Professional Documents
Culture Documents
სახელწოდება Optics
ავტორი (ავტორები) ემერიტუს პროფესორი რ. ზარიძე
ასოცირებული პროფესორი ო. ხარშილაძე
ლექტორი (ლექტორები) ოლეგ ხარშილაძე,
თსუ ასოცირებული პროფესორი, ფიზ-მათ. მეცნ. კანდიდატი,
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
ფიზიკის დეპარტამენტი, 599-53-16-02
რამაზ ხომერიკი,
თსუ ასოცირებული პროფესორი, ფიზ. მათ. მეცნ. დოქტორი,
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი,
ფიზიკის დეპარტამენტი, 915681 (სახლი), 595-397216 (მობილური)
khomeriki@hotmail.com
სასწავლო კურსის კოდი
სასწავლო კურსის თსუ ზუსტი და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი
სტატუსი
ფიზიკის მიმართულების საბაკალავრო პროგრამა “ფიზიკა”
სავალდებულო საგანი
1
როგორც ზოგადი ფიზიკის კურსის, თანამედროვე ზოგადი და
ალტერნატიული მეთოდებისა და ძირითადი პრინციპების ცოდნას,
რათა შემოქმედებითად და ახლებურად მიუდგენ თანამედროვე
ამოცანების დასმისა და ამოხსნის საკითხებს სხვადასხვა ტიპის
გარემოში.
ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების უნარი - სტუდენტი გაეცნობა
თანამედროვე მასალათმცოდნეობის საფუძვლებს და შეიძენს
დამოუკიდებელი, შემოქმედებითი აზროვნების უნარ-ჩვევებს;
პრობლემების იდენტიფიცირების, დასმისა და გადაწყვეტის უნარს;
გაეცნობა მყარი სხეულების ფიზიკის ექსპერიმენტულ მეთოდებს.
დასკვნის უნარი - სტუდენტი იძენს აბსტრაქტული აზროვნების,
ანალიზისა და სინთეზის უნარებს; პრობლემების იდენტიფიცირების,
დასმისა და გადაწყვეტის უნარებს; დასაბუთებული გადაწყვეტილების
მიღების უნარებს.
კომუნიკაციის უნარი - სტუდენტი იძენს ზეპირი და წერილობითი
ფორმით კომუნიკაციის უნარებს; დისკუსიაში დარგობრივი
ტერმინოლოგიის გამოყენებით მონაწილეობის უნარებს; სემინარებზე
და სარეფერატოდ მიცემული მასალის ლოგიკურად აწყობის,
ჩამოყალიბებისა და მისაღები ფორმულირებით გადმოცემის უნარებს.
სწავლის უნარი - სხვადასხვა წყაროდან დამოუკიდებლად ან
მინიმალური დახმარებით ინფორმაციის მოძიების, დამუშავებისა და
ანალიზის უნარს; ზეპირი და წერილობითი ფორმით კომუნიკაციის
უნარს; დისკუსიაში დარგობრივი ტერმინოლოგიის გამოყენებით
მონაწილეობის უნარს; არგუმენტირების, კრიტიკული შეფასების,
სათანადო წერილობითი დასკვნის ჩამოყალიბების უნარს.
ღირებულებები - სტუდენტი იძენს დროის დაგეგმვისა და მართვის
(დროის მენეჯმენტის) უნარ ს; დაკისრებული ამოცანებისა და ნაკისრი
ვალდებულებების განხორციელებისა და ბოლომდე მიყვანის უნარს.
სასწავლო კურსის
შინაარსი სასწავლო პროგრამა დაყოფილია სამ ნაწილად:
ა) სალექციო კურსი
ბ) დავალებები დამოუკიდებელი მუშაობისათვის
გ) პრაქტიკული მეცადინეობა და ოპტიკის სასწავლო ლაბორატორია
2
სთ.
1. ჰაიზენბერგის განუზღვრელობის პრინციპი ფოტონისათვის.
2. სინათლის დიფრაქციის შესწავლა და დიფრაქციული მესერის
პერიოდის განსაზღვრა.
3. სინათლის წრფივი, წრიული და ელიფსური პოლარიზაციის
შესწავლა.
4. პოლარიზაციის სიბრტყის ბუნებრივი ბრუნვის შესწავლა და შაქრის
პროცენტული რაოდენობის განსაზღვრა პოლარიზაციული
ხელსაწყოებით.
5. პოლარიზაციის სიბრტყის მაგნიტური ბრუნვის შესწავლა
(ფარადეის ეფექტი).
6. სინათლის ინტერფერენციის შესწავლა ბიპრიზმის დახმარებით.
7. მყარი სხეულისათვის ბუგერის კანონის შემოწმება და შთანთქმის
კოეფიციენტის განსაზღვრა.
8. ლინზის ოპტიკური პარამეტრების განსაზღვრა.
9. უცნობი ხსნარის კონცენტრაციის განსაზღვრა პულფრიხის
ფოტომეტრის დახმარებით.
10. სინათლის ნორმალური დისპერსიის შესწავლა.
სწავლების/სწავლის
მეთოდები 1. ზეპირსიტყვიერი (ლექცია)
2. წიგნზე მუშაობის მეთოდი.
3. წერითი მუშაობის მეთოდი, რომელიც გულისხმობს
ამონაწერებისა და ჩანაწერების გაკეთებას.
4. დისკუსია, მსჯელობა.
5. პრობლებემზე დაფუძნებული სწავლება.
6. პრაქტიკული მუშაობის ახსნა-განმარტებითი და გამეორების
მეთოდი.
7. ამოცანების დამოუკიდებლად ამოხსნა, საშინაო დავალებების
შესრულება და გადმოცემა კლასში.
8. ლაბორატორიული და დემონსტრირების მეთოდები; ცდების
დაყენება, ვიდეომასალების ჩვენება, ილუსტრირება.
9. ჯგუფური მუშაობა.
10. დედუქცია, ანალიზი, სინთეზი.
3
ქულა.
პრაქტიკულზე მონაწილეობა –აქტიური მონაწილეობა, დისკუსიები,
ხშირი გამოსვლები დაფასთან საკითხების ამოსახსნელად და ამოხსნის
შეფასების კრიტერიუმები გზების მოძიება, წერითი სამუშაოების შესრულება როგორც
დამოუკიდებლად ასევე აუდიტორიაში, შემაჯამებელი გამოკითხვა –
სულ მაქს. 15ქულა.
შეფასება დეტალურად:
დასწრება: 5 ქულა: დასწრება ლექციაზე და
პრაქტიკუმზე/ლაბორატორიებზე ფასდება 5 ქულით. ყველაზე
დასწრება – 5 ქულა; საერთო რაოდენობის ნახევარზე მეტზე დასწრება –
3 ქულა. ნახევარზე ნაკლებზე დასწრება – 2 ქულა. თითო-ოროლა
ლექციაზე/პრაქტიკულზე/ლაბორატორიულზე დასწრება – 0 ქულა.
4
შრომებს.
20-29 ქულა - ღრმად ერკვევა პროგრამით გათვალისწინებულ ყველა
საკითხში; საფუძვლიანად აქვს ათვისებული ძირითადი ლიტერატურა
და დამხმარე ლიტერატურის მნიშვნელოვანი ნაწილი; აქვს
დამოუკიდებელი აზროვნების უნარი; ნებისმიერი საპროგრამო მასალა
შეუძლია გადმოსცეს სრულყოფილად.
6-19 ქულა - დამაკმაყოფილებლად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ ყველა ძირითად საკითხს; ათვისებული აქვს
როგორც ძირითადი ლიტერატურა, ისე დამხმარე ლიტერატურის
ნაწილი; შეუძლია წერილობით ჩამოაყალიბოს ცალკეული საპროგრამო
საკითხები.
6 ქულაზე ნაკლები - არ ფლობს საპროგრამო მასალას.
5
დანართი 1
6
გაუმჭირვალე ეკრანის წრფივ კიდეზე. დიფრაქცია
პარალელურ სხივებში. ფრაუნჰოფერის დიფრაქცია.
სინათლის დიფრაქცია მართკუთხა და მრგვალი ხვრელიდან.
ორი და მრავალი ხვრელიდან დიფრაქცია, დიფრაქციული
მესერი.
3სთ სინათლის გავრცელება ანიზოტროპულ გარემოში. ორმაგი [1], [2] ლექციის ჩანაწერი
სხივთტეხა. სხივური ელიფსოიდი. არეკვლა ანიზოტროპულ
გარემოს საზღვარზე. ჰიუგენსის აგება.
3სთ სხეულების არეკვლისა და შთანთქმის თვისებები, [1], [2] ლექციის ჩანაწერი
ზედაპირული გამოსხივების სპექტრალური სიმკვრივე.
აბსოლუტურად შავი სხეული. კირჰოფის კანონი. სტეფან-
ბოლცმანის კანონი.
3სთ ვინის კანონი. რელეი-ჯინსის კანონი. პლანკის ფორმულა. [1], [2] ლექციის ჩანაწერი
პლანკის ფორმულიდან სითბური გამოსხივების კანონების
გამოყვანა. კვანტოელექტრომაგნიტური ტალღის ფიზიკური
არსი. ოპტიკური პირომეტრია.
3სთ ფოტოელექტრული ეფექტი. აინშტაინის ფორმულა. [1], [2] ლექციის ჩანაწერი
ელექტრომაგნიტური ტალღების დუალიზმი, დე-ბროილის
ფორმულა. ელექტრონების დიფრაქცია.
3სთ პოკელსის წრფივი ელექტროოპტიკური ეფექტი. კერის [1], [2] ლექციის ჩანაწერი
კვადრატული ელექტროოპტიკური ეფექტი.
7
მეცადინეობა 6. ლაბორატორიული სამუშაო #4 -თეორიული ლაბორატორიული სამუშაოს
ნაწილის გამოკითხვა – ჩათვლა. ცხრილებისა და აღწერა, რომელიც ინახება
ცდომილების ფორმულების შემოწმება, ლაბორატორიაში
ხელსაწყოების შესწავლა, ამოცანის შესრულების
უფლების მიღება. ცდის ჩატარება, შედეგის
დამუშავება, შემოწმება – ჩათვლა. ახალი დავალების
მიღება.
8
პრაქტიკული მეცადინეობების განრიგი
N მეცადინეობის თემა ამოცანები
1 ფოტომეტრია 5.1, 5.3ა, 5.3ბ, 5.4, 5.5, 5.6, 5.7, 5.8, 5.9, 5.10, 5.11,
5.12 [3]
2 ელექტრომაგნიტური ტალღები 4.196, 4.204, 4.211, 4.212, 4.213, 4.215, 4.219,
4.224, 5.234, 5.237, 5.243. [3]
3 ელექტრომაგნიტური გამოსხივება 5.235, 5.245, 6.18, 6.19 [3]
4 სინათლის პოლარიზაცია 5.160, 5.161, 5.163, 5.164, 2.170, 2.172, 2.173,
2.176 [3]
5 პოლარიზაცია სინათლის არეკვლის და 5.166, 5.167, 5.169, 5.170, 5.171, 5.172, 5.173ა,
გარდატეხის დროს. ფრენელის ფორმულები 5.175[3]
6 სინათლის ინტერფერენცია 5.69, 5.71, 5.72, 5.73, 5.74, 5.79, 5.80, 5.84, 5.85,
5.86, 5.87, 5.89, 5.95, 5.96 [3]
47, 49, 53 [4]