಃಖಶಾಸನ ್ೀsಭರ್ತ್ ತತ ್ೀsತಿಕಾರ್ಯಸಮೂರ್ಃ ।

ಸ ವ ೈ ವಿಕರ್ಣ್ಯ ಉಚ್ತ ೀ ತತಃ ಕರ ್ೀsಭರ್ದ್ ಬಲ್ಲೀ ॥೧೨.೪೩॥

ಸ ಚಿತರಸ ೀನ್ನಾಮಕಃ ತಥಾsಪರ ೀ ಚ ರಾಕ್ಷಸಾಃ ।

ಬಭ್ರ್ುರುಗರಪ್ೌರುಷಾ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಜಾತಮಜಾಃ ॥೧೨.೪೪॥

ಈರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ಇಂದರಜತ್ ದುಃಖಶಾಸನನ್ಾಗಿದಾ. (ಅವನ ಶಾಸನ ಅರ್ವಾ ಆಳಿಾಕ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ

ದುಃಖದಾರ್ಯಕವಾದ ಕಾರರ್ಣ ಆರ್ತ ದುಃಶಾ್ಸನ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಪ್ಡ ದ) . ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅತಕಾರ್ಯ
ಎನುನವ ರಾಕ್ಷಸ ಹುಟ್ಟುದ. ಅವನ್ ೀ ವಕರ್ಣಥ ಎಂದು ಹ ಸರಾದ. ಆನಂರ್ತರ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಖರಾಸುರ ಹುಟ್ಟುದ.
ಈ ಖರನ್ ೀ ಚಿರ್ತರಸ ೀನ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದ. ಇದ ೀ ರೀತ ಉಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ಗಾಂಧಾರರ್ಯ ಮಕೆಳೂ ಕೂಡಾ
ರಾಕ್ಷಸರ ೀ ಆಗಿದಾರು. ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಪೌರ್ತರನ್ಾದ ಹಾಗೂ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಆರ್ತಮಜರಾದ ಅವರು
ಉಗರಪೌರುಷ್ವುಳಳವರಾದರು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೬೩.೫೮) ದುಯೀಥಧನನ ನ್ಾಲುೆ ಮಂದಿ ರ್ತಮಮಂದಿರರ ಕುರತ್ಾದ
ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ಧೃತರಾಷಾಾತ್ ಪುತರಶತಂ ಬಭ್ರ್ ರ್ಗಾಂಧಯಾಯಂ ರ್ರದ್ಾನಾದ್
ದ್ ವೈಪ್ಾರ್ಯನ್ಸ್ । ತ ೀಷಾಂ ಚ ಧ್ಾತಯರಾಷಾಾಣಾಂ ಚತಾವರಃ ಪರಧ್ಾನಾ ದುಯೀಯಧನ ್ೀ ದುಃಶಾಸನ ್ೀ
ವಿಕರ್ಣಯಶ್ಚತರಸ ೀನ್ಶ ಚೀತಿ’].

ಸಮಸತದ್ ್ೀಷ್ರ್ಪಿರ್ಣಃ ಶರಿೀರಿಣ ್ೀ ಹಿ ತ ೀsಭರ್ನ್ ।

ಮೃಷ ೀತಿ ನಾಮತ ್ೀ ಹಿ ಯಾ ಬಭ್ರ್ ದುಃಶಳಾssಸುರಿೀ ॥೧೨.೪೫॥

ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ದ ೂೀಷ್ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದವರಾಗಿದಾರು. ಈ ರೀತ ಗಾಂಧಾರರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ

ಅವರು ಮನುಷ್್ ಶರೀರವುಳಳವರಾದರು. ಸುಳಿಳಗ ಅಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ‘ಮೃಷ್’ ಎನುನವ ಅಸುರ ಸರೀ,
ದುಶಶಳಾ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಳು.

ಕುಹ್ಪರವ ೀಶಸಂರ್ಯುತಾ ರ್ಯಯಾssರ್ಜುಜಯನ ೀರ್ಯಧ್ಾರ್ಯ ಹಿ ।

ತಪಃ ಕೃತಂ ತಿರಶ್ಲ್ಲನ ೀ ತತ ್ೀ ಹಿ ಸಾsತರ ರ್ಜಜ್ಞುಷೀ ॥೧೨.೪೬॥

‘ದುಶಶಳಾ’ಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ‘ಮೃಷ್’ ಅಮಾವಾಸ ್ರ್ಯ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ‘ಕುಹೂ’ ಎನುನವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ
ಪ್ರವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವಳಾಗಿದಾಳು. ಈ ಮೃಷ್ ಎನುನವ ಅಸುರಸರೀ ಅಜುಥನ ಪ್ುರ್ತರನ (ಅಭಿಮನು್ವನ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 486

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಕ ೂಲ್ ಗಾಗಿ ರುದರನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಲಾಟುು, ಆ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಇಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾಳು.

ತಯೀದಿತ ್ೀ ಹಿ ಸ ೈನ್ಾವೀ ಬಭ್ರ್ ಕಾರರ್ಣಂ ರ್ಧ್ ೀ ।

ಸ ಕಾಲಕ ೀರ್ಯದ್ಾನ್ರ್ಸತದತ್ಯಮಾಸ ಭ್ತಳ ೀ ॥೧೨.೪೭॥

ಮುಂದ ದುಶಶಳಾಳಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು ಜರ್ಯದರರ್ತನು ಅಭಿಮನು್ವನ ವಧ ಗ ಕಾರರ್ಣನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಜರ್ಯದರರ್ತ ‘ಕಾಲಕ ೀರ್ಯ’ ಎನುನವ ದ ೈರ್ತ್. ಅವನೂ ಅಭಿಮನು್ವನ ಕ ೂಲ್ ಗಾಗಿಯೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾ.

ತಥಾssಸ ನಿಋಯಥಾಭಧ್ ್ೀsನ್ುರ್ಜಃ ಸ ನಿಋಯತ ೀರಭ್ತ್ ।

ಸ ನಾಸಕಾಮರುಧು್ತ ್ೀ ರ್ಯುರ್ಯುತುುನಾಮಕಃ ಕೃತಿೀ ॥೧೨.೪೮॥

ಸ ಚಾsಮಿಬಕ ೀರ್ಯವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಜಃ ಸುಯೀಧನಾದನ್ನ್ತರಃ ।

ಬಭ್ರ್ ವ ೈಶ್ಕನ್್ಕ ್ೀದರ ್ೀದೂವೀ ಹರಿಪಿರರ್ಯಃ ॥೧೨.೪೯॥

ದುಯೀಥಧನನ ಜನನದ ನಂರ್ತರ ನಿಋಥರ್ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ನಿಋಥರ್ಥ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅನುಜನು
ಪ್ರವಹವಾರ್ಯುವನಿಂದ ರ್ಯುಕುನ್ಾಗಿ, ಸರ್ತೆಮಥದಲ್ಲಲ ನಿಪ್ುರ್ಣನ್ಾಗಿ, ‘ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು’ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.
ಈ ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು ಅಂಬಿಕಾಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ರ ೀರ್ತಸುನಿಂದ ವ ೈಶ್ಸರೀರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು. ಈರ್ತ
ಭಗವಂರ್ತನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳವ(ಹರಪ್ರರ್ಯ)ನ್ಾಗಿದಾನು.

ರ್ಯುಧಿಷಾರ ೀ ಜಾತ ಉವಾಚ ಪ್ಾರ್ಣುಡಬಾಯಹ ್ವೀಬಯಲ್ಾಜಾಜಾನ್ಬಲ್ಾಚಚ ಧಮಮಯಃ ।

ರಕ್ ್್ೀsನ್್ಥಾ ನಾಶಮುಪ್ ೈತಿ ತಸಾಮದ್ ಬಲದವಯಾಢ್ಂ ಪರಸುವಾsಶು ಪುತರಮ್ ॥೧೨.೫೦॥

ಇರ್ತು, ರ್ಯುಧಷಠರ ಹುಟ್ಟುದ ನಂರ್ತರ ಪಾಂಡುವು- ‘ಬಾಹುಬಲದಿಂದಲೂ, ಜ್ಞಾನಬಲದಿಂದಲೂ ಧಮಥವು

ರಕ್ಷಣಿೀರ್ಯವಾಗಿದ . ಇಲಲವಾದರ ಧಮಥ ನ್ಾಶವಾಗುರ್ತುದ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಜ್ಞಾನ ಮರ್ತುು
ಬಾಹುಬಲವುಳಳ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ’ ಎಂದು ಕುಂತಗ ಹ ೀಳಿದನು .
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೨೯. ೪೬) ಒಂದು ಮಾತದ : ‘ಅಶವಮೀಧಃ ಕರತುಶ ರೀಷ ್ಾೀ
ಜ ್್ೀತಿಃಶ ರೀಷ ್ಾೀ ದಿವಾಕರಃ । ಬಾರಹಮಣ ್ೀ ದಿವಪದ್ಾಂ ಶ ರೀಷ ್ಾೀ ದ್ ೀರ್ಶ ರೀಷ್ಾಶಚ ಮಾರುತಃ’

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 487

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

‘ಯಾಗಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ಅಶಾಮೀಧ ಯಾಗ. ಬ ಳಕುಗಳಲ್ಲಲಯೀ ಮಿಗಿಲ್ಾದದುಾ ಸೂರ್ಯಥನ ಬ ಳಕು.

ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದವನು ಬರಹಮಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ. ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಮಿಗಿಲ್ಾದವನು
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು’. ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಎರಡನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ ಲೀ(೨.೧೪೮) ಪ್ರಸಾುಪ್ಸದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ
ಅದರ ವಾ್ಖಾ್ನ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :]

ರ್ಯಜ್ಞಾಧಿಕ ್ೀ ಹ್ಶವಮೀಧ್ ್ೀ ಮನ್ುಷ್್ದೃಶ ್ೀಷ್ು ತ ೀರ್ಜಸುವಧಿಕ ್ೀ ಹಿ ಭಾಸಾರಃ ।

ರ್ಣ ್ೀಯಷ್ು ವಿಪರಃ ಸಕಲ್ ೈಗುಗಯಣ ೈರ್ಯರ ್ೀ ದ್ ೀವ ೀಷ್ು ವಾರ್ಯುಃ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಾದೃತ ೀ ॥೧೨.೫೧॥

ಅಶಾಮೀಧವು ರ್ಯಜ್ಞಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ. ಮನುಷ್್ಕಾರ್ಣುವ ತ್ ೀಜಸುುಗಳಲ್ಲಲ ಸೂರ್ಯಥ ಮಿಗಿಲು. ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ

ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ (ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ಾಗಿದಾರೂ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ
ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗುವುದಿಲಲ ಎನುನವುದು ಇದರ ಅಭಿಪಾರರ್ಯ). ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಹ ೂರರ್ತು,
ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಪಾರರ್ಣದ ೀವರು ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ.
[ಹಾಗಿದಾಲ್ಲಲ ಕುಂತ ಸಮಸು ಗುರ್ಣಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನನ್ ನೀ ಪ್ುರ್ತರನಿಗ ೂೀಸೆರ ಹ ೂಂದುವ ಎಂದರ ಅದು
ಸಾಧ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ :]

ವಿಶ ೀಷ್ತ ್ೀsಪ್ ್ೀಷ್ ಪಿತ ೈರ್ ಮೀ ಪರಭುವಾ್ಯಸಾತಮನಾ ವಿಷ್ು್ರನ್ನ್ತಪ್ೌರುಷ್ಃ ।

ಅತಶಚ ತ ೀ ಶವಶುರ ್ೀ ನ ೈರ್ ಯೀರ್ಗ ್್ೀ ದ್ಾತುಂ ಪುತರಂ ವಾರ್ಯುಮುಪ್ ೈಹಿ ತತ್ ಪರಭುಮ್॥೧೨.೫೨॥

‘ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ದಿಂದ ಅನಂರ್ತ ಪೌರುಷ್ನ್ಾದ ವಷ್ು್ವು ನನನ ರ್ತಂದ ಯಾಗಿದಾಾನ್ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವನು

ನಿನಗ ಶಾಶುರ(ಮಾವ). ಶಾಶುರನಿಂದ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ ಅವನ ನಂರ್ತರ ಪ್ರಭುರ್ತಾ
ಇರುವವನು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ. ಅವನಲ್ ಲೀ ಮಗನನುನ ಕ ೂಡು ಎಂದು ಬ ೀಡು’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಪಾಂಡು.

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಪೃರ್ಯಾssಹ್ತವಾರ್ಯುಸಂಸಪಶಯಮಾತಾರದಭರ್ದ್ ಬಲದವಯೀ ।

ಸಮೊೀ ರ್ಜಗತ್ಸತ ನ್ ರ್ಯಸ್ ಕಶ್ಚದ್ ಭಕೌತ ಚ ವಿಷ ್್ೀಭಯಗರ್ದವಶಃ ಸುತಃ ॥೧೨.೫೩॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳುತುರಲು, ಕುಂತಯಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಮುಟುುವಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ,

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಕುಂತಗ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದನು. ಈ ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಯಾರಗ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಕಮಥಗಳಲ್ಲಲ
ಸಮನಿಲಲವೀ, ಯಾರಗ ವಷ್ು್ವನ ಭಕಿುರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಮನಿಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ, ರ್ತನನ ಭಕಿುಯಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ
ವಶ್ೀಕರಸಕ ೂಂಡಿರರ್ತಕೆ ಮಗನ್ ೂಬಬ ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 488

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಸ ವಾರ್ಯುರ ೀವಾಭರ್ದತರ ಭೀಮನಾಮಾ ಭೃತಾ ಮಾಃ ಸಕಲ್ಾ ಹಿ ರ್ಯಸಮನ್ ।

ಸ ವಿಷ್ು್ನ ೀಶ ೀನ್ ರ್ಯುತಃ ಸದ್ ೈರ್ ನಾಮಾನ ಸ ೀನ ್ೀ ಭೀಮಸ ೀನ್ಸತತ ್ೀsಸೌ॥೧೨.೫೪॥

ಈರೀತ ಕುಂತೀಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ಪ್ರಧಾನವಾರ್ಯುವು, ‘ಭಿೀಮ’ನ್ ಂಬ ಹ ಸರುಳಳವನ್ಾದನು.

ಅಸಮನ್ಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕು, ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಬಲದಲ್ಲಲ ಸಮನಿಲಲದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ ಭಿೀಮ ಎಂಬ
ಹ ಸರನವನ್ಾದನು.
‘ಭಿೀಮ’ ಎಂದರ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನುನ ಹ ೂರ್ತುವನು. ‘ಸ ೀನ’ ಎಂದರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಕೂಡಿದವನು.
ಯಾರಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಸಂದಣಿಸವ ಯೀ, ಯಾರು ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ವಷ್ು್ವನಿಂದ
ಯಾವಾಗಲೂ ಕೂಡಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಭಿೀಮಸ ೀನನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ತರ್ಜಜನ್ಮಮಾತ ರೀರ್ಣ ಧರಾ ವಿದ್ಾರಿತಾ ಶಾದ್ಯಲಭೀತಾರ್ಜಜನ್ನಿೀಕರಾದ್ ರ್ಯದ್ಾ ।

ಪಪ್ಾತ ಸಞ್್ಚಣಿ್ಯತ ಏರ್ ಪರ್ಯತಸ ತೀನಾಖಿಲ್ ್ೀsಸೌ ಶತಶೃಙ್ಗನಾಮಾ ॥೧೨.೫೫॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಹುಟ್ಟುದ ೂಡನ್ ಯೀ ಭೂಮಿ ಸೀಳಿರ್ತು. ಹುಲ್ಲಯಿಂದ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ನಡುಗಿದ ಕ ೈಯಿಂದ
ಯಾವಾಗ ಆ ಮಗುವು ಕ ಳಗ ಬಿತ್ ೂುೀ, ಆಗ ಶರ್ತಶೃಂಗ ಪ್ವಥರ್ತವ ೀ ಪ್ುಡಿಯಾಯಿರ್ತು.

[ಸಾನತಾವ ಚ ಸುತಮಾದ್ಾರ್ಯ ದಶಮೀ sಹನಿ ಯಾದವಿೀ । ದ್ ೈರ್ತಾನ್್ಚಯಯಷ್್ಂತಿೀ ನಿರ್ಜಯಗಮಾsಶರಮಾತ್

ಪೃಥಾ। ಶ ೈಲ್ಾಭಾ್ಶ ೀನ್ ಗಚಛಂತಾ್ಸತದ್ಾ ಭರತಸತತಮ। ನಿಶಚಕಾರಮ ಮಹಾವಾ್ಘ್ರೀ
ಜಘಾಂಸುಗ್ವಯರಿಗಹವರಾತ್। ತಮಾಪತನ್ತಂ ಶಾದ್ಯಲಂ ನಿಕೃಷ್್ ಧನ್ುರುತತಮಂ। ನಿಬಯಭ ೀದ ಶರ ೈಃ
ಪ್ಾಂಡುಸರಭಸರದಶವಿಕರಮಃ । ನಾದ್ ೀನ್ ಮಹತಾ ತಾಂ ತು ಪೂರರ್ಯಂತಂ ಗ್ವರ ೀಗುಯಹಾಂ । ದೃಷಾುವ
ಶ ೈಲಮುಪ್ಾರ ್ೀಢುಮೈಚಛತ್ ಕುಂತಿೀ ಭಯಾತ್ ತದ್ಾ। ತಾರಸಾತ್ ತಸಾ್ಃ ಸುತಸತವಞ್ಚಾತ್ ಪಪ್ಾತ
ಭರತಷ್ಯಭ । ಸ ಶ್ಲ್ಾಂ ಚ್ರ್ಣಯಯಾಮಾಸ ರ್ರ್ಜರರ್ದ್ ರ್ಜರಚ ್ೀದಿತಃ (ಆದಿಪರ್ಯ ೧೨೯.೫೭-೬೩).
ಭಿೀಮ ಹುಟ್ಟುದ ಹರ್ತುನ್ ೀ ದಿನ, ಸಾನನಪ್ೂರ ೈಸ, ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಅಚಥನ್ ಮಾಡುತ್ಾು ಕುಂತ ಆಶರಮದಿಂದ
ನಡ ದುಕ ೂಂಡು ಬರುತುದಾಳು. ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಒಂದು ದ ೂಡಡ ಹುಲ್ಲ ಮನುಷ್್ರ ವಾಸನ್ ರ್ಯನುನ ಗರಹಿಸ,
ತನನಬ ೀಕ ಂದು ಗುಹ ಯಿಂದ ಹ ೂರಗ ಬಂರ್ತು. ಹಿೀಗ ಬಂದ ಹುಲ್ಲರ್ಯನುನ ಮೂರು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಪಾಂಡು
ಕ ೂಲಲಬ ೀಕಾಗಿ ಬಂರ್ತು. (ಈ ಮಾತನಿಂದ ನಮಗ ಅಂದು ಹಿಮಾಚಾೆದಿರ್ತವಾದ ಹಿಮಾಲರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅತ
ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದ ಹುಲ್ಲಗಳಿದಾವು ಎನುನವ ಮಾಹಿತ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ಇಂದು ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹಿಮ-ಹುಲ್ಲಗಳು
ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಸ ೈಬಿೀರಯಾದಲ್ಲಲ ಇಂರ್ತಹ ಹುಲ್ಲಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಇವ ). ಈ ರೀತ ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ಹುಲ್ಲ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 489

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಎದುರಾದಾಗ ಭರ್ಯದಿಂದ ನಡುಗಿದ ಕುಂತರ್ಯ ಕ ೈಯಿಂದ ಮಗು ಕ ಳಗ ಬಿೀಳುರ್ತುದ . ಹಿೀಗ ಬಿದಾಾಗ

ಪ್ವಥರ್ತವ ೀ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಯಿರ್ತು ಎನುನರ್ತುದ ಮಹಾಭಾರರ್ತ. ಈ ಘಟನ್ ಯಿಂದ ಆ ಪ್ವಥರ್ತದ ಹ ಸರೂ
ಸಾರ್ಥಕವಾಯಿರ್ತು(ನೂರಾರು ಶೃಂಗಗಳಿರುವ ಪ್ವಥರ್ತವಾಗಿ ಮಾಪ್ಥಟುು, ಶರ್ತಶೃಂಗ ಎನುನವ ಹ ಸರೂ
ಸಾರ್ಥಕವಾಯಿರ್ತು).
ಈ ಘಟನ್ ಕುಂತರ್ಯ ಜೀವನದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರಭಾವ ಬಿೀರದ ಘಟನ್ . ಪಾರರ್ಯಃ ಕರುಣಾಸಾಗರನ್ಾದ ವಾರ್ಯು
ತ್ಾಯಿ ಕುಂತಗ ಭರವಸ ರ್ತುಂಬುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಈ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕವನ್ಾನಡಿ ತ್ ೂೀರದನ್ ೂೀ ಏನ್ ೂೀ.
ಏಕ ಂದರ ಆಕ ಮುಂದ ಗಂಡನನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡಮೀಲ್ , ಅನ್ ೀಕ ಕಷ್ುಗಳನುನ ಎದುರಸಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಆಕ ರ್ಯ ಇಡಿೀ ಜೀವನ ಇಂದಿನ ಯಾವ ಮಹಿಳ ಯಿಂದಲೂ ಸಹಿಸಲ್ಾಗದಷ್ುು ಹಿಂಸ ರ್ಯ ಜೀವನವಾಗುರ್ತುದ .
ಆದರ ಅವಳಿಗ ಕ ೂನ್ ೀರ್ತನಕವೂ ಭರವಸ ರ್ಯನುನ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಘಟನ್ ಇದು. ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಎಷ್ ೂುೀ
ಕಡ ಕುಂತ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳುಳವ ಪ್ರಸಂಗಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಬಕಾಸುರ ವಧ ರ್ಯ
ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಬಾರಹಮರ್ಣಪ್ುರ್ತರನ ಬದಲು ಧ ೈರ್ಯಥವಾಗಿ ಆಕ ಭಿೀಮನನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುಳ . ಆಗ ಇರ್ತರ
ಪಾಂಡವರು ಗಾಬರಗ ೂಂಡಾಗ, ಆಕ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ . ಭಿೀಮ ಬಿದಾ ಜಾಗ
ಒಡ ರ್ಯುರ್ತುದ ೀ ಹ ೂರರ್ತು, ಭಿೀಮನಿಗ ಏನೂ ಆಗುವುದಿಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಆಕ ಭಿೀಮನನುನ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾುಳ .
ಹಿೀಗ ಆಕ ಗ ಕ ೂನ್ ೀರ್ತನಕವೂ ಜೀವನ್ ೂೀತ್ಾುಹ ಕ ೂಟು ಘಟನ್ ಇದು. ಸಾತಾಕ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ
ಮಾಹಾರ್ತಯಜ್ಞಾನವನುನ ನಿೀಡಿದ, ಭರವಸ ನಿೀಡುವ ಘಟನ್ ಇದು. ‘ಭೀಮೊೀ ನ್ ಶೃಂರ್ಗಾ ದವಿಧ್ಾರ್
ದುಗೃಯಭಃ’ ಎಂದು ವ ೀದಪ್ುರುಷ್ನೂ ಕ ೂಂಡಾಡಿದ ಘಟನ್ ಇದು. ನಮಗ ಲಲರಗೂ ಸಗಬ ೀಕಾದ ನಿಜವಾದ
ದಾಢ್ಥ ಇದು. ಇವನ ಅಪ್ಾ (ಸವೀಥರ್ತುಮ) ಇಡಿೀ ಬ ಟುವನುನ ಕಿರುಬ ರಳಿನಿಂದ ಎತು ನಿಂರ್ತ. ಈರ್ತ
(ಜೀವೀರ್ತುಮ) ಬ ಟುವನುನ ವಜರದಂತ್ ಪ್ುಡಿಮಾಡಿದ. ಭಗವಂರ್ತ ಜಗತುಗ ಬಿಟು, ಸಾತಾಕರಗ
ಅಮೂಲ್ವಾದ, ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಪ್ುಡಿಮಾಡುವ ವಜರ ಈ ಭಿೀಮ. ಇದನುನ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕ ೂಂಡಾಗ ಸಾಧನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಭರವಸ ಮೂಡುರ್ತುದ ]

ತಸಮನ್ ಪರಜಾತ ೀ ರುಧಿರಂ ಪರಸುಸುರರ್ುಮಮಯಹಾಸುರಾ ವಾಹನ್ಸ ೈನ್್ಸಂರ್ಯುತಾಃ ।

ನ್ೃಪ್ಾಶಚ ತತ್ ಪಕ್ಷಭವಾಃ ಸಮಸಾತಸತದ್ಾ ಭೀತಾ ಅಸುರಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶಚ ॥೧೨.೫೬॥

ಭಿೀಮ ಹುಟುುತುರಲು ಕುದುರ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ವಾಹನ ಹಾಗೂ ಸ ೈನ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ
ಮಹಾಸುರರು ರಕುವನುನ ಸುರಸಕ ೂಂಡರು. ಅವರ ಪ್ಕ್ಷ್ಮೀರ್ಯರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ
ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತರಾದರು.
[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ರುಧಿರಂ ಪರಸುಸುರರ್ು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ(ಆದಿಪ್ವಥ
೧೨೯.೫೪) ‘ಮ್ತರಂ ಪರಸುಸುರರ್ುಃ ಸವ ೀಯ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಈ ಎರಡು ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಸ ೀರಸಕ ೂಂಡು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 490

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ನ್ ೂೀಡಿದರ , ಮೂರ್ತರದ ಜ ೂತ್ ಗ ರಕುವನುನ ಸುರಸಕ ೂಂಡರು ಎಂದರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ . ಇನುನ ಸರ್ಯಲ್ ್ೀಕಸ್
ಪ್ಾರ್ಥಯವಾಃ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೨೯.೫೩) ಅಂದರ , ಭಿೀಮನ ಜನನದಿಂದ ಸಜಜನರಗ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವಾಯಿರ್ತು
ಎಂದರ್ಥ ]

ಅರ್ದಾಯತಾತ ರರ್ ರ್ೃಕ ್ೀದರ ್ೀ ರ್ನ ೀ ಮುದಂ ಸುರಾಣಾಮಭತಃ ಪರರ್ದಾಯರ್ಯನ್ ।

ತದ್ ೈರ್ ಶ ೀಷ ್ೀ ಹರಿಣ ್ೀದಿತ ್ೀsವಿಷ್ದ್ ಗಭಯಂ ಸುತಾಯಾ ಅಪಿ ದ್ ೀರ್ಕಸ್ ॥೧೨.೫೭॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಎಲ್ಾಲರೀತಯಿಂದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ ಹ ಚಿುಸುವವನ್ಾಗಿ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲಯೀ

ಬ ಳ ದನು. ಆಗಲ್ ೀ ಶ ೀಷ್ದ ೀವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿರ್ತನ್ಾಗಿ ದ ೀವಕನ ಮಗಳಾದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ
ಗಭಥವನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿದನು.

ಸ ತತರ ಮಾಸತರರ್ಯಮುಷ್್ ದುಗಗಯಯಾsಪವಾಹಿತ ್ೀ ರ ್ೀಹಿಣಿೀಗಭಯಮಾಶು ।

ನಿರ್ಯುಕತಯಾ ಕ ೀಶವ ೀನಾರ್ ತತರ ಸ್ತಾವ ಮಾಸಾನ್ ಸಪತ ಜಾತಃ ಪೃರ್ಥವಾ್ಮ್ ॥೧೨.೫೮॥

ಆ ಶ ೀಷ್ನು ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಮೂರು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ವಾಸಮಾಡಿ, ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್
ದುಗ ಥಯಿಂದ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಬಸರನುನ ಕುರರ್ತು ಕೂಡಲ್ ೀ ವಗಾಥವಣ ಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಆ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ
ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಏಳು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಇದುಾ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.

ಸ ನಾಮತ ್ೀ ಬಲದ್ ೀವೀ ಬಲ್ಾಢ ್್ೀ ಬಭ್ರ್ ತಸಾ್ನ್ು ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ಪರಭುಃ ।

ಆವಿಬಯಭ್ವಾಖಿಲಸದುಗಣ ೈಕಪೂರ್ಣ್ಯಃ ಸುತಾಯಾಮಿಹ ದ್ ೀರ್ಕಸ್ ॥೧೨.೫೯॥

ಹಾಗ ಹುಟ್ಟುದ ಶ ೀಷ್ನು ಬಲ್ಾಢ್ನ್ಾಗಿ ‘ಬಲದ ೀವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. ಬಲದ ೀವನ ನಂರ್ತರ,
ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ, ಎಲ್ಾಲ ಸದುಗರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ದ ೀವಕನ ಮಗಳಾದ ದ ೀವಕಿರ್ಯ
ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಆವಭಿಥವಸದನು.

ರ್ಯಃ ಸತುುಖಜ್ಞಾನ್ಬಲ್ ೈಕದ್ ೀಹಃ ಸಮಸತದ್ ್ೀಷ್ಸಪಶ ್ೀಯಜಿತಃ ಸದ್ಾ ।

ಅರ್್ಕತತತಾಾರ್ಯ್ಯಮಯೀ ನ್ ರ್ಯಸ್ ದ್ ೀಹಃ ಕುತಶ್ಚತ್ ಕವಚ ಸ ಹ್ಜ ್ೀ ಹರಿಃ ॥೧೨.೬೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 491

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಯಾರು ಜ್ಞಾನ-ಬಲಗಳ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದವನ್ ೂೀ, ಯಾರು ಎಲ್ಾಲ ದ ೂೀಷ್ಗಳ ಸಾಶಥದಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ ೂೀ,
ಯಾರ ದ ೀಹವು ಜಡ ಅರ್ವಾ ಜಡದ ಕಾರ್ಯಥವಾಗಿರುವ ಪ್ದಾರ್ಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಲಲವೀ, ಯಾರು
ಯಾರಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಹುಟ್ಟುಲಲವೀ, ಅಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಪಾರಕೃರ್ತವಾಗಿ ಹುಟುುವುದಿಲಲವಷ್ ುೀ.

ನ್ ಶುಕಿರಕತಪರಭವೀsಸ್ ಕಾರ್ಯಸತಥಾsಪಿ ತತುಪತರತಯೀಚ್ತ ೀ ಮೃಷಾ ।

ರ್ಜನ್ಸ್ ಮೊೀಹಾರ್ಯ ಶರಿೀರತ ್ೀsಸಾ್ ರ್ಯದ್ಾವಿರಾಸೀದಮಲಸವರ್ಪಃ ॥೧೨.೬೧॥

ಈ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಶರೀರವು ರ ೀರ್ತಸುು ಹಾಗೂ ರಕುದ ಸಂಪ್ಕಥದಿಂದ ಉಂಟ್ಾದುದಾಲಲ. ಆದರೂ, ಆರ್ತ

ದುಜಥನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನಂತ್ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ . ಅಮಲಸಾರೂಪ್ನ್ಾಗಿ
ಆವಭಥವಸದಾರೂ, ದ ೀವಕಿೀ ಪ್ುರ್ತರ ಎಂಬುದಾಗಿ ಸುಮಮನ್ ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಆವಿಶ್ ಪೂರ್ಯಂ ರ್ಸುದ್ ೀರ್ಮೀರ್ ವಿವ ೀಶ ತಸಾಮದೃತುಕಾಲ ಏರ್ ।

ದ್ ೀವಿೀಮುವಾಸಾತರ ಚ ಸಪತ ಮಾಸಾನ್ ಸಾದ್ಾಾಯಂಸತತಶಾಚsವಿರಭ್ದಜ ್ೀsಪಿ ॥೧೨.೬೨॥

ಮೊದಲು ವಸುದ ೀವನನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಅವನ ಮೂಲಕವಾಗಿ ಋರ್ತುಕಾಲದಲ್ಲಲಯೀ ದ ೀವಕಿರ್ಯನುನ

ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಅಲ್ಲಲ ಅಧಥದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಏಳು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ (ಏಳುವರ ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ) ವಾಸಮಾಡಿ,
ಹುಟ್ಟುಲಲದವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ ಹುಟ್ಟುದವನಂತ್ ಪ್ರಕಟಗ ೂಂಡನು.

ರ್ಯಥಾ ಪುರಾ ಸತಮೂತ ಆವಿರಾಸೀದಶುಕಿರಕ ್ತೀsಪಿ ನ್ೃಸಂಹರ್ಪಃ ।

ತಥ ೈರ್ ಕೃಷ ್್ೀsಪಿ ತಥಾsಪಿ ಮಾತಾಪಿತೃಕರಮಾದ್ ೀರ್ ವಿಮೊೀಹರ್ಯತ್ರ್ಜಃ ॥೧೨.೬೩॥

ಹ ೀಗ ಹಿಂದ ರ ೀರ್ತಸುು ಹಾಗೂ ರಕುವಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರೂ ನೃಸಂಹನ್ಾಗಿ ಕಂಬದಿಂದ ಆವಭಥವಸದನ್ ೂೀ,

ಹಾಗ ಯೀ ಕೃಷ್್ನೂ ಕೂಡಾ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳ ಕರಮಾನುಸರರ್ಣದಿಂದ
ಎಲಲರನೂನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುತ್ಾುನ್ .

ಪಿತೃಕರಮಂ ಮೊೀಹನಾತ್ಯಂ ಸಮೀತಿ ನ್ ತಾರ್ತಾ ಶುಕಿತ ್ೀ ರಕತತಶಚ ।

ಜಾತ ್ೀsಸ್ ದ್ ೀಹಸತವತಿ ದಶಯನಾರ್ಯ ಸಶಙ್್ಚಕಾರಬಜಗದಃ ಸ ದೃಷ್ುಃ ॥೧೨.೬೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 492

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಅನ ೀಕ ಸ್ಯಾ್ಯಭಕ್ತರಿೀಟರ್ಯುಕ ್ತೀ ವಿದು್ತಾಭ ೀ ಕುರ್ಣಡಲ್ ೀ ಧ್ಾರರ್ಯಂಶಚ ।

ಪಿೀತಾಮಬರ ್ೀ ರ್ನ್ಮಾಲ್ಲೀ ಸವನ್ನ್ತಸ್ಯ್ೀಯರುದಿೀಪಿತದಾಯದೃಶ ೀ ಸುಖಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ॥೧೨.೬೫॥

ರ್ತಂದ ಹಾಗೂ ತ್ಾಯಿರ್ಯರಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ ಎಂಬ ಕರಮವನುನ ದುಜಥನರ ಮೊೀಹಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ

ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ಆದರ ರ ೀರ್ತಸುನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ರಕುದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ತ್ಾನು ಹುಟುಲ್ಲಲಲ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಲ್ ೂೀಸುಗ
ಶಂಖ-ಚಕರ-ಪ್ದಮ-ಗದ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದವನ್ಾಗಿ ಆರ್ತ ಕಾರ್ಣಲಾಟುನು.
ಅನ್ ೀಕ ಸೂರ್ಯಥರ ಕಾಂತರ್ಯನುನ ಬಿೀರುವ ಕಿರೀಟದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ, ಮಿಂಚಿನ ಬರ್ಣ್ವುಳಳ ಕುಂಡಲವನುನ
ಹ ೂರ್ತುವನ್ಾಗಿ, ಹಳದಿ ಬರ್ಣ್ದ ಬಟ್ ುರ್ಯುಟುು, ವನಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ ಧರಸ, ಅನಂರ್ತವಾಗಿರುವ ಸೂರ್ಯಥನಂತ್
ಕಾಂತರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಸುಖಕ ೆ ಕಡಲ್ಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಕಾರ್ಣಲಾಟುನು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೪.೧೦-೧೧) ಈ ಕುರತ್ಾದ ಸುಂದರವಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:
‘ತಮದುೂತಂ ಬಾಲಕಮಂಬುಜ ೀಕ್ಷರ್ಣಂ ಚತುಭುಯರ್ಜಂ ಶಙ್್ಗದ್ಾಧು್ದ್ಾರ್ಯುಧಮ್ । ಶ್ರೀರ್ತುಲಕ್ಷಮಂ
ಗಲಶ ್ೀಭಕೌಸುತಭಂ ಪಿೀತಾಮಬರಂ ಸಾಂದರಪಯೀದಸೌಭಗಮ್ ।
ಮಹಾಹಯವ ೈಡ್ರ್ಯಯಕ್ತರಿೀಟಕುಂಡಲತಿವಷಾ ಪರಿಷ್ವಕತಸಹಸರಕುಂತಳಮ್ ।
ಉದ್ಾಾಮಕಾಞ್ಚಯಙ್ಗದಕಙ್ಗಣಾದಿಭವಿಯರ ್ೀಚಮಾನ್ಂ ರ್ಸುದ್ ೀರ್ ಐಕ್ಷತ’]

ಸ ಕಞ್ಜಯೀನಿಪರಮುಖ ೈಃ ಸುರ ೈಃ ಸುತತಃ ಪಿತಾರ ಚ ಮಾತಾರ ಚ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಶ್ರರ್ಜಮ್ ।

ನ್ರ್ಯಸವ ಮಾಂ ನ್ನ್ಾಗೃಹಾನಿತಿ ಸಮ ತತ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ದಿವಭುಜ ್ೀ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ॥೧೨.೬೬॥

ಹುಟ್ಟುದಕೂಡಲ್ ೀ ಬರಹಾಮದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ, ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಯಿಂದಲೂ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ವಸುದ ೀವನನುನ ಕುರರ್ತು: ‘ನನನನುನ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ಗ ಕ ೂಂಡ ೂಯಿ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದನು.
ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ ಜನ್ಾದಥನನು ಎರಡು ಭುಜವುಳಳವನ್ಾದನು.

ತದ್ ೈರ್ ಜಾತಾ ಚ ಹರ ೀರನ್ುಜ್ಞಯಾ ದುರ್ಗಾಗಯಭಧ್ಾ ಶ್ರೀರನ್ು ನ್ನ್ಾಪತಾನಯಮ್ ।

ತತಸತಮಾದ್ಾರ್ಯ ಹರಿಂ ರ್ಯಯೌ ಸ ಶ್ರಾತಮಜ ್ೀ ನ್ನ್ಾಗೃಹಾನ್ ನಿಶ್ೀಥ ೀ ॥೧೨.೬೭॥

ಇದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ ದುಗ ಥ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯು ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ
ಹ ಂಡತಯಾದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಳು.
ಇರ್ತು ಮಗುವನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ಶ್ರೀಹರರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ವಸುದ ೀವನು ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ
ಕುರರ್ತು ಅಧಥರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ ರಳಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 493

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಸಂಸಾ್ಪ್ ತಂ ತತರ ತಥ ೈರ್ ಕನ್್ಕಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ತಸಾಮತ್ ಸವಗೃಹಂ ಪುನ್ರ್ಯ್ಯಯೌ ।

ಹತಾವ ಸವಸುಗಗಯಭಯಷ್ಟಾಂ ಕರಮೀರ್ಣ ಮತಾವsಷ್ುಮಂ ತತರ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಕಂಸಃ ॥೧೨.೬೮॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇಟು ವಸುದ ೀವನು, ಅಲ್ಲಲ ಕನಿನಕ ರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ
ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಹಿಂತರುಗಿ ಬಂದನು.
ಇರ್ತು ರ್ತಂಗಿ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಆರು ಮಕೆಳನುನ ಕರಮವಾಗಿ ಕ ೂಂದಿದಾ ಕಂಸನು, ಎಂಟನ್ ರ್ಯದು ಹುಟ್ಟುದ ಎಂದು
ತಳಿದು, ದ ೀವಕಿ ಇರುವಲ್ಲಲಗ ಧಾವಸ ಬಂದನು.

ಗಭಯಂ ದ್ ೀರ್ಕಾ್ಃ ಸಪತಮಂ ಮೀನಿರ ೀ ಹಿ ಲ್ ್ೀಕಾಃ ಸೃತಂ ತವಷ್ುಮಂ ತಾಂ ತತಃ ಸಃ ।

ಮತಾವ ಹನ್ುತಂ ಪ್ಾದಯೀಃ ಸಮಾಗೃಹ್ ಸಮೊಪೀರ್ಯಾಮಾಸ ಶ್ಲ್ಾತಳ ೀ ಚ ॥೧೨.೬೯॥

ಸಾ ತದಾಸಾತತ್ ಕ್ಷ್ಪರಮುತಪತ್ ದ್ ೀವಿೀ ಖ ೀsದೃಶ್ತ ೈವಾಷ್ುಭುಜಾ ಸಮರ್ಗಾರ ।

ಬರಹಾಮದಿಭಃ ಪೂರ್ಜ್ಮಾನಾ ಸಮರ್ಗ ರರತ್ದುೂಥಾಕಾರರ್ತಿೀ ಹರಿಪಿರಯಾ ॥೧೨.೭೦॥

ಕಂಸನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಎಲಲರೂ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಏಳನ್ ೀ ಮಗುವು ಗಭಥಸಾರವಕ ೆ ಒಳಗಾಗಿ ಸತುದ ಎಂದು
ತಳಿದಿದಾರು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕಂಸನು ದುಗ ಥರ್ಯನ್ ನೀ ಎಂಟನ್ ೀ ಮಗು ಎಂದು ತಳಿದು ಕ ೂಲುಲವುದಕಾೆಗಿ,
ಮಗುವನುನ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬಂಡ ಗಲ್ಲಲಗ ಚಚುಲ್ ಂದು ಹ ೂೀದನು.
ಆದರ ದುಗ ಥರ್ಯು ಆರ್ತನ ಹಿಡಿರ್ತದಿಂದ ಬಿಡಿಸಕ ೂಂಡು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಮೀಲಕ ೆರಗಿ, ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಎಂಟು ತ್ ೂೀಳಗಳುಳಳ
ದ ೀವಯಾಗಿ ಕಂಡಳು. ಬರಹಾಮದಿ ಸಮಗರ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜಸಲಾಡರ್ತಕೆ ಹರಪ್ರರ್ಯಳು
ಅರ್ತ್ದುಭತ್ಾಕಾರವುಳಳವಳಾಗಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡಳು.
[ಹಿೀಗ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಅಷ್ು ತ್ ೂೀಳಗಳುಳಳವಳಾಗಿ ಪ್ರಕಟಗ ೂಂಡ ದುಗ ಥರ್ಯ ವರ್ಣಥನ್ ರ್ಯನುನ
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೫.೧೧) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ದಿರ್್ಸರಗಂಬರಾಲ್ ೀಪರತಾನಭರರ್ಣಭ್ಷತಾ ।
ಧನ್ುಃಶ್ಲ್ ೀಷ್ುಚಮಾಯಸಶಙ್್ಚಕರಗದ್ಾಧರಾ । ಸದಾಚಾರರ್ಣಗಂಧವ ೈಯರಪುರಃಕ್ತನ್ನರ ್ೀರರ್ಗ ೈಃ ।
ಉಪ್ಾಹೃತ ್ೀರುಬಲ್ಲಭಃ ಸ್ತರ್ಯಮಾನ ೀದಮಬರವಿೀತ್]

ಉವಾಚ ಚಾSಯಾ್ಯ ತರ್ ಮೃತು್ರತರ ಕವಚಿತ್ ಪರಜಾತ ್ೀ ಹಿ ರ್ೃಥ ೈರ್ ಪ್ಾಪ ।

ಅನಾಗಸೀಂ ಮಾಂ ವಿನಿಹನ್ುತಮಿಚಛಸ್ಶಕ್ಕಾಯ್ೀಯ ತರ್ ಚ ್ೀಧ್ಮೊೀSರ್ಯಮ್ ॥೧೨.೭೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 494

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ದಿವ್ರೂಪ್ದಿಂದ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ದುಗಾಥದ ೀವರ್ಯು ಕಂಸನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದಳೂ ಕೂಡಾ:
‘ನಿನನ ಮೃರ್ತು್ವು ಇನ್ ನಲ್ಲಲಯೀ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ ೀ, ಸುಮಮನ್ ೀ ಯಾವುದ ೀ ರ್ತಪ್ುಾಮಾಡಿಲಲದ ನನನನುನ
ಕ ೂಲಲಲು ಬರ್ಯಸುತುದಿಾೀಯೀ. ಶಕ್ವಲಲದ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ನಿನನ ಈ ಕ ಲಸವೂ ವ್ರ್ಥವಾಗಿದ ’.

ಉಕ ತವೀತಿ ಕಂಸಂ ಪುನ್ರ ೀರ್ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀತಲ್ ಪೀsಶರ್ಯದ್ ಬಾಲರ್ಪ್ ೈರ್ ದುರ್ಗಾಗಯ ।

ನಾಜ್ಞಾಸಷ್ುಸಾತಮರ್ ಕ ೀಚನಾತರ ಋತ ೀ ಹಿ ಮಾತಾಪಿತರೌ ಗುಣಾಢಾ್ಮ್ ॥೧೨.೭೨॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಕಂಸನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ ದುಗ ಥರ್ಯು, ಮತ್ ು

ಬಾಲರೂಪ್ವನುನ ಧರಸ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಮಂಚದಲ್ಲಲಯೀ ಬಂದು ಮಲಗಿದಳು. ಅವಳನುನ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳ
ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ, ಇನ್ಾ್ರೂ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ(ಮಗು ಇನ್ಾ್ರಗೂ ಕಾಣಿಸುತುರಲ್ಲಲಲ).

[ಈ ಮಗುವನುನ ಮುಂದ ರ ೂೀಹಿಣಿ ರ್ತನನ ಮಗುವಂತ್ ೀ ಬ ಳ ಸುತ್ಾುಳ . ಈ ವಷ್ರ್ಯ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ರಹಸ್ವಾಗಿಯೀ

ಉಳಿರ್ಯುರ್ತುದ . ವ ೀದವಾ್ಸರೂ ಕೂಡಾ ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ರಹಸ್ವಾಗಿಯೀ ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಾಗಾಗಿ ಒಂದ ೀ ಗರಂರ್ದಲ್ಲಲ ನಮಗ ಇದರ ಸಾಷ್ುವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುವುದಿಲಲ. ಆದರ ಬ ೀರ ಬ ೀರ
ಗರಂರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಿಸ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ವಷ್ರ್ಯ
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿರುವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯಕ ೆ ಸಂಬಂಧಸದ ಪ್ರಮಾರ್ಣ ನಮಗ ಹರವಂಶದ
ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೪.೪೬.೭) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಸಾ ಕನಾ್ ರ್ರ್ೃಧ್ ೀ ತತರ ರ್ೃಷ್ೀಸಙ್ುಸುಪೂಜತಾ । ಪುತರರ್ತ್
ಪ್ಾಲ್ಮಾನಾ ಸಾ ರ್ಸುದ್ ೀವಾಜ್ಞಯಾ ತದ್ಾ । ವಿದಿಾ ಚ ೈನಾಮಥ ್ೀತಪನಾನಮಂಶಾದ್ ದ್ ೀವಿಂ ಪರಜಾಪತ ೀಃ
। ಏಕಾನ್ಙ್ಕ್ಗಂ ಯೀಗಕನಾ್ಂ ರಕ್ಾರ್ಯಂ ಕ ೀಶರ್ಸ್ ತು’.
ಸೃಷುಕರ್ತಥ(ಜಗತಾರ್ತ) ಭಗವಂರ್ತನ ಮಡದಿಯಾದ ಜಗನ್ಾಮತ್ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ದುಗಾಥರೂಪ್ದ ಅವತ್ಾರವಾದ
ಈ ಕನಿನಕ ಮುಂದ ವೃಷ್ೀ ವಂಶದ ಜನರ ನಡುವ ಯೀ ಬ ಳ ರ್ಯುತ್ಾುಳ . ವಸುದ ೀವನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ರ ೂೀಹಿಣಿ
ಆಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಮಗುವಂತ್ ಬ ಳ ಸುತ್ಾುಳ . ಇವಳಿಗ ಏಕಾನಙ್ಕಗ ಎಂದು ಹ ಸರು.
‘ಏಕಾನ್ಙ್ಕ ಗೀತಿ ಯಾಮಾಹುನ್ಯರಾ ವ ೈ ಕಾಮಾರ್ಪಿಣಿೀಂ । ತಥಾ ಕ್ಷರ್ಣಮುಹ್ತಾಯಭಾ್ಂ ರ್ಯಯಾ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ
ಸಹ ೀಶವರಃ । ರ್ಯತೃತ ೀ ಸಗರ್ಣಂ ಕಂಸಂ ರ್ಜಘಾನ್ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಃ । ಸಾ ಕನಾ್ ರ್ರ್ೃಧ್ ೀ ತತರ ರ್ೃಷ್ಸದಮನಿ
ಪೂಜತಾ । ಪುತರರ್ತ್ ಪ್ಾಲ್ಮಾನ್ಂ ವ ೈ ರ್ಸುದ್ ೀವಾಜ್ಞಯಾ ತದ್ಾ । ಏಕಾನ್ಙ್ಕ ಗೀತಿ ಯಾಮಾಹುರುತಪನಾನಂ
ಮಾನ್ವಾ ಭುವಿ । ಯೀಗಕನಾ್ಂ ದುರಾಧಷಾಯಂ ರಕ್ಾರ್ಯಂ ಕ ೀಶರ್ಸ್ ಹ । ಯಾಂ ವ ೈ ಸವ ೀಯ ಸುಮನ್ಸಃ
ಪೂರ್ಜರ್ಯಂತಿ ಸಮ ಯಾದವಾಃ । ದ್ ೀರ್ರ್ತ್ ದಿರ್್ರ್ಪುಷಾ ಕೃಷ್್ಃ ಸಂರಕ್ಷ್ತ ್ೀ ರ್ಯಯಾ’ (ಹರವಂಶ, ವಷ್ು್
ಪ್ವಥ ೧೦೧.೧೧-೧೫). ಅವಳು ಕೃಷ್್ ಹುಟ್ಟುದ ಒಂದು ಕ್ಷರ್ಣ ಹಾಗೂ ಮುಹೂರ್ತಥದ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದವಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 495

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

(ಹಿೀಗಾಗಿ ಕೃಷ್್ಜರ್ಯಂತ ದಿನದಂದು ದುಗಾಥ ಜರ್ಯಂತ ಕೂಡಾ ಹೌದು!). ಹಿೀಗ ಅವರ್ತರಸದ ದುಗ ಥ ವೃಷ್ೀ
ವಂಶದಲ್ಲಲ ಆರಾಧರ್ತಳಾಗಿ ಬ ಳ ದಳು. ಈಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಎನುನವ ಅರವದಾ ಜನರು ಅವಳನುನ ಆರಾಧನ್
ಮಾಡಿ ಬ ಳ ಸದರು.
‘ದದೃಶುಸಾತಂ ಪಿರಯಾಂ ಮಧ್ ್ೀ ಭಗ್ವನಿೀಂ ರಾಮಕೃಷ್್ಯೀಃ । ರುಗಮಪದಮರ್್ಗರಕರಾಂ ಶ್ರರ್ಯಂ
ಪದ್ಾಮಲಯಾಮಿರ್’(೧೮). ರಾಮ ಹಾಗೂ ಕೃಷ್್ರ ಮಧ್ದಲ್ ಲೀ, ಅವರ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂತ್ ಇವಳೂ ಕೂಡಾ
ಬ ಳ ದದಾನುನ ಜನರು ನ್ ೂೀಡಿದರು. ಆಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಎನುನವ ಅರವೂ ಸಜಜನರಗಿರ್ತುು.
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲೂಲ(ಸಭಾಪ್ವಥ: ೫೯.೮-೯) ಕೂಡಾ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ತತಃ ಪ್ಾರಪ್ಾತ
ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಯಾ ದುಹಿತಾ ವ ೈ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಹಿ । ಜಾರ್ಜವಲ್ಮಾನಾ ರ್ಪುಷಾ ಪರಭಯಾsತಿೀರ್ ಭಾರತ ।
ಏಕಾನ್ಙ್ಕ ಗೀತಿ ಯಾಮಾಹುಃ ಕನಾ್ಂ ವ ೈ ಕಾಮರ್ಪಿಣಿೀಮ್’. ‘ಈಕ ರ್ಯನುನ ಏಕಾನಙ್ಕಗ ಎಂದು
ಕರ ರ್ಯುತುದಾರು. ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಈಕ , ಹುಟ್ಟುದಾಗ ಬ ಳಕಿನ ಮೊರ್ತುವ ೀ ಮಗುವಾಗಿ ಬಂದಿದ
ಎನುನವನಿುದಾಳು’ ಎಂದಿದ ಭಾರರ್ತ.
ಇನುನ ಬರಹಮವ ೈವರ್ತಥ ಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ(೮.೫೧) ಕೂಡಾ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ರ್ಸುದ್ ೀವೀ
ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀ ಚ ತಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ಮುದ್ಾsನಿವತೌ । ರ್ಜಗಮತುಃ ಸವಗೃಹಂ ಚ ೈರ್ ಕನಾ್ಂ ಕೃತಾವ ಸವರ್ಕ್ಷಸ ।
ಮೃತಾಮಿರ್ಪುನ್ಃ ಪ್ಾರಪ್ ಬಾರಹಮಣ ೀಭ ್್ೀ ದದ್ೌ ಧನ್ಮ್ । ಸಾ ಪರಾ ಭಗ್ವನಿೀ ವಿಪರ ಕೃಷ್್ಸ್ ಪರಮಾತಮನ್ಃ
। ಏಕಾನ್ಙ್ಕ ಗೀತಿ ವಿಖಾ್ತಾ ಪ್ಾರ್ಯತ್ಂಶಸಮುದೂವಾ । ರ್ಸುಸತಂ ದ್ಾವರಕಾಯಾಂ ತು ರುಗ್ವಮರ್ಣು್ದ್ಾವಹಕಮಯಣಿ
। ದದ್ೌ ದುವಾಯಸಸ ೀ ಭಕಾಾ ಶಙ್ಾರಾಂಶಾರ್ಯ ಭಕ್ತತತಃ’.
ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಲ್ ೂೀಕದದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ ದುಗ ಥ ಎಂದರ ಪಾವಥತ. ಆದರ ಪಾವಥತರ್ಯ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾಗಿ
ಕ ೀಶವನ ಪ್ತನಯಾದ ದುಗ ಥ8 ಇರುವುದರಂದಲ್ ೀ ಆಕ ಗೂ ಕೂಡಾ ದುಗಾಥ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಬಂದಿದ .
ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ‘ಪಾವಥತ’ ಎಂದರ ಪಾವಥತ ಅಂರ್ತಗಥರ್ತ ರ್ತಮೊೀಭಿಮಾನಿನಿಯಾದ ಶ್ರದುಗ ಥ ಎಂದ ೀ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಈ ರೀತ ಭಕಿುಯಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಪಾವಥತರ್ಯ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ದುಗ ಥರ್ಯ
ರೂಪ್ವಾದ ಏಕಾನಙ್ಕಗಳನುನ ದುವಾಥಸರು ಭಕಿುಯಿಂದ ಪ್ೂಜಸದರು ಎನುನರ್ತುದ ಪ್ುರಾರ್ಣ.
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ಅಷ್ು ತ್ ೂೀಳುಗಳುಳಳವಳಾಗಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಕ ೂಂಡ ದುಗಾಥರೂಪ್
ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಮತ್ ು ಮಗುವನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಪ್ಕೆದಲ್ ಲೀ ಬಂದು ಮಲಗಿದಳು. ಜಗತುನ ಕಣಿ್ಗ
ಅದೃಶ್ಳಾಗಿ ಕ ೀವಲ ಮಾತ್ಾ-ಪ್ರ್ತೃಗಳಿಗ ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪ್ರೀತಗ ಪಾರ್ತರರಾದವರಗ ಮಾರ್ತರ
ಕಾಣಿಸುತುದಾಳು. ‘ಏಕಾನಙ್ಕಗ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಜಗರ್ತುಸದಿಳಾಗಿದಾಳು. ದುವಾಥಸರೂ ಸ ೀರದಂತ್ ,
ಯಾದವರು, ದ ೀವತ್ ಗಳು ಈಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಎಂದು ತಳಿದು ಆರಾಧನ್ ಮಾಡಿದರು. ಏಕಾನಙ್ಕಗ

8
ಶ್ರೀ-ಭೂ-ದುಗಾಥ ಇವು ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿೀರ್ಯ ಮೂರು ಆವ ೀಶ ರೂಪ್ಗಳು. ಈ ಮೂರು ರೂಪ್ಗಳು ಕರಮವಾಗಿ ಸರ್ತಾ-ರಜಸುು ಹಾಗು ರ್ತಮೊೀಗುರ್ಣಗಳ
ಅಭಿಮಾನಿ ರೂಪ್ಗಳಾಗಿವ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 496

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ರಾಮ-ಕೃಷ್್ರ ಜ ೂತ್ ರ್ತಂಗಿರ್ಯಂತ್ ಓಡಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾಳು. ಹುಟ್ಟುದಾಗ ಈಕ ಗ ಕಂಸ ಅವಧ ೀರ್ಯತ್ ರ್ಯನುನ
ತ್ ೂೀರಸದ ಎನುನವ ಮುಖ್ವಾದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕಂಸನನುನ ಭಗವಂರ್ತ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ].

ಶುರತಾವ ತಯೀಕತಂ ತು ತದ್ ೈರ್ ಕಂಸಃ ಪಶಾಚತಾತಪ್ಾದ್ ರ್ಸುದ್ ೀರ್ಂ ಸಭಾರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ಪರಸಾದಯಾಮಾಸ ಪುನ್ಃಪುನ್ಶಚ ವಿಹಾರ್ಯ ಕ ್ೀಪಂ ಚ ತಮ್ಚತುಸೌತ ।
ಸುಖಸ್ ದುಃಖಸ್ ಚ ರಾರ್ಜಸಂಹ ನಾನ್್ಃ ಕತಾತಯ ವಾಸುದ್ ೀವಾದಿತಿ ಸಮ ॥೧೨.೭೩॥

ದುಗ ಥ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕಂಸನು ‘ನ್ಾನು ರ್ತಪ್ುಾ ಮಾಡಿಬಿಟ್ ು’ ಎಂಬ ಪ್ಶಾುತ್ಾುಪ್ದಿಂದ,
ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿರ್ಯರನುನ ಮತ್ ು-ಮತ್ ು ಸಾಂತ್ಾಾನಗ ೂಳಿಸುತ್ಾುನ್ . ಅವರೂ ಕೂಡಾ ಅವನ ಮೀಲ್ಲನ
ಕ ೂೀಪ್ವನುನ ಬಿಟುು, “ರಾಜಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೀ, ಸುಖಕೂೆ ದುಃಖಕೂೆ ಕೂಡಾ ಕಾರರ್ಣನ್ಾದವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ
ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ಅಲ್ಾಲ” ಎನುನವ ತಳುವಳಿಕ ರ್ಯ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡುತ್ಾುರ .

ಆನಿೀರ್ಯ ಕಂಸ ್ೀsರ್ ಗೃಹ ೀ ಸವಮನಿರರ್ಣಃ ಪ್ರೀವಾಚ ಕನಾ್ರ್ಚನ್ಂ ಸಮಸತಮ್ ।

ಶುರತಾವ ಚ ತ ೀ ಪ್ರೀಚುರತ್ನ್ತಪ್ಾಪ್ಾಃ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಬಾಲ್ಾನಾಂ ನಿಧನ್ಂ ಸರ್ಯಶ ್ೀsಪಿ॥೧೨.೭೪॥

ಅನಂರ್ತರ ಕಂಸನು ರ್ತನನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಂತರಗಳನುನ ಕರ ಸ, ಆ ಕನಿನಕ ಹ ೀಳಿದ ಎಲ್ಾಲ ಮಾರ್ತುಗಳನೂನ
ಕೂಡಾ ಅವರಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾದ ಆ ಮಂತರಗಳು ಕಂಸನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, ‘ಎಲ್ಾಲ
ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಬಾಲಕರ ಸಂಹಾರಮಾಡಲಾಡಬ ೀಕು’ ಎನುನವ ಸಲಹ ನಿೀಡುತ್ಾುರ .

ತಥ ೀತಿ ತಾಂಸತತರ ನಿರ್ಯುರ್ಜ್ ಕಂಸ ್ೀ ಗೃಹಂ ಸವಕ್ತೀರ್ಯಂ ಪರವಿವ ೀಶ ಪ್ಾಪಃ ।

ಚ ೀರುಶಚ ತ ೀ ಬಾಲರ್ಧ್ ೀ ಸದ್ ್ೀಧ್ತಾ ಹಿಂಸಾವಿಹಾರಾಃ ಸತತಂ ಸವಭಾರ್ತಃ ॥೧೨.೭೫॥

ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕಂಸನು ‘ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಮಂತರಗಳನುನ ಬಾಲಕರ ಸಂಹಾರಕ ೆ ನ್ ೀಮಿಸ,
ರ್ತನನ ಒಳಮನ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದನು. ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿ (ಸಾಭಾವದಿಂದಲ್ ೀ) ನಿರಂರ್ತರ ಹಿಂಸ ಯೀ
ಕಿರೀಡ ಯಾಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಅವನ ಮಂತರಗಳು ಬಾಲಕರ ವಧದಲ್ಲಲ ಸದಾ ಉತ್ಾುಹದಿಂದ ಕೂಡಿದವರಾಗಿ
ತರುಗಾಡಿದರು.
[ಕಂಸ ರ್ತನನ ಮಂತರಗಳಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಬಾಲಕರನೂನ ಕ ೂಲುಲವುದಕ ೆ ಆಜ್ಞ ನಿೀಡಿದನ್ ೀ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನಗ
ಬರಹಾಮಂಡಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೧೮೩.೭) ಉರ್ತುರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ರ್ಯತ ್ರೀದಿರಕತಂ ಬಲಂ ಬಾಲ್ ೀ ಸ ಹಂತರ್್ಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 497

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಪರರ್ಯತನತಃ’. ‘ಎಲ್ಲಲ ಹ ಚಿುನ ಬಲವದ ಯೀ ಅಲ್ಲಲ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಪ್ಟುು ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು’ ಎನುನವ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಕಂಸ
ನಿೀಡಿದನು. (ಆದರ ಆರ್ತನ ದುಷ್ುಮಂತರಗಳು ರ್ತಮಗಿಷ್ುಬಂದಂತ್ ಬಾಲಕರ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದರು)]

ಅರ್ ಪರಭಾತ ೀ ಶರ್ಯನ ೀ ಶಯಾನ್ಮಪಶ್ತಾಮಬಜದಲ್ಾರ್ಯತಾಕ್ಷಮ್ ।

ಕೃಷ್್ಂ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಚ ತಥ ೈರ್ ನ್ನ್ಾ ಆನ್ನ್ಾಸಾನಾಾರಕೃತಿಮಪರಮೀರ್ಯಮ್ ॥೧೨.೭೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಬ ಳಗ ಗ ರ್ತಮಮ ಹಾಸಗ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ ತ್ಾವರ ರ್ಯ ರ್ಯಸಳಿನಂತ್ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ, ಆನಂದವ ೀ
ಘನಿೀಭರಸ ದ ೀಹತ್ಾಳಿರುವ, ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಅಶಕ್ನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ನಂದ-
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯರು ಕಂಡರು.

ಮೀನಾತ ಏತೌ ನಿರ್ಜಪುತರಮೀನ್ಂ ಸರಷಾುರಮಬಜಪರಭರ್ಸ್ ಚ ೀಶಮ್ ।

ಮಹ ್ೀತುವಾತ್ ಪೂರ್ಣ್ಯಮನಾಶಚ ನ್ನ ್ಾೀ ವಿಪ್ ರೀಭ ್್ೀsದ್ಾಲಿಕ್ಷಮಿತಾಸತದ್ಾ ರ್ಗಾಃ ॥೧೨.೭೭॥

ನಂದ-ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯರಬಬರೂ, ಕಮಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಬರಹಮನಿಗೂ ಕೂಡಾ ಸೃಷುಕರ್ತೃಥನ್ಾದ,

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ‘ರ್ತಮಮ ಮಗ’ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಂಡರು. ನಂದನು ಬಹಳ
ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ, ಮಗುವನ ಜನನ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷಕೂೆ ಮಿಕಿೆ ಗ ೂೀವುಗಳನುನ ಬಾರಹಮರ್ಣರಗಾಗಿ
ನಿೀಡಿದನು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೬.೩) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ಧ್ ೀನ್್ನಾಮ್ ನಿರ್ಯುತಂ ಪ್ಾರದ್ಾದ್
ವಿಪ್ ರೀಭ್ಃ ಸಮಲಙ್ೃತಮ್’]

ಸುರ್ರ್ಣ್ಯರತಾನಮಬರಭ್ಷ್ಣಾನಾಂ ಬಹ್ನಿ ರ್ಗ ್ೀಜೀವಿಗಣಾಧಿನಾರ್ಃ ।

ಪ್ಾರದ್ಾದಥ ್ೀಪ್ಾರ್ಯನ್ಪ್ಾರ್ಣರ್ಯಸತಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಂ ಚ ಮುದ್ಾ ಸರಯೀsಗಮನ್
॥೧೨.೭೮॥

ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ ಜೀವಸುವವರಾದ ಗ ೂಲಲರ ಸಮೂಹಕ ೆ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನು ಬಂಗಾರ,

ರರ್ತನ, ಬಟ್ ು, ಆಭರರ್ಣ, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಅಲಂಕೃರ್ತಗ ೂಂಡ ಅನ್ ೀಕ ಗ ೂೀವುಗಳನುನ ಕ ೂಟುನು.
ಉಡುಗ ೂರ ರ್ಯನುನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ನಂದಗ ೂಪ್ನನುನ ಹ ೂಂದಿದರ , ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಸಂರ್ತಸದಿಂದ ತ್ ರಳಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 498

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಗತ ೀಷ್ು ತತ ರರ್ ದಿನ ೀಷ್ು ಕ ೀಷ್ುಚಿರ್ಜಜರ್ಗಾಮ ಕಂಸಸ್ ಗೃಹಂ ಸ ನ್ನ್ಾಃ ।

ಪೂರ್ಯಂ ಹಿ ನ್ನ್ಾಃ ಸ ಕರಂ ಹಿ ದ್ಾತುಂ ಬೃಹದವನಾನಿನಸುೃತಃ ಪ್ಾರಪ ಕೃಷಾ್ಮ್ ॥೧೨.೭೯॥

ಸಹಾsಗತಾ ತ ೀನ್ ತದ್ಾ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ಸುಷಾರ್ ದುರ್ಗಾಗಯಮರ್ ತತರ ಶೌರಿಃ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಕೃಷ್್ಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಕನ್್ಕಾಂ ಗೃಹಂ ರ್ಯಯೌ ನ್ನ್ಾ ಉವಾಸ ತತರ ॥೧೨.೮೦॥

ಕಂಸನಿಗ ಕಪ್ಾ-ಕಾಣಿಕ ಕ ೂಡುವುದಕಾೆಗಿ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನು ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣದ ಮಾಗಥವಾಗಿ

ಬೃಹದಾನಪಾರಂರ್ತ್ದಿಂದ ಹ ೂರಟು, ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿತೀರಕ ೆ ಬಂದಿದಾನು. ಆರ್ತನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಬಂದಿದಾ
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ತೀರದಲ್ ಲೀ ದುಗ ಥರ್ಯನುನ ಹ ತುದಾಳು. ಆಗಲ್ ೀ ವಸುದ ೀವನು ಕೃಷ್್ನನುನ ರ್ತಂದು
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಇಟುು, ಅಲ್ಲಲದಾ ಹ ರ್ಣು್ಮಗುವನುನ(ದುಗ ಥರ್ಯನುನ) ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಹಿಂತರುಗಿದಾ.

ನಿರುಷ್್ ತಸಮನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟ ೀ ಸ ಮಾಸಂ ರ್ಯಯೌ ದರಷ್ುುಕಾಮೊೀ ನ್ರ ೀನ್ಾರಮ್ ।

ರಾಜ್ಞ ೀsರ್ ತಂ ದತತಕರಂ ದದಶಯ ಶ್ರಾತಮಜ ್ೀ ವಾಕ್ಮುವಾಚ ಚ ೈನ್ಮ್ ॥೧೨.೮೧॥

ರ್ಯಮುನ್ಾ ರ್ತಟದಲ್ಲಲ ಸುಮಾರು ಒಂದು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ವಾಸಮಾಡಿದ ನಂದಗ ೂೀಪ್, ಕಂಸನನುನ
ಕಾರ್ಣಬ ೀಕ ಂಬ ಇಚ ೆರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ಮಧುರ ಗ ತ್ ರಳಿದನು. ಅಲ್ಲಲ ಕಂಸನಿಗ ದರ್ತುಕರವನುನ ಕ ೂಟು
ನಂದಗ ೂೀಪ್ನನುನ ವಸುದ ೀವನು ಕಂಡನು. ವಸುದ ೀವನು ನಂದಗ ೂೀಪ್ನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನುನ
ಹ ೀಳಿದನು.

ಯಾಹು್ತಾಪತಾಃ ಸನಿತ ತತ ರೀತು್ದಿೀರಿತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಶ್ೀಘರಂ ರ್ಯಮುನಾಂ ಸ ನ್ನ್ಾಃ ।

ರಾತಾರವ ೀವಾsಗಚಛಮಾನ ೀ ತು ನ್ನ ಾೀ ಕಂಸಸ್ ಧ್ಾತಿರೀ ತು ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರ್ಗ ್ೀಷ್ಾಮ್ ॥೧೨.೮೨॥

‘ನಿನನ ಹ ಂಡತ ಇರುವ ದಿಕಿೆನಲ್ಲಲ ನ್ಾನ್ಾ ರೀತರ್ಯ ಉತ್ಾಾರ್ತಗಳು ಕಾರ್ಣುತುವ ’ ಎಂದು ವಸುದ ೀವನಿಂದ
ಹ ೀಳಲಾಟು ನಂದನು, ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಬ ೀಗನ್ ೀ ಹ ೂರಟನು. (ಹಿೀಗ ಹ ೂೀಗುತುರುವಾಗ
ರಾತರಯಾಯಿರ್ತು) ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ ನಂದಗ ೂೀಪ್ ಬರುತುರಲು, ಕಂಸನ ಸಾಕುತ್ಾಯಿಯಾದ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ
(ನಂದಗ ೂೀಪ್ ರ್ತಲಪ್ುವ ಮೊದಲ್ ೀ) ರ್ಯಶ ್ೀದ ಯಿರುವ ಸ್ಳವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದಳು.

ಸಾ ಪೂತನಾ ನಾಮ ನಿರ್ಜಸವರ್ಪಮಾಚಾಛಧ್ ರಾತೌರ ಶುಭರ್ಪರ್ಚಚ ।

ವಿವ ೀಶ ನ್ನ್ಾಸ್ ಗೃಹಂ ಬೃಹದವನ್ಪ್ಾರನ ತೀ ಹಿ ಮಾರ್ಗ ಗೀಯ ರಚಿತಂ ಪರಯಾಣ ೀ ॥೧೨.೮೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 499

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ತಿೀರ ೀ ಭಗ್ವನಾ್ಸುತ ರ್ಯಮಸ್ ರ್ಸರಗೃಹ ೀ ಶಯಾನ್ಂ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಂ ತಮ್ ।

ರ್ಜರ್ಗಾರಹ ಮಾತಾರ ತು ರ್ಯಶ ್ೀದಯಾ ತಯಾ ನಿದ್ಾರರ್ಯುಜಾ ಪ್ ರೀಕ್ಷಯಮಾಣಾ ಶುಭ ೀರ್ ॥೧೨.೮೪॥

ಆ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸ ರ್ತನನ ನಿಜರೂಪ್ವನುನ ಮುಚಿು, ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ಸುಂದರವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ,
ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದಳು.
ಆಕ ಬೃಹದಾನಪಾರಂರ್ತ್ ಹಾಗೂ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ, ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ, ರ್ಯಮನ
ರ್ತಂಗಿಯಾದ ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿರ್ಯ ತೀರದಲ್ಲಲ ನಿಮಿಥಸಲಾಟು ಶ್ಬಿರದಲ್ಲಲ(ವಸರಗೃಹದಲ್ಲಲ) ಮಲಗಿರುವ,
ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಕಂಡಳು. ಬಹಳ ನಿದ ರಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯ ಮುಂದ ಬಹಳ
ಯೀಗ್ಳಂತ್ ರ್ತನನನುನ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಂಡ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ, ಅವಳಿಂದ ಮಗುವನುನ(ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ)
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಳು.

ತನಾಮರ್ಯಯಾ ಧಷಯತಾ ನಿದರಯಾ ಚ ನ್್ವಾರರ್ಯನ ನೈರ್ ಹಿ ನ್ನ್ಾಜಾಯಾ ।

ತಯಾ ಪರದತತಂ ಸತನ್ಮಿೀಶ್ತಾsಸುಭಃ ಪಪ್ೌ ಸಹ ೈವಾsಶು ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ಪರಭುಃ ॥೧೨.೮೫॥

ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ ಮಾಯಯಿಂದ ಮೊೀಸಗ ೂಳಿಸಲಾಟುು, ನಿದ ರಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಹ ಂಡತಯಾದ
ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಆಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಲಲಲ. ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ಾದ ಜನ್ಾದಥನನು ಅವಳಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು
ಮೊಲ್ ರ್ಯನುನ ಅವಳ ಪಾರರ್ಣದ ೂಂದಿಗ ೀ ಕುಡಿದುಬಿಟು.

ಮೃತಾ ಸವರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ಸುಭೀಷ್ಣ ೀನ್ ಪಪ್ಾತ ಸಾ ವಾ್ಪ್ ರ್ನ್ಂ ಸಮಸತಮ್ ।

ತದ್ಾssಗಮನ್ನನ್ಾರ್ಗ ್ೀಪ್ೀsಪಿ ತತರ ದೃಷಾುವ ಚ ಸವ ೀಯsಪ್ಭರ್ನ್ ಸುವಿಸಮತಾಃ ॥೧೨.೮೬॥

ಆಗ ಅವಳು ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಕೂಡಿ, ಇಡಿೀ ಕಾಡನುನ ವಾ್ಪ್ಸ ಸರ್ತುು ಬಿದಾಳು. ಆಗಲ್ ೀ
ನಂದಗ ೂೀಪ್ನೂ ಕೂಡಾ ರ್ತನನ ಶ್ಬಿರಕ ೆ ಬಂದು ರ್ತಲುಪ್ದನು. ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದ ಎಲಲರೂ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ
ಭಿೀಕರವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ಕಂಡು ಅಚುರಗ ೂಂಡರು.

ಸ ತಾಟಕಾ ಚ ್ೀರ್ಯಶ್ಸಮಾವಿಷಾು ಕೃಷಾ್ರ್ದ್ಾಾಯನಾನಿನರರ್ಯಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ।

ಸಾ ತ್ರ್ಯಶ್ೀ ಕೃಷ್್ಭುಕತಸತನ ೀನ್ ಪೂತಾ ಸವಗಗಯಂ ಪರರ್ಯಯೌ ತತಷಣ ೀನ್ ॥೧೨.೮೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 500

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಊವಥಶ್ಯಿಂದ ಆವಷ್ಠಳಾದ ಆ ತ್ಾಟಕ ರ್ಯು ಕೃಷ್್ನ ತರಸಾೆರದಿಂದ ರ್ತಮಸುನುನ ಸ ೀರದಳು. ಊವಥಶ್ರ್ಯು

ಕೃಷ್್ ಮೊಲ್ ರ್ಯುಂಡದಾರಂದ ಪ್ವರ್ತರಳಾಗಿ ಆ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ ಸಾಗಥವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದಳು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೭.೩೬) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಪೂತನಾ ಲ್ ್ೀಕಬಾಲಘ್ನನೀ ರಾಕ್ಷಸೀ ರುಧಿರಾಶನಾ ।
ಜಘಾಮುಯಾsಪಿ ಹರಯೀ ಸತನ್ಂ ದತಾವssಪ ಸದಗತಿಮ್’. ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಒಬಬ ರಾಕ್ಷಸ. ಜನರನುನ ಹಾಗೂ
ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಲುಲವುದು, ರಕು-ಮಾಂಸವನುನ ತನುನವುದು ಅವಳ ಕ ಲಸವಾಗಿರ್ತುು. ಕ ೂಲುಲವ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ
ಆಕ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಮೊಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಟ್ಟುದಾರೂ, ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಮೊಲ್ ರ್ಯುಣಿಸದಾರಂದ ಸದಗತರ್ಯನುನ
ಹ ೂಂದಿದಳು!
‘ಯಾತುಧ್ಾನ್್ಪಿ ಸಾ ಸವಗಯಮವಾಪ ರ್ಜನ್ನಿೀಗತಿಮ್’ (೩೯) ‘ಯಾರ್ತುಧಾನಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಕೃಷ್್ನ ತ್ಾಯಿಗ
ಸಗಬಹುದಾದ ಉರ್ತುಮ ಗತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು!’.
ಭಾಗವರ್ತದ ಈಮೀಲ್ಲನ ಮಾರ್ತುಗಳು ಸಾಲಾಗ ೂಂದಲವನುನಂಟು ಮಾಡುರ್ತುದ . ಆದರ ಈ ಮೀಲ್ಲನ
ಮಾರ್ತುಗಳ ಎಲ್ಾಲ ಅರ್ಥವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಸಂಗರಹರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ವಾ್ಖಾ್ನಿಸ,
ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ನಿೀಡಿ ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ .
ಇಲ್ಲಲ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಅಂದರ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳಲ್ಲಲ ಆವಷ್ಠಳಾಗಿರುವ ಊವಥಶ್ ಎಂದರ್ಥ. ‘ಯಾರ್ತುಧಾನಿ’ ಎಂದರ
ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ ಸಹವರ್ತಥಮಾನ ಊವಥಶ್ೀ ಎಂದರ್ಥ. ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ಂದರ : ರಾಮಾವತ್ಾರದ
ತ್ಾಟಕ ಯೀ ಈ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ. ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳಲ್ಲಲನ ವಶ ೀಷ್ ಏನ್ ಂದರ , ಆಕ ರ್ಯ ಶರೀರದಲ್ಲಲ ಶಾಪ್ಗರಸುವಾದ
ಪ್ುರ್ಣ್ಜೀವ ಊವಥಶ್ ಆವಷ್ಠಳಾಗಿದಾಳು. ಅಂದರ ಎರಡು ಜೀವ ಒಂದು ದ ೀಹ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು
ಎನುನವ ಕ ಟು ಉದ ಾೀಶ ಹ ೂಂದಿದ ತ್ಾಟಕ ನರಕವನುನ ಸ ೀರದರ , ಅದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲದುಾ ಭಕಿುಯಿಂದ ಕೃಷ್್ನಿಗ
ಹಾಲನುನಣಿಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸದ ಊವಥಶ್ಗ ಸಾಗಥ ಪಾರಪ್ುಯಾಯಿರ್ತು.
ಇದನ್ ನೀ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೨.೯.೨೭) ‘ತ ್ೀಕ ೀನ್ ಜೀರ್ಹರರ್ಣಂ ರ್ಯದುಲ್ಪಿಕಾ...’ ಎಂದು ವಣಿಥಸದಾಾರ . ಇಲ್ಲಲ
ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಸಂಹಾರವನುನ ವವರಸುವಾಗ ‘ಉಲೂಪ್ಕಾ’ ಎನುನವ ಪ್ದ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಲ್ಾಗಿದ . (ಇತುೀಚ ಗ
ಮುದರರ್ಣಗ ೂಂಡ ಹಲವು ಪ್ುಸುಕಗಳಲ್ಲಲ ಈ ಪ್ದವನುನ ಪ್ಕ್ಷ್ಮ/ಗೂಬ ಎನುನವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ‘ಉಲೂಕಿಕಾ’ ಎಂದು
ರ್ತಪಾಾಗಿ ಮುದಿರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಆದರ ಪಾರಚಿೀನ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ಆ ರೀತ ಪ್ದ ಪ್ರಯೀಗವರುವುದಿಲಲ.
ಉಲೂಪ್ಕಾ ಎನುನವುದು ಅನ್ ೀಕ ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಲ ಅರ್ಥವನುನ ಕ ೂಡುವ, ಭಾಗವರ್ತದ ಪ್ರಕಿರಯಗ
ಪ್ೂರಕವಾದ ಪ್ದಪ್ರಯೀಗ). ರ-ಲಯೀಃ ಅಭ ೀಧಃ ಎನುನವಂತ್ ಇಲ್ಲಲ ಲೂಪ್ ಎಂದರ ರೂಪ್. ಹಾಗಾಗಿ
ಉಲೂಪ್ ಎಂದರ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರೂಪ್ ಎಂದರ್ಥ. ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಕೃಷ್್ನಿಗ ವಷ್ದ ಹಾಲನುನ ಉಣಿಸ
ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಇಚ ೆಯಿಂದ ಸುಂದರ ಸರೀರೂಪ್ ತ್ ೂಟುು ಬಂದಿದಾಳು. ಅವಳು ಉಲೂಪ್. ಆದರೂ
ಉಲೂಪ್ಕ. ಏಕ ಂದರ ಸಂಸೃರ್ತದಲ್ಲಲ ‘ಕನ್’ ಪ್ರರ್ತ್ರ್ಯವನುನ ನಿಂದನಿೀರ್ಯ ಎನುನವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಬಳಕ
ಮಾಡುತ್ಾುರ . ವಸುುರ್ತಃ ಪ್ೂರ್ತನ್ಾ ಸುಂದರ ಸರೀ ಅಲಲ; ಅವಳು ರಾಕ್ಷಸೀ ಎನುನವುದನುನ ಉಲೂಪ್ಕಾ ಪ್ದ
ವವರಸುರ್ತುದ . ಇಷ್ ುೀ ಅಲಲದ , ಇದ ೀ ಪ್ದದಲ್ಲಲ ಇನ್ ೂನಂದು ದ ೀವ ಗುಹ್ ಅಡಗಿದ . ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ ಒಳಗ ರಾಕ್ಷಸೀ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 501

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಜೀವದ ಜ ೂತ್ ಗ ಇನ್ ೂನಂದು ಶಾಪ್ಗರಸುವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ ಜೀವ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಹಾಲು ಉಣಿಸ ರ್ತನನ ಜನಮ
ಸಾರ್ಥಕ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎಂದು ಕಾದು ಕುಳಿತರ್ತುು. ಆ ಜೀವ ಇನ್ಾನರೂ ಅಲಲ. ಆಕ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ರೂಪ್ವುಳಳ ಊವಥಶ್. ಹಿೀಗ ಎರಡು ಜೀವಗಳು ಒಂದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡು ಕೃಷ್್ನನುನ
ಬರ್ಯಸುತುದಾವು. ರಾಕ್ಷಸೀಜೀವ ಕೃಷ್್ನಿಗ ವಷ್ ಉಣಿಸ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸದರ , ಪ್ುರ್ಣ್ಜೀವ
ಊವಥಶ್ ಕೃಷ್್ನಿಗ ರ್ತನನ ಎದ ಹಾಲನುನ ಉಣಿಸ ರ್ತನನ ಜನಮ ಉದಾಿರ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನವ
ರ್ತುಡಿರ್ತದಿಂದ ಕಾದು ಕುಳಿತದಾಳು. ಒಂದ ೀ ದ ೀಹ, ಒಂದ ೀ ಕಿರಯ ಆದರ ಎರಡು ಬರ್ಯಕ . ಇವ ಲಲವನೂನ ಇಲ್ಲಲ
ಉಲೂಪ್ಕ ಎನುನವ ಏಕಪ್ದ ಎರಡು ಆಯಾಮದಲ್ಲಲ ವವರಸುರ್ತುದ . ಇದು ಸಂಸೃರ್ತ ಭಾಷ್ ರ್ಯ ಸ ೂಬಗು.
ವಷ್ದ ಹಾಲು ಕುಡಿಸ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು ಎಂದು ಬಂದ ಪ್ೂರ್ತನಿರ್ಯ ಪಾರರ್ಣ ಹರರ್ಣ ಮಾಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರೂಪ್ವರುವ ಪ್ುರ್ಣ್ಜೀವ ಊವಥಶ್ರ್ಯನುನ ಶಾಪ್ಮುಕುಗ ೂಳಿಸ ಉದಾಿರ ಮಾಡಿದ. ಈ ರೀತ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಧಮಥ ಸಂಸಾ್ಪ್ನ್ ರ್ಯ ಕಾರ್ಯಥ ಪಾರರಂಭ ಮಾಡಿರುವುದ ೀ ದುಷ್ು ಪ್ೂರ್ತನ್ಾಳ
ಜೀವಹರರ್ಣದ ೂಂದಿಗ ].

ಸಾ ತುಮುಬರ ್ೀಃ ಸಙ್ಗತ ಆವಿವ ೀಶ ರಕ್ಷಸತನ್ುಂ ಶಾಪತ ್ೀ ವಿತತಪಸ್ ।

ಕೃಷ್್ಸಪಶಾಯಚುಛದಾರ್ಪ್ಾ ಪುನ್ದಿಾಯರ್ಂ ರ್ಯಯೌ ತುಷ ುೀ ಕ್ತಮಲಭ್ಂ ರಮೀಶ ೀ ॥೧೨.೮೮॥

ಊವಥಶ್ರ್ಯು ರ್ತುಮುಬರು ಎನುನವ ಗಂಧವಥನ ಸಂಗಮವನುನ ಹ ೂಂದಲು, ಕುಬ ೀರನ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾಗಿ
ರಾಕ್ಷಸ ಶರೀರವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಅವಳು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಸಾಶಥದಿಂದ ಶುದಿವಾದ
ಸಾರೂಪ್ವುಳಳವಳಾಗಿ ಸಾಗಥಕ ೆ ತ್ ರಳಿದಳು. ರಮಾಪ್ತ ಭಗವಂರ್ತ ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದರ ಏನು ತ್ಾನ್ ೀ
ಅಸಾಧ್?

ರ್ಯದ್ಾssಪ ದ್ ೀರ್ಶಚತುರಃ ಸ ಮಾಸಾಂಸತದ್ ್ೀಪನಿಷಾಾರಮರ್ಣಮಸ್ ಚಾsಸೀತ್ ।

ರ್ಜನ್ಮಕ್ಷಯಮಸಮನ್ ದಿನ್ ಏರ್ ಚಾsಸೀತ್ ಪ್ಾರತಃ ಕ್ತಞಚಚತ್ ತತರ ಮಹ ್ೀತುವೀsಭರ್ತ್ ॥೧೨.೮೯॥

ಯಾವಾಗ ಕೃಷ್್ನು ನ್ಾಲುೆ ತಂಗಳುಗಳನುನ ಕಳ ದನ್ ೂೀ, ಆಗ (ಕೃಷ್್ನಿಗ ನ್ಾಲುೆ ತಂಗಳು ಆಗಿರುವಾಗ),
ಮಗುವನ ಉಪ್ನಿಷ್ಾೆಿಮರ್ಣ ಸಂಸಾೆರದ ಸಂಭರಮ ನಡ ರ್ಯುತುರ್ತುು. (ಮಗುವನುನ ಹ ೂರಗಡ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು
ಹ ೂೀಗುವ ಸಂಭರಮ-ಸದಿತ್ ). ಆ ದಿನವ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಜನಮ ನಕ್ಷರ್ತರವೂ ಇದುಾ, ಆ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ ಬ ಳಿಗ ಗ
ಸರ್ಣ್ದಾದ ಮಹ ೂೀರ್ತುವವೂ ನಡ ಯಿರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 502

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ತದ್ಾ ಶಯಾನ್ಃ ಶಕಟಸ್ ಸ ್ೀsಧಃ ಪದ್ಾsಕ್ಷ್ಪತ್ ತಂ ದಿತಿರ್ಜಂ ನಿಹನ್ುತಮ್ ।

ಅನ್ಃ ಸಮಾವಿಶ್ ದಿತ ೀಃ ಸುತ ್ೀsಸೌ ಸ್ತಃ ಪರತಿೀಪ್ಾರ್ಯ ಹರ ೀಃ ಸುಪ್ಾಪಃ ॥೧೨.೯೦॥

ಆಗಲ್ ೀ, ಗಾಡಿರ್ಯ ಕ ಳಭಾಗದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಗಾಡಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸಕ ೂಂಡಿದಾ ಶಕಟ್ಾಕ್ಷ ಎಂಬ
ರಾಕ್ಷಸನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ ಂದ ೀ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒದಾನು. ಆ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾದರ ೂೀ, ಕೃಷ್್ನ ವರುದಿವಾದ
ಕ ಲಸಗಳನುನ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಆ ಗಾಡಿರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾನು.

ಕ್ಷ್ಪ್ತೀsನ್ಸಸ್ಃ ಶಕಟಾಕ್ಷನಾಮಾ ಸ ವಿಷ್ು್ನ ೀತಾವಸಹಿತಃ ಪಪ್ಾತ ।

ಮಮಾರ ಚಾsಶು ಪರತಿಭಗನರ್ಗಾತ ್ರೀ ರ್್ತ್ಸತಚಕಾರಕ್ಷಮಭ್ದನ್ಶಚ ॥೧೨.೯೧॥

ಗಾಡಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾ ಆ ಶಕಟ್ಾಕ್ಷ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಒದ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಗಾಡಿಯಿಂದ ಒಡಗೂಡಿ ಬಿದುಾ,

ಅಂಗಾಂಗಗಳು ಭಗನಗ ೂಂಡು ಸರ್ತುುಹ ೂೀದನು. ಗಾಡಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನ್ ೂಗ-ಚಕರ ಎಲಲವೂ ಅಸುವ್ಸುವಾಗಿ
ಮುರದು ಬಿದಿಾರ್ತು.

ಸಸಮೂರಮಾತತಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಶಙ್ಾಯಾ ಕೃಷ್್ಂ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ದಿವರ್ಜರ್ರ್ಯ್ಯಸ್ಕ್ತತಭಃ ।

ಸಾ ಸಾನಪಯಾಮಾಸ ನ್ದಿೀತಟಾತ್ ತದ್ಾ ಸಮಾಗತಾ ನ್ನ್ಾರ್ಚ ್ೀsಭತಜಜಯತಾ ॥೧೨.೯೨॥

ಆಗ ಮಗುವಗ ಏನ್ಾಯಿತ್ ೂೀ ಎಂಬ ಅನುಮಾನದಿಂದ, ಉದ ಾೀಗಗ ೂಂಡ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಕೃಷ್್ನನುನ
ಎತುಕ ೂಂಡು, ಬಾರಹಮರ್ಣರ ಆಶ್ೀವಾಥದ ಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ ಮಗುವಗ ಸಾನನ ಮಾಡಿಸದಳು. ಆಗಲ್ ೀ ನದಿ
ರ್ತಟದಿಂದ ಬಂದ ನಂದನಿಂದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬ ೈಸಕ ೂಂಡಳು ಕೂಡಾ. (ಮಗುವಂದನ್ ನೀ ಹಾಗ
ಗಾಡಿರ್ಯ ಕ ಳಗ ಮಲಗಿಸದುಾದಕಾೆಗಿ ನಂದಗ ೂೀಪ್ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಗ ಬರ್ಯು್ತ್ಾುನ್ )

ಹತಾವ ತು ತಂ ಕಂಸಭೃತ್ಂ ಸ ಕೃಷ್್ಃ ಶ್ಶ ್ೀ ಪುನ್ಃ ಶ್ಶುರ್ತ್ ಸರ್ಯಶಾಸಾತ ।

ಏರ್ಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾನ್ ಪಿರೀರ್ಣರ್ಯನ್ ಬಾಲಕ ೀಳಿೀವಿನ ್ೀದತ ್ೀ ನ್್ರ್ಸತ್ ತತರ ದ್ ೀರ್ಃ ॥೧೨.೯೩॥

ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾದ ಶಕಟ್ಾಕ್ಷನನುನ ಕ ೂಂದು, ತ್ಾನು ಎಲಲರನೂನ ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣ

ಮಾಡುವವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ುನಃ ಮಗುವಂತ್ ಮಲಗಿಕ ೂಂಡ. ಹಿೀಗ ಗ ೂೀಪಾಲಕರನುನ
ಕಿರೀಡಾವನ್ ೂೀದದಿಂದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸುತ್ಾು, ಅಲ್ಲಲಯೀ ಅವರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲಯೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ವಾಸಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 503

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ವಿರ್ದಾಯಮಾನ ೀ ಲ್ ್ೀಕದೃಷ ುಯೈರ್ ಕೃಷ ್ೀ ಪ್ಾರ್ಣುಡಃ ಪುನ್ಃ ಪ್ಾರಹ ಪೃಥಾಮಿದಂ ರ್ಚಃ ।

ಧಮಿಮಯಷ ್ಾೀ ನೌ ಸ್ನ್ುರರ್ಗ ರೀ ಬಭ್ರ್ ಬಲದವರ್ಯಜ ್ೀಷ್ಾ ಉತಾಪರಶಚ ॥೧೨.೯೪॥

ಇರ್ತು, ಈರೀತಯಾಗಿ ಜನರ ಕಣಿ್ಗ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ನಡುವ ಕೃಷ್್ ಬ ಳ ರ್ಯುತುರುವಂತ್

ಕಾಣಿಸಕ ೂಳುಳತುರಲು, ಅರ್ತು ಪಾಂಡುವು ಮತ್ ು ಕುಂತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನಮಗಿಬಬರಗೂ
ಮೊದಲು ಧಮಥದ ಪ್ರತನಿಧಯಾದ ಮಗನು ಹುಟ್ಟುದನು. ಆನಂರ್ತರ ಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಬುದಿಿಬಲದಲ್ಲಲ
ಹಿರರ್ಯನ್ಾದ ಎರಡನ್ ೀ ಮಗನು ಹುಟ್ಟುದನು.’

ರ್ಯದ್ ೈಕ ಏವಾತಿಬಲ್ ್ೀಪಪನ ್ನೀ ಭವ ೀತ್ ತದ್ಾ ತ ೀನ್ ಪರಾರ್ಮದ್ ಾೀಯ ।

ಪರರ್ತಾಯಮಾನ ೀ ಸವಪುರಂ ಹರ ೀರ್ಯುಶೌಚಯಾ್ಯತ್ ಪರ ೀ ತದ್ ದವರ್ಯಮತರ ಯೀಗ್ಮ್ ॥೧೨.೯೫॥

‘ಎಂದು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಒಬಬನ್ ೀ ಇರುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಆಗ, ಅವನು ಬ ೀರ ೂಬಬರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ
ಭಾಗವಹಿಸುತುರಲು, ಇನುನ ಕ ಲವು ಶರ್ತುರಗಳು ಕಳಳರ್ತನದಿಂದ ಅವನ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಅಪ್ಹಾರ ಮಾಡಬಹುದು.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಪ್ುರರಕ್ಷಣ ರ್ಯ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಇಬಬರು ಪ್ುರ್ತರರರುವುದು ಯೀಗ್ವಲಲವ ೀ?’

ಶಸಾರಸರವಿದ್ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ನೌ ಸುತ ್ೀsನ ್್ೀ ಭವ ೀದ್ ದ್ ೀರ್ಂ ತಾದೃಶಮಾಹವಯಾತಃ ।

ಶ ೀಷ್ಸತರ್ ಭಾರತೃಸುತ ್ೀsಭಜಾತಸತಸಾಮನಾನಸೌ ಸುತದ್ಾನಾರ್ಯ ಯೀಗ್ಃ ॥೧೨.೯೬॥

‘ಶಸಾರಸರಗಳನುನ ಬಲಲ, ವೀರ್ಯಥವಂರ್ತನ್ಾದ ಇನ್ ೂನಬಬ ಸುರ್ತನು ನಮಗ ಆಗಬ ೀಕು. ಅಂರ್ತಹ ಮಗನನುನ
ಕ ೂಡಬಲಲ ದ ೀವನನುನ ಆಹಾಾನಿಸು’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಪಾಂಡು.
ಮುಂದುವರದು ಪಾಂಡು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಶ ೀಷ್ನು ನಿನನ ಅರ್ಣ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಅವನು ನಮಗ ಮಗನನುನ ಕ ೂಡಲು ಯೀಗ್ನಲಲ’.

ನ್ವ ೈ ಸುಪರ್ಣ್ಯಃ ಸುತದ್ ್ೀ ನ್ರ ೀಷ್ು ಪರಜಾರ್ಯತ ೀ ವಾsಸ್ ರ್ಯತಸತಥ್ssಜ್ಞಾ ।

ಕೃತಾ ಪುರಾ ಹರಿಣಾ ಶಙ್ಾರಸುತ ಕ ್ರೀಧ್ಾತಮಕಃ ಪ್ಾಲನ ೀ ನ ೈರ್ ಯೀಗ್ಃ ॥೧೨.೯೭ ॥

‘ಶ ೀಷ್ನ ಸಮಾನ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವವನು ಗರುಡ. ಆದರ ಅವನನುನ ಕರ ರ್ಯಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಅವನಿಗ
‘ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಬಾರದು’ ಎಂಬುದಾಗಿ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ಯಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಗರುಡನು ಮಗನನುನ
ಹುಟ್ಟುಸುವವನ್ಾಗಿ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟುುವುದಿಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 504

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಅದ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರುವ ಸದಾಶ್ವನು ಬರಹಮನ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನು. ಹಾಗಾಗಿ ಅವನು ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ
ಪಾಲನ್ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ ಯೀಗ್ನಲಲ.

ಅತ ್ೀ ಮಹ ೀನ ್ಾರೀ ಬಲವಾನ್ನ್ನ್ತರಃ ತ ೀಷಾಂ ಸಮಾಹಾವನ್ಮಿಹಾಹಯತಿ ಸವರಾಟ್ ।

ಇತಿೀರಿತಾ ಸಾssಹವರ್ಯದ್ಾಶು ವಾಸರ್ಂ ತತಃ ಪರರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಸವರ್ಯಮೀರ್ ಶಕರಃ ॥೧೨.೯೮॥

‘ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗರುಡ-ಶ ೀಷ್-ರುದರರ ನಂರ್ತರ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಇಂದರನು ಆಹಾಾನವನುನ ಹ ೂಂದಲು

ಯೀಗ್ನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .’ ಈರೀತಯಾಗಿ ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಕುಂತರ್ಯು ಇಂದರನನುನ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುಳ .
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಕುಂತರ್ಯ ಕರ ರ್ಯಂತ್ ಇಂದರನು ತ್ಾನ್ ೀ ಹುಟ್ಟು ಬರುತ್ಾುನ್ .

ಸ ಚಾರ್ಜುಜಯನ ್ೀ ನಾಮ ನ್ರಾಂಶರ್ಯುಕ ್ತೀ ವಿಷಾ್ವವ ೀಶ್ೀ ಬಲವಾನ್ಸರವ ೀತಾತ ।

ರ್ಪ್ನ್್ಃ ಸಾ್ತ್ ಸುನ್ುರಿತು್ಚ್ಮಾನಾ ಭತಾರಯ ಕುನಿತೀ ನ ೀತಿ ತಂ ಪ್ಾರಹ ಧಮಾಮಯತ್ ॥೧೨.೯೯ ॥

ಇಂದರನು ಅಜುಥನನ್ ಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ನರಾಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿ, ವಷ್ು್ವನ ಆವ ೀಶದಿಂದಲೂ ಒಡಗೂಡಿ,

ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಅಸರವನುನ ಬಲಲವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ .
‘ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯವನ್ಾಗಿ ಚ ಂದದ ರೂಪ್ವುಳಳ ಇನ್ ೂನಬಬ ಮಗನು ಆಗಲ್ಲೀ’ ಎಂದು ಗಂಡನಿಂದ ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಳಳಲಾಟು
ಕುಂತರ್ಯು, ಧಮಥದ ದೃಷುಯಿಂದ ‘ಅದು ಯೀಗ್ವಲಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ .

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೧೩೨.೬೩.೪) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಬರುರ್ತುದ : ‘ಪ್ಾರ್ಣುಡಸುತ

ಪುನ್ರ ೀವ ೈನಾಂ ಪುತರಲ್ ್ೀಭಾನ್ಮಹಾರ್ಯಶಾಃ । ಪ್ಾರದಿಶದ್ ದಶಯನಿೀಯಾರ್ಥಯ ಕುಂತಿೀ ತ ವನ್ಮಥಾಬರವಿೀತ್ ।
ನಾತಶಚತುರ್ಯಂ ಪರಸರ್ಮಾಪತತಸವಪಿ ರ್ದನ್ುಾತ । ಅತಃ ಪರಂ ಸ ವೈರಿಣಿೀ ಸಾ್ದ್ ಬಂಧಕ್ತೀ ಪಞ್ಚಮೀ ಭವ ೀತ್’
ಪಾಂಡುವು ಮತ್ ು ಪ್ುರ್ತರ ಲ್ ೂೀಭದಿಂದ ದಶಥನಿೀರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ಮಗನನುನ ಬ ೀಡುವವನ್ಾದಾಗ ಕುಂತ
ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಗನನುನ ಆಪ್ತ್ಾೆಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಧಮಥಜ್ಞರು ಹ ೀಳುವುದಿಲಲ. (ಯಾವುದ ೀ
ಆಪ್ತುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತರ್ಯಲ್ಲಲ ಮೂರಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚಿುನ ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಅವಕಾಶವಲಲ).
ಒಂದುವ ೀಳ ನಿಯೀಗ ಪ್ದಾತಗ ತ್ ೂಡಗಿಕ ೂಂಡವಳು ಪ್ುರ್ತರಲ್ ೂೀಭದಿಂದ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ದರ
ಅವಳು ಸ ಾೈರಣಿೀ(ಇಷ್ುಬಂದ ಗಂಡನುನ ಕೂಡುವವಳು) ಎನಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ . ಐದನ್ ೀ ಮಗುವನುನ ಪ್ಡ ದರ
ಬಂಧಕಿಯೀ(ವ ೀಶ ್/ಸೂಳ )ಆಗುತ್ಾುಳ . ಅದರಂದಾಗಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆಪ್ತುನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ನಿಯೀಗ
ಪ್ದಾತಯಿಂದ ಮೂರು ಜನ ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಮಾರ್ತರ ಅವಕಾಶ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 505

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಬೃಹಸಪತಿಃ ಪೂರ್ಯಮಭ್ದಾರ ೀಃ ಪದಂ ಸಂಸ ೀವಿತುಂ ಪರ್ನಾವ ೀಶರ್ಯುಕತಃ ।

ಸ ಉದಾವೀ ನಾಮ ರ್ಯದುಪರವಿೀರಾಜಾಜತ ್ೀ ವಿದ್ಾವನ್ುಪಗರ್ನಾಮಧ್ ೀಯಾತ್ ॥೧೨.೧೦೦॥

ಇವರ ಲಲರು(ಧಮಥರಾರ್ಯ, ಭಿೀಮ, ಬಲರಾಮ, ಕೃಷ್್, ಅಜುಥನ, ಇವರ ಲಲರೂ) ಹುಟುುವುದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ,
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಪಾದವನುನ ಸ ೀವಸಲ್ ಂದು ಬೃಹಸಾತ್ಾ್ಚಾರ್ಯಥರು ದ ೂರೀರ್ಣನ್ಾಮಕರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾರು.
ಅವರ ೀ ಮತ್ ು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ೂಡಗೂಡಿ ‘ಉದಿವ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ, ‘ಉಪ್ಗವ’ ಎನುನವ
ಹ ಸರುಳಳ ರ್ಯದುಶ ರೀಷ್ಠನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದರು.

ದ್ ್ರೀಣಾತಮಕಂ ನಾತಿತರಾಂ ಸವಸ ೀರ್ಕಂ ಕುಯಾಯದಾ ರಿಮಾಮಯಮಿತಿ ಭ್ರ್ಯ ಏರ್ ।

ಸ ಉದಾವಾತಾಮsರ್ತತಾರ ಯಾದವ ೀಷಾವಸ ೀರ್ನಾತ್ಯಂ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಸ್ ॥೧೨.೧೦೧॥

‘ದ ೂರೀರ್ಣನ್ಾಗಿರುವ ನನಿನಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ರ್ತನನ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಸಕ ೂಳುಳವುದಿಲಲ’ ಎಂದು

ಯೀಚಿಸದ ಬೃಹಸಾತ್ಾ್ಚಾರ್ಯಥರು, ಹಿೀಗ ಉದಿವ ಎನುನವ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿ, ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಯಾದವರಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ ಬಂದರು.

ಬೃಹಸಪತ ೀರ ೀರ್ ಸ ಸರ್ಯವಿದ್ಾ್ ಅವಾಪ ಮನಿರೀ ನಿಪುರ್ಣಃ ಸವ ೀಯವ ೀತಾತ ।

ರ್ಷ್ಯತರಯೀ ತತಪರತಃ ಸ ಸಾತ್ಕ್ತರ್ಜಜಯಜ್ಞ ೀ ದಿನ ೀ ಚ ೀಕ್ತತಾನ್ಶಚ ತಸಮನ್ ॥೧೨.೧೦೨॥

ಉದಿವನು ಬೃಹಸಾತಯಿಂದಲ್ ೀ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನೂನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಲ

ಆರ್ತ ನಿಪ್ುರ್ಣನ್ಾಗಿದುಾ, ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾನು.
ಉದಿವ ಹುಟ್ಟು ಮೂರು ವಷ್ಥಗಳ ನಂರ್ತರ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. ಅದ ೀ ದಿನ ಚ ೀಕಿತ್ಾನನೂ ಕೂಡಾ
ಹುಟ್ಟುದನು.

ಮರುತುು ನಾಮ ಪರತಿಭ ್ೀ ರ್ಯದುಷ್ವಭ್ತ್ ಸ ಚ ೀಕ್ತತಾನ ್ೀ ಹರಿಸ ೀರ್ನಾತ್ಯಮ್ ।

ತದ್ ೈರ್ ಜಾತ ್ೀ ಹೃದಿಕಾತಮಜ ್ೀsಪಿ ರ್ಷ್ಯತರಯೀ ತತಪರತ ್ೀ ರ್ಯುಧಿಷಾರಃ ॥೧೨.೧೦೩॥

ಮರುದ ಾೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ‘ಪ್ರತಭಾ’ ಎನುನವ ಮರುರ್ತುು ರ್ಯದುಗಳಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ. ಅವನ್ ೀ ಚ ೀಕಿತ್ಾನ. ಆಗಲ್ ೀ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಕೃರ್ತವಮಥ ಹುಟ್ಟುದ. (ಹೃತಕನ ಮಗ ಹಾದಿಥಕ್. ಅವನನುನ ಕೃರ್ತವಮಥ ಎಂದೂ
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ). ನಂರ್ತರ ಮೂರು ವಷ್ಥಗಳ ನಂರ್ತರ ರ್ಯುಧಷಠರನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 506

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ತತ ್ೀsಬಾತ ್ೀ ಭ್ಭರಸಂಹೃತೌ ಹರ ೀರಙ್ಗತವಮಾಪುತಂ ಗ್ವರಿಶ ್ೀsರ್ಜನಿಷ್ು ।

ಅಶವತಾ್ಮಾ ನಾಮತ ್ೀsಶವಧವನಿಂ ಸ ರ್ಯಸಾಮಚಚಕ ರೀ ಜಾರ್ಯಮಾನ ್ೀ ಮಹಾತಾಮ ॥೧೨.೧೦೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಒಂದು ವಷ್ಥವಾದ ಮೀಲ್ , ಹರರ್ಯ ಭೂಭಾರ ಹರರ್ಣದಲ್ಲಲ ಅಂಗಭೂರ್ತನ್ಾಗಿ ತ್ಾನೂ ಸ ೀವ

ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಗಿರೀಶನ್ಾದ ಶ್ವನು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ. ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಹುಟುುರ್ತುಲ್ ೀ, ಆ
ಮಹಾರ್ತಮನು ಕುದುರ ರ್ಯಂತ್ ಕ ನ್ ದನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಹ ಸರನಿಂದ ಆರ್ತ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ಾದ.
[ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷುಖಂಡದಲ್ಲಲ(೧೬.೨೧) ಶ್ವನ್ ೀ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಎನುನವುದರ ಕುರತ್ಾದ ವವರವದ :
‘ರ್ಗಾಙ್ಕ ಗೀಯೀ ರ್ಸುಮುಖ್ಶಚ ದ್ ್ರೀಣ ್ೀ ದ್ ೀರ್ಮುನಿಃ ಪರಭುಃ । ಅಶವತಾ್ಮಾ ಹರಃ ಸಾಕ್ಾದ್
ಹರಿನ್ಯಂದಕುಲ್ ್ೀದೂರ್ಃ’ (ಗಾಙ್ ್ಗೀರ್ಯ ಇನ್ಾನಾರೂ ಅಲಲ. ಅವನ್ ೀ ವಸುಮುಖ್ಸ್. ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು
ಸಾಕ್ಷಾತ್ ದ ೀವಮುನಿ ಬೃಹಸಾತ. ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಹರನ್ಾದರ ಹರಯೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್).
ಇನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ‘ಅಲಭದ್ ರ್ಗೌತಮಿೀ ಪುತರಮಶವತಾ್ಮಾನ್ಮೀರ್ ಚ । ಸ ಜಾತಮಾತ ್ರೀ ರ್್ನ್ದದ್
ರ್ಯಥ ೈವೀಚ ೈಃಶರವಾ ಹರ್ಯಃ । ತಚುಛರತಾವsನ್ತಹಿಯತಂ ಭ್ತಮಂತರಿಕ್ಷಸ್ಮಬರವಿೀತ್ । (ಗೌರ್ತಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಹುಟ್ಟುದ ಮಗು ಉಚ ಚಃಶರವಾ ಕುದುರ ರ್ಯಂತ್ ಕ ನ್ ಯಿರ್ತು. ಅದನುನ ಕ ೀಳಿ ವಾರ್ಯುದ ೀವರು(ಯಾರಗೂ ಕಾರ್ಣದ
ಭೂರ್ತ, ಅಶರೀರವಾಣಿ) ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಅಶವಸ ್ೀವಾಸ್ ರ್ಯತ್ ಸಾ್ಮ ನ್ದತಃ ಪರದಿಶ ್ೀ ಗತಮ್ ।
ಅಶವತಾ್ಮೈರ್ ಬಾಲ್ ್ೀsರ್ಯಂ ತಸಾಮನಾನಮಾನ ಭವಿಷ್್ತಿ’ (‘ಭವಷ್್ದಲ್ಲಲ ಈರ್ತ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಎನುನವ
ಹ ಸರನಿಂದ ಪ್ರಸದಿನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದು) ]

ಸ ಸರ್ಯವಿದ್ ಬಲವಾನ್ಸರವ ೀತಾತ ಕೃಪಸವಸಾಯಾಂ ದ್ ್ರೀರ್ಣವಿೀಯ್ೀಯದೂವೀsಭ್ತ್ ।

ದುಯ್ೀಯಧನ್ಸತಚಚತುತ ್ೀಯsಹಿನ ಜಾತಸತಸಾ್ಪರ ೀದು್ಭೀಯಮಸ ೀನ್ಃ ಸುಧಿೀರಃ ॥೧೨.೧೦೫॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾದ ಆ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು ಬಲ್ಲಷ್ಠನೂ, ಅಸರವನುನ ಬಲಲವನೂ ಆಗಿದುಾ, ಕೃಪ್ನ ರ್ತಂಗಿಯಾದ

ಕೃಪ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದನು. ದುಯೀಥಧನನು ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಹುಟ್ಟು ನ್ಾಲುೆ
ದಿನಗಳ ನಂರ್ತರ ಹುಟ್ಟುದರ , ದುಯೀಥಧನ ಹುಟ್ಟುದ ಮಾರನ್ ರ್ಯ ದಿನ ಬುದಿಿವಂರ್ತನ್ಾದ ಭಿೀಮಸ ೀನನ
ಜನನವಾಯಿರ್ತು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೯.೬೮) ಮೀಲ್ಲನ ಮಾತಗ ಸಂವಾದಿಯಾದ ವವರವನುನ
ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ರ್ಯಸಮನ್ನಹನಿ ಭೀಮಸುತ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಭೀಮ ಪರಾಕರಮಃ । ತಾಮೀರ್ ರಾತಿರಂ ಪೂವಾಯಂ ತು ರ್ಜಜ್ಞ ೀ
ದುಯೀಯಧನ ್ೀ ನ್ೃಪಃ’]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 507

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ರ್ಯದ್ಾ ಸ ಮಾಸದಿವತಯೀ ಬಭ್ರ್ ತದ್ಾ ರ ್ೀಹಿಣಾ್ಂ ಬಲದ್ ೀವೀsಭಜಾತಃ ।

ಬಲ್ಲೀ ಗುಣಾಢ್ಃ ಸರ್ಯವ ೀದಿೀ ರ್ಯ ಏರ್ ಸ ೀವಾಖಿನ ್ನೀ ಲಕ್ಷಮಣ ್ೀsರ್ಗ ರೀ ಹರ ೀಭ್ಯತ್ ॥೧೨.೧೦೬॥

ಯಾರು ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾನ್ ೂೀ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದಾನ್ ೂೀ, ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ
ಬಲರಾಮನು, ಭಿೀಮಸ ೀನ ಎರಡು ತಂಗಳಿನ ಮಗುವಾಗಿದಾಾಗ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.
ತ್ ರೀತ್ಾರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀರಾಮನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಸ ೀವ ಮಾಡಿ ಪ್ರಶಾರಂರ್ತನ್ಾದ ಲಕ್ಷಿರ್ಣನ್ ೀ ಈಗ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲ್ ೀ ಬಲರಾಮನ್ಾಗಿ ಜನಿಸದನು.

ರ್ಯದ್ಾ ಹಿ ಪುತಾರನ್ ವಿನಿಹನ್ುತಮೀತೌ ಸಹ ೈರ್ ಬದ್ೌಾ ಗತಿಶೃಙ್್ಲ್ಾಯಾಮ್ ।

ಕಂಸ ೀನಾಪ್ಾಪ್ೌ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀಶ್ರಪುತೌರ ವಿಯೀಜತಾಃ ಶೌರಿಭಾಯಾ್ಯಃ ಪರಾಶಚ ॥೧೨.೧೦೭॥

ಯಾವಾಗ ಕಂಸನು ದ ೀವಕಿೀಪ್ುರ್ತರರನುನ ಕ ೂಲುಲವುದಕಾೆಗಿ, ಯಾವುದ ೀ ಪಾಪ್ಮಾಡದ(ದ ೂರೀಹರಹಿರ್ತರಾದ)

ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿರ್ಯರನುನ ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿ, ಓಡಾಡಬಲಲ ಸರಪ್ಳಿಯಿಂದ ಕಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ, ಆಗ, ವಸುದ ೀವನ
ಇರ್ತರ ಪ್ತನರ್ಯರು ವಸುದ ೀವನಿಂದ ಬ ೀಪ್ಥಡಿಸಲಾಟ್ಟುದಾರು(ಸಾುನ್ಾಂರ್ತರ ಮಾಡಲಾಟ್ಟುದಾರು).

ವಿನಿಶಚಯಾತ್ಯಂ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀಗಭಯಜಾನಾಮನಾ್ ಭಾಯಾ್ಯ ಧೃತಗಭಾಯಃ ಸ ಕಂಸಃ ।

ಸಾ್ನಾನ್ತರ ೀ ಪರಸವೀ ಯಾರ್ದ್ಾಸಾಂ ಸಂಸಾ್ಪಯಾಮಾಸ ಸುಪ್ಾಪಬುದಿಾಃ ॥೧೨.೧೦೮॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಬುದಿಿರ್ಯುಳಳ ಕಂಸನು, ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥದಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ಮಕೆಳ ವಶ ೀಷ್ ನಿಶುರ್ಯಕಾೆಗಿ,

ವಸುದ ೀವನ ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ಹ ಂಡಿರನುನ, ಅವರು ಗಭಥ ಧರಸದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ , ಅವರ ಪ್ರಸವವಾಗುವ ರ್ತನಕ
ಸಾುನ್ಾಂರ್ತರಮಾಡಿ ಬ ೀರ ಕಡ ಕಳುಹಿಸುತುದಾ.
[ಒಂದು ವ ೀಳ ವಸುದ ೀವನ ಇರ್ತರ ಪ್ತನರ್ಯರು ಅಲ್ ಲೀ ಇದುಾ, ಅಲ್ ಲೀ ಅವರಗ ಹ ರಗ ಯಾದರ , ಆಗ
ಮಗುವನುನ ವ್ತ್ಾ್ಸ(ಅದಲುಬದಲು)ಪ್ಡಿಸುವ ಸಾಧ್ತ್ ಇರುವುದರಂದ, ಗಭಥವತಯಾದ ವಸುದ ೀವನ
ಇರ್ತರ ಪ್ತನರ್ಯರಗ ಆರ್ತನ ಜ ೂತ್ ಗ ಅಲ್ಲಲರಲು ಕಂಸ ಅವಕಾಶಕ ೂಡದ ೀ ಸಾುನ್ಾಂರ್ತರಮಾಡುತುದಾ.]

ಹ ೀತ ್ೀರ ೀತಸಾಮದ್ ರ ್ೀಹಿಣಿೀ ನ್ನ್ಾರ್ಗ ೀಹ ೀ ಪರಸ್ತ್ತ್ಯಂ ಸಾ್ಪಿತಾ ತ ೀನ್ ದ್ ೀವಿೀ ।

ಲ್ ೀಭ ೀ ಪುತರಂ ರ್ಗ ್ೀಕುಲ್ ೀ ಪೂರ್ಣ್ಯಚನ್ಾರಕಾನಾತನ್ನ್ಂ ಬಲಭದರಂ ಸುಶುಭರಮ್ ॥೧೨.೧೦೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 508

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಇದ ೀ ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಗಭಿಥಣಿಯಾದ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯು ಹ ರಗ ಗಾಗಿ ನಂದನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ (ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲ)

ಕಂಸನಿಂದ ಇಡಲಾಟ್ಟುದಾಳು. ಹಿೀಗ ಅವಳು ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲ, ಪ್ೂರ್ಣಥಚಂದಿರನಂತ್ ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ
ಮುಖವುಳಳ, ಪ್ವರ್ತರನ್ಾದ ಬಲಭದರನನುನ ಮಗನನ್ಾನಗಿ ಪ್ಡ ದಳು.

ರ್ಯದ್ಾ ತಿರಮಾಸಃ ಸ ಬಭ್ರ್ ದ್ ೀರ್ಸತದ್ಾssವಿರಾಸೀತ್ ಪುರುಷ ್ೀತತಮೊೀsರ್ಜಃ ।

ಕೃಷ್್ಶ ೀಷಾವಾಪುತಕಾಮೌ ಸುತೌ ಹಿ ತಪಶಚಕಾರತ ೀ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀಶ್ರಪುತೌರ ॥೧೨.೧೧೦॥

ಯಾವಾಗ ಬಲರಾಮನಿಗ ಮೂರು ತಂಗಳು ಕಳ ಯಿತ್ ೂೀ, ಆಗ ಎಂದೂ ಹುಟುದ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಆವಭಥವಸದ.
ಹಿಂದ ದ ೀವಕಿೀ ಹಾಗೂ ವಸುದ ೀವರು ಕೃಷ್್ ಹಾಗೂ ಶ ೀಷ್ರನುನ ಮಕೆಳನ್ಾನಗಿ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ರ್ತಪ್ಸುು
ಮಾಡಿದಾರಂದ ಅವರಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತ ಆವಭಥವಸದ.

ವಿಷಾ್ವವ ೀಶ್ೀ ಬಲವಾನ್ ಯೀ ಗುಣಾಧಿಕಃ ಸ ಮೀ ಸುತಃ ಸಾ್ದಿತಿ ರ ್ೀಹಿಣಿೀ ಚ ।

ತ ೀಪ್ ೀ ತಪ್ೀsತ ್ೀ ಹರಿಶುಕಿಕ ೀಶರ್ಯುತಃ ಶ ೀಷ ್ೀ ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀರ ್ೀಹಿಣಿೀರ್ಜಃ ॥೧೨.೧೧೧॥

‘ಯಾರು ವಷ್ು್ವನ ಆವ ೀಶ ಉಳಳವನ್ ೂೀ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ ೂೀ, ಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ವನು ನನನ
ಮಗನ್ಾಗಬ ೀಕು’ ಎಂದು ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದಾಳು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ ೀಷ್ನು
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಶುಕಲಕ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ (ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ) ದ ೀವಕಿ
ಹಾಗೂ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯರಬಬರಲೂಲ ಹುಟ್ಟುದ.
[ಮೊದಲು ಶ ೀಷ್ ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಗಭಥವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದ. ನಂರ್ತರ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ದುಗ ಥ ದ ೀವಕಿರ್ಯ
ಮೂರು ತಂಗಳ ಗಭಥವನುನ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಉದರಕ ೆ ವಗಾಥವಣ ಮಾಡಿದಾಳು. ಆಗ ಕಂಸ ಹಾಗೂ
ಜನರ ಲಲರೂ ದ ೀವಕಿಗ ಗಭಥಸಾರವವಾಯಿರ್ತು ಎಂದುಕ ೂಂಡರು. ಹಿೀಗ ವಗಾಥವಣ ಗ ೂಂಡ ಗಭಥ
ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಉದರದಲ್ಲಲ ಬ ಳ ಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ಬಲಭದರ ದ ೀವಕಿ ಹಾಗೂ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯರ ರ್ತಪ್ಸುನ ಫಲದಿಂದ
ಇಬಬರಂದಲೂ ಹುಟ್ಟುದ]

ಅರ್ದಾಯತಾಸೌ ಹರಿಶುಕಿಕ ೀಶಸಮಾವ ೀಶ್ೀ ರ್ಗ ್ೀಕುಲ್ ೀ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಃ ।

ಕೃಷ ್್ೀsಪಿ ಲ್ಲೀಲ್ಾ ಲಳಿತಾಃ ಪರದಶಯರ್ಯನ್ ಬಲದಿವತಿೀಯೀ ರಮಯಾಮಾಸ ರ್ಗ ್ೀಷ್ಾಮ್ ॥೧೨.೧೧೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 509

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಹಿೀಗ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನ ಆವ ೀಶವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ರ ೂೀಹಿಣಿ ಪ್ುರ್ತರ ಬಲರಾಮನು

ಗ ೂಕುಲದಲ್ಲಲಯೀ ಬ ಳ ದ. ಕೃಷ್್ನೂ ಕೂಡಾ ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ಆಟಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು,
ಬಲರಾಮನ್ ೂಡಗೂಡಿ ಗ ೂೀಕುಲಕ ೆ ಸಂರ್ತಸವನುನ ನಿೀಡಿದ.

ಸ ಪ್ಾರಕೃತಂ ಶ್ಶುಮಾತಾಮನ್ಮುಚ ೈವಿಯಜಾನ್ನಾಾ ಮಾತುರಾದಶಯನಾರ್ಯ ।

ವಿರ್ಜೃಮೂಮಾಣ ್ೀsಖಿಲಮಾತಮಸಂಸ್ಂ ಪರದಶಯಯಾಮಾಸ ಕದ್ಾಚಿದಿೀಶಃ ॥೧೨.೧೧೩॥

ಒಮಮ ಆ ಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನನುನ ಪಾರಕೃರ್ತಶ್ಶು(ಸಾಮಾನ್ ಮಗು) ಎಂದು ತಳಿದಿರುವ ತ್ಾಯಿರ್ಯ

ಸಮ್ಜ್ಞಾನಕಾೆಗಿ, ಆಕಳಿಸುತ್ಾು, ರ್ತನನಲ್ಲಲರುವ ಬರಹಾಮಂಡ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ತ್ಾಯಿಗ ಬಾರ್ಯಲ್ಲಲ
ತ್ ೂೀರದ.

ಸಾsರ್ಣಡಂ ಮಹಾಭ್ತಮನ ್ೀsಭಮಾನ್ಮಹತಾಕೃತಾ್ರ್ೃತಮಬಜಜಾದಿಭಃ ।

ಸುರ ೈಃ ಶ್ವ ೀತ ೈನ್ನಯರದ್ ೈತ್ಸಙ್ಕ ಘೈರ್ಯು್ಯತಂ ದದಶಾಯಸ್ ತನೌ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ॥೧೨.೧೧೪॥

ಆ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಪ್ಂಚಭೂರ್ತಗಳು, ಮನ್ ೂೀಭಿಮಾನ, ಮಹರ್ತರ್ತುಿ, ಪ್ರಕೃತ ಇವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಬರಹಮನ್ ೀ
ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ, ರುದರನನೂನ ಒಳಗ ೂಂಡಿರುವ, ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ, ಮನುಷ್್ರೂ, ದ ೈರ್ತ್ರೂ
ಮೊದಲ್ಾದವರಂದಲೂ ಕೂಡಿರುವ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಬಾಯಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಂಡಳು.

ನ್್ಮಿೀಲರ್ಯಚಾಚಕ್ಷ್ಣಿೀ ಭೀತಭೀತಾ ರ್ಜುಗ್ಹ ಚಾsತಾಮನ್ಮಥ ್ೀ ರಮೀಶಃ ।

ರ್ಪುಃ ಸವಕ್ತೀರ್ಯಂ ಸುಖಚಿತುವರ್ಪಂ ಪೂರ್ಣ್ಯಂ ಸತುು ಜ್ಞಾಪರ್ಯಂಸತದಾಯದಶಯರ್ಯತ್ ॥೧೨.೧೧೫॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಬಾರ್ಯಲ್ಲಲ ಬರಹಾಮಂಡವನುನ ಕಂಡು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತಳಾದ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ತನನ ಕರ್ಣು್ಗಳನುನ
ಮುಚಿುಕ ೂಂಡಳು. ಆಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ತ್ಾಯಿಗ ತ್ ೂೀರದ ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ವನುನ ಮುಚಿುಕ ೂಂಡನು.
ಸುಖ-ಜ್ಞಾನಗಳ ೀ ಮೈದಾಳಿರುವ ರ್ತನನ ದ ೀಹವು ಸದಾ ಪ್ೂರ್ಣಥವ ೀ ಎಂದು ಸಜಜನರಗ ತಳಿಸಕ ೂಡುವವನ್ಾಗಿ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ಾಯಿಗ ರ್ತನನ ವಾ್ಪ್ುರೂಪ್ವನುನ ಈರೀತ ತ್ ೂೀರದ.

ಕದ್ಾಚಿತ್ ತಂ ಲ್ಾಳರ್ಯನಿತೀ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾ ವೀಢುಂ ನಾಶಕ ್ನೀದ್ ಭ್ರಿಭಾರಾಧಿಕಾತಾತಯ ।

ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಂ ಭ್ಮಿತಳ ೀ ಸವಕಮಮಯ ರ್ಯದ್ಾ ಚಕ ರೀ ದ್ ೈತ್ ಆರ್ಗಾತ್ ಸುಘ್ೀರಃ ॥೧೨.೧೧೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 510

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಒಮಮ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಮುದಿಾಸುತುರುವಾಗ, ಇದಾಕಿೆದಾಂತ್ ಆರ್ತ ಬಹಳ ಭಾರವುಳಳವನ್ಾದ.
ಇದರಂದ ಸಂಕಟಗ ೂಂಡವಳಾದ ರ್ಯಶ ್ೀದ , ಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೂರಲು ಶಕುಳಾಗದ ೀ ಆರ್ತನನುನ ನ್ ಲದ ಮೀಲ್
ಇಟುು, ರ್ತನನ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡುತುದಾಳು. ಆಗಲ್ ೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಘೂೀರರೂಪ್ನ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ನ್ ೂಬಬನ
ಆಗಮನವಾಗುರ್ತುದ .

ತೃಣಾರ್ತ ್ತೀಯ ನಾಮತಃ ಕಂಸಭೃತ್ಃ ಸೃಷಾುವsತು್ಗರಂ ಚಕರವಾತಂ ಶ್ಶುಂ ತಮ್ ।

ಆದ್ಾಯಾsಯಾದನ್ತರಿಕ್ಷಂ ಸ ತ ೀನ್ ಶಸತಃ ಕರ್ಣಾರ್ಗಾರಹಸಂರುದಾವಾರ್ಯುಃ ॥೧೨.೧೧೭॥

ಹ ಸರನಿಂದ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನ್ಾಗಿರುವ ಆ ದ ೈರ್ತ್ ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾ. ಅವನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ

ಸುಂಟರಗಾಳಿರ್ಯನುನ ಸೃಷುಸ, ನ್ ಲದಮೀಲ್ಲದಾ ಮಗುವನುನ (ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ) ಆಕಾಶಕ ೆ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯಾ. ಆದರ
ಅಂರ್ತಹ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನು ‘ಕೃಷ್್ನು ಕರ್ತುನುನ ಒತು ಹಿಡಿದಿದಾರಂದ’ ಉಸರುಗಟ್ಟು ನಿಗರಹಿಸಲಾಟು.

ಪಪ್ಾತ ಕೃಷ ್ೀನ್ ಹತಃ ಶ್ಲ್ಾತಳ ೀ ತೃಣಾರ್ತತಯಃ ಪರ್ಯತ ್ೀದಗರದ್ ೀಹಃ ।

ಸುವಿಸಮರ್ಯಂ ಚಾsಪುರಥ ್ೀ ರ್ಜನಾಸ ತೀ ತೃಣಾರ್ತತಯಂ ವಿೀಕ್ಷಯ ಸಞ್್ಚಣಿ್ಯತಾಙ್ಗಮ್ ॥೧೨.೧೧೮॥

ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು, ಪ್ವಥರ್ತದಂತ್ ದ ೂಡಡ ದ ೀಹವುಳಳ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನು ಬಂಡ ರ್ಯಮೀಲ್ ಬಿದಾ. ಆಗ ಅಲ್ಲಲದಾ
ಜನರ ಲಲರು ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾದ ಅವರ್ಯವಗಳುಳಳ ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನನುನ ಕಂಡು ಅಚುರಪ್ಟುರು.

ಅಕುರದಾಯತಾಂ ಕ ೀಶವೀsನ್ುಗರಹಾರ್ಯ ಶುಭಂ ಸವಯೀರ್ಗಾ್ದಧಿಕಂ ನಿಹನ್ುತಮ್ ।

ಸ ಕುರದಾಯತಾಂ ನ್ರ್ನಿೀತಾದಿ ಮುಷ್್ಂಶಚಚಾರ ದ್ ೀವೀ ನಿರ್ಜಸತುುಖಾಮುಬಧಿಃ ॥೧೨.೧೧೯॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳಳದ ಜನರ ಅನುಗರಹಕಾೆಗಿ ಮರ್ತುು ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳುಳವವರಗ ಅವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ
ಅಧಕವಾದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಲು, ಬ ಣ ್ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಕದುಾಕ ೂಳುಳವವನ್ಾಗಿ ಸಂಚರಸದ.
(ಕೃಷ್್ನ ಮೀಲ್ ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡವರಗ ಅಧಕ ಪ್ುರ್ಣ್ವದಿಾದುಾ ನ್ಾಶವಾದರ , ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಳಳದವರ ಪ್ುರ್ಣ್
ವೃದಿಿಯಾಯಿರ್ತು. ಇದು ಕೃಷ್್ನ ಬ ಣ ್ ಕದಿರ್ಯುವುದರ ಹಿಂದಿನ ಔಚಿರ್ತ್ವಾಗಿರ್ತುು.)

ರ್ಯಸಮನ್ನಬ ಾೀ ಭಾದರಪದ್ ೀ ಸ ಮಾಸ ೀ ಸಂಹಸ್ಯೀಗುಗಯರುರವ್ೀಃ ಪರ ೀಶಃ ।

ಉದ್ ೈತ್ ತತಃ ಫಾಲುಗನ ೀ ಫಲುಗನ ್ೀsಭ್ದ್ ಗತ ೀ ತತ ್ೀ ಮಾದರರ್ತಿೀ ಬಭಾಷ ೀ ॥೧೨.೧೨೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 511

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಜಾತಾಃ ಸುತಾಸ ತೀ ಪರರ್ರಾಃ ಪೃಥಾಯಾಮೀಕಾsನ್ಪತಾ್sಹಮತಃ ಪರಸಾದ್ಾತ್ ।

ತವ ೈರ್ ಭ್ಯಾಸಮಹಂ ಸುತ ೀತಾ ವಿಧತುವ ಕುನಿತೀಂ ಮಮ ಮನ್ರದ್ಾತಿರೀಮ್ ॥೧೨.೧೨೧॥

ಯಾವ ವಷ್ಥದಲ್ಲಲ, ಭಾದರಪ್ದ ಮಾಸದಲ್ಲಲ, ಸಂಹರಾಶ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ಗುರು ಮರ್ತುು ಸೂರ್ಯಥ ಇರುತುರಲು ಕೃಷ್್ನು
ಆವಭಥವಸದನ್ ೂೀ, ಅಲ್ಲಲಂದ ಮುಂದಿನ ಫಲುಗರ್ಣ ಮಾಸದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನನ ಜನನವಾಯಿರ್ತು. (ಅಂದರ
ಅಜುಥನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಜನಿಸದ ಆರು ತಂಗಳುಗಳ ನಂರ್ತರ ಜನಿಸದ).
ಅಜುಥನನ ಜನನ್ಾನಂರ್ತರ ಮಾದಿರರ್ಯು ಪಾಂಡುವನುನ ಕುರರ್ತು ಈರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ‘ನಿನಗ ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ
ಉರ್ತೃಷ್ುರಾದ ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದಾಾರ . ಆದರ ನ್ಾನ್ ೂಬಬಳ ೀ ಮಕೆಳಿಲಲದವಳು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನನ
ಅನುಗರಹದಿಂದಲ್ ೀ ನ್ಾನು ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗಳಾಗುತ್ ುೀನ್ . ಅದರಂದ ಕುಂತರ್ಯನುನ ನನಗ ಮಂರ್ತರವನುನ
ಕ ೂಡುವವಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡು’ ಎಂದು.

ಇತಿೀರಿತಃ ಪ್ಾರಹ ಪೃಥಾಂ ಸ ಮಾದ್ ರಯೈ ದಿಶಸವ ಮನ್ರಂ ಸುತದಂ ರ್ರಿಷ್ಾಮ್ ।

ಇತ್್ಚಿವಾಂಸಂ ಪತಿಮಾಹ ಯಾದವಿೀ ದದ್ಾ್ಂ ತವದತ ್ೀಯ ತು ಸಕೃತ್ ಫಲ್ಾರ್ಯ ॥೧೨.೧೨೨॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಮಾದಿರಯಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಪಾಂಡುವು ಕುಂತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಮಾದಿರಗ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಡುವ ಮಂರ್ತರವನುನ ಕ ೂಡು’ ಎಂದು.
ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಪ್ತಯಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ರ್ಯದುಕುಲ್ ೂೀರ್ತಾನನಳಾದ ಕುಂತರ್ಯು ‘ನಿನಗಾಗಿ ಒಮಮಮಾರ್ತರ ಫಲ
ಬರುವಹಾಗ ಮಂರ್ತರವನುನ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ ’ ಎನುನತ್ಾುಳ .

ಉವಾಚ ಮಾದ್ ರಯೈ ಸುತದಂ ಮನ್ುಂ ಚ ಪುನ್ಃ ಫಲಂ ತ ೀ ನ್ ಭವಿಷ್್ತಿೀತಿ ।

ಮನ್ರಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಚ ಮದರಪುತಿರೀ ರ್್ಚಿನ್ತರ್ಯತ್ ಸಾ್ಂ ನ್ು ಕರ್ಂ ದಿವಪುತಾರ ॥೧೨.೧೨೩॥

ಹಿೀಗ ಮಾದಿರಗ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಡುವ ಮಂರ್ತರವನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದ ಕುಂತ, ‘ನಿನಗ ಇನ್ ೂನಮಮ ಫಲವು
ಆಗಲ್ಾರದು(ಒಮಮ ಮಾರ್ತರ ಈ ಮಂರ್ತರ ನಿನಗ ಫಲಪ್ರದವಾಗಲ್ಲದ , ಇನ್ ೂನಮಮ ಆಗಲ್ಾರದು)’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಳು. ಕುಂತಯಿಂದ ಮಂರ್ತರವನುನ ಪ್ಡ ದ ಮಾದಿರರ್ಯು ‘ಹ ೀಗ ತ್ಾನು ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ
ಹ ೂಂದಿಯೀನು’ ಎಂದು ಯೀಚನ್ ಮಾಡಲ್ಾರಂಭಿಸದಳು.

ಸದ್ಾsವಿಯೀರ್ಗೌ ದಿವಿಜ ೀಷ್ು ದಸೌರ ನ್ಚ ೈತಯೀನಾನಯಮಭ ೀದಃ ಕವಚಿದಿಾ।

ಏಕಾ ಭಾಯಾ್ಯ ಸ ೈತಯೀರಪು್ಷಾ ಹಿ ತದ್ಾಯಾತಃ ಸಕೃದ್ಾರ್ತತಯನಾದ್ ದ್ೌವ ॥೧೨.೧೨೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 512

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

‘ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಬ ೀಪ್ಥಡಲ್ಾರರು. ಅವರಗ ನ್ಾಮಭ ೀದವೂ ಇಲಲ.
ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದಿಗ ೀ ಇರುವ ಅವರಬಬರಗ ಉಷ್ಾ ಒಬಬಳ ೀ ಹ ಂಡತ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಒಂದಾವತಥ
ಮಂರ್ತರವನುನ ಹ ೀಳುವುದರಂದ ಅವರಬಬರೂ ಬರುತ್ಾುರ ’.

ಇತಿೀಕ್ಷನಾಾssಕಾರಿತಾರ್ಶ್ವನೌ ತೌ ಶ್ೀಘರಪ್ಾರಪ್ೌತ ಪುತರಕೌ ತತಾಸ್ತೌ ।

ತಾವ ೀರ್ ದ್ ೀವೌ ನ್ಕುಲಃ ಪೂರ್ಯಜಾತಃ ಸಹದ್ ೀವೀsಭ್ತ್ ಪಶ್ಚಮಸೌತ ರ್ಯಮೌ ಚ ॥೧೨.೧೨೫॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿದ ಅವಳಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳು, ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲಯೀ ಬಂದು,
ಪ್ುತ್ ೂರೀರ್ತಾತು ಮಾಡುವವರಾಗಿ, ತ್ಾವ ೀ ಮಾದಿರರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟು ಬಂದರು. ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟುದವ ನಕುಲ, ನಂರ್ತರ
ಸಹದ ೀವ. ಅವರು ಅವಳಿಗಳೂ ಕೂಡಾ.
[ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಅವಳಿಗಳಲ್ಲಲ ಮೊದಲು ಹುಟುುವವನು ಚಿಕೆವನು ಹಾಗೂ ನಂರ್ತರ ಹುಟುುವವನು ದ ೂಡಡವನು
ಎಂದು ಪ್ರಗಣಿಸಲ್ಾಗುರ್ತುದ . ಹಾಗಾಗಿ ಸಹದ ೀವ ಅರ್ಣ್ ಹಾಗೂ ನಕುಲ ರ್ತಮಮ.
ಸಂಸೃರ್ತ ಭಾಷ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ‘ಅಲ್ಾಪsಚಿತರಂ ಪೂರ್ಯಂ’ ಎಂಬ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಅಲಾ ಅಚುು ಯಾವುದಕಿೆದ ಯೀ
ಅದನುನ ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಉಚಾೆರ ಮಾಡಬ ೀಕು. (ಉದಾಹರಣ ಗ : ಕೃಷ್ಾ್ಜುಥನ) ಹಾಗಾಗಿ ಇವರನುನ
ನಕುಲಸಹದ ೀವ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .]

ಪುನ್ಮಮಯನ ್ೀಃ ಫಲರ್ತಾತವರ್ಯ ಮಾದಿರೀ ಸಮಾಾತ್ಯಯಾಮಾಸ ಪತಿಂ ತದುಕಾತ ।

ಪೃಥಾsವಾದಿೀತ್ ಕುಟ್ಟಲ್ ೈಷಾ ಮದ್ಾಜ್ಞಾಮೃತ ೀ ದ್ ೀವಾವಾಹವಯಾಮಾಸ ದಸೌರ ॥೧೨.೧೨೬॥

ಅತ ್ೀ ವಿರ ್ೀಧಂ ಚ ಮದ್ಾತಮಜಾನಾಂ ಕುಯಾ್ಯದ್ ೀಷ ೀತ ್ೀರ್ ಭೀತಾಂ ನ್ ಮಾಂ ತವಮ್ ।

ನಿಯೀಕುತಮಹಯಃ ಪುನ್ರ ೀರ್ ರಾರ್ಜನಿನತಿೀರಿತ ್ೀsಸೌ ವಿರರಾಮ ಕ್ಷ್ತಿೀಶಃ ॥೧೨.೧೨೭॥

ಎರಡು ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ದ ನಂರ್ತರ ಪ್ುನಃ ಮಂರ್ತರದ ಫಲವರ್ತುತ್ ಗಾಗಿ ಮಾದಿರರ್ಯು ಪಾಂಡುವನುನ
ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತ್ಾುಳ ! ಆದರ ಪಾಂಡುವನಿಂದ ಮತ್ ು ಮಂರ್ತರ ನಿೀಡುವಂತ್ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಕುಂತರ್ಯು
ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ : ‘ಇವಳು ಕುಟ್ಟಲಬುದಿಿರ್ಯುಳಳವಳು. ನಮಮ ಆಜ್ಞ ಇಲಲದ ೀ ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಈಕ
ಆಹಾಾನಮಾಡಿದಳು.’ (ಮಾದಿರ ಮಂರ್ತರಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡುವ ಮುನನ ಪಾಂಡುವನ್ ೂಂದಿಗಾಗಲ್ಲೀ,
ಕುಂತಯಂದಿಗಾಗಲ್ಲೀ ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡಲ್ ೀ ಇಲ್ಾಲ. ತ್ಾನ್ ೀ ಸಾರ್ತಂರ್ತರವಾಗಿ ನಿಧಥರಸ ಆಹಾಾನ
ಮಾಡಿದಳು. ಆದಾರಂದ ಅವಳನುನ ಕುಂತ ಇಲ್ಲಲ ಕುಟ್ಟಲಬುದಿಿರ್ಯುಳಳವಳು ಎಂದು ಕರ ದಿದಾಾಳ )

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 513

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

‘ಆದಕಾರರ್ಣ ಈಕ ನನನ ಮಕೆಳಿಗ ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿ ವರ ೂೀಧ ಮಾಡುವವಳ ೀ ಆಗಿದಾಾಳ . ಈರೀತಯಾಗಿ

ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ನನನನುನ ನಿೀನು ಮತ್ ು ಮಂರ್ತರನಿೀಡುವಂತ್ ಪ್ರಚ ೂೀದನ್ ಮಾಡಬ ೀಡ’ ಎಂದು ಕುಂತಯಿಂದ
ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಪಾಂಡುವು ಸುಮಮನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಮಾದಿರ ಅಶ್ಾನಿೀ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಆಹಾಾನಿಸ ಅವಳಿ ಮಕೆಳನುನ ಪ್ಡ ದ ಘಟನ್ ರ್ಯ ಹಿಂದಿನ ತ್ಾಂತರಕ
ರಹಸ್ವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ :

ವಿಶ ೀಷ್ನಾಮನೈರ್ ಸಮಾಹುತಾಃ ಸುತಾನ್ ದಧು್ಃ ಸುರಾ ಇತ್ವಿಶ ೀಷತಂ ರ್ಯಯೀಃ।

ವಿಶ ೀಷ್ನಾಮಾಪಿ ಸಮಾಹವರ್ಯತ್ ತೌ ಮನಾರರ್ೃತಿತನಾನಯಮಭ ೀದ್ ೀsಸ್ ಚ ್ೀಕಾತ ॥೧೨.೧೨೮॥

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಅವರ ವಶ ೀಷ್ವಾದ ಹ ಸರನಿಂದ ಕರ ದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಡುತ್ಾುರ . ಕರ ರ್ಯಲಾಡುವ
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನ್ಾಮಭ ೀದವದಾರ ಮಾರ್ತರ ಮಂರ್ತರಕ ೆ ಪ್ುನರುಚಾೆರ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ .
[ಮಂರ್ತರ ಒಂದ ೀ. ಆದರ ಪ್ರತಯಂದು ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ವಶ ೀಷ್ ನ್ಾಮದ ೂಂದಿಗ ಅದನುನ ಪ್ುನರುಚಾೆರ
ಮಾಡಿದಾಗ ಅದು ಆ ವಶ ೀಷ್ ನ್ಾಮವುಳಳ ನಿದಿಥಷ್ು ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತಲುಪ್ುರ್ತುದ . ಅಂದರ ಒಬಬ
ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಕರ ರ್ಯಲು ಆ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ವಶ ೀಷ್ ನ್ಾಮದ ೂಂದಿಗ ಮಂತ್ ೂರೀಚಾೆರ ಮಾಡಬ ೀಕು. ಹಾಗಾಗಿ
ಒಂದಕಿೆಂರ್ತ ಹ ಚುು ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಕರ ರ್ಯಬ ೀಕಾದರ ಮಂರ್ತರವನುನ ಪ್ುನರುಚಾೆರ ಮಾಡಲ್ ೀಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .
ಇಲ್ಲಲ ಅಶ್ಾನಿದ ೀವತ್ ಗಳು ಮಾರ್ತರ ಭಿನನ. ಅವರು ನಮಮ ಮೂಗಿನ ಎರಡು ಹ ೂರಳ ಗಳಂತ್ . ಬ ೀಪ್ಥಡದ
ಅವಳಿಗಳು. ಅಂದರ ಅವರಲ್ಲಲ ಯಾರನುನ ಒಮಮ ಕರ ದರೂ ಕೂಡಾ, ಇಬಬರೂ(ನ್ಾಸರ್ತ್ ಮರ್ತುು ದಸರ) ಒಟ್ಟುಗ ೀ
ಬರುತ್ಾುರ . ಇದನುನ ತಳಿದ ೀ ಮಾದಿರರ್ಯು ಒಂದಾವತಥ ಮಂರ್ತರವನುನ ಬಳಸ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ . ನ್ಾಸರ್ತ್ನು ನಕುಲನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದರ , ದಸರನು ಸಹದ ೀವನ್ಾಗಿ ಜನಮತ್ಾಳಿದನು.]

ರ್ಯುಧಿಷಾರಾದ್ ್ೀಷ್ು ಚತುಷ್ುಯ ವಾರ್ಯುಃ ಸಮಾವಿಷ್ುಃ ಫಲುಗನ ೀsಥ ್ೀ ವಿಶ ೀಷಾತ್ ।

ರ್ಯುಧಿಷಾರ ೀ ಸೌಮ್ರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ವಿಷ ್ುೀ ವಿೀರ ೀರ್ಣ ರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ಧನ್ಞ್ಜಯೀsಸೌ ॥೧೨.೧೨೯॥

ರ್ಯುಧಷಠರ ಮೊದಲ್ಾದ ನ್ಾಲುೆ ಜನರಲೂಲ ಕೂಡಾ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಸಮಾವಷ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ರ್ಯುಧಷಠರ,

ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವರಗಿಂರ್ತ ಅಜುಥನನಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯುದ ೀವರು ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಆವಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ .
ರ್ಯುಧಷಠರನಲ್ಲಲ ಶಾಂರ್ತವಾದ ರೂಪ್ದಿಂದಿರುವ ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ವೀರರೂಪ್ದಿಂದ
ಅಜುಥನನಲ್ಲಲ ಆವಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 514

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಶೃಙ್ಕ್ಗರರ್ಪಂ ಕ ೀರ್ಲಂ ದಶಯಯಾನ ್ೀ ವಿವ ೀಶ ವಾರ್ಯುರ್ಯ್ಯಮಜೌ ಪರಧ್ಾನ್ಃ ।

ಶೃಙ್ಕ್ಗರಕ ೈರ್ಲ್ಮಭೀಪುಮಾನ್ಃ ಪ್ಾರ್ಣುಡಹಿಯ ಪುತರಂ ಚಕಮೀ ಚತುತ್ಯಮ್ ॥೧೨.೧೩೦॥

ಕ ೀವಲ ಶೃಂಗಾರರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುವವರಾಗಿ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ದ ೀವರು ಅವಳಿಗಳನುನ(ನಕುಲ-

ಸಹದ ೀವರನುನ) ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದರು. ಪಾಂಡುವು ಶೃಂಗಾರ ರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ ಮಗ ಬ ೀಕು
ಎಂದು ಬರ್ಯಸದಾನಷ್ ುೀ.

ಶೃಙ್ಕ್ಗರರ್ಪ್ೀ ನ್ಕುಲ್ ್ೀ ವಿಶ ೀಷಾತ್ ಸುನಿೀತಿರ್ಪಃ ಸಹದ್ ೀರ್ಂ ವಿವ ೀಶ ।

ಗುಣ ೈಃ ಸಮಸ ೈಃ ಸವರ್ಯಮೀರ್ ವಾರ್ಯುಬಯಭ್ರ್ ಭೀಮೊೀ ರ್ಜಗದನ್ತರಾತಾಮ ॥೧೨.೧೩೧॥

ವಶ ೀಷ್ವಾದ ಶೃಂಗಾರ ರೂಪ್ನ್ಾಗಿ ನಕುಲನನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದ ವಾರ್ಯುದ ೀವರು, ಸುನಿೀತ ರೂಪ್ನ್ಾಗಿ
ಸಹದ ೀವನನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದರು. ಜಗತುನ ಅಂರ್ತನಿಥಯಾಮಕನ್ಾದ, ಸಮಸುಗುರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ
ವಾರ್ಯುದ ೀವರು ಸಾರ್ಯಂ ಭಿೀಮಸ ೀನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತರು.
[ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಹುಟ್ಟುದ ನಂರ್ತರ ಪಾಂಡು ಸುಂದರನ್ಾದ ಮಗ ಬ ೀಕು ಎಂದು ಅಪ ೀಕ್ಷ ಪ್ಟು ಎಂದರ
ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಸುಂದರರಾಗಿಲಲ ಎಂದು ಅರ್ಥವಾಗುರ್ತುದ . ಆದರ ಆದಿಪ್ವಥದ ಹಿಡಿಂಬಾ ಪ್ರರ್ಣರ್ಯ
ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮಸ ೀನ ರೂಪ್ಶಾಲ್ಲ ಎಂದು ವವರಸಲ್ಾಗಿದ . ಹಾಗಿದಾರ ಪಾಂಡು ಬರ್ಯಸದ ಶೃಂಗಾರ
ರೂಪ್ ಯಾವುದು ಎನುನವುದನುನ ಮುಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಸಾಷ್ುಪ್ಡಿಸದಾಾರ :]

ಸುಪಲಿವಾಕಾರತನ್ುಹಿಯ ಕ ್ೀಮಳಃ ಪ್ಾರಯೀ ರ್ಜನ ೈಃ ಪ್ರೀಚ್ತ ೀ ರ್ಪಶಾಲ್ಲೀ ।

ತತಃ ಸುಜಾತಂ ರ್ರರ್ರ್ಜರಕಾಯೌ ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನಾರ್ಪ್ೃತ ೀ ಪ್ಾರ್ಣುಡರ ೈಚಛತ್ ॥೧೨.೧೩೨॥

ಮೃದುವಾಗಿರುವ, ಕ ೂೀಮಲವಾಗಿರುವ ದ ೀಹವುಳಳವನು ಪಾರರ್ಯಃ ಹ ಚಿುನಪ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲ ಜನರಂದ ರೂಪ್ಶಾಲ್ಲೀ

ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಡುತ್ಾುನ್ . ಆಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾಗಿರುವ ವಜರದಂತ್ ಶರೀರವುಳಳ ಭಿೀಮ ಹಾಗೂ
ಅಜುಥನರನುನ ಬಿಟುು, ಪಾಂಡುವು ಕ ೂೀಮಲ ಶರೀರವುಳಳ ಸುಂದರನ್ಾಗಿರುವ ಮಗನ್ ೂಬಬ ಬ ೀಕು ಎಂದು
ಬರ್ಯಸದ.

ಅಪ್ಾರಕೃತಾನಾಂ ತು ಮನ ್ೀಹರಂ ರ್ಯದ್ ರ್ಪಂ ದ್ಾವತಿರಂಶಲಿಕ್ಷಣ ್ೀಪ್ ೀತಮಗರಯಮ್ ।

ತನಾಮರುತ ್ೀ ನ್ಕುಲ್ ೀ ಕ ್ೀಮಳಾಭ ಏರ್ಂ ವಾರ್ಯುಃ ಪಞ್ಚರ್ಪ್ೀsತರ ಚಾsಸೀತ್ ॥೧೨.೧೩೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 515

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಅಪಾರಕೃರ್ತವಾದ, ೩೨ ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ಸಾರ್ಯಂ

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಧರಸದಾ. (ಅಜುಥನನಿಗ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗಿಂರ್ತ ಸಾಲಾ ಕಡಿಮ ಲಕ್ಷರ್ಣವರ್ತುು). ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಭಿೀಮಸ ೀನ ಪಾಂಡುವನ ಇಚ ೆಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ನಕುಲನಲ್ಲಲ ಕ ೂೀಮಲನಂತ್ ಕಾರ್ಣುತುದಾ. ಹಿೀಗ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಚರ್ತುಃಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಷ್ುರಾಗಿದುಾ, ಪ್ಂಚಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಪ್ಂಚ
ರೂಪ್ವುಳಳವರಾಗಿದಾರು.

ಅತಿೀತ ೀನಾಾರ ಏರ್ ತ ೀ ವಿಷ್ು್ಷ್ಷಾಾಃ ಪೂವ ೀಯನ ್ಾರೀsಸೌ ರ್ಯಜ್ಞನಾಮಾ ರಮೀಶಃ ।

ಸ ವ ೈ ಕೃಷ ್್ೀ ವಾರ್ಯುರರ್ ದಿವತಿೀರ್ಯಃ ಸ ಭೀಮಸ ೀನ ್ೀ ಧಮಮಯ ಆಸೀತ್ ತೃತಿೀರ್ಯಃ ॥೧೨.೧೩೪॥

ರ್ಯಧಿಷಾರ ್ೀsಸಾರ್ರ್ ನಾಸತ್ದಸೌರ ಕರಮಾತ್ ತಾವ ೀತೌ ಮಾದರರ್ತಿೀಸುತೌ ಚ ।

ಪುರನ್ಾರಃ ಷ್ಷ್ಾ ಉತಾತರ ಸಪತಮಃ ಸ ಏವ ೈಕಃ ಫಲುಗನ ್ೀ ಹ ್ೀತ ಇನಾಾರಃ ॥೧೨.೧೩೫॥

ವಷ್ು್ವನ್ ನೀ ಆರನ್ ರ್ಯವನನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಪಾಂಡವರು, ಆಗಿಹ ೂೀದ ಇಂದರರ ೀ ಆಗಿದಾಾರ .

(ಪ್ರಮಾರ್ತಮನೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಆರುಜನ ಇಂದರರ ಕಥ ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತ. ಅದನ್ ನೀ ಸಂಸೃರ್ತದಲ್ಲಲ ವಷ್ು್ಷ್ಷ್ಠಃ
ಎಂದಿದಾಾರ .)
ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಇಂದರನ್ಾಮಕನ್ಾಗಿ ಸಾರ್ಯಂ ಭಗವಂರ್ತನಿದಾ. ಋಷಪ್ರಜಾಪ್ತ ಮರ್ತುು
ಆಕೂತರ್ಯರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ‘ರ್ಯಜ್ಞಾ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಇಂದರ ಪ್ದವರ್ಯನುನ
ನಿವಥಹಿಸದ. ಅವನ್ ೀ ಈ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್.
ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸಾಾರ ೂೀಚಿಷ್ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಎರಡನ್ ೀ ಇಂದರನ್ಾದ (ಭಾಗವರ್ತದ ೮ನ್ ೀ
ಸೆಂದದಲ್ಲಲ ‘ರ ೂೀಚನ’ ಎನುನವ ರೂಪ್ದಿಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಇಂದರಪ್ದವರ್ಯನುನ ಅಲಂಕರಸದ
ಎನುನವುದನುನವವರಸದಾಾರ ). ಅವನ್ ೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಭಿೀಮಸ ೀನ.
ಮೂರನ್ ರ್ಯ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ(ಉರ್ತುಮ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ) ಮೂರನ್ ರ್ಯ ಇಂದರ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ರ್ಯಮ. ಅವನ
ಹ ಸರು ವಭುಃ. ಈರ್ತನ್ ೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ರ್ಯಧಷಠರ.
ತ್ಾಪ್ಸ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ‘ಸರ್ತ್ಜತ್’ ಎನುನವ ಇಂದರನಿದಾಾನ್ . ಅವನಿಲ್ಲಲ ನಕುಲನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ರ ೈವರ್ತಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ‘ತರಶ್ಖ’ ಎನುನವ ಇಂದರ. ಅವನಿಲ್ಲಲ ಸಹದ ೀವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .
ಚಾಕ್ಷುಶ ಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಮಂದರದು್ಮನ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದಿರುವ ಇಂದರ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಶ ೀಷ್
ಅನುಗರಹದಿಂದ ಏಳನ್ ೀ ಮನಾನುರದಲೂಲ(ವ ೈವಸಾರ್ತ ಮನಾನುರದಲೂಲ) ಕೂಡಾ ಇಂದರಪ್ದವರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ.
ಈರ್ತನ್ ೀ ಪ್ುರಂದರ. ಅವನ್ ೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಅಜುಥನ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 516

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

[ಇದನ್ ನೀ ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದ ಸೃಷುಖಂಡದಲ್ಲಲ (೭೬.೨೨) ‘ಪಞ ಚೀದ್ಾರಃ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾ ಜಾತಾ ವಿದುರ ್ೀ ಧಮಯ
ಏರ್ ಚ’ - ಐದು ಜನ ಇಂದರರ ೀ ಪಾಂಡವರಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾರ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ರ್ತಥಾಚ, ಈ ಏಳು ಜನ
ಇಂದರರ ಕಥ ಯೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ. ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಏಳು ಮಂಡಲದಲ್ಲಲ ಇರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಕಥ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ
ವಸಾುರವನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ]

ಕರಮಾತ್ ಸಂಸಾಾರಾನ್ ಕ್ಷತಿರಯಾಣಾಮವಾಪ್ ತ ೀsರ್ದಾಯನ್ತ ಸವತರ್ಸ ್ೀ ಮಹಿತವನಾ ।

ಸವ ೀಯ ಸರ್ಯಜ್ಞಾಃ ಸರ್ಯಧಮೊೇಯಪಪನಾನಃ ಸವ ೀಯ ಭಕಾತಃ ಕ ೀಶವ ೀsತ್ನ್ತರ್ಯುಕಾತಃ ॥೧೨.೧೩೬॥

ಕರಮವಾಗಿ ಕ್ಷತರರ್ಯರ ಸಂಸಾೆರವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಈ ಪಾಂಡವರು, ರ್ತಮಮ ಮಹಿಮಯಿಂದ

ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಸಾಮರ್್ಥವುಳಳವರಾಗಿ ಬ ಳ ದರು. ಇವರ ಲಲರೂ ಯೀಗ್ತ್ ಗನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ಎಲಲವನೂನ
ಬಲಲವರಾಗಿದಾರು. ಧಮಥದಿಂದ ರ್ಯುಕುರಾಗಿದಾ ಅವರು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲ್ಲಲ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ಭಕಿು
ಮಾಡುತುದಾರು.
[ಋಗ ಾೀದ ಸಂಹಿರ್ತದಲ್ಲಲ (೧.೮೫.೫) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತ ೀsರ್ದಾಯನ್ತ ಸವತರ್ಸ ್ೀ ಮಹಿತವನಾ ನಾಕಂ ತಸು್ರುರು
ಚಕ್ತರರ ೀ ಸದಃ । ವಿಷ್ು್ರ್ಯಯದ್ಾಾರ್ದ್ ರ್ೃಷ್ರ್ಣಂ ಮದಚು್ತಂ ರ್ಯೀ ನ್ ಸೀದನ್ನಧಿ ಬಹಿಯಷ ಪಿರಯೀ’
ಈ ಮಂರ್ತರ ಮರುದ ಿೀವತ್ ಗಳನುನ ಹ ೀಳಲು ಹ ೂರಟ್ಟದ . ಮರುದ ಿೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಧಾನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ.
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಸನಿನಧಾನ ಎನುನವುದು ಉಳಿದ ನ್ಾಲಾರಲ್ಲಲದ ಎನುನವುದಕ ೆ ವ ೀದದ ಒಂದು ಸಂವಾದವೂ
ಇದ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ, ಮರುದ ಿೀವತ್ಾಕವಾದ ಸೂರ್ತರದ ಖಂಡವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ
ಜ ೂೀಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದರಂದ- ‘ವ ೀದದಲ್ಲಲ ಮರುದ ಿೀವತ್ಾಕವಾದ ಸೂರ್ತರವ ೀನಿದ , ಅದರಲ್ಲಲ ಪಾಂಡವರ
ಕಥ ರ್ಯನುನ ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡಿ’ ಎನುನವ ಸಂದ ೀಶ ನಿೀಡಿದಂತ್ಾಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ವ ೀದದ ೂಂದಿಗ ಹ ೀಗ
ಮಹಾಭಾರರ್ತವನುನ ಜ ೂೀಡಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ದಾರರ್ಯನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ .

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಪ್ಾರ್ಣಡವೀತಪತಿತನಾನಯಮ ದ್ಾವದಶ ್ೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥
*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 517

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

೧೨.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ

ಮಹಾಭಾರತ ಪ್ಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೨ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ದ ೀವಕ (ದ ೀವಕಿರ್ಯ ರ್ತಂದ ) ದ ೀವಕನ್ ಂಬ ಗಂಧವಥ ಮುನಿ ೧೨.೦೧

ಕಾಶ್ದ ೀಶದ ರಾಜನ ಮಗಳು, ವಸುದ ೀವನ ೧೨.೦೭

ಪ್ತನ, (ಪೌಂಡರಕ ವಾಸುದ ೀವನ ತ್ಾಯಿ) ದಿತ
ಕರವೀರರಾಜನ ಮಗಳು, ೧೨.೦೭
ವಸುದ ೀವನ ಪ್ತನ, ದನು
(ಸೃಗಾಲ ವಾಸುದ ೀವನ ತ್ಾಯಿ)
ಪೌರ್ಣಡಿಕ ವಾಸುದ ೀವ ವ ೀನ (ಅಸುರ) ೧೨.೦೮

ಸೃಗಾಲ ವಾಸುದ ೀವ ಮಧುವನ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ದುನುಿ ೧೨.೦೯

(ಅಸುರ)
ರ್ಯುದಿಷಠರ/ಧಮಥರಾಜ ರ್ಯಮಧಮಥ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ೧೨.೩೩, ೧೨.೧೨೯
(ಶಾಂರ್ತರೂಪ್ದಿಂದ ಪ್ರವಷ್ು)
ಸುಯೀಧನ/ದುಯೀಥಧನ ಕಲ್ಲ (ಅಸುರ) ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ೧೨.೩೮

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 518

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ದುಃಶಾ್ಸನ ಇಂದರಜತ್ (ಅಸುರ) ಇಂದರಜತ್ ೧೨.೨೨-೧೨.೪೩

ವಕರ್ಣಥ ಅತಕಾರ್ಯ (ಅಸುರ) ಅತಕಾರ್ಯ ೧೨.೪೩-೧೨.೪೪

ಚಿರ್ತರಸ ೀನ ಖರ (ಅಸುರ) ಖರ ೧೨.೪೫

ದುಶಶಳಾ ಮೃಷ್ (ರಕೆಸ) ಅಮಾವಾಸ ್ರ್ಯ ೧೨.೪೬

ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ‘ಕುಹೂ’
ಜರ್ಯದರರ್ತ ಕಾಲಕ ೀರ್ಯ (ಅಸುರ) ೧೨.೪೭

ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು ನಿಋಥರ್ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ೧೨.೪೮-೧೨.೪೯

ನಿಋಥರ್ಥ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ಅನುಜ
ಭಿೀಮ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಹನುಮಂರ್ತ ೧೨.೫೩-೧೨.೫೪

ಬಲದ ೀವ ಶ ೀಷ್ ಲಕ್ಷಿರ್ಣ ೧೨.೫೭-೧೨.೫೯

(ಬಲರಾಮ)
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಶ್ರಮನ್ಾನರಾರ್ಯರ್ಣ ಶ್ರೀರಾಮ ೧೨.೫೯

ಏಕಾನಙ್ಕಗ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ /ದುಗಾಥ ಸೀತ್ಾದ ೀವ ೧೨.೬೭-೭೨

ಪ್ೂರ್ತನ ತ್ಾಟಕಿ (ರಾಕ್ಷಸ) ಊವಥಶ್ ಅಧಷಠರ್ತ ತ್ಾಟಕಿ ೧೨.೮೭

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 519

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೨ ಪಾರ್ಣಡವೀರ್ತಾತುಃ

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ಅಜುಥನ ಇಂದರ ನರ (ಭಗವಂರ್ತನ ನರ ವಷ್ು್, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ (ವೀರ ವಾಲ್ಲ ೧೨.೯೯, ೧೨.೧೨೯
ರೂಪ್) ರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಷ್ು)
ಉದಿವ ಬೃಹಸಾತ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ತ್ಾರಃ (ಕಪ್) ೧೨.೧೦೦-೧೦೨,
೩.೬೮-೭೦
ಚ ೀಕಿತ್ಾನ ಪ್ರತಭಾ ಎನುನವ ಮರುತ್ ೧೨.೧೦೩

ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಶ್ವ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ ರೂಪ್ ೧೨.೧೦೪

ಭಗವಂರ್ತ
ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವ ಅಶ್ಾನಿೀ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಮೈಂದ-ವವದ ೧೨.೧೨೫, ೧೨.೧೩೦-
(ನ್ಾಸರ್ತ್- ದಸರ) (ಶೃಂಗಾರ-ಸುನಿೀತ ೧೩೧
ರೂಪ್ದಿಂದ ಆವಷ್ು)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 520

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

೧೩. ಕಂಸರ್ಧಃ

ಓಂ ॥
ಗಗಗಯಃ ಶ್ರಸುತ ್ೀಕಾಾ ರ್ರರ್ಜಮಾಯಾತ್ ಸಾತವತಾಂ ಪುರ ್ೀಧ್ಾಃ ಸಃ ।
ಚಕ ರೀ ಕ್ಷತಿರರ್ಯಯೀರ್ಗಾ್ನ್ ಸಂಸಾಾರಾನ್ ಕೃಷ್್ರ ್ೀಹಿಣಿೀಸ್ನ ್ವೀಃ ॥೧೩.೦೧॥

ಯಾದವರ ಪ್ುರ ೂೀಹಿರ್ತರಾಗಿರುವ ಗಗಥ ಎಂಬ ಋಷರ್ಯು ವಸುದ ೀವನ ಮಾತನಂತ್ ವರಜಕ ೆ ಬಂದು, ಕೃಷ್್
ಹಾಗೂ ಬಲರಾಮರಗ ಕ್ಷತರರ್ಯಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ(ಜಾರ್ತಕಮಾಥದಿ ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ)
ಮಾಡಿದರು.
[ಪಾದಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ಈ ಮಾತನ ಉಲ್ ಲೀಖವದ : ‘ತತ ್ೀ ಗಗಯಃ ಶುಭದಿನ ೀ ರ್ಸುದ್ ೀವ ೀನ್ ನ ್ೀದಿತಃ’
(ಉರ್ತುರಖಂಡ ೧೪೫.೬೭) ‘ನಾಮ ಚಾತಾರಕರ ್ೀದ್ ದಿರ್್ಂ ಪುತರಯೀವಾಯಸುದ್ ೀರ್ಯೀಃ’ (೬೮).
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೧.೧೧) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಚಕಾರ ನಾಮಕರರ್ಣಂ ಗ್ಢ ್ೀ ರಹಸ ಬಾಲಯೀಃ’.
ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೭೬.೧-೨)) ಹಿೀಗಿದ : ‘ಗಗಯಶಚ ರ್ಗ ್ೀಕುಲ್ ೀ ತತರ ರ್ಸುದ್ ೀರ್ಪರಚ ್ೀದಿತಃ । ಪರಚಛನ್ನ ಏರ್
ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾನಾಂ ಸಂಸಾಾರಮಕರ ್ೀತ್ ತಯೀಃ ॥ ಜ ೀಷ್ಾಂ ಚ ರಾಮಮಿತಾ್ಹ ಕೃಷ್್ಂ ಚ ೈರ್ ತಥಾsಪರಮ್’.
ಕಂಸನಿಗ ಸುದಿಾಮುಟುುವ ಸಾಧ್ತ್ ಇರುವುದರಂದ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಗ ೂೀಪ್್ವಾಗಿ ಕ್ಷತರರ್ಯಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ
ಸಂಸಾೆರ ನಡ ಯಿರ್ತು. ಕೃಷ್್ ಬ ಳ ದದುಾ ವ ೈಶ್ ಕುಟುಂಬದಲ್ಾಲದರೂ ಕೂಡಾ, ಕ್ಷತರರ್ಯಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ
ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿ ಕ್ಷತರೀರ್ಯನ್ ೀ ಆಗಿದಾ. (ಇದ ೀ ಪ್ರಸ್ತ ಕರ್ಣಥನಿಗೂ ಇರ್ತುು. ಆದರ ಅವನಿಗ
ಈರೀತರ್ಯ ಸಂಸಾೆರ ಆಗಿರಲ್ಲಲಲ. ಆದಾರಂದ ಅವನನುನ ಸಮಾಜ ‘ಸೂರ್ತ’ ಎಂದ ೀ ಪ್ರಗಣಿಸರ್ತು.
ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರಂದ ಸಂಸಾೆರಗ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಸಮಾಜ ಕ್ಷತರರ್ಯನನ್ಾನಗಿ ಕಂಡಿರ್ತು)].

ಊಚ ೀ ನ್ನ್ಾ ಸುತ ್ೀsರ್ಯಂ ತರ್ ವಿಷ ್್ೀನಾನಯರ್ಮೊೀ ಗುಣ ೈಃ ಸವ ೈಯಃ ।

ಸವ ೀಯ ಚ ೈತತಾರತಾಃ ಸುಖಮಾಪುಯನ್ುಾನ್ನತಂ ಭರ್ತ್ಪವಾಯಃ ॥೧೩.೦೨ ॥

ಸಮಸು ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ ಪ್ೂರ ೈಸದ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಎಲ್ ೂೀ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ್ ೀ, ಈ ನಿನನ
ಸುರ್ತನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ಕಡಿಮ ಇಲಲದವನು (ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸಮನ್ಾದವನು.
ಅಂದರ ಸಾರ್ಯಂ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಒಬಬನ್ ೀ). ನಿೀನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಇವನಿಂದ
ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟುವರಾಗಿ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸುಖವನುನ ಹ ೂಂದುತುೀರ’.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 521

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಇತು್ಕತಃ ಸ ಮುಮೊೀದ ಪರರ್ಯಯೌ ಗರ್ಗ ್ಗೀಯsಪಿ ಕ ೀಶವೀsಥಾsಧ್ಃ ।

ಸವಪದ್ ೈರಗರರ್ಜರ್ಯುಕತಶಚಕ ರೀ ಪುರ್ಣ್ಂ ರ್ರರ್ಜನ್ ರ್ರಜ ್ೀದ್ ಾೀಶಮ್ ॥೧೩.೦೩॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ನಂದನು ಸಂರ್ತಸವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.

ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರೂ ಕೂಡಾ ಅವನ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಿದರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಎಲಲರಗೂ
ಮೊದಲ್ ನಿಸರುವ(ಆದಿಪ್ುರುಷ್ನ್ಾದ) ಕ ೀಶವನು ಅರ್ಣ್ನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಆ ಪಾರಂರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಸಂಚರಸುತ್ಾು
ರ್ತನನ ಪಾದಗಳಿಂದ ಆ ಗಾರಮವನುನ ಪ್ವರ್ತರವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ಸ ಕದ್ಾಚಿಚಛಶುಭಾರ್ಂ ಕುರ್ಯನಾಾ ಮಾತುರಾತಮನ ್ೀ ಭ್ರ್ಯಃ ।

ಅಪನ ೀತುಂ ಪರಮೀಶ ್ೀ ಮೃದಂ ರ್ಜಘಾಸ ೀಕ್ಷತಾಂ ರ್ರ್ಯಸಾ್ನಾಮ್ ॥೧೩.೦೪॥

ಎಲಲರಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಒಮಮ ‘ಇದು ನನನಮಗು’ ಎನುನವ ಭಾವನ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರುತುರುವ
ತ್ಾಯಿಗ , ಆರೀತರ್ಯ ಭಾವನ್ ರ್ಯನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಲು, ಗ ಳ ರ್ಯರ ಲಲರೂ ನ್ ೂೀಡುತುರಲು, ಮರ್ಣ್ನುನ ತಂದ.

ಮಾತ ್ರೀಪ್ಾಲ್ಾಬಾ ಈಶ ್ೀ ಮುಖವಿರ್ೃತಿಮಕನಾನಯಮಬ ಮೃದೂಕ್ಷ್ತಾsಹಂ ।

ಪಶ ್ೀತ್ಸಾ್ನ್ತರ ೀ ತು ಪರಕೃತಿವಿಕೃತಿರ್ಯುಕ್ ಸಾ ರ್ಜಗತ್ ಪರ್ಯ್ಯಪಶ್ತ್ ।
ಇತ್ಂ ದ್ ೀವೀsತ್ಚಿನಾಾಮಪರದುರಧಿರ್ಗಾಂ ಶಕ್ತತಮುಚಾಚಂ ಪರದಶ್ಯ
ಪ್ಾರಯೀ ಜ್ಞಾತಾತಮತತಾತವಂ ಪುನ್ರಪಿ ಭಗವಾನಾರ್ೃಣ ್ೀದ್ಾತಮಶಕಾಾ ॥೧೩.೦೫॥

ತ್ಾಯಿಯಿಂದ ‘ಬಾಯಿತ್ ರ ’ ಎಂದು ಗದರಸಲಾಟುವನ್ಾದ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನು 'ಅಮಾಮ, ನ್ಾನು

ಮರ್ಣ್ನುನ ತನನಲ್ಲಲ್ಾಲ ನ್ ೂೀಡು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಯನುನ ತ್ ರ ದನು. ಆಗ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಅವನ ಬಾರ್ಯಲ್ಲಲ
ಪ್ರಕೃತ ಹಾಗೂ ವಕೃತಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಜಗರ್ತುನುನ ಕಂಡಳು. ಈರೀತಯಾಗಿ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಯಾರಗೂ
ಚಿಂತಸಲ್ಾಗದ, ಬ ೀರ ೂಬಬರಗ ತಳಿರ್ಯಲ್ಾಗದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಾರೂಪ್ ಶಕಿುರ್ಯನುನ ತ್ಾಯಿಗ ತ್ ೂೀರಸ,
ಹ ಚಾುಗಿ ರ್ತನನನುನ ತಳಿದ ಆ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯನುನ ಮತ್ ು ರ್ತನನ ಸಾಮರ್್ಥದಿಂದ (ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ )ಆವರಸದ.

ಇತಿ ಪರಭುಃ ಸ ಲ್ಲೀಲಯಾ ಹರಿರ್ಜಜಯಗದ್ ವಿಡಮಬರ್ಯನ್ ।

ಚಚಾರ ರ್ಗ ್ೀಷ್ಾಮರ್ಣಡಲ್ ೀsಪ್ನ್ನ್ತಸೌಖ್ಚಿದಘನ್ಃ ॥೧೩.೦೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 522

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಈರೀತಯಾಗಿ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ ಜಗರ್ತುನುನ ಅನುಕರಸುವವನ್ಾಗಿ, ಆ

ಗ ೂೀವುಗಳ ಗಾರಮದಲ್ಲಲ, ಎಣ ಯಿರದ ಸುಖದಿಂದಲೂ, ಜ್ಞಾನದಿಂದಲೂ ರ್ತುಂಬಿರುವವನ್ಾಗಿ ಸಂಚರಸದನು.

ಕದ್ಾಚಿದಿೀಶವರಃ ಸತನ್ಂ ಪಿಬನ್ ರ್ಯಶ ್ೀದಯಾ ಪರ್ಯಃ ।

ಶೃತಂ ನಿಧ್ಾತುಮುಜಿತ ್ೀ ಬಭಞ್ಜ ದದಾಯಮತರಕಮ್ ॥೧೩.೦೭॥

ಒಮಮ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಮೊಲ್ ರ್ಯನುನರ್ಣು್ತುರುವಾಗ, ಒಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಇಟು ಹಾಲು ಉಕಿೆತ್ ಂದು ರ್ಯಶ ್ೀದ
ಆರ್ತನನುನ ನ್ ಲದಮೀಲ್ಲಟುು, ಹಾಲ್ಲನ ಪಾತ್ ರರ್ಯನುನ ಒಲ್ ಯಿಂದ ಇಳಿಸಲು ಹ ೂೀಗುತ್ಾುಳ . ಆಗ ನ್ ಲದಲ್ಲಲ
ಇಡಲಾಟುವನ್ಾದ ಕೃಷ್್ ಅಲ್ಲಲದಾ ಮೊಸರನ ಪಾತ್ ರರ್ಯನುನ ಒಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ಸ ಮತ್ಯಮಾನ್ದದುಾಯರುಪರಜಾತಮಿನ್ುಾಸನಿನಭಮ್ ।
ನ್ರ್ಂ ಹಿ ನಿೀತಮಾದದ್ ೀ ರಹ ್ೀ ರ್ಜಘಾಸ ಚ ೀಶ್ತಾ ॥೧೩.೦೮॥

ಮರ್ಥಸಲಾಟು ಮೊಸರನಿಂದ ಉಕಿೆಬಂದಿರುವ, ಚಂದರನಿಗ ಸದೃಶವಾದ, ಆಗಷ್ ುೀ ಕಡ ದಿಟ್ಟುರುವ ಬ ಣ ್ರ್ಯನುನ

ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಏಕಾಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಅದನುನ ತನುನತ್ಾುನ್ ಕೂಡ.

ಪರಜಾರ್ಯತ ೀ ಹಿ ರ್ಯತುಾಲ್ ೀ ರ್ಯಥಾರ್ಯುಗಂ ರ್ಯಥಾರ್ರ್ಯಃ ।

ತಥಾ ಪರರ್ತತಯನ್ಂ ಭವ ೀದ್ ದಿವೌಕಸಾಂ ಸಮುದೂವ ೀ ॥೧೩.೦೯॥

ಇತಿ ಸವಧಮಮಯಮುತತಮಂ ದಿವೌಕಸಾಂ ಪರದಶಯರ್ಯನ್ ।

ಅಧಮಮಯಪ್ಾರ್ಕ ್ೀsಪಿ ಸನ್ ವಿಡಮಬತ ೀ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ॥೧೩.೧೦॥

ನ್ೃತಿರ್ಯ್ಯರ್ಗಾದಿರ್ಪಕಃ ಸ ಬಾಲ್ಯೌರ್ನಾದಿ ರ್ಯತ್ ।

ಕ್ತರಯಾಶಚ ತತತದುದೂವಾಃ ಕರ ್ೀತಿ ಶಾಶವತ ್ೀsಪಿ ಸನ್ ॥೧೩.೧೧॥

ಯಾವ ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಯಾವ ರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಯಾವ ವರ್ಯಸುನಲ್ಲಲ
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಹಾಗ ೀ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹುಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಆರೀತರ್ಯ ಪ್ರವೃತುಗಳು ಇರಬ ೀಕು ಎಂಬ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 523

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧಮಥವನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಅಧಮಥಕ ೆ ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತದಾರೂ ಜನ್ಾದಥನನು

ಎಲಲವನೂನ ಅನುಕರಸ ತ್ ೂೀರದನು.
ಅಂದರ : ದ ೀವರು ಮನುಷ್್, ಪಾರಣಿ ಮೊದಲ್ಾದ ರೂಪ್ಗಳನುನ ರ್ತಳ ದಾಗ, ಆ ಕಾಲದ, ಆ ರ್ಯುಗದ, ಆ
ಯೀನಿಗ ಅನುಗುರ್ಣವಾದ ಬಾಲ್-ಯೌವನ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಆಯಾ ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಉಂಟ್ಾದ ಕಿರಯಗಳನುನ ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ . ವಸುುರ್ತಃ ಭಗವಂರ್ತ ನಿರ್ತ್ನ್ಾದವನು(ಒಂದ ೀರೀತ
ಇರುವವನು). ಆದರ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಬಾಲ್ಬಂದಾಗ ಬಾಲ್ದ ಚ ೀಷ್ ುಗಳು, ಯೌವನ ಬಂದಾಗ ಯೌವನದ
ಚ ೀಷ್ ುಗಳು ಈರೀತ ಕಿರಯರ್ಯ ಬದಲ್ಾವಣ ರ್ಯನುನ ಅವನು ಮಾಡಿ ತ್ ೂೀರುತ್ಾುನ್ .

ಸ ವಿಪರರಾರ್ಜರ್ಗ ್ೀಪಕಸವರ್ಪಕಸತದುದೂವಾಃ ।
ತದ್ಾತದ್ಾ ವಿಚ ೀಷ್ುತ ೀ ಕ್ತರಯಾಃ ಸುರಾನ್ ವಿಶ್ಕ್ಷರ್ಯನ್ ॥೧೩.೧೨॥

ಅವನು ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ಾಗಿ, ರಾಜನ್ಾಗಿ, ಗ ೂೀಪ್ಸಾರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಆಯಾಯೀನಿಗಳಲ್ಲಲ ಉಂಟ್ಾದ

ಕಿರಯಗಳನುನ ದ ೀವತ್ಾ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿ ಭಗವಂರ್ತ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ (ದ ೀವರ ಕಿರಯಗಳು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುರ್ತುವ ).

ತಥಾsಪ್ನ್ನ್್ದ್ ೀರ್ತಾಸಮಂ ನಿರ್ಜಂ ಬಲಂ ಪರಭುಃ ।

ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ ಪರದಶಯರ್ಯತ್ಜ ್ೀ ಗುಣಾನ್ ॥೧೩.೧೩॥

ಹಿೀಗ ಮಾಡುತುದಾಾಗಲೂ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದ, ರ್ತನನ ಬಲವನುನ ಮತ್ ು ಮತ್ ು
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ರ್ತನನ ಅಸಾಧಾರರ್ಣವಾದ ಗುರ್ಣಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .
[ದ ೀವರು ತೀರಾ ಸಾಮಾನ್ನ್ಾಗಿ ಕಂಡರೂ ನಮಗ ಅದರಂದ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ಯಾವಾಗಲೂ
ಅಸಾಮಾನ್ನ್ಾಗಿ ಕಂಡರೂ ಕೂಡಾ ನಮಗ ಪ್ರಯೀಜನವಲಲ. ಹಾಗಿದಾಾಗ ನ್ಾವು ಅವನನುನ
ಅನುಸರಸುವುದಿಲಲ. ಆದಾರಂದ ಭಗವಂರ್ತ ಸಾಮಾನ್ನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ಅಲಲಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಲವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು
ಅಸಾಮಾನ್ನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ . ಈರೀತಯಾದ ಮಿಶರರ್ಣ ಇರುವುದರಂದಲ್ ೀ ನಮಗ ದ ೀವರ
ಮೀಲ್ಲನ ಭಕಿು ಹ ಚುುರ್ತುದ . ದ ೀವರಂದ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣವೂ ದ ೂರ ರ್ಯುರ್ತುದ .]

ಅಥಾsತತರ್ಯಷುಮಿೀಕ್ಷಯ ತಾಂ ಸವಮಾತರಂ ರ್ಜಗದುಗರುಃ ।

ಪರಪುಪುಿವ ೀ ತಮನ್ವಯಾನ್ಮನ ್ೀವಿದ್ರಮಙ್ಗನಾ ॥೧೩.೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 524

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಕ ೂೀಲನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಜಗದುಗರು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ
ತ್ ೂೀರುತ್ಾು ಹಾರ ಓಡಿದನು. ಮನಸುಗ ೀ ನಿಲುಕದ ಅವನನುನ ಆ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯು ಅನುಸರಸ ಓಡಿದಳು.

ಪುನ್ಃ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ತಚಛರಮಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ತತಾರಗರಹಮ್ ।

ಪರಭುಃ ಸವಭಕತರ್ಶ್ತಾಂ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ುನರುಕರಮಃ ॥೧೩.೧೫॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪಾದವನ್ಾ್ಸವುಳಳ ಭಗವಂರ್ತನು ಮತ್ ು ಅವಳ ಶರಮವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ(ತ್ಾಯಿ ಬಳಲ್ಲರುವುದನುನ

ನ್ ೂೀಡಿ), ಅವಳ ಕ ೈಸ ರ ಯಾಗಿ ಸಕಿೆದನು. ಹಿೀಗ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ತ್ಾನು ರ್ತನನ ಭಕುರಗ
ವಶನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ಎನುನವುದನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ಸಕಿೆದನು.

ಸದ್ಾ ವಿಮುಕತಮಿೀಶವರಂ ನಿಬದುಾಮಞ್ಜಸಾssದದ್ ೀ ।

ರ್ಯದ್ ೈರ್ ದ್ಾಮ ರ್ಗ ್ೀಪಿಕಾ ನ್ ತತ್ ಪುಪೂರ ತಂ ಪರತಿ ॥೧೩.೧೬॥

ಯಾವಾಗಲೂ ವಮುಕುನ್ಾಗಿರುವ(ಬಂಧನರಹಿರ್ತನ್ಾದ) ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಕಟುುವುದಕಾೆಗಿ

ರ್ಯಶ ್ೀದ ಯಾವಾಗ ಹಗಗವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಳ ೂೀ, ಆಗ ಆ ಹಗಗವು , ಅವನನುನ ಕುರರ್ತು
ಪ್ೂತಥಯಾಗಲ್ಲಲಲ.
[ಯಾವಾಗಲೂ ವಮುಕು ಅಂದರ ಅವನು ಮನಸುಗ ೀ ನಿಲುಕದವನು. ಅಂರ್ತಹ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಹಿಂದ ರ್ಯಶ ್ೀದ
ಅವನನುನ ಹಿಡಿದು ಕಟುುವುದಕಾೆಗಿ ಓಡುತ್ಾುಳ . ಭಗವಂರ್ತ ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದ ೀರೀತ ಇರುತ್ಾುನ್ . ಆದರೂ
ಬಾಲ್ ಯೌವನ್ಾದಿಗಳಿಗ ರ್ತಕೆದಾದ ಲ್ಲೀಲ್ಾ ನ್ಾಟಕವಾಡುತ್ಾುನ್ ]

ಸಮಸತದ್ಾಮಸಞ್ಚರ್ಯಃ ಸುಸನಿಾತ ್ೀsಪ್ಪೂರ್ಣ್ಯತಾಮ್ ।

ರ್ಯಯಾರ್ನ್ನ್ತವಿಗರಹ ೀ ಶ್ಶುತವಸಮಾದಶಯಕ ೀ ॥೧೩.೧೭॥

ರ್ಯಶ ್ೀದ ಅಲ್ಲಲದಾ ಎಲ್ಾಲ ಹಗಗಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಸ ೀರಸದರೂ ಸಹ, ಶ್ಶುವನ ರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರುವ,
ಎಣ ಯಿರದ ದ ೀಹವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಅದು ಅಪ್ೂರ್ಣಥತ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಹ ೂಂದಿರ್ತು.

ಅಬನ್ಾಯೀಗ್ತಾಂ ಪರಭುಃ ಪರದಶ್ಯ ಲ್ಲೀಲಯಾ ಪುನ್ಃ ।

ಸ ಏಕರ್ತುಪ್ಾಶಕಾನ್ತರಂ ಗತ ್ೀsಖಿಲಮೂರಃ ॥೧೩.೧೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 525

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಹಿೀಗ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ತ್ಾನು ಅನ್ಾಯಾಸದಿಂದ ಬಂಧನಕ ೆ ಯೀಗ್ನಲಲ ಎನುನವುದನುನ

ತ್ ೂೀರಸ, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಕರುವನುನ ಕಟುುವ ಒಂದು ಚಿಕೆ ಹಗಗದ ಒಳಗಡ ಸ ೀರದನು(ಕಟ್ಟುಸಕ ೂಂಡನು).

ಸುತಸ್ ಮಾತೃರ್ಶ್ತಾಂ ಪರದಶ್ಯ ಧಮಮಯಮಿೀಶವರಃ ।

ಬಭಞ್ಜ ತೌ ದಿವಿಸಪೃಶೌ ರ್ಯಮಾರ್ಜುಜಯನೌ ಸುರಾತಮಜೌ ॥೧೩.೧೯॥

‘ಮಗನು ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಸ ರ ಯಾಗಬ ೀಕು’ ಎನುನವ ಲ್ ೂೀಕನಿರ್ಯಮವನುನ ತ್ ೂೀರಸದ ಭಗವಂರ್ತ, ಕುಬ ೀರನ
ಮಕೆಳಾಗಿರುವ, ಅವಳಿಮರಗಳ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಬ ಳ ದುನಿಂತರುವ, ಗಗನಚುಂಬಿಯಾಗಿರುವ, ಮತುೀಮರಗಳ
ಮಧ್ ಸಾಗಿ ಆ ಮರಗಳನುನ ಮುರದನು.

ಪುರಾ ಧುನಿಶುಚಮುಸತಥಾsಪಿ ಪೂತನಾಸಮನಿವತೌ ।

ಅನ ್ೀಕ್ಷಸಂರ್ಯುತೌ ತಪಃ ಪರಚಕರತುಃ ಶ್ವಾಂ ಪರತಿ ।
ತಯಾ ರ್ರ ್ೀsಪ್ರ್ದಾಯತಾ ಚತುಷ್ುಯ ಚ ಪರಯೀಜತಃ ॥೧೩.೨೦॥

ಹಿಂದ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಎನುನವ ಅಸುರರಬಬರು ಪ್ೂರ್ತನ್ ಮರ್ತುು ಶಕಟ್ಾಸುರನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು
ಪಾವಥತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಾರು. ಹಿೀಗ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದ ಈ ನ್ಾಲಾರು ‘ಅವಧ್ರ್ತಾದ’
ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾರು.

ಅನ್ನ್ತರಂ ತೃಣ ್ೀದೂೃಮಿಸತಪ್ೀsಚರದ್ ರ್ರಂ ಚ ತಮ್ ।

ಅವಾಪ ತ ೀ ತರಯೀ ಹತಾಃ ಶ್ಶುಸವರ್ಪವಿಷ್ು್ನಾ ॥೧೩.೨೧॥

ಧುನಿಶುಚಮುಶಚ ತೌ ತರ್ ಸಮಾಶ್ರತೌ ನಿಸ್ದಿತೌ ।

ತರುಪರಭಙ್ಗತ ್ೀsಮುನಾ ತರ್ ಚ ಶಾಪಸಮೂವೌ ॥೧೩.೨೨॥

ಪುರಾ ಹಿ ನಾರದ್ಾನಿತಕ ೀ ದಿಗಮಬರೌ ಶಶಾಪ ಸಃ ।

ಧನ ೀಶಪುತರಕೌ ದುರತಂ ತರುತವಮಾಪುನತಂ ತಿವತಿ ॥೧೩.೨೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 526

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಮೀಲ್ , ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥನೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿ
ಅವಧ್ರ್ತಾದ ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಆ ಮೂವರು(ಪ್ೂರ್ತನ್ , ಶಕಟ್ಾಸುರ ಮರ್ತುು ರ್ತೃಣಾವರ್ತಥ) ಮಗುವನ
ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು.
ಮತುೀಮರದಲ್ಲಲ ಸ ೀರಕ ೂಂಡಿದಾ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಇಬಬರನೂನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮರವನುನಕಿರ್ತುು
ಸಂಹಾರಮಾಡಿದ. ಕೃಷ್್ನಿಂದ ನ್ಾಶವಾದ ಮರದಲ್ಲಲ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮು ಅಲಲದ ೀ ಶಾಪ್ದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ
ಇನಿನಬಬರದಾರು. (ಅವರ ೀ ನ್ಾರದರಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ರಾದ ಕುಬ ೀರನ ಮಕೆಳಾದ ನಳಕೂಬರ-ಮಣಿಗಿರೀವ)
ಹಿಂದ ನ್ಾರದರ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಬರ್ತುಲ್ ಯಾಗಿ ಓಡಾಡಿದ ಕುಬ ೀರನ ಇಬಬರು ಮಕೆಳನುನ ‘ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲಯೀ
ಮರವಾಗಿ ಹುಟ್ಟು’ ಎಂದು ನ್ಾರದರು ಶಪ್ಸದಾರು.

ತತ ್ೀ ಹಿ ತೌ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಂ ಹರ ೀಃ ಪರಸಾದತಃ ಶುಭೌ ।

ಅವಾಪತುಃ ಸುತತಿಂ ಪರಭ ್ೀವಿಯಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಜಗಮತುಗಗೃಯಹಮ್ ॥೧೩.೨೪॥

ಇದಿೀಗ ಕೃಷ್್ನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಸಾತಾಕರಾಗಿರುವ ಈ ಇಬಬರು ಕುಬ ೀರನ ಮಕೆಳು, ರ್ತಮಮ ನಿಜ
ಶರೀರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಸ ೂುೀರ್ತರವನುನ ಮಾಡಿ, ರ್ತಮಮ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು
ತ್ ರಳಿದರು.(ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮತುೀಮರವನುನ ಕಿರ್ತುು, ಅಸುರರಾದ ಧುನಿ ಮರ್ತುು ಚುಮುವನುನ ಕ ೂಂದು,
ನಳಕೂಬರ-ಮಣಿಗಿರೀವರಗ ಶಾಪ್ ವಮೊಚನ್ ರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದನು)

ನ್ಳಕ್ಬರಮಣಿಗ್ವರೀವೌ ಮೊೀಚಯತಾವ ತು ಶಾಪತಃ ।

ವಾಸುದ್ ೀವೀsರ್ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಲ್ ೈವಿಯಸಮತ ೈರಭವಿೀಕ್ಷ್ತಃ ॥೧೩.೨೫॥

ಹಿೀಗ ನಳಕೂಬರ ಮರ್ತುು ಮಣಿಗಿರೀವ ಎನುನವ ಅವರಬಬರನುನ ಶಾಪ್ದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಳಿಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,
ಅಚುರಗ ೂಂಡ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದ ಕಾರ್ಣಲಾಟುನು.

ರ್ೃನಾಾರ್ನ್ಯಯಾಸುಃ ಸ ನ್ನ್ಾಸ್ನ್ುಬೃಯಹದವನ ೀ ।
ಸಸರ್ಜಜಯ ರ ್ೀಮಕ್ಪ್ ೀಭ ್್ೀ ರ್ೃಕಾನ್ ವಾ್ಘರಸಮಾನ್ ಬಲ್ ೀ ॥೧೩.೨೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 527

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನಂದಗ ೂೀಪ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಪ್ರಸುುರ್ತ ತ್ಾವರುವ ಸ್ಳವನುನ ಬಿಟುು ವೃಂದಾವನಕ ೆ

ತ್ ರಳಬ ೀಕ ಂಬ ಇಚ ೆರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಆ ಬೃಹದಾನದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ರ ೂೀಮಕೂಪ್ದಿಂದ, ಬಲದಲ್ಲಲ ಹುಲ್ಲಗ
ಸಮಾನವಾದ ಅನ್ ೀಕ ತ್ ೂೀಳಗಳನುನ ಸೃಷುಮಾಡಿದನು.
[ಈಕುರರ್ತು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಶ್ರರ್ಯತ ೀ ಹಿ ರ್ನ್ಂ ರಮ್ಂ
ಪಯಾಯಪತತೃರ್ಣಸಂಸತರಮ್। ನಾಮಾನ ರ್ೃನಾಾರ್ನ್ಂ ನಾಮ ಸಾವದುರ್ೃಕ್ಷಫಲ್ ್ೀದಕಮ್ । (ವರಾಟಪ್ವಥ
೮.೨೨) ವೃಂದಾವನ ಎನುನವುದು ಒಂದು ಕಾಡು ಪ್ರದ ೀಶ. ಅಲ್ಲಲ ನಿೀರೂ ಸ ೀರದಂತ್ ಎಲಲವೂ ಸಮಗರವಾಗಿದ .
ತತರ ರ್ಗ ್ೀರ್ಧಯನ್ಂ ಚ ೈರ್ ಭಾನಿಡೀರಂ ಚ ರ್ನ್ಸಪತಿಮ್ । ಕಾಳಿನಿಾೀಂ ಚ ನ್ದಿೀಂ ರಮಾ್ಂ ದರಕ್ಾಯರ್ಶಚರತಃ
ಸುಖಂ (೨೮).... ಅಲ್ಲಲ ಗ ೂೀವಧಥನ ಎನುನವ ಪ್ವಥರ್ತ, ಭಾನಿಡೀರ ಎನುನವ ದ ೂಡಡ ವಟವೃಕ್ಷ, ಕಾಳಿಂದಿ ನದಿ,
ಮಡು ಎಲಲವೂ ಇದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಈಗ ಅಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿ, ...
ಸಂತಾರಸಯಾವೀ ಭದರಂ ತ ೀ ಕ್ತಞಚಚದುತಾಪದ್ ಕಾರರ್ಣಮ್ । ಏರ್ಂ ಕರ್ರ್ಯತಸತಸ್ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಸ್ ಧಿೀಮತಃ
। ಪ್ಾರದುಬಯಭ್ರ್ುಃ ಶತಶ ್ೀ ರಕತಮಾಂಸರ್ಸಾಶನಾಃ । ಘ್ೀರಾಶ್ಚನ್ತರ್ಯತಸತಸ್ ಸವತನ್್ರುಹಜಾಸತದ್ಾ
।ವಿನಿಷ ಪೀತುಭಯರ್ಯಕರಾಃ ಸರ್ಯಶಃ ಶತಶ ್ೀ ರ್ೃಕಾಃ [೨೯-೩೧]. ಪ್ರಸುುರ್ತ ತ್ಾವರುವ ಪ್ರದ ೀಶವನುನ
ಬಿಡುವುದಕಾೆಗಿ, ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಎಲಲರನೂನ ಹ ದರಸಬ ೀಕು ಎಂದು ರ್ತನನ ಕೂದಲ್ಲನಿಂದ
ನೂರಾರು ತ್ ೂೀಳಗಳನುನ ಸೃಷುಸದನು]

ಅನ ೀಕಕ ್ೀಟ್ಟಸಙ್ಕ ಘೈಸ ೈಃ ಪಿೀಡ್ಮಾನಾ ರ್ರಜಾಲಯಾಃ ।

ರ್ಯರ್ಯುರ್ೃಯನಾಾರ್ನ್ಂ ನಿತಾ್ನ್ನ್ಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ನ್ನ್ಾರ್ಜಮ್ ॥೧೩.೨೭॥

ಅನ್ ೀಕ ಕ ೂೀಟ್ಟ ಸಂಘವಾಗಿರುವ ಆ ತ್ ೂೀಳಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡ ಗ ೂಳಗಾದ ಗ ೂೀಪ್ರು,

ನಿತ್ಾ್ನಂದಮೂತಥಯಾದ, ನಂದಪ್ುರ್ತರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ವೃಂದಾವನಕ ೆ ತ್ ರಳಿದರು.

ಇನಿಾರಾಪತಿರಾನ್ನ್ಾಪೂಣ ್್ೀಯ ರ್ೃನಾಾರ್ನ ೀ ಪರಭುಃ ।

ನ್ನ್ಾಯಾಮಾಸ ನ್ನಾಾದಿೀನ್ುದ್ಾಾಮತರಚ ೀಷುತ ೈಃ ॥೧೩.೨೮॥

ಆನಂದಪ್ೂರ್ಣಥನೂ, ಸವಥಸಮರ್ಥನೂ ಆಗಿರುವ ಇಂದಿರಾಪ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ನಂದ ಮೊದಲ್ಾದವರನುನ

ರ್ತನನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕಿರಯಗಳಿಂದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸದನು.

ಸ ಚನ್ಾರತ ್ೀ ಹಸತಾಾನ್ತರ್ದನ ೀನ ೀನ್ುಾರ್ಚಚಯಸಾ ।

ಸಂರ್ಯುತ ್ೀ ರೌಹಿಣ ೀಯೀನ್ ರ್ತುಪ್ಾಲ್ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ಹ ॥೧೩.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 528

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಚಂದರನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಮುಗುಳುನಗುವ ಮನ್ ೂೀಹರವಾಗಿರುವ ಮುಖವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಚಂದರನ

ಕಾಂತರ್ಯಂತ್ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕರುಮೀಯಿಸರ್ತಕೆವನ್ಾದನು.

ದ್ ೈತ್ಂ ಸ ರ್ತುತನ್ುಮಪರಮರ್ಯಃ ಪರಗೃಹ್ ಕಂಸಾನ್ುಗಂ ಹರರ್ರಾದಪರ ೈರರ್ದಾಯಮ್ ।

ಪರಕ್ಷ್ಪ್ ರ್ೃಕ್ಷಶ್ರಸ ನ್್ಹನ್ದ್ ಬಕ ್ೀsಪಿ ಕಂಸಾನ್ುರ್ಗ ್ೀsರ್ ವಿಭುಮಚು್ತಮಾಸಸಾದ ॥೧೩.೩೦॥

ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ಯಾರಂದಲೂ ತಳಿರ್ಯಲ್ಾಗದ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ರುದರದ ೀವರ ವರದಿಂದ

ಇನ್ಾನಾರಂದಲೂ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾದ, ಗ ೂೀವನಂತ್ (ಕರುವನಂತ್ ) ಶರೀರವರುವ
ದ ೈರ್ತ್ನನುನ ವೃಕ್ಷದ ಮೀಲುಗಡ ಎಸ ದು ಕ ೂಂದನು. ಇದಲಲದ ೀ ಕಂಸನನ್ ನೀ ಅನುಸರಸರುವ ಬಕನೂ ಕೂಡಾ
ಗುರ್ಣಗಣಾದಿಗಳಿಂದ ಎಂದೂ ಜಾರದ, ಸೃಷುಕರ್ತಥ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಹ ೂಂದಿದನು(ಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬಂದನು).

ಸಾನ್ಾಪರಸಾದಕರ್ಚಃ ಸ ಮುಖ ೀ ಚಕಾರ ರ್ಗ ್ೀವಿನ್ಾಮಗ್ವನರ್ದಮುಂ ಪರದಹನ್ತಮುಚ ೈಃ ।

ಚಚಛದಾಯ ತುರ್ಣಡಶ್ರಸ ೈರ್ ನಿಹನ್ುತಮೀತಮಾಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ರ್ಜಗೃಹ ೀsಸ್ ಸ ತುರ್ಣಡಮಿೀಶಃ ॥೧೩.೩೧॥

ಸೆನಾನ ಅನುಗರಹವ ಂಬ ಕವಚವುಳಳ ಬಕನು, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ರ್ತನನ ಬಾಯಿಯಿಂದ ನುಂಗಿದನು. ಆದರ

ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತ್ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸುಡುತುರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಆ ಬಕನನುನ ವಾಂತಮಾಡಿಸದನು. ರ್ತನನ ಕ ೂಕಿೆನಿಂದಲ್ ೀ
ಕ ೂಲಲಲು ಬಂದಿರುವ ಬಕನ ಕ ೂಕೆನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಿಡಿದನು.

ತುರ್ಣಡದವರ್ಯಂ ರ್ಯದುಪತಿಃ ಕರಪಲಿವಾಭಾ್ಂ ಸಙ್ಗೃಹ್ ಚಾsಶು ವಿದದ್ಾರ ಹ ಪಕ್ಷ್ದ್ ೈತ್ಮ್ ।

ಬರಹಾಮದಿಭಃ ಕುಸುಮರ್ಷಯಭರಿೀಡ್ಮಾನ್ಃ ಸಾರ್ಯಂ ರ್ಯಯೌ ರ್ರರ್ಜಭುರ್ಂ ಸಹಿತ ್ೀsಗರಜ ೀನ್ ॥೧೩.೩೨॥

ರ್ಯದುಪ್ತಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಎರಡು ಕ ೈಗಳಿಂದ ಆ ಪ್ಕ್ಷ್ಮದ ೈರ್ತ್ನ ಕ ೂಕೆನುನ ಹಿಡಿದು ಸೀಳಿದನು.
ಪ್ುಷ್ಾವೃಷುರ್ಯನುನ ಸುರಸುವ ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡುವವನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅರ್ಣ್ನಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಸಂಜ ವರಜಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.

ಏರ್ಂ ಸ ದ್ ೀರ್ರ್ರರ್ನಿಾತಪ್ಾದಪದ್ ್ೇ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಲಕ ೀಷ್ು ವಿಹರನ್ ಭುವಿ ಷ್ಷ್ಾಮಬಾಮ್ ।

ಪ್ಾರಪ್ತೀ ಗವಾಮಖಿಲಪ್ೀsಪಿ ಸ ಪ್ಾಲಕ ್ೀsಭ್ದ್ ರ್ೃನಾಾರ್ನಾನ್ತರಗಸಾನ್ಾರಲತಾವಿತಾನ ೀ ॥೧೩. ೩೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 529

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಈರೀತಯಾಗಿ ಶ ರೀಷ್ಠ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ ವನಾಾವಾದ ಪಾದಕಮಲಗಳುಳಳ ಕೃಷ್್ನು, ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ೂಂದಿಗ

ಕಿರೀಡಿಸುತ್ಾು, ಈ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಆರನ್ ರ್ಯ ವಷ್ಥವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಎಲಲವನೂನ ಪಾಲನ್
ಮಾಡುವವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ವೃಂದಾವನದ ನಿಬಿಡವಾಗಿರುವ ಬಳಿಳಗಳ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗ ೂೀವುಗಳನುನ
ಕಾರ್ಯುವವನ್ಾಗಿ ಕಂಡನು.

ಜ ್ೀಷ್ಾಂ ವಿಹಾರ್ಯ ಸ ಕದ್ಾಚಿದಚಿನ್ಾಶಕ್ತತರ್ಗ ್ಗೀಯರ್ಗ ್ೀಪರ್ಗ ್ೀಗರ್ಣರ್ಯುತ ್ೀ ರ್ಯಮುನಾ ರ್ಜಲ್ ೀಷ್ು।

ರ ೀಮೀ ಭವಿಷ್್ದನ್ುವಿೀಕ್ಷಯ ಹಿ ರ್ಗ ್ೀಪದುಃಖಂ ತತಾಬಧನಾರ್ಯ ನಿರ್ಜಮಗರರ್ಜಮೀಷ್ು ಸ ್ೀsಧ್ಾತ್ ॥೧೩.೩೪॥

ಒಮಮ ಅಚಿನಯಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ಾದ ಬಲರಾಮನನುನ ಬಿಟುು, ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದಲೂ,

ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ಯಮುನ್ಾ ಜಲದಲ್ಲಲ ಕಿರೀಡಿಸುತುದಾನು.
ಮುಂದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ಎದುರಸಬ ೀಕಾಗಿರುವ ದುಃಖವನುನ ಮನಗಂಡು, ಅವರ ೂಂದಿಗಿದುಾ, ಅವರ
ದುಃಖವನುನ ಪ್ರಹರಸುವುದಕಾೆಗಿ ಅರ್ಣ್ ಬಲರಾಮನನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗಾಗಿ ಹಾಗ ಬಿಟ್ಟುದಾನು.
[ಮುಂದ ಕಾಳಿರ್ಯಮದಥನವ ಂಬ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರ ಘಟನ್ ನಡ ರ್ಯಲ್ಲದುಾ, ಆ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ
ಭರ್ಯಭಿೀರ್ತರಾಗುವ ಗ ೂೀಪಾಲಕರನುನ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಳುಳವುದಕಾೆಗಿ ಅರ್ಣ್ ಬಲರಾಮನನುನ
ಉದ ಾೀಶಪ್ೂವಥಕವಾಗಿಯೀ ಬಿಟುು, ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ಕಿರೀಡಿಸುತುದಾನು]

ಸ ಬರಹಮಣ ್ೀ ರ್ರಬಲ್ಾದುರಗಂ ತವರ್ದಾಯಂ ಸವ ೈಯರವಾರ್ಯ್ಯವಿಷ್ವಿೀರ್ಯ್ಯಮೃತ ೀ ಸುಪಣಾ್ಯತ್ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ತದಿವಷ್ವಿದ್ಷತವಾರಿಪ್ಾನ್ಸನಾನನ್ ಪಶ್ನ್ಪಿ ರ್ರ್ಯಸ್ರ್ಜನಾನ್ ಸ ಆವಿೀತ್ ॥೧೩.೩೫॥

ಬರಹಮದ ೀವರ ವರಬಲದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ, ಗರುಡನನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದ ಯಾರಂದಲೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲು
ಅಸಾಧ್ವಾದ ವಷ್ದ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಅವನು(ಕಾಳಿರ್ಯಃ) ಅಲ್ಲಲದಾಾನ್ ಎಂದು ತಳಿದು, ವಷ್ದಿಂದ ಕ ೂಳಕಾದ
ನಿೀರನುನ ಕುಡಿದುದಾರಂದ ಸರ್ತು ಪ್ಶುಗಳನೂನ, ಮಿರ್ತರರ ಲಲರನೂನ ಕೃಷ್್ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿದನು.

ಹ ೀಗ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿದ ಅಂದರ :

ತದಾೃಷುದಿರ್್ಸುಧಯಾ ಸಹಸಾsಭರ್ೃಷಾುಃ ಸವ ೀಯऽಪಿ ಜೀವಿತಮವಾಪುರಥ ್ೀಚಚಶಾಖಮ್ ।

‘ಕೃಷ್್ಃ ಕದಮಬಮಧಿರುಹ್ ತತ ್ೀsತಿತುಙ್ಕ್ಗದ್ಾಸ ್ಪೀಟ್ ರ್ಗಾಢರಶನ ್ೀ ನ್್ಪತದ್ ವಿಷ ್ೀದ್ ೀ॥೧೩.೩೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 530

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಕಣ ೂನೀಟವ ಂಬ ಅಮೃರ್ತದಿಂದ ಪ್ುಳಕಿರ್ತರಾದ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಕೂಡಲ್ ೀ ಮರುಜೀವವನುನ

ಹ ೂಂದಿದರು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಎರ್ತುರದ ಕ ೂಂಬ ಗಳುಳಳ ಕದಂಬ(ಕಡವ ) ವೃಕ್ಷವನುನ ಏರ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಎರ್ತುರವಾಗಿರುವ ಅಲ್ಲಲಂದ,
ದೃಢವಾದ ಕಟ್ಟಬಂಧನವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ ಭುಜಗಳನುನ ರ್ತಟುುತ್ಾು, ವಷ್ಪ್ೂರರ್ತವಾದ ಅಗಾಧ ಜಲಕ ೆ
ಹಾರದನು ಕೃಷ್್.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೧೪.೬) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ತಂ ಚರ್ಣಡವ ೀಗವಿಷ್ವಿೀರ್ಯಯಮವ ೀಕ್ಷಯ
ತ ೀನ್ ದುಷಾುಂ ನ್ದಿೀಂ ಚ ಖಲಸಂರ್ಯಮನಾರ್ತಾರಃ । ಕೃಷ್್ಃ ಕದಂಬಮಧಿರುಹ್
ತತ ್ೀsತಿತುಙ್ಕ್ಗದ್ಾಸ ್ುೀಟ್ ರ್ಗಾಢರಶನ ್ೀ ನ್್ಪತದ್ ವಿಶ ್ೀದ್ ೀ’]

‘ಸಾಪಪಯಹರದಃ ಪುರುಷ್ಸಾರನಿಪ್ಾತವ ೀಗಸಙ್ಕ ್ಷೀಭತ ್ೀರಗವಿಷ ್ೀಚಛವಸತಾಮುಬರಾಶ್ಃ ।

‘ಪರ್ಯು್ಯತುಪುತ ್ೀ ವಿಷ್ಕಷಾರ್ಯವಿಭೀಷ್ಣ ್ೀಮಿಮಯಭೀಮೊೀ ಧನ್ುಃಶತಮನ್ನ್ತಬಲಸ್ ಕ್ತಂ ತತ್’ ॥೧೩.೩೭॥

ಆ ಕಾಳಿರ್ಯಸಪ್ಥವರುವ ಮಡುವು, ಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನ ಬಿೀಳುವಕ ರ್ಯ ವ ೀಗದಿಂದ

ಅಲ್ ೂಲೀಲಕಲ್ ೂಲೀಲವಾಯಿರ್ತು. ನದಿ ಹಾವನ ವಷ್ಭರರ್ತವಾದ ನಿಟುುಸರನಿಂದ ಅಲ್ ೂಲೀಲಕಲ್ ೂಲೀಲವಾಗಿ
ನಿೀರನ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಅಲ್ ಗಳುಳಳದಾಾಗಿ ಎಲ್ ಲಡ ಉಕಿೆ ಹರಯಿರ್ತು. ಆದರ ಈರೀತ ನೂರು ಮಾರು
ಎಗರದ ನಿೀರು ಅನಂರ್ತಬಲನ್ಾಗಿರುವ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಯಾವ ಲ್ ಕೆ.

ತಂ ಯಾಮುನ್ಹರದವಿಲ್ ್ೀಳಕಮಾಪ್ ನಾಗಃ ಕಾಳ ್ೀ ನಿಜ ೈಃ ಸಮದಶತ್ ಸಹ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಮ್ ।

ಭ ್ೀರ್ಗ ೈಬಯಬನ್ಾ ಚ ನಿಜ ೀಶವರಮೀನ್ಮಜ್ಞಃ ಸ ೀಹ ೀ ತಮಿೀಶ ಉತ ಭಕ್ತತತಮತ ್ೀsಪರಾಧಮ್ ॥೧೩.೩೮॥

ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ಮಡುವನ್ ನೀ ಅಲುಗಾಡಿಸರುವ ರ್ತನನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ತಳಿರ್ಯದ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನು,

ರ್ತನನವರ ಲಲರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ರ್ತನನ ಉದುಾದಾವಾಗಿರುವ ಶರೀರದಿಂದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದ.
ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾಗಿರುವ ಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಭಕುನ್ ೀ ಆಗಿರುವ ಕಾಳಿರ್ಯನ ಈ ಅಪ್ರಾಧವನುನ ಸಹಿಸದ.

ಉತಾಪತಮಿೀಕ್ಷಯ ತು ತದ್ಾsಖಿಲರ್ಗ ್ೀಪಸಙ್ಘಸತತಾರsರ್ಜರ್ಗಾಮ ಹಲ್ಲನಾ ಪರತಿಬ ್ೀಧಿತ ್ೀsಪಿ ।

ದೃಷಾುವ ನಿಜಾಶರರ್ಯರ್ಜನ್ಸ್ ಬಹ ್ೀಃ ಸುದುಃಖಂ ಕೃಷ್್ಃ ಸವಭಕತಮಪಿ ನಾಗಮಮುಂ ಮಮದಾಯ ॥೧೩.೩೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 531

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೃಷ್್ನ ಮಹಿಮರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಸಮೂಹವು, ಆ

ಉತ್ಾಾರ್ತವನುನ ಕಂಡು ಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬಂದರು. ಹಾಗ ಬಂದ, ರ್ತನನನುನ ಆಶರಯಿಸರುವ ಅವರ ಲಲರ
ದುಃಖವನುನ ಕಂಡ ಕೃಷ್್ನು, ರ್ತನನ ಭಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ ಕಾಳಿರ್ಯನನುನ ರ್ತುಳಿದ.

ತಸ ್್ೀನ್ನತ ೀಷ್ು ಸ ಫಣ ೀಷ್ು ನ್ನ್ತತಯ ಕೃಷ ್್ೀ ಬರಹಾಮದಿಭಃ ಕುಸುಮರ್ಷಯಭರಿೀಡ್ಮಾನ್ಃ ।

ಆತ ್ತೀಯ ಮುಖ ೈರುರು ರ್ಮನ್ ರುಧಿರಂ ಸ ನಾರ್ಗ ್ೀ ‘ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಂ ತಮರರ್ಣಂ ಮನ್ಸಾ ರ್ಜರ್ಗಾಮ’
॥೧೩.೪೦॥

ಆ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನ ಎರ್ತುರವಾಗಿರುವ ಹ ಡ ಗಳ ಮೀಲ್ ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವ ಬರಹಾಮದಿಗಳಿಂದ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಡುವವನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕುಣಿದ. ಆ ನ್ಾಗನ್ಾದರ ೂೀ, ಬಹಳ ಸಂಕಟವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ
ಎಲ್ಾಲ ಹ ಡ ಗಳಿಂದ ರಕುವನುನ ಕಾರುತ್ಾು, ಮನಸುನಿಂದ ರಕ್ಷಕನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಚಿಂತಸದ.

ತಚಿಚತರತಾರ್ಣಡರ್ವಿರುಗ್ಫಣಾತಪತರಂ ರಕತಂ ರ್ಮನ್ತಮುರು ಸನ್ನಧಿರ್ಯಂ ನಿತಾನ್ತಮ್ ।

ದೃಷಾುವsಹಿರಾರ್ಜಮುಪಸ ೀದುರಮುಷ್್ ಪತ ್ನಯೀ ನ ೀಮುಶಚ ಸರ್ಯರ್ಜಗದ್ಾದಿಗುರುಂ ಭುವಿೀಶಮ್ ॥೧೩.೪೧॥

ಅವನ ವಚಿರ್ತರವಾದ ನರ್ತಥನದಿಂದ, ಭಗನವಾದ ಪ್ರ್ಣವ ಂಬ (ಹ ಡ ಯಂಬ) ಛರ್ತರವುಳಳ, ಚ ನ್ಾನಗಿ ವಾಂತ

ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ, ರ್ತನಗ ೀನ್ಾಗುತುದ ಎನುನವ ಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಕಾಳಿರ್ಯನನುನ ಕಂಡು, ಅವನ
ಪ್ತನರ್ಯರು ಕೃಷ್್ನ ಬಳಿ ಬಂದರು. ಅವರು ಸಮಸು ಜಗತುಗ ಆದಿಗುರುವಾಗಿರುವ, ಭೂಮಿಗ
ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನಮಸೆರಸದರು ಕೂಡಾ.

ತಾಭಃ ಸುತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ಮುನಾ ಚ ತಸ ೈ ದತಾತವsಭರ್ಯಂ ರ್ಯಮಸಹ ್ೀದರವಾರಿತ ್ೀsಮುಮ್ ।

ಉತುೃರ್ಜ್ ನಿವಿಯಷ್ರ್ಜಲ್ಾಂ ರ್ಯಮುನಾಂ ಚಕಾರ ಸಂಸ್ತರ್ಯಮಾನ್ಚರಿತಃ ಸುರಸದಾಸಾದ್ ಾಯೈಃ ॥೧೩.೪೨॥

ಅವರಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು, ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಕಾಳಿರ್ಯನಿಗ ಅಭರ್ಯವನುನ ಕ ೂಟುು, ಅವನನುನ ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯ ನಿೀರನಿಂದ ಕಳುಹಿಸ, ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯನುನ
ವಷ್ರಹಿರ್ತವಾಗಿಸದ. ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಡುವ ಚರತ್ ರರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯನುನ ಶುದಿಗ ೂಳಿಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 532

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ರ್ಗ ್ೀಪ್ ೈಬಯಲ್ಾದಿಭರುದಿೀರ್ಣ್ಯತರಪರಮೊೀದ್ ೈಃ ಸಾದಾಯಂ ಸಮೀತ್ ಭಗವಾನ್ರವಿನ್ಾನ ೀತರಃ ।

ತಾಂ ರಾತಿರಮತರ ನಿರ್ಸನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟ ೀ ಸ ದ್ಾವಾಗ್ವನಮುದಾತಬಲಂ ಚ ಪಪ್ೌ ರ್ರಜಾತ ್ೀಯ ॥೧೩.೪೩॥

ಹಿೀಗ ಕಾಳಿರ್ಯನ್ಾಗನನುನ ರ್ಯಮುನ್ ಯಿಂದಾಚ ಕಳುಹಿಸದ ಕಮಲದಂತ್ ಕರ್ಣು್ಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಂರ್ತಸವುಳಳ ಬಲರಾಮನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಆ ರಾತರರ್ಯನುನ
ಆ ರ್ಯಮುನ್ಾರ್ತಟದಲ್ಲಲಯೀ ಕಳ ದನು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ಯಮುನ್ಾರ್ತಟದಲ್ಲಲ ವಾ್ಪ್ುವಾಗಿರುವ ಭರ್ಯಂಕರ
ಕಾಳಿಗಚುನುನ ರ್ತನನ ಗಾರಮ ನ್ಾಶವಾಗಬಾರದು ಎಂಬ ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ ಕುಡಿದುಬಿಟುನು.

ಇತ್ಂ ಸುರಾಸುರಗಣ ೈರವಿಚಿನ್ಾದಿರ್್ಕಮಾಮಯಣಿ ರ್ಗ ್ೀಕುಲಗತ ೀsಗಣಿತ ್ೀರುಶಕೌತ ।

ಕುರ್ಯತ್ಜ ೀ ರ್ರರ್ಜಭುವಾಮಭರ್ದ್ ವಿನಾಶ ಉರ್ಗಾರಭಧ್ಾದಸುರತಸತರುರ್ಪತ ್ೀsಲಮ್ ॥೧೩.೪೪॥

ತದಗನ್ಾತ ್ೀ ನ್ೃಪಶುಮುಖ್ಸಮಸತಭ್ತಾನಾ್ಪುಮೃಯತಿಂ ಬಹಳರ ್ೀಗನಿಪಿೀಡಿತಾನಿ ।

ಧ್ಾತುರ್ಯರಾರ್ಜಜಗದಭಾರ್ಕೃತ ೈಕಬುದಿಾರ್ಯದ್ ್ಾಯೀ ನ್ ಕ ೀನ್ಚಿದಸೌ ತರುರ್ಪದ್ ೈತ್ಃ ॥೧೩.೪೫॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮನುಷ್್ರು, ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಚಿಂತಸಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ, ಅಲ್ೌಕಿಕವಾದ

ಕಮಥಗಳನುನ ಎಣ ಯಿರದ ಕಸುವುಳಳ (ಬಲವುಳಳ, ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ) ಕೃಷ್್ನು ಮಾಡುತುರಲು, ಮರದ ಶರೀರವನುನ
ಧರಸದ ‘ಉಗರ’ನ್ ಂಬ ಅಸುರನಿಂದ ವರಜವಾಸಗಳಿಗ ವನ್ಾಶವುಂಟ್ಾಯಿರ್ತು.
ಆ ಅಸುರನು ಬಿೀರುವ ದುಗಥಂಧದಿಂದ ಮನುಷ್್ರು, ಪ್ಶುಗಳು, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ ಪಾರಣಿಗಳೂ ಕೂಡಾ
ಬಹಳ ರ ೂೀಗದಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತವಾದವು ಮರ್ತುು ಸರ್ತುವು ಕೂಡಾ. ಬರಹಮದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿದಾ,
ಜಗರ್ತುನ್ ನೀ ಇಲಲವಾಗಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಏಕ ೈಕ ನಿಶುರ್ಯವುಳಳ ಈ ದ ೈರ್ತ್ನು ಮರದ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾನು.

ಸಙ್ಾಷ್ಯಣ ೀsಪಿ ತದುದ್ಾರವಿಷಾನ್ುವಿಷ ುೀ ಕೃಷ ್್ೀ ನಿರ್ಜಸಪಶಯತಸತಮಪ್ ೀತರ ್ೀಗಮ್ ।

ಕೃತಾವ ಬಭಞ್ಜ ವಿಷ್ರ್ೃಕ್ಷಮಮುಂ ಬಲ್ ೀನ್ ತಸಾ್ನ್ುರ್ಗ ೈಃ ಸಹ ತದ್ಾಕೃತಿಭಃ ಸಮಸ ೈಃ ॥೧೩.೪೬॥

ದ್ ೈತಾ್ಂಶಚ ರ್ಗ ್ೀರ್ಪುಷ್ ಆತತರ್ರಾನ್ ವಿರಿಞ್ಚಚನ್ೃ ತ್್ಜಿತಾನ್ಪಿ ನಿಪ್ಾತ್ ದದ್ಾಹ ರ್ೃಕ್ಾನ್ ।

ವಿಕ್ತರೀಡ್ ರಾಮಸಹಿತ ್ೀ ರ್ಯಮುನಾರ್ಜಲ್ ೀ ಸ ನಿೀರ ್ೀಗಮಾಶು ಕೃತವಾನ್ ರ್ರರ್ಜಮಬಜನಾಭಃ ॥೧೩,೪೭॥

ಅವನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವಷ್ದಿಂದ ಪ್ರವಷ್ುನ್ಾಗಿ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನೂ ಕೂಡಾ ಸಂಕಟಗ ೂಳಳಲು, ಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ
ಮುಟುುವಕ ಯಿಂದ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣನನುನ ರ ೂೀಗವಹಿೀನನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ವಷ್ವೃಕ್ಷವನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 533

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕಿರ್ತುನು(ವೃಕ್ಷರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ಉಗಾರಸುರನನುನ ಕ ೂಂದನು). ನಂರ್ತರ ಆ ಉಗಾರಸುರನ ರೀತರ್ಯ ಆಕಾರವುಳಳ

ಅವನ ಅನುಜರನುನ ಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಬಲದಿಂದ ಕ ೂಂದ ಕೂಡಾ(ಇಡಿೀ ತ್ ೂೀಪ್ನ್ ನೀ ನ್ಾಶಮಾಡಿದ).
ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದು, ಸಾವಲಲದ, ಗ ೂೀವುಗಳ ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸದಾ ದ ೈರ್ತ್ರ ಲಲರನೂನ
ಬಿೀಳಿಸದ ಕೃಷ್್, ಅವುಗಳ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಇಡಿೀ ತ್ ೂಪ್ನುನ ಕೃಷ್್ ಸುಟುಹಾಕಿದ. ನಂರ್ತರ ಕೃಷ್್ ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕಿರೀಡಿಸದ. ಹಿೀಗ ರ್ತನನ ಗಾರಮವನುನ (ವರಜವನುನ) ಕೃಷ್್ ರ ೂೀಗರಹಿರ್ತವನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಿದನು.

ಸಪ್ತೀಕ್ಷಣ ್ೀsತಿಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯರ್ಯುತಾನ್ದಮಾ್ನ್ ಸವ ೈಯಗ್ವಗಯರಿೀಶರ್ರತ ್ೀ ದಿತಿರ್ಜಪರಧ್ಾನಾನ್ ।

ಹತಾವ ಸುತಾಮಲಭದ್ಾಶು ವಿಭುರ್ಯ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಭಾರತುಃ ಸ ಕುಮೂಕಸಮಾಹವಯನ ್ೀsಪಿ
ನಿೀಲ್ಾಮ್ ॥೧೩.೪೮॥

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರುದರದ ೀವರ ವರದಿಂದ ಎಲಲರಂದಲೂ ನಿಗರಹಿಸಲು ಆಶಕ್ರಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ

ಬಲ ಹಾಗೂ ವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಗೂಳಿಗಳ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಕ ೂಂದು, ಕುಂಭಕ ಎನುನವ
ಹ ಸರನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರ್ಯಶ ್ೀದ ರ್ಯ ಅರ್ಣ್ನ ಮಗಳಾದ ನಿೀಲ್ಾಳನುನ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಪ್ಡ ದನು.

ಯಾ ಪೂರ್ಯರ್ಜನ್ಮನಿ ತಪಃ ಪರರ್ಮೈರ್ ಭಾಯಾ್ಯ ಭ್ಯಾಸಮಿತ್ಚರದಸ್ ಹಿ ಸಙ್ಗಮೊೀ ಮೀ ।

ಸಾ್ತ್ ಕೃಷ್್ರ್ಜನ್ಮನಿ ಸಮಸತರ್ರಾಙ್ಗನಾಭ್ಃ ಪೂರ್ಯಂ ತಿವತಿ ಸಮ ತದಿಮಾಂ ಪರರ್ಮಂ ಸ ಆಪ ॥೧೩.೪೯॥

ಯಾವಾಕ ರ್ಯು ರ್ತನನ ಪ್ೂವಥಜನಮದಲ್ಲಲ, ‘ವಶ ೀಷ್ರ್ತಃ ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಭಗವಂರ್ತನ

ಜ ್ೀಷ್ಠಪ್ತನಯಾಗಬ ೀಕು’ ಎಂದು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಾಳ ೂೀ ಅವಳ ೀ ಈ ನಿೀಲ್ಾ. ಆಕ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಇರ್ತರ
ಎಲ್ಾಲ ಪ್ತನರ್ಯರಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲ್ ೀ ನನಗ ಕೃಷ್್ನ ಸ ೀರುವಕ ರ್ಯು ಆಗಬ ೀಕು ಎಂದು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಾಳು.
ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವಳನುನ ಕೃಷ್್ ಮೊದಲ್ ೀ ಹ ೂಂದಿದ.

ಅರ್ಗ ರೀ ದಿವರ್ಜತವತ ಉಪ್ಾರ್ಹದ್ ೀಷ್ ನಿೀಲ್ಾಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಙ್ಗನಾ ಅಪಿ ಪುರಾ ರ್ರಮಾಪಿರ ೀ ರ್ಯತ್ ।
ಸಂಸಾಾರತಃ ಪರರ್ಮಮೀರ್ ಸುಸಙ್ಗಮೊೀ ನ ್ೀ ಭ್ಯಾತ್ ತವ ೀತಿ ಪರಮಾಪುರಸಃ ಪುರಾ ಯಾಃ
॥೧೩.೫೦॥

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಉಪ್ನರ್ಯನ ಸಂಸಾೆರಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಮದುವ ಯಾದ. ಇದಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವ ೀನ್ ಂದರ :
ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರೂ ಕೂಡಾ ಈ ಕುರರ್ತು ಮೊದಲ್ ೀ ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾರು. ‘ಉಪ್ನರ್ಯನ ಸಂಸಾೆರಕಿೆಂರ್ತ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 534

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಮೊದಲ್ ೀ ನಮಗ ನಿನನ ದ ೀಹ ಸಂಗಮವು ಆಗಬ ೀಕು’ ಎನುನವ ವರ ಅದಾಗಿರ್ತುು. ಈ ಎಲ್ಾಲ

ಗ ೂೀಪ್ಕಾಂಗನ್ ರ್ಯರು ಮೂಲರ್ತಃ ಉರ್ತುಮರಾದ ಅಪ್ುರ ಸರೀರ್ಯರ ೀ ಆಗಿದಾರು.

ತತಾರರ್ ಕೃಷ್್ಮರ್ದನ್ ಸಬಲಂ ರ್ರ್ಯಸಾ್ಃ ಪಕಾವನಿ ತಾಲಸುಫಲ್ಾನ್್ನ್ುಭ ್ೀರ್ಜಯೀತಿ ।

ಇತ್ತಿ್ಯತಃ ಸಬಲ ಆಪ ಸ ತಾಲರ್ೃನ್ಾಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ ೈದುಾಯರಾಸದಮತಿೀರ್ ಹಿ ಧ್ ೀನ್ುಕ ೀನ್ ॥೧೩.೫೧॥

‘ಹಣಾ್ಗಿರುವ ತ್ಾಳ ಮರದ ಒಳ ಳರ್ಯ ಫಲಗಳನುನ ನಮಗ ಉಣಿ್ಸು’ ಎಂದು ಗ ಳ ರ್ಯರಂದ ಬ ೀಡಲಾಟು
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಧ ೀನುಕನ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಾಗಿ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದ ಹ ೂಂದಲು
ಅಸಾಧ್ವಾದ ತ್ಾಳ ಮರಗಳ ಸಮೂಹವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.

ವಿಘನೀಶತ ್ೀ ರ್ರಮವಾಪ್ ಸ ದೃಷ್ುದ್ ೈತ ್್ೀ ದಿೀಘಾಯರ್ಯುರುತತಮಬಲಃ ಕದನ್ಪಿರಯೀsಭ್ತ್ ।

ನಿತ ್್ೀದಾತಃ ಸ ಉತ ರಾಮಮವ ೀಕ್ಷಯ ತಾಲರ್ೃನಾತತ್ ಫಲ್ಾನಿ ಗಳರ್ಯನ್ತಮಥಾಭ್ಧ್ಾರ್ತ್ ।
ತಸ್ ಪರಹಾರಮಭಕಾಙ್ಷತ ಆಶು ಪೃಷ್ಾಪ್ಾದ್ೌ ಪರಗೃಹ್ ತೃರ್ಣರಾರ್ಜಶ್ರ ್ೀsಹರತ್ ಸಃ ॥೧೩.೫೨॥

ಆ ಧ ೀನುಕನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನು ಗರ್ಣಪ್ತಯಿಂದ ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಧೀಘಥವಾದ ಆರ್ಯುಷ್್ವುಳಳವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವುಳಳವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ, ರ್ಯುದಿಪ್ರರ್ಯನೂ ಆಗಿದಾನು. ಯಾವಾಗಲೂ ಉದಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಅವನು
ತ್ಾಳ ಮರದಿಂದ ಹರ್ಣು್ಗಳನುನ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳಿಸುತುರುವ ಬಲರಾಮನನುನ ಕಂಡು ಅಲ್ಲಲಗ ಓಡಿಬಂದನು.
ಬಲರಾಮನಿಗ ಒದ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎಂದು ಇಚಿೆಸುತುರುವ ಆ ಧ ೀನುಕನ ಹಿಂಗಾಲನುನ ಹಿಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,
ಅವನನುನ ಎತು ಮೀಲಕ ೆಸ ದನು. ಅದರಂದ ಧ ೀನುಕನ ಕತ್ ುರ್ಯರೂಪ್ದ ರ್ತಲ್ ಕರ್ತುರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ಖರತರ ೀ ಖರರ್ಪದ್ ೈತ ್ೀ ಸವ ೀಯ ಖರಾಶಚ ಖರತಾಲರ್ನಾನ್ತರಸಾ್ಃ ।

ಪ್ಾರಪುಃ ಖರಸವರತರಾ ಖರರಾಕ್ಷಸಾರಿಂ ಕೃಷ್್ಂ ಬಲ್ ೀನ್ ಸಹಿತಂ ನಿಹತಾಶಚ ತ ೀನ್ ॥೧೩.೫೩॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಕತ್ ುರ್ಯ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ದ ೈರ್ತ್ನು ಕ ೂಲಲಲಾಡುತುರಲು, ಆ ತ್ ೂೀಪ್ನಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ

ಕತ್ ುಗಳೂ ಕೂಡಾ (ಕತ್ ುರ್ಯ ರೂಪ್ದ ದ ೈರ್ತ್ರು) ಕ ಟುದಾಾಗಿ ಕಿರುಚುತ್ಾು, ರಾಕ್ಷಸರ ಶರ್ತುರವಾಗಿರುವ
ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೂಂದಿದರು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟುರೂ ಕೂಡಾ.

ಸವಾಯನ್ ನಿಹತ್ ಖರರ್ಪಧರಾನ್ ಸ ದ್ ೈತಾ್ನ್ ವಿಘನೀಶವರಸ್ ರ್ರತ ್ೀsನ್್ರ್ಜನ ೈರರ್ದ್ಾಾಯನ್ ।

ಪಕಾವನಿ ತಾಲಸುಫಲ್ಾನಿ ನಿಜ ೀಷ್ು ಚಾದ್ಾದ್ ದುವಾಯರಪ್ೌರುಷ್ಗುಣ ್ೀದೂರಿತ ್ೀ ರಮೀಶಃ॥೧೩.೫೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 535

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕತ್ ುರ್ಯ ರೂಪ್ ಧರಸರುವ, ಗರ್ಣಪ್ತರ್ಯ ವರದಿಂದ ಉಳಿದವರಂದ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗದ ಎಲ್ಾಲ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ
ಕ ೂಂದು, ಯಾರೂ ರ್ತಡ ರ್ಯಲ್ಾಗದ ಬಲವ ಂಬ ಗುರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಕೃಷ್್ನು, ಹಣಾ್ಗಿರುವ ತ್ಾಳ ಮರದ
ಫಲಗಳನುನ ರ್ತನನವರ ಲಲರಗ ಕ ೂಟುನು.

ಪಕ್ಷದವಯೀನ್ ವಿಹರತುವರ್ ರ್ಗ ್ೀಪಕ ೀಷ್ು ದ್ ೈತ್ಃ ಪರಲಮಬ ಇತಿ ಕಂಸವಿಸೃಷ್ು ಆರ್ಗಾತ್ ।
ಕೃಷ್್ಸ್ ಪಕ್ಷ್ಷ್ು ರ್ಜರ್ಯತುು ಸ ರಾಮಮೀತ್ ಪ್ಾಪಃ ಪರಾಜತ ಉವಾಹ ತಮುಗರರ್ಪಃ ॥೧೩.೫೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಲಲರೂ ಎರಡು ಪ್ಂಗಡ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಕಿರೀಡಿಸುತುರಲು, ಕಂಸನಿಂದ

ಕಳುಹಿಸಲಾಟು ಪ್ರಲಂಬನ್ ಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನು(ಬಾಲಕನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ) ಬಂದು ಅವರಲ್ಲಲನ ಒಂದು ಪ್ಂಗಡವನುನ
ಸ ೀರಕ ೂಂಡನು. ಕೃಷ್್ನ ಪ್ಕ್ಷದವರು ಜರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದುತುರಲು, ಆಟದ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಸ ೂೀರ್ತ
ಗುಂಪ್ನವನ್ಾದ ಪ್ರಲಂಬ ಬಲರಾಮನನುನ ಹ ೂರ್ತು.(ಆಟದ ನಿರ್ಯಮದಂತ್ ಯಾರು ಸ ೂೀಲುತ್ಾುರ ೂೀ ಅವರು
ಗ ದಾವರನುನ ಹ ೂರಬ ೀಕು. ಪ್ರಲಂಬನಿದಾ ಪ್ಂಗಡ ಸ ೂೀರ್ತು, ಕೃಷ್್ ಹಾಗೂ ಬಲರಾಮರದಾ ಪ್ಂಗಡ
ಗ ದುಾದರಂದ ಪ್ರಲಂಬ ಬಲರಾಮನನುನ ಹ ೂರಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು. ಹಾಗ ೀ ಶ್ರಧಾಮ ಕೃಷ್್ನನುನ ಹ ೂರ್ತು). ಆಗ
ಪ್ರಲಂಬ ರ್ತನನ ದ ೈರ್ತ್ ರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .

ಭೀತ ೀನ್ ರ ್ೀಹಿಣಿಸುತ ೀನ್ ಹರಿಃ ಸುತತ ್ೀsಸೌ ಸಾವವಿಷ್ುತಾಮುಪದಿದ್ ೀಶ ಬಲ್ಾಭಪೂತ ಾೈಯ ।
ತ ೀನ ೈರ್ ಪೂರಿತಬಲ್ ್ೀsಮಬರಚಾರಿರ್ಣಂ ತಂ ಪ್ಾಪಂ ಪರಲಮಬಮುರುಮುಷುಹತಂ ಚಕಾರ ॥೧೩.೫೬॥

ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ರ ೂೀಹಿಣಿಪ್ುರ್ತರನಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಅವನ ಬಲದ

ಪ್ೂತಥಗಾಗಿ ‘ನ್ಾನು ನಿನನಲ್ಲಲ ಆವಷ್ುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದನು. ಆ ಉಪ್ದ ೀಶದಿಂದ
ರ್ತನ್ ೂನಳಗ ೀ ಇರರ್ತಕೆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ೂತಥಯಾದ ಬಲವುಳಳ ಆ ಬಲರಾಮನು, ಆಕಾಶ
ಸಂಚಾರಯಾದ ಪ್ರಲಂಬನನುನ ಗುದಿಾ ಸಾರ್ಯುವಂತ್ ಮಾಡಿದನು.
[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವರಾಟಪ್ವಥ. ೧೪.೪೮-೪೯) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಪ್ರಲಂಬನನುನ ಕಂಡು
ಭರ್ಯಗ ೂಂಡ ಬಲರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ : ಅಹಂ ರ್ಯಃ ಸ ಭವಾನ ೀರ್
ರ್ಯಸತವಂ ಸ ್sಹಂ ಸನಾತನ್ಃ ।.... ನ್ಾನು ಅಂದರ ನಿೀನ್ ೀ. ನಿನ್ ೂನಳಗಡ ಇರರ್ತಕೆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ನ್ಾನ್ ೀ. ..
ತದ್ಾಸ ುೀ ಮ್ಢರ್ತ್ ತವಂ ಕ್ತಂ ಪ್ಾರಣ ೀನ್ ರ್ಜಹಿ ದ್ಾನ್ರ್ಂ ।.. ಯಾಕಾಗಿ ಸುಮಮನಿದಿಾೀರ್ಯ, ನಿನನ ಶಕಿುಯಿಂದ
ಈ ದಾನವನನುನ ಕ ೂಲುಲ. ಮ್ಧಿನಯ ದ್ ೀರ್ರಿಪುಂ ದ್ ೀರ್ ರ್ರ್ಜರಕಲ್ ಪೀನ್ ಮುಷುನಾ’ ನಿನನ ವಜರದಂತ್
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿರುವ ಮುಷುಯಿಂದ ಅವನನುನ ಗುದಿಾ ಕ ೂಲುಲ’].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 536

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತಸಮನ್ ಹತ ೀ ಸುರಗಣಾ ಬಲದ್ ೀರ್ನಾಮ ರಾಮಸ್ ಚಕುರರತಿತೃಪಿತರ್ಯುತಾ ಹರಿಶಚ।

ರ್ಹಿನಂ ಪಪ್ೌ ಪುನ್ರಪಿ ಪರದಹನ್ತಮುಚ ೈರ್ಗ ್ಗೀಯಪ್ಾಂಶಚ ರ್ಗ ್ೀಗರ್ಣಮಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsಪ್ಾತ್ ॥೧೩.೫೭॥

ಆ ಪ್ರಲಂಬಾಸುರನು ಕ ೂಲಲಲಾಡುತುರಲು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ರ್ತೃಪ್ುರ್ಯುರ್ತರಾದ ದ ೀವತ್ಾಸಮೂಹ ರಾಮನಿಗ

‘ಬಲದ ೀವ’ ಎಂದು ಹ ಸರಟುರು.
ಮತ್ ು, ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸುಡುವ ಕಾಳಿಗಚುನುನ ಗ ೂೀವುಗಳ
ಗರ್ಣ ಮರ್ತುು ಗ ೂೀವಳರಗಾಗಿ ಕುಡಿದನು ಹಾಗೂ ಎಲಲರನೂನ ರಕ್ಷ್ಮಸದನು ಕೂಡಾ.

ಕೃಷ್್ಂ ಕದ್ಾಚಿದತಿದ್ರಗತಂ ರ್ರ್ಯಸಾ್ ಊಚುಃ ಕ್ಷುಧ್ಾsದಿಾಯತತರಾ ರ್ರ್ಯಮಿತು್ದ್ಾರಮ್ ।

ಸ ್ೀsಪ್ಾ್ಹ ಸತರಮಿಹ ವಿಪರಗಣಾಶಚರನಿತ ತಾನ್ ಯಾಚತ ೀತಿ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸಮಸತಕಾಮಃ ೧೩.೫೮॥

ಒಮಮ ಬಹಳ ದೂರ ಪ್ರಯಾರ್ಣಮಾಡಿದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ಕೃಷ್್ನನುನ ಕುರರ್ತು ‘ನ್ಾವು ಹಸವನಿಂದ ಬಹಳ
ಸಂಕಟಪ್ಟ್ಟುದ ಾೀವ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಆಗ ‘ಇದ ೀ ಪ್ರಸರದಲ್ಲಲ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಸಮೂಹವು ಯಾಗವನುನ
ಮಾಡುತುದಾಾರ . ಅವರನುನ ಕುರರ್ತು ಬ ೀಡಿರ’ ಎಂದು ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥಸಮಸುಕಾಮನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು
ಉರ್ತುರಸುತ್ಾುನ್ .

ತಾನ್ ಪ್ಾರಪ್ ಕಾಮಮನ್ವಾಪ್ ಪುನ್ಶಚ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಃ ಕೃಷ್್ಂ ಸಮಾಪುರರ್ ತಾನ್ರ್ದತ್ ಸ ದ್ ೀರ್ಃ ।
ಪತಿನೀಃ ಸಮತ್ಯರ್ಯತ ಮದವಚನಾದಿತಿ ಸಮ ಚಕುರಶಚ ತ ೀ ತದಪಿ ತಾ ಭಗರ್ನ್ತಮಾಪುಃ ॥೧೩.೫೯॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಹ ೀಳಿದ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಸಮೂಹವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ರ್ತಮಮ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನುನ ಈಡ ೀರಸಕ ೂಳಳಲ್ಾಗದ ೀ,
ಮತ್ ು ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬರುತ್ಾುರ . ಆಗ ಕಿರೀಡಾದಿಗುರ್ಣವಶ್ಷ್ುನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅವರನುನ
ಕುರರ್ತು ‘ನನನ ಮಾತನ ಮೂಲಕ ಅವರ ಹ ಂಡಿರನುನ ಬ ೀಡಿರ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಆ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು
ಹಾಗ ಯೀ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಆಗ ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಸರೀರ್ಯರ ಲಲರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಳಿ ಬರುತ್ಾುರ .

ತಾಃ ಷ್ಡಿವಧ್ಾನ್ನಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಕರಾಃ ಸಮೀತಾಃ ಪ್ಾರಪ್ಾತ ವಿಸೃರ್ಜ್ ಪತಿಪುತರಸಮಸತಬನ್್ಾನ್ ।

ಆತಾಮಚಚಯನ ೈಕಪರಮಾ ವಿಸಸರ್ಜಜಯ ಕೃಷ್್ ಏಕಾ ಪತಿಪರವಿಧುತಾ ಪದಮಾಪ ವಿಷ ್್ೀಃ ॥೧೩.೬೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 537

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಆ ಸರೀರ್ಯರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ಆರು ರ್ತರಹದ ರಸವುಳಳ ಅನನದಿಂದ ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಕ ೈಗಳುಳಳವರಾಗಿ, ಎಲ್ಾಲ
ಬಂಧುಗಳನೂನ ಬಿಟುು, ಕ ೀವಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅಚಥನ್ ಮಾಡುವುದನ್ ನೀ ಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು ಭಾವಸದವರಾಗಿದಾರು.
ಬಂದಿರುವ ಅವರನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಬಿೀಳ ೂೆಡುತ್ಾುನ್ . ಅವರಲ್ಲಲ ಒಬಾಬಕ ಗಂಡನಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುವಳಾಗಿ
ಹರಪ್ದವನ್ ನೈದಿದಳು. (ಆಕ ದ ೀವರನ್ ನೀ ಉರ್ತೆಟವಾಗಿ ನ್ ನ್ ರ್ಯುತ್ಾು ಪಾರರ್ಣ ಬಿಟುು, ವಷ್ು್ಪಾದವನುನ ,
ಎಂದರ , ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು).
[ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ (೧೦.೨೧.೩೪): ತತ ರಕಾ ವಿಧುತಾ ಭತಾರಯ
ಭಗರ್ಂತಂ ರ್ಯಥಾಶುರತಮ್ । ಹೃದ್ ್ೀಪಗುಹ್ ವಿರ್ಜಹೌ ದ್ ೀಹಂ ಕಮಾಯನ್ುಬಂಧನ್ಮ್’ ಆ ಸರೀರ್ಯರಲ್ಲಲ
ಒಬಾಬಕ ರ್ಯನುನ ಆಕ ರ್ಯ ಪ್ತ ಬಲವಂರ್ತವಾಗಿ ರ್ತಡ ದನು. ಆಗ ಆಕ ಮನಸುನಿಂದಲ್ ೀ ಭಗವಂರ್ತನನುನ
ಆಲಂಗಿಸ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ತ್ಾ್ಗಮಾಡಿದಳು].

ಭುಕಾತವsರ್ ರ್ಗ ್ೀಪಸಹಿತ ್ೀ ಭಗವಾಂಸತದನ್ನಂ ರ ೀಮೀ ಚ ರ್ಗ ್ೀಕುಲಮವಾಪ್ ಸಮಸತನಾರ್ಃ ।

ಆಜ್ಞಾತಿಲಙ್ಘನ್ಕೃತ ೀಃ ಸವಕೃತಾಪರಾಧ್ಾತ್ ಪಶಾಚತ್ ಸುತಪತಮನ್ಸ ್ೀsಪ್ಭರ್ನ್ ಸಮ ವಿಪ್ಾರಃ ॥೧೩.೬೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಗ ೂೀಪ್ರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಅವರು ರ್ತಂದಿರುವ ಭಕ್ಷಾವ ಲಲವನೂನ ಸಾೀಕರಸದನು.
ಸಮಸುಲ್ ೂೀಕಗಳ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಗ ೂೀಕುಲವನುನ ಹ ೂಂದಿ ಕಿರೀಡಿಸುತುದಾನು.
ಇರ್ತು ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ಆಹಾರ ನಿರಾಕರಸದಾ ಬಾರಹಮರ್ಣರು ‘ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಮಿೀರದ ವು,
ಇದು ನ್ಾವು ಮಾಡಿದ ಅಪ್ರಾಧ’ ಎಂದು ಪ್ಶಾುತ್ಾುಪ್ದಿಂದ ಬ ಂದ ಮನಸುುಳಳವರಾದರು.

ಕೃಷ ್್ೀsರ್ ವಿೀಕ್ಷಯ ಪುರುಹ್ತಮಹಪರರ್ಯತನಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾನ್ ನ್್ವಾರರ್ಯದವಿಸಮರಣಾರ್ಯ ತಸ್ ।

ಮಾ ಮಾನ್ುಷ ್ೀsರ್ಯಮಿತಿ ಮಾಮರ್ಗಚಛತಾಂ ಸ ಇತ್ರ್್ಯೀsಸ್ ವಿದಧ್ ೀ ಮಹಭಙ್ಗಮಿೀಶಃ ॥೧೩.೬೨ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಕೃಷ್್ನು ಇಂದರನ ಪ್ೂಜ ಗಾಗಿ ಗ ೂಲಲರ ಸದಿತ್ ರ್ಯನುನ (ಜಾತ್ ರರ್ಯ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನವನುನ) ಕಂಡು, ‘ಆ
ಇಂದರನಿಗ ನನನ ಮರ ವು ಇರಬಾರದು’ ಎನುನವುದಕಾೆಗಿ ಅವರನುನ ರ್ತಡ ದನು. ಹಿೀಗ ಇಂದರನ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ
ರ್ತಡ ರ್ಯಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎಂದು ವವರಸುತ್ಾು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಆ ಇಂದರನು ನನನನುನ ಮನುಷ್್ ಎಂದು
ತಳಿರ್ಯದಿರಲ್ಲ ಎಂದು ಅವ್ರ್ಯನೂ, ಸವಥಸಮರ್ಥನೂ ಆದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಜಾತ್ ರರ್ಯ ಭಂಗವನುನ ಮಾಡಿದನು’
ಎಂದು.

ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಂಶಚ ತಾನ್ ಗ್ವರಿಮಹ ್ೀsಸಮದುರುಸವಧಮಮಯ ಇತು್ಕ್ತತಸಚಛಲತ ಆತಮಮಹ ೀsರ್ತಾರ್ಯ್ಯ ।

ಭ್ತಾವsತಿವಿಸೃತತನ್ುಬುಯಭುಜ ೀ ಬಲ್ಲಂ ಸ ನಾನಾವಿಧ್ಾನ್ನರಸಪ್ಾನ್ಗುಣ ೈಃ ಸಹ ೈರ್ ॥೧೩.೬೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 538

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಆ ಗ ೂೀಪಾಲಕರನುನ ‘ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾಡಬ ೀಕಾದ ಪ್ೂಜ ಯೀ ನಮಮ ಧಮಥವಾಗಿದ ’ ಎಂದು ರ್ತನನ
ಮಾತನ ಮೊೀಡಿಯಿಂದ ಒಪ್ಾಸ, ಅವರನುನ ಆ ಕುರತ್ಾದ ಜಾತ್ ರರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರಸ, ತ್ಾನ್ ೀ ಗ ೂೀವಧಥನ
ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ವಸಾುರವಾದ ದ ೀಹವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ರ್ತರರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ ಅನನ, ರಸ, ಪಾನಿೀರ್ಯ,
ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಆಹಾರವನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಾೀಕರಸದನು.
[ಶ ೈಲ್ ್ೀsಸೇತಿ ಬುರರ್ನ್ ಭ್ರಿಬಲ್ಲಮಾದದ್ ಬೃಹದವಪುಃ’ (ಭಾಗವರ್ತ: ೧೦.೨೨.೩೫) ‘ನ್ಾನ್ ೀ
ಶ ೈಲನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು, ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ ಮರ್ತುು ಅಪ್ಥಸದ ಭಕ್ಷಾ-ಭ ೂೀಜ್ಗಳನುನ ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಸಾೀಕರಸದನು. ‘ಗ್ವರಿಮ್ಧಯನಿ ಕೃಷ ್್ೀsಪಿ ಶ ೈಲ್ ್ೀsಹಮಿತಿ ಮ್ತಿಯಮಾನ್ । ಬುಭುಜ ೀsನ್ನಂ ಬಹುತರಂ
ರ್ಗ ್ೀಪರ್ಯಾಯಹೃತಂ ದಿವರ್ಜ’ (ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣ-೫.೧೦.೪೭). ಗ ೂಪ್ವರ್ಯಥರಂದ ಆಹೃರ್ತವಾದ(ರ್ತರಲಾಟು)
ಅನನವನುನ ತಂದನು. ಭುಕಾತವ ಚಾರ್ಭೃಥ ೀ ಕೃಷ್್ಃ ಪರ್ಯಃ ಪಿೀತಾವ ಚ ಕಾಮತಃ । ಸಂತೃಪ್ತೀsಸೇತಿ ದಿವ ್ೀನ್
ರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ಪರರ್ಜಹಾಸ ವ ೈ ।ತಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಃ ಪರ್ಯತಾಕಾರಂ ದಿರ್್ಸರಗನ್ುಲ್ ೀಪನ್ಮ್ । ಗ್ವರಿಮ್ಧಿನಯ ಸ್ತಂ
ದೃಷಾುವ ಕೃಷ್್ಂ ರ್ಜಗುಮಃ ಪರಧ್ಾನ್ತಃ । ಭಗವಾನ್ಪಿ ತ ೀನ ೈರ್ ರ್ಪ್ ೀಣಾsಚಾಛದಿತಃ ಪರಭುಃ । ಸಹಿತಃ ಪರರ್ಣತ ್ೀ
ರ್ಗ ್ೀಪ್ ೈನ್ಯನ್ಂದ್ಾsತಾಮನ್ಮಾತಮನಾ’ (ವಷ್ು್ಪ್ವಥ ಹರವಂಶ ೧೭.೨೩-೨೪). ಎಲಲವನೂನ ತಂದ ಕೃಷ್್ನು,
ಸಾಕಷ್ುು ಹಾಲನುನ ಕುಡಿದು, ಸಂರ್ತೃಪ್ುನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ಎಂದು, ರ್ತನನ ದಿವ್ವಾದ ರೂಪ್ವನುನ ರ್ತಳ ದು ನಕೆನು.
ಪ್ವಥರ್ತದ ಆಕಾರದಲ್ಲಲರುವ, ಅಲ್ೌಕಿಕವಾದ ಹಾರ, ಗಂಧ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಧರಸರುವ, ಬ ಟುದ ಮೀಲ್
ನಿಂರ್ತವನನುನ ಗ ೂೀಪ್ಕರು ಕೃಷ್ಾ್ ಎಂದು ತಳಿದರು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನೂ ಕೂಡಾ ಆ ಬ ಟುದ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲಯೀ
ಇದುಾ, ರ್ತನನನುನ ಮುಚಿುಕ ೂಂಡು ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪ್ರಂದ ನಮಸೃರ್ತನ್ಾದನು.

ಇನ ್ಾರೀsರ್ ವಿಸೃತರಥಾಙ್ಗಧರಾರ್ತಾರ ್ೀ ಮೀಘಾನ್ ಸಮಾದಿಶದುರ್ದಕಪೂಗರ್ೃಷ ುಯೈ।

ತ ೀ ಪ್ ರೀರಿತಾಃ ಸಕಲರ್ಗ ್ೀಕುಲನಾಶನಾರ್ಯ ಧ್ಾರಾ ವಿತ ೀರುರುರುನಾಗಕರಪರಕಾರಾಃ ॥೧೩.೬೪॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಚಕರಧರನ್ಾದ ಕೃಷ್್, ವಷ್ು್ವನ ಅವತ್ಾರ ಎಂಬುವುದನುನ ಮರ ರ್ತ ಇಂದರನು, ಧಾರಾಕಾರವಾದ

ಮಳ ಬರಸುವಂತ್ ಮೊೀಡಗಳಿಗ ಆಜ್ಞಾಪ್ಸದನು. ಸಮಸು ಗ ೂೀಕುಲ ಗಾರಮದ ನ್ಾಶಕಾೆಗಿ ಪ ರೀರ ೀಪ್ಸಲಾಟು
ಆ ಮೀಘಗಳು ದ ೂಡಡ ಆನ್ ರ್ಯ ಸ ೂಂಡಿಲ್ಲನಂತ್ ದಪ್ಾವಾಗಿರುವ ಹನಿಗಳುಳಳ ಮಳ ಬಿೀಳಿಸದವು.

ತಾಭನಿನಯಪಿೀಡಿತಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಸ ಕಞ್ಜನಾಭಃ ಸರ್ಯಂ ರ್ರರ್ಜಂ ಗ್ವರಿರ್ರಂ ಪರಸಭಂ ದಧ್ಾರ ।

ವಾಮೀನ್ ಕಞ್ಜದಲಕ ್ೀಮಳಪ್ಾಣಿನ ೈರ್ ತತಾರಖಿಲ್ಾಃ ಪರವಿವಿಶುಃ ಪಶುಪ್ಾಃ ಸವರ್ಗ ್ೀಭಃ ॥೧೩.೬೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 539

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಆ ಉದಕಧಾರ ಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾದ ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಕುಲವಾಸಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಪ್ದಮನ್ಾಭನು, ತ್ಾವರ ರ್ಯ

ಎಲ್ ರ್ಯಂತ್ ಮೃದುವಾಗಿರುವ ರ್ತನನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಆ ಗ ೂೀವಧಥನವನುನ ರಭಸದಿಂದ ಎತು
ಹಿಡಿದನು. ಹಿೀಗ ಎತು ಹಿಡಿದ ಗ ೂೀವಧಥನ ಪ್ವಥರ್ತದ ಕ ಳಗ ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ರ್ತಮಮ ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದರು.

ರ್ೃಷ ್ುವೀರುವಾರ್ಯ್ಯರ್ ನಿರನ್ತರಸಪತರಾತರಂ ತಾರತಂ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ಹರಿಣಾ ರ್ರರ್ಜಮಶರಮೀರ್ಣ ।

ಶಕ ್ರೀsನ್ುಸಂಸೃತಸುರಪರರ್ರಾರ್ತಾರಃ ಪ್ಾದ್ಾಮುಬರ್ಜಂ ರ್ಯದುಪತ ೀಃ ಶರರ್ಣಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ॥೧೩.೬೬॥

ಹಿೀಗ ನಿರಂರ್ತರ ಏಳುದಿನಗಳ ಕಾಲ ಎಡಬಿಡದ ೀ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಳ ರ್ಯನುನ ಸುರಸರ್ಯೂ, ಯಾವುದ ೀ

ಶರಮವಲಲದ ೀ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟು ನಂದಗ ೂೀಕುಲವನುನ ಕಂಡು, ಇದು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ಎಂದು ತಳಿದ
ಇಂದರನು ಕೃಷ್್ನ ಪಾದಕಮಲದಲ್ಲಲ ಶರರ್ಣುಹ ೂಂದಿದನು.

ತುಷಾುರ್ ಚ ೈನ್ಮುರುವ ೀದಶ್ರ ್ೀಗತಾಭಗ್ವಗೀಯಭಯಃ ಸದ್ಾsಗಣಿತಪೂರ್ಣ್ಯಗುಣಾರ್ಣ್ಯರ್ಂ ತಮ್ ।

ರ್ಗ ್ೀಭೃದ್ ಗುರುಂ ಹರಗುರ ್ೀರಪಿ ರ್ಗ ್ೀಗಣ ೀನ್ ರ್ಯುಕತಃ ಸಹಸರಗುರರ್ಗಾಧಗುಮಗರಯಮರ್ಗಾರಯತ್ ॥೧೩.೬೭॥

ಸಾವರಕರ್ಣು್ಳಳ ವಜರಧಾರ ಇಂದರನು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಉಪ್ನಿಷ್ತುನಲ್ಲಲ ಗರ್ತವಾಗಿರುವ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ,

ಅಗಣಿರ್ತಪ್ೂರ್ಣಥಗುಣಾರ್ಣಥವನ್ಾದ, ರುದರನ ರ್ತಂದ ಯಾದ, ಬರಹಮನಿಗೂ ಕೂಡಾ ಉಪ್ದ ೀಶಕನ್ಾಗಿರುವ,
ಎಣ ಯಿರದ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ(ಸಹಸಾರಕ್ಷನ್ಾದ), ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾದವರಗೂ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದನು.

ತವತ ್ತೀ ರ್ಜಗತ್ ಸಕಲಮಾವಿರಭ್ದಗರ್ಣ್ಧ್ಾಮನಸತವಮೀರ್ ಪರಿಪ್ಾಸ ಸಮಸತಮನ ತೀ ।

ಅತಿು ತವಯೈರ್ ರ್ಜಗತ ್ೀsಸ್ ಹಿ ಬನ್ಾಮೊೀಕ್ೌ ನ್ ತವತುಮೊೀsಸತ ಕುಹಚಿತ್ ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಶಕ ತೀ ॥೧೩.೬೮॥

‘ಎಣ ಯಿರದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರಪ್ಂಚವೂ ಹುಟ್ಟುದ . ನಿೀನ್ ೀ ಜಗರ್ತುನುನ ಪಾಲ್ಲಸುತುೀಯೀ.
ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿೀನ್ ೀ ಇವ ಲಲವನೂನ ತನುನತುೀಯೀ(ಸಂಹಾರ ಮಾಡುವ ). ನಿನಿನಂದಲ್ ೀ ಈ ಜಗತುಗ ಬಂಧನ
ಮರ್ತುು ಬಿಡುಗಡ . ನಿನಗ ಸಮನ್ಾದವನು ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲ್ಾಲ’ ಎಂದು ಇಂದರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರ
ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಇಲ್ಲಲ ಇಂದರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ‘ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥಶಕ ುೀ’ ಎಂದು ಸಂಬ ೂೀಧನ್ ಮಾಡಿರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 540

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕ್ಷನ್ತರ್್ಮೀರ್ ಭರ್ತಾ ಮಮ ಬಾಲ್ಮಿೀಶ ತವತುಂಶರಯೀsಸಮ ಹಿ ಸದ್ ೀತ್ಭರ್ನಿಾತ ್ೀsರ್ಜಃ ।

ಕ್ಾನ್ತಂ ಸದ್ ೈರ್ ಭರ್ತಸತರ್ ಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಯ ಪೂಜಾಪಹಾರವಿಧಿರಿತ್ರ್ದದ್ ರಮೀಶಃ ॥೧೩.೬೯॥

‘ಓ ಕೃಷ್್ನ್ ೀ, ನಿನಿನಂದ ನನನ ಬಾಲ್ಲಶ್ವು ಕ್ಷಮಿಸಲಾಡಬ ೀಕಾಗಿದ . ಯಾವಾಗಲೂ ನಿನನಲ್ಲಲಯೀ ನ್ಾನು

ಆಶರರ್ಯವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಇಂದರನಿಂದ ನಮಸೆರಸಲಾಟು, ಎಂದೂ ಹುಟುದ ರಮೀಶನು
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನಿನನನುನ ಸದ ೈವ ಕ್ಷಮಿಸದ ಾೀನ್ . ನಿನನ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿಯೀ ನ್ಾನು ನಿನನ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ
ಅಪ್ಹರಸದ ’ ಎಂದು.

ರ್ಗ ್ೀವಿನ್ಾಮೀನ್ಮಭಷಚ್ ಸ ರ್ಗ ್ೀಗಣ ೀತ ್ೀ ರ್ಗ ್ೀಭರ್ಜಜಯರ್ಗಾಮ ಗುರ್ಣಪೂರ್ಣ್ಯಮಮುಂ ಪರರ್ಣಮ್ ।

ರ್ಗ ್ೀಪ್ ೈಗ್ವಗಯರಾಮಪತಿರಪಿ ಪರರ್ಣತ ್ೀsಭಗಮ್ ರ್ಗ ್ೀರ್ದಾಯನ ್ೀದಾರರ್ಣಸಙ್ಗತಸಂಶಯೈಃ ಸಃ ॥೧೩.೭೦॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕ್ಷಮಿಸಲಾಟು ಇಂದರನು ಗುರ್ಣಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿರುವ ಕೃಷ್್ನನುನ ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,

ಹಾಲ್ಲನಿಂದ ಅಭಿಷ್ ೀಕಮಾಡಿ, ನಮಸೆರಸ ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಿದನು. (ಅಂದರ : ಗ ೂೀಮಾತ್ ಸುರಭಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ
ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದಿದಾಳು. ರ್ತನನ ಸಂರ್ತತರ್ಯನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸದ ಕೃಷ್್ನಿಗಾಗಿ ಆಕ ರ್ತನನ ಹಾಲನುನ ಸುರಸದಳು. ಇಂದರನೂ
ಕೂಡಾ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದನು. ಈ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ‘ಗ ೂೀವಂದ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ
ಕರ ರ್ಯಲಾಟುನು ಕೂಡಾ). ಗ ೂೀವಧಥನ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎತುದುಾದರಂದ ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ಸಂಶರ್ಯವನೂನ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಂದ ಕೃಷ್್ ನಮಸೆರಸಲಾಟುನು. [ಇವನೂ ನಮಮಂತ್ ಒಬಬ ಗ ೂೀಪಾಲಕ
ಎಂದು ತಳಿದಿದಾ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು, ಇವನು ನಮಮಂತ್ ಅಲ್ಾಲ. ನ್ಾವು ಇಂದರನಿಗ ನಮಸೆರಸದರ , ಇಂದರನ್ ೀ
ಇವನಿಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿದ. ಇವನ್ಾರ ೂೀ ಅತಮಾನುಷ್ ವ್ಕಿು ಎಂದೂ, ಇವನು ದ ೀವರ ದ ೀವ ಎಂದೂ
ತಳಿದು ರ್ತಮಮಲ್ಾಲ ಸಂಶರ್ಯಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತರಾದರು. (ಸಂ + ಗರ್ತ = ಚ ನ್ಾನಗಿ ದೂರವಾದ ಸಂಶರ್ಯ)].

ಕೃಷ್್ಂ ತತಃ ಪರಭೃತಿ ರ್ಗ ್ೀಪಗಣಾ ರ್್ಜಾನ್ನ್ ನಾರಾರ್ಯಣ ್ೀsರ್ಯಮಿತಿ ಗಗಗಯರ್ಚಶಚ ನ್ನಾಾತ್ ।
ನಾರರ್ಯರ್ಣಸ್ ಸಮ ಇತು್ದಿತಂ ನಿಶಮ್ ಪೂಜಾಂ ಚ ಚಕುರರಧಿಕಾಮರವಿನ್ಾನ ೀತ ರೀ ॥೧೩.೭೧ ॥

ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ‘ಇವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ’ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದರು. ‘ಇವನು
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ಸಮನು’ ಎನುನವ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರ ಮಾರ್ತನುನ ನಂದಗ ೂೀಪ್ನಿಂದ ಕ ೀಳಿದ ಅವರು,
ಅದನುನ ನಿಶುರ್ಯ ಮಾಡಿ, ಅರವಂದನ್ ೀರ್ತರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಅಧಕ ಸಮಾಮನವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 541

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಸಾನಾಾದುಪ್ಾತತರ್ರತ ್ೀ ಮರಣಾದಪ್ ೀತಂ ದೃಷಾುವ ಚ ರಾಮನಿಹತಂ ಬಲ್ಲನ್ಂ ಪರಲಮಬಮ್ ।

ಚಕುರವಿಯನಿಶಚರ್ಯಮಮುಷ್್ ಸುರಾಧಿಕತ ವೀ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾ ಅಥಾಸ್ ವಿದಧುಃ ಪರಮಾಂ ಚ ಪೂಜಾಮ್ ॥೧೩.೭೨॥

ಸೆಂದನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ವರದಿಂದಾಗಿ ಮರರ್ಣದಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾ ಹಾಗೂ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾ ಪ್ರಲಂಭನನುನ ರಾಮ

ಕ ೂಂದದಾನುನ ಕಂಡು, ಇವನು(ಬಲರಾಮ) ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠ ಎಂದು ಅವರ ಲಲರೂ ನಿಶುಯಿಸದರು. ಕೃಷ್್ನ
ನಂರ್ತರ ಬಲರಾಮನಿಗ ಅವರ ಲಲರೂ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದರು ಕೂಡಾ.

ಕಾತಾಾಯರ್ಯನಿೀರ್ರತಪರಾಃ ಸವಪತಿತವಹ ೀತ ್ೀಃ ಕನಾ್ ಉವಾಹ ಭಗವಾನ್ಪರಾಶಚ ರ್ಗ ್ೀಪಿೀಃ ।

ಅನ ್ೈ ದಾೃಯತಾ ಅರ್ಯುಗಬಾರ್ಣಶರಾಭನ್ುನಾನಃ ಪ್ಾರಪ್ಾತ ನಿಶಾಸವರಮರ್ಯಚಛಶ್ರಾಜತಾಸು ॥೧೩.೭೩॥

ಭಗವಂರ್ತನು ಮದುವ ಯಾದ, ಕಾತ್ಾ್ಥರ್ಯನಿೀ ವರರ್ತತ್ ೂಟು, ಕಾಮಬಾರ್ಣನ್ ಟು, ಇವನ್ ೀ ನಮಮ
ಪ್ತಯಾಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಪ್ರ್ಣತ್ ೂಟು, ಕನಿನಕ ರ್ಯರನೂನ, ಬ ೀರ ಗ ೂೀಪ್ರ ಮಡದಿರ್ಯರಾದ ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರನೂನ.
ನಟ್ಟುರುಳಿನಲ್ಲಲ ರಮಿಸದನು ರ್ತುಂಬಿದ ಚಂದರನ ಕಾಂತರ್ಯಲ್ಲಲ.

ತಾಸವತರ ತ ೀನ್ ರ್ಜನಿತಾ ದಶಲಕ್ಷಪುತಾರ ನಾರಾರ್ಯಣಾಹವರ್ಯರ್ಯುತಾ ಬಲ್ಲನ್ಶಚ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಃ ।

ಸವ ೀಯsಪಿ ದ್ ೈರ್ತಗಣಾ ಭಗರ್ತುುತತವಮಾಪುತಂ ಧರಾತಳಗತಾ ಹರಿಭಕ್ತತಹ ೀತ ್ೀಃ ॥೧೩.೭೪॥

ಇಲ್ಲಲಯೀ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ, ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾದ ಹರ್ತುು
ಲಕ್ಷಜನ ಪ್ುರ್ತರರು ಹುಟ್ಟುಸಲಾಟುರು. ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ದ ೀವತ್ಾಗರ್ಣಕ ೆ ಸ ೀರದವರು. ಹರಭಕಿುರ್ಯ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಕೆಳಾಗಬರ್ಯಸ ಈರೀತ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರು.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಉದ ೂ್ೀಗಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೭.೧೯) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :
ಮತುಂಹನ್ನ್ತುಲ್ಾ್ನಾಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾನಾಮಬುಯದಂ ಮಹತ್ । (‘ಅಬುಥದ’ ಎಂದರ ನೂರು-ಹರ್ತುುಸಾವರ.
ಅಂದರ ಹರ್ತುು ಲಕ್ಷ). ನಾರಾರ್ಯಣಾ ಇತಿ ಖಾ್ತಾಃ ಸವ ೀಯ ಸಙ್ಕ್ಗಮಯೀಧಿನ್ಃ’ (ನನನ ರ್ತರಹದ ಶರೀರ
ಉಳಳವರವರು ಎಂದು ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಗಮನಿಸಬ ೀಕು) ]

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಈರೀತ ಅವರ ಲಲರನುನ ಮದುವ ಯಾಗಲು ಕಾರರ್ಣವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಮುಂದಿನಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ
ವವರಸದಾಾರ :

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 542

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ತಾಸತತರ ಪೂರ್ಯರ್ರದ್ಾನ್ಕೃತ ೀ ರಮೀಶ ್ೀ ರಾಮಾ ದಿವರ್ಜತವಗಮನಾದಪಿ ಪೂರ್ಯಮೀರ್ ।

ಸವಾಯ ನಿಶಾಸವರಮರ್ಯತ್ ಸಮಭೀಷ್ುಸದಿಾಚಿನಾತಮಣಿಹಿಯ ಭಗವಾನ್ಶುಭ ೈರಲ್ಲಪತಃ ॥೧೩.೭೫॥

ಹಿಂದ ಕ ೂಟು ವರಕಾೆಗಿ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳನುನ ರಮೀಶನು ರ್ತನನ ಮುಂಜಯಾಗುವುದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ, ಆ

ರಾತರಗಳಲ್ಲಲ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸದ. ಅಭಿೀಷ್ುಸದಿಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಚಿಂತ್ಾಮಣಿರ್ಯಂತರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಪಾಪ್
ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಲ್ಲಪ್ುನಲಲವಷ್ ುೀ.

ಸಮ್ಪರ್ಣ್ಯಚನ್ಾರಕರರಾಜತಸದರರ್ಜನಾ್ಂ ರ್ೃನಾಾರ್ನ ೀ ಕುಮುದಕುನ್ಾಸುಗನ್ಾವಾತ ೀ ।

ಶುತಾವಮುಕುನ್ಾಮುಖನಿಸುೃತಗ್ವೀತಸಾರಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಙ್ಗನಾ ಮುಮುಹುರತರ ಸಸಾರ ರ್ಯಕ್ಷಃ॥೧೩.೭೬॥

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಚಂದರನ ಕಿರರ್ಣದಿಂದ ಶ ್ೀಭಿರ್ತವಾದ ಒಳ ಳರ್ಯ ರಾತರರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ೈದಿಲ್ , ಮಲ್ಲಲಗ , ಮೊದಲ್ಾದ

ಪ್ರಮಳಭರರ್ತವಾದ ಗಾಳಿರ್ಯುಳಳ ವೃನ್ಾಾವನದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನ ಮುಖದಿಂದ ಹ ೂರಟ ಸಾರಭೂರ್ತವಾದ
ಗಿೀತ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರು ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದರು. ಆಗ ಅಲ್ಲಲಗ ರ್ಯಕ್ಷನ್ ೂಬಬ ಬಂದನು.

ರುದರಪರಸಾದಕೃತರಕ್ಷ ಉತಾಸ್ ಸಖು್ಭೃಯತ ್್ೀ ಬಲ್ಲೀ ಖಲತರ ್ೀsಪಿಚ ಶಙ್್ಚ್ಡಃ ।

ತಾಃ ಕಾಲರ್ಯನ್ ಭಗರ್ತಸತಳತಾಡನ ೀನ್ ಮೃತು್ಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಮಣಿಮಸ್ ರ್ಜಹಾರ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೩.೭೭॥

ಆ ರ್ಯಕ್ಷ ರುದರನ ಅನುಗರಹವನ್ ನೀ ರಕ್ಷಣ ಯಾಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ, ರುದರನ ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾದ ಕುಬ ೀರನ
ಸ ೀವಕನ್ಾದ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಷ್ುನ್ಾದ ಶಂಖಚೂಡನ್ಾಗಿದಾ. ಆರ್ತ ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರನುನ ಅಪ್ಹಾರ
ಮಾಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಕೃಷ್್ನ ಮುಂಗ ೈ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಸರ್ತುುಬಿದಾ. ಕೃಷ್್ನು ಅವನ ಮಣಿರ್ಯನುನ
ಅಪ್ಹರಸದ.

ನಾಮಾನsಪ್ರಿಷ್ು ಉರುರ್ಗಾರ್ಯವಿಲ್ ್ೀಮಚ ೀಷ ್ುೀ ರ್ಗ ್ೀಷ್ಾಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರ್ೃಷ್ಭಾಕೃತಿರಪ್ರ್ದಾಯಃ।

ಶಮೊೂೀರ್ಯರಾದನ್ುಗತಶಚ ಸದ್ ೈರ್ ಕಂಸಂ ರ್ಗಾ ಭೀಷ್ರ್ಯನ್ತಮಮುಮಾಹವರ್ಯದ್ಾಶು ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೩.೭೮॥

ಕಂಸನ ಭೃರ್ತ್ನ್ಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ವರುದಿವಾದ ಕಿರಯರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರುವ, ಎತುನ ವ ೀಷ್ವನುನ

ಧರಸರುವ, ರುದರನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವ , ಹಸುಗಳನುನ ಹ ದರಸುತುದಾ, ಅರಷ್ುನ್ ಂಬ ಹ ಸರುಳಳ
ದುಷ್ುನನುನ ಕೃಷ್್ನು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಕರ ದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 543

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಸ ್ೀsಪ್ಾ್ಸಸಾದ ಹರಿಮುಗರವಿಷಾರ್ಣಕ ್ೀಟ್ಟಮರ್ಗ ರೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಜಗೃಹ ೀsಸ್ ವಿಷಾರ್ಣಮಿೀಶಃ ।

ಭ್ಮೌ ನಿಪ್ಾತ್ ಚ ರ್ೃಷಾಸುರಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಂ ರ್ಯಜ್ಞ ೀ ರ್ಯಥಾ ಪಶುಮಮಾರರ್ಯದಗರಯಶಕ್ತತಃ॥೧೩.೭೯॥

ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ಗಟ್ಟುಯಾಗಿರುವ ರ್ತನನ ಕ ೂಂಬಿನ ರ್ತುದಿರ್ಯನುನ ಮುಂದ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ
ಹ ೂಂದಿದನು. ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅವನ ಎರಡೂ ಕ ೂಂಬುಗಳನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು,
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ಡವ, ರ್ಯಜ್ಞದ ಪ್ಶುವೀ ಎಂಬಂತ್ ಅವನನುನ ಕ ೂಂದು ಹಾಕಿದನು.

ಕ ೀಶ್ೀ ಚ ಕಂಸವಿಹಿತಸುತರಗಸವರ್ಪ್ೀ ಗ್ವಯಾ್ಯತಮಜಾರ್ರಮವಾಪ್ ಸದ್ಾ ವಿಮೃತು್ಃ ।

ಪ್ಾಪಃ ಸ ಕ ೀಶರ್ಮವಾಪ ಮುಖ ೀsಸ್ ಬಾಹುಂ ಪ್ಾರವ ೀಶರ್ಯತ್ ಸ ಭಗವಾನ್ ರ್ರ್ೃಧ್ ೀsರ್ ದ್ ೀಹ ೀ
॥೧೩.೮೦॥

ತತಾ್ದನಾರ್ಯ ಕುಮತಿಃ ಸ ಕೃತಪರಯಾಸಃ ಶ್ೀಣಾ್ಯಸ್ದನ್ತದಶನ್ಚಚದರುದಾವಾರ್ಯುಃ ।

ದಿೀರ್ಣ್ಯ ಪಪ್ಾತ ಚ ಮೃತ ್ೀ ಹರಿರಪ್ಶ ೀಷ ೈಬರಯಹ ೇಶಶಕರದಿನ್ಕೃತಾಮುಖ ೈಃ ಸುತತ ್ೀsಭ್ತ್ ॥೧೩.೮೧॥

ಕಂಸನಿಂದ ಕಳುಹಿಸಲಾಟು, ಕುದುರ ರ್ಯ ಸಾರೂಪ್ವುಳಳ, ಬ ಟುದ ಮಗಳಿಂದ (ಪಾವಥತಯಿಂದ) ಮರರ್ಣವಲಲದ

ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕ ೀಶ್ೀ ನ್ಾಮಕ ಅಸುರನು ಕ ೀಶವನನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಆಗ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅವನ ಮುಖದಲ್ಲಲ(ಬಾಯಳಗ ) ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯನುನ ಇಟುನು. ಆ ಬಾಹುವು ಅಸುರನ ಶರೀರದಲ್ಲಲ
ಬ ಳ ಯಿರ್ತು.
ಕೃಷ್್ನ ಕ ೈರ್ಯನುನ ತನನಲ್ ಂದು ಕ ಟು ಬುದಿಿ ಇರುವ ಆ ಅಸುರ ಬಹಳ ಪ್ರಯಾಸಪ್ಟು. ಆದರ ಅವನ ಮುಖವು
ಸೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು. ಹಲುಲಗಳ ಲಲವೂ ಮುರದುಬಿದುಾ, ಉಸರಾಡುವುದು ಕಷ್ುವಾಗಿ ದ ೀಹವ ಲ್ಾಲ ಒಡ ದುಹ ೂೀಗಿ ಆರ್ತ
ಕ ಳಗ ಬಿದಾ (ಮೃರ್ತನ್ಾದ). ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ಾದರ ೂೀ ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ, ಸೂರ್ಯಥ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ.

[ಇಲ್ಲಲ ‘ಪಾವಥತರ್ಯ ವರ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದಕ ೆ ಪ್ೂರಕವಾಗಿರುವ ವವರಣ ನ್ ೀರವಾಗಿ ನಮಗ
ಕಾರ್ಣಸಗದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಪ್ರ ೂೀಕ್ಷ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಜ ೂೀಡಿಸ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ
ಇದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ಹರವಂಶದ ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೪.೬೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಹಯಾದಸಾಮನ್ಮಹ ೀಂದ್ ್ರೀsಪಿ ಬಭ ೀತಿ ಬಲಸ್ದನ್ಃ’
ಅಂದರ ‘ಇಂದರನೂ ಕೂಡಾ ಈ ಕುದುರ ರ್ಯನುನ ಕಂಡರ ಭರ್ಯಪ್ಡುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದರ್ಥ. ಇನುನ
ಬರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ ‘ತುರಗಸಾ್ಸ್ ಶಕ ್ರೀsಪಿ ಕೃಷ್್ ದ್ ೀವಾಶಚ ಬಭ್ತಿ’ ಎಂದಿದಾಾರ . ಈ ಮಾತನಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 544

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಅಸುರನ್ಾದ ಕ ೀಶ್ೀ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿರುವುದು ಇಂದರನಿಗಿಂರ್ತ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವ ದ ೀವತ್ ಯಿಂದ ಎನುನವುದು
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ ಲೀ(೨೪.೬೦) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ತದಿದಂ ದುಷ್ಾರಂ ಕಮಯ ಕೃತಂ ಕ ೀಶ್ವಿಘಾತನ್ಮ್ ।
ತವಯ್ೀರ್ ಕ ೀರ್ಲಂ ರ್ಯುಕತಂ ತಿರದಿವ ೀ ತರಯಂಬಕಸ್ ವಾ’ . ಇಲ್ಲಲ “ಕ ೀಶ್ರ್ಯನುನ ಕ ೂಲುಲವಕ ಎಂಬ ಬಹಳ
ದುಷ್ೆರವಾದ ಕಮಥವನುನ ಮಾಡಿದಿಾೀರ್ಯ, ಇದು ಒಂದ ೂೀ ನಿನಗ ಅರ್ವಾ ಶ್ವನಿಂದ ಮಾರ್ತರ ಸಾಧ್”
ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಮಾತನಿಂದ ಶ್ವನಿಗಿಂರ್ತ ಕ ಳಗಿನ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ
ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ವರವದ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಅಸುರರು ಐದು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ವರವನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾುರ : ೧. ಬರಹಮ(೩ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ), ೨.
ಶ್ವ(೫ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ), ೩. ಪಾವಥತ(೭ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ), ೪. ಸೆಂದ(೮ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ), ೫. ವನ್ಾರ್ಯಕ(೧೮ನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ). ಇಲ್ಲಲ ರುದರ
ಕ ೀಶ್ೀರ್ಯನುನ ಕ ೂಲಲಬಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದರಂದ ಇದು ರುದರನ ಅರ್ವಾ ಬರಹಮನ ವರ ಅಲ್ಾಲ ಎನುನವುದು
ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . (ಯಾರಗ ಯಾವ ದ ೀವತ್ ವರವನುನ ನಿೀಡಿರುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಅದನುನ
ಮುರರ್ಯುವುದಿಲಲ. ರ್ತಮಿಮಂದ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವ ದ ೀವತ್ ರ್ಯ ವರವನುನ ಕ ಳಗಿನ ಕಕ್ಷ ರ್ಯ ದ ೀವತ್ ಮುರರ್ಯಲು
ಶಕುನ್ಾಗಿರುವುದಿಲಲ).
ಸೆಂದ ಇಂದರನಿಗ ಸಮಾನ(ಎಂಟನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ). ಹಿೀಗಾಗಿ ಇಂದರನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲು ಅಸಾಧ್ ಎಂದಾಗ,
ಸೆಂದನಿಗೂ ಅದು ಅಸಾಧ್ ಎಂದಾಗುರ್ತುದ . ಇನುನ ವನ್ಾರ್ಯಕ ಹದಿನ್ ಂಟನ್ ೀ ಕಕ್ಷ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾಾನ್ . ಈ ಎಲ್ಾಲ
ವವರವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ ಕಿೀಶ್ೀ ಪಾವಥತೀದ ೀವಯಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ .
ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೪.೬೫) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ರ್ಯಸಾಮತ್ ತವಯಾ ಹತಃ ಕ ೀಶ್ೀ ತಸಾಮನ್ಮಚಾಛಸನ್ಂ ಶುರರ್ಣು ।
ಕ ೀಶವೀ ನಾಮ ನಾಮಾನ ತವಂ ಖಾ್ತ ್ೀ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ಭವಿಷ್್ಸ’ ಅಂದರ : ‘ಕ ೀಶ್ೀರ್ಯನುನ
ಕ ೂಂದಿರುವುದರಂದಾಗಿ ನಿನಗ ಕ ೀಶವ ಎನುನವ ನ್ಾಮ ಬರಲ್ಲ’ . ಈ ಎಲ್ಾಲ ಮಾತನ ಒಟ್ಾುರ
ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಮೀಲ್ಲನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಸ ರ ಹಿಡಿದು ನಮಗ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ವ್ೀಮಶಚ9 ನಾಮ ಮರ್ಯಸ್ನ್ುರರ್ಜಪರಸಾದ್ಾಲಿಬಾಾಮಿತಾರ್ಯುರಖಿಲ್ಾನ್ ವಿದಧ್ ೀ ಬಲ್ ೀ ಸಃ ।

ತಂ ಶ್ರೀಪತಿಃ ಪಶುಪತಿಃ ಪಶುರ್ದ್ ವಿಶಸ್ ನಿಃಸಾರಿತಾನ್ ಬಲಮುಖಾದಖಿಲ್ಾಂಶಚಕಾರ ॥೧೩.೮೨ ॥

9
ಪಾರಚಿೀನ ಪಾಠದಲ್ಲಲ ವಾ್ಮಶು ಎಂದಿದ . ಆದರ ವಾ್ಮಶು ಎನುನವ ಪಾಠ ಬ ೀರ ಲೂಲ ಉಪ್ಲಬಿವಾಗಿಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಪಾರರ್ಯಃ ಇದು
‘ವ್ೀಮಶು’ಇರಬಹುದು. ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ – ‘ ಮರ್ಯಪುತ ರೀ ಮಹಾಮಾಯೀ ವ್ೀಮೊೀ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಲವ ೀಷ್ಧೃಕ್ ’ (೧೦.೩೫.೨೯) ಎಂದಿದ . ಆದಾರಂದ
ಸವಥರ್ತರಪ್ರಚಲ್ಲರ್ತ ಪಾಠದಂತ್ ಇಲ್ಲಲ ‘ವ್ೀಮಶು’ ಎಂದು ಬಳಸಲ್ಾಗಿದ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 545

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ವ್ೀಮನ್ ಂಬ ಹ ಸರನ ಮರ್ಯನ ಮಗನು, ಬರಹಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ, ಅಮಿರ್ತವಾದ ಆರ್ಯುಸುನುನ ಪ್ಡ ದು,
ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂಲಲರನುನ ಗುಹ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಂಧಸಟುನು. ಆ ಅಸುರನನುನ ಶ್ರೀಪ್ತರ್ಯೂ, ಪ್ಶುಪ್ತರ್ಯೂ ಆದ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಪ್ಶುವಂತ್ ಕ ೂಂದು, ಬಿಲದಿಂದ ಎಲಲರನುನ ಬಿಡುಗಡ ಮಾಡಿದನು.

ಕುರ್ಯತ್ನ್ನ್್ವಿಷ್ಯಾಣಿ ದುರನ್ತಶಕೌತ ಕಮಾಮಯಣಿ ರ್ಗ ್ೀಕುಲಗತ ೀsಖಿಲಲ್ ್ೀಕನಾಥ ೀ ।

ಕಂಸಾರ್ಯ ಸರ್ಯಮರ್ದತ್ ಸುರಕಾರ್ಯ್ಯಹ ೀತ ್ೀಬರಯಹಾಮಙ್ಾಜ ್ೀ ಮುನಿರಕಾರಿ ರ್ಯದಿೀಶಪಿತಾರ ॥೧೩.೮೩
॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲರುವ, ಸಮಸುಲ್ ೂೀಕದ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ಅಮಿರ್ತ ಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಯಾರಗೂ ಸಾಧ್ವಾಗದ ಕಮಥಗಳನುನ ಮಾಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಸುರರ ಕಾರ್ಯಥ ಶ್ೀಘರ ನ್ ರವ ೀರಲ್ಲ ಎನುನವ
ಉದ ಾೀಶಕಾೆಗಿ ಬರಹಾಮಙ್ೆಜ(ಬರಹಮನ ತ್ ೂಡ ಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ) ನ್ಾರದ ಮುನಿರ್ಯು ಕಂಸನಿಗ ಎಲಲವನೂನ
ಹ ೀಳಿದರು. (ದ ೀವಕಿರ್ಯ ಅಷ್ುಮಗಭಥದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಮಗು ಹ ೀಗ ಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲ ಬ ಳ ರ್ಯುತುದ , ಇತ್ಾ್ದಿ ಎಲ್ಾಲ
ರಹಸ್ವನುನ ಕಂಸನಿಗ , ದ ೀವಕಾರ್ಯಥವನುನ ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ನ್ ರವ ೀರಸುವ ನಿಮಿರ್ತುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದರು).

ಶುರತಾವsತಿಕ ್ೀಪರಭಸ ್ೀಚಚಲ್ಲತಃ ಸ ಕಂಸ ್ೀ ಬಧ್ಾವ ಸಭಾರ್ಯ್ಯಮರ್ ಶ್ರರ್ಜಮುಗರಕಮಾಮಯ ।

ಅಕ್ರರಮಾಶವದಿಶದ್ಾನ್ರ್ಯನಾರ್ಯ ವಿಷ ್್ೀ ರಾಮಾನಿವತಸ್ ಸಹ ರ್ಗ ್ೀಪಗಣ ೈ ರಥ ೀನ್ ॥೧೩.೮೪॥

ನ್ಾರದರ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕಂಸ, ರಭಸವಾದ ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ ಪ್ರವೃರ್ತುನ್ಾದವನ್ಾಗಿ, ವಸುದ ೀವ-

ದ ೀವಕಿರ್ಯರನುನ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿದನು. ಉಗರವಾದ ಕಮಥವುಳಳ ಆ ಕಂಸನು, ಗ ೂೀಪ್ಗರ್ಣದ ೂಂದಿಗ
ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ವಷ್ು್ವನುನ ರ್ತನನ ರರ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಕರ ದುರ್ತರಲು ಅಕೂರರನಿಗ ಆಜ್ಞಾಪ್ಸದನು.

ಸಂಸ ೀರ್ನಾರ್ಯ ಸ ಹರ ೀರಭರ್ತ್ ಪುರ ೈರ್ ನಾಮಾನ ಕ್ತಶ ್ೀರ ಇತಿ ರ್ಯಃ ಸುರರ್ಗಾರ್ಯನ ್ೀsಭ್ತ್ ।
ಸಾವರ್ಯಮುೂರ್ಸ್ ಚ ಮನ ್ೀಃ ಪರಮಾಂಶರ್ಯುಕತ ಆವ ೀಶರ್ಯುಕ್ ಕಮಲರ್ಜಸ್ ಬಭ್ರ್ ವಿದ್ಾವನ್ ॥೧೩.೮೫॥

(ಇಲ್ಲಲ ಅಕೂರರನ ಮೂಲರೂಪ್ದ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ :) ಮೂಲರ್ತಃ ಯಾರು ‘ಕಿಶ ್ೀರ’ ಎಂಬ
ಹ ಸರನ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಹಾಡುಗಾರನ್ ೂೀ(ಗಂಧವಥನ್ ೂೀ) ಅವನ್ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸ ೀವ ಗಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಜನಿಸದಾ. ಈರ್ತ ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನುವನ ಅಂಶದ ೂಂದಿಗ , ಬರಹಮದ ೀವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದ
ಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 546

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಸ ್ೀsಕ್ರರ ಇತ್ಭರ್ದುತತಮಪೂರ್ಜ್ಕಮಾಮಯ ರ್ೃಷ್ಷ್ವಥಾsಸ ಸ ಹಿ ಭ ್ೀರ್ಜಪತ ೀಶಚ ಮನಿರೀ ।

ಆದಿಷ್ು ಏರ್ ರ್ಜಗದಿೀಶವರದೃಷುಹ ೀತ ್ೀರಾನ್ನ್ಾಪೂರ್ಣ್ಯಸುಮನಾ ಅಭರ್ತ್ ಕೃತಾತ್ಯಃ ॥೧೩.೮೬॥

ಉರ್ತೃಷ್ುರಂದಲೂ ಪ್ೂಜ್ವಾದ ಕಮಥವುಳಳವನ್ಾದ, ವೃಷ್ಗಳಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ, ಕಂಸನ ಮಂತರಯಾದ ಅವನು

ಅಕೂರರನ್ ಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾಗಿದಾ. ಆರ್ತ ಕಂಸನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ನ್ ೂೀಡುವ ನಲ್ಾಲ
ಎಂಬ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಆನಂದರ್ತುಂಬಿದ ಮನಸುುಳಳವನ್ಾಗಿ ಧನ್ನ್ಾದ(ಕೃರ್ತಕೃರ್ತ್ನ್ಾದ).

ಆರುँಹ್ ತದರರ್ರ್ರಂ ಭಗರ್ತಪದ್ಾಬಜಮಬ ್ಜೀದೂರ್ಪರರ್ಣತಮನ್ತರಮನ್ತರ ೀರ್ಣ ।

ಸಞಚಚನ್ತರ್ಯನ್ ಪರ್ಥ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸ ರ್ಗ ್ೀಷ್ಾಮಾರಾದ್ ದೃಷಾುವ ಪದ್ಾಙ್ಕಚಾತಭುರ್ಂ ಮುಮುದ್ ೀ ಪರಸ್॥೮೭॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕರ ರ್ತರಲು ಕಂಸ ನಿೀಡಿದ ರರ್ವನುನ ಏರದ ಅಕೂರರ, ಬರಹಮದ ೀವರಂದಲೂ ನಮಸೃರ್ತವಾದ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪಾದವನುನ ಒಳಮನಸುನಿಂದ ಧಾ್ನಿಸುತ್ಾು ಸಾಗಿದ. ನಂದಗ ೂೀಕುಲದ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ
ಪಾದದಿಂದ ಅಂಕಿರ್ತವಾದ ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ನ್ ೂೀಡಿ ಅಕೂರರ ಬಹಳ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟು.

ಸ ್ೀsವ ೀಷ್ುತಾತರ ರ್ಜಗದಿೀಶ್ತುರಙ್ಗಸಙ್ಗಲಭ ್ಾೀಚಚಯೀನ್ ನಿಖಿಲ್ಾಘವಿದ್ಾರಣ ೀಷ್ು ।

ಪ್ಾಂಸುಷ್ವಜ ೀಶಪುರ್ಹ್ತಮುಖ ್ೀಚಚವಿದು್ದ್ಾೂರರ್ಜದಿಾರಿೀಟಮಣಿಲ್ ್ೀಚನ್ರ್ಗ ್ೀಚರ ೀಷ್ು ॥೧೩.೮೮॥

ಆ ಅಕೂರರನು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಂಗಸಂಗದಿಂದಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಪಾಪ್ಗಳನೂನ ವನ್ಾಶಪ್ಡಿಸರ್ತಕೆಂರ್ತಹ

ಉರ್ತೆಷ್ಥತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ, ಬರಹಮದ ೀವರು-ರುದರ-ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮಿಂಚಿನಂತ್
ಶ ್ೀಭಿಸುತುರುವ ಕಿರೀಟದ ಮಣಿಗಳಿಗ ಹಾಗೂ ಅವರ ನರ್ಯನಗಳಿಗ ವಷ್ರ್ಯವಾದ(ಬರಹಮ, ರುದರ, ಇಂದರ,
ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಶ್ರಸುನಿಂದ ನಮಸೆರಸಲಾಡುವ ಮರ್ತುು ಅವರು ಆದರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಣುವ)
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪಾದದಿಂದ ಅಂಕಿರ್ತವಾದ ಭೂಮಿರ್ಯ ದೂಳಿನಲ್ಲಲ ಹ ೂರಳಾಡಿಬಿಟು.

ಸ ್ೀsಪಶ್ತಾರ್ ರ್ಜಗದ್ ೀಕಗುರುಂ ಸಮೀತಮರ್ಗ ್ರೀದೂವ ೀನ್ ಭುವಿ ರ್ಗಾ ಅಪಿ ದ್ ್ೀಹರ್ಯನ್ತಮ್ ।
ಆನ್ನ್ಾಸಾನ್ಾರತನ್ುಮಕ್ಷರ್ಯಮೀನ್ಮಿೀಕ್ಷಯ ಹೃಷ್ುಃ ಪಪ್ಾತ ಪದಯೀಃ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಸ್ ॥೧೩.೮೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆ ಅಕೂರರನು ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹಸುಗಳನುನ ಕರ ರ್ಯುತುರುವ,

ಆನಂದವ ೀ ಮೈದಾಳಿಬಂದ, ಜಗತುಗ ೀ ಮುಖ್ಗುರುವಾದ, ನ್ಾಶವಲಲದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕಂಡು, ಅವನ
ಪಾದಗಳಲ್ಲಲ ಆನಂದ ರ್ತುಮಿಬದವನ್ಾಗಿ ಬಿದಾನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 547

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಉತಾ್ಪ್ತಂ ರ್ಯದುಪತಿಃ ಸಬಲ್ ್ೀ ಗೃಹಂ ಸವಂ ನಿೀತ ್ವೀಪಚಾರಮಖಿಲಂ ಪರವಿಧ್ಾರ್ಯ ತಸಮನ್ ।

ನಿತ ್್ೀದಿತಾಕ್ಷರ್ಯಚಿದಪ್ಖಿಲಂ ಚ ತಸಾಮಚುಛಶಾರರ್ ಲ್ ್ೀಕಚರಿತಾನ್ುವಿಡಮಬನ ೀನ್ ॥೧೩.೯೦॥

ರ್ಯದುಪ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಕಾಲ್ಲಗ ಬಿದಾ ಅಕೂರರನನುನ ಎತು, ರ್ತನನ ಮನ್ ರ್ಯನುನ
ಕುರರ್ತು ಕರ ದುಕ ೂಂಡುಹ ೂೀಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ಉಪ್ಚಾರಗಳನೂನ ಮಾಡಿದನು. ಸದಾ ಉದಯಿಸರುವ, ನ್ಾಶವಲಲದ
ಜ್ಞಾನವುಳಳವನ್ಾದರೂ, ಲ್ ೂೀಕದ ವಡಂಬನ್ ಗಾಗಿ ಅಕೂರರನಲ್ಲಲ ಬಂದ ಕಾರರ್ಣವ ಲಲವನೂನ ಕೃಷ್್ ಕ ೀಳಿದನು.

ಶುರತಾವ ಸ ಕಂಸಹೃದಿ ಸಂಸ್ತಮಬಜನಾಭಃ ಪ್ಾರತಸುತ ರ್ಗ ್ೀಪಸಹಿತ ್ೀ ರರ್ಮಾರುರ ್ೀಹ ।

ರಾಮಶವಫಲಾತನ್ಯಾಭರ್ಯುತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮಯಾನ ೀನ್ ತ ೀನ್ ರ್ಯಮುನಾತಟಮರ್್ಯಾತಾಮ॥೧೩.೯೧॥

ಪ್ದಮನ್ಾಭನ್ಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕಂಸನ ಹೃದರ್ಯದಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಸಂಗತಗಳನೂನ ಅಕೂರರನಿಂದ ಕ ೀಳಿ,

ಮರುದಿನ ಮುಂಜಾನ್ ಎದುಾ, ಗ ೂೀಪ್-ಸಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ಅಕೂರರ ರ್ತಂದ ರರ್ವನುನ ಏರದನು.
ಬಲರಾಮನಿಂದಲೂ, ಶಾಫಲೆನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕೂರರನಿಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ ರರ್ದಲ್ಲಲ
ರ್ಯಮುನ್ಾತೀರದರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಸಂಸಾ್ಪ್ತೌ ರರ್ರ್ರ ೀ ರ್ಜಗತಾsಭರ್ನೌಾಯ ಶಾವಫಲ್ಲಾರಾಶವರ್ತತಾರ ರ್ಯಮಸವಸಾರಮ್ ।

ಸಾನತವ ಸ ತತರ ವಿಧಿನ ೈರ್ ಕೃತಾಘಮಷ್ಯಃ ಶ ೀಷಾಸನ್ಂ ಪರಮಪೂರುಷ್ಮತರ ಚ ೈಕ್ಷತ್ ॥೧೩.೯೨॥

ಜಗತುನಿಂದ ನಮಸಾೆರ್ಯಥರಾದ ಅವರಬಬರನುನ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಆ ರರ್ದಲ್ಲಲ ಕುಳಿಳರಸ, ಶಾಫಲೆಪ್ುರ್ತರ

ಅಕೂರರನು ಕೂಡಲ್ ೀ ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿಗಿಳಿದನು. ಅವನು ಅಲ್ಲಲ ಶಾಸರಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ಅಘಮಷ್ಥರ್ಣ ಸೂಕುವನುನ
ಪ್ಠಿಸುತ್ಾು, ಸಾನನಮಾಡಿ, ಅಲ್ಲಲಯೀ(ಜಲದಲ್ಲಲ ರುವಾಗಲ್ ೀ) ಶ ೀಷ್ಾಸನನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕಂಡನು.

ನಿತ್ಂ ಹಿ ಶ ೀಷ್ಮಭಪಶ್ತಿ ಸದಾಮನ ್ರೀ ದ್ಾನ ೀಶವರಃ ಸ ತು ತದ್ಾ ದದೃಶ ೀ ಹರಿಂ ಚ ।

ಅರ್ಗ ರೀ ಹಿ ಬಾಲತುನ್ುಮಿೀಕ್ಷಯ ಸ ಕೃಷ್್ಮತರ ಕ್ತಂ ನಾಸತ ಯಾನ್ ಇತಿ ಯಾನ್ಮುಖ ್ೀ ಬಭ್ರ್॥೧೩.೯೩॥

ಅಘಮಷ್ಥರ್ಣ ಮಂರ್ತರದ ಸದಿಿರ್ಯನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ ಅಕೂರರನು ಯಾವಾಗಲೂ ಶ ೀಷ್ನನುನ ಕಾರ್ಣುತುದಾ.

ಆದರ ಈ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ಆರ್ತ ಭಗವಂರ್ತನ ದಶಥನವನೂನ ಪ್ಡ ದ. ರ್ತನನ ಮುಂದ ಬಾಲಕ ಶರೀರವುಳಳ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 548

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ನದಿರ್ಯಲ್ ಲೀ ಕಂಡ ಅಕೂರರ, ರರ್ದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ಇರುವನ್ ೂೀ-ಇಲಲವೀ ಎಂದು ರರ್ದರ್ತು
ನ್ ೂೀಡುತ್ಾುನ್ .

ತತಾರಪಿ ಕೃಷ್್ಮಭವಿೀಕ್ಷಯ ಪುನ್ನಿನಯಮರ್ಜಜಯ ಶ ೀಷ ್ೀರುಭ ್ೀಗಶರ್ಯನ್ಂ ಪರಮಂ ದದಶಯ ।

ಬರಹ ೇಶಶಕರಮುಖದ್ ೀರ್ಮುನಿೀನ್ಾರರ್ೃನ್ಾಸಂರ್ನಿಾತಾಙ್ಕಚಘರರ್ಯುಗಮಿನಿಾರಯಾ ಸಮೀತಮ್ ॥೧೩.೯೪॥

ರರ್ದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಕೃಷ್್ನನುನ ಕಂಡ ಅಕೂರರ, ಮತ್ ು ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿ, ಶ ೀಷ್ನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಶರೀರದ ಮೀಲ್ ಮಲಗಿರುವ, ಬರಹಮ-ರುದರ-ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಮುನಿಶ ರೀಷ್ಠರು, ಇವರ ಲಲರ
ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ವಂದಿರ್ತವಾದ ಪಾದಗಳ ರಡನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ, ಲಕ್ಷ್ಮಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ .

ಸುತತಾವ ರ್ರಸುತತಿಭರರ್್ರ್ಯಮಬಜನಾಭಂ ಸ ್ೀsನ್ತಹಿಯತ ೀ ಭಗರ್ತಿ ಸವಕಮಾರುರ ್ೀಹ ।

ಯಾನ್ಂ ಚ ತ ೀನ್ ಸಹಿತ ್ೀ ಭಗವಾನ್ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸಾರ್ಯಂ ಪುರಿೀಂ ಸಹಬಲ್ ್ೀ ಮಧುರಾಮನ್ನ್ತಃ ॥೧೩.೯೫॥

ಆ ಅಕೂರರನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸ ೂುೀರ್ತರಗಳಿಂದ, ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ, ಪ್ದಮನ್ಾಭನ್ಾಗಿರುವ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಕಾರ್ಣದಂತ್ಾಗಲು ನದಿಯಿಂದ ಮೀಲ್ ಬಂದು ರ್ತನನ ರರ್ವನುನ
ಏರದ.
ಹಿೀಗ ಅಕೂರರ ಹಾಗೂ ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ, ಗುರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಎಣಿಯಿರದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸಂಜ ರ್ಯ
ಸುಮಾರಗ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ರ್ತಲುಪ್ದ.

ಅರ್ಗ ರೀsರ್ ದ್ಾನ್ಪತಿಮಕ್ಷರ್ಯಪ್ೌರುಷ ್ೀsಸಾವಿೀಶ ್ೀ ವಿಸೃರ್ಜ್ ಸಬಲಃ ಸಹಿತ ್ೀ ರ್ರ್ಯಸ ್ೈಃ ।

ದರಷ್ುುಂ ಪುರಿೀಮಭರ್ಜರ್ಗಾಮ ನ್ರ ೀನ್ಾರಮಾರ್ಗ ಗೀಯ ಪ್ೌರ ೈಃ ಕುತ್ಹಲರ್ಯುತ ೈರಭಪೂರ್ಜ್ಮಾನ್ಃ॥೧೩.೯೬॥

ಮಧುರ ರ್ಯನುನ ರ್ತಲುಪ್ದಮೀಲ್ , ದಾನಪ್ತ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳ ಅಕೂರರನನುನ ಮುಂದ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟು
ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ ಕಸುವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಬಲರಾಮ ಹಾಗೂ ಸಮಸು ಗ ಳ ರ್ಯರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು
ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ನ್ ೂೀಡಲ್ ಂದು ತ್ ರಳಿದನು. ಹಿೀಗ ಹ ೂೀಗುತುರುವಾಗ, ರಾಜಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಕುರ್ತೂಹಲದಿಂದ
ನ್ ೂೀಡುತುರುವ ಪ್ಟುಣಿಗರಂದ, ರ್ತನನ ಗುರ್ಣ-ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ಹ ೂಗಳಿಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಕೃಷ್್
ತರುಗಾಡಿದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 549

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಆಸಾದ್ ಕುಞ್ಜರಗತಂ ರರ್ಜತಂ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ರ್ಸಾರಣಿ ಕಂಸದಯತಂ ಗ್ವರಿಶಾರ್ರ ೀರ್ಣ ।

ಮೃತ್್ಜಿತಂ ಸಪದಿ ತ ೀನ್ ದುರುಕ್ತತವಿದಾಃ ಪ್ಾಪಂ ಕರಾಗರಮೃದಿತಂ ರ್್ನ್ರ್ಯದ್ ರ್ಯಮಾರ್ಯ॥೧೩.೯೭॥

ಮಧುರ ರ್ಯಲ್ಲಲ ತರುಗಾಡುತುರುವಾಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕಂಸನಿಗ ಪ್ರರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ, ಆನ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಕುಳಿತರರ್ತಕೆ,

ಪಾವಥತರ್ಯ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾಗಿರುವ ಅಗಸನ್ ೂಬಬನಲ್ಲಲ ಬಟ್ ುಗಳನುನ ಕ ೀಳಿದ. ಆಗ ಆ ಅಗಸನಿಂದ ಕ ಟು
ವಚನಗಳಿಂದ ನಿಂದಿಸಲಾಟುು ಸಟುುಗ ೂಂಡವನ್ಾದ ಕೃಷ್್, ಆ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಅಗಸನನುನ ರ್ತನನ ಹಸುರ್ತಲದಿಂದ
ಹ ೂಡ ದು, ರ್ಯಮಲ್ ೂೀಕಕೆಟ್ಟುದ.

ಹತಾವ ತಮಕ್ಷತಬಲ್ ್ೀ ಭಗವಾನ್ ಪರಗೃಹ್ ರ್ಸಾರಣಿ ಚಾsತಮಸಮಿತಾನಿ ಬಲಸ್ ಚಾsದ್ಾತ್ ।

ದತಾವsಪರಾಣಿ ಸಖಿರ್ಗ ್ೀಪರ್ಜನ್ಸ್ ಶ್ಷಾುನಾ್ಸತೀರ್ಯ್ಯ ತತರ ಚ ಪದಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಚಾsರ್ಗಾತ್॥೧೩.೯೮॥

ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ ಬಲವುಳಳ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಆ ರಜಕನನುನ ಕ ೂಂದು, ರ್ತನಗ ಯೀಗ್ವಾದ ವಸರಗಳನುನ

ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ಬಲರಾಮನಿಗೂ ಮರ್ತುು ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗೂ ಕೂಡಾ ಯೀಗ್ವಾದ ಬಟ್ ುಗಳನುನ ಕ ೂಟುು,
ಉಳಿದ ಬಟ್ ುಗಳನುನ ಮಾಗಥದಮೀಲ್ ಹಾಸ, ಆ ಬಟ್ ುರ್ಯಮೀಲ್ ಕಾಲುಗಳನುನ ಇಡುತ್ಾು ಮುನ್ ನಡ ದ.

ರ್ಗಾರಹಾ್ಪಹ ೀರ್ಯರಿಹಿತ ೈಕಚಿದ್ಾತಮಸಾನ್ಾರಸಾವನ್ನ್ಾ ಪೂರ್ಣ್ಯರ್ಪುರಪ್ರ್ಯಶ ್ೀಷ್ಹಿೀನ್ಃ ।

ಲ್ ್ೀಕಾನ್ ವಿಡಮಬಯ ನ್ರರ್ತುಮಲಕತಕಾದ್ ್ೈರ್ಯಪ್ಾರವಿಭ್ಷತ ಇವಾಭರ್ದಪರಮೀರ್ಯಃ ॥೧೩.೯೯॥

ಸಾೀಕಾರ್ಯಥ, ಅಪ್ಹ ೀಹ್, ತ್ಾ್ಜ್ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ, ಕ ೀವಲ ಘನಿೀಭರಸದ

ಆನಂದವ ೀ ಮೈದಾಳಿಬಂದಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಸಮಸು ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದ ವಹಿರ್ತನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,
ಮನುಷ್್ನಂತ್ ಲ್ ೂೀಕವನುನ ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸ, ಗಂಧ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳಿಂದ, ಕ್ಷೌರಕನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ
ಭೂಷರ್ತನ್ಾದನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾುನ್ .

ಮಾಲ್ಾ ಅವಾಪ್ ಚ ಸುದ್ಾಮತ ಆತಮತನ್ರಸಾತರ್ಕ್ಷಯೀsನ್ುರ್ಜಗೃಹ ೀ ನಿರ್ಜಪ್ಾಷ್ಯದ್ೌ ಹಿ ।

ಪೂರ್ಯಂ ವಿಕುರ್ಣಾಸದನಾದಾರಿಸ ೀರ್ನಾರ್ಯ ಪ್ಾರಪ್ೌತ ಭುರ್ಂ ಮೃರ್ಜನ್ಪುಷ್ಪಕರೌ ಪುರಾsಪಿ ॥೧೩.೧೦೦॥

ನ್ಾಶವಲಲದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಸವಥಸಾರ್ತಂರ್ತರನ್ಾದರೂ, ಸುದಾಮನ್ ಂಬ ಮಾಲ್ಾಕಾರನಿಂದ ಮಾಲ್ ರ್ಯನುನ

ಹ ೂಂದಿ ಅವನನುನ ಅನುಗರಹಿಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 550

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಭಗವಂರ್ತನ ಸ ೀವ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಆ ಕ್ಷೌರಕ-ಮಾಲ್ಾಕಾರರು, ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ

ವ ೈಕುಂಠದಲೂಲ ಅದ ೀ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುವವರಾಗಿರುವವರು.

ಸವ ೀಯಷ್ುಪುಷುಮಿಹ ತತರ ಸರ್ಪತಾಂ ಚ ಕೃಷ್್ಸತಯೀರ್ಯರಮದ್ಾದರ್ ರಾರ್ಜಮಾರ್ಗ ಗೀಯ ।

ಗಚಛನ್ ದದಶಯ ರ್ನಿತಾಂ ನ್ರದ್ ೀರ್ಯೀಗ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಗನ್ಾಮಧಿಕಂ ಕುಟ್ಟಲ್ಾಂ ರ್ರರ್ಜನಿತೀಮ್ ॥೧೩.೧೦೧॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅಲ್ಲಲಯೀ, ಅವರಬಬರಗೂ ಎಲ್ಾಲ ಇಷ್ುಪ್ುಷುರ್ಯನೂನ, ಮೊೀಕ್ಷದಲ್ಲಲ ಸಾಾರೂಪ್್ವನೂನ ವರವಾಗಿ

ಕ ೂಟು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ರಾಜಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಮುಂದ ಸಾಗುತ್ಾು ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಕಂಸನಿಗ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಗಂಧವನುನ
ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗುತುರುವ, ಕುಟ್ಟಲವಾದ ಅಂಗವುಳಳ(ವಕರ ದ ೀಹವುಳಳ) ಸರೀರ್ಯನುನ ಕಂಡ.

ತ ೀನಾತಿ್ಯತಾ ಸಪದಿ ಗನ್ಾಮದ್ಾತ್ ತಿರರ್ಕಾರ ತ ೀನಾಗರಜ ೀನ್ ಸಹಿತ ್ೀ ಭಗವಾನ್ ಲ್ಲಲ್ಲಮಪೀ ।

ತಾಂ ಚಾsಶವೃರ್ಜುತವಮನ್ರ್ಯತ್ ಸ ತಯಾsತಿ್ಯತ ್ೀsಲಮಾಯಾಮಿ ಕಾಲತ ಇತಿ
ಪರಹಸನ್ನಮುಞ್ಚತ್॥೧೩.೧೦೨॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಪಾರರ್ಥಥರ್ತಳಾದ ಆ ತರವಕ ರ, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ರ್ತನನಲ್ಲಲದಾ ಗಂಧವನುನ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಅಪ್ಥಸದಳು.

ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮೈಗ ಗಂಧವನುನ ಹಚಿುಕ ೂಂಡನು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲ,
ಅವಳನುನ ಕೂಡಲ್ ೀ ನ್ ಟುಗ ಮಾಡಿದ ಕೂಡಾ (ಅವಳ ಕುಟ್ಟಲ್ಾಂಗವನುನ ನಿವಾರಸದ). ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಅವಳಿಂದ (ನಿನನ ಸಂಗವಾಗಬ ೀಕು ಎಂದು)ಬ ೀಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಸಾಲಾ ಕಾಲ ಕಳ ದ ನಂರ್ತರ ಬರುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು
ನಗುತ್ಾು ಆಕ ರ್ಯನುನ ಕೃಷ್್ ಬಿೀಳ ೂೆಟು.

ಪೂಣ ್ೀಯನ್ುಾರ್ೃನ್ಾನಿರ್ಹಾಧಿಕಕಾನ್ತಶಾನ್ತಸ್ಯಾ್ಯಮಿತ ್ೀರುಪರಮದು್ತಿಸೌಖ್ದ್ ೀಹಃ ।

ಪಿೀತಾಮಬರಃ ಕನ್ಕಭಾಸುರಗನ್ಾಮಾಲ್ಃ ಶೃಙ್ಕ್ಗರವಾರಿಧಿರಗರ್ಣ್ಗುಣಾರ್ಣ್ಯವೀsರ್ಗಾತ್ ॥೧೩.೧೦೩ ॥

ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಚಂದರರ ಸಮೂಹಗಳಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಕೂಡಾ ಮಿಗಿಲ್ಾದ, ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ,

ಸುಖಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ, ಸೂರ್ಯಥನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಕೂಡಾ ಅಮಿರ್ತವಾದ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ(ರ್ತಂಪಾದ ಬ ಳಕುಳಳ),
ಸುಖವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ, ಹಳದಿ ಬಟ್ ುರ್ಯನುನಟು, ಬಂಗಾರದಂತರುವ ಗಂಧವನೂನ, ಹೂವನ
ಮಾಲ್ ರ್ಯನೂನ ಧರಸಕ ೂಂಡ, ಸೌಂದರ್ಯಥಸಾಗರನ್ಾದ, ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತ್ ಇರುವ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಅಲ್ಲಲಂದ ಮುನನಡ ದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 551

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪ್ಾರಪ್ಾ್ರ್ ಚಾsರ್ಯುಧಗೃಹಂ ಧನ್ುರಿೀಶದತತಂ ಕೃಷ್್ಃ ಪರಸँಹ್ ರ್ಜಗೃಹ ೀ ಸಕಲ್ ೈರಭ ೀದ್ಮ್ ।

ಕಾಂಸಂ ಸ ನಿತ್ಪರಿಪೂರ್ಣ್ಯಸಮಸತಶಕ್ತತರಾರ ್ೀಪ್ ಚ ೈನ್ಮನ್ುಕೃಷ್್ ಬಭಞ್ಜ ಮದ್ ಾಯೀ ॥೧೩.೧೦೪ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಆರ್ಯುಧದ ಮನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, (ಅಲ್ಲಲರುವವರನ್ ನಲ್ಾಲ ಓಡಿಸ), ರುದರದ ೀವರು ಕಂಸನಿಗ
ಕ ೂಟು, ಎಲಲರಂದಲೂ ಅಭ ೀದ್ವಾದ ಧನುಸುನುನ ಕೃಷ್್ ಎತುದ , ಕಂಸನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ಆ ಧನುಸುನುನ,
ನಿರ್ತ್ಪ್ರಪ್ೂರ್ಣಥನೂ, ಸಮಸುಶಕಿು ಉಳಳವನೂ ಆದ ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಹ ದ ಯೀರಸಲ್ ಂದು ಎಳ ದು,
ಮುರದುಹಾಕಿದ.

ತಸಮನ್ ಸುರಾಸುರಗಣ ೈರಖಿಲ್ ೈರಭ ೀದ್ ್ೀ ಭರ್ಗ ನೀ ಬಭ್ರ್ ರ್ಜಗದರ್ಣಡವಿಭ ೀದಭೀಮಃ ।

ಶಬಾಃ ಸ ಯೀನ್ ನಿಪಪ್ಾತ ಭುವಿ ಪರಭಗನಸಾರ ್ೀsಸುರ ್ೀ ಧೃತಿರ್ಯುತ ್ೀsಪಿ ತದ್ ೈರ್ ಕಂಸಃ॥೧೩.೧೦೫॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ದ ೈರ್ತ್ಗರ್ಣದಿಂದಾಗಲ್ಲೀ, ಯಾರಂದಲೂ ಮುರರ್ಯಲ್ಾಗದ ಆ ಧನುಸುು

ಮುರರ್ಯುತುದಾಂತ್ ೀ, ಜಗತ್ ುೀ ಮುರದರ ಯಾವರೀತ ಶಬಾ ಆಗಬಹುದ ೂೀ ಆ ರೀತರ್ಯ ಶಬಾವಾಯಿರ್ತು. ಈ
ಶಬಾ ಕ ೀಳುತುದಾಂತ್ ಯೀ ಕಂಸನು, ಎಷ್ ುೀ ಧ ೈರ್ಯಥಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ದ ೀಹದ ಸಾರವ ಲ್ಾಲ
ಕುಸದುಹ ೂೀದಂತ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾನು.

ಆದಿಷ್ುಮಪು್ರು ಬಲಂ ಭಗವಾನ್ ಸ ತ ೀನ್ ಸರ್ಯಂ ನಿಹತ್ ಸಬಲಃ ಪರರ್ಯಯೌ ಪುನ್ಶಚ ।

ನ್ನಾಾದಿರ್ಗ ್ೀಪಸಮಿತಿಂ ಹರಿರತರ ರಾತೌರ ಭುಕಾತವ ಪಯೀsನಿವತಶುಭಾನ್ನಮುವಾಸ ಕಾಮಮ್ ॥೧೩.೧೦೬॥

ಕಂಸನಿಂದ ಆದ ೀಶ್ಸಲಾಟುು ಮೊದಲ್ ೀ ರ್ತಯಾರರ್ಯಲ್ಲಲದಾ ಆರ್ತನ ಎಲ್ಾಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ

ಬಲವನುನ(ಸ ೈನ್ವನುನ), ಮುರದ ಬಿಲ್ಲಲನಿಂದಲ್ ೀ, ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಸಂಹರಸದ ಕೃಷ್್,
ರ್ತದನಂರ್ತರ ನಂದಾದಿಗಳು ಇರುವ ಜಾಗಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಆ ರಾತರ ಹಾಲ್ಲನಿಂದ ಕೂಡಿದ
ಮನ್ ೂೀಹರವಾದ ಅನನವನುನ ಸ ೀವಸ, ಅಲ್ ಲೀ ರ್ತನನ ಇಚಾೆನುಸಾರ ಆವಾಸಮಾಡಿದ.

ಕಂಸ ್ೀsಪ್ತಿೀರ್ ಭರ್ಯಕಮಿಪತಹೃತುರ ್ೀರ್ಜಃ ಪ್ಾರತನ್ನಯರ ೀನ್ಾರಗರ್ಣಮದಾಯಗತ ್ೀsಧಿಕ ್ೀಚಚಮ್ ।

ಮಞ್ಚಂ ವಿವ ೀಶ ಸಹ ಜಾನ್ಪದ್ ೈಶಚ ಪ್ೌರ ೈನಾನಯನಾsನ್ುಮಞ್ಚಕಗತ ೈರ್ಯು್ಯರ್ತಿೀಸಮೀತ ೈಃ ॥೧೩.೧೦೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 552

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕಂಸನೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾದ ಭರ್ಯದಿಂದ ನಡುಗಿದ ಎದ ರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಬ ಳಗ ಗ, ರ್ಯುವತರ್ಯರಂದಲೂ,

ಹಳಿಳಗರಂದಲೂ, ಪ್ಟುಣಿಗರಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಅವರವರಗ ಯೀಗ್ವಾದ ಆಸನದಲ್ಲಲ ಇರುವವರಾದ
ಎಲ್ಾಲ ಸಾಮಂರ್ತರಾಜರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಪ್ರವಾರದ ೂಂದಿಗ , ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಎರ್ತುರವಾದ ಆಸನವನುನ
ಅಲಂಕರಸದ.(ಪ್ರವ ೀಶ ಮಾಡಿದ)

ಸಂಸಾ್ಪ್ ನಾಗಮುರುರಙ್ಗಮುಖ ೀ ಕುರ್ಲ್ಾ್ಪಿೀಡಂ ಗ್ವರಿೀನ್ಾರಸದೃಶಂ ಕರಿಸಾದಿರ್ಯುಕತಮ್ ।

ಚಾರ್ಣ್ರಮುಷುಕಮುಖಾನ್ಪಿ ಮಲಿವಿೀರಾನ್ ರಙ್ಕ ಗೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಹರಿಸಂರ್ಯಮನ್ಂ ಕ್ತಲ್ ೈಚಛತ್ ॥೧೩.೧೦೮॥

ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡುವ ರಂಗದ (stadium, ಕಿರೀಡಾಂಗರ್ಣ ) ದಾಾರದಲ್ಲಲ, ದ ೂಡಡ ಬ ಟುದಂತ್ ಇರುವ, ಮಾವುರ್ತನಿಂದ
ಕೂಡಿರುವ, ಕುವಲ್ಾ್ಪ್ೀಡವ ನುನವ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಇರಸದ ಕಂಸ, ರಂಗದ ಒಳಗ ಚಾರ್ಣೂರ, ಮುಷುಕ,ಇವರ ೀ
ಪ್ರಧಾನವಾಗಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ಮಲಲವೀರರನುನ ಇಟುು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಂರ್ಯಮನವನುನ ಇಚಿೆಸದನು.

ಅಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀಗಣಿತಮಸ್ ಬಲಂ ಚ ವಿಂಶದ್ಾಸೀದಸँಹ್ಮುರುವಿೀರ್ಯ್ಯಮನ್ನ್್ರ್ದಾಯಮ್ ।

ಶಮೊೂೀರ್ಯರಾದಪಿ ಚ ತಸ್ ಸುನಿೀರ್ನಾಮಾ ರ್ಯಃ ಪೂರ್ಯಮಾಸ ರ್ೃಕ ಇತ್ಸುರ ್ೀsನ್ುಜ ್ೀsಭ್ತ್
॥೧೩.೧೦೯॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ , ರುದರನ ವರದಿಂದ ಕೃಷ್್ನಲಲದ ಇನ್ಾ್ರಗೂ ಕ ೂಲಲಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ,

ಇಪ್ಾರ್ತುು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಸ ೈನ್ ಕಂಸನಲ್ಲಲರ್ತುು. ಆ ಬಲಕ ೆ ಸುನಿೀರ್ ನ್ಾಮಕ ಕಂಸನ ರ್ತಮಮನ್ ೀ
ಸ ೀನ್ಾಧಪ್ತಯಾಗಿದಾ. (ಯಾರಾರ್ತ?) ಯಾರು ವರಕನ್ ಂಬ(ವರಕಾಸುರ/ಭಸಾಮಸುರ) ಅಸುರನಿದಾನ್ ೂೀ, ಆ
ಅಸುರನ್ ೀ ಕಂಸನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ.

ಸಪ್ಾತನ್ುಜಾ ಅಪಿ ಹಿ ತಸ್ ಪುರಾತನಾ ಯೀ ಸವ ೀಯsಪಿ ಕಂಸಪೃತನಾಸಹಿತಾಃ ಸಮ ರಙ್ಕ ಗೀ ।

ತಸು್ಃ ಸರಾಮಮಭಯಾನ್ತಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಮಾತಾತರ್ಯುಧ್ಾ ರ್ಯುಧಿ ವಿಜ ೀತುಮರ್ಜಂ ಸುಪ್ಾಪ್ಾಃ ॥೧೩.೧೧೦॥

ಸುನಿೀರ್ನಿಗ ಪ್ೂವಥಜನಮದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸಹ ೂೀದರರಾಗಿದಾ ಏಳು ಮಂದಿ, ಈ ಜನಮದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ

ಸಹ ೂೀದರರಾಗಿ ಕಂಸನ ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗಿದಾರು. ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾಗಿದಾ ಅವರು, ರಾಮನನುನ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬರುತುರುವ, ಎಂದೂ ಹುಟುದ ೀ ಇರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಗ ಲಲಲು, ಆರ್ಯುಧವನುನ
ಹಿಡಿದು ನಿಂತದಾರು. (ಹುಟುದ ೀ ಇರುವವನನುನ ಸಾಯಿಸಲ್ ಂದು ನಿಂತದಾರು!)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 553

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕೃಷ ್್ೀsಪಿ ಸ್ರ ಉದಿತ ೀ ಸಬಲ್ ್ೀ ರ್ರ್ಯಸ ್ೈಃ ಸಾದಾಯಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರ್ರರಙ್ಗಮುಖಂ ಸುರ ೀಶ ೈಃ ।
ಸಂಸ್ತರ್ಯಮಾನ್ ಉರುವಿಕರಮ ಆಸುರಾಣಾಂ ನಿಮ್ಮಯಲನಾರ್ಯ ಸಕಳಾಚಲ್ಲತ ್ೀರುಶಕ್ತತಃ ॥೧೩.೧೧೧॥

ಸೂಯೀಥದರ್ಯವಾಗುತುದಾಂತ್ ಯೀ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನೂ ಕೂಡಾ, ಬಲರಾಮನಿಂದ

ಹಾಗೂ ರ್ತನನ ಗ ಳ ರ್ಯರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಅಸುರರ ವನ್ಾಶಕಾೆಗಿ, ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ
ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಡುವವನ್ಾಗಿ, ಕಂಸನ ರಂಗಕ ೆ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿ ಹ ೂರಟನು.

ಆರ್ಯನ್ ರ್ಜಗದುಗರತಮೊೀ ಬಲ್ಲನ್ಂ ಗಜ ೀನ್ಾರಂ ರುದರಪರಸಾದಪರಿರಕ್ಷ್ತಮಾಶವಪಶ್ತ್ ।

ದ್ಷ ್ುೀರುರಙ್ಗಮುಖಸಂಸ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಚ ೈಭ್ಂ ಪ್ಾಪ್ಾಪಯಾಹಿ ನ್ಚಿರಾದಿತಿ ವಾಚಮ್ದ್ ೀ ॥೧೩.೧೧೨॥

ರಂಗದರ್ತು ಬರುತುರುವ, ಜ್ಞಾನ್ ೂೀಪ್ದ ೀಶಕರಲ್ಲಲಯೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ, ಜಗದುಗರು ಕೃಷ್್ನು, ರಂಗದ

ಬಾಗಿಲ್ಲನಲ್ಲಲರುವ, ರುದರದ ೀವರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟ್ಟುರುವ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಮರ್ತುು ಆ ಆನ್ ರ್ಯನುನ
ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಮಾವುರ್ತನನೂನ ಕಂಡು, ‘ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ ೀ, ಬ ೀಗದಲ್ಲಲಯೀ(ಸಾವಕಾಶ ಮಾಡದ ೀ, ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ) ಆಚ
ಸರ’ ಎಂಬ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿದನು.

ಕ್ಷ್ಪತಃ ಸ ಈಶವರತಮೀನ್ ಗ್ವರಿೀಶಲಬಾಾದ್ ದೃಪ್ತೀ ರ್ರಾರ್ಜಜಗತಿ ಸರ್ಯರ್ಜನ ೈರರ್ದಾಯಃ ।

ನಾಗಂ ತವರ್ದಾಯಮಭಯಾಪರ್ಯತ ೀ ತತ ್ೀsರ್ಗ ರೀ ಪ್ಾಪ್ೀ ದುರನ್ತಮಹಿಮಂ ಪರತಿ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಮ್
॥೧೩.೧೧೩॥

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ತರಸೆರಸಲಾಟು, ಜಗತುನಲ್ಲಲ ಯಾರಂದಲೂ ಕೂಡಾ

ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲ್ಾಗದಂರ್ತಹ ವರವನುನ ರುದರದ ೀವರಂದ ಪ್ಡ ದಿದಾ ಆ ಮಾವುರ್ತನು, ದಪ್ಥದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ,
ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಯಿಸಲ್ಾಗದ ಆನ್ ರ್ಯನುನ, ಎಣ ಯಿರದ ಮಹಿಮರ್ಯುಳಳ ವಾಸುದ ೀವನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು
ಎಂದು ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸುತುದಾ.

ವಿಕ್ತರೀಡ್ ತ ೀನ್ ಕರಿಣಾ ಭಗವಾನ್ ಸ ಕ್ತಞಚಚದಾಸ ತೀ ಪರಗೃಹ್ ವಿನಿಕೃಷ್್ ನಿಪ್ಾತ್ ಭ್ಮೌ ।

ಕುಮೂೀ ಪದಂ ಪರತಿನಿಧ್ಾರ್ಯ ವಿಷಾರ್ಣರ್ಯುಗಮಮುತೃಷ್್ ಹಸತಪಮಹನ್ ನಿಪಪ್ಾತ ಸ ್ೀsಪಿ ॥೧೩.೧೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 554

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥ ಸಂಪ್ನನನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಆ ಆನ್ ಯಂದಿಗ ಸಾಲಾಕಾಲ ಆಟವಾಡಿ, ನಂರ್ತರ ಅದರ
ಸ ೂಂಡಿಲನುನ ಹಿಡಿದ ಳ ದು, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ಡವ, ಅದರ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಕಾಲನಿನಟುು, ಅದರ ಎರಡೂ
ದಂರ್ತಗಳನುನ ಸ ಳ ದು, ಆ ದಂರ್ತದಿಂದಲ್ ೀ ಮಾವುರ್ತನನುನ ಹ ೂಡ ದಾಗ ಆ ಮಾವುರ್ತ ಕ ಳಗ ಬಿದಾನು(ಸರ್ತುನು).

ನಾಗಂ ಸಸಾದಿನ್ಮರ್ದಾಯಮಸೌ ನಿಹತ್ ಸಾನ ಾೀ ವಿಷಾರ್ಣಮರ್ಸರ್ಜಜಯ ಸಹಾಗರಜ ೀನ್ ।

ನಾರ್ಗ ೀನ್ಾರಸಾನ್ಾರಮದಬನ್ುಾಭರಞಚಚತಾಙ್ಗಃ ಪೂಣಾ್ಯತಮಶಕ್ತತರಮಲಃ ಪರವಿವ ೀಶ ರಙ್ಗಮ್ ॥೧೩.೧೧೫॥

ಯಾರಂದಲೂ ಕ ೂಲಲಲು ಅಸಾಧ್ವಾಗಿದಾ ಮಾವುರ್ತ ಹಾಗೂ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದು, ಆನ್ ರ್ಯ ಕ ೂೀರ
ದಾಡ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಹ ಗಲ ಮೀಲ್ಲರಸಕ ೂಂಡು, ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಗಜಶ ರೀಷ್ಠದ ದಪ್ಾವಾದ
ಮದದ ನಿೀರನಿಂದ ಸಂಪ್ಡಿಸಲಾಟು ಅವರ್ಯವವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಶಕಿುಪ್ೂರ್ಣಥನೂ, ನಿದ ೂೀಥಷ್ನೂ ಆಗಿರುವ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರಂಗಸ್ಳವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದನು.
[ಸಾವರದ ಆ ಆನ್ ರ್ಯನುನ ಅದರ ಮಾವುರ್ತನ್ ೂಟ್ಟುಗ ಕ ೂಂದು, ಅದರ ದಂರ್ತವನುನ ಹೂಗುಚುದಂತ್
ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಟ್ಟುಗ ಹ ಗಲಮೀಲ್ಲರಸ ರಂಗದ ಕಡ ನಡ ದು ಬಂದ,
ಗಜರಾಜನ ರ್ತಲ್ ಯಿಂದ ಸುರದ ಮದರಸದಿಂದ ಸಂಗಾರಗ ೂಂಡ ಮೈಮಾಟದವನು, ಕ ೂಳಕು ಸ ೂೀಕದ
ಪ್ೂರ್ಣಥಶಕಿುಸಾರೂಪ್ನು].

ವಿಷ ುೀ ರ್ಜಗದುಗರುತಮೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್ತೌತಯ ರಙ್ಗಂ ಮುಮೊೀದ ಚ ಶುಶ ್ೀಷ್ ರ್ಜನ ್ೀsಖಿಲ್ ್ೀsತರ ।
ಕಞ್ಜಂ ತಥಾsಪಿ ಕುಮುದಂ ಚ ರ್ಯಥ ೈರ್ ಸ್ರ್ಯ್ಯ ಉದ್ತ್ಜ ೀsನ್ುಭವಿನ ್ೀ ವಿಪರಿೀತಕಾಶಚ ॥೧೩.೧೧೬॥

ಜಗರ್ತುನುನ ಪಾಲನ್ ಮಾಡುವವರಲ್ ಲೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ, ಬಲ ಹಾಗೂ ವೀರ್ಯಥವ ೀ ಮೈದಾಳಿ ಬಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು

ರಂಗವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತುರಲು, ಆ ರಂಗದಲ್ಲಲರುವ ಕ ಲವರು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರ , ಇನುನ ಕ ಲವರು ಒರ್ಣಗಿದರೂ
ಕೂಡಾ. ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥನು ಉದಯಿಸುತುರಲು ಕಮಲವು ಅರಳಿ ನ್ ೈದಿಲ್ ರ್ಯು ಒರ್ಣಗುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ.
(ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರಂಗಪ್ರವ ೀಶ್ಸುತುದಾಂತ್ ಭಕುರು ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡರು. ದುಷ್ುರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಬಾಡಿದರು).

ರಙ್ಗಪರವಿಷ್ುಮಭವಿೀಕ್ಷಯ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಮಲಿಃ ಕಂಸಪಿರಯಾತ್ಯಮಭಭಾಷ್್ ರ್ಜಗನಿನವಾಸಮ್ ।

ಚಾರ್ಣ್ರ ಇತ್ಭಹಿತ ್ೀ ರ್ಜಗತಾಮರ್ದಾಯಃ ಶಮುಬಪರಸಾದತ ಇದಂ ಶೃರ್ಣು ಮಾಧವ ೀತಿ ॥೧೩.೧೧೭॥

ರಂಗದ ಒಳಹ ೂಕೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ ಚಾರ್ಣೂರ ಎಂದು ಪ್ರಖಾ್ರ್ತನ್ಾದ, ಶ್ವನ ವರದಿಂದಾಗಿ
ಅವಧ್ನ್ಾದ ಮಲಲನು, ಕಂಸನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ, ‘ಮಾಧವಾ’ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಸಂಬ ೂೀಧಸ, “ಇದನುನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 555

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕ ೀಳು’’ ಎಂದು ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ . (ಮಧುವನ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದವರನುನ ಮಾಧವರು ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .

ಇಲ್ಲಲ ‘ಮಾಧವಾ’ ಎಂದು ಸಂಬ ೂೀಧಸುವುದರ ಹಿಂದಿನ ಕಾರರ್ಣ ‘ನ್ಾವು ನಿನನನುನ ಈಗಾಗಲ್ ೀ
ಗುರುತಸದ ಾೀವ ’ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುವುದ ೀ ಆಗಿದ ).

ರಾಜ ೈರ್ ದ್ ೈರ್ತಮಿತಿ ಪರರ್ದನಿತ ವಿಪ್ಾರ ರಾಜ್ಞಃ ಪಿರರ್ಯಂ ಕೃತರ್ತಃ ಪರಮಾ ಹಿ ಸದಿಾಃ ।
ಯೀತಾುಯರ್ ತ ೀನ್ ನ್ೃಪತಿಪಿರರ್ಯಕಾಮ್ಯಾssವಾಂ ರಾಮೊೀsಭರ್ಯುದಾಯತು ಬಲ್ಲೀ ಸಹ ಮುಷುಕ ೀನ್
॥೧೩.೧೧೮॥

“ಬಾರಹಮರ್ಣರು ‘ರಾಜನ್ ೀ ದ ೀವತ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ರಾಜನಿಗ ಪ್ರರ್ಯವಾದುದಾನುನ ಮಾಡುವವನಿಗ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸದಿಿರ್ಯಷ್ ುೀ? ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾವಬಬರು ಕಂಸನಿಗ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವ
ಸಲುವಾಗಿ ರ್ಯುದಿಮಾಡ ೂೀರ್ಣ. ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಬಲರಾಮನು ಮುಷುಕನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಮಾಡಲ್ಲ” ಎನುನತ್ಾುನ್
ಚಾರ್ಣೂರ.

[ಈ ಚಾರ್ಣೂರ ಮರ್ತುು ಮುಷುಕರ ಪ್ರಾಕರಮದ ಕುರರ್ತು ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೫೪.೭೬) ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದಾಾರ :

ವಾರಾಹಶಚ ಕ್ತಶ ್ೀರಶಚ ದ್ಾನ್ವೌ ಯೌ ಮಹಾಬಲ್ೌ । ಮಲ್ೌಿ ರಙ್ಗಗತೌ ತೌ ತು ಜಾತೌ ಚಾರ್ಣ್ರಮುಷುಕೌ’.
ಇದಲಲದ ದ ೀವೀ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ (೪.೨೨.೪೫) ‘ವಾರಾಹಶಚ ಕ್ತಶ ್ೀರಶಚ ದ್ ೈತೌ ಪರಮದ್ಾರುಣೌ । ಮಲ್ೌಿ
ತಾವ ೀರ್ ಸಞ್ಚಜತೌ ಖಾ್ತೌ ಚಾರ್ಣ್ರಮುಷುಕೌ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಹಿಂದ ವಾರಾಹ
ಹಾಗೂ ಕಿಶ ್ೀರ ಎಂದ ೀ ಖಾ್ರ್ತರಾಗಿದಾ ಇಬಬರು ಮಹಾಬಲಶಾಲ್ಲ ದಾನವರು, ಈಗ ಚಾರ್ಣೂರ ಹಾಗೂ
ಮುಷುಕ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟು ಬಂದರು].

ಇತು್ಕತ ಆಹ ಭಗವಾನ್ ಪರಿಹಾಸಪೂರ್ಯಮೀರ್ಂ ಭರ್ತಿವತಿ ಸ ತ ೀನ್ ತದ್ಾsಭಯಾತಃ ।

ಸನ್ಾಶ್ಯ ದ್ ೈರ್ತಪತಿರ್ಯು್ಯಧಿ ಮಲಿಲ್ಲೀಲ್ಾಂ ಮೌಹ್ತಿತಯಕ್ತೀಮರ್ ಪದ್ ್ೀರ್ಜಜಯಗೃಹ ೀ ಸವಶತುರಮ್
॥೧೩.೧೧೯॥

ಚಾರ್ಣೂರನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಮುಗುಳುನಗುತ್ಾು, ‘ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಅವನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡ. ದ ೀವತ್ಾಪ್ತಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಮುಹೂರ್ತಥಕಾಲ ಮಲಲ ಲ್ಲೀಲ್ ರ್ಯನುನ
ತ್ ೂೀರಸ, ನಂರ್ತರ ರ್ತನನ ಶರ್ತುರವನುನ(ಚಾರ್ಣೂರನನುನ) ಕಾಲುಗಳಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 556

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಉತಿಷಪ್ ತಂ ಗಗನ್ಗಂ ಗ್ವರಿಸನಿನಕಾಶಮುದ್ಾೂರಮ್ ಚಾರ್ ಶತಶಃ ಕುಲ್ಲಶಾಕ್ಷತಾಙ್ಗಮ್ ।

ಆವಿದಾಯ ದುದಾಯರಬಲ್ ್ೀ ಭುವಿ ನಿಷಪಪ್ ೀಷ್ ಚ್ಣಿ್ೀಯಕೃತಃ ಸ ನಿಪಪ್ಾತ ರ್ಯಥಾ ಗ್ವರಿೀನ್ಾರಃ ॥೧೩.೧೨೦॥

ಬ ಟುದಂತರುವ ಅವನನುನ ಮೀಲ್ ತುದ, ಯಾರಗೂ ಮಿೀರಲು ಸಾಧ್ವಲಲದ ಬಲವುಳಳವನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಅವನನುನ ನೂರುಬಾರ(ಅನ್ ೀಕ ಬಾರ) ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ಗಿರಗಿರನ್ ತರುಗಿಸ, ವಜಾರರ್ಯುಧದಿಂದಲೂ
ಭ ೀದಿಸಲ್ಾಗದ ಅಂಗವುಳಳ ಅವನನುನ ಭೂಮಿಗ ಅಪ್ಾಳಿಸ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಮಾಡಿದನು. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ಒಂದು
ದ ೂಡಡ ಬ ಟುವೀ ಎಂಬಂತ್ ಪ್ುಡಿಪ್ುಡಿಯಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾನು.

ಕೃಷ್್ಂ ಚ ತುಷ್ುುರ್ುರಥ ್ೀ ದಿವಿ ದ್ ೀರ್ಸಙ್ಕ್ಘ ಮತಾಾಯ ಭುವಿ ಪರರ್ರಮುತತಮಪೂರುಷಾಣಾಮ್ ।

ತದವದ್ ಬಲಸ್ ದೃಡಮುಷುನಿಪಿಷ್ುಮ್ದ್ಾಾಯ ಭರಷ್ುಸತದ್ ೈರ್ ನಿಪಪ್ಾತ ಸ ಮುಷುಕ ್ೀsಪಿ ॥೧೩.೧೨೧॥

ಚಾರ್ಣೂರನ ನಿಗರಹವಾಗುತುದಾಂತ್ ೀ, ಆಕಾಶದಲ್ಲಲರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಕೃಷ್್ನನುನ ಹಾಡಿಹ ೂಗಳಿದರು.

ಸಾತಾಕರಾದ ಮನುಷ್್ರೂ ಕೂಡಾ ಉರ್ತುಮಪ್ುರುಷ್ರಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲದುಾಕ ೂಂಡು ಸ ೂುೀರ್ತರ ಮಾಡಿದರು.
ಹಾಗ ಯೀ ಬಲರಾಮನ ದೃಢವಾದ ಮುಷುಯಿಂದ ಪ್ುಡಿಮಾಡಲಾಟು ರ್ತಲ್ ರ್ಯುಳಳವನ್ಾದ ಮುಷುಕನೂ ಕೂಡಾ
ಪಾರರ್ಣದಿಂದ ಭರಷ್ುನ್ಾಗಿ(ಸರ್ತುು) ಬಿದಾನು.

ಕ್ಟಶಚ ಕ ್ೀಸಲ ಉತ ಚಛಲನಾಮಧ್ ೀಯೀ ದ್ೌವ ತತರ ಕೃಷ್್ನಿಹತಾರ್ಪರ ್ೀ ಬಲ್ ೀನ್ ।

ಕಂಸಸ್ ಯೀ ತವರ್ರಜಾಶಚ ಸುನಿೀರ್ಮುಖಾ್ಃ ಸವ ೀಯ ಬಲ್ ೀನ್ ನಿಹತಾಃ ಪರಿಘೀರ್ಣ ವಿೀರಾಃ ॥೧೩.೧೨೨॥

ಒಬಬ ಕೂಟ(ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಕುಟ್ಟಲನಿೀತಯಿಂದ ಮಲಲರನುನ ಗ ಲುಲತುದುಾದರಂದ ಕೂಟ ಎಂದು ಹ ಸರಾದವನು)

ಹಾಗೂ ಇನ್ ೂನಬಬ ಕ ೂೀಸಲ(ಕುಸ್ಂತ, ಕುಸ್ ಶ ಲೀಷ್ಣ , ಶ್ಲಷ್್ನಿುೀತ ಕ ೂೀಸಲ ನ್ಾಮ). ಈ ಇಬಬರನುನ ಕೃಷ್್
ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದರ , ಇನ್ ೂನಬಬ ‘ಛಲ’ ನ್ಾಮಕನನುನ ಬಲರಾಮ ಸಂಹಾರಮಾಡಿದ. ಕಂಸನ
ರ್ತಮಮಂದಿರರಾದ ಸುನಿೀರ್ತನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಬಲರಾಮನ
ಪ್ರಘದಿಂದ(ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧದಿಂದ) ಕ ೂಲಲಲಾಟುರು.

ತಾಭಾ್ಂ ಹತಾನ್ಭಸಮಿೀಕ್ಷಯ ನಿಜಾನ್ ಸಮಸಾತನ್ ಕಂಸ ್ೀ ದಿದ್ ೀಶ ಬಲಮಕ್ಷರ್ಯಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್।

ರುದರಪರಸಾದಕೃತರಕ್ಷಮರ್ ದಾಯಮೀನೌ ನಿಸಾುರ್ಯಯ ದರ್ಣಡಮಧಿಕಂ ಕುರುತ ೀತಿ ಪ್ಾಪಃ ॥೧೩.೧೨೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 557

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕೃಷ್್-ಬಲರಾಮರಂದ ರ್ತನನವರ ಲಲರೂ ಕ ೂಲಲಲಾಟುದಾನುನ ಕಂಡ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಕಂಸನು, ರುದರನ ವರದಿಂದ

ರಕ್ಷಣ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ, ಯಾರಂದಲೂ ನ್ಾಶಮಾಡಲು ಸಾಧ್ವಲಲದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ ರ್ತನನ
ಸ ೈನ್ಕ ೆ, ರಾಮ-ಕೃಷ್್ರನುನ ಹ ೂರಹಾಕಿ ಕಠಿರ್ಣವಾದ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಡುವಂತ್ ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದ.

ಶುರತ ವೈರ್ ರಾರ್ಜರ್ಚನ್ಂ ಬಲಮಕ್ಷರ್ಯಂ ತದಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀದಶಕರ್ಯುಗಮಮನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್ ।

ಕೃಷ್್ಂ ಚಕಾರ ವಿವಿದ್ಾಸರಧರಂ ಸವಕ ್ೀಷ ಾೀ ಸಂಹಂ ರ್ಯಥಾsಕ್ತಲ ಸೃರ್ಗಾಲಬಲಂ ಸಮೀತಮ್॥೧೩.೧೨೪॥

ಕಂಸನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದಕೂಡಲ್ ೀ, ನ್ಾಶವಾಗದ ಆ ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಹರ್ತುರ ಜ ೂೀಡಿರ್ಯ (ಇಪ್ಾರ್ತುು
ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಸಂಖ ್ಯಿಂದ ಪ್ರಮಿರ್ತವಾದ) ಮಹಾಪ್ರಾಕರಮಿಯಾದ, ವಧವಧವಾದ ಅಸರವನುನ ಧರಸದ ಆ
ಸ ೈನ್ವು, ಕೃಷ್್-ಬಲರಾಮರನುನ ಸುರ್ತುುವರಯಿರ್ತು. ನರಗಳ ಸಮೂಹ ಸಂಹವನುನ ಸುರ್ತುುವರದರ
ಹ ೀಗಿರುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ .

ಜಾನ್ನ್ನಪಿೀಶವರಮನ್ನ್ತಬಲಂ ಮಹ ೀನ್ಾರಃ ಕೃಷ್್ಂ ರರ್ಂ ನಿರ್ಜಮಯಾಪರ್ಯದ್ಾರ್ಯುಧ್ಾಢ್ಮ್ ।

ಶುಶ್ರಷ್ಣಾರ್ಯ ಪರಮಸ್ ರ್ಯಥಾ ಸಮುದರಮಘ್ೀಯರ್ಣ ಪೂರರ್ಯತಿ ಪೂರ್ಣ್ಯರ್ಜಲಂ
ರ್ಜನ ್ೀsರ್ಯಮ್॥೧೩.೧೨೫॥

ಇಂದರನು ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಅನಂರ್ತ ಬಲವುಳಳವನ್ ಂದು ತಳಿದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ದ ೀವರ

ಸ ೀವ ಗಾಗಿ, ಆರ್ಯುಧದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಕೃಷ್್ಸಂಬಂಧಯಾದ(ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ ಇಂದರನಿಗ ನಿೀಡಲಾಟು)
ರರ್ವನುನ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟು. ಇಂದರನ ಈ ಸ ೀವ ಹ ೀಗಿತ್ ುಂದರ : ಪ್ೂರ್ಣಥವಾದ ಜಲವುಳಳ ಸಮುದರವನುನ
ಅಘ್ಥದಿಂದ ಹ ೀಗ ಪ್ೂಜಸುತ್ಾುರ ೂೀ ಹಾಗಿರ್ತುು(ಅಂದರ : ಹ ೀಗ ಸಮುದರದ ಜಲವನ್ ನೀ ರ್ತಮಮ ಕರ
ಸಂಪ್ುಟದಿಂದ ತ್ ಗ ದು ಅಘ್ಥ ನಿೀಡಿ ಹ ೀಗ ಪ್ೂರ್ಣಥವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ಾುರ ೂೀ ಹಾಗ )

ಸವಸ್ನ್ಾನ್ಂ ತು ಭಗವಾನ್ ಸ ಮಹ ೀನ್ಾರದತತಮಾರುँಹ್ ಸ್ತರ್ರಮಾತಲ್ಲಸಙ್ಗೃಹಿೀತಮ್ ।

ನಾನಾರ್ಯುಧ್ ್ೀಗರಕ್ತರರ್ಣಸತರಣಿರ್ಯ್ಯಥ ೈರ್ ಧ್ಾವನ್ತಂ ರ್್ನಾಶರ್ಯದಶ ೀಷ್ತ ಆಶು ಸ ೈನ್್ಮ್ ॥೧೩.೧೨೬॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಸಾರರ್ಥಗಳಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ ಮಾರ್ತಲ್ಲಯಿಂದ 10 ರ್ತರಲಾಟು, ಇಂದರನಿಂದ ನಿೀಡಲಾಟು,

ರ್ತನನದ ೀ ಆದ ರರ್ವನುನ ಏರ, ನ್ಾನ್ಾ ಆರ್ಯುಧಗಳ ಂಬ ಉಗರವಾದ ಕಿರರ್ಣವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಹ ೀಗ ಸೂರ್ಯಥ

10
ಇಂದರನ ಸಾರರ್ಥ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 558

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಕರ್ತುಲನುನ ನ್ಾಶಪ್ಡಿಸುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಹಾಗ ಕಂಸನ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಸ ೈನ್ವನುನ ಕೂಡಲ್ ೀ ನ್ಾಶಮಾಡಿದನು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಏಷ್ ಶಕರರಥ ೀ ತಿಷ್ಾಂಸಾತನ್್ನಿೀಕಾನಿ
ಭಾರತ । ರ್್ಧಮದ್ ಭ ್ೀರ್ಜಪುತರಸ್ ಮಹಾಭಾರಣಿೀರ್ ಮಾರುತಃ’(೫೪.೩೦) ‘ಕಶಚ ನಾರಾರ್ಯಣಾದನ್್ಃ
ಸರ್ಯರತನವಿಭ್ಷತಮ್ । ರರ್ಮಾದಿತ್ಸಙ್ಕ್ಾಶಾಮಾತಿಷ ಾೀತ ಶಚಿೀಪತ ೀಃ । ಕಸ್ ಚಾಪರತಿಮೊೀ ರ್ಯಂತಾ
ರ್ರ್ಜರಪ್ಾಣ ೀಃ ಪಿರರ್ಯಃ ಸಖಾ । ಮಾತಲ್ಲಃ ಸಙ್ಗರಹಿೀತಾ ಸಾ್ದನ್್ತರ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಾತ್'(೫೪.೧೫-೧೬)
(ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಲಲದ ೀ ಯಾರು ತ್ಾನ್ ಇಂದರನ ರರ್ವನುನ ಏರಯಾರು? ಮಾರ್ತಲ್ಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಸ ೀವ
ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂಬ ಮನ್ ೂೀಭಾವದಿಂದ ರರ್ವನುನ ನಡ ಸದ. ಅಂರ್ತಹ ರರ್ವನುನ ಭಗವಂರ್ತನಲಲದ ಬ ೀರ
ಯಾರು ಏರಲು ಸಾಧ್].

ನಿಃಶ ೀಷ್ತ ್ೀ ವಿನಿಹತ ೀ ಸವಬಲ್ ೀ ಸ ಕಂಸಶಚಮಾಮಯಸಪ್ಾಣಿರಭಯಾತುಮಿಯೀಷ್ ಕೃಷ್್ಮ್ ।

ತಾರ್ತ್ ತಮೀರ್ ಭಗರ್ನ್ತಮಭಪರಯಾತಮುತುತಙ್ಗಮಞ್ಚಶ್ರಸ ಪರದದಶಯ ವಿೀರಮ್ ॥೧೩.೧೨೭॥

ರ್ತನನ ಸ ೈನ್ವು ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ನ್ಾಶವಾಗಲು ಕಂಸನು, ಕತು-ಗುರಾಣಿಗಳನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಕೃಷ್್ನನುನ

ಎದುರುಗ ೂಳಳಲು ಇಚಿೆಸದನು. ಆದರ ಆಗಲ್ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಮಂಚದ(ಆಸನದ) ಮೀಲಗಡ ರ್ತನನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡು ಬರುತುರುವುದನುನ ಆರ್ತ ಬ ದರುತ್ಾು ಕಂಡನು. (ಯಾವಾಗ ಕಂಸ ಕತು-ಗುರಾಣಿಗಳನುನ
ಹಿಡಿದು ಕೃಷ್್ನ ಎದುರುಗಡ ಹ ೂೀಗಿ ಅವನನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದು ಯೀಚನ್ ಮಾಡುತುದಾನ್ ೂೀ, ಆಗಲ್ ೀ
ಕೃಷ್್ ಅವನ ಬಳಿ ಬಂದುಬಿಟ್ಟುದಾ)

ತಂ ಶ ್ೀನ್ವ ೀಗಮಭತಃ ಪರತಿಸಞ್ಚರನ್ತಂ ನಿಶ್ಚದರಮಾಶು ರ್ಜಗೃಹ ೀ ಭಗವಾನ್ ಪರಸँಹ್ ।

ಕ ೀಶ ೀಷ್ು ಚ ೈನ್ಮಭಮೃಶ್ ಕರ ೀರ್ಣ ವಾಮೀನ ್ೀದಾೃತ್ ದಕ್ಷ್ರ್ಣಕರ ೀರ್ಣ ರ್ಜಘಾನ್ ಕ ೀsಸ್ ॥೧೩.೧೨೮॥

ಗಿಡುಗದ ವ ೀಗದಂತ್ ವ ೀಗವುಳಳ, ಅವಚಿೆನನನ್ಾಗಿ ರ್ತನ್ ನದುರು ಹಾರಬರುತುರುವ ಕಂಸನ ಎಲ್ಾಲ ವ ೀಗವನುನ
ನ್ಾಶಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಅವನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಎಡಗ ೈಯಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಕ ೀಶವನುನ ಸ ಳ ದು,
ಬಲಗ ೈಯಿಂದ ಕತುನಲ್ಲಲ ಹ ೂಡ ದನು.

ಸಞ್ಚಚಲ್ಲತ ೀನ್ ಮಕುಟ ೀನ್ ವಿಕುರ್ಣಡಲ್ ೀನ್ ಕರ್ಣ್ಯದವಯೀನ್ ವಿಗತಾಭರಣ ್ೀರಸಾ ಚ ।

ಸರಸಾತಮೂರ ೀರ್ಣ ರ್ಜಘನ ೀನ್ ಸುಶ ್ೀಚ್ರ್ಪಃ ಕಂಸ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ನ್ರಸಂಹಕರಾಗರಸಂಸ್ಃ ॥೧೩.೧೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 559

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ಪ್ುರುಷ್ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನ ಕ ೈರ್ಯ ಅಳತ್ ಯಳಗಡ ಇದಾ ಕಂಸನು, ಕುಂಡಲವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ
ಕಿವರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಧರಸದ ಆಭರರ್ಣವನೂನ ಬಿಟುು, ಜಾರಹ ೂೀದ ಬಟ್ ುರ್ಯುಳಳ ಕಟ್ಟ-ಊರುಗಳ
ಮಧ್ ಪ್ರದ ೀಶದಿಂದಲೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ್ೀಚನಿೀರ್ಯ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾದನು.

ಉತೃಷ್್ ತಂ ಸುರಪತಿಃ ಪರಮೊೀಚಚಮಞ್ಚಚದನ ್ೈರಜ ೀರ್ಯಮತಿವಿೀರ್ಯ್ಯಬಲ್ ್ೀಪಪನ್ನಮ್ ।

ಅಬ ್ಜೀದೂವ ೀಶರ್ರಗುಪತಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತ ಭ್ಯಮೌ ನಿಪ್ಾತ್ ಸ ದದ್ೌ ಪದಯೀಃ ಪರಹಾರಮ್ ॥೧೩.೧೩೦॥

ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ಅನಂರ್ತ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ ಕೃಷ್್ನು, ಬ ೀರ ೂಬಬರಂದ ಗ ಲಲಲ್ಾಗದ, ಅತವೀರ್ಯಥ-

ಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿರುವ, ಬರಹಮ-ರುದರರ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದ ಕಂಸನನುನ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆ
ಆಸನದಿಂದ ಸ ಳ ದು, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒದಾನು.

ದ್ ೀಹ ೀ ತು ಯೀsಭರ್ದಮುಷ್್ ರಮೀಶಬನ್ುಾವಾಯರ್ಯುಃ ಸ ಕೃಷ್್ತನ್ುಮಾಶರರ್ಯದನ್್ಪ್ಾಪಮ್ ।

ದ್ ೈತ್ಂ ಚಕಷ್ಯ ಹರಿರತರ ಶರಿೀರಸಂಸ್ಂ ಪಶ್ತುು ಕಞ್ಜರ್ಜಮುಖ ೀಷ್ು ಸುರ ೀಷ್ವನ್ನ್ತಃ ॥೧೩.೧೩೧॥

ಆಗ ಕಂಸನ ಶರೀರದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಂಧುವಾಗಿರುವ ಯಾವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು(ವಾರ್ಯುವು), ಭಗವಂರ್ತನ ಶರೀರವನುನ ಆಶರಯಿಸದ. ಬರಹಾಮದಿಗಳ ಲಲರೂ ನ್ ೂೀಡುತುರಲು,
ಆ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ದ ೈರ್ತ್ನನುನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಸ ಳ ದನು.
[ಇದ ಲಲವೂ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮಾರ್ತರ ಗ ೂೀಚರವಾಯಿರ್ತು. ಉಳಿದವರಗಾಗಲ್ಲಲಲ. ಉಳಿದ ಸಾಮಾನ್ರು ಕಂಸ
ಸಾರ್ಯುತುರುವುದನನಷ್ ುೀ ನ್ ೂೀಡಿದರು].

ದ್ ವೀಷಾತ್ ಸ ಸರ್ಯರ್ಜಗದ್ ೀಕಗುರ ್ೀಃ ಸವಕ್ತೀಯೈಃ ಪೂರ್ಯಪರಮಾಪಿತರ್ಜನ ೈಃ ಸಹಿತಃ ಸಮಸ ೈಃ ।

ಧ್ಾತಾರಯದಿಭಃ ಪರತಿ ರ್ಯಯೌ ಕುಮತಿಸತಮೊೀsನ್ಾಮನ ್ೀsಪಿ ಚ ೈರ್ಮುಪಯಾನಿತ ಹರಾರ್ಭಕಾತಃ ॥೧೩.೧೩೨॥

ಕ ಟುಬುದಿಿರ್ಯುಳಳ ಆ ಕಂಸನು, ಸವಥಜಗದ ೀಕಗುರುವಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮೀಲ್ಲನ ದ ಾೀಷ್ದಿಂದಾಗಿ,

ಈಮೊದಲ್ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು (ಪ್ೂರ್ತನಿ ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲ್ಾಲ)ಸಾಕಿೀರ್ಯರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ಅನಿಂರ್ತಮಸುನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದ.
ಉಳಿದ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ದ ಾೀಷ್ ಉಳಳವರೂ ಕೂಡಾ, ಹಿೀಗ ಯೀ ಅನಿಂರ್ತಮಸುಗ ಹ ೂೀಗುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 560

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನಿತಾ್ತಿದುಃಖಮನಿರ್ೃತಿತ ಸುಖರ್್ಪ್ ೀತಮನ್ಾಂ ತಮೊೀ ನಿರ್ಯತಮೀತಿ ಹರಾರ್ಭಕತಃ ।

ಭಕ ್ತೀsಪಿ ಕಞ್ಜರ್ಜಗ್ವರಿೀಶಮುಖ ೀಷ್ು ಸರ್ಯಧಮಾಮಯರ್ಣ್ಯವೀsಪಿ ನಿಖಿಲ್ಾಗಮನಿರ್ಣ್ಯಯೀನ್ ॥೧೩.೧೩೩॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕುನ್ಾಗದ ೀ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷ್ಮಾಡಿ, ಬರಹಾಮ, ರುದರ, ಮೊದಲ್ಾದವರಲ್ಲಲ

ಭಕುನ್ಾದರೂ, ಪ್ುರ್ಣ್ಕ ಲಸಗಳನುನ ಮಾಡುತುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಸಮಸು ವ ೀದಗಳ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಂತ್ ,
ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿ ಮರಳಿ ಬರಲ್ಾಗದ, ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿರುವ ದುಃಖವುಳಳ ಅನಿಂರ್ತಮಸುನುನ ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ
ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ .
[ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಅಭಕುನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷ್ಮಾಡಿ, ಉಳಿದ ಯಾರಲ್ಲಲ ಭಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,
ಅದು ಪ್ರಯೀಜನಕ ೆ ಬರುವುದಿಲಲ, ಅಂರ್ತವರು ಕ ೂನ್ ಗ ಅನಿಂರ್ತಮಸುನ್ ನೀ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ ].

ಯೀ ವ ೀತಿತ ನಿಶ್ಚತಮತಿಹಯರಿಮಬಜಜ ೀಶಪೂವಾಯಖಿಲಸ್ ರ್ಜಗತಃ ಸಕಲ್ ೀsಪಿ ಕಾಲ್ ೀ ।

ಸೃಷುಸ್ತಿಪರಳರ್ಯಮೊೀಕ್ಷದಮಾತಮತನ್ರಂ ಲಕ್ಾಮಯ ಅಪಿೀಶಮತಿಭಕ್ತತರ್ಯುತಃ ಸ ಮುಚ ್ೀತ್ ॥೧೩.೧೩೪॥

ಯಾರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಬರಹಮ-ರುದರರ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ಈ ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ, ಎಲ್ಾಲ ಕಾಲದಲೂಲ, ಸೃಷು-

ಸ್ತ-ಪ್ರಳರ್ಯ-ಮೊೀಕ್ಷ ಇವುಗಳನುನ ಕ ೂಡುವಂರ್ತಹ ‘ಸಾರ್ತಂರ್ತರ’ ಎಂದೂ, ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ಕೂಡಾ ‘ಈಶಾ’ ಎಂದೂ,
ನಿಶುರ್ಯವಾದ ಬುದಿಿರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳವನು
ಮುಕುನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ .

ತಸಾಮದನ್ನ್ತಗುರ್ಣಪೂರ್ಣ್ಯಮಮುಂ ರಮೀಶಂ ನಿಶ್ಚತ್ ದ್ ್ೀಷ್ರಹಿತಂ ಪರಯೈರ್ ಭಕಾಾ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ದ್ ೈರ್ತಗಣಾಂಶಚ ರ್ಯಥಾ ಕರಮೀರ್ಣ ಭಕಾತ ಹರ ೀರಿತಿ ಸದ್ ೈರ್ ಭಜ ೀತ ಧಿೀರಃ ॥೧೩.೧೩೫॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಬುದಿಿವಂರ್ತನು, ರಮಾಪ್ತಯಾದ ಈ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ, ಅನಂರ್ತ ಗುರ್ಣಗಳಿಗ

ಪ್ೂರ್ಣಥನ್ಾಗಿರುವ ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೂ ಒಡ ರ್ಯ ಎಂದೂ, ದ ೂೀಷ್ಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತ ಎಂದೂ ನಿಶುಯಿಸ,
ಸವೀಥರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭಕಿುಯಿಂದ, ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ ಕರಮವಾಗಿ(ತ್ಾರರ್ತಮ್ಕರಮದಲ್ಲಲ) ತಳಿದು, ಅವರೂ
ಯಾವಾಗಲೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕುರ ೀ ಎಂದು ತಳಿದು ಹ ೂಂದಬ ೀಕು.
( ಈ ಕಥ ಯಿಂದ ನಮಗ ತಳಿದುಬರುವುದ ೀನ್ ಂದರ : ದ ೀವರು ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯ. ಉಳಿದ ಸಮಸು
ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಭಗವಂರ್ತನ ಭಕುರು ಎನುನವ ಸರ್ತ್).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 561

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

ನಿಹತ್ ಕಂಸಮೊೀರ್ಜಸಾ ವಿಧ್ಾತೃಶಮುೂಪೂರ್ಯಕ ೈಃ ।

ಸುತತಃ ಪರಸ್ನ್ರ್ಷಯಭಮುಮಯಮೊೀದ ಕ ೀಶವೀsಧಿಕಮ್ ॥೧೩.೧೩೬॥

ಹಿೀಗ ಕಂಸನನುನ ರ್ತನನ ಶಕಿುಯಿಂದ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿ, ಹೂವನ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವ ಬರಹಮ-ರುದರ

ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು ಕ ೀಶವನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟು.

ಸದ್ ೈರ್ ಮೊೀದರ್ಪಿಣ ್ೀ ಮುದ್ ್ೀಕ್ತತರಸ್ ಲ್ೌಕ್ತಕ್ತೀ ।

ರ್ಯಥ ್ೀದಯೀ ರವ ೀಭಯವ ೀತ್ ಸದ್ ್ೀದಿತಸ್ ಲ್ ್ೀಕತಃ ॥೧೩.೧೩೭॥

ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು ಬಂದಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ‘ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಗ ೂಂಡ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಮಾರ್ತು ಕ ೀವಲ
ಲ್ೌಕಿಕ. ಹ ೀಗ ಯಾವಾಗಲೂ ಉದಿಸಕ ೂಂಡ ೀ ಇರುವ ಸೂರ್ಯಥನಿಗ ಲ್ ೂೀಕದ ದೃಷುರ್ಯಲಲಷ್ ುೀ ಉದರ್ಯವೀ
ಹಾಗ .
[ಇಲ್ಲಲ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸೂರ್ಯಥ ಎಂದೂ ಮುಳುಗುವುದಿಲಲ, ಆದರ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ನಮಗ ಮಾರ್ತರ ಸೂರ್ಯಥ
ಉದಯಿಸದಂತ್ ಹಾಗೂ ಮುಳುಗಿದಂತ್ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂಬ ಮಾರ್ತನುನ ೮೦೦ ವಷ್ಥಗಳ ಹಿಂದ ಯೀ
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ಭಗವಂರ್ತ ಸದಾ ಆನಂದ ಸಾರೂಪ್. ಅವನ ಆನಂದ
ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಕಿರಯರ್ಯ ಮಿತರ್ಯಲ್ಲಲರುವುದಿಲಲ. ಆದರ ಮಾನವರಾಗಿರುವ ನಮಗ ಹಾಗ ಕಾರ್ಣುರ್ತುದ
ಅಷ್ ುೀ].

ಅನ್ನ್ತಚಿತುುಖಾರ್ಣ್ಯರ್ಃ ಸದ್ ್ೀದಿತ ೈಕರ್ಪಕಃ ।

ಸಮಸತದ್ ್ೀಷ್ರ್ಜಜಯತ ್ೀ ಹರಿಗುಗಯಣಾತಮಕಃ ಸದ್ಾ ॥೧೩.೧೩೮॥

ಭಗವಂರ್ತನು ಎಣ ಯಿರದ ಜ್ಞಾನ-ಆನಂದಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವವನು. ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದ ೀ

ರ್ತರನ್ಾಗಿರುವ, ಸಮಸು ದ ೂೀಷ್ ರಹಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಹರರ್ಯು, ಯಾವಾಗಲೂ ಗುರ್ಣವ ೀ
ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಕಂಸರ್ಧ್ ್ೀ ನಾಮ ತರಯೀದಶ ್ೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥
*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 562

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೩ ಕಂಸವಧಃ

೧೩.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ

ಮಹಾಭಾರತ ಪ್ಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೩ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ಅಕೂರರ ಕಿಶ ್ೀರ ನ್ಾಮಕ ಸಾಾರ್ಯಮುಭವ ಮನು ಬರಹಮ ೧೩.೮೫
ಗಂಧವಥ
ಸುನಿೀರ್(ಕಂಸನ ರ್ತಮಮ) ವರಕ/ಬಸಾಮಸುರ ೧೩.೧೦೯

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 563

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

೧೪. ಉದಾರ್ಪರತಿಯಾನ್ಮ್

ಓಂ ॥
ಕೃಷ ್್ೀ ವಿಮೊೀಚ್ ಪಿತರಾರ್ಭರ್ನ್ಾಯ ಸರ್ಯರ್ನ ್ಾಯೀsಪಿ ರಾಮಸಹಿತಃ ಪರತಿಪ್ಾಲನಾರ್ಯ ।
ಧಮಮಯಸ್ ರಾರ್ಜ್ಪದವಿೀಂ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಚ ್ೀಗರಸ ೀನ ೀ ದಿವರ್ಜತವಮುಪಗಮ್ ಮುಮೊೀಚ ನ್ನ್ಾಮ್ ॥೧೪.೦೧॥

ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳನುನ ಕಂಸನ ಬಂಧನದಿಂದ ಬಿಡಿಸದ ಕೃಷ್್ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ತ್ಾನು ಎಲಲರಂದ ವನಾಾನ್ಾದರೂ

ಕೂಡಾ, ರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗ ನಮಸೆರಸದ. ಧಮಥದ ಪಾಲನ್ ಗಾಗಿ ರಾಜ್ದ
ಪ್ದವರ್ಯನುನ ಉಗರಸ ೀನನಲ್ಲಲ ಇಟು ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಉಪ್ನರ್ಯನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ನಂದನನುನ ಬಿೀಳ ೂೆಟು.
[ಇಲ್ಲಲ ‘ಧಮಯಸ್ ಪರತಿಪ್ಾಲನಾರ್ಯ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ಒಂದುವ ೀಳ ‘ಸರ್ತುವನ ರಾಜ್
ಸಾಯಿಸದವನ ಹಕುೆ’ ಎಂದು ಕೃಷ್್ ಪ್ರಗಣಿಸದಾರ ಆರ್ತನಿಗ ಆ ರಾಜ್ವನುನ ಬಿಟುು ಇರ್ತರ ಡ ಓಡಾಡಲು
ಸಾಧ್ವಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಓಡಾಡದ ೀ, ಎಲ್ ಲಡ ಧಮಥಸಂಸಾ್ಪ್ನ್ಾ ಕಾರ್ಯಥ ಸಾಧ್ವಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಹಿೀಗಾಗಿ
ಕೃಷ್್ ರಾಜಾ್ಧಕಾರವನುನ ಉಗರಸ ೀನನಿಗ ೂಪ್ಾಸದ.
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೪೩.೨೯) ‘ಗರ್ಗಾಯದ್ ರ್ಯದುಕುಲ್ಾಚಾಯಾಯದ್ ರ್ಗಾರ್ಯತರಂ ರ್ರತಮಾಸ್ತೌ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿರುವುದನ್ ನೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ‘ದಿವರ್ಜತವಮುಪಗಮ್’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕುಲಪ್ುರ ೂೀಹಿರ್ತರ
ಮುಖ ೀನ ಉಪ್ನರ್ಯನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ]

ನ್ನ ್ಾೀsಪಿ ಸಾನ್ತವರ್ಚನ ೈರನ್ುನಿೀರ್ಯ ಮುಕತಃ ಕೃಷ ್ೀನ್ ತಚಚರರ್ಣಪಙ್ಾರ್ಜಮಾತಮಸಂಸ್ಮ್ ।

ಕೃತಾವ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸಹ ರ್ಗ ್ೀಪಗಣ ೀನ್ ಕೃಚಾಛರದ್ ದ್ಾಾಯರ್ಯನ್ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಮುವಾಸ ರ್ನ ೀ ಸಭಾರ್ಯ್ಯಃ
॥೧೪.೦೨॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ನಂದನೂ ಕೂಡಾ ಬಹಳ ಸಮಾಧಾನದ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಸಮಾಧಾನಪ್ಡಿಸ

ಕಳುಹಿಸಲಾಟುನು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಚರರ್ಣಕಮಲವನುನ ರ್ತನನ ಹೃದರ್ಯದ ೂಳಗ ಇಟುುಕ ೂಂಡ ನಂದನು, ಬಹಳ
ಕಷ್ುದಿಂದ, ಗ ೂೀಪಾಲಕರ ಗರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನ್ ನೀ ಧಾ್ನಮಾಡುತ್ಾು,
ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ(ವೃಂದಾವನದಲ್ಲಲ) ಹ ಂಡತ ರ್ಯಶ ್ೀದ ಯಂದ ೂಡಗೂಡಿ ವಾಸ ಮಾಡಿದನು.

ಕೃಷ ್್ೀsಪ್ರ್ನಿತಪುರವಾಸನ್ಮೀತ್ ವಿಪರಂ ಸಾನಿಾೀಪನಿಂ ಸಹ ಬಲ್ ೀನ್ ತತ ್ೀsದಾಯಗ್ವೀಷ್ು ।

ವ ೀದ್ಾನ್ ಸಕೃನಿನರ್ಗಾದಿತಾನ್ ನಿಖಿಲ್ಾಶಚ ವಿದ್ಾ್ಃ ಸಮ್ಪರ್ಣ್ಯಸಂವಿದಪಿ ದ್ ೈರ್ತಶ್ಕ್ಷಣಾರ್ಯ ॥೧೪.೦೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 564

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಕೃಷ್್ನ್ಾದರ ೂೀ, ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಅವಂತಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ1 ವಾಸಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾ ಸಾನಿಾೀಪ್ನಿ

ಎನುನವ ಬಾರಹಮರ್ಣನನುನ ಹ ೂಂದಿ ರ್ತನನ ಅಧ್ರ್ಯನವನುನ ಮಾಡಿದ. ಒಮಮನ್ (ಒಂದಾವತಥ) ಹ ೀಳಿದ
ವ ೀದಗಳನೂನ, ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನೂನ, ಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ , ದ ೀವತ್ ಗಳ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣಕಾೆಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡಿದ.

ಧಮೊೇಯ ಹಿ ಸರ್ಯವಿದುಷಾಮಪಿ ದ್ ೈರ್ತಾನಾಂ ಪ್ಾರಪ್ ತೀ ನ್ರ ೀಷ್ು ರ್ಜನ್ನ ೀ ನ್ರರ್ತ್ ಪರರ್ೃತಿತಃ ।

ಜ್ಞಾನಾದಿಗ್ಹನ್ಮುತಾದಾಯರ್ಯನಾದಿರತರ ತಜಾಜಾಪನಾತ್ಯಮರ್ಸದ್ ಭಗವಾನ್ ಗುರೌ ಚ ॥೧೪.೦೪॥

ಎಲಲವನುನ ಬಲಲವರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಹುಟುು ಇರಲು(ಅವತ್ಾರ ಪಾರಪ್ುಯಾದಾಗ)

ಮನುಷ್್ರಂತ್ ೀ ಪ್ರವೃತು, ಜ್ಞಾನದ ಮುಚಿುಕ ೂಳುಳವಕ , ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳು
ಧಮಥವಾಗುರ್ತುದ . ಅದನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ನ್ ನಪ್ಸಲ್ ೂೀಸುಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಗುರುಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ
ವಾಸಮಾಡಿದ.

ಗುರ್ಯತ್ಯಮೀಷ್ ಮೃತಪುತರಮದ್ಾತ್ ಪುನ್ಶಚ ರಾಮೀಣಾ ಸಾದಾಯಮಗಮನ್ಮಧುರಾಂ ರಮೀಶಃ ।

ಪ್ೌರ ೈಃ ಸಜಾನ್ಪದಬನ್ುಾರ್ಜನ ೈರರ್ಜಸರಮಭ್ಚಿಚಯತ ್ೀ ನ್್ರ್ಸದಿಷ್ುಕೃದ್ಾತಮಪಿತ ್ರೀಃ ॥೧೪.೦೫॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಗುರುಗಳಿಗಾಗಿ ಹಿಂದ ಸತುದಾ ಅವರ ಮಗನನುನ (ಗುರುದಕ್ಷ್ಮಣ ಯಾಗಿ) ಕ ೂಟುನು. ರಾಮನಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರಮಾಪ್ತ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಮಧುರ ಗ ತ್ ರಳಿ, ಹಳಿಳಗರು, ಬಂಧುಜನರು, ಇವರಂದ ಕೂಡಿದ
ನ್ಾಗರಕರಂದ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಪ್ೂಜಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳ ಅಭಿೀಷ್ುವನುನ ಪ್ೂರ ೈಸುತ್ಾು
ಆವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಸವ ೀಯsಪಿ ತ ೀ ಪತಿಮವಾಪ್ ಹರಿಂ ಪುರಾsಭತಪ್ಾತ ಹಿ ಭ ್ೀರ್ಜಪತಿನಾ ಮುಮುದುನಿನಯತಾನ್ತಮ್ ।

ಕ್ತಂ ವಾಚ್ಮತರ ಸುತಮಾಪ್ ಹರಿಂ ಸವಪಿತ ್ರೀರ್ಯ್ಯತಾರಖಿಲಸ್ ಸುರ್ಜನ್ಸ್ ಬಭ್ರ್ ಮೊೀದಃ ॥೧೪.೦೬॥

ಹಿಂದ ಕಂಸನಿಂದ ಸಂಕಟಕ ೆ ಒಳಗಾದವರಾಗಿದಾ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಯಾದವರೂ ಕೂಡಾ, ಈಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ

ಹ ೂಂದಿ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು. ಹಿೀಗಿರಲು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ದ

1
ಇಂದಿನ ಹರದಾಾರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 565

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ರ್ತಂದ ತ್ಾಯಿಗಳು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು ಎಂಬ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಏನು ಹ ೀಳಬ ೀಕು? (ಉಳಿದ
ಯಾದವರ ೀ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು ಎಂದಮೀಲ್ ಇನುನ ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ
ಹ ೂಂದಿದರು ಎಂದು ಬ ೀರ ಹ ೀಳಬ ೀಕ ೀ) ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರಗೂ ಆನಂದವುಂಟ್ಾಯಿರ್ತು.
[ಕಂಸ ರಾಜನ್ಾಗಿದಾಾಗ ಯಾದವರನುನ ವಶಾಾಸಕ ೆ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡಿರಲ್ಲಲಲ. ಅದರಲೂಲ ತ್ಾನು ಯಾದವ ಅಲ್ಾಲ
ಎನುನವ ರಹಸ್ ತಳಿದನಂರ್ತರ ಆರ್ತ ಎಲಲರಗೂ ವಪ್ರೀರ್ತ ಕಾಟ ಕ ೂಡಲ್ಾರಮಿಭಸದಾ. ಯಾದವರ ಲಲರೂ ರ್ತನನ
ವರುದಿ ಮಸಲರ್ತುು ಮಾಡುತುದಾಾರ ಎನುನವ ಅನುಮಾನ ಅವನದಾಗಿರ್ತುು. ಕಂಸನ ಸಂಹಾರದ ನಂರ್ತರ,
ಹಿಂದ ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣ ಬಿಟುುಹ ೂೀಗಿದಾ ಯಾದವರ ಲಲರೂ ಮರಳಿ ಬಂದರು.]

ಕೃಷಾ್ಶರಯೀ ರ್ಸತಿ ರ್ಯತರ ರ್ಜನ ್ೀsಪಿ ತತರ ರ್ೃದಿಾಭಯವ ೀತ್ ಕ್ತಮು ರಮಾಧಿಪತ ೀನಿನಯವಾಸ ೀ ।
ರ್ೃನಾಾರ್ನ್ಂ ರ್ಯದಧಿವಾಸತ ಆಸ ಸಧರಯಙ್ ಮಾಹ ೀನ್ಾರಸದಮಸದೃಶಂ ಕ್ತಮು ತತರ ಪುಯಾ್ಯಃ ॥೧೪.೦೭॥

ಎಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನ ಆಶರರ್ಯವನುನ ಪ್ಡ ದ ಭಕುನು ವಾಸಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಅಲ್ ಲೀ ಸವಥಸಂಪ್ರ್ತುುಗಳ

ವೃದಿಿಯಾಗುರ್ತುದ . ಇನುನ ಸಾರ್ಯಂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ ವಾಸ ಮಾಡಿದಲ್ಲಲ ವೃದಿಿಯಾಗುರ್ತುದ ಎಂದು ಏನು
ಹ ೀಳರ್ತಕೆದುಾ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ನ್ ಲ್ ಸುವಕ ಯಿಂದ ವೃಂದಾವನವ ೀ ಅಮರಾವತರ್ಯಂತ್ಾಗಿರುವಾಗ ಇನುನ
ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸವಥಸಂಪ್ರ್ತುು ವೃದಿಿಯಾಯಿರ್ತು ಎಂದು ಏನು ಹ ೀಳಬ ೀಕು. (ತೀರಾ ಕಾಡಿನ
ಒಳಗಿರುವ ಗ ೂೀವಳರ ಹಟ್ಟುಯೀ ಹಾಗ ಮರ ಯಿರ್ತು ಎಂದಮೀಲ್ ಇನುನ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದ ಕುರತ್ ೀನು
ಹ ೀಳಬ ೀಕು)

ಯೀನಾಧಿವಾಸಮೃಷ್ಭ ್ೀ ರ್ಜಗತಾಂ ವಿಧತ ತೀ ವಿಷ್ು್ಸತತ ್ೀ ಹಿ ರ್ರತಾ ಸದನ ೀsಪಿ ಧ್ಾತುಃ ।

ತಸಾಮತ್ ಪರಭ ್ೀನಿನಯರ್ಸನಾನ್ಮಧುರಾ ಪುರಿೀ ಸಾ ಶಶವತ್ ಸಮೃದಾರ್ಜನ್ಸಙ್ುಾಲ್ಲತಾ ಬಭ್ರ್ ॥೧೪.೦೮॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಜಗತುಗ ೀ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಬರಹಮನ ಲ್ ೂೀಕವಾದ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ

ಮುಖ್ವಾಗಿ ನ್ ಲ್ ಸುವಕ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕ ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕಗಳಿಗಿಂರ್ತ
ಶ ರೀಷ್ಠವ ನಿಸದ . ಅಂರ್ತಹ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಆವಾಸದಿಂದ ಮಧುರಾಪ್ುರರ್ಯು ಒಳ ಳರ್ಯ ಸಾತಾಕರಾದ(ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ಸಂಪ್ನನರಾದ) ಜನರಂದ ಕೂಡಿದುದಾಯಿರ್ತು.

ರಕ್ಷತ್ಜ ೀ ತಿರರ್ಜಗತಾಂ ಪರಿರಕ್ಷಕ ೀsಸಮನ್ ಸವಾಯನ್ ರ್ಯದ್ನ್ ಮಗಧರಾರ್ಜಸುತ ೀ ಸವಭತುತಯಃ ।

ಕೃಷಾ್ನ್ೃತಿಂ ಪಿತುರವಾಪ್ ಸಮಿೀಪಮಸತಪ್ಾರಸತೀ ಶಶಂಸತುರತಿೀರ್ ಚ ದುಃಖಿತ ೀsಸ ೈ ॥೧೪.೦೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 566

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಹಿೀಗ , ಎಂದೂ ಹುಟುದಂರ್ತಹ ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕಗಳ ರಕ್ಷಕನ್ಾಗಿರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಎಲ್ಾಲ ರ್ಯದುಗಳನುನ

ರಕ್ಷ್ಮಸುತುರಲು, ಮಗಧರಾಜನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧನ ಮಕೆಳಾಗಿರುವ(ಕಂಸನ ಪ್ತನರ್ಯರಾಗಿದಾ) ಆಸು ಮರ್ತುು
ಪಾರಸುೀ ಎಂಬ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳು, ಕೃಷ್್ನಿಂದ ರ್ತನನ ಗಂಡನಿಗಾದ ಸಾವನುನ ಜರಾಸಂಧನಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ದುಃಖಿರ್ತರಾಗಿ ಅವನಿಗ ತಳಿಸದರು.

ಶುರತ ವೈರ್ ತನ್ಮಗಧರಾರ್ಜ ಉರುಪರರ್ಢಬಾಹ ್ವೀಬಯಲ್ ೀನ್ ತಜತ ್ೀ ರ್ಯುಧಿ ಸರ್ಯಲ್ ್ೀಕ ೈಃ ।
ಬರಹ ೇಶಚರ್ಣಡಮುನಿದತತರ್ರ ೈರಜ ೀಯೀ ಮೃತ್್ಜಿತಶಚ ವಿರ್ಜಯೀ ರ್ಜಗತಶುಚಕ ್ೀಪ ॥೧೪.೧೦॥

ರ್ತನನ ಮಕೆಳ ದೂರನುನ ಕ ೀಳಿಯೀ, ಉರ್ತೃಷ್ು ಹಾಗೂ ಪ್ರಸದಿವಾಗಿರುವ ಮೈಗಳ ಕಸುವನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ,
ಎಲಲರೂ ಕೂಡಿ ಬಂದರೂ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಸ ೂೀಲದವನ್ಾಗಿರುವ, ಬರಹಮ-ರುದರ-ಚರ್ಣಡಕೌಶ್ಕಮುನಿ1 ಈ ಮೂವರ
ವರಬಲದಿಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಡದ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿರುವ, ಸಾವನುನ ಮಟ್ಟುನಿಂರ್ತವನ್ಾಗಿರುವ, ಎಲ್ಾಲ ಜಗರ್ತುನುನ
ರ್ತನನ ವಶದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡಿದಾ ಜರಾಸಂಧನು ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ.

ಕ್ಷುಬ ್ಾೀsತಿಕ ್ೀಪರ್ಶತಃ ಸವಗದ್ಾಮಮೊೀಘಾಂ ದತಾತಂ ಶ್ವ ೀನ್ ರ್ಜಗೃಹ ೀ ಶ್ರ್ಭಕತರ್ನ್ಾಯಃ ।

ಶ ೈವಾಗಮಾಖಿಲವಿದತರ ಚ ಸುಸ್ರ ್ೀsಸೌ ಚಿಕ್ ೀಪ ಯೀರ್ಜನ್ಶತಂ ಸ ತು ತಾಂ ಪರಸ ೈ ॥೧೪.೧೧॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಸಮಸು ಶ್ವಭಕುರಂದ ವನಾಾನ್ಾದ, ಎಲ್ಾಲ ಶ ೈವಾಗಮವನುನ ಬಲಲ

ಜರಾಸಂಧನು, ಶ್ವನಿಂದ ರ್ತನಗ ಕ ೂಡಲಾಟು ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ ಗದ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡ. ಅವನು
ತ್ಾನಿರುವ ಮಗಧದಲ್ಲಲಯೀ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ನಿಂರ್ತು, ನೂರು ಯೀಜನ ದೂರ ಎಂದು ತಳಿದು, ಕೃಷ್್ನಿಗಾಗಿ ಆ
ಗದ ರ್ಯನುನ ಎಸ ದ.

ಅವಾಯಕ್ ಪಪ್ಾತ ಚ ಗದ್ಾ ಮಧುರಾಪರದ್ ೀಶಾತ್ ಸಾ ಯೀರ್ಜನ ೀನ್ ರ್ಯದಿಮಂ ಪರರ್ಜರ್ಗಾದ ಪೃಷ್ುಃ ।
ಏಕ ್ೀತತರಾಮಪಿ ಶತಾಚಛತಯೀರ್ಜನ ೀತಿ ದ್ ೀರ್ಷಯರತರ ಮಧುರಾಂ ಭಗರ್ತಿಾಯಾತ ್ೀಯ ॥೧೪.೧೨॥

ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಕೃಷ್್ನಿಗಾಗಿ ಎಸ ದ ಆ ಗದ ರ್ಯು ಮಧುರ ಗಿಂರ್ತ ಒಂದು ಯೀಜನ ಹಿಂದ ಬಿದಿಾರ್ತು. [ಇದಕ ೆ
ಕಾರರ್ಣವ ೀನ್ ಂದರ :] ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಕ ೀಳಲಾಟು ದ ೀವಋಷ ನ್ಾರದರು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರೀತಗಾಗಿ,

1
ಚರ್ಣಡಕೌಶ್ಕಮುನಿರ್ಯ ವರ ಹಾಗು ಇರ್ತರ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(ಅಧಾ್ರ್ಯ ೧೭-೧೯) ಕಾರ್ಣಬಹುದು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 567

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಮಧುರ ನೂರಕಿೆಂರ್ತ ಒಂದು ಯೀಜನ ಹ ಚಿುಗ (೧೦೧ ಯೀಜನ) ದೂರದಲ್ಲಲದಾರೂ ಕೂಡಾ, ನೂರು
ಯೀಜನ್ಾ ಎಂದು ಜರಾಸಂಧನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾರು.
[ಈಕುರತ್ಾದ ವವರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೯.೨೩-೨೪) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಭಾರಮಯತಾವ
ಶತಗುರ್ಣಮೀಕ ್ೀನ್ಂ ಏನ್ ಭಾರತ । ಗದ್ಾ ಕ್ಷ್ಪ್ಾತ ಬಲರ್ತಾ ಮಾಗಧ್ ೀನ್ ಗ್ವರಿರ್ರಜಾತ್ ।...
ಏಕ ್ೀನ್ಯೀರ್ಜನ್ಶತ ೀ ಸ ಪಪ್ಾತ ಗದ್ಾ ಶುಭಾ’ ಗದ ರ್ಯನುನ ಗರಗರನ್ ತರುಗಿಸ ಎಸ ದ. ಅದು
ಮಧುರ ಗಿಂರ್ತ ಒಂದು ಯೀಜನ ಹಿಂದ ಯೀ ಬಿರ್ತುು.]

[ಹಾಗಿದಾರ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಆ ಗದ ರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ರ್ಯುವ ಶಕಿು ಇಲಲದ ೀ ಇದುಾದಕಾೆಗಿ ನ್ಾರದರು ಹಾಗ ಹ ೀಳಿದರ ೀ
ಎಂದರ ... ]

ಶಕತಸ್ ಚಾಪಿ ಹಿ ಗದ್ಾಪರವಿಘಾತನ ೀ ತು ಶುಶ್ರಷ್ರ್ಣಂ ಮದುಚಿತಂ ತಿವತಿ ಚಿನ್ತಯಾನ್ಃ ।

ವಿಷ ್್ೀಮುಮಯನಿಃ ಸ ನಿರ್ಜರ್ಗಾದ ಹ ಯೀರ್ಜನ ್ೀನ್ಂ ಮಾಗಗಯಂ ಪುರ ್ೀ ಭಗರ್ತ ್ೀ ಮಗಧ್ ೀಶಪೃಷ್ುಃ
॥೧೪.೧೩ ॥

ಜರಾಸಂಧ ಎಸ ದ ಗದ ರ್ಯನುನ ಎದುರಸುವುದರಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಶಕು ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ

ನನಗ ಇದ ೂಂದು ಯೀಗ್ವಾದ ಸ ೀವ ಎಂದು ಚಿಂತಸದ ನ್ಾರದರು, ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಕ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ,
ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಒಂದು ಯೀಜನ ಕಡಿಮಯಿರುವ ಮಾಗಥವನುನ ಹ ೀಳಿರುವರು.

ಕ್ಷ್ಪ್ಾತ ತು ಸಾ ಭಗರ್ತ ್ೀsರ್ ಗದ್ಾ ರ್ಜರಾಖಾ್ಂ ತತುನಿಾನಿೀಮಸುಭರಾಶು ವಿಯೀರ್ಜ್ ಪ್ಾಪ್ಾಮ್ ।

ಮತಾಾಯಶ್ನಿೀಂ ಭಗರ್ತಃ ಪುನ್ರಾಜ್ಞಯೈರ್ ಯಾತಾ ಗ್ವರಿೀಶಸದನ್ಂ ಮಗಧಂ ವಿಸೃರ್ಜ್ ॥೧೪.೧೪ ॥

ಕೃಷ್್ನಿಗಾಗಿ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ಆ ಗದ ರ್ಯು ಜರಾಸಂಧನ ಶರೀರವನುನ ಜ ೂೀಡಿಸದಾ, ಮನುಷ್್ರನುನ ತನುನವ

‘ಜರ ’ ಎನುನವ ಜರಾಸಂಧನ ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಶರೀರವನುನ ಪಾರರ್ಣದಿಂದ ಬ ೀಪ್ಥಡಿಸ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಆಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಬಿಟುು, ಕ ೈಲ್ಾಸವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿರ್ತು.
[ಈ ವವರವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ದ ೂರೀರ್ಣಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೮೨.೮) ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ಅಸಮದವದ್ಾರ್ಯಂ ಚಿಕ್ ೀಪ
ಗದ್ಾಂ ವ ೈ ಸರ್ಯಘಾತಿನಿೀಮ್’ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಅಲ್ಲಲ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಳುಳವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
‘ಸಾ ತು ಭ್ಮಿಂ ಗತಾ ಪ್ಾರ್ಯ ಹತಾ ಸಸುತಬಾನ್ಾವಾ’ (೧೪) ಆ ಗದ ಭೂಮಿರ್ಯಮೀಲ್ ಬಿೀಳಬ ೀಕಾದರ
ಜರ ರ್ಯ ಮೀಲ್ ಬಿದುಾ ಜರ ಸರ್ತುಳು ಎನುನವ ಮಾರ್ತನುನ ಅಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಂಡಿದಾಾನ್ . ಆ ಮಾರ್ತನುನ ಈ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 568

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಹಂರ್ತದಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತಮಮ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ
ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟ್ಟುದಾಾರ ]

ರಾಜಾ ಸವಮಾತೃತ ಉತ ್ೀ ಗದಯಾ ಚ ಹಿೀನ್ಃ ಕ ್ರೀದ್ಾತ್ ಸಮಸತನ್ೃಪತಿೀನ್ಭಸನಿನಪ್ಾತ್ ।

ಅಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀತರಯಧಿಕವಿಂಶರ್ಯುತ ್ೀsತಿವ ೀಲದಪ್ಪೀಯದಾತಃ ಸಪದಿ ಕೃಷ್್ಪುರಿೀಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ॥೧೪.೧೫॥

ಜರಾಸಂಧನು ಗದ ಯಿಂದಲೂ, ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ೀ ರ್ತನನ ತ್ಾಯಿಯಿಂದಲೂ ಹಿೀನನ್ಾಗಿ, ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಎಲ್ಾಲ

ರಾಜರನುನ ಕಲ್ ಹಾಕಿಕ ೂಂಡು ಇಪ್ಾರ್ತೂಮರು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಮಿತಮಿೀರದ ದಪ್ಥದಿಂದ
ಕೂಡಲ್ ೀ ಕೃಷ್್ನ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಮಧುರ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಸವಾಯಂ ಪುರಿೀಂ ಪರತಿನಿರುದಾಯ ದಿದ್ ೀಶ ವಿನ್ಾವಿನಾಾನ್ುಜೌ ಭಗರ್ತಃ ಕುಮತಿಃ ಸ ದ್ತೌ ।

ತಾರ್ೂಚತುಭಯಗರ್ತ ೀsಸ್ ರ್ಚ ್ೀsತಿದಪಪಯಪೂರ್ಣ್ಯಂ ತಥಾ ಭಗರ್ತ ್ೀsಪ್ಪಹಾಸರ್ಯುಕತಮ್ ॥೧೪.೧೬॥

ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಎಲ್ ಲಡ ಯಿಂದ ಮುತುಗ ಹಾಕಿದ ಜರಾಸಂಧ ವನಾ ಮರ್ತುು ಅನುವನ್ಾಾ ಎನುನವ ರ್ತನನ ದೂರ್ತರನುನ
ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲಗ ಕಳುಹಿಸದನು. ಅವರಬಬರೂ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾದ ಅಪ್ಹಾಸ್ದ ಮಾರ್ತನುನ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಪ್ಥದಿಂದ
ಕೂಡಿದವರಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಹ ೀಳಿದರು.

ಲ್ ್ೀಕ ೀ(s)ಪರತಿೀತಬಲಪ್ೌರುಷ್ಸಾರರ್ಪಸತವಂ ಹ ್ೀಕ ಏಷ್್ಭರ್ತ ್ೀ ಬಲವಿೀರ್ಯ್ಯಸಾರಮ್ ।

ಜ್ಞಾತಾವ ಸುತ ೀ ನ್ತು ಮಯಾ ಪರತಿಪ್ಾದಿತ ೀ ಹಿ ಕಂಸಸ್ ವಿೀರ್ಯ್ಯರಹಿತ ೀನ್ ಹತಸತವಯಾ ಸಃ ॥೧೪.೧೭॥

ಸ ್ೀsಹಂ ಹಿ ದುಬಯಲತಮೊೀ ಬಲ್ಲನಾಂ ರ್ರಿಷ್ಾಂ ಕೃತ ವೈರ್ ದೃಷುವಿಷ್ರ್ಯಂ ವಿಗತಪರತಾಪಃ ।

ಯಾಸ ್ೀ ತಪ್ೀರ್ನ್ಮಥ ್ೀ ಸಹಿತಃ ಸುತಾಭಾ್ಂ ಕ್ಷ್ಪರಂ ಮಮಾದ್ ವಿಷ್ಯೀ ಭರ್ ಚಕ್ಷುಷ ್ೀsತಃ
॥೧೪.೧೮॥

ಜರಾಸಂಧ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ ವ್ಂಗ್ದ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ . ‘ನ್ಾನು ಏನೂ ಕ ೈಲ್ಾಗದ
ಕಂಸನಿಗ ನನನ ಮಕೆಳನುನ ಕ ೂಟ್ ು. ನಿೀನ್ ೀನ್ ೂೀ ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಬಹಳ ಪ್ರಾಕರಮಿ ಎನಿಸಕ ೂಂಡಿದಿಾೀರ್ಯ. ನಿನನ
ಬಲವೀರ್ಯಥವನುನ ತಳಿರ್ಯದ ೀ ನ್ಾನು ನನನ ಮಕೆಳನುನ ಕಂಸನಿಗ ಕ ೂಟ್ ು. ಇದಿೀಗ ನಿನಿನಂದ ಆ ಕಂಸ
ಸಂಹರಸಲಾಟುನು.(ಮೊೀಸದಿಂದ, ಆಕಸಮಕವಾಗಿ ನಿನಿನಂದ ಕಂಸ ಸರ್ತು ಎನುನವ ಧವನಿ).

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 569

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಇದಿೀಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಬಥಲನ್ಾದ ನ್ಾನು ಬಲ್ಲಷ್ಠರ ನಡುವ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ನಿನನನುನ ಒಮಮ ಕಂಡು, ನನನ
ಇಬಬರು ಮಕೆಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕಾಡಿಗ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗುತ್ ುೀನ್ . ಆದಾರಂದ ಬ ೀಗದಲ್ಲಲಯೀ ನನನ
ಚಕ್ಷುಷ್ುಗ ವಷ್ರ್ಯನ್ಾಗು1’. (‘ರಾಜನಲಲದವನ್ ೂಂದಿಗ ನ್ಾನು ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುವುದಿಲಲ. ನಿೀನು ನನ್ ೂನಂದಿಗ
ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಲ್ಲೀ, ನನನ ಕ ೈಯಿಂದ ಸಾರ್ಯುವುದಕಾೆಗಲ್ಲೀ ಯೀಗ್ನಲಲ’ ಎನುನವ ವ್ಂಗ್ದ
ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ ).

ಸಾಕ್ ೀಪಮಿೀರಿತಮಿದಂ ಬಲದಪಪಯಪೂರ್ಣ್ಯಮಾತಾಮಪಹಾಸಸಹಿತಂ ಭಗವಾನ್ ನಿಶಮ್ ।

ಸತ್ಂ ತದಿತು್ರು ರ್ಚ ್ೀsತ್ಯರ್ದಭು್ದಿೀರ್ಯ್ಯ ಮನ್ಾಂ ಪರಹಸ್ ನಿರರ್ಗಾತ್ ಸಹಿತ ್ೀ ಬಲ್ ೀನ್॥೧೪.೧೯॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಬಲದ ದಪ್ಥದಿಂದ ಕೂಡಿ ಹ ೀಳಿರುವ ರ್ತನನ ಅಪ್ಹಾಸ್ದ ಮಾರ್ತುಗಳನುನ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್,
‘ನಿಜವಾಗಿರ್ಯೂ ಅದು ಹೌದು’ ಎಂಬಂತ್ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅರ್ಥವುಳಳ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿ, ಮಲಲಗ ನಕುೆ,
ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಹ ೂರಬಂದ.

ದ್ಾವರ ೀಷ್ು ಸಾತ್ಕ್ತಪುರಸುರಮಾತಮಸ ೈನ್್ಂ ತಿರಷ್ವಭು್ದಿೀರ್ಯ್ಯ ಭಗವಾನ್ ಸವರ್ಯಮುತತರ ೀರ್ಣ ।

ರಾಮದಿವತಿೀರ್ಯ ಉದರ್ಗಾನ್ಮಗಧ್ಾಧಿರಾರ್ಜಂ ಯೀದುಾಂ ನ್ೃಪ್ ೀನ್ಾರಕಟಕ ೀನ್ ರ್ಯುತಂ ಪರ ೀಶಃ ॥೧೪.೨೦॥

ಮೂರು ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯನ್ ನೀ ಮುಂದಾಳುವಾಗಿ ಉಳಳ ರ್ತನನ ಸ ೈನ್ವನುನ ಮೂರು ದಾಾರಗಳಲ್ಲಲ

ಹ ೂೀಗುವಂತ್ ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಉರ್ತುರದಿಕಿೆನಿಂದ ಕ ೀವಲ ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ರಾಜಶ ರೀಷ್ಠರ ಸಮೂಹದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬಂದಿರುವ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ಯುದಿಮಾಡಲು
ತ್ ರಳಿದ.
(ಕ ೂೀಟ್ ರ್ಯ ನ್ಾಲೂೆ ಭಾಗದಿಂದಲೂ ಅವರು ಮುತುಗ ಹಾಕಿದಾರು. ಆಗ ಈರೀತ ಮೂರು ದಿಕಿೆಗ ಇರ್ತರರನುನ
ಕಳುಹಿಸ, ತ್ಾನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಜರಾಸಂಧನಿದಾ ಉರ್ತುರ ದಿಕಿೆಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ತ್ ರಳಿದ.)

ತಸ ್ೀಚಛಯೈರ್ ಪೃರ್ಥವಿೀಮರ್ತ ೀರುರಾಶು ತಸಾ್sರ್ಯುಧ್ಾನಿ ಸಬಲಸ್ ಸುಭಾಸವರಾಣಿ ।

ಶಾಙ್ಕ್ಗಯಸಚಕರದರತ್ರ್ಣಗದ್ಾಃ ಸವಕ್ತೀಯಾ ರ್ಜರ್ಗಾರಹ ದ್ಾರುಕಗೃಹಿೀತರಥ ೀ ಸ್ತಃ ಸಃ ॥೧೪.೨೧॥

ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ೀ, ಅವನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಳ ರ್ಯುತುರುವ ಆರ್ಯುಧಗಳು

1
ನನನ ಕಣ ್ದುರು ಬಾ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 570

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಭೂಮಿಗ ಇಳಿದವು. ಸಾರರ್ಥ ದಾರುಕನಿಂದ ಕೂಡಿ ಇಳಿದುಬಂದ ರರ್ದಲ್ಲಲದುಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ರ್ತನನದಾದ ಶಾಙ್ಗಥ,
ಖಡಗ, ಚಕರ, ಬರ್ತುಳಿಕ , ಗದ ಗಳನುನ ಸಾೀಕರಸದ.

ಆರುಹ್ ಭ್ಮರ್ಯರರ್ಂ ಪರತಿ ರ್ಯುಕತಮಶ ವೈವ ೀಯದ್ಾತಮಕ ೈದಾಯನ್ುರಧಿರ್ಜ್ಮರ್ ಪರಗೃಹ್ ।

ಶಾಙ್ಗಯಂ ಶರಾಂಶಚ ನಿಶ್ತಾನ್ ಮಗಧ್ಾಧಿರಾರ್ಜಮುಗರಂ ನ್ೃಪ್ ೀನ್ಾರಸಹಿತಂ ಪರರ್ಯಯೌ ರ್ಜವ ೀನ್॥೧೪.೨೨॥

ವ ೀದದ ಪ್ರತನಿಧಯಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಕುದುರ ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರತನಿಧಯಾಗಿರುವ ರರ್ವನುನ

ಏರ, ಹ ದ ಯೀರಸದ ಶಾಙ್ಗಥದ ೂಂದಿಗ ಚೂಪಾಗಿರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ದ ೀಶದ
ರಾಜರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬಂದಿರುವ ಭಿೀಕರನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕುರರ್ತು ವ ೀಗದಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ತ್ ರಳಿದನು.
[ಕೃಷ್್-ಜರಾಸಂಧರ ಸಂಗಾರಮವನುನ ಅಧಾ್ರ್ತಮದಲ್ಲಲ ಯಾವ ರೀತ ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡಬ ೀಕು
ಎನುನವುದನುನ ಈ ಶ ್ಲೀಕ ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ . ‘ಭೂಮರ್ಯರರ್’ ಎಂದರ ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರಣಾಮವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ
ಅರ್ವಾ ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರತನಿಧಯಾದ ರರ್ ಎಂದರ್ಥ. ಇದು ನಮಮ ದ ೀಹವನುನ ಸೂಚಿಸುರ್ತುದ . ದ ೀಹ
ಎನುನವುದು ಭೂಮಿರ್ಯ ಪ್ರಣಾಮ. ಅಂರ್ತಹ ದ ೀಹವ ಂಬ ರರ್ವನುನ ಸರಯಾಗಿ ಕ ೂಂಡ ೂರ್ಯು್ವುದು
ವ ೀದಗಳು. ಅಂರ್ತಹ ಈ ರರ್ವನುನ ನಿರ್ಯಂತರಸುವ ಒಬಬ ರರ್ಥ ಎಂದರ ಅದು ‘ಭಗವಂರ್ತ’].

ರಾಮಃ ಪರಗೃಹ್ ಮುಸಲಂ ಸ ಹಲಂ ಚ ಯಾನ್ಮಾಸಾ್ರ್ಯ ಸಾರ್ಯಕಶರಾನ್ಸತ್ರ್ಣರ್ಯುಕತಃ ।

ಸ ೈನ್್ಂ ರ್ಜರಾಸುತಸುರಕ್ಷ್ತಮಭ್ಧ್ಾರ್ದಾಷಾಯನ್ನದನ್ುನರುಬಲ್ ್ೀsರಿಬಲ್ ೈರಧೃಷ್್ಃ ॥ ೧೪.೨೩ ॥

ಬಲರಾಮನೂ ಕೂಡಾ, ಒನಕ ರ್ಯನೂನ, ನ್ ೀಗಿಲನೂನ ಹಿಡಿದು, ಬಿಲುಲ-ಬಾರ್ಣ ಸಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ, ರರ್ವನುನ ಏರ,
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವುಳಳವನ್ಾಗಿ, ಶರ್ತುರಗಳ ಬಲದಿಂದ ಕಂಗ ಡದ ೀ, ‘ಬಹಳ ಕಾಲದ ನಂರ್ತರ ರ್ಯುದಿಕ ೆ
ಸಕೆರಲ್ಾಲ’ ಎನುನವ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ದಿಂದ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಘಜಥಸುತ್ಾು, ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತವಾದ ಸ ೈನ್ವನುನ
ಕುರರ್ತು ಧಾವಸದನು.

ಉದಿವೀಕ್ಷಯ ಕೃಷ್್ಮಭಯಾನ್ತಮನ್ನ್ತಶಕ್ತತಂ ರಾಜ ೀನ್ಾರರ್ೃನ್ಾಸಹಿತ ್ೀ ಮಗಧ್ಾಧಿರಾರ್ಜಃ ।

ಉದ್ ವೀಲಸಾಗರರ್ದ್ಾಶವಭಯಾರ್ಯ ಕ ್ೀಪ್ಾನಾನನಾವಿಧ್ಾರ್ಯುಧರ್ರ ೈರಭರ್ಷ್ಯಮಾರ್ಣಃ ॥೧೪.೨೪॥

ಸಮಸು ರಾಜರ ಸ ೀನ್ ಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮಗಧದ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ಜರಾಸಂಧನು, ರ್ತನ್ ನದುರಂದ
ಧಾವಸ ಬರುತುರುವ, ಎಣ ಯಿರದ ಕಸುವನ ಕೃಷ್್ನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ, ರ್ತರರ್ತರನ್ಾದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 571

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಹಿಡಿದು, ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತ್ಾು, ಉಕಿೆಬರುವ ಸಮುದರದಂತ್ ಕೃಷ್್ನನುನ

ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ತಂ ವ ೈ ಚುಕ ್ೀಪಯಷ್ುರಗರತ ಉಗರಸ ೀನ್ಂ ಕೃಷ ್್ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಸಮರ್ಗಾತ್ ಸವರ್ಯಮಸ್ ಪಶಾಚತ್ ।
ದೃಷಾುವsಗರತ ್ೀ ಮಗಧರಾಟ್ ಸ್ತಮುಗರಸ ೀನ್ಂ ಕ ್ೀಪ್ಾಚಚಲತತನ್ುರಿದಂ ರ್ಚನ್ಂ ಬಭಾಷ ೀ॥೧೪.೨೫॥

ಜರಾಸಂಧನಿಗ ಸಟುು ರ್ತರಸಲ್ ಂದ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಮುಂದ ಇಟುು, ತ್ಾನು ಉಗರಸ ೀನನ
ಹಿಂದ ನಿಂರ್ತ. ಜರಾಸಂಧನು ಮುಂದ ಇರುವ ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಕಂಡು ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕಂಪ್ಸುವ
ಮೈರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದ:

ಪ್ಾಪ್ಾಪಯಾಹಿ ಪುರತ ್ೀ ಮಮ ರಾರ್ಜ್ಕಾಮ ನಿಲಯರ್ಜಜ ಪುತರರ್ಧಕಾರರ್ಣ ಶತುರಪಕ್ಷ ।

ತವಂ ಜೀರ್ಣ್ಯಬಸತಸದೃಶ ್ೀ ನ್ ಮಯೀಹ ರ್ದಾಯಃ ಸಂಹ ್ೀ ಹಿ ಸಂಹಮಭಯಾತಿ ನ್ ವ ೈ ಸೃರ್ಗಾಲಮ್
॥೧೪.೨೬॥

‘ಎಲ್ ೈ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ ೀ, ರಾಜ್ವನುನ ಬರ್ಯಸುವವನ್ ೀ, ನನ್ ನದುರನಿಂದ ಆಚ ಸರ. ಮಗನ ಸಂಹಾರಕ ೆ

ಕಾರರ್ಣನ್ಾದವನ್ ೀ, ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಲಲದವನ್ ೀ, ಶರ್ತುರಗಳ ಪ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲರುವವನ್ ೀ, ಮುದಿ ಟಗರಗ ಸದೃಶನ್ಾದ ನಿೀನು
ಈ ಸಂಗಾರಮದಲ್ಲಲ ನನಿನಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಡಲು ಯೀಗ್ನಲಲ. ಸಂಹವು ಸಂಹವನುನ ಎದುರುಗ ೂಳುಳವುದ ೀ
ಹ ೂರರ್ತು ನರರ್ಯನನಲಲ’.

ಆಕ್ಷ್ಪತ ಇತ್ಮಮುನಾsರ್ ಸ ಭ ್ೀರ್ಜರಾರ್ಜಸ್ತಣಾತ್ ಪರಗೃಹ್ ನಿಶ್ತಂ ಶರಮಾಶು ತ ೀನ್ ।

ಛಿತಾವ ರ್ಜರಾಸುತಧನ್ುಬಯಲರ್ನ್ನನಾದ ವಿವಾ್ಧ ಸಾರ್ಯಕಗಣ ೈಶಚ ಪುನ್ಸತಮುರ್ಗ ರಃ ॥೧೪.೨೭॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ನಿಂದಿಸಲಾಟು ಆ ಉಗರಸ ೀನನು, ಬರ್ತುಳಿಕ ಯಿಂದ ಚೂಪಾಗಿರುವ

ಬಾರ್ಣವನುನ ವ ೀಗದಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು, ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಜರಾಸಂಧನ ಬಿಲಲನುನ ಕರ್ತುರಸ, ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾಗಿ
ಘಜಥಸದನು. ಪ್ುನಃ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಉಗರವಾಗಿರುವ ಬಾರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹದಿಂದ ಹ ೂಡ ದನು ಕೂಡಾ.

ಅನ್್ಚಛರಾಸನ್ರ್ರಂ ಪರತಿಗೃಹ್ ಕ ್ೀಪಸಂರಕತನ ೀತರಮಭಯಾನ್ತಮುದಿೀಕ್ಷಯಕೃಷ್್ಃ ।

ಭ ್ೀಜಾಧಿರಾರ್ಜರ್ಧಕಾಙ್ಕಚಷರ್ಣಮುಗರವ ೀಗಂ ಬಾಹಯದರರ್ಂ ಪರತಿರ್ಯಯೌ ಪರಮೊೀ ರಥ ೀನ್ ॥೧೪.೨೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 572

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ, ಇನ್ ೂನಂದು ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು, ಕ ಂಪಾದ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ, ಭ ೂೀಜರಗ ರಾಜನ್ಾಗಿರುವ,
ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಕ ೂಲುಲವುದರಲ್ಲಲ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯುಳಳ, ಉಗರವಾದ ವ ೀಗವುಳಳ ಜರಾಸಂಧನನುನ ರ್ತನನ ರರ್ದಿಂದ
ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ಆಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಭಗರ್ನ್ತಮನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯಯಂ ಚ ೀದಿೀಶಪ್ೌರ್ಣಡರಮುಖರಾರ್ಜಗಣ ೈಃ ಸಮೀತಃ ।

ನಾನಾವಿಧ್ಾಸರರ್ರಶಸರಗಣ ೈರ್ಯರ್ಷ್ಯ ಮೀರುಂ ರ್ಯಥಾ ಘನ್ ಉದಿೀರ್ಣ್ಯರವೀ ರ್ಜಲ್ೌಘೈಃ ॥೧೪.೨೯॥

ಬರುತುರುವ ಎಣ ಯಿರದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕಂಡ ಶ್ಶುಪಾಲ, ಪೌರ್ಣಡಿಕ ವಾಸುದ ೀವ, ಇವರ ೀ
ಮೊದಲ್ಾದ ರಾಜರ ಗರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಜರಾಸಂಧ, ನ್ಾನ್ಾ ವಧವಾದ ಅಸರ-ಶಸರಗಳಿಂದ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಪ್ೀಡಿಸತ್ ೂಡಗಿದ. ನಿೀರನ ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಸದುಾಮಾಡುವ ಮೊೀಡವು
ಮೀರುವನ ಮೀಲ್ ಹ ೀಗ ನಿೀರನ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ ಮರ್ತುು ಅದರಂದ ಮೀರುವಗ ಯಾವ ತ್ ೂಂದರ ರ್ಯೂ
ಆಗುವುದಿಲಲವೀ, ಹಾಗ ೀ, ಅವರ ಲಲರ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನಿಗ ಏನೂ ಆಗಲ್ಲಲಲ.

ಶಸಾರಸರರ್ೃಷುಮಭತ ್ೀ ಭಗವಾನ್ ವಿರ್ೃಶಚಯ ಶಾಙ್ಕ ್ಗೀಯತ್ಸಾರ್ಯಕಗಣ ೈವಿಯರಥಾಶವಸ್ತಮ್।

ಚಕ ರೀ ನಿರಾರ್ಯುಧಮಸೌ ಮಗಧ್ ೀನ್ಾರಮಾಶು ಚಿಛನಾನತಪತರರ್ರಕ ೀತುಮಚಿನ್ಾಶಕ್ತತಃ ॥೧೪.೩೦॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರ್ತನನ ಸುರ್ತುಲೂ ಇರುವ ಬಾರ್ಣ, ಗದ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳ ಮಳ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಶಾಙ್ಗಥದಿಂದ

ಬಿಡಲಾಟು ಬಾರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹದಿಂದ ಕರ್ತುರಸ, ಜರಾಸಂಧನನುನ ರರ್-ಕುದುರ -ಸೂರ್ತನನುನ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ರಾಜರ್ತಾದ ಸಂಕ ೀರ್ತವಾದ ಕ ೂಡ ಹಾಗೂ ಧವಜವನೂನ ಕೂಡಾ ಕರ್ತುರಸ,
ನಿರಾರ್ಯುಧನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು

ನ ೈನ್ಂ ರ್ಜಘಾನ್ ಭಗವಾನ್ ಸುಶಕಂ ಚ ಭೀಮೀ ಭಕ್ತತಂ ನಿಜಾಂ ಪರರ್ಯತುಂ ರ್ಯಶ ಉಚಚಧಮಮಯಮ್ ।
ಚ ೀದಿೀಶಪ್ೌರ್ಣಡರಕಸಕ್ತೀಚಕಮದರರಾರ್ಜಸಾಲ್ ವೈಕಲರ್್ಕಮುಖಾನ್ ವಿರಥಾಂಶಚಕಾರ ॥೧೪.೩೧॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರ್ತನಿನಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಾಗಿದಾ ಆ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ.

(ಕಾರರ್ಣವ ೀನ್ ಂದರ : ) ಭಿೀಮನಲ್ಲಲರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಭಕಿು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧಮಥವನುನ ಪ್ರಪ್ಂಚದಲ್ಲಲ
ಪ್ರಖಾ್ರ್ತಪ್ಡಿಸುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ (ಮುಂದ ‘ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೂಂದವ’ ಎನುನವ ಕಿೀತಥ ಭಿೀಮನಿಗ
ಬರುವಂತ್ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ) ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಈ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ. ಶ್ಶುಪಾಲ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 573

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಪೌರ್ಣಡಿಕವಾಸುದ ೀವ, ಕಿೀಚಕ, ಶಲ್, ಏಕಲವ್ ಮೊದಲ್ಾದ ಮಹಾರರ್ರನುನ ಕೃಷ್್ ರರ್ಹಿೀನರನ್ಾನಗಿ

ಮಾಡಿದ.

ಯೀ ಚಾಪಿ ಹಂಸಡಿಭಕದುರಮರುಗ್ವಮಮುಖಾ್ ಬಾಹಿಿೀಕಭೌಮಸುತಮೈನ್ಾಪುರಸುರಾಶಚ ।

ಸವ ೀಯ ಪರದುದುರ ರ್ುರರ್ಜಸ್ ಶರ ೈವಿಯಭನಾನ ಅನ ್ೀ ಚ ಭ್ಮಿಪತಯೀ ರ್ಯ ಇಹಾsಸುರುವಾ್ಯಮ್
॥೧೪.೩೨॥

ಇನುನ ಉಳಿದವರು: ಹಂಸ, ಡಿಭಕ, ದುರಮ, ರುಗಿಮ, ಬಾಹಿಲೀಕ, ಭೌಮಸುರ್ತ(ನರಕಾಸುರನ ಮಗ ಭಗದರ್ತು),

ಮೈನಾ(ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣಕಾಲದಲ್ಲಲ ಕಪ್ಯಾಗಿದಾ ಅಶ್ಾದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಒಬಬ), ಇವರ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ,
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಯಾರು-ಯಾರು ಶ ರೀಷ್ಠರ ನಿಸದ ರಾಜರುಗಳಿದಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಭ ೀದಿಸಲಾಟುವರಾಗಿ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ಛಿನಾನರ್ಯುಧಧವರ್ಜಪತಾಕರಥಾಶವಸ್ತರ್ಮಾಮಯರ್ಣ ಉಗರಶರತಾಡಿತಭನ್ನರ್ಗಾತಾರಃ ।
ಸರಸಾತಮಬರಾಭರರ್ಣಮ್ದಾಯರ್ಜಮಾಲ್ದಿೀನಾ ರಕತಂ ರ್ಮನ್ತ ಉರು ದುದುರರ್ುರಾಶು ಭೀತಾಃ ॥೧೪.೩೩॥

ಆರ್ಯುಧ, ಧವಜ, ಪ್ತ್ಾಕ, ರರ್, ಕುದುರ , ಸಾರರ್ಥ, ಕವಚ, ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಕರ್ತುರಸಕ ೂಂಡು,
ಉಗರವಾಗಿರುವ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ತ್ಾಡಿರ್ತರಾಗಿ, ಮೈರ್ಯನುನ ಮುರದುಕ ೂಂಡು, ಜಾರಹ ೂೀದ ಬಟ್ ುಯಂದಿಗ ,
ಆಭರರ್ಣ, ಕೂದಲು, ಮಾಲ್ , ಎಲಲವನೂನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ದಿೀನರಾಗಿ, ಬಹಳ ರಕುವನುನ ಕಾರುತ್ಾು,
ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು ಅವರ ಲಲರೂ ಬ ೀಗನ್ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ಶ ್ೀಚಾ್ಂ ದಶಾಮುಪಗತ ೀಷ್ು ನ್ೃಪ್ ೀಷ್ು ಸವ ೀಯಷ್ವಸಾತರ್ಯುಧ್ ೀಷ್ು ಹರಿಣಾ ರ್ಯುಧಿ ವಿದರರ್ತುು ।
ನಾನಾರ್ಯುಧ್ಾಢ್ಮಪರಂ ರರ್ಮುಗರವಿೀರ್ಯ್ಯ ಆಸಾ್ರ್ಯ ಮಾಗಧಪತಿಃ ಪರಸಸಾರ ರಾಮಮ್॥೧೪.೩೪॥

ಹಿೀಗ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ, ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ರ್ತಮಮ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು,
ಶ ್ೀಚನಿೀರ್ಯವಾದ ಅವಸ ್ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ಓಡುತುರಲು, ಉಗರವೀರ್ಯಥನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧನು ನ್ಾನ್ಾ
ರೀತರ್ಯ ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಇನ್ ೂನಂದು ರರ್ವನುನ ಏರ, ಬಲರಾಮನ ಬಳಿ ಬಂದ.

ಆಧ್ಾರ್ತ ್ೀsಸ್ ಮುಸಲ್ ೀನ್ ರರ್ಂ ಬಭಞ್ಜ ರಾಮೊೀ ಗದ್ಾಮುರುತರ ್ೀರಸ ಸ ್ೀsಪಿ ತಸ್।
ಚಿಕ್ ೀಪ ತಂ ಚ ಮುಸಲ್ ೀನ್ ತತಾಡ ರಾಮಸಾತರ್ುತತಮೌ ಬಲರ್ತಾಂ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ಾತ ಉಗರಮ್॥೧೪.೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 574

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ರ್ತನನರ್ತು ನುಗಿಗ ಬರುತುರುವ ಜರಾಸಂಧನ ರರ್ವನುನ ಬಲರಾಮನು ರ್ತನನ ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧದಿಂದ ಒಡ ದ.

ಜರಾಸಂಧನ್ಾದರ ೂೀ, ಬಲರಾಮನ ವಸುೀರ್ಣಥವಾದ ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್ ಗದಾಪ್ರಹಾರ ಮಾಡಿದ. ಆಗ
ಬಲರಾಮನು ರ್ತನನ ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧದಿಂದ(ಒನಕ ಯಿಂದ) ಜರಾಸಂಧನಿಗ ಹ ೂಡ ದ. ಹಿೀಗ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಲ್ ಲೀ
ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ಅವರಬಬರೂ ಭಿೀಕರವಾಗಿ ಹ ೂೀರಾಡಿದರು.

ತೌ ಚಕರತುಃ ಪುರು ನಿರ್ಯುದಾಮಪಿ ಸಮ ತತರ ಸಞ್್ಚರ್ಣ್ಯಯ ಸರ್ಯಗ್ವರಿರ್ೃಕ್ಷಶ್ಲ್ಾಸಮ್ಹಾನ್ ।

ದಿೀಘಯಂ ನಿರ್ಯುದಾಮಭರ್ತ್ ಸಮಮೀತಯೀಸತದ್ ರ್ಜಾರದ್ ದೃಢಾಙ್ಗತಮಯೀಬಯಲ್ಲನ ್ೀನಿನಯತಾನ್ತಮ್
॥೧೪.೩೬॥

ವಜರಕಿೆಂರ್ತಲೂ ದೃಢವಾಗಿರುವ ಅಂಗವುಳಳ, ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿದಾ ಅವರಬಬರು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಲಲರ್ಯುದಿವನುನ

ಮಾಡುತ್ಾು, ಸುರ್ತುಮುರ್ತುಲ್ಲನ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲನ ಬಂಡ ಗಳು, ವೃಕ್ಷ ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳ ಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ
ಪ್ುಡಿಮಾಡಿ, ದಿೀಘಥವಾಗಿ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದರು.

ಶುರತಾವsರ್ ಶಙ್್ರರ್ಮಮುಬರ್ಜಲ್ ್ೀಚನ್ಸ್ ವಿದ್ಾರವಿತಾನ್ಪಿ ನ್ೃಪ್ಾನ್ಭವಿೀಕ್ಷಯ ರಾಮಃ ।

ರ್ಯುದಾಯನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಚ ರಿಪುಂ ರ್ರ್ೃಧ್ ೀ ಬಲ್ ೀನ್ ತ್ಕಾತವ ರಿಪುಂ ಮುಸಲಮಾದದ ಆಶವಮೊೀಘಮ್॥೧೪.೩೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ತ್ಾವರ ಕಣಿ್ನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಶಂಖನ್ಾದವನುನ ಕ ೀಳಿದ ಬಲರಾಮ, ಓಡುತುರುವ ಎಲ್ಾಲ

ರಾಜರುಗಳನುನ ಕಂಡು, ರ್ತನ್ ೂನಂದಿಗ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುತುರುವ ಶರ್ತುರವನುನ ಕಂಡು ಉತ್ಾುಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಲದಿಂದ
ಬ ಳ ದು ನಿಂರ್ತ. ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಶರ್ತುರವನುನ ತರಸೆರಸ, ಎಂದೂ ವ್ರ್ಥವಾಗದ ರ್ತನನ ಮುಸಲ್ಾರ್ಯುಧವನುನ
ಬಲರಾಮ ಕ ೈಗ ತುಗ ೂಂಡ.

ತ ೀನಾsಹತಃ ಶ್ರಸ ಸಮುಮಮುಹ ೀsತಿವ ೀಲಂ ಬಾಹಯದರಥ ್ೀ ರ್ಜಗೃಹ ಏನ್ಮಥ ್ೀ ಹಲ್ಲೀ ಸಃ।
ತತ ರಕಲರ್್ ಉತ ಕೃಷ್್ಶರ ೈಃ ಫಲ್ಾರ್ಯನ್ನಸಾರಣಿ ರಾಮಶ್ರಸ ಪರಮುಮೊೀಚ ಶ್ೀಘರಮ್ ॥೧೪.೩೮॥

ಆ ಒನಕ ಯಿಂದ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ಜರಾಸಂಧನು ಬಹಳ ವ ೀಗವಾಗಿ ಮೂಛ ಥಗ ೂಂಡನು. ಹಿೀಗ
ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಬಲರಾಮ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡನು. ಆಗ ಕೃಷ್್ನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ನ್ ೂಂದು
ಓಡುತುದಾ ಏಕಲವ್ನು ಜರಾಸಂಧನನುನ ಹಿಡಿದಿರುವ ಬಲರಾಮನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ರಾಮನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್
ವ ೀಗವಾಗಿ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ರಯೀಗಿಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 575

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಭೀತ ೀನ್ ತ ೀನ್ ಸಮರಂ ಭಗವಾನ್ನಿಚಛನ್ ಪರದು್ಮನಮಾಶವಸೃರ್ಜದ್ಾತಮಸುತಂ ಮನ ್ೀರ್ಜಮ್ ।

ಪರದು್ಮನ ಏನ್ಮಭಯಾರ್ಯ ಮಹಾಸರಜಾಲ್ ೈ ರಾಮಾಸುತ ಮಾಗಧಮಥಾsತಮರತಂ ನಿನಾರ್ಯ ॥೧೪.೩೯॥

ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಭರ್ಯಗ ೂಂಡಿರುವ ಏಕಲವ್ನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿವನುನ ಬರ್ಯಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಕೂಡಲ್ ೀ ರ್ತನನ
ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರದು್ಮನನನುನ ಮನಸುನಿಂದಲ್ ೀ ಸೃಷುಮಾಡಿದ. ಹಿೀಗ ಸೃಷುಗ ೂಂಡ ಪ್ರದು್ಮನನು
ಏಕಲವ್ನನುನ ಮಹರ್ತುರವಾದ ಅಸರಗಳ ಸಮೂಹಗಳ ೂ ಂದಿಗ ಎದುರುಗ ೂಂಡ. ಇರ್ತು ಬಲರಾಮನು
ಜರಾಸಂಧನನುನ ರ್ತನನ ರರ್ದ ಡ ಗ ದರದರನ್ ಎಳ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದ.

ರ್ಯುಧ್ಾವ ಚಿರಂ ರರ್ಣಮುಖ ೀ ಭಗರ್ತುುತ ್ೀsಸೌ ಚಕ ರೀ ನಿರಾರ್ಯುಧಮಮುಂ ಸ್ರಮೀಕಲರ್್ಮ್ ।

ಅಂಶ ೀನ್ ಯೀ ಭುರ್ಮರ್ಗಾನ್ಮಣಿಮಾನಿತಿ ಸಮ ಸ ಕ ್ರೀಧತನ್ರಕಗಣ ೀಷ್ವಧಿಪ್ೀ ನಿಷಾದಃ ॥೧೪.೪೦॥

ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರದು್ಮನನು ಬಹಳಕಾಲದ ರ್ತನಕ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿ, ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ನಿಂರ್ತು

ರ್ಯುದಿಮಾಡುತುದಾ ಏಕಲವ್ನನುನ ಆರ್ಯುಧಹಿೀನನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.
ಮೂಲರ್ತಃ ಏಕಲವ್ ಯಾರು ಎನುನವುದನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ : ಯಾರು ಕ ೂರೀಧವಶರ ಂಬ ರಾಕ್ಷಸರ
ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ ಮಣಿಮಂರ್ತನ್ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಒಂದು ಅಂಶದಿಂದ ಬ ೀಡನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಏಕಲವ್ನ್ ಂಬ
ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದಾನು.

ಪರದು್ಮನಮಾತಮನಿ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಪುನ್ಃ ಸ ಕೃಷ್್ಃ ಸಂಹೃತ್ ಮಾಗಧಬಲಂ ನಿಖಿಲಂ ಶರೌಘೈಃ ।

ಭ್ರ್ಯಶಚಮ್ಮಭವಿನ ೀತುಮುದ್ಾರಕಮಾಮಯ ಬಾಹಯದರರ್ಂ ತವಮುಚದಕ್ಷರ್ಯಪ್ೌರುಷ ್ೀsರ್ಜಃ॥೧೪.೪೧॥

ಎಂದೂ ಹುಟುದ ಉರ್ತೃಷ್ುಕಿರಯರ್ಯುಳಳ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಪ್ರದು್ಮನನನುನ ಮರಳಿ ರ್ತನನಲ್ಲಲ ಇಟುುಕ ೂಂಡು,

ಜರಾಸಂಧನ ಸಮಸು ಸ ೈನ್ವನುನ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳ ಸಮೂಹದಿಂದ ನ್ಾಶಮಾಡಿದ. ಬೃಹದೃರ್ತನ ಮಗನ್ಾದ
ಜರಾಸಂಧ ಮತ್ ೂುಮಮ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಕಟ್ಟುಕ ೂಂಡು ಬರಲ್ಲ ಎಂದ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಆರ್ತನನುನ ಬಿಟುನಷ್ ುೀ.
[ಇದು ಭಗವಂರ್ತನ ಭೂಭಾರ ಹರರ್ಣದ ಒಂದು ನಡ . ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೂಲಲದ ೀ ಬಿಡುವುದರಂದ ಆರ್ತ ಮತ್ ು
ಸ ೈನ್ವನುನ ಕಟ್ಟುಕ ೂಂಡು ಬರಲು ಅವಕಾಶವಾಗುರ್ತುದ . ಆರ್ತ ರ್ತರುವ ಸ ೈನ್ ತ್ಾಮಸ ಸ ೈನ್ವ ೀ ಆಗಿರುರ್ತುದ .
ಹಿೀಗ , ಜರಾಸಂಧ ಪ್ುನಃ ಸ ೈನ್ದ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬರಲ್ಲ ಎಂದ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅವನನುನ ಈ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ
ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 576

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ವಿರೀಳಾನ್ತಾಚಛವಿಮುಖಃ ಸಹಿತ ್ೀ ನ್ೃಪ್ ೈಸ ೈಬಾಯಹಯದರರ್ಃ ಪರತಿರ್ಯಯೌ ಸವಪುರಿೀಂ ಸ ಪ್ಾಪಃ ।

ಆತಾಮಭಷಕತಮಪಿ ಭ ್ೀರ್ಜರ್ರಾಧಿಪತ ್ೀ ದ್ೌಹಿತರಮಗರತ ಉತ ಪರಣಿಧ್ಾರ್ಯ ಮನ್ಾಃ ॥೧೪.೪೨॥

ನ್ಾಚಿಕ ಯಿಂದ ಬಗಿಗ, ಕಳ ಗುಂದಿದ ಮೊೀರ ರ್ಯವನ್ಾಗಿ, ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರಂದ ಕೂಡಿದ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ
ಜರಾಸಂಧನು ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಹಿಂತರುಗಿದ. ಹಿೀಗ ಹ ೂೀಗುವಾಗ, ಹಿಂದ ಮಧುರಾ ರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ರ್ತನಿನಂದ
ಅಭಿಷಕುನ್ಾದ ಕಂಸನ ಮಗನನುನ ಮುಂದ ಇಟುುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದ.
[ಹ ೀಗ ಶ್ರೀರಾಮ ರ್ಯುದಿಕೂೆ ಮೊದಲು ವಭಿೀಷ್ರ್ಣನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿಸದಾನ್ ೂೀ ಹಾಗ ೀ, ಜರಾಸಂಧನೂ
ಕೂಡಾ ರ್ಯುದಿಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ಕಂಸನ ಮಗನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿಸ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಲು ಬಂದಿದಾ. ಆದರ
ಹಿೀನ್ಾರ್ಯ ಸ ೂೀಲ್ಲನ್ ೂಂದಿಗ ಈ ರೀತ ಹಿಂತರುಗಿದ].

ಜತಾವ ತಮ್ಜಜಯತಬಲಂ ಭಗವಾನ್ಜ ೀಶಶಕಾರದಿಭಃ ಕುಸುಮರ್ಷಯಭರಿೀಡ್ಮಾನ್ಃ ।

ರಾಮಾದಿಭಃ ಸಹಿತ ಆಶು ಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ರ ೀಮೀsಭರ್ನಿಾತಪದ್ ್ೀ ಮಹತಾಂ ಸಮ್ಹ ೈಃ ॥೧೪.೪೩॥

ಪ್ುಷ್ಾವೃಷು ಮಾಡರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಬರಹಮ-ರುದರ-ಇಂದರ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಸುುರ್ತ್ನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನು,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲವುಳಳ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸ, ಬಲರಾಮ, ಸಾರ್ತ್ಕಿ, ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲಯೀ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಅಲ್ಲಲರುವ ಶ ರೀಷ್ಠರ ಲಲರಂದ
ನಮಸೃರ್ತನ್ಾಗಿ ಕಿರೀಡಿಸದನು.
[ಯಾದವರು ಹಾಗೂ ಜರಾಸಂಧನ ನಡುವ ನಡ ದ ಈ ಮೊರ್ತುಮೊದಲ ರ್ಯುದಿಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪಾಂಡವರು ಎಲ್ಲಲ
ಏನು ಮಾಡುತುದಾರು ಎನುನವ ವವರವನುನ ಮುಂದ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :]

ರ್ದಾಯತುು ಪ್ಾರ್ಣುಡತನ್ಯೀಷ್ು ಚತುದಾಯಶಂ ತು ರ್ಜನ್ಮಕ್ಷಯಮಾಸ ತನ್ರ್ಯಸ್ ಸಹಸರದೃಷ ುೀಃ ।

ಪರತಾ್ಬಾಕಂ ಮುನಿಗಣಾನ್ ಪರಿವ ೀಷ್ರ್ಯನಿತೀ ಕುನಿತೀ ತದ್ಾssಸ ಬಹುಕಾರ್ಯ್ಯಪರಾ ನ್ರ್ಯಜ್ಞಾ॥೧೪.೪೪॥

ಪಾಂಡುಪ್ುರ್ತರರು ಬ ಳ ರ್ಯುತುರಲು, ಸಾವರ ಕರ್ಣಗಳವನ(ಇಂದರನ) ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಅಜುಥನನಿಗ ಹದಿನ್ಾಲೆನ್ ರ್ಯ

ಜನಮನಕ್ಷರ್ತರವಾಯಿರ್ತು. ಪ್ರತೀ ವಷ್ಥವೂ ಕೂಡಾ ಮುನಿ ಸಮೂಹಕ ೆ ಪ್ರವ ೀಷ್ರ್ಣ ಮಾಡುತ್ಾು ಬಂದಿರುವ
ಕುಂತರ್ಯು, ಈ ಸಂದಭಥದಲೂಲ ಕೂಡಾ ಬಹಳ ಕ ಲಸದಲ್ಲಲ ನಿರರ್ತಳಾಗಿದಾಳು.

ತತಾಾಲ ಏರ್ ನ್ೃಪತಿಃ ಸಹ ಮಾದರರ್ತಾ್ ಪುಂಸ ್ಾೀಕ್ತಲ್ಾಕುಲ್ಲತಪುಲಿರ್ನ್ಂ ದದಶಯ।

ತಸಮನ್ ರ್ಸನ್ತಪರ್ನ್ಸಪಶ ೀಯಧಿತಃ ಸ ಕನ್ಾಪಪಯಮಾಗಗಯರ್ಣರ್ಶಂ ಸಹಸಾ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ॥೧೪.೪೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 577

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಅರ್ತು ಪಾಂಡುರಾಜನು ಮಾದರವತಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಗಂಡು ಕ ೂೀಗಿಲ್ ಗಳ ನ್ಾದದಿಂದ

ಕೂಡಿರುವ, ಚ ನ್ಾನಗಿ ವಕಸರ್ತವಾದ ಕಾಡನುನ ಕಂಡ. ಆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ವಸಂರ್ತಕಾಲದ ರ್ತಂಗಾಳಿರ್ಯ
ಮುಟುುವಕ ಯಿಂದ ಕಾಮೊೀದಿರಕುನ್ಾದ ಆರ್ತ, ಶ್ೀಘರದಲ್ ಲೀ ಕಾಮನ ಬಾರ್ಣದ ವಶನ್ಾಗಿ ಹ ೂೀದ.

ರ್ಜರ್ಗಾರಹ ತಾಮರ್ ತಯಾ ರಮಮಾರ್ಣ ಏರ್ ಯಾತ ್ೀ ರ್ಯಮಸ್ ಸದನ್ಂ ಹರಿಪ್ಾದಸಙ್ಕಚಗೀ ।

ಪೂರ್ಯಂ ಶಚಿೀರಮರ್ಣಮಿಚಛತ ಏಷ್ ವಿಘನಂ ಶಕರಸ್ ತದಾಶಯನ ್ೀಪಗತ ್ೀ ಹಿ ಚಕ ರೀ ॥೧೪.೪೬॥

ತ ೀನ ೈರ್ ಮಾನ್ುಷ್ಮವಾಪ್ ರತಿಸ್ ಏರ್ ಪಞ್ಚತವಮಾಪ ರತಿವಿಘನಮಪುತರತಾಂ ಚ ।

ಸಾವತ ್ೇತತಮೀಷ್ವರ್ ಸುರ ೀಷ್ು ವಿಶ ೀಷ್ತಶಚ ಸವಲ್ ್ಪೀsಪಿ ದ್ ್ೀಷ್ ಉರುತಾಮಭಯಾತಿ ರ್ಯಸಾಮತ್
॥೧೪.೪೭॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದದಲ್ ಲೀ ಆಸಕಿುರ್ಯುಳಳ ಪಾಂಡುವು, ಕಿರೀಡಿಸುವುದಕ ೂೆೀಸೆರ ಮಾದಿರರ್ಯನುನ ಸಾೀಕರಸ,

ಅವಳ ೂಂದಿಗ ಆನಂದಪ್ಡುರ್ತುಲ್ ೀ ರ್ಯಮನ ವಶನ್ಾದ(ಸರ್ತು). ಪಾಂಡುವಗ ಏಕ ಹಿೀಗಾಯಿರ್ತು ಎಂದರ : (ಋಷ
ಶಾಪ್ಕಿೆಂರ್ತಲೂ ಪ್ರಬಲವಾದ ಇನ್ ೂನಂದು ಕಾರರ್ಣವನುನ ಇಲ್ಲಲ ವವರಸದಾಾರ : ) ಹಿಂದ (ಮೂಲ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ )
ಇಂದರನನುನ ಕಾರ್ಣಲ್ ಂದು ತ್ ರಳಿದಾಾಗ, ಶಚಿದ ೀವಯಂದಿಗ ಕಿರೀಡಿಸಲ್ ಂದು ಬರ್ಯಸಕ ೂಂಡಿದಾ ಇಂದರನಿಗ ,
ಅವನ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುವ ಮೂಲಕ ರತಬಂಧನವನುನಂಟುಮಾಡಿದಾ.
ಆರೀತ ವಘನಮಾಡಿದಾರಂದಲ್ ೀ ಆರ್ತ ಮನುಷ್್ಜನಮವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ತ್ಾನು ಮಚಿುದ ಹ ಣಿ್ನ್ ೂಡನ್
ರತರ್ಯಲ್ಲಲರುವಾಗಲ್ ೀ ಪ್ಞ್ುರ್ತಾವನುನ(ಸಾವನುನ) ಹ ೂಂದಿದ. ಹಿೀಗ ಪಾಂಡು ರ್ತನನ ರತಗ ವಘನವನೂನ,
ಮಕೆಳಿಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯನೂನ ಹ ೂಂದುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.
ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ಸಾಲಾದ ೂೀಷ್ವೂ ಕೂಡಾ ಬಹಳದ ೂಡಡ ಫಲವನುನ ಕ ೂಡುರ್ತುದ . ಅದರಲೂಲ
ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮರಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅಲಾದ ೂೀಷ್ವೂ ಕೂಡಾ ಮಹರ್ತಾವನುನ ಹ ೂಂದುರ್ತುದ .

ಮಾದಿರೀ ಪತಿಂ ಮೃತಮವ ೀಕ್ಷಯ ರುರಾರ್ ದ್ರಾತ್

ತಚುಛಶುರರ್ುಶಚ ಪೃರ್ಯಾ ಸಹ ಪ್ಾರ್ಣುಡಪುತಾರಃ ।
ತ ೀಷಾವಗತ ೀಷ್ು ರ್ಚನಾದಪಿ ಮಾದರರ್ತಾ್ಃ
ಪುತಾರನ್ ನಿವಾರ್ಯಯ ತು ಪೃಥಾ ಸವರ್ಯಮತರ ಚಾsರ್ಗಾತ್ ॥೧೪.೪೮॥

ಮಾದಿರರ್ಯು ಸರ್ತು ರ್ತನನ ಗಂಡನನುನ ಕಂಡು ಅಳುತುರಲು, ಕುಂತಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಪಾಂಡವರಗೂ ಅವಳ
ರ ೂೀದನ ಕ ೀಳಿಸರ್ತು. ಅವರ ಲಲರೂ ಆಕ ರ್ಯರ್ತು ಬರುತುರಲು, ಮಾದಿರರ್ಯ ಮಾತನಂತ್ (ಪ್ುರ್ತರರ ೂಂದಿಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 578

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಬರಬ ೀಡ, ನಿೀನು ಮಾರ್ತರ ಬಾ ಎನುನವ ಮಾದಿರರ್ಯ ಮಾತನಂತ್ ) ಮಕೆಳನುನ ದೂರದಲ್ ಲೀ ಬಿಟುು, ಕುಂತರ್ಯು
ತ್ಾನ್ ೀ ಮಾದಿರರ್ಯ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ ಬಂದಳು.

ಪತು್ಃ ಕಳ ೀಬರಮವ ೀಕ್ಷಯ ನಿಶಮ್ ಮಾದ್ಾರಯಃ

ಕುನಿತೀ ಭೃಶಂ ರ್್ರ್ಥತಹೃತಾಮಳ ೈರ್ ಮಾದಿರೀಮ್ ।
ಧಿಕೃತ್ ಚಾನ್ುಮರಣಾರ್ಯ ಮತಿಂ ಚಕಾರ
ತಸಾ್ಃ ಸವನ ್ೀ ರುದಿತರ್ಜಃ ಶುರತ ಆಶು ಪ್ಾಥ ೈಯಃ ॥೧೪.೪೯॥

ಗಂಡನ ಶವವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಕುಂತರ್ಯು, ಮಾದಿರಯಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ವೃತ್ಾುಂರ್ತವನುನ ಕ ೀಳಿ ತಳಿದು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ನ್ ೂೀವನಿಂದ ಮಾದಿರರ್ಯನುನ ಬ ೈದು, ಸಹಗಮನಕ ೆಂದು ಬುದಿಿರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದಳು. ಅವಳ ಅಳುವನಿಂದ
ಉಂಟ್ಾದ ಧವನಿರ್ಯು ಪಾಂಡವರಂದ ಕ ೀಳಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ತ ೀಷಾವಗತ ೀಷ್ವಧಿಕ ಆಸ ವಿರಾರ್ ಏತಂ ಸವ ೀಯsಪಿ ಶುಶುರರ್ು ಋಷಪರರ್ರಾ ಅಥಾತರ ।

ಆರ್ಜಗುಮರುತತಮಕೃಪ್ಾ ಋಷಲ್ ್ೀಕಮದ್ ಾಯೀ ಪತಿನೀ ನ್ೃಪ್ಾನ್ುಗಮನಾರ್ಯ ಚ ಪಸಪೃಧ್ಾತ ೀ ॥೧೪.೫೦॥

ಕುಂತರ್ಯ ಅಳುವನುನ ಕ ೀಳಿದ ಪಾಂಡವರ ಲಲರೂ ಅಲ್ಲಲಗ ಬರುತುರಲು, ಅಳುವನ ಶಬಾವು ಅಧಕವಾಯಿರ್ತು.
ಈ ಅಳುವನ ಧವನಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ಅಲ್ಲಲದಾ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕೃಪ ರ್ಯುಳಳ ಋಷಗಳೂ ಕೂಡಾ ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದು
ಸ ೀರದರು. ಋಷಗಳ ಲಲರು ಸ ೀರುತುದಾಂತ್ , ಆ ಇಬಬರು ಪ್ತನರ್ಯರು ಸಹಗಮನಕಾೆಗಿ
ಸಾಧ ಥಮಾಡತ್ ೂಡಗಿದರು.

ತ ೀ ಸನಿನವಾರ್ಯ್ಯ ತು ಪೃಥಾಮರ್ ಮಾದರರ್ತಾ್ ಭತುತಯಃ ಸಹಾನ್ುಗಮನ್ಂ ಬಹು ಚಾತ್ಯರ್ಯನಾಾಃ ।

ಸಂವಾದಮೀರ್ ನಿರ್ಜದ್ ್ೀಷ್ಮವ ೀಕ್ಷಯ ತಸಾ್ಶಚಕುರಃ ಸದ್ಾsರ್ಗತಭಾಗರ್ತ ್ೀಚಚಧಮಾಮಯಃ ॥೧೪.೫೧॥

ಆಗ ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದಾ ಋಷಶ ರೀಷ್ಠರು, ಗಂಡನ ಜ ೂತ್ ಗ ಬ ೀರ ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹ ೂೀಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸುತುರುವ
ಕುಂತರ್ಯನುನ ರ್ತಡ ದರು. ರ್ತನನ ದ ೂೀಷ್ ಏನು ಎಂದು ತಳಿದ ೀ ಭರ್ತೃಥಗಳ ಜ ೂತ್ ಗ ಸಹಯೀಗವನುನ
ಬಹಳವಾಗಿ ಬ ೀಡಿಕ ೂಳುಳತುರುವ ಮಾದಿರಗ ಭಾಗವರ್ತ ಧಮಥವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬಲಲ ಆ ಋಷಗಳು ರ್ತಮಮ
ಒಪ್ಾಗ ರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 579

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಭತುತಯಗುಗಯಣ ೈರನ್ಧಿಕೌ ತನ್ಯಾತ್ಯಮೀರ್ ಮಾದ್ಾರಯssಕೃತೌ ಸುರರ್ರಾರ್ಧಿಕೌ ಸವತ ್ೀsಪಿ ।

ತ ೀನ ೈರ್ ಭತೃಯಮೃತಿಹ ೀತುರಭ್ತ್ ಸಮಸತ ಲ್ ್ೀಕ ೈಶಚ ನಾತಿಮಹಿತಾ ಸುಗುಣಾsಪಿ ಮಾದಿರೀ॥೧೪.೫೨॥

ಹಿಂದ ಮಾದಿರಯಿಂದ, ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಅಧಕರಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಗಂಡನ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಅಧಕರಲಲದ

ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು ಸಂರ್ತತಗಾಗಿ ಕರ ರ್ಯಲಾಟುರು. (ರ್ತನಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತುಮರಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಪಾಂಡುವಗಿಂರ್ತ
ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ಚಿುನವರಲಲದ ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಆಕ ರ್ತನಗ ಇಬಬರು ಪ್ುರ್ತರರು ಬ ೀಕು ಎನುನವ
ವಾ್ಮೊೀಹದಿಂದ ಕರ ದಿದಾಳು). ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಆಕ ಇಂದು ರ್ತನನ ಗಂಡನ ಸಾವಗ ತ್ಾನ್ ೀ
ಕಾರರ್ಣಳಾದಳು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಒಳ ಳರ್ಯ ಗುರ್ಣವುಳಳವಳಾದರೂ ಕೂಡಾ ಆಕ ಸಮಸು ಜನರಂದ
ಪ್ೂಜರ್ತಳಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಪ್ಾಣ ್ಡೀಃ ಸುತಾ ಮುನಿಗಣ ೈಃ ಪಿತೃಮೀಧಮತರ ಚಕುರಯಾ್ಯಥಾರ್ದರ್ ತ ೀನ್ ಸಹ ೈರ್ ಮಾದಿರೀ ।

ಹುತಾವSSತಮದ್ ೀಹಮುರು ಪ್ಾಪಮದಃ ಕೃತಂ ಚ ಸಮಾಮರ್ಜ್ಯ ಲ್ ್ೀಕಮಗಮನಿನರ್ಜಭತುತಯರ ೀರ್॥೧೪.೫೩॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪಾಂಡುರಾಜನ ಮಕೆಳು ತ್ಾಯಿ ಕುಂತಯಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಮುನಿಗರ್ಣದ

ಸಹಕಾರದ ೂಂದಿಗ , ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಂತ್ , ಪಾಂಡುವನ ಮೃರ್ತಶರೀರಕ ೆ ಸಂಸಾೆರಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು.
ಪಾಂಡುವನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಮಾದಿರರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ಅಪ್ಥಸ, ಇಲ್ಲಲ ಮಾಡಿದ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ
ಪಾಪ್ಗಳನುನ ತ್ ೂಳ ದುಕ ೂಂಡು ರ್ತನನ ಗಂಡನ ಲ್ ೂೀಕವನ್ ನೀ ಸ ೀರದಳು.

ಪ್ಾರ್ಣುಡಶಚ ಪುತರಕಗುಣ ೈಃ ಸವಗುಣ ೈಶಚ ಸಾಕ್ಾತ್ ಕೃಷಾ್ತಮರ್ಜಃ ಸತತಮಸ್ ಪದ್ ೈಕಭಕತಃ ।

ಲ್ ್ೀಕಾನ್ವಾಪ ವಿಮಲ್ಾನ್ ಮಹಿತಾನ್ ಮಹದಿೂಃ ಕ್ತಂ ಚಿತರಮತರ ಹರಿಪ್ಾದವಿನ್ಮರ ಚಿತ ತೀ ॥೧೪.೫೪॥

ನ್ ೀರವಾಗಿ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಮಗನ್ಾದವನ್ಾಗಿ, ನಿರಂರ್ತರ ವ ೀದವಾ್ಸರ ಪ್ದ ೈಕ ಭಕುನ್ಾಗಿರುವ ಪಾಂಡುವು,

ರ್ತನನ ಮಕೆಳ ಗುರ್ಣದಿಂದಲೂ, ರ್ತನನ ಗುರ್ಣದಿಂದಲೂ, ಸಜಜನರಂದ ಪ್ೂಜರ್ತವಾದ ನಿಮಥಲವಾದ
ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿದನು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದದಲ್ಲಲ ನಮರವಾದ ಮನಸುುಳಳ ಪಾಂಡುವು ಈರೀತ
ಮೀಲ್ಲನ ಲ್ ೂೀಕಗಳನುನ ಪ್ಡ ದ ಎನುನವುದರಲ್ ಲೀನ್ಾಶುರ್ಯಥ? (ಯಾವ ಆಶುರ್ಯಥವೂ ಇಲ್ಾಲ).

ಪ್ಾಣ ್ಡೀಃ ಸುತಾಶಚ ಪೃರ್ಯಾ ಸಹಿತಾ ಮುನಿೀನ ಾರೈನಾನಯರಾರ್ಯಣಾಶರಮತ ಆಶು ಪುರಂ ಸವಕ್ತೀರ್ಯಮ್ ।
ರ್ಜಗುಮಸತಥ ೈರ್ ಧೃತರಾಷ್ಾಪುರ ್ೀ ಮುನಿೀನಾಾರಃ ರ್ೃತತಂ ಸಮಸತಮರ್ದನ್ನನ್ುರ್ಜಂ ಮೃತಂ ಚ ॥೧೪.೫೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 580

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಪಾಂಡುರಾಜನ ಮಕೆಳು ಕುಂತ ಹಾಗೂ ಮುನಿಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡವರಾಗಿ, ಬದರನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ

ಆಶರಮದಿಂದ ರ್ತಮಮ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಹಸುನವತಗ ಬಂದರು. ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮುಂದ ನಡ ದ ಎಲ್ಾಲ
ಘಟನ್ ಗಳನುನ ವವರಸದ ಮುನಿಗಳು, ನಿನನ ರ್ತಮಮ ಸತುದಾಾನ್ ಎಂದೂ ಹ ೀಳಿದರು.

ತ್ಷ್ೀಂ ಸ್ತ ೀ ತು ನ್ೃಪತೌ ತನ್ುಜ ೀ ಚ ನ್ದ್ಾ್ಃ ಕ್ಷತತ ರ್ಯು್ಯತಾsಪತ ಉರುಮೊೀದಮತಿೀರ್ ಪ್ಾಪ್ಾಃ ।

ಊಚುಃ ಸುಯೀಧನ್ಮುಖಾಃ ಸಹ ಸೌಬಲ್ ೀನ್ ಪ್ಾಣ ್ಡೀಮೃಯತಿಃ ಕ್ತಲ ಪುರಾ ತನ್ಯಾಃ ಕವ ತಸ್ ॥೧೪.೫೬॥

ನ್ ಕ್ ೀತರಜಾ ಅಪಿ ಮೃತ ೀ ಪಿತರಿ ಸವಕ್ತೀಯೈಃ ಸಮ್ಙ್ ನಿಯೀಗಮನ್ವಾಪ್ ಭವಾರ್ಯ ಯೀರ್ಗಾ್ಃ ।

ತ ೀಷಾಮಿತಿೀರಿತರ್ಚ ್ೀsನ್ು ರ್ಜರ್ಗಾದ ವಾರ್ಯುರಾಭಾಷ್್ ಕೌರರ್ಗಣಾನ್ ಗಗನ್ಸ್ ಏರ್ ॥೧೪.೫೭॥

ಇದ ಲಲವನೂನ ಕ ೀಳಿರ್ಯೂ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ಸುಮಮನ್ ನಿಂತರಲು, ನದಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ(ಗಂಗಾಪ್ುರ್ತರ) ಭಿೀಷ್ಮನೂ

ಸುಮಮನಿರಲು, ವದುರನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವನುನ ಹ ೂಂದುತುರಲು, ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾಗಿರುವ
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಶಕುನಿಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮುನಿಗಳನುನ ಪ್ರಶ್ನಸಲ್ಾರಂಭಿಸದರು:
‘ಮೊದಲ್ ೀ ಅಲಲವ ೀ ಪಾಂಡುವನ ಮರರ್ಣವಾಗಿದುಾ? ಅವನಿಗ ಮಕೆಳು ಎಲ್ಲಲಂದ? ರ್ತಂದ ಸತ್ಾುದ ಮೀಲ್
ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾರ ಅವರನುನ ನ್ಾವು ಅವನ ವಾರಸುದಾರರು ಎಂದು ಒಪ್ುಾವುದಿಲಲ. ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ,
ನಿಯೀಗಪ್ದಿತಗ ಸಾಕಿೀರ್ಯರ ೂಬಬರು ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿರಬ ೀಕು.(ನಮಮ ಅಪ್ಾ ಸತ್ಾುಗ ನಮಮ ದ ೂಡಡತ್ಾರ್ತ ನಮಮ
ಅಜಜರ್ಯಲ್ಲಲ ನಮಮ ಅಪ್ಾನನುನ ಹುಟ್ಟುಸದ. ಅಲ್ಲಲ ಸಾಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿ ನಮಮವರ ೀ ನಮಮ ಜನನಕ ೆ ಕಾರರ್ಣರಾಗಿದಾರು.
ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ರ್ಯಮ, ಅಜುಥನ, ಇವರ ಲ್ಾಲ ಸಾಕಿೀರ್ಯರ ೀ? ಅವರು ನಮಮ ಕುಲಕ ೆ ಸ ೀರದವರಲಲ.
ಆದರ ವ ೀದವಾ್ಸರು ನಮಮ ಮುರ್ತುಜಜರ್ಯ ಮಗ (ಸರ್ತ್ವತ ಸೂನು). ಈ ಪ್ರಸ್ತ ಇಲ್ಲಲಲ)ಲ . ರ್ತಮಮವರಂದ
ನಿಯೀಗವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದದ ೀ ಇರುವುದರಂದ ಇವರು ಇಲ್ಲಲ ಇರಲು ಯೀಗ್ರಲಲ ’ ಎಂದು
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಹ ೀಳುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಗಗನದಲ್ಲಲರುವ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಕೌರವರನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ
ಹ ೀಳಿದ: (ಅಶರೀರವಾಣಿಯಾಯಿರ್ತು).

ಏತ ೀ ಹಿ ಧಮಮಯಮರುದಿನ್ಾರಭಷ್ಗವರ ೀಭ ್್ೀ ಜಾತಾಃ ಪರಜೀರ್ತಿ ಪಿತರ್ಯು್ಯರುಧ್ಾಮಸಾರಾಃ ।

ಶಕಾ್ಶಚ ನ ೈರ್ ಭರ್ತಾಂ ಕವಚಿದಗರಹಾರ್ಯ ನಾರಾರ್ಯಣ ೀನ್ ಸತತಂ ಪರಿರಕ್ಷ್ತಾ ರ್ಯತ್ ॥೧೪.೫೮॥

‘ಧಮಥರಾಜ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ಇಂದರ, ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು, ಇವರಂದ ರ್ತಂದ (ಪಾಂಡು) ಬದುಕಿರುವಾಗಲ್ ೀ
ಹುಟ್ಟುರುವ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನ್ ನೀ ರ್ತಮಮ ಎದ ಯಳಗ ಇಟು (ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನ್ ನೀ ಸಾರಭೂರ್ತವಾದ ಶಕಿುಯಾಗಿ
ಉಳಳ), ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟು ಇವರು ನಿಮಮ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳದಿರುವಕ ಗ ಶಕ್ರಲಲ’.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 581

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ವಾಯೀರದೃಶ್ರ್ಚನ್ಂ ಪರಿಶಙ್ಾಮಾನ ೀಷಾವವಿಬಯಭ್ರ್ ಭಗವಾನ್ ಸವರ್ಯಮಬಜನಾಭಃ ।

ವಾ್ಸಸವರ್ಪ ಉರುಸರ್ಯಗುಣ ೈಕದ್ ೀಹ ಆದ್ಾರ್ಯ ತಾನ್ಗಮದ್ಾಶು ಚ ಪ್ಾರ್ಣುಡರ್ಗ ೀಹಮ್ ॥೧೪.೫೯॥

ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಯಾರಗೂ ಕಾರ್ಣದ ಮಾರ್ತನುನ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಶಂಕಿಸುತುರಲು,

ಷ್ಡುಗಣ ೈಶಾರ್ಯಥಸಂಪ್ನನನ್ಾದ, ಪ್ದಮನ್ಾಭನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನು ವ ೀದವಾ್ಸಸಾರೂಪ್ನ್ಾಗಿ ಕೂಡಲ್ ೀ ಅಲ್ಲಲಗ
ಬಂದ. ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಎಲ್ಾಲ ಗುರ್ಣಗಳ ೀ ಮೂತಥವತ್ಾುಗಿ ಬಂದ ಅವನು, ಪಾಂಡವರನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು
ಪಾಂಡುವನ ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದ.

ತತಿುವೀಕೃತ ೀಷ್ು ಸಕಲ್ಾ ಅಪಿ ಭೀಷ್ಮಮುಖಾ್ ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಸಹಿತಾಃ ಪರಿಪೂರ್ಜ್ ಸವಾಯನ್ ।

ಕುನಾಾ ಸಹ ೈರ್ ರ್ಜಗೃಹುಃ ಸುಭೃಶಂ ತದ್ಾsತಾತಯ ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ಯಾಃ ಸಹ ಸೌಬಲ್ ೀನ್॥೧೪.೬೦॥

ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ ಬಂದು ಪಾಂಡವರನುನ ಸಾೀಕರಸದಮೀಲ್ , ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಭಿೀಷ್ಾಮದಿಗಳು

ಎಲಲರನೂನ ಕೂಡಾ ಗೌರವಸ, ಕುಂತರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಮಕೆಳನೂನ ಸಾೀಕರಸದರು. ಆಗ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳು
ಶಕುನಿಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಬಹಳವಾಗಿ ದುಃಖಕ ೂೆಳಗಾದರು.
[ಇಲ್ ೂಲಂದು ವಶ ೀಷ್ತ್ ಇದ . ಋಷಕ ೀಶತೀರ್ಥರ ಮೂಲಪಾಠದಲ್ಲಲ ‘ವ ೈಚಿರ್ತರವೀರ್ಯ್ಥಸಹಿತ್ಾಃ’ ಎಂದಿದ . ಏಕ
ಹಿೀಗ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಿದರು ? ಇದು ರ್ತಪ್ಾರಬಹುದ ೀ? ಅರ್ವಾ ಇಲ್ಲಲ ವ ೈಚಿರ್ತರವೀರ್ಯ್ಥ ಎಂದರ ಚಂಚಲ
ಮನಸುನವ ಎಂದು ಪ್ರಹಾಸ ಮಾಡುವುದಕಾೆಗಿ ಈ ರೀತ ಪ್ರಯೀಗ ಇರಬಹುದ ೀ? ಚಿರ್ತು ವ ೈಚಿರ್ತರಾದಿಂದ
ಪ್ರೀಗರಹಿೀರ್ತವಾದ ಸಾಭಾವವುಳಳವ (ಯಾವಾಗಲೂ ಅದ ೂೀ, ಇದ ೂೀ ಎನುನವ ಚಂಚಲ ಚಿರ್ತುತ್ ರ್ಯಲ್ ಲೀ
ಇರುವವ) ಎನುನವ ಪ್ರಯೀಗ ಇದಾಗಿರಲೂಬಹುದು].

ವ ೈಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯತನ್ಯಾಃ ಕೃಪತ ್ೀ ಮಹಾಸಾರಣಾ್ಪುಶಚ ಪ್ಾರ್ಣುಡತನ್ಯೈಃ ಸಹ ಸರ್ಯರಾಜ್ಞಾಮ್ ।

ಪುತಾರಶಚ ತತರ ವಿವಿಧ್ಾ ಅಪಿ ಬಾಲಚ ೀಷಾುಃ ಕುರ್ಯತುು ವಾರ್ಯುತನ್ಯೀನ್ ಜತಾಃ ಸಮಸಾತಃ ॥೧೪.೬೧॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳು, ಎಲ್ಾಲ ರಾಜಕುಮಾರರೂ ಕೂಡಾ ಪಾಂಡವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು

ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ಡ ದರು(ಇದು ಅವರ ಪಾರರ್ಮಿಕ ವದಾ್ಭಾ್ಸ). ಈ
ವದಾ್ಭಾ್ಸಕಾಲದಲ್ಲಲ ರ್ತರರ್ತರನ್ಾದ ಆಟವಾಡುತುರುವಾಗ, ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಂದ
ಪ್ರಾಜರ್ತರಾದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 582

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

[ತತ ್ೀsಧಿರ್ಜಗುಮಃ ಸವ ೀಯ ತ ೀ ಧನ್ುವ ೀಯದಂ ಮಹಾರಥಾಃ । ಧೃತರಾಷಾಾತಮಜಾಶ ೈರ್ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾಃ ಸಹ

ಯಾದವ ೈಃ । ರ್ೃಷ್್ರ್ಯಶಚ ನ್ೃಪ್ಾಶಾಚನ ್ೀ ನಾನಾದ್ ೀಶಸಮಾಗತಾಃ । ಕೃಪಮಾಚಾರ್ಯಯಮಾಸಾದ್
ಪರಮಾಸರಜ್ಞತಾಂ ಗತಾಃ’ ಎಂದು ಈ ಕುರರ್ತು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೪೦.೨೪-೨೫) ಏನನುನ
ಹ ೀಳಿದಾಾರ ೂೀ, ಅದನ್ ನೀ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಕೃಪಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಆರಂಭದ ವದಾ್ಭಾ್ಸ ಪ್ಡ ದರು’ ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ
ಸಂಕ್ಷ ೀಪ್ಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ].

ಪಕ ್ವೀರುಭ ್ೀರ್ಜ್ಫಲಸನ್ನರ್ಯನಾರ್ಯ ರ್ೃಕ್ ೀಷಾವರ್ಢರಾರ್ಜತನ್ಯಾನ್ಭವಿೀಕ್ಷಯ ಭೀಮಃ ।

ಪ್ಾದಪರಹಾರಮುರುರ್ೃಕ್ಷತಳ ೀ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಸಾಕಂ ಫಲ್ ೈವಿಯನಿಪತತುು ಫಲ್ಾನ್್ಭುಙ್ಾತ ॥೧೪.೬೨॥

ಭಿೀಮನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಹರ್ಣು್ಗಳನುನ ಕಿೀಳಲ್ ಂದು ಮರ ಏರದ ರಾಜರ ಮಕೆಳನುನ ಕಂಡು, ಮರದ ಬುಡಕ ೆ
ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನ ಒದ ರ್ತವನುನ ಕ ೂಟುು, ಹಣಿ್ನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರ ಮಕೆಳು ಬಿೀಳುವಂತ್ ಮಾಡಿ,
ಹರ್ಣು್ಗಳನುನ ತ್ಾನು ತನುನತುದಾ.

ರ್ಯುದ್ ಾೀ ನಿರ್ಯುದಾ ಉತ ಧ್ಾರ್ನ್ ಉತಪುವ ೀ ಚ ವಾರಿಪಿವ ೀ ಚ ಸಹಿತಾನ್ ನಿಖಿಲ್ಾನ್ ಕುಮಾರಾನ್ ।

ಏಕ ್ೀ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ತರಸಾ ಪರಮಾರ್ಯ್ಯಕಮಾಮಯ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸುಪೂರ್ಣ್ಯಸದನ್ುಗರಹತಃ ಸುನಿತಾ್ತ್
॥೧೪.೬೩॥

ಆರ್ಯುಧ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ, ಮಲಲರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ, ಓಡುವಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ, ಎರ್ತುರಕ ೆ ಜಗಿರ್ಯುವುದರಲ್ಲಲ, ನಿೀರಗ ಹಾರ

ಈಜುವುದರಲ್ಲಲ, ಹಿೀಗ ಎಲಲದರಲೂಲ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಕುಮಾರರನುನ ಒಬಬನ್ ೀ ಸುುಟವಾಗಿ ಗ ದಾ. ಹಿೀಗ
ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಕಮಥವುಳಳ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ನಿರ್ತ್ವಾದ, ಪ್ೂರ್ಣಥ ಹಾಗೂ ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ
ಅನುಗರಹದಿಂದ ಭಿೀಮ ಎಲಲರನೂನ ಗ ದಾ.

ಸವಾಯನ್ ಪರಗೃಹ್ ವಿನಿಮರ್ಜಜತಿ ವಾರಿಮದ್ ಾಯೀ ಶಾರನಾತನ್ ವಿಸೃರ್ಜ್ ಹಸತಿ ಸಮ ಸ ವಿಷ್ು್ಪದ್ಾ್ಮ್ ।

ಸವಾಯನ್ುದ್ಹ್ ಚ ಕದ್ಾಚಿದುರುಪರವಾಹಾಂ ಗಙ್ಕ್ಗಂ ಸುತಾರರ್ಯತಿ ಸಾರಸುಪೂರ್ಣ್ಯಪ್ೌಂಸ್ಃ ॥೧೪.೬೪॥

ಸಾರಭೂರ್ತವಾದ, ಸುಪ್ೂರ್ಣಥಪೌಂಸ್(ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ್ೂರರ್ತವಾದ) ಬಲವುಳಳ ಭಿೀಮನು, ಎಲಲರನೂನ

ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಗಂಗ ರ್ಯ ನಿೀರನ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಮುಳುಗುತುದಾ. ಅವರ ಲಲರೂ ಬಹಳ ಬಳಲ್ಲದಾಗ ಅವರನುನ
ಬಿಟುು ನಗುತುದಾ. ಕ ಲವಮಮ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪ್ರವಾಹವುಳಳ ಗಂಗ ರ್ಯನುನ ಎಲಲರನೂನ ಹ ೂರ್ತುು ದಾಟ್ಟಸುತುದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 583

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಏಕ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಈರೀತಯಾಗಿ ನಡ ದುಕ ೂಳುಳತುದಾ ಎಂದರ -

ದ್ ವೀಷ್ಂ ಹ್ೃತ ೀ ನ್ಹಿ ಹರೌ ತಮಸ ಪರವ ೀಶಃ ಪ್ಾರಣ ೀ ಚ ತ ೀನ್ ರ್ಜಗತಿೀಮನ್ು ತೌ ಪರಪನೌನ।
ತತಾಾರಣಾನ್್ಕುರುತಾಂ ಪರಮೌ ಕರಾಂಸ ದ್ ೀರ್ದಿವಷಾಂ ಸತತವಿಸೃತಸಾಧುಪ್ೌಂಸೌ್ ॥೧೪.೬೫॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಹಾಗೂ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ದ ಾೀಷ್ವಲಲದ ೀ ಯಾರಗೂ ರ್ತಮಸುಗ ಪ್ರವ ೀಶವಲಲ.

ಆದಾರಂದ, ವಸೃರ್ತವಾದ ಪ್ುರುಷ್ಸಾಭಾವವುಳಳ, ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಬಲದ ೂಂದಿಗ ಜಗರ್ತುನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ
ಅವರಬಬರೂ[ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಾಗೂ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ(ಭಿೀಮ)], ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ದ ಾೀಷ್ ಹುಟ್ಟುಸುವುದಕಾೆಗಿಯೀ ಆ
ರೀತರ್ಯ ಕಮಥಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು.
[ರಾಜರ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ದ ೈರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ದ ಾೀಷ್ ಹುಟ್ಟುಸದರ , ಆ ರಾಜರ ಮಕೆಳಲ್ಲಲ ಭಿೀಮಸ ೀನ ದ ಾೀಷ್
ಹುಟ್ಟುಸದ. ಇವ ಲಲವೂ ದುಷ್ುಸಂಹಾರಕಾೆಗಿ ಪಾರರ್ಣ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಾಡಿದ ಲ್ಲೀಲ್ಾನ್ಾಟಕ].

ದೃಷಾುವsಮಿತಾನ್್ರ್ ಕರಾಂಸ ಮರುತುುತ ೀನ್ ನಿತ್ಂ ಕೃತಾನಿ ತನ್ಯಾ ನಿಖಿಲ್ಾಶಚ ರಾಜ್ಞಾಮ್।

ತಸಾ್ಮಿತಂ ಬಲಮುದಿೀಕ್ಷಯ ಸದ್ ್ೀರುರ್ೃದಾದ್ ವೀಷಾ ಬಭ್ರ್ುರರ್ ಮನ್ರಮಮನ್ರರ್ಯಂಶಚ॥೧೪.೬೬॥

ರಾಜರ ಎಲ್ಾಲ ಮಕೆಳೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮನ ಎಣ ಯಿರದ ಕಸುವನುನ ಕಂಡು, ಯಾವಾಗಲೂ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬ ಳ ದ
ದ ಾೀಷ್ವುಳಳವರಾದರು. ಆನಂರ್ತರ ಅವರ ಲಲರೂ ಗುಪ್ುವಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿಕ ೂಂಡರು ಕೂಡಾ.

ಯೀಯೀ ಹಿ ತತರ ನ್ರದ್ ೀರ್ಸುತಾಃ ಸುರಾಂಶಾಃ ಪಿರೀತಿಂ ಪರಾಂ ಪರ್ನ್ಜ ೀ ನಿಖಿಲ್ಾ ಅಕುರ್ಯನ್ ।
ತಾಂಸಾತನ್ ವಿಹಾರ್ಯ ದಿತಿಜಾ ನ್ರದ್ ೀರ್ರ್ಂಶಜಾತಾ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ರ್ಧನಿಶಚರ್ಯಮಸ್ ಚಕುರಃ ॥೧೪.೬೭॥

ಯಾರು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಂಶದಿಂದ ರಾಜರಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮಸ ೀನನಲ್ಲಲ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರನುನ ಬಿಟುು, ದ ೈರ್ತ್ರ ಅಂಶವನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಇರ್ತರರು
ಚ ನ್ಾನಗಿ ವಚಾರಮಾಡಿ, ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ನಿಶುರ್ಯವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ಅಸಮನ್ ಹತ ೀ ವಿನಿಹತಾ ಅಖಿಲ್ಾಶಚ ಪ್ಾಥಾಯಃ ಶಕ ್್ೀ ಬಲ್ಾಚಚ ನ್ ನಿಹನ್ುತಮರ್ಯಂ ಬಲ್ಾಢ್ಃ ।

ಛದಮಪರಯೀಗತ ಇಮಂ ವಿನಿಹತ್ ವಿೀಯಾ್ಯತ್ ಪ್ಾತ್ಯಂ ನಿಹತ್ ನಿಗಳ ೀ ಚ ವಿದಧಮಹ ೀsನಾ್ನ್
॥೧೪.೬೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 584

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಏರ್ಂ ಕೃತ ೀ ನಿಹತಕರ್ಣುಕಮಸ್ ರಾರ್ಜ್ಂ ದುಯ್ೀಯಧನ್ಸ್ ಹಿ ಭವ ೀನ್ನ ತತ ್ೀsನ್್ಥಾ ಸಾ್ತ್ ।

ಅಸಮನ್ ಹತ ೀ ನಿಪತಿತ ೀ ಚ ಸುರ ೀನ್ಾರಸ್ನೌ ಶ ೀಷಾ ಭವ ೀರ್ಯುರಪಿ ಸೌಬಲ್ಲಪುತರದ್ಾಸಾಃ ॥೧೪.೬೯॥

‘ಈ ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಸಂಹರಸಲಾಟುರ , ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ಕುಂತರ್ಯ ಮಕೆಳು ಸಂಹರಸಲಾಟುಂತ್ . ಇವನ್ಾದರ ೂೀ

ಬಹಳ ಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿದುಾ, ಬಲಪ್ರಯೀಗದಿಂದ ಇವನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆದಾರಂದ, ಇವನನುನ
ಕುರ್ತಂರ್ತರ ಪ್ರಯೀಗಗಳಿಂದ ಕ ೂಂದು, ಅಜುಥನನನುನ ವೀರ್ಯಥಪ್ರಯೀಗದಿಂದ ಕ ೂಂದು, ಉಳಿದ ಮೂರು
ಜನರನುನ (ಧಮಥರಾಜ, ನಕುಲ ಮರ್ತುು ಸಹದ ೀವರನುನ) ಬಂಧನದಲ್ಲಲಡ ೂೀರ್ಣ.
ಈರೀತ ಮಾಡಿದರ ದುಯೀಥಧನನಿಗ ರಾಜ್ವು ಶರ್ತುರಗಳಿಲಲದಾಾಗಿ ಸಗುರ್ತುದ . ಇಲಲದಿದಾರ ದುಯೀಥಧನನ
ರಾಜ್ವು ಶರ್ತುರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದ ೀ ಆಗಿರುರ್ತುದ . ಇವನು(ಭಿೀಮಸ ೀನನು) ಕ ೂಲಲಲಾಡುತುರಲು,
ಅಜುಥನನು ಬಿೀಳಲು, ಉಳಿದವರು ದುಯೀಥಧನನ ದಾಸರಾಗುವರು.’

ಏರ್ಂ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ವಿಷ್ಮುಲಬರ್ಣಮನ್ತಕಾಭಂ ಕ್ಷ್ೀರ ್ೀದಧ್ ೀಮಮಯರ್ನ್ರ್ಜಂ ತಪಸಾ ಗ್ವರಿೀಶಾತ್ ।

ಶುಕ ರೀರ್ಣ ಲಬಾಮಮುತಃ ಸುಬಲ್ಾತಮಜ ೀನ್ ಪ್ಾರಪತಂ ಪರತ ್ೀಷ್್ ಮರುತಸತನ್ಯಾರ್ಯ ಚಾದುಃ ॥೧೪.೭೦॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಚಚಿಥಸ, ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರದ ಮರ್ನದಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ, ಗಿರೀಶನನುನ ರ್ತಪ್ಸುುಮಾಡಿ

ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ಡ ದ, ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರನುನ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡಿಸ ಶಕುನಿಯಿಂದ ಹ ೂಂದಲಾಟು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ತೀವರವಾದ, ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಫಲಕ ೂಡುವ ಕಾಲಕೂಟ ವಷ್ವನುನ ವಾರ್ಯುಪ್ುರ್ತರ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಕ ೂಟುರು.

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ (ಆದಿಪ್ವಥ ೧೩೭.೪೭). ‘ಕಾಲಕ್ಟಂ ವಿಷ್ಂ ತಿೀಕ್ಷ್ಂ ಸಂಭೃತಂ ರ ್ೀಮಹಷ್ಯರ್ಣಮ್’

ಎಂದಷ್ ುೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಮುದರ ಮರ್ನದಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವ ಆ ಕಾಲಕೂಟ ವಷ್
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳಿಗ ಸಕಿೆರುವುದು ಹ ೀಗ ಎನುನವುದನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಮಗ ಬಿಡಿಸ ಹ ೀಳಿದಾಾರ ]

ಸಮಮನ್ರಯ ರಾರ್ಜತನ್ಯೈದಾೃಯತರಾಷ್ಾಜ ೈಸತದ್ ದತತಂ ಸವಸ್ದಮುಖತ ್ೀsಖಿಲಭಕ್ಷಯಭ ್ೀಜ ್ೀ ।

ಜ್ಞಾತಾವ ರ್ಯುರ್ಯುತುುಗದಿತಂ ಬಲವಾನ್ ಸ ಭೀಮೊೀ ವಿಷ ್್ೀರನ್ುಗರಹಬಲ್ಾರ್ಜಜರಯಾಞ್ಚಕಾರ॥೧೪.೭೧॥

ರಾಜಕುಮಾರರ ೂಂದಿಗ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಸಮಾಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡಿ, ರ್ತಮಮ ಅಡಿಗ ಭಟುನ ಮುಖಾಂರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ
ಭಕ್ಷಾಭ ೂೀಜ್ಗಳಲ್ಲಲಟುು ಕ ೂಡಲಾಟು ವಷ್ವನುನ, ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ುರ್ತರ ‘ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುು’ ಹ ೀಳಿದಮೀಲ್ , ತಳಿದ ೀ,
ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಭಿೀಮಸ ೀನನು ವಷ್ು್ವನ ಅನುಗರಹಬಲದಿಂದ ಭಕ್ಷ್ಮಸ, ಜೀಣಿಥಸಕ ೂಂಡನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 585

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಜೀಣ ್ೀಯ ವಿಷ ೀ ಕುಮತರ್ಯಃ ಪರಮಾಭತಪ್ಾತಃ ಪ್ಾರಸಾದಮಾಶು ವಿದಧುಹಯರಿಪ್ಾದತ ್ೀಯೀ ।

ಜ್ಞಾತಾವ ರ್ಯುರ್ಯುತುುಮುಖತಃ ಸವರ್ಯಮತರ ಚಾನ ತೀ ಸುಷಾವಪ ಮಾರುತಿರಮಾ ಧೃತರಾಷ್ಾಪುತ ರಃ ॥೧೪.೭೨॥

ವಷ್ವು ಜೀರ್ಣಥವಾಗಲು, ಬಹಳ ಸಂಕಟಪ್ಟು ದುಬುಥದಿಿಗಳಾದ ದುಯೀಥಧನ ಮೊದಲ್ಾದವರು,

ಗಂಗಾನದಿರ್ಯ ತೀರದಲ್ಲಲ ಕೂಡಲ್ ೀ ಒಂದು ಕೃತರಮ ಪಾರಸಾದವನುನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ಲಲರ
ಪ್ರ್ತೂರಗಳನುನ ರ್ಯುರ್ಯುರ್ತುುಮುಖದಿಂದ ತಳಿದ ಭಿೀಮಸ ೀನನು, ಅವರಗ ಅನುಕೂಲವಾಗಲ್ಲ ಎಂದು ತ್ಾನ್ ೀ
ಅವರ ೂಂದಿಗ ಪಾರಸಾದದ ಕಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಲಗಿದನು.

ದ್ ್ೀಷಾನ್ ಪರಕಾಶಯತುಮೀರ್ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಪುತಾರತಮಜ ೀಷ್ು ನ್ೃರ್ರಂ ಪರತಿ ಸುಪತಮಿೀಕ್ಷಯ ।

ಬಧ್ಾವsಭಮನ್ರರ್ಣದೃಢ ೈರರ್ಯಸಾ ಕೃತ ೈಸತಂ ಪ್ಾಶ ೈವಿಯಚಿಕ್ಷ್ಪುರುದ್ ೀ ಹರಿಪ್ಾದಜಾಯಾಃ ॥೧೪.೭೩॥

ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥನ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳಾಗಿರುವ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು, ರ್ತಮಮ ದ ೂೀಷ್ಗಳನುನ

ಜಗತುಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಡಲ್ ಂದ ೀ ಪಾರಸಾದದಲ್ಲಲ ಮಲಗಿರುವ, ಜೀವೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಕಂಡು,
ದುಮಥಂರ್ತರದಿಂದ ಅಭಿಮಂತರಸರುವ, ದೃಢವಾದ ಕಬಿಬರ್ಣದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಹಗಗಗಳಿಂದ ಅವನನುನ ಕಟ್ಟು,
ಗಂಗಾನದಿರ್ಯ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಎಸ ದರು.

ತತ್ ಕ ್ೀಟ್ಟಯೀರ್ಜನ್ಗಭೀರಮುದಂ ವಿರ್ಗಾಹ್ ಭೀಮೊೀ ವಿರ್ಜೃಮೂರ್ಣತ ಏರ್ ವಿರ್ೃಶಚಯ ಪ್ಾಶಾನ್ ।

ಉತಿತೀರ್ಯ್ಯ ಸರ್ಜಜನ್ಗರ್ಣಸ್ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಹಷ್ಯಂ ತಸಾ್ರ್ನ್ನ್ತಗುರ್ಣವಿಷ್ು್ಸದ್ಾತಿಹಾದಾಯಃ ॥೧೪.೭೪॥

ಕ ೂೀಟ್ಟ ಯೀಜನ ಆಳದ ಗಾಂಭಿೀರ್ಯಥವನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಗಂಗ ರ್ಯ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿದ ಭಿೀಮಸ ೀನನು,
ಆಕಳಿಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ(ಮೈಮುರರ್ಯುವಕ ಯಿಂದಲ್ ೀ) ಹಗಗಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸ, ನದಿಯಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ, ಸಜಜನರ
ಸಮೂಹಕ ೆ ಹಷ್ಥವನುನ ಉಂಟುಮಾಡಿ, ಎಣ ಯಿರದ ಗುರ್ಣಗಳುಳಳ ವಷ್ು್ವನಲ್ಲಲ ನ್ ಲ್ ಗ ೂಂಡ
ಮನಸುುಳಳವನ್ಾಗಿದಾನು (ಆರ್ತ್ನಿುಕ ಸ ನೀಹ ಉಳಳವನ್ಾಗಿದಾನು).

ತಂ ವಿೀಕ್ಷಯದುಷ್ುಮನ್ಸ ್ೀsತಿವಿಪನ್ನಚಿತಾತಃ ಸಮಮನ್ರಯ ಭ್ರ್ಯ ಉರುನಾಗಗಣಾನ್ಥಾಷೌು ।

ಶುಕ ್ರೀಕತಮನ್ರಬಲತಃ ಪುರ ಆಹವಯತಾವ ಪಶಾಚತ್ ಸುಪಞ್ಜರಗತಾನ್ ಪರದದುಃ ಸವಸ್ತ ೀ ॥೧೪.೭೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 586

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಭಿೀಮನನುನ ಕಂಡು ಬಹಳ ಸಂಕಟಪ್ಟು ಆ ದುಷ್ುಮನಸೆರು, ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಶುಕಾರಚಾರ್ಯಥರಂದ ಪ್ಡ ದ

ಮಂರ್ತರದ ಬಲದಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಮಂರ್ತರರ್ಣಮಾಡಿ ಕರ ಸದ ಎಂಟು ನ್ಾಗಗಳ ಪ್ರಭ ೀದಗಳನುನ ಒಳ ಳ ಪ್ಂಜರದಲ್ಲಲ
ಇಟುು, ರ್ತಮಮ ರರ್ದ ಸಾರರ್ಥರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೂಟುರು.

ದುಯ್ೀಯಧನ ೀನ್ ಪೃರ್ುಮನ್ರಬಲ್ ್ೀಪಹ್ತಾಂಸತತಾುರರ್ಥಃ ಫಣಿಗಣಾನ್ ಪರ್ನಾತಮರ್ಜಸ್।

ಸುಪತಸ್ ವಿಸೃತ ಉರಸ್ಮುಚದ್ ವಿಶ್ೀರ್ಣ್ಯದನಾತ ಬಭ್ರ್ುರಮುಮಾಶು ವಿದಶ್ ನಾರ್ಗಾಃ ॥೧೪.೭೬॥

ದುಯೀಥಧನನಿಂದ ಉಗರವಾದ ಮಂರ್ತರದ ಬಲದಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟು ಆ ಹಾವುಗಳ ಸಮೂಹವನುನ

ದುಯೀಥಧನನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯು ಮಲಗಿರುವ ಪ್ವನ್ಾರ್ತಮಜನ(ಭಿೀಮಸ ೀನನ) ಅಗಲವಾದ ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್
ಬಿಟುನು. ಈರೀತ ಬಿಟು ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಆ ಉರನ್ಾಗಗಳು ಭಿೀಮನನುನ ಕಚಿುದವು ಮರ್ತುು ಕಚಿು ರ್ತಮಮ ಹಲುಲಗಳನುನ
ಮುರದುಕ ೂಂಡವು.

ಕ್ಷ್ಪ್ಾತವ ಸುದ್ರಮುರುನಾಗರ್ರಾನ್ಥಾಷೌು ತದವಂಶಜಾನ್ ಸ ವಿನಿಹತ್ ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾರ್ತ್ ।

ರ್ಜಘನೀ ಚ ಸ್ತಮಪಹಸತತ ಏರ್ ಭೀಮಃ ಸುಷಾವಪ ಪೂರ್ಯರ್ದನ್ುತಿ್ತ ಏರ್ ತಲ್ಾಪತ್ ॥೧೪.೭೭॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಹಾಸಗ ಯಿಂದ ಏಳದ ೀ, ಹ ೀಗ ಮಲಗಿದಾನ್ ೂೀ ಹಾಗ ಯೀ ಎಂಟು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನ್ಾಗಗಳ
ಸಮೂಹವನುನ ಬಹಳ ದೂರಕ ೆ ಎಸ ದು, ಆ ನ್ಾಗ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಹಾವುಗಳನುನ ಇರುವ ಗಳ ೂೀ
ಎಂಬಂತ್ ಕ ೂಂದನು. ನಂರ್ತರ ರ್ತನನಮೀಲ್ ಹಾವುಗಳನುನ ಹರಬಿಟು ದುಯೀಥಧನನ ಸಾರರ್ಥರ್ಯನುನ
ಕ ೂಂದು, ಹಾಗ ಯೀ ನಿದ ರ ಮಾಡಿದ ಕೂಡಾ.
[ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೩೭.೪೫) ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ಪರಬುದ್ ್ಾೀ
ಭೀಮಸ ೀನ್ಸಾತನ್ ಸವಾಯನ್ ಸಪ್ಾಯನ್ಪ್ೀರ್ರ್ಯತ್ । ಸಾರರ್ಥಂ ಚಾಸ್ ದಯತಪಹಸ ತೀನ್ ರ್ಜಘ್ನನವಾನ್’
ಭಿೀಮ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಹಾವುಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಸಾರರ್ಥರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಕ ೈರ್ಯ ಹಿಂಬದಿಯಿಂದಲ್ ೀ ಹ ೂಡ ದು ಕ ೂಂದ]

ತತ್ ತಸ್ ನ ೈರ್ಜಬಲಮಪರಮರ್ಯಂ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಸವ ೀಯ ಕ್ಷ್ತಿೀಶತನ್ಯಾ ಅಧಿಕಂ ವಿಷ ೀದುಃ ।

ನಿಶಾವಸತ ್ೀ ದಶಯನಾದಪಿ ಭಸಮ ಯೀಷಾಂ ಭ್ಯಾಸುರ ೀರ್ ಭುರ್ನಾನಿ ಚ ತ ೀ ಮೃಷಾssಸನ್ ॥೧೪.೭೮॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಸಹಜವಾಗಿರುವ ಬಲವನುನ ತ್ಾವು ದಾಟಲ್ಾಗದ ಂದು ತಳಿದ ದ ಾೀಷಗಳಾದ ಆ ಎಲ್ಾಲ
ರಾಜಕುಮಾರರೂ ಕೂಡಾ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ ದುಃಖಕ ೆ ಒಳಗಾದರು. ಯಾವ ಹಾವುಗಳ ನಿಟುುಸರನಿಂದಲೂ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 587

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ದಶಥನದಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಇಡಿೀ ಲ್ ೂೀಕಗಳ ೀ ಭಸಮವಾಗುರ್ತುವೀ, ಅಂರ್ತಹ ಹಾವುಗಳೂ ಕೂಡಾ

ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಮುಂದ ವ್ರ್ಥವ ನಿಸದವು.

ದದಿೂವಿಯದಶ್ ನ್ ವಿಕಾರಮಮುಷ್್ ಕತುತಯಂ ಶ ೀಕುಭುಯರ್ಜಙ್ಗಮರ್ರಾ ಅಪಿ ಸುಪರರ್ಯತಾನಃ ।

ಕಸಾ್ಪಿ ನ ೀದೃಶಬಲಂ ಶುರತಪೂರ್ಯಮಾಸೀತ್ ದೃಷ್ುಂ ಕ್ತಮು ಸಮ ತನ್ಯೀsಪಿ ಹಿರರ್ಣ್ಕಸ್ ॥೧೪.೭೯॥

ಆ ಹಾವುಗಳು ರ್ತಮಮ ಹಲುಲಗಳಿಂದ ಕಚಿುರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮನಿಗ ವಕಾರವನುನ ಮಾಡಲು

ಸಮರ್ಥವಾಗಲ್ಲಲಲ. ಯಾರಲೂಲ ಕೂಡಾ ಈರೀತಯಾಗಿರುವ ಬಲವನುನ ಹಿಂದ ನ್ಾವು ಕ ೀಳಿಯೀ ಇಲ್ಾಲ, ಇನುನ
ನ್ ೂೀಡಲ್ಲಲ್ಾಲ ಎಂದು ಏನು ಹ ೀಳರ್ತಕೆದುಾ? ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ರಹಾಲದನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಈ
ರೀತರ್ಯ ಬಲವನುನ ನ್ಾವು ಕ ೀಳಿಲಲ.
(ಭಿೀಮನಂತ್ ಹಾವುಗಳಿಂದ ರ್ತನನನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಕ ೂಂಡ ಪ್ರಹಾಲದನ ಬಲಕೂೆ ಮರ್ತುು ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಬಲಕೂೆ
ಇರುವ ವ ್ತ್ಾ್ಸವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ವವರಸುತ್ಾುರ - )

ಸಾವತಾಮರ್ನಾತ್ಯಮಧಿಕಾಂ ಸುತತಿಮೀರ್ ಕೃತಾವ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸ ದ್ ೈತ್ತನ್ಯೀ ಹರಿಣಾsವಿತ ್ೀsಭ್ತ್ ।

ನ್ತೌವರಸಂ ಬಲಮಮುಷ್್ ಸ ಕೃಷ್್ತ ೀ ಹಿ ಭೃತ ್ೈಬಯಲ್ಾತ್ ಸವಪಿತುರೌರಸಮಸ್ ವಿೀರ್ಯ್ಯಮ್ ॥೧೪.೮೦॥

ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ುವನ ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರಹಾಲದನು ರ್ತನನನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸಕ ೂಳಳಲು ಭಗವಂರ್ತನನುನ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದನು ಮರ್ತುು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟುನು. ಅವನಿಗ ಸಹಜವಾದ ದ ೈಹಿಕ ಸಾಮರ್್ಥ
ಇರಲ್ಲಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಅವನು ಭೃರ್ತ್ರಂದ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರವಾಗಿ ಎಳ ರ್ಯಲಾಟುನು. ಇವನಿಗಾದರ ೂೀ, ರ್ತನನ
ರ್ತಂದ ಯಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ ಸಹಜವಾದ ವೀರ್ಯಥವದ (ಅಂದರ : ಯಾವುದ ೀ ವರ, ಮಂರ್ತರ ಬಲವಲಲ,
ಸಹಜವಾದ ಬಲದಿಂದಲ್ ೀ ಭಿೀಮ ಎಲಲವನೂನ ಮಾಡುತುದಾ).

ನ ೈಸಗ್ವಗಯಕಪಿರರ್ಯಮಿಮಂ ಪರರ್ದನಿತ ವಿಪ್ಾರ ವಿಷ ್್ೀ ನಿನಯತಾನ್ತಮಪಿ ಸತ್ಮಿದಂ ಧುರರ್ಂ ಹಿ ।

ನ ೈವಾನ್್ಥೌರಸಬಲಂ ಭರ್ತಿೀದೃಶಂ ತದುತಾುದ್ ಏಷ್ ಹರಿಣ ೈರ್ ಸಹ ೈಷ್ ನ ್ೀSತ್ಯಃ ॥೧೪.೮೧॥

ಸಹಜವಾದುದಾನ್ ನೀ ಹ ಚುು ಇಷ್ುಪ್ಡುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ ನ್ ೈಸಗಿಥಕ ಬಲವರುವ ಭಿೀಮ ಬಹಳ ಪ್ರರ್ಯ ಎಂದು
ವಪ್ರರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಇದು ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ಸರ್ತ್. ಇಲಲದಿದಾರ ಈರೀತಯಾದ ಸಹಜಸದಿವಾದ ಬಲವು
ಅವನಲ್ಲಲರುತುರಲ್ಲಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಸಾಯಿಸಬ ೀಕು. ಅದ ೀ ನಮಗ
ಅನುಕೂಲವು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 588

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಕೃಷ್್ಃ ಕ್ತಲ್ ೈಷ್ ಚ ಹರಿರ್ಯ್ಯದುಷ್ು ಪರಜಾತಃ ಸ ್ೀsಸಾ್sಶರರ್ಯಃ ಕುರುತ ತಸ್ ಬಹು ಪರತಿೀಪಮ್ ।
ಸಮಮನ್ರಯ ಚ ೈರ್ಮತಿಪ್ಾಪತಮಾ ನ್ರ ೀನ್ಾರಪುತಾರ ಹರ ೀಶಚ ಬಹು ಚಕುರರರ್ ಪರತಿೀಪಮ್ ॥೧೪.೮೨॥

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ ರ್ಯದುಗಳಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ಾಗಿ ಬಂದಿದಾಾನ್ . ಅವನ್ ೀ ಈ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಅಶರರ್ಯನ್ಾಗಿದಾಾನ್ .

ಆ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಬಹಳವಾಗಿ ವ ೈರವನುನ ಮಾಡಿರ’ ಎಂದು ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡಿದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರಾದ
ರಾಜಪ್ುರ್ತರರು-ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಬಹಳವಾಗಿ ವರ ೂೀಧವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ತ ೈಃ ಪ್ ರೀರಿತಾ ನ್ೃಪತರ್ಯಃ ಪಿತರಶಚ ತ ೀಷಾಂ ಸಾಕಂ ಬೃಹದರರ್ಸುತ ೀನ್ ಹರ ೀಃ ಸಕಾಶಮ್ ।

ರ್ಯುದ್ಾಾರ್ಯ ರ್ಜಗುಮರಮುನಾsಷ್ುದಶ ೀಷ್ು ರ್ಯುದ್ ಾೀಷ್ವತ್ನ್ತಭಗನಬಲದಪಪಯಮದ್ಾ ನಿರ್ೃತಾತಃ ॥೧೪.೮೩॥

ಮಕೆಳಿಂದ ಪ್ರಚ ೂೀದಿಸಲಾಟು, ರಾಜರಾಗಿದಾ ರ್ತಂದ ರ್ಯಂದಿರು, ಜರಾಸಂಧನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ತ್ ರಳಿದರು. ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಹದಿನ್ ಂಟು ರ್ಯುದಿ ಗಳಲ್ಲಲ ಸ ೂೀರ್ತ ಅವರು, ರ್ತಮಮ
ಬಲದಪ್ಥದ ಮದವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ನಿವೃರ್ತುರಾದರು(ಹಿಂತರುಗಿದರು).

ತ ೀನಾsಗೃಹಿೀತಗರ್ಜವಾಜರಥಾ ನಿತಾನ್ತಂ ಶಸ ರೈಃ ಪರಿಕ್ಷತತನ್್ಭರಲಂ ರ್ಮನ್ತಃ ।

ರಕತಂ ವಿಶಸರಕರ್ಚಧವರ್ಜವಾಜಸ್ತಾಃ ಸರಸಾತಮಬರಾಃ ಶಿರ್ಥತಮ್ದಾಯಜನ ್ೀ ನಿರ್ೃತಾತಃ ॥೧೪.೮೪॥

ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಪ್ರಗರಹಿಸಲಾಟು ಆನ್ , ಕುದುರ , ರರ್, ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ಗಾರ್ಯಗ ೂಂಡ
ದ ೀಹವುಳಳವರಾಗಿ, ಚ ನ್ಾನಗಿ ರಕುವನುನ ವಾಂತಮಾಡುತ್ಾು, ಶಸರವಲಲದ ೀ, ಕವಚವಲಲದ ೀ, ದಾಜವಲಲದ ೀ,
ಎಲಲವನೂನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡವರಾಗಿ, ಜಾರುವ ಬಟ್ ುರ್ಯುಳಳವರಾಗಿ, ಬಿಚಿುಹ ೂೀದ ಕೂದಲುಳಳವರಾಗಿ
ಹಿಂತರುಗಿದರು.

ಏರ್ಂ ಬೃಹದರರ್ಸುತ ್ೀsಪಿ ಸುಶ ್ೀಚ್ರ್ಪ ಆತ ್ತೀಯ ರ್ಯಯೌ ಬಹುಶ ಏರ್ ಪುರಂ ಸವಕ್ತೀರ್ಯಮ್ ।
ಕೃಷ ್ೀನ್ ಪೂರ್ಣ್ಯಬಲವಿೀರ್ಯಯಗುಣ ೀನ್ ಮುಕ ್ತೀ ಜೀವ ೀತ್ತಿೀರ್ ವಿಜತಃ ಶವಸತಾರ್ಶ ೀಷ್ಃ ॥೧೪.೮೫॥

ಹಿೀಗ ಯೀ, ಬೃಹದರರ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಜರಾಸಂಧನೂ ಕೂಡಾ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ್ೀಚನಿೀರ್ಯ ರೂಪ್ವುಳಳವನ್ಾಗಿ,

ಸಂಕಟಗ ೂಂಡವನ್ಾಗಿ, ಬಹಳ ಬಾರ ಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿರುವ ಬಲ ಹಾಗೂ ವೀರ್ಯಥವ ಂಬ ಗುರ್ಣಗಳುಳಳ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ‘ಬದುಕಿಕ ೂೀ ಹ ೂೀಗು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಬಿಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ, ಉಸರುಮಾರ್ತರವನುನ ಉಳಿಸಕ ೂಂಡು
ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ಹಿಂತರುಗಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 589

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಏರ್ಂ ಗತ ೀಷ್ು ಬಹುಶ ್ೀ ನ್ತಕನ್ಾರ ೀಷ್ು ರಾರ್ಜಸವಜ ್ೀsಪಿ ಮಧುರಾಂ ಸವಪುರಿೀಂ ಪರವಿಶ್ ।
ರಾಮೀರ್ಣ ಸಾದಾಯಮಖಿಲ್ ೈರ್ಯ್ಯದುಭಃ ಸಮೀತ ್ೀ ರ ೀಮೀ ರಮಾಪತಿರಚಿನ್ಾಬಲ್ ್ೀ ರ್ಜರ್ಯಶ್ರೀಃ ॥೧೪.೮೬॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಬಹಳ ಬಾರ ಆ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರುಗಳು ರ್ತಮಮ ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸ ತ್ ರಳುತುರಲು, ಅಚಿಂರ್ತ್ಬಲವುಳಳ
ರಮಾಪ್ತಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಯಾವಾಗಲೂ ಜರ್ಯಶ್ರೀರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಮಧುರ ರ್ಯನುನ
ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಎಲ್ಾಲ ರ್ಯದುಗಳ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕಿರೀಡಿಸಕ ೂಂಡಿದಾನು.

ರ್್ತ ್್ೀಯದ್ಮಾಃ ಪುನ್ರಪಿ ಸಮ ಸದ್ಾತತಯರಾಷಾಾ ಭೀಮಂ ನಿಹನ್ುತಮುರುರ್ಯತನಮಕುರ್ಯತಾಜ್ಞಾಃ ।

ರಾಜ್ಞಾಂ ಸುತಾಸತಮಖಿಲಂ ಸ ಮೃಷ ೈರ್ ಕೃತಾವ ಚಕ ರೀ ರ್ಜಯಾರ್ಯ ಚ ದಿಶಾಂ ಬಲವಾನ್ ಪರರ್ಯತನಮ್
॥೧೪.೮೭॥

ಇರ್ತು, ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಅವವ ೀಕಿ ರಾಜಕುಮಾರರ ಲಲರೂ ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಕ ೂಲುಲವ
ರ್ಯರ್ತನದಲ್ಲಲ ವಫಲತ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದರೂ ಕೂಡಾ, ಮತ್ ುಮತ್ ು ಭಿೀಮನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಬ ೀರ -ಬ ೀರ
ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಗಳನುನ ವ್ರ್ಥವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ
ಭಿೀಮಸ ೀನನು, ದಿಗಿಾಜರ್ಯಕಾೆಗಿ ಪ್ರರ್ಯರ್ತನವನುನ ಮಾಡಿದನು. [ಈ ದಿಗಿಾಜರ್ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮಾಜುಥನರಗ
ಸರಸುಮಾರು ೧೫-೧೬ ವರ್ಯಸುು ಎನುನವುದನುನ ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು].

ಪ್ಾರಚಿೀಂ ದಿಶಂ ಪರರ್ಮಮೀರ್ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ಪಶಾಚದ್ ಯಾಮಾ್ಂ ರ್ಜಲ್ ೀಶಪರಿಪ್ಾಲ್ಲತಯಾ ಸಹಾನಾ್ಮ್ ।

ಯೌ ತೌ ಪುರಾತನ್ದಶಾನ್ನ್ಕುಮೂಕಣೌ್ಯ ಮಾತೃಷ್ವಸಾತನ್ರ್ಯತಾಂ ಚ ಗತೌ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ॥೧೪.೮೮॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಮೊದಲು ಪ್ೂವಥದಿಕೆನೂನ, ರ್ತದನಂರ್ತರ ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದಿಕೆನೂನ, ನಂರ್ತರ ವರುರ್ಣನ್ಾಳುವ

ಪ್ಶ್ುಮದಿಕಿೆನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಉರ್ತುರದಿಕೆನೂನ ಗ ದಾನು.
ಯಾರು ಹಿಂದ ರಾವರ್ಣ ಹಾಗೂ ಕುಂಭಕರ್ಣಥರಾಗಿದಾರ ೂೀ ಅವರ ೀ ಈಗ ಭಿೀಮನ ಚಿಕೆಮಮನ(ಕುಂತರ್ಯ
ರ್ತಂಗಿರ್ಯರ) ಮಕೆಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾರು. ಅವರನೂನ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಗ ದಾ.

ಪೂರ್ಯಸತಯೀಹಿಯ ದಮಘ್ೀಷ್ಸುತಃ ಪರಜಾತಃ ಪ್ಾರಹುಶಚ ರ್ಯಂ ನ್ೃಪತರ್ಯಃ ಶ್ಶುಪ್ಾಲನಾಮಾನ ।

ಅನ್್ಂ ರ್ದನಿತ ಚ ಕರ್ಶನ್ೃಪಂ ತಥಾsನ್್ಮಾತೃಷ್ವಸಾತನ್ರ್ಯಮೀರ್ ಚ ದನ್ತರ್ಕರಮ್ ॥೧೪.೮೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 590

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಅವರಬಬರಲ್ಲಲ ಮೊದಲ್ಲಗನ್ಾದ ರಾವರ್ಣನು ದಮಘೂೀಷ್ನ ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾನು. ಯಾರನುನ ರಾಜರು

ಶ್ಶುಪಾಲ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ೂೀ, ಅವನ್ ೀ ಇವನು. ಹಾಗ ಯೀ ಇನ್ ೂನಬಬ ತ್ಾಯಿರ್ಯ ರ್ತಂಗಿರ್ಯ
ಮಗನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದ ದಂರ್ತವಕರನನುನ ಕರೂಶರಾಜಾ ಎಂದೂ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . (ಇವನ್ ೀ ಹಿಂದ
ಕುಂಭಕರ್ಣಥನ್ಾಗಿದಾವನು).

ಜತ ವೈರ್ ತಾರ್ಪಿ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ಚ ಪ್ೌರ್ಣಡರಕಾಖ್ಂ ಶೌರ ೀಃ ಸುತಂ ಸುತಮಜ ೈದರ್ ಭೀಷ್ಮಕಸ್ ।

ರ್ಯಃ ಪೂರ್ಯಮಾಸ ದಿತಿಜ ್ೀ ನ್ರಹ ೀಲವಲ್ಾಖ ್್ೀ ರುಗ್ವೇತಿ ನಾಮ ಚ ಬಭ್ರ್ ಸ ಕುಣಿಡೀನ ೀಶಃ ॥೧೪.೯೦॥

ಇವರಬಬರನುನ ಗ ದುಾ, ಪೌರ್ಣಡಿಕ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ವಸುದ ೀವನ ಮಗನನುನ ಕೂಡಾ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ. ರ್ತದನಂರ್ತರ
ಭಿೀಷ್ಮಕನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ರುಗಿಮರ್ಯನುನ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ. ಯಾರು ಮೊದಲು ಮನುಷ್್ರನುನ ತನುನವ ‘ಇಲಾಲ’^
ಎಂಬ ಹ ಸರನ ದ ೈರ್ತ್ನ್ಾಗಿದಾನ್ ೂೀ, ಅವನು ಕುಣಿಡನ ಪ್ಟುರ್ಣದ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿದಾ. ಅವನನೂನ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ.
[^ಇಲಾಲನು ರ್ತನನ ರ್ತಮಮ ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯನುನ ಮೀಕ ರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ಅವನನುನ ಶಾರದಿದ ನ್ ಪ್ದಲ್ಲಲ ಕರ್ತುರಸ
ಎಲಲರಗೂ ಉರ್ಣಬಡಿಸುತುದಾ. ಎಲಲರೂ ಆಹಾರ ಸಾೀಕರಸದ ಮೀಲ್ ಇಲಾಲ ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯನುನ ಕರ ರ್ಯುತುದಾ.
ಆಗ ವಾತ್ಾಪ್ ಅವರ ಲಲರ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯನುನ ಸೀಳಿ ಹ ೂರಬರುತುದಾ. ಆನಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಅವರಬಬರೂ ಸ ೀರಕ ೂಂಡು
ಅತರ್ಥಗಳನುನ ತಂದು ಮುಗಿಸುತುದಾರು. ಹಿೀಗ , ಅವರು ಅನ್ ೀಕರನುನ ಕ ೂಂದಿದಾರು.
ಇಂರ್ಹ ಇಲಾಲನು ಒಮಮ ಅಗಸಯರನುನ ಊಟಕ ೆ ಆಹಾಾನಿಸದ. ಇಲಾಲನ ಕೂರರ ಕೃರ್ತ್ಗಳನುನ ತಳಿದ ೀ
ಅಗಸಯರು ಇಲಾಲನ ಅತರ್ಥಯಾಗಿ ಹ ೂೀದರು. ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯನುನ ಅಗಸಯಮುನಿಗಳು ಆಹಾರರೂಪ್ದಲ್ಲಲ
ಸಾೀಕರಸ, ಇಲಾಲ ಕರ ರ್ಯುವ ಮುನನವ ೀ ‘ವಾತ್ಾಪ್ ಜೀಣ ೂೀಥಭವ’ (ವಾತ್ಾಪ್ ಜೀರ್ಣಥವಾಗಿ ಹ ೂೀಗು)
ಎಂದರು. ಹಿೀಗಾಗಿ ವಾತ್ಾಪ್ ಅವರ ಉದರದಲ್ಲಲ ಕರಗಿಹ ೂೀದ. ಹಿೀಗಾಗಿ ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯನುನ ಇಲಾಲ ಕರ ದಾಗ
ಆರ್ತ ಹಿಂತರುಗಲ್ಲಲಲ. ಈರೀತ ವಾತ್ಾಪ್ರ್ಯ ಸಂಹಾರವಾಯಿರ್ತು. ಈ ಕಥ ರ್ಯ ವವರವನುನ ನ್ಾವು
ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ಇಲಾಲನ್ ೀ ಭಿೀಷ್ಮಕನ ಮಗ ರುಗಿಮಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ. ].

ಭಾರ್ಗ ೀತ ಏರ್ ತನ್ರ್ಯಸ್ ಸ ಏರ್ ರ್ಹ ನೀನಾನಯಮಾನ ಶುಚ ೀಃ ಸ ತು ಪಿತಾsಸ್ ಹಿ ಮಿತರಭಾಗಃ ।

ರಾಹವಂಶರ್ಯುಕ್ ತದನ್ುಜೌ ಕರರ್ಕ ೈಶ್ಕಾಖೌ್ ಭಾರ್ಗೌ ತಥಾsಗ್ವನಸುತಯೀಃ ಪರ್ಮಾನ್ಶುನ ್ಾಯೀಃ ॥೧೪.೯೧॥

ಆ ರುಗಿಮರ್ಯು ‘ಶುಚಿ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರನ ಅಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿದಾವನ್ಾಗಿದಾರ , ಅವನ ರ್ತಂದ

ಭಿೀಷ್ಮಕನಲ್ಲಲ ಮಿರ್ತರನ(ಸೂರ್ಯಥನ) ಅಂಶವರ್ತುು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲ್ಾಲ, ಭಿೀಷ್ಮಕನಲ್ಲಲ ರಾಹುವನ ಅಂಶವೂ ಇರ್ತುು.
ಹಾಗ ಯೀ ಭಿೀಷ್ಮಕನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾದ ಕರರ್ ಮರ್ತುು ಕ ೈಶ್ಕರು ಅಗಿನರ್ಯ ಮಕೆಳಾಗಿರುವ ಪ್ವಮಾನ ಹಾಗೂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 591

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಶುನುಿಾ ಇವರ ಅಂಶಭೂರ್ತರಾಗಿದಾರು [ಪಾವಕ-ಪ್ವಮಾನ-ಶುಚಿ. ಇಲ್ಲಲ ಪಾವಕನನ್ ನೀ ಶುನುಿಾ ಎಂದು

ಕರ ದಿದಾಾರ ].

ಬನ ್ಾೀನಿನಯರ್ಜಸ್ ತು ಬಲಂ ಸುಪರಿೀಕ್ಷಮಾರ್ಣಃ ಶಲ್ ್್ೀsಪಿ ತ ೀನ್ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ ೀ ವಿಜತಸತಥ ೈರ್ ।

ಭೀಮೊೀ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ರ್ಯುಧಿ ವಿೀರಮಥ ೈಕಲರ್್ಂ ಸವ ೀಯ ನ್ೃಪ್ಾಶಚ ವಿಜತಾ ಅಮುನ ೈರ್ಮೀರ್ ॥೧೪.೯೨॥

ರ್ತನನ ಬಂಧುವಾಗಿರುವ ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಬಲವನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ್ರೀಕ್ಷ್ಮಸರ್ತಕೆ ಶಲ್ನೂ ಕೂಡಾ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ
ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದ. ಹಾಗ ೀ ಸ ೂೀರ್ತ ಕೂಡಾ. ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ವೀರನ್ಾಗಿರುವ ಏಕಲವ್ನನುನ ಭಿೀಮ ಗ ದಾ. ಇದ ೀರೀತ
ಭಿೀಮನಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರುಗಳೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಾಜರ್ಯಹ ೂಂದಿದರು.

ತದ್ಾಬಹುವಿೀರ್ಯ್ಯಪರಿಪ್ಾಲ್ಲತ ಇನ್ಾರಸ್ನ್ುಃ ಶ ೀಷಾನ್ ನ್ೃಪ್ಾಂಶಚ ಸಮಜ ೈದ್ ಬಲವಾನ್ರ್ಯತಾನತ್ ।

ಸಾಲವಂ ಚ ಹಂಸಡಿಭಕೌ ಚ ವಿಜತ್ ಭೀಮೊೀ ನಾರ್ಗಾಹವರ್ಯಂ ಪುರಮರ್ಗಾತ್ ಸಹಿತ ್ೀsರ್ಜುಜಯನ ೀನ್ ॥೧೪.೯೩॥

ಭಿೀಮನ ಬಾಹುವೀರ್ಯಥದಿಂದ ಪ್ರಪಾಲ್ಲರ್ತನ್ಾದ(ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟು) ಅಜುಥನನು, ಉಳಿದ ರಾಜರನುನ ಯಾವುದ ೀ

ರ್ಯರ್ತನವಲಲದ ೀ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗ ದಾ. ಸಾಲಾನನುನ, ಹಂಸ-ಡಿಭಕರನುನ ಗ ದಾ ಭಿೀಮಸ ೀನನು, ಅಜುಥನನ್ ೂಂದಿಗ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಹಸುನಪ್ುರಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.

ತದ್ಾಬಹುವಿೀರ್ಯ್ಯಮರ್ ವಿೀಕ್ಷಯ ಮುಮೊೀದ ಧಮಮಯಸ್ನ್ುಃ ಸಮಾತೃರ್ಯಮಜ ್ೀ ವಿದುರಃ ಸಭೀಷ್ಮಃ ।

ಅನ ್ೀ ಚ ಸರ್ಜಜನ್ಗಣಾಃ ಸಹಪ್ೌರರಾಷಾಾಃ ಶುರತ ವೈರ್ ಸರ್ಯರ್ಯದವೀ ರ್ಜಹೃಷ್ುನಿನಯತಾನ್ತಮ್ ॥೧೪.೯೪॥

ತ್ಾಯಿ ಮರ್ತುು ನಕುಲಸಹದ ೀವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಧಮಥರಾಜನು ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಬಾಹುವೀರ್ಯಥವನುನ
ಕಂಡು ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುನು. ವದುರನು, ಭಿೀಷ್ಮನೂ ಸ ೀರದಂತ್ , ಸಮಸು ಸಜಜನರೂ ಕೂಡಾ, ಇಡಿೀ
ರಾಷ್ರದಲ್ಲಲರುವವರು ಇದನುನ ಕ ೀಳಿ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಟುರು.

ಕೃಷ್್ಃ ಸುಯೀಧನ್ಮುಖಾಕರಮಮಾಮಿಬಕ ೀರ್ಯಂ ಜಾನ್ನ್ ಸವಪುತರರ್ಶರ್ತಿತಯನ್ಮೀರ್ ಗತಾವ ।

ಶಾವಫಲ್ಲಾನ ್ೀ ಗೃಹಮಮುಂ ಧೃತರಾಷ್ಾಶಾನ ಾೈ ಗನ್ುತಂ ದಿದ್ ೀಶ ಗರ್ಜನಾಮ ಪುರಂ ಪರ ೀಶಃ ॥೧೪.೯೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 592

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಸುಯೀಧನನಿಂದಾಗುತುರುವ ಅಕರಮಗಳನುನ ತಳಿದು, ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ರ್ತನನ

ಪ್ುರ್ತರವಶವಾಗಿದಾಾನ್ ಎಂಬುದನೂನ ತಳಿದು, ಶಾಫಲೆನ ಮಗನ್ಾದ ಅಕೂರರನನುನ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ
ಶಾಂತಗಾಗಿ(ವಪ್ರೀರ್ತ ಪ್ರವೃತು ನಿವಾರಣ ಗಾಗಿ) ಹಸುನ್ಾವತಗ ತ್ ರಳು ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ.
[ಅಲ್ಲಲ ಏನು ನಡ ರ್ಯುತುದ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಲು ಮರ್ತುು ಅವಶ್ಕತ್ ಇದಾರ ತಳುವಳಿಕ ಹ ೀಳಿ ಬರುವಂತ್ ಕೃಷ್್
ಅಕೂರರನಿಗ ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ].

ಸ ್ೀsಯಾದ್ ಗಜಾಹವರ್ಯಮಮುತರ ವಿಚಿತರವಿೀರ್ಯ್ಯಪುತ ರೀರ್ಣ ಭೀಷ್ಮಸಹಿತ ೈಃ ಕುರುಭಃ ಸಮಸ ೈಃ ।

ಸಮ್ಪಜತಃ ಕತಿಪಯಾನ್ರ್ಸಚಚ ಮಾಸಾನ್ ಜ್ಞಾತುಂ ಹಿ ಪ್ಾರ್ಣುಡಷ್ು ಮನ್ಃಪರಸೃತಿಂ ಕುರ್ಣಾಮ್
॥೧೪.೯೬॥

ಗಜಾಹಾರ್ಯಕ ೆ(ಹಸುನಪ್ುರಕ ೆ) ತ್ ರಳಿ, ವಚಿರ್ತರವೀರ್ಯಥಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಂದಲೂ, ಭಿೀಷ್ಮನಿಂದಲೂ

ಕೂಡಿರುವ ಎಲ್ಾಲ ಕುರುಗಳಿಂದಲೂ ಪ್ೂಜಸಲಾಟುವನ್ಾದ ಅಕೂರರನು, ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಕುರುಗಳ ಮನಸುನ
ಪ್ರಸಾದವನುನ ತಳಿರ್ಯಬ ೀಕ ಂದು, ಕ ಲವು ತಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಅಲ್ ಲೀ ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಜ್ಞಾತಾವ ಸ ಕುನಿತವಿದುರ ್ೀಕ್ತತತ ಆತಮನಾ ಚ ಮಿತಾರರಿಮಧ್ಮರ್ಜನಾಂಸತನ್ಯೀಷ್ು ಪ್ಾಣ ್ಡೀಃ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಪುತರರ್ಶಗಂ ಧೃತರಾಷ್ಾಮಞ್ಜಃ ಸಾಮನೈರ್ ಭ ೀದಸಹಿತ ೀನ್ ರ್ಜರ್ಗಾದ ವಿದ್ಾವನ್ ॥೧೪.೯೭॥

ಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಅಕೂರರನು ಕುಂತ ಹಾಗೂ ವದುರನ ಮಾತನಿಂದಲಲದ ೀ, ತ್ಾನೂ ಕೂಡಾ, ಪಾಂಡುವನ

ಮಕೆಳಿಗ ಮಿರ್ತರರು ಯಾರು, ಶರ್ತುರಗಳು ಯಾರು, ರ್ತಟಸುರು ಯಾರು ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಂಡ. ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ್ುರ್ತರವಶವಾಗಿದಾಾನ್ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ಅರರ್ತ ಅವನು ಭ ೀದದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸಾಮೊೀಪಾರ್ಯದಿಂದ
ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದ:

ಪುತ ರೀಷ್ು ಪ್ಾರ್ಣುಡತನ್ಯೀಷ್ು ಚ ಸಾಮ್ರ್ೃತಿತಃ ಕ್ತೀತಿತಯಂ ಚ ಧಮಮಯಮುರುಮೀಷ ತಥಾsತ್ಯಕಾಮೌ ।

ಪಿರೀತಿಂ ಪರಾಂ ತವಯ ಕರಿಷ್್ತಿ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಃ ಸಾಕಂ ಸಮಸತರ್ಯದುಭಃ ಸಹಿತಃ ಸುರಾದ್ ್ೈಃ ॥೧೪.೯೮॥

‘ನಿನನ ಮಕೆಳ ೀ ಆಗಿರುವ ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಸಮಾನವಾದ ವೃತುರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದರ ಕಿೀತಥರ್ಯನೂನ,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಧಮಥವನೂನ, ಹಾಗ ಯೀ ಅರ್ಥ-ಕಾಮಗಳನೂನ ಹ ೂಂದುತುೀರ್ಯ. ನಿೀನು ಇವರನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ
ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಂಡರ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಮರ್ತುು ರ್ಯದುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಕೃಷ್್ನು ನಿನನಲ್ಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ
ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 593

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಧಮಾಮಯತ್ಯಕಾಮಸಹಿತಾಂ ಚ ವಿಮುಕ್ತತಮೀಷ ತತಿಾೀತಿತಃ ಸುನಿರ್ಯತಂ ವಿಪರಿೀತರ್ೃತಿತಃ ।

ಯಾಸ ್ೀರ್ ರಾರ್ಜರ್ರ ತತುಲವ ೈಪರಿೀತ್ಮಿತ್ಂ ರ್ಚ ್ೀ ನಿಗದಿತಂ ತರ್ ಕಾಷ್್ಯಮಧ್ ॥೧೪.೯೯॥

ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮ ಇವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರೀತರ್ಯ ದ ಸ ಯಿಂದಾಗಿ

ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ ಹ ೂಂದುತುೀರ್ಯ. ಇದಕ ೆ ವಪ್ರೀರ್ತವಾದ ವೃತುರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದರ , ಎಲ್ ೈ ರಾಜಶ ರೀಷ್ಠನ್ ೀ,
ಇಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲ್ಾಲ-ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇಲಲವಾಗುವಂರ್ತಹ (ಇಲ್ಲಲ ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮವಲ್ಾಲ, ಅಲ್ಲಲ ಮುಕಿು ಇಲಲ. ಅಂರ್ತಹ)
ಫಲವ ೈಪ್ರೀರ್ತ್ವನುನ ಹ ೂಂದುವ . ಈ ರೀತಯಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮಾರ್ತನ್ ನೀ ನ್ಾನು ನಿನಗಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ಾೀನ್ ’.

ಇತ್ಂ ಸಮಸತಕುರುಮದಾಯ ಉಪ್ಾತತವಾಕ ್್ೀ ರಾಜಾsಪಿ ಪುತರರ್ಶರ್ಗ ್ೀ ರ್ಚನ್ಂ ರ್ಜರ್ಗಾದ ।

ಸರ್ಯಂ ರ್ಶ ೀ ಭಗರ್ತ ್ೀ ನ್ ರ್ರ್ಯಂ ಸವತನಾರ ಭ್ಭಾರಸಂಹೃತಿಕೃತ ೀ ಸ ಇಹಾರ್ತಿೀರ್ಣ್ಯಃ ॥೧೪.೧೦೦॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಎಲ್ಾಲ ಕುರುಗಳ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಮಾರ್ತನುನ ಅಕೂರರನಿಂದ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡೂ
ಕೂಡಾ, ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ಪ್ುರ್ತರವಶನ್ಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ : ‘ಎಲಲವೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಶದಲ್ಲಲದ . ನ್ಾವು
ಸಾರ್ತಂರ್ತರರಲ್ಾಲ. ಭೂಭಾರ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಲ್ಲಕಾೆಗಿ ಅವನು ಇಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಿದವನಲಲವ ೀ?’

ಏತನಿನಶಮ್ ರ್ಚನ್ಂ ಸ ತು ಯಾದವೀsಸ್ ಜ್ಞಾತಾವ ಮನ ್ೀsಸ್ ಕಲುಷ್ಂ ತರ್ ನ ೈರ್ ಪುತಾರಃ ।

ಇತ್್ಚಿವಾನ್ ಸಹ ಮರುತತನ್ಯಾರ್ಜುಜಯನಾಭಾ್ಂ ಪ್ಾರಯಾತ್ ಪುರಿೀಂ ಚ ಸಹದ್ ೀರ್ರ್ಯುತಃ ಸವಕ್ತೀಯಾಮ್
॥೧೪.೧೦೧॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಅಕೂರರನು ಅವನ ಮನಸುು ಕ ೂಳ ಯಾಗಿದ ಎಂಬುದನುನ ತಳಿದು, ‘ನಿನನ
ಮಕೆಳು ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿ ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲ್ಾರರು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಹಾಗೂ
ಸಹದ ೀವನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ತು ಭಾಗರ್ತಮುತತಮಮಾತಮಯೀಗ್ಂ ಭೀಮಾಯರ್ಜುಜಯನೌ ಭಗರ್ತಃ ಸಮವಾಪ್ ಕೃಷಾ್ತ್ ।

ತತ ್ರೀಷ್ತುಭಯಗರ್ತಾ ಸಹ ರ್ಯುಕತಚ ೀಷೌು ಸಮ್ಪಜತೌ ರ್ಯದುಭರುತತಮ ಕಮಮಯಸಾರೌ ॥೧೪.೧೦೨॥

ಭಿೀಮಾಜುಥನರು ಆ ಮಧುರಾ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್್ನಿಂದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ, ರ್ತಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ಗ

ಅನುಗುರ್ಣವಾದ, ಭಗವರ್ತುಂಬಂಧಯಾದ ಜ್ಞಾನವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅಲ್ಲಲಯೀ ವಾಸಮಾಡಿದರು. ಉರ್ತುಮ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 594

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಕಿರಯಗಳುಳಳವರಾದ ಅವರು, ರ್ಯದುಗಳಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕಮಥವನುನ ಮಾಡುವವರಾಗಿ ಪ್ೂಜಸಲಾಟುರು.

[ಸಮಸು ರ್ಯದುಗಳೂ ಕೂಡಾ ಅವರನುನ ಗೌರವದಿಂದ ಕಂಡರು].

ಪರತು್ದ್ಮೊೀ ಭಗರ್ತಾsಪಿ ಭವ ೀದ್ ಗದ್ಾಯಾಃ ಶ್ಕ್ಾ ರ್ಯದ್ಾ ಭಗರ್ತಾ ಕ್ತರರ್ಯತ ೀ ನ್ಚ ೀಮಮ್ ।
ಕುಯಾ್ಯಮಿತಿ ಸಮ ಭಗರ್ತುಮನ್ುಜ್ಞಯೈರ್ ರಾಮಾದಶ್ಕ್ಷದುರುರ್ಗಾರ್ಯಪುರಃ ಸ ಭೀಮಃ ॥೧೪.೧೦೩॥

‘ಯಾವಾಗ ಕೃಷ್್ನಿಂದಲ್ ೀ ಗದ ರ್ಯ ಅಭಾ್ಸವು ಮಾಡಲಾಡುರ್ತುದ ೂೀ, ಆಗ ಕೃಷ್್ನ ಜ ೂತ್ ಗ ಪ್ರರ್ತು್ದ್ಮವೂ

ಆಗುವುದು.(ಗದಾಭಾ್ಸವು ಪ್ರಹಾರ-ಪ್ರತಪ್ರಹಾರ ರೂಪ್ವಾಗಿರುರ್ತುದ ) ಅದನುನ ನ್ಾನು ಮಾಡಲ್ಾರ ’
ಎಂದು, ಕೃಷ್್ನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ, ಕೃಷ್್ನ ಸಮುಮಖದಲ್ ಲೀ ಭಿೀಮ ಬಲರಾಮನಿಂದ ಗದಾಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದ
(ಶ್ಕ್ಷರ್ಣ ಪ್ಡ ದ).
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೫೧.೫) ಈಕುರರ್ತ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ಅಸರ್ಯುದ್ ಾೀ ಗದ್ಾರ್ಯುದ್ ಾೀ
ರರ್ರ್ಯುದ್ ಾೀ ಚ ಪ್ಾರ್ಣಡರ್ಃ । ಸಙ್ಾಷ್ಯಣಾದಶ್ಕ್ಷದ್ ವ ೈ ಶಶವಚಿಛಕ್ಾಂ ರ್ೃಕ ್ೀದರಃ].

ರಾಮೊೀsಪಿ ಶ್ಕ್ಷ್ತಮರಿೀನ್ಾರಧರಾತ್ ಪುರ ್ೀsಸ್ ಭೀಮೀ ದದ್ಾರ್ರ್ ರ್ರಾಣಿ ಹರ ೀರವಾಪ ।

ಅಸಾರಣಿ ಶಕರತನ್ರ್ಯಃ ಸಹದ್ ೀರ್ ಆರ ನಿೀತಿಂ ತಥ ್ೀದಾರ್ಮುಖಾತ್ ಸಕಲ್ಾಮುದ್ಾರಾಮ್ ॥೧೪.೧೦೪॥

ಬಲರಾಮನೂ ಕೂಡಾ ಕೃಷ್್ನ ಎದುರಲ್ಲಲಯೀ ತ್ಾನು ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕಲ್ಲರ್ತದಾನುನ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಕ ೂಟು.
ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಜುಥನನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ಡ ದ. ಹಾಗ ಯೀ, ಉದಿವನಿಂದ
ಸಹದ ೀವನು ಎಲಲದರಂದ ಕೂಡಿರುವ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನಿೀತರ್ಯನುನ(ನಿೀತಶಾಸರವನುನ) ಪ್ಡ ದ.

ಕೃಷ ್್ೀsರ್ ಚೌಪಗವಿಮುತತಮನಿೀತಿರ್ಯುಕತಂ ಸಮಾೀಷ್ರ್ಯನಿನದಮುವಾಚ ಹ ರ್ಗ ್ೀಕುಲ್ಾರ್ಯ ।

ದುಃಖಂ ವಿನಾಶರ್ಯ ರ್ಚ ್ೀಭರರ ೀ ಮದಿೀಯೈನ್ನಯನಾಾದಿನಾಂ ವಿರಹರ್ಜಂ ಮಮ ಚಾsಶು ಯಾಹಿ ॥೧೪.೧೦೫
॥

ಕ ಲವು ದಿವಸಗಳಾದಮೀಲ್ ಕೃಷ್್ನು ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನಿೀತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ಉಪ್ಗವ ಎಂಬ

ಯಾದವನ ಮಗನ್ಾದ ಉದಿವನನುನ ಗ ೂೀಕುಲಕ ೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ಾು ಹ ೀಳಿದ: ‘ಎಲ್ ೈ ಉದಿವನ್ ೀ, ನನನ
ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ನಂದ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ನನನ ವಯೀಗದಿಂದ ಬಂದ ದುಃಖವನುನ ನ್ಾಶಗ ೂಳಿಸಲು ನಿೀನು
ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಅಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳು’ ಎಂದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 595

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಮತ ್ತೀ ವಿಯೀಗ ಇಹ ಕಸ್ಚಿದಸತ ನ ೈರ್ ರ್ಯಸಾಮದಹಂ ತನ್ುಭೃತಾಂ ನಿಹಿತ ್ೀsನ್ತರ ೀರ್ ।

ನಾಹಂ ಮನ್ುಷ್್ ಇತಿ ಕುತರಚ ವೀsಸುತ ಬುದಿಾಬರಯಹ ೈರ್ ನಿಮಮಯಲತಮಂ ಪರರ್ದನಿತ ಮಾಂ ಹಿ ॥೧೪.೧೦೬॥

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾನು ಸಮಸು ದ ೀಹಿಗಳ ಒಳಗ ೀ ಇದ ಾನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನನಿನಂದ ವಯೀಗವು
ಈ ಬರಹಾಮಂಡದಲ್ಲಲ ಯಾರಗೂ ಇಲಲ. (ಸಮಸು ಜೀವರ ಹೃರ್ತೆಮಲವಾಸಯಾದ ನನಿನಂದ ಯಾರಗೂ
ವಯೀಗವಲಲ). ನ್ಾನು ಮನುಷ್್ ಎಂದು ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನಿಮಗ ಬುದಿಿರ್ಯು ಇರದಿರಲ್ಲ. ಏಕ ಂದರ ನನನನುನ
ಯಾವುದ ೀ ದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ಬರಹಮನ್ ಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರಷ್ ುೀ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಿಂದ ನಂದಗ ೂೀಕುಲದಲ್ಲಲ ನಡ ದಿದಾ ಕ ಲವು ದಿವ್ ಘಟನ್ ಗಳನುನ ಉದಿವನಿಗ ಹ ೀಳಿ, ಅದನುನ
ಗ ೂೀಕುಲವಾಸಗಳಿಗ ನ್ ನಪ್ಸುವಂತ್ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : -

ಪೂರ್ಯಂ ರ್ಯದ್ಾ ಹ್ರ್ಜಗರ ್ೀ ನಿರ್ಜರ್ಗಾರ ನ್ನ್ಾಂ ಸವ ೀಯ ನ್ ಶ ೀಕುರರ್ ತತಾವಿಮೊೀಕ್ಷಣಾರ್ಯ ।

ಮತಾಪದಸಂಸಪಶಯತಃ ಸ ತದ್ಾsತಿದಿವ್ೀ ವಿದ್ಾ್ಧರಸತದುದಿತಂ ನಿಖಿಲಂ ಸಮರನ್ುತ ॥೧೪.೧೦೭॥

ಹಿಂದ , ಒಮಮ ಹ ಬಾಬವು ನಂದನನುನ ಹಿಡಿದಾಗ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಆ ಹ ಬಾಬವನಿಂದ ನಂದನನುನ ಬಿಡುಗಡ
ಮಾಡಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ನನನ ಪಾದಸಾಶಥದಿಂದ ಆ ಹ ಬಾಬವು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಿವ್ವಾದ
ವದಾ್ಧರನ್ಾದ. ಈರೀತ ಶಾಪ್ ವಮೊೀಚನ್ ಗ ೂಂಡ ವದಾ್ಧರ ಆಗ ಹ ೀಳಿದ ಮಾತ್ ಲಲವನೂನ ಸಮರಸರ.

ಪೂರ್ಯಂ ಸ ರ್ಪಮದತಃ ಪರರ್ಜಹಾಸ ವಿಪ್ಾರನ್ ನಿತ್ಂ ತಪಃಕೃಶತರಾಙ್ಕಚಗರಸ ್ೀ ವಿರ್ಪ್ಾನ್ ।

ತ ೈಃ ಪ್ಾರಪಿತಃ ಸಪದಿ ಸ ್ೀsರ್ಜಗರತವಮೀರ್ ಮತ ್ತೀ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಮವಾಪ್ ರ್ಜರ್ಗಾದ ನ್ನ್ಾಮ್ ॥೧೪.೧೦೮॥

ಹಿಂದ , ವದಾ್ಧರನು ರ್ತನನ ರೂಪ್ಮದದಿಂದ ಬಾರಹಮರ್ಣರನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿ ನಕಿೆದಾ. ಯಾವಾಗಲೂ

ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಕೃಶರಾಗಿರುವ, ವರೂಪ್ರಾಗಿರುವ, ಅಂಗಿರಸ ವಂಶದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ಬಾರಹಮರ್ಣರನುನ ಆರ್ತ
ಅಪ್ಹಾಸ್ಮಾಡಿದಾ. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನು ಕೂಡಲ್ ೀ ಹ ಬಾಬವನ ರೂಪ್ವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವಂತ್ಾಯಿರ್ತು.
ಅಂರ್ತಹ ವದಾ್ಧರ ಮತ್ ು ನನಿನಂದ ರ್ತನನ ಹಿಂದಿನ ದ ೀಹವನುನ ಪ್ಡ ದ ಮರ್ತುು ನಂದನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ:

[ವದಾ್ಧರನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೩೨.೧೨-೧೬) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ಅಹಂ ವಿದ್ಾ್ಧರಃ ಕಶ್ಚತ್

ಸುದಶಯನ್ ಇತಿ ಶುರತಃ । ಶ್ರಯಾ ಸವರ್ಪಸಂಪತಾಾ ವಿಮಾನ ೀನಾಚರಂ ದಿಶಃ । ಋಷೀನ್ ವಿರ್ಪ್ಾನ್ಙ್ಕಚಗರಸಃ
ಪ್ಾರಹಸಂ ರ್ಪದಪಿಯತಃ । ತ ೈರಿಮಾಂ ಪ್ಾರಪಿತ ್ೀ ಯೀನಿಂ ಪರಲಬಾಃ ಸ ವೀನ್ ಪ್ಾಪಮನಾ । ಶಾಪ್ೀ
ಮೀಽನ್ುಗರಹಾಯೈರ್ ಕೃತಸ ೈಃ ಕರುಣಾತಮಭಃ । (ಅವರು ಶಾಪ್ ಕ ೂಟುರು. ಆದರ ಆ ಶಾಪ್ದಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 596

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ಕರುಣ ರ್ಯನ್ ನೀ ಮಾಡಿದರು. ಏಕ ಂದರ : ) ರ್ಯದಹಂ ಲ್ ್ೀಕಗುರುಣಾ ಪ್ಾದಸಪೃಷ ್ುೀ ಹತಾಶುಭಃ । ತಂ

ತಾವಹಂ ಭರ್ಭೀತಾನಾಂ ಪರಪನಾನನಾಂ ಭಯಾಪಹಮ್ । ಆಪೃಚ ಛೀ ಶಾಪನಿಮುಯಕತಃ
ಪ್ಾದಸಪಶಾಯದಮಿೀರ್ಹನ್ । ಪರಪನ ್ನೀಽಸಮ ಮಹಾಯೀಗ್ವನ್ ಮಹಾಪುರುಷ್ ಸತಪತ ೀ । ಅನ್ುಜಾನಿೀಹಿ ಮಾಂ
ಕೃಷ್್ ಸರ್ಯಲ್ ್ೀಕ ೀಶವರ ೀಶವರ’]

ವದಾ್ಧರನ ಮಾರ್ತನುನ ವವರಸುತ್ಾುರ -

‘ನಾರ್ಯಂ ನ್ರ ್ೀ ಹರಿರರ್ಯಂ ಪರಮಃ ಪರ ೀಭ ್್ೀ ವಿಶ ವೀಶವರಃ ಸಕಲಕಾರರ್ಣ ಆತಮತನ್ರಃ ।

ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಚ ೈನ್ಮುರುಸಂಸೃತಿತ ್ೀ ವಿಮುಕಾತ ಯಾನ್ಾಸ್ ಪ್ಾದರ್ಯುಗಳಂ ಮುನ್ಯೀ ವಿರಾರ್ಗಾಃ’
॥೧೪.೧೦೯॥

‘ಇವನು ಮನುಷ್್ನಲಲ. ಇವನು ಹರಯೀ. ಶ ರೀಷ್ಠರಗಿಂರ್ತಲೂ ಕೂಡಾ ಶ ರೀಷ್ಠ. ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯ. ಎಲಲಕೂೆ ಕಾರರ್ಣ.
ಸಾರ್ತಂರ್ತರ. ವರಾಗಿಗಳಾದ ಮುನಿಗಳು ಇವನನುನ ತಳಿದು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸಂಸಾರದಿಂದ ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಂಡು,
ಇವನ ಜ ೂೀಡಿ ಪಾದಗಳನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುರ .

ನ್ನ್ಾಂ ರ್ಯದ್ಾ ಚ ರ್ಜಗೃಹ ೀ ರ್ರುರ್ಣಸ್ ದ್ತಸತತಾರಪಿ ಮಾಂ ರ್ಜಲಪತ ೀಗಗೃಯಹಮಾಶು ಯಾತಮ್ ।

ಸಮ್ಪರ್ಜ್ ವಾರಿಪತಿರಾಃ ವಿಮುಚಚಯ ನ್ನ್ಾಂ ನಾರ್ಯಂ ಸುತಸತರ್ ಪುಮಾನ್ ಪರಮಃ ಸ ಏಷ್ಃ ॥೧೪.೧೧೦॥

ಯಾವಾಗ ವರುರ್ಣನ ದೂರ್ತನು ನಂದನನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡನ್ ೂೀ, ಅಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ವರುರ್ಣನ ಮನ್ ಗ
ಹ ೂರಟ್ಟದಾ ನನನನುನ ವರುರ್ಣನು ಪ್ೂಜಸ, ನಂದನನುನ ಬಿಡುಗಡ ಗ ೂಳಿಸ, ಹ ೀಳಿದ: ‘ಇವನು ನಿನನ ಮಗನಲಲ.
ಇವನು ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಪ್ುರುಷ್ನ್ ೀ ಆಗಿದಾಾನ್ ’ ಎಂದು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೨೬.೬-೭) ವರುರ್ಣನ ಮಾತನ ವವರವನುನ ಈ ರೀತ ವವರಸಲ್ಾಗಿದ : : ನ್ಮಸುತಭ್ಂ
ಭಗರ್ತ ೀ ಬರಹಮಣ ೀ ಪರಮಾತಮನ ೀ । ನ್ ರ್ಯತರ ಶ್ರರ್ಯತ ೀ ಮಾಯಾ ಲ್ ್ೀಕದೃಷುವಿಡಂಬನಾ । ಅಜಾನ್ತಾ
ಮಾಮಕ ೀನ್ ಮ್ಢ ೀನಾಕಾರ್ಯಯವ ೀದಿನಾ । ಆನಿೀತ ್ೀಽರ್ಯಂ ತರ್ ಪಿತಾ ತತ್ ಪರಭ ್ೀ ಕ್ಷಂತುಮಹಯಸ’. ]

ಸನ್ಾಶ್ಯತ ್ೀ ನ್ನ್ು ಮಯೈರ್ ವಿಕುರ್ಣಾಲ್ ್ೀಕ ್ೀ ರ್ಗ ್ೀಜೀವಿನಾಂ ಸ್ತಿರಪಿ ಪರರ್ರಾ ಮದಿೀಯಾ ।
ಮಾನ್ುಷ್್ಬುದಿಾಮಪನ ೀತುಮಜ ೀ ಮಯ ಸಮ ತಸಾಮನ್ಮಯ ಸ್ತಿಮವಾಪ್ ಶಮಂ ಪರಯಾನ್ುತ ॥೧೪.೧೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 597

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

ನನಿನಂದಲ್ ೀ ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ವ ೈಕುಂಠಲ್ ೂೀಕವು ತ್ ೂೀರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತಷ್ ುೀ. ನನನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸ್ತರ್ಯು

ಹ ೀಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾನು ಗ ೂೀಪಾಲಕರಗ ತ್ ೂೀರಸದ . ಹ ೀಗ ‘ಎಂದೂ ಹುಟುದ’ ನನನಲ್ಲಲ ‘ಮನುಷ್್’
ಎಂಬ ಬುದಿಿರ್ಯನುನ ನ್ಾಶಮಾಡಲು, ನಂದಗ ೂೀಪಾ ಮೊದಲ್ಾದವರಗ ಅತಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ನನನ ಸ್ತರ್ಯು ಹಿಂದ
ತ್ ೂೀರಸಲಾಟ್ಟುತ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ನನನಲ್ಲಲ, ಇರುವಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅವರ ಲಲರೂ ಶಾಂತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಲ.
(ಹಿೀಗ ಈ ಎಲ್ಾಲ ಘಟನ್ ಗಳನುನ ನಂದಾದಿಗಳಿಗ ನ್ ನಪ್ಸುವಂತ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಉದಿವನಿಗ ಹ ೀಳಿ ಕಳುಹಿಸದ)
[ಗ ೂೀಪಾಲಕರು ರ್ತನನನುನ ತಳಿದಿಲಲ, ಅದನುನ ತಳಿಸಬ ೀಕು ಎನುನವ ಕೃಪ ಯಿಂದ ಭಗವಂರ್ತ ಅವರ ಲಲರಗ
ರ್ಯಮುನ್ಾ ನದಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಲು ಹ ೀಳಿ, ಅವರಗ ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ತ್ ೂೀರಸದ ಎನುನವ ವವರಣ ರ್ಯನುನ
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೨೬.೧೪-೧೭) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ದಶಯಯಾಮಾಸ ಲ್ ್ೀಕಂ ಸವಂ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾನಾಂ ತಮಸಃ
ಪರಮ್ । ಸತ್ಂ ಜ್ಞಾನ್ಮನ್ಂತಂ ರ್ಯದ್ ಬರಹಮ ಜ ್್ೀತಿಃ ಸನಾತನ್ಮ್ । ರ್ಯದಿಾ ಪಶ್ಂತಿ ಮುನ್ಯೀ
ಗುಣಾಪ್ಾಯೀ ಸಮಾಹಿತಾಃ । ತ ೀ ತು ಬರಹಮಹರದಂ ನಿೀತಾ ಮರ್ಗಾನಃ ಕೃಷ್್ಮಚಕ್ಷತ । ದದೃಶುಬರಯಹಮಣ ್ೀ
ರ್ಪಂ ರ್ಯತಾರಕ್ರರ ್ೀಽಧ್ರ್ಗಾತ್ ಪುರಾ । ನ್ಂದ್ಾದರ್ಯಸುತ ತಂ ದೃಷಾುವ ಪರಮಾನ್ಂದನಿರ್ೃಯತಾಃ । ಕೃಷ್್ಂ
ಚ ತತರ ಚಛಂದ್ ್ೀಭಃ ಸ್ತರ್ಯಮಾನ್ಂ ಸುವಿಸಮತಾಃ’ ]

ಶುರತ ್ವೀದಾವೀ ನಿಗದಿತಂ ಪರಮಸ್ ಪುಂಸ ್ೀ ರ್ೃನಾಾರ್ನ್ಂ ಪರತಿ ರ್ಯಯೌ ರ್ಚನ ೈಶಚ ತಸ್।
ದುಃಖಂ ರ್್ಪ್ೀಹ್ ನಿಖಿಲಂ ಪಶುಜೀರ್ನಾನಾಮಾಯಾತ್ ಪುನ್ಶಚರರ್ಣಸನಿನಧಿಮೀರ್ ವಿಷ ್್ೀಃ ॥೧೪.೧೧೨॥

ಉದಿವನು ಪ್ರಮಪ್ುರುಷ್ನ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, ವೃನ್ಾಾವನಕ ೆ ತ್ ರಳಿದ. ರ್ತನನ ಮಾರ್ತುಗಳಿಂದ ಗ ೂೀಪಾಲಕರ

ಎಲ್ಾಲ ದುಃಖವನುನ ತ್ ೂಡ ದ ಆರ್ತ, ಮತ್ ು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಚರರ್ಣಸನಿನಧಗ ಬಂದ.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಉವಾಸ ದುಃಖ ್ೀಪಶಮಂ ರ್ಗ ್ೀಪಿೀನಾಂ ವಿನ್ುದನ್ ಶುಚಃ ।
ಕೃಷ್್ಲ್ಲೀಲ್ಾಕಥಾ ರ್ಗಾರ್ಯನ್ ರಮಯಾಮಾಸ ರ್ಗ ್ೀಕುಲಮ್ । (೧೦.೪೬.೨) ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರಗ ದುಃಖವನುನ
ನ್ಾಶಮಾಡಲ್ ಂದ ೀ, ಕೃಷ್್ನ ಲ್ಲೀಲ್ ಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾು ಸಾಲಾಕಾಲ ಉದಿವ ಅಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಿದ. ಅರ್
ರ್ಗ ್ೀಪಿೀರನ್ುಜ್ಞಾಪ್ ರ್ಯಶ ್ೀದ್ಾಂ ನ್ಂದಮೀರ್ ಚ । ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾನಾಮಂತರಯ ದ್ಾಶಾಹ ್ೀಯ ಯಾಸ್ನಾನರುರುಹ ೀ
ರರ್ಂ(೧೦.೪೬.೧೨) ಎಲ್ಾಲ ಗ ೂೀಪ್ರ್ಯರಲ್ಲಲ ತ್ಾನು ಹ ೂೀಗಿ ಬರುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ರ್ಯಶ ್ೀದ ಹಾಗೂ
ನಂದಗ ೂೀಪ್ರ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದುಕ ೂಂಡ ಉದಿವನು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಲು ರರ್ವನ್ ನೀರದನು].

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಉದಾರ್ಪರತಿಯಾನ್ಂ ನಾಮ ಚತುದಾಯಶ ್ೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 598

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೪ ಉದಿವಪ್ರತಯಾನಮ್

೧೪.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ

ಮಹಾಭಾರತ ಪ್ಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೪ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ

ಶ್ಶುಪಾಲ –ದಂರ್ತವಕರ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು- ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥ ೧೧.೨೧೨

ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ಅಸುರರು (ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ ೧೪.೮೯
(ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರಲ್ಲಲ ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವುದು)
ಪ್ರವಷ್ುರಾಗಿರುವುದು)
ರುಗಿಮ ಇಲಾಲ ಎಂಬ ದ ೈರ್ತ್ ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರ ಶುಚಿ ೧೪.೯೦

ಭಿೀಷ್ಮಕ ಮಿರ್ತರ(ಸೂರ್ಯಥ)
ರಾಹು ೧೪.೯೧
ಭಿೀಷ್ಮಕನ ರ್ತಮಮಂದಿರಾದ ಅಗಿನಪ್ುರ್ತರರಾದ ಪ್ವಮಾನ
ಕರರ್ ಮರ್ತುು ಕ ೈಶ್ಕರು ಹಾಗೂ ಶುನುಿಾ ೧೪.೯೧

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 599

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

೧೫. ಪ್ಾರ್ಣಡರ್ಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಓಂ ॥
ಏರ್ಂ ಪರಶಾಸತಿ ರ್ಜಗತ್ ಪುರುಶ ್ೀತತಮೀsಸಮನ್ ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನೌ ತು ಸಹದ್ ೀರ್ರ್ಯುತಾರ್ನ್ುಜ್ಞಾಮ್ ।
ಕೃಷಾ್ದವಾಪ್ ರ್ಷ್ಯತಿರತಯಾತ್ ಪುರಂ ಸವಮಾರ್ಜಗಮತುಹಯರಿಸುತ ೀನ್ ವಿಶ ್ೀಕನಾಮಾನ ॥೧೫.೦೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಜಗರ್ತುನುನ ಆಳುತುರಲು, ಸಹದ ೀವನಿಂದ ಕೂಡಿದ

ಭಿೀಮಾಜುಥನರಾದರ ೂೀ, ಮೂರು ವಷ್ಥ ಕಳ ದಮೀಲ್ , ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಮಗನ್ಾದ ವಶ ್ೀಕ ಎಂಬುವವನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತಮಮ ಪ್ಟುರ್ಣವಾದ ಹಸುನ್ಾವತಗ ಬಂದರು.

ಸ ೈರನಿಾರಕ ್ೀದರಭರ್ಃ ಸ ತು ನಾರದಸ್ ಶ್ಷ ್್ೀ ರ್ೃಕ ್ೀದರರರ್ಸ್ ಭಭ್ರ್ ರ್ಯನಾತ ।

ಯಾ ಪಿಙ್ಗಲ್ಾsನ್್ಭರ್ ಆತಮನಿ ಸಂಸ್ತಂ ತಂ ಸಂಸೃತ್ ಕಾನ್ತಮುರುರ್ಗಾರ್ಯಮಭ್ತ್ ತಿರರ್ಕಾರ ॥೧೫.೦೨॥

ಆ ವಶ ್ೀಕನು ಸ ೈರನಿಿಿ ತರವಕ ರರ್ಯಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದವನು. ನ್ಾರದರ ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿರುವ ಆರ್ತ

ಭಿೀಮಸ ೀನನ ಸಾರರ್ಥಯಾದನು. ಯಾರು ಹ ೂೀದಜನಮದಲ್ಲಲ ಪ್ಂಗಲ್ ಯಾಗಿದಾಳ ೂೀ, ಅವಳ ೀ
ರ್ತನ್ ೂನಳಗಿರುವ, ದ ೂಡಡವರಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಡುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ರ್ತನನ ಗಂಡ ಎಂದು
ಸಮರಣ ಮಾಡಿ, ಈಜನಮದಲ್ಲಲ ತರವಕ ರಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಳು.

ತಂ ಪಞ್ಚರಾತರವಿದಮಾಪ್ ಸುಷಾರರ್ಥಂ ಸ ಭೀಮೊೀ ಮುಮೊೀದ ಪುನ್ರಾಪ ಪರಾತಮವಿದ್ಾ್ಮ್ ।

ವಾ್ಸಾತ್ ಪರಾತಮತ ಉವಾಚ ಚ ಫಲುಗನಾದಿದ್ ೈವ ೀಷ್ು ಸರ್ಯವಿರ್ಜಯೀ ಪರವಿದ್ಯೈಷ್ಃ ॥೧೫.೦೩॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಪ್ಂಚರಾರ್ತರವನುನ ತಳಿದಿದಾ ವಶ ್ೀಕನನುನ ಸಾರರ್ಥಯಾಗಿ ಪ್ಡ ದು ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು. ಅಂರ್ತಹ

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಪ್ರವದ ್ರ್ಯನುನ ಮತ್ ು ಪ್ಡ ದನು. (ವ ೀದವಾ್ಸರ
ಶ್ಷ್್ನೂ ಆಗಿದಾ ಎಂದರ್ಥ). ಪ್ರವದ ್ಯಿಂದ ಎಲಲರನೂನ ಗ ದಿಾದಾ ಮರ್ತುು ಎಲಲರಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿದಾ
ಭಿೀಮಸ ೀನನು, ಅಜುಥನನ್ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೈವಕ ಸಾಭಾವವುಳಳವರಗ ಉಪ್ದ ೀಶ ನಿೀಡಿದ ಕೂಡಾ.

ಸವಾಯನ್ಭಾಗರ್ತಶಾಸರಪಥಾನ್ ವಿಧ್ರ್ಯ ಮಾಗಗಯಂ ಚಕಾರ ಸ ತು ವ ೈಷ್್ರ್ಮೀರ್ ಶುಭರಮ್ ।

ಕ್ತರೀಡಾತ್ಯಮೀರ್ ವಿಜರ್ಗಾರ್ಯ ತಥ ್ೀಭಯಾತಮರ್ಯುದ್ ಾೀ ಬಲಂ ಚ ಕರವಾಕಾಭವ ೀsಮಿತಾತಾಮ ॥೧೫.೦೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 600

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಭಾಗವರ್ತ ಶಾಸರವಲಲದ ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲರೀತರ್ಯ ಮಾಗಥಗಳನುನ ನಿರಾಕರಣ ಮಾಡಿ,

ವಷ್ು್ಸಂಬಂಧಯಾದ ಉರ್ತೃಷ್ು ಮಾಗಥದ ಶಾಸರವನುನ ಊಜಥರ್ತ ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ಯೀ, ಎರಡೂ
ರ್ತರಹದ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ(ಬಾಹು ಮರ್ತುು ವಾಗು್ದಿ) ಕಿರೀಡ ಗಾಗಿಯೀ ಎಲಲರನೂನ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಗ ದಾ.

ನಿತ್ಪರಭ್ತಸುಶುಭಪರತಿಭ ್ೀSಪಿ ವಿಷ ್್ೀಃ ಶುರತಾವ ಪರಾಂ ಪುನ್ರಪಿ ಪರತಿಭಾಮವಾಪ ।

ಕ ್ೀ ನಾಮ ವಿಷ್್ವನ್ುಪಜೀರ್ಕ ಆಸ ರ್ಯಸ್ ನಿತಾ್ಶರಯಾದಭಹಿತಾSಪಿ ರಮಾ ಸದ್ಾ ಶ್ರೀಃ ॥೧೫.೦೫॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಯಾವಾಗಲೂ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮಂಗಳಕರವಾದ ಪ್ರತಭ ರ್ಯುಳಳವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,

ಶ್ರೀಹರಯಿಂದ (ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮರ್ತುು ವ ೀದವಾ್ಸರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತನಿಂದ) ಪ್ರವದ ್ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ, ಇನೂನ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಜ್ಞಾನವಶ ೀಷ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿದನು.
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಉಪ್ಜೀವಸಕ ೂಂಡಿಲಲದವನು ಯಾರದಾಾನ್ ? ಯಾರೂ ಇಲಲ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ನಿತ್ಾ್ಶರರ್ಯದಿಂದಾಗಿಯೀ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀಃ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದಾಾಳ . (ನಿರ್ತ್ ಆಶ್ರರ್ತ
ಆಗಿರುವುದರಂದ ಆಕ ರ್ಯನುನ ಶ್ರೀಃ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ).
[ಹಿೀಗ ಭಿೀಮಸ ೀನನೂ, ಮೊದಲು ಪ್ರತಭ ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದಲ್ ೀ ಪ್ರತಭ ರ್ಯ ಹ ಚುಳವನುನ
ಪ್ಡ ದನು. ಇದನ್ ನೀ ಮಧವವಜರ್ಯದಲ್ಲಲ(೮.೪) ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಪ್ಂಡಿರ್ತರು ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ
ವಣಿಥಸದಾಾರ : ಇತಿಹಾಸ ಸುಂದರ ಪುರಾರ್ಣ ಸ್ತರ ಸತ್ ಪಿರರ್ಯ ಪಂಚರಾತರ ನಿರ್ಜಭಾರ್ ಸಂರ್ಯುತಮ್ ।
ಅಶೃಣ ್ೀದನ್ಂತ ಹೃದನ್ಂತ ತ ್ೀSಚಿರಾತ್ ಪರಮಾರ್ಯಮಪ್ಗಣಿತಾಗಮಾರ್ಲ್ ೀಃ ॥ ಎಲಲವನುನ
ತಳಿದವರಾದರೂ ಕೂಡಾ ಮಧಾಾಚಾರ್ಯಥರು ಮತ್ ು ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಎಲಲವನೂನ ಪ್ಡ ದರು].

ವಾ್ಸಾದವಾಪ ಪರಮಾತಮಸತತವವಿದ್ಾ್ಂ ಧಮಾಮಯತಮಜ ್ೀsಪಿ ಸತತಂ ಭಗರ್ತಾಪನಾನಃ ।

ತ ೀ ಪಞ್ಚ ಪ್ಾರ್ಣುಡತನ್ಯಾ ಮುಮುದುನಿನಯತಾನ್ತಂ ಸದಾಮಮಯಚಾರಿರ್ಣ ಉರುಕರಮಶ್ಕ್ಷ್ತಾತಾ್ಯಃ ॥೧೫.೦೬॥

ಧಮಥರಾಜನೂ ಕೂಡಾ ವ ೀದವಾ್ಸರಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪ್ರರ್ತರ್ತುಿ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದ. ಹಿೀಗ ಆ ಐದು

ಜನ ಪಾಂಡವರೂ ಕೂಡಾ, ಯಾವಾಗಲೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲಯೀ ಆಸಕುರಾಗಿ, ಉರ್ತುಮವಾದ ಧಮಥದಲ್ಲಲ
ನಡ ರ್ಯುತ್ಾು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ತ್ ೂೀರದ ಮಾಗಥದಲ್ಲಲ ಸಾಗುವವರಾಗಿ ಬಹಳ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುರು.

ರ್ಯದ್ಾ ಭರದ್ಾವರ್ಜಸುತಸತವಸಞ್ಚಯೀ ಪರತಿಗರಹ ್ೀಜ ್ಿೀ ನಿರ್ಜಧಮಮಯರ್ತಿತೀಯ ।

ದ್ೌರಣಿಸತದ್ಾ ಧ್ಾತತಯರಾಷ ಾೈಃ ಸಮೀತ್ ಕ್ತರೀಡನ್ ಪರ್ಯಃ ಪ್ಾತುಮುಪ್ ೈತಿ ಸದಮ ॥೧೪.೦೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 601

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಯಾವುದನೂನ ಸಂಗರಹಿಸ ಇಟುುಕ ೂಳಳದ, ದಾನದಿಂದ ರಹಿರ್ತವಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ್ಧಮಥದಲ್ಲಲ ಭರದಾಾಜರ

ಮಗನ್ಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಜೀವಸುತುರುವಾಗ, ಅವರ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಆಟ ಆಡರ್ತಕೆವನ್ಾಗಿ, ಹಾಲು ಕುಡಿರ್ಯಲ್ ಂದು ಮನ್ ರ್ಯನುನ
ರ್ತಲುಪ್ದನು.

ತಸ ೈ ಮಾತಾ ಪಿಷ್ುಮಾಲ್ ್ೀಡ್ ಪ್ಾತುಂ ದದ್ಾತಿ ಪಿೀತ ವೈತಿ ತದ್ ೈಷ್ ನಿತ್ಮ್ ।
ಪಿೀತಕ್ಷ್ೀರಾನ್ ಧ್ಾತತಯರಾಷಾಾನ್ ಸ ಚ ೈತ್ ಮಯಾ ಪಿೀತಂ ಕ್ಷ್ೀರಮಿತಾ್ಹ ನಿತ್ಮ್ ॥೧೫.೦೮॥

ಈ ರೀತ ಬರುತುದಾ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗ ತ್ಾಯಿ ಕೃಪ್ರ್ಯು ಹಿಟುನುನ ಕಲ್ಲಸ ಕುಡಿರ್ಯಲು ಕ ೂಡುತುದಾಳು. ಅದನುನ
ಕುಡಿವ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು, ನಿರ್ತ್ವೂ ಹಾಲನುನ ಕುಡಿರ್ಯುತುರುವ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿ, ‘ನನಿನಂದ
ಹಾಲು ಕುಡಿರ್ಯಲಾಟ್ಟುರ್ತು’ ಎಂದು ಯಾವಾಗಲೂ ಹ ೀಳುತುದಾ.

ನ್ೃತ್ನ್ತಮೀನ್ಂ ಪ್ಾರ್ಯಯಾಮಾಸುರ ೀತ ೀ ಪರ್ಯಃ ಕದ್ಾಚಿತ್ ರಸಮಸ್ ಸ ್ೀsವ ೀತ್ ।

ಪುನ್ಃ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಸ ತು ಮಾತೃದತ ತೀ ಪಿಷ ುೀ ನ ೀದಂ ಕ್ಷ್ೀರಮಿತಾ್ರುರಾರ್ ॥೧೫.೦೯॥

ಹಿೀಗ ‘ಹಾಲುಕುಡಿದ ’ ಎಂದು ಕುಣಿರ್ಯುತುರುವ ದ ೂರೀಣಿಗ (ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗ ) ಒಮಮ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು

ನಿಜವಾದ ಹಾಲನುನ ಕುಡಿಸದರು. ಈ ರೀತ ಒಮಮ ಹಾಲ್ಲನ ನಿಜರುಚಿರ್ಯನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ತಳಿದ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು,
ಮತ್ ು ಯಾವಾಗಲ್ ೂೀ ಒಮಮ ತ್ಾಯಿರ್ಯು ಹಿಟುನುನ ಕಲ್ಲಸ ಕ ೂಡಲು, ಇದು ಹಾಲಲಲ ಎಂದು ಅರ್ತುನು.

ದೃಷಾುವ ರುರ್ನ್ತಂ ಸುತಮಾತಮರ್ಜಸ್ ಸ ನೀಹಾನಿನರ್ಯತ ್ೈರ್ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಸ್ ।

ಸಮಾೀರಿತಃ ಕೃಪಯಾ ಚಾsತತಯರ್ಪ್ೀ ದ್ ್ರೀಣ ್ೀ ರ್ಯಯಾವಾರ್ಜಜಯಯತುಂ ತದ್ಾ ರ್ಗಾಮ್ ॥೧೫.೧೦ ॥

ಹಿೀಗ , ಮಗನು ಅಳುತುದಾಾನ್ ಂದು ಕಂಡು, ಮಗನಮೀಲ್ಲನ ಪ್ರೀತಯಿಂದ, ಕೃಷ್್ನ

ನಿರ್ಯತಯಿಂದಲ್ ೀ(ಪ ರೀರಣ ಯಿಂದಲ್ ೀ), ಕೃಪ್ಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಪ ರೀರ ೀಪ್ಸಲಾಟುವರಾಗಿ,
ದುಃಖಿರ್ತರಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಮಗನಿಗಾಗಿ ಹಸುವನುನ ಸಂಪಾದಿಸಲ್ ಂದು ಹ ೂರಟರು.

ಪರತಿಗರಹಾತ್ ಸನಿನರ್ೃತತಃ ಸ ರಾಮಂ ರ್ಯಯೌ ನ್ ವಿಷ ್್ೀಹಿಯ ಭವ ೀತ್ ಪರತಿಗರಹಃ ।

ದ್ ್ೀಷಾರ್ಯ ರ್ಯಸಾಮತ್ ಸ ಪಿತಾsಖಿಲಸ್ ಸಾವಮಿೀ ಗುರುಃ ಪರಮಂ ದ್ ೈರ್ತಂ ಚ ॥೧೫.೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 602

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ದಾನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳುಳವಕ ಯಿಂದ ನಿವೃರ್ತುರಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು.

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ದಾನವು ದ ೂೀಷ್ವಲಲ. ಪ್ರಶುರಾಮನು ಸಮಸು ಪ್ರಪ್ಂಚದ
ಸಾಾಮಿಯಾಗಿದಾಾನ್ , ರ್ತಂದ ಯಾಗಿದಾಾನ್ , ಗುರುವಾಗಿದಾಾನ್ , ಪ್ರಮ ದ ೀವನೂ ಆಗಿದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ದಾನದಿಂದ ರಹಿರ್ತವಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣ್ಧಮಥದಲ್ಲಲ ಬದುಕುತುದಾ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಭಗವಂರ್ತನ
ಅವತ್ಾರವಾದ ಪ್ರಶುರಾಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿದರು.

ದೃಷ ುವೈವ ೈನ್ಂ ಜಾಮದರ್ಗ ್ನಯೀsಪ್ಚಿನ್ತರ್ಯದ್ ದ್ ್ರೀರ್ಣಂ ಕತುತಯಂ ಕ್ಷ್ತಿಭಾರಾಪನ ್ೀದ್ ೀ ।

ಹ ೀತುಂ ಸುರಾಣಾಂ ನ್ರಯೀನಿಜಾನಾಂ ಹನಾತ ಚಾರ್ಯಂ ಸಾ್ತ್ ಸಹ ಪುತ ರೀರ್ಣ ಚ ೀತಿ ॥೧೫.೧೨॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರನುನ ಕಂಡ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರೂ ಕೂಡಾ, ಭೂಭಾರವನುನ ಇಳಿಸುವುದರಲ್ಲಲ

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರನುನ ಹ ೀರ್ತುವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ಚಿಂತಸದರು. ಮನುಷ್್ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟುುವ ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಸಂಹಾರದಲ್ಲಲ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಭಾಗಿಯಾಗಬ ೀಕು ಎಂದು
ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು ಚಿಂತಸದರು.
ಏಕ ಅವರ್ತರಸದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂಹಾರದ ಕುರರ್ತು ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು ಚಿಂತಸದರು ಎಂದರ -

ತ ೀಷಾಂ ರ್ೃದಿಾಃ ಸಾ್ತ್ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾತ ್ೀಯ ಹತಾನಾಂ ಮೊೀಕ್ ೀsಪಿ ಸೌಖ್ಸ್ ನ್ ಸನ್ತತಿಶಚ ।
ಯೀರ್ಗಾ್ ಸುರಾಣಾಂ ಕಲ್ಲಜಾ ಸುಪ್ಾಪ್ಾಃ ಪ್ಾರಯೀ ರ್ಯಸಾಮತ್ ಕಲ್ಲಜಾಃ ಸಮೂರ್ನಿತ ॥೧೫.೧೩॥

ಪಾಂಡವರಗಾಗಿ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಸರ್ತು, ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅಭಿವೃದಿಿಯಾಗಬ ೀಕು,

ಅವರಗ ಸಾಗಥದಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಮೊೀಕ್ಷದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಸುಖದ ವೃದಿಿಯಾಗಬ ೀಕು. ಮನುಷ್್ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂರ್ತತರ್ಯು ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಇರಬಾರದು. (ಏಕ ?) ಯಾವಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಪಾರರ್ಯಃ(ಹ ಚಾುಗಿ)
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರ ೀ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ಹುಟುುತ್ಾುರ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂರ್ತತ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ
ಮುಂದುವರರ್ಯಬಾರದು.

ಏಕ ? –

ನ್ ದ್ ೀವಾನಾಮಾಶತಂ ಪೂರುಷಾ ಹಿ ಸನಾತನ್ಜಾಃ ಪ್ಾರರ್ಯಶಃ ಪ್ಾಪಯೀರ್ಗಾ್ಃ ।

ನಾಕಾರಣಾತ್ ಸನ್ತತ ೀರಪ್ಭಾವೀ ಯೀಗ್ಃ ಸುರಾಣಾಂ ಸದಮೊೀಘರ ೀತಸಾಮ್ ॥೧೫.೧೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 603

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ನೂರು ರ್ತಲ್ ಮಾರನ ರ್ತನಕ ಹುಟುುವ ಪ್ುರುಷ್ರು ಪಾರರ್ಯಃ(ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ)

ಪಾಪ್ಯೀಗ್ರಾಗಿರುವುದಿಲಲ. ಇನುನ ಯಾವುದ ೀ ಕಾರರ್ಣ ಇಲಲದ ೀ ಸಂತ್ಾನ ಇಲಲದಿರುವಕ ರ್ಯೂ ಅವರಗ
ಯೀಗ್ವಲಲ. ಏಕ ಂದರ ವ್ರ್ಥವಾದ(ಅ-ಮೊೀಘವಾದ) ರ ೀರ್ತಸುು(ವೀರ್ಯಥ) ಅವರದಾಲಲ.

ಅರ್ು್ಚಿಛನ ನೀ ಸಕಲ್ಾನಾಂ ಸುರಾಣಾಂ ತನೌತ ಕಲ್ಲನ ್ನೀಯ ಭವಿತಾ ಕರ್ಞಚಚತ್ ।

ತಸಾಮದುತಾುದ್ಾ್ಃ ಸರ್ಯ ಏತ ೀ ಸುರಾಂಶಾ ಏತ ೀನ್ ಸಾಕಂ ತನ್ಯೀನ್ ವಿೀರಾಃ ॥೧೫.೧೫॥

ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಸಂರ್ತತರ್ಯು ನ್ಾಶವಾಗದಿದಾರ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದ ವಾ್ಪಾರವು ಸಾಗುವುದಿಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ

ಈ ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅವತ್ಾರರು ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಂದ ಸಾಯಿಸಲಾಡಬ ೀಕು. (ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥ ಹಾಗೂ
ಅಶಾತ್ಾ್ಮರಂದಲ್ ೀ ಈ ಕ ಲಸವಾಗಬ ೀಕು).

ಏರ್ಂ ವಿಚಿನಾಾಪರತಿಮಃ ಸ ಭಾಗಗಯವೀ ಬಭಾಷ್ ಈಷ್ತಿುಮತಶ ್ೀಚಿಷಾ ಗ್ವರಾ ।

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತಃ ಸಕಲ್ ೀಶವರ ್ೀsಪಿ ತ್ಕತಂ ಸರ್ಯಂ ನಾದ್ ವಿತತಂ ಮಮಾಸತ ॥೧೫.೧೬॥

ಹಿೀಗ ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿದ ಎಣ ಯಿಲಲದ(ಯಾರಂದಲೂ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥವಾಗಿ ತಳಿರ್ಯಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ)

ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು, ಸಾಲಾ ಮುಗುಳುನಗುವನ ಕಾಂತಯಂದಿಗ ಈರೀತ ನುಡಿದರು:
‘ಅನಂರ್ತಶಕಿುಯಾದರೂ, ಎಲಲರಗೂ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ ಈಗ ಎಲಲವನೂನ ಬಿಟ್ಟುದ ಾೀನ್ . ಈಗ ನನನಲ್ಲಲ
ಯಾವ ಹರ್ಣವೂ ಇಲಲ’ ಎಂದು.

ಆತಾಮ ವಿದ್ಾ್ ಶಸರಮೀತಾರ್ದಸತ ತ ೀಷಾಂ ಮದ್ ಾಯೀ ರುಚಿತಂ ತವಂ ಗೃಹಾರ್ಣ ।

ಉಕತಃ ಸ ಇತ್ಂ ಪರವಿಚಿನ್ಾ ವಿಪ್ರೀ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಕಸತವದಗರಹಣ ೀ ಸಮತ್ಯಃ ॥೧೫.೧೭॥

‘ತ್ಾನು(ಆತ್ಾಮ, ಶರೀರ), ವದ ್ ಹಾಗೂ ಶಸರ ಇಷ್ುುಮಾರ್ತರ ಇದ . ಈ ಮೂರರಲ್ಲಲ ಇಷ್ುವಾದುದಾನುನ ನಿೀನು

ಆರಸಕ ೂೀ’. ಈರೀತಯಾಗಿ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ, ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಚ ನ್ಾನಗಿ
ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿ, ಹಿೀಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಅಸಾರಣಿ ವಾ ಶರಿೀರಂ ವಾ ಬರಹಮನ್ ಶಸಾರಣಿ
ವಾ ಪುನ್ಃ । ರ್ೃಣಿೀಶವ ಕ್ತಂ ಪರರ್ಯಚಾಛಮಿ ತುಭ್ಂ ದ್ ್ರೀರ್ಣ ರ್ದ್ಾsಶು ತತ್’(ಆದಿಪ್ವಥ ೧೪೦.೬೬)
‘ಶರಿೀರಮಾತರಮೀವಾದ್ ಮಯಾ ಸಮರ್ಶ ೀಷತಮ್ । ಅಸಾರಣಿ ವಾ ಶರಿೀರಂ ವಾ ಬರಹಮನ ನೀಕತಮಂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 604

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ರ್ೃರ್ಣು’(೧೮೦.೧೦). ಅಸರಗಳ ೂೀ, ಶರೀರವೀ, ಶಸರಗಳ ೂೀ ? ಇರುವ ಈ ಮೂರರಲ್ಲಲ ಏನನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲ?

ಎಂದು ಪ್ರಶುರಾಮ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ ]

ಸವ ೀಯಶ್ತಾ ಸರ್ಯಪರಃ ಸವತನ್ರಸತವಮೀರ್ ಕ ್ೀsನ್್ಃ ಸದೃಶಸತವ ೀಶ ।

ಸಾವಮ್ಂ ತವ ೀಚಛನ್ ಪರತಿಯಾತ್ಧ್ ್ೀ ಹಿ ರ್ಯಸಾಮನ್ನಚ ್ೀತಾ್ತುಮಲಂ ಕದ್ಾಚಿತ್ ॥೧೫.೧೮॥

ಎಲಲರ ಒಡ ರ್ಯನು, ಎಲಲರಗೂ ಮಿಗಿಲು, ಎಲಲರನೂನ ವಶದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡವನು ನಿೀನು. ನಿನಗ

ಸಮಾನರಾದವರು ಯಾರು? ನಿನನ ಸಾಾಮಿರ್ತಾವನುನ ಇಚ ೆಪ್ಡುವವನು ಕ ಳಗಡ
ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ (ಅಂಧಸುಮಸುನುನ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ ) ಮರ್ತುು ಎಂದೂ ಅಲ್ಲಲಂದ ಅವನಿಗ ಮೀಲ್ ೀರಲು ಸಾದ್ವಲಲ.

ಸವೀಯತತಮಸ ್ೀಶ ತವೀಚಚಶಸ ರೈಃ ಕಾರ್ಯ್ಯಂ ಕ್ತಮಸಾಮಕಮನ್ುದಬಲ್ಾನಾಮ್ ।

ವಿದ್ ್ೈರ್ ದ್ ೀಯಾ ಭರ್ತಾ ತತ ್ೀsರ್ಜ ಸರ್ಯಪರಕಾಶ್ನ್್ಚಲ್ಾ ಸುಸ್ಕ್ಾಮ ॥೧೫.೧೯॥

ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ಾಗಿರುವ ನಿನನ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಶಸರಗಳಿಂದ, ಬಲವಲಲದ ನಮಗ ಏನು ಪ್ರಯೀಜನ? ಆ

ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನಿನಂದ ನನಗ ‘ಎಲಲವನೂನ ತ್ ೂೀರಸುವ, ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿರುವ, ಸುಸೂಕ್ಷಿವಾಗಿರುವ’ ರ್ತರ್ತುಿ
ವದ ್ಯೀ ಕ ೂಡಲಹಥವು.’

ಇತಿೀರಿತಸತತತವವಿದ್ಾ್ದಿಕಾಃ ಸ ವಿದ್ಾ್ಃ ಸವಾಯಃ ಪರದದ್ೌ ಸಾಸರಶಸಾರಃ ।

ಅಬಾದಿವಷ್ಟ ಾೀನ್ ಸಮಾಪ್ ತಾಃ ಸ ರ್ಯಯೌ ಸಖಾರ್ಯಂ ದುರಪದಂ ಮಹಾತಾಮ ॥೧೫.೨೦॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟುವರಾದ ಪ್ರಶುರಾಮ ದ ೀವರು, ರ್ತರ್ತುಿವದ ್ಯಿಂದ

ಕೂಡಿರುವ, ಅಸರಶಸರಗಳಿಂದ ೂಡಗೂಡಿದ ವದ ್ಗಳನುನ, ಹಾಗೂ ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ರ್ತರದ ವದ ್ಗಳನುನ
ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಗ ಕ ೂಟುರು. ಸುಮಾರು ಹನ್ ನರಡು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಆ ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳನುನ ಹ ೂಂದಿದ
ಮಹಾರ್ತಮರಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ಆ ನಂರ್ತರ, ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾದ ದುರಪ್ದನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿದರು.

ದ್ಾನ ೀsದಾಯರಾರ್ಜ್ಸ್ ಹಿ ತತಾತಿಜ್ಞಾಂ ಸಂಸೃತ್ ಪೂವಾಯಮುಪಯಾತಂ ಸಖಾರ್ಯಮ್ ।

ಸಖಾ ತವಾಸೇತಿ ತದ್ ್ೀದಿತ ್ೀsಪಿ ರ್ಜರ್ಗಾದ ವಾಕ್ಂ ದುರಪದ್ ್ೀsತಿದಪ್ಾಪಯತ್ ॥೧೫.೨೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 605

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಹಿಂದ ಅಧಥರಾಜ್ದ ಕ ೂಡುವಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಗ ಳ ರ್ಯ ದುರಪ್ದ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ನ್ ನಪ್ಸ, ದುರಪ್ದನನುನ
ಕುರರ್ತು ‘ನ್ಾನು ನಿನನ ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರೂ ಕೂಡಾ, ಎಲಲವೂ ನ್ ನಪ್ದಾರೂ ಸಹ,
ದುರಪ್ದನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದಪ್ಥದಿಂದ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದನು.

ನ್ ನಿದಾಯನ ್ೀ ರಾರ್ಜಸಖ ್ೀ ಭವ ೀತ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುತ ್ೀ ಗಚಛ ವಿಪ್ ರೀತಿ ದ್ ೈವಾತ್ ।

ಇತಿೀರಿತಸಾ್sಶು ಬಭ್ರ್ ಕ ್ೀಪ್ೀ ಜತ ೀನಿಾರರ್ಯಸಾ್ಪಿ ಮುನ ೀಹಯರಿೀಚಛಯಾ ॥೧೫.೨೨॥

‘ಎಲ್ ೈ ವಪ್ರನ್ ೀ, ಹರ್ಣವಲಲದವನು ರಾಜನ ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾಗಲ್ಾರ. ನಿನಗ ಇಷ್ುವದಾರ ಇರು. ಇಲಲದಿದಾರ

ಹ ೂರಟುಹ ೂೀಗು’ ಎಂದು ದುರಪ್ದ ದ ೈವಪ ರೀರಣ ಯಿಂದ ನುಡಿದ. ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಇಂದಿರರ್ಯಗಳನುನ
ಗ ದಿಾದಾ(ಜತ್ ೀನಿಾಿರ್ಯರಾದ) ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಗೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಇಚ ೆಯಿಂದಾಗಿ
ಕ ೂೀಪ್ವುಂಟ್ಾಯಿರ್ತು.

ಪರತಿಗರಹಾತ್ ಸನಿನರ್ೃತ ತೀನ್ ಸ ್ೀsರ್ಯಂ ಮಯಾ ಪ್ಾರಪ್ತೀ ಮತಿಪತುಃ ಶ್ಷ್್ಕತಾವತ್ ।

ಪಿತುಃ ಶ್ಷ ್್ೀ ಹಾ್ತಮಶ್ಷ ್್ೀ ಭವ ೀತ ಶ್ಷ್್ಸಾ್ತ್ಯಃ ಸವೀರ್ಯ ಏವ ೀತಿ ಮತಾವ॥೧೫.೨೩॥

‘ಈರ್ತ ನನನ ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ ನನಗೂ ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ . ಶ್ಷ್್ನ ದರವ್ವು ನನನದ ೀ.
ಹಾಗಾಗಿ ದಾನದಿಂದ ನಿವೃರ್ತುನ್ಾಗಿರುವ ನನಿನಂದ ಇವನು ಹ ೂಂದಲಾಟ್ಟುದಾಾನ್ .

ಸ ್ೀsರ್ಯಂ ಪ್ಾಪ್ೀ ಮಾಮರ್ಜ್ಞಾರ್ಯ ಮ್ಢ ್ೀ ದುಷ್ುಂ ರ್ಚ ್ೀsಶಾರರ್ರ್ಯದಸ್ ದಪಪಯಮ್ ।

ಹನಿಷ್್ ಇತ ್ೀರ್ ಮತಿಂ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ರ್ಯಯೌ ಕುರ್ಞ್ಛಷ್್ತಾಂ ನ ೀತುಮೀತಾನ್ ॥೧೫.೨೪॥

ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾದ ಈ ದುರಪ್ದನು ಮೂಢನ್ಾಗಿ, ದುಷ್ುರ್ತನದಿಂದ ನನನನುನ ತರಸೆರಸ, ದಪ್ಥದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ

ಮಾರ್ತನುನ ನನಗ ಕ ೀಳಿಸದ. ಇಂರ್ತಹ ಇವನ ದಪ್ಥವನುನ ನ್ಾನು ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಬುದಿಿರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದ
ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ಕುರುರಾಜಕುಮಾರರನುನ ಶ್ಷ್್ರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಲು ಕುರುದ ೀಶದರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು.

ಪರತಿಗರಹಾದ್ ವಿನಿರ್ೃತತಸ್ ಚಾತ್ಯಃ ಸಾ್ಚಿಛಷ ್ೀಭ್ಃ ಕೌರವ ೀಭ ್್ೀ ಮಮಾತರ ।

ಏರ್ಂ ಮನಾವನ್ಃ ಕ್ತರೀಡತಃ ಪ್ಾರ್ಣಡವ ೀಯಾನ್ ಸಧ್ಾತತಯರಾಷಾಾನ್ ಪುರಬಾಹ್ತ ್ೀsಖ್ತ್ ॥೧೫.೨೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 606

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

‘ದಾನದಿಂದ ನಿವೃರ್ತುನ್ಾದ ನನಗ ಶ್ಷ್್ರಾಗಿರುವ ಕೌರವರಂದ ನ್ಾನು ಬರ್ಯಸದ ಕಾರ್ಯಥವು ಆದಿೀರ್ತು’

ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುತ್ಾು ಬಂದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ಪ್ಟುರ್ಣದ ಹ ೂರಗಡ ಆಟವಾಡುತುರುವ
ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಪಾಂಡವರನುನ ಕಂಡರು.

ವಿಕ್ತರೀಡತ ್ೀ ಧಮಮಯಸ್ನ ್ೀಸತದ್ ೈರ್ ಸಹಾಙ್ುಗಲ್ಲಯೀನ್ ಚ ಕನ್ುಾಕ ್ೀsಪತತ್ ।

ಕ್ಪ್ ೀ ನ್ ಶ ೀಕುಃ ಸಹಿತಾಃ ಕುಮಾರಾ ಉದಾತುತಯಮೀತಂ ಪರ್ನಾತಮಜ ್ೀsರ್ದತ್ ॥೧೫.೨೬॥

ಆಟವಾಡುತುದಾ ಧಮಥರಾಜನ ಮುದ ರರ್ಯುಂಗುರದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಚ ಂಡು ಬಾವರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಿಾರ್ತು. ಎಲ್ಾಲ
ಕುಮಾರರು ಸ ೀರದರೂ ಕೂಡಾ ಅದನುನ ಎರ್ತುಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆಗ ಭಿೀಮಸ ೀನನು
ಮಾರ್ತನ್ಾನಡುತ್ಾುನ್ -

ನಿಷ್ಪತ್ ಚ ್ೀದಾೃತ್ ಸಮುತಪತಿಷ ್ೀ ಕ್ಪ್ಾದಮುಷಾಮದ್ ಭೃಶನಿೀಚಾದಪಿ ಸಮ ।

ಸಕನ್ುಾಕಾಂ ಮುದಿರಕಾಂ ಪಶ್ತಾದ್ ಸವ ೀಯ ಕುಮಾರಾ ಇತಿ ವಿೀರ್ಯ್ಯಸಂಶರಯಾತ್ ॥೧೫.೨೭॥

‘ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆಳವಾಗಿರುವ ಈ ಕೂಪ್ಕಿೆಳಿದು, ಚ ಂಡಿನಿಂದ ಸಹಿರ್ತವಾದ ಉಂಗುರವನುನ ಎತು , ಹಾರ

ಬರುತ್ ುೀನ್ , ಎಲಲರೂ ನ್ ೂೀಡಿರ’ ಎಂದು ರ್ತನನ ಬಲದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಭಿೀಮಸ ೀನ ನುಡಿದನು.

ತದ್ಾ ಕುಮಾರಾನ್ರ್ದತ್ ಸ ವಿಪ್ರೀ ಧಿಗಸರಬಾಹಾ್ಂ ಭರ್ತಾಂ ಪರರ್ೃತಿತಮ್ ।

ಜಾತಾಃ ಕುಲ್ ೀ ಭರತಾನಾಂ ನ್ ವಿತ್ ದಿವಾ್ನಿ ಚಾಸಾರಣಿ ಸುರಾಚಿಚಯತಾನಿ ॥೧೫.೨೮॥

ಇದನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ಆ ಎಲ್ಾಲ ಕುಮಾರರನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದರು: ‘ಅಸರದಿಂದ

ವರಹಿರ್ತವಾದ ನಿಮಮ ಜೀವನಕ ೆೀ ದಿಕಾೆರ. ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಭರರ್ತವಂಶದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದಿಾೀರ. ಆದರ
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಅಚಿಥಸಲಾಟು ದಿವಾ್ಸರಗಳನುನ ನಿೀವು ತಳಿದಿಲಲ’.

ಇತಿೀರಿತಾ ಅಸರವಿದಂ ಕುಮಾರಾ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ವಿಪರಂ ಸುರಪೂರ್ಜ್ಪ್ೌತರಮ್ ।

ಸಮಾಾತ್ಯಯಾಮಾಸುರಥ ್ೀದಾೃತಿಂ ಪರತಿ ಪರಧ್ಾನ್ಮುದ್ಾರರ್ಯುತಕನ್ುಾಕಸ್ ॥೧೫.೨೯॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಕುಮಾರರು, ಬರಹಸಾತರ್ಯ ಮೊಮಮಗನ್ಾದ ಆ ವಪ್ರನನುನ

ಅಸರವ ೀತ್ಾು ಎಂದು ತಳಿದು, ರಾಜಮುದ ರಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಚ ಂಡಿನ ಎರ್ತುುವಕ ರ್ಯನುನ ಅವನಲ್ಲಲ ಬ ೀಡಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 607

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಸ ಚಾsಶ್ವಷೀಕಾಭರಥ ್ೀತತರ ್ೀತತರಂ ಸಮಾಾಸ್ ದಿವಾ್ಸರಬಲ್ ೀನ್ ಕನ್ುಾಕಮ್ ।

ಉದಾೃತ್ ಮುದ್ ್ರೀದಾರಣಾತಿ್ಯನ್ಃ ಪುನ್ರ್ಜಜಯರ್ಗಾದ ಭುಕ್ತತಮಮಯಮ ಕಲಪಯತಾಮಿತಿ ॥೧೫.೩೦॥

ಅವರಾದರ ೂೀ, ಕೂಡಲ್ ೀ ದಭ ಥಗಳನುನ ಉರ್ತುರ ೂೀರ್ತುರವಾಗಿ ಎಸ ದು, ದಿವಾ್ಸರಬಲದಿಂದ ಚ ಂಡನುನ ಎತು,
ಉಂಗುರವನೂನ ಎರ್ತುಲು ಬರ್ಯಸದ ಧಮಥರಾಜನನುನ ಕುರರ್ತು ‘ಕಡ ರ್ಯವರ ಗೂ ನನಗ ನಿೀನು ಊಟದ
ವ್ವಸ ್ ಮಾಡಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರು.

ರ್ಯಥ ೀಷ್ುವಿತಾತಶನ್ಪ್ಾನ್ಮಸ್ ಧಮಾಮಯತಮರ್ಜಃ ಪರತಿರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಸುಶ್ೀಘರಮ್ ।

ತಥ ೈರ್ ತ ೀನ ್ೀದಾೃತಮಙ್ುಗಲ್ಲೀರ್ಯಂ ತಿರರ್ಗಗಯಮುಖಾ್ತಮರ್ಜವಾಕ್ತ ್ೀsನ್ು ॥೧೫.೩೧॥

ಧಮಥರಾಜನು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಗ ಅವರು ಇಷ್ುಪ್ಟುಷ್ುು ಹರ್ಣ, ಊಟ, ಕುಡಿರ್ಯುವಕ ಗ ಪ್ರತಜ್ಞ

ಮಾಡಿದನು. ಹಾಗ ಯೀ, ತರವಗಥ(ಧಮಥ-ಅರ್ಥ-ಕಾಮ)ಗಳಲ್ಲಲ ಮುಖ್ವಾದ ಧಮಥನ ಮಗನ್ಾದ
ರ್ಯುಧಷಠರನ ಮಾರ್ತನುನ ಅನುಸರಸ, ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಂದ, ಚಂಡಿನಂತ್ ಯೀ ಉಂಗುರವೂ ಬಾವಯಿಂದ
ಎರ್ತುಲಾಟ್ಟುರ್ತು.

ಪಪರಚುಛರ ೀನ್ಂ ಸಹಿತಾಃ ಕುಮಾರಾಃ ಕ ್ೀsಸೀತಿ ಸ ್ೀsಪ್ಾ್ಹ ಪಿತಾಮಹ ್ೀ ರ್ಃ ।

ರ್ಕ ತೀತಿ ತ ೀ ದುದುರರ್ುರಾಶು ಭೀಷ್ಮಂ ದ್ ್ರೀಣ ್ೀsರ್ಯಮಿತ ್ೀರ್ ಸ ತಾಂಸತದ್ ್ೀಚ ೀ ॥೧೫.೩೨॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಬಾವಯಿಂದ ಚ ಂಡು ಮರ್ತುು ಮುದ ರರ್ಯುಂಗುರವನುನ ರ್ತನನ ಅಸರಬಲದಿಂದ ಮೀಲ್ ತುದ ಆ
ಬಾರಹಮರ್ಣನನುನ ಎಲ್ಾಲ ಕುಮಾರರು ಸ ೀರಕ ೂಂಡು ‘ಯಾರು ನಿೀವು’ ಎಂದು ವಚಾರಸದರು. ಅವರಾದರ ೂೀ,
‘ನ್ಾನು ಯಾರು ಎನುನವುದನುನ ನಿಮಮ ತ್ಾರ್ತನು ಹ ೀಳಬಲಲ’ ಎಂದರು. ಆಗ ಆ ಬಾಲಕರ ಲಲರೂ ಕೂಡಲ್ ೀ
ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ತಳಿಸದರು. ಆಗ ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ‘ಅವನು ದ ೂರೀರ್ಣ’ ಎಂದು
ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದರು.
[ಇಲ್ಲಲ ಸಾಮಾನ್ವಾಗಿ ಬರುವ ಪ್ರಶ ನ ಎಂದರ : ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ ೂಂದಿಗ ಸ ೀರಕ ೂಂಡು ಆಟವಾಡುತುದಾ ಆ
ಕುಮಾರರಗ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ರಚರ್ಯ ಏಕಾಗಲ್ಲಲ್ಾಲ ಎನುನವುದು. ಏಕ ಂದರ : ಯಾವಾಗ
ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಶುರಾಮನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿದಾರ ೂೀ, ಆ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಪಾಂಡವರು ಕಾಡಿನಲ್ಲಲದಾರು.
ಆಗ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳಿಗ ಸುಮಾರು ಐದು ವಷ್ಥ ವರ್ಯಸುು. ಹನ್ ನರಡು ವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ
ಪ್ರಶುರಾಮನ್ ೂಂದಿಗಿದಾ ದ ೂರೀರ್ಣರು ಇದಿೀಗ ಮರಳಿ ಬಂದಿರುವುದು. ಇಂದು ಅಶಾತ್ಾ್ಮ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 608

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಪ್ರಬುದಿನ್ಾಗಿದಾಾನ್ (ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಬರಹಮವದ ್ರ್ಯನುನ ಅಧ್ರ್ಯನ ಮಾಡುವ ವರ್ಯಸುನವನ್ಾಗಿದಾಾನ್ . ಆದರ

ಆರ್ತನಿಗ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳ ಸಂಪ್ಕಥ ಬಹಳವಾಗಿದುಾದರಂದ, ಅವರ ಲಲರ ೂಂದಿಗ ಕ್ಷತರರ್ಯನಂತ್ ೀ
ಆರ್ತನಿದಾ). ಹಿೀಗ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನೂ ಸ ೀರ ಎಲ್ಾಲ ಕುಮಾರರು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರನುನ ಗುರುತಸದ ೀ, ‘ನಿೀವು
ಯಾರು’ ಎಂದು ಕ ೀಳುತ್ಾುರ .
‘ಸ ನಾಗಪುರಮಾಗಮ್ ರ್ಗೌತಮಸ್ ನಿವ ೀಶನ ೀ । ಭಾರದ್ಾವಜ ್ೀsರ್ಸತ್ ತತರ ಪರಚಛನ ್ನೀ ದಿವರ್ಜಸತತಮಃ’ -
ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ನ್ಾಗಪ್ುರವ ಂಬಲ್ಲಲ ಗೌರ್ತಮಋಷರ್ಯ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ತ್ಾವು ದ ೂರೀರ್ಣ ಎನುನವುದನುನ
ಮರ ಮಾಚಿಕ ೂಂಡು ಸಾಲಾ ದಿನ ಇರುತ್ಾುರ ಎಂದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ( ೧೪೧.೧೫)
ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಗಮನಿಸಬ ೀಕು.]

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಹಿಂದ ಅರಮನ್ ಗ ಬರುತುರಲ್ಲಲಲವ ೀ? ಅರಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಾಲಕರು ಹಿಂದ

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರನುನ ನ್ ೂೀಡಿರಲ್ಲಲಲವ ೀ? ಎಂದರ -

ನ್ ರಾರ್ಜರ್ಗ ೀಹಂ ಸ ಕದ್ಾಚಿದ್ ೀತಿ ತ ೀನಾದೃಷ್ುಃ ಸ ಕುಮಾರ ೈಃ ಪುರಾsತಃ ।

ಭೀಷ ್ೇ ವಿದ್ಾ್ಸ ತೀನ್ ಸಹ ೈರ್ ಚಿನ್ತರ್ಯನ್ನಸರಪ್ಾರಪಿತಂ ತಸ್ ಶುಶಾರರ್ ರಾಮಾತ್ ॥೧೫.೩೩॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ರಾಜರ ಮನ್ ಗ ಯಾವರ್ತೂು ಹ ೂೀಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಕುಮಾರರಂದ ಅವರು

ಕಾರ್ಣಲಾಟ್ಟುರಲ್ಲಲಲ. ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು ಮಾರ್ತರ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ (ಅವರದಾಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿ ಅವರ
ಜ ೂತ್ ಗ ೀ) ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡುತುದಾರು. ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರಂದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಅಸರದ
ಹ ೂಂದುವಕ ರ್ಯನೂನ ಭಿೀಷ್ಮರು ಕ ೀಳಿ ತಳಿದಿದಾರು ಕೂಡಾ.

ಶುರತಾವ ರ್ೃದಾಂ ಕೃಷ್್ರ್ರ್ಣ್ಯಂ ದಿವರ್ಜಂ ತಂ ಮಹಾಸರವಿದ್ಾ್ಮಪಿ ತಾಂ ಮಹಾಮತಿಃ ।

ದ್ ್ರೀರ್ಣಂ ಜ್ಞಾತಾವ ತಸ್ ಶ್ಷ್್ತವ ಏತಾನ್ ದದ್ೌ ಕುಮಾರಾಂಸತತರ ಗತಾವ ಸವರ್ಯಂ ಚ ॥೧೫.೩೪॥

ಕಪ್ುಾಬರ್ಣ್ದ, ವೃದಿನ್ಾಗಿರುವ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಹಾಗೂ ಅವನ ಅಸರ ವದ ್ರ್ಯ ಕುರರ್ತು ರಾಜಕುಮಾರರಂದ ಕ ೀಳಿದ
ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು, ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿ ‘ಇವನು ದ ೂರೀರ್ಣನ್ ೀ’ ಎಂದು ತಳಿದು, ಅವರದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ಾವ ೀ ತ್ ರಳಿ, ಅವರ
ಶ್ಷ್್ರ್ತಾಕ ೆ ಆ ಕುಮಾರರನುನ ನಿೀಡಿದರು.

ದ್ ್ರೀಣ ್ೀsರ್ ತಾನ್ರ್ದದ್ ಯೀ ಮದಿಷ್ುಂ ಕತುತಯಂ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಪರರ್ಮಂ ಕರ ್ೀತಿ ।

ತಂ ಧನಿವನಾಂ ಪರರ್ರಂ ಸಾಧಯಷ್್ ಇತ್ರ್ಜುಜಯನ್ಸಾತಮಕರ ್ೀತ್ ಪರತಿಜ್ಞಾಮ್ ॥೧೫.೩೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 609

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ನ್ ರ ದಿರುವ ವದಾ್ರ್ಥಥಗಳನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದರು: ‘ಯಾರು ನನಗ

ಇಷ್ುವಾದುದಾನುನ ಮಾಡಲು ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮೊದಲು ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ, ಅವನನುನ ಧನುಧಾಥರಗಳಲ್ ಲೀ
ಶ ರೀಷ್ಠರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು. ಆಗ ಅಜುಥನನು ಆ ರೀತರ್ಯ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಿದನು.

ಉನಾಮದನಾದಿೀನಿ ಸ ವ ೀದ ಕೃಷಾ್ದಸಾರರ್ಣ್ನಾಪತುು ನ್ ತಾನಿ ಮುಞ ಚೀತ್ ।

ಇತಾ್ಜ್ಞಯಾ ಕ ೀಶರ್ಸಾ್ಪರಾಣಿ ಪರಯೀಗಯೀರ್ಗಾ್ನಿ ಸದ್ ೀಚಛತಿ ಸಮ ॥೧೫.೩೬॥

ಅಜುಥನನು ಉನ್ಾಮದನ್ಾದಿ ಅಸರಗಳನುನ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಈಗಾಗಲ್ ೀ ತಳಿದಿದಾನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ‘ಆಪ್ರ್ತುು

ಇಲಲದಿರಬ ೀಕಾದರ ಆ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ರಯೀಗಿಸಬಾರದು’ ಎನುನವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದಾಗಿ ಬ ೀರ
ಪ್ರಯೀಗ ಯೀಗ್ವಾದ ಅಸರಗಳನುನ ಯಾವಾಗಲೂ ಬರ್ಯಸುತುದಾ.

ಭೀಷಾಮದಿಭಭಯವಿತಾ ಸಙ್ಗರ ್ೀ ನ್ಸತದ್ಾ ನಾಹಂ ಗುರುಭನಿನಯತ್ಯೀದ್ಾಾ ।

ಭವ ೀರ್ಯಮೀಕಃ ಫಲುಗನ ್ೀsಸರಜ್ಞ ಏಷಾಂ ನಿವಾರಕಶ ಚೀನ್ಮಮ ಧಮಮಯಲ್ಾಭಃ ॥೧೫.೩೭॥

ನ್ ಬುದಿಾಪೂರ್ಯಂ ರ್ರ ಇನಿಾರಾಪತ ೀರನ್್ತರ ಮೀ ರ್ಗಾರಹ್ ಇತಶಚ ಜಷ್ು್ಃ ।

ಕರ ್ೀತು ಗುರ್ಯತ್ಯಮಿತಿ ಸಮ ಚಿನ್ತರ್ಯನ್ ಭೀಮಃ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ನ್ ಚಕಾರ ತತರ ॥೧೫.೩೮॥

‘ಭಿೀಷ್ಮ ಮೊದಲ್ಾದವರ ೂಂದಿಗ ಮುಂದ ರ್ಯುದಿವಾಗಲ್ಲದುಾ ಆಗ ಗುರು-ಹಿರರ್ಯರಾದ ಅವರ ೂಂದಿಗ

ನ್ಾನ್ ಂದಿಗೂ ರ್ಯುದಿಮಾಡುವುದಿಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ, ಅಸರಗಳನುನ ತಳಿದಿರುವ ಅಜುಥನ ಭಿೀಷ್ಾಮದಿಗಳನುನ
ನಿವಾರರ್ಣಮಾಡರ್ತಕೆವನ್ಾದರ ಅದರಂದ ನನಗ ಧಮಥಲ್ಾಭವಾಗುರ್ತುದ ’. ಇದಲಲದ ೀ, ‘ಇನಿಾರಾಪ್ತ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಹ ೂರತ್ಾಗಿ ಬ ೀರ ರ್ಯವರಂದ ಬುದಿಿಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ನ್ಾನು ವರವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬಾರದು’
ಎಂಬ ಈ ಎರಡು ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ ‘ಅಜುಥನನ್ ೀ ಗುರುಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಲ್ಲ’ ಎಂದು ಚಿಂತಸದ
ಭಿೀಮನು, ಆಗ ಯಾವುದ ೀ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.

ತತ ಾೀರಿತ ೀನಾರ್ಜುಜಯನ ೀನ್ ಪರತಿಜ್ಞಾ ಕೃತಾ ರ್ಯದ್ಾ ವಿಪರರ್ರಸತತಃ ಪರಮ್ ।

ಸ ನೀಹಂ ನಿತಾನ್ತಂ ಸುರರಾರ್ಜಸ್ನೌ ಕೃತಾವ ಮಹಾಸಾರಣಿ ದದ್ೌ ಸ ತಸ್ ॥೧೫.೩೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 610

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಂದ ಪ ರೀರರ್ತನ್ಾದ ಅಜುಥನನಿಂದ ಯಾವಾಗ ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡಲಾಪ್ಟ್ಟುತ್ ೂೀ, ಅದಾದ ನಂರ್ತರ
ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಇಂದರನ ಮಗನ್ಾದ ಅಜುಥನನಲ್ಲಲ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾದ ಪ್ರೀತಯಿಟುು, ಅವನಿಗ
ಮಹಾಸರಗಳನುನ ನಿೀಡಿದರು.

ಸ ಪಕ್ಷಪ್ಾತಂ ಚ ಚಕಾರ ತಸಮನ್ ಕರ ್ೀತಿ ಚಾಸ ್್ೀರುತರಾಂ ಪರಶಂಸಾಮ್ ।

ರಹಸ್ವಿದ್ಾ್ಶಚ ದದ್ಾತಿ ತಸ್ ನಾನ್್ಸ್ ಕಸಾ್ಪಿ ತಥಾ ಕರ್ಞಚಚತ್ ॥೧೫.೪೦॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಅಜುಥನನಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ಕ್ಷಪಾರ್ತವನುನ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು, ಅವನನುನ ಆರ್ತ್ಂತಕವಾಗಿ

ಹ ೂಗಳಿಕ ಮಾಡುತುದಾರು. ಅವನಿಗ ಅನ್ ೀಕ ರಹಸ್ ವದ ್ಗಳನೂನ ಕೂಡಾ ಉಪ್ದ ೀಶ್ಸದ ಅವರು,
ಅಜುಥನನಿಗ ಕ ೂಟುಂತ್ ಉಳಿದವರಗ ಏನನೂನ ಕ ೂಡುತುರಲ್ಲಲಲ.

ಭೀಮಃ ಸಮಸತಂ ಪರತಿಭಾಬಲ್ ೀನ್ ಜಾನ್ನ್ ಸ ನೀಹಂ ತವದಿವತಿೀರ್ಯಂ ಕನಿಷ ಾೀ ।

ದ್ ್ರೀರ್ಣಸ್ ಕೃತಾವ ಸಕಲ್ಾಸರವ ೀದಿನ್ಂ ಕತುಯಂ ಪ್ಾತ್ಯಂ ನಾರ್ಜುಜಯನ್ರ್ಚಚಕಾರ ॥೧೫.೪೧॥

ರ್ತನನಲ್ಲಲ ಸಮಸು ಪ್ರತಭಾಬಲ ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅದನುನ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಳಳದ ೀ, ಕನಿಷ್ಠನ್ಾದ ಅಜುಥನನಿಗ
ದ ೂರೀರ್ಣರ ವಶ ೀಷ್ ಅನುಗರಹವಾಗುವಂತ್ ಮಾಡಲು ಹಾಗೂ ಅವನನುನ ಎಲ್ಾಲ ಅಸರಗಳನುನ ಬಲಲವನನ್ಾನಗಿ
ಮಾಡಬ ೀಕ ಂದು ಭಿೀಮಸ ೀನ ಅಜುಥನನಂತ್ ತ್ಾನು ಗುರುಗಳ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಮಾಡುತುರಲ್ಲಲಲ.

ನ ೈವಾತಿರ್ಯತ ನೀನ್ ದದಶಯ ಲಕ್ಷಂ* ಶುಶ್ರಷಾಯಾಂ ಪ್ಾತ್ಯಮರ್ಗ ರೀ ಕರ ್ೀತಿ ।

ಸವಬಾಹುವಿೀಯಾ್ಯದ್ ಭಗರ್ತಾಸಾದ್ಾನಿನಹನಿಮ ಶತ್ರನ್ ಕ್ತಮನ ೀನ್ ಚ ೀತಿ ॥೧೫.೪೨॥

ಭಿೀಮ ಅಷ್ ೂುಂದು ರ್ಯರ್ತನದಿಂದ ಶರಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡುತುರಲ್ಲಲಲ, ಏಕ ಂದರ ಪಾರ್ಥನನುನ ದ ೂರೀರ್ಣರ ಕರ್ಣ್ಲ್ಲಲ
ದ ೂಡಡವನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಉದ ಾೀಶ ಅವನದಾಾಗಿರ್ತುು. ಹಾಗಾಗಿ ಭಿೀಮ ಸ ೀವ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಅಜುಥನನನುನ ಮುಂದ ಮಾಡಿದ.
ರ್ತನನ ಸಹಜವಾದ ಬಲದಿಂದ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಶರ್ತುರಗಳನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ , ಇದರನ್ ಾೀನು(ಈ
ಅಸರಗಳಿಂದ ನನಗ ೀನ್ಾಗಬ ೀಕು) ಎಂದು ಆರ್ತ ಅಸರವದ ್ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿಪ್ುರ್ಣತ್ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರಲ್ಲಲಲ.(ಇದು ಭಿೀಮನ
ಆಂರ್ತರ್ಯಥ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 611

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

[*ಇಲ್ಲಲ ‘ಲಕ್ಷ’ ಎನುನವ ಪ್ದ ಪ್ರಯೀಗವಾಗಿದ . ಅಭಿಧಾನ ಕ ೂೀಶದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವಂತ್ : ‘ಲಕ್ಷಂ

ವಾ್ರ್ಜಶರರ್್ಯೀಃ । ಸಙ್ಕ್್ಯಯಾಮಪಿ’. ಲಕ್ಷ ಎನುನವುದಕ ೆ ವಾ್ಜ(ಗುರ), ಶರ(ಬಾರ್ಣ), ವ್ರ್ಯ, ಸಂಖಾ್,
ಇತ್ಾ್ದಿ ಅನ್ ೀಕ ಅರ್ಥಗಳಿವ . ಇಲ್ಲಲ ‘ಲಕ್ಷ’ ಎನುನವುದನುನ ‘ಶರ’ ಎನುನವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಲ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡಿದಾಾರ .]

ತದ್ಾ ಸಮಿೀರ್ಯುಃ ಸಕಲ್ಾಃ ಕ್ಷ್ತಿೀಶಪುತಾರ ದ್ ್ರೀಣಾತ್ ಸಕಲ್ಾಸಾರರ್ಣ್ವಾಪುತಮ್ ।

ದದ್ೌ ಸ ತ ೀಷಾಂ ಪರಮಾಸಾರಣಿ ವಿಪ್ರೀ ರಾಮಾದವಾಪ್ಾತನ್್ಗತಾನಿ ಚಾನ ್ೈಃ ॥೧೫.೪೩॥

ಆಗ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಎಲ್ಾಲ ರಾಜಕುಮಾರರೂ ಕೂಡಾ ಅಲ್ಲಲ ಗ ಬಂದರು.

ಅವರ ಲಲರಗ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ತ್ಾನು ಪ್ಡ ದ, ಇನ್ ೂನಬಬರಲ್ಲಲ
ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಇರದ ಅಸರಗಳನುನ ಕ ೂಟುರು.

ಅಸಾರಣಿ ಚಿತಾರಣಿ ಮಹಾನಿತ ದಿವಾ್ನ್್ನ ್ೈನ್ೃಯಪ್ ೈಮಮಯನ್ಸಾsಪ್ಸೃತಾನಿ ।

ಅವಾಪ್ ಸವ ೀಯ ತನ್ಯಾ ನ್ೃಪ್ಾಣಾಂ ಶಕಾತ ಬಭ್ರ್ುನ್ನಯ ರ್ಯಥ ೈರ್ ಪೂವ ೀಯ ॥೧೫.೪೪॥

ಆಶುರ್ಯಥಕರವಾದ(ಮಹರ್ತುರವಾಗಿರುವ), ಅಲ್ೌಕಿಕವಾಗಿರುವ, ಬ ೀರ ರಾಜರಂದ ಮನಸುನಿಂದ ಚಿಂತಸಲೂ

ಅಸಾಧ್ವಾದ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ಡ ದ ಆ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜಕುಮಾರರೂ ಕೂಡಾ ಶಕುರಾದರು. ಹಿಂದಿನವರಂತ್
ಅಲಲ(ಹಿಂದಿನವರಗಿಂರ್ತ ಅಧಕ. ಹಿಂದ ಯಾರ ೂೀ ಒಬಬ ಬಲ್ಲಷ್ಠನಿರುತುದಾ, ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಕಾಲದಲ್ಲಲ
ಎಲಲರೂ ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿರುವುದು ವಶ ೀಷ್).

ನ ೈತಾದೃಶಾಃ ಪೂರ್ಯಮಾಸನ್ ನ್ರ ೀನಾಾರ ಅಸ ರೀ ಬಲ್ ೀ ಸರ್ಯವಿದ್ಾ್ಸು ಚ ೈರ್ ।

ದ್ೌಷ್ಷನಿತಮಾನಾಾತೃಮರುತತಪೂವಾಯಶ ೈತತುಮಾನಾಃ ಸುರುದ್ಾರವಿೀಯಾ್ಯಃ ॥೧೫.೪೫॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಅಸರದಲ್ಲಲ, ಬಲದಲ್ಲಲ, ಎಲ್ಾಲ ವದ ್ಗಳಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ದ ೂರೀರ್ಣ ಶ್ಷ್್ರಗ ಸದೃಶರಾದ

ರಾಜರು ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಹಿೀಗ ಅವರು ಭರರ್ತ, ಮಾನ್ಾಿರ್ತೃ, ಮರುರ್ತುರಾಜ ಮೊದಲ್ಾದ ರಾಜರಗ
ಸಮನ್ಾದರು.
[ಹಿಂದ ಅಸರವದ ್ ಅಷ್ುು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಯಾರ ೂೀ ಒಬಬರು ಅಸರ ತಳಿದವರಾಗಿ
ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿರುತುದಾರು. ಆದರ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರಂದ, ದ ೂರೀರ್ಣರ ಮುಖ ೀನ
ಹರದುಬಂದ ಅಸರವದ ್ಯಿಂದ ಎಲಲರೂ ಬಲ್ಲಷ್ಠರ ನಿಸದರು]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 612

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ತದ್ಾ ಕಣ ್್ೀಯsಥ ೈಕಲರ್್ಶಚ ದಿವಾ್ನ್್ಸಾರಣಾ್ಪುತಂ ದ್ ್ರೀರ್ಣಸಮಿೀಪಮಿೀರ್ಯತುಃ ।

ಸ್ತ ್ೀ ನಿಷಾದ ಇತಿ ನ ೈತಯೀರದ್ಾದಸಾರಣಿ ವಿಪರಃ ಸ ತು ರಾಮಶ್ಷ್್ಃ ॥೧೫.೪೬॥

ಆಗಲ್ ೀ ಕರ್ಣಥ ಹಾಗೂ ಏಕಲವ್ನೂ ಕೂಡಾ ದಿವಾ್ಸರಗಳನುನ ಹ ೂಂದಲು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ

ಬಂದರು. ಆ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಪ್ರಶುರಾಮನ ಶ್ಷ್್ರ ೀ
ಆಗಿರುತ್ಾುರ ೂೀ, ಆದಕಾರರ್ಣ ಕರ್ಣಥ ಹಾಗೂ ಏಕಲವ್ನಿಗ ಸೂರ್ತಪ್ುರ್ತರ ಹಾಗೂ ನಿಷ್ಾದ(ಬ ೀಡ) ಎನುನವ
ಕಾರರ್ಣಕಾೆಗಿ ಅಸರಗಳನುನ ಕ ೂಡಲ್ಲಲಲ.

ಕಣ ್್ೀಯsನ್ವಾಪ್ ನಿರ್ಜಮಿೀಪಿುತಮುಚಚಮಾನ ್ೀ ರ್ಯಸಾಮದವಾಪ ಪುರುಷ ್ೀತತಮತ ್ೀsಸರರ್ೃನ್ಾಮ್ ।

ವಿಪ್ರೀsಪ್ರ್ಯಂ ತಮರ್ಜಮೀಮಿ ಭೃರ್ಗ ್ೀಃ ಕುಲ್ ್ೀತ್ಮಿತ್ಂ ವಿಚಿನ್ಾ ಸ ರ್ಯಯೌ ಭೃಗುಪ್ಾಶರಮಾಯಾ
॥೧೫.೪೭॥

ಕರ್ಣಥನು ರ್ತನನ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದದ ೀ, ಬಹಳ ಸಾಾಭಿಮಾನ ಉಳಳವನ್ಾಗಿ, ಯಾವ ಭೃಗುವನ ಕುಲದಲ್ಲಲ
ಹುಟ್ಟುದ, ಪ್ುರುಷ್ ೂೀರ್ತುಮನ್ಾದ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರಂದ ದ ೂರೀರ್ಣ ಅಸರಗಳನುನ ಪ್ಡ ದನ್ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ
ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ ಹ ೂಂದುತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ಚಿಂತಸ, ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರ ಆಶರಮಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.

ಸ ಸರ್ಯವ ೀತುತಶಚ ವಿಭ ್ೀಭಯಯೀನ್ ವಿಪ್ರೀsಹಮಿತ್ರ್ದದಸರರ್ರಾತಿಲ್ ್ೀಭಾತ್ ।

ಜಾನ್ನ್ನಪಿ ಪರದದ್ಾರ್ಸ್ ರಾಮೊೀ ದಿವಾ್ನ್್ಸಾರರ್ಣ್ಖಿಲ್ಾನ್್ರ್್ಯಾತಾಮ ॥೧೫.೪೮॥

ಆ ಕರ್ಣಥನು ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರ ಭರ್ಯದಿಂದ, ಅಸರಶ ರೀಷ್ಠಗಳ ಅತಲ್ ೂೀಭದಿಂದಲೂ
ಕೂಡಾ, ಪ್ರಶುರಾಮನಲ್ಲಲ ‘ನ್ಾನು ಬಾರಹಮರ್ಣ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದನು. ಎಲಲವನೂನ ತಳಿದರೂ ಕೂಡಾ,
ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು ಸಮಸು ಅಸರವದ ್ಗಳನುನ ಕರ್ಣಥನಿಗ ಉಪ್ದ ೀಶ ನಿೀಡಿದರು.

ಕರ್ಣಥ ಸೂರ್ತಪ್ುರ್ತರ ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು ಅವನಿಗ ಏಕ ಉಪ್ದ ೀಶ ನಿೀಡಿದರು
ಎಂದರ -

ಅಸರಜ್ಞಚ್ಳಾಮಣಿಮಿನ್ಾರಸ್ನ್ುಂ ವಿಶವಸ್ ಹನ್ುತಂ ಧೃತರಾಷ್ಾಪುತರಃ ।

ಏನ್ಂ ಸಮಾಶ್ರತ್ ದೃಢ ್ೀ ಭವ ೀತ ೀತ್ದ್ಾಜಾಜಾತ ವೈವಾಸರಮಸ ೈ ರಮೀಶಃ ॥೧೫.೪೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 613

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರಪ್ುರ್ತರನು ಈ ಕರ್ಣಥನನುನ ಆಶರಯಿಸ, ಅಸರಗಳನುನ ಬಲಲವರಲ್ ಲೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಅಜುಥನನನುನ

ಕ ೂಲಲವುದಕಾೆಗಿ, ವಶಾಾಸವಟುು ದೃಢನ್ಾಗಲ್ಲ ಎಂದ ೀ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು ಸಮಸು ಅಸರಗಳನುನ ಕರ್ಣಥನಿಗ
ನಿೀಡಿದರು.

ಜ್ಞಾನ್ಂ ಚ ಭಾಗರ್ತಮಪ್ಪರಾಶಚ ವಿದ್ಾ್ ರಾಮಾದವಾಪ್ ವಿರ್ಜರ್ಯಂ ಧನ್ುರಗರಯಯಾನ್ಮ್ ।

ಅಬ ಾೈಶಚತುಭಯರರ್ ಚ ನ್್ರ್ಸತ್ ತದನ ತೀ ಹಾತುಂ ನ್ ಶಕತ ಉರುರ್ಗಾರ್ಯಮಿಮಂ ಸ ಕರ್ಣ್ಯಃ ॥೧೫.೫೦॥

ಆ ಕರ್ಣಥನು ನ್ಾಲುೆ ವಷ್ಥಗಳಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಜ್ಞಾನವನುನ, ಉಳಿದ ವದ ್ಗಳನುನ ರಾಮನಿಂದ ಪ್ಡ ದು,
ವಜರ್ಯವ ಂಬ ಬಿಲಲನೂನ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ರರ್ವನೂನ ಪ್ಡ ದು, (ಎಲಲವನೂನ ಪ್ಡ ದ ಮೀಲೂ ಕೂಡಾ)
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಬಿಡಲು ಶಕುನ್ಾಗದ ೀ ಅವರ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ಲಲಯೀ ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ಅಙ್ಕ ಾೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಸ ಕದ್ಾಚಿದಮುಷ್್ ರಾಮಃ ಶ್ಶ ್ೀ ಶ್ರ ್ೀ ವಿಗತನಿದರ ಉದ್ಾರಬ ್ೀಧಃ ।

ಸಂಸುಪತರ್ತ್ ಸುರರ್ರಃ ಸುರಕಾರ್ಯ್ಯಹ ೀತ ್ೀದ್ಾಾಯತುಂ ಚ ವಾಲ್ಲನಿಧನ್ಸ್ ಫಲಂ ತದಸ್॥೧೫.೫೧॥

ಜ್ಞಾನವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದ, ನಿದ ರಯಿಲಲದ ಪ್ರಶುರಾಮನು ಒಮಮ ಕರ್ಣಥನ ತ್ ೂಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ತಲ್ ಯಿಟುು,
ನಿದ ರಮಾಡಿದವನಂತ್ ಮಲಗಿದ. ದ ೀವತ್ ಗಳ ಕಾರ್ಯಥವಾಗಿಸಲು ಹಾಗೂ ವಾಲ್ಲರ್ಯನುನ ಕ ೂಂದ ಫಲವನುನ
ಕರ್ಣಥನಿಗ ನಿೀಡಲ್ ೂೀಸುಗವ ೀ ಪ್ರಶುರಾಮ ಈರೀತ ನಿದಿರಸದವನಂತ್ ಮಲಗಿದ.

ತತಾರsಸ ರಾಕ್ಷಸರ್ರಃ ಸ ತು ಹ ೀತಿನಾಮಾ ಕಾಲ್ ೀ ಮಹ ೀನ್ಾರಮನ್ುಪ್ಾಸ್ ಹಿ ಶಾಪತ ್ೀsಸ್ ।

ಕ್ತೀಟಸತಮಿನ್ಾರ ಉತ ತತರ ಸಮಾವಿವ ೀಶ ಕರ್ಣ್ಯಸ್ ಶಾಪಮುಪಪ್ಾದಯತುಂ ಸುತಾತ ್ೀಯ ॥೧೫.೫೨॥

ಆಗಲ್ ೀ, ಸ ೀವಾಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮಹ ೀಂದರನನುನ ಸ ೀವಸದ ೀ ಇಂದರನ ಶಾಪ್ದಿಂದ ಕಿೀಟವಾಗಿರುವ ‘ಹ ೀತ’ ಎಂಬ

ಅಸುರನು ಅವರ ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ ಲೀ ಇದಾ. ರ್ತನನ ಮಗನಿಗಾಗಿ, ಕರ್ಣಥನಿಗ ಶಾಪ್ವನುನ ಕ ೂಡಿಸಲು ಇಂದರ ಆ
ಕಿೀಟದ ೂಳಗ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿದ. [ಹ ೀತ ಒಬಬ ರಾಕ್ಷಸ, ಆದರೂ ದ ೈವಕ ಸಾಭಾವದಿಂದ ಇಂದರನ
ಸ ೀವಕನ್ಾಗಿದಾ, ಸ ೀವ ಮಾಡಬ ೀಕಾದ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮರ ತದಾ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಇಂದರನಿಂದ ಶಾಪ್ಕ ೂೆಳಗಾಗಿ
ಕಿೀಟರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ].

ಕರ್ಣ್ಯಃ ಸಕ್ತೀಟತನ್ುರ್ಗ ೀನ್ ಕ್ತರಿೀಟ್ಟನ ೈರ್ ಹ್್ರ ್ೀರಧಸತನ್ತ ಓಪರಿರ್ಗಾತವಚಶಚ ।

ವಿದಾಃ ಶರ ೀರ್ಣ ಸ ರ್ಯಥಾ ರುಧಿರಸ್ ಧ್ಾರಾಂ ಸುಸಾರರ್ ತಂ ವಿಗತನಿದರ ಇವಾsಹ ರಾಮಃ ॥೧೫.೫೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 614

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಕಿೀಟದ ದ ೀಹದ ಒಳಗಡ ಇರುವ ಇಂದರನಿಂದಲ್ ೀ, ಕರ್ಣಥನ ತ್ ೂಡ ರ್ಯ ಕ ಳಗಿನಿಂದ ಮೀಲ್ಲನರ್ತನಕ

ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಸೀಳಿದಂತ್ ಕ ೂರ ರ್ಯಲಾಟ್ಾುಗ, ಕರ್ಣಥ ರಕುದ ಧಾರ ರ್ಯನುನ ಹರಸದ. ಆಗ ಪ್ರಶುರಾಮನು
ನಿದ ರಯಿಂದ ಎಚ ುರ್ತುವನಂತ್ ಎದುಾ ಕರ್ಣಥನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದ:

ಕ್ತಂ ತವಂ ನ್ ಚಾಲರ್ಯಸ ಮಾಂ ರುಧಿರಪರಸ ೀಕ ೀ ಪ್ಾರಪ್ ತೀsಪಿ ಪ್ಾರ್ನ್ವಿರ ್ೀಧಿನಿ ಕ ್ೀsಸ ಚ ೀತಿ ।
ತಂ ಪ್ಾರಹ ಕರ್ಣ್ಯ ಇಹ ನ ೈರ್ ಮಯಾ ವಿಧ್ ೀಯೀ ನಿದ್ಾರವಿರ ್ೀಧ ಇತಿ ಕ್ತೀಟ ಉಪ್ ೀಕ್ಷ್ತ ್ೀ ಮೀ॥೧೫.೫೪ ॥

‘ಶುದಿಿಗ ವರುದಿವಾದ(ಪಾವರ್ತರಾಕ ೆ ಪ್ರತಕೂಲವಾದ) ರಕುದ ಹ ೂಳ ರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನಿೀನು ನನನನುನ

ಎಬಿಬಸುವುದಲಲವ ೀ ? ನನಗ ನಿನನ ಮೀಲ್ ಅನುಮಾನ ಬರುತುದ . ಯಾರು ನಿೀನು’ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಸುತ್ಾುನ್
ಪ್ರಶುರಾಮ. ಆಗ ಕರ್ಣಥ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನನಿನಂದಾಗಿ ನಿಮಮ ನಿದಾರಭಂಗವಾಗಕೂಡದು ಎಂದು ಕಿೀಟವನುನ
ಉಪ ೀಕ್ಷ್ಮಸದ ’ ಎಂದು.
[ನರರಕು ಎನುನವುದು ಕ್ಷತರರ್ಯರಗ ಪಾವನವಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅದು ಬಾರಹಮರ್ಣರಗ ಅಪ್ವರ್ತರ. ಕರ್ಣಥ
ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ಾಗಿದಾರ ಅದನುನ ತಳಿದು ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ ಎಬಿಬಸಬ ೀಕಿರ್ತುು. ಆದರ ಆರ್ತ ತ್ಾನು ಬಾರಹಮರ್ಣ
ಎಂದು ಸುಳುಳ ಹ ೀಳಿ ಪ್ರಶುರಾಮನ ಶ್ಷ್್ನ್ಾಗಿದಾ]

ಜಾತಾ್sಸಮ ಸ್ತ ಉತ ತ ೀ ತನ್ಯೀsಸಮ ಸತ್ಂ ತ ೀನಾಸಮ ವಿಪರ ಇತಿ ಭಾಗಗಯರ್ರ್ಂಶಜ ್ೀsಹಮ್ ।

ಅರ್ಗ ರೀsಬರರ್ಂ ಭರ್ತ ಈಶ ನ್ಹಿ ತವದನ ್್ೀ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಗುರುತರ ್ೀ ರ್ಜಗತ ್ೀsಪಿ ಮುಖ್ಃ ॥೧೫.೫೫ ॥

ಜಾತಯಿಂದ ನ್ಾನು ಸೂರ್ತನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ನಿಜ. ಆದರ ನ್ಾನು ನಿನನ ಮಗನೂ ಆಗಿರುವುದು ಸರ್ತ್. ಆ
ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾನು ಭೃಗುಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ . ಒಡ ರ್ಯನ್ ೀ, ನಿನಗಿಂರ್ತ
ಅತರಕುವಾಗಿ ಮಾತ್ಾ, ಪ್ತ್ಾ, ಗುರು ಈ ಜಗತುಗ ಇನ್ಾನರು? ಈ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವಟುು ನ್ಾನು ನಿನನ ರ್ತನರ್ಯ
ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಕರ್ಣಥ.

ಇತು್ಕತಮಾತರರ್ಚನ ೀ ಸ ತು ಕ್ತೀಟಕ ್ೀsಸ್ ರಾಮಸ್ ದೃಷುವಿಷ್ರ್ಯತವತ ಏರ್ ರ್ಪಮ್ ।

ಸಮಾಾಪ್ ನ ೈರ್ಜಮತಿಪೂರ್ಣ್ಯಗುರ್ಣಸ್ ತಸ್ವಿಷ ್್ೀರನ್ುಗರಹತ ಆಪ ವಿಮಾನ್ಗಃ ಸವಃ ॥೧೫.೫೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 615

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ಈರೀತಯಾಗಿ ಕರ್ಣಥನು ಹ ೀಳುತುರುವಂತ್ ಯೀ, ಪ್ರಶುರಾಮನ ದೃಷುಗ ವಷ್ರ್ಯವಾದಾರಂದಲ್ ೀ, ಕಿೀಟದ

ರೂಪ್ದಲ್ಲಲದಾ ‘ಹ ೀತ’ ರ್ತನನ ಮೂಲರೂಪ್ವನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಪ್ೂರ್ಣಥಗುರ್ಣನ್ಾದ ಪ್ರಶುರಾಮರೂಪ್ ವಷ್ು್ವನ
ಅನುಗರಹದಿಂದ, ವಮಾನದಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತು ಸಾಗಥಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳಿರ್ತು.

ಅಥಾsಹ ರಾಮಸತಮಸತ್ವಾಚ ್ೀ ನ್ ತ ೀ ಸಕಾಶ ೀ ಮಮ ವಾಸಯೀಗ್ತಾ ।

ತಥಾsಪಿ ತ ೀ ನ ೈರ್ ರ್ೃಥಾ ಮದಿೀಯಾ ಭಕ್ತತಭಯವ ೀಜ ಜೀಷ್್ಸ ಸರ್ಯಶತ್ರನ್ ॥೧೫.೫೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರಶುರಾಮನು ಕರ್ಣಥನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಸುಳುಳ ಮಾರ್ತನ್ಾನಡುವ ನಿನಗ ನನನ

ಬಳಿರ್ಯಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಲು ಯೀಗ್ತ್ ಇಲಲ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ, ನಿನಗ ನನನಲ್ಲಲರುವ ಭಕಿುರ್ಯು
ವ್ರ್ಥವಾಗಲ್ಾರದು. ನಿೀನು ಎಲ್ಾಲ ಶರ್ತುರಗಳನೂನ ಗ ಲುಲತುೀಯಾ.

ಅಸಪದಾಯಮಾನ್ಂ ನ್ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ತಾವಂ ಜ ೀತಾ ಕಶ್ಚತ್ ಸಪದಾಯಮಾನ್ಸುತ ಯಾಸ ।

ಪರಾಭ್ತಿಂ ನಾತರ ವಿಚಾರ್ಯಯಮಸತ ಪರಮಾದಿೀ ತವಂ ಭವಿತಾ ಚಾಸರಸಙ್ಕ ಘೀ ॥೧೫.೫೮॥

ನಿೀನು ಸಾಧಾಥಭಾವದಿಂದ ರ್ಯುದಿಮಾಡದ ೀ ಹ ೂೀದರ ಯಾರೂ ನಿನನನುನ ಗ ಲಲಲ್ಾಗುವುದಿಲ್ಾಲ. ಆದರ ಸಾಧ ಥ

ಮಾಡಿದರ ಸ ೂೀಲುತುೀಯಾ. ಸಾಧ ಥ ಮಾಡಿದಲ್ಲಲ ನಿೀನು ಅಸರದ ಸಂಗದಲ್ಲಲ ವಸಮರರ್ಣನ್ಾಗುತುೀರ್ಯ ಕೂಡಾ.
ಆಗ ಅಸರಗಳ ಲಲವೂ ನಿನಗ ಮರ ರ್ತುಹ ೂೀಗುರ್ತುದ . ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ನ್ಾನು ಮತ್ ು ಪ್ರಶ್ೀಲನ್
ಮಾಡುವುದಿಲ್ಾಲ’.

ಯಾಹಿೀತಿ ತ ೀನ ್ೀಕತ ಉದ್ಾರಕಮಮಯಣಾ ಕಣ ್್ೀಯ ರ್ಯಯೌ ತಂ ಪರರ್ಣಮ್ೀಶ್ತಾರಮ್ ।

ತಥ ೈಕಲವ್ೀsಪಿ ನಿರಾಕೃತ ್ೀsಮುನಾ ದ್ ್ರೀಣ ೀನ್ ತಸ್ ಪರತಿಮಾಂ ರ್ನ ೀsಚಚಯರ್ಯತ್ ॥೧೫.೫೯॥

‘ಹ ೂೀಗು’ ಎಂದು ಪ್ರಶುರಾಮ ದ ೀವರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಕರ್ಣಥನು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಮಸೆರಸ ಅಲ್ಲಲಂದ

ಹ ೂರಟನು.
ಹಾಗ ಯೀ, ಇರ್ತು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಂದ ನಿರಾಕರಸಲಾಟು ಏಕಲವ್ನ್ಾದರ ೂೀ, ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ
ಪ್ರತಮರ್ಯನುನ ಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಪ್ೂಜಸುತುದಾನು.

ತತಃ ಕದ್ಾಚಿದ್ ಧೃತರಾಷ್ಾಪುತ ರಃ ಪ್ಾಣ ್ಡೀಃ ಸುತಾ ಮೃಗಯಾಂ ಸಮಾಯಾತಾಃ ।

ಅರ್ಗ ರೀ ಗಚಛನ್ ಸಾರಮೀಯೀ ರುರಾರ್ ಧಮಾಮಯತಮರ್ಜಸಾ್ತರ ರ್ನ ೀ ಮೃರ್ಗಾತಿ್ೀಯ ॥೧೫.೬೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 616

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಒಮಮ ದೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳ ೂಂದಿಗ ಪಾಂಡುವನ ಮಕೆಳು ಬ ೀಟ್ ಗ ಂದು ತ್ ರಳಿದರು. ಹಿೀಗ
ಹ ೂೀಗುತುರುವಾಗ, ವನದಲ್ಲಲ ಮೃಗವನುನ ಬರ್ಯಸುವ ಧಮಥರಾಜನ ಬ ೀಟ್ ನ್ಾಯಿರ್ಯು ಮುಂದ ಹ ೂೀಗುತ್ಾು
ಚ ನ್ಾನಗಿ ಬ ೂಗಳಿರ್ತು.

ಶುರತಾವ ರಾರ್ಂ ಸಾರಮೀರ್ಯಸ್ ದ್ರಾಚಛರ ೈಮುಮಯಖಂ ಶಬಾವ ೀಧಿೀ ಪುಪೂರ ೀ ।

ಸ ಏಕಲವ್ೀ ರ್ರರ್ಣಮಸ್ ನಾಕರ ್ೀಚಾಛವಪೂರಿತಾಸ್ಃ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾನ್ಭ್ಯಾತ್ ಸಃ ॥೧೫.೬೧॥

ಆ ಸಾರಮೀರ್ಯದ(ನ್ಾಯಿರ್ಯ) ಬ ೂಗಳುವಕ ರ್ಯನುನ ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ಕ ೀಳಿ, ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಶಬಾವನುನ ಭ ೀದಿಸ

ಹ ೂಡ ರ್ಯುವುದರಲ್ಲಲ ಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಏಕಲವ್ನು, ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಆ ನ್ಾಯಿರ್ಯ ಮುಖವನುನ ಮುಚಿುದನು.
ಆದರ ಅದಕ ೆ ಯಾವುದ ೀ ಗಾರ್ಯವನುನಂಟುಮಾಡಲ್ಲಲಲ. ಆಗ ಆ ನ್ಾಯಿರ್ಯು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತುಂಬಿದ
ಮುಖವುಳಳದಾಾಗಿ ಪಾಂಡವರ ಬಳಿ ಬಂದಿರ್ತು.

ದೃಷಾುವ ಚಿತರಂ ಕುರರ್ಃ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾಶಚ ದರಷ್ುುಂ ಕತಾತಯರಂ ಮಾಗಗಯಯಾಮಾಸುರತರ ।

ದ್ ್ರೀಣಾಕೃತಿಂ ಮಾತಿತಯಕ್ತೀಂ ಪೂರ್ಜರ್ಯನ್ತಂ ದದೃಶುಶ ೈನ್ಂ ಧನ್ುರ ೀವಾಭ್ಸನ್ತಮ್ ॥೧೫.೬೨॥

ಈ ಅಚುರರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಕುರುಗಳು ಮರ್ತುು ಪಾಂಡವರು, ಆ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಮಾಡಿರುವವನನುನ

ನ್ ೂೀಡಬ ೀಕ ಂದು ಹುಡುಕಿದರು. ಸಾಲಾಹ ೂರ್ತುು ಹುಡುಕಿದ ಮೀಲ್ , ಮಣಿ್ನ ದ ೂರೀರ್ಣರ ಆಕೃತರ್ಯನುನ
ಪ್ೂಜ ಮಾಡುವ, ಬಿಲಲನುನ ಅಭಾ್ಸಮಾಡುವ ಏಕಲವ್ನನುನ ಅವರು ಕಂಡರು.

ಪ್ ೈಶಾಚಮೀವ ೈಷ್ ಪಿಶಾಚಕ ೀಭ್ಃ ಪೂರ್ಯಂ ವಿವ ೀದ್ಾಸರರ್ೃನ್ಾಂ ನಿಷಾದಃ ।

ದಿವಾ್ನ್್ಸಾರಣಾ್ಪುತಮೀತಾಂ ಚ ಶ್ಕ್ಾಂ ದ್ ್ರೀರ್ಣಂ ಸದ್ಾ ಪೂರ್ಜರ್ಯತಿ ಸಮ ಭಕಾಾ ॥೧೫.೬೩॥

ಏಕಲವ್ನು ಪ್ಶಾಚಿಗಳಿಂದ ಪ್ಶಾಚಿ ಸಂಬಂಧಯಾಗಿರುವ ಅಸರವೃಂದವನುನ ಮೊದಲ್ ೀ ತಳಿದಿದಾ. ಈಗ

ದಿವಾ್ಸರವನುನ ಹ ೂಂದಬ ೀಕ ಂದು ನಿರಂರ್ತರವಾದ ಅಭಾ್ಸವನುನ ಮಾಡುತುದಾ. ಅದಕಾೆಗಿ ದ ೂರೀರ್ಣರನುನ
ಭಕಿುಯಿಂದ ಪ್ೂಜಸುತುದಾ.
[ಒಂದಲ್ಾಲ ಒಂದು ದಿನ ನನನ ಭಕಿುರ್ಯನುನ ಕಂಡು ದ ೂರೀರ್ಣರು ನನಗ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡುತ್ಾುರ
ಎಂಬ ಭರವಸ ಅಷ್ ುೀ ಹ ೂರರ್ತು ಇನ್ ನೀನೂ ಅಲ್ಾಲ. ಏಕ ಂದರ ಅಸರವನುನ ಗುರುವನ ಉಪ್ದ ೀಶದಿಂದಷ್ ುೀ
ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಸಾಧ್ ಹ ೂರರ್ತು ಕ ೀವಲ ಅಭಾ್ಸದಿಂದಲಲ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 617

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

ದೃಷಾುವ ವಿಶ ೀಷ್ಂ ತಮಮುಷ್್ ಪ್ಾತ ್್ೀಯ ದ್ ್ರೀಣಾಯೀಚ ೀ ತವದವರ ್ೀ ಮೀ ಮೃಷಾssಸೀತ್ ।

ಇತು್ಕತ ಏನ್ಂ ತವಭಗಮ್ ದಕ್ಷ್ಣಾಂ ವಿಪ್ರೀ ರ್ಯಯಾಚ ೀ ದಕ್ಷ್ಣಾಙ್ುಗಷ್ಾಮೀರ್ ॥೧೫.೬೪॥

ಅಜುಥನನು ಈರೀತಯಾದ ವಶ ೀಷ್ವನುನ ಕಂಡು, ‘ನಿನನ ವರವು ನನನ ಪಾಲ್ಲಗ ಸುಳಾಳಯಿರ್ತು’

(ಧನುಧಾಥರಗಳಲ್ ಲೀ ಶ ರೀಷ್ಠನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುವ ಎನುನವ ದ ೂರೀರ್ಣರ ಮಾರ್ತು ನನನ ಪಾಲ್ಲಗ ಸುಳಾಳಯಿರ್ತು)
ಎಂದು ದ ೂರೀರ್ಣನಿಗ ಹ ೀಳಿದನು. ಈರೀತಯಾದ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣನು (ದ ೂರೀರ್ಣನು),
ಏಕಲವ್ನನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಆರ್ತನ ಬಲ ಹ ಬ ಬರಳನ್ ನೀ ಗುರುದಕ್ಷ್ಮಣ ಯಾಗಿ ಕ ೀಳಿದನು.

ತಸ್ ಪರಸಾದ್ ್ೀಪಚಿತ ್ೀರುಶ್ಕ್ ್ೀ ನಿಷಾದ್ ್ೀsದ್ಾದ್ ದಕ್ಷ್ಣಾಙ್ುಗಷ್ಾಮಸ ೈ ।

ತತಃ ಪರಂ ನಾಸ್ ಬಭ್ರ್ ಶ್ಕ್ಾ ಸನ್ುಮಷುಹಿೀನ್ಸ್ ಸಮಾsರ್ಜುಜಯನ ೀನ್ ॥೧೫.೬೫॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಸಮೃದಿವಾದ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಶ್ಕ್ಷ ರ್ಯುಳಳ ಏಕಲವ್ನು,

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಗ ರ್ತನನ ಬಲ ಹ ಬ ಬರಳನುನ ರ್ತುಂಡರಸ ಕ ೂಟುನು. ಅದಾದಮೀಲ್ , ಮುಷುಹಿೀನನ್ಾದ
ಏಕಲವ್ನ ಬಲ ಮರ್ತುು ಶ್ಕ್ಷರ್ಣವು ಅಜುಥನನಿಗ ಸಮವಾಗಲ್ಲಲಲ.

ಪುನ್ಃ ಕೃಪ್ಾಲ್ ರ ೈರ್ತಪರ್ಯತ ೀ ತಂ ದ್ ್ರೀರ್ಣಃ ಪ್ಾರಪ್ಾ್sದ್ಾದಸರರ್ರಾಣಿ ತಸ ೈ ।

ಏಕಾನ್ತ ಏವಾಸ್ ಭಕಾಾ ಸುತುಷ ್ುೀ ಧನಿವಶ ರೀಷ್ಾಂ ಕೃತವಾನ್ರ್ಜುಜಯನ್ಂ ಚ ॥೧೫.೬೬॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಪ್ುನಃ ಕೃಪಾಳುವಾಗಿರುವ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ರ ೈವರ್ತ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ಏಕಲವ್ನನುನ

ಹ ೂಂದಿ, ಅವನಿಗಾಗಿ ಏಕಾಂರ್ತದಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠ ಅಸರಗಳನುನ ಕ ೂಟುರು. ಏಕಲವ್ನ ಭಕಿುಯಿಂದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡು,
ಏಕಾಂರ್ತದಲ್ಲಲ (ಅಜುಥನನಿಗೂ ತಳಿರ್ಯದಂತ್ ) ಅಸರ ವದ ್ಗಳನುನ ಅವನಿಗ ನಿೀಡಿದರು. ಹಾಗ ಯೀ,
ಅಜುಥನನನೂನ ಕೂಡಾ ಶ ರೀಷ್ಠ ಧನುಧಾಥರರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದರು.
ಈ ಮೀಲ್ಲನ ವವರವನುನ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವ.ಪ್ ೫೬.೨೭-೮). ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ , ‘ತತರ
ರ ೈರ್ತಕ ್ೀನಾಮ ಪರ್ಯತ ್ೀ ನಾತಿದ್ರತಃ । ಮಂದರ ್ೀದ್ಾರಶ್ಖರಃ ಸರ್ಯತ ್ೀsಭವಿರಾರ್ಜತ ೀ ।
ತತ ರಕಲರ್್ ಸಂವಾಸ ್ೀ ದ್ ್ರೀಣ ೀನಾಧು್ಷತಶ್ಚರಮ್’.
[ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಇನೂನ ದಾಾರಕ ಗ ಬಂದಿರಲ್ಲಲಲ. ಅವರು ಮದುರ ರ್ಯಲ್ಲಲದಾರು. ಅಂರ್ತಹ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ರ ೈವರ್ತಕ
ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಏಕಲವ್ನಿಗ ಅಸರದ ಶ್ಕ್ಷರ್ಣವನುನ ನಿೀಡಿದರು]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 618

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫ ಪಾರ್ಣಡವಶಸಾರಭಾ್ಸಃ

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀತ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಪ್ಾರ್ಣಡರ್ಶಸಾರಭಾ್ಸ ್ೀ ನಾಮ ಪಞ್ಚದಶ ್ೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 619

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

೧೬. ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ
ಓಂ ॥
ಕಾಲ್ ೀ ತ ವೀತಸಮನ್ ಭ್ರ್ಯ ಏವಾಖಿಲ್ ೈಶಚ ನ್ೃಪ್ ೈರ್ಯು್ಯಕ ್ತೀ ಮಾಗಧ್ ್ೀ ಯೀದುಾಕಾಮಃ ।
ಪ್ಾರಯಾದ್ ರ್ಯದ್ಂಸತತರ ನಿತಾ್ರ್್ಯಾತಿಬಲ್ ೈಶವಯ್ೀಯsಪಿೀಚಛಯಾsರ್ಗಾತ್ ಸ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೬.೦೧॥

ಇದ ೀ ಕಾಲದಲ್ಲಲ (ಪಾಂಡವರು ವದಾ್ಭಾ್ಸ ಮಾಡುತುರುವ ಕಾಲದಲ್ಲಲ) ಜರಾಸಂಧನು ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರ ೂಂದಿಗ

ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ಯುದಿಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸ, ಯಾದವರನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು. ಆದರ ಮದುರಾಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ
ಯಾವಾಗಲೂ ಇರುವ, ಎಂದೂ ನ್ಾಶವಾಗದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಲ ಎಂಬ ಐಶಾರ್ಯಥ ಇದಾರೂ
ಕೂಡಾ, ರ್ತನನ ಇಚ ೆಯಿಂದಲ್ ೀ ಮದುರ ರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ತ್ ರಳಿದನು/ಓಡಿದನು.

ಏಕ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಿೀಗ ಮಾಡಿದ ಎಂದರ :

ಸನ್ಾಶಯರ್ಯನ್ ಬಲ್ಲನಾಮಲಪಸ ೀನಾದು್ಪಸಾರಾಣಾಂ ಬಹಳ ೀಪಸಾರ ೈಶಚ ।

ಪ್ಾರಪ್ ತೀ ವಿರ ್ೀಧ್ ೀ ಬಲ್ಲಭನಿನೀಯತಿಮರ್ಗಾರಯಂ ರ್ಯಯೌ ಸರಾಮೊೀ ದಕ್ಷ್ಣಾಶಾಂ ರಮೀಶಃ ॥೧೬. ೦೨ ॥

ಬಲ್ಲಷ್ಠರಾಗಿರುವ, ಆದರ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಾಲಾ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ರಾಜರಗ , ಬಹಳ ಸ ೈನಿಕರ
ಸಂಖ್ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿರುವ ರಾಜರ ೂಂದಿಗ ವರ ೂೀಧವು ಒದಗಿದಾಗ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ನಿೀತರ್ಯನುನ
ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದಿಕಿೆಗ ಓಡಿದ/ತ್ ರಳಿದ.
[ಒಬಬ ರಾಜನಲ್ಲಲ ಬಹಳ ಸ ೀನ್ ಮರ್ತುು ರ್ಯುದ ೂಿೀಪ್ಕರರ್ಣಗಳು(ರರ್, ಆರ್ಯುಧ, ಇತ್ಾ್ದಿ) ಇದುಾ, ಆರ್ತ ಕಡಿಮ
ಸ ೈನ್ವರುವ ಇನ್ ೂನಬಬ ರಾಜನ ಮೀಲ್ ದಂಡ ತು ಹ ೂೀದಾಗ, ಕಡಿಮ ಸ ೈನ್ ಹ ೂಂದಿರುವ ರಾಜ
ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅವನಲ್ಲಲ ಸಾಕಷ್ುು ಸ ೈನ್, ರ್ಯುದ ೂಿೀಪ್ಕರರ್ಣ ಇಲಲದಿದಾಾಗ ಏನು ಮಾಡಬ ೀಕು
ಎನುನವುದನುನ ಕೃಷ್್ ಇಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸದಾಾನ್ . ಇದನ್ ನೀ ಇಂದು ಗ ರಲ್ಾಲ ರ್ಯುದಿ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ]

ಸ ್ೀsನ್ನ್ತವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ಪರಮೊೀsಭಯೀsಪಿ ನಿೀತ ್ೈ ಗಚಛನ್ ಜಾಮದಗನಯಂ ದದಶಯ ।

ಕ್ತರೀಡಾತ್ಯಮೀಕ ್ೀsಪಿ ತತ ್ೀsತಿದುಗಗಯಂ ಶುರತಾವ ರ್ಗ ್ೀಮನ್ತಂ ತತರ ರ್ಯಯೌ ಸಹಾಗರರ್ಜಃ॥೧೬.೦೩ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 620

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಎಣ ಯಿರದ ವೀರ್ಯಥವುಳಳ, ಎಲಲರಗಿಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ, ನಿಭಥರ್ಯನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ನಿೀತರ್ಯನುನ

ತ್ ೂೀರುವುದಕಾೆಗಿ ಮದುರ ಯಿಂದ ಪ್ಲ್ಾರ್ಯನ ಮಾಡುವವನಂತ್ ತ್ ರಳಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ
ಕಂಡನು. ವಲ್ಾಸಕಾೆಗಿ, ಒಬಬನ್ ೀ ಆದರೂ(ಶ್ರೀಕೃಷ್್-ಪ್ರಶುರಾಮ ಅವರಬಬರೂ ಒಬಬನ್ ೀ ಆದರೂ),
ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗ ೂೀಪ್್ವಾದ ಪ್ರದ ೀಶ ಯಾವುದ ಂದು ಕ ೀಳಿ, ಅದರಂತ್ ಅರ್ಣ್ನಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಗ ೂೀಮನು ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.

ತದ್ಾ ದುರ್ಗಾಾಬೌಾ ಸಂಸೃತಿಸ ್ೈಃ ಸುರಾದ್ ್ೈಃ ಪೂಜಾಂ ಪ್ಾರಪುತಂ ಸಾ್ನ್ಮೀಷಾಂ ಚ ಯೀಗ್ಮ್ ।
ಮುಕತಸಾ್ನಾದ್ಾಪ ನಾರಾರ್ಯಣ ್ೀsಜ ್ೀ ಬಲ್ಲಶಾಚsರ್ಗಾತ್ ತತರ ಸನ್ಾೃಷ್ುುಮಿೀಶಮ್ ॥ ೦೪ ॥

ಆಗಲ್ ೀ, ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲು, ಆ

ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರುವ ಸುರರಗ ಯೀಗ್ವಾಗಿರುವ ಅಮುಕುಸಾ್ನವನುನ, ಮುಕುಸಾ್ನದ ೂಳಗಡ ಯಿಂದ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು ಹ ೂಂದಿದನು. ಆಗ ಅಲ್ಲಲಗ ಬಲ್ಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕಾರ್ಣಲ್ ಂದು ಬಂದನು.
[ವ ೈಕುಂಠದಲ್ಲಲ ಮುಕು ಹಾಗು ಅಮುಕುಸಾ್ನ ಎನುನವ ಎರಡು ವಭಾಗವದ . ಅಮುಕುಸಾ್ನದಲ್ಲಲ
ಸಂಸಾರದಲ್ಲಲರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಲ್ಾಲ ಪ್ೂಜ ಮಾಡುತುದಾರು. ಆಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಅಲ್ಲಲ ಪ್ರಕಟನ್ಾದ. ಅದ ೀ
ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ನ್ ೂೀಡಲು ಬಲ್ಲಚಕರವತಥರ್ಯೂ ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದ].

ತತಾರಸುರಾವ ೀಶಮಮುಷ್್ ವಿಷ್ು್ಃ ಸನ್ಾಶಯರ್ಯನ್ ಸುಪಿತಹಿೀನ ್ೀsಪಿ ನಿತ್ಮ್ ।

ಸಂಸುಪತರ್ಚಿಛಶ್ ಉದ್ಾರಕಮಾಮಯ ಸಙ್ಕ್್ಯೈ ದ್ ೀವಾನಾಂ ಮುಖಮಿೀಕ್ಾಯಪರಮೀರ್ಯಃ ॥ ೦೫ ॥

ಉರ್ತೃಷ್ುಕಮಥವುಳಳ, ಯಾರಂದಲೂ ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ತಳಿರ್ಯಲು ಅಸಾಧ್ನ್ಾದ ಭಗವಂರ್ತನು, ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದ

ಬಲ್ಲರ್ಯ ಅಸುರಾವ ೀಶವನುನ ಪ್ರಪ್ಂಚಕ ೆ ತ್ ೂೀರುವುದಕಾೆಗಿ(ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು), ಸುಪ್ುಹಿೀನನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ,
ದ ೀವತ್ ಗಳ ಮುಖವನುನ ಕಂಡು ಅವರಗೂ ನಿದಿರಸುವಂತ್ ಸಂಜ್ಞ ಮಾಡಿ, ತ್ಾನು ನಿದ ರಮಾಡಿದವನಂತ್
ಮಲಗಿದನು.

ದ್ ೀವಾಶಚ ತದ್ಾೂರ್ವಿದ್ ್ೀsಖಿಲ್ಾಶಚ ನಿಮಿೀಲ್ಲತಾಕ್ಾಃ ಶರ್ಯನ ೀಷ್ು ಶ್ಶ್್ರ ೀ ।

ತದ್ಾ ಬಲ್ಲಸತಸ್ ವಿಷ ್್ೀಃ ಕ್ತೀರಿೀಟಮಾದ್ಾರ್ಯರ್ಗಾರ್ಜಜಹಸುಃ ಸರ್ಯದ್ ೀವಾಃ ॥ ೧೬.೦೬ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 621

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಭಿಪಾರರ್ಯವನುನ ತಳಿದು, ರ್ತಮಮ ಕರ್ಣಗಳನುನ ಮುಚಿು ಹಾಸಗ ಗಳಲ್ಲಲ
ನಿದಿರಸದವರಂತ್ ಮಲಗಿಕ ೂಂಡರು. ಆಗ ಬಲ್ಲರ್ಯು ವಷ್ು್ವನ ಕಿರೀಟವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು(ರ್ತನನ
ಲ್ ೂೀಕವಾದ ಪಾತ್ಾಳಕ ೆ) ಓಡಿಹ ೂೀದನು. ಇದನುನ ಕಂಡು ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳು ನಕೆರು ಕೂಡಾ.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ‘ರ್ಗ ್ೀಮಂತಮಿತಿ ವಿಖಾ್ತಂ
ನ ೈಕಶೃಙ್ಗವಿಭ್ಷತಂ । ಸವಗಯತ ೈಕಮಹಾಶೃಙ್ಗಂ ದುರಾರ ್ೀಹಂ ಖರ್ಗ ೈರಪಿ’(ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ - ೩೯.೬೪),
‘ಉದಯಾಸತಮಯೀ ಸ್ರ್ಯಯಂ ಸ ್ೀಮಂ ಚ ಜ ್್ೀತಿಷಾಂ ಪತಿಮ್ । ಊಮಿಯಮನ್ತಂ ಸಮುದರಂ ಚ
ಅಪ್ಾರದಿವೀಪಭ್ಷ್ರ್ಣಮ್ । ಪ್ ರೀಕ್ಷಮಾಣೌ ಸುಖಂ ತತರ ನ್ರ್ಗಾರ್ಗ ರೀ ವಿಚರಿಷ್್ರ್ಃ । ಶೃಙ್ಗಸೌ್ ತಸ್ ಶ ೈಲಸ್
ರ್ಗ ್ೀಮಂತಸ್ ರ್ನ ೀಚರೌ । ದುಗಯರ್ಯುದ್ ಾೀನ್ ಧ್ಾರ್ಂತೌ ರ್ಜರಾಸಂಧಂ ವಿಜ ೀಷ್್ರ್ಃ’ (೬೭-೬೯) [‘ನಿೀವು
ಗ ೂೀಮಂರ್ತಕ ಪ್ವಥರ್ತವನ್ ನೀರ ಅಲ್ಲಲ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಗ ಲ್ಲಲ’ ಎನುನವ ಪ್ರಶುರಾಮನ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ ].
‘ಸುಪತಸ್ ಶರ್ಯನ ೀ ದಿವ ್ೀ ಕ್ಷ್ೀರ ್ೀದ್ ೀ ರ್ರುಣಾಲಯೀ । ವಿಷ ್್ೀಃ ಕ್ತರಿೀಟಂ ದ್ ೈತ ್ೀನ್ ಹೃತಂ ವ ೈರ ್ೀಚನ ೀನ್
ವ ೈ’ (ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ - ೪೧.೩೯) [ಮಲಗಿರುವ ಅವನ ಕಿರೀಟವು ಬಲ್ಲಯಿಂದ ಅಪ್ಹರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು].
‘ವ ೈರ ್ೀಚನ ೀನ್ ಸುಪತಸ್ ಮಮ ಮೌಲ್ಲಮಯಹ ್ೀದಧ್ೌ । ಶಕರಸ್ ಸದೃಶಂ ರ್ಪಂ ದಿರ್್ಮಾಸಾ್ರ್ಯ
ಸಾಗರಾತ್ । ರ್ಗಾರಹರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ಯೀ ನಿೀತ ಆನಿೀತ ್ೀsಸೌ ಗರುತಮತಾ’(೪೮) (‘ವ ೈಕುಂಠಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ
ಮಲಗಿದಾ ನನನ ಕಿರೀಟವನುನ ಬಲ್ಲ ಎತುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮಾರ್ತು ಇದಾಗಿದ )].

ನಾರಾರ್ಯಣ ೀ ಸರ್ಯದ್ ೀವ ೈಃ ಸಮೀತ ೀ ಬರಹಾಮದಿಭಹಾಯಸಮಾನ ೀ ಸುಪರ್ಣ್ಯಃ ।

ಗತಾವ ಪ್ಾತಾಳಂ ರ್ಯುಧಿ ಜತಾವ ಬಲ್ಲಂ ಚ ಕ್ತರಿೀಟಮಾದ್ಾಯಾಭ್ಯಾದ್ ರ್ಯತರ ಕೃಷ್್ಃ ॥೧೬.೦೭॥

ಬರಹಾಮದಿ ಸಮಸು ದ ೀವತ್ ಗಳ ೂಂದಿಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನೂ ಕೂಡಾ ನಗುತುರಲು, ಗರುಡನು ಪಾತ್ಾಳಕ ೆ ತ್ ರಳಿ,
ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಬಲ್ಲರ್ಯನುನ ಗ ದುಾ, ಕಿರೀಟವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಬಂದನು.

ತತ್ ತಸ್ ಶ್ೀಷ್ಯ ಪರತಿಮುಚ್ ನ್ತಾವ ಖಗಃ ಸುತತಾವ ದ್ ೀರ್ದ್ ೀರ್ಂ ರಮೀಶಮ್ ।
ಸೃತ ಆಗಚ ಛೀತ ್ೀರ್ ವಿಸಜಜಯತ ್ೀsಮುನಾ ರ್ಯಯೌ ದುರ್ಗಾಾಬಾಂ ರ್ಯತರ ನಾರಾರ್ಯಣ ್ೀsಸೌ ॥೧೬.೦೮ ॥

ಗರುಡನು ಆ ಕಿರೀಟವನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ಇಟುು, ದ ೀವದ ೀವನ್ಾದ ರಮೀಶನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿ,
‘ಸಮರಸದ ೂಡನ್ ಬಾ’ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಬಿೀಳ ೂೆಟುವನ್ಾಗಿ, ಭಗವಂರ್ತನ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ರೂಪ್ವರುವ
ದುಗಾಿಬಿಿರ್ಯನುನ(ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರವನುನ) ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 622

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಕ್ತರಿೀಟಂ ತತ್ ಕೃಷ್್ಮ್ಧಿನಯ ಪರವಿಷ್ುಂ ತತುತಲ್ಮಾಸೀತ್ ತಸ್ ರ್ಪ್ ೀಷ್ವಭ ೀದ್ಾತ್ ।

ತದಿಚಛಯಾ ಚ ೈರ್ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್ ಶ್ೀಷ್್ಯಯಪ್ಾ್ಸೀದ್ ರ್ಯುಗಪದ್ ದುಗಾವಾದ್ೌಾಯ ॥೧೬.೦೯ ॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ರೂಪ್ಗಳಲ್ಲಲ ಅಭ ೀದವರುವುದರಂದ, ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ಇಚ ೆಯಿಂದಲ್ ೀ, ಇಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ

ರ್ತಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇರಸದಾ ಕಿರೀಟವ ೀ ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರದಲ್ಲಲರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇರ್ತುು ( ಇದು ಭಗವಂರ್ತ
ರ್ತನನ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅಭ ೀದವನುನ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟು ಘಟನ್ . ಒಂದ ೀ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ, ಇಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕಿರೀಟ
ಧರಸುತುರುವಾಗಲ್ ೀ, ಅಲೂಲ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಕಿರೀಟ ಧರಸಲಾಟ್ಟುರ್ತು).

ಪೂರ್ಯಂ ಪ್ಾರಪ್ಾತನ ್ೀರ್ ದಿವಾ್ರ್ಯುಧ್ಾನಿ ಪುನ್ವ ೈಯಕುರ್ಣಾಂ ಲ್ ್ೀಕಮಿತಾನಿ ಭ್ರ್ಯಃ ।

ತದ್ಾSರ್ತ ೀರ್ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಸ್ ಚ ೈರ್ಂ ಭಾಯಾ್ಯsಪ್ಾ್ಯಾದ್ ವಾರುಣಿೀ ನಾಮ ಪೂವಾಯ ॥೧೬.೧೦ ॥

ಹಿಂದ ಜರಾಸಂಧನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಮಾಡುವಾಗ ಹ ೂಂದಿದಾ ದಿವಾ್ರ್ಯುಧಗಳು ರ್ಯುದಿ ಮುಗಿದಾಗ ಮತ್ ು

ವ ೈಕುಂಠಲ್ ೂೀಕವನುನ ಹ ೂಂದಿದಾವು. ಈಗ ಆ ಎಲ್ಾಲ ಆರ್ಯುಧಗಳು ಮತ್ ು ಇಳಿದು ಬಂದವು. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ ,
ಬಲರಾಮನ ಹಿಂದಿನ ಹ ಂಡತಯಾದ, ‘ವಾರುಣಿೀ’ ಎಂದು ಯಾರು ಪ್ರಸದಿಳ ೂೀ ಆಕ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಇಳಿದು
ಬಂದಳು.

ಸ ೈವಾಪರಂ ರ್ಪಮಾಸಾ್ರ್ಯ ಚಾsರ್ಗಾಚಿಛರೀರಿತಾ್ಖ್ಂ ಸ ೀನಿಾರಾವ ೀಶಮಗರಯಮ್ ।

ಕಾನಿತಶಾಚsರ್ಗಾತ್ ತಸ್ ಸ ್ೀಮಸ್ ಚಾನಾ್ ಭಾಯಾ್ಯ ದವಯೀಃ ಪೂರ್ಯತನಾ ಸುರ್ಪ್ಾ ॥೧೬.೧೧ ॥

ಆ ವಾರುಣಿಯೀ ‘ಶ್ರೀಃ’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವಳಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಆವ ೀಶದಿಂದ(ಇಂದಿರಾವ ೀಶದಿಂದ) ಕೂಡಿದ

ಇನ್ ೂನಂದು ರೂಪ್ವನುನ ಧರಸ ಬಂದಳು. ಬಲರಾಮನ ‘ಕಾಂತ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ಹ ಂಡತರ್ಯೂ ಕೂಡಾ
ಇಳಿದು ಬಂದಳು. ಸ ೂೀಮನ ಹ ಂಡತರ್ಯ ಹ ಸರೂ ಕೂಡಾ ‘ಕಾಂತ’. ಈ ಇಬಬರು ‘ಕಾಂತ’ರ್ಯರಲ್ಲಲ
ಬಲರಾಮನ ಹ ಂಡತ ‘ಕಾಂತ’ ಜ ್ೀಷ್ಠಳೂ ಹಾಗೂ ಸೌಂದರ್ಯಥವತರ್ಯೂ ಕೂಡಾ.

[ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ಮದಿರಾ ರ್ಪಿಣಿೀ ಭ್ತಾವ ಕಾನಿತಶಚ ಶಶ್ನ್ಃ
ಪಿರರ್ಯ । ಶ್ರೀಶಚ ದ್ ೀವಿೀ ರ್ರಿಷಾಾ ಸರೀ ಸವರ್ಯಮೀವಾಮುಬರ್ಜಧವಜಾ । ಸಾಞ್ಜಲ್ಲಪರಗರಹ ದ್ ೀವಿ ಬಲಭದರಮುಪಸ್ತಾ’
(೪೧.೧೫)]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 623

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ತಾಭ ರಾಮೊೀ ಮುಮುದ್ ೀ ತತರ ತಿಷ್ಾಞ್ಛಶಾಙ್ಾಪೂರ್ಗ ್ೀದಿರಕತಕಾನಿತಃ ಸುಧ್ಾಮಾ ।

ತಸಾ್ ವಾರುಣಾ್ಃ ಪರತಿಮಾ ಪ್ ೀರ್ಯರ್ಪ್ಾ ಕಾದಮಬರಿೀ ವಾರುಣಿೀ ತಾಂ ಪಪ್ೌ ಸಃ ॥೧೬.೧೨ ॥

ಅವರ ಲಲರ(ವಾರುಣಿ, ಶ್ರೀಃ ಮರ್ತುು ಕಾಂತ ಇವರ) ಆಗಮನದಿಂದ, ಹುಣಿ್ಮರ್ಯ ಚಂದರನ ಬ ಳದಿಂಗಳಿಗಿಂರ್ತ
ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಕಾಂತರ್ಯುಳಳ, ಒಳ ಳರ್ಯ ಮೈಬರ್ಣ್ವುಳಳ(ಸುಧಾಮ) ರಾಮನು ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು. ವಾರುಣಿರ್ಯ
ಅಭಿಮನ್ವಾದ ದ ೀಹಕ ೆ ಸಮನ್ಾದ, ಕದಂಬ ಕುಸುಮದಿಂದ ಹುಟ್ಟುರುವುದರಂದ ಕಾದಂಬರ ಎನಿಸರುವ
ಮದ್ವನುನ ಬಲರಾಮ ಕುಡಿದ. (ಅಂದರ ಮದ್ದರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ರ್ತನನ ಹ ಂಡತ ವಾರುಣಿರ್ಯನುನ ಬಲಭದರ
ಸ ೀವಸದ).

ಏರ್ಂ ತಯೀಃ ಕ್ತರೀಡತ ್ೀಃ ಸ ವೈರಮತರ ರಾರ್ಜನ್್ರ್ೃನಾಾನ್ುಗತ ್ೀ ರ್ಜರಾಸುತಃ ।

ಗ್ವರಿಂ ರ್ಗ ್ೀಮನ್ತಂ ಪರಿವಾಯಾ್ಯದಹತ್ ತಂ ದೃಷಾುವ ದ್ ೀವೌ ಪುಪುಿರ್ತುಬಯಲ್ಾಬೌಾ ॥೧೬.೧೩॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಾಗೂ ಬಲರಾಮರಬಬರು ಗ ೂೀಮಂರ್ತಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ 14 ಸ ಾೀಚಾೆನುಸಾರ

ವಹರಸುತುರಲು, ರಾಜರ ಸಮೂಹದಿಂದ ಅನುಸರಸಲಾಟು ಜರಾಸಂಧನು ಆ ದ ೂಡಡ ಬ ಟುವನುನ
ಸುರ್ತುುವರದು ಅದಕ ೆ ಬ ಂಕಿಯಿಟುನು. ಹಿೀಗ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಸುಟು ಜರಾಸಂಧನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಅವರಬಬರು
ಪ್ವಥರ್ತದಿಂದ ಕ ಳಗಿದಾ ಸ ೈನ್ ಸಾಗರದಲ್ಲಲ ಧುಮುಕಿದರು.

ಗ್ವರಿಸಾತಭಾ್ಂ ಪಿೀಡಿತಃ ಸನ್ ನಿಮರ್ಗ ್ನೀ ಭ್ಮೌ ಪದ್ಾೂಯಂ ಯೀರ್ಜನ ೈಕಾದಶಂ ಸಃ ।

ನಿಷಪೀಡಿತಾರ್ಜಜಲಧ್ಾರ ್ೀದಗತಾsಸಾಮದ್ ರ್ಹಿನಂ ವಾ್ಪತಂ ಶಮಯಾಮಾಸ ಸರ್ಯಮ್ ॥೧೬.೧೪ ॥

ರಾಮ-ಕೃಷ್್ರು ಪ್ವಥರ್ತದಿಂದ ಕ ಳಗ ಹಾರುವಾಗ, ಅವರಬಬರ ಪಾದದಿಂದ ಒರ್ತುಲಾಟು ಬ ಟುವು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ

ಹನ್ ೂನಂದು ಯೀಜನ ಕ ಳಗ ಮುಳುಗಿರ್ತು. ಈರೀತ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುದುಗಿಹ ೂೀದ ಆ ಪ್ವಥರ್ತದಿಂದಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ
ನಿೀರನ ಸಮೂಹವ ೀ ಮೀಲ್ ದಿಾರ್ತು ಮರ್ತುು ಅದು ಅಲ್ಲಲ ಎಲ್ ಲಡ ಹರಡಿದಾ ಬ ಂಕಿರ್ಯನುನ ನಂದಿಸರ್ತು ಕೂಡಾ.

ಸ ೀನಾಂ ಪರವಿಷೌು ಸರ್ಯರಾರ್ಜನ್್ರ್ೃನ್ಾಂ ರ್್ಮತಾ್ನತಾಂ ದ್ ೀರ್ರ್ರೌ ಸವಶಸ ರೈಃ ।

ತತರ ಹಂಸ ್ೀ ಡಿಭಕಶ ೈಕಲರ್್ಃ ಸ ಕ್ತೀಚಕಸೌತ ಶ್ಶುಪ್ಾಲಪ್ೌರ್ಣಡರಕೌ ॥೧೬.೧೫ ॥

14
ಇಂದಿನ ‘ಗ ೂೀವಾ’ ಎನುನವ ಹ ಸರು ಈ ಪ್ವಥರ್ತದ ಹ ಸರನಿಂದಲ್ ೀ ಬಂದಿರುವುದು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 624

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಭೌಮಾತಮಜೌ ದನ್ತರ್ಕರಶಚ ರುಗ್ವೇ ಸೌಭಾಧಿಪ್ೀ ಮೈನ್ಾಮೈನಾಾನ್ುಜೌ ಚ ।

ಅನ ್ೀ ಚ ಯೀ ಪ್ಾತಿ್ಯವಾಃ ಸರ್ಯ ಏರ್ ಕ ್ರೀಧ್ಾತ್ ಕೃಷ್್ಂ ಪರಿವಾಯಾ್ಯಭ್ರ್ಷ್ಯನ್ ॥೧೬.೧೬ ॥

ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದ ದ ೀವತ್ಾಶ ರೀಷ್ಠ ಬಲರಾಮ-ಕೃಷ್್ರು ಸವಥರಾಜರ ಸಮೂಹವನುನ ಚನ್ಾನಗಿ
ನಿಗರಹಿಸದರು. ಆಗ ಹಂಸ, ಡಿಭಕ, ಏಕಲವ್, ಕಿೀಚಕ, ಶ್ಶುಪಾಲ, ಪೌರ್ಣಡಿಕ, ಭಗದರ್ತು , ದಂರ್ತವಕರ, ರುಗಿಮ,
ಸಾಲಾ, ಮೈನಿ, ವವದ, ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರು ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಸುರ್ತುುವರದು ಅವನ ಮೀಲ್ ಬಾರ್ಣಗಳ
ಮಳ ಗರ ದರು.

ಶಸ ರೈರಸ ರೈದುಾರಯಮಪೂರ್ಗ ೈಃ ಶ್ಲ್ಾಭಭಯಕಾತಶಚ ಯೀ ಶಲ್ಬಾಹಿಿೀಕಮುಖಾ್ಃ ।

ಸಸ ್ೀಮದತಾತಃ ಸೌಮದತಿತವಿಯರಾಟಃ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲರಾರ್ಜಶಚ ರ್ಜರಾಸುತಸ್ ।
ಭಯಾತ್ ಕೃಷ್್ಂ ಶಸರರ್ಷ ೈಯರರ್ಷ್ಯನ್ ಕಾರಾಗೃಹ ೀ ವಾಸತಾ ಮಾಗಧ್ ೀನ್ ॥೧೬.೧೭ ॥

ಆ ರಾಜರುಗಳಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನ ಭಕುರಾಗಿರುವ ಶಲ್, ಬಾಹಿಲೀಕ, ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ, ಸ ೂೀಮದರ್ತು ನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ,

ಸ ೂೀಮದರ್ತುನ ಮಗನ್ಾದ ಭೂರಶರವಸುು, ವರಾಟ, ದುೃಪ್ದ, ಇವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ (ಭಕುರಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ)
ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಹಿಂದ ಕಾರಾಗರಹ ಪ್ೀಡಿರ್ತರಾಗಿದುಾದರ ಭರ್ಯದಿಂದಾಗಿ, ಶಸಾರಸರದ
ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವಕ ಯಿಂದ ಕೃಷ್್ನನುನ ಪ್ೀಡಿಸದರು.

ಸವಾಯನ ೀತಾಞ್ಛರರ್ಷ ೀಯರ್ಣ ಕೃಷ ್್ೀ ವಿಸ್ತವಾಜಧವರ್ಜಶಸರರ್ಮಮಯರ್ಣಃ ।

ಕೃತಾವ ರ್ಮಚ ್ಛೀಣಿತಾನಾತತಯರ್ಪ್ಾನ್ ವಿದ್ಾರರ್ಯಾಮಾಸ ಹರಿರ್ಯ್ಯಥಾ ಮೃರ್ಗಾನ್ ॥೧೬.೧೮ ॥

ಆ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರುಗಳನುನ ಕೃಷ್್ನು ಶರವಷ್ಥದಿಂದ (ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ದು), ಕುದುರ , ಧವಜ, ಶಸರ, ಕವಚ
ಇವುಗಳಿಂದ ರಹಿರ್ತರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ರಕುಕಾರಕ ೂಂಡ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಶರೀರವುಳಳವರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ
ಓಡಿಸದನು. ಸಂಹವು ಹ ೀಗ ಜಂಕ ಗಳನುನ ಓಡಿಸುರ್ತುದ ೂೀ ಹಾಗ ೀ.

ಹತಾವ ಸ ೀನಾಂ ವಿಂಶದ್ ್ೀಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀಂ ತಾಂ ತಿರಭರ್ಯು್ಯಕಾತಂ ರುಗ್ವಮರ್ಣಂ ನ ೈರ್ ಕೃಷ್್ಃ ।
ರುಗ್ವಮರ್ಣ್ತ ್ೀಯ ಪಿೀಡಯಾಮಾಸ ಶಸಾರರ್ಣ್ಸ್ ಚಿಛತಾವ ವಿರರ್ಂ ದ್ಾರರ್ಯಾನ್ಃ ॥೧೬.೧೯ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 625

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ೨೩ ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಆ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಸಂಹಾರಮಾಡಿದನು. ರುಗಿಮರ್ಯನುನ

ಮಾರ್ತರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರುಗಿಮಣಿಗಾಗಿ ಹ ಚಾುಗಿ ಪ್ೀಡಿಸಲ್ಲಲ್ಾಲ. ಅವನ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ,
ಅವನನುನ ರರ್ಹಿೀನನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ ಅಲ್ಲಲಂದ ಓಡಿಸದನು.

ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀ ರೌಹಿಣ ೀಯೀನ್ ರ್ಯುದಾಂ ಚಿರಂ ಕೃತಾವ ತನ್ುಮಸಲ್ ೀನ್ ಪ್ೀರ್ಥತಃ ।

ವಿಮೊೀಹಿತಃ ಪ್ಾರಪತಸಂಜ್ಞಶ್ಚರ ೀರ್ಣ ಕುರದ್ ್ಾೀ ಗದ್ಾಂ ತದುರಸ್ಭ್ಪ್ಾತರ್ಯತ್ ॥೧೬.೨೦ ॥

ಜರಾಸಂಧನು ಬಲರಾಮನ್ ೂಂದಿಗ ಧೀಘಥಕಾಲ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿ, ಅವನ ಒನಕ ರ್ಯ ಪ ಟುು ತನಾವನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಜ್ಞ
ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ಬಹಳ ಹ ೂತುನ ನಂರ್ತರ ಸಂಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಕುರದಿನ್ಾಗಿ ರ್ತನನ ಗದ ರ್ಯನುನ ಬಲರಾಮನ
ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್ ಎಸ ದನು.

ತ ೀನಾsಹತಃ ಸುಭೃಶಂ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಃ ಪಪ್ಾತ ಮ್ಛಾಯಭಗತಃ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ।

ಅಜ ೀರ್ಯತವಂ ತಸ್ ದತತಂ ಹಿ ಧ್ಾತಾರ ಪೂರ್ಯಂ ಗೃಹಿೀತ ್ೀ ವಿಷ್ು್ನಾ ರಾಮರ್ಗ ೀನ್ ॥೧೬.೨೧ ॥

ಅವನಿಂದ ಚ ನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ಬಲರಾಮನು ಒಂದು ಕ್ಷರ್ಣ ಮೂಛ ಥಹ ೂೀದನು. ಜರಾಸಂಧನಿಗ

ಬರಹಮನಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾವು ಕ ೂಡಲಾಟ್ಟುರ್ತುಷ್ ುೀ.
(ಆದರ ಹಿಂದಿನ ಶ ್ಲೀಕದಲ್ಲಲ ಜರಾಸಂಧ ಬಲರಾಮನ ಹ ೂಡ ರ್ತದಿಂದ ಮೂಛ ಥಹ ೂೀಗಿದಾ ಎಂದು
ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ರ್ಯಲ್ಾಲ ಎಂದರ :) ಹಿಂದ ಬಲರಾಮನಲ್ಲಲರುವ ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣರೂಪ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದಾಗಿ
ಜರಾಸಂಧ ಹಿಡಿರ್ಯಲಾಟ್ಟುದಾ.

ತಥಾಕೃತ ೀ ಬಲಭದ್ ರೀ ತು ಕೃಷ ್್ೀ ಗದ್ಾಮಾದ್ಾರ್ಯ ಸಾವಮರ್ಗಾನಾಮಗಧ್ ೀಶಮ್ ।

ತತಾಡ ರ್ಜತೌರ ಸ ತಯಾsಭತಾಡಿತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ರ್ಗಾಂ ಮ್ಚಛಯಯಾsಭಪುಿತಾಙ್ಗಃ ॥೧೬.೨೨ ॥

ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ಬಲರಾಮ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟ್ಾುಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ರ್ತನನ ಕೌಮೊೀದಕಿ ಗದ ರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು

ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು. ಆ ಗದ ಯಿಂದ ಜರಾಸಂಧನ ಜರ್ತುರವನಲ್ಲಲ(ಎದ ಗಿಂರ್ತ ಮೀಲ್ ,
ಕಂಠಕಿೆಂರ್ತ ಕ ಳಗ ) ಹ ೂಡ ದನು ಕೂಡಾ. ಇದರಂದ ಜರಾಸಂಧ ಒದಾಾಡುತ್ಾು, ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ
ಬಿದಾನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 626

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಅಥ ್ೀತತಸೌ್ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಃ ಸಹ ೈರ್ ಸಮುತತಸೌ್ ಮಾಗಧ್ ್ೀsಪ್ಗರಯವಿೀರ್ಯ್ಯಃ ।

ಕುರದ್ ್ಾೀ ಗೃಹಿೀತಾವ ಮೌಲ್ಲಮಸಾ್sಶು ರಾಮೊೀ ರ್ಧ್ಾಯೀದ್ಚಚನ್ುಮಸಲಂ ಬಾಹುಷಾಳಿೀ ॥೧೬.೨೩ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಬಲರಾಮನು ಮೀಲ್ ದಾ. ಬಲರಾಮ ಏಳುತುರುವಾಗಲ್ ೀ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ

ಜರಾಸಂಧನೂ ಕೂಡಾ ಎದುಾನಿಂರ್ತ. ಆಗ ಸಟ್ಟುನವನ್ಾಗಿ ರಾಮನು ಜರಾಸಂಧನ ತ್ ಲ್ ಗೂದಲನುನ ಹಿಡಿದನು,
ಒಳ ಳರ್ಯ ಬಲವುಳಳ ಬಲರಾಮನು ಜರಾಸಂಧನನುನ ಸಾಯಿಸಲ್ ಂದು ರ್ತನನ ಒನಕ ರ್ಯನುನ ಎತು ಹಿಡಿದನು.

ಅಥಾಬರವಿೀದ್ ವಾರ್ಯುರ ೀನ್ಂ ನ್ ರಾಮ ತವಯಾ ಹನ್ುತಂ ಶಕ್ತ ೀ ಮಾರ್ಗಾಧ್ ್ೀsರ್ಯಮ್ ।

ರ್ೃಥಾ ನ್ ತ ೀ ಬಾಹುಬಲಂ ಪರಯೀರ್ಜ್ಮಮೊೀಘಂ ತ ೀ ರ್ಯದ್ ಬಲಂ ತದವದಸರಮ್ ॥೧೬.೨೪ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು(ಅಶರೀರವಾಣಿ) ಬಲರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದನು: ‘ಬಲರಾಮನ್ ೀ,

ನಿನಿನಂದ ಈ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ನಿನನ ಬಾಹುಬಲವನುನ ವ್ರ್ಥವಾಗಿ
ಪ್ರಯೀಗಮಾಡಬ ೀಡ. ನನನ ಅಸರದಂತ್ ನಿನನ ಬಲವೂ ಕೂಡಾ ಅಮೊೀಘವಾಗಿದ . ಅದನುನ
ವ್ರ್ಥಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬ ೀಡ’.

ಅನ ್್ೀ ಹನಾತ ಬಲವಾನ್ಸ್ ಚ ೀತಿ ಶುರತಾವ ರ್ಯಯೌ ಬಲಭದ್ ್ರೀ ವಿಮುಚ್ ।

ರ್ಜರಾಸುತಂ ಪುನ್ರುದ್ಚಛಮಾನ್ಂ ರ್ಜಘಾನ್ ಕೃಷ ್್ೀ ಗದಯಾ ಸವಯೈರ್ ॥೧೬. ೨೫ ॥

‘ಇನ್ ೂನಬಬ ಬಲ್ಲಷ್ಠ ಇವನನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ ’ ಎನುನವ ಅಶರೀರವಾಣಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದ ಬಲರಾಮನು

ಜರಸಂಧನನುನ ಅಲ್ ಲೀ ಬಿಟುು ತ್ ರಳಿದನು. ಆದರ ಮತ್ ು ಅವನರ್ತು ಧಾವಸುತುರುವ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ರ್ತನನ ಕೌಮೊೀದಕಿ ಗದ ಯಿಂದ ಹ ೂಡ ದನು.

[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ ಬಲರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ ಮಾತನ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:

‘ತತ ್ೀsನ್ತರಿಕ್ ೀ ವಾರ್ಗಾಸೀತ್ ಸುಸವರಾ ಲ್ ್ೀಕಸಾಕ್ಷ್ಣಿೀ । ನ್ ತವಯಾ ರಾಮ ರ್ಧ್ ್್ೀsರ್ಯಮಲಂ ಖ ೀದ್ ೀನ್
ಮಾನ್ದ । ವಿಹಿತ ್ೀsಸ್ ಮಯಾ ಮೃತು್ಸತಸಾಮತ್ ಸಾಧು ರ್ು್ಪ್ಾರಮ । ಅಚಿರ ೀಣ ೈರ್ ಕಾಲ್ ೀನ್
ಪ್ಾರಣಾಂಸಾಕ್ಷತಿ ಮಾಗಧಃ’ (ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿೀ ೪೩.೭೨-೭೩) [ಈ ಜರಾಸಂಧನನುನ ನ್ಾನ್ ೀ
ಕ ೂಲುಲವವನಿದ ಾೀನ್ . ಇಂದು ನಿೀನು ಹ ೂಡ ದರೂ ಅವನು ಸಾರ್ಯುವುದಿಲ್ಾಲ. ಏಕ ಸಮಮನ್ ನಿನನ
ಬಾಹುಬಲವನುನ ವ್ರ್ಥ ಮಾಡಿಕ ೂಳುಳವ ’

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 627

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಪರಹತಯವ್ೀ ನ್ ರಾಜಾsರ್ಯಮರ್ಧ್ ್್ೀsರ್ಯಂ ತವಯಾsನ್ಘ । ಕಲ್ಲಪತ ್ೀsಸ್ ರ್ಧ್ ್ೀsನ್್ಸಾಮದ್ ವಿರಮಸವ

ಹಲ್ಾರ್ಯುಧ । ಶುರತಾವsಹಂ ತ ೀನ್ ವಾಕ ್ೀನ್ ಚಿನಾತವಿಷ ್ುೀ ನಿರ್ತಿಯತಃ । ಸರ್ಯಪ್ಾರರ್ಣಹರಂ ಘ್ೀರಂ ಬರಹಮಣಾ
ಸವರ್ಯಮಿೀರಿತಮ್’ (೭೩.೪೯-೫೦) [‘ಸಾರ್ಯಂ ಬರಹಮನ(ಪಾರರ್ಣ-ಬರಹಮ ಅಭ ೀದ) ಈ ಮಾತನಿಂದಾಗಿ
ಚಿಂತ್ಾವತಥರ್ತನ್ಾಗಿ ನ್ಾನು ಆ ಕ ಲಸದಿಂದ ಹಿಂದ ಸರದ ’ ಎಂದು ಇಲ್ಲಲ ಬಲರಾಮ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ ].

ತ ೀನಾsಹತಃ ಸರಸತಸಮಸತರ್ಗಾತರಃ ಪಪ್ಾತ ಮ್ಚಾಛಯ ಭಗತಃ ಸ ರಾಜಾ ।

ಚಿರಾತ್ ಸಙ್ಕ್ಜಾಂ ಪ್ಾರಪ್ ಚಾನ್ತಹಿಯತ ್ೀsಸೌ ಸಮಾಾದರರ್ದ್ ಭೀತಭೀತಃ ಸಲರ್ಜಜಃ ॥೧೬.೨೬ ॥

ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು, ರ್ತನ್ ನಲಲ ದ ೀಹದ ನಿರ್ಯಂರ್ತರರ್ಣವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಮೂಛ ಥರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ
ಆ ರಾಜನು ಬಹಳ ಹ ೂತುನ ನಂರ್ತರ ಮೂಛ ಥಯಿಂದ ದುಾ, ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು, ರ್ತನನನುನ ಅಡಗಿಸಕ ೂಂಡು,
ಲಜ ಜಯಿಂದ ಕೂಡಿ, ಓಡಿಹ ೂೀದನು.

ರ್ಯಯೌ ಶ್ಷ ುೈ ರಾರ್ಜಭಃ ಸಂರ್ಯುತಶಚ ಪುರಂ ಜೀವ ೀತ ್ೀರ್ ಕೃಷ ್ೀನ್ ಮುಕತಃ ।
ಪುನ್ರ್ಯು್ಯದಾಂ ಬಹುಶಃ ಕ ೀಶವ ೀನ್ ಕೃತಾವ ಜತ ್ೀ ರಾರ್ಜಗಣ ೈಃ ಸಮೀತಃ ॥೧೬.೨೭ ॥

ಉಳಿದ ರಾಜರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಅವನು ‘ಬದುಕಿಕ ೂೀ ಹ ೂೀಗು’ ಎಂಬಿತ್ಾಯದಿಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ
ಬಿಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಇದ ೀ ರೀತ ಮತ್ ು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಜ ೂತ್ ಗ ಅನ್ ೀಕ ಬಾರ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿ,
ರ್ತನನ ರಾಜಗರ್ಣಸಮೀರ್ತನ್ಾಗಿಯೀ ಜರಾಸಂಧ ಸ ೂೀರ್ತುಹ ೂೀದ.

ಕೃಷ ್್ೀ ಜತಾವ ಮಾಗಧಂ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯರ್ಯುಕ ್ತೀ ರ್ಯಯೌ ದಮಘ್ೀಷ ೀರ್ಣ ಸಾದಾಯಮ್ ।
ಪಿತೃಷ್ವಸಾಯಾಃ ಪತಿನಾ ತ ೀನ್ ಚ ್ೀಕತಃ ಪೂರ್ಯಂ ಜತ ೀನಾಪಿ ರ್ಯುಧಿ ಸಮ ಬಾನ್ಾವಾತ್ ॥೧೬.೨೮ ॥

ಕೃಷ್್ನು ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಮಾಗಧನನುನ ಗ ದುಾ, ರ್ತನನ ಅತ್ ುರ್ಯ ಗಂಡನ್ಾದ ದಮಘೂೀಷ್ನಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಿದನು. ಈಗಷ್ ುೀ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಸ ೂೀರ್ತ ದಮಘೂೀಷ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಬಾಂಧವ್
ಇರುವುದರಂದಾಗಿ ಅವರಬಬರು ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿ ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಿದರು.
[ವಸುದ ೀವನ ಸಹ ೂೀದರ ಶುರರ್ತದ ೀವ ೀ. ಅವಳ ಪ್ತ ದಮಘೂೀಷ್. ಇವರ ದಾಂಪ್ರ್ತ್ದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುಬಂದವನ್ ೀ
ಶ್ಶುಪಾಲ. ಆದಾರಂದ ದಮಘೂೀಷ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಸ ೂೀದರತ್ ುರ್ಯ ಗಂಡ (ಪ್ರ್ತೃಷ್ಾಸಾಯಾಃ ಪ್ತ)]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 628

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಯಾಮಃ ಪುರಂ ಕರಿವಿೀರಾಖ್ಮೀರ್ ಮಹಾಲಕ್ಾಮಯಃ ಕ್ ೀತರಸನ್ಾಶಯನಾರ್ಯ ।

ಶುರತಾವ ವಾಕ್ಂ ತಸ್ ರ್ಯುದ್ ಾೀ ಜತಸ್ ಭೀತಾ್ ರ್ಯುಕತಸಾ್sತಮನಾ ತದು್ತ ್ೀsರ್ಗಾತ್ ॥೧೬.೨೯ ॥

‘ಕರವೀರಪ್ುರ (ಕ ೂೀಲ್ಾಹಪ್ುರ)ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಕ್ಷ ೀರ್ತರವನುನ ನ್ ೂೀಡಲು ಹ ೂರಡ ೂೀರ್ಣ’ ಎನುನವ
ಭರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ರ್ತನಿನಂದ ಸ ೂೀತರುವ ದಮಘೂೀಷ್ನ ಮಾತನಂತ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕರವೀರ ಕ್ಷ ೀರ್ತರಕ ೆ
ತ್ ರಳಿದನು.

ಗನ್ಾವೀಯsಸೌ ದನ್ುನಾಮಾ ನ್ರ ್ೀsಭ್ತ್ ತಸಾಮತ್ ಕೃಷ ್ೀ ಭಕ್ತತಮಾಂಶಾಚsಸ ರಾಜಾ ।

ಪುರಪ್ಾರಪ್ಾತಂಸಾತನ್ ಸ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಪ್ಾಪಃ ಸೃರ್ಗಾಲ್ಾಖ ್್ೀ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಃ ಕುರಧ್ಾssರ್ಗಾತ್ ॥೧೬.೩೦ ॥

ಈ ದಮಘೂೀಷ್ನು ಮೂಲರ್ತಃ ‘ದನು’ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ಗಂಧವಥನು. ಈಗ ಮನುಷ್್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸ

ಬಂದಿರುವವನು. ಆಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾದನು.
ಇರ್ತು ಕರವೀರಪ್ುರಕ ೆ ಬಂದಿರುವ ಅವರನುನ ತಳಿದ ಪಾಪ್ಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವನು ಸಟ್ಟುನಿಂದ
ಅವರರ್ತು ಬಂದನು.

ಸ್ರ್ಯ್ಯಪರದತತಂ ರರ್ಮಾರುಹ್ ದಿರ್್ಂ ರ್ರಾದರ್ದಾಯಸತಗಮರುಚ ೀಃ ಸ ಕೃಷ್್ಮ್ ।

ಯೀದುಾಂ ರ್ಯಯಾರ್ಮುಚಚಾಚಸರಙ್ಕ್ಘಞಚಛರಸತಸಾ್ಥಾsಶು ರ್ಜಹಾರ ಕೃಷ್್ಃ ॥ ೧೬.೩೧ ॥

ಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವನು ಸೂರ್ಯಥಕ ೂಟು ರರ್ವನುನ ಏರ, ಸೂರ್ಯಥನ ವರದಿಂದ ಅವಧ್ನ್ಾದವನ್ಾಗಿ,

ಕೃಷ್್ನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ಯುದಿಮಾಡಲ್ ಂದು ಬಂದ. ಅನ್ ೀಕ ಅಸರಗಳನುನ ಬಿಟು ಆ ಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವನ ಕರ್ತುನುನ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ ಕರ್ತುರಸದ.

ದಿವಧ್ಾ ಕೃತಾವ ದ್ ೀಹಮಸಾ್ರಿಣಾ ಚ ಪುತರಂ ಭಕತಂ ತಸ್ ರಾಜ ್ೀsಭಷಚ್ ।

ಸ ಶಕರದ್ ೀರ್ಂ ಮಾಣಿಭದರಃ ಪುರಾ ಯೀ ರ್ಯಯೌ ಪುರಿೀಂ ಸಾವಂ ಸಹಿತ ್ೀsಗರಜ ೀನ್ ॥೧೬.೩೨ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 629

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ಸೃಗಾಲ ವಾಸುದ ೀವನ ದ ೀಹವನುನ ಚಕರದಿಂದ ಎರಡನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ರ್ತನನ ಭಕುನ್ಾದ ಸೃಗಾಲ ವಾಸುದ ೀವನ
ಮಗನ್ಾದ ಶಕರದ ೀವ ಎನುನವ ಹ ಸರನ ರ್ತನನ ಭಕುನನುನ ರಾಜ್ದಲ್ಲಲ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ರ್ತನನ
ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.
ಈ ಶಕರದ ೀವ ಯಾರ ಂದರ : ಅವನು ಮಣಿಭದರನ (ಕುಬ ೀರನ) ಸ ೀವಕ. ಅವನಿಗ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ,
ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮಧುರ ಗ ತ್ ರಳಿದನು.

[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಸಾವಿತ ರೀ ನಿರ್ಯಮೀ ಪೂಣ ಯ ರ್ಯಂ ದದ್ೌ ಸವಿತಾ
ಸವರ್ಯಮ್ ।.... ತ ೀನ್ ಸ್ಂದನ್ಮುಖ ್ೀನ್ ದಿವಷ್ತುಯನ್ಾನ್ಘಾತಿನಾ । ಸ ಸೃರ್ಗಾಲ್ ್ೀsಭ್ಯಾತ್ ಕೃಷ್್ಂ ಶಲಭಃ
ಪ್ಾರ್ಕಂ ರ್ಯಥಾ’ (ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ ೪೪.೬-೭) ‘ಚಕ ರೀಣ ್ೀರಸ ನಿಭಯರ್ಣ್ಃ ಸಗತಾಸುಗಯತ ್ೀತುರ್ಃ’
(ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ ೪೪.೨೯) (ಇದಲಲದ ೀ ಭಾಗವರ್ತದಲೂಲ ಈ ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ ): ‘ಶ್ರ ್ೀ ರ್ಜಹಾರ ರ್ಗ ್ೀವಿನ್ಾಃ
ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಮಕುಟ ್ೀರ್ಜಜವಲಂ’(ಭಾಗವರ್ತ: ೧೦.೫೨,೩೯). ಇನುನ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :
ಚಕರನಿದ್ಾಯರಿತ ್ೀರಸಾಂ ಭನ್ನಶೃಙ್ಗಮಿವಾಚಲಮ್’(೩೭) ‘ತಸ್ ಪದ್ಾಮರ್ತಿೀ ನಾಮ ಮಹಿಷೀ ಪರಮದ್ ್ತತಮ
। ರುದತಿ ಪುತರಮಾದ್ಾರ್ಯವಾಸುದ್ ೀರ್ಮುಪಸ್ತಾ ।... (ಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವನ ಹ ಂಡತ ಪ್ದಾಮವತ ರ್ತನನ
ಮಗನನುನ ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಬಂದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡುತ್ಾುಳ ). ಅರ್ಯಮಸ್ ವಿಪನ್ನಸ್
ಬಾಂಧರ್ಸ್ ತವಾನ್ಘ । ಸಂತತಿ ರಕ್ಷಯತಾಂ ವಿೀರ ಪುತರಃ ಪುತರ ಇವಾsತಮರ್ಜಃ । (ನಿನನ ಅರ್ಣ್ನ
ಮಗನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ ಇವನು ನಿನನ ಮಗನ್ ೀ ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಆಕ ಹ ೀಳುತ್ಾುಳ ). ತಸಾ್ಸತದ್
ರ್ಚನ್ಂ ಶುರತಾವ ಮಹಿಷಾ್ ರ್ಯದುನ್ಂದನ್ಃ । ಮೃದುಪೂರ್ಯಮಿದಂ ವಾಕ್ಮುವಾಚ ರ್ದತಾಂ ರ್ರಃ ।
(ಆಕ ಯಂದಿಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮೃದುವಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ ). ಯೀsರ್ಯಂ ಪುತರಃ ಸೃರ್ಗಾಲಸ್ ಮಮಾಪ್ ್ೀಷ್
ನ್ ಸಂಶರ್ಯಃ । ಅಭರ್ಯಂ ಚಾಭಶ ೀಕಂ ಚ ದದ್ಾಮ್ಸ್ ಸುಖಾರ್ಯ ವ ೈ’ (ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ. ೪೪.೪೮-೫೬)
(ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅವರಗ ರ್ತನನ ಅಭರ್ಯ ದಾನ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ).
ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಸೃಗಾಲವಾಸುದ ೀವನ ಮಗನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ ಅದ ೀ ದಿನ ಕೃಷ್್ -ಬಲರಾಮರು
ಹ ೂರಟರು ಎಂದಿದ . ‘ಅಭಶ್ಚ್ ಸೃರ್ಗಾಲಸ್ ಕರವಿೀರಪುರ ೀ ಸುತಂ । ಕೃಷ್್ಸತದಹರ ೀವಾsಶು
ಪರಯಾರ್ಣಮಭರ ್ೀಚರ್ಯತ್’ (ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ ೪೪.೫೯) ಇನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ನ್ಾಕು ತಂಗಳು
ವಾಸಮಾಡಿದರು ಎಂದಿದ . ಅರ್ರುಹ್ ಗ್ವರ ೀಃ ಶೃಙ್ಕ್ಗತ್ ಕರವಿೀರಪುರಂ ಗತೌ । ತತರ ತೌ ಚತುರ ್ೀ
ಮಾಸಾನ್ುಶ್ತಾವ ಭರತಷ್ಯಭ । ಮಹತಾ್ ಸ ೀನ್ಯಾ ಸಾಧಯಂ ರ್ಜಗಮತುಮಯಧುರಾಂ ಪುರಿಮ್’ (ಭಾಗರ್ತ
೧೦.೫೩.೨೦-೨೧) ಈ ಗ ೂಂದಲವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಹರಸುತ್ಾು, ಗ ೂೀಮಂರ್ತ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ -
ಬಲರಾಮರು ನ್ಾಲುೆ ತಂಗಳು ವಾಸಮಾಡಿದರು ಎನುನವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 630

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

ನಿೀತಿಂ ಬಲ್ಲಷ್ಾಸ್ ವಿಹಾರ್ಯ ಸ ೀನಾಂ ದ್ರಾದ್ ರ್ಯುದಾಂ ದಶಯಯತ ವೈರ್ ಗುಪ್ ಾೈ ।

ಸವಸ ೀನಾಯಾಃ ಸರ್ಯಪೂಣಾ್ಯತಮಶಕ್ತತಃ ಪುನ್ಃ ಪುರಿೀಂ ಪ್ಾರಪ್ ಸ ಪೂಜತ ್ೀsರ್ಸತ್ ॥೧೬.೩೩ ॥

ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ ೂಬಬನು ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ಬಹಳ ದೂರದಿಂದಲ್ ೀ ರ್ತನನ ದ ೀಶದ ರಕ್ಷಣ ಗಾಗಿ ರ್ಯುದಿವನುನ ಯಾವ
ರೀತ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸ, ರ್ತನನ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಯಾವರೀತ ರಕ್ಷ್ಮಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಎನುನವ
ನಿೀತರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರಸ, ಪ್ೂರ್ಣಥಶಕಿುಯಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಮತ್ ು ಮಧುರ ಗ ತ್ ರಳಿ ಪ್ೂಜರ್ತನ್ಾಗಿ ಅಲ್ಲಲ
ಆವಾಸಮಾಡಿದನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧ್ ್ೀ ನಾಮ ಷ ್ೀಡಶ ್ೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 631

 ಅಧ್ಾ್ರ್ಯ-೦೬: ಸೃರ್ಗಾಲರ್ಧಃ

೧೬.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ

ಮಹಾಭಾರತ ಪ್ಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೬ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ದಮಘೂೀಷ್ ‘ದನು’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ೧೬.೩೦
ಗಂಧವಥ
ಸೃಗಾಲ ವಾಸುದ ೀವನ ಮಣಿಭದರನ (ಕುಬ ೀರನ) ೧೬.೩೨
ಪ್ುರ್ತರ ಶಕರದ ೀವ ಸ ೀವಕ(ರ್ಯಕ್ಷ)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 632

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

೧೭. ಹಂಸಡಿಭಕರ್ಧಃ

ಓಂ ॥
ಗತ ೀsರ್ ಚ ೀದಿಪ್ ೀ ಸವಕಂ ಪುರಂ ಜಾನಾದಾಯನ ್ೀsಶೃಣ ್ೀತ್ ।
ರಮೈರ್ ರುಗ್ವಮಣಿೀತಿ ಯೀದ್ತಾಂ ಸವರ್ಯಮಬರಾರ್ಯ ತಾಮ್ ॥೧೭.೦೧॥

ಚ ೀದಿರಾಜನ್ಾದ ದಮಘೂೀಷ್ನು ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ತ್ ರಳುತುರಲು, ಜನ್ಾದಥನನು ಯಾರು ರುಗಿಮಣಿ ಎಂಬ

ಹ ಸರನವಳಾಗಿದಾಾಳ ೂೀ, ಯಾವ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯೀ ಆಗಿದಾಾಳ ೂೀ, ಅಂರ್ತಹ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯು
ಸಾರ್ಯಂಬರಕಾೆಗಿ ಸದಿಳಾಗಿದಾಾಳ ನುನವುದನುನ ಕ ೀಳಿದನು.

ಸ ರುಗ್ವಮನಾಮಕ ್ೀsಗರರ್ಜಃ ಶ್ರಯೀ ದಿವಷ್ನ್ ರಮಾಪತಿಮ್ ।

ಹರ ೀಃ ಪರದ್ಾತುಮುದ್ತಾಂ ನ್್ವಾರರ್ಯದಾರಿಪಿರಯಾಮ್ ॥೧೭.೦೨॥

ರುಗಿಮ ಎಂಬ ಹ ಸರುಳಳ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯ ಅರ್ಣ್ನು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದ ಾೀಷ್ಮಾಡುತ್ಾು, ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಿೀಡಬ ೀಕ ಂದು ಸದಿರಾಗಿದಾ ಬಂಧುಗಳನುನ ರ್ತಡ ದನು.
[ರುಗಿಮಣಿರ್ಯ ಸಂಬಂಧಕರಗ ಅವಳನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ೀ ನಿೀಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಇರ್ತುು. ಏಕ ಂದರ ಆಕ ಗ
ಸರಹ ೂಂದುವ ರೂಪ್ವರುವುದು ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲಯೀ. ಕೃಷ್್ನಿಗ ಸರಹ ೂಂದುವ ರೂಪ್ವರುವುದು ರುಗಿಮಣಿರ್ಯಲ್ಲಲ.
ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರಬಬರೂ ಒಳ ಳರ್ಯ ಜ ೂೀಡಿಯಾಗುತ್ಾುರ ಎನುನವುದು ಬಂಧುಗಳ ಬರ್ಯಕ ಯಾಗಿರ್ತುು. ಆದರ
ಭಗವಂರ್ತನನುನ ದ ಾೀಷಸುತುದಾ ರುಗಿಮ ಅದನುನ ರ್ತಡ ದ]

ಪರಘ್ೀಷತ ೀ ಸವರ್ಯಮಬರ ೀsರ್ ತ ೀನ್ ಮಾಗಧ್ಾದರ್ಯಃ ।

ಸಮಿೀರ್ಯುರುಗರಪ್ೌರುಷಾಃ ಸಸಾಲವಪ್ೌರ್ಣಡರಚ ೀದಿಪ್ಾಃ ॥೧೭.೦೩॥

ಹಿೀಗ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯ ಸಾರ್ಯಂಬರವು ಪ್ರಘೂೀಷಸಲಾಡಲು, ಆ ಸಾರ್ಯಂಬರದ ನಿಮಿರ್ತುವಾಗಿ ಜರಾಸಂಧನನ್ ನೀ

ಮೊದಲು ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ಸಾಲಾ, ಪೌರ್ಣಡಿ, ಶ್ಶುಪಾಲರು ಒಂದ ಡ ಸ ೀರದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 633

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ತದ್ಾ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಕ ೀಶವೀ ರ್ಜವ ೀನ್ ಕುಣಿಡನ್ಂ ಪುರಮ್ ।

ಸೃತ ್ೀsರ್ ತ ೀನ್ ಪಕ್ಷ್ರಾಟ್ ಸಮಾರ್ಜರ್ಗಾಮ ಕ ೀಶರ್ಮ್ ॥೧೭.೦೪॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಸಮರಸಲಾಟುವನ್ಾದ ಗರುಡನು ಕ ೀಶವನ ಬಳಿ ಬಂದ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಗರುಡನನ್ ನೀರ ವ ೀಗದಿಂದ
ಕುಣಿಡನದ ೀಶಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.

ಪತತರವಾರ್ಯುನಾsಸ್ ತ ೀ ನ್ರ ೀಶವರಾಃ ಪರಪ್ಾತಿತಾಃ ।

ರ್ಯದ್ ೀದೃಶಂ ಪತತಿರಣ ್ೀ ಬಲಂ ಹರ ೀಃ ಕ್ತಮುಚ್ತ ೀ ॥೧೭.೦೫॥

ಈ ಗರುಡನ ರ ಕ ೆರ್ಯ ಗಾಳಿಯಿಂದ ಜರಾಸಂಧಾದಿಗಳು ಬಿದಾರು. ಪ್ಕ್ಷ್ಮರ್ಯ ಬಲವ ೀ ಹಿೀಗಿರಬ ೀಕಾದರ ಇನುನ
ಹರರ್ಯ ಬಲ ಎಂರ್ತದಿಾರಬ ೀಕು?

ಕ್ತಮತರ ನ್ಃ ಕೃತಂ ಭವ ೀತ್ ಸುಖಾರ್ಯ ಹಿೀತಿ ತ ೀsಭುರರ್ನ್ ।

ಅಥಾಬರವಿೀರ್ಜಜರಾಸುತ ್ೀ ರ್ಜಯೀ ಪಯೀಬಾಮನಿಾರಃ ।
ಕ್ತಲ್ ೈಷ್ ಪಕ್ಷ್ವಾಹನ ್ೀ ರ್ಯತಶಚ ನಾನ್್ಥಾ ಭವ ೀತ್ ॥೧೭.೦೬॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗರುಡವಾಹನನ್ಾಗಿ ಬಂದ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿದ ಸಮಸು ರಾಜರುಗಳು ಸಾರ್ಯಮಬರದಲ್ಲಲ ಏನು ಮಾಡಿದರ
ಅದು ರ್ತಮಗ ಸುಖವಾದಿೀರ್ತು ಎಂದು ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೀಳಿದರು. ಆಗ ಜರಾಸಂಧ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :
‘ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರಶಾಯಿರ್ಯು ಯಾವಾಗಲೂ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ’ ಎಂದು. (ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಕ್ಷ್ಮೀರಶಾಯಿಯಾದ
ಶ್ರೀವಷ್ು್ ಎಂದು ಜರಾಸಂಧನಿಗ ಹ ೀಗ ತಳಿಯಿರ್ತು ಎಂದರ ) ‘ಇವನು ಪ್ಕ್ಷ್ಮರ್ಯನ್ ನೀ ವಾಹನವಾಗಿ
ಉಳಳವನಷ್ ುೀ. ಅದರಂದ ಇವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ. ಇವನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣ ಅಲಲದಿದಾರ ಪ್ಕ್ಷ್ಮ ಇವನ
ವಾಹನವಾಗಿರುತುರಲ್ಲಲಲ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಜರಾಸಂಧ.

[ಈ ಮೀಲ್ಲನ ವಷ್ರ್ಯದ ಕುರತ್ಾದ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ತಸ್ ಪಕ್ಷನಿಪ್ಾತ ೀನ್
ಪತನ ್ೀದ್ಾೂರಂತಕಾರಿಣಾ । ಕಮಿಪತಾ ಮನ್ುಜಾಃ ಸವ ೀಯ ನ್ು್ಬಾಜಶಚ ಪತಿತಾ ಭುವಿ’ (ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ ೪೭.೨೯)
ವಿದಿತಂ ರ್ಃ ಸುಪರ್ಣಯಸ್ ಹಾ್ಗತಸ್ ನ್ೃಪ್ೀತತಮಾಃ । ಪಕ್ಷವ ೀರ್ಗಾನಿಲ್ ್ೀದ್ಾತಾ ಬಭ್ರ್ುಗಯಗನ ೀಚರಾಃ’
(೪೮.೪೪) ಗರುಡನ ರ ಕ ೆರ್ಯ ಗಾಳಿಯಿಂದ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಬಿದಾರು ಎನುನವ ವವರಣ ಇಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ .
‘ಕರ್ಮನ್್ಸ್ ಮತ್ಯಸ್ ಗರುಡ ್ೀ ವಾಹನ್ಂ ಭವ ೀತ್’(ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯ ೪೮.೩೫)]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 634

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಜತಾ ರ್ರ್ಯಂ ಚ ಸರ್ಯಶ ್ೀsಮುನ ೈಕಲ್ ೀನ್ ಸಂರ್ಯುರ್ಗ ೀ ।

ಅನ ೀಕಶ ್ೀ ನ್ ಸಙ್ಗತ ೈಜಜಯತಃ ಕದ್ಾಚಿದ್ ೀಷ್ಹಿ ॥೧೭.೦೭॥

ಅಮುಷ್್ ಚಾಗರರ್ಜಃ ಪುರಾ ನಿಹನ್ುತಮುದ್ತ ್ೀ ಹಿ ಮಾಮ್ ।

ಅದೃಶ್ವಾಕ್ತ ್ೀsತ್ರ್ಜತ್ ಪರತಾಡನಾತ್ ಸುಪಿೀಡಿತಮ್ ॥೧೭.೦೮॥

ಇವನು ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿದಾಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾವು ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಇವನಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಬಾರರ್ಯೂ ಸ ೂೀತದ ಾೀವ .
ಬಹಳ ಬಾರ ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಒಟುುಗೂಡಿ ಹ ೂೀರಾಡಿದರೂ ಕೂಡಾ, ಇವನ್ ಂದೂ ಸ ೂೀತಲಲ.
ಹಿಂದ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಇವನ ಅರ್ಣ್ನು(ಬಲರಾಮನು) ಆಗಲ್ ೀ ಬಹಳ ಕ್ಷತಗ ೂಂಡಿದಾ ನನನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಸದಿನ್ಾಗಿ,
ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ವಾಖ್ದಿಂದ(ಅಶರೀರವಾಣಿಯಿಂದಾಗಿ) ನನನನುನ ಕ ೂಲಲದ ೀ ಬಿಟ್ಟುದಾ.

ಕ್ತಮಸ್ ತ್ಚ್ತ ೀ ಬಲಂ ರ್ರ್ಯಂ ತೃಣ ್ೀಪಮಾಃ ಕೃತಾಃ ।

ಸಮಸತಶ ್ೀ ಮೃಧ್ ೀಮೃಧ್ ೀ ಹಿ ಯೀನ್ ಚಾಕ್ಷತ ೀನ್ ಹಾ ॥೧೭.೦೯॥

ಇವನ ಬಲವು ಉರ್ತುಮ ಎಂದು ಏನು ಹ ೀಳಲಾಡುರ್ತುದ , ಇವನ ಮುಂದ ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಹುಲ್ಲಲಗಿಂರ್ತಲೂ
ಕಡ ಯಾದ ವು. ಪ್ರತೀ ಬಾರರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ರ್ಯುದಿ-ರ್ಯುದಿಗಳಲ್ಲಲ, ಯಾವ ನ್ಾಶವೂ ಇಲಲದ, ಯಾವ
ಘಾಸರ್ಯನುನ(ಗಾರ್ಯವನುನ) ಹ ೂಂದಿಲಲದ ಇವನಿದಾಾನ್ .

ಕ್ತಮತರ ಕುರ್ಯತಾಂ ಸುಖಂ ಭವ ೀದುದಿೀರ್ಣ್ಯಸಙ್ಾಟ ೀ ।

ಇತಿ ಬುರರ್ನ್ನವಾಙ್ ಮುಖಂ ನ್ೃಪಶಚಕಾರ ವಿಚಛವಿ ॥೧೭.೧೦॥

‘ಈ ಸಂಕಟದಲ್ಲಲ ಏನು ಮಾಡಿದರ ಸುಖವಾದಿೀರ್ತು’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವವನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧ, ಕಳ ಗುಂದಿದ

ಮುಖವುಳಳವನ್ಾಗಿ ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸದ.

ಅಥಾsಹ ಚ ೀದಿಭ್ಪತಿಃ ಸದನ್ತರ್ಕರಕ ್ೀ ರ್ಚಃ ।

ಪುರಾ ಹರ ೀಹಿಯ ಪ್ಾಷ್ಯದಃ ಪರಸನ್ನಬುದಿಾರ ೀಕದ್ಾ ॥೧೭.೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 635

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ದಂರ್ತವಕರನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಚ ೀದಿಭೂಪ್ತಯಾದ ಶ್ಶುಪಾಲನು ಮಾರ್ತನ್ಾಡುತ್ಾುನ್ .

ಹಿಂದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ದಾಾರಪಾಲಕನ್ಾಗಿದಾ ಕಾರರ್ಣ ಕ ಲವಮಮ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಭಕಿುರ್ಯ ಬುದಿಿರ್ಯೂ
ಇದಾಂರ್ತಹ ಶ್ಶುಪಾಲ ಮಾರ್ತನುನ ನುಡಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಇದ ೀ ಪ್ರಸಂಗವನುನ ವವರಸುವಾಗ ಅಲ್ಲಲ ಒಂದು ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ : ಏರ್ಂ ವಿಬುರರ್ಮಾಣ ೀ

ತು ಮಗಧ್ಾನಾಂ ರ್ಜನ ೀಶವರ ೀ । ಸುನಿೀಥ ್ೀsರ್ ಮಹಾಪ್ಾರಜ್ಞ ್ೀ ರ್ಚನ್ಂ ಚ ೀದಮಬರವಿೀತ್’(ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ :
೪೮.೩೮) ‘ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತುರಲು ಸುನಿೀರ್ತನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಇತ ್ರ್ಮುಕ ತ ರ್ಚನ ೀ ಸುನಿೀಥ ೀನ್
ಮಹಾತಮನಾ । ಕರ್ಶಾಧಿಪತಿವಿೀಯರ ್ೀ ದಂತರ್ಕ ್ರೀsಭ್ಭಾಷಾತ’(೪೯.೧). ಇಲ್ಲಲ ‘ಸುನಿೀರ್ತ’ ಎಂದರ
ಶ್ಶುಪಾಲ ಎನುನವುದು ಆಚಾರ್ಯಥರ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಿಂದ ನಮಗ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ].

ಶೃರ್ಣುಷ್ವ ರಾರ್ಜಸತತಮ ಪರಭುಂ ಶ್ರ್ಸವರ್ಯುಮುೂವೀಃ ।

ಹರಿಂ ರ್ದನಿತ ಕ ೀಚಿದಪ್ದ್ ್ೀ ಭವ ೀನ್ನ ವ ೈ ಮೃಷಾ ॥೧೭.೧೨॥

‘ರಾಜರಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ ಓ ಜರಾಸಂಧನ್ ೀ, ಕ ೀಳು: ಕ ಲವರು ಬರಹಮ-ಶ್ವರಗ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ

ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಇದು ಸುಳಳಲ್ಾಲ ಎನುನವುದು ನನನ ಅನಿಸಕ .

ತಥಾssರ್ಯೀಶಚ ದಶಯನ ೀ ಭವ ೀತ್ ಕದ್ಾಚಿದ್ಜಜಯತಾ ।

ಅಮುಷ್್ ಭಕ್ತತರನ್್ಥಾ ಪುನ್ಶಚ ಜಾರ್ಯತ ೀ ಕುರಧ್ಾ ॥೧೭.೧೩॥

ಹಾಗ ಯೀ, ನನಗೂ ಹಾಗೂ ದಂರ್ತವಕರನಿಗೂ ಕೂಡಾ ಕೃಷ್್ನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಒಮೊಮಮಮ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಭಕಿು
ಹುಟುುರ್ತುದ . ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ ಕೃಷ್್ನನುನ ನ್ ೂೀಡಿದರ ಉರ್ತೆಟವಾದ ಕ ೂೀಪ್ವೂ(ದ ಾೀಷ್ವೂ) ಬರುರ್ತುದ .

ನ್ ಕಾರರ್ಣಂ ಚ ವಿದಮಹ ೀ ನ್ ಸಂಶರ್ಯಃ ಪರ ್ೀ ಹರಿಃ ।

ರ್ರಜಾಮ ತಂ ಸುಖಾತಿ್ಯನ ್ೀ ರ್ರ್ಯಂ ವಿಹಾರ್ಯ ಶತುರತಾಮ್ ॥೧೭.೧೪॥

ಏಕ ಹಿೀಗ ಎನುನವ ಕಾರರ್ಣ ನಮಗ ತಳಿದಿಲಲ. ಆದರ ಹರ ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ ೀ. ಇದರಲ್ಲಲ ಸಂಶರ್ಯವಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ
ನ್ಾವು ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಶರ್ತುರರ್ತಾವನುನ ಬಿಟುು, ಸುಖಕಾೆಗಿ ಅವನಲ್ ಲೀ ಶರಣಾಗಿ ಅವನನುನ ಹ ೂಂದ ೂೀರ್ಣ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 636

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಇದಂ ಹಿ ನ್ಃ ಶುಭಪರದಂ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ಶುಭಂ ಕವಚಿತ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ್ೀ ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀ ದದಶಯ ತೌ ದಹನಿನರ್ ॥೧೭.೧೫॥

ಇದಲಲವ ೀ ನಮಗ ಒಳಿರ್ತು? ಇಲಲದಿದಾರ ನಮಗ ಂದೂ ಒಳಿತ್ಾಗುವುದಿಲಲ’. ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ
ಜರಾಸಂಧನು ಅವರಬಬರನುನ ಸುಡುತ್ಾುನ್ ೂೀ ಎಂಬಂತ್ ದಿಟ್ಟುಸ ನ್ ೂೀಡಿದ.

ಅರ್ ಪರಹಸ್ ಸೌಭರಾಡ್ ರ್ಚ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಮಾಗಧಮ್ ।

ವಿನಿನ್ಾಯ ತೌ ಕುರಧ್ಾ ಸುುರನ್ ಕುರಧ್ಾ ಸುುರನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಚ ॥೧೭.೧೬॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸೌಭಸಾಲಾನು ತ್ಾನು ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಕಂಪ್ಸುವವನ್ಾಗಿ, ಸಟ್ಟುನಿಂದ ನಡುಗುತುರುವ

ಜರಾಸಂಧನನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಶ್ಶುಪಾಲ-ದಂರ್ತವಕರರನುನ ಚ ನ್ಾನಗಿ ನಿಂದಿಸ, ನಕುೆ, ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕುರರ್ತು
ಹಿೀಗ ಹ ೀಳಿದನು:

ನ್ ತನ್ೃಷಾ ಹರಿಃ ಸವರ್ಯಂ ರ್ಜನಾದಾಯನ ್ೀ ರ್ಧ್ಾರ್ಯ ನ್ಃ ।

ಪರಜಾತ ಏಷ್ ಯಾದವೀ ರ್ರ್ಯಂ ಚ ದ್ಾನ್ವ ೀಶವರಾಃ ॥೧೭.೧೭॥

ಈ ಇಬಬರು ಹ ೀಳಿರುವುದರಲ್ಲಲ ಒಂದ ೂಂದು ಒಳ ಳರ್ಯ ವಷ್ರ್ಯವದ . ಅದು ಸುಳಳಲಲ. ಕೃಷ್್ನು ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ.
ಆ ಜನ್ಾದಥನನು ನಮಮ ಸಾವಗಾಗಿಯೀ ಯಾದವನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್ . ಆದರ ನ್ಾವು ಶ ರೀಷ್ಠ ದಾನವರು.

ಸವಧಮಮಯ ಏಷ್ ನ್ಃ ಸದ್ಾ ದೃಢಪರತಿೀಪತಾ ಹರೌ ।

ಸವಧಮಿಮಯಣ ್ೀ ಹತಾ ಅಪಿ ಪರಯಾಮ ಸದಗತಿಂ ಧುರರ್ಮ್ ॥೧೭.೧೮॥

ನಮಮ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತವಾದ ಧಮಥವ ಂದರ ಅದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ದೃಢವಾಗಿ ದ ಾೀಷ್ ಮಾಡುವುದು.

ಸಾಧಮಥ ಪಾಲನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಸರ್ತುರೂ ಕೂಡಾ, ಸದಗತರ್ಯನ್ ನೀ ಹ ೂಂದುತ್ ುೀವ .

ಶ್ರ್ಶಚ ನ್ಃ ಪರಾ ಗತಿಗುಗಯರುಭಯವಾನ್ರಿಹಯರ ೀಃ ।

ಇತಿೀರಿತಃ ಸ ಮಾಗಧ್ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಸಾಧುಸಾಧಿವತಿ ॥೧೭.೧೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 637

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಜರಾಸಂಧಾ, ಶ್ವನ್ ೀ ನಮಗ ಪ್ರದ ೀವತ್ ರ್ಯು. ನಮಮಲಲರ ಶರ್ತುರವಾದ ಕೃಷ್್ನ ಶರ್ತುರವಾದ ನಿೀನ್ ೀ ನಮಮ
ಗುರುವು’. ಈ ರೀತಯಾಗಿ ಸಾಲಾನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ ಜರಾಸಂಧನು ‘ಹೌದು-ಹೌದು, ಸರಯಾಗಿ ಹ ೀಳಿದ ’
ಎನುನತ್ಾುನ್ .

ತಥ ೈರ್ ರುಗ್ವಮಪೂರ್ಯಕಾಃ ಕರ್ಶಚ ೀದಿಪ್ೌ ಚ ತೌ ।

ವಿನಿಶಚರ್ಯಂ ಕುಬುದಾಯೀ ರ್ಯುಧ್ ೀ ಚ ಚಕುರರ್ಜಜಯತಮ್ ॥೧೭.೨೦॥

ಸಾಲಾನಂತ್ ರುಗಿಮ ಮೊದಲ್ಾದವರು, ಶ್ಶುಪಾಲ-ದಂರ್ತವಕರರೂ ಸ ೀರ, ಎಲಲರೂ ‘ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಗ

ಎದುರಾಗಿ ನಿಲುಲವುದ ೀ ರ್ತಮಮ ನಿಜವಾದ ಧಮಥ ಎಂದು ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ದೃಢವಾದ ನಿಶುರ್ಯ ಮಾಡಿದರು.

ಸದ್ಾ ಪರತಿೀಪಕಾರಿಣೌ ಭವಾರ್ ಕೃಷ್್ ಇತ್ಪಿ ।

ಗುರ ್ೀಃ ಪರಸಾದಮಾಪುನತಾಂ ಕರ್ಶಚ ೀದಿಭ್ಭೃತೌ ॥೧೭.೨೧॥

ಯಾವಾಗ ಶ್ಶುಪಾಲ-ದಂರ್ತವಕರರೂ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಎದುರಾಡ ೂೀರ್ಣ ಎಂದು ನಿಶುರ್ಯಮಾಡಿದರ ೂೀ, ಆಗ ಅವರು

ರ್ತಮಮ ಗುರುವಾದ ಜರಾಸಂಧನ ಅನುಗರಹವನುನ ಪ್ಡ ದರು.

ಪುನ್ಶಚ ತ ೀ ತವಮನ್ರರ್ಯನ್ ಸಹ ೈರ್ ಪ್ಾಪಬುದಾರ್ಯಃ ।

ಧುರರ್ಂ ಸಮಾಗತ ್ೀ ಹರಿಲಿಯಭ ೀತ ರುಗ್ವಮಣಿೀಮಿಮಾಮ್ ॥೧೭.೨೨॥

ಮತ್ ು ಪಾಪ್ಬುದಿಿಗಳಾದ ಜರಾಸಂಧಾದಿಗಳು ಒಟ್ಟುಗ ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡಿದರು. ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಇಲ್ಲಲಗ ಬಂದನ್ ಂದಾದರ ಈ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುನ್ .

ಅರ್ಯಂ ತಿರಲ್ ್ೀಕಸುನ್ಾರ ್ೀsನ್ುರ್ಪಿಣಿೀ ಚ ರುಗ್ವಮಣಿೀ ।

ಮುಖ ೀನ್ ಬಾಹುನಾsಪ್ರ್ಯಂ ಸಮಸತಲ್ ್ೀಕಜದ್ ರ್ಶ್ೀ ॥೧೭.೨೩॥

ಇವನು ಮೂರು ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲಯೀ ಚ ಲುವ. ರುಗಿಮಣಿರ್ಯೂ ಕೂಡಾ. ಇವನು

ಮುಖದಿಂದಲೂ(ತ್ ೀಜಸುನಿಂದಲೂ), ಬಲದಿಂದಲೂ ಎಲ್ಾಲ ಲ್ ೂೀಕವನೂನ ಗ ದಿಾದಾಾನ್ . ಎಲಲರನೂನ ರ್ತನನ
ವಶದಲ್ಲಲಟುುಕ ೂಂಡಿದಾಾನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 638

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸಮಸತವ ೀದಿನಾಂ ರ್ರಂ ಜತಾರಿಮಗರಯರ್ಪಿರ್ಣಮ್ ।

ಸಮಸತಯೀಷತಾಂ ರ್ರಾ ರ್ರಜ ೀತ ರುಗ್ವಮಣಿೀ ದುಾರರ್ಮ್ ॥೧೭.೨೪॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವರಲ್ಲಲ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ, ಶರ್ತುರಗಳನುನ ಗ ದಾ ಹಾಗೂ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ರೂಪ್ವುಳಳ ಇವನನುನ ಸಮಸು

ಸರೀರ್ಯರಲ್ ಲೀ ಶ ರೀಷ್ಠಳಾದ ರುಗಿಮಣಿ ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ಸ ೀರುತ್ಾುಳ .

ರ್ರ್ಯಂ ಚ ಮಾನ್ಸಂಙ್ಷರ್ಯಮ್ ನಿತಾನ್ತಮಾಪುನಮಸತದ್ಾ ।

ನ್ ಶಕುನಮೊೀ ನಿವಾರಿತುಂ ಶರ ೈರಮುಂ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೧೭.೨೫॥

ಆಗ ನ್ಾವು ಆರ್ತ್ಂತಕವಾದ ಅಭಿಮಾನದ ನ್ಾಶವನುನ(ಮಾನಭಂಗವನುನ) ಹ ೂಂದುತ್ ುೀವ . ಇವನನುನ

ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲು ನ್ಾವು ಸಮರ್ಥರಲಲ.

ಅತಃ ಸವರ್ಯಮಬರ ೀ ರ್ಯಥಾ ನ್ ಸಙ್ಗಮೊೀ ಹರ ೀಭಯವ ೀತ್ ।

ತಥಾ ವಿಧ್ಾನ್ಮೀರ್ ನ್ಃ ಸುನಿೀತಿರ್ಜಜಯತಾ ದುಾರರ್ಮ್ ॥೧೭.೨೬॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸಾರ್ಯಮಬರಕ ೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಸಂಗಮವಾಗದಂತ್ ಮಾಡುವಕ ಯೀ ನಮಗ ಒಳ ಳರ್ಯದು. ಇದ ೀ

ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿ ಉರ್ತುಮ ನಿೀತರ್ಯು.

ಅತ ್ೀ ನ್ ದ್ ೀರ್ಯಮಸ್ ನ್ಃ ಸುಭ್ಭುಜಾಂ ಸಮಾಗಮೀ ।

ಕವಚಿತ್ ಕದ್ಾಚಿದ್ಾಸನ್ಂ ನ್ಚಾಘ್ಯಪೂರ್ಯಕ ್ೀ ವಿಧಿಃ ॥೧೭.೨೭॥

ಸಾರ್ಯಮಬರಕ ೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಸಂಗಮವಾಗದಂತ್ ಮಾಡಲು, ದ ೂಡಡದ ೂಡಡ ರಾಜರ ಲಲ ಬರುತುರಲು, ಇವನಿಗ

ಮಾರ್ತರ ಯಾವಾಗಲೂ ಯಾವ ಆಸನವನೂನ ಕ ೂಡಬಾರದು. ಅಘ್ಥವನ್ ನೀ ಕ ೂಡಬಾರದು.

ನ್ಚಾsಸ್ತಿ ಕ್ಷ್ತೌ ಕವಚಿದ್ ವಿಮಾನಿತಃ ಪುರ ್ೀ ಹಿ ನ್ಃ ।

ರ್ರಾಸನ್ಸ್ಭ್ಭುಜಾಂ ಸ ಮಾನಿತ ್ೀ ಹಿ ದ್ ೈರ್ತ ೈಃ ॥೧೭.೨೮॥

ಸ ದಪಯಮಾನ್ಸಂರ್ಯುತಃ ಕುರಧ್ಾ ಪರಯಾಸ್ತಿ ದುಾರರ್ಮ್ ।

ಪುರಿೀಂ ಸವಕಾಂ ತತ ್ೀ ರ್ರ್ಯಂ ವಿಧ್ ೀಮ ಚ ಸವರ್ಯಮಬರಮ್ ॥೧೭.೨೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 639

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ನಮಮ ಎದುರುಗಡ ಅವಮಾನಕ ೂೆಳಗಾಗಿ ಆರ್ತ ನ್ ಲದಲ್ಲಲ ಕೂಡುವುದಿಲಲ. ಅವನು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡ
ಗೌರವಸಲಾಟುವನಷ್ ುೀ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ದ ೂಡಡ ದ ೂಡಡ ಆಸನದಲ್ಲಲ ಕುಳಿತರುವ ನಮಮ ಎದುರುಗಡ ದಪ್ಥ
ಹಾಗು ಮಾನದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಅವನು ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಖಂಡಿರ್ತವಾಗಿರ್ಯೂ ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಹ ೂರಟು
ಹ ೂೀಗುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ ನ್ಾವು ಅವನು ಹ ೂೀದ ಮೀಲ್ ಸಾರ್ಯಮಬರ ಮಾಡ ೂೀರ್ಣ.

ಇತಿ ಸಮ ಸರ್ಯಭ್ಭೃತಾಂ ವಿನಿಶಚರ್ಯಂ ಸಕ ೈಶ್ಕಃ ।

ಕರಥ ್ೀsರ್ಗಮ್ ಭೀಷ್ಮಕಾನ್ುಜ ್ೀsಭ್ಯಾದಾರಿಂ ಧುರತಮ್ ॥೧೭.೩೦॥

ಈರೀತಯಾದ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರ ವನಿಶುರ್ಯವನುನ ಭಿೀಷ್ಮಕನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ, ಕ ೈಶ್ಕನಿಂದ ಒಡಗೂಡಿದ ಕೃರ್ನು

ತಳಿದು, ಶ್ೀಘರವಾಗಿ ಕುಣಿಡನ ಪ್ಟುರ್ಣದ ಹ ೂರಭಾಗದಲ್ಲಲರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿದನು.

ಪರರ್ಣಮ್ ಪ್ಾದಪದಮಯೀನಿನಯರ್ಜಂ ಗೃಹಂ ಪರವ ೀಶ್ ಚ ।

ಮಹಾಸನ್ಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ತೌ ಪರಚಕರತುರ್ಯರಾಚಚಯನ್ಮ್ ॥೧೭.೩೧॥

ಅವರು (ಕೃರ್ ಹಾಗು ಕ ೈಶ್ಕರು) ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪಾದಕಮಲಗಳಿಗ ನಮಸೆರಸ, ಅವನನುನ ರ್ತಮಮ ಮನ್ ಗ
ಕರ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀಗಿ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆಸನವನಿನರ್ತುು ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಪ್ೂಜ ರ್ಯನುನಮಾಡಿದರು.

ಅಥಾsಗಮಚಛತಕರತ ್ೀರ್ಯಚಃ ಪರಗೃಹ್ ಭ್ಭುರ್ಜಃ ।

ರ್ಜರಾಸುತಾದಿಕಾನ್ ಪುಮಾನ್ುವಾಚ ಚಾತ್ಯರ್ದ್ ರ್ಚಃ ॥೧೭.೩೨॥

ಇರ್ತು ಇಂದರನ ಮಾರ್ತನುನ (ಸಂದ ೀಶವನುನ) ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡು ಬಂದ ಒಬಬ ಪ್ುರುಷ್ನು(ದೂರ್ತನು) ಜರಾಸಂಧ
ಮೊದಲ್ಾದ ರಾಜರನುನ ಕುರರ್ತು ಅರ್ಥವತ್ಾುದ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳರ್ತಕೆವನ್ಾದನು.

ಅಹಂ ಪಿರರ್ಯಃ ಶಚಿೀಪತ ೀಃ ಸದ್ಾsಸ್ ಚಾಕ್ಷ್ರ್ಗ ್ೀಚರಃ ।

ಸುರ ೀನ್ಾರ ಆಜ್ಞಯಾsರ್ದನ್ನೃಪ್ಾನ್ ರ್ ಈಶವರ ್ೀ ಹಿ ಸಃ ॥೧೭.೩೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 640

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

‘ನ್ಾನು ಇಂದರನಿಗ ಪ್ರರ್ಯನ್ಾದವನು. ಯಾವಾಗಲೂ ಇಂದರನ ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣುತುರುತ್ ುೀನ್ (ಇಂದರನಿಗ

ಹತುರದವನು). ಇಂದರನು ರ್ತನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ನಿಮಗ ಲಲರಗೂ ಕೂಡಾ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಿರುತ್ಾುನ್ . ಅವನು
ನಿಮಗ ಲಲರಗೂ ಒಡ ರ್ಯನಷ್ ುೀ.
(ಇಂದರನ ಸಂದ ೀಶವ ೀನು ಎನುನವುದನುನ ಆರ್ತ ವವರಸುತ್ಾುನ್ : )

ಸಮಸತರಾರ್ಜಸತಪತಿಹಯರಿನ್ನಯಚಾನ್್ ಇತ್ಪಿ ।
ರ್ರಾಭಷ ೀಕಮಿೀಶ್ತುಃ ಕುರುಧವಮಾಶವಸಂಶರ್ಯಮ್ ॥೧೭.೩೪॥

“ಸಮಸು ರಾಜರುಗಳಿಗೂ ಒಡ ರ್ಯ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ. (ಜರಾಸಂಧನೂ ಸ ೀರ, ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರುಗಳಿಗೂ ಒಡ ರ್ಯ

ಆ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ್ ೀ. ನಿೀವು ತಳಿದಂತ್ ಸಮಸು ರಾಜರ ಒಡ ರ್ಯ ಜರಾಸಂಧನಲ್ಾಲ ಎಂಬ ಧವನಿ). ಇಂರ್ತಹ
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಕೂಡಲ್ ೀ ಸಂಶರ್ಯವ ೀ ಇಲಲದ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಭಿಷ್ ೀಕವನುನ ಮಾಡಿರ.

ಅತ ್ೀsನ್್ಥಾ ಶ್ರಸ್ಹಂ ನಿಪ್ಾತಯಾಮಿ ವೀsಶನಿಮ್ ।

ಇತಿೀದಮಿನ್ಾರಶಾಸನ್ಂ ಕುರುಧವಮಿತ್ಸೌ ರ್ಯಯೌ ॥೧೭.೩೫॥

ಇದಕಿೆಂರ್ತ ವಪ್ರೀರ್ತವಾದರ (ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ನಿೀವು ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡದ ೀ ಹ ೂೀದರ ), ನ್ಾನು ನಿಮಮ

ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್ ವಜಾರರ್ಯುಧವನುನ ಪ್ರಯೀಗ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ”. ಇದು ಇಂದರನ ಆಜ್ಞ ಮರ್ತುು ನಿೀವು ಆರ್ತನ
ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಪಾಲ್ಲಸರ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ದೂರ್ತನು ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಿದನು.
ಈ ದೂರ್ತ ಯಾರು ಮರ್ತುು ಅವನು ಜರಾಸಂಧಾದಿಗಳಿಗ ಏನು ಹ ೀಳಿದ ಎನುನವ ವವರ
ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೦.೫೭) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಏರ್ಮಾಜ್ಞಾಂ ಸುರ ೀಶಸ್ ಶುರತಾವ
ಚಿತಾರಙ್ಗದ್ ೀರಿತಾಂ’ (ಅವನ ಹ ಸರು ಚಿತ್ಾರಙ್ಗದ ಎನುನವುದು ಇಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ). ‘ಮಾನ್ುಷಾಣಾಂ ನ್ೃಪ್ಾ
ದ್ ೀವಾ ನ್ೃಪ್ಾಣಾಂ ದ್ ೀರ್ತಾಃ ಸುರಾಃ । ಸುರಾಣಾಂ ದ್ ೀರ್ತಾ ಶಕರಃ ಶಕರಸಾ್ಪಿ ರ್ಜನಾದಯನ್ಃ । ಏಷ್ ವಿಷ್ು್ಃ
ಪರಭುದ್ ೀಯವೀ ದ್ ೀವಾನಾಮಪಿ ದ್ ೈರ್ತಂ । ಜಾತ ್ೀsರ್ಯಂ ಮಾನ್ುಷ ೀ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ನ್ರರ್ಪ್ ೀರ್ಣ ಕ ೀಶರ್ಃ ।
ಅಜ ೀರ್ಯಃ ಸರ್ಯಲ್ ್ೀಕ ೀಷ್ು ದ್ ೀರ್ದ್ಾನ್ರ್ಮಾನ್ವ ೈಃ’ (ವಷ್ು್ ಪ್ವಥಣಿ ೫೦. ೪೭-೪೯).

ತದಿೀರಿತಂ ನಿಶಮ್ ತ ೀ ಪುನ್ಃ ಸುತಪತಚ ೀತಸಃ ।

ಬಭ್ರ್ುರ್ಚಿರ ೀ ರ್ಚಃ ಸುಗವಿಯತ ್ೀ ಹಿ ವಾಸರ್ಃ ॥೧೭.೩೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 641

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಆ ದೂರ್ತ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿದ ಅವರ ಲಲರೂ, ಬಹಳ ಸುರ್ತಪ್ುವಾದ ಮನಸುಳಳವರಾಗಿ

(ಸಟುುಗ ೂಂಡವರಾಗಿ). ‘ಇಂದರನಿಗ ಬಹಳ ಗವಥ ಬಂದಿದ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರು.

ಪುರಾ ಬಭ ೀತಿ ನ್ಃ ಸದ್ಾ ಪರತಿಪರತಿ ಸಮ ವಾಸರ್ಃ ।

ಉತಾದ್ ಕೃಷ್್ಸಂಶರಯಾದ್ ದೃಢಂ ವಿಭೀಷ್ರ್ಯತ್ಸೌ ॥೧೭.೩೭॥

‘ಹಿಂದ ಇಂದರನಿಗ ನಮಮ ಕುರರ್ತಂತ್ ಪ್ರತಯಂದು ವಷ್ರ್ಯದಲೂಲ ಭರ್ಯವರ್ತುು. ಈಗಲ್ಾದರ ೂೀ , ಕೃಷ್್ನ

ಆಶರರ್ಯ ಇರುವುದರಂದ ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿ ಆರ್ತ ನಮಮನುನ ಭರ್ಯಪ್ಡಿಸುತುದಾಾನ್ .

ಅದೃಶ್ ಏರ್ ದ್ ೀರ್ರಾಡ್ ರ್ಯದಿ ಸಮ ರ್ರ್ಜರಮುತುೃಜ ೀತ್ ।

ಭವ ೀಮ ಪಿೀಡಿತಾ ರ್ರ್ಯಂ ರ್ರಾದಮೃತ್ವೀsಪಿ ಹಿ ॥೧೭.೩೮॥

ಒಂದುವ ೀಳ ಇಂದರನು ನಮಗಾರಗೂ ಕಾರ್ಣದ ೀ(ಅದೃಶ್ನ್ಾಗಿಯೀ) ವಜರವನುನ ಬಿಟುರ , ನಮಗ ಅದರಂದ

ಪ್ೀಡ ರ್ಯುಂಟ್ಾಗುರ್ತುದ . ವರದಿಂದ ನಮಗ ಸಾವಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರೂ ಕೂಡಾ ಸಂಕಟವಂರ್ತೂ ಉಂಟ್ಾಗುರ್ತುದ .

ಪುರಾ ದಿವಿಸ್ತಸ್ ಚ ಪರಮದಾಯನ ೀ ರ್ರ್ಯಂ ಕ್ಷಮಾಃ ।

ಉತಾದ್ ರ್ಯದ್ಮುಂ ರ್ರ್ಯಂ ರ್ರಜ ೀಮ ಕೃಷ್್ ಏಷ್್ತಿ ॥೧೭.೩೯॥

ಹಿಂದ ಆರ್ತ ಅಲ್ಲಲದಾರೂ(ಸಾಗಥದಲ್ಲಲದಾರೂ) ಕೂಡಾ, ಅವನನುನ ರ್ತುಳಿರ್ಯಲು ನ್ಾವು ಸಮರ್ಥರಾಗಿದ ಾವು. ಆದರ
ಈಗ ಒಂದು ವ ೀಳ ನ್ಾವು ಇವನಮೀಲ್ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಹ ೂರಟರ ಕೃಷ್್ ಎದುರಾಗುತ್ಾುನ್ .

ಅತ ್ೀsಭಷ ೀಚನಾದ್ ರ್ಯದಿೀಹ ಶಾಙ್ಕಚಗಯರ್ಣಃ ಶಚಿೀಪತಿಃ ।

ನ್ ರ್ರ್ಜರಮುತುೃಜ ೀತ್ ತದ್ಾsಭಷ ೀಚಯಾಮ ತಂ ರ್ರ್ಯಮ್ ॥೧೭.೪೦॥

ಹಿೀಗಾಗಿ, ಕ ೀವಲ ಶಾಙ್ಗಥಧಾರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡುವುದರಂದ ಇಂದರನು ವಜರವನುನ

ಬಿಡುವುದಿಲಲವಾದರ , ನ್ಾವು ಕೃಷ್್ನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡ ೂೀರ್ಣ.

ಅತ ್ೀsನ್್ಥಾ ದನ್ುರ್ಯ್ಯಥಾ ರ್ರಾದಮೃತು್ಕ ್ೀsಪಿ ಸನ್ ।

ಸುರ ೀನ್ಾರರ್ರ್ಜರತಾಡಿತ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ಕುಕ್ಷ್ರ್ಗಾಸ್ರ್ಯುಕ್ ॥೧೭.೪೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 642

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ತಥ ೈರ್ ಕೃಷ್್ಸಂಶರಯಾತ್ ಸ ನ್ಃ ಶಚಿೀಪತಿನ್ನಯಯೀತ್ ।

ಇತಿ ಸಮ ನಿಶ್ಚತಾ ನ್ೃಪ್ಾನ್ಯಾತರ್ಯನ್ತ ಶೌರಯೀ ॥೧೭.೪೨॥

ಒಂದುವ ೀಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ನ್ಾವು ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡದ ೀ ಇದಾರ , ಹ ೀಗ ಧನು ಎಂಬ ದ ೈರ್ತ್ನು ವರದಿಂದ
ಸಾವನುನ ಗ ದಿಾದಾರೂ ಕೂಡಾ ಇಂದರನ ವಜರದಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಹ ೂಟ್ ುಯಳಗಿರರ್ತಕೆ
ಮೊರ ರ್ಯುಳಳವನ್ಾದನ್ ೂೀ, ಹಾಗ ಯೀ, ಕೃಷ್್ನ ಆಶರರ್ಯದಿಂದ ಇಂದರನು ನಮಮನೂನ ಕೂಡ ಆ ದಶ ಗ
ರ್ತಳಳಬಹುದು’. ಈರೀತಯಾಗಿ ನಿಶುಯಿಸದ ಜರಾಸಂಧಾದಿಗಳು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅಭಿಷ್ ೀಕಕಾೆಗಿ ರಾಜರುಗಳನುನ
ಕಳುಹಿಸದರು.

(ಜರಾಸಂಧ ಏಕ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಲು ಹ ೂೀಗಲ್ಲಲ್ಾಲ? ಜರಾಸಂಧ ಹ ೂೀಗದ ೀ ಇದಾರೂ ಕೂಡಾ

ಇಂದರನ್ ೀಕ ಕ ೂೀಪ್ಸಕ ೂಳಳಲ್ಲಲಲ ಎಂದರ : )

ಸಮಸತಶ ್ೀ ರ್ಜರಾಸುತಾದಿಭಃ ಕೃತ ೀsಭಷ ೀಚನ ೀ ।

ಅತಿೀರ್ ಭಗನಮಾನ್ಕಾನ್ ನ್ಚಾನ್ುಯಾತಿ ಕಶಚನ್ ॥೧೭.೪೩॥

‘ಒಂದು ವ ೀಳ ಜರಾಸಂಧಾದಿಗಳ ಲಲರೂ ಸ ೀರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದರ , ಅವರು ರ್ತಮಮ

ಅಭಿಮಾನವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ ಮರ್ತುು ಆಗ ಯಾರೂ ಕೂಡಾ ಅವರನುನ ಅನುಸರಸುವುದಿಲಲ.

ಸಮಾಶರರ್ಯಂ ಚ ಕ ೀಶರ್ಂ ತದ್ ೈರ್ ಜೀರ್ನಾತಿ್ಯನ್ಃ ।

ಪರಕುರ್ಯು್ಯರಾಸುರಾ ಅಪಿೀತಿ ದ್ ೀರ್ಕಾರ್ಯ್ಯಸಙ್ಷರ್ಯಃ ॥೧೭.೪೪॥

ಹಿೀಗಾದರ ಬದುಕಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸುವ ಎಲ್ಾಲ ಅಸುರ ಸಾಭಾವದ ರಾಜರುಗಳು ಕೃಷ್್ನನ್ ನೀ
ಆಶರಯಿಸಯಾರು. ಹಿೀಗಾದರ ದ ೀವತ್ಾಕಾರ್ಯಥದ ನ್ಾಶವಾಗುರ್ತುದ ’.

ಇತಿೀಕ್ಷಯ ಪ್ಾಕಶಾಸನ ್ೀsರ್ದರ್ಜಜರಾಸುತಾದಿಕಾನ್ ।

ಸರುಗ್ವಮಚ ೀದಿಸಾಲವಪ್ೀ ನ್ ಯಾತು ಮಾಗಧ್ ್ೀ ಹರಿಮ್ ॥೧೭.೪೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 643

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಈರೀತಯಾಗಿ ಚಿಂತಸದ ಇಂದರನು, ಜರಾಸಂಧಾದಿಗಳನುನ ಕುರರ್ತು ‘ರುಗಿಮ, ಚ ೀದಿ(ಶ್ಶುಪಾಲ), ಸಾಲಾ,

ಇವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಜರಾಸಂಧನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗುವುದು ಬ ೀಡ’ ಎನುನವ ಆದ ೀಶವನಿನರ್ತುನು.

ತತಸುತ ತಾನ್ ವಿನಾsಪರ ೀsಧಿರಾರ್ಜರಾರ್ಜ ಇತ್ಮುಮ್ ।

ತದ್ಾsಭಷ ೀಕುತಮುದ್ತಾ ನ್ೃಪ್ಾಃ ಸುರ ೀಶಶಾಸನಾತ್ ॥೧೭.೪೬॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಇಂದರನ ಶಾಸನದಂತ್ ಈ ನ್ಾಲುೆ ಜನರನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ‘ಚಕರವತಥ’
ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಲು ಸದಿರಾದರು.

ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ (ವಷ್ು್ಪ್ವಥ ೫೦.೫೬) ಇಂದರನ ಶಾಸನದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ರ್ಜರಾಸಂಧಶಚ ಚ ೈಧ್ಶಚ

ರುಗ್ವೇ ಚ ೈರ್ ಮಹಾರರ್ಃ । ಸಾಲವಃ ಸೌಭಪತಿಶ ೈರ್ ಚತಾವರ ್ೀ ರಾರ್ಜಸತತಮಾಃ ।
ರಙ್ಗಸಾ್ಶ್ನ್್ತಾಹ ೀತ ್ೀಸತಷ್ಾಂತವತ ರರ್ ಪ್ಾರ್ಥಯವಾಃ ‘ಎಲಲರೂ ಹ ೂೀದರ ರಾಜಸಭ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಯಾರೂ
ಇಲಲವಾಗುತ್ಾುರ . ಹಾಗಾಗಿ ಈ ನ್ಾಲಾರು ಇಲ್ ಲೀ ಇರಲ್ಲ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಇಂದರ.

ಅತಃ ಶಚಿೀಪತಿನಿನಯರ್ಜಂ ರ್ರಾಸನ್ಂ ಹರ ೀರದ್ಾತ್ ।

ವಿವ ೀಶ ತತರ ಕ ೀಶವೀ ನ್ಭಸತಳಾರ್ತಾರಿತ ೀ ॥೧೭.೪೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಇಂದರನು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ರ್ತನನ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಆಸನವನುನ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟುನು. ಆಕಾಶದಿಂದ

ಇಳಿದುಬಂದ ಆ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆಸನದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕುಳಿರ್ತನು.

ಕರ ೀ ಪರಗೃಹ್ ಕ ೀಶವೀ ನ್್ವ ೀಶರ್ಯತ್ ಸಹಾsಸನ ೀ ।

ಪತತಿರಪುಙ್ಗರ್ಂ ಚ ತೌ ಸ ಭೀಷ್ಮಕಾನ್ುಜೌ ಪರಭುಃ ॥೧೭.೪೮॥

ಭಿೀಷ್ಮಕನ ಅನುಜರಾದ ಕರರ್ ಹಾಗೂ ಕ ೈಶ್ಕರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಹಾಗೂ ಗರುಡನ ಕ ೈರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು,
ಅವರನುನ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಆಸನದಲ್ಲಲ ಕುಳಿಳರಸದರು.

ಅಥಾಖಿಲ್ಾ ನ್ರ ೀಶವರಾ ಮುನಿೀನ್ಾರಸಂರ್ಯುತಾ ಹರಿಮ್ ।

ಸುಶಾತಕೌಮೂಕುಮೂಕ ೈಃ ಪರಚಕುರರಾಭಷ ೀಕ್ತರ್ಣಮ್ ॥೧೭.೪೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 644

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರೂ ಕೂಡಾ, ಮುನಿೀನಾಿರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ, ಬಂಗಾರದ

ಕ ೂಡಗಗಳಲ್ಲಲ ರ್ತುಂಬಿರುವ ಶ ರೀಷ್ಠ ಜಲದಿಂದ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದರು.

ವಿರಿಞ್ಚಶರ್ಯಪೂರ್ಯಕ ೈರಭಷ್ುುತಃ ಸುರಾದಿಭಃ ।

ಸಮಸತದ್ ೀರ್ರ್ಗಾರ್ಯಕ ೈಃ ಪರಗ್ವೀತ ಆಸ ಕ ೀಶರ್ಃ ॥೧೭.೫೦॥

ಬರಹಮ-ರುದರ ಮೊದಲ್ಾದ ಶ ರೀಷ್ಠ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಿರುವ, ಸಮಸು ದ ೀವ-ಗಂಧವಥರಂದ

ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ವ ೈಭವದಿಂದ ಆಸೀನನ್ಾಗಿದಾ.

ಅಥಾsಹ ಭೀಷ್ಮಕಂ ಪರಭುಃ ಸವರ್ಯಂರ್ರಃ ಕ್ತಲ ತವಯಾ ।

ಅಭೀಪಿುತಃ ಸುತಾಕೃತ ೀ ಶುಭಾರ್ಯ ತ ೀ ಭವ ೀನ್ನ ಸಃ ॥೧೭.೫೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನು, ಭಿೀಷ್ಮಕನನುನ ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾನಡಿದನು: ‘ನಿೀನು ಮಗಳಾದ

ರುಗಿಮಣಿಗ ೂೀಸೆರ ಸಾರ್ಯಂವರವನುನ ನಡ ಸಬ ೀಕ ಂದು ನಿಶುಯಿಸರುವರ್ಯಷ್ ುೀ? ಆದರ ಇದು ನಿನಗ ಶುಭವನುನ
ರ್ತರಲ್ಾರದು..

ಇರ್ಯಂ ರಮಾ ತವಾsತಮಜಾ ಬಭ್ರ್ ತಾಂ ಹರ ೀನ್ನಯಚ ।

ದದ್ಾತಿ ಚ ೀತ್ ತದ್ಾ ಪಿತಾ ನಿರಿನಿಾರ ್ೀ ರ್ರಜ ೀದಧಃ ॥೧೭.೫೨॥

‘ನಿನನ ಮಗಳು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯೀ ಆಗಿದಾಾಳ . ಅವಳನುನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಕ ೂಡದಿದಾರ ಅವಳ ರ್ತಂದ ರ್ಯು
ಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಅಧಃಪ್ರ್ತನ ಹ ೂಂದಬ ೀಕಾಗುರ್ತುದ .

ಹಿತಾರ್ಯ ಚ ೈತದಿೀರಿತಂ ತವಾನ್್ಥಾ ನ್ ಚಿನ್ತರ್ಯ ।

ನ್ ಯೀಷದಿಚಛಯಾ ತವಹಂ ಬರವಿೀಮಿ ಪಶ್ ಯಾದೃಶಃ ॥೧೭.೫೩॥

ಉದಿೀರ್ಯ್ಯ ಚ ೈರ್ಮಿೀಶವರಶಚಕಾರ ಹಾsವಿರಾತಮನ್ಃ ।

ಸ ವಿಶವರ್ಪಮುತತಮಂ ವಿಸಙ್್ಯಶ್ೀಷ್ಯಬಾಹುಕಮ್ ॥೧೭.೫೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 645

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಇದನುನ ನ್ಾನು ಕ ೀವಲ ನಿನನ ಹಿರ್ತಕಾೆಗಿ ಹ ೀಳಿದ . ನಿೀನು ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿ ಚಿಂತಸಬ ೀಡ. ಹ ಣಿ್ನ
ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ನ್ಾನು ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುತುಲಲ. ನನನ ಪಾಲ್ಲಗ ನನನನುನ ಸ ೀವಸುತುರುವ ಯಾವ ರೀತರ್ಯ
ಹ ರ್ಣು್ಗಳಿದಾಾರ ಎನುನವುದನುನ ನ್ ೂೀಡು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಎಣಿಸಲ್ಾಗದಷ್ುು ಬಾಹು-
ಶ್ರಸುುಗಳುಳಳ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ರ್ತನನ ವಶಾರೂಪ್ವನುನ ಭಿೀಷ್ಮಕನಿಗ ತ್ ೂೀರದನು.

ಅನ್ನ್ತತ ೀರ್ಜ ಆತತಂ ವಿಸಙ್್ಯರ್ಪಸಂರ್ಯುತಮ್ ।

ವಿಚಿತರಮೌಲ್ಲಕುರ್ಣಡಲ್ಾಙ್ಗದ್ ್ೀರುಹಾರನ್್ಪುರಮ್ ॥೧೭.೫೫॥

ರ್ಜವಲತುುಕೌಸುತಭಪರಭಾsಭಭಾಸಕಂ ಶುಭಾಮಬರಮ್ ।
ಪರಪಶ್ ಯಾದೃಶಾಃ ಸರಯೀ ಮಮೀತ್ದಶಯರ್ಯಚಿಛರರ್ಯಮ್ ॥೧೭.೫೬॥

ಅನ್ನ್ತರ್ಪಿಣಿೀಂ ಪರಾಂ ಮನ್ುಷ್್ದೃಷುತ ್ೀsಧಿಕಾಮ್ ।

ಸವರುಗ್ವಮಣಿೀತನ ್ೀರಪಿ ರ್್ದಶಯರ್ಯಚಚ ದ್ ೀರ್ತಾಃ ॥೧೭.೫೭॥

ಎಣ ಯಿರದ ತ್ ೀಜಸುನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಅಸಂಖ್ವಾದ ರೂಪ್ದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ವಚಿರ್ತರವಾಗಿರುವ ಕಿರೀಟ,

ಕುರ್ಣಡಲ, ಬಾಹುಭೂಷ್ರ್ಣ-ಹಾರ-ಕಾಲ್ ಗಜ ಜ ಇವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ, ಕೌಸುುಭವನ್ ನೀ ಹ ೂಳ ರ್ಯುವಂತ್
ಮಾಡುತುರುವ, ಶ ್ೀಭನವಾದ ಪ್ೀತ್ಾಂಬರಧಾರಯಾದ ರ್ತನನ ವಶಾರೂಪ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ‘ನನನ
ವಶದಲ್ಲಲ ಎಂತ್ ಂರ್ತಹ ಸರೀರ್ಯರದಾಾರ ನ್ ೂೀಡು’ ಎಂದು ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯನ್ ನೀ ತ್ ೂೀರಸದ.
[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ, ಇದ ೀ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಲ ಒಂದು ಮಾರ್ತು ಬರುರ್ತುದ : ‘ರುಗಿಮಣಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಸುಂದರವಾಗಿರುವ
ಹ ರ್ಣ್ನುನ ಭಿೀಷ್ಮಕ ಅಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದ’ ಎಂದು. ಇದರ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥವನುನ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದಾಾರ ]
ಭಗವಂರ್ತ ರ್ತನನ ವಶಾರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಅನಂರ್ತರೂಪ್ವುಳಳ, ಶ ರೀಷ್ಠಳಾಗಿರುವ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನ್ ನೀ ತ್ ೂೀರಸರುವುದು.
ಆದರ ಮನುಷ್್ ದಶಥನದಿಂದಾಗಿ ಭಿೀಷ್ಮಕನಿಗ ಅಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ರುಗಿಮಣಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಸುಂದರವಾಗಿ ಕಂಡಿರುವುದು.
(ವಸುುರ್ತಃ ಇಬಬರೂ ಒಬಬರ ೀ. ಎರಡನೂನ ಒಂದ ೀ ಎಂದು ನ್ ೂೀಡುವುದರಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ ದೃಷುರ್ಯಲ್ಲಲ
ಎಡವರುವುದು ಅಷ್ ುೀ). ಹಿೀಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ರ್ತನನವಳ ೀ ಆದ, ರುಗಿಮಣಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಅಧಕಳಂತ್ ತ್ ೂೀರುವ
‘ಅವಳನ್ ನೀ’ ತ್ ೂೀರಸದ. ಅಷ್ ುೀ ಅಲಲದ , ರ್ತನನ ಕ ೈ-ಕಾಲುಗಳಲ್ಲಲ ಆವರಸಕ ೂಂಡಿರುವ, ಆಶರರ್ಯಪ್ಡ ದಿರುವ
ದ ೀವತ್ ಗಳನೂನ ಕೃಷ್್ ಭಿೀಷ್ಮಕನಿಗ ತ್ ೂೀರಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 646

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ತದದುೂತಂ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ತು ಪರಭೀತ ಆಶು ಭೀಷ್ಮಕಃ ।

ಪಪ್ಾತ ಪ್ಾದಯೀವಿಯಭ ್ೀಃ ಕರ ್ೀಮಿ ತತ್ ತಥ ೀತಿ ಚ ॥೧೭.೫೮॥

ಈ ಅದುಭರ್ತವನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ ಭಿೀಷ್ಮಕನು ಭರ್ಯಗ ೂಂಡು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದಗಳಲ್ಲಲ ಬಿದಾ. ‘ಒಪ್ಾದ , ನಿೀನು
ಹ ೀಳಿದಂತ್ ಯೀ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದ.

ಪುನ್ಶಚ ವಿಶವರ್ಪತಾಂ ಪಿಧ್ಾರ್ಯ ಪದಮಲ್ ್ೀಚನ್ಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಪಕ್ಷ್ವಾಹನ್ಃ ಪುರಿೀಂ ಸವಬಾಹುಪ್ಾಲ್ಲತಾಮ್ ॥೧೭.೫೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ತ್ಾವರ ರ್ಯ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರ್ತನನ ವಶಾರೂಪ್ವನುನ ಮುಚಿು, ಪ್ಕ್ಷ್ಮವಾಹನನ್ಾಗಿ, ರ್ತನನ
ಬಾಹುವನಿಂದ ಪಾಲ್ಲರ್ತವಾದ ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದ.

ಅಪ್ಾಮಪತಿಶಚ ಮೈರ್ಥಲಃ ಸವರ್ಯಂರ್ರಙ್ೃತಾರ್ಪಿ ।

ಹರಿಂ ವಿನಿಶಚಯಾದಿರ್ಯಂ ರ್ರಜ ೀದಿತಿ ಸಮ ಚಕರತುಃ ॥೧೭.೬೦॥

ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರಮರ್ನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ವರುರ್ಣನು, ಸೀತ್ಾ ಸಾರ್ಯಂವರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಜನಕನು ಸಾರ್ಯಂವರವನುನ

ಮಾಡಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅವರು ಮಗಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನ್ ನೀ ಸ ೀರಬ ೀಕು ಎನುನವ ಬುದಿಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದಾರು.

ಸವರ್ಯಂರ್ರಃ ಕ್ಷ್ತ ೀಭುಯಜಾಂ ಸವಧಮಮಯ ಇತ್ತ ್ೀ ದವಯೀಃ ।

ನ್ ದ್ ್ೀಷ್ ಆಸ ಭೀಷ್ಮಕ ್ೀ ನ್ ಕ ೀಶವಾತ್ಯಮೈಚಛತ ॥೧೭.೬೧॥

ಸಾರ್ಯಂವರವು ರಾಜರಗ ಧಮಥವಾಗಿದ . ಹಿೀಗಾಗಿ ಅದು ಅವರಬಬರಗೂ ದ ೂೀಷ್ವಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆದರ

ಭಿೀಷ್ಮಕನು ಮಾರ್ತರ ರ್ತನನ ಮಗಳು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೀರಬ ೀಕು ಎಂದು ಚಿಂತಸ ಸಾರ್ಯಂವರವನುನ
ಆಯೀಜಸರಲ್ಲಲಲ.

ಅತ ್ೀ ಹರೌ ಪರಬ ್ೀದಾಯ ತಂ ಗತ ೀ ಕೃಪ್ಾಲುಸತತಮೀ ।

ರ್ಶ್ೀಕೃತ ೀ ಚ ಭೀಷ್ಮಕ ೀ ನ್ೃಪ್ಾಸತವಮನ್ರರ್ಯನ್ ಪುನ್ಃ ॥೧೭.೬೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 647

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಕೃಪಾಳುಗಳಲ್ ಲೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಅವನನುನ ಎಚುರಸದ. ಹಿೀಗ ಭಿೀಷ್ಮಕನೂ

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ವಶನ್ಾಗಲು, ರಾಜರು ಮತ್ ು ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್ ಮಾಡಿದರು.

ರ್ಯಶಶಚ ಧಮಮಯಮುತತಮಂ ವಿಧಿತುತಾ ರ್ೃಕ ್ೀದರ ೀ ।

ನ್ ಕ ೀಶವ ೀನ್ ಸ್ದಿತ ್ೀ ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀ ಹಿ ಮನ್್ತ ೀ ॥೧೭.೬೩॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಕಿೀತಥರ್ಯನೂನ, ಪ್ುರ್ಣ್ವನೂನ ನಿೀಡಲು ಬರ್ಯಸುವ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಜರಾಸಂಧನು

ಕ ೂಲಲಲಾಡಲ್ಲಲಲ. ಆದರ ಜರಾಸಂಧ ಮಾರ್ತರ ಇದನುನ ರ್ತಪಾಾಗಿ ತಳಿರ್ಯುತ್ಾುನ್ .
[ಜರಾಸಂಧ ಏನ್ ಂದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುನ್ ಎಂದರ : ]

ರ್ರಾಚಿಛರ್ಸ್ ಮಾಮರ್ಯಂ ನ್ ಹನ್ುತಮಿೀಷ್ು ಉತತಮಾತ್ ।

ಅತಃ ಶ್ರ್ಪರಸಾದತ ್ೀ ಜತ ್ೀsಪಿ ಜ ೀಷ್್ ಉತತರಮ್ ॥೧೭.೬೪॥

‘ಶ್ವನ ವರದಿಂದಾಗಿ ಇವನು ನನನನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಸಮರ್ಥನ್ಾಗುತುಲಲ. ಆದಾರಂದ ಶ್ವನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಈಗ

ನ್ಾನು ಸ ೂೀರ್ತರೂ ಕೂಡಾ ಮುಂದ ಗ ದ ಾೀ ಗ ಲುಲತ್ ುೀನ್ ’.

ಮೃಧ್ ೀಮೃಧ್ ೀ ಜತ ್ೀsಪಿ ಸನ್ ದೃಢಾಶಯಾ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ ।

ಸಮಿೀಹತ ೀ ರ್ಯುಧ್ ೀ ಶ್ರ್ಂ ನ್ಚಾರ್ಮನ್್ತ ೀ ಕವಚಿತ್ ॥೧೭.೬೫॥

ಹಿೀಗ ಜರಾಸಂಧ ರ್ಯುದಿ-ರ್ಯುದಿಗಳಲ್ಲಲ(ಪ್ರತೀ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ) ಸ ೂೀರ್ತರೂ ಕೂಡಾ, ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು

ದೃಢವಾದ ಆಸ ಯಿಂದ ಮತ್ ು-ಮತ್ ು ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಪ್ಡುತುದಾಾನ್ . ತ್ಾರರ್ತಮ್ದಲ್ಲಲ ಶ್ವ ಭಗವಂರ್ತನಿಗಿಂರ್ತ ಕ ಳಗ
ಎಂದು ಅವನು ತಳಿರ್ಯುತುಲಲ ಮರ್ತುು ಈಗ ಸ ೂೀರ್ತರೂ ಶ್ವನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ಮುಂದ ತ್ಾನು ಕೃಷ್್ನನುನ
ಗ ಲುಲತ್ ುೀನ್ ಎಂದುಕ ೂಳುಳತುದಾಾನ್ .

ಅತಃ ಪುನ್ಶಚ ಭ್ಮಿಪ್ಾನ್ುವಾಚ ಬಾಹಯದರರ್ಃ ।

ಧಿರ್ಗ ೀರ್ ಪ್ೌರುಷ್ಂ ಹಿ ನ ್ೀ ರ್ಯದ್ ೀಷ್ ನ ್ೀsರ್ಜರ್ಯತ್ ಸದ್ಾ ॥೧೭.೬೬॥

ಆದ ಕಾರರ್ಣ ಜರಾಸಂಧ ರಾಜರ ಲಲರನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಧಕಾೆರವರಲ್ಲ ನಮಮ ಪೌರುಷ್ಕ ೆ. ಏಕ ಂದರ
ಈ ಕೃಷ್್ನು ನಮಮನುನ ಪ್ರತೀ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಗ ಲುಲತ್ಾುನಷ್ ುೀ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 648

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಅಭ್ಪತ ೀನ್ನಯಚಾsಸನ್ಂ ಪರದ್ ೀರ್ಯಮಿತು್ದ್ಾಹೃತಮ್ ।

ಅಮುಷ್್ ನ್ಸತದನ್್ಥಾ ಬಭ್ರ್ ಚಿನಿತತಂ ನ್ೃಪ್ಾಃ ॥೧೭.೬೭॥

ಯಾರು ರಾಜನಲಲವೀ ಅವನಿಗ ಆಸನ ಕ ೂಡಬಾರದು ಎಂದು ನ್ಾವು ಸಂಕಲ್ಲಾಸದ ವು. ಆದರ ಅದು
ಬ ೀರ ಯೀ ಆಯಿರ್ತು.

ಅರ್ಯಂ ನ್ೃಪ್ೀತತಮಾಙ್ಗಣ ೀ ಮಹ ೀನ್ಾರ ಪಿೀಠಮಾರುಹತ್ ।

ಸಮಸತರಾರ್ಜರಾರ್ಜತಾಮವಾಪ ನ ್ೀsಪ್ನಿಚಛತಾಮ್ ॥೧೭.೬೮॥

ಈ ಕೃಷ್್ನ್ ೂೀ, ರಾಜರ ಲಲರು ನ್ ೂೀಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ ಇಂದರನ ಪ್ೀಠವನ್ ನೀರದ. ನಮಗ ಏನು ಆಗಬಾರದು
ಎನುನವ ಬರ್ಯಕ ಇತ್ ೂುೀ ಅದ ೀ ಆಗಿ ಹ ೂೀಯಿರ್ತು. ಅವನು ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರ ರಾಜನ್ಾದ(ಚಕರವತಥ ಎನಿಸದ).

ಅರ್ಃ ಪುನ್ಃ ಕರ್ಂ ಹರಿಂ ರ್ರ್ಯಂ ರ್ಜಯೀಮ ಚಿನ್ಾತಾಮ್ ।

ರ್ಯಥಾ ಚ ಭೀಷ್ಮಕಾತಮಜಾಮವಾಪುನಯಾಚಚ ಚ ೀದಿರಾಟ್ ॥೧೭.೬೯॥

ಆದ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಮತ್ ು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ನ್ಾವು ಹ ೀಗ ಗ ಲುಲತ್ ುೀವ , ಹ ೀಗ ಈ ಶ್ಶುಪಾಲನು ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ

ಹ ೂಂದಿಯಾನು ಎನುನವುದು ವಚಾರಮಾಡಲಾಡಲ್ಲ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಜರಾಸಂಧ.

ಅರ್ಯಂ ಹಿ ದತತಪುತರಕ ್ೀ ಮ ಔರಸಾದ್ ವಿಶ್ಷ್್ತ ೀ ।

ಅತ ್ೀ ನಿವ ೀಶ್ ಏಷ್ ಮೀ ಸುರ್ಪಿಣಿೀ ಚ ರುಗ್ವಮಣಿೀ ॥೧೭.೭೦॥

ಮುಂದುವರದು ಜರಾಸಂಧ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಇವನು(ಶ್ಶುಪಾಲ) ನನನ ಪ್ುರ್ತರ ಸಮಾನ. ನನನ ಸಾಕು

ಮಗನಿೀರ್ತ. ನನನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದ ಮಗನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ನನಗ ಇವನ್ ೀ ಮಿಗಿಲು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಸುರೂಪ್ಣಿಯಾದ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯು ಇವನನುನ ಮದುವ ಯಾಗಬ ೀಕು’.
[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೯.೨೪) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ ಜ್ಞಾತ ೀಃ ಸಮಾನ್ರ್ಂಶಸ್
ಸುನಿೀರ್ಂ ಪರದದ್ೌ ಸುತಮ್ । ರ್ಜರಾಸಂಧಃ ಸವಸುತರ್ದ್ ದದಶ ೈಯನ್ಂ ರ್ಜುರ್ಗ ್ೀಪ ಚ’ (ಜರಾಸಂಧ
ಶ್ಶುಪಾಲನನುನ ರ್ತನನ ಸಾಂರ್ತ ಮಗ ಎಂಬಂತ್ ಕಾಪಾಡಿದಾ ಕೂಡಾ)]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 649

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಶ್ವಾಗಮೀಷ್ು ಶ್ಷ್್ಕಾಃ ಸರುಗ್ವಮಸಾಲವಪ್ೌರ್ಣಡರಕಾಃ ।

ಮಮಾಖಿಲ್ಾ ನ್ೃಪ್ಾಸತತಃ ಕುರುಧವಮೀತದ್ ೀರ್ ಮೀ ॥೧೭.೭೧॥

ರುಗಿಮ, ಸಾಲಾ, ಪೌರ್ಣಡಿ, ಇವರಂದ ಕೂಡಿದ ಸಮಸು ರಾಜರೂ ಶ ೈವಾಗಮದಲ್ಲಲ ನನನ ಶ್ಷ್್ರು. ಆದಾರಂದ
ನನಗ ಗುರುದಕ್ಷ್ಮಣ ಯಾಗಿ ನಿೀವು ಇದನ್ ನೀ ಮಾಡಿರ (ನನನ ಈ ಅಭಿೀಷ್ಠವನುನ ನಿೀವು ಪ್ೂರ ೈಸ):

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತು ಸೌಭರಾಡ್ ರ್ಜರ್ಗಾದ ರುಗ್ವಮಸಂವಿದ್ಾ ।

ಸವರ್ಯಂರ್ರ ್ೀ ನಿರ್ತಿತಯತಃ ಸವಸಾರಮೀಷ್ ದ್ಾಸ್ತಿ ॥೧೭.೭೨॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಜರಾಸಂಧ ನುಡಿರ್ಯಲು, ಸಾಲಾನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ರುಗಿಮರ್ಯ ಅನುಮತರ್ಯಂತ್ ‘ಸಾರ್ಯಂವರ

ಬಿಡಲಾಟ್ಟುದ . ಇವನ್ಾದರ ೂೀ(ರುಗಿಮರ್ಯು) ರ್ತನನ ರ್ತಂಗಿರ್ಯನುನ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ಕ ೂಡುತುದಾಾನ್ ಅಷ್ ುೀ.
(ಸಾರ್ಯಂವರ ನಡ ರ್ಯುವುದಿಲಲ. ನ್ ೀರವಾಗಿ ರುಗಿಮ ರ್ತನನ ರ್ತಂಗಿರ್ಯನುನ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ಮದುವ ಮಾಡಿ
ಕ ೂಡಲ್ಲದಾಾನ್ ಅಷ್ ುೀ)

ನ್ಚಾತಿರ್ತಿತಯತುಂ ಕ್ಷಮಃ ಪಿತಾsಸ್ ಚ ೀದಿಪ್ಾರ್ಯ ತಾಮ್ ।

ಪರದ್ಾತುಕಾಮಮಾತಮರ್ಜಂ ರ್ಯೀಗತಸತಥಾsಬಲಃ ॥೧೭.೭೩॥

ರ್ತಂಗಿರ್ಯನುನ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ಕ ೂಡಲು ಬರ್ಯಸುವ ರ್ತನನ ಮಗನನುನ ಈ ವರ್ಯಸಾುಗಿರುವ, ದುಬಥಲನ್ಾದ

ಭಿೀಷ್ಮಕನು ಮಿೀರಲ್ಾಗುವುದಿಲಲ.

ಸವರ್ಯಂ ತು ಕೃಷ್್ ಏತ್ ನ ್ೀ ವಿಜತ್ ಕನ್್ಕಾಂ ಹರ ೀತ್ ।

ತತ ್ೀsಸ್ ಪೂರ್ಯಮೀರ್ ನ ್ೀ ಹ್ಭಾರ್ತಾ ಕೃತಾ ಶುಭಾ ॥೧೭.೭೪॥

ಆದರ ಕೃಷ್್ನು ತ್ಾನ್ ೀ ಬಂದು, ನಮಮಲಲರನುನ ಗ ದುಾ, ಕನ್ ್ರ್ಯನುನ ಅಪ್ಹರಸಯಾನು. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಅದಕೂೆ ಮೊದಲು ನ್ಾವು ಕೃಷ್್ನನುನ ಇಲಲವಾಗಿಸಬ ೀಕು.

[ಹ ೀಗ ಎಂದರ : ಅದಕ ೂೆಂದು ಉಪಾರ್ಯವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ ಸಾಲಾ: ]

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 650

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಉಪ್ಾರ್ಯ ಏಷ್ ಚಿನಿತತ ್ೀ ಮಯಾsತರ ಮಾಗಧ್ ೀಶವರ ।

ಮುನಿಂ ಹಿ ಗಗಗಯನಾಮಕಂ ಹ್ಮುಷ್್ ಸಾಲ ಆಕ್ಷ್ಪತ್ ॥೧೭.೭೫॥

ಮಾಗದ ೀಶಾರ, ಈ ಉಪಾರ್ಯವು ನನಿನಂದ ಚಿಂತಸಲಾಟ್ಟುದ : (ಎಂದು ಹಿಂದ ನಡ ದ ಘಟನ್ ಯಂದನುನ

ಉಲ್ ಲೀಖಿಸುತ್ಾುನ್ ). ಗಗಥ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಒಮಮ ಅವನ ಹ ಂಡತರ್ಯ ರ್ತಮಮನು ನಿಂದಿಸ
ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದ.

ರ್ಯದ್ಾsಸ್ ಷ್ರ್ಣಡತ ್ೀದಿತಾ ಮುನ ೀಃ ಪುರ ್ೀಹಿತಸ್ ಚ ।

ಪರ ೀರ್ಣ ರ್ೃಷ್್ಯೀsಹಸಂಶುಚಕ ್ೀಪ ಗಗಗಯ ಏಷ್ು ಹ ॥೧೭.೭೬॥

ಯಾವಾಗ ಅವನು ಇವನನುನ ಷ್ರ್ಣಡ ಎಂದು ಬ ೈದನ್ ೂೀ, ಆಗ ಅಲ್ಲಲದಾ ಯಾದವರ ಲ್ಾಲ ಜ ೂೀರಾಗಿ ನಕೆರು.
ಆಗ ಗಗಥನಿಗ ಸಟುು ಬಂದಿರ್ತು.

[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ರ್ೃಷ್ೀನಾಮನ್ಾಕಾನಾಂ ಚ ಗುರುಗಯರ್ಗ ್ೀಯ

ಮಹಾಮನಾಃ । ಬರಹಮಚಾರಿೀ ಪುರಾ ಭ್ತಾವ ನ್ ಸಮ ದ್ಾರಾನ್ ಸ ವಿನ್ಾತಿ । ತಥಾಹಿ ರ್ತಯಮಾನ್ಂ
ತಮ್ಧವಯರ ೀತಸಮರ್್ರ್ಯಮ್ । ಸಾ್ಲ್ ್ೀsಭಶಸತವಾನ್ ಗಗಯಮಪುಮಾನಿತಿ ಭ್ಪತ ೀ’ (ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ
೫೭.೭-೮) ಗಗಯಂ ರ್ಗ ್ಷಾಾಯಂ ದಿವರ್ಜಂ ಸಾ್ಲಃ ಷ್ರ್ಣಡ ಇತು್ಕತವಾನ್ ದಿವರ್ಜ । ರ್ಯದ್ನಾಂ ಸನಿನಧ್ೌ ಸವ ೀಯ
ರ್ಜಹಸುಯಾಯದವಾಸತದ್ಾ’ (ವಿಷ್ು್ಪರ್ಯಣಿ ೫.೨೩.೧)].

ಚಕಾರ ಚ ಪರತಿಶರರ್ಂ ಸಮಾರ್ಜಜಯಯೀ ಸುತಂ ದುರತಮ್ ।

ಅಕೃಷ್್ತಾಂ ರ್ಯ ಆನ್ಯೀದ್ ಭುವೀsಪಿ ರ್ೃಷ್ನಾಶಕಃ ॥೧೭.೭೭॥

ಕ ೂೀಪ್ಗ ೂಂಡ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ‘ಅತಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲಯೀ ಒಬಬ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ ುೀನ್ , ಅವನು ಈ
ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ಇಲಲದಂತ್ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ . ಕ ೀವಲ ಕೃಷ್್ನಷ್ ುೀ ಅಲಲ, ಸಮಸು ಯಾದವರನ್ ನೀ
ಇಲಲವಾಗಿಸುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡಿದರು.

ರ್ಯತ ್ೀ ಹಿ ಕೃಷ್್ಸಂಶರಯಾದ್ ಬತಾಪಹಾಸತಾ ರ್ರ್ಯಮ್ ।

ಇತಿ ಬುರರ್ನ್ ರ್ನ್ಂ ರ್ಯಯೌ ತಪಶಚ ಶ ೈರ್ಮಾಚರತ್ ॥೧೭.೭೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 651

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

‘ಕೃಷ್್ನನೂನ ಸ ೀರಸ ಇಡಿೀ ಯಾದವ ಕುಲವನ್ ನೀ ಇಲಲವಾಗಿಸುತ್ ುೀನ್ ಎನುನವ ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡಿದ
ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು, ‘ಕೃಷ್್ನ ಸಂಶರರ್ಯ ಇದ ೀ ಎಂದು ನನನನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿದಿರಷ್ ುೀ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾು
ಕಾಡಿಗ ತ್ ರಳಿದರು ಮರ್ತುು ಶ್ವನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದರು.

ಸ ಚ್ರ್ಣ್ಯಮಾರ್ಯಸಂ ತವದನ್ ದದಶಯ ಚಾಬಾತಃ ಶ್ರ್ಮ್ ।

ರ್ರಂ ತತ ್ೀsಭಪ್ ೀದಿವಾನ್ ಸುತಂ ಹರ ೀರಭಾರ್ದಮ್ ॥೧೮.೭೯॥

ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ಲ್ ೂೀಹಚೂರ್ಣಥವನುನ ತನುನತ್ಾು, ಒಂದು ವಷ್ಥದ ನಂರ್ತರ ಶ್ವನನುನ ಕಂಡರು ಮರ್ತುು

ಅವನಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಅಭಾವವನುನ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮಗನನುನ ವರವಾಗಿ ಪ್ಡ ದರು.

[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಮಹಾಮುನಿಶಾಚರ್ಯಸಚ್ರ್ಣಯಮಶನನ್ುನಪಸತತ ್ೀ

ದ್ಾವದಶವಾಷಯಕಂ ರ್ರತಮ್ । ......... ತಪ್ೀಬಲ್ಾದ್ ಗಗಯಮುನ ೀಮಯಹಾತಮನ ್ೀ
ರ್ರಪರಭಾವಾಚಛಕಲ್ ೀಂದುಮೌಲ್ಲನ್ಃ । ಭರ್ಂತಮಾಸಾದ್ ರ್ಜನಾದಯನ ್ೀ ಹಿಮಂ ವಿಲ್ಲೀರ್ಯತ ೀ
ಭಾಸಾರರಶ್ಮನಾ ರ್ಯಥಾ’ (ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೩.೫೪). ಅಲ್ಲಪುಂಸುತ ಸರರ್ಯಂ ಚ ೈರ್ ತಪಸ ತೀಪ್ ೀ ಸುದ್ಾರುರ್ಣಮ್ ।
ತತ ್ೀ ದ್ಾವದಶರ್ಷಾಯಣಿ ಸ ್ೀsರ್ಯಶ್ಚರ್ಣಯಮಭಕ್ಷರ್ಯತ್’ (೫೭.೯). ಇಲ್ಲಲ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ಹನ್ ನರಡು
ವಷ್ಥ ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಆದರ ಇಲ್ಲಲ ವಾಷಥಕ ಎನುನವುದು ಕ ೀವಲ ಔಪ್ಚಾರಕ.
ಒಂದು ತಂಗಳನುನ ಒಂದು ವಷ್ಥ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ ಯೀ ವನಃ ಅದು ಹನ್ ನರಡು ವಷ್ಥವಲಲ. ಇದಕ ೆ
ಪ್ೂರಕವಾದ ಅಂಶವನುನ ನ್ಾವು ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೫.೨೩.೩) ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ಆರಾಧರ್ಯನ್
ಮಹಾದ್ ೀರ್ಂ ಲ್ ್ೀಹಚ್ರ್ಣಯಮಭಕ್ಷರ್ಯತ್ । ದದ್ೌ ರ್ರಂ ಚ ತುಷ ್ುೀsಸ ೈ ರ್ಷ ೀಯ ತು ದ್ಾವದಶ ೀ ಹರಃ’

[ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ನ್ಾಮಕರರ್ಣ ಮಾಡಿದ, ಕೃಷ್್ಭಕುರಾದ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ಏಕ ಈರೀತ ಮಾಡಿದರು ಎಂದರ :]

ಸ ವಿಷ್ು್ದ್ ೈರ್ತ ್ೀsಪಿ ಸನ್ ಪರವಿಷ್ು ಉಲಬಣಾಸುರ ೈಃ ।

ರ್್ಧ್ಾದಾರ ೀಃ ಪರತಿೀಪಕಂ ರ್ರತಂ ಚ ನ ೈಷಾಕಂ ರ್ಜಹೌ ॥೧೭.೮೦॥

ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ವಷ್ು್ವನ್ ನೀ ದ ೀವತ್ ರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಪ್ಡ ದವನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಅಸುರರಂದ

ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದವರಾಗಿ(ಪ್ರವಷ್ುರಾದವರಾಗಿ) ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ವರುದಿವನುನ ಮಾಡಿದರು. ರ್ತನನ ನ್ ೈಷಠಕ
ವರರ್ತವನುನ ಬಿಟುರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 652

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ತಮಾರ ಚಾsಸುರಾಪುರಾ ಬಲ್ಲಷ್ಾಪುತರಕಾಮ್ಯಾ ।

ಪರವಿಶ್ ರ್ಗ ್ೀಪಿಕಾಙ್ಗನಾಸಮ್ಹಮದಾಯಮುಲಬಣಾ ॥೧೭.೮೧॥

ಒಬಬಳು ಅಸುರ ಸಂಬಂಧಯಾದ, ಕೂರರಸಾಭಾವದ ಅಪ್ುರ ರ್ತನಗ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಮಗ ಬ ೀಕು ಎನುನವ

ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ, ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರ ಸಮೂಹದಲ್ಲಲ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸ, ಆ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು.
[ಅಪ್ುರ ರ್ಯರು ಮರ್ತುು ಗಂಧವಥರಲ್ಲಲ ದ ೈವಕರು ಮರ್ತುು ಆಸುರರು ಎಂಬ ವಭಾಗ ಇರುರ್ತುದ . ಉದಾಹರಣ ಗ
ದರಮಿಳ ಎನುನವ ದ ೈರ್ತ್ಗಂಧವಥ. ಅವನಿಂದಾಗಿ ಉಗರಸ ೀನನ ಹ ಂಡತರ್ಯಲ್ಲಲ ರಾಕ್ಷಸನ್ಾದ ಕಂಸ ಹುಟ್ಟುದ.
ಹಾಗ ೀ, ಇಲ್ಲಲ ಈಕ ಅಸುರ ಸಾಭಾವದ ಅಪ್ುರ . ಈಕ ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರ ಸಮೂಹದಲ್ಲಲದುಾ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರನುನ
ಸ ೀರ ರಾಕ್ಷಸೀ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತ್ಾುಳ ].

[ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೩೫.೧೪-೧೫) ಈ ಕುರರ್ತ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ರ್ಗ ್ೀಪಕನಾ್ಮುಪ್ಾದ್ಾರ್ಯ

ಮೈರ್ುನಾಯೀಪಚಕರಮೀ । ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಲ್ಲೀ ತವಪುರಾಸತಸ್ ರ್ಗ ್ೀಪಸರೀವ ೀಷ್ಧ್ಾರಿಣಿೀ । (ಗ ೂೀಪ್ಸರೀ
ವ ೀಷ್ಧಾರಣಿಯಾಗಿ ಆಕ ಮೈರ್ುನಕಾೆಗಿ ಬಂದಳು) ಧ್ಾರಯಾಮಾಸ ಗಗಯಸ್ ಗಭಯಂ ದುಧಯರಮಚು್ತಮ್’
(ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭರ್ಯಂಕರವಾದ ಗಭಥವನುನ ಆಕ ಧರಸದಳು).
ಇನುನ ವಷ್ು್ಪ್ವಥದಲೂಲ(೫೭.೧೨-೧೫) ಈ ಕುರರ್ತ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ತತಃ ಶುಶಾರರ್ ತಂ ರಾಜಾ
ರ್ಯರ್ನಾಧಿಪತಿರ್ಯರಂ । ಪುತರಪರಸರ್ರ್ಜಂ ದ್ ೈವಾದಪುತರಃ ಪುತರಕಾಮಿತಾ । ಸ ನ್ೃಪಸತಮುಪ್ಾನಾರ್ಯ್
ಸಾಂತವಯತಾವ ದಿವಜ ್ೀತತಮಮ್ । ತಂ ಘ್ೀಷ್ಮಧ್ ್ೀ ರ್ಯರ್ನ ್ೀ ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಸರೀಷ್ು ಸಮಾಸೃರ್ಜತ್ । (ಮಗ
ಬ ೀಕು ಎನುನವ ಒಬಬ ರಾಜನಿದಾ. ಅವನಿಗ ಮಕೆಳಿರಲ್ಲಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನು ಒಬಬ ಅಸುರಾಪ್ುರ ರ್ಯನುನ
ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಕಳುಹಿಸ, ಅವಳ ಮೂಲಕ ಗಗಥನಿಂದ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ಹಂಚಿಕ ರ್ಯನುನ
ಹಾಕಿದ. ಅವನ್ ೀ ರ್ಯವನ15 ರಾಜ). ರ್ಗ ್ೀಪ್ಾಲ್ಲ ತವಪುರಾಸತತರ ರ್ಗ ್ೀಪಸರೀವ ೀಷ್ಧ್ಾರಿಣಿ । ಧ್ಾರಯಾಮಾಸ
ಗಗಯಸ್ ಗಭಯಂ ದುಧಯರಮಚು್ತಮ್ । ಮಾನ್ುಷಾ್ಂ ಗಗಯಭಾಯಾಯಯಾಂ ನಿಯೀರ್ಗಾಚ್ಛಲಪ್ಾಣಿನ್ಃ ।
ಸ ಕಾಲರ್ಯರ್ನ ್ೀ ನಾಮ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಶ್ರ ್ೀ ಮಹಾಬಲಃ’

ಸ ಯಾರ್ನ ೀನ್ ಭ್ಭೃತಾ ಹಿ ರ್ಗ ್ೀಪಿಕಾಭರಚಿಚಯತಃ ।

ಅಪುತರಕ ೀರ್ಣ ಜಾನ್ತಾ ಮುನ ೀಮಮಯನ ್ೀsನ್ುಚಿನಿತತಮ್ ॥೧೭.೮೨॥

15
ಪಾರರ್ಯಃ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವ ರ್ಯವನ ದ ೀಶ ಇಂದಿನ ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣ ಆಫ್ರರಕ. ನಿಶ್ುರ್ತವಾಗಿ ತಳಿದಿಲಲ. ಆದರ ಅನ್ ೀಕರು ಹಾಗ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 653

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರ ಮನಸುನ ಚಿಂರ್ತನ್ ರ್ಯನುನ ತಳಿದವನ್ಾದ ರ್ಯವನರಾಜನಿಂದ, ಹಾಗೂ

ಗ ೂೀಪ್ಕ ರ್ಯರಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ಅಚಿಥರ್ತರಾದರು.

ಸ ಚಾಪುರಸತನೌ ಸುತಂ ನಿಷಚ್ ಯಾರ್ನಾರ್ಯ ಚ ।

ದದ್ೌ ವಿಮೊೀಹಿತಃ ಕುರಧ್ಾ ಕ್ತಮೀತದಿೀಶ ವ ೈರಿರ್ಣಃ ॥೧೭.೮೩॥

ಅಪ್ುರ ರ್ಯನುನ ಸಂಭ ೂೀಗಿಸ ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ದ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ರ್ತನನನುನ ಅಚಿಥಸದ ರ್ಯವನನಿಗ ,
ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಮೊೀಹಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಆ ಮಗುವನುನ ಕ ೂಟುರು. ಅಸುರಾವ ೀಶದಿಂದ, ಕೃಷ್್ ಹಾಗೂ ಯಾದವರ ಮೀಲ್
ವ ೈರರ್ತಾವನುನ ಸಾಧಸುತುರುವ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥ ಈರೀತ ಮಾಡುವುದರಲ್ ಲೀನು ಆಶುರ್ಯಥ?

ಸ ಆಶರಮಾಚಚ ನ ೈಷಾಕಾದ್ ವಿದ್ಷತಃ ಪರತಿೀಪಕೃತ್ ।

ಹರ ೀಶಚ ತಾಪಮೀಯವಾನ್ ರ್ಜಗಹಯ ಚಾsತಮಶ ೀಮುಷೀಮ್ ॥೧೭.೮೪॥

ನ್ ೈಷಠಕಬರಹಮಚಯಾಥಶರಮದಿಂದ ಭರಷ್ುನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ವರ ೂೀಧ ಮಾಡಿದ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು,

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ಶಾುತ್ಾುಪ್ಪ್ಟುು ರ್ತನನ ಬುದಿಿರ್ಯನುನ ಬ ೈದುಕ ೂಂಡರು.

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಚಾರರ್ಣಂ ಹರಿಂ ಪರಪ್ಾಹಿ ಮಾಂ ಸುಪ್ಾಪಿನ್ಮ್ ।

ಇತಿ ಸಮ ವಿಷ್್ವನ್ುಜ್ಞಯಾ ಚಕಾರ ವ ೈಷ್್ರ್ಂ ತಪಃ ॥೧೭.೮೫॥

ಅದರಂದಾಗಿ ‘ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಯಾದ ನನನನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸು’ ಎಂದು ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ

ಶರರ್ಣುಹ ೂೀದರು. ಈರೀತಯಾಗಿ, ವಷ್ು್ವನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ ಮುಂದ ವಷ್ು್ಸಂಬಂಧಯಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ
ಮಾಡಿದರು.

(ಹಿೀಗ ರ್ಯವನಪ್ುರ್ತರನ ಜನಮದ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಜರಾಸಂಧನಿಗ ಹ ೀಳುತುರುವ ಸಾಲಾ, ಮುಂದುವರದು
ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : )

ಕುತ ್ೀ ಹಿ ಭಾಗ್ಮಾಪತ ೀನ್ುಮನ ೀಃ ಶ್ವಾಚಚಯನ ೀ ಸದ್ಾ ।

ಭವಾದೃಶಾ ಹಿ ದ್ಾನ್ವಾಃ ಸ್ರಾಃ ಶ್ವಾಚಚಯನ ೀ ಸದ್ಾ ॥೧೭.೮೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 654

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

‘ಶ್ವನ ಅಚಥನ್ ರ್ಯ ಭಾಗ್ ಆ ಮುನಿಗ ಎಲ್ಲಲಂದ ಬರಬ ೀಕು? ನಿನನಂರ್ತಹ ದಾನವರು ಶ್ವನ ಅಚಥನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ
ಯಾವಾಗಲೂ ನಿಷ್ ಠರ್ಯುಳಳವರು.

ಸುತ ್ೀsಸ್ ಕಾಲನಾಮಕ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ಕೃಷ್್ಮದಿಾಯತುಮ್ ।

ಸದ್ ೈರ್ ಕಾಲಕಾಙ್ಷಣಾತ್ ಸ ಯಾರ್ನಾಭಷ ೀಚಿತಃ ॥೧೭.೮೭॥

ಹಿೀಗ ಗಗಾಥಚಾರ್ಯಥರಂದ ಹುಟ್ಟುದ ರ್ಯವನ ರಾಜನ ಮಗನು ‘ಕಾಲ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನವನ್ಾದನು. (ಏಕ ಈ
ಹ ಸರನುನ ಪ್ಡ ದ ಎಂದರ :) ಅವನು ಕೃಷ್್ನನುನ ರ್ತುಳಿರ್ಯಲು ಕಾಲವನುನ ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ ಪ್ರತೀಕ್ಷ
ಮಾಡುತುದುಾದರಂದ ಅವನು ಕಾಲ-ರ್ಯವನ ಎಂಬ ಹ ಸರನುನ ಪ್ಡ ದ. ರ್ಯವನ ರಾಜ ರ್ತನನ ಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ
ಮಗನಿಗ ಅಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದ.

ತವ ೈರ್ ಶ್ಷ್್ ಏಷ್ ಚಾತಿಭಕ್ತತಮಾನ್ ಹಿ ಶಙ್ಾರ ೀ ।

ಪರಭ್ತಸ ೀನ್ಯಾ ರ್ಯುತ ್ೀ ಬಲ್ ್ೀದಾತಶಚ ಸರ್ಯದ್ಾ ॥೧೭.೮೮॥

ಓ, ಜರಾಸಂಧ, ಶಂಕರನಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಕಿುರ್ಯುಳಳವನ್ಾದ ಆ ಕಾಲರ್ಯವನ ನಿನನ ಶ್ಷ್್ನ್ ೀ. ಬಹಳ

ಸ ೀನ್ ಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಆರ್ತ ಬಲದಿಂದ ಉದಿರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ಕೂಡಾ.

ತಮೀಶ ಯಾಮಿ ಶಾಸನಾತ್ ತವೀಪನಿೀರ್ಯ ಸತವರಮ್ ।

ವಿಕೃಷ್್ಕಂ ಕ್ಷ್ತ ೀಸ್ಳಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಸಂರಮಾಮ ಹಾ ॥೧೭.೮೯॥

ನ್ಾನು ನಿನನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಕಾಲರ್ಯವನನಿದಾಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳುತ್ ುೀನ್ . ಅವನನುನ ಕರ ರ್ತಂದು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಇಡಿೀ
ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಕೃಷ್್ ರಹಿರ್ತನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ನ್ಾವು ಆನಂದ ರ್ತುಂಬಿದವರಾಗ ೂೀರ್ಣ.

ತತಶಚ ರುಗ್ವಮಣಿೀಂ ರ್ರ್ಯಂ ಪರದ್ಾಪಯಾಮ ಚ ೀದಿಪ್ ೀ ।

ವಿನಾಶ್ ದ್ ೀರ್ಪಕ್ಷ್ಣ ್ೀ ರ್ಯಥ ೀಷ್ುಮಾಸಮ ಸರ್ಯದ್ಾ ॥೧೭.೯೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಸ ೀರ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ಕ ೂಡಿಸ ೂೀರ್ಣ. ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ಕ್ಷದವರನುನ

ನ್ಾಶಮಾಡಿಸ, ನಮಮ ಇಚಾೆನುಸಾರ ಇರ ೂೀರ್ಣ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಸಾಲಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 655

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಇತಿೀರಿತ ್ೀ ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ದುಮಮಯನಾ ಭೃಶಮ್ ।

ಕ್ತರಿೀಟಮಣಿಡತಂ ಶ್ರಶಚಕಾರ ಚಾsಶವವಾಗ್ ಭೃಷ್ಮ್ ॥೧೭.೯೧॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಸಾಲಾನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಜರಾಸಂಧನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಮನಸುು ಕ ಡಿಸಕ ೂಂಡವನ್ಾದ.

(ಸಾಾಭಿಮಾನಿ ಜರಾಸಂಧ ಬಹಳ ಸಂಕಟಪ್ಟು). ಕಿರೀಟದಿಂದ ಅಲಂಕೃರ್ತವಾದ ರ್ತನನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಕ ಳಗ
ಮಾಡಿದ. (ರ್ತಲ್ ರ್ತಗಿಗಸದ).

ಕರಂ ಕರ ೀರ್ಣ ಪಿೀಡರ್ಯನ್ ನಿಶಾಮ್ ಚಾsತಮನ ್ೀ ಭುಜೌ ।

ರ್ಜರ್ಗಾದ ಕಾರ್ಯ್ಯಸದಾಯೀ ಕರ್ಂ ಪರಯಾಚಯೀ ಪರಮ್ ॥೧೭.೯೨॥

ಕ ೈ-ಕ ೈ ಹಿಸುಕಿಕ ೂಳುಳತ್ಾು, ರ್ತನನ ಭುಜವನುನ ನ್ ೂೀಡುತ್ಾು ಜರಾಸಂಧ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನನನ ಕಾರ್ಯಥಸದಿಿಗಾಗಿ
ಇನ್ ೂನಬಬನ ಸಹಾರ್ಯವನುನ ಹ ೀಗ ಬ ೀಡಲ್ಲ ನ್ಾನು?

ಸುದುಗಗಯಕಾರ್ಯ್ಯಸನ್ತತಿಂ ಹ್ಗುಃ ಸಮ ಮದುೂಜಾಶರಯಾಃ ।

ಸಮಸತಭ್ತಳ ೀ ನ್ೃಪ್ಾಃ ಸ ಚಾಹಮೀಷ್ ಮಾಗಧಃ ॥೧೭.೯೩॥

ನನನ ಆಶರರ್ಯ ಪ್ಡ ದ ರಾಜರುಗಳ ೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಅಸಂಭವವಾದ ಕಾರ್ಯಥವನುನ ಸಾಧಸಕ ೂಂಡಿದಾಾರ . ಅಂರ್ತಹ
ಜರಾಸಂಧ ನ್ಾನು.

ಕದ್ಾsಪ್ಚಿೀರ್ಣ್ಯಮದ್ ತತ್ ಕರ್ಂ ಕರ ್ೀಮಿ ಕ ೀರ್ಲಮ್ ।

ಗ್ವರಿೀಶಪ್ಾದಸಂಶರರ್ಯಃ ಪರಭುಃ ಸಮಸತಭ್ಭೃತಾಮ್ ॥೧೭.೯೪॥

ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಯಾವರ್ತೂು ಮಾಡದ ಕಾರ್ಯಥವನುನ(ಇನ್ ೂನಬಬರ ಸಹಾರ್ಯ ಬ ೀಡುವುದನುನ) ಹ ೀಗ ಮಾಡಲ್ಲ?

ಕ ೀವಲ ಸದಾಶ್ವನ ಪಾದವನುನ ಆಶರಯಿಸರುವ, ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರಗೂ ಪ್ರಭುವಾಗಿರುವ ನ್ಾನು ಇನ್ ೂನಬಬನ
ಮುಂದ ಹ ೀಗ ಕ ೈಚಾಚಲ್ಲ?

ಇತಿೀರಿತಃ ಸ ಸೌಭರಾಡ್ ರ್ಜರ್ಗಾದ ವಾಕ್ಮುತತರಮ್ ।

ಭವಾನ್ಪಿ ಸಮ ಮುಹ್ತ ೀ ಕ್ತಮಸಮದ್ಾದರ್ಯಃ ಪರಭ ್ೀ ॥೧೭.೯೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 656

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಈರೀತಯಾಗಿ ಜರಾಸಂಧ ನುಡಿದಾಗ, ಅದಕ ೆ ಉರ್ತುರವಾಗಿ ಸಾಲಾನು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ನಿನನಂರ್ತವನ್ ೀ

ಮೊೀಹಕ ೂೆಳಗಾಗುತ್ಾುನ್ ಎಂದಮೀಲ್ , ನ್ಾವು ಮೊೀಹಕ ೆ ಒಳಗಾಗುವುದರಲ್ ಲೀನು ಆಶುರ್ಯಥ?

ಸವಶ್ಷ್್ಕ ೈಃ ಕೃತಂ ತು ರ್ಯತ್ ಕ್ತಮನ್್ಸಾಧಿತಂ ಭವ ೀತ್ ।

ಸವಶ್ಷ್್ದ್ಾಸರ್ಗಗಯಕ ೈಃ ಸಮತ್ಯರ್ಯನಿತ ಭ್ಭುರ್ಜಃ ॥೧೭.೯೬॥

ನಿನನ ಶ್ಷ್್ರು ಮಾಡುವ ಕ ಲಸ ನಿೀನು ಮಾಡಿದಂತ್ ತ್ಾನ್ ೀ? ರಾಜರು ರ್ತಮಮ ಶ್ಷ್್ರಂದ, ರ್ತಮಮ ದಾಸರಂದ
ರ್ತಮಮ ಕಾರ್ಯಥಸಾಧನ್ ಮಾಡಿಸಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ .

ಅಪಿ ಸಮ ತ ೀ ಬಲ್ಾಶರರ್ಯಪರರ್ೃತತಯೀsಸಮದ್ಾದರ್ಯಃ ।
ಪುಮಾನ್ ಕುಠಾರಸಙ್ಗರಹಾದಶಕತ ಈರ್ಯಯತ ೀ ಹಿ ಕ್ತಮ್ ॥೧೭.೯೭॥

ನ್ಾವ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ನಿನನ ಬಲವನುನ ಆಶರಯಿಸಕ ೂಂಡು ಮುಂದುವರರ್ಯುತುದ ಾೀವ . ಪ್ುರುಷ್ನ್ ೂಬಬ
ಕ ೂಡಲ್ಲರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡ ಮಾರ್ತರಕ ೆ ಅವನನುನ ಅಶಕು ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ೀನು?

ಕುಠಾರಸಮಿಮತ ್ೀ ಹ್ಸೌ ತವ ೈರ್ ಯಾರ್ನ ೀಶವರಃ ।

ವಿನಾ ಭರ್ದಬಲಂ ಕವಚಿತ್ ಪರರ್ತಿತಯತುಂ ನ್ಹಿ ಕ್ಷಮಃ ॥೧೭.೯೮॥

ನಿನನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲನ ಕ ೂಡಲ್ಲರ್ಯಂತ್ ಇರುವವನು ಆ ಕಾಲರ್ಯವನ. ನಿನನ ಬಲ ಇಲಲದ ೀ ಸಾರ್ತಃ ಮುಂದುವರರ್ಯಲು

ಅವನು ಸಮರ್ಥನಲಲ.

ರ್ರ ್ೀ ಹಿ ಕೃಷ್್ಮದಾಯನ ೀ ರ್ೃತ ್ೀsಸ್ ಕ ೀರ್ಲಃ ಶ್ವಾತ್ ।

ತದನ್್ಶತುರಪಿೀಡನಾತ್ ತವಮೀರ್ ತಸ್ ರಕ್ಷಕಃ ॥೧೭.೯೯॥

ಕೃಷ್್ನನುನ ಸಾಯಿಸುವುದರಲ್ಲಲ ಅವನು ಶ್ವನಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾಾನ್ . ಆದರ ಇರ್ತರರಂದ ಅವನನುನ
ರಕ್ಷ್ಮಸುವವನು ನಿೀನ್ ೀ.

ತವಾಖಿಲ್ ೈರಜ ೀರ್ಯತಾ ಶ್ರ್ಪರಸಾದತ ್ೀsಸತ ಹಿ ।

ವಿಶ ೀಷ್ತ ್ೀ ಹರ ೀರ್ಜಜಯಯೀ ರ್ರಾದರ್ಯಂ ವಿಮಾಗ್ಯತ ೀ ॥೧೭.೧೦೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 657

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಶ್ವನ ಅನುಗರಹದಿಂದ ನಿನಗ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾವದ . ಕೃಷ್್ನನುನ ಜಯಿಸುವುದರಲ್ಲಲ ಆ ಕಾಲರ್ಯವನನು

ವಶ ೀಷ್ವಾದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾಾನ್ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಸಾಲಾ.

ಇತಿೀರಿತ ೀsಪ್ತೃಪತರ್ತ್ ಸ್ತ ೀ ತು ಬಾಹಯದರಥ ೀ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಸೌಭಮಾಸ್ತಃ ಸ ಸೌಭರಾಟ್ ಚ ಯಾರ್ನ್ಮ್ ॥೧೭.೧೦೧॥

ಸಾಲಾ ಇಷ್ ುಲ್ಾಲ ಹ ೀಳಿದರೂ ಕೂಡಾ, ಜರಾಸಂಧ ಮಾರ್ತರ ಕಸವಸರ್ಯಲ್ಲಲಯೀ(ಅರ್ತೃಪ್ುನ್ಾಗಿಯೀ) ಇದಾ.

ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಸಾಲಾನು ರ್ತನನ ಸೌಭ ವಮಾನವನ್ ನೀರ ಕಾಲರ್ಯವನನ ದ ೀಶದರ್ತು ತ್ ರಳಿದ.

ಸ ಕಾಲಯಾರ್ನ ್ೀsರ್ ತಂ ರ್ಜರಾಸುತಾನಿತಕಾಗತಮ್ ।

ನಿಶಮ್ ಭಕ್ತತಪೂರ್ಯಕಂ ಪರರ್ಣಮ್ ಚಾsಚಚಯರ್ಯದ್ ದೃತಮ್ ॥೧೭.೧೦೨॥

ಆ ಕಾಲರ್ಯವನನು, ‘ಸಾಲಾ ಜರಾಸಂಧನ ಕಡ ಯಿಂದ ಬಂದಿದಾಾನ್ ’ ಎಂದು ತಳಿದ ೂಡನ್ ೀ, ಭಕಿುಯಿಂದ

ನಮಸೆರಸ ಸರ್ತೆರಸದನು.

ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀ ಹಿ ದ್ ೈರ್ತಂ ಸಮಸತಕ ೀಶರ್ದಿವಷಾಮ್ ।

ಇತಿ ಪರರ್ಣಮ್ ತಾಂ ದಿಶಂ ತದಿೀರ್ಯಮಾಶವಪೂರ್ಜರ್ಯತ್ ॥೧೭.೧೦೩॥

‘ಜರಾಸಂಧನಲಲವ ೀ ಎಲ್ಾಲ ಕ ೀಶವ ದ ಾೀಷಗಳಿಗ ದ ೀವತ್ ರ್ಯಂತ್ ಇರುವವನು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಕಾಲರ್ಯವನ,
ಜರಾಸಂಧನಿರುವ ದಿಕಿೆಗ ನಮಸೆರಸ, ಸಾಲಾನಿಗ ಗೌರವ ನಿೀಡಿದನು.

ತದಿೀರಿತಂ ನಿಶಮ್ ಚ ದುರತಂ ತಿರಕ ್ೀಟ್ಟಸಙ್್ಯಯಾ ।

ಅಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀಕಯಾ ರ್ಯುತಃ ಸವಸ ೀನ್ಯಾ ನಿರಾಕರಮತ್ ॥೧೭.೧೦೪॥

ಸಾಲಾನ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಕ ೀಳಿದ ಕಾಲರ್ಯವನ, ಮೂರುಕ ೂೀಟ್ಟ ಬಲವುಳಳ, ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿೀನ್ಾಮಕವಾದ ರ್ತನನ
ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗ ಕೂಡಲ್ ೀ ಅಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಟನು.

ತದಶವಮ್ತರವಿಷ್ಾಯಾ ಬಭ್ರ್ ನಾಮತಃ ಶಕೃತ್ ।

ನ್ದಿೀ ಸುವ ೀಗರ್ಗಾಮಿನಿೀ ಕಲ್ೌ ಚ ಯಾ ರ್ಹ ೀದ್ ದುರತಮ್ ॥೧೭.೧೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 658

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಕಾಲರ್ಯವನನ ಸ ೀನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಅಶಾಗಳ ಮಲ-ಮೂರ್ತರದಿಂದ ‘ಶಕೃತ್’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ನದಿಯೀ

ಹರರ್ಯಲ್ಾರಂಭಿಸರ್ತು. ಯಾವ ನದಿ ಕಲ್ಲರ್ಯುಗದಲ್ಲಲ ವ ೀಗವಾಗಿ ಹರರ್ಯುರ್ತುದ ೂೀ ಅಂರ್ತಹ ನದಿ.

ಪುನ್ಃಪುನ್ನ್ನಯದಿೀಭರ್ಂ ನಿಶಾಮ್ ದ್ ೀಶಸಙ್ಷರ್ಯಮ್ ।

ತದನ್್ದ್ ೀಶಮ್ತಿರತಂ ರ್್ಶ ್ೀಷ್ರ್ಯದಿಾ ಮಾರುತಃ ॥೧೭.೧೦೬॥

ಆಗ ಶಕೃತ್ ನದಿಯಿಂದ ಉಂಟ್ಾಗರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಪ್ರಸರ ಹಾಗು ದ ೀಶನ್ಾಶವನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಮಾರುರ್ತನು ಆ

ನದಿರ್ಯನುನ ಬತುಸಬಿಟು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೫೩.೨೮) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ನಾರದಪ್ ರೀಷತ ್ೀ ವಿೀರ ್ೀ
ಯಾರ್ನ್ಃ ಪರತ್ದೃಶ್ತ । ರುರ ್ೀಧ ಮಧುರಾಮೀತ್ ತಿಸುೃಭಮಿೀಯಚಛಕ ್ೀಟ್ಟಭಃ’ ಹರವಂಶದಲೂಲ ಈ
ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಇದ : ’ ಸಮೃದ್ ್ಾೀ ಹಿ ರ್ಯದ್ಾ ರಾಜಾ ರ್ಯರ್ನಾನಾಂ ಮಹಾಬಲಃ । ತತ ಏನ್ಂ ನ್ೃಪ್ಾ
ಮಿೀಚಾಛಃ ಸಂಶ್ರತಾ್ನ್ುರ್ಯರ್ಯುಸತದ್ಾ । [ಮಲೀಚೆ ರಾಜರ ಲಲರೂ (ಶಕರು, ಹೂರ್ಣರು, ಆಂದರರು, ಪ್ುಳಿನಾರು,
ಪ್ುಲೆಸರು, ಇತ್ಾ್ದಿ) ರ್ಯವನನ ಹಿಂಬಾಲಕರಾಗಿ ಬಂದರು]. ಶಕಾಸುತಷಾರಾ ದರದ್ಾ ಪ್ಾರದ್ಾಃ ಶುೃಙ್್ಲ್ಾಃ
ಖಶಾಃ । ಪಲಿವಾಃ ಶತಶಶಾಚನ ್ೀ ಮಿೀಚಾಛ ಹ ೈಮರ್ತಾಸತಥಾ’ (ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೭.೧೯-೨೦).... ಮ್ತ ರೀರ್ಣ
ಶಕೃತಾ ಚ ೈರ್ ಸ ೈನ ್ೀನ್ ಸಸೃಜ ೀ ನ್ದಿೀಮ್ । ಅಶವಷ್ಾಶಕೃತಾಂ ರಾಶ ೀನಿಯಃಸೃತ ೀತಿ ರ್ಜನಾಧಿಪ ।
ತತ ್ೀsಶವಶಕೃದಿತ ್ೀರ್ ನಾಮ ನ್ದ್ಾ್ ಬಭ್ರ್ ಹ’ (ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೭.೨೩-೨೪)]

ಹರಿಶಚ ವ ೈನ್ತ ೀರ್ಯರ್ಯುಗ್ ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ರಾಮಸಂರ್ಯುತಃ ।

ಸದ್ಾsತಿಪೂರ್ಣ್ಯಸಂವಿದಪ್ಜ ್ೀsರ್ ಲ್ಲೀಲಯಾsಸಮರತ್ ॥೧೭.೧೦೭॥

ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥಪ್ರಜ್ಞ ರ್ಯುಳಳವನ್ಾದರೂ, ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶ್ರೀಹರರ್ಯು ಗರುಡನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,

ಲ್ಲೀಲ್ಾವಲ್ಾಸದಿಂದ ಚಿಂರ್ತನ್ ಮಾಡಿದನು.

ರ್ಯುರ್ಯುತುುರ ೀಷ್ ಯಾರ್ನ್ಃ ಸಮಿೀಪಮಾಗತ ್ೀsದ್ ನ್ಃ ।

ರ್ಯುರ್ಯುತುತಾಮನ ೀನ್ ನ ್ೀ ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀsಭಯಾಸ್ತಿ ॥೧೭.೧೦೮॥

‘ಕಾಲರ್ಯವನನು ರ್ಯುದಿಮಾಡಬ ೀಕ ಂದು ನಮಮ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ ಬಂದಿದಾಾನ್ . ರ್ಯುದಿಮಾಡುವ ಅವನ ಜ ೂತ್ ಗ

ಸ ೀರ ಜರಾಸಂಧನು ಇನ್ ೂನಂದು ದಿಕಿೆನಿಂದ ಬರುತುದಾಾನ್ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 659

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸ ಯಾದವಾನ್ ಹನಿಷ್್ತಿ ಪರಭಙ್ಗತಸುತ ಕ ್ೀಪಿತಃ ।

ಪುರಾ ರ್ಜಯಾಶಯಾ ಹಿ ನೌ ರ್ಯದ್ನ್ ನ್ ರ್ಜಘ್ನನವಾನ್ಸೌ ॥೧೭.೧೦೯॥

ಅನ್ ೀಕ ಸಲ ಸ ೂೀರ್ತು, ಮುನಿದವನ್ಾದ ಜರಾಸಂಧ ಈ ಬಾರ ಯಾದವರನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ಾುನ್ . ಹಿಂದ ಕ ೀವಲ

ನಮಮನುನ ಗ ಲಲಬ ೀಕು ಎಂಬ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಆರ್ತ ಯಾದವರನುನ ಕ ೂಂದಿರಲ್ಲಲಲ.

ನಿರಾಶಕ ್ೀsದ್ ಯಾದವಾನ್ಪಿ ಸಮ ಪಿೀಡಯಷ್್ತಿ ।

ಅತಃ ಸಮುದರಮದಾಯರ್ಗಾಪುರಿೀವಿಧ್ಾನ್ಮದ್ ಮೀ ॥೧೭.೧೧೦॥

ಈರೀತ ಹತ್ಾಶನ್ಾದ ಅವನು ಯಾದವರನುನ ಪ್ೀಡಿಸುತ್ಾುನ್ . ಆದಾರಂದ ಸಮುದರ ಮದ್ದಲ್ಲಲ

ಪ್ಟುರ್ಣವಂದನುನ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಮಾಡಬ ೀಕ ಂದು ನನಗನಿಸುತುದ .

ಪರರ ್ೀಚತ ೀ ನಿಧ್ಾನ್ಮಪ್ಮುತರ ಸರ್ಯಸಾತತವತಾಮ್ ।

ಉದಿೀರ್ಯಯ ಚ ೈರ್ಮಿೀಶವರ ್ೀsಸಮರತ್ ಸುರ ೀಶರ್ದಾಯಕ್ತಮ್ ॥೧೭.೧೧೧॥

ಆ ಪ್ಟುರ್ಣವನ್ ನೀ ಎಲ್ಾಲ ಯಾದವರ ಆವಾಸ ಸಾ್ನವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಬ ೀಕು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ,
ವಶಾಕಮಥನನುನ ಸಮರಣ ಮಾಡಿದ.

ಸ ಭೌರ್ನ್ಃ ಸಮಾಗತಃ ಕುಶಸ್ಲ್ಲೀಂ ವಿನಿಮಮಯಮೀ ।

ನಿರಮುಬಕ ೀ ತು ಸಾಗರ ೀ ರ್ಜನಾದಾಯನಾಜ್ಞಯಾ ಕೃತ ೀ ॥೧೭.೧೧೨॥

ಭುವನನ್ ಂಬ ಋಷರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ವಶಾಕಮಥನು ಬಂದವನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಆ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲ
ನಿೀರಲಲವಾಗುತುರಲು, ಅಲ್ಲಲ ದಾಾರಕಾನಗರರ್ಯನುನ ನಿಮಿಥಸದನು.

[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೩೨.೩)ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ‘ಭೌರ್ನ್ಃ ಸುಮಹಾವಿೀರ್ಯಯಃ

ಸ ್ೀಮಸ್ ಪರಿರಕ್ಷ್ತಾ’. ಋಗ ಾೀದದ ವಶಾಕಮಥಸೂಕುದ(೧೦.೮೧) ಅನುಕರಮಣಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ರ್ಯ
ಇಮಾ ವಿಶವಕಮಾಯ ಭೌರ್ನ ್ೀ ವ ೈಶವಕಮಯರ್ಣಂ ತು’ ಭಾಗವರ್ತದಲೂಲ(೧೦.೫೩.೩೨-೩೪) ಈ ಕುರರ್ತ
ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ರ್ರುಣ ೀನಾಭಸಙ್ಗಮ್ ಸಮಾಭಾಷಾ್ಭಪೂಜತಃ । ಇತಿ ಸಮಮಂತರಯ ಭಗವಾನ್
ದುಗಯಂ ದ್ಾವದಶಯೀರ್ಜನ್ಮ್ । (ಹನ್ ನರಡು ಯೀಜನ ವಸಾುರವಾಗಿರುವ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಕಟುಲು ತೀಮಾಥನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 660

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಮಾಡಿದ). ಅಂತಃಸಮುದ್ ರೀ ನ್ಗರಂ ಕೃಷ ್ುೀsದುೂತಮಚಿೀಕರತ್ । ದೃಶ್ತ ೀ ರ್ಯತರ ಹಿ ತಾವಷ್ಾಂ ವಿಜ್ಞಾನ್ಂ

ಶ್ಲಪನ ೈಪುರ್ಣಮ್’ (ಸಮಗರವಾದ ಶ್ಲ್ಲಾನ್ ೈಪ್ುರ್ಣ್ದಿಂದ ಕೂಡಿದ ದಾಾರಕಾಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ನಿಮಿಥಸದ ). ಇನುನ
ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೮.೪೪) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ತತಃ ಸಾ ನಿಮಿಯತಾ ಕಾಂತಾ ಪುರಿೀ ದ್ಾವರಾರ್ತಿೀ
ತದ್ಾ । ಮಾನ್ಸ ೀನ್ ಪರರ್ಯತ ನೀನ್ ವ ೈಷ್್ವಿೀ ವಿಶವಕಮಯಣಾ’ (ಭಗವಂರ್ತ ಸಂಕಲಾಮಾರ್ತರದಿಂದ ವಶಾಕಮಥನ
ಮುಖ ೀನ ಪ್ಟುರ್ಣ ನಿಮಾಥರ್ಣ ಮಾಡಿದ).
ಹಿೀಗ ಈ ಪ್ಟುರ್ಣದ ಇತಹಾಸವನುನ ಹರವಂಶಪ್ವಥದಲ್ಲಲ, ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ, ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ
ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಆ ಸ್ಳ ಪ್ಟುರ್ಣವ ೀ ಆಗಿದುಾ, ಆನಂರ್ತರ ಸಮುದರ
ಅದನುನ ಆಕರಮಿಸಕ ೂಂಡಿರ್ತುು. ಅದನುನ ಮತ್ ು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಪ್ಟುರ್ಣವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಅವತ್ಾರ ಸಮಾಪ್ು
ಮಾಡುತುದಾಂತ್ ಯೀ ಸಮುದರ ಆ ಸ್ಳವನುನ ಮತ್ ು ನುಂಗಿರ್ತು’ ಎಂದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಮೌಸಲಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ‘ಇಲ್ಲಲರುವ ರರ್ತನಗಳ ಲಲವೂ ಹಾಗ ೀ ಇರಲ್ಲ, ಇದನುನ ಯಾರಗೂ ಕೂಡಾ ಕ ೂಡಬಾರದು, ಮತ್ ು
ನ್ಾನು ಬರುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ಸಮುದರನಿಗ ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ಯಾಗಿದ ಎಂದೂ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ].

ಮಹ ್ೀದಕಸ್ ಮದಾಯತಶಚಕಾರ ತಾಂ ಪುರಿೀಂ ಶುಭಾಮ್ ।

ದಿವಷ್ಟಾಯೀರ್ಜನಾರ್ಯತಾಂ ಪಯೀಬಾಮದಾಯರ್ಗ ್ೀಪಮಾಮ್ ॥೧೭.೧೧೩॥

ಹಿೀಗ , ಭಗವಂರ್ತನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ , ಜಲಸಮೂಹದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ, ಹನ್ ನರಡು ಯೀಜನ ವಸೃರ್ತವಾದ,
ಕ್ಷ್ಮೀರಸಾಗರ ಮಧ್ದಲ್ಲಲರುವ ಶ ಾೀರ್ತದಿಾೀಪ್ಕ ೆ ಸದೃಶವಾದ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ವಶಾಕಮಥ
ನಿಮಾಥರ್ಣಮಾಡಿದನು.

ಚಕಾರ ಲ್ಾರ್ಣ ್ೀದಕಂ ರ್ಜನಾದಾಯನ ್ೀsಮೃತ ್ೀಪಮಮ್ ।

ಸಭಾಂ ಸುದಮಮಯನಾಮಕಾಂ ದದ್ೌ ಸಮಿೀರಣ ್ೀsಸ್ ಚ ॥೧೧.೧೧೪॥

ಜನ್ಾದಥನನು ಸಂಕಲಾಮಾರ್ತರದಿಂದ ಉಪ್ುಾನಿೀರನುನ ಅಮೃರ್ತರ್ತುಲ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ದ ೀವಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲದಾ ‘ಸುಧಮಥ’ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಸಭ ರ್ಯನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣದ ೀವರು ನಿೀಡಿದರು.

[ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೫.೨೩.೧೩) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಯಾದವಾಭಭರ್ಂ ದೃಷಾು ಮಾ ಕುರ್ಯನ್ತವರಯೀsಧಿಕಾಃ ।

ಇತಿ ಸಞಚಚನ್ಾ ರ್ಗ ್ೀವಿಂದ್ ್ೀ ಯೀರ್ಜನಾನಾಂ ಮಹ ್ೀದಧಿಮ್ । ರ್ಯಯಾಚ ೀ ದ್ಾವದಶ ಪುರಿೀಂ ದ್ಾವರಕಾಂ
ತತರ ನಿಮಯಮೀ’ (ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಸಮುದರರಾಜನನುನ ಬ ೀಡಿಕ ೂಂಡ(ದಶಥನ ಭಾಷ್ ), ಹಾಗೂ ಸಮುದರ ಹನ್ ನರಡು
ಯೀಜನ ಸ್ಳವನುನ ಬಿಟುುಕ ೂಟು). ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೮.೭೬) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 661

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ . ‘ಸುಧಮಾಯರ್ಯ ಸುಧಮಾಯಂ ತಾಂ ಕೃಷ್್ಯಾಕ್ತಿಷ್ುಕಾರಿಣ ೀ । ದ್ ೀವೀ ದ್ ೀರ್ಸಭಾಂ ದತಾವ

ವಾರ್ಯುರಂತರ ಧಿೀರ್ಯತ’]

ಶತಕರತ ್ೀಃ ಸಭಾಂ ತು ತಾಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಕ ೀಶವಾರ್ಯ ಸಃ ।

ನಿಧಿೀನ್ ಸಮಪ್ಯ ಸರ್ಯಶ ್ೀ ರ್ಯಯೌ ಪರರ್ಣಮ್ ತಂ ಪರಭುಮ್ ॥೧೭.೧೧೫॥

ಇಂದರನ ಸಭ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಶವನಿಗಾಗಿ ರ್ತಂದುಕ ೂಟು, ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಲ್ ೂೀಕಗಳಲ್ಲಲರುವ ಅಪ್ೂವಥ ನಿಧಗಳನೂನ

ರ್ತಂದುಕ ೂಟು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಮಸಾೆರ ಮಾಡಿದನು.

ಸಮಸತದ್ ೀರ್ತಾಗಣಾಃ ಸವಕ್ತೀರ್ಯಮಪಪಯರ್ಯನ್ ಹರೌ ।

ವಿಮುಚ್ ಪಕ್ಷ್ಪುಙ್ಗರ್ಂ ಸ ಯೀದುಾಮೈಚಛದಚು್ತಃ ॥೧೭.೧೧೬॥

ಎಲ್ಾಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಗರ್ಣಗಳೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಮಮರ್ತಮಮ ಸಂಪ್ರ್ತುನುನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಅಪ್ಥಸದರು. ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು

ಪ್ಕ್ಷ್ಮಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಗರುಡನನುನ ಬಿಟುು ತ್ಾನ್ ೀ ರ್ಯುದಿಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸದನು.

[ಈ ಪ್ರಸಂಗವನುನ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೮.೬೪) ವವರಸರುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .

ಗೃಹಿೀತಾವ ಶಾಸನ್ಂ ಮ್ಧನಯ ನಿಧಿರಾಟ್ ಕ ೀಶರ್ಸ್ ಹ । ನಿಧಿೀನಾಜ್ಞಾಪಯಾಮಾಸ ದ್ಾವರರ್ತಾ್ಂ
ಗೃಹ ೀಗೃಹ ೀ’ (ಇಲ್ಲಲ ನಿಧರಾಟ್ ಎಂದರ ನಮಗ ‘ಕುಬ ೀರ’ ಎಂಬಂತ್ ತ್ ೂೀರುರ್ತುದ . ಆದರ ನಿಧಗಳಿಗ ಮೂಲ
ಒಡ ರ್ಯ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೀ. ನಿಧಗಳಿಗ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ದ ೀವರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯಮೀಲ್
ಹ ೂರ್ತುು, ಎಲ್ಾಲ ನಿಧಗಳನೂನ ಕೂಡಾ, ದಾಾರವತರ್ಯ ಮನ್ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಇರುವಂತ್ ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಂಡ.
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ( ೧೦.೫೩.೪೦-೪೧) ಹ ೀಳುವಂತ್ : ಶಾ್ಮೈಕಕಣಾಯನ್ ರ್ರುಣ ್ೀ ಹಯಾನ್ ಶುಕಾಿನ್
ಮನ ್ೀರ್ಜವಾನ್ । ದದ್ೌ ಸಹಸರಸಙ್ಕ್್ಯತಾನ್ ದ್ ೀರ್ದ್ ೀವಾರ್ಯ ತ ್ೀರ್ಯರಾಟ್ । ಅಷೌು ನಿಧಿಪತಿಃ ಕ ್ೀಶಾನ್
ರತನಪೂರ್ಣಯನ್ವಿಕ್ಷಯಾನ್ । ತಥಾsನ ್ೀ ಲ್ ್ೀಕಪ್ಾಲ್ಾಶಚ ದದುಃ ಸಾವಧಿಕೃತಂ ಧನ್ಂ’ (ಒಂದು ಕಿವ ಮಾರ್ತರ
ಕಪಾಾಗಿರುವ, ಇಡಿೀ ದ ೀಹ ಬ ಳಳಗಿರುವ, ವ ೀಗದಿಂದ ಸಾಗುವ, ಸಹಸಾರರು ಸಂಖ ್ರ್ಯ ಕುದುರ ಗಳನುನ
ವರುರ್ಣನು ನಿೀಡಿದ. ಅವನು ಅಷ್ುನಿಧಕ ೂೀಶಗಳನ್ ನೀ ಕ ೂಟು. ಹಾಗ ಯೀ, ಬ ೀರ ಲ್ ೂೀಕಪಾಲರೂ ಕೂಡಾ,
ರ್ತಮಮಲ್ಲಲರುವ ನಿಧರ್ಯನುನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಅಪ್ಥಸದರು).]

ಸಮಸತಮಾಧುರಾನ್ ಪರಭುಃ ಕುಶಸ್ಲ್ಲೀಸ್ತಾನ್ ಕ್ಷಣಾತ್ ।

ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಬಾಹುಯೀಧಕಃ ಸ ಯಾರ್ನ್ಂ ಸಮಭ್ಯಾತ್ ॥೧೭.೧೧೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 662

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕೃಷ್್ನು ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣ ಪ್ರದ ೀಶದಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ನ್ಾಗರಕರನುನ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ

ದಾಾರಕಾಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ಇರುವವರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ಕ ೈಗಳಿಂದಲ್ ೀ ರ್ಯುದಿ (ಬಾಹುರ್ಯುದಿ) ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸ,
ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

[ಹಾಗಾದರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮಧುರಾಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲದಾ ಯಾದವರನುನ ಕಾಲರ್ಯವನ ಹಾಗೂ ಜರಾಸಂಧನಿಂದ

ರಕ್ಷ್ಮಸುವ ಶಕಿು ಇಲಲದ ೀ ದಾಾರಕಾನಗರಗ ಸ್ಳಾಂರ್ತರಸದನ್ ೀ ಎಂದರ :]

ಅನ್ನ್ತಶಕ್ತತರಪ್ರ್ಜಃ ಸುನಿೀತಿದೃಷ್ುಯೀ ನ್ೃಣಾಮ್ ।

ರ್್ವಾಸರ್ಯನಿನಜಾನ್ ರ್ಜನಾನ್ ಸ ಲ್ಲೀಲಯೈರ್ ಕ ೀರ್ಲಮ್ ॥೧೭.೧೧೮॥

ಎಣ ಯಿರದ ಕಸುವನವನ್ಾದ, ಎಂದೂ ಹುಟುದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು, ಮನುಷ್್ರಗ ಆಪ್ತ್ಾೆಲದಲ್ಲಲ

ಅನುಸರಸಬ ೀಕಾದ ನಿೀತರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರಸಲ್ ೂೀಸುಗ, ಕ ೀವಲ ಲ್ಲೀಲ್ ಯಿಂದ ರ್ತನನವರನುನ ಸ್ಳಾಂರ್ತರ
ಮಾಡಿದ.

ಅನಾದ್ನ್ನ್ತಕಾಲಕಂ ಸಮಸತಲ್ ್ೀಕಮರ್ಣಡಲಮ್ ।

ರ್ಯದಿೀಕ್ಷಯೈರ್ ರಕ್ಷಯತ ೀ ಕ್ತಮಸ್ ರ್ೃಷ್ರಕ್ಷರ್ಣಮ್ ॥೧೭.೧೧೯॥

ಅನ್ಾದಿಕಾಲದಿಂದ, ಅನಂರ್ತಕಾಲದವರ ಗ ಇಡಿೀ ಲ್ ೂೀಕಸಮೂಹವು ಯಾರ ನ್ ೂೀಟದಿಂದಲ್ ೀ

ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಡುತುದ ಯೀ, ಅಂರ್ತಹ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ಯಾದವರ ರಕ್ಷಣ ಯಾವ ಲ್ ಕೆ?

ನಿರಾರ್ಯುಧಂ ಚ ಮಾಮರ್ಯಂ ರ್ರಾಚಿಛರ್ಸ್ ನ್ ಕ್ಷಮಃ ।

ಸಮಸತಸ ೀನ್ಯಾ ರ್ಯುತ ್ೀsಪಿ ಯೀದುಾಮಿತ್ದಶಯರ್ಯತ್ ॥೧೭.೧೨೦॥

‘ಯಾವುದ ೀ ಆರ್ಯುಧವನುನ ಇಟುುಕ ೂಳಳದ ನನನನುನ, ಇವನು ಸದಾಶ್ವನ ವರವದೂಾ ಗ ಲಲಲ್ಾರ’. ಕ ೀವಲ
ಅವನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಅಲ್ಾಲ, ಸಮಸು ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗ ಕೂಡಿದರೂ ಕೂಡಾ, ಅವನು ಕೃಷ್್ನ್ ೂಂದಿಗ
ರ್ಯುದಿಮಾಡಲೂ ಸಮರ್ಥನಲಲ ಎಂಬುವುದನುನ ಭಗವಂರ್ತ ತ್ ೂೀರಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 663

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

[ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ರ್ಯುದಿಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ ಎದುರುಗ ೂಳುಳವುದಕೂೆ ಮೊದಲು ಒಂದು ಘಟನ್ ನಡ ದಿರ್ತುು.

ಆ ಘಟನ್ ರ್ಯ ವವರವನುನ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ :]

ಸ ಕೃಷ್್ಪನ್ನಗಂ ಘಟ ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ಕ ೀಶವೀsಪಪಯರ್ಯತ್ ।

ನಿರಾರ್ಯುಧ್ ್ೀsಪ್ಹಂ ಕ್ಷಮೊೀ ನಿಹನ್ುತಮಪಿರಯಾನಿತಿ ॥೧೭.೧೨೧॥

ಕೃಷ್್ನು ಕಪ್ುಾಸಪ್ಥವಂದನುನ(ಘಟಸಪ್ಥವಂದನುನ) ಮಡಿಕ ರ್ಯಲ್ಲಲಟುು, ಕಾಲರ್ಯವನನಿಗ ಕಳುಹಿಸದ. ಅದರ

ಹಿಂದಿನ ಸಂದ ೀಶ ಏನು ಎಂದರ : ನ್ಾನು ಆರ್ಯುಧವಲಲದ ೀ, ನನಗ ಅಪ್ರರ್ಯರಾದವರನುನ ಕ ೂಲಲಲು
ಸಮರ್ಥನು.(ಹ ೀಗ ಹಾವು ಯಾವುದ ೀ ಆರ್ಯುಧವಲಲದ ರ್ತನನ ಶರ್ತುರವನುನ ಕ ೂಲಲಬಲಲದ ೂೀ, ಹಾಗ ).

ಘಟಂ ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾಗಣ ೈಃ ಪರಪೂರ್ಯ್ಯ ಯಾರ್ನ ್ೀsಸ್ ಚ ।

ಬಹುತವತ ್ೀ ವಿಜ ೀಷ್್ ಇತ್ಹಿಂ ಮೃತಂ ರ್್ದಶಯರ್ಯತ್ ॥೧೭.೧೨೨॥

ಕಾಲರ್ಯವನನು ಇರುವ ಗಳ ಸಮೂಹಗಳಿಂದ ಆ ಸಪ್ಥವರುವ ಮಡಿಕ ರ್ಯನುನ ರ್ತುಂಬಿಸ, ಸರ್ತು ಹಾವನುನ

ಕೃಷ್್ನಿಗ ತ್ ೂೀರಸಕ ೂಟು. ಅದರರ್ಥ: ‘ಬಹಳ ಜನ ಇರುವುದರಂದ ನ್ಾನ್ ೀ ಗ ಲುಲತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು.

[ಈ ಎಲ್ಾಲ ಅಂಶಗಳನುನ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ (ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೭.೩೨-೩೭) ವವರಸಲ್ಾಗಿದ : ‘ತತಃ ಕುಮೂೀ

ಮಹಾಸಪಯಂ ಭನಾನಞ್ಜನ್ಚಯೀಪಮಮ್ । ಘ್ೀರಮಾಶ್ೀವಿಷ್ಂ ಕೃಷ್್ಂ ಕೃಷ್್ಃ ಪ್ಾರಕ್ ೀಪರ್ಯತ್ ತದ್ಾ ।
ತತಸತಂ ಮುದರಯತಾವ ತು ಸ ವೀನ್ ದ್ತ ೀನ್ ಹಾರರ್ಯತ್ । (ಅಂಜನದಂತ್ ಕಪ್ಾಗಿರುವ, ದಂರ್ತದಲ್ಲಲ
ವಷ್ವರುವ(ಆಶ್ೀವಷ್) ಹಾವನುನ ಕುಮಭದಲ್ಲಲಟುು, ಅದನುನ ಮುಚಿು (ಮುದ ರಮಾಡಿ), ದೂರ್ತನ ಮುಖ ೀನ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕಳುಹಿಸದ). ನಿದಶಯನಾರ್ಯಂ ರ್ಗ ್ೀವಿಂದ್ ್ೀ ಭೀಶಯಾಮಾಸ ತಂ ನ್ೃಪಮ್ । ಸ ದ್ತಃ
ಕಾಲರ್ಯರ್ನ ೀ ದಶಯಯಾಮಾಸ ತಂ ಘಟಮ್ । ಕಾಳಸಪ್ೀಯಪಮಃ ಕೃಷ್್ ಇತು್ತಾತವ ಭರತಷ್ಯಭ ।
(ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ಕಂಡ ದೂರ್ತ, ‘ಈ ಮಡಿಕ ರ್ಯ ಒಳಗಡ ಇರುವ ಹಾವನಷ್ ುೀ ಭರ್ಯಂಕರ ಶ್ರೀಕೃಷ್್’ ಎಂದ)
ತತಾಾಲರ್ಯರ್ನ ್ೀ ಬುದ್ಾಾವ ತಾರಸನ್ಂ ಯಾದವ ೈಃ ಕೃತಮ್ । ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕಾನಾಂ ಚನಾಡನಾಂ ಪೂರಯಾಮಾಸ
ತಂ ಘಟಮ್ । ಸ ಸಪ್ೀಯ ಬಹುಭಸತೀಕ್ ೈಃ ಸರ್ಯತಸ ೈಃ ಪಿಪಿೀಲ್ಲಕ ೈಃ । ಭಕ್ಷಯಮಾರ್ಣಃ ಕ್ತಲ್ಾಙ್ಕ ಗೀಷ್ು
ಭಸೇಭ್ತ ್ೀsಭರ್ತ್ ತದ್ಾ । ತಂ ಮುದರಯತಾವsರ್ ಘಟಂ ತಥ ೈರ್ ರ್ಯರ್ನಾಧಿಪಃ । ಪ್ ರೀಶಯಾಮಾಸ
ಕೃಷಾ್ರ್ಯ ಬಾಹುಲ್ಮುಪರ್ರ್ಣಯರ್ಯನ್’ (ಕಾಲರ್ಯವನ ಬಹಳ ಪ್ಪ್ೀಲ್ಲಕಗಳ ಗರ್ಣವನುನ ಮಡಿಕ ಯಳಗ ಬಿಟು.
ಆಗ ಹಾವು ಸತುರ್ತು. ಹಿೀಗ , ನ್ಾವು ಬಹಳ ಜನರದ ಾೀವ ಎಂಬ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಆರ್ತ ಹಿಂದ ಕಳುಹಿಸದ)].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 664

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಕ್ತಮತರ ಸತ್ಮಿತ್ಹಂ ಪರದಶಯಯಷ್್ ಇತ್ರ್ಜಃ ।

ಉದಿೀರ್ಯಯ ದ್ತಮಭ್ಯಾತ್ ಸ ಯಾರ್ನ್ಂ ಪರಬಾಧಿತುಮ್ ॥೧೭.೧೨೩॥

‘ಈವಚಾರದಲ್ಲಲ ಯಾವುದು ಸರ್ತ್ವಾಗುವುದು ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದು ದೂರ್ತನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದ
ಶ್ರೀಕೃಷ್್, ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ಪ್ೀಡಿಸಲು ತ್ ರಳಿದ.

ಸ ಬಾಹುನ ೈರ್ ಕ ೀಶವೀ ವಿಜತ್ ಯಾರ್ನ್ಂ ಪರಭುಃ ।

ನಿಹತ್ ಸರ್ಯಸ ೈನಿಕಾನ್ ಸವಮಸ್ ಯಾಪರ್ಯತ್ ಪುರಿೀಮ್ ॥೧೭.೧೨೪॥

ಕೃಷ್್ನ್ಾದರ ೂೀ, ಕ ೀವಲ ರ್ತನನ ಬಾಹುಗಳಿಂದ ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ಗ ದುಾ, ಅವನ ಎಲ್ಾಲ ಸ ೈನಿಕರನುನ ಕ ೂಂದು,
ಅವನಿಗ ಸ ೀರದ ಎಲ್ಾಲ ದರವ್ಗಳನುನ ರ್ತನನ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಕುರರ್ತು ಕಳುಹಿಸಕ ೂಟುನು.

ಸಹಾಸರಶಸರಸಞ್ಚಯಾನ್ ಸೃರ್ಜನ್ತಮಾಶು ಯಾರ್ನ್ಮ್ ।

ನ್್ಪ್ಾತರ್ಯದ್ ರಥ ್ೀತತಮಾತ್ ತಳ ೀನ್ ಕ ೀಶವೀsರಿಹಾ ॥೧೭.೧೨೫॥

ಶರ್ತುರಗಳನುನ ಕ ೂಲುಲವ ಕ ೀಶವನು, ಅಸರ-ಶಸರಗಳ ಸಮೂಹವನ್ ನೀ ರ್ತನನರ್ತು ಬಿಡುತುರುವ ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅವನ ರರ್ದಿಂದ ಕ ಳಗ ಬಿೀಳಿಸದನು.

ವಿವಾಹನ್ಂ ನಿರಾರ್ಯುಧಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಬಾಹುನಾ ಕ್ಷಣಾತ್ ।

ವಿಮ್ಚಿಛಯತಂ ನ್ಚಾಹನ್ತ್ ಸುರಾತಿ್ಯತಂ ಸಮರನ್ ಹರಿಃ ॥೧೭.೧೨೬॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಬಾಹುವನಿಂದ ಅವನನುನ ವಾಹನವಲಲದವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ,

ಆರ್ಯುಧವಲಲದವನ್ಾಗಿರ್ಯೂ ಮಾಡಿದನು. ಮೂಛ ಥಗ ೂಂಡ ಅವನನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರ್ಥನ್ ರ್ಯನುನ
ನ್ ನಪ್ಸಕ ೂಂಡು ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ.

[ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪಾರರ್ಥನ್ ಏನ್ಾಗಿರ್ತುು?]

ಪುರಾ ಹಿ ಯೌರ್ನಾಶವಜ ೀ ರ್ರಪರದ್ಾಃ ಸುರ ೀಶವರಾಃ ।

ರ್ಯಯಾಚಿರ ೀ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಂ ರ್ರಂ ರ್ರಪರದ್ ೀಶವರಮ್ ॥೧೭.೧೨೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 665

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಅನ್ತ್ಯಕ ್ೀ ರ್ರ ್ೀsಮುನಾ ರ್ೃತ ್ೀsಪಿ ಸಾತ್ಯಕ ್ೀ ಭವ ೀತ್ ।

ಅರಿಂ ಭವಿಷ್್ಯಾರ್ನ್ಂ ದಹತವರ್ಯಂ ತವ ೀಶವರ ॥೧೭.೧೨೮॥

ರ್ಯುವನ್ಾಶಾನ ಮಗ ಮಾನ್ಾಿತ್ಾ, ಮಾನ್ಾಿತ್ಾನ ಮಗನ್ಾದ ಮುಚುಕುನಾನಿಗ ಹಿಂದ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾ

ಶ ರೀಷ್ಠರಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು, ತ್ಾವು ಕ ೂಟು ವರವನುನ ಸರ್ತ್ವಾಗಿಸುವಂತ್ , ವರವನುನ ಕ ೂಡುವವರಲ್ಲಲಯೀ
ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನುನ ಕುರರ್ತು ಹಿೀಗ ಬ ೀಡಿದಾರು:
‘ಈ ಮುಚುಕುನಾನಿಂದ ವ್ರ್ಥವಾದ ವರವು ಬ ೀಡಲಾಟುರೂ ಕೂಡಾ, ಅದು ಅವನಿಗ ಸಾರ್ಥಕವಾಗಬ ೀಕು.
ನಿನನ ಶರ್ತುರವಾಗಿರುವ, ಮುಂದ ಬರುವ ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ಈ ಮುಚುಕುನಾನು ಸುಟುುಬಿಡಲ್ಲ’ ಎಂದು.

ತಥಾsಸತವತಿ ಪರಭಾಷತಂ ಸವವಾಕ್ಮೀರ್ ಕ ೀಶರ್ಃ ।

ಋತಂ ವಿಧ್ಾತುಮಭ್ಯಾತ್ ಸ ಯೌರ್ನಾಶವಜಾನಿತಕಮ್ ॥೧೭.೧೨೯॥

ಕೃಷ್್ನು ‘ಹಾಗ ಯೀ ಆಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟು ರ್ತನನ ಮಾರ್ತನ್ ನೀ ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು ಮುಚಕುನಾನ
ಸಮಿೀಪ್ ತ್ ರಳಿದನು.

ಸಸಙ್ಜಾಕ ್ೀsರ್ ಯಾರ್ನ ್ೀ ಧರಾತಳಾತ್ ಸಮುತಿ್ತಃ ।

ನಿಪ್ಾತ್ ಯಾನ್ತಮಿೀಶವರಂ ಸ ಪೃಷ್ಾತ ್ೀsನ್ವಯಾತ್ ಕುರಧ್ಾ ॥೧೭.೧೩೦॥

ಸಾಲಾಹ ೂತ್ಾುದಮೀಲ್ , ಪ್ರಜ್ಞ ಬಂದ ಕಾಲರ್ಯವನನು, ಭೂಮಿಯಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ, ಕ ೂೀಪ್ದಿಂದ, ತ್ ರಳುತುರುವ
ಕೃಷ್್ನನುನ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಅನುಸರಸದನು.

[ಈ ಎಲ್ಾಲ ಘಟನ್ ರ್ಯ ವವರವನುನ ನ್ಾವು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೭.೪೩-೪೭)ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :

ಮಾನಾಾತುಸುತ ಸುತ ್ೀ ರಾಜಾ ಮುಚುಕುನ ್ಾೀ ಮಹಾರ್ಯಶಾಃ । (ರ್ಯುವನ್ಾಶಾನ ಮಗ ಮಾನ್ಾಿರ್ತ,
ಮಾನ್ಾಿರ್ತುವನ ಮಗ ಮುಚುಕುನಾ) ಪುರಾ ದ್ ೀವಾಸುರ ೀ ರ್ಯುದ್ ಾೀ ಕೃತಕಮಯ ಮಹಾಬಲಃ । ರ್ರ ೀರ್ಣ ಚಛನಿಾತ ್ೀ
ದ್ ವ ೈನಿಯದ್ಾರಮೀರ್ ಗೃಹಿೀತವಾನ್ । (ದ ೀವಾಸುರ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ರವಾಗಿ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿ ದಣಿದಿದಾ
ಮುಚುಕುನಾ, ರ್ಯುದಾಿನಂರ್ತರ ರ್ತನಗ ವಶಾರಂತಬ ೀಕು ಎಂದು ನಿದ ರರ್ಯನ್ ನೀ ವರವಾಗಿ ಬ ೀಡಿದ) ಶಾರನ್ತಸ್
ತಸ್ ವಾರ್ಗ ೀರ್ಂ ತದ್ಾ ಪ್ಾರದುರಭ್ತ್ ಕ್ತಲ । ಪರಸುಪ್ತೀ ಬ ್ೀಧಯೀದ್ ಯೀ ಮಾಂ ತಂ ದಹ ೀರ್ಯಮಹಂ
ಸುರಾಃ । (‘ನ್ಾನು ಮಲಗಿರುತ್ ುೀನ್ . ಯಾರಾದರು ವಶಾರಂತ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ನನನನುನ ಎಬಿಬಸದರ ಅವರು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 666

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಭಸಮವಾಗಲ್ಲ’ ಎಂದು ಅವನು ವರವನುನ ಬ ೀಡಿದಾ) ಚಕ್ಷುಷಾ ಕ ್ರೀಧದಿೀಪ್ ತೀನ್ ಏರ್ಮಾಹ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ । (ಒಮಮ
ಅಲಲ, ಪ್ದ ೀಪ್ದ ೀ ಅದನ್ ನೀ ಕ ೀಳಿದ). ಏರ್ಮಸತವತಿ ತಂ ಶಕರ ಉವಾಚ ತಿರದಶ ೈಃ ಸಹ । ಸ
ಸುರ ೈರಭ್ನ್ುಜ್ಞಾತ ್ೀ ಲ್ ್ೀಕಂ ಮಾನ್ುಷ್ಮಾಗಮತ್ । ಸ ಪರ್ಯತಗುಹಾಂ ಕಾಞಚಚತ್ ಪರವಿಷ್್
ಶರಮಕಷಯತಃ । (ವರವನುನ ಪ್ಡ ದ ಮುಚುಕುನಾ ಮನುಷ್್ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಬಂದು, ಗೂಢವಾದ ಪ್ವಥರ್ತದ ಗುಹ ರ್ಯ
ಒಳಗಡ ಮಲಗಿದಾ). ಸುಶಾವಪ ಕಾಲಮೀತಂ ವ ೈ ಯಾರ್ತ್ ಕೃಷ್್ಸ್ ದಶಯನ್ಮ್’ (ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ದಶಥನವಾಗುವ
ರ್ತನಕವೂ ಅಲ್ ಲೀ ಮಲಗಿದಾ.

ಹರಿಗುಗಯಹಾಂ ನ್ೃಪಸ್ ತು ಪರವಿಶ್ ಸಂರ್್ರ್ಸ್ತಃ ।

ಸ ಯಾರ್ನ್ಃ ಪದ್ಾsಹನ್ನ್ನೃಪಂ ಸ ತಂ ದದಶಯ ಹ ॥೧೭.೧೩೧॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಮುಚುಕುನಾರಾಜನು ನಿದಿರಸುತುರುವ ಗವರ್ಯನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿ, ಅಲ್ ಲೀ ಅಡಗಿ ನಿಂರ್ತ.

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ಬಂದ ಕಾಲರ್ಯವನನು ನಿದಿರಸುತುರುವ ಮುಚುಕುನಾನನುನ ರ್ತುಳಿದ. ಆಗ
ಮುಚುಕುನಾ ನಿದ ರಯಿಂದ ದುಾ ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ಕಂಡ.

ಸ ತಸ್ ದೃಷುಮಾತರತ ್ೀ ಬಭ್ರ್ ಭಸಮಸಾತ್ ಕ್ಷಣಾತ್ ।

ಸ ಏರ್ ವಿಷ್ು್ರರ್್ಯೀ ದದ್ಾಹ ತಂ ಹಿ ರ್ಹಿನರ್ತ್ ॥೧೭.೧೩೨॥

ಕಾಲರ್ಯವನನು ಮುಚುಕುನಾನ ದೃಷುಮಾರ್ತರದಿಂದ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ಭಸಮವಾಗಿ ಹ ೂೀದ. [ಮುಚುಕುನಾ ಪ್ಡ ದಿದುಾ

ದ ೀವತ್ ಗಳ ವರ. ಕಾಲರ್ಯವನ ಪ್ಡ ದಿದುಾ ರುದರನ ವರ. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಮುಚುಕುನಾನಿಂದ ಕಾಲರ್ಯವನ ಹ ೀಗ
ಭಸಮವಾದ? ದ ೀವತ್ ಗಳ ವರದ ಮುಂದ ರುದರನ ವರ ಹ ೀಗ ಸ ೂೀತರ್ತು ಎಂದರ :] ‘ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ವರವನುನ
ನಿೀಡಿದಾ ನ್ಾಶವಲಲದ ಆ ವಷ್ು್ವ ೀ ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತ್ ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ಸುಟು’ ಎನುನವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ
ಆಚಾರ್ಯಥರು ಇಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದಾಾರ .
[ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಹರವಂಶದಲೂಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೭.೫೫) ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:
‘ದದ್ಾಹ ಪ್ಾರ್ಕಸತಂ ತು ಶುಷ್ಾಂ ರ್ೃಕ್ಷಮಿವಾಶನಿಃ’ ]

ರ್ರಾಚಿಛರ್ಸ್ ದ್ ೈರ್ತ ೈರರ್ಧ್ದ್ಾನ್ವಾನ್ ಪುರಾ ।

ಹರ ೀರ್ಯರಾನಿನಹತ್ ಸ ಪರಪ್ ೀದ ಆಶ್ವಮಂ ರ್ರಮ್ ॥೧೭.೧೩೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 667

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕ ೂಲಲಲು ಸಾಧ್ವಾಗದ ದಾನವರನುನ, ಶ್ರೀಹರಯಿಂದ ತ್ಾನು ಪ್ಡ ದ
ವರಬಲದಿಂದ ಮುಚುಕುನಾ ಕ ೂಂದನು. ರ್ಯುದಾಿನಂರ್ತರ ಮುಚುಕುನಾನು ಕೂಡಲ್ ೀ ಮೀಲ್ ಹ ೀಳಿದ ವರವನುನ
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಹ ೂಂದಿದನು.
[ಶ್ವನ ವರದಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರು ಅವಧ್ರಾಗಿದಾರು. ಅವರನುನ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಕ ೂಲಲಲ್ಾಗುತುರಲ್ಲಲಲ. ಮುಚುಕುನಾ
ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನ ವರಬಲದಿಂದ ಕ ೂಲಲಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾ. ಹಾಗಾಗಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅವನನುನ ಬಳಸಕ ೂಂಡರು.
ಆದರ ರ್ಯುದಾಿನಂರ್ತರ ಬಹಳ ಬಳಲ್ಲದಾ ಮುಚುಕುನಾ ದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಲಲ ವರವನುನ ಬ ೀಡಿದ:]

ಸುದಿೀಘಯಸುಪಿತಮಾತಮನ್ಃ ಪರಸುಪಿತಭಙ್ಗಕೃತ್ ಕ್ಷರ್ಯಮ್ ।

ಸವದೃಷುಮಾತರತಸತತ ್ೀ ಹತಃ ಸ ಯಾರ್ನ್ಸತದ್ಾ ॥೧೭.೧೩೪॥

ರ್ತನಗ ಧೀಘಥವಾದ ನಿದ ಾರ್ಯನೂನ ಹಾಗೂ ನಿದಿರಸುತುರುವಾಗ, ದೃಷುಮಾರ್ತರದಿಂದಲ್ ೀ ನಿದ ರರ್ಯನುನ ಭಂಗ
ಮಾಡಿದವನ ಸಾವನೂನ ಆರ್ತ ವರವಾಗಿ ಕ ೀಳಿ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಕಾಲರ್ಯವನನು ಮುಚುಕುನಾನ
ದೃಷುಮಾರ್ತರದಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟುನು.

ಅತಶಚ ಪುರ್ಣ್ಮಾಪತವಾನ್ ಸುರಪರಸಾದತ ್ೀsಕ್ಷರ್ಯಮ್ ।

ಸ ಯೌರ್ನಾಶವಜ ್ೀ ನ್ೃಪ್ೀ ನ್ ದ್ ೀರ್ತ ್ೀಷ್ರ್ಣಂ ರ್ೃಥಾ ॥೧೭.೧೩೫॥

ಹಿೀಗ ಕಾಲರ್ಯವನನನುನ ಕ ೂಂದದಾರಂದ, ಕೃಷ್್ನ ಕಾರ್ಯಥದಲ್ಲಲ ತ್ ೂಡಗಿದ ಪ್ುರ್ಣ್ ಮುಚುಕುನಾನಿಗ ಬಂರ್ತು.

ಇದ ಲಲವೂ ದ ೀವತ್ ಗಳ ಅನುಗರಹದಿಂದಲ್ ೀ ನಡ ಯಿರ್ತು. ಹಿೀಗ ಮುಚುಕುನಾ ಎಂದೂ ಬರದಾಗದ ಪ್ುರ್ಣ್ವನುನ
ಹ ೂಂದಿದ.
[ಇದರ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ: ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಪ್ಡಿಸುವುದು ಯಾವರ್ತೂು ವ್ರ್ಥವಾಗುವುದಿಲಲ.
ವರ್ತಥಮಾನದಲ್ಲಲ ನಮಮ ಕಮಥದಿಂದ ಬ ೀರ ತ್ ೂೀರದರೂ, ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಒಳ ಳರ್ಯದಂರ್ತೂ ಆಗ ೀ ಆಗುರ್ತುದ ]

ತತ ್ೀ ಹರಿಂ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಸ ಸುತತಿಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಚ ್ೀತತಮಾಮ್ ।

ಹರ ೀರನ್ುಜ್ಞಯಾ ತಪಶಚಚಾರ ಮುಕ್ತತಮಾಪ ಚ ॥೧೭.೧೩೬॥

ಕಾಲರ್ಯವನ ಭಸಮವಾದ ನಂರ್ತರ ಮುಚುಕುನಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕಂಡು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಸ ೂುೀರ್ತರವನುನ

ಮಾಡಿದ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿ, ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ ಕೂಡಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 668

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ತತ ್ೀ ಗುಹಾಮುಖಾದಾರಿವಿಯನಿಸುೃತ ್ೀ ರ್ಜರಾಸುತಮ್ ।
ಸಮಸತಭ್ಪಸಂರ್ೃತಂ ಜರ್ಗಾರ್ಯ ಬಾಹುನ ೀಶವರಃ ॥೧೭.೧೩೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಗುಹ ಯಿಂದ ಹ ೂರಬಂದ ಕೃಷ್್ನು, ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಕ ೀವಲ
ರ್ತನನ ಕ ೈಗಳಿಂದ ಹ ೂಡ ದ ೂೀಡಿಸದನು. ಅವನು ಸವಥಸಮರ್ಥನಲಲವ ೀ? ಇದರಲ್ ಲೀನು ಅಚುರ?

ತಳ ೀನ್ ಮುಷುಭಸತಥಾ ಮಹಿೀರುಹ ೈಶಚ ಚ್ಣಿ್ಯತಾಃ ।

ನಿಪ್ ೀತುರಸ್ ಸ ೈನಿಕಾಃ ಸವರ್ಯಂ ಚ ಮ್ಚಿಛಯತ ್ೀsಪತತ್ ॥೧೭.೧೩೮॥

ಕ ೈರ್ತಳದಿಂದ, ಮುಷಠಯಿಂದ, ಮರಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟು ಜರಾಸಂಧನ ಸ ೈನಿಕರು

ಚೂಣಿೀಥಕೃರ್ತರಾಗಿ ಬಿದಾರು. ಜರಾಸಂಧನೂ ಕೂಡಾ ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಬಿದಾ.

ಸಸಾಲವಪ್ೌರ್ಣಡರಚ ೀದಿಪ್ಾನ್ ನಿಪ್ಾತ್ ಸರ್ಯಭ್ಭುರ್ಜಃ ।

ಸ ಪುಪುಿವ ೀ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ಕ್ಷಣ ೀನ್ ತಾಂ ಕುಶಸ್ಲ್ಲೀಮ್ ॥೧೭.೧೩೯॥

ಸಾಲಾ, ಪೌರ್ಣಡಿ, ಶ್ಶುಪಾಲ, ಇವರ ಲಲರನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಸಮಸು ರಾಜರನೂನ ಕೂಡಾ ಬಿೀಳಿಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್,
ಕ್ಷರ್ಣಮಾರ್ತರದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ನಗರವಾದ ದಾಾರಕ ರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು ಹಾರದ.

ಸಸಙ್ಜಾಕಾಃ ಸಮುತಿ್ತಾಸತತ ್ೀ ನ್ೃಪ್ಾಃ ಪುನ್ರ್ಯ್ಯರ್ಯುಃ ।

ಜಗ್ವೀಷ್ವೀsರ್ ರುಗ್ವಮಣಿೀಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಚ ೀದಿಪ್ ೀ ಹರಿಮ್ ॥೧೭.೧೪೦॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ದಾಾರಕ ಗ ತ್ ರಳಿದಮೀಲ್ , ಪ್ರಜ್ಞ ಬಂದು ಮೀಲ್ ದಾ ರಾಜರ ಲಲರೂ ರ್ತಮಮ ರಾಜ್ಕ ೆ ಹಿಂತರುಗಿದರು.
ಕ ಲವು ಸಮರ್ಯ ನಂರ್ತರ, ಅವರು ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ಕ ೂಟುು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಗ ಲಲಬ ೀಕ ಂದು
ಬರ್ಯಸ ಮತ್ ು ಕುಣಿಡನಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಬಂದರು. [ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ಕ ೂಟುು, ಅದರಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ
ಉಂಟ್ಾಗುವ ಮಾನಭಂಗದಿಂದ ಅವನನುನ ಗ ಲುಲವ ಸಂಕಲಾಮಾಡಿ ಬಂದರು]

ಸಮಸತರಾರ್ಜಮರ್ಣಡಲ್ ೀ ವಿನಿಶಚಯಾದುಪ್ಾಗತ ೀ ।
ಸಭೀಷ್ಮಕ ೀ ಚ ರುಗ್ವಮಣಿೀ ಪರದ್ಾತುಮುದ್ತ ೀ ಮುದ್ಾ ॥೧೭.೧೪೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 669

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸಮಸತಲ್ ್ೀಕಯೀಷತಾಂ ರ್ರಾ ವಿದಭಯನ್ನ್ಾನಾ ।

ದಿವಜ ್ೀತತಮಂ ಹರ ೀಃ ಪದ್ ್ೀಃ ಸಕಾಶಮಾಶವಯಾತರ್ಯತ್ ॥೧೭.೧೪೨॥

ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರ ಸಮೂಹವು ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ಕ ೂಡಿಸುತ್ ುೀವ ಂದು ನಿಶುರ್ಯದಿಂದ

ಕುಣಿಡನಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ಬಂದು, ಭಿೀಷ್ಮಕನಿಂದ ಕೂಡಿ, ರ್ತನನನುನ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ಕ ೂಡಲು ಬರ್ಯಸುತುರಲು,
ಸಮಸುಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲರುವ ಎಲ್ಾಲ ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳಿಗಿಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠಳಾದ, ವದಭಥರಾಜನ ಮಗಳಾದಾರಂದ ವ ೈದಭಿೀಥ
ಎನಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯು, ಒಬಬ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಾರಹಮರ್ಣನನುನ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದಗಳ ಬಳಿಗ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ
ಕಳುಹಿಸದಳು.
[ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಬಂಧ್ನಾಮಿಚಛತಾಂ ದ್ಾತುಂ ಕೃಷಾ್ರ್ಯ ಭಗ್ವನಿೀಂ
ನ್ೃಪ । ರುಗ್ವೇ ನಿವಾರ್ಯಯ ಕೃಷ್್ದಿವಟ್ ಚ ೈದ್ಾ್ರ್ಯ ಸಮಕಲಪರ್ಯತ್ । ತದವ ೀತಾ್ಸತಾಪ್ಾಙ್ಕಚಗೀ ವ ೈದಭೀಯ
ದುಮಯನಾ ಭೃಶಮ್ । ವಿಚಿಂತಾ್sಪತಂ ದಿವರ್ಜಂ ಕಞಚಚತ್ ಕೃಷಾ್ರ್ಯ ಪ್ಾರಹಿಣ ್ೀದ್ ದುರತಮ್’ [೧೦.೫೭.೨೩-
೨೪] ಬಂಧುಗಳ ಲಲರೂ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಕ ೂಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಇಚ ೆಪ್ಡುತುದಾಾರ , ಆದರ ರುಗಿಮ
ಒಬಬ ಮಾರ್ತರ ರ್ತಡ ದಿದಾಾನ್ . ಏಕ ಂದರ , ಅವನಿಗ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ ಚ ೀದಿರಾಜನ್ಾದ ಶ್ಶುಪಾಲನಿಗ ೀ
ಕ ೂಡಬ ೀಕು ಎನುನವ ಚಿಂರ್ತನ್ . ಅದನುನ ತಳಿದ ಕಪ್ುಾಕಣಿ್ನ ನ್ ೂೀಟದವಳಾದ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯು ಬಹಳ
ಸಂಕಟಪ್ಟುು, ಒಬಬ ಆಪ್ು ದಿಾಜನನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಲಗ ಕಳುಹಿಸಕ ೂಡುತ್ಾುಳ ]

ನಿಶಮ್ ತದವಚ ್ೀ ಹರಿಃ ಕ್ಷಣಾದ್ ವಿದಭಯಕಾನ್ರ್ಗಾತ್ ।

ತಮನ್ವಯಾದಾಲ್ಾರ್ಯುಧಃ ಸಮಸತಯಾದವ ೈಃ ಸಹ ॥೧೭.೧೪೩॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಬಾರಹಮರ್ಣನ ಮೂಲಕವಾಗಿ ಬಂದ ಅವಳ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳಿ, ಒಂದು ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲಯೀ

ವದಭಥದ ೀಶಕ ೆ (ಇಂದಿನ ನ್ಾಗಪ್ುರಕ ೆ) ಬಂದನು. ಬಲರಾಮನು ಎಲ್ಾಲ ಯಾದವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಅನುಸರಸದನು.
[ಇಲ್ಲಲ ಕ್ಷಣಾತ್ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರರ್ತ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :
‘ಆನ್ತಾಯದ್ ೀಕರಾತ ರೀರ್ಣ ವಿದಭಾಯನ್ಗಮದಾಯೈಃ’ [೧೦.೫೮.೬], ‘ಶುರತ ವೈತದ್ ಭಗವಾನ್ ರಾಮೊೀ
ವಿಪಕ್ಷ್ೀರ್ಯನ್ೃಪ್ೀದ್ಮಾನ್ । ಕೃಷ್್ಂ ಚ ೈಕಂ ಗತಂ ಹತುಯಂ ಕನಾ್ಂ ಕಲಹಶಙ್ಕಚಾತಃ । ಬಲ್ ೀನ್ ಮಹತಾ
ಸಾಧಯಂ ಭಾತೃಯಸ ನೀಹಪರಿಪುಿತಃ । ತವರಿತಃ ಕುಣಿಡನ್ಂ ಪ್ಾರಯಾದ್ ಗಜಾಶವರರ್ಪತಿತಭಃ’(೫೮.೨೦-೨೧)]

ಸಮಸತರಾರ್ಜಮರ್ಣಡಲಂ ಪರಯಾನ್ತಮಿೀಕ್ಷಯ ಕ ೀಶರ್ಮ್ ।

ಸುರ್ಯತತಮಾತತಕಾಮುಯಕಂ ಬಭ್ರ್ ಕನ್್ಕಾರ್ನ ೀ ॥೧೭.೧೪೪॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 670

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಕ ೀಶವನು ಬರುತುದಾಾನ್ ಂದು ತಳಿದು, ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರ ಸಮೂಹವು ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಪ್ಟುು, ಬಿಲುಲಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹಿಡಿದು,
ಗೌರೀ ದ ೀವಸಾ್ನದ ಹತುರ ನಿಂರ್ತರು.
[ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮದುವ ಗ ಸದಿವಾಗಿರುವ ವಧು, ಮದುವ ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಪಾವಥತರ್ಯನುನ ಪ್ೂಜಸುವುದು ಒಂದು
ಸಂಪ್ರದಾರ್ಯವಾಗಿರ್ತುು. ಇಲ್ಲಲ ದ ೀವಸಾ್ನ ನಗರದ ಹ ೂರಭಾಗದಲ್ಲಲದುಾದರಂದ ವಧು ಅಲ್ಲಲಗ ಹ ೂೀಗಿ
ಬರಬ ೀಕಾಗಿರ್ತುು]

ಪುರಾ ಪರದ್ಾನ್ತಃ ಸುರ ೀಕ್ಷರ್ಣಚಛಲ್ಾದ್ ಬಹಿಗಗಯತಾಮ್ ।

ರಥ ೀ ನ್್ವ ೀಶರ್ಯದಾರಿಃ ಪರಪಶ್ತಾಂ ಚ ಭ್ಭೃತಾಮ್ ॥೧೭.೧೪೫॥

ಮದುವ ಗಿಂರ್ತ ಮೊದಲು, ದ ೀವತ್ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣುವ ನ್ ಪ್ದಿಂದ ಹ ೂರಗಡ ಬಂದ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯನುನ ಎಲ್ಾಲ
ರಾಜರು ನ್ ೂೀಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರ್ತನನ ರರ್ದಲ್ಲಲ ಕೂರಸಕ ೂಂಡ.
[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ಶ ್ವೀಭಾವಿನಿ ವಿವಾಹ ೀ ಚ ರುಗ್ವಮಣಿೀ ನಿರ್ಯಯಯೌ
ಬಹಿಃ । ಚತುರ್ಯುಯಜಾ ರಥ ೀನ ೈಂದ್ ರೀ ದ್ ೀರ್ತಾರ್ಯತನ ೀ ಶುಭ ೀ । ಇಂದ್ಾರಣಿಮಚಯಯಷ್್ಂತಿೀ
ಕೃತಕೌತುಕಮಙ್ಗಲ್ಾ । ದಿೀಪ್ಮಾನ ೀನ್ ರ್ಪುಷಾ ಬಲ್ ೀನ್ ಮಹಾತಾssರ್ೃತಾ’ (ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೫೯.೩೩-
೩೪), ಮದುವ ರ್ಯ ಮುಂಚಿನ ದಿನ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯು ನ್ಾಲುೆ ಕುದುರ ಗಳು ಕೂಡಿದ ರರ್ದಲ್ಲಲ ಕುಳಿರ್ತು ಶಚಿರ್ಯನುನ
ಅಚಿಥಸುವವಳಾಗಿ ಬಂದಳು.
ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳುವಂತ್ : ‘ಕನಾ್ ಚಾನ್ತಃಪುರಾತ್ ಪ್ಾರರ್ಗಾತ್ ಭಟ ೈಗುಯಪ್ಾತsಮಿಬಕಾಲರ್ಯಮ್ । ಪದ್ಾೂಯಮ್
ವಿನಿರ್ಯಯಯೌ ದರಷ್ುುಂ ಭವಾನಾ್ಃ ಪ್ಾದಪಙ್ಾರ್ಜಮ್’(೧೦.೫೮.೪೦) ಭಟರಂದ ರಕ್ಷ್ಮರ್ತಳಾಗಿ ಅಂಬಿಕಾವನಕ ೆ
ಆಕ ನಡ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದಳು.
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ವಷ್ರ್ಯ ಇಷ್ುು: ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದು ಊರನಿಂದ ದೂರವರುವ
ದ ೀವಸಾ್ನಕ ೆ ಆಕ ರರ್ದಲ್ಲಲ ಬಂದಿರುವ ವಷ್ರ್ಯವನುನ. ಸಮಿೀಪ್ದಲ್ ಲೀ ಇರುವ ಪಾವಥತೀ ಹಾಗೂ ಶಚಿೀ
ದ ೀವಸಾ್ನದ ನಡುವ ಆಕ ನಡ ದುಕ ೂಂಡು ಹ ೂೀದಳು ಎನುನವುದನುನ ಭಾಗವರ್ತ ಹ ೀಳಿದ . ಈ ಮಾರ್ತನುನ
ಭಾಗವರ್ತವ ೀ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿರುವುದನೂನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ಮುನಿರ್ರತಮರ್ ತ್ಕಾತವ
ನಿಶಚಕಾರಮಾಮಿಬಕಾಗೃಹಾತ್ । ಉಪಕಣ ಾೀ ಸುರ ೀಶಸ್ ಪ್ೌಲ್ ್ೀಮಾ್ಶಚ ನಿಕ ೀತನ್ಮ್’[೫೮.೫೯] ಮೌನ
ವರರ್ತವನುನ ಬಿಟುು, ಪಾವಥತೀ ದ ೀವಸಾ್ನದಿಂದ ಹ ೂರ ಬಂದಳು. ಅಲ್ ಲೀ ಇರುವ ಶಚಿೀ ದ ೀವಸಾ್ನಕ ೆ ಅವರು
ಹ ೂರಟ್ಟದಾರು].

ರ್ಜರಾಸುತಾದಯೀ ರುಷಾ ತಮಭ್ರ್ಯುಃ ಶರ ್ೀತತಮೈಃ ।

ವಿಧ್ಾರ್ಯ ತಾನ್ ನಿರಾರ್ಯುಧ್ಾನ್ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಕ ೀಶರ್ಃ ಶನ ೈಃ ॥೧೭.೧೪೬॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 671

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಜರಾಸಂಧ ಮೊದಲ್ಾದವರು ಸಟ್ಟುನಿಂದ, ಉರ್ತೃಷ್ು ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಹೂಡಿ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡರು.

ಕೃಷ್್ನು ಅವರನುನ ನಿರಾರ್ಯುಧರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ, ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮುನನಡ ದನು.

ಪುನ್ಗಗೃಯಹಿೀತಕಾಮುಮಯಕಾನ್ ಹರಿಂ ಪರಯಾತುಮುದ್ತಾನ್ ।

ನ್್ವಾರರ್ಯದಾಲ್ಾರ್ಯುಧ್ ್ೀ ಬಲ್ಾದ್ ಬಲ್ ್ೀಜಜಯತಾಗರಣಿೀಃ ॥೧೭.೧೪೭॥

ಪ್ುನಃ ಬಿಲುಲಗಳನುನ ಎತುಕ ೂಂಡು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನರ್ತು ತ್ ರಳಲು ಸದಿರಾದ ಜರಾಸಂಧಾದಿಗಳನುನ, ಬಲದಲ್ಲಲ

ಶ ರೀಷ್ಠರಾಗಿರುವವರನ್ ನೀ ಸ ೈನಿಕರನ್ಾನಗಿ ಹ ೂಂದಿರುವ ಬಲರಾಮನು ರ್ತನನ ಸ ೈನ್ದ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು
ರ್ತಡ ದನು.

ತದ್ಾ ಸತಃ ಶ್ರ ್ೀರುಹ ್ೀ ಹರ ೀಹಯಲ್ಾರ್ಯುಧಸ್ತಃ ।

ಪರಕಾಶಮಾವಿಶದ್ ಬಲಂ ವಿಜ ೀತುಮತರ ಮಾಗಧಮ್ ॥೧೭.೧೪೮॥

ಆಗ ಬಲರಾಮನಲ್ಲಲರರ್ತಕೆ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಶುಕಲಕ ೀಶವು ಈ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಗ ಲಲಲು ಅವನಿಗ

ಬಲವನುನ ಪ್ರಕಾಶಗ ೂಳಿಸರ್ತು. [ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ವಶ ೀಷ್ ಆವ ೀಶ ಬಲರಾಮನಲ್ಲಲ ಇದಾದಾರಂದ ಅವನಿಗ
ಜರಾಸಂಧನನುನ ಗ ಲಲಲು ಸಾಧ್ವಾಯಿರ್ತು]

ಸ ತಸ್ ಮಾಗಧ್ ್ೀ ರಣ ೀ ಗದ್ಾನಿಪ್ಾತಚ್ಣಿ್ಯತಃ ।

ಪಪ್ಾತ ಭ್ತಳ ೀ ಬಲ್ ್ೀ ವಿಜತ್ ತಂ ರ್ಯಯೌ ಪುರಿೀಮ್ ॥೧೭.೧೪೯॥

ಜರಾಸಂಧನು ಬಲರಾಮನ ಗದಾಪ್ರಹಾರದಿಂದ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿದಾ. ಹಿೀಗ ಬಲರಾಮನು ಜರಾಸಂಧನನುನ

ಗ ದುಾ, ದಾಾರಕಾ ಪ್ಟುರ್ಣದರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ರ್ರ ್ೀರುವ ೀಷ್ಸಂರ್ೃತ ್ೀsರ್ ಚ ೀದಿರಾಟ್ ಸಮಭ್ಯಾತ್ ।

ತಮಾಸಸಾರ ಸಾತ್ಕ್ತನ್ನಯದನ್ ಮೃರ್ಗಾಧಿಪ್ೀ ರ್ಯಥಾ ॥೧೭.೧೫೦॥

ಸಾಲಾಕಾಲ ಕಳ ದ ನಂರ್ತರ, ಮದುಮಗನ ವ ೀಷ್ದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಶ್ಶುಪಾಲನು ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಬಂದನು.

ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ಗಜಥಸುವ ಸಂಹವೀ ಎಂಬಂತ್ ಅವನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 672

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಚಿರಂ ಪರರ್ಯುದಾಯ ತಾರ್ುಭೌ ರ್ರಾಸರಶಸರರ್ಷಯಣೌ ।

ಕುರಧ್ಾ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ತಸ್ತುಃ ಪರಸಪರಂ ಸುುರತತನ್್ ॥೧೭.೧೫೧॥

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಅಸರಗಳ ಹಾಗೂ ಶಸರಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತುರುವ ಆ ಶ್ಶುಪಾಲ-ಸಾರ್ತ್ಕಿ, ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿ

ಬಹಳಕಾಲ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿ, ಪ್ರಸಾರ ಗ ಲಲಲ್ಾಗದ ೀ, ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಒಬಬರನ್ ೂನಬಬರು ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಂಡ ೀ
ಕ ಲವುಕಾಲ ಕಳ ದರು.

ಸಮಾನ್ಭಾರ್ಮಕ್ಷಮಿೀ ಶ್ನ ೀಃ ಸುತಾತಮರ್ಜಃ ಶರಮ್ ।

ಅಥ ್ೀದಬಬಹಯ ತತಷಣಾದ್ ಬಲ್ಾನ್ುಮಮೊೀಚ ರ್ಕ್ಷಸ ॥೧೭.೧೫೨॥

ಶ್ನಿರ್ಯ ಮಗನ್ಾದ ಸರ್ತ್ಕನ ಮಗನ್ಾಗಿರುವ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು, ರ್ತಮಿಮಬಬರ ನಡುವ ಸಮಾನತ್ ರ್ಯನುನ

ಸಹಿಸದ ೀ, ಬಾರ್ಣವಂದನುನ ತ್ ಗ ದ. ಆಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ರ್ತನ್ ನಲ್ಾಲ ಬಲವನುನ ಬಳಸದ ಆರ್ತ, ಆ ಬಾರ್ಣವನುನ
ಶ್ಶುಪಾಲನ ಎದ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನ್ ಟು.

ಸ ತ ೀನ್ ತಾಡಿತ ್ೀsಪತದ್ ವಿಸಜ್ಞಕ ್ೀ ನ್ೃಪ್ಾತಮರ್ಜಃ ।

ವಿಜತ್ ತಂ ಸ ಸಾತ್ಕ್ತರ್ಯ್ಯಯೌ ಪರಹೃಷ್ುಮಾನ್ಸಃ ॥೧೭.೧೫೩॥

ಶ್ಶುಪಾಲನ್ಾದರ ೂೀ ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಹ ೂಡ ರ್ಯಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ಪ್ರಜ್ಞ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು ಕ ಳಗ ಬಿದಾ. ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು

ಶ್ಶುಪಾಲನನುನ ಗ ದುಾ, ಸಂರ್ತಸಗ ೂಂಡ ಮನಸುನವನ್ಾಗಿ ಅಲ್ಲಲಂದ ತ್ ರಳಿದ.

ಅಥಾಪರ ೀ ಚ ಯಾದವಾ ವಿಜತ್ ತದಬಲಂ ರ್ಯರ್ಯುಃ ।

ಪುರ ೈರ್ ರುಗ್ವಮಪೂರ್ಯಕಾಃ ಪರರ್ಜಗುಮರಚು್ತಂ ಪರತಿ ॥೧೭.೧೫೪॥

ಉಳಿದ ಯಾದವರೂ ಕೂಡಾ ಜರಾಸಂಧ ಶ್ಶುಪಾಲರ ಸ ೈನ್ವನುನ ಗ ದುಾ, ಅಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಟರು. ಆದರ
ಅದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ ರುಗಿಮ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಲಲರೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಹಿಂಬಾಲ್ಲಸ ತ್ ರಳಿದಾರು.

ಸಹ ೈಕಲರ್್ಪೂರ್ಯಕ ೈಃ ಸಮೀತ್ ಭೀಷ್ಮಕಾತಮರ್ಜಃ ।

ಹರಿಂ ರ್ರ್ಷ್ಯ ಸಾರ್ಯಕ ೈಃ ಸ ಸಂಹರ್ನ್ನಯರ್ತತಯತ ॥೧೭.೧೫೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 673

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಏಕಲವ್ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಭಿೀಷ್ಮಕನ ಮಗನ್ಾದ ರುಗಿಮರ್ಯು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಪ್ೀಡಿಸಲು ಹ ೂೀದ. ಆಗ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಸಂಹದಂತ್ ಅವನರ್ತು ತರುಗಿದ.

ಅಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀತರರ್ಯಂ ಹರಿಸತದ್ಾ ನಿಹತ್ ಸಾರ್ಯಕ ೈಃ ।

ಅವಾಹನಾರ್ಯುಧಂ ರ್್ಧ್ಾನಿನಷಾದಪಂ ಶರ ೈಃ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೧೭.೧೫೬॥

ಶ್ರೀಹರರ್ಯು ಮೂರು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಪ್ರಮಿರ್ತವಾದ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಕ ೂಂದು, ಬ ೀಡರ
ಒಡ ರ್ಯನ್ಾಗಿರುವ ಏಕಲವ್ನನುನ ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ವಾಹನಹಿೀನನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ, ಆರ್ಯುಧಹಿೀನನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ
ಮಾಡಿದನು.

ಶರಂ ಶರಿೀರನಾಶಕಂ ಸಮಾದದ್ಾನ್ಮಿೀಶವರಮ್ ।

ಸ ಏಕಲರ್್ ಆಶು ತಂ ವಿಹಾರ್ಯ ದುದುರವ ೀ ಭಯಾತ್ ॥೧೭.೧೫೭॥

ಶರೀರವನ್ ನೀ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಉಗರವಾದ ಬಾರ್ಣವನುನ ಕ ೈಗ ತುಕ ೂಳುಳತುರುವ ಈಶಾರನನುನ ಕಂಡ ಆ

ಏಕಲವ್ನು, ಕೂಡಲ್ ೀ ರಣಾಂಗರ್ಣವನುನ ಬಿಟುು, ಭರ್ಯದಿಂದ ಓಡಿದನು.

ಧನ್ುಭೃಯತಾಂ ರ್ರ ೀ ಗತ ೀ ರರ್ಣಂ ವಿಹಾರ್ಯ ಭ್ಭೃತಃ ।

ಕರ್ಶರಾರ್ಜಪೂರ್ಯಕಾಃ ಕ್ಷಣಾತ್ ಪರದುದುಯರ್ುಭಯಯಾತ್ ॥೧೭.೧೫೮॥

ಧನುಶೆರಲ್ ಲೀ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾಗಿರುವ ಏಕಲವ್ನು ರ್ಯುದಿರಂಗವನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂೀಗುತುರಲು, ದಂರ್ತವಕರ

ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ರಾಜರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ಭರ್ಯದಿಂದ ಓಡಿ ಹ ೂೀದರು.

ಅಥಾsಸಸಾದ ಕ ೀಶರ್ಂ ರುಷಾ ಸ ಭೀಷ್ಮಕಾತಮರ್ಜಃ ।

ಶರಾಮುಬಧ್ಾರ ಆಶು ತಂ ವಿವಾಹನ್ಂ ರ್್ಧ್ಾದಾರಿಃ ॥೧೭.೧೫೯॥

ಅವರು ಹ ೂೀದಮೀಲ್ , ರುಗಿಮರ್ಯು ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತ್ಾು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಎದುರು ಬಂದ. ಶ್ರೀಕೃಷ್್

ಕೂಡಲ್ ೀ ಅವನ ರರ್ವನುನ ಕರ್ತುರಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 674

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಚಕತತಯ ಕಾಮುಮಯಕಂ ಪುನ್ಃ ಸ ಖಡಗಚಮಮಯಭೃದಾರ ೀಃ ।

ರರ್ಂ ಸಮಾರುಹಚಛರ ೈಶಚಕತತಯ ಖಡಗಮಿೀಶವರಃ ॥೧೭.೧೬೦॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರುಗಿಮರ್ಯ ಬಿಲಲನುನ ಕರ್ತುರಸದ. ಆಗ ಆರ್ತ ಕತು ಗುರಾಣಿಗಳನುನ ಹಿಡಿದು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ

ರರ್ವನುನ ಏರದ. ಈರೀತ ಬಂದ ರುಗಿಮರ್ಯ ಖಡಗವನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಕರ್ತುರಸದ.

ಶರ ೈವಿಯತಸತಮಾತರಕ ೈವಿಯಧ್ಾರ್ಯ ತಂ ನಿರಾರ್ಯುಧಮ್ ।

ಪಿರಯಾರ್ಚಃ ಪರಪ್ಾಲರ್ಯನ್ ರ್ಜಘಾನ್ ನ ೈನ್ಮಚು್ತಃ ॥೧೭.೧೬೧॥

ದಾಾದಷ್ಾಂಗುಲ ಪ್ರಮಿರ್ತವಾದ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಅವನನುನ ನಿರಾರ್ಯುಧನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ,

ರುಗಿಮಣಿರ್ಯ ಮಾರ್ತನುನ ಕ ೀಳುತ್ಾು, ಅವನನುನ ಕ ೂಲಲಲ್ಲಲಲ.
[ರುಗಿಮಣಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲ್ಲಲ(೧೦.೫೯.೩೫) ವವರಸಲ್ಾಗಿದ .
‘ಯೀರ್ಗ ೀಶವರಾಪರಮೀಯಾತಮನ್ ದ್ ೀರ್ದ್ ೀರ್ ರ್ಜಗತಪತ ೀ । ಹನ್ುತಂ ನಾಹಯಸ ಕಲ್ಾ್ರ್ಣ ಭಾರತರಂ ಮೀ
ಮಹಾಭುರ್ಜ’]

ನಿಬದಾಯ ಪಞ್ಚಚ್ಳಿನ್ಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ತಂ ರ್್ಸರ್ಜಜಯರ್ಯತ್ ।

ರ್ಜಗರ್ಜಜನಿತರಯೀರಿದಂ ವಿಡಮಬನ್ಂ ರಮೀಶಯೀಃ ॥೧೭.೧೬೨॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಅವನನುನ ಕಟ್ಟುಹಾಕಿ, ಐದು ಜುಟುುಗಳನುನ ಇಟುು, ಅಲ್ಲಲಂದ ಕಳುಹಿಸದ. ಇದು ಜಗತುನ
ರ್ತಂದ -ತ್ಾಯಿಗಳಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ವಡಮಬನವಾಗಿದ .
[ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ: ೬೦.೨೬) ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ‘ರುಗ್ವಮರ್ಣಂ ಪತಿತಂ ದೃಷಾುವ
ರ್್ದರರ್ಂತ ನ್ರಾಧಿಪ್ಾಃ’ ಇನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲೂಲ(೧೦.೫೯.೩೮) ಈ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ‘ಚ ೈಲ್ ೀನ್ ಬಧ್ಾವ
ತಮಸಾಧುಕಾರಿರ್ಣಂ ಸಷ್ಮಶುರಕ ೀಶಾನ್ ಪರರ್ಪನ್ ರ್್ರ್ಪರ್ಯತ್’ ‘ಜನಿರ್ತರ’ ಎನುನವ ಶಬಾವನುನ ಋಗ ಾೀದ
ಸಂಹಿರ್ತ(೧.೧೬೩.೪)ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ‘ರ್ಯತರ ತ ಆಹುಃ ಪರಮಂ ರ್ಜನಿತರಮ್’]

ಸದ್ ೈಕಮಾನ್ಸಾರ್ಪಿ ಸವಧಮಮಯಶಾಸಕೌ ನ್ೃಣಾಮ್ ।

ರಮಾ ಹರಿಶಚ ತತರ ತೌ ವಿರ್ಜಹರತುಹಿಯ ರುಗ್ವಮಣಾ ॥೧೭.೧೬೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 675

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದ ೀ ರೀತರ್ಯ ಮನ್ ೂೀಧಮಥವುಳಳವರಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಸಜಜನರಗ ರ್ತಮಮ ಧಮಥವನುನ

ತ್ ೂೀರಸಲ್ ೂೀಸುಗ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರು ಆ ರ್ಯುದಾಿಂಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ರುಗಿಮಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ವಹಾರ
ಮಾಡಿದರಷ್ ುೀ.
[ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ-ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರ ಮನ್ ೂೀಧಮಥ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಅಲಲ. ಕೃಷ್್ನಿಗ ರುಗಿಮರ್ಯನುನ ಕ ೂಲಲಬ ೀಕು ಎಂದಿದಾರ
ರುಗಿಮಣಿ ರ್ತಡ ರ್ಯುತುರಲ್ಲಲಲ. ಆದರೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಡ ದಳು, ಏಕ ಂದರ : ಅದ ೂಂದು ವಡಂಬನ್ ಮರ್ತುು ಜನರ
ಸಾಧಮಥ ಪ್ರದಶಥನ ಅಷ್ ುೀ]

ಅಥಾsಸಸಾದ ಸೌಭರಾಡ್ ಹರಿಂ ಶರಾಮುಬರ್ಷ್ಯರ್ಣಃ ।

ಹರಿಃ ಶರಂ ರ್ಯಮೊೀಪಮಂ ಮುಮೊೀಚ ತಸ್ ರ್ಕ್ಷಸ ॥೧೭.೧೬೪॥

ರುಗಿಮ ಸ ೂೀರ್ತನಂರ್ತರ ಸೌಭಸಾಲಾನು ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವವನ್ಾಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಕುರರ್ತು

ತ್ ರಳಿದನು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರ್ಯಮದಂಡದಂತ್ ಇರುವ ಬಾರ್ಣವನುನ ಆ ಸಾಲಾವನ ವಕ್ಷಸ್ಳಕ ೆ ಬಿಟುನು.

ಶರ ೀರ್ಣ ತ ೀನ್ ಪಿೀಡಿತಃ ಪಪ್ಾತ ಮನ್ಾಚ ೀಷುತಃ ।

ಚಿರಾತತಸಙ್ಜಾಕ ್ೀsಗಮತ್ ತಿರನ ೀತರತ ್ೀಷ್ಣ ೀಚಛಯಾ ॥೧೭.೧೬೫॥

ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಪ್ೀಡಿರ್ತನ್ಾಗಿ ಒದಾಾಡುತ್ಾು ಬಿದಾ ಸಾಲಾನು, ಬಹಳ ಹ ೂತುನ ನಂರ್ತರ ಮೂಛ ಥ ಬಂದವನ್ಾಗಿ
ಮೀಲ್ ದುಾ, ರುದರನನುನ ಪ್ರೀತಗ ೂಳಿಸಲ್ ೂೀಸುಗ ತ್ ರಳಿದನು(ರುದರನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸಲು ಕಾಡಿಗ
ತ್ ರಳಿದನು)

ಸಮಸತರಾರ್ಜಸನಿನಧ್ಾರ್ಯಾದವಾಂ ಮಹಿೀಮಹಮ್ ।
ಕರಿಷ್್ ಇತು್ದಿೀರ್ಯಯ ಸ ರ್್ಧ್ಾತ್ ತಪ್ೀsತಿದುಶಚರಮ್ ॥೧೭.೧೬೬॥

ಎಲ್ಾಲ ರಾಜರ ಸಮಕ್ಷಮದಲ್ಲಲ ಸೌಭಸಾಲಾನು “ನ್ಾನು ಭೂಮಿರ್ಯನುನ ಯಾದವಹಿೀನರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತ್ ುೀನ್ ”

ಎಂದು ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡಿ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಶುರವಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದನು.

ಅಥ ್ೀ ವಿವ ೀಶ ಕ ೀಶರ್ಃ ಪುರಿೀಂ ಕುಶಸ್ಲ್ಲೀಂ ವಿಭುಃ ।

ಪಿರಯಾರ್ಯುತ ್ೀsಬಜಜಾದಿಭಃ ಸಮಿೀಡಿತಃ ಸುರ ೀಶವರ ೈಃ ॥ ೧೭.೧೬೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 676

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಕ ೀಶವನು ರುಗಿಮಣಿಯಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಚರ್ತುಮುಥಖನ್ ೀ

ಮೊದಲ್ಾಗಿರುವ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸುುರ್ತನ್ಾಗಿ, ದಾಾರಕಾ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿದನು.

ಪುರಾ ತತ ್ೀ ಹಲ್ಾರ್ಯುಧಃ ಪಿರಯಾಂ ನಿಜಾಂ ಪುರಾSಪಿ ಹಿ ।

ಸ ವಾರುಣಿೀಸಮಾಹವಯಾಮವಾಪ ರ ೈರ್ತಿೀಂ ವಿಭುಃ ॥೧೭.೧೬೮ ॥

ಇದಕೂೆ ಮೊದಲು ಬಲರಾಮನು, ಮೂಲರೂಪ್ದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ವಾರುಣಿೀ ಎಂದು ಹ ಸರುಳಳ, ರ್ತನನ

ಹ ಂಡತಯಾದ, ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ರ ೀವರ್ತರಾಜನ ಮಗಳಾಗಿ ಅವರ್ತರಸರುವ ರ ೀವತೀದ ೀವರ್ಯನುನ
ಮದುವ ಯಾದನು.

(ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲರುವ ಕಥ ರ್ಯನುನ ವವರಸುತ್ಾುರ : )

ಪತಿಂ ರ್ಯಥಾsನ್ುರ್ಪಿರ್ಣಂ ತದಿೀರ್ಯಮೀರ್ ಪೂರ್ಯಕಮ್ ।

ಪಿತಾ ತದಿೀರ್ಯ ಐಚಛತ ಪರವ ೀತುತಮಬಜಸಮೂವಾತ್ ॥೧೭.೧೬೯॥

ರ ೀವತೀದ ೀವರ್ಯ ರ್ತಂದ ರ್ಯು ಅವಳ ರೂಪ್ಕ ೆ ಅನುರೂಪ್ನ್ಾದ, ಪ್ೂವಥಜನಮದಲ್ಲಲ ಅವಳ

ಗಂಡನ್ಾಗಿರರ್ತಕೆವನ್ ೀ ಅವಳಿಗ ಗಂಡನ್ಾಗಿ ಸಗಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸ, ಅಂರ್ಹ ಗಂಡು ಯಾರ ಂದು
ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ತಳಿರ್ಯಲು ಬರ್ಯಸದ.

ಸ ತತುದ್ ್ೀ ಗತ ್ೀ ರ್ರಾತ್ ತದಿೀರ್ಯತಃ ಪರಗ್ವೀತಿಕಾಮ್ ।

ನಿಶಮ್ ನಾವಿದದ್ ಗತಂ ರ್ಯುರ್ಗ ್ೀರುಕಾಲಪರ್ಯ್ಯರ್ಯಮ್ ॥೧೭.೧೭೦॥

ಸದ ೀಹನ್ಾಗಿ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ಹ ೂೀಗಿ ಬರಬಲಲ ವರವನುನ ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹ ೂಂದಿದಾ ಆರ್ತನು,
ಮಗಳ ೂಂದಿಗ ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು. ಬರಹಮದ ೀವರ ಆಸಾ್ನದಲ್ಲಲ ನಡ ರ್ಯುತುರುವ ಗಾನ ವಶ ೀಷ್ವನುನ
ಕ ೀಳುತ್ಾು, ಅವನಿಗ ರ್ಯುಗ-ರ್ಯುಗಗಳ ೀ ಸರದು ಹ ೂೀದದುಾ ತಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ.

ನ್ರಾನ್ಯೀಗ್ಗ್ವೀತಿಕಾ ವಿಮೊೀಹಯೀತ್ ತತ ್ೀ ನ್ೃಪಃ ।

ಸುಮ್ಢಬುದಿಾರನ್ತತ ್ೀsಲಪಕಾಲ ಇತ್ಮನ್್ತ ॥೧೭.೧೭೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 677

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಮನುಷ್್ರನುನ ಅವರ ಯೀಗ್ತ್ ಗಿಂರ್ತ ಮೀಲಮಟು ವಷ್ರ್ಯಗಳು (ಗಿೀತ್ , ಸೌಂದರ್ಯಥ, ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳು)

ಮೊೀಹಗ ೂಳಿಸುರ್ತುವ . ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರಾಜನು ಬರಹಮದ ೀವರ ಸಭ ರ್ಯಲ್ಲಲನ ಗಾನವಶ ೀಷ್ದಿಂದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ
ಮೊೀಹಗ ೂಂಡ ಬುದಿಿರ್ಯುಳಳವನ್ಾಗಿ, ‘ಅಲಾಕಾಲವಷ್ ುೀ ಕಳ ಯಿರ್ತು’ ಎಂದು ತಳಿದನು.

ಸ ಮ್ಚಿಛಯತಃ ಪರಬ ್ೀಧಿತ ್ೀsಬಜಜ ೀನ್ ತಂ ತವಪೃಚಛತ ।

ಸುತಾಪತಿಂ ಬಲಂ ಚ ಸ ್ೀsಬರವಿೀದ್ ರ್ಯುರ್ಗಾತ್ಯೀ ಬಹೌ ॥೧೭.೧೭೨॥

ಹಿೀಗ ಬಹಳ ರ್ಯುಗಗಳು ಉರುಳಲು, ಮೂಛ ಥಹ ೂಂದಿದಾ ಅವನು ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಎಬಿಬಸಲಾಟುವನ್ಾಗಿ,
ಬರಹಮನಿಂದ ರ್ತನನ ಮಗಳಿಗ ಗಂಡನನುನ ಕ ೀಳಿದನು. ಬರಹಮದ ೀವರಾದರ ೂೀ, ಆ ರ ೀವತಗ (ಅವಳ ಹ ಸರು
ಸೂರತ್ ) ಬಲರಾಮನನುನ ಗಂಡನನ್ಾನಗಿ ಹ ೀಳಿದರು.

ಸ ರ ೈರ್ತ ್ೀ ಬಲ್ಾರ್ಯ ತಾಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಗನ್ಾಮಾದನ್ಮ್ ।

ಗತ ್ೀsತರ ಚಿೀರ್ಣ್ಯಸತತಪ್ಾ ಅವಾಪ ಕ ೀಶವಾನಿತಕಮ್ ॥೧೭.೧೭೩॥

ಸರ್ತ್ಲ್ ೂೀಕದಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ಆ ರ ೈವರ್ತ ರಾಜನು, ಬಲರಾಮನಿಗ ರ್ತನನ ಮಗಳನಿನರ್ತುು, ಗನಿಮಾದನ

ಪ್ವಥರ್ತಕ ೆ ತ್ ರಳಿ, ಆ ಪ್ವಥರ್ತದಲ್ಲಲ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡುತ್ಾು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬಳಿ ತ್ ರಳಿದನು.

ಬಲ್ ್ೀsಪಿ ತಾಂ ಪುರಾತನ್ಪರಮಾರ್ಣಸಮಿಮತಾಂ ವಿಭುಃ ।

ಹಲ್ ೀನ್ ಚಾSಜ್ಞಯಾ ಸಮಾಂ ಚಕಾರ ಸತ್ವಾಞಚಛತಃ ॥೧೭.೧೭೪॥

ಸರ್ತ್ಕಾಮನೂ, ಸಮರ್ಥನೂ ಆದ ಬಲರಾಮನು, ಪ್ೂವಥರ್ಯುಗದಲ್ಲಲನ ಮನುಷ್್ರ ಎರ್ತುರವರುವ ಅವಳನುನ,

ರ್ತನನ ನ್ ೀಗಿಲ್ಲನಿಂದ ಜಗಿಗ, ರ್ತನನ ಎರ್ತುರಕ ೆ ಸಮಳನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ತಯಾ ರತಃ ಸುತಾರ್ುಭೌ ಶಠ ್ೀಲುಮಕಾಭಧ್ಾರ್ಧ್ಾತ್ ।

ಪುರಾSರ್ಯಯಮಾಂಶಕೌ ಸುರಾರ್ುದ್ಾರಚ ೀಷುತ ್ೀ ಬಲಃ ॥೧೭.೧೭೫॥

ಆ ಸುವೃತ್ ಯಿಂದ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುವನ್ಾದ ಬಲರಾಮನು, ಮೊದಲು ‘ಆರ್ಯಥಮ’ ಹಾಗೂ ‘ಅಂಶಕ’ ಎಂದು

ಹ ಸರುಳಳ ದ ೀವತ್ ಗಳಾದವರನುನ, ಶಠ ಹಾಗೂ ಉಲುಮಕ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಮಕೆಳಾಗಿ ಪ್ಡ ದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 678

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಶಚ ರುಗ್ವಮಣಿೀಕರಂ ಶುಭ ೀ ದಿನ ೀSಗರಹಿೀತ್ ।

ಮಹ ್ೀತುರ್ಸತಧ್ಾSಭರ್ತ್ ಕುಶಸ್ಲ್ಲೀನಿವಾಸನಾಮ್ ॥೧೭.೧೭೬॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನೂಕೂಡಾ ಶುಭದಿನದಲ್ಲಲ ರುಗಿಮಣಿರ್ಯ ಕ ೈಹಿಡಿದನು. ಈ ಪಾಣಿೀಗರಹರ್ಣ

ದಾಾರಕಾಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲರುವವರಗ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದ ೂಡಡ ಉರ್ತುವವಾಯಿರ್ತು.

ಚತುಮುಮಯಖ ೀಶಪೂರ್ಯಕಾಃ ಸುರಾ ವಿರ್ಯತ್ರ್ಸ್ತಾಃ ।

ಪರತುಷ್ುುರ್ುರ್ಜಜಯನಾದಾಯನ್ಂ ರಮಾಸಮೀತಮರ್್ರ್ಯಮ್ ॥೧೭.೧೭೭॥

ಚರ್ತುಮುಥಖ, ರುದರ, ಮೊದಲ್ಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಆಕಾಶದಲ್ಲಲ ನಿಂರ್ತು, ಲಕ್ಷ್ಮಿೀಯಿಂದ ಒಡಗೂಡಿದ,

ನ್ಾಶವಲಲದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದರು.

ಮುನಿೀನ್ಾರದ್ ೀರ್ರ್ಗಾರ್ಯನಾದಯೀSಪಿ ಯಾದವ ೈಃ ಸಹ ।

ವಿಚ ೀರುರುತತಮೊೀತುವ ೀ ರಮಾರಮೀಶಯೀಗ್ವನಿ ॥೧೭.೧೭೮॥

ಮುನಿಶ ರೀಷ್ಠರು, ಗಂಧವಥರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದವರು, ಯಾದವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಹಾಗೂ

ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣರಗ ಸಂಬಂಧಸದ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಈ ಉರ್ತುವದಲ್ಲಲ ವಹರಸದರು.

ಸುರಾಂಶಕಾಶಚ ಯೀ ನ್ೃಪ್ಾಃ ಸಮಾಹುತಾ ಮಹ ್ೀತುವ ೀ ।

ಸಪ್ಾರ್ಣಡವಾಃ ಸಮಾರ್ಯರ್ಯುಹಯರಿಂ ರಮಾಸಮಾರ್ಯುತಮ್ ॥೧೭.೧೭೯॥

ದ ೀವತ್ಾಂಶವುಳಳ ಯಾವ ರಾಜರು ಈ ಮಹ ೂೀರ್ತುವದಲ್ಲಲ ಕರ ಸಲಾಟುರ ೂೀ, ಅವರು ಪಾರ್ಣಡವರಂದ

ಕೂಡಿದವರಾಗಿ ರುಗಿಮಣಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಕೃಷ್್ನ ಮದುವ ರ್ಯ ಮಹ ೂೀರ್ತುವಕ ೆ ಬಂದರು.

ಸಮಸತಲ್ ್ೀಕಸುನ್ಾರೌ ರ್ಯುತೌ ರಮಾರಮೀಶವರೌ ।

ಸಮಿೀಕ್ಷಯಮೊೀದಮಾರ್ಯರ್ಯುಃ ಸಮಸತಲ್ ್ೀಕಸರ್ಜಜನಾಃ ॥೧೭.೧೮೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 679

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸಮಸುಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲಯೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸುಂದರರ ನಿಸದ ರುಗಿಮಣಿ-ಶ್ರೀಕೃಷ್್ರು ಕೂಡಿರುವುದನುನ ನ್ ೂೀಡಿ, ಸಮಸು

ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲರುವ ಸಜಜನರು ಸಂರ್ತಸವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.

ತಯಾ ರಮನ್ ರ್ಜನಾದಾಯನ ್ೀ ವಿಯೀಗಶ್ನ್್ಯಾ ಸದ್ಾ।

ಅಧತತ ಪುತರಮುತತಮಂ ಮನ ್ೀಭರ್ಂ ಪುರಾತನ್ಮ್ ॥೧೭.೧೮೧॥

ಎಂದೂ ವಯೀಗವಲಲದ ರುಗಿಮಣಿಯಂದಿಗ ಕಿರೀಡಿಸುತ್ಾು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಹಿಂದಿನವನ್ಾದ, ರ್ತನನ

ಮನಸುನಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ, ಉರ್ತೃಷ್ುನ್ಾದ ಮಗನ್ಾದ ‘ಕಾಮ’ನನುನ ಅವಳ ಗಭಥದಲ್ಲಲಟುನು.
[ಇಲ್ಲಲ ಮನ್ ೂೀಭವ, ಪ್ುರಾರ್ತನ, ಇತ್ಾ್ದಿ ವಶ ೀಷ್ರ್ಣಗಳ ಬಳಕ ರ್ಯನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಈ ವವರಣ ಗ
ಪ್ೂರಕವಾದ ಮಾಹಿತರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ[ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೧೦೪.೨]ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ರುಗ್ವಮಣಾ್ಂ
ವಾಸುದ್ ೀರ್ಸ್ ಲಕ್ಾಮಯಂ ಕಾಮೊೀ ಧೃತರ್ೃತಃ । ಶಮಬರಾನ್ತಕರ ್ೀ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಪರದು್ಮನಃ ಕಾಮದಶಯನ್ಃ ।
ಸನ್ತುಾಮಾರ ಇತಿ ರ್ಯಃ ಪುರಾಣ ೀ ಪರಿಗ್ವೀರ್ಯತ ೀ’ (ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾಗಿದಾ ಸನರ್ತುೆಮಾರನ್ ೀ (ಅವನ್ ೀ
ಮನಮರ್) ಇಲ್ಲಲ ಪ್ರದು್ಮನನ್ಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಾ) ]

ಚತುಸತನ ್ೀಹಯರ ೀಃ ಪರಭ ್ೀಸೃತಿೀರ್ಯರ್ಪಸಂರ್ಯುತಃ ।

ತತಸತದ್ಾಹವಯೀSಭರ್ತ್ ಸ ರುಗ್ವಮಣಿೀಸುತ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ॥೧೭.೧೮೨॥

ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಆ ರುಗಿಮಣಿೀಪ್ುರ್ತರ, ನ್ಾಲುೆ ರೂಪ್ಗಳುಳಳ16, ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮೂರನ್ ೀ

ರೂಪ್ವಾದ ಪ್ರದು್ಮನ ರೂಪ್ದಿಂದ ಪ್ರವಷ್ುನ್ಾದ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ‘ಪ್ರದು್ಮನ’ ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವನ್ ೀ ಆದ.

ಪುರ ೈರ್ ಮೃತ್ವ ೀsರ್ದತ್ ತಮೀರ್ ಶಮಬರಸ್ ಹ ।

ಪರಜಾತಮಬಜಜಾಙ್ಾರ್ಜಸತವಾನ್ತಕ ್ೀsರ್ಯಮಿತ್ಪಿ ॥೧೭.೧೮೩॥

ಪ್ರದು್ಮನ ಹುಟುುವುದಕೂೆ ಮೊದಲ್ ೀ, ‘ನಿನನನುನ ಕ ೂಲುಲವವನು ಮುಂದ ಹುಟುುತ್ಾುನ್ ’ ಎಂದು ಬರಹಮನ

ತ್ ೂಡ ಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ನ್ಾರದರು ಶಮಬರನಿಗ ಹ ೀಳಿದಾರು. ಪ್ರದು್ಮನ ಹುಟ್ಟುದ ಮೀಲ್ ‘ಈ ರುಗಿಮಣಿಪ್ುರ್ತರನ್ ೀ
ನಿನನ ಮೃರ್ತು್’ ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ಕೂಡಾ.

16
ವಾಸುದ ೀವ, ಸಂಕಷ್ಥರ್ಣ, ಪ್ರದು್ಮನ ಮರ್ತುು ಅನಿರುದಿ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 680

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸ ಮಾರ್ಯಯಾ ಹರ ೀಃ ಸುತಂ ಪರಗೃಹ್ ಸ್ತಿಕಾಗೃಹಾತ್ ।

ಅವಾಕ್ಷ್ಪನ್ಮಹ ್ೀದಧ್ಾರ್ುಪ್ ೀಕ್ಷ್ತ ್ೀsರಿಪ್ಾಣಿನಾ ॥೧೭.೧೮೪॥

ತಮಗರಸರ್ಜಜಲ್ ೀಚರಃ ಸ ದ್ಾಶಹಸತಮಾಗತಃ ।

ಕುಮಾರಮಸ್ ತ್ದರ ೀ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಶಮಬರ ೀ ದದುಃ ॥೧೭.೧೮೫॥

ಆ ಶಮಬರಾಸುರನು ರ್ತನನ ಕೂಟವದ ್ಯಿಂದ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಉಪ ೀಕ್ಷ್ಮರ್ತನ್ಾಗಿ, ಪ್ರಸೂರ್ತ ಗೃಹದಿಂದ

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ರದು್ಮನನನುನ ಹಿಡಿದು ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಎಸ ದನು.
ಈರೀತ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ಆ ಮಗುವನುನ ಮಿೀನ್ ೂಂದು ನುಂಗಿರ್ತು. ಆ ಮಿೀನು ಬ ಸುನ ಕ ೈರ್ಯನುನ ಸ ೀರರ್ತು.
ಮಿೀನಿನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯಲ್ಲಲ ಮಗುವರುವುದನುನ ಕಂಡ ಬ ಸುರು ಆ ಮಗುವನುನ ಶಮಬರನಿಗ ೀ ನಿೀಡಿದರು.
[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ: ೧೦೪.೩) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ತಂ ಸಪತರಾತ ರೀ
ಸಂಪೂಣ ೀಯ ನಿಶ್ೀಥ ೀ ಸ್ತಿಕಾಗೃಹಾತ್ । ರ್ಜಹಾರ ಕೃಷ್್ಸ್ ಸುತಂ ಶ್ಶುಂ ವ ೈ ಕಾಲಶಮಬರಃ’.
ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲೂಲ[೫.೨೭.೪-೫] ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಇದ : ‘ಹೃತಾವ ಚಿಕ್ ೀಪ ಚ ೈವ ೈನ್ಂ ಗರಹ ್ೀರ್ಗ ರೀ
ಲರ್ಣಾರ್ಣಯವ ೀ । ಕಲ್ ್ಿೀಲರ್ಜನಿತಾರ್ತ ೀಯ ಸುಘ್ೀರ ೀ ಮಕರಾಲಯೀ । ಪ್ಾತಿತಂ ತತರ ಚ ೈವ ೈಕ ್ೀ ಮತ ್ುಯೀ
ರ್ಜರ್ಗಾರಹ ಬಾಲಕಮ್ । ನ್ ಮಮಾರ ಚ ತಸಾ್ಪಿ ರ್ಜಠರಾಗ್ವನಪರದಿೀಪಿತಃ’ (ಶಮಬರನು ರ್ತನನ ಕೂಟವದ ್ರ್ಯನುನ
ಬಳಸ, ಸೂತಕಾಗೃಹದಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪ್ುರ್ತರನನುನ ಅಪ್ಹರಸ, ಆ ಮಗುವನುನ ಸಮುದರದಲ್ಲಲ ಎಸ ದನು.
ಈರೀತ ಎಸ ರ್ಯಲಾಟು ಮಗು ಮಿೀನಿನಿಂದ ನುಂಗಲಾಟುು, ಜಠರಾಗಿನಯಿಂದ ಸುಟುರೂ ಕೂಡಾ ಸಾರ್ಯಲ್ಲಲಲ)]

ವಿಪ್ಾಟ್ ಮತುಯಕ ್ೀದರಂ ಸ ಶಮಬರಃ ಕುಮಾರಕಮ್ ।

ನ್್ವ ೀದರ್ಯನ್ಮನ ್ೀಭರ್ಪಿರಯಾಕರ ೀ ಸುರ್ಪಿರ್ಣಮ್ ॥೧೭.೧೮೬॥

ಆ ಶಮಬರನು ಮಿೀನಿನ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯನುನ ಸೀಳಿ, ಸುರೂಪ್ಯಾದ ಆ ಬಾಲಕನನುನ ಪ್ರದು್ಮನನ ಹ ಂಡತಯಾದ

ರತರ್ಯ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿೀಡಿದನು.

[ಇಲ್ಲಲ ‘ಮನ ್ೀಭರ್ಪಿರಯಾಕರ ೀ’ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ ಪ್ರಯೀಗವನುನ ಬಳಸಲ್ಾಗಿದ . ಇದರ ವವರಣ ರ್ಯನುನ
ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ-೧೦೪) ಹಿೀಗ ಸಂಗರಹಿಸಲ್ಾಗಿದ : ‘ ತಸ್ ಮಾಯಾರ್ತಿೀ ನಾಮ ಪತಿನೀ
ಸರ್ಯಗೃಹ ೀಶವರಿೀ । ಕಾರಯಾಮಾಸ ಸ್ದ್ಾನಾಮಾಧಿಪತ್ಮನಿನಿಾತಾ’(೭) (ಅಲ್ಲಲ, ನಿಂದಿರ್ತಳಲಲದ, ಕಾಮನ
ಪ್ತನ, ಮಾಯಾವತೀ ಎಂಬ ಹ ಸರನಿಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟುು, ಶಮಬರನ ಅಡುಗ ಮನ್ ರ್ಯ ಮೀಲುಸುುವಾರ
ನ್ ೂೀಡಿಕ ೂಳುಳತುದಾಳು) ‘ಅನ್ಪತಾ್ ತು ತಸಾ್sಸೀದ್ ಭಾಯಾಯ ರ್ಪಗುಣಾನಿವತಾ । ನಾಮಾನ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 681

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಮಾಯಾರ್ತಿೀ ನಾಮ ಮಾಯೀರ್ ಶುಭದಶಯನಾ । ದದ್ೌ ಸ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಸ್ ಪುತರಂ ಪುತರಮಿವಾsತಮರ್ಜಮ್

। ತಸಾ್ ಮಹಿಷಾ್ ಮಾದಿನಾ್ ದ್ಾನ್ರ್ಃ ಕಾಲಚ ್ೀದಿತಃ’ (೫-೬)]

(ಈ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯಲ್ಲಲನ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಮುಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : )

ಅನ್ಙ್ಗತಾಮುಪ್ಾಗತ ೀ ಪುರಾ ಹರ ೀರ್ಣ ಸಾsಙ್ಗಜ ೀ।

ರ್ಶಂ ವಿರಿಞ್ಚಶಾಪತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಶಮಬರಸ್ ಹಿ ॥೧೭.೧೮೭॥

ಹಿಂದ , ರುದರನಿಂದ ಮನಮರ್ನು ಅವರ್ಯವಗಳನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಳಳಲು, ಬರಹಮದ ೀವರ ಶಾಪ್ದಿಂದ ರತ ಶಮಬರನ
ವಶವನುನ ಹ ೂಂದಿದಳು.

(ಬರಹಮದ ೀವರ ಶಾಪ್ಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : )

ಪುರಾ ಹಿ ಪಞ್ಚಭತೃಯಕಾಂ ನಿಶಮ್ ಕಞ್ಜಜ ್ೀದಿತಾಮ್ ।

ರ್ಜಹಾಸ ಪ್ಾಶಯತಾತಮಜಾಂ ಶಶಾಪ ತಾಂ ತತಸತವರ್ಜಃ ॥೧೭.೧೮೮॥

ಒಮಮ, ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಐದು ಗಂಡಂದಿರುಳಳ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿ ರತ ಅಪ್ಹಾಸ್
ಮಾಡಿ ನಕೆಳು. ಆಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಬರಹಮದ ೀವರು ಅವಳನುನ ಶಪ್ಸದರು.
[ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಉರ್ತುಮರನುನ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದು. ಅದರಲೂಲ
ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ದ ೀವೀರ್ತುಮರನನಂರ್ತೂ ಎಂದ ಂದಿಗೂ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಬಾರದು]

ಭವಾಸುರ ೀರ್ಣ ದ್ಷತ ೀತಿ ಸಾ ತತ ್ೀ ಹಿ ಮಾರ್ಯಯಾ ।

ವಿಧ್ಾರ್ಯ ತಾಂ ನಿಜಾಂ ತನ್ುಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಚಾನ್್ಯಾsಸುರಮ್ ॥೧೭.೧೮೯॥

ಒಬಬ ರಾಕ್ಷಸನಿಂದ ನಿನನ ಮೈಕ ೂಳ ಯಾಗಲ್ಲೀ ಎಂದು ಬರಹಮನಿಂದ ಶಪ್ಸಲಾಟು ರತರ್ಯು, ಮಾಯಯಿಂದ
ರ್ತನನ ಶರೀರವನುನ ಮುಚಿುಕ ೂಂಡು, ಇನ್ ೂನಂದು ಶರೀರದಿಂದ ಅಸುರನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದಳು.

ಗೃಹ ೀsಪಿಸಾssಸುರ ೀ ಸ್ತಾ ನಿರ್ಜಸವರ್ಪತ ್ೀsಸುರಮ್ ।

ನ್ ಗಚಛತಿ ಸಮ ಸಾ ಪತಿಂ ನಿರ್ಜಂ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ಹಷಯತಾ ॥೧೭.೧೯೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 682

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಅಸುರನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಇದಾವಳಾದರೂ, ರ್ತನನ ಸಾರೂಪ್ದಿಂದ ಅಸುರನನುನ ಸ ೀರಲ್ಲಲಲ.

ಅಂರ್ಹ ರತ ರ್ತನನ ಗಂಡನನುನ (ಮಗುವನ ಶರೀರದ ೂಂದಿಗ ) ನ್ ೂೀಡಿ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಗ ೂಂಡಳು.

ರಸಾರ್ಯನ ೈಃ ಕುಮಾರಕಂ ರ್್ರ್ದಾಯರ್ಯದ್ ರತಿಃ ಪತಿಮ್ ।

ಸ ಪೂರ್ಣ್ಯಯೌರ್ನ ್ೀsಭರ್ಚಚತುಭಯರ ೀರ್ ರ್ತುರ ೈಃ ॥೧೭.೧೯೧॥

ರತರ್ಯು ಪ್ುಟುರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವ ರ್ತನನ ಗಂಡನನುನ ರಸಾರ್ಯನದಿಂದ ಬ ಳ ಸದಳು. ಅವನು ನ್ಾಲ್ ೆೀ ವಷ್ಥಗಳಲ್ಲಲ

ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ರ್ಯುವಕನ್ಾಗಿ ಬ ಳ ದನು.
[ಇಲ್ಲಲ ‘ರಸಾರ್ಯನ ೈಃ ಕುಮಾರಕಂ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ
(ವಷ್ು್ಪ್ವಥಣಿ ೧೦೪.೧೨-೧೩) ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ` ಕರ್ಮಸ್ ಸತನ್ಂ ದ್ಾಸ ್ೀ ಮಾತೃಭಾವ ೀನ್ ಜಾನ್ತಿೀ ।
(ನನಗ ಅವನು ಯಾರ ಂಬುದು ಗ ೂತುದ . ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಅವನಿಗ ಹ ೀಗ ಸುನಪಾನ ಮಾಡಲ್ಲ?)
ಭತುಯಭಾಯಯಾಯ ತವಹಂ ಭ್ತಾವ ರ್ಕ್ ಯೀ ವಾ ಪುತರ ಇತು್ತಾ । (ಈರ್ತನ ಹ ಂಡತಯಾಗಿದುಾ, ಅವನನುನ
‘ಮಗನ್ ೀ’ ಎಂದು ಯಾವರೀತ ಕರ ರ್ಯಲ್ಲ?) ಏರ್ಂ ಸಞಚಚಂತ್ ಮನ್ಸಾ ಧ್ಾತಾರಯಸತಂ ಸಾ ಸಮಪಯರ್ಯತ್ ।
(ಹಿೀಗ ಚಿಂತಸದ ಆಕ ಮಗುವನ ಆರ ೈಕ ಗಾಗಿ ಒಬಬ ದಾದಿರ್ಯನುನ ನ್ ೀಮಿಸದಳು). ರಸಾರ್ಯನ್ಪರಯೀರ್ಗ ೈಶಚ
ಶ್ೀಘರಮೀರ್ ರ್್ರ್ಧಯರ್ಯತ್’ (ರಸಾರ್ಯನ ಪ್ರಯೀಗದಿಂದ ಅವನನುನ ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ದ ೂಡಡವನನ್ಾನಗಿ
ಬ ಳ ಸದಳು).

ಪತಿಂ ಸುಪೂರ್ಣ್ಯಯೌರ್ನ್ಂ ನಿರಿೀಕ್ಷಯತಾಂ ವಿಷ್ರ್ಜಜತಿೀಮ್ ।

ಉವಾಚ ಕಾಷ್ಣಯರಮಬ ತ ೀ ಕುಚ ೀಷುತಂ ಕರ್ಂ ನಿವತಿ ॥೧೭.೧೯೨॥

ಪ್ೂರ್ಣಥಯೌವನವನುನ ಪ್ಡ ದ ಮನಮರ್ನನುನ ಕಂಡು ನ್ಾಚಿಕ ೂಳುಳತುರುವ ರತರ್ಯನುನ ಕುರರ್ತು: ‘ಅಮಾಮ, ಏಕ

ಈರೀತ ಕ ಟುಚ ೀಷ್ ು ಮಾಡುತುದಿಾೀಯಾ’ ಎಂದು ಕಾಷ್ಥ(ಕೃಷ್್ಪ್ುರ್ತರನ್ಾದ ಪ್ರದು್ಮನ) ಪ್ರಶ್ನಸುತ್ಾುನ್ .

ರ್ಜರ್ಗಾದ ಸಾsಖಿಲಂ ಪತೌ ತದಸ್ ರ್ಜನ್ಮ ಚಾsಗತಿಮ್ ।

ತತ ್ೀsಗರಹಿೀತ್ ಸ ತಾಂ ಪಿರಯಾಂ ರತಿಂ ರಮಾಪತ ೀಃ ಸುತಃ ॥೧೭.೧೯೩॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 683

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಪ್ರದು್ಮನನ ಪ್ರಶ ನಗ ಉರ್ತುರಸದ ರತ, ಅವನ ಜನಮವನೂನ, ಅವನು ಬಂದ ಕಾರರ್ಣವನುನ, ಹಿೀಗ ಎಲಲವನೂನ
ರ್ತನನ ಗಂಡನಿಗ ಹ ೀಳಿದಳು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಗನ್ಾದ ಪ್ರದು್ಮನನು ರತರ್ಯನುನ ರ್ತನನ
ಪ್ರಯರ್ಯನ್ಾನಗಿ ಸಾೀಕರಸದನು.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ(೧೦೪.೨೪-೨೫) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ನ್ ತವಂ ಮಮ ಸುತಃ ಕಾಂತ
ನಾಪಿ ತ ೀ ಶಮಬರಃ ಪಿತಾ । .... ಪುತರಸತವಂ ವಾಸುದ್ ೀರ್ಸ್ ರುಗ್ವಮಣಾ್ನ್ಂದರ್ಧಯನ್ಃ । ದಿರ್ಸ ೀ ಸಪತಮೀ
ಬಾಲ್ ್ೀ ಜಾತಮಾತ ್ರೀsಪವಾಹಿತಃ’
ಇನುನ ಭಾಗವರ್ತದಲೂಲ (೧೦.೬೮.೧೫) ಈ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಭವಾನ್ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸುತಃ
ಶಮಬರ ೀಣಾsಹೃತ ್ೀ ಗೃಹಾತ್ । ಅಹಂ ತ ೀsಧಿಕೃತಾ ಪತಿನೀ ರತಿಃ ಕಾಮೊೀ ಭವಾನ್ ಪರಭ ್ೀ’]

ದದ್ೌ ಚ ಮನ್ರಮುತತಮಂ ಸಮಸತಮಾಯನಾಶಕಮ್ ।

ಭೃಗ್ತ್ರಾಮದ್ ೈರ್ತಂ ರತಿಹಯರ ೀಃ ಸುತಾರ್ಯ ಸಾ ॥೧೭.೧೯೪॥

ರತರ್ಯು, ಎಲ್ಾಲ ಮಾಯರ್ಯನೂನ ನ್ಾಶಮಾಡುವ ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ, ಪ್ರಶುರಾಮನ್ ೀ ದ ೀವತ್ ಯಾಗಿರುವ,

ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಮಂರ್ತರವನುನ ಪ್ರದು್ಮನನಿಗ ಕ ೂಟುಳು.

ತತಃ ಸವದ್ಾರಧಷ್ಯಕಂ ಸಮಾಹವರ್ಯದ್ ರ್ಯುಧ್ ೀsಙ್ಗರ್ಜಃ ।

ಸ ಶಮಬರಂ ಸ ಚ ೈತ್ ತಂ ರ್ಯುಯೀಧ ಶಕ್ತತತ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ॥೧೭.೧೯೫॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಅಂಗದಿಂದ ಹುಟ್ಟುದ ಪ್ರದು್ಮನನು, ರ್ತನನ ಹ ಂಡತರ್ಯನುನ ಇಷ್ುು ದಿನ ಬಲ್ಾತ್ಾೆರ
ಮಾಡಿದ ಶಮಬರನನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಅವನನುನ ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಕರ ದನು. ಶಕಿುಯಿಂದ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ
ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದನು ಕೂಡಾ.

ಸ ಚಮಮಯಖಡಗಧ್ಾರಿರ್ಣಂ ರ್ರಾಸರಶಸರಪ್ಾದಪ್ ೈಃ ।
ರ್ಯದ್ಾ ನ್ ಯೀದುಾಮಾಶಕದಾರ ೀಃ ಸುತಂ ನ್ ದೃಶ್ತ ೀ ॥೧೭.೧೯೬॥

ಖಡಗ ಹಾಗೂ ಚಮಥಧಾರಯಾಗಿರುವ, ಅಸರ, ಶಸರ, ಪಾದಪ್ಗಳಿಂದ ರ್ಯುದಿಮಾಡುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ

ಮಗನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಮಾಡಲು ಶಮಬರನು ಯಾವಾಗ ಸಮರ್ಥನ್ಾಗಲ್ಲಲಲವೀ, ಆಗ ಅವನು ರ್ತನನ
ಮಾಯಾವದ ್ರ್ಯನುನ ಬಳಸ ಅದೃಶ್ನ್ಾದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 684

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸಹಸರಮಾರ್ಯಮುಲಬರ್ಣಂ ತವದೃಶ್ಮಮಬರಾದ್ ಗ್ವರಿೀನ್ ।

ಸೃರ್ಜನ್ತಮೀತ್ ವಿದ್ಯಾ ರ್ಜಘಾನ್ ಕೃಷ್್ನ್ನ್ಾನ್ಃ ॥೧೭.೧೯೭॥

ಪ್ರದು್ಮನನು ಸಾವರಾರು ಕುಟ್ಟಲ ವದ ್ಗಳುಳಳ, ಕಣಿ್ಗ ಕಾರ್ಣದ ಎಲ್ ೂಲೀ ಆಕಾಶದಿಂದ ಬಂಡ ಗಳನುನ ರ್ತನ್ ನಡ ಗ
ಎಸ ರ್ಯುವ ಶಮಬರಾಸುರನನುನ, ರತಯಿಂದ ಕ ೂಡಲಾಟು ಪ್ರಶುರಾಮ ದ ೀವಾರ್ತಮಕವಾದ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಬಳಸ
ಕ ೂಂದನು.

ಸ ವಿದ್ಯಾ ವಿನಾಶ್ತ ್ೀರುಮಾರ್ಯ ಆಶು ಶಮಬರಃ ।

ನಿಕೃತತಕನ್ಾರ ್ೀsಪತದ್ ರ್ರಾಸನಾsಮುನಾ ಕ್ಷಣಾತ್ ॥೧೭.೧೯೮॥

ಆ ಶಮಬರನು ರ್ತನನ ಕುಟ್ಟಲ ವದ ್ಗಳನ್ ನಲಲವನೂನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡು, ಪ್ರದು್ಮನನ ಕತುಯಿಂದ ಕರ್ತುರಸಲಾಟು
ಕರ್ತುುಳಳವನ್ಾಗಿ ಕ ಳಗ ಬಿದಾನು.

ನಿಹತ್ ತಂ ಹರ ೀಃ ಸುತಃ ತಯೈರ್ ವಿದ್ಯಾsಮಬರಮ್ ।

ಸಮಾಸ್ತಃ ಸವಭಾರ್ಯ್ಯಯಾ ಸಮಂ ಕುಷ್ಸ್ಲ್ಲೀಂ ರ್ಯಯೌ ॥೧೭.೧೯೯॥

ಈರೀತ ಶಮಬರನನುನ ಕ ೂಂದ ಪ್ರದು್ಮನನು, ಅದ ೀ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಬಳಸ, ಆಕಾಶವನುನ ಏರ, ರ್ತನನ

ಹ ಂಡತಯಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ದಾಾರಕ ಗ ತ್ ರಳಿದನು.

ಸಮಸತವ ೀದಿನ ್ೀಮುಮಯನಿನ್ನಯರಾನ್ ವಿಡಮಬಮಾನ್ಯೀಃ ।

ರಮಾರಮೀಶಯೀಃ ಸುತಂ ರ್ಜರ್ಗಾದ ತಂ ಸಮ ನಾರದಃ ॥೧೭.೨೦೦॥

ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲ, ನರರನುನ ಅನುಕರಸುತುರುವ ರಮಾ-ರಮೀಶರಗ ನ್ಾರದರು, ಪ್ರದು್ಮನ ಅವರ ಮಗ

ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರು.

ಸ ರುಗ್ವಮಣಿೀರ್ಜನಾದಾಯನಾದಿಭಃ ಸರಾಮಯಾದವ ೈಃ ।
ಪಿತಾಮಹ ೀನ್ ಚಾsದರಾತ್ ಸುಲ್ಾಳಿತ ್ೀsರ್ಸತ್ ಸುಖಮ್ ॥೧೭.೨೦೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 685

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಪ್ರದು್ಮನನು ರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಯಾದವರಂದ, ರುಗಿಮಣಿ-ಜನ್ಾದಥನ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ,

ತ್ಾರ್ತನಿಂದಲೂ(ವಸುದ ೀವನಿಂದಲೂ) ಕೂಡಾ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಗೌರವಸಲಾಟುು, ಸುಖವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡಿದನು.

ತತಃ ಪುರಾ ಸ್ಮನ್ತಕಂ ಹ್ವಾಪ ಸ್ರ್ಯ್ಯಮರ್ಣಡಲ್ ೀ

ಸ್ತಾದಾರ ೀಃ ಸ ಸತರಜತ್ ಸದ್ಾsತರ ಕ ೀಶವಾಚಚಯಕಃ ॥೧೭.೨೦೨ ॥

ಇದಕೂೆ ಮೊದಲು, ಸದಾ, ಸೂರ್ಯಥಮಂಡಲದಲ್ಲಲ ಕ ೀಶವನನುನ ಪ್ೂಜಸುವ ಸರ್ತರಜತ್ ಎಂಬ ಯಾದವನು,

ಸೂರ್ಯಥಮಂಡಲದಲ್ಲಲರುವ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನಿಂದ ಸ್ಮನುಕಮಣಿರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾನು.

ಸದ್ಾsಸ್ ವಿಷ್ು್ಭಾವಿನ ್ೀsಪ್ತಿೀರ್ ಲ್ ್ೀಭಮಾನ್ತರಮ್ ।

ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ರಮಾಪತಿರ್ಯ್ಯಯಾಚ ಈಶವರ ್ೀ ಮಣಿಮ್ ॥೧೭.೨೦೩॥

ಸರ್ತರಜತ್ ವಷ್ು್ಭಕುನ್ಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅವನ ಒಳಗಡ ಇರುವ ಲ್ ೂೀಭರ್ತನವನುನ ಎಲಲರಗೂ

ತ್ ೂೀರಸುವುದಕಾೆಗಿ, ಜಗದ ೂಡ ರ್ಯನ್ಾದ ರಮಾಪ್ತರ್ಯು ಅವನಲ್ಲಲ ಸ್ಮನುಕಮಣಿರ್ಯನುನ ಕ ೀಳಿದನು.

ಸ ತಂ ನ್ ದತತವಾಂಸತತ ್ೀsನ್ುಜ ್ೀ ನಿಬದಾಯ ತಂ ಮಣಿಮ್ ।

ರ್ನ್ಂ ಗತಃ ಪರಸ ೀನ್ಕ ್ೀ ಮೃರ್ಗಾಧಿಪ್ ೀನ್ ಪ್ಾತಿತಃ ॥೧೭.೨೦೪॥

ಸರ್ತರಜತ್ ಸ್ಮನುಕಮಣಿರ್ಯನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ಕ ೂಡಲ್ಲಲಲ. ಮುಂದ ೂಂದುದಿನ ಸರ್ತರಜತ್ ರಾಜನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ

ಪ್ರಸ ೀನನು ಆ ಮಣಿರ್ಯನುನ ಕಟ್ಟುಕ ೂಂಡು ಕಾಡಿಗ ತ್ ರಳಿದಾಾಗ, ಸಂಹದಿಂದ ಸಂಹರಸಲಾಟುನು.
[ಬಾರಹಮಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೧೪.೨೬-೨೭) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಕದ್ಾಚಿನ್ುೃಗಯಾಂ
ಯಾತಃ ಪರಸ ೀನ್ಸ ತೀನ್ ಭ್ಷತಃ । ಸ್ಮಂತಕಕೃತ ೀ ಸಂಹಾದ್ ರ್ಧಂ ಪ್ಾರಪ ರ್ನ ೀಚರಾತ್ । ಅರ್ ಸಂಹಂ
ಪರಧ್ಾರ್ಂತಮೃಕ್ಷರಾಜ ್ೀ ಮಹಾಬಲಃ । ನಿಹತ್ ಮಣಿರತನಂ ತದ್ಾದ್ಾರ್ಯ ಪ್ಾರವಿಶದ್ ಗುಹಾಮ್’ ]

ತದ್ಾ ಸ ಸತರಜದಾರಿಂ ಶಶಂಸ ಸ ್ೀದರಾನ್ತಕಮ್ ।

ಉಪ್ಾಂಶು ರ್ತಮಯನಾ ತತ ್ೀ ಹರಿಃ ಸಯಾದವೀ ರ್ಯಯೌ ॥೧೭.೨೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 686

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯ ನಂರ್ತರ ಸರ್ತರಜತ್ ರಾಜನು, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ ರ್ತನನ ರ್ತಮಮನನುನ ಕ ೂಂದವನು ಎಂದು ರಹಸ್ವಾಗಿ
ಹ ೀಳಿದನು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಯಾದವರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಪ್ರಸ ೀನನು ಹ ೂೀದ ದಾರರ್ಯಲ್ಲಲ
ತ್ ರಳಿದನು.
[ಸರ್ತರಜತ್ ರಾಜನು ಮೊದಲು ರಹಸ್ವಾಗಿಯೀ ಹ ೀಳಿದಾಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಕರಮೀರ್ಣ ಆ ವಷ್ರ್ಯ ಎಲ್ ಲಡ
ಪ್ರಸಾರವಾಯಿರ್ತು. ಅದಕಾೆಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಯಾದವರ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಪ್ರಸ ೀನನ ಕುದುರ ರ್ಯ
ಹ ಜ ಜಗುರುರ್ತನುನ ಅನುಸರಸ, ಅವನು ಹ ೂೀದ ಮಾಗಥವಾಗಿ ತ್ ರಳಿದನು ಎನುನವುದನುನ
ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣ(೪.೧೩.೩೫-೩೮) ವವರಸುರ್ತುದ : ‘ಅನಾಗಚಛತಿ ತಸಮನ್ ಕೃಷ ್್ೀ ಮಣಿರತನಮಭಲಷತವಾನ್
ನ್ ಚ ಪ್ಾರಪತವಾನ್ ನ್್ನ್ಮೀತದಸ್ ಕಮೀಯತ್ಖಿಲ ಏರ್ ರ್ಯದುಲ್ ್ೀಕಃ ಪರಸಪರಂ ಕಣಾಯಕರ್ಣ್ಯಕರ್ರ್ಯತ್
। ವಿದಿತಲ್ ್ೀಕಾಪವಾದರ್ೃತಾತಂತಶಚ ಭಗವಾನ್ ಸರ್ಯರ್ಯದುಸ ೈನ್್ಪರಿವಾರಪರಿರ್ೃತಃ
ಪರಸ ೀನಾಶವಪದವಿೀಮನ್ುಸಸಾರ’]

ರ್ನ ೀ ಸ ಸಂಹಸ್ದಿತಂ ಪದ್ ೈಃ ಪರದಶ್ಯ ರ್ೃಷ್ನಾಮ್ ।

ಪರಸ ೀನ್ಮೃಕ್ಷಪ್ಾತಿತಂ ಸ ಸಂಹಮಪ್ದಶಯರ್ಯತ್ ॥೧೭.೨೦೬॥

ಹ ಜ ಜ ಗುರುತನಿಂದ ಸಂಹದಿಂದ ಕ ೂಲಲಲಾಟು ಪ್ರಸ ೀನನನುನ ಯಾದವರಗ ತ್ ೂೀರಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ,

ಕರಡಿಯಿಂದ(ಜಾಮಬವನುನಿಂದ) ಸಾಯಿಸಲಾಟು ಸಂಹವನೂನ ಕೂಡಾ ಅವರಗ ತ್ ೂೀರಸದ.

ತತ ್ೀ ನಿಧ್ಾರ್ಯ ತಾನ್ ಬಲಂ ಸ ಜಾಮಬರ್ತಪರಿಗರಹಮ್ ।

ವಿವ ೀಶ ತತರ ಸಂರ್ಯುಗಂ ಬಭ್ರ್ ತ ೀನ್ ಚ ೀಶ್ತುಃ ॥೧೭.೨೦೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ತನ್ ೂನಂದಿಗ ಬಂದ ಯಾದವರನುನ ಹ ೂರಗ ನಿಲ್ಲಲಸ, ಜಾಂಬವಂರ್ತ ಇರುವ ಬಿಲವನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್
ಪ್ರವ ೀಶಮಾಡಿದ. ಅಲ್ಲಲ ಜಾಮಬವಂರ್ತ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ನಡುವ ರ್ಯುದಿವಾಯಿರ್ತು.

ರ್ಯುಯೀಧ ಮನ್ಾಮೀರ್ ಸಃ ಪರಭುಃ ಸವಭಕತ ಇತ್ರ್ಜಃ ।

ಚಕಾರ ಚ ್ೀಗರಮನ್ತತಃ ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ಸವಮಸ್ ಹಿ ॥೧೭.೨೦೮॥

ರ್ತನನ ಭಕು ಎಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಮೊದಲು ನಿಧಾನವಾಗಿ(ಮನಾಗತರ್ಯಲ್ಲಲ) ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದರ . ಕ ೂನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ರ್ತನನ
ಬಲಸಾರೂಪ್ವನುನ ಜಾಮಬವನುನಿಗ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಉಗರವಾಗಿ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 687

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸ ಮುಷುಪಿಷ್ುವಿಗರಹ ್ೀ ನಿತಾನ್ತಮಾಪದಂ ಗತಃ ।

ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಚ ೀತಸಾ ರಘ್ತತಮಂ ನಿರ್ಜಂ ಪತಿಂ ಗತಿಮ್ ॥೧೭.೨೦೯॥

ಮುಷುರ್ಯ ಪ ಟ್ಟುನಿಂದ ರ್ತರ್ತುರಸದ ಜಾಮಬವಂರ್ತನು, ಇನ್ ನೀನು ಸಾರ್ಯುತ್ ುೀನ್ ೂೀ ಎಂಬ ಆರ್ತಂಕವನುನ
ಹ ೂಂದಿ, ಮನಸುನಲ್ಲಲಯೀ ರ್ತನನ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದ, ರ್ತನಗ ಗತರ್ಯನಿನೀರ್ಯುವ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದರನನುನ
ಸಮರಣ ಮಾಡಿದನು.

ಸೃತಿಂ ಗತ ೀ ತು ರಾಘವ ೀ ತದ್ಾಕೃತಿಂ ರ್ಯದ್ತತಮೀ ।

ಸಮಸತಭ ೀದರ್ಜಜಯತಾಂ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ಸ ್ೀsರ್ಯಮಿತ್ವ ೀತ್ ॥೧೭.೨೧೦॥

ರಾಮಚಂದರನ ಸೃತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತುರುವಂತ್ ಯೀ, ಅದ ೀ ರೀತಯಾದ ಆಕೃತರ್ಯನುನ ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಭ ೀದವ ೀ

ಇಲಲದಂತ್ ಕಂಡ ಜಾಮಬವನುನು, ‘ಅವನ್ ೀ ಇವನು’ ಎನುನವ ಸರ್ತ್ವನುನ ತಳಿದನು.
[ಇದನುನ ವಷ್ು್ಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೪.೧೩.೫೩) ವವರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ಅರ್ಶ್ಂ
ಭರ್ತಾsಸಮತಾುವಮಿನಾ ರಾಮೀಣ ೀರ್ ನಾರಾರ್ಯರ್ಣಸ್ ಸಕಲರ್ಜಗತಪರಯಾರ್ಣಸಾ್ಂಶ ೀನ್ ಭಗರ್ತಾ
ಭವಿತರ್್ಮಿತು್ಕತಸತಸ ೈ ಭಗವಾನ್ಖಿಲ್ಾರ್ನಿಭಾರಾರ್ತರಣಾರ್ಯಮರ್ತರರ್ಣಮಾಚಚಕ್ ೀ]

ತತಃ ಕ್ಷಮಾಪರ್ಯನ್ ಸುತಾಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ರ ್ೀಹಿಣಿೀಂ ಶುಭಾಮ್ ।

ಮಣಿಂ ಚ ತಂ ನ್ುನಾರ್ ಸಃ ಪರಪನ್ನ ಆಶು ಪ್ಾದಯೀಃ ॥೧೭.೨೧೧॥

ಶ್ರೀರಾಮನ್ ೀ ರ್ತನ್ ನದುರು ನಿಂತರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಎಂದು ತಳಿದ ರ್ತಕ್ಷರ್ಣ, ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಕ್ಷಮ ಬ ೀಡಿದ ಜಾಮಬವನು,
ರ ೂೀಹಿಣಿ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ರ್ತನನ ಮಗಳನುನ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಕ ೂಟುು, ಸ್ಮಂರ್ತಕ ಮಣಿರ್ಯನೂನ ಕೂಡಾ ಕ ೂಟುು,
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಪಾದದಲ್ಲಲ ಬಿದುಾ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಿದ.

ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಚಕರದ್ಾರಿತಂ ಸುಜೀರ್ಣ್ಯದ್ ೀಹಮಸ್ ಸಃ ।

ರ್ಯುವಾನ್ಮಾಶು ಕ ೀಶರ್ಶಚಕಾರ ವ ೀದನಾಂ ವಿನಾ ॥೧೭.೨೧೨॥

ಕೃಷ್್ನು ಮುಪಾಾನುಮುಪಾಾದ ಜಾಮಬವಂರ್ತನ ದ ೀಹವನುನ ರ್ತನನ ಚಕರದಿಂದ ಸೀಳಿ, ಯಾವುದ ೀ

ನ್ ೂೀವುಂಟುಮಾಡದ ೀ ಅವನನುನ ರ್ಯುವಕನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 688

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಭಕತವಾಞಚಚತಂ ಪಿರಯಾಸಹಾರ್ಯ ಈಶವರಃ ।

ಪರಗೃಹ್ ತಂ ಮಹಾಮಣಿಂ ವಿನಿರ್ಯಯಯೌ ಗುಹಾಮುಖಾತ್ ॥೧೭.೨೧೩॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಭಕುನ್ಾಗಿರುವ ಜಾಮಬವಂರ್ತನ ಬರ್ಯಕ ರ್ಯನುನ ಈಡ ೀರಸ, ಜಾಮಬವತ ಜ ೂತ್ ಗೂಡಿ,

ಸ್ಮಂರ್ತಕಮಣಿಯಂದಿಗ ಗುಹ ಯಿಂದ ಹ ೂರಬಂದನು.

ಗುಹಾಪರವಿಷ್ುಮಿೀಶವರಂ ಬಹ್ನ್್ಹಾನ್್ನಿಗಗಯತಮ್ ।
ಪರತಿೀಕ್ಷಯ ಯಾದವಾಸುತ ಯೀ ಗತಾ ಗೃಹಂ ತದ್ಾsಹೃಷ್ುಃ ॥೧೭.೨೧೪॥

ಗುಹ ರ್ಯ ಒಳಗಡ ಹ ೂೀಗಿ ಬಹಳದಿನಗಳಾದರೂ ಹ ೂರಬಾರದ ೀ ಇರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಬಹಳದಿನ ನಿರೀಕ್ಷ
ಮಾಡಿ, ಯಾವ ಯಾದವರು ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದಾರ ೂೀ, ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಇದಿೀಗ ಕೃಷ್್ ಹಿಂತರುಗಿರುವುದನುನ
ಕಂಡು ಬಹಳ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುರು.

ಸಮಸತರ್ೃಷ್ಸನಿನಧ್ೌ ರ್ಯದ್ತತಮಃ ಸ್ಮನ್ತಕಮ್ ।

ದದ್ೌ ಚ ಸತರಜತಾರ ೀ ಸ ವಿಚಛವಿಬಯಭ್ರ್ ಹ ॥೧೭.೨೧೫॥

ಸಮಸು ಯಾದವರ ಸಮುಮಖದಲ್ ಲೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಸ್ಮಂರ್ತಕ ಮಣಿರ್ಯನುನ ಸರ್ತರಜತ್ ರಾಜನ ಕ ೈರ್ಯಲ್ಲಲ

ಕ ೂಟುನು. ಸರ್ತರಜರ್ತನ್ಾದರ ೂೀ, ಈ ಎಲ್ಾಲ ಘಟನ್ ಗಳಿಂದಾಗಿ ಕಾನಿುಹಿೀನನ್ಾಗಿದಾನು.

ಸ ದುರ್ಯ್ಯಶ ್ೀ ಸಮಾಪತಾರ್ನ್್ಚ್ ಮಿರ್್ಯಾ ತಪನ್ ।

ಸವಪ್ಾಪಹಾನ್ಕಾಙ್ಷಯಾ ದದ್ೌ ಸುತಾಂ ರ್ಜನಾದಾಯನ ೀ ॥೧೭.೨೧೬॥

ಸರ್ತರಜರ್ತರಾಜನು ರ್ತನನ ಸುಳಿಳನ ಮಾತನಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಮೀಲ್ ಕ ಟು ಅಪ್ವಾದ ಬರುವಂತ್

ಮಾಡಿರುವುದಕಾೆಗಿ ಪ್ಶಾುತ್ಾುಪ್ ಪ್ಡುತ್ಾು, ರ್ತನನ ದ ೂೀಷ್ಪ್ರಹಾರ ೀಚ ೆಯಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ರ್ತನನ
ಮಗಳನುನ(ಸರ್ತ್ಭಾಮರ್ಯನುನ) ಕ ೂಟುನು.

ಮಣಿಂ ಚ ತಂ ಪರದ್ಾರ್ಯ ತಂ ನ್ನಾಮ ಹ ಕ್ಷಮಾಪರ್ಯನ್ ।

ಮಣಿಂ ಪುನ್ದಾಯದ್ೌ ಹರಿಮುಮಯಮೊೀದ ಸತ್ಭಾಮಯಾ ॥೧೭.೨೧೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 689

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸ್ಮಂರ್ತಕ ಮಣಿರ್ಯನೂನ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ನಿೀಡಿದ ಸರ್ತರಜತ್, ಕ್ಷಮರ್ಯನುನ ಬ ೀಡುತ್ಾು , ನಮಸಾೆರ

ಮಾಡಿದನು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಮಣಿರ್ಯನುನ ರಾಜನಿಗ ಹಿಂತರುಗಿಸ, ಸರ್ತ್ಭಾಮಯಿಂದ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುನು.

ರಮೈರ್ ಸಾ ಹಿ ಭ್ರಿತಿ ದಿವತಿೀರ್ಯಮ್ತಿತಯರುತತಮಾ ।

ಬಭ್ರ್ ಸತರಜತುುತಾ ಸಮಸತಲ್ ್ೀಕಸುನ್ಾರಿೀ ॥೧೭.೨೧೮॥

ಸರ್ತ್ಭಾಮರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಯೀ ಆಗಿದುಾ, ಭೂಃ17 ಎಂಬ ಲಕ್ಷ್ಮಿೀದ ೀವರ್ಯ ಎರಡನ್ ೀ ರೂಪ್ವಾಗಿದಾಾಳ .
ಸಮಸುಲ್ ೂೀಕಸುಂದರಯಾಗಿರುವ ಆಕ ಸರ್ತರಜತ್ ರಾಜನ ಮಗಳಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದಾಳು.

ತತ ್ೀ ಹಿ ಸಾ ಚ ರುಗ್ವಮಣಿೀ ಪಿರಯೀ ಪಿರಯಾಸು ತ ೀsಧಿಕಮ್ ।

ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಸ್ ತ ೀ ಹರ ೀಃ ಸದ್ಾsವಿಯೀಗ್ವನಿೀ ರ್ಯತಃ ॥೧೭.೨೧೯॥

ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಸರ್ತ್ಭಾಮ ಹಾಗೂ ರುಗಿಮಣಿೀದ ೀವರ್ಯರು ಇರ್ತರ ಎಲ್ಾಲ ಪ್ತನರ್ಯರ ನಡುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ
ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರರ್ಯರು. ಅವರು ಕೃಷ್್ನ್ ೂಂದಿಗ ಎಂದೂ ವಯೀಗವಲಲದ ಇರುತ್ಾುರ .

ಅಥಾsಪ ಸಾಮಬನಾಮಕಂ ಸುತಂ ಚ ರ ್ೀಹಿಣಿೀ ಹರ ೀಃ ।

ಚತುಮುಮಯಖಾಂಶಸಂರ್ಯುತಂ ಕುಮಾರಮೀರ್ ಷ್ರ್ಣುಮಖಮ್ ॥೧೭.೨೨೦॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯು (ಜಾಂಬವತರ್ಯು), ಚರ್ತುಮುಥಖಬರಹಮನ ಅಂಶದಿಂದ

ಕೂಡಿರುವ, ಸಾಮಾಬ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ ಹ ೂರ್ತು ಷ್ರ್ಣುಮಖನನುನ(ಸೆಂಧನನುನ) ಮಗನ್ಾಗಿ ಪ್ಡ ದಳು.

ಇತಿ ಪರಶಾಸತಿ ಪರಭೌ ರ್ಜಗರ್ಜಜನಾದಾಯನ ೀsಖಿಲಮ್ ।

ಅಗರ್ಣ್ಸದುಗಣಾರ್ಣ್ಯವ ೀ ಕದ್ಾಚಿದ್ಾರ್ಯಯೌ ದಿವರ್ಜಃ ॥೧೭.೨೨೧॥

17
ಶ್ರೀ, ಭೂ, ದುಗಾಥ ಎನುನವುದು ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಮೂರು ರೂಪ್ಗಳು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 690

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಈರೀತಯಾಗಿ, ಸವೀಥರ್ತುಮನ್ಾದ, ಭಕುರ ಹುಟುನುನ ತ್ ೂಡ ರ್ಯುವ (ಭಕುರನುನ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನದಿಂದ

ಬಿಡಿಸ ಮುಕಿುರ್ಯನುನ ನಿೀಡುವ) ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನು, ಎಣಿಸಲ್ಾಗದ ಗುರ್ಣಗಳ ಕಡಲ್ಾಗಿ ಎಲಲವನೂನ ಆಳುತುರಲು,
ಒಮಮ ಒಬಬ ಬಾರಹಮರ್ಣನು ಬಂದನು.

ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ಸ ನಾಮತ ್ೀ ರಮೀಶಪ್ಾದಸಂಶರರ್ಯಃ ।

ಸ ಮಾನಿತಶಚ ವಿಷ್ು್ನಾ ಪರರ್ಣಮ್ ವಾಕ್ಮಬರವಿೀತ್ ॥೧೭.೨೨೨॥

ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣನ ಹ ಸರು ಜನ್ಾದಥನ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಭಕು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಮಾನಿರ್ತನ್ಾದ(ಗೌರವಸಲಾಟು)

ಅವನು, ನಮಸೆರಸ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಕ್ಷಮಸವ ಮೀ ರ್ಚಃ ಪರಭ ್ೀ ಬರವಿೀಮ್ತಿೀರ್ ಪ್ಾಪಕಮ್ ।

ರ್ಯತಃ ಸುಪ್ಾಪದ್ತಕಸತತ ್ೀ ಹಿ ತಾದೃಶಂ ರ್ಚಃ ॥೧೭.೨೨೩॥

‘ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ್ ೀ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠವಾದ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳಲು ಹ ೂರಟ್ಟರುವ ನನನನುನ

ಕ್ಷಮಿಸು. ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನ್ಾನು ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪಾಪ್ಷ್ಠರ ಧೂರ್ತನ್ಾಗಿದ ಾೀನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ವಚನವೂ
ಕೂಡಾ ಹಾಗಿದ .

ನ್ ತ ೀsಸಾರ್ಗ ್ೀಚರಂ ಕವಚಿತ್ ತಥಾsಪಿ ಚಾsಜ್ಞಯಾ ರ್ದ್ ೀ ।

ರ್ದ್ ೀತಿ ಚ ್ೀದಿತ ್ೀsಮುನಾ ದಿವಜ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಮಾಧರ್ಮ್ ॥೧೭.೨೨೪॥

ನಿನಗ ತಳಿರ್ಯದುಾ ಯಾವುದೂ ಇಲಲ. ಆದರೂ ನಿೀನು ಆಜ್ಞ ಕ ೂಟುರ ಹ ೀಳುತ್ ುೀನ್ ’ ಎಂದಾಗ ಕೃಷ್್ನಿಂದ
‘ಹ ೀಳು’ ಎಂದು ಪ ರೀರರ್ತನ್ಾದ ಬಾರಹಮರ್ಣನು ಕೃಷ್್ನನುನ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಸುತೌ ಹಿ ಸಾಲವಭ್ಪತ ೀಬಯಭ್ರ್ತುಃ ಶ್ವಾಶರಯೌ ।

ಶ್ರ್ಪರಸಾದಸಮೂವೌ ಪಿತುಸತಪ್ೀಬಲ್ ೀನ್ ತೌ ॥೧೭.೨೨೫॥

‘ಶ್ವಭಕುನ್ಾದ ಸಾಲಾರಾಜನಿಗ ಅವನ ರ್ತಪೀಬಲದಿಂದ, ಶ್ವನ ಅನುಗರಹದಿಂದ, ಶ್ವನ್ ೀ ಆಶರರ್ಯವಾಗಿ

ಉಳಳ ಇಬಬರು ಮಕೆಳು ಹುಟ್ಟುದರು. (ಇವರ ೀ ಹಂಸ ಮರ್ತುು ಡಿಭಕರು)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 691

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಅಜ ೀರ್ಯರ್ದಾಯತಾಂ ಚ ತೌ ಶ್ವಾದ್ ರ್ರಂ ಸಮಾಪತುಃ ।

ರ್ಜರಾಸುತಸ್ ಶ್ಷ್್ಕೌ ತಪ್ೀಬಲ್ ೀನ್ ಕ ೀರ್ಲಮ್ ॥೧೭.೨೨೬॥

ಜರಾಸಂಧನ ಶ್ಷ್್ರಾಗಿರುವ ಅವರಬಬರೂ, ಯಾರಗೂ ಸ ೂೀಲದ ಮರ್ತುು ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಯಿಸಲಾಡದ

ವರವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು..

ಮಹ ್ೀದರಂ ಚ ಕುರ್ಣಡಧ್ಾರಿರ್ಣಂ ಚ ಭ್ತಕಾರ್ುಭೌ ।

ತಥಾsಜತಾರ್ರ್ದಾಯಕೌ ದಿದ್ ೀಶ ಶಙ್ಾರಸತಯೀಃ ॥೧೭.೨೨೭॥

ಅವರ ರ್ತಪೀಬಲಕ ೆ ಮಚಿು, ‘ಮಹ ೂೀದರ’ ಮರ್ತುು ‘ಕುರ್ಣಡಧಾರ’ ಎನುನವ ರ್ತನನ ಭೃರ್ತ್ರಾದ ಭೂರ್ತಗಳನುನ
ಸದಾಶ್ವನು ಅವರ ಸಹಾರ್ಯಕಾೆಗಿ ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದನು. ಆ ಭೂರ್ತಗಳೂ ಕೂಡಾ ಯಾರಗೂ ಸ ೂೀಲಲ್ಾರದವು
ಮರ್ತುು ಯಾರಂದಲೂ ಸಾಯಿಸಲ್ಾರದವುಗಳು.
[ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ(ಸಭಾಪರ್ಯ ೭೪.೩೯) ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ ನಾಮಭಾ್ಂ
ಹಂಸಡಿಭಕಾರ್ಶಸರನಿಧನಾರ್ುಭೌ’
ಹರವಂಶದ ಭವಷ್್ರ್ತಾವಥದಲೂಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ :
‘ದ್ ೀವಾಸುರಚಮ್ಮುಖ ್ಯಕ್ಷಗಂಧರ್ಯದ್ಾನ್ವ ೈಃ । ಆವಾಮರ್ಜಯೌ್ ಸವಾಯತಮನ ನೀಶ ನೌ ಪರರ್ಮೊೀ ರ್ರಃ।
ದಿವತಿೀಯೀ ನೌ ವಿರ್ಪ್ಾಕ್ಷ ರೌದ್ಾರಸಾರಣಾಂ ಚ ಸಙ್ಗರಹಃ’(೧೦೫.೧೨)
ಇಂದು ಲಭ್ವರುವ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಈರೀತರ್ಯ ಪಾಠವೂ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಸಹಾಯೌ ದ್ೌವ ಮಹಾದ್ ೀರ್
ಭ್ತೌ ರ್ಯುದ್ ಾೀ ಹಿ ಗಚಛತಾಮ್ । ಏರ್ಮಸತವತಿ ದ್ ೀವ ೀಶ ಆಹ ಬೃಙ್ಕಚಗರಿಟ್ಟ ಹರಃ । ಕುಣ ್ಡೀದರಂ ವಿರ್ಪ್ಾಕ್ಷಂ
ಸರ್ಯಪ್ಾರಣಿಹಿತ ೀ ರತಮ್ । ರ್ಯುವಾಮರ್ ಚ ಭ್ತ ೀಶೌ ಸಹಾಯೌ ಸತತಂ ರಣ ೀ’ (ಹರವಂಶ,
ಭವಷ್್ರ್ತಾವಥಣಿ ೧೦೫.೧೫-೧೬) ಆದರ ಇದು ಅಶುದಿ ಪಾಠ. ಏಕ ಂದರ ಇದು ಇಲ್ಲಲ ಅನಾರ್ಯವ ೀ ಆಗುವುದಿಲಲ
ಮರ್ತುು ಅರ್ಥವೂ ಕೂಡಾ ಅಸಾಾರಸ್ವಾಗಿದ . ಹಾಗಾಗಿ ಹರವಂಶದ ಪಾಠ ಈರೀತ ಇದಾರೂ ಇರಬಹುದು:
‘ಏರ್ಮಸತವತಿ ದ್ ೀವ ೀಶಃ ಪ್ಾರಹ ಲಮೊಬೀದರಂ ಹರಃ । ಕುರ್ಣಡಧ್ಾರಂ ವಿರ್ಪ್ಾಕ್ಷಃ ಸರ್ಯಪ್ಾರಣಿಹಿತ ೀ ರತಃ’
ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ ಲಮೊಬೀದರ ಎಂದರ ‘ವನ್ಾರ್ಯಕ’ ಎನುನವ ಭರಮ ಬರಬಾರದು ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು
‘ಮಹ ೂೀದರ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಏಕ ಂದರ ಮುಂದ ಭವಷ್್ರ್ತಾವಥದಲ್ ಲೀ(೧೨೭.೨೧) ‘ಅರ್ ಭ್ತೌ
ಮಹಾಘ್ೀರೌ ಲಮೊಬೀದರಶರಿೀರಿಣೌ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಭೂರ್ತ ಎನುನವ ವಶ ೀಷ್ ಇರುವುದರಂದ
ಮಹ ೂೀದರ ಮರ್ತುು ಕುರ್ಣಡಧಾರ ಎನುನವವರು ಭೂರ್ತಗಳು ಎಂದಾಗುರ್ತುದ . ಆದಾರಂದ ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವ
ಲಮೊಬೀದರ ಗರ್ಣಪ್ತ ಅಲಲ].

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 692

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ತಯೀಃ ಸಹಾರ್ಯ ಏರ್ ತೌ ರ್ರಾಚಿಛರ್ಸ್ ಭ್ತಕೌ ।

ಅಜ ೀರ್ಯತಾಮವಾಪತುನ್ನಯಚಾನ್್ಥಾsಮರಾರ್ಪಿ ॥೧೭.೨೨೮॥

ಅವರಬಬರ(ಹಂಸ-ಡಿಭಕರ) ಸಹಾರ್ಯಕಾೆಗಿಯೀ ಈ ಭೂರ್ತಗಳು ನಿರ್ಯುಕುವಾಗಿವ ಹಾಗೂ ಆ ರೀತ ಸಹಾರ್ಯ

ಮಾಡುತುರಬ ೀಕಾದರ ಯಾರೂ ನಿಮಮನುನ ಗ ಲಲದಿರಲ್ಲ ಮರ್ತುು ಯಾರಂದಲೂ ನಿಮಮನುನ ಕ ೂಲಲಲು
ಸಾಧ್ವಾಗದಿರಲ್ಲ ಎಂದು ಸಾರ್ಯಂ ಸದಾಶ್ವನ್ ೀ ಆ ಭೂರ್ತಗಳಿಗ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದಾಾನ್ .

ಅಜ ೀರ್ಯತಾಮರ್ದಾಯತಾಮವಾಪ್ ತಾರ್ುಭೌ ಶ್ವಾತ್ ।

ಪಿತುಸುತ ರಾರ್ಜಸ್ಯತಾಂ ಸಮಿಚಛತ ್ೀ ಮದ್ ್ೀದಾತೌ ॥೧೭.೨೨೯॥

ಮದದಿಂದ ದೃಪ್ುರಾದ ಈ ಸಾಲಾಪ್ುರ್ತರರು (ಹಂಸ-ಡಿಭಕರು), ಶ್ವನಿಂದ ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾವನೂನ, ಅವಧ್ರ್ತಾವನೂನ

ಹ ೂಂದಿ, ರ್ತಂದ ರ್ಯ ರಾಜಸೂರ್ಯಯಾಗ ಮಾಡಬ ೀಕು ಎಂದು ಇಚಿೆಸದಾಾರ .

(ಹಂಸ-ಡಿಭಕರು ರ್ತಂದ ರ್ಯ ರಾಜಸೂರ್ಯಯಾಗ ಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸರುವ ಹಿಂದಿನ ಉದ ಾೀಶವ ೀನು ?)

ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀ ಗುರುತವತ ್ೀ ವಿರ ್ೀದುಾಮತರ ನ ೀಚಛತಿ ।

ನ್ೃಪ್ಾಂಸುತ ದ್ ೀರ್ಪಕ್ಷ್ಣ ್ೀ ವಿಜತ್ ಕತುಯಮಿಚಛತಃ ॥೧೭.೨೩೦॥

ರ್ತಮಮ ಗುರುವಾಗಿರುವ ಜರಾಸಂಧನನುನ ಅವರು ಎಂದೂ ವರ ೂೀಧಮಾಡಲು ಬರ್ಯಸುವುದಿಲಲ. ಆದರ

‘ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ಕ್ಷದವರು’ ಎಂದು ಯಾವ ರಾಜರದಾಾರ , ಅವರನುನ ಮಾರ್ತರ ಗ ದುಾ, ಯಾಗವನುನ ಮಾಡಬ ೀಕು
ಎಂದವರು ಇಚಿೆಸದಾಾರ .

ಸವರ್ಯಂ ಹಿ ರಾರ್ಜಸ್ಯತಾಂ ರ್ಜರಾಸುತ ್ೀ ನ್ ಮನ್್ತ ೀ ।

ರ್ಯತ ್ೀ ಹಿ ವ ೈಷ್್ರ್ಂ ಕರತುಂ ತಮಾಹುರಿೀಶ ವ ೈದಿಕಾಃ ॥೧೭.೨೩೧॥

ಸಾರ್ಯಂ ಜರಾಸಂಧನು ಇಚಾೆಪ್ೂವಥಕವಾಗಿ ರಾಜಸೂರ್ಯಯಾಗ ಮಾಡುವಕ ರ್ಯನುನ ಒಪ್ುಾವುದಿಲಲ. ಏಕ ಂದರ

ಈ ಯಾಗ ವಷ್ು್ಸಂಬಂಧಯಾದ ಯಾಗ ಎಂದು ವ ೈದಿಕರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . (ವಷ್ು್ದ ಾೀಷಯಾದ ಜರಾಸಂಧ
ವ ೈಷ್್ವಯಾಗ ಮಾಡುವುದಿಲಲ.)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 693

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಇಮೌ ಪಿತುರ್ಯ್ಯಶ ್ೀs ತಿ್ಯನೌ ಪರಾಭವಾರ್ಯ ತ ೀ ತಥಾ ।

ಸಮಿಚಛತ ್ೀsದ್ ತಂ ಕರತುಂ ಭರ್ನ್ತಮ್ಚತುಶಚತೌ ॥೧೭.೨೩೨॥

ರ್ತಂದ ರ್ಯ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ಇಚಿುಸುವವರಾಗಿ ಆ ಸಾಲಾಪ್ುರ್ತರರು, ನಿನನ ಸ ೂೀಲ್ಲಗಾಗಿ ಈ ರ್ಯಜ್ಞವನುನ

ಮಾಡಬ ೀಕ ಂದು ಬರ್ಯಸದಾಾರ ಅಷ್ ುೀ. (ಕೃಷ್್ನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಲು ಅವರಗ ೂಂದು ನ್ ಪ್ಬ ೀಕು. ಆ
ನ್ ಪ್ಕಾೆಗಿ ಮರ್ತುು ರ್ತಂದ ರ್ಯ ರ್ಯಶಸುಗಾಗಿ ಈ ಯಾಗವನುನ ಮಾಡಬರ್ಯಸದಾಾರ ).
ಅವರಬಬರೂ ನಿನಗ ಈ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಕಳುಹಿಸದಾಾರ ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣನು, ಹಂಸ-ಡಿಭಕರು
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ರ್ತನನ ಮೂಲಕ ಕಳುಹಿಸರುವ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ :

ಸಮುದರಸಂಶರಯೀ ಭವಾನ್ ಬಹ್ನ್ ಪರಗೃಹ್ ಲ್ಾರ್ಣಾನ್ ।

ಸುಭಾರಕಾನ್ುಪ್ ೈಹಿ ನಾವಿತಿ ಕ್ಷಮಸವ ಮೀ ರ್ಚಃ ॥೧೭.೨೩೩॥

‘ಸಾಗರವನ್ ನೀ ಆಶರಯಿಸಕ ೂಂಡಿರುವ ನಿೀನು, ರಾಶ್ಗಟುಲ್ ಉಪ್ುಾ ಮೊದಲ್ಾದ ಹ ೂರ ಕಾಣಿಕ ಯಂದಿಗ

ಬಂದು ಅದನುನ ನಮಗ ಒಪ್ಾಸರ್ತಕೆದುಾ’ ಎಂದು ಅವರು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅವರ ಈ ಮಾರ್ತನುನ (ಪಾಪ್ಷ್ಠವಾದ
ಮಾರ್ತನುನ) ನಿನಗ ಹ ೀಳುತುರುವ ನನನನುನ ನಿೀನು ಕ್ಷಮಿಸು’ ಎಂದು ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ
ಪಾರರ್ಥಥಸುತ್ಾುನ್ .

ಇತಿೀರ್ಯಯ ತಂ ನ್ನಾಮ ಸಃ ಪರ ಚಾಹಸನ್ ಸಮ ಯಾದವಾಃ ।

ಹರಿಸುತ ಸಾತ್ಕ್ತಂ ರ್ಚ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಮೀಘನಿಸವನ್ಃ ॥೧೭.೨೩೪॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಎಲಲವನೂನ ವವರಸ ಹ ೀಳಿದ ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣನು ಮತ್ ು ನಮಸೆರಸದನು. ಆಗ ಅಲ್ಲಲದಾ

ಯಾದವರು ನಕೆರು ಕೂಡಾ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ಮೊೀಡದಂರ್ತಹ ರ್ತನನ ಗಂಭಿೀರ ವಾಣಿಯಿಂದ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯನುನ
ಕುರರ್ತು ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದನು:

ಪರಯಾಹಿ ಸಾತ್ಕ ೀ ರ್ಚ ್ೀ ಬರವಿೀಹಿ ಮೀ ನ್ೃಪ್ಾಧಮೌ ।

ಸಮೀತ್ ವಾಂ ರ್ರಾರ್ಯುಧ್ ೈಃ ಕರಂ ದದ್ಾನ್್ಸಂಶರ್ಯಮ್ ॥೧೭.೨೩೫॥

‘ಓ ಸಾರ್ತ್ಕಿಯೀ, ತ್ ರಳು, ಆ ರಾಜಾಧಮರನುನ ಕುರರ್ತು ನನನ ಈ ಮಾರ್ತನುನ ಹ ೀಳು: ‘ನಿಮಿಮಬಬರನುನ ಹ ೂಂದಿ

ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕಪ್ಾವನುನ ಕ ೂಡುತ್ ುೀನ್ . ಇದರಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಸಂಶರ್ಯವಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 694

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಉಪ್ ೈತಮಾಶು ಸಂರ್ಯುರ್ಗಾತಿ್ಯನೌ ಚ ಪುಷ್ಾರಂ ಪರತಿ ।

ಇತಿೀರಿತಃ ಶ್ನ ೀಃ ಸುತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ವಿಪರಸಂರ್ಯುತಃ ॥೧೭.೨೩೬॥

ರ್ಯುದಿವನುನ ಬರ್ಯಸುವ ನಿೀವಬಬರು ಪ್ುಷ್ೆರವನುನ ಕುರರ್ತು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಬನಿನರ’ ಎಂದು ಹ ೀಳು’ ಎಂದು
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟು ಶ್ನಿರ್ಯ ಮೊಮಮಗನ್ಾದ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ಆ ಬಾರಹಮರ್ಣನ ಜ ೂತ್ ಗ ೀ ತ್ ರಳಿದನು.

ಉಪ್ ೀತ್ ತೌ ಹರ ೀರ್ಯಚ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾದ ಸಾತ್ಕ್ತಬಯಲ್ಲೀ ।

ವಿಧ್ಾರ್ಯ ತೌ ತೃಣ ್ೀಪಮೌ ಗ್ವರಾ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಕ ೀಶರ್ಮ್ ॥೧೭.೨೩೭॥

ಹಂಸ-ಡಿಭಕರಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿದ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಮಾರ್ತನುನ ಅವರಗ ಹ ೀಳಿದನು.

ಅವರಬಬರನೂನ ರ್ತನನ ಮಾತನಿಂದಲ್ ೀ ಹುಲ್ಲಲಗ ಸಮಾನರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದ ಸಾರ್ತ್ಕಿ, ಮರಳಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ
ಬಳಿ ಬಂದ.

ತತಃ ಪುರ ೈರ್ ತಾರ್ುಭೌ ದಿವರ್ಜಂ ಹರಸವರ್ಪಿರ್ಣಮ್ ।

ಸುದುಃಖವಾಸನಾಮಕಂ ಪರಚಕರತುಸೃಣ ್ೀಪಮಮ್ ॥೧೭.೨೩೮॥

ಈ ಘಟನ್ ಗೂ ಮೊದಲ್ ೀ ಒಮಮ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರು, ರುದರನ ಸಾರೂಪ್ವಾಗಿರುವ, ಸುದುಃಖವಾಸ(ದುವಾಥಸ)

ಎಂದು ಹ ಸರುಳಳ ಮುನಿರ್ಯನುನ ಹುಲ್ಲಲಗಿಂರ್ತ ಕಡ ಯಾಗಿ ನಡ ಸಕ ೂಂಡರು.

ದಶತಿರಕ ೈಃ ಶತ ೈರ್ೃಯತ ್ೀ ರ್ಯತಿೀಶವರ ೈಃ ಸ ಸರ್ಯವಿತ್ ।

ವಿಪ್ಾಟ್ಟತಾತಮಕೌಪಿನಾದಿಸರ್ಯಮಾತರಕ ್ೀsಭರ್ತ್ ॥೧೭.೨೩೯॥

ದುವಾಥಸರ ಹಾಗೂ ಅವರ ಜ ೂತ್ ಗಿದಾ ಸುಮಾರು ಮೂರುಸಾವರ ರ್ಯತೀಶಾರರ ಕೌಪ್ೀನವನುನ ಹರದ
ಹಂಸ-ಡಿಭಕರು, ಅವರ ದಂಡ-ಕಮಂಡಲ್ಾದಿ ಪಾತ್ ರಗಳನುನ ಒಡ ದು ಹಾಕಿದರು.
[ಈರೀತ ಅವಮಾನಕ ೂೆಳಪ್ಟುರೂ ಕೂಡಾ, ದುವಾಥಸರು ಹಂಸ-ಡಿಭಕರಗ ಏಕ ಶಾಪ್ ಕ ೂಡಲ್ಲಲ್ಾಲ
ಎಂದರ : ]

ರ್ರಾತ್ ಸವಸಮೂವಾದಸೌ ನ್ ಶಾಪಶಕ್ತತಮಾನ್ಭ್ತ್ ।

ತತಃ ಸಮಸತಭಞ್ಜನ ್ೀರುಶಕ್ತತಮಾಪ ಕ ೀಶರ್ಮ್ ॥೧೭.೨೪೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 695

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸಾರ್ಯಂ ರುದರರೂಪ್ದಿಂದ ತ್ಾನ್ ೀ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರಗ ವರವನುನ ಕ ೂಟುದಾರಂದ, ದುವಾಥಸರಗ ಇಲ್ಲಲ

ಶಾಪ್ಕ ೂಡಲ್ಾಗಲ್ಲಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅವರು ಸಮಸು ದುಜಥನರನುನ ಕ ೂಲುಲವುದರಲ್ಲಲ ಉರ್ತೃಷ್ು ಶಕಿುರ್ಯುಳಳ
ಕ ೀಶವನನುನ(ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ) ಹ ೂಂದಿದರು.

ಸ ತಾನ್ ಸಮಚಚಯಯ ಮಾಧರ್ಃ ಪರದ್ಾರ್ಯ ಚ ್ೀರುಮಾತರಕಾಃ ।

ರ್ಯಯೌ ಚ ತ ೈಃ ಸಮನಿವತ ್ೀ ರ್ಧ್ಾರ್ಯ ಸಾಲವಪುತರಯೀಃ ॥೧೭.೨೪೧॥

ರ್ತನನಲ್ಲಲಗ ಬಂದ ಸಮಸು ರ್ಯತೀಶಾರರನುನ ಗೌರವಸ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಟ್ ು ಮೊದಲ್ಾದವುಗಳನುನ ಕ ೂಟುು

ಸರ್ತೆರಸದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಸಾಲಾ ಪ್ುರ್ತರರ ವಧ ಗಾಗಿ, ಆ ರ್ಯತಶ ರೀಷ್ಠರ ೂಡಗೂಡಿ ತ್ ರಳಿದನು.
[ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ ಸಾಲಾ ವ್ತ್ಾ್ಸದ ೂಂದಿಗ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ನ್ಾವು
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ : ಛಿನ್ನಂ ತಾಭಾ್ಂ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಶ್ಕ್ಂ ದ್ಾರುಮರ್ಯಂ ತಥಾ । ದಿವದಲಂ ಕಪಯಟಂ ಚ ೈರ್
ಕೌಪಿೀನ್ಮರ್ ರ್ಲಾಲಂ । ಕಮನ್ಡಲುಂ ತದ್ಾ ರಾರ್ಜನ್ನಧಯಪ್ರೀತಕಪ್ಾಲಕಮ್ । ಏತಾನ್ನಾ್ನ್ ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ
ದುರಷ್ುುಂ ಕ ೀಶರ್ಮಾರ್ಯರ್ಯುಃ । ಪಂಚ18 ಚ ೈರ್ ಸಹಸಾರಣಿ ಪುರಸೃತ್ ಮಹಾಮುನಿಮ್ । ದುವಾಯಸಸಂ
ತಪ್ೀಯೀನಿಮಿೀಶವರಸಾ್sತಮಸಮೂರ್ಮ್’ [ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥಣಿ ೧೧೦.೧೨-೧೪] (ಒಡ ದುಹ ೂೀದ ಮರದ
ಪಾತ್ ರಗಳು, ಹರದುಹ ೂೀದ ಕೌಪ್ೀನ, ಹಿೀಗ ಎಲಲವನೂನ ಸಾಕ್ಷ್ಮೀಭೂರ್ತವಾಗಿ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ ದುವಾಥಸರು,
ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲಗ ತ್ ರಳಿದರು. ಇಲ್ಲಲ ದುವಾಥಸರನುನ ‘ಈಶವರಸಾ್sತಮಸಮೂರ್ಮ್’ ಎಂದು
ಸಂಬ ೂೀಧಸರುವುದನುನ ಗಮನಿಸಬ ೀಕು. ಇದು ದುವಾಥಸರು ರುದಾರವತ್ಾರ ಎನುನವುದನುನ ಸುುಟವಾಗಿ
ತಳಿಸುರ್ತುದ ).
‘ಜ ೀಷಾ್ಮಿ ತೌ ರಣ ೀ ವಿಪರ ಹಂಸಂ ಡಿಭಕಮೀರ್ಚ । ಗ್ವರಿೀಶ ್ೀ ವಾ ರ್ರಂ ದದ್ಾ್ಚಛಕ ್ರೀ ವಾ ಧನ್ದ್ ್ೀsಪಿ
ವಾ । ರ್ಯಮೊೀ ವಾ ರ್ರುಣ ್ೀ ವಾsಪಿ ಬರಹಾಮ ವಾsರ್ ಚತುಮುಯಖಃ । ಸಬಲ್ೌ ಸಾನ್ುರ್ಗೌ ಹತಾವ
ಪುನ್ದ್ಾಯಸಾ್ಮಿ ವೀ ರತಿಮ್’ [ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥಣಿ ೧೧೨.೩-೪] (ನಿಮಮ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ಕಾೆಗಿ ನ್ಾನು ಹಂಸ
ಡಿಭಕರನುನ ಕ ೂಲುಲತ್ ುೀನ್ ಎಂದು ದುವಾಥಸರು ಹಾಗು ಇರ್ತರ ಮುನಿಗಳ ಮುಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಪ್ರತಜ್ಞ ಮಾಡಿದ)].

ತಮತಿರರ್ಜಂ ಹರಾತಮಕಂ ರ್ಯತ ್ೀ ಹಿ ವ ೀದ ಮಾಗಧಃ ।

ತತ ್ೀsತ್ರ್ಜತ್ ಸವಶ್ಷ್್ಕೌ ನಿಶಮ್ ತತಾತಿೀಪಕೌ ॥೧೭.೨೪೨॥

18
ಪಂಚ ಚ ೈರ್ ಸಹಸಾರಣಿ ಎನುನವುದು ಈಗಿರುವ ಪಾಠ. ಆದರ ಆಚಾರ್ಯಥರ ಪ್ರಕಾರ ‘ತಿರೀಣಿ ಚ ೈರ್ ಸಹಸಾರಣಿ’ ಎನುನವುದು ಸಾಧುಃ ಪಾಠಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 696

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಜರಾಸಂಧನು ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಅತರ ಋಷಗಳ ಮಗನ್ಾದ ದುವಾಥಸರನುನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶ್ವಾ ಎಂದು
ತಳಿದಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಆಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ರುದರನಿಗ ವರುದಿವಾಗಿ ನಡ ದುಕ ೂಂಡ ರ್ತನನ ಶ್ಷ್್ರಾದ ಹಂಸ-
ಡಿಭಕರನುನ ರ್ತ್ಜಸದ (ಈ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಜರಾಸಂಧ ಪಾಲ್ ೂಗಳಳಲ್ಲಲಲ.)
[ಇದನುನ ಹರವಂಶದ ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಸಾಷ್ುವಾಗಿ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ‘ತತಃ ಶುರತಾವ ರ್ಜರಾಸನ ್ಾೀ ವಿಗರಹಂ
ರ್ಯದುಭಃ19 ಸಹ । ನಾಕರ ್ೀನ್ನೃಪ ಸಾಹಾರ್ಯ್ಂ ಪ್ಾಪಂ ಮೀ ಭವಿತ ೀತಿ ಹ’ (೧೨೧.೧೬). ಜರಾಸಂಧನಿಗ
ಹಂಸ-ಡಿಭಕರು ದುವಾಥಸರ ೂಂದಿಗ ಜಗಳವಾಡಿದ ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿಯಿರ್ತು. ಅದರಂದಾಗಿ ತ್ಾನು ಅವರಗ
ಸಹಾರ್ಯ ಮಾಡಿದರ ಅದು ಪಾಪ್ವಾಗುರ್ತುದ ಎಂದು ತಳಿದ ಆರ್ತ ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಪಾಲ್ ೂಗಳಳಲ್ಲಲಲ].

ಹರೌ ತು ಪುಷ್ಾರಂ ಗತ ೀ ಮುನಿೀಶವರ ೈಃ ಸಮಚಿಚಯತ ೀ ।

ಸಮಿೀರ್ಯತುಶಚ ತಾರ್ುಭಾರ್ಥಾತರ ಹಂಸಡಿೀಭಕೌ ॥೧೭.೨೪೩॥

ಮುನಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅಚಿಥರ್ತನ್ಾಗಿ ಪ್ುಷ್ೆರಕ ೆ ಬರಲು, ಅಲ್ಲಲಗ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರೂ ಕೂಡಾ

ಬಂದರು.
[ಇಲ್ಲಲ ನ್ಾವು ಡಿೀಭಕ ಎನುನವ ನ್ಾಮ ಪ್ರಯೀಗವನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಯಾವರೀತ ‘ಹನುಮಾನ್’ ಹಾಗು
‘ಹನೂಮಾನ್’ ಎರಡೂ ಆಂಜನ್ ೀರ್ಯನನ್ ನೀ ಹ ೀಳುರ್ತುವೀ, ಹಾಗ ೀ ಈ ಪ್ರಯೀಗವೂ ಕೂಡಾ. ಇದು ನ್ಾಮ
ವಭಾರಂರ್ತವಷ್ ುೀ‘. ಅರ್ ತಂ ಹಂಸಡಿಭಯೀಶಯಯಾಮಾಸ ಸಾತ್ಕ್ತಮ್’ ಎನುನವ ಹರವಂಶದ ವಾಕ್ದಿಂದ
ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿರುವುದು ಡಿಭಕನ ಕುರತ್ಾಗಿಯೀ ಎನುನವುದು ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ ].

ಸ ಬರಹಮದತತನಾಮಕ ್ೀsತರ ತತಿಪತಾsಪು್ಪ್ಾರ್ಯಯೌ ।

ಸಮಾಗತೌ ಚ ಭ್ತಕೌ ಶ್ರ್ಸ್ ಯೌ ಪುರಸುರೌ ॥೧೭.೨೪೪॥

ಆ ಪ್ುಷ್ೆರಕ ೆ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಬರಹಮದರ್ತುನೂ(ಸಾಲಾನೂ) ಕೂಡಾ ಬಂದನು. ಶ್ವನ ಎರಡು

ಭೂರ್ತಗಳೂ(ಮಹ ೂೀದರ ಮರ್ತುು ಕುರ್ಣಡಧಾರ) ಕೂಡಾ ಪ್ುಷ್ೆರಕ ೆ ಬಂದವು.

ವಿಚಕರನಾಮಕ ್ೀsಸುರಃ ಪುರಾ ವಿರಿಞ್ಚತ ್ೀ ರ್ರಮ್ ।

ಅರ್ದಾಯತಾಮಜ ೀರ್ಯತಾಮವಾಪ್ ಬಾಧತ ೀ ಸುರಾನ್ ॥೧೭.೨೪೫॥

19
ಇಲ್ಲಲ ‘ಮುನಿಭಃ’ ಎನುನವ ಪಾಠ ಹ ಚುು ಸಮಂಜಸ ಅನಿಸುರ್ತುದ . ಏಕ ಂದರ ಮುನಿಗಳನುನ ಜರಾಸಂಧ ಗೌರವಸುತುದಾನ್ ೀ ಹ ೂರರ್ತು ಯಾದವರನನಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 697

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸ ಚಾಭರ್ತ್ ತಯೀಃ ಸಖಾ ಸಹಾರ್ಯಕಾಮ್ಯಾssಗಮತ್ ।

ಹಿಡಿಮಬರಾಕ್ಷಸ ್ೀsಪಿ ರ್ಯಃ ಪುರಾssಪ ಶಙ್ಾರಾದ್ ರ್ರಮ್ ॥೧೭.೨೪೬॥

ನ್ ಜೀರ್ಯಸ ೀ ನ್ ರ್ದಾಯಸ ೀ ಕುತಶಚನ ೀತಿ ತ ್ೀಷತಾತ್ ।

ಸ ಚ ೈತಯೀಃ ಸಖಾsಭರ್ತ್ ಸಮಾರ್ಜರ್ಗಾಮ ತತರ ಚ ॥೧೭.೨೪೭॥

ಬರಹಮನಿಂದ ಅವಧ್ರ್ತಾವನೂನ, ಅಜ ೀರ್ಯರ್ತಾವನೂನ ಪ್ಡ ದ ‘ವಚಕರ’ ಎಂಬ ಅಸುರನ್ ೂಬಬ, ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ
ಪ್ೀಡಿಸುತುದಾ.
ಅವನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ತನನ ಗ ಳ ರ್ಯರಬಬರಗ (ಹಂಸ-ಡಿಭಕರಗ ) ಸಹಾರ್ಯ ಮಾಡಬ ೀಕ ಂಬ ಬರ್ಯಕ ಯಿಂದ ಅಲ್ಲಲಗ
ಬಂದ. ಹಿಡಿಮಬನೂ ಕೂಡಾ ಬಂದ. ಈ ಹಿಡಿಮಬ ಹಿಂದ ಯೀ ‘ಯಾರಂದಲೂ ನಿೀನು ಸ ೂೀಲುವುದಿಲಲ ಮರ್ತುು
ಕ ೂಲಲಲಾಡುವುದಿಲಲ’ ಎಂದು ಸಂರ್ತುಷ್ುನ್ಾದ ಶಂಕರನಿಂದ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾ. ಅವನೂ ಕೂಡಾ ಇವರಬಬರ
ಗ ಳ ರ್ಯನ್ಾಗಿದುಾದರಂದ ಪ್ುಷ್ೆರಕ ೆ ಬಂದ.

ಅಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀದಶಾತಮಕಂ ಬಲಂ ತಯೀಬಯಭ್ರ್ ಹ ।

ವಿಚಕರಗಂ ಷ್ಡಾತಮಕಂ ತಥ ೈಕಮೀರ್ ರಾಕ್ಷಸಮ್ ॥೧೭.೨೪೮॥

ಹಂಸ-ಡಿಭಕರ ಹರ್ತುು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿೀಯಾರ್ತಮಕವಾಗಿರುವ ಸ ೈನ್ವೂ ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದಿರ್ತು. ಜ ೂತ್ ಗ ವಚಕರನ

ಆರು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಮರ್ತುು ಹಿಡಿಮಬನ ಒಂದು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಸ ೀನ್ ಕೂಡಾ ಬಂರ್ತು.

ದಿವರಷ್ುಸ ೀನ್ಯಾ ರ್ಯುತೌ ಸಹ ೈಕಯೈರ್ ತೌ ನ್ೃಪ್ೌ ।

ಸಮಿೀರ್ಯತುರ್ಯು್ಯಧ್ ೀ ಹರಿಂ ಹರಿಶಚ ತೌ ಸಸಾರ ಹ ॥೧೭.೨೪೯॥

ಹಿೀಗ ಹದಿನ್ ೀಳು (೨x೮+೧) ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿೀ ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ
ಎದುರುಗ ೂಂಡರು. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನೂ ಕೂಡಾ ಅವರಬಬರನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ಅರ್ ದವಯೀದಾವಯಯೀರಭ್ದ್ ರಣ ್ೀ ಭಯಾನ್ಕ ್ೀ ಮಹಾನ್ ।

ಹರಿವಿಯಚಕರಮೀಯವಾನ್ ಬಲಶಚ ಹಂಸಮುದಾತಮ್ ॥೧೭.೨೫೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 698

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ತದ್ಾsಸ್ ಚಾನ್ುರ್ಜಂ ರ್ಯಯೌ ಶ್ನಿಪರವಿೀರ ಆರ್ಯುಧಿೀ ।

ಗದಶಚ ನಾಮತ ್ೀsನ್ುಜ ್ೀ ಹರ ೀಃ ಸ ರ ್ೀಹಿಣಿೀಸುತಃ ॥೧೭.೨೫೧॥

ಪುರಾ ಸ ಚರ್ಣುಕ ್ೀ ಗಣ ್ೀ ಹರ ೀನಿನಯವ ೀದಿತಾಶನ್ಃ ।

ಸಮಾಹವರ್ಯದ್ ರಣಾರ್ಯ ವ ೈ ತಯೀಃ ಸ ತಾತಮೀರ್ ಹಿ ॥೧೭.೨೫೨॥

ಸಾಲಾ ಹ ೂತ್ಾುದ ಮೀಲ್ ಇವರಬಬರಗ ಭಯಾನಕವಾಗಿರುವ, ದ ೂಡಡಪ್ರಮಾರ್ಣದ ರ್ಯುದಿವಾಯಿರ್ತು

(ದಾಂದಾರ್ಯುದಿ ನಡ ಯಿರ್ತು). ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ವಚಕರನನುನ ಹ ೂಂದಿದರ , ಬಲರಾಮನು
ಉದಿರ್ತನ್ಾಗಿರುವ(ದುರಾಹಂಕಾರಯಾಗಿರುವ) ಹಂಸನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ. ಆರ್ಯುಧವನುನ ಹಿಡಿದಿರುವ
ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ಹಂಸನ ಸಹ ೂೀದರನ್ಾದ ಡಿಭಕನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.
ಗದನ್ ನುನವವನು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ರ್ತಮಮನು, ವಸುದ ೀವ-ರ ೂೀಹಿಣಿರ್ಯ ಮಗನು. ಇವನು ‘ಚಂಡ’ ಎಂಬ
ಗರ್ಣದವನು. (ಇವನು ಶ್ರೀಹರರ್ಯ ಸ ೀವಕ, ಭಗವಂರ್ತನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾದ ಚಂಡ-ಪ್ರಚಂಡರಲ್ಲಲ ಇವನು
ಚಂಡ. ಭಗವಂರ್ತನ ಸ ೀವ ರ್ಯನುನ ಬರ್ಯಸ, ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸ ಬಂದವನು). ಅವನು ದ ೀವರಗ
ಅನನವನುನ ಅಪ್ಥಸುತುದಾವನು. ಅವನು ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಬರಹಮದರ್ತುನನ್ ನೀ ಕರ ದ.

ಅಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀತರಯಾನಿವತಾಃ ಸಮಸತಯಾದವಾಸತದ್ಾ ।

ತಿರಲ್ ್ೀಚನಾನ್ುರ್ಗೌ ಚ ತೌ ನ್್ವಾರರ್ಯನ್ ಸರಾಕ್ಷಸೌ ॥೧೭.೨೫೩॥

ಅದ ೀ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಮೂರು ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿೀ ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗಿನ ಯಾದವರು ಸಮಸು ರಾಕ್ಷಸ ಸ ೀನ್ ಯಿಂದ
ಕೂಡಿದ ಶ್ವನ ಭೃರ್ತ್ರಾದ ಆ ಎರಡು ಭೂರ್ತಗಳನುನ ಮರ್ತುು ಹಿಡಿಮಾಬಸುರನನುನ ರ್ತಡ ದರು.

ಹರಿವಿಯಚಕರಮೊೀರ್ಜಸಾ ಮಹಾಸರಶಸರರ್ಷಯರ್ಣಮ್ ।
ವಿವಾಹನ್ಂ ನಿರಾರ್ಯುಧಂ ಕ್ಷಣಾಚಚಕಾರ ಸಾರ್ಯಕ ೈಃ ॥೧೭.೨೫೪॥

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಬಲದಿಂದ ಮಹಾ ಅಸರ-ಶಸರಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತುರುವ ವಚಕರನ್ ಂಬ ಅಸುರನನುನ ಕ ಲವ ೀ

ಕ್ಷರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಆರ್ಯುಧಹಿೀನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ, ವಾಹನಹಿೀನನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ ಮಾಡಿದನು.

ಪುನ್ಶಚ ಪ್ಾದಪ್ಾನ್ ಗ್ವರಿೀನ್ ಪರಮುಞ್ಚತ ್ೀsರಿಣಾsರಿಹಾ ।

ಶ್ರ ್ೀ ರ್ಜಹಾರ ದ್ ೀರ್ತಾ ವಿನ ೀದುರತರ ಹಷಯತಾಃ ॥೧೭.೨೫೫ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 699

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಮತ್ ು ಮರಗಳನೂನ, ಬಂಡ ಗಳನೂನ ಎಸ ರ್ಯುತ್ಾು ಬಂದ ಆ ರಾಕ್ಷಸನ(ವಚಕರನ) ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ,

ಶರ್ತುರಸಂಹಾರಕ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ರ್ತನನ ಚಕರದಿಂದ ಕರ್ತುರಸದನು. ಆಗ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹಷ್ಥದಿಂದ ಕೂಡಿ,
ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಸಂಹನ್ಾದ ಮಾಡಿದರು.

ಪರಸ್ನ್ರ್ಷಯಭಃ ಸುತತಶಚತುಮುಮಯಖಾದಿಭಃ ಪರಭುಃ ।

ಸಸಾರ ತೌ ಹರಾನ್ುರ್ಗೌ ಪರಭಕ್ಷಕೌ ಸ ಸಾತತವತಾಮ್ ॥೧೭.೨೫೬ ॥

ಹೂಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುವ ಚರ್ತುಮುಥಖ ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟು ಸವಥಸಮರ್ಥನ್ಾದ

ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಯಾದವರನುನ ಭಕ್ಷಣ ಮಾಡುವ, ಸದಾಶ್ವನಿಗ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು ಭೂರ್ತಗಳನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ಸಮಸತಯಾದವಾನ್ ರಣ ೀ ವಿಧ್ರ್ಯ ತೌ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಮ್ ।

ಉಪ್ ೀತ್ ಚಾಂಸರ್ಗೌ ಹರ ೀರದಂಶತಾಂ ಸುಕರ್ಣ್ಯಕೌ ॥೧೭.೨೫೭॥

ಆ ಎರಡು ಭೂರ್ತಗಳು ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಎಲ್ಾಲ ಯಾದವರನೂನ ಆಚ ಜಾಡಿಸ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಹ ೂಂದಿ,

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಹ ಗಲಮೀಲ್ ಕುಳಿರ್ತುಕ ೂಂಡು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸುಂದರವಾದ ಕಿವಗಳನುನ ಕಚಿುದವು.

ಸ ತೌ ಭುರ್ಜಪರವ ೀಗತ ್ೀ ವಿಧ್ರ್ಯ ಶಙ್ಾರಾಲಯೀ ।

ನ್್ಪ್ಾತರ್ಯದ್ ಬಲ್ಾರ್ಣ್ಯವೀsಮಿತಸ್ ಕ್ತಂ ತದುಚ್ತ ೀ ॥೧೭.೨೫೮॥

ಕೃಷ್್ನ್ಾದರ ೂೀ, ರ್ತನನ ಭುಜವನುನ ವ ೀಗವಾಗಿ ಜಾಡಿಸ, ಆ ಭೂರ್ತಗಳನುನ ಕ ೈಲ್ಾಸದಲ್ಲಲ ಬಿೀಳಿಸದನು.

ಬಲಗಳಿಗ ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ, ಎಣಿಯಿರದ ಬಲದವನಿಗ ಇದನ್ ನೀನು ಅಚುರ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದು?
(ಭಗವಂರ್ತನ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಇದ ೀನೂ ದ ೂಡಡ ವಷ್ರ್ಯವಲಲ)

ಪರಭಕ್ಷರ್ಯನ್ತಮೊೀರ್ಜಸಾ ಹಿಡಿಮಬಮುದಾತಂ ಬಲಮ್ ।

ಸಹ ್ೀಗರಸ ೀನ್ಕ ್ೀ ರ್ಯಯೌ ಪಿತಾ ಹರ ೀಃ ಶರಾನ್ ಕ್ಷ್ಪನ್ ॥೧೭.೨೫೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 700

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಯಾದವ ಸ ೈನ್ವನುನ ಬಹಳ ವ ೀಗದಿಂದ ತನುನತುರುವ ದುರಾಹಂಕಾರ ಹಿಡಿಮಬನನುನ,

ಉಗರಸ ೀನನಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ರ್ತಂದ ಯಾದ ವಸುದ ೀವನು, ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಡುತ್ಾು
ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.

ತಯೀ ರಥೌ ಸಹಾರ್ಯುಧ್ೌ ಪರಭಕ್ಷಯ ರಾಕ್ಷಸ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ।

ಪರಗೃಹ್ ತಾರ್ಭಾಷ್ತ ಪರಯಾತಮಾಶು ಮೀ ಮುಖಮ್ ॥೧೭.೨೬೦॥

ಅವರಬಬರ(ಉಗರಸ ೀನ ಹಾಗು ವಸುದ ೀವರ) ಆರ್ಯುಧಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ರರ್ಗಳನುನ, ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಆ

ರಾಕ್ಷಸನು ತಂದು, ಅವರಬಬರನೂನ ಹಿಡಿದು, ‘ಬನಿನ ನನನ ಮುಖಕ ೆ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದನು.

ತದ್ಾ ಗದ್ಾರ್ರಾರ್ಯುಧಃ ಸಹ ೈರ್ ಹಂಸಭ್ಭೃತಾ ।

ಪರರ್ಯುದಾಯಮಾನ್ ಆರ್ಯಯೌ ವಿಹಾರ್ಯ ತಂ ಹಲ್ಾರ್ಯುಧಃ ॥೧೭.೨೬೧॥

ಆಗ ಹಂಸನ್ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿಮಾಡುತುದಾ, ಗದ ರ್ಯನುನ ಬಳಸುವ ಬಲರಾಮನು ಹಂಸನನುನ ಬಿಟುು, ಹಿಡಿಮಬನ

ಬಳಿಗ ಓಡಿಬಂದ.

ತಮಾಗತಂ ಸಮಿೀಕ್ಷಯ ತೌ ವಿಹಾರ್ಯ ರಾಕ್ಷಸಾಧಿಪಃ ।

ಉಪ್ ೀತ್ ಮುಷುನಾsಹನ್ದ್ ಬಲಂ ಸ ರ್ಕ್ಷಸ ಕುರಧ್ಾ ॥೧೭.೨೬೨॥

ಬಳಿಬಂದ ಬಲರಾಮನನುನ ಕಂಡ ಹಿಡಿಮಬನು, ವಸುದ ೀವ ಮರ್ತುು ಉಗರಸ ೀನನನುನ ಬಿಟುು, ಸಟ್ಟುನಿಂದ
ಬಲರಾಮನನುನ ಹ ೂಂದಿ, ಮುಷುಯಿಂದ ಅವನ ಎದ ರ್ಯಮೀಲ್ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಹ ೂಡ ದನು.

ಉಭೌ ಹಿ ಬಾಹುಷಾಳಿನಾರ್ರ್ಯುದಾಯತಾಂ ಚ ಮುಷುಭಃ ।

ಚಿರಂ ಪರರ್ಯುದಾಯ ತಂ ಬಲ್ ್ೀsಗರಹಿೀತ್ ಸ ರ್ಜಙ್ಘಯೀವಿಯಭುಃ ॥೧೭.೨೬೩॥

ಇಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಬಲ್ಲಷ್ಠವಾದ ಕ ೈರ್ಯುಳಳವರು. ಅವರು ರ್ತಮಮ ಕ ೈಗಳಿಂದಲ್ ೀ ಮುಷು ರ್ಯುದಿ

ಮಾಡಲ್ಾರಮಿಭಸದರು. ಬಹಳ ಕಾಲ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದ ಮೀಲ್ ಹಿಡಿಮಬನನುನ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಬಲರಾಮನು
ರ್ತನನ ತ್ ೂಡ ಗಳಲ್ಲಲ ಹಿಡಿದುಕ ೂಂಡನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 701

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಅಥ ೈನ್ಮುದಾೃತಂ ಬಲ್ಾದ್ ಬಲಃ ಸ ದ್ರಮಾಕ್ಷ್ಪತ್ ।

ಪಪ್ಾತ ಪ್ಾದಯೀರ್ಜನ ೀ ಸ ನಾsರ್ಜರ್ಗಾಮ ತಂ ಪುನ್ಃ ॥೧೭.೨೬೪॥

ವಿಹಾರ್ಯ ಸ ೈನಿಕಾಂಶಚ ತೌ ನ್ೃಪ್ೌ ರ್ಯಯೌ ರ್ನಾರ್ಯ ಸಃ ।

ನಿಹತ್ ತಸ್ ರಾಕ್ಷಸಾನ್ ಹಲ್ಾರ್ಯುಧ್ ್ೀ ನ್ನಾದ ಹ ॥೧೭.೨೬೫ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಹಿಡಿಮಬನನುನ ಮೀಲ್ ತುದ ಬಲರಾಮನು ಅವನನುನ ಪಾದ-ಯೀಜನ ದೂರಕ ೆ ಎಸ ದನು.

ದೂರದಲ್ಲಲ ಬಿದಾ ಹಿಡಿಮಬನು ಮತ್ ು ಬಲರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಬರಲ್ ೀ ಇಲಲ.
ಹಿಡಿಮಬ ರ್ತನನ ಸ ೈನಿಕರನುನ, ಹಂಸ-ಡಿಭಕರನೂನ ಕೂಡಾ ಬಿಟುು ಕಾಡಿಗ ಓಡಿಹ ೂೀದ. ಬಲರಾಮನು ಅವನ
ಸ ೈನಿಕರಾಗಿರುವ ರಾಕ್ಷಸರನುನ ಕ ೂಂದು ಘಜಥಸದ.
[ಈ ಹಿಡಿಮಬನನ್ ನೀ ಮುಂದ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಕ ೂಲುಲವುದು]

ಗದಸುತ ಸಾಲವಭ್ಭೃತಾ ರ್ಯೀಗತ ೀನ್ ಯೀಧರ್ಯನ್ ।

ವಿವಾಹನ್ಂ ನಿರಾರ್ಯುಧಂ ಚಕಾರ ಸ ್ೀsಪ್ಪ್ಾದರರ್ತ್ ॥೧೭.೨೬೬ ॥

ಗದನು ಮುದುಕನ್ಾದ ಸಾಲಾರಾಜನ್ ೂಂದಿಗ (ಬರಹಮದರ್ತುನ್ ೂಂದಿಗ ) ರ್ಯುದಿಮಾಡುತ್ಾು , ಅವನನುನ

ವಾಹನಹಿೀನನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ, ನಿರಾರ್ಯುಧನನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ ಮಾಡಿದ. ಆಗ ಬರಹಮದರ್ತು ರ್ಯುದಿದಿಂದ ಓಡಿಹ ೂೀದ.

ಸುತ ೀನ್ ತಸ್ ಕನ್್ಸಾ ರ್ಯುಯೀಧ ಸಾತ್ಕ್ತೀ ರರ್ಥೀ ।

ರ್ರಾಸರಶಸರಯೀಧಿನೌ ವಿರ್ಜಹರತುಶಚ ತಾರ್ುಭೌ ॥೧೭.೨೬೭ ॥

ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ರರ್ವನುನ ಏರ, ಬರಹಮದರ್ತುನ ಕಿರರ್ಯಮಗನ್ ೂಂದಿಗ (ಡಿಭಕನ್ ೂಂದಿಗ ) ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದ.

ಅವರಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಅಸರ-ಶಸರಗಳಿಂದ ರ್ಯುದಿಮಾಡುತ್ಾು, ವಹಾರ ಮಾಡಿದರು.

ಚಿರಂ ಪರರ್ಯುದಾಯ ಸಾತ್ಕ್ತಃ ಸ ಹಂಸಕನ್್ಸಾ ಬಲ್ಲೀ ।

ಶತಂ ಸಪಞ್ಚಕಮ್ ರಣ ೀ ಚಕತತಯ ತಸ್ ಧನ್ವನಾಮ್ ॥೧೭.೨೬೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 702

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ಹಂಸನ ರ್ತಮಮನ್ಾದ ಡಿಭಕನ್ ೂಂದಿಗ ಬಹಳಕಾಲದವರ ಗ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿ

ಅವನ ನೂರಐದು ಧನುಸುುಗಳನುನ ಕರ್ತುರಸದನು.

[ಇದನುನ ಹರವಂಶದಲ್ಲಲ ಉಲ್ ಲೀಖಿಸದಾಾರ : ‘ಏರ್ಂ ಧನ್್ಷ ರಾಜ ೀಂದರ ಶತಂ ಪಞ್ಚ ಚ ಪುಞ್ಜಶಃ । ಛಿತಾವ
ನಾನಾದ ಶ ೈನ ೀರ್ಯಃ ಸರ್ಯಕ್ಷತರಸ್ ಪಶ್ತಃ’ (ಭವಷ್್ರ್ತಾವಥಣಿ ೧೨೫.೧೨)]

ಸ ಖಢಗಚಮಮಯಭೃದ್ ರಣ ೀsಭ್ಯಾತ್ ಸುತಾತಮರ್ಜಂ ಶ್ನ ೀಃ ।

ಸ ಚ ೈನ್ಮಭ್ಯಾತ್ ತಥಾ ರ್ರಾಸಚಮಮಯಭೃದ್ ವಿಭೀಃ ॥೧೭.೨೬೯ ॥

ಕ ೂನ್ ಗ ಡಿಭಕನು ಕತು ಗುರಾಣಿಗಳನುನ ಧರಸ, ಶ್ನಿರ್ಯಮಗನ್ಾದ ಸರ್ತ್ಕನ ಆರ್ತಮಜನನುನ(ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯನುನ)

ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಎದುರುಗ ೂಂಡ. ಅವನ್ಾದರ ೂೀ ಯಾವುದ ೀ ಭರ್ಯವಲಲದ , ಕತು -ಗುರಾಣಿಗಳನುನ ಹಿಡಿದು
ಡಿಭಕನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ದಿವಷ ್ೀಡಶಪರಭ ೀದಕಂ ರ್ರಾಸರ್ಯುದಾಮಶರಮೌ ।

ಪರದಶ್ಯ ನಿವಿಯಶ ೀಷ್ಕಾರ್ುಭೌ ರ್್ರ್ಸ್ತೌ ಚಿರಮ್ ॥೧೭.೨೭೦ ॥

ಯಾವುದ ೀ ಶರಮವಲಲದ ೀ ೩೨ ರೀತರ್ಯ ಕತುರ್ಯುದಿದ ಪ್ಟುುಗಳನುನ ತ್ ೂೀರಸರ್ಯೂ ಕೂಡಾ, ಯಾರ ೂಬಬರೂ

ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಗ ಲಲದ ೀ ಹಾಗ ಯೀ ನಿಂರ್ತರು.
[ಕತು ರ್ಯುದಿದ ಈ ವಧಾನಗಳನೂನ ಅಗಿನಪ್ುರಾರ್ಣದಲ್ಲಲ(೨೫೨.೧.೪). ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ :
ಭಾರನ್ತಮುದ್ಾೂರನ್ತಮಾವಿದಾಮಾಪುಿತಂ ವಿಪುಿತಂ ಸೃತಮ್ । ಸಮಾಪತಂ ಸಮುದಿೀರ್ಣಯಂ ಚ
ಶ ್ೀನ್ಪ್ಾತಮಥಾsಕುಲಮ್ । ಉದ್ೂತಮರ್ಧ್ತಂ ಚ ಸರ್್ಂ ದಕ್ಷ್ರ್ಣಮೀರ್ ಚ । ಅನಾಲಕ್ಷ್ತವಿಸ ್ುೀಟೌ
ಕರಾಳ ೀಂದುಮಹಾಮಖೌ । ವಿಕರಾಳನಿಪ್ಾತೌ ಚ ವಿಭೀಷ್ರ್ಣಭಯಾನ್ಕೌ ।
ಸಮರ್ಗಾರಧಯತೃತಿೀಯಾಂಶಪ್ಾದಪ್ಾದ್ಾಧಯವಾರಿಜಾಃ । ಪರತಾ್ಲ್ಲೀಢಮಥಾsಲ್ಲೀಢಂ ವಾರಾಹಂ ಲುಳಿತಂ
ತಥಾ । ಇತಿ ದ್ಾವತಿರಂಶತ ್ೀ ಜ್ಞ ೀಯಾ ಖಡಗಚಮಯವಿಧ್ೌ ರಣ ೀ’ (ಇವಷ್ುು ಕತು ಮರ್ತುು ಗುರಾಣಿರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದು
ರ್ಯುದಿಮಾಡುವಾಗ ತ್ ೂೀರಸುವ ೩೨ ರೀತರ್ಯ ರ್ಯುದಿಗಳು)].
[ಸಾಲಾ ವ್ತ್ಾ್ಸದ ೂಂದಿಗ ಇದನುನ ಹರವಂಶದಲೂಲ (ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥಣಿ ೧೨೫.೧೭-೨೧) ಹ ೀಳಿದಾಾರ :
ಭಾರನ್ತಮುದ್ ಭಾರನ್ತಮಾವಿದಾಂ ಪರವಿದಾಂ ಪರಸೃತಂ ಸೃತಮ್ । ಆಕ್ತರಂ ನಿಕ್ತರಂ ಭನ್ನಂ
ನಿಮಯಯಾಯದಮಮಾನ್ುಷ್ಮ್ । ಸಙ್ಕ ್ಾೀಚಿತಂ ಕುರಚಿತಂ ಸರ್್ಜಾನ್ು ವಿಜಾನ್ು ಚ । ಆಹಿಕಂ ಚಿತರಕಂ ಕ್ಷ್ಪತಂ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 703

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಕುಸುಮೂಂ ಲಮೂನ್ಂ ಧೃತಮ್ । ಸರ್್ಬಾಹುವಿಯನಿಬಾಯಹುಃ ಸವ ್ೀತರಮಥ ್ೀತತರಮ್ ।

ವಿಬಾಹುಸುತಙ್ಗಬಾಹುಶಚ ಸವ್ೀನ್ನತಮುದ್ಾಸ ಚ । ಪೃಷ್ಾತಃ ಪರಹಿತಂ ಚ ೈರ್ ಯೌಧಿಕಂ ಪರರ್ಥತಂ ತಥಾ । ಇತಿ
ಪರಕಾಶರ್ಯನ್ ದ್ಾವತಿರಂಶಚಚಕರತುಃ । ಖಡಗಯೀಧಿನೌ’ ].

[ಇಲ್ಲಲ ನಮಗ ತಳಿರ್ಯುವ ಇನ್ ೂನಂದು ವಷ್ರ್ಯವ ೀನ್ ಂದರ : ಪಾರಚಿೀನ ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಖಡಗರ್ಯುದಿದ ೩೨
ಬಗ ಗಳಿದಾವು. ಅದರಂದಾಗಿ ಈಗ ಏನು ಖಡಗರ್ಯುದಿ ವಧಾನವನುನ ಕಿರೀಡ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಳಸುತ್ಾುರ , ಅದ ೀನೂ
ಭಾರತೀರ್ಯರಗ ಹ ೂಸದಲಲ ].

ಪರಸಪರಾನ್ತರ ೈಷಣೌ ನ್ಚಾನ್ತರಂ ರ್್ಪಶ್ತಾಮ್ ।

ತತ ್ೀ ವಿಹಾರ್ಯ ಸಙ್ಗರಂ ಗತೌ ನಿರತ್ಯಕಂ ತಿವತಿ ॥೧೭.೨೭೧॥

ಪ್ರಸಾರವಾಗಿ ಅವಕಾಶವನುನ ಇಚಿೆಸುತ್ಾು ರ್ಯುದಿ ಮಾಡುತುದಾ ಇಬಬರೂ, ಒಬಬರಗ ೂಬಬರು ಯಾವುದ ೀ

ಅವಕಾಶಗಳನುನ ಕಾರ್ಣಲ್ಲಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಇದು ನಿರರ್ಥಕ ಎಂದು ರ್ಯುದಿವನುನ ಬಿಟುು ತ್ ರಳಿದರು.

ತತಃ ಸ ಹಂಸಸಂರ್ಯುತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಯೀದುಾಮಚು್ತಮ್ ।

ಕ್ಷಣ ೀನ್ ತೌ ನಿರಾರ್ಯುಧ್ೌ ಚಕಾರ ಕ ೀಶರ್ಃ ಶರ ೈಃ ॥೧೭.೨೭೨॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಡಿಭಕನು ಹಂಸನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಕೃಷ್್ನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ಯುದಿಮಾಡಲು ತ್ ರಳಿದನು.

ಕ ೀಶವನು ರ್ತನನ ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ, ಕ ಲವ ೀ ಕ್ಷರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಅವರನುನ ನಿರಾರ್ಯುಧರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ಹತಂ ಚ ಸ ೈನ್್ಮೀತಯೀಶಚತುತ್ಯಭಾಗಶ ೀಷತಮ್ ।

ಕ್ಷಣ ೀನ್ ಕ ೀಶವ ೀನ್ ತದೂಯಾದಪ್ ೀರ್ಯತುಶಚತೌ ॥೧೭.೨೭೩ ॥

ಅವರಬಬರ ಸ ೈನ್ದ ನ್ಾಲೆನ್ ೀ ಒಂದು ಭಾಗ ಮಾರ್ತರ ಉಳಿದದಾಾಗಿ, ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟು
ಹಂಸ-ಡಿಭಕರು ಭರ್ಯದಿಂದ ಓಡಿಹ ೂೀದರು.

ಸ ಪುಷ್ಾರ ೀಕ್ಷರ್ಣಸತದ್ಾ ಸುರ ೈನ್ುನಯತ ್ೀsರ್ ಪುಷ್ಾರ ೀ ।

ಉವಾಸ ತಾಂ ನಿಶಾಂ ಪರಭುಃ ಸಯಾದವೀsಮಿತಪರಭಃ ॥೧೭.೨೭೪ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 704

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಕಮಲದಂತ್ ಕರ್ಣಗಳುಳಳ ಕೃಷ್್ನು ಪ್ುಷ್ೆರಕ್ಷ ೀರ್ತರದಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ,

ಯಾದವರಂದ ಕೂಡಿ, ಒಳ ಳರ್ಯ ಕಾಂತರ್ಯನುನ ಬ ಳಗುತ್ಾು, ಆರಾತರರ್ಯನುನ ಅಲ್ ಲೀ ಕಳ ದನು.

ಪರ ೀ ದಿನ ೀ ರ್ಜನಾದಾಯನ ್ೀ ನ್ೃಪ್ಾತಮಜೌ ಪರವಿದುರತೌ ।

ರ್ಯಮಸವಸುಸತಟ ೀ ಪರಭುಃ ಸಮಾಸಸಾದ ಪೃಷ್ಾತಃ ॥೧೭.೨೭೫ ॥

ಮಾರನ್ ೀದಿನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಓಡಿಹ ೂೀಗುತುರುವ ಆ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರನುನ ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿ ತೀರದಲ್ಲಲ ಬ ನನಟ್ಟು

ಹ ೂಂದಿದನು.

ಸ ರೌಹಿಣ ೀರ್ಯಸಂರ್ಯುತಃ ಸಮನಿವತಶಚ ಸ ೀನ್ಯಾ ।

ಸವಶ್ಷ್ುಸ ೀನ್ಯಾ ರ್ೃತೌ ಪಲ್ಾಯನಾರ್ವಾರರ್ಯತ್ ॥೧೭.೨೭೬ ॥

ಬಲರಾಮನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಯಾದವ ಸ ೀನ್ ಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು , ಅಳಿದುಳಿದ
ಸ ೀನ್ ಯಂದಿಗ ಓಡುತುರುವ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರನುನ ರ್ತಡ ದ.
[ಹರವಂಶದ ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೧೨೭.2-೫) ಈ ಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಅರ್ ಪರಭಾತ ೀ
ವಿಮಲ್ ೀ ಸ್ಯೀಯ ಚಾಭು್ದಿತ ೀ ಸತಿ । ರ್ಗ ್ೀರ್ಧಯನ್ಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮಾsಶು ಕ ೀಶರ್ಃ ಕ ೀಶ್ಸ್ದನ್ಃ । (ಹಿಂದ
ಯಾವ ಪ್ರಸರದಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗ ೂೀವಧಥನ ಪ್ವಥರ್ತವನುನ ಎತುಟ್ಟುದಾನ್ ೂೀ , ಅದ ೀ ಪ್ರಸರದಲ್ಲಲ ಇವರು
ಓಡುತುದಾರು).ಶ ೈನ ೀಯೀ ಬಲಭದರಶಚ ಯಾದವಾಃ ಸಾರಣಾದರ್ಯಃ । ರ್ಗ ್ೀಧನ ೈರರ್ ಸ ೈನ ೈಶಚ ನಾದಿತಂ
ಬಹುಧ್ಾ ಗ್ವರಿಮ್ । ತಸ ್್ೀತತರಂ ನ್ೃಪಶ ರೀಷ್ಾ ಪ್ಾಶವಯಂ ಸಂಪ್ಾರಪ್ ಯಾದವಾಃ । ನಿಕಷಾ ರ್ಯಮುನಾಂ
ರಾರ್ಜಂಸತತ ್ೀ ರ್ಯುದಾಮರ್ತಯತ’].

ನಿರ್ೃತ್ ತೌ ಸವಸ ೀನ್ಯಾ ಶರ ್ೀತತಮೈರ್ಯರ್ಷ್ಯತುಃ ।

ಸುಕ ್ೀಪಿತೌ ಸಮಸತಶ ್ೀ ರ್ಯದ್ನ್ವಾರ್ಯ್ಯಪ್ೌರುಷೌ ॥೧೭.೨೭೭॥

ರ್ತಡ ರ್ಯಲು ಅಸಾಧ್ವಾದ ಪ್ರಾಕರಮವುಳಳ ಅವರು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಹಿಂದ ತರುಗಿ, ರ್ತಮಮ ಸ ೀನ್ ಯಿಂದ
ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಡಲ್ಾರಮಿಭಸದರು.

ಅಥಾsಸಸಾದ ಹಂಸಕ ್ೀ ಹಲ್ಾರ್ಯುಧಂ ಮಹಾಧನ್ುಃ ।

ಅನ್ನ್ತರ ್ೀsಸ್ ಸಾತ್ಕ್ತಂ ಗದಂ ಚ ಸರ್ಯಸ ೈನಿಕಾನ್ ॥೧೭.೨೭೮॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 705

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ರ್ತದನಂರ್ತರ, ದ ೂಡಡ ಬಿಲುಲಳಳ ಹಂಸನು ಬಲರಾಮನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ. ಅವನ ನಂರ್ತರ ಡಿಭಕನು ಸಾರ್ತ್ಕಿ,
ಗದ ಮರ್ತುು ಯಾದ ಸ ೈನಿಕರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿ ಮಾಡಿದ.

ಸ ಸಾತ್ಕ್ತಂ ನಿರಾರ್ಯುಧಂ ವಿವಾಹನ್ಂ ವಿರ್ಮಮಯಕಮ್ ।

ರ್್ಧ್ಾದ್ ಗದಂ ಚ ತೌ ರರ್ಣಂ ವಿಹಾರ್ಯ ಹಾಪರ್ಜಗಮತುಃ ॥೧೭.೨೭೯ ॥

ಅವನು ಸಾರ್ತ್ಕಿ ಮರ್ತುು ಗದನನುನ ನಿರಾರ್ಯುಧರನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ, ವಾಹನರಹಿರ್ತರನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ,

ಕವಚಹಿೀನರನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ ಮಾಡಿದ. ಆಗ ಸಾರ್ತ್ಕಿ ಮರ್ತುು ಗದರು ರ್ಯುದಿವನುನ ಬಿಟುು ಹ ೂರಟುಬಂದರು.

ವಿಧ್ರ್ಯ ಸ ೈನಿಕಾಂಶಚ ಸಃ ಪರಗೃಹ್ ಚಾಪಮಾತತಮ್ ।

ಹರಿಂ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಚ ್ೀನ್ನದನ್ ಮಹಾಸರಶಸರರ್ಷ್ಯರ್ಣಃ ॥೧೭.೨೮೦॥

ಯಾದವರ ಸಮಸು ಸ ೈನಿಕರನೂನ ಓಡಿಸದ ಡಿಭಕನು, ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ತನನ ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು, ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ
ಕಿರುಚುತ್ಾು, ಮಹಾಸರ-ಶಸರಗಳ ೂಂದಿಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡನು.
[ಹರವಮಶದಲ್ಲಲ(ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥಣಿ ೧೨೭.೧೪) ಈ ಕುರತ್ಾಗಿ ವವರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ಭೀತಾಶಚ
ಯಾದವಾ ರಾರ್ಜನ್ ಪಲ್ಾರ್ಯನ್ಪರಾರ್ಯಣಾಃ’].

ತಮಾಶು ಕ ೀಶವೀsರಿಹಾ ಸಮಸತಸಾಧನ ್ೀಜಿತಮ್ ।

ಕ್ಷಣಾಚಚಕಾರ ಸ ್ೀsಪ್ರ್ಗಾದ್ ವಿಸೃರ್ಜ್ ತಂ ಹಲ್ಾರ್ಯುಧಮ್ ॥೧೭.೨೮೧॥

ಶರ್ತುರಸಂಹಾರಕನ್ಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಡಿಭಕನನುನ ಎಲ್ಾಲ ರ್ಯುದಿ ಸಾಧನರಹಿರ್ತನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದನು.

ಆಗ ಡಿಭಕನು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಬಿಟುು ಹಲ್ಾರ್ಯುಧನನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಹಲ್ಾರ್ಯುಧ್ ್ೀ ನಿರಾರ್ಯುಧಂ ವಿಧ್ಾರ್ಯ ಹಂಸಮೊೀರ್ಜಸಾ ।

ವಿಕೃಷ್ುಚಾಪ ಆಗತಂ ದದಶಯ ತಸ್ ಚಾನ್ುರ್ಜಮ್ ॥೧೭.೨೮೨॥

ಹಲ್ಾರ್ಯುಧನು ರ್ತನನ ಶಕಿುಯಿಂದ ಹಂಸನನುನ ನಿರಾರ್ಯುಧನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡುತುದಾಾಗಲ್ ೀ ಹಂಸನ ರ್ತಮಮ

ಡಿಭಕನೂ ಕೂಡಾ ಅವನಲ್ಲಲಗ ಬಂದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 706

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸ ಹಂಸ ಆಶು ಕಾಮುಮಯಕಂ ಪುನ್ಃ ಪರಗೃಹ್ ತಂ ಬಲಮ್ ।

ರ್ಯದ್ಾssಸಸಾದ ಕ ೀಶವೀ ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ತಮೊೀರ್ಜಸಾ ॥೧೭.೨೮೩॥

ಹಂಸನು ಮತ್ ು ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು, ಬಲರಾಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಯಾವಾಗ ಬಂದನ್ ೂೀ, ಆಗ ಕ ೀಶವನು ಅವನನುನ
ರ್ತಡ ದನು.

ಶ್ನ ೀಃ ಸುತಾತಮಜ ್ೀsಪ್ಸೌ ವಿಹಾರ್ಯ ಹಂಸಕಾನ್ುರ್ಜಮ್ ।

ರಥಾನ್ತರಂ ಸಮಾಸ್ತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ತಾತಮಸ್ ಚ ॥೧೭.೨೮೪ ॥

ಅದ ೀ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ, ಹಿಂದ ಡಿಭಕನಿಂದ ರರ್ಹಿೀನನ್ಾಗಿ ಡಿಭಕನನುನ ಬಿಟುುಹ ೂೀಗಿದಾ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು,

ಇನ್ ೂನಂದು ರರ್ವನ್ ನೀರ ಬಂದು ಬರಹಮದರ್ತುನನುನ ಎದುರುಗ ೂಂಡ.

ರ್ಯೀಗತಃ ಪಿತಾ ತಯೀರ್ಯುಯಯೀಧ ತ ೀನ್ ರ್ೃಷ್ನಾ ।

ಶರಂ ಚ ಕರ್ಣಾಕ್ಬರ ೀ ರ್್ಸರ್ಜಜಯರ್ಯತ್ ಸ ಸಾತ್ಕ ೀಃ ॥೧೭.೨೮೫ ॥

ವೃದಿನ್ಾದ ಹಂಸ-ಡಿಭಕರ ರ್ತಂದ ಯಾದ ಬರಹಮದರ್ತುನು ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯ ಜ ೂತ್ ಗ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದನು ಮರ್ತುು

ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯ ಕ ೂರಳಿನಹತುರ ಬಲವಾಗಿ ಬಾರ್ಣಬಿಟುನು.

ಸ ಸಾತ್ಕ್ತದಾೃಯಢಾಹತ ್ೀ ರ್ಜರ್ಗಾಮ ಮೊೀಹಮಾಶು ಚ ।

ಸುಲಬಾಸಞ್ಜಾ ಉತಿ್ತಃ ಸಮಾದದ್ ೀsದಾಯಚನ್ಾರಕಮ್ ॥೧೭.೨೮೬॥

ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಪ ಟುುತಂದ ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ಕೂಡಲ್ ೀ ಮೂಛ ಥರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿದ. ಸಾಲಾಹ ೂತುನ ನಂರ್ತರ ಎಚ ುರ್ತು
ಅವನು ಅಧಥಚಂದರದ ಬಾರ್ಣವನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡ.

ಸ ತ ೀನ್ ತಚಿಛರ ್ೀ ಬಲ್ಲೀ ಚಕತತಯ ಶುಕಿಮ್ದಾಯರ್ಜಮ್ ।

ರ್ಯದಮಬಯಾSಭಕಾಮಿತಂ ಪುರಾ ಪಪ್ಾತ ತತ್ ಕ್ಷ್ತೌ ॥೧೭.೨೮೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 707

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ಆ ಬಾರ್ಣದಿಂದ ಬಲ್ಲಷ್ಠನ್ಾದ, ಬಿಳಿಕೂದಲುಳಳ ಬರಹಮದರ್ತುನ(ಸಾಲಾನ) ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ಕರ್ತುರಸದನು.

ಯಾವ ರ್ತಲ್ ಹಿಂದ ಅಂಬ ಯಿಂದ ಪ್ರೀತಸಲಾಟ್ಟುತ್ ೂುೀ, ಅದು ಇಂದು ಕರ್ತು ರಸಲಾಟುು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಿರ್ತುು.

ನ್ದಂಶಚ ಸಾತ್ಕ್ತಹಯರ ೀರ್ಜಜಯರ್ಗಾಮ ಪ್ಾಶವಯಮುದಾತಃ ।

ಬಲ್ ್ೀsಪಿ ಹಂಸಕಾನ್ುರ್ಜಂ ರ್ಯುಯೀಧ ಸ ೀನ್ಯಾ ರ್ಯುತಮ್ ॥೧೭.೨೮೮॥

ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯು ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಸಂಹನ್ಾದ ಮಾಡುತ್ಾು, ವಜರ್ಯದಿಂದ ಬಿೀಗುತ್ಾು, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಸಮಿೀಪ್ಕ ೆ

ತ್ ರಳಿದನು. ಬಲರಾಮನೂ ಕೂಡಾ ಸ ೀನ್ ಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಡಿಭಕನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದನು.

ಹರಿಸುತ ಹಂಸಮುಲಬಣ ೈಃ ಶರ ೈಃ ಸಮದಾಯರ್ಯನ್ ಬಲಮ್ ।

ರ್ಜಘಾನ್ ತಸ್ ಸರ್ಯಶ ್ೀ ನ್ ಕಶ್ಚದತರ ಶ ೀಷತಃ ॥ ೧೭.೨೮೯ ॥

ಹರರ್ಯು ಭಿೀಕರವಾದ ಶರಗಳಿಂದ ಹಂಸನನುನ ಪ್ೀಡಿಸುತ್ಾು, ಅವನ ಸಮಸು ಸ ೈನ್ವನುನ ಸಂಹಾರ

ಮಾಡಿದನು. ಆ ಸ ೈನ್ದಲ್ಲಲ ಯಾರ ೂಬಬರೂ ಉಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ.

ಸ ಏಕ ಏರ್ ಕ ೀಶರ್ಂ ಮಹಾಸರಮುಕ್ ಸಸಾರ ಹ ।

ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ತಾನಿ ಸರ್ಯಶ ್ೀ ಹರಿನಿನಯಜಾಸರಮಾದದ್ ೀ ॥೧೭.೨೯೦॥

ರ್ತನನ ಸಮಸು ಸ ೈನ್ವನುನ ಕಳ ದುಕ ೂಂಡ ಹಂಸನು, ತ್ಾನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಮಹಾಸರಗಳನುನ ಬಿಡುತ್ಾು , ಕ ೀಶವನ
ಹತುರ ಬಂದನು. ಕೃಷ್್ನು ಅವನ ಎಲ್ಾಲ ಅಸರಗಳನುನ ರ್ತಡ ದು, ನ್ಾರಾರ್ಯಣಾಸರವನುನ ಕ ೈಗ ತುಕ ೂಂಡನು.
[ಈ ಪ್ರಸಂಗವನುನ ಹರವಮಶದ ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೨೭.೪೮) ಹ ೀಳಿರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು: ‘ಅಸರಂ
ವ ೈಷ್್ರ್ಮಾದ್ಾರ್ಯ ಶರ ೀ ಸ ನಿಶ್ತ ೀ ಹರಿಃ ಯೀರ್ಜಯಾಮಾಸ ಭ್ತಾತಾಮ ಭ್ತಭಾರ್ನ್ಭಾರ್ನ್ಃ’ ]

ಸ ವ ೈಷ್್ವಾಸರಮುದ್ತಂ ನಿರಿೀಕ್ಷಯ ಯಾನ್ತ ್ೀ ಮಹಿೀಮ್ ।

ಗತಃ ಪರಾದರರ್ದ್ ಭಯಾತ್ ಪಪ್ಾತ ಯಾಮುನ ್ೀದಕ ೀ ॥೧೭.೨೯೧॥

ನ್ಾರಾರ್ಯಣಾಸರವನುನ ಕ ೈಗ ತುಗ ೂಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ ಕಂಡ ಹಂಸನು, ರರ್ದಿಂದ ಕ ಳಗ ಹಾರ, ಭರ್ಯದಿಂದ

ಓಡಿದ ಹಾಗೂ ರ್ಯಮುನ್ಾನದಿ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಬಿದಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 708

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

[ಹರವಮಶ (ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥಣಿ ೧೨೮.೧-೪) ಈ ಮಾರ್ತನುನ ವವರಸುರ್ತುದ : ‘ಹಂಸ ್ೀ ರಾಜಾ ಮಹಾರಾರ್ಜ

ನಿಶ ಚೀಷ್ು ಇರ್ ಸಂಭಭೌ । ಉತುಪುತ್ ಸ ರಥಾತ್ ತಸಾಮದ್ ರ್ಯಮುನಾಮಭ್ಧ್ಾರ್ತ । ರ್ಯತರ ಕೃಷ ್್ೀ
ಹೃಷೀಕ ೀಶಃ ಕಾಳಿಯಾಹಿಂ ಮಮದಯ ಹ । ತಸಮನ್ ಹೃದ್ ೀ ಮಹಾಘ್ೀರ ೀ ಪಪ್ಾತಾರ್ ಸ ಹಂಸಕಃ’ (ಎಲ್ಲಲ
ಹಿಂದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಕಾಳಿರ್ಯನನುನ ರ್ತುಳಿದಿದಾನ್ ೂೀ, ಅಲ್ ಲೀ ಹಂಸಕನು ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಬಿದಾ.)]

ರ್ರಾಸರಪ್ಾಣಿರಿೀಶವರಃ ಪದ್ಾsಹನ್ಚಿಛರಸ್ಮುಮ್ ।
ಸ ಮ್ಛಿಯತ ್ೀ ಮುಖ ೀsಪತನ್ಮಹಾಭುರ್ಜಙ್ಗಮಸ್ ಹ ॥೧೭.೨೯೨ ॥

ಅಸರಪಾಣಿಯಾಗಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಹಂಸಾಸುರನ ರ್ತಲ್ ರ್ಯನುನ ರ್ತನನ ಕಾಲ್ಲನಿಂದ ಒದಾ. ಆಗ ಹಂಸನು

ಮೂರ್ಛಥರ್ತನ್ಾಗಿ, ಅಲ್ಲಲದಾ ಒಂದು ದ ೂಡಡ ಸಪ್ಥದ ಮುಖದಲ್ಲಲ ಬಿದಾ.

ಸ ಧ್ಾತತಯರಾಷ್ಾಕ ್ೀದರ ೀ ರ್ಯಥಾ ತಮೊೀsನ್ಾಮೀಯವಾನ್ ।

ತಥಾ ಸುದುಃಖಸಂರ್ಯುತ ್ೀ ರ್ಸನ್ ಮನ ್ೀಃ ಪರಂ ಮಿರಯೀತ್ ॥೧೭.೨೯೩॥

ಅವನು ಆ ಧಾರ್ತಥರಾಷ್ರಕ20 ಮಹಾನ್ಾಗದ ಹ ೂಟ್ ುರ್ಯ ಒಳಗಡ , ಅನಿಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಇದಾರ ಹ ೀಗ

ಆಗಬ ೀಕ ೂೀ ಹಾಗ ಯೀ, ಸುದುಃಖವನುನ ಅನುಭವಸುತ್ಾು ಇದುಾ, ಮನಾಂರ್ತರ ಕಳ ದಮೀಲ್ ಸಾರ್ಯುತ್ಾುನ್ .
[ಹರವಮಶದಲ್ಲಲ (ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥಣಿ ೧೨೮.೭-೮) ಹಂಸನ ಕುರರ್ತು ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಪ್ಾದಕ್ ೀಪಂ
ನ್ೃಪಸತಮಾಲಿಬಾಾವ ಹಂಸ ್ೀ ನ್ೃಪ್ೀತತಮ । ಮಾಮಾರ ಚ ನ್ೃಪಶ ರೀಷ್ಾ ಕ ೀಚಿದ್ ೀರ್ಂ ರ್ದಂತಿ ಹಿ । ಅನ ್ೀ
ಪ್ಾತಾಳಮಾಯಾತ ್ೀ ಭಕ್ಷ್ತಃ ಪನ್ನರ್ಗ ೈರಿತಿ । ಅದ್ಾ್ಪಿ ನ ೈರ್ ರಾಜ ೀಂದರ ದೃಷ್ು ಇತ್ನ್ುಶುಶುರಮ’ (ಕ ಲವರು
ಹಂಸ ಸರ್ತು ಎಂದು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ . ಆದರ ಇನುನ ಕ ಲವರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಹಾವು ಅವನನುನ ತಂದಿರ್ತು’ ಎಂದು.
ಈಗಲೂ ಕೂಡಾ ‘ಅವನು ಕಂಡಿಲ್ಾಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕ ೀಳುತ್ ುೀವ )].

ತತ ್ೀsನ್ಾಮೀರ್ ತತ್ ತಮೊೀ ಹರ ೀದಿಾವಯಡ ೀತಿ ನಿಶಚಯಾತ್ ।

ತದ್ಾsಸ್ ಚಾನ್ುಜ ್ೀsಗರರ್ಜಂ ವಿಮಾಗಗಯರ್ಯನ್ ರ್ಜಲ್ ೀsಪತತ್ ॥೧೭.೨೯೪॥

ವಿಹಾರ್ಯ ರ ್ೀಹಿಣಿೀಸುತಂ ರ್ಜಲ್ ೀ ನಿಮರ್ಜಜಯ ಮಾಗಗಯರ್ಯನ್ ।

ಅಪಶ್ಮಾನ್ ಆತಮನ ್ೀ ರ್್ಪ್ಾಟರ್ಯಚಚ ಕಾಕುದಮ್ ॥೧೭.೨೯೫॥

20
ದೃರ್ತರಾಷ್ರ ಎಂಬ ಒಬಬ ನ್ಾಗನಿದಾಾನ್ . ಅವನ ಗರ್ಣದಲ್ಲಲ ಸ ೀರುವವರು ಧಾರ್ತಥರಾಷ್ರಕರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 709

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಶರ್ತುರವಾದ ಹಂಸನು ಮುಂದ ಅನಿಂರ್ತಮಸುನುನ ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿ ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ .

ಯಾವಾಗ ಹಂಸ ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಬಿದಾನ್ ೂೀ, ಆಗ ಬಲರಾಮನ ಜ ೂತ್ ಗ ರ್ಯುದಿಮಾಡುತುದಾ ಡಿಭಕ ರ್ಯುದಿವನುನ
ಬಿಟುು, ನಿೀರಗ ಧುಮುಕಿ, ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿ ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ನನುನ ಹುಡುಕುತ್ಾು, ಎಲೂಲ ಅರ್ಣ್ನನುನ ಕಾರ್ಣದ ೀ,
ರ್ತನನ ಕಿರುನ್ಾಲ್ಲಗ ರ್ಯನುನ ಕಿರ್ತುುಕ ೂಂಡ (ಆರ್ತಮಹತ್ ್ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡ)
[ಈ ಘಟನ್ ರ್ಯನುನ ಹರವಮಶ ಈ ರೀತ ಹ ೀಳುರ್ತುದ : ಶುರತಾವ ನಿಹತಮತು್ಗರಂ ಭಾರತರಂ ವಿೀರ್ಯಯಶಾಲ್ಲನ್ಮ್
। ಬಲದ್ ೀರ್ಂ ಪರಿತ್ರ್ಜ್ ರ್ಯುಧ್ಮಾನ್ಂ ಮಹಾರಣ ೀ । ಡಿಭಕ ್ೀ ವಿೀರ್ಯಯಸಮಪನ ್ನೀ
ರ್ಯಮುನಾಮನ್ುರ್ಜಗ್ವಮವಾನ್ । ತಮನ್ವಧ್ಾರ್ದ್ ವ ೀರ್ಗ ೀನ್ ಬಲಭದ್ ್ರೀ ಹಲ್ಾರ್ಯುಧಃ । ಹಂಸ ್ೀ ಹಿ ರ್ಯತರ
ಪತಿತಸತತಾರಸೌ ನಿಪಪ್ಾತ ಹ । ರ್ಯಮುನಾಯಾಂ ಮಹಾರಾರ್ಜ ವಿಲ್ ್ೀಢ್ ಬಲಸಞ್ಚರ್ಯಮ್’. (ಭವಷ್್ತ್
ಪ್ವಥಣಿ ೧೨೯.೧-೩)
‘ಅರ್ ಕುೃದಾಃ ಸ ಡಿಭಕ ್ೀ ಭಾರಮಯತಾವ ರ್ಜಲಂ ಬಹು । ಉನ್ಮಜ ್್ೀನ್ಮರ್ಜ್ ಸಹಸಾ ನಿಮರ್ಜ್ ಚ ಪುನ್ಃಪುನ್ಃ
। ನ್ ದದಶಯ ತದ್ಾ ರಾರ್ಜನ್ ಭಾರತರಂ ವಿೀರ್ಯಯಶಾಲ್ಲನ್ಂ । ಉನ್ಮಜಾ್ರ್ ಮಹಾಬಾಹುವಾಯಸುದ್ ೀರ್ಂ
ವಿಲ್ ್ೀಕ್ ಚ । ಉವಾಚ ರ್ಚನ್ಂ ರಾರ್ಜನ್ ಡಿಭಕ ್ೀ ವಿೀರ್ಯಯಸತತಮಃ । ಅರ ೀ ರ್ಗ ್ಪಕದ್ಾಯಾದ ಕಾವಸೌ
ಹಂಸ ಇತಿ ಸ್ತಃ । ವಾಸುದ್ ೀವೀsಪಿ ಧಮಾಯತಾಮ ರ್ಯಮುನಾಂ ಪೃಚಛ ರಾರ್ಜಕ । (ನಿೀರನಲ್ಲಲ ಮುಳುಗಿ ಎದುಾ,
‘ನನನ ಅರ್ಣ್ನ್ ಲ್ಲಲ’ ಎಂದು ಡಿಭಕ ಕೃಷ್್ನನ್ ನೀ ಕ ೀಳುತ್ಾುನ್ . ಆಗ ‘ರ್ಯಮುನ್ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕ ೀಳು’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಕೃಷ್್)
ಇತ್ಬರವಿೀತ್ ಪರಸನಾನತಾಮ ದ್ ೀರ್ದ್ ೀರ್ಃ ಪರತಾಪವಾನ್ । ತಚುಛರತಾವ ರ್ಯಮುನಾಂ ಭ್ರ್ಯಃ ಪರವಿಷ್್ ಡಿಭಕಃ
ಕ್ತಲ । ಬಹುಪರಕಾರಮುದಿವೀಕ್ಷಯ ಭಾರತರಂ ಭಾರತೃರ್ತುಲಃ । ವಿಲಲ್ಾಪ ತತ ್ೀ ರಾಜಾ ರ್ಯಮುನಾಯಾ
ಮಹಾಹರದ್ ೀ । ನಿಮಜ ್್ೀನ್ಮರ್ಜ್ ಸಹಸಾ ಮರಣ ೀ ಕೃತನಿಶಚರ್ಯಃ । ಹಸ ತೀನ್ ಜಹಾವಮಾಕೃಷ್್
ಭ್ಯೀಭ್ಯೀ ವಿಲಪ್ ಚ । ತತಃ ಸಮ್ಲಮಾಕೃಷ್್ ಜಹಾವಂ ಸಾಹಸಕೃತ್ ಸವರ್ಯಮ್ ।
ಮಮಾರಾನ್ತರ್ಜಯಲ್ ೀ ರಾರ್ಜನ್ ಡಿಭಕ ್ೀ ನ್ರಕಾರ್ಯ ವ ೈ’ (ಭವಷ್್ತ್ ಪ್ವಥಣಿ ೧೨೯.೪-೧೩) (ಅರ್ಣ್ನನುನ
ಕಾರ್ಣದ ೀ ವಲ್ಾಪ್ಸದ ಡಿಭಕ, ರ್ತನನ ನ್ಾಲ್ಲಗ ರ್ಯನ್ ನೀ ಕಿರ್ತುು, ಆರ್ತಮಹತ್ ್ ಮಾಡಿಕ ೂಂಡು ನರಕವನುನ ಸ ೀರದ)].
ಇದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಸಭಾಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೪.೪೩-೪೬) ಹಿೀಗ ವವರಸದಾಾರ : ‘ಅರ್ ಹಂಸ ಇತಿ ಖಾ್ತಃ
ಕಶ್ಚದ್ಾಸನ್ಮಹಾನ್ ನ್ೃಪಃ । ರಾಮೀರ್ಣ ಸ ಹತಸತತರ ಸಙ್ಕ್ಗರಮೀsಷಾುದಶಾರ್ರ ೀ । ಹತ ್ೀ ಹಂಸ ಇತಿ
ಪ್ರೀಕತಮರ್ ಕ ೀನಾಪಿ ಭಾರತ । ತಚುಛರತಾವ ಡಿಭಕ ್ೀ ರಾರ್ಜನ್ ರ್ಯಮುನಾಮೂಸ್ಮರ್ಜಜತ । ವಿನಾ ಹಂಸ ೀನ್
ಲ್ ್ೀಕ ೀsಸಮನ್ ನಾಹಂ ಜೀವಿತುಮುತುಹ ೀ । ಇತ ್ೀತಾಂ ಮತಿಮಾಸಾ್ರ್ಯ ಡಿಭಕ ್ೀ ನಿಧನ್ಂ ಗತಃ । ತಥಾ
ತು ಡಿಭಕಂ ಶುರತಾವ ಹಂಸಃ ಪರಪುರಞ್ಜರ್ಯಃ । ಪರಪ್ ೀದ್ ೀ ರ್ಯಮುನಾಮೀರ್ ಸ ್ೀsಪಿ ತಸಾ್ಂ ನ್್ಮರ್ಜಜತ’
ರಾಮನಿಂದ ಹರ್ತನ್ಾದ ಎಂದು ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲದ . ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಹರ್ತನ್ಾದ ಎಂದು ಹರವಮಶ ಹ ೀಳುರ್ತುದ .
ಏಕ ಈ ರೀತ ಎಂದರ : ಇದನುನ ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ಲಲ(೯.೧೦೩)
ಆಚಾರ್ಯಥರು ವವರಸದಾಾರ : ‘ ವಿಸಾತರ ೀ ಕೃಷ್್ನಿಹತಾ ಬಲಭದರಹತಾ ಇತಿ । ಉಚ್ನ ತೀ ಚ ಕವಚಿತ್
ಕಾಲರ್್ತಾ್ಸ ್ೀsಪಿ ಕವಚಿದ್ ಭವ ೀತ್’ ( ವಸಾುರವಾಗಿ ಹರವಮಶದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 710

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ವಸಾುರ ಕಥ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನ್ ೀ ಕ ೂಂದದುಾ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾರ , ಸಂಕ್ಷ್ಮಪ್ುವಾದ

ಕಥ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಬಲರಾಮ ಕ ೂಂದಿದಾಾನ್ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಇದನುನ ಪ್ುರುಷ್ ವ್ತ್ಾ್ಸ ಎಂದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು)].

ವಿಹಾರ್ಯ ದ್ ೀಹಮುಲಬರ್ಣಂ ತಮೊೀsರ್ತಾರ್ಯ್ಯ ಚಾಗರರ್ಜಮ್ ।

ಪರತಿೀಕ್ಷಮಾರ್ಣ ಉಲಬರ್ಣಂ ಸಮತಿತ ತತ್ ಸುಖ ೀತರಮ್ ॥೧೭.೨೯೬॥

ಈರೀತ ಡಿಭಕನು ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ಬಿಟುು, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ದುಃಖಕರವಾದ ಅನಿಂರ್ತಮಸುನಲ್ಲಲ ಸಾಗಿ, ಅರ್ಣ್ನನುನ
ಕಾರ್ಯುತ್ಾು, ಉಲಬರ್ಣವಾಗಿರುವ ಸುಖದಿಂದ ಭಿನನವಾದದಾನುನ (ಅಂದರ ದುಃಖವನುನ) ಭ ೂೀಗಿಸುತ್ಾುನ್ .

ತತ ್ೀ ಹರಿಬಯಲ್ ೈರ್ಯು್ಯತ ್ೀ ಬಲ್ಾನಿವತ ್ೀ ಮುನಿೀಶವರ ೈಃ ।

ಸಮಂ ಕುಶಸ್ಲ್ಲೀಂ ರ್ಯಯೌ ಸುತತಃ ಕಶಙ್ಾರಾದಿಭಃ ॥೧೭.೨೯೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಯಾದವ ಸ ೈನ್ದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಬಲರಾಮ ಹಾಗೂ ಮುನಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು,

ಬರಹಮ-ರುದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ ಸ ೂುೀರ್ತರಮಾಡಲಾಟುವನ್ಾಗಿ ದಾಾರಕಾಪ್ಟುರ್ಣಕ ೆ ತ್ ರಳಿದನು.

ಸವಕ್ತೀರ್ಯಪ್ಾದಪಲಿವಾಶರರ್ಯಂ ರ್ಜನ್ಂ ಪರಹಷ್ಯರ್ಯನ್ ।

ಉವಾಸ ನಿತ್ಸತುುಖಾರ್ಣ್ಯವೀ ರಮಾಪತಿಗಗೃಯಹ ೀ ॥೧೭.೨೯೮॥

ರ್ತನನ ಪಾದ ಕಮಲವನುನ ಆಶರಯಿಸರುವ ಭಕುರನುನ ಆನಂದಗ ೂಳಿಸುತ್ಾು , ನಿರಂರ್ತರವಾಗಿರುವ ಸುಖಕ ೆ

ಕಡಲ್ಲನಂತರುವ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು ದಾಾರಕಾಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲ ವಾಸಮಾಡಿದನು.

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಹಂಸಡಿಭಕರ್ಧ್ ್ೀ ನಾಮ ಸಪತದಶ ್ೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 711

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

೧೭.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ

ಮಹಾಭಾರತ ಪ್ಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೭ ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ರುಗಿಮಣಿೀದ ೀವ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿೀ ಸೀತ್ಾಮಾತ್ ೧೭.೦೧

ಶ್ಶುಪಾಲ-ದಂರ್ತವಕರ ಆದಿ ದ ೈರ್ತ್ರಾದ ಹಿರರ್ಣ್ಕಶ್ಪ್ು-ಹಿರಣಾ್ಕ್ಷ ರಾವರ್ಣ-ಕುಂಭಕರ್ಣಥ

ರ ೂಂದಿಗ ಆವಷ್ುರಾದ
ಭಗವಂರ್ತನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾದ ಜರ್ಯ-ವಜರ್ಯರು ೧೭.೧೧
ರ ೀವತೀದ ೀವ ವಾರುಣಿೀ ಊಮಿಥಳಾ ೧೭.೧೬೮

ಬಲರಾಮ ಪ್ುರ್ತರರಾದ ಆರ್ಯಥಮ’ ಹಾಗೂ ‘ಅಂಶಕ’ ಎಂದು ಹ ಸರುಳಳ

ಶಠ ಹಾಗೂ ಉಲುಮಕ ದ ೀವತ್ ಗಳು ೧೭.೧೭೫
ಮಾಯಾವತ-ಪ್ರದು್ಮನ ರತ-ಮನಮರ್ ಭಗವಂರ್ತನ ೧೭.೧೮೧-೧೮೨
ಪ್ರದು್ಮನ ರೂಪ್ ೧೭.೧೮೬-೧೮೯
ಸರ್ತ್ಭಾಮ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ಭೂಃ ರೂಪ್ ೧೭.೨೧೮

ಸಾಮಾಬ ಷ್ರ್ಣುಮಖ(ಸೆಂಧ) ಬರಹಮ ೧೭.೨೨೦

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 712

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೭: ಹಂಸಡಿಭಕವಧಃ

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ದುವಾಥಸ ಶ್ವ ೧೭.೨೩೮

ಜಾಮಬವತ/ರ ೂೀಹಿಣಿ ಷ್ರ್ಣಮಹಿಷರ್ಯರಲ್ಲಲ21 ಒಬಬಳು ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ

ಗದ ಭಗವಂರ್ತನ ದಾಾರಪಾಲಕರಾದ ಚಂಡ- ೧೭.೨೫೧-೨೫೨

ವಸುದ ೀವ-ರ ೂೀಹಿಣಿ ಪ್ುರ್ತರ ಪ್ರಚಂಡರಲ್ಲಲ ಇವನು ಚಂಡ

21
ಕೃಷ್ಾ್ವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಅವನ ರಾಣಿರ್ಯರಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದಾ ಆರು ಮಂದಿ ದ ೀವರ್ಯರು : ನಿೀಳಾ, ಭದಾರ, ಮಿರ್ತರವಂದಾ, ಕಾಳಿಂದಿೀ, ಲಕ್ಷಣಾ ಮರ್ತುು ಜಾಂಬವತೀ. ಇವರಲ್ಲಲ ಜಾಮಬವತೀರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿರ್ಯ ವಶ ೀಷ್ ಆವ ೀಶವರ್ತುು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 713

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

೧೮. ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನ್ದಿಗ್ವವರ್ಜರ್ಯಃ

ಓಂ ॥
ರ್ಯದ್ಾ ರಾಮಾದವಾಪ್ಾತನಿ ದಿವಾ್ಸಾರಣಿ ಪರಪ್ ೀದಿರ ೀ ।
ದ್ ್ರೀಣಾತ್ ಕುಮಾರಾಸ ತೀಷಾವಸೀತ್ ಸವ ೀಯಷ್ವಪ್ಧಿಕ ್ೀsರ್ಜುಜಯನ್ಃ ॥೧೮.೦೧॥

ಯಾವಾಗ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಅಲ್ೌಕಿಕ ಅಸರಗಳನುನ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ದ ಸ ಯಿಂದ ಕುರುಕುಲದ

ರಾಜಕುಮಾರರು ಪ್ಡ ದರ ೂೀ(ಅಭಾ್ಸ ಮಾಡಿದರ ೂೀ), ಆಗ ಅಸರ ಪ್ಡ ದ ಎಲಲರಲೂಲ ಕೂಡಾ ಅಜುಥನನು
ಮಿಗಿಲ್ ನಿಸಕ ೂಂಡನು.

ನಿರ್ಜಪರತಿಭಯಾ ಜಾನ್ನ್ ಸವಾಯಸಾರಣಿ ತತ ್ೀsಧಿಕಮ್ ।

ನಾಸರರ್ಯುದಾಂ ಕವಚಿದ್ ಭೀಮೊೀ ಮನ್್ತ ೀ ಧಮಮಯಮಞ್ಜಸಾ ॥೧೮.೦೨॥

ರ್ತನನ ಸಾಾಭಾವಕವಾದ ಪ್ರಜ್ಞ ಯಿಂದ ಎಲ್ಾಲ ಅಸರಗಳನೂನ, ಅದಕೂೆ ಮಿಗಿಲ್ಾದವುಗಳನುನ ತಳಿದವನ್ಾದರೂ,

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಅಸರರ್ಯುದಿವನುನ ಆರ್ತ್ಂತಕ ಧಮಥ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಲ್ಲಲಲ.

ನ್ಹಿ ಭಾಗರ್ತ ್ೀ ಧಮೊೇಯ ದ್ ೀರ್ತಾಭು್ಪಯಾಚನ್ಮ್ ।

ಜ್ಞಾನ್ಭಕ್ತತೀ ಹರ ೀಸೃಪಿತಂ ವಿನಾ ವಿಷ ್್ೀರಪಿ ಕವಚಿತ್ ॥೧೮.೦೩॥

ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಬ ೀಡುವುದು(ಅಸರ ಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ) ಮುಖ್ವಾಗಿ ಭಾಗವರ್ತ ಧಮಥವಲಲ.

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ, ಜ್ಞಾನ-ಭಕಿು-ಪ್ರೀತ ಇವುಗಳನುನ ಬಿಟುು ಬ ೀರ ರ್ಯದನುನ ಬ ೀಡುವುದು ಭಾಗವರ್ತ
ಧಮಥವಲಲ.

ನಾsಕಾಙ್ಷಯಂ ಕ್ತಮುತಾನ ್ೀಭ ್್ೀ ಹ್ಸರಂ ಕಾಮ್ಫಲಪರದಮ್ ।

ಶುದ್ ಾೀ ಭಾಗರ್ತ ೀ ಧಮೇಯ ನಿರತ ್ೀ ರ್ಯದ್ ರ್ೃಕ ್ೀದರಃ ॥೧೮.೦೪॥

ನ್ ಕಾಮ್ಕಮಮಯಕೃತ್ ತಸಾಮನಾನಯಾಚದ್ ದ್ ೀರ್ಮಾನ್ುಷಾನ್ ।

ನ್ ಹರಿಶಾಚತಿ್ಯತಸ ತೀನ್ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಕಾಮಲ್ಲಪುಯಾ ॥೧೮.೦೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 714

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ದ ೀವರಂದಲೂ ಇದನುನ ಬರ್ಯಸಬಾರದು ಎಂದ ಮೀಲ್ ಇನುನ ಉಳಿದವರಂದ ಬರ್ಯಸಬಾರದ ಂದು ಏನು
ಹ ೀಳಬ ೀಕು? ಅಸರವು ಕಾಮ್ವನ್ ನೀ ಕ ೂಡುವುದಷ್ ುೀ? ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಶುದಿವಾದ
ಭಾಗವರ್ತ ಧಮಥದಲ್ಲಲಯೀ ರರ್ತನ್ಾಗಿದಾಾನ್ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಕಾಮ್ಕಮಥವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.
ದ ೀವತ್ ಗಳನ್ಾನಗಲ್ಲೀ, ಮನುಷ್್ರನ್ಾನಗಲ್ಲೀ ಬ ೀಡಲ್ಲಲಲ. ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನೂನ ಕೂಡಾ ಎಂದೂ ಕಾಮಬ ೀಕ ಂದು
ಭಿೀಮಸ ೀನ ಬ ೀಡಲ್ಲಲಲ.

ಭಕ್ಾಮಟಂಶಚ ಹುಙ್ಕ್ಾರಾತ್ ಕರರ್ದ್ ವ ೈಶ್ತ ್ೀsಗರಹಿೀತ್ ।

ನಾನ್್ದ್ ೀವಾ ನ್ತಾಸ ತೀನ್ ವಾಸುದ್ ೀವಾನ್ನ ಪೂಜತಾಃ ॥೧೮.೦೬॥

ಭಿಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ಬ ೀಡುತ್ಾು, ಹುಂಕಾರದಿಂದ, ವ ೈಶ್ನಿಂದ ಒಬಬ ರಾಜ ಕರವನುನ ಹ ೀಗ ಸಾೀಕರಸಬ ೀಕ ೂೀ ಹಾಗ ೀ
ಭಿೀಮಸ ೀನ ಸಾೀಕರಸದ. ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಂದ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ ಬ ೀರ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಂದ
ನಮಸೆರಸಲಾಡಲ್ಲಲಲ, ಪ್ೂಜಸಲಾಡಲ್ಲಲಲ.

ನ್ ಪರತಿೀಪಂ ಹರ ೀಃ ಕಾವಪಿ ಸ ಕರ ್ೀತಿ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ।

ಅನ್ುಪಸಾರಿಣ ್ೀ ರ್ಯುದ್ ಾೀ ನಾಭಯಾತಿ ಹು್ಪಸಾರಿೀ ॥೧೮.೦೭॥

ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ವರ ೂೀಧವನುನ ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ, ಯಾವಾಗಲೂ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ. ರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಯಾರಗ

ಸಲಕರಣ ಇಲಲವೀ, ಅವರ ಮೀಲ್ ಆರ್ಯುಧಗಳನುನ ಹಿಡಿದು ಹ ೂೀಗಲ್ಲಲಲ.

ನಾಪಯಾತಿ ರ್ಯುಧಃ ಕಾವಪಿ ನ್ ಕವಚಿಚಛದ್ಾಮ ಚಾsಚರ ೀತ್ ।

ನ ೈವೀಧವಯದ್ ೈಹಿಕಾನ್ುಜ್ಞಾಮವ ೈಷ್್ರ್ಕೃತ ೀsಕರ ್ೀತ್ ॥೧೮.೦೮॥

ರ್ಯುದಿದಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಓಡಲ್ಲಲಲ. ಯಾವಾಗಲೂ ಕೂಡಾ ಮೊೀಸದ ರ್ಯುದಿವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.

ವಷ್ು್ದ ಾೀಷಗಳ ಸಂಸಾೆರದ ಅನುಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಎಂದೂ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.

ನ್ ಕರ ್ೀತಿ ಸವರ್ಯಂ ನ ೈಷಾಂ ಪಿರರ್ಯಮಪ್ಾ್ಚರ ೀತ್ ಕವಚಿತ್ ।

ಸಖ್ಂ ನಾವ ೈಷ್್ವ ೈಶಚಕ ರೀ ಪರತಿೀಪಂ ವ ೈಷ್್ವ ೀ ನ್ ಚ ॥ ೧೮.೦೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 715

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ತ್ಾನೂ ಅಂರ್ತ್ಕಮಥವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ. ವಷ್ು್ದ ಾೀಷಗಳಿಗ ಎಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರರ್ಯವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.

ವಷ್ು್ದ ಾೀಷಗಳ ೂ ಂದಿಗ ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ. ವಷ್ು್ ಭಕುರಲ್ಲಲ ಎಂದೂ ದ ಾೀಷ್ವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.

ಪರ ್ೀಕ್ ೀsಪಿ ಹರ ೀನಿನಯನಾಾಕೃತ ್ೀ ಜಹಾವಂ ಛಿನ್ತಿತ ಚ ।

ಪರತಿೀಪಕಾರಿಣ ್ೀ ಹನಿತ ವಿಷ ್್ೀವ ೈಯನಾನ್ಜೀಘನ್ತ್ ॥೧೮.೧೦॥

ಹಿಂದ ರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ನಿಂದನ್ ಮಾಡಿದವರ ನ್ಾಲ್ಲಗ ರ್ಯನುನ ಭಿೀಮ ಕರ್ತುರಸುತುದಾ.
ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ವರುದಿವಾಗಿ ಮಾಡುವವರನುನ ಭಿೀಮ ತ್ಾನ್ ೀ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ.

ನ್ ಸಂಶರ್ಯಂ ಕದ್ಾsಪ್ ್ೀಷ್ ಧಮೇಯ ಜ್ಞಾನ ೀsಪಿ ವಾsಕರ ್ೀತ್ ।

ವಿದ್ ್್ೀಪಜೀರ್ನ್ಂ ನ ೈಷ್ ಚಕಾರಾsಪದ್ಪಿ ಕವಚಿತ್ ॥೧೮.೧೧ ॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಧಮಥದಲ್ಾಲಗಲ್ಲೀ, ಜ್ಞಾನದಲ್ಾಲಗಲ್ಲೀ ಯಾವಾಗಲೂ ಸಂಶರ್ಯವನುನ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ. ಈ

ಭಿೀಮಸ ೀನನು ವದ ್ಯಿಂದ ಬದುಕುವಕ ರ್ಯನುನ ಆಪ್ತ್ಾೆಲದಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.

ಅತ ್ೀ ನ್ ಧಮಮಯನ್ಹುಷೌ ಪರತು್ವಾಚ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ।

ಆಜ್ಞಯೈರ್ ಹರ ೀದ್ೌಾರಯಣ ೀರಸಾರರ್ಣ್ಸ ರೈರಶಾತರ್ಯತ್ ॥೧೮.೧೨॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಧಮಥ(ರ್ಯಕ್ಷ ರೂಪ್ಯಾಗಿ ಬಂದ ಧಮಥ) ಮರ್ತುು ನಹುಷ್ನಿಗ (ಅಜಗರರೂಪ್ಯಾಗಿ

ಬಂದ ನಹುಷ್ನಿಗ ) ಭಿೀಮಸ ೀನ ಉರ್ತುರ ನಿೀಡಲ್ಲಲಲ.
(ಭಿೀಮಸ ೀನ ಅಸರರ್ಯುದಿವನುನ ಆರ್ತ್ಂತಕ ಧಮಥ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವುದಿಲಲ ಎಂದು ಹ ೀಳಲಾಟ್ಟುದ . ಹಾಗಿದಾರ
ಆರ್ತ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ ೂಂದಿಗ ಏಕ ಅಸರರ್ಯುದಿವನುನ ಮಾಡಿದ ಎಂದರ : ) ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದಲ್ ೀ
ಭಿೀಮಸ ೀನ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ ಅಸರಗಳನುನ ರ್ತನನ ಅಸರಗಳಿಂದ ಸಂಹರಸದ(ಮ.ಭಾ.ತ್ಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಲೀಖ: ೨೭.೮-
೧೦).
[ಭಿೀಮ ಮರ್ತುು ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ ನಡುವ ನಡ ದ ಭಿೀಕರವಾದ ಅಸರರ್ಯುದಿದ ವವರವನುನ ದ ೂರೀರ್ಣಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಅಸರರ್ಯುದಿ ಮಾಡದ ೀ ಇದಾಲ್ಲಲ ಎಲಲರೂ ಭಿೀಮಸ ೀನನಿಗ ಅಸರವದ ್ ತಳಿದ ೀ ಇಲ್ಾಲ
ಎಂದುಕ ೂಳುಳತ್ಾುರ . ಅದಕಾೆಗಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮ ಆಜ್ಞ ಮಾಡಿದ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಭಿೀಮಸ ೀನ
ಅಸರರ್ಯುದಿ ಮಾಡಿದ ಕೂಡಾ. ಗುರುಮುಖದಲ್ಲಲ ಭಿೀಮ ಅಸರ ವದ ್ರ್ಯನುನ ಕಲ್ಲರ್ಯದ ೀ ಈ ಭಿೀಕರವಾದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 716

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ರ್ಯುದಿವನುನ ಹ ೀಗ ಮಾಡಿದ ಎನುನವುದು ಇಲ್ಲಲ ನಮಗ ಸಾಷ್ುವಾಗುರ್ತುದ . ಸಾಾಭಾವಕವಾಗಿಯೀ ಭಿೀಮನಿಗ

ಅಸರ ವದ ್ ತಳಿದಿರ್ತುು ಆದರ ಆರ್ತ ಅದನುನ ಬಳಸುತುರಲ್ಲಲಲ ಅಷ್ ುೀ].

ಅದೃಶ ್್ೀsಲಮುಬಸ ್ೀ ಭರ್ಗ ್ನೀ ನಾನ್್ತರ ತು ಕರ್ಞ್ಚನ್ ।

ನ್ಹ್ಸರರ್ಯುದ್ ಾೀ ಸದೃಶ ್ೀ ದ್ೌರಣ ೀರಸಾರ್ಜುಜಯನಾದೃತ ೀ ॥೧೮.೧೩ ॥

ಸರ್ಯವಿತತವಂ ತತ ್ೀ ಭೀಮೀ ಪರದಶಯಯತುಮಿೀಶವರಃ ।

ಅದ್ಾದ್ಾಜ್ಞಾಮಸರರ್ಯುದ್ ಾೀ ತಥ ೈವಾಲಮುಬಸಂ ಪರತಿ ॥೧೮.೧೪॥

ಅಲಮುಬಸ ಎನುನವ ಅಸುರ ಅದೃಶ್ನ್ಾಗಿ ಮಾಯಯಿಂದ ಎಲಲರನೂನ ಪ್ೀಡಿಸುತುದಾ. ಅವನನುನ ಭಿೀಮ

ಅಸರದಿಂದಲ್ ೀ ಸ ೂೀಲ್ಲಸದ(ಮ.ಭಾ.ತ್ಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಲೀಖ: ೨೬.೮೩) . ಬ ೀರ ಲೂಲ ಭಿೀಮ ಅಸರರ್ಯುದಿವನುನ
ಮಾಡಲ್ ೀ ಇಲಲ. ಅಸರರ್ಯುದಿದಲ್ಲಲ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗ ಸಮನ್ಾದವನು ಅಜುಥನನನುನ ಬಿಟುು ಇನ್ ೂನಬಬ ಇರಲ್ಲಲಲ.
ಹಾಗಾಗಿ ಭಿೀಮನ ಸವಥಜ್ಞರ್ತಾವನುನ ಜನರಗ ತ್ ೂೀರಸಲ್ ಂದ ೀ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು ಅಲಮುಬಸನ ಕುರತ್ಾದ ಅಸರ
ರ್ಯುದಿಕ ೆ ಆಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದ. ಹಾಗಾಗಿ ಭಿೀಮ ಅವನ್ ೂಂದಿಗ ಅಸರರ್ಯುದಿ ಮಾಡಿದ.

[ತ್ಾರರ್ತ್ಮದಲ್ಲಲ ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಅಜುಥನನಿಗಿಂರ್ತ ಎರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವವನು. ಹಿೀಗಿರುವಾಗ ಹ ೀಗ ಅಜುಥನ

ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗ ಸಮನ್ಾಗಿ ರ್ಯುದಿಮಾಡಬಲಲವನ್ಾಗಿದಾ ಎನುನವ ಪ್ರಶ ನ ಇಲ್ಲಲ ಸಹಜವಾಗಿ ಮೂಡುರ್ತುದ .
ನರನ ಆವ ೀಶ ಇದುಾದರಂದ ಅಜುಥನ ರುದರನ ಸಮಾನವಾದ ಬಲವುಳಳವನ್ಾದ. ಅಲಲದ ೀ, ಎಂದೂ
ಮುಗಿರ್ಯದ ಬಾರ್ಣಗಳಿರುವ ಬರ್ತುಳಿಕ , ಹನುಮಂರ್ತನನುನ ಒಳಗ ೂಂಡ ಧವಜ, ಶ ರೀಷ್ಠವಾದ ಗಾಂಢೀವ ಧನುಸುು,
ಈ ಎಲಲವೂ ಇರುವುದರಂದ ಅಜುಥನನು ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗಿಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಕಾರ್ಣುತ್ಾುನ್ . ಇದರಂದಾಗಿ
ಕ ಲವಮಮ ಅಜುಥನ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನನುನ ಸ ೂೀಲ್ಲಸುತುದಾ, ಇನುನ ಕ ಲವಮಮ ತ್ಾನು ಸ ೂೀಲುತುದಾ ಕೂಡಾ. ಈ
ಕುರತ್ಾದ ವವರಣ ರ್ಯನುನ, ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ವರಾಟಪ್ವಥದ(೬೦.೧೬-೧೭) ಮಾತನ್ ೂಂದಿಗ ನ್ಾವು
ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಎರಡನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ(ಮ.ಭಾ.ತ್ಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಲೀಖ: ೨.೧೬೮) ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಅಜುಥನನದು ಆರ್ಯುಧ ನಿಮಿರ್ತು ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಯೀ ಹ ೂರರ್ತು, ತ್ಾರರ್ತಮ್ ಅರ್ವಾ ಬಲನಿಮಿರ್ತು ಶ ರೀಷ್ಠತ್ ಅಲಲ]

ಪರತ್ಕ್ಷ್ೀಭ್ತದ್ ೀವ ೀಷ್ು ಬನ್ುಾಜ ್ೀಷ ಾೀಷ್ು ವಾ ನ್ತಿಮ್ ।

ಮಯಾ್ಯದ್ಾಸ್ತಯೀsಶಾಸದ್ ಭಗವಾನ್ ಪುರುಷ ್ೀತತಮಃ ॥೧೮.೧೫॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 717

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ತತಾರಪಿ ವಿಷ್ು್ಮೀವಾಸೌ ನ್ಮೀನಾನನ್್ಂ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ।

ಆಜ್ಞಯೈವಾಸರದ್ ೀವಾಂಶಚ ಪ್ ರೀರಯಾಮಾಸ ನಾತ್ಯನಾತ್ ॥೧೮.೧೬॥

ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷ್ಮೀಭೂರ್ತದ ೀವತ್ ಗಳಲ್ಾಲಗಲ್ಲೀ, ಜ ್ೀಷ್ಠ ಬಂಧುಬಾಂಧವರಲ್ಾಲಗಲ್ಲೀ, ಲ್ ೂೀಕದ ನಿರ್ಯಮಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ

ನಮಸಾೆರವನುನ ದ ೀವರ ಆಜ್ಞ ರ್ಯಂತ್ ಭಿೀಮಸ ೀನ ಪಾಲ್ಲಸುತುದಾ.
ಅವರಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ನ್ಾರಾರ್ಯರ್ಣನನ್ ನೀ ಭಿೀಮಸ ೀನ ನಮಸೆರಸುತುದಾನ್ ೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀರ ರ್ಯವರನನಲಲ.
ಅಸರದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ಪ ರೀರಸದನ್ ೀ ಹ ೂರರ್ತು ಬ ೀಡಿಕ ೂಳಳಲ್ಲಲಲ.

ಅನ ವೀನ್ಮೀರ್ ತದಾಮೇಯ ಕೃಷ ್ೈಕಾ ಸಂಸ್ತಾ ಸದ್ಾ ।

ಧೃತರಾಷಾಾದಪಿ ರ್ರಂ ತತ ್ೀ ನಾsತಾಮತ್ಯಮಗರಹಿೀತ್ ॥೧೮.೧೭॥

ನಾಶಪದ್ ಧ್ಾತತಯರಾಷಾಾಂಶಚ ಮಹಾಪದ್ಪಿ ಸಾ ತತಃ ।

ನ್ ವಾಚಾ ಮನ್ಸಾ ವಾsಪಿ ಪರತಿೀಪಂ ಕ ೀಶವ ೀsಚರತ್ ॥೧೮.೧೮॥

ಭಿೀಮಸ ೀನನನುನ ಅನುಸರಸ ದೌರಪ್ದಿಯಬಬಳ ೀ ಸದಾ ಶುದಿ-ಭಾಗವರ್ತ ಧಮಥದಲ್ಲಲದಾಳು.

ಆಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಅವಳು ರ್ತನಗಾಗಿ ವರವನುನ ಸಾೀಕರಸಲ್ಲಲಲ.
ಸಭ ರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ವಸಾರಪ್ಹಾರದಂರ್ತಹ ಮಹಾ ಆಪ್ತುನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಆಕ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳನುನ
ಶಪ್ಸಲ್ಲಲಲ. ಮಾತನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ಮನಸುನಿಂದಾಗಲ್ಲೀ ಆಕ ಎಂದೂ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧವನುನ
ಮಾಡಲ್ಲಲಲ.

ಅನ ್ೀ ಭಾಗರ್ತತ ವೀsಪಿ ಖಿನ್ನಧಮಾಮಯಃ ಕವಚಿತಾವಚಿತ್ ।

ಸ್ಮನ್ತಕಾತ ್ೀಯ ರಾಮೊೀsಪಿ ಕೃಷ್್ಸ್ ವಿಮನಾsಭರ್ತ್ ॥೧೮.೧೯॥

ಭಿೀಮ ಹಾಗೂ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದವರು ಭಾಗವರ್ತರಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಅಲಲಲ್ಲಲ ಕ ಲವಮಮ

ಧಮಥದಿಂದ ಭೃಷ್ುರಾಗಿದಾಾರ . (ವವಧ ಘಟನ್ ಗಳ ಪ್ಟ್ಟು ನಿೀಡುತ್ಾುರ :) ಸ್ಮನುಕ ಮಣಿರ್ಯ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಬಲರಾಮನೂ ಕೂಡಾ, ಕೃಷ್್ನಲ್ಲಲ ಮನಸುು ಕ ಡಿಸಕ ೂಂಡ (ಮ.ಭಾ.ತ್ಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಲೀಖ: ೨೦.೩೨-೩೩).

ಅರ್ಮೀನ ೀsರ್ಜುಜಯನ್ಃ ಕೃಷ್್ಂ ವಿಪರಸ್ ಶ್ಷ್ುರಕ್ಷಣ ೀ ।

ಪರದು್ಮನ ಉದಾರ್ಃ ಸಾಮೊಬೀsನಿರುದ್ಾಾದ್ಾ್ಶಚ ಸರ್ಯಶಃ ॥೧೮.೨೦॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 718

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಹರ ೀರಿಷ್ುಂ ಸುಭದ್ಾರಯಾಃ ಫಲುಗನ ೀ ದ್ಾನ್ಮಞ್ಜಸಾ ।

ಜ್ಞಾತಾವsಪಿ ರುರುಧುಃ ಸಮ್ಕ್ ಸಾತ್ಕ್ತಃ ಕೃಷ್್ಸಮಿಮತಮ್ ॥೧೮.೨೧॥

ಅಜುಥನನು ಬಾರಹಮರ್ಣನ ಮಕೆಳನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸುವ ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿದ (ಮ.ಭಾ.ತ್ಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಲೀಖ:
೨೧.೧೫-೩೫). ಪ್ರದು್ಮನ, ಉದಿವ, ಸಾಮಬ, ಅನಿರುದಿ, ಮೊದಲ್ಾದ ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಸುಭದ ರರ್ಯನುನ
ಅಜುಥನನಿಗ ಕ ೂಡಬ ೀಕ ನುನವುದು ಭಗವಂರ್ತನ ಇಚ ೆ ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ ರ್ತಡ ದರು. ಸಾರ್ತ್ಕಿರ್ಯೂ
ಕೂಡಾ ಒಮೊಮಮಮ ಅಜುಥನನನುನ ಕೃಷ್್ನಿಗ ಸದೃಶ ಅಂದುಕ ೂಳುಳತುದಾ.

ಕದ್ಾಚಿನ್ಮನ್್ತ ೀ ಪ್ಾತ್ಯಂ ಧಮಮಯಜ ್ೀsಪಿ ನ್ರಂ ಹರಿಮ್ ।

ಮತಾವsಬಭ ೀರ್ಜಜರಾಸನ್ಾರ್ಧ್ ೀ ಕೃಷ್್ಮುದಿೀರಿತುಮ್ ॥೧೮.೨೨॥

ಧಮಥರಾಜನೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ‘ಮನುಷ್್’ ಎಂದು ತಳಿದು, ಜರಾಸಂಧನ ವಧ ರ್ಯ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ

ಕಳುಹಿಸಕ ೂಡಲು ಭರ್ಯಪ್ಟು.

ಬನ್ಾನ್ಂ ಶಙ್ಾಮಾನ ್ೀ ಹಿ ಕೃಷ್್ಸ್ ವಿದುರ ್ೀsಪಿ ತು ।

ಕೌರವ ೀರ್ಯಸಭಾಮದ್ ಾಯೀ ನಾರ್ತಾರಮರ ್ೀಚರ್ಯತ್ ॥೧೮.೨೩॥

ವದುರನೂ ಕೂಡಾ ಕೃಷ್್ ಬಂಧನಕ ೆ ಒಳಗಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಶಂಕಿಸ, ಸಂಧಾನದ ಸಮರ್ಯದಲ್ಲಲ ಕೌರವರ
ಸಭ ರ್ಯ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ಕೃಷ್್ನ ಆಗಮನವನುನ ಇಷ್ುಪ್ಡಲ್ಲಲಲ.
(ವದುರನೂ ಕೂಡಾ, ಕೃಷ್್ನನುನ ‘ನರ’ ಎಂದುಕ ೂಂಡು ರಾರ್ಯಭಾರ ಧಮಥಕ ೆ ವರುದಿ ಯೀಚನ್ ಮಾಡಿದ)

ನ್ಕುಲಃ ಕರದ್ಾನಾರ್ಯ ಪ್ ರೀಷ್ಯಾಮಾಸ ಕ ೀಶವ ೀ ।

ಅರ್ಮೀನ ೀ ಹರ ೀಬುಯದಿಾಂ ಸಹದ್ ೀರ್ಃ ಕುಲಕ್ಷಯಾತ್ ॥೧೮.೨೪ ॥

ನಕುಲ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನ ಪ್ುರದ ಮುಂದ ರರ್ವನುನ ನಿಲ್ಲಲಸ , ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಕರವನುನ ಪ್ಡ ದುಬರುವಂತ್ ಹ ೀಳಿ ರ್ತನನ
ಭೃರ್ತ್ರನುನ ಕಳುಹಿಸದಾ.(ಸಭಾಪ್ವಥ). ಕುಲಕ್ಷರ್ಯಕ ೆ ಸಂಬಂಧಪ್ಟುಂತ್ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಬುದಿಿರ್ಯನ್ ನೀ
ಸಹದ ೀವನು ಹಿೀನವಾಗಿ ತಳಿದು ಅವಮಾನ ಮಾಡಿದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 719

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

[ಉದ ೂ್ೀಗಪ್ವಥದಲ್ಲಲ ಈ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ , ಕೃಷ್ಾ್, ನಿನನ ಮೀಲ್ ಮಹರ್ತುರವಾದ ಭಾರವದ . ಎರಡು
ಕುಲದ ನಡುವ ರ್ಯುದಿವಾಗುವ ಸಂಭವವದ . ಅದರಂದಾಗಿ ನಿೀನು ಬಹಳ ಯೀಚಿಸ ಮುಂದುವರರ್ಯಬ ೀಕು’
ಎಂದು ಸಹದ ೀವ ಕೃಷ್್ನಿಗ ೀ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದ. ಒಬಬ ರಾರ್ಯಭಾರ ಹ ೀಗಿರಬ ೀಕು, ಯಾವ ರೀತ
ಮಾರ್ತನ್ಾಡಬ ೀಕು, ಯಾವರೀತ ಪ್ರಣಾಮವಾಗಬ ೀಕು ಇತ್ಾ್ದಿ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಅವನು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಗ ೀ
ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಿದ. ಕೃಷ್್ ಅವನ ಮಾರ್ತನುನ ಸುಮಮನ್ ಕ ೀಳಿಸಕ ೂಂಡ]

ದ್ ೀರ್ಕ್ತೀರ್ಸುದ್ ೀವಾದ್ಾ್ ಮೀನಿರ ೀ ಮಾನ್ುಷ್ಂ ಹರಿಮ್ ।

ಭೀಷ್ಮಸುತ ಭಾಗಗಯರ್ಂ ರಾಮಮರ್ಮೀನ ೀ ರ್ಯುಯೀಧ ಚ ॥೧೮.೨೫ ॥

ವಸುದ ೀವ-ದ ೀವಕಿೀ ಮೊದಲ್ಾದವರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ‘ಮನುಷ್್’ ಅಂದುಕ ೂಂಡರು. ಭಿೀಷ್ಮ

ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿ ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದ.

ದ್ ್ರೀರ್ಣಕರ್ಣ್ಯದ್ೌರಣಿಕೃಪ್ಾಃ ಕೃಷಾ್ಭಾವ ೀ ಮನ ್ೀ ದಧುಃ ।

ದ್ ೀವಾಃ ಶ್ವಾದ್ಾ್ ಅಪಿ ತು ವಿರ ್ೀಧಂ ಚಕ್ತರರ ೀ ಕವಚಿತ್ ॥೧೮.೨೬ ॥

ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ಕರ್ಣಥ, ಅಶಾತ್ಾ್ಮ, ಕೃಪ್, ಇವರ ಲ್ಾಲ ಕೃಷ್್ನನುನ ಇಲಲವಾಗಿಸಬ ೀಕು ಎಂದು
ನಿಶುರ್ಯಮಾಡಿದಾರು. ರುದಾರದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳೂ ಕೂಡಾ ಅಲಲಲ್ಲಲ ವರ ೂೀಧವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ಋಷಮಾನ್ುಷ್ಗನ್ಾವಾಯ ರ್ಕತವಾ್ಃ ಕ್ತಮತಃ ಪರಮ್ ।

ರ್ಜನ್ಮರ್ಜನಾಮನ್ತರ ೀsಜ್ಞಾನಾದರ್ಜಾನ್ನಿತ ರ್ಯತ್ ಸದ್ಾ ॥೧೮.೨೭॥

ದ ೀವತ್ ಗಳ ೀ ಹಿೀಗ ಮಾಡಿದರು ಎಂದಮೀಲ್ ಋಷಗಳು, ಮನುಷ್್ರು, ಗಂಧವಥರು ಮಾಡಲ್ಲಲ್ಾಲ ಎಂದು

ಹ ೀಳಬ ೀಕ ೀ? ಮಾಡಿಯೀ ಮಾಡುತ್ಾುರ . ಜನಮಜನ್ಾಮಂರ್ತರದ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಭಗವಂರ್ತನನುನ ಅವಮಾನ
ಮಾಡುತ್ಾುರ .

ತಸಾಮದ್ ೀಕ ್ೀ ವಾರ್ಯುರ ೀರ್ ಧಮೇಯ ಭಾಗರ್ತ ೀ ಸ್ರಃ ।

ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸರಸವತಿೀ ಚ ೀತಿ ಪರಶುಕಿತರರ್ಯಂ ಶುರತಮ್ ॥೧೮.೨೮ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 720

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅದರಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನ್ ೂಬಬನ್ ೀ ಭಾಗವರ್ತ ಧಮಥದಲ್ಲಲ ಸ್ರನ್ಾಗಿ ಇದಾಾನ್ . ಲಕ್ಷ್ಮಿೀ, ಸರಸಾತೀರ್ಯರೂ

ಕೂಡಾ. ಈ ಮೂವರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಬುದಿಿದ ೂೀಷ್ವಲಲದ ೀ ಇರುತ್ಾುರ .
[ಶಾಸರದಲ್ಲಲ ಬರಹಮದ ೀವರಗ ಏನು ಗುರ್ಣ-ಸಾ್ನವನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀವೀ, ಆ ಸಾ್ನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗೂ ಇದ
ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗ ಯಾವ ಗುರ್ಣ-ಸಾ್ನಗಳನುನ ಹ ೀಳುತ್ ುೀವೀ, ಆ ಅಧಕಾರ
ಬರಹಮದ ೀವರಗೂ ಇದ ಎಂದು ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು. ಈ ಕುರತ್ಾದ ಮಾಗಥಸೂಚಿರ್ಯನುನ ನ್ಾವು ಈಗಾಗಲ್ ೀ
ಮೊದಲನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ನ್ ೂೀಡಿದ ಾೀವ . ಇಲ್ಲಲ ವಾರ್ಯು-ಭಾರತೀ ಎಂದು ಹ ೀಳದ ೀ ಸರಸಾತೀ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಅಂದರ ವಾರ್ಯು ಎನುನವ ಪ್ದದಿಂದ ಬರಹಮ-ವಾರ್ಯುವನೂನ, ಸರಸಾತ ಎನುನವ ಪ್ದದಿಂದ
ಸರಸಾತ-ಭಾರತರ್ಯರನುನ ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ ಎನುನವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ತಳಿದುಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ]

ಸರ್ಯಮೀತಚಚ ಕರ್ಥತಂ ತತರತತಾರಮಿತಾತಮನಾ ।

ವಾ್ಸ ೀನ ೈರ್ ಪುರಾಣ ೀಷ್ು ಭಾರತ ೀ ಚ ಸವಸಂವಿದ್ಾ ॥೧೮.೨೯॥

ಇವ ಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಅಮಿರ್ತ ಬುದಿಿರ್ಯುಳಳ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ್ ೀ(ವ ೀದವಾ್ಸರ ೀ) ಪ್ುರಾರ್ಣಗಳಲ್ಲಲ ಮರ್ತುು

ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ವವಕ್ಷ ಯಂದಿಗ (ಸಮಾಧಭಾಷ್ ಯಿಂದ) ಹ ೀಳಿದಾಾನ್ .

ರ್ಯದ್ಾ ತ ೀ ಸರ್ಯಶಸಾರಸರವ ೀದಿನ ್ೀ ರಾರ್ಜಪುತರಕಾಃ ।

ಬಭ್ರ್ು ರಙ್ಗಮದ್ ಾಯೀ ತಾನ್ ಭಾರದ್ಾವಜ ್ೀsಪ್ದಶಯರ್ಯತ್ ॥೧೮.೩೦॥

ಯಾವಾಗ ರ್ಯುಧಷಠರಾದಿ ರಾಜಪ್ುರ್ತರರು ಸಮಸು ಶಸಾರಸರಗಳನುನ ಬಲಲವರಾದರ ೂೀ, ಅವರನುನ ದ ೂರೀರ್ಣರು

ರಂಗದ ಮಧ್ದಲ್ಲಲ ತ್ ೂೀರಸದರು. (ರಾಜಕುಮಾರರು ಎಷ್ುು ಚನ್ಾನಗಿ ಕಲ್ಲತದಾಾರ ಎಂದು ತ್ ೂೀರಸುವ
ಒಂದು ರಂಗ ಪ್ರದಶಥನ ಏಪಾಥಟ್ಾಯಿರ್ತು).

ರಕತಚನ್ಾನ್ಸತುಪಷ್ಪರ್ಸರಶಸರಗುಳ ೀದನ ೈಃ ।
ಸಮ್ಪರ್ಜ್ ಭಾಗಗಯರ್ಂ ರಾಮಮನ್ುರ್ಜಜ್ಞ ೀ ಕುಮಾರಕಾನ್ ॥೧೮.೩೧॥

ಕ ಂಪಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಗಂಧ, ಒಳ ಳರ್ಯ ಪ್ುಷ್ಾಗಳು, ವಸರ, ಶಸರ, ಬ ಲಲದ ಅನನ(ಪಾರ್ಯಸ), ಇವುಗಳಿಂದ

ಭಾಗಥವ ಪ್ರಶುರಾಮನನುನ ಪ್ೂಜಸ, ಕುಮಾರರಗ ರ್ತಮಮ ಬಲಪ್ರದಶಥನ ಮಾಡಲು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು
ಅನುಜ್ಞ ನಿೀಡಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 721

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ತ ೀ ಭೀಷ್ಮದ್ ್ರೀರ್ಣವಿದುರರ್ಗಾನಾಾರಿೀಧೃತರಾಷ್ಾಕಾನ್ ।
ಸರಾರ್ಜಮರ್ಣಡಲ್ಾನ್ ನ್ತಾವ ಕುನಿತೀಂ ಚಾದಶಯರ್ಯಞ್ಛರ ಮಮ್ ॥೧೮.೩೨॥

ಆ ರಾಜಕುಮಾರರು ರಾಜರ ಸಮೂಹದಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಭಿೀಷ್ಮ, ದ ೂರೀರ್ಣ, ವದುರ, ಗಾಂಧಾರ,

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರರನುನ ಹಾಗೂ ಕುಂತರ್ಯನೂನ ಕೂಡಾ ನಮಸೆರಸ, ರ್ತಮಮ ವದಾ್ಪಾರವರ್ಣ್ತ್ ರ್ಯನುನ
ತ್ ೂೀರದರು.

ಸವ ೈಯಃ ಪರದಶ್ಯತ ೀsಸ ರೀ ತು ದ್ ್ರೀಣಾದ್ಾತತಮಹಾಸರವಿತ್ ।

ದ್ೌರಣಿರಸಾರರ್ಣ್ಮೀಯಾನಿ ದಶಯಯಾಮಾಸ ಚಾಧಿಕಮ್ ॥೧೮.೩೩॥

ಎಲಲರಂದಲೂ ಅಸರವು ಪ್ರದಶ್ಥಸಲಾಡಲು, ದ ೂರೀರ್ಣರಂದ ಸಾೀಕರಸದ ಮಹಾಸರಗಳನುನ ಬಲಲವನ್ಾದ

ಅಶಾತ್ಾ್ಮನು, ನಂಬಲಸಾಧ್ವಾದ ಅಸರಗಳನುನ ಉಳಿದವರಗಿಂರ್ತಲೂ ಹ ಚಿುಗ ತ್ ೂೀರಸದನು.

ತತ ್ೀsಪ್ತಿತರಾಂ ಪ್ಾತ ್್ೀಯ ದಿವಾ್ಸಾರಣಿ ರ್್ದಶಯರ್ಯತ್ ।

ಅವಿದಾಯನಾಮಶಕ ೀ ಪ್ಾದ್ ೀ ಪಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ಪಕ್ಷಮ ಏರ್ ಚ ॥೧೮.೩೪॥

ಅಶಾತ್ಾ್ಮನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಅಜುಥನನು ದಿವಾ್ಸರಗಳನುನ ಪ್ರದಶ್ಥಸದ. ನ್ ೂರ್ಣದ ಕಾಲ್ಲಗ ಬಾರ್ಣವನುನ

ಬಿಟು. ಪ್ಕ್ಷ್ಮರ್ಯ ಹುಬಿಬನಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಬಾರ್ಣವನುನ ಬಿಟು.

ಏರ್ಮಾದಿೀನಿ ಚಿತಾರಣಿ ಬಹ್ನ ್ೀಷ್ ರ್್ದಶಯರ್ಯತ್ ।

ತದ್ ೈರ್ ಕರ್ಣ್ಯ ಆಗತ್ ರಾಮೊೀಪ್ಾತಾತಸರಸಮಪದಮ್ ॥೧೮.೩೫॥

ದಶಯರ್ಯನ್ನಧಿಕಃ ಪ್ಾತಾ್ಯದಭ್ದ್ ರಾರ್ಜನ್್ಸಂಸದಿೀ ।

ಕುನಿತೀ ನಿರ್ಜಂ ಸುತಂ ಜ್ಞಾತಾವ ಲರ್ಜಜಯಾ ನಾರ್ದಚಚ ತಮ್ ॥೧೮.೩೬॥

ಇವ ೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಆಶುರ್ಯಥಕರವಾದ ಬಹಳ ಕೌಶಲಗಳನುನ ಅಜುಥನ ತ್ ೂೀರದ.

ಆಗಲ್ ೀ ಕರ್ಣಥನು ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದು, ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದ ಪ್ಡ ದ ಅಸರ ಸಂಪ್ರ್ತುನ್ ನಲ್ಾಲ ತ್ ೂೀರಸುತ್ಾು, ಕ್ಷತರರ್ಯರ
ಆ ಸಮೂಹದಲ್ಲಲ ಅಜುಥನನಿಗಿಂರ್ತಲೂ ಮಿಗಿಲ್ ನಿಸದ. (ದ ೂರೀರ್ಣರ ಗುರುವಾಗಿರುವ ಪ್ರಶುರಾಮನಿಂದಲ್ ೀ
ಕರ್ಣಥ ಶಸಾರಸರ ಪ್ಡ ದಿರುವುದರಂದ, ಅಲ್ಲಲ ಸ ೀರದಾ ರಾಜರುಗಳು ಅವನನುನ ಅಜುಥನನಿಗಿಂರ್ತ ಹ ಚುು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 722

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅಂದುಕ ೂಂಡರು ಕೂಡಾ). ಕುಂತರ್ಯು ಕರ್ಣಥನನುನ ರ್ತನನ ಮಗನನ್ಾನಗಿ ತಳಿದು ಲಜಜರ್ತಳಾದಳು ಮರ್ತುು
ಏನನೂನ ವ್ಕುಪ್ಡಿಸಲ್ಲಲಲ. (ನಮಿಸದ ಕರ್ಣಥನನುನ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿಸಲ್ಲಲಲ, ಕರ್ಣಥ ರ್ತನನ ಮಗ ಎಂದು ಹ ೀಳಲ್ಲಲಲ).

ಪ್ಾತ ್್ೀಯsಸಹಂಸತಂ ರ್ಯುದ್ಾಾಯೈವಾsಹವಯಾಮಾಸ ಸಂಸದಿ ।

ರಣಾಯಾಕ್ಷತಿರಯಾಹಾವನ್ಂ ಜಾನ್ನ್ ಧಮಮಯಪರತಿೀಪಕಮ್ ॥೧೮.೩೭॥

ಅಜುಥನನು ಕರ್ಣಥನ ಶಸಾರಸರ ಪ್ರದಶಥನವನುನ ಸಹಿಸದ ೀ, ಎಲಲರೂ ನ್ ೂೀಡುತುರುವಾಗಲ್ ೀ ಅವನನುನ

ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಕರ ದನು. ರ್ಯುದಿಕಾೆಗಿ ಕ್ಷತರರ್ಯರಲಲದವರನುನ ಆಹಾಾನಿಸುವುದು ಧಮಥ ವರುದಿವಾದುದ ಾಂದು
ತಳಿದವನ್ಾಗಿ, ಭಿೀಮನು ಅಜುಥನನನುನ ರ್ತಡ ದನು.

ಭೀಮೊೀ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಬೀಭತುುಂ ಕಣಾ್ಯಯಾದ್ಾತ್ ಪರತ ್ೀದಕಮ್ ।

ಅಕ್ಷತರಸಂಸಾಾರರ್ಯುತ ್ೀ ಜಾತ ್ೀsಪಿ ಕ್ಷತಿರಯೀ ಕುಲ್ ೀ ॥೧೮.೩೮॥

ನ್ ಕ್ಷತಿರಯೀ ಹಿ ಭರ್ತಿ ರ್ಯಥಾ ವಾರತ ್್ೀ ದಿವಜ ್ೀತತಮಃ ।

ನಿರುತತರ ೀ ಕೃತ ೀ ಕಣ ್ೀಯ ಭೀಮೀನ ೈರ್ ಸುಯೀಧನ್ಃ ॥೧೮.೩೯॥

ಅಭ್ಷ ೀಚರ್ಯದಙ್ಕ ಗೀಷ್ು ರಾಜಾನ್ಂ ಪಿತರನ್ುಜ್ಞಯಾ ।

ಧೃತರಾಷ್ಾಃ ಪಕ್ಷಪ್ಾತಾತ್ ಪುತರಸಾ್ನ್ು ರ್ಶ ್ೀsಭರ್ತ್ ॥೧೮.೪೦॥

ಕರ್ಣಥನನುನ ರ್ಯುದಿಕ ೆಂದು ಆಹಾಾನಿಸದ ಅಜುಥನನುನ ರ್ತಡ ದ ಭಿೀಮನು, ಕರ್ಣಥನಿಗ ಕುದುರ ರ್ಯನುನ
ತ್ಾಡನಮಾಡುವ ಚಾಟ್ಟರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿದನು. (ಅಂದರ : ಸೂರ್ತನಿಗ ರರ್ವನುನ ನಡ ಸುವುದು ಧಮಥವ ೀ
ಹ ೂರರ್ತು, ಕ್ಷತರರ್ಯರ ೂಂದಿಗ ರ್ಯುದಿವಲಲ ಎನುನವ ಸಂಜ್ಞ ಮಾಡುತ್ಾುನ್ ಭಿೀಮ. ಆದರ ಕ್ಷತರರ್ಯ ಕನ್ ್ಯಾದ
ಕುಂತರ್ಯಲ್ಲಲ ಜನಿಸರ್ಯೂ ಹ ೀಗ ಆರ್ತ ಸೂರ್ತನ್ಾಗುತ್ಾುನ್ ಎಂದರ -), ಕ್ಷತರರ್ಯ ಸಂಸಾೆರ ಇಲಲದಿರುವುದರಂದ
ಕ್ಷತರರ್ಯ ಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದರೂ ಕ್ಷತರರ್ಯನ್ಾಗುವುದಿಲಲ. ಹ ೀಗ ಒಳ ಳರ್ಯ ಬಾರಹಮರ್ಣಕುಲದಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದವನೂ
ಕೂಡಾ ಸಂಸಾೆರ ಇಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ ಬಾರಹಮರ್ಣನ್ ನಿಸುವುದಿಲಲವೀ ಹಾಗ ೀ.
ಈರೀತಯಾಗಿ ಭಿೀಮ ಕರ್ಣಥನನುನ ಉರ್ತುರಹಿೀನನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು, ದುಯೀಥಧನನು ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ
ಅನುಜ್ಞ ಯಿಂದ, ಕರ್ಣಥನನುನ ಅಂಗ ದ ೀಶದ ರಾಜನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿ ಪ್ಟ್ಾುಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿ ಅಭಿಷ್ ೀಕ
ಮಾಡಿದನು. ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು ಪ್ಕ್ಷಪಾರ್ತದಿಂದ ಪ್ುರ್ತರನನ್ ನೀ ಅನುಸರಸದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 723

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅಭಷಕ ತೀ ತದ್ಾ ಕಣ ್ೀಯ ಪ್ಾರಯಾದಧಿರರ್ಃ ಪಿತಾ ।

ಸರ್ಯರಾರ್ಜಸದ್ ್ೀಮದ್ ಾಯೀ ರ್ರ್ನ ಾೀ ತಂ ರ್ೃಷಾ ತದ್ಾ ॥೧೮.೪೧॥

ಕರ್ಣಥನು ಅಭಿಷಕುನ್ಾಗಲು, ರ್ತಂದ ಯಾದ ಅಧರರ್ನು ಅಲ್ಲಲಗ ಬಂದನು. ಕರ್ಣಥನು ಸಮಸು ರಾಜರ
ಸಮುಮಖದಲ್ಲಲ ರ್ತಂದ ಗ ನಮಸೆರಸದನು.

ತುತುಷ್ುಃ ಕಮಮಯಣಾ ತಸ್ ಸನ್ತಃ ಸವ ೀಯ ಸಮಾಗತಾಃ ।

ಭೀಮದುಯೀಯಧನೌ ತತರ ಶ್ಕ್ಾಸನ್ಾಶಯನ್ಚಛಲ್ಾತ್ ॥೧೮.೪೨॥

ಸಮಾದ್ಾರ್ಯ ಗದ್ ೀ ಗುವಿೀಯ ಸಂರಮಾೂದಭು್ದಿೀರ್ಯತುಃ ।

ದ್ ೀವಾಸುರಮನ್ುಷಾ್ದಿ ರ್ಜಗದ್ ೀತಚಚರಾಚರಮ್ ॥೧೮.೪೩॥

ಸರ್ಯಂ ತದ್ಾ ದಿವಧ್ಾ ಭ್ತಂ ಭೀಮದುಯ್ೀಯಧನಾಶರಯಾತ್ ।

ದ್ ೀವಾ ದ್ ೀವಾನ್ುಕ್ಲ್ಾಶಚ ಭೀಮಮೀರ್ ಸಮಾಶ್ರತಾಃ ॥೧೮.೪೪ ॥

ಕರ್ಣಥನ ಈ ನಡತ್ ರ್ಯನುನ ಕಂಡ ಎಲ್ಾಲ ಸಜಜನರು ಬಹಳ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುರು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆ ರಂಗಮಂಚದಲ್ಲಲ
ಭಿೀಮ ಹಾಗೂ ದುಯೀಥಧನ ರ್ತಮಮರ್ತಮಮ ಪಾರವೀರ್ಣ್ವನುನ ತ್ ೂೀರಸುವ ನ್ ಪ್ದಿಂದ, ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಭಾರವಾದ
ಗದ ರ್ಯನುನ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಂಡು ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಎದುರುಗ ೂಂಡರು.
ದ ೀವತ್ ಗಳು, ಅಸುರರು, ಮನುಷ್್ರನ್ ನೀ ಮೊದಲ್ಾಗಿ ಒಳಗ ೂಂಡ ಚರಾಚರ ಪ್ರಪ್ಂಚ, ಭಿೀಮನ ಇಲಲವ ೀ
ದುಯೀಥಧನನ ಪ್ರ ವಹಿಸುತ್ಾು, ಎರಡಾಗಿ ಭಾಗವಾಯಿರ್ತು (ಎರಡು ರ್ತಂಡವಾಯಿರ್ತು). ಇವರಲ್ಲಲ
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ ಅನುಕೂಲಕರರಾದ ಗಂಧವಥ ಕಿನನರ ಕಿಮುಾರುಷ್ರು ಭಿೀಮನನುನ
ಆಶರಯಿಸದರು.

ಅಸುರಾ ಆಸುರಾಶ ೈರ್ ದುಯ್ೀಯಧನ್ಸಮಾಶರಯಾಃ ।

ದಿವಧ್ಾಭ್ತಾ ಮಾನ್ುಷಾಶಚ ದ್ ೀವಾಸುರವಿಭ ೀದತಃ ॥೧೮.೪೫॥

ಅಸುರಾಸುರರ ಲಲರೂ ದುಯೀಥಧನನನುನ ಆಶರಯಿಸದರು. ಮನುಷ್್ರೂ ಕ ೂಡಾ ಅವರವರ

ಸಾಭಾವಕೆನುಗುರ್ಣವಾಗಿ ವಂಗಡಣ ಯಾದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 724

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ರ್ಜರ್ಯ ಭೀಮ ಮಹಾಬಾಹ ್ೀ ರ್ಜರ್ಯ ದುಯ್ೀಯಧನ ೀತಿ ಚ ।

ಹುಙ್ಕ್ಾರಾಂಶ ೈರ್ ಭಟಾಾರಾಂಶಚಕುರದ್ ಾೀಯವಾಸುರಾ ಅಪಿ ॥೧೮.೪೬॥

ಈ ಎರಡು ಗುಂಪ್ುಗಳು ಮಹಾಬಾಹು ಭಿೀಮನಿಗ ಜರ್ಯವಾಗಲ್ಲ, ದುಯೀಥಧನನಿಗ ಜರ್ಯವಾಗಲ್ಲ ಎಂದು

ಹುಙ್ಕೆರಗಳನೂನ ಭಿಟ್ಾೆರಗಳನೂನ ಮಾಡಿದರು. (ಭಲ್ ೀ, ಭ ೀಷ್ ಇತ್ಾ್ದಿಯಾಗಿ ರ್ತಮಮವರನುನ
ಹುರದುಂಬಿಸದರು)

ದೃಷಾುವ ರ್ಜಗತ್ ಸುಸಂರಬಾಂ ದ್ ್ರೀಣ ್ೀsರ್ ದಿವರ್ಜಸತತಮಃ ।

ನ ೀದಂ ರ್ಜಗದ್ ವಿನ್ಶ ್ೀತ ಭೀಮದುಯ್ೀಯಧನಾಶರಯಾತ್ ॥೧೮.೪೭॥

ಇತಿ ಪುತ ರೀರ್ಣ ತೌ ವಿೀರೌ ನ್್ವಾರರ್ಯದರಿನ್ಾಮೌ ।

ಸವಕ್ತೀಯಾಯಾಂಸವಕ್ತೀಯಾಯಾಂ ಯೀಗ್ತಾಯಾಂ ನ್ತು ಕವಚಿತ್ ॥೧೮.೪೮॥

ರ್ಯುರ್ಯೀಃ ಸಮ ಇತು್ಕಾತವ ದ್ೌರಣಿರ ೀತೌ ನ್್ವಾರರ್ಯತ್ ।

ದ್ ್ರೀಣಾಜ್ಞಯಾ ವಾರಿತೌ ತೌ ರ್ಯರ್ಯತುಃ ಸವಂಸವಮಾಲರ್ಯಮ್ ॥೧೮.೪೯॥

ಈರೀತ ಉದ ಾೀಗದ ಸನಿನವ ೀಶ ನಿಮಾಥರ್ಣವಾದಾಗ, ಬಾರಹಮರ್ಣಶ ರೀಷ್ಠರಾಗಿರುವ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ಭಿೀಮ

ಹಾಗೂ ದುಯೀಥಧನರ ಆಶರರ್ಯದಿಂದ ಈ ಜಗರ್ತುು ನ್ಾಶವಾಗಬಾರದು ಎಂದು, ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ ಮುಖ ೀನ,
ಶರ್ತುರಗಳನುನ ಕ ೂಲಲಬಲಲ ಅವರಬಬರನುನ ರ್ತಡ ದರು.
‘ನಿಮಮ-ನಿಮಮ ಯೀಗ್ತ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿಮಗ ಸಮಾನರಾದವರು ಯಾರೂ ಇಲಲ’ ಎಂದು ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿದ
ಅಶಾತ್ಾ್ಮ ಅವರಬಬರನುನ ರ್ತಡ ದ. ಹಿೀಗ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಆಜ್ಞ ಯಿಂದ ರ್ತಡ ರ್ಯಲಾಟುವರಾಗಿ ಅವರಬಬರೂ
ರ್ತಮಮ-ರ್ತಮಮ ಬಿಡಾರಕ ೆ ತ್ ರಳಿದರು.

ಸುರಾಸುರಾನ್ ಸುಸಂರಬಾಾನ್ ಕಾಲ್ ೀನ್ ದರಕ್ಷಯಥ ೀತಿ ಚ ।

ಬರಹಾಮ ನಿವಾರ್ಯ್ಯ ಸಸುರ ್ೀ ರ್ಯಯೌ ಸ ೀಶಃ ಸವಮಾಲರ್ಯಮ್ ॥೧೮.೫೦॥

ಅರ್ತು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮರ್ತುು ದ ೈರ್ತ್ರ ನಡುವ ರ್ಯೂ ಉದ ಾೀಗದ ವಾತ್ಾವರರ್ಣ ನಿಮಾಥರ್ಣವಾಗಿರ್ತುು. ಆಗ
ಪ್ತ್ಾಮಹ ಬರಹಮದ ೀವರು ‘ಸಾಲಾಕಾಲ ನಿಲ್ಲಲ, ಕಾಲಕರಮದಲ್ಲಲ ಎಲಲವನೂನ ನ್ ೂೀಡಬಹುದು’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ,
ದ ೀವತ್ ಗಳಿಂದ, ರುದರದ ೀವರಂದಲೂ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ರ್ತಮಮ ಆಲರ್ಯಕ ೆ ತ್ ರಳಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 725

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಕರ್ಣ್ಯಂ ಹಸ ತೀ ಪರಗೃಹ ್ೈರ್ ಧ್ಾತತಯರಾಷ ್ಾೀ ಗೃಹಂ ರ್ಯಯೌ ।

ಪ್ಾತ್ಯಂ ಹಸ ತೀ ಪರಗೃಹ ್ೈರ್ ಭೀಮಃ ಪ್ಾರಯಾತ್ ಸವಮಾಲರ್ಯಮ್ ॥೧೮.೫೧॥

ದುಯೀಥಧನನು ಕರ್ಣಥನ ಕ ೈ ಹಿಡಿದು ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದರ , ಭಿೀಮನೂ ಕೂಡಾ ಪಾರ್ಥನ ಕ ೈಹಿಡಿದು ರ್ತಮಮ
ಮನ್ ಗ ತ್ ರಳಿದ.

ಪ್ಾತ ್ೀಯನ್ ಕಣ ್್ೀಯ ಹನ್ತರ್್ ಇತಾ್ಸೀದ್ ಭೀಮನಿಶಚರ್ಯಃ ।

ವ ೈಪರಿೀತ ್ೀನ್ ತಸಾ್sಸೀದ್ ದುಯ್ಯಧನ್ವಿನಿಶಚರ್ಯಃ ॥೧೮.೫೨॥

ಅಜುಥನನಿಂದ ಕರ್ಣಥನು ಕ ೂಲಲಲಾಡಲು ಅಹಥನು ಎನುನವುದು ಭಿೀಮನ ನಿಶುರ್ಯವಾಗಿದಾರ , ಅದಕ ೆ

ವಪ್ರೀರ್ತವಾಗಿ(ಕರ್ಣಥನಿಂದ ಅಜುಥನ ಕ ೂಲಲಲಾಡಲು ಅಹಥನು ಎಂದು) ದುಯೀಥಧನನಿಗ ನಿಶುರ್ಯವರ್ತುು.

ತದತ್ಯಂ ನಿೀತಿಮತುಲ್ಾಂ ಚಕರತುಸಾತರ್ುಭಾರ್ಪಿ ।

ತಥ ್ೀತಾಷ ೀಯ ಫಲುಗನ್ಸ್ ರ್ಯಶಸ ್ೀ ವಿರ್ಜರ್ಯಸ್ ಚ ॥೧೮.೫೩॥

ಉದ್ ್್ೀಗ ಆಸೀದ್ ಭೀಮಸ್ ಧ್ಾತತಯರಾಷ್ಾಸ್ ಚಾನ್್ಥಾ ।

ಭೀಮಾತ್ಯಂ ಕ ೀಶವೀsನ ್ೀ ಚ ದ್ ೀವಾಃ ಫಲುಗನ್ಪಕ್ಷ್ರ್ಣಃ ॥೧೮.೫೪॥

ಆಸನ್ ರ್ಯಥ ೈರ್ ರಾಮಾದ್ಾ್ಃ ಸಙ್ಗರಹ ೀರ್ಣ ಹನ್್ಮತಃ ।

ಸುರಾಃ ಸುಗ್ವರೀರ್ಪಕ್ಷಸಾ್ಃ ಪೂರ್ಯಮಾಸಂಸತಥ ೈರ್ ಹಿ ॥೧೮.೫೫॥

ಅದಕಾೆಗಿಯೀ ಭಿೀಮ ಹಾಗೂ ದುಯೀಥಧನರಬಬರೂ ಕೂಡಾ ಬ ೀರ -ಬ ೀರ ನಿೀತಗಳನುನ ಮಾಡಿದರು.

ಅಜುಥನನ ರ್ಯಶಸುಗ , ವಜರ್ಯಕ ೆ, ಉರ್ತೆಷ್ಥಕ ೆ ಭಿೀಮನ ಉದ ೂ್ೀಗವರ್ತುು. ದುಯೀಥಧನನ ಉದ ೂ್ೀಗವು
ಬ ೀರ ರೀತಯೀ ಆಗಿರ್ತುು. ಭಿೀಮನಿಗಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಹಾಗು ಇರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅಜುಥನನ ಪ್ರವಹಿಸದರು.
ಹ ೀಗ ಹಿಂದ ಶ್ರೀರಾಮ ಹಾಗು ಇರ್ತರ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಹನುಮಂರ್ತನಿಂದ ರಕ್ಷ್ಮಸಲಾಟ್ಟುದಾರಂದ
ಸುಗಿರೀವನಪ್ರವಹಿಸದಾರ ೂೀ ಹಾಗ ೀ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 726

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ತದತ್ಯಮೀರ್ ಭೀಮಸ್ ಹ್ನ್ುರ್ಜತವಂ ಸುರ ೀಶವರಃ ।

ಆಪ ಪೂವಾಯನ್ುತಾಪ್ ೀನ್ ತ ೀನ್ ಭೀಮಸತಥಾsಕರ ್ೀತ್ ॥೧೮.೫೬॥

ಹಿಂದ (ವಾಲ್ಲಯಾಗಿ ಜನಮರ್ತಳ ದಿದಾಾಗ) ಮಾಡಿದಾ ರ್ತಪ್ಾನ ಪ್ಶಾುತ್ಾುಪ್ದಿಂದಲ್ ೀ ಈಗ ಇಂದರನು ಭಿೀಮನ

ರ್ತಮಮನ್ಾಗಿ ಅವರ್ತರಸದಾ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲ್ ೀ ಭಿೀಮನು ಅವನ ಉದ ಾೀಶವನುನ ಈಡ ೀರಸದ.

ದುಯ್ೀಯಧನಾತ್ಯಂ ಕರ್ಣ್ಯಸ್ ಪಕ್ಷ್ಣ ್ೀ ದ್ ೈತ್ದ್ಾನ್ವಾಃ ।

ಆಸುಃ ಸವ ೀಯ ಗಿಹಾವ ೀತಾವಾಸತುಃ ಕರ್ಣ್ಯಫಲುಗನೌ ॥೧೮.೫೭॥

ದುಯೀಥಧನನಿಗಾಗಿ ದ ೈರ್ತ್ ದಾನವರ ಲಲರೂ ಕರ್ಣಥನ ಪ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲರರ್ತಕೆವರಾದರು. ಹಿೀಗ ದ ೈರ್ತ್ರ ಮರ್ತುು

ದ ೀವತ್ ಗಳ ಆಟದಲ್ಲಲ ಕಣಾಥಜುಥನರು ದಾಳವಾದರು.
[ಇಲ್ಲಲ ಕರ್ಣಥ ಅಂದರ ಸೂರ್ಯಥ, ಕಣಿ್ನ ಅಭಿಮಾನಿ ದ ೀವತ್ . ಅಜುಥನ ಅಂದರ ಇಂದರ, ಶರವರ್ಣ, ಮನನ
ನಿಧದಾ್ಸನಗಳ ದ ೀವತ್ . ಅವರಬಬರಗೂ ರ್ಯುದಿವಾಗುರ್ತುದ ಎಂದರ , ನ್ಾವು ಕ ೀಳುವ ಶಾಸರವೂ ಮರ್ತುು
ನಮಮ ದಶಥನವೂ ಎರಡೂ ಬ ೀರ ರೀತಯಾಗಿರುವಂತ್ ತ್ ೂೀರುರ್ತುದ . ನರಕ, ನಿವಾಸಕವಚ, ಇತ್ಾ್ದಿ
ದ ೈರ್ತ್ರು ಕರ್ಣಥನಲ್ಲಲ ಆಶ್ರರ್ತರಾಗಿದಾರು. ಇದು ನಮಮ ದಶಥನದಲ್ಲಲಯೀ ದ ೂೀಷ್ವದ ಎನುನವುದನುನ ತಳಿಸುರ್ತುದ .
ಇವರಬಬರಗ ರ್ಯುದಿವಾದಾಗ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಉಪ್ದ ೀಶ ಮಾಡಬ ೀಕು. ‘ ನಿನನ ಐನಿಾಿೀರ್ಯಕ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲ
ದ ೂೀಷ್ವರುರ್ತುದ , ಆದರ ಸಾರೂಪ್ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲ ದ ೂೀಷ್ವರುವುದಿಲಲ’ ಎಂದು ಕೃಷ್್ ಹ ೀಳಬ ೀಕು. ಅದಕಾೆಗಿ
ದ ೀಹ ಬ ೀರ , ಆರ್ತಮ ಬ ೀರ ಎನುನವ ಸಂದ ೀಶವನುನ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ ಗಿೀತ್ ರ್ಯ ಆರಂಭದಲ್ ಲೀ ಕ ೂಡುತ್ಾುನ್ . ಹಿೀಗ
ಏರ್ಮಧ್ಾ್ತಮನಿಷ್ಾಂ ಹಿ ಸರ್ಯ೦ ಭಾರತಮುಚ್ತ ೀ, ಎನುನವುದರ ಚಿಂರ್ತನ್ ಹಿೀಗೂ ಆಗಬಹುದು ]

ಅರ್ ಪೃಷ ್ುೀ ದಕ್ಷ್ಣಾತ್ಯಂ ದ್ ್ರೀರ್ಣ ಆಹ ಕುಮಾರಕಾನ್ ।

ಬಧ್ಾವ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲರಾಜಾನ್ಂ ದತ ತೀತ್್ಚುಸತಥ ೀತಿ ತ ೀ ॥೧೮.೫೮॥

ತ ೀ ಧ್ಾತತಯರಾಷಾಾಃ ಕಣ ್ೀಯನ್ ಸಹಿತಾಃ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾ ಅಪಿ ।

ರ್ಯರ್ಯುದ್ ್ಾರೀಯಣ ೀನ್ ಸಹಿತಾಃ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲನ್ಗರಂ ಪರತಿ ॥೧೮.೫೯॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಗುರುದಕ್ಷ್ಮಣ ಗಾಗಿ ಕ ೀಳಲಾಟು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ಕುಮಾರರನುನ ಕುರರ್ತು, ‘ಪಾಂಚಾಲ ದ ೀಶದ

ದುರಪ್ದನನುನ ಕಟ್ಟು ರ್ತಂದು ಕ ೂಡಿ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದರು. ಇದಕ ೂೆಪ್ಾದ ಆ ಎಲಲ ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನ ಮಕೆಳು

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 727

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಕರ್ಣಥನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಪಾಂಡವರೂ ಕೂಡಾ ದ ೂರೀರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು, ಪಾಂಚಾಲ ನಗರವನುನ
ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು.

ಅಥಾsಹ ಭೀಮಃ ಸಾಮತ್ಯಯವಿವ ೀಕಾಭೀಪುಯಾ ಗುರುಮ್ ।

ಗರ್ಯ ಏಷ್ ಕುಮಾರಾಣಾಮನಿವಾಯ್ೀಯ ದಿವಜ ್ೀತತಮ ।
ಗಚಛನ ತವೀತ ೀsಗರತ ್ೀ ನ ೈಷಾಂ ರ್ಶರ್ಗ ್ೀ ದುರಪದ್ ್ೀ ಭವ ೀತ್ ॥೧೮.೬೦॥

ನಿರ್ೃತ ತೀಷ್ವಕೃತಾತ ್ೀಯಷ್ು ರ್ರ್ಯಂ ಬಧ್ಾವ ರಿಪುಂ ತರ್ ।

ಆನ್ಯಾಮ ನ್ ಸನ ಾೀಹ ಇತಿ ತಸೌ್ ಸಸ ್ೀದರಃ ॥೧೮.೬೧॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ತಮಮರ್ತಮಮ ಸಾಮರ್್ಥ ಎಷುದ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವುದಕಾೆಗಿ ಭಿೀಮನು ಗುರುಗಳನುನ ಕುರರ್ತು:

“ದಿಾಜ ೂೀರ್ತುಮಾ, ಈ ದುಯೀಥಧನ ಮೊದಲ್ಾದವರ ಗವಥವು ರ್ತಡ ರ್ಯಲಸಾಧ್ವಾದುದು. ಅದರಂದಾಗಿ
ಇವರು ಮುಂದ ಸಾಗಲ್ಲ. ದುರಪ್ದನು ಇವರ ವಶನ್ಾಗಲ್ಾರ. ಈರೀತ ಅವರು ಕಾರ್ಯಥ ನ್ ರವ ೀರಸದ ೀ
ಹಿಂತರುಗಿದಾಗ, ನ್ಾವು ನಿನನ ಶರ್ತುರವನುನ ಕಟ್ಟು ರ್ತರುತ್ ುೀವ . ಇದರಲ್ಲಲ ಯಾವುದ ೀ ಸಂದ ೀಹ ಬ ೀಡ’ ಎಂದು
ಹ ೀಳಿ, ರ್ತನನ ಅರ್ಣ್ರ್ತಮಮಂದಿರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಅಲ್ ಲೀ ನಿಂರ್ತನು.
[ಇದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ (೧೪೮.೧೪-೧೬) ಈರೀತ ವವರಸದಾಾರ : ಪೂರ್ಯಮೀರ್ ತು
ಸಮಮನ್ರಯ ಪ್ಾಥ ್ೀಯ ದ್ ್ರೀರ್ಣಮಥಾಬರವಿೀತ್ । ದಪ್ೀಯದ್ ರೀಕಾತ್ ಕುಮಾರಾಣಾಮಾಚಾರ್ಯಯ ದಿವರ್ಜಸತತಮ
। ಎಷಾಂ ಪರಾಕರಮಸಾ್ನ ತೀ ರ್ರ್ಯಂ ಕುಯಾಯಮ ಸಾಹಸಮ್ । ಎತ ೈರಶಕ್ಃ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲ್ ್ೀ ಗರಹಿೀತುಂ
ರರ್ಣಮ್ಧಯನಿ । ಎರ್ಮುತಾತವ ತು ಕೌನ ತೀಯೀ ಭಾರತೃಭಃ ಸಹಿತ ್ೀsನ್ಘಃ । ಅಧಯಕ ್ರೀಶ ್ೀ ತು
ನ್ಗರಾದತಿಷ್ಾದ್ ಬಹಿರ ೀರ್ ಸಃ’ ‘ಅವರು ಸ ೂೀರ್ತು ಬರುತ್ಾುರ , ಆಮೀಲ್ ನ್ಾವು ಹ ೂೀಗ ೂೀರ್ಣ’ ಎನುನತ್ಾುನ್
ಭಿೀಮ. ಇಲ್ಲಲ ಪಾರ್ಥ, ಕೌನ್ ುೀರ್ಯ ಎನುನವ ಪ್ದಪ್ರಯೀಗವದ . ಇದರಂದ ನ್ಾವು ಈ ಮಾರ್ತನುನ ‘ಅಜುಥನ
ಹ ೀಳಿದ’ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯುವ ಸಾಧ್ತ್ ಇದ . ಅದಕಾೆಗಿ ಆಚಾರ್ಯಥರು ‘ಸಮಷುಯಾಗಿ ನ್ ೂೀಡಿದಾಗ, ಇಲ್ಲಲ
ಹ ೀಳಿರುವ ಕುಂತರ್ಯ ಮಗ ‘ಭಿೀಮ’ ಎಂದಾಗುರ್ತುದ ’ ಎನುನವ ನಿರ್ಣಥರ್ಯವನುನ ನಿೀಡಿದಾಾರ ].

ಸದ್ ್ರೀರ್ಣಕ ೀಷ್ು ಪ್ಾತ ್ೀಯಷ್ು ಸ್ತ ೀಷ್ವನ ್ೀ ಸಸ್ತಜಾಃ ।

ರ್ಯರ್ಯುರಾತತಪರಹರಣಾಃ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲ್ಾನ್ತಃಪುರಂ ದುರತಮ್ ॥೧೮.೬೨॥

ಈರೀತ ದ ೂರೀರ್ಣನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡ ಪಾಂಡವರು ನಿಲಲಲು, ಕರ್ಣಥನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡಿರುವ

ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಆರ್ಯುಧವನುನ ಹಿಡಿದು ಪಾಞ್ಚುಲನ ಅಂರ್ತಃಪ್ುರವನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 728

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಕುಮಾರಾನ್ ಗರಹಣ ೀಪೂುಮಾುತನ್ುಪಯಾತಾನ್ುದಿೀಕ್ಷಯ ಸಃ ।

ಅಕ್ ್ೀಹಿಣಿೀತಿರತರ್ಯರ್ಯುಙ್ ನಿಸುೃತ ್ೀ ದುರಪದ್ ್ೀ ಗೃಹಾತ್ ॥೧೮.೬೩॥

ಆ ದುರಪ್ದರಾಜನು ರ್ತನನನುನ ಹಿಡಿರ್ಯಬ ೀಕ ಂದು ಬರ್ಯಸ ಬಂದಿರುವ ಕುಮಾರರನುನ ಕಂಡು, ಮೂರು

ಅಕ್ಷ ೂೀಹಿಣಿ ಸ ೈನ್ದಿಂದ ಕೂಡಿದವನ್ಾಗಿ ಮನ್ ಯಿಂದ ಹ ೂರಬಂದನು.

ತ ೀ ಶರ ೈರಭರ್ಷ್ಯನ್ತಃ ಪರಿವಾರ್ಯ್ಯ ಕುಮಾರಕಾನ್ ।

ಅದಾಯಯಾಮಾಸುರುದವೃತಾತನ್ ಸರಯೀ ಬಾಲ್ಾಶಚ ಸರ್ಯಶಃ ॥೧೮.೬೪॥

ದುರಪ್ದನ ಸ ೈನಿಕರು ಈ ಕುಮಾರಕರನುನ ಸುರ್ತುುವರದು ಬಾರ್ಣಗಳಿಂದ ಪ್ೀಡಿಸುತ್ಾು , ನಲುಗಿ ಹ ೂೀಗುವಂತ್

ಮಾಡಿದರು. ಸ ೈನಿಕರಂದ ರ್ತಪ್ಾಸಕ ೂಂಡವರನುನ ಸರೀರ್ಯರು, ಬಾಲಕರು, ಎಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಪ್ೀಡಿಸದರು.

ಹಮ್ಯಸಂಸಾ್ಃ ಸರಯೀ ಬಾಲ್ಾ ರ್ಗಾರರ್ಭಮುಮಯಸಲ್ ೈರಪಿ ।

ಅತ್ತ್ಯಮದಾಯಯಾಮಾಸುಃ ಕುಮಾರಾನ್ ಸುಸುಖ ೀಧಿತಾನ್ ॥೧೮.೬೫॥

ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸುಖವಾಗಿ ಬ ಳ ದ ಈ ಕುಮಾರಕರನುನ ಮನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಸರೀರ್ಯರು, ಬಾಲರು, ಎಲಲರೂ

ಕೂಡಾ, ಕಲುಲಗಳಿಂದಲೂ, ಒನಕ ಗಳಿಂದಲೂ, ಚನ್ಾನಗಿ ಪ್ೀಡಿಸದರು.

ದುರಪದಸ್ ರ್ರ ್ೀ ಹ್ಸತ ಸ್ರ್ಯ್ಯದತತಸತಪ್ೀಬಲ್ಾತ್ ।

ಆ ಯೀರ್ಜನಾತ್ ಪುರಮುಪ ನ್ ತಾವ ಜ ೀಷ್್ತಿ ಕಶಚನ್ ॥೧೮.೬೬॥

ದುರಪ್ದನಿಗ ರ್ತಪೀಬಲದಿಂದ ಸೂರ್ಯಥನಿಂದ ಕ ೂಟು ವರವದ . ‘ನಗರದ ಒಂದು ಯೀಜನದ ರ್ತನಕ ನಿನನನುನ
ಯಾರೂ ಗ ಲುಲವುದಿಲಲ’ ಎನುನವ ವರ.

ಇತಿ ತ ೀನ್ ರ್ರ ೀಣ ೈರ್ ಸುಖಸಂರ್ದಿಾಯತಾಶಚ ತ ೀ ।

ಭರ್ಗಾನಃ ಕುಮಾರಾ ಆರ್ೃತ್ ದುದುರರ್ುರ್ಯ್ಯತರ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾಃ ॥೧೮.೬೭ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 729

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಈರೀತಯಾದ ಆ ವರದಿಂದಲೂ ಜ ೂತ್ ಗ ಸುಖವಾಗಿ ಬ ಳ ದಿದಾ ಕಾರರ್ಣದಿಂದಲೂ, ಸ ೂೀಲುಂಡ

ಕುಮಾರಕರು, ತರುಗಿ ಪಾಂಡವರದಾಲ್ಲಲಗ ಓಡಿದರು.

ಸರೀಬಾಲ್ಾರ್ೃದಾಸಹಿತ ೈಃ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲ್ ೈರಪ್ನ್ುದುರತಾಃ ।

ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನ ೀತಿ ವಾಶನ ್ತೀ ರ್ಯರ್ಯುರ್ಯ್ಯತರ ಸಮ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾಃ ॥೧೮.೬೮॥

ಸರೀ-ಬಾಲ-ವೃದಿರಂದ ಕೂಡಿರುವ ಸ ೈನಿಕರಂದ ಓಡಿಸಲಾಟು ಅವರು, ‘ಭಿೀಮಾ’….‘ಅಜುಥನ್ಾ’ ಎಂದು

ಕೂಗುತ್ಾು ಪಾಂಡವರದಾಲ್ಲಲಗ ಬಂದರು.

ತಾನ್ ಪರಭರ್ಗಾನನ್ ಸಮಾಲ್ ್ೀಕ್ ಭೀಮಃ ಪರಹರತಾಂ ರ್ರಃ ।

ಆರುರ ್ೀಹ ರರ್ಂ ವಿೀರಃ ಪುರ ಆತತಶರಾಸನ್ಃ ॥೧೮.೬೯॥

ಪ್ರಹಾರದಲ್ಲಲ ಅಗರಗರ್ಣ್ನ್ಾದ ಭಿೀಮಸ ೀನನು ಸ ೂೀಲುಂಡ ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳನುನ ಕಂಡು, ರ್ತನನ ಬಿಲಲನುನ

ಹಿಡಿದು ಮುಂದ ನಿಂರ್ತು, ರರ್ವನ್ ನೀರದನು.

ತಮನ್ವಯಾದಿನ್ಾರಸುತ ್ೀ ರ್ಯಮೌ ತಸ ್ೈರ್ ಚಕರಯೀಃ ।

ರ್ಯುಧಿಷಾರಸುತ ದ್ ್ರೀಣ ೀನ್ ಸಹ ತಸೌ್ ನಿರಿೀಕ್ಷಕಃ ॥೧೮.೭೦॥

ಅಜುಥನನು ಭಿೀಮನನುನ ಅನುಸರಸ ಹ ೂರಟನು. ನಕುಲ-ಸಹದ ೀವರು ಅಜುಥನನ ರರ್ಚಕರಗಳ ರಕ್ಷಕರಾಗಿ

ನಿಂರ್ತು ಅವನನುನ ಅನುಸರಸದರು. ರ್ಯುಧಷಠರನು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ೂಡಗೂಡಿ ನಿರೀಕ್ಷ್ಮಕನ್ಾಗಿ(ರ್ಯುದಿವನುನ
ನ್ ೂೀಡುವವನ್ಾಗಿ) ನಿಂರ್ತನು.

ಆಯಾನ್ತಮಗರತ ್ೀ ದೃಷಾುವಭೀಮಮಾತತಶರಾಸನ್ಮ್ ।
ದುದುರರ್ುಃ ಸರ್ಯಪ್ಾಞ್ಚಚಲ್ಾಃ ವಿವಿಶುಃ ಪುರಮೀರ್ ಚ ॥೧೮.೭೧॥

ಬಿಲಲನುನ ಹಿಡಿದು ಮುನುನಗಿಗ ಬರುತುರುವ ಭಿೀಮನನುನ ಕಂಡ ಆ ಸರೀ-ಬಾಲಕರು ಮೊದಲ್ಾದ ಸಮಸು

ಪಾಞ್ಚುಲರು ಹಿಂದಕ ೆ ಓಡಿ ಪ್ಟುರ್ಣವನುನ ಸ ೀರದರು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 730

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ದುರಪದಸತವಭ್ಯಾದ್ ಭೀಮಂ ಸಪುತರಃ ಸಾರಸ ೀನ್ಯಾ ।

ಚಕರರಕ್ೌ ತು ತಸಾ್sಸಾತಂ ರ್ಯುಧ್ಾಮನ್್್ತತಮೊೀರ್ಜಸೌ ॥೧೮.೭೨॥

ಧ್ಾತರರ್ಯ್ಯಮಾವ ೀಶರ್ಯುತೌ ವಿಶಾವರ್ಸುಪರಾರ್ಸ್ ।

ಸುತೌ ತಸ್ ಮಹಾವಿೀಯೌ್ಯ ಸತ್ಜತ್ ಪೃಷ್ಾತ ್ೀsಭರ್ತ್ ॥೧೮.೭೩॥

ಸ ಮಿತಾರಂಶರ್ಯುತ ್ೀ ವಿೀರಶ್ಚತರಸ ೀನ ್ೀ ಮಹಾರರ್ಃ ।

ಅಗರತಸುತ ಶ್ಖಣಾಡಯರ್ಗಾದ್ ರಥ ್ೀದ್ಾರಃ ಶರಾನ್ ಕ್ಷ್ಪನ್ ॥೧೮.೭೪॥

ದುರಪ್ದನು ಪ್ುರ್ತರರಂದ ಒಡಗೂಡಿ, ಸ ೈನಿಕಶ್ಕ್ಷರ್ಣವನುನ ಪ್ಡ ದ ಸ ೈನಿಕರ ೂಂದಿಗ ಭಿೀಮನನುನ

ಎದುರುಗ ೂಂಡ. ಆ ದುರಪ್ದನ ಚಕರರಕ್ಷಕರಾಗಿ ರ್ಯುಧಾಮನು್ ಮರ್ತುು ಉರ್ತುಮೊೀಜಸ್ ಇವರಬಬರದಾರು.
ಅವರು ಧಾರ್ತರ ಮರ್ತುು ಅರ್ಯಥಮಾ ಎನುನವ ಹನ್ ನರಡು ಮಂದಿ ಆದಿರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಇಬಬರಾದ, ಅವರ ಆವ ೀಶದಿಂದ
ಕೂಡಿದವರಾದ, ವಶಾಾವಸು-ಪ್ರಾವಸೂ ಎನುನವ ಗಂಧವಥರು. ಅವರಬಬರೂ ಮಹಾಬಲವುಳಳ ಮಕೆಳು.
ಸರ್ತ್ಜತ್ ಅನುನವವನು ದುರಪ್ದನ ಹಿಂದಿನಿಂದ ರಕ್ಷಣ ಮಾಡುವವನ್ಾಗಿದಾ. ಅವನು ಮಿತ್ಾರಂಶದಿಂದ
ಕೂಡಿರುವ ಚಿರ್ತರಸ ೀನ ಎನುನವ ಗಂಧವಥ. ಮುಂದ ರರ್ಥಗಳಲ್ ಲೀ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾದ ಶ್ಖಣಿಡರ್ಯು ಬಾರ್ಣಗಳನುನ
ಎಸ ರ್ಯುತ್ಾು ಬಂದ.

ರ್ಜನ್ಮೀರ್ಜರ್ಯಸತಮನ ವೀರ್ ಪೂರ್ಯಂ ಚಿತರರಥ ್ೀ ಹಿ ರ್ಯಃ ।

ತವಷ್ುುರಾವ ೀಶಸಂರ್ಯುಕತಃ ಸ ಶರಾನ್ಭ್ರ್ಷ್ಯತ ॥೧೮.೭೫॥

ಜನಮೀಜರ್ಯನು ಶ್ಖಣಿಡರ್ಯನುನ ಅನುಸರಸ ಬಂದು ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಎಸ ದ. ಪ್ೂವಥದಲ್ಲಲ ಅವನು ಚಿರ್ತರರರ್

ಎನುನವ ಗಂಧವಥ. ದಾಾದಶಾದಿರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಒಬಬನ್ಾದ ರ್ತಾಷ್ುುವನ ಆವ ೀಶ ಇವನಿಗಿರ್ತುು.

ತಾರ್ುಭೌ ವಿರಥೌ ಕೃತಾವ ವಿಚಾಪ್ೌ ಚ ವಿರ್ಮಮಯಕೌ ।

ಭೀಮೊೀ ರ್ಜಘಾನ್ ತಾಂ ಸ ೀನಾಂ ಸವಾಜರರ್ಕುಞ್ಜರಾಮ್ ॥೧೮.೭೬॥

ಜನಮೀಜರ್ಯ-ಶ್ಖಣಿಡ ಇಬಬರನೂನ ವರರ್ರನ್ಾನಗಿ, ಬಾರ್ಣಹಿೀನರನ್ಾನಗಿ, ಕವಚಹಿೀನರನ್ಾನಗಿ ಮರ್ತುು ಬಿಲ್ಲಲನಿಂದ

ರಹಿರ್ತರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದ ಭಿೀಮನು, ಆನ್ , ರರ್ ಮರ್ತುು ಕುದುರ ಇವುಗಳ ಲಲವನ್ ೂನಳಗ ೂಂಡ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ
ನ್ಾಶಮಾಡಿದನು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 731

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅಥ ೈನ್ಂ ಶರರ್ಷ ೀಯರ್ಣ ರ್ಯುಧ್ಾಮನ್್್ತತಮೊೀರ್ಜಸೌ ।

ಅಭೀರ್ಯತುಸೌತ ವಿರಥೌ ಚಕ ರೀ ಭೀಮೊೀ ನಿರಾರ್ಯುಧ್ೌ ॥೧೮.೭೭॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ರ್ಯುಧಾಮನು್ ಮರ್ತುು ಉರ್ತುಮೊೀಜಸರು ಬಾರ್ಣಗಳ ಮಳ ಗರ ರ್ಯುತ್ಾು ಭಿೀಮನನುನ

ಎದುರುಗ ೂಂಡರು. ಭಿೀಮನು ಅವರಬಬರನೂನ ನಿರಾರ್ಯುಧರನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ, ವರರ್ರನ್ಾನಗಿರ್ಯೂ ಮಾಡಿದನು.

ಹಸತಪ್ಾರಪತಂ ಚ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲಂ ನಾಗರಹಿೀತ್ ಸ ರ್ೃಕ ್ೀದರಃ ।

ಗುರ್ಯತಾ್ಯಮರ್ಜುಜಯನ್ಸ ್್ೀವಿೀಯಂ ಪರತಿಜ್ಞಾಂ ಕತುತಯಮಪ್ೃತಾಮ್ ॥೧೮.೭೮॥

ಮಾನ್ಭಙ್ಕ್ಗರ್ಯ ಕರ್ಣ್ಯಸ್ ಪ್ಾತ್ಯಮೀರ್ ನ್್ಯೀರ್ಜರ್ಯತ್ ।

ಸ ಶರಾನ್ ಕ್ಷ್ಪತಸತಸ್ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲಸಾ್ರ್ಜುಜಯನ ್ೀ ದುರತಮ್ ॥೧೮.೭೯॥

ಪುಪುಿವ ೀ ಸ್ನ್ಾನ ೀ ಚಾಪಂ ಛಿತಾವ ತಂ ಚಾಗರಹಿೀತ್ ಕ್ಷಣಾತ್ ।

ಸಂಹ ್ೀ ಮೃಗಮಿವಾsದ್ಾರ್ಯ ಸವರಥ ೀ ಚಾಭಪ್ ೀತಿವಾನ್ ॥೧೮.೮೦॥

ರ್ತಮಮನ ಮೀಲ್ಲನ ಪ್ರೀತಯಿಂದ, ಕ ೈಗ ಸಕಿೆದ ದುರಪ್ದನನುನ ಭಿೀಮ ಹಿಡಿದುಕ ೂಳಳಲ್ಲಲಲ. ಅಜುಥನನ

ಮಹರ್ತುರವಾದ ಪ್ರತಜ್ಞ ರ್ಯನುನ ಈಡ ೀರಸಲು ಮರ್ತುು ಕರ್ಣಥನ ಮಾನಭಂಗಕಾೆಗಿಯೀ ಈ ಕಾರ್ಯಥಕ ೆ ಭಿೀಮ
ಅಜುಥನನನುನ ನಿಯೀಜಸದ.
ಅಜುಥನನು ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಎಸ ರ್ಯುವ ಪಾಞ್ಚುಲನ ರರ್ಕ ೆ ಹಾರ, ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ ಲೀ ಅವನ ಬಿಲಲನುನ ಕರ್ತುರಸ,
ಅವನನುನ ಹಿಡಿದು, ಒಂದು ಸಂಹವು ಜಂಕ ರ್ಯನುನ ಎಳ ದು ರ್ತರುವಂತ್ ದುರಪ್ದನನುನ ರ್ತನನ ರರ್ಕ ೆ ಎಳ ದು
ರ್ತಂದ.

ಅರ್ ಪರಕುಪಿತಂ ಸ ೈನ್್ಂ ಫಲುಗನ್ಂ ಪರ್ಯ್ಯವಾರರ್ಯತ್ ।

ರ್ಜಘಾನ್ ಭೀಮಸತರಸಾ ತತ್ ಸ ೈನ್್ಂ ಶರರ್ೃಷುಭಃ ॥೧೮.೮೧॥

ಅಜುಥನನು ದುರಪ್ದರಾಜನನುನ ಬಂಧಸದಾಗ, ಮುನಿದ ಪಾಞ್ಚುಲ ಸ ೈನ್ವು ಅಜುಥನನನುನ

ಸುರ್ತುುವರಯಿರ್ತು. ಭಿೀಮನು ಬಾರ್ಣದ ಮಳ ಗಳಿಂದ ಆ ಸ ೈನ್ವನುನ ಹ ೂಡ ದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 732

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅರ್ ಸತ್ಜದಭಾ್ರ್ಗಾತ್ ಪ್ಾತ್ಯಂ ಮುಞ್ಚಞ್ಛರಾನ್ ಬಹ್ನ್ ।

ತಮರ್ಜುಜಯನ್ಃ ಕ್ಷಣ ೀನ ೈರ್ ಚಕ ರೀ ವಿರರ್ಕಾಮುಮಯಕಮ್ ॥೧೮.೮೨ ॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಸರ್ತ್ಜತ್ ಎನುನವ ದುರಪ್ದನ ಮಗನು ಅಜುಥನನನುನ ಕುರರ್ತು ಬಹಳ ಬಾರ್ಣಗಳನುನ ಬಿಡುತ್ಾು
ಬಂದ. ಹಾಗ ಬಂದ ಸರ್ತ್ಜದನನುನ ಅಜುಥನನು ಕ್ಷರ್ಣದಲ್ಲಲ ರರ್ ಹಾಗೂ ಬಾರ್ಣಹಿೀನನನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದ.

ಘನನ್ತಂ ಭೀಮಂ ಪುನ್ಃ ಸ ೈನ್್ಮರ್ಜುಜಯನ್ಃ ಪ್ಾರಹ ಮಾ ಭವಾನ್ ।

ಸ ೀನಾಮಹಯತಿ ರಾಜ್ಞ ್ೀsಸ್ ವಿೀರ ಹನ್ುತಮಶ ೀಷ್ತಃ ॥೧೮.೮೩॥

ಸಮಬನ್ಾಯೀಗ್ಸಾತತಸ್ ಸಖಾsರ್ಯಂ ನ್ಃ ಸುಧ್ಾಮಿಮಯಕಃ ।

ನ ೀಷಾ್ಮ ಏನ್ಮೀವಾತ ್ೀ ಗುರ ್ೀರ್ಯಚನ್ರ್ಗೌರವಾತ್ ॥೧೮.೮೪॥

ಇರ್ತು ಪಾಞ್ಚುಲ ಸ ೈನ್ದಮೀಲ್ ಪ್ರಹಾರಮಾಡುತುರುವ ಭಿೀಮನನುನ ಕುರರ್ತು ಅಜುಥನ ಹ ೀಳುತ್ಾುನ್ : ‘ಎಲ್ ೂೀ

ವೀರ, ನಿೀನು ಈ ರಾಜನ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಕ ೂಲಲಲು ಪ್ರರ್ಯರ್ತನಪ್ಡಬ ೀಡ. ಈ ದುರಪ್ದನು ನಮಮ
ಸಂಬಂಧಯೀಗ್ ಮರ್ತುು ನಮಮ ಅಪ್ಾನ ಸಖ. ಎಲಲಕಿೆಂರ್ತ ಮಿಗಿಲ್ಾಗಿ ಇವನು ಧಮಥದಲ್ಲಲದಾಾನ್ . ಹಿೀಗಾಗಿ
ಗುರುಗಳ ಮಾತನ ಗೌರವದಿಂದ ಇವನನುನ ಕ ೂಂಡ ೂಯ್ೀರ್ಣ’ ಎಂದು.

ಸ ನೀಹಪ್ಾಶಂ ತತಶಚಕ ರೀ ಬೀಭತೌು ದುರಪದ್ ್ೀsಧಿಕಮ್ ।

ತತಃ ಸ ೀನಾಂ ವಿಹಾಯೈರ್ ಭೀಮೊೀ ಬೀಭತುುಮನ್ವಯಾತ್ ॥೧೮.೮೫॥

ಅಜುಥನನ ಈ ಮಾತನಿಂದಾಗಿ ದುರಪ್ದನು ಅವನಲ್ಲಲ ಬಹಳ ಸ ನೀಹವನುನ ಮಾಡಿದ. ಇರ್ತು ಭಿೀಮಸ ೀನನು
ಪಾಞ್ಚುಲ ಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಬಿಟುು, ಬಿೀಭರ್ತುುವನುನ (ಅಜುಥನನನುನ) ಅನುಸರಸದ.

ಮುಕಾತ ಕರ್ಞಚಚದ್ ಭೀಮಾತ್ ಸಾ್ತ್ ಸಾ ಸ ೀನಾ ದುದುರವ ೀ ಭಯಾತ್ ।

ದುರಪದಂ ಸಾ್ಪಯಾಮಾಸಾಥಾರ್ಜುಜಯನ ್ೀ ದ್ ್ರೀರ್ಣಸನಿನಧ್ೌ ॥೧೮.೮೬ ॥

ಭಿೀಮನಿಂದ ಬಿಡಲಾಟು ಆ ಸ ೀನ್ ರ್ಯು ಭರ್ಯದಿಂದ ಓಡಿಹ ೂೀಯಿರ್ತು. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಅಜುಥನನು ದ ೂರೀರ್ಣರ
ಸನಿನಧರ್ಯಲ್ಲಲ ದುರಪ್ದನನುನ ಕರ ರ್ತಂದು ನಿಲ್ಲಲಸದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 733

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಪಪರಚ ಛೈನ್ಂ ತದ್ಾ ದ್ ್ರೀರ್ಣಸಖ್ಮಸುಾತ ನ ೀತಿ ಹ ।

ಅಸತೀದ್ಾನಿೀಮಿತಿ ಪ್ಾರಹ ದುರಪದ್ ್ೀsಙ್ಕಚಗರಸಾಂ ರ್ರಮ್ ॥೧೮.೮೭ ॥

ರ್ತನ್ ನದುರು ಬಂಧಯಾಗಿ ನಿಂತರುವ ದುರಪ್ದನನುನ ಕುರರ್ತು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು: ‘ಈಗ ನಮಿಮಬಬರ ನಡುವ
ಗ ಳ ರ್ತನ ಇದ ಯೀ ಇಲಲವೀ’ ಎಂದು ಕ ೀಳುತ್ಾುರ . ಅಙ್್ಗರಸ ಋಷಗಳ ಗ ೂೀರ್ತರದಲ್ಲಲ ಶ ರೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವ
ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಲ್ಲಲ ‘ಈಗ ನಮಮ ನಡುವ ಸಖ್ವದ ’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ದುರಪ್ದ.

ಅಥಾsಹ ದುರಪದಂ ದ್ ್ರೀರ್ಣಃ ಸಖ್ಮಿಚ ಛೀsಕ್ಷರ್ಯಂ ತರ್ ।

ನ್ಹ್ರಾಜ್ಞಾ ಭವ ೀತ್ ಸಖ್ಂ ತವ ೀತಿೀದಂ ಕೃತಂ ಮಯಾ ॥೧೮.೮೮ ॥

ಆಗ ದುರಪ್ದನನುನ ಕುರರ್ತು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು: ‘ನಿನನ ನ್ಾಶವಾಗದ ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ ನ್ಾನು ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀನ್ .

ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರಾಜನಲಲದವರಂದ ನಿನನ ಗ ಳ ರ್ತನ ಇರಲ್ಾರದ ೂೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಈ ರೀತ
ಮಾಡಬ ೀಕಾಯಿರ್ತು (ಇದನುನ ಮಾಡಿದ )’ ಎನುನತ್ಾುರ .

ನ್ ವಿಪರಧಮೊೇಯ ರ್ಯದ್ ರ್ಯುದಾಮತಸತವಂ ನ್ ಮಯಾ ಧೃತಃ ।

ಶ್ಷ ್ೈರ ೀತತ್ ಕಾರಿತಂ ಮೀ ತರ್ ಸಖ್ಮಭೀಪುತಾ ॥೧೮.೮೯ ॥

ಮುಂದುವರದು ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ‘ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ರ್ಯುದಿವು ಬಾರಹಮರ್ಣರ

ಧಮಥವಲಲವೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನನಿನಂದ ನಿೀನು ಬಂಧಸಲಾಡಲ್ಲಲಲ. ನನನ ಶ್ಷ್್ರಂದ ನಿನನ ಗ ಳ ರ್ತನವನುನ
ಬರ್ಯಸ ನ್ಾನು ಈ ಕ ಲಸವನುನ ಮಾಡಿಸದ .

ಅತಃ ಸಖಾ್ತ್ಯಮೀವಾದ್ ತವದ್ಾರಜಾ್ದ್ ್ಾೀಯ ಹೃತ ್ೀ ಮಯಾ ।

ಗಙ್ಕ್ಗಯಾ ದಕ್ಷ್ಣ ೀ ಕ್ಲ್ ೀ ತವಂ ರಾಜ ೈವೀತತರ ೀ ತವಹಮ್ ॥೧೮.೯೦ ॥

ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ಗ ಳ ರ್ತನಕಾೆಗಿಯೀ ನಿನನ ರಾಜ್ದ ಸಾಲಾಭಾಗವು ನನಿನಂದ ತ್ ಗ ದುಕ ೂಳಳಲಾಟ್ಟುದ . ಗಂಗ ರ್ಯ
ದಕ್ಷ್ಮರ್ಣದಲ್ಲಲರುವ ಪ್ರದ ೀಶಕ ೆ ನಿೀನ್ ೀ ಒಡ ರ್ಯ. ಉರ್ತುರದಲ್ಲಲರುವ ಭಾಗಕ ೆ ನ್ಾನು ಒಡ ರ್ಯ.

ನ್ಹ್ರಾರ್ಜತವ ಏಕಸ್ ಸಖ್ಂ ಸಾ್ದ್ಾರ್ಯೀಃ ಸಖ ೀ ।

ಇತು್ಕ ್ತವೀನ್ುಮಚ್ ತಂ ದ್ ್ರೀಣ ್ೀ ರಾಜಾ್ದಾಯಂ ಗೃಹ್ ಚಾಮುತಃ ॥೧೮.೯೧ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 734

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ರ್ಯಯೌ ಶ್ಷ ್ೈನಾನಯಗಪುರಂ ನ್್ರ್ಸತ್ ಸುಖಮತರ ಚ ।

ಬಾರಹಮರ್ಣ್ತಾ್ಗಭೀರುಃ ಸ ನ್ ಗೃಹ್ನ್ ಧನ್ುರಪ್ಸೌ ॥೧೮.೯೨ ॥

ರಾಜನಲಲದ ೀ ಹ ೂೀದರ ನಮಿಮಬಬರ ಸಖ್ ಸಾಧ್ವಲಲ. ಆದಾರಂದ ಓ ಗ ಳ ರ್ಯನ್ ೀ, ನ್ಾವಬಬರೂ ಈಗ

ರಾಜರಾದ ವು. ಈಗಲ್ಾದರೂ ಗ ಳ ರ್ತನ ಇರಬಹುದಲ್ಾಲ’ ಎಂದು ಹ ೀಳಿ, ದುರಪ್ದನ ರಾಜ್ದ ಸಾಲಾ
ಭಾಗವನುನ ಸಾೀಕರಸದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ದುರಪ್ದನನುನ ಬಿಡಿಸ ( ಬಿಟುು) , ಶ್ಷ್್ರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು
ಹಸುನ್ಾವತಗ ತ್ ರಳಿ ಸುಖವಾಗಿ ವಾಸಮಾಡಿದರು. ಬಾರಹಮರ್ಣ್ವು ನ್ಾಶವಾದಿೀರ್ತು ಎನುನವ ಭರ್ಯದಿಂದ
ಅವರು ಧನುಸುನೂನ ಕೂಡಾ ಹಿಡಿರ್ಯದ ೀ, ಇದ ಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಮಾಡಿದರು.

ಧ್ಾತತಯರಾಷ ಾೈಸುತ ಭೀಮಸ್ ಭಯಾತ್ ಪ್ಾದ್ೌ ಪರರ್ಣಮ್ ಚ ।

ಶರಣಾತ್ಯಂ ಯಾಚಿತತಾವತ್ ಸಪುತ ್ರೀ ರ್ಯುರ್ಯುಧ್ ೀ ಪರ ೈಃ ॥೧೮.೯೩ ॥

ದುಯೀಥಧನ್ಾದಿಗಳು ಭಿೀಮನ ಭರ್ಯದಿಂದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ಪಾದಕ ೆರಗಿ: ‘ಶರರ್ಣು ಬಂದಿದ ಾೀವ ,

ನಮಮನುನ ರಕ್ಷ್ಮಸ’ ಎಂದು ಯಾಚನ್ ಮಾಡಿದಾರಂದ ರ್ತನನ ಮಗನಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಅವರು
ರ್ಯುದಿಮಾಡಿದರು.

ಏರ್ಂ ಹರಿೀಚಛಯೈವಾಸೌ ಕ್ಾತರಂ ಧಮಮಯಮುಪ್ ೀಯವಾನ್ ।

ದುರಪದಸುತ ದಿವಾರಾತರಂ ತಪ್ಮಾನ್ಃ ಪರಾಭವಾತ್ ॥೧೮.೯೪ ॥

ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನ್ಬಲಂ ದೃಷಾುವ ಚ ೀಚಛನ್ ಪ್ಾರ್ಣಡರ್ಸಂಶರರ್ಯಮ್ ।

ಸಮಬನಿಾೀತ್ರ್ಜುಜಯನ್ರ್ಚಶ್ಚಕ್ತೀಷ್ುಯಃ ಸತ್ಮೀರ್ ಚ ॥೧೮.೯೫ ॥

ಮಾದಾಯರ್ಂ ಚಾರ್ಜುಜಯನ ೀ ದೃಷಾುವ ಸುತಾಮೈಚಛತ್ ತದತ್ಯತಃ ।

ಪುತರಂ ಚ ದ್ ್ರೀರ್ಣಹನಾತರಮಿಚಛನ್ ವಿಪರರ್ರೌ ರ್ಯಯೌ ॥೧೮.೯೬ ॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು ಪ್ರಮಾರ್ತಮನ ಇಚ ೆರ್ಯಂತ್ ೀ ಕ್ಷತರರ್ಯ ಧಮಥವನುನ ಹ ೂಂದಿದರು.

ದುರಪ್ದರಾಜನ್ಾದರ ೂೀ, ಪ್ರಾಜರ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಹಗಲೂ-ರಾತರ ಪ್ರರ್ತಪ್ಸ, ಭಿೀಮಾಜುಥನರ ಬಲವನುನ
ನ್ ೂೀಡಿ, ಪಾಂಡವರ ಆಶರರ್ಯವನುನ ಬರ್ಯಸದನು. ‘ಇವನು ನಮಗ ಸಂಬಂಧ’ ಎನುನವ ಅಜುಥನನ ಮಾರ್ತನುನ
ಸರ್ತ್ವನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಲು, ಅಜುಥನನಲ್ಲಲ ರ್ತನನ ಬಗ ಗಿನ ಮೃದುವಾದ ಭಾವನ್ ರ್ಯನುನ ಗಮನಿಸದಾ ದುರಪ್ದ,

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 735

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅವನಿಗಾಗಿ ಮಗಳನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕ ಂದೂ, ದ ೂರೀರ್ಣನನುನ ಸಾಯಿಸುವ ಮಗನನೂನ ಬರ್ಯಸ, ಯಾಜ ಹಾಗು
ಉಪ್ಯಾಜರ ಂಬ ಶ ರೀಷ್ಠ ಬಾರಹಮರ್ಣರನುನ ಕುರರ್ತು ತ್ ರಳಿದನು.

ಯಾಜ ್ೀಪಯಾಜಾವಾನಿೀಯಾಥಾಬುಯದ್ ೀನ್ ಗವಾಂ ನ್ೃಪಃ ।

ಚಕಾರ ೀಷುಂ ತು ತದ್ಾೂಯಾ್ಯ ದಿವಜಾಭಾ್ಮತರ ಚಾsಹುತಾ ॥೧೮.೯೭ ॥

ದುರಪ್ದನು ಹರ್ತುುಕ ೂೀಟ್ಟ ಗ ೂೀವುಗಳಿಂದ ಯಾಜ ಹಾಗೂ ಉಪ್ಯಾಜರನುನ ಕರ ರ್ತಂದು, ಯಾಗವನುನ

ಮಾಡಿದನು. ಆ ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ ದುರಪ್ದನ ಹ ಂಡತರ್ಯು ಯಾಜ ೂೀಪ್ಯಾಜರಂದ ಕರ ರ್ಯಲಾಟುಳು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೪೯.೪೧) ಈ ಕುರರ್ತ ವವರವನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು. ‘ತತ್ ಕಮಯ ಕುರುಮೀ
ಯಾರ್ಜ ವಿತರಾಮ್ಬುಯದಂ ಗವಾಮ್’] .

ದುರಪದ್ಾತ್ ಸುತಲಬಾಯತ್ಯಮ್ ಸಾsಹಙ್ಕ್ಾರಾದ್ ರ್್ಳಮಬರ್ಯತ್ ।

ಕ್ತಮೀತಯೀತ್ರ್ಜ್ಞಾರ್ಯ ತಾರ್ುಭೌ ವಿಪರಸತತಮೌ ॥೧೮.೯೮ ॥

ಅರ್ಜುಹವತಾಂ ತತ್ ಪುತಾರತ್ಯಂ ಪತಾನಯಃ ಪ್ಾರಶ್ಂ ಹವಿಸತದ್ಾ ।

ಹುತ ೀ ಹವಿಷ ಮನಾರಭಾ್ಂ ವ ೈಷ್್ವಾಭಾ್ಂ ತದ್ ೈರ್ ಹಿ ॥೧೮.೯೯ ॥

ದಿೀಪ್ಾತಙ್ಕ್ಗರನಿಭ ್ೀ ರ್ಹಿನಃ ಕುರ್ಣಡಮದ್ಾಾಯತ್ ಸಮುತಿ್ತಃ ।

ಕ್ತರಿೀಟ್ಟೀ ಕುರ್ಣಡಲ್ಲೀ ದಿೀಪ್ತೀ ಹ ೀಮಮಾಲ್ಲೀ ರ್ರಾಸಮಾನ್ ॥೧೮.೧೦೦ ॥

ರಥ ೀನಾsದಿತ್ರ್ಣ ್ೀಯನ್ ನ್ದನ್ ದುರಪದಮಾದರರ್ತ್ ।

ಧೃಷ್ುತಾವದ್ ದ್ ್್ೀತನ್ತಾವಚಚ ಧೃಷ್ುದು್ಮನ ಇತಿೀರಿತಃ ॥೧೮.೧೦೧ ॥

ಮುನಿಭದುಾರಯಪದ್ ೀನಾಪಿ ಸರ್ಯವ ೀದ್ಾತ್ಯತತವವಿತ್ ।

ಅನ ವೀನ್ಂ ಭಾರತಿೀ ಸಾಕ್ಾದ್ ವ ೀದಿಮದ್ಾಾಯತ್ ಸಮುತಿ್ತಾ ॥೧೮.೧೦೨ ॥

ದುರಪ್ದನಿಂದ, ಮಗನನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುವ ಸಲುವಾಗಿ ಕರ ದರೂ, ಅವಳು ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ವಳಂಬ ಮಾಡಿದಳು.
ಆಗ, ‘ಇವಳಿಂದ ೀನು ಪ್ರಯೀಜನ’ ಎಂದು ಆಕ ರ್ಯನುನ ನಿಲಥಕ್ಷ್ಮಸದ ಆ ಯಾಜ ೂೀಪ್ಯಾಜರು, ಮಕೆಳನುನ
ಪ್ಡ ರ್ಯುವುದಕಾೆಗಿ ಹ ಂಡತಯಿಂದ ಕುಡಿರ್ಯಬ ೀಕಾಗಿದಾ ಹವಸುನುನ ಬ ಂಕಿರ್ಯಲ್ ಲೀ ಹ ೂೀಮಮಾಡಿದರು. ಹಿೀಗ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 736

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ವ ೈಷ್್ವ ಮಂರ್ತರಗಳಿಂದ ಆ ಹವಸುು ಹ ೂೀಮಿಸಲಾಡುತುರಲು, ಬ ಂಕಿರ್ಯಂತ್ ಹ ೂಳ ರ್ಯುತುರುವ ದ ೀಹವುಳಳ

ವಹಿನರ್ಯು, ಕುಂಡದ ಮಧ್ದಿಂದ ಮೀಲಕ ೆ ಬಂದನು. ಕಿರೀಟ ಹಾಗು ಕುಂಡಲವನುನ ಧರಸರುವ, ಹ ೂಳ ರ್ಯುವ
ಬಂಗಾರದ ಮಾಲ್ ರ್ಯುಳಳ, ಒಳ ಳರ್ಯ ಕತುರ್ಯನುನ ಹಿಡಿದ ಆರ್ತ, ಸೂರ್ಯಥನಂತ್ ಬರ್ಣ್ವುಳಳ ರರ್ವನುನ ಏರ
ಘಜಥಸುತ್ಾು, ದುರಪ್ದನ ಬಳಿ ಬಂದನು.
ಎಲ್ಾಲ ವ ೀದದ ರ್ತರ್ತುಿವನುನ ತಳಿದವನ್ಾದ ಅವನು, ಮುನಿಗಳಿಂದಲೂ, ದುರಪ್ದನಿಂದಲೂ, ‘ಧೃಷ್ುದು್ಮನ’
ಎಂದು ನ್ಾಮಕರರ್ಣ ಮಾಡಲಾಟುನು. (ಅಸಾಧಾರರ್ಣವಾದ ಧ ೈರ್ಯಥ(ಧೃಷ್ು) ಹಾಗೂ ಚನ್ಾನಗಿ
ಹ ೂಳ ರ್ಯುತುರುವ(ದು್ಮನ) ಅವನು ‘ಧೃಷ್ುದು್ಮನ’ ಎಂದು ಹ ಸರಾದನು). ಅವನನುನ ಅಸುಸರಸ, ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಭಾರತೀದ ೀವರ್ಯು ರ್ಯಜ್ಞಕುಂಡದ ಮಧ್ದಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂದಳು.

ಪ್ಾರಣ ್ೀ ಹಿ ಭರತ ್ೀ ನಾಮ ಸರ್ಯಸ್ ಭರಣಾಚುಛರತಃ ।

ತದ್ಾೂಯಾ್ಯ ಭಾರತಿೀ ನಾಮ ವ ೀದರ್ಪ್ಾ ಸರಸವತಿೀ ॥೧೮.೧೦೩ ॥

ಎಲಲರನೂನ ಹ ೂರ್ತುದಾರಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ‘ಭರರ್ತ’ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಭರರ್ತನಿಗ

ಸಂಬಂಧಪ್ಟುವಳು(ಪ್ತನ) ಭಾರತೀ (ಭಾರರ್ತಸ್ ಸಂಬಂಧನಿೀ ಭಾರತೀ). ಸಾಕ್ಷಾತ್ ವ ೀದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುು
ಬಂದವಳಾದ ಅವಳನುನ ‘ಸರಸಾತೀ’ ಎಂದೂ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ .
ಈ ವಷ್ರ್ಯವನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೧೪೯.೭೧-೭೩) ವವರಸರುವುದನುನ ಕಾರ್ಣಬಹುದು:
‘ತಯೀಸುತ ನಾಮನಿ ಚಕುರದಿವಯಜಾಃ ಸಂಪೂರ್ಣಯಮಾನ್ಸಾಃ । ಧೃಷ್ುತಾವದಪರಧೃಷ್್ತಾವದ್ ದು್ಮಾನದ್
ದುತುಮೂವಾದಪಿ । ಧೃಷ್ುದು್ಮನಃ ಕುಮಾರ ್ೀsರ್ಯಂ ದುರಪದಸ್ ಭರ್ತಿವತಿ । ಕೃಷ ್ೀತ ್ೀವಾಭರ್ತ್ ಕನಾ್
ಕೃಷಾ್sಭ್ತ್ ಸಾ ಹಿ ರ್ರ್ಣಯತಃ । (ಬರ್ಣ್ದಿಂದ ಕಪ್ಾಗಿದುಾದರಂದ ಕೃಷ್ಾ್ ಎಂದು ಅವಳ ಹ ಸರಾಯಿರ್ತು) ತದ್ಾ
ತನಿಮರ್ುನ್ಂ ರ್ಜಜ್ಞ ೀ ದುರಪದಸ್ ಮಹಾಮಖ ೀ । ವ ೈದಿಕಾಧ್ರ್ಯನ ೀ ಪ್ಾರಂ ಧೃಷ್ುದು್ಮೊನೀ ಗತಸತದ್ಾ’.
ಇನುನ ಪಾರರ್ಣದ ೀವರನುನ ‘ಭರರ್ತ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ಎನುನವುದನುನ ‘ಪ್ಾರಣ ್ೀ ಭರತಃ’
ಎಂದು ಐರ್ತರ ೀರ್ಯ ಬಾರಹಮರ್ಣದಲ್ಲಲ(೧೦.೨) ಹ ೀಳಿರುವುದರಲ್ಲಲ ತಳಿರ್ಯುರ್ತುದ ].

ಶಂರ್ಪಮಾಶ್ರತಾ ವಾರ್ಯುಂ ಶ್ರೀರಿತ ್ೀರ್ ಚ ಕ್ತೀತಿತಯತಾ ।

ಅವ ೀಶರ್ಯುಕಾತ ಶಚಾ್ಶಚ ಶಾ್ಮಳಾಯಾಸತಥ ್ೀಷ್ಸಃ ॥೧೮.೧೦೪ ॥

ಆನಂದವ ೀ ಮೈವ ರ್ತುುಬಂದ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾರಂದ ‘ಶ್ರೀಃ’ ಎಂದ ೀ ಅವಳ ಹ ಸರು. ಅವಳು
ಶಚಿ, ಶಾಮಳ ಮರ್ತುು ಉಷ್ ರ್ಯ ಆವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿದಾಳು ಕೂಡಾ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 737

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

[ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಅನ್ ೀಕ ಕಡ ದೌರಪ್ದಿರ್ಯನುನ ‘ಶ್ರೀಃ’ ಎಂದು ಸಂಬ ೂೀಧಸುವುದನುನ ನ್ಾವು ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ .
ಶ್ರೀಃ ಎಂದರ ‘ಶಂ’ ರೂಪ್ನ್ಾಗಿರುವವನನುನ ಆಶರಯಿಸದಾಾಳ ಎಂದರ್ಥ. ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ
‘ಮಾನ್ುಷ್ಂ ವಿಗರಹಂ ಕೃತಾವ ಸಾಕ್ಾಚಿಛರೀರಿರ್ ರ್ಣಿಯನಿ’ (೧೪೯.೬೨) ಎಂದು ಹ ೀಳಿ ಮುಂದ ‘ತಾಂ
ಚಾಪ್ ್ೀಷಾಂ ಯೀಷತಂ ಲ್ ್ೀಕಕಾನಾತಂ ಶ್ರರ್ಯಂ ಭಾಯಾಯಂ ರ್್ದಧ್ಾನಾಮನ್ುಷ ೀಷ್ು' (೨೧೪.೩೦) ಎಂದು
ಹ ೀಳುವುದನುನ ಕಾರ್ಣುತ್ ುೀವ . ಮುಂದ ಸಾಗಾಥರ ೂೀಹರ್ಣ ಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೪.೧೨) ಶ್ರೀರ ೀಷಾ ದ್ೌರಪದಿೀರ್ಪ್ಾ
ತವದಥ ೀಯ ಮಾನ್ುಷ್ಂ ಗತಾ । ಅಯೀನಿಜಾ ಲ್ ್ೀಕಕಾನಾತ ಪುರ್ಣ್ಗನಾಾ ರ್ಯುಧಿಷಾರ’ ಎಂದು ಸುುಟವಾಗಿ ‘ಶ್ರೀಃ’
ಎಂದು ಹ ೀಳಿದಾಾರ . ಈರೀತ ಪ್ರಯೀಗವನುನ ರ್ತಪಾಾಗಿ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಎಂದು ತಳಿರ್ಯಬಾರದು. ‘ಶಂ’ ಎಂದರ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ. ಅವನಲ್ಲಲ ಸದಾರರ್ತಳಾಗಿರುವವಳು ಭಾರತೀದ ೀವ. ಆದಾರಂದ ಅವಳನುನ ‘ಶ್ರೀಃ’ ಎಂದೂ
ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ ].

ತಾಶ ಚೀನ್ಾರಧಮಮಯನಾಸತ್ಸಂಶರಯಾಚಿಛರರ್ಯ ಈರಿತಾಃ ।

ಸಾ ಕೃಷಾ್ ನಾಮತಶಾಚsಸೀದುತೃಷ್ುತಾವದಿಾ ಯೀಷತಾಮ್ ॥೧೮.೧೦೫ ॥

ಶಚಿೀ, ಶಾಮಳ ಮರ್ತುು ಉಷ್ಾದ ೀವರ್ಯರೂ ಕೂಡಾ ಇಂದರ, ರ್ಯಮ ಮರ್ತುು ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳನುನ
ಆಶರಯಿಸರುವುದರಂದ ‘ಶ್ರೀರ್ಯಃ ’ ಎಂದು ಕರ ಸಕ ೂಳಳಲಾಡುತ್ಾುರ . ಈರೀತ ದುರಪ್ದರಾಜನ
ರ್ಯಜ್ಞಕುಂಡದಿಂದ ಮೀಲ್ ದುಾ ಬಂದ, ಹ ರ್ಣು್ಮಕೆಳಲ್ ಲೀ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಶ ರೀಷ್ಠಳಾದ ಅವಳಿಗ ‘ಕೃಷ್ಾ್’ ಎನುನವ
ಹ ಸರು ಬಂರ್ತು.

ಕೃಷಾ್ ಸಾ ರ್ರ್ಣ್ಯತಶಾಚsಸೀದುತೃಷಾುನ್ನಿಾನಿೀ ಚ ಸಾ ।
ಉತಪತಿತತಶಚ ಸರ್ಯಜ್ಞಾ ಸವಾಯಭರರ್ಣಭ್ಷತಾ ॥೧೮.೧೦೬ ॥

ಆಕ ಬರ್ಣ್ದಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ‘ಕೃಷ್ಾ್’. ಅಲಲದ ೀ, ಉರ್ತೃಷ್ುವಾದ ಆನಂದವನುನ ಕ ೂಡುವವಳಾದಾರಂದ

ಅವಳನುನ ‘ಕೃಷ್ಾ್’ ಎಂದು ಕರ ರ್ಯುತ್ಾುರ . ಆಕ ಹುಟುುವಾಗಲ್ ೀ ಎಲಲವನೂನ ಬಲಲವಳೂ.
ಸವಾಥಭರರ್ಣಭೂಷರ್ತಳೂ ಆಗಿದಾಳು.

ಸಮಾಾಪತಯೌರ್ನ ೈವಾsಸೀದರ್ಜರಾ ಲ್ ್ೀಕಸುನ್ಾರಿೀ ।

ಉಮಾಂಶರ್ಯುಕಾತsತಿತರಾಂ ಸರ್ಯಲಕ್ಷರ್ಣಸಂರ್ಯುತಾ ॥೧೮.೧೦೭ ॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 738

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅವಳಿಗ ಬಾಲ್ವ ಂಬುದಿರಲ್ಲಲಲ. ಸಂಪ್ೂರ್ಣಥ ಯೌವನವನುನ ಹ ೂಂದಿಯೀ ಅವಳಿದಾಳು. ಅವಳಿಗ ಮುಪ್ುಾ

ಇರಲ್ಲಲಲ. ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಸುಂದರಯಾಗಿದಾಳು. ಅವಳು ಉಮರ್ಯ ಅಂಶದಿಂದಲೂ. ಎಲ್ಾಲ
ಲಕ್ಷರ್ಣಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಿದಾಳು.

[ಉಮಾ, ಶಚಿೀ, ಶಾಮಳ ಮರ್ತುು ಉಷ್ಾದ ೀವರ್ಯರು, ಭಾರತೀದ ೀವಯಂದಿಗ ಸ ೀರ ಒಂದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲ
ಅವರ್ತರಸರುವ ಹಿನ್ ನಲ್ ರ್ಯನುನ ಮುಂದ ವವರಸುತ್ಾುರ : ]

ಪೂರ್ಯಂ ಹು್ಮಾ ಚ ದ್ ೀರ್್ಸಾತಃ ಕದ್ಾಚಿದ್ ಭತೃಯಭರ್ಯು್ಯತಾಃ ।

ವಿಲ್ಾಸಂ ದಶಯಯಾಮಾಸುಬರಯಹಮರ್ಣಃ ಪಶ್ತ ್ೀsಧಿಕಮ್ ॥೧೮.೧೦೮॥

ಹಿಂದ ೂಮಮ ಉಮಾ, ಶಚಿೀ, ಶಾಮಳ ಮರ್ತುು ಉಷ್ಾದ ೀವರ್ಯರು ರ್ತಮಮ ಗಂಡಂದಿರಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು,
ಬರಹಮದ ೀವರು ನ್ ೂೀಡುತುರುವುದನುನ ಲ್ ಕಿೆಸದ ೀ, ಅವರ ಮುಂದ ೀ ಬಹಳ ಹಾವಭಾವಗಳನುನ(ವಲ್ಾಸವನುನ)
ತ್ ೂೀರದರು.

ಶಶಾಪ ತಾಸತದ್ಾ ಬರಹಾಮ ಮಾನ್ುಷೀಂ ಯೀನಿಮಾಪುಯರ್ ।

ತತಾರನ್್ರ್ಗಾಶಚ ಭರ್ತ ೀತ ್ೀರ್ಂ ಶಪ್ಾತಃ ಸುರಾಙ್ಗನಾಃ ॥೧೮.೧೦೯॥

ವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಭಾರತಿೀಮೀತ್ ಸರ್ಯಮಸ ್ೈ ನಿವ ೀದ್ ಚ ।

ಸಹಸರರ್ತುರಂ ಚ ೈನಾಂ ಶುಶ್ರಷತಾವ ಬಭಾಷರ ೀ ॥೧೮.೧೧೦॥

ಆಗ ಬರಹಮದ ೀವರು ‘ಮಾನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ’ ಎಂದು ಅವರನುನ ಶಪ್ಸದರು.

‘ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ನಿಮಮ ಗಂಡನಿಾರನೂನ, ಬ ೀರ ರ್ಯವರನೂನ ಹ ೂಂದುವವರಾಗುವರ’ ಎಂಬ ಶಾಪ್ಕ ೆ
ಗುರಯಾದ ಆ ಸುರಾಙ್ಗನ್ ರ್ಯರ ಲಲರೂ ಸ ೀರ ವಚಾರಮಾಡಿ, ಭಾರತೀದ ೀವರ್ಯ ಬಳಿ ಹ ೂೀಗಿ, ಅವಳಿಗ
ಎಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಒಪ್ಾಸ, ಸಾವರವಷ್ಥಗಳ ಕಾಲ ಅವಳ ಸ ೀವ ಮಾಡಿ, ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದರು.

ದ್ ೀವಿೀ ನ ್ೀ ಮಾನ್ುಷ್ಂ ಪ್ಾರಪ್ಮನ್್ರ್ಗಾತವಂ ಚ ಸರ್ಯಥಾ ।

ತಥಾSಪಿ ಮಾರುತಾದನ್್ಂ ನ್ ಸಪೃಶ ೀಮ ಕರ್ಞ್ಚನ್ ॥೧೮.೧೧೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 739

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

‘ಓ ದ ೀವಯೀ, ನಮಗ ಮನುಷ್್ಜನಮ ಬರಲ್ಲದ . ನಮಮ ದ ೂೀಷ್ದಿಂದಾಗಿ ‘ಬ ೀರ ೂಬಬರನುನ ಹ ೂಂದಿ’ ಎನುನವ

ಶಾಪ್ವೂ ಕೂಡಾ ನಮಮಪಾಲ್ಲನಲ್ಲಲದ . ಹ ೀಗಾದರೂ ಇದು ನಡದ ೀ ನಡ ರ್ಯುರ್ತುದ . ಆದರೂ ಕೂಡಾ,
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನನುನ ಹ ೂರರ್ತುಪ್ಡಿಸ, ಯಾವರೀತರ್ಯಲ್ಲಲರ್ಯೂ ಕೂಡಾ ಇನ್ಾನಾರನೂನ ನ್ಾವು ಮುಟುಲ್ಾರ ವು’.

[ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ಉಮಾ, ಶಚಿೀ, ಶಾಮಳ ಮರ್ತುು ಉಷ್ಾದ ೀವರ್ಯರು ಜ ೂತ್ ಯಾಗಿ ಪ್ಡ ದ ಇನ್ ೂನಂದು
ಶಾಪ್ವನುನ ವವರಸುತ್ಾುರ :]

ಬರಹಮಣ ೈರ್ ಚ ಶಪ್ಾತಃ ಸಮ ಪೂರ್ಯಂ ಚಾನ್್ತರ ಲ್ಲೀಲಯಾ ।

ಏಕದ್ ೀಹತವಮಾಪ್ ್ೈನ್ಂ ರ್ಯದ್ಾ ರ್ಞ್ಚಯತುಂ ಗತಾಃ ॥೧೮.೧೧೨॥

‘ಹಿಂದ , ಇನ್ ೂನಂದು ಸಂದಭಥದಲ್ಲಲ, ಬಾಲ್ಲಶವಾಗಿ ನ್ಾವು ನ್ಾಲಾರೂ(ಶಚಿೀ, ಶಾ್ಮಳ , ಉಷ್ ಮರ್ತುು ಉಮಾ)
ಒಂದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲದುಾಕ ೂಂಡು ಬರಹಮನನುನ ವಂಚಿಸಲು ಹ ೂೀದ ವೀ, ಆಗಲೂ ಬರಹಮದ ೀವರಂದ ನ್ಾವು
ಶಾಪ್ಗರಸುರಾಗಿದ ಾೀವ ’.

ಏಕದ್ ೀಹಾ ಮಾನ್ುಷ್ತವಮಾಪುಯರ್ ತಿರಶ ಉದಾತಾಃ ।

ತಿರಶ ್ೀ ಮದವಞ್ಚನಾಯೀತಾ ಇತಿ ತ ೀನ ್ೀದಿತಾ ರ್ರ್ಯಮ್ ॥೧೮.೧೧೩॥

‘ಒಂದ ೀ ದ ೀಹವುಳಳವರಾಗಿ, ಮನುಷ್್ಶರೀರವನುನ ಹ ೂಂದಿ. ಮೂರುಬಾರ ನನನನುನ ಮೊೀಸ ಮಾಡಲು

ಬಂದಿರ, ಹಾಗಾಗಿ ಮೂರು ಬಾರ ಒಂದ ೀ ದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿ’ ಎಂದು ಆಗ ಬರಹಮದ ೀವರು ಶಪ್ಸದರು’.
[ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ‘ಮೂರು ಬಾರ ಒಂದ ೀ ದ ೀಹ(ಮಾನುಷ್ ದ ೀಹ) ಬರಲ್ಲ’ ಎನುನವ ಒಂದು ಶಾಪ್, ‘ಗಂಡನಲಲದ ೀ
ಬ ೀರ ರ್ಯವರ ೂಂದಿಗ ಸಂಪ್ಕಥವಾಗಲ್ಲ’ ಎನುನವ ಇನ್ ೂನಂದು ಶಾಪ್].

ಅತಸತವಯೈಕದ್ ೀಹತವಮಿಚಾಛಮೊೀ ದ್ ೀವಿ ರ್ಜನ್ಮಸು।

ಚತುಷ್ವಯಪಿ ರ್ಯತ ್ೀsಸಾಮಕಂ ಶಾಪದವರ್ಯನಿಮಿತತತಃ ॥೧೮.೧೧೪॥

ಚತುರ್ಜಜಯನ್ಮ ಭವ ೀದ್ ಭ್ಮೌ ತಾವಂ ನಾನ ್್ೀ ಮಾರುತಾದ್ ರ್ರಜ ೀತ್ ।

ನಿರ್ಯಮೊೀsರ್ಯಂ ಹರ ೀರ್ಯ್ಯಸಾಮದನಾದಿನಿನಯತ್ ಏರ್ ಚ ॥೧೮.೧೧೫॥

ಈ ಎರಡು ಶಾಪ್ದ ನಿಮಿರ್ತು, ನಿನಿನಂದ, ನ್ಾಲೂೆ ಜನಮಗಳಲ್ಲಲ ಒಂದ ೀ ದ ೀಹವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯಲು ಬರ್ಯಸುತ್ ುೀವ .

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 740

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ನ್ಾಲುೆ ದ ೀಹ ಬರಲ್ ೀ ಬ ೀಕು. ಅದರಂದಾಗಿ ನಿನನ ದ ೀಹದ ೂಳಗಡ ನ್ಾವು ಬರುತ್ ುೀವ . ಆಗ ನಿನನನುನ
ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಲಲದ ೀ ಬ ೀರ ೂಬಬರು ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ. ನಿನನನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಲಲದ ೀ ಇನ್ ೂನಬಬ ಮುಟುಬಾರದು
ಎಂದು ಅನ್ಾದಿಕಾಲದ ನಿರ್ಯಮವ ೀನಿದ , ಅದು ನಿರ್ತ್ಸರ್ತ್.
[ವಪ್ರಕನ್ಯಾಗಿ ಹನುಮಂರ್ತನ ಅವತ್ಾರದಲ್ಲಲ, ಇಂದರಸ ೀನ್ಾ ನಳನನಿಾನಿ, ಭಿೀಮಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ದೌರಪ್ದಿ,
ಮಧಾಾವತ್ಾರದಲ್ಲಲ ಚಂದಾರ, ಹಿೀಗ ಭಾರತೀದ ೀವರ್ಯ ನ್ಾಲುೆ ಅವತ್ಾರಗಳು. ಇದನುನ ‘ಕಾಳಿೀ ಚನ ಾರೀತಿ
ಚ ್ೀಚ್ತ ೀ’ ಎಂದು ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈಗಾಗಲ್ ೀ ಎರಡನ್ ೀ ಅಧಾ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಸೂಚಿಸದಾಾರ (೨.೧೨೦). ಇದಕ ೆ
ಪ್ೂರಕವಾಗಿ ‘ತದ್ ೈರ್ ಕೃಷಾ್sಪಿ ಭುವಿ ಪರಜಾತಾ’ ಎಂದು ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾಪರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯದಲ್ ಲೀ
(೩೨.೧೩೨) ಮುಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ ಕೂಡಾ].

ಅತಸತವಯೈಕದ್ ೀಹಾನ ್ನೀ ನಾನ್್ ಆಪ್ನೀತಿ ಮಾರುತಾತ್ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ತಥ ೀತು್ಕಾತವ ಪ್ಾರ್ಯತಾ್ದಿರ್ಯುತ ೈರ್ ಸಾ ॥೧೮.೧೧೬॥

ವಿಪರಕನಾ್sಭರ್ತ್ ತತರ ಚತಸರಃ ಪ್ಾರ್ಯತಿೀರ್ಯುತಾಃ ।

ಏಕದ್ ೀಹಸ್ತಾಶಚಕುರಗ್ವಗೀಯರಿೀಶಾರ್ಯ ತಪ್ೀ ಮಹತ್ ॥೧೮.೧೧೭॥

‘ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿನನ ಜ ೂತ್ ಗ ಒಂದ ೀದ ೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿದರ , ನಮಮನುನ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನಿಗಿಂರ್ತ ಇನ್ ೂನಬಬ
ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ’ ಎಂದು ಅವರು ಪಾರರ್ಥಥಸಲು, ಹಾಗ ೀ ಆಗಲ್ಲ ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ ಭಾರತೀದ ೀವ, ಪಾವಥತೀ
ಮೊದಲ್ಾದವರಂದ ಕೂಡಿಯೀ ಬಾರಹಮರ್ಣಕನ್ ್ಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟುದಳು. ಈ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಪಾವಥತಯಿಂದ ಕೂಡಿದ
ಉಳಿದ ನ್ಾಲಾರು ಒಂದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲದುಾಕ ೂಂಡು, ಗಿರೀಶನನುನ(ರುದರದ ೀವರನುನ) ಕುರರ್ತು
ರ್ತಪ್ಸುನ್ಾನಚರಸದರು.

ತದ್ ಾೀಹಸಾ್ ಭಾರತಿೀ ತು ರುದರದ್ ೀಹಸ್ತಂ ಹರಿಮ್ ।

ತ ್ೀಷ್ಯಾಮಾಸ ತಪಸಾ ಕಮೈಯಕಾ್ತ್ಯಂ ಧೃತರ್ರತಾ ॥೧೮.೧೧೮॥

ಅವರ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರುವ ಭಾರತಯಾದರ ೂೀ, ರುದರನ ದ ೀಹದ ಒಳಗಡ ಇರುವ (ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ)

ನರಸಂಹನನುನ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸದಳು. ‘ಇವರ ಲಲರ ಹಿರ್ತರಕ್ಷಣ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಧೀಕ್ಷ ರ್ಯನುನ ತ್ ೂಟ್ಟುದಾ
ಭಾರತೀದ ೀವ, ಒಂದು ದ ೀಹ ಹಾಗೂ ಮನಸುಗ ಒಂದ ೀ ಕಮಥವರಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ ೀರವಾಗಿ ಹರ ಚಿಂರ್ತನ್
ಮಾಡದ ೀ, ರುದರನ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಹರರ್ಯ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಳು.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 741

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

[ಇದನುನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೧೪.೫೬, ವ ೈವಾಹಿಕಪ್ವಥ) ಹಿೀಗ ವವರಸದಾಾರ : ಆಸೀತ್

ತಪ್ೀರ್ನ ೀ ಕಾಚಿದೃಷ ೀಃ ಕನಾ್ ಮಹಾತಮನ್ಃ । ನಾಧ್ಗಚಛತ್ ಪತಿಂ ಸಾ ತು ಕನಾ್ ರ್ಪರ್ತಿೀ ಸತಿೀ ।
ತ ್ೀಶಯಾಮಾಸ ತಪಸಾ ಸಾ ಕ್ತಲ್ ್ೀರ್ಗ ರೀರ್ಣ ಶಙ್ಾರಮ್’ (‘ಒಬಬ ಋಷಕನ್ ್ಯಿದಾಳು, ಅವಳು ಬಹಳ
ಸುಂದರಯಾಗಿದಾಳು. ಅವಳಿಗ ಆ ಜನಮದಲ್ಲಲ ಗಂಡನ್ ೀ ಸಗಲ್ಲಲಲ. ರ್ತಪ್ಸುು ಮಾಡಿಕ ೂಂಡಿದಾಳು’ ಎಂದು ಅವರ
ಒಂದು ಜನಮದ ಕಥ ರ್ಯನುನ ಇಲ್ಲಲ ವಣಿಥಸರುವುದನುನ ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಕಾರ್ಣಬಹುದು)

ತಸ ್ೈ ಸ ರುದರದ್ ೀಹಸ ್್ೀ ಹರಿಃ ಪ್ಾರದ್ಾದ್ ರ್ರಂ ಪರಭುಃ ।

ಅನ್ನ್ತತ ್ೀಷ್ರ್ಣಂ ವಿಷ ್್ೀಃ ಸವಭತಾರಯ ಸಹ ರ್ಜನ್ಮಸು ॥೧೮.೧೧೯॥

ಶ್ವನ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿರ್ಯ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದ ಭಾರತೀದ ೀವಗ ರುದರನ ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿ ಪ್ರಮಾರ್ತಮನು

ವರವನುನ ನಿೀಡಿದ. ‘ಪ್ರಮಾರ್ತಮನಿಗ ನಿನಿನಂದ ಬಹಳ ಸಂತ್ ೂೀಷ್ವುಂಟ್ಾಗಲ್ಲ. ನಿನನ ಜನಮಗಳಲ್ಲಲ
ಗಂಡನ್ ೂಂದಿಗ ಕೂಡಿ, ಪ್ರಮಾರ್ತಮನನುನ ಸಂರ್ತಸಗ ೂಳಿಸು’ ಎನುನವ ವರ.

ಸವ ೀಯಶವಪಿೀತಿ ಚಾನಾ್ಸಾಂ ದದ್ೌ ಶಙ್ಾರ ಏರ್ ಚ ।

ರ್ರಂ ಸವಭತೃಯಸಂಯೀಗಂ ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ವಪಿ ರ್ಜನ್ಮಸು ॥೧೮.೧೨೦॥

ತತಸತದ್ ೈರ್ ದ್ ೀಹಂ ತಾ ವಿಸೃರ್ಜ್ ನ್ಳನ್ನಿಾನಿೀ ।

ಬಭ್ರ್ುರಿನ್ಾರಸ ೀನ ೀತಿ ದ್ ೀಹ ೈಕ ್ೀನ್ ಸುಸಙ್ಗತಾಃ ॥೧೮.೧೨೧॥

ಉಳಿದವರಗ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ರುದರದ ೀವರು ವರವನಿನರ್ತುರು: ‘ನಿಮಗ ನಿಮಮ ಗಂಡನ ಸಂಯೀಗ ಮನುಷ್್ಶರೀರ
ರೂಪ್ವಾಗಿರುವಾಗ ಆಗಲ್ಲೀ’ ಎನುನವ ವರ. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಆ ಕನ್ ್ ರ್ತನನ ದ ೀಹವನುನ ರ್ತ್ಜಸದಳು. ಮುಂದ
ನಳ-ನಂದಿನಿೀ (ನಳನ ಪ್ುತರಯಾಗಿ), ‘ಇಂದರಸ ೀನ್ಾ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನಿಂದ ಹುಟ್ಟು, ಒಂದ ೀ ದ ೀಹವನುನ
ಎಲಲರೂ ಪ್ಡ ದರು. (ಒಂದ ೀ ದ ೀಹ ಐದು ಜೀವ).

ತದ್ಾssಸೀನ್ುಮದಗಲ್ ್ೀ ನಾಮ ಮುನಿಸತಪಸ ಸಂಸ್ತಃ ।

ಚಕಮೀ ಪುತಿರಕಾಂ ಬರಹ ೇತ್ಶೃಣ ್ೀತ್ ಸ ಕಥಾನ್ತರ ೀ ॥೧೮.೧೨೨॥

ಆಗ ಮುದಗಲ ಎಂಬ ಹ ಸರನ ಮುನಿರ್ಯು ರ್ತಪ್ಸುನಲ್ಲಲ ಸ್ರ್ತನ್ಾಗಿದಾ. ಉಪ್ನಿಷ್ತುನ ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು

ಕಥ ರ್ಯನುನ ಕ ೀಳುವಾಗ ‘ಬರಹಮನು ರ್ತನನ ಮಗಳನ್ ನೀ ಬರ್ಯಸದ’ ಎನುನವುದನುನ ಆರ್ತ ಕ ೀಳಿದ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 742

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅಪ್ಾಹಸತ್ ಸ ್ೀsಬಜಯೀನಿಂ ಶಶಾಪ್ ೈನ್ಂ ಚತುಮುಮಯಖಃ ।

ಭಾರತಾ್ದ್ಾ್ಃ ಪಞ್ಚ ದ್ ೀವಿೀಗಗಯಚಛ ಮಾನಿನ್ನಭ್ತಯೀ ॥೧೮.೧೨೩॥

ಮಗಳನ್ ನೀ ಬರ್ಯಸದ ಬರಹಮ ಎನುನವ ಪ್ರಹಾಸ್ದಿಂದ ಮುದಗಲನು ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ನಕೆನಂತ್ . ಆಗ

ಬರಹಮದ ೀವರು ಅವನಿಗ ಶಾಪ್ಕ ೂಟುರು. ‘ನ್ಾನ್ ೀ ಧಮಥದಲ್ಲಲ ನಡ ರ್ಯುತುದ ಾೀನ್ ಎನುನವ ದಾಢ್ಥದಿಂದ ನಿೀನು
ಹಿೀಗ ಅಪ್ಹಾಸ್ ಮಾಡಿರುವುದರಂದ, ಭಾರತೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಐದು ಜನ ದ ೀವರ್ಯರನುನ ನಿನನ ಪ್ರ್ನಕಾೆಗಿ
ಸ ೀರು’ ಎನುನವ ಶಾಪ್.

ಇತಿೀರಿತಸತಂ ತಪಸಾ ತ ್ೀಷ್ಯಾಮಾಸ ಮುದಗಲಃ ।

ಶಾಪ್ಾನ್ುಗರಹಮಸಾ್ರ್ ಚಕ ರೀ ಕಞ್ಜಸಮುದೂರ್ಃ ॥೧೮.೧೨೪॥

ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲಾಟು ಮುದಗಲನು ಬರಹಮದ ೀವರನುನ ರ್ತಪ್ಸುನಿಂದ ರ್ತೃಪ್ುಪ್ಡಿಸದ. ರ್ತದನಂರ್ತರ

ಬರಹಮದ ೀವರು ಅವನಿಗ ಶಾಪಾನುಗರಹವನುನ ಮಾಡಿದರು.

ನ್ ತವಂ ಯಾಸ್ಸ ತಾ ದ್ ೀವಿೀಮಮಯರುತಸತವಚಛರಿೀರಗಃ ।

ಯಾಸ್ತಿ ತವಂ ಸದ್ಾ ಮ್ಚಾಛಯಂ ಗತ ್ೀ ನ ೈರ್ ವಿಬುದಾಯಸ ೀ ॥೧೮.೧೨೫॥

ನ್ಚ ಪ್ಾಪಂ ತತಸ ತೀ ಸಾ್ದಿತು್ಕ ತೀ ಚ ೈನ್ಮಾವಿಶತ್ ।

ಮಾರುತ ್ೀsಥ ೀನ್ಾರಸ ೀನಾಂ ಚ ಗೃಹಿೀತಾವsಥಾಭರ್ದ್ ಗೃಹಿೀ ॥೧೮.೧೨೬॥

‘ನಿೀನು ಆ ದ ೀವರ್ಯರನುನ ಹ ೂಂದುವುದಿಲಲ. ಏಕ ಂದರ ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ನಿನನ ಶರೀರದಲ್ಲಲದುಾ ಅವರನುನ

ಹ ೂಂದುತ್ಾುನ್ . ನಿೀನು ಸದಾ ಮೂಛ ಥರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಿ ಏಳುವುದ ೀ ಇಲ್ಾಲ ಮರ್ತುು ನಿನಗ ಯಾವ ಪಾಪ್ವೂ
ಬರುವುದಿಲಲ’. ಈರೀತಯಾಗಿ ಹ ೀಳಲು ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣನು ಮುದಗಲನ ದ ೀಹವನುನ ಪ್ರವ ೀಶ್ಸದ. ಅಂರ್ತವನು
ಇಂದರಸ ೀನ್ ರ್ಯನುನ ಮದುವ ಯಾಗಿ ಗೃಹಸ್ನ್ಾದ.
ಇದನೂನ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದಾಾರ : ‘ಇಂದರಸ ೀನ ೀತಿ ವಿಖಾ್ತಾ ಪುರಾ ನಾಳಾರ್ಯನಿೀ ಶುಭಾ । ಮುದಗಲಂ
ಪತಿಮಾಸಾದ್ ಚಚಾರ ವಿಗತರ್ಜವರಾ’ (ಆದಿಪ್ವಥ ೨೧೩.೩), ನಾಳಾರ್ಯನಿೀ ಚ ೀಂದರಸ ೀನಾ ಬಭ್ರ್ ರ್ಶಾ್
ನಿತ್ಂ ಮುದಗಲಸಾ್sರ್ಜಮಿೀಢ’ (ವನಪ್ವಥ ೧೧೪.೨೪), ‘ನಾಳಾರ್ಯನಿೀ ಚ ೀಂದರಸ ೀನಾ ರ್ಪ್ ೀಣಾಪರತಿಮಾ
ಭುವಿ । ಪತಿಮನ್ವಚರದ್ ರ್ೃದಾಂ ಪುರಾ ರ್ಷ್ಯಸಹಸರರ್ಣಮ್’ (ವರಾಟಪ್ವಥ ೨೪.೨೧)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 743

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ರ ೀಮೀ ಚ ಸ ತಯಾ ಸಾದಾಯಂ ದಿೀಘಯಕಾಲಂ ರ್ಜಗತಾಭುಃ ।

ತತ ್ೀ ಮುದಗಲಮುದ್ ್ಬೀದಾಯ ರ್ಯಯೌ ಚ ಸವಂ ನಿಕ ೀತನ್ಮ್ ॥೧೮.೧೨೭॥

ಅವನು ಜಗತುಗ ೀ ಒಡ ರ್ಯನ್ಾದವನ್ಾಗಿ ಧೀಘಥಕಾಲ ಅವಳ ಜ ೂತ್ ಗ ಕಿರೀಡಿಸದ. ರ್ತದನಂರ್ತರ ಮುದಗಲನನುನ

ಎಬಿಬಸ, ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣದ ೀವರು ಆ ದ ೀಹದಿಂದ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀದರು.

ತತ ್ೀ ದ್ ೀಶಾನ್ತರಂ ಗತಾವ ತಪಶಚಕ ರೀ ಸ ಮುದಗ ಲಃ ।

ಸ ೀನ್ಾರಸ ೀನಾ ವಿರ್ಯುಕಾತsರ್ ಭತಾರಯ ಚಕ ರೀ ಮಹತ್ ತಪಃ ॥೧೮.೧೨೮॥

ಈ ಮುದಗಲನು ಅಲ್ಲಲಂದ ದ ೀಶಾಂರ್ತರ ಹ ೂೀಗಿ, ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದ. ಆಮೀಲ್ ಆ ಇನಾಿಸ ೀನ್ ರ್ಯು ಗಂಡನಿಂದ
ವಯೀಗ ಹ ೂಂದಿದವಳಾಗಿ, ಮಹತ್ಾುದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಳು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೧೩.೫) ಹಿೀಗಿದ : ‘ತತಃ ಕದ್ಾಚಿತ್ ಧಮಾಯತಾಮ ತೃಪತಃ
ಕಾಮೈರ್್ಯರರ್ಜ್ತ । ಅನಿವಚಛನ್ ಪರಮಂ ಧಮಯಂ ಬರಹಮಯೀಗಪರ ್ೀsಭರ್ತ್’.. ಇಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಿದ
ಬರಹಮಯೀಗಪರ ್ೀsಭರ್ತ್’ ಎನುನವುದಕ ೆ ಆಚಾರ್ಯಥರು ಈ ಎಲ್ಾಲ ವಾ್ಖಾ್ನವನುನ ನಿೀಡಿರುವುದನುನ
ನ್ಾವು ಗಮನಿಸಬ ೀಕು].

ತದ್ ಾೀಹರ್ಗಾ ಭಾರತಿೀ ತು ಕ ೀಶರ್ಂ ಶಙ್ಾರ ೀ ಸ್ತಮ್ ।

ತ ್ೀಷ್ಯಾಮಾಸ ತಪಸಾ ಕಮೈಯಕಾ್ತ್ಯಂ ಹಿ ಪೂರ್ಯರ್ತ್ ॥೧೮.೧೨೯॥

ಇನಾಿಸ ೀನ್ ರ್ಯ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರುವ ಭಾರತಯಾದರ ೂೀ, ಹಿಂದಿನಂತ್ ೀ ಕಮೈಥಕಾ್ರ್ಥವಾಗಿ ಶಙ್ೆರನ

ಅಂರ್ತಯಾಥಮಿಯಾದ ಕ ೀಶವನನುನ ಕುರರ್ತು ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದಳು.

ಉಮಾದ್ಾ್ ರೌದರಮೀವಾತರ ತಪಶಚಕುರರ್ಯ್ಯಥಾ ಪುರಾ ।

ಪರತ್ಕ್ ೀ ಚ ಶ್ವ ೀ ಜಾತ ೀ ತದ್ ಾೀಹಸ ್ೀ ಚ ಕ ೀಶವ ೀ ॥೧೮.೧೩೦॥

ಪೃರ್ಕಪೃರ್ಕ್ ಸವಭತಾರಯಪ್ ಾೈ ತಾಃ ಪಞ್ಚಚಪ್ ್ೀಕದ್ ೀಹರ್ಗಾಃ ।

ಪ್ಾರತ್ಯಯಾಮಾಸುರಭರ್ತ್ ಪಞ್ಚಕೃತ ್ವೀ ರ್ಚ ್ೀ ಹಿ ತತ್ ॥೧೮.೧೩೧॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 744

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಪಾವಥತಯೀ ಮೊದಲ್ಾದವರು ಇಲ್ಲಲ ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ಯೀ ರುದರ ಸಂಬಂಧಯಾದ ರ್ತಪ್ಸುನುನ ಮಾಡಿದರು.

ಆಗ ಶ್ವನೂ ಮರ್ತುು ಅವನ್ ೂಳಗಿರುವ ಕ ೀಶವನೂ ಪ್ರರ್ತ್ಕ್ಷವಾಗಲು, ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ ಬ ೀರ ಬ ೀರ ಯಾಗಿ
ಇದುಾ ‘ರ್ತಮಮರ್ತಮಮ ಗಂಡಂದಿರ ಪಾರಪ್ುಗಾಗಿ ಪಾರರ್ಥಥಸದರು.
[ಕ ೀಶವನಲ್ಲಲ ಭಾರತರ್ಯೂ, ಶ್ವನಲ್ಲಲ ಉಳಿದ ನ್ಾಲಾರು ಗಂಡಬ ೀಕ ಂದು ಕ ೀಳಿದರು. ಕ ೀಳಿದುಾ ಒಮಮ, ದ ೀಹ,
ಮನಸುು, ವಾಗಿೀನಿಾಿರ್ಯ ಒಂದ ೀ. ಆದರ ಅದರ ಹಿಂದಿನ ಅಭಿಮಾನ ಮಾರ್ತರ ಐದು. ಹಾಗಾಗಿ ಒಂದು
ದ ೀಹದಿಂದ ಹ ೀಳಿದ ಮಾರ್ತು ಐದಾಗಿ ಕ ೀಳಿಸರ್ತು. ಬರಹಮವ ೈವರ್ತಥಪ್ುರಾರ್ಣದ ಪ್ರಕೃತಖಂಡದಲ್ಲಲ (೧೪.೫೮)
ಈಕುರತ್ಾದ ವವರ ಕಾರ್ಣಸಗುರ್ತುದ : ‘ಪತಿಂ ದ್ ೀಹಿ ಪತಿಂ ದ್ ೀಹಿ ಪತಿಂ ದ್ ೀಹಿ ತಿರಲ್ ್ೀಚನ್ । ಪತಿಂ ದ್ ೀಹಿ
ಪತಿಂ ದ್ ೀಹಿ ಪಞ್ಚವಾರಂ ಪತಿರ್ರತಾ’].

ಶ್ರ್ದ್ ೀಹಸ್ತ ್ೀ ವಿಷ್ು್ಭಾಯರತ ್ೈ ತು ದದ್ೌ ಪತಿಮ್ ।

ಅನಾ್ಸಾಂ ಶ್ರ್ ಏವಾರ್ ಪರದದ್ೌ ಚತುರಃ ಪತಿೀನ್ ॥೧೮.೧೩೨॥

ರುದರನ ದ ೀಹದಲ್ಲಲರರ್ತಕೆಂರ್ತಹ ಶ್ರೀವಷ್ು್ವು ಮೊದಲ್ಲನಂತ್ ೀ ಭಾರತಗ ವರವನಿನರ್ತು. ಉಳಿದವರಗ ಶ್ವನ್ ೀ

ನ್ಾಲುೆ ಗಂಡನಿಾರನುನ ಕ ೂಟು.
[ಈ ಎಲ್ಾಲ ವವರಗಳನೂನ ಬರಹಮವ ೈವರ್ತಥಪ್ುರಾರ್ಣದ ಪ್ರಕೃತಖಂಡದಲ್ಲಲ(೧೪.೫೯) ಕಾರ್ಣಬಹುದು.
ಶ್ರ್ಸತತಾಾರ್ಯನಾಂ ಶುರತಾವ ಸಸಮತ ್ೀ ರಸಕ ೀಶವರಃ । ಪಿರಯೀ ತರ್ ಪಿರಯಾಃ ಪಞ್ಚ ಭರ್ನಿತೀತಿ ರ್ರಂ ದದ್ೌ’].

ದ್ ೀರ್್ಶಚತಸರಸುತ ತದ್ಾ ದತತಮಾತ ರೀ ರ್ರ ೀsಮುನಾ ।

ದ್ ೀವಾನಾಮರ್ತಾರಾತ್ಯಂ ಪಞ್ಚ ದ್ ೀರ್್ಃ ಸಮ ಇತ್ರ್ ॥೧೮.೧೩೩॥

ನಾಜಾನ್ನ ನೀಕದ್ ೀಹತಾವಚಿಚದ್ ್್ೀರ್ಗಾತ್ ಕ್ಷ್ೀರನಿೀರರ್ತ್ ।

ತಾಃ ಶುರತಾವ ಸವಪತಿಂ ದ್ ೀವಿ ನ್ಚಿರಾತ್ ಪ್ಾರಪುಯಸೀತಿ ಚ ॥೧೮.೧೩೪॥

ವಿಷ್್್ಕತಂ ಶಙ್ಾರ ್ೀಕತಂ ಚ ಚತಾವರಃ ಪತರ್ಯಃ ಪೃರ್ಕ್ ।

ಭವಿಷ್್ನಿತೀತ್ಥ ೈಕಸಾ್ ಮೀನಿರ ೀ ಪಞ್ಚಭತೃಯತಾಮ್ ॥೧೮.೧೩೫॥

ವರವನುನ ಪ್ಡ ರ್ಯುತುದಾಂತ್ ಯೀ, ಭಾರತರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದ ನ್ಾಲಾರು ದ ೀವರ್ಯರಗ , ‘ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಅವತ್ಾರಕಾೆಗಿ ಐದು ಜನ ದ ೀವರ್ಯರು ನ್ಾವಲ್ಲಲ ಇದ ಾೀವ ’ ಎನುನವುದು ಮರ ರ್ತುಹ ೂೀಯಿರ್ತು. ಒಂದ ೀ ದ ೀಹ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 745

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಇದುಾದರಂದ. ಮನಸುನ ಜ್ಞಾನವು ಕಲಸುಮೀಲ್ ೂೀಗರವಾದಾರಂದ, ಹಾಲೂ-ನಿೀರು ಬ ರ ರ್ತರ ಯಾವುದು

ಹಾಲು ಯಾವುದು ನಿೀರು ಎಂದು ಸುುಟವಾಗಿ ವಂಗಡಿಸಲು ಸಾಧ್ವಲಲವೀ, ಹಾಗ ೀ ಅವರ ಜ್ಞಾನವು
ಕಲಸುಮೀಲ್ ೂೀಗರವಾಗಿರ್ತುು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೧೩.೧೭) ಈಕುರರ್ತು ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : ಪಞ್ಚಕೃತವಸತವಯಾ ಚ ್ೀಕತಃ ಪತಿಂ
ದ್ ೀಹಿೀತ್ಹಂ ಪುನ್ಃ । ಪಞ್ಚ ತ ೀ ಪತಯೀ ಭದ್ ರೀ ಭವಿಷ್್ಂತಿ ಸುಖಾರ್ಹಾಃ’]
‘ನಿನನ ಪ್ತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುತುೀ’ ಎಂದು ಒಂದಾವತಥ ವಷ್ು್ವನಿಂದ ಮರ್ತುು ನ್ಾಲ್ಾೆವತಥ ಶಂಕರನಿಂದ
ಕ ೀಳಿದ ಆ ನ್ಾಲಾರು, ‘ನಮಗ ಪ್ತರ್ಯಲಲದ ೀ ಮತ್ ು ನ್ಾಲುೆ ಜನ ಗಂಡಂದಿರಾಗುತ್ಾುರ ಎಂದು ತಳಿದರು.
ಒಟ್ಟುನಲ್ಲಲ ಒಬಬರಗ ಐದು ಜನ ಗಂಡನಿಾರಾಗುತ್ಾುರ ಎಂದು ಅವರು ರ್ತಪಾಾಗಿ ತಳಿದುಕ ೂಂಡರು.

ರುರುದುಶ ೈಕದ್ ೀಹಸಾ್ ಏಕ ೈವಾಹಮಿತಿ ಸ್ತಾಃ ।

ಅಥಾಭಾ್ರ್ಗಾನ್ಮಹ ೀನ ್ಾರೀsತರ ಸ ್ೀsಬರವಿೀತ್ ತಾಂ ರ್ರಸರರ್ಯಮ್ ॥೧೮.೧೩೬॥

ಅವರ ಲಲರೂ ಒಂದ ೀ ದ ೀಹದಲ್ಲಲದಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ದ ೀಹದಲ್ಲಲ ಒಬಬಳ ೀ ಇದ ಾೀನ್ ಂದು

ಪ್ರತಯಬಬರೂ(ಸವಥಜ್ಞಳಾದ ಭಾರತೀದ ೀವರ್ಯನುನ ಬಿಟುು ಉಳಿದ ನ್ಾಲಾರು) ಅಂದುಕ ೂಂಡರು, ಅರ್ತುರೂ
ಕೂಡಾ. ಹಿೀಗ ಅಳುತುರುವಾಗ ಅಲ್ಲಲಗ ದ ೀವ ೀಂದರನ ಆಗಮನವಾಯಿರ್ತು. ಅವನು ಅಲ್ಲಲ ಅಳುತುರುವ
ಹ ರ್ಣು್ಮಗಳನುನ ನ್ ೂೀಡಿದ.

ಕ್ತಮತ್ಯಂ ರ ್ೀದಿಷೀತ ್ೀರ್ ಸಾsಬರವಿೀದ್ ರ್ಟುರ್ಪಿರ್ಣಮ್ ।

ಶಙ್ಾರಂ ದಶಯಯತ ವೈರ್ ಪಞ್ಚಭತೃಯತವಮೀಷ್ ಮೀ ॥೧೮.೧೩೭॥

ರ್ರಾತ್ಯಮತಿ್ಯತಃ ಪ್ಾರದ್ಾದಿತಿ ತಂ ಶ್ರ್ ಇತ್ರ್ ।

ಅಜಾನ್ನ್ ಶಕರ ಆಹ ್ೀಚ ೈಃ ಕ್ತಮೀತದ್ ಭುರ್ನ್ತರಯೀ ॥೧೮.೧೩೮॥

‘ಏಕಾಗಿ ಅಳುವ ೀ’ ಎಂದು ಕ ೀಳಿದ ದ ೀವ ೀಂದರನಿಗ ಅವಳು, ಅಲ್ಲಲದಾ ವಟುರೂಪ್ ಶಂಕರನನುನ ತ್ ೂೀರಸ,
‘ಇವನಲ್ಲಲ ವರವನುನ ಬ ೀಡಿಕ ೂಂಡರ , ಐದು ಜನ ಗಂಡಂದಿರಾಗಲ್ಲ ಎಂದು ವರವನುನ ನಿೀಡಿದ’ ಎಂದಳು. ಆಗ
ವಟುರೂಪ್ದಲ್ಲಲರುವವನನುನ ಶ್ವನ್ ಂದು ಗುರುತಸದ ಇಂದರ ಗಟ್ಟುಯಾಗಿ ಮಾರ್ತನ್ಾಡಿದ.

ಮತಾಪಲ್ಲತ ೀ ಯೀಷತಂ ತವಂ ರ್ೃಥಾ ಶಪಸ ದುಮಮಯತ ೀ ।

ಇತಿೀರಿತ ೀ ಶ್ರ್ಃ ಪ್ಾರಹ ಪತ ಮಾನ್ುಷ್್ಮಾಪುನಹಿ ॥೧೮.೧೩೯॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 746

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಅಸಾ್ಶಚ ಭತಾತಯ ಭರ್ಸ ತಾವಮೀವ ೈಷಾ ರ್ರಿಷ್್ತಿ ।

ಪಶಾ್ತರ ಮದರ್ಜ್ಞಾನಾತ್ ಪತಿತಾಂಸಾತವದೃಶಾನ್ ಸುರಾನ್ ॥೧೮.೧೪೦॥

ಗ್ವರ ೀರಧಸಾತದಸ ್ೈವ ೀತು್ಕ ್ತೀsಸೌ ಪ್ಾಕಶಾಸನ್ಃ ।

ಉದಬಬಹಯ ಗ್ವರಿಂ ತಂ ತು ದದಶಾಯತರ ಚ ತಾನ್ ಸುರಾನ್ ॥೧೮.೧೪೧॥

‘ನ್ಾನು ಈ ಮೂರುಲ್ ೂೀಕದ ರಾಜ. ನನನ ಆಳಿಾಕ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಒಂದು ಹ ಣಿ್ಗ ದುಮಥತಯಾಗಿ ಶಪ್ಸರುವ ರ್ಯಲ್ಾಲ’
ಎಂದು ದ ೀವ ೀಂದರ ಏರದ ಧವನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಕ ೀಳಿದಾಗ, ಶ್ವನು : ‘ನಿೀನೂ ಕೂಡಾ ಮನುಷ್್ನ್ಾಗು’ ಎಂದು
ಇಂದರನನುನ ಶಪ್ಸದನು.
‘ನಿೀನೂ ಇವಳ ಗಂಡನ್ ೀ ಆಗುತುೀಯಾ. ನನನನುನ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿದಾರಂದ^ ನಿನನಂರ್ತಹ ಇರ್ತರ
ದ ೀವತ್ ಗಳು ಅಲ್ಲಲ ಪ್ವಥರ್ತದ ಕ ಳಗ ಬಿದಿಾದಾಾರ ನ್ ೂೀಡು’ ಎನುನತ್ಾುನ್ ಶ್ವ.
‘ಇದ ೀ ಪ್ವಥರ್ತದ ಕ ಳಗ ಅವರ ಲ್ಾಲ ಯೀಚನ್ ಮಾಡುತುದಾಾರ ’ ಎಂದು ಶ್ವನಿಂದ ಹ ೀಳಲಾಟ್ಾುಗ,
ಪಾಕಶಾಸನನ್ಾದ (ಪಾಕನ್ ಂಬ ಅಸುರನನುನ ಕ ೂಂದ) ಇಂದರನು ಬ ಟುವನುನ ತ್ ಗ ದು ನ್ ೂೀಡಿದ ಮರ್ತುು ಅಲ್ಲಲ
ಆ ದ ೀವತ್ ಗಳನುನ ಕಂಡ ಕೂಡಾ.

ಪೂವ ೀಯನಾಾರನ್ ಮಾರುತರ್ೃಷ್ನಾಸತಾ್ಂಶಚತುರಃ ಸ್ತಾನ್ ।

ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ವರ್ತಾರಾರ್ಯ ಮನ್ರಂ ರಹಸ ಕುರ್ಯತಃ ॥೧೮.೧೪೨॥

ತತ ್ೀ ರ್ರ ೀರ್ಣ್ಂ ರ್ರದಂ ವಿಷ್ು್ಂ ಪ್ಾರಪ್ ಸ ವಾಸರ್ಃ ।

ತತಾಸಾದ್ಾನ್ನರಾಂಶ ೀನ್ ರ್ಯುಕ ್ತೀ ಭ್ಮಾರ್ಜಾರ್ಯತ ॥೧೮.೧೪೩॥

ಪ್ೂವಥಮನಾಂರ್ತರದಲ್ಲಲ ಇಂದರರಾದ ವಾರ್ಯು, ರ್ಯಮ, ಮರ್ತುು ಅಶ್ಾನಿೀದ ೀವತ್ ಗಳಿಬಬರಂದ ಕೂಡಿದ

ನ್ಾಲಾರನುನ ಇಂದರ ನ್ ೂೀಡಿದ. ಅವರು ಮುಂದ ಮನುಷ್್ರಾಗಿ ಹುಟುುವುದರ ಕುರರ್ತು ಅಲ್ಲಲ ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್
ಮಾಡುತುದಾರು.
ಈರೀತ ಶ್ವನಿಂದ ಶಾಪ್ಗರಸ್ನ್ಾದ ಇಂದರನು ರ್ತದನಂರ್ತರ, ಉರ್ತೃಷ್ುನೂ, ವರಪ್ರದನೂ ಆದ ವಷ್ು್ವನುನ
ಹ ೂಂದಿ, ಅವನ ಅನುಗರಹದಿಂದ, ಭಗವಂರ್ತನ ನರಾವ ೀಶದಿಂದ ಕೂಡಿಕ ೂಂಡು ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟ್ಟುದನು.
[^ಆ ನ್ಾಲಾರು ದ ೀವತ್ ಗಳು ಮನುಷ್್ರಲ್ಲಲ ಅವತ್ಾರ ಮಾಡಲು ಪ್ವಥರ್ತದ ಕ ಳಗ ಮಂತ್ಾರಲ್ ೂೀಚನ್
ಮಾಡುತುದಾರ ೀ ವನಃ, ರುದರದ ೀವರಗ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿ ಕ ಳಗ ಬಿದಿಾರಲ್ಲಲಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಶ್ವನಿಂದ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 747

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ನುಡಿರ್ಯಲಾಟು ಆ ಮಾರ್ತು ಮಿರ್್ವಾಗಿರ್ತುು ಮರ್ತುು ಅದು ಬರಹಮದ ೀವರ ಕ ೂೀಪ್ಕ ೆ ಕಾರರ್ಣವಾಗಿ ಅವರು ಶ್ವನಿಗ
ಶಾಪ್ ನಿೀಡಲು ಕಾರರ್ಣವಾಯಿರ್ತು].

ಮದರ್ಜ್ಞಾನಿಮಿತ ತೀನ್ ಪತಿತಾ ಇತಿ ತಾನ್ ಸುರಾನ್ ।

ಮಾರುತಾದಿೀನ್ ಮೃಷಾsವಾದಿೀರಿತಿ ಬರಹಾಮ ಶ್ರ್ಂ ತದ್ಾ ॥೧೮.೧೪೪॥

ಶಶಾಪ ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ು ತವಂ ಕ್ಷ್ಪರಂ ಜಾತಃ ಪರಾಭರ್ಮ್ ।

ಶಕಾರನ್ನರತನ ್ೀಯಾ್ಯಸ ರ್ಯಸ ೈ ತವಂ ತು ಮೃಷಾsರ್ದಃ ॥೧೮.೧೪೫॥

ಆಗ ಬರಹಮದ ೀವರು ಸಟ್ಟುನಿಂದ ಹ ೀಳುತ್ಾುರ : “ನಿನನನುನ ತರಸಾೆರ ಮಾಡಿದಾರಂದಾಗಿ ಆ ದ ೀವತ್ ಗಳು ಕ ಳಗ

ಬಿದಿಾದಾಾರ ಎಂದು ದ ೀವತ್ ಗಳ ಕುರರ್ತು ನಿೀನು ಇಂದರನಿಗ ಸುಳುಳ ಹ ೀಳಿದ ರ್ಯಲ್ಾಲ, ಅದರಂದಾಗಿ ನ್ಾನು
ನಿನಗ ಶಾಪ್ ಕ ೂಡುತುದ ಾೀನ್ . ನಿೀನು ಶ್ೀಘರದಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಹುಟುು. ಈ ನರನ ಆವ ೀಶವುಳಳ
ಇಂದರನಿಂದ ಸ ೂೀಲು. ಯಾರಗ ನಿೀನು ಸುಳುಳ ಹ ೀಳಿದ ಯೀ, ಅವರಂದಲ್ ೀ ನಿನಗ ಸ ೂೀಲುಂಟ್ಾಗಲ್ಲ”

ಮಚಛಪ್ಾತನಾಂ ಚ ದ್ ೀವಿೀನಾಮವಿಚಾರ್ಯ್ಯ ಮಯಾ ರ್ಯತಃ ।

ಪತಿಯೀಗರ್ರಂ ಪ್ಾರದ್ಾ ನಾವಾಪುಯಸ ತತಃ ಪಿರಯಾಮ್ ॥೧೮.೧೪೬॥

ಮಾನ್ುಷ ೀಷ್ು ತತಃ ಪಶಾಚದ್ ಭಾರತಿೀದ್ ೀಹನಿಗಗಯತಾಮ್ ।

ಸವಲ್ ್ೀಕ ೀ ಪ್ಾರಪುಯಸ ಸಾವತ ್ೀಯ ರ್ರ ್ೀsರ್ಯಂ ತ ೀ ಮೃಷಾ ಭವ ೀತ್ ॥೧೮.೧೪೭॥

“ಯಾವ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ ನಿೀನು ನನಿನಂದ ಶಾಪ್ಹ ೂಂದಲಾಟು ದ ೀವರ್ಯರ ಕುರರ್ತು, ನನನಲ್ಲಲ ವಚಾರ ಮಾಡದ ೀ
(ನನನ ಅನುಜ್ಞ ಪ್ಡ ರ್ಯದ ೀ), ಅವರಗ ಪ್ತ-ಯೀಗದ ವರವನುನ ನಿೀಡಿದ ಯೀ, ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ
ಮನುಷ್್ಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ನಿೀನು ಹ ಂಡತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದಲ್ಾರ . ಮುಂದ ಭಾರತೀದ ೀವರ್ಯ ದ ೀಹದಿಂದ
ಹ ೂರಬಂದ ಪಾವಥತರ್ಯನುನ ನಿೀನು ಕ ೈಲ್ಾಸದಲ್ಲಲ ಹ ೂಂದುವ . ಆದಾರಂದ ನಿೀನು ನಿೀಡಿರುವ ವರ ನಿನನ
ವಚಾರದಲ್ಲಲ ಮಾರ್ತರ ಸುಳಾಳಗಲ್ಲ, ಉಳಿದ ನ್ಾಲಾರ ವಷ್ರ್ಯದಲ್ಲಲ ಸರ್ತ್ವಾಗಲ್ಲ”.
(ಇಂದರಸ ೀನ್ ರ್ಯಲ್ಲಲ ಪಾವಥತರ್ಯೂ ಇದುಾ ವರವನುನ ಪ್ಡ ದಿದಾಳು. ಶ್ವನ್ ೀ ನಿೀಡಿರುವ ವರದಂತ್ ಪಾವಥತಗ
ಮಾನುಷ್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವ ಪ್ತಯಾಗಿ ಸಗಬ ೀಕಿರ್ತುು. ಆದರ ಅದನುನ ಬರಹಮದ ೀವರು ರ್ತಡ ದರು)

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 748

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಏಷಾ ಸಾ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಪಞ್ಚದ್ ೀವಿೀತನ್ುಭಯವ ೀತ್ ।

ಮೃಷಾವಾಗ್ ಯೀಷ್ು ತ ೀ ಪ್ರೀಕಾತ ಮಾರುತಾದ್ಾ್ಸುತ ತ ೀsಖಿಲ್ಾಃ ॥೧೮.೧೪೮॥

“ಐದು ದ ೀವರ್ಯರ ಸಾರೂಪ್ಭೂರ್ತಳಾದ ಆ ಇನಾಿಸ ೀನ್ ರ್ಯು ‘ದೌರಪ್ದಿೀ’ ಎನುನವವಳಾಗಲ್ಲ. ನಿೀನು ಯಾರನುನ
ಕುರರ್ತು ಸುಳುಳ ಹ ೀಳಿದ ಯೀ, ಆ ಎಲ್ಾಲ ಮಾರುತ್ಾದಿ ದ ೀವತ್ ಗಳು(ಮುಖ್ಪಾರರ್ಣ, ರ್ಯಮ ಮರ್ತುು
ಅಶ್ಾೀದ ೀವತ್ ಗಳು) ಅವಳ ಗಂಡಂದಿರಾಗುತ್ಾುರ ”.

ತಾಸಾಂ ಪತಿತವಮಾಪುಯನಿತ ಭಾರತ ್ೈರ್ ತು ಪ್ಾರ್ಯತಿೀ ।

ಸಂರ್ಯುಕಾತ ರ್್ರ್ಹಾರ ೀಷ್ು ಪರರ್ತ ತೀಯತ ನ್ಚಾನ್್ಥಾ ॥೧೮.೧೪೯॥

“ಪಾವಥತೀದ ೀವ, ಭಾರತೀದ ೀವಯಂದಿಗ ಸಂರ್ಯುಕುಳಾಗಿ, ಎಲ್ಾಲ ವ್ವಹಾರದಲ್ಲಲ ಒಟ್ಟುಗ ೀ ಇರಲ್ಲ.

ಉಳಿದವರಗ ಆ ಸೌಲಭ್ ಸಗದಿರಲ್ಲ”.

ಏತ ೀ ಹಿ ಮಾರುತಾದ್ಾ್ಸ ತೀ ದ್ ೀರ್ಕಾಯಾ್ಯತ್ಯರ್ಗೌರವಾತ್ ।
ಜಾತಾ ಇತಿ ಶುರತಿಸತತರ ನಾರ್ಜ್ಞಾ ತ ೀsತರ ಕಾರರ್ಣಮ್ ॥೧೮.೧೫೦॥

“ಈ ವಾರ್ಯುವ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ದ ೀವತ್ ಗಳು ದ ೀವಕಾರ್ಯಥ ಮಾಡಲ್ ಂದ ೀ ಹುಟ್ಟುರುತ್ಾುರ ’ ಎಂದು ವ ೀದದಲ್ಲಲ

ಹ ೀಳಲ್ಾಗಿದ . ಹಾಗಾಗಿ ನಿನನನುನ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿರುವುದು ಅಲ್ಲಲ ಕಾರರ್ಣವ ೀ ಅಲಲ”.

ದಿೀಘಯಕಾಲಂ ಮನ್ುಷ ್ೀಷ್ು ತತಸತವಂ ಸ್ತಿಮಾಪುಯಸ ।

ಇತು್ಕಾತವ ಪರರ್ಯಯೌ ಬರಹಾಮ ಸ ್ೀsಶವತಾ್ಮಾ ಶ್ವೀsಭರ್ತ್ ॥೧೮.೧೫೧॥

“ಆದಕಾರರ್ಣ ನಿೀನು ಧೀಘಥಕಾಲದಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ಯೀನಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವಸ್ತರ್ಯನುನ ಹ ೂಂದುವ ” ಎಂದು ಹ ೀಳಿದ

ಬರಹಮದ ೀವರು ಅಲ್ಲಲಂದ ಹ ೂರಟುಹ ೂೀದರು. ಆ ಶ್ವನ್ ೀ ಅಶಾತ್ಾ್ಮನ್ಾಗಿ ಭೂಮಿರ್ಯಲ್ಲಲ ಅವರ್ತರಸದ.

ಪಞ್ಚದ್ ೀವಿೀತನ್ುಸ ತವೀಷಾ ದ್ೌರಪದಿೀ ನಾಮ ಚಾಭರ್ತ್ ।

ವ ೀದ್ ೀಷ್ು ಸಪುರಾಣ ೀಷ್ು ಭಾರತ ೀ ಚಾರ್ಗಮ್ತ ೀ ॥೧೮.೧೫೨॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 749

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಉಕ ್ತೀsತ್ಯಃ ಸರ್ಯ ಏವಾರ್ಯಂ ತಥಾ ಪೂವೀಯದಿತಾಶಚ ಯೀ ।

ಮುಮುದುಃ ಸರ್ಯಪ್ಾಞ್ಚಚಲ್ಾ ಜಾತಯೀಃ ಸುತಯೀಸತಯೀಃ ॥೧೮.೧೫೩॥

ಈರೀತಯಾಗಿ, ಪ್ಂಚದ ೀವರ್ಯರ ಏಕಶರೀರವುಳಳ ಆ ಇಂದರಸ ೀನ್ ರ್ಯು ‘ದೌರಪ್ದಿೀ’ ಎನುನವ ಹ ಸರನುನ
ಪ್ಡ ದು, ಅಗಿನಕುಂಡದಲ್ಲಲ ಜನಿಸದಳು ಮರ್ತುು ವ ೀದ-ಪ್ುರಾರ್ಣ ಹಾಗೂ ಭಾರರ್ತದಲ್ಲಲ ಹ ೀಳಲಾಟು ‘ಭಾರತೀ’
ಎನುನವ ಹ ಸರುಳಳವಳಾದಳು.
[ಮಹಾಭಾರರ್ತದ ಆದಿಪ್ವಥದಲ್ಲಲ(೨೧೪.೩೫) ದೌರಪ್ದಿೀ ಕುರರ್ತು ಹ ೀಳಿರುವ ಮಾರ್ತು ಹಿೀಗಿದ : ಏರ್ಮೀತ
ಪ್ಾರ್ಣಡವಾಃ ಸಮಬಭ್ರ್ುಯೀಯ ತೀ ರಾರ್ಜನ್ ಪೂರ್ಯಮಿಂದ್ಾರ ಬಭ್ರ್ುಃ । ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ ೈಷಾಂ
ಪೂರ್ಯಮೀವೀಪದಿಷಾು ಭಾಯಾಯ ಯೈಷ್ ದ್ೌರಪದಿೀ ದಿರ್್ರ್ಪ್ಾ’].
ಇದ ಲಲವನೂನ ಕೂಡಾ ಮಹಾಭಾರರ್ತದಲ್ ಲೀ ಹ ೀಳಿದಾಾರ (ಆದರ ಅದನುನ ನ್ಾವು ಅಥ ೈಥಸಕ ೂಳಳಬ ೀಕು ಅಷ್ ುೀ).
ಹಿೀಗ ದೌರಪ್ದಿೀ ಮರ್ತುು ಧೃಷ್ುದು್ಮನರಬಬರು ಹುಟುುತುರಲು, ಎಲ್ಾಲ ಪಾಞ್ಚುಲರೂ ಸಂರ್ತಸಪ್ಟುರು.

ಮಾನ್ುಷಾನ ್ನೀಪಭ ್ೀರ್ಗ ೀನ್ ಸಂಸರ್ಗಾಗಯನಾಮನ್ುಷ ೀಷ್ು ಚ ।

ಮನ್ುಷ್್ಪುತರತಾಯಾಶಚ ಭಾವೀ ಮಾನ್ುಷ್ ಏತಯೀಃ ॥೧೮.೧೫೪॥

ಅಭ್ನಾನತಿತರಾಮಾಸೀತ್ ತದಯೀನಿತವಹ ೀತುತಃ ।

ಯಾಜ ್ೀಪಯಾಜೌ ತಾವ ೀರ್ ದಯತಾ ದುರಪದಸ್ ಸಾ ॥೧೮.೧೫೫॥

ಮಾತೃಸ ನೀಹಾತ್ಯಮನ್ಯೀರ್ಯ್ಯಯಾಚ ೀ ದದತುಶಚ ತೌ ।

ಜಾತಮಾತಮನಿಹನಾತರಂ ಭಾರದವಜ ್ೀ ನಿಶಮ್ ತಮ್ ॥೧೮.೧೫೬॥

ರ್ಯಶ ್ೀತ್ಯಮಸಾರಣಿ ದದ್ಾರ್ಗರಹಿೀತ್ ಸ ್ೀsಪಿ ಲ್ ್ೀಭತಃ ।

ರಾಮಾಸಾರಣಾಂ ದುಲಿಯಭತಾವತ್ ತಿರದಶ ೀಷ್ವಪಿ ವಿೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ॥೧೮.೧೫೭॥

ಮಾನುಷ್ಾನನದ ಸಾೀಕಾರದಿಂದ, ಮನುಷ್್ರ ಸಂಸಗಥದಿಂದ, ಮನುಷ್್ರಂದ ಪ ರೀರಸಲಾಟುು ಯಾಗ

ಮಾಡಲಾಟ್ಟುದಾರಂದ, ಅವರಬಬರಲ್ಲಲ ಮನುಷ್್ ಭಾವವ ಂಬುದು ಬಂರ್ತು. ಆದರ
ಆಯೀಜನರಾಗಿರುವ(ತ್ಾಯಿರ್ಯ ಗಭಥದಿಂದ ಹುಟ್ಟುಲಲವಾದಾರಂದ) ಅವರಲ್ಲಲ, ಜನಸಾಮಾನ್ರಂತ್
ಅಭಿಮಾನ(ದ ೀಶಾಭಿಮಾನ, ಮಾರ್ತೃ-ಪ್ರ್ತೃ ಅಭಿಮಾನ ಇತ್ಾ್ದಿ) ಬರಲ್ಲಲಲ.

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 750

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ದುರಪ್ದನ ಹ ಂಡತರ್ಯು, ಈರೀತ ಹುಟ್ಟುದ ಇವರಬಬರ ತ್ಾಯಿಯಾಗಿ ಸ ನೀಹಪ್ಡ ರ್ಯಬ ೀಕು ಎಂದು ಬರ್ಯಸ,
ಯಾಜ ಹಾಗೂ ಉಪ್ಯಾಜರನ್ ನೀ ‘ಅವರಬಬರೂ ನನನನುನ ತ್ಾಯಿೀ ಎಂದು ಭಾವಸಲ್ಲ’ ಎಂದು
ಬ ೀಡಿಕ ೂಂಡಳು. ಆಗ ಯಾಜ-ಉಪ್ಯಾಜರು ಅವಳಿಗ ಆರೀತ ಆಶ್ೀವಥದಿಸದರು ಕೂಡಾ.
ಭಾರದಾಜ ಋಷಗಳ ಮಗನ್ಾದ ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರು, ರ್ತನನನುನ ಕ ೂಲಲಬಲಲ ಧೃಷ್ುದು್ಮನನು ಹುಟ್ಟುದಾಾನ್
ಎಂದು ಕ ೀಳಿರ್ಯೂ, ಕಿೀತಥಗಾಗಿ ಅವನಿಗ ಅಸರವದ ್ರ್ಯನುನ ಕ ೂಟುರು. ಧೃಷ್ುದು್ಮನ ಲ್ಾಭದಿಂದ ಅಸರವನುನ
ಸಾೀಕರಸದ ಕೂಡಾ. ಏಕ ಂದರ ಭೂಲ್ ೂೀಕದಲ್ಲಲ ಪ್ರಶುರಾಮದ ೀವರು ಹ ೀಳಿಕ ೂಟು ಅಸರಗಳು ದ ೀವತ್ ಗಳ
ಬಳಿರ್ಯೂ ಇರಲ್ಲಲಲ. ಅದರಂದಾಗಿ ಅವನು ಅದನುನ ಸಾೀಕರಸದ.
[ಒಟುು ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ಇಷ್ುು: ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರಗ ರ್ತನನನುನ ಕ ೂಲುಲವ ಧೃಷ್ುದು್ಮನ ಹುಟ್ಟುದಾಾ ನ್ ಎನುನವ
ವಷ್ರ್ಯ ತಳಿಯಿರ್ತು. ಧೃಷ್ುದು್ಮನ ವದಾ್ಕಾಂಕ್ಷ್ಮಯಾಗಿ ದ ೂರೀರ್ಣರ ಬಳಿಗ ೀ ಬಂದ. ಹ ೀಗೂ ಮರರ್ಣ ನಿಶ್ುರ್ತ
ಎಂದು ಅರತದಾ ದ ೂರೀರ್ಣರು, ಕಂಸನಂತ್ ಭರ್ಯಪ್ಡಲ್ಲಲಲ. ರ್ತನನನುನ ಕ ೂಲುಲವವನು ಎಂದು ತಳಿದಿದಾರೂ
ಕೂಡಾ, ಧೃಷ್ುದು್ಮನನಿಗ ಅಸರವದ ್ರ್ಯನುನ ನಿೀಡಿ ಕಿೀತಥರ್ಯನುನ ಪ್ಡ ದರು].

ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನಾಭಾ್ಂ ಬದಾಂ ತಂ ಶುರತಾವ ಪ್ಾಞ್ಚಚಲಭ್ಪತಿಮ್ ।

ಪ್ಾರಹಿಣ ್ೀತ್ ಕೃತರ್ಮಾಮಯರ್ಣಂ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾನಾಂ ರ್ಜನಾದಾಯನ್ಃ ॥೧೮.೧೫೮॥

ಪ್ಾರ್ಣಡವ ೀಷ್ವತುಲ್ಾಂ ಪಿರೀತಿಂ ಲ್ ್ೀಕ ೀ ಖಾ್ಪಯತುಂ ಪರಭುಃ ।

ಸಮಾನ್್ ಪ್ಾರ್ಣಡವಾನ್ ಸ ್ೀsಪಿ ಶ್ರಾನ್ುರ್ಜಸುತಾಸುತಃ ॥೧೮.೧೫೯॥

ತ ೈಮಾಮಯನಿತಃ ಕೃಷ್್ಭಕಾಾಭಾರತೃತಾವಚಚ ಹರಿಂ ರ್ಯಯೌ ।

ತತಃ ಪರಭೃತಿ ಸನ್ಾರ್ಜ್ ದ್ ೀರ್ಪಕ್ಾ ರ್ಜರಾಸುತಮ್ ॥೧೮.೧೬೦॥

ಪ್ಾರ್ಣಡವಾನಾಶ್ರತಾ ಭ್ಪ್ಾ ಜ್ಞಾತಾವ ಭ ೈಮಾರ್ಜುಜಯನ್ಂ ಬಲಮ್ ।

ವಿಶ ೀಷ್ತಶಚ ಕೃಷ್್ಸ್ ವಿಜ್ಞಾರ್ಯ ಸ ನೀಹಮೀಷ್ು ಹಿ ॥೧೮.೧೬೧॥

ಭಿೀಮಸ ೀನ ಹಾಗೂ ಅಜುಥನರಂದ ದುರಪ್ದನು ಬಂಧಸಲಾಟ್ಟುದಾನುನ ಕ ೀಳಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನು, ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ರ್ತನನ

ಎಣ ಯಿರದ ಪ್ರೀತರ್ಯನುನ ತ್ ೂೀರಸಲ್ ಂದ ೀ, ಪಾಂಡವರ ಬಳಿಗ ‘ಕೃರ್ತವಮಥ’ ಎನುನವವನನುನ ಕಳುಹಿಸದನು.
ಶ್ರನ ಅನುಜನ(ವಸುದ ೀವನ ಚಿಕೆಪ್ಾನ) ಮಗಳ ಮಗನ್ಾದ ಆ ಕೃರ್ತವಮಥನು, ಪಾಂಡವರನುನ
ಬಹುಮಾನಿಸದ. ಪಾಂಡವರಂದ, ಕೃಷ್್ಭಕಿು ಪ್ುರಸುರವಾಗಿರ್ಯೂ, ಅಣಾ್ ಎಂಬುವುದರಂದಲೂ, ಕೃರ್ತವಮಥ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 751

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಸರ್ತೃರ್ತನ್ಾಗಿ ಮತ್ ು ಮರಳಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿದಾಲ್ಲಗ ತ್ ರಳಿದ. ಅಂದಿನಿಂದ ಆರಂಭಿಸ, ದ ೀವತ್ ಗಳ ಪ್ಕ್ಷದಲ್ಲಲರರ್ತಕೆ

ಸಮಸು ರಾಜರುಗಳು, ಜರಾಸಂಧನನುನ ಬಿಟುು, ಪಾಂಡವರನ್ ನೀ ಆಶರಯಿಸದರು. ಭಿೀಮಾಜುಥನರ ಬಲವನುನ
ತಳಿದವರಾಗಿ. ವಶ ೀಷ್ವಾಗಿ ಕೃಷ್್ನ ಸ ನೀಹವನುನ ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ತಳಿದು, ಅವರ ಲಲರೂ ಈರೀತ ಮಾಡಿದರು.

ಪರಾಜತಾಶಚ ಬಹುಶಃ ಕೃಷ ್ೀನಾಚಿನ್ಾಕಮಮಯಣಾ ।

ಪರತಾಪ್ಾದ್ ಾಯೀರ್ ತ ೀ ಪೂರ್ಯಂ ರ್ಜರಾಸನ್ಾರ್ಶಂ ಗತಾಃ ॥೧೮.೧೬೨॥

ನ್ ಸ ನೀಹಾತ್ ತದ್ ಬಲಂ ಜ್ಞಾತಾವ ಪ್ಾತಾ್ಯನಾಂ ಕ ೀಶರ್ಸ್ ಚ ।

ರ್ಜನಾಮನ್ತರಾಭಾ್ಸರ್ಶಾತ್ ಸನರ್ಗಾಾಃ ಕೃಷ ್ೀ ಚ ಪ್ಾರ್ಣುಡಷ್ು ॥೧೮.೧೬೩॥

ಆ ರಾಜರ ಲಲರೂ, ಎಣಿಸಲಸಾಧ್ವಾದ ಕಮಥವುಳಳ ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನಿಂದ ಬಹಳ ಬಾರ ಜರಾಸಂಧ

ಪ್ರಾಜರ್ತನ್ಾಗಿದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಈಮೊದಲು ಭರ್ಯದಿಂದ ಜರಾಸಂಧನ ವಶಕ ೆ ತ್ ರಳಿದಾರು. (ಭರ್ಯದಿಂದ
ದುರಪ್ದ, ವರಾಟ, ಶಲ್, ಬಾಹಿಲೀಕ, ಇತ್ಾ್ದಿ ರಾಜರುಗಳು ಜರಾಸಂಧನನುನ ಅನುಸರಸುತುದಾರು).
ಭರ್ಯದಿಂದ ಹ ೂರರ್ತು ಸ ನೀಹದಿಂದಲಲ. ಆ ಕಾರರ್ಣದಿಂದ, ಇದಿೀಗ, ಭಿೀಮಾಜುಥನರ ಹಾಗೂ ಕ ೀಶವನ
ಬಲವನುನ ತಳಿದ ಅವರ ಲಲರೂ ಕೂಡಾ, ಜರಾಸಂಧನಿಂದ ವಮುಖರಾದರು. ಜನಮ-ಜನ್ಾಮನುರಗಳಲ್ಲಲ ಅವರಲ್ಲಲ
ಯಾವ ಭಕಿುರ್ಯ ಅಭಾ್ಸವತ್ ೂುೀ, ಅದರಂದಾಗಿ ಅವರು ಕೃಷ್ಾ್ ಹಾಗೂ ಪಾಂಡವರಲ್ಲಲ ಸಹಜವಾದ
ಸ ನೀಹವುಳಳವರಾಗಿದಾರು. (ಸುುಟವಾಗಿ ಎಲಲವನುನ ತಳಿದ ೀನೂ ಅಲಲ)

ರ್ಜರಾಸನ್ಾಭರ್ಯಂ ತ್ಕಾತವ ತಾನ ೀರ್ ಚ ಸಮಾಶ್ರತಾಃ ।

ಅಪಿ ತಂ ಬಹುಶಃ ಕೃಷ್್ವಿಜತಂ ನ ೈರ್ ತತ್ರ್ಜುಃ ॥೧೮.೧೬೪॥

ಆಸುರಾಃ ಪೂರ್ಯಸಂಸಾಾರಾತ್ ಸಂಸಾಾರ ್ೀ ಬಲವಾನ್ ರ್ಯತಃ ।

ದ್ ೀವಾ ಹಿ ಕಾರಣಾದನಾ್ನಾಶರರ್ಯನ ್ತೀsಪಿ ನಾsನ್ತರಮ್ ॥೧೮.೧೬೫॥

ಸ ನೀಹಂ ತ್ರ್ಜನಿತ ದ್ ೈವ ೀಷ್ು ತಥಾsನ ್ೀsನ ್ೀಷ್ವಪಿ ಸುುಟಮ್ ।

ಧೃತರಾಷ ್ಾೀ ಬಲಂ ಜ್ಞಾತಾವ ಬಹುಶ ್ೀ ಭೀಮಪ್ಾತ್ಯಯೀಃ ॥೧೮.೧೬೬॥

ದ್ ೈರ್ತಾವಚಚ ಸವಭಾವ ೀನ್ ಜ ್ೀಷ್ಾತಾವದ್ ಧಮಮಯರ್ಜಸ್ ಚ ।

ಸುಪಿರೀತ ಏರ್ ತಂ ಚಕ ರೀ ಯೌರ್ರಾಜಾ್ಭಷ ೀಕ್ತರ್ಣಮ್ ॥೧೮.೧೬೭॥

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 752

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

ಇದರಂದಾಗಿ ಜರಾಸಂಧನ ಭರ್ಯವನುನ ಬಿಟು ರಾಜರುಗಳು, ಪಾಂಡವರು ಮರ್ತುು ಶ್ರೀಕೃಷ್್ನನುನ

ಆಶರಯಿಸದರು. ಬಹಳಬಾರ ಕೃಷ್್ನಿಂದ ಸ ೂೀಲ್ಲಸಲಾಟ್ಟುದಾರೂ ಕೂಡಾ, ಅಸುರಪ್ಕ್ಷಕ ೆ ಸಂಬಂಧಪ್ಟು
ರಾಜರುಗಳು ಜರಾಸಂಧನನುನ ಬಿಡಲ್ಲಲಲ.
ಇದ ಲಲವುದಕೂೆ ಪ್ೂವಥಸಂಸಾೆರವ ೀ ಕಾರರ್ಣ. ಅದ ೀ ಬಲ್ಲಷ್ಠ. ದ ೀವತ್ ಗಳು ಯಾವುದ ೂೀ ಒಂದು ಪ್ರಸ್ತರ್ಯ
ಒರ್ತುಡದಿಂದ ದ ೈರ್ತ್ರನುನ ಆಶರಯಿಸಬ ೀಕಾಗಿ ಬಂದರೂ ಕೂಡಾ, ಮಾನಸಕವಾಗಿ ಅವರಲ್ಲಲ ದ ೀವತ್ ಗಳಿಗ
ಸಂಬಂಧಪ್ಟುವರಲ್ಲಲ ಸ ನೀಹ ಇದ ಾೀ ಇರುರ್ತುದ . ಅದ ೀ ರೀತ ಅಸುರರೂ ಕೂಡಾ. ಅವರು ಸದಾ ಆಸುರರಲ್ ಲೀ
ಸ ನೀಹವನುನ ಹ ೂಂದಿರುತ್ಾುರ .
ಇರ್ತು ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನು, ಬಹಳಬಾರ ಭಿೀಮಾಜುಥನರ ಬಲದ ಕುರರ್ತು ತಳಿದವನ್ಾಗಿ, ಅವರ ದ ೈವಕ
ಸಾಾಭಾವವನುನ ತಳಿದವನ್ಾಗಿ, ಜ ೂತ್ ಗ ಧಮಥರಾಜ ಜ ್ೀಷ್ಠನ್ಾಗಿರುವುದರಂದ (ಅನುಪ ೀಕ್ಷಣಿೀರ್ಯ ಬಲ,
ದ ೈವಕ ಸಾಭಾವ ಮರ್ತುು ಹಿರರ್ಯ ಎನುನವ ಎಲ್ಾಲ ಕಾರರ್ಣಗಳಿಂದ) ಅರ್ತ್ಂರ್ತ ಪ್ರೀರ್ತನ್ಾಗಿಯೀ, ಧಮಥರಾಜನನುನ
ರ್ಯುವರಾಜನನ್ಾನಗಿ ರಾಜಾ್ಭಿಷ್ ೀಕ ಮಾಡಿದನು.

ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನಾರ್ಥ ್ೀ ಜತಾವ ಸರ್ಯದಿಕ್ಷು ಚ ಭ್ಪತಿೀನ್ ।

ಚಕರತುಃ ಕರದ್ಾನ್ ಸವಾಯನ್ ಧೃತರಾಷ್ಾಸ್ ದುರ್ಜಜಯಯೌ ॥೧೮.೧೬೮॥

ರ್ತದನಂರ್ತರ ಭಿೀಮಾಜುಥನರು, ಎಲ್ಾಲ ದಿಕುೆಗಳಲ್ಲಲರುವ ರಾಜರುಗಳನುನ ಗ ದುಾ, ಅವರ ಲಲರನೂನ

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರನಿಗ ಕರವನುನ ನಿೀಡುವವರನ್ಾನಗಿ ಮಾಡಿದರು.

ತಯೀಃ ಪಿರೀತ ್ೀsಭರ್ತ್ ಸ ್ೀsಪಿ ಪ್ೌರಜಾನ್ಪದ್ಾಸತಥಾ ।

ಭೀಷ್ಮದ್ ್ರೀರ್ಣಮುಖಾಃ ಸವ ೀಯsಪ್ತಿಮಾನ್ುಷ್ಕಮಮಯಣಾ ॥೧೮.೧೬೯॥

ಧೃರ್ತರಾಷ್ರ, ಭಿೀಷ್ಾಮಚಾರ್ಯಥರು, ದ ೂರೀಣಾಚಾರ್ಯಥರ ೀ ಮೊದಲ್ಾದ ಪ್ಟುರ್ಣದಲ್ಲಲರುವವರು, ಹಳಿಳಗರು ಹಿೀಗ

ಎಲಲರೂ, ಮನುಷ್್ರಗ ಮಿೀರದ ಭಿೀಮಾಜುಥನರ ಕ ಲಸಗಳಿಂದ ಪ್ರೀರ್ತರಾದರು.

॥ ॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಾನ್ನ್ಾತಿೀರ್ಯಭಗರ್ತಾಪದವಿರಚಿತ ೀ ಶ್ರಮನ್ಮಹಾಭಾರತತಾತಪರ್ಯ್ಯನಿರ್ಣ್ಯಯೀ

ಭೀಮಾರ್ಜುಜಯನ್ದಿಗ್ವವರ್ಜಯೀ ನಾಮ ಅಷಾುದಶ ್ೀsದ್ಾಾಯರ್ಯಃ ॥

*********

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 753

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೮: ಭಿೀಮಾಜುಥನದಿಗಿಾಜರ್ಯಃ

೧೮.೧ ನಾಮಮಿೀಮಾಂಸ

ಮಹಾಭಾರತ ಪ್ಾತರ ಪರಿಚರ್ಯ(೧೮ ನ ರ್ಯ ಅಧ್ಾ್ರ್ಯದ ಸಾರಾಂಶ)

ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿನ್ ಮ್ಲರ್ಪ ಅಂಶ ಆವ ೀಶ ರಾಮಾರ್ಯರ್ಣದಲ್ಲಿನ್ ಮ.ತಾ.ನಿ. ಉಲ್ ಿೀಖ

ಪ್ಾತರ ಪ್ಾತರ
ರ್ಯುಧ್ಾಮನ್ು್ ವಶಾಾವಸು ಎನುನವ ಗಂಧವಥ ಧಾರ್ತರ (ದಾಾದಶಾದಿರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಒಬಬ ೧೮.೭೨-೭೩

ಉತತಮೊೀರ್ಜಸ್ ಪ್ರಾವಸು ಎನುನವ ಗಂಧವಥ ಅರ್ಯಥಮಾ(ದಾಾದಶಾದಿರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಒಬಬ) ೧೮.೭೨-೭೩

ಸರ್ತ್ಜತ್ ಚಿರ್ತರಸ ೀನ ಎನುನವ ಗಂಧವಥ ಮಿರ್ತರ ೧೮.೭೩-೭೪

ರ್ಜನ್ಮೀರ್ಜರ್ಯ ಚಿರ್ತರರರ್ ಎನುನವ ಗಂಧವಥ ರ್ತಾಷ್ುು(ದಾಾದಶಾದಿರ್ತ್ರಲ್ಲಲ ಒಬಬ) ೧೮.೭೫

ಧೃಷ್ುದು್ಮನ ಅಗಿನ(ವಹಿನ) ೧೮.೯೮-೧೦೨

ದ್ೌರಪದಿೀ ಶಚಿೀ, ಶಾಮಳ ಉಷ್ಾ ಹಾಗೂ ೧೮.೧೦೨-೧೪೮

ಪಾವಥತಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಭಾರತೀದ ೀವ
ಅರ್ಜುಯನ್ ಇಂದರ ನರರೂಪ್ ಭಗವಂರ್ತ ವಾಲ್ಲ ೧೮.೫೬, ೧೪೩

ಅಶವತಾ್ಮ ಶ್ವ(ರುದರ) ೧೮.೧೪೪-೧೫೧

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 754

 ಅಧಾ್ರ್ಯ -೧೫

ಸಂಪಕಯ ಕ ್ಂಡಿ:
https://mahabharatatatparyanirnaya.blogspot.com/
https://www.facebook.com/Bhagavadgitakannada/
https://go-kula.blogspot.com/

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ ಭಾಗ-ಒಂದರ ಪ್ದ್ರೂಪ್, ಶ್ರೀರ್ಯುರ್ತ ಗ ೂೀವಂದ ಮಾಗಳ್ ಅವರ

ಪ್ರಸುುತ ಪ್ರತ್ ್ೀಕ ಇ-ಪ್ುಸುಕ ರೂಪ್ದಲ್ಲಲ ಲಭ್ವದ .
ಈ ಎಲ್ಾಲ ಇ-ಪ್ುಸುಕಗಳನುನ ಓದುಗರು ಈ ಕ ಳಗಿನ ಕ ೂಂಡಿಯಿಂದ ಡೌನ್ ೂಲೀಡ್ ಮಾಡಿಕ ೂಳಳಬಹುದು:
https://sites.google.com/site/adhyatmainkannada/home/mbtn

ಶ್ರೀಕೃಷಾ್ಪಯರ್ಣಮಸುತ

ಮಹಾಭಾರರ್ತ ತ್ಾರ್ತಾರ್ಯಥ ನಿರ್ಣಥರ್ಯ-ಭಾಗ-೦೧ Page 755