เพิม

Ȁ เติม    บล็อกถัดไป» somsitt2@gmail.com   แผงควบคุม   ออกจากระบบ

ั ต์ ใจยอดศล
DrSant บทความสุขภาพ นพ.สน ิ ป์  (chaiyodsilp@gmail.com)

04 ตุลาคม 2555 Upcoming Events

แผนทีข
Ȁ ับรถไป Wellness We Care
สอนวิธแ
ี ปลผลเคมีของเลือด Center มวกเหล็ ก

5 สค. 60 (9.00­16.00)
ผมอายุ 42 ปี ครับ นําหนัก 72 กก. สูง 165 ซม. มีปัญหาปวดข้อเข่าบ่อยๆ ผลตรวจ แค ้มป์ ฝึ กสติรก
ั ษาโรค (MBT­8) รับ  15 คน
สุขภาพประจําปี อย่างทีส่งมาให้คณ ุ หมอนี คือทุกปี บริษทั ก็ให้ตรวจสุขภาพประจําปี  ตรวจ 12­13 สค. 60
แล้วไม่มอี ะไร ก็จบกันไปปี ต่อปี  โดยทีผมเองก็ไม่ได้เข้าใจอะไรมากไปกว่าทีหมอบอกว่า
แค ้มป์ วันแม่ (Camp For Mom) รับ  11 คน
โอ.เค. คือผมอยากจะเข้าใจผลการตรวจให้มากกว่านี เบือทีจะถามหมอแค่วา่ ปกติใช่ไหม
19 สค. 60
ครับหมอ แล้วหมอก็บอกว่าไม่มอี ะไรนอกจากไขมันสูงเล็กน้อย แล้วก็ผา่ นไปอีกหนึงปี  ผม
แค ้มป์ ช่วยครูให ้รู ้วิธพ
ี ลิกผั นโรคด ้วยตนเอง
อยากจะรูป้ ั ญหาสุขภาพของผมจริงจัง ผมอยากให้คณ ุ หมอสันต์ชว่ ยสอนวิธแี ปลผลการ
ตรวจเลือดนีให้ดว้ ย คือผมอยากรูค้ วามหมายของแต่ละค่า ว่าผมจะเอาความหมายของมัน (Social Program for Muaklek
Teachers)
ไปใช้ประโยชน์ในการดูแลตัวเองได้อย่างไรครับ
23­24 สค. 60:

การประชุมกลุม
่ นักธุรกิจ (ไม่รบ
ั คนนอก)
ขอบพระคุณล่วงหน้ามา ณ โอกาสนีด้วยครับ
25­26 สค. 60

Blood Chemistry GHBY Camp in English for
Indonesian Pharmacists (เต็มแล ้ว)
FBS                        108 (ไม่เกิน 125 mg/dl)
1 ­3 กย. ุ60
HbA1C                    6.1 (ไม่เกิน 6.5%) แค ้มพลิกผั นโรคด ้วยตัวเอง (RDBY ุ6/1)
BUN                       23 (8-24 mg/dL)  (เปิ ดใหม่ ยังไม่เต็ม)

Cr                         1.5 (0.7-1.2 mg/dL) 10­16 กย. 60
eGFR                     73 (มากกว่า 90 ml/min/1.73 sqm) Spiritual Retreat ( 7 days, in Thai)
แค ้มป์ รีท รีท ทางจิตวิญญาณ (7 วัน7คืน,
Uric acid                  8.4 (3.4 – 7.0)  ใช ้ภาษาไทย) รับ  10 คน (เต็มแล ้ว)
Triglyceride               218 ( ไม่เกิน 200) 
23­24 กย. 60
HDL-cholesterol         37 (มากกว่า 40 mg/dl )  แค ้มป์ สุขภาพดีด ้วยตนเอง (GHBY20)
LDL-cholesterol        133 (ไม่เกิน 130 mg/dL) สําหรับ คนทัȀ วไป รับ  20 คน

Total Cholesterol       214 (ไม่เกิน 240 mg/dL) 
AST (SGOT)            55 (ไม่เกิน 40 IU/L)  คล ังบทความของบล็อก

ALT (SGPT)               42 (ไม่เกิน 34 IU/L)   ►  2017 (116)

Alkaline Phosphatase  57 (ไม่เกิน 128 mg/dL)  ►  2016 (100)

GTT                       84      (78 U/L) ►  2015 (93)

HBs Ag                         Negative  ►  2014 (108)

Anti HBs                      Positive <344>  ►  2013 (112)
▼  2012 (159)
►  ธันวาคม (9)
……………………………
►  พฤศจิกายน (13)
▼  ตุลาคม (18)
ตอบครับ อาหารเย็นหรือความตาย และวัน
อังคารกับ มอรี

จดหมายแบบว่าส่งผลการตรวจร่างกายมาให้ชว่ ยดูเนีย มีแยะเลย ผมเคยสอนการแปลผล คนพะเยา มี infiltration ทีป

อยากทํ า CT
Ȁ อด

การตรวจนับเม็ดเลือด (CBC) ไปแล้ว เคยสอนแปลผลการวิเคราะห์ปัสสาวะ (UA) ไปแล้ว นํ�าโมเลกุลหกเหลีย
Ȁ ม แปดเหลีย
Ȁ ม
วันนีผมจะรวบยอดสอนการแปลผลการตรวจเคมีในเลือดให้ฟัง ท่านทีถามมาคล้ายกันแต่ สิบ แปดมงกุฎ

ว่าผมไม่ได้ตอบก็ขอให้เอาวิธแี ปลผลทีคุยกันวันนีไปแปลผลการตรวจของท่านเอาเองก็ ยา Bromocriptine กับ อาหมวย

นักเรียนนอกทีภ
Ȁ เู ก็ต
แล้วกัน
หมอสันต์ดา่ คนรุน
่  Gen Y
ตรวจคัดกรองก่อนแต่งงาน หรือก่อน
1.. Blood chemistry แปลตรงๆว่าเคมีของเลือด หมายถึงระดับของสารต่างๆทีอยูใ่ น มีบุตร

เลือดซึงก่อปฏิกริ ยิ าเคมีได้ ซึงการเพิมขึนหรือลดลงของสารเหล่านี บ่งบอกไปถึงว่าจะมี จะดูแลผู ้ป่ วยอัลไซเมอร์อย่างไร

โรคอะไรเกิดขึนในร่างกายบ้าง Physician Health Study สิงȀ ทีค

Ȁ น
บ ้าวิตามินตังตาคอ...
�
The Great Cholesterol Con
 2.. FBS = ย่อมาจาก fasting blood sugar แปลว่าระดับนําตาลในเลือดหลังการอด วิท ยาศาสตร์แบบมัวȀ นิม
Ȁ
อาหารมาอย่างน้อย 8 ชัวโมง เป็ นการตรวจสถานะของโรคเบาหวานโดยตรง คือคนปกติ หนูจะเป็ นบ ้าไหม
ค่านีจะตํากว่า 100 mg/dL ของคุณได้ 108 ถือว่าอยูใ่ นย่านใกล้จะเป็ นเบาหวาน ถ้าของ เหลืออีกทางเลือกหนึงȀ .. คือเตรียม
ตัวตายไงครับ
ใครสูงเกิน 125 ก็ถอื ว่าเป็ นเบาหวานแล้วอย่างบริบรู ณ์
โละจม.วัยรุน
่  ในโอกาสทีม Ȁ ผ
ี ู ้อ่าน
บล็อกครบหนึงȀ ล ้าน...
3.. HbA1C = ย่อมาจาก hemoglobin A1C แปลว่าระนําตาลสะสมเฉลียสามเดือนในเม็ด การออกกําลังกายแบบฝึ กกล ้ามเนือ
�
(Strength Training)...
เลือดแดง มีความหมายคล้ายๆกับค่า FBS คือโดยคํานิยามถ้านําตาลสะสมเฉลียของของ
กินพลาสติกเป็ นยาถ่ายแล ้วอันตราย
ใครสูงกว่า 6.5% ก็ถอื ว่าเป็ นโรคเบาหวานไปแล้วอย่างบริบรู ณ์ ค่า HbA1C นีดีกว่าค่า ไหม
FBS ในสองประเด็น คือ คนรุน
่  Y ไม่กน
ิ ผั ก
 จดหมายจากนักวิจัยเรือ
Ȁ งผู ้สูงอายุ

3.1 ทําให้เราตรวจคัดกรองเบาหวานได้ทกุ เมือ โดยไม่ตอ้ งอดอาหารมาล่วงหน้า สอนวิธแ

ี ปลผลเคมีของเลือด

3.2 การทีมันสะท้อนค่านําตาลในเลือดในช่วงเวลาสามเดือนย้อนหลัง จึงตัดปั ญหาระดับ ขอข ้อมูลประกอบการออกแบบคอน

โดคนแก่
นําตาลวูบวาบในช่วงหนึงวันก่อนการตรวจ คือคนไข้บางคนทีจะทําตัวดีเฉพาะสองสามวัน
►  กันยายน (14)
ก่อนไปหาหมอเพือให้นําตาลในเลือดดูด ี พอคล้อยหลังหมอตรวจเสร็จก็ออกมาสังไอติ
►  สิงหาคม (22)
มมากินเป็ นกะละมังให้หายอยาก คนไข้แบบนีการตรวจ HbA1C จะทําให้ทราบสถานะ
►  กรกฎาคม (16)
ทีแท้จริงของเบาหวานดีกว่า
►  มิถน
ุ ายน (5)
►  พฤษภาคม (11)
4.. BUN =  ย่อมาจาก blood urea nitrogen แปลว่าไนโตรเจนในรูปของยูเรีย  ตัวยูเรียนี ►  เมษายน (9)
เป็ นเศษของเหลือจากการเผาผลาญโปรตีนทีตับ ซึงต้องถูกกําจัดทิงโดยไต การวัดระดับ ►  มีนาคม (9)
ค่าของ BUN เป็ นตัวบ่งบอกว่าเลือดไหลไปกรองทีไตมากพอหรือไม่ ในภาวะทีเลือดไหล ►  กุมภาพันธ์ (19)
ไป่ กรองทีไตน้อยลง เช่นในภาวะร่างกายขาดนํา หรือสูญเสียเลือดไปทางอืนเช่นเลือดออก ►  มกราคม (14)
ในทางเดินอาหาร หรือในภาวะช็อก ระดับของ BUN จะสูงขึนอย่างรวดเร็ว ค่าปกติของ
►  2011 (219)
BUN คือ 8-24 ของคุณวัดได้ 23 ยังอยูใ่ นเกณฑ์ปกติ อย่างน้อยก็บง่ บอกว่าเลือดยังไหล ►  2010 (148)
ไปกรองทีไตดีอยู ่ ร่างกายไม่ได้อยูใ่ นภาวะขาดนํา หรือเสียเลือด ►  2009 (25)

5.. Cr = เขียนเต็มว่า Creatinine แปลว่าเศษเหลือจากการสลายตัวของกล้ามเนือ คือ เกียวก
Ȁ ั
ับหมอสนต์
กล้ามเนือของคนเรานีมันสลายตัวและสร้างใหม่อยูต่ ลอดเวลา คนมีกล้ามมากก็สลายตัว DrSant
มากสร้างมาก Cr ซึงเป็ นเศษซากทีสลายตัวออกมาจะถูกไตขับทิงไป แต่ในกรณีทไตเสี ี ย
นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
การทํางาน เช่นเป็ นโรคไตเรือรัง ไตจะขับ Cr ออกทิงไม่ทนั กับทีกล้ามเนือสลายออกมา พบ.
ทําให้ระดับ Cr ในเลือดสูงผิดปกติ ค่าปกติของมันคือ 0.7-1.2 mg/dL แต่ของคุณได้ตง 1.5
ั Cert.Cardiovascula
r & Thoracic Surgery (GLH, NZ)
ซึงสูงผิดปกติ แสดงว่าไตของคุณเริมจะทํางานไม่ดแี ล้ว หรือเริมเป็ นโรคไตเรือรังแล้ว ตรง วว.ศัลย์หวั ใจหลอดเลือดและทรวงอก
นี “เป็ นเรือง” ทีคุณจะต้องติดตามเจาะลึกต่อไป อว.เวชศาสตร์ครอบครัว, อดีตเป็ น
ศัลยแพทย์หวั ใจทีต Ȁ อ ่ มาหันมาสนใจ
เวชศาสตร์ครอบครัว เคยทํ างานบริหาร
6.. eGFR = เรียกสันๆว่า จีเอฟอาร์. ย่อมาจาก estimated glomerular filtration rate เป็ นผู ้อํานวยการรพ.พญาไท2 อยู ่ 6 ปี
ตอนนีเ� กษี ยณแล ้วและไปตัง Wellness �
แปลว่าอัตราการไหลของเลือดผ่านตัวกรองของไตในหนึงนาที ค่านีได้จากการคํานวณเอา We care Center ทีอ Ȁ .มวกเหล็ก เปิ ด
จาก Cr กับอายุ และชาติพนั ธุข์ องเจ้าตัว ห้องแล็บทียังไม่ทนั สมัยจะไม่รายงานค่านี ถ้าเจ้า แค ้มป์ สุขภาพ สอนให ้คนมีสข ุ ภาพดีด ้วยตัว
เอง (GHBY) และสอนคนทีป Ȁ ่ วยแล ้วให ้
ตัวอยากทราบค่านีต้องเอาค่า Cr ทีได้ไปอาศัย GFR calculator ตามเว็บในเน็ทคํานวณ พลิกผั นโรคด ้วยตัวเอง(RDBY) ด ้วย (1)
ให้ ค่าจีเอฟอาร์.นีมีประโยชน์มากในแง่ทใช้ี แบ่งระดับความรุนแรงของคนที Cr ผิดปกติ โภชนาการทีม Ȁ พ
ี ช ื เป็ นอาหารหลัก (2) การ
ออกกําลังกาย (3) การจั ดการความเครียด
อย่างคุณนีว่ามีความรุนแรงเป็ นโรคไตเรือรังระยะไหนของ 5 ระยะ กล่าวคือ อย่างเป็ นระบบ และ (4) การเข ้ากลุม ่ เพือ
Ȁ น
ช่วยเพือ Ȁ น ทํ างานจิตอาสาคือช่วยมูลนิธ ิ
สอนช่วยชีวต ิ  มูลนิธช ิ ่วยผ่าตัดหัวใจเด็ก
ระยะที 1 ตรวจพบพยาธิสภาพทีไตแล้ว แต่ไตยังทํางานปกติ (จีเอฟอาร์ 90 มล./นาที ขึน และเป็ นทีป Ȁ รึกษาให ้กับ รพ.มวกเหล็กด ้วย
ไป)   มีงานอดิเรกทํ าสวนปลูกผั กปลูกดอกไม ้
เคยทํ า "ไร่หมอสันต์เกษตรอินทรีย"์  แล ้ว
ระยะที 2 ตรวจพบพยาธิสภาพทีไตแล้ว และไตเริมทํางานผิดปกติเล็กน้อย (จีเอฟอาร์ 60- เลิกไปเพราะเงินหมด ตอนนีห � ลงเชือ Ȁ เพือ Ȁ น
89 มล./นาที)   และไปเริม Ȁ ทํ าฟาร์มใหม่อก
Ȁ  Nature We Care Farm แบบว่า
ี แล ้วทีม Ȁ วกเหล็ก
ชือ
ระยะที 3 ไตทํางานผิดปกติปานกลาง ไม่วา่ จะตรวจพบพยาธิสภาพทีไตหรือไม่กต็ าม (จี "..ไปโดนเขาหลอกอีกแล ้ว น ้องแก ้วไม่
เอฟอาร์ 30-59 มล./นาที)  เข็ด" แต่คราวนีห � มอสันต์มน ัȀ ใจว่าทํ าได ้
ยัȀงยืนแน่นอนเพราะเพือ Ȁ นเป็ นคนออกเงิน
ระยะที 4 ไตทํางานผิดปกติมาก (จีเอฟอาร์ 15-29 มล./นาที)  บล็อกนีเ� ป็ นการสือ Ȁ สารแบบวันเวย์คอ ื หมอ
ระยะที 5. ระยะสุดท้าย (จีเอฟอาร์ตากว่
ํ า 15 หรือต้องล้างไต) สันต์เขียนมาข ้างเดียว ท่านทีม Ȁ คี าํ ถามสุข
ภาพกรุณาส่งȀ ไปให ้หมอสันต์ท างอีเมลทีȀ
chaiyodsilp@gmail.com โดยต ้อง
     จะเห็นว่าแม้คณ ุ จะยังไม่มพี ยาธิสภาพทีไต (หรือมีแล้วก็ไม่รเู้ พราะไม่ได้ตรวจ) แต่จเี อ ออกตัวก่อนว่าหมอสันต์ไม่มป ี ั ญญาตอบ
เมล์ได ้หมดดอก แต่จะพยายามตอบคําถาม
ฟอาร์ของคุณคํานวณได้ 57 ซึงตํากว่า 60 จึงจัดว่าคุณเป็ นโรคไตเรือรังระยะที 3 แล้ว ตรง ทีไ Ȁ ม่ซาํ� กับ ของคนอืน Ȁ ทุกเมล์
นีมีนยั สําคัญ ถ้ามีเวลาตอนท้ายค่อยคุยกันว่าควรต้องทําอะไรต่อไป ตอนนีขอสอนวิธแี ปล ดูโปรไฟล์ทั ง� หมดของฉัน
ผลเคมีของเลือดให้จบก่อนนะ
ผูต
้ ด
ิ ตาม

7.. Uric acid ก็คอื กรดยูรกิ ทีเป็ นต้นเหตุของโรคเก้าท์นนแหละ ค่

ั าปกติของกรดยูรกิ ใน ผูติ
้ ดตาม (1776) ถัดไป
เลือดคือ 3.4-7.0 ของคุณได้ 8.4 ก็คอื สูงผิดปกติ เนืองจากคุณไม่เคยมีอาการของเก้าท์
(เจ็บข้อ ข้อบวมแดง) จึงเรียกคนแบบคุณนีว่าเป็ นคนทีมีกรดยูรกิ สูงโดยไม่มอี าการ
(asymptomatic hyperuricemia) ซึงยังไม่ถอื เป็ นภาวะทีต้องกินยารักษาเก้าท์แต่อย่างใด

8..Triglyceride คือไขมันไตรกลีเซอไรด์ ซึงเป็ นไขมันก่อโรคชนิดหนึงในร่างกายเรา
ระดับทีสูงจนต้องใช้ยาคือเกิน 200 mg/dl ของคุณได้ 218 ก็ถอื ว่าเป็ นโรคไขมันในเลือด
ผิดปกติชนิดไตรกลีเซอไรด์สงู

9.. HDL-cholesterol เรียกสันๆว่าเอ็ช.ดี.แอล. เรียกอีกอย่างว่า “ไขมันดี” เพราะมันเป็ น
ติดตาม
ไขมันทีดึงไขมันทีพอกหลอดเลือดออกไปจากหลอดเลือด ดังนันยิงมีเอ็ช.ดี.แอล.มากก็ยงิ
ดี คนปกติควรมีเอ็ขดีแอล.เกิน 40 mg/dl ขึนไป ของคุณมี 37 ก็ถอื ว่าตําผิดปกติ
หมายความว่าเป็ นคนมีความเสียงทีจะเป็ นโรคหัวใจขาดเลือดมาก  บทความทีไȀ ด้ร ับความนิยม

สอนวิธแี ปลผลเคมีของเลือด
10.. LDL-cholesterol เรียกสันๆว่าแอลดีแอล. หรือเรียกอีกอย่างว่า “ไขมันเลว” เพราะ ผมอายุ 42 ปี ครับ  นํ�าหนัก 72 กก. สูง
165 ซม. มีปั ญหาปวดข ้อเข่าบ่อยๆ ผล
มันเป็ นตัวไขมันทีพอกอยูท่ ผนั
ี งหลอดเลือดและเป็ นไขมันก่อโรคโดยตรง การจะตัดสินว่า ตรวจสุขภาพประจํ าปี อย่างทีส Ȁ ง่ มาให ้
คุณหมอนี � คือทุกปี บริษัท ก็ให ้ตรวจ
คนไข้คนไหนควรกินยาลดไขมันเมือไหร่กต็ ดั สินกันจากระดับแอลดีแอล.นีแหละ โดยเทียบ สุข...
กับความเสียงในการเป็ นโรคหัวใจหลอดเลือด (cardiac risk stratification) ทีแต่ละคนมี จะไปจากลูกและหลานก็รู ้สึกผิด
เป็ นทุนอยูแ่ ล้ว  กล่าวคือ คุณหมอคะ ดิฉน ั เป็ นครูเกษี ยณกิน
บํ านาญได ้สองปี  สามีเสียไปหลายปี
แล ้ว อยูท
่ จ
ีȀ ั งหวัด............ แต่ตอนนีม
� า
ถ้ามีความเสียงทีจะเป็ นโรคตํา (low cardiac risk) เช่นอายุไม่มาก ไขมันไม่สงู  ความดัน อยูก
ว่...
่ รุงเทพฯเพือ
Ȁ ช่วยดูหลาน ตอนแรก

ไม่สงู  ไม่สบู บุหรี ก็จะให้เริมทานยาลดไขมันเมือ LDL มากกว่า 160 

อย่าย ้ายห ้องนอนหนีบั นได (Step
ถ้ามีความเสียงปานกลาง (moderate cardiac risk) เช่นมีปัจจัยเสียงหลักเกินสองอย่างขึน training)
ไป จะให้เริมทานยาลดไขมันเมือ LDL มากกว่า 130 คุณหมอสันต์ท น ีȀ บ
ั ถือ ผมอายุ 72 ปี
สมัยหนุม่ ๆเคยเล่นฟุตบอล บาสเก็
ถ้ามีความเสียงสูง (high cardiac risk) หรือเป็ นโรคหัวใจ หรือเบาหวาน หรืออัมพาตแล้ว ตบอล ตอนนีก � ารเคลือ Ȁ นไหวช ้าลง พูด
ง่ายๆว่างุม
่ ง่าม ลูกได ้ทํ าห ้องใหม่ให ้ผม
จะให้เริมทานยาลดไขมันเมือ LDL มากกว่า 100 ที.Ȁ ..

อาจารย์คณะแพทย์ท ห ีȀ มดไฟ
     ในกรณีของคุณนี น่าเสียดายทีคุณไม่ได้บอกความดันเลือด สถานะของการสูบบุหรี ถึง อ.นพ.สันต์ คะ หนูเป็ นอาจารย์ท ีȀ
และประวัตกิ ารตายของบรรพบุรษุ มา ผมจึงประเมินระดับชันความเสียงต่อโรคหัวใจหลอด คณะแพทย์แห่งหนึงȀ ค่ะ แต่หนูไม่ใช่
แพทย์ หนูได ้รับ ทุนไปเรียนปริญญาเอก
เลือดให้คณ
ุ ไม่ได้ แต่หากดูจากดัชนีมวลกายทีสูงเกินปกติ (26) นําตาลทีค่อนไปทางสูง ต่างประเทศ และกลับ มาทํ างานได ้สิบ
ห ้าปี ก...
ไตรกลีเซอไรด์ทสูี งผิดปกติ และไขมันดีทตํี ามาก ผมเดาว่าระดับความเสียงต่อการเป็ นโรค
หัวใจหลอดเลือดของคุณต้องเป็ นระดับปานกลางขึนไปแน่นอน นันหมายความว่า ณ จุดนี มาตรฐานไขมันคนไทยวัยกินข ้าวราด
� คิดโปะไข่ดาว
ผั ดสิน
คุณต้องรีบรีดไขมันเลวออกจากตัวให้เหลือตํากว่า 130 ให้ได้ ถ้าทําไม่ได้ คุณก็ตอ้ งทาน กราบเรียน อาจารย์หมอ สันต์ ครับ  ขอ
อนุญาตแนะนําตัวและเล่าเรือȀ งก่อนครับ
ยาลดไขมัน ผมอายุ 32 ปี  สูง 188 ซม ปั จจุบั นปี
2017 หนัก 87 กก. (ปี  2011 หนัก 9...

11. Total Cholesterol หมายถึงโคเลสเตอรอลรวมในร่างกาย เป็ นค่ารวมของไขมันสาม ง่ายๆ 7 อย่าง เพือ Ȁ ไม่เป็ นความดันเลือด

สูง
อย่าง กล่าวคือ  อาจารย์คะ ขอบคุณอาจารย์มากทีต Ȁ อบ
จดหมายของหนูเรือ Ȁ งความดันสูงร ้าย
แรงของคุณแม่ แม ้ว่าตอนทีค Ȁ ณ
ุ หมอ
    โคเลสเตอรอลรวม = ไขมันดี (HDL) + ไขมันเลว (LDL) + หนึงในห้าของไขมัน ตอบมานัน �  คุณแม่จะเสียไปหนึงȀ วันก่อน
หน ้านัน
� ...
ไตรกลีเซอไรด์ 
สอนวิธอ ี า่ นผล CBC (การตรวจนับ เม็ด
เลือด)
     สมัยก่อนเราใช้คา่ โคเลสเตอรอลรวมตัวนีตัวเดียวในการประเมินไขมันในเลือด จึงได้ เรียน คุณหมอ รบกวนคุณหมอช่วยแปล
กําหนดค่าปกติไว้วา่ ถ้าสูงเกิน 240 mg/dl จึงจะถือว่าสูงและเริมใช้ยา แต่สมัยนีเราไม่คอ่ ย ผลเลือด CBC ให ้หน่อยคะลูกชายป่ วย
มีไข ้ตัวร ้อนมาก 6 วันนีแ
� ล ้วคะคุณหมอ
จะดูคา่ โคเลสเตอรอลรวมกันเท่าไหร่แล้ว เราดูเจาะลึกลงไปถึงไขมันแต่ละชนิด และตัดสิน สงสัยไข ้เลือดออก ไข ้หวัด 2009 จึงให ้
ไป...
ใจใช้หรือไม่ใช้ยาจากระดับไขมันเลว (LDL) โดยไม่สนใจโคเลสเตอรอลรวมแล้ว เพราะค่า
นีมักชักนําให้เข้าใจผิด ยกตัวอย่างเช่นตัวคุณนีถ้าดูคา่ โคเลสเตอรอลรวมจะเห็นว่าได้ 214 ไขมันสูง ตรวจตับ แล ้วค่า SGOT สูงแต่
SGPT ไม่สงู
ซึงก็แค่สงู เกินพอดีไปบ้างแต่ไม่สงู ถึงกับต้องใช้ยา แต่วา่ จริงๆแล้วเป็ นความเข้าใจผิด อาจารย์สน ั ต์ท เีȀ คารพ ผมอายุ 38 ปี  ไม่
สูบ บุหรี Ȁ ไม่ดมืȀ แอลกอฮอล์ ได ้เริม
Ȁ ทํ าตัว
เพราะกรณีชองคุณนีค่าโคเลสเตอรอลรวมดูตาอยู ํ ไ่ ด้เพราะคุณมีไขมันดี (HDL) ตํากว่า ดีตามอาจารย์แนะนํามาเป็ นปี  ทั ง� ออก
ปกติ เลยพลอยทําให้คา่ โคเลสเตอรอลรวมตําไปด้วย ทังๆทีคุณเป็ นคนมีไขมันเลวอยูใ่ น กําลังกายแบบแอโรบิกและเล่นกล ้...

ระดับสูงถึงขันต้องใช้ยาแล้ว   เฮ ้ย..ย มันง่ายเกินไปหรือเปล่า
� มเพิงȀ สอน MBT มา มีสงิȀ ทีน
    วันนีผ Ȁ า่
สนใจเกิดขึน � ในชัน � เรียนหลายเรือ
Ȁ ง โดย
12.. AST(SGOT) = ย่อมาจาก aspartate transaminase หรือชือเก่าว่า serum glutamic เฉพาะเรือ Ȁ ง "เฮ ้ย..ย" ผมจึงอยากจะ
เขียนทิง� ไว ้ทีน Ȁ  ีȀ ก...
oxaloacetic transaminase เป็ นเอ็นไซม์ทปกติ
ี อยูใ่ นเซลของตับ ซึงจะไม่ออกมาในเลือด
หากมีเอ็นไซม์ตวั นีออกมาในเลือดมากก็แสดงว่าเซลตับกําลังได้รบั ความเสียหาย เช่นอาจ ีเรียนรู ้จากเรือ
Ȁ งเล่า "การวางตัวตน"
สวัสดีครับ คุณหมอสันต์      อยาก
จะมีตบั อักเสบจากการติดเชือหรือจากสารพิษ หรือแม้กระทังจากแอลกอฮอล์ และไขมัน ขอบคุณคุณหมอสําหรับ บทความต่างๆ
ทีค
Ȁ ณุ หมอพิมพ์ให ้อ่านโดยเฉพาะเรือ Ȁ ง
แทรกเนือตับ ค่าปกติของ AST คือไม่เกิน 40 IU/L แต่ของคุณได้ 55 ก็ถอื ว่าสูงกว่าปกติ การละตัวตน ผมเป็ นคนตังใจกั � บ ทุก
อาจมีเหตุอะไรสักอย่างให้เซลตับบาดเจ็บ กรณีของคุณนีเป็ นคนนําหนักเกิน ไขมันใน เรือ
Ȁ งโดยเฉ...

เลือดสูง สาเหตุอาจเกิดจากตับอักเสบจากไขมันก็ได้ นอกจากนีเอ็นไซม์ตวั นียังมีอยูใ่ น
อวัยวะอืนเช่น หัวใจ ไต สมอง ด้วย จึงไม่ได้จาํ เพาะเจาะจงว่าถ้าเอ็นไซม์ตวั นีสูงต้องเป็ น
เรืองของตับเท่านัน

13.. ALT (SGPT) = ย่อมาจาก alamine amintransferase หรือชือเก่าว่า serum
glutamic pyruvic transaminase เป็ นเอ็นไซม์ทปกติ
ี อยูใ่ นเซลของตับเช่นเดียวกับ AST
แต่วา่ มีความจําเพาะเจาะจงกับตับมากกว่า AST เสียอีก และ ALT นีจะออกมาในเลือด
เมือเซลตับได้รบั ความเสียหายเช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิงในกรณีทมีี เนืองอกอุดตันทาง
เดินนําดี ค่าปกติของ ALT คือไม่เกิน 34 IU/L แต่ของคุณได้ 57 ก็ถอื ว่าสูงกว่าปกติอยูด่ ี
ผมว่าคุณจะต้องมีอะไรสักอย่างทีไม่เป็ นมิตรกับเซลตับ ซึงต้องค้นหากันต่อไปว่ามันคือ
อะไร 

14.. Alkaline Phosphatase = เป็ นเอ็นไซม์ทอยู ี ใ่ นเซลของตับ ทางเดินนําดี และของ

กระดูกเป็ นส่วนใหญ่ ความหมายของเอ็นไซม์ตวั นีหากมันสูงขึนคืออาจจะมีปัญหาทีทาง
เดินนําดี ตับ หรือกระดูก ค่าปกติในผูช้ ายผูใ้ หญ่ไม่เกิน 128 U/L ของคุณได้ 57 ก็อยูใ่ น
เกณฑ์ปกติ

15.. GTT = ย่อมาจาก gamma glutamyl transpeptidase เป็ นเอ็นไซม์ในเซลตับและทาง
เดินนําดีเช่นเดียวกับ ALT มีความไวต่อความเสียหายของเซลตับมากกว่า แต่ขาดความ
จําเพาะเจาะจง หมายความว่าเมือ GTT สูงจะเกิดจากอะไรก็ได้ทอาจจะไม่
ี ใช่เรืองของตับ
เช่นอาจมีปัญหาทีตับอ่อน ทีหัวใจ ทีปอด หรือแม้กระทังเป็ นเบาหวาน อ้วน หรือดืม
แอลกอฮอล์ ก็ทาํ ให้ GTT สูงได้ สารตัวนีจึงไม่มปี ระโยชน์ในการคัดกรองโรคเลย อย่าง
ของคุณก็สงู นะครับ คือค่าปกติเขาไม่เกิน 78 U/L แต่ของคุณได้ 84 เข้าใจว่าคงเป็ นเพราะ
คุณอ้วนนันละมัง

16.. HBs Ag = ย่อมาจาก hepatitis B surface antigen แปลว่าตัวไวรัสตับอักเสบบี.ซึง
ตรวจจากโมเลกุลทีผิวของมัน ถ้าตรวจได้ผลบวกก็แปลว่ามีเชือไวรัสตับอักเสบบี.อยูใ่ นตัว
ของคุณตรวจได้ผลลบ ก็แปลว่าไม่มเี ชือไวรัสตับอักเสบบี. 
17.. Anti HBs = ย่อมาจาก antibody to hepatitis B surface antigen แปลว่าภูม ิ
ต้านทานต่อไวรัสตับอักเสบบี. คุณตรวจได้ผลบวกก็แปลว่าคุณมีภมู คิ มุ้ กันต่อไวรัสบี.แล้ว
ไม่ตอ้ งไปแสวงหาการฉีดวัคซีนญ

      เอาละ ได้เข้าใจความหมายของสารเคมีแค่ละตัวแล้ว คราวนีลองมาประเมินภาพรวม
สุขภาพของคุณนะ ว่าจากผลการตรวจสุขภาพครังนี คุณมีปัญหาซึงผมไล่เลียงจากเรือง
ใหญ่ลงไปหาเรืองเล็ก ดังนี

ปั ญหาที 1. เป็ นโรคไตเรือรัง ระยะที 3
ปั ญหาที 2. ไขมันในเลือดสูงถึงระดับต้องรักษา
ปั ญหาที 3. ใกล้จะเป็ นเบาหวาน
ปั ญหาที 4. ดัชนีมวลการสูงเกินพอดี (พูดง่ายๆว่าอ้วน)
ปั ญหาที 5. มีเอ็นไซม์ของตับสูงโดยทียังไม่ทราบสาเหตุ
ปั ญหาที  . กรดยูรกิ สูงโดยไม่มอี าการ
       
     โอ้.. อายุแค่ 42 ปี เอง ปั ญหาแยะเหมือนกันนะเนีย แต่คณ
ุ ไม่ใช่คนพิเศษทีแย่กว่าคน
อืนมากมายหรอกครับ คนไทยวัยคุณนี ซึงพวกการตลาดเขาเรียกว่า Generation X หรือ
เรียกสันๆว่า Gen X คือมีอายุประมาณสามสิบกว่าไปถึงห้าสิบ คนไทยรุน่ นีเจาะเลือดมา
ดูเถอะครับ สิทธิการิยะท่านว่าจะไม่ได้ตายดี อุ๊บ..ขอโทษ ผมปากเสียอีกละ พูดใหม่ เจาะ
เลือดมาดูเถอะ โครงสร้างของสารเคมีในเลือดแตกต่างจากคนไทยรุน่ ก่อนนันราวกับเป็ น
มนุษย์คนละพันธ์ มีงานวิจยั หลายรายการมากทีสนับสนุนคําพูดของผม รวมทังงานวิจยั
ของผมเองทีศึกษาเคมีของเลือดคนสุขภาพดีอายุ 40+ จํานวนสามพันกว่าคนทีมาตรวจ
สุขภาพทีรพ.พญาไท 2 พบว่าเกินครึงมีไขมันในเลือดผิดปกติถงึ ระดับทีต้องใช้ยา
ประมาณหนึงในสามเป็ นความดันเลือดสูง โดยทีส่วนใหญ่ยงั ไม่รตู้ วั  และหนึงในสามใกล้จะ
เป็ นเบาหวาน และมีดชั นีมวลกายเฉลียสูงเกินพอดี คือเป็ นคนไทยรุน่ ทีมีปัจจัยเสียงทีจะ
เป็ นโรคเรือรังอยูเ่ พียบ..บ..บ จนสามารถคาดเดาได้เลยว่าคนวัยนีจะจบชีวติ ด้วยการป่ วย
เป็ นโรคเรือรังอันได้แก่โรคหลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง (อัมพาต) ความดันเลือดสูง
โรคไต โรคเบาหวาน เป็ นต้น จนผมอยากจะเปลียนชือรุน่ จาก Gen X เป็ น Gen Sick
แทน เพราะว่ายังไม่ทนั แก่กม็ โี รคแพลมออกมาให้เห็นเพียบแล้ว เมือหลายเดือนก่อนมี
หมอน้อยคนหนึงมาปรึกษาว่าจะไปฝึกอบรมทางด้านผ่าตัดหัวใจดีไหม อนาคตการทํามา
หากินจะฝืดเคืองไหม ผมรีบตอบว่า

     “เอาเลยน้อง พีดูไขมันในเลือดของคนไข้วยั สีสิบห้าสิบวันนีแล้ว เอ็งจบแล้วจะมีงานทํา
ล้นมือไปอีกอย่างน้อยยีสิบปี”

     ขอโทษ เผลอนินทา Gen X ไปซะหลายกระบุง กลับมาทีเรืองของคุณดีกว่า เมือเรียง
ลําดับปั ญหาสุขภาพได้แล้ว ขันต่อไปก็ตอ้ งวางแผนสุขภาพประจําปี  ว่าปี นีคุณต้องทําอะไร
บ้าง ซึงกระบวนการนีต้องทําร่วมกันระหว่างตัวคุณในฐานะคนไข้กบั หมอทีตรวจสุขภาพ
ประจําปี ให้คณ
ุ  แต่วนั นีผมทําให้คณ
ุ ข้างเดียวก็แล้วกันนะ สิงทีคุณจะต้องทําในปี นีคือ

1.. คุณต้องรีบป้ องกันไตของตัวเองไม่ให้เสือมไปมากกว่านี โดย

1.1  งดยาทีมีพษิ ต่อไตเด็ดขาด โดยเฉพาะยาแก้ปวดแก้อกั เสบ ซึงผมเดาว่าคุณคงจะกิน

แก้ปวดเข่าของคุณอยู ่ ต้องเลิก หรือจํากัดให้เหลือน้อยทีสุด เพราะยานีทําให้ไตพัง

1.2 งดการตรวจวินิจฉัยด้วยการฉีดสารทึบรังสีอย่างสุดชีวติ  เพราะการฉีดสารทึบรังสี
เป็ นการขย่มเนือไตให้พงั อย่างเป็ นเนือเป็ นหนังได้มากทีสุด ถ้าหมอจะทําต้องหาทางหลีก
ไปทําด้วยวิธอี นที
ื ไม่มกี ารใช้สารทึบรังสี

1.3 อย่าให้รา่ งกายขาดนํา เพราะร่างกายขาดนําเป็ นตัวเร่งการเสือมของไต ถ้าขาดนํา

มากๆไตอาจจะพังไปเลยในชัวข้ามวัน ให้คณ ุ ดืมนําวันละอย่างน้อย 2 ลิตร ตังนําไว้ทกุ หน
ทุกแห่ง ไม่วา่ จะเป็ นห้องนอน ห้องทีว ี ห้องนํา เลิกนิสยั ดืมนําจากตูเ้ ย็น เพราะการต้องลุก
เดินไปเอานําจากตูเ้ ย็นทําให้ไม่ได้ดมนํ
ื าสักที

1.4 สืบค้นให้แน่ใจว่าไม่มโี รคไตทีแก้ไขได้แต่คณ
ุ ยังไม่ร ู้ จะให้ดไี ปหาหมอไตอย่างน้อยสัก
หนึงครัง เพราะขณะนีคุณเป็ นโรคไตเรือรังแล้ว ไม่ไปหาหมอไตแล้วคุณจะไปหาลิง (อุ๊บ
ขอโทษ) คุณจะไปหาหมอสาขาไหนละครับ การสืบค้นทีควรทําคืออย่างน้อยควรตรวจอุลต
ร้าซาวด์ไตดูวา่ มีนิวซึงอาจจะเอาออกได้งา่ ยๆหรือเปล่า ตรวจโปรตีน (microalbumin) ใน
ปั สสาวะเพือดูวา่ การทํางานของไตเสียมากหรือเปล่า คือถ้าเสียมากก็จะมีโปรตีนรัวออกมา
ในปั สสาวะมาก

2.. ในประเด็นไขมันในเลือดสูง อ้วน ใกล้เป็ นเบาหวาน ทังหมดนีเป็ นเรืองเดียวกันคือ

ความเสียงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด การจะแก้ปัญหาเหล่านีคุณต้องวางแผนแก้ปัญหา
เป็ นชุดแบบเบ็ดเสร็จ เรียกว่าต้องเปลียนวิถชี วี ติ ไปอย่างสินเชิง (total lifestyle
modification) อันได้แก่
2.1 คุณต้องจัดเวลาอย่างน้อย 1 ชัวโมงต่อวันไว้ออกกําลังกาย และฝึกตัวเองทุกวันจน
สามารถออกกําลังกายได้ถงึ ระดับมาตรฐาน คือออกกําลังกายแบบต่อเนือง (แอโรบิก) ได้
จนถึงระดับหนักปานกลาง คือหอบแฮ่กๆจนร้องเพลงไม่ได้ นานอย่างน้อย 30 นาที
สัปดาห์ละอย่างน้อย 5 วัน ควบกับการเล่นกล้ามอีกอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครัง

2.2 คุณต้องปรับโภชนาการของคุณไปอย่างสินเชิง กล่าวคือด้านหนึงคุณต้องลดการ
บริโภคอาหารให้พลังงานลงให้เหลือสัก 1 ใน 4 ของทีเคยทานก็พอ อาหารให้พลังงานตัว
เอ้สามตัวคือ  
(1) นําตาลทีเพิมเข้ามาในเครืองดืมซอฟท์ดริงค์ต่างๆ  
(2) ไขมันทรานส์ หมายถึงไขมันผงทีใช้ทาํ อาหารอุตสาหกรรมเช่นครีมเทียม เนยเทียม
เค้ก คุก้ กี ขนมกรุบกรอบ ไอศกรีม เป็ นต้น  
(3) คาร์โบไฮเดรตทีขัดสี โดยเฉพาะอย่างยิง ข้าวขาว เส้นก๋วยเตียว เส้นหมี แป้ ง ขนม
ต่างๆ  
     อีกด้านหนึงคุณต้องเพิมการบริโภคผักและผลไม้ให้มากๆๆ อย่างน้อยวันหนึงให้ได้ 5
เสริฟวิง เรียกว่าให้ทานผักและผลไม้เป็ นวัว

2.3 คุณต้องจัดดุลชีวติ คุณใหม่ หมายถึงดุลระหว่างงานกับชีวติ  ต้องเรียนรูว้ ธิ จี ดั การ

ความเครียดและฝึกทํามันทุกวันจนมีทกั ษะทีจะลดความเครียดให้ตวั เองอย่างได้ผล

2.4 คุณต้องลดนําหนักตัวเองลง ถ้าสามารถลดจนดัชนีมวลกายเหลือสัก 23 ก็จะดี นันคือ
ลดนําหนักจาก 72 กก. เหลือ 62 กก. แต่ถา้ ไม่สามารถ ให้ลดลงจากเดิมสักสิบเปอร์เซ็นต์
คือเหลือ 65 กก. ก็ถอื ว่าพอรับได้ การลดนําหนักเป็ นการยิงทีเดียวได้นกสามตัว คือ (1)
ป้ องกันโรคหัวใจขาดเลือด (2) รักษารักษาอาการปวดเข่า และ (3) ป้ องกันโรคเก้าท์
เพราะคุณมีกรดยูรกิ สูงเป็ นทุนอยูแ่ ล้ว  

2.5 หลังจากทําตัวดีได้ครบ 3 เดือน แล้ว คุณต้องกลับไปหาหมออีกครังหนึงเพือประเมิน
ปั จจัยเสียงของโรคหัวใจหลอดเลือดซํา โดยเฉพาะอย่างยิงเรืองไขมัน LDL ซึงถ้าหากยัง
สูงเกิน 130 อยูอ่ กี  คราวนีคุณต้องทานยาลดไขมัน เพือป้ องกันไม่ให้ภาวะไขมันในเลือด
สูงชักนําคุณให้เป็ นโรคหลอดเลือดหัวใจ ปั จจัยเสียงอืนๆถ้าประเมินแล้วพบก็แก้ไขเสียให้
หมด เช่นถ้าความดันเลือดสูงก็ตอ้ งรีบรักษา ถ้าสูบบุหรีอยูต่ อ้ งเลิก

3.. ในประเด็นทีมีเอ็นไซม์ของตับสูงผิดปกตินน สิ ั งทีพึงทําคือลดสิงทีจะเป็ นพิษต่อตับออก

ไปก่อน โดยเฉพาะอย่างยิงแอลกอฮอล์ ยาแก้ปวดพาราเซ็ตตามอลนีก็เป็ นพิษต่อตับ แล้ว
เมือกลับไปโรงหมอในอีกสามเดือนข้างหน้า ให้คณ ุ ตรวจภูมคิ มุ้ กันไวรัสตับอักเสบเอ. และ
ไวรัสตับอักเสบซี.ด้วย เพราะหากยังไม่มภี มู คิ มุ้ กันไวรัสตับอักเสบเอ. คุณก็ควรจะฉีด
วัคซีนซะ เนืองจากตับไม่คอ่ ยดีอยูแ่ ล้ว อะไรทีจะป้ องกันตับไม่ให้เสียหายมากไปกว่านีได้
ต้องรีบทํา ในประเด็นการตรวจภูมคิ มุ้ กันไวรัสตับอักเสบซี.นัน หากพบว่าคุณเคยติดเชือ
ตับอักเสบซี.คุณต้องไปหาหมอตับ (hepatologist) เพราะตับอักเสบเรือรังจากไวรัสซี.อาจ
เป็ นสาเหตุให้เอ็นไซม์สงู  ทีสําคัญคือปั จจุบนั นีหมอตับอาจจะตัดสินใจใช้อนิ เตอร์เฟี ยรอน
รักษาไวรัสซี.ในจังหวะทีเหมาะสม

4.. ในประเด็นกรดยูรกิ สูงนัน ยังไม่ใช่วาระหลักในตอนนี เพราะคุณยังไม่มอี าการของโรค

เก้าท์ยงั ไม่จาํ เป็ นต้องใช้ยารักษา สิงทีพึงทําคือ

4.1 หลีกเลียงอาหารทีมีสารพิวรีนมาก เช่น ตับ ไต ปลาซาร์ดนี  ไก่งวง ส่วนอาหารทีมีสา
รพิวรีนปานกลาง เช่น หน่อไม้ฝรัง เนือวัว เนือไก่ ปู เป็ ด ถัว เห็น กุง้  หมู นันก็ควรทาน
แต่พอควร ส่วนอาหารทีมีสารพิวรีนน้อยเช่น ผลไม้ ธัญพืช ไข่ นม มะเขือเทศ ผักใบเขียว
นัน ทานได้ไม่จาํ กัด  

4.2. ถ้าอ้วน ต้องลดนําหนักด้วยการออกกําลังกายและปรับโภชนาการ เพราะยิงอ้วน ยิง
เป็ นเก้าท์มากขึน 

4.3. ถ้าดืมแอลกอฮอล์ ต้องเลิก เพราะแอลกอฮอล์ทงเป็ ั นตัวให้พวิ รีนซึงจะกลายเป็ นกรด

ยูรกิ มากขึน ทังทําให้ไตขับกรดยูรกิ ทิงได้น้อยลง  

4.4. ถ้าทานยาทีทําให้เป็ นเก้าท์งา่ ย ต้องเปลียน ผมไม่ทราบว่าคุณทานยาอะไรอยูบ่ า้ ง

ตรงนีคุณไปดูเอาเองก็แล้วกัน

4.5 ตอนกลับไปหาหมอสามเดือนข้างหน้า ให้ขอหมอตรวจสถานะของฮอร์โมนต่อม
ไทรอยด์และพาราไทรอยด์ดว้ ยว่าเป็ นอย่างไร เพราะสาเหตุสองอย่างของเก้าท์คอื โรคไฮ
โปไทรอยด์ และโรคไฮเปอร์พาราไทรอยด์ อย่างน้อยคุณต้องเจาะเลือดดูฮอร์โมนสองตัวนี 

    ทีผมเขียนยืดยาวเนียก็เพือเป็ นตัวอย่างให้ทา่ นผูอ้ า่ นท่านอืนได้ไอเดียว่าเมือเราไป

ตรวจสุขภาพประจําปี  เราควรใช้ประโยชน์จากข้อมูลทีได้อย่างไร นันคือเราต้องสรุปให้ได้
ว่าจากข้อมูลทีได้มา เรามีปัญหาสุขภาพอะไรบ้าง แล้วก็จดั ทําแผนว่าปี นีเราจะทําอะไรให้
สุขภาพของเราดีขนบ้ึ าง แล้วก็...ลงมือทํา
 นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์
บรรณานุกรม 
 
1.        Fadem SZ, Rosenthal B. CKD-EPI and MDRD-GFR Calculator using
standardized serum creatinine, age, race, gender. Accessed on October 3, 2012 at
http://nephron.org/cgi-bin/MDRD_GFR/cgi

By DrSant at 19:01   

บทความใหม่กว่า หน ้าแรก บทความทีเȀ ก่ากว่า

แผนทีเȀ ดินทางไปเวลเนสวีแคร์เซ็นเตอร์

แบบง่าย ธีม. ขับ เคลือ
Ȁ นโดย Blogger.