Lady Mae M.

Barneso BSEd-Filipino 2A Halimbawa :

BIGKAS, BAYBAY AT PALATULDIKAN AGA ( Alejandro G. Abadilla ) = /ey-ji-ey/

Ang pagbigkas o bigkas kilala rin sa bilang pagsasatinig, pagsasabi, pronunsasyon CPR ( Carlos P. Romulo ) = /si-pi-ar/
ay ang paraan ng kung paano binabanggit o sinasalita ang isang salita o wika, o ang
kaparaanan kung paano namumutawi ang isang salita mula sa isang tao.

Ang pagbaybay ay ang pagsusulat ng salita o mga salita sa pamamagitan ng lahat Simbolong Pang-agham
ng kinakailangan na letra sa tama nitong pagkakasunod-sunod. Ito ay isa sa mga
Halimbawa:
napaka-importanteng bahagi ng isang wika.
Mga Tuntunin Sa Pagbabaybay Fe (iron) = /ef-i/

Paletra ang pagbigkas na pagbaybay sa Filipino na ang ibig sabihin ay isa-isang H2O (water) = eytch-tu-o/
bibigkasin sa maayos na pagkasunod-sunod ang mga letrang bumubuo ng isang
Mga Salitang Iisa ang Baybay Ngunit Magkaiba ang Bigkas at Kahulugan
salita, pantig, daglat, akronim, inisyal, simbolong pang-agham at iba pa.

Salita sikat
liwanag mula sa araw; 2) kilala
Halimbawa : aso = /ey-es-o/ pito
gamit ng pulis; 2) bilang
kotse = /key-o-ti-es-i/ pako
gamit ng karpintero; 2) isang uri ng halaman
ulan = /yu-el-ey-en/ paso
nakukuha kapag nadikit sa mainit na bagay; 2) lalagyan ng halaman
 Pantig tala
bituin; 2) isinulat
Halimbawa: kon = /key-o-en/

Trans = /ti-ar-ey-en-es/
PALATULDIKAN
Ay = /ey-way/
Ang tuldik ay isang glipo na dinadagdag sa isang titik
 DagLat
Hindi tulad sa mga ibang wika, sa Filipino at Tagalog hindi hiwalay na titik ang mga
Halimbawa : Dr. ( Doktor ) = /kapital di-ar/ tuldik at hindi ito kasama sa alpabeto at mga patinig lamang ang tinutuldikan.

Bb. (Binibini ) = /kapital bi-bi/ PALATULDIKANG FILIPINO

Kgg. (kagalang-galang) = /Kapital key-ji-ji/
 Akronim
Halimbawa : XU ( Xavier University ) = /eks-yu/
ASEAN ( Association of Southeast Nations ) = /ey- es-i-ey-in/
DOH (Department of Health) = /di-o-eych/
 Inisyal
Una, ang pahilís (΄), acute sa Ingles, na may dalawang bigkas: ang mabilís, na
mabilis ang bigkas ng salita at laging nasa hulíng pantig ng salita (hal: buháy - alive,
bukás - open) at malúmay, na marahan o mabagal ang bigkas ng salita at laging
nasa una o mga gitnang pantig (hal: búhay - life, búkas - tomorrow).
Ikalawa, ang paiwà (`), grave sa Ingles. Ang bigkas nito ay malumì. Binibigkas ito
nang mabagal o marahan at nagtatapos na may impit. Impit ang tawag sa biglang
paghinto ng tunog tulad ng à sa talà (star). Lagi itong nasa hulíng pantig (hal: punò
- tree). Nilalagyan din ito ng tuldik na pahilís at malúmay kung higit sa dalawa ang
pantig (hal: pinúnò - leader).
Ikatlo, ang pakupyâ (^), circumflex sa Ingles. Ang bigkas nito ay maragsâ.
Binibigkas ito nang mabilis at nagtatapos na may impit tulad ng â sa talâ (list).
Ikaapat, ang patuldok (¨), dieresis sa Ingles. Binibigkas ito nang may schwa (ə) at káya puwedeng gawin
matatagpuan sa mga wikang Ilokano, Mëranaw, Kinaray-a, Kankana-ëy at iba pa.

kayâ so, thus, hence
Salitang may tuldik Kahulugan

masáyang to be wasted
akò responsabilidad

masayáng maligaya
akó I

pinunò lider
báka hayop

pinunô to be filled
baká maaari, maybe

wën oo (Ilokano)
bílang dami, number

yuhëm ngiti (Kiniray-a)

biláng limitado

búhay life

buháy alive

hámon pagsubok

hamón pagkain