Professional Documents
Culture Documents
RUKUN NEGARA.inddSemai_Tahun_3_Prelim.indd
KSSR_2017_Bahasa 1 2 28/09/16
12/4/18 7:53
9:55 PG
AM
KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH (SEMAKAN 2017)
Sekolah _______________________________________
Penulis
BELINDA BINTI PANJANG
NGAH INEY A/P BAH ALANG
RAMAN A/L YUNOS
Editor
AZIZAH BINTI AHMAD
NADA HAIFAA BINTI REMLLE
iii
KBAT
Ikon adeh kipegalak mureb naiserngik ru gunak peniker de tinggik ha
selsei ektiviti de lebeh terek.
Audio
Ikon adeh ialoh kipenyate engrok, laguk, puisi ru benacak nepetek de
mong ku kateh bob teks.
QR Code
Maklumat tenambah bekenaet ru bahan teks ru buleh neajar hikep
gej ru isennang ru higunak aplikasi QR Code begei laman sesawang,
audio visual, bahan cenitak ru kilek-kilek nej.
Bob teks Bahasa Semai bisediak kijoi neacu neajar abad ke-21 ru neharap pitak
guru naisediak Pengajaran dan Pembelajaran (PdP) de bekesan dek mureb bibekal
cenempet de kukoh ha naihadap necabar de gu terek sesuei nu needar jaman. Ju
kenjeh, penules beharap bob teks adeh kiperhuj motivasi mureb naibelajar Bahasa
Semai mende bob adeh kikandug audio, ektiviti, teks ru visual de buleh kitarek minat
lienai belajar Bahasa Semai.
v
Bah
Mali
Wak Bah
Suri Panjang
Wak
Luj
Wak
Uda
Bah
Atan
Wak
Siti
vi
NOTA GURU 1
•
Unit KAMP
KAMPUG
UG ENG JEOI
TEM
1 MAI TIBAK
Cerngai ru Belwal
Bor huper,
Bah Atan. Ma igah? Bor huper, Wak Uda.
Gah bor. Nu belok
Eng ngcekcip taleh, hek ha cip?
nenneng ku kerileng
kampug hik. Mong jeoi
was de bor buleh hik lawat
begei teu talag, balei Hoohloh, cubak
jenulag, pusat kerjak teg, hik hineng
deg tradisionel, kulam kengwil kentop
kak ru kekilek nej. adeh mimang
jeoi was de bor.
Had ibesenglog
KAMPUNG
hik higei ku SIREH BELEG Eng pen ngkenjip
kampug adeh. bangge. Juk hik
hicekcip.
Ektiviti
1. Cerngai, cam ru sebot maklumat.
2. Sebot memerip engrok muh am kateh gambar.
3. Beh ayat jijoi engrok muh am.
2 NOTA GURU
1.1.1
• Rujok audio 1.
• Semanj mureb sebot memerip engrok muh am. 2.1.1
BA : 1
D
TEMA
Bacak ru paham.
Bei Tibak nu Kampug Eng
Hoohloh.
Ektiviti
1. Bacak dailog ru intonasi de betol.
2. Lakon watak jijoi dailog.
NOTA GURU 3
2.2.1
• Rujok audio 2.
4.2.2 • Bimbeng mureb bacak dailog.
• Semanj mureb lakon watak kateh dailog.
Bei Betules
limpon
tapes
senubai
Ektiviti Info
4 NOTA GURU
• Bimbeng mureb beh ayat majmok ju nekate de bisediak. 3.1.1
2.5.1
BA : 2
D
TEMA U
Bacak ru dindag.
Ektiviti Info
NOTA GURU 5
4.1.2
• Rujok audio 3.
2.4.2 • Semanj mureb bacak seni kate laguk.
BA : 3 • Semanj mureb dindag ru ui gerak berog.
• Bimbeng mureb jawab senual secare spontan.
Engrok Kerjak
kimamuh
kipasag
kemah
bekelah kililoi
kisawok
gencog
Ektiviti
1. Cerite ha gambar ku kemil.
2. Beh ayat gunak engrok kerjak.
6 NOTA GURU
• Bimbeng mureb cerite ha gambar. 5.1.2
• Bimbeng mureb beh ayat gunak engrok kerjak. 1.4.1
BA : 4
U N IA
2 SIN
SINUI
UI JIK H
HUNEN
UNEN
D
Cerngai ru Belwal
3 4
Ektiviti
1. Kermuh ektiviti jijoi gambar.
2. Kermuh engrok de engkek cerngai ju audio.
3. Senarei engrok muh am de mong ku gambar.
4. Tules ayat ju engrok muh am.
NOTA GURU 7
1.1.3
• Semanj mureb kermuh ektiviti jijoi gambar.
5.1.1 • Rujok audio 4.
• Bimbeng mureb tules engrok muh am.
• Bimbeng mureb beh ayat ju engrok muh am.
Bei Bebacak
Bacak ru paham.
Jik ru Mai Rual
biog benantuk
cerngai ceramah
ektiviti besenam
Ektiviti
1. Ui ayat lenkap ju prasa de biog.
2. Bacak ayat lenkap ru nada de betol secare entoi.
3. Cerite ha ektiviti kilek de mong biui ya mai rual ku kampug.
8 NOTA GURU
2.1.2
• Peterang ceti nekate mai rual.
• Bimbeng mureb beh ayat lenkap ju prasa. 5.3.2
• Semanj mureb bacak ayat de siap. BA : 5
• Bimbeng mureb becerite.
D U N
Tules ayat kateh mentok perenggan.
Kelas Benimbeng
Ektiviti
1. Susut ayat jijoi inehator dek kijadik nanek cerite.
2. Salit ayat de siap bisusut kateh mentok perenggan.
NOTA GURU 9
3.1.3
• Bimbeng mureb susut ayat jijoi nehator de betol.
2.1.4 • Semanj mureb salit ayat kateh mentok perenggan ku bob tules.
BA : 6
Bei Belakon
Nelancong nu Kampug
Atak, yama ku padeh Adehloh de bisebot ya
jeoi deg kusong? mai sebegei deg danem.
Ha bok deg adeh? Deg adeh hipesiwak nu
mai de biha bet padeh.
Yama jengoi mai
bimamuh ku kemil Mai bigemar muh
ajeh? Jun paneika? batagari ajeh mende
iteu sengej. Bebegei
Amen bisiwak ya bangsak de tibak,
mai biha ui progrem, jarak lihik pen mong.
mongka betempat
jun sediak?
Mong dewan entoi
ru tempat caknak.
Begeiharok amen
mong mai nyak Mai buleh bitempah ju
biha siwak? telipon atau kemil cencog.
Ektiviti Info
10 NOTA GURU
4.2.2
• Bimbeng mureb belakon jijoi dailog ru intonasi de sesuei.
• Bimbeng mureb beh pete cemboh ha tempat nelancong de naigemar. 3.3.1
BA : 7
Ektiviti
1. Nyanyik laguk.
2. Ceryak engrok tanyak de mong ku seni kate laguk.
3. Beh ayat ju engrok tanyak.
4. Ganti prasa de begares ru jenawab de bisediak.
NOTA GURU 11
5.1.3
• Rujok audio 5.
4.2.1 • Semanj mureb ceryak engrok tanyak kateh seni kate laguk.
BA : 8 • Bimbeng mureb beh ayat tanyak.
• Bimbeng mureb gantik prasa de begares ru jenawab de biog.
Unit
AK E
TEM
3 SINUI ENG
SINUI
Cerngai ru Belwal
Bacak nepetek.
Ceknip nu Serag
Ektiviti
1. Belwal ha nepetek ku kemil.
2. Bacak entoi nepetek.
3. Ceryak isik penteng ju nepetek.
12 NOTA GURU
1.2.3
• Rujok audio 6.
• Semanj mureb bacak nepetek. 2.4.2
• Bimbeng mureb ceryak isik penteng. BA : 9
D U
Neng gambar abik.
Kerite_________
Ceber paep
__________
Teu______ Beldi______
Ektiviti
1. Cerot nekate dek kijadik rangkei kate de beceti.
2. Bacak rangkei kate de bicerot.
3. Beh ayat jijoi rangkei kate.
NOTA GURU
2.2.3 13
• Semanj mureb cerot nekate.
3.1.1 • Semanj mureb bacak rangkei kate.
BA : 10 • Bimbeng mureb beh ayat gunak rangkei kate.
Bei Betules
Susut ru bacak.
1
Bei Hisuj Kasot
Permuj serbok 2
sabon ku limpon.
Geros kasot
lei berseh.
4
Sep kapo 3
ku kasot.
Ektiviti
1. Neng gambar ru bacak maklumat de biog.
2. Susut ayat jijoi gambar.
3. Perlei bengsat nu kekawat de sesuei ru maklumat.
Cuntoh: Amek kibesat nu Wak Siti dek kisuj kasot.
14 NOTA GURU
3.3.2
• Semanj mureb neng gambar ru bacak ayat.
• Bimbeng mureb susut ayat jijoi gambar. 1.3.2
• Bimbeng mureb perlei bengsat de sesuei ru maklumat.
• Bimbeng mureb tules bengsat kateh bob tules.
D U
Bacak ru dindag.
Bei Cak Caknak de Sihat
Hik hikerakmik
Sinui hik cerie (2x)
Irama laguk: Air Pasang Dalam
Ektiviti
1. Dindag laguk jijoi seni kate.
2. Tules ayat tungal jijoi nekate de bipileh.
NOTA GURU
4.1.2 15
• Rujok audio 7.
3.1.1 • Semanj mureb dindag laguk jijoi irama.
BA : 11 • Pileh nekate ru bimbeng mureb beh ayat tungal.
Engrok Ernor
Yeloh, amek.
Halek, amek.
Ektiviti
1. Bacak dailog ku kemil.
2. Lakon dailog jijoi jenim.
3. Beh ayat tungal gunak engrok ernor.
16 NOTA GURU
5.2.2
• Semanj mureb bacak dailog.
• Bimbeng mureb ceryak engrok ernor de mong ku dailog. 3.1.1
• Semanj mureb beh ayat tungal gunak engrok ernor. BA : 12
U N IA
4 ISEBOK DUNIAK ENG
D
Cerngai ru Belwal
Info
Ektiviti
sekuk = begei
rah = renggah/tarek 1. Cerngai ru teke engrok menatag ju audio.
cek ngrel = reriang 2. Senarei engrok muh am de mong
kateh nepetek.
3. Sebot engrok muh am de engkek senarei.
NOTA GURU
1.2.2 17
• Rujok audio 8.
5.1.1 • Semanj mureb bacak nepetek.
• Bimbeng mureb senarei engrok muh am.
Bei Bebacak
Ektiviti
1. Tules care bahneh bob skrap
jijoi gambar ju ayat de biog. Info
18 NOTA GURU
2.1.4
• Bimbeng mureb tules ayat de biog jijoi gambar.
• Bimbeng mureb penumbor ayat jijoi nehator kerjak. 3.1.3
• Semanj mureb salit ayat kateh mentok perenggan. BA : 13
D U N
Bacak maklumat.
Ektiviti Info
NOTA GURU
NOTA GURU
3.3.1 • • Semanj mureb bacak maklumat.
19
2.4.1 • Bimbeng mureb beh pete cemboh.
BA : 14 • Bimbeng mureb perneng ru belwal ha pete cemboh.
• Semanj mureb beh pete cemboh kateh bob tules.
Bei Bedindag
Sukor nu Jenang
Ektiviti
1. Bacak seni kate laguk.
2. Cerngai laguk ju audio.
3. Dindag laguk ru beh gerak berog.
4. Jawab senual ku kerop.
a) Kermuh kening pelek de mong ku laguk.
b) Yama dikdij selak kijadik belaer?
c) Cerite care-care ha jagak dusut.
20 NOTA GURU
4.1.1
• Rujok audio 9.
• Semanj mureb dindag ru beh gerak berog. 2.4.3
• Bimbeng mureb jawab senual penengham. BA : 15
Pola Ayat
Ektiviti
Info
1. Perendeg Frasa Nama ru Frasa
Kerja dek kijadik ayat de betol. gubek = gobek
2. Bacak ayat de siap biperendeg. jermes = jerat cep
3. Salit ayat ku bob tules.
NOTA GURU
5.3.2 21
• Bimbeng mureb beh ayat.
2.1.2 • Semanj mureb bacak ayat de siap.
BA : 16 • Semanj mureb salit ayat kateh bob tules.
Unit
AK E
TEM
5 ENG R
RU
U PERINGAK
Cerngai ru Belwal
Bacak ru lakon.
Cerite Sinui Peringak Eng
Yeloh, amek.
Ektiviti
1. Bacak dailog.
2. Beh nelakon watak Wak Siti kiperlei bengsat iamek nu iapak.
22 NOTA GURU
1.3.2
• Bimbeng mureb perlei bengsat jijoi dailog.
• Semanj mureb bacak dailog ru intonasi de betol. 2.3.2
BA : 17
D
Bacak ru paham.
Kilang Atak Eng
Adeh atak eng. Atak eng
mong kandag lembuk tenusu.
Jeoi lembuk tenusu biperes
ya atak eng. Ku jis Senayan,
Rabu ru Jumaat atak
kiret susu lembuk.
Susu ajeh bien ya ruli nu kilang
susu. Susu bipruses ru bipek ku
kilang peksendok bijual. Jik buleh
jingut susu segar de bipruses ku
kilang atak.
Ektiviti
1. Jawab senual penengham.
a) Ma menatag pengres atak?
b) Bok de ret susu lembuk?
c) Nu belok susu ajeh bien?
d) Ma ihasiat susu segar?
2. Senarei engrok kerjak de mong kateh nepetek.
NOTA GURU
2.4.1 23
• Rujok audio 10.
5.1.2 • Semanj mureb bacak nepetek ru jawab senual.
• Semanj mureb senarei engrok kerjak.
Bei Betules
engsei berseh
ceher
Ektiviti
Beh ayat engrok
edjektip jijoi gambar.
NOTA GURU
24 3.1.1
• Semanj mureb beh ayat gunak engrok edjektip.
• Semanj mureb tules ayat majmok kateh bob tules. 5.1.4
BA : 18
D
Bacak ru dindag.
NOTA GURU
4.1.2 • Rujok audio 11.
25
5.4.2 • Semanj mureb bacak seni kate laguk.
• Semanj mureb dindag laguk jijoi neirig musik.
BA : 19 • Bimbeng mureb ceryak penjudoh benilag.
Engrok Edjektip
Ektiviti Info
NOTA GURU
26 5.1.4
• Rujok audio 12.
• Bimbeng mureb senarei engrok edjektip. 1.4.1
• Semanj mureb kigunak engrok edjektip kateh bengwal. BA : 20
• Semanj mureb tules engrok edjektip ku bob tules.
U N IA
6 BESAMAK SENALO
D
Cerngai ru Belwal
3 4
Ektiviti
1. Beh cerite secare bengwal ha gambar gunak nekate lilei.
2. Cerite kenenjip memasig mase suweg mai nyik ku hospitel.
3. Nyate engrok edjektip de sesuei jijoi jenim.
NOTA GURU
1.3.1 27
• Bimbeng mureb becerite ha gambar.
5.1.4 • Semanj mureb cerite kenenjip memasig.
BA : 21 • Bimbeng mureb senarei engrok edjektip.
Bei Bebacak
Bacak ru paham.
Had Isernuk Nus
Ektiviti
1. Bacak entoi nepetek ku kemil.
2. Besual jawab ha nepetek secare spontan.
3. Ceryak ayat ektip ru ayat pasip de mong ku nepetek.
4. Tules ayat ektip ru ayat pasip kateh bob tules.
28 NOTA GURU
• Semanj mureb bacak nepetek. 2.3.1
• Besual jawab ru mureb ha nepetek secare spontan. 1.4.2
• Peterang nu mureb ha ragam ayat iaajeh ayat ektip ru ayat pasip.
• Bimbeng mureb ceryak ayat ektip ru pasip kateh nepetek. BA : 22
• Semanj mureb tules ayat ektip ru ayat pasip kateh bob tules.
D U N
Neng abik gambar.
Ektiviti
1. Besual jawab ha gambar.
2. Cerot cerite dek kijadik nanek kenarag ha ektiviti
Jis Peringak jijoi gambar de bemulak ju…
Ku minggu canuk, jik nuperingak jiet nu Jis Peringak
de kianjor ya tempat kerjak apak eng…
NOTA GURU
3.3.3 29
• Besual jawab ru mureb ha gambar.
5.3.2 • Bimbeng mureb cerot cerite.
BA : 23
Bei Belakon
Ektiviti
1. Cerite ha gambar ku kemil.
2. Lakon jijoi jenim ru gunak
nekate lilei.
30 NOTA GURU
4.2.2
• Semanj mureb cerite ha gambar.
• Bimbeng mureb belakon jijoi jenim. 1.4.1
Bacak ru paham.
Jis Minggu de Sernuk
Peringak Wak Uda senalo nailuang mase besamak ku jis minggu.
Nehubug enai nuperingak begei sej ru getek.
Antare ektiviti de cak ku mat enai ialoh bemeskar ku was
kampug. Wak Uda ru imenang an baikus huper mende
baibekengrog ha kayoh meskar.
Enai senalo naibemeskar ku was
de selamat mende niknej
tok berngoi.
Bile ya dij ektiviti
bemeskar, enai an
naisagok ket ku gerei
de mong runong ku
was kampug. Telas ajeh,
baruloh naijug badeg.
Ektiviti
1. Bacak nepetek.
2. Ceryak peribahase de mong ku nepetek.
3. Bincang ceti peribahase.
4. Salit ayat de mong peribahase ku bob tules.
NOTA GURU
5.4.2 31
• Semanj mureb bacak nepetek.
2.2.1 • Bimbeng mureb ceryak peribahase de mong ku nepetek.
BA : 24 • Bimbeng mureb bincang ceti peribahase.
• Semanj mureb salit ayat de mong peribahase kateh bob tules.
Unit
TEM
Nu Wak Uda,
Salam kennal ju eng. Eng had _____ ngburuk hek ku Kem Bahasa
Semai minggu canuk. Hek jeoi heajar eng Bahasa Semai ku kem
ajeh. Sekulah hek pen ___ ru ___. Eng had ____ tepileh belajar
Bahasa Semai ku sekulah hek. Eng jeoi ngkep kawat pai.
Eng ngha pekenal dirik eng. Eng ___ gecek Januari. Eng ___
kateh peringak. Eng nggemar cak kak, sempak ru gamus. Hubi eng
ku jis parik ialoh cerngai redio ru bacak bob cerite.
Had anen taleh ju eng. Eng harap hek buleh cerite ha lihek ku
surat keknit. Abor.
Juraidah
De benar,
Ektiviti Info
32 NOTA GURU
1.1.2
• Rujok audio 13.
• Bimbeng mureb isik tempat kusong ru jenawab de kicerngai ju audio. 2.3.2
• Semanj mureb bacak surat de lenkap gunak nada ru intonasi de betol. BA : 25
D
Bacak ru kernal.
luwei (bereklet)
las (rangoj)
talug (cereg)
NOTA GURU 33
2.1.1
• Bimbeng mureb kernal muh menatag.
3.1.1 • Semanj mureb beh ayat tungal jijoi cuntoh de biog.
BA : 26
Bei Betules
Info
Kennang Kem Bahasa Semai Sekolah onj = bok/
Kebangsaan Sireh Beleg. galas
Jawab senual.
Bok de log selwar Bok de kilog bajuk Bok de bersog leng?
serawaj? belaar? __________________
Wak Uda, Bah Atan, ________________ __________________
Wak Andak ru Bah ________________
Panjang nailog __________________
selwar serawaj. ________________
Bok de kilog cekak? Bok de cekot sog? Bok de onj beg ceher?
________________ ________________ __________________
________________ ________________ __________________
________________ ________________ __________________
34 NOTA GURU
3.1.2
• Semanj mureb jawab senual gunak tandak bacak de betol.
• Semanj mureb bacak ayat de bibeh ru nada de entoi. 2.1.2
BA : 27
D U
Bacak ru dindag.
Kerjaksamak
Kerjaksamak (8 x)
Beiloh hik juk kerjaksamak
Juk hik tulug kawat de susah
Wes bekirak agok sumbong
Juk hik tulug tok kirak untong
Kerjaksamak (8 x)
Irama laguk: Kerjasama
(KSSR Tahun 3)
Ektiviti
1. Bacak seni kate laguk ru sembot de betol.
2. Dindag laguk ru beh gerak berog.
3. Belwal ha nilei murni de mong ku laguk.
NOTA GURU
NOTA GURU 35
35
4.1.1 • • Rujok audio 14.
1.3.1 • Semanj mureb bacak ru paham seni kate laguk.
• Semanj mureb dindag laguk ru beh gerak berog.
• Semanj mureb kaet nilei murni ju laguk ha ektiviti kateh gu.
Neimboh
CARE-CARE BELAJAR
BAHASA SEMAI:
1
HOD HIGERTEG REDIO ASYIK.FM
2
SENALO HIBELWAL RU KEKAWAT SEMAI
3
JEOI HIBACAK BOB TEKS BAHASA SEMAI
4
Ektiviti
1. Ceryak nekate beneimboh kateh poster.
2. Beh ayat jijoi nekate beneimboh.
36 NOTA GURU
5.2.1
• Semanj mureb bacak ru paham maklumat ju poster.
• Bimbeng mureb ceryak nekate beneimboh. 2.1.1
• Bimbeng mureb beh ayat jijoi nekate beneimboh. BA : 28
IA
SENAMUT JIS GURU
U N
8
D
Cerngai ru Belwal
Cerngai ru cam.
Ceknot Nunyenis Eng
12 Mei
Ku sekulah cehoinek, eng ngbacak notis ha senamut jis guru ku 16 Mei
minggu keknit. Eng ngserngik dewan bihias bor kas tahut canuk. Eng ngha
tibak awal mende ngsengoh tok dan ngtules kad neucap nu guru-guru.
Senamut bemulak pukol 8.00 huper. Jeoi ektiviti de birancang begei sukaneka,
tenandig karoke, perenneng gensag tradisionel ru benacak puisi. Tok sabar
eng ngpoj jis ajeh.
NOTA GURU
1.2.1 37
• Rujok audio 15.
2.4.1 • Semanj mureb cerngai abik cenatat nunyenis Wak Uda.
BA : 29 • Bimbeng mureb bacak ru isik tempat kusong ru maklumat de betol.
Bei Bebacak
Bacak ru ije.
Leknug Besengral
lug
sukong
pimpen
suwak
terhan
beg
Info
Ektiviti
suwak = langkah
1. Ije ru bacak nekate. besengral = geli hati
2. Cerite ha senamut jis guru ku sekulah.
38 NOTA GURU
2.2.2
• Semanj mureb ije ru bacak nekate ru betol.
• Semanj mureb cerite kenenjip lienai ha senamut jis guru. 1.4.1
BA : 30
D U N
Tules nekate nuceti.
Ektiviti
1. Salit ru ganti nekate de bikale
nekate nuceti.
2. Bacak neucap ru nada de entoi.
NOTA GURU
3.2.1 39
• Rujok audio 16.
2.1.2 • Bimbeng mureb ganti nekate nuceti de bikale.
BA : 31 • Semanj mureb bacak neucap de pai kisalit ru nada de entoi.
Bei Bedindag
Bacak ru dindag.
Ektiviti
1. Bacak seni kate laguk ru sembot de betol.
2. Dindag laguk ru beh gerak berog.
3. Belwal ha nilei murni de mong ku laguk.
40 NOTA GURU
• Rujok audio 17. 4.1.2
• Semanj mureb dindag laguk ru neirig musik. 2.4.3
• Bimbeng mureb beh pete aler ha pruses belajar ku sekulah ju seni kate laguk.
Bacak ru paham.
Hihergak Guru
Bor mengot Wak Uda. Ya ha besatka ku Bah
Panjang benglik hadiah eng ha senamut jis guru?
Abor.
Ektiviti
1. Bacak dailog ru intonasi de betol.
2. Ceryak nekate beneimboh.
3. Salit ayat de kikandug nekate beneimboh.
NOTA GURU
5.3.1 41
• Semanj mureb bacak dailog ru intonasi de betol.
2.2.1 • Bimbeng mureb ceryak nekate beneimboh.
BA : 32 • Semanj mureb salit ayat de kikandug nekate beneimboh kateh bob tules.
Pekukoh
Ektiviti
Ije ru sebot nekate ku kemil.
42 NOTA GURU
• Semanj mureb ije ru sebot.
• Semanj mureb kek jenawab de betol.
D U N IA
TEMA 2
DUNIAK CERITE
NOTA GURU
43
43
•
Unit
TEMA
DUNI
Cerngai ru Belwal
Info
Ektiviti
capik = tunghud/
1. Cerngai cerite ju audio. kudong
2. Bacak ru paham cerite ku kemil.
3. Cerite ha cep kuwog.
44 NOTA GURU
1.4.1
• Rujok audio 18.
• Semanj mureb bacak cerite ru intonasi de betol. 2.2.1
• Peterang ha cep kuwog. BA : 33
• Semanj mureb cerite ha cep kuwog.
D U
Bacak ru paham.
Iasal Kemikrek
Info
Ektiviti
kemikrek = muh genenlar
1. Senarei nilei murni ju cerite. nuikor mergas
2. Cerite neajar de mong ku nepetek. kerdik = bercep
3. Ceryak ru tules nej ayat de mong
kikandug penjudoh benilag.
NOTA GURU
2.4.3 45
• Rujok audio 19.
5.4.1 • Semanj mureb bacak ru paham cerite.
• Bimbeng mureb cerite ha neajar de mong ku cerite.
• Semanj mureb ceryak ru beh ayat de kikandug penjudoh benilag.
Bei Betules
DUNI
mergas – cuag
– kijerop
Info
Ektiviti
kirot = kijerot
1. Tules cerite jijoi prasa de biog.
2. Lakon watak jijoi cerite.
46 NOTA GURU
3.1.1
• Bimbeng mureb beh ayat.
• Bimbeng mureb lakon watak secare spontan. 4.2.2
BA : 34
D
Bacak entoi ru intonasi de betol.
Gecek
Renes hek lau becahayak
Peterang kelem de kelap
Amen walah hek, kelem jik tiktok iceti
Kelem jik kijadik sengyong
Ceroh
Hek begei nanek irama
Kicereh kenglap
Engrok hek begei gendang
Kijadik renyah jenim kelem
Ceroh ru gecek
Nanek bekneg de tok buleh biterlas
Nanek kawat de akrab tok buleh birungkei
Tok buleh bicerlah alaupen nyak
Nanek ceti serengkol de setie.
Info
Ektiviti
ceroh = cep punggok
1. Lapas sajak gunak nada ru intonasi de betol. cereh = berkah
2. Beh nelakon ha watak ceroh ru gecek.
3. Ije ru beh ayat jap nekate de bipileh.
NOTA
NOTAGURUGURU
4.2.2 47
• • Rujok audio 20.
2.3.2 • Bimbeng mureb lapas sajak gunak nada ru intonasi de betol.
BA : 35 • Bimbeng mureb beh pentomin.
• Pileh nekate secare rawak de mong ku sajak.
• Semanj mureb ije ru beh ayat jijoi nekate.
Engrok Kerjak
Yama hek
hecet begei
ajeh?
Jukloh.
Ubai baiceh, baijaj
ru baicup bajak ku
ceknet. Kening telei
kurak kibepelek jeoi
tapik benih telei
cokdog tok kicuwai.
Eng ngnyesal
monyet mende nggalaj
engrok hek.
Ektiviti Info
48 NOTA GURU
5.1.2
• Rujok audio 21.
• Semanj mureb bacak engrok kerjak. 2.4.2
• Bimbeng mureb beh ayat gunak engrok kerjak. BA : 36
• Bimbeng mureb cerite ha neajar de mong kateh cerite.
U N IA
10 AGOKLOH HISIP
D
Cerngai ru Belwal
kigei ku
Gunung ikale biyeg,
Tunggal begadig
pirag
hod hiroj
isentol sentak
de bekale Info amen laluk
pirag amen hipekalok
ha pekalok kalok = jinak buleh hijadik
pek cog
Ektiviti
1. Cerite ha maklumat ku pete minda gunak nekate lilei.
2. Ku serengngik engkek bok de buleh pekalok cig biyeg ajeh.
3. Tules nanek kenarag lenkap ha cerite ku kemil.
NOTA
NOTAGURU
GURU
1.3.1 49
49
• • Bimbeng mureb cerite ha maklumat ku pete minda gunak nekate lienai.
3.3.3 • Bimbeng mureb jawab senual bementok pendapat.
• Bimbeng mureb beh nanek kenarag lenkap ha maklumat de biog.
Bei Bebacak
DUNI
Bacak ru susut.
Tasek ju Terlaj
Nanek jis, numom sayet keral Nuketol sej kijer ju suwig. Tok leu
kibelal mende kihod ha sej de ju kenjeh, kihol teu ju tik. Dij mai
kicak ya numom sayet kerdor. nukenampug ajeh kitinlap ya teu.
Ubai baibegaleh lei baitektog. Hunen, was ajeh bikermuh Tasek.
Ektiviti
1. Bacak ru penumbor cerite jijoi nehator de betol.
2. Salit cerite de siap bisusut kateh mentok perenggan ku bob tules.
NOTA GURU
50 2.1.4
• Semanj mureb bacak cerite.
• Bimbeng mureb penumbor cerite jijoi nehator de betol. 3.1.3
• Semanj mureb salit cerite de betol kateh bob tules. BA : 37
D U N IA
Tules maklumat penteng.
NOTA
NOTAGURU
GURU
3.3.1 51
51
• • Semanj mureb bacak nepetek.
2.4.1 • Bimbeng mureb kek isik-isik penteng.
BA : 38 • Bimbeng mureb beh pete aler ju isik-isik penteng.
Bei Bedindag
Peteri Haknuk
Numom peteri
Renis beseri
Bigemar ya mai
Ju ngenap lengrik
Numom peteri
De bor pekertik
Kihormat nu mai
Mai senang isengik
Numom peteri
De bihok ya mai
Gemar tulug mai
Ibernor tok teperi
Numom peteri
Mong kuasak sakti
Sakti ku rantei
Gunak ha jagak lengrik.
Irama laguk: Kasih Ibu (Lagu Anak TV)
Ektiviti
1. Bacak seni kate laguk.
2. Dindag laguk ru beh gerak berog.
3. Beh pete benulat ha laguk.
52 NOTA GURU
4.1.1
• Rujok audio 22.
• Semanj mureb bacak seni kate laguk. 3.3.1
• Semanj mureb dindag ru beh gerak berog jijoi laguk. BA : 39
• Bimbeng mureb beh pete benulat ha ciri-ciri Peteri Haknuk.
Lapas sajak.
Info
Ektiviti
1. Peterang ceti sajak. nerunyik =
2. Kek penjudoh benilag de mong ku sajak. kesunyian
3. Beh ayat gunak penjudoh benilag ajeh.
NOTA GURU
5.4.2 53
• Bincang ru mureb ha ceti sajak.
2.4.3 • Bimbeng mureb kek penjudoh benilag de mong ku sajak.
BA : 40 • Bimbeng mureb beh ayat gunak penjudoh benilag.
Unit
TEMA
DUNI
11 CERITE HA ALAM
Cerngai ru Belwal
Bei becerite.
Senglog Serag ku Kampug Eng
Adeh ialoh was serag ku kampug eng. Jaman senayet
eng manah, eng sernuk ngmenman ku padeh. Mong
bebegei ektiviti de buleh ngbeh begei hihuj jehuk,
sawog gencog ru kak ku batagari, sektet cep ru bejerat.
Eng ru kekawat senalo jicip ku padeh tikak cuti sekulah.
Jik jibeh jambor tempat beparik. Hunen, serag ajeh
ya walah. Dij jehuk bigik ru bitot. Was ajeh bipejadik
ceknet kening ceber ru sawet. Nus eng hadloh isendeh
tikak ngserngik senglog serag ku kampug eng.
Info
Ektiviti
huj = bot/panjat
1. Bacak nepetek. senglog = naseb
2. Cerite ha nepetek gunak sembot de pintan.
54 NOTA GURU
1.4.1
• Semanj mureb bacak nepetek.
• Bimbeng mureb becerite ha nepetek gunak nekate lienai. 2.3.2
BA : 41
D U
Bacak, cerot ru beh cerite.
Sempog Luwei
Ektiviti
1. Bacak rangkei kate.
2. Becerite ha pruses nehasel sempog luwei.
3. Beh ayat ju rangkei kate.
4. Salit ayat de siap kateh mentok perenggan ku bob tules.
NOTA GURU
2.2.3 55
• Semanj mureb bacak rangkei kate.
3.1.3 • Bimbeng mureb cerite ha nehasel sempog luwei.
• Bimbeng mureb beh ayat ju rangkei kate.
• Semanj mureb salit ayat kateh mentok perenggan ku bob tules.
Bei Betules
DUNI
Pelenkap sajak.
Serag de Belaer
Serag de belaer
Kale hek kijadik duniak jik damei
pelenkap Eng buleh ngbelehem jos
belaer
sumber Ku kerop nelingkop hek
Serag de _____________
Kale hek kiserngej nenneng
Kijadik ___________ sengik
Serag de belaer pelengap
misteri
Ku pajeh idaknek ______________
Hek nenaong flora ru ___________
De res saleng naicap teg
Kiseimbang sinui alam
Hekloh ___________ jik. fauna
Info
56 NOTA GURU
3.4.1
• Rujok audio 23.
• Bimbeng mureb pelenkap sajak. 2.1.3
• Bimbeng mureb lapas sajak jijoi intonasi de betol. BA : 42
D U
Bacak ru dindag.
Ektiviti
1. Bacak seni kate laguk.
2. Dindag laguk jijoi neirig musik.
NOTA GURU
4.1.2 57
• Rujok audio 24.
2.6.1 • Semanj mureb bacak seni kate laguk.
BA : 43 • Semanj mureb dindag laguk.
Neimboh
LA
JIS
ST E K
58 NOTA GURU
5.2.1
• Semanj mureb bacak nepetek.
• Bimbeng mureb ceryak nekate beneimboh ru beh ayat. 3.1.1
BA : 44
N IA
12 LAH HITEROKE
D U
Cerngai ru Belwal
pengleg
Kenitar
keladeh
tabeg
Sinui Tabeg
kenon tabeg
Ektiviti
1. Cerite ha kenitar sinui tabeg jijoi gambar.
2. Tules ayat ha jap perinkat kenitar sinui tabeg.
3. Tules ayat ajeh kateh mentok perenggan ku bob tules.
NOTA GURU
1.4.3 59
• Bimbeng mureb cerite ha kenitar sinui tabeg.
3.1.3 • Bimbeng mureb beh ayat.
BA : 45 • Semanj mureb tules ayat de siap kateh mentok perenggan ku bob tules.
Bei Bebacak
DUNI
Bacak ru paham.
Ektiviti
1. Jawab senual penengham ku kerop.
a) Ku belok Taman Herba Negeri Perak?
b) Merip ilengwas taman ajeh?
c) Ma ilembeh higunak produk ju herbe?
2. Cerite ha herbe de engkek panei.
NOTA GURU
60 2.4.3
• Semanj mureb bacak nepetek.
• Bimbeng mureb jawab senual penengham. 1.3.1
• Bimbeng mureb becerite bekenaet ru herbe. BA : 46
D U N
Tules maklumat kateh mentok perenggan.
Kendor Urat
Info
Ektiviti
rei = cep/biak
1. Bacak maklumat. carel = teselioh
2. Besual jawab ha maklumat. relrol = menjalar
sayam = semak
3. Beh ayat lenkap ha dikdij maklumat.
4. Salit ayat de siap kateh mentok perenggan.
NOTA GURU
3.1.3 61
• Semanj mureb bacak maklumat.
5.3.2 • Besual jawab ru mureb ha maklumat de biog.
BA : 47 • Bimbeng mureb beh ayat lenkap ha maklumat.
• Semanj mureb salit ayat kateh mentok perenggan ru kemas.
Bei Bedindag
DUNI
Salad Pelek
Bei bei bei hibeh Cup cup kateh mangkok
Bei hibeh salad pelek Cup mayonis ku mangkok
Hod sediak iarap Gaol gaol lei ajap
Bei hibeh salad pelek Ya siap salad pelek
Bei bei bei sediak Bei bei bei hicak
Kuar ru mangkok entoi Bei hicak salad pelek
Bebegei banse pelek Agokloh pei pejendak
Yoj, tatal ru mayonis Isentud salad pelek.
Kod kod kod jeoi Irama laguk: Rain, Rain Go Away
Jambu, epel, menikei
Putong putong memacot
Cup ku mangkok de entoi
Ektiviti
Info
1. Bacak seni kate laguk.
pei = agok/ga
2. Dindag laguk ru beh gerak berog secare kretip. kuar = sudip
3. Senarei engrok muh am de mong ku seni kate laguk. ajap = sebati
4. Beh ayat ju engrok muh am.
62 NOTA GURU
4.1.1
• Rujok audio 25.
• Semanj mureb bacak seni kate laguk. 5.1.1
• Bimbeng mureb beh gerak berog de kretip.
• Bimbeng mureb senarei engrok muh am de mong ku laguk.
• Bimbeng mureb beh ayat ju engrok muh am.
Lapas sajak.
Poiloh Pinui
Pinui
Ku belok hek dui adeh
Serapakloh renis eng adeh
Pinui
Merip iluneu hod ngpoj hek
Tibakloh pinui
Eng an ngpoj hek senalo
Pinui
Yama tok hecerngai engrok eng
Ya gehel eng ngpoj hek
Hek belalka
Pinui
Bok de get hek tibak
Surehloh
Buleh har magek cerite sinui.
Ektiviti
1. Bincang ceti sajak. Info
2. Besual jawab ha sajak.
3. Ceryak engrok tanyak de mong ku sajak. magek = kungsi
4. Beh ayat ju engrok tanyak ku bob tules.
NOTA
NOTAGURU
GURU
5.1.3 63
• • Bimbeng mureb bebincang ha ceti sajak.
2.3.2 • Besual jawab ru mureb ha sajak.
BA : 48 • Semanj mureb ceryak engrok tanyak de mong ku sajak.
• Bimbeng mureb beh ayat ku bob tules.
Unit
TEMA
DUNI
13 TENGLOH ISTIMEWE
Cerngai ru Belwal
Ektiviti
Info
1. Bacak dailog ru intonasi de betol.
2. Beh nelakon ha jenim belwal pekateh = lusa/
temuteh
gunak nekate lilei. belwal = mesyuarat
NOTA GURU
64 1.3.3
• Semanj mureb bacak dailog ru intonasi de betol.
• Semanj mureb lakon watak Tok Batin, Bah Mali ru Wak Suri gunak nekate lilei. 2.2.1
BA : 49
D U
Bacak ru hapal.
Gensag Sumazau
Ektiviti
1. Bacak ru hapal cerite.
2. Senarei engrok muh khas de mong ku cerite.
NOTA GURU
2.2.4 65
• Semanj mureb bacak ru hapal cerite.
5.1.1 • Semanj mureb cerite nej ha cerite de bihapal.
BA : 50 • Semanj mureb naineng vidio gensag Sumazau ju Youtube. (TMK)
• Semanj mureb senarei engrok muh khas de mong ku cerite.
Bei Betules
DUNI
NOTA GURU
66 3.2.1
• Semanj mureb salej gambar ru penjudoh benilag.
• Semanj mureb bacak, susut ru tules ayat dek kijadik nanek cerite patek. 2.1.4
BA : 51
D
Tules ru dindag.
Kampug Eng
Info
Ektiviti
mur = ditegur
1. Cerngai laguk ru isik tempat kusong. menaruj/menarai =
2. Dindag seni kate laguk ru neirig musik. berguguran
NOTA GURU
4.2.1 67
• Rujok audio 26.
2.2.2 • Semanj mureb cerngai abik audio ru isik tempat kusong.
• Semanj mureb dindag laguk ru neirig musik.
Pola Ayat
Bacak ru paham.
Lod Itei
Info
Ektiviti
1. Bacak ru paham pola ayat. jelmol = mol/
2. Peterang ha tempat de bor ku kampug puncak
memasig gunak cuntoh pola ayat ku kemil.
68 NOTA GURU
5.3.1
• Semanj mureb bacak ru paham ayat dasar.
• Peterang ha pola ayat ku kemil. (FN+FN, FN+FK, ru FN+FA) 2.2.1
• Bimbeng mureb peterang ha tempat de bor ku kampug memasig gunak BA : 52
cuntoh pola ayat.
N IA
14 REJEKI KIOG YA JENANG
D U
Cerngai ru Belwal
Ektiviti
1. Neng abik gambar.
2. Besual jawab ha care keknek caknak.
3. Tules ayat gunak engrok kerjak jijoi prasa.
NOTA GURU
1.4.2 69
• Semanj mureb neng abik gambar.
5.1.2 • Bimbeng mureb besual jawab ha gambar ru care apak amek lienai naikek
BA : 53 caknak ru peterap nilei murni.
• Bimbeng mureb tules ayat gunak engrok kerjak jijoi prasa.
Bei Bebacak
DUNI
Bacak ru paham.
MAJALAH BAUR
SEKOLAH KEBANGSAAN SIREH BELEG EDISI 20
Rengrop sesuei
amen ibatagari
Jalak buleh bigunak ku sod. Senalo mai
teu deras atau redeng. bigunak teg ha Kak ialoh nanek sumber
Jalak bipej ku pateu ru ceknap kak. Amen protein. Hik buleh
biher. Telas ajeh biseh senglog hik bor, hiberkep kak ku batagari,
ikak de sog. hik an hikep lumbong, trayel, bendang
kak entoi. ru laot. Bei hineng kaknek
kak ku batagari.
Info
Ektiviti
redeng = tenang
1. Bacak majalah gunak nada ru intonasi de betol. biher = bitarek
2. Kek, susut ru tules maklumat jijoi neutame. kengrok = tuba
70 NOTA GURU
• Rujok audio 27. 2.3.2
• Semanj mureb bacak majalah gunak nada ru intonasi de betol. 3.3.2
• Bimbeng mureb kek, susut ru tules maklumat ku kemil kateh mentok
perenggan secare betol ru semyak.
D U N IA
Isik tempat kusong.
Info
Ektiviti kraksah = gahaj, kasar
benghor = menghar/
1. Salit kenarag ru isik tempat pemurah
kusong ru nekate belawan. karet = kedekut
2. Senarei engrok edjektip.
NOTA GURU
3.2.1 71
• Semanj mureb salit kenarag ru isik tempat kusong ru nekate belawan.
5.1.4 • Bimbeng mureb senarei engrok edjektip.
BA : 54
Bei Bedindag
Bacak ru dindag.
Akonj Pandak Mong Ikandag
Akonj Pandak mong ikandag Akonj Pandak mong ikandag
E… i… e… i… o… E… i… e… i… o…
Ku ikandag kiperes lembuk Ku ikandag kiperes itek
E… i… e… i… o… E… i… e… i… o…
Mo mo ditah, mo mo direh Kuek kuek ditah, kuek kuek direh
Ditah direh mo mo mo Ditah direh kuek kuek kuek
Akonj Pandak mong ikandag Akonj Pandak mong ikandag
E… i… e… i… o… E… i… e… i… o…
Ku ikandag kiperes kambig
E… i… e… i… o… Irama laguk: Old MacDonald
Bek bek ditah, bek bek direh Had a Farm
Ditah direh bek bek bek
Ektiviti
1. Sebot ru dindag seni kate laguk.
2. Belwal ha hasel menatag de
biperes ya Akonj Pandak.
72 NOTA GURU
• Rujok audio 28. 4.1.1
• Semanj mureb dindag laguk. 1.3.1
• Bimbeng mureb belwal ha hasel menatag de biperes ru kaet nilei neusehewan.
Bacak ru paham.
Info
Ektiviti
jis pelek bereg =
1. Bacak ru kernal pola ayat. musim buah-buahan
2. Cerite ha dusut atau ceknet ku kampug engkek.
NOTA GURU
5.3.2 73
• Semanj mureb bacak ayat.
1.4.1 • Bimbeng mureb kernal pola ayat.
BA : 55 • Bimbeng mureb cerite ru beh ayat ha dusut atau ceknet ku kampug lienai
gunak pola ayat (FN+FN, FN+FK ru FN+FA).
Pekukoh
CARE MENNAN.
1. Dij pemain hod naitentuk geniler mennan. Arap de perlu:
2. Mennan bimulak ju numbor nanek. 1. Dadu
2. Takan
3. Lambong dadu ru bercip takan jijoi jumlah jat ku dadu.
3. Bob teks
4. Amen takan kigei ku gambar kurak, bahayak, sinha,
kudak, arnab ru becog kenak jawab nanek senual spontan
ju ikawat. (Senual buleh bipileh ju unit 9 lei unit 14).
5. Amen takan kigei ku gambar tijik, kenak celeh nanek numbor.
6. Amen takan kigei ku gambar jambor, kenak parik Info
nanek penuseng.
TEMA 3
DUNIAK
LEMU PENANEI
NOTA GURU
75
75
•
15 TANGGONGJAWAB HIK
Cerngai ru Belwal
Cam ru ije.
Cenenmar Alam Kerileng
Internet Majalah
Banse
Cenenmar
Guru Tiwi
Ektiviti
1. Kermuh ru tules nik banse cenenmar
de bipecerngai ju audio jijoi gambar.
2. Bacak ru ije banse cenenmar de bitules.
76 NOTA GURU
1.1.3
• Rujok audio 29.
• Bimbeng mureb kermuh ru tules banse cenenmar de bipecerngai ju audio 2.2.2
jijoi gambar. BA : 56
• Semanj mureb ije ru bacak ha banse cenenmar.
L E M
Bacak ru taakol.
Manah entem, Batagari Tergul had bipateh jeoi ikak. Tapik, telas
was engkap batagari ajeh biberkus ya deg ru kilang, keknep kak
gu gek.
Kayat Cenenmar
Batagari Tergul
Januari
Mac
Mei
Julai
September
Terennyul = 10 ikor
Ektiviti
1. Bacak ru taakol jadual.
2. Jawab senual ku kerop.
a) Ma de belakuk ku Batagari Tergul?
b) Merip keknep kak ku gecek September?
c) Ma an belakuk amen Batagari Tergul teros tecemar?
NOTA
NOTAGURU
GURU
2.5.1 77
• • Besual jawab ha kayat cenenmar batagari.
1.4.2 • Bimbeng mureb taakol jadual.
BA : 57 • Semanj mureb jawab senual.
Bei Betules
TEMA
Bacak ru tules.
Eng Nghok Bumik
Ektiviti
1. Pelenkap sajak
gunak nekate lilei.
2. Bacak sajak ru nada
de entoi.
78 NOTA GURU
3.4.1
• Bimbeng mureb pelenkap sajak.
• Semanj mureb bacak sajak ru nada de entoi. 2.1.2
BA : 58
L
Bacak ru dindag.
Yamaka?
Engkek pitak kak
Yamaka engkek kekdat?
Begeiharok jik tok jidat?
Batagari kutor (2x)
Oh, batagari
Yamaka hek jadik kutor?
Begeiharok eng tok kutor?
Eng bipejadik tong ked (2x)
Serag oh serag
Yamaka hek adeh bigik?
Begeiharok eng tok bigik?
Jengoi sengoi bahut (2x)
Sengoi oh sengoi,
Yamaka engkek bahut?
Begeiharok jik tok jibahut?
Berkep untong lebeh. (2x)
Irama laguk: Bangau oh Bangau
Ektiviti
1. Bacak seni kate laguk.
2. Dindag laguk secare didek hibor.
3. Lapor jenadik nu alam kerileng amen sengoi teros bahut.
NOTA GURU
4.1.1 79
• Semanj mureb bacak seni kate laguk. Rujok audio 30.
1.4.3 • Semanj mureb dindag laguk secare didek hibor.
• Semanj mureb lapor jenadik nu alam kerileng de naicerngai atau naineng
ku media massa.
• Peterap nilei haknuk nu alam kerileng.
Peribahase
Ektiviti
Info
1. Kek ru tules nej ayat
gunak peribahase biperkas =
de betol. bipesamak
2. Bacak, hapal ru serel = gelisah
cerite nej.
80 NOTA GURU
• Bimbeng mureb kek ru tules nej ayat gunak peribahase de betol. 5.4.1
• Peterang iceti peribahase de mong ku cerite. 2.2.4
• Semanj mureb bacak, hapal ru cerite nej.
M U
16 BEI HIJAGAK B
E
BUMIK
UMIK
L
Cerngai ru Belwal
Neng ru belwal.
Laman Bungak Amek
Ektiviti
1. Neng abik ha gambar.
2. Belwal ru nyate penenteng hicet tenumboh.
NOTA
NOTAGURUGURU
1.3.1 81
81
• • Peterang konsep fotosintesis.
4.2.2 • Semanj mureb belwal ru nyate penenteng hicet tenumboh.
BA : 59 • Semanj mureb ui nelakon ha watak amek ru Wak Uda.
Bei Bebacak
Bacak ru paham.
Ensiklopedia Tenumboh
Ektiviti
1. Bacak ru paham maklumat.
2. Jawab senual ku kerop ru gunak tandak bacak de betol.
a) Kermuh bahan de kigunak ya tenumboh kibeh ha icaknak.
b) Ma bisebot ha pruses bahneh caknak tenumboh?
c) Gas ma de biterlas tikak tenumboh kibeh caknak?
d) Yama hik tok buleh higik tenumboh sesukak nus?
82 NOTA GURU
2.6.1
• Rujok audio 31.
• Peterang iceti ensiklopedia ru igenunak kateh pelajaran. 3.1.2
• Semanj mureb bacak ru paham maklumat. BA : 60
• Semanj mureb jawab senual ru gunak tandak bacak de betol.
L E M U
Bacak ru tules.
Ju: bahpanjang@jmail.com
Nu: bahatan@jmail.com
Pekare: Kempen Jenagak Alam Kerileng
Bah Atan,
Hai, ma igah? Jis adeh ku sekulah eng mong Kempen Jenagak Alam
Kerileng. Guru besar kipeder kateh ineucap, hik hodloh hiselamat alam
kerileng. Ilei kiog nik care.
Petame, hik buleh hibemeskar atau hicip jug nu tempat de rek.
Amen bemeskar atau cip jug biamal ya mai jengoi, hik buleh hipergek
cenenmar udare ku kerileng.
Kedue, hik buleh hijimat genunak kertas. Bob tules manah buleh
hipejadik bob cenatat. Jadik, gu gek higunak kertas, gu gek kening
jehuk de bigik.
Care ketige, jeoi cet tennam ku kerileng deg. Tennam kipetulug
pejeoi gas oksigen. Gas oksigen adeh had ipenteng nu bende sui.
Had adeh eng ngmagek ru hek. Harap hik samak-samak buleh
hiselamat alam kerileng. Abor haknuk.
Ektiviti
1. Bacak e-mel ru kek isik-isik penteng.
2. Beh pete bebegei aler ha care hiselamat alam kerileng.
NOTA GURU
3.3.1 83
• Semanj mureb bacak e-mel.
2.4.1 • Semanj mureb ceryak isik-isik penteng ju e-mel.
BA : 61 • Bimbeng mureb beh pete bebegei aler ha care hiselamat alam kerileng.
Bei Bedindag
oreng
Butol pelastek
Ektiviti
1. Belwal ha penenteng peknej ked ku tong kitar semulak de betol.
2. Tules ru cipte seni kate laguk jijoi gambar.
84 NOTA GURU
4.2.3
• Semanj mureb belwal ha penenteng peknej ked ku tempat de betol.
• Semanj mureb cerngai audio. Rujok audio 32. 1.3.1
• Bimbeng mureb tules ru cipte seni kate laguk jijoi maklumat.
• Semanj mureb dindag seni kate laguk ru neirig musik.
Ektiviti
1. Bacak jadual.
2. Kek ru tules nej ayat gunak penjudoh benilag.
NOTA GURU
5.4.1 85
• Semanj mureb bacak jadual.
2.2.1 • Semanj mureb kek ru tules nej ayat gunak penjudoh benilag.
BA : 62
Unit
3
TEMA
Cerngai ru Belwal
Ektiviti
Jawab senual penengham ku kerop.
a) Ma tenandig de Wak Uda kimuj ku peringkat lengrik?
b) Tempat ke merip de kikep ya Wak Uda kateh tenandig ajeh?
c) Ma hadiah de kikep?
d) Senarei pungsi tablet de mong kateh nepetek.
86 NOTA GURU
1.1.2
• Rujok audio 33.
• Semanj mureb cerngai nepetek. 2.2.1
• Bimbeng mureb jawab senual penengham. BA : 63
L E M
Bacak ru paham.
Dron
Ektiviti
1. Neng ru bacak nepetek ku kemil.
2. Peterang genunak dron kateh mentok pete peniker.
NOTA GURU
2.2.1 87
• Bimbeng mureb bacak ru sembot de betol.
3.3.1 • Semanj mureb salit genunak ru pungsi dron ku bob tules.
• Bimbeng mureb peterang genunak dron gunak pete peniker kateh gu.
Bei Betules
3
TEMA
Bacak ru tules.
Genunak Teknoloji Muden
Ektiviti
1. Bacak ru besual jawab ha nepetek.
2. Bincang genunak teknoloji.
3. Tules genunak teknoloji jijoi gambar.
88 NOTA GURU
3.1.1
• Semanj mureb bacak nepetek.
• Bimbeng mureb besual jawab ha genunak teknoloji jijoi gambar. 2.4.2
• Bimbeng mureb tules ha genunak teknoloji jijoi gambar ku bob tules. BA : 64
L E
Bacak ru lakon.
Skrin Pep
Wah, bor
telipon hek Hoohloh,
Wak Uda!
Bah Atan. Adeh
Had icanggeh.
ialoh telipon de
kigunak skrin pep.
Ektiviti
1. Bacak ru paham dailog.
2. Lakon jijoi dailog.
3. Belwal ha genunak skrin pep.
NOTA GURU
4.2.2 89
• Semanj mureb belakon jijoi dailog.
1.4.2 • Besual jawab ru mureb ha genunak skrin pep.
Engrok Edjektip
Duniak hunen
Hadloh idengras
Jap-jap kerjak
Senang biseryap
Duniak hunen
Tempat de entoi inenneng begei macot
Kayat genunak teknoloji
Dikdij kijadik deras
Lei lihik tok laluk hibese
Penantas jap-jap pekare
Kawat…
Duniak hunen
Joiloh ilei agok sundei
Dek hik tok bidek ya mai kilek
Beiloh kawat, bei hik kus
Bei hibese besaeng ru duniak.
Info
Ektiviti
1. Senarei engrok edjektip de mong ku sajak. sundei = leke/yal
2. Beh ayat ju engrok edjektip.
90 NOTA GURU
• Rujok audio 34. 5.1.4
• Semanj mureb lapas sajak jijoi intonasi de betol. 2.3.2
• Semanj mureb kek engrok edjektip. BA : 65
• Bimbeng mureb beh ayat jijoi engrok edjektip.
M U
18 ENGKEK PANEIKA?
PANEIKA
L E
Cerngai ru Belwal
Bacak ru cerite.
MyKad
Iceti
• bikernal sebegei kad pengenalan
• mong maklumat ha dirik nenumom
Cerenglah depan
• gambar renis pemunyak kad
• numbor kad pengenalan
• cip pengenalan
• muh pemunyak kad
• alamat
• agame amen mong
• jantina
Cerenglah kenog
• senain ketue pendaptar
• numbor kad pengenalan pai ru manah
Genunak
• sebegei pekenal lei
• higunak mase beneuros ku bank,
pejabat pos atau plaza tol
Ektiviti
1. Bacak maklumat ku kemil.
2. Cerite ha maklumat de engkek bacak.
3. Ku peniker engkek, ma de an belakuk amen
nenumom sengoi tok bekad pengenalan?
NOTA GURU 91
1.3.1 • Semanj mureb bacak maklumat.
2.3.2 • Bimbeng mureb becerite ha maklumat.
BA : 66 • Bimbeng mureb jawab senual.
Bei Bebacak
Bacak ru cerite.
Bei Bayar Bil
Ku nanek jis, eng ngjoi apak nu bank. Bil teu ru bil os kaha bayar ya
apak ku bank. Eng ngneng nanek kad bank kipermuj ya apak ku
misen juruwang automatik. Memerip butang ku misen ajeh kitekan
ya apak.
Tok leu ju kenjeh, kad bank de kipermuj ya apak ku kateh misen
pen kihol. Apak kisureh, ilei ya telas kibayar bil. Eng ngkenjip sinui
hunen had isennang mende jeoi nehidmat de bisediak ha tulug hik
ha peselesei nunanek pekare.
Ektiviti
1. Jawab senual penengham ku kerop.
a) Kermuh bank de kisediak misen juruwang automatik.
b) Ma igenunak misen juruwang automatik?
2. Cerite ha berennor higunak misen juruwang automatik.
92 NOTA GURU
2.3.1
• Bimbeng mureb jawab senual penengham.
• Bimbeng mureb becerite ha berennor higunak misen juruwang automatik. 1.3.1
BA : 67
L E M U
Susut ru tules.
Beklik ku Kemil Cencog
Ektiviti
1. Bacak ayat.
2. Susut gambar ru ayat jijoi nehator de betol.
3. Salit ayat kateh mentok perenggan de semyak.
NOTA GURU
NOTA GURU 93
93
3.1.3 • • Semanj mureb bacak ayat.
2.1.4 • Bimbeng mureb penumbor gambar jijoi nehator de betol.
BA : 68 • Semanj mureb salit ayat kateh mentok perenggan.
Bei Belakon
Ektiviti Info
1. Cerngai dailog abik. nyampang = kebetulan/
2. Besual jawab ha dailog. sementara
3. Lakon dailog secare kretip.
94 NOTA GURU
• Rujok audio 35. 4.2.2
• Tanyak nu mureb memerip senual bekenaet ru dailog. 1.1.3
• Semanj mureb belakon secare kretip.
Pelenkap ayat.
Ngkerakmik Eng
ullam
N ctu
Di
, m
Abor haknuk,
ngharap buleh har
becerite nej ku Abor haknuk, ……
jis kilek.
Ektiviti
Pelenkap maklumat gunak nekate lilei
bepandu ju jenawab de biog.
NOTA GURU 95
5.3.2
• Bimbeng mureb pelenkap maklumat.
2.1.2 • Semanj mureb bacak jenawab de siap naibeh.
• Semanj mureb salit jenawab de siap ku bob tules.
Unit
3
TEMA
Cerngai ru Belwal
Neng ru cerngai.
Sengoi Haknuk Jik
Ektiviti
1. Neng ru bacak maklumat.
2. Bincang ha maklumat jijoi gu.
3. Bentang ha maklumat ku kelas.
NOTA GURU
96 1.4.1
• Semanj mureb bacak maklumat.
• Bimbeng mureb bentang maklumat. 2.4.2
• Semanj mureb salit ru catat maklumat ku bob tules.
L E M
Susut ru beh perenggan.
Sengoi Hik de Hebat
Ektiviti
1. Neng ru bacak maklumat.
2. Susut maklumat jijoi senusut biograpi de betol.
3. Salit maklumat kateh mentok perenggan.
NOTA GURU
2.1.3 97
• Bimbeng mureb susut maklumat.
3.1.3 • Semanj mureb salit ayat kateh mentok perenggan ku bob tules.
BA : 69
Bei Betules
TEMA
Bacak ru tules.
Ektiviti
1. Bacak maklumat de biog.
2. Tules maklumat kateh
mentok pete benulat.
NOTA GURU
98 3.3.1
• Semanj mureb bacak maklumat.
• Bimbeng mureb salit maklumat kateh mentok pete benulat. 2.2.1
BA : 70
L E
Bacak ru dindag.
Ektiviti
1. Bacak seni kate laguk.
2. Dindag laguk jijoi neirig musik.
3. Kermuh bangunan de mong ku Kuala Lumpur.
4. Beh ayat ju nekate de kipileh ya guru.
NOTA GURU
4.1.2 99
• Rujok audio 36.
3.1.1 • Semanj mureb bacak seni kate laguk.
BA : 71 • Bimbeng mureb dindag laguk jijoi neirig musik.
• Semanj mureb ceryak maklumat tenamah ha Kuala Lumpur ju Internet (TMK).
• Pileh nekate secare rawak ju laguk ha ektiviti bahneh ayat.
Engrok Kerjak
Bacak ru paham.
Pusat Pemulihan Seladang Kuala Krau
Pusat Pemulihan Seladang Kuala Krau teletak ku Felda Jenderak
Selatan, Temerloh. Pusat adeh ilengwas 10 ekar. Ku pusat adeh,
sapik bidek ku kandag ha jenagak ru egnog penglai. Menatag
adeh bijagak ru bipercep ha perwer penupos.
Ektiviti
1. Neng gambar ru
bacak maklumat.
2. Ceryak engrok kerjak
kateh maklumat.
3. Bincang ha penenteng • Dokter kipas senihat sapik
hijagak menatag de • Sapik bicucok ipenglai
kaha pupos.
NOTA GURU
100 5.1.2
• Semanj mureb bacak maklumat.
• Bimbeng mureb ceryak engrok kerjak. 2.2.1
• Bimbeng mureb bincang ha penenteng hijagak menatag de kaha pupos. BA : 72
M U
20 SAMAK HIKERNAL
L E
Cerngai ru Belwal
Neng ru cerite.
Siyanggau
Info
Ektiviti
1. Neng gambar abik. jembat = jeknag/
2. Cerite ha gambar jijoi inehator. daknek jug
3. Tules nanek kenarag lenkap jijoi gambar.
NOTA
NOTAGURU
GURU
1.3.1 • • Semanj mureb neng gambar.
101
3.3.3 • Bimbeng mureb becerite jijoi gambar.
• Bimbeng mureb beh kenarag.
Bei Bebacak
Lapas pantut.
Tempok
Kenon Halimah kiman sep-sep,
Kiman sep-sep ku padek laman;
Adat hik agokloh hisip,
Jadik newares jaman-bejaman.
NOTA GURU
102 2.4.1
• Semanj mureb lapas pantut.
• Bimbeng mureb og ceti pantut. 5.1.1
• Bimbeng mureb senarei isik penteng. BA : 73
• Bimbeng mureb senarei engrok muh khas.
L E M U
Neng gambar abik.
Manuk Pansoh
1
2
– gaol – bahan
sahneh – empoj
Bei Belakon
Lakon dailog.
Kak Ruan
Ju belok jun
jug, apak? Ngjug ju tengroj
kak ruan.
Ku belok
jun teroj? Ngteroj ku batagari
pesteh. Hek paneika
Bah Atan, ma iberennor
Ceriteloh apak. kak ruan adeh?
L
Bacak ru paham.
Kening Cecirek
Bei hikernal
Kening cecirek kisui ku was de sod.
Ilei nubanse tenumboh bejehuk.
Ilei nutarek kening jehuk de bercag
macot. Icengreg kening cecirek
buleh kilei memerip kaki.
Igenunak
Hawar sih buleh biperlai ya selak
cecirek. Kod memerip tangkei
selak cecirek. Sediak nukebek
beldi teu ru tebeg ya selak cecirek
nutenem. Ku ihuper, muh teu
selak cecirek ajeh. Selaen selak
cecirek, buleh jugak higunak
memerip helei selak sempak
atau selak jenaram ha perlai sih.
Ektiviti
1. Bacak nepetek.
2. Senarei penjudoh benilag de mong ku nepetek.
3. Beh ayat ju penjudoh benilag.
NOTA GURU
5.4.2 105
• Semanj mureb bacak nepetek.
2.3.2 • Bimbeng mureb ceryak penjudoh benilag.
BA : 76 • Bimbeng mureb beh ayat.
Pekukoh
RUKUN NEGARA
kimub kagaj ,kagaj ,kagaJ
kimub kagaj ieB
Bahawasanya Negara Kita Malaysia
ketsalep kanug gnarukeP
mendukung cita-cita hendak:
kimub tamales kiH
Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan
dek jep koga ,koga ,kogA
seluruh masyarakatnya;
kih sun kakuseS
Memelihara satu cara hidup demokrasi;
loteb ed tapmet uk jeP
Mencipta satu masyarakat yang adil di mana
rotukemakmuran negara
k kot kih kim uB
akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama;
hobmunet tec ,teC
Menjamin satu cara yang liberal terhadap
esnab iegebeB
tradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya dankimpelbagai
ub realecorak;
b guluteP
Membina satu masyarakat progresif yang .kig nes menggunakan
akan gnanes ielI
sains dan teknologi moden.
Irama laguk: Row, Row, Row Your Boat
MAKA KAMI, rakyat Malaysia,
berikrar akan menumpukan
seluruh tenaga dan usaha kami untuk mencapai cita-cita tersebut
berdasarkan prinsip-prinsip yang berikut:
KSSR_2017_Bahasa
RUKUN NEGARA.indd 1 Semai_Tahun_3_Unit 20.indd 106 28/09/16 12/6/18
7:53 PG11:25 AM
Dengan ini, SAYA BERJANJI akan menjaga buku ini
dengan baiknya dan bertanggungjawab atas kehilangannya,
serta mengembalikannya kepada pihak sekolah pada
tarikh yang ditetapkan.
Sekolah _______________________________________
ISBN 978-983-49-2035-7
BT233003