El filibusterismo: kabanata 16
May Akda: Jose Rizal
“ANG MGA KAPIGHATIAN NG ISANG INTSIK”
Quiroga - isang negosyanteng
Intsik
Simoun - mag-aalahas
Mr. Leeds - namamahala sa
ulong nagsasalita sa may perya
sa Quiapo
tauhan
Tagpuan
-Bahay at bodega ni Quiroga
PAGSUSURI SA AKDA
Kaisipan/Paliwanag: Si Simoun ay nakipagkasundo kay Quiroga
Pahiwatig: Ang pagtanggap ng suhol ng mga nanunungkulan sa pamahalaan
at ang pagsasamantala sa mga lumalapit sa kanila ay nakapagdaragdag ng
paghihirap ng bayan. Ito ang pinakamalubhang sakit ng lipunan sa ngayon.
Reaksyon: Unti unting nagtatagumpay si Simoun sa kanyang plano.
Mabuti ba ang nobela? Bakit? Oo, dahil nakikita ditto ang malubhang sakit
ng ating lipunan.
Rekomendasyon? Ang totoong pagmamalasakit sa bayan ay pagiging tapat
at hindi pagsusuhol.
El filibusterismo: kabanata 17
“ANG PERYA SA QUIAPO”
May Akda: Jose Rizal
Nagsalin sa Filipino:
Pinagmulang Bansa: Pilipinas
Teoryang Pampanitikan:
Sosyolohikal
Tagpuan
- Sa perya sa Quiapo
TEORYANG
PAMPANITIKAN
TEORYANG SOSYOLOHIKAL-
Naniniwala ang mga tagapagtaguyod
nito na ang manunulat ay produkto ng
kanyang panahon, lugar, mga
kaganapan, kultura, at institusyon sa
kanyang kapaligiran kung saan
itinuturing sila bilang boses ng
kanyang panahon.
Nagsalin sa Filipino:
Pinagmulang Bansa: Pilipinas
Teoryang Pampanitikan:
Sosyolohikal
talasalitaan
BUOD
Naghandog ng isang hapunan si Quiroga na dinaluhan ng mga tanyag na panauhin.
Bulalas – pahayag
Dumating si Simoun upang singilin ng utang ang Intsik. Nakipagkasunduan sya na
Consulado – ukol sa gawain ng
babawasan nya ng 2 libo ang 9 na libong utang ni Quiroga kung papayag itong itago
konsul
ang mga ramas sa bodega ni Quiroga. Napilitang sumang-ayon si Quiroga sapagkat
Kapighatian – kahirapan,
ito'y gipit. Pinag-uusapan naman ng mga pari ang ulong nagsasalita sa perya na
kalungkutan
Konsul – isang tao na ipinag-utos
pinamamahalaan ni Mr. Leeds.
ng pamahalaan na naninirahan sa
ibang bansa para maging
kinatawan ng kanyang bansa.
Kopa – goblet TEORYANG
ARAL
PAMPANITIKAN
: Hindi dapat tumatanggap ng
TEORYANG SOSYOLOHIKAL- suhol upang hindi
Naniniwala ang mga tagapagtaguyod pagsamantalahan
nito na ang manunulat ay produkto ng Matuto tayong makontento sa
kanyang panahon, lugar, mga kung anong mayroon tayo
kaganapan, kultura, at institusyon sa sapagkat sa kahahangad natin
kanyang kapaligiran kung saan ng mas mataas gamit ang
itinuturing sila bilang boses ng makasariling intesyon ay lalo
kanyang panahon. tayong napapahamak. Kagaya
ni Quiroga na nais maging
konsul subalit naisahan
lamang siya ng kanyang mga
nakausap.
Sa pag-abot ng pangarap
mahalagang dumaan sa tama
at malinis na proseso upang
maging matatag ang
pundasyon ng tagumpay.
BUOD
tauhan talasalitaan
Isang maganda at maaliwalas na gabi sa perya
Padre Camorra - mukhang kung saan nagtungo ang mga bisita ni Quiroga.
Galaw – kilos Sila ay nagtungo sa kubol ni Mr. Leeds at naglibot
artilyerong pari Kalantiriin – inisin
Mr. Leeds - misteryosong sa perya kung saan may nakita silang mga larawan
Katog – tunog at isa doon ay kahawig ni Simoun. Si Simoun
Amerikanong nagtatanghal sa Kinamumuhian – kinagagalitan,
perya naman ay biglang nawala sa perya.
kinaiinisan
Paulita - kasintahan ni Isagani
Isagani - kasintahan ni Paulita
Kkutsero – ang nagkokontrol sa
kabayo
Ben Zayb - isang mamahayag Liwasan – parke, plasa
ARAL
PAGSUSURI SA AKDA
Ang mahalagang aral na ating
Kaisipan/Paliwanag: Nagpunta sa perya ang mga bisita ni Quiroga mapupulot dito ay huwag tumingin sa
Pahiwatig: Masining ang mga Pilipino. At sa dahilang ang singing pinag-aralan at pinagmulan ng isang
ay kinakikitaan ng damdamin at ng iniisip ng gumagawa nito, tao. Sapagkat ang kaalaman at
makikitang ang nalalarawan sa kanilang mga inukit ay ayon sa mga kahusayan ng isang tao ay batay sa
pangyayari noong panahong yaon. mga karanasan at natural nitong
Reaksyon: Iba ang perya noong panahon at ang isa sa larawan na abilidad. Huwag nating husgahan ang
kanilang nakita ay maaaring larawan ni Ibarra. lipunan ayon sa mukha nito. Bagkus
Mabuti ba ang nobela? Bakit? Oo, naipapakita ang gawi ng mga alamin natin ang karanasan at paano
tao noon at ang kaibahan ng noon sa ngayon tayo makatutulong para sa pag-unlad.
Rekomendasyon? Ang mga paglalarawan ni Rizal sa panahon
noong panahon ng Kastila ay makakatulong upang mas
maintindihan ng magbabasa ang nobela.
 May Akda: Jose Rizal
El filibusterismo: kabanata 18 Nagsalin sa Filipino:
Pinagmulang Bansa: Pilipinas
“MGA KADAYAAN” Teoryang Pampanitikan:
Sosyolohikal

Mr. Leeds - nagtatangahal sa
perya
Ben Zayb - ang mamahayag
Imuthis - mahiwagang ulo sa
palabas ni Mr. Leeds
tauhan
talasalitaan
Alingasaw – Singaw
Iginugumon – Inilulubog
Kabuhungan – Kasamaan
Kahindik-hindik – Nakakatakot
Pinaunlakan – Pinagbigyan
BUOD
Ang mga panauhin ay nanood ng palabas ni Mr. Leeds. Ang
nagsasalitang mahiwagang ulo na si Imuthis ay nagkwento tungkol
sa kanyang pagkasawi o pagkamatay. Binanggit din ng ulo na sya'y
nabuhay muli upang ihayag ang kataksilan. Sa takot ni Padre Salvi
ay nahimatay sya. Sa sumunod na araw ay ipinagbawal ang
palabas at nagtungo si Mr. Leeds sa Hongkong dala ang lihim.

Tagpuan
- Perya
TEORYANG
PAMPANITIKAN ARAL
: Ang pagkatakot at tuluyang
TEORYANG SOSYOLOHIKAL-
pagkakahimatay ni Padri Salvi
PAGSUSURI SA AKDA Naniniwala ang mga tagapagtaguyod
ay nagpapakilala ng pagtanggap
nito na ang manunulat ay produkto ng
ng mga prayle sa kanilang
Kaisipan/Paliwanag: Nanood ng pagtatangahal ang mga tauhan. kanyang panahon, lugar, mga
kasamaa't pagkakasala.
kaganapan, kultura, at institusyon sa
Pahiwatig: Ang mga bagay na nabanggit ng ulo ay tumutukoy sa kanyang kapaligiran kung saan Huwag maghanap na kamalian o
pangyayaring nagaganap noong panahon ng Kastila. itinuturing sila bilang boses ng butas sa ibang tao. Katulad ni
kanyang panahon. Ben Zayb, ay pilit hinanap niya
Reaksyon: Ang kwento ng mahiwagang ulo na si Imuthis ay
nagpapahayag ng mga katangian ng tao noon ang mga salamin o mga tricks at
props na nakatago bago ang
Mabuti ba ang nobela? Bakit? Oo, dahil marami ang matututunang mahika.
bagong kaalaman tungkol sa nangyari sa nakaraan.
Huwag maging masama. Huwag
Rekomendasyon? Ang pagkakakilanlan sa mga tauhan ay may pumatay ng tao para lamang
kasamang kwento upang mas makilala pa sila. makamit ang kahilingan. Ang
halimbawa ay pagpatay sa
sariling kadugo para lamang sa
mga polittikal na ambisyon.
El filibusterismo: kabanata 19
“ang mitsa”
TEORYANG
May Akda: Jose Rizal
Nagsalin sa Filipino:
Placido - mag-aaral
Kabesang Andang - ina ni PAGSUSURI SA PAMPANITIKAN
Pinagmulang Bansa: Pilipinas Placido
Teoryang Pampanitikan: Simoun - mag-aalahas AKDA TEORYANG SOSYOLOHIKAL-
Sosyolohikal Naniniwala ang mga tagapagtaguyod
tauhan Pahiwatig: Ang layunin ng maraming
nito na ang manunulat ay produkto ng
kanyang panahon, lugar, mga
magulang sa pagpapaaral sa kanilang anak kaganapan, kultura, at institusyon sa
Tagpuan
- Sa bahay ni Placido
talasalitaan upang maipagmalaki at masabing sila'y
magulang ng isang nakapag-aral at
kanyang kapaligiran kung saan
itinuturing sila bilang boses ng
nagkatitulo. kanyang panahon.
Arabal – hangganan ng bayan
Basar – tindahan Reaksyon: Ang mga magulang noon ay

Buod Candelabra – mahabang tubo na

Pilit na tinitiis ni Placido ang
pagtitimpi at pinipigil ang
galit nya para sa mga taong
kagalit nya. Nakasalubong
nya si Simoun at naglabas
ng saloobin. Ikinwento nya
ang kagustuhan ng kanyang
ina na siya ay magpatuloy
mag-aral. Nakinig sya sa
mga sinasabi ni Simoun.
Umuwi sya at pinakinggan
ang sermon at pangaral ng
kanyang ina.
may kandila sa dulo
Ciriales – mahabang tubo na may
krus sa dulo
Fenix – isang mahimalang ibon
na nabubuhay ng limandaang taon
pinag-aaral ang anak upang may
ipagmalaking karangalan at titulo.
Mabuti ba ang nobela? Bakit? Oo, dahil
ARAL
may mga aral para sa lahat. l: Hindi dapat isipin ng
magulang ang karangalan at
Rekomendasyon? May mga kaugaliang
titulong makukuha ng anak
dapat nang iwasan upang umunlad tulad ng
kundi ang matututunan ng
mga karakter. anak.
 May Akda: Jose Rizal
El filibusterismo: kabanata 20 Nagsalin sa Filipino:
Pinagmulang Bansa:
“ANG NAGPAPAlAGAY/ SI DON Pilipinas
Teoryang Pampanitikan:

CUSTODIO” Sosyolohikal

TAUHAN TALASALITAAN
BUOD
Don Custiodio - tinaguriang Bantog – kilala ARAL
Buena Tinta Si Don Custodio ay nakapangasawa
ng mayaman at nagnegosyo. Di-masusupil – di mapipigil May paniniwala si Rizal na
Pumunta sa Espanya ngunit walang ang tao'y pantay-pantay.
Ginugol – inaksaya Walang pagkakaiba ang puti
pumansin sakanya dahil sa
TAGPUAN kakulangan sa pinag-aralan kaya Himala – kababalaghan at kayumanggi.
bumalik ng Pilipinas. Sya ay
Ang ika-dalawampung kabanata ng El naniniwala na ang Pilipino ay Katukayo – kapangalan
Filibusterismo, isang nobela na siyang ipinanganak upang maging utusan.
isinulat ni Dr Jose P Rizal, na may pamagat Sa loob ng labing limang araw, si
na “Si Don Custodio” ay walang eksaktong Don Custodio ay bumuo ng pasiya
tagpuan. Subalit, sinasabing sa akademya ukol sa kasulatan at handa na niya
ng salitang kastila ang pinaka-tagpo. itong ipaalam sa lahat. TEORYANG
PAMPANITIKAN
PAGSUSURI SA AKDA TEORYANG SOSYOLOHIKAL-
Naniniwala ang mga tagapagtaguyod
nito na ang manunulat ay produkto ng
Kaisipan/Paliwanag: Ipinakilala si Don Custodio kanyang panahon, lugar, mga
Pahiwatig: Mataas ang pagpapalagay ng mga Pilipino kaganapan, kultura, at institusyon sa
sa mga banyaga. Agad-agad tayong humahanga. Hindi kanyang kapaligiran kung saan
na natin sinusuri ang kanilang mga tunay na pagkatao itinuturing sila bilang boses ng
at kakayahan. kanyang panahon.
Reaksyon: Si Don Custodio ay masyadong minamalit
ang lahing Pilipino.
Mabuti ba ang nobela? Bakit? Oo, dahil ipinakikita
ditto ang ibat ibang uri ng Pilipino at ang katangian
nilang taglay.
Rekomendasyon? Ang mga tao ay may sari sariling
pananaw sa ibat ibang lahi.
SSSS