Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

BAB 1 : MIKROORGANISMA DAN KESANNYA KE ATAS HIDUPAN

BAHAGIAN A

1.1 Pengkelasan Mikroorganisma

1 Rajah di bawah menunjukkan empat jenis mikroorganisma.

P Q Bakteria Protozoa

(a) Namakan P dan Q.

P : ……………………………………………………………………………………......

Q : …………………………………………………………………………………………
Aras Rendah
[2 marks]

(b) (i) Namakan satu penyakit yang disebabkan oleh mikroorganisma P

………………………………………………………………………………………………..
Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Nyatakan cara jangkitan penyakit dalam 1(b)(i)

………………………………………………………………………………………………..
Aras Sederhana
[1 mark]
(c) Nyatakan cara pembiakan bakteria dan protozoa.

…………………………………………………………………………………………………………
Aras Rendah
[1 mark]

1
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(d) Dalam jadual di bawah, tandakan (√) bagi cara microorganism Q hidup untuk
mendapatkan makanan

Autotrof Parasit Saprofit

Aras Rendah
[1 mark]
1.2 Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Pertumbuhan Mikroorganisma

2 Rajah di bawah menunjukkan dua susunan radas bagi suatu eksperimen untuk mengkaji
kesan nutrien terhadap pertumbuhan mikroorganisma

Set A Set B

(a) Nyatakan satu pemerhatian berdasarkan rajah di atas.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

(b) Nyatakan satu inferens berdasarkan pemerhatian pada 1(a)

………………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]
(c) Nyatakan pembolehubah dalam eksperimen ini.

(i) Pembolehubah dimanipulasikan

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

2
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(ii) Pembolehubah dimalarkan

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(d) Nyatakan hipotesis bagi eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
3 Rajah di bawah menunjukkan suatu eksperimen untuk mengkaji kesan cahaya ke atas
pertumbuhan mikroorganisma.

Dalam gelap Dalam cahaya terang

Moist bread
Roti lembab

After two days After two days

Selepas dua hari Selepas dua hari

Yellow spots
Tompok kuning

(a) Nyatakan satu pemerhatian pada roti yang telah disimpan dalam gelap selama dua hari

………………………………………………………………………………………………..………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

3
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(b) Berdasarkan rajah di atas, apakah mikroorganisma X? Tandakan (√) bagi jawapan anda.

Kulat Alga Virus

Aras Sederhana
[1 mark]
(c) Nyatakan satu hipotesis bagi eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(d) Nyatakan pembolehubah dalam eksperimen ini.

(i) Pembolehubah dimanipulasikan

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Pembolehubah bergerak balas

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
4 Rajah di bawah menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji kesan cahaya terhadap
pertumbuhan bakteria, Bacillus subtilis.

Selepas dua hari, keadaan bubur nutrien dalam setiap tabung uji diperhatikan. Jadual di
bawah menunjukkan keputusan eksperimen ini.

Tabung uji Keamatan cahaya Keadaan bubur nutrien

A Dark Sangat keruh
B Dim light (in the laboratory) Sedikit keruh
C Bright Tidak keruh
(a) Nyatakan pembolehubah dalam eksperimen ini.

4
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(i) Pembolehubah dimanipulasikan……………………………………………………………………..

Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Pembolehubah bergerakbalas ……………………………………………………………………..
Aras Sederhana
[1 mark]
(b) Nyatakan satu hipotesis untuk eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(c) Nyatakan inferens yang boleh dibuat berdasarkan eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]
(d) Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan definisi secara operasi bagi pertumbuhan
bakteria. Aras Tinggi [1 mark]

………………………………………………………………………………………………………

5 Rajah 1.1 dan 1.2 menunjukkan susunan radas bagi suatu eksperimen untuk mengkaji kesan
kelembapan terhadap pertumbuhan mikroorganisma

Di bawah sinaran Dalam beg plastik

Matahari
Plastic bag
Beg plastik

After a few hours

Selepas beberapa jam

Yellow spots
Tompok kuning

Diagram 1.2
Diagram 1.1 Rajah 1.2
Rajah 1.1

5
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(a) Nyatakan satu pemerhatian berdasarkan Rajah 1.2

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

(b) Nyatakan satu inferens berdasarkan pemerhatian pada 4(a)

………………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]

(c) Nyatakan pembolehubah dalam eksperimen ini.

(i) Pembolehubah dimanipulasikan

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Pembolehubah bergerak balas

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(d) Nyatakan hipotesis bagi eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
6 Jadual di bawah menunjukkan keputusan eksperimen kajian kesan suhu terhadap
pertumbuhan bakteria.

Suhu / °C Saiz koloni bakteria selepas 24 jam / mm

0 2
15 5
25 10
35 15
60 3

(a) Nyatakan satu hipotesis berdasarkan jadual di atas. Aras sederhana [1 mark]

……………………………………………………………………….………………………………………………………..

6
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(b) (i) Berdasarkan jadual , lukiskan graf menunjukkan hubungan antara saiz koloni
bakteria dengan suhu.

Aras Tinggi
[2 marks]

(ii) Berdasarkan graf, nyatakan suhu optimum untuk pertumbuhan bakteria.

………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(iii) Ramalkan saiz koloni bakteria pada suhu 80°C.

………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]

7
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

7 Dalam suatu eksperimen, bacteria Basillus subtilis dikulturkan dalam piring petri yang
mengandungi agar nutrien selama lima hari pada suhu 37°C.

Keputusan eksperimen ditunjukkan dalam jadual di bawah

Day Number of bacterial colonies

Hari Bilangan koloni bakteria
1 8
2 15
3 19
4 21
5 22
(a) Dengan menggunakan data dalam jadual, lukis graf bilangan koloni bakteria melawan
masa.

Aras Tinggi
[2 marks]
(b) Apakah hubungan antara bilangan koloni bakteria dengan masa

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(c) Ramalkan bilangan koloni bakteria yang terhasil pada hari ke-6

………………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]

8
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(d) Nyatakan pemboleh ubah yang dimalarkan bagi eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

8 Rajah di bawah menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji kesan pH ke atas

pertumbuhan bakteria.

Selepas dua hari, keadaan campuran dalam setiap tabung uji diperhatikan. Jadual di bawah
menunjukkan keputusan eksperimen ini.

Tabung uji Nilai pH Kekeruhan campuran

Asid (pH kurang daripada 7)
P
Sedikit keruh
Q Alkali (pH lebih daripada 7) Sedikit keruh
R Neutral (pH 7) Sangat keruh

(a) Nyatakan pembolehubah dalam eksperimen ini.

(i) Pembolehubah dimanipulasikan

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Pembolehubah dimalarkan

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

9
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(b) Berdasarkan keputusan dalam jadual,

(i) apakah keadaan yang paling sesuai untuk pertumbuhan bakteria?

…………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]
(ii) nyatakan inferens yang dapat anda buat

…………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]
(c) Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan definisi secara operasi bagi pertumbuhan
bakteria

……………………………………………………………………………………………………...…
Aras Tinggi
[1 mark]
9 Rajah di bawah menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji kesan suhu terhadap
pertumbuhan bakteria, Bacillus subtilis.

Selepas dua hari, keadaan bubur nutrien dalam setiap tabung uji diperhatikan. Jadual di
bawah menunjukkan keputusan eksperimen ini.

Tabung uji Suhu Keadaan bubur nutrien

K 5°C Sedikit keruh
L 37°C Keruh
M 70°C Sedikit keruh

10
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(a) Nyatakan pembolehubah dalam eksperimen ini.

(i) Pembolehubah dimanipulasikan

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Pembolehubah dimalarkan

…………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

(b) Nyatakan hipotesis untuk eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

(c) Nyatakan inferens yang boleh dibuat berdasarkan eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]

(d) Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan definisi secara operasi bagi bakteria

………………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]

11
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

1.6 Bagaimana Penyakit Yang Disebabkan Oleh Mikroorganisma Dirawat

10. Rajah di bawah menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji kesan penisilin ke atas
pertumbuhan bakteria.

Tiga cakera penisilin P1, P2 dan P3 dengan kepekatan yang berlainan diletakkan di atas
permukaan agar-agar bernutrien. Piring petri itu dieramkan dalam keadaan telangkup pada
suhu 37 °C. Selepas dua hari, satu kawasan jernih terbentuk di sekeliling setiap cakera.
Diameter kawasan jernih diukur dan dicatat seperti dalam jadual di bawah

Cakera penisilin P1 P2 P3
Diameter kawasan jernih / cm 1.5 2.4 2.0

(a) Dengan menggunakan jadual di atas, cakera manakah mempunyai kepekatan penisilin
yang paling tinggi? Aras Tinggi [1 mark]

………………………………………………………………………………………………………

(b) Nyatakan pemboleh ubah bergerakbalas bagi eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(c) Nyatakan hipotesis bagi eksperimen ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(d) Nyatakan satu cara untuk mengawal pemboleh ubah yang dimalarkan bagi eksperimen
ini.

………………………………………………………………………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
(e) Nyatakan definisi secara operasi bagi antibiotik. Aras tinggi [1 mark]

………………………………………………………………………………………………………………..………………………

12
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

11. Rajah di bawah menunjukkan keputusan eksperimen untuk mengkaji kesan satu antibiotik
yang mempunyai kepekatan yang berbeza ke atas pertumbuhan bakteria.

(a) Nyatakan hipotesis untuk eksperimen ini.

……………………………………………………………………………………………………………….………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………….
Aras Sederhana
[1 mark]
(b) Nyatakan pembolehubah dalam eksperimen ini.

(i) Pembolehubah dimanipulasikan …………………………………………………………………….…

(ii) Pembolehubah dimalarkan ……………………………………………………………………………….

Aras Sederhana
[2 marks]
(c) Tuliskan satu pemerhatian bagi eksperimen ini.

……………………………………………………………………………………………………………………………………..…
Aras Sederhana
[1 mark]

(d) Apakah yang dimaksudkan dengan antibiotik berdasarkan eksperimen ini (definisi
secara operasi)

…………………………………………………………………………………………………………………………..……………

………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Aras Tinggi
[1 mark]

13
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

BAHAGIAN B

1.4 Kesan Mikroorganisma Berbahaya

12. Rajah di bawah menunjukkan gambar foto seorang pesakit Tuberculosis (TB)

(a) Nyatakan mikroorganisma yang menyebabkan penyakit tersebut.

………………………………………………………………………………………………..………………………………………
Aras Sederhana
[1 mark]

(b) Nyatakan bagaimana seorang doktor mengesahkan kehadiran mikroorganisma yang

dinyatakan dalam 1(a)

………………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[1 mark]
(c) Nyatakan dua simptom berkaitan penyakit ini.

…………………………………………………………………………………………………………………………………….…

……………………………………………………………………………………………………………………………………….
Aras Sederhana
[2 marks]

(d) Dalam jadual di bawah, tandakan (√) bagi cara Tuberculosis (TB) disebarkan

Melalui udara Melalui sentuhan Melalui vektor

Aras Sederhana
[1 mark]

14
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(e) Nyatakan satu penyakit lain yang disebabkan oleh mikroorganism yang sama

……………………………………………………………………………………………………………..…………………………
Aras Sederhana
[1 mark]
1.5 Kaedah Mencegah Jangkitan Yang Disebabkan Oleh Mikroorganisma

13. Rajah di bawah menunjukkan kitaran hidup bagi dua vector

Vektor A Vektor B

(a) Namakan penyakit yang disebabkan oleh vektor A dan vektor B

Vektor A : ………………………………………………………………………………

Vektor B : ………………………………………………………………………………

Aras Sederhana
[2 marks]
(b) Nyatakan kaedah kawalan bagi vektor A

(i) Dalam peringkat P

…………………………………………………………………………………………………
(ii) Dalam peringkat R dan S

…………………………………………………………………………………………………
Aras Tinggi
[2 marks]

15
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(c) Nyatakan dua kaedah untuk mengawal vektor B

(i) …………………………………………………………………………………………..…………………………………..….

(ii) ……………………………………………………………………………………………………………………………….….
Aras Sederhana
[2 marks]

BAHAGIAN C

1.1 Pengkelasan Mikroorganisma

14. (a) Nyatakan empat perbezaan antara virus dan bakteria

Aras Tinggi
[4 marks]
(b) Rajah di bawah menunjukkan sejenis mikroorganism

Klamidomonas Alga Volvoks

Teliti rajah di atas.Terangkan bagaimana anda boleh membina suatu konsep tentang
alga tersebut. Penerangan anda tentang konsep itu hendaklah berdasarkan aspek-
aspek berikut:

(i) Kenal pasti dua ciri sepunya

Aras Tinggi
[2 marks]

(ii) Beri satu contoh lain yang berkaitan dengan konsep

Aras Sederhana
[1 mark]

(iii) Beri dua contoh yang tidak berkaitan dengan konsep

Aras Sederhana
[2 marks]

(iv) Hubung kaitkan ciri sepunya untuk membina konsep alga itu
Aras Tinggi
[1 mark]

16
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

1.2 Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Pertumbuhan Mikroorganisma

15. Kaji pernyataan berikut

Pertumbuhan bakteria adalah lebih baik dalam keadaan gelap dariada keadaan
bercahaya.

(a) Cadangkan satu hipotesis untuk mengkaji pernyataan di atas.

Aras Sederhana
[1 mark]

(b) Menggunakan piring Petri, agar nutrien, bakteria Bacillus subtilis dan radas -radas yang
lain, huraikan satu eksperimen untuk mengkaji hipotesis di 9(a) berdasarkan kriteria
berikut:
(i) Tujuan eksperimen
Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Mengenal pasti pembolehubah
Aras Sederhana
[2 marks]
(iii) Senarai radas dan bahan
Aras Tinggi
[1 mark]
(iv) Prosedur atau kaedah
Aras Tinggi
[4 marks]
(v) Penjadualan data
Aras Tinggi
[1 mark]
16. Kaji pernyataan berikut

Pertumbuhan bakteria adalah berbeza dalam keadaan beralkali dan neutral

(a) Cadangkan satu hipotesis untuk mengkaji pernyataan di atas.

Aras Sederhana
[1 mark]

17
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

(b) Menggunakan dua piring Petri steril, agar nutrient steril, larutan natrium hidroksida,
air suling dan bahan lain, huraikan satu eksperimen untuk mengkaji hipotesis di 10(a)
berdasarkan kriteria berikut:

(i) Tujuan eksperimen

Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Mengenal pasti pembolehubah
Aras Sederhana
[2 marks]
(iii) Senarai radas dan bahan
Aras Tinggi
[1 mark]
(iv) Prosedur atau kaedah
Aras Tinggi
[4 marks]
(v) Penjadualan data
Aras Tinggi
[1 mark]
17. Kaji pernyataan berikut

Pertumbuhan bakteria adalah lebih baik pada 37°C berbanding pada 70°C

(a) Cadangkan satu hipotesis untuk mengkaji pernyataan di atas.

Aras Sederhana
[1 mark]
(b) Menggunakan dua tabung uji steril, bubur nutrient steril, bakteria Bacillus subtilis
kapas steril dan radas yang lain, huraikan satu eksperimen untuk mengkaji hipotesis di
11(a) berdasarkan kriteria berikut:

(i) Tujuan eksperimen

Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Mengenal pasti pembolehubah
Aras Sederhana
[2 marks]
(iii) Senarai radas dan bahan
Aras Tinggi
[1 mark]
(iv) Prosedur atau kaedah
Aras Tinggi
[4 marks]
(v) Penjadualan data
Aras Tinggi [1 mark]

18
Soalan Sains SPM Klon 2015 Kertas 2

1.3 Pengetahuan Tentang Mikroorganisma Yang Berfaedah

18. Jelaskan empat kegunaan bakteria

Aras Tinggi
[4 marks]
1.5 Kaedah Mencegah Jangkitan Yang Disebabkan Oleh Mikroorganisma

19. (a) Nyatakan dua perbezaan antara keimunan aktif buatan dengan keimunan pasif
buatan. Beri satu contoh penyakit yang boleh dicegah oleh setiap jenis pengimunan
Aras Tinggi
[4 marks]

(b) Sekumpulan pegawai dari Jabatan Kesihatan diarahkan untuk mengawal demam
denggi di satu kawasan perumahan. Huraikan bagaimana mereka dapat mengatasi
masalah ini.
Jawapan anda hendaklah mengandungi perkara berikut:

(i) Mengenal pasti masalah

Aras Sederhana
[1 mark]
(ii) Penjelasan masalah
Aras Sederhana
[1 mark]
(iii) Cadangkan empat kaedah untuk menyelesaikan masalah itu
Aras Sederhana
[4 marks]

19