@İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.

İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

COVID - 19

COVID-19
veya uzun adıyla Koronavirüs hastalığı 2019, insanları etkileyen, şiddetli akut
solunum yolu sendromu koronavirüsü 2'nin (SARS-CoV-2) neden
olduğu bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı.

İlk olarak 2019 yılında Çin'in Hubei eyaletinin Wuhan şehrinde keşfedilmiş
hastalık, keşfinden bu yana dünya çapında yayılarak COVID-19 pandemisine yol
açmıştır.
 Hastalıkta görülen yaygın semptomlar arasında ateş, öksürük ve nefes
darlığı yer almaktadır. Kas ağrıları, balgam üretimi ve boğaz ağrısı ise
daha az yaygın görülen belirtileri oluştururlar.
 İshal gibi gastrointestinal belirtiler rapor edilmiştir.
 Bazı çalışmalarda virüsün merkezi sinir sistemini de tuttuğu, koku duyusu
kaybı ve solunum güçlüğü belirtilerinin bu sebepten ileri geldiği
gösterilmiştir.
 Vakaların çoğu hafif semptomlara sahip olsa da bazı hastalarda
şiddetli zatürre ve çoklu organ yetmezliği meydana gelebilir.

Çin'deki 44.000'den fazla vaka üzerinde yapılan ilk büyük analize göre
doğrulanmış vakalar arasında diyabet, yüksek tansiyon, kalp rahatsızlığı
ya da solunum sorunları olan hastalar arasında ölümler en az beş kat
daha yaygındır.
 3 Mart 2020 itibarıyla dünya çapında ölüm oranı %3,4 olup 10 Ekim 2020
tarihi itibarıyla Dünya'da 37.248.588 onaylanmış vaka, 27.967.284
iyileşen varken virüs nedeniyle 1.074.469 hasta hayatını kaybetti.
 Virüs genellikle öksürük sonucu oluşan damlacıklar vasıtası ile insandan
insana bulaşır.

Kontamine olmuş yüzeylere dokunulmasının ardından kişinin kendi
yüzüne dokunmasının da diğer bir yayılma yöntemi olabileceği
düşünülmektedir.

Virüs enfekte kişilerin dışkısında da bulunduğundan fekal-oral yol ile
bulaşma araştırılmaktadır.
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU


Virüse maruz kalındıktan semptomların ortaya çıkmasına kadar
geçen kuluçka süresi 2 ila 14 gün arasında olup, ortalama olarak 5 gün
sürmektedir.


Standart tanı yöntemi, kişiden alınacak nazofarengeal sürüntü ile
yapılacak gerçek zamanlı revers transkriptaz polimeraz zincir
reaksiyonu (rRT-PCR) testleri olmaktadır.
 Enfeksiyona aynı zamanda semptomların, risk faktörlerinin ve zatürreye
işaret eden göğüs BT taramalarının beraber değerlendirilmesi ile de tanı
konabilir.

Önerilen önlemler arasında sıkça el yıkama, diğer kişiler ile fiziksel
mesafeyi koruma ve elleri yüzden uzakta tutma yer alır.
 Maske kullanımı virüs şüphesine sahip kişiler ile yakınlarına önerilmekte
olup, genel halka önerilmemiştir.
 Aşısı ve özel antiviral ilacı bulunmayan KOVİD-19, semptomatik
tedavi, izolasyon ve deneysel yöntemler ile yönetilir.
 Araştırma ve deneysel tedaviler, aşı geliştirme, eski antiviral ilaçların
kullanımı, pasif bağışıklama ve sitokin fırtınası önlemeyi içerir.
 Dünya Sağlık Örgütü Mart 2020'de 2019-20 koronavirüs salgınını
bir pandemi ilan etmiş, durumun bir Uluslararası Kamu Sağlığı Acil
Durumu (PHEIC) olduğunu açıklamıştır.
 Hastalığın DSÖ tarafından belirlenmiş dünyanın 6 bölgesinde de yerel
olarak bulaştığına dair kanıtlar vardır.
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Belirti ve bulgular

COVID-19 Semptomları

Semptom %

Ateş 83–99

Öksürük 59–82

İştah kaybı 40–84

Halsizlik 44–70

Nefes darlığı 31–40

Balgamlı öksürük 28–33

Kas ve eklem ağrıları 11–35

Koku duyusu kaybı 15–30

 Semptomlar, vakaların %90'ında ateş, %80'inde yorgunluk ve kuru

öksürük ve %40'ında nefes darlığı şeklinde kendini göstermektedir. Göğüs
röntgenlerinde her iki akciğerde de belirtiler gözlenmiştir.
 Hastaların hayati belirtileri hastaneye yatırılma kabulü sırasında
genellikle kararlıdır. Kan testlerinde beyaz kan hücresi (Akyuvar)
sayımının genellikle düşük olduğu gözlenmiştir.
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Bulaşma

 2019-nCoV da diğer solunum yolu virüsleri gibi enfekte

kişilerin öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye
saçılan virüs içeren solunum damlacıklarının hava yoluyla alınmasıyla
bulaşmaktadır. İnsandan insana bulaşması için 3 veya 4 adım mesafede
bulunmak bile yeterlidir; aynı ortamda hava solumak da bulaşma riskini
artıran önemli faktörlerden biridir.

 Asemptomatik yani virüsü taşıdığı hâlde hastalık belirtileri göstermeyen

kişiler de hastalığın yayılmasına neden olabilirler.


Bazı koronavirüsler, hayvanlardan insanlara sıçrama yapan (Zoonoz)
virüslerdendir
 Bu virüsün mutasyon yeteneği bulunmaktadır. Yetişkinlerde ve
çocuklarda görülen nezle vakalarının bir kısmından koronavirüslerin
sorumlu olduğu düşünülmektedir. Bu virüs grubu, ateş ve bademciklerin
büyümesi gibi semptomlara neden olmakta ve en çok kış ve erken
baharda nezleye yol açmaktadır.
 Bunlara ek olarak koronavirüsler zatürre ile bronşite (viral veya ikincil
bakteriyel) neden olabilirler.

 22 Ocak 2020'de Pekin Üniversitesi, Guangxi Geleneksel Çin Tıp

Üniversitesi, Ningbo Üniversitesi ve Vuhan Biyoloji Mühendisliği
Koleji'nden bilim insanları, "yeni tanımlanan koronavirüsün, yılandan
insana türler arası geçişini artırabileceğini belirten bir makale
yayınladılar.’’
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin COVID-19 için

 Dünya Sağlık Örgütü, hastalığın tanısı için çeşitli test protokolleri

açıklamıştır.
 Standart test yöntemi, gerçek zamanlı revers transkriptaz polimeraz
zincir reaksiyonu (rRT-PCR) olmaktadır.
 Bu test, kişiden alınacak nazofarengeal
sürüntü veya balgam gibi solunum yollarından alınmış örnekler ile
gerçekleştirilebilmektedir.
 Test sonuçları genellikle birkaç saat ile 2 gün arasında değişebilen
sürelerde çıkmaktadır.
 Bilim insanları, hastalığa neden olan virüs soyunu izole etmiş ve genetik
sekansını yayımlayarak dünya çapında laboratuvarların enfeksiyonu
teşhis etmeleri için PCR testleri geliştirmesine olanak tanımıştır.
 PCR testleri, doğruluk oranının (sensitivite) yüksekliği nedeniyle altın
standart olsa da, test sonucu almanın yavaş olması (en az 4 ila 6 saat),
deneyimli personel ihtiyacı ve lojistik olarak merkezî bir konumda
yapılması gereksinimi dolayısıyla, daha çabuk sonuç verecek
olan antikor testlerinin (immunoassay) üzerinde çalışılmıştır.
 Antikor testlerinde nazofarengeal sürüntü veya kan testi yapılması
mümkün olabilir. 23 Mart 2020 itibarıyla, SARS-CoV-2'ye karşı
üretilen IgM ve IgG antikorlarını tespit edebilen, 15 dakikada sonuç veren
testler üretilmiş, Çin'de onaylanmasının yanı sıra Avrupa'da CE
işareti almıştır. Bu testlerin doğruluk oranı PCR'a göre daha düşüktür,
örneğin testlerden biri için %13'lük bir yanlış negatif (hastalığa sahip
olmakla beraber negatif sonuç) oranı verilmektedir. Yüksek duyarlılığa
sahip, yani doğruluk oranı çok yüksek olan CRISPR temelli ve PCR'a
kıyasla daha hızlı sonuç veren testler üzerinde çalışmalar devam
etmektedir.
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

 Vuhan Üniversitesi Zhongnan Hastanesi'nin yayımlamış olduğu yönerge,

enfeksiyonların belirlenmesi için klinik özellikler ile epidemiyolojik riskin
kullanılmasını önermektedir. Bu yönteme göre, aralarında ateş, zatürre,
normal veya düşük beyaz kan hücresi seviyesi ve düşük lenfosit seviyesi
bulgularından herhangi ikisine sahip kişiler, Vuhan'a seyahatleri ve hasta
kişilerle etkileşimleriyle beraber incelenerek değerlendirilmektedir.

 Tongji Hastanesi'nin yayımlamış olduğu 26 Şubat tarihli bir araştırmaya

göre göğüsün bilgisayarlı tomografi ile çekilmiş resimlerinin
değerlendirilmesi (%98), PCR testleri ile karşılaştırıldığında (%71) daha
yüksek bir duyarlılık göstermektedir. Yanlış negatif sonuçlarının, PCR
testlerinden veya testi gerçekleştiren kişi veya örneklerin hatalarından
kaynaklandığı düşünülmektedir. Yanlış pozitif sonuçları nadir
görülmektedir.
 Çin'de 1099 hasta üzerinde yürütülmüş bir çalışma, hastaların
%56'sında buzlu cam opasitelerinin var olduğunu ortaya koymuş, ancak
vakaların %18'inde herhangi bir radyolojik bulguya rastlanmadığı da
rapor edilmiştir.

 Bilateral ve periferal buzlu cam opasiteleri en tipik BT bulgularını

oluşturmakta olmalarına rağmen, hastalık için spesifik değillerdir.

 Buzlu cam opasiteleri çocuk hastalarda da c. %33 oranında görülen bir

bulgu olmaktadır.
 Akciğerlerde bir yoğunluk artışı türü olan konsolidasyon, lineer opasiteler
ve ters halo işareti vakalardaki diğer radyolojik bulgulardır.

 Hastalık başlangıcında lezyonlar sadece bir akciğeri etkilerken,

semptomların ortaya çıkmasından 6-12 gün sonrasını kapsayan ilerleyen
evrelerde hastaların %88'inde iki akciğerin de etkilendiği gözlemlenmiştir.
@İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Tipik BT taraması sonuçları

Hızlı ilerleme evresinden BT görüntüleri

 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Önlem

Yıkama

Antiseptik
Çeşitli bilgilendirmelerde:

 Mümkün olduğu kadar az dışarı çıkılması, etraftan izole olunması.

 Ellerin su ve sabunla yıkanması veya alkol bazlı el temizleme sıvısı kullanımı.
 Öksürürken ve hapşırırken ağız ve burnun uygun şekilde kapatılması.
 Toplu taşımada, birçok insanın temas ettiği, özellikle de metal yüzeylerde
virüs uzun süre yaşayabildiği için temas ettikten sonra ellerin bir an önce
temizlenmesi ve ağıza ve göze götürülmemesi önerilmekte ve temel bir yüz
maskesinin dahi hastalığın yayılmasını engellemede fayda gösterdiği
belirtilmektedir.
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Prognoz

 COVID-19'un şiddet seviyesi değişkendir. Hastalık az veya hiç semptomun

görülmeyeceği, nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarına benzer
şekilde düşük şiddetli geçebilir. Az şiddetli vakalar genellikle 2 hafta
içerisinde iyileşme göstermektedir, hastalığı çok şiddetli geçiren
vakalarda ise iyileşme süresi 3 ile 6 hafta arasında değişebilir. Hastalıktan
hayatını kaybetmiş kişilerde semptomların başlamasından ölüme kadar
olan zaman 2 ile 8 hafta arasında sürmüştür.


Her yaştan çocuk COVID-19'u kapabilir, ancak yetişkinlere kıyasla hafif
semptomlarla atlatmaları ve hastalığın şiddetli geçmemesi olasıdır. 50
yaşında küçük kişilerde ölüm oranı %0,5 iken bu oran 70 yaş ve üzeri için
%8'in üzerindedir.
 Hamile kadınlar şiddetli enfeksiyonlara karşı özellikle risk altındadır.
 Bazı kişilerde COVID-19 akciğerleri etkileyerek zatürreye neden olabilir.
Hastalığı en ciddi geçiren vakalarda solunum yetmezliği, septik şok veya
çoklu organ yetmezliğine yol açacak akut solunum sıkıntısı
sendromu gelişebilir.

 COVID-19 ile ilişkili komplikasyonlar arasında sepsis, anormal pıhtılaşma

ve kalp, böbrek ve karaciğer hasarı yer alır. Anormal pıhtılaşma, spesifik
olarak protrombin zamanında artış, hastalık yüzünden hastaneye
yatırılmış vakaların %6'sında rapor edilmiş, böbrek işlevlerinde anormallik
%4'ünde gözlemlenmiştir.
 Kan tahlilleri ile ölçülebilen karaciğer hasarı da ciddi vakalarda sıkça
görülen bir komplikasyondur.

COVID-19'dan hayatını kaybeden kişilerin pek
çoğunun, hipertansiyon, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar gibi
önceden mevcut hastalıkları bulunmaktadır.

 İtalyan sağlık kuruluşu Istituto Superiore di Sanità'nın raporuna göre,

ülkede gerçekleşmiş y. 2000 ölümün %99.8'inde öncül bir hastalık
bulunmaktaydı ve ölen kişilerin ortalama eşlik eden hastalık sayısı 2.7'ydi.
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

 Aynı rapora göre semptom başlangıcından ölüme kadar geçen medyan

süre 8 gündü ve bunun yarısı hastanede geçmekteydi. Yoğun bakım
ünitesine nakledilen hastalarda ise hastaneye getirilmeden ölüme kadar
geçen süre 5 gün olmaktaydı

 Salgının erken dönemlerde yürütülmüş bir çalışmaya göre semptom

görülmesinden ölüme kadar olan zaman aralığı 6 ila 41 gün arasında
sürmüş, medyan süre 14 gün olmuştur.
 Çin Ulusal Sağlık Komisyonu'nun yürüttüğü bir çalışma, vaka başına
hastalıktan ölüm oranının kadınlarda %1,7, erkeklerde %2,8 olduğunu
ortaya koymuştur.
 Hayatını kaybetmiş hastaların akciğerlerinden
alınmış histopatoloji örneklerinde, her iki akciğerde olma suretiyle diffüz
alveolar hasar ile beraber hücresel fibromiksoid eksüda saptanmıştır.

 Pnömositlerde viral sitopatik değişiklikler gözlemlenebilir.

 Çin'de rapor edilmiş ölümlerin %11.8'inde, kalp krizi veya

yüksek troponin seviyeleri ile birlikte kalp hasarı kaydedilmiştir.
 Hastalığın geçirileceği bölgenin sosyoekonomik durumu ile tıbbi
kaynakların varlığı, vaka başına ölüm oranını etkileyen faktörlerdir.

 Vaka başına ölüm oranı hesaplamasındaki farklılıklarda, bu bölgesel

faktörlerin yanı sıra çeşitli metodolojik problemler de etkilidir.

 Hafif veya semptomsuz geçen COVID-19 vakalarının vaka olarak tespit

edilmemesi veya kaydedilmemesi ölüm oranlarının gerçek değerinden
daha yüksek çıkmasına neden olabilir.
 Buna rağmen, enfeksiyon ile ölüm arasında yer alan intikal süresi,
ölümlerin gerçek değerinden daha düşük çıkmasına da sebep olabilir.
 Hastalığı atlatmış kişilerde uzun süreli ve işlevsel bir bağışıklığın oluşup
oluşmadığı belirsizdir. Diğer koronaviral hastalıklar incelendiğinde SARS-
CoV-2'ye karşı bağışıklığın oluşması yüksek ihtimalle olasıdır, ancak
hastalığı atlatmış bazı kişilerde daha sonraki tarihlerde yapılan testlerin
pozitif çıktığı rapor edilmiştir.
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

 Bu pozitif testlerin yeniden enfeksiyon, relaps veya test hatası olup

olmadığı belli değildir.

COVID-19'un uzun dönem sekeli hakkında endişeler vardır. Hong Kong'da
yetkililer, hastalığı atlatmış kişilerin akciğer kapasitelerinin %20 ile %30
arasında azaldığını ve akciğer taramalarının organ hasarına işaret ettiğini
bulmuştur.

Yaş ve ülkeye göre vaka ölüm oranları (%)

70– 60– 50– 40– 30– 20– 10– 0–

Ülke/Yaş 80+
79 69 59 49 39 29 19 9

Çin (11 Şubat) 14,8 8,0 3,6 1,3 0,4 0,2 0,2 0,2 0,0

İtalya (19 Mart)[ 23,6 15,3 4,9 1,2 0,6 0,4 0,0 0,0 0,0

Güney Kore (22

10,5 6,2 1,5 0,4 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0
Mart)
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Epidemiyoloji

 İlk olarak Çin'in Vuhan bölgesinde 2019 yılında Covid-19 ortaya çıktı. Hızlı
bir şekilde diğer bölgelere ve diğer ülkelere yayıldı. 2019 yılında ortaya
çıkan ve salgın hâline gelen koronavirüsün daha fazla yayılmasına engel
olmak amacıyla Çin hükûmeti şehri 23 Ocak 2020 tarihinden itibaren
karantina altına aldı.
 Bunun yanı sıra şehre yapılan uluslararası uçuşlar da iptal edildi.
Almanya, Türkiye, Fransa gibi pek çok ülke Çin Halk Cumhuriyetinden
gelen tüm yolcuları termal dedektörlerle kontrol etmeye başladı.

 Şehire 1 hafta içinde hastaneler yapıldı ve şehir ekonomisi durma

noktasına geldi. Çin hükûmeti halka ilaç ve maske dağıtımına başladı,
ayrıca çoğu ülke karantina bölgesindeki vatandaşlarını bölgeden tahliye
etti. Dünya Sağlık Örgütü bölgesel düzeyde tehlike düzeyini "çok yüksek"
olarak belirledi. Salgının ülke düzeyinde yayılmasından sonra Vuhan'dan
başka pek çok şehir daha karantinaya alındı. Birçok bölgeye sağlık ekipleri
yönlendirildi ve toplu taşıma durduruldu.

Zaman içinde toplam onaylanmış vaka grafiği

 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Zaman içinde toplam ölüm grafiği

Bir milyon kişi başına toplam onaylanmış COVID-19 vakası, 20 Mart 2020

Bir milyon kişi başına toplam onaylanmış COVID-19 ölümü, 20 Mart 2020
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Tedavi

Hastalığı önlemek için henüz bir aşı bulunmamıştır. Bilim insanları aşının üretilip
insanlara 2021 yılı içerisinde verileceğini düşünmektedir. Tedavi bulmak için
yapılan araştırmalar devam etmektedir.[

İlaçlar
Hastalığı iyileştirecek ilaçlar bulunması için Bill & Melinda Gates Vakfı, İngiliz
sağlık araştırma kurumu Wellcome ve ödeme sistemi şirketi olan Mastercard
ortak bir girişim kurdu. Bill & Melinda Gates Vakfı CEO'su Mark Suzman bu
girişimi, COVID-19 tedavilerini tanımlama, değerlendirme, geliştirme ve
ölçeklendirmek amacıyla teknolojileri üretmek amacıyla kurulduklarını duyurdu.

Antiviral ilaçlar
 Çeşitli antiviral ilaçlar COVID-19'u tedavi etmesi için araştırılmakta,
bazıları ise klinik araştırmalarda kullanılmaktadır.
 Mart 2020 itibarıyla remdesivirin etkinliğine dair belirsiz kanıtlar
bulunmaktadır. Remdesivir, SARS-CoV-2'yi in vitro inhibe etmektedir.

 ABD, Çin ve İtalya'da faz 3 klinik araştırmalar gerçekleştirilmektedir.


Sıtma tedavisinde kullanılan klorokin Şubat 2020'de Çin'de tedavi için
araştırılmış, öncül sonuçlar maddeyi etkin göstermiştir.

Klorokin ve hidroksiklorokin, ikinci madde daha güçlü ve güvenli olacak
şekilde SARS-CoV-2'yi in vitro inhibe etmektedir.
 Bir çalışmadan öncül sonuçlar, klorokinin COVID-2019 ile ilişkili pnömoni
tedavisinde "akciğer filmi bulgularını iyileştirdiğini, negatif testleri teşvik
ettiğini ve hastalık süresini kısalttığını" belirtmiştir. Ancak araştırmanın
daha çok incelenmesi gerektiği düşünülmektedir.
 Azitromisin, hidroksiklorokin ile kombinasyon halinde potansiyel bir
tedavi olarak incelenmiştir. Bir klinik çalışma, SARS-CoV-2'ye sahip
olduğu PCR testleri ile doğrulanmış olan 36 deneği değerlendirmiştir.
Deneklerden 20'si ilaçlardan birini veya her ikisini, geri kalan 16'sı
ise plasebo ilaçları almıştır. Altı gün sonra virolojik açıdan iyileşmenin
(PCR testlerine göre virüsün negatif çıkması), hem azitromisin hem de
hidroksiklorokin ile tedavi edilmiş vakaların %100'ünde, sadece
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

hidroksiklorokin almış hastaların %57,1'inde, kontrol grubunun ise

%12,5'inde görüldüğü rapor edilmiştir.
 Teicoplanin, SARS-CoV-2'yi ve akrabası olduğu MERS koronavirüslerini
inhibe etmekte olup, COVID-19 tedavisi için potansiyel bir ilaç olarak
düşünülmektedir.
 2020 yılında New England Journal of Medicine dergisinde yayımlanmış
bir randomize kontrollü çalışma, kombine lopinavir/ritonavir tedavisinin
COVID19'a karşı etkili olmadığını belirlemiş, bu ilaç kombinasyonlarının,
tek başına standart hastane bakımı ile kıyaslandığında hastanede kalma
süresinde kısalmaya veya daha iyi sonuçlara yol açmadığını açıklamıştır.
 Şubat 2020'de Favipiravir, COVID-19 hastalığının deneysel tedavisi için
incelenmektedir. 80 kişilik küçük bir araştırmanın sonuçlarına göre
favipiravir, lopinavir/ritonavir kombinesine göre COVID-19 tedavisi için
daha etkilidir. 17 Mart 2020 tarihli Çinli yetkililer tarafından yapılmış bir
açıklamaya göre ilacın Vuhan ve Shenzhen'de meydana gelmiş vakaların
tedavisinde etkili olduğu açıklanmıştır.
 Kamostat, transmembran proteaz, serin 2 (TMPRSS2) enziminin bir
inhibitörüdür. HeLa hücrelerinde TMPRSS2'nin inhibe edilmesi, SARS-
CoV ve insan koronavirüsü NL63 enfeksiyonlarının kısmen bloke
edilmesine yol açmaktadır. Bir in vitro çalışma, Camostat'ın Calu-3 akciğer
hücrelerinin COVID-19'dan sorumlu virüs SARS-CoV-2 tarafından enfekte
edilmesini önemli ölçüde azalttığını göstermektedir.

Sitokin fırtınası engelleyiciler

 Sitokin fırtınası, ileri evrelerdeki şiddetli COVID-19 vakalarında

görülebilen ve aşırı sitokin üretimine bağlı ölümcül olabilen tıbbi bir
komplikasyondur.
 Hidroksiklorokinin sitokin fırtınalarına karşı etki gösterdiğine dair kanıt
bulunmaktadır.

Küçük bir araştırmanın ardından Çin'deki yetkililer Tocilizumab adlı ilacı,
hastalığın tedavisinde izlenecek adımlar içerisine almıştır.

Madde, ileri düzey hastalarda göstermiş olduğu olumlu sonuçlar
neticesinde, İtalya'da ulusal düzeyde randomize olmayan 2. faz klinik
araştırmadan geçmektedir.

İlaç, sitokin fırtınalarını belirlemeye yarayan serum ferritin kan tahlilleri
ile birlikte kullanılmaktadır.
 İnterlökin 6 reseptör antagonisti olan Tocilizumab, 2017 yılında başka bir
sitokin komplikasyonu olan kimerik antijen reseptör-T hücre tedavisinin
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

(CAR-T tedavisi) yol açtığı sitokin salınım sendromunun tedavisi

için FDA tarafından onaylanmıştı.

Pasif bağışıklama
COVID-19'u atlatmış kişilerden alınan kan bağışlarının hastalık tedavisinde
kullanımı araştırılan bir konu olmaktadır.
SARS için de denenmiş bu yöntem, hastalıktan iyileşmiş kişilerin bağışıklık
sistemleri tarafından üretilmiş antikorların ihtiyacı olan hastalara dağıtılmasını
içermektedir. Aşısız bir immünizasyon (bağışıklama) yöntemi olan pasif antikor
tedavisinin dışında, üretilmiş monoklonal antikor kullanımı da araştırılan bir
pasif bağışıklama yöntemidir.

Solunum desteği
COVID-19'un çoğu vakası solunum cihazıyla gerçekleştirilebilecek mekanik
ventilasyon (makine yoluyla solunum desteği) gerektirmese de vakaların belli
bir yüzdesinde bu gerekmektedir.
Solunum yetmezliği yaşayan hastalara en doğru desteğin nasıl verilebileceği
hâlen araştırılmaktadır. Entübasyonun yanı sıra yüksek akımlı nazal
kanül ve pozitif havayolu basıncı yöntemleri de kullanılabilir.
Hastalığın kritik aşamasında olan insanlarda bu diğer iki yöntemin entübasyonla
aynı yararı sağladığı kesin değildir. Bununla birlikte bu yöntemler hastanın
solunum yollarından virüs taşıyan daha fazla küçük parçacığın havaya
dağılmasına yol açmaktadır.
 @İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU

Adlandırma

Dünya Sağlık Örgütü hastalığın resmî adını ilk olarak koronavirüs hastalığı 2019
olarak belirledi. Resmi kısaltma olan COVID-19, hastalığın İngilizce ismi
olan corona (CO), virus (VI) ve disease (D) kelimelerinin kısaltılması ile hastalığın
keşif yılı olan 2019'a (-19) atfen oluşturuldu.

İsim, DSÖ tarafından spesifik bir coğrafi konuma (örneğin Çin), hayvan türüne
veya bir insan grubuna atıfta bulunmayacak şekilde, stigmalaşmayı önlemek
adına uluslararası öneriler çerçevesinde kondu.
Zaman içerisinde hastalığın kısaltması Türkçe yaygın medyada Kovid-19 olarak
da yer edindi.
DSÖ'nün belirlediği resmî isminin yanı sıra, özellikle de salgının erken
dönemlerinde, Vuhan zatürresi ismi de çeşitli medya kuruluşları tarafından
kullanıldı.

Buna ek olarak, COVID-19 medyada sıklıkla sadece koronavirüs veya

koronavirüs hastalığı olarak da bahsedildi.
@İSG_TURKİYE_SİNAV @NACAR.İSG SINAVA HAZIRLIK GRUBU