Saint Louis School, Inc.

- High School Department

Baguio City

Noli Me Tangere sa Puso ng mga Asyano

FILIPINO 9

I. Tungkol sa Modyul

Ang modyul na ito ay nakatuon sa pag-aaral sa nobelang “Noli Me Tangere”.

Binibigyang diin nito ang pag-unawa sa nilalaman ng nobela, sa mga kulturang Pilipino na
masasalamin mo dito at sa mga isyung panlipunang na mula noon hanggang ngayon ay
kinakaharap pa rin ng ating sariling bansa.

Kaya naman inaahasan na ikaw ay maging tapat sa pagsunod at pagsasagawa sa mga

gawaing nakapaloob sa modyul na ito upang ganap mong mapagtagumpayan. Huwag kang
mangamba, alam kong kakayanin mo lahat ang mga sumusunod na gawain. Kaya, masayang
magsimula ka na.

II. Mga Tiyak na Matututuhan Mo

Sa pamamagitan ng pag-unawaa sa buod ng nobelang “Noli Me Tangere” at mga

gawaing nakapaloob sa modyul na ito, inaasahang matatamo mo ang mga
sumusunod na kasanayang pampagkatuto:

1) nabibigyang-kahulugan ang matatalinghagang pahayag;

2) nahihinuha ang katangian ng mga tauhan at natutukoy ang kahalagahan ng
bawat isa sa nobela;
3) napatutunayang ang akda ay may pagkakatulad / pagkakaiba sa ilang
napanood na telenobela;
4) nailalahad ang sariling pananaw, kongklusyon, at bisa ng akda sa sarili at sa
nakararami; at
5) nakikibahagi sa pagsulat at pagtatanghal ng pagsasadula ng ilang isyung
binanggit sa akda na makatotohanan pa rin sa kasalukuyan.

PAALALA PARA SA GAWAIN:

 Maaaring iprint ang bahagi ng module na may sasagutan para masagutan.
 Maaari ding gumamit ng isang buong papel o coupon bond bilang sagutang papel at
isulat lamang ang sagot.
 Huwag kalimutang ilagay ang iyong bilang sa klase o class number, pangalan, baitang
at seksyon sa kaliwang bahaging itaas ng iyong sagutang papel.
III. Mga Gawaing Pampagkatuto

A. PAGKILALA SA LARAWAN (Written Work)

Panuto: Suriin ang ilustrasyon at tukuyin kung ano ang nais ipahiwatig nito batay sa iyong
pagkaka-unawa. Isulat sa loob ng kahon ang iyong kasagutan. ( 5 puntos)

Pamantayan:
Nilalaman – 3 puntos Kaangkupan – 2 puntos

B. TALASALITAAN (Written Work)

Panuto: Ibigay ang tamang kahulugan ng matatalinghagang pahayag ayon sa pagkakagamit

nito sa pangungusap. ( 5 puntos)

1. Si Kapitan Tiyago ay bukas-palad sa lahat ng tao.

2. Siya ay mistulang banyaga sa sariling bansa.

3. Mahalagang papurihan ang isang mabuting tao habang nabubuhay pa ito.

4. Diyos ang pagtingin ni Sisa sa asawa at anghel ang pagtingi sa mga anak.

5. Namulat si Crisostomo Ibarra sa kabuktutan ng kolonyal na pananakop.

Basahin Mo
Buod ng nobelang “Noli Me Tangere”

Si Crisostomo Ibarra ay isang binatang Pilipino na

pinag-aral ng kanyang ama sa Europa. Pagkatapos ng
pitong taong pamamalagi roon ay nagbalik ito sa
Pilipinas. Dahil sa kanyang pagdating ay naghandog si
Kapitan Tiyago ng isang salo-salo kung saan ito ay
dinaluhan nina Padre Damaso, Padre Salvi, Tinyente
Guevarra, Donya Victorina at ilang matataas na tao sa
lipunan. Sa hapunang iyon ay ipinahiya ni Padre Damaso,
na siyang dating kura ng San Diego, ang binata ngunit
ito’y hindi na lamang niya pinansin at magalang na
nagpaalam at nagdahilang may mahalagang lalakarin. Si
Ibarra ay kasintahan ni Maria Clara. Si Maria Clara ay
anak ni Pia Alba at kilala bilang anak-anakan ni Kapitan
Tiyago. Ang binata ay dumalaw sa dalaga kinabukasan at
sa kanilang pag-uulayaw ay hindi nakaligtaang gunitain
ang kanilang pagmamahalan simula pa sa kanilang
pagkabata. Di nakalitgaang basahing muli ni Maria Clara ang mga liham ng binata sa kanya
bago pa man ito mag-aral sa Europa. Bago tumungo si Ibarra sa San Diego ay ipinagtapat sa
kanya ni Tinyente Guevarra na isang Guardia Sibil ang tungkol sa pagkamatay ng kanyang
amang si Don Rafael, ang mayamang haciendero sa bayang yaon.

Ayon sa Tinyente, si Don Rafael ay pinaratangan ni Padre Damaso, na Erehe at

Pilibustero, gawa ng di nito pagsisimba at pangungumpisal. Nadagdagan pa ng isang
pangyayari ang paratang na ito. Minsan ay may isang maniningil ng buwis na nakaaway ng
isang batang mag-aaral, nakita ito ni Don Rafael at tinulungan ang bata, nagalit ang kubrador at
sila ang nagpanlaban, sa kasamaang palad ay tumama ang ulo ng Kastila sa isang bato na
kanyang ikinamatay. Ibinintang ang pagkamatay na ito ng kubrador kay Don Rafael, pinag-usig
siya, nagsulputan ang kanyang mga lihim na kaaway at nagharap ng iba-ibang sakdal. Siya ay
nabilanggo at ng malapit nang malutas ang usapin ay nagkasakit ang matanda at namatay sa
bilangguan. Di pa rin nasiyahan si Padre Damaso sa
pangyayaring iyon. Inutusan niya ang tagapaglibing na
hukayin ang bangkay ni Don Rafael sa kinalilibingan
nitong sementeryo para sa katoliko at ibaon sa libingan
ng mga Intsik, dahil umuulan noon at sa kabigatan ng
bangkay ay ipinasya ng tagapaglibing na itapon na
lamang ito sa lawa. Hindi binalak ni Ibarra ang
maghiganti sa ginawang kabuktutang ito ni Padre Damaso at sa halip ay ipinagpatuloy ang
balak ng kanyang ama na magpatayo ng paaralan.

Sa pagdiriwang ng paglalagay ng unang bato ng paaralan ay kamuntikan nang mapatay

si Ibarra kung hindi siya nailigtas ni Elias. Sa paglagpak ng bato habang ito’y inihuhulog ay hindi
si Ibarra ang nasawi kundi ang taong binayaran ng lihim na kaaway ng binata. Pagkatapos ng
pagbabasbas ay muling pinasaringan ni Padre Damaso ang binata, hindi na lamang niya sana
ito papansinin subalit nang hamakin ang alaala ng kanyang ama ay hindi na siya nakapagpigil
at tinangkang saksakin ang pari, salamat na lamang at napigilan ito ni Maria Clara.

Dahil sa pangyayaring ito ay itiniwalag si Ibarra ng Arosbispo ng simbahang Katoliko

Romano. Sinamantala ito ni Padre Damaso upang utusan si Kapitan Tiyago na sirain ang
kasunduan sa pagpapakasal nina Ibarra at Maria Clara. Nais ng pari na ang mapangasawa ng
dalaga ay si Linares na isang binatang Kastila na bagong dating sa Pilipinas. Dahil sa
pagkasindak sa gumuhong bato noong araw ng pagdiriwang, SI Mari Clara ay nagkasakit ng
malubha. Nagpadala ng gamot si Ibarra na siyang ipinainom ni Sinang sa dalaga at kalauna’y
gumaling na ito.

Sa tulong ng Kapitan Heneral ay napawalang-bisa ang pagkakaeskomulgado ni Ibarra at

ipinasya ng Arsobispo na muli siyang tanggapin sa simbahang Katoliko. Ngunit, nagkataon
noong sinalakay ng mga taong pinag-uusig ang kwartel ng sibil at ang napagbintangang may
kagagawan ay si Ibarra kaya siya ay dinakip at ibinilanggo. Wala talagang kinalaman dito ang
binata sapagkat nang kausapin siya ni Elias upang pamunuan ang pinag-uusig ay tahasan
siyang tumanggi at sinabing kailanman ay hindi siya maaring mamuno sa mga taong
kumakatawan sa bayan. Napawalang-bisa ang bintang kay Ibarra sapagkat sa paglilitis na
ginawa ay walang sino mang makapagsabi na siya’y kasabwat sa kaguluhang naganap. Subalit
ang sulat niya kay Maria Clara na napasakamay ng hukuman ang siyang ginawang
kasangkapan upang siya’y mapahamak.

Nagkaroon ng handaan sa bahay nina Kapitan Tiyago upang ipahayag ang kasunduan
sa pagpapakasal ni Maria Clara kay Linares at samantalang nagaganap ito ay nakatakas si
Ibarra sa bilangguan sa tulong ni Elias. Bago tuluyang tumakas ay nagkaroon ng pagkakataon
si Ibarra na magkausap sila ng lihim ni Maria Clara. Anya’y ipinagkaloob na niya rito ang
kalayaan at sana’y lumigaya siya at matahimik na ang kalooban. Ipinaliwanag ni Maria Clara na
ang liham na kanyang iniingatan ay siyang ginamit sa hukuman ay nakuha sa kanya sa
pamamagitan ng pagbabanta at pananakot. Ipinalit sa mga liham na ito ang dalawang liham na
isinulat ng kanyang ina na si Pia Alba bago siya ipanganak na nakuha ni Padre Salvi sa
kumbento at dito nasasaad na ang tunay niyang ama ay si Padre Damaso.

Sinabi niya kay Ibarra na kaya siya pakakasal kay Linares ay upang ipagtanggol ang
karangalan ng kanyang ina subalit ang pag-ibig niya sa binata ay di mababago kailanman.

Samantala, tumakas na si Ibarra sa tulong ni Elias.

Sumakay sila ng bangka, pinahiga si Ibarra at tinabunan ng
damo at pagkatapos ay tinunton ang ilog Pasig hanggang
makarating sa Lawa ng Bay. Ngunit naabutan sila ng mga
tumutugis sa kanila. Inisip ni Elias na iligaw ang mga ito kaya
naisipan niyang lumundag sa tubig kung saan inakalang si
Ibarra ang tumalon kaya hinabol at pinaputukan siya ng mga sibil hanggang mahawi ang bakas
ng pagkakalangoy at magkulay-dugo ang tubig.

Nakarating sa kaalaman ni Maria Clara na si Ibarra’y napatay ng mga sibil sa kanyang

pagtakas. Ang dalaga’y nalungkot at nawalan ng pag-asa kaya’t hiniling niya kay Padre
Damaso na siya’y ipasok sa kumbento ng Santa Clara upang magmadre. Napilitang pumayag
ang pare sapagkat sinabi ng dalaga na siya’y magpapakamatay kapag hindi pinagmadre.

Noche Buena nang makarating si Elias sa maalamat na gubat ng mga Ibarra, sugatan at
nanghihina na doon niya nakatagpo si Basilio at ina nitong si Sisa na wala ng buhay. Bago siya
nalagutan ng hininga ay sinabi nitong namatay siyang hindi nakikita ang pagbubukang-liwayway
ng kanyang bayan at makakita ay huwag sanang kalilimutan ang mga nangamatay dahil sa
pagtatanggol sa bayan.

GAWAIN

A. PAGLALAHAD (Written Work)

Panuto: Ilahad ang mga katangian ng mga tauhan sa nobela, sa ikatlong hanay
naman ay ihambing ang katangian ng tauhan sa kaugaliang mayroon ang
mga Pilipino. (10 puntos)

Tauhan sa Akda Katangian nito Kaugaliang Pilipino

(Paghahambing)

1. Crisostomo Ibarra

2. Padre Damaso

3. Elias

4. Maria Clara

5. Don Rafael Ibarra

B. PAGHAHAMBING (Written Work)
Panuto: Sa isang Venn Diagram, ipakita ang pagkakapareho at pagkakaiba ng
nobelang “Noli Me Tangere” sa isang Telenobela o palabas sa telebisyon na iyong
napanood na. (15 puntos)

Pamantayan: Nilalaman – 10 puntos Kaangkupan – 5 puntos

Noli Me Tangere Telenobela

Pagkakapareho

C. PAGBUO (Gawaing Panulat o Written Work)

Ang nobelang “Noli Me Tangere” ay isinulat upang imulat tayo ng may akda nito na si
Dr. Jose Rizal sa kinakailangan nating malaman at matutuhan.

Panuto: Sa isang Poster - Islogan ipakita kung ano ang tingin mo ang nais ipahiwatig
ng akdang ito sa iyo bilang isang kabataang Pilipino. Maging malikhain at
kulayan ang iyong gawa. Ilagay ang iyong likha sa isang short bond paper o
sa isang buong papel. (20 puntos)

PAMANTAYAN 5 4 3 2-1 Puntos

Lubos na Naipakita ang May ilang Hindi naipakita

naipakita ang nais na detalye sa ng maayos ang
Nilalaman nais na ipahiwatig ng nilikha na hindi nais na
ipahiwatig ng akda. naipakita ng ipahiwatig ng
akda. maayos. akda.

Lubos na Naging Hindi gaanong Walang

nagpamalas ng malikhain sa naging ipinamalas na
Pagkamalikhain pagkamalikhain paghahanda. malikhain sa pagkamalikhain
sa paghahanda. sa paghahanda.
paghahanda.

Buo ang May kaisahan Konsistent, may Hindi ganap

kaisipan at may sapat kaisahan, ang
konsistent, na detalye at kulang sa pagkakabuo,
 Organisasyon kumpleto ang malinaw na detalye at hindi kulang ang
detalye at intensyon. gaanong detalye at di-
napakalinaw. malinaw ang malinaw ang
intension intension

Angkop na Angkop ang Hindi gaanong Hindi angkop

angkop ang mga salita o angkop ang mga ang mga salita
Kaangkupan sa mga salita islogan sa salita at larawan at larawan sa
Akda (islogan) at larawan ng sa akda akda.
larawan sa akda.
akda.

Kabuuang Puntos:

D. PAG-UUGNAY (Performance Task/Product)

Kung uunawaing mabuti ang nilalaman ng nobela may ilang isyung panlipunan ang
lumitaw mula dito. Tumukoy ng isang isyung panlipunang masasalamin sa akda at sa
isang short bond paper o isang buong papel, bumuo ng isang iskrip na naglalaman ng
isyung panlipunang natukoy at ang maaring maging solusyon para dito. Maging
malikhain sa gawain. (15 puntos)

PAMANTAYAN 5 4 3 2–1 Puntos

Nilalaman Napakahusay Mahusay rin ang Di-gaanong Kulang sa

ang nilalaman nilalaman ng mahusay ang nilalaman ang
ng iskrip at iskrip at ang nilalaman ng iskrip at ang
paraan ng paraan ng iskrip at ang paraan ng
pagkakasulat pagkakasulat paraan ng pagkakasulat
nito. nito. pagkakasulat nito.
nito.
Organisasyon Organisado ang Organisado rin May ilang Magulo ang
nilalaman ng ang nilalaman at bahagi ng iskrip organisasyon
pagkaka-ugnay- pagkaka-ugnay- ang hindi ng iskrip at di
ugnay ng mga ugnay ng mga maayos ang magkaka-
pangyayari sa pangyayari sa pagkaka-ugnay- ugnay-ugnay
iskrip. iskrip. ugnay ng mga ang mga
pangyayari. pangyayari.
Mekaniks (Wika, Walang mali sa May 1-3 salita May 4-6 na Maraming mali
gramatika, kaayusan ng ang mali ang salita ang mali sa gamit ng
bantas, baybay pangungusap, baybay at ang ang baybay at salita at sa
ng mga salita baybay ng iba pa ay halos wastong gamit baybay ng
salita at bantas. tama. ng gramatika. mga salita.

Kabuuang Puntos:

Binabati kita sa matagumpay mong pagsasakatuparan sa mga gawain nakapaloob sa modyul

na ito! 
SANGGUNIAN:

Amog, M. et. al. (2019). Kalinangan: Batayan at Sanayang Aklat sa Wika at Panitikan. REX Printing
Company, Inc. 84-86 P. Florentino St., Sta. Mesa Heights, Quezon City, Philippines.

Nakuha mula sa https://www.google.com/search?q=noli+me+tangere&tbm=isch&ved=

2ahUKEwj7g9_R0OzoAhXMAqYKHUN7BasQ2-cCegQIABAA#imgrc=srhZGHd2hbYYYM

Nakuha mula sa https://www.google.com/search?q=noli+me+tangere&tbm=isch&ved

=2ahUKEwj7g9_R0OzoAhXMAqYKHUN7BasQ2-cCegQIABAA#imgrc=srhZGHd2hbYYYM