ICS 87.020; 91.080.

10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD

TS EN ISO 12944-8
Aralık 2004

ICS 87.020; 91.080.10

BOYALAR VE VERNİKLER – ÇELİK YAPILARIN

KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİYLE KOROZYONA KARŞI
KORUNMASI – BÖLÜM 8: YENİ UYGULAMA VE BAKIM
İÇİN ŞARTNAME HAZIRLANMASI

Paints and varnishes- Corrosion protection of steel structures

by protective paint systems - Part 8: Development of
specifications for new work and maintenance

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ön söz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN ISO 12944-8 (1998) standardı esas alınarak, TSE Kimya
Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 27 Aralık 2004 tarihli toplantısında Türk
Stadardı olarak kabul edilerek yayınlanmasına karar verilmiştir.

− ISO 12944 ‘Boyalar ve Vernikler-Çelik Yapıların Koruyucu Boya Sistemleriyle Korozyona Karşı
Korunması’ genel başlığı altında aşağıdaki bölümlerden meydana gelir.

-Bölüm 1: Genel bilgiler

-Bölüm 2: Çevrenin sınıflandırılması
-Bölüm 3. Tasarım kriterleri
-Bölüm 4: Yüzey tipi ve yüzey hazırlama metodu
-Bölüm 5: Koruyucu boya sistemleri
-Bölüm 6: Laboratuvar performansı deney metotları
-Bölüm 7: Boya işleminin uygulanması ve denetimi
-Bölüm 8: Yeni bir iş ve bakım için şartname hazırlanması

− Ek A – Ek K sadece bilgi için verilmiştir.

ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

İçindekiler
0 Giriş ............................................................................................................................................................. 1
1 Kapsam ....................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar .............................................................................................. 2
3 Terimler ve tarifler ...................................................................................................................................... 5
3.1 Yapı ögesi ........................................................................................................................................... 5
3.2 Kuru film kalınlığı (DFT) ...................................................................................................................... 5
3.3 Dayanıklılık.......................................................................................................................................... 5
3.4 Müfettiş................................................................................................................................................ 5
3.5 Bakım .................................................................................................................................................. 5
3.6 Anma kuru film kalınlığı ( AKFK) ......................................................................................................... 6
3.7 Proje .................................................................................................................................................... 6
3.8 Şartname............................................................................................................................................. 6
3.9 Şartname hazırlayıcı ........................................................................................................................... 6
3.10 Yapı ................................................................................................................................................. 6
4 Yeni uygulama veya bakım için şartname hazırlanması ....................................................................... 6
5 Şartname kapsamı...................................................................................................................................... 7
Ek A (Bilgi için) Yeni bir iş ve bakım için hazırlanacak koruyucu boya sistemi şartnamesine dahil
edilecek hususlar için temel bilgiler ................................................................................................. 14
Ek B (Bilgi için) Referans bölgeler............................................................................................................. 16
Ek C (Bilgi için) Yeni bir iş planlaması için akış şeması.......................................................................... 19
Ek D (Bilgi için) Bakım planlaması için akış şeması ................................................................................ 20
Ek E (Bilgi için) Çevrelerin Sınıflandırılması-Kontrol listesi (ISO 12944-2’ye göre hazırlanmıştır) ..... 21
Ek F (Bilgi için) Basit bir proje şartnamesi örneği ................................................................................... 22
Ek G (Bilgi için) Koruyucu boya sistemi şartnamesi için tavsiye edilen form-Yeni iş ......................... 26
Ek H (Bilgi için) Koruyucu boya sistemi için tavsiye edilen form-Bakım .............................................. 27
Ek I (Bilgi için) Boyama işinin yürütülmesi şartlarıyla ilgili rapor için tavsiye edilen form ................ 28
Ek J (Bilgi için) Korozyon korumayla ilgili son rapor için tavsiye edilen form ..................................... 29
Ek K (Bilgi için) Mevcut koruyucu boya sisteminin durumu (bakım gerekliliğinin
değerlendirilmesi de dahil) ile ilgili ayrıntılı denetleme raporu için tavsiye edilen form ............ 32
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Boyalar ve vernikler –
Çelik yapıların koruyucu boya sistemleriyle korozyona karşı korunması-
Bölüm 8: Yeni uygulama ve bakım için şartname hazırlanması

0 Giriş
Atmosferde, su içinde veya toprak altında hiçbir koruma işlemine tabi tutulmadan kalan çelik korozyona
maruz kalarak zarar görebilir. Dolayısıyla çelik yüzeyler, yapının beklenen hizmet ömrü süresince korozyon
tesirlerine karşı korunur.

Çelik yapıları korozyondan korumak için çeşitli yollar vardır. TS EN ISO 12944, boya sistemleri ve
kaplamaları ile ilgili koruma yollarını çeşitli bölümlerde ele alır. Bu bölümlerde belirtilen tüm özellikler
korozyona karşı yeterli korumaya ulaşılması açısından önemlidir. Bu standardda verilenlere ilave veya daha
başka tedbirler de alınabilir ancak bu tedbirler ilgili taraflar arasında özel anlaşmayı gerektirir.

Çelik yapıların etkili bir şekilde korozyona karşı korunabilmesi için, bu yapıların sahiplerinin, planlayıcılarının,
danışmanlarının, korozyona karşı koruma işi yapan koruyucu kaplamaları denetleyen firmaların ve kaplama
malzemesi imalatçılarının en son teknolojik bilgilere vakıf olmaları gereklidir. Bu bilgiler koruma işini pratikte
uygulayan taraflar arasındaki yanlış anlaşılmaları önlemek için, mümkün olduğunca açık tam ve kolay
anlaşılabilir olmalıdır.

TS EN ISO 12944, sözü edilen bilgileri bir serinin bölümleri halinde vermektedir. Bu standard belirli teknik
bilgilere sahip kişiler için hazırlanmıştır. Ayrıca TS EN ISO 12944 kullanıcısının, milli mevzuatlar ve özellikle
yüzey hazırlamaya yönelik diğer ilgili standardlar hakkında da bilgi sahibi olduğu kabul edilmiştir.

TS EN ISO 12944, uygulanan koruma sisteminin maliyeti ve taraflar arasındaki anlaşma sorunlarına yönelik
olmamakla birlikte, bu standardda belirtilen kriterlere ve tavsiyelere uyulmaması halinde korozyona karşı
yetersiz korumayı gösteren dikkate değer belirtilerin ciddi maddi zararlara neden olabileceği gerçeğine dikkat
çekmiştir.

TS EN ISO 12944-1, ISO 12944’ün bütün bölümlerini genel olarak tanımlayan bir standarddır. Bu standard
bazı temel terimler ve tanımları ve ISO 12944’ün diğer bölümlerine genel bir girişi kapsar. Ayrıca bu standard
sağlık, emniyet ve çevre korumasıyla ilgili genel bir kural ve belirli bir proje için TS EN ISO 12944’ün
kullanımına yönelik kılavuz bilgileride ihtiva eder.

Bu standard, korozyona karşı koruma şartnamesi hazırlanırken yardımcı olması amacına yöneliktir.

1 Kapsam
Bu standard, koruyucu boya sistemleri kullanılarak çelik yapıların korozyona karşı korunmasında kullanılan,
şartnamelerin hazırlanmasını kapsar. Bu standard, atölye veya inşaat mahallindeki yeni bir iş veya bakımla
ilgili olmakla birlikte, münferit parçaların korozyona karşı korunması amacıyla da uygulanabilir. Bu standard,
orta veya yüksek sıcaklıklar gibi özel gerilmelere olduğu kadar kapalı mekanlar, açık hava ve su altı veya
toprak altı gibi çevrelerden kaynaklanan farklı korozyon gerilmelerine maruz kalan çelik yapıların korozyona
karşı korunmasını kapsar. Bu standardda farklı dayanıklılık aralıklarına olan ihtiyaçlar göz önünde
bulundurulmuştur.

Bu standard, ayrıca sıcak daldırmayla galvanizlenmiş, metal püskürtülmüş, elektrolitik olarak cıva kaplanmış
veya sherardize edilmiş ve önceden boyanmış çelik yüzeyleri de kapsar.

Ek B korozyona karşı koruma işinin kalitesini ve kullanılan koruyucu boya sistemlerinin performansını
değerlendirmek için kullanılan referans bölgelerle ilgilidir. Ek C ve Ek D’de bir şartname hazırlanırken göz
önünde bulundurulması gereken yeni bir iş ve bakım planlaması için ayrıntılı akış şeması verilmiştir.

Aşırı korozyon gerilmeleri veya yüksek sıcaklıkların meydana gelmesi durumunda veya koruyucu boya
sistemlerinin demir-dışı metaller veya betonarme gibi diğer taban malzemelerde kullanılacak olması
durumunda, şartnamelerde göz önünde bulundurulmalıdır. Bu standard, bu gibi durumlarda da kılavuz olarak
kullanılabilir.

1
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.

EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

Vb.No (İngilizce)
ISO 2409 Paints and varnishes-Cross-cut test.
ISO 2808 Paints and varnishes- Determination
of film thicknees.
ISO 4623 Paints and varnishes- Filiform
corrosion test on steel.
ISO 4624 Paints and varnishes- Pull-off test for
adhesion.
ISO 4628-2 Paints and varnishes- Evaluation of
degradation of paint coatings –
Designation of intensity, quantity and
size of common types of defect – Part
2: Designation of degree of blistering.
ISO 4628-3 Paints and varnishes- Evaluation of
degradation of paint coatings –
Designation of intensity, quantity and
size of common types of defect – Part
3: Designation of degree of rusting.
ISO 4628-4 Paints and varnishes- Evaluation of
degradation of paint coatings –
Designation of intensity, quantity and
size of common types of defect – Part
4: Designation of degree of cracking.
ISO 4628-5 Paints and varnishes- Evaluation of
degradation of paint coatings –
Designation of intensity, quantity and
size of common types of defect – Part
5: Designation of degree of flaking.
ISO 4628-6 Paints and varnishes- Evaluation of
degradation of paint coatings –
Designation of intensity, quantity and
size of common types of defect – Part
6: Rating of degree of chalking by
tape method.
ISO 8501-1 Preparation of steel substrates before TS ISO 8501-1
application of paints and related
products – Visual assessment of
surface cleanliness – Part 1: Rust
grades and preparation grades of
uncoated steel substrates and of
steel substrates after overall removal
of previous coatings.
(Türkçe)
TS 4313 Boyalar ve vernikler-Çapraz
EN ISO 2409 kesme deneyi
TS 4772 Boyalar ve vernikler-Film kalınlığı
ISO 2808 tayini
TS 10285 Boyalar ve vernikler- Lif şeklindeki
EN ISO 4623 krozyon deneyi- Çelik üzerinde
TS EN 24624 Boyalar ve vernikler-Çekme
deneyi
TS 9260 Boyalar ve vernikler- Boya
kaplamaların bozulmasının
değerlendirilmesi- genel kusur
çeşitlerinin yoğunluğunun,
miktarının ve boyutunun
gösterilmesi Bölüm 2:
kabarcıklanma derecesinin tayini
TS ISO 4628-3 Boyalar ve vernikler- Boya
kaplamalarının bozunmasının
değerlendirilmesi- Genel tipteki
kusurların yoğunluğu, miktarı ve
boyutunun gösterimi- Bölüm 3:
paslanma derecesinin gösterimi
TS ISO 4628-4 Boyalar ve vernikler- boya
kaplamalarının bozunmasının
değerlendirilmesi- Genel tipteki
kusurların yoğunluğu, miktarı ve
boyutunun gösterimi- Bölüm 4:
çatlama derecesinin gösterimi
TS ISO 4628-5 Boyalar ve vernikler- boya
kaplamalarının bozunmasının
değerlendirilmesi- genel tipteki
kusurların yoğunluğu, miktarı ve
boyutunun gösterimi- Bölüm 5:
soyulma derecesinin gösterimi
TS ISO 4628-6 Boyalar ve vernikler-Bboya
kaplamalarının bozunmasının
değerlendirilmesi- Genel tipteki
kusurların yoğunluğu, miktarı ve
boyutunun gösterimi- Bölüm 6:
tebeşirlenme derecesinin
yapışkan bant metoduyla
değerlendirilmesi
Çelik yüzeylerin hazırlanması-
boya ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce-Yüzey
temizliğinin gözle muayenesi
Bölüm 1:Kaplanmamış çelik alt
yüzeylerin önceki kaplamanın
tamamen kaldırılmasından sonraki
pas ve hazırlanma dereceleri

1) TSE Notu : Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
2
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI
EN, ISO, IEC Adı TS No
Vb.No (İngilizce)
ISO 8501-2 Preparation of steel substrates before TS ISO 8501-2
application of paints and related
products – Visual assessment of
surface cleanliness – Part 2:
Preparation grades of previously
coated steel substrates after localized
removal of previous coatings.
ISO 8503-1 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 8503-1
products – Surface roughness
characteristics of blast-cleaned steel
substrates – Part 1: Specifications
and definitions for ISO surface profile
comparators for the assessment of
abrasive blast-cleaned surfaces.
ISO 8503-2 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 8503-2
products – Surface roughness
characteristics of blast-cleaned steel
substrates – Part 2: Method for the
grading of surface profile of abrasive
blast-cleaned steel – Comparator
procedure.
ISO 8503-3 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 8503-3
products – Surface roughness
characteristics of blast-cleaned steel
substrates – Part 3: Method for the
calibration of ISO surface profile
comparators and for the
determination of surface profile –
Focusing microscope procedure.
ISO 8503-4 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 8503-4
products – Surface roughness
characteristics of blast-cleaned steel
substrates – Part 3: Method for the
calibration of ISO surface profile
comparators and for the
determination of surface profile –
Stylus instrument procedure.
ISO 11124-1 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11124-1
products – Specification for metallic
blast-cleaning abresives – Part 1:
General introduction and
classification.
ISO 11124-2 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11124-2
products – Specification for metallic
blast-cleaning abresives – Part 2:
Chilled-iron grit.
TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004
Adı
(Türkçe)
Çelik yüzeylerin hazırlanması-boya
ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce-Yüzey
temizliğinin gözle muayenesi-
Bölüm 2:Kaplanmış çelik alt
yüzeylerin önceki kaplamanın
kısmen kaldırılmasından sonra
yüzeylerinin hazırlanma dereceleri
Boya ve ilgili ürünlerin
uygulanmadan önce çelik taban
malzemelerin hazırlanması-
Kumlanarak temizlenmiş çelik
taban malzemelerin yüzey
pürüzlülük karakteristikleri- Bölüm
1: Aşındırıcı ile kumlanarak
temizlenmiş yüzeylerin
değerlendirilmesi amacıyla ISO
yüzey profil kompratörleri için
özellikler ve tarifler
Boya ve ilgili ürünlerin
uygulanmadan önce çelik taban
malzemelerin hazırlanması-
Kumlanarak temizlenmiş çelik
taban malzemelerin yüzey
pürüzlülük karakteristikleri- Bölüm
2: Aşındırıcı ile kumlanarak
temizlenmiş çeliklerin yüzey
profillerinin derecelendirilmesi için
metot- Komparatör işlemi
Boya ile lgili ürünleri uygulamadan
önce çelik taban malzemelerin
hazırlanması- Kumlanarak
temizlenmiş çelik taban
malzemelerin yüzey pürüzlülük
karakteristikleri Bölüm 3: ISO yüzey
profil kompratörlerinin kalibrasyonu
ve yüzey profilinin tayini için metot-
odaklamalı mikroskop işlemi
Boya ve ilgili ürünleri uygulamadan
önce çelik taban malzemelerin
hazırlanması- Kumlanarak
temizlenmiş çelik taban
malzemelerin yüzey pürüzlülük
karakteristikleri- Bölüm 4: ISO
yüzey profil komparatörlerinin
kalibrasyonu ve yüzey profilinin
tayini için metot- Stilus cihazı işlemi
Çelik yüzeylerin hazırlanması-boya
ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce-Basınçlı
hava ile püskürtülen metalik
aşındırıcıların özellikleri Bölüm 1:
genel tanıtım ve sınıflandırma
Çelik yüzeylerin hazırlanması boya
ve benzerlerinin uygulanması için
basınçlı hava ile kullanılan metalik
aşındırıcılar Bölüm 2:Gritler-dökme
demir parçaları
3
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI
EN, ISO, IEC Adı TS No
Vb.No (İngilizce)
ISO 11124-3 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11124-3
products – Specification for metallic
blast-cleaning abresives – Part 3:
High-carbon cast-steel shot and grit.
ISO 11124-4 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11124-4
products – Specification for metallic
blast-cleaning abresives – Part 4:
Low-carbon cast-steel shot.
ISO 11126-1 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11126-1
products – Specification for non-
metallic blast-cleaning abresives –
Part 1: General introduction and
classification.
ISO 11126-3 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11126-3
products – Specification for non-
metallic blast-cleaning abresives –
Part 3: Copper refinery slag.
ISO 11126-4 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11126-4
products – Specification for non-
metallic blast-cleaning abresives –
Part 4: Coal furnace slag.
ISO 11126-5 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11126-5
products – Specification for non-
metallic blast-cleaning abresives –
Part 5: Nickel refinery slag.
ISO 11126-6 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11126-6
products – Specification for non-
metallic blast-cleaning abresives –
Part 6: Iron furnace slag.
ISO 11126-7 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11126-7
products – Specification for non-
metallic blast-cleaning abresives –
Part 7: Fused aluminium oxide.
ISO 11126-8 Preparation of steel substrates before TS EN ISO
application of paints and related 11126-8
products – Specification for non-
metallic blast-cleaning abresives –
Part 8: Olivine sand.
ISO 12944-1 Paints and varnishes - Corrosion TS EN ISO
protection of steel structures by 12944-1
protective paint systems- Part 1:
General introduction
4
TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004
Adı
(Türkçe)
Çelik yüzeylerin hazırlanması-boya
ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce- Basınçlı
hava ile püskürtülen metalik
aşındırıcıların özellikleri Bölüm 3:
Yüksek karbonlu çelik döküm bilye
ve grit
Çelik yüzeylerin hazırlanması-boya
ve ilgili malzemelerin
ygulanmasından önce-Basınçlı hava
ile püskürtülen metalik aşındırıcıların
özellikleri Bölüm 4: Düşük karbonlu
çelik döküm bilye
Çelik yüzeylerin hazırlanması - Boya
ile ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce - Püskürtme
ile temizlemede kullanılan metalik
olmayan aşındırıcıların özellikleri -
Bölüm 1: genel giriş ve sınıflandırma
Çelik yüzeylerin hazırlanması - Boya
ile ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce - Püskürtme
ile temizlemede kullanılan metalik
olmayan aşındırıcıların özellikleri -
Bölüm 3: rafine bakır cürufu
Çelik yüzeylerin hazırlanması - Boya
ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce - Püskürme
ile temizlemede kullanılan metalik
olmayan aşındırıcıların özellikleri -
Bölüm 4: Kömür fırını curufu
Çelik yüzeylerin hazırlanması - Boya
ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce - Püskürtme
ile temizlemede kullanılan metalik
olmayan aşındırıcıların özellikleri -
Bölüm 5: rafine nikel curufu
Çelik yüzeylerin hazırlanması - Boya
ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce - Püskürtme
ile temizlemede kullanılan metalik
olmayan aşındırıcıların özellikleri -
Bölüm 6: demir fırını curufu
Çelik üzeylerin hazırlanması -Boya
ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce - Püskürtme
ile temizlemede kullanılan metalik
olmayan aşındırıcıların özellikleri -
Bölüm 7: erimiş alüminyum oksit
Çelik yüzeylerin hazırlanması - Boya
ve ilgili malzemelerin
uygulanmasından önce - Püskürtme
ile temizlemede kullanılan metalik
olmayan aşındırıcıların özellikleri -
Bölüm 8: olivin kumu
Boyalar ve vernikler - Çelik yapıların
koruyucu boya sistemleriyle
korozyona karşı korunması - Bölüm
1: genel bilgiler
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

Vb.No (İngilizce)
ISO 12944-2 Paint and varnishes- Corrosion
protection of steel structures by
protective paint systems- Part 2:
Classification of environmental
ISO 12944-3 Paints and varnishes- Corrosion
protection of steel structures by
protective paint systems- Part 3:
Design considerations
ISO 12944-4 Paints and varnishes- Corrosion
protection of steel structures by
protective paint systems- Part 4:
Types of surface and surface
preparation
ISO 12944-5 Paints and varnishes- Corrosion
protection of steel structures by
protective paint systems- Part 5:
Protective paint systems
ISO 12944-6 Paints and varnishes- Corrosion
protection of steel structures by
protective paint systems- Part 6:
Laboratory performance test methods
ISO 12944-7 Paint and varnishes- Corrosion
protection of steel structures by
protective paint systems- Part 7:
Execution and supervision of paint
work
(Türkçe)
TS EN ISO Boyalar ve vernikler - Çelik yapıların
12944-2 koruyucu boya sistemleriyle
korozyona karşı korunması - Bölüm
2: Çevrenin sınıflandırılması
TS EN ISO Boyalar ve vernikler - Çelik yapıların
12944-3 koruyucu boya sitemleriyle
korozyondan korunması - Bölüm
3:Tasarım
TS EN ISO Boyalar ve vernikler - Çelik yapıların
12944-4 koruyucu boya sistemleriyle
korozyona karşı korunması - Bölüm
4: Yüzey tipleri ve yüzey hazırlama
TS EN ISO Boyalar ve vernikler –
12944-5 Çelik yapıların koruyucu boya
sistemleri ile korozyona karşı
korunması - Bölüm 5: Koruyucu
boya sistemleri
TS EN ISO Boyalar ve vernikler - Çelik yapıların
12944-6 koruyucu boya sistemleri ile
korozyona karşı korunması - Bölüm
6: Laboratuvar performansı deney
metotları
TS EN ISO Boyalar ve Vernikler-Çelik yapıların
12944-7 koruyucu boya sistemleriyle
sorozyona karşı korunması- Bölüm
7: Boyama işlemlerinin uygulanması
ve denetimi

3 Terimler ve tarifler
Bu standardın amacı bakımından ISO 12944-1’de verilen terim ve tariflere ilave olarak aşağıdakiler
geçerlidir.

3.1 Yapı ögesi

Bir yapının (Madde 3.10) özel bir çevre şartına maruz kalan ve dolayısıyla koruyucu boya sistemi
şartnamesinde özel olarak belirtilmesi gereken kısımları.

Not - Mesela, bir depolama tankında iç yüzey ve dış yüzey ve muhtemelen çelik destek ayakları olmak üzere
birden fazla ana birim bulunur.

3.2 Kuru film kalınlığı (DFT)

Kaplamanın tamamen kuruduktan sonraki kalınlığı.

Not - Ayrıntılar için ISO 12944-5:1998 Madde 5.4’e bakınız.

3.3 Dayanıklılık
Koruyucu boya sisteminin ilk ana bakım yapılıncaya kadar geçen tahmini ömrü.

Not - ISO 12944-1’de dayanıklılık ve dayanıklılık aralıkları ile ilgili önemli bilgiler verilmiştir.

3.4 Müfettiş
Yapılan işin ilgili şartnamelere (Madde 3.8.1-Madde 3.8.4) uygunluğunu kontrol etmekle sorumlu kişi.

3.5 Bakım
Çelik yapının korozyona karşı korunmasını sağlamak amacıyla uygulanan ISO 12944 kapsamında tüm
tedbirler.

5
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Not - Bakım, boyama işini ihtiva eder ancak bununla sınırlı değildir. Bu tip boyama, yama boyama (kaplama
sistemindeki bozulmuş nokta veya bölgelerinin onarımı), yama boyamayı takiben üst boyama ve
tamamen yeniden boyama olabilir.

3.6 Anma kuru film kalınlığı ( AKFK)

İstenen dayanıklılığı elde etmek amacıyla her bir kat veya toplam boya sistemi için belirlenmiş kuru film
kalınlığı.

Not - Ayrıntılar için ISO 12944-5:1998 Madde 5.4’e bakınız.

3.7 Proje
Hazırlanan şartname (Madde 3.8) kapsamına giren işin tamamı. Bir proje, bir veya daha fazla yapıyı ihtiva
edebilir.
3.8 Şartname
Bir çelik yapının koruyucu boya sistemi kullanılarak korozyona karşı korunması durumunda, uyulması
gereken tüm kriterleri tarif eden teknik doküman. Bu tür doküman, Madde 3.8.1-Madde 3.8.4’de tarif edildiği
şekilde birçok münferit şartnameyi (proje şartnamesi, koruyucu boya sistemi şartnamesi, boyama işi
şartnamesi, denetim ve değerlendirme şartnamesi gibi) ihtiva eder.

3.8.1 Proje şartnamesi

Proje ve özel olarak bu projeyle ilgili kriterleri tarif eden şartname.

Not - Proje şartnamesini hazırlayan taraf korozyona karşı korunacak yapının sahibi olabileceği gibi, birinci el
müteahhit de olabilir.

3.8.2 Koruyucu boya sistemi şartnamesi

Proje şartnamesine uygun olarak (Madde 3.8.1) bir yapının yüzeyinin hazırlanmasını ve bu yapı için
koruyucu boya sistemini tarif eden şartname.

Not- Koruyucu boya sistemi şartnamesi, boya imalatçısı tarafından hazırlanabilir.

3.8.3 Boyama işi şartnamesi

Boyama işinin proje şartnamesi (Madde 3.8.1) koruyucu boya sistemi şartnamesi (Madde 3.8.2) ve denetim
ve değerlendirme şartnamesine (Madde 3.8.4) uygun olarak ne şekilde gerçekleştirileceğini tarif eden
şartname.

Not- Boyama işi şartnamesi, mesela bir boya uygulama şirketi tarafından hazırlanabilir.

3.8.4 Denetim ve değerlendirme şartnamesi

Bu şartnamede denetim ve değerlendirmenin nasıl yapılacağı tarif edilir.

3.9 Şartname hazırlayıcı

Bir şartnameyi hazırlamakla sorumlu olan kişi veya kuruluş.

3.10 Yapı
Birden fazla yapı ögesinden (Madde 3.1) meydana gelen çelik yapı (mesela köprü, fabrika binası, depolama
tankı veya kıyıdan açıktaki bir yapı). Herhangi bir projede birden fazla yapı bulunabilir.

4 Yeni uygulama veya bakım için şartname hazırlanması

Şartname hazırlayıcının, Madde 5’de verilen bilgileri göz önünde bulundurması ve proje veya korunacak yapı
ögesine uygun olan şartnameleri hazırlaması tavsiye edilir. Daha sonra şartname hazırlayıcı, ilgili
çizelgelerde maddeler halinde yer alan başlıkların hangisinin şartnamede göz önünde bulundurulması
gerektiğini kontrol etmelidir. Çeşitli maddeler Çizelge 1 ila Çizelge 4’de verilen bilgilerle ‘Açıklamalar’
sütunundaki ayrıntılı bilgilerle desteklenir.

6
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Yeni uygulama veya bakım için bir şartname hazırlanırken en uygun koruyucu boya sisteminin seçilmesi çok
önemlidir. Bu seçimi yapabilmek için ilgili bütün parametreler göz önünde bulundurulmalıdır, mesela:
- İstenen dayanıklılık,
- Çevre koşulları ve özel gerilmeler,
- Yüzey hazırlama,
- Farklı boya tipleri,
- Kaplamanın sayısı ve tipi (astar kaplama, orta kaplama ve üst kaplama),
- Uygulama metotları ve uygulama kriterleri,
- Uygulama yeri (atölye veya inşaat sahası),
- Yapı iskelesi kriterleri,
- Bakıma (gelecekteki) kriterleri (varsa),
- Sağlık ve güvenlikle ilgili kriterler,
- Çevre korumayla ilgili kriterler.

Bu parametreler detaylı olarak ISO 12944-1 ila ISO 12944-7’de tarif edilmiştir. Bu standardda, sadece
şartnameyi hazırlayan kişi tarafından özellikle göz önünde bulundurulması gereken bilgiler verilmiştir.

Bir yapı veya yapı ögesi için hazırlanan bakım şartnamesinde, aşağıdaki hususlardan birine karar verilmesi
gerekir.
- --Tamamen yenileme,
- --İlgili koruyucu boya sisteminin kısmen uzaklaştırılması.

Tamamen yenilemeye karar verilmesi durumunda, şartname tercihan Ek G’de verilen form kullanılarak yeni
bir uygulama için hazırlanan şartnameye göre düzenlenmelidir.

Proje şartnamesinin ilk aşamasında, yüksek gerilmeye dayanıklı civatalar kullanılarak yapılmış kayma-
dirençli bağlantıların korunması, oyuk kısımların iç yüzeyleri ve diğer gizli yüzeyler (tasarım ayrıntıları için
ISO 12944-3) gibi, önemli planların parametreleri ile ilgili son kararın, şartnameyi hazırlayan kişi tarafından
belirtilmesi gerekir.

İşin kapsamı dışında kalacak yani boyanmayacak kısımlar, şartnamede belirtilmelidir.

Koruyucu boya sistemleri, özellikle yeni bir kaplama söz konusu olduğu durumda, pratik deneyin ve/veya
laboratuvar performans deneylerinin sonuçlarına göre seçilmelidir.

Söz konusu koruyucu boya sistemleri, önceden kaplanmış yüzeylerde bulunan kaplamalarla uygunluğu
belirlemek üzere deneye tabi tutulmalıdır.

Şartname hazırlayıcı ayrıca, çevrenin korunması, sağlık ve güvenlik ile ilgili mevzuat ve/veya kriterler ile
atölye veya inşaat mahallindeki çalışma şartlarını da göz önünde bulundurmalıdır.

İş yerindeki sağlık ve güvenlik, kirlilik kontrolu vb. ilgili ulusal kriterlerin ülkeler arasında çok farklılık
göstermesi sebebiyle, bu kriterlerle ilgili ayrıntılı bilgilerin şartnamede yer alması mümkün olmayabilir. Ancak
şartname, yürürlükteki yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası kanun ve diğer mevzuata uyulması gerektiğine
dikkat çekmelidir.

5 Şartname kapsamı
Bir şartnamede tercihan bulunması gereken maddeler, aşağıdaki başlıklar altında Çizelge 1 ila Çizelge 4’te
verilmiştir:
- Proje şartnamesinin kapsamı (Çizelge 1),
- Koruyucu boya sistemi şartnamesinin kapsamı (Çizelge 2),
- Boyama işi şartnamesinin kapsamı (Çizelge 3),
- Denetim ve değerlendirme şartnamesinin kapsamı (Çizelge 4).

Not- Küçük veya korunması herhangi bir özel kritere bağlı olmayan yapılar için, sadece belirli maddeler
dikkate alınır.

Çizelge 1’e göre hazırlanmış bir şartname örneği Ek F’de olarak verilmiştir.

Not - Her bir çizelge, diğer çizelgelere sık sık atıflar yapmadan yeterli bilgileri bulunduracak şekilde
hazırlanmalıdır. Dolayısıyla bazı ifadeler çizelgelerin her birinde tekrarlanmıştır. Mesela Madde 1.1,
Madde 2.1, Madde 3.1 ve Madde 4.1 altında ‘proje adı’, ‘müşteri adı’ ve ‘şartname hazırlayıcının adı’
tekrar edilmiştir. Uygulamada bu bilgiler toplam şartnamede yalnız bir kez verilmelidir.

7
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Çizelge 1 - Proje şartnamesi kapsamı

No ANA BAŞLIK/Alt-başlık*) Açıklamalar

1.1 GENEL BİLGİLER
1.1.1 Proje adı
1.1.2 Müşteri adı
1.1.3 Yapıların bulunduğu yerler
1.1.4 Şartname hazırlayıcı Kurumu ve adı
1.1.5 Yapıların bulunduğu yerlerdeki çevre şartları Ek E ve ISO 12944-2
1.1.6 Atıf yapılan standardlar ve mevzuat
1.2 PROJE TİPİ Proje, yapı ve yapı ögesinin tarifleri için Madde 3
1.2.1 Korumasız yeni yapı
Üflemeyle-temizlenmiş ve kaplanmış yeni
1.2.2
yapı
1.2.3 Yenileme ve son uygulama
1.2.4 Bakım Ek H, Ek I, Ek J ve Ek K
1.2.5 Yeni yapı ve bakım (birlikte)
1.2.6 Kaplanmayacak parçalar
Her bir proje tercihan, korozyon gerilmeleri esasına göre
1.3 YAPI VE YAPI ÖGELERİNİN TİPLERİ kısımlara ayrılmalı ve özel tasarım kriterleri dikkate alınarak
hazırlanmalıdır.
1.3.1 Tasarım ISO 12944-3
1.3.2 Montaj metotları Mesela, civatalama, kaynak yapma
1.3.3 Bağlantılar ISO 12944-3 ve ISO 12944-5
1.3.4 Galvanik çiftler (hücreler) ISO 12944-3
1.3.5 Erişebilirlik, mesela adam giriş deliği ISO 12944-3
1.3.6 Kutu elemanlar ve delik parçalar ISO 12944-3
Her bir yapı tercihan, kullanılacak koruyucu boya sistemi ve
1.4 HER BİR YAPI ÖGESİNİN TARİFİ yapı ögelerinin maruz kalacağı korozyon gerilmeleri esasına
göre yapı ögelerine bölünmelidir.
Çinko gibi metalik kaplamalı taban malzemeler de dahil. ISO
1.4.1 Taban malzemeler
12944-4’e bakınız.
1.4.2 Mevcut boya sistemi ve mevcut durum Ek K ve ISO 12944-5
1.4.3 Alanlar (m2)
HER BİR YAPI ÖGESİNİN BULUNDUĞU Tarifler ISO 12944-2’de verilmiştir. Ayrıca Ek E
1.5
ÇEVRENİN TARİFİ
1.5.1 Atmosferik çevre şartları Ek E ve Madde E.1.1
1.5.2 Özel durumlar Ek E ve Madde E.4.1
Ek E ve Madde E.4.2 (Kuvvetli UV ışımasına maruz kalma
1.5.3 Özel gerilmeler
etkileri de dahil)
1.6 DAYANIKLILIK
1.6.1 Dayanıklılık aralığı ISO 12944-1
Yüzey tipleri, yüzey hazırlama sınıfları, yüzey profilleri ve yüzey
KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİ – YÜZEY
hazırlama metotlarının ayrıntıları ISO 12944-4’de bulunabilir.
1.7 VE YÜZEY HAZIRLAMAYLA İLGİLİ ÖZEL
Şartnamede istenen yüzey hazırlama sınıfı, kullanılacak her bir
KISITLAMALAR
münferit koruyucu boya sistemi için belirtilmelidir.
Şartnamede yüzey hazırlama sınıfının yanısıra gereken yüzey
Yeni bir iş ve bakım için yüzey tipleri ve
1.7.1 hazırlama işlemleri de belirtmelidir. Ayrıca Ek G, Ek H ve
yüzey hazırlama sınıfları
Çizelge 3.
1.7.2 Yüzey hazırlama metotları ISO 12944-4.
1.8 KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİ – BOYA MALZEMELERİ İLE İLGİLİ ÖZEL KISITLAMALAR
Yeni işler, yenileme ve bakım işleri için
1.8.1 ISO 12944-5, ISO 12944-7 ve Ek G, Ek H ve Çizelge 2 .
koruyucu boya sistemleri
Mesela, mevcut kaplamalar ile uygunluk, kenar koruma (ISO
Kaplamalar ve boyama işi ile ilgili özel
1.8.2 12944-5 ve ISO 12944-7), kaygan olmayan kaplamalar veya
kısıtlamalar
geleneksel cihazlar yerine havasız püskürtme.
Aşağıdakiler ile ilgili özel kriterler: Mesela: Düşük seviyede zararlı maddeler, bu maddelerden
1.8.3 - Sağlık ve güvenlik kaynaklanan kirliliğe karşı koruma, atıkların giderilmesi
- Çevre koruma işlemleri.

*)
Bu başlıklar tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte belirli bir alt başlığın şartnamede bulunması durumunda,
ilgili talimatlar açıklamalar sütununda verilmelidir.

8
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Çizelge 1’in devamı

No ANA BAŞLIK/Alt-başlık*) Açıklamalar

1.9 KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİ – BOYAMA İŞİ İLE İLGİLİ ÖZEL KISITLAMALAR
1.9.1 Uygulamanın yapılacağı yer: ISO 12944-7.
Atölye ve/veya inşaat mahali
1.9.2 Boyama işi koşulları Mesela, iş takvimi ve iklim şartları (İşi yapan
tarafından dikkate alınmak üzere).
Ayrıca ISO 12944-7.
1.9.3 Yeni bir iş, yenileme ve bakım işleri için Herhangi bir özel kriter varsa belirtilmelidir. Özel
koruyucu boya sistemelerinin uygulama uygulama metotları ayrıntılı olarak tarif edilmelidir. ISO
metotları 12944-7.
1.9.4 Uygulama ile ilgili kısıtlamalar Mesela, mevcut kaplamalarla uyum, kaynak yapılacak
olan alanların maskelenmesi (ISO 12944-7), kenar
koruması (ISO 12944-5 ve ISO 12944-7).
1.9.5 Aşağıdakiler ile ilgili özel kriterler, Mesela, düşük seviyede zararlı maddeler, bu
-Sağlık ve güvenlik maddelerden kaynaklanan kirliliğe karşı koruma,
-Çevre koruma atıkların giderilmesi işlemleri.
1.10 KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİNİN ÖZELLİKLERİ (ANTİ-KOROZİF ÖZELLİĞİ HARİÇ)
1.10.1 Renkler Renk tercihan, uygulanabildiği yerlerde ilgili standarda
göre, Munsell Colour System RAL 840 HR, NF X 08-
002, BS 4800, NS 4054, UNE 48103, JPMA Standard
Paint Colours veya NCS gösterimlerine dayalı
olmalıdır. Boya sisteminin tüm kaplama renkleri
normal olarak birbirinden farklı olmalıdır. Ancak
sondan bir önceki kat kaplama, son kaplamanın
tamamen kapatabileceği bir renkte olmalıdır
1.10.2 Üst-kaplama renginin kararlılığı Bu çizelgede Madde 1.5.3
1.11 KALİTE YÖNETİMİ
1.11.1 Kalite kontrolü, kalite güvencesi ve
kayıtlar
1.12 DENETİM VE DEĞERLENDİRME Çizelge 4
1.12.1 İç denetim
1.12.2 Başka kuruluşlar (bağımsız) tarafından
denetim (dış denetim) denetleyiciler
1.12.3 Dış denetçi kuruluş ve/veya Denetçi kuruluş ve/veya denetleyiciler (varsa),
denetleyicilerin isimleri şartname hazırlayıcı tarafından belirlenirler.
1.12.4 Denetleme metotları Şartname hazırlayıcı, mümkün olduğu yerde uluslar
arası standardlar kullanılarak uygulanacak olan
metotları ve gerekli cihazları belirtmelidir. Şartname
hazırlayıcı, kayıt tutma ve rapor hazırlama işlemlerini
de belirtmelidir.
1.12.5 Denetim aşamaları Denetim aşamaları (varsa) ayrıntılı olarak tarif
edilmelidir.
1.13 REFERANS BÖLGELER
1.13.1 Kayıtlar Şartname hazırlayıcı normal olarak, projedeki herbir
yapının hangi yapı ögesi ile ilgili referans bölgesi
verileceğini belirlemelidir. Şartnamede böyle bir bilgi
bulunmaması halinde, ilgili taraflardan herhangi birisi
referans bölgesi hazırlanmasını isteyebilir (şartlar
üzerinde taraflarca anlaşmaya varılması kaydıyla).
1.13.2 Kayıtların sorumluluğu Referans bölgeler, tüm ilgili tarafların yani, müşteri
1.13.3 Referans bölgelerin yeri ve sayısı boya imalatçısı, birinci el ve diğer müteahit firmalar
1.13.4 Referans bölgelerin boyutları huzurunda hazırlanmalıdır.
1.13.5 Referans bölgelerin işaretlenmesi
ISO 12944-7 ve Ek B.

*)
Bu başlıklar tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte belirli bir alt başlığın şartnamede bulunması durumunda,
ilgili talimatlar açıklamalar sütununda verilmelidir.

9
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Çizelge 1’in devamı

No ANA BAŞLIK/Alt-başlık*) Açıklamalar

1.14 SAĞLIK VE GÜVENLİK; ÇEVRE
KORUMA
1.14.1 İlgili mevzuat İnşaat mahallindeki uygulanabilir mevzuata
uyulmalıdır. Bunların uygun olması durumunda,
şartname hazırlayıcı tarafından tarif edilmesi gerekir.
ISO 12944-7’ye bakınız.
1.15 ÖZEL KRİTERLER
1.15.1 Denetim değerlendirme sınırları ve Şartname hazırlayıcı tarafından belirtilmelidir.
şartnameden sapma olması halinde
uygulanacak işlemler
1.15.2 Uygulama yapılması ve denetimi ile Şartname hazırlayıcı tarafından belirtilmelidir.
ilgili özel faktörler
1.15.3 Diğer ilave kriterler Taşıma, yükleme boşaltma ve depolamayla ilgili
kriterler belirtilmelidir (varsa).
1.16 TOPLANTILAR
1.16.1 Ön teklif ve işe başlama toplantısı Ön teklif toplantısı ve işe başlama toplantısının
ayrıntıları tercihan şartnamede belirtilmelidir. “İşe
başla” toplantısının amacı, uygulama (Ek C ve Ek D)
ile ilgili kalan sorunları gidermek ve önceden
kaplanmış yüzeylerin kabul edilebilip edilemeyeceğini
belirlemektir.
1.17 DOKÜMANLAR Gerekli dokümanlar, şartname hazırlayıcı tarafından
belirtilmelidir.
1.17.1 Yüzey hazırlama ve koruyucu boya
sistemleri/boyalar için aşağıdakilerle
ilgili bilgileri içeren belgeler:
- Uygulama,
-Kısıtlamalar, bu çizelgede Madde 1.7
ila Madde 1.9’a bakınız,
-Özellikler, bu çizelgede Madde 1.10’a
bakınız,
-Denetim ve değerlendirme,
-Referans bölgeler,
-Diğer konular.

*)
Bu başlıklar tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte belirli bir alt başlığın şartnamede bulunması durumunda,
ilgili talimatlar açıklamalar sütununda verilmelidir.

10
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Çizelge 2 - Koruyucu boya sistemi şartnamesi kapsamı

No ANA BAŞLIK/Alt başlık*) Açıklamalar

2.1 GENEL BİLGİLER
2.1.1 Proje adı
2.1.2 Müşteri adı
2.1.3 Şartname hazırlayıcı Kurumu ve adı
2.2 ÇELİK YÜZEYİN DURUMU
2.2.1 Kenarlar ISO 12944-3
2.2.2 Çelik yüzey hataları
2.2.3 Kaynaklardaki düzensizlikler ISO 12944-3
2.2.4 İnşaat mahallinde kaynak ISO 12944-3 ve ISO 12944-7
yapılacak bölgeler
2.3 YÜZEY HAZIRLAMA
2.3.1 Yüzey hazırlama sınıfları, yüzeyde ISO 12944-4. Temizleme, yağ giderme ve kirlilikler ve
mevcut kaplamaların hazırlanması mevcut herhangi bir kaplamanın durumu ile ilgili ayrıntılar
da dahil verilmelidir.
2.3.2 Yüzey profili (pürüzlülük) ISO 8503-1 ila ISO 8503-4
2.3.3 İnşaat mahallinde kaynak ISO 12944-3 ve ISO 12944-7
yapılacak bölgeler
2.4 KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİ
2.4.1 Ek G ve Ek H’ye göre koruyucu Ek A ve ISO 12944-5, ISO 12944-6 ve ISO 12944-7.
boya sistemlerinin tarifi
2.4.2 Kenar koruma
2.4.3 Üst üste kaplama aralıkları Üst üste kaplama aralıkları ile ilgili kriterler belirtilmelidir.
Boya imalatçılarının teknik veri tablosu ve uygulamayla ilgili
talimatlara da bakınız.
2.4.4 Boya malzemeleri için teknik veri Bu tablolar, boya imalatçıları tarafından hazırlanır.
tabloları ve güvenlik veri tabloları
2.4.5 Performans deneyi sonuçları ISO 12944-6’ya göre yapılan laboratuvar deneylerinin
ve/veya diğer uygunluk deneylerinin sonuçları.
2.5 BOYA İMALATÇISI
2.5.1 Boya imalatçısının niteliği Tercihan, işlemler belirtilmelidir.
2.5.2 Boya imalatçılarının listesi Belirtilen boya malzemelerini sağlayabilen tedarikçilerin bir
listesinin hazırlanması arzu edilir. Bazı mamullerin başka
tedarikçilerden alınacak olması durumunda, seçim işleminin
nasıl yapılacağı tarif edilmelidir.
2.6 KALİTE KONTROLU VE BOYA Çizelge 4
MALZEMELERİ İÇİN KALİTE
KONTROL GÜVENCESİ
2.6.1 Denetim, denetim kalitesi ve
onaylama
2.6.2 İç denetim
2.6.3 Dış denetim (bağımsız bir kuruluş
tarafından)
2.6.4 Denetleyicilerin adları
2.6.5 Denetim metotları İmalatçı tarafından gerçekleştirilecek olan denetim metotlar
tarif edilmelidir (varsa).
2.6.6 Denetim aşamaları Denetim aşamalarının ayrıntıları verilmelidir (varsa).
2.6.7 Uygunluk sertifikaları Boya malzemelerinin uygunluk sertifikaları için gerekli
kriterler tanımlanmalıdır (uygunsa).
2.6.8 Referans bölgeler
2.6.8.1 Kayıtlar
2.6.8.2 Kayıtların sorumluluğu
2.6.8.3 Referans bölgelerin yeri ve sayısı Çizelge 1, Madde 1.13.
2.6.8.4 Referans bölgelerin boyutları
2.6.8.5 Referans bölgelerin işaretlenmesi
*)
Bu başlıklar tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte belirli bir alt başlığın şartnamede bulunması durumunda,
ilgili talimatlar açıklamalar sütununda verilmelidir.
11
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Çizelge 3 - Boyama işi şartnamesi kapsamı

No ANA BAŞLIK/Alt başlık*) Açıklamalar

3.1 GENEL BİLGİLER
3.1.1 Proje adı
3.1.2 Müşteri adı
3.1.3 Şartname hazırlayıcı Kurumu ve adı
3.2 BOYAMA İŞİNİN MÜTEAHHİT FİRMASI/UYGULAYICI

3.2.1 Boyama işinin müteahhit İşi yapabilecek müteahhit boya firmalarının/uygulayıcıların

firmalarının/uygulayıcıların listesi listesinin hazırlanması arzu edilir. İşin liste dışındaki başka
firmalar tarafından yapılması halinde, seçimin nasıl
yapılacağı tarif edilmelidir.
3.2.2 Boyama işinin müteahhit Kriterler belirtilmelidir.
firmalarının/uygulayıcıların
nitelikleri
3.2.3 Personelin nitelikleri Bu personel mesela, firmanın kendi müfettişleri,
danışmanları veya işçileri olabilir. Ayrıca ISO 12944-7
(1998) Madde 3.1.
3.3 YENİ BİR İŞ VE BAKIM PLANI
3.3.1 Planlamadaki aşamalar Ek C ve Ek D.
3.4 YENİ BİR İŞ VE BAKIMIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ
3.4.1 Müteahit firma/uygulayıcıların Her bir görev ve işlemler tarif edilmelidir (İskelenin
görevleri ve boyama işlemleri kurulması, aydınlatma, makina ve techizatın kullanımı,
sağlık ve güvenlik ve çevre koruması dahil). Ayrıca ISO
12944-3, ISO 12944-4 ve ISO 12944-7.
3.4.2 Çevre-kabul edilebilir atık giderme Ulusal ve yerel mevzuata uygun olarak.
3.5 KALİTE KONTROL VE KALİTE Çizelge 4’e bakınız.
GÜVENCESİ
3.5.1 Denetim, denetimin kalitesi ve
onaylama
3.5.2 İç denetim
3.5.3 Dış denetim (bağımsız bir kuruluş
tarafından)
3.5.4 Denetleyicilerin adları
3.5.5 Denetim metotları Denetim metotları tarif edilmelidir.
3.5.6 Denetim aşamaları Denetim aşamalarının ayrıntıları verilmelidir (varsa).
3.5.7 Referans bölgeler

Çizelge 1, Madde 1.13

3.5.7.1 Kayıtlar
3.5.7.2 Kayıtların sorumluluğu
3.5.7.3 Referans bölgelerin yeri ve sayısı
3.5.7.4 Referans bölgelerin boyutları
3.5.7.5 Referans bölgelerin işaretlenmesi

*)
Bu başlıklar tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte belirli bir alt başlığın şartnamede bulunması durumunda,
ilgili talimatlar açıklamalar sütununda verilmelidir.

12
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Çizelge 4 - Denetim ve değerlendirme şartnamesi kapsamı

No ANA BAŞLIK/Alt başlık*) Açıklamalar

4.1 GENEL BİLGİLER
4.1.1 Proje adı
4.1.2 Müşteri adı
4.1.3 Şartname hazırlayıcı Kurumu ve adı
4.2 DENETLEYİCİLER

4.2.1 Denetleyiciler ve denetçi Üçüncü-taraf denetleyicileri ve müşterilerin denetleyicileri

kuruluşlarının listesi gibi denetleyicilerin isim ve adreslerinin listesi görevleri ve
sorumlulukları ile birlikte verilmelidir. Bu liste yalnız bir
kişiyle de sınırlı olabilir.
4.2.2 Denetim metotları Çizelge 1, Madde 1.12.4
4.2.3 Şartnamelerden sapma olması Çizelge 1, Madde 1.15.1 ve Madde 1.15.2.
halinde uygulanacak işlemler
4.3 KALİTE KONTROLÜ VE KALİTE GÜVENCESİ
4.3.1 Denetleyicilerin nitelikleri Denetleyicilerin nitelikleri açısından, ilgili ulusal mevzuat,
uluslar arası standard ve dokümanlar dikkate alınmalıdır.
4.3.2 Denetim, denetimin kalitesi ve Bu çizelgedeki Madde 4.3.7 ve Madde 4.3.8.
denetim sonuçlarının kaydedilmesi
4.3.3 İç denetim
4.3.4 Dış denetim (bağımsız bir kuruluş
tarafından)
4.3.5 Kalite güvencesi ve denetim planı Denetim planı, denetim görevlerini ve denetim işinin
derecesini belirtmelidir.
Denetimin derecesi, proje, yapı veya yapı ögesinin tipi ve
boyutu ile orantılı olmalıdır. Mevcut korozyon gerilmelerinin
şiddeti de göz önünde bulundurulmalıdır.
4.3.6 Denetim aşamaları Denetim aşamalarının ayrıntıları tarif edilmelidir (varsa).
4.3.7 Referans bölgeler ve referans Çizelge 1 Madde 1.13, Ek B ve bu çizelgede Madde 4.3.2
bölgelerde kayıtların tutulması ve Madde 4.3.8.
sorumluluğu
4.3.8 Kalite kontrolü ve kalite güvence Kalite kontrol ve kalite güvence kayıtları, normalde yüzey
kayıtları hazırlama işlemi, kullanılan boya malzemeleri ile ilgili genel
bilgiler , boya malzemelerinin uygulaması, işlem boyunca
çevre şartları ve ölçüm sonuçları ile sınırlıdır. İşin değişik
kısımları ile ilgili bu tür kayıtları tutacak personel
belirtilmelidir. Ek I, Ek J ve Ek K.
4.3.9 Kayıtların dağıtımı Gönderici ve kayıtları alıcılar belirtilmelidir.

*)
Bu başlıklar tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte belirli bir alt başlığın şartnamede bulunması durumunda,
ilgili talimatlar açıklamalar sütununda verilmelidir.

13
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek A
(Bilgi için)

Yeni bir iş ve bakım için hazırlanacak koruyucu boya sistemi

şartnamesine dahil edilecek hususlar için temel bilgiler

PROJE

Proje adı
Müşteri adı
Proje yeri
Şartname hazırlayıcının adı

YAPI ÖGESİ:

KOROZYON KATEGORİSİ:

KORUYUCU BOYA SİSTEMİ:

ISO 12944-5 BOYA SİSTEM NUMARASI (uygun ise):

İSTENEN DAYANIKLILIK:

ATÖLYE UYGULAMASI

YÜZEY HAZIRLAMA, FABRİKADA ASTARLAMA YAPILMASI DURUMUNDA:

FABRİKA ASTARI (VARSA):

YÜZEY HAZIRLAMA:

ASTAR KAPLAMALAR (TİP VE ANMA KURU FİLM KALINLIĞI):

1.kat* µm
2.kat* µm

KENAR KORUMA
ŞERİT KAPLAMALAR, VARSA: µm

ARA KATLAR (TİP VE ANMA KURU FİLM KALINLIĞI):

1.kat* µm
2.kat* µm
3.kat* µm

ÜST KAPLAMALAR (TİP VE ANMA KURU FİLM KALINLIĞI):

1.kat* µm
2.kat* µm
3.kat* µm

TOPLAM ANMA KURU FİLM KALINLIĞI: µm

* Uygun olanın altı çizilir veya uygun olmayanların üstü çizilerek iptal edilir.

14
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

İNŞAAT MAHALLİ UYGULAMASI

YÜZEY HAZIRLAMA:

ASTAR KAPLAMALAR (TİP VE ANMA KURU FİLM KALINLIĞI):

1.kat* TAMAMEN/YENİLEME*
µm
2.kat* TAMAMEN/YENİLEME*
µm

ARA KAT(LAR) (TİP VE ANMA KURU FİLM KALINLIĞI):

1.kat* TAMAMEN/YENİLEME*
µm
2.kat* TAMAMEN/YENİLEME*
µm
3.kat* TAMAMEN/YENİLEME*
µm

ÜST KAPLAMA(LAR) (TİP VE ANMA KURU FİLM KALINLIKLIĞI):

1.kat* TAMAMEN/YENİLEME*
µm
2.kat* TAMAMEN/YENİLEME*
µm
3.kat* TAMAMEN/YENİLEME*
µm

TOPLAM ANMA KURU FİLM KALINLIĞI: µm

RENKLER (Çizelge 1 Madde 1.10.1):

* Uygun olanın altı çizilir veya uygun olmayanların üstü çizilerek iptal edilir.

15
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek B
(Bilgi için)

Referans bölgeler
Referans bölgeler, kullanılan yapıdaki aşağıdaki amaçlara uygun bölgelerdir:

İş için en düşük kabul edilebilir standardı tespit etmek,

İmalatçı veya müteahit firmadan elde edilen verilerin doğruluğunu kontrol etmek,
İş tamamlandıktan sonraki herhangi bir anda kaplamanın performansını değerlendirebilmek.

Böylece referans bölgeler, sonraki yüzey hazırlama ve boyama işlerinin değerlendirilmesi için, bir standard
haline gelir. Ayrıca referans bölgeler, belirtilen koruyucu boya sisteminin performansının beklendiği gibi olup
olmadığına karar vermek için de kullanılır.

Bu işlem yüzeyin, şartname hazırlayıcı tarafından kabul edilmiş bir denetleyici boya imalatçısı ve/veya proje
sahibi veya taraflarca belirlenen başka gözlemciler huzurunda, müteahhit firma tarafından hazırlanması ve
belirlenen boya katlarının herbirinin uygulanması ile gerçekleştirilir. Hazırlama ve boyamadaki her bir aşama,
bir sonraki aşama gerçekleştirilmeden once, şartnameye uygunluğu bakımından onaylanmalıdır.

Bir çelik yapı kullanılmaya başlandıktan sonra, farklı bölgeler, farklı çevre şartlarına maruz kalabilir. Bundan
dolayı referans bölgeler, bu durum dikkate alınarak seçilmeli, yani referans bölgeler hem en şiddetli hem de
ılımlı çevre şartlarına maruz kalacak şekilde yerleştirilmelidir. Referans bölgeler, kaynaklar ve diğer
bağlantılar, kenarlar ve yapının korozyon ihtimali yüksek olan diğer bölgelerini de ihtiva etmelidir.

Referans bölgeler, müteahhit firma/uygulayıcı tarafından açık ve kalıcı bir şekilde işaretlenmelidir. Referans
bölgelerin ayrıntılı ve kalıcı kayıtları muhafaza edilmeli ve bu referans bölgelerin, mesela üstünün boyanması
sonucu zamanla kaybolmaması için gereken önlemler alınmalıdır.

Daha ayrıntılı bilgi için ISO 12944-7’ye bakınız.

16
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Referans bölgelerle ilgili rapor için tavsiye edilen form

Korozyona karşı koruma işi için referans bölgeler ile ilgili rapor
Müşteri:
Şartname hazırlayıcı:

Proje:
Yapı ögesi:

Firma Sorumlu personel

Yüzey hazırlama:

Boyama işi:

Boya malzemelerinin tedarikçisi:

Referans bölge1)
Bulunduğu yer ve işaretleme: Boyutlar (m2)
Yüzeyin başlangıç durumu:

Kaplanmamış yüzey (ISO 8501-1’e göre bilgi verilecektir)

Pas sınıfı A B C D

Yardımcı bilgiler:

Çinko-kaplı çelik yüzey (varsa):

Sıcak daldırmayla galvanizlenmiş yüzey
Termal püskürtmeyle kaplanmış yüzey
Elektrolizle kaplanmış yüzey

Çinko korozyonu (yani, beyaz pas) EVET HAYIR

Yardımcı bilgiler:

Boyanmış yüzey

Kaplama tipleri (biliniyorsa kalınlık ve yaşı da dahil)

ISO 4628-3’e göre paslanma derecesi
ISO 4628-2’ye göre kabarcıklanma derecesi
ISO 4628-4’e göre çatlama derecesi
ISO 4628-5’e göre soyulma derecesi

Yardımcı bilgiler:

Yüzey hazırlama:

Hazırlama sınıfı (ISO 8501-1/ISO 8501-2)

Sa 1 Sa 2 Sa 2½ Sa 3 PSa 2
PSa 2½ PSa 3 St 2 St 3 PSt 2
PSt 3 PMa FI
Hazırlama metodu ve sınıfı ile ilgili diğer bilgiler2):
Açıklamalar:
1)
Herbir referans bölge için yeni form doldurulur
2)
Mesela St 2 ve St 3 hazırlama sınıfları için el aletleri ve güç aletlerinden hangisinin kullanıldığı

17
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

1 2 3 4 5 6

3) 3) 3)
Fabrika Astar Son
astarı kaplama kaplama
Boya malzemesi
- İmalatçı
- Markası
- Yığın ve/veya ürün No.

Renk4)

Uygulama metodu5)

Hava sıcaklığı, °C

Bağıl nem, %

Yüzey sıcaklığı, °C

Çiylenme noktası, °C

Hava şartları (kısa tanımlama)

İnceltici, ilave edilmişse, (tipi ve

miktarı)

Ortalama film kalınlığı, µm 6)

- Yaş
kullanılan cihaz
- Kuru
kullanılan cihaz
Diğer ölçümler (belirtilmişse) 6)

Tarih
Saat

Boyamanın yapılacağı yer 7)

Firma adları
Sorumlu personelin imzaları

3)
Muhtemel ilave işlemler, yani ilave kaplamaların uygulanması, kenar koruma gibi.
4)
Çizelge 1, Madde 1.10.
5)
ISO 12944-7 (1998), Madde 5.3
6)
Münferit ölçümler ayrı formlarda listelenmelidir.
7)
Yani, çelik fabrikası, atölye veya inşaat mahalli gibi

18
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek C
(Bilgi için)
Yeni bir iş planlaması için akış şeması

1 2 3 4

Yapının maruz kalacağı Yapının gerekli olan yerlerine

Akış şemasının Yapının tasarım ömrünün ISO 12944-3'de verilen tasarım
korozyon gerilmelerinin ulaşılabilme durumunun
başlangıcı belirlenmesi kriterlerinin dikkate alınması
belirlenmesi kontrol edilmesi

6 5
Yapılacak işin bütün kısımları, Gerekli yüzey hazırlama sınıfının
çevre şartları ve maruz kalınacak tarif edilmesi ve koruyucu boya
hava şartları dikkate alınarak, iş sistemi ve uygulama metotlarının
çizelgesinin hazırlanması seçilmesi

9 11

Korozyona karşı koruma işi ve

Koruma işinin tamamen atölyede
yüzey hazırlama işinin
gerçekleştirilmesi
7 8 denetiminin planlanması
Montajdan Korozyona karşı koruma işi için
önce koruma Evet ihale yapılarak anlaşmanın
işlemi hazırlanması (18 ila 21 adımlara 10 12 13
gerekiyor mu? bakınız)
Korozyona karşı koruma işi ve
Koruma işinin kısmen atölyede IBu aşamaya kadar yapılan işin
Hayır yüzey hazırlama işinin
gerçekleştirilmesi onaylanması
denetiminin planlanması

16
Korozyona karşı koruma işindeki,
normal işlemler veya diğer
işlerden kaynaklanan
girişimlerin dikkate alınması
15 14
Korozyona karşı koruma işindeki,
Korozyona karşı koruma işinin
hava, çevre veya diğer faktörler-
çevreye yan etkilerinin dikkate
den kaynaklanan muhtemel
alınması
girişimlerin dikkate alınması

17

Alınacak önlemlerin
belirlenmesi

Diğer önlemler, yani kapatma,

Yapıyı çevreleyen alanın
güvenliği sağlamak üzere
kapatılması
Yapı üzerinden koruyucu örtülerin
asılması (Cihazları da örtmek
üzere)i
İşin, diğer işlerin yapılmadığı
örtü ile kaplama, yüzeylerin
zamanlarda, yani Pazar günü,
ısıtılması, havalandırma (ısıtılmış
tatillerde ve geceleri yapılması
veya ısıtılmamış hava ile)

18

İhale isteği
hazırlanması

Tüm uyulabilen mevzuat,

standard ve rehber belgelere Boya malzemelerini tedarik Referans bölgelerle ilgili Garanti ve garanti süresi ile ilgili
uyulması gerekliliğine dikkat edecek tarafın belirlenmesi soruların cevaplanması soruların cevaplanması
çekilmesi

21 20 19

Anlaşmanın yapılması Tekliflerin incelenmesi İhale talebinin ilanı

22 23 24 25

Müteahhit firmaya inşaat Referans bölgelerin hazırlanması Korozyona karşı koruma işinin
İşin gerçekleştirilmesi
mahallinde bilgi verilmesi (varsa) denetlenmesi

30 29 28 27 26

Kabul işlemleri, inşaa tarzı İnşaat mahallinde korunan yüzey- Korozyona karşı koruma işinin
Taşıma ve montaj esnasındaki
Muhasebe işlemleri dokümanlarının lerin alanlarının ölçülmesi veya ayrıntılarının yapının üzerinde
teknik çizimlerden hesaplanması hasarların giderilmesi
devri de dahil belirtilmesi

31 32 33 34

Yapılar için gerçekleştirilen
korozyona karşı koruma işinin
ayrıntılarının dosyalanması
Boyama işi veya boya
sistemindeki herhangi bir
değişikliğin kaydedilmesi
Garanti süresinin (varsa) Akış şemasının
Düzenli olarak kalite kontrol
bitmesinden önce kalite kontrolü sonu
denetiminin yapılması
denetiminin gerçekleştirilmesi

19
ICS 87.020; 91.080.10
Ek D
(Bilgi için)
Bakım planlaması için akış şeması
1 2
Akış şemasının Yapının tasarım ömrünün
başlangıcı belirlenmesi
8 7
Gerekli yüzey hazırlama sınıfının
tarif edilmesi ve koruyucu boya
sistemi ve uygulama metotlarının
seçilmesi, yüzey hazırlamadan
sonra geride kalabilecek
herhangi bir koruyucu kaplama
sistemi ile uyumuna dikkat
edilerek
11
Korozyona karşı koruma işinde
normal işler veya diğer işlerden
kaynaklanan girişimlerin dikkate
alınması
Yapıyı çevreleyen alanın Yapı üzerinden koruyucu örtülerin
güvenliği sağlamak üzere asılması (Cihazları da örtmek
kapatılması
Tüm uyulabilen mevzuat,
standard ve rehber belgelere Boya malzemelerini tedarik
uyulması gerekliliğine dikkat edecek tarafın belirlenmesi
çekilmesi
18 17
Anlaşmanın yapılması Tekliflerin incelenmesi
19 20
Müteahhit firmaya inşaat
İşin gerçekleştirilmesi
mahallinde bilgi verilmesi
26 25
Kabul işlemleri, inşaa tarzı
Muhasebe işlemleri
dokümanlarının devri de dahil
27 28
Yapılar için gerçekleştirilen Boyama işi veya boya
korozyona karşı koruma işinin sistemindeki herhangi bir
ayrıntılarının dosyalanması değişikliğin kaydedilmesi
20
TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004
3 4
Yapının bulunduğu yer ve
İşin aciliyetinin Yıllık iş planına korozyona karşı tasarımından dolayı maruz
belirlenmesi koruma işinin dahil edilmesi kalacağı korozyon gerilmelerinin
belirlenmesi
6 5
Yapının gerekli olan yerlerine
Mevcut (eski) koruyucu kaplama
ulaşabilme durumunun kontrol Tün kriterler dikkate alınarak iş
sistemlerinin tipi ve durumunun
edilmesi, gerekirse iskele çizelgesinin hazırlanması
belirlenmesi
kurularak
10 9
Yapının borular, kablolar gibi
Yapının zayıf kısımlarının
gereksiz hale gelmiş kısımlarının
takviyeesi veya değiştirilmesi
uzaklaştırılması
12 13
Korozyona karşı koruma işindeki,
Korozyona karşı koruma işinin
hava, çevre veya diğer faktörler-
çevreye yan etkilerinin dikkate
den kaynaklanan muhtemel
alınması
girişimlerin dikkate alınması
14
Alınacak önlemlerin
belirlenmesi
Diğer önlemler, yani kapatma,
İşin, diğer işlerin yapılmadığı
örtü ile kaplama, yüzeylerin
zamanlarda, yani Pazar günü,
ısıtılması, havalandırma (ısıtılmış
üzere)i tatillerde ve geceleri yapılması
veya ısıtılmamış hava ile)
15
İhale isteği
hazırlanması
Referans bölgelerle ilgili Garanti ve garanti süresi ile ilgili
soruların cevaplanması soruların cevaplanması
16
İhale talebinin ilanı
21 22
Referans bölgelerin hazırlanması Korozyona karşı koruma işinin
(varsa) denetlenmesi
24 23
İnşaat mahallinde korunan
Korozyona karşı koruma işinin
yüzeylerin alanlarının ölçülmesi
ayrıntılarının yapının üzerinde
veya teknik çizimlerden
belirtilmesi (isteniyorsa)
hesaplanması
29 30
Garanti süresinin (varsa) Akış şemasının
Düzenli olarak kalite kontrol
bitmesinden önce kalite kontrolü sonu
denetiminin yapılması
denetiminin gerçekleştirilmesi
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek E
(Bilgi için)
Çevrelerin Sınıflandırılması-Kontrol listesi
(ISO 12944-2’ye göre hazırlanmıştır)

E.1 Çevre kategorileri ve bu kategorilerle ilgili atmosfer tipleri

E.1.1 Atmosferik korozyon kategorileri

C1 Çok düşük
C2 Düşük
C3 Orta
C4 Yüksek
C5-I Çok yüksek (endüstriyel)
C5-M Çok yüksek (deniz iklimi)

E.1.2 Atmosfer tipi

Kırsal
Kentsel
Endüstriyel
Deniz iklimi

E.2 Su ve toprak için kategoriler

Im1 Tatlı su
Im2 Acı su veya deniz suyu
Im3 Toprak

E.3 İklim şartları

Çok soğuk
Soğuk
Soğuk-ılıman
Sıcak-ılıman
Ilıman-kurak
Sıcak-kurak
Çok sıcak-kurak
Sıcak-nemli
Sıcak-nemli, kararlı

E.4 Özel haller

E.4.1 Özel durumlar

Binaların içindeki korozyon

Kutu elemanları ve boş ögelerdeki korozyon

E.4.2 Özel gerilmeler

Kimyasal gerilmeler
Mekanik gerilmeler
Yoğuşmadan kaynaklanan gerilmeler
Orta veya yüksek sıcaklıklardan kaynaklanan gerilmeler
Gerilmelerin bileşiminden kaynaklanan artırılmış korozyon

Ayrıntılar için ISO 12944-2.

21
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek F
(Bilgi için)
Basit bir proje şartnamesi örneği
(Çizelge 1 esas alınarak hazırlanmıştır)
No Ana başlık ve alt başlıklar Açıklamalar

1.1 GENEL BİLGİLER

1.1.1 Tjörn köprüsü

1.1.2 İsveç Karayolları Kuruluşu
1.1.3 İsveç batı yakası
1.1.4 Björn Ciristensson
İsveç Karayolları Kuruluşu
1.1.5 C4 yüksek ISO 12944-2
1.1.6 ISO 12944-1 ila ISO 12944-8

1.2 PROJE TİPİ

Asma köprü, köprü ayakları arasındaki mesafe 366 m.

1.2.1 İlgili değil

1.2.2 Üflemeyle temizlenmiş ve kaplanmış yeni yapı Yüzey hazırlama ve astarlama ile ara
kaplamalar atölyede yapılacak

1.2.3 Yenileme ve son kat boyama işi İnşaat mahalline montaj yapıldıktan sonra
gerçekleştirilecek

1.2.4 İlgili değil

1.2.5 İlgili değil
1.2.6 İlgili değil

1.3 YAPININ VE YAPI ÖGELERİNİN TİPLERİ

Bu proje aşağıdaki yapı ve yapı ögelerini kapsar:

Düşük alaşımlı çelik yapı, çelik halatlar, parmaklıklar,
merdivenler, asma merdivenler.

1.3.1 Bu proje ISO 12944-3’e göre tasarımlanmıştır.

1.3.2 Ana çelik yapı kaynak yapılarak birleştirilmiş,

yalnızca küçük parçalar cıvatalanmıştır.

1.3.3 Cıvatayla bağlanmış çelik parçaların yüzeyleri Anma kuru film kalınlığı 190 µ m ila 250 µm
hazırlamadan sonra yalnızca astar ve ara
kat kaplamalarla boyanacak. Cıvata bağlantılarının
boşlukları ve görünmeyen aralıkları montajdan sonra
dikkatli bir şekilde belirtilen kaplama ile kapatılmalı.

1.3.4 Galvanik çiftler (hücreler) oluşturan bağlantılardan ISO 12944-3

kaçınılmalı

1.3.5 Muayene veya çalışma bacalarıyla ulaşılabilen kapalı bölgelerin ISO 12944-3
iç yüzeyleri yüzey hazırlamadan sonra yalnız astar ve
ara kat kaplamarla boyanacak

1.3.6 Muayene veya çalışma bacalarıyla ulaşılamayan kapalı bölgeler ISO 12944-3’e bakınız.
ve içi boş yapı ögeleri hava geçirmez olacak ve hava basıncı ile
deneye tabi tutulacak.

22
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

No Ana başlık ve alt başlıklar Açıklamalar

1.4 HER BİR YAPI ÖGESİNİN TARİFİ

1.4.1 Taban malzemeler çelik ve sıcak daldırmayla

galvanizlenmiş çeliktir.
1.4.2 İlgili değil

1.5 HER BİR YAPI ÖGESİNİN BULUNDUĞU ISO 12944-2.

ÇEVRENİN TARİFİ

1.5.1 Çelik yapı ve halatlar C4 yüksek korozyon

Kategorisine göre korozyon gerilmelerine
maruz kalmaktadır.

1.5.2 Muayene veya çalışma bacalarıyla ulaşılabilen kapalı

bölgelerin iç yüzeyleri C2 düşük korozyon
kategorisine göre korozyon gerilmelerine
maruz kalmaktadır.

1.5.3 Dış yüzeyler kuvvetli UV ışımasına maruz kalmaktadır.

1.6 DAYANIKLILIK

1.6.1 Bu proje için istenen dayanıklılık süresi > 15 yıl ISO 12944-1.
dır (yüksek).

1.7 KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİ-YÜZEYLER

VE YÜZEY HAZIRLAMAYLA İLGİLİ ÖZEL
KISITLAMALAR

1.7.1 Çelik: ISO 8501-1’e göre Sa 21/2 ve

ISO 8503-2’ye göre ‘orta (G)ye göre’ yüzey hazırlama

Sıcakta daldırmayla galvanizlenmiş çelik halatlar:

mekanik ve kimyasal temizleme.
Bu halatların korozyona karşı korunması
özellikle önemli olmduğundan dolayı, ekte verilen
korozyonu karşı özel koruma muamelesinin
uygulanması gerekir.*)

Sıcak daldırmayla galvanizlenmiş çelik: Yüzey

pürüzlülüğü ISO 8503-2’ye göre ‘iyi (G) olacak
şekilde gezdirmeli üflemeyle temizleme
işlemiyle hazırlanmalıdır.

1.7.2 Çelik için üflemeyle temizleme ve ISO 12944-4.

Sıcak daldırmayla galvanizlenmiş
çelik için gezdirmeli üflemeyle temizleme
uygulanacak

1.8 KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİ- BOYA MALZEMELERİ

İLE İLGİLİ ÖZEL KISITLAMALAR

1.8.1 Çelik yüzeyinde, astar kaplama epoksi çinko boya ve

ara kat kaplamalar demir oksit pigmentli epoksi
boya olmalıdır.
Sıcak daldırmayla galvanizlenmiş çelik yüzeyinde,
astar kaplama demir oksit pigmentli epoksi boya olmalıdır.

23
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

No Ana başlık ve alt başlıklar Açıklamalar

Halatların yüzeyinde üst kat kaplama poliüretan boya olmalıdır.

Bu halatların korozyona karşı korunmasının özellikle önemli olmasın
dan dolayı, ekte verilen korozyona karşı ilave koruma muamelesinin
uygulanması gerekir.*)

1.8.2 Epoksi boya, havasız püskürtme cihazı kullanılarak uygulanmalıdır.

Poliüretan boya, elle uygulanmalıdır. Püskürtme işlemi istenmez.

1.9 KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİ-BOYAMA İŞİ İLE İLGİLİ

ÖZEL KISITLAMALAR

1.9.1 Müteahhit firma astar ve ara kat kaplamaları atölyede ve

son kat kaplamayı inşaat mahallinde yapmalıdır ISO 12944-7.

1.9.2 İnşaat mahallindeki kaynak yapılan bölgeler, iyi

hava şartlarında bile korunmalıdır. ISO 12944-7.

1.9.3 Uygulama metotları

Kenarlardaki şerit boyama işi, fırça ile yapılmalı ve

kenarların her iki tarafındaki şerit genişliği
en az 20 mm olmalıdır.

1.9.4 İlgili değil.

1.9.5 Müteahhit firmalar iskelenin kurulması ve seçilen

boyaların kullanımı ile ilgili olarak tüm sağlık ve
güvenlik mevzuatına uyulmasını sağlamalıdır.
Çevre ile ilgili olarak yerel mevzuata da uyulmalıdır.

1.10 KORUYUCU BOYA SİSTEMLERİNİN

ÖZELLİKLERİ (ANTİ KOROZİF ÖZELLİK HARİÇ)

1.10.1 Renk

Şerit boyamalar dahil, her bir kat farklı bir renge sahip olmalıdır. Son katta bir önceki katın
rengi, son kat tarafından
kapatılabilecek şekilde ol-
malıdır.

Son katın rengi NCS1080-Y80R olmalıdır.

1.10.2 Son katın rengi garanti süresinin bitiminde de NCS1080-Y80R kalmalıdır.

1.11 KALİTE YÖNETİMİ

1.11.1 Kalite güvencesi BSK ve ISO 9002’ye göre verilmelidir (BSK=Çelik

yapılar için İsveç mevzuatı).

1.12 DENETİM VE DEĞERLENDİRME

1.12.1 Denetim, müteahhit firma tarafından BSK’ya göre yapılmalıdır.

1.12.2 Dış denetim, bağımsız kuruluşlar tarafından denetim planına göre

yapılmalıdır.

*)
Toplu şartnamede, böyle özel bir metodun ayrıntıları şartnameye bir ek olarak bulunmalıdır.
24
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

No Ana başlık ve alt başlıklar Açıklamalar

1.12.3 Bağımsız denetçi kuruluşların ve denetleyicilerin adları daha sonra

(inşaat mahallinde) verilecektir.

1.12.4 Denetim ISO 8501-1, ISO 8503-2 ve SS 18 41 60*)’a göre yapılmalıdır.

1.12.5 Kalite kontrol aşamaları denetim planındaki gibi olmalıdır.

1.13 REFERANS BÖLGELER

Bu projede referans bölge yoktur.

1.14 SAĞLIK VE GÜVENLİK; ÇEVRE KORUMA

1.14.1 Müteahhit firma tarafından çözücüler, epoksi ve poliüretan ürünlerin

kullanımıyla ilgili İsveç sağlık ve güvenlik mevzuatına uyulmalıdır.
Üfleme ile temizlemede kullanılan aşındırıcı ve tozlar, çözücü ve
boyadan kaynaklanan çevre kirliliği ile ilgili yerel mevzuata müteahit
firma uymalıdır.

1.15 ÖZEL KRİTERLER

1.15.1 Bu şartnameden, denetim planından veya atıf yapılan standardlardan

sapmalar müteahhit firma tarafından müşteriye bildirilmelidir.

1.15.2 İlgili değil.

1.15.3 İlgili değil.

1.16 TOPLANTILAR

1.16.1 Müteahit firma, boyama işi ile ilgili sorunların giderilmesi için önteklif ve Ayrıntılar İsveç Karayolları
işe başlama toplantılarında bulunmalıdır. Teşkilatı tarafından ilan
edilecektir.

Projenin yürütülmesi sırasında, müteahhit firma, ayda bir defa olan gözden
geçirme, denetim sonuçları ve iş ile ilgili diğer konuların görüşülmesi top-
lantılarına katılmak zorundadır

1.17 DOKÜMANLAR

1.17.1 Dokümanlar İsveç Köprüler Mevzuatındaki kriterlerle uyumlu olmalıdır.

*)
Swedish Standard SS 18 41 60:1992, Paints and varnishes-Determination of thickness of a dry film on a
metal substrate-Magnetic flux and eddy current methods.
25
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek G
(Bilgi için)
Koruyucu boya sistemi şartnamesi için tavsiye edilen form-Yeni iş
(Bir yapının her bir yapı ögesi için doldurulacak)
Proje:

Müşteri adı:
Proje: Koruyucu boya sistemi:
Projenin yeri: ISO 12944-5 boya sistemi:
Yapı ögesi: Çevre:

Çizim No/alan: İstenen dayanıklılık:

Konum No: Sayfa No:

ATÖLYE UYGULAMASI
YÜZEY HAZIRLAMA SINIFI:
FABRİKA ASTARI TİPİ (kullanılmışsa):
Boya imalatçısı Alan: m2
KORUYUCU BOYA Anma kuru film Kaplamalar arasındaki süre Kuruma süresi
SİSTEMİ kalınlığı °C’da
µm En az en çok h
h h
1.kat ________

2.kat ________

3.kat ________

4.kat ________

TOPLAM:

Not -Hasarların yenilenmesi için, aşağıdaki inşaat mahallindeki uygulamasına bakınız.

İNŞAAT MAHALLİNDEKİ UYGULAMASI

YÜZEY HAZIRLAMA SINIFI:
Yenileme:
Tamamen:
Boya imalatçısı: Alan: m2
KORUYUCU BOYA Anma kuru film Kaplamalar arasındaki süre Kuruma süresi
SİSTEMİ kalınlığı °C’da
µm En az En çok h
h h
1.kat ________
2.kat ________
TAMAMEN
1.kat ________
2.kat ________
3.kat ________
4.kat ________
TOPLAM:

26
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek H
(Bilgi için)
Koruyucu boya sistemi için tavsiye edilen form-Bakım
(Bir yapının her bir yapı ögesi için doldurulacak)
Proje:

Müşteri adı:
Proje: Koruyucu boya sistemi:
Projenin yeri: ISO 12944-5 boya sistem No:
Yapı ögesi: Çevre:

Çizim No/alan: İstenen dayanıklılık:

Konum No: Sayfa No:

YENİLEME:
YÜZEY HAZIRLAMA SINIFI:

Boya imalatçısı: Alan: m2

TABAN MALZEMENİN
DURUMU (Ek K, Kısım C)

KORUYUCU BOYA Anma kuru film Kaplamalar arasındaki süre Kuruma süresi
SİSTEMİ kalınlığı °C’da
µm En az En çok h
h h
1.kat __________
2.kat __________
3.kat __________
4.kat __________
TOPLAM:

İNŞAAT MAHALLİNDEKI UYGULAMASI

YÜZEY HAZIRLAMA SINIFI:
Yenileme:
Tamamen:
Boya imalatçısı: Alan: m2
KORUYUCU BOYA Anma kuru film Kaplamalar arasındaki süre Kuruma süresi
SİSTEMİ kalınlığı °C’da
µm En az En çok h
h h
1.kat ________
2.kat ________
TAMAMEN
1.kat ________
2.kat ________
3.kat ________
4.kat ________
TOPLAM:

27
 Proje: Çizim No: Denetleyen Yorumlar

28
Korozyon koruması planı No:
Projenin yeri:
Pozisyon No:
Alan:

Yapı ögesi
ICS 87.020; 91.080.10

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Tarih Zaman İşin tipi Kullanı- Genel Sıcaklık Bağıl Çiylen Üfleme ile Boya Renk Açıklamalar İmza/pa
lan hava Nem me temizleme Parti raf
(Mesela, yüzey Metod Şartlar Nokta aşındırıcısı No.
hazırlama, astar ı sı
kaplamaları, ara (yani, ISO
kaplamaların ve üst standardı,
kaplamanın (aşındırıcı yüzey
uygulanması) gösterimi/ma hazırlama
Hava Yapı/
lzeme No.) sınıfı,
Yapı
düzensizlikl
ögesi
er)
ºC
% ºC
ºC
Ek I
TÜRK STANDARDI

(Bilgi için)

___________________ __________________ ______________ _______________ __________________

(Yer) (Tarih) (1nci imza (2nci imza (3ncü imza)
TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Boyama işinin yürütülmesi şartlarıyla ilgili rapor için tavsiye edilen form
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek J
(Bilgi için)
Korozyon korumayla ilgili son rapor için tavsiye edilen form

Yapının adı: Proje No: Çizim No:

Koruyucu boya sistemi

1.kat 2.kat 3.kat 4.kat 5.kat

Boyama işi
müteahhit
firması:

Yeni iş Bakım
Çelik yüzeyin pas sınıfı (ISO 8501-1) Paslanma derecesi Ri …… (ISO 4628-3)
Bilinmiyor
A B C D Yıkanmış (ayrıntıların verilmesi)
Bulunan hadde kusurları
Uzaklaştırılan keskin kenar ve çapaklar
Yüzeyde kalan kaynak artıkları ve çapaklar

Belirtilen yüzey hazırlama sınıfı (ISO 8501-1 veya ISO 8501-2):

Üflemeyle temizleme Sa 2 Sa 2½ Sa 3
PSa 2 PSa 2½ PSa 3

Alevle dağlama FI

El veya güç aletleri ile temizleme St 2 St 3

PSt 2 PSt 3

Makine ile aşındırma PMa

Belirtilen yüzey profili (ISO 8503-1):

Komparator G İnce Orta Kaba

Komparator S İnce Orta Kaba

29
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Yüzey Boya uygulaması ayrıntıları

hazırlama
ayrıntıları

1nci kat 2nci kat 3ncü kat 4üncü kat 5nci kat

Elde edilen yüzey

hazırlama sınıfı
(ISO 8501-1, ISO
8501-2)

Elde edilen yüzey

profili (ISO 8503-2)

Üflemeyle
temizleme
aşındırıcısının
markaları/tipleri
(ISO 11124/ISO
11126 standard
serilerine gore)
Aşındırıcı
imalatçıları
Tarih
Hava sıcaklığı
Bağıl nem
Çiylenme noktası,
ºC
Yüzey sıcaklığı, ºC
Kaplama tipi ve
boyanın
gösterimi/ürün No.
Renk
Parti No.
Boya imalatçıları
Uygulama metodu
NDFT µm
DFT min
µm
ortalama
µm
maks.
µm
Şartnameye uygun evet/hayır evet/hayır evet/hayır evet/hayır evet/hayır
mu?

30
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Referans bölgeler hazır mı? Evet, rapor No’sunu belirt. Hayır

Hazırlama tarihi:

Açıklamalar:

Gerekirse ilave sayfa kullanınız.

Tarih: Denetleyen:

Yer: İmza:

31
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

Ek K
(Bilgi için)
Mevcut koruyucu boya sisteminin durumu (bakım gerekliliğinin
değerlendirilmesi de dahil) ile ilgili ayrıntılı denetleme raporu için
tavsiye edilen form

A TEMEL BİLGİLİER

A1 Proje adı: ………………………………………………………………………………………..

A2 Müşteri adı: ………………………………………………………………………………………..

A3 Proje/yapının yeri: …………………………………………………………………………………..

A4 Sıra No: …………………………………………………………………………………………..

A5 Boya imalatçısı: ..…………………………………………………………………………………..

A6 Korozyona karşı boyama işini yapan: …………………………………………………..

A7 Yapı: ………………………………… Alan: ………………m2

A8 Yapı ögesi: ………………………….. Alan: ………………m2

A9 Çizim No: …………………………… Pozisyon No: ………………

A10 Çevre şartları (Ek E ve ISO 12944-2)…………………………………………….

A11 Koruyucu boya sisteminin dayanıklılık aralığı (ISO 12944-1) ……………………

A12 Garanti süresi: ……………………… den: ………………………..e kadar

32
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

B KORUYUCU BOYA SİSTEMİ

B1 Yüzey hazırlama (ISO 12944-4) ……………………………………………………….

B2 Yüzey profili (sertlik) (ISO 12944-4) .………………………………………………….

B3 Taban malzeme (yani, çelik, sıcak-daldırmayla-galvanizlenmiş): ..…………………………….

B4 Fabrika astarı/parti No: ……………………..……………………………………………………….

B5 Mevcut kaplama/parti No: .………………………………………………………………………….

B6 Arakat kaplama/parti No: .………………….……………………………………………………….

B7 Üst kaplama/parti No: ……………………………………………………………………………….

B8 Uygulama periyodu/sonu: ……………………………………………………………………………

B9 Onarım işinin (varsa) tarihleri ve tarifi: ……..………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………….

B10 Kuru film kalınlığı (KFK) (ISO 2808’e bakınız): …………………… Üretim tarihi: ……………….
Kullanılan ölçme cihazı: ……………………………………………………………………………….

Nokta/alan

KFK min. µm
KFK ortalama µm
KFK maksin. µm

33
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

KORUYUCU BOYA SİSTEMİNİN ŞARTLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

C

Kusur Yapı/Yapı ögesi Bozunma Foto No./ Kusurun Bakıma

tipi derecesi Bilgisayar tahmini gerek var
foto No./ sebebi mı?
Çizim No.
(evet/hayır)
C1 Kabarcık- Gösterim: ……………..
lanma …………………………
derecesi
Yer: ……………………
ISO 4628-2 …………………………

İlgili kat: ………………

…………………………

Tüm yüzey
Bölgeler

C2 Paslanma Gösterim: ……………..

derecesi …………………………
(Ri)
Yer: ……………………
ISO 4628-3 …………………………

İlgili kat: ………………

…………………………

Tüm yüzey
Bölgeler

C3 Çatlama Gösterim: ……………..

derecesi …………………………

ISO 4628-4 Yer: ……………………

…………………………

İlgili kat: ………………

…………………………

Tüm yüzey
Bölgeler
C4 Soyulma Gösterim: ……………..
derecesi …………………………

ISO 4628-5 Yer: ……………………

…………………………

İlgili kat: ………………

…………………………

Tüm yüzey
Bölgeler

34
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

C5 Tebeşir- Gösterim: ……………..

lenme …………………………
derecesi
Yer: ……………………
ISO 4628-6 …………………………

İlgili kat: ………………

…………………………

Tüm yüzey
Bölgeler
C6 Kaynak- Gösterim: ……………..
ların …………………………
paslanma
sı vb. Yer: ……………………
…………………………

İlgili kat: ………………

…………………………

Tüm yüzey
Bölgeler

C7 Yapışma Gösterim: ……………..

…………………………
ISO 2409
ve/veya Yer: ……………………
ISO 4624 …………………………

İlgili kat: ………………

…………………………

Tüm yüzey
Bölgeler

C8 Lif Gösterim: ……………..

şeklinde …………………………
paslanma
Yer: ……………………
ISO 4623 …………………………

İlgili kat: ………………

…………………………

Tüm yüzey
Bölgeler
C9 Diğer
kusurlar

35
ICS 87.020; 91.080.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12944-8/Aralık 2004

D BAKIM

D1 Durum: a) Yapı

b) Yapı ögesi

c) Yüzeyin konumu

D2 Tahmini sebepler a) Normal aşınma

(uygun olanı işaretleyiniz):
b) Yetersiz koruyucu boya sistemi

c) İşçilik hatası

D3 Tavsiye edilen ölçüler a) Bir sonraki denetimden önce bakım

(uygun olanı işaretleyiniz) gerekli değildir (yıl sayısı……)

b) Bir sonraki denetimden önce bakım

gereklidir (yıl sayısı……)

c) Bir yıl içinde bakım gereklidir

d) Derhal bakım gereklidir (< 4 ay)

D4 Açıklamalar:

Denetim tarihi: Denetleyenin imzası

……………………. …………………………..

36