Professional Documents
Culture Documents
.=re ud¾f.damfoaYh
^2020 j¾Ifha isg l%shd;aul fõ&
5
mia jk fY%a‚h
ISBN 978-955-25-0524-9
ii
iii
wOHlaI ckrd,a;=ñhf.a m‚jqvh
cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj úiska ks¾foaYs; cd;sl wOHdmk wruqKq idlaId;a
lr .ekSu iy fmdÿ ksmqK;d ixj¾Okh lsÍfï uQ,sl wruqK iys; j tjlg mej;s
wka;¾.;h mokï jQ úIhud,dj kùlrKhg Ndckh fldg j¾I wglska hq;= pl%hlska
iukaú; kj ksmqK;d mdol úIhud,dfjys m<uq wÈhr" j¾I 2007 § cd;sl wOHdmk
wdh;kh úiska Y%S ,xldfõ m%d:ñl yd oaú;Shsl wOHdmk lafIa;%hg y÷kajd fok ,È¡
m¾fhaIKj,ska wkdjrKh jQ lreKq o" wOHdmkh ms<sn| j úúO md¾YAjhka
bÈßm;a l< fhdackd o mokï fldg f.k isÿ lrk ,o úIhud,d ;d¾lSlrKh lsÍfï
l%shdj,shl m%;sM,hla f,i úIhud,d pl%fha fojk wÈhr wOHdmk lafIa;%hg y÷kajd
§u 2015 jif¾ isg wdrïN lr we;¡
fuu ;d¾lSlrK l%shdj,sfha § ish¨ u úIhhkaf.a ksmqK;d mokï uÜgfï isg
Wiia uÜgu olajd l%udkql+, j f.dv keÕSu i|yd my< isg by<g .uka lrk isria
ixl,kh Ndú; lr we;s w;r úúO úIhhkays § tl u úIh lreKq kej; kej; bÈßm;a
ùu yels;dla wju lsÍu" úIh wka;¾.;h iSud lsÍu iy l%shd;aul l< yels YsIH ñ;=re
úIhud,djla ieliSu i|yd ;sria ixl,kh o Ndú; lr we;¡
.=re Nj;=kg
a mdvï ie,iqï lsÍu" bf.kqï-b.ekaùï l%h s dj,sfhys id¾:l j ksr; ùu"
mka;s ldur ñkqï yd we.hSï m%fhdackj;a mßÈ fhdod .ekSu i|yd wjYH jk ud¾f.damfoaY
,nd§fï wruq‚ka kj .=re ud¾f.damfoaY y÷kajd § we;¡ mka;s ldurh ;=< § jvd;a M,odhS
.=rejrfhl= f,i lghq;= lsÍug fuu ud¾f.damfoaY WmldÍ jkq we;¡ isik q f
a .a ksmK
q ;d
j¾Okh lsÍu i|yd .=Kd;aul fhojqï yd l%h s dldrlï f;dard .ekSug .=rejrekag wjYH
ksoyi fuu.ska ,nd § ;sfí¡ tfuka u ks¾foaY; s mdG .%k:a j, we;=<;a jk úIh lreKq
ms<n
s | j jeä nr ;eîula fuu .=re ud¾f.damfoaYj, wka;¾.; fkdfõ¡ tu ksid fuu .=re
ud¾f.damfoaYh jvd;a M,odhS ùug kï wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;j = úiska ilid we;s
wod< mdG .%k:a iu. iu.dó j Ndú; lsÍu w;HjYH fõ¡
;d¾lSlrKh lrk ,o úIh ks¾foaY" kj .=re ud¾f.damfoaY yd kj mdG .%ka:j,
uQ,sl wruqKq jkafka .=re flakaøSh wOHdmk rgdfjka ñ§ YsIH flakaøSh wOHdmk rgdjla
yd jvd;a l%shdldrlï u; mokï jQ wOHdmk rgdjlg t<öu u.ska jev f,dalhg wjYH
jkakd jQ ksmqK;d yd l=i,;djkaf.ka hqla; udkj iïm;la njg YsIH m%cdj ixj¾Okh
lsÍuhs¡
kj úIh ks¾foaY iy .=re ud¾f.damfoaY iïmdokh lsÍfï § cd;sl wOHdmk
wdh;kfha Ydia;%Sh lghq;= uKav,fha o" wdh;k iNdfõ o" rpkfha § odhl;ajh ,nd
ÿka ish¨ u iïm;aodhlhska yd fjk;a md¾YAjhkaf.a o buy;a lemùu we.hSug o fuh
wjia:djla lr .kq leue;af;ñ¡
iv
fmrjok
Tn lemù isákafka ±kqu" wdl,am" l=i,;d iy ksmqK;d fuka u m%n, iudc yelshd
iy wka;¾ mqoa., yelshdjkaf.ka mßmQ¾K ñksiqka msßila iudchg odhdo lsÍfï NdrOqr
yd úYsIag fufyjr Wfoid h' j¾;udk f,dalfha wNsfhda.j,g id¾:lj uqyqK Èh yels
msßila" Tnf.a odhl;ajfhka wm rfgys ks¾udKh fj;ehs hkak udf.a wfmalaIdjhs'
tlS wfmalaIdj u,aM, .ekaùug Tn i;= YlH;dj fuu.ska jvd;a Woa§mkh fj;ehs uu
;rfha úYajdi lrñ'
v
ksfhdacH wOHlaI ckrd,af.a mKsjqvh
bf.kqu mq`M,a lafIa;%hl úyso hkakls' th Ôú; w;suy;a njg o" b;d u ir,
njg o m;a lrhs' ukqIHhd bf.kqï l=i,;dfjka W;alDIag h' udkj iudc ixj¾Okh
flakaø fldg .;a rgla" iudchla nqoaêh úiska y÷kd .;a wiïu;hka neyer lsÍug
o iqNdú;hka ;=<ska kj f,djla ks¾udKh lr .ekSug o fuj,u lr .kq ,nkafka
bf.kqu hs'
bf.kqu i|yd jákd hula o" bf.kqï l%ufõohka yd myiqlï o wOHdmkh jgd
ks¾udKh úh hq;= h' úIhud,dj" úIh ks¾foaYh" ud¾f.damfoaY" iqidOHlrejka bf.kqï
lafIa;%hg tlajkqfha fï wdldrfhks'
úIhfhys wruqKqj, ix.;;dj cd;sl uÜgñka mj;ajd .; hq;= h' tfy;a .=re
w;afmd;ays bf.kqï l%ufõo" wl=rlaj;a fjkia fkdfldg ms<smeÈh hq;a;la kï fkdfõ'
úIh ks¾foaYfhys ksmqK;d" ksmqK;d uÜgï" idOkh ùu i|yd wka;¾.;h ;=<ska
bf.kqï m, iïm%dma;sh msKsi bf.kqï l%ufõo ks¾udKYS,S j fjkia lr .ekSug
iqidOHlrejkag meyeÈ,sj u bvla we;s nj i|yka lrñ' YsIH idOk m%;sY;h by<
uÜgulg .ekSu i|yd Woõ jk" myiqlï i,ik .=re N+ñldjg lsishï m%fõYhla i|yd
ks¾udKh jk .=re w;afmd; YslaIlhd yg o" fo.=rekg o Ndú; l< yel' wod< fm<
fmd;g iylrejl= jk .=re w;afmd; ;j;a fm<fmd;la fkdjk nj oek .=reNj;=ka
fm< fmd; yd .=r w;afmd; hk iïm;a øjH folu Ndú; l< hq;= h'
vi
ye¢kaùu
2020 jif¾ § mia jk fY%a‚h i|yd y÷kajd fok fuu .=re ud¾f.damfoaYh" 2008
j¾Ifha y÷kajd ÿka .=re ud¾f.damfoaY ix.%yh jir wgla mdi,aj, l%shd;aul lsÍfï §
,o w;aoelSï ie,ls,a,g f.k ixialrKh lrk ,oaols' tfiau cd;sl wOHdmk wdh;kh
u.ska l%shd;aul lrk ,o úIhud,d miqúmrï jevigyk u.ska ,nd.;a f;dr;=re o"
úúO wdh;k u.ska m%d:ñl wOHdmkh ms<sn| j mj;ajk ,o m¾fhaIKj,ska ,nd.;a
f;dr;=re iy .=reNj;=ka yd .=re WmfoaYl Nj;=ka úiska bÈßm;a lrk ,o f;dr;=re o
fuu ixialrKh i|yd m%fhdackhg .kakd ,È'
.=re ud¾f.damfoaYh hkq .=reNj;=ka yg ;u mka;sj, bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sh
ixúOdkh lr .ekSug u. fmkajkq ,nk Wmfoia ix.%yhls' tu uÕ fmkaùïj,g
wkqj ;ukaf.a bf.kqï b.ekaùï lghq;= ilia lr .ekSu .=reNj;=kaf.a j.lSu fjhs'
m%d:ñl fY%aKsj, isák isiqka Tjqkaf.a mQ¾K ixj¾Okfha b;du;a ;SrKd;aul wjêhl
miqjkakka h' isiqkaf.a ks¾udKd;aul Ñka;kh" iudc l=i,;d iy fm!reI ,laIK
f.dv kefÕkafka;a" yev.efikafkaa;a fï wjêfha § h' tu ksid isiqka i|yd bf.kqï
w;aoelSï ixúOdkh lsÍfï § fuu .=re ud¾f.damfoaYfha we;s f;dr;=re fuka u by;
i|yka l< <ud ixj¾Okh yd iïnkaO lreKq o ie,ls,a,g .; hq;= h'
isiqkaf.a bf.kSu isÿ jkafka Tjqkaf.a wdikak mßirh ;=<ska ,nk w;a±lSï
id¾:lj fhdod f.k ta iu. wka;¾l%shd lsÍfuks' tu ksid isiqka i|yd bf.kqï-
b.ekaùï lghq;= ixúOdkh lsÍfï § isiqkaf.a wdikak mßirh w¾:dkaú; f,i Ndú;
l< hq;= h' fuu .=re ud¾f.damfoaYfha we;s bf.kqï l%shdldrlï ixúOdkh lsÍfï §
ie,iqï.; fi,a,ï" úfkdaockl jev iy l%Svdj,g fuka u .fõIK" ksÍCIK yd
úYaf,aIKd;aul l=i,;d j¾Okh lsÍug jeä bvla ,nd§ug l%shd l< hq;= h' isiqkag
;u <ud ld,fha § m%S;sh N=la;s ú£ug yd id¾:l;ajh w;aoelSug by; l%shdldrlï fuka
u Ñka;k l=i,;d ixj¾Okhg wod< wjia:djka ;sîu Tjqkaf.a mQ¾K ixj¾Okh i|yd
w;sYhska jeo.;a fõ' tfuka u Tjqkaf.a wkd.; Ôú;hg wod< ksmqK;d ixj¾Okh
lsÍfï moku o fuys § we;s l< hq;=h' ta i|yd mka;s ldurh ;=< fuka u bka msg; o
yels;dla bf.kqï wjia:d iïmdokh lsÍu jeo.;a h' ;udf.a mka;sfha bf.k .kakd
isiqka bf.kqï - b.ekaùï l%shdj,sh iu. fld;rï fyd¢ka iïnkaO jkafka o hkak
ms<sn|j ksrka;rfhka ie,ls,su;a j isg wjYH ms<shï fhdoñka lghq;= lsÍu .=re uy;au
uy;aókaf.a wjOdkhg ,laúh hq;= lreKls' fuys wjidk mshjr jk ;lafiare lsÍu
hkqfjka woyia lrkafka fuu l%shdj,sh ;=< id¾:lj m%;sM,h uekúka uek ne,Su yd
iEu isiqfjl=f.a u bf.kSu jeäÈhqKq lsÍug lghq;= lsÍuhs' tkï" isiq-isiqúhkaf.a
m%.;sfha iajrEmh ms<sn| j ;SrK .ekSu;a" th ksjerÈ j jd¾;d lsÍu iy Bg WÑ; mßÈ
tlS jd¾;dj wkqj l%shd;aul ùu;a h'
fuu .=re ud¾f.damfoaYh ilia lsÍu i|yd .=rejreka" .=re WmfoaYljreka"
úÿy,am;sjreka" .=re úoHd," wOHdmk úoHdmSG" úYajúoHd, lÓldpd¾hjreka yd wOHdmk
ks,OdÍka úYd, msßilf.a o iydh ,nd.kakd ,È' ta ish¨ fokdu oelajQ odhl;ajh
fjkqfjka wmf.a lD;{;dj m<lruq' tfiau ksrka;rfhka wmg wjYH u.fmkaùï
,ndfok wm wdh;kfha ksfhdacH wOHCI ckrd,a" wdpd¾h mQcH udUq,af.dv iqukr;k
ysñmdKka jykafia iy wOHlaI ckrd,a" wdpd¾h à' ta' wd¾' fÊ' .=Kfialr uy;añh o
lD;{;d mQ¾jl j isysm;a lruq' fuu lD;sh ilia lsÍu fjkqfjka wemlem ù l%shd l<
wm fomd¾;fïka;=fõ ish¨u ks,OdÍ uy;au uy;aókaf.a yd wkOHhk ld¾h uKav,fha
fiajh o b;d w.h fldg i,lñ'
wd¾' tï' fla' o is,ajd
wOHCI ^jev wdjrK&
cd;sl wOHdmk wdh;kh"
uyr.u'
vii
cd;sl wruqKq
i. udkj wNsudkhg .re lsÍfï ixl,amhla u; msysgd Y%S ,dxlsl nyqúO iudcfha
ixialD;sl úúO;ajh wjfndaO lr .ksñka cd;sl taldnoaO;dj" cd;sl Rcq .=Kh"
cd;sl iu`.sh" tluq;=lu iy iduh m%j¾Okh lsÍu ;=<ska cd;sh f.dvke`.Su
iy Y%S ,dxlSh wkkH;dj ;yjqre lsÍu
ii. fjkia jk f,dalhl wNsfhda.hkag m%;spdr olajk w;r cd;sl Wreufha udye`.s
odhdo y÷kd .ekSu iy ixrlaIKh lsÍu
iii. udkj whs;sjdislïj,g .re lsÍu" hq;=lï yd j.lSï ms<sn| oekqj;a ùu"
yDohdx.u ne£ulska hq;= j tlsfkld flfrys ie,ls,su;a ùu hk .=Kdx.
m%j¾Okh lsÍug bjy,a jk iudc idOdrK;aj iïu;hka iy m%cd;dka;%sl
Ôjk rgdjla .eí jQ mßirhla ks¾udKh lsÍu iy mj;ajd f.k hdug iydh
ùu
iv. mqoa.,hska f.a udkisl yd YdÍßl iqj iïm; iy udkj w.hj,g .re lsÍu u;
mokï jQ ;sridr Ôjk l%uhla m%j¾Okh lsÍu
vi. mqoa.,hd f.a iy cd;sfha Ôj .=Kh jeäÈhqKq flfrk iy Y%S ,xldfõ wd¾Ól
ixj¾Okh i|yd odhl jk M,odhS ld¾h i|yd wOHdmkh ;=<ska udkj iïm;a
ixj¾Okh lsÍu
vii. YS>%fhka fjkia jk f,dalhla ;=< isÿ jk fjkialï wkqj yev .eiSug yd
tajd md,kh lr .ekSug mqoa.,hska iQodkï lsÍu iy ixlS¾K yd wkfmalaIs;
wjia:djkag id¾:l j uqyqK §fï yelshdj j¾Okh lsÍu
viii. cd;Hka;r m%cdj w;r f.!rjkSh ia:dkhla ysñ lr .ekSug odhl jk hqla;sh"
iudk;ajh iy wfkHdakH .re;ajh u; mokï jQ wdl,am yd l=i,;d fmdaIKh
lsÍu
viii
uQ,sl ksmqK;d
wOHdmkh ;=<ska j¾Okh flfrk my; oelafjk uQ,sl ksmqK;d by; i|yka cd;sl
wruqKq uqÿkam;a lr .ekSug odhl jkq we;'
i. ikaksfõok ksmqK;d
idCIr;dj" ixLHd ms<sn| oekqu" rEml Ndú;h iy f;dr;=re ;dCIK m%ùK;ajh
hk wkqldKav y;rla u; ikaksfõok ksmqK;d mokï fõ'
idCIr;dj ( idjOdk j weyqïlka §u" meyeÈ,s j l;d lsÍu"
f;areï .ekSu i|yd lshùu" ksje/È j iy ksrjq,a
j ,sùu" M,odhS whqßka woyia yqjudre lr .ekSu
ixLHd ms<sn| oekqu ( NdKav" wjldYh yd ld,h" .Kka lsÍu" .Kkh
iy ñkqï i|yd l%udkql+, b,lalï Ndú;h
rEml Ndú;h ( f¾Ld iy wdlD;s Ndú;fhka woyia ms<sìUq lsÍu
iy f¾Ld" wdlD;s iy j¾K .<mñka úia;r"
Wmfoia yd woyia m%ldYkh yd jd¾;d lsÍu
f;dr;=re ;dCIK m%ùK;ajh ( mß.Kl oekqu iy bf.kSfï § o" fiajd mßY%hka
;=<§ o" fm!oa.,sl Ôú;fha § o" f;dr;=re iy
ikaksfõok ;dCIKh Wmfhda.S lr .ekSu
ii. fm!reI;aj j¾Okhg wod< ksmqK;d
²² ks¾udKYS,S nj" wmidÍ Ñka;kh" wdrïNl Yla;sh" ;SrK .ekSu" .eg¨
ksrdlrKh lsÍu" úpdrYS,S yd ú.%yd;aul Ñka;kh" lKavdhï ye`.Sfuka lghq;=
lsÍu" mqoa.,dka;r in|;d" kj fidhd .ekSï iy .fõIKh jeks j¾.Sh l=i,;d
²² Rcq .=Kh" bjid ord isàfï Yla;sh iy udkj wNsudkhg .re lsÍu jeks
w.hhka
²² Ñ;a;fõ.S nqoaêh
iii. mßirhg wod< ksmqK;d
fuu ksmqK;d idudðl" ffcj iy fN!;sl mßirj,g wod< fõ'
iudc mßirh ( cd;sl Wreu ms<sn| wjfndaOh" nyqjd¾.sl iudchl idudðlhka
ùu yd iïnkaO ixfõ§;dj yd l=i,;d" idOdrK hqla;sh
ms<sn| ye`.Su" iudc iïnkaO;d" mqoa.,sl p¾hdj" idudkH yd
ffk;sl iïm%odhhka" whs;sjdislï" j.lSï" hq;=lï iy ne£ï
ffcj mßirh ( iÔù f,dalh" ck;dj iy ffcj moaO;sh" .iaje,a" jkdka;r"
uqyqÿ" c,h" jd;h iy Ôjh" Ydl" i;a;aj yd ñksia Ôú;hg
iïnkaO jQ wjfndaOh" ixfõ§ nj yd l=i,;d
fN!;sl mßirh ( wjldYh" Yla;sh" bkaOk" øjH" NdKav iy ñksia Ôú;hg
tajdfha we;s iïnkaO;dj" wdydr" we÷ï" ksjdi" fi!LHh" iqj
myiqj" kskao" ksial,xlh" úfõlh" wmøjH iy u<my lsÍï
hkdÈh yd iïnkaO jQ wjfndaOh" ixfõ§;dj yd l=i,;dj
ix
bf.kSu jev lsÍu iy Ôj;a ùu i|yd fuj,ï iy ;dCIKh
m%fhdackhg .ekSfï l=i,;d fuys wvx.= fõ'
iv. jev f,dalhg iQodkï ùfï ksmqK;d
²² wd¾Ól ixj¾Okhg odhl ùu
²² ;u jD;a;Sh <eÈhd iy wNsfhda.H;d y÷kd .ekSu
²² yelshdjkag iß,k whqßka /lshdjla f;dard .ekSu iy jdisodhl yd ;sridr
Ôjfkdamdhl ksr; ùu hk yelshdjka Wmßu lsÍug yd Odß;dj jeä lsÍug
wod< fiajd kshqla;sh yd iïnkaO l=i,;d
x
úIhud,d lñgqj
WmfoaYl;ajh yd wkqu;sh ( Ydia;%Sh lghq;= uKav,h"
cd;sl wOHdmk wdh;kh'
wOHCIKh ( wd¾' tï' fla' o is,ajd ñh
wOHCI
uq,a <udúh ixj¾Ok yd
m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j'
xi
.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,khg Wmfoia
m%d:ñl wOHdmk wjêfha isiqka i|yd 1998 j¾Ifha m%d:ñl wOHdmk m%;sixialrKj,
§ y÷kajd ÿka ie,iqï.; fi,a,ï" l%shdldrlï iy wiqka.; jev hk l%ufõo ;%s;ajfhka
;=ka jk m%Odk wjêhg wh;a jk mia jk fY%a‚h i|yd l%shdldrlï iy wiqka.; jev
i|yd jvd jeä wjOdkhla ,efnk mßÈ bf.kqï l%shdj,shla ilia lr we;'
m<uq jk jdrh i|yd m<uq jk ksmK q ;djfha isg mia jk ksmK q ;dj olajd o" fojk
jdrh i|yd yh jk ksmK q ;djfha isg oy jk ksmK q ;djfha uq,a l%h
s dldrlï lsym
s hla o" ;=ka
jk jdrh i|yd oyjk ksmK q ;djfha iuia; l%h s dldrlï o wdjrKh jk mßÈ l%h s dldrlï
ilia lr we;' tkuqÿ fulS fn§u ksYÑ a ; fyda ia:djr fyda jQjla fkd fõ' mka;s ldurfha
isák isikq f
a .a olaI;d" yelshd" nqoê
a uÜgï wkqj l%hs dldrlï isÿ lsÍug .; jk ld,h flá
ùu fyda §¾> ùug isÿ úh yels h' ta wkqj jdrj,g § we;s ksmK q ;d wxl fjkia ùu isÿ ùug
bv ;sfí' flfia jqj o ksmK q ;dj, wkqlu % h fkdì| l%h s dldrlï isÿ lsÍu w;HjYH jQjls'
ieu l%shdldrlulg u wod< bf.kqï iïm;a ilid .ekSu w;HjYH jQjls' wod<
bf.kqï iïm;aj,ska f;drj id¾:l f,i l%shdldrlï isÿ lsÍug fkdyels jkq we;' ta
wkqj .=re ud¾f.damfoaYh fyd¢ka wOHhkh lr" fmr iQodkulska hq;= j" ukd lemùulska
isÿ lrk b.ekaùï l%shdj,sh jvd id¾:l jkq we;'
mia jk fY%‚
a h isikq a i|yd uõni lshùu fmd;la ilia lr we;' .=re ud¾f.damfoaYfha
§ we;s wod< ksmKq ;dj,g isik q a <Õd lrùu i|yd lshùï fmdf;a mdvï Rcq j u wod<
lr.; hq;= h' ta wkqj isik
q a wod< bf.kqï m, lrd fldf;la ÿrg <Õd ù we;a oehs ;lafiare
lsÍu i|yd lshùï fmdf;a wNHdi wdOdr lr .ekSu jeo.;a h'
xii
uõni ^isxy,& .=re ud¾f.damfoaYfha wjidkfha we;s ;lafiare lsÍu" jd¾;d lsÍu i|yd
we;=<;a lr we;s zuõni ;lafiare lsÍu - f;dr;=re jd¾;d lsÍfï m;%l
s djZ ksjerÈ j iy ukd
wjfndaOhlska hq;= j Ndú; lsÍu w;HjYH h'
m<uqjk fY%‚
a fha isg mia jk fY%‚a h olajd uõni .=re ud¾f.damfoaYj, we;=<;a
jpkj, ksjerÈ Ndú;h oelaùu i|yd jpk tl;=jla we;=<;a lr we;s w;r jpkj, ksrjoH
Ndú;h i|yd fuu m;%ls dj wdOdrhla f,i ;nd .ekSu jeo.;a h'
uõni ^isxy,& úIhfha ,sÅ; we.hSï i|yd we.hSï ks¾Kdhl olajd we;s w;r tlS
we.hSï ks¾Kdhl u; msyg s d lghq;= lsÍu jeo.;a jk w;r .=re ud¾f.damfoaYh wjidkfha
olajd we;s uõni ^isxy,& úIhfha ,sÅ; we.hSï i|yd úIh wka;¾.;fha iSudj,g hg;a j
,sÅ; we.hSï isÿ l< hq;= ùu w;HjYH fõ'
xiii
xiv
mgqk
msgqj
fmrjok ¹
ye¢kaùu ¹¸¸
úIhud,d lñgqj º¸
xv
xvi
1' uõni ^isxy,&
úIh ks¾foaYh iy .=re ud¾f.damfoaYh
1' ye¢kaùu
uõni bf.kSu mqoa., Ôú;hg w;HjYH idOlhls' ta wkqj mqoa.,hl=f.a j¾;udk
iy wkd.; Ôú;fhys id¾:l;ajh idOkfhys ,d ud;DNdIdfjys m%d.=KHh w;HjYH fõ'
iuia; ikaksfõokfhys jeo.;a u idOlh jkafka o ud;DNdIdj ukd f,i Ndú; lsÍu
hs'
uõni udOH NdIdjla f,i bf.kSu mdif,a m<uq jk fY%K a f
s ha isg u wdrïN fõ'
uõni ksjerÈ j Ndú; lsÍug fkdokafka kï wfkl=;a ieu úIhhla flfrys u th
RKd;aul idOlhla f,i n, meje;afõ' ish¨ u úIh ixl,am yeoEÍfï moku jkafka
uõni ms<n
s | j isij
q d ,nk mßph hs' NdId ±kqfuka úhql;
a j wka lsiÿs úIhhla ms<n
s |
j ±kqu ,nd .ekSu W.yg h'
m<uq jk m%Odk wjêfha § uõni úIhfhka isxy, NdIdfõ j¾Kud,dj;a" ms,s
Ndú;h;a we;=¿ fldg ir, jpk" ir, jdlHdxY" ir, jdlH f.dvkeÕSfuys ,d wjYH
jk iuia; moku wjOdrKh lr wjika h' tfuka u ir, nfõ isg ixlS¾K;ajh f;la
l%udkql+, j .uka lrk uõni úIh ksmqK;d idOkfhys ,d wjYH jk wfkl=;a ish¨
u lafIa;%j, moku ,nd § we;'
fojk m%Odk wjêhg wh;a ;=ka jk iy y;r jk fY%aKsj, § uõni úIhfhys
wka;¾.;h o m<uq jk iy fojk fY%aKshg idfmalaI j hïlsis by< uÜgulska ilia
lr we;' ta wkqj fojk m%Odk wjêhg jvd ;=ka jk m%Odk wjêfha fyj;a tu wjêhg
wh;a mia jk fY%a‚fha § o úIh wka;¾.;h wkql%ufhka ixlS¾K jk wdldrhg ie,iqï
lr we;'
mia jk fY%a‚h úIhud,dfõ m<uq jk ksmqK;dj i|yd jk wka;¾.;h fjka lr
we;af;a m<uq jk m%Odk wjêfha § ,nd .;a ms,s iys; wl=re" jpk" jdlH ms<sn| ±kqu
w¨;a lsÍu;a" fmr ,nd .;a ±kqu ;j ÿrg ;yjqre lsÍu;a hk idOlh fmr±ß lrf.k
h' Bg wu;r j m<uq jk m%Odk wjêfha § iy fojk m%Odk wjêfha § y÷kajd ÿka úrdu
,l=Kq ms<sn| j kej; wNHdifha fhdod we;s w;r w¨;ska y÷kajd fok úrdu ,l=Kq
ms<sn| j l%shdldrlï o we;=<;a lr we;' tfuka u cd;sl fmdÿ wruqKqj, iy uQ,sl
ksmqK;dj, m<uq jk ksmqK;dj jk ikaksfõok ksmqK;dj idlaId;a lrùfuys ,d fuka
u wfkl=;a uQ,sl ksmqK;d idOkfhys ,d uõni úIhhg wod< úIh wruqKq my; whqßka
fm< .iajd we;'
1
) ld,amksl Ñka;kfhka idys;Huh jgmsgdjla we;s lr .ekSu'
) ffoksl ikaksfõok l%shdj,sh id¾:l lr .ekSu i|yd uõni ksjerÈ j Ndú;
lsÍu'
) wfkl=;a úIh bf.kSu i|yd uõni úIhh Wmfhda.S lr .ekSu
) uõni úIhhla f,i ;j ÿrg;a bf.kSu i|yd wjYH moku ilid .ekSu
2' m%d:ñl wOHdmkh i|yd ksmqK;d iy ;=ka jk m%Odk wjêh i|yd ksmqK;d
²² wjfndaOfhka m%;spdr oelaùu i`oyd ijka fohs'
²² ri úkaokh i`oyd ijka fohs'
²² tÈfkod wjYH;d bgq lr .ekSu i|yd ijka fohs'
²² jdxud,d ixj¾Okh i|yd ijka fohs'
²² ikaksfõokh i|yd ijka fohs'
²² NdIdj yeisrùfï l=i,;d j¾Okh i|yd ijka fohs'
²² u;l Yla;sh ixj¾Okh i|yd ijka fohs'
²² bf.kqï ixj¾Okh i|yd ijka fohs'
²² wjfndaOh i|yd;a ks¾udK l=i,;d m%ldY lsÍu i|yd;a wjfndaOfhka ijka
fohs'
²² iïu; NdId jHjydrh i|yd ijka fohs'
²² wjfndaOfhka meyeÈ,s WÉpdrKh iys; j w¾:h meyeÈ,s jk fia l;d lrhs'
²² leue;af;ka yd ri ú¢ñka l;d lrhs'
²² tÈfkod wjYH;d bgq lr .ekSu i|yd l;d lrhs'
²² jdxud,d ixj¾Okh i|yd l;d lrhs'
²² ikaksfõokh i|yd l;d lrhs'
²² NdIdj yeisrùfï l=i,;d j¾Okh i|yd l;d lrhs'
²² l:k l=i,;d ixj¾Okh i|yd l;d lrhs'
²² bf.kqï ixj¾Okh i|yd l;d lrhs'
²² ks¾udKYS,S j wjiaf:daÑ; j l;d lrhs'
²² iïu; NdId jHjydrh i|yd l;d lrhs'
²² lshùfï hdka;%Kh wkq.ukh lrñka lshjhs'
²² ri úkaokh i|yd lshjhs'
²² tÈfkod wjYH;d bgq lr .ekSu i|yd lshjhs'
²² jdxud,d ixj¾Okh i|yd lshjhs'
²² ikaksfõokh i|yd lshjhs'
²² NdIdj yeisrùfï l=i,;d j¾Okh i|yd lshjhs'
²² lshùfï l=i,;d ixj¾Okh i|yd lshjhs'
²² bf.kqï ixj¾Okh i|yd lshjhs'
²² ks¾udKYS,S j iy wjiaf:daÑ; j lshjhs'
2
²² iïu; NdId jHjydrh yd NdId wNHdi i|yd lshjhs'
²² iïu; ksjerÈ l%uhg ,shhs'
²² leue;af;ka yd ri ú¢ñka ,shhs$w¢hs'
²² tÈfkod wjYH;d bgq lr .ekSu i|yd ,shhs'
²² jdxud,d ixj¾Okh i|yd ,shhs'
²² ikaksfõokh i`oyd ,shhs'
²² NdIdj yeisrùfï l=i,;d j¾Okh i|yd ,shhs'
²² ,sùfï l=i,;d j¾Okh i|yd ,shhs'
²² bf.kqï ixj¾Okh i|yd ,shhs'
²² ks¾udKYS,S j iy wjiaf:daÑ; j ,shhs'
²² iïu; NdId jHjydr yd NdId wNHdi i|yd ,shhs'
3
bf.kqï-b.ekaùï l%h
s dj,sh i|yd ,nd § we;s idys;Huh fldgia .=re ud¾f.damfoaYfha
i|yka mßÈ u lsÍu jvd jeo.;a fõ' ,nd § we;s l%h s dldrlï id¾:l j bgq lsÍfuka
isik
q a ;=< wd;au úYajdih we;s jk w;r ;j ÿrg;a l%h s dldrlïj, ksr; ùfuys ,d th
Wmia;ïNkhla o jkq we;'
tfuka u ieu l%h s dldrlul § u .=re wdo¾Ykh b;d jeo.;a fõ' bf.kqï -- b.ekaùï
l%h
s dj,sfha § isik
q g
a meyeÈ,s lrk hï úIh lreKla fõ o th b;d u ir, j meyeÈ,s lr §u ;a
tys,d isij
q d yqfol,d fkdlsÍug;a .=rejrhd l,amkdldÍ úh hq;= h' ieu úg u ish¨ u isik
q a
iu`. bÈßhg hd hq;= h'
.=re ud¾f.damfoaYfha tla tla l%shdldrlu hgf;a i|yka lr we;s iqúfYaI lreKq
flfrys wjOdkh fhduq lr tu úIh lreKq Ndú;h ;=<ska wjfndaOh ,nd .ekSug yels
jk jgmsgdjla ks¾udKh lsÍu ks¾udKYS,S olaI .=re N+ñldjl iqúfYaI o ,laIKhla
úh hq;= h'
.=re ud¾f.damfoaYfha i|yka lr we;s mßÈ úIh lreKq b.ekaùu l< hq;= h' tfuka
u .=re ud¾f.damfoaYfha i|yka lr we;s mßÈ tla tla bf.kqï m, hgf;a isiqkaf.ka
wfmalaId lrk uÜgu ta f,ig u l%shd;aul lsÍu wksjd¾h jQjls'
bf.kqï -- b.ekaùï l%shdj,sfha § WmlrK Ndú;h wksjd¾h fõ' bf.kqï wjia:d
;yjqre lsÍfuys ,d WmlrK Ndú;fha jeo.;alu .=rejrhd úiska ukd j wjfndaO lr .;
hq;= h'
bf.kqï-- b.ekaùï l%h s dj,sfha § isik
q f
a .a NdId;aul udkisl ;;a;j
a h ieye,a¨fjka
iy i;=áka ;eîfuys ,d wjYH jk jgmsgdj .=rejrhd úiska ilia l< hq;= h' l%h s dldrlïj,
fh§fï § ksoyfia is;uS g" ksoyia woyia m%ldYkhg wjia:dj iy m%Yk a lsÍug isikq g
a yels
;dla ksoyi ,nd Èh hq;= h'
isiqkag f.or jev ,nd Èh hq;af;a bf.kqï wjia:d ;yjqre lrk iy ÿ¾j,;d wju
lr .kakd mßÈ ñi wkjYH nrla fkdjk mßoafoka h' ieu l%shdldrlulg u f.or
jev ,nd §u wfmalaId fkdflf¾'
uõni úIhh i|yd mia jk fY%‚ a fha § Ndú; l< hq;f a ;a wOHdmk m%ldYk
fomd¾;fïka;j
= ,nd fok lshùï fmd;g wu;r j ;ksrE,a fmd; mu‚'
uõni úIhfha tla tla úIh fldgia i|yd fjka fjka jYfhka fmd;a Ndú; lsÍu
isÿ fkdl< hq;= h'
4
5' YsIH m%.;sh ;lafiare lsÍu
uõni úIhh yodrk ieu isif q jl= ms<n
s | j u ksrka;r wjOdkh fhduq lsÍu b;d
u jeo.;a fõ' fuu`.ska isiqjdf.a m%.;sh ms<sn| j wjfndaOhla ,nd .ekSug;a" isiqjdf.a
.eg¨" ÿIalr;d ms<sn| wjfndaOhla ,nd .ekSug;a yels jkq we;'
isiqjdf.a m%.;sh iïnkaOfhka ,nk wjfndaOh u`.ska Bg jvd jeä bf.kqï wjia:d
,nd §ug yels h' isiqjdf.a ÿn,;d iïnkaOfhka ,nk wjfndaOh u`.ska .eg¨" ÿIalr;d
u`. yrjd .ekSug isiqjdg iydh úh yels h'
mia jk fY%a‚fha § uõni úIhh ms<sn| ,sÅ; mÍlaIK fuka u isiqka iu`. jev
lrñka iy isiqkaf.a jev ksÍlaIKh u`.ska lrk we.hSï isÿ l< hq;= h'
ie,iqï .; fi,a,ï" l%shdldrlï" lshùï fmd; Ndú;fha § ksÍlaIKh" idlÉPd"
jdÑl m%Yak uÕka isiqka ;ks ;ksj;a" lKavdhï jYfhkq;a l%shdldrlïj, ksr; jk
w;r;=r § isiq m%.;sh ms<sn| f;dr;=re /ia l< yels h'
fuu f;dr;=re l%uj;a j igyka lr .ekSu b;d u jeo.;a h' fuf,i f;dr;=re
igyka ;nd .ekSu b;d u ksjerÈ j isÿ l< hq;= w;r" th yqfola f;dr;=re igyka
lsÍula muKla fkdúh hq;= h' fuu f;dr;=re isiqjdf.a iuia; wOHdmk l%shd,sh ms<sn|
jk ;SrKd;aul idOlhla jkq we;'
5
lafIa;%h ksmqK;dj úIh wka;¾.;h
L1S1 L1 wjfndaOfhka m%;spdr L1 ²² mjik fohlg ijka §u
oelaùu i|yd ijka fohs' ²² l;kaorj,g ijka §u
²² <ud .S;j,g ijka §u
²² <ud lúj,g ijka §u
6
lafIa;%h ksmqK;dj úIh wka;¾.;h
7
lafIa;%h ksmqK;dj úIh wka;¾.;h
L4S4R4W4 L4 tÈfkod wjYH;d bgq L4 ²² Wmfoia
lr .ekSu i|yd ijka ²² m%jD;a;s
fohs'
²² ksfõok
²² úia;r l:k
S4 tÈfkod wjYH;d bgq S4 ²² Wmfoia
lr .ekSu i|yd l;d ²² m%jD;a;s
lrhs'
²² ksfõok
²² úia;r l:k
R4 tÈfkod wjYH;d bgq R4 ²² Wmfoia
lr .ekSu i|yd lshjhs' ²² m%jD;a;s
²² ksfõok
²² úia;r l:k
W4 tÈfkod wjYH;d bgq W4 ²² Wmfoia
lr .ekSu i|yd ,shhs' ²² m%jD;a;s
²² ksfõok
²² úia;r l:k
L5S5R5W5 L5 jdxud,d ixj¾Okh L5 ²² l;kaor ² hq., mo
i|yd ijka fohs' ²² f;arú,s ² wdmaf;damfoaY
²² iudkd¾: mo ² rEÎ$b`.s jels
²² úreoaOd¾: mo ² m%ia;dj msre`M
²² Wmud
S5 jdxud,d ixj¾Okh S5 ²² l;kaor ² hq., mo
i|yd l;d lrhs' ²² f;arú,s ² wdmaf;damfoaY
²² iudkd¾: mo ² rEÎ$b`.s jels
²² úreoaOd¾: mo ² m%ia;dj msre`M
²² Wmud
R5 jdxud,d ixj¾Okh R5 ²² l;kaor ² hq., mo
i|yd lshjhs' ²² f;arú,s ² wdmaf;damfoaY
²² iudkd¾: mo ² rEÎ$b`.s jels
²² úreoaOd¾: mo ² m%ia;dj msre`M
²² Wmud
W5 jdxud,d ixj¾Okh W5 ²² l;kaor ² hq., mo
i|yd ,shhs' ²² f;arú,s ² wdmaf;damfoaY
²² iudkd¾: mo ² rEÎ$b`.s jels
²² úreoaOd¾: mo ² m%ia;dj msre`M
²² Wmud
8
lafIa;%h ksmqK;dj úIh wka;¾.;h
L 7S 7R 7W 7 L7 NdIdj yeisrùfï L7 ²² ck lú
l=i,;d j¾Okh i|yd ²² idys;H iñ;s
ijka fohs'
²² ud;Dldjlg wod< jdlH
S7 NdIdj yeisrùfï S7 ²² ck lú
l=i,;d j¾Okh i|yd ²² idys;H iñ;s
l;d lrhs'
²² ud;Dldjlg wod< jdlH
R7 NdIdj yeisrùfï R7 ²² ck lú
l=i,;d j¾Okh i|yd ²² idys;H iñ;s
lshjhs'
²² ud;Dldjlg wod< jdlH
W7 NdIdj yeisrùfï W7 ²² ck lú
l=i,;d j¾Okh i|yd ²² idys;H iñ;s
,shhs'
²² ud;Dldjlg wod< jdlH
L 8S 8R 8W 8 L8 bf.kqï ixj¾Okh L8 ²² pdßld
i|yd ijka fohs' ²² ks¾udK
S8 bf.kqï ixj¾Okh S8 ²² pdßld
i|yd l;d lrhs' ²² ks¾udK
R8 bf.kqï ixj¾Okh R8 ²² pdßld ² mqia;ld,h Ndú;h
i|yd lshjhs' ²² ks¾udK
W8 bf.kqï ixj¾Okh W8 ²² pdßld ² mqia;ld,h Ndú;h
i|yd ,shhs' ²² ks¾udK
9
lafIa;%h ksmqK;dj úIh wka;¾.;h
10
lafIa;%h ksmqK;dj úIh wka;¾.;h
11
j¾Ih ;=< uõni úIhh l%shd;aul úh hq;= wdldrh
R1 W1
L2 S2 R2 W2
m<uq jk jdrh L3 S3 60
R3 W3
L4 S4 R4 W4
L5 S5 R5 W5
L6 S6
R6 W6
L7 S7 R7 W7
fojk jdrh L8 S8 W8 R8 60
L9 S9 R9 W9
W10
12
L1S1
bf.kqï m,
²² mjik fohlg ijka § wik m%Yakj,g ms<s;=re ,nd fohs'
²² l;kaorhla weiqfrka wik ,o m%Yakj,g wjfndaOfhka hq;= j m%;spdr olajhs'
²² l;kaorfha wka;¾.;h ms<sn| ;u woyia m%ldY lrhs'
²² <ud lú" .S;j,g ijka foñka ;d, ;nhs'
²² <ud lú" .S;j,g ijka foñka .dhkd lrhs'
²² isoaê .<mñka ks¾udKd;aul f,i l;kaorhla bÈßm;a lrhs'
²² ud;Dldjlg wod< j l;d lsÍug fkdmels< j bÈßm;a fjhs'
²² ud;Dldjlg wod< j ksjerÈ j l;d lrhs'
13
l;kaorj,g ijka §u
l%shdldrlu 02 ^t<suyka l%shdldrluls&
mshjr 1
²² isiqkag my; i|yka l;kaorhg ijka §ug i,iajkak'
l;kaorh
i;=gq l÷¿
ksmKq oïir jk uu .fï mdif,a yh jk fY%‚ A fha bf.kqu ,nk
YsIHfhla fjñ' udf.a kx.S ksm‚
q oïidß o udf.a mdif,a u mia jk
fY%‚
a fha bf.kqu ,nkakS h' udf.a ;d;a;d .,a jevm<l /lshdj lrk
w;r wïud b¢wdmam idod úl=Kd f.or úhou msßuid .ekSug W;aidy
.ksh's
—uu fï ;rï uykais fjkafka wfma orefjda fokakdf.a Ôú; óg
jvd ,iaik lrkak ´kE ksid hs' fyd|g bf.k .;af;d;a wms jdf.a
fufyu ÿla ú¢kak ´fk keye fka'˜ ;d;a;d ieu úgl u jdf.a wïud
iuÕ mjikq ug weiS ;sfí'
—ta fokak;a ta .ek f;areï wrf.khs bkafka' talfka uykais fj,d
mdvï jev lrkafka'˜ wïud ;d;a;d wiajihs'
l=lal= ' ' ' l+ ' ' ' l+ ' ' ' kdoh mßirhg uqiqjkjd;a iuÕ u wïud
f.or <sm t<sh lrkafka wm ieuf.a u is;a t<sh lrkakg fuks'
wk;=re j wïud b¢wdmam idohs' uu tiekska u wjÈ ù Ññks ,dïmqj
o,ajd f.k mdvï lrñ' ;d;a;d fndfyda úg wïudg Wojq lsÍu i|yd
wjÈ jqj;a wïud ;d;a;dg mjikafka .,a jevmf<a uykais ù jev lrk
ksid úfõl .kakd f,i h' kx.S o wjÈ ù mdvï lr wïud wi,ska
jdä fjhs' wïud b¢wdmam ;Ügqj,ska .,jd jÜáhlg ouhs' kx.S tajd
.Kka lr lvj,g ,nd §u i|yd fjk fjk u l+vj, wiqrhs'
WoEikska u mdi,a hEu i|yd iQodkï jk kx.S;a uu;a fndfyda úg
Wfoa wdydrh i|yd yS,an;a lkafkuq' zyS,an;aZ hkq fmr Èk /fha msiQ
n;a h' wfma f.or wdydr kdia;s jkq ud oel ke;' yS,an;a fkd;snqKq
úfgl wïud idok b¢wdmam fmd,a iïn, iuÕ lkafkuq'
Èk m;d u jdf.a mdi, wi, lvhg b¢wdmam l+vh § hkafka ud
úisks' ;d;a;d .,a jevm<g hk úg wfkla lvj,g b¢wdmam fnod
fohs'
mdif,a YsIH kdhlfhl= jk uu ta j.lSï o fkdmsßfy<d bgq lrñ'
uu bf.kSï lghq;= fyd¢ka isÿ lrk ksid kx.S o wehf.a bf.kSï
lghq;= id¾:l j lr .ekSug fjfyfihs'
14
wïud iy ;d;a;d b;d ÿla uykaisfhka wm Ôj;a lr ùug .kakd
fjfyi wms oksuq' ta ksid fyd¢ka bf.k f.k fyd| /lshdjla lsÍu
wm fofokdf.a u n,dfmdfrd;a;=jhs' mdif,a .=rejre o ieu úg u wm
fofokd w.h lr;s' ieu jirl u jdf.a jdr úNd.j, § kx.S;a uu;a
mka;sfha m<uqfjkshd jkafkuq' ta .ek wïudg iy ;d;a;dg we;af;a
uy;a jQ wdvïnrhls'
wïudf.a f.or fodr iliqreju fjfiiska u w.h l< hq;a;ls'
WoEik b¢wdmam idok wïud wm ieu ksjiska msg;a jQ miq f.or fodr
lghq;= ksu lr t<j¿ j.d lrhs' f.org wjYH t<j¿ f.j;af;ka
u imhd .ekSug fjfyi ork weh oU," jïngq" jÜglald" uElr,a
wdÈh j.d lrhs' wmg wjYH fldgi ;ndf.k b;=re tajd lvhg §
wu;r wdodhula o ,nd .kshs' Èk m;d u jdf.a t<j¿ md;a;sj,g j;=r
oukafka ud hs' kx.S l=iaisfha Whk msysk jev i|yd wïudg Wojq fjhs'
.,a jevmf<a jev ksu lr ;d;a;d ksjig f.dv fjkafka ìï lrej,
jefgk úg h' .,a lvk ñáhg ;d;a;df.a w;aj, lr.eg ths' l=mams
,dïmqj ;nd f.k wïud" ;d;a;df.a w;aj, f;,a .dk wjia:d uu oel
we;af;ñ' ta ieu úgl §;a uu flfia fyda ;j;a Wkkaÿfjka mdvï
jev lr Ôú;h ch.; hq;= njg wÈgka lr .;af;ñ'
jir lsysmhla .; úh' uu w'fmd'i' ^id'fm'& úNd.hg uqyqK ÿkafkñ'
udi lsysmhlska miq j úNd. m%;sM, ksl=;a úh' ud ieu úIhhlg u
úYsIag idud¾: ,nd f.k úNd.h b;d Wiia f,i iu;a ù ;snq‚' ud yg
i;=g ord.; fkdyels ;rï h' úÿy,am;s;=ud mdif,a WoEik /iaùfï §
—ksmqKf.a ukd lemùu" Wkkaÿj iy b;d fyd¢ka bf.kSï lghq;=j,
ksr; ùu ksid fuf,i úYsIag m%;sM,hla ,enqKq nj;a" mdi,g fujka
m%;sM,hla ,nd ÿka m<uqfjkshd ksmqK oïir nj;a ta fya;=fjka mdi,g
,nd ÿka lS¾;sh b;d jákd nj;a˜ m%ldY lf<a h'
wïudg iy ;d;a;dg o tÈk mdi,g meñfKk f,ig okajd ;snq‚'
úÿy,am;s;=ud .=rejre wïudg;a ;d;a;dg;a Tjqkaf.a i;=g m%ldY lr iqn
me;+y' ta fofokd ta iqn me;=ï ms<s.;af;a oE;a tla lr wdpdr lsÍfuks'
wïud;a ;d;a;d;a .=rejrekag wdpdr lrk úg wïudf.a oEiska l÷¿
jefgkq uu ÿgqfjñ' ta i;=gq l÷¿ nj uu okafkñ'
mshjr 2
²² l;kaorfha wka;¾.;h ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
15
mshjr 3
²² iuia; l;kaorh weiqfrka m%Yak lsysmhla wid ms<s;=re ,nd .kak'
Wod ( 1' ksmqK oïir bf.k .kafka l=uk fY%a‚fha o @
2' wïud WoEik wjÈ ù isÿ lrkafka l=ula o @
3' ksmqK iy kx.S fyd¢ka bf.k .ekSug W;aidy .kafka wehs @
4' ksmK
q úNd.h iu;a ùug fya;j
= f,i úÿy,am;s;u
= d m%ldY lf<a
l=ula o @
mshjr 4
²² isiqkag kej; jrla l;kaorhg ijka §ug i,iajkak'
²² z i;=gq l`ÿ¿Z l;kaorh mejiSug wyUq f,i f;dard .;a isiqka lsysm fofkl=g
wjia:dj ,nd fokak'
16
²² .=rejrhd iu`. isiqka ;d, ;nñka .S;h .dhkd lrkak'
²² fuys § .S;hg wkqj úkaokd;aul m%;spdr ±laùug isiqka fhduq lrkak'
Wod ( w;amqä .eiSfuka$;d,ïmg Ndú;fhka$ wdfoaY NdKav Ndú;fhka
mshjr 2 (
²² isiqka lKavdhï follg fjka lrkak'
²² t
la lKavdhula .S;h .dhkd lrk úg wfkla lKavdhug ;d, ;eîug Wmfoia
fokak'
²² w
k;=re j ;d, ;enQ lKavdhu .S;h .dhkd lrk úg" .S;h .dhkd l< lKavdhug
;d, ;eîug wjia:dj fokak'
isß;a u,aou
br Wod fjkak g
m<uq j keÕsg isys fldg
w,ilï ÿre fldg
lrka jevm, ÈhqKq jkakg
;u foúhka keuo
uõmsh fofok oel je|
.=reka fj; f.dia je|
wl=re ksis f,i bf.k .kq fid|
17
;u fmd;am;a /f.k
kshu ;ekaj, b|f.k
f.daid fkdlrñ k
lrkq mdvï is;g .ksñk
mshjr 2 (
²² tla tla lúh ne.ska f.k lúj, w¾:h meyeÈ,s lrkak'
mshjr 3 (
²² lú fmf<ys wka;¾.;h ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² mdi,a hk orefjl= jYfhka Ôú;hg tla lr .; hq;= hym;a mqreÿ iy bf.kSfuys
w.h ms<sn| j wjOdrKh jk mßÈ fuu idlÉPdj fufyhjkak'
18
²² .=rejrhd mejiQ jdlHhg .e<fmk mßÈ jdlHhla mejiSug tla isif
q jl=g wjia:dj
,nd fokak'
²² tu isijq d mejiQ jdlHhg .e<fmk jdlHhla ;j;a isif
q jl=g mejiSug wjia:dj
fokak'
²² fï wdldrhg mka;sfha ish¨ u isiqkag jdlH f.dv k`.d mejiSug fhduq lrkak'
²² l;kaorh ksjerÈ ÈYdjg fhduq lsÍu i|yd .==rejrhd o jdlH tl;= lrkak'
mshjr 2 (
²² isiqka l=vd lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² lKavdhï ;=< ksoyfia l;kaor f.dv ke`.Sug isiqkag Wmfoia fokak'
²² t
ys § lKavdhfï tla isiqfjl=g l;kaorfha wdrïNh ,nd §u i|yd jdlHhla
mejiSug fhduq lrkak'
²² t
u jdlHhg .e<fmk f,i jdlHhla f.dv ke`.Sug tu lKavdhfï ;j;a
isiqfjl=g mjikak'
²² f
ï wdldrhg ieu lKavdhul u isiqkag jdlH mjid" l;kaorhla f.dv
ke`.Sug Wmfoia fokak'
²² i
eu lKavdhulg u f.dia l;kaorh ksjerÈ ÈYdjg fhduq lsÍu i|yd .=rejrhd
ueÈy;alrefjla jkak'
19
Wod ( ud leu;s u fmd;
mshjr 2 (
²² .
=rejrhdf.a bÈßm;a lsÍu WodyrKhg .ksñka isiqkag o leu;s ud;Dldjla
ms<sn| j l;d lsÍug iQodkï úh hq;= njg Wmfoia fokak'
²² l;d lsÍug iQodkï ùu i|yd m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² bÈßm;a lsÍu i|yd mka;s ldur fõÈldj Ndú; lrkak'
²² ieu isiqfjl=g u l;d lsÍug wjia:dj ,nd fokak'
²² Wojq wjYH isiqkag iydh ,nd fokak'
20
R1W1
bf.kqï m,
²² Yío k`.d lshùfï mßph m%o¾Ykh lrhs'
²² Yío k`.d" ye`.Sï m%ldY jk mßÈ lshùfï l=i,;dj j¾Okh lr .kshs'
²² ksYaYío j lshùfï l=i,;dj m%o¾Ykh lrhs'
²² úrdu ,laIK ms<sn| j ie,ls,su;a fjñka fõ.fhka lshjhs'
²² ksjerÈ j ms,s fh§u ms<sn| l=i,;dj m%o¾Ykh lrhs'
²² jpk w;r mr;rh ;nñka ,shhs'
²² úrdu ,laIK ksjerÈ j Ndú; lrñka ,shhs'
²² w¾:h ksjerÈ j m%ldY jk mßÈ ,shhs'
21
22
ms,s iys; wl=re fhÿKq jpk iys; jdlH lshùu iy ,sùu
l%shdldrlu 01
mshjr 1 (
²² my; i|yka jdlH ldâ m;aj, ,shd ilia lr .kak'$yqkq mqjrefõ ,shkak'
1' l¿jrg lKueÈßhd w,xldr j fmfkhs'
mshjr 2
²² mshjr 1ys i|yka f;dard.;a jdlH lsysmhla wid ,sùug fokak'
²² jdlH ,sùfï § jpk w;r mr;rh ;nñka ,sùug;a" ksjerÈ j úrdu ,l=Kq
fh§ug;a Wmfoia fokak'
23
l%shdldrlu 2
²² my; i|yka jdlH ldâ m;aj, ,shd ilia lr .kak'$yqkq mqjrefõ ,shkak'
1' lDIs l¾udka;fha § lD;%su lDñkdYl Ndú;fhka
je<lSu jeo.;a h'
2'
;DK N+ñfha úúO ;DK j¾. j.d lr we;'
3'
rEmjdysksh Y%jH oDYH ikaksfõok WmlrKhls'
4' t<suyka l%Svd iy .Dyia: l%Svd f,i l%Svd foj¾.hls'
5'
jDYaÑl ;re rgdfjka f.dakqiaidf.a rEmh fmkakqï
flfrhs'
6' k¿fjda kD;H Yd,djg m%úIag fj;s'
²² háka bß we¢ wl=rej,g jeä wjOdkhla fhduq lrñka by; i|yka jdlH lsysm
j;djla lshjkak'
²² tu wl=rej, l" ;" o" ." j" k hk wlaIr iuÕ zRZ Yíoh wefik nj myod
fokak'
²² zRZ Yíoh i|yd .eg we,ms,a, fhfok nj ;yjqre lrkak'
²² by; i|yka jdlH lsysm j;djla lshùug;a" thska jdlH lsysmhla wid ,sùug;a
fokak'
²² jdlH ,sùfï § jpk w;r mr;rh ;nñka ,sùug;a" ksjerÈ j úrdu ,l=Kq
fh§ug;a Wmfoia Wmfoia fokak'
l%shdldrlu 3
mshjr 1 (
²² my; i|yka jdlH ldâ m;aj, ,shd ilia lr .kak'$yqkq mqjrefõ ,shkak'
1' wms fl!;=ld.drh keröug .sfhuq'
²² háka bß we¢ wl=rej,g jeä wjOdkhla ,nd foñka by; jdlH lsysm j;djla
lshjkak'
24
²² tu wl=rej, l" m" ." i" k wl=re iuÕ zT!Z Yíoh wefik nj myod fokak'
²² zT!Z Yíoh i|yd wl=rg uq,k
s a zfldïnqjZ o w.ska z.hkql;
s ;
a Z o fhfok nj ;yjqre
lrkak'
²² by; i|yka jdlH lsysm j;djla lshùug;a" thska jdlH lsysmhla wid ,sùug;a
fokak'
²² jdlH ,sùfï § jpk w;r mr;rh ;nñka ,sùug;a" ksjerÈ j úrdu ,l=Kq
fh§ug;a Wmfoia fokak'
l%shdldrlu 4
mshjr 1 (
²² my; i|yka jdlH ldâ m;aj, ,shd ilia lr .kak'$yqkq mqjrefõ ,shkak'
1' ld,.=Kh ms<sn| ffoksl jd¾;dj ëjrhkag b;d
m%fhdackj;a fõ'
2' ksjerÈ ridhkd.dr jd¾;d ffjoHjrfhl=g b;d
jeo.;a h'
3' O¾udfYdal rc;=ud ffp;H rdYshla f.dv keÕ=fõ h'
6'
i|lv myK ffY,uh ks¾udKhls'
²² háka bß we¢ wl=rej,g jeä wjOdkhla ,nd foñka by; jdlH lsysm j;djla
lshjkak'
²² tu wl=rej, o" j" N" O" i" Y wl=re iuÕ —ft˜ Yíoh wefik nj meyeÈ,s lrkak'
²² zftZ Yíoh i|yd zfldïnq fol - ffZ fhfok nj ;yjqre lrkak'
²² by; jdlH lsysm j;djla lshùug;a" thska jdlH lsysmhla wid ,sùug;a fokak'
²² jdlH ,sùfï § jpk w;r mr;rh ;nñka ,sùug;a" ksjerÈ j úrdu ,l=Kq
fh§ug;a Wmfoia fokak'
25
ms,s iys; wl=re fhÿKq jpk iys; ir, fþo lshùu yd ,sùu'
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka fþo ldâ m;aj, ,shd lKavdhï m%udKhg wkqj ilia lr .kak'
²² háka bß we¢ wl=re flfrys wjOdkfhka hq;= j tu ldâ m;a lshùug
m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² ldâ m;a lshjQ miq tajd wd" we" wE" b" B" W" W!" t" ta" T" ´" ft" T! wdÈ Yío
wkql%uhg fm<.eiaùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² ta tla tla Yíoh i|yd fh§ we;s ms,a, ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
nEkd fo,al| fmd<g .sfha h' fmdf<ka .;a nvq f,dl= nE.hlg oud
.;af;a h' nEkdf.a nvq nE.h yß u nr h' f.org tk mdf¾ nEjqu o jeä
h' nE.h Tijd .;a nEkd b;d wudrefjka f.org wdfõ h'
wE; l÷ mduq, .ia fnkhl .srjq rxpqjla isáhy' fï .srd rxpqj WoEikska
u lEu fidhd h;s' .suka ksjd .ekSug .ia u; ji;s' .skshï jQ ysre
lsrK ksid .srjq úvdjg m;a fj;s' ? fndajk úg .srd rxpqj .ia fnkhg
mshUd h;s'
wms iS.ß
s h keröug .sfhuq' wm iu`. wdÉÖ iy iShd o .ukg tl;= jQy'
iS.ß
s ., Wvg kÕs;a u iq<`.la iu`. iS;, jeä jk nj iShd mejiqfõ h'
wdÉÖ iy iShd iS.ß
s fha isxy mdoh wi, kej;S isákakg ;SrKh l<y' ta
iu`. u iS,j;S kekaod o kej;=Kd h' iS;, iq<`. ú¢ñka wms iS.ß
s ., uqÿkg
u kexf.uq'
26
wfma f.or u,a md;a;sfha iQßhldka; u,a .ila ;sfí' iQßhldka; u,a
.fia fmdfydÜgqjla ;sfnk nj ÿgq ug iQ¾hdf,dalh foig yeÍ u, msfmk
wdldrh n,d .ekSug bjiqula fkdùh' iQ¾hdf,dalh ,efnkjd;a iu`.
iQßhldka; u, msfmk whqre uu ksÍlaIKh lf<ñ'
mjks Ñ;% we£ug olaI h' ta ksid u wehf.a mshd wehg mdg fmÜá f.k;a
fohs' fmykaid ieu úg u mdg fmÜáh f.k Ñ;% we| mdg lrhs' weh
fmryerl Ñ;%hla we| Ñ;% ;r.hlg hejqjd h' tu Ñ;%hg m%:u ia:dkh
ysñ úh' tys § wehg jákd mdg fmÜáhla ;E.s f,i ,enq‚'
wd;¾ ù' Èfhia uy;d zfldia ududZ kñka o y÷kajhs' rg mqrd fldia me<
isgù
q fï jHdmdrhla wdrïN l< ksid t;=udg fldia udud hk ku ,eî we;'
t;=ud .ñka .ug fldia me< fnod §ug .;a fjfyi fldmuK oehs úia;r
l< fkdyels h' fldia yd fldia weg" ;ïnd wdydrhg .ekSug;a jHxckhla
f,i ie§ug;a fhdod .ks;'s fldia .eg" fmdf<dia kñka o ye¢kafõ' fldia
f.äh bÿKq úg rij;a m,;=rls'
27
l%shdldrlu 2
mshjr 1 (
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
mrdl%u uyd úoHd,fha mia jk fY%‚ a fha isi-q isiú
q hkaf.a Ñ;% yd
fmdaiga ¾ m%o¾Ykhla j¾Idjidkfha § meje;aùug iQodkï lr ;sn‚ q '
ta wkqj mdif,a ieu isif q jl=f.a u Ñ;%hla m%o¾Ykhg bÈßm;a lsÍug
Wmfoia fok ,È' tu m%o¾Ykfha § mekai, Ndú; lr mika úiska w¢k
,o mdislv = d fjr< oelafjk Ñ;%hg m%:u ia:dkh o" mEk Ndú; lr
mskia r úiska w¢k ,o Ñ;%h fojk ia:dkh o ysñ lr .;af;a h' ;=ka
jk ia:dkh Èkd .;af;a Èh idhï Ndú;fhka w¢k ,o mQ¾Kf.a Ñ;%h hs'
zmsßisÿ mßirhlaZ hk f;audj meyeÈ,s jk fia fmdaig a ¾ ;r.hla o
mj;ajk ,È' tys § fmaY, úiska w¢k ,o ,o zfvx.= u¾okhZ f;aud lr
.;a fmdaiga rh m<uq ;ekg;a mis÷ úiska w¢k ,o zli< l<ukdlrKhZ
iïnkaO fmdaig a rh fojk ;ekg;a f;aÍ m;a úh' ;=ka jk ;ek Èkd
.;af;a zfmd,s;k s a ÿr,uqZ hkak f;aud lr .;a mqnÿq f.a fmdaig
a rh hs'
;Hd. m%odfkda;i
a jfha § ch.%dylhkag iy;sl m;%hla iu`. Ñ;%
we£ug wjYH jk mdg fmÜá" mski a ,a iy Ñ;% fmd;a msßkeñ‚'
Ñ;% iy fmdaig
a ¾ m%o¾Ykh kerUQ m%Odk wdrdê; wuq;;a ka mjid
isáfha Ñ;% iy fmdaig
a ¾ ks¾udKh i|yd mqyKq q jevigyka bÈßfha §
y÷kajd fok nj;a tajdg iyNd.s ùfuka tu l=i,;d ;j ÿrg;a j¾Okh
lr .; yels jk nj;a h'
²² fþofha wka;¾.; my; i|yka tla tla jpkh mjikak'
mdif,a" mekai," mdisl=vd" mskair" mEk" mQ¾K" msßisÿ" meyeÈ,s" fmaY,"
mqnqÿ" fmdaiagrh" fmd,s;Ska" mdg" fmÜá" mskai,a" fmd;a" msßkeñ‚" mqyqKq
²² .=rejrhd mjik jpk fþofhka fidhd háka brla we£ug isiqkag wjia:dj
fokak'
mshjr 2 (
²² háka bß we¢ tla jpkhla .=rejrhd mjikak'
²² .=rejrhd kï l< isiqfjl=g tu jpkfha uq,a wl=f¾ w.g wefik Yíoh m%ldY
lsÍug;a" tys ms,a, kï lsÍug;a Wmfoia fokak'
Wod ( mdif,a → zwdZ Yíoh - we,ms,a,
²² fuf,i háka bß we¢ jpk .=rejrhd mjid uq,a wl=f¾ w.g wefik Yíoh iy
Bg wod< ms,a, kï lsÍug wyUq f,i f;dard.;a isiqkag wjia:dj fokak'
28
l%shdldrlu 3
mshjr 1 (
²² my; i|yka wdldrfha j.=jla ilia lr .kak'
Wod (
ms,a, l o n
we,ms,a, ldish odrh nd,sld
flá weoms,a,
Èla weoms,a,
flá biams,a,
Èla biams,a,
flá mdms,a,
Èla mdms,a,
fldïnqj
fldïnqj iys; y,a lsÍfï ,l=K
fldïnqj iys; we,ms,a,
fldïnqj" we,ms,,
a iys; y,a lsÍfï ,l=K
mshjr 2 (
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² lKavdhug tla m;%sldjla ne.ska ,nd fokak'
²² by; j.=fõ § we;s wl=re fjkqjg fjk;a wl=re ,nd fokak'
²² lKavdhug tla ù jpk ,sùug Wmfoia fokak'
²² fuh lKavdhï w;r l%Svdjla wdldrhg mj;ajkak'
²² blaukska jpk ,shQ lKavdhu ch.%dyS lKavdhu f,i kï lrkak'
ms,s iys; wl=re fhÿKq jpk iys; ir, fþo lshùu yd ,sùfï
wNHdij,g miqj hxYh yd rldrdxYh fhÿKq wl=re iys; jpk
we;=<;a ir, jdlH yd fþo lshùu yd ,sùug wod< wNHdi ilia
lr isiqka l%shdldrlïys fhdojkak'
29
ms,s Ndú;fha § isiqka ksjerÈ j wjfndaO lr fkd.;a wjia:d fjf;d;a
Bg wjYH m%;sfmdaIK l%shdldrlï .=rejrhd úiska ilia lr isiqka
tajdfhys ksr; lrúh hq;= h'
Wod ( 1' zmdms,af,a m%fNao ;=kZ ms<sn| wjfndaOh ;j ÿrg;a j¾Okh
lsÍu i|yd"
)) wïud ;=U lrú, ;=kg lmd ;=kmy od rig bjqjd h'
)) uqoaor tl;= lsÍu uqÈ;f.a úfkdaodxYhhs'
)) reÑr rejkaje,a, uyd úÿyf,a bf.kqu ,nhs'
)) rejka fmd<g f.dia uqrex.d iy ;=Ulrú, f.kdfõ h'
30
2' m%Yakd¾: ,l=K ^@&
² m%Yakd¾: ,l=K lsysm jrla we;=<;a fþohla f.k lshùu wdo¾Ykh lrkak'
²² zm%Yakd¾: ,l=KZ fmkajd ta ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
²² m%Yak wik jdlHj, w." m%Yakd¾: ,l=K fhdok nj meyeÈ,s lrkak'
²² m%Yakd¾:h fhÿKq jdlH lshùfï § o úrduh ;eìh hq;= nj meyeÈ,s lrkak'
²² ,sùfï § o m%Yak wik jdlHj, jdlH wjidkfha m%Yakd¾: ,l=K fhÈh hq;=
nj meyeÈ,s lrkak'
²² m%Yakd¾: ,l=K fhÿKq jdlH ,sùug fokak'
31
²² isiqkag ;ks ;ks j lshùug wjia:dj ,nd fokak'
²² lshùï fmdf;a úiauhdÈ ,l=K fhÿKq fldgia kej; kej; lshùfï wNHdij,
isiqka ksr; lrjkak'
8'
²² ;s;" m%Yakd¾: ,l=K" fldudj" hq., Wvq fldudj" úiauhdÈ ,l=K" ir, jryka"
flá br hk úrdu ,l=Kq i|yka fþo lshùï fmdf;ka fyda fjk;a f;dard.;a
fþohlska$ilia lr.;a fþohlska fyda f;dardf.k lshùu wdo¾Ykh lrkak'
²² úrdu ,l=Kq Ndú;h ms<sn| j lreKq isysm;a lrkak'
²² úrdu ,l=Kq iys; flá fþo ,nd § by; i|yka úrdu ,l=Kq i,l=Kq lsÍug
wjia:dj fokak'
²² úrdu ,l=Kq fhdod n,d ,sùfï wNHdi fokak'
32
²² wid ,sùfï § úrdu ,l=Kq fhdod ,sùfï wNHdi ,nd fokak'
²² úrdu ,l=Kq flfrys ie,ls,su;a j lshùug wjia:dj ,nd fokak'
²² úrdu ,l=Kq fkdfh¥ flá jdlH ,nd § iqÿiq úrdu ,l=Kq fh§ug wjia:dj
fokak'
²² úrdu ,l=Kq fkdfh¥ flá jdlH iys; ir, fþo ,nd § iqÿiq úrdu ,l=Kq
fh§fï wNHdij, isiqka ksr; lrjkak'
33
L2 S2 R2 W2
bf.kqï m,
²² ir, fPaohlg wjOdkfhka hq;= j ijka oS wik m%Yakj,g ksjerÈ j ms<s;=re
imhhs'
²² ir, fþohlg wjfndaOfhka hq;= j ijka oS wka;¾.;fhka lshfjk woyi
m%ldY lrhs'
²² ir, fþohla lshjd tys iqúfYaI lreKq Wmqgd olajhs'
²² ir, .S;hlg ijka § wik m%Yakj,g wjfndaOfhka hq;= j ksjerÈ j ms<s;=re
imhhs'
34
mshjr 3 (
²² isiqka lKavdhï follg fjka lrkak'
²² .=rejrhd ,nd fok ix{djlg wkqj tla lKavdhul m<uq j isák isiqjdg
fþofha m<uq jk jdlHh lshùug wjia:dj ,nd fokak'
²² lKavdhfï B<`.g isák isiqjdg fojk jdlHh lshùug Wmfoia fokak'
²² fï wdldrhg fþoh iïmQ¾K jk f,i lKavdhfï ish¨ u isiqkaf.ka lshùu
,nd .kak'
²² wk;=re j by; mßÈ fojk lKavdhfuka o lshùu ,nd .kak'
²² fþoh lshùug fmr my; i|yka Wmfoia isiqkag ,nd fokak'
Wmfoia ( ) Yío k`.d lshúh hq;= nj
)) ksjerÈ j jpk WÉpdrKh l< hq;= nj
)) WÑ; fõ.fhka lshùu l< hq;= nj
)) wka;¾.;fha woyig wkqj yeÕSï m%ldY úh hq;= nj
²² by; i|yka ks¾Kdhl Tiafia wvq u ld,hla ;=< lshjk ,o lKavdhu ch.%dyS
lKavdhu jk nj isiqkag mjikak'
²² lKavdhï foflys isiqkaf.ka lshùu i|yd wvq u ld,hla .; lrk lKavdhu
ch.%dyS lKavdhu f,i kï lrkak'
²² fuh l%Svdjla wdldrhg mj;ajkak'
mshjr 4 (
²² fþoh weiqfrka wikq ,nk m%Yk a lsyms hlg ms<;
s r
= e ,sùug isik
q g
a wjia:dj ,nd
fokak'
Wod ( ) frdao mdr Èf.a .sfha fldydg o @
)) f;drf;daxÑhla ke;s j kef`.kafka l=ula o @
)) is; i,s; lsÍfï n,hla we;af;a l=ulg o @
)) ìh .kajk ú,dihlska n,d isákafka ljqreka o @
)) is;g ìh uqiq ye`.Sï we;s jkafka l=ula ksid o@
mshjr 5 (
²² fþofha we;=<;a jdlH ;=kla wid ,sùug fokak'
l%shdldrlu 02
mshjr 01 (
²² my; i|yka fþoh isiqkag fojrla ijka §ug i,iajkak'
tla w;lska uqyoq g;a" wfkla w;ska úYd, kÈhlg;a" ueÈ jQ wfma .ï
fmfoi" l=vd ìï ;Srhls' fmd,a .iska o fo,a .iska o fijK jQ" w;a;k"
lSvdrï" n¨k.=g" lyô,shd" nqre,a," lsß,a," .|mdk hk wdÈfhka fyjqKq
le,E frdoj,a nyq, ìï fmfoia yer" wm is;a .;a iqÿ je,s ;,d we;s jk
frdola o tys ù h' lcq" udoka" wU hk wdÈ .iaj,g jeä úYd, jDlaIhka
fkdjQj o" fkdfhla j¾.fha mlaIk S a o" ydjqka o" f,fykqka o" i¾mhka o"
uq.áhka o" W.=vj
q ka o" j,a óhka o jdih lrk .kj jevqKq wem, m÷re"
trñkshd iy .|mdk wl=,"a fndaúáhd f.duq" tys nyq, ù h' fmar .iaj,
35
fnfyúka fmar yg.;a kuqÿ bÿKq fmar f.ähla wmg lvd .kakg ,enqfKa
b;d u l,d;=rlsk's fmarhla hka;ï meiS ly mdg ùf.k tkq olsk
<uhsk"a th lvd .kakd neúks' tfy;a fld<fha u mdáka fjka fkdl<
yels wuq fmar f.ä" <uhskf a .a weiaj,g yiq fkdù ie`. ù fld< wiafia
ie`.ùu ksid" lyjg yqre r;=mdg jk f;la bÿKq fmar f.ähla fidhd
.;a úg" wm m%;
S s jQfha" ueKsla .rk ñksyl= f,dl= r;= leghla ,;a úg m%;
S s
jkakdla fuks'
wfma .u
ud¾áka úl%uisxy
²² fþoh weiqßka m%Yak lsysmhla ilia lr.kak'
²² tu m%Yak isiqkag bÈßm;a lr ms<s;=re ,nd .kak'
Wod ( ) .ï fmfoi l=vd ìï ;Srhla ù we;af;a l=ula ksid o @
)) le,E frdoj, ;snqKq .ia fudkjd o @
)) l,d;=rlska bÿKq fmar f.ähla lvd .kakg isÿ ù we;af;a wehs @
mshjr 2 (
²² by; fþofha msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² .=rejrhd kï lrk isiqfjl=g fþofhka fldgila lshjk f,ig mjikak'
²² .=rejrhd ix{djla ,nd ÿka miq fþoh lshùu k;r lrk f,ig Wmfoia fokak'
²² wk;=re j wyUq f,i kï lrk ,o isiqfjl=g fmr lshjk ,o isiqjd k;r l<
ia:dkfha isg lshùug Wmfoia fokak'
²² fï wdldrhg mka;sfha ieu isiqfjl=g u fþoh lshùug wjia:dj fokak'
mshjr 3 (
²² isiqkag kej; fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² tla tla isiqjdf.ka lshùu ,nd .kak'
²² fþoh lshùug fmr my; i|yka Wmfoia isiqkag ,nd fokak'
Wmfoia ( ) Yío k`.d lshúh hq;= nj
) ksjerÈ j jpk WÉpdrKh l< hq;= nj
) WÑ; fõ.fhka lshùu l< hq;= nj
)) wka;¾.;fha woyig wkqj yeÕSï m%ldY úh hq;= nj
²² by; oelafjk ks¾Kdhl Tiafia wvq u ld,hla ;=< lshjk isij
q d ch.%yKh ,nk
nj mjikak'
²² i
eu isiqfjl=f.ka u lshùu ,ndf.k wvq u ld,hla ;=< by; ks¾Kdhlj,g
wod< j lshjQ isiqjd ch.%dyS isiqjd f,i kï lrkak'
²² fuh l%Svdjla wdldrhg mj;ajkak'
36
mshjr 4 (
²² my; i|yka jdlH yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² tu jdlH ksYaYío j lshùug isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
²² wk;=re j fþohg wod< jdlH muKla f;dard wNHdi fmdf;ys ,sùug isiqkag
Wmfoia fokak'
)) wfma .u le,E frdols'
)) wfma .u l=vd ìï ;Srhls'
)) wfma .fï le,E frdoj,a nyq, ìï fmfoia fjhs'
)) wfma .fï iqÿ je,s;,d ìï fndfyda h'
)) iqÿ je,s;,d we;s jk frdola tys úh'
)) iqÿ je,s;,d we;s .x.d ;Srhla tys úh'
)) wem, m÷re" trñkshd" .|mdk wl=,a iy fndaúáhd f.duq nyq, úh'
)) w;a;k" lsvdrï" n¨k`.=g .ia le,E frdfoys fkdù h'
)) hka;ï lymdg jqKq fmar <uhs lv;s'
)) hka;ï lymdg jqKq fmar <uhs fkdlv;s'
)) <uhskaf.a weiaj,g yiq fkdjQ fmar" fld< wiafia meiS b§ ;sfnhs'
)) lyjg yqre r;= mdg jk f;la bÿKq fmar f.ähla lsisúfgl fidhd .;
fkdyels h'
mshjr 5 (
²² by; i|yka fþofhka f;dard.;a jdlH ;=kla wid ,sùug fokak'
l%shdldrlu 03
mshjr 01 (
²² y~ mghla weiqfrka my; i|yka .S;h isiqkag foj;djla ijka §ug i,iajkak'
.S;h
37
²² .S;h weiqßka m%Yak lsysmhla ilia lr .kak'
²² isiqkaf.ka m%Yak wid ms<s;=re ,nd .kak'
Wod ( ) wyfia mshdi,kafka ljqreka o @
)) oji Wod jQ nj lshfjk .S; fldgi l=ula o @
)) pQá l=re,a,ka .S; .ehSfuka miq j lrkafka l=ula o @
mshjr 2 (
²² isiqka lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² .S;fha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² .=rejrhd mka;sfha ish¨ u isiqka iu`. .S;h ;d,hg .dhkd lrkak'
²² wk;=re j tla tla lKavdhïj,g .S;h .dhkd lsÍug wjia:dj ,nd fokak'
mshjr 3 (
²² my; i|yka mejreï mf;ys msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² .S;hg wkqj isÿjk isÿùï wxl fhdod fm< .eiaùug Wmfoia ,nd fokak'
38
l%shdldrlu 04
mshjr 1 (
²² y~ mghla weiqßka my; i|yka .S;h foj;djla muK isiqkag ijka §ug
i,iajkak'
.S;h
39
mshjr 2 (
²² isiqka lKavdhï follg fjka lrkak'
²² .S;fha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² .=rejrhd mka;sfha isiqka iuÕ .S;h ;d,hg .dhkd lrkak'
²² t
la lKavdhula z<uhdf.aZ fldgi;a wfkla lKavdhu ziq<f`.aZ fldgi;a f,i
.S;h .dhkd lsÍug i,iajkak'
²² wk;=re j lKavdhï fol ixjdouh fldgia fol udre lrñka .S;h .dhkd
lsÍug fhduq lrkak'
mshjr 3 (
²² my; i|yka mejreï mf;ys msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² mejreu lsÍu i|yd wod< Wmfoia ,nd fokak'
40
L3 S3
bf.kqï m,
²² <ud lú" .S;j,g ijka § thska lshfjk woyi mjihs'
²² <ud l;kaorj,g ijka § wka;¾.;h ms<sn| idlÉPd lrhs'
²² úoHd m%nkaOj,g ijka § wka;¾.;h ms<sn| ixjdofha fhfohs'
²² fõÈld kdgHhla krUd thska lshfjk woyi mjihs'
²² Ñ;%mghla krUd tys we;=<;a isoaê ms<sn| l;d lrhs'
²² pß;dfrdams; j l;d lsÍfï l=i,;dj j¾Okh lr .kshs'
<ud lú
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka lú fm< iqÿiq wdldrhlg lsysm jrla isiqkag ijka §ug i,iajkak'
²² wk;=re j isiqka iu`. o lsysm jrla lú fm< .dhkd lrkak'
uf.a rg
fmr È. f,dalfha nn<k uq;= weg h
mK we;s uyd iuqÿre mjqfrka jg h
fy< Èjhsk uf.hs ud bmÿK rg h
f,dj wka ish¨ Èjhska fïlg hg h
41
reyqfKa l=Uqre ire idrhs tl ySh hs
ñkafkaßfha ckmohhs fj,a hdh hs
rcrg m<df;a muKla jeõ iSh hs
fïjd n,kakg fuka br y| mdh hs
<ud .S;
l%shdldrlu 2
mshjr 1 (
²² my; i|yka .S;h iqÿiq wdldrhlg isiqkag lsysm jrla ijka §ug i,iajkak'
²² isiqka iuÕ tla j .S;h ;d,dkqrEm j .dhkd lrkak'
.S;h
wlafl álla bkakflda - weúÈka b|.kakflda
mqxÑ l;djla lshkak ;sfhkjd $$
u,a,s kslx bkakflda - ug hkakg fokakflda
f.or fodf¾ jevm, ug ;sfhkjd $$
u,a,s yß u o`.ldrhs - lshk lsis;a foa kdihs
wlal yß u lgldrhs - wdorhla ke;s .dkhs
fyda ' ' '
w;k fu;k fi,a,ug u uq`M oji u f.jkjd
ta uÈjg f.or weú;a ug lror lrkjd
wlal kslx fllal jf.hs - fydhkafk uf. jerÈ u hs
Tfydu ;ry .;af;da;ska - blaukg u kdls fjhs
42
u,a,s kslx bkakflda - ug bkakg fokakflda
wlafl álla bkakflda - weúÈka b|.kakflda
u,a,s yß u o`.ldrhs - lshk lsis;a foa kdihs
wlal yß u lgldrhs - wdorhla ke;s .dkhs
fyda ' ' ' '
ysákak wïud tk ;=re - lrjkakx fyd| jevla
f.or fodf¾ jev yskaod - ug ´jg kE bvla
uu keye nh fjkafk wlafl - fõje, we; yx.,d
wïud wdofrhs fk ug - fudkj l<;a wlal,d
wlafl álla ' ' '
u,a,s kslx ' ' '
mo rpkh ( u¾úka fiakdr;ak
mshjr 2 (
²² .S;h weiqßka m%Yak lsysmhla ilia lr .kak'
²² tu m%Yak isiqkaf.ka wid ms<s;=re ,nd.kak'
Wod ( ) fuu .S;fha we;=<;a pß; fudkjd o@
)) u,a,S wlaldg weúÈka b|.kakg lshkafka wehs@
)) u,a,S mjik fohg wlald wjk; fkdjkafka wehs@
)) —u,a,s o`.ldrhs˜ lshkafka wehs@
<ud l;d
l%shdldrlu 3
mshjr 1 (
²² lshùï fmdf;a we;=<;a —b;=re if;ag˜ l;djg ijka §ug isiqka fhduq lrkak'
²² l;dj rij;a wdldrhg isiqkag mjikak'
²² l;dfjka .uH jk woyi iy l;kaorfha wka;¾.;h ms<sn| j isiqka iuÕ
idlÉPd lrkak'
mshjr 2
²² l;dj weiqfrka ilia lr .;a m%Yak lsysmhla isiqkaf.ka wid ms<s;=re ,nd
.kak'
43
úoHd m%nkaO
l%shdldrlu 4
mshjr 1 (
²² — úoHd m%nkaO˜ hkq hïlsis .fõIKYS,S úoHd;aul w;aoelSula rij;a whqßka ,shd
we;s l;djlg nj isiqkag ir, j meyeÈ,s lr fokak'
²² ta wkqj —úoHd m%nkaO˜ l=;+y,h okjk" fuf;la fmr fkdú¢ wmQ¾j úoHd;aul
w;aoelSula ms<sn| úia;r flfrkakla njg o meyeÈ,s lrkak'
mshjr 2 (
²² mka;sfha isiqka lKavdhï lrkak'
²² lshùfï fmdf;a we;=<;a zl=re¨ ñ;=rdZ mdvu wdo¾Y lshùul ksr; jkak'
²² tys § l=;+y,h wjOdrKh jk mßÈ iy isiqkaf.a wjOdkh r|jd .ekSug iu;a
jk mßÈ lshjkak'
mshjr 3
²² úoHd m%nkaOfha wka;¾.;h ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPdjl fhfokak'
²² fuys we;s úoHd;aul jdxud,dj l;d rihg ndOdjla fkdjk mßÈ ir, j
meyeÈ,s lrkak'
mshjr 4
²² úoHd m%nkaOh fldgia jYfhka isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
²² m%nkaOh weiqfrka ilia lr.;a ir, m%Yak wid ms<s;=re ,nd .kak'
Wod ( ) T,aikaf.a wNHjldY hdkhg f.kd l=re,a,d y÷kajd we;af;a ljr
kulska o @
)) tu l=re,a,d wyfia /£ isáfha l=ukdldrfhka o @
)) ly msydgq .=<h
s la ù ;snK
q q l=re,a,dg kej; mK ,enqfKa l=ula ksidfjka
o@
úoHd m%nkaOh ri ú£u muKla fuys uQ,l s wruqK jk w;r" bka wfmalI a d
lrkqfha fuu jhfia isik q a l=;y
+ ,h iu`. ,nd .kakd w;aoelSï rij;a f,i
ú£ug fhduq lsÍfï uQ,l s wä;d,ula oeóu mu‚' fujka idys;H m%nkaO fldgia
mßYS,kfhka isik q f
a .a lshùfï reÑh j¾Okhg bv ie,fia' fuu jhfia §
fujeks foa uÕska oekqu úuiSug ,sÅ; m%Yk a ,nd §u lsiÿs úfgl fkdl< hq;= h'
úoHd m%nkaOfha we;s úoHd;aul jpkj, w¾:h úuiSu fyda jdxud,dj iïnkaO
j m%Yk
a úuiSu fyda fkdlrkak'
44
fõÈld kdgH
l%shdldrlu 5
mshjr 1
²² fõÈldjl r`. olajk kdgH —fõÈld kdgH˜ f,i y÷kajk nj isiqkag meyeÈ,s
lrkak'
²² kdgHfha tk pß;j,g .e<fmk f,i we÷ï we£u" fjia .ekaùï iy fõÈld
ieris,s hkdÈh o fõÈld kdgHhl iqúfYaI foa nj;a" pß;j,g Tìk f,i
r`.oelaùu" .dhkh" miqìï jdokh" wdf,dallrKh wdÈfhka o fõÈld kdgHhla
iukaú; jk nj;a mjiñka fõÈld kdgHhl miqìu ir, j wjfndaO lrjkak'
²² fõÈld kdgH ms<sn| meyeÈ,s lsÍfuka wfmalaId lrkqfha zfõÈld kdgHZ ms<sn|
jk w;aoelSï ,nd .ekSug isiqkag myiq lsÍu ñi ta weiqfrka isiqkaf.a oekqu
msßlaiSug fkdjk nj i,lkak'
mshjr 2
²² fidau,;d iqnisxyf.a —mqxÑ wmg oeka f;afrhs˜ fõÈld kdgH keröug isiqkag
wjia:dj fokak'
mshjr 3
²² kdgHh ms<sn| j isiq woyia úuikak'
²² —fõÈld kdgHfha˜ wka;¾.;h ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² tys § tla tla pß;" isoaê iy kdgHfhka bÈßm;a lrk m‚úvh ms<sn| j;a jeä
wjOdkhla fhduq lrñka idlÉPdj fufyhjkak'
mshjr 4
²² kdgHh weiqfrka ilia lr.;a m%Yak lsysmhlg ms<s;=re ,nd .kak'
Wod ( ) fuu kdgHfha isák pß; ljf¾ o@
)) lïue<slu wy,l j;a ke;af;a ldf.a o@
)) lkakg lsis u fohla fkdue;s j l=iais .dfka weúoafoa ljqreka o@
)) —ù lr,la˜ ÿgq l=l=¿ ydñg is;=fKa l=ula o@
)) msá fldgd" msá y,d idokafka l=ula o@
)) fuu kdgHfhka fok WmfoaYh l=ula o @
ukfia ri úkaokh we;s lr,Sfuka isiqka l,djg fhduq lsÍu" fuu kdgHh
u.ska wfmalaId flfrhs'
pß; úuiSu" wjia:d iïnkaOh fyda kdgHh weiqfrka oekqu úuiSug ,sÅ;
m%Yak ,nd §u fyda kdgH fm< lgmdvï .ekSu fyda wdÈh lsisÿ úfgl
wfmalaId fkdflfrhs'
45
Ñ;%mg
l%shdldrlu 6
mshjr 1
²² bkaÈl *¾äkekavfq .a iskud rpkh yd wOHlaIKh lrk ,o —fyda .dkd fmdl=K˜
Ñ;%mgh isiqkag keröug wjia:dj fokak'
mshjr 2
²² Ñ;%mgh keröfuka miq j tys we;=<;a jQ l;dj ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPdjl
fhfokak'
²² tys we;=<;a jQ isoaê u;lhg kxjñka ta ms<sn| j isiqkag ;u woyia oelaùug
u`. fmkajkak'
mshjr 3
²² Ñ;%mgh weiqfrka ir, m%Yak lsysmhla wid isiqkaf.ka jdÑl m%;spdr ,nd .kak'
Wod ( ) l,dm wOHdmk ld¾hd,fha ks,Odß uy;d mdi,g f.kdfõ l=ula o @
)) Wmq,S Wfoa /iaùfï § l;d lf<a l=ula ms<sn| j o @
)) ciaáka ududg ud¾. ix{d mdvï b.ekaùug <uhska uykais jQfha wehs @
uu iq<Õla fjñ'
uu ó ueiafila fjñ'
uu .=rejßhla$.=rejrfhla fjñ'
uu mEkla fjñ'
46
Wod ( uu mqj;am;la fjñ'
)) lvodis yd ;Ska; fhdodf.k uu uqøK hka;%fhka Wm; ,nkjd'
)) rfÜ isÿ jk jeo.;a isÿ ùï" fjkialï yd oekaùï wdÈh uf.ka oek
.kak mq¿jka'
)) f,dl= l=vd ieu fokdf.a u oekqu j¾Okh i|yd uu úYd, fufyjrla
bgq lrkjd'
)) rg rgj, f;dr;=re o ud ksid yeu fokdg u oek .kak mq¿jka'
)) úúO f;dr;=re ,nd §ug uu b;d m%fhdackj;a ld¾hhla bgq lrkjd'
mshjr 2
²² .=rejrhd isÿ l< wdo¾Ykh yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² .=rejrhdf.a l;dj wdo¾Ykhg f.k ;ud hehs is;d .;a foh ms<sn| j l;dj
ixúOdkh l< hq;= njg isiqkag mjikak'
²² tys § my; lreKq tlska tl .=rejrhdf.a l;dfjka WodyrK imhñka isiqkag
ir, j meyeÈ,s lrkak'
)) m<uq jk jdlHfhka ;ud ljfrlao hkak ms<sn| j wdl¾IŒh ye¢kaùula
l< hq;= nj
)) fojk" ;=ka jk iy y;r jk jdlHj,ska ;udf.ka isÿ jk fiajh" ;udf.a
ld¾hNdrh ms<sn| j úia;r l< hq;= nj
)) mia jk jdlHfhka ;udf.ka isÿ jk fufyh ;j ÿrg;a wjOdrKh jk mßÈ
;udf.a j.lSu" hq;l
= ï fkdwvq j bgq lsÍu isÿ lrk nj úYo jk iuia;h
wjOdrKh jk jdlHhla tl;= l< hq;= njg .=rejrhdf.a l;dfjka o WodyrK
imhñka b;d ir, j meyeÈ,s lrkak'
mshjr 3
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² mshjr 01ys i|yka wjia:d tla tla lKavdhug tl ne.ska ,nd fokak'
²² tla tla ud;Dldfõ i|yka mqoa.,hd$i;d$fofhys ld¾hNdrh iy jákdlu
isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² ;ud hehs is;d .;a mqoa.,hd$i;d$foh ms<sn| lKavdhu ;=< idlÉPd lsÍug
Wmfoia fokak'
²² tys § .=rejrhdf.a ueÈy;a ùfuka l;dj f.dvk`.d .; hq;= wdldrh iïnkaOfhka
isiqkag iydh olajkak'
²² lKavdhfï bÈßm;a lsÍula f,i l;dj bÈßm;a lrjkak'
47
R3 W3
bf.kqï m,
²² <ud lú" .S; lshjd wik m%Yk a j,g wjfndaOfhka hq;= j ksjerÈ ms<;
s r
= e ,nd fohs'
²² <ud l;kaor lshjd wik m%Yakj,g ;¾ldkql+, j woyia bÈßm;a lrhs'
²² úoHd m%nkaO lshjd tys is;a .;a wjia:djla Ñ;%hg k`.hs'
²² fõÈld kdgHhla krUd ta weiqfrka wik m%Yakj,g ms<s;=re imhhs'
²² Ñ;%mghla krUd tys is;a .;a wjia:djla Ñ;%hg k`.hs'
²² pß;hlg wdfrdamKh ù wjfndaOfhka hq;= j ksjerÈ j lshjhs'$,shhs'
²² Ñ;% l;d lshjd ks¾udKYS,S woyia bÈßm;a lrhs
<ud lú
l%shdldrlu 1
mshjr 1 (
²² zuf.a rgZ lúfmf<ys msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² zuf.a rgZ lú fm< isiqkag lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
mshjr 2 (
²² my; i|yka mejreu isiqkag ,nd § ms<s;=re ,sùug wjia:dj fokak'
1' m<uq jk lúfhka zuf.a rgZ y÷kajd we;af;a l=ula f,iska o@
2' zf,dalfha wka rgj,g jvd uf.a rg by< hZ hk woyi § we;s lú fma<sh
,shkak'
3' .S;fha i|yka j we;s mßÈ uyje,s" le,‚" l`M" j,fõ hk .x.d wdrïN
jk lkao kï lrkak'
4' uf.a rfÜ kduh f,dj mqÿu lrjQfha l=ula ksid o @
5' zuf.a rg lDIsld¾ñl rglaZ hehs lshfjk lúh Wmqgd ,shkak'
<ud .S;
l%shdldrlu 2
mshjr 1 (
²² zwlafl álla bkakfldaZ .S;h isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
mshjr 2 (
²² my; i|yka m%Yakj,g ms<s;=re ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
Wod ( 1' zmqxÑ l;djla lshkak ;sfnk njZ mjid u,a,s wlaldg lrkakg lshkafka
l=ula o @
2' wlaldg u,a,sf.a l;d wikakg fõ,djla ke;af;a wehs @
3' u,a,S uq`M oji u f.jkafka l=ula lrñka o @
4' u,a,Sf.ka fíÍug neß jQ ;ek wlald mjikafka l=ula o @
5' u,a,Sf.a oÕldrlï .ek lshfjk wjia:d folla ,shkak'
48
<ud l;d
l%shdldrlu 3
mshjr 1 (
²² lshùï fmdf;a we;=<;a —b;=re if;ag˜ l;dj my; i|yka wdldrhg lshùug fhduq
lrkak'
²² wyUq f,i kï l< isiqfjl= mka;sh bÈßhg le|jkak'
²² —b;=re if;ag˜ mdvfï fldgila Yío kÕd lshùug Wmfoia fokak'
²² fï wdldrhg ish¨ u isiqka ksfhdackh jk mßÈ mdvu lshùug wjia:dj fokak'
mshjr 2
²² my; i|yka mßÈ mejreï m;la ilia lr .kak'
²² l;dj weiqfrka ilid we;s m%Yk
a j,g ms<;
s r
= e ;s;a bß u; ,sùug isik
q g
a Wmfoia
fokak'
úoHd m%nkaO
l%shdldrlu 4
mshjr 1 (
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² lshùï fmdf;a we;=<;a zl=re¨ ñ;=rd Z hk úoHd m%nkaOh lshjd .ekSug m%udKj;a
ld,hla isiqkag ,nd fokak''
mshjr 2 (
²² zl=re¨ ñ;=rd Z l;dfõ is;a .;a wjia:djla Ñ;%hg ke`.Sug isik
q g
a wjia:dj fokak'
²² tla tla isiqkag ;ud we¢ Ñ;%fha wjia:dj meyeÈ,s lsÍug wjia:dj fokak'
²² lKavdhï ;=< we| we;s Ñ;% m%o¾Yk mqjrejg .kak'
²² ish¨ u isiqkag Ñ;% keröug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
49
fõÈld kdgH
l%shdldrlu 5
mshjr 1 (
²² zmqxÑ wmg oeka f;afrhsZ mdvu lshjd .ekSug isik
q g
a m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
mshjr 2 (
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² i|yka j we;s m%ldYh yß kï z√Z ,l=K o" jerÈ kï z«Z ,l=K o fh§ug
Wmfoia fokak'
Ñ;%mg
l%shdldrlu 6
mshjr 1
²² zfyda .dkd fmdl=KZ Ñ;%mgh krUd tys is;a .;a wjia:djla Ñ;%hg keÕSug
isiqkag wjia:dj fokak'
50
²² .=rejrhd th lsysm jrla lshjkak'
²² isiqkag o lsysm jrla lshùug wjia:dj fokak'
²² tu wdo¾Ykfhys jdlH f.dvk`.d we;s ms<sfj< kej; wjOdrKh lrkak'
²² jdlH ,sùfï § jpk .<md we;s wdldrh ir, j meyeÈ,s lrkak'
mshjr 2
²² mqoa.,hl=$if;l=$fohla ;ud hehs is;df.k ,sùug yels jk my; i|yka
ud;Dld yqkq mqjrefõ ,shkak'
)) uu .ila fjñ'
)) uu iq<Õla fjñ'
)) uu óueiafila fjñ'
)) uu .=rejßhla$.=rejrfhla fjñ'
)) uu mEkla fjñ'
mshjr 3
²² by; tla tla ud;Dldfõ i|yka mqoa.,hd$i;d$fofhys ld¾hNdrh" jákdlu
hkdÈ foa ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPdjl fhfokak'
²² by; tla ud;Dldjla f;dardf.k ta ;ud hehs is;d jdlH myla f.dvk`.d ,sùug
isiqkag wjia:dj fokak'
²² jdlH f.dvk`.d ,sùug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
Ñ;% l;d
l%shdldrlu 8
mshjr 1
²² isiqka l=vd lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² my; ±lafjk Ñ;% l;dj lKavdhug tl ne.ska ,nd fokak'
²² Ñ;% l;dj n,ñka tys we;s foa lshùug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
51
tal fyd| woyi'
fï fod< mdfrka wms tfykï
tf.dv fjk tl
;uhs .ug hkak huq'
;sfhk flá u
mdr' wms taoKafvka
tf.dv fjuq'
hd¿fõ ' ' ' flda ' ' ' flda ' ' '
wr n,kak' j;=r ta fokakd wms Èyd
hg bkafka ljqo lsh,d' n,ka bkafka' wms;a
wms;a tlal fï n¨ megjq tlal hkak o
fokak;a hkj o @ wfma okafka kE'
.fï § uu ljodj;a
tfyu fokafkla
oel,d kE'
fïl mqÿu
jevla fka' fï W;a;rhla
weyqKd o@ wehs Th kEfka'
fokakd wms;a tlal oeka wms fudlo
tkafka wmsj lrkafka @
okakjd o @
52
lula kE'
wms fj,dj kdia;s Tõ' tal
lrkak ´k kE' wms we;a;' wms tf.dvg
oekgu;a mrlalh = 's wms .sy,
s ,
a u wyuq wehs wms;a
tklï hd¿fjda tlal tkafka@ lsh,d'
n,df.k we;s' wmsj okakj o@
lsh,d
mshjr 2
²² Ñ;% l;dj úYd, lr isiqkag m%o¾Ykh lrkak'
²² tu Ñ;% l;dfjka lshfjk foa iy ,shd we;s foa isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² Ñ;% l;dj weiqfrka ilia lr.;a m%Yak wid isiqkaf.ka jdÑl ms<s;=re ,nd
.kak'
mshjr 3
²² my; i|yka Ñ;% l;dfõ msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² tys we;=<;a Ñ;% l;dj ne,Sug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² Ñ;% l;dfõ ysia;eka iys; fldgi iïmQ¾K lrk f,ig isiqkag Wmfoia fokak'
53
reishdkq mska;+r l;d fmd; weiqfrka w¢k ,oaols'
mshjr 4
²² ;j;a fujeks ir, Ñ;% l;d ,nd § fonia ,sùug isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
54
L4 S4 R4 W4
bf.kqï m,
²² Wmfoia lshjd ksjerÈ j m%;spdr olajhs'
²² m%jD;a;sj,g ijka § tys wka;¾.; lreKq fláfhka m%ldY lrhs'
²² ksfõokhlg ijka § tys jeo.;a lreKq ksjerÈ j bÈßm;a lrhs'
²² m%jD;a;s bÈßm;a lsÍfï l=i,;dj m%o¾Ykh lrhs'
²² ksfõok bÈßm;a lsÍfï l=i,;dj m%o¾Ykh lrhs'
²² úia;r l:khlg ijka § ta weiqfrka wik m%Yakj,g ms<s;=re fohs'
Wmfoia
l%shdldrlu 1
mshjr 1 (
²² —Wmfoia˜ hkq fudkjd oehs m<uq j isiqkag wjfndaO lr fokak'
²² úúO wjia:dj, § iy úúO ia:dkj, § Wmfoia ms<sme§ug isÿ jk nj isiqkag
mjikak'
Wod ( ) mqia;ld,hg" wd.ñl ia:dkhlg fyda fjk;a fmdÿ ia:dkj,g fyda
.sh úg tys we;s Wmfoia lshjd fyda wid fyda tu Wmfoiaj,g wkqj
lghq;= lsÍug isÿ jk nj
²² tjka w;aoelSïj,g uqyqK ÿka wjia:d ms<sn| j isiqkaf.ka úuikak'
²² tfuka u tu wjia:dj,g jvd fjk;a wdldrhlg Wmfoia ms<sme§ula o ;sfnk
nj my; i|yka WodyrKh weiqfrka wjOdrKh lrkak'
Wod ( mdvula wjidkfha § fokq ,nk wNHdij,g ms<s;=re ,sùfï § tys i|yka
Wmfoia fyd¢ka wjfndaO lrf.k ta wkqj ms<s;=re ,sùug isÿ jk nj
isiqkag ir, j meyeÈ,s lr fokak'
²² ta wkqj mdvula wjidkfha" § we;s wNHdij,g wod< tu Wmfoia"
)) b;d fyd¢ka lsysm jrla lshúh hq;= nj" fkdtfia kï Wmfoiaj,g fyd|ska
ijka Èh hq;= nj
)) fok Wmfoia fyd¢ka wjfndaO lr.; hq;= nj
)) Wmfoiaj,g wkqj fyd¢ka lghq;= l< hq;= nj wjOdrKh lrkak'
²² wNHdij,g ms<s;=re ,sùu i|yd fokq ,nk Wmfoiaj, § isiqka nyq, j lrk
jerÈ y÷kd f.k ta wkqj WodyrK foñka § we;s Wmfoiaj,g wkqj l%shd l<
hq;= wdldrh wjfndaO lr fokak'
Wod ( my; i|yka jdlHj,g iqÿiq úrdu ,l=Kq fhdod jdlH kej; ,shkak'
)) uu mdi,a hñ
)) mqf;a fuydg tkak hehs ;d;a;d lsjqfõ h
)) jegfld¿ jÜglald lerÜ iy fndaxÑ fjka fjka j wiqrkak
55
²² § we;s jdlH kej; ,shd iqÿiqq úrdu ,l=Kq oeóu l< hq;= nj wjOdrKh lrkak'
²² Wmfoia ksis mßÈ fkdlshjd wjfndaO fkdlr f.k ms<;
s r
= e ,sùfuka isik
q g
a isÿ jk
wjdis fmkajd fokak'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
wms y;r mehla muK hd;%d fldg ¥mf;a ol=Kq me;a;g <`.d ùuq' fï
jr wm Trej keje;ajf Q ha m<uq fojdrfhys u keje;ajQ ;ekg jvd fyd|
;ekl h' .,al`= M lsym s hla we;s ta .x bjqr uvj<la fkdù h' È. fndre
ll=,a rdYshla jeks uq,j a ,ska ke`.S isá lfvd,a .ia fm< ¥m; jgd hdug
;kk ,o md,ula jekak' wms Trefjka nei Trefõ ;snK q q ish¨ foa f.k
Trej o f.dvg weoafouq' bjqrg u|la wE;ska ;snK q q ,S fldg ;=kla fmr<d
;nd tys .,a oud ;<d f;dgqm<la o iEÿfjuq'
ufvd,a ¥j"
ud¾áka úl%uisxy
²² fþohg wod< j my; i|yka Wmfoia wkqj ilia lr .;a wNHdi lKavdhïj,g
,nd fokak'
²² tla tla wNHdi i|yd § we;s Wmfoia fjk fjk u isiqkag wjOdrKh lrkak'
Wod ( fþoh weiqfrka wid we;s m%Yakj,g wod< ms<s;=re" —§ we;s ;s;a bß u;
,shkak˜ hk Wmfoi .;a úg tys ms<s;=re ,súh hq;af;a" § we;s ;s;a bß
u; ñi fjk;a ;ekl fkdjk nj wdÈ jYfhka
²² Wmfoia kej; lshjd fþoh weiqfrka § we;s wNHdi lsÍug isiqkag wjia:dj
fokak'
²² ish¨ u wNHdi iys; mejreï m;a" lKavdhïj,g ,nd § l%shdldrlïj, isiqka
ksr; lrjkak'
56
fþoh lshjd my; i|yka m%ldY yß kï z√Z ,l=K o" jerÈ kï z«Z ,l=K
o jryka ;=< fhdokak'
1' ;=ka mehla muK hd;%d fldg ¥m;g <`.d ùuq' ^ &
2' fujr Trej keje;ajQfha jvd fyd| ;ekl h' ^ &
3' .,al=`M lsysmhla we;s .x bjqf¾ uvj<la ù h' ^ &
4' lfvd,a .ia fm< ¥m;g hEug ie¥ f;dgqm<la jeks h' ^ &
5' f;dgqm< ieÿfõ ,S fldg ;=kla fmr<d .,a oud ;e<Sfuks' ^ &
1' y;r mehla muK hd;%d fldg ¥mf;a' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
^ol=Kq me;a;g <`.d ùuq'$jï me;a;g <`.d ùuq'&
2' Trej keje;ajQfha m<uq fojdrfhys u keje;ajQ ;ekg jvd' ' ' ' '
^krl ;ekl h'$fyd| ;ekl h'&
3' È. fndre ll=,a /ila fuka jQfha ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
^udr .ia fm< h'$lfvd,a .ia fm< h'&
4' Trefõ ;snqKq ish¨ foa f.k Trej ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
^f.dvg weoafouq'$hd;%d lf<uq'&
5' ,S fldg ;=kla fmr<d .,a oud ;<d ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
^md,ula iEÿfjuq'$f;dgqm<la ieÿfjuq'&
57
my; i|yka jpk .<md jdlH ilia lr ;s;a bß u; ,shkak'
1' ol=Kq $ <`.d úh' $ ¥mf;a $me;a;g $Trej
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
m%jD;a;s
l%shdldrlu 2
mshjr 1 (
²² rEmjdyskS hka;%hl wdlD;shla ilia lr .kak'
²² my; i|yka m%jD;a;s m%ldYh lshùï m;la f,i ilia lr .kak'
wdhqfndajka
fï l,K <ud rEmjdyskS fiajh hs'
m%jD;a;s m%ldYh
bÈßm;a lsÍu ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
uq,ska u isria;,
²² laI‚l wdydr Ndú;fhka j<lsk f,i ffjoHjre mji;s'
²² li< l<ukdlrKh i|yd ;srir úi÷ul wjYH;dj u;= fjhs'
²² f,dal jeäysá Èkh ieufrhs'
²² fcdydka mSßia uy;d tjriaÜ lkao ;rKh l< fojk Y%S
,dxlslhd njg m;a fjhs'
²² j¾;udkfha § laI‚l wdydr Ndú;h orejka w;r nyq, ù we;' b;d u
flá ld,hla ;=< § ms<f s h, lr .; yels fuu wdydr w;r we;s kQâ,ai"a
isi,
s a îu" fidfiacia jeks wdydr .ekSug <uhs leue;a;la olaj;s' laI‚l
wdydr .ekSu ksid orejkaf.a YÍr Yla;h s wvq ùu" u;l Yla;h s wvq ùu
wdÈh isÿ jk w;r tu.ska úúO f,v frda.j,g f.dÿre ùu o isÿ fõ'
YÍrhg wjYH fmdaIKh laIKsl wdydrj,ska ,nd .; fkdyels w;r tu.ska
,efnkafka laI‚l Yla;h s la mu‚'
58
fï ksid fj<| fmdf<a we;s laI‚l wdydr orejkag ,nd §fuka j<lsk
f,i ffjoHjre mji;s'
²² Y%S ,xldfõ li< w¾nqohg ;srir úi÷ula fï jk úg wjYH ù we;' fï
i|yd úúO wxYj,ska idlÉPd lrkq ,enqj o iaÓr úi÷ula fï jk;=re;a
f.k fkdue;' li< l<ukdlrKh ms<n s | úfYaI{fhl= î'î'iS' isxy,
fiajh fj; woyia olajñka mjid isáfha li< l<ukdlrKh iïnkaOfhka
jk jeo.;a u uq,a u wÈhr wdrïN úh hq;f a ;a ;u ksjiska nj hs' bj; ouk
wdydr øjH" ldâfndaâ" fmd,s;kS "a ùÿre jeks foa fiiq øjHj,ska fjka lr
;eîu m<uq j l< hq;= nj;a uq`M;ekaf.hs b;=re jk msiQ wdydr iy fkdmsiQ
wdydr fldïfmdaiÜa n÷kaj, oeñh hq;= nj;a Tyq mjihs'
²² ieu jirl u Tlaf;dan¾ m<uqfjksodg f,dal jeäysá Èkh fhfohs'
j¾;udkh jk úg jeäysáhkag ie,lSu l%ufhka wvq fjñka mj;sk nj
meyeÈ,s j fmfkk ;;a;ajhls' ksjfia § jeäysáhkag fkdie,lSu" uy
u`. oud hEu" jeäysá ksjdij,g fhduq lsÍu wdÈh ms<sn| ksrka;rfhka
wikakg olskakg ,efnhs' jeäysáhkag ie,lSu wdrïN l< hq;af;a ;u
ksjisks' ;udf.a ksjfia isák jeäysáhkag ie,lSu uÕska iudcfha isák
jeäysáhkag lreKdj oelaùug yelshdj ,efnhs' jeäysáhkag ie,lSu
jeäysá Èkhg muKla iSud fkdlr" th ;u hq;=lula iy j.lSula f,i
i,ld jeäysáhkag ie,lSug ieu fokd wÈgka lr .; hq;= h'
²² tjriaÜ lkao ;rKh l< fojk Y%S ,dxlslhd fcdydka mSßia uy;d hs' Tyq
tjriaÜ lkao ;rKh lf<a 2018 uehs ui 22 od hs' 2016 uehs ui 21 Èk
chka;s l=reW;=ïm, kue;s Y%S ,dxlsl ldka;dj tjriaÜ lkao ;rKh l<d
h' weh tjriaÜ lkao ;rKh l< m<uq jk Y%S ,dxlsl ldka;dj jQjdh'
weh iu`. fcdydka mSßia uy;d o lkao ;rKh lsÍug iyNd.s úh' tfy;a
Tyqg m%udKj;a mßÈ Tlaiscka fkdue;s ùu ksid tu .uk w;ru`. § k;r
lsÍug isÿ úh' Tyqf.a W;aidyh iy lemùu ksid u fojk wjia:dfõ §
lkao ;rKh lsÍug yels úh' l÷ ;rKhg leu;s Y%S ,dxlslhkag wjYH
mqyqKqj ,nd §ug fcdydka mSßia uy;d iy chka;s l=reW;=ïm, uy;añh
iQodkñka isák nj Tjqyq udOHhg mejiQy'
m%jD;a;s iudma; hs'
59
wm mdif,a mia jk fY‚ a% fha ii s i
q is ú q hkf a .a k¾s udK mo%¾Ykhla meje;ù a ug
zmN% dúZ l,dljh lgh; q = ixúOdkh lr we;' ta i|yd Ñ;"% w;l a ï" lú" .; S "
l;koar we;< = ;a k¾s udK bÈßm;a l< yels nj zmN % dùZ l,dljh okj a d iá s h's
mo%¾Ykh i|yd Tn bÈßm;a lrk k¾ s udK Tnf.a u k¾ s udK njg mk; a N s dr
.r= ejrhd iy;l s l< h; q = h' ih s ¨ u k¾ s udK iem; a eïn¾ ui 15 Èkg fmr
Ndr Èh h; q = h' k¾ s udK bÈßm;a lrk ieu ii s f
q jlg = u iy;l s m;h % la o
ch.d%yl ch.d%yl s djkg a ;Hd. mß s keóug o zmN % dùZ l,dljh ie,iï q lr we;'
—mN % dù˜ k¾s udK mo%¾Ykh iy ;Hd. mo%dfkd; a i
a jh iem; a eïn¾ ui 30 Èk
fm'j'9'00g mdi,a mßYf % ha § meje;ù a ug kh s ñ; h'
mshjr 2 (
²² ksfõokfhys msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² .=rejrhd ksfõok ffY,sfhka hq;= j ksfõokh lsysm j;djla lshjkak'
²² wk;=re j .=rejrhd tu ffY,sfhka isik
q a iu`. o fo;=ka j;djla ksfõokh lshjkak'
²² bka miq isiqkag muKla ksfõokh bÈßm;a lsÍug wjia:dj i,iajkak'
mshjr 3 (
²² ksfõokh weiqfrka wik my; i|yka m%Yakj,g ms<s;=re ,sùug isiqkag wjia:dj
fokak'
)) ks¾udK m%o¾Ykh mj;ajkafka l=uk fY%K
a h
s l isik
q f
a .a iyNd.s;j
a fhka o@
)) ks¾udK m%o¾Ykh ixúOdkh lrkafka ljfrla o @
)) ks¾udK m%o¾Ykh i|yd bÈßm;a l< yels foaj,a fudkjd o @
)) ks¾udK iy;sl l< hq;af;a ljfrla o @
)) ks¾udK Ndr .kakd wjika Èkh ljrod o @
)) ks¾udK bÈßm;a lrk ieu isiqfjl=g u ,nd fokafka fudkjd o @
)) ch.%dyl-ch.%dysldjkag ,nd §ug ie,iqï lr we;af;a fudkjd o @
)) ks¾udK m%o¾Ykh meje;afjkafka fldfya o @
mshjr 4 (
²² my; i|yka ksfõokj, msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² tu ksfõok ;ks j lshùug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² ksfõokj,ska leu;s ksfõokhla f;dard .ekSug isiqka fhduq lrkak'
²² tla isiqfjl= ne.ska mka;sh bÈßhg le|jd ksfõokhla bÈßm;a lrk ffY,sfhka
ksfõokh bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd fokak'
úoHd,hSh ¥ mq;k
= f
a .a l,d l=i,;d t<s olajk zr`.k /`.=ïZ úúO m%ix.h
fujr;a W;al¾Ij;a whqßka 2020 foieïn¾ ui 05 Èk m'j'2'00g úoHd,hSh
m%Odk Yd,dfõ § meje;aùug lghq;= fhdod we;' mdif,a ish¨ u YsIH
YsIHdjkaf.a iyNd.s;j a fhka úúO m%ix.h yev .ekaùug kshñ; h' th
keröu i|yd ish¨ u fouõmshkag iy wdÈ YsIHYsIHdjkag werhqï lrk
w;r m'j'1'00 jk úg mdif,a m%Odk Yd,dfõ wiqka .kakd f,ig oekqï
§ isáuq'
mdif,a mqi;
a ld, ix.uh fyd| u mdGlhka f;aÍfï ;r.dj,shla
meje;aùug woyia lr we;' idys;H udih wruqKq lr .ksñka fuu
;r.dj,sh meje;aùug n,dfmdfrd;a;= fõ' j¾Ih mqrd jeä u fmd;a
ixLHdjla lshjQ YsIHYsIHdjka fY%‚
a uÜgñka f;dard ;Hd. msßkeóug
kshñ; h' tla tla fY%‚a hg wod< j ks¾foaY lrk ,o fmd;a weiqfrka
fY%‚
a uÜgñka ,nd fok oekqu ñkqu m%Yk a dj,shlg ms<;
s r
= e ,nd §fuka
fyd| u mdGlhka f;dard .ekSu úêu;a j isÿ lsÍug wfmalI a d lrkq
,nhs'
61
hákqjr wOHdmk fldÜGdifha mdi,a tluq;=fjka nd, olaI l|jqrla
mrdl%u uyd úoHd,fha § meje;afõ' 2020 cqks ui 01 yd 02 hk Èkj,
l|jqr meje;aùug kshñ; h' ieu mdi,l u nd, olaIhka fï i|yd
iyNd.s lrúh hq;= w;r isik q a iu`. .=rejrhl= o iyNd.s úh hq;= h'
isik
q g
a wjYH wdydrmdk ta ta mdi,aj,ska imhd .ekSug lghq;= l< hq;=
h' l|jqr meje;afjk Èk fofla u fm'j' 8'00g mrdl%u uyd úoHd,hg
meñ‚h hq;= w;r l|jqr wjika jk fõ,dj jk m'j'4'00 jk f;la /£
isáh hq;= h'
úia;r l:k
l%shdldrlu 4
mshjr 1 (
²² zúia;r l:khlaZ hkq l=ula oehs isiqkag ir, j meyeÈ,s lr fokak'
²² tys § hï wjia:djla" isoaêhla foi n,d isg ta ms<sn| j úia;r lr §u úia;r
l:khla f,iska y÷kajd fok nj WodyrK iys; j meyeÈ,s lrkak'
Wod ( ) l%slÜ" *qÜfnda,a jeks l%Svd meje;afjk wjia:djla
)) mdif,a meje;afjk l%Svd W;aijhla
)) f.dvkeÕs,a,la újD; lsÍula
)) fmd<la
)) fmryerla ' ' ' wdÈ
mshjr 2
²² my; i|yka úia;r l:khg isiqka lsysm jrla ijka §ug i,iajkak'
²² fuu úia;r l:kh Bg WÑ; ffY,sfhka .=rejrhd lsysm jrla lshjkak'
62
bÈßfhka u Èj hkafka ër ksjdifha l,‚ fïkld hs' ta jf.a u iQr
ksjdifha ldjHd fk;añ‚ o lrg lr ;r.hla ,nd fokjd' flfia kuq;a
fï oeka ;r.h wjika jkjd' ch.%dyS ia:dkh miq lrñka ch.%yKh ,nd
.kafka ër ksjdifha l,‚ fïkld hs' ta wkqj fujr ksjdidka;r u,,
l%Svd W;aijfha nd,sld óg¾ ishh ;r.fhka m%:u ia:dkh ër ksjdifha
l,‚ fïkld úiska Èkd .kq ,nkjd'
²² ijka ÿka úia;r l:kfhys wka;¾.;h ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² úia;r l:khg wkqj ilid .;a my; i|yka m%Yakj,g ms<s;=re iemhSug
isiqkag wjia:dj fokak'
Wod ( ) msáfha l%shd;aul jQ ;r. biõj l=ula o @
)) ;r.h i|yd iyNd.s jQ ksjdij, kï fudkjd o @
)) ;r. úksYaph i|yd lS fofkl= iyNd.s jQjd o @
)) ;r. wjia:dfõ § ksjdij, isá wfkl=;a isiqisiqúhka l=ula l<d o @
)) ;r.fhka m%:u ia:dkh Èkd .;af;a ljfrla o @
63
L5 S5 R5 W5
bf.kqï m,
²² jdxud,d fmdaIKh i|yd jpk tla /ia lr ksjerÈ j Ndú; lrhs'
²² f;arú,s úi£fï § úpdrYS,S j ms<s;=re imhhs'
²² hq., mo" m%ia;dj msre`M" rEVs$b`.s jels iy wdmaf;damfoaY ksjerÈ w¾: .ekaùï
i|yd Ndú; lrhs'
l;kaor
l%shdldrlu 01
mshjr 1 (
²² lh
s ùï fmdf;a we;=<;a zle,Efõ wka;¾cd,hZ l;dj isik
q g
a rij;a j lshd fokak'
²² l;dfõ wka;¾.;fhka .uH jk woyi ms<n
s | j o isik
q g
a meyeÈ,s lr fokak'
mshjr 2
²² l;kaorh weiqfrka isiqkaf.ka jdÑl m%Yak lsysmhla wikak'
Wod ( ) iqÿ mfrúhl= jQ línq jk rdcOdksfha ljfrla o @
)) jk rdcOdksfha ku l=ula o @
)) —we;a;g u kqU oekqu ;sfhk if;la lsh, lshkjd' ta;a kqUf.a oekqu
oeka mrK hs˜ hkqfjka línq W,a¨g mejiqfõ wehs @
)) línqf.a iy lKavdhfï /lshdj wysñ ùug fya;=j l=ula o @
)) línqf.a Woõj ksid ihsn¾ish¾ rcqg jegyS .sfha l=uk ldrKhla
ms<sn| j o@
mshjr 3
²² l;kaorh fldgia jYfhka Yío k`.d lshùug isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
²² my; i|yka jpk wid ,sùug fokak'
²² nqoaêu;a ²² úYd, ²² iuDoaêu;a ²² ld¾hlaIu
²² rdcOdksh ²² rdYshla ²² mß.Kl ²² iïnkaOlï
²² úoHq;a ;emE, ²² fcHaIaG ²² f.!rjfhka ²² idlÉPd
²² m%;sixialrK ²² m‚úv ²² oS¾> ²² lD;{
64
mshjr 4
²² mshjr 3ys ,shk ,o jpkj,ska jpk 5la f;dard f.k jdlH ,sùug isiqkag
Wmfoia fokak'
fuu l;kaorh bÈßm;a lf<a w¨;a jpk y÷kajd §ug ñi fuys wjia:d
iïnkaOh oelaùug fyda fuu l;kaorh weiqfrka oekqu uekSug fyda fkd fõ'
fujeks l;kaor bÈßm;a lr ta uÕska isik
q f
a .a oekqu msßlaiu
S lsiú
s fgl wjYH
fkd fjhs'
f;arú,s
l%shdldrlu 02
mshjr 1 (
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka f;arú,sj,ska m<uq jk f;arú,a, isiqkag mjikak'
65
²² t
u f;arú,a,g wod< ms<s;=r l=ula ±hs idlÉPd lsÍug m%udKj;a ld,hla isiqkag
,nd fokak'
²² .=rejrhd wyUq f,i kï lrk ,o lKavdhulska ms<s;=r úuikak'
²² tu ms<s;=r ms<sn| j wfkla lKavdhïj, m%;spdrh o ,nd .kak'
mshjr 2 (
²² fojk iy ;=ka jk f;arú,s ;=ka f;arú,s jk w;r" ;=ka f;arú,s úi|k l%uh
ms<sn| j fmr oekqu WodyrKhla f.k isysm;a lrkak'
²² wk;=re j fojk iy ;=ka jk f;arú,s fjk fjk u isiqkag bÈßm;a lrkak'
²² m<uq jk f;arú,a, i|yd isik
q f
a .ka m%;p
s dr ,nd .;a l%uhg u fuu f;arú,s
i|yd o m%;p
s dr ,nd .kak'
mshjr 3 (
²² isjq jk f;arú,a, isiqkag bÈßm;a lrkak'
²² tu f;arú,a,g wod< ms<s;=r l=ula oehs idlÉPd lsÍug o m%udKj;a ld,hla ,nd
fokak'
²² m<uq jk" fojk iy ;=ka jk f;arú,sj,g isik q f
a .ka m%;p
s dr ,nd .;a l%uhg u
fuu f;arú,a, i|yd o m%;p
s dr ,nd .kak'
²² tu ms<s;=r ms<sn| j wfkla lKavdhïj, m%;spdrh o ,nd .kak'
mshjr 4 (
²² isjqmo lúhlska f;arú,a,la wid Bg isjqmo lúhlska u ms<s;=re ,nd fok l%uhla
f;arú,sj, we;s njg jk fmr oekqu WodyrKhla f.k meyeÈ,s lrkak'
²² wk;=re j mia jk f;arú,a, isiqkag bÈßm;a lrkak'
²² fuys § ms<s;=re lúhg wod< m<uq jk lú moh .=rejrhd bÈßm;a lrkak'
²² ta wkqj b;=re mo ms<s;=rg wkqj ilia l< hq;= nj fmkajd fokak'
²² .=rejrhdf.a o iydh we;sj f;arú,s lúj,g wod< ms<s;=re lú isiqkag
f.dvke`.Sug wjia:dj fokak'
mshjr 5
²² isik a rE,a iys; fld<hla ne.ska iy lKavdhulg A3 fld<h ne.ska o ,nd fokak'
q g
²² tla isiqfjl=g f;arú,a,la ne.ska idod ,sùug Wmfoia fokak'
²² ieu lKavdhulg u f.dia isiqka úiska ,shk ,o f;arú,s ms<sn| j fidhd n,d
wjYH Wmfoia iy iydh ,nd fokak'
²² lKavdhu ;=< ,shk ,o f;arú,s A3 fld<fha we,ùug Wmfoia fokak'
²² .=rejrhd kï lrk ,o lKavdhul tla isiqfjl=g ;uka ie¥ f;arú,a, mejiSug
wjia:dj fokak'
²² tu isiqjd kï lrk fjk;a lKavdhul isiqfjl=g tu f;arú,a,g wod< ms<s;=r
mejiSug Wmfoia fokak'
²² tu ms<s;=r ms<sn| j f;arú,a, bÈßm;a l< isiqjdf.ka úuikak'
66
²² fuf,i ieu lKavdhul u isiqkag f;arú,s bÈßm;a lr ms<s;=re ,nd .kak'
²² lKavdhï úiska ilia lrk ,o f;arú,s m;%sld m%o¾Yk mqjrejg .kak'
²² m%o¾Yk mqjrefõ we;s f;arú,s ksoyia wjia:dj, § lshùug isik
q a fhduq lrkak'
iudkd¾: mo" úreoaOd¾: mo" hq., mo" m%i; a dj msre`M" rEÐ$b`.s jels
iy wdmaf;damfoaY i|yd .=re ud¾f.damfoaYfha ,nd § we;s WodyrK
muKla f.k b.ekaùu wksjd¾h fõ' bka mßndysr fjk;a WodyrK
m%udKh o blaujd b.ekaùu lsis fia;a fkdl< hq;= h'
iudkd¾: mo
l%shdldrlu 3
mshjr 1 (
²² m<uq jk" fojk yd ;=ka jk iy y;r jk fY%‚
a j, § W.;a iudkd¾: mo
ms<n
s | u;lh wjÈ lrkak'
.i } rel wyi } .=jk wïud } uj WoEik } ysñÈßh
;d;a;d } mshd br } ysre f.or } ksji l=re,a,d } mlaIshd
mdi, } úÿy, T`Mj } ysi mdr } ud¾.h mdoh } ll=,
;re } ;drld m%jD;a;h
s } mqj; le,Ej } jkh j;=r } c,h
¥m; } Èjhsk rd;%sh } /h weia } fk;a fmd; } .%ka:h
²² by; jpk .=rejrhd mjik úg isiqkaf.ka ms<s;=re ,nd .kak'
²² ta wkqj fuf;la W.;a iudkd¾: mo ms<sn| u;lh ;yjqre lrkak'
mshjr 2
²² —wfma f.or˜ fþofha msgm;a ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
wfma f.or
ieu Èkl u rd;%shg wdydr .;a miq wm ksjfia ish¨ fokd u id,hg
meñK i;=gq idóÑfha fh§u ld,hl isg mej; tk isß;ls'
yeu /hl u fuf,i .; lrk ld,hg f.or ish¨ fokd u fndfyda
leue;af;da h'
tÈk ud id,hg tk úg wïud;a ;d;a;d;a iShd iy whshd;a meñK
isáhy'
—okafk u ke;=j fï wjqreoao f.ú,d .shd' ;j i;shlska w¨;a
wjqreoao ,nkjd˜ wïud l;djg uq, msrejd h'
—fï n,kakfld ;d;af;a" fï m;a;fr;a ;sfhkafka kj jirg
iQodkï fjuq lsh,d˜ f,dl= wl=ßka tfia ,shk ,o m;a;r msgqj uu
;d;a;dg fmkajQfjñ'
—wo fudkj o fmdä mq;d biafldaf, È bf.k .;af;a˜ hehs iShd ud
foi n,ñka weiqfõ h'
67
—wo uõnig wmg lsh,d ÿkafka iudk w¾:h ;sfhk jpk .ek'
jpk lsysmhla u wmg lsh,d ÿkakd˜ uu lsjqfjñ'
—fudkj o u,a,s bf.k .;a; iudk f;areu ;sfhk jpk @ whshd
weiqfõ h'
W.;a jpk;a tajdg iudk f;areu we;s jpk;a uu lsjf q jñ' — yß
tfykï lshkak u,a,"s fk¨ï u,g lshk iudk f;areu ;sfhk mohla'˜
—ishm; fk˜ uu lsjfq jñ' —u,a,s fyd|hs fka' tfykï lshkak u,a,"s
m%ios O
a lshk jpkhg iudk f;areu ;sfhk mohla'
—m%lg˜ ´l yß u f,aif
s ka'
—u,a,s yß u olaI hs˜ whshd mejiqfõ h'
²² .=rejrhd fþoh lshjk úg isiqka ijka §ug fhduq lrkak'
²² isiqkag o fþoh lshùug wjia:dj ,nd fokak'
²² tla tla iudkd¾: mo hq.,h fþofhka wjOdrKh lrkak'
²² tla tla iudkd¾: mo hq.,h yqkq mqjrefõ ,shkak'
Wod ( rd;%sh } /h
²² fþofha i|yka jdlH iïnkaO lr .ksñka tu mo y÷kajd fokak'
²² fï wdldrhg wjqreoao } jir" w¾:h } f;areu" fk¨ï u, } ishm;" m%ios O
a } m%lg
hk iudkd¾: mo y÷kajd fokak'
²² tl u woyi fok úúO mo we;s nj;a tajd ziudkd¾: moZ f,i ye¢kafjk nj;a
meyeÈ,s lr fokak'
mshjr 3
²² zwfma f.orZ fþofha háka bß we¢ iudkd¾: mo hq., fldgq lr tl u j¾Khlska
mdg lsÍug isikq a fhduq lrkak'
mshjr 4
²² tla jdlHhla ,nd § tys i|yka jpkhg wod< iudkd¾: moh we;=<;a lr
jdlHhla idod ,sùug my; i|yka mejreu ,nd fokak'
²² jdlH fol w;r .e<mSula wjYH fkd fõ'
68
Wod (
)) rd;%shg uq`M mßirh u ksy~ h'
w÷re /h myka jk ;=re uu fkdbjis,af,ka isáñ' ^/h&
úreoaOd¾: mo
l%shdldrlu 4
mshjr 1
²² m<uq jk" fojk" ;=ka jk iy y;r jk fY%a‚j, W.;a úreoaOd¾: mo tlsfkl
mjiñka u;lh úuid n,kak'
Wv - hg f,dl= - fmdä uy;hs - flÜgqhs hym;a - whym;a
Wi - ñá leu;s - wlue;s hkjd - tkjd wdrïNh - wjidkh
bÈßmi - msgm
q i msfmkjd - mrfjkjd msßisÿ - wmsßisÿ Èrk - fkdÈrk
by< - my< lSlre - wlSlre m%Yk
a - ms<;
s r= e iqÿiq - kqiqÿiq
.e<fmk - fkd.e<fmk fifuka - fõ.fhka mqreÿ - kqmr
q eÿ ,iaik - wj,iaik
mshjr 2
²² z WoEik /iaùuZ ms<sn| lshfjk fþofha msgm;la ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd
fokak'
²² .=rejrhd fþoh lshjk úg isiqka ijka §ug fhduq lrkak'
²² wk;=re j y÷kajd §ug hk úreoaOd¾: mo flfrys jeä wjOdkhla fhduq lr
iylshùfï l%ufõoh Ndú; lrñka fþoh lshjkak'
69
WoEik /iaùu
kj mdi,a jdrh wdrïN úh' tÈk WoEik /iaùfï § úÿy,am;s;u = d
isik
q f
a .a wOHdmk lghq;j
= , id¾:l;ajh Wfoid úfYaI l;djla meje;aù
h'
tys § úÿy,am;s;u
= d m%:ufhka u mejiqfõ kdu f,aLk mÍlaId lsÍfï §
isik
q a fndfyda fofkl=f.a meñŒu i;=goq dhl nj;a" fkdmeñfKk isik q a
;ud mdi,g fkdmeñŒu iïnkaOfhka fouõmshkaf.ka ,smh s la /f.k tau
wksjd¾h nj;a h' isik q f
a .a mdi,a fmd;a nE.fhys tÈfkod ld, igykg
wkqj wjYH fmd;am;a muKla /f.k wd hq;= nj;a" wkjYH foa /f.k
tafuka j<lsk f,i;a mejiS h'
l%v
S d mqyK
q q lghq;j= ,g f;dard.;a isik q a wod< Èkj, ;u mqyK
q q ùï
i|yd mdi,a fõ,dfjka miq j mqyK q q ùï lghq;= i|yd /£ isáh hq;= nj
mejiQ úÿy,am;s;u = d kqmy
q K
q q isik
q a lsis u ;r.hlg iyNd.s fkdlrk nj
o mejiqfõ h'
ta ta úIhhkag wod< wNHdij, jerÈ isÿ jQ ;eka ta wjia:dfõ § u
ksjerÈ lr .=rejrekag fmkaúh hq;= nj mejiqfõ h'
wk;=re j úÿy,am;s;u
= d m%ldY lf<a mka;s ldur ms<f
s j<g ;nd .; hq;=
w;r mka;s ldurfha w,xlrKh i|yd m%o¾Ykh lr we;s mrK ks¾udK
bj;a lr' w¨;a ks¾udK ilia lr mka;s Ndr .=rejrekag iydh olajk
f,i h'
mshjr 3
²² fþofha we;=<;a my; i|yka úreoaOd¾: mo yqkq mqjrefõ ,shkak'
)) meñŒu - fkdmeñŒu
)) wjYH - wkjYH
)) mqyqKq - kqmqyqKq
)) jerÈ - ksjerÈ
)) w¨;a - mrK
²² tu úreoaOd¾: mo Ndú; lr we;s wdldrh fþoh weiqfrka meyeÈ,s lrkak'
mshjr 4
²² úreoaOd¾: mo hq., isiqkag ,nd § jdlH f.dv k`.d ,sùug Wmfoia fokak'
Wod ( ) Èk m;d mdi,a meñŒu ksid ug fyd¢ka bf.k .ekSug yels úh'
) Èk m;d mdi,g fkdmeñŒu wOHdmk lghq;= wvd< ùug fya;j
= ls'
70
hq., mo
l%shdldrlu 5
mshjr 1
²² ;=ka jk iy y;r jk fY%a‚j, § W.;a hq., mo yqkq mqjrefõ ,shkak'
.uka ìuka fmd;a m;a
wy, my, f.j,a fodrj,a
isß;a úß;a hdk jdyk
;E.s fnda. j;= msá
lEu îu fl<s fi,a,ï
mshjr 2
²² zwfma nd, olaI l|jqrZ hk my; i|yka fþofha msgm;a ieu isiqfjl=g u ,nd
fokak'
²² fþoh lshùug isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
71
mshjr 3
²² .=rejrhd mjik my; i|yka jpk hq.,j,g háka brla we£ug isiqkag Wmfoia
fokak'
wkï ukï úys¿ ;y¿ jdo újdo wreu mqÿu wiaila uq,a,la
²² tu jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² hq., hkq folla nj;a tl jr mo folla u fh§u hq., moj, úfYaI;ajh nj;a
meyeÈ,s lrkak' fuu hq., mo Ndú;h ksid l;d lrk foa" ,shk foa w,xldr
jk nj o meyeÈ,s lrkak'
²² hq., mo ,sùfï § ta mo fol fjka lr ,súh hq;= nj yqkq mqjrefõ we;s hq., mo
WodyrKhg .ksñka meyeÈ,s lrkak'
mshjr 4
²² —wfma nd,olaI l|jqr˜ fþofha i|yka jdlH WodyrKhg .ksñka hq., mo
jdlHj, fh§ we;s wdldrh meyeÈ,s lrkak'
²² by; i|yka tla tla hq., mo my fhdod jdlH myla ,sùug isik
q g
a wjia:dj fokak'
m%ia;dj msre`M
l%shdldrlu 6
mshjr 1
²² ;=ka jk iy y;r jk fY%a‚j, § W.;a my; i|yka m%ia;dj msre`M tlska tl
mjiñka" m%ia;dj msre`M ms<sn| isiqkaf.a u;lh wjÈ lrjkak'
)) mrx.shd fldaÜfÜ .shd jf.a
)) ufâ ysgjmq bkak jf.a
)) bíndf.ka msydgq b,a,kjd jf.a
)) bÈlgqjhs kQ,hs jf.a
)) <sf|a bkak f.ïnd jf.a
72
mshjr 2
²² my; i|yka m%ia;dj msre`M we;=<;a mdvu iylshùul fhfokak'
73
b‚ufÕa nd.hla ÿr ke`. .;a fialr udud ìu n,d" isá ;ek u
ksfid,auka úh' Tyq weia jid .;af;a h' wef`.ka oyÈh .,d hkakg úh'
kej; k`.ks ka g W;aidy l< o Tyqf.a ll=,a fjjq,S h' —yd ' ' ' yd ' ' '
fialr whsfha ´l ;uhs uu lsjf q õ' flda ' ' ' oeka fyñysg mfriaifuka
b‚ufÕka nyskk a ˜ hehs ta foi n,d isá ;d;a;d lsjf q õ h'
—yß ' ' ' yß ' ' ' TÉpr lshkj kï uu nyskk a ï' yenehs uu fï
nyskfa ka b‚ufÕa hkak neßlug fkfuhs' fuÉpr l;d lrk tfla
lshk foa;a wykak tmd he' wksl fï b‚ufÕa wäh ;shk ,S w;r mr;rh
f.dvla jeähs' ldg jqK;a fuÉpr ll=,a wE;a lr,d b‚uÕl kÕskk a nE˜
hkqfjka mjiñka fialr udud b‚ufÕka neiafia h'
ljqre;a Tyqg iskdfiñka —´l ;uhs lshkafka kßhd ñÈ ;s;;
a hs lsjj
q d
jf.a lsh,d˜ hehs mejiQy'
fï w;r iqukd kekaod f;a fcda.j
= la /f.k meñ‚fha —wo kï ug
blaukg hkak ´kE' fï f;a ál î,d ysáhd kï˜ hehs mjiñks'
wm ish¨ fokd f;a ìjQ miq iqukd kekaod f;a fcda.j
= ;a /f.k hEug
msg;a jQjd h'
—iqukd wlafla" T;kska hkak tmd' weK .ymq Ímam j.hl=;a ;snK
q d'
fifrmamq folla j;a odf.k keye fka' wksl jyf,a Èyd n,df.k hkak
tmd' ll=f,a weK wefkhs'˜ hehs Ímam .eiSug jy,hg ke`. isá id,sh
udud lsjf
q õ h'
—wfka kE u,a,'S uu wdfj;a fu;kska fk' wksl uu jyf,a Èyd
n,df.khs wdfõ' flda tl weKhla j;a wekqfK keye' fu;kska .shd u
ug blaukska hkak mq`Mjka' tfykï n,kakfld" uu tl weKhla j;a
wek .kafka ke;=j jyf,a Èyd;a n,df.k fu;kska hk yeᘠhehs id,sh
ududg mjiñka iqukd kekaod Ímam Wäka hkakg jQjd h'
túg u —whsfhda ' ' ' uf.a ll=,' wfka udj fu;kska .kak˜ hehs ú,dm
foñka lE.ik iqukd kekaod wi,g ieu fokd u tl;= jQy'
Ímam f.dv wi,ska wehj msg;g .;a miq hlv weKhla wef.a ll=f,ys
wekS f,a .,ñka ;sfnkjd uu ÿgqfjñ'
—fï jf.a fj,djg ;uhs lg ksid bínd keyqK jf.a lshkafka˜ hehs
mjiñka weh <`. u we;s frday,g /f.k .shy'
Èjd wdydrh .kakd úg tÈkg kshñ; fndfyda jev ksu ù ;sn‚
q ' fï
w;r w;a lsh;la /f.k meñ‚ .dñŒ udud Ímamhla brkakg mgka .;af;a
h' tflfKys u t;kg meñ‚ id,sh udud" —wehs .dñŒ whsfha fï Ímam
brkafka @˜ hehs weiqfõ h'
74
—iqñ;a u,a,s lsjqjd ;sfhk Ímam È. jeä hs lsh,d' ta ksid ug fï
,l=Kq l< ;ekska lmkak lsjqjd˜ hehs lsjqfõ h'
mshjr 3
²² wyUq f,i f;dard.;a isik
q g
a fþofhka fldgila ne.ska lshùug wjia:dj fokak'
²² fþofha we;=<;a m%ia;dj msre`Mj,g jeä wjOdkhla fhduq lrñka isiqka iu`.
idlÉPd lrkak'
²² tla tla m%ia;dj msre< Ndú; ù we;s wjia:dj fþofha wka;¾.;h weiqfrka
meyeÈ,s lr fokak'
²² idlÉPd lrk m%ia;dj msre`M yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tla tla m%ia;dj msref<ys w¾:h isiqkag meyeÈ,s lr fokak'
)) .`.g bks lemqjd jf.a - ÿla uykaisfhka l< jevl m%;sM,hla fkd,eîu'
)) rhs.uhhs .ïm<hhs jf.a - .e<fmk woyia yd .;s.=K ;sîu
)) kßhd ñÈ ;s;a;hs lsjqjd jf.a - hula lsÍug W;aidy lr th lr .;
fkdyels úg tys w.=K lSu'
)) lg ksid bínd keyqKd jf.a - iqÿiq kqiqÿiq foa úpdr nqoaêfhka fkdúuid
l;d lsÍu
)) uyoekuq;a;df.a kqjK jf.a - w¥ro¾YS Wmfoia §u
mshjr 4
²² by; m%i;a dj msre¿ ks¾udKh ùug mdol jQ l;kaor fjka fjka j isik
q g
a
mjikak'
²² tu l;kaor weiqßka tla tla m%i;
a dj msref<ys Ndú;h kej; isik
q g
a wjOdrKh
lrkak'
75
mshjr 5
²² my; ±lafjk mßÈ mejreï m;la ilia lr .kak'
²² jryka ;=<ska f;dard iqÿiq m%ia;dj msre< ,shd ysia;eka iïmQ¾K lsÍug Wmfoia
fokak'
rEÎ$b`.s jels
l%shdldrlu 6
mshjr 1
²² ;=ka jk fY%a‚fha § W.;a rEÐ$b`.s jels u;lhg kxjkak'
)) tl yqiaug )) wl=rla kEr )) bfya u,la msmqKd
)) wkQ kjfhka fíreKd )) fudriQrk jeiai
²² tla tla rEÐh$b`.s jelsh Ndú; wjia:dj ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPdjl
fhfokak'
mshjr 2
²² zmdi,a j.d ìuZ fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² fþoh wdo¾Y lshùul fhfokak'
76
mdi,a j.d ìu
77
—uu fkfjhs àp¾ levqfõ' lùIhs uuhs fu;k fi,a,ï l<d'
t;fldg uf.a w; nKavlald w;af; jeÈ, w;a; levqKd'˜
—fyd|hs lùI" jrola jqK;a we;a; lshk tl ;uhs jeo.;a'˜ mis÷f.a
wjxllug .=re;=ñh m%Yxid l<d h'
mshjr 2
²² wyUq f,i f;dard.;a isik
q a lsym
s fofkl=g mdvfï fldgi ne.ska lshùug fokak'
²² fþofha we;=<;a rEÐ$b`.s jels ms<sn| jeä wjOdkhla fhduq lrñka isiqka iu`.
tys Ndú;h ms<sn| j idlÉPd lrkak'
²² idlÉPd lrk tla tla rEÐh$b`.ss jelsh yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² rEÐhla$b`.s jelshla uÕska m%ldY lsÍug hk woyi jvd meyeÈ,s j;a" rij;a
f,i;a bÈßm;a l< yels njg tla tla rEÐh$b`.ss jelsh Ndú; wjia:dj
WodyrKhg f.k isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² tfuka u rEÐhl$b`.s jelshl jpkj, u;=msg w¾:hg blaujd hk w¾:hla we;s
njg tla tla rEÐh$b`.s jelsh fhfok wjia:dj WodyrKhg .ksñka ;j ÿrg;a
rEÐ$b`.s jels Ndú;h isiqkag ;yjqre lrkak'
)) we`. fírd .kakjd - j.lSfuka fíÍu
)) ySka odäh oeïud - oeä fia ìhg m;a ùu
)) wyfia ud,s.d - bgq fkdjk isysk ueùu
)) wnu,a f¾Kqjla - b;d u l=vd m%udKhla
)) uqrex.d w;af;a ;shkjd - rjgkq msKsi j¾Kkd lsÍu
mshjr 4
²² my; i|yka mßÈ mejreï m;la ilia lr .kak'
²² rEÐhg$b`.ss jelshg .e<fmk w¾:h fldgqj ;=< we;s jdlHj,ska f;dard ,súug
isiqkag Wmfoia fokak'
78
wdmaf;damfoaY
l%shdldrlu 7
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh ijka §ug i,iajkak'
Tjoka ms<smÈuq
isxy, iñ;sh ieu udihl u wjidk islr
= dod mdif,a m%Odk Yd,dfõ
§ meje;afõ' fujr iñ;shg uu o l;djla bÈßm;a lf<ñ' ta —Tjoka
ms<m
s e§fï˜ jákdlu ms<n
s |j hs'
isiy
q q kshñ; fõ,djg m%Odk Yd,djg meñ‚hy' wd.u isys lsÍfuka
wk;=re j iñ;sfha lghq;= wdrïN úh' isikq a lsym
s fofkl=f.a lú" .S
.dhkdj,ska wk;=re j uf.a l;d jdrh t<ôK'
—iNdfjka wjir hs" ud fu;kg meñ‚fha Tjoka ms<m
s e§fï w.h
ms<n
s | j l;djla bÈßm;a lsÍug hs'
wms ish¨ fokd u bf.k .kakd l=vd <uhs' l=vd l, isg u wm hym;a
foa lsÍug is;d .; hq;= hs'
mdif,a § W.kajk foa ms<ns | j wjOdkfhka ijka §u b;d jeo.;a'
tÈkg kshñ; bf.kSfï lghq;= tÈk u lsÍu b;d fyd| fohla' ksjfia
§ lrf.k taug fok jev jqj o tÈk u ksu l< hq;= hs' tÈkg kshñ;
jev lghq;= tÈk u fkdlf<d;a jev f.dv .efikjd' jev f.dv .eiSu
ksid tl u jevla j;a ksjerÈ j lr .kak neß fjkjd' wo l< hq;= foa
fygg l,a fkdoukak lshkafka ta ksid hs'
jeäysáhka fuka fkdj wm" wmf.a jhig" ;rug .e<fmk jev l<
hq;= hs' bf.kSfï § o .=rejrekaf.a;a fouõmshkaf.a;a wjjdoj,g lSlre
úh hq;= h' tfia fkdue;s j wlSlre j wmg fkd.e<fmk jev lsÍfuka
mßydkshg m;a fjkjd' we`., s f
a ,a ;rug bÈfukak hk lshuk thg
.e<fmk nj ug isf;kjd'
l=uk jevla lsÍug fmr jqj o wm is;d n,d" úuid lghq;= l< hq;= hs'
bf.k .ekSfï § o wfma wkd.;h .ek is;d lghq;= lsÍu jeo.;a fjkjd'
iqÿiq l, iqÿiq ;SrK .; hq;= hs' túg wkd.;fha § miq;eùug isÿ jkafka
keye' mkskk a fmr is;d n,kq hehs lshkafka tjka wjia:dj, hs'
bf.k .kakd wmg ñ;=re weiqr ke;s j u neye' ñ;=rka iu`.
iu`.s j isáh hq;= hs' Tjqka iqyo j weiqre l< hq;= hs' hy`Mjka
tlsfkld w;r nyska nia ùfï § Tjqfkdjqka iu`.s jk f,i lghq;=
79
l< hq;= hs' tlsfkld wukdm lsÍu fkdl< hq;= hs' weúf<k .skk a g
msÿre oukak tmd hehs lshkafka ta ksid hs' tfia l< fyd;a isÿ jkafka
wk¾:hla u hs'
tfuka u wm bf.k .;a foh fidr i;=frl=g j;a" lsis od .kak neye'
wm <`. we;s WmlrK" jia;j = fidr i;=rkag ´kE u úgl .; yels
hs' tfy;a wm ,nk Ys,m a h ljod j;a fidr i;=frl=g .kak neye' ta
ksid fyd¢ka wOHdmkh ,enQ úg /ljrKh ,efnkafka;"a u;=jg msyg s
,efnkafka;a thsku a hs' W.; ukd Ys,m a h u hs u;= /flkd hkqfjka
mjid we;af;a ta ksid hs'
fidfydhqre" fidhqßhks" fï Tjoka fyd¢ka jgyd f.k lghq;= lsÍfuka
wms Ôú;h ch .kakg wêIaGdk lr .ksu'q
iNdfõ Tn ieug ia;;
= s hs'˜
mshjr 2
²² by; i|yka fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² wyUq f,i f;dard.;a isik
q a lsym
s fofkl=g fþofha fldgi ne.ska lshùug fokak'
²² fþofha we;=<;a zwdmaf;damfoaYZ ms<sn| j jeä wjOdkhla fhduq lrñka isiqka
iu`. idlÉPd lrkak'
²² idlÉPd lrk zwdmaf;damfoaYZ yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² me/kakka úiska WmfoaYd;aul w¾:fhka mjik ,o lshuka wdmaf;damfoaY
jYfhka ye¢kafõ' fndfyda úg fïjd úOdk iajrEmfhka bÈßm;a flf¾'
²² fï wkqj l;d lsÍfï § fyda ,sùfï § fyda jvd meyeÈ,s j iy iqúfYaI j hï
lreKla biau;= lr oelaùu;a w,xldrh ms‚i;a zwdmaf;damfoaYZ Ndú; jk nj
by; fþofha wdmaf;damfoaY Ndú; ù we;s wdldrh WodyrKhg f.k meyeÈ,s
lrkak'
80
mshjr 3
²² my; i|yka mßÈ mejreï m;la ilia lr .kak'
²² wdmaf;damfoaYhg .e<fmk w¾:h jryka ;=< we;s jdlHj,ska f;dard ,sùug
Wmfoia fokak'
Wmud
l%shdldrlu 8
mshjr 1
²² my; i|yka lú fol we;=<;a msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
fyd| <uhd rd;%sh
mdg iqj| tl jf.a iuka msÉp u,a bysreKq
;sfnk frdai u, jf.a ks,a ;Kfld< msÜgkshla
lSlre fmdä <uhf.a jf.hs wyi wkak n,kq
ljqre;a mji;s wf.a fldÉpr ,iaik o ?g
uõmshkag .=rejreka g nluQfKda mshdU;S
.=Kj;a jeä uy,a,ka g wks;a l=re,af,da kso;S
lSlre jk fmdä;a;ka g fnda w;=j, t,a,S f.k
mq¿jks f,dj nn<jka g ud jjqf,da lE.i;S
81
fmd;g m;g is; §u hs uf. iqr;,a wlaldf.a
yels ;rñka bf.kSu hs udf,a uq;= weg jdf.a
ldf.;a is;a mskùu hs fï jefgkafk msks ìkaÿ;a
fï ál wfm mej;Su hs youq tlla ta jdf.a
fmdäu,a fld< ;sfnk .yd y|ydó wm Èydj
ief,k f,iska tyd fuyd tî n,hs md yskdj
fyd| <uhd fkdj ;ryd isys,a iq<x oe,a ú¢kak
wjjdfog kefuhs jyd fodrg hkak fyd| fj,dj
u,aj, iqñysß meŒ wyfia ;re u,a msms,d
weo fndk nUrd fukS fmdf<dfõ iqÿ u,a msms,d
fyd| <uhd kqj‚ kS uÕ=,a f.j,a folla jf.hs
fyd| foa f;dard .kS fï fom< u yev .eys,d
tia' uyskao ysñ tia' uyskao ysñ
mshjr 2
²² m<uq j isiqka iuÕ lsysm jrla lú .dhkd lrkak'
²² lúj, w¾:h isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² tu lúj, hï fohlg fyda hï flfkl=g fyda hï ;eklg fyda hula iudk
lr we;s wjia:d isiqkag wjOdrKh lrkak'
Wod ( zfyd| <uhdZ lú fmf<ys lSlre fmdä <uhd zmdg iqj| tl jf.a
;sfnk frdai u,lgZ iudk lr we;s nj mjikak'
mshjr 3
²² fuf,i zrd;%shZ lú fm< o isiqka iuÕ lsysm jrla .dhkd lrkak'
²² tu lúj, w¾:h isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² lúj, hï fohlg fyda hï flfkl=g fyda hï ;eklg fyda hula iudk lr
we;s wjia:d fjk fjk u isiqkag wjOdrKh lrkak'
82
mshjr 4
²² my; i|yka .S; fol we;=<;a msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² tu .S; jrlg tlla ne.ska jk fia .dhkd lrkak'
mshjr 5
²² my; i|yka fþo foflys msgm;a isiqkag ,nd fokak'
83
ufvd,a ¥j - ud¾áka úl%uisxy
.il fld<hla mjd fid,jk ;rï iq<Õ l=ÿ fkdyeuQ ksid ksikai,
jQ Èh we;s kÈh" ks,a ñ‚ ;,djla fia nn<hs' kÈfhys wE; ;ekska ;ek
jQ .,al¿= wi, kj;ajk ,o Tre;a tys ys|f.k ud¿ ndk ñksik q ;
q a wmg
fmkqfKa l¿ mdg fijKe,s f,isk's <ysre /iska nenf<k Èh we;s
kÈfhys we;eï ;ekla ߧ l|la fia is;a .ksh's w;=rk ,o ud.,a meÿrla
fia Èhl| jid isá fm| we;sß,a, Wäka Trej meoùu wudre ldßhla úh'
ynf,ys weú,Sfuka yn,;a iuÕ Èfhka biafik fm| leáj,ska mksk
l+kis f
a ida" fmdß biskk
a la fuka h<s;a Èfhys jefg;s'
²² tla tla fþoh Yío kÕd lshjkak'
²² isik
q a iuÕ o fþoh Yío kÕd lshjkak'
²² tu fþoh weiqßka hï fohla fyda hï flfkl= fyda hï ia:dkhla fyda hulg
iudk lr we;s wdldrh kej; wjOdrKh lrkak'
²² fuf,i wfkla fþoh o f.k by; wdldrhg l%shdldrlfuys fhfokak'
²² tys § —jf.a" fuka" fuks" fia" f,iska" mßoafoka" jeks˜ hk mo fhdod hï fohla
fyda hï flfkl= fyda hï wjia:djla hulg iudk lsÍu isÿ lr we;s nj;a"
²² hï fohlg fyda hï flfkl=g fyda hï wjia:djlg fyda hula iudk lsÍfï §
tu jia;=fjys fyda mqoa.,hl=f.a fyda ia:dkfha fyda ndysr fmkqu$.=Kdx. iudk
lsÍug .kakd foh iuÕ .e<msh hq;= nj;a § we;s lú" .S; iy fþoj, WodyrK
weiqßka kej; wjOdrKh lrkak'
²² fuf,i hï fohlg fyda hï flfkl=g fyda hï wjia:djlg fyda hula iudk
lrkafka kï th zWmudjZ f,iska y÷kajk nj isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² hulg hula iudk lr ,sùfuka lúhla fyda .S;hla fyda jdlHhla fyda jvd
rij;a j ,súh yels nj by; WodyrK f.k isiqkag meyeÈ,s lrkak'
mshjr 6
²² my; i|yka mßÈ mejreï m;la ilia lrkak'
²² ysia;ekg .e<fmk Wmudj jryka ;=<ska f;dard my; lú iïmQ¾K lsÍug
isiqkag wjia:dj fokak'
)) ? wyfia i| nn<hs
''''''''''''''''''''''''''''
? wyfia ;re Èÿ,hs
''''''''''''''''''''''''''''
)) wlaldf.a iskd uqyqK
''''''''''''''''''''''''''''
kx.Sf.a iskd lfÜ
''''''''''''''''''''''''''''
^frdai u,la fia u fmfkhs'$ wïudf.a uqyqK jf.hs$
uq;= fia o;a fm< È,sfia$ lyu,a j;a;la jdf.hs&
84
mshjr 7
²² my; i|yka mßÈ mejreï m;la ilia lr.kak'
²² ysia;ekg .e<fmk Wmudj jryka ;=<ska f;dard jdlH iïmQ¾K lrkak'
ysi;
a ekg .e<fmk Wmudj f;dard ysi;
a ekg ,shd jdlH iïmQ¾K lrkak'
^.u wdrlaId lrk mjqrla jeksh$ r;a meye .ekajqKq .sks fnda,hla fuka
Èia fõ$ frdai u,la jeks h' $ wyfia Èÿ,k ;re fuka fmKqks' $ uqyqola
f,isks'&
85
L6 S6
bf.kqï m,
²² hful= lrk l;djlg wjOdkfhka yd bjiSfuka hq;= j ijka fohs'
²² iqyoj yd ixhufhka hq;= j ;u woyia m< lrhs'
²² lKavdhula iu`. tla j idlÉPd lrñka woyia yqjudre lr .kshs'
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² isiqka wv ljhla wdldrhg jdä lrjkak'
²² isiqkag m%sh Wmojk rij;a l;kaorhla mjikak'
²² tys § wx. p,k" mska;+r wdÈ l%u Ndú; lrñka l;kaorh mjikak'
²² l;kaorh mejiSfï § isiqka ish¨ u fokdf.a wjOdkh r|jd ;nd .kak'
²² l;kaorh ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
86
l%shdldrlu 3
²² isiqka ksoyia ia:dkhlg /f.k hkak'
²² isiqka okakd" leu;s .S;hla ms<sn| j úuikak'
²² .=rejrhd o isiqka iu`. tla j .S;h .hñka rx.kfha fhfokak'
²² .S;fha wka;¾.;h ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
87
²² uq,ska u fijQ isiqjd ch.%yKh l< nj mjikak'
²² fuf,i lKavdhfï ieu isiqfjl=g u f;dard.;a mdvulska$f;dard.;a fþohlska
jpk m%ldY lsÍug wjia:dj fokak'
²² fuh l%Svdjla wdldrhg mj;ajkak'
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² isiqka l=vd lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² tla tla lKavdhïj,g l;d lsÍug yels m%ia;=;hla$f;audjla mjikak'
Wod ( ) w¨;a wjqreÿ ld,h
)) iyNd.s jQ úfkdao .ukla
)) leu;s if;la
)) leu;s l%Svdjla
)) flfkl=g msysg jQ wjia:djla ' ' ' wdÈ
²² fok ,o m%ia;=;h$f;audj ms<sn| j l;d lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
²² lKavdhug ,enqKq m%ia;=;h$f;audj ms<sn| j lKavdhfï ish¨ u fokdf.a
w;aoelSï mejiSug fhduq lrkak'
²² lKavdhu ;=< tla tla isiqjd ;u w;aoelSu mjik úg Bg wjOdkfhka ijka
§u;a" wjYH wjia:dj, § m%Yak wid mjik foa ms<sn| j ;j ÿrg;a úuiSug;a
isiqka fhduq lrkak'
²² .=rejrhd o ieu lKavdhulg u f.dia idlÉPdj bÈßhg f.k hEug ueÈy;alrefjla
jkak'
88
R6 W6
bf.kqï m,
²² iqn me;=ï m;a ks¾udKYS,S j ilia lsÍfï l=i,;dj m%o¾Ykh lrhs'
²² f;dr;=rej, iqúfYaI;d flfrys wjOdkh fhduq lr ksjerÈ j j.=.; lrhs'
²² fm!oa.,sl ,smh
s l iqúfYaI;d flfrys ie,ls,us ;a j ,sms ,shhs'
²² wdrdOkd m;%hl we;=<;a úh hq;= iqúfYaI;d flfrys ie,ls,su;a fjhs'
²² wdrdOkd m;%hla ilia lr bÈßm;a lrhs'
²² wdlD;s m;%hla ksjerÈ j iïmQ¾K lrhs'
²² hï woyila ldgQka u`.ska ks¾udKYS,S j bÈßm;a lrhs'
''''''''''''''''''''''
fidfydhqrd$fidfydhqßhg
;j ;j;a fmd;a lshjd
Ôú;h ch .kakg
iqn me;=ï æ
''''''''''''''''''
fidfydhqrd$fidfydhqßh
mshjr 2 (
²² idys;H udih fjkqfjka mej;s fmd;a lshùfï ;r.hlska ch.%yKh l<
fidfydhqßhlg fyda fidfydhqfrl=g fyda ch.%yKh i|yd iqn me;=ï m;la
ilia lsÍug iQodkï jk nj mjikak'
89
²² ieu isiqfjl=g u A4 lvodishla ne.ska ,nd fokak'
²² .=rejrhd A4 lvodish m<, w;g yß ueÈka kud fmkajkak'
²² isiqkag o ta wdldrfhka u keóug Wmfoia fokak'
mshjr 3 (
²² iqn me;=ï mf;ys msg me;af;a ziqn me;=ïZ hkqfjka ,shkak'
²² ta wkqj isiqkag o ,sùug Wmfoia fokak'
²² iqn me;=ï m; w,xldr lsÍu i|yd iqn me;Sug wod< jk Ñ;%hla we£ug$fld,dÊ
ks¾udKhla lsÍug isiqkag u`. fmkajkak'
mshjr 4 (
²² wk;=re j idys;H udih fjkqfjka mej;s fmd;a lshùfï ;r.fhka jeä u
fmd;a .Kkla lshjd ch.%yKh ysñ lr .;a hk iqn me;=ug wod< lreK ukd
j fm<.iajd ,sùug Wmfoia fokak'
²² by; lreK ,sùug fmr iqn me;Sug fya;=j meyeÈ,s j mjik f,ig isiqka
oekqïj;a lrkak'
²² wod< lreK meyeÈ,s jk mßÈ jpk fm<.eiaùug isiqkag iydh jkak'
²² ta wkqj jdlH fm<.iajd ,sùug isiqkag u`. fmkajkak'
²² wk;=re j iqn m;kafka zljqreka i|yd oZ hkak i|yka úh hq;= njg;a meyeÈ,s
lrkak'
²² bka miq j ch.%yKh bÈßhg f.k hñka Ôú;h ch .ekSug m%d¾:kdjla tla
lsÍu o isÿ l< yels nj mjid"
z;j ;j;a fmd;a lshjd
Ôú;h ch .kakg
iqn me;=ïZ hkak ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² wjidkfha § iqn m;kafka ljfrla o hkqfjka ,súh hq;= njg meyeÈ,s lr tys §
;u ku ,shd fidfydhqßh$fidfydhqrd f,i ,sùu l< hq;= njg Wmfoia fokak'
²² wk;=re j iqn me;=ï m;la ,sùfï § wvx.= úh hq;= lreKq we;=<;a ù ;sfí oehs
ne,Sug fhduq lrkak'
)) iqn me;=ï m; l=ula i|yd o @
)) th ,shd we;af;a ljfrla o @
)) ljqreka i|yd o @
)) iqn me;=fuys úia;rh
mshjr 5 (
²² iqn me;=ï mf;ys wvx.= lreKq kej; lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² iqn me;=ï m;la ilik úg th ks¾udKYS,S j l%udkql+, j ielish hq;= nj
kej; wjOdrKh lrkak'
²² wjYH wjia:djl § iqn me;=ï m;la ks¾udKYS,S j ilia lsÍug Wmfoia fokak'
Wod ( úúO ;r.j,ska ^Ñ;%" kegqï" .dhkd" lÓl" l%Svd" ' ' '& ch .;a úg
90
j.=.; lsÍï
l%shdldrlu 2
mshjr 1 (
²² my; i|yka j¾.j,g wh;a kï ,shQ lvodis ;Sre ilia lr .kak'
)) t<j`Mj, kï
)) m,;=rej, kï
)) m,d j¾.j, kï
²² tajd frda,a lr n÷klg oukak'
²² ì%ia,a fndaâ tll my; i|yka j.=j úYd, f,i ilia lr .kak'
²² th mka;sfha m%o¾Ykh lrkak'
mshjr 2
²² tla isif
q jl=g n÷fkka frda,a lrk ,o lvodishla f.k Yío k`.d lshùug wjia:dj
fokak'
²² lshjk ,o ku wh;a jk j¾.h wkqj j.=fõ wod< ;Srefjys /|ùug$ we,ùug
fhduq lrkak'
Wod ( f.dgqfld< hk ku i|yka j ;snK
q d kï —m<d˜ hk ;Srefõ we,ùu$
/|ùu l< hq;= hs'
²² fuf,i ieu isif
q jl=g u wjia:dj fokak'
²² fuf,i j.=fõ wod< j¾.j,g wh;a ;Sre iïmQ¾K lrkak'
²² ta wkqj fuf,i j¾.j,g fjka lr ;eîu —j.=.; lsÍula˜ f,i y÷kajk nj
isik
q g
a mjikak'
²² fï wkqj tla j¾.hlg jvd we;s wjia:djl tajdfhys iqúfYaI;d i,ld j¾.j,g
fjka lsÍu j.=.; lsÍula nj by; j.=j WodyrKhg f.k meyeÈ,s lrkak'
mshjr 3
²² j.=.; lsÍug fmr" § we;s øjHj, kï fyda wod< ,ehsia;=j fyda foi wjfndaOfhka
hq;= j n,d tys we;s foa j¾. lr .ekSug Wmfoia fokak'
²² wk;=re j th j.=jla wdldrhg ilia lr.; hq;= njg meyeÈ,s lrkak'
²² j.=j ilia lr .ekSfuka wk;=re j ta ta j¾.j,g wod< øjHj, kï wod<
;Srefõ ,sùu l< hq;= nj mjikak'
91
mshjr 3
²² l=re,a,ka" isjqmd i;=ka" u;aiHhka" m%dKjdÖ kdu mo$ wm%dKjdÖ kdu mo" ia;%S
,sx. kdu mo$ mqreI ,sx. kdu mo" ia:dk kdu mo" mqoa., kdu mo" i;a;aj kdu
mo" øjH kdu mo hk j¾. follg" ;=klg fyda y;rlg fyda wh;a foa ,nd §
j.=.; lsÍug isiqkag wjia:dj fokak'
fm!oa.,sl ,sms
l%shdldrlu 3
mshjr 1 (
²² fm!oa.,sl ,smshla hkq l=ula oehs isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² ¥rl;k$mß.Kl wdÈh Ndú;h ksid fm!oa.,sl ,sms ,sùu j¾;udkfha § nyq,
j isÿ fkdjk nj;a" thg fmr ,sms uÕska f;dr;=re yqjudre l< wdldrh;a
isiqkag meyeÈ,s lr fokak'
mshjr 2
²² fm!oa.,sl ,smshla ,sùfï wruqK isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² tjeks ,smshla ,shkafka" ;ukaf.a ksjfia ljfrla fyda ksjiska msg j isà kï
tjeks wfhl=f.a${d;Skaf.a$hy`Mjkaf.a wdÈ whf.a iqjÿla úuiSug$f;dr;=rla
oekaùug$ fjk;a fm!oa.,sl wjYH;djlg nj isiqkag meyeÈ,s lr fokak'
²² ,smh
s la ,sùfï fjk;a wjYH;d fudkjd oehs isik
q f
a .ka úuid ms<;
s r
= e ,nd .kak'
mshjr 3
²² my; i|yka ,smsh ,shQ ì%ia,a fndaâ tl m%o¾Ykh lrkak'
ksjfia §"
2020'08'08
iem fõjd æ
ud wdorKSh wdÉÑ wïud fj;"
wdÉÑ wïud ikSmfhka bkakjd fkao @ f,dl= wïud;a
iqfjka we;ehs is;kjd' pdur whshd;a p,ks wlald;a mdi,a
hkjd o @ wms ieu fokd;a iqfjka isákjd'
;d;a;dg ksjdvqjla ,o ú.i u wdÉÑ wïud n,kakg tk
nj wïud lsjqjd' uu ta .ek ;d;a;df.ka weiqjd' ,nk i;s
wka;fha .fï hk nj ;d;a;d lsjqjd'
fï ,smsh ,shkafka wdÉÑ wïudg ta nj oekqï §ug hs' wms
,nk i;s wka;fha .fï tk nj f,dl= wïudg;a lshkak' wdÉÑ
wïud we;=¿ mjqf,a ieug §¾>dhqI m%d¾:kd lrkjd'
wdorKSh
fmdä mq;d"
yis;
92
²² isiqka iu`. foj;djla ,smsh lshjkak'
²² ,smsfhys i|yka ia:dkh" wdYS¾jdoh" wduka;%Kh" lreKq iy ,smsh wjika lr
we;s wdldrh ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
mshjr 4
²² .=rejrhd my; oelafjk mßÈ fm!oa.,sl ,smshl wdlD;shla ilia lr .kak'
²² isik
q g
a meyeÈ,s j fmfkk mßÈ tu wdlD;sh ì%i,
a a fndaâ tll ,shd ilia lr.kak'
²² ,smsfhys wdlD;sh m%o¾Ykh lrkak'
wdlD;sh
ia:dkh
Èkh
wdYS¾jdoh
wduka;%Kh
lreKq ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
wjidkh
²² ,smsfhys oelafjk mßÈ ,smsfha ol=Kq miska ,smsh ,shk ia:dkh;a" Èkh;a i|yka
l< hq;= nj meyeÈ,s lrkak'
²² Bg WodyrKh ,smsh weiqfrka fmkajd fokak'
²² tys § ia:dkh ,shQ ;ek w.g fldudj fhdok njg wjOdrKh lrkak'
²² fm!oa.,sl ,smh
s la ,sùfï § ,smh
s hjkakdg wdYS¾jdo lsÍug iqÿiq wdYS¾jdo jokla
,súh hq;= nj mjikak'
²² W
odyrK f,i ,smsfhys i|yka j we;s ziem fõjd Z hkak isiqkag fmkajd" isiqka
okakd fjk;a wdYS¾jdo ms<sn|j o wid oek.kak'
²² wdYS¾jdoh ,shd wjidkfha § y¾IdÈ ,l=K fhÈh hq;= njg isiqka oekqïj;a
lrkak'
²² fm!oa.,sl ,smh
s la ,sùfï § wduka;K
% h l< hq;= whqre isik
q g
a wjfndaO lr fokak'
²² {d;Skag ,smshla ,sùfï § wduka;%Kh i|yd —wdorŒh$iodorŒh$ohdnr˜ jeks
joka fhdok nj o" ñ;=frl=g fyda fjk;a ys;jf;l=g fyda ,sùfï § —ud ys;j;a˜
hkqfjka ,shd ñ;=rdf.a $ñ;=ßhf.a ku i|yka lrk nj o mjikak' wduka;%Kh
,shd wjidkfha fldudj fhÈh hq;= njg o isiqka oekqïj;a lrkak'
²² lreKq ,sùfï wjia:dfõ § wduka;%Khg háka we;s rEf,a l=vd bv m%udKhla
yer ,sùu wdrïN l< hq;= nj wdlD;sh yd ,smsh fmkajñka meyeÈ,s lrkak'
93
)) tys § {d;shdf.a$ ñ;=rdf.a$ñ;=ßhf.a$ ifydaorhdf.a$ifydaoßhf.a iqjÿla
úuiSu isÿ lrk nj;a" ;ud we;=`M mjqf,a wh iqfjka isák nj ,shk nj;a
mjikak'
²² ,súsh hq;= lreKq fma<s yhla$wgla jeks m%udKhlska ,sùu m%udKj;a njg o
isiqka oekqïj;a lrkak'
²² lreKq ,shd wjidkfha § o fi;a me;Su i|yd jdlHhla ,sùu l< hq;= nj
mjikak' ta i|yd ,smsfha WodyrKh f.k wjOdrKh lrkak'
²² ta wkqj fi;a me;Su ;udf.a wd.ug wkqj zf;rejka irK hs$fÊiq msysg hs$foú
/ljrK hs ' ' ' Z wdÈ f,iska l< yels nj isiqkag mjikak'
²² ,smsh ,shd wjika lrk úg ,smsh ,shQ ;eke;a;d ljfrla o hkak;a ku;a i|yka
lrk f,i Wmfoia fokak'
²² kug by<ska we;s jpkfha w.g fldudj fh§u wjOdrKh lrkak'
²² ,smsh iy wdlD;sh fmkajñka by; lreKq b;d ir, j isiqkag meyeÈ,s lrkak'
mshjr 5
²² m%o¾Ykh l< ,smsh bj;a lrkak'
²² my; i|yka tla wjia:djla hgf;a fm!oa.,sl ,smshla ,sùug isiqkag wjia:dj
fokak'
Wod ( ) mdif,a meje;ajQ w;a wl=re ;r.fhka Tn ch.%yKh l< nj okajd
Tfí ñ;=frl=g$ñ;=ßhlg hjk ,smshla
)) iShdf.a$wdÉÑ wïudf.a iqj ÿla úuiñka Tn ksjfia úia;r o okajñka
hjk ,smshla
)) ksjdvqjg Tfí ksjig tk nj okajd Tnf.a fyd| u ñ;=rdg$ ñ;=ßhg
hjk ,smshla
)) Tng Tn isá mdif,ka fjk;a mdi,lg hEug isÿ úh' tu w¨;a
mdi,a mßirh ms<sn| j okajñka ;udf.a fyd| u ñ;=rdg$ñ;=ßhg
hjk ,smshla
94
wdrdOkd m;%
l%shdldrlu 4
mshjr 1
²² my; i|yka wdrdOkd m;%h mka;sfha m%o¾Ykh lrkak'
wm úoHd,hfha
—m%Ndú˜ l,d ljh
ixúOdkh lrk
mia jk fY%a‚fha isiqisiqúhkaf.a
—ks¾udK m%o¾Ykh yd
;Hd. m%odfkda;aijh˜
2020 iema;eïn¾ ui 30 Èk
fm'j'9'00 g
úoHd,hSh m%Odk Yd,dfõ §
.re wOHdmk weu;s;=udf.a
m%Odk;ajfhka meje;afõ'
ta i|yd iyNd.s jk f,ig
Tn;=udg$Tn;=ñhg
f.!rjfhka wdrdOkd lruq'
m%Ndú l,d ljh
²² wdrdOkd m;%hla ilia lrkafka l=uk lreKq wrNhd o hkak isiqkag ir, j
meyeÈ,s lrkak'
²² wdrdOkd m;%h lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² .=rejrhd wdrdOkd m;%fhys we;=<;a f;dr;=re meyeÈ,s j lshjkak'
²² wdrdOkd m;%fhys we;=<; yd msg; ieleiau yd ,shd we;s f;dr;=re ms<sn| j
oekqïj;a lrkak'
mshjr 2
²² mdif,a l,d ljh ixúOdkh lrk" mia jk fY%a‚fha isiqisiqúhkaf.a ks¾udK
m%o¾Ykhg iy ;Hd. m%odfkda;aijhg wdrdOkd m;%hla ,sùug iQodkï jk nj
mjikak'
²² ieu isiqfjl=g u A4 lvodishla ne.ska ,nd fokak'
²² .=rejrhd A4 lvodish m<, w;g yß ueÈka kud fmkajkak'
²² isiqkag o ta wdldrfhka keóug Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² wdrdOkd m;%fhys msg me;af;a zwdrdOkdZ hkqfjka ,shkak'
²² ta wkqj isiqkag o ,sùug Wmfoia fokak'
95
²² wdrdOkdj lsÍug fya;= jk lreKg wod< j th biau;= jk f,i wdrdOkd
m;%h ks¾udKd;aul j w,xldr lr.; hq;= njg isiqkag wjfndaO lr fokak'
Wod ( ks¾udK m%o¾Ykhla fyhska úúO ks¾udKj, Ñ;% we| fyda Tß.dó l%uhg
ks¾udKh lr fyda we;=<;a lr .; yels njg mjikak'
²² ta wkqj wdrdOkd m;%h ks¾udKd;aul j w,xldr lsÍug isiqkag u`. fmkajkak'
²² .=rejrhd o isiqka iu`. wdrdOkd m;%h w,xldr lrkak'
mshjr 4
²² wdrdOkd m;%h we;=¿ me;af;ys wdrdOkdj ms<sn| j is;a .kakd wdldrfha NdId
rgdjlska jeo.;a lreKq biau;= jk fia wdrdOkdj fláfhka oelaúh hq;= nj
isiqkag ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² tu jdlH fm<.iajk wdldrh isiqkag kej; kej;;a wjfndaO lr fokak'
²² ta wkqj wdrdOkd m;%hl wvx.= úh hq;= lreKq ;sfí oehs ne,Sug Wmfoia fokak'
²² tu lreKq isik
q g
a tlska tl wdrdOkd m;%h WodyrKhg f.k meyeÈ,s lr fokak'
)) wdrdOkd m;%h l=uk ldrKhla i|yd o @
)) wdrdOkdj lrkafka ljfrla o @
)) wdrdOkdj lrkafka ld yg o @
)) m%o¾Ykh yd ;Hd. m%odfkda;aijh meje;afjkafka ljr Èkl § o @
)) m%o¾Ykh yd ;Hd. m%odfkda;aijh meje;afjkafka ljr fõ,djl § o@
)) m%Odk wdrdê;hd ljfrla o @
)) m%o¾Ykh yd ;Hd. m%odfkd;aijh meje;afjkafka ljr ia:dkhl § o @
²² by; lreKq tlla fyda u`. yereK fyd;a isÿ jk wmyiq;dj meyeÈ,s lr fokak'
mshjr 5
²² tla tla isik
q a ieliQ wdrdOkd m;%h lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² wdrdOkd m;%hla ilik úg my; i|yka lreKq flfrys o wjOdkh fhduq l<
hq;= nj mjikak'
)) is;a .kakd wdldrfha NdId rgdjla ;sîu
)) jeo.;a lreKq biau;= lr oelaùu
)) wdrdOkdj fláfhka oelaùu
)) iuia; ksudj
mshjr 6
²² my; i|yka tla wjia:djla i|yd wdrdOkd m;%hla ieliSug isiqkag wjia:dj
fokak'
Wod ( ) Tn mdif,a l%Svd ix.uh ixúOdkh lrk ksjdidka;r l%Svd W;aijh
l,dm wOHdmk wOHlaI;=udf.a$;=ñhf.a m%Odk;ajfhka meje;afõ'
)) Tn mdif,a l,d ljh ixúOdkh lrk j¾Idjidk úúO m%ix.h m<d;a
wOHdmk wOHCI;=udf.a$;=ñhf.a m%Odk;ajfhka meje;afõ'
96
)) mia jk fY%a‚fha isiqkaf.a ks¾udK m%o¾Ykh úÿy,am;s;=ud$;=ñhf.a
m%Odk;ajfhka meje;afõ'
)) m%d:ñl wxYfha w¨;ska bÈ lrk ,o mqia;ld, f.dvke`.s,a, újD;
lsÍfï W;aijh .re wOHdmk weu;s;=udf.a m%Odk;ajfhka meje;afõ'
wdlD;s m;%
l%shdldrlu 5
mshjr 1
²² úúO wjia:dj, § ;u fm!oa.,sl f;dr;=re ,nd §ug isÿ jk nj mjikak'
²² mdif,a ;+¾h jdol lKavdhu$nd,olaI lKavdhu wdÈhg n|jd .ekSfï §;a"
Ñ;%$rpkd wdÈ ;r. i|yd whÿï lsÍfï §;a" ;udf.a fm!oa.,sl f;dr;=re fyj;a
ku" .u" jhi" fY%‚
a h wdÈ f;dr;=re wjYH jk nj isik
q ga ir, j meyeÈ,s lr
fokak'
²² tu f;dr;=re ,nd §fï § zwdlD;s m;%hlaZ msrúh hq;= nj isik
q g
a mjikak'
mshjr 2
²² my; i|yka wdlD;s m;%h mka;f
s ha m%o¾Ykh lrkak'
²² wdlD;s m;%fhys we;=<;a lreKq` isik
q a iu`. idlÉPd lrkak'
97
wdlD;s m;%h
1' jdi.u iys; iïmQ¾K ku ( 'ùris
' ' ' x' y' ' wdrÉÑf.a
' ' ' ' ' ' ' ' 'fl!Y,H
' ' ' ' ' ' ' 'trka
' ' ' 'o'l' ' ' ' '
''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''
Èkh ( ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' w;aik
mshjr 3
²² wdlD;s m;% msrùfï § wid we;s f;dr;=re b;d u l,amkdldÍ j ksjerÈ j i|yka
l< hq;= nj wjOdrKh lrkak'
²² ta wkqj wl=rla jerÿKq úg uld oud kej; fkd,shk f,i;a" wl=rla Wv ;j;a
wl=rla fkd,shk f,i;a ulk Èhr iys; mEka ^correction pen) Ndú;fhka jerÿKq
wl=rla uld oud fkd,shk f,i;a" wl=rla lmd kej; fkd,shk f,ig;a isik q g
a
mjikak'
²² wdlD;s m;%fhys ;sfnkafka ;uka whÿï lrk fohg wod< w;HjYH u f;dr;=re
nj ta tla tla f;dr;=rla iqúfYaIfhka olajñka isik
q g
a wjOdrKh lrkak'
98
²² f;dr;=re ,sùug we;s ;s;a bß u; ;u úia;r ksjerÈ j;a" meyeÈ,s j;a i|yka l<
hq;= nj meyeÈ,s lrkak'
²² ;s;a bß u; ,shd we;s WodyrK f.k úia;r ,súh hq;= wdldrh fmkajd fokak'
mshjr 4
²² isik
q a lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka tla tla wjia:d i|yd isik
q f
a .ka f;dr;=re ,nd .ekSug wdlD;s m;%
ilia lr .kak'
²² m<uq jk wdlD;s m;%hg wkqj 2" 3" 4 wdlD;s m;%j, we;s iqúfYaI lreKq we;=<;a
jk mßÈ ilia lr .kak'
²² lKavdhul ieu isif
q jl=g u ilia lr .;a wdlD;s m;%hla ,efnk fia wdlD;s m;%
lKavdhïj,g ,nd fokak'
²² wk;=re j tu wdlD;s m;% ksjerÈ j msrùu i|yd isik
q g
a wjYH Wmfoia fokak'
1 wdlD;s m;%h
Wmka Èkh ( j¾Ih ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' udih ' ' ' ' ' ' ' Èkh ' ' ' ' ' ' '
^wod< fldgqfõ √ ,l=K fhdokak'&
'''''''''''''''''''
Èkh ( ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' w;aik
99
2 wdlD;s m;%h
3 wdlD;s m;%h
4 wdlD;s m;%h
by; f;dr;=rej, iqúfYaI lreKq yer wfkl=;a ish¨ foa fuhg wka;¾.;
h'
fuu whÿï m;% fjkqjg fldgq iys; mß.Kl.; whÿï m;% msrùug
j¾;udkfha jeä wjia:d we;s nj mjid tu whÿï m;%hla ne.ska
lKavdhï jYfhka isiqkag ,nd § tys we;s iqúfYaI;d wOHhkh
lsÍug fhduq lrkak' tu iqúfYaI;d isiqkag meyeÈ,s lrkak'
tkuq;a fuu fldgq iys; mß.Kl .; whÿï m;% msrùug isiqkag
wjia:dj ,nd §u wfmalaId fkdflfrhs'
ldgQka
l%shdldrlu 6
mshjr 1
²² my; ±lafjk ldgQka m%o¾Yk mqjrejg .kak'
²² tu ldgQkaj,ska lshfjk foa ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² tu ldgQkaj,ska lshfjk m‚úvh ms<sn| j isiq woyia úuikak'
100
1 rEmh
2 rEmh
3 rEmh
reishdkq mska;+r l;d fmd; weiqfrka w¢k ,oaols'
101
mshjr 2
²² ldgQka Ñ;% we£ug wod< my; i|yka úia;r meyeÈ,s wl=ßka ,shd .kak'
²² tu úia;r isiqkag fmfkk mßÈ m%o¾Yk mqjrefõ r|jkak'
²² úia;r tlska tl lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² ;ud leu;s wjia:djla f;dard f.k ldgQka Ñ;% 03la we£ug isik
q g
a wjia:dj
fokak'
102
L7 S7 R7 W7
bf.kqï m,
²² ck lú .dhkd lr ta ms<sn| idlÉPd lrhs'
²² idys;H iñ;shl jevigyka fm<.eiau ilihs'
²² idys;H iñ;shl § bÈßm;a ùfï l=i,;dj m%o¾Ykh lrhs'
²² idys;H iñ;shla fufyhùfï mßph m%o¾Ykh lrhs'
²² ud;Dldjlg wod< j lreKq /ia lrhs'
²² ud;Dldjlg wod< j jdlH ,shhs'
ck lú
l%shdldrlu 01
mshjr 1 (
²² ck lú hkq l=ula oehs my; i|yka lreKq Tiafia isik
q g
a ir, j meyeÈ,s lrkak'
)) w;S;fha Ôj;a jQ ckhd úúO wjia:dj, § úvdj" ldkaih
s " uykaih
s uÕyrjd
.ekSug;a" md¿j" ;kslu uÕyrjd .ekSug;a lú .dhkfha fhÿKq nj yd tajd
zck lúZ kñka y÷kajk nj
)) úúO jD;a;Skag wod< j fk¿ï lú" .e,a lú" m;,a lú" me,a lú wdÈ jYfhka
cklú j¾. we;s nj
)) ck lú w;S;fha isg uqL mrïmrd.; j mej; wd nj
)) ck lúj,ska w;S; iudcfha ckhd Ôj;a jQ wdldrh yd is;ï
= me;=ï wdÈh
ms<n
s | j oek.; yels nj
mshjr 2
²² my; i|yka ck lúj,g lsym
s jrla ijka §ug i,iajkak'
1' w,xldr fl; ieÿfõ rcjr
ihxcd; r;a ye,a f.k f.dv lr
iqoï Èúh mqrhla jeks yeu jr
f.dhï ieÿK yeá wikqh úia;r
103
4' lkg ñysß rij;a lú lshñka
fjfyi uykaih
s ÿre lr .ksñka
miafika miaig mshjr kÕñka
iqkoa r ;df,g fk<uqj ú.iska
mshjr 3
²² tla tla ck lúh ne.ska f.k w¾:h ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² tys § tla tla ck lúfhka ksfhdackh jk jD;a;h
s meyeÈ,s lrkak'
mshjr 4
²² isik
q a lKavdhï lrkak'
²² tla lKavdhulg m<uq jk iy fojk f.dhï lú fol;a" fojk lKavdhug ;=ka
jk iy y;r jk fk¿ï lú fol;a ;=ka jk lKavdhug mia jk yd yh jk m;,a
lú fol;a" y;r jk lKavdhug y;a jk iy wg jk me,a lú fol;a ,nd fokak'
²² ck lú lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² .=rejrhdf.a$ix.S; .=rejrhdf.a fyda .=rejßhf.a fyda iydh we;s j tla tla
lKavdhïj,g tu ck lú ;d,dkql, + j .dhkd lsÍug mqreÿ lrjkak'
104
²² tla tla lKavdhïj,g ck lú .dhkd lsÍug wjia:dj fokak'
²² tys § .=rejrhdf.a$ix.S; .=rejrhdf.a fyda iydh ,nd fokak'
²² tla tla lKavdhu .dhkd l< miq .dhkd lf<a l=uk ck lú j¾.h oehs mejiSug
wfkl=;a lKavdhïj,g wjia:dj fokak'
mshjr 5
²² § we;s ck lúj,ska wyUq f,i ck lúhla f;dard .kak'
²² tu lúfhys w¾:h isik
q g
a mjikak'
²² mjik ,o w¾:hg wkqj ck lú j¾.h l=ula oehs mejiSug isik
q g
a wjia:dj
fokak'
²² fuf,i ieu ck lúhl u w¾:h mjid Bg wod< ck lú j¾.h mejiSug isik
q g
a
wjia:dj fokak'
mshjr 6
²² § we;s ck lúj,ska leu;s ck lúhla ,shd thska lshfjk woyi isik
q g
a ,sùug
fokak'
²² woyia ,sùfï § isik
q a wjfndaO lr.;a mßÈ woyi jdlHj,g f.dvkÕd bÈßm;a
lsÍu muKla wfmalI a d flfrhs'
idys;H iñ;s
l%shdldrlu 2
mshjr 1 (
²² my; i|yka lreKq Tiafia isiqka oekqïj;a lr ;nkak'
)) fyg idys;H iñ;shla mj;ajk nj
)) idys;H iñ;sh fufyhùu i|yd isiqka fofofkl= kï lrk nj iy tu
fofokd iñ;sfha iNdm;s yd f,alï nj
)) iñ;sfha § bÈßm;a lrk úfYaIdx. ms<sn| f,alï úiska igyka ;nd .;
hq;= nj ^igyka ;nd .ekSug .=rejrhd Wojq lrkak'&
)) lKavdhï jYfhka fyda ;ks j jYfhka mka;sfha ish¨ fokd úfYaIdx.
i|yd bÈßm;a úh hq;= nj
²² iNdm;s jYfhka kï lrk isiqjd$isiqúh ms<s.ekSfï l;dj l< hq;= nj;a"
f,alï f,i kï lrk isiqjd$isiqúh ia;=;s l;dj meje;aúh hq;= nj;a mjikak'
105
²² my; i|yka lreKq we;=<;a jk f,i l;d bÈßm;a lsÍug isiqka fofokd
iQodkï lrjkak'
³³ ms<s.ekSfï l;dj
)) m%OdkSkaf.ka wjir .ekSu ^úÿy,am;s$.=rejrhd$.=rejre&
)) iyNd.s jkakkaf.ka wjir .ekSu
)) meñŒu$iyNd.s ùu w.h lrñka ms<s.kakd nj
³³ ia;=;s l;dj
)) iyNd.s jQ whg ia;=;s lsÍu
)) úfYaIdx. bÈßm;a l< whg ia;=;s lsÍu
)) B<`. iNd jdrhg ieu fokdg u meñfKk f,i mjid l;dj ksu
lsÍu'
²² úfYaIdx.hg iyNd.s jkakka úfYaIdx.h bÈßm;a lsÍug fmr iñ;sfhka wjir
.; hq;= wdldrh;a" úfYaIdx.h wjika jQ miq ia;=;s l< hq;= wdldrh;a meyeÈ,s
lrkak'
³³ úfYaIdx.hla wdrïN lrk úg iñ;sfhka wjir .kakd wdldrh
)) iNdm;s;=ud$;=ñhf.ka wjir .ekSu
)) meñK isák whf.ka wjir .ekSu
)) bÈßm;a lrk úfYaIdx.h mejiSu
³³ úfYaIdx.h wjika lrk wdldrh
)) —wid isá$n,d isá Tn ieug ia;=;s hs'˜ hkqfjka mejiSu
²² by; lreKq ms<sn| j fmr Èkfha oekqïj;a lrkak'
mshjr 2 (
²² iñ;sh meje;afjk w;r;=r my; i|yka wdldrhg isáh hq;= nj ±kqïj;a lrkak'
)) ksYaYío j isàu
)) wjOdkfhka isàu
)) ixhufhka isàu
)) iqÿiq wjia:dj, w;afmd<ika §u
)) ksudj f;la /£ isàu
²² fï tla tla wjia:d meyeÈ,s lsÍfï § isiqkaf.a fmr w;aoelSï o idlÉPd lrkak'
mshjr 3 (
²² iñ;sh meje;aùu i|yd mka;s ldurh$mdif,a myiqlï ;sfnk iqÿiq ia:dkhla
f;dard .kak'
²² iNdm;s iy f,alï fofokd bÈßmiska wiqka .kajkak'
106
mshjr 4
²² idys;H iñ;sh fufyhùug my; i|yka mßÈ lghq;= lrkak'
.=rejrhd ( wdhqfndajka ÿfõ" mqf;a"
Tnf.a idys;H iñ;sfha lghq;= wdrïN lsÍug oeka ish¨
foa iQodkï' iNdfõ jev lghq;= wdrïN lrk f,i uu
iNdm;s;=udg yd f,alï;=ñhg wdrdOkd lrkjd'
iNdm;s ( ^ms<.
s ekSfï l;dj lrhs' miq j B<`. úfYaIdx.hg wdrdOkd
lrhs'& wfma iñ;sfha m<uq jk úfYaIdx.h lKavdhï .S;hla' ta
i|yd iNdj bÈßhg meñfKk f,i lKavdhfï ish¨ fokdg u
wdrdOkd lr isákjd'
lKavdhfï tla wfhla ( iNdfjka wjir hs' wm fu;ekg meñ‚fha .S;hla
.ehSug hs' ^.S;h .dhkd lrhs'&
lKavdhfï fjk;a wfhla ( wfma .S;h riú¢ Tn ieug ia;=;shs'
iNdm;s ( fndfydu wmQre .S;hla' yß u ,iaikg .dhkd l<d' Tn ieug
ia;;
= s hs' wfma B<`. úfYaIdx.h ud;Dldjlg wkqj l;d lsÍu hs'
uf.a fï wdrdOkh ' ' ' fidfydhqrdg$fidfydhqßhg hs'
fidfydhqrd$fidfydhqßh ( uu wo l;d lrkak hkafka ' ' ' ms<sn| j hs' ta
i|yd uu Tn ieuf.ka wjir m;kjd' ^l;dj bÈßm;a lrhs'&
iNdm;s ( ld,hg .e<fmk ud;Dldjla f;dard .ekSu ms<sn| j uu Tng
ia;=;s lrkjd' B<`.g wfma hy`Mjka iQodkï j isákafka
kdgHhla r`.oelaùug hs' ta i|yd Tng hs fï wdrdOkdj'
kdgH lKavdhfï tla wfhla ( iNdm;s;u= dg fndfydu ia;;
= s hs" wo wm bÈßm;a
lrkafka ' ' ' kdgHh' Tn ieuf.ka wmg wjir hs' ^kdgH
bÈßm;a lrhs'&
iNdm;s ( uu ta lKavdhug iqn m;k .uka u ia;=;s lrkjd' fndfydu
,iaik kdgHhla' wfma wjidk úfYaIdx.h jkafka ck lú
.dhkhla' th bÈßm;a lrk fidfydhqrdghs$fidfydhqßhghs
fï wdrdOkdj' ^ck lú úfYaIdx.h bÈßm;a lrhs'&
fidfydhqrd$fidhqßh ( uf.a fï iQodku ck lú .dhkhlg hs' wo uu bÈßm;a
lrkafka —me,a lú˜ folla' ta i|yd Tn ieuf.ka wjir
m;kjd' ^ck lú .dhkh bÈßm;a lrhs'&
iNdm;s ( wms fndfydu leu;s hs ck lú ri ú¢kak' tu úfYaIdx.h
bÈßm;a l< fidfydhqrdg$fidfydhqßhg fndfyda u ia;;
= s hs'
uu oeka iQodkï jkafka iñ;sfha jev lghq;= wjika lrkak'
f,alï;=udg$;=ñhg ia;;
= s l;dj lsÍug hs fï wdrdOkh'
f,alï;=ud$;=ñh ( ^f,alï;=ud$;=ñh ia;=;s l;dj lrhs'&
107
mshjr 5
²² zwo wfma idys;H iñ;sfha ;snQ úfYaIdx. .ek wms l;d lruqZ hehs mjid tla tla
úfYaIdx.h ms<sn| j;a iñ;sh fufyhjQ wdldrh ms<sn| j;a isiqka iu`. idlÉPd
lrkak'
²² my; i|yka m%Yak isiqkaf.ka úuikak'
Wod ( ) ms<s.ekSfï l;dj lf<a ljfrla o @
)) iuQy .S;h l=uk Ñ;%mgfha .S;hla o @
)) l;dj bÈßm;a lf<a l=uk ud;Dldjlg wkqj o @
)) bÈßm;a l< kdgHh l=ula o @
)) bÈßm;a l< ck lú j¾.h l=ula o @
)) ia;=;s l;dj lf<a ljfrla o @
mshjr 6
²² iñ;sfha bÈßm;a l< jevigyka fm<.eiau yqkq mqjrefõ f.dv k`.kak'
1' ms<s.ekSfï l;dj
2' iuQy .S;h
3' ud;Dldjlg wod< j l;d lsÍu
4' kdgH
5' ck lú
6' ia;=;s l;dj
²² ,shk ,o jevigyka fm<.eiau lshùug o isiqka fhduq lrkak'
mshjr 7
²² fujr meje;ajQ idys;H iñ;sfha úfYaIdx. ie,ls,a,g .ksñka ,nk ui idys;H
iñ;sh i|yd jevigyka úia;rhla ilia lrkak'
mshjr 8
²² fuu l%h
s dldrlug wkqj ieu uilg u jrla idys;H iñ;shla meje;aùug lghq;=
lrkak'
²² iNdm;s iy f,alï f,i m;aùug ieu isif
q jl=g u wjia:dj fokak'
108
mshjr 2
²² ud;Dldjg wod< wjYH lreKq f;dard .kakd wdldrh ms<sn| j isiqka oekqïj;a
lrkak'
²² kshñ; ud;Dldjg wod< j fmd;am;aj,$mqj;am;aj,$wka;¾cd,fhka ,ndf.k
f;dr;=re isiqkag bÈßm;a lrkak'
²² tu f;dr;=re isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² ud;Dldj ms<sn| isiqka okakd lreKq o mejiSug wjia:dj fokak'
²² fuf,i jdlH ,sùug we;s ud;Dldjg tla úh hq;= lreKq ms<n
s | j fyd¢ka
wjOdrKh lrkak'
mshjr 3
²² wk;=re j ;ud ,shk ud;Dldjg wod< j lreKq f.dkq úh hq;= wdldrh ms<sn|
j isiqka oekqïj;a lrkak'
²² ,súh hq;af;a jdlH 05la nj mjikak'
²² ;udg ,enqKq ud;Dldj —uf.a wkd.; n,dfmdfrd;a;=j˜ hehs is;uq'
)) m<uq jk jdlHfhka ;udf.a n,dfmdfrd;a;=j l=ula oehs i|yka lsÍu o"
)) fojk" ;=ka jk yd y;r jk jdlHj,ska" ta i|yd l< hq;= jev ms<sn| j
i|yka lsÍu o
)) mia jk jdlHfhka n,dfmdfrd;a;j = bgq lr .ekSfuka rgg$f,dalhg
lsÍug wfmalI
a d lrk fiajh i|yka lsÍu l< yels nj meyeÈ,s lrkak'
mshjr 4
²² jdlH ,sùfï § my; i|yka lreKq flfrys ie,ls,su;a úh hq;= nj wjOdrKh
lrkak'
)) ud;Dldjg wod< úh hq;= nj
)) jdlH úúO;ajfhka hq;= nj
)) tl u woyi we;s jdlH fojrla ,sùu fkdl< hq;= nj
)) Wla; - wdLHd; iïnkaOh ksjerÈ j ,súh hq;= nj
)) wlaIr úkHdih ksjerÈ úh hq;= nj
)) ,sÅ; NdIdfjka ,súh hq;= nj
)) meyeÈ,s w;a wl=frka ,súh hq;= nj
)) ksjerÈ j jpk fjka lr ,súh hq;= nj
)) jpkhl wl=re .Efjk fia ,sùu fkdl< hq;= nj
)) úrdu ,l=Kq ksjerÈ j fhÈh hq;= nj
109
mshjr 5
²² my; i|yka jkafka —uf.a wkd.; n,dfmdfrd;a;=j˜ ms<sn| j ,shjqKq jdlH
myls'
uf.a wkd.; n,dfmdfrd;a;=j
1' uu wkd.;fha .=rejrfhla$.=rejßhla fjñ'
2' ta i|yd uu oeka isg u fyd¢ka bf.k .ksñ'
3' uu ieu úg u ms<sfj<lg jev lrkakg mqreÿ fjñ'
4' fmd;m; lshùfuka wjYH oekqu /ia lr .ksñ'
5' uu .=rejrfhl=$.=rejßhl ù rgg jevodhl fiajhla lrñ'
mshjr 6
²² my; i|yka Ñ;%h úYd, lr isiqkag fmfkk mßÈ m%o¾Ykh lrkak'
110
mshjr 7
²² tu Ñ;%fhka lshfjk foaj,a ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² Ñ;%fhka lshfjk foa ;=<ska u;= jk woyia l%udkql+, j fm<.eiaùug isiqkag
Wmfoia fokak'
²² tys § Ñ;%fhka lshfjk foaj,a wyUq f,i f.dkq lsÍug fkdj Ñ;%fha m%uqL
woyi u;= flfrk wdldrhg fm<.eiaùug Wmfoia fokak'
²² by; Ñ;%hg wkqj ilid .;a my; i|yka wdldrfha jdlH myla tlska tl
WodyrKhg .ksñka by; lreKq ir, j wjOdrKh lrkak'
Wod ( ) l=Uqrg nei.;a f.dúfhda läir j l=Uqre jev lr;s'
)) ;mia rlsñka isá fldlal= ?k Wo¨ y~g ;s.eiaiS tla jru mshUd
h;s'
)) jlalfvka j;=r my<g jefgk úg Èh u; u,a msfmkakd fia
fmfkhs'
)) f.ú,shla weUq, /f.k kshr Èf.a .uka lrhs'
)) ù f.dú;ek ksid wfma rg iajhx fmdaIs; jkq fkdwkqudk h''
mshjr 8
²² fuf,i jdlH ;ekSug myiq jk mßÈ tla m%Odk wjia:djlg fyda isoaêhg fyda
flakaø.; j we;s ;j;a iydh wjia:d iys; my; wdldrhg ilia lr .;a Ñ;%
,nd § jdlH myla ,sùug isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
Wod (
111
mshjr 9
²² my; i|yka wdldrhg ilia lr.;a ud;Dldjlg wod< miqìï úia;rhla iys;
j ud;Dldjla ,nd fokak'
Wod (
wm úiska we;s lr .kakd mqreÿ ksid wms fyd| fyda krl ñksiqka
njg m;a fõ' wms fyd| ñksiqka ùug kï fyd| mqreÿ we;s lr
.; hq;= h' zwms j¾Okh lr .; hq;= fyd| mqreÿZ hk ud;Dldj
hgf;a jdlH myla ,shkak'
mshjr 10
²² by; i|yka WodyrKh lsysm jrla .=rejrhd meyeÈ,s j lshjkak'
²² ta wkqj wm úiska j¾Okh lr .; hq;= fyd| mqreÿ fudkjd oehs isiqka iuÕ
idlÉPd lrkak'
²² fyd| mqreÿ j¾Okh lr .ekSfuka we;s jk m%fhdack ms<sn| j wjOdrKh
lrkak'
²² ta wkqj by; m%ldYfha we;s ud;Dldj isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² tys § —wms j¾Okh lr .; hq;= fyd| mqreÿ˜ iy tajdfha jákdlu ,súh hq;= njg
isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² tu fyd| mqreÿ ksid iudchg" rgg" f,dalhg fi; ie,fik njg;a isiqkag
meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj jdlH ,súh hq;af;a wm úiska j¾Okh lr.; hq;= fyd| mqreÿ iy tajdfha
w.h oelaùug;a ta u.ska rgg" f,dalhg jk hym; ms<sn| j njg;a my;
WodyrK jdlH my ^05& tlska tl wjOdrKh lrñka meyeÈ,s lrkak'
112
Wod ( ) iudcfha Ôj;a jk wms fyd| mqreÿ j¾Okh lr .; hq;= h'
)) ks;r u ;ud iy wjg mßirh msßisÿj ;nd .ekSug mqreÿ ùu b;d
jeo.;a fõ'
)) ish¨ fokd iuÕ iu.sfhka iyfhda.fhka isàu fyd| mqreoaols'
)) ÿlg lrorhg m;a jQ whg Wojq Wmldr lsÍug wms yqre úh hq;= h'
)) fyd| mqreÿ we;s lr .;a ñksiaiq iudchg jákd iïm;ls'
mshjr 11
²² my; i|yka ud;Dldj,ska tlla f;dard f.k jdlH myla ,sùug isiqkag mjikak'
²² fuys § tla tla ud;Dldj,g wod< j we;=<;a úh hq;= lreKq iys; j ud;Dldfõ
miqìu Bg wod< jk wdldrhg mjiñka isiqkag iydh olajkak'
Wod ( 1' lshùfuka ñksid iïmQ¾K fõ hkq m%isoaO lshukls' fmd;a lshùu
úfkdaodxYhla lr .; hq;= h' fmd;a lshùfuka ,efnk m%fhdack
/ils' zfmd;a lshùfï w.hZ hk ud;Dldj ms<sn| jdlH myla
,shkak'
2' hym;a ñ;=rka weiqre lsÍfuka ,efnk m%fhdack /ils' úúO .;s.=K
we;s ñ;=rka w;ßka hy.=Kj,ska msß ñ;=rka muKla weiqre lsÍu l<
hq;= h' zhym;a ñ;=rka weiqre lsÍfï w.hZ hk ud;Dldj ms<sn| j
jdlH myla ,shkak'
3' ld,h rka yd iudk h' ld,h wmf;a hEug fkd§ m%fhdackj;a
jevl fh§u b;d jeo.;a h' zld,fha jákdluZ hk ud;Dldj
ms<sn| jdlH myla ,shkak'
113
L8 S8 W8 R8
bf.kqï m,
²² ixhufhka hq;= j ;u woyia mjihs'
²² ;u w;aoelSï ksrjq,a j iy meyeÈ,s j mjihs'
²² ks¾udK lsÍfï § NdIdj WÑ; mßÈ yeisrùfï l=i,;dj fmkajhs'
²² lshùfï mqreÿ j¾Okh lr .ekSu i|yd mqia;ld, Ndú;hg yqre j ,nhs'
pdßld
l%shdldrlu 01
mshjr 1 (
²² m
y; i|yka ia:dkj,ska iqÿiq ia:dkhla f;dardf.k wOHdmk pdßldjla$lafIa;%
pdßldjla hEug ixúOdkh lr .kak'
Wod ( úYajúoHd,hla" mqia;ld,hla" WoHdkhla" f.dúm<la"
l¾udka; Yd,djla
²² tfia fkdue;s kï ùäfhda mg$mska;+r fhdod .ksñka pdßldjl w;aoelSï ,nd
§ug lghq;= lrkak'
mshjr 2 (
²² pdßldj iïnkaO j isiqka ,enQ w;aoelSï ms<sn| idlÉPdjla fufyh jkak'
)) pdßldj .sh whqre
)) ÿgq foaj,a
)) tys § bf.k .;a foa
)) úfYaI isÿùï
mshjr 3 (
²² iyNd.s jQ pdßldfõ úia;r wvx.= lr jd¾;djla .=rejrhd ilia lr .kak'
Wod (
jd¾Isl wOHdmk pdßldj
mia jk fY%‚
a fha wOHdmk pdßldj i|yd YsIHYsIHdfjda tlish mkia
fofkla iyNd.s jQy' ysñÈß WoEikska .uka wdrïN l< wm fmardfo‚h
úYajúoHd,hg <Õd jk úg fm'j'9'30 muK úh'
fmardfo‚h úYajúoHd,h msyá s N+ñh b;d w,xldr h' fomi we;s
rEiai .iaj,ska msúiqï ud¾.h fijK ù we;' uehs" udr" frdnfrdaih
s d wdÈ
.iaj,ska lvd yef,k ly meye;s u,a úáka úg jefgkafka u,a jeiaila
jiskka dla fuks'
úYajúoHd, wOHdmkh ,nk YsIHYsIHdjka fï mßirfha Tnfudn .uka
lrkq wmg olakg ,enq‚' Tjqka b;d ieye,a¨fjka yd i;=áka ld,h
f.jk nj wmg yeÕ=‚'
114
úYajúoHd,fha wjg iqkoa r;ajh keröfuka miq wm m<uqfjka u msúiqfKa
mqi;a ld, f.dvke.s,,a g h' tys mqi;
a ld,hdêm;s;u
= d we;=¿ ld¾h uKav,h
wm b;d idorfhka ms<. s ;ay' iyldr mqi;
a ld,hdêm;s;u = d wmg mqi;a ld,h
ms<n
s | j úia;r lr ÿkafka h' —fï mqi; a ld,h ,xldfõ ;sfnk m%Odk
mqi;a ld,j,ska tlla' tÈßùr irÉpkaø jeks uy úh;=ka Ydia;h S% lghq;=
lf<a fï mqi; a ld,h weiqre lr f.k hs' tjeks úh;=ka úiska mßyrKh
l< ;u fm!oa.,sl fmd;a mjd fuys we;=<;a fjkjd' úYajúoHd,fha
YsIHYsIHdjka rdYshla fuhska m%fhdack ,nd .kakjd'˜
iyldr mqi;
a ld,hdêm;s;u
= df.a l;djg ijka §fuka wk;=re j wms
mqi;
a ld,h keröuq' wk;=re j úYajúoHd,fha ;j;a f.dvkeÕs,s rdYshla
o t<suyka rx. mSGh o keröuq' tl Èklska keröug fkdyels ;rï
úYajúoHd,h b;d úYd, neúka wms m'j'2'00g muK úYajúoHd, wdmK
Yd,dfjka wdydr f.k ijia jk úg mdi, lrd meñ‚fhuq'
mshjr 4 (
²² pdßldj iïnkaOfhka ilia lr.;a jd¾;dj isiqkag bÈßm;a lrkak'
²² jd¾;dj lsysm jrla lshjkak'
²² jd¾;dj lshùug wjia:dj ,nd fokak'
²² lshjQ jd¾;dj weiqfrka ilia lr .;a m%Yak bÈßm;a lr pdßldj ms<sn| f;dr;=re
kej; u;lhg kxjkak'
mshjr 5 (
²² pdßldj iïnkaO jd¾;dfõ msgm;la isiqkag ,nd fokak'
²² jd¾;dj lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² jd¾;dfõ wvx.= f;dr;=re weiqfrka ilia lr.;a m%Yak lsysmhlg ms<s;=re ,sùug
isiqka fhduq lrkak'
Wod ( 1' pdßldj .sfha fldfyag o @
2' iyNd.s jQfha ljqreka o @
3' pdßldj hEug mdif,ka msg;a jQfha lShg o @
4' tys § Tn ÿgq foa fudkjd o @
5' mdi,g tk úg fõ,dj lSh o @
115
ks¾udK - fonia
l%shdldrlu 02
mshjr 1 (
²² my; i|yka mska;+rh úYd, f,i ilia lr f.k isiqkag m%o¾Ykh lrkak'
²² fuu msk;
a r
+ fha iuk,hd iy óueiaid l;d lrk nj isik
q g
a mjikak'
²² iuk,hd iy óueiaid l;d lrkafka fudkjd oehs isik
q f
a .ka úuikak'
mshjr 2 (
²² isiqka fofofkl= fhdojd my; i|yka foni r`.olajd th isiqkag ijka §ug
i,iajkak'
iuk,hd ( ó ueis hd¿fõ ' ' ' ó ueis hd¿fõ ' ' '
óueiaid ( wd ' ' ' fldfydu o Thdg @
iuk,hd ( uu fyd¢ka' n,kakflda" fï uf,a ,iaik'
óueiaid ( tal ;uhs uu;a ne¨fõ'
iuk,hd ( fuÉpr mdhk ldf, wks;a yeu .yla u ue,ú,d' .yl
u,la oelafla fldÉpr ldf,lska o @
óueiaid ( tal ;uhs hd¿fõ' fï .fya ú;rla ,iaik u,la msms,d'
iuk,hd ( fï u, ksid uq¿ m<d; u ,iaik fj,d'
óueiaid ( tal we;a; hd¿fõ'
iuk,hd ( uu kï fï uf,ka me‚ fndkafka kE'
óueiaid ( uu;a me‚ fndkafka kE hd¿fõ'
iuk,hd ( fï uf,a ,iaik n,kak tkak lsh,d wms hd¿jkag;a lshuq'
116
mshjr 3 (
²² isiqka fofokd ne.ska lKavdhï lrkak'
²² pß; udre lrñka foni bÈßm;a lsÍu i|yd wjia:dj ,nd fokak'
mshjr 4 (
²² my; i|yka mska;+r m%o¾Ykh lrkak'
117
reishdkq mska;+r l;d fmd; weiqfrka w¢k ,oaols'
mshjr 5
²² by; foni WodyrKhg f.k fonila ks¾udKh l< hq;= wdldrh meyeÈ,s lrkak'
) l;d lrk niska ,sùu
) m%Yafkda;a;r l%uhg ,sùu
) ks¾udKYS,S j bÈßm;a lsÍu
) fonfiys ksYaÑ; wdrïNhla iy wjidkhla ;sîu
mshjr 6
²² f;dard .;a mska;+rhg wod< j ks¾udKYS,S j fonila ,sùug isiqka fhduq lrkak'
²² fonia ,sùfï § isiqkag ksoyfia woyia ,sùug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
mshjr 7
²² isiqka úiska ,shk ,o fonia .=rejrhd mÍCId lrkak'
²² ,shk ,o fonia isiqkaf.a ks¾udK mqjrej, r|jkak'
²² ks¾udK mqjrefõ /|jQ fonia lshùu i|yd isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
118
mqia;ld, Ndú;h
l%shdldrlu 03
mshjr 1 (
²² f
md;a lshùu i|yd mdi,a mqia;ld,hg hEug iQodkï jk f,i isiqkag oekqï
fokak' ^mdi,a mqia;ld,hla fkdue;s kï mka;s mqia;ld,hla ilia lr .kak'&
²² mqi;
a ld,hg hEug fmr tys § yeisßh hq;= wdldrh ms<n
s | j isik
q f
a .ka úuikak'
²² mqia;ld,hg f.dia <ud l;kaor" lú" .S;" kdgH fmd;la fyda ft;sydisl
ia:dk" rcjreka" iajdNdúl ia:dk wdÈh ms<sn| f;dr;=re i|yka jk fmd;la
fyda f;dard .ekSug ieu isiqfjl=g u mjikak'
mshjr 2 (
²² isiqkag fmd;a f;dard .ekSug wjia:dj fokak'
²² fmd;g kula we;s nj" l;=jrfhl= isák nj" m%ldYs; j¾Ihla we;s nj" m%ldYk
wdh;khla we;s nj fmd;a weiqfrka isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² isiqkag o tu w;aoelSu ,nd .ekSug wjia:dj fokak'
mshjr 3
²² isiqkag fmd;a lshùug wjia:dj fokak'
²² fmd; lshjd wjidkfha my; i|yka mejreug ms<s;=re ,sùug i,iajkak'
fmdf;a ku ( ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
l;=jrhdf.a ku (''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
m%ldYk wdh;kh ( ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
fmd; ,shd we;af;a l=ula ms<sn| j o @ ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
119
L9 S9 R9 W9
bf.kqï m,
²² <ud lú" .S; ri ú| ta ms<sn| j l;d lrhs'
²² ks¾udKYS,S j <ud lú f.dvkÕhs'
²² <ud lú$.S;$l;kaor ri ú| ks¾udKYS,S j bÈßm;a lsÍfï l=i,;dj fmkajhs'
²² isoaê .<md l;kaorhla bÈßm;a lrhs'
²² f;dr;=re lshjd wka;¾.; iqúfYaI lreKq Wmqgd olajhs'
<ud lú
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² lshùï fmdf;a we;=<;a —u,a isß isß isisß isisߘ lú fm< WÑ; l%ufõohla
Ndú; lrñka isiqkag ijka §ug i,iajkak'
²² isiqka iuÕ lú fm< lsysm jrla .dhkd lrkak'
mshjr 2
²² lúfha rih biau;= jk mßÈ wka;¾.;h meyeÈ,s lrkak'
²² lúfhka lshfjk foa ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 3
²² isiqka lKavdhï ;=klg fjka lrkak'
²² jia;=ydñ" iShd" kß khsfoa pß; ta tla tla lKavdhïj,g ,nd fokak'
²² lúh kdfgHdaÑ; wdldrhg bÈßm;a lsÍug isiqka fufyhjkak'
²² tys § .=rejrhd tlS pß; ;=k kdfgHdaÑ; j bÈßm;a lrk wdldrh isÿ lr fmkajkak'
mshjr 4
²² lúh weiqfrka ir, m%Yak lsysmhla wid ms<s;=re ,nd .kak'
Wod ( ) lúfha i|yka wkaoug u,a jeys jiskafka wehs @
)) br iskd iS n,kafka l=ula foi o @
)) jia;=ydñf.a i;=g ys; we;=f<a k<shkafka wehs @
)) iShd mjik wkaoug wgq fldgq msrefKa l=ula ksid o @
mshjr 5
²² lúhla ks¾udKh lrk úg ;u w;aoelSï ta i|yd fhdod .kakd wdldrh ms<sn|
j idlÉPd lrkak'
Wod ( zjeiaiZ ms<sn| j lú ks¾udKh lrkafka kï"
)) jeiai jyskakg fmr mßirh
)) jeys ì÷ jefgk wdldrh
120
)) jeys j;=r tl;= ù ;sfnk wdldrh
)) jeis jysk wjia:dfõ wyi yd wjg isÿjk ;j;a fjkialï ms<sn| j
lúfha we;=<;a j ;sìh hq;= nj isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² tfuka u lúhla ks¾udKfha § th ;d,hg .dhkd l< yels wdldrhg ,súh hq;=
nj by; mshjr 1ys lúh WodyrKhg f.k ;j ÿrg;a meyeÈ,s lrkak'
mshjr 5
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² iqÿiq lú fma<s fol fldgqj,ska f;dard lú iïmQ¾K lsÍug Wmfoia fokak'
lú iïmQ¾K lrkak'
jeiai
121
<ud .S;
l%shdldrlu 02
mshjr 1 (
²² lshùï fmdf;a we;=<;a zfjila lel=¿Z .S;h ixhqla; ;eá wdOdrfhka$fjk;a
iqÿiq l%uhlg isiqkag ijka §ug i,iajkak'
²² isiqkag .S;h ksoyfia ri ú£ug wjia:dj fokak'
²² tu .S;hg ijka fok w;r ßoaudkql+, j .dhkh lrñka rx.kfha fh§ug
wjia:dj fokak'
mshjr 2
²² .S;fha rih biau;= jk mßÈ wka;¾.;h meyeÈ,s lrkak'
²² .S;h ms<sn| isiqka iu`. iqyo idlÉPdjl fhfokak'
mshjr 3
²² .S;fha moud,dfjka lshfjk mßirh ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² ta wkqj .S;fhka lshfjk mßirh we;=<;a jk mßÈ Ñ;%hla we£ug isiqkag
wjia:dj fokak'
<ud l;kaor
l%shdldrlu 03
mshjr 1 (
²² t<suyka l%shdldrluls'
²² my; i|yka l;kaorh isiqkag ijka §ug i,iajkak'
zf.drl uq,Z
wkaof¾ rc ud,s.dfõ jevm,g muKla fkdj wÈldrïjrekaf.a jevm,j,g
o iïnkaO jQfjls' ta ieu fokdf.a u wdorhg;a f.!rjhg;a wkaof¾ m;a
jQfha Tjqka mjik ieu fohla u bgq lrk ksid u muKla fkdj wkaof¾ ieu
fokdf.a u is;a i;=áka ;eîug ks;r u W;aidy .;a ksid h'
Èkla uy wÈldrï;=ud wkaof¾g l;d lr ;uka i;= j;a;la n,d .ekSug
yels oehs weiqfõ h' wkaof¾ lsiÿs úfgl lsiÿs fohlg nE fkdlshk
fyhska —fyd|hs uu n,d.kakï˜ hehs lsjf
q õ h' ta wkqj tod isg uy
wÈldrïf.a j;a; n,d .ekSu wkaof¾g mejreKq rdcldßhla úh'
wkaof¾ lsiÿs úfgl jxpdjla l< mqo.
a ,fhla fkd fõ' uy wÈldrï;=udf.a
j;af;a m,odj jßka jr wÈldrï;=udf.a j,õjg f.keú;a ÿkafka h'
Èkla mqreÿ mßÈ f,dl= m,;=re jÜáhla iy úúO fnda. j¾. oeuQ jÜá
lsyms hla o /f.k wkaof¾ uy wÈldrï;=ud yuqùug meñ‚fha h' ta wjia:dfõ
§ wÈldrï;=udf.a ìßh wkaof¾g l;d lr —j;af;a f.drl .ia fyu keoao˜
hehs weiqjd h'
122
—wfka ue‚fla" Th ´k ;rï ;sfhkafka˜ hehs túg wkaof¾ ms<; s r
= e
ÿkafka h' túg uy wÈldrï;=udf.a ìßh wkaof¾g l;d lr —wfka wkaof¾"
tfykï wfkla j;dfõ tk úg ug fyd| f.drl uq,la f.k;a fokake˜hs
lSjd h'
—´l;a uy jevla o ue‚fla @ uu fyd| u f.drl uq,la f.k;a fokakï
flda ˜hehs lshñka wkaof¾ uy wÈldrï;=udf.a ìßhf.a b,a,u
S ms<.
s ;af;a h'
miqj od ysñÈßfha u j;a; ne,Sug .sh wkaof¾ wy, my, lsysm fofkl=g
l;d lr —uy wÈldrï;=udf.ka m‚úvhla ,eî ;sfnhs' jyd u f,dl=
f.drl uq,la f.k hd hq;= hs' ta ksid f,dl= f.drld .ila lmd uq, Wÿrd
oukak˜ hehs kshu lf<a h' fuf,i f.drl .ila lmd uq, fjka lr
wkaof¾ jeishka iuÕska u wÈldrï;=udf.a j,õjg .sfha h'
ÿr ;shd u fldghla lr ;shd f.k tk msßi ljqre oehs úmrï lr
ne,Sug biaf;damm
a f
q õ isá uy wÈldrï;=ud ñÿ,g neiafia h'
wkaof¾ ÿgq wÈldrï;=ud —fudlo wkaof¾ fï uq,la wrf.k wdfõ˜ hehs
weiqfõ h'
—uy wÈldrï;=uks" ue‚fla f.fkkakg lsjj q d˜ hehs wkaof¾ ms<;
s r
= e
ÿkafka h' lsij
s la is;d.; fkdyels j uq, <Õg meñKs uy wÈldrï;=ud
—ue‚flg fudlg o fï uq,la˜ hehs wkaof¾f.ka úuiS h'
—tal b;sx ;uqkakdfia u fidaÈis l<d kï fkdje fyd|˜ hehs wkaof¾
ms<s;=re ÿkafka h'
uy wÈldrï;=ud ue‚flag l;d lr —ueKsfla" fukak fï wkaof¾ uq,la
f.k,a,d˜ hehs lsjf
q õ h' f.ñÿ,g meñ‚ ue‚flag ldrKh wjfndaO
úh' weh jyd wkaof¾g" —uu wkaof¾g lsjf
q õ lEug ouk f.drlj,ska
yomq uq,la f.fkkakg ñi" ljqo f.drl .ia uq,la f.fkkakg lsjfq õ˜
hehs iroula f,i lsjjq d h'
fïl;a wkaof¾f.a ;j;a úys¿jla hehs is;d iskdfiñka uy wÈldrï;=ud
yd ue‚fla j,õj we;=<g hkakg .shy' uq, f.kd jeisfhda wkaof¾ foi
mqÿufhka n,d isg hkakg .shy'
²² tu l;kaorfha wka;¾.;h ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² tys § —f.drld uq,˜ hk jpkfha oaú;aj w¾:h ms<sn| j isiqkaf.a wjOdkhg
fhduq lrkak'
123
mshjr 2 (
²² l;kaorh weiqfrka ir, m%Yak lsysmhla wid jdÑl ms<s;=re ,nd .kak'
Wod ( ) wkaof¾ ieu fokdf.a u wdorhg yd f.!rjhg m;a jQfha wehs @
) uy wÈldrï;=ud wkaof¾g mejrE ld¾hh l=ula o @
)) ue‚fla wkaof¾g f.fkkakg lSfõ l=ula o @
mshjr 3 (
²² l;kaorh weiqfrka .=rejrhd tla jdlHhla mjikak'
Wod ( Èkla uy wÈldrï;=ud wkaof¾g l;d l<d'
²² wyUq f,i f;dard.;a isifq jl=g uq,a jdlHhg .e<fmk f,i fojk jdlHh
mejiSug wjia:dj fokak'
²² fï wdldrhg .=rejrhd iy isiqka iuia; l;dj f.dv k`.kak'
²² jdlH f.dvke`.Sfï § .=rejrhd isiqkag iydh jkak'
mshjr 4
²² ieu isiqfjl=g u l;kaorfha msgm; ne.ska ,nd fokak
²² l;kaorh lshùug m%udKj;a ld,hla isiqkag ,nd fokak'
mshjr 5 (
²² fuu l;kaorh ks¾udKYS,S j kdfgHdaÑ; f,i bÈßm;a lsÍug isiqkag Wmfoia
fokak'
²² pß;j,g wod< m%ldY bÈßm;a lsÍu yd WÑ; wx.p,k i|yd isiqka fufyhjkak'
²² l;kaorfha rih biau;= jk fia isiqkag ksoyfia r`.mEug wjia:dj fokak'
mshjr 6 (
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² l;kaorh weiqfrka § we;s jdlH lshjd B<Õg wd hq;= jdlHh jryka ;=<ska
f;dard ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
§ we;s jdlH lshjd B<Õg wd hq;= jdlHh jryka ;=<ska f;dard ,shkak'
)) Èkla uy wÈldrï;=ud wkaof¾g l;d lf<a h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) wkaof¾ ta i|yd leue;a; m< lf<a h'
)) jßka jr wkaof¾ j;af;a m,odj j,õjg f.keú;a ÿkafka h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) uy wÈldrï;=udf.a ìßh wkaof¾g l;d lf<a h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) —Th ´kE ;rï ;sfhkafka˜ hehs wkaof¾ mejiqfõ h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
124
)) —fyd|hs' tal;a ta yeá wudre jevla oehs˜ wkaof¾ mejiS h'
)) fyd| f.drld uq,la Wÿrd oukakehs wkaof¾ msßig mejiS h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) fldghla lr Tijd f.k tk msßi ne,Sug uy wÈldrï;=ud fmruÕg
.sfha h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) —ue‚fla f.akak lsjqjd˜ hehs wkaof¾ mejiS h'
)) wÈldrï;=ud ue‚flag l;d lr ta ms<sn| úuiqfõ h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) —ux wkaof¾g lsjqfõ lEug ouk f.drldj,ska ie¥ uq,la f.akak ñi
f.drld .ia uq,la f.akak fkfjhs fka˜ hehs ue‚fla mejiqjd h'
^wehg jyd ldrKh wjfndaO úh'$ j;af;a f.drld .ia fyu keoaoehs
weiqjd h'$f.drld .i lmd uq, fjka lr wkaof¾ jeishka iuÕ j,õjg
.sfha h'$ ;ud i;= j;a;la n,d .ekSug yels oehs wkaof¾f.ka weiqfõ
h'$—fudlo wkaof¾ fï uq,la wrf.k wdfõ˜ hehs wÈldrï;=ud weiqfõ h'$
Èkla iqmrq eÿ mßÈ m,odj;a /f.k wkaof¾ j,õjg meñKsfha h'$—wfkla
j;dfõ tk úg ug fyd| f.drld uq,la f.akk a mq¿jka oehs˜ ue‚fla
mejiqjd h'&
f;dr;=re
l%shdldrlu 04
mshjr 1 (
²² fld<U uyck mqia;ld,h fyda ud¾áka úl%uisxy ck fl!;=ld.drh fyda ms<sn|
my; i|yka fþoj, we;=<;a f;dr;=re nyqudOH Ndú;fhka fyda mska;+r Ndú;
lr úia;r lsÍfuka fyda isiqkag ijka §ug i,iajkak'
²² ijka ÿka fþoh ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² fþo weiqfrka m%Yak lsysmhla ilia lr ms<s;=re ,nd .kak'
mshjr 2 (
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² A4 fld< lKavdhïj,g ,nd fokak'
²² ia:dk fol ms<n
s | j f;dr;=re i|yka fþoj, msgm;a fol ne.ska ieu lKavdhulg
u ,nd fokak'
²² f;dr;=re i|yka m;%sld fol u lshùug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² wk;=re j m;%sld foflys u i|yka leu;s ia:dkhla f;dard .ekSug lKavdhu
fhduq lrkak'
²² f;dard.;a ia:dkh ms<sn| j my; i|yka Wmfoia mßÈ f;dr;=re /ia lr .ekSug
isiqkag mjikak'
125
²² fþoh lshjd isiqka wjfndaO lr.;a wdldrhg jdlH lsysmhla ,shk f,ig
Wmfoia fokak'
²² tys § f;dard.;a ia:dkh ms<sn| iqúfYaI lreKq muKla i|yka lsÍug isiqkag
Wmfoia fokak'
²² iqúfYaI lreKq fþofhka f;dard .kakd wdldrh isiqkag meyeÈ,s lrkak'
Wod ( ) úYd,;u yd m%uqL;u mqia;ld, w;ßka tlla f,i uyck mqia;ld,h
ye¢kafõ'
)) uyck mqi;
a ld,h fld<U 07 i¾ ud¾lia m%kdkaÿ udjf;a msyg
s d we;'
)) uyck mqia;ld,h wdrïN lf<a 1925 cQ,s udifha § h'
²² fï wdldrhg —ud¾áka úl%uisxy ck fl!;=ld.drh˜ ms<sn| j f;dr;=re /ia lr
.kakd wdldrh o isiqkag meyeÈ,s lrkak'
Wod ( ) ck fl!;=ld.drhla msysgqùu ud¾áka úl%uisxy uy;df.a woyils''
)) fld.a.," .sxm;,sh .fï ck fl!;=ld.drh f.dvkÕd we;'
)) ud¾áka úl%uisxy uy;d Wmka ksji fl!;=ld.drh f,i ilia lr
we;'
mshjr 3
²² fï wdldrhg ;ud leu;s fþohla f;dard f.k by; mßÈ f;dr;=re /ia lr
,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 4
²² tla lKavdhul ish¨ u isik
q g
a ,shk ,o f;dr;=re iys; m;%l
s dj /f.k mka;h
s
bÈßhg meñfKk f,i mjikak'
²² lKavdhï bÈßm;a lsÍula f,i f;dr;=re bÈßm;a lsÍug isiqka fufyhjkak'
²² ;u lKavdhu úiska ,shk ,o f;dr;=rej, jdlHh ne.ska mejiSug ieu
isiqfjl=g u wjia:dj fokak'
²² fï wdldrhg ieu lKavdhula u bÈßhg le|jkak'
²² ish¨ u isiqkag f;dr;=re bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd fokak'
126
fou< yd bx.%iS s hk udOH ;=fkka u mq¿,a úIh mrdihlg wh;a fmd;a
fuys we;=<;a j we;'
Èklg mqj;am;a lshùu i|yd úYd, msßila mqi;
a ld,hg meñfKk
w;r" mqi;
a ld,fha jvd;a ckm%h
s wxYh fuh hs'
<ud wxYh mqi; a ld,fha ;j;a nyq, j Ndú; lrk wxYhls' <ud
fmd;a ,laIhlg wêl ixLHdjla úIh wkqj f.dkq lr we;' óg wu;r
j <ud mqj;am;a tl;=jla o fjhs'
ta wkqj fmd;a" iÕrd iy mqj;am;a úYd, m%udKhlska iukaú; fuu
mqi;
a ld,h oekqu ,nd .ekSug uyÕ= ia:dkhls'
127
wka;¾cd,h
l%shdldrlu 05
mshjr 1 (
²² isiqka mß.Kl ldurhg /f.k hkak' tfia ke;fyd;a mka;s ldurh ;=<
mß.Klhla Ndú; lrkak'
²² wka;¾cd,h weiqfrka <ud .S;hla$l;kaorhla ri ú£ug i,iajkak'
²² tu .S;h$l;kaorh ms<sn| j isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
²² wka;¾cd,h yryd ri ú¢k ,o .S;h .dhkd lsÍug;a$l;kaorh mejiSug;a
wjia:dj ,nd fokak'
mshjr 2 (
²² ri ú¢k ,o .S;h$l;kaorh weiqfrka Ñ;%hla we£ug isiqkag wjia:dj fokak'
²² w¢k ,o Ñ;%h úia;r lsÍug o isiqkag mjikak'
128
L10 S10 R10
bf.kqï m,
²² m%dKjdÖ fyda wm%dKjdÖ fyda kdu mo fhfok jdlHhl l%shd moh fhfok
wdldrh idlÉPd lrhs'
²² ia;%S ,sx. kdumo fyda mqreI ,sx. kdumo fyda jdlHhl Ndú; jk wdldrh
úia;r lrhs'
²² kdu mohl taljpk iy nyqjpk fNaoh m%ldY lrhs'
²² ir, jdlHhl Wla;h" l¾uh iy l%shdj ksjerÈ j y÷kd f.k m%ldY lrhs'
²² jdlHhl fhfok wdldrh wkqj kdu mohl Wla; wkqla; fNaoh m%ldY lrhs'
²² j¾;udk ld, m%:u mqreI yd W;a;u mqreIhg wod< l%h
s d mo Ndú;h m%ldY lrhs'
²² w;S; ld, m%:u mqreIhg yd W;a;u mqreIhg wod< l%h
s d mo Ndú;h m%ldY lrhs'
²² zo$;a$hs$yd$iyZ hkak fhdod tl;=jk kdumo lsysmhla fhÿKq jdlHj,
ksjerÈ Ndú;h úia;r lrhs'
²² wlaIr úkHdifha ksjerÈ Ndú;h ms<sn| idlÉPd lrhs'
mshjr 2
²² mka;sfha tla wfhl=g tla fþohla Yío kÕd lshùug wjia:dj fokak'
²² lshùfï § ksjerÈ j WÉpdrKh lrkafka oehs ksÍlaIKh lsÍug wfkla isiqka
fhduq lrkak'
1' —' ' ' ks,ajka l÷ j<,a, ksfid,aufka miq fjhs' tlsfkl Wia jQ l÷
jeá tlsfklg miqmiska u;= ù ysi Tijd ;eks;,djg uqyqK ,d isg
.kS' l÷ u; jQ úYd, .,a;,djka u;ska weo yef,k ߧ f¾Ld jeks
Èh we,s l÷lrfha w¢k ,o fudaia;rhla jeks h' l÷ fm< md,kh
lrk fikam;shl= jeks jd<sfò fy< l=vd <uhska /ila jg lr.;a
.=rejrhl= fuka f.!rjdkaú; j keÕS isáhs ' ' '˜
jfka we÷Kq msh igyka - mshfiak ly|.uf.a
129
3' fyaka wiajkq fk<d.;a miq foúhkaf.a fldgy fjka lsÍug Tjqyq
mqreÿ j isá;s' iuyre foúhkaf.a fldgy wïmdf¾ mq,af,hd¾
fldaú,g f.k f.dia fo;s' fyafka wiajkq fk<d.;a miq tajd
wdydrhg .ekSug fmr foúhkag yd l=re¨ fldfnhshkag odkhla
§ug Tjqyq mqreÿ j isá;s' odkh ilia fldg foúhkag yd l=re¨
fldfnhshkag ms<s.ekaùfuka miq Tjqyq o N=la;s ú¢;s'
jfka we÷Kq msh igyka - mshfiak ly|.uf.a'
6' tod rd;%sfha u,aìkaÿ kskaog .sfha oeä lkiai,af,ka hq;= j h'
fmdä ue‚ld;a Wlal= ue‚ld;a f.;=< ldurfha ks|;s' lsßfka,sia
biaf;damamqfõ je,a wef|ys ks|hs' u,a ìkaÿ;a iqrx.shd;a biaf;damamq
ldurfha ìu meÿre u; ks|;s'
wmQre .fï fmdä we;af;da - fidauùr fiakdkdhl
130
8' ohdnr wmamÉÑ"
uu ikSfmka isáñ' ' ' 'uu kej;;a bf.k .ksñ' fmd;am;a
muKla fkdj jvq jev;a W.ksñ ' ' ' foú msysfgka wïudg oeka
fyd|g u ikSm hehs is;ñ ' ' ' wïud;a wlald;a u,a,s,d;a kx.s,d;a
u;la lrñ' kj;sñ'
óg
ohdnr
mq;d"
ksu,a
wU hy`Mfjda - à'î'b,x.r;ak
11' ' ' ' ufvd,a ¥j .ek .eñhka lS l:d weiQ ud ;=< tys hEug yg.;a
wdidj uevf.k isáfha b;d wudrefjks' lsym s ojila uu ðkakd
iuÕ fï ¥m; wi,g hd;%d l< kuq;a tys fkdneiafiñ' ud lrk
yeu ldßhlg u wkqn, fok ðkakd tys neiSug ug wkqn, kqÿkafka
Tyq .eñhkaf.a l:d ;rfha weoyQjl= neúksZhs is;ñ'
ufvd,a ¥j - ud¾áka úl%uisxy
12' Èkla WoEik uqo,s;a .uKaä;a mqxÑ nKavhshd;a uu;a kd we,a, n,d
msg;a jqfKuq' nKavdr¥j l÷frka tf;r jQ wms wux., l÷jeáh
wi,ska fndlaflneoao foig .uka lf<uq' l÷ nEjqfï .uka l<
wms fldá;=;;
a ß
s úudkhla miq fldg foug .iaj,ska msreKq ,kaolg
msúisfhuq'
jfka we÷Kq msh igyka - mshfiak ly|.uf.a
131
13' ' ' ' .u wi,ska jk jeÿKq wms jk ueoafoka jeà ;snK
q q frdao mdr
Tiafia .uka lf<uq' Èh lä;s lsym s hlska tf;r ù .uka l< wmg
idjqk"a óñkakka" uqjka jeks jk iqr;¨ka ñi Nhdkl uD.hska yuq
fkdjq‚' uhs, ;=kla muK uÕ f.jQ wms fyaka hdfhka u;= ùuq'
ysre /ia uelS f.dia le,h w÷ßka jeiS hoa§ wms nKavhshdf.a fyakg
meñ‚fhuq' jfka we÷Kq msh igyka - mshfiak ly|.uf.a
14' mdr fomi l=Uqre meiS ;snqKs' iqks,a fj,g keó ù lr,la lvd
.;af;a h' thska ù wegh ne.ska lvd f.k o;ska fmd;= wer lñka
.sfha h' wõ /ia ier ke;s ksid foda ù l=re,af,da oeka u u ta fï w;
rxpq rxpq b.s,S .shy' .srfjla o ù lr,la veyef.k jkd; foig
mshUd .sfha h' fj, ueo isg.;a mUhdf.a ysi u; fnf,la f;dmamsh
bre /iska È,siqfKa h'
l=Uqre hdh miq l< iqks,a .,a j< wi,ska .uka lf<a h'
wU hy¿fjda - à' î' b,x.r;ak
15' ' ' ' w,shdg ñksia bj oekSug jeä fõ,djla .; fkdjq‚' me, fj;
meñ‚ W! fmd;= wdjrKh lvñka ñksid fyd~hg .ekSug ;e;a
lf<a h' .uKaä me,a ueiafia uq,a,lg ù .=<s .eiqfKa h' fldam jQ
w,shd me, lvkakg mgka .;af;a h' .ia fmd;= wdjrKh lvñka
wfkla me;af;ka ìug mek.;a .uKaä ysi yereKq w; Èj .sfha h'
.i Wv ;ekQ me, fidhd .ekSug Tyqg isysh ke;s úh' Tyq fjk;a
.ilg nv .d .;af;a h' w,shd .i uq,g meñK f>dar kdo meje;aù
h' W! y~ ;,ñka .i fmr<Sug ;e;a lf<a h'
jfka we÷Kq msh igyka - mshfiak ly|.uf.a
132
i÷od WoEik iqks,a yd ffu;%S;a wmamÉÑf.a ldrfha keÕS mdi,a
17'
.shy' u|la ÿr hk úg iqks,a ksu,a ÿgqfõ h' ldls lñih;a" ks,a
lñih;a" ÿUqre lekajia im;a;=;a we| .;a Tyq fmd;a f.dv oE;ska
f.k oE;g ysr lr f.k blauka mhska .sfha h'
—wmamÉÑ wr <uh;a odf.k huq˜ wmamÉÑ ldrh keje;ajQfha h'
—ksu,a˜ iqks,a y~ .Efõ h'
ksu,a .,a .eiqKdla fuka mdr woaor isg f.k ne¨fõ h'
wU hy¿fjda - à' î' b,x.r;ak
18' wñ;d ,smsh lshjoa§ lSm j;djla keje;ajQjd h' l÷¿ msi .;a;d h'
rkaue‚ld o lSm úgla u wefikakg u bls ìkaod h' ,shuk lshjd
wjidk jQ miq uq;= nKavd l÷¿ msreKq fk;a we;s j y~ kÕd iskd
iS —mska mõ fol ;uhs˜ lSfõ h'
l=vd u,a,s,d;a" kx.s,d;a —whshdf.ka ,shukla" whshdf.ka
,shukla˜ ;d,hg lshñka w;amqä .eiQy'
tod iji u uq;= nKavd W;a;rhla ,sjqfõ h' rkaue‚ld mqxÑ ÿjg
lsß foñka t;ek jdä ù isáhd h' wehg oeka fndfyda ÿrg ikSm hs'
wñ;d ;d;a;d lS f,ig ,shuk ,Sjd h'
wU hy¿fjda - à' î' b,x.r;ak
19' w¨;a j,õfõ nvq mgjd .;a f,dß fol mdkaor u msg;a j .sfha h' tla
f,dßhl .,a nKavd .sfha h' Tyq .sfha nvq mfriaiï lr .ekSug;a
w¨;a ;ek n,d .kakg;a h' m<sÕ= ue‚ld;a" isi, s h
s d;a" kS,d n,a,d;a
wksla f,dßfha keÕS .shy' iqk,
s a o f,dßhlska hdug wjir b,a¨fõ h'
ta b,a,u
S w;a;ïudf.a tl /jqulska u ksIm a N
% úh'
wU hy¿fjda - à' î' b,x.r;ak
133
kdu mo
l%shdldrlu 01
mshjr 1 (
²² my; i|yka mßÈ j.=jla ì%ia,a fndaâ tllska ilia lr .kak'
kdu mo
øjH kdu mqoa., kdu ia:dk kdu i;a;aj kdu
mshjr 2 (
²² tla tla isiqfjl=g lvodis ;Srej ne.ska fokak'
²² .=rejrhd wyUq f,i isiqfjl= kï lrkak'
²² tu isiqjdg .=rejrhd kï lrk øjH kdu mohla$mqoa., kdu mohla$ia:dk kdu
mohla$i;a;aj kdu mohla lvodis ;Srefõ ,shd j.=fjys wod< ;Srefõ we,ùug
Wmfoia fokak'
Wod ( .=rejrhd mejiqfõ zøjH kdu mohlaZ ,shk f,i kï Bg wod< mohla
isiqjd ,súh hq;= h' ^Wod ( mEk wdÈ f,i&
²² fuf,i ieu isiqfjl=g u wjia:dj fokak'
mshjr 3 (
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² by; kdu mo j¾. y;r hgf;a kdu mo ,shQ ldâ m;a lÜg,h ne.ska ieu
lKavdhulg u ,nd fokak'
²² mshjr 1ys i|yka kdu mo j.=j A3 fld<hl ilia lr lKavdhug tl ne.ska
,nd fokak'
²² kdu mo ldâm;a lÜg,fha we;s kdu mo" j¾. wkqj A3 fld<fha we,ùug
isiqkag Wmfoia fokak'
²² isiqka iïmQ¾K l< m;%sld .=rejrhd ksÍlaIKh lrkak'
²² iïmQ¾K l< kdu mo iys; A3 fld< m%o¾Yk mqjrejg .kak'
134
mshjr 4
²² my; i|yka mßÈ j.=jla ilia lr .kak'
²² th isiqkag fmfkk mßÈ mka;sfha m%o¾Ykh lrkak'
Wod (
kdu moh øjH kdu mqoa., kdu ia:dk kdu i;a;aj kdu
mEk √
135
mshjr 2
²² m%dKjdÖ yd wm%dKjdÖ kdu mo hkak ms<sn| isiqkaf.a fmr oekqu úuikak'
²² isik
q a iu`. idlÉPd lr fþofha i|yka mK we;s foaj, kï yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² tu jpk isiqka iu`. lsysm jrla lshjkak'
²² tajd zkdu moZ f,i y÷kajk nj mjikak'
a ,hka" i;=ka hk ish¨ fokdg u zmK we;sZ fyhska tajd zm%dKjdÖ kdu moZ
²² mqo.
f,ig y÷kajd fokak'
mshjr 3
²² isik
q a iu`. idlÉPd lr fþofha i|yka zmK ke;sZ foaj, kï yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² tu jpk isiqka iu`. lsysm jrla lshjkak'
²² tajd zkdu moZ f,i y÷kajk nj mjikak'
²² tajdg mK ke;s fyhska zwm%dKjdÖ kdu moZ f,ig y÷kajd fokak'
136
mshjr 2
²² my; i|yka fþoh msgm;a lr ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² isiqka ijka §ug fhduq lr .=rejrhd úiska fþoh lshjkak'
f,aLlhd f,aÅldj
lúhd lsú¢h
f.dúhd f.ú,sh
Tyq weh
orejd oeßh
137
mshjr 3
²² by; idlÉPdjg wkqj .=rejrhd ia;%S ,sx. fyda mqreI ,sx. fyda kdu mohla
mjikak'
²² mejiQ kdu mohg wod< ia;%S ,sx. kdu moh fyda mqreI ,sx. kdu moh mejiSug
isiqkag wjia:dj fokak'
²² fuys § ia;%S ,sx. kdu mo yd mqreI ,sx. kdu mo 10 u ksfhdackh jk f,i
isiqkaf.ka úuikak'
Wod ( tla wjia:djl § zf,aLlhdZ hehs lshQ úg zf,aÅldjZ f,i;a" ;j;a
wjia:djl zf,aÅldjZ lshQ úg zf,aLlhdZ f,i;a mejiSug yels jk
whqßka udrefjka udrejg tu kdu mo úuikak'
mshjr 4
²² .=rejrhd mjik kdu moh ^ia;%S ,sx. kdu mo yd mqreI ,sx. kdu mo& wh;a jk
j¾.h isiqkag kï lsÍug wjia:dj fokak'
²² .=rejrhd tla WodyrKhla bÈßm;a lrkak'
Wod ( zf,aLlhdZ hehs lshQ úg th wh;a jkafka mqreI ,sx. kdu mo j¾.hg nj
²² fï wdldrhg kdu mohla mejiQ úg th wh;a jk j¾.h isiqka y÷kd .;af;a o
hkak ms<sn| ;lafiare lrkak'
138
mshjr 2
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² isiqka ijka §ug fhduq lr .=rejrhd úiska fþoh lshjkak'
139
taljpk kdu mo nyqjpk kdu mo
im;a;=j im;a;=
fmdl=r fmdl=re
ldurh ldur
fodr fodrj,a
kej keõ
mshjr 3
²² m<uq jk" fojk yd ;=ka jk iy y;r jk fY%‚ a j, § W.;a taljpk kdu mo
yd nyqjpk kdu mo;a mia jk fY%‚
a fha § y÷kajd ÿka jpk;a ldâ m;aj, ,shd
ilia lr .kak'
²² mka;sfha isiqka m%udKhg tla tla jpk ldâ m; ne.ska fyda lsysmhla ne.ska
fnod fokak'
²² .=rejrhd kï lrk isiqfjl=g ;udf.a jpk ldâ mf;a we;s jpkh Yío k`.d
lshùug Wmfoia fokak'
²² tu jpkhg wod< taljpk kdu moh fyda nyqjpk kdu moh fyda iys; ldâ
m; w;e;s isiqjd ke`.sg tu jpkh m%ldY lrk f,ig Wmfoia fokak'
²² tfia lshjd wjika l< jpk taljpk yd nyqjpk kdu mo f,i fjk fjk u
yqkq mqjrefõ ,shkak'$m%o¾Yk mqjrefõ r|jkak'
²² fuf,i ish¨ u jpk m%ldY lsÍu;a tajd m%o¾Ykh lsÍu;a isÿ lrkak'
²² yqkq mqjrefõ$m%o¾Yk mqjrefõ i|yka taljpk kdu mo yd nyqjpk kdu mo
lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
140
Wla; mo y÷kajd §u
taljpk Wla; mo
l%shdldrlu 5
mshjr 1
²² isiqka l=vd lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² my; i|yka wxl 01 ldâ mf;ys msgm;a fol ne.ska lKavdhï m%udKhg wkqj
ilia lr .kak'
Wod ( wxl 01
Èh îug ths'
²² kdu mo ,shQ my; i|yka wxl 02 iy 03 ldâ m;a lÜg, fol lKavdhï
m%udKh wkqj ilia lr .kak'
wxl 02
wxl 03
141
mshjr 2
²² ieu lKavdhulg u wxl 01 iy wxl 02 ldâm; ne.ska ,nd fokak'
²² wxl 01 ldâ mf;ys i|yka jdlHj,g .e<fmk zkdu moZ ysia fldgqfõ lmd
w,jd jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² iïmQ¾K l< jdlH ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPdjl fhfokak'
²² tys § tla tla jdlHh iïmQ¾K lsÍu i|yd Ndú; lrk ,o mo zkdu moZ f,iska
y÷kajk nj;a" ta ish,a, zm%dKjdÖ kdu moZ nj;a isiqkaf.a fmr oekqu wkqj
isysm;a lrkak'
²² fuu ish¨ u kdu mo jdlHj, wdrïNhg fhdod we;s nj WodyrK fmkajñka
wjOdrKh lrkak'
mshjr 4
²² ilia lr .;a wfkla m;%sld wxl 01 iy wxl 03 ldâ m; ne.ska ieu lKavdhulg
u ,nd fokak'
²² wxl 01 ldâ mf;ys i|yka jdlHj,g .e<fmk zkdu moZ ysia fldgqfõ lmd
w,jd jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 5
²² iïmQ¾K l< jdlH ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPdjl fhfokak'
²² tys § tla tla jdlHfhys ysia;ekg fhdok ,o mo zkdu moZ f,iska y÷kajk
nj;a" ta ish,a, zm%dKjdÖ kdu moZ nj;a isiqkaf.a fmr oekqu wkqj isysm;a
lrkak'
²² tfuka u fuu kdu mo ish,a, zm%dKjdÖ taljpk kdu moZ nj;a meyeÈ,s lrkak'
²² fuu ish¨ u kdu mo jdlHj, wdrïNhg fhdod we;s nj WodyrK fmkajñka
wjOdrKh lrkak'
mshjr 6
²² mshjr 2ys § f.dvkÕk ,o ldâ mf;ys iy mshjr 4ys § f.dv kÕk ldâ
mf;ys jdlH iei£ug isiqkag wjia:dj fokak'
²² mshjr 2ys f.dvkeÕ+ ldâ mf;ys jdlHj, kdu mo isiqkaf.ka úuiñka .=rejrhd
tajd yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² wk;=re j mshjr 04ys f.dvkeÕ+ ldâ mf;ys jdlHj, kdu mo isiqkaf.ka
úuiñka .=rejrhd tajd yqkq mqjrefõ ,shkak'
142
wxl 01 wxl 02
<uhd <ufhla
Tgqjd Tgqfjla
wYajhd wYajfhla
uqjd uqfjla
uj ujla
.=rejrhd .=rejrfhla
k¿jd k¿fjla
YsIHdj YsIHdjla
ffjoHjrhd ffjoHjrfhla
mshd msfhla
²² m<uq j wxl 01 hgf;a we;s kdu mo lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² fojkq j wxl 02 hgf;a we;s kdu mo lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² wk;=re j wxl 01 yd wxl 02g wod< jpk hq., jYfhka lsysm jrla isiqka iuÕ
lshjkak'
Wod ( <uhd <ufhla
Tgqjd Tgqfjla
wYajhd wYajfhla
²² tu kdu mo hq.,j, hï lsis rgdjla f.dvkeÕS we;s oehs isiqkaf.ka úuikak'
²² tys § wxl 01ys we;s kdu mohg wxl 02ys § hï f,ilg fjkia ù kdu mofha
w.g zlaZ hkakla tla ù we;s nj u;= lrkak'
²² kej; kdu mo hq., lshjd tlS ,laIKh wjOdrKh lrkak'
²² tfuka u wxl 01 hgf;a we;s kdu moj,ska ksYaÑ; j wm okakd flfkl= fyda
if;l= fyda yeÕfjk w;r wxl 02 hgf;a we;s kdu moj,ska ksYaÑ; j wm
fkdokakd flfkl= fyda if;l= fyda yeÕfjk nj;a jpk hq., jYfhka fjk
fjk u f.k wjOdrKh lrkak'
Wod ( z<uhdZ lshQ úg wm okakd$ksYaÑ; <ufhl= nj;a" z<ufhlaZ lshQ úg
l=uk <ufhla oehs yß yeá fkdokakd$ksYaÑ; fkdjk nj;a meyeÈ,s
lrkak'
²² by; fohdldrhlg u y÷kajk kdu mo zWla; moZ f,iska y÷kajk nj isiqkag
wjOdrKh lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shQ jpkj,g by<ska taljpk zWla; moZ f,iska ,shd wjOdrKh
lrkak'
²² ta wkqj by; y÷kajd ÿka kdu mo wdldr foflka l=ula ;snqK o tajd zWla;
moZ jk nj kdu mo wdldr fol hq., jYfhka lshjñka kej; isiqkag ;yjqre
lrkak'
143
mshjr 7
²² my; i|yka wdldrhg Wla; mo ,shQ m;%sld fol ne.ska ieu lKavdhulg u
,nd fokak'
^1&
kS;S{jrhd .fõIlhd
kßhd .=re;=ñh
^2&
orefjla isxyfhla
.fõIlfhla kS;S{jrfhla
²² —Wla; mo˜ f,iska kï l< my; i|yka wdldrhg ilia l< j.=jla iys; A3
fld<h ne.ska ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
Wla; mo
²² Wla; mo ,shQ m;%sld foflka ta ta Wla; mohg .e<fmk moh lmd hq., jYfhka
A3 fld<fha i|yka j.=fõ we,ùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² isiqka ksjerÈ j l%shdldrlfuys fhfokafka oehs ksÍlaIKh lrkak'
144
²² ksjerÈ j iïmQ¾K l< j.=fõ i|yka Wla; mo hq., jYfhka lshùug tla tla
lKavdhïj,g wjia:dj fokak'
²² by; fowdldrhg u we;s taljpk Wla; mo ms<sn| kej; wjOdrKh lrkak'
nyqjpk Wla; mo
l%shdldrlu 6
mshjr 1
²² isiqka l=vd lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² my; i|yka mßÈ wxl 01 ldâm; lKavdhï m%udKhg wkqj ilia lr .kak'
Wod ( wxl 01
Èh îug t;s'
²² kdu mo ,shQ my; i|yka wxl 02 ldâ m;a lÜg,h lKavdhï m%udKhg wkqj
ilia lr .kak'
wxl 02
145
mshjr 2
²² ieu lKavdhulg u wxl 01 iy wxl 02 ldâ m; ne.ska ,nd fokak'
²² wxl 01 ldâ mf;ys i|yka jdlHj,g .e<fmk zkdu moZ ysia fldgqfõ w,jd
jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² iïmQ¾K l< jdlH ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPdjl fhfokak'
²² tys § tla tla jdlHh iïmQ¾K lsÍu i|yd Ndú; lrk ,o mo zkdu moZ f,iska
y÷kajk nj;a" ta ish,a, zm%dKjdÖ kdu moZ nj;a" isiqkaf.a fmr oekqu wkqj
isysm;a lrkak'
²² tfuka u fuu kdu mo ish,a, zm%dKjdÖ nyqjpk kdu moZ njg ish¨ u jdlH
WodyrKg f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fuu ish¨ u kdu mo jdlHj, wdrïNhg fhdod we;s njg WodyrK fmkajñka
wjOdrKh lrkak'
mshjr 4
²² iïmQ¾K l< jdlHj, kdu mo isiqkaf.ka úuiñka .=rejrhd tajd yqkq mqjrefõ
,shkak'
²² tu kdu mo lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu kdu mo m%dKjdÖ nyqjpk kdu mo nj;a" tajd zWla; moZ f,iska y÷kajk
nj o isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shQ jpkj,g by<ska zWla; moZ hehs ,shd wjOdrKh lrkak'
146
²² my; i|yka j.=j A3 fld<hl msgm;a lr ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
taljpk Wla; mo nyqjpk Wla; mo
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï follg fjka lrkak'
²² taljpk Wla; mo yd nyqjpk Wla; mo ,shQ lvodis ;Sre frda,a lr ilia lr
ñY% lr.kak'
²² tu frda,a lrk ,o lvodis ;Sre tl ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² tla lKavdhul isif
q jl=g ;udg ,eî we;s Wla; moh Yío kÕd lshùug mjikak'
²² tu Wla; mohg wod< taljpk Wla; moh fyda nyqjpk Wla; moh mejiSug
tu isijq d úiska kï lrk ,o wfkla lKavdhul isif
q jl=g mejiSug wjia:dj
fokak'
²² fuf,i ieu isiqfjl=g u wjia:dj ,efnk mßÈ fuh l%Svdjla wdldrhg isÿ
lrkak'
mshjr 3
²² .=rejrhd taljpk Wla; mohla fyda nyqjpk Wla; mohla fyda mjikak'
²² wyUq f,i f;dard .;a isiqfjl= kï lrkak'
²² tu Wla; mohg wod< taljpk Wla; moh fyda nyqjpk Wla; moh fyda mejiSug
wyUq f,i kï l< isiqjdg mjikak'
²² fuf,i taljpk Wla; mo fyda nyqjpk Wla; mo kï lr tu Wla; mohg wod<
taljpk Wla; mo fyda nyqjpk Wla; mo mejiSug isiqkag wjia:dj fokak'
147
Wla; mo iy wkqla; mo
mqreI ,sx. taljpk Wla; mo iy wkqla; mo
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² isiqka lKavdhï ;=klg fjka lrkak'
²² my; i|yka mqreI ,sx. taljpk Wla; mo yd wkqla; mo lKavdhï ;=kg fjka
jYfhka ,nd fokak'
²² tu mqreI ,sx. taljpk Wla; mo iy wkqla; mo lvodis ;Srej, ,shd frda,a lr
ilia lr .kak'
148
mshjr 2
²² zWla; mo iy wkqla; moZ f,i ,shQ ldâ m;a folla j¾K follska ilia lr
.kak'
²² m%o¾Yk mqjrej fldgia ;=klg fjka lrkak'
Wod (
1 fldgi 2 fldgi 3 fldgi
mshjr 3
²² wyUq f,i m<uq jk lKavdhfï isiqfjl= kï lrkak'
²² tu isiqjd w;e;s Wla; moh Yío kÕd mjik f,ig isiqjdg Wmfoia fokak'
²² tu isij
q d lshjk ,o Wla; moh iys; lvodis ;Srej m%o¾Yk mqjrefõ z1 fldgiZ
f,i kï l< ;Srefõ r|jkak'
²² tu Wla; mohg wod< zkdu mohlaZ fojk lKavdhfï isiqfjl= w; ;sfnk nj
mjikak'
²² tu zkdu mohZ w;e;s isiqjdg keÕsákakg mjikak'
²² tu isiqjd w;e;s kdu moh Yío kÕd lshjk f,ig Wmfoia fokak'
²² tu isiqjd úiska lshjk ,o zkdu mohZ iys; lvodis ;Srej m%o¾Yk mqjrefõ z2
fldgiZ f,i kï l< ;Srefjys r|jkak'
²² tu isiqjd úiska /| jQ kdu mohg wod< kdu mohla ;=ka jk lKavdhfï
isiqfjl= w; ;sfnk nj mjikak'
²² tu zkdu mohZ w;e;s isiqjdg keÕsákakg mjikak'
²² tu isiqjd w;e;s kdu moh Yío kÕd lshjk f,ig Wmfoia fokak'
²² tu isiqjd úiska lshjk ,o zkdu mohZ iys; lvodis ;Srej m%o¾Yk mqjrefõ z3
fldgiZ f,i kï l< ;Srefjys r|jkak'
²² fuys § .=rejrhd tla WodyrKhla mjid mshjr 3g wod< l%shdldrlu isÿ lrk
wdldrh isiqkag meyeÈ,s lr fokak'
Wod ( m<uq jk lKavdhfï tla isiqfjl= zf.dúfhlaZ hk taljpk mqreI ,sx.
Wla; moh Yío kÕd mejiqjd hehs is;uq' túg Bg wod< zf.dúfhl=Z
hk moh fojk lKavdhfï isiqfjl= <Õ ;sfnk nj;a tu mohg wod<
zf.dúhl=Z hk moh ;=ka jk lKavdhfï isiqfjl= <Õ ;sfnk nj mjikak'
²² fuf,i m<uq jk lKavdhfï isif q jl=g m<uq j Wla; moh mejiSug;a" th m%o¾Yk
mqjrefõ z1 fldgfiaZ /|ùug;a mjikak'
²² miq j fojk lKavdhfï isif q jl=g m<uq jk lKavdhfï isij q d mejiQ Wla;
mohg wod< moh mejiSug;a th m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgfiaZ /|ùug;a Wmfoia
fokak'
149
²² wk;=re j ;=ka jk lKavdhfï isif
q jl=g fojk lKavdhfï isij
q d mejiQ kdu
mohg wod< kdu moh mejiSug;a th m%o¾Yk mqjrefõ 3 fldgfia /|ùug;a
Wmfoia fokak'
Wod (
1 fldgi 2 fldgi 3 fldgi
f.dúfhla f.dúfhl= f.dúhl=
mshjr 4
²² m%o¾Yk mqjrefõ z1 fldgfiysZ we;s Wla; mo isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd
lshjkak'
²² tu Wla; mo ish,a, zia;%S ,sx. Wla; moZ o zmqreI ,sx. Wla; moZ o hkak fidhd
n,d mjik f,ig isiqkag mjikak'
²² tu Wla; mo ish,a, zmqreI ,sx. Wla; moZ njg isiqkag mjikak'
²² tu mqreI ,sx. Wla; mo ztaljpk Wla; moZ o znyqjpk Wla; moZ o hkak
ms<sn| j isiqkaf.ka úuikak'
²² ta wkqj zmqreI ,sx. taljpk Wla; moZ 1 fldgfia we;s njg isiqkag wjOdrKh
lrkak'
²² zWla; moZ hkqfjka ilia lr.;a ldâ m; m%o¾Yk mqjrefõ 1 fldgi hkakg
by<ska r|jkak'
²² wk;=re j zWla; moZ lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
mshjr 5
²² m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgfiysZ we;s kdu mo isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd
lshjkak'
²² tu kdu mo ish,a, zia;%S ,sx. kdu moZ o zmqreI ,sx. kdu moZ o hkak fidhd
n,d mjik f,ig isiqkag mjikak'
²² tu kdu mo ish,a, zmqreI ,sx. kdu moZ njg isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² tu mqreI ,sx. kdu mo ztaljpk kdu moZ o znyqjpk kdu moZ o hkak ms<sn|
j isiqkaf.ka úuikak'
²² ta ms<sn| j wOHhkh lsÍug isiqkag m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² ta wkqj zmqreI ,sx. taljpk kdu moZ 2 fldgfia we;s nj isiqkag wjOdrKh
lrkak'
mshjr 6
²² m%o¾Yk mqjrefõ z3 fldgfiysZ we;s kdu mo isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd
lshjkak'
²² tu kdu mo ish,a, zia;%S ,sx. kdu moZ o zmqreI ,sx. kdu moZ o hkak fidhd
n,d mjik f,ig isiqkag mjikak'
150
²² ta ms<sn| j wOHhkh lsÍug isiqkag m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² ta wkqj zmqreI ,sx. taljpk kdu moZ 3 fldgfia we;s nj isiqkag wjOdrKh
lrkak'
mshjr 7
²² 2 fldgfia we;s kdu mo kej; lsysm jrla isiqka iuÕ Yío kÕd lshjkak'
²² tu kdu mo lshùfï § ieu kdu mohla wjidkfha u ztl=Z hkak wefik nj
isiqkag mjikak'
²² tu ztl=Z hkak flfrys ie,ls,su;a j kej; tu jpk Yío kÕd lshùug
isiqkag wjia:dj fokak'
²² tu kdu mo ish,a, lshjk úg wjidkfha wefik ztl=Z hkak ms<sn| j kej;
wjOdrKh lrkak'
²² wk;=re j ish¨ u kdu mo w. wjika ù we;af;a zl=Z wl=frka nj isiqkag tu
jpk fmkajd wjOdrKh lrkak'
²² m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgiZ hk ;ekg by<ska zwkqla; moZ f,i ,shd ilia lr
.;a ldâ m; r|jkak'
²² tu mo zwkqla; moZ f,iska y÷kajk nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
mshjr 8
²² 3 fldgfia we;s kdu mo kej; lsysm jrla isiqka iuÕ Yío kÕd lshjkak'
²² tu kdu mo lshùfï § ieu kdu mohla wjidkfha u zwl=Z hkak wefik nj
isiqkag mjikak'
²² tu zwl=Z hkak flfrys ie,ls,su;a j kej; tu jpk Yío kÕd lshùug
isiqkag wjia:dj fokak'
²² tu kdu mo ish,a, lshjk júg wjidkfha wefik zwl=Z hkak ms<sn| j kej;
wjOdrKh lrkak'
²² wk;=re j ish¨ u kdu mo w. wjika ù we;af;a zl=Z wl=frka nj isiqkag tu
jpk fmkajd wjOdrKh lrkak'
²² m%o¾Yk mqjrefõ z3 fldgiZ hk ;ekg by<ska zwkqla; moZ f,i ,shd ilia lr
.;a ldâ m; r|jkak'
²² tu mo zwkqla; moZ f,iska y÷kajk nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² z2 fldgfia we;s wkqla; moZ iy z3 fldgfia we;s wkqla; mo lshjkak'
Wod ( f.dúfhl= f.dúhl=
²² ta wkqj 2 fldgfiys iy 3 fldgfiys we;af;a wkqla; mo nj isiqkag wjOdrKh
lrkak'
²² z2 fldgfiaZ wkqla; moj, tla wkkH;djla f,ig jk mo w.g wefik ztl=Z
hkak;a z3 fldgfiaZ wkqla; moj, wfkla wkkH;dj jk mo w.g wefik
zwl=Z hkak;a tu jpk WodyrKhg f.k kej; wjOdrKh lrkak'
151
²² fï wkqj mo w.g wefik ztl=Z fyda mo w.g wefik zwl=Z hkak wkqla; moj,
wkkH;dj nj isiqkag ;yjqre lrkak'
²² tfuka u tu j¾. fol u wjika j we;af;a mo w.g fhfok zl=Z wl=frka nj
isiqkag fmkajd fokak'
²² fï wkqj mqreI ,sx. taljpk wkqla; mo wdldr follg ,súh yels njg isiqkag
meyeÈ,s lrkak'
mshjr 9
²² wk;=re j Wla; mo iy wkqla; mo hq., jYfhka isiqka iuÕ lsysm jrla Yío
kÕd lshjkak'
Wod ( f.dúhd - f.dúfhl=" f.dúhl=
²² mqreI ,sx. taljpk Wla; moh yd mqreI ,sx. taljpk wkql;
a mo w;r iïnkaOh
tu jpk hq., fol uÕska wjOdrKh lrkak'
²² ta wkqj mqreI ,sx. taljpk Wla; mofha w.g wefik ztlaZ hkak uÕska Wla;
mofha wkkH;dj ;yjqre lrk nj;a wkqla; mofha w.g wefik ztl=Z yd zwl=Z
hkak uÕska mqreI ,sx. taljpk wkqla; mofha wkkH;dj ;yjqre lrk nj;a
isiqkag ir, j wjOdrKh lrkak'
mshjr 10
²² isiqka l=vd lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² my; i|yka mejreï m; ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
wxl 01
.=rejrfhla weu;sjrfhla
l%Svlfhl= weu;sjrhl=
152
²² my; i|yka j.=fõ msgm; ne.ska ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
Wla; mo wkqla; mo
²² wxl 01 m;%sldfõ i|yka Wla; mo iy wkqla; mo lmd by; i|yka j.=fõ Wla;
mohg wod< wkqla; moh f,i jk mßÈ we,ùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² iïmQ¾K l< mejreï m;a m%o¾Ykh lrkak'
²² ish¨ u isiqkag mejreï mf;ys we;s Wla; mohg wod< wkqla; moh hq.,
jYfhka lshùug wjia:dj fokak'
Wod ( isxyfhla isxyfhl=
lïlrefjla lïlrejl=
²² ta wkqj mqreI ,sx. taljpk wkqla; moj, w.g wefik ztl=Z hkak yd zwl=Z
hkak" jpkj, w.g we;s zl=Z wl=r fh§u ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
mshjr 11
²² .=rejrhd mqreI ,sx. taljpk Wla; mohla mjikak'
²² tu Wla; mofha wkqla; moh mejiSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fuf,i .=rejrhd Wla; mo lsysmhla mjid Bg wod< wkqla; mo mejiSug isiqka
fhduq lrkak'
mshjr 12
²² .=rejrhd mqreI ,sx. taljpk wkqla; mohla mjikak'
²² tu wkqla; mohg wod< Wla; moh mejiSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fuf,i .=rejrhd wkqla; mo lsysmhla mjid Bg wod< Wla; mo mejiSug isiqka
fhduq lrkak'
153
wxl 01 m;%sldj wxl 02 m;%sldj
f.ú,shla f.ú,shl
kdhsldjla kdhsldjl
.=rejßhla .=rejßhl
ks<shla ks<shl
ffjoHjßhla ffjoHjßhl
.dhsldjla .dhsldjl
lsß,a,shla lsß,a,shl
.eyekshla .eyekshl
YsIHdjla YsIHdjl
fidfydhqßhla fidfydhqßhl
fhfy<shla fhfy<shl
oeßhla oeßhl
md,sldjla md,sldjl
lsú¢hla lsú¢hl
ñ;=ßhla ñ;=ßhl
uqj fokla uqj fokl
f,aÅldjla f,aÅldjl
we;skakla we;skakl
;drdúhla ;drdúhl
fj<Ula fj<Ul
²² wxl 01 m;%sldfõ i|yka taljpk ia;%S ,sx. Wla; mo m<uq jk lKavdhfï tla
isiqfjl=g tl ne.ska ,nd fokak'
²² wxl 02 m;%sldfõ i|yka taljpk ia;%S ,sx. wkqla; mo fojk lKavdhfï tla
isiqfjl=g tl ne.ska ,nd fokak'
mshjr 2
²² zWla; mo iy wkqla; moZ f,i ,shQ ldâ m;a folla j¾K follska ilia lr
.kak'
²² m%o¾Yk mqjrej fldgia follg fjka lrkak'
Wod (
1 fldgi 2 fldgi
154
mshjr 3
²² wyUq f,i m<uq jk lKavdhfï isiqfjl= kï lrkak'
²² tu isiqjd w;e;s Wla; moh Yío kÕd mjik f,ig Wmfoia fokak'
²² tu isiqjd lshjk ,o Wla; moh iys; lvodis ;Srej m%o¾Yk mqjrefõ —1 fldgi˜
f,i kï l< ;Srefõ r|jkak'
²² tu Wla; mohg wod< zkdu mohlaZ fojk lKavdhfï isiqfjl= w; ;sfnk nj
mjikak'
²² tu zkdu mohZ w;e;s isiqjdg keÕsákakg mjikak'
²² tu isiqjd w;e;s kdu moh Yío kÕd lshjk f,ig Wmfoia fokak'
²² tu isiqjd úiska lshjk ,o zkdu mohZ iys; lvodis ;Srej m%o¾Yk mqjrefõ
z2 fldgiZ f,i kï l< ;Srefjys r|jkak'
²² fuys § .=rejrhd tla WodyrKhla mjid mshjr 3g wod< l%shdldrlu isÿ lrk
wdldrh isiqkag meyeÈ,s lr fokak'
Wod ( m<uq jk lKavdhfï tla isiqfjl= zf.ú,shlaZ hk taljpk ia;%S ,sx.
Wla; moh Yío kÕd mejiqjd hehs is;uq' túg Bg wod< zf.ú,shlZ hk
moh fojk lKavdhfï isiqfjl= <Õ ;sfnk nj mjikak'
²² fuf,i m<uq jk lKavdhfï isiqfjl=g m<uq j Wla; moh mejiSug;a" th
m%o¾Yk mqjrefõ z1 fldgfiaZ /|ùug;a mjikak'
²² wk;=re j fojk lKavdhfï isiqfjl=g m<uq jk lKavdhfï isiqjd mejiQ Wla;
mohg wod< kdu moh mejiSug;a th m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgfiaZ /|ùug;a
Wmfoia fokak'
²² fï wdldrhg ish¨ u kdu mo m%o¾Yk mqjrefõ we,ùug wjia:dj fokak'
Wod (
1 fldgi 2 fldgi
f.ú,shla f.ú,shl
mshjr 4
²² m%o¾Yk mqjrefõ z1 fldgfiysZ we;s Wla; mo isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd
lshjkak'
²² tu Wla; mo ish,a, zia;%S ,sx. Wla; moZ o zmqreI ,sx. Wla; moZ o hkak fidhd
n,d mjik f,ig isiqkag mjikak'
²² tu Wla; mo ish,a, zia;%S ,sx. Wla; moZ njg isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² tu ia;%S ,sx. Wla; mo ztaljpk Wla; moZ o znyqjpk Wla; moZ o hkak ms<sn|
j isiqkaf.ka úuikak'
²² ta ms<sn| j wOHhkh lsÍug isiqkag m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
155
²² ta wkqj zia;%S ,sx. taljpk Wla; moZ 1 fldgfia we;s nj isiqkag wjOdrKh
lrkak'
²² zWla; moZ hkqfjka ilia lr.;a ldâ m; m%o¾Yk mqjrefõ z1 fldgiZ hkakg
by<ska r|jkak'
²² wk;=re j zWla; moZ lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
mshjr 5
²² m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgfiysZ we;s kdu mo isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd
lshjkak'
²² tu kdu mo ish,a, zia;%S ,sx. kdu moZ o zmqreI ,sx. kdu moZ o hkak fidhd
n,d mjik f,ig isiqkag mjikak'
²² tu kdu mo ish,a, zia;%S ,sx. kdu moZ njg isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² tu ia;%S ,sx. kdu mo ztaljpk kdu moZ o znyqjpk kdu moZ o hkak ms<sn| j
isiqkaf.ka úuikak'
²² ta ms<sn| j wOHhkh lsÍug isiqkag m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² tu kdu mo ztaljpk kdu moZ nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj zia;%S,sx. taljpk kdu moZ z2 fldgfiaZ we;s njg isiqkag wjOdrKh
lrkak'
mshjr 6
²² z2 fldgfiaZ we;s kdu mo kej; lsysm jrla isiqka iuÕ Yío kÕd lshjkak'
²² tu kdu mo lshùfï § tu kdu moj, iqúfYaI;djla mej;shd o hkak ms<sn|
j isiqkaf.ka úuikak'
²² tu kdu mo lshùfï § ieu kdu mohla wjidkfha u zwlZ hkak wefik nj
isiqkag mjikak'
²² tu Yíoh flfrys ie,ls,su;a j kej; tu jpk Yío kÕd lshùug isiqkag
wjia:dj fokak'
²² tu ieu kdu mohlu w.g wefik zwlZ hkak kej; wjOdrKh lrkak'
²² wk;=re j ish¨ u kdu mo w. wjika ù we;af;a zlZ wl=frka nj isiqkag tu
jpk fmkajd wjOdrKh lrkak'
²² m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgiZ hk ;ekg by<ska zwkqla; moZ f,i ,shd ilia
lr.;a ldâ m; r|jkak'
²² tu mo zwkqla; moZ f,iska y÷kajk njg isiqkag meyeÈ,s lrkak'
mshjr 7
²² wk;=re j Wla; mo iy wkqla; mo hq., jYfhka isiqka iuÕ lsysm jrla Yío
kÕd lshjkak'
Wod ( f.ú,sh f.ú,shl
²² ia;%S ,sx. taljpk Wla; mo yd ia;%S ,sx. taljpk wkqla; mo w;r iïnkaOh
tu jpk hq., fol uÕska wjOdrKh lrkak'
156
²² ta wkqj ia;S% ,sx. taljpk Wla; mofha w.g wefik zwlaZ Yíoh uÕska Wla;
mofha wkkH;dj ;yjqre jk nj;a wkql; a mofha w.g wefik zwlZ hkak uÕska
ia;S% ,sx. taljpk wkql; a mofha wkkH;dj ;yjqre jk nj;a isikq g
a ir, j
wjOdrKh lrkak'
mshjr 8
²² isiqka l=vd lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² my; i|yka mejreï m; ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
wxl 01
kS;{
S jßhl fldá fokla ksfõÈldjl ujl
²² wxl 01 m;%sldfõ i|yka Wla; mo iy wkqla; mo lmd by; i|yka j.=fõ Wla;
mohg wod< wkqla; moh f,i jk mßÈ we,ùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² iïmQ¾K l< mejreï m;a m%o¾Ykh lrkak'
²² ish¨ u isiqkag mejreï mf;ys we;s Wla; mohg wod< wkqla; moh hq.,
jYfhka lshùug wjia:dj fokak'
Wod ( isxy fèkqjla - isxy fèkqjl
²² ta wkqj ia;%S ,sx. taljpk wkqla; moj, w.g wefik zwlZ hkak;a" jpkj,
w.g we;s zlZ wl=r fh§u ms<sn|j;a wjOdrKh lrkak'
157
mshjr 9
²² .=rejrhd ia;%S ,sx. taljpk Wla; mohla mjikak'
²² tu Wla; mofha wkqla; moh mejiSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fuf,i .=rejrhd Wla; mo lsysmhla mjid Bg wod< wkqla; mo mejiSug isiqka
fhduq lrkak'
mshjr 10
²² .=rejrhd ia;%S ,sx. taljpk wkqla; mohla mjikak'
²² tu wkqla; mohg wod< Wla; moh mejiSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fuf,i .=rejrhd wkqla; mo lsysmhla mjid Bg wod< Wla; mo mejiSug isiqka
fhduq lrkak'
mshjr 2
²² my; i|yka j.=j A3 fld<hl msgm;a lr ieu lKavdhulg u tl ne.ska ,nd
fokak'
mqreI ,sx. taljpk ia;%S ,sx. taljpk
wkqla; mo wkqla; mo
²² mqreI ,sx. taljpk wkqla; mo iy ia;%S ,sx. taljpk wkqla; mo ilia lr .;a
lvodis ;Srej,ska f;dard wod< ;Srefjys we,ùug isiqka fhduq lrkak'
²² wkqla; mo ksjerÈ j w,jd we;a oehs ksÍlaIKh lrkak'
²² iïmQ¾K lrk ,o mejreï m;a m%o¾Ykh lrkak'
158
²² mqreI ,sx. taljpk wkqla; mo iy ia;%S ,sx. taljpk wkqla; moj, iqúfYaI;d
tu WodyrK u f.k kej; isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² tys § mqreI ,sx. taljpk wkqla; mo w. zl=Z wl=r iuÕ wefik ztl=Z iy zwl=Z
hkak ms<sn| j;a" ia;%S ,sx. taljpk wkqla; moj, w. zlZ wl=r iuÕ wefik
zwlZ hkak ms<sn| j;a wjOdrKh lr ;yjqre lrkak'
159
mshjr 2
²² zWla; mo iy wkqla; moZ f,i ,shQ ldâ m;a folla ilia lr .kak'
²² m%o¾Yk mqjrej my; i|yka mßÈ fldgia follg fjka lrkak'
1 fldgi 2 fldgi
mshjr 3
²² m<uq jk lKavdhfuka wyUq f,i isiqfjl= f;dard .kak'
²² tu isiqjd w;e;s Wla; moh Yío kÕd mjik f,ig isiqjdg Wmfoia fokak'
²² tu isiqjd lshjk ,o Wla; moh iys; lvodis ;Srej m%o¾Yk z1 fldgiZ f,i
kï l< ;Srefõ r|jkak'
²² tu Wla; mohg wod< zkdu mohlaZ fojk lKavdhfï isiqfjl= w; ;sfnk nj
mjikak'
²² tu isiqjd úiska lshjk ,o zkdu mohZ iys; lvodis ;Srej m%o¾Yk mqjrefõ z2
fldgiZ f,i kï l< ;Srefjys r|jkak'
²² fuys § .=rejrhd tla WodyrKhla mjid mshjr 3g wod< l%shdldrlu isÿ lrk
wdldrh isiqkag meyeÈ,s lr fokak'
Wod ( m<uq jk lKavdhfï tla isiqfjl= zf.dúfhdaZ hk nyqjpk Wla; moh
Yío kÕd mejiqjd hehs is;uq' túg Bg wod< zf.dúhkaZ hk moh
fojk lKavdhfï isiqfjl= <Õ ;sfnk nj mjikak'
²² fuf,i m<uq jk lKavdhfï isiqfjl=g m<uq j Wla; moh mejiSug;a th
m%o¾Yk mqjrefõ z1 fldgfiaZ /|ùug;a mjikak'
²² wk;=re j fojk lKavdhfï isiqfjl=g m<uq jk lKavdhfï isiqjd mejiQ Wla;
mohg wod< kdu moh mejiSug;a th m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgfiaZ /|ùug;a
Wmfoia fokak'
1 fldgi 2 fldgi
f.dúfhda f.dúhka
mshjr 4
²² m%o¾Yk mqjrefõ z1 fldgfiysZ we;s Wla; mo isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd
lshjkak'
160
²² tu Wla; moj, zmqreI ,sx. Wla; mo yd ia;%S ,sx. Wla; moZ hk foj¾.h u
we;s nj mjikak'
²² ta wkqj mqreI ,sx. Wla; mo yd ia;%S ,sx. Wla; mo y÷kdf.k mejiSug isiqkag
wjia:dj fokak'
²² fuu Wla; mo ztaljpk Wla; moZ o znyqjpk Wla; moZ o hkak ms<sn| j
isiqkaf.ka úuikak'
²² ta ms<sn| j wOHhkh lsÍug isiqkag m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² ta wkqj zmqreI ,sx. Wla; mo yd ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; moZ 1 fldgfia we;s
nj isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² zWla; moZ hkqfjka ilia lr.;a ldâm; m%o¾Yk mqjrefõ 1 fldgi hkakg
by<ska r|jkak'
²² wk;=re j znyqjpk Wla; moZ lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
mshjr 5
²² m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgfiaZ we;s kdu mo isik
q a iuÕ lsym
s jrla Yío kÕd lshjkak'
²² tu kdu mo ish,a, mqreI ,sx. Wla; mo yd ia;S% ,sx. kdu moj,ska iukaú; jk
nj mjikak'
²² tu kdu moj,ska mqreI ,sx. Wla; mo yd ia;%S ,sx. kdu mo fjka lr mejiSug
isiqkag wjia:dj fokak'
²² tu mqreI ,sx. Wla; mo yd ia;%S ,sx. kdu mo ztaljpkZ o znyqjpkZ o hkak ms<n
s |
j úuikak'
²² ta ms<sn| j wOHhkh lsÍug isiqkag m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² ta wkqj zmqreI ,sx. Wla; mo yd ia;%S ,sx. nyqjpk kdu moZ 2 fldgfia we;s nj
isiqkag wjOdrKh lrkak'
mshjr 6
²² 2 fldgfia we;s kdu mo kej; lsysm jrla isiqka iuÕ Yío kÕd lshjkak'
²² tu kdu mo lshùfï § tu kdu moj, iqúfYaI;djla mej;shd o hkak ms<sn|
j isiqkaf.ka úuikak'
²² tu kdu mo lshùfï § ieu kdu mohla wjidkfha u zwka$Wka$bkaZ hkak
wefik nj isiqkag mjikak'
²² tu Yíoh flfrys ie,ls,su;a j kej; tu jpk Yío kÕd lshùug isiqkag
wjia:dj fokak'
²² tu kdu mo ish,a, lshjk úg mofha wjidkhg wefik zwka$Wka$bkaZ hkak
kej; wjOdrKh lrkak'
²² wk;=re j ish¨ u kdu mo w. wjika ù we;af;a zkaZ wl=frka nj isiqkag tu
jpk fmkajd wjOdrKh lrkak'
²² m%o¾Yk mqjrefõ z2 fldgiZ hk ;ekg by<ska zwkqla; moZ f,i ,shd ilia lr
.;a ldâ m; r|jkak'
²² tu mo zwkqla; moZ f,iska y÷kajk nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
161
mshjr 7
²² wk;=re j Wla; mo iy wkqla; mo hq., jYfhka isiqka iuÕ lsysmjrla Yío
kÕd lshjkak'
Wod ( f.dúfhda - f.dúhka
²² mqreI ,sx. nyqjpk Wla; mo yd ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; moj, w.g wefik
z´Z iy zWZ hkak ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
²² tfuka u mqreI ,sx. nyqjpk wkqla; mo fyda ia;%S ,sx. nyqjpk wkqla; moj,
w.g wefik zwka$ Wka$bkaZ hkak uÕska wkqla; mofha wkkH;dj ;yjqre jk
nj;a isiqkag ir, j wjOdrKh lrkak'
mshjr 8
²² wk;=re j Wla; mo iy wkqla; mo hq., jYfhka isiqka iuÕ lsysm jrla Yío
kÕd lshjkak'
Wod ( f.dúfhda - f.dúhka
²² nyqjpk Wla; mo iy nyqjpk wkqla; mo w;r iïnkaOh tu jpk hq., fol
uÕska wjOdrKh lrkak'
²² ta wkqj nyqjpk wkqla; mofha w.g wefik zwka$Wka$bkaZ hkak nyqjpk
wkqla; mofha wkkH;dj ;yjqre jk nj;a tu ieu wkqla; mohla w. zkaZ
wl=frka wjika jk nj;a isiqkag ir, j wjOdrKh lrkak'
mshjr 9
²² isiqka l=vd lKavdhïj,g fjka lrkak'
²² my; i|yka mejreï m; ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
wxl 01
j÷rka YsIHdjka
162
²² my; i|yka j.=fõ msgm; ne.ska ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
Wla; mo wkqla; mo
mshjr 9
²² .=rejrhd nyqjpk Wla; mohla mjikak'
²² tu Wla; mofha wkqla; moh mejiSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fuf,i .=rejrhd Wla; mo lsysmhla mjid Bg wod< wkqla; mo mejiSug isiqka
fhduq lrkak'
mshjr 10
²² .=rejrhd nyqjpk wkqla; mohla mjikak'
²² tu wkqla; mohg wod< Wla; moh mejiSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fuf,i .=rejrhd wkqla; mo lsysmhla mjid Bg wod< Wla; mo mejiSug isiqka
fhduq lrkak'
163
taljpk wkqla; mo iy nyqjpk wkqla; mo
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² taljpk wkqla; mo iy nyqjpk wkqla; mo lvodis ;Srej, ,shd th lÜg,hla
wdldrhg lKavdhï m%udKhg wkqj ilia lr .kak'
Wod ( kdhlfhl=
kdhlhl=
kdhsldjl
kdhlhka
mshjr 2
²² my; i|yka j.=j A3 fld<hl msgm;a lr ieu lKavdhulg u tl ne.ska ,nd
fokak'
taljpk wkqla; mo nyqjpk wkqla; mo
164
mshjr 2
²² my; i|yka j.=j A3 fld<hl yria w;g msgm;a lr ieu lKavdhulg u tl
ne.ska ,nd fokak'
iShd l=Uqr fldghs' mjks bkakla f.k ths' wß; l=Uqf¾ bkak
isgqjhs' wyoa j<|la f.k ths' wß; bkak Wäka j<| ;nhs' wyoa bkak
jfÜ msÿre fhdohs' wyoa we÷ula wkaojhs' mjks j<f|a uqyqKla w¢hs'
iShd ,iaik mUfhl= olshs'
mshjr 2
²² by; fþofhka hï wjia:djla$isoaêhla úia;r lrk nj mjikak'
²² tys § isÿ jk fohla" lrk fohla úia;r lrk nj ;j ÿrg;a meyeÈ,s lrkak'
²² ta ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrñka meyeÈ,s lrkak'
mshjr 3
²² fuf,i isÿ lrk$isÿ jk$isÿ jQ$isÿ l< foaj,a úia;r lsÍug jdlH f.dvkÕk
nj mjikak'
²² tfia u hula úia;r lsÍu jdlH uÕska isÿ lrk nj by; fþofha tla tla jdlH
WodyrKhg .ksñka meyeÈ,s lrkak'
165
mshjr 4
²² ta wkqj jdlHhlska hï w¾:hla m%ldY jk nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² fuf,i w¾:hla we;s jk mßÈ jdlHhla f.dv keÕSu wjYH u lreKla nj
mjikak'
²² jdlH f.dvkeÕSfï § jpk .<md jdlH f.dvkeÕSu isÿ jk nj ;j ÿrg;a
meyeÈ,s lrkak'
²² w¾:j;a jdlHhla fndfyda úg Wla;h" l¾uh" l%h
s dj hk fldgia ;=klska iukaú;
jk nj mjikak'
mshjr 6
²² wk;=re j fþofha zmjks bkakla f.k thsZ hk fojk jdlHh yqkq mqjrefõ
,shkak'
²² tu jdlHfha o Wla;h fidhd .kakd wdldrh isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² tys § zbkakla f.k tkafka ljfrla oZ hkakg ,efnk ms<s;=r Wla;h jk nj
mjikak'
²² ta wkqj Wla;h zmjksZ nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
mshjr 7
²² fuf,i fþofha ish¨ u jdlH tlska tl f.k mshjr 5 iy 6ys zWla;hZ fidhd
.;a wdldrhg zWla;hZ ms<sn| j meyeÈ,s lrkak'
²² ieu jdlHhl u Wla;h rjqï lrkak'
²² fuf,i zljfrla o@Z hkakg ,efnk ms<s;=re fndfyda úg ieu jdlHhl u
Wla;h jk nj meyeÈ,s lrkak'
²² by; fþofha ieu jdlHhl u iShd" mjks" ' ' ' hk mo Wla; jk nj;a" tajd
zm%dKjdÖ kdu moZ nj;a isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² kdu mo ms<sn| fmr oekqu isysm;a lrkak'
²² ta wkqj Wla;h i|yd kdu mo fhfok nj kej; tu jdlH u WodyrKhg f.k
meyeÈ,s lrkak'
²² fndfyda úg jdlHhl wdrïNfha u Wla;h we;s njg by; jdlH WodyrKhg
.ksñka meyeÈ,s lrkak'
mshjr 8
166
²² by; fþoh kej; isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² ziShd l=Uqr fldghsZ hk m<uq jk jdlHh flfrys isiqkaf.a wjOdkh fhduq
lrkak'
²² tu jdlHfha l%shd moh fidhd .kakd wdldrh meyeÈ,s lrkak'
²² tys § zfldghsZ hkak l%shd moh nj isiqkag ;yjqre lrkak'
²² l%shd moh ms<sn| fmr oekqu o isysm;a lrkak'
²² tys § zùula fyda lsÍulaZ ms<sn| j i|yka jk moh l%shd moh njg mjikak'
²² yqkq mqjrefõ we;s jdlH WodyrKhg .ksñka l%shd moh y÷kajd fokak'
²² fndfyda úg jdlHhla wjika jkafka l%shdmohlska nj isiqkag ;yjqre lrkak'
²² ieu jdlHhl u l%shd moh fldgq lr jdlHfha l%shd moh ;j ÿrg;a isiqkaf.a
wjOdkhg fhduq lrkak'
mshjr 9
²² jdlHhl Wla;h" l%shd moh yereKq úg zl¾uhZ o we;s nj mjikak'
²² yqkq mqjrefõ we;s jdlHj, rjqï lr we;af;a Wla;h nj;a" fldgq lr we;af;a
l%shd moh nj;a mjikak'
²² tfia fkdjqK úg b;=re j we;s fldgfia zl¾uhZ o we;s nj mjikak'
²² tkuq;a jdlHhl zl¾uhZ fidhd .ekSug iqúfYaI l%uhla we;s nj meyeÈ,s lrkak'
²² kej; fþoh lshjkak'
²² yqkq mqjrefõ we;s jdlHj, m<uq jk jdlHh jk ziShd l=Uqr fldghsZ hk
jdlHhg isiqkaf.a wjOdkh fhduq lrkak'
²² tu jdlHfha ziShd fldgkafka l=ula o@Z hk m%Yk
a hg ms<;
s r
= isik
q f
a .ka úuikak'
²² zl=UqrZ hkak Bg ms<s;=r hs'
²² ta wkqj tu jdlHfha zl¾uhZ jkafka zl=UqrZ hkak hs'
²² wk;=re j yqkq mqjrefõ we;s fojk jdlHh flfrys o isiqkaf.a wjOdkh fhduq
lrkak'
²² tys zmjks f.k tkafka fudkjd o @Z hkakg ms<s;=r isiqkaf.ka úuikak'
²² zmjks f.k tkafka bkaklaZ hkak tys ms<s;=r hs'
²² ta wkqj tu jdlHfha zl¾uhZ jkafka zbkaklaZ hkak hs'
²² fuf,i tla tla jdlHh flfrys by; mßÈ wjOdkh fhduq lr tu jdlHj,
zl¾uhZ fidhd .kakd wdldrh meyeÈ,s lrkak'
²² fï wkqj" zl=ula o @
fudkjd o @Z hk m%Yakj,g § we;s jdlHfhka ,efnk ms<s;=r
fndfyda úg l¾uh jk nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj by; jdlHj, zl¾uhZ háka brla w¢kak'
²² kej; jdlHj, zl¾uhZ flfrys isiqkaf.a wjOdkh fhduq lrkak'
167
mshjr 10
²² yqkq mqjrefõ f.dvkeÕ+ jdlHj, zWla;h" l¾uh iy l%shdjZ hk fldgiaj,
tl;=fjka tu jdlH f.dvkeÕS we;s nj mjikak'
²² ta wkqj Wla;hg miq j l¾uh;a" wk;=re j l%shdj;a fhfok wdldrh by; jdlH
weiqfrka isiqka iuÕ m%Yak wiñka idlÉPd lrkak'
mshjr 11
²² my; tla tla fþo m%o¾Ykh lrkak'
²² by; mshjr 01 isg mshjr 10 f;la Wla;h" l¾uh iy l%shdj y÷kajd ÿka
wdldrhg u tu fþoj, jdlH yqkq mqjrefõ ,shd Wla;h" l¾uh iy l%shdj
y÷kd .kakd wdldrh ms<sn| j isiqkag meyeÈ,s lrkak'
;drl brgq lemqfõ h' ud,l brgq tlg ;nd .eg .eiqfõ
h' idr;s mdmam idod ÿkakd h' wïud iõfld< f.kú;a
ÿkakd h' hy¿fjda tla ù irex.,hla yeÿfjda h' wïud /,s
lmd ÿkakd h' ;drl irex.,hg /,s t,a¨fõ h' hy¿fjda
tla ù irex.,h j;a; my<g f.k .shy' ud,l irex.,h
iq<fÕa md lf<a h'
168
wß; WoEikska u wjÈ fjhs' uqj fidaohs' msßisÿ j;=r
ùÿrejla mdkh lrhs' wß; fmd;a fïih wi,g hhs' lshùï
fmd; .kshs' tys mdvula Yío kÕd lshjhs' wß; mdvu
lshjd wjika lrhs'
wk;=re j wß; uõni ,sùfï fmd; .kshs' fmr Èkfha b.eka
jQ wNHdi kej; n,hs' wß; —jeiai˜ ms<sn| lúhla ,shhs' th
lshjhs' wïudg o ;d;a;dg o fmkajhs'
²² by; i|yka fþo foflys msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² isiqkag o fþo lsysm jrla lshùug wjia:dj fokak'
²² tu fþoj, l%shdmoh ,sÅ; NdIdfjka ,shd we;s nj isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² fuys § Wla; wdLHd; mo iïnkaOh úia;r fkdlrkak'
²² tla tla jdlHj, l%shd moh muKla iqúfYaI lr olajkak'
²² tu l%shd mofha háka brla we£ug$rjqï lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
²² tu l%shd mo kej; lshjkak'
mshjr 2
²² isiqka ijka §ug fhduq lr .=rejrhd my; i|yka fþo lshjkak'
wfma mka;f
s ha <uhs ;sia fofkla isá;s' fï <uhs ieuod WoEikska
u mdi,g meñfK;s' mdi,a ñÿ, msßisÿ lr;s' mka;s ldurh o
ms<f
s j<g ilia lr;s' <uhs u,a fmdaÉÑhg w¨;a u,a ou;s' <uhs
WoEik /iaùug iyNd.s fj;s' jHdhdu lr;s' wk;=re j <uhs
mka;s ldurhg t;s' .=rejreka lshk foa fyd¢ka wi;s' <uhs
fyd¢ka bf.k .ks;'s
169
mshjr 3
²² isiqka ijka §ug fhduq lr .=rejrhd my; i|yka fþo lshjkak'
mshjr 4
²² isiqka ijka §ug fhduq lr .=rejrhd my; i|yka fþoh lshjkak'
mshjr 5
²² isiqka ijka §ug fhduq lr .=rejrhd my; i|yka fþo lshjkak'
170
ldjHd fk;añ‚ úoHdlr nd,sld úoHd,fha mia jk fY%‚ a fha
bf.kqu ,nk isiúq hls' wE ix.S;hg fnfyúka we¨ï lrhs' wehg
jh,Skhla o ;sfnhs' weh jh,Skh jdokh lrhs' weh jh,Skh
jdokh lsÍug bf.k .ekSu i|yd .=rejßhlf.a iydh m;hs'
wehg olaI f,i jh,Skh jdokh l< yels h' weh tal mqo. a ,
jh,Sk jdok ikao¾Ykhla o meje;aùug woyia lrhs'
mshjr 6
²² isiqka ijka §ug fhduq lr my; i|yka fþoh lshjkak'
mshjr 7
²² isiqka ijka §ug fhduq lr my; i|yka fþo lshjkak'
uf.a ldurfha msk; a r
+ hla we;' th b;d ,iaik hs' th rduq
lr ;sfnhs' msk;
a r
+ h foi ´kE u fõ,djla n,d isáh yels h' th
b;d is;a .kakd iq¨ hs' th ldurhg kj wdf,dalhla ,nd fohs'
171
Y%S ,xldj ms<n
s | mer‚ l;kaor rdYshla fjhs' tajd w;S;fha
isg mej; ths' tajdhska w;S; iudch ms<ns | j o oekqu imhhs'
tajd wkd.;hg o m%fhdackj;a fjhs' tajdfhys w.h lshd ksu l<
fkdyels h'
²² by; i|yka fþo foflys msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² isiqka ijka §ug fhduq lr .=rejrhd by; fþo lshjkak'
²² isiqkag o fþo lsysm jrla lshùug wjia:dj fokak'
²² tu fþoj, l%shd moh ,sÅ; NdIdfjka ,shd we;s nj isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² fuys § Wla; wdLHd; mo iïnkaOh úia;r fkdlrkak'
²² tla tla jdlHj, l%shd moh muKla iqúfYaI lr olajkak'
²² tu l%shd mo háka brla we£ug$rjqï lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
²² tu l%shd mo kej; lshjkak'
iShd WoEikska u wjÈ jQfõ h' iShd uqyKq fiaÿfõ h' msßisÿ
j;=r ùÿrejla ìjqfõ h' iShd .=jkaúÿ,shg ijka ÿkafka h' WoEik
wdydrh .;af;a h' ojfia mqj;am;a lsfhjqfõ h' iShd f.dúm<g
.sfha h' j,ame< Wÿrd oeïfï h' ìu ilia lf<a h' kej; ksjig
wdfõ h'
172
²² by; i|yka fþoj, msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² tla tla fldgqfõ j¾;udk ld,fhka we;s m<uq jk fþoh lshjkak'
²² isiqkag o fþoh lsysm jrla lshùug wjia:dj fokak'
²² m<uq jk fþoh j¾;udk ld,fhka ,shd we;s nj ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² tys § l%shd mo iqúfYaI lr olajñka wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
mshjr 2
²² isiqka ijka §ug fhduq lr" wk;=re j w;S; ld,fhka ,shd we;s fojk fþoh
lsysm jrla lshjkak'
²² isiqkag o fþoh lsysm jrla lshùug wjia:dj fokak'
²² fþoh lshjd wjidkfha th w;S; ld,fhka ,shd we;s nj isiqkag mjikak'
²² m<uq jk fþoh j¾;udk ld,fhka ,shd we;s nj;a" tu fþoh u w;S; ld,fhka
,sùfï § l%h
s d moh fjkia lr we;s nj;a iqúfYaI lr wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² j¾;udk ld,fhka ,shd we;s fþofhka tla jdlHhla iy Bg wod< w;S;
ld,fhka ,shd we;s fþofha jdlHh iqúfYaI lr tys l%shd moh fjkia ù we;s
wdldrh ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² fuf,i ieu jdlHhla u iqúfYaI lr wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² m<uq jk fþofhka fojk fþoh fjkia ù we;s wdldrh isiqkag ;yjqre lrkak'
²² j¾;udk iy w;S; ld, l%shd moj, fjki ms<sn| ;j ÿrg;a idlÉPd lrñka
meyeÈ,s lrkak'
mshjr 3
²² fï wdldrhg my; i|yka ish¨ u fþo fjka fjka jYfhka ,nd § by;
l%shdldrlu isÿ l< mßÈ wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
173
uu fmd;a rdlalfhka l;kaor fmd;la f;darñ' l;kaor fmd;
w;g .ksñ' th ksYY a ío j lshjñ' tys we;s woyi wjfndaO lr
.ksñ' uu u,a,gS o ta l;kaorh rij;a j lshd foñ'
174
ldjHd Ñ;% we£ug olaI h' wE wjg mßirfha wisßh pu;aldr
f,i Ñ;%hg kÕhs' weh Ñ;% ;r.j,g o iyNd.s fjhs' weh ta Ñ;%
;r.j,ska ch ,nhs' weh jD;a;f
s hka Ñ;% Ys,m
a k
s h
s l ùug woyia
lrhs'
175
uf.a ldurfha msk; a r
+ hla jQfõ h' th b;d ,iaik jQjls' th
rduq lr ;snf
q Ka h' msk;a r
+ h foi ´kE u fõ,djla n,d isáh yels
h' th b;d is;a .kakdiq¨ jQjls' th ldurhg kj wdf,dalhla
,nd ÿkafka h'
zl%h
s d mofha ,sÅ; jHjydrh - j¾;udk ld,hZ hk ud;Dldj hgf;a
we;=<;a zthZ iy ztajdZ hkak Wla;h f,i fhÿKq fþo fol zl%hs d mofha
,sÅ; jHjydrh - w;S; ld,hZ hk ud;Dldj hgf;a we;=<;a zthZ iy ztajdZ
hkak Wla;h f,i fhÿKq by; fþo fol lshùug fmr o Ndú; lrkak'
mshjr 2
²² irex.,h by< wyfia mdfjhs' hk jdlHfha zirex.,hZ hkq wm%dKjdÖ
taljpk Wla; mohla nj lshd fokak'
²² zmdfjhZ hkq l%h
s d mohla nj;a th ztaljpk l%h
s d mohlaZ nj;a meyeÈ,s lrkak'
²² zirex.,h by< wyfia mdfjhsZ hk jdlHh wm%dKjdÖ taljpk j¾;udk ld,
jdlHhla nj ;j ÿrg;a isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² fndfyda úg j¾;udk ld, taljpk l%shd moh zhsZ hk wl=frka wjika jk nj
lshkak'
176
mshjr 3
²² fï wdldrhg u"
)) .i iq<Õg fi,fjhs'
)) Èhmyr fõ.fhka my<g .,hs'
)) fld<h ìug jefghs'
)) fnda,h lkafoka my<g fmrf<hs'
²² by; i|yka jdlHj, bß we¢ kdu mo wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo nj;a" tu
jdlHj, bß we¢ l%shd mo taljpk l%shd mo nj;a" taljpk l%shd mo zhsZ hkafkka
wjika jk nj;a lshd fokak'
²² by; jdlH ish,af,a u bß we¢ kdu mo wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo nj;a" tys
bß we¢ l%shd mo j¾;udk ld,fhka we;s nj;a ;j ÿrg;a meyeÈ,s lrkak'
²² fuu jdlH lshùug isiqka fhduq lrkak'
²² kdu mo Yío kÕd lshjkak' isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
²² l%shd mo Yío kÕd lshjkak' isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
²² wk;=re j jdlH ish,a, u Yío kÕd lshùug fhduq lrkak'
wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo$nyqjpk Wla; mo iuÕ l%shd mofha Ndú;h - j¾;udk ld,h
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka jdlH hq.,h yqkq mqjrefõ ,shkak'
irex.,h by< wyfia mdfjhs'
irex.,a by< wyfia mdfjhs'
²² by; m<uqjk jdlHfha zirex.,hZ hkq wm%dKjdÖ taljpk Wla; mohla nj
lshkak'
²² fojk jdlHfha zirex.,aZ hkq wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mohla nj lshkak'
²² Wla; moh wm%dKjdÖ taljpk jk úg l%shd moh zmdfjhsZ hkqfjka fh§ we;'
²² Wla; moh wm%dKjdÖ nyqjpk jk úg;a l%shd moh fh§ we;af;a zmdfjhsZ
hkqfjks'
²² zmdfjhsZ hkq taljpk l%shd mohls'
²² ta wkqj jdlHhl Wla; moh wm%dKjdÖ taljpk mohla jQ úg;a" Wla; moh
wm%dKjdÖ nyqjpk jQ úg;a l%shd moh taljpk u úh hq;= nj wjOdrKh lrkak'
mshjr 2
²² wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo iuÕ l%shd mofha Ndú;h y÷kajd §u i|yd .;a
b;=re jdlH by; wdldrhg nyqjpk Wla; mo fhdod ilia lr .kak'
²² by; mshjr 1ys fhdod .;a mßÈ tu jdlHj, Ndú;h o y÷kajd fokak'
177
m%dKjdÖ taljpk Wla; mo $nyqjpk Wla; mo iuÕ l%shd mofha Ndú;h - j¾;udk ld,h
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² mka;sfha isiqka .Kkg m%udKj;a jk mßÈ m%dKjdÖ taljpk Wla; moj,ska yd
m%dKjdÖ nyqjpk Wla; moj,ska hq;= j¾;udk ld, jdlH lvodis ;Srej, ,shd
ilia lr .kak'
Wod (
wïud mqj;am;la lshjhs'
mshjr 3
²² taljpk yd nyqjpk jdlH /|ùug iqÿiq mßÈ m%o¾Yk mqjrej my; oelafjk
wdldrhg ilia lr .kak'
taljpk jdlH nyqjpk jdlH
²² tla tla isiqjd w;e;s lvodis ;Srefõ i|yka jdlH lshjd m%o¾Yk mqjrefõ wod<
fldgfia /|ùug Wmfoia ,nd fokak'
²² isiqka ksjerÈ j jdlH r|jkafka oehs .=rejrhd wjOdkfhka isákak'
²² fï wdldrhg ish¨ u isiqkag jdlH lshùug;a" tajd wod< fldgfia /|ùug;a
wjia:dj ,nd fokak'
mshjr 4
²² taljpk yd nyqjpk f,i fjka l< jdlH lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² taljpk yd nyqjpk jdlHj, l%shd mofha we;s iqúfYaI;ajh ms<sn| j isiqka
iuÕ idlÉPd lrkak'
²² tys § taljpk Wla; mohla fhfok úg j¾;udk ld,fha § fndfyda úg l%shd
moh zhsZ hkafkka wjika jk nj;a" nyqjpk Wla; mohla fhfok úg j¾;udk
ld,fha § fndfyda úg l%shd moh z;sZ hkafkka wjika jk nj;a isiqkag ;yjqre
lrkak'
178
wE$weh" Tyq" W! f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh mka;sfha m%o¾Ykh lrkak'
uf.a kekaod
uf.a kekaodf.a ku p;=ß talkdhl hs' wE úYajúoHd,hl
lÓldpd¾hjßhls' weh úYajúoHd,fha bf.kqu ,nk whsh,d wlal,dg
isxy, úIh iïnkaO j foaYk mj;ajhs' weh ieu Èkl u Tißhlska
ieriS úYajúoHd,hg hhs' weh ksjfia isák fõ,djg wmg ,iaik
lú" .S;" l;kaor lshd fohs' weh ;j ÿrg;a bf.k .ksh's weh Èkl
uydpd¾hjßhl jk nj wmg mjihs'
mshjr 2
²² isiqka ijka §ug fhduq lr zuf.a kekaodZ hk m%o¾Ykh l< fþoh .=rejrhd
lsysm jrla lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka zljqrekaZ ms<sn|j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka zkekaodZ ms<sn| lshfjk njg meyeÈ,s lrkak'
²² zkekaodZ hkq ia;%S ,sx." taljpk Wla; mohla nj isiqkag wjfndaO lr fokak'
²² fþofha we;=<;a ieu jdlHhlska u lshfjkafka zkekaodZ ms<sn| j nj isiqkag
wjOdrKh lrkak'
²² tys § ieu jdlHhla u zkekaodZ hehs i|yka fkdlr ta fjkqjg zwE$wehZ f,i
fhdod we;s nj fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ lrkak'
²² ta wkqj zkekaodZ hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlH ksri jk nj;a" ta
i|yd zwE$wehZ hkak fh§fuka taldldÍ jdlH rgdfjka ñ§ug iu;a jk nj;a
b;d ir, j fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lr fokak'
²² fuf,i ia;S% ,sx. taljpk Wla; mohla Ndú; lrk wjia:dj, tu Wla; moh
ieu úg u fh§u fkdlr ta fjkqjg zwE$wehZ hk ia;S% ,sx. taljpk moh Ndú;
l< yels nj isikq g
a ;yjqre lrkak'
²² ta i|yd fjk;a WodyrK o f.k wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² fuu meyeÈ,s lsÍfï § m%Odk jdlHfhka miq j tk jdlHhg zwE$wehZ fhdod
wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
Wod ( ) wïud fmd;la lshjhs'
wE tys i|yka iqúfYaI lreKq mjihs'$ weh tys i|yka iqúfYaI lreKq
mjihs'
²² fuf,i m<uq jk jdlHh isiqkag mjikak'
²² tu jdlHhg miqj tk jdlHhla zwE$wehZ fhdod mejiSug isik
q g
a wjia:dj fokak'
²² fuf,i ;j;a jdlH ,nd § l%shdldrlfuys isiqka ksr; lrjkak'
179
²² fuf,i zwehZ hkak taljpk Wla; mohla nj;a" taljpk Wla; mohla j¾;udk
ld,fha fh§fï § l%shdmoh zhsZ hkqfjka wjika l< hq;= njg;a isiqkag by;
WodyrK weiqßka ;yjqre lrkak'
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh mka;sfha m%o¾Ykh lrkak'
uf.a .=re;=ud
uf.a .=re;=udf.a ku p;=r talkdhl hs' Tyq b;d meyeÈ,s
j W.kajhs' Tyq mdvu W.kajk w;r;=r §;a wjidkfha §;a wmg
fkdjegyqKq hula we;a oehs úuihs' fkdokakd foa ms<n
s | j m%Yk
a
lsÍug Tyq wmg wjia:dj ,nd fohs' Tyq b;d u olaI .=rejrfhls'
mshjr 2
²² isiqka ijka §ug fhduq lr m%o¾Ykh l< zuf.a .=re;=udZ hk fþoh .=rejrhd
lsysm jrla lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka zljqrekaZ ms<sn| j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka zuf.a .=re;=udZ ms<sn| j lshfjk njg meyeÈ,s lrkak'
²² uf.a .=re;=ud hkq mqreI ,sx." taljpk Wla; mohla nj isiqkag wjfndaO lr
fokak'
²² fþofha we;=<;a ieu jdlHhlska u lshfjkafka zuf.a .=re;=udZ ms<sn| j nj
isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² tys § ieu jdlHhla u zuf.a .=re;=udZ hehs i|yka fkdlr ta fjkqjg zTyqZ f,i
fhdod we;s nj fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ lrkak'
²² ta wkqj zuf.a .=re;=udZ hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlH ksri jk
nj;a" ta i|yd zTyqZ hkak fh§fuka taldldÍ jdlH rgdfjka ñ§ug iu;a jk
nj;a b;d ir,j fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lr fokak'
²² ta i|yd fjk;a WodyrK o f.k wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² fuu meyeÈ,s lsÍfï § m%Odk jdlHfhka miq j tk jdlHhlg zTyqZ fhdod
wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
Wod ( ) iShd Wfoka u wjÈ fjhs'
) Tyq msßisÿ j;=r ùÿrejla fndhs'
²² fujeks jdlH isiqkag ,nd § lshùug wjia:dj fokak'
²² m<uq jk jdlHh .=rejrhd mjid tu jdlHhg wod< fojk jdlHh zTyqZ fhdod "
wyUq f,i kï lrk isiqfjl=g mejiSug o wjia:dj fokak'
180
²² zTyqZ hkak tal jpk Wla; mohla nj;a" taljpk Wla; mohla j¾;udk ld,fha
fh§fï § l%shd moh zhsZ hkafkka wjika l< hq;= njg;a by; WodyrK weiqfrka
isiqkag ;yjqre lrkak'
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh mka;sfha m%o¾Ykh lrkak'
isxyhd
isxyhd zlef,a rcdZ kñka y÷kajhs' W! le,h ;u rdcOdksh
f,i i,lhs' W! le,fha .,a .=ydj, Ôj;a fjhs' W! le,E
rdcOdksfha ish wKil m;=rejd yßhs' lef,a i;=kf a .a i;=fÜ §;a
ÿfla §;a isxyhd Tjqkg
a msyg
s fjhs' W! lef,a i;=kga kdhl;ajh
imhhs'
mshjr
²² isiqka ijka §ug fhduq lr zisxyhdZ ms<sn| m%o¾Ykh l< fþoh .=rejrhd lsysm
jrla lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka zljqrekaZ ms<sn| j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka zisxyhdZ ms<sn| j lshfjk njg meyeÈ,s lrkak'
²² zisxyhdZ hkq if;l= nj;a" th m%dKjdÖ taljpk Wla; mohla nj;a isiqkag
wjfndaO lr fokak'
²² fþofha we;=<;a ieu jdlHhlska u lshfjkafka zisxyhdZ ms<sn| j nj isiqkag
wjOdrKh lrkak'
²² tys § ieu jdlHhl u zisxyhdZ hehs i|yka fkdlr ta fjkqjg zW!Z f,i fhdod
we;s nj fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ lrkak'
²² ta wkqj zisxyhdZ hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlH ksri jk nj;a" ta
i|yd zW!Z hkak fh§fuka taldldÍ jdlH rgdfjka ñ§ug iu;a jk nj;a b;d
ir, j fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lr fokak'
²² fuf,i i;=ka i|yd fhfok taljpk Wla; mohla Ndú; lrk wjia:dj, tu
kdu moh ieu úg u fh§u fkdlr ta fjkqjg zW!Z hk moh Ndú; l< yels
nj isiqkag ;yjqre lrkak'
²² ta i|yd fjk;a WodyrK o f.k wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² fuu meyeÈ,s lsÍfï § m%Odk jdlHfhka miq j tk jdlHhg zW!Z fhdod wod<
meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
Wod ( ) fldyd WoEikska u zfldfyda fldfydaZ hehs kdo lrhs'
) W! tfia kdo lrk úg wjqreoao <Õ tk nj isysm;a fjhs'
²² tjeks jdlH isiqkag ,nd § lshùug wjia:dj fokak'
181
²² m<uq jk jdlHh .=rejrhd mjid tu jdlHhg wod< fojk jdlHh zW!Z fhdod
wyUq f,i kï lrk isiqfjl=g mejiSug o wjia:dj fokak'
²² isiqka ijka §ug fhduq lr by; fþoh .=rejrhd lsysm jrla lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka zljqrekaZ ms<sn|j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka zi|,s" fk;=ñ iy Is*dZ ms<sn|j lshfjk nj meyeÈ,s lrkak'
²² isiqka iuÕ lsysm jrla fþoh lshjkak'
²² zi|,s" fk;=ñ iy Is*dZ hkq ia;%S ,sx. Wla; mo ;=kla nj;a" tla wfhl=g jeä
ksid th nyqjpk Wla;hla jk nj;a" tla ia;%S ,sx. Wla; mohla fjkqjg zwehZ
hkak Ndú; l<;a ia;%S ,sx. kdu mo lsysmhla Wla;h f,i tljr fh§fï §
zTjqyqZ hehs Ndú; lrk nj;a by; fþoh WodyrKhg f.k ir, j meyeÈ,s
lrkak'
²² ta wkqj zwehZ hk taljpk Wla; mofha nyqjpk Wla; moh zTjqyqZ hkqfjka
ye¢kafjk nj kej; by; WodyrK olajñka wjOdrKh lrkak'
²² tys § ieu jdlHhl u ia;%S ,sx. Wla; mo ;=k fjk fjk u i|yka fkdlr
zTjqyqZ f,i fhdod we;s nj fmkajd fokak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ
lrkak'
²² ta wkqj zi|,s" fk;=ñ iy Is*dZ hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlH
ksri jk nj;a" ta i|yd zTjqyqZ hkak fh§fuka taldldÍ jdlH rgdfjka ñ§ug
iu;a jk nj;a b;d ir, j fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
182
mshjr 2
²² my; i|yka fþoh mka;sfha m%o¾Ykh lrkak'
²² isiqka ijka §ug fhduq lr by; fþoh .=rejrhd lsysm jrla lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka zljqrekaZ ms<sn| j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka ziyka" fk;=ï iy ud,slaZ ms<sn| j lshfjk nj meyeÈ,s lrkak'
²² isiqka iuÕ lsysm jrla fþoh lshjkak'
²² ziyka" fk;=ï iy ud,slaZ hkq mqreI ,sx. Wla; mo ;=kla nj;a" tla wfhl=g
jeä ksid th nyqjpk Wla;hla jk nj;a" tla mqreI ,sx. Wla; mohla fjkqjg
zTyqZ hkak Ndú; l<;a mqreI ,sx. kdu mo lsysmhla Wla;h f,i tljr
fh§fï § zTjqyqZ hehs Ndú; lrk nj;a by; fþoh WodyrKhg f.k ir, j
meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj zTyqZ hk taljpk Wla; mofha nyqjpk Wla; moh zTjqyqZ hkqfjka
ye¢kafjk nj kej; by; WodyrK f.k wjOdrKh lrkak'
²² tys § ieu jdlHhl u mqreI ,sx. Wla; mo ;=k fjk fjk u i|yka fkdlr zTjqyZq
f,i fhdod we;s nj fmkajd fokak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ lrkak'
²² ta wkqj ziyka" fk;=ï iy ud,slaZ hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlH
ksri jk nj;a" ta i|yd zTjqyqZ hkak fh§fuka taldldÍ jdlH rgdfjka ñ§ug
iu;a jk nj;a b;d ir, j fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
183
mshjr 3
²² my; i|yka fþoh mka;sfha m%o¾Ykh lrkak'
irex.,h
u,a,S irex.,hla idohs' th iuk,hl=f.a yevh .ksh's u,a,S
th úúO j¾K fld<j,ska irihs' u,a,S irex.,h idod ksu lrhs'
th oeka mK we;s iuk,fhl=f.a ú,dihla .ksh's th wyfia
mdlrk f;la u,a,gS bjiqula fkdue;' u,a,S thg kQ,la n¢hs'
irex.,h wyfia mdlrhs' th by< wyfia mdfjhs'
184
mshjr 2
²² isiqka ijka §ug fhduq lr zirex.,hZ ms<sn| j m%o¾Ykh l< fþoh .=rejrhd
lsysm jrla lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka l=ula ms<sn| j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka zirex.,hZ ms<sn| j lshfjk nj meyeÈ,s lrkak'
²² zirex.,hZ hkq zwm%dKjdÖ taljpk Wla; mohlaZ nj isik
q g
a wjfndaO lr fokak'
²² fþofha we;=<;a ieu jdlHhlska u lshfjkafka zirex.,hZ ms<sn|j nj isiqkag
wjOdrKh lrkak'
²² tys § ieu jdlHhl u zirex.,hZ hehs i|yka fkdlr ta fjkqjg zthZ f,i
fhdod we;s nj fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ lrkak'
²² ta wkqj zirex.,hZ hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlH ksri jk nj;a"
ta i|yd zthZ hkak fh§fuka taldldÍ jdlH rgdfjka ñ§ug iu;a jk nj;a
b;d ir, j fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fuf,i wm%dKjdÖ taljpk Wla; mohla Ndú; lrk wjia:dj, tu Wla;
moh ieu úg u fkdfhod ta fjkqjg zthZ hk moh Ndú; l< yels nj isiqkag
;yjqre lrkak'
²² ta wkqj wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo i|yd l%shd mofha Ndú;h o u;lhg kxjd
fuys l%shd moh fhdod we;s wdldrh o meyeÈ,s lrkak'
²² ta i|yd fjk;a WodyrK o f.k wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² fuu meyeÈ,s lsÍfï § m%Odk jdlHfhka miq j tk jdlHhg zthZ hkak fhdod
wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
Wod ( ) .Õ woaor lef,a <ud kjl;djls'
)) th ,shd we;af;a fidauùr fiakdkdhl uy;d hs'
)) th lshùfuka fndfyda f,i oekqu ,nd .; yels h'
²² tjeks jdlH isiqkag ,nd § lshùug wjia:dj fokak'
;re
? wyi yß u ,iaik hs' ? wyi mqrd u ;re È,sfihs'
tajd wyfia úis;=re nj jeä lrhs' tajd wyi mqrd úys§ we;s
whqre pu;aldrckl h' ;re mka;sj, úúO;dj wkqj ;re rgd
yefohs' tajd úúO kïj,ska y÷kajhs'
185
mshjr 2
²² isiqka ijka §ug fhduq lr z;reZ ms<sn| j m%o¾Ykh l< fþoh .=rejrhd lsysm
jrla lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka fudkjd ms<sn| j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka z;reZ ms<sn| j lshfjk nj meyeÈ,s lrkak'
²² z;reZ hkq wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mohla nj isiqkag wjfndaO lr fokak'
²² fþofha we;=<;a ieu jdlHhlska u lshfjkafka z;reZ ms<sn|j nj isiqkag
wjOdrKh lrkak'
²² tys § ieu jdlHhl u z;reZ hehs i|yka fkdlr ta fjkqjg ztajdZ hkqfjka
fhdod we;s nj fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ lrkak’
²² ta wkqj z;reZ hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlHh ksri jk nj;a” ta
i|yd ztajdZ hk moh Ndú; l< yels nj;a isiqkag ;yjqre lrkak'
²² fuf,i wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mohla Ndú; lrk wjia:dj, tu Wla; moh
ieu úg u fkdfhdod ta fjkqjg ztajdZ hk moh Ndú; l< yels nj isiqkag
;yjqre lrkak'
²² ta wkqj wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo i|yd l%shd mofha Ndú;h o u;lhg kxjd
fuys l%shdmoh fhdod we;s wdldrh o meyeÈ,s lrkak'
²² ta i|yd fjk;a WodyrK o f.k wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² fuu meyeÈ,s lsÍfï § m%Odk jdlHfhka miq j tk jdlHhg ztajdZ hkak fhdod
wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
Wod ( ) f.dvke.s,s w,xldr j idod ;sfnhs'
) tajd fm!rd‚l jákdlñka hqla; fjhs'
²² tjeks jdlH isiqkag ,nd § lshùug wjia:dj ,nd fokak'
uu
uu Èk m;d mdi,a hñ'
uu .=rejreka W.kajk úg fyd¢ka ijka foñ'
uu ieu úIhh lreKla u fyd¢ka wjfndaO lr .ksñ'
fkdokakd hula fjf;d;a uu ta ms<sn| j úuiñ'
uu kej; kej; wNHdifha fhfoñ'
uu fyd¢ka bf.k .ksñ'
186
wxl 2
wms
wms Èk m;d mdi,a huq'
wms .=rejreka W.kajk úg fyd¢ka ijka fouq'
wms ieu úIhh lreKla u fyd¢ka wjfndaO lr .ksuq'
fkdokakd hula fjf;d;a wms ta ms<sn| j úuiuq'
wms kej; kej; wNHdifha fhfouq'
wms fyd¢ka bf.k .ksuq'
mshjr 2
²² zuuZ fyda zwmsZ fyda f,i jdlHhla wdrïN lrkafka kï l%shd moh fjkia
jkafka l=ukdldrfhka oehs isiqkag meyeÈ,s lrkak'
Wod ( ) uu ieu úIh lreKla u fyd¢ka wjfndaO lr .ksñ'
) wms ieu úIh lreKla u fyd¢ka wjfndaO lr .ksuq'
²² zuuZ hkqfjka Wla; moh fhfoa kï j¾;udk ld, l%shd moh zñZ hk wl=frka
wjika jk nj;a" zwmsZ hkqfjka Wla; moh fhfoa kï tu jdlHfha l%shd moh
j¾;udk ld,fha § zuqZ wl=frka wjika jk nj;a meyeÈ,s lrkak'
mshjr 3
²² zuuZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlHhla mejiSug ieu isiqfjl=g u
iQodkï jk f,ig Wmfoia fokak'
²² jdlHhla f.dvkÕd .ekSug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² jdlHhla f.dvkÕd .;a isiqkag w;a Tijk f,i Wmfoia fokak'
²² bka tla isiqfjl=g keÕsákakg lshkak'
187
²² ;ud f.dvkÕd .;a jdlHh bÈßm;a lrk f,i mjikak'
Wod ( uu úoHd m%nkaO wdYdfjka lshjñ'
²² bka miq j mka;sfha ish¨ fokd u tla j tu jdlH nyqjpkhg yrjd lshk f,i
Wmfoia fokak'
Wod ( wms úoHd m%nkaO wdYdfjka lshjuq'
²² fï wdldrhg tla tla isiqjd f.dvkÕd .;a taljpk j¾;udk ld, jdlH
mka;shg bÈßm;a lr uq¿ mka;sfha u isiqka tla j tu jdlH nyqjpkhg yrjd
m%ldY lrñka zuuZ iy zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq úg l%shd moh l=uk wdldrfhka
úh hq;= oehs ;j ÿrg;a ;yjqre lrkak'
mshjr 2
²² wk;=re j zirex.,h by< wyfia mdjqfKa hZ f,i ,shk ,o jdlHh we;=<;a
lvodis ;Srej zirex.,h by< wyfia mdfjhsZ hk jdlH bÈßfhka r|jkak'
²² ta wkqj zirex.,h by< wyfia mdjqfKa hZ hk jdlHfhka m%ldY jkafka
irex.,h by< wyfia mdù wjika nj hkak meyeÈ,s lrkak'
²² hula isÿ j wjika ù we;a kï thska w;S; ld,h yÕjk nj ;j ÿrg;a isik
q g
a
meyeÈ,s lr fokak'
188
²² fï wdldrhg u ilia lr.;a wfkla jdlH meyeÈ,s lrñka w;S; ld,fha isÿ jQ
fohla jdlHhl l%shd moh f,i olajk wdldrh meyeÈ,s lrkak'
.i iq<Õg fi,fjhs' .i iq<Õg fi,jqfKa h'
²² by; i|yka j¾;udk ld, jdlH ,shQ lvodis ;Srej,g Wäka j¾;udk ld, jdlH
hehs ,shQ ldâ m;la r|jkak'
²² by; i|yka w;S; ld, jdlH ,shQ lvodis ;Srej,g Wäka w;S; ld, jdlH
hehs ,shQ ldâ m;la r|jkak'
²² m<uq j j¾;udk ld, jdlH lsysm jrla lshjkak'
²² fojkq j w;S; ld, jdlH lsysm jrla lshjkak'
²² j¾;udk ld,fha jdlHj, l%shd mo lshjkak'
mdfjhs" fi,fjhs" .,hs" jefghs" fmrf<hs
²² fuu l%shd mo zhsZ hkafkka wjika ù we;s whqre meyeÈ,s lrkak'
²² w;S; ld,fha jdlHj, l%shd mo lshjkak'
mdjqfKa h" fi,jqfKa h" .e¨fõ h" jegqfKa h" fmr¿fKa h
²² tu l%shd moj, zta hZ hkak w.g wefik nj fmkajd fokak'
²² kej; wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo fhÿKq j¾;udk yd w;S; ld, jdlH
lshjñka j¾;udk yd w;S; ld, l%shdmoj, fjki wjOdrKh lrkak'
mshjr 3
²² wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo fhÿKq j¾;udk yd w;S; ld, jdlH m;%sld
mka;sfha isiqka .Kkg m%udKj;a jk mßÈ ilia lr .kak'
Wod (
lvodis Trej j;=f¾ mdfjhs' lvodis Trej j;=f¾ mdjqfKa h'
²² ilia lr.;a jdlH m;%sld isiqkag ,nd fokak'
²² jdlH lshjd .ekSug iqÿiq ld,hla ,nd fokak'
²² m%o¾Yk mqjrej j¾;udk ld, jdlH yd w;S; ld, jdlH f,i fldgia follg
fjka lrkak'
²² tla tla isiqka ,jd jdlH lshjñka m%o¾Yk mqjrefõ Bg wod< ;Srefjys we,ùug$
/|ùug Wmfoia ,nd fokak'
²² m%o¾Yk mqjrejg .;a jdlH lshùug fokak'
²² wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo fhÿKq j¾;udk ld, yd w;S; ld, jdlHj, l%shd
moh by; jdlH weiqfrka ;j ÿrg;a ;yjqre lrkak'
189
wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo iuÕ l%shd mofha Ndú;h - w;S; ld,h
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² j¾;udk ld, l%h s d mo iys; my; i|yka jdlH tla j¾Khl lvodis ;Srej, o w;S;
ld, l%h
s d mo iys; jdlH ;j;a j¾Khl lvodis ;Srej, o ,shd ilia lr .kak'
irex.,a by< wyfia mdfjhs' irex.,a by< wyfia mdjqfKa h'
mshjr 2
²² fï wdldrhg u ilia lr .;a wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo iys; j¾;udk yd
w;S; ld, jdlHj, l%shd moh fh§ we;s wdldrh meyeÈ,s lrkak'
.ia iq<Õg fi,fjhs' .ia iq<Õg fi,jqfKa h'
190
²² j¾;udk ld, jdlHj, l%shd moh lsysm jrla lshjkak'
mdfjhs" fi,fjhs" .,hs" jefghs" fmrf<hs
²² tu l%shd mo zhsZ hkafkka wjika ù we;s whqre fmkajd fokak'
²² wk;=re j w;S; ld, jdlHj, l%shd mo lsysm jrla lshjkak'
²² tu l%shd moj, zta hZ hkak w.g wefik nj fmkajd fokak'
²² kej; wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo fhÿKq j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH
lshjñka j¾;udk iy w;S; ld, l%shd moj, fjki wjOdrKh lrkak'
mshjr 4
²² wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo fhÿKq j¾;udk ld, jdlH yd w;S; ld, jdlH
mka;sfha isák isiqka .Kkg m%udKj;a jk mßÈ ilia lr .kak'
Wod (
úf,a ´¨ u,a msfmhs' úf,a ´¨ u,a msmqfKa h
²² ilia lr.;a jdlH m;%sld isiqkag ,nd fokak'
²² tu jdlH lshjd .ekSug iqÿiq ld,hla ,nd fokak'
²² m%o¾Yk mqjrej j¾;udk ld, jdlH yd w;S; ld, jdlH f,i fjka lrkak'
²² tla tla isiqjd ,jd jdlH lshjñka m%o¾Yk mqjrefõ wod< ;Srefõ we,ùug$
/|ùug Wmfoia fokak'
²² m%o¾Yk mqjrejg .;a jdlH lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo fhÿKq j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlHj,
l%shd moh ms<sn| by; jdlH weiqfrka ;j ÿrg;a ;yjqre lrkak'
191
²² tla tla jdlH hq.,h ^tal - nyq& f.k" Wla; moh wm%dKjdÖ taljpk jqj;a
nyqjpk jqj;a w;S; ld, l%shd mofha fjkila fkdjk nj meyeÈ,s lrkak'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² wm%dKjdÖ taljpk Wla; mohla fhÿKq w;S; ld, jdlH yd wm%dKjdÖ nyqjpk
Wla; mohla fhÿKq w;S; ld, jdlH ,shQ lvodis ;Sre lKavdhfï isiqka .Kkg
m%udKj;a jk mßÈ ilia lr .kak'
²² my; i|yka mßÈ j.=jla lKavdhïj,g ,nd fokak'
wm%dKjdÖ taljpk wm%dKjdÖ nyqjpk
w;S; ld, jdlH w;Sl ld, jdlH
²² lKavdhïj,g ,nd ÿka jdlH f;dard wod< ;Srefõ we,ùug Wmfoia fokak'
²² tla tla lKavdhu we,jQ m;%sld lKavdhfï isiqkag Yío kÕd lshùug wjia:dj
fokak'
mqreI ,sx.$ia;%S ,sx. taljpk Wla; mo iuÕ l%shd mofha Ndú;h - w;S; ld,h
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka j¾;udk ld, jdlH yd w;S; ld, jdlH ldâ m;aj, ,shd ilia
lr .kak'
j¾;udk ld, jdlH - mqreI ,sx. w;S; ld, jdlH - mqreI ,sx.
;d;a;d mqj;am;la n,hs' ;d;a;d mqj;am;la ne¨fõ h'
l=re,a,d by< wyfia mshdir lrhs' l=re,a,d by< wyfia mshdir lf<a h'
.dhlhd ñysß f,i .S;hla .hhs' .dhlhd ñysß f,i .S;hla .ehqfõ h'
192
j¾;udk ld, jdlH - ia;%S ,sx. w;S; ld, jdlH - ia;%S ,sx.
wïud mqj;am;la n,hs' wïud mqj;am;la ne¨jd h'
.dhsldj ñysß f,i .S;hla .hhs' .dhsldj ñysß f,i .S;hla .ehqjd h'
mshjr 2
²² m<uq j j¾;udk ld, mqreI ,sx. jdlHj, z;d;a;d mqj;am;la n,hsZ hk ldâ
m; m%o¾Yk mqjrefõ tla mfil r|jkak'
²² th isiqka iuÕ Yío kÕd lsysm jrla lshjkak'
²² wk;=re j w;S; ld, mqreI ,sx. jdlHj, Bg wod< z;d;a;d mqj;am;la ne¨fõ hZ
hk jdlHh j¾;udk ld, jdlHhg bÈßfhka r|jkak'
²² tu jdlHh o isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² wk;=re j j¾;udk ld, jdlHh iy w;S; ld, jdlHh hk fol u Yío kÕd
lshjkak'
Wod (
;d;a;d mqj;am;la n,hs' ;d;a;d mqj;am;la ne¨fõ h'
mshjr 3
²² fuys z;d;a;d mqj;am;la n,hsZ hk jdlHh kej; isik
q a iuÕ lsym
s jrla lshjkak'
²² tu jdlHfhka oeka lrk fohla fyj;a j¾;udkfha isÿ lrkakla nj meyeÈ,s
lrkak'
193
²² oeka lrk foa m%ldY lrk jdlH zj¾;udk ld, jdlHZ hehs isik
q g
a mjid j¾;udk
ld, jdlH hkqfjka ilia lr .;a ldâ m; tu jdlHhg by<ska r|jkak'
mshjr 4
²² wk;=re j z;d;a;d mqj;am;la ne¨fõ hZ hk jdlH kej; isiqka iuÕ lsysm
jrla lshjkak'
²² tu jdlHfha § ;d;a;d mqj;am; n,d wjika nj" l%shd moh wjOdrKh lrñka
meyeÈ,s lrkak'
²² fuys § z;d;a;d mqj;am;la ne¨fõ hZ hk jdlHfhka mqj;am;la n,d wjika nj
m%ldY jk fyhska tu jdlHh w;S; ld, jdlHhla nj isikq g
a wjOdrKh lrkak'
²² m%o¾Yk mqjrefõ tu w;S; ld, jdlHhg by<ska zw;S; ld, jdlHZ hkqfjka
,shd ilia lr.;a ldâ m; r|jkak'
mshjr 5
²² by; wdldrhg u ilia lr .;a wfkla jdlH o tlska tl wjOdrKh lrñka
j¾;udk ld, jdlH yd w;S; ld, jdlH ms<sn| j ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² ish¨ u j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd mo fh§ we;s whqre kej; fmkajd fokak'
²² ish¨ u w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd mo fh§ we;s whqre ;j ÿrg;a meyeÈ,s lrkak'
mshjr 6
²² j¾;udk ld, ia;%S ,sx. jdlHj, zwïud mqj;am;la n,hsZ hk jdlHh iys; ldâ
m; m%o¾Yk mqjrefõ zj¾;udk ld, jdlHZ fldgfia r|jkak'
²² tu jdlHh lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHfhka zoeka lrk fohlaZ fyj;a zj¾;udkfha isÿ lrkaklaZ lshfjk
nj meyeÈ,s lrkak'
mshjr 7
²² wk;=re j zwïud mqj;am;la ne¨jd hZ hk jdlHh iys; ldâ m; m%o¾Yk mqjrefõ
zw;S; ld, jdlHZ fldgfia r|jkak'
²² tu jdlHh lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHfhka zwïud mqj;am;la n,d wjikaZ nj m%ldY jk fyhska tu jdlHh
zw;S; ld, jdlHhlaZ nj isiqkag wjOdrKh lrkak'
mshjr 8
²² by; wdldrhg u ilia lr.;a wfkla jdlH o tlska tl wjOdrKh lrñka
zj¾;udk ld, jdlH yd w;S; ld, jdlHZ ms<sn| j ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² ish¨ u j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd mo fh§ we;s whqre kej; wjOdrKh lrkak'
²² ish¨ u w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd mo fh§ we;s whqre ;j ÿrg;a wjOdrKh lrkak'
194
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH ,shk ,o ldâ m;a ieu isiqfjl=g u
m%udKj;a jk mßÈ ilia lr .kak'
Wod (
u,a,S Ñ;%hla wekafoa h'
mshjr 2
²² .=rejrhd j¾;udk ld, jdlHhla fyda w;S; ld, jdlHhla fyda Yío kÕd mjikak'
²² wyUq f,i isiqfjl= kï lrkak'
²² mjik ,o jdlH j¾;udk ld, jdlHhla o" w;S; ld, jdlHhla oehs mjik
f,i tu isiqjdg mjikak'
²² fuf,i jdlH bÈßm;a lr tu jdlH j¾;udk ld,fha o w;S; ld,fha o hehs
m%ldY lrk f,ig isiqka oekqïj;a lrkak'
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² ia;%S ,sx. taljpk Wla;hla iy mqreI ,sx. taljpk Wla;hla iys; w;S; ld,
jdlH mka;sfha isiqka .Kkg m%udKj;a jk mßÈ ilia lr .kak'
Wod (
ldjHd fõÈld kdgHhla kerUqjd h'
195
²² lshjQ jdlHh ia;%S ,sx. w;S; ld, jdlHhla kï fyda mqreI ,sx. w;S; ld,
jdlHhla kï fyda m%o¾Yk mqjrefõ Bg wod< fldgfia /|ùug isiqkag Wmfoia
fokak'
²² isiqka /|jQ ia;%S ,sx. w;S; ld, jdlH iy mqreI ,sx. w;S; ld, jdlH fjk
fjk u lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlH j¾. foflys u l%shd moj,ska hula isÿ lr wjika hehs lshfjk nj
tla tla l%shd moh f.k meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj ta ish¨ u jdlH w;S; ld,fhka ,shd we;s nj ;yjqre lrkak'
²² ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH iy mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlHj,
l%shd mofha iqúfYaI;ajh isiqkaf.ka úuiñka idlÉPdfõ fhfokak'
mshjr 2
²² kej; tu jdlH ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, yd mqreI ,sx. taljpk w;S; ld,
jYfhka fjk fjk u lsysm jrla lshjkak'
²² ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, jdlHj, ia;%S ,sx. Wla; mohla taljpkfhka fh§
we;s nj WodyrK fmkajñka ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² tys § ia;S% ,sx. kdu mo m%dKjdÖ nj;a" m%dKjdÖ kdu mohla taljpkfhka
fhfok úg w;S; ld, jdlHj, l%h s d moh o taljpkfhka fhfok nj;a by;
WodyrK tlska tl f.k meyeÈ,s lrkak'
²² ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd moh kej; wjOdrKh lrkak'
²² ieu l%shd mohl u zwdhZ hkak w.g wefik nj mjikak'
²² tu jdlH kej; lshjñka by; lreK ;yjqre lrkak'
²² mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlHj, mqreI ,sx. Wla; moh taljpkfhka
fh§ we;s nj;a by; jdlH WodyrKhg .ksñka ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² tys § mqreI ,sx. kdu mo m%dKjdÖ nj;a" m%dKjdÖ kdu mohla taljpkfhka
fhfok úg w;S; ld, jdlHj, l%shd moh o taljpkfhka fhfok nj;a by;
WodyrK tlska tl f.k meyeÈ,s lrkak'
²² mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd moh kej; wjOdrKh lrkak'
²² ieu l%shd mohl u zta hZ hkak w.g wefik nj mjikak'
²² tu jdlH kej; lshjñka by; lreK ;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² kej; ia;%S ,sx. yd mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH lsysm jrla lshjkak'
²² tu jdlHj, w;S; ld, l%shd mofha iqúfYaI;ajh kej;;a isiqkag ;yjqre lrkak'
196
l%shdldrlu 4
mshjr 1
²² ia;%S ,sx. yd mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH ilia lr .kak'
²² tla isiqfjl=g ;eô,s iy oï meye;s j¾Kj,ska hq;a fldä folla ,efnk fia
mka;sfha isiqka .Kkg fldä ilia lr .kak'
Wod (
mqreI ,sx.$ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; mo iuÕ l%shd mofha Ndú;h - w;S; ld,h
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka ia;S% ,sx. yd mqreI ,sx. taljpk iy ia;S% ,sx. yd mqreI ,sx. nyqjpk
w;S; ld, jdlH ldâ m;aj, ,shd ilia lr .kak'
mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH
udud ;E.s fnda. f.kdfõ h' kekaod ;E.s fnda. f.kdjd h'
isxyhd .=ydfjka msg;g wdfõ h' isxy fèkqj .=ydfjka msg;g wdjd h'
;d;a;d ldre‚l j l;d lf<a h' wïud ldre‚l j l;d l<d h'
YsIHhd fyd¢ka wOHdmkh ,enqfõ h' YsIHdj fyd¢ka wOHdmkh ,enqjd h'
mqreI ,sx. nyqjpk w;S; ld, jdlH ia;%S ,sx. nyqjpk w;S; ld, jdlH
udu,d ;E.s fnda. f.kdfjda h' kekao,d ;E.s fnda. f.kdfjda h'
isxyfhda .=ydfjka msg;g wdfjda h' isxy fèkqfjda .=ydfjka msg;g wdfjda h'
;d;a;,d ldre‚l j l;d lf<da h' wïu,d ldre‚l j l;d lf<da h'
YsIHfhda fyd¢ka wOHdmkh ,enqfjda h' YsIHdfjda fyd¢ka wOHdmkh ,enqfjda h'
197
²² ia;S% ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH" mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH" ia;S% ,sx.
nyqjpk w;S; ld, jdlH yd mqreI ,sx. nyqjpk w;S; ld, jdlH f,i ,shQ ldâ
m;a y;rla ilia lr .kak'
²² m%o¾Yk mqjrej fldgia 4lg fjka lrkak'
Wod (
1' 2'
3' 4'
mshjr 2
²² m<uq j mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlHhla jk zudud ;E.s fnda. f.kdfõ hZ
hk jdlH m%o¾Yk mqjrefõ m<uq fldgfia r|jkak'
²² tu jdlHh isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHfha zududZ hkq mqreI ,sx. taljpk Wla; mohla nj mjikak'
²² tu jdlHfha l%shd moh o taljpk w;S; ld,fhka fh§ we;s nj mjikak'
²² tys § l%shd mofha w.g fhfok ztahZ hkafkys Ndú;h ms<sn| j isysm;a lr" ta
ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
²² fuf,i wfkl=;a mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH by; wdldrhg isÿ lr
m%o¾Yk mqjrefõ r|jkak'
²² tla tla jdlHh meyeÈ,s lsÍfuka wk;=re j ish¨ u jdlH isiqka iuÕ lsysm
jrla Yío kÕd lshjkak'
²² tu jdlHj, mqreI ,sx. taljpk Wla; mo fh§ we;s nj;a" l%shd moh o Bg wkqj
w;S; ld, taljpkfhka fh§ we;s nj;a kej; ;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² fojkq j ia;S% ,sx. taljpk w;S; ld, jdlHhla jk zkekaod ;E.s fnda. f.kdjd
hZ hk jdlHh m%o¾Yk mqjrefõ ;=ka jk fldgfia r|jkak'
²² tu jdlHh lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHfha zkekaodZ hkq ia;%S ,sx. taljpk kdu mohla nj mjikak'
²² tu jdlHfha l%shd moh w;S; ld, taljpkfhka fh§ we;s nj mjikak'
²² tys § l%shd mofha w.g fhfok zwd hZ hkafkys Ndú;h ms<sn| j isysm;a lr ta
ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
²² fuf,i wfkl=;a ia;%S ,sx. w;S; ld, jdlH by; wdldrhg meyeÈ,s lr m%o¾Yk
mqjrefõ r|jkak'
198
²² tla tla jdlH meyeÈ,s lsÍfuka wk;=re j ish¨ u jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla
Yío kÕd lshjkak'
²² tu jdlHj, ia;%S ,sx. taljpk kdu mo we;s nj;a" l%shd moh o Bg wkqj w;S;
ld, taljpkfhka fh§ we;s nj;a kej; ;yjqre lrkak'
mshjr 4
²² ;=ka fjkq j mqreI ,sx. nyqjpk w;S; ld, jdlHhla jk zudu,d ;E.s fnda. f.kdfjda
hZ hk jdlHh m%o¾Yk mqjrefõ fojk fldgfia tkï mqreI ,sx. taljpk w;S;
ld, jdlHh jk —udud ;E.s fnda. f.kdfõ h˜ hk jdlHh bÈßfhka r|jkak'
²² tu jdlHh lsysm jrla isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHfha zudu,dZ hkq mqreI ,sx. nyqjpk Wla; mohla nj mjikak'
²² tu jdlHfha l%shd moh w;S; ld, nyqjpkfhka fh§ we;s nj mjikak'
²² tys § l%shd mofha w.g wefik z´ hZ hkak ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
²² kej; lsysm jrla tu jdlHfha l%shd moh isiqka iuÕ lshjkak'
²² fuf,i mqreI ,sx." nyqjpk w;S; ld, wfkl=;a jdlH o by; i|yka mßÈ
tlska tl y÷kajd § m%o¾Yk mqjrefõ r|jkak'
²² tla tla jdlHh fjka fjka j mjid tys mqreI ,sx. nyqjpk Wla; moh ms<sn|
j;a" tu l%shd moj, w.g fhfok z´hZ hkak ms<sn| j;a wjOdrKh lrkak'
²² ish¨ u jdlH /|jQ miq tu jdlH lsysm jrla Yío kÕd isiqka iuÕ lshjkak'
²² ta ieu jdlHhl u Wla; mofha iy l%shd mofha iqúfYaI;ajh wjOdrKh lrkak'
²² tu ieu l%shd mohl u w.g wefik z´hZ hkak nyqjpk w;S; ld, l%shd moj,
iqúfYaI ,laIKhla nj isiqkag ir, j meyeÈ,s lrkak'
mshjr 5
²² isjq fjkq j ia;S% ,sx. nyqjpk w;S; ld, jdlHhla jk zkekao,d ;E.s fnda.
f.kdfjda hZ hk jdlHh m%o¾Yk mqjrefõ isjq jk fldgfia tkï zkekaod ;E.sfnda.
f.kdjd hZ hk ia;S% ,sx. taljpk w;S; ld, jdlHhg bÈßfhka r|jkak'
²² tu jdlHh lsysm jrla Yío kÕd isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHfha zkekao,dZ hkq ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; mohla nj mjikak'
²² tu jdlHfha l%shd moh w;S; ld, nyqjpkfhka fh§ we;s nj mjikak'
²² tys § l%shd mofha w.g wefik z´hZ hkak ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
²² kej; lsysm jrla tu jdlHfha l%shd moh isiqka iuÕ lshjkak'
²² fuf,i ia;%S ,sx. nyqjpk w;S; ld, wfkl=;a jdlH o by; i|yka mßÈ tlska
tl y÷kajd § m%o¾Yk mqjrefõ r|jkak'
²² tla tla jdlH fjka fjka j mjid th ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; mohla nj;a" tu
l%shd moj, w.g z´hZ hkak wefik nj;a wjOdrKh lrkak'
²² ish¨ u jdlH /|jQ miq tu jdlH lsysm jrla Yío kÕd isiqka iuÕ lshjkak'
²² ta ieu jdlHhl u Wla; mofha yd l%shd mofha iqúfYaI;ajh wjOdrKh lrkak'
²² tu ieu l%shd mohl u w.g wefik z´hZ hkak nyqjpk w;S; ld, l%shd moj,
iqúfYaI ,laIKhla nj isiqkag ir, j meyeÈ,s lrkak'
199
mshjr 6
²² m%o¾Yk mqjrefõ /|jQ jdlHj,ska mqreI ,sx. yd ia;S% ,sx. taljpk Wla; mo iys;
jdlHj, w;S; ld,fha § l%hs d moh fjkia jk nj" tajdfha l%h s d mo fmkajñka
meyeÈ,s lrkak'
²² tfy;a mqreI ,sx. yd ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; mo iys; w;S; ld, jdlHj, l%shd
moh tl u wdldrhla .kakd nj by; jdlHj, l%shd mo wjOdrKh lrñka
isiqkag ;yjqre lrkak'
²² ta wkqj mqreI ,sx. yd ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; moj,g w;S; ld, l%shd mo fh§fï
§ l%shd mofha w.g wefik z´hZ hkak l%shd moh y÷kd .ekSfï ,laIKhla nj
by; jdlHj, l%shd mo wjOdrKh lrñka ;j ÿrg;a isiqkag ;yjqre lrkak'
²² kej; mqreI ,sx. yd ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; mo fhÿKq w;S; ld, jdlH lsysm
jrla Yío kÕd isiqka iuÕ lshjkak'
²² tys Wla; mofha iy l%shd mofha Ndú;h ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² ia;S% ,sx." mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH iy ia;S% ,sx." mqreI ,sx. nyqjpk w;S;
ld, jdlH ,shk ,o ldâ m;a ieu isif q jl=g u m%udKj;a jk mßÈ ilia lr .kak'
Wod (
whshd WoEikska u wjÈ jQfõ h'
²² m%o¾Yk mqjrej taljpk w;S; ld, jdlH f,i;a" nyqjpk w;S; ld, jdlH
f,i;a fldgia follg fjka lrkak'
²² tla tla isiqka w;e;s ldâ m; Yío kÕd lshjd" tu jdlH wh;a jk fldgfia
/|ùug Wmfoia fokak'
²² fuf,i ish¨ u isiqkag jdlH lshjd wod< fldgfia ldâ m;a /|ùug wjia:dj
fokak'
mshjr 2
²² isiqka /|jQ ldâ m;aj, taljpk w;S; ld, jdlH Yío kÕd lsysm jrla isiqka
iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, Wla; mofha iy l%shd mofha Ndú;h ms<sn| j isiqkaf.ka m%Yak
wiñka idlÉPd lrkak'
²² l%shd moj, w.g wefik zta h$wd hZ Yío ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
200
mshjr 3
²² isiqka /|jQ ldâ m;aj, nyqjpk w;S; ld, jdlH Yío kÕd lsysm jrla isiqka
iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, Wla; mofha yd l%shd mofha Ndú;h ms<sn| j isiqkaf.ka m%Yak
wiñka idlÉPd lrkak'
²² l%shd moj, w.g wefik z´ hZ hkak ms<sn| j wjOdrKh lrkak'
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² taljpk w;S; ld, iy nyqjpk w;S; ld, jdlH lsysmhla ilia lr .kak'
²² j¾K follska hq;= fldä 2la ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² .=rejrhd taljpk w;S; ld, jdlHhla mjik úg kï lrk ,o j¾Khg wod<
fldäh Tijk f,i isiqkag mjikak'
²² .=rejrhd nyqjpk w;S; ld, jdlHhla mjik úg kï lrk ,o j¾Khg wod<
fldäh Tijk f,i isiqkag mjikak'
²² fuf,i ilia lr.;a jdlH bÈßm;a lr isiqka taljpk w;S; ld, jdlH yd
nyqjpk w;S; ld, jdlH ms<sn| wjfndaOh ,nd f.k we;a oehs ;lafiare lrkak'
l%shdldrlu 4
mshjr 1
²² ia;%S ,sx. yd mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH lsysmhla ilia lr .kak'
²² tla jdlHhla Yío kÕd isiqkag mjikak'
²² tu jdlHhg wod< nyqjpk w;S; ld, jdlH mejiSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fuys § fmdÿfõ ish¨ u isiqkag ms<s;=re §ug wjia:dj ,nd fokak'
mshjr 2
²² ilia lr .kakd ,o fjk;a ia;%S$mqreI ,sx. Wla; mo fhÿKq taljpk w;S; ld,
jdlHhla mjikak'
²² wyUq f,i isiqfjl= f;dard .kak'
²² mjik ,o taljpk w;S; ld, jdlHh nyqjpk w;S; ld, jdlHhla njg yrjd
mejiSug tu isiqjdg Wmfoia ,nd fokak'
²² fuf,i jdlH lsysmhla isiqkaf.ka úuid ms<s;=re ,nd .kak'
l%shdldrlu 5
mshjr 1
²² isiqka m%udKhg wkqj taljpk yd nyqjpk w;S; ld, jdlH lvodis ;Srej,
,shd ilia lr .kak'
²² tajd frda,a lr n÷klg oukak'
²² mka;sh lKavdhï follg fjka lrkak'
²² lKavdhï folg fjka fjka jYfhka jdlH ,shQ frda,a lrk ,o lvodis ;Sre ieu
isif
q jl=g u ,efnk mßÈ fnod fokak'
201
mshjr 2
²² tla lKavdhul kï lrk ,o isiqfjl=g isg .kakd f,i mjikak'
²² tu isij
q d w;e;s lvodis ;Srejl ,shd we;s jdlH Yío kÕd lshùug wjia:dj fokak'
²² lshjk ,o isiqjd úiska kï lrk ,o wfkla lKavdhfï isiqfjl=g mjik ,o
jdlHhg wod< taljpk w;S; ld, jdlHh fyda nyqjpk w;S; ld, jdlHh fyda
mejiSug Wmfoia fokak'
²² fuf,i ieu isiqfjl=g u wjia:dj fokak'
²² fuh l%Svdjla wdldrhg o meje;aúh yels h'
mshjr 3
²² nyqjpk w;S; ld, jdlH lsysmhla ilia lr .kak'
²² tu jdlHj, l%shd moh —´ h˜ hkafkka ilia lr .kak'
²² ilia lr .;a jdlHj,ska tla jdlHhla isiqkag mjikak'
²² tu jdlH —y˜ hkafkka wjika jk l%h
s d mohla fhdod kej; mejiSug isik
q g
a
wjia:dj fokak'
²² fuf,i jdlH lsysmhla bÈßm;a lr —y˜hkafkka wjika jk l%shd mofha
Ndú;hg yqre lrkak'
uf.a wlald
uf.a wlald wïud iuÕ úúO lEu j¾. ieÿjd h' Èkla wïud
iShdf.a ksjig .shd h' tÈk wm ieu fokdg u lEu ms<f s h,
lrkakg isÿ jQfha uf.a wlaldg hs' wE WoEikska u wjÈ jQjd h'
weh wmg WoEik wdydrh i|yd uqx lsßn;a ieÿjd h' wE tajd wm
ieug ms<.s ekajj
Q d h' uqx lsßn;aj, rih ms<n
s | j wm l;d lrk
úg weh ta ish,a, wdYdfjka wid isáhd h'
Wfoa 11'00 muK jk úg wlald wmg m,;=re îula idod ÿkakd
h' wk;=re j weh Èjd wdydrh ilia lsÍug iQodkï jQjd h' wE
n;a bjqjd h' ud¿ ñßig Whd fmdf<dia jHxckhl=;a mßmamq
jHxckhl=;a f.dgq fld< i,dohl=;a weh ms<f
s h, l<d h'
Èjd wdydrh .kakd úg wïud o ksjig meñ‚hd h' wïud o
wlaldf.a Èjd wdydr fõ, wdidfjka ri úkaod h' wlaldf.a lEuj,
rih wms ieu fokd u w.h lf<uq'
203
²² fuys § zwlaldZ hkak ieu ;ek u Ndú; fkdlr zwE$wehZ Wla;h f,i Ndú;
lr we;s whqre isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² zwlaldZ hkq ia;%S ,sx. taljpk Wla; mohla nj;a" ta i|yd Ndú; l< zwE$wehZ
hkak o ia;%S ,sx. taljpk Wla; mo nj;a isiqkag ;yjqre lrkak'
²² zwlaldZ hkak Ndú; jQ wjia:dj, w;S; ld,h i|yd taljpk l%shd mohla
fhfok nj;a" ta wkqj zwE$wehZ hkakg w;S; ld,fha § taljpk l%shd mohla
Ndú; jk nj;a by; fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
mshjr 2
²² zwE$wehZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH my; oelafjk
mßÈ yqkq mqjrefõ ,shkak'
204
mshjr 3
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka zwE$wehZ fhÿKq j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH ,shQ ldâ
m;a lKavdhï m%udKhg wkqj ilia lr tajd ñY% lr lKavdhïj,g ,nd fokak'
Wod (
weh WoEikska u wjÈ fjhs'
²² j¾;udk ld, jdlHj,g .e<fmk mßÈ w;S; ld, jdlH A3 fld<fha we,ùug
isiqkag Wmfoia fokak'
²² tu jdlH lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
205
Wod (
uf.a u,a,S
uf.a u,a,S ksjfia isák ieu úg u l=ula fyda ieÿfõ h'
Tyq levqKq mqgj
q ,g ,S ;nd weK .id ilia lf<a h' fïihl
ll=,la fyda levqKq úg Tyq th flfia fyda ms<is lr lf<a h'
;d;a;dg o Tyq fndfyda lghq;j= ,g Wojq ,nd ÿkafka h'
Èkla Tyq lïìhla fidhd .;af;a h' Tyq th jD;a;dldr j
keuqfõ h' Tyq th .eg .eiqfõ h' wk;=re j Tyq msßisÿ frÈ
lene,a,la lïìhg ;nd nekafoa h' th wmQre f;a f.dgqjla hehs
wïud lsjj
q d h'
uf.a u,a,S ksji w,xlrKh i|yd o úúO NdKav ks¾udKh
lf<a h' úfgl Tyq negß lE,s" jh¾" n,aí f.k wmQre ks¾udK
ieliqfõ h' Tyq tajdhska uy;a wdiajdohla ,enqfõ h'
²² fuys § zu,a,SZ hkak ieu ;ek u Ndú; fkdlr ta fjkqjg zTyqZ hkak Ndú;
lr we;s whqre isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² by; fþofha zu,a,SZ hkq mqreI ,sx. taljpk Wla; mohla nj;a ta i|yd Ndú;
l< zTyqZ hkak o mqreI ,sx. taljpk Wla; mohla nj;a isiqkag ;yjqre lrkak'
²² zu,a,SZ fhÿKq wjia:dj, o w;S; ld,h i|yd taljpk l%shd mohla fhfok
nj;a' ta wkqj zTyqZ fhÿKq jdlHj, o w;S; ld,fha § taljpk l%shd mohla
Ndú; jk nj by; fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
mshjr 2
²² zTyqZ hk moh iys; j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH my; i|yka mßÈ yqkq
mqjrefõ ,shkak'
Wod (
j¾;udk ld, jdlH w;S; ld, jdlH
Tyq msßisÿ we÷ï w¢hs' Tyq msßisÿ we÷ï wekafoa h'
Tyq ms<sfj<lg Ôj;a fjhs' Tyq ms<sfj<lg Ôj;a jQfõ h'
Tyq lú" .S; ks¾udKh lrhs' Tyq lú" .S; ks¾udKh lf<a h'
Tyq .S;fha ;d,hg kghs' Tyq .S;fha ;d,hg kegqfõ h'
Tyq ;u ksji msßisÿ j ;nd .kshs' Tyq ;u ksji msßisÿ j ;nd .;af;a h'
²² m<uq j j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² zTyqZ hkak taljpk Wla; mohla nj;a" th mqreI ,sx. kdu mohla nj;a kej;
isysm;a lrkak'
²² fojkq j w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² zTyqZ hkak taljpk Wla; mohla nj;a" th mqreI,sx. kdu mohla nj;a mjid
w;S; ld, l%shd moh o taljpkfhka ,shd we;s nj isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² fuys § taljpk l%h
s d moj, w.g wefik zta hZ hkak ms<n
s | wjOdrKh lrkak'
206
²² kej; w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² ta wkqj zTyqZ hkak taljpk mqreI ,sx. Wla; mohla fjkqjg fhfok taljpk
Wla; mohla nj;a" ta wkqj w;S; ld, l%shd moh o taljpkfhka fhÈh hq;= nj
kej; ;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka zTyqZ fhÿKq j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH ,shQ ldâm;a
lKavdhï m%udKhg wkqj ilia lr tajd ñY% lr lKavdhïj,g ,nd fokak'
Wod (
Tyq iuÕsfhka fi,a,ï lrhs'
²² j¾;udk ld, jdlHj,g .e<fmk mßÈ w;S; ld, jdlH A3 fld<fha we,ùug
isiqkag Wmfoia fokak'
²² tu jdlH lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
207
zW!Z fhÿKq w;S; ld, jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² i;=ka i|yd fhfok m%dKjdÖ taljpk Wla; mohla lsym
s jrla fhfok wjia:dj,
§ tu kdu moh fjkqjg zW!Z hk moh Ndú; lrk njg jk fmr oekqu isym s ;a
lrkak'
²² tys § my; i|yka WodyrKh o f.k kej; zW!Z hkak Ndú; jk wjia:dj
isym
s ;a lrkak'
Wod (
.srjd
wfma ksji bÈßmi ñÿf,a wU .ila ;sfí' wU jdrhg bÿKq wU
lEug .srfjla wU .ig tkakg mqreÿ ù isáfha h'
fujr o ta .srjd wU jdrhg wU .ig meñfKk f;la wms
fkdbjis,u s ;a j isáfhuq' Èkla W! wU .ig wdfõ h' bÿKq wU
we;a oehs ne,Sug W! jgmsg ne¨fõ h' W! bÿKq wU f.ähla
ÿgqfõ h' W! t;ekg b.s¿fKa h'
.srjd wU lk foi n,d isàug wms uy;a fia m%h
s lf<uq'
W! fyd¢ka wU f.äh foi ne¨fõ h' wk;=re j W! fifuka
fifuka wU f.ähg fydg <x lf<a h' bÿKq wU f.äh lk úg
W! jgmsg fkdne¨fõ h' wU f.äh lEfuka wk;=re j W! ;gq
i,ñka b.s<S .sfha h'
²² fuys § z.srjdZ hkak ieu ;ek u Ndú; fkdlr zW!Z hk moh Ndú; lr we;s
whqre isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² z.srjdZ hkq if;l= i|yd fhdok m%dKjdÖ taljpk Wla; mohla nj;a" ta fjkqjg
fhfok zW!Z hk moh taljpkhla nj;a isiqkag ;yjqre lrkak'
²² z.srjdZ hkq taljpkhla nj;a" .srjd iuÕ fhfok w;S; ld, l%shd moh mqreI
,sx. taljpkh i|yd fhfok l%shd moh u nj;a ir, j meyeÈ,s lrkak'
²² wod< meyeÈ,s lsÍï i|yd fþofhka WodyrK .kak'
mshjr 2
²² zW!z hk moh iys; j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH my; oelafjk
mßÈ yqkq mqjrefõ ,shkak'
208
Wod (
j¾;udk ld, jdlH w;S; ld, jdlH
W! lEuj,ska nv mqrjd .kshs' W! lEuj,ska nv mqrjd .;af;a h'
W! l+vqfjka msg;g hhs' W! l+vqfjka msg;g wdfõ h'
W! ksoyfia mshdUd hhs' W! ksoyfia mshdUd .sfha h'
W! ;ksj u by< wyfia b.sf<hs' W! ;ks j u by< wyfia b.s¿fKa h'
W! kej;;a l+vqjg meñfKhs' W! kej;;a l+vqjg meñ‚fha h'
²² m<uq j j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² —W!˜ hk moh taljpkhla nj;a" th i;=ka i|yd fhfok m%dKjdÖ taljpk
Wla; mohla fjkqjg fhfok nj;a kej; isysm;a lr j¾;udk ld, l%shd moh
taljpkfhka ,shd we;s nj o isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² fojkq j w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² fuys § mqreI ,sx. taljpk Wla; mohla iuÕ w;S; ld,fha fhfok l%shd moh
fï i|yd o fhfok nj by; jdlH WodyrKhg .ksñka meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj taljpk l%shd moj, w.g wefik ztahZ hkak ms<sn| wjOdrKh lrkak'
²² fuu jdlHj, l%shd moj,;a w.g wefik ztahZ hkak isiqkag ;yjqre lrkak'
²² kej; w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
mshjr 3
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH ,shQ ldâ m;a lKavdhï
m%udKhg wkqj ilia lr tajd ñY% lr lKavdhïj,g ,nd fokak'
Wod (
W! Èfhys mSkd hhs'
W! le,hg Èj hhs'
209
²² my; i|yka wdldrhg A3 fld<h ilia lr lKavdhïj,g ,nd fokak'
j¾;udk ld, jdlH w;S; ld, jdlH
²² j¾;udk ld, jdlHj,g .e<fmk mßÈ w;S; ld, jdlH A3 fld<fha we,ùug
isiqkag Wmfoia fokak'
²² tu jdlH lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
210
kqyd" ukq;s iy lSoka rx.khg" kegqug iy .ehqug olaI
ore oeßfhda ;sfofkls' Tjqyq bf.kSug o olaI jQy' Tjqyq idys;H
iñ;sfha § flá kdgHhla rÕ oelaùug idlÉPd l<y' Tjqyq ta
i|yd mqyKq q ùï lghq;j= , ksr; jQy'
ukq;s iy lSoka .S; .dhkhg b;d olaIfhda h' Tjqyq ;u
fhfy<shlf.a kdgHhlg .S; .dhkfhka Wojq lf<da h' Tjqyq
b;d olaI wkaoug tu ld¾hh bgq lr ÿkay' kdgH .S; .ehSfuka
Tjqyq buy;a wdiajdohla ,enqfjda h'
²² isiqka ijka §ug fhduq lrkak'
²² fuys § m<uq jk fþoh lsysm jrla .=rejrhd lshjkak'
²² zmfndaê" kqyd iy ukq;Zs hk oeßhka i|yd zTjqyZq hk nyqjpk Wla; moh Ndú; lr
we;s nj;a" tys l%h
s d moh nyqjpk w;S; ld,fhka fhdod we;s nj;a meyeÈ,s lrkak'
²² fþoh kej; isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² zTjqyqZ hk Wla; moh fh§ we;s jdlHj, l%shd mohg háka bß w¢ñka zTjqyqZ
hk nyqjpk Wla; mohg w;S; ld, l%shd moh" nyqjpkfhka fhod we;s nj
wjOdrKh lrkak'
mshjr 2
²² fuf,i fojk yd ;=ka jk fþo bÈßm;a lr mshjr 1ys wkq.ukh l< l%ufõoh
Ndú; lr zTjqyqZ hkakg nyqjpk w;S; ld, l%shd mo fhdod we;s nj wjOdrKh
lrkak'
mshjr 3
²² zTjqyZq hk nyqjpk Wla; moh fhÿKq j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH my;
mßÈ yqkq mqjrefõ ,shkak'
Wod (
j¾;udk ld, jdlH w;S; ld, jdlH
Tjqyq mqj;am;a n,;s' Tjqyq mqj;am;a ne¨fjda h'
Tjqyq j.lSï or;s' Tjqyq j.lSï oerEy'
Tjqyq iuÕsfhka Ôj;a fj;s' Tjqyq iuÕsfhka Ôj;a jQfjda h'
Tjqyq ;u woyia m< lr;s' Tjqyq ;u woyia m< l<y'
Tjqyq i;=áka isá;s' Tjqyq i;=áka isáfhda h'
²² m<uq j j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² zTjqyqZ hkq nyqjpk Wla; mohla nj;a" Bg wkqj j¾;udk ld, l%shd moh o
nyqjpkfhka fhdod we;s nj;a" tla tla jdlHh WodyrKhg f.k isiqka iuÕ
idlÉPd lrkak'
²² fojkq j w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
211
²² zTjqyqZ hkq nyqjpk Wla; mohla nj;a" ta i|yd fhdod we;s w;S; ld, l%shd moh
o nyqjpkfhka fhdod we;s nj;a" tla tla jdlHh WodyrKhg f.k isiqka iuÕ
idlÉPd lrkak'
²² kej; j¾;udk ld, jdlHhla iy Bg wkqrEm j w;S; ld, jdlHhla ne.ska
jk fia ish¨ u jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² ta wkqj j¾;udk ld, nyqjpk l%shd mohl w.g wefik z;sZ hkak;a" w;S;
ld, nyqjpk l%shd mohl w.g wefik z´h$yZ hkak;a ms<sn| j jk fmr oekqu
isysm;a lr ta ms<sn| j kej; wjOdrKh lrkak'
mshjr 4
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH ,shQ ldâ m;a lKavdhï
m%udKhg wkqj ilia lr tajd ñY% lr lKavdhïj,g ,nd fokak'
Wod (
Tjqyq bjiSfuka lghq;= lr;s'
Tjqyq .S .h;s'
212
Tjqyq lsis úfgl whym;la fkd lr;s'
²² j¾;udk ld, jdlHj,g .e<fmk mßÈ w;S; ld, jdlH A3 fld<fha we,ùug
isiqkag Wmfoia fokak'
²² tu jdlH lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
213
mshjr 2
²² m<uq j j¾;udk ld, jdlHj, zuu Èk m;d m%jD;a;s wiñZ hk ldâ m; m%o¾Yk
mqjrefõ tla mfil r|jkak'
²² tu jdlHh isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² wk;=re j w;S; ld, jdlHj, tu jdlHhg wod< zuu Èk m;d m%jD;a;s weiqfjñZ
hk jdlHh j¾;udk ld, jdlHhg bÈßfhka r|jkak'
Wod (
uu Èk m;d m%jD;a;s wiñ' uu Èk m;d m%jD;a;s weiqfjñ'
mshjr 3
²² fuys zuu Èk m;d m%jD;a;s wiñZ hk jdlHh kej; isiqka iuÕ lsysm jrla
lshjkak'
²² tu jdlH oeka lrk fohla fyj;a j¾;udk ld,fha isÿ lrkakla nj meyeÈ,s
lrkak'
²² oeka lrk foa m%ldY lrk jdlH zj¾;udk ld, jdlHZ hehs isik
q g
a mjid j¾;udk
ld, jdlH hkqfjka ilia lr.;a ldâ m; fuu jdlHhg by<ska r|jkak'
mshjr 4
²² wk;=re j zuu Èk m;d m%jD;a;s weiqfjñZ hk jdlH kej; isik
q a iuÕ lsym
s jrla
lshjkak'
²² tu jdlHfhka uu mdi,a f.dia wjika nj" l%h
s d moh wjOdrKh lrñka meyeÈ,s
lrkak'
²² hula isÿ lr wjika nj m%ldY lrk jdlH zw;S; ld, jdlHZ hehs isik
q g
a mjid
w;S; ld, jdlH hkqfjka ilia lr.;a ldâ m; fuu jdlHhg by<ska r|jkak'
mshjr 5
²² by; wdldrhg u j¾;udk ld, jdlH yd tu jdlHj,g wod< w;S; ld, jdlH
fjk fjk u f.k zuuZ Wla;h f,i fhfok j¾;udk ld, yd w;S; ld,
jdlHj, l%shd moh fh§ we;s wdldrh meyeÈ,s lrkak'
mshjr 6
²² wk;=re j ish¨ u j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd mo fh§ we;s whqre kej; fmkajd fokak'
²² ish¨ u w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd mo fh§ we;s whqre kej; fmkajd fokak'
214
mshjr 7
²² j¾;udk ld, jdlHj, l%h
s d mofha;a w;S; ld, jdlHj, l%h
s d mofha;a WÉpdrK
fjki l%h
s d mo WÉpdrKh lrñka ir, j meyeÈ,s lrkak'
l%h
s dldrlu 2
mshjr 1
²² zuuZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH ,shk ,o
lvodis ;Sre ieu isiqfjl=g u m%udKj;a jk mßÈ ilia lr .kak'
²² tajd frda,a lr n÷klg oukak'
Wod (
uu mßirhg wdorh lrñ'
²² m%o¾Yk mqjrej j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH f,i fldgia follg
fjka lrkak'
²² frda,a lrk ,o lvodish ne.ska .ekSug ieu isiqfjl=g u wjia:dj fokak'
mshjr 2
²² tla isiqfjl=g keÕsg ;ud w;e;s lvodis ;Srefõ i|yka jdlH Yío kÕd lshùug
wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh lshjd th j¾;udk ld, jdlHhla kï m%o¾Yk mqjrefõ Bg wod<
fldgfia o" tu jdlH w;S; ld, jdlHhla kï m%o¾Yk mqjrefõ Bg wod< fldgfia
o /|ùug Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² isiqka úiska r|jk ,o j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd moh fh§ we;s whqre meyeÈ,s lrkak'
²² wk;=re j isik
q a úiska r|jk ,o w;S; ld, jdlH isik
q a iuÕ lsym
s jrla lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd moh fh§ we;s whqre meyeÈ,s lrkak'
mshjr 4
²² by; jdlHj, j¾;udk ld, jdlHh iy Bg wod< w;S; ld, jdlHh f,i tla
jdlH hq.,hla lsysm jrla lshjkak'
²² tu jdlH hq.,fha j¾;udk ld, l%shd moh iy w;S; ld, l%shd moh iqúfYaI
lr meyeÈ,s lr fokak'
²² fï wdldrhg u ish¨ u j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH lshjd l%shd moh
fh§ we;s whqre iqúfYaI lr meyeÈ,s lrkak'
215
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² zuuZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH ilia lr .kak'
²² tla isiqfjl=g j¾K follska hq;a fldä folla ,efnk fia mka;sfha isiqka
.Kkg fldä ilia lr .kak'
²² .=rejrhd tla jdlHhla Yío kÕd lshjkak'
²² tu jdlHh j¾;udk ld, jdlHhla kï" kï lrk ,o j¾Khlska hq;a fldäh
o" w;S; ld, jdlHhla kï wfkla j¾Kfhka hq;a fldäh o Tijk f,i isik
q g
a
Wmfoia fokak'
²² fuf,i tla tla jdlH m%ldY lr by; mßÈ l%shdldrlfuys isiqka ksr; lrjkak'
l%shdldrlu 4
mshjr 1
²² isiqka lKavdhï follg fjka lrkak'
²² isiqka .Kkg m%udKj;a jk mßÈ zuuZ fh¥ j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH
,shQ lvodis ;Sre ilia lr frda,a lr .kak'
²² ieu isiqfjl=g u tla frda,a lrk ,o lvodis ;Srej ne.ska ,nd fokak'
²² tla lKavdhul isiqfjl=g keÕsg ;u w;e;s lvodis ;Srefõ i|yka jdlHh
Yío kÕd lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHhg wod< j¾;udk ld, jdlHh fyda w;S; ld, jdlHh fyda isiqka
úiska kï lrk ,o wfkla lKavdhfï isiqfjl=g mejiSug wjia:dj fokak'
²² fuf,i ieu isiqfjl=g u jdlH m%ldY lsÍug;a" tu isiqjd úiska kï lrk ,o
wfkla lKavdhfï isiqfjl=g tu jdlHhg wod< j¾;udk ld, jdlH fyda w;S;
ld, jdlH fyda mejiSug;a wjia:dj fokak'
²² fuh l%Svdjla wdldrhg o meje;aúh yels h'
l%shdldrlu 5
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh isiqkag m%o¾Ykh lrkak'
216
zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq w;S; ld, jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq my; i|yka j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld,
jdlH ldâ m;aj, ,shd ilia lr .kak'
j¾;udk ld, jdlH w;S; ld, jdlH
wms ÈhqKqj lrd msh kÕuq' wms ÈhqKqj lrd msh keÕ=fjuq'
wms ieu is;a fkd ßojuq' wms ieu is;a fkd ßoùuq'
wms hym;a ñ;=re weiqr m;uq' wms hym;a ñ;=re weiqr me;=fjuq'
mshjr 2
²² m<uq j j¾;udk ld, jdlHj, zwms ÈhqKqj lrd msh kÕuqZ hk ldâ m;
m%o¾Yk mqjrefõ tla mfil r|jkak'
²² tu jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² wk;=re j w;S; ld, jdlHj, tu jdlHhg wod< zwms ÈhqKqj lrd msh keÕ=fjuq'Z
hk jdlHh" j¾;udk ld, jdlHhg bÈßfhka r|jkak'
Wod (
wms ÈhqKqj lrd msh kÕuq' wms ÈhqKqj lrd msh keÕ=fjuq'
217
mshjr 3
²² fuys zwms ÈhqKj
q lrd msh kÕuqZ hk jdlH kej; isik
q a iuÕ lsym
s jrla lshjkak'
²² tu jdlHh oeka lrk fohla fyj;a j¾;udk ld,fha isÿ lrkakla nj meyeÈ,s
lrkak'
²² oeka lrk foa m%ldY lrk jdlH zj¾;udk ld, jdlHZ hehs isiqkag mjid
zj¾;udk ld, jdlHZ hkqfjka ,shd ilia lr .;a ldâ m; fuu jdlHhg
by<ska r|jkak'
mshjr 4
²² wk;=re j zwms ÈhqKqj lrd msh keÕ=fjuqZ hk jdlH kej; isiqka iuÕ lsysm
jrla lshjkak'
²² tu jdlHfhka wms ÈhqKqj lrd msh kÕd wjika nj" l%shd moh wjOdrKh
lrñka meyeÈ,s lrkak'
²² hula isÿ lr wjika nj m%ldY lrk jdlH zw;S; ld, jdlHZ hehs isik
q g
a mjid
zw;S; ld, jdlHZ hkqfjka ilia lr.;a ldâ m; fuu jdlHhg by<ska r|jkak'
mshjr 5
²² by; wdldrhg j¾;udk ld, jdlH iy tu jdlHj,g wod< w;S; ld, jdlH
fjk fjk u f.k zwmsZ hk Wla; moh iuÕ fhfok j¾;udk ld, iy w;S;
ld, jdlHj, l%h
s d moh fh§ we;s wdldrh meyeÈ,s lrkak'
mshjr 6
²² wk;=re j ish¨ u j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd mo fh§ we;s whqre kej; fmkajd fokak'
²² ish¨ u w;S; ld, jdlH isiqka iuÕ lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd mo fh§ we;s whqre kej; fmkajd fokak'
mshjr 7
²² j¾;udk ld, jdlHj, l%h
s d mofha;a w;S; ld, jdlHj, l%h
s d mofha;a WÉpdrKfha
fjki l%h
s d mo WÉpdrKh lrñka ir, j meyeÈ,s lr fokak'
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH ,shk ,o ldâ m;a ieu isiqfjl=g u
m%udKj;a jk mßÈ ilia lr.kak'
²² tajd frda,a lr n÷klg oukak'
Wod (
wms mßirhg wdorh lruq'
218
mshjr 2
²² tla isif
q jl=g keÕsg ;ud w;e;s ldâ mf;a i|yka jdlH Yío kÕd lshùug
wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh lshjd th j¾;udk ld, jdlHhla kï m%o¾Yk mqjrefõ Bg wod<
fldgfia o tu jdlH w;S; ld, jdlHhla kï m%o¾Yk mqjrefõ Bg wod< fldgfia
o /|ùug Wmfoia fokak'
²² fuf,i ieu isiqfjl=g u wjia:dj ,nd fokak'
mshjr 3
²² isiqka úiska r|jk ,o j¾;udk ld, jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd moh fh§ we;s whqre meyeÈ,s lrkak'
²² wk;=re j isik
q a úiska r|jk ,o w;S; ld, jdlH isik
q a iuÕ lsym
s jrla lshjkak'
²² tu jdlHj, l%shd moh fh§ we;s whqre meyeÈ,s lrkak'
mshjr 4
²² by; jdlHj, j¾;udk ld, jdlHh iy Bg wod< w;S; ld, jdlHhla f,i
jdlH hq.,hla lsysm jrla lshjkak'
²² tu jdlH hq.,fha j¾;udk ld, l%shd moh iy w;S; ld, l%shd moh iqúfYaI
lr meyeÈ,s lrkak'
²² fï wdldrhg ish¨ u j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH lshjd l%shd moh fh§
we;s whqre iqúfYaI lr meyeÈ,s lrkak'
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH ilia lr
.kak'
²² tla isif
q jl=g j¾K follska hq;a fldä folla ,efnk fia mka;f
s ha isik
q a
.Kkg fldä ilia lr .kak'
²² .=rejrhd tla jdlHhla Yío kÕd mjikak'
²² tu jdlHh j¾;udk ld, jdlHhla kï" kï lrk ,o j¾Khlska hq;a fldäh;a"
tu jdlHh w;S; ld, jdlHhla kï" wfkla j¾Kfhka hq;a fldäh;a Tijk
f,i isiqkag Wmfoia fokak'
²² fuf,i tla tla jdlH m%ldY lr by; mßÈ l%shdldrlfuys isiqka ksr; lrjkak'
l%shdldrlu 4
mshjr 1
²² isiqka lKavdhï follg fjka lrkak'
²² isiqka .Kkg m%udKj;a mßÈ zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, iy w;S;
ld, jdlH ,shQ lvodis ;Sre ilia lr frda,a lr .kak'
²² ieu isiqfjl=g u tla frda,a lrk ,o lvodis ;Srej ne.ska ,nd fokak'
219
²² tla lKavdhul isiqfjl=g keÕsg ;u w;e;s lvodis ;Srefõ i|yka jdlH Yío
kÕd lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHhg wod< j¾;udk ld, jdlHh fyda w;S; ld, jdlHh fyda isiqjd
úiska kï lrk ,o wfkla lKavdhfï isiqfjl=g mejiSug wjia:dj fokak'
²² fuf,i ieu isiqfjl=g u jdlH m%ldY lsÍug;a" tu isiqjd úiska kï lrk ,o
wfkla lKavdhfï isiqfjl=g tu jdlHhg wod< j¾;udk ld, jdlH fyda w;S;
ld, jdlH fyda mejiSug;a wjia:dj fokak'
²² fuh l%Svdjla wdldrhg o meje;aúh yels h'
l%shdldrlu 5
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh isiqkag m%o¾Ykh lrkak'
wms kSfrda. j isàu w.h lf<uq' wms WKq lr ksjd.;a c,h mdkh
lf<uq' wms .=Kodhl wdydr .;af;uq' wms m,;=re fidaod lEfjuq'
wms kshñ; fõ,djg wdydr .ekSug mqreÿ ù isáfhuq' wms kSfrda.lu
ms<n
s | j Wkkaÿ jQfhuq'
²² fþoh isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² zwmsZ hk moh Wla; jQ jdlHj, ieu úg u l%shd moh fh§ we;af;a ljrdldrfhka
oehs isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
ud,h
wfma wlaldf.a ud,h úis;r = e jQjls' wlald th Èkm;d u
me,|f.k isáhd h' ;u ud,h ms<n s | j l;d lsÍug wlald
fndfyda leue;a;la oelajj
Q d h' th fndfyda w,xldrh hehs weh
mejiqjd h' ud,h wE;g È,sif q Ka h' th úúO mdg mn¿j,ska
hql;
a jQfõ h' th úfgl uq;= mn¿ f,iska o fmkqfKa h' th
fndfyda jákdlulska hql; a jQfõ h'
mshjr 2
²² isiqka ijka §ug fhduq lr zud,hZ ms<sn| j m%o¾Ykh l< fþoh .=rejrhd lsysm
jrla lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka l=ula ms<sn| j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka zud,hZ ms<sn| j lshfjk nj meyeÈ,s lrkak'
²² zud,hZ hkq wm%dKjdÖ taljpk Wla; mohla njg isiqkag wjfndaO lr fokak'
220
²² fþofha we;=<;a ieu jdlHhlska u lshfjkafka zud,hZ ms<sn| j nj isiqkag
wjOdrKh lrkak'
²² tys § ieu jdlHhl u zud,hZ hehs i|yka fkdlr ta fjkqjg zthZ f,i fhdod
we;s nj fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ lrkak'
²² ta wkqj zud,hZ hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlHh ksri jk nj;a" ta
i|yd zthZ hkak fh§fuka taldldÍ jdlH rgdfjka ñ§ug iu;a jk nj;a b;d
ir, j fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fuf,i wm%dKjdÖ taljpk Wla; mohla Ndú; lrk wjia:dj, tu Wla; moh
ieu úg u fkdfhdod ta fjkqjg zthZ hk moh Ndú; l< yels nj isiqkag
;yjqre lrkak'
²² ta wkqj wm%dKjdÖ Wla; mo i|yd l%shd mofha Ndú;h o u;lhg kxjd fuys
l%shd moh fhdod we;s wdldrh o meyeÈ,s lrkak'
²² ta i|yd fjk;a WodyrK o f.k wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² fuu meyeÈ,s lsÍfï § m%Odk jdlHfhka miq j tk jdlHhg zthZ hkak fhdod
wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
Wod ( ) Trej .fÕys mdjqfKa h'
) th wE;ska wE;g .sfha h'
²² tjeks jdlH isiqkag ,nd § lshùug wjia:dj ,nd fokak'
Ñ;%
mis÷ Ñ;% wekafoa h' tajd fndfyda w,xldrj;a úh' tajdfha j¾K
.e<mSu b;d u l%uj;a jQfha h' zmßirfha wisßhZ hk f;audj ieu
Ñ;%hl u wka;¾.; úh' tajd iÔù mßir n÷ úh' tajdfhys we|
we;s .ia fld<ka" Èh we,s" .x.d ukrï h' tajd Èh idhï" meiag,a
Ndú;fhka j¾K .ekajf Q õ h' wk;=re j wïudg o Ñ;% fmkajf Q õ
h' Ñ;% m%o¾Ykhg tajd bÈßm;a lrk f,i wïud mis÷g mejiqjd h'
mshjr 2
²² isik
q a ijka §ug fhduq lr zÑ;%Z ms<n
s | j m%o¾Ykh l< fþoh .=rejrhd lsym
s jrla
lshjkak'
²² fþofhka lshfjkafka fudkjd ms<sn| j o hkak isiqkaf.ka úuikak'
²² fþofhka zÑ;%Z ms<sn| j lshfjk nj meyeÈ,s lrkak'
²² zÑ;%Z hkq wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mohla njg isiqkag wjfndaO lr fokak'
221
²² fþofha we;=<;a ieu jdlHhlska u lshfjkafka zÑ;%Z ms<n
s | j nj isik
q g
a wjOdrKh
lrkak'
²² tys § ieu jdlHhl u zÑ;%Z hehs i|yka fkdlr ta fjkqjg ztajdZ f,i fhdod
we;s nj fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fþofha tu jpkj,g háka brla w¢ñka tu meyeÈ,s lsÍu ;j ÿrg;a isÿ lrkak'
²² ta wkqj zÑ;%Z hehs ieu jdlHhl u i|yka lsÍfuka jdlH ksri jk nj;a" ta
i|yd ztajdZ hkak fh§fuka taldldÍ jdlH rgdfjka ñ§ug iu;a jk nj;a b;d
ir, j fþofhka WodyrK f.k meyeÈ,s lrkak'
²² fuf,i wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mohla Ndú; lrk wjia:dj, tu Wla; moh
ieu úg u fkdfhdod ta fjkqjg ztajdZ hk moh Ndú; l< nj isiqkag ;yjqre
lrkak'
²² ta wkqj wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo i|yd l%shd mofha Ndú;h o u;lhg kxjd
fuys l%shd moh fhdod we;s wdldrh o meyeÈ,s lrkak'
²² ta i|yd fjkia WodyrK o f.k wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
²² fuu meyeÈ,s lsÍfï § m%Odk jdlHfhka miq j tk jdlHhg ztajdZ hkak fhdod
wod< meyeÈ,s lsÍu isÿ lrkak'
Wod ( ) mdg mekai,a fndfyda .Kkla ;snqfKa h'
) tajd úúO mdgj,ska hq;= jQfõ h'
²² tjeks jdlH isiqkag ,nd § lshùug wjia:dj ,nd fokak'
222
le,fha i;a;= fndfyda fj;s' ta w;r isxyfhda" uqfjda" f.daKk
a "q
kß iy l=re¨ úfYaI fndfyda h' isxy fèkqfjda isxy megjqka iuÕ
WoEik u .=ydfjka msg;g h;s' uqj fokakq uqj megjqka iuÕ Èh
îug h;s' isxy fèkqfjda iy uqj fokakq ms<i s |f¾ fh§ isá;s'
Tjqyq ms<i
s |f¾ fh§ isák w;r Tjqkf a .a megjq fi,a,ï lr;s'
mshjr 2
²² tla tla fþoh lshùfuka wk;=re j tys tla tla jdlHj, fh§ we;s Wla; mo
iy wkqla; mo ms<sn| j idlÉPd lrkak'
²² tys § tla tla jdlHj, fh§ we;s Wla; mo yd wkqla; mo fudkjd oehs kï
lrk f,ig isiqkag mjikak'
mshjr 3
²² kï lrk ,o Wla; mo jdlHfha wdrïNhg fh§ we;s nj isiqkag tu Wla; moh
háka bß w¢ñka meyeÈ,s lrkak'
²² jdlHhl m<uq jk kdu moh f,i fndfyda úg fhfokafka Wla; moh nj isik
q g
a
meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj Wla; moh jdlHhl wdrïNfha fndfyda úg fhfok nj ;j ÿrg;a
wjOdrKh lrkak'
²² tu Wla; mohg wkqj ieu úg u l%shd moh fhfok nj tla tla jdlHh
WodyrKhg .ksñka isiqkag meyeÈ,s lr fokak'
mshjr 4
²² fþoh lsysm jrla lshjkak'
²² fþofha i|yka wkqla; mo fudkjd oehs isiqkaf.ka úuikak'
²² tu wkqla; kdu mo rjqï lrkak'
223
mshjr 5
²² my; i|yka jdlH yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² tu jdlHj, ysi;
a ekg .e<fmk moh isik
q f
a .ka úuiñka jdlH iïmQ¾K lrkak'
Wod ( ^ujla$ujl& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' rij;a lEula idohs'
^.srfjl=$.srjd& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' wU lhs'
^<ufhl=$<uhd& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' mdvï lrhs'
^ßhÿrd$ßhÿfrl=& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' jdykh mefoõfõ h'
^f,aÅldj$f,aÅldjl&' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' fmd;la ,sjqjd h'
^orejl=$orejd& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' .S .ehqfõ h'
224
mshjr 2
²² my; i|yka mska;+rh m%o¾Ykh lrkak'
mshjr 3
²² wk;=re j my; i|yka mska;+rh o m%o¾Ykh lrkak'
225
mshjr 4
²² zwß; mdvï lrhsZ hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a" zW;=< mdvï lrhsZ hkqfjka
i|yka l< mska;+rh;a tl <Õ ;nd m%o¾Ykh lrkak'
²² fuu mska;+r foflka tll we;af;a zwß; mdvï lrk wjia:djlaZ iy wfkla
mska;+rfha we;af;a —W;=< mdvï lrk wjia:djla˜ nj isiqkag mjikak'
²² wk;=re j m<uq jk msk;
a r
+ fha we;s jdlH kej; isik
q g
a lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² fojk mska;+rfha we;s jdlHh isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh m<uq jk jdlHhg háka yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² tu jdlH fol isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² ta wkqj zwß;Z iy zW;=<Z hk fofokd u lrkafka mdvï lsÍu nj mjid
fuf,i fjk fjk u jdlH follska m%ldY fkdlr tla jdlHhlska m%ldY l<
yels nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² wk;=re j m<uq jk iy fojk jdlH folg háka zwß; o W;=< o mdvï lr;sZ
hkqfjka jdlHhla yqkq mqjrefõ fojk jdlHhg háka ,shkak'
²² tu jdlHh isiqka iuÕ Yío kÕd lsysm jrla lshjkak'
²² ta wkqj fofofkla fyda Bg jeä .Kkla fyda tl u jevl kshq;= ù kï ta
fofokd fyda lsysm fokd fyda zoZ hkafkka tlg iïnkaO lr tla jdlHhla
f,i ,sùug yels nj isiqkag WodyrKh weiqfrka meyeÈ,s lrkak'
²² zoZ hkak fhdod tl;= jqKq kdu mo lsysmhla jdlHhl Wla; jQ úg l%shd moh
nyqjpkfhka fhÈh hq;= njg isiqka oekqïj;a lrkak'
²² ;=ka fjkq j ,shd we;s jdlHh isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
mshjr 5
²² mshjr 1ys lshùu i|yd fhdod .;a fþo fol kej; fjka fjka jYfhka m%o¾Ykh
lrkak'
²² tla tla fþofha zoZ hk mofhka tl;= jqKq kdu mo Wla; jk jdlH mshjr 2
isg mshjr 4 olajd meyeÈ,s l< wdldrhg isiqkag ir, j wjOdrKh lrkak'
mshjr 6
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; oelafjk wdldrhg jdlH ,shd ldâ m;a lÜg,h ne.ska ilia lr ieu
lKavdhulg u tl ne.ska ,nd fokak'
²² A3 fld<h ne.ska o ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
226
whshd kdgH krUhs'
mshjr 2
²² my; i|yka mska;+rh m%o¾Ykh lrkak'
ldjHd wU lhs'
²² m%o¾Ykh l< mska;+rh háka ,shd we;s jdlHh isiqkag lshùug fhduq lrkak'
²² tys i|yka jkafka zldjHd wU lhsZ hkqfjka nj mjikak'
²² tu jdlHfhys Wla;h ^ldjHd& ia;%S ,sx. taljpk mohla nj;a" l%shd moh ^lhs&
j¾;udk ld, taljpk nj;a wjOdrKh lrkak'
228
mshjr 3
²² wk;=re j my; i|yka mska;+rh o m%o¾Ykh lrkak'
uu wU lñ'
²² m%o¾Ykh l< tu mska;+rh háka ,shd we;s jdlHh isiqkag lshùug fhduq lrkak'
²² tys i|yka jkafka zuu wU lñZ hkqfjka nj mjikak'
²² tu jdlHfhys Wla;h ^uu& taljpk mohla nj;a" l%shd moh ^lñ& j¾;udk ld,
taljpk nj;a wjOdrKh lrkak'
mshjr 4
²² zldjHd wU lhsZ hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a" zuu wU lñZ hkqfjka i|yka
l< mska;+rh;a tl <Õ ;nd m%o¾Ykh lrkak'
²² fuu mska;+r foflka tll we;af;a zldjHd wU lkZ wjia:djla iy wfkla
mska;+rfha we;af;a zuu wU lkZ wjia:djla nj isiqkag mjikak'
²² wk;=re j m<uq jk msk;
a r
+ fha we;s jdlH kej; isik
q g
a lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² fojk mska;+rfha we;s jdlHh kej; isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh m<uq jk jdlHhg háka yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² tu jdlH fol isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² ta wkqj zldjHdZ iy zuuZ hk fofokd u lrkafka wU lEu nj mjid fuf,i
fjk fjk u jdlH follska m%ldY fkdlr tla jdlHhlska m%ldY l< yels nj
isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² wk;=re j m<uq jk iy fojk jdlH folg háka zldjHd o uu o wU luqZ
hkqfjka jdlHhla ,shkak'
²² tu jdlH isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² ta wkqj zuu iuÕ ;j wfhl= fyda lsysm fofkl= fyda tl u jevl kshq;= ù kïZ
Tyq fyda weh iuÕ zuuZ hkak zoZ hkak iuÕ tlg iïnkaO lr tla jdlHhla
f,i ,sùug yels nj isiqkag WodyrKh weiqfrka meyeÈ,s lrkak'
²² kej; tu jdlH isiqka iuÕ Yío kÕd lshjkak'
229
²² zoZ hkafkka iïnkaO jqKq kdu mo lsysmhla jdlHhl Wla; jQ úg l%shd moh
nyqjpkfhka fhÈh hq;= njg isiqka oekqïj;a lrkak'
²² wk;=re j yqkq mqjrefõ ,shd we;s ;=kajk jdlHh lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
mshjr 5
²² mshjr 1ys lshùu i|yd fhdod .;a fþo fol kej; fjka fjka jYfhka m%o¾Ykh
lrkak'
²² tla tla fþofha zoZ hkafkka kdu mohla Wla; jk jdlH mshjr 2 isg mshjr 4
f;la meyeÈ,s l< wdldrhg isiqkag ir,j wjOdrKh lrkak'
mshjr 6
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; oelafjk wdldrhg jdlH ,shd ldâ m;a lÜg,h ne.ska ilia lr ieu
lKavdhulg u tl ne.ska ,nd fokak'
²² A3 fld<h ne.ska ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
uu m;a;r lshjñ'
uu .S; wiñ'
uu u,a lvñ'
wE o uu o u,a lvuq'
uu lsßn;a lñ'
230
²² jdlH .<md A3 fld<fha we,ùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² yqkq mqjrefõ jdlH ,shd f.dvkeÕ+ wdldrhg jdlH f.dvkeÕSug isiqkag
Wmfoia fokak'
²² fuys § .=rejrhd ldâ m;a weiqfrka ;j;a WodyrKhla f.k l%shdldrlu isÿ
lrk whqre fmkajkak'
Wod (
lú÷ lú ,shhs'
uu lú ,shñ'
lú÷ o uu o lú ,shuq'
z;aZ hkak fhdod tl;= jqKq kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH - 2
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka tla tla fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
231
mshjr 2
²² my; i|yka mska;+rh m%o¾Ykh lrkak'
²² m%o¾Ykh l< mska;+rfha háka ,shd we;s jdlHh lshùug isiqka fhduq lrkak'
²² tys i|yka jkafka zúyÕ m,;=re îu fndhsZ hkqfjka nj mjikak'
²² tu jdlHfhys Wla;h ^úyÕ& mqreI ,sx. taljpk mohla nj;a" l%shd moh ^fndhs&
j¾;udk ld, taljpk nj;a wjOdrKh lrkak'
mshjr 3
²² wk;=re j my; i|yka mska;+rh o m%o¾Ykh lrkak'
²² m%o¾Ykh l< tu mska;+rfha o háka ,shd we;s jdlHh lshùug isiqka fhduq
lrkak'
²² tys i|yka jkafka zWodß m,;=re îu fndhsZ hkqfjka nj mjikak'
²² tu jdlHfhys Wla;h ^Wodß& ia;%S ,sx. taljpk mohla nj;a" l%shd moh ^fndhs&
j¾;udk ld, taljpk nj;a wjOdrKh lrkak'
232
mshjr 4
²² zúyÕ m,;=re îu fndhsZ hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a" zWodß m,;=re îu
fndhsZ hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a tl <Õ ;nd m%o¾Ykh lrkak'
²² fuu mska;+r foflka tll we;af;a zúyÕ m,;=re îu fndk wjia:djlaZ iy
wfkla mska;+rfha we;af;a zWodß m,;=re îu fndk wjia:djlaZ nj isiqkag
mjikak'
²² wk;=re j m<uq jk msk;
a r
+ fha we;s jdlH kej; isik
q g
a lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² fojk mska;+rfha we;s jdlHh kej; isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh m<uq jk jdlHhg háka yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² tu jdlH fol isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² ta wkqj zúyÕZ iy zWodßZ hk fofokd u lrkafka m,;=re îu fndk nj mjid
fuf,i fjk fjk u jdlH follska m%ldY fkdlr tla jdlHhlska m%ldY l<
yels nj isiqkag mjikak'
²² wk;=re j m<uq jk iy fojk jdlH folg háka zúyÕ;a Wodß;a m,;=re îu
fnd;sZ hkqfjka jdlHhla ,shkak'
²² tu jdlH isiqka iuÕ Yío kÕd lsysm jrla lshjkak'
²² ta wkqj fofofkla fyda Bg jeä .Kkla tl u jevl kshq;= ù kï ta fofokd
z;aZ hkafkka tlg iïnkaO lr tla jdlHhla f,i ,sùug yels nj isiqkag
WodyrKh weiqfrka meyeÈ,s lrkak'
²² kej; tu jdlH isiqka iuÕ Yío kÕd lshjkak'
²² —;a˜ hkak fhdod tl;= jqKq kdu mo lsysmhla jdlHhl Wla; jQ úg l%shd moh
nyqjpkfhka fhÈh hq;= njg isiqka oekqïj;a lrkak'
²² wk;=re j yqkq mqjrefõ ,shd we;s jdlH lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
mshjr 5
²² mshjr 1ys lshùu i|yd fhdod.;a fþo fol kej; fjka fjka jYfhka m%or¾Ykh
lrkak'
²² tla tla fþofha z;aZ hkafkka iïnkaO jk kdu mo lsym
s hla Wla; jk jdlH" mshjr
2 isg mshjr 4 f;la meyeÈ,s l< wdldrhg isik
q g
a ir, j wjOdrKh lrkak'
mshjr 6
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; oelafjk wdldrhg jdlH ,shd ldâ m;a lÜg,h ne.ska ilia lr ieu
lKavdhulg u tl ne.ska ,nd fokak'
²² A3 fld<h ne.ska ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
233
kx.S fi,a,ï lrhs'
234
Wod (
rú÷ w.a.<d lhs'
zhsZ hkak fhdod tl;= jqKq kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH - 3
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka tla tla fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
mis÷ .S; .hhs' mjks .S; .hhs' mis÷hs mjkshs .S; .h;s' ukql
kegqï kghs' úyÕs kegqï kghs' ukqlhs úyÕshs kegqï kg;s'
úyÕs w;amä q .ihs' úyÕ w;amä q .ihs' úyÕshs úyÕhs w;amä q
.i;s' .=re;=ud m%Yxid lrhs' .=re;=ñh m%Yxid lrhs' .=re;=udhs
.=re;=ñhhs m%Yxid lr;s'
oïir .S; wihs' lùId .S; wihs' mjks .S; wihs' oïirhs
lùIdhs mjkshs .S; wi;s' oïir .S; ms<n
s | l;d lrhs' ljks .S;
ms<n
s | l;d lrhs' oïirhs mjkshs .S; ms<ns | l;d lr;s' oïir
.S; ri ú¢hs' mnir .S; ri ú¢hs' mjks .S; ri ú¢hs' oïirhs
mnirhs mjkshs .S; ri ú¢;s'
²² .=rejrhd m<uq jk fþoh Yío kÕd lsysm jrla lshjkak'
²² wk;=re j ieu isif
q jl=g u tu fþoh Yío kÕd lsym
s jrla lshùug wjia:dj fokak'
²² fuf,i fojk fþoh o f.k by; wdldrhg isik
q a l%h
s dldrlfuys fhdojkak'
235
mshjr 2
²² my; i|yka mska;+rh m%o¾Ykh lrkak'
mshjr 3
²² wk;=re j my; i|yka mska;+rh o m%o¾Ykh lrkak'
236
mshjr 4
²² zlùI mdi,a hhs'Z hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a z;siß mdi,a hhsZ hkqfjka
i|yka l< mska;+rh;a tl <Õ ;nd m%o¾Ykh lrkak'
²² fuu mska;+r foflka tll we;af;a zlùI mdi,a hk wjia:djlaZ iy wfkla
mska;+rfha we;af;a —;siß mdi,a hk wjia:djla˜ nj isiqkag mjikak'
²² wk;=re j m<uq jk msk;
a r
+ fha we;s jdlHh kej; isik
q g
a lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² fojk mska;+rfha we;s jdlHh isiqkag lshùug wjia:dj fokak
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shd we;s m<uq jk jdlHhg háka ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² wk;=re j tu jdlH fol isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² ta wkqj zlùIZ iy z;sißZ hk fofokd u lrkafka mdi,a hEu nj mjid fuf,i
fjk fjk u jdlH follska m%ldY fkdlr tla jdlHhlska m%ldY l< yels nj
isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² wk;=re j m<uq jk iy fojk jdlH folg háka zlùIhs ;sißhs mdi,a h;sZ
hkqfjka jdlHhla yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² tu jdlHh isiqka iuÕ Yío kÕd lsysm jrla lshjkak'
²² ta wkqj fofofkl= fyda Bg jeä .Kkla tl u jevl kshq;= ù kï ta fofokd
fyda lsysm fokd zhsZ hkafkka tlg iïnkaO lr tla jdlHhla f,i ,sùug yels
nj isiqkag WodyrKh weiqfrka meyeÈ,s lrkak'
²² zhsZ hkak fhdod tl;= jqKq kdu mo lsysmhla jdlHhl Wla; jQ úg l%shd moh
nyqjpkfhka fhÈh hq;= njg isiqka oekqïj;a lrkak'
²² ;=ka fjkq j ,shd we;s jdlHh isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
mshjr 5
²² mshjr 1ys lshùu i|yd fhdod .;a fþo fol kej; fjka fjka jYfhka m%o¾Ykh
lrkak'
²² tla tla fþofha zhsZ hkafkka kdu mohla Wla; jk jdlH mshjr 2 isg mshjr
4 f;la meyeÈ,s l< wdldrhg isiqkag ir, j wjOdrKh lrkak'
mshjr 6
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; oelafjk wdldrhg jdlH ,shd ldâ m;a lÜg,h ne.ska ilia lr ieu
lKavdhulg u tl ne.ska ,nd fokak'
²² A3 fld<h ne.ska ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
237
kx.S ;d,hg kghs'
238
Wod (
wdÉÑ wïud rEmjdysksh krUhs'
zhsZ hkak fhdod kdumo ,sùfï § zhsZhkak kdumoh yd tla j ,súh hq;=
nj;a" zhsZhkak fhdod kdumo lsysmhla tl;= jk jdlH l:d jHjydrfha
§ muKla nyq,j fhfok nj o isiqkag ir, j meyeÈ,s lrkak'
ziyZ hkak fhdod tl;= jqKq kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq kdu mo - 4
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka tla tla fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
ldjHd wyi foi n,d isáhs' lú÷ wyi foi n,d isáhs' ldjHd
iy lú÷ wyi foi n,d isá;s' ldjHd wyi ms<n
s | lú ,shhs' lú÷
wyi ms<n
s | lú ,shhs' ldjHd iy lú÷ wyi ms<n s | lú ,sh;s'
ldjHd lú ;d,hg .dhkd lrhs' lú÷ lú ;d,hg .dhkd lrhs'
ldjHd iy lú÷ lú ;d,hg .dhkd lr;s'
kx.S ñÿ,g hhs' u,a,S ñÿ,g hhs' wlald ñÿ,g hhs' kx.S" u,a,S
iy wlald ñÿ,g h;s' kx.S u,a me< foi n,hs' u,a,S u,a me<
foi n,hs' wlald u,a me< foi n,hs' kx.S" u,a,S iy wlald u,a
me< foi n,;s' kx.S u,a me<j,g j;=r ouhs' u,a,S u,a me<j,g
j;=r ouhs' wlald u,a me<j,g j;=r ouhs' kx.S" u,a,S iy wlald
u,a me<j,g j;=r ou;s'
²² .=rejrhd m<uq jk fþoh lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² wk;=re j ieu isif
q jl=g u tu fþoh lsym
s jrla Yío kÕd lshùug wjia:dj fokak'
²² fuf,i fojk fþoh o f.k by; wdldrhg isik
q a l%h
s dldrlfuys fhdojkak'
239
mshjr 2
²² my; i|yka mska;+rh m%o¾Ykh lrkak'
mshjr 3
²² wk;=re j my; i|yka mska;+rh o m%o¾Ykh lrkak'
240
mshjr 4
²² zmika u,a me< isgqjhsZ hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a zm%fndaê u,a me< isgqjhsZ
hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a tl <Õ ;nd m%o¾Ykh lrkak'
²² fuu msk; a r
+ foflka tll we;af;a zmika u,a me< isgj q k wjia:djlaZ iy wfkla
msk;
a r
+ fha we;af;a zm%fndaê u,a me< isgj
q k wjia:djlaZ nj isik
q g
a mjikak'
²² wk;=re j m<uq jk msk;
a r
+ fha we;s jdlHh kej; isik
q g
a lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² fojk mska;+rfha we;s jdlHh isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shd we;s m<uq jk jdlHhg háka ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² wk;=re j jdlH fol isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² ta wkqj zmikaZ iy zm%fndaêZ hk fofokd u lrkafka u,a me< isgqùu nj mjid
fuf,i fjk fjk u jdlH follska m%ldY fkdlr tla jdlHhlska m%ldY l<
yels nj isiqkag meyeÈ,s lrkak'
²² wk;=re j m<uq jk iy fojk jdlH folg háka zmika iy m%fndaê u,a me<
isgqj;s'Z hkqfjka jdlHhla yqkq mqjrefõ fojk jdlHhg háka ,shkak'
²² tu jdlHh isiqka iuÕ Yío kÕd lsysm jrla lshjkak'
²² ta wkqj fofofkla tl u jevl kshq;= ù kï ta fofokd ziyZ hkafkka tlg
iïnkaO lr tla jdlHhla f,i ,sùug yels nj isiqkag WodyrKh weiqfrka
meyeÈ,s lrkak'
mshjr 5
²² my; i|yka mska;+rh o m%o¾Ykh lrkak'
²² fuu mska;+rh fmkajd tys i|yka jdlH lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² tys i|yka jkafka ziqykHd u,a me< isgqjhsZ hkak nj mjikak'
²² tu msk;a r
+ h o m<uq jk fojk msk;
a r
+ h wi, ;=ka jk msk;
a r
+ h f,i m%o¾Ykh
lrkak'
241
²² ta wkqj mska;+r ;=fka we;s zmika" m%fndaê iy iqykHdZ hk ;sfokd u lrkafka
u,a me< isgqùu nj mjid th o tla jdlHhla f,i ,súh yels nj mjikak'
²² zmika" m%fndaê iy iqykHd u,a me< isgqj;s'Z hk jdlHh yqkq mqjrefõ ,shd we;s
;=ka jk jdlHhg háka ,shkak'
²² tu jdlHh isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
mshjr 6
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s ;=ka jk jdlHh jk zmika iy m%fndaê u,a me< isgqj;s'Z
hk jdlHh;a" y;r jk jdlHh jk zmika" m%fndaê iy iqykHd u,a me<
isgqj;s'Zhk jdlHh;a isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² tu jdlH foflys ziyZ hkak fh§ we;s ia:dkh ms<sn| j isiqkag ir,j meyeÈ,s
lrkak'
²² tys § kdu mo folla fhÿKq wjia:djl kï tla kdu mohla wjik ziyZ hk
moh fhdod wk;=re j wfkla kdu moh ,shk nj ;=ka jk jdlHh WodyrKhg
.ksñka meyeÈ,s lr fokak'
²² tfuka u kdu mo follg jeä .Kkla fhÿKq wjia:djl kï wjidk kdu
mohg fmr ziyZ hkak fhÈh hq;= nj y;r jk jdlHh WodyrKhg .ksñka
meyeÈ,s lr fokak'
²² ta wkqj uq,a kdu mo wjik fldudj ^"& fhdoñka ta ta kdu mo fjka lr
wjika kdu mohg fmr ziyZ hkak fh§u l< hq;= nj f,i y;r jk jdlHh
WodyrKh fmkajñka kej; wjOdrKh lrkak'
²² ziyZ hkak fhdod tl;= jqKq kdu mo lsysmhla jdlHhl Wla; jQ úg l%shd moh
nyqjpkfhka fhÈh hq;= nj isiqka oekqïj;a lrkak'
²² wk;=re j yqkq mqjrefõ ,shd we;s ;=ka jk iy y;r jk jdlHh lsysm jrla Yío
kÕd lshjkak'
mshjr 7
²² mshjr 1ys lshùu i|yd fhdod.;a fþo fol kej; fjka fjka jYfhka m%o¾Ykh
lrkak'
²² tla tla fþofha ziyZ hkafkka kdu mohla Wla; jk jdlH mshjr 2 isg mshjr
6 f;la meyeÈ,s l< wdldrhg isiqkag ir, j wjOdrKh lrkak'
mshjr 8
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; oelafjk wdldrhg jdlH ,shd ldâ m;a lÜg,h ne.ska ilia lr ieu
lKavdhulg u tl ne.ska ,nd fokak'
242
mshqñ l;kaor f.dv kÕhs'
yis; ó wU lhs'
udOj ó wU lhs'
i÷ks ó wU lhs'
243
Wod (
udud m;a;r n,hs'
zydZ hk moh fhdod tl;= jqKq kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH - 5
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka tla tla fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
rú÷ ñÿ,g hhs' lú÷ ñÿ,g hhs' rú÷ yd lú÷ ñÿ,g h;s'
rú÷ wjg mßirh foi n,d isáhs' lú÷ wjg mßirh foi n,d
isáhs' rú÷ yd lú÷ wjg mßirh foi n,d isá;s' rú÷ mßirh
f;audj hgf;a Ñ;% w¢hs' lú÷ mßirh f;audj hgf;a Ñ;% w¢hs'
rú÷ yd lú÷ mßirh f;audj hgf;a Ñ;% w¢;s'
244
mshjr 2
²² my; i|yka mska;+rh m%o¾Ykh lrkak'
mshjr 3
²² wk;=re j my; i|yka mska;+rh o m%o¾Ykh lrkak'
245
mshjr 4
²² zu,s;a jh,Skh jdokh lrhs'Z hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a zu,s;s jh,Skh
jdokh lrhsZ hkqfjka i|yka l< mska;+rh;a tl <Õ ;nd m%o¾Ykh lrkak'
²² fuu mska;+r foflka m<uq jk mska;+rfha we;af;a zu,s;a jh,Skh jdokh
lrk wjia:djlaZ nj;a fojk mska;+rfha we;af;a zu,s;s jh,Skh jdokh lrk
wjia:djlaZ nj;a isiqkag mjikak'
²² wk;=re j m<uq jk msk;
a r
+ fha we;s jdlHh kej; isik
q g
a lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² fojk mska;+rfha we;s jdlHh isiqkag lshùug wjia:dj fokak'
²² tu jdlHh yqkq mqjrefõ ,shd we;s m<uq jk jdlHhg háka ,shkak'
²² kej; tu jdlHh isiqkag lshùug fokak'
²² wk;=re j jdlH fol isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² ta wkqj zu,s;Za yd zu,s;Zs hk fofokd u lrkafka jh,Sk jdokh lrk nj mjid
fuf,i fjk fjk u jdlH follska m%ldY fkdlr tla jdlHhlska m%ldY l<
yels nj isikq g a meyeÈ,s lrkak'
²² wk;=re j m<uq jk iy fojk jdlH folg háka zu,s;a yd u,s;s jh,Sk
jdokh lr;s'Z hkqfjka jdlHhla yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² tu jdlHh isiqka iuÕ Yío kÕd lsysm jrla lshjkak'
²² ta wkqj fofofkla tl u jevl kshq;= ù kï ta fofokd zydZ hkafkka tlg
iïnkaO lr tla jdlHhla f,i ,sùug yels nj isiqkag WodyrKh weiqfrka
meyeÈ,s lrkak'
mshjr 5
²² my; i|yka mska;+rh o m%o¾Ykh lrkak'
mshjr 6
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s ;=ka jk jdlHh jk zu,s;a yd u,s;s jh,Sk jdokh
lr;s'Z hk jdlHh;a y;r jk jdlHh jk zu,s;a" u,s;s yd Is*d jh,Sk jdokh
lr;s'Z hk jdlHh;a isiqka iuÕ lsysm jrla Yío kÕd lshjkak'
²² tu jdlH foflys zydZ hkak fh§ we;s ia:dkh ms<sn| j isiqkag ir,j meyeÈ,s
lrkak'
²² tys § kdu mo folla fhÿKq wjia:djl kï tla kdu mohla wjik zydZ hk
moh fhdod wk;=re j wfkla kdu moh ,shk nj ;=ka jk jdlHh WodyrKhg
.ksñka meyeÈ,s lr fokak'
²² tfuka u kdu mo follg jeä .Kkla fhÿKq wjia:djl kï wjidk kdu
mohg fmr zydZ hkak fhÈh hq;= nj;a y;r jk jdlHh WodyrKhg .ksñka
meyeÈ,s lr fokak'
²² ta wkqj uq,a kdu mo wjik fldudj ^"& fhdoñka ta ta kdu mo fjka lr wjika
kdu mohg fmr zydZ hkak fh§u l< hq;= njg y;r jk jdlHh WodyrKhg
.ksñka kej; wjOdrKh lrkak'
²² —yd˜ hkafkka iïnkaO jqKq kdu mo lsysmhla jdlHhl Wla; jQ úg l%shd moh
nyqjpkfhka fhÈh hq;= njg isiqka oekqïj;a lrkak'
²² wk;=re j yqkq mqjrefõ ,shd we;s z;=ka jk iy y;r jkZ jdlH lsysm jrla Yío
kÕd lshjkak'
mshjr 7
²² mshjr 1ys lshùu i|yd fhdod .;a fþo fol kej; fjka fjka jYfhka m%o¾Ykh
lrkak'
²² tla tla fþofha zydZ hkafkka iïnkaO jqK kdu mo lsym s hla Wla; jk jdlH"
mshjr 2 isg mshjr 6 f;la meyeÈ,s l< wdldrhg isik
q g
a ir, j wjOdrKh lrkak'
mshjr 8
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; oelafjk wdldrhg jdlH ,shd ldâ m;a lÜg,h ne.ska ilia lr ieu
lKavdhulg u tl ne.ska ,nd fokak'
²² A3 fld<h ne.ska ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
247
hy¿jd ;E.s fohs'
248
Wod (
wïud t<j¿ j.d lrhs'
249
mshjr 2
²² fþofha i|yka my; jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
forKg idOdrK ;SrKh
wreK ms<sirKla wjOdrKh
widOdrKhla irKla ;reK
²² tu jpk .=rejrhd isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² zrZ wl=rg miq j ieu úg u fh§ we;af;a uQ¾Oc zKZ nj wl=rej,g fjk;a
j¾Khlska brla we| meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj zrZ wl=rg miq j fndfyda úg uQ¾Oc zKZ fhfok nj isiqkag wjOdrKh
lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s jpk fþofhka fidhd jpkj,g háka brla we£ug
isiqkag mjikak'
²² zrZ wl=rg miq j zKZ fhÿKq fjk;a jpk isiqkaf.ka úuikak'
mshjr 3
²² zrZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhÿKq jpk iys; f;dard.;a fþohla ieu isiqfjl=g
u ,nd fokak'
²² zrZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhÿKq jpk iys; fþofha we;=<;a jpkhla Yío
kÕd lshjkak'
²² tu jpkh fidhd háka brla we£ug Wmfoia fokak'
²² fuf,i fþofha i|yka tjeks jpk ish,a, u m%ldY lr jpkh háka brla
we£ug Wmfoia fokak'
²² tu jpkj, zrZ wl=rg miqj uQ¾Oc zKZ fh§ we;s wdldrh ;j ÿrg;a ;yjqre
lrkak'
250
wm nia ßfhka fo‚hdhg hk úg iji my muK úh' B<Õ nia
kej;=fuka nisk nj mjiñka ;d;a;d nia r:fha bÈßhg .sfha h'
uf.a wf;a iq<eÕs,,
a ;=jd, ù ;snKq q ksid ud w; ;snK
q q nE.h ;d;a;d
.;af;a h' wk;=re j ;d;a;d;a" wïud;a" kx.S;"a uu;a nifhka neiafiuq'
wm fo‚hdfha iShdf.a ksjig hk úg iShd iy wdÉÑ wïud lvq,,
a
<Õg ù n,d isáhy'
—mq;d" fï me;af;ka tkak' Th <s| <Õ .fya o<Uqfjda bkakjd' weÕg
jefghs˜ wdÉÑ wïud lsjjq d h' —fufya yjia fjk fldg fufyu ;uhs'
wms jeäh t<shg hkafk;a keye' f.daki q f
a id" fmd<Õ=ka jf.a i;=ka
ñÿ,g tk ojia ;sfhkjd'˜ iShd mejiqfõ h'
—wkak whsfha m<Õeáhd'˜ biaf;damm
a f
q õ ì;a;h
s l jid isá m<Õeáfhl=
fmkajñka kx.S lsjj
q d h'
—flda ;d;af;a u,a,˜S ;d;a;d iShdf.ka weiqfõ ndmamd ms<n
s | j hs'
—wo mdkaoru fld<U .shd' fj<|dï lghq;= lrk fldg b;sx ksoyila
keye fka' B<Õ nia tfla ths'˜ iShd mejiqfõ h'
mshjr 2
²² fþofha i|yka my; jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
B<Õ <s| m<Õeáfhla
iq<eÕs,a, o<Uqfjda fld<U
<Õ fmd<Õd fj<|dï
²² tu jpk .=rejrhd isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² zÕ" |" UZhk i[a[l wl=rej,g fmr uQ¾Oc z<Z fh§ we;s wdldrh meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj zÕ" |" UZ hk i[a[l wl=rej,g fmr fndfyda úg uQ¾Oc z<Z fhfok
nj wjOdrKh lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s jpk fþofhka fidhd tu jpkj,g háka brla we£ug
isiqkag mjikak'
mshjr 3
²² zÕ" |" UZ hk i[a[l wl=rej,g fmr uQ¾Oc z<Z fhÿKq tu jpk iys;
f;dard.;a fþohla ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² zÕ" |" UZ wl=rej,g fmr zuQ¾Oc <Z fhÿKq jpk iys; fþofha we;=<;a jpkhla
Yío kÕd lshjkak'
²² tu jpkh fþofhka fidhd háka brla we£ug Wmfoia fokak'
²² fuf,i fþofha i|yka tjeks jpk ish,a, u m%ldY lr jpkh háka brla
we£ug Wmfoia fokak'
²² tu jpkj, zÕ" |" UZ wl=rej,g fmr zuQ¾Oc <Z fh§ we;s wdldrh ;j ÿrg;a
;yjqre lrkak'
251
oka;c ziZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§u
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² my; fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² fþoh ksYaYío j lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² wk;=re j .=rejrhd fþoh wdo¾Y lshùul fhfokak'
mshjr 2
²² fþofha i|yka my; jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
fikiqrdod fiakl iekfikjd liqks
isfk;a iSkshdia wdikakfha
WoEiku ,iaik iskdfiñka
²² tu jpk .=rejrhd isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² oka;c ziZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§ we;s nj meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj oka;c ziZ wl=rg miq j fndfyda úg oka;c zkZ fhfok nj wjOdrKh
lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s jpk fþofhka fidhd tu jpkj,g háka brla we£ug
isiqkag mjikak'
mshjr 3
²² oka;c ziZ wl=rg miq j oka;c zkZ fhÿKq jpk iys; f;dard.;a fþohla ieu
isiqjl=g u ,nd fokak'
²² oka;c ziZ wl=rg miq j oka;c zkZ fhÿKq jpk iys; fþofha we;=<;a jpkhla
Yío kÕd lshjkak'
²² tu jpkh fidhd háka brla we£ug Wmfoia fokak'
252
²² fuf,i fþofha i|yka tjeks jpk ish,a, u m%ldY lr jpkh háka brla
we£ug Wmfoia fokak'
²² tu jpkj, oka;c ziZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§ we;s wdldrh ;j ÿrg;a
;yjqre lrkak'
mshjr 2
²² fþofha i|yka my; jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
m%o¾Ykh m%ldYk m%Yafkda;a;r
Ydka; úu¾Yk m%Yak
o¾Yk foaYk
²² tu jpk .=rejrhd isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² ;d¨c zYZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§ we;s nj meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj ;d¨c zYZ wl=rg miq j oka;c zkZ fhfok nj wjOdrKh lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s jpk fþofhka fidhd tu jpkj,g háka brla we£ug
isiqkag mjikak'
mshjr 3
²² ;d¨c zYZ wl=rg miq j zkz fhÿKq jpk iys; f;dard.;a fþohla ieu isiqfjl=g
u ,nd fokak'
253
²² ;d¨c zYZ wl=rg miq j zkZ fhÿKq jpk iys; fþofha we;=<;a jpkhla Yío
kÕd lshjkak'
²² tu jpkh fidhd háka brla we£ug Wmfoia fokak'
²² fuf,i fþofha i|yka tjeks jpk ish,a, u m%ldY lr jpkh háka brla
we£ug Wmfoia fokak'
²² tu jpkj, ;d¨c zYZ wl=rg miq j zkZ fh§ we;s wdldrh ;j ÿrg;a ;yjqre
lrkak'
mshjr 2
²² fþofha i|yka my; jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
;dlaIK iólaIK
ixrlaIK mdIdK
m¾fhaIK wdrlaIK
254
²² ta wkqj uQ¾Oc zIZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhfok nj wjOdrKh lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s jpk fþofhka fidhd tu jpkj,g háka brla we£ug
isiqkag mjikak'
mshjr 3
²² uQ¾Oc zIZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhÿKq jpk iys; f;dard.;a fþohla ieu
isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² uQ¾Oc zIZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhÿKq jpk iys; fþofha we;=<;a jpkhla
Yío kÕd lshjkak'
²² tu jpkh fidhd háka brla we£ug Wmfoia fokak'
²² fuf,i fþofha i|yka tjeks jpk ish,a, u m%ldY lr jpkh háka brla
we£ug Wmfoia fokak'
²² tu jpkj, uQ¾Oc zIZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fh§ we;s wdldrh ;j ÿrg;a ;yjqre
lrkak'
255
mshjr 2
²² fþofha i|yka my; jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
ìu,a f.j,a u,a .,a
wu,a ;,a m;,a uq,a
fj,a i,a ll=,a
²² tu jpk .=rejrhd isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² oka;c z,Z jpk w. y,a j fh§ we;s nj meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj oka;c z,Z jpkhla w. y,a j fhfok nj isiqkag wjOdrKh lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s jpk fþofhka fidhd tu jpkj,g háka brla we£ug
isiqkag mjikak'
mshjr 3
²² oka;c z,Z y,a j fhÿKq jpk iys; f;dard.;a fþohla ieu isiqfjl=g u ,nd
fokak'
²² oka;c z,Z y,a j fhÿKq fþofha we;=<;a jpkhla Yío kÕd lshjkak'
²² tu jpkh fidhd háka brla we£ug Wmfoia fokak'
²² fuf,i fþofha i|yka tjeks jpk ish,a, u m%ldY lr jpkh háka brla
we£ug Wmfoia fokak'
²² tu jpkj, oka;c z,Z y,a j fh§ we;s whqre meyeÈ,s lrkak'
256
uf.a udud fiajh lrkafka iuqmldr Kh fok iñ;shl h' Èkla
wms ududf.a f.or .sfhuq' tys § udud ;d;a;d iuÕ Tyq fiajh lrk
wdh;kh ms<n s | j l;d lf<a h'
Kh fok iñ;shla ksid fndfyda idudðlhka tu iñ;sfhka Kh uqo,a
,nd .kakd nj udud mejiqfõ h' tfia Tjqka ,nd .kakd Kh uqo, udisl
jdßl f,i Khlref.ka wh lr .kakd nj;a" ksis mßÈ Kh .kqfokq
f.jd ksu l< miq Tyqg kej; Kh uqo,la whÿï l< yels nj o mejiS h'
—b;ska u,a,S uqo,a Khg .;a;dg miafi" f.jkafka ke;s wh;a we;s
fka˜ hehs ;d;a;d weiqfõ h'
—tfyu wh ke;=j u fkdfjhs' Kh .kak whg kS;s ud,djla ;sfhk
ksid" nhg ljqre;a Kh fkdf.jd bkafka keye˜ udud ms<;
s r= e ÿkafka h'
—whshdg;a Kh uqo,la ´kE kï ug lshkak' ug mq¿jka Wojq lrkak˜
udud ;d;a;df.ka úuiqfõ h'
—uu leu;s keye u,a,S Khldrfhla fjkak' ,efnk foa wrmßiaiug
mdúÉÑ lrf.k bkak tl Kh fjkjg jeäh fyd|hs˜ ;d;a;df.a ms<; s r=
úh'
mshjr 2
²² fþofha i|yka my; jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
Kh fok iñ;sh Kh .kqfokq
Kh uqo, Khg
Khlre
²² tu jpk .=rejrhd isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² tu jpkj, wdrïNfha uQ¾Oc zKZ fh§ we;s wdldrh meyeÈ,s lrkak'
²² ta wkqj j¾;udk isxy, NdIdfõ zKhZ hk jpkfha muKla uQ¾Oc zKZ uq,ska
fhfok nj wjOdrKh lrkak'
²² yqkq mqjrefõ ,shd we;s jpk fþofhka fidhd tu jpkj,g háka brla we£ug
isiqkag mjikak'
mshjr 3
²² zKhZ hk jpk fhÿKq f;dard.;a fþohla$ilia lr.;a fþohla ieu isif
q jl=g
u ,nd fokak'
²² fþofha we;=<;a zKhZ f,i fhÿKq jpkhla Yío kÕd lshjkak'
²² tu jpkh fidhd háka brla we£ug Wmfoia fokak'
²² fuf,i fþofha i|yka tjeks jpk ish,a, u m%ldY lr jpkh háka brla
we£ug Wmfoia fokak'
²² tu jpkj, zKhZ hkak fh§ we;s wdldrh ;j ÿrg;a ;yjqre lrkak'
257
w;S; ld, l%shd moj, fhfok uQ¾Oc zKZ
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² fþoh ksYaYío j lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² wk;=re j .=rejrhd fþoh wdo¾Y lshùul fhfokak'
mshjr 2
²² fþofha i|yka my; jpk yqkq mqjrefõ ,shkak'
ieriqfKa h' ì÷fKa h' jeä jqfKa h'
weiqfKa h' jegqfKa h' ke;s jqfKa h'
fi,jqfKa h' is;=‚ oekq‚'
mshjr 3
²² w;S; ld, l%h
s d mo fhÿKq f;dard .;a fþohla ieu isif
q jl=g u ,nd fokak'
²² fþofha we;=<;a uQ¾Oc zKZ fhÿKq w;S; ld, l%shd mohla Yío kÕd lshjkak'
²² tu jpkh fidhd háka brla we£ug Wmfoia fokak'
²² fuf,i fþofha i|yka uQ¾Oc zKZ fhÿKq w;S; ld, l%shd mo ish,a, u m%ldY
lr jpkh háka brla we£ug Wmfoia fokak'
²² tu l%shd moj, uQ¾Oc zKZ fh§ we;s wdldrh ;j ÿrg;a ;yjqre lrkak'
258
w,amm%dK wlaIr iy uydm%dK wlaIr
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka j.=j m%o¾Ykh lrkak'
w,amm%dK uydm%dK
l L
. >
p P
c ®
g G
v V
; :
o O
m M
n N
²² w,amm%dK wlaIr iys; fma<sh .=rejrhd my<g lshjkak'
²² .=rejrhd isiqka iuÕ lsysm jrla w,amm%dK wlaIr lshjkak'
²² uydm%dK wlaIr iys; fma<sh my<g .=rejrhd lshjkak'
²² .=rejrhd iuÕ isiqkag o lsysm jrla uydm%dK wlaIr lshjkak'
²² wk;=re j w,amm%dK yd uydm%dK wlaIr hq., jYfhka .=rejrhd lshjkak'
Wod ( l - L
. - >
²² .=rejrhd iuÕ isiqkag o w,amm%dK iy uydm%dK wlaIr hq., jYfhka lsysm
jrla lshùug wjia:dj fokak'
²² fuys § wlaIr hq., jYfhka lshùfï § .=rejrhd w,amm%dK wlaIr yd uydm%dK
wlaIr fyd¢ka Yío lr lshjkak'
²² w,amm%dK wlaIr yd uydm%dK wlaIrj, Yíouh fjki ;yjqre jk mßÈ fuf,i
lsysm jrla lshjkak'
²² ta wkqj w,amm%dK wlaIrhg jvd uydm%dK wlaIrhg jeä nrla$jeä y~la fhÈh
hq;= njg wjOdrKh lrñka ta Yío w;r fjki meyeÈ,s lr ;yjqre lrkak'
²² fuf,i .=rejrhd iuÕ isiqkag o w,amm%dK iy uydm%dK wlaIr hq., jYfhka
lsysm jrla lshùug wjia:dj fokak'
259
mshjr 2
²² my; i|yka jpk m;%sld m%o¾Ykhg iqÿiq mßÈ ilia lr .kak'
260
m;%sld wxl 7 m;%sld wxl 8
w,amm%dK —;˜ uydm%dK —:˜ w,amm%dK—o˜ uydm%dK —O˜
;, r:h olaI Okh
;j,u l:kh oK Okq¾Or
;U w¾:h oka; OfkaYajr
;r.h .%ka:h orkqj Ouksh
;Kfld< id¾:l o¾Yl Or‚;,h
;rKh wjia:dj o¾Yk Oj,
;reK m%:udOdr ojq, O¾ñIaG
;¾lh m%:uhd oYlh OdkH
;,m m%d¾:kh oykh m%isoaO
;yku mDÓúh ol=K; ffO¾hh
mshjr 2
²² wxl 01 jpk m;%sldj m%o¾Ykh lrkak'
²² isria w;g we;s w,amm%dK zlZ wlaIrh iys; jpk lshjkak'
²² tu jpk isiqka ,jd lsysm jrla lshjkak'
²² wk;=re j isria w;g we;s uydm%dK zLZ wlaIrh iys; jpk lshjkak'
²² tu jpk isiqka ,jd lsysm jrla lshjkak'
²² w,amm%dK zlZ yd uydm%dK zLZ wlaIr fhfok jpk ;sria w;g lshjkak'
261
lu; Lksc
lÜg,h f,aLkh
lvq¨ f,aLl
l;kaorh m%uqL
lkal¨ YdLdj
lrj, ixLHdj
lr<sh wdLHd;h
l,n, uqLh
l¿jr uqLH
lreKdj fi!LH
²² w,amm%dK wlaIr iys; jpk yd uydm%dK wlaIr iys; jpk Yío lrk úg
w,amm%dK wlaIrj,g jvd uydm%dK wlaIrj,g jeä nrla$jeä y~la fhfok
mßÈ Yío kÕd lshjkak'
²² isiqkag wlaIr fol w;r fjki wjfndaO jk mßÈ lshùug;a wjOdrKh lrkak'
²² fï wdldrhg lsysm jrla jpk m;%sldj lshjkak'
²² isiqkag lKavdhï jYfhka yd ;ks j jpk lSug wjia:dj fokak'
mshjr 4
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka jpk iys; m;%sld lKavdhï m%udKhg ilia lr .kak'
Wod (
262
²² my; i|yka wdldrfha j.=jla iys; A3 fld<hla ne.ska lKavdhïj,g ,nd fokak'
Wod (
w,amm%dK zlZ uydm%dK zLZ
²² w,amm%dK zlZwlaIr iys; jpk iy uydm%dK zLZ wlaIrh iys; jpk m;%sldfjka
lmd fjka lr j.=fõ we,ùug Wmfoia fokak'
²² lKavdhfï isiqkag jpk m;%sldj m%o¾Ykh lrñka lshùug fhduq lrkak'
mshjr 5
263
W10
bf.kqï m,
²² Wla;h" l¾uh iy l%shdj ksjerÈ j fhdoñka ir, jdlH ,shhs'
²² jdlHhl Wla;fhys m%dKjdÖ iy wm%dKjdÖ fNaoh i,ld l%shd moh fhdohs'
²² Wla; mofha taljpk nyqjpk fNaoh wkqj l%shd moh fhdohs'
²² zuu$wmsZ Wla;h f,i fhfok jdlHj, l%shd moh ksjerÈ j ,shhs'
²² m%:u mqreI kdu mo Wla;h f,i fhfok jdlHj, l%shd moh ksjerÈ j ,shhs'
²² Wla; mo iy wkqla; mo jdlHhl ksjerÈ j fhdohs'
²² zo$;a$hs$yd$iyZ hkak fhdod tl;= jk kdumo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq
jdlHj, l%shd moh ksjerÈ j fhdohs'
²² wlaIr úkHdifha ksjerÈ Ndú;h m%o¾Ykh lrhs'
kdu mo
l%shdldrlu 01
mshjr 1 (
²² wNHdi fmd;aj, my; i|yka wdldrfha j.=jla we| .ekSug isiqkag Wmfoia
fokak'
kdu moh øjH kdu mqoa., kdu ia:dk kdu i;a;aj kdu
²² .=rejrhd mjik kdu moh j.=fõ zkdu mohZ hk ;Srefõ ,shk f,ig isiqkag
mjikak'
²² wk;=re j tu kdu moh wh;a j¾.h bÈßfhka z√Z ,l=K fh§ug isik q g
a Wmfoia
fokak'
²² fuf,i .=rejrhd kdu mo lsysmhla mjid fï wdldrhg isiqka l%shdldrlfuys
ksr; lrjkak'
264
mshjr 2
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
isßu;a
isßu;a WoEikska u wjÈ úh' l=re,a,kaf.a ñysß kdoh ñysß .S;hla
fia Tyqg yeÕ=‚' Tyq ú.i uqyK
q fidaod lshùï fmd; /f.k lshjkakg
mgka .;af;a h' mQid;a n,a,d;a fmd;a fïih hg .=<s .eiS ks|d isá;s'
—wfma mq;d fldÉpr fyd| o @ Wfoka u keÕsg,d mdvï jev˜ wïud
;d;a;dg lshkq ug weis‚'
—Th fla;,h fmdâvlg fuydg fokak' uu j;=r tlla <sfma
;shkakï˜ hehs ;d;a;d lsjf
q õ h'
lshùï fmd; lshùfuka wk;=re j Ñ;% fmd;;a" mdg fmÜáh;a"
mekai,;a f.k —ysñÈßfha wisßh˜ ms<n
s | j Ñ;%hla wekafoñ' ta jk úg
Trf,daif
q õ fõ,dj 7'00 igyka ù ;sn‚ q '
—mq;d" uu wo uyr.u iSh,df.a f.or .syks a tkak hkjd' uf.
mq;d fyd| <uhd jf.a mdvï jev bjr lr,d" fi,a,ï lr,d mßiaiug
bkak ´kE˜ hehs ;d;a;d lsjf
q õ h'
fldÜgdfõ we;s wfma ksjfia isg mkakm
s á
s h miq l< úg uyr.u
k.rh yuq fõ'
—fyd|hs ;d;a;d' ;d;a;d;a mßiaiug .syxs tkak˜ hehs isßu;a mejiqfõ
h'
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² my; i|yka mßÈ j.=jla wNHdi fmdf;a we| by; fþofha i|yka kdu mo
f;dard f.k j.=j iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
kdu mo
øjH kdu mqoa., kdu ia:dk kdu i;a;aj kdu
mshjr 3
²² mshjr 2ys j.=fõ we;=<;a kdu mo j¾. y;rg wh;a mo y;rla f.k jdlH
y;rla ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
265
m%dKjdÖ iy wm%dKjdÖ kdu mo
l%shdldrlu 02
mshjr 1
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla isiqkag ,nd fokak'
mshjr 2
²² by; fþofha i|yka m%dKjdÖ mo yd wm%dKjdÖ kdu mo my; i|yka wdldrfha
j.=jl fjka lr ,sùug Wmfoia fokak'
266
mshjr 3
²² my; i|yka lúh m%o¾Ykh lrkak'
²² tu lúh isiqka iuÕ .dhkd lrkak'
irex.f,a irex.f,a
by< wyfi mdfjkjd
.=jka hdkhla jdf.a
by<g by<g hkjd
u,a,S ta oel i;=áka
kQ, mßiaiñka wrka
iq<Õ iuÕ fmdrnÈñka
irex.,h Wv hjkjd
whsfh ug;a irex.,h
by< wyfi md lrkak
álla ú;r fokak neß o
kx.s wikjd
by< wyfi mshd i,k
l=re,af,la o irex.,h
by<g by<g hk úg
i;=g oefkkjd
mshjr 4
²² by; lúfha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² lúfha we;=<;a m%dKjdÖ kdu mo iy wm%dKjdÖ kdu mo fjka lr ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 5
²² my; i|yka m%dKjdÖ kdu mo iy wm%dKjdÖ kdu mo fhdod jdlH ilia lr
,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² .=jka hdkh ²² irex.,h ²² kx.S
²² u,a,S ²² l=re,af,da
267
mqreI ,sx. kdu mo iy ia;%S ,sx. kdu mo
l%shdldrlu 03
mshjr 1
²² my; i|yka lúj, msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² tu lú .=rejrhd iuÕ lsysm jrla ;d,hg .dhkd lrkak'
9' mqxÑ uu;a u,la jf.hs 10' mqxÑ frdai u,la fia u
ieuod iqj| hs wk.s hs iqj| úysÿjd oi; u
ieu fokdf. wdorh hs f,dj iqj¢ka ieu Èkl u
ta orejd uu u ;uhs ;nk oeßh uu hs lÈu
mshjr 2
²² my; i|yka j.=j isiqkag msgm;a lr .ekSug fokak'
mqreI ,sx. kdu mo ia;%S ,sx. kdu mo
²² mshjr 1ys ,nd ÿka lú lshjd tys i|yka mqreI ,sx. kdu mo yd ia;%S ,sx. kdu
mo fjka lr j.=fõ ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
268
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² ysia;ekg iqÿiq moh jryka ;=<ska f;dard ,sùug Wmfoia fokak'
269
5' uf.a u,a j;af;a 6' frdai u,a fmdl=re
frdai .ia fndfyd we;af;a oel uf.a is; msì¥
frdai .ia wiafia fkdfhla meye .ekajQ
frdai u,a fmdl=rla u we;af;a is;g ñysrla tla jQ
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
kdu moh taljpk nyqjpk
270
Wla; mo y÷kajd §u
taljpk Wla; mo
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
²² by; i|yka fþoh lshjd taljpk Wla; moj, iajrEm fol my; j.=fõ ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
taljpk Wla; mo
) )
) )
) )
) )
²² tys § fþofhka mßndysr WodyrKhla f.k fuu l%shdldrlu isÿ lrk whqre
meyeÈ,s lrkak'
Wod ( uqjd uqfjla
271
taljpk Wla; mo iy nyqjpk Wla; mo
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska isiqkag ,nd fokak'
taljpk wkqla; mo
mqreI ,sx. wkqla; mo iy ia;%S ,sx. wkqla; mo
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² wod< mqreI ,sx. wkqla; mohg wod< ia;%S ,sx. wkqla; moh hd lsÍug isiqkag
wjia:dj fokak'
272
mqreI ,sx. wkqla; mo ia;%S ,sx. wkqla; mo
fjf<kafol= lsß,a,shl
mçjrhl= uqj fokl
.dhlfhl= ldka;djl
l=re,af,l= úÿy,am;sjßhl
l=l=f<l= mçjßhl
uqjl= lsls<shl
úÿy,am;sjrhl= fjf<kaÈhl
mqreIfhl= .dhsldjl
mshjr 2
²² .=rejrhd ia;%S ,sx. taljpk wkqla; mohla mjikak'
²² tu ia;S% ,sx. wkql;a mohg wod< mqreI ,sx. taljpk wkql;
a moh ,sùug isik
q g
a
Wmfoia fokak'
²² fuf,i ia;%S ,sx. taljpk wkqla; mo lsysmhla mjid Bg wod< mqreI ,sx.
taljpk wkqla; mo ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
mshjr 3
²² .=rejrhd mqreI ,sx. taljpk wkqla; mohla mjikak'
²² tu mqreI ,sx. taljpk wkql;a mohg wod< ia;S% ,sx. taljpk wkql;
a moh ,sùug
isik
q g
a Wmfoia fokak'
²² fuf,i mqreI ,sx. taljpk wkqla; mo lsysmhla mjid Bg wod< ia;%S ,sx.
taljpk wkqla; mo ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
mqreI ,sx. ia;S% ,sx.
wkqla; moh
taljpk wkqla; taljpk wkql; a
273
taljpk Wla; mo iy taljpk wkqla; mo
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² taljpk Wla; mohg wod< taljpk wkqla; moh hd lsÍug isiqkag Wmfoia
fokak'
mshjr 2
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² taljpk Wla; mohg .e<fmk taljpk wkql;
a moh ,sùug isik
q g
a wjia:dj fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² taljpk wkqla; mohg .e<fmk taljpk Wla; moh ,sùug isiqkag Wmfoia
fokak'
274
taljpk wkqla; mo taljpk Wla; mo
fifkú;=ful=
l;=jßhl
fin<l=
uydpd¾hjrhl=
msfhl=
275
mshjr 2
²² .=rejrhd nyqjpk Wla; mohla mjikak'
²² tu Wla; mohg wod< wkqla; moh ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² .=rejrhd nyqjpk wkqla; mohla mjikak'
²² tu wkqla; mohg wod< Wla; moh ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² fuf,i nyqjpk Wla; mo yd nyqjpk wkqla; mo udrefjka udrejg mjiñka
mjik jpkhg wod< nyqjpk Wla; moh fyda nyqjpk wkqla; moh fyda ,sùug
isiqkag wjia:dj fokak'
taljpk Wla; mo" nyqjpk Wla; mo iy taljpk wkqla; mo" nyqjpk wkqla; mo
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² taljpk Wla; mo" nyqjpk Wla; mo iy taljpk wkqla; mo" nyqjpk wkqla;
mo lvodis ;Srej, ,shd frda,a lr n÷klg oud .kak'
²² frda,a lrk ,o lvodis ;Sre oeuQ n÷k .=re fïih u; ;nkak'
²² .=rejrhd wyUq f,i isiqfjl= le|jkak'
²² .=re fïifha ;nd we;s n÷fkka frda,a lrk ,o lvodis ;Srejla f.k tys we;s
Wla; moh fyda wkqla; moh fyda Yío kÕd mjik f,ig Wmfoia fokak'
²² tu isiqjd mejiQ moh taljpk Wla; mohla o taljpk wkqla; mohla o nyqjpk
Wla; mohla o" nyqjpk wkqla; mohla oehs mejiSug wjia:dj fokak'
²² isiqjd mejiQ mohg wkqj th ksjerÈ f,i kï lrkjd oehs mejiSug isiqkag
wjia:dj fokak'
²² fuf,i wyUq f,i f;dard .;a isikq a lsym
s fofkl= l%h
s dldrlfuys ksr; lrjkak'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² taljpk yd nyqjpk Wla; mo;a taljpk yd nyqjpk wkqla; mo;a lvodis
;Srej, ,shd lÜg, idod lKavdhïj,g ,nd fokak'
²² A3 fld<hl yria w;g taljpk Wla; mo" nyqjpk Wla; mo" taljpk wkqla;
mo iy nyqjpk wkqla; mo hehs ,shQ my; i|yka wdldrfha j.=jla we| ieu
lKavdhulg u tl ne.ska ,nd fokak'
Wod (
taljpk nyqjpk taljpk nyqjpk
Wla; mo Wla; mo wkqla; mo wkqla; mo
²² ieu lKavdhulg u ,nd ÿka lvodis ;Sre lÜg,fha i|yka mo by; j.=jg
wkqj we,ùug isiqka fhduq lrkak'
276
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² § we;s taljpk wkqla; mohg .e<fmk nyqjpk wkqla; moh ,sùug isiqkag
wjia:dj fokak'
f.dúhl= - ''''''''''''''''''''''''
ñ;=ßhl - ''''''''''''''''''''''''
YsIHfhl= - ''''''''''''''''''''''''
wef;l= - ''''''''''''''''''''''''
ñ;=frl= - ''''''''''''''''''''''''
ffjoHjßhl - ''''''''''''''''''''''''
ñksfil= - ''''''''''''''''''''''''
.dhlhl= - ''''''''''''''''''''''''
YsIHdjl - ''''''''''''''''''''''''
f.ú,shl - ''''''''''''''''''''''''
orejl= - ''''''''''''''''''''''''
md,sldjl - ''''''''''''''''''''''''
mshjr 4
²² my; mejreu ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
277
{d;Ska
<oeßhl
i;=ka
fudkre
wms
l=re,af,la
.=rejrfhl=
<uhs
idudðldjl
²² § we;s moh" taljpk Wla; mohla o nyqjpk Wla; mohla o" taljpk wkqla;
mohla o nyqjpk wkqla; mohla oehs wod< ;Srefõ z√Z,l=K fhdod igyka
lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² my; mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² my; i|yka tla jdlHj, l¾uh háka brla we£ug isiqkag Wmfoia fokak'
278
mshjr 3
²² my; mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² my; i|yka tla tla jdlHj, l%shd moh jgd fldgqjla we£ug Wmfoia fokak'
wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo$nyqjpk Wla; mo iys; j¾;udk ld, jdlH ,sùu'
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
wyi iy mßirh
jgmsgdj fnfyúka iqkoa r h' by< wyi;a iqkoa r h' wjg
jgmsgdj o tf,i h' wE; wyfia j,dl=¿ ta fï w; mdfjhs' tlajr
u úYd, j,dl=<la wE;ska meñfKhs' ish¨ u mqxÑ j,dl=¿ úYd,
j,dl=¿j,ska jefihs' WoEik ysre o úYd, j,dl=<lg jefihs'
ysre áflka ál fmfkhs' uq¿ mßirh u tla jr u wdf,dalj;a
fjhs' l=re,af,la by< wyfia b.sf<hs' ta l=re,a,d ;u leoe,af,ka
msg j lEu fidhd hhs' wjg mßirh ;j ;j;a t<sh fjhs' úúO
j¾Kfhka hq;a u,a msfmhs' iuka msÉp u,a m÷f¾ u,a tl fol
msfmhs' iuka msÉp u,a iqj| oi; me;sfrhs' frdai m÷f¾ frdai
u,la msfmhs' me‚ l=re,a,d frdai u, foig mshdUhs' uq¿ mßirh
u áflka ál l,n,ldÍ fjhs'
279
²² fþofha i|yka wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo iy nyqjpk Wla; mo fhfok
jdlH f;dard my; wdldrfha j.=jl ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo yd wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo ,nd § jdlH
f.dvkÕd ,sùug isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
m%dKjdÖ taljpk Wla; mo$nyqjpk Wla; mo iys; j¾;udk ld, jdlH ,sùu
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² my; i|yka fþo iys; m;%sldj msgm;a lr ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
f.dhï lmk od
wfma ksji wi, we;s lr,sheoafoa fj,a hdfha f.dhï meiS we;'
l=l<= d l=ll
a = l+la l=ll
a = l+la hehs y~ kÕhs' l=re,af,da lsÑ ìÑ hehs
kdo lr;s'
wfma ndmamd iuÕ f,dl= udud;a fmdä udud;a WoEik wfma ksjig
meñfK;s' wïud iy mqxÑ wïud l=ii a f
s ha weUq,g wjYH oE iQodkï
lr;s'
—wms Wfoa wg fjkfldg weUq, wrka tkjd˜ hehs wïud ;d;a;dg
wefikakg lshhs'
—yß" yß ta fj,dj fyd|hs˜ hehs ;d;a;d ta i|yd ms<;
s r
= e fohs'
—wïfï uu;a tkjd weUq, f.kshk fldg˜ kx.S y~ kÕd mjihs'
isßu,a" ;sir iy hisre o Wfoa u kshr Èf.a wfma l=Ur
q g t;s'
Wfoa yhyudr jk úg ;d;a;d iuÕ ndmamd;a f,dl= udud;a l=Ur q g
meñfK;s' fmdä udud" iqk,s a udud iy úl=ï udud o l=Urq wi,
idlÉPdjl fhfo;s'
—whsfha wms fï me;af;a b|ka f.dhï lmuq˜ iqk,
s a udud fhdackd
lrhs'
—tal fyd|hs u,a,'S tfykï oeka wms f.dhï lmkak mgka .ksu˜q
hehs ;d;a;d ieu fokdg u wefikakg Wia yçka lshhs'
280
mshjr 2
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla isiqkag ,nd fokak'
²² wk;=re j .=rejrhd fþoh lshjkak'
²² isiqka ijka §ug fhduq lrkak'
²² fþofha we;=<;a m%dKjdÖ taljpk yd nyqjpk j¾;udk ld, jdlH ms<sn| j
wjOdrKh lrñka isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 3
²² zf.dhï lmk odZ fþofha we;=<;a m%dKjdÖ taljpk yd nyqjpk j¾;udk ld,
jdlH fjka lr ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s m%dKjdÖ taljpk j¾;udk ld, jdlH nyqjpk j¾;udk ld, jdlH
njg yrjd ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
my; i|yka j¾;udk ld, taljpk jdlH nyqjpk jdlH
njg yrjd ,shkak'
mshjr 5
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s m%dKjdÖ nyqjpk j¾;udk ld, jdlH taljpk j¾;udk ld, jdlH
njg yrjd ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
281
my; i|yka j¾;udk ld, nyqjpk jdlH taljpk jdlH njg
yrjd ,shkak'
1' .=rejre WoEikska u mdi,g t;s'
''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''
2' <uhs iuÕsfhka fi,a,ï lr;s'
''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''
3' me‚ l=re,af,da u,a me‚ fnd;s'
''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''
4' whsh,d mqia;ld,fha fmd;a lshj;s'
''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''
5' isxyfhda le,Efõ Ôj;a fj;s'
''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''
mshjr 6
²² m%dKjdÖ taljpk j¾;udk ld, jdlH iy nyqjpk j¾;udk ld, jdlH my
ne.ska idod ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
282
²² tys § zwïudZ hk moh fjkqjg zwE$wehZ hk Wla; mo Ndú; lr we;s wdldrh
isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 3
²² fojk fþofhka z;d;a;dZ ms<sn| úia;r flfrk nj mjikak'
²² tys § z;d;a;dZ hk moh fjkqjg zTyqZ hk mo Ndú; lr we;s wdldrh isiqka
iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 4
²² ;=ka jk fþofhka zlsáhdZ ms<sn| úia;r flfrk nj mjikak'
²² tys § zlsáhd iy W!Z hk mo Ndú; lr we;s wdldrh isiqka iuÕ idlÉPd
lrkak'
mshjr 5
²² ta tla tla fldgig wod< j ilia lr.;a my; mejreu isiqkag ,nd fokak'
²² fþoj, i|yka zwïud' ;d;a;d yd lsáhdZ hk mo fjkqjg zwE$weh" Tyq" W!Z hk
mo we;s nj mjikak'
²² fþo weiqfrka jdlH ,shkak'
wïud
uf.a wïudf.a ku ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
;d;a;d
uf.a ;d;a;df.a ku ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''' '''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
lsáhd
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
283
mshjr 6
²² my; i|yka mejreu isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s jdlHhg miq j zwE$weh" Tyq" W!Z f,i .e<fmk mßÈ fhdod jdlH
iïmQ¾K lsÍug Wmfoia fokak'
.e<fmk mßÈ zwE$weh" Tyq" W!Z fhdod jdlH iïmQ¾K lrkak'
1' fjo uy;d T!IO me<Eá fiùug le,hg hhs'
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ÿ¾,N .Kfha T!IO me<Eá fidhd .kshs'
2' fudkrd ms,a úoyd kegqula kghs'
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' wdvïnrfhka jgmsg n,hs'
3' bxðfkarejrhd ksjdi ixlS¾Khla bÈlsÍu i|yd msg;a fjhs'
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ta i|yd Wmfoia imhhs'
4' .=re;=ñh ieu úg u iskd uqiq uqyq‚ka isáhs'
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' m%sh jpkfhka l;d lrhs'
5' fjf<| jHdmdßlhd W.;a" nqoaêu;a wfhls'
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ;u jHdmdrh idOdrK j mj;ajd f.k hhs'
mshjr 7
²² my; i|yka ud;Dld isiqkag ,nd fokak'
Wod ( ) uf.a .=re;=ud$uf.a .=re;=ñh
)) wm ksjfia iqr;,d
)) uf.a fyd| u hy¿jd$fhfy<sh
²² ;uka leu;s ud;Dldjla hgf;a j¾;udk ld, jdlH 5la ,sùug isik
q g
a wjia:dj
fokak'
²² tys § zwE$weh" Tyq" W!Z Wla; mo fh§u wjOdrKh lrkak'
284
mshjr 2
²² fþo lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla isiqkag ,nd fokak'
²² wk;=re j .=rejrhd iuÕ fþo lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² m<uqjk fþofhka z;sidßZ iy zukq;sZ fyj;a ia;%S ,sx. Wla; mo folla ms<sn|
úia;r flfrk nj mjikak'
²² tys § ia;%S ,sx. Wla; mo fol fjkqjg zTjqyqZ hk moh Ndú; lr we;s wdldrh
isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 3
²² fojk fþofhka zwß; iy ukqlZ fyj;a mqreI ,sx. Wla; mo folla úia;r
flfrk nj mjikak'
²² tys § mqreI ,sx. Wla; mo fol fjkqjg zTjqyqZ hk moh Ndú; lr we;s wdldrh
isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 4
²² ;=kajk fþofhka ia;%S ,sx. yd mqreI ,sx. Wla; mo úia;r flfrk nj mjikak'
²² tys § ia;%S ,sx. yd mqreI ,sx. Wla; mo fjkqjg zTjqyqZ hk moh Ndú; lr we;s
wdldrh isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 5
²² fþoj, tla tla fldgig wod< j ilia lr.;a my; mejreï m; isik
q g
a ,nd fokak'
²² fþofha i|yka lreKq f.dkq lr ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
;sidß iy ukq;s
;sidß iy ukq;s fyd| ñ;=ßfhda h'
'''''''''''''''' ''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''''''''''''''' ''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''''''''''''''' ''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
'''''''''''''''' ''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
wß; iy ukql
wß; iy ukql fyd| ñ;=frda h'
''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
''''''''''''''''''''''' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
285
mshjr 6
²² my; i|yka mejreu isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s jdlHhg miq j zTjqyqZ hk moh .e<fmk mßÈ fhdod jdlH f.dv kÕd
,sùug Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; ilia lr isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s taljpk jdlH nyqjpkhg yrjd ,sùug Wmfoia fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s nyqjpk jdlH taljpk jdlH njg yrjd ,sùug Wmfoia fokak'
287
mshjr 5
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s jdlH ksjerÈ j f.dv kÕd ,sùug Wmfoia fokak'
frdai u,
uf.a ñÿf,a frdai m÷rls' frdai m÷f¾ frdai u,la msmS we;'
th fndfyda w,xldr h' th ;o r;= frdai u,ls' th jgd iuk,a¨
mshdU;s' frdai uf,a ,iaik jpkfhka úia;r l< fkdyels h'
th ta ;rï u m%hs Wmojk u,ls' tfy;a th Èfkl mr ù hkq
we;'
mshjr 2
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla isiqkag ,nd fokak'
²² wk;=re j .=rejrhd iuÕ fþoh lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofhka mejfikafka zfrdai u,Z ms<sn| j nj;a frdai u, úia;r lsÍu i|yd
zthZ hk moh Ndú; lr we;s wdldrh;a isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 3
²² my; igykg wkqj zfrdai u,Z ms<sn| j fþofhka úia;r flfrk wjia:d
jdlH f,i fm<.eiaùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² tys § zthZ hk moh Ndú; lr jdlH ,sùug isiqka fhduq lrkak'
288
frdai u,
uf.a ksjfia frdai m÷rls'
frdai m÷f¾ frdai u,la msmS we;'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '
frdai uf,a ,iaik jpkfhka úia;r l< fkdyels h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s jdlHhg miqj zthZ hk moh fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isik
q g
a Wmfoia
fokak'
mshjr 5
²² my; i|yka ud;Dld isiqkag ,nd fokak'
Wod ( uf.a fmd;" uf.a mekai," wfma mdi,
²² ;uka leu;s ud;Dldjla hgf;a jdlH 05la ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² tys § zthZ hk moh fh§u wjOdrKh lrkak'
289
ztajdZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlH ,sùu
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
jeõ
w;S;fha rc l< fndfyda rcjreka jeõ idod we;' tajd
f.dú;ekg fndfyda Wojq imhhs' tajd f.dú;ekg wjYH c,h
imhhs' jeõ hkq lDIs l¾udka;hg w;HjYH fohls' tajd ta
;rug u lDIs l¾udka;h yd noaO ù mj;shs' j¾Idj fkdue;s
ld,j, jeõj, we;s c,fha jákdlu lshd ksu l< fkdyels h'
tajd wkd.;hg o iqrlaIs; j ;nd .ekSu wm i;= j.lSuls'
mshjr 2
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla isiqkag ,nd fokak'
²² wk;=re j .=rejrhd iuÕ fþoh lshùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofhka mejfikafka zjeõZ ms<sn| j nj;a" ta ms<sn| j úia;r lsÍug ztajdZ hk
moh Ndú; lr we;s wdldrh;a isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 3
²² my; igykg wkqj zjeõZ ms<sn| j fþofhka úia;r flfrk wjia:d jdlH
f,i fm<.eiaùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² tys § ztajdZ hk moh Ndú; lr jdlH ,sùug isiqka fhduq lrkak'
jeõ
)) w;S;fha rc l< fndfyda rcjreka jeõ idod we;'
)) ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) jeõ hkq lDIs l¾udka;hg w;HjYH fohls'
)) ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) j¾Idj fkdue;s ld,j, jeõj, we;s c,fha jákdlu
lshd ksu l< fkdyels h'
)) ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s jdlHhg miq j ztajdZ hk moh fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isik
q g
a Wmfoia
fokak'
290
.e<fmk mßÈ ztajdZ hk moh fhdod jdlH iïmQ¾K lrkak'
291
mshjr 2
²² wm%dKjdÖ taljpk Wla;hla iys; j¾;ud, ld, iy w;S; ld, jdlH my
ne.ska ,sùug isiqkag wjia:dj ,nd fokak'
mshjr 2
²² wk;=re j wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo fhÿKq w;S; ld, jdlHhla .=rejrhd
mjikak'
²² wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo fhÿKq w;S; ld, nyqjpk jdlHhla ,sùug fokak'
²² tla tla isiqjd úiska ,shk ,o jdlH lKavdhfï isiqka w;r udre lr .ksñka
tajd ksjerÈ j ,shd we;a oehs úuikak'
wm%dKjdÖ taljpk Wla; mo fhÿKq w;S; ld, jdlH iy wm%dKjdÖ nyqjpk Wla; mo
fhÿKq w;S; ld, jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² .=rejrhd wm%dKjdÖ taljpk w;S; ld, jdlHhla mjikak'
²² tu jdlHhg wod< wm%dKjdÖ nyqjpk w;S; ld, jdlHh ,sùug isiqkag wjia:dj
fokak'
²² fuf,i jdlH lsysmhla m%ldY lr isiqka l%shdldrlfuys ksr; lrjkak'
mshjr 2
²² .=rejrhd wm%dKjdÖ nyqjpk w;S; ld, jdlHhla mjikak'
²² tu jdlHhg wod< wm%dKjdÖ taljpk w;S; ld, jdlHh ,sùug isiqkag wjia:dj
fokak'
²² fuf,i jdlH lsysmhla m%ldY lr isiqka l%shdldrlfuys ksr; lrjkak'
292
mqreI ,sx. yd ia;%S ,sx. taljpk Wla; mo iuÕ l%shd mofha Ndú;h - w;S; ld,h
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH fjka lr
,shkak'
wYajhd fõ.fhka ÿjhs'
t<fok meáhdg lsß ÿkakd h'
wß; Èkm;d mdi,a .sfha h'
f.dúhd WoEikska u l=Uqrg hhs'
W;=< m%shjpk l;d lrhs'
foaYlhd yrj;a foaYkhla mj;ajhs'
rc;=ud idOdrK j kvq úi÷fõ h'
lsú¢h lú fmd;la t<soelajQjd h'
YsIHhd ;r.hg iyNd.s fjhs'
uqjd Èh fndhs'
²² j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH fjka lr ,sùug isiqkag Wmfoia
fokak'
mshjr 2
²² my; i|yka wdldrhg ilia l< j.=jla isiqkag ,nd fokak'
²² .=rejrhd j¾;udk ld, jdlHhla fyda w;S; ld, jdlHhla fyda Yío kÕd
mjikak'
²² .=rejrhd úiska mjik ,o jdlH j¾;udk ld, jdlHhla kï j.=fõ Bg wod<
fldgfia o" w;S; ld, jdlHhla kï j.=fõ Bg wod< fldgfia o ,sùug isiqkag
Wmfoia fokak'
²² fuf,i jdlH lsysmhla m%ldY lr isiqka l%shdldrlfuys ksr; lrjkak'
293
mshjr 3
²² my; i|yka mejrefï msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH fjka lr ,shkak'
ysre Wod úh' oji wdrïN úh' is;ï
= Ñ;%hla w¢hs' úyÕ l;kaor
fmd;la lshjhs'
—uf.a fyd| <uhs' Wfoka u keÕsg,d jev mgka wrf.k˜ iShd wm
foi n,d mejiqfõ h'
—;d;af;a" wo u,a,S tkjd lsjj
q d fka o@˜ hehs ;d;a;d iShdf.ka
weiqfõ h'
—wd ' ' ' Tõ' ug tal wu;l jqKd fka' tfykï b;ska wfma mqxÑ
megjq fokakd mqxÑ wïud tlal fyd|g fi,a,ï lrhs'˜ hkqfjka mejiQ
iShd j;=r ùÿrejla ìjqfõ h' iShd WoEikska u wjÈ ù j;=r ùÿrejla
fndhs' th iShdf.a fyd| mqreoaola nj wïud wmg mjihs'
—tfykï wo úfYaI lEula youq˜ hehs wïud ;d;a;dg fhdackd l<d
h' —wms Wfoag bUq,a lsßn;a youq˜ hehs ;d;a;d ri lrñka lsjf
q õ h'
—tal fyd|hs' kx.s bUq,a lsßn;aj,g f.dvla leu;s hs˜ hehs lshñka
wïud l=ii
a h
s g .shd h'
wïud idok bUq,a lsßn;a lEug úyÕ u,a,S fndfyda fia m%h
s lrhs'
mqxÑ wïud iy ndmamd tk ;=re wm isáfha fkdbjis,f
a ,ks'
²² fþofha i|yka j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH fjka lr ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH iy ia;%S ,sx. tal-
jpk w;S; ld, jdlH fjka lr ,shkak'
lsls<sh lEu fidhd .shd h'
.=rejrhd mdvï lshd ÿkafka h'
f.ú,sh weUq, ilia l<d h'
.srjd bÿKq fmar f.ähla lEfõ h'
wïud rij;a lEula ms<s.ekajQjd h'
ksfõolhd úia;r l:khla bÈßm;a lf<a h'
ffjoHjßh T!IO kshu l<d h'
f,aLlhd kjl;d fmd;la rpkd lf<a h'
fudkrd wdvïnrfhka jgmsg ne¨fõ h'
ifydaoßh kdgH ;r.hg iyNd.s jQjd h'
294
²² ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH iy mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH
fjka lr ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² my; i|yka wdldrhg ilia l< j.=jla isiqkag ,nd fokak'
ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH
²² .=rejrhd ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, jdlHhla fyda mqreI ,sx. taljpk w;S;
ld, jdlHhla fyda Yío kÕd mjikak'
²² mjik ,o jdlHh ia;%S ,sx. taljpk j¾;udk ld, jdlHhla kï j.=fõ Bg
wod< fldgfia o" mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlHhla kï j.=fõ Bg wod<
fldgfia o ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² fuf,i jdlH lsysmhla m%ldY lr isiqka l%shdldrlfuys ksr; lrjkak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï mf;a msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
mqreI ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH iy ia;S% ,sx. taljpk w;S;
ld, jdlH fjka lr ,shkak'
úfõlh M,odhS j .; lsÍu jeo.;a nj úÿy,am;skh s Èkla mdif,a
§ mejiqjd h' yis; ta ms<n
s | j ish ujg lsjf
q õ h' yis; Ñ;% we£ug
m%h
s lf<a h' yisks l;kaor ,sùug m%hs l<d h'
úfõl wjia:dj, § yis; j;a; my<g .sfha h' yis; wjg isß
kerUqfõ h' Ñ;% we£ug yis; woyia ,nd .;af;a wjg jgmsgdfjks'
yisks ñÿf,a we;s nxl=fjys jdä jQjd h'
ñÿf,a nxl=fõ isg yisks l;kaorhla ,sùug wjYH is;ú
s ,s tl;= l<d
h' wïud rij;a w.a.<d iuÕ f;a f.k;a ÿkakd h' ;d;a;d yis;f.a
iy yiskf s .a jevj,g Èß ÿkafka h'
²² fþofha i|yka ia;%S ,sx. taljpk w;S; ld, jdlH iy mqreI ,sx. taljpk
w;S; ld, jdlH fjka lr ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
295
mshjr 4
²² my; i|yka kdu mo fhdod w;S; ld, jdlH f.dvkÕd ,sùug isiqkag wjia:dj
fokak'
mqreI ,sx. yd ia;%S ,sx. nyqjpk Wla; mo iuÕ l%shd mofha Ndú;h - w;S; ld,h
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka j.=fõ oelafjk jdlH yqkq mqjrefõ ,shkak'
f.dúfhda l=Uqre jev lf<da h'
.=rejre fyd¢ka b.ekajf
Q jda h'
.=re;=ñh WoEikska u mdi,g wdjd h'
ffjoHjßh frda. mÍCIdfõ fhÿKd h'
kekaod ri leú,s f.kdjd h'
wïu,d fmd;a lshjQfjda h'
fudkre ms,a úoyd kegqfjda h'
u,a,S kdgHhla kerUqfõ h'
²² by; jdlH taljpk w;S; ld, jdlH iy nyqjpk w;S; ld, jdlH f,i fjka
lr ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
296
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² my; oelafjk fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
taljpk w;S; ld, jdlH iy nyqjpk w;S; ld, jdlH fjka lr ,shkak'
297
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² iqÿiq w;S; ld, l%shd mo jryka ;=<ska f;dard ysia;efkys ,sùug isiqkag uÕ
fmkajkak'
iqÿiq w;S; ld, l%shd moh jryka ;=<ska f;dard ysia;efkys ,shkak'
1' .dhsldfjda ix.S; ikao¾Ykhla ' ' ' ' ' ' ' ^meje;ajj
Q d h'$meje;ajf
Q jda h'&
2' .=rejßfhda wmg ksis u. ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ^fmkajQy'$fmkajQfõ h'&
3' ifydaorfhda iuÕsfhka fi,a,ï ' ' ' ' ' ' '^lrhs'$l<y'&
4' <uhs .=rejrekaf.a wjjdo ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ^ms<s.;ay'$ms<s.kshs'&
5' t<fokakq ;Kfld< ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ^lEfõ h'$lEfjda h'&
6' l%Svlfhda ch mrdch ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ^ú|.;ay'$ú|.;af;a h'&
7' l=re,af,da ;u leo,s lrd ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ^mshdU;s'$mshEUqfjda h'&
8' ñksiaiq Èjd ? jefvys ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ^ksr; úh'$ksr; jQy'&
9' YsIHdfjda mqia;ld,fhys fmd;a ' ' ' ' ' ' ' ^lshjQy'$lshjqjd h'&
10' ixpdrlfhda rfÜ iqkaor;ajh ' ' ' ' ' ' ' ' ^oel.;ay'$oel.;af;a h'&
l%shdldrlu 4
mshjr 1
²² my; oelafjk jdlH yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² tu jdlH w;S; ld, nyqjpkhg yrjd ,sùug isiqkag uÕ fmkajkak'
298
mshjr 2
²² my; i|yka jdlH yqkq mqjrefõ ,shkak'
²² tu jdlH w;S; ld, taljpkhg yrjd ,sùug isiqkag uÕ fmkajkak'
)) ;d;a;,d mdif,a Y%uodkhg iyNd.s jQfjda h'
)) f.dúfhda lu;a lú .dhkd l<y'
)) ñksiaiq me,a /lSug .shy'
)) wlal,d f.j,a msßisÿ lf<da h'
)) ldka;dfjda iñ;sfha § woyia oelajQfjda h'
)) isxyfhda .ia hg ks|d isáhy'
)) l=re,af,da l+vqj,ska msg;g wdfjda h'
)) wïu,d rEmjdysksh kerUQy'
)) fyÈfhda lreKdfjka lghq;= lf<da h'
)) f,aLlfhda jákd fmd;a ,shQy'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s jdlHj,g .e<fmk taljpk w;S; ld, jdlH fyda nyqjpk w;S; ld,
jdlH fyda ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
§ we;s jdlHhg wod< taljpk w;S; ld, jdlHh fyda nyqjpk w;S;ld,
jdlHh fyda ysia;efkys ,shkak'
)) ñ;=ßfhda i;=gq is;ska l;dny l<y'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) ifydaorhd l%Svd ;r.hg iyNd.s jQfõ h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) lúfhda ldjH ks¾udK m%o¾Ykhla meje;ajQy'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) we;d Èh îug jejg meñ‚fha h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) ;d;a;,d WoEikska u jevg .shy'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) .=rejre ieu úg u ksjerÈ Wmfoia ,nd ÿkafkda h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) YsIHhd idys;H iñ;sfha § l;djla bÈßm;a lf<a h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) uqjd yels blaukska le,hg Èõfõ h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) keÜgqfjda fmryefrys ;u k¾;khka oelajQy'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
)) uqjd iq¿ Yíohlg;a jgmsg ne¨fõ h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''
299
l%shdldrlu 5
mshjr 1
²² my; i|yka kdu mo Wla;h f,i fhdod w;S; ld, jdlH ,sùug isik
q g
a wjia:dj
fokak'
²² ms;slrefjda ²² uõjre ²² kx.S ²² l=re,a,d
²² óueiafida ²² w,shd ²² ;d;a;,d ²² l%Svlhd
²² f,akd ²² lsß,a,sfhda
uf.a fhfy<sh
uf.a fhfy<shf.a ku ldúkaÈ p;=ßld hs' wE fndfyda nqoê
a u;a
h' wE Èkm;d u mdi,a .shd h' weh mdi,a jev fyd¢ka isÿ l<d
h' weh fkdokakd hula fjf;d;a ta ms<n
s | j úuid oek .;a;d
h' weh fndfyda fmd;a m;a lsfhjqjd h' lshjk w;r úfYaI
hula fjf;d;a weh tajd igyka ;nd .;a;d h' ta i|yd weh
úfYaI igyka fmd;la Ndú; l<d h'
weh mdi,a úfõl ld,fha § msÜgkshg f.dia fi,a,ï l<d h'
ldúkaÈ fjd,sfnda,a l%v
S d lsÍug fnfyúka m%h
s l<d h' tfuka u
weh mdi,a mqi;
a ld,fha ks;H idudðldjla o jQjd h' mqi;
a ld,fha
we;s ieu fmd;la u mdfya weh lshjd we;s nj mejiqjd h'
weh fyd¢ka wOHdmkh ,nd rgg jevodhS fiajhla bgq lrk
nj mejiqjd h'
300
mshjr 2
²² my; i|yka j.=fõ we;s jdlH j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH f,i
fjka lsÍug isiqkag wjia:dj fokak'
wE Èkm;d WoEikska wjÈ jQjd h'
wE lú fmd;la rpkd lrhs'
weh fõÈld kdgHhla krUhs'
weh ? wyi is;=jug keÕ=jd h'
wE nqoaêu;a f,i l%shd lrhs'
weh ieu fokdg tl yd iudk j ie,l=jd h'
weh .S; ri ú£ug fnfyúka m%h
s l<d h'
wE ks¾udKYS,S woyiaj,ska hq;= jQjd h'
weh fi!LHj;a Ôú;hla .; lrhs'
mshjr 3
²² my; § we;s jdlHj,g .e<fmk fia j¾;udk ld, jdlH fyda w;S; ld, jdlH
fyda ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m;a isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jdlH ;=k lshjd tu rgdj wjfndaO lrf.k § we;s ysia;efkys zwE$wehZ
fhdod ksoyfia fjk;a jdlH f.dvkÕd ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
301
ldjHd
ldjHd uf.a ñ;=ßhls'
wE Woafhda.fhka hq;= j mdi,a jev l<d h'
weh mka;sfha by< ,l=Kq ,nd .;a;d h'
iúks
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
uf.a kekaod
uf.a kekaod l%shdYS,S ldka;djls'
wE ieu úg u l=ula fyda jevl fhÿKd h'
weh wmg rij;a lEu idod ÿkakd h'
uf.a f,dl= wïud
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
wlald
uf.a wlald {dkjka; hs'
wE Wkkaÿfjka hq;= j wOHdmk lghq;=j, fhÿKd h'
weh kslrefKa ld,h .; fkdl<d h'
kx.S
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
302
zTyqZ Wla;h f,i fhÿKq w;S; ld, jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh isiqkag ,nd fokak'
wfma ;d;a;d
w¨;a wjqreÿ Èk lsym
s h wmg jvd;a jeä m%;
S h
s lska .; lsÍug jdikdj
,eî we;' uf.a ;d;a;d mjqf,a jeäuy,a ksid ndmam,d;a" kekao,d;a ish
ksfjiaj, wjqreÿ pdß;% ksu lr wfma ksjig meñ‚hy'
wfma ;d;a;d ieug wdorfhka l;d lf<a h' Tyq ieu fokdg u ;E.s
fnod ÿkafka h' Tyq ieu fokdg u wdYS¾jdo lf<a h' uf.a ;d;a;d
j.lSfuka ish mjqf,a whg hq;l = ï bgq lf<a h' Tyq ks;r Tjqka ms<ns |
j fidhd ne¨fõ h' Tyq ieu fokdg u tl yd iudk j ie,l=fõ h'
lsiÿs wfhl=g Tyq lsiÿs úfYaI;ajhla fkdoelajfQ õ h' fmdä u,a,"S f,dl=
u,a,S f,i ndmam,dg;a" mqxÑ kx.S" f,dl= kx.S f,i kekao,dg;a ;d;a;d
wdorfhka weu;=fõ h' ljqreka fyda jerÈ hula isÿ l< fyd;a Tyq tys
jro fkdiÕjd mejiqfõ h' Tyq Tjqkg a wjjdo lf<a h'
wfma ;d;a;d ms<n
s | j wms fndfyda wdvïnr fjuq'
²² tu fþoh isiqka iuÕ lsysm jrla lshjkak'
²² tu jdlHj, zTyZ hk Wla; moh iuÕ fh§ we;s w;S; ld, l%h s d moh ms<n
s |j
isik
q a iuÕ idlÉPd lrkak'
²² fþofha zTyqZ Wla;h f,i fh§ we;s w;S; ld, jdlH Wmqgd ,sùug isikq g
a wjia:dj
fokak'
mshjr 2
²² my; i|yka fldgqfõ we;s jdlH j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH
f,i fjka lsÍug isiqkag wjia:dj fokak'
Tyq lreKdfjka l;d lrhs'
Tyq ñÿf,ys j,a me< .,jhs'
Tyq Wkkaÿfjka hq;= j Èk m;d mqj;am;a lshjQfõ h''
Tyq i;=kg
a lreKdj oelajf
Q õ h'
Tyq isxyrdc jkdka;rh keröug hhs'
Tyq <ud lú tl;= lf<a h'
Tyq fmd;a m%o¾Ykfhka fmd;a lsysmhla ñ, § .kshs'
Tyq oji wjidkfha Èk fmdf;ys igyka ;eî h'
Tyq mßj¾;k lD;s lshjhs'
Tyq i;=áka Ôj;a jQfõ h'
303
mshjr 3
²² my; § we;s jdlHj,g .e<fmk fia j¾;udk ld, jdlH fyda w;S; ld, jdlH
,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m;a isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jdlH ;=k lshjd tu rgdj wjfndaO lrf.k § we;s ysi;a efkys zTyqZ Wla;h
f,i fhdod ksoyfia fjk;a jdlH f.dv kÕd ,sùug isik q ga Wmfoia fokak'
mnir
mnir uf.a ñ;=frls'
Tyq Wkkaÿfjka hq;= j mdi,a .sfha h'
Tyq mdi,a jev b;d id¾:l j isÿ lf<a h'
meyeir
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
uf.a udud
uf.a udud fyd|g bf.k .;a flfkls'
Tyq mqia;ld,hl fiajh lf<a h'
Tyq fndfyda fmd;am;a lshjd oekqu ,nd .;af;a h'
uf.a ndmamd
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
304
whshd
uf.a whshd l%SvdYS,S h'
Tyq l%slÜ l%Svdj m%sh lf<a h'
Tyq l%l
s Ü l%v
S dfjka bÈßhg hEug n,dfmdfrd;a;= jQfõ h'
kx.S
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
me‚ l=re,a,d
wm ksjfia l=ii a hs wi, f,dú .ils' Èkla me‚ l=re,af,la
f,dú .i jfÜ mshUd .sfha h' Bg miq Èk o W! tf,i u lf<a h'
ál Èklg miq W! l=vd fldag"q fl¢ j¾. f,dú .ig /f.k wdfõ
h' f,dú .fia w;a;l W! l+vj q la ie§u wdrïN lf<a h' W! ojfia
ieu fõ,djl u l+vj q g wjYH foa tl;= lf<a h' ojia lsyms hla .;
jk úg W! l+vf q õ hï m%udKhla iïmQ¾K lf<a h' kej; kej;;a
wE;g b.s<S f.dia W! fl¢ j¾." fldagq len,s /f.k meñ‚fha h'
ta ish,a, tl;= lr W! l+vj q ;kd ksu lf<a h' l+vj q idod wjika
jQ miq W! ta jgd lsym s jrla mshEUqfõ h' W! f,dú .fia l+vjq ;u
ksjyk njg m;a lr .;af;a h'
305
W! Èh îug jejg hhs'
W! .i hg ks|d isáfha h'
W! ;,a .iska jegqKq f.ähg ìh fjhs'
W! le,h foig Èjqfõ h'
W! .iaj, o¨ lEfõ h'
W! wmQre l+vqjla idohs'
W! c,fha Ôj;a jQfõ h'
W! bÿKq m,;=re lhs'
W! l,amkdldÍ j jgmsg n,hs'
W! by< wyfia mshEUqfõ h'
mshjr 3
²² my; § we;s jdlHj,g .e<fmk fia j¾;udk ld, jdlH fyda w;S; ld, jdlH
,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m;a isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jdlH ;=k lshjd tu rgdj wjfndaO lrf.k § we;s ysia;efkys zW!Z hk
moh fhdod ksoyfia fjk;a jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
ydjd
ydjd wysxil if;ls'
W! W÷msh,sh iy lerÜ lEug fnfyúka m%sh lf<a h'
W! ieu úg u wjg ms<sn| j úuis,su;a jQfõ h'
uqjd
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
306
f,akd
f,akd läir if;ls'
W! bÿKq m,;=re lEfõ h'
W! ieu úg u m,;=re fidhñka .sfha h'
l+ôhd
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
isxyhd
isxyhd ks¾NS; if;ls'
W! ovhñka Ôj;a jQfha h'
W! le,h ;u rdcOdksh lr .;af;a h'
fudkrd
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
307
mfndaê" ukq;s " wß; iy W;=< l%h
s dYS,S orefjda isjq fofkls' Tjqyq
;u fouõmshka iuÕ i;=ka j;a;g .sfhda h' Tjqyq fouõmshkag
lSlre j i;=ka j;a; kerUqfjda h' Tjqyq ñka ue÷r" l=re¨ Whk o
kerUQy' wjidkfha § Tjqyq w,s fi,a,ï oel .;ay'
mfndaê iy wß; whsia l%ï
S lEfjda h' ukq;s iy W;=< wU lEfjda
h' Tjqyq ieu fokd u i;=ka j;a;g f.dia i;=gq jQy' ijia jk úg
Tjqyq wdmiq ksjig meñ‚hy'
²² ,shk ,o jdlHj, zTjqyqZ hk moh iuÕ fh§ we;s w;S; ld, l%shd mo ms<sn| j
isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
²² tla tla fþoj, zTjqyZq hk moh fh§ we;s w;S; ld, jdlH Wmqgd ,sùug isik
q g
a
wjia:dj fokak'
mshjr 2
²² my; i|yka fldgqfõ we;s jdlH" j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH
f,ig fjka lr ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; § we;s j¾;udk ld, jdlH w;S; ld,fhka ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
Wod ( ) Tjqyq wOHdmk pdßldjlg iyNd.s fj;s'
)) Tjqyq lsis Èkl fndre fkdlsh;s'
)) Tjqyq ks¾udKlrKfha fhfo;s'
)) Tjqyq fndfyda fmd;am;a lshj;s'
)) Tjqyq .S; ri úkaokh lr;s'
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqjl=g u ,nd fokak'
²² m<uq jk jdlHh lshjd Bg .e<fmk fojk jdlHh jryka ;=<ska f;dard ,sùug
Wmfoia fokak'
308
m<uq jk jdlHh lshjd Bg .e<fmk fojk jdlHh jryka ;=<ska f;dard
ysia;efkys ,shkak'
1' 1' ukq;s iy úyÕs ud;Dldjlg wod< j jdlH ,shy Q '
2' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
2' 1' wß;" W;=< iy is;, = Ñ;% ;r.hlg iyNd.s jQy'
2' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
3' 1' mfndaê" wß; iy isfk;a wka whg Wojq l<y'
2' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
4' 1' u,s;a iy i|rE jh,Ska jdokh lf<da h'
2' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
5' 1' úyÕs" u,s;s iy Okql fmd;a m%o¾Ykh kerUqfjda h'
2' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
^Tjqyq ñysß ix.S; kdohla u;= l<y'$Tjqyq w¾:j;a j jdlH .e<mqfjda h'$
Tjqyq fndfyda fmd;am;a ñ, § .;ay'$ Tjqyq w,xldr f,i Ñ;% wekafoda h'$
Tjqyq ieu fokdf.a u m%Yxidjg ,la jQy'
²² zuuZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld, jdlH fjka lr
,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
309
mshjr 2
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
fodf<ys wisßh
j;a; my< fodf<ys j;=r .,k Yíoh uf.a is; wjÈ lf<a h' Èh
myr fõ.fhka my<g .,d hhs' úfõlhla ,o ú.i uu j;a; my<g
hñ' tys f.dia uu Èh myr .,d hk wdldrh wdYdfjka n,d isáñ' uu
.,la Wv jdä jqfKñ' fod< myf¾ fõ.h oek .ekSug uu ll=,a fol
j;=rg oeuqfjñ' ug wêl iS;,la oekq‚' fodf<ys we;s l=vd .,a" hï
m%udKhl úYd, .,a fu;rï ugis¨gq ù we;af;a fod< myf¾ j;=r .,k
fõ.hg hehs uu iaÓrj u oek .;sñ'
uu fodf<ys mSkk ud¿ka foi n,ñ' fodf<ys j;=r .,k fõ.hg
úreoaO j Tjqka mSkk wdldrh o uu fndfyda fõ,djla n,d isáfhñ'
iajNdj fi!kao¾hfha wmQ¾j ks¾udKhla jQ fod< mdf¾ wisßh uu ßis
fia ú¢ñ' uu ta wisßh ú|.ekSug jdikdjka; jQfjñ'
²² zuuZ Wla;h f,i fhÿKq" fþofha i|yka j¾;udk ld, jdlH iy w;S; ld,
jdlH fjka lr ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² § we;s j¾;udk ld, jdlH w;S; ld,hg yrjd ,shk f,ig isik
q g
a Wmfoia fokak'
310
mshjr 4
²² my; i|yka wdldrhg ilia l< j.=jla isiqkag ,nd fokak'$wNHdi fmdf;a
we| .ekSug Wmfoia fokak'
j¾;udk ld, jdlH w;S; ld, jdlH
²² zuuZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlHhla fyda w;S; ld, jdlHhla fyda
.=rejrhd Yío kÕd mjikak'
²² mjik ,o jdlHh j¾;udk ld, jdlHhla kï j.=fõ Bg wod< fldgfia o" w;S;
ld, jdlHhla kï Bg wod< fldgfia o ,sùug Wmfoia fokak'
mshjr 5
²² zuuZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlH myla ,sùug isiqkag mjikak'
²² ,shQ jdlH myg wod< w;S; ld, jdlH o j¾;udk ld, jdlHhg háka ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
²² zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH fjka lr ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
311
mshjr 2
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq fþofha i|yka j¾;udk ld, iy w;S; ld, jdlH
fjka lr ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² § we;s j¾;udk ld, jdlH w;S; ld,hg yrjd ,shk f,ig isik
q g
a Wmfoia fokak'
312
mshjr 4
²² my; i|yka wdldrhg ilia l< j.=jla isiqkag ,nd fokak'$wNHdi fmdf;a
we|.ekSug Wmfoia fokak'
j¾;udk ld, jdlH w;S; ld, jdlH
²² zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlHhla fyda w;S; ld, jdlHhla fyda
.=rejrhd Yío kÕd mjikak'
²² mjik ,o jdlHh j¾;udk ld, jdlHhla kï j.=fõ Bg wod< fldgfia o"
w;S; ld, jdlHhla kï j.=fõ Bg wod< fldgfia o ,sùug Wmfoia fokak'
mshjr 5
²² zwmsZ Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk ld, jdlH myla ,sùug isiqkag mjikak'
²² ,shQ jdlH myg wod< w;S; ld, jdlH o j¾;udk ld, jdlHhg háka ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
.i
wfma .fï jeõ bjqf¾ úYd, .ila jQfha h' th jejg hk tk ldg;a
fijK ÿkafka h' th i;=kg a o fijK ÿkafka h' th l=re,a,kag
wdydr ÿkafka h' Èkla uy iq<Õlg th bÈÍ jegqfKa h' tys jákdlu
ldg;a oekqfKa th ke;s jQ úg h'
mshjr 2
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla isiqkag ,nd fokak'
²² wk;=re j .=rejrhd iuÕ isiqkag fþoh lshùug wjia:dj fokak'
²² fþofhka mejfikafka z.iZ ms<sn| nj;a ta ms<sn| úia;r lsÍug zthZ hkak
Ndú; lr we;s wdldrh;a isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 3
²² my; oelafjk igyk wkqj z.iZ ms<sn| j fþofhka úia;r flfrk wjia:d
jdlH f,i fm<.eiaùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² tys § zthZ hkak Ndú; lr jdlH ,sùug isiqka fhduq lrkak'
313
.i
.i jejg hk tk whg fijK ÿkafka h'
''' ''''''''''''''''''''''''' '''''''''
''' ''''''''''''''''''''''''' '''''''''
.i i;=kag o fijK ÿkafka h'
''' ''''''''''''''''''''''''' '''''''''
.i l=re,a,kag wdydr ÿkafka h'
''' ''''''''''''''''''''''''' '''''''''
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s jdlHhg miqj zthZ f,i fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isik
q g
a Wmfoia fokak'
mshjr 5
²² my; i|yka ud;Dld isiqkag ,nd fokak'
Wod ( fi,a,ï f.or" uf.a f.j;a;" uf.a Èkfmd;
²² ;uka leu;s ud;Dldjla hgf;a jdlH 05la ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² tys § zthZ hk moh fh§u wjOdrKh lrkak'
314
ztajdZ Wla;h f,i fhÿKq w;S; ld, jdlH ,sùu'
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþofha msgm; ne.ska ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
fmd;a
fmd;a hkq wm ieuf.a oekqu j¾Okh lsÍu iïnkaOfhka jeo.;a
fohla jQfõ h' tajd mqi;
a ld,j, ;nd ;snf
q Ka h' tfyhska tajd jvd
iqrlaI;
s jQfõ h' fmd;aj, fndfyda f;dr;=re i|yka jQfõ h' tajd
jákdlñka by< ;ekla .;af;a h'
mshjr 2
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla isiqkag ,nd fokak'
²² wk;=re j .=rejrhd iuÕ isiqkag fþoh lshùug wjia:dj fokak'
²² fþofhka mejfikafka zfmd;aZ ms<sn| j nj;a ta ms<sn| j úia;r lsÍug ztajdZ
hkak Ndú; lr we;s wdldrh;a isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
mshjr 3
²² my; oelafjk igyk wkqj zfmd;aZ ms<sn| j fþofhka úia;r flfrk wjia:d
jdlH f,i fm<.eiaùug isiqkag Wmfoia fokak'
²² tys § ztajdZ hkak Ndú; lr jdlH ,sùug isiqka fhduq lrkak'
fmd;a
fmd;a hkq wm ieuf.a oekqu j¾Okh lsÍu iïnkaOfhka
jeo.;a fohla jQfõ h'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
fmd;aj, fndfyda f;dr;=re i|yka jQfõ h'
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
mshjr 4
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² § we;s jdlHhg miq j ztajdZ f,i fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia
fokak'
315
ysia ;efkys ztajdZ fhdod jdlH iïmQ¾K lrkak'
mshjr 5
²² my; i|yka ud;Dld isiqkag ,nd fokak'
Wod ( mß.Kl" f.dvkeÕs,s" l%Svd
²² ;uka leu;s ud;Dldjla hgf;a jdlH 05la ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² tys § ztajdZ hk moh fh§u wjOdrKh lrkak'
mshjr 2
²² tla tla fþoj, i|yka jdlH tl hg tl isák fia ,sùug isik
q g
a Wmfoia fokak'
²² tu jdlHj, Wla; mo háka brla we£ug;a wkqla; mo rjqï lsÍug;a isiqkag
Wmfoia fokak'
²² Wla; moh fndfyda úg jdlHfha uq,g;a wkqla; mo jdlHfha fjk;a ;ekaj,;a
fh§ we;s nj meyeÈ,s lrkak'
316
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² jryka ;=< we;s mo w;ßka iqÿiq moh f;dard ysia;efkys ,shd jdlH iïmQ¾K
lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
)) ^<uhl=$<uhd& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' mqia;ld,hg hhs'
)) ^isxyhd$isxyfhl=& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' .i hg ks|d isáhs'
)) ^fhfy<shl$fhfy<sh& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' fmd;la lshjhs'
)) ^l%Svlhd$l%Svlfhl=& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ;r.hg iyNd.s jqfKa h'
)) ^Tjqyq$Tjqka& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' m,;=re lEfjda h'
)) ^uu$ud& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' msßisÿ j isáñ'
)) ^wm$wms& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ieuod i;=áka isáuq'
)) ^we;skak$we;skakl& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' fmryef¾ .uka lrhs'
)) ^yxifhl=$yxihd& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' Èfhys mSkqfõ h'
)) ^ks<sh$ks<shl& ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' olaI f,i rÕmEjd h'
mshjr 4
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² my; i|yka jdlH ,shQ ldâ m;a iys; m;%sldj ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
²² tys § ieu jdlHhl u ysia ;ekaj,g my; i|yka wkql;
a mo /|ùug yels jk
mßÈ ldâ m; ilid .kak'
Wod (
iqÿiq wkqla; moh fhdod jdlH iïmQ¾K lrkak'
)) uu ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' uqK .efiñ'
)) wms ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' krUuq'
)) uõjre ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' /ln,d .ks;s'
)) .=rejrhd ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' le|jhs'
)) úÿy,am;s;=ud ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' m;a lrhs'
)) wlald ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' iuÕ l;d lrhs'
)) rcjre ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' iqrlaIs; l<y'
)) Tjqyq ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ms<s.;ay'
)) j÷frda ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' wdrlaId l<y'
)) n,a,d ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ÿgqfõ h'
317
²² ysia;ekg oeóug my; jpk ldâ m;aj, ,shd lÜg,h ne.ska ilia lr .kak'
²² tu jpk lÜg, lKavdhug tl ne.ska ,nd fokak'
mshjr 5
²² my; i|yka mejreï m; ieu isiqfjl=g u ,nd fokak'
²² iqÿiq wkqla; mo fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
)) .=rejre ' ' ' ' ' ' ' ' m;a lr;s'
)) ffjoHjrhd ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' mÍlaId lrhs'
)) ñksiaiq ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' yuq fj;s'
)) <uhd ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' iuÕ fi,a,ï lrhs'
)) f,aLlhd ' ' ' ' ' ' ' ' ' w.h lr;s'
)) ixpdrlfhda ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' kerUQy'
)) l%Svlfhda ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' yuq fj;s'
)) YsIH kdhlfhda ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' iuÕ idlÉPd lf<da h'
)) rc;=ud ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' weu;=fõ h'
)) mshjre ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' wdrlaId l<y'
^rg jeishka" .=rejreka" kdhlhka" ks,OdÍka" frda.sfhl="
mdGlhka" isxyhka" orejka" hy¿jka" mqyqKqlrejka&
318
zo$;a$hs$yd$iyZ hkak fhdod tl;= jqK kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH
zoZ hkak fhdod tl;= jqK kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
319
²² my; wdldrhg wxl fhdod ilia lr .;a A4 fld<h ne.ska ieu lKavdhulg u
,nd fokak'
1'
2'
3'
4'
5'
²² .=rejrhd mjik jdlHhg wod< l%shd moh f;dard wxl wkqms<sfj<g we,ùug
Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jk iy fojk$;=ka jk jdlH wkqj ;=ka jk fyda y;r jk jdlHh ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
Wla; mo zoZ hkafkka iïnkaO lr" B<Õ jdlHh ,shkak'
)) wud,s ;d,hg kghs'
wu,a ;d,hg kghs'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) wïud fjr¿ wÉpdre idohs'
kekaod fjr¿ wÉpdre idohs'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) u,a,S irex.,a hjhs'
whshd irex.,a hjhs'
rú÷ irex.,a hjhs'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) iShd wkaof¾ ms<sn| j l;kaorhla lshhs'
wdÉÑ wïud wkaof¾ ms<sn| j l;kaorhla lshhs'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) f,dl= udud le| fndhs'
fmdä udud le| fndhs'
ir;a udud le| fndhs'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
320
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² iqÿiq l%shd moh fhdod ysia ;eka iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
iqÿiq l%shd mo fhdod ysia;eka iïmQ¾K lrkak'
)) ;d;a;d lvhg hhs'
uu lvhg hñ'
;d;a;d o uu o lvhg ' ' ' ' ' ' ' '
)) wß; wka whf.a woyiaj,g bjiSfuka ijka fohs'
uu wka whf.a woyiaj,g bjiSfuka ijka foñ'
wß; o uu o wka whf.a woyiaj,g bjiSfuka ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) úyÕ m<d j¾. wdydrhg tla lrhs'
uu m<d j¾. wdydrhg tla lrñ'
úyÕ o uu o m<d j¾. wdydrhg tla ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) Wodß msßisÿ j isáhs'
uu msßisÿ j isáñ'
Wodß o uu o msßisÿ j ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) u,s;a ldgQka w¢hs'
uu ldgQka w¢ñ'
u,s;a o uu o ldgQka ' ' ' ' ' ' ' '
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² .=rejrhd my; i|yka jdlH ilia lr .kak'
Wod ( ) mjks o uu o i;=kag lreKdj ' ' ' ' ' '
)) wïud o uu o k.rhg ' ' ' ' ' ' '
)) ;d;a;d o uu o f.j;a; msßisÿ ' ' ' ' ' ' ' '
)) kx.S o uu o msßisÿ we÷ï ' ' ' ' ' ' '
)) whshd o uu o .S; ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
²² tu jdlHj,g wod< l%h
s d mo lÜg,h ne.ska ilia lr ieu lKavdhulg u ,nd
fokak'
Wod (
w¢uq' huq' olajuq' ri ú¢uq' lruq'
321
1'
2'
3'
4'
5'
²² .=rejrhd mjik jdlHhg wod< l%shd moh f;dard wxl wkqms<sfj<g we,ùug
Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jk iy fojk jdlH wkqj ;=ka jk jdlHh ,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
Wod (
Wla; mo zoZ hkafkka iïnkaO lr ;=ka jk jdlHh ,shkak'
)) wNsrdï wjjdo ms<smÈhs'
uu wjjdo ms<smÈñ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) iúks úkS; j yeisfrhs'
uu úkS; j yeisfrñ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) ud,sla ;r.hg bÈßm;a fjhs'
uu ;r.hg bÈßm;a fjñ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) ldjHd ;r.fhka ch ,nhs'
uu ;r.fhka ch ,nñ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)) oïidß ch merÿu iu is;ska ú|.kshs'
uu ch merÿu iu is;ska ú|.ksñ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''
322
z;aZ hkak fhdod tl;= jqK kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² iqÿiq l%shd moh fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
iqÿiq l%shd mo fhdod jdlH iïmQ¾K lrkak'
)) u,s;s uõni wNHdi iïmQ¾K lrhs'
lùI uõni wNHdi iïmQ¾K lrhs'
u,s;s;a lùI;a uõni wNHdi iïmQ¾K ' ' ' ' ' ' ' '
)) ..ks Èk m;d WoEikska wjÈ fjhs'
mjks Èk m;d WoEikska wjÈ fjhs'
iúks Èk m;d WoEikska wjÈ fjhs'
..ks;a mjks;a iúks;a Èk m;d WoEikska ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) wß; wo l< hq;= foa fygg l,a fkdouhs'
yß; wo l< hq;= foa fygg l,a fkdouhs'
wß;;a yß;;a wo l< hq;= foa fygg l,a ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) wïud fldKav lejqï idohs'
mqxÑ wïud fldKav lejqï idohs'
f,dl= wïud fldKav lejqï idohs'
wïud;a mqxÑ wïud;a f,dl= wïud;a fldKav lejqï ' ' ' ' '
)) u,a,S iuÕsfhka fi,a,ï lrhs'
lú÷ iuÕsfhka fi,a,ï lrhs'
u,a,S;a lú÷;a iuÕsfhka fi,a,ï ' ' ' ' ' ' ' '
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² .=rejrhd my; i|yka jdlH ilia lr .kak'
Wod ( ) rejkahd;a reÑrd;a w,xldr we÷ulska ' ' ' ' ' ' ' '
)) rejks;a iqrks;a wka u;j,g ' ' ' ' ' ' ' '
)) wïud;a ;d;a;d;a msßisÿ j;=r ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) .=re;=ud;a úÿy,am;s;=ud;a ld¾hd,fha ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) ffjoHjrhd;a ffjoHjßh;a frday,g ' ' ' ' ' ' '
²² tu jdlHj,g wod< l%shd mo lÜg,h ne.ska ilia lr ieu lKavdhulg u
,nd fokak'
Wod (
.re lr;s' ierfi;s' h;s' mdkh lr;s' isá;s'
323
²² my; wdldrhg wxl fhdod A4 fld<hla ilia lr ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
Wod (
1'
2'
3'
4'
5'
²² .=rejrhd mjik jdlHhg wod< l%shd moh f;dard wxl wkqms<sfj<g we,ùug
Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jk iy fojk$;=ka jk jdlH wkqj ;=ka jk fyda y;r jk jdlHh ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
324
zhsZ hkak fhdod tl;= jqK kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² iqÿiq l%shd moh fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
iqÿiq l%shdmo fhdod jdlH iïmQ¾K lrkak'
)) wlald iskdfihs'
kx.S iskdfihs'
wlaldhs kx.Shs ' ' ' ' ' ' ' '
)) u,SI f;arú,s úi|hs'
lùI f;arú,s úi|hs'
wud,s f;arú,s úi|hs'
u,SIhs lùIhs wud,shs f;arú,s ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) yis; Ñ;%h ms<sn| woyia olajhs'
udOj Ñ;%h ms<sn| woyia olajhs'
yis;hs udOjhs Ñ;%h ms<sn| woyia ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) ..ks ñysß yçka .S .hhs'
mfndaê ñysß yçka .S .hhs'
rIs‚ ñysß yçka .S .hhs'
.hkshs mfndaêhs rIs‚hs ñysß yçka .S ''''''''
)) rú÷ .=jka úÿ,shg ijka fohs'
mis÷ .=jka úÿ,shg ijka fohs'
rú÷hs mis÷hs .=jka úÿ,shg ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² .=rejrhd my; i|yka jdlH ilia lr .kak'
Wod ( ) mshqñhs kqjkqhs rEmjdysksh ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) wïudhs ;d;a;dhs iShdhs ñÿf,a jev ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) ududhs kekaodhs .ug ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) rú÷hs lú÷hs mqnqÿhs m%Yak ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) wïudhs kekaodhs we÷ï ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
²² tu jdlHj,g wod< l%h
s d mo lÜg,h ne.ska ilia lr ieu lKavdhulg u ,nd
fokak'
Wod (
wi;s' lr;s' h;s' n,;s' ui;s'
325
²² my; wdldrhg wxl fhdod A4 fld<hla ilia lr ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
Wod (
1'
2'
3'
4'
5'
²² .=rejrhd mjik jdlHhg wod< l%shd moh f;dard wxl wkqms<sfj<g we,ùug
Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jk" fojk$;=ka jk jdlH wkqj ;=ka jk jdlHh fyda y;r jk jdlHh
,sùug isiqkag Wmfoia fokak'
326
ziyZ hkak fhdod tl;= jqK kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² iqÿiq l%shd moh fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
iqÿiq l%shdmo fhdod jdlH iïmQ¾K lrkak'
)) kx.S m,;=re i,do idohs'
wlald m,;=re i,do idohs'
kx.S iy wlald m,;=re i,do ''''''''
)) ,jka úkS; j yeisfrhs'
mjks úkS; j yeisfrhs'
rejks úkS; j yeisfrhs'
,jka" mjks iy rejks úkS; j '''''''''
)) iShd fmd;a lshjhs'
wdÉÑ wïud fmd;a lshjhs'
iShd iy wdÉÑ wïud fmd;a ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) udud Èk m;d WoEikska u j;=r ùÿrejla mdkh lrhs'
kekaod Èk m;d WoEikska u j;=r ùÿrejla mdkh lrhs'
iShd Èk m;d WoEikska u j;=r ùÿrejla mdkh lrhs'
udud" kekaod iy iShd Èk m;d WoEikska u j;=r úSÿrejla ' ' ' ' ' ' ' '
)) ukql mqia;ld,hg hhs'
ukq;s mqia;ld,hg hhs'
ukql iy ukq;s mqia;ld,hg ' ' ' ' ' ' '
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² .=rejrhd my; i|yka jdlH ilia lr .kak'
Wod ( ) isxyhd iy isxy fèkqj .,a .=ydfõ ' ' ' ' ' ' '
)) uqjd iy uqjfok Èh îug jejg ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) rd*s uOQId iy ksYdÈ idys;H iñ;sfha § kdgHhla ' ' ' ' ' ' ' '
)) wïud iy ;d;a;d iShd ne,Sug iQodkï ' ' ' ' ' ' '
)) kx.S" u,a,S iy whshd iuÕsfhka fi,a,ï ' ' ' ' ' ' '
²² tu jdlHj,g wod< l%shd mo lÜg,h ne.ska ilia lr ieu lKavdhulg u
,nd fokak'
Wod (
bÈßm;a lr;s' ks|d isá;s' h;s' fj;s' lr;s'
327
²² my; wdldrhg wxl fhdod A4 fld<hla ilia lr ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
Wod (
1'
2'
3'
4'
5'
²² .=rejrhd mjik jdlHhg wod< l%shd moh f;dard wxl wkqms<sfj<g we,ùug
Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jk iy fojk jdlH wkqj ;=ka jk$y;r jk jdlHh ,sùug isiqkag
Wmfoia fokak'
328
zydZ hk moh fhdod tl;= jqK kdu mo lsysmhla Wla;h f,i fhÿKq jdlH
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² iqÿiq l%shd moh fhdod jdlH iïmQ¾K lsÍug isiqkag Wmfoia fokak'
iqÿiq l%shdmoh fhdod ysia;eka mqrjkak'
)) ukql l%Svd ;r.fhka ch ,nhs'
ukq;s l%Svd ;r.fhka ch ,nhs'
ukql yd ukq;s l%Svd ;r.fhka ''''''''
)) hy¿jd fmd;a lshjhs'
fhfy<sh fmd;a lshjhs'
hy¿jd yd fhfy<sh fmd;a '''''''''
)) kx.S l;kaorj,g ijka fohs'
u,a,S l;kaorj,g ijka fohs'
wlald l;kaorj,g ijka fohs'
kx.S" u,a,S yd wlald l;kaorj,g ''''''''''
)) whshd jHdhdu lrhs'
;d;a;d jHdhdu lrhs'
whshd yd ;d;a;d jHdhdu ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) kekaod ;, w¨jd idohs'
wdÉÑ wïud ;, w¨jd idohs'
mqxÑ wïud ;, w¨jd idohs'
kekaod" wdÉÑ wïud yd mqxÑ wïud ;, w¨jd ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² .=rejrhd my; i|yka jdlH ilia lr .kak'
Wod ( ) iShd yd udud fnfy;a me<Eá ' ' ' ' ' ' '
)) wNsrdï" iqykHd yd reÑrd mka;sh msßisÿ ' ' ' ' ' ' ' ' '
)) wïud yd ;d;a;d ksji ms<sfj<lg ' ' ' ' ' ' ' '
)) fidfydhqrd yd fidhqßh .S; ' ' ' ' ' ' '
)) álsß" ñysß yd isÕs;s ;d,hg ' ' ' ' ' ' '
²² tu jdlHj,g wod< l%shd mo lÜg,h ne.ska ilia lr ieu lKavdhulg u
,nd fokak'
Wod (
kg;s' kghs' fidh;s' fidhhs' lr;s'
329
²² my; wdldrhg wxl fhdod A4 fld<hla ilia lr ieu lKavdhulg u ,nd fokak'
Wod (
1'
2'
3'
4'
5'
²² .=rejrhd mjik jdlHhg wod< l%shd moh f;dard wxl wkqms<sfj<g we,ùug
Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² my; i|yka mejreï m; isiqkag ,nd fokak'
²² m<uq jk" fojk$;=ka jk jdlH wkqj ;=ka jk fyda y;r jk jdlHh ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
330
wlaIr úkHdih ^k" K" ," < fh§u&
zrZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fh§u
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh m%o¾Ykh lrkak'
²² fþoh lshjd .ekSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofha we;=<;a zrZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhÿKq jpk fidhd ,sùug isiqkag
Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² tla tla lKavdhug fm<fmdf;a mdvï kï lr fyda f;dard.;a fþo ,nd § fyda
fujeks jpk fidhd ,sùug Wmfoia fokak'
²² tla tla lKavdhïj, ,shQ jpk m;%sld m%o¾Ykh lrkak'
²² zrz wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fh§ we;s wdldrh idlÉPd lr ;j ÿrg;a ;yjqre
lrkak'
mshjr 3
²² zrZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhÿKq fjk;a jpk wid ,sùug fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka jpk fhdod jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
)) idOdrK )) ldrKdj )) lreKdj )) ;SrK )) mrK
331
zÕ" |" UZ wl=rej,g fmr uQ¾Oc z<Z fh§u
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh m%o¾Ykh lrkak'
²² fþoh lshjd .ekSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofha we;=<;a zÕ" |" UZ wl=rej,g fmr uQ¾Oc z<Z fhÿKq jpk fidhd ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² tla tla lKavdhug fm<fmdf;a mdvï kï lr fyda f;dard.;a fþo ,nd §
fujeks jpk fidhd ,sùug Wmfoia fokak'
²² tla tla lKavdhïj, ,shQ jpk m;%sld m%o¾Ykh lrkak'
²² zÕ"|"UZ i[a[l wl=rej,g fmr uQ¾Oc z<Z fh§ we;s wdldrh idlÉPd lr ;j
ÿrg;a ;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² zÕ" |" UZ i[a[l wl=rg miq j uQ¾Oc z<Z fhÿKq fjk;a jpk wid ,sùug
fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka jpk fhdod jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
)) <s| )) <Õ )) fj<| fmd< )) iq<Õ )) fld<U
332
oka;c ziZ wl=rg miqj oka;c zkZ fh§u
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh m%o¾Ykh lrkak'
²² fþoh lshjd .ekSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofha we;=<;a oka;c ziZ wl=rg miq j zkZ fhÿKq jpk fidhd ,sùug isiqkag
Wmfoia fokak'
—liqk;
a " fufyg tkak mq;d˜ ta mka;s Ndr .=re;=ñhf.a lgy~ hs'
—wehs àp¾ ug l;d lf<a˜ hehs lshñka uu .=re;=ñh wi<g .sfhñ'
—liqk;a yh jk fY%‚ a fha oiqks àp¾g fï ,shu
q §,d w;aika lrf.k
tkak˜ .=re;=ñh lsjj
q d h'
ud mka;h
s g meñfKk úg oiqks .=re;=ñh isik
q a lsym
s fofkl= iuÕ
l;d lrñka isáhd h'
.=re;=ñh ud oel —tkak mq;d we;=<g˜ hehs ug l;d l<d h'
uu /f.k wd yiqk .=re;=ñhg ÿkafkñ' weh th lshjñka .=re
fïih wdikakfhys ;snKq q wiqfkys jdä jQjd h' yiqfkys w;aik fh¥
.=re;=ñh" —fïl àp¾g .syk
s a fokak mq;d˜ hehs mejiqjd h'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² tla tla lKavdhug fm<fmdf;a mdvï kï lr fyda f;dard.;a fþo ,nd § fyda
fujeks jpk fidhd ,sùug Wmfoia fokak'
²² tla tla lKavdhïj, ,shQ jpk m;%sld m%o¾Ykh lrkak'
²² oka;c ziZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§ we;s wdldrh idlÉPd lr ;j ÿrg;a
;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² oka;c ziZ wl=rg miq j oka;c zkZ fhÿKq fjk;a jpk wid ,sùug fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka jpk fhdod jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
)) wdikh )) yiqk )) ikihs )) wdikak )) w;aik
333
;d¨c zYZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§u
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh m%o¾Ykh lrkak'
²² fþoh lshjd .ekSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofha we;=<;a ;d¨c zYZ wl=rg miq j oka;c zkZ fhÿKq jpk fidhd ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² tla tla lKavdhug fm<fmdf;a mdvï kï lr fyda f;dard.;a fþo ,nd § fyda
fujeks jpk fidhd ,sùug Wmfoia fokak'
²² tla tla lKavdhïj, ,shQ jpk m;%sld m%o¾Ykh lrkak'
²² ;d¨c zYZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§ we;s wdldrh idlÉPd lr ;j ÿrg;a
;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² ;d¨c zYZ wl=rg miq j oka;c zkZ fhÿKq fjk;a jpk wid ,sùug fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka jpk fhdod jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
)) m%o¾Ykh )) o¾Ykh )) foaYk )) m%Yak )) m%ldYkh
334
uQ¾Oc zIZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fh§u
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh m%o¾Ykh lrkak'
²² fþoh lshjd .ekSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofha we;=<;a uQ¾Oc zIZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhÿKq jpk fidhd ,sùug
isiqkag Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² tla tla lKavdhug fm<fmdf;a mdvï kï lr fyda f;dard.;a fþo ,nd § fyda
fujeks jpk fidhd ,sùug Wmfoia fokak'
mshjr 3
²² uQ¾Oc zIZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fhÿKq fjk;a jpk wid ,sùug fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka jpk fhdod jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
)) ksÍlaIKh )) WIaK )) ,laIK )) .fõIKh )) mÍlaIKh
335
oka;c z,Z y,a j fh§u
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka lúh m%o¾Ykh lrkak'
²² lúh lshjd .ekSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² lúfha we;=<;a oka;c z,Z y,a j fhÿKq jpk fidhd ,sùug isiqkag Wmfoia
fokak'
f.ñÿ,aj, u,a
fkal j¾K u,a
yeu ;eklu u,a
is;a ikik u,a
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² tla tla lKavdhug fm<fmdf;a mdvï kï lr fyda f;dard.;a fþo ,nd § fyda
fujeks jpk fidhd ,sùug Wmfoia fokak'
²² tla tla lKavdhïj, ,shQ jpk m;%sld m%o¾Ykh lrkak'
²² oka;c z,Z wl=r y,a j fh§ we;s wdldrh idlÉPd lr ;j ÿrg;a ;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² oka;c z,Z wl=r y,a j fhÿKq fjk;a jpk wid ,sùug fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka jpk fhdod jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
)) u,a )) f.j,a )) fmd,a )) mefmd,a )) .iaje,a
336
uQ¾Oc zKZ wl=ßka wdrïN jk j¾;udk jHjydrfha mj;sk tl u jpkh - zKhZ
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh m%o¾Ykh lrkak'
²² fþoh lshjd .ekSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofha we;=<;a uQ¾Oc zKZ uq,g fhÿKq jpk fidhd ,sùug isik
q g
a Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² tla tla lKavdhug fm<fmdf;a mdvï kï lr fyda f;dard.;a fþo ,nd § fyda
fujeks jpk fidhd ,sùug Wmfoia fokak'
²² tla tla lKavdhïj, ,shQ jpk m;%sld m%o¾Ykh lrkak'
²² uQ¾Oc ZKz wl=ßka wdrïN jk tl u jpkh zKhZ hkak nj idlÉPd lr ;j
ÿrg;a ;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² my; i|yka jpk fhdod jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
)) Kh )) Kh uqo, )) Khlre
)) Kh fok iñ;sh )) Kh .kqfokq
337
w;S; ld, l%shd moj, fhfok uQ¾Oc zKZ
l%shdldrlu 1
mshjr 1
²² my; i|yka fþoh m%o¾Ykh lrkak'
²² fþoh lshjd .ekSug isiqkag wjia:dj fokak'
²² fþofha we;=<;a uQ¾Oc zKZ fhÿKq w;S; ld, l%shd mo fidhd ,sùug isiqkag
Wmfoia fokak'
wyi l¿ j,dl=<k s a jeiqfKa h' ;o iq<Õ iuÕ úÿ,s flgqfõ h'
fudfyd;lska jeys ìkaÿ jefgkakg mgka .;af;a h' yeuQ iq<Õ;a iuÕ
wd jeys ìxÿ uf.a weÕg jegq‚' isrerg ;o iS;,la oekq‚' wU .fia isá
.srjq b.s<S .shy' r;a;S /f.k ir;a udud läkñka hk whqre ug fmkq‚'
wïud je,g oud ;snQ frÈ /f.k f.g wdjd h' uo fõ,djlska wyi
f.drjk y~ <x j weiq‚' uu bÈßmi fodr jid ksji ;=<g .sfhñ'
mshjr 2
²² isiqka lKavdhï lrkak'
²² tla tla lKavdhug fm<fmdf;a mdvï kï lr fyda f;dard.;a fþo ,nd § fyda
fujeks jpk fidhd ,sùug Wmfoia fokak'
²² tla tla lKavdhïj, ,shQ jpk m;%sld m%o¾Ykh lrkak'
²² w;S; ld, l%shd moj, uQ¾Oc zKZ fh§ we;s wdldrh idlÉPd lr ;j ÿrg;a
;yjqre lrkak'
mshjr 3
²² w;S; ld, l%shd moj, uQ¾Oc zKZ fhÿKq fjk;a jpk wid ,sùug fokak'
mshjr 4
²² uQ¾Oc zKZ fhÿKq w;S; ld, l%shd mo iys; jdlH myla wid ,sùug fokak'
338
²² fþoh lshjd .ekSug m%udKj;a ld,hla ,nd fokak'
²² fþoh lshjd wjika jQ miq tys i|yka w,amm%dK zlZ iys; jpk háka brla
we£ug;a" uydm%dK zLZ iys; jpk jgd fldgqjla we£ug;a isik
q g
a Wmfoia fokak'
²² w,amm%dK zlZ wlaIrh iys; jpk lshùug Wmfoia fokak'
²² wk;=re j uydm%dK zLZ wlaIrh iys; jpk lshùug Wmfoia fokak'
mshjr 2
²² my; oelafjk mßÈ j.=jla we| by; fþofhka fjka lrk ,o jpk ,sùug
fhduq lrkak'
Wod (
w,amm%dK —l˜ uydm%dK —L˜
mshjr 3
²² w,amm%dK zlZ yd uydm%dK zLZ fhÿKq jpk iys; fjk;a fþo ,nd § w,amm%dK
zlZ iy uydm%dK zLZ fhÿKq jpk fidhd ,sùug wjia:dj ,nd fokak'
²² w,amm%dK zlZ iy uydm%dK zLZ fhÿKq wl=re iys; jpk wid ,sùug fokak'
mshjr 4
²² my; i|yka jdlH yqkq mqjrefõ ,shkak'
)) lu,a Lksc iïm;a uOHia:dkhg .sfha h'
)) lú÷ kdu f,aLkh /f.k wdfõh'
)) lúIal m%uqL fmf<a l%slÜ l%Svlfhls'
)) f,aLlfhda l;kaor ,shd ckm%sh;ajhg m;a jQy'
)) fndfyda ixLHdjla ñksiaiq lkal¨ ùKd kdoh ú|.;ay'
²² fuu jdlH .=rejrhd lshjkak'
²² wk;=re j isiqka iuÕ o lshjkak'
²² tla tla jdlHj, w,amm%dK zlZ iy uydm%dK zLZ fh§ we;s wdldrh meyeÈ,s
lrkak'
mshjr 5
²² my; i|yka jpk ,nd § jdlH f.dv kÕd ,sùug isiqka fhduq lrkak'
)) fi!LH )) f,aLkh )) f,aLlhd )) m%uqL )) ixLHdj
by; w,amm%dK zlZ iy uydm%dK zLZ wlaIr ,sùug ÿka l%ufõoh mshjfrka
mshjrg wkq.ukh lrñka b;=re w,amm%dK iy uydm%dK wlaIrj, Ndú;h
i|yd l%h
s dldrlï ilia lr isik
q a tajdfhys ksr; lrjkak'
339
l%shdldrlu 2
mshjr 1
²² my; i|yka wdldrfha zk"K","<Z iys; jpk fhÿKq ;j;a fþo f;dard .kak'
²² tu fþo lshùug isiqka fhduq lrkak'
²² zk"K","<Z fhÿKq jpk f;dard ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² ,shQ jpkj, zk" K" ," <Z fh§u$Ndú;h ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² my; i|yka wdldrfha zi" Y" IZ fhÿKq ;j;a fþo f;dard .kak'
²² tu fþo lshùug isiqka fhduq lrkak'
²² zi" Y" IZ fhÿKq jpk f;dard ,sùug isiqkag wjia:dj fokak'
²² ,shQ jpkj, zi" Y" IZ fh§u$Ndú;h ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
340
l%shdldrlu 3
mshjr 1
²² my; i|yka wdldrfha w,amm%dK iy uydm%dK wlaIr fhÿKq jpk iys; ;j;a
fþo f;dard .kak'
²² tu fþo Yío kÕd lshùug isiqka fhduq lrkak'
²² w,amm%dK iy uydm%dK wlaIr fhÿKq jpk f;dard ,sùug isiqka fhduq lrkak'
²² ,shQ jpkj, w,amm%dK iy uydm%dK wlaIr fh§u yd tys WÉpdrK fjki
ms<sn| j isiqka iuÕ idlÉPd lrkak'
341
342
uõni ;lafiare lsÍu
f;dr;=re jd¾;d lsÍfï m;%sldj
isiqkaf.a kï
343
23' m%:u mqreI fyda W;a;u mqreI fyda Wla;h fhÿKq w;S; ld, jdlH
ksjerÈ j ,shhs'
24' ia;%S,sx. taljpk fyda ia;%S,sx. nyqjpk fyda kdumo y÷kdf.k
ksjerÈ j jdlH f.dv kÕhs'
25' mqreI,sx. taljpk fyda mqreI,sx. nyqjpk fyda kdumo
y÷kdf.k ksjerÈ j jdlH f.dv kÕhs'
26' ia;%S,sx. fyda mqreI,sx. fyda taljpk kdumo Wla;h f,i
fhÿKq jdlHj, l%shdmoh y÷kd .kakd wdldrh m%ldY lrhs'
27' ia;%S,sx. fyda mqreI,sx. fyda nyqjpk kdu mo Wla;h f,i
fhÿKq jdlHj, l%shd moh y÷kd .kakd wdldrh m%ldY lrhs'
28' th$tajd hkak Wla;h f,i fhÿKq j¾;udk yd w;S; ld,
jdlH ksjerÈ j ,shhs'
29' zo$;a$hs$yd$iyZ hk mohla fhdod tl;=jk kdumo lsysmhla
Wla;h f,i fhÿKq jdlH ksjerÈ j ,shhs'
30' jdlHhl Wla; moh iy wkqla; moh y÷kd f.k m%ldY lrhs'
31' zk"K$,"<Z Ndú;h ms<sn| j l=i,;dj m%o¾Ykh lrhs'
32' zi" Y" IZ Í;s ksjerÈ j y÷kd f.k Bg wod< jpk ksjerÈ j ,shhs'
33' w,amm%dK iy uydm%dK wlaIr Ndú;h ksjerÈ j isÿ lrhs'
344
m<uq jk fY%a‚fha isg mia jk fY%a‚h f;la uõni .=reud¾f.damfoaYj, we;=<;a jpkj,
ksjerÈ wCIr úkHdih
345
mK ^m%dKh& u.$uÕ jkh i;a;aj$i;aj
m‚úvh$m‚jqvh u.ska$uÕska j,fõ i;=ka j;a;
mn¿$mnq¿ uv j<la j,id$j,yd ikao¾Ykh$
mrK u~q,a, ixo¾Ykh
j,dl=<
mß.Kl u¾okh iu.$iuÕ
j,dl=¿
m,;=re
u,dksl j<lkjd iu.sh
m,odj
ud,s.h j<¨ iuk,hd
m,|skjd
m,d meyeh ud¿$ud¨ j<,a, iuk<$iufkd<
my< ^hg& fudkrd j<j,a i,l=K
m<Õeáhd jdx ud,dj$ jd.a iõ lvodish
m<, ud,dj ish¨
m<d; jevm, isjqmoh
me, ^l=vd l=áh& hy¿jd ^úúO ld¾h& isjqmdjqka
me,|ùu fhfy<sh jevm<$jevfmd< isjqjk
me< ^l=vd .i& ^fiajh lrk ;ek& iqn$iqN
msÕdk je,fmkjd iq<Õ
msre< r<
/ðk jeisls<sh iq¿
ms,s
/,s$/<s úoHd,hSh fifuka
ms,a,
ß<jq úYsIag fijK
ms<s.ekSu
ms<sfh, frÈms<s úI fijKe,a,
ms<sfj< úia;r l:kh ia;=;sh
mq¨ka úiauhdÈ ,l=K
mqia;ld,h úys¿j
,Kqj yl=<d f.k
mq¿jka
,iaik$,iaiK fj, y‚l ^blaukska&
fmr<d
,shÈ fj<`o m<$ ye,m
fmrf<kjd fj<| fmd<
fma<sh ,sys‚hd$<sys‚hd yqkq mqjrej
fj<Ula
fmd,sia ¨Kq
fõf<k
fmd,Ujkjd
fmd,sia ks,Odßhd
fmdf<dj
m%ia;dj msre¿
m%fya,sldj
Yío kÕd <m¨
<ysre
M, ^f.äh&
<sm$,sm
<s|
nrm;<
nenf<kjd
nen¿fKa h
346
uõni - isxy,
,sÅ; we.hSï i|yd ks¾Kdhl
347
²² ksmqK;dj 05 jdxud,d ixj¾Okh i|yd ,shhs'
ks¾Kdhl ( )) wvx.= úh hq;= lreKq iys; j iqn me;=ï m;a ilia lsÍu
)) wvx.= úh hq;= lreKq iys; j wdrdOkd m;%hla ks¾udKYS,S j
ilia lsÍu
)) fmdÿ ,laIK ie,ls,a,g .ksñka j.=.; lsÍu
)) kshñ; wx. ,laIK iys; j lÓ; jHjydrfhka hq;= j
fm!oa.,sl ,smshla ,sùu
)) wdlD;s m;%hla ksjerÈ j iïmQ¾K lr ,sùu
348
²² ksmqK;dj 08 bf.kqï ixj¾Okh i|yd ,shhs'
ks¾Kdhl ( )) l:d jHjydrfhka hq;= j fonia ,sùu
)) ksYaÑ; wdrïNhlska yd wjidkhlska hq;= j fonia ,sùu
)) fonia w;r ukd .e<mSulska hq;= j ,sùu
)) foni rij;a ks¾udKhla ùu
349
350
uõni - isxy,
,sÅ; we.hSï i|yd úIh wka;¾.;fha iSud
²² WoaOD;hla ,nd § th lshjd ta weiqfrka m%Yakj,g ms<s;=re iemhSfï § isiqkag
wjfndaO lr .; yels ir, WoaOD;hla ,nd Èh hq;= h'
²² ,nd fok ,o WoaOD;h fþohla kï tys Wmßu jpk m%udKh 60la úh hq;= h' ^;=ka
jk" y;r jk" mia jk fY%‚ a j, fmdÿ .=re ud¾f.damfoaYfha uõni isxy, úIhhg
wod< j § we;s fþoj,g wod< l%h s dldrlï .=rejrhdf.a Rcq ueÈy;a ùu u; isÿ jk
neúka ta i|yd ,nd § we;s fþoj,g jvd ir, fþo ,sÅ; we.hSfï § ,nd Èh hq;= h'&
²² WoaOD;hla weiqfrka m%Yak weiSfï § m%Yakhg ms<s;=r WoaOD;fha ;sìh hq;= h'
²² .=re ud¾f.damfoaYfha$lshùï fmdf;a mdvïj,ska m%Yak weiSfï § WoaOD;h imhd
m%Yak ,nd Èh hq;= h'
²² .oH mdGj, u;l Yla;sh uefkk wdldrhg WoaOD;h ,nd fkd§ m%Yak weiSu
fkdl< hq;= h'
²² ,nd fok ,o m%jD;a;s$ksfõok weiqfrka m%Yak ieliSu yefrkakg m%jD;a;s$ksfõok
ilid bÈßm;a lsÍug isiqkag wjia:dj fkdÈh hq;= h'
²² .=re ud¾f.damfoaYj, we;s iudkd¾: mo" úreoaOd¾: mo" hq., mo" m%ia;dj msre¿"
rEÎ" wdmaf;damfoaY weiqfrka muKla iSud ù m%Yak ,nd Èh hq;= w;r fï ish,af,ys
u Ndú;h ,sÅ; we.hSfï § wdjrKh úh hq;= h'
²² Wmud iys; wjia:d ,nd §fï § isiqkag myiqfjka tys Ndú;h wjfndaO úh yels
Wmud we;=<;a ir, wjia:d muKla ,nd Èh hq;= h'
²² tys § Wmud fjka lr ,sùug" WÑ; Wmudj f;aÍug" Wmud Ndú; lr ,sùug §u
muKla l< hq;= h' ^fï hgf;a zWmfïhZ y÷kajd fkdÈh hq;= h'&
²² iqn me;=ï m;a" wdrdOkd m;%" fm!oa.,sl ,sms ,sÅ; we.hSï i|yd ,nd §fï § tajdfha
wvx.= úh hq;= lreKq ;sìh hq;= h'
)) ta i|yd isiqkaf.a jhig .e<fmk f;aud ,nd Èh hq;= h'
²² idys;H iñ;shl jd¾;djla ieliSug isiqkag wjia:d ,nd fkdÈh hq;= h'
²² idys;H iñ;shl jevigyka fm< .eiau we.hSu i|yd ,nd Èh yels h'
²² wdlD;s m;% ,nd §fï § mß.Kl.; lsÍug myiq jk mßÈ ,nd fok fldgq iys;
wdlD;s m;% msrùug isiqkag wjia:d ,nd fkdÈh hq;= h'
²² ud;Dldjg wod< j jdlH ,sùug §fï § jdlH myla wksjd¾hfhka ,súh hq;= h'
²² ud;Dld ,nd §fï § my; i|yka l%uj,ska tlla f;dard .; hq;= h'
)) ud;Dld ,nd § Bg wod< j ,sùug §u
)) mska;+rhla foi n,d Bg wod< j isf;k foa ,sùug §u
)) ud;Dldjg wod< mßirh úia;r lrk ,o l=vd fþohla § ta Tiafia ,sùug §u
351
²² f;dard .;a pdßldjlg wod< jd¾;djla ,nd § ta weiqfrka wik m%Yakj,g ms<s;=re
,nd §ug wjia:dj Èh hq;= h'
)) fuys § lsisÿ úfgl isiqka ,jd jd¾;d ieliSu isÿ fkdl< hq;= h'
²² lúj,$.S;j, wvq fldgia iïmQ¾K lsÍug §fï § uõni úIhhg ks¾ÈIag tajd
muKla úh hq;= h'
²² jpkhla$jdlHhla$fþohla ,nd § tys we;s mo j¾.h ms<sn| úuiSfï § ,nd Èh
hq;af;a my; i|yka úIh fldgia h'
352
)) zwE$weh" Tyq" W!Z hk mo Wla;h f,i fhfok
jdlHj, l%shdmofha Ndú;h ^j¾;udk ld,h$
w;S; ld,h&
)) zTjqyqZ hk moh Wla;h f,i fhfok jdlHj,
l%shdmofha Ndú;h ^j¾;udk ld,h$w;S;
ld,h&
)) zuu" wmsZ hk mo Wla;h f,i fhfok
jdlHj, l%shd mofha Ndú;h ^j¾;udk ld,h$
w;S; ld,h&
)) w;S; ld, l%shd mofha nyq jpk m%;H f,i
z´$yZ ksjerÈ Ndú;h
)) zo$;a$hs$yd$iyZ hkak fhdod tl;= jk kdumo
lsysmhla fhÿKq jdlHj, l%shdmofha Ndú;h
)) zk" K" ," <Z Í;s iy zi" Y" IZ Í;s
-- zrZ wl=rg miqj zKZ fh§u
-- zÕ" |" UZ hk i[a[l wl=rej,g fmr z<Z
fh§u
-- oka;c ziZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§u
-- ;d¨c zYZ wl=rg miq j oka;c zkZ fh§u
-- uQ¾Oc zIZ wl=rg miq j uQ¾Oc zKZ fh§u
-- oka;c z,Z y,a j fh§u
-- jpkhl w. uQ¾Oc z<Z y,a j fkdfh§u
-- uQ¾Oc zKZ wl=frka wdrïN jk j¾;udk
jHjydrfha mj;sk tl u jpkh - zKhZ
)) w,amm%dK yd uydm%dK wl=re iys; jpkj,
Ndú;h
353
354