1-ÇÖLYAK nedir?

-Çölyak ince bağırsağın gluten adı verilen proteine alerjisidir

ve ömür boyu sürmektedir.
Bu alerji sebebiyle ince bağırsaktaki çıkıntılar ve kıvrımlar tahrip olur, azalır ve küçülür.

Sonuçta gıdalar emilemez hale gelir, beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtileri
ortaya çıkar.

2-GLUTEN nedir?
-Gluten buğday içinde yer alan ve un öz değerlerini en fazla
içeren protein grubudur.

3. Gluten hangi besinlerde bulunur?

Gluten özellikle arpa, buğday, Çavdar ve Yulaf gibi tahıllarda bulunur.

Bu sebeple bu tahıllardan yapılan Un, bulgur, irmik, makarna, şehriye, kuskus gibi ürünler
kesinlikle yenilmemelidir.
‍
Galeta ununa, una batırılarak kızartılmış tavuk balık gibi et ürünleri.

‍
Hazır çorbalar, pilavda köftede panelerde kullanılan  harçlar.
Gluten içeren çikolata ve sakızlar.

 Ekmek başta olmak üzere simit, pide ve lavaş gibi hamur ürünleri
 Makarna, kuskus, bulgur, çorba ve hububatlar
 İrmik ve şekerlemeler
 Pasta ve kek türleri
 Malt, malt tatlandırıcısı ve malt ürünleri bulunan yiyecek ve içecekler
 Graham unu, fosfat unu ve doğal buğday unu ile yapılan ürünler
 Patates kızartması, cips ve işlenmiş etler
 Soya sosu, lesitin ve modifiye edilmiş gıda nişastası bulunan ürünler
 Salata sosları ve soslu kuru yemişler

4-Gluten yiyecekler dışında nerede bulunur?

- Diş macunu, dudak parlatıcı, krem, losyon ve
diğer makyaj malzemelerinde gluten olabilir.
özellikle ruj satın alırken çok dikkat edilmelidir.

Mektup zarflarının yapışkanlı kısmında ve Kâğıt

bardakların ağızla temas eden kıvrımda eser
miktarda bulunur.

- Şampuan, saç kremi ve güneşten koruyucular

da gluten içerebilir.
- doktora danışılmadan İlaç kullanılmamalıdır.
5-Kolay erişebileceğimiz glutensiz yiyecekler
nelerdir?
Kolay erişebileceğimiz glutensiz yiyeceklerden bazıları:
-Baklagiller,
- mısır unu, mısır irmiği, tane mısır gibi mısır ürünleri

Pirinç ürünleri
ev yapımı ve glutensiz çorbalar,
fındık
sebze ve meyveler
- Et ve kümes hayvanları

- Balık ve deniz ürünleri

6-Gluten yiyince vücutta ne oluyor?
-Aşırı gaz, şiddetli karın ağrısı, şişkinlik hissi ve ishal ya da
ciltte kızarmalar ve döküntüler olabilir. Vücut yapısına göre
farklılık gösterebilir.

7-Arada bir, çok az miktarda yesek de zararlı

mıdır?

Çok az bile yesek, glutenin tamamının vücuttan atılması üç ayı

buluyor.
Çok az miktarda alınan gluten bağısaklardaki tahribatın
tekrarlamasına neden olur.

Gluten içeren gıdalardan kaynaklanan, hissedilebilir şikayetler

çoğunlukla uzun süreler sonra hatta bazen yıllar sonra kendini
gösterir.

Diyetin bozulması ya da terk edilmesi tedavi edilmesi çok daha

zor olan ağır hastalıklara neden olabilir.
8-Çölyak tedavisi nedir?
Çölyak hastalığının tek tedavisi GLUTENSİZ  sıkı bir diyettir

Sıkı glutensiz bir diyetle düzleşen ince bağırsak yüzeyi normal

şeklini ve işlevini tekrar kazanmaktadır.

‍ eslenme tarzı değiştiğinden genelde kısa bir süre içerisinde

B
şikayetler belirgin şekilde azalır.
9-ÇÖLYAK nasıl teşhis edilir?
-Öncelikle şikayetler üzere şüphe başlar. Daha sonra kan testi,
genetik test ve bağırsak duvarından ince bir parça alınır.

10-Bu hastalık sende nasıl başladı?

-Nasıl anladınız?
-Gelişme sürecim akranlarıma göre yavaştı. Sürekli karın
ağrılarım oluyordu. Kan değerlerim de sürekli düşük çıkıyordu.
Şikayetlerim artıp hastaneye gittiğimizde bütün belirtiler
vardı. Tahlillerle de onaylanınca çölyak teşhisi konuldu.
‍11. belirtileri nelerdir

• Karın Bölgesinde öne doğru şişkinlik

• Yaşa göre kilo azlığı
• Kas zayıflığı
• Kansızlık
• Dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacı artması
• Kusma
• Bezginlik
• İştahsızlık
• Büyüme geriliği
• Ağız içinde oluşan aftlar
• İştahsızlık, gaz şikayetleri
• Eklem ve kemik ağrıları
• Sinirlilik
• Ciltte kaşıntılı döküntüler

12. Bir yere gittiğinde ne yapıyorsun?

Cevaba ekleme yap kendine göre (ses
kaydından önce yazını gönder bana)
Biz çölyak hastalarının
 Herhangi bir restorana gittiğimizde seçenekleri oldukça
kısıtlı.
 Seçenekler kısıtlı olduğu gibi kullanılan mutfak aletleriyle
de gluten bulaşabilir. Bu sebeple aşçı veya garsonla da
görüşmek gerekiyor.
- Teflon, tahta kaşık gibi mutfak aletleri ne
kadar iyi temizlenseler de gözeneklerinde
gluten kalıntıları kalabilme riski olduğundan
evde de bunlar ayrılmalıdır.
 Düğün, davet gibi organizasyonlarda gıdaları kontrol etme
şansımız olmadığından kendimizi geri çekmek zorunda
kalabiliyoruz.
 Aldığımız ürünlerin içeriklerini okuduğumuzdan alışveriş
süresi uzayabiliyor.
 Bu ürünlerin satıldığı reyonlar ayrı olsa da mutlaka içeriğini okumak ya da gluten yoktur
sembolünün olup olmadığı kontrol edilmeli çünkü bu ürünler genellikle diğer diyet
ürünleriyle bir arada bulunmaktadır.

13. Yiyecekleri nereden alıyorsun?

Bazı büyük marketlerde glutensiz ürünler içi ayrı reyon bulunmaktadır ve bu
ürünlerde gluten yoktur sembolü bulunmaktadır.

Ayrıca İnternet üzerinden de glutensiz ürünler satan alışveriş siteleri var.

Özellikle büyük şehirlerde glutensiz hamur işleri satan bazı fırın ve

pastaneler başka şehirlere de kargo ile göndermektedir.

14- katlanmak zor olmuyor mu?

Hayatım boyunca çölyak ile yaşayacağım ve bunu kabullendim.

Unutmamalıyız ki hayat boyu belli bir diyet uygulaması gerektiren daha başka çok sayıda
hastalık olduğu gibi çok daha ağır hastalıklara yakalananalar ve tedavi süreci geçirenler var.

Hatta günümüzde vejeteryan hayat tarzı benimseyen veya daha sağlıklı olacağına inanarak
kendi istekleri ile özel diyet hatta glutensiz diyet uygulayan kişilerde görüyor ya da
duyuyoruz.

Ayrıca Çölyak hastalığı benim derslerdeki performansımı etkilemiyor.

Sosyal ya da spor etkinliklerine katılmama da engel değil.

Acıktığımda, önlem amaçlı glutensiz atıştırmalık ürünlerden daima çantasında

bulunduruyorum.

15. Çölyak olabileceğimi düşünüyorum, hangi

bölüme danışmalıyım?
- Çölyak ince bağırsaklarla ilgili sorun olduğundan varsa Gastroenteroloji yoksa
Dahiliye ya da genel cerrahi bölümüne çıkılabilir

16-Devlet çölyak hastalarına yardım ediyor

mu?
-Evet yaş grubuna göre belirli bir miktarda yardım ediliyor.

16-Gluten alerjisi için test var mıdır?

-Gıda intölerans testi var. Fakat kişi beslenmesini
düzenleyerek ve gözlemleyerek de gluten alerjisi olup
olmadığını anlayabiliriz.