Shpedicioni –eshte aktivitet qe paraqet ndermjetesimin me rastin e bartjes se mallrave nga

nje vend ne tjetrin.Ky ndermjetesim behet ne mes te shitesit , urdherdhensit , apo personit qe
kerkon ti relizohet bartja e mallrave dhe ne anen tjeter bleresit , pranuesit apo personit qe pret
nje porosi te mallrave.
Shpedicion nderkombetar –quajme realizimi i ndermjetesimit per bartjen e mallrave ne
nivelin nderkombetar ku nenkuptohet bartja e mallrave ne mes te shteteve ku kemi kalimin e
kufijve tokesore , detare apo ajrore te dy ose me shume shteteve.
Shpedicioni nderkombetar ndahet -
1.Kontinental –merret me organizimin e bartjes se mallit hekurudhor dhe rruge tokesore
2.Detar-merret me organizimin e bartjes se mallit me mjete transportuese detare.
3.Kufitare-merret me qarkullimin mbledhes rreth shpedicionit , doganimit te puneve tjera per llogari
te shpedicionit kontinental dhe atij detar.

Me punet e shpedicionit nderkombetar kuptojme organizimin e pregaditjes dhe bartjen e mallit ne

komunikacion nderkombetar ne emer te vetin dhe llogari te kompetentit.
Fjala shpedicion rrjedh - nga fjala “ expedire“ qe dmth bej zgjedhje te nje veprimi rregullon punet e
caktuara qe me perdorim praktik mund te thuhet ja dergoi dergesen ja pergadis dergesen.
Shpediteri mund te klasifikohet :---Sipas veprimtarise territoriale ( i brendshem i jashtem –
nderkombetar)
2.Shpedicioni nderkombetar organizon bartjen e mallit ne export dhe import.
Shpediter quajme personat ndermjetsues qe kryejne punet e shpeditere.
Shpedicioni sipas karakteristikave themelore te afarizmiz mund te jete :-
Shpediter Permbledhese
Shpediter te panaireve
Shpediter te aeroporteve
Shpediter te hekurudhave

Shpediteri sipas llojit te mallit mund te jete : per dru per naft per drithra.

Kalkulimet e shpedicionit perfshijne elementet :- hargjimet e trasnportit , sigurimin e trasnportit ,

hargjimet e doganave , hargjimet e ngarkim-shkarkimit dhe ringarkimet , hargjimet e linjave ,
hargjimet e paketimit , etikimet , plotesimin dhe dorzimi i ngarkesave dhe formulareve tjeré.
Ndermarrjet e shpedicionit sipas madhesis ndahen :-
Ndermarrje te vogla—te mesme –te medha.
Nermarrjet e shpedicionit sipas hapesires se punes ndahen :-
Ndemarrjet per shpedicion te brendshem dhe te jashtem.
Sipas dy tipave te ndermarrjeve ndahen ne :-
1.Ndermarrje te veqante te pasterta te shpedicionit
2.Ndermarrjet e kombinuara te shpedicionit dhe transportit.

Varesisht nga madhesia vellimi i puneve dhe interesi ndermarrjet ndahen ne

---SEKTOR,SHERBIME,PERFAQSUSE.
Kompanite me te njohura ne bote te shpedicionit jane :-Umited parcel,SERVICE,DHL,FEDEX.
Shpeditei nderkombetar duhet ti njoh ligjet :-Ligjin mbi afarizmin e tregtis mbi obligimet dhe
mardheniet , mbi dogana,konventa CIM dhe CMR , ligjin mbi kontrata per bartjen ne qarkullimin
hekurudhor , ligjin mbi shfrytezimin e linjave detare.

Sistemet ne kuader te sistemit evropian jane ai FRANCEZ DHE GJERMAN.

Klasifikimi ne baz te teorise se tarifave hekurudhore mund te behet -

1-Sistemit tarifor natyror 2-Tarifor ekonomiko-politik
3-Tarifor shtetror 4-Tarifor i kombinuar .

Poltitkat tarifore paraqet:Nje organizim te paramenduar te perpiluesit te tarifave per te

ndikuar me shfrytezimin e sherbimeve dhe lartesin e shfyrtezuesit te saj.
Qendrimi tarifor- paraqet valuten me te cilen shprehet qendrimi rarifor.
Valute tarifore paraqet valuten me te cilen shprehet qendrimi tarifor.
Prarja tarifore –paraqet piken prejse ndermjet shteteve fqinje ku mbaron dhe fillon te vlej sistemi i
caktuar tarifor.

PARIMET THEMELORE TE TARIFAVE - -1-PARIMI I PUBLIKIMIT , 2-BARAZIS ,

3-QENDRUESHMERIS , 4-KJARTESISE.

LARGESI SHERBEN PER GJETJEN E LARGESIVE TARIFORE.

PUNET E SEKTORIT TE TARIFAVE JAN :- AKTIVIZIMI , PERCJELLJA E TREGUT, INSTRADIMI ,

INFORMATAT OFERTAT, DHE REKLAMIMI.
PUNET NE SEKTORIN E IMPORTIT JANE - DISPOZICIONI, POZICIONNI. DISPONIMI ME MALLIN
SIGURIMI I MALLIT. PRANIMI I MALLIT, AVIZIMI PRANIMI I MALLIT, DOGANIMI TRANSPORTIT
MBLEDHES ETJ.
Punet NE SEKTORIN E EKSPORTIT JANE –DISPOZICIONI .POZICIONI. DOGANIMI. SIGURIMI I MALLIT
AVIZIMI.
AKUZICIONI KA PREJARDHJE LATINE QE DMTH GJEJ ARRIJ FITOJ MBLEDH KERKOJ.
INSTRADIMI DMTH – pervaktimi i rruges dhe mjetit te transportit me te cilin e dergesa e caktuar do
te dergohet dhe transportohet nga vendi i nisjes ne shtetin e caktuar deri ne vendin tjeter te caktuar
ne shtetin tjeter rrjedh nga fjala italiane Strada-rruga.

Ndermjetesimi per bartjen e mallrave nenkupton organizimin e bartjes se mallrave ne form te

paraqitjes batjes te mallrave bartjes apo transportimin e mallrave dorzimin etj.
ORGANIZAT E SHPEDICIONIT QUHET ORGANIZATA QE KRYEN PUNE SHPEDITERE.
1-Qka nenkuptoni me logjistiken e transportit te mallrave?
Logjistika nenkupton menaxhimin e qarkullimit te te mirave materiale ,
informatave dhe burimeve te tjera duke perfshire edhe energjine dhe njerezit
ndermjet pikes se origjines pikes se transitit dhe pikes se destinacionit me
perdorimin e mjeteve te ndryshme te transportit dukke perfshire ketu edhe
deponimin distribuimin paketimin dhe manipulimin e mallrave. Logjistika
involvon intergrimin e informatave> transportit, inventarit, deponimit,
mekanizmit, paketimit, dhe dokumentacionit perkates.

2-Cilat jan punet qe duhet ti kryej shpediteri per shpedicionin nderkombetar

1-organizimin e pergatitjes dhe bartjen e mallit ne komunikacionin nderkombetare ne emer te
vetin me urdher dhe llogari te komitentit ( urdherdhenesit )
2-lidhjen e kontrates per transport ngarkim shkarkim ringarkim klasifikim paketim dhe sigurim te
mallit
3-organizimin e bartjes me llojet e ndryshme te mjeteve transportuese
4-perfaqesimin dhe kryerjen e puneve lidhur me doganimin e mallit
5-sigurimin e lehtesimeve dhe refrakcioneve nga vozitesit e mallit
6-mbledhjen dhe pergatitjen e dokumenteve te transportit dhe te tjera
7-kryerjen e aktiviteteve tjera lidhur me sherbimet e shpedicionit ne qarkullim nderkombetare.

3-Qka nenkuptoni me ndermarrjet e shpedicionit dhe si ndahen ato ..?

Ndermarrjet e shpedicionit themelohen per organizimin e puneve te bartjes se mallit brenda
vendit dhe jashte vendit.
Egzistojne metoda te ndryshme te transpotimit te mallrave :- 1-me mjete te transportit rrugor ,
2-ajror ,3- ujor (detar,lumor) dhe hekurudhor.

Sipas madhesise ndermjet shpedicionit ndahen ne :- ndermarrje te vogla --ndermarrje te mesme

—ndermarrje te medha.

4-Qka nenkuptoni me termin vertetimi i transportit FCT ne kuader te dokumentacionit te FIATA-S

Me vertetimin e transporit FCT –vertetohet se derguesi ne diten e caktuar ne vendin e caktuar me
mjetin transportues te caktuar ka pranuar mallin e caktuar per dergim te métutejmé.
Ky dokumentacion ndryshe mund te quhett edhe „Dokumentacioni i vertet i transportit“ .
Vertetimi i transportit FCT me se shpeshti ipet ne rastet e tilla kur rreziku i transporimit bie mbi
shitesin tere kohen per deri sa malli nuk i dorezohet bleresit.

5-Cilat jan dokumentet komerciale tregtare qe paraqiten ne transportin nderkombetare te mallrave

Ne qarkullimin nderkombetare te mallrave paraqiten keto dokumente komerciale dhe tregtare
:-Fakturat tregtare , Fakturat ( paraprake ) te perkohshme , fatura proforme fatura konzullare
fatura doganore , fatura gratis , Lista e paketimit , malli i specifikuar , pesha e listes , certifikata
per prejardhjen e mallit , certifikata per prejardhjen vendore te mallit –forma A ,certifikata per
prejardhjen e mallit ( Eur 1 ) , atesti i prodhuesve , certifikata per inspektimin e mallit.
6-Sipas sistemit evropian si trajtohen shpediteri ..?
Sipas sistemit evropian shpediteri trajtohet si kommisionar gjegjsisht ndermjetsues i cili kryen
pune ne emer te tij por ne llogari te huaj.

7-Qka nenkuptoni me lejet bilaterale ne transportin nderkombetare te mallrave dhe si ndahen ato
Lejet bilaterale per transportin nderkombetare rrugor jane leje te ndertuara ne mes te dy shteteve
te cilat u mundesojne trasnportuesve nga ato shtete te ushtrojne transportin bilateril tranzitor
ose edhe nga shtetet e treta.
Ndahen ne leje per transportin bilateral te mallrave , bilateral transistor , transport tranzitor te
mallit , leje per tranzit te mallit , leje universal per transport biletaral te mallit.

8- Sipas sistemit ANGLO-SAKSON si trajtohet shpediteri?

Shpediteri trajtohet si agjent gjegjsisht se ndermjetesues i cili kryen pune ne emer te huaj por ne
llogari te vet .

9-Ne baze te teorise te tarifave hekurodhore si mund te behet klasifikimi i tarifave ?

Tarifat e transportit hekurudhor , detar , rrugor , ajror.

10-Cilat jane parimet themelore te tarifave ?

1- parimi i publikimit ,2-P. i barazise , 3-P. i qendrushmeris , 4-parimi i kjartesisé.
Ne teorinë e tarifave ekzistojne edhe keto parime te tarifave :-
1Parimi I vleresimit te sherbimeve transportuese
2parimi I vleresimit te mallrave etj .

1-QKa nenkuptoni me termin shpedicion si aktivitet si ndahet shpedicione si

dhe kur ka filluar te perdoret ?
Shpedicioni eshte aktivitet qe paraqet ndermjetsimin me rastin e bartjes se mallrave nga nje vend
ne tjetrin ky ndermjetesim behet perms shitesit urdhrdhensit apo personit qe deshiron ti
realizohet bartja e mallrave me anen e bleresit pranuesit apo personit qe pret porosin e mallit. Dy
degezimet kresore te shpeticionit ne baze te hapesires veprimtarise territoriale jane :-Shpedicioni
vendor ( I brendshem ) .. Shpedicioni nderkombetar …. Ka filluar te perdoret rreth shek XII.

2-Si ndahet shpedicioni nderkombetar si aktivitet pershkruaj secilen ndarje tij

Shpedicioni nderkombetar paraqet kryerjen e disa puneve te cilat jan te nevojshme per realizimin
e kembimit nderkombetare te mallrave ndermjet vendeve blerese dhe shitese.
Ndahet ne :- Kontinental , Detar , Kufitar.
Shpedicion KONTINENTAL merret me organizimin e bartjes se mallit ne hekurudhe rruge tokesore
aeroplan ketu hyjne pranimi bartja-transporti doganimi sigurimi deponimi distrubimi etje.
Shpedicioni DETAR merret me organizimin e bartjes se mallit me mjete transportuese detare.
Shpedicioni KUFITAR merret me qarkullimin mbledhes rekspidicionit doganimit dhe puneve .
3-Sipas karakteristikave themelore te afarizmit si ndahen shpediteret pershkruaj 2 nga ata
Mund te jene:- shpediter te permbledhes , te panaireve te aeroporteve , te hekurudhave .
4-Qka nekuptoni me kompanit te cilat ofrojne zgjedhjen multi modale te transporit ?
Paraqesin kombinimin e shume degeve te transportit duke perfshire deponimin si dhe ngarkim-
shkarkim atoo mund te klasifikohen sipas madhesise :- ndermarrje te volga te mesme dhe te
medha :- sipas hapsires punueses : ndermarrje per shpediter te brendshem si dhe te jashtem.

5-Qka kuptoni me termin filajal dhe sa spektator duhet te ket ajo ?

FILJALAT themelohen ne qendrat regjionale apo qendrat ekonomike me te medha ekonimke dhe
mund te kene sherbimet dhe njesite afarsite dhe rregullisht si paraqiten te pavarura ne treg :
Filjalat ndahen ne Degen per transport, per import , per shebime doganore, per sherbime te
aktivimit , per sherbime tarifore .

6-Cilat veprime i perfshine punet e shpeditimit ne linjet detare`?

Punet Shpeditore –Limanee perfshin veprimtarite rreth:Bartjes tej detare te mallit,--sigurimit te
mallit,--ngarkimit - deponimit - -pergaditjes se mallit – per eksport – pranimin e mallit per
import- shkarkimit --- dhe dergimit te mallit te shfrytezuesi I fundit.

7-Qka nenkuptoni me fakturat konzulore?

* Eshte dokument me ane te cilit konzuli I vendit te importuesit ne vendin e eksportuesit I
verteton qmimin e besueshme te fakturimit te mallit.

8-Qka nenkuptoni me atestin e prodhimeve?

ATESTI prodhueseve eshte e zakonshme qe prodhuesi i mallit te beje atestin e vet , i cili verteton
se malli eshte prodhuar ne repartin e tij .

9-Pershkruani rregullat e sistemit evropian te shpediionit ??

Sistemi evropian shpediteri trajtohet si komisoniar qe i kryen punet ne emer te tij por ne llogari te
huaj .
Sistemi evropian ka dy sisteme :-----Sistemi franqez dhe gjerman.

10-Qka nenkuptoni me termin TARIFA si dhe ku jane perdorur ato per here te pare ?
Tarifta paraqesin nje liste te qmimeve (me apo pa rregulla dhe kushte) per taksa te ndryshme ,
dergesa dhe sherbime tarifat jane perdorur ne koherat e mehershme gjate depertimit te arabve
tne gadishullin e Pirenjeve ne ngushticen e GJilbratit ne nje lima te vogel ku gjendet edhe qyteteza
Tarifa ku ne ate qytetez paguheshin taksa per mallin qe hynte.

11-Qka nenkuptoni me sistemin Tarifor ekonomik-politik ?

Sistemi tarifor ekonomik –politik i cili aplikon qmimin e sherbimeve te kryera qe bazohet ne
vlersimet e mallit i cili bartet dhe transportohet .

12-Bazuar ne menyren e transportit si ndahen tarifat ?

Sherbejne per llogaritjen e sherbimeve transportuese te cilat kryhen nga ana e shpediterit.
Ndahen :---- Tarifat e transportit rrugor – hekurudhor—ajror.