Professional Documents
Culture Documents
Lalong sumigla ang pagsulat ng maikling kwento noong 1950 mula nang
maitatag ang taunang patimpalak ng Palanca Memorial Awards. Ang kauna-
unahang nagwagi sa patimpalak noong 1950-1960 ay ang mga sumusunod:
1950 – 1951
1952 – 1953
1953 – 1954
1954 – 1955
1955 – 1956
1956 – 1957
1957 – 1958
1958 – 1960
1972 – 1973
1973 – 1974
1974 – 1975
1975 – 1976
1976 – 1977
1977 – 1978
Lilia Santiago - Talsik ng Liwanag sa Mata ng
Isang Musmos
Rosauro dela Cru - Ayoko Na
Jun Cruz Reyes - Utos ng Hari
1978 – 1979
Antonio Adviento - Lagaslas ng Hanging Makamandag
Alfonso Mendoza - “Tipaklong, Tipaklong”, “Bakit
Bulkan Sumabog ang Dibdib ni
Quintin Balajadia
Leuterio Nicolas - Pangarap
Benigno R. Juan - Habag
Jun Cruz Reyes - Mga Kwentong Kapos
Jose M. Marquez - Hindi na Humahakbang ang mga
Tagak
1979 – 1980
Reynaldo A. Duque - Kandong
Rufo Santos - Ang Turnilyo sa Utak
Benigno R. Juan - Orasyon: Sa Simbahan, Sa Pilitan,
at sa Coral Ballroom ng Manila
Hilton
1980 – 1987
Benjamin Pascual - Di Mo Masilip ang Langit
Ariel N. Valerio - Ikaw ang Aking Saksi
Rowena P. Petsin - Ulahing
1989 – 1990
Danilo de Austria Consumido - Agam-agam ng Isang Historyador
Luv Indico Diaz - Pula, Puti at Saka Blu at Marami
Pang Kolor
1990 – 1991
1991 – 1992
Henry P. Nadong - Gaya ng Dati
Evelyn Estrella-Sebastian - Si Regina at Ako
Ariel Valerio - Ang mga Martir
1992 – 1993
Mayette Bayuga - Rosal
Marco A. V. Lopez - Kumusta na, Bok
Froilan Sempio Medina - Wala sa Sarili
1993 – 1994
Jimmuel C. Naval - Ang Pangangaluluwa
Eli Rueda Guieb III - Pinsan
Levy Balgos dela Cruz - Mga Kagila-gilalas na
Kababalaghan sa Ilang
2. Alamat
Isinasalaysay ng kuwentong ito ang pinagmulan ng isang bagay,
pook, pangyayari at iba pa. Pinalulutang din dito ang
mahahalagang mensahe at mga aral sa buhay.
3. Pabula
Ito’y isang uri ng kuwentong gumagamit ng mga hayop bilang mga
tauhan. Bagama’t kathang-isip lamang ang kuwentong ito walang
tiyak na batayan. Ang pabula ay naghahatid pa rin ng mahahalagang
mensahe at aral ng buhay.
4. Parabula
Ito’y salaysay na hango sa Bibliya. Lumulutang dito ang moral at
ispiritwal na pamumuhay ng mga tao at ang paglalahad ay
patalinghaga.
5. Kuwentong Bayan
Ipinapakita sa salaysay na ito ang pag-uugali, tradisyon,
paniniwala, pamahiin at kultura ng isang lipi. Inilalahad din
dito ang mga suliraning hinarap ng tribu na siyang mag-iiwan ng
aral at tiyak na mensahe sa mga mambabasa.
6. Anekdota
Ito’y nagsasalaysay ng mga pangyayaring katawa-tawa at ang mga
pangyayari’y kapupulutan ng mga aral sa buhay.
AYON SA KABALANGKASAN
1. Maikling kwento ng Kabanghayan – maayos ang pagkakahanay at
wastong pagkasunod- sunod ng mga pangyayaring kikiliti sa
kawilihan ng mga mambabasa.
2. TAGPUAN/PANAHON
Dinadala ng may-akda ang mambabasa sa iba't ibang lugar, sa iba't
ibang panahon kung saan at kailan nagaganap ang mga pangyayari.
3. SAGLIT NA KASIGLAHAN
Inihahanda sa bahaging ito ang mga mambabasa sa pagkilala sa mga
pagsubok na darating sa buhay ng mga tauhan.
4. SULIRANIN O TUNGGALIAN
Tumutukoy ito sa paglalabanan ng pangunahing tauhan at
sumasalungat sa kanya. Ang tunggalian ay maaaring Tao laban sa
kalikasan, Tao laban sa sarili, Tao laban sa Tao/lipunan.
5. KASUKDULAN
Ito ang pinakamataas na uri ng kapanabikan. Dito nahihiwatigan
ng bumabasa ang mangyayari sa pangunahing tauhan, kung siya'y
mabibigo o magtatagumpay sa paglutas ng suliranin.
MGA BAHAGI NG KASUKDULAN
1. Panimula – sa bahaging ito niya paaasahin ang mga mambabasa
sa isang kawili-wili at kapanapanabik na akda.
2. Tunggalian – ito ang nabibigay daan sa mga madudulang tagpo
upang lalong maging kawili-wili ang mga pangyayari.
3. Kasukdulan – dito nagwawakas ang tungalian. Pinakamasidhi
ang pananabik na madarama ng mga mambabasa sa bahaging ito.
6. KAKALASAN
Ito ang kinalabasan ng paglalaban. Sumusunod ito agad sa
kasukdulan.
7. WAKAS
Tinatawag na trahedya ang wakas kapag ang tunggalian ay humantong
sa pagkabigo ng layunin o pagkamatay ng pangunahing tauhan.
Tinatawag na melodrama kapag may malungkot na sangkap subalit
nagtatapos naman nang kasiya-siya para sa mabubuting tauhan.