Kỹ năng

Thuyết trình &

Giao tiếp
hiệu quả
 THÔNG TIN LIÊN HỆ

Giảng viên: TRẦN THANH TÂM

Tranthanhtam.cs2@ftu.edu.vn
 GIỚI THIỆU HỌC PHẦN
1. Nội dung chính
2. Tài liệu tham khảo
3. Phương pháp học tập
4. Đánh giá học tập
5. Yêu cầu đối với học viên
6. Mục tiêu môn học
 3
THỰC HÀNH GT-TT
2
KỸ NĂNG GIAO TIẾP
1
KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH
 2. TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách tham khảo:
1. Carmine Gallo (2010), The presentation secrets of Steve
Jobs : how to be insanely great in front of any audience,
McGraw-Hill Professional.
2. Alexei Kapterev (2011), Presentation secrets
3. Nancy Duarte (2008), Slideology
4. Nancy Duarte (2010), Resonate
3. Leil Lowndes (2012), Nghệ thuật giao tiếp để thành
công, NXB Lao động xã hội
4. Dale Carnegie (2012), Đắc nhân tâm, NXB Trẻ
5. G. Richard Shell (2009), Đàm phán để giành lợi thế, NXB
Trẻ
6. Suzanne Bates (2005), Speak like a CEO
 3. PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP

Chương trình được

thiết kế theo hướng
thực hành và đòi
hỏi sự tham gia tích
cực của sinh viên.
 4. ĐÁNH GIÁ HỌC TẬP
HÌNH THỨC ĐÁNH GIÁ TRỌNG SỐ ĐIỂM CÁCH THỨC ĐÁNH GIÁ

ĐIỂM DANH 10% 1 BUỔI ĐIỂM DANH

KIỂM TRA GIỮA KỲ 30% THUYẾT TRÌNH CÁ NHÂN &

NHÓM

KIỂM TRA CUỐI KỲ 60% THI TRẮC NGHIỆM

ĐIỂM CỘNG CỘNG VÀO ĐIỂM PHÁT BIỂU

GIỮA KỲ
 3-MINUTE PRESENTATION (3MP)

• Sản phẩm: 1 clip thuyết trình trên Youtube

• Chủ đề: Tự chọn
• Deadline: 23h ngày 13/10/2017
 5-MINUTE PRESENTATION (5MP)

• Sản phẩm: Thuyết trình trước lớp

• Chủ đề: Theo hướng dẫn
• Thời gian: 13/10/2017
 TIÊU CHÍ THUYẾT TRÌNH
Về mặt nội dung
• Bài thuyết trình có được trình bày theo một trình tự hợp lý và rõ ràng không?
• Người nói có tránh những thuật ngữ hàn lâm, có giải thích thuật ngữ và cung cấp
đầy đủ các thông tin cơ bản để minh hoạ các luận điểm trong bài thuyết trình
không?
• Người thuyết trình đã dành đủ thời gian cho từng phần của bài trình bày của mình
hay họ sa đà vào giải thích quá lâu về một khía cạnh nào đó hoặc trình bày trong
trạng thái gấp rút do phải chạy đua với thời gian?
Về mức độ giao tiếp và tương tác
• Bài thuyết trình có làm khán giả muốn tìm hiểu thêm không?
• Người thuyết trình có truyền tải được sự nhiệt huyết đối với chủ đề thuyết trình
không?
• Người thuyết trình có nắm bắt và duy trì sự chú ý của khán giả không?
• Người thuyết trình có đủ bản lĩnh sân khấu (stage presence), tiếp xúc mắt (eye
contact), âm vực (vocal range), duy trì một tốc độ nói ổn định (steady pace) và sự
tự tin?
• Người thuyết trình có lưu ý đến việc tránh làm cho bài thuyết trình trở nên chung
chung (trivialise or generalise the presentation)?
• Powerpoint có làm nổi bật bài thuyết trình không? Có rõ và xúc tích không?
 Tiêu chí Điểm Lưu ý

Nội dung: Thú vị (interesting); Tính mới - Điểm trừ:

(Fresh); Thông tin (Informative) + Đọc slides
Giọng nói: Nhấn giọng; Tốc độ; Phát âm + Quá giờ
+ Những trường
Body Language : Tư thế, dáng đứng, nét hợp khác
mặt; nụ cười; tiếp xúc mắt, di chuyển - Điểm cộng:
+ Sáng tạo
Cấu trúc, bố cục: Hợp lý, logic
+ Tự tin
Công cụ hỗ trợ: Powerpoint (Thiết kế; + Thu hút
hiệu ứng); Video; clip; flipchart… + Chuyên nghiệp
Giao lưu với khán giả , trả lời câu hỏi;
xử lý tình huống
5. YÊU CẦU ĐỐI VỚI HỌC VIÊN
 6. MỤC TIÊU
Sau khi hoàn tất khóa học này, sinh viên có thể:
• Hiểu rõ những nguyên tắc cơ bản về giao tiếp,
thuyết trình và nói chuyện trước đám đông
• Tự tin hơn và chuyên nghiệp hơn khi trình
bày bất kỳ vấn đề nào trước mọi đối tượng
• Sử dụng tốt các kỹ thuật và phương tiện hỗ trợ
cho các bài thuyết trình
 PHẦN 1: KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH

Mục 1 GIỚI THIỆU CHUNG

• 1. Khái niệm & Phân loại – 2. Rào cản – 3. Những điều kiện cần

Mục 2 KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH

• 1. Cấu trúc – 2. Kỹ xảo – 3. Chuẩn bị - 4. Trình bày – 5. Xử lý tình huống

Mục 3 SỬ DỤNG SLIDESHOW

• Ý tưởng – Thiết kế
1
KHÁI NIỆM
– PHÂN LOẠI
 THUYẾT TRÌNH LÀ GÌ ?

A presentation is a formal talk that ‘present’ ideas or information

to one or more people in a clear and structured way.

My presentation topic
is ‘how to make an
effective presentation’
 PHÂN LOẠI
Press conference Seminar/workshop

Briefing Types Lecture/talk

Demonstration Product launch

 RÀO
CẢN

2 TRONG
THUYẾT
TRÌNH
Hãy nêu ra 3 điểm khó khăn
nhất bạn thường gặp phải khi
phát biểu trước đám đông.
+ Vấn đề (Problem)
+ Quá trình (Process)
+ Con người (People)
 CÁC BẠN CÓ BIẾT???
Cảm giác khi thuyết trình ???

Miệng khô
Dạ dày “nôn nao”

Chân run
Tim chạy đua

Những cảm giác

bình thường
 THỰC HÀNH

Hãy trình bày trước lớp trong vòng 2 phút

“Bạn về văn hóa nhậu, bạn hãy cho ý kiến:

Đàn ông có nên nhậu hay không?”
(Thời gian chuẩn bị: 3 phút)
3 ĐIỀU KIỆN CẦN
Tập luyện

• Câu hỏi: “Bạn học chơi

piano bằng cách nào?”

• Trả lời: “Bằng cách

chơi piano.”
 Tinh thần trách nhiệm

Lắng nghe bạn không phải là trách

nhiệm của người nghe!
 Lòng nhiệt tình

You don't have to feel enthusiastic - you

need to be enthusiastic!
Sự thích thú
 PHẦN 1: KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH

Mục 1 GIỚI THIỆU CHUNG

• 1. Khái niệm, phân loại – 2. Rào cản – 3. Những điều kiện cần

Mục 2 KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH

• 1. Cấu trúc - 2. Kỹ xảo – 3. Chuẩn bị - 4. Trình bày - 5. Xử lý tình huống

Mục 3 SỬ DỤNG POWERPOINT

• Ý tưởng – Thiết kế
1. CẤU TRÚC BÀI THUYẾT TRÌNH
2. KỸ XẢO THUYẾT TRÌNH
a S.T.A.R moment -
 Memorable dramatization
• A prop/demo/ something more dramatic
 Memorable dramatization
• Analogy/metaphor

• ‘Apple TV is like a DVD player for the twenty-

first century’ (Introduction of Apple TV, January
9, 2007)
• ‘iPod Shuffle is smaller and lighter than a pack
of gum’ (Introduction of iPod Shuffle, January
2005)
• ‘iPod is the size of a deck of cards” (Introduction
of iPod, October 2001)
 Shocking statistics
• Steve Jobs, Macworld 2008:
‘I’m extraordinarily pleased that we have sold
four million iPhones to date’

‘If you divide four million by two hundred days,

that’s twenty thousand iPhones every day on
average’
Shocking statistics
 Repeatable soundbites
“It was the best of times, it was the worst of times, it
was the age of wisdom, it was the age of foolishness...”
- Charles Dickens, A Tale of Two Cities
‘We are troubled on every side, yet not distressed; we
are perplexed, but not in despair; persecuted, but not
forsaken; cast down, but not destroyed...”- Apostle
Paul to the Corinthians
“...and that government of the people, by the people,
for the people shall not perish from the earth.”-
Abraham Lincoln, Gettysburg Address
Emotive Storytelling
 TRỰC
TIẾP

ĐẶT CÂU
SO SÁNH
HỎI

MỞ ĐẦU
HIỆU QUẢ
TÌNH
DANH
HUỐNG
NGÔN
GÂY SỐC
CON SỐ
THỐNG
KÊ
 THỰC HÀNH

Hãy trình bày chỉ riêng phần mở đầu bài thuyết trình của bạn trong
vòng 30 – 45 giây.
Chủ đề:
1- Tình yêu
2- Về một bộ film/bài hát bạn yêu thích
3. CHUẨN BỊ BÀI THUYẾT TRÌNH
 NHỮNG VIỆC CẦN LÀM
• Xác định lý do, mục tiêu của bài thuyết trình
• Xác định người nghe là ai
• Chọn chủ đề thích hợp
• Nắm rõ thời gian, thời lượng của buổi thuyết trình
• Xây dựng bố cục và nội dung
• Tìm thông tin hỗ trợ cho các ý tưởng chính
• Chuẩn bị các phương tiện hỗ trợ trực quan (nếu cần)
• Chuẩn bị handouts (nếu cần)
• Hiểu rõ địa điểm và chuẩn bị các phương tiện
• Tập dượt
 LÝ DO THUYẾT TRÌNH
• giảng dạy? • thuyết phục, giải
• thông báo? thích?
• chỉ dẫn? • tuyên truyền, lôi kéo,
• báo cáo? kích động?
• quảng cáo?
• bán hàng?
 MỤC TIÊU THUYẾT TRÌNH

• Bạn muốn khán giả – và chính bạn nữa – đạt

được điều gì qua bài thuyết trình này?
Người nghe là ai?
CHỦ ĐỀ

• Chủ đề phải được khán giả

quan tâm
• Bạn phải chắc rằng bạn am
hiểu những vấn đề thuộc
chủ đề đã chọn
• “Tỉa tót” chủ đề để trở nên
hấp dẫn đối với khán giả,
đồng thời phù hợp với khả
năng của bạn
 THẢO LUẬN:
Nếu là khán giả, bạn sẽ thích chủ đề nào?
1. Doanh nghiệp Việt Nam và cuộc CMCN 4.0
2. Những thách thức và cơ hội đối với các
doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam trong bối
cảnh CMCN 4.0
3. Mười yếu tố thuận lợi của các doanh nghiệp
vừa và nhỏ Việt Nam trong giai đoạn CMCN
4.0
4. Những dự báo về tình hình kinh doanh của
các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam
trong giai đoạn CMCN 4.0
Thời gian

• Buổi sáng, buổi chiều hay

buổi tối?
• Bạn được phép trình bày
trong bao lâu?
• Có đủ thời gian để trả lời
các câu hỏi hay không?
• Có nghỉ giải lao hay
không?
 THỰC HÀNH

Hãy chọn một sản phẩm/dịch vụ của Công ty

bạn mà bạn biết rõ nhất, và trình bày trước
khách hàng trong vòng 3 phút.
(Thời gian chuẩn bị: 5 phút).
 Thông tin hỗ trợ cho ý tưởng
Có 4 dạng thông tin hỗ trợ như sau:
• Chi tiết (details)
• Giải thích (explanation)
• Ví dụ (examples)
• Minh họa (illustration)
TRỢ GIÚP BẰNG HÌNH ẢNH

Visual Aids
 Các phương tiện
• Máy chiếu (projector)
• Bảng
• Flipchart
• Tranh ảnh, đồ thị
• Mẫu vật
• Phim video
• Và chính bạn!
Tài liệu phát trước (handouts)
 Kiểm tra trước và
làm quen với địa điểm
thuyết trình
 Rehearse!
• Nên tập dượt ít nhất một
lần trước khi thuyết trình
thật.

• Đứng trước gương

hoặc sử dụng máy
quay phim để tự kiểm
tra.
 4. GIAI ĐOẠN TRÌNH BÀY
1. Ngôn ngữ nói:
• Thuyết trình: một cách tự nhiên, như đang trò chuyện với
khán giả. Tránh nói đều đều như trả bài, không nên chỉ
nhìn và đọc.
• Sự nhiệt tình: chứng tỏ quan điểm rõ ràng và tích cực,
niềm yêu thích về chủ đề bạn đang nói thông qua giọng nói
và các biểu cảm trên nét mặt.
• Sự rõ ràng: giọng điệu cần rõ, chậm, đủ nghe, tránh nói
lắp bắp và lòng vòng, lan man.
• Trình bày ngôn từ thật đơn giản, dễ hiểu và giàu cảm xúc
 4. GIAI ĐOẠN TRÌNH BÀY
2. Ngôn ngữ cơ thể:
➢ Giao tiếp bằng mắt (eye contact).
➢ Nét mặt: giữ nét mặt thân thiện, cởi mở.
➢ Điệu bộ: giữ điệu bộ của bạn một cách tự nhiên,
tránh những cử chỉ lặp lại.
➢ Cách đi đứng: một dáng điệu và sự di chuyển tốt
sẽ truyền tải được sự tự tin, chuyên nghiệp, và
đáng tin cậy.
➢ Ko nên di chuyển quá nhanh hoặc quá chậm gây
phản cảm cho người nghe.
 DÁNG ĐIỆU VÀ ĐỘNG TÁC
• Động tác nhẹ nhàng, khoan thai, lưng thẳng
• Chuyển slide nhẹ nhàng, chuyên nghiệp
• Khi không sử dụng đôi tay cho ngôn ngữ hình thể,
hãy chập hai bàn tay vào nhau, để phía trước ngang
thắt lưng
• Chọn đứng ngay vị trí tốt nhất tất cả khán giả có thể
nhìn thấy bạn
• Thỉnh thoảng di chuyển tới lui trong khán phòng,
nhưng không quá xa khu vực dành cho diễn giả
 NHỮNG ĐIỀU CẦN TRÁNH
• Ngồi lúc thuyết trình
• Đứng yên một chỗ như tượng
• Đi lại quá nhiều trong phòng
• Đút hai tay vào túi quần, khoanh tay hoặc chắp tay
ra sau quá lâu
• Nghịch ngợm trên tay những thứ linh tinh
• Cầm tài liệu trên tay để đọc
• Đứng che trước ống kính máy chiếu
 Mở đầu
• Có mặt ít nhất 10 phút trước giờ bắt
đầu
• Chào khán giả, mỉm cười, tạo ấn
tượng tốt
• Giới thiệu thật vắn tắt về bạn
• Giới thiệu đề tài và các điểm chính
chương trình
• Chỉ ra các lợi ích của bài thuyết trình
• Chuyển ý để vào phần nội dung
 Những điều cần tránh
• Đi thẳng vào vấn đề một cách đột ngột
• Giới thiệu quá nhiều về bản thân
• Quá khiêm tốn, đánh mất sự tín nhiệm của khán giả
• Hài hước không đúng chỗ
• Hỏi khán giả những câu hỏi khó
• Loay hoay quá nhiều với laptop và power point
Kết thúc bài thuyết trình
 Kết thúc bài thuyết trình
• Thông báo cho người nghe biết bạn đã trình bày
xong các nội dung chính của bài thuyết trình
• Tóm tắt lại các ý chính đã trình bày
• Mời khán giả đặt câu hỏi hoặc cho ý kiến (nếu có)
• Trả lời những thắc mắc của khán giả
• Nhắc lại tên và chi tiết liên lạc của mình để khán giả
có thể liên lạc
• Cảm ơn khán giả, chúc sức khỏe, và chào tạm biệt
5. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
 Đặt câu hỏi
Việc đặt câu hỏi sẽ giúp cho
• Thay đổi không khí khán
phòng
• Thu hút sự quan tâm của
khán giả
• Tạo điều kiện để khán giả
giao tiếp với diễn giả
 Những điều cần lưu ý
• Đặt những câu hỏi dễ hiểu
• Điều gì xảy ra nếu không ai trả lời?
- Đặt lại câu hỏi cho dễ hiểu hơn
- Mời ai đó
- Gợi ý đầu mối để khán giả trả lời
- Hãy tự trả lời
• Nếu họ trả lời được thì sao?
- Đưa ra một lời khen
- Dùng từ ngữ của họ
 Tiếp nhận câu hỏi và trả lời
• Lắng nghe và đừng ngắt lời người đặt câu hỏi
• Nếu cần thiết, lặp lại toàn bộ câu hỏi cho tất cả mọi
người cùng nghe
• Đưa ra một lời khen hoặc cảm ơn về câu hỏi
• Tỏ vẻ suy nghĩ về câu hỏi (cho dù câu hỏi dễ)
• Trả lời cho toàn bộ người nghe.
• Kiểm tra lại xem câu trả lời của bạn có làm thỏa
mãn người hỏi không.
 Trường hợp câu hỏi khó hoặc
bạn không trả lời được câu hỏi

• Làm một vài hành động như uống 1 ngụm nước để

dành cho mình thời gian suy nghĩ
• Tìm câu trả lời từ phía người nghe
• Thành thật cũng là một phương pháp giải nguy tốt
• Sử dụng khiếu hài hước để che giấu sự lúng túng
• Cho khán giả địa chỉ email và hứa sẽ gửi câu trả lời
cho họ sau
 Những tình huống ngoài ý muốn
• Từ những “Problem people”
- Những câu hỏi hóc búa
- Người nói liên miên
- Người thích chất vấn
- Người thích phát biểu
- Nói chuyện riêng trong khán phòng
• Thừa hoặc thiếu thời gian
• Thiết bị hỏng, mất điện
 PHẦN 1: KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH

Mục 1 GIỚI THIỆU CHUNG

• Khái niệm - Phân loại - Rào cản – Những điều kiện cần

Mục 2 KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH

• Cấu trúc – Chuẩn bị - Xử lý tình huống

Mục 3 KỸ NĂNG SOẠN SLIDESHOW

• Ý tưởng – Thiết kế
Kĩ năng
soạn SLIDESHOW
1
TẦM QUAN TRỌNG
CỦA SLIDESHOW
Tạo sự hứng thú
90
%
2 TRƯỚC KHI
THIẾT KẾ
Thu thập thông tin
Câu chuyện của riêng bạn
Tạo sườn bài
3 THIẾT KẾ
với POWERPOINT
Powerpoint Keynote Prezi
Bill Gates vs. Steve Jobs
B
ill Gates ở diễn đàn TED 2010
90
%
 nội dung

chữ = tóm tắt

 FONT size
tối thiểu
là 25
Đố bạn đọc được tôi đang viết cái gì đây?
Bạn đọc được thì chứng tỏ mắt bạn rất tốt
nhưng nếu bạn cứ cố gắng đọc như vậy thì
bạn sẽ bị cận đấy!
 FONT PERSONALITY

Georgia formal, practice

Time new roman professional, traditional
Courier plain, nerdy
Arial stable, conformist
Tahoma young, plain
Century gothic happy, elegant
SOURCE: NANCY DUARTE, SLIDEOLOGY
không gian
Hình ảnh và chữ
“A picture is worth a thousand words!”
HÃY
sử dụng hiệu ứng
đơn giản
và đúng mục đích
Lớp 56 rất giỏi
rất
!
Sự thống nhất
trong bố cục!
Một số
thí dụ
thú vị
Một người thay áo mà không thay đổi tính cách của họ
Thương hiệu (Brands) cũng vậy!
T
rước khi
kết thúc
Kết thúc
ở đây
 “ When people
believe in boundaries,
they become part of them. ”
– Don Cherry