«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Ψυχαγωγία και κινηματογραφική εκπαίδευση εξ’ αποστάσεως

για τους νέους και όλη την οικογένεια

Σοφία Περακάκη, Κοινωνική Λειτουργός, MEd Εκπαίδευση Ενηλίκων,

Στέλεχος Πρόληψης ΚΕΣΑΝ - Κέντρου Πρόληψης Ηρακλείου Κρήτης
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Το ΚΕΣΑΝ - Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής

Υγείας Ηρακλείου Κρήτης (Κ.Π. ΟΚΑΝΑ) σε συνεργασία με:
 το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους και
 το Νεανικό Πλάνο
στήριξαν τα παιδιά/τους νέους και όλη την οικογένεια
σε αυτές τις δύσκολες μέρες του περιορισμού στις κατοικίες,
λόγω της πανδημίας του κορονοϊού Covid-19,
αξιοποιώντας για εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς
την ταινία «Supa Modo» από την Παιδική και Νεανική Ταινιοθήκη του Νεανικού Πλάνου.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

H ταινία «Supa Modo» του Likarion Wainaina (Μυθοπλασία, 74 λεπτά, Κένυα -

Γερμανία, 2018) πραγματεύεται το επίκαιρο ζήτημα της νόσου και της υγείας
και του ρόλου της κοινότητας στο ξεπέρασμα του στίγματος και του πένθους.

Έχει λάβει πάνω από 50 διεθνή βραβεία, μεταξύ αυτών το Βραβείο της Ευρωπαϊκής
Ένωσης Παιδικού Κινηματογράφου (ECFA) για την Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία
για παιδιά και νέους του 2018, ενώ ήταν η υποψηφιότητα της Κένυας για τα
Όσκαρ Ξένης Ταινίας της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.
Trailer ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=G7ToKioHCoU
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Στόχος ήταν να αξιοποιηθεί η Τέχνη ως καινοτόμο μέσο,

προκειμένου παιδιά και νέοι, 9 έως 18 ετών, αλλά και μέλη της οικογένειάς τους:
1. Να ασχοληθούν στον ελεύθερο τους χρόνο με τον Κινηματογράφο,
συνδυάζοντας την ψυχαγωγία με την εκπαίδευση.
2. Να παρακολουθήσουν από τους υπολογιστές τους μια πολυβραβευμένη ταινία.
3. Να εξωτερικεύσουν σκέψεις και συναισθήματα για το παγκόσμιο θέμα αυτής της
περιόδου και άλλα σημαντικά ζητήματα.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Η αξιοποίηση της Τέχνης στην εκπαίδευση ομάδων είναι μια ευχάριστη και δυναμική διεργασία,
που δύναται ν’ αποτελέσει ένα ασφαλές πλαίσιο για την έκφραση νοημάτων και ιδεών, τα οποία
συνδέονται άμεσα με τα συναισθήματα, τη διαίσθηση, τη φαντασία, τις εναλλακτικές οπτικές
διερεύνησης ενός θέματος.

Η Τέχνη είναι δυνατόν να διαμορφώσει ένα ελκυστικό περιβάλλον μάθησης, μέσα στο οποίο
αναπτύσσεται ευκολότερα ο διάλογος, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μελών μιας ομάδας
γίνονται συχνότερες και η ανάδειξη συλλογικών νοημάτων προσεγγίζεται με επιτυχία.

Ταυτόχρονα, τα μέλη της ομάδας αναπτύσσουν δεξιότητες δημιουργικής σκέψης, ανοίγουν

ορίζοντες κριτικού στοχασμού και αλλάζουν ρόλους και στάσεις ζωής, καθώς έρχονται σε επαφή
με νέες εκδοχές ερμηνείας της πραγματικότητας. Οι αισθήσεις και η εξωλεκτική επικοινωνία
διευρύνουν τις αντιληπτικές και στοχαστικές ικανότητες των συμμετεχόντων και νέες δεξιότητες
εμβάθυνσης εγείρονται.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Ειδικότερα, ο Κινηματογράφος στοχεύει στην αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διεργασίας, με τη

χρήση ενός μέσου σύγχρονου, σύνθετου και ζωντανού, αλλά και στην όξυνση της ικανότητας του
θεατή να χειρίζεται κριτικά και δημιουργικά την πληθώρα διαφόρων ζητημάτων, που αποτελούν
αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς του.

Με τις πολύπλευρες ιδιότητές του ο Κινηματογράφος αντανακλά με τον καλύτερο τρόπο

κοινωνικο-πολιτιστικές, τεχνολογικές και οικονομικές εξελίξεις.
Ως οπτικοακουστικό μέσο μπορεί να προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον, να διεγείρει,
να συγκεντρώσει και να συγκρατήσει την προσοχή του θεατή.
Επιπλέον, ως τέχνη μπορεί να καλλιεργήσει το καλαισθητικό πνεύμα και παράλληλα να περάσει
μηνύματα που αφορούν την επικοινωνία, τις σχέσεις και άλλα σημαντικά ζητήματα.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Με δεδομένο ότι με την αξιοποίηση μιας κινηματογραφικής ταινίας ενεργοποιούνται τόσο η

λογική όσο και το συναίσθημα και η φαντασία και ότι δεν υπάρχει αυθεντική ερμηνεία, αλλά όλες
οι ερμηνείες των συμμετεχόντων μπορούν να θεωρηθούν έγκυρες, η μέθοδος αποτελεί εργαλείο
για μορφές εκπαίδευσης που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση των συμμετεχόντων και
ενδυναμώνουν την πορεία όχι μόνο προς την κριτική προσέγγιση των θεμάτων, αλλά και προς
έναν τρόπο σκέπτεσθαι ευρύ, λειτουργικό, χειραφετημένο, αυτοδύναμο.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Με αφορμή λοιπόν την ταινία «Supa Modo» και αξιοποιώντας τη βιωματική μάθηση,
τα παιδιά/οι νέοι είχαν την ευκαιρία μέσω της ομάδας να εκφράσουν - μοιραστούν
εμπειρίες, σκέψεις, προβληματισμούς, ανησυχίες και συναισθήματα, μέσα σ’ ένα
κλίμα σεβασμού, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ασφάλειας και να οδηγηθούν, με την
καθοδήγηση και την υποστήριξη της συντονίστριας στη δημιουργική σύνθεση
απόψεων.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Δημοσιοποίηση δράσης:

1. Φιλοξενήθηκε στην πλατφόρμα του ΚΕΣΑΝ - Κέντρου Πρόληψης

«Κε-σαν …στο σπίτι σου»: https://kesanstospitisou.wordpress.com
(δημιουργήθηκε από το Κέντρο ειδικά για τη συγκεκριμένη περίοδο)
2. Φιλοξενήθηκε σε ιστοσελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης: του ΚΕΣΑΝ -
Κέντρου Πρόληψης, του ΟΚΑΝΑ, του Δήμου Ηρακλείου και τοπικών ΜΜΕ.
3. Παρουσιάστηκε σε εκπομπή τοπικού καναλιού.
4. Κοινοποιήθηκε με e-mail σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης του Ηρακλείου.
5. Κοινοποιήθηκε με e-mail σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης και σε γονείς που συμμετείχαν σε παλιότερα προγράμματα του
ΚΕΣΑΝ - Κέντρου Πρόληψης.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Συμμετοχή στη δράση:

1. Κάθε ενδιαφερόμενος γονέας/κηδεμόνας συμπλήρωνε την ηλεκτρονική

αίτηση συμμετοχής για το παιδί του (Google Form).
2. Η συντονίστρια σχημάτιζε μικρές ομάδες (έως 10 άτομα),
με βάση τις ηλικίες των παιδιών.
3. Η συντονίστρια έστελνε e-mail και επικοινωνούσε τηλεφωνικά
με τον κάθε γονέα/κηδεμόνα, προκειμένου να γνωριστούν - συνδεθούν και να τους
ενημερώσει αναλυτικά για τη δράση, την ημερομηνία και τον τρόπο σύνδεσης με
τα παιδιά τους (Skype, Zoom).
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Στάδια δράσης:

1. Τα μέλη κάθε ομάδας συνδέονταν μέσω βιντεοκλήσης με τη συντονίστρια,

προκειμένου να γνωριστούν μεταξύ τους και να ενημερωθούν για τη δράση.
2. Η συντονίστρια έστελνε με e-mail στους γονείς/κηδεμόνες τους τον σύνδεσμο
της ταινίας και τον κωδικό πρόσβασης.
3. Κάθε παιδί της ομάδας έβλεπε την ταινία στον υπολογιστή του, σε χρόνο που το
εξυπηρετούσε προσωπικά. Είχε στη διάθεσή του 48 ώρες.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Στάδια δράσης:

4. Αφού τα παιδία έβλεπαν την ταινία καλούνταν:

i. Να σκεφτούν και να επιλέξουν μια σκηνή που τους έκανε ιδιαίτερη
εντύπωση/αίσθηση και να γράψουν σε ένα χαρτί -σε μια παράγραφο-
τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τα συναισθήματά που τους γεννήθηκαν
γύρω από τη συγκεκριμένη σκηνή.
ii. Με αφορμή την ταινία και σε συνδυασμό με τη δύσκολη αυτή για όλους μας
περίοδο, λόγω της πανδημίας, του φόβου/ανασφάλειας για την υγεία και του
περιορισμού στο σπίτι: «Ποιο ήταν το δικό τους μήνυμα;»
Να κάνουν σε ένα χαρτί μια ζωγραφιά μέσα στην οποία να γράψουν το δικό τους
μήνυμα, το οποίο μπορούν να το απευθύνουν προς όποιον επιθυμούν,
π.χ. παππού - γιαγιά, γιατρούς, νοσηλευτές, εκπαιδευτικούς, πρόσωπα που
κατέχουν μια θέση ευθύνης κ.λπ.
Σημείωση: Τονίστηκε ότι δεν έχει καμία σημασία το αισθητικό αποτέλεσμα. Δεν
κάνουμε διαγωνισμό ζωγραφικής. Ό,τι και αν επιλέξει να ζωγραφίσει κάθε παιδί
είναι σημαντικό και έχει αξία να ακουστεί και το δικό του μήνυμα.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Στάδια δράσης:

4. Οι γονείς/κηδεμόνες έβγαζαν δυο διαφορετικές φωτογραφίες, του κειμένου και

της ζωγραφιάς του παιδιού τους, και τις έστελναν στο e-mail του ΚΕΣΑΝ - Κέντρου
Πρόληψης, με τη συγκατάθεσή τους να ανέβουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
του Κέντρου.
5. Τα μέλη κάθε ομάδας συνδέονταν ξανά μέσω βιντεοκλήσης με τη συντονίστρια
(έχει συμφωνηθεί ο χρόνος από την πρώτη βιντεοκλήση), προκειμένου
να ανταλλάξουν σκέψεις, προβληματισμούς, συναισθήματα γύρω από την ταινία
και να παρουσιάσουν τα δικά τους μηνύματα.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Η Ευρωπαϊκή Συνάντηση
Νεανικής Οπτικοακουστικής
Δημιουργίας -
Camera Zizanio και το
Διεθνές Φεστιβάλ
Κινηματογράφου Ολυμπίας
αξιοποίησαν τη ζωγραφιά μιας
μικρής μας συμμετέχουσας
για την Πασχαλινή κάρτα
ευχών τους.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Θέματα συζήτησης …με αφορμή την ταινία «Supa Modo»:

1. Το επίκαιρο ζήτημα της νόσου και της υγείας.

2. Η επικοινωνία και οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια.
3. Τα δικαιώματα των παιδιών (εστίαση στο άρθρο 12).
4. Η λεκτική και η σωματική βία.
5. Η φιλία.
6. Η συνεργασία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική συνοχή.
7. O ρόλος της κοινότητας στο ξεπέρασμα δύσκολων καταστάσεων.
8. Η αξία της Τέχνης και του Κινηματογράφου στη ζωή μας.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Διάρκεια δράσης:
Από 19/03/2020 έως 05/05/2020.

Αιτήσεις συμμετοχής:
81 παιδιά/νέοι (από Γ’ τάξη Δημοτικού έως Β’ τάξη Λυκείου).

Σχηματίστηκαν:
5 Ομάδες Μαθητών Δημοτικού (Γ’, Δ’, Ε’ και Στ’ τάξεων).
Σύνολο: 40 μαθητές.
3 Ομάδες Μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου (Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου και Α’ Β’ Λυκείου).
Σύνολο: 13 μαθητές.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Δυσκολίες:

 Αρκετός χρόνος για την προετοιμασία και τη δημοσιοποίηση της δράσης.

 Αρκετός χρόνος για την επικοινωνία - σύνδεση με τους γονείς/κηδεμόνες
(τηλεφωνικές επαφές, e-mails, αναλυτικές γραπτές οδηγίες για κάθε φάση της δράσης).

 Σε κάποιες περιπτώσεις αδυναμία επικοινωνίας με τους γονείς/κηδεμόνες.

 Δυσκολίες μερικών γονέων/κηδεμόνων σύνδεσης με το Skype ή το Zoom.
 Δυσκολίες μερικών γονέων/κηδεμόνων αποστολής των αρχείων με τις φωτογραφίες.
 Συχνή επικοινωνία με μερικούς γονείς/κηδεμόνες για τη διαχείριση των όποιων
δυσκολιών.
 Κάποιοι γονείς/κηδεμόνες δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες σύνδεσης
και δε συμμετείχαν τα παιδιά τους στη δράση.
 Προσωρινό κλείσιμο της Google Form σε κάποιες περιόδους, για καλύτερη διαχείριση
του πλήθους των αιτήσεων συμμετοχής και για οργάνωση των ομάδων.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Αξιολόγηση:

Οι μαθητές που συμμετείχαν στη δράση εξέφρασαν θετικά σχόλια/εντυπώσεις.

Ειδικότερα:
 Τους άρεσε η υπόθεσή της ταινίας και τα θέματα που διαπραγματευόταν.
 Τους διακίνησε πολύ συναισθηματικά.
 Τους έκανε εντύπωση ότι δεν ήταν από τις ταινίες που συνήθως προβάλλονται
/παρακολουθούν στην τηλεόραση.
 Τους άρεσε που μπήκαν στη διαδικασία να σκεφτούν, να γράψουν και να ζωγραφίσουν.
 Τους άρεσε η διαδικασία συζήτησης - σχολιασμού της ταινίας.
 Τους άρεσε η γνωριμία - συνομιλία με νέα, άγνωστα για αυτούς παιδιά,
αν και στην αρχή τους δυσκόλεψε λίγο, καθώς δεν το είχαν ξανακάνει.
 Πολλά από αυτά εξέφρασαν την επιθυμία να συνεχιστεί η δράση και με άλλες ταινίες.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Συμπεράσματα:

Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα ανταποκρίθηκε μεγάλη μερίδα παιδιών/νέων

και συμμετείχε με χαρά και ενδιαφέρον στη δράση.

Παρά την απόσταση και τις όποιες δυσκολίες, το ευτύχημα είναι ότι αυτοί οι νέοι
τρόποι σύνδεσης, που προϋποθέτουν τις νέες τεχνολογίες, αποτελούν στοιχεία πολύ
ελκυστικά και οικεία στα παιδιά και τους νέους και είναι σημαντικό να αξιοποιούνται
με τρόπους εναλλακτικούς, δημιουργικούς και ωφέλιμους.
«Συζητάμε για την Υγεία …με αφορμή μια ταινία»

Βιβλιογραφία:

Αγγέλη, Α. (2011). Η προβολή κινηματογραφικής ταινίας στο πλαίσιο της εκπαίδευσης ενηλίκων. Η γνώμη
των διδασκόντων την ελληνική ως δεύτερη ξένη γλώσσα. 6th International Conference in Open & Distance
Learning. Λουτράκι, Ελλάδα.
Αναστασιάδης, Π., Τσαφταρίδης, Ν., Αθανασάτου, Ι., Βλαβιανού, Α., Γραφάκου, Ε., Καλαμπάκας, Ε.,
Λαμπίτση, Β., Μόσχος, Κ., Μπίκος, Γ., Παραδείση, Μ. & Φραγκή, Μ. (2011). Αξιοποίηση των τεχνών στην
εκπαίδευση. Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών. Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό. Τόμος Γ. Αθήνα:
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Θεμελή, Ε. (2015). Ο κινηματογράφος στη σχολική εκπαίδευση. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Τερζητάνου, Χ. (2012). Η χρήση της κινηματογραφικής ταινίας ως εποπτικό μέσο στο δημοτικό σχολείο.
Θεσσαλονίκη.
 Περισσότερες πληροφορίες:

https://kesanstospitisou.wordpress.com/draseis
Διαδικτυακή πλατφόρμα του ΚΕΣΑΝ - Κέντρου Πρόληψης
σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς Δήμου Ηρακλείου,
με προτάσεις έγκυρης ενημέρωσης για τον Covid-19
και δημιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου για τις ημέρες του περιορισμού στις κατοικίες,
στο πλαίσιο των δράσεων «Ηράκλειο: Η Πόλη που Μαθαίνει» του Παγκοσμίου Δικτύου της UNESCO.

Ευχαριστώ πολύ!