ANG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG

Ang Unang Digmaang Pandaigdig o World War I, ay kilala din sa tawag na First World
War, the Great War, the War of the Nations, and the "War to End All Wars", ay
naganap noong 1914 hanggang 1918.

MGA BANSANG KASAMA SA UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG

CENTRAL POWERS>>>ang tawag sa magkakamping bansa na Germany, Italy at

Austria-Hungary.

ALLIES>>> ang tawag sa magkakamping bansa France, Great Britain at Russia.

MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG

1. Imperyalismo
2. Nasyonalismo
3. Alyansa
4. Militarisasyon
=ang pagpaslang kay Archduke Francis Ferdinand ang dagliang nagpasimula sa digmaan
Hunyo 28, 1914>>pinaslang si Archduke Francis Ferdinand.
Archduke Francis Ferdinand>> ay tagapagmana ng Imperyong Hapsburg
Gavrilo Princip>> isang rebeldeng taga Bosnia na bumaril kina Archduke Francis
Ferdinand at sa asawa nitong si Sophie.
1908>> sinakop ng Hungary-Austria ang Bosnia
Agosto 4, 1914= nilusob ng Alemanya ang Belgium.
China at United States>>>Sinikap nila na pigilin ang digmaan sa Asya.
Hapones>>>sinamantala ang pagkakataon ng kaguluhun o digmaan, naniniwala silang
habang abala ang mga bansang Europeo mapapalawak nila ang kanilang interes sa
Asya.
Sinalakay at sinakop ng mga Hapones ay ang:
 Base military ng Alemanya sa Shantung Peninsula sa China.
 Pulong kolonya ng mga Aleman sa Pasipiko.
 Teritoryo ng Alemanya sa Kiachow.
Hunyo 28, 1919>>> natapos ang Unang Digmaang Pandaigdig
>>> at nilagdaan ang Kasunduan ng Versailles

LIMANG MALALAKAS NA BANSA

Hapon Estados Unidos

Britanya Pransya Italya
 EPEKTO UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG
 Matinding pinsala ang naidulot ng Unang Digmaang Pandaigdig sa buhay at ari-
arian.
 Tinatayang umabot sa 8,500,000 katao ang namatay sa labanan.
 22,000,000 naman ang tinatayang nasugatan.
 18,000,000 an sibilyang namatay sa gutom, sakit at paghihirap.
 Napakaraming ari-arian ang nawasak at naantala ang kalakalan, pagsasaka at iba
pang gawaing pangkabuhayan.
 Nabago ang mapa ng Europe
 Nag-iba rin ang kalagayang pampolitika sa buong daigdig.
 Ang Austria at Hungary ay nagkahiwalay.
 Ang mga bansang Latvia, Estonia, Lithuania, Finland, Czechoslovakia, Yugoslavia
at Albania ay naging malalayang bansa.
 Apat na imperyo sa Europe ang nagwakas: ang Hohenzollern ng Germany,
Hapsburg ng AustriHungary, Romanov ng Russia at Ottoman ng Turkey.
 Natalo ang Central Powers sa digmaan at isinagawa ang pagpupulong sa
Versailles, France upang pormal nang tapusin ang digmaan at pag usapan ang
kaparusahan ng mga talunang bansa.
 Sa kabuuan,nanghina lahat ng bansang European dahil sa tagal,hirap,at gastos ng
digmaan.
 Naiba ang balanse ng kapangyarihan(balance of power) sa daigdig.
 Ang United States at Japan ang matatawag na mga superpower o mga
pinakamakapangyarihang bansa noong panahong yaon.
 Sa Versailles, nakuha ng Japan ang Shantung na dati ay nasa kamay ng mga
German.
 Binigyan din ng kapangyarihan mamuno ang Japan sa mga isla sa Pacific Ocean na
nasa hilaga ng equador na dating nasa kamay ng Germany.
 Sumama rin ang China sa usapan sa Versailles, subalit wala siyang nakuha at
nawala pa ang Shantung sa kanya.
 Dahil dito hindi nila nilagdaan ang kasunduaan sa Versailles.
 Dahil sa di-makatwirang pagtrato sa kanila sa versailles, nag-umpisa ang isang
malawakang kilos protesta sa china laban sa mga dayuhan at tinawag itong
kilusang Mayo 4 1919 (may fourth movement)
 Nagsimula rin ang new culture movement na itinakwil ang counfusianism at iba
pang mga makalumang pag-iisip sa china.
 Isinulong nito na pag-aralan ang mga bagong ideya na galing sa europa at sa
himagsikang ruso na naganap noong 1917.
 Itinatag ang league of nations upang maiwasan ng pagkakaroon ng digmaan sa
daigdig.
IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG