T.C.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ – CERRAHPAŞA,

CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı

Beşinci Sınıf ,
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana
Bilim Dalı

HAZIRLAYAN

Stj. Dr. Kerem SAĞLAM

Öğrenci Numarası: 0902150004

SORUMLU ÖĞRETİM ÜYESİ:

Dr. RIDVAN KARAALİ
T.C. İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
BALGAM ÖRNEĞİ İNCELEMESİ

Balgam örneği incelemesi kimlere yapılır:

Chest X-ray’de şüpheli durumlar görüldüğünde bakteriyel

pnömoni düşünülebilir. Bu durumda semptomlar ve grafi
ışığında balgam örneği alınır.

Balgam örneği nasıl alınır?

1. Ağız su ile çalkalanmalıdır.

2. Hastaya derin nefes aldırılarak öksürtülür ve öksürük ile
balgam alınmış olur.
3. Alınan balgamdaki en pürülan kısım seçilir.
4. Gram boyama ve kültür yapılır.

Ek öneriler:Hastadan öğün atlaması ve antibiyotik kullanıyorsa

kesmesi istenebilir.

Hastadan alınan balgam örneği en az bir çay kaşığı kadar(5ml)

olmalıdır.

Hasta balgam çıkarırken tükürüğünü örneğe olabildiğince az

karıştırmalıdır.

Hasta balgam çıkaramıyor ise bronkoskopi ile girilip balgam

örneği alınır.(invaziv yöntem)

Balgam makroskopik incelenmesi:

Balgam seröz,mukoid ya da pürülan olabilir.
Seröz balgam akut akciğer ödemini ya da maliniteleri, mukoid
balgam KOAH ve astımı, pürülan balgam ise pnömoni,pulmoner
apse düşündürür.
Artmış volüm bronşiektazi,bronşit,tbc,pnömoni düşündürür.
Normal balgam kokusuz olur koku varsa bakteriyel enfeksiyon
düşündürür.

Sarı: inflammasyon gösterir.

Paslı görüntülü pürülan:pnömokokkal
Çizgi şeklinde kan pürülan:tbc
Parlak kırmızı çizgi:kliebsiella
Yeşilimsi,pürülan:gram negative bacilli,psödomanas

Balgam örneği kalitesinin incelenmesi:

Balgam örneği kalitesini incelemek amacıyla gram boyamaya

gönderilir.

Gram boyamada örnekte oral floranın bulaşmamış olması

gerekmektedir.

Bunun için 2 farklı kriter vardır. Çalışılan laboratuvara gore bir

tanesi uygulanır.

1. LPF başına 25 taneden fazla skuamöz hücre görülmesi

balgamın kültür açısından değerlendirilemez olduğunu
gösterir.

2. LPF başına 10 taneden fazla skuamöz hücre görülmesi

balgamın kültür açısından değerlendirilemez olduğunu
gösterir.

2 kriter için de en az 20 tane LPF(10x) incelenmesi gereklidir.

 Eğer kültür için uygun bir specimen ise mikroskopta 1000x
altında inceleme yapılır ve sonrasında kültür yapılır.

Balgam mikroskopik incelenmesi:

Charcot-leyden kristalleri:astım ile ilişkili piramid şeklinde uzamış
eozinofil toplulukları.
Curscgmann’s spiralleri:bronşiyal obstrüksüyonlarda olur . Astım
Eozinofiller hipersensitivite reaksiyonlarında ve astımda,nötrofiller ise
bakteriyel vefungal pnömonide ve de kronik bronşitte yoğun olarak
bulunur.

Kültürde izole edilebilir ajanlar:

 Staphylococcus aureus 
 Haemophilus influenzae
 Klebsiella pneumoniae
 Pseudomonas aeruginosa
 Acinetobacter baumanii 
 Burkholderia pseudomallei )
 Moraxella catarrhalis
 Streptococcus pneumoniae
 Streptococcus pyogenes

Rutin kültürde izole edilemeyenler:

 Mycoplasma pneumoniae ave Chlamydia pneumonia—
genç erişkinde sık
 Legionella ss.
 Mycobacterium tuberculosis
 Pneumocystis jiroveci—immünsupresiflerde görülebilen bir
 Diğer mantarlar
 Virusler
 Parazit
Tüberküloz ve balgam incelemeleri:

Balgam kültürü çok yardımcı değildir. Kültürde mycobacterium

tuberculosis üretmek için 1-8 hafta gereklidir.Bunun yerine rapid
sputum test 24 saat içinde sonuç verir.

Rapid sputum testin digger adı nükleik asit amplifikasyon

testidir. (NAAT)
Bu test eğer bir kişide tbc var diye düşünülüyor ancak kültür
sonuçları hazır olana kadar tanıyı doğrulamak amaçlı
kullanılabilir. Bir başka kullanım alanı ise tüberkülozlu kişi ile
temasta bulunan kişide tedavi ihityacına bakmak için kullanılır.

ARB(EZN) balgam smearı için boyama tekniğidir. Aside rezistan

mikroorganizmalar özellikle mikobakterler,nokardia gibi bu boya
ile boyanırlar.

Kaynakça

1.https://www.wikiwand.com/en/Tuberculosis

2.https://www.healthlinkbc.ca/health-topics/abk7483

3.https://www.labce.com/spg327516_determine_the_quality_of_a_sputum_specimen.aspx

4.https://www.wikiwand.com/en/Sputum_culture

5.https://www.webmd.com/lung/what-is-a-sputum-culture#2

6.Prof.Dr. Neşe Saltoğlu,Alt solunum yolları enfeksiyonları ders materyali