Professional Documents
Culture Documents
Endorfin Nedir?
Mutluluk hormonu adını bizce sonuna kadar hakeden endorfin hormonu vücudunuzun
salgıladığı nörokimyasallardır. Sizin uzun bir yürüyüş sonrası iyi hissetmenizi sağlayan
hormondur ve vücutta daha birçok işlevi bulunmaktadır. (1)
Endorfin büyük bir peptid grubundan oluşur. Merkezi sinir sistemi ve hipofiz bezi tarafından
üretilir. Endorfin hormonu beynimizdeki opiat reseptörlerini etkiledikleri için ağrıyı azaltırlar
ve zevk hissini arttırırlar. Bunlar, daha iyi hissetmemizi sağlar. Endorfinler ağrı ve stres
durumunda salgılandığı gibi yemek yeme, egzersiz ve seks sırasında da vücut tarafından
salgılanırlar.
Sanat ile uğraşmak, müzik dinlemek, dans etmek, sevilen yemeklerden yemek, masaj yaptırmak,
saunaya girmek, bitter çikolata yemek, egzersiz yapmak, gülmek, cinsel ilişki, gönüllülük
aktiviteleri, sevilen dizi ya da fimleri izlemek, baharatlı beslenmek ve meditasyon yapmak
vücuttaki endorfin hormonunu arttırabilir.
Endorfinin Vücuttaki Görevi Nedir?
Endorfin hormonunun vücuttaki görevlerinin tümü henüz tam olarak anlaşılabilmiş değildir.
Biz, endorfinlerin ağrıyı azalttığını ve zevki arttırdığını biliyoruz.
Endorfinler vücudun ödül döngüsü içerisinde doğal olarak gelişir ve yemek yeme, fiziksel
aktivite, cinsel birleşme gibi önemli hareketler ile ilişkilendirilirler. Endorfin hormonu ayrıca
hamilelik sırasında da güçlü bir şekilde salınır ve fiziksel rahatsızlıkların, ağrıların
azaltılmasına, ruh halinin iyileşmesine yardımcı olur. Endorfin, stres ve sakatlıklara rağmen
vücudun çalışmaya devam etmesine destektir.
Depresyon
Anksiyete
Ruh hali değişiklikleri
Ağrı ve sancılar
Bağımlılık
Uyku bozuklukları
Dürtüsel davranışlar görülebilmektedir.
1. Depresyonu Hafifletmek
Dünya üzerinde neredeyse her 5 kişiden 1’i hayatlarının bir bölümünde depresyon
yaşamaktadır. Birçok çalışmada egzersizin depresyon belirtilerini düşürmesine bakılmıştır ve bu
çalışmaların büyük bir kısmı egzersizin olumlu etkilerinin olduğunu gözlemlemiştir. (2) Bu
durum egzersiz sonrası vücutta salınan endorfin ile ilişkilendirilir. Endorfinin depresyon
tedavisindeki rolünü anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
3. Özsaygıyı Arttırmak
4. Kiloyu Azaltmak
Endorfin ve diğer hormonların iştah üzerindeki etkisi karmaşıktır. Hayvanlar üzerinde yüksek
endorfin seviyelerinin açlığı düzenlediği görülmüştür. (5) İyi ve kaliteli beslenmek endorfin
seviyelerini arttırabilmektedir. Hayvanlar üzerindeki etkinin insanlar için de geçerli olup
olmadığının net bir şekilde belirlenebilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa bile
veriler umut vericidir.
Doğum ve hamilelik, kadınların hayatları boyunca doğal bir süreç içerisinde geçirdikleri en
rahatsız edici olan durumlardan bir tanesidir ancak çoğu kadının en mutlu geçirdikleri dönem de
aynı süreçtir. Doğum, aynı anda hem ödüllendirici hem de oldukça acılı olan bir süreçtir.
Endorfin hormonu doğum sürecini kolaylaştırır. Doğum yapan 45 sağlıklı kadın üzerinde
yapılmış olan bir çalışmada hamilelik sonunda düşük beta-endorfin seviyelerinin doğum
esnasında ek ağrı kesici ilaçlara ihtiyaç duyulması ile ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. (6)
Dopamin
Dopamin, bizi hedeflere ulaşmak için harekete geçme konusunda motive eder
ve onlara ulaşma isteğimizi arttırır. İşleri sürekli erteleme, kişinin kendinden
şüphe duyması ve motivasyon eksikliği düşük dopamin seviyeleri ile
bağlantılıdır.
Büyük hedefleri küçük parçalara ayırarak başlayın. Sadece ana bitiş çizgisine
geldiğinizde beyninizin kutlamasına izin vermek yerine, dopamini aşamalı
olarak salgılayabilmek için bir dizi küçük bitiş çizgisi oluşturabilirsiniz.
Ayrıca kutlamalar başlı başına çok önemlidir. Bu yüzden hedefinize
ulaştığınızda, en sevdiğiniz şeylerle kendinizi ödüllendirmeyi ihmal etmeyin.
Serotonin
Serotonin kendimizi değerli hissettiğiniz zaman artar. Yalnızlık duygusu ve
depresyon serotonin olmadığı zaman ortaya çıkar. İnsanların suç çetelerine
dahil olma ve suç faaliyetlerinde bulunmalarının bir nedeni yetiştirilme tarzı
olsa da bir diğer sebep de bu eylemlerin serotonin salınımını arttırmasıdır.
Ayrıca antidepresanların çoğu da serotonin üretimini artırma prensibine
dayanır.
Oksitosin
Oksitosin samimiyeti yaratır, güven duyulan sağlıklı ilişkilerin temelini
oluşturur. Erkek ve kadınlar tarafından orgazm sırasında, kadınlar tarafından
da doğum sırasında salgılanır. Canlıları birbirine bağlayan oksitosinin
salınması engellendiğinde hayvanlar yavrularını reddeder. Oksitosin sadakati
artırır.
Yapılan bir çalışmada, tek eşli erkeklerin bir kısmına oksitosin verildi ve
diğerlerine böyle bir takviye yapılmadı. Daha sonra erkeklerin davranışları
gözlendiğinde, oksitosin verilmiş olan erkeklerin oksitosin verilmemiş
erkeklere kıyasla, bekar kadınlarla konuşurken fiziksel olarak daha uzak bir
mesafede durduğu görüldü.
Oksitosin akışını sürdürmenin basit bir yolu ise birisine sarılmaktır. Paul Zak,
kişilerarası iletişimin sadece oksitosin arttırmakla kalmayıp, kardiyovasküler
stresi azalttığını ve bağışıklık sistemini güçlendirdiğini belirtmekte. Sadece
uzaktan selamlaşmak yerine, sevdiğiniz birine sarılarak selam verin. Zak, her
gün sekiz kez sevdiklerinize sarılmayı önermekte.
Endorfin
Endorfin, ağrı ve strese karşı savaşan bir hormondur. Anksiyete ve
depresyonun hafifletilmesine yardımcı olur. Kuvvetli bir antrenman veya
yarış sırasında tüm yorgunluğa karşın sporcuların son kez atağa geçmesi
endorfin sayesinde mümkün olur. Morfine benzer şekilde, ağrı algımızı
azaltarak, vücudumuzda analjezik ve yatıştırıcı görevi görürler.