ÇOCUKLUK ÇAĞI DÖKÜNTÜLÜ

HASTALIKLARI
Egzantem Nedir?
Egzantem=Rash=Döküntü
Enfeksiyon hastalıklarının seyri sırasında deride
beliren kırmızı renkteki lezyonlardır.
 Maküler

 Makülopapüler

 Peteşial

 Veziküler

 Püstüler şeklinde görülebilir.

Egzantem Sebepleri
 Kızamık virüsü : Kızamık
 Varicella zoster virüs : Varicella zoster
 Parvovirus B19 : Erythemainfectiosum
 Rubella virus : Rubella
 Human Herpesvirus 6 : Egzantem subitum
 Enterovirüsler : El ayak hastalığı
 Epstein Barr virüs : Infectious
mononucleosis
 HHV 6 : Roseola infantum
 Kızıl :Beta hemolitik streptokoklar
 Neisseria meningitis : Meningokoksik menenjit
 Small pox : Çiçek hastalığı
ÇOCUKLUK ÇAĞI DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLARI

 KIZAMIK,
 KIZAMIKÇIK,
 6. HASTALIK,
 5. HASTALIK,
 İSİMLENDİRİLMEMİŞ DÖKÜNTÜLER,
 KIZIL,
 ÇİÇEK,
 SUÇİÇEĞİ.
KIZAMIK

 Kızamık virüsü vücuda girdikten 9-10 gün

sonra, 3-4 gün yüksek ateş, burun akıntısı ,
şiddetli öksürük (öksürüksüz tipik kızamık
olmaz), gözlerde çapaklanma ve kanlamadan
sonra yüzde döküntüler başlar. 24 saatte tüm
vücuda yayılır. Döküntüler solarken
kahverengi renk değişiklikleri ve pullanmalar
olur.
 Kızamık kendisi öldürücü bir hastalık değildir.
Ancak kızamıktan sonra çocuklarda zatürree
gelişebilir ve ölümlere yol açabilir. Kızamık
geçiren veya 1. ve 7. yaşlarda iki doz kızamık
aşısı olan çocuklar ömür boyu kızamık
geçirmezler (çok nadiren geçirseler bile hafif
geçirirler). Hastalık daha çok 5-10 yaşlarında,
kış ve ilkbahar aylarında görülür.
Kızamık kliniği
 İnkübasyon: 10-12 gündür.
 Prodrom : 2-4 gün.
 Ateş, öksürük, burun akıntısı, konjunktivit.
 Koplik lekeleri.
 Kızamık komplikasyonları

Komplikasyon Görülme sıklığı (%)

Diyare, Otitis media, Pnömoni 6-8
Ensefalit 0.1
Hastaneye yatırılma 18
Ölüm 0.2

SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit)

Bu komplikasyonlar gelişmemiş ülkelerde, malnütrisyon

nedeniyle
Baseddaha sık görülür.
on 1985-1992 surveillance data
Kızamıkta Ölüm

 Kızamık %3
 1 yaş altında % 15
 Malnutrisyonlu çocukta % 20
 Uzamış ishal ile birlikte % 25 
 Kızamık tanısı
 Klinik tanı. (Bildirim zorunluluğu
var)
 Virüs izolasyonu (örn., nazofarenks,
idrar)
 Serolojik test IgG ve M tipi
antikorlar.

Referans Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Viroloji Araştırma Laboratuvarı Şefliği, Ulusal
Laboratuvarı: Kızamık/Kızamıkcık Laboratuvarı (Tel: 0 312 435-5680/1416-1261; e-mail: rsvir@saglik.gov.tr )
Kızamıktan korunma
 Aşı (9-15 ay arasında).
 Okula girerken ikinci doz.
 Temas sonrası ilk 72 saatte aşılanmak
koruyucu.
 Temas sonrası ilk 6 günde immünoglobulin
verilirse→seyir değişebilir.
KIZAMIKÇIK
 Bazen 1 gün hafif ateş ve gözlerde kanlanmadan
sonra bazen de birdenbire yüzden başlayan
döküntüler çıkar. Vücuda yayılan döküntüler 3-4
günde kaybolur. Boyun bölgesindeki lenf bezlerinde
şişlikler oluşabilir. Kızamıkçık virüsü hastalığın
etkeni olup, ilkbahar aylarında ve 5-14 yaş grubunda
sık görülür.
 Kızamıkçık çocukluk çağında tehlikeli bir
hastalık değildir. Ancak hamileliğin ilk 3 ayında
anne adayı, kendisi kızamıkçık geçirirse anne
rahmindeki bebek için tehlikelidir. Çocukluk
çağındaki kızamıkçık vakalarının yarısında
belirtiler çok hafiftir, fark edilmeyebilirler.
Kızamıkçık
(Rubella)
Kızamıkçık
 Döküntü
 Yüzden başlar.
 Gövde ve ayağa doğru
yayılır.
 Genelde kaşıntılıdır.
 Birleşme eğilimi
göstermez.
 Hızlı yayılıp hızlı
kaybolur (1-3 gün).
 Yıkanma sonrası dökünrü
artabilir.
Kızamıkçığın komplikasyonları
 Artralji, artrit
 Ensefalit
 Trombositopeni, kanama
 Konjenital kızamıkçık
sendromu
 İşitme kaybı,
 Katarakt,
 PDA, VSD,
 Mikrosefali, mental
retardasyon
Kızamıkçık tanısı
 Bildirimi zorunlu bir hastalıktır.
 Virüs izolasyonu.
 Seroloji (kızamıkçık IgM ve IgG tipi
antikorlar).
Kızamıkçıktan korunma
 Aşılama
 15. ayda ilk doz
 Okula girerken ikinci doz
 Konjenital kızamıkçığı önlemek için gebe
kalınmadan önce aşılanma önemlidir (en az
1 ay önce).
Kızıl
(Scarlet fever)
Kızıl
 Grup A beta-hemolitik streptokok
ekzotoksinine bağlıdır.
 Tonsilit ya da cilt infeksiyonu sonrasında
görülebilir.
 Hastalıkta enantem ve ekzantemler olur.
 Kızıl
 Döküntü
 Enantem ve ekzantem tarzında,
 İnce eritematöz papüler tarzda,
 Aksilla, kasık ve ensede başlar
ve tüm vücuda yayılır,
 Deride zımpara kağıdı
görüntüsü
 Kıvrım yerlerinde döküntüler
daha kalın ve yoğun (Pastia
çizgileri)
Kızıl tanısı
 Klinik bulgular.
 Boğaz kültürü (taşıyıcılığı ayırt etmez).
 Anti-streptolizin O titresi (ASO):
infeksiyonun erken tanısında faydalı değildir.
Kızılın komplikasyonları
 Sinüzit
 Otitis media
 Servikal adenit
 Retrofaringeal abse
 Akut romatizmal ateş
 Akut glomerülonefrit
Eritema infeksiyozum (Beşinci
hastalık)
Beşinci hastalık
 Parvovirüs B19.
 Kemik iliğinde eritroid seri öncüllerini etkiler.
 Fetal infeksiyon→hidrops fetalis.
 En sık 5-15 yaşları arasında görülür
(erişkinlerde de görülebilir).
 Tanı klinik, serolojik.
 Özgül tedavi yoktur.
Beşinci hastalık
 Baş ağrısı (%20)
 Ateş (%20)
 Boğaz ağrısı (%15)
 Kaşıntı (%15)
 Burun akıntısı (%10)
 Karın ağrısı (%10)
 Artralji (%10)
Roseola infantum
(Altıncı hastalık)
Altıncı hastalık
 Etken insan herpes virüs 6’dır (HHV-6),
HHV-7??.
 Febril konvülziyonla ilişkilidir (%6-15).
 Ateş (40oC).
 İshal (%68), öksürük (%50).
 Prodromal semptomlar (huzursuzluk).
 En sık 6 ay- 3 yaş arasında görülür.
Altıncı hastalık
 Eritematöz makülopapüler döküntü.
 Daha çok gövdededir.
 Hızla kol, ense, yüz ve bacaklara
yayılır.
 24 saat içinde solar.
 Döküntü öncesi periorbital ödem.
 Döküntünün görülmesiyle beraber
ateş düşer.

www.skinatlas.com
Altıncı hastalık
 Ateşin ilk 24-36. saatinde lökositoz daha
sonra lökopeni.
 Klinik tanı, serolojik tanı mümkün.
 Ateşi düşürmek yeterlidir.
Su çiçeği
 En sık 1-6 yaşları arasında görülür.
 Mortalite 2/100.000 (ensefalit, pnömoni, Reye
sendromu).
 Prodromal dönem:
 Ateş (döküntüden 1-2 gün önce)
 Karın ağrısı
 Baş ağrısı
 Halsizlik, iştahsızlık
 Öksürük, boğaz ağrısı
 Su çiçeği: Döküntü
 Döküntü:
 Kırmızı makül halinde başlayıp
papüle dönüşür.
 1-2 saat içinde vezikül halini alır.
 Vezikül sıvısı bulanıktır.
 Gövdeden başlayıp, baş ve yüze
yayılır.
 Ekstremitede nadirdir, saçlı deride
bulunur, mukozalarda görülür.
 Döküntüler farkı evrededir.
 Kaşıntılıdır.

www.ecbt.org
Su çiçeği: Komplikasyonlar
 Bakteriyel infeksiyonlar.
 Pnömoni.
 Serebellar ataksi, ensefalit.
 Reye sendromu (infeksiyon sırasnda aspirin
kullanımıyla ilgilidir).
Su çiçeği: Korunma
 Aşı
 1 yaşından sonra uygulanır.
 <13 yaş, tek doz.
 >13 yaş, 1-2 ay arayla 2 doz.
 Temastan sonraki ilk 72 saatte etkilidir.
 Varisella-zoster İmünnglobulin (VZIG):
 Temastan sonraki ilk 96 saatte etkili.
 Kanser hastaları, yenidoğan ve gebelerde kullanılabilir.
Su çiçeği: Tedavi
 Semptomatik tedavi.
 Ateş: parasetamol.
 Kaşıntı: Antihistaminik ilaçlar.
 Anti viral tedavi (asiklovir)
 Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar.
 Doğumdan 5 gün önce ya da 4 gün sonrası
arasında suçiçeği başlayan annenin bebeğine.
Özgün Döküntülü Hastalıklar
Ektima gangrenozum Pseudomonas Aeuginaza

Eritema Kranikum Migrans Lyme Hastalığı

Nekrotik Skar Aspergillozis, Mukor

mikozis
Erizipel A grubu streptokoklar

Koplik lekeleri Kızamık

KAYNAKLAR

 Pediatri; Prof. Dr. Olcay Neyzi, Prof.Dr. Türkan

Ertuğrul, Nobel Tıp, 2002.
 Atlas of Pediatric Diseases; Helmut Moll, George
Thieme Publishers Stuttgart 1976.
 Dr.Turgay Özbakır