Mga Tauhan • Tadeo – Isa sa hindi nakapasa sa pagsusulit. Natuwa dahil sa walang katapusan na bakasyon at sinunog ang mga aklat niya. • Pecson – Isa sa hindi nakapasa sa pagsusulit. Nais na lamang pumasok bilang opisyal ng hukuman. • Juanito – Isa sa hindi nakapasa sa pagsusulit. Nadismaya dahil mananatili lamang siya sa negosyo ng kanyang ama na si Don Timoteo Pelaez. May dugong Kastila at anak ng mangangalakal. • Macaraig – Agad pumunta ng Europa pagkatapos ng pagsusulit. • Isagani – Pumasa sa pagsusulit. • Sandoval – Isa pang pumasa sa pagsusulit. • Basilio – Hindi nakakuha ng pagsusulit dahil nasa bilangguan siya. • Sinong – Binalitaan si Basilio tungkol kay Tandang Selo at kay Huli. • Ben Zayb – Binalita na magaling na si Simoun. • Simoun – Nagasikaso sa kasal ni Juanito at Paulita. • Don Timoteo Pelaez – Ama ni Juanito. Isang negosyante. • Kapitan Heneral – Ninong sa kasal nina Juanito at Paulita. • Paulita – Kasintahan dati ni Isagani. Ikakasal kay Juanito. Buod Dahil sa mga nangyari sa mga estudyante, ang maraming magulang ay hindi na nagpaaral ng mga anak. Buti pa ang maglimayon o kaya’y magsaka. Marami ang hindi nakasulit sa eksaming ibinigay ng serbisyo sibil. Natuwa pa si Tadeo, sinunog ang kanyang mga aklat. Si Pelaez ay nagpatali sa negosyo ng ama. Napasa-Europa si Macaraig. Si Isagani’y sa akalat lamang ni Pdre Fernandez nakasulit. Si Sandoval ay nakapasa dahil sa kahusayang magtalumpati. Si Basilio lamang ang hindi nakakuha ng pagsusulit. Nasa bilangguan pa siya. Doon niya nabatid ang pagkawala ni Tandang Selo sa tulong ni Sinong na kutsero na tanging dumadalaw sa bilanggong kanayon. Si Simoun ay mabuti na’t ayon kay Ben Zayb ay ‘di mag-uusig at sa halip ay madaraos ng isang pistang walang katulad bago umalis sa bayan. Hiniling din niya umano sa Mdrid na palawigin pa ang panunungkulan ng Kapitan Heneral, subalit tinanggihan na ito ng huli. Kung kaya’t napabalita ring isasagawa ang pista sa lalong madaling panahon. Naipayo ni Ben Zayb na bilhin ni Simoun ang bahay ni Kapitan Tiyago na nabili ng ama ni Pelaez, mula noo’y madalas si Simoun sa tindahan ng mga Pelaez na wika ng iba’y pinakikisamahan na niya. At tumagal ang ilang linggo ay nabalitang ikakasal si Juanito kay Paulita. Higit na magkabagay si Juanito at Paulita. Kapuwa walang isip at munting lampas sa pansariling kaligayahang kapuwa anak-maynila. Hinintay-hintay ng buong Maynila ang piging sa kasal ng dalawa. Si Simoun daw ang mamamahala. Ito’y gaganapin dalawang araw bago umalis ang Heneral. Ang mga taga-Maynila ay nakipag-agawan sa pakikipagkilala kay Simoun upang sila’y anyayahan sa piging. ano nga ba ang aral na mapupulot natin sa kabanatang ito ? • Ang aral na mapupulot sa kabanatang ito na bunga ng paskil ay huwag nawa’y maging makasarili sapagkat ang pagkamit sa isang bagay na hindi sa maayos na paraan ginawa ay hindi tama at walang maitutulong na maganda sa kapwa na mas mapapalala lamang nito ang mga nangyari at ang mga ito ay pansariling kagustuhan Maikling Pagsusulit 1. Ano ang ibinunga ng mga paskin. Isalaysay ito? 2. Paano nabatid ni Basilio ang nangyari kay Huli? 3. Bakit nagbago ang damdamin ni Paulita Gomez ukol kay Isagani? 4. Bakit ikinatuwa ng mga ina ang pagkahinto ng kanilang mga anak sa pag-aaral? 5. Sa lahat ng mga mag-aaral, sino ang higit na natuwa at bakit?