TÜRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS EN ISO 8501-2
(Eski no: TS ISO 8501-2)
Nisan 1999

ICS 25.220.10

ÇELİK YÜZEYLERİN HAZIRLANMASI - BOYA VE İLGİLİ

MALZEMELERİN UYGULANMASINDAN ÖNCE-YÜZEY
TEMİZLİĞİNİN GÖZLE MUAYENESİ - BÖLÜM 2:
KAPLANMIŞ ÇELİK ALT YÜZEYLERİN ÖNCEKİ
KAPLAMANIN KISMEN KALDIRILMASINDAN SONRA
YÜZEYLERİNİN HAZIRLANMA DERECELERİ

Preparation of steel substrates before application of paints

and related products - Visual assessment of surface
cleanliness – Part 2: Preparation grades of previously coated
steel substrates after localized removal of previous coatings

TS ISO 8501-2:1999 standardının numarası 07 Nisan 2005 tarihli Teknik Kurul

toplantısında EN ISO 8501-2:2001 esas alınarak TS EN ISO 8501-2 olarak
değiştirilmiş ve Ek ZA ilave edilmiştir.

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

ÖN SÖZ
− Bu standart, ISO tarafından kabul edilen ISO 8501-2 (1996) standardı esas alınarak, TSE
Metalürji Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 8 Nisan 1999 tarihli
toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

İÇİNDEKİLER

0 - GİRİŞ..................................................................................................................... 1
1 - KAPSAM............................................................................................................... 2
2 - ATIF YAPILAN STANDARTLAR.......................................................................... 2
3 - TEMİZLENECEK BOYALI YÜZEYİN DURUMU................................................... 3
4 - HAZIRLAMA DERECELERİ ................................................................................. 4
4.1 - GENEL .........................................................................................................................4
4.2 - ÖNCEDEN KAPLANMIŞ YÜZEYLERİN BAZI KISIMLARINI BASINÇLI HAVA İLE
KUM PÜSKÜRTEREK TEMİZLEME, P Sa ..........................................................................4
4.3 - ÖNCEDEN KAPLANMIŞ YÜZEYLERİN BAZI KISIMLARINI ELLE VE MOTOR
TAHRİKLİ ALETLE1) TEMİZLEME, P St ..............................................................................5
4.4 - ÖNCEDEN KAPLANMIŞ YÜZEYLERİN BAZI KISIMLARININ MAKİNEYLE
AŞINDIRILMASI, PMa..........................................................................................................5
4.5 - GERİYE KALAN KAPLAMAYA UYGULANACAK İŞLEMLER .....................................6
5 - FOTOĞRAFLAR ................................................................................................... 6
5.1 - BAZI KISIMLARI BASINÇLI HAVA İLE KUM PÜSKÜRTEREK TAMAMEN
TEMİZLEME İÇİN TİPİK ÖRNEKLER ..................................................................................6
5.1.1 - Demir Oksit (birinci sayfa) ................................................................................................... 6
5.1.2 - Korozyondan Koruma Sistemi (ikinci sayfa)........................................................................ 6
5.2 - BAZI KISIMLARI BASINÇLI HAVA İLE KUM PÜSKÜRTEREK TAMAMEN
TEMİZLEME İÇİN EKSTREM (AŞIRI) ÖRNEKLER.............................................................6
5.2.1 - Tam Kaplama (üçüncü sayfa).............................................................................................. 6
5.2.2 - Uygun Olmayan Kaplama (dördüncü sayfa) ....................................................................... 6
5.3 - KISMEN MAKİNEYLE AŞINDIRMA İÇİN TİPİK ÖRNEK (PMa) ..................................7
5.3.1 - Onarım İşi ............................................................................................................................ 7
5.3.2 - Yeni İnşaat İşi ...................................................................................................................... 7
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

ÇELİK YÜZEYLERİN HAZIRLANMASI - BOYA VE İLGİLİ

MALZEMELERİN UYGULANMASINDAN ÖNCE- YÜZEY
TEMİZLİĞİNİN GÖZLE MUAYENESİ
BÖLÜM 2: KAPLANMIŞ ÇELİK ALT YÜZEYLERİN ÖNCEKİ
KAPLAMANIN KISMEN KALDIRILMASINDAN SONRA
YÜZEYLERİNİN HAZIRLANMA DERECELERİ

0 - GİRİŞ
Çelik malzemeye uygulanan boya ve ilgili mamullerin koruyucu kaplama olarak performansı, çelik
malzeme yüzeyinin boyamadan hemen önceki durumundan önemli ölçüde etkilenir. Performansı
etkilediği bilinen başlıca faktörler şunlardır:
a) Pas ve hadde curufu bulunması,
b) Tuz, toz, gres ve yağ gibi yüzey kirlerinin bulunması,
c) Yüzey profili.

ISO 8504 Çelik alt malzemeleri temizlemek için, her biri belirli seviyede ulaşılan temizliği gösteren
mevcut hazırlama metotlarına kılavuzluk sağlarken, ISO 8501, ISO 8502, ISO 8503, bu faktörleri
değerlendiren metotları sağlamak için düzenlenmiştir.

Bu standart, çelik malzeme yüzeylerine uygulanan koruyucu kaplama sistemleri ile ilgili öneriler
içermez. Yüzey kalitesi uygulanan koruyucu kaplamanın seçiminden ve performansından doğrudan
etkilenmesine rağmen, özel durumlarda yüzey kalite gerekleri için tavsiyeler içermez. Bu tür tavsiyeler,
ilgili standartlar ve uygulama kılavuzları gibi diğer döküm anlarda bulunur.

Belirlenen kaliteyi sağlamak için, bu standartları kullananlara gerekli olabilecekler,

− Çeliğin ve kullanılan koruyucu kaplama sistemin, birlikte maruz kalacakları çevre şartlarına uygun
olması,
− Belirtilen temizleme işleminin yeteneği dahilinde olması,
dır.

Bu dört standart, çelik alt malzemelerin hazırlanması ile ilgili takip edilecek yollar hakkında yukarıdaki
hususları belirtir.

ISO 8501 - Yüzey temizliğinin gözle değerlendirilmesi,

ISO 8502 - Yüzey temizliği değerlendirilmesi için deneyler,
ISO 8503 - Kumlanarak temizlenmiş çelik alt malzemelerin yüzey pürüzlülük karakteristikleri,
ISO 8504 - Yüzey hazırlama metotları

Bu standartların her birisi, sıra ile ayrı bölümlere ayrılmıştır.

Bu standart, TS ISO 8501-1’in ekidir. Çelik malzeme yüzeylerinin önceki boya kaplamaların kısmen
kaldırılmasından sonra, aşağıdaki yüzey hazırlamalarının gözle belirli temizlik derecelerini tanımlar.

Gözle temizlik seviyelerinin tayini, boyamadan önce kullanılan yüzey temizleme metotlarına geniş
ölçüde bağlıdır.

Hazırlama dereceleri PSa 21/2 ve Pma için fotoğraf örnekleri sırasıyla, DIN 55 928, bölüm 4, Ek
1(Ağustos 1978) ve Ek 2’den alınmıştır.

Bu standardın esası, önceki boya kaplamaların hepsinin tamamen kaldırılmasının daima gerekli
olmadığı tecrübesine dayanmaktadır. Bu yaklaşım, özellikle düzenli aralıklarla yapılan bakım
çalışmaları için geçerlidir. Kısmen kaldırmanın tercih edilmesi için, aşağıdaki şartlar yerine
getirilmelidir:
− Kalan bozulmamış kaplama, yeni korozyondan koruyucu sisteme yararlı ve dayanıklılığı artırıcı
katkı yapmalı ve onunla uyumlu olmalıdır,

1
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

− Kısmen aşınmış kısımların çelik alt yüzeye doğru temizlenmesi esnasında, çevresindeki alanların
kaplamaları tamir edilemeyecek halde veya önemli ölçüde hasar görmüş olmamalıdır,
− Bakım çalışması maliyetlerinde gerçek tasarruf mümkün olmalıdır.

NOT 1 - Bu standart ISO’nun resmi üç dili olan İngilizce, Fransızca ve Rusca, nüshaları olarak
düzenlenmiştir. Bu standart ayrıca, yetkili kuruluşların sorumluluğunda aşağıda gösterilen
lisanlarda, asıl metne denk olarak yayımlanmıştır:
− EK A : İsveçce (SIS),
− EK B : Almanca (DIN),
− EK C : Hollandaca (NNI),
− EK D : İtalyanca (UNI),
− EK E : İspanyolca (AENOR),
− EK F : Portekizce (IPO),
− EK G : Arapça (SASO),
− EK H : Japonca (JISC),
− EK J : Çince (CSBTS),

1 - KAPSAM
Bu standart, çelik malzeme yüzeylerinin, önceki boya kaplamalarının kısmen kaldırılmasından sonraki
hazırlama derecelerinin bir serisini tanımlar. Çeşitli hazırlama dereceleri, TS ISO 8501 - 1’de verilen
temsili fotoğraf örnekleriyle birlikte yazılı açıklamalarla (bakınız Madde 4) tanımlanmıştır. Ayrıca,
hazırlama dereceleri PSa 21/2 ve PMa’yı gösteren fotoğraf örnekleri verilmiştir.
Bu standart, boyamak için basınçlı hava ile kum püskürterek temizleme, elle ve motor tahrikli aletle
temizleme ve makine ile aşındırarak temizleme gibi metotlarla hazırlanan yüzeylere uygulanabilir.
Bu standart, yüzey temizliğinin gözle görünümü ile ilgilidir.
Genel olarak, bu standart yeterlidir. Ancak, kaplamaların suya daldırma ve sürekli yoğunlaştırma
şartları gibi aşırı olumsuz koşullara maruz kalması durumunda, ISO 8502’nın çeşitli bölümlerinin
konusu olan fiziksel ve kimyasal metotlarla, temiz yüzey üzerindeki çözünür tuzlar ve diğer
görünmeyen bulaşıklar için deney yapılmasına dikkat edilmelidir.

Yüzey pürüzlülük özellikleri, ISO 8503’e göre yapılmalıdır.

2 - ATIF YAPILAN STANDARTLAR

Bu standartça atıf yapılan standartların atıf yapılan madde hükümleri, bu standardın hükümleri sayılır.
Atıf yapılan standardın yayımı tarihinde yürürlükteki baskısı geçerlidir. Ancak bütün standartların
zamanla tadil veya revizyona tabi tutulması söz konusu olduğundan, ilgililer aşağıda verilen
standartların en yeni baskılarını kullanma olanaklarını araştırmaya özen göstermelidir. Bütün
standartların en yeni baskıları TSE’den temin edilebilir.

EN, ISO, IEC vb. Adı TS No Adı

No (İngilizce) (Türkçe)
EN ISO 2409 Paints and varnishes - cross - cut TS 4313 Boya ve Vernikler - Bantla Metalik
test Yüzeylere Yapışma Derecesinin Tayini
ISO 4629 Paints and varnishes - Pull - off test TS 6298 Boya ve Vernikler İçin Bağlayıcılar -
for adhesion Hidroksil Sayısı Tayini - Titrimetrik
Metot
ISO 4627 Paints and varnishes - Evaluation of
the compatibilty of a product with a
surface type painted - Methods of
test

2
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI
EN, ISO, IEC vb. Adı
No (İngilizce)
ISO 4628 - 1 Paints and varnishes - Evaluation of TS 9259Boyalar ve Vernikler - Boya
degradation of paint coatings -
Designation of intensity, quantity
and size of common types of defect
- Part 1: General principles and
rating schemes.
ISO 4628 - 2 Paints and varnishes Evaluation of TS 9260 Boyalar ve Vernikler - Boya
degradiation of paint coatings -
Designation of intensity, quantity
and size of common types of defect
- Part 2: Designation degree of
blistering
ISO 4628 - 3 Paints and varnishes Evaluation of
degradiation of paint coatings -
Designation of intensity, quantity
and size of common types of defect
- Part 3: Designation of degree of
rusting
ISO 4628 - 4 Paints and varnishes Evaluation of
degradiation of paint coatings -
Designation of intensity, quantity
and size of common types of defect
- Part 4: Designation degree of
cracking
ISO 4628 - 5 Paints and varnishes Evaluation of
degradiation of paint coatings -
Designation of intensity, quantity
and size of common types of defect
- Part 5: Designation degree of
flaking
ISO 4628 - 6 Paints and varnishes Evaluation of
degradiation of paint coatings -
Designation of intensity, quantity
and size of common types of defect
- Part 6: Rating of degree of
chalking by tape method
ISO 8501 - 1 Preparation of steel substrates
before application of paints and
related products - Visual
assessment of surface cleanliness -
Part 1: Rust grades and preparation
grades of uncoated steel substrates
and steel substrates after overall
removal of previous coatings
3 - TEMİZLENECEK BOYALI YÜZEYİN DURUMU
Önceden kaplanmış yüzeylerde bulunabilen azaltma dereceleri, ISO 4628, Madde 1 ilâ Madde 6 ya
göre değerlendirilmelidir.
Mümkünse, önceki kaplamanın tipi, uygulanan kaplamanın sayısı, imalatçının adı, korozif bulaşıklar,
yapışkan ve film kalınlığı ile ilgili tamamlayıcı bilgiler verilmelidir.
TS ISO 8501-2/Nisan 1999
TS No Adı
(Türkçe)
Kaplamaların Bozunmasının
Değerlendirilmesi - Genel Kusur
Çeşitlerinin Yoğunluğunun, Miktarının
ve Boyutunun Gösterilmesi - Bölüm 1:
Genel Prensipler ve Değerlendirme
Plânları
Kaplamaların Bozunmasının
Değerlendirilmesi - Genel Kusur
Çeşitlerinin Yoğunluğunun, Miktarının
ve Boyutunun Gösterilmesi Bölüm 2:
Kabarcıklaşma Derecesinin Tayini
TS ISO Boyalar ve Vernikler - Boya
4628-3 Kaplamalarının Bozunmasının
Değerlendirilmesi - Genel Tipteki
Kusurların Yoğunluğu, Miktarı ve
Boyutunun Gösterimi - Bölüm 3:
Paslanma Derecesinin Gösterimi
TS ISO Boyalar ve Vernikler - Boya
4628-4 Kaplamalarının Bozunmasının
Değerlendirilmesi - Genel Tipteki
Kusurların Yoğunluğu, Miktarı ve
Boyutunun Gösterimi - Bölüm 4:
Çatlama Derecesinin Gösterimi
TS ISO Boyalar ve Vernikler - Boya
4628-5 Kaplamalarının Bozunmasının
Değerlendirilmesi - Genel Tipteki
Kusurların Yoğunluğu, Miktarı ve
Boyutunun Gösterimi - Bölüm 5:
Soyulma Derecesinin Gösterimi
TS ISO Boyalar ve Vernikler - Boya
4628-6 Kaplamalarının Bozunmasının
Değerlendirilmesi - Genel Tipteki
Kusurların Yoğunluğu, Miktarı ve
Boyutunun Gösterimi - Bölüm 6:
Tebeşirlenme Derecesinin Yapışkan
Band Metoduyla Değerlendirilmesi
TS ISO Çelik Yüzeylerin Hazırlanması - Boya
8501-1 ve İlgili Malzemelerin Uygulanmasından
Önce - Yüzey Temizliğinin Gözle
Muayenesi - Bölüm 1: Kaplanmamış
Çelik Alt Yüzeylerin Önceki Kaplamanın
Tamamen Kaldırılmasından Sonraki
Pas ve Hazırlama Dereceleri
3
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

4 - HAZIRLAMA DERECELERİ
4.1 - GENEL
Hazırlama derecelerinin birkaçı, yüzey hazırlama metotlarını ve temizleme derecelerini göstererek
tanımlanmıştır. Hazırlama dereceleri, temizleme işleminden sonra yüzey görünümünün yazılı
açıklamaları ile belirtilmiştir (Bakınız Madde 4.2, Madde 4.3 ve Madde 4.4).

Her bir hazırlama derecesi kullanılan temizleme metotlarının tipini belirtmek için uygun büyük harflerle
“Sa” “St” veya “Ma” gösterilmiştir. Sa, St veya Ma’dan önceki P harfi, sadece önceki boya kaplamanın
kısmen kaldırıldığını gösterir. Harflerden sonra rakam varsa, temizleme derecesinin, hadde curufu,
pas ve önceki kaplamadan mı olduğunu gösterir.

Çeşitli temizleme metotlarının, mukayese edilebilir sonuçlar vermediği göz önünde bulundurulmalıdır.
Temizleme dereceleri, yeniden kaplama için kullanılan kaplamanın genel türü ile uygun olmalıdır.
Madde 4.2 ve Madde 4.3’te hazırlama derecelerinin temsili, fotoğraf örneklerinin bulunduğu TS ISO
8501 - 1’e atıf yapılmıştır.

NOT 2 - Madde 4.2 , Madde 4.3 ve Madde 4.4’de kullanılan “yabancı madde” terimi suda çözünen
tuzlar ve kaynak artıklarını kapsar. Bu kirler, basınçlı hava ile kuru kum püskürterek, elle veya
motor tahrikli alet kullanılarak veya makinayla kaldırarak yapılan temizleme işlemleriyle
tamamen uzaklaştırılamaz, ancak, basınçlı hava ile ıslak kum püskürterek temizleme
kullanılabilir.

NOT 3 - Hadde curufu, pas veya boya kaplama spatül ile kaldırılıp uzaklaştırılabildiği takdirde çok az
yapışmış oldukları kabul edilmelidir.

NOT 4 - Bu standardın ekindeki temsili fotoğraflar, kısmî temizleme öncesi ve sonrası bazı tipik çelik
malzeme örneklerini göstermektedir.

4.2 - ÖNCEDEN KAPLANMIŞ YÜZEYLERİN BAZI KISIMLARINI BASINÇLI HAVA

İLE KUM PÜSKÜRTEREK TEMİZLEME, P Sa
Bazı kısımları, basınçlı hava ile kum püskürterek temizlenmiş yüzeyler “P Sa” harfleriyle gösterilir.

Basınçlı hava ile kum püskürterek temizlemeden önce, herhangi bir kalın pas tabakası yontularak
kaldırılmalıdır. Görünen yağ, gres ve kir de kaldırılmalıdır.

Basınçlı hava ile kum püskürterek temizlemeden sonra, yüzey döküntü ve çöken tozlardan
temizlenmelidir.

NOT 5 - Basınçlı hava ile kum püskürterek temizleme yüzey hazırlama talimatları için önceki ve
sonraki işlemlerde dahil, ISO 8504 - 2’deki kum püskürterek temizleme işlemine
bakılmalıdır.

PSa2 BAZI KISIMLARI BASINÇLI HAVA İLE KUM PÜSKÜRTEREK TAM TEMİZLEME
Kuvvetle yapışmış boya kaplamalar bozulmamış olmalıdır. Diğer kısımların yüzeyi büyütmeksizin
bakıldığında, görünen yağ, gres, ve kirden, döküntü boya kaplamalardan hadde cürufundan, pas ve
yabancı maddelerden arındırılmış olmalıdır. Herhangi bir artık bulaşıklığı kuvvetle yapışmış olmalıdır
(Bakınız Not 3 ilâ Madde 4.1). Mukayese etmek için, TS ISO 8501-1’de verilen C Sa 2 ve D Sa 2
fotoğraflarına bakılmalıdır. Seçim çukur derecelerine bağlıdır.

PSa21/2 BAZI KISIMLARI KUM PÜSKÜRTEREK ÇOK İYİ TEMİZLEME

Kuvvetle yapışmış boya kaplamalar bozulmamış olmalıdır. Diğer kısımların yüzeyi büyütmeksizin
bakıldığında, görünen yağ, gres ve kirden, döküntü boya kaplamalardan, hadde cürufundan, pas ve
yabancı maddelerden temiz olmalıdır. Herhangi bir bulaşıklık izi benek veya bere şeklinde önemsiz bir
leke olarak görülmelidir.
1 1
Mukayese etmek için, TS ISO 8501 - 1’de verilen C Sa 2 ve D Sa 2 fotoğraflarına bakılmalıdır.
2 2
Seçim, çukur derecesine bağlıdır.

4
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

NOT 6 - Hazırlama derecesi P Sa1, boyama için uygun olmayan yüzeye karşılık olduğundan dahil
edilmemiştir.

4.3 - ÖNCEDEN KAPLANMIŞ YÜZEYLERİN BAZI KISIMLARINI ELLE VE MOTOR

TAHRİKLİ ALETLE1) TEMİZLEME, P St
Kazıyarak, fırçalayarak ve rendeleyerek bazı kısımları motor tahrikli aletle yüzey hazırlama “P St”
harfleriyle gösterilmektedir.

Elle ve motor tahrikli aletle temizlenmeden önce, kalın pas tabakaları kazıyarak kaldırılmalıdır.
Görünür yağ, gres ve kirde kaldırılmalıdır.

Elle ve motor tahrikli aletle temizlemeden sonra, yüzey döküntü ve çöken tozlardan temizlenmelidir.

NOT 7 - El ve motor tahrikli aletle önceki ve sonraki işlemler de dahil, yüzey temizleme metotlarının
talimatları için, ISO 8504 - 3’e bakılmalıdır.

P St 2 ELLE VE MOTOR TAHRİKLİ ALETLE BAZI KISIMLARI TAM TEMİZLEME

Kuvvetle yapışmış boya kaplamalar bozulmamış olmalıdır. Diğer kısımların yüzeyine büyütmeksizin
bakıldığında, görünen yağ, gres ve kir ve hafifçe yapışmış hadde curufu, toz , boya kaplamalardan ve
yabancı maddelerden temiz olmalıdır (Bakınız Not 3 ilâ 4.1). Mukayese etmek için, ISO 8501 - 1’de
verilen CSt2 ve DSt2 fotoğraflarına bakılmalıdır. Seçim çukur derecelerine bağlıdır.

P St 3 ELLE VE MOTOR TAHRİKLİ ALETLE BAZI KISIMLARI ÇOK İYİ TEMİZLEME

P St 2’deki gibidir, ancak, temizlenecek yüzey, metalik alt temizleme, bir metal parlaklığı verene kadar
çok iyi temizlenmelidir. Mukayese etmek için, ISO 8501 - 1’de verilen C St 2 ve D St 2 fotoğraflarına
bakılmalıdır. Seçim çukur derecelerine bağlıdır.

NOT 8 - P St 2 ve P St 3 hazırlama dereceleri, bazı kısımları elle ve motor tahrikli aletler kullanımı ile
ne şartlar altında olursa olsun benzer değildirler, ancak, sadece temsili fotoğraf örneklerinin
yardımıyla açıklanan hazırlama derecelerinin tanımlarıyla tayin edilir.

NOT 9 - PSt1 hazırlama derecesi, boyama için uygun olmayan yüzeye karşılık olduğu için dahil
değildir.

4.4 - ÖNCEDEN KAPLANMIŞ YÜZEYLERİN BAZI KISIMLARININ MAKİNEYLE

AŞINDIRILMASI, PMa
Kısmen makineyle aşındırarak yüzey hazırlama “P Ma” harfleriyle gösterilmektedir. Bu hazırlama şekli,
tamamen makineyle aşındırarak (örneğin, aşındırıcı kâğıtlı diskle) veya iğneli püskürtücüyle birlikte
kullanılabilen özel dönen tel fırçalarla temizlenmeyi kapsar. Makine ile aşındırmadan önce, kalın pas
tabakaları kazınarak kaldırılmalıdır. Görünür yağ, gres ve kirde kaldırılmalıdır.

Makine ile aşındırmadan sonra, yüzey döküntü ve tozlardan temizlenmelidir.

PMa KISMEN MAKİNE İLE AŞINDIRMA

Kuvvetle yapışmış boya kaplamalar bozulmamış olmalıdır. Diğer kısımların yüzeyine büyütmeksizin
bakıldığında, görünen yağ, gres, kir, hafifçe çökmüş boya kaplamalar ve yabancı madde (Bakınız Not
2 ilâ Madde 4.1) ve hadde cürufu ve tozdan temiz olmalıdır. Herhangi bir bulaşıklık izi benek veya
bere şeklinde önemsiz bir leke olarak görülmelidir. Mukayese etmek için hazırlama derecesi PMa
örneklerini gösteren fotoğraflar ISO 8501’in bu bölümünün ekindedir.

NOT 10 - Hazırlama derecesi P Ma, kısmen alet kullanımı ile ne şart altında olursa olsun benzer
değildir. Ancak, sadece temsili fotoğraf örneklerinin yardımıyla açıklanan hazırlama derecelerinin
tanımlarıyla tayin edilir.

1) Makina ve aşındırma hariç. Bakınız Madde 4.4

5
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

4.5 - GERİYE KALAN KAPLAMAYA UYGULANACAK İŞLEMLER

İlave kaplama uygulamadan önce, yüzey hazırlama işleminden sonra kuvvetle yapışık olan astar ve
ana boya dahil oluşan mevcut kaplamanın kalan kısımları, çöküntü malzemeden ve bulaşıklıklardan
temizlenmiş olmalıdır. Gerekli hâllerde, ve yeterli yapışmayı sağlamak için pürüzlendirilmelidir.

Kalan boya kaplamanın yapışkanlığı, ISO 2409’a göre çapraz kesme deneyi ile bir bıçakla, ISO 4624’e
göre yapışkanı deneye tâbi tutmak için çıkaracak portatif bir alet basınçlı hava ile veya diğer uygun
araçla kontrol edilebilir.

Mevcut kaplamanın bitişiğindeki yerleri aşındırmak veya basınçlı hava ile kum püskürterek temizlenen
alanlar, kusursuz ve kuvvetlice yapışmış kenarlar vermesi için, eğik olarak kesilmelidir.

Ayrıca, sonraki kaplamaların önceki kaplama ile uygun olması zorunludur. ISO 4627’de verilen,
uygunluk değerlendirilmesi önerilir.

5 - FOTOĞRAFLAR
Bu standarda verilen temsili fotoğraf örnekleri, yeniden kaplama işleminde, kısmen hazırlama öncesi
ve sonrası bölgelerin, genel görünüm tipleridir (büyütme x 5 ve x 6 arasında). İmâlatta kolaylık için,
yeniden çoğaltılan fotoğraflar üstündeki plâstik yapraklarda sayfa numarası bulunmamaktadır.
Kullanımda kolaylık için, fotoğraflar Şekil 1’de gösterilen sıra ile gösterilmiştir. Her sayfada, yukarıdaki
fotoğraf önceki yüzey şartını, alttaki fotoğraf yüzey hazırlamadan sonraki yüzey şartını gösterir.
Hazırlanmış alanın detaylı açıklamaları Madde 8.1 ilâ Madde 8.3’de verilmektedir.

5.1 - BAZI KISIMLARI BASINÇLI HAVA İLE KUM PÜSKÜRTEREK TAMAMEN

TEMİZLEME İÇİN TİPİK ÖRNEKLER
Birinci ve ikinci fotoğraf sayfalarında verilen ve Madde 8.1.1 ve Madde 8.1.2’de açıklanan iki fotoğraf
çifti, uygulamada karşılaşılan iki tipik örnek göstermektedir.

5.1.1 - Demir Oksit (birinci sayfa)

Bu fotoğraflar, kum püskürterek temizleme işleminden önce ve sonra kırmızı demir oksitli bir yüzey
görünümündedirler. Fotoğrafın, üst tarafı ilerlemiş paslı kaynakları gösterirken, sol tarafı paslanmış
kaynak noktalarını göstermektedir.

5.1.2 - Korozyondan Koruma Sistemi (ikinci sayfa)

Bu fotoğraflar, kum püskürterek temizleme işlemlerinden önce ve sonra uzun bir süre korozyondan
koruma sistemine maruz kalmış bir yüzeyi göstermektedir. Üstteki fotoğrafta geniş ölçüde pas yayılmış
bölgeler ve tamamen pasla kaplanmış bölgeler görülebilir. Yüzeyin tamamen yeniden kaplanmasından
önce tamamen kaplanacak bölgeler temizlenmiş ve pürüzlendirilmiş olmalıdır.

5.2 - BAZI KISIMLARI BASINÇLI HAVA İLE KUM PÜSKÜRTEREK TAMAMEN

TEMİZLEME İÇİN EKSTREM (AŞIRI) ÖRNEKLER
Üçüncü ve dördüncü fotoğraf sayfalarında verilen ve Madde 8.2.1 ve Madde 8.2.2’de açıklanan iki
fotoğraf çifti, P Sa 21/2 hazırlama derecesi uygulamaları için mümkün olabilen sınır aralığı ekstrem
örnekleri göstermektedir.

5.2.1 - Tam Kaplama (üçüncü sayfa)

Bu fotoğraflar, genel olarak tamamen kaplanmış görünen alanların kısmen onarım gerektiren
bölgelerinin aşındırarak veya kazıyarak ve fırçalayarak hazırlanmış bozulmuş bölgelerdeki paslanmış
noktaların kısmen kum püskürtülerek temizlenmesini gösterir.

5.2.2 - Uygun Olmayan Kaplama (dördüncü sayfa)

Bu fotoğraflar, yalnızca, önemsiz görünen pas lekelerine rağmen tamamen yeniden kaplanacak bir
kaplamayı gösterir. Kaplamanın tamamen kaldırılması hazırlama derecesi, Sa 21/2 için de
düşünülmelidir.

6
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

5.3 - KISMEN MAKİNEYLE AŞINDIRMA İÇİN TİPİK ÖRNEK (PMa)

Beşinci, altıncı ve yedinci fotoğraf sayfalarında verilen ve Madde 5.3.1 ve Madde 5.3.2’de açıklanan
üç fotoğraf çifti uygulamada görülen üç tipik örneği göstermektedir.

5.3.1 - Onarım İşi

5.3.1.1 - Kapak Üst Kısmı (beşinci sayfa)

Bu fotoğraflar, kırmızı kurşun esaslı iki ön kaplama (portakal ve kahverengi) ve bunu takiben sentetik
reçine esaslı iki gri son kaplamadan oluşan fırçalayarak uygulanmış yaklaşık olarak 15 yıllık bir
korozyon koruyucu sistemi göstermektedir.

Yüzey, buhar jeti ile önceden temizlenmiş olduğu için, kaplama sisteminde fırça izleri ile meydana
gelen değişiklikler üstteki fotoğrafta açıkca görülebilir.

5.3.1.2 - Çelik Krişin Üst Kısmı (sekizinci sayfa)

Bu fotoğraflar, iki ön kaplama (portakal ve kahverengi) ve bunu takiben sentetik reçine esaslı iki gri
son kaplamadan oluşan yaşı bilinmeyen bir korozyondan koruyucu sistemi göstermektedir. Yüzeyde
aynı zamanda mekanik hasar mevcuttur. Yüzey hazırlıktan önce ve sonra görülmektedir (Paslanmış
alanların, bir disk kullanarak makine ile aşındırılması ve daha sonra yüzeyin fırçalanması ile pastan
arındırılmasıdır).

5.3.2 - Yeni İnşaat İşi

Bir enerji istasyonundaki borular (yedinci sayfa).

Montajdan önce, bütün dış yüzeyleri, kaynak bağlantı yerleri hariç Sa 21/2 hazırlama derecesine kum
püskürterek temizlenmiştir. Daha sonra, epoksi reçin/çinko kromat (kırmızımsı - kahverengi) esaslı iki
ön kaplama ve bunu takiben epoksi reçine (kırmızı/portakal) esaslı iki ara kaplama ile kaplanmış.

Bir borunun yüzeyi, ileri hazırlama öncesi ve sonrasında görülmektedir (Paslı bölgeler ve kaynak
yerleri makine ile aşındırarak ve bunu takiben fırçalayarak ve herhangi kalan artıklar uzaklaştırılarak
pasların giderilmesi).

ŞEKİL 1 - Bu Standardın Ekindeki Temsili Fotoğraf Örneklerinin Yerleşimi

7
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

Bakınız Madde 5.1.1

PSa 2 1/2

8
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

Bakınız Madde 5.1.2

PSa 2 1/2

9
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

Bakınız Madde 5.2.1

PSa 2 1/2

10
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

Bakınız Madde 5.2.2

PSa 2 1/2

11
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

Bakınız Madde 5.3.1.1

PMa

12
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

Bakınız Madde 5.3.1.2

PMa

13
ICS 25.220.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 8501-2/Nisan 1999

Bakınız Madde 5.3.2

PMa

14