DERS: MATEMATİK

DÜZEY: 6.SINIF

Süre: 40+40 dakika

KAZANIM: M.6.1.6.1. Bölme işlemi ile kesir kavramını ilişkilendirir. a) Kesir gösteriminin aynı
zamanda bölme işlemini de ifade ettiği vurgulanır. Örneğin 9 2 kesri aynı zamanda 9’un 2’ye
bölünmesi anlamını taşır. Bu kazanım kapsamında tam bölünemeyen doğal sayılarla bölme işlemi
yapmaya yönelik çalışmalara da yer verilir. Bölme işleminde virgül kullanımı üzerinde durulur.
Virgülden sonra en çok üç basamaklı sayılarla sınırlı kalınır.

ÖĞRENME ALANI: Sayılar ve işlemler

Alt Öğrenme Alanı: Ondalıklı Sayılar

Araç Gereçler: 1-Onluk taban blokları2- Renkli ‘Pasta yapalım’ adlı

çalışma kağıdı 3- ‘Çemberdeki kesirleri ondalıklı sayı olarak
düşünelim’ adlı çalışma kağıdı. 4-İki adet alıştırma bağlam sal
problem içeren çalışma kağıdı.

Dersin özeti: Öğrenciler ondalıklı sayıların hayatımızdaki yerini kavrar. Öğrenciler ondalıklı
sayıları tanımlamak ve algılamak için onluk yüzlük ve binlik bloklar ile alıştırma yapar. Öğrenciler
ondalıklı sayıların kesirlerin bölme ifadesinden geldiğini kavrar ve çalışma kağıtları ile bunu keşfeder.
Öğrenciler son olarak iki alıştırma bağlamsal problemi ile öğrendiklerini birbiriyle karşılaştırır,
düşünür, ifade eder.

Amaç: Öğrencilerin kesirlerin bir bölme işlemi ifade ettiğini keşfetmesi, ondalıklı sayıların önemini
kavrayıp tıpkı kesirler gibi ondalıklı sayıları da birer matematiksel ifade olarak kullanabilme yetisini
kazanması.

Giriş:
Öncelikle çocuklara ondalıklı sayıların hayatımızdaki yerini hatırlatıp ilgilerini çekmek için birkaç örnek
veririz.
1.ETKİNLİK SÜRE (20 DAKİKA) Pasta Yapalım:
Gereken süre 15 dakika. Malzemeler ‘PASTA YAPALIM’ adlı etkinlik kağıdı

1. Etkinlik (Günlük Hayatla İlişkilendirme)

Bu etkinlikte öğretmen öğrencilere muzlu ve çilekli pasta yapılması için gerekli malzemelerin
miktarının kesir ifadesiyle verildiğini söyledikten sonra. Öğretmen öğrencilerinden kesirlerin nasıl
bir miktar belirttiğini düşünmelerini ister.

Ardından öğrencilerden gelecek cevaplarla birlikte kesirlerdeki bölme işlemlerinin yapılmasını

ister.

Bölme işlemi tamamlayan öğrenciler kesirlerin bölme işlemini temsil ettiğini ve ondalık kavramına
zihnen giriş yapmaya başlar.

Etkinliğimiz günlük hayat ile ilişkilendirme ile ilgilidir. Etkinliğimizdeki ilişkilendirme de sınıfın
altyapısı mevcuttur öğrenciler ilişkilendirmeye ilişkin temel işlemleri bilmektedir.

Bu etkinlikle birlikte öğrenciler günlük hayatta sık sık kullanılan ondalıklı sayılar ve kesir arasındaki
ilişkiyi görebilecek. Günlük hayatla ilişkisi olması etkinliğin ana bileşenidir. Bu etkinlikle öğrencide
temel kavramsal bilgilerden kesirlerde bölme işlemi uygulayarak ondalıklı ifadeye yazabilme
kavramını kazanacaktır.

Öncelikle Çilekli ve Muzlu pasta kartlarını gösterip kesirli ifadeleri incelemeleri istenecek.
Ardından bu kesirli ifadelerin bölme işlemi anlamına geldiğini fark etmeleri sağlanacak.

Problemimizin düzeyi ilk etkinlik olduğu için basittir.Kazanımımız M.6.1.6.1 (Bölme işlemini kesir
kavramı ile ilişkilendirir.) olduğu için düzeyi bilişsel düzeye göre anlama aşamasındaki öğrenci
yapısına uygun hazırlanmıştır.

2.Etkinlik

Öğretmen, öğrencilerin 2. etkinlikteki tabloyu incelemelerini ister. Öğretmen ilk olarak 1'den 9'a
kadar olan rakamları küçük kağıtlara yazıp katlar. Daha sonrasında bu kağıtları karıştırarak
öğrencilere dağıtır. Herkes kağıdını aldıktan sonra açıklama kısmına geçilir. Öğretmen seçilen
kağıtlarda yazan rakamları, basamak tablosundaki ondalık sayı kısmına soldan sağa doğru
yazmalarını ister. Herkes yazdıktan sonra diğer sorulara geçilir. Öğrencilerden sırasıyla tabloda
boş olan sayı değerleri kutucuklarını ve basamak değerleri kutucuklarını doldurmaları istenir.
Öğrencilere biraz zaman verilir. Bu süreçte öğretmen, sorusu olanlar varsa yardımcı olur.
Sonrasında öğretmen, öğrencilere söz hakkı vererek yanıtlarını dile getirmelerini ister. Yanlış
verilen cevaplar varsa bunların üzerinde durularak öğrencilerin kavramı doğru bir şekilde
anlamlandırılması sağlanır. Etkinliğin son aşamasında öğrencilere, ondalık gösterimi verilen sayıyı
basamak değerlerinin toplamı şeklinde yazılıp yazılamayacağı sorulur ve üzerinde düşünmeleri
için biraz zaman verilir. Öğretmen, zaman bittikten sonra öğrencilere söz hakkı vererek ilgili soru
hakkında bir tartışma ortamı oluşturur. Verilen cevapların üzerinde tartışılarak, cevapların
doğruluğu veya varsa yanlışlığı ifade edilir. Daha sonra öğretmen sorusu olanın olup olmadığını
sorar varsa yardımcı olur. Öğretmen ondalıklı gösterimlerin çözümlenmesinin öğretiminde
basamak ve basamak değeri kavramlarından yararlanmıştır. Farklı gösterim biçimi olarak tablo
gösteriminden faydalanmıştır.
 3.Etkinlik (Gösterimler arası ilişki, kavramla diğer kavram arası ilişki)

Bu etkinlikte öğretmen etkinlik başında verilen soruyu okur. Öğrencilerden 2 bahçeyi incelemesi
istenir. Öğrenciler onluk taban bloğu üzerinde çiçeklerin ne kadar olduğunu bulur. Öğretmen
öğrencilere bunun ne gibi bir anlamı olabilir gibi bir soru sorar?

Etkinliğimiz hem günlük hayatla ilişkili hem gösterimler arası ilişki ve de kavramla diğer kavram
arası ilişki içermektedir.

Etkinliğimiz sınıfın altyapısı ile uygundur. Öğrenciler basit bir şekilde gelecek kavram olan yüzdeleri
10x10’luk taban bloğu içerisinde zihninde canlandırarak yüzdenin ne gibi bir anlam ifade ettiği
hakkında tahminde bulunabilir.

Bu etkinliğimizde öğrenciler parça bütün ilişkisini, bu ilişkinin ondalık gösterimi ifade ettiğini ve bu
gösterimin yüzde ile de ifade edilebileceğini içermektedir. Ayrıca onluk taban bloğu üzerinden yüzde
ifadesi ile ilişkilendirme gerçekleştirmektedir.

Etkinliğin ondalık gösterim, yüzde gösterimi, parça bütün ilişkisi gibi kavramları içermesi bakımından
zengin içeriklidir ve bilişsel açıdan uygulama basamağında yer almaktadır.

Etkinliğimiz M.6.1.6.1 (Bölme işlemini kesir kavramı ile ilişkilendirir.) M.6.1.5.6 İki kesrin bölme
işlemini yapar ve anlamlandırır ve M.7.1.5.1 Bir çokluğun belirtilen bir yüzdesine karşılık gelen
miktarını ve belirli bir yüzdesi verilen çokluğun tamamını bulur. Kazanımlarını içermektedir.

4.Etkinlik(Gösterimler arası ilişki, kavramla diğer kavram arası ilişki, Kavramla alt kavram arası ilişki)

Öğretmen etkinlik kağıdını öğrencilere dağıtır. Öğrenciler dağıtılan etkinliğin sorusunu okur.
Öğretmen 3 Kaplumbağa için her birinin ne kadar yol gideceğini öğrencilerden tahmin etmesini ister.
Öğrenciler tahminlerinin ardından toplama işlemini gerçekleştirir.

Öğremten 2. Adım için öğrencilerin bulduğu metre cinsinden mesafeleri tablo içerisinde
doldurmalarını ister. Öğrenciler tabloyu doldurduktan sonra mesafelerin metre ve diğer uzunluk
gösterimleri arasındaki ilişkiyi fark edip etmediklerini sorar.

Etkinliğimiz kavramla diğer kavram arası ilişkilendirme ve Gösterimler arası ilişkilendirme

içermektedir

Etkinliğimiz sınıfın altyapısı ile uygundur. İlişkilendirdiğimiz uzunluk birimi 5. ve ondalıklı sayılar 6.
sınıfta verilmektedir.. Ayrıca uzunluk kavramı 3. 5. Ve 8. Sınıflar içerisinde de kazanım içermektedir.

Etkinlğimizde öğrenciler ondalıklı sayılarla toplama işlemi gerçekleştirip uzunluk kavramı ile ondalıklı
sayıları ilişkileniderecektir. Ayrıca uzunluk birimleri arasındaki ilişkiyi de göreceği için kavramla alt
kavram arası ilişki de içermektedir.

Etkinliğimizde ondalıklı sayılarla işlemler , uzunluk birimlerinin dönüşümü gibi kavramlar

içermektedir. Bu etkinlikle birlikte farklı iki kavramı ilişkilendirebileceklerdir.

Etkinliğimiz M.5.2.3.1(Uzunluk ölçme birimlerini tanır; metre-kilometre, metre-desimetre-santimetre-

milimetre birimlerini birbirine dönüştürür ve ilgili problemleri çözer.) M.6.1.6.8 (Ondalık ifadelerle
dört işlem yapmayı gerektiren problemleri çözer.) kazanımlarını içermektedir.
Etkinliğimiz bilişsel açıdan uygulama basamağında yer almaktadır. Düzey bakımından öğrencilere
öğrenme aşamasında verilebilir. Daha önceden bilgi birikimi gerektiği için ve ilişkilendirme içerdiği için
6. Sınıf öğrencilerine verilmeye uygundur.
Sınıfça yapılan etkinlik sonucu sonuçlar karşılaştırılır. Öğrencilerden kesirlerin bölme işlemi yaptığını
fark etmeleri beklenir.

Öncelikle kesirlerin bölme işlemini ifade ettiğini kavramaları açısından pasta yapalım etkinliğini
yapacağız.

Pasta yapalım etkinliği:

Muzlu veya çilekli pasta yapımı için her öğrenci yapacağı bir pasta çeşidini belirleyerek verilen tarif ile
her bir pasta için gereken malzemeleri hesaplar.Ardından papatya ağacına yapılan pastaların
malzemelerini yerleştirecektir

Muzlu pasta için:

2000/4 gram un

12/3 tane yumurta

14/20 kg kadar şeker

5/2 tane muz

Çilekli pasta için:
6000/4 gram un

14/2 tane yumurta

16/20 kg kadar şeker

12/5 tane çilek

Öğrencilerden kesirdeki payı paydaya bölerek ondalıklı sayıları yazmaları beklenir. Sonuç olarak
kesirlerin aynı zamanda bölme işlemi ifade ettiğini fark eder. Kesiler sadece sayı doğrusunda yer
belirttiğimiz elemanlar değildir. Kesirler aynı zamanda ondalıklı sayıları ifade eder.

2.ETKİNLİK
 3. ETKİNLİK SÜRE (20 DAKİKA) ÇİÇEK YETİŞTİRELİM:
Bir çiçekçi dükkanı aldığı siparişler üzerine 3 bahçesine 4 farklı çeşit çiçek ekecektir.
Blok üzerinde gül(kırmızı),papatya(turuncu),menekşe(mor) ve orkide(yeşil) yetiştirilecektir.
Bahçelerinbir kısmı orkide için daha önceden sipariş almıştır. Arazi üzerinde yüz parsel
bulunmakta ve 3 bahçemiz bulunmakta. Her bahçe için tabloları dolduralım.

Çiçekler Bölüm Bütün Parça/Bütün Ondalık Yüzde

gösteri %
m
Gül
(Kırmızı
Çiçek)
Papatya
(Turuncu
Çiçek)
Menekş
e (Mor
Çiçek)
Orkide
(Yeşil
Çiçek)
Çiçekler Bölüm Bütün Parça/Bütü Ondalık Yüzde
n Gösterim %
Gül
(Kırmızı
Çiçek)
Papatya
(Turuncu
Çiçek)
Menekş
e (Mor
Çiçek)
Orkide
(Yeşil
Çiçek)
Kaplumbağa Yürüyüşü

Etkinliğimizde Ninja kaplumbağalar ağaç evlerde yaşamaktadır. Üç arkadaş kaplumbağa

buluşmuş ve evlerine gideceklerdir. Aynı noktadan başlayan üç kaplumbağa için:
Raphael A noktasından F noktasına gidecektir.
Donatello A noktasından D noktasına gidecektir.
Leonardo A noktasından B noktasına gidecektir.
1. Adım: Her bir kaplumbağanın evlerine gittikten sonra ne kadar yol gittiğini
hesaplayın.
2. Adım: Her Kaplumbağanın hesapladığınız metre cinsinden gittiği mesafeyi tabloları
doldurarak diğer uzunluk birimlerine çevirin. ( Nasıl bir ilişki fark ettiniz?)
 Raphael
kilometre hektometr dekametr metr desimetre santimetre milimetre
e e e

Donatello
kilometre hektometre dekametr metre desimetr santimetre milimetre
e e

Leonardo
kilometre hektometr dekametr metr desimetre santimetre milimetre
e e e
 SUPER LİG
Superl Lig de ki ilk altı takım toplamda 20 gol atmıştır. Aşağıdaki tabloda takımlar ve her bir
takımın attıkları gol sayısı verilmiştir. Her bir takım için bir renk belirleyiniz. Seçtiğiniz renkler,
takımların gol sayılarını temsil edecektir. Buna göre çarktaki kısımları renklendiriniz. Ardından
takımların gol sayılarını kesir ve ondalık gösterim şeklinde tablodaki kısımlara yazınız.

Takımlar Renk Gol Sayısı Kesir Ondalık

Gösterim
Beşiktaş 8
Konyaspor 4
Fenerbahçe 2
Galatasaray 3
Bursaspor 2
Sivasspor 1
CEVAP ANAHTARI ETKİNLİK KAĞITLARI.
1.Etkinlik:
Pasta yapalım etkinliğinde muzlu pastanın malzemeleri için;
500gram un
4 tane yumurta
0,7 kilogram şeker
2,5 tane muz gerekmektedir.

Çilekli pasta yapımı için ;

1500gram un
7 tane yumurta
0,8 kilogram şeker
1,6 tane çilek
gerekmektedir.

2.Etkinlik:
Çiçekler Bölüm Bütün Parça/Bütü Ondalık Yüzde %
n gösterim

Gül (Kırmızı 50 100 50/100 0,50 %50

Çiçek)
Papatya 15 100 15/100 0,15 %15
(Turuncu
Çiçek)
Menekşe 28 100 28/100 0,28 %28
(Mor Çiçek)
Orkide (Yeşil 7 100 7/100 0,07 %7
Çiçek)

Çiçekler Bölüm Bütün Parça/Bütü Ondalık Yüzde %

n gösterim

Gül (Kırmızı 30 100 30/100 0,30 %30

Çiçek)
Papatya 28 100 28/100 0,28 %28
(Turuncu
Çiçek)
Menekşe 35 100 35/100 0,35 %35
(Mor Çiçek)
Orkide (Yeşil 7 100 7/100 0,07 %7
Çiçek)
 3.Etkinlik:

Raphael = 2,3+1,7+2,8+3,9+2,2=12,9 metre

Donetello= 2,3+1,7+2,8=6,8 metre
Leonardo= 2,3 metre

Raphael
kilometre hektometr dekametr metr desimetre santimetre milimetre
e e e
0,0129 0,129 1,29 12,9 129 1290 12900

Donatello
kilometre hektometre dekametr metre desimetr santimetre milimetre
e e
0,0068 0,068 0,68 6,8 68 680 6800

Leonardo
kilometre hektometr dekametr metr desimetre santimetre milimetre
e e e
0,0023 0,023 0,23 2,3 23 230 2300

ÖDEV Problemi

Takımlar Renk Gol Sayısı Kesir Ondalık

Gösterim
Beşiktaş Siyah 8 8/20 0,40
Konyaspor Yeşil 4 4/20 0,20
Fenerbahçe Lacivert 2 2/20 0,10
Galatasaray Kırmızı 3 3/20 0,15
Bursaspor Beyaz 2 2/20 0,10
Başakşehir Turuncu 1 1/20 0,05