Pā I Tipi Aka. II. SUTTANTA-PITAKA. E. KHUDDAKA-NIKĀYA. Vol. 22. Jātakapā I (Pa Hamo Bhāgo)

ChaÔÔhasa~gÊtipiÔakaÑ
SuttantapiÔake KhuddakanikÈye
JŒTAKAPŒ£I
(PaÔhamo bhÈgo)
_____
Buddhavasse 2552 Marammavasse 1370 AD. 2008

Romanized from Myanmar version published in 1997
© BuddhasÈsana Society
PÈÄi Series 22
First published in 2008 by Ministry of Religious Affairs

Yangon, Myanmar
THE PŒ£I ALPHABET
IN BURMESE AND ROMAN CHARACTERS
____
VOWELS
ta tm È Ä £i þÊ Ou OD | {e Mo o
CONSONANTS WITH VOWEL “A”
u ka c kha * ga C gha i ~a
p ca q cha Z ja ps jha Ó Òa
# Ôa X Ôha ! Éa ¡ Éha P Óa
w ta x tha ' da " dha e na
y pa z pha A ba b bha r ma
, ya & ra v la 0 va o sa [ ha V Äa HÑ
VOWELS IN COMBINATION
-m -g = È èd = i èD = Ê -k -K = u -l -L = | a- = e a-m a-g = o
u ka um kÈ ud ki uD kÊ uk ku ul k| au ke aum ko
c kha cg khÈ cd khi cD khÊ ck khu cl kh| ac khe acg kho ...
CONJUNCT-CONSONANTS
uú kka CF ~gha P² ÓÔha "s dhya y’ pla v’ lla
u© kkha pö cca @ ÓÉa "G dhva yÁ pba vs lya
us kya pä ccha PÖ ÓÓa EÅ nta AÇ bbha vS lha
Bud kri ZÆ jja PS Óha EÉ ntva As bya 0S vha
u’ kla Zöß jjha wå tta E¦ ntha jA bra oå sta
uG kva n ÒÒa w¬ ttha E´ nda rÜ mpa ~oå stra
cs khya Í§ Òha wG tva `E´ ndra ræ mpha oé sna
cG khva Íö Òca ws tya E¨ ndha rÁ mba os sya
*¾ gga Íä Òcha Mw tra Eé nna rÇ mbha ó ssa
*¢ ggha ÍÆ Òja '´ dda Es nya r® mma o® sma
*s gya Íöß Òjha '¨ ddha ES nha rs mya oG sva
j* gra ¥ ÔÔa 's dya yÜ ppa rS mha [® hma
uF ~ka | ÔÔha j' dra yæ ppha ,s yya [G hva
cF ~kha × ÉÉa 'G dva ys pya ,S yha V§ Äha
*F ~ga
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
_____
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
1. EkakanipÈta
1. ApaÓÓakavagga
1. ApaÓÓakajÈtaka ... ... 1
2. VaÓÓupathajÈtaka ... ... 1
3. SerivavÈÓijajÈtaka ... ... 2
4. C|ÄaseÔÔhijÈtaka ... ... 2
5. TaÓÉulanÈÄijÈtaka ... ... 2
6. DevadhammajÈtaka ... ... 2
7. KaÔÔhahÈrijÈtaka ... ... 2
8. GÈmaÓijÈtaka ... ... 3
9. MaghadevajÈtaka ... ... 3
10. SukhavihÈrijÈtaka ... ... 3
2. SÊlavagga
11. LakkhaÓamigajÈtaka ... ... 3
12. NigyodhamigajÈtaka ... ... 4
13. KaÓÉijÈtaka ... ... 4
14. VÈtamigajÈtaka ... ... 4
15. KharÈdiyajÈtaka ... ... 4
16. TipallatthamigajÈtaka ... ... 5
17. MÈlutajÈtaka ... ... 5
18. MatakabhattajÈtaka ... ... 5
19. ŒyÈcitabhattajÈtaka ... ... 5
20. NaÄapÈnajÈtaka ... ... 5
ii JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
3. Kuru~gavagga
21. Kuru~gamigajÈtaka ... ... 6
22. KukkurajÈtaka ... ... 6
23. BhojÈjÈnÊyajÈtaka ... ... 6
24. ŒjaÒÒajÈtaka ... ... 6
25. TitthajÈtaka ... ... 7
26. MahiÄÈmukhajÈtaka ... ... 7
27. AbhiÓhajÈtaka ... ... 7
28. NandivisÈlajÈtaka ... ... 7
29. KaÓhajÈtaka ... ... 7
30. MunikajÈtaka ... ... 8
4. KulÈvakavagga
31. KulÈvakajÈtaka ... ... 8

32. NaccajÈtaka ... ... 8
33. SammodamÈnajÈtaka ... ... 9
34. MacchajÈtaka ... ... 9
35. VaÔÔakajÈtaka ... ... 9
36. SakuÓajÈtaka ... ... 9
37. TittirajÈtaka ... ... 9
38. BakajÈtaka ... ... 9
39. NandajÈtaka ... ... 10
40. Khadira~gÈrajÈtaka ... ... 10
5. AtthakÈmavagga
41. LosakajÈtaka ... ... 10

42. KapotajÈtaka ... ... 11
43. VeÄukajÈtaka ... ... 11
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga iii
44. MakasajÈtaka ... ... 11

45. RohiÓijÈtaka ... ... 11
46. ŒrÈmad|sakajÈtaka ... ... 11
47. VÈruÓid|sakajÈtaka ... ... 12
48. VedabbajÈtaka ... ... 12
49. NakkhattajÈtaka ... ... 12
50. DummedhajÈtaka ... ... 12
6. ŒsÊsavagga
51. MahÈsÊlavajÈtaka ... ... 13
52. C|ÄajanakajÈtaka ... ... 13
53. PuÓÓapÈtijÈtaka ... ... 13
54. KiÑphalajÈtaka ... ... 13
55. PaÒcÈvudhajÈtaka ... ... 13
56. KaÒcanakkhandhajÈtaka ... ... 14
57. VÈnarindajÈtaka ... ... 14
58. TayodhammajÈtaka ... ... 14
59. BherivÈdakajÈtaka ... ... 14
60. Sa~khadhamajÈtaka ... ... 14
7. Itthivagga
61. AsÈtamantajÈtaka ... ... 15
62. AÓÉabh|tajÈtaka ... ... 15
63. TakkapaÓÉitajÈtaka ... ... 15
64. DurÈjÈnajÈtaka ... ... 15
65. AnabhiratijÈtaka ... ... 16
66. MudulakkhaÓajÈtaka ... ... 16
67. Uccha~gajÈtaka ... ... 16
iv JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
68. SÈketajÈtaka ... ... 16

69. VisavantajÈtaka ... ... 16
70. KuddÈlajÈtaka ... ... 16
8. VaruÓavagga
71. VaruÓajÈtaka ... ... 17

72. SÊlavahatthijÈtaka ... ... 17
73. SaccaÑkirajÈtaka ... ... 17
74. RukkhadhammajÈtaka ... ... 17
75. MacchajÈtaka ... ... 18
76. Asa~kiyajÈtaka ... ... 18
77. MahÈsupinajÈtaka ... ... 18
78. IllisajÈtaka ... ... 18
79. KharassarajÈtaka ... ... 19
80. BhÊmasenajÈtaka ... ... 19
9. ApÈyimhavagga
81. SurÈpÈnajÈtaka ... ... 19

82. MittavindakajÈtaka ... ... 20
83. KÈlakaÓÓijÈtaka ... ... 20
84. AtthassadvÈrajÈtaka ... ... 20
85. KiÑpakkajÈtaka ... ... 20
86. SÊlavÊmaÑsakajÈtaka ... ... 20
87. Ma~galajÈtaka ... ... 21
88. SÈrambhajÈtaka ... ... 21
89. KuhakajÈtaka ... ... 21
90. AkataÒÒujÈtaka ... ... 21
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga v
10. Littavagga
91. LittajÈtaka ... ... 22
92. MahÈsÈrajÈtaka ... ... 22
93. VissÈsabhojanajÈtaka ... ... 22
94. LomahaÑsajÈtaka ... ... 22
95. MahÈsudassanajÈtaka ... ... 22
96. TelapattajÈtaka ... ... 22
97. NÈmasiddhijÈtaka ... ... 23
98. K|ÔavÈÓijajÈtaka ... ... 23
99. ParosahassajÈtaka ... ... 23
100. AsÈtar|pajÈtaka ... ... 23
11. Parosatavagga
101. ParosatajÈtaka ... ... 24

102. PaÓÓikajÈtaka ... ... 24
103. VerijÈtaka ... ... 24
105. DubbalakaÔÔhajÈtaka ... ... 25
106. UdaÒcanÊjÈtaka ... ... 25
107. SÈlittakajÈtaka ... ... 25
108. BÈhiyajÈtaka ... ... 25
109. KuÓÉap|vajÈtaka ... ... 25
110. SabbasaÑhÈrakapaÒhajÈtaka ... ... 26
12. HaÑcivagga
111. GadrabhapaÒhajÈtaka ... ... 26

112. AmarÈdevÊpaÒhajÈtaka ... ... 26
113. Si~gÈlajÈtaka ... ... 27
vi JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
114. MitacintijÈtaka ... ... 27

115. AnusÈsikajÈtaka ... ... 27
116. DubbacajÈtaka ... ... 27
119. AkÈlarÈvijÈtaka ... ... 28
120. BandhanamokkhajÈtaka ... ... 28
13. KusanÈÄivagga
121. KusanÈÄijÈtaka ... ... 28

122. DummedhajÈtaka ... ... 29
123. Na~galÊsajÈtaka ... ... 29
124. AmbajÈtaka ... ... 29
125. KaÔÈhakajÈtaka ... ... 29
126. AsilakkhaÓajÈtaka ... ... 29
127. KalaÓÉukajÈtaka ... ... 29
128. BiÄÈravatajÈtaka ... ... 30
129. AggikabhÈradvÈjajÈtaka ... ... 30
130. KosiyajÈtaka ... ... 30
14. AsampadÈnavagga
131. AsampadÈnajÈtaka ... ... 30

132. BhÊrukajÈtaka ... ... 31
133. GhatÈsanajÈtaka ... ... 31
134. JhÈnasodhanajÈtaka ... ... 31
135. CandÈbhajÈtaka ... ... 31
136. SuvaÓÓahaÑsajÈtaka ... ... 32
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga vii
137. BabbujÈtaka ... ... 32

138. GodhajÈtaka ... ... 32
139. UbhatobhaÔÔhajÈtaka ... ... 32
140. KÈkajÈtaka ... ... 32
15. KakaÓÔakavagga
141. GodhajÈtaka ... ... 33
143. VirocanajÈtaka ... ... 33
144. Na~guÔÔhajÈtaka ... ... 33
145. RÈdhajÈtaka ... ... 34
146. SamuddakÈkajÈtaka ... ... 34
147. PuppharattajÈtaka ... ... 34
149. EkapaÓÓajÈtaka ... ... 34
150. SaÒjÊvajÈtaka ... ... 35
2. DukanipÈta
1. DaÄhavagga
151. RÈjovÈdajÈtaka ... ... 36
153. S|karajÈtaka ... ... 36
154. UragajÈtaka ... ... 37
155. BhaggajÈtaka ... ... 37
156. AlÊnacittajÈtaka ... ... 37
157. GuÓajÈtaka ... ... 38
158. SuhanujÈtaka ... ... 38
viii JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
159. MorajÈtaka ... ... 38

160. VinÊlajÈtaka ... ... 39
2. Santhavavagga
161. IndasamÈnagottajÈtaka ... ... 40
162. SanthavajÈtaka ... ... 40
163. SusÊmajÈtaka ... ... 40
164. GijjhajÈtaka ... ... 41
165. NakulajÈtaka ... ... 41
166. UpasÈÄakajÈtaka ... ... 41
167. SamiddhijÈtaka ... ... 42
168. SakuÓagghijÈtaka ... ... 42
169. ArakajÈtaka ... ... 42
170. KakaÓÔakajÈtaka ... ... 42
3. KalyÈÓavagga
171. KalyÈÓadhammajÈtaka ... ... 43
172. DaddarajÈtaka ... ... 43
173. MakkaÔajÈtaka ... ... 44
174. DubbhiyamakkaÔajÈtaka ... ... 44
175. ŒdiccupaÔÔhÈnajÈtaka ... ... 44
176. KaÄÈyamuÔÔhijÈtaka ... ... 45
177. TindukajÈtaka ... ... 45
178. KacchapajÈtaka ... ... 45
179. SatadhammajÈtaka ... ... 45
180. DuddadajÈtaka ... ... 46
4. Asadisavagga
181. AsadisajÈtaka ... ... 46
182. Sa~gÈmÈvacarajÈtaka ... ... 47
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga ix
183. VÈlodakajÈtaka ... ... 47

184. GiridattajÈtaka ... ... 47
185. AnabhiratijÈtaka ... ... 48
186. DadhivÈhanajÈtaka ... ... 48
187. CatumaÔÔhajÈtaka ... ... 48
188. SÊhakotthujÈtaka ... ... 49
189. SÊhacammajÈtaka ... ... 49
190. SÊlÈnisaÑsajÈtaka ... ... 49
5. Ruhakavagga
191. RuhakajÈtaka ... ... 50
192. SirikÈÄakaÓÓijÈtaka ... ... 50
193. C|ÄapadumajÈtaka ... ... 50
194. MaÓicorajÈtaka ... ... 51
195. Pabbat|pattharajÈtaka ... ... 51
196. ValÈhakassajÈtaka ... ... 51
197. MittÈmittajÈtaka ... ... 51
198. RÈdhajÈtaka ... ... 52
199. GahapatijÈtaka ... ... 52
200. SÈdhusÊlajÈtaka ... ... 52
6. NataÑdaÄhavagga
201. BandhanÈgÈrajÈtaka ... ... 53
202. KeÄisÊlajÈtaka ... ... 53
203. KhaÓÉajÈtaka ... ... 53
204. VÊrakajÈtaka ... ... 54
205. Ga~geyyajÈtaka ... ... 54
206. Kuru~gamigajÈtaka ... ... 55
207. AssakajÈtaka ... ... 55
x JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
208. SusumÈrajÈtaka ... ... 55

209. KukkuÔajÈtaka ... ... 56
210. KandagalakajÈtaka ... ... 56
7. BÊraÓathambhavagga
211. SomadattajÈtaka ... ... 56

212. UcchiÔÔhabhattajÈtaka ... ... 57
213. BharujÈtaka ... ... 57
214. PuÓÓanadÊjÈtaka ... ... 57
216. McchajÈtaka ... ... 58
217. SeggujÈtaka ... ... 58
218. K|ÔavÈÓijajÈtaka ... ... 59
219. GarahitajÈtaka ... ... 59
220. DhammadhajajÈtaka ... ... 59
8. KÈsÈvavagga
221. KÈsÈvajÈtaka ... ... 60

222. C|ÄanandiyajÈtaka ... ... 60
223. PuÔabhattajÈtaka ... ... 60
224. KumbhilajÈtaka ... ... 61
225. KhantivaÓÓajÈtaka ... ... 61
227. G|thapÈÓajÈtaka ... ... 62
228. KÈmanÊtajÈtaka ... ... 62
229. PalÈyitajÈtaka ... ... 62
230. DutiyapalÈyitajÈtaka ... ... 63
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga xi
9. UpÈhanavagga
231. UpÈhanajÈtaka ... ... 64
232. VÊÓÈguÓajÈtaka ... ... 64
233. VikaÓÓajÈtaka ... ... 64
234. AsitÈbh|jÈtaka ... ... 65
235. VacchanakhajÈtaka ... ... 65
236. BakajÈtaka ... ... 65
237. SÈketajÈtaka ... ... 66
238. EkapadajÈtaka ... ... 66
239. HaritamaÓÉ|kajÈtaka ... ... 66
240. MahÈpi~galajÈtaka ... ... 66
10. Si~gÈlavagga
241. SabbadÈÔhijÈtaka ... ... 67
242. SunakhajÈtaka ... ... 67
243. GuttilajÈtaka ... ... 68
244. VigaticchajÈtaka ... ... 68
245. M|lapariyÈyajÈtaka ... ... 68
246. BÈlovÈdajÈtaka ... ... 68
247. PÈdaÒjalÊjÈtaka ... ... 69
248. KiÑsukopamajÈtaka ... ... 69
249. SÈlakajÈtaka ... ... 69
250. KapijÈtaka ... ... 70
3. TikanipÈta
1. Sa~kappavagga
251. Sa~kapparÈgajÈtaka ... ... 71
252. TilamuÔÔhijÈtaka ... ... 71
xii JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
253. MaÓikaÓÔhajÈtaka ... ... 71

254. KuÓÉakakucchisindhavajÈtaka ... ... 72
255. SukajÈtaka ... ... 72
256. Jar|dapÈnajÈtaka ... ... 73
257. GÈmaÓicandajÈtaka ... ... 73
258. MandhÈtujÈtaka ... ... 73
259. TirÊÔavacchajÈtaka ... ... 74
260. D|tajÈtaka ... ... 74
2. Padumavagga
261. PadumajÈtaka ... ... 75
262. MudupÈÓijÈtaka ... ... 75
263. C|ÄapalobhanajÈtaka ... ... 76
264. MahÈpanÈdajÈtaka ... ... 76
265. KhurappajÈtaka ... ... 77
266. VÈtaggasindhavajÈtaka ... ... 77
267. KakkaÔakajÈtaka ... ... 78
268. ŒrÈmad|sakajÈtaka ... ... 78
269. SujÈtajÈtaka ... ... 78
270. Ul|kajÈtaka ... ... 79
3. UdapÈnavagga
271. UdapÈnad|sakajÈtaka ... ... 79
272. ByagghajÈtaka ... ... 80
274. LolajÈtaka ... ... 80
275. RucirajÈtaka ... ... 81
276. GarudhammajÈtaka ... ... 81
277. RomakajÈtaka ... ... 82
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga xiii
278. MahiÑsarÈjajÈtaka ... ... 82

279. SatapattajÈtaka ... ... 83
280. PuÔad|sakajÈtaka ... ... 83
4. Abbhantaravagga
281. AbbhantarajÈtaka ... ... 84

282. SeyyajÈtaka ... ... 84
283. VaÉÉhakÊs|karajÈtaka ... ... 84
284. SirijÈtaka ... ... 85
285. MaÓis|karajÈtaka ... ... 85
286. SÈl|kajÈtaka ... ... 86
287. LÈbhagarahajÈtaka ... ... 86
288. MacchuddÈnajÈtaka ... ... 86
289. NÈnÈchandajÈtaka ... ... 87
290. SÊlavÊmaÑsakajÈtaka ... ... 87
5. Kumbhavagga
291. SurÈghaÔajÈtaka ... ... 88

292. SupattajÈtaka ... ... 88
293. KÈyanibbindajÈtaka ... ... 89
294. JambukhÈdakajÈtaka ... ... 89
295. AntajÈtaka ... ... 89
296. SamuddajÈtaka ... ... 90
297. KÈmavilÈpajÈtaka ... ... 90
298. UdumbarajÈtaka ... ... 90
299. KomÈraputtajÈtaka ... ... 91
300. VakajÈtaka ... ... 91
xiv JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
4. CatukkanipÈta
1. KÈli~gavagga
301. C|ÄakÈli~gajÈtaka ... ... 93
302. MahÈ-assÈrohajÈtaka ... ... 93
303. EkarÈjajÈtaka ... ... 94
305. SÊlavÊmaÑsanajÈtaka ... ... 95
306. SujÈtÈjÈtaka ... ... 96
307. PalÈsajÈtaka ... ... 96
308. SakuÓajÈtaka ... ... 97
309. ChavakajÈtaka ... ... 97
310. SeyyajÈtaka ... ... 98
2. Pucimandavagga
311. PucimandajÈtaka ... ... 98
312. KassapamandiyajÈtaka ... ... 99
313. KhantÊvÈdÊjÈtaka ... ... 99
314. LohakumbhijÈtaka ... ... 100
315. SabbamaÑsalÈbhajÈtaka ... ... 100
316. SasapaÓÉitajÈtaka ... ... 101
317. MatarodanajÈtaka ... ... 101
318. KaÓaverajÈtaka ... ... 102
320. SuccajajÈtaka ... ... 103
3. KuÔid|sakavagga
321. KuÔid|sakajÈtaka ... ... 103
322. DuddubhajÈtaka ... ... 104
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga xv
323. BrahmadattajÈtaka ... ... 104

324. CammasÈÔakajÈtaka ... ... 105
325. GodharÈjajÈtaka ... ... 105
326. KakkÈrujÈtaka ... ... 106
327. KÈkavatÊjÈtaka ... ... 106
328. AnanusociyajÈtaka ... ... 107
329. KÈÄabÈhujÈtaka ... ... 107
330. SÊlavÊmaÑsajÈtaka ... ... 108
4. Kokilavagga
331. KokilajÈtaka ... ... 109
332. RathalaÔÔhijÈtaka ... ... 109
333. PakkagodhajÈtaka ... ... 110
334. RÈjovÈdajÈtaka ... ... 110
335. JambukajÈtaka ... ... 111
336. ByahÈchattajÈtaka ... ... 111
337. PÊÔhajÈtaka ... ... 112
338. ThusajÈtaka ... ... 112
339. BÈverujÈtaka ... ... 113
340. VisayhajÈtaka ... ... 113
5. C|ÄakuÓÈlavagga
341. KaÓÉarÊjÈtaka ... ... 114
342. VÈnarajÈtaka ... ... 115
343. KuntinÊjÈtaka ... ... 115
344. AmbajÈtaka ... ... 115
345. GajakumbhajÈtaka ... ... 116
346. KesavajÈtaka ... ... 116
xvi JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
347. Ayak|ÔajÈtaka ... ... 117

348. AraÒÒajÈtaka ... ... 117
349. SandhibhedajÈtaka ... ... 118
350. DevatÈpaÒhajÈtaka ... ... 118
5. PaÒcakanipÈta
1. ManikuÓÉalavagga
351. MaÓikuÓÉalajÈtaka ... ... 120
352. SujÈtajÈtaka ... ... 121
353. VenasÈkhajÈtaka ... ... 121
354. UragajÈtaka ... ... 122
355. GhaÔajÈtaka ... ... 123
356. KoraÓÉiyajÈtaka ... ... 124
357. LaÔukikajÈtaka ... ... 124
358. C|ÄadhammapÈlajÈtaka ... ... 125
359. SuvaÓÓamigajÈtaka ... ... 126
360. SuyonandÊjÈtaka ... ... 126
2. VaÓÓÈrohavagga
361. VaÓÓÈrohajÈtaka ... ... 127
362. SÊlavÊmaÑsajÈtaka ... ... 128
363. HirijÈtaka ... ... 128
364. KhajjopanakajÈtaka ... ... 129
365. AhituÓÉikajÈtaka ... ... 129
366. GumbiyajÈtaka ... ... 130
367. SÈÄiyajÈtaka ... ... 130
368. TacasÈrajÈtaka ... ... 131
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga xvii

370. PalÈsajÈtaka ... ... 132
3. AÉÉhavagga
371. DÊghÊtikosalajÈtaka ... ... 133
372. MigapotakajÈtaka ... ... 133
373. M|sikajÈtaka ... ... 134
374. C|ÄadhanuggahajÈtaka ... ... 135
375. KapotajÈtaka ... ... 135
6. ChakkanipÈta
1. AvÈriyavagga
376. AvÈriyajÈtaka ... ... 137
377. SetaketujÈtaka ... ... 137
378. DarÊmukhajÈtaka ... ... 138
379. NerujÈtaka ... ... 139
380. Œsa~kajÈtaka ... ... 140
381. MigÈlopajÈtaka ... ... 141
382. SirikÈÄakaÓÓijÈtaka ... ... 141
384. DhammadhajajÈtaka ... ... 144
385. NandiyamigarÈjajÈtaka ... ... 145
2. Kharaputtavagga
386. KharaputtajÈtaka ... ... 146
387. S|cijÈtaka ... ... 147
388. TuÓÉilajÈtaka ... ... 147
389. SuvaÓÓakakkaÔajÈtaka ... ... 148
xviii JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
390. MayhakajÈtaka ... ... 150

391. VijjÈdharajÈtaka ... ... 150
392. Si~ghapupphajÈtaka ... ... 152
393. VighÈsÈdajÈtaka ... ... 152
395. PÈrÈvatajÈtaka ... ... 153
7. SattakanipÈta
1. Kukkuvagga
396. KukkujÈtaka ... ... 155

397. ManojajÈtaka ... ... 156
398. SutanujÈtaka ... ... 157
399. MÈtuposakagijjhajÈtaka ... ... 158
400. DabbhapupphajÈtaka ... ... 158
401. PaÓÓakajÈtaka ... ... 159
402. SattubhastajÈtaka ... ... 160
403. AÔÔhisenakajÈtaka ... ... 161
404. KapijÈtaka ... ... 162
405. BakajÈtaka ... ... 163
2. GandhÈravagga
406. GandhÈrajÈtaka ... ... 165

407. MahÈkapijÈtaka ... ... 165
408. KumbhakÈrajÈtaka ... ... 166
409. DaÄhadhammajÈtaka ... ... 167
410. SomadattajÈtaka ... ... 168
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga xix
411. SusÊmajÈtaka ... ... 169

412. KoÔasimbalijÈtaka ... ... 170
413. Dh|makÈrijÈtaka ... ... 170
414. JÈgarajÈtaka ... ... 171
415. KummÈsapiÓÉijÈtaka ... ... 172
416. ParantapajÈtaka ... ... 173
8. AÔÔhakanipÈta
417. KaccÈnijÈtaka ... ... 175
418. AÔÔhasaddajÈtaka ... ... 176
419. SulasÈjÈtaka ... ... 177
420. Suma~galajÈtaka ... ... 178
421. Ga~gamÈlajÈtaka ... ... 179
422. CetiyajÈtaka ... ... 180
423. IdriyajÈtaka ... ... 182
424. ŒdittajÈtaka ... ... 183
425. AÔÔhÈnajÈtaka ... ... 184
426. DÊpijÈtaka ... ... 185
9. NavakanipÈta
427. GijjhajÈtaka ... ... 187
428. KosambiyajÈtaka ... ... 188
429. MahÈsuvajÈtaka ... ... 189
430. C|ÄasuvajÈtaka ... ... 190
431. HaritacajÈtaka ... ... 191
432. PadakusalamÈÓavajÈtaka ... ... 192
433. LomasakassapajÈtaka ... ... 193
434. CakkavÈkajÈtaka ... ... 194
xx JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
435. HaliddirÈgajÈtaka ... ... 195

436. SamuggajÈtaka ... ... 196
437. P|timaÑsajÈtaka ... ... 198
10. DasakanipÈta
439. CatudvÈrajÈtaka ... ... 201
440. KaÓhajÈtaka ... ... 202
441. CatuposathiyajÈtaka ... ... 203
442. Sa~khajÈtaka ... ... 205
443. C|ÄabodhijÈtaka ... ... 207
444. KaÓhadÊpÈyanajÈtaka ... ... 208
445. NigrodhajÈtaka ... ... 211
446. TakkalajÈtaka ... ... 212
447. MahÈdhammapÈlajÈtaka ... ... 214
449. MaÔÔhakuÓÉalÊjÈtaka ... ... 217
450. BilÈrakosiyajÈtaka ... ... 218
451. CakkavÈkajÈtaka ... ... 219
452. Bh|ripaÒÒajÈtaka ... ... 220
453. MahÈma~galajÈtaka ... ... 222
454. GhaÔapaÓÉitajÈtaka ... ... 223
11. EkÈdasakanipÈta
455. MÈtuposakajÈtaka ... ... 226
456. JuÓhajÈtaka ... ... 227
457. DhammadevaputtajÈtaka ... ... 229
458. UdayajÈtaka ... ... 231
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga xxi
459. PÈnÊyajÈtaka ... ... 234

460. YudhaÒcayajÈtaka ... ... 235
461. DasarathajÈtaka ... ... 236
462. SaÑvarajÈtaka ... ... 238
463. SuppÈrakajÈtaka ... ... 239
12. DvÈdasakanipÈta
464. C|ÄakuÓÈlajÈtaka ... ... 241
465. BhaddasÈlajÈtaka ... ... 242
466. SamuddavÈÓijajÈtaka ... ... 244
467. KÈmajÈtaka ... ... 246
468. JanasandhajÈtaka ... ... 247
469. MahÈkaÓhajÈtaka ... ... 248
471. MeÓÉakapaÒhajÈtaka ... ... 251
472. MahÈpadumajÈtaka ... ... 253
473. MittÈmittajÈtaka ... ... 255
13. TerasakanipÈta
474. AmbajÈtaka ... ... 257
475. PhandanajÈtaka ... ... 259
476. JavanahaÑsajÈtaka ... ... 260
477. C|ÄanÈradajÈtaka ... ... 261
478. D|tajÈtaka ... ... 263
479. KÈli~gabodhijÈtaka ... ... 264
480. AkittijÈtaka ... ... 266
481. TakkÈriyajÈtaka ... ... 268
482. RurumigarÈjajÈtaka ... ... 270
483. SarabhamigajÈtaka ... ... 272
xxii JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga
14. PakiÓÓakanipÈta
484. SÈlikedÈrajÈtaka ... ... 276

485. CandakinnarÊjÈtaka ... ... 277
486. MahÈ-ukkusajÈtaka ... ... 280
487. UddÈlakajÈtaka ... ... 283
488. BhisajÈtaka ... ... 285
489. SurucijÈtaka ... ... 288
490. PaÒcuposathikajÈtaka ... ... 291
491. MahÈmorajÈtaka ... ... 293
492. Tacchas|karajÈtaka ... ... 296
493. MahÈvÈÓijajÈtaka ... ... 298
494. SÈdhinajÈtaka ... ... 300
495. DasabrÈhmaÓajÈtaka ... ... 302
496. BhikkhÈparamparajÈtaka ... ... 306
15. VÊsatinipÈta
497. MÈta~gajÈtaka ... ... 309

498. Cittasambh|tajÈtaka ... ... 312
499. SivijÈtaka ... ... 316
500. SirÊmantajÈtaka ... ... 319
501. RohaÓamigajÈtaka ... ... 323
502. C|ÄahaÑsajÈtaka ... ... 326
503. SattigumbajÈtaka ... ... 328
504. BhallÈtiyajÈtaka ... ... 330
505. SomanassajÈtaka ... ... 334
506. CampeyyajÈtaka ... ... 338
507. MahÈpalobhanajÈtaka ... ... 344
508. PaÒcapaÓÉitajÈtaka ... ... 347
JÈtakapÈÄi paÔhamabhÈga xxiii
509. HatthipÈlajÈtaka ... ... 350

510. AyogharajÈtaka ... ... 353
16. TiÑsanipÈta
511. KiÑchandajÈtaka ... ... 358
512. KumbhajÈtaka ... ... 361
513. JayaddisajÈtaka ... ... 365
514. ChaddantajÈtaka ... ... 371
515. SambhavajÈtaka ... ... 376
516. MahÈkapijÈtaka ... ... 380
517. DakarakkhasajÈtaka ... ... 384
518. PaÓÉaranÈgarÈjajÈtaka ... ... 387
519. SambulÈjÈtaka ... ... 393
520. GandhatindukajÈtaka ... ... 397
JÈtakapÈÄiyÈ paÔhamabhÈge mÈtikÈ niÔÔhitÈ.

KhuddakanikÈya
JÈtakapÈÄi
_____
Namo tassa Bhagavato Arahato SammÈsambuddhassa.
1. EkakanipÈta
1. ApaÓÓakavagga
1. ApaÓÓakajÈtaka
1. ApaÓÓakaÑ ÔhÈnameke, dutiyaÑ Èhu takkikÈ.
EtadaÒÒÈya medhÈvÊ, taÑ gaÓhe ya’dapaÓÓakanti1.
ApaÓÓakajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
2. VaÓÓupathajÈtaka
2. AkilÈsuno vaÓÓupathe2 khaÓantÈ,
Uda~gaÓe tattha papaÑ avinduÑ.
EvaÑ munÊ viriya3 bal|papanno,
AkilÈsu vinde hadayassa santinti.
VaÓÓupathajÈtakaÑ dutiyaÑ.
______________________________________________________________
1. TaÑ gaÓheyya apaÓÓakaÑ (Ka) 2. VaÓÓapathe (Ka)
3. Muni viriya (I), muni vÊriya (SyÈ, Ka)
2 JÈtakapÈÄi
3. SerivavÈÓijajÈtaka
3. Idha ce naÑ1 virÈdhesi, saddhammassa niyÈmataÑ2.
CiraÑ tvaÑ anutappesi3, SerivÈ’yaÑva vÈÓijoti.
SerivavÈÓijajÈtakaÑ tatiyaÑ.
4. C|ÄaseÔÔhijÈtaka
4. Appakenapi medhÈvÊ, pÈbhatena vicakkhaÓo.
SamuÔÔhÈpeti attÈnaÑ, aÓuÑ aggiÑva sandhamanti.
C|Äa4 seÔÔhijÈtakaÑ catutthaÑ.
5. TaÓÉulanÈÄijÈtaka
5. 5 Kimagghati taÓÉulanÈÄikÈyaÑ6,
AssÈna m|lÈya vadehi rÈja.
BÈrÈÓasiÑ santarabÈhirantaÑ7,
Ayamagghati taÓÉulanÈÄikÈti5.
TaÓÉulanÈÄijÈtakaÑ paÒcamaÑ.
6. DevadhammajÈtaka
6. Hiri-ottappasampannÈ, sukkadhammasamÈhitÈ.
Santo sappurisÈ loke, devadhammÈti vuccareti.
DevadhammajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
7. KaÔÔhahÈrijÈtaka
7. Putto tyÈhaÑ mahÈrÈja, tvaÑ maÑ posa janÈdhipa.
AÒÒepi devo poseti, kiÒca8 devo sakaÑ pajanti.
KaÔÔhahÈri9 jÈtakaÑ sattamaÑ.
______________________________________________________________
1. Idha ce hi naÑ (SÊ, I) 2. NiyÈmakaÑ (SyÈ, Ka)
3. Anutapessasi (SÊ, I), anutappissasi (?) 4. Culla (SÊ), cullaka (SyÈ, I)
5-5. KimagghatÊ taÓÉulanÈÄikÈ ca, BÈrÈÓasÊ antarabÈhirÈni. AssapaÒcasate tÈni, ekÈ
taÓÉulanÈÄikÈti. (SyÈ)
6. NÈÄikÈ ca (SÊ), nÈÄikÈya (Ka, SÊ-®Ôha) 7. BÈhirato (SyÈ, Ka)
8. KiÒci (Ka) 9. KaÔÔhavÈhana (Ka)
1. EkakanipÈta 3
8. GÈmaÓijÈtaka
8. Api ataramÈnÈnaÑ, phalÈsÈva samijjhati.
Vipakkabrahmacariyosmi, evaÑ jÈnÈhi GÈmaÓÊti.
GÈmaÓijÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
9. MaghadevajÈtaka
9. Uttama~garuhÈ mayhaÑ, ime jÈtÈ vayoharÈ.
PÈtubh|tÈ devad|tÈ, pabbajjÈsamayo mamÈti.
Maghadeva1 jÈtakaÑ navamaÑ.
10. SukhavihÈrijÈtaka
10. YaÒca aÒÒe na rakkhanti, yo ca aÒÒe na rakkhati.
Sa ve rÈja sukhaÑ seti, kÈmesu anapekkhavÈti.
SukhavihÈrijÈtakaÑ dasamaÑ.
ApaÓÓakavaggo paÔhamo.
TassuddÈnaÑ
VarÈpaÓÓaka vaÓÓupatha serivaro,
SuvicakkhaÓa taÓÉulanÈÄikassÈ.
Hiri puttavaru, ttagÈmaÓinÈ,
Yo ca na rakkhati tena dasÈti.
_____
2. SÊlavagga
11. LakkhaÓamigajÈtaka
11. Hoti sÊlavataÑ attho, paÔisanthÈra2 vuttinaÑ.
LakkhaÓaÑ passa ÈyantaÑ, ÒÈtisaÑghapurakkhataÑ3.
Atha passasi’maÑ KÈÄaÑ, suvihÊnaÑva ÒÈtibhÊti.
LakkhaÓamigajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. MakhÈdeva (SÊ, I) devad|ta (Ka); Ma 2. 262 piÔÔhepi passitabbaÑ.
2. PaÔisandhÈra (Ka) 3. PurakkhitaÑ (SyÈ), purekkhitaÑ (Ka)
4 JÈtakapÈÄi
12. NigrodhamigajÈtaka
12. Nigrodhameva seveyya, na SÈkhamupasaÑvase.

NigrodhasmiÑ mataÑ seyyo, yaÒce SÈkhasmi1 jÊvitanti.
NigrodhamigajÈtakaÑ dutiyaÑ.
13. KaÓÉijÈtaka
13. Dhiratthu kaÓÉinaÑ sallaÑ, purisaÑ gÈÄhavedhinaÑ.

Dhiratthu taÑ janapadaÑ, yatthitthÊ pariÓÈyikÈ.
Te cÈpi dhikkitÈ2 sattÈ, ye itthÊnaÑ vasaÑ gatÈti.
KaÓÉijÈtakaÑ tatiyaÑ.
14. VÈtamigajÈtaka
14. Na kiratthi rasehi pÈpiyo,

ŒvÈsehi va3 santhavehi vÈ.
VÈtamigaÑ gahananissitaÑ4,
VasamÈnesi rasehi SaÒjayoti.
VÈtamigajÈtakaÑ catutthaÑ.
15. KharÈdiyajÈtaka
15. AÔÔhakkhuraÑ KharÈdiye, migaÑ va~kÈtiva~kinaÑ.

Sattahi kÈlÈtikkantaÑ5, na naÑ ovaditu’ssaheti.
KharÈdiyajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. SÈkhasmiÑ (SÊ, I) 2. DhikkatÈ (?)
3. VÈ (sabbattha) 4. GehanissitaÑ (SÊ, I)
5. Sattahi kalÈha’tikkantaÑ (SÊ), sattakÈleha’tikkantaÑ (SyÈ),
sattahi kÈlÈha’tikkantaÑ (I)
1. EkakanipÈta 5
16. TipallatthamigajÈtaka
16. MigaÑ tipallattha1 manekamÈyaÑ,
AÔÔhakkhuraÑ aÉÉharattÈpapÈyiÑ2.
Ekena sotena chamÈ’ssasanto,
Chahi kalÈhitibhoti3 bhÈgineyyoti.
TipallatthamigajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
17. MÈlutajÈtaka
17. KÈÄe vÈ yadi vÈ juÓhe, yadÈ vÈyati mÈluto.
VÈtajÈni hi sÊtÈni, ubho’tthamaparÈjitÈti.
MÈlutajÈtakaÑ sattamaÑ.
18. MatakabhattajÈtaka
18. EvaÑ ce sattÈ jÈneyyuÑ, dukkhÈ’yaÑ jÈtisambhavo.
Na pÈÓo pÈÓinaÑ haÒÒe, pÈÓaghÈtÊ hi socatÊti.
MatakabhattajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
19. ŒyÈcitabhattajÈtaka
19. Sace mucce4 pecca mucce4, muccamÈno hi bajjhati.
Na hevaÑ dhÊrÈ muccanti, mutti bÈlassa bandhananti.
ŒyÈcitabhattajÈtakaÑ navamaÑ.
20. NaÄapÈnajÈtaka
20. DisvÈ padamanuttiÓÓaÑ, disvÈno’taritaÑ padaÑ.
NaÄena vÈriÑ pissÈma5, neva6 maÑ tvaÑ vadhissasÊti.
NaÄapÈnajÈtakaÑ dasamaÑ.
SÊlavaggo dutiyo.
______________________________________________________________
1. Tipallatta (Ka) 2. AÉÉharattÈvapÈyiÑ (SÊ, I) 3. KalÈhatibhoti (SÊ, SyÈ, I)
4. MuÒce (SÊ, SyÈ, I) 5. VivissÈma (SÊ, SyÈ, I) 6. Na ca (Ka)
6 JÈtakapÈÄi
TassuddÈnaÑ
Atha lakkhaÓa sÈkha dhiratthu puna,
Na kiratthi rasehi kharÈdiyÈ.
Atibhoti vara1 mÈluta pÈÓa,
Muccena naÄa-avhayanena bhavanti dasÈti.
_____
3. Kuru~gavagga
21. Kuru~gamigajÈtaka
21. ©ÈtametaÑ kuru~gassa, yaÑ tvaÑ sepaÓÓi siyyasi2.
AÒÒaÑ sepaÓÓi gacchÈmi, na me te ruccate phalanti.
Kuru~gamigajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
22. KukkurajÈtaka
22. Ye kukkurÈ rÈjakulamhi vaddhÈ,
KoleyyakÈ vaÓÓabal|papannÈ.
Te’me na vajjhÈ maya’masma vajjhÈ,
NÈyaÑ saghaccÈ dubbalaghÈtikÈ’yanti.
KukkurajÈtakaÑ dutiyaÑ.
23. BhojÈjÈnÊyajÈtaka
23. Api passena semÈno, sallebhi sallalÊkato.
Seyyova vaÄavÈ bhojjo3, yuÒja maÒÒeva sÈrathÊti.
BhojÈjÈnÊya4 jÈtakaÑ tatiyaÑ.
24. ŒjaÒÒajÈtaka
24. YadÈ yadÈ yattha yadÈ, yattha yattha yadÈ yadÈ.
ŒjaÒÒo kurute vegaÑ, hÈyanti tattha vÈÄavÈti.
ŒjaÒÒajÈtakaÑ catutthaÑ.
______________________________________________________________
1. Rasa (sabbattha) 2. Seyyasi (SÊ, SyÈ, I)
3. Bhojjho (SyÈ, I), gojo (Ka) 4. GojÈnÊya (Ka)
1. EkakanipÈta 7
25. TitthajÈtaka
25. AÒÒamaÒÒehi titthehi, assaÑ pÈyehi sÈrathi.
AccÈsanassa puriso, pÈyÈsassapi tappatÊti.
TitthajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
26. MahiÄÈmukhajÈtaka
26. PurÈÓacorÈna vaco nisamma,
MahiÄÈmukho pothayamanvacÈrÊ.
SusaÒÒatÈnaÑ hi vaco nisamma,
Gajuttamo sabbaguÓesu aÔÔhÈti.
MahiÄÈmukhajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
27. AbhiÓhajÈtaka
27. NÈlaÑ kabaÄaÑ padÈtave,
Na ca piÓÉaÑ na kuse na ghaÑsituÑ.
MaÒÒÈmi abhiÓhadassanÈ,
NÈgo snehamakÈsi1 kukkureti.
AbhiÓhajÈtakaÑ sattamaÑ.
28. NandivisÈlajÈtaka
28. * ManuÒÒameva bhÈseyya, nÈmanuÒÒaÑ kudÈcanaÑ.
ManuÒÒaÑ bhÈsamÈnassa, garuÑ bhÈraÑ udaddhari.
DhanaÒca naÑ alÈbhesi, tena ca’ttamano ah|ti.
NandivisÈlajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
29. KaÓhajÈtaka
29. Yato yato garu dhuraÑ, yato gambhÊravattanÊ.
TadÈssu KaÓhaÑ yuÒjanti, svÈssu taÑ vahate dhuranti.
KaÓhajÈtakaÑ navamaÑ.
______________________________________________________________
1. SinehamakÈsi (SÊ, SyÈ, I) * Vi 2. 8 piÔÔhepi, tattha pana manÈpasaddo dissati.
8 JÈtakapÈÄi
30. MunikajÈtaka
30. MÈ Munikassa pihayi, ÈturannÈni bhuÒjati.
Appossukko bhusaÑ khÈda, etaÑ dÊghÈyulakkhaÓanti.
MunikajÈtakaÑ dasamaÑ.
Kuru~gavaggo tatiyo.
TassuddÈnaÑ
Kuru~gassa kukkura gojavaro,
Puna vÈÄava, ssasirivhayano1.
MahiÄÈmukha nÈmanuÒÒavaro,
Vahate dhura munikena dasÈti.
_____
4. KulÈvakavagga
31. KulÈvakajÈtaka
31. KulÈvakÈ MÈtali simbalismiÑ,
¢sÈmukhena parivajjayassu.
KÈmaÑ cajÈma asuresu pÈÓaÑ,
MÈ me dijÈ vikulÈvÈ2 ahesunti.
KulÈvakajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
32. NaccajÈtaka
32. RudaÑ manuÒÒaÑ rucirÈ ca piÔÔhi, veÄuriyavaÓÓ|panibhÈ3 ca gÊvÈ.
ByÈmamattÈni ca pekhuÓÈni, naccena te dhÊtaraÑ no dadÈmÊti.
NaccajÈtakaÑ dutiyaÑ.
______________________________________________________________
1. Sirivayano (sabbattha) 2. MÈyime dijÈ vikulÈvÈ (SÊ, SyÈ, I)
3. VaÓÓ|paÔibhÈ (SyÈ), vaÓÓasannibhÈ (Ka)
1. EkakanipÈta 9
33. SammodamÈnajÈtaka
33. SammodamÈnÈ gacchanti, jÈlamÈdÈya pakkhino.
YadÈ te vivadissanti, tadÈ ehinti me vasanti.
SammodamÈnajÈtakaÑ tatiyaÑ.
34. MacchajÈtaka
34. Na maÑ sÊtaÑ na maÑ uÓhaÑ, na maÑ jÈlasmi bÈdhanaÑ.
YaÒca maÑ maÒÒate macchÊ, aÒÒaÑ so ratiyÈ gatoti.
MacchajÈtakaÑ catutthaÑ.
35. VaÔÔakajÈtaka
35. * Santi pakkhÈ apatanÈ, santi pÈdÈ avaÒcanÈ.
MÈtÈpitÈ ca nikkhantÈ, jÈtaveda paÔikkamÈti.
VaÔÔakajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
36. SakuÓajÈtaka
36. YaÑ nissitÈ jagatiruhaÑ viha~gamÈ, svÈyaÑ aggiÑ pamuÒcati.
DisÈ bhajatha vakka~gÈ1, jÈtaÑ saraÓato bhayanti.
SakuÓajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
37. TittirajÈtaka
37. Ye vuÉÉhÈ2 mapacÈyanti, narÈ dhammassa kovidÈ.
DiÔÔheva dhamme pÈsaÑsÈ, samparÈye ca suggatÊti.
TittirajÈtakaÑ sattamaÑ.
38. BakajÈtaka
38. NÈccantaÑ nikatippaÒÒo, nikatyÈ sukhamedhati.
ŒrÈdheti nikatippaÒÒo3, bako kakkaÔakÈmivÈti.
BakajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
* Khu 4. 415 piÔÔhe CariyÈpiÔakepi. 1. Va~ka~gÈ (SyÈ)
2. Vaddha (SÊ, I) 3. ŒrÈdhe nikatippaÒÒo (I)
10 JÈtakapÈÄi
39. NandajÈtaka
39. MaÒÒe sovaÓÓayo rÈsi, soÓÓamÈlÈ ca Nandako.

Yattha dÈso ÈmajÈto, Ôhito thullÈni1 gajjatÊti.
NandajÈtakaÑ navamaÑ.
40. Khadira~gÈrajÈtaka
40. KÈmaÑ patÈmi nirayaÑ, uddhaÑpÈdo avaÑsiro.

NÈnariyaÑ karissÈmi, handa piÓÉaÑ paÔiggahÈti.
Khadira~gÈrajÈtakaÑ dasamaÑ.
KulÈvakavaggo catuttho.
TassuddÈnaÑ
SirimÈtali dhÊtara pakkhivaro,

RatiyÈgato mÈtÈpitÈ ca puna.
JagatÊruha vuÉÉha sukakkaÔako,
TathÈ nandakapiÓÉavarena dasÈti.
_____
5. AtthakÈmavagga
41. LosakajÈtaka
41. Yo atthakÈmassa hitÈnukampino, ovajjamÈno na karoti sÈsanaÑ.

AjiyÈ pÈdamolamba2, Mittako viya socatÊti.
LosakajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. Th|lÈni (Ka) 2. PÈdamolumba (SÊ, SyÈ, I)
1. EkakanipÈta 11
42. KapotajÈtaka
42. Yo atthakÈmassa hitÈnukampino,
OvajjamÈno na karoti sÈsanaÑ.
Kapotakassa vacanaÑ akatvÈ,
Amittahatthatthagatova setÊti.
KapotajÈtakaÑ dutiyaÑ.
43. VeÄukajÈtaka
EvaÑ so nihato seti,
VeÄukassa yathÈ pitÈti.
VeÄukajÈtakaÑ tatiyaÑ.
44. MakasajÈtaka
44. Seyyo amitto matiyÈ upeto,
Na tveva mitto mativippahÊno.
“MakasaÑ vadhissan”ti hi eÄam|go,
Putto pitu abbhidÈ uttama~ganti.
MakasajÈtakaÑ catutthaÑ.
45. RohiÓijÈtaka
45. Seyyo amitto medhÈvÊ, yaÒce bÈlÈ’nukampako.
Passa RohiÓikaÑ jammiÑ, mÈtaraÑ hantvÈna socatÊti.
RohiÓijÈtakaÑ paÒcamaÑ.
46. ŒrÈmad|sakajÈtaka
46. Na ve anatthakusalena, atthacariyÈ sukhÈvahÈ.
HÈpeti atthaÑ dummedho, kapi ÈrÈmiko yathÈti.
ŒrÈmad|sakajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
12 JÈtakapÈÄi
47. VÈruÓid|sakajÈtaka
47. Na ve anatthakusalena, atthacariyÈ sukhÈvahÈ.
HÈpeti atthaÑ dummedho, KoÓÉaÒÒo vÈruÓiÑ yathÈti.
VÈruÓid|sakajÈtakaÑ sattamaÑ.
48. VedabbajÈtaka
48. AnupÈyena yo atthaÑ, icchati so vihaÒÒati.
CetÈ haniÑsu VedabbaÑ1, sabbe te byasanamajjhag|ti.
Vedabba2 jÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
49. NakkhattajÈtaka
49. NakkhattaÑ paÔimÈnentaÑ, attho bÈlaÑ upaccagÈ.
Attho atthassa nakkhattaÑ, kiÑ karissanti tÈrakÈti.
NakkhattajÈtakaÑ navamaÑ.
50. DummedhajÈtaka
50. DummedhÈnaÑ sahassena, yaÒÒo me upayÈcito.
IdÈni khohaÑ yajissÈmi, bahu3 adhammiko janoti.
DummedhajÈtakaÑ dasamaÑ.
AtthakÈmavaggo paÒcamo.
TassuddÈnaÑ
Atha mittaka mÈtu kapotavaro,
TathÈ veÄuka eÄam|go rohiÓÊ.
Kapi vÈruÓi cetacarÈ ca puna,
TathÈ tÈraka yaÒÒavarena dasÈti.
PaÔhamo paÓÓÈsako.
______________________________________________________________
1. VedabbhaÑ (SÊ, I) 2. Vedabbha (SÊ, I) 3. Bah| (SÊ, I), bahuÑ (Ka)
1. EkakanipÈta 13
6. ŒsÊsavagga
51. MahÈsÊlavajÈtaka
51. ŒsÊsetheva1 puriso, na nibbindeyya paÓÉito.
PassÈmi vohaÑ attÈnaÑ, yathÈ icchiÑ tathÈ ah|ti.
MahÈsÊlavajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
52. C|ÄajanakajÈtaka
52. VÈyametheva puriso, na nibbindeyya paÓÉito.
PassÈmi vohaÑ attÈnaÑ, udakÈ thalamubbhatanti.
C|ÄajanakajÈtakaÑ dutiyaÑ.
53. PuÓÓapÈtijÈtaka
53. Tatheva puÓÓÈ pÈtiyo, aÒÒÈ’yaÑ vattate kathÈ.
ŒkÈraÓena2 jÈnÈmi, na cÈyaÑ bhaddikÈ surÈti.
PuÓÓapÈtijÈtakaÑ tatiyaÑ.
54. KiÑphalajÈtaka
54. NÈyaÑ rukkho durÈruho, napi gÈmato ÈrakÈ.
ŒkÈraÓena jÈnÈmi, nÈyaÑ sÈduphalo dumoti.
KiÑphalajÈtakaÑ catutthaÑ.
55. PaÒcÈvudhajÈtaka
55. Yo alÊnena cittena, alÊnamanaso naro.
BhÈveti kusalaÑ dhammaÑ, yogakkhemassa pattiyÈ.
PÈpuÓe anupubbena, sabbasaÑyojanakkhayanti.
PaÒcÈvudhajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. ŒsiÑsetheva (SÊ, SyÈ, I) 2. ŒkÈrakena (SÊ, SyÈ, I)
14 JÈtakapÈÄi
56. KaÒcanakkhandhajÈtaka
56. Yo pahaÔÔhena cittena, pahaÔÔhamanaso naro.
BhÈveti kusalaÑ dhammaÑ, yogakkhemassa pattiyÈ.
KaÒcanakkhandhajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
57. VÈnarindajÈtaka
57. Yassete caturo dhammÈ, VÈnarinda yathÈ tava.
SaccaÑ dhammo dhiti1 cÈgo, diÔÔhaÑ so ativattatÊti.
VÈnarindajÈtakaÑ sattamaÑ.
58. TayodhammajÈtaka
58. Yassa ete2 tayo dhammÈ, VÈnarinda yathÈ tava.
DakkhiyaÑ s|riyaÑ paÒÒÈ, diÔÔhaÑ so ativattatÊti.
TayodhammajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
59. BherivÈdakajÈtaka
59. Dhame dhame nÈtidhame, atidhantaÑ hi pÈpakaÑ.
Dhantena hi sataÑ laddhaÑ, atidhantena nÈsitanti.
BherivÈdakajÈtakaÑ navamaÑ.
60. Sa~khadhamajÈtaka
60. Dhame dhame nÈtidhame, atidhantaÑ hi pÈpakaÑ.
DhantenÈdhigatÈ bhogÈ, te tÈto vidhamÊ dhamanti.
Sa~khadhamajÈtakaÑ dasamaÑ.
ŒsÊsavaggo chaÔÔho.
______________________________________________________________
1. DhitÊ (SÊ, I) 2. Yassete (SyÈ, Ka)
1. EkakanipÈta 15
TassuddÈnaÑ
YathÈ icchiÑ tathÈhu, dakÈ thalÈ,
Sura sÈduphalo ca alÊnamano.
SampahaÔÔhamano caturo ca tayo,
Sataladdhaka bhogadhanena dasÈti.
_____
7. Itthivagga
61. AsÈtamantajÈtaka
61. AsÈ loki’tthiyo nÈma, velÈ tÈsaÑ na vijjati.
SÈrattÈ ca pagabbhÈ ca, sikhÊ sabbaghaso yathÈ.
TÈ hitvÈ pabbajissÈmi, vivekamanubr|hayanti.
AsÈtamantajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
62. AÓÉabh|tajÈtaka
62. YaÑ brÈhmaÓo avÈdesi, vÊÓaÑ samukhaveÔhito.
AÓÉabh|tÈ bhatÈ bhariyÈ, tÈsu ko jÈtu vissaseti.
AÓÉabh|tajÈtakaÑ dutiyaÑ.
63. TakkapaÓÉitajÈtaka
63. KodhanÈ akataÒÒ| ca, pisuÓÈ mittabhedikÈ1.
BrahmacariyaÑ cara bhikkhu, so sukhaÑ na vihÈhasÊti2.
TakkapaÓÉitajÈtakaÑ3 tatiyaÑ.
64. DurÈjÈnajÈtaka
64. MÈ su nandi icchati maÑ, mÈ su soci na mi’cchati4.
ThÊnaÑ bhÈvo durÈjÈno, macchassevo’dake gatanti.
DurÈjÈnajÈtakaÑ catutthaÑ.
______________________________________________________________
1. PisuÓÈ ca vibhedikÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. VihÈhisÊti (SÊ, SyÈ, I), vihÈyasi (Ka)
3. TakkajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I, ®ha) 4. Na icchati (SÊ, SyÈ, I)
16 JÈtakapÈÄi
65. AnabhiratijÈtaka
65. YathÈ nadÊ ca pantho ca, pÈnÈgÈraÑ sabhÈ papÈ.
EvaÑ loki’tthiyo nÈma, nÈ’saÑ kujjhanti paÓÉitÈti.
AnabhiratijÈtakaÑ paÒcamaÑ.
66. MudulakkhaÓajÈtaka
66. EkÈ icchÈ pure Èsi, aladdhÈ MudulakkhaÓaÑ.
Yato laddhÈ aÄÈrakkhÊ, icchÈ icchaÑ vijÈyathÈti.
MudulakkhaÓajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
67. Uccha~gajÈtaka
67. Uccha~ge deva me putto, pathe dhÈvantiyÈ pati.
TaÒca desaÑ na passÈmi, yato sodariya’mÈnayeti1.
Uccha~gajÈtakaÑ sattamaÑ.
68. SÈketajÈtaka
68. YasmiÑ mano nivisati, cittaÒcÈpi2 pasÊdati.
AdiÔÔhapubbake pose, kÈmaÑ tasmimpi vissaseti.
SÈketajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
69. VisavantajÈtaka
69. Dhiratthu taÑ visaÑ vantaÑ, yamahaÑ jÊvitakÈraÓÈ.
VantaÑ paccÈvamissÈmi3, mataÑ me jÊvitÈ varanti.
VisavantajÈtakaÑ navamaÑ.
70. KuddÈlajÈtaka
70. Na taÑ jitaÑ sÈdhu jitaÑ, yaÑ jitaÑ avajÊyati.
TaÑ kho jÊtaÑ sÈdhu jitaÑ, yaÑ jitaÑ nÈvajÊyatÊti.
KuddÈlajÈtakaÑ dasamaÑ.
Itthivaggo sattamo.
______________________________________________________________
1. SodariyaÑ naye (Ka) 2. CittaÑ vÈpi (katthaci) 3. PaccÈharissÈmi (Ka)
1. EkakanipÈta 17
TassuddÈnaÑ
SikhÊsabbaghasopi ca vÊÓavaro,
PisuÓÈ mittabhedikÈ nandÊ nadÊ.
MudulakkhaÓa sodariyÈ ca mano,
Visa sÈdhujitena bhavanti dasÈti.
_____
8. VaruÓavagga
71. VaruÓajÈtaka
71. Yo pubbe karaÓÊyÈni, pacchÈ so kÈtumicchati.
VaruÓakaÔÔha1 bhaÒjova, sa pacchÈ manutappatÊti.
VaruÓajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
72. SÊlavahatthijÈtaka
72. AkataÒÒussa posassa, niccaÑ vivaradassino.
SabbaÑ ce pathaviÑ2 dajjÈ, neva naÑ abhirÈdhayeti.
SÊlavahatthijÈtakaÑ dutiyaÑ.
73. SaccaÑkirajÈtaka
73. SaccaÑ kirevamÈhaÑsu, narÈ ekacciyÈ idha.
KaÔÔhaÑ niplavitaÑ3 seyyo, na tveve’kacciyo naroti.
SaccaÑkirajÈtakaÑ tatiyaÑ.
74. RukkhadhammajÈtaka
74. SÈdh| sambahulÈ ÒÈtÊ, api rukkhÈ araÒÒajÈ.
VÈto vahati ekaÔÔhaÑ, brahantampi vanappatinti.
RukkhadhammajÈtakaÑ catutthaÑ.
______________________________________________________________
1. VaraÓakaÔÔha (SÊ, I) 2. PaÔhaviÑ (SÊ, SyÈ, I) 3. ViplÈvitaÑ (SÊ, I)
18 JÈtakapÈÄi
75. MacchajÈtaka
75. * Abhitthanaya Pajjunna, nidhiÑ kÈkassa nÈsaya.
KÈkaÑ sokÈya randhehi, maÒca sokÈ pamocayÈti.
MacchajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
76. Asa~kiyajÈtaka
76. Asa~kiyomhi gÈmamhi, araÒÒe natthi me bhayaÑ.
UjuÑ maggaÑ samÈr|Äho, mettÈya karuÓÈya cÈti.
Asa~kiyajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
77. MahÈsupinajÈtaka
77. UsabhÈ rukkhÈ gÈviyo gavÈ ca,
Asso kaÑso si~gÈlÊ1 ca kumbho.
PokkharaÓÊ ca apÈkacandanaÑ,
LÈb|ni sÊdanti silÈ plavanti.
MaÓÉ|kiyo kaÓhasappe gilanti,
KÈkaÑ supaÓÓÈ parivÈrayanti.
TasÈ vakÈ eÄakÈnaÑ bhayÈ hi,
VipariyÈso2 vattati nayidha matthÊti.
MahÈsupinajÈtakaÑ sattamaÑ.
78. IllisajÈtaka
78. Ubho khaÒjÈ ubho kuÓÊ, ubho visamacakkhukÈ3.
UbhinnaÑ piÄakÈ4 jÈtÈ, nÈhaÑ passÈmi Illisanti.
IllisajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
* Khu 4. 416 piÔÔhe CariyÈpiÔakepi. 1. SigÈlÊ (SÊ, SyÈ, I)
2. VipariyÈyo (SyÈ, Ka) 3. CakkhulÈ (SÊ, I) 4. PÊÄakÈ (SyÈ)
1. EkakanipÈta 19
79. KharassarajÈtaka
79. Yato viluttÈ ca hatÈ ca gÈvo,
DaÉÉhÈni gehÈni jano ca nÊto.
AthÈgamÈ puttahatÈya putto,
KharassaraÑ ÉiÓÉimaÑ1 vÈdayantoti.
KharassarajÈtakaÑ navamaÑ.
80. BhÊmasenajÈtaka
80. YaÑ te pavikatthitaÑ pure,
Atha te p|tisarÈ sajanti pacchÈ.
UbhayaÑ na sameti BhÊmasena,
YuddhakathÈ ca idaÒca te vihaÒÒanti.
BhÊmasenajÈtakaÑ dasamaÑ.
VaruÓavaggo2 aÔÔhamo.
TassuddÈnaÑ
VaruÓÈ akataÒÒ|vare tu saccavaraÑ,
SavanappatinÈ ca abhitthanaya.
KaruÓÈya silÈplava illisato,
Puna ÉiÓÉima p|tisarena dasÈti.
_____
9. ApÈyimhavagga
81. SurÈpÈnajÈtaka
81. ApÈyimha anaccimha, agÈyimha rudimha ca.
VisaÒÒikaraÓiÑ pitvÈ3, diÔÔhÈ nÈhumha vÈnarÈti.
SurÈpÈnajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. DeÓÉimaÑ (SÊ, SyÈ, I), ÉindimaÑ (Ka) 2. VaraÓavaggo (SÊ, I)
3. PÊtvÈ (SÊ, SyÈ, I)
20 JÈtakapÈÄi
82. MittavindakajÈtaka
82. Atikkamma ramaÓakaÑ, sadÈmattaÒca d|bhakaÑ.
SvÈsi pÈsÈÓamÈsÊno, yasmÈ jÊvaÑ na mokkhasÊti.
MittavindakajÈtakaÑ dutiyaÑ.
83. KÈlakaÓÓijÈtaka
83. Mitto have sattapadena hoti,
SahÈyo pana dvÈdasakena hoti.
MÈsaÉÉhamÈsena ca ÒÈti hoti,
TatuttariÑ attasamopi hoti.
SohaÑ kathaÑ attasukhassa hetu,
CirasanthutaÑ1 KÈÄakaÓÓiÑ jaheyyanti.
KÈlakaÓÓijÈtakaÑ tatiyaÑ.
84. AtthassadvÈrajÈtaka
84. Œrogyamicche paramaÒca lÈbhaÑ, sÊlaÒca vuddhÈnumataÑ sutaÒca.
DhammÈnuvattÊ ca alÊnatÈ ca, atthassa dvÈrÈ pamukhÈ chaÄeteti.
AtthassadvÈrajÈtakaÑ catutthaÑ.
85. KiÑpakkajÈtaka
85. ŒyatiÑ dosaÑ nÈÒÒÈya, yo kÈme paÔisevati.
VipÈkante hananti naÑ, kiÑpakkamiva takkhitanti.
KiÑpakkajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
86. SÊlavÊmaÑsakajÈtaka
86. SÊlaÑ kireva kalyÈÓaÑ, sÊlaÑ loke anuttaraÑ.
Passa ghoraviso nÈgo, sÊlavÈti na haÒÒatÊti.
SÊlavÊmaÑsakajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. CirasandhavaÑ (Ka), cirasatthunaÑ (I)
1. EkakanipÈta 21
87. Ma~galajÈtaka
87. Yassa ma~galÈ sam|hatÈse1,
UppÈtÈ2 supinÈ ca lakkhaÓÈ ca.
So3 ma~galadosavÊtivatto,
YugayogÈdhigato na jÈtumetÊti.
Ma~galajÈtakaÑ sattamaÑ.
88. SÈrambhajÈtaka
88. KalyÈÓimeva muÒceyya, na hi muÒceyya pÈpikaÑ.
Mokkho kalyÈÓiyÈ sÈdhu, mutvÈ tappati pÈpikanti.
SÈrambhajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
89. KuhakajÈtaka
89. VÈcÈva kira te Èsi, saÓhÈ sakhilabhÈÓino.
TiÓamatte asajjittho, no ca nikkhasataÑ haranti.
KuhakajÈtakaÑ navamaÑ.
90. AkataÒÒujÈtaka
90. Yo pubbe katakalyÈÓo, katattho nÈvabujjhati.
PacchÈ kicce samuppanne, kattÈraÑ nÈdhigacchatÊti.
AkataÒÒujÈtakaÑ dasamaÑ.
ApÈyimhavaggo navamo.
TassuddÈnaÑ
ApÈyimha ca d|bhaka sattapadaÑ,
ChaÄadvara ca ÈyatinÈ ca puna.
AhisÊlava ma~gali pÈpikassÈ,
SataÑnikkhakatatthavarena dasÈti.
______________________________________________________________
1. Sam|hatÈ (SÊ, SyÈ, I, Khu 1. 332) 2. UppÈdÈ (I) 3. Sa (SÊ, I, Ka)
22 JÈtakapÈÄi
10. Littavagga
91. LittajÈtaka
91. LittaÑ paramena tejasÈ, gila’makkhaÑ puriso na bujjhati.
Gila re gila pÈpadhuttaka, pacchÈ te kaÔukaÑ bhavissatÊti.
LittajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
92. MahÈsÈrajÈtaka
92. UkkaÔÔhe s|ramicchanti, mantÊsu akut|halaÑ.
PiyaÒca annapÈnamhi, atthe jÈte ca paÓÉitanti.
MahÈsÈrajÈtakaÑ dutiyaÑ.
93. VissÈsabhojanajÈtaka
93. Na vissase avissatthe, vissatthepi na vissase.
VissÈsÈ bhayamanveti, sÊhaÑva migamÈtukÈti1.
VissÈsabhojanajÈtakaÑ tatiyaÑ.
94. LomahaÑsajÈtaka
94. Sotatto sosindo2 ceva, eko bhiÑsanake vane.
Naggo na caggimÈsÊno, esanÈpasuto munÊti.
LomahaÑsajÈtakaÑ catutthaÑ.
95. MahÈsudassanajÈtaka
95. * AniccÈ vata sa~khÈrÈ, uppÈdavayadhammino.
UppajjitvÈ nirujjhanti, tesaÑ v|pasamo sukhoti.
MahÈsudassanajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
96. TelapattajÈtaka
96. SamatittikaÑ anavasekaÑ, telapattaÑ yathÈ parihareyya.
EvaÑ sacittamanurakkhe, patthayÈno disaÑ agatapubbanti.
TelapattajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. MigamÈtuyÈ (Ka) 2. SosÊto (SÊ, SyÈ, I), sosino (Ka)
* DÊ 2. 129, 161; SaÑ 1. 160, 398; Khu 2. 363; Khu 3. 70 piÔÔhesupi.
1. EkakanipÈta 23
97. NÈmasiddhijÈtaka
97. JÊvakaÒca mataÑ disvÈ, DhanapÈliÒca duggataÑ.
PanthakaÒca vane m|ÄhaÑ, PÈpako punarÈgatoti.
NÈmasiddhijÈtakaÑ sattamaÑ.
98. K|ÔavÈÓijajÈtaka
98. SÈdhu kho paÓÉito nÈma, na tveva atipaÓÉito.
AtipaÓÉitena puttena, manamhi upak|Äitoti1.
K|ÔavÈÓijajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
99. ParosahassajÈtaka
99. Parosahassampi samÈgatÈnaÑ,
KandeyyuÑ te vassasataÑ apaÒÒÈ.
Ekova seyyo puriso sapaÒÒo,
Yo bhÈsitassa vijÈnÈti atthanti.
ParosahassajÈtakaÑ navamaÑ.
100. AsÈtar|pajÈtaka
100. * AsÈtaÑ sÈtar|pena, piyar|pena appiyaÑ.
DukkhaÑ sukhassa r|pena, pamattamativattatÊti.
AsÈtar|pajÈtakaÑ dasamaÑ.
Littavaggo dasamo.
TassuddÈnaÑ
Gilamakkha’kut|hala mÈtukassÈ,
MuninÈ ca aniccata pattavaraÑ.
DhanapÈlivaro atipaÓÉitako,
Saparosahassa asÈtadasÈti.
Majjhimo paÓÓÈsako.
______________________________________________________________
1. Upak|litoti (SÊ), upakuÔÔhitoti (SyÈ), upakuÔito (Ka) * Khu 1. 97 piÔÔhepi.
24 JÈtakapÈÄi
11. Parosatavagga
101. ParosatajÈtaka
101. ParosataÒcepi samÈgatÈnaÑ,
JhÈyeyyuÑ te vassasataÑ apaÒÒÈ.
Ekova seyyo puriso sapaÒÒo,
Yo bhÈsitassa vijÈnÈti atthanti.
ParosatajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
102. PaÓÓikajÈtaka
102. Yo dukkhaphuÔÔhÈya bhaveyya tÈÓaÑ,
So me pitÈ dubbhi1 vane karoti.
SÈ kassa kandÈmi vanassa majjhe,
Yo tÈyitÈ so sahasaÑ2 karotÊti.
PaÓÓikajÈtakaÑ dutiyaÑ.
103. VerijÈtaka
103. Yattha verÊ nivisati3, na vase tattha paÓÉito.
EkarattaÑ dirattaÑ vÈ, dukkhaÑ vasati veris|ti.
VerijÈtakaÑ tatiyaÑ.
104. MittavindakajÈtaka
104. Catubbhi aÔÔha’jjhagamÈ, aÔÔhÈhipi ca soÄasa.
SoÄasÈhi ca bÈttiÑsa4, atricchaÑ cakkamÈsado.
IcchÈhatassa posassa, cakkaÑ bhamati matthaketi.
MittavindakajÈtakaÑ catutthaÑ.
______________________________________________________________
1. D|bhi (SÊ, I) 2. SahasÈ (SÊ, SyÈ, I)
3. Nivasati (SÊ, Ka) 4. BattiÑsa (SÊ, SyÈ, I)
1. EkakanipÈta 25
105. DubbalakaÔÔhajÈtaka
105. Bahumpe’taÑ vane kaÔÔhaÑ, vÈto bhaÒjati dubbalaÑ.
Tassa ce bhÈyasÊ nÈga, kiso n|na bhavissasÊti.
DubbalakaÔÔhajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
106. UdaÒcanÊjÈtaka
106. SukhaÑ vata maÑ jÊvantaÑ1, pacamÈnÈ udaÒcanÊ.
CorÊ jÈyappavÈdena, telaÑ loÓaÒca yÈcatÊti.
UdaÒcanÊjÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
107. SÈlittakajÈtaka
107. SÈdhu kho sippakaÑ nÈma, api yÈdisa kÊdisaÑ.
Passa khaÒjappahÈrena, laddhÈ gÈmÈ catuddisÈti.
SÈlittakajÈtakaÑ sattamaÑ.
108. BÈhiyajÈtaka
108. Sikkheyya sikkhitabbÈni, santi sacchandino2 janÈ.
BÈhiyÈ hi3 suhannena, rÈjÈnamabhirÈdhayÊti.
BÈhiyajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
109. KuÓÉap|vajÈtaka
109. Yathanno puriso hoti, tathannÈ tassa devatÈ.
Œhare’taÑ kuÓÉap|vaÑ4, mÈ me bhÈgaÑ vinÈsayÈti.
KuÓÉap|vajÈtakaÑ navamaÑ.
______________________________________________________________
1. SukhakaÑ vata maÑ jÊvaÑ (Ka) 2. Tacchandino (SyÈ, Ka)
3. Pi (SÊ, SyÈ, I) 4. KaÓaÑ p|vaÑ (SÊ, I)
26 JÈtakapÈÄi
110. SabbasaÑhÈrakapaÒhajÈtaka
110. SabbasaÑhÈrako1 natthi, suddhaÑ ka~gu pavÈyati.
AlikaÑ bhÈyati’yaÑ dhuttÊ, saccamÈha mahallikÈti.
SabbasaÑhÈrakapaÒhajÈtakaÑ dasamaÑ.
Parosatavaggo ekÈdasamo.
TassuddÈnaÑ
Saparosata tÈyita verÊ puna,
Bhamacakka’tha nÈgasirivhayano.
SukhakaÒca vata sippaka bÈhiyÈ,
KuÓÉap|va mahallikakÈ ca dasÈti.
_____
12. HaÑcivagga
111. GadrabhapaÒhajÈtaka
111. HaÑci2 tuvaÑ evamaÒÒasi “seyyo,
Puttena pitÈ”ti rÈjaseÔÔha.
Handa’ssatarassa te ayaÑ,
Assatarassa hi gadrabho pitÈti.
GadrabhapaÒhajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
112. AmarÈdevÊpaÒhajÈtaka
112. Yena sattubila~gÈ ca, diguÓapalÈso ca pupphito.
Yena dadÈmi3 tena vadÈmi, yena na dadÈmi4 na tena vadÈmi.
Esa maggo yavamajjhakassa, etaÑ channapathaÑ vijÈnÈhÊti.
AmarÈdevÊpaÒhajÈtakaÑ dutiyaÑ.
______________________________________________________________
1. SabbasÈhÈrako (Ka) 2. HaÑsi (SÊ, SyÈ), haÒci (?)
3. YenÈ’dÈmi (SÊ, SyÈ) 4. Yena nÈ’dÈmi (SÊ, SyÈ)
1. EkakanipÈta 27
113. Si~gÈlajÈtaka
113. SaddahÈsi Si~gÈlassa1, surÈpÊtassa brÈhmaÓa.
SippikÈnaÑ sataÑ natthi, kuto kaÑsasatÈ duveti.
Si~gÈlajÈtakaÑ tatiyaÑ.
114. MitacintijÈtaka
114. BahucintÊ AppacintÊ, ubho jÈle abajjhare.
MitacintÊ pamocesi, ubho tattha samÈgatÈti.
MitacintijÈtakaÑ catutthaÑ.
115. AnusÈsikajÈtaka
115. YÈ’yaÒÒa2 manusÈsati, sayaÑ loluppacÈrinÊ.
SÈyaÑ vipakkhikÈ seti, hatÈ cakkena sÈsikÈti3.
AnusÈsikajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
116. DubbacajÈtaka
116. Atikara’makarÈ’cariya, mayhampe’taÑ na ruccati.
Catutthe la~ghayitvÈna, paÒcamÈya’si Èvutoti.
DubbacajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
117. TittirajÈtaka
117. AccuggatÈ’tilapatÈ4, ativelaÑ pabhÈsitÈ.
VÈcÈ hanati dummedhaÑ, tittiraÑvÈ’tivassitanti.
TittirajÈtakaÑ sattamaÑ.
118. VaÔÔakajÈtaka
118. NÈcintayanto puriso, visesa’madhigacchati.
Cintitassa phalaÑ passa, muttosmi vadhabandhanÈti.
VaÔÔakajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. SigÈlassa (SÊ, SyÈ, I) 2. YÈyaÒÒe (Ka)
3. SÈlikÈti (SÊ, SyÈ, I) 4. AtibalatÈ (SÊ, SyÈ, I), atilapakÈ (katthaci)
28 JÈtakapÈÄi
119. AkÈlarÈvijÈtaka
119. AmÈtÈpitara1 saÑvaddho, anÈcerakule vasaÑ.
NÈyaÑ kÈlaÑ akÈlaÑ vÈ, abhijÈnÈti kukkuÔoti.
AkÈlarÈvijÈtakaÑ navamaÑ.
120. BandhanamokkhajÈtaka
120. AbaddhÈ tattha bajjhanti, yattha bÈlÈ pabhÈsare.
BaddhÈpi tattha muccanti, yattha dhÊrÈ pabhÈsareti.
BandhanamokkhajÈtakaÑ dasamaÑ.
HaÑcivaggo2 dvÈdasamo.
TassuddÈnaÑ
Atha gadrabha sattuva kaÑsasataÑ,
Bahucinti sÈsikÈyÈtikara.
Ativela visesamanÈcariyova,
DhÊrÈpabhÈsaratena dasÈti.
_____
13. KusanÈÄivagga
121. KusanÈÄijÈtaka
121. Kare sarikkho atha vÈpi seÔÔho,
NihÊnako vÈpi kareyya eko.
Kareyyumete3 byasane uttamatthaÑ,
YathÈ ahaÑ KusanÈÄi RucÈyanti.
KusanÈÄijÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. Pitari (SÊ, I), pitu (SyÈ) 2. HaÑsivaggo (SÊ, SyÈ) 3. KareyyuÑ te (SÊ, I)
1. EkakanipÈta 29
122. DummedhajÈtaka
122. YasaÑ laddhÈna dummedho, anatthaÑ carati attano.
Attano ca paresaÒca, hiÑsÈya paÔipajjatÊti.
DummedhajÈtakaÑ dutiyaÑ.
123. Na~galÊsajÈtaka
123. AsabbatthagÈmiÑ vÈcaÑ,
BÈlo sabbattha bhÈsati.
NÈyaÑ dadhiÑ vedi na1 na~galÊsaÑ,
DadhippayaÑ2 maÒÒati na~galÊsanti.
Na~galÊsajÈtakaÑ tatiyaÑ.
124. AmbajÈtaka
VÈyÈmassa phalaÑ passa, bhuttÈ ambÈ anÊtihanti.
AmbajÈtakaÑ catutthaÑ.
125. KaÔÈhakajÈtaka
125. Bahumpi so vikattheyya, aÒÒaÑ janapadaÑ gato.
AnvÈgantvÈna d|seyya, bhuÒja bhoge KaÔÈhakÈti.
KaÔÈhakajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
126. AsilakkhaÓajÈtaka
126. Tadevekassa3 kalyÈÓaÑ, tadevekassa pÈpakaÑ.
TasmÈ sabbaÑ na kalyÈÓaÑ, sabbaÑ vÈpi na pÈpakanti.
AsilakkhaÓajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
127. KalaÓÉukajÈtaka
127. Te desÈ tÈni vatth|ni, ahaÒca vanagocaro.
Anuvicca kho taÑ gaÓheyyuÑ, piva4 khÊraÑ KalaÓÉukÈti.
KalaÓÉukajÈtakaÑ sattamaÑ.
______________________________________________________________
1. Na vedi (Ka) 2. DadhimpayaÑ (SÊ, I)
3. Tadevekassa (Ka, AÔÔhakathÈyaÑ pÈÔhantaraÑ) 4. Pipa (SÊ, I)
30 JÈtakapÈÄi
128. BiÄÈravatajÈtaka
128. Yo ve dhammaÑ dhajaÑ1 katvÈ, nig|Äho pÈpamÈcare.
VissÈsayitvÈ bh|tÈni, biÄÈraÑ nÈma taÑ vatanti.
BiÄÈravatajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
129. AggikabhÈradvÈjajÈtaka
129. NÈyaÑ sikhÈ puÒÒahetu, ghÈsahetu ayaÑ sikhÈ.
NÈ’guÔÔhigaÓanaÑ2 yÈti, alaÑ te hotu AggikÈti.
AggikabhÈradvÈjajÈtakaÑ navamaÑ.
130. KosiyajÈtaka
130. YathÈ vÈcÈ ca bhuÒjassu, yathÈ bhuttaÒca byÈhara.
UbhayaÑ te na sameti, vÈcÈ bhuttaÒca Kosiyeti.
KosiyajÈtakaÑ dasamaÑ.
KusanÈÄivaggo3 terasamo.
TassuddÈnaÑ
KusanÈÄisirivhayano ca yasaÑ,
Dadhi mamba kaÔÈhakapaÒcamako.
Atha pÈpaka khÊra biÄÈravataÑ,
Sikhi Kosiyasavhayanena dasÈti.
_____
14. AsampadÈnavagga
131. AsampadÈnajÈtaka
131. AsampadÈneni’tarÊtarassa,
BÈlassa mittÈni kalÊ bhavanti.
TasmÈ harÈmi bhusaÑ aÉÉhamÈnaÑ,
MÈ me mitti jÊyittha sassatÈ’yaÑti.
AsampadÈnajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. DhammadhajaÑ (SyÈ, I, Ka) 2. NÈ’guÔÔhagaÓanaÑ (sabbattha)
3. Sarikkhavaggo (Ka)
1. EkakanipÈta 31
132. BhÊrukajÈtaka
132. Kusal|padese dhitiyÈ daÄhÈya ca,
AnivattitattÈ’bhayabhÊrutÈya1 ca.
Na rakkhasÊnaÑ vasa’mÈgamimhase,
Sa sotthibhÈvo mahatÈ bhayena meti.
BhÊruka2 jÈtakaÑ dutiyaÑ.
133. GhatÈsanajÈtaka
133. KhemaÑ yahiÑ tattha arÊ udÊrito3,
Dakassa majjhe jalate ghatÈsano.
Na ajja vÈso mahiyÈ mahÊruhe,
DisÈ bhajavho saraÓÈ’jja no bhayanti.
GhatÈsanajÈtakaÑ tatiyaÑ.
134. JhÈnasodhanajÈtaka
134. Ye saÒÒino tepi duggatÈ,
Yepi asaÒÒino tepi duggatÈ.
EtaÑ ubhayaÑ vivajjaya,
TaÑ samÈpattisukhaÑ ana~gaÓanti.
JhÈnasodhanajÈtakaÑ catutthaÑ.
135. CandÈbhajÈtaka
135. CandÈbhaÑ s|riyÈbhaÒca, yo’dha paÒÒÈya gÈdhati.
Avitakkena jhÈnena, hoti Èbhassar|pagoti.
CandÈbhajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. AvatthitattÈbhayabhÊrutÈya (SÊ, SyÈ, I)
2. PaÒcagaruka (SÊ, I), paÒcabhÊruka (SyÈ), abhayabhÊruta (?) 3. Ari uddharito (Ka)
32 JÈtakapÈÄi
136. SuvaÓÓahaÑsajÈtaka
136. YaÑ laddhaÑ tena tuÔÔhabbaÑ, atilobho hi pÈpako.
HaÑsarÈjaÑ gahetvÈna, suvaÓÓÈ parihÈyathÈti.
SuvaÓÓahaÑsajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
137. BabbujÈtaka
137. Yatthe’ko labhate babbu, dutiyo tattha jÈyati.
Tatiyo ca catuttho ca, idaÑ te babbukÈ bilanti.
BabbujÈtakaÑ sattamaÑ.
138. GodhajÈtaka
138. KiÑ te jaÔÈhi dummedha, kiÑ te ajinasÈÔiyÈ.
AbbhantaraÑ te gahanaÑ, bÈhiraÑ parimajjasÊti.
GodhajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
139. UbhatobhaÔÔhajÈtaka
139. AkkhÊ bhinnÈ paÔo naÔÔho, sakhigehe ca bhaÓÉanaÑ.
Ubhato paduÔÔhÈ kammantÈ1, udakamhi thalamhi cÈti.
UbhatobhaÔÔhajÈtakaÑ navamaÑ.
140. KÈkajÈtaka
140. NiccaÑ ubbiggahadayÈ, sabbalokavihesakÈ.
TasmÈ nesaÑ vasÈ natthi, kÈkÈnamhÈka2 ÒÈtinanti.
KÈkajÈtakaÑ dasamaÑ.
AsampadÈnavaggo cuddasamo.
______________________________________________________________
1. PaduÔÔhakammanto (SÊ), paduÔÔho kammanto (I) 2. KÈkÈnasmÈka (SÊ, SyÈ, I)
1. EkakanipÈta 33
TassuddÈnaÑ
ItarÊtara rakkhasi khemiyo ca,
ParosatapaÒhena Èbhassaro puna.
Atha haÑsavaruttamababbujaÔaÑ,
PaÔanaÔÔhaka kÈkavarena dasÈti.
_____
15. KakaÓÔakavagga
141. GodhajÈtaka
141. Na pÈpajanasaÑsevÊ, accantasukhamedhati.
GodhÈkulaÑ1 kakaÓÔÈva2, kaliÑ pÈpeti attananti.
GodhajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
142. EtaÑ hi te durÈjÈnaÑ, yaÑ sesi matasÈyikaÑ.
Yassa te kaÉÉhamÈnassa, hatthÈ daÓÉo na muccatÊti.
Si~gÈlajÈtakaÑ dutiyaÑ.
143. VirocanajÈtaka
143. LasÊ ca te nipphalitÈ, matthako ca padÈlito3.
SabbÈ te phÈsukÈ bhaggÈ, ajja kho tvaÑ virocasÊti.
VirocanajÈtakaÑ tatiyaÑ.
144. Na~guÔÔhajÈtaka
144. Bahumpe’taÑ asabbhi4 jÈtaveda,
YaÑ taÑ vÈladhinÈ’bhip|jayÈma.
MaÑsÈrahassa nattha’jja maÑsaÑ,
Na~guÔÔhampi bhavaÑ paÔiggahÈt|ti.
Na~guÔÔhajÈtakaÑ catutthaÑ.
______________________________________________________________
1. GodhakkulaÑ (Ka) 2. KakaÓÔakÈ (Ka)
3. VidÈlito (SÊ, I) 4. Bahupetamasabbhi (Ka)
34 JÈtakapÈÄi
145. RÈdhajÈtaka
145. Na tvaÑ RÈdha vijÈnÈsi, aÉÉharatte anÈgate.

AbyÈyataÑ1 vilapasi, virattÈ KosiyÈyaneti.
RÈdhajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
146. SamuddakÈkajÈtaka
146. Api nu hanukÈ santÈ, mukhaÒca parisussati.

OramÈma na pÈrema, p|rateva mahodadhÊti.
SamuddakÈkajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
147. PuppharattajÈtaka
147. NayidaÑ dukkhaÑ aduÑ dukkhaÑ, yaÑ maÑ tudati vÈyaso.

YaÑ sÈmÈ puppharattena, kattikaÑ nÈnubhossatÊti.
PuppharattajÈtakaÑ sattamaÑ.
148. NÈhaÑ punaÑ na ca punaÑ, na cÈpi apunappunaÑ.

HatthibondiÑ pavekkhÈmi, tathÈ hi bhayatajjitoti.
Si~gÈlajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
149. EkapaÓÓajÈtaka
149. EkapaÓÓo ayaÑ rukkho, na bh|myÈ catura~gulo.

Phalena visakappena, mahÈ’yaÑ kiÑ bhavissatÊti.
EkapaÓÓajÈtakaÑ navamaÑ.
______________________________________________________________
1. AbyÈyataÑ (SÊ, SyÈ, I), abyattataÑ (?)
1. EkakanipÈta 35
150. SaÒjÊvajÈtaka
150. AsantaÑ yo paggaÓhÈti, asantaÑ c|pasevati.
Tameva ghÈsaÑ kurute, byaggho SaÒjÊvako yathÈti.
SaÒjÊvajÈtakaÑ dasamaÑ.
KakaÓÔaka1 vaggo pannarasamo.
TassuddÈnaÑ
Sukhamedhati daÓÉavaro ca puna,
Lasi vÈladhi paÒcamarÈdhavaro.
Samahodadhi kattika bondi puna,
Catura~gulabyagghavarena dasÈti.
(Uparimo paÓÓÈsako.)2
Atha vagguddÈnaÑ
ApaÓÓakaÑ SÊlavaggakuru~ga, KulÈvakaÑ AtthakÈmena paÒcamaÑ.
ŒsÊso ItthivaruÓaÑ ApÈyi, Littavaggena te dasa.
ParosataÑ HaÑci KusanÈÄi3, AsampadaÑ KakaÓÔakavaggo.
EkanipÈtamhi’la~katanti.
EkakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
______________________________________________________________
1. PÈpasevana (Ka) 2. ( ) SÊhaÄapotthakeyeva dissati.
3. HaÑsi sarikkhaÑ (sabbattha)
2. DukanipÈta
1. DaÄhavagga
151. RÈjovÈdajÈtaka (2-1-1)

1. DaÄhaÑ daÄhassa khipati, Balliko1 mudunÈ muduÑ.
SÈdhumpi sÈdhunÈ jeti, asÈdhumpi asÈdhunÈ.
EtÈdiso ayaÑ rÈjÈ, maggÈ uyyÈhi sÈrathi.
2. Akkodhena jine kodhaÑ, asÈdhuÑ sÈdhunÈ jine.

Jine kadariyaÑ dÈnena, saccenÈ’likavÈdinaÑ.
EtÈdiso ayaÑ rÈjÈ, maggÈ uyyÈhi sÈrathÊti.
RÈjovÈdajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
152. Si~gÈlajÈtaka (2-1-2)

3. AsamekkhitakammantaÑ, turitÈbhinipÈtinaÑ.
SÈni kammÈni tappenti, uÓhaÑva’jjhohitaÑ mukhe.
4. SÊho ca sÊhanÈdena, daddaraÑ abhinÈdayi.

SutvÈ sÊhassa nigghosaÑ, si~gÈlo2 daddare vasaÑ.
BhÊto santÈsamÈpÈdi, hadayaÒcassa apphalÊti.
Si~gÈlajÈtakaÑ3 dutiyaÑ.
153. S|karajÈtaka (2-1-3)

5. Catuppado ahaÑ samma, tvampi samma catuppado.
Ehi samma4 nivattassu, kiÑ nu bhÊto palÈyasi.
6. Asuci p|tilomosi, duggandho vÈsi s|kara.

Sace yujjhitukÈmosi, jayaÑ samma dadÈmi teti.
S|karajÈtakaÑ tatiyaÑ.
______________________________________________________________
1. Malliko (SÊ, I) 2. SigÈlo (SÊ, SyÈ, I)
3. SigÈlajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I) 4. SÊha (SÊ, I)
2. DukanipÈta 37
154. UragajÈtaka (2-1-4)

7. Idh|’ragÈnaÑ pavaro paviÔÔho,
Selassa vaÓÓena pamokkha’micchaÑ.
BrahmaÑ ca vaÓÓaÑ1 apacÈyamÈno,
Bubhukkhito no vitarÈmi2 bhottuÑ.
8. So brahmagutto cirameva jÊva,

DibyÈ ca te pÈtubhavantu bhakkhÈ.
Yo brahmavaÓÓaÑ apacÈyamÈno.
Bubhukkhito no vitarÈsi3 bhottunti.
UragajÈtakaÑ catutthaÑ.
155. BhaggajÈtaka (2-1-5)

9. JÊva vassasataÑ Bhagga4, aparÈni ca vÊsatiÑ5.
MÈ maÑ pisÈcÈ khÈdantu, jÊva tvaÑ saradosataÑ.
10. Tvampi vassasataÑ jÊva, aparÈni ca vÊsatiÑ.

VisaÑ pisÈcÈ khÈdantu, jÊva tvaÑ saradosatanti.
BhaggajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
156. AlÊnacittajÈtaka (2-1-6)

11. AlÊnacittaÑ nissÈya, pahaÔÔhÈ mahatÊ cam|.
KosalaÑ senÈ’santuÔÔhaÑ, jÊvaggÈhaÑ agÈhayi.
12. EvaÑ nissayasampanno, bhikkhu ÈraddhavÊriyo.

BhÈvayaÑ kusalaÑ dhammaÑ, yogakkhemassa pattiyÈ.
AlÊnacittajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. VakkaÑ (Ka) 2. VisahÈmi (Ka-SÊ, SyÈ, I) 3. Sabbatthapi samÈnaÑ.
4. Gagga (SÊ, I) 5. VÊsati (SyÈ, Ka)
38 JÈtakapÈÄi
157. GuÓajÈtaka (2-1-7)

13. Yena kÈmaÑ paÓÈmeti, dhammo balavataÑ migÊ.
UnnadantÊ vijÈnÈhi, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
14. Api cepi dubbalo mitto, mittadhammesu tiÔÔhati.

So ÒÈtako ca bandhu ca, so mitto so ca me sakhÈ.
DÈÔhini mÈ’timaÒÒittho1, si~gÈlo mama pÈÓadoti.
GuÓajÈtakaÑ sattamaÑ.
158. SuhanujÈtaka (2-1-8)

15. NayidaÑ visamasÊlena, SoÓena Suhan| saha.
Suhan|pi tÈdisoyeva, yo SoÓassa sagocaro.
16. PakkhandinÈ pagabbhena, niccaÑ sandÈnakhÈdinÈ.

Sameti pÈpaÑ pÈpena, sameti asatÈ asanti.
SuhanujÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
159. MorajÈtaka (2-1-9)

17. UdetayaÑ cakkhumÈ ekarÈjÈ,
HarissavaÓÓo pathavippabhÈso2.
TaÑ taÑ namassÈmi harissavaÓÓaÑ pathavippabhÈsaÑ,
TayÈjja guttÈ viharemu divasaÑ.
Ye brÈhmaÓÈ vedag| sabbadhamme,
te me namo te ca maÑ pÈlayantu.
Namatthu BuddhÈnaÑ3 namatthu bodhiyÈ,
Namo vimuttÈnaÑ4 namo vimuttiyÈ.
ImaÑ so parittaÑ katvÈ, moro carati esanÈ.
______________________________________________________________
1. MaÒÒivo (SyÈ), maÒÒavho (Ka) 2. PaÔhavippabhÈso (SÊ, SyÈ, I)
3. BuddhÈna (?) 4. VimuttÈna (?)
2. DukanipÈta 39
18. ApetayaÑ cakkhumÈ ekarÈjÈ,

HarissavaÓÓo pathavippabhÈso.
TaÑ taÑ namassÈmi harissavaÓÓaÑ pathavippabhÈsaÑ,
TayÈjja guttÈ viharemu rattiÑ.
Ye brÈhmaÓÈ vedag| sabbadhamme,

Te me namo te ca maÑ pÈlayantu.
Namatthu BuddhÈnaÑ namatthu bodhiyÈ,
Namo vimuttÈnaÑ namo vimuttiyÈ.
ImaÑ so parittaÑ katvÈ, moro vÈsamakappayÊti.
MorajÈtakaÑ navamaÑ.
160. VinÊlajÈtaka (2-1-10)
19. Evameva n|na1 rÈjÈnaÑ, VedehaÑ MithilaggahaÑ.

AssÈ vahanti ÈjaÒÒÈ, yathÈ haÑsÈ VinÊlakaÑ.
20. VinÊla duggaÑ bhajasi, abh|miÑ tÈta sevasi.

GÈmantakÈni2 sevassu, etaÑ mÈtÈlayaÑ tavÈti.
VinÊlajÈtakaÑ dasamaÑ.
DaÄhavaggo paÔhamo.
TassuddÈnaÑ
Varaballika daddara s|karako,

Uraguttama paÒcamabhaggavaro.
MahatÊcamu yÈva si~gÈlavaro,
Suhanuttama mora vinÊlaÑ dasÈti.
______________________________________________________________
1. Nu (Ka) 2. GÈmantikÈni (SÊ), gÈmantarÈni (Ka)
40 JÈtakapÈÄi
2. Santhavavagga
161. IndasamÈnagottajÈtaka (2-2-1)

21. Na santhavaÑ1 kÈpurisena kayirÈ,
Ariyo anariyena pajÈnamatthaÑ.
CirÈnuvutthopi karoti pÈpaÑ,
Gajo yathÈ IndasamÈnagottaÑ.
22. YaÑ tveva jaÒÒÈ sadiso mamanti,

SÊlena paÒÒÈya sutena cÈpi.
Teneva mettiÑ kayirÈtha saddhiÑ,
Sukho have sappurisena sa~gamoti.
IndasamÈnagottajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
162. SanthavajÈtaka (2-2-2)

23. Na santhavasmÈ para’matthi pÈpiyo,
Yo santhavo2 kÈpurisena hoti.
Santappito sappinÈ pÈyasena3,
KicchÈkataÑ paÓÓakuÔiÑ adayhi4.
24. Na santhavasmÈ para’matthi seyyo,

Yo santhavo sappurisena hoti.
SÊhassa byagghassa ca dÊpino ca,
SÈmÈ mukhaÑ lehati santhavenÈti.
SanthavajÈtakaÑ dutiyaÑ.
163. SusÊmajÈtaka (2-2-3)

25. KÈÄÈ migÈ setadantÈ tavÊme5,
ParosataÑ hemajÈlÈbhichannÈ6.
Te te dadÈmÊti SusÊma br|si,
AnussaraÑ pettipitÈmahÈnaÑ.
______________________________________________________________
1. SandhavaÑ (Ka) 2. Sandhavo (Ka)
3. PÈyÈsena (Ka) 4. AdaÉÉhahi (SÊ, SyÈ), adaÔÔhahi (I), adaddahi (?)
5. Tava ime (SÊ, SyÈ, I) 6. HemajÈlÈbhisaÒchannÈ (SÊ)
2. DukanipÈta 41
26. KÈÄÈ migÈ setadantÈ mamÊme1,

ParosataÑ hemajÈlÈbhichannÈ.
Te te dadÈmÊti vadÈmi mÈÓava,
AnussaraÑ pettipitÈmahÈnanti.
SusÊmajÈtakaÑ tatiyaÑ.
164. GijjhajÈtaka (2-2-4)

27. YaÑ nu gijjho yojanasataÑ, kuÓapÈni avekkhati.
KasmÈ jÈlaÒca pÈsaÒca, ÈsajjÈpi na bujjhasi.
28. YadÈ parÈbhavo hoti, poso jÊvitasa~khaye.

Atha jÈlaÒca pÈsaÒca, ÈsajjÈpi na bujjhatÊti.
GijjhajÈtakaÑ catutthaÑ.
165. NakulajÈtaka (2-2-5)

29. SandhiÑ katvÈ amittena, aÓÉajena jalÈbuja.
Vivariya dÈÔhaÑ sesi2, kuto te bhayamÈgataÑ.
30. Sa~ketheva3 amittasmiÑ, mittasmimpi na vissase.

AbhayÈ bhayamuppannaÑ, api m|lÈni kantatÊti4.
NakulajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
166. UpasÈÄakajÈtaka (2-2-6)

31. UpasÈÄakanÈmÈni5, sahassÈni catuddasa.
AsmiÑ padese daÉÉhÈni, natthi loke anÈmataÑ.
32. Yamhi saccaÒca dhammo ca, ahiÑsÈ saÑyamo damo.

EtaÑ ariyÈ sevanti, etaÑ loke anÈmatanti.
UpasÈÄakajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. Mama ime (SÊ, I) 2. Sayasi (SÊ, SyÈ, I) 3. Sa~kateva (Ka)
4. M|laÑ nikantatÊti (SÊ) 5. UpasÈÄakanÈmÈnaÑ (SÊ, SyÈ, I)
42 JÈtakapÈÄi
167. SamiddhijÈtaka (2-2-7)

33. * AbhutvÈ bhikkhasi bhikkhu, na hi bhutvÈna bhikkhasi.
BhutvÈna bhikkhu bhikkhassu, mÈ taÑ kÈlo upaccagÈ.
34. * KÈlaÑ vohaÑ na jÈnÈmi, channo kÈlo na dissati.

TasmÈ abhutvÈ bhikkhÈmi, mÈ maÑ kÈlo upaccagÈti.
SamiddhijÈtakaÑ sattamaÑ.
168. SakuÓagghijÈtaka (2-2-8)

35. Seno balasÈ patamÈno, lÈpaÑ gocaraÔhÈyinaÑ.
SahasÈ ajjhappattova, maraÓaÑ tenu’pÈgami.
36. SohaÑ nayena sampanno, pettike gocare rato.

Apetasattu modÈmi, sampassaÑ atthamattanoti.
SakuÓagghijÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
169. ArakajÈtaka (2-2-9)

37. Yo ve mettena cittena, sabbalokÈnukampati.
UddhaÑ adho ca tiriyaÑ, appamÈÓena sabbaso.
38. AppamÈÓaÑ hitaÑ cittaÑ, paripuÓÓaÑ subhÈvitaÑ.

YaÑ pamÈÓakataÑ kammaÑ, na taÑ tatrÈvasissatÊti.
ArakajÈtakaÑ navamaÑ.
170. KakaÓÔakajÈtaka (2-2-10)

39. NÈyaÑ pure uÓÓamati1, toraÓagge kakaÓÔako.
Mahosadha vijÈnÈhi, kena thaddho kakaÓÔako.
40. AladdhapubbaÑ laddhÈna, aÉÉhamÈsaÑ kakaÓÔako.

AtimaÒÒati rÈjÈnaÑ, VedehaÑ Mithilaggahanti.
KakaÓÔakajÈtakaÑ dasamaÑ.
Santhavavaggo dutiyo.
______________________________________________________________
* SaÑ 1. 9, 10 piÔÔhesupi. 1. Unnamati (SyÈ)
2. DukanipÈta 43
TassuddÈnaÑ
Atha indasamÈna sapaÓÓakuÔi,
Susimuttama gijjha jalÈbujako.
UpasÈÄaka bhikkhu salÈpavaro,
Atha mettavaro dasapu’ÓÓamatÊti.
_____
3. KalyÈÓavagga
171. KalyÈÓadhammajÈtaka (2-3-1)

41. KalyÈÓadhammoti yadÈ janinda,
Loke samaÒÒaÑ anupÈpuÓÈti.
TasmÈ na hiyyetha1 naro sapaÒÒo,
HiriyÈpi santo dhuramÈdiyanti.
42. SÈyaÑ samaÒÒÈ idha ma’jja pattÈ,

KalyÈÓadhammoti janinda loke.
TÈhaÑ samekkhaÑ idha pabbajissaÑ,
Na hi ma’tthi chando idha kÈmabhogeti.
KalyÈÓadhammajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
172. DaddarajÈtaka (2-3-2)

43. Ko nu saddena mahatÈ, abhinÈdeti DaddaraÑ.
TaÑ sÊhÈ nappaÔinadanti2, ko nÈme’so migÈdhibh|.
44. Adhamo migajÈtÈnaÑ, si~gÈlo tÈta vassati.

JÈti’massa jigucchantÈ, tuÓhÊ sÊhÈ samacchareti.
DaddarajÈtakaÑ dutiyaÑ.
______________________________________________________________
1. HÊyetha (SÊ) 2. KiÑ sÊhÈ nappaÔinadanti (SÊ, I), na sÊhÈ paÔinadanti (Ka)
44 JÈtakapÈÄi
173. MakkaÔajÈtaka (2-3-3)

45. TÈta mÈÓavako eso, tÈlam|laÑ apassito.
AgÈrakaÒcidaÑ atthi, handa demassa’gÈrakaÑ.
46. MÈ kho tvaÑ tÈta pakkosi, d|seyya no agÈrakaÑ.

NetÈdisaÑ mukhaÑ hoti, brÈhmaÓassa susÊlinoti.
MakkaÔajÈtakaÑ tatiyaÑ.
174. DubbhiyamakkaÔajÈtaka (2-3-4)

47. Adamha te vÈri pah|tar|paÑ,
GhammÈbhitattassa pipÈsitassa.
So dÈni pitvÈna1 kiri~karosi2,
Asa~gamo pÈpajanena seyyo.
48. Ko te suto vÈ diÔÔho vÈ, sÊlavÈ nÈma makkaÔo.

IdÈni kho taÑ ohacchaÑ3, esÈ asmÈka dhammatÈti.
DubbhiyamakkaÔajÈtakaÑ catutthaÑ.
175. ŒdiccupaÔÔhÈnajÈtaka (2-3-5)

49. Sabbesu kira bh|tesu, santi sÊlasamÈhitÈ.
Passa sÈkhÈmigaÑ jammaÑ, Èdicca’mupatiÔÔhati.
50. NÈssa sÊlaÑ vijÈnÈtha, anaÒÒÈya pasaÑsatha.

AggihuttaÒca uhannaÑ4, dve ca bhinnÈ kamaÓÉal|ti.
ŒdiccupaÔÔhÈnajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. PÊtvÈna (SÊ, I) 2. KikiÑkarosi (SÊ, SyÈ, I)
3. hacca (SÊ, I), ohaccaÑ (SyÈ), uhajjaÑ (Ka)
4. hantaÑ (SÊ), |hanaÑ (SyÈ), |hanti (I), uhadaÑ (Ka)
2. DukanipÈta 45
176. KaÄÈyamuÔÔhijÈtaka (2-3-6)

51. BÈlo vatÈyaÑ dumasÈkhagocaro,
PaÒÒÈ janinda nayimassa vijjati.
KaÄÈyamuÔÔhiÑ1 avakiriya kevalaÑ,
EkaÑ kaÄÈyaÑ patitaÑ gavesati.
52. Evameva mayaÑ rÈja, ye caÒÒe atilobhino.

Appena bahuÑ jiyyÈma, kaÄÈyeneva vÈnaroti.
KaÄÈyamuÔÔhijÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
177. TindukajÈtaka (2-3-7)

53. DhanuhatthakalÈpehi, nettiÑsavaradhÈribhi.
SamantÈ parikiÓÓa’mha, kathaÑ mokkho bhavissati.
54. Appeva bahukiccÈnaÑ, attho jÈyetha koci naÑ.

Atthi rukkhassa acchinnaÑ, khajjathaÒÒeva tindukanti.
TindukajÈtakaÑ sattamaÑ.
178. KacchapajÈtaka (2-3-8)

55. JanittaÑ me bhavittaÑ me, iti pa~ke avassayiÑ.
TaÑ maÑ pa~ko ajjhabhavi, yathÈ dubbalakaÑ tathÈ.
TaÑ taÑ vadÈmi Bhaggava, suÓohi vacanaÑ mama.
56. GÈme vÈ yadi vÈ raÒÒe, sukhaÑ yatrÈdhigacchati.

TaÑ janittaÑ bhavittaÒca, purisassa pajÈnato.
Yamhi jÊve tamhi gacche, na niketahato siyÈti.
KacchapajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
179. SatadhammajÈtaka (2-3-9)

57. TaÒca appaÒca ucchiÔÔhaÑ, taÒca kicchena no adÈ.
SohaÑ brÈhmaÓajÈtiko, yaÑ bhuttaÑ tampi uggataÑ.
______________________________________________________________
1. KalÈyamuÔÔhiÑ (SÊ, I)
46 JÈtakapÈÄi
58. EvaÑ dhammaÑ niraÑkatvÈ1, yo adhammena jÊvati.

Satadhammova lÈbhena, laddhenapi na nandatÊti.
SatadhammajÈtakaÑ navamaÑ.
180. DuddadajÈtaka (2-3-10)

59. DuddadaÑ dadamÈnÈnaÑ, dukkaraÑ kamma kubbataÑ.
Asanto nÈnukubbanti, sataÑ dhammo durannayo.
60. TasmÈ sataÒca asataÑ, nÈnÈ hoti ito gati.

Asanto nirayaÑ yanti, santo saggaparÈyaÓÈti2.
DuddadajÈtakaÑ dasamaÑ.
KalyÈÓavaggo tatiyo.
TassuddÈnaÑ
SusamaÒÒa migÈdhibh| mÈÓavako.
VÈripah|tar|pÈdiccupaÔÔhÈnÈ.
SakaÄÈya satinduka pa~ka puna,
Satadhamma sududdadakena dasÈti.
_____
4. Asadisavagga
181. AsadisajÈtaka (2-4-1)

61. Dhanuggaho Asadiso, rÈjaputto mahabbalo.
D|repÈtÊ akkhaÓavedhÊ, mahÈkÈyappadÈlano.
62. SabbÈmitte raÓaÑ katvÈ, na ca kaÒci viheÔhayi.

BhÈtaraÑ sotthiÑ katvÈna, saÑyamaÑ ajjhupÈgamÊti.
AsadisajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. NirÈkatvÈ (?) ni + È + kara + tvÈ. 2. ParÈyanÈ (SyÈ, Ka)
2. DukanipÈta 47
182. Sa~gÈmÈvacarajÈtaka (2-4-2)

63. Sa~gÈmÈvacaro s|ro, balavÈ iti vissuto.
KiÑ nu toraÓamÈsajja, paÔikkamasi kuÒjara.
64. Omadda khippaÑ palighaÑ, esikÈni ca abbaha1.

ToraÓÈni ca madditvÈ, khippaÑ pavisa kuÒjarÈti.
Sa~gÈmÈvacarajÈtakaÑ dutiyaÑ.
183. VÈlodakajÈtaka (2-4-3)

65. VÈlodakaÑ apparasaÑ nihÊnaÑ,
PitvÈ2 mado jÈyati gadrabhÈnaÑ.
ImaÑ ca pitvÈna rasaÑ paÓÊtaÑ,
Mado na saÒjÈyati sindhavÈnaÑ.
66. AppaÑ pivitvÈna nihÊnajacco,

So majjatÊ tena janinda puÔÔho3.
DhorayhasÊlÊ ca kulamhi jÈto,
Na majjatÊ aggarasaÑ pivitvÈti.
VÈlodakajÈtakaÑ tatiyaÑ.
184. GiridattajÈtaka (2-4-4)

67. D|sito Giridattena4, hayo SÈmassa PaÓÉavo.
PorÈÓaÑ pakatiÑ hitvÈ, tassevÈ’nuvidhiyyati5.
68. Sace ca tanujo poso, sikharÈkÈra6 kappito.

Œnane naÑ7 gahetvÈna, maÓÉale parivattaye.
Khippameva pahantvÈna, tassevÈ’nuvidhiyyatÊti.
GiridattajÈtakaÑ catutthaÑ.
______________________________________________________________
1. Ubbaha (SyÈ), abbhuha (Ka) 2. PÊtvÈ (SÊ, I)
3. PhuÔÔho (SÊ, SyÈ), muÔÔho (Ka) 4. Giridantena (I) 5. NuvidhÊyati (SÊ, I)
6. Si~gÈrÈkÈra (SyÈ) 7. TaÑ (SÊ, SyÈ, I)
48 JÈtakapÈÄi
185. AnabhiratijÈtaka (2-4-5)

69. Yathodake Èvile appasanne,
Na passati sippikasambukaÑ ca.
SakkharaÑ vÈlukaÑ macchagumbaÑ,
EvaÑ Èvilamhi1 citte.
Na passati attadatthaÑ paratthaÑ.
70. Yathodake acche vippasanne,

So passati sippikasambukaÑ ca.
SakkharaÑ vÈlukaÑ macchagumbaÑ,
EvaÑ anÈvilamhi citte.
So passati attadatthaÑ paratthanti.
AnabhiratijÈtakaÑ paÒcamaÑ.
186. DadhivÈhanajÈtaka (2-4-6)

71. VaÓÓagandharas|peto, ambo’yaÑ ahuvÈ pure.
Tameva p|jaÑ labhamÈno, kena’mbo kaÔukapphalo.
72. PucimandaparivÈro, ambo te DadhivÈhana.

M|laÑ m|lena saÑsaÔÔhaÑ, sÈkhÈ sÈkhÈ2 nisevare3.
AsÈtasannivÈsena, tena’mbo kaÔukapphaloti.
DadhivÈhanajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
187. CatumaÔÔhajÈtaka (2-4-7)

73. Ucce viÔabhimÈruyha, mantayavho rahogatÈ.
NÊce oruyha mantavho, migarÈjÈpi sossati.
74. YaÑ suvaÓÓo suvaÓÓena4, devo devena mantaye.

KiÑ te’ttha catumaÔÔhassa, bilaÑ pavisa jambukÈti.
CatumaÔÔhajÈtakaÑ sattamaÑ.
______________________________________________________________
1. Œvile hi (SÊ) 2. SÈkhaÑ (SyÈ, Ka)
3. NivÊsare (Ka) 4. YaÑ supaÓÓo supaÓÓena (SÊ, SyÈ, I)
2. DukanipÈta 49
188. SÊhakotthujÈtaka (2-4-8)

75. SÊha~gulÊ sÊhanakho, sÊhapÈdapatiÔÔhito.
So sÊho sÊhasaÑghamhi, eko nadati aÒÒathÈ.
76. MÈ tvaÑ nadi rÈjaputta, appasaddo vane vasa.

Sarena kho1 taÑ jÈneyyuÑ, na hi te pettiko saroti.
SÊhakotthujÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
189. SÊhacammajÈtaka (2-4-9)

77. NetaÑ sÊhassa naditaÑ, na byagghassa na2 dÊpino.
PÈruto sÊhacammena, jammo nadati gadrabho.
78. Cirampi kho taÑ khÈdeyya, gadrabho haritaÑ yavaÑ.

PÈruto sÊhacammena, ravamÈnova d|sayÊti.
SÊhacammajÈtakaÑ navamaÑ.
190. SÊlÈnisaÑsajÈtaka (2-4-10)

79. Passa saddhÈya sÊlassa, cÈgassa ca ayaÑ phalaÑ.
NÈgo nÈvÈya vaÓÓena, saddhaÑ vahatu’pÈsakaÑ.
80. Sabbhireva samÈsetha, sabbhi kubbetha santhavaÑ.

SataÑ hi sannivÈsena, sotthiÑ gacchati nhÈpitoti.
SÊlÈnisaÑsajÈtakaÑ dasamaÑ.
Asadisavaggo catuttho.
TassuddÈnaÑ
Dhanuggaha kuÒjara apparaso,
Giridatta’manÈvilacittavaraÑ.
DadhivÈhana jamb|ka sÊhanakho,
Haritayava nÈgavarena dasÈti.
______________________________________________________________
1. MÈ (Ka) 2. Byagghassa na ca (Ka)
50 JÈtakapÈÄi
5. Ruhakavagga
191. RuhakajÈtaka (2-5-1)

81. Api1 Ruhaka chinnÈpi, jiyÈ sandhÊyate puna.
SandhÊyassu PurÈÓiyÈ, mÈ kodhassa vasaÑ gami.
82. VijjamÈnesu vÈkesu2, vijjamÈnesu kÈrisu.

AÒÒaÑ jiyaÑ karissÈmi, alaÒÒeva PurÈÓiyÈti.
RuhakajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
192. SirikÈÄakaÓÓijÈtaka (2-5-2)

83. ItthÊ siyÈ r|pavatÊ, sÈ ca sÊlavatÊ siyÈ.
Puriso taÑ na iccheyya, saddahÈsi Mahosadha.
84. SaddahÈmi mahÈrÈja, puriso dubbhago siyÈ.

SirÊ ca kÈÄakaÓÓÊ ca, na samenti kudÈcananti.
SirikÈÄakaÓÓijÈtakaÑ dutiyaÑ.
193. C|ÄapadumajÈtaka (2-5-3)

85. Ayameva sÈ ahamapi3 so anaÒÒo,
Ayameva so hatthacchinno anaÒÒo.
YamÈha “komÈrapatÊ maman”ti,
Vajjhi’tthiyo natthi itthÊsu saccaÑ.
86. ImaÒca jammaÑ musalena hantvÈ,

LuddaÑ chavaÑ paradÈr|paseviÑ.
ImissÈ ca naÑ pÈpapatibbatÈya,
JÊvantiyÈ chindatha kaÓÓanÈsanti.
C|ÄapadumajÈtakaÑ tatiyaÑ.
______________________________________________________________
1. Ambho (SyÈ, Ka-SÊ) 2. VijjamÈnÈsu maruvÈsu (SÊ), vijjamÈnÈsu mar|dvÈsu (I)
3. Ahampi (SÊ, SyÈ, I), ahasmi (Ka)
2. DukanipÈta 51
194. MaÓicorajÈtaka (2-5-4)

87. Na santi devÈ pavasanti n|na,
Na hi n|na santi idha lokapÈlÈ.
SahasÈ karontÈna’masaÒÒatÈnaÑ,
Na hi n|na santÊ paÔisedhitÈro.
88. AkÈle vassatÊ tassa, kÈle tassa na vassati.

SaggÈ ca cavati ÔhÈnÈ, nanu so tÈvatÈ hatoti.
MaÓicorajÈtakaÑ catutthaÑ.
195. Pabbat|pattharajÈtaka (2-5-5)

89. Pabbat|patthare1 ramme, jÈtÈ pokkharaÓÊ sivÈ.
TaÑ si~gÈlo apÈpÈyi2, jÈnaÑ sÊhena rakkhitaÑ.
90. Pivanti ce3 mahÈrÈja, sÈpadÈni mahÈnadiÑ.

Na tena anadÊ hoti, khamassu yadi te piyÈti.
Pabbat|patthara4 jÈtakaÑ paÒcamaÑ.
196. ValÈhakassajÈtaka (2-5-6)

91. Ye na kÈhanti ovÈdaÑ, narÈ Buddhena desitaÑ.
ByÈsanaÑ te gamissanti, rakkhasÊhiva vÈÓijÈ.
92. Ye ca kÈhanti ovÈdaÑ, narÈ Buddhena desitaÑ.

SotthiÑ pÈraÑ gamissanti, ValÈheneva5 vÈÓijÈti.
ValÈhakassa6 jÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
197. MittÈmittajÈtaka (2-5-7)

93. Na naÑ umhayate disvÈ, na ca naÑ paÔinandati.
Cakkh|ni cassa na dadÈti, paÔilomaÒca vattati.
______________________________________________________________
1. Pabbatapatthare (Ka) 2. ApÈpÈsi (SÊ, SyÈ, I)
3. Pivanti ve (SÊ), pivantiva (I), pivanteva (?) 4. Pabbatapatthara (Ka)
5. VÈlÈheneva (SÊ, I) 6. VÈlÈhassa (SÊ, I)
52 JÈtakapÈÄi
94. Ete bhavanti ÈkÈrÈ, amittasmiÑ patiÔÔhitÈ.

Yehi amittaÑ jÈneyya, disvÈ sutvÈ ca paÓÉitoti.
MittÈmittajÈtakaÑ sattamaÑ.
198. RÈdhajÈtaka (2-5-8)

95. PavÈsÈ Ègato tÈta, idÈni nacirÈgato.
Kaccinnu tÈta te mÈtÈ, na aÒÒamupasevati.
96. Na kho panetaÑ subhaÓaÑ, giraÑ saccupasaÑhitaÑ.

Sayetha PoÔÔhapÈdova, mummure1 upak|thitoti2.
RÈdhajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
199. GahapatijÈtaka (2-5-9)

97. UbhayaÑ me na khamati, ubhayaÑ me na ruccati.
YÈcÈyaÑ koÔÔhamotiÓÓÈ, nÈddasaÑ iti bhÈsati.
98. TaÑ taÑ gÈmapati br|mi, kadare appasmi jÊvite.

Dve mÈse sa~garaÑ katvÈ3, maÑsaÑ jaraggavaÑ kisaÑ.
AppattakÈle codesi, tampi mayhaÑ na ruccatÊti.
GahapatijÈtakaÑ navamaÑ.
200. SÈdhusÊlajÈtaka (2-5-10)

99. SarÊradabyaÑ vuÉÉhabyaÑ4, sojaccaÑ sÈdhusÊliyaÑ.
BrÈhmaÓaÑ teva pucchÈma, kannu tesaÑ vanimhase5.
100. Attho atthi sarÊrasmiÑ, vuÉÉhabyassa namo kare.

Attho atthi sujÈtasmiÑ, sÊlaÑ asmÈka ruccatÊti.
SÈdhusÊlajÈtakaÑ dasamaÑ.
Ruhakavagga paÒcamo.
______________________________________________________________
1. Mummare (SyÈ), maÑ pure (Ka) mummurasaddo thusaggimhi kukkuÄe ca vattatÊti
SakkatÈbhidhÈnesu.
2. Upak|sitoti (SÊ, SyÈ, I), upak|lito (Ka)
3. KÈraÑ katvÈna (SÊ, I), saÑkaraÑ katvÈ (Ka) 4. VaddhabyaÑ (SÊ, I)
5. VaÓimhase (SÊ, I)
2. DukanipÈta 53
TassuddÈnaÑ
Apiruhaka r|pavatÊ musalo,
Pavasanti sapaÒcamapokkharaÓÊ.
Atha muttimavÈÓija umhayate,
Cira-Ègata koÔÔha sarÊra dasÈti.
_____
6. Na taÑ daÄhavagga
201. BandhanÈgÈrajÈtaka (2-6-1)

101. * Na taÑ daÄhaÑ bandhanamÈhu dhÊrÈ,
YadÈyasaÑ dÈrujapabbajaÒca1.
SÈrattarattÈ maÓikuÓÉalesu,
Puttesu dÈresu ca yÈ apekkhÈ.
102. * EtaÑ daÄhaÑ bandhanamÈhu dhÊrÈ,

OhÈrinaÑ sÊthilaÑ duppamuÒcaÑ.
Etampi chetvÈna vajanti dhÊrÈ,
Anapekkhino kÈmasukhaÑ pahÈyÈti.
BandhanÈgÈrajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
202. KeÄisÊlajÈtaka (2-6-2)

103. HaÑsÈ koÒcÈ may|rÈ ca, hatthayo2 pasadÈ migÈ.
Sabbe sÊhassa bhÈyanti, natthi kÈyasmi tulyatÈ.
104. Evameva manussesu, daharo cepi paÒÒavÈ.

So hi tattha mahÈ hoti, neva bÈlo sarÊravÈti.
KeÄisÊlajÈtakaÑ dutiyaÑ.
203. KhaÓÉajÈtaka (2-6-3)

105. + Vir|pakkhehi me mettaÑ, mettaÑ ErÈpathehi me.
ChabyÈputtehi me mettaÑ, mettaÑ KaÓhÈgotamakehi ca.
______________________________________________________________
1. BabbajaÒca (SÊ) 2. Hatthino (SÊ), hatthiyo (SyÈ, I)
* Khu 1. 63; Khu 10. 31, 185 piÔÔhesupi. + AÑ 1. 384; Vi 4. 245 piÔÔhesupi.
54 JÈtakapÈÄi
ApÈdakehi me mettaÑ, mettaÑ dvipÈdakehi me.

Catuppadehi me mettaÑ, mettaÑ bahuppadehi me.
MÈ maÑ apÈdako hiÑsi, mÈmaÑ hiÑsi dvipÈdako.
MÈ maÑ catuppado hiÑsi, mÈ maÑ hiÑsi bahuppado.
Sabbe sattÈ sabbe pÈÓÈ, sabbe bh|tÈ ca kevalÈ.
Sabbe bhadrÈni passantu, mÈ kaÒci1 pÈpamÈgamÈ.
106. AppamÈÓo Buddho, appamÈÓo dhammo.

AppamÈÓo saÑgho, pamÈÓavantÈni sarÊsapÈni2.
Ahi vicchika satapadÊ, uÓÓanÈbhi3 sarab| m|sikÈ.
KatÈ me rakkhÈ katÈ me parittÈ,
PaÔikkamantu bh|tÈni.
SohaÑ namo Bhagavato,
Namo sattannaÑ SammÈsambuddhÈnanti.
KhaÓÉajÈtakaÑ tatiyaÑ.
204. VÊrakajÈtaka (2-6-4)

107. Api VÊraka passesi, sakuÓaÑ maÒjubhÈÓakaÑ.
May|ragÊvasa~kÈsaÑ, patiÑ mayhaÑ SaviÔÔhakaÑ.
108. Udakathalacarassa pakkhino,

NiccaÑ Èmakamacchabhojino.
TassÈ’nukaraÑ SaviÔÔhako,
SevÈle paliguÓÔhito matoti.
VÊrakajÈtakaÑ catutthaÑ.
205. Ga~geyyajÈtaka (2-6-5)

109.Sobhati maccho Ga~geyyo, atho sobhati YÈmuno4.
CatuppadoyaÑ puriso, nigrodhaparimaÓÉalo.
¢sakÈyata5 gÊvo ca, sabbeva atirocati.
______________________________________________________________
1. KiÒci (SyÈ, Ka) 2. SiriÑsapÈni (SÊ, SyÈ, I) 3. UÓÓÈnÈbhi (SÊ, SyÈ, I)
4. Sobhanti macchÈ Ga~geyyÈ, atho sobhanti YÈmunÈ (SyÈ,I)
5. ¢samÈyata (Ka)
2. DukanipÈta 55
110. YaÑ pucchito na taÑ akkhÈsi1, aÒÒaÑ akkhÈsi2 pucchito.

AttappasaÑsako poso, nÈyaÑ asmÈka ruccatÊti.
Ga~geyyajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
206. Kuru~gamigajÈtaka (2-6-6)

111. I~gha vaÔÔamayaÑ3 pÈsaÑ, chinda dantehi kacchapa.
AhaÑ tathÈ karissÈmi, yathÈ nehiti luddako.
112. Kacchapo pÈvisÊ vÈriÑ, Kuru~go pÈvisÊ vanaÑ.

Satapatto dumaggamhÈ, d|re putte apÈnayÊti.
Kuru~gamigajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
207. AssakajÈtaka (2-6-7)

113. Aya’massakarÈjena, deso vicarito mayÈ.
AnukÈmaya kÈmena4, piyena patinÈ saha.
114. Navena sukhadukkhena, porÈÓaÑ apidhÊyati5.

TasmÈ AssakaraÒÒÈva, kÊÔo piyataro mamÈti.
AssakajÈtakaÑ sattamaÑ.
208. SusumÈrajÈtaka (2-6-8)

115. AlaÑ me’tehi ambehi, jamb|hi panasehi ca.
YÈni pÈraÑ samuddassa, varaÑ mayhaÑ udumbaro.
116. MahatÊ vata te bondi, na ca paÒÒÈ tad|pikÈ.

SusumÈra6 vaÒcito mesi, gaccha dÈni yathÈsukhanti.
SusumÈrajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. AkkhÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. AkkhÈti (SyÈ, I)
3. VaddhamayaÑ (SÊ, SyÈ, I) 4. AnukÈmayÈnukÈmena (SÊ, I)
5. ApithÊyati (SÊ, I), apithiyyati (SyÈ) 6. SuÑsumÈra (SÊ, SyÈ, I)
56 JÈtakapÈÄi
209. KukkuÔajÈtaka (2-6-9)

117. DiÔÔhÈ mayÈ vane rukkhÈ, assakaÓÓÈ vibhÊÔakÈ1.
Na tÈni evaÑ sakkanti, yathÈ tvaÑ rukkha sakkasi.
118. PurÈÓakukkuÔo2 ayaÑ, bhetvÈ paÒjaramÈgato.
Kusalo vÈlapÈsÈnaÑ, apakkamati bhÈsatÊti.
KukkuÔa3 jÈtakaÑ navamaÑ.
210. KandagalakajÈtaka (2-6-10)

119. Ambho ko nÈma’yaÑ rukkho, sinnapatto4 sakaÓÔako.
Yattha ekappahÈrena, uttama~gaÑ vibhijjitaÑ5.
120. AcÈri vatÈyaÑ vitudaÑ vanÈni,
KaÔÔha~garukkhesu asÈrakesu.
AthÈ’sadÈ khadiraÑ jÈtasÈraÑ6,
Yattha’bbhidÈ garuÄo uttama~ganti.
Kandagalaka7jÈtakaÑ dasamaÑ.
NataÑdaÄhavaggo chaÔÔho.
TassuddÈnaÑ
DaÄhabandhana haÑsavaro ca puna,
Vir|pakkha saviÔÔhaka macchavaro.
Sakuru~ga sa-assaka ambavaro,
Puna kukkuÔako garuÄena dasÈti.
_____
7. BÊraÓathambhavagga
211. SomadattajÈtaka (2-7-1)
121. AkÈsi yoggaÑ dhuva’mappamatto,
SaÑvaccharaÑ BÊraÓathambhakasmiÑ.
ByÈkÈsi saÒÒaÑ parisaÑ vigayha,
Na niyyamo tÈyati appapaÒÒaÑ.
______________________________________________________________
1. VibhedakÈ (SyÈ, Ka) 2. Kakkaro (SÊ, SyÈ, I)
3. Kakkara (SÊ, SyÈ, I) 4. SÊnapatto (SÊ, I)
5. VisÈÔitaÑ (SÊ, SyÈ, I), vighÈÔitaÑ (SÊ-Nisya) 6. JÈtisÈraÑ (Ka)
7. Kandalaka (Ka)
2. DukanipÈta 57
122. DvayaÑ yÈcanako tÈta, Somadatta nigacchati.

AlÈbhaÑ dhanalÈbhaÑ vÈ, evaÑdhammÈ hi yÈcanÈti.
SomadattajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
212. UcchiÔÔhabhattajÈtaka (2-7-2)

123. AÒÒo uparimo vaÓÓo, aÒÒo vaÓÓo ca heÔÔhimo.
BrÈhmaÓÊ tveva pucchÈmi, kiÑ heÔÔhÈ kiÒca uppari.
124. AhaÑ NaÔosmi bhaddante, bhikkhakosmi idhÈgato.

AyaÑ hi koÔÔhamotiÓÓo, ayaÑ so yaÑ1 gavesasÊti.
UcchiÔÔhabhattajÈtakaÑ dutiyaÑ.
213. BharujÈtaka (2-7-3)

125. IsÊna’mantaraÑ katvÈ, BharurÈjÈti2 me sutaÑ.
Ucchinno saha raÔÔhehi3, sarÈjÈ vibhava~gato.
126. TasmÈ hi chandÈgamanaÑ, nappasaÑsanti paÓÉitÈ.

AduÔÔhacitto bhÈseyya, giraÑ saccupasaÑhitanti.
BharujÈtakaÑ4 tatiyaÑ.
214. PuÓÓanadÊjÈtaka (2-7-4)

127. PuÓÓaÑ nadiÑ yena ca peyyamÈhu,
JÈtaÑ yavaÑ yena ca guyhamÈhu.
D|raÑ gataÑ yena ca avhayanti,
So tyÈ’gato5 handa ca bhuÒja brÈhmaÓa.
128. Yato maÑ saratÊ rÈjÈ, vÈyasampi pahetave.

HaÑsÈ koÒcÈ may|rÈ ca6, asatÊyeva pÈpiyÈti.
PuÓÓanadÊjÈtakaÑ catutthaÑ.
______________________________________________________________
1. TvaÑ (Ka) 2. KururÈjÈti (Ka)
3. RaÔÔhena (Sa, I) 4. KurujÈtakaÑ (Ka)
5. TyÈbhato (SyÈ, Ka) paheÄigÈthÈbhÈvo manasi kÈtabbo.
6. HaÑsakoÒcamay|rÈnaÑ (Ka, ®ha-PÈÔhantaraÑ)
58 JÈtakapÈÄi

129. AvadhÊ vata attÈnaÑ, kacchapo byÈharaÑ giraÑ1.
SuggahÊtasmiÑ kaÔÔhasmiÑ, vÈcÈya sakiyÈ’vadhi.
130. Etampi disvÈ naravÊriyaseÔÔha, vÈcaÑ pamuÒce kusalaÑ nÈtivelaÑ.

Passasi bahubhÈÓena, kacchapaÑ byasanaÑ gatanti.
KacchapajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
216. MacchajÈtaka (2-7-6)

131. Na mÈ’yamaggi tapati, na s|lo sÈdhutacchito.
YaÒca maÑ maÒÒate macchÊ, aÒÒaÑ so ratiyÈ gato.
132. So maÑ dahati rÈgaggi, cittaÑ c|patapeti maÑ.

JÈlino muÒcathÈ’yirÈ maÑ, na kÈme haÒÒate kvacÊti.
MacchajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
217. SeggujÈtaka (2-7-7)

133. Sabbo loko attamano ahosi,
AkovidÈ gÈmadhammassa Seggu.
KomÈri ko nÈma2 tava’jja dhammo,
YaÑ tvaÑ gahitÈ pavane parodasi.
134. Yo dukkhaphuÔÔhÈya bhaveyya tÈÓaÑ,

So me pitÈ dubbhi vane karoti.
SÈ kassa kandÈmi vanassa majjhe,
Yo tÈyitÈ so sahasaÑ karotÊti.
SeggujÈtakaÑ sattamaÑ.
______________________________________________________________
1. Kacchapova pabyÈharaÑ (SyÈ), kacchapo so pabyÈharaÑ (Ka)
2. KomÈrikÈ nÈma (Ka), komÈriko nÈma (SyÈ, I)
2. DukanipÈta 59
218. K|ÔavÈÓijajÈtaka (2-7-8)

135. SaÔhassa sÈÔheyyamidaÑ sucintitaÑ,
PaccoÉÉitaÑ paÔik|Ôassa k|ÔaÑ.
PhÈlaÑ ce khÈdeyyuÑ1 m|sikÈ,
KasmÈ kumÈraÑ kulalÈ na2 hareyyuÑ.
136. K|Ôassa hi santi3 k|Ôak|ÔÈ,

Bhavati4 cÈpi nikatino nikatyÈ.
Dehi puttanaÔÔha phÈlanaÔÔhassa phÈlaÑ,
MÈ te puttamahÈsi phÈlanaÔÔhoti.
K|ÔavÈÓijajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
219. GarahitajÈtaka (2-7-9)

137. HiraÒÒaÑ me suvaÓÓaÑ me, esÈ rattiÑ divÈ kathÈ.
DummedhÈnaÑ manussÈnaÑ, ariyadhammaÑ apassataÑ.
138. Dve dve gahapatayo gehe, eko tattha amassuko.

Lambatthano veÓikato, atho a~kitakaÓÓako.
KÊto dhanena bahunÈ, so taÑ vitudate jananti.
GarahitajÈtakaÑ navamaÑ.
220. DhammadhajajÈtaka (2-7-10)

139. SukhaÑ jÊvitar|posi, raÔÔhÈ vivanamÈgato.
So ekako rukkham|le5, kapaÓo viya jhÈyasi.
140. SukhaÑ jÊvitar|posmi, raÔÔhÈ vivanamÈgato.

So ekako rukkham|le, kapaÓo viya jhÈyÈmi.
SataÑ dhammaÑ anussaran’ti.
DhammadhajajÈtakaÑ dasamaÑ.
BÊraÓathambhavaggo sattamo.
______________________________________________________________
1. AdeyyuÑ (SÊ, I) 2. No (SÊ, SyÈ, I) 3. SantÊdha (Ka)
4. Bhavanti (Ka) 5. AraÒÒasmiÑ (SÊ, SyÈ, I)
60 JÈtakapÈÄi
TassuddÈnaÑ
Atha bÊraÓathambhavaro ca naÔo,
BharurÈjavaruttamapuÓÓanadÊ.
BahubhÈÓi aggi pavane m|sikÈ,
Sahalambatthano kapaÓena dasÈti.
_____
8. KÈsÈvavagga
221. KÈsÈvajÈtaka (2-8-1)

141. * AnikkasÈvo kÈsÈvaÑ, yo vatthaÑ paridahissati1.
Apeto madasaccena, na so kÈsÈvamarahati.
142. * Yo ca vantakasÈva’ssa, sÊlesu susamÈhito.

Upeto damasaccena, sa ve kÈsÈvamarahatÊti.
KÈsÈvajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
222. C|ÄanandiyajÈtaka (2-8-2)

143. IdaÑ tadÈcariyavaco, pÈrÈsariyo yadabravi2.
MÈsu tvaÑ akari3 pÈpaÑ, yaÑ tvaÑ pacchÈ kataÑ tape.
144. YÈni karoti puriso, tÈni attani passati.

KalyÈÓakÈrÊ kalyÈÓaÑ, pÈpakÈrÊ ca pÈpakaÑ.
YÈdisaÑ vapate bÊjaÑ, tÈdisaÑ harate phalanti.
C|ÄanandiyajÈtakaÑ dutiyaÑ.
223. PuÔabhattajÈtaka (2-8-3)

145.Name namantassa bhaje bhajantaÑ,
KiccÈnukubbassa kareyya kiccaÑ.
NÈnatthakÈmassa kareyya atthaÑ,
Asambhajantampi na sambhajeyya.
______________________________________________________________
* Khu 1. 14; Khu 2. 342; upari 374 piÔÔhesupi. 1. Paridahessabhi (SÊ, I)
2. PorÈÓÈcariyobravi (Ka) 3. AkarÈ (SÊ, I)
2. DukanipÈta 61
146. Caje cajantaÑ vanathaÑ na kayirÈ,

Apetacittena na sambhajeyya.
Dijo dumaÑ khÊÓaphalanti ÒatvÈ,
AÒÒaÑ samekkheyya mahÈ hi lokoti.
PuÔabhattajÈtakaÑ tatiyaÑ.
224. * KumbhilajÈtaka (2-8-4)

147. Yasse’te caturo dhammÈ, vÈnarinda yathÈ tava.
SaccaÑ dhammo dhiti cÈgo, diÔÔhaÑ so ativattati.
148. Yassa ce’te na vijjanti, guÓÈ paramabhaddakÈ.

SaccaÑ dhammo dhiti cÈgo, diÔÔhaÑ so nÈtivattatÊti.
KumbhilajÈtakaÑ catutthaÑ.
225. KhantivaÓÓajÈtaka (2-8-5)

149. Atthi me puriso deva, sabbakiccesu byÈvaÔo1.
Tassa ceko’parÈdha’tthi, tattha tvaÑ kinti maÒÒasi.
150. AmhÈkampa’tthi puriso, ediso idha vijjati.

Dullabho a~gasampanno, khanti’rasmÈka ruccatÊti.
KhantivaÓÓajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
226. KosiyajÈtaka (2-8-6)

151. KÈle nikkhamanÈ sÈdhu, nÈkÈle sÈdhu nikkhamo.
AkÈlena hi nikkhamma, ekakampi bahujjano.
Na kiÒci atthaÑ joteti, dha~kasenÈva kosiyaÑ.
152. DhÊro ca vidhividhÈnaÒÒ|, paresaÑ vivarÈnug|.

SabbÈmitte vasÊkatvÈ, kosiyova sukhÊ siyÈti.
KosiyajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
* Khu 4. 413 piÔÔhepi. 1. VÈvaÔo (Ka)
62 JÈtakapÈÄi
227. G|thapÈÓajÈtaka (2-8-7)

153. S|ro s|rena sa~gamma, vikkantena pahÈrinÈ.
Ehi nÈga nivattassu, kiÑ nu bhÊto palÈyasi.
Passantu A~gamagadhÈ, mama tuyhaÒca vikkamaÑ.
154. Na taÑ pÈdÈ vadhissÈmi, na dantehi na soÓÉiyÈ.

MÊÄhena taÑ vadhissÈmi, p|ti haÒÒatu p|tinÈti.
G|thapÈÓajÈtakaÑ sattamaÑ.
228. KÈmanÊtajÈtaka (2-8-8)

155. Tayo giriÑ antaraÑ kÈmayÈmi,
PaÒcÈlÈ Kuruyo Kekake ca1.
TatuttariÑ2 brÈhmaÓa kÈmayÈmi,
Tikiccha maÑ brÈhmaÓa kÈmanÊtaÑ.
156. KaÓhÈhidaÔÔhassa karonti heke.

AmanussapaviÔÔhassa3 karonti paÓÉitÈ.
Na kÈmanÊtassa karoti koci,
Okkantasukkassa hi kÈ tikicchÈti.
KÈmanÊtajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
229. PalÈyitajÈtaka (2-8-9)

157. Gajaggameghehi hayaggamÈlibhi,
Rath|mijÈtehi sarÈbhivassebhi4.
TharuggahÈvaÔÔa5 daÄhappahÈribhi,
ParivÈritÈ TakkasilÈ samantato.
______________________________________________________________
1. Kurayo kekaye ca (SÊ) 2. TaduttariÑ (Ka)
3. Amanussavaddhassa (SÊ, I), amanussaviÔÔhassa (SyÈ)
4. SarÈbhivassabhi (SyÈ, SÊ-®Ôha), sarÈbhivassibhi (?) 5. DhanuggahÈvaÔÔa (Ka)
2. DukanipÈta 63
158. 1 AbhidhÈvatha c|padhÈvatha ca2,

VividhÈ vinÈditÈ3 vadantibhi.
Vattata’jja tumulo ghoso yathÈ,
VijjulatÈ jaladharassa gajjatoti1.
PalÈyitajÈtakaÑ navamaÑ.
230. DutiyapalÈyitajÈtaka (2-8-10)

159. DhajamaparimitaÑ anantapÈraÑ,
DuppasahaÑdha~kehi sÈgaraÑva4.
Girimiva anilena duppasayho5,
Duppasaho ahamajjatÈdisena.
160. MÈ bÈliyaÑ vilapi6 na hissa tÈdisaÑ,

ViÉayhase7 na hi labhase nisedhakaÑ.
Œsajjasi gajamiva ekacÈrinaÑ,
Yo taÑ padÈ naÄamiva pothayissatÊti.
DutiyapalÈyitajÈtakaÑ dasamaÑ.
KÈsÈvavaggo aÔÔhamo.
TassuddÈnaÑ
Varavattha vaco dumakhÊÓaphalaÑ,
CaturodhammavaraÑ purisuttama.
Dha~ka magadhÈ ca tayogirinÈma,
Gajaggavaro dhajavarena dasÈti.
______________________________________________________________
1-1. AbhidhÈvathÈ ca patathÈca, vividhavinaditÈ ca dantibhi. Vattatajja tumulo ghoso,
yathÈ vijjutÈ jaladharassa gajjatoti. (SÊ, I, Ka)
2. AbhidhÈvathÈ cuppatathÈ ca (SyÈ) 3. VinÈditattha (Ka)
4. SÈgaramiva (SÊ, SyÈ, I) 5. Duppasaho (SÊ, I, Ka)
6. Vippalapi (bah|su) 7. ViÄayhase (SÊ, I)
64 JÈtakapÈÄi
9. UpÈhanavagga
231. UpÈhanajÈtaka (2-9-1)

161. YathÈpi kÊtÈ purisassupÈhanÈ,
Sukhassa atthÈya dukhaÑ udabbahe.
GhammÈbhitattÈ thalasÈ papÊÄitÈ,
Tasseva pÈde purisassa khÈdare.
162. Evameva yo dukkulÊno anariyo,

TammÈka1 vijjaÒca sutaÒca Èdiya.
Tameva so tattha sutena khÈdati,
Anariyo vuccati dupÈhan|pamoti2.
UpÈhanajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
232. VÊÓÈguÓajÈtaka (2-9-2)

163. Ekacintito’yamattho, bÈlo apariÓÈyako.
Na hi khujjena vÈmena, bhoti sa~gantumarahasi.
164. Puris|sabhaÑ maÒÒamÈnÈ, ahaÑ khujjamakÈmayiÑ.

So’yaÑ saÑkuÔito seti, chinnatanti yathÈ viÓÈti3.
VÊÓÈguÓajÈtakaÑ dutiyaÑ.
233. VikaÓÓajÈtaka (2-9-3)

165. KÈmaÑ yahiÑ icchasi tena gaccha,
Viddhosi mammamhi4 vikaÓÓakena.
Hatosi bhattena suvÈditena5,
Lolo ca macche anubandhamÈno.
______________________________________________________________
1. TamhÈka (SÊ), tumhÈka (SyÈ, I) 2. PÈnad|pamoti (SÊ, I)
3. ThuÓÈti (SÊ) 4. Mamasmi (Ka) 5. SavÈditena (SÊ, SyÈ, I)
2. DukanipÈta 65
166. Evampi lokÈmisaÑ opatanto,

VihaÒÒatÊ cittavasÈnuvattÊ.
So haÒÒatÊ ÒÈtisakhÈna majjhe,
MacchÈnugo soriva suÑsumÈroti1.
VikaÓÓajÈtakaÑ tatiyaÑ.
234. AsitÈbh|jÈtaka (2-9-4)

167. Tvameva dÈni’makara2, yaÑ kÈmo byagamÈ tayi.
SoyaÑ appaÔisandhiko, kharachinnaÑva renukaÑ3.
168. AtricchaÑ4 atilobhena, atilobhamadena ca.

EvaÑ hÈyati atthamhÈ, ahaÑva AsitÈbhuyÈti.
AsitÈbh|jÈtakaÑ catutthaÑ.
235. VacchanakhajÈtaka (2-9-5)

169. SukhÈ gharÈ Vacchanakha, sahiraÒÒÈ sabhojanÈ.
Yattha bhutvÈ pivitvÈ ca, sayeyyÈtha anussuko.
170. GharÈ nÈ’nÊhamÈnassa, gharÈ nÈ’bhaÓato musÈ.

GharÈ nÈdinnadaÓÉassa, paresaÑ anikubbato5.
EvaÑ chiddaÑ durabhisambhavaÑ6, ko gharaÑ paÔipajjatÊti.
VacchanakhajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
236. BakajÈtaka (2-9-6)

171. Bhaddako vata’yaÑ pakkhÊ, dijo kumudasannibho.
V|pasantehi pakkhehi, mandamandova jhÈyati.

Amhe dijo na pÈleti, tena pakkhÊ na phandatÊti.
BakajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. SusumÈro (Ka) 2. Makari (SyÈ), makarÈ (Ka-SÊ)
3. RerukaÑ (SÊ, I) 4. AtricchÈ (SÊ, SyÈ, I)
5. Anikrubbato (Ka) 6. DurabhibhavaÑ (SÊ,I)
66 JÈtakapÈÄi
237. SÈketajÈtaka (2-9-7)

173. Ko nu kho BhagavÈ hetu, ekacce idha puggale.
AtÊva hadayaÑ nibbÈti, cittaÒcÈpi pasÊdati.
174. Pubbeva sannivÈsena, paccuppannahitena vÈ.

EvaÑ taÑ jÈyate pemaÑ, uppalaÑva yathodaketi.
SÈketajÈtakaÑ sattamaÑ.
238. EkapadajÈtaka (2-9-8)

175. I~gha ekapadaÑ tÈta, anekatthapadassitaÑ1.
KiÒci sa~gÈhikaÑ br|si, yena’tthe sÈdhayemase.
176. Dakkheyye’kapadaÑ tÈta, anekatthapadassitaÑ.

TaÒca sÊlena saÒÒuttaÑ, khantiyÈ upapÈditaÑ.
AlaÑ mitte sukhÈpetuÑ, amittÈnaÑ dukhÈya cÈti.
EkapadajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
239. HaritamaÓÉ|kajÈtaka (2-9-9)

177. ŒsÊvisampi maÑ2 santaÑ, paviÔÔhaÑ kuminÈmukhaÑ.
Ruccate haritÈmÈtÈ, yaÑ maÑ khÈdanti macchakÈ.
178. Vilumpateva puriso, yÈva’ssa upakappati.

YadÈ caÒÒe vilumpanti, so vilutto vilumpatÊti3.
HaritamaÓÉ|kajÈtakaÑ navamaÑ.
240. MahÈpi~galajÈtaka (2-9-10)

179. Sabbo jano hiÑsito Pi~galena.
TasmiÑ mate paccayÈ4 vedayanti.
Piyo nu te Èsi akaÓhanetto,
KasmÈ nu tvaÑ rodasi dvÈrapÈla.
______________________________________________________________
1. PadanissitaÑ (SÊ, I) 2. ŒsÊvisaÑ mamaÑ (SÊ, I)
3. ViluppatÊti (?) 4. PaccayaÑ (SÊ, SyÈ, I)
2. DukanipÈta 67
180. Na me piyo Èsi akaÓhanetto.

BhÈyÈmi paccÈgamanÈya tassa.
Ito gato hiÑseyya maccurÈjaÑ.
So hiÑsito Èneyya puna idha.
181. DaÉÉhÈ vÈhasahassehi, sitto ghaÔasatehi so.

ParikkhatÈ ca sÈ bh|mi, mÈ bhÈyi nÈgamissatÊti.
MahÈpi~galajÈtakaÑ dasamaÑ.
UpÈhanavaggo navamo.
TassuddÈnaÑ
VarupÈhana khujja vikaÓÓakako,
AsitÈbhuya paÒcamavacchanakho.
Dija pemavaruttama-ekapadaÑ,
KuminÈmukha pi~galakena dasÈti.
_____
10. Si~gÈlavagga
241. SabbadÈÔhijÈtaka (2-10-1)

182. Si~gÈlo mÈnathaddho ca, parivÈrena atthiko.
PÈpuÓi mahatiÑ bh|miÑ, rÈjÈsi sabbadÈÔhinaÑ.
183. Evameva manussesu, yo hoti parivÈravÈ.

So hi tattha mahÈ hoti, si~gÈlo viya dÈÔhinanti.
SabbadÈÔhijÈtakaÑ paÔhamaÑ.
242. SunakhajÈtaka (2-10-2)

184. BÈlo vatÈyaÑ sunakho, yo varattaÑ1 na khÈdati.
BandhanÈ ca pamuÒceyya, asito ca gharaÑ vaje.
______________________________________________________________
1. Yo ca yottaÑ (Ka)
68 JÈtakapÈÄi
185. AÔÔhitaÑ me manasmiÑ me, atho me hadaye kataÑ.

KÈlaÒca paÔika~khÈmi, yÈva passupat| jano1.
SunakhajÈtakaÑ dutiyaÑ.
243. GuttilajÈtaka (2-10-3)

186. SattatantiÑ sumadhuraÑ, rÈmaÓeyyaÑ avÈcayiÑ.
So maÑ ra~gamhi avheti, saraÓaÑ me hohi Kosiya.
187. AhaÑ taÑ saraÓaÑ samma2, ahamÈcariyap|jako.

Na taÑ jayissati sisso, sissamÈcariya jessasÊti.
GuttilajÈtakaÑ tatiyaÑ.
244. VigaticchajÈtaka (2-10-4)

188. YaÑ passati na taÑ icchati, yaÒca na passati taÑ kiri’cchati.
MaÒÒÈmi ciraÑ carissati, na hi taÑ lacchati yaÑ sa icchati.
189. YaÑ labhati na tena tussati, yaÑ ca pattheti laddhaÑ hÊÄeti.

IcchÈ hi anantagocarÈ, vigaticchÈna3 namo karomaseti.
Vigaticcha4 jÈtakaÑ catutthaÑ.
245. M|lapariyÈyajÈtaka (2-10-5)

190. KÈlo ghasati bh|tÈni, sabbÈneva saha’ttanÈ.
Yo ca kÈlaghaso bh|to, sa bh|tapacaniÑ paci.
191. Bah|ni narasÊsÈni, lomasÈni brahÈni ca.

GÊvÈsu paÔimukkÈni, kocideve’ttha kaÓÓavÈti.
M|lapariyÈyajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
246. BÈlovÈdajÈtaka (2-10-6)

192. HantvÈ chetvÈ5 vadhitvÈ ca, deti dÈnaÑ asaÒÒato.
EdisaÑ bhattaÑ bhuÒjamÈno, sa pÈpena upalippati6.
______________________________________________________________
1. Pasupabhujjano (SyÈ, Ka) 2. AhaÑ te saraÓaÑ homi (Khu 2. 39 VimÈna)
3. VÊticchÈnaÑ (SÊ, I) 4. VÊticcha (SÊ, I)
5. JhatvÈ (SÊ, I), ghatvÈ (SyÈ) 6. Sa pÈpamupalimpati (Ka)
2. DukanipÈta 69
193. PuttadÈrampi ce hantvÈ, deti dÈnaÑ asaÒÒato.

BhuÒjamÈnopi sappaÒÒo, na pÈpena upalippatÊti.
BÈlovÈdajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
247. PÈdaÒjalÊjÈtaka (2-10-7)

194. AddhÈ PÈdaÒjalÊ sabbe, paÒÒÈya atirocati.
TathÈ hi oÔÔhaÑ bhaÒjati, uttariÑ n|na passati.
195. NÈyaÑ dhammaÑ adhammaÑ vÈ, atthÈnatthaÒca bujjhati.

AÒÒatra oÔÔhanibbhogÈ, nÈyaÑ jÈnÈti kiÒcananti.
PÈdaÒjalÊjÈtakaÑ sattamaÑ.
248. KiÑsukopamajÈtaka (2-10-8)

196. Sabbehi kiÑsuko diÔÔho, kiÑnvettha vicikicchatha.
Na hi sabbesu ÔhÈnesu, sÈrathÊ paripucchito.
197. EvaÑ sabbehi ÒÈÓehi, yesaÑ dhammÈ ajÈnitÈ.

Te ve dhammesu ka~khanti, kiÑsukasmiÑva bhÈtaroti.
KiÑsukopamajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
249. SÈlakajÈtaka (2-10-9)

198. Ekaputtako bhavissasi,
TvaÒca no hessasi issaro kule.
Oroha dumasmÈ SÈlaka,
Ehi dÈni gharakaÑ vajemase.
199. Nanu maÑ suhadayoti1 maÒÒasi,

YaÒca maÑ hanasi veÄuyaÔÔhiyÈ.
Pakkambavane ramÈmase,
Gaccha tvaÑ gharakaÑ yathÈsukhanti.
SÈlakajÈtakaÑ navamaÑ.
______________________________________________________________
1. Nanu maÑ hadayeti (SÊ, I)
70 JÈtakapÈÄi
250. KapijÈtaka (2-10-10)

200. AyaÑ isÊ upasamasaÑyame rato,
Sa tiÔÔhati1 sisirabhayena aÔÔito.
Handa ayaÑ pavisatu’maÑ agÈrakaÑ,
Vinetu sÊtaÑ darathaÒca kevalaÑ.
201. NÈyaÑ isÊ upasamasaÑyame rato,

KapÊ ayaÑ dumavarasÈkhagocaro.
So d|sako rosako cÈpi jammo,
Sace’vaje’mampi2 d|seyyagÈranti3. (351)
KapijÈtakaÑ dasamaÑ.
Si~gÈlavaggo dasamo.
TassuddÈnaÑ
Atha rÈjÈ si~gÈlavaro sunakho,
TathÈ Kosiya icchati kÈlaghaso.
Atha dÈnavaro’ÔÔhapi sÈrathinÈ,
PunambavanaÒca sisirakapi dasÈti.
Atha vagguddÈnaÑ
DaÄaÒca vaggaÑ aparena SanthavaÑ,
KalyÈÓavaggÈ’sadiso ca R|hakaÑ.
NataÑdaÄha BÊraÓathambhakaÑ puna,
KÈsÈvupÈhana Si~gÈlakena dasÈti.
DukanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
______________________________________________________________
1. SantiÔÔhati (SÊ, I) 2. Sace + Èvaje + imampi. 3. D|saye gharanti (SÊ, SyÈ, I)
3. TikanipÈta
1. Sa~kappavagga
251. Sa~kapparÈgajÈtaka (3-1-1)

1. Sa~kapparÈgadhotena, vitakkanisitena ca.
NÈla~katena bhadrena1, usukÈrÈkatena ca2.
2. Na kaÓÓÈyatamuttena, nÈpi mor|pasevinÈ.

Tenamhi hadaye viddho, sabba~gaparidÈhinÈ.
3. ŒvedhaÒca na passÈmi, yato ruhira’massave.

YÈva ayoniso cittaÑ, sayaÑ me dukkha’mÈbhatanti.
Sa~kapparÈgajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
252. TilamuÔÔhijÈtaka (3-1-2)

4. AjjÈpi me taÑ manasi3, yaÑ maÑ tvaÑ tilamuÔÔhiyÈ.
BÈhÈya maÑ gahetvÈna, laÔÔhiyÈ anutÈÄayi.
5. Nanu jÊvite na ramasi, yenÈsi brÈhmaÓÈ’gato.

YaÑ maÑ bÈhÈ gahetvÈna, tikkhattuÑ anutÈÄayi.
6. Ariyo anariyaÑ kubbantaÑ4, yo daÓÉena nisedhati.

SÈsana taÑ na taÑ veraÑ, iti naÑ paÓÉitÈ vid|ti.
TilamuÔÔhijÈtakaÑ dutiyaÑ.
253. MaÓikaÓÔhajÈtaka (3-1-3)

7. * MamannapÈnaÑ vipulaÑ uÄÈraÑ,
UppajjatÊ’massa maÓissa hetu.
TaÑ te na dassaÑ atiyÈcakosi,
Na cÈpi te assama’mÈgamissaÑ.
______________________________________________________________
1. NevÈla~katabhadrena (SyÈ) 2. Na usukÈrakatena ca (SÊ, SyÈ, I)
3. Sarasi (Ka) 4. KubbÈnaÑ (SÊ, I), kubbaÑ (SyÈ)
* Vi 1. 221 piÔÔhepi.
72 JÈtakapÈÄi
8. Sus| yathÈ sakkharadhotapÈÓÊ,

TÈsesi maÑ selaÑ yÈcamÈno.
TaÑ te na dassaÑ atiyÈcakosi,
Na cÈpi te assama’mÈgamissaÑ.
9. Na taÑ yÈce yassa piyaÑ jigÊse1,

Desso hoti atiyÈcanÈya.
NÈgo maÓiÑ yÈcito brÈhmaÓena,
AdassanaÑyeva tada’jjhagamÈti.
MaÓikaÓÔhajÈtakaÑ tatiyaÑ.
254. KuÓÉakakucchisindhavajÈtaka (3-1-4)

10. BhutvÈ tiÓaparighÈsaÑ, bhutvÈ ÈcÈmakuÓÉakaÑ.
EtaÑ te bhojanaÑ Èsi, kasmÈ dÈni na bhuÒjasi.
11. Yattha posaÑ na jÈnanti, jÈtiyÈ vinayena vÈ.

BahuÑ2 tattha mahÈbrahme, api ÈcÈmakuÓÉakaÑ.
12. TvaÒca kho maÑ pajÈnÈsi, yÈdisÈ’yaÑ hayuttamo.

JÈnanto jÈna’mÈgamma, na te bhakkhÈmi kuÓÉakanti.
KuÓÉakakucchisindhavajÈtakaÑ catutthaÑ.
255. SukajÈtaka (3-1-5)

13. YÈva so mattamaÒÒÈsi, bhojanasmiÑ viha~gamo.
TÈva addhÈna’mÈpÈdi, mÈtaraÒca aposayi.
14. Yato ca kho bahutaraÑ, bhojanaÑ ajjhavÈhari3.

Tato tattheva saÑsÊdi, amattaÒÒ| hi so ahu.
15. TasmÈ mattaÒÒutÈ sÈdhu, bhojanasmiÑ agiddhatÈ4.

AmattaÒÒ| hi sÊdanti, mattaÒÒ| ca na sÊdareti.
SukajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. JigiÑse (SÊ, SyÈ, I) 2. Pah| (SÊ, I), pahuÑ (SyÈ, Ka)
3. AjjhupÈhari (SÊ, I) 4. AgiddhitÈ (SyÈ, Ka)
3. TikanipÈta 73
256. Jar|dapÈnajÈtaka (3-1-6)

16. Jar|dapÈnaÑ khaÓamÈnÈ, vÈÓijÈ udakatthikÈ.
AjjhagamuÑ ayasaÑ lohaÑ1, tipusÊsaÑ ca vÈÓijÈ.
RajataÑ jÈtar|paÒca, muttÈ veÄuriyÈ bah|.
17. Te ca tena asantuÔÔhÈ, bhiyyo bhiyyo akhÈÓisuÑ.

Te tatthÈ’sÊviso2 ghoro, tejassÊ tejasÈ hani.
18. TasmÈ khaÓe nÈtikhaÓe, atikhÈtaÑ3 hi pÈpakaÑ.

KhÈtena ca4 dhanaÑ laddhaÑ, atikhÈtena5 nÈsitanti.
Jar|dapÈnajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
257. GÈmaÓicandajÈtaka (3-1-7)

19. NÈyaÑ gharÈnaÑ kusalo, lolo ayaÑ valÊmukho.
KataÑ kataÑ kho d|seyya, evaÑdhamma’midaÑ kulaÑ.
20. NayidaÑ cittavato lomaÑ, nÈyaÑ assÈsiko migo.

SiÔÔhaÑ6 me Janasandhena, nÈyaÑ kiÒci vijÈnati.
21. Na mÈtaraÑ pitaraÑ vÈ, bhÈtaraÑ bhaginiÑ sakaÑ.

Bhareyya tÈdiso poso, siÔÔhaÑ dasarathena meti.
GÈmaÓicanda7 jÈtakaÑ sattamaÑ.
258. MandhÈtujÈtaka (3-1-8)

22. YÈvatÈ candimas|riyÈ, pariharanti disÈ bhanti virocanÈ8.
Sabbeva dÈsÈ MandhÈtu, ye pÈÓÈ pathavissitÈ9.
23. Na kahÈpaÓavassena, titti kÈmesu vijjati.

AppassÈdÈ dukhÈ kÈmÈ, iti viÒÒÈya paÓÉito.
______________________________________________________________
1. AjjhagaÑsu ayolohaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. Tattha ÈsÊviso (Ka), tatthapÈsÊviso (SyÈ)
3. AtikhaÓaÑ (Ka) 4. KhaÓena ca (Ka), khaÓanena (SyÈ)
5. AtikhaÓena (Ka) 6. SatthaÑ (SÊ, SyÈ, I)
7. GÈmaÓicaÓÉa (SÊ, I) 8. VirocamÈnÈ (Ka)
9. PaÔhavinissitÈ (SÊ, I), paÔhavissitÈ (SyÈ)
74 JÈtakapÈÄi
24. Api dibbesu kÈmesu, ratiÑ so nÈdhigacchati.

TaÓhakkhayarato hoti, SammÈsambuddhasÈvakoti.
MandhÈtujÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
259. TirÊÔavacchajÈtaka (3-1-9)

25. Nayimassa vijjÈmaya’matthi kiÒci,
Na bandhavo no pana te sahÈyo.
Atha kena vaÓÓena TirÊÔavaccho1,
TedaÓÉiko bhuÒjati aggapiÓÉaÑ.
26. ŒpÈsu2 me yuddhaparÈjitassa,

Ekassa katvÈ vivanasmi ghore.
PasÈrayÊ kicchagatassa pÈÓiÑ,
Ten|datÈriÑ dukhasaÑpareto.
27. Etassa kiccena idhÈnupatto,

VesÈyino visayÈ jÊvaloke.
LÈbhÈraho tÈta TirÊÔavaccho,
Detha’ssa bhogaÑ yajathaÒca3 yaÒÒanti.
TirÊÔavacchajÈtakaÑ navamaÑ.
260. D|tajÈtaka (3-1-10)

28. YassatthÈ d|ramÈyanti, amittamapi yÈcituÑ.
Tass|darassahaÑ d|to, mÈ me kujjha4 rathesabha.
29. Yassa divÈ ca ratto ca, vasamÈyanti mÈÓavÈ.

Tass|darassahaÑ d|to, mÈ me kujjha4 rathesabha.
______________________________________________________________
1. TirÊÔivaccho (SyÈ, Ka) 2. ŒvÈsu (Ka)
3. YajataÒca (SÊ, I), yajitaÒca (SyÈ) 4. Kujjhi (SÊ, I)
3. TikanipÈta 75
30. DadÈmi te brÈhmaÓa rohiÓÊnaÑ,

GavaÑ sahassaÑ saha pu~gavena.
D|to hi d|tassa kathaÑ na dajjaÑ,
Mayampi tasseva bhavÈma d|tÈti.
D|tajÈtakaÑ dasamaÑ.
Sa~kappavaggo paÔhamo.
TassuddÈnaÑ
UsukÈravaro tilamuÔÔhi maÓi,
HayarÈja viha~gama Èsiviso.
Janasandha kahÈpaÓavassa puna,
TiriÔaÑ puna d|tavarena dasÈti.
_____
2. Padumavagga
261. PadumajÈtaka (3-2-1)

31. YathÈ kesÈ ca mass| ca, chinnaÑ chinnaÑ vir|hati.
EvaÑ r|hatu te nÈsÈ, padumaÑ dehi yÈcito.
32. YathÈ SÈradikaÑ bÊjaÑ, khette vuttaÑ vir|hati.

EvaÑ r|hatu te nÈsÈ, padumaÑ dehi yÈcito.
33. Ubhopi palapante’te1, api paddhÈni dassati.

VajjuÑ vÈ te na vÈ vajjuÑ, natthi nÈsÈya r|hanÈ.
Dehi samma padumÈni, ahaÑ yÈcÈmi yÈcitoti.
PadumajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
262. MudupÈÓijÈtaka (3-2-2)

34. PÈÓi ce muduko cassa, nÈgo cassa sukÈrito.
AndhakÈro ca vasseyya, atha n|na tadÈ siyÈ.
______________________________________________________________
1. Vilapantete (SyÈ, Ka)
76 JÈtakapÈÄi
35. AnalÈ mudusambhÈsÈ, dupp|rÈ tÈ1 nadÊsamÈ.

SÊdanti naÑ viditvÈna, ÈrakÈ parivajjaye.
36. YaÑ etÈ upasevanti, chandasÈ vÈ dhanena vÈ.

JÈtavedova saÑ ÔhÈnaÑ, khippaÑ anudahanti nanti.
MudupÈÓijÈtakaÑ dutiyaÑ.
263. C|ÄapalobhanajÈtaka (3-2-3)

37. AbhijjamÈne vÈrismiÑ, sayaÑ2 Ègamma iddhiyÈ.
MissÊbhÈvi’tthiyÈ gantvÈ, saÑsÊdasi3 mahaÓÓave.
38. ŒvaÔÔanÊ mahÈmÈyÈ, brahmacariyavikopanÈ.


JÈtavedova saÑ ÔhÈnaÑ, khippaÑ anudahanti nanti.
C|Äapalobhana4 jÈtakaÑ tatiyaÑ.
264. MahÈpanÈdajÈtaka (3-2-4)

40. PanÈdo nÈma so rÈjÈ, yassa y|po suvaÓÓayo.
TiriyaÑ soÄasubbedho5, uddhamÈhu6 sahassadhÈ.
41. SahassakaÓÉo satageÓÉu7, dhajÈlu haritÈmayo.

AnaccuÑ tattha gandhabbÈ, cha sahassÈni sattadhÈ.
42. EvametaÑ8 tadÈ Èsi, yathÈ bhÈsasi Bhaddaji.

Sakko ahaÑ tadÈ ÈsiÑ, veyyÈvaccakaro tavÈti.
MahÈpanÈdajÈtakaÑ catutthaÑ.
______________________________________________________________
1. Dupp|rattÈ (Ka) 2. AyaÑ (Ka) 3. SaÑsÊdati (Ka)
4. Cullapalobhana (SÊ, SyÈ,I) 5. SoÄasapabbedho (SÊ, I) 6. UccamÈhu (SÊ, SyÈ, I)
7. Satabhedo (SÊ, I), satabheÓÉu (SÊ-Nisya) 8. Evameva (Ka)
3. TikanipÈta 77
265. KhurappajÈtaka (3-2-5)

43. DisvÈ khurappe dhanuveganunne,
Khagge gahÊte tikhiÓe teladhote.
TasmiÑ bhayasmiÑ maraÓe viy|Ähe,
KasmÈ nu te nÈhu chambhitattaÑ.
44. DisvÈ khurappe dhanuveganunne,

Khagge gahÊte tikhiÓe teladhote.
TasmiÑ bhayasmiÑ maraÓe viy|Ähe,
VedaÑ alatthaÑ vipulaÑ uÄÈraÑ.
45. So vedajÈto ajjhabhaviÑ amitte,

Pubbeva me jÊvita’mÈsi cattaÑ.
Na hi jÊvite ÈlayaÑ kubbamÈno,
S|ro kayirÈ s|rakiccaÑ kadÈcÊti.
KhurappajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
266. VÈtaggasindhavajÈtaka (3-2-6)

46. YenÈsi kisiyÈ paÓÉu, yena bhattaÑ na ruccati.
AyaÑ so Ègato bhattÈ1, kasmÈ dÈni palÈyasi.
47. Sace2 panÈ’dikeneva, santhavo nÈma jÈyati.

Yaso hÈyati itthÊnaÑ, tasmÈ tÈta palÈya’haÑ3.
48. YassassinaÑ kule jÈtaÑ, ÈgataÑ yÈ na icchati.

Socati cirarattÈya, VÈtaggamiva BhaddalÊti4.
VÈtaggasindhavajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. TÈto (SÊ, SyÈ, I) 2. Na kho (SyÈ, Ka)
3. PalÈyihaÑ (SyÈ), palÈyitaÑ (Ka) 4. KundalÊti (SÊ, I), gadrabhÊti (SyÈ)
78 JÈtakapÈÄi
267. KakkaÔakajÈtaka (3-2-7)

49. Si~gÊmigo Èyatacakkhunetto,
AÔÔhittaco vÈrisayo alomo.
TenÈ’bhibh|to kapaÓaÑ rudÈmi,
MÈ heva maÑ pÈÓasamaÑ jaheyya1.
50. Ayya na taÑ jahissÈmi, kuÒjaraÑ saÔÔhihÈyanaÑ2.

PathabyÈ cÈturantÈya, suppiyo hosi me tuvaÑ.
51. Ye kuÄÊrÈ samuddasmiÑ, Ga~gÈya YamunÈya3 ca.

TesaÑ tvaÑ vÈrijo seÔÔho, muÒca rodantiyÈ patinti.
KakkaÔaka4 jÈtakaÑ sattamaÑ.
268. ŒrÈmad|sakajÈtaka (3-2-8)

52. Yo ve sabbasametÈnaÑ, ahuvÈ seÔÔhasammato.
TassÈyaÑ edisÊ paÒÒÈ, kimeva itarÈ pajÈ.
53. Evameva tuvaÑ brahme, anaÒÒÈya vinindasi.

KathaÑ m|laÑ adisvÈna5, rukkhaÑ jaÒÒÈ patiÔÔhitaÑ.
54. NÈhaÑ tumhe vinindÈmi, ye caÒÒe vÈnarÈ vane.

Vissasenova gÈrayho, yassatthÈ rukkharopakÈti.
ŒrÈmad|sakajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
269. SujÈtajÈtaka (3-2-9)

55. Na hi vaÓÓena sampannÈ, maÒjukÈ piyadassanÈ.
KharavÈcÈ piyÈ hoti, asmiÑ loke paramhi ca.
56. Nanu passasimaÑ kÈÄiÑ, dubbaÓÓaÑ tilakÈhataÑ.

KokilaÑ saÓhavÈcena, bah|naÑ pÈÓinaÑ piyaÑ.
______________________________________________________________
1. JaheyyÈ (I) jahÈ’yye (?) 2. KuÒjara saÔÔhihÈyana (SÊ, I)
3. NammadÈya (SÊ, I) 4. KuÄÊra (Ka)
5. KathaÑ hi m|laÑ adisvÈ (SyÈ, I)
3. TikanipÈta 79
57. TasmÈ sakhilavÈcassa, mantabhÈÓÊ anuddhato.

AtthaÑ dhammaÒca dÊpeti, madhuraÑ tassa bhÈsitanti.
SujÈtajÈtakaÑ navamaÑ.
270. Ul|kajÈtaka (3-2-10)

58. Sabbehi kira ÒÈtÊhi, kosiyo issaro kato.
Sace ÒÈtÊhi anuÒÒÈto1, bhaÓeyyÈhaÑ ekavÈcikaÑ.
59. BhaÓa samma anuÒÒÈto, atthaÑ dhammaÒca kevalaÑ.

Santi hi daharÈ pakkhÊ, paÒÒavanto jutindharÈ.
60. Na me ruccati bhaddaÑ vo2, ul|kassÈ’bhisecanaÑ.

Akkuddhassa mukhaÑ passa, kathaÑ kuddho karissatÊti.
Ul|kajÈtakaÑ dasamaÑ.
Padumavaggo dutiyo.
TassuddÈnaÑ
Padumuttama nÈgasirivhayano,
Sa-mahaÓÓava y|pa khurappavaro.
Atha BhaddalÊ kuÒjara rukkha puna,
KharavÈca ul|kavarena dasÈti.
_____
3. UdapÈnavagga
271. UdapÈnad|sakajÈkaka (3-3-1)

61. ŒraÒÒikassa isino, cirarattatapassino.
KicchÈkataÑ udapÈnaÑ, kathaÑ samma avÈhayi3.
62. Esa dhammo si~gÈlÈnaÑ, yaÑ pitvÈ ohadÈmase.

PitupitÈmahaÑ dhammo, na taÑ4 ujjhÈtu’marahasi.
______________________________________________________________
1. ©ÈtÊhanuÒÒÈto (SÊ, I) 2. Bhadante (Ka)
3. AvÈhasi (Ka), apÈhasi (SyÈ) 4. Na naÑ (SÊ, I)
80 JÈtakapÈÄi
63. YesaÑ vo ediso dhammo, adhammo pana kÊdiso.

MÈ vo dhammaÑ adhammaÑ vÈ, addasÈma kudÈcananti.
UdapÈnad|sakajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
272. ByagghajÈtaka (3-3-2)

64. Yena mittena saÑsaggÈ, yogakkhemo vihiyyati.
Pubbeva’jjhÈbhavaÑ tassa, rakkhe akkhÊva paÓÉito.
65. Yena mittena saÑsaggo, yogakkhemo pavaÉÉhati.

Kareyya’ttasamaÑ vuttiÑ, sabbakiccesu paÓÉito.
66. Etha byagghÈ nivattavho, paccupetha1 mahÈvanaÑ.

MÈ vanaÑ chindi nibyagghaÑ, byagghÈ mÈhesu nibbanÈti.
ByagghajÈtakaÑ dutiyaÑ.

67. Ko nu uddhitabhattova2, p|rahatthova brÈhmaÓo.
KahaÑ nu bhikkhaÑ acari, kaÑ saddhaÑ upasa~kami.
68. AhaÑ kapi’smi dummedho, anÈmÈsÈni ÈmasiÑ.

TvaÑ maÑ mocaya bhaddaÑ te, mitto gaccheyya pabbataÑ.
69. KacchapÈ KassapÈ honti, KoÓÉaÒÒÈ honti makkaÔÈ.

MuÒca Kassapa KoÓÉaÒÒaÑ, kataÑ3 methunakaÑ tayÈti.
KacchapajÈtakaÑ tatiyaÑ.
274. LolajÈtaka (3-3-4)

70. KÈ’yaÑ balÈkÈ sikhinÊ, corÊ la~ghipitÈmahÈ.
OraÑ balÈke Ègaccha, caÓÉo me vÈyaso sakhÈ.
71. NÈhaÑ balÈkÈ sikhinÊ, ahaÑ lolosmi vÈyaso.

AkatvÈ vacanaÑ tuyhaÑ, passa l|nosmi Ègato.
______________________________________________________________
1. Paccametha (SÊ, I) 2. Udditabhattova (SÊ), vaÉÉhitabhattova (SyÈ)
3. KathaÑ (Ka)
3. TikanipÈta 81
72. PunapÈ’pajjasÊ samma, sÊlaÑ hi tava tÈdisaÑ.

Na hi mÈnusakÈ bhogÈ, subhuÒjÈ honti pakkhinÈti.
LolajÈtakaÑ catutthaÑ.
275. RucirajÈtaka (3-3-5)

73. KÈ’yaÑ balÈkÈ rucirÈ, kÈkanÊÄasmi’macchati.
CaÓÉo kÈko sakhÈ mayhaÑ, yassa1 cetaÑ kulÈvakaÑ.
74. Nanu maÑ samma jÈnÈsi, dija sÈmÈkabhojana.

AkatvÈ vacanaÑ tuyhaÑ, passa l|nosmi Ègato.

Na hi mÈnusakÈ bhogÈ, subhuÒjÈ honti pakkhinÈti.
RucirajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
276. GarudhammajÈtaka (3-3-6)

76. Tava saddhaÒca sÊlaÒca, viditvÈna janÈdhipa.
VaÓÓaÑ AÒjanavaÓÓena, KÈli~gasmiÑ nimimhase2.
77. AnnabhaccÈ ca’bhaccÈ ca, yo’dha uddissa gacchati.

Sabbe te appaÔikkhippÈ, pubbÈcariyavaco idaÑ.
78. DadÈmi vo brÈhmaÓÈ nÈga’metaÑ,

RÈjÈrahaÑ rÈjabhoggaÑ yasassinaÑ.
Ala~kataÑ hemajÈlÈbhichannaÑ,
SasÈrathiÑ gacchatha yenakÈmanti.
GarudhammajÈtakaÑ3 chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. Tassa (SÊ, I) 2. Vinimhase (SyÈ), vanimhase (Ka)
3. KurudhammajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I)
82 JÈtakapÈÄi
277. RomakajÈtaka (3-3-7)

79. VassÈni paÒÒÈsa samÈdhikÈni,
Vasimha selassa guhÈya romaka.
Asa~kamÈnÈ abhinibbutattÈ1,
Hatthatta2 mÈyanti mama’ÓÉajÈ pure.
80. Te dÈni vakka~ga kimattha’mussukÈ,

Bhajanti aÒÒaÑ girikandaraÑ dijÈ.
Na n|na maÒÒanti mamaÑ yathÈ pure,
CirappavutthÈ atha vÈ na te ime.
81. JÈnÈma taÑ na mayaÑ sampam|ÄhÈ3,

Soyeva tvaÑ te maya’masma nÈ’ÒÒe.
CittaÒca te asmiÑ jane paduÔÔhaÑ,
ŒjÊvikÈ4 tena tamuttasÈmÈti.
RomakajÈtakaÑ sattamaÑ.
278. MahiÑsarÈjajÈtaka (3-3-8)

82. Kimattha5 mabhisandhÈya, lahucittassa dubbhino6
SabbakÈmadadasseva7, imaÑ dukkhaÑ titikkhasi.
83. Si~gena nihanÈhe’taÑ, padasÈ ca adhiÔÔhaha.

Bhiyyo8 bÈlÈ pakujjheyyuÑ, no cassa paÔisedhako.
84. MamevÈyaÑ maÒÒamÈno, aÒÒepevaÑ9 karissati.

Te naÑ tattha vadhissanti, sÈ me mutti bhavissatÊti.
MahiÑsarÈjajÈtakaÑ10 aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. AbhinibbutacittÈ (SyÈ, Ka) 2. Hatthattha (SyÈ)
3. Na maya’masma m|ÄhÈ (SÊ, I) 4. ŒjÊvaka (SÊ, SyÈ), ÈjÊvika (I)
5. Kamattha (SÊ, I) 6. D|bhino (SÊ, I)
7. Duhasseva (SÊ, SyÈ, I), rahasseva (Ka) 8. BhÊyo (SÊ)
9. AÒÒampevaÑ (SÊ, SyÈ, I) 10. MahisajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I)
3. TikanipÈta 83
279. SatapattajÈtaka (3-3-9)

85. YathÈ mÈÓavako panthe, si~gÈliÑ vanagocariÑ.
AtthakÈmaÑ pavedentiÑ1, anatthakÈmÈti maÒÒati.
AnatthakÈmaÑ satapattaÑ, atthakÈmoti maÒÒati.
86. Evameva idhekacco, puggalo hoti tÈdiso.

Hitehi vacanaÑ vutto, paÔigaÓhÈti vÈmato.
87. Ye ca kho naÑ pasaÑsanti, bhayÈ ukkaÑsayanti vÈ2.

TaÒhi so maÒÒate mittaÑ, satapattaÑva mÈÓavoti.
SatapattajÈtakaÑ navamaÑ.
280. PuÔad|sakajÈtaka (3-3-10)

88. AddhÈ hi n|na migarÈjÈ, puÔakammassa kovido.
TathÈ hi puÔaÑ d|seti, aÒÒaÑ n|na karissati.
89. Na me mÈtÈ vÈ pitÈ vÈ, puÔakammassa kovido.

KataÑ kataÑ kho d|sema, evaÑ dhammamidaÑ kulaÑ.
90. YesaÑ vo ediso dhammo, adhammo pana kÊdiso.

MÈ vo dhammaÑ adhammaÑ vÈ, addasÈma kudÈcananti.
PuÔad|sakajÈtakaÑ dasamaÑ.
UdapÈnavaggo3 tatiyo.
TassuddÈnaÑ
UdapÈnavaraÑ vanabyaggha kapi,
SikhinÊ ca balÈka ruciravaro.
SujanÈdhipa romaka d|sa puna,
Satapattavaro puÔakamma dasÈti.
______________________________________________________________
1. PavadantiÑ (I) 2. Ca (SÊ, I) 3. AraÒÒavaggo (SÊ, I, Ka)
84 JÈtakapÈÄi
4. Abbhantaravagga
281. AbbhantarajÈtaka (3-4-1)

91. Abbhantaro nÈma dumo, yassa dibyamidaÑ phalaÑ.
BhutvÈ dohaÄinÊ nÈrÊ, cakkavattiÑ vijÈyati.
92. Tvampi1 bhadde mahesÊsi, sÈ cÈpi2 patino piyÈ.

Œharissati te rÈjÈ, idaÑ abbhantaraÑ phalaÑ.
93. Bhatturatthe parakkanto, yaÑ ÔhÈnamadhigacchati.

S|ro attapariccÈgÊ, labhamÈno bhavÈmahanti.
AbbhantarajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
282. SeyyajÈtaka (3-4-2)

94. SeyyaÑso seyyaso hoti, yo seyyamupasevati.
Ekena sandhiÑ katvÈna, sataÑ vajjhe3 amocayiÑ.
95. 4 TasmÈ sabbena lokena, sandhiÑ katvÈna ekato5.

Pecca saggaÑ nigaccheyya4, idaÑ suÓÈtha KÈsiyÈ6.
96. IdaÑ vatvÈ mahÈrÈjÈ, KaÑso BÈrÈÓasiggaho.

DhanuÑ kaÓÉaÒca7 nikkhippa, saÑyamaÑ ajjhupÈgamÊti.
SeyyajÈtakaÑ dutiyaÑ.
283. VaÉÉhakÊs|karajÈtaka (3-4-3)

97. VaraÑ varaÑ tvaÑ nihanaÑ pure cari,
AsmiÑ padese abhibhuyya s|kare.
So dÈni eko byapagamma jhÈyasi.
BalaÑ nu te byaggha na ca’jja vijjati.
______________________________________________________________
1. TvaÒca (SÊ, I), tvaÑ hi (Ka) 2. CÈsi (SÊ, I) 3. Macce (Ka), bajjhe (Ka-®Ôha)
4-4. KasmÈ -pa- saggaÑ na gaccheyya (katthaci) 5. Ekako (SÊ, SyÈ, I)
6. KÈsayo (SÊ, I) 7. T|ÓiÒca (SÊ, I)
3. TikanipÈta 85
98. Ime sudaÑ1 yanti disodisaÑ pure,

BhayaÔÔitÈ leÓagavesino puth|.
Te dÈni sa~gamma vasanti ekato,
Yattha’ÔÔhitÈ duppasaha’jja’me2 mayÈ.
99. Namatthu saÑghÈna samÈgatÈnaÑ,

DisvÈ sayaÑ sakhya vadÈmi abbhutaÑ.
ByagghaÑ migÈ yattha jiniÑsu dÈÔhino,
SÈmaggiyÈ dÈÔhabalesu muccareti.
VaÉÉhakÊs|karajÈtakaÑ tatiyaÑ.
284. SirijÈtaka (3-4-4)

100. YaÑ ussukÈ saÑgharanti, alakkhikÈ bahuÑ dhanaÑ.
Sippavanto asippÈ ca, lakkhivÈ tÈni bhuÒjati.
101. Sabbattha katapuÒÒassa, aticca’ÒÒeva pÈÓino.

Uppajjanti bah| bhogÈ, appa’nÈyatanesupi.
102. KukkuÔo3 maÓayo daÓÉo, thiyo ca puÒÒalakkhaÓÈ.

Uppajjanti apÈpassa, katapuÒÒassa jantunoti.
SirijÈtakaÑ catutthaÑ.
285. MaÓis|karajÈtaka (3-4-5)

103. DariyÈ satta vassÈni, tiÑsamattÈ vasÈmase.
HaÒÒÈma4 maÓino ÈbhaÑ, iti no mantanaÑ ahu.
104. YÈvatÈ maÓiÑ ghaÑsÈma5, bhiyyo vodÈyate maÓi.

IdaÒca dÈni pucchÈma, kiÑ kiccaÑ idha maÒÒasi.
105. AyaÑ maÓi veÄuriyo, akÈco vimalo6 subho.

NÈ’ssa sakkÈ siriÑ hantuÑ, apakkamatha s|karÈti.
MaÓis|kara7 jÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. Imassu tÈ (SyÈ, Ka) 2. Duppasahajjime (SyÈ)
3. KukkuÔa (SÊ, I), kukkuÔÈ (SÊ-Nissaya, SaddanÊti)
4. HaÒchema (SÊ, I), haÒchÈma (?) 5. YÈva yÈva nighaÑsÈma (SÊ, I)
6. Vipulo (Ka) 7. MaÓighaÑsa (Ka)
86 JÈtakapÈÄi
286. SÈl|kajÈtaka (3-4-6)

106. MÈ sÈl|kassa pihayi, ÈturannÈni bhuÒjati.
Appossukko bhusaÑ khÈda, etaÑ dÊghÈyulakkhaÓaÑ.
107. IdÈni so idhÈgantvÈ, atithÊ yuttasevako.

Atha dakkhasi sÈl|kaÑ, sayantaÑ musaluttaraÑ.
108. VikantaÑ1 s|karaÑ disvÈ, sayantaÑ musaluttaraÑ.

JaraggavÈ vicintesuÑ, varamhÈkaÑ bhusÈmivÈti.
SÈl|kajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
287. LÈbhagarahajÈtaka (3-4-7)

109. NÈnummatto nÈpisuÓo, nÈnaÔo nÈkut|halo.
M|Ähesu labhate lÈbhaÑ, esÈ te anusÈsanÊ.
110. Dhiratthu taÑ yasalÈbhaÑ, dhanalÈbhaÒca brÈhmaÓa.

YÈ vutti vinipÈtena, adhammacaraÓena2 vÈ.
111. Api ce pattamÈdÈya, anagÈro paribbaje.

EsÈva jÊvikÈ seyyo3, yÈ cÈ’dhammena esanÈti.
LÈbhagarahajÈtakaÑ sattamaÑ.
288. MacchuddÈnajÈtaka (3-4-8)

112. Agghanti macchÈ adhikaÑ sahassaÑ,
Na so atthi yo imaÑ saddaheyya.
MayhaÒca assu idha satta mÈsÈ,
Ahampi taÑ macchuddÈnaÑ kiÓeyyaÑ.
113. MacchÈnaÑ bhojanaÑ datvÈ, mama dakkhiÓamÈdisi.

TaÑ dakkhiÓaÑ sarantiyÈ, kataÑ apacitiÑ tayÈ.
______________________________________________________________
1. VikattaÑ (SÊ), vikantiyamÈnaÑ chindiyamÈnaÑti attho.
2. AdhammacariyÈya (SÊ, SyÈ) 3. SeyyÈ (SÊ, SyÈ, I)
3. TikanipÈta 87
114. PaduÔÔhacittassa na phÈti hoti,

Na cÈpi taÑ1 devatÈ p|jayanti.
Yo bhÈtaraÑ pettikaÑ sÈpateyyaÑ,
AvaÒcayÊ dukkaÔakammakÈrÊti.
MacchuddÈnajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
289. NÈnÈchandajÈtaka (3-4-9)

115. NÈnÈchandÈ mahÈrÈja, ekÈgÈre vasÈmase.
AhaÑ gÈmavaraÑ icche, brÈhmaÓÊ ca gavaÑ sataÑ.
116. Putto ca ÈjaÒÒarathaÑ, kaÒÒÈ ca maÓikuÓÉalaÑ.

YÈ ce’sÈ PuÓÓikÈ jammÊ, udukkhalaÑ’bhika~khati.
117. BrÈhmaÓassa gÈmavaraÑ, brÈhmaÓiyÈ gavaÑ sataÑ.

Puttassa ÈjaÒÒarathaÑ, kaÒÒÈya maÓikuÓÉalaÑ.
YaÒcetaÑ PuÓÓikaÑ jammiÑ, paÔipÈdethu’dukkhalanti.
NÈnÈchandajÈtakaÑ navamaÑ.
290. SÊlavÊmaÑsakajÈtaka (3-4-10)

Passa ghoraviso nÈgo, sÊlavÈti na haÒÒati.
119. SohaÑ sÊlaÑ samÈdissaÑ, loke anumataÑ sivaÑ.

AriyavuttisamÈcÈro, yena vuccati sÊlavÈ.
120. ©ÈtÊnaÒca piyo hoti, mittesu ca virocati.

KÈyassa bhedÈ sugatiÑ, upapajjati sÊlavÈti.
SÊlavÊmaÑsakajÈtakaÑ dasamaÑ.
Abbhantaravaggo catuttho.
______________________________________________________________
1. NaÑ (SÊ, SyÈ)
88 JÈtakapÈÄi
TassuddÈnaÑ
Duma kaÑsavaruttamabyagghamigÈ,
MaÓayo maÓi sÈlukamavhayano.
AnusÈsaniyopi ca macchavaro,
MaÓikuÓÉalakena kirena dasÈti.
_____
5. Kumbhavagga
291. SurÈghaÔajÈtaka (3-5-1)

121. SabbakÈmadadaÑ kumbhaÑ, kuÔaÑ laddhÈna dhuttako.
YÈva naÑ anupÈleti, tÈva so sukhamedhati.
122. YadÈ matto ca ditto ca, pamÈdÈ kumbha’mabbhidÈ.

TadÈ naggo ca pottho ca, pacchÈ bÈlo vihaÒÒati.
123. Evameva yo dhanaÑ laddhÈ, pamatto1 paribhuÒjati.

PacchÈ tappati dummedho, kuÔaÑ bhitvÈva2 dhuttakoti.
SurÈghaÔa3 jÈtakaÑ paÔhamaÑ.
292. SupattajÈtaka (3-5-2)

124. BÈrÈÓasyaÑ4 mahÈrÈja, kÈkarÈjÈ nivÈsako5.
AsÊtiyÈ sahassehi, Supatto parivÈrito.
125. Tassa dohaÄinÊ bhariyÈ, SuphassÈ bhakkhitumicchati6.

RaÒÒo mahÈnase pakkaÑ, paccagghaÑ rÈjabhojanaÑ.
126. TesÈhaÑ pahito d|to, raÒÒo camhi idhÈgato.

Bhattu apacitiÑ kummi, nÈsÈya’makaraÑ7 vaÓanti.
SupattajÈtakaÑ dutiyaÑ.
______________________________________________________________
1. AmattÈ (SÊ), amatto (I) 2. KuÔaÑ bhinnova (SÊ, I), kuÔabhinnova (?)
3. BhadraghaÔa (SÊ, I), bhadraghaÔabhedaka (SyÈ)
4. BÈrÈÓassaÑ (SÊ, I) 5. NivÈsiko (SÊ, I)
6. Macchamicchati (SÊ, I) 7. MakariÑ (SÊ-Nissaya)
3. TikanipÈta 89
293. KÈyanibbindajÈtaka (3-5-3)

127. PhuÔÔhassa me aÒÒatarena byÈdhinÈ,
Rogena bÈÄhaÑ dukhitassa ruppato.
Parisussati khippamidaÑ kaÄevaraÑ,
PupphaÑ yathÈ paÑsuni Ètape kataÑ.
128. AjaÒÒaÑ jaÒÒasa~khÈtaÑ, asuciÑ sucisammataÑ.

NÈnÈkuÓapaparip|raÑ, jaÒÒar|paÑ apassato.
129. Dhiratthu’maÑ ÈturaÑ p|tikÈyaÑ,

JegucchiyaÑ assuciÑ byÈdhidhammaÑ.
YatthappamattÈ adhimucchitÈ pajÈ,
HÈpenti maggaÑ sugat|papattiyÈti.
KÈyanibbinda1 jÈtakaÑ tatiyaÑ.
294. JambukhÈdakajÈtaka (3-5-4)

130. Ko’yaÑ bindussaro vaggu, saravantÈna2 muttamo.
Accuto jambusÈkhÈya, moracchÈpova k|jati.
131. Kulaputtova jÈnÈti3, kulaputtaÑ4 pasaÑsituÑ.

ByagghacchÈpasarÊvaÓÓa, bhuÒja samma dadÈmi te.
132. CirassaÑ vata passÈmi, musÈvÈdÊ samÈgate.

VantÈdaÑ kuÓapÈdaÒca, aÒÒamaÒÒaÑ pasaÑsaketi.
JambukhÈdakajÈtakaÑ catutthaÑ.
295. AntajÈtaka (3-5-5)

133. Usabhasseva te khandho, sÊhasseva vijambhitaÑ.
MigarÈja namo tyatthu, api kiÒci labhÈmase.
134. Kulaputtova jÈnÈti, kulaputtaÑ pasaÑsituÑ.

May|ragÊvasa~kÈsa, ito pariyÈhi vÈyasa.
______________________________________________________________
1. KÈyavicchanda (SÊ), kÈyavicchinda (I) 2. PavadantÈna (SÊ, I)
3. Kulaputto pajÈnÈti (SyÈ, Ka) 4. Kulaputte (SÊ, I)
90 JÈtakapÈÄi
135. MigÈnaÑ si~gÈlo1 anto, pakkhÊnaÑ pana vÈyaso.

EraÓÉo anto rukkhÈnaÑ, tayo antÈ samÈgatÈti.
AntajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
296. SamuddajÈtaka (3-5-6)

136. Ko nÈ’yaÑ2 loÓatoyasmiÑ, samantÈ paridhÈvati.
Macche makare ca vÈreti, |mÊsu ca vihaÒÒati.
137. AnantapÈyÊ sakuÓo, atittoti disÈsuto.

SamuddaÑ pÈtumicchÈmi, sÈgaraÑ saritaÑpatiÑ.
138. So ayaÑ hÈyati ceva, p|rate ca mahodadhi.

NÈ’ssa nÈyati pÊtanto, apeyyo kira sÈgaroti.
SamuddajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
297. KÈmavilÈpajÈtaka (3-5-7)

139. Ucce sakuÓa ÉemÈna, pattayÈna viha~gama.
VajjÈsi kho tvaÑ vÈm|ruÑ, ciraÑ kho sÈ karissati3.
140. IdaÑ kho sÈ na jÈnÈti, asiÑ sattiÒca oÉÉitaÑ.

SÈ caÓÉÊ kÈhati kodhaÑ, taÑ me tapati, no idaÑ4.
141. Esa uppalasannÈho, nikkhaÒcussÊsako’hitaÑ5.

KÈsikaÒca muduÑ vatthaÑ, tappetu dhanikÈ piyÈti6.
KÈmavilÈpajÈtakaÑ sattamaÑ.
298. UdumbarajÈtaka (3-5-8)

142. UdumbarÈ cime pakkÈ, nigrodhÈ ca kapitthanÈ.
Ehi nikkhama bhuÒjassu, kiÑ jighacchÈya miyyasi.
______________________________________________________________
1. Kotthuko (SÊ, I), koÔÔhuko (SyÈ) 2. Ko nvÈyaÑ (SyÈ)
3. Sarissati (Ka) 4. No idha (SÊ, SyÈ, I)
5. NikkhamussÊsake kataÑ (SÊ, I), nikkhaÒcussÊsake kataÑ (SyÈ)
6. DhanakÈmiyÈti (SyÈ, I), dhanakÈmikÈti (SÊ)
3. TikanipÈta 91
143. EvaÑ so suhito hoti, yo vuÉÉha’mapacÈyati.

YathÈha’majja suhito, dumapakkÈni mÈsito.
144. YaÑ vanejo vanejassa, vaÒceyya kapino kapi.

Daharo kapi1 saddheyya, na hi jiÓÓo jarÈkapÊti.
UdumbarajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
299. KomÈraputtajÈtaka (3-5-9)

145. Pure tuvaÑ sÊlavataÑ sakÈse,
OkkantikaÑ2 kÊÄasi assamamhi.
Karoha’re3 makkaÔiyÈni makkaÔa,
Na taÑ mayaÑ sÊlavataÑ ramÈma.
146. SutÈ hi mayhaÑ paramÈ visuddhi,

KomÈraputtassa bahussutassa.
MÈ dÈni maÑ maÒÒi tuvaÑ yathÈ pure,
JhÈnÈnuyutto viharÈmi4 Èvuso.
147. Sacepi selasmi vapeyya bÊjaÑ,

Devo ca vasse na hi taÑ vir|Ähe5.
SutÈ hi te sÈ paramÈ visuddhi,
ŒrÈ tuvaÑ makkaÔa jhÈnabh|miyÈti.
KomÈraputtajÈtakaÑ navamaÑ.
300. VakajÈtaka (3-5-10)

148. ParapÈÓarodhÈ6 jÊvanto, maÑsalohitabhojano.
Vako vataÑ samÈdÈya, upapajji uposathaÑ.
149. Tassa Sakko vata’ÒÒÈya, ajar|penu’pÈgami.

VÊtatapo ajjhappatto, bhaÒji lohitapo tapaÑ.
______________________________________________________________
1. Daharopi taÑ na (SÊ, I), daharopi na (SyÈ) 2. OkkandikaÑ (SÊ, SyÈ, I)
3. Karohi re (Ka) 4. JhÈnÈnuyuttÈ viharÈma (SÊ, I)
5. Neva hi taÑ ruheyya (SÊ, I), na hi taÑ vir|he (?)
6. ParapÈÓaghÈte (SyÈ), parapÈÓarocaÑ (Ka)
92 JÈtakapÈÄi
150. Evameva idhekacce, samÈdÈnamhi dubbalÈ.

LahuÑ karonti attÈnaÑ, vakova ajakÈraÓÈti. (501)
VakajÈtakaÑ dasamaÑ.
Kumbhavaggo paÒcamo.
TassuddÈnaÑ
Varakumbha supattasirivhayano,
Sucisammata bindusaro cusabho.
SaritaÑpati caÓÉi jarÈkapinÈ,
Atha makkaÔiyÈ vakakena dasÈti.
Atha vagguddÈnaÑ
Sa~kappo Padumo ceva, UdapÈnena tatiyaÑ.
AbbhantaraÑ ghaÔabhedaÑ, tikanipÈtamhi’la~katanti.
TikanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
4. CatukkanipÈta
1. KÈli~gavagga
301. C|ÄakÈli~gajÈtaka (4-1-1)

1. Vivarathi’mÈsaÑ1 dvÈraÑ, nagaraÑ pavisantu2 AruÓarÈjassa.
SÊhena susiÔÔhena, surakkhitaÑ3 Nandisenena.
2. Jayo Kali~gÈna’masayhasÈhinaÑ,
ParÈjayo anayo4 AssakÈnaÑ.
Icceva te bhÈsitaÑ brahmacÈri,
Na ujjubh|tÈ vitathaÑ bhaÓanti.
3. DevÈ musÈvÈda’mupÈtivattÈ,
SaccaÑ dhanaÑ paramaÑ tesu5 Sakka.
TaÑ te musÈ bhÈsitaÑ DevarÈja,
KiÑ vÈ paÔicca MaghavÈ Mahinda.
4. Nanu te sutaÑ brÈhmaÓa bhaÒÒamÈne,

DevÈ na issanti purisaparakkamassa.
Damo samÈdhi manaso abhejjo6,
AbyaggatÈ nikkamanaÒca7 kÈle.
DaÄhaÒca viriyaÑ purisaparakkamo ca,
Teneva Èsi vijayo AssakÈnanti.
C|ÄakÈli~gajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
302. MahÈ-assÈrohajÈtaka (4-1-2)

5. Adeyyesu dadaÑ dÈnaÑ, deyyesu nappavecchati.
ŒpÈsu byasanaÑ patto, sahÈyaÑ nÈdhigacchati.
______________________________________________________________
1. Vivaratha imÈsaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. PavisituÑ mayÈ. (Ka)
3. Susatthena, surakkhitaÑ (SÊ, I), susiÔÔhena (Ka) 4. Ajayo (SyÈ), anvito (Ka)
5. TathaÑ pemakaraÑ nu (Ka), tathaÑ paramaÑ karaÑ nu (SyÈ)
6. Adejjo (SÊ, I), abhijjo (Ka) 7. NikkhamanaÒca (SÊ)
94 JÈtakapÈÄi
6. NÈdeyyesu dadaÑ dÈnaÑ, deyyesu yo pavecchati.

ŒpÈsu byasanaÑ patto, sahÈyamadhigacchati.
7. SaÒÒogasambhogavisesadassanaÑ,
Anariyadhammesu saÔhesu nassati.
KataÒca ariyesu ca ajjavesu,
MahapphalaÑ hoti aÓumpi tÈdisu.
8. Yo pubbe katakalyÈÓo, akÈ loke sudukkaraÑ.

PacchÈ kayirÈ na vÈ kayirÈ, accantaÑ p|janÈrahoti.
MahÈ-assÈrohajÈtakaÑ dutiyaÑ.
303. * EkarÈjajÈtaka (4-1-3)

9. Anuttare kÈmaguÓe samiddhe,
BhutvÈna pubbe vasÊ ekarÈja.
So dÈni dugge narakamhi khitto,
Nappajjahe vaÓÓabalaÑ purÈÓaÑ.
10. Pubbeva khantÊ ca tapo ca mayhaÑ,

SampatthitÈ Dubbhisena1 ahosi.
TaÑ dÈni laddhÈna kathaÑ nu rÈja,
Jahe ahaÑ vaÓÓabalaÑ purÈÓaÑ.
11. SabbÈ kirevaÑ pariniÔÔhitÈni,

YasassinaÑ paÒÒavantaÑ visayha.
Yaso ca laddhÈ purimaÑ uÄÈraÑ,
Nappajjahe vaÓÓabalaÑ purÈÓaÑ.
12. Panujja dukkhena sukhaÑ janinda,

Sukhena vÈ dukkha’masayhasÈhi.
Ubhayattha santo abhinibbutattÈ,
Sukhe ca dukkhe ca bhavanti tulyÈti.
EkarÈjajÈtakaÑ tatiyaÑ.
______________________________________________________________
* Khu 4. 418 piÔÔhepi. 1. DabbasenÈ (SÊ, I)
4. CatukkanipÈta 95
304. DaddarajÈtaka (4-1-4)

13. ImÈni maÑ Daddara tÈpayanti,
VÈcÈduruttÈni manussaloke.
MaÓÉ|kabhakkhÈ udakantasevÊ,
ŒsÊvisaÑ maÑ avisÈ sapanti.
14. SakÈ raÔÔhÈ pabbÈjito, aÒÒaÑ janapadaÑ gato.

MahantaÑ koÔÔhaÑ kayirÈtha, duruttÈnaÑ1 nidhetave.
15. Yattha posaÑ na jÈnanti, jÈtiyÈ vinayena vÈ.

Na tattha mÈnaÑ kayirÈtha, vasa’maÒÒÈtake jane.
16. VidesavÈsaÑ vasato, jÈtavedasamenapi2.

KhamitabbaÑ sapaÒÒena, api dÈsassa tajjitanti.
DaddarajÈtakaÑ catutthaÑ.
305. SÊlavÊmaÑsanajÈtaka (4-1-5)

17. Natthi loke raho nÈma, pÈpakammaÑ pakubbato.
Passanti vanabh|tÈni, taÑ bÈlo maÒÒatÊ raho.
18. AhaÑ raho na passÈmi, suÒÒaÑ vÈpi na vijjati.

Yattha aÒÒaÑ3 na passÈmi, asuÒÒaÑ hoti taÑ mayÈ.
19. Dujjacco ca Sujacco4 ca, Nando ca SukhavaÉÉhito5.

Vejjo ca AddhuvasÊlo6 ca, te dhammaÑ jahu’matthikÈ.
20. BrÈhmaÓo ca kathaÑ jahe, sabbadhammÈna pÈrag|.

Yo dhammamanupÈleti, dhitimÈ saccanikkamoti.
SÊlavÊmaÑsanajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. DuruttÈni (Ka) 2. JÈtavedabhayenapi (Ka)
3. SuÒÒaÑ (SyÈ, Ka) 4. Ajacco (I)
5. Sukhavacchako (SÊ), sukhavacchano (SyÈ, I) 6. Atha sÊlo (Ka)
96 JÈtakapÈÄi
306. SujÈtÈjÈtaka (4-1-6)

21. KimaÓÉakÈ ime deva, nikkhittÈ kaÑsamallake.
UpalohitakÈ vagg|, taÑ1 me akkhÈhi pucchito.
22. YÈni pure tuvaÑ devi, bhaÓÉu nantakavÈsinÊ.

Uccha~gahatthÈ pacinÈsi, tassÈ te koliyaÑ phalaÑ.
23. UÉÉayhate na ramati, bhogÈ vippajahanti taÑ2.

Tatthevi’maÑ paÔinetha, yattha kolaÑ pacissati.
24. Honti hete mahÈrÈja, iddhippattÈya3 nÈriyÈ.

Khama deva SujÈtÈya, mÈ’ssÈ4 kujjha rathesabhÈti.
SujÈtÈjÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
307. PalÈsajÈtaka (4-1-7)

25. AcetanaÑ brÈhmaÓa assuÓantaÑ,
JÈno ajÈnanta’mimaÑ palÈsaÑ.
Œraddhaviriyo dhuvaÑ appamatto,
SukhaseyyaÑ pucchasi kissa hetu.
26. D|re suto ceva brahÈ ca rukkho,

Dese Ôhito bh|tanivÈsar|po.
TasmÈ namassÈmi imaÑ palÈsaÑ,
Ye cettha bh|tÈ te5 dhanassa hetu.
27. So te karissÈmi yathÈnubhÈvaÑ,

KataÒÒutaÑ brÈhmaÓa pekkhamÈno.
KathaÒhi Ègamma sataÑ sakÈse,
MoghÈni te assu pariphanditÈni.
______________________________________________________________
1. Te (I) 2. Vippajahanti’maÑ (?) 3. IddhimattÈya (Ka)
4. MÈsu (Ka) 5. Te ca (SÊ, I)
28. Yo tindukarukkhassa paro1 pilakkho2,

ParivÈrito pubbayaÒÒo uÄÈro.
Tasse’sa m|lasmiÑ nidhi nikhÈto,
AdÈyÈdo gaccha taÑ uddharÈhÊti.
PalÈsajÈtakaÑ sattamaÑ.
308. SakuÓajÈtaka (4-1-8)

29. Akaramhasa te kiccaÑ, yaÑ balaÑ ahuvamhase.
MigarÈja namo tyatthu, api kiÒci labhÈmase.
30. Mama lohitabhakkhassa, niccaÑ luddÈni kubbato.

Dantantaragato santo, taÑ bahuÑ yampi jÊvasi.
31. AkataÒÒu’makattÈraÑ, katassa appaÔikÈrakaÑ.

YasmiÑ kataÒÒutÈ natthi, niratthÈ tassa sevanÈ.
32. Yassa sammukhaciÓÓena, mittadhammo na labbhati.

Anus|ya3 manakkosaÑ, saÓikaÑ tamhÈ apakkameti.
SakuÓajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
309. ChavakajÈtaka (4-1-9)

33. SabbamidaÑ carimaÑ kataÑ4, ubho dhammaÑ na passare.
* Ubho pakatiyÈ cutÈ, yo cÈyaÑ mantejjhÈpeti5.
Yo ca mantaÑ adhÊyati.
34. * SÈlÊnaÑ odanaÑ bhuÒje, suciÑ maÑs|pasecanaÑ.

TasmÈ etaÑ na sevÈmi, dhammaÑ isÊhi sevitaÑ.
35. * Paribbaja mahÈ loko6, pacantaÒÒepi pÈÓino.

MÈ taÑ adhammo Ècarito, asmÈ kumbhamivÈ’bhidÈ.
______________________________________________________________
1. Puro (Ka) 2. Pilakkhu (SÊ, I), milakkhu (Ka)
3. Anusuyya (SÊ, I) 4. CarimavataÑ (SÊ, I)
* Vi 2. 268 piÔÔhepi. 5. MantajjhÈyati (SÊ), sajjhÈpayati (I)
6. MahÈbrahme (Ka)
98 JÈtakapÈÄi

YÈ vutti vinipÈtena, adhammacaraÓena vÈti.
ChavakajÈtakaÑ navamaÑ.
310. SeyyajÈtaka (4-1-10)

37. SasamuddapariyÈyaÑ, mahiÑ sÈgarakuÓÉalaÑ.
Na icche saha nindÈya, evaÑ Seyya1 vijÈnahi.

YÈ vutti vinipÈtena, adhammacaraÓena vÈ.

SÈyeva jÊvikÈ seyyo, yÈ cÈ’dhammena esanÈ.

AÒÒaÑ ahiÑsayaÑ loke, api rajjena taÑ varanti.
SeyyajÈtakaÑ2 dasamaÑ.
KÈli~gavaggo3 paÔhamo.
TassuddÈnaÑ
VivaraÒca adeyya samiddhavaraÑ,
Atha daddara pÈpamahÈtiraho.
Atha koli palÈsavaraÒca kara,
CarimaÑ sasamuddavarena dasÈti.
_____
2. Pucimandavagga
311. PucimandajÈtaka (4-2-1)

41. UÔÔhehi cora kiÑ sesi, ko attho supanena4 te.
MÈ taÑ gahesuÑ5 rÈjÈno, gÈme kibbisakÈrakaÑ.
______________________________________________________________
1. Sayha (SÊ, SyÈ, I) 2. SayhajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I) 3. Vivaravaggo (SÊ, I)
4. Supitena (SÊ), supinena (I, Ka) 5. GaÓheyyuÑ (Ka)
42. YaÑ nu1 coraÑ gahessanti, gÈme kibbisakÈrakaÑ.

KiÑ tattha pucimandassa, vane jÈtassa tiÔÔhato.
43. Na tvaÑ assattha jÈnÈsi, mama corassa ca’ntaraÑ.

CoraÑ gahetvÈ rÈjÈno, gÈme kibbisakÈrakaÑ.
Appenti2 nimbas|lasmiÑ, tasmiÑ me sa~kate mano.
44. Sa~keyya sa~kitabbÈni, rakkheyyÈ’nÈgataÑ bhayaÑ.

AnÈgatabhayÈ dhÊro, ubho loke avekkhatÊti.
PucimandajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
312. KassapamandiyajÈtaka (4-2-2)

45. Api Kassapa mandiyÈ, yuvÈ sapati hanti3 vÈ.
SabbaÑ taÑ khamate dhÊro, paÓÉito taÑ titikkhati.
46. Sacepi santo vivadanti, khippaÑ sandhÊyare puna.

BÈlÈ pattÈva bhijjanti, na te samatha’majjhag|.
47. Ete bhiyyo samÈyanti, sandhi tesaÑ na jÊrati.

Yo cÈ’dhipannaÑ jÈnÈti, yo ca jÈnÈti desanaÑ.
48. Eso hi uttaritaro, bhÈravaho dhuraddharo.

Yo paresÈ’dhipannÈnaÑ, sayaÑ sandhÈtu’marahatÊti.
KassapamandiyajÈtakaÑ dutiyaÑ.
313. KhantÊvÈdÊjÈtaka (4-2-3)

49. Yo te hatthe ca pÈde ca, kaÓÓanÈsaÒca chedayi.
Tassa kujjha mahÈvÊra, mÈ raÔÔhaÑ vinasÈ4 idaÑ.
50. Yo me hatte ca pÈde ca, kaÓÓanÈsaÒca chedayi.

CiraÑ jÊvatu so rÈjÈ, na hi kujjhanti mÈdisÈ.
51. Ah| atÊtamaddhÈnaÑ5, samaÓo khantidÊpano.

TaÑ khantiyÈyeva ÔhitaÑ, KÈsirÈjÈ achedayi.
______________________________________________________________
1. N|na (SyÈ) 2. Accenti (SyÈ) 3. SampaÔihanti (Ka)
4. Vinassa (Ka-SÊ, SyÈ, Ka) 5. Ahu atÊtamaddhÈne (SyÈ, I, Ka)
100 JÈtakapÈÄi
52. Tassa kamma1 pharusassa, vipÈko kaÔuko ahu.

YaÑ KÈsirÈjÈ vedesi, nirayamhi samappitoti.
KhantÊvÈdÊjÈtakaÑ tatiyaÑ.
314. LohakumbhijÈtaka (4-2-4)

53. * DujjÊvitamajÊvimha, ye sante2 na dadamhase.
VijjamÈnesu bhogesu, dÊpaÑ nÈkamha attano.
54. * SaÔÔhi3 vassasahassÈni, paripuÓÓÈni sabbaso.

Niraye paccamÈnÈnaÑ, kadÈ anto bhavissati.
55. * Natthi anto kuto anto, na anto paÔidissati.

TadÈ hi pakataÑ pÈpaÑ, mama tuyhaÒca mÈrisÈ4.
56. * SohaÑ n|na ito gantvÈ, yoniÑ laddhÈna mÈnusiÑ.

VadaÒÒ| sÊlasampanno, kÈhÈmi kusalaÑ bahunti.
LohakumbhijÈtakaÑ catutthaÑ.
315. SabbamaÑsalÈbhajÈtaka (4-2-5)

57. PharusÈ vata te vÈcÈ, maÑsaÑ5 yÈcanako asi6.
KilomasadisÊ7 vÈcÈ, kilomaÑ samma dammi te.
58. A~gametaÑ manussÈnaÑ, bhÈtÈ loke pavuccati.

A~gassa sadisÊ vÈcÈ8, a~gaÑ samma dadÈmi te.
59. “TÈtÈ”ti putto vadamÈno, kampeti9 hadayaÑ pitu.

Hadayassa sadisÊ10 vÈcÈ, hadayaÑ samma dammi te.
60. Yassa gÈme sakhÈ natthi, yathÈ’raÒÒaÑ tatheva taÑ.

Sabbassa sadisÊ vÈcÈ, sabbaÑ samma dadÈmi teti.
SabbamaÑsalÈbhajÈtakaÑ11 paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. Kammassa (SÊ, I) * Khu 2. 216 piÔÔhe Petavatthumhipi.
2. YesaÑ no (SyÈ, Ka) 3. SaÔÔhiÑ (SyÈ) 4. MÈrisa (SÊ, SyÈ, I)
5. Samma (I, Ka) 6. Casi (I) 7. Kilomassa sadisÈ (I)
8. A~gassadisÊ te vÈcÈ (Ka) 9. Sammeti (Ka) 10. HadayassadisÊ (Ka)
11. MaÑsajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I)
316. SasapaÓÉitajÈtaka (4-2-6)

61. Satta me rohitÈ macchÈ, udakÈ thalamubbhatÈ.
IdaÑ brÈhmaÓa me atthi, etaÑ bhutvÈ vane vasa.
62. Dussa me khettapÈlassa, rattibhattaÑ apÈbhataÑ.

MaÑsas|lÈ ca dve godhÈ, ekaÒca dadhivÈrakaÑ.
63. AmbapakkaÑ dakaÑ1 sÊtaÑ, sÊtacchÈyÈ manoramÈ2.

64. Na sasassa tilÈ atthi, na muggÈ napi taÓÉulÈ.

IminÈ agginÈ pakkaÑ, mamaÑ3 bhutvÈ vane vasÈti.
SasapaÓÉitajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
317. MatarodanajÈtaka (4-2-7)

65. MataÑ mataÑ evaÑ4 rodatha,
Na hi taÑ rodatha yo marissati.
Sabbepi5 sarÊradhÈrino,
Anupubbena jahanti jÊvitaÑ.
66. DevamanussÈ catuppadÈ, pakkhigaÓÈ uragÈ ca bhogino.

Samhi6 sarÊre anissarÈ, ramamÈnÈva jahanti jÊvitaÑ.
67. EvaÑ calitaÑ asaÓÔhitaÑ, sukhadukkhaÑ manujesva’pekkhiya.

KanditaruditaÑ niratthakaÑ, kiÑ vo sokagaÓÈ’bhikÊrare.
68. DhuttÈ ca soÓÉÈ7 akatÈ, bÈlÈ s|rÈ ayogino8.

DhÊraÑ maÒÒanti bÈloti, ye dhammassa akovidÈti.
MatarodanajÈtakaÑ sattamaÑ.
______________________________________________________________
1. AmbapakkodakaÑ (SÊ, I) 2. SÊtacchÈyaÑ manoramaÑ (SÊ, SyÈ, I)
3. MaÑsaÑ (Ka) 4. Matamatameva (SÊ, SyÈ, I)
5. Sabbeva (SÊ, SyÈ, I) 6. Yamhi (SyÈ), asmiÑ (I, Ka)
7. DhuttÈ soÓÉÈ (SÊ), dhuttÈ soÓÉÈ ca (SyÈ) 8. BÈlÈ s|rÈ vÊrÈ ayogino (I)
102 JÈtakapÈÄi
318. KaÓaverajÈtaka (4-2-8)

69. YaÑ taÑ vasantasamaye, kaÓaveresu bhÈÓusu.
SÈmaÑ bÈhÈya pÊÄesi, sÈ taÑ Èrogya’mabravi.
70. Ambho na kira saddheyyaÑ, yaÑ vÈto pabbataÑ vahe.

PabbataÒce vahe vÈto, sabbampi pathaviÑ vahe.
Yattha SÈmÈ kÈlakatÈ1, sÈ maÑ Èrogya’mabravi.
71. Na ceva sÈ kÈlakatÈ, na ca sÈ aÒÒamicchati.

EkabhattikinÊ2 SÈmÈ, tameva abhika~khati.
72. AsanthutaÑ maÑ cirasanthutena3,

NimÊni SÈmÈ adhuvaÑ dhuvena.
MayÈpi SÈmÈ nimineyya aÒÒaÑ,
Ito ahaÑ d|rataraÑ gamissaÑti.
KaÓaverajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
319. TittirajÈtaka (4-2-9)

73. SusukhaÑ vata jÊvÈmi, labhÈmi ceva bhuÒjituÑ.
Paripanthe ca tiÔÔhÈmi, kÈ nu bhante gatÊ mama.
74. Mano ce te nappaÓamati, pakkhi pÈpassa kammuno.

AbyÈvaÔassa bhadrassa, na pÈpa’mupalimpati.
75. “©Ètako no nisinno”ti, bahu Ègacchate jano.

PaÔicca kammaÑ phusati, tasmiÑ me sa~kate mano.
76. Na paÔicca kammaÑ phusati, mano ce nappadussati.

Appossukkassa bhadrassa, na pÈpa’mupalimpatÊti.
TittirajÈtakaÑ navamaÑ.
______________________________________________________________
1. KÈla~katÈ (Ka) 2. EkabhattÈ kira (SÊ, SyÈ), ekabhattakinÊ (I)
3. AsandhataÑ maÑ cirasandhatena (Ka)
320. SuccajajÈtaka (4-2-10)

77. SuccajaÑ vata naccaji, vÈcÈya adadaÑ giriÑ.
KiÑ hi tassa’cajantassa, vÈcÈya adada pabbataÑ.
78. YaÒhi kayirÈ taÒhi vade, yaÑ na kayirÈ na taÑ vade.

AkarontaÑ bhÈsamÈnaÑ, parijÈnanti paÓÉitÈ.
79. RÈjaputta namo tyatthu, sacce dhamme Ôhito casi.

Yassa te byasanaÑ patto, saccasmiÑ ramate mano.
80. YÈ daliddÊ daliddassa, aÉÉhÈ aÉÉhassa kittima1.

SÈ hissa paramÈ bhariyÈ, sahiraÒÒassa itthiyoti.
SuccajajÈtakaÑ dasamaÑ.
Pucimandavaggo dutiyo.
TassuddÈnaÑ
Atha cora sakassapa khantÊvaro,
DujjÊvitatÈ ca varÈ pharusÈ.
Atha sasa mataÒca vasanta sukhaÑ,
SuccajaÑvatanaccajinÈ ca dasÈti.
_____
3. KuÔid|sakavagga
321. KuÔid|sakajÈtaka (4-3-1)

81. Manussasseva te sÊsaÑ, hatthapÈdÈ ca vÈnara.
Atha kena nu vaÓÓena, agÈraÑ te na vijjati.
82. Manussasseva me sÊsaÑ, hatthapÈdÈ ca Si~gila2.

YÈ’hu seÔÔhÈ manussesu, sÈ me paÒÒÈ na vijjati.
______________________________________________________________
1. KittimÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. Si~gÈla (Ka), pi~gala (®ÊkÈ)
104 JÈtakapÈÄi
83. AnavaÔÔhitacittassa, lahucittassa dubbhino1.

NiccaÑ addhuvasÊlassa, sukhabhÈvo2 na vijjati.
84. So karassu ÈnubhÈvaÑ, vÊtivattassu sÊliyaÑ.

SÊtavÈtaparittÈÓaÑ, karassu kuÔavaÑ3 kapÊti.
KuÔid|saka4 jÈtakaÑ paÔhamaÑ.
322. DuddubhajÈtaka (4-3-2)

85. DuddubhÈyati5 bhaddante, yasmiÑ dese vasÈmahaÑ.
AhampetaÑ na jÈnÈmi, kimetaÑ duddubhÈyati.
86. BeluvaÑ patitaÑ sutvÈ, duddubhanti6 saso javi.

Sasassa vacanaÑ sutvÈ, santattÈ migavÈhinÊ.
87. AppatvÈ padaviÒÒÈÓaÑ, paraghosÈnusÈrino.

PanÈdaparamÈ bÈlÈ, te honti parapattiyÈ.
88. Ye ca sÊlena sampannÈ, paÒÒÈy|’pasame ratÈ.

ŒrakÈ viratÈ dhÊrÈ, na honti parapattiyÈti.
DuddubhajÈtakaÑ7 dutiyaÑ.
323. BrahmadattajÈtaka (4-3-3)

89. DvayaÑ yÈcanako rÈja, Brahmadatta nigacchati.
AlÈbhaÑ dhanalÈbhaÑ vÈ, evaÑdhammÈ hi yÈcanÈ.
90. YÈcanaÑ rodanaÑ Èhu, PaÒcÈlÈnaÑ rathesabha.

Yo yÈcanaÑ paccakkhÈti, tamÈhu paÔirodanaÑ.
91. MÈ ma’ddasaÑsu rodantaÑ, PaÒcÈlÈ susamÈgatÈ.

TuvaÑ vÈ paÔirodantaÑ, tasmÈ icchÈmahaÑ raho.
______________________________________________________________
1. D|bhino (I) 2. SucibhÈvo (SÊ), sukhabhÈgo (?) 3. KuÔikaÑ (SÊ, SyÈ)
4. Si~gÈlasakuÓa (Ka) 5. DaddabhÈyati (SÊ, I)
6. Daddabhanti (SÊ) 7. DaddabhajÈtakaÑ (SÊ,I)

Ariyo hi ariyassa kathaÑ na dajjÈ1,
SutvÈna gÈthÈ tava dhammayuttÈti.
BrahmadattajÈtakaÑ tatiyaÑ.
324. CammasÈÔakajÈtaka (4-3-4)

93. KalyÈÓar|po vata’yaÑ catuppado,
Subhaddako ceva supesalo ca.
Yo brÈhmaÓaÑ jÈtimant|papannaÑ,
ApacÈyati meÓÉavaro yasassÊ.
94. MÈ brÈhmaÓa ittaradassanena,

VissÈsamÈpajji catuppadassa.
DaÄhappahÈraÑ abhika~khamÈno2,
AvasakkatÊ dassati suppahÈraÑ.
95. ruÔÔhi3 bhaggaÑ pavaÔÔito4 khÈribhÈro,

SabbaÒca bhaÓÉaÑ brÈhmaÓassa5 bhinnaÑ.
Ubhopi bÈhÈ paggayha6 kandati7,
AbhidhÈvatha haÒÒate brahmacÈrÊ.
96. EvaÑ so nihato seti, yo ap|jaÑ pasaÑsati8.

YathÈha’majja pahato, hato meÓÉena dummatÊti.
CammasÈÔakajÈtakaÑ catutthaÑ.
325. GodharÈjajÈtaka (4-3-5)

97. SamaÓaÑ taÑ maÒÒamÈno, upagacchi’masaÒÒataÑ.
So maÑ daÓÉena pÈhÈsi, yathÈ assamaÓo tathÈ.
______________________________________________________________
1. Dajje (SÊ), dajjaÑ (?) 2. AbhikattukÈmo (SyÈ)
3. raÔÔhi (SÊ) 4. Patito (SÊ, SyÈ)
5. BrÈhmaÓassÊdha (Ka-SÊ, I), brÈhmaÓasseva (Ka-SÊ, SyÈ, Ka)
6. Paggayheva(SyÈ), paggahÊya(?) 7. BÈhÈ paggayha kandati (I, Ka)
8. Namassati (I)
106 JÈtakapÈÄi
98. KiÑ te jaÔÈhi dummedha, kiÑ te ajinasÈÔiyÈ.

AbbhantaraÑ te gahanaÑ, bÈhiraÑ parimajjasi.
99. Ehi godha nivattassu, bhuÒja sÈlÊnamodanaÑ.

TelaÑ loÓaÒca me atthi, pah|taÑ mayha pipphali.
100. Esa bhiyyo pavekkhÈmi, vammikaÑ sataporisaÑ.

TelaÑ loÓaÒca kittesi1, ahitaÑ mayha pipphalÊti.
GodharÈjajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
326. KakkÈrujÈtaka (4-3-6)

101. KÈyena yo nÈvahare, vÈcÈya na musÈ bhaÓe.
Yaso laddhÈ na majjeyya, sa ve KakkÈrumarahati.
102. Dhammena vitta’meseyya, na nikatyÈ dhanaÑ hare.

Bhoge laddhÈ na majjeyya, sa ve KakkÈrumarahati.
103. Yassa cittaÑ ahÈliddaÑ, saddhÈ ca avirÈginÊ.

Eko sÈduÑ na bhuÒjeyya, sa ve KakkÈrumarahati.
104. SammukhÈ vÈ tirokkhÈ vÈ2, yo sante na paribhÈsati.

YathÈvÈdÊ tathÈkÈrÊ, sa ve KakkÈrumarahatÊti.
KakkÈrujÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
327. KÈkavatÊjÈtaka (4-3-7)

105. VÈti cÈyaÑ3 tato gandho, yattha me vasatÊ piyÈ.
D|re ito hi KÈkavatÊ4, yattha me nirato mano.
106. KathaÑ samuddamatarÊ, kathaÑ atari KepukaÑ5.

KathaÑ satta samuddÈni, kathaÑ simbalimÈruhi.
107. TayÈ samuddamatariÑ, tayÈ atari KepukaÑ5.

TayÈ satta samuddÈni, tayÈ simbalimÈruhiÑ.
______________________________________________________________
1. Kintesi (SyÈ,I) 2. ParokkhÈ vÈ (I), parammukhÈ (Ka) 3. VÈyaÑ (Ka)
4. KÈkÈtÊ (SÊ), kÈkÈti (SyÈ, I) 5. KebukaÑ (SÊ, I)
108. Dhiratthu’maÑ mahÈkÈyaÑ, dhiratthu’maÑ acetanaÑ.

Yattha jÈyÈya’haÑ jÈraÑ, ÈvahÈmi vahÈmi cÈti.
KÈkavatÊjÈtakaÑ sattamaÑ.
328. AnanusociyajÈtaka (4-3-8)

109. Bah|naÑ vijjatÊ bhotÊ, tehi me kiÑ bhavissati.
TasmÈ etaÑ na socÈmi, piyaÑ SammillahÈsiniÑ.
110. TaÑ taÑ ce anusoceyya, yaÑ yaÑ tassa na vijjati.

AttÈna’manusoceyya, sadÈ maccuvasaÑ pataÑ.
111. Na heva ÔhitaÑ nÈsÊnaÑ, na sayÈnaÑ na paddhaguÑ1.

YÈva byÈti nimisati, tatrÈpi rasatÊ2 vayo.
112. Tatthattani vata’ppaddhe3, vinÈbhÈve asaÑsaye.

Bh|taÑ sesaÑ dayitabbaÑ, vÊtaÑ ananusociyanti4.
AnanusociyajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
329. KÈÄabÈhujÈtaka (4-3-9)

113. YaÑ annapÈnassa pure labhÈma,
TaÑ dÈni sÈkhamigameva gacchati.
GacchÈma dÈni vanameva RÈdha,
AsakkatÈ ca’sma DhanaÒjayÈya5.
114. LÈbho alÈbho yaso ayaso ca,

NindÈ pasaÑsÈ ca sukhaÒca dukkhaÑ.
Ete aniccÈ manujesu dhammÈ,
MÈ soci kiÑ socasi PoÔÔhapÈda.
______________________________________________________________
1. PatthaguÑ (SyÈ) 2. SaratÊ (SÊ, SyÈ, I)
3. Vata panthe (SyÈ), vata bandhe (Ka) vata + pa-addhe = vatappaddhe.
4. CavitaÑ nÈnusociyanti (SyÈ), matantaÑ nÈnusociyaÑ (Ka)
5. DhanaÒcayÈya (Ka)
108 JÈtakapÈÄi
115. AddhÈ tuvaÑ paÓÉitako’si RÈdha,

JÈnÈsi atthÈni anÈgatÈni.
KathaÑ nu sÈkhÈmigaÑ dakkhisÈma1,
NiddhÈvitaÑ2 rÈjakulatova jammaÑ.
116. CÈleti kaÓÓaÑ bhakuÔiÑ karoti,

MuhuÑ muhuÑ bhÈyayate3 kumÈre.
Sayameva taÑ kÈhati KÈÄabÈhu,
YenÈ’rakÈ Ôhassati annapÈnÈti.
KÈÄabÈhujÈtakaÑ navamaÑ.
330. SÊlavÊmaÑsajÈtaka (4-3-10)

Passa ghoraviso nÈgo, sÊlavÈti na haÒÒati.
118. YÈvadeva’ssa’h| kiÒci, tÈvadeva akhÈdisuÑ.

Sa~gamma kulalÈ loke, na hiÑsanti akiÒcanaÑ.
119. SukhaÑ nirÈsÈ supati, ÈsÈ phalavatÊ sukhÈ.

ŒsaÑ nirÈsaÑ katvÈna, sukhaÑ supati Pi~galÈ.
120. Na samÈdhiparo atthi, asmiÑ loke paramhi ca.

Na paraÑ nÈpi attÈnaÑ, vihiÑsati samÈhitoti.
SÊlavÊmaÑsajÈtakaÑ dasamaÑ.
KuÔid|sakavaggo tatiyo.
TassuddÈnaÑ
Samanussa saduddubha yÈcanako,
Atha meÓÉavaruttama godhavaro.
Atha kÈya sakepuka bhotÊvaro,
Atha rÈdha susÊlavarena dasÈti.
______________________________________________________________
1. DakkhiyÈma (Ka), dakkhÈma (SyÈ)
2. NiddhÈpitaÑ (SÊ, SyÈ), nibbÈpitaÑ (I), nicchadaÑ (Ka)
3. BhÈyate (SyÈ), bhÈyÈpate (Ka)
4. Kokilavagga
331. KokilajÈtaka (4-4-1)

121. Yo ve kÈle asampatte, ativelaÑ pabhÈsati.
EvaÑ so nihato seti, kokilÈyi’va atrajo.
122. Na hi satthaÑ sunisitaÑ, visaÑ halÈhalÈmiva1.

EvaÑ nikaÔÔhe2 pÈteti, vÈcÈ dubbhÈsitÈ yathÈ.
123. TasmÈ kÈle akÈle vÈ3, vÈcaÑ rakkheyya paÓÉito.

NÈtivelaÑ pabhÈseyya, api attasamamhi vÈ.
124. Yo ca kÈle mitaÑ bhÈse, matipubbo vicakkhaÓo.

Sabbe amitte Èdeti, supaÓÓo uragÈmivÈti.
KokilajÈtakaÑ4 paÔhamaÑ.
332. RathalaÔÔhijÈtaka (4-4-2)

125. Api hantvÈ hato br|ti, jetvÈ jitoti bhÈsati.
PubbamakkhÈyino5 rÈja, aÒÒadatthu6 na saddahe.
126. TasmÈ paÓÉitajÈtiyo, suÓeyya itarassapi.

UbhinnaÑ vacanaÑ sutvÈ, yathÈ dhammo tathÈ kare.
127. Alaso gihÊ kÈmabhogÊ na sÈdhu,

AsaÒÒato pabbajito na sÈdhu.
RÈjÈ na sÈdhu anisammakÈrÊ,
Yo paÓÉito kodhano taÑ na sÈdhu.
128. Nisamma khattiyo kayirÈ, nÈ’nisamma disampati.

NisammakÈrino rÈja7, yaso kitti ca vaÉÉhatÊti.
RathalaÔÔhijÈtakaÑ dutiyaÑ.
______________________________________________________________
1. HalÈhalaÑ iva (I) 2. NikkaÉÉhe (SyÈ), nikaÉÉhe (Ka)
3. AkÈle ca (SÊ, SyÈ) 4. KokÈlikajÈtakaÑ (sabbattha)
5. PubbavakkhÈyino (I, Ka) 6. Ekadatthu (SÊ, I)
7. RaÒÒo (SÊ, SyÈ)
110 JÈtakapÈÄi
333. PakkagodhajÈtaka (4-4-3)

129. Tadeva me tvaÑ vidito, vanamajjhe rathesabha.
Yassa te khaggabaddhassa, sannaddhassa tirÊÔino.
AssatthadumasÈkhÈya, pakkÈ godhÈ palÈyatha.
130. Name namantassa bhaje bhajantaÑ,

KiccÈnukubbassa kareyya kiccaÑ.
NÈnatthakÈmassa kareyya atthaÑ,
Asambhajantampi na sambhajeyya.
131. Caje cajantaÑ vanathaÑ na kayirÈ,

Apetacittena na sambhajeyya.
Dijo dumaÑ khÊÓaphalanti1 ÒatvÈ.
AÒÒaÑ samekkheyya mahÈ hi loko.
132. So te karissÈmi yathÈnubhÈvaÑ,

KataÒÒutaÑ khattiye2 pekkhamÈno.
SabbaÒca te issariyaÑ dadÈmi,
Yassi’cchasÊ tassa tuvaÑ dadÈmÊti.
PakkagodhajÈtakaÑ3 tatiyaÑ.
334. RÈjovÈdajÈtaka (4-4-4)

133. GavaÑ ce taramÈnÈnaÑ, jimhaÑ gacchati pu~gavo.
SabbÈ tÈ jimhaÑ gacchanti4, nette jimhaÑ gate sati.
134. Evameva manussesu, yo hoti seÔÔhasammato.

So ce adhammaÑ carati, pageva itarÈ pajÈ.
SabbaÑ raÔÔhaÑ dukhaÑ seti, rÈjÈ ce hoti adhammiko.
135. GavaÑ ce taramÈnÈnaÑ, ujuÑ gacchati pu~gavo.

SabbÈ gÈvÊ ujuÑ yanti5, nette ujuÑ gate sati.
______________________________________________________________
1. PhalaÑva (Ka-SÊ, SyÈ, Ka) dukanipÈte puÔabhattajÈtakena saÑsandetabbaÑ.
2. Khattiyo (SyÈ, Ka) 3. GodhajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I)
4. SabbÈ gÈvÊ jimhaÑ yanti (SÊ, SyÈ) 5. SabbÈ tÈ ujuÑ gacchanti (I, AÑ 1. 387)
136. Evameva manussesu, yo hoti seÔÔhasammato.

So sace dhammaÑ carati, pageva itarÈ pajÈ.
SabbaÑ raÔÔhaÑ sukhaÑ seti, rÈjÈ ce hoti dhammikoti.
RÈjovÈdajÈtakaÑ catutthaÑ.
335. JambukajÈtaka (4-4-5)

137. BrahÈ pavaÉÉhakÈyo so, dÊghadÈÔho ca jambuka.
Na tvaÑ tattha kule jÈto, yattha gaÓhanti kuÒjaraÑ.
138. AsÊho sÊhamÈnena, yo attÈnaÑ vikubbati.

Kotth|va1 gajamÈsajja, seti bh|myÈ anutthunaÑ.
139. Yasassino uttamapuggalassa,

SaÒjÈtakhandhassa mahabbalassa.
Asamekkhiya thÈmabal|papattiÑ,
Sa seti nÈgena hato’yaÑ jambuko.
140. Yo cÊdha kammaÑ kurute pamÈya,

ThÈmabbalaÑ attani saÑviditvÈ.
Jappena mantena subhÈsitena,
ParikkhavÈ so vipulaÑ jinÈtÊti.
JambukajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
336. BrahÈchattajÈtaka (4-4-6)

141. “TiÓaÑ tiÓan”ti lapasi, ko nu te tiÓa’mÈhari.
KiÑ nu te tiÓakicca’tthi, tiÓameva pabhÈsasi.
142. IdhÈgamÈ brahmacÈrÊ, brahÈ Chatto bahussuto.

So me2 sabbaÑ samÈdÈya, tiÓaÑ nikkhippa gacchati.
143. Eve’taÑ hoti kattabbaÑ, appena bahu’micchatÈ.

SabbaÑ sakassa ÈdÈnaÑ, anÈdÈnaÑ tiÓassa ca. ( )3
______________________________________________________________
1. KuÔÔh|va (SÊ), kutthuva (SyÈ, I) 2. So ve (Ka)
3. (TiÓassa cÈÔÊsu gato, tattha kÈ paridevanÈ) (SÊ, SyÈ) (CÈÔÊsu pakkhipitvÈna, tattha kÈ
paridevanÈ) (Ka)
112 JÈtakapÈÄi
144. SÊlavanto na kubbanti, bÈlo sÊlÈni kubbati.

AniccasÊlaÑ dussÊlyaÑ1, kiÑ paÓÉiccaÑ karissatÊti.
BrahÈchattajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
337. PÊÔhajÈtaka (4-4-7)

145. Na te pÊÔhamadÈyimhÈ2, na pÈnaÑ napi bhojanaÑ.
BrahmacÈri khamassu me, etaÑ passÈmi accayaÑ.
146. NevÈbhisajjÈmi na cÈpi kuppe,

Na cÈpi me appiyamÈsi kiÒci.
Athopi me Èsi manovitakko,
EtÈdiso n|na kulassa dhammo.
147. Esa’smÈkaÑ kule dhammo, pitupitÈmaho sadÈ.

ŒsanaÑ udakaÑ pajjaÑ, sabbetaÑ nipadÈmase.
148. Esa’smÈkaÑ kule dhammo, pitupitÈmaho sadÈ.

SakkaccaÑ upatiÔÔhÈma, uttamaÑ viya ÒÈtakanti.
PÊÔhajÈtakaÑ sattamaÑ.
338. ThusajÈtaka (4-4-8)

149. ViditaÑ thusaÑ undurÈnaÑ3, viditaÑ pana taÓÉulaÑ.
ThusaÑ thusaÑ4 vivajjetvÈ, taÓÉulaÑ pana khÈdare.
150. YÈ mantanÈ araÒÒasmiÑ, yÈ ca gÈme nikaÓÓikÈ.

YaÑ cetaÑ iti cÊti ca, etampi viditaÑ mayÈ.
151. Dhammena kira jÈtassa, pitÈ puttassa makkaÔo.

Daharasseva santassa, dantehi phalamacchidÈ.
152. YametaÑ parisappasi5, ajakÈÓova sÈsape.

YopÈ’yaÑ heÔÔhato seti6, etampi viditaÑ mayÈti.
ThusajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. DussÊlaÑ (I) 2. MadÈsimha (I, Ka) 3. Und|rÈnaÑ (Ka)
4. ThusaÑ th|laÑ (SÊ) 5. Parisabbesi (Ka) 6. Sesi (SÊ)
339. BÈverujÈtaka (4-4-9)

153. Adassanena morassa, sikhino maÒjubhÈÓino.
KÈkaÑ tattha ap|jesuÑ, maÑsena ca phalena ca.
154. YadÈ ca sarasampanno, moro BÈverumÈgamÈ.

Atha lÈbho ca sakkÈro, vÈyasassa ahÈyatha.
155. YÈva nuppajjatÊ Buddho, dhammarÈjÈ pabha~karo.

TÈva aÒÒe ap|jesuÑ, puth| samaÓabrÈhmaÓe.
156. YadÈ ca sarasampanno, Buddho dhammaÑ adesayi.

Atha lÈbho ca sakkÈro, titthiyÈnaÑ ahÈyathÈti.
BÈverujÈtakaÑ navamaÑ.
340. VisayhajÈtaka (4-4-10)

157. AdÈsi dÈnÈni pure Visayha,
Dadato ca te khayadhammo ahosi.
Ito paraÑ ce na dadeyya dÈnaÑ,
TiÔÔheyyuÑ te saÑyamantassa bhogÈ.
158. Anariya’mariyena Sahassanetta,

SuduggatenÈpi akiccamÈhu.
MÈ vo dhanaÑ taÑ ahu devarÈja1,
YaÑ bhogahetu vijahemu saddhaÑ.
159. Yena eko ratho yÈti, yÈti tenÈ’paro ratho.

PorÈÓaÑ nihitaÑ vattaÑ, vattataÒÒeva2 VÈsava.
160. Yadi hessati dassÈma, asante kiÑ dadÈmase.

EvaÑbh|tÈpi dassÈma, mÈ dÈnaÑ pamadamhaseti.
VisayhajÈtakaÑ dasamaÑ.
Kokilavaggo3 catuttho.
______________________________________________________________
1. AhuvÈ janinda (Ka-SÊ, SyÈ, I) 2. VaddhaÑ, vaddhataÒÒeva (Ka-SÊ, I)
3. KokÈlikavaggo (Ka)
114 JÈtakapÈÄi
TassuddÈnaÑ
AtivelapabhÈsati jÊtavaro,
Vanamajjha rathesabha jimhagamo.
Atha jambu tiÓÈ, sanapÊÔhavaraÑ,
Atha taÓÉula mora visayha dasÈti.
_____
5. C|ÄakuÓÈlavagga
341. KaÓÉarÊjÈtaka (4-5-1)

161. NarÈna’mÈrÈmakarÈsu nÈrisu,
AnekacittÈsu aniggahÈsu ca.
Sabbattha nÈpÊtikarÈpi1 ce siyÈ2,
Na vissase titthasamÈ hi nÈriyo.
162. YaÑ ve3 disvÈ KaÓÉarÊkinnarÈnaÑ4,

Sabbitthiyo na ramanti agÈre.
TaÑ tÈdisaÑ maccaÑ cajitvÈ bhariyÈ,
AÒÒaÑ disvÈ purisaÑ pÊÔhasappiÑ.
163. Bakassa ca BÈvarikassa5 raÒÒo,

AccantakÈmÈnugatassa bhariyÈ.
AvÈcarÊ6 paÔÔhavasÈnugassa7,
KaÑ vÈpi itthÊ nÈticare tadaÒÒaÑ.
164. Pi~giyÈnÊ sabbalokissarassa,

RaÒÒo piyÈ Brahmadattassa bhariyÈ.
AvÈcarÊ paÔÔhavasÈnugassa,
TaÑ vÈpi sÈ nÈ’jjhagÈ kÈmakÈminÊti.
KaÓÉarÊjÈtakaÑ8 paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. Sabba’ttanÈ’pÊtikarÈpi (SÊ, SyÈ) 2. SiyuÑ (SyÈ) 3. YaÒca (SyÈ, Ka)
4. KinnarakinnarÊnaÑ (SyÈ), KinnarÊkinnarÈnaÑ (Ka) 5. PÈvÈrikassa (SÊ)
6. AccÈcari (SyÈ), anÈcari (Ka)
7. BaddhavasÈnugassa (SÊ,SyÈ), pattavasÈnugatassa (Ka)
8. KinnarÊjÈtakaÑ (Ka-SÊ, Ka), KuÓÉalikajÈtakaÑ (SyÈ)
342. VÈnarajÈtaka (4-5-2)

165. AsakkhiÑ vata attÈnaÑ, uddhÈtuÑ udakÈ thalaÑ.
Na dÈnÈhaÑ puna tuyhaÑ, vasaÑ gacchÈmi vÈrija.
166. Ala’metehi ambehi, jamb|hi panasehi ca.

YÈni pÈraÑ samuddassa, varaÑ mayhaÑ udumbaro.
167. Yo ca uppatitaÑ atthaÑ, na khippa’manubujjhati.

Amittavasa’manveti, pacchÈ ca anutappati.
168. Yo ca uppatitaÑ atthaÑ, khippameva nibodhati.

Muccate sattusambÈdhÈ, na ca pacchÈ’nutappatÊti.
VÈnarajÈtakaÑ dutiyaÑ.
343. KuntinÊjÈtaka (4-5-3)

169. Avasimha tavÈ’gÈre, niccaÑ sakkatap|jitÈ.
Tvameva dÈni’ma’kari, handa rÈja vajÈmahaÑ.
170. Yo ve kate paÔikate, kibbise paÔikibbise.

EvaÑ taÑ sammatÊ veraÑ, vasa kuntini mÈ’gamÈ.
171. Na katassa ca kattÈ ca, metti1 sandhÊyate puna.

HadayaÑ nÈnujÈnÈti, gacchaÒÒeva rathesabha.
172. Katassa ceva kattÈ ca, metti sandhÊyate puna.

DhÊrÈnaÑ no ca bÈlÈnaÑ, vasa kuntini mÈ’gamÈti.
KuntinÊjÈtakaÑ tatiyaÑ.
344. AmbajÈtaka (4-5-4)

173. Yo nÊliyaÑ maÓÉayati, saÓÉÈsena vihaÒÒati.
Tassa sÈ vasamanvetu, yÈ te ambe avÈhari.
174. VÊsaÑ vÈ paÒcavÊsaÑ2 vÈ, |natiÑsaÑ va jÈtiyÈ.

TÈdisÈ pati mÈ laddhÈ3, yÈ te ambe avÈhari.
______________________________________________________________
1. MettÊ (I), mittÊ (Ka) 2. PaÓÓuvÊsaÑ (Ka-SÊ, I)
3. PatiÑ mÈ laddhÈ (I), pati mÈ’lattha (?)
116 JÈtakapÈÄi
175. DÊghaÑ gacchatu addhÈnaÑ, ekikÈ abhisÈrikÈ.

Sa~kete pati mÈ adda1, yÈ te ambe avÈhari.
176. Ala~katÈ suvasanÈ, mÈlinÊ candanussadÈ.

EkikÈ sayane setu, yÈ te ambe avÈharÊti.
AmbajÈtakaÑ2 catutthaÑ.
345. GajakumbhajÈtaka (4-5-5)

177. VanaÑ yada’ggi dahati, pÈvako kaÓhavattanÊ.
KathaÑ karosi pacalaka, evaÑ dandhaparakkamo.
178. Bah|ni rukkhachiddÈni, pathabyÈ vivarÈni ca.

TÈni ce nÈbhisambhoma, hoti no kÈlapariyÈyo.
179. Yo dandhakÈle tarati, taraÓÊye ca dandhati.

SukkhapaÓÓaÑva akkamma, atthaÑ bhaÒjati attano.
180. Yo dandhakÈle dandheti, taraÓÊye ca tÈrayi.

SasÊva rattiÑ vibhajaÑ, tassattho parip|ratÊti.
GajakumbhatakaÑ paÒcamaÑ.
346. KesavajÈtaka (4-5-6)

181. ManussindaÑ jahitvÈna, sabbakÈmasamiddhinaÑ.
KathaÑ nu BhagavÈ kesÊ, Kappassa ramati assame3.
182. SÈd|ni4 ramaÓÊyÈni, santi vakkhÈ manoramÈ.

SubhÈsitÈni Kappassa, NÈrada ramayanti maÑ.
183. SÈlÊnaÑ odanaÑ bhuÒje, suciÑ maÑs|pasecanaÑ.

KathaÑ sÈmÈkanÊvÈraÑ, aloÓaÑ chÈdayanti taÑ.
184. SÈduÑ vÈ5 yadi vÈ’sÈduÑ, appaÑ vÈ yadi vÈ bahuÑ.

Vissattho yattha bhuÒjeyya, vissÈsaparamÈ rasÈti.
KesavajÈtakaÑ6 chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. MÈ addasa (SÊ, I) 2. AmbacorajÈtakaÑ (Ka-SÊ, I)
3. Ramatassame (Ka) 4. SÈdh|ni (Ka-SÊ, SyÈ, Ka)
5. AsÈduÑ (I) 6. KesÊjÈtakaÑ (Ka)
347. Ayak|ÔajÈtaka (4-5-7)

185. SabbÈyasaÑ k|Ôa’matippamÈÓaÑ,
Paggayha yo1 tiÔÔhasi antalikkhe.
RakkhÈya me2 tvaÑ vihito nu’sa’jja,
UdÈhu me cetayase3 vadhÈya.
186. D|to ahaÑ rÈji’dha rakkhasÈnaÑ,

VadhÈya tuyhaÑ pahitoha’masmi.
Indo ca taÑ rakkhati devarÈjÈ,
Tenu’ttama~gaÑ na te4 phÈlayÈmi.
187. Sace ca maÑ rakkhati devarÈjÈ,

DevÈnamindo MaghavÈ Sujampati.
KÈmaÑ pisÈcÈ vinadantu sabbe,
Na santase rakkhasiyÈ pajÈya.
188. KÈmaÑ kandantu5 kumbhaÓÉÈ, sabbe paÑsupisÈcakÈ.

NÈlaÑ pisÈcÈ yuddhÈya, mahatÊ sÈ vibhiÑsikÈti6.
Ayak|ÔajÈtakaÑ sattamaÑ.
348. AraÒÒajÈtaka (4-5-8)

189. AraÒÒÈ gÈmamÈgamma, kiÑsÊlaÑ kiÑvataÑ ahaÑ.
PurisaÑ tÈta seveyyaÑ, taÑ me akkhÈhi pucchito.
190. Yo taÑ vissÈsaye tÈta, vissÈsaÒca khameyya te.

Suss|sÊ ca titikkhÊ ca, taÑ bhajehi ito7 gato.
191. Yassa kÈyena vÈcÈya, manasÈ natthi dukkaÔaÑ.

UrasÊva patiÔÔhÈya, taÑ bhajehi ito gato.
______________________________________________________________
1. So (I) 2. MaÑ (SÊ) 3. VÈyamase (SÊ, SyÈ)
4. Na hi (Ka-SÊ, I), te na (Ka) 5. Kantantu (Ka), kaÓÉantu (SyÈ)
6. VibhesikÈti (SyÈ), vihesikÈti (I) 7. TaÑ bhajeyyÈsito (Ka)
118 JÈtakapÈÄi
192. HaliddirÈgaÑ kapicittaÑ, purisaÑ rÈgavirÈginaÑ.

TÈdisaÑ tÈta mÈ sevi, nimmanussampi ce siyÈti.
AraÒÒajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
349. SandhibhedajÈtaka (4-5-9)

193. Neva itthÊsu sÈmaÒÒaÑ, nÈpi bhakkhesu sÈrathi.
Athassa sandhibhedassa, passa yÈva sucintitaÑ.
194. Asi tikkhova maÑsamhi, pesuÒÒaÑ parivattati.

Yatth|’sabhaÒca sÊhaÒca, bhakkhayanti migÈdhamÈ.
195. ImaÑ so sayanaÑ seti, yamimaÑ1 passasi sÈrathi.

Yo vÈcaÑ sandhibhedassa, pisuÓassa nibodhati.
196. Te janÈ sukhamedhanti, narÈ saggagatÈriva.

Ye vÈcaÑ sandhibhedassa, nÈvabodhanti sÈrathÊti.
SandhibhedajÈtakaÑ navamaÑ.
350. DevatÈpaÒhajÈtaka (4-5-10)

197. Hanti hatthehi pÈdehi, mukhaÒca parisumbhati.
Sa ve rÈja piyo hoti, kaÑ tena tvÈ’bhipassasi2.
198. Akkosati yathÈkÈmaÑ, ÈgamaÒca’ssa icchati.

Sa ve rÈja piyo hoti, kaÑ tena tvÈ’bhipassasi.
199. AbbhakkhÈti abh|tena, alikenÈ’bhisÈraye.

Sa ve rÈja piyo hoti, kaÑ tena tvÈ’bhipassasi.
200. HaraÑ annaÒca pÈnaÒca, vatthasenÈsanÈni ca.

AÒÒadatthuharÈ santÈ, te ve rÈja piyÈ honti.
KaÑ tena tvÈ’bhipassasÊti.
DevatÈpaÒhajÈtakaÑ dasamaÑ.
C|ÄakuÓÈlavaggo paÒcamo.
______________________________________________________________
1. YayimaÑ (SÊ, I), yimaÑ (Ka) 2. Mabhipassasi (SÊ)
TassuddÈnaÑ
NarÈnaÑ asakkhi’vasimhavaro,
NÊliya’maggivaraÒca puna.
Puna rasÈ’yasak|Ôavaro,
TathÈraÒÒa sÈrathi hanti dasÈti.
Atha vagguddÈnaÑ
KÈli~gaÑ1 PucimandaÒca, KuÔid|saka KokilÈ2.
C|ÄakuÓÈlavaggo so, paÒcamo suppakÈsitoti.
CatukkanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
______________________________________________________________
1. VivaraÑ (bah|su) 2. KuÔid|saÑ bahubhÈÓakaÑ (bah|su)
5. PaÒcakanipÈta
1. MaÓikuÓÉalavagga
351. MaÓikuÓÉalajÈtaka (5-1-1)

1. JÊno rathassaÑ maÓikuÓÉale ca,
Putte ca dÈre ca tatheva jÊno.
Sabbesu bhogesu asesakesu1,
KasmÈ na santappasi sokakÈle.
2. Pubbeva maccaÑ vijahanti bhogÈ,

Macco vÈ te2 pubbataraÑ jahÈti.
AsassatÈ bhogino kÈmakÈmi,
TasmÈ na socÈmahaÑ sokakÈle.
3. Udeti Èp|rati veti3 cando,

AtthaÑ tapetvÈna4 paleti s|riyo.
ViditÈ5 mayÈ sattuka lokadhammÈ,
TasmÈ na socÈmahaÑ sokakÈle.

5. Nisamma khattiyo kayirÈ, nÈ’nisamma disampati.

NisammakÈrino rÈja6, yaso kitti ca vaÉÉhatÊti.
MaÓikuÓÉalajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. Asesitesu (SÊ, I), asesikesu (Ka) 2. Ca ne (I), dhane (Ka)
3. P|reti khÊyati (SyÈ)
4. AndhaÑ tapetvÈna (Ka), attha~gametvÈna (SyÈ). Ettha “tapetvÈna atthaÑ paletÊ”ti
sambandho.
5. VijitÈ (SyÈ) 6. RaÒÒo (SÊ, SyÈ)
5. PaÒcakanipÈta 121
352. SujÈtajÈtaka (5-1-2)

6. KiÑ nu santaramÈnova, lÈyitvÈ haritaÑ tiÓaÑ.
“KhÈda khÈdÈ”ti lapasi, gatasattaÑ jaraggavaÑ.
7. Na hi annena pÈnena, mato goÓo samuÔÔhahe.

TvaÒca tucchaÑ vilapasi, yathÈ taÑ dummatÊ tathÈ.
8. Tatheva tiÔÔhati sÊsaÑ, hatthapÈdÈ ca vÈladhi.

SotÈ tatheva tiÔÔhanti1, maÒÒe goÓo samuÔÔhahe.
9. Neva’yyakassa sÊsaÒca2, hatthapÈdÈ ca dissare.

RudaÑ mattikath|pasmiÑ, nanu tvaÒÒeva dummati.
10. * ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ, ghatasittaÑva pÈvakaÑ.

VÈrinÈ viya osiÒcaÑ3, sabbaÑ nibbÈpaye daraÑ.
11. * AbbahÊ4 vata me sallaÑ, yamÈsi hadayassitaÑ5.

Yo me sokaparetassa, pitusokaÑ apÈnudi.
12. * SohaÑ abb|Ähasallosmi, vÊtasoko anÈvilo.

Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna mÈÓava.
13. EvaÑ karonti sappaÒÒÈ, ye honti anukampakÈ.

Vinivattenti sokamhÈ, SujÈto pitaraÑ yathÈti.
SujÈtajÈtakaÑ dutiyaÑ.
353. VenasÈkhajÈtaka (5-1-3)

14. NayidaÑ niccaÑ bhavitabbaÑ Brahmadatta,
KhemaÑ subhikkhaÑ sukhatÈ ca kÈye.
Atthaccaye mÈ ahu sampam|Äho,
Bhinnaplavo sÈgarasseva majjhe.
______________________________________________________________
1. So tÈta tatheva tiÔÔhati (Ka) 2. SÊsaÑ vÈ (SÊ, SyÈ, I)
* Khu 2. 114, 132 piÔÔhÈdÊsupi. 3. OsiÒci (Ka)
4. Abb|ÄhaÑ (SÊ, SyÈ), abbh|ÄhaÑ (Ka) 5. SokaÑ hadayanissitaÑ (SÊ, SyÈ)
122 JÈtakapÈÄi
15. YÈni karoti puriso, tÈni attani passati.

KalyÈÓakÈrÊ kalyÈÓaÑ, pÈpakÈrÊ ca pÈpakaÑ.
YÈdisaÑ vapate bÊjaÑ, tÈdisaÑ harate phalaÑ.
16. IdaÑ tadÈcariyavaco, pÈrÈsariyo yadabravi.

MÈ su1 tvaÑ akari pÈpaÑ, yaÑ tvaÑ pacchÈ kataÑ tape.
17. Ayameva so pi~giya2 venasÈkho3,

Yamhi ghÈtayiÑ khattiyÈnaÑ sahassaÑ.
Ala~kate candanasÈrÈnulitte,
Tameva dukkhaÑ paccÈgataÑ mamaÑ.
18. SÈmÈ ca4 kho candanalittagattÈ5,

LaÔÔhÊva sobhaÒjanakassa uggatÈ.
AdisvÈ6 kÈlaÑ karissÈmi ubbariÑ,
TaÑ me ito dukkhataraÑ bhavissatÊti.
VenasÈkhajÈtakaÑ7 tatiyaÑ.
354. UragajÈtaka (5-1-4)

19. Uragova tacaÑ jiÓÓaÑ, hitvÈ gacchati saÑ tanuÑ.
EvaÑ sarÊre nibbhoge, pete kÈla~kate sati.
20. ayhamÈno na jÈnÈti, ÒÈtÊnaÑ paridevitaÑ.

TasmÈ etaÑ na socÈmi, gato so tassa yÈ gati.
21. Anavhito tato ÈgÈ, ananuÒÒÈto8 ito gato.

YathÈ’gato tathÈ gato, tattha kÈ paridevanÈ.

23. Sace rode kisÈ9 assaÑ, tassÈ me kiÑ phalaÑ siyÈ.

©ÈtimittasuhajjÈnaÑ, bhiyyo no aratÊ siyÈ.
______________________________________________________________
1. MÈ ssu (SÊ, SyÈ, I) 2. So pi~giyo (SyÈ), sopi bhiyyo (Ka)
3. DhonasÈkho (Ka-SÊ, I) 4. SÈmÈpi (SÊ, SyÈ)
5. GattÊ (Ka-SÊ, SyÈ, I) 6. AdisvÈva (SÊ)
7. DhonasÈkhajÈtakaÑ (Ka-SÊ, I) 8. NÈnuÒÒÈto (Ka)
9. KisÊ (I)

25. YathÈpi dÈrako candaÑ, gacchanta’manurodati.

EvaÑsampada’mevetaÑ, yo petamanusocati.

27. YathÈpi udakakumbho, bhinno appaÔisandhiyo.

EvaÑsampada’mevetaÑ, yo petamanusocati.

TasmÈ etaÑ na socÈmi, gato so tassa yÈ gatÊti.
UragajÈtakaÑ catutthaÑ.
355. GhaÔajÈtaka (5-1-5)

29. AÒÒe socanti rodanti, aÒÒe assumukhÈ janÈ.
PasannamukhavaÓÓosi, kasmÈ GhaÔa1 na socasi.
30. NÈbbhatÊtaharo soko, nÈnÈgatasukhÈvaho.

TasmÈ Dha~ka2 na socÈmi, natthi soke dutÊyatÈ3.
31. SocaÑ paÓÉu kiso hoti, bhattaÒca’ssa na ruccati.

AmittÈ sumanÈ honti, sallaviddhassa ruppato.
32. GÈme vÈ yadi vÈ’raÒÒe, ninne vÈ yadi vÈ thale.

®hitaÑ maÑ nÈgamissati, evaÑ diÔÔhapado ahaÑ.
33. Yassa’ttÈ nÈlamekova, sabbakÈmarasÈharo.

SabbÈpi pathavÊ tassa, na sukhaÑ ÈvahissatÊti.
GhaÔajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. Ghata (SÊ, I) 2. VaÑka (I) 3. Soko dutÊyakÈ (Ka)
124 JÈtakapÈÄi
356. KoraÓÉiyajÈtaka (5-1-6)

34. Eko araÒÒe GirikandarÈyaÑ,
Paggayha paggayha silaÑ pavecchasi1.
PunappunaÑ santaramÈnar|po,
KoraÓÉiya2 ko nu tava yidhattho.
35. AhaÒhi’maÑ sÈgara sevitantaÑ,

SamaÑ karissÈmi yathÈpi pÈÓi.
Vikiriya sÈn|ni ca pabbatÈni ca,
TasmÈ silaÑ dariyÈ pakkhipÈmi.
36. NayimaÑ mahiÑ arahati pÈÓikappaÑ,

SamaÑ manusso karaÓÈya meko.
MaÒÒÈmi’maÒÒeva dariÑ jigÊsaÑ3,
KoraÓÉiya hÈhasi4 jÊvalokaÑ.
37. Sace ahaÑ5 bh|tadharaÑ na sakkÈ6,

SamaÑ manusso karaÓÈya meko.
Evameva tvaÑ brahme ime manusse,
NÈnÈdiÔÔhike nÈnayissasi te7.
38. SaÑkhittar|pena bhavaÑ mamatthaÑ,

AkkhÈsi KoraÓÉiya evametaÑ.
YathÈ na sakkÈ pathavÊ samÈ’yaÑ,
KattuÑ manussena tathÈ manussÈti.
KoraÓÉiyajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
357. LaÔukikajÈtaka (5-1-7)

39. VandÈmi taÑ kuÒjara saÔÔhihÈyanaÑ,
ŒraÒÒakaÑ y|thapatiÑ yasassiÑ.
Pakkhehi taÑ paÒjalikaÑ karomi,
MÈ me vadhÊ puttake dubbalÈya.
______________________________________________________________
1. Pavejjhasi (SyÈ, SÊ-®Ôha) 2. KÈraÓÉiya (SÊ, SyÈ, I) 3. JigiÑsaÑ (SÊ, SyÈ, I)
4. HÈyasi (SyÈ, Ka) 5. AyaÑ (SÊ, SyÈ, I) 6. Sakko (SyÈ, Ka)
7. Ne (Ka)
40. VandÈmi taÑ kuÒjara ekacÈriÑ,

ŒraÒÒakaÑ pabbatasÈnugocaraÑ.
Pakkhehi taÑ paÒjalikaÑ karomi,
MÈ me vadhÊ puttake dubbalÈya.
41. VadhissÈmi te laÔukike puttakÈni,

KiÑ me tuvaÑ kÈhasi dubbalÈsi.
SataÑ sahassÈnipi tÈdisÊnaÑ,
VÈmena pÈdena papothayeyyaÑ.
42. Na heva sabbattha balena kiccaÑ,

BalaÑ hi bÈlassa vadhÈya hoti.
KarissÈmi te nÈgarÈjÈ anatthaÑ,
Yo me vadhÊ puttake dubbalÈya.
43. KÈkaÒca passa laÔukikaÑ, maÓÉ|kaÑ nÊlamakkhikaÑ.

Ete nÈgaÑ aghÈtesuÑ, passa verassa verinaÑ.
TasmÈ hi veraÑ na kayirÈtha, appiyenapi kenacÊti.
LaÔukikajÈtakaÑ sattamaÑ.
358. C|ÄadhammapÈlajÈtaka (5-1-8)

44. Ahameva d|siyÈ bh|nahatÈ, raÒÒo MahÈpatÈpassa.
EtaÑ muÒcatu DhammapÈlaÑ, hatthe me deva chedehi.

EtaÑ muÒcatu DhammapÈlaÑ, pÈde me deva chedehi.

EtaÑ muÒcatu DhammapÈlaÑ, sÊsaÑ me deva chedehi.
47. Na hi1 n|nimassa raÒÒo, mittÈmaccÈ ca vijjare suhadÈ.

Ye na vadanti rÈjÈnaÑ, mÈ ghÈtayi orasaÑ puttaÑ.
48. Na hi1 n|nimassa raÒÒo, ÒÈtÊ mittÈ ca vijjare suhadÈ.

Ye na vadanti rÈjÈnaÑ, mÈ ghÈtayi atrajaÑ puttaÑ.
______________________________________________________________
1. Naha (SÊ, SyÈ, I) Ettha ha-kÈro khede.
126 JÈtakapÈÄi
49. CandanasÈrÈnulittÈ, bÈhÈ chijjanti DhammapÈlassa.

DÈyÈdassa pathabyÈ, pÈÓÈ me deva rujjhantÊti.
C|ÄadhammapÈlajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
359. SuvaÓÓamigajÈtaka (5-1-9)

50. Vikkama re haripÈda1, vikkama re mahÈmiga2.
Chinda vÈrattikaÑ pÈsaÑ, nÈhaÑ ekÈ vane rame.
51. VikkamÈmi na pÈremi, bh|miÑ sumbhÈmi vegasÈ.

DaÄho vÈrattiko pÈso, pÈdaÑ me parikantati.
52. Attharassu palÈsÈni, asiÑ nibbÈha luddaka.

PaÔhamaÑ maÑ vadhitvÈna, hana pacchÈ mahÈmigaÑ.
53. Na me sutaÑ vÈ diÔÔhaÑ vÈ, bhÈsantiÑ mÈnusiÑ migiÑ3.

TvaÒca bhadde sukhÊ hoti, eso cÈpi mahÈmigo.
54. EvaÑ luddaka nandassu, saha sabbehi ÒÈtibhi.

YathÈha’majja nandÈmi, muttaÑ disvÈ mahÈmiganti.
SuvaÓÓamigajÈtakaÑ navamaÑ.
360. SuyonandÊjÈtaka (5-1-10)

55. VÈti gandho timirÈnaÑ, kusamuddo ca4 ghosavÈ.
D|re ito SuyonandÊ5, Tamba kÈmÈ tudanti maÑ.
56. KathaÑ samudda’mahari, kathaÑ addakkhi SedumaÑ6.

KathaÑ tassÈ ca tuyhaÒca, ahu Sagga7 samÈgamo.
57. KurukacchÈ8 payÈtÈnaÑ, vÈÓijÈnaÑ dhanesinaÑ.

Makarehi abhidÈ9 nÈvÈ, phalakenÈha’maplaviÑ.
______________________________________________________________
1. MahÈmiga (SÊ, SyÈ, I) 2. HarÊpada (SÊ, SyÈ, I)
3. Na me sutÈ vÈ diÔÔhÈ vÈ, bhÈsantÊ mÈnusiÑ migÊ (®ÊkÈ) 4. Va (SyÈ, I)
5. Ito hi susandÊ (SÊ, SyÈ), itovi sussondÊ (I) 6. SerumaÑ (SÊ, SyÈ, I)
7. Agga (SÊ, SyÈ)
8. BharukacchÈ (SÊ, SyÈ, I)
9. MakarehibbhidÈ (SÊ), makarehi’bhidÈ (SyÈ), makarehi bhinnÈ (I)
58. SÈ maÑ saÓhena mudunÈ, niccaÑ candanagandhÊnÊ.

A~gena1 uddharÊ bhaddÈ, mÈtÈ puttaÑva orasaÑ.
59. SÈ maÑ annena pÈnena, vatthena sayanena ca.

AttanÈpi ca mandakkhÊ, evaÑ Tamba vijÈnahÊti.
SuyonandÊjÈtakaÑ dasamaÑ.
MaÓikuÓÉalavaggo paÔhamo.
TassuddÈnaÑ
Atha jinavaro haritaÑ tiÓako,
Atha bhinnaplavo uragova ghaÔo.
DariyÈ puna kuÒjara bh|nahatÈ,
Migamuttama saggavarena dasÈti.
_____
2. VaÓÓÈrohavagga
361. VaÓÓÈrohajÈtaka (5-2-1)

60. VaÓÓÈrohena jÈtiyÈ, balanikkamanena ca.
SubÈhu na mayÈ seyyo, sudÈÔha iti bhÈsasi.
61. VaÓÓÈrohena jÈtiyÈ, balanikkamanena ca.

SudÈÔho na mayÈ seyyo, subÈhu iti bhÈsasi.
62. EvaÑ ce maÑ viharantaÑ, subÈhu samma dubbhasi.

Na dÈnÈhaÑ tayÈ saddhiÑ, saÑvÈsamabhirocaye.
63. Yo paresaÑ vacanÈni, saddaheyya2 yathÈtathaÑ.

KhippaÑ bhijjetha mittasmiÑ, veraÒca pasave bahuÑ.
______________________________________________________________
1. A~kena (I, Ka) 2. Saddahetha (SÊ, SyÈ, I)
128 JÈtakapÈÄi
64. Na so mitto yo sadÈ appamatto.

BhedÈsa~kÊ randhamevÈ’nupassÊ.
YasmiÑ ca setÊ urasÊva putto.
Sa ve mitto yo abhejjo parehÊti.
VaÓÓÈrohajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
362. SÊlavÊmaÑsajÈtaka (5-2-2)

65. SÊlaÑ seyyo sutaÑ seyyo, iti me saÑsayo ahu.
SÊlameva sutÈ seyyo, iti me natthi saÑsayo.
66. MoghÈ jÈti ca vaÓÓo ca, sÊlameva kiru’ttamaÑ.

SÊlena anupetassa, sutena’ttho na vijjati.
67. Khattiyo ca adhammaÔÔho, vesso cÈ’dhammanissito.

Te pariccajju’bho loke, upapajjanti duggatiÑ.
68. KhattiyÈ brÈhmaÓÈ vessÈ, suddÈ caÓÉÈlapakkusÈ.

Idha dhammaÑ caritvÈna, bhavanti tidive samÈ.
69. Na vedÈ samparÈyÈya, na jÈti nÈpi1 bandhavÈ.

SakaÒca sÊlaÑ saÑsuddhaÑ, samparÈyÈya sukhÈya cÈti2.
SÊlavÊmaÑsajÈtakaÑ dutiyaÑ.
363. HirijÈtaka (5-2-3)

70. HiriÑ tarantaÑ vijigucchamÈnaÑ,
TavÈhamasmÊ iti bhÈsamÈnaÑ.
SeyyÈni kammÈni anÈdiyantaÑ,
Neso mamanti iti naÑ vijaÒÒÈ.

______________________________________________________________
1. Nopi (I) 2. SukhÈvahanti (SÊ, SyÈ)
72. Na so mitto yo sadÈ appamatto,

BhedÈsa~kÊ randhamevÈnupassÊ.
YasmiÑ ca setÊ urasÊva putto,
Sa ve mitto yo abhejjo parehi.
73. PÈmojjakaraÓaÑ ÔhÈnaÑ, pasaÑsÈvahanaÑ sukhaÑ.

PhalÈnisaÑso bhÈveti, vahanto porisaÑ dhuraÑ.
74. PavivekarasaÑ pitvÈ, rasaÑ upasamassa ca.

Niddaro hoti nippÈpo, dhammappÊtirasaÑ pivanti.
HirijÈtakaÑ tatiyaÑ.
364. KhajjopanakajÈtaka (5-2-4)

75. Ko nu santamhi pajjote, aggipariyesanaÑ caraÑ.
Addakkhi ratti1 khajjotaÑ, jÈtavedaÑ amaÒÒatha.
76. Svassa gomayacuÓÓÈni, abhimatthaÑ tiÓÈni ca.

ViparÊtÈya saÒÒÈya, nÈsakkhi pajjaletave.
77. Evampi anupÈyena, atthaÑ na labhate migo2.

VisÈÓato gavaÑ dohaÑ, yattha khÊraÑ na vindati.
78. Vividhehi upÈyehi, atthaÑ papponti mÈÓavÈ.

Niggahena amittÈnaÑ, mittÈnaÑ paggahena ca.
79. SenÈmokkhapalÈbhena3, vallabhÈnaÑ nayena ca.

JagatiÑ jagatipÈlÈ, Èvasanti Vasundharanti.
KhajjopanakajÈtakaÑ catutthaÑ.
365. AhituÓÉikajÈtaka (5-2-5)

80. Dhuttomhi samma sumukha, j|te akkhaparÈjito.
Harehi4 ambapakkÈni, vÊriyaÑ te bhakkhayÈmase.
81. AlikaÑ vata maÑ samma, abh|tena pasaÑsasi.

Ko te suto vÈ diÔÔho vÈ, sumukho nÈma makkaÔo.
______________________________________________________________
1. RattiÑ (SyÈ) 2. M|go (SyÈ) 3. SenÊ mokkh|palÈbhena (SyÈ) 4. Sevehi (I)
130 JÈtakapÈÄi
82. AjjÈpi me taÑ manasi1, yaÑ maÑ tvaÑ ahituÓÉika.

DhaÒÒÈpaÓaÑ pavisitvÈ, matto2 chÈtaÑ hÈnÈsi maÑ.
83. TÈhaÑ saraÑ dukkhaseyyaÑ, api rajjampi kÈraye.

NevÈhaÑ yÈcito dajjaÑ, tathÈ hi bhayatajjito.
84. YaÒca jaÒÒÈ kule jÈtaÑ, gabbhe tittaÑ amacchariÑ.

Tena sakhiÒca mittaÒca, dhÊro sandhÈtumarahatÊti.
AhituÓÉikajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
366. GumbiyajÈtaka (5-2-6)

85. MadhuvaÓÓaÑ madhurasaÑ, madhugandhaÑ visaÑ ahu.
Gumbiyo ghÈsamesÈno, araÒÒe odahÊ visaÑ.
86. Madhu iti maÒÒamÈnÈ3, ye taÑ visamakhÈdisuÑ4.

TesaÑ taÑ kaÔukaÑ Èsi, maraÓaÑ tenu’pÈgamuÑ.
87. Ye ca kho paÔisa~khÈya, visaÑ taÑ parivajjayuÑ.

Te Èturesu sukhitÈ, ÉayhamÈnesu nibbutÈ.
88. Evameva manussesu, visaÑ kÈmÈ samohitÈ.

ŒmisaÑ bandhanaÒcetaÑ, maccuveso5 guhÈsayo.
89. Evameva ime kÈme, ÈturÈ paricÈrike6.

Ye sadÈ parivajjenti, sa~gaÑ loke upaccagunti.
GumbiyajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
367. SÈÄiyajÈtaka (5-2-7)

90. YvÈyaÑ sÈÄiya7 chÈpoti, kaÓhasappaÑ agÈhayi.
Tena sappena’yaÑ daÔÔho, hato pÈpÈnusÈsako.
91. AhantÈra8 mahantÈraÑ, yo naro hantumicchati.

EvaÑ so nihato seti, yathÈyaÑ puriso hato.
______________________________________________________________
1. Te maÑ sarasi (Ka) 2. Mutto (Ka) 3. Madh|ti maÒÒamÈnÈya (Ka)
4. VisamasÈyisuÑ (SÊ, SyÈ) 5. Maccuvaso (SÊ, SyÈ)
6. ParicÈrake (I) 7. SÈliya (SÊ, SyÈ, I), sÈÄika (?)
8. Ahananta (I), aharanta (?)
92. AhantÈra1 maghÈtentaÑ, yo naro hantumicchati.

EvaÑ so nihato seti, yathÈyaÑ puriso hato.
93. YathÈ paÑsumuÔÔhiÑ puriso, paÔivÈtaÑ paÔikkhipe.

Tameva so rajo hanti, tathÈyaÑ puriso hato.
94. * Yo appaduÔÔhassa narassa dussati,

Suddhassa posassa ana~gaÓassa.
Tameva bÈlaÑ pacceti pÈpaÑ,
Sukhumo rajo paÔivÈtaÑva khittoti.
SÈÄiyajÈtakaÑ sattamaÑ.
368. TacasÈrajÈtaka (5-2-8)

95. AmittahatthatthagatÈ2, tacasÈrasamappitÈ.
PasannamukhavaÓÓÈ’ttha, kasmÈ tumhe na socatha.
96. Na socanÈya paridevanÈya,

Atthova labbho3 api appakopi.
Socanta’menaÑ dukhitaÑ viditvÈ,
PaccatthikÈ attamanÈ bhavanti.
97. Yato ca kho paÓÉito ÈpadÈsu,

Na vedhatÊ atthavinicchayaÒÒ|.
PaccatthikÈ’ssa4 dukhitÈ bhavanti,
DisvÈ mukhaÑ avikÈraÑ purÈÓaÑ.
98. Jappena mantena subhÈsitena,

AnuppadÈnena paveÓiyÈ vÈ.
YathÈ yathÈ yattha labhetha atthaÑ,
TathÈ tathÈ tattha parakkameyya.
______________________________________________________________
1. Ahananta (SÊ, SyÈ, I), aharanta (?) * Khu 1. 32, 382 piÔÔhesupi.
2. HatthattagatÈ (katthaci, SÊ-Nisya)
3. Attho ca labbhÈ (SÊ, SyÈ), atthodha labbhÈ (AÑ 2. 49) 4. PaccatthikÈ te (Ka)
132 JÈtakapÈÄi
99. Yato ca jÈneyya alabbhaneyyo,

MayÈ va1 aÒÒena vÈ esa attho.
AsocamÈno adhivÈsayeyya,
KammaÑ daÄhaÑ kinti karomi dÈnÊti.
TacasÈrajÈtakaÑ aÔÔhaÑ.
369. MittavindakajÈtaka (5-2-9)

100. KyÈhaÑ devÈnamakaraÑ, kiÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈ.
YaÑ me sirasmiÑ ohacca2, cakkaÑ bhamati matthake.
101. Atikkamma ramaÓakaÑ, sadÈmattaÒca d|bhakaÑ.

BrahmattaraÒca pÈsÈdaÑ, kenatthena idhÈgato.
102. Ito bahutarÈ bhogÈ, atra maÒÒe bhavissare.

Iti etÈya saÒÒÈya, passa maÑ byasanaÑ gataÑ.
103. Catubbhi aÔÔhajjhagamÈ, aÔÔhÈhipi ca3 soÄasa.

SoÄasÈhi ca bÈttiÑsa, atricchaÑ cakkamÈsado.
IcchÈhatassa posassa, cakkaÑ bhamati matthake.
104. UparivisÈlÈ dupp|rÈ, icchÈ visaÔagÈminÊ4.

Ye ca taÑ anugijjhanti, te honti cakkadhÈrinoti.
MittavindakajÈtakaÑ navamaÑ.
370. PalÈsajÈtaka (5-2-10)

105. HaÑso palÈsa’mavaca, nigrodho samma jÈyati.
A~kasmiÑ5 te nisinnova, so te mammÈni checchati6.
106. VaÉÉhatÈ’meva7 nigrodho, patiÔÔha’ssa bhavÈmahaÑ.

YathÈ pitÈ ca mÈtÈ ca8, evaÑ me so bhavissati.
107. YaÑ tvaÑ a~kasmiÑ vaÉÉhesi, khÊrarukkhaÑ bhayÈnakaÑ.

Œmanta kho taÑ gacchÈma, vuÉÉhi ma’ssa na ruccati.
______________________________________________________________
1. MayÈ vÈ (SyÈ, Ka) 2. Uhacca (Ka), |hacca (I)
3. AÔÔhÈhi cÈpi (SÊ, SyÈ), aÔÔhÈbhi cÈpi (Ka)
4. Upari visÈlaÑ dupp|raÑ, icchÈvisadagÈminÊ (SÊ)
5. A~gasmiÑ (Ka) 6. Chijjati (Ka)
7. Vaddhitameva (Ka) 8. PitÈ vÈ mÈtÈ vÈ (I), mÈtÈ vÈ pitÈ vÈ (Ka)
108. IdÈni kho maÑ bhÈyeti, MahÈnerunidassanaÑ.

HaÑsassa anabhiÒÒÈya, mahÈ me bhayamÈgataÑ.
109. Na tassa vuÉÉhi kusalappasatthÈ,

Yo vaÉÉhamÈno ghasate patiÔÔhaÑ.
Tass|’parodhaÑ parisa~kamÈno,
PatÈrayÊ m|lavadhÈya dhÊroti.
PalÈsajÈtakaÑ dasamaÑ.
VaÓÓÈrohavaggo dutiyo1.
_____
3. AÉÉhavagga
371. DÊghÊtikosalajÈtaka (5-3-1)

110. EvaÑbh|tassa te rÈja, Ègatassa vase2 mama.
Atthi nu koci pariyÈyo, yo taÑ dukkhÈ pamocaye.
111. EvaÑbh|tassa me tÈta, Ègatassa vase tava.

Natthi no koci pariyÈyo, yo maÑ dukkhÈ pamocaye.
112. NÈÒÒaÑ sucaritaÑ rÈja, nÈÒÒaÑ rÈja subhÈsitaÑ.

TÈyate maraÓakÈle, evamevi’taraÑ dhanaÑ.
113. * Akkocchi maÑ avadhi maÑ, ajini maÑ ahÈsi me.

Ye ca taÑ upanayhanti, veraÑ tesaÑ na sammati.
114. * Akkocchi maÑ avadhi maÑ, ajini maÑ ahÈsi me.

Ye ca taÑ nupanayhanti, veraÑ tes|pasammati.
115. * Na hi verena verÈni, sammantÊdha kudÈcanaÑ.

Averena ca sammanti, esa dhammo sanantanoti.
DÊghÊtikosalajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
372. MigapotakajÈtaka (5-3-2)

116. AgÈrÈ paccupetassa, anagÈrassa te sato.
SamaÓassa na taÑ sÈdhu, yaÑ peta’manusocasi.
______________________________________________________________
1. ImassuddÈnaÑ tatiyavaggapariyosÈne bhavissati. 2. Vaso (I, Ka)
* Khu 1. 13; Vi 3. 496; Ma 3. 192 piÔÔhesupi.
134 JÈtakapÈÄi
117. SaÑvÈsena have sakka, manussassa migassa vÈ.

Hadaye jÈyate pemaÑ, na taÑ sakkÈ asocituÑ.
118. MataÑ marissaÑ rodanti, ye rudanti lapanti ca.

TasmÈ tvaÑ isi mÈ rodi, roditaÑ mogha’mÈhu santo.
119. Roditena have brahme, mato peto samuÔÔhahe.

Sabbe sa~gamma rodÈma, aÒÒamaÒÒassa ÒÈtake.

VÈrinÈ viya osiÒcaÑ, sabbaÑ nibbÈpaye daraÑ.
121. * Abbahi vata me sallaÑ, ya’mÈsi hadayassitaÑ.

Yo me sokaparetassa, puttasokaÑ apÈnudi.
122. SohaÑ abb|Ähasallosmi, vÊtasoko anÈvilo.

Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna VÈsavÈti.
MigapotakajÈtakaÑ dutiyaÑ.
373. M|sikajÈtaka (5-3-3)

123. KuhiÑ gatÈ kattha gatÈ, iti lÈlappatÊ jano.
Ahameve’ko jÈnÈmi, udapÈne m|sikÈ hatÈ.
124. YaÒcetaÑ1 iti cÊti ca, gadrabhova nivattasi.

UdapÈne m|sikaÑ hantvÈ, yavaÑ bhakkhetumicchasi.
125. Daharo cÈ’si dummedha, paÔhamuppattiko2 susu.

DÊghaÒcetaÑ3 samÈsajja4, na te dassÈmi jÊvitaÑ.
126. NÈntalikkhabhavanena, nÈ~gaputtapinena5 vÈ.

Puttena hi patthayito, silokehi pamocito.
127. SabbaÑ suta’madhÊyetha, hÊnamukkaÔÔhamajjhimaÑ.

Sabbassa atthaÑ jÈneyya, na ca sabbaÑ payojaye.
Hoti tÈdisako kÈlo, yattha atthÈvahaÑ sutanti.
M|sikajÈtakaÑ tatiyaÑ.
______________________________________________________________
* Khu 2. 114, 132 piÔÔhesupi. 1. YathetaÑ (I), yavetaÑ (Ka), yametaÑ (katthaci)
2. PaÔhamuppattito (SÊ, I) 3. DÊghametaÑ (I)
4. SamÈpajja (SyÈ, Ka) 5. NÈ~gaputtasirena (SÊ, SyÈ, I)
374. C|ÄadhanuggahajÈtaka (5-3-4)

128. SabbaÑ bhaÓÉaÑ samÈdÈya, pÈraÑ tiÓÓosi brÈhmaÓa.
PaccÈgaccha lahuÑ khippaÑ, mampi tÈrehi dÈni’to1.
129. AsanthutaÑ maÑ cirasanthutena,

NimÊni bhotÊ addhuvaÑ dhuvena.
MayÈpi bhotÊ nimineyya aÒÒaÑ,
Ito ahaÑ d|rataraÑ gamissaÑ.
130. KÈ’yaÑ eÄagalÈgumbe2, karoti ahuhÈsiyaÑ.

NayÊdha naccagÊtaÑ vÈ3, tÈÄaÑ vÈ susamÈhitaÑ.
AnamhikÈle4 susoÓi5, kinnu jagghasi sobhane6.
131. Si~gÈla bÈla dummedha, appapaÒÒosi jambuka.

JÊno macchaÒca pesiÒca, kapaÓo viya jhÈyasi.
132. SudassaÑ vajja’maÒÒesaÑ, attano pana duddasaÑ.

JÊnÈ patiÒca jÈraÒca, maÒÒe tvaÒÒeva7 jhÈyasi.
133. EvametaÑ migarÈja, yathÈ bhÈsasi jambuka.

SÈ n|nÈhaÑ ito gantvÈ, bhattu hessaÑ vasÈnugÈ.
134. Yo hare mattikaÑ thÈlaÑ, kaÑsathÈlampi so hare.

KataÑ ceva8 tayÈ pÈpaÑ, punapevaÑ karissasÊti.
C|ÄadhanuggahajÈtakaÑ catutthaÑ.
375. KapotajÈtaka (5-3-5)

135. IdÈni khomhi sukhito arogo,
NikkaÓÔako nippatito kapoto.
KÈhÈmi dÈnÊ hadayassa tuÔÔhiÑ,
TathÈhi’maÑ maÑsasÈkaÑ baleti.
______________________________________________________________
1. DÈnibho (SyÈ) 2. EÄagaÓagumbe (Ka)
3. Nayidha naccaÑ vÈ gÊtaÑ vÈ (SÊ, SyÈ, I) 4. AnamhakÈle (I)
5. SussoÓi (SÊ, SyÈ, I) 6. SobhaÓe (I, Ka)
7. Mampi tvaÒÒeva (SÊ, SyÈ), tvampi maÒÒeva (I) 8. KataÑyeva (SÊ, SyÈ, I)
136 JÈtakapÈÄi
136. KÈ’yaÑ balÈkÈ sikhinÊ, corÊ la~ghipitÈmahÈ.

OraÑ balÈke Ègaccha, caÓÉo me vÈyaso sakhÈ.
137. AlaÑ hi te jagghitÈye, mamaÑ disvÈna edisaÑ.

Vil|naÑ s|daputtena, piÔÔhamaÓÉena1 makkhitaÑ.
138. SunhÈto suvilittosi, annapÈnena tappito.

KaÓÔhe ca te veÄuriyo, agamÈ nu kaja~galaÑ.
139. MÈ te mitto amitto vÈ, agamÈsi kaja~galaÑ.

PiÒchÈni tattha lÈyitvÈ, kaÓÔhe bandhanti vaÔÔanaÑ.

Na hi mÈnusakÈ bhogÈ, subhuÒjÈ honti pakkhinÈti. (841)
KapotajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
AÉÉhavaggo tatiyo.
TassuddÈnaÑ
Atha vaÓÓa sasÊla hiri labhate,
SumukhÈ visa sÈÄiya’mittavaro.
Atha cakka palÈsa sarÈja sato,
Yava bÈla kapotaka pannarasÈti.
Atha vagguddÈnaÑ
JÊnaÒca vaÓÓaÑ asamaÑvaguppari,
SudesitÈ jÈtakanti santi vÊsati2.
Mahesino brahmacarittamutta,
Mavoca gÈthÈ atthavatÊ subyaÒjanÈti.
PaÒcakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
______________________________________________________________
1. PiÔÔhamaddena (SÊ, SyÈ, I) 2. JÈtaka paÒcavÊsati (?)
6. ChakkanipÈta
1. AvÈriyavagga
376. AvÈriyajÈtaka (6-1-1)

1. MÈsu kujjha1 bh|mipati, mÈsu kujjha1 rathesabha.
KuddhaÑ appaÔikujjhanto, rÈjÈ raÔÔhassa p|jito.

Sabbattha anusÈsÈmi, mÈsu kujjha1 rathesabha.
3. AvÈriyapitÈ nÈma, ahu Ga~gÈya nÈviko.

Pubbe janaÑ tÈretvÈna, pacchÈ yÈcati vetanaÑ.
Tena’ssa bhaÓÉanaÑ hoti, na ca bhogehi vaÉÉhati.
4. AtiÓÓaÑyeva yÈcassu, apÈraÑ tÈta nÈvika.

AÒÒo hi tiÓÓassa mano, aÒÒo hoti pÈresino2.

Sabbattha anusÈsÈmi, mÈsu kujjhittha nÈvika.
6. YÈyevÈ’nusÈsaniyÈ, rÈjÈ gÈmavaraÑ adÈ.

TÈyevÈ’nusÈsaniyÈ, nÈviko paharÊ mukhaÑ.
7. BhattaÑ bhinnaÑ hatÈ bhariyÈ, gabbho ca patito chamÈ.

Migova jÈtar|pena, na tena’tthaÑ abandhi s|ti3.
AvÈriyajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
377. SetaketujÈtaka (6-1-2)

8. MÈ tÈta kujjhi na hi sÈdhu kodho,
Bahumpi te adiÔÔhamassutaÒca.
MÈtÈ pitÈ disatÈ4 Setaketu,
ŒcariyamÈhu disataÑ pasatthÈ.
______________________________________________________________
1. MÈssu kujjhi (SÊ, I) 2. Taresino (SÊ, I), tiresino (SyÈ)
3. AvaÉÉhitunti (SÊ, SyÈ), avaÉÉhi s|ti (?) 4. DisÈ tÈta (SyÈ), disÈ tÈ (I)
138 JÈtakapÈÄi
9. AgÈrino annadapÈnavatthadÈ1,
AvhÈyikÈ tampi disaÑ vadanti.
EsÈ disÈ paramÈ Setaketu,
YaÑ patvÈ dukkhÊ sukhino bhavanti.
10. KharÈjinÈ jaÔilÈ pa~kadantÈ,

Dummakkhar|pÈ2 ye’me jappanti mante.
Kacci nu te mÈnusake payoge,
IdaÑ vid| parimuttÈ apÈyÈ.
11. PÈpÈni kammÈni katvÈna rÈja,

Bahussuto ce na3 careyya dhammaÑ.
Sahassavedopi na taÑ paÔicca,
DukkhÈ pamucce caraÓaÑ apatvÈ.
12. Sahassavedopi na taÑ paÔicca,

DukkhÈ pamuÒce caraÓaÑ apatvÈ.
MaÒÒÈmi vedÈ aphalÈ bhavanti,
SasaÑyamaÑ caraÓameva4 saccaÑ.
13. Na heva vedÈ aphalÈ bhavanti,

SasaÑyamaÑ caraÓameva saccaÑ.
KittiÑ hi pappoti adhicca vede,
SantiÑ puÓeti5 caraÓena dantoti.
SetaketujÈtakaÑ dutiyaÑ.
378. DarÊmukhajÈtaka (6-1-3)

14. Pa~ko ca kÈmÈ palipo ca kÈmÈ,
BhayaÒca metaÑ tim|laÑ pavuttaÑ.
Rajo ca dh|mo ca mayÈ pakÈsitÈ,
HitvÈ tuvaÑ pabbaja Brahmadatta.
______________________________________________________________
1. AnnapÈnavatthadÈ (SyÈ, Ka)
2. Dumukkhar|pÈ (SÊ, SyÈ), dummukkhar|pÈ (I, Ka)
3. Bahussuto neva (SÊ, SyÈ) 4. CaraÓaÒÒeva (SÊ, SyÈ, I) 5. SantaÑ pune’ti (SÊ, I)
6. ChakkanipÈta 139
15. Gadhito1 ca ratto ca adhimucchito ca,

KÈmesvahaÑ brÈhmaÓa bhiÑsar|paÑ.
TaÑ nu’ssahe jÊvikattho pahÈtuÑ,
KÈhÈmi puÒÒÈni anappakÈni.

Idameva seyyo iti maÒÒamÈno,
PunappunaÑ gabbhamupeti mando.
17. So ghorar|paÑ nirayaÑ upeti,

SubhÈsubhaÑ muttakarÊsap|raÑ.
SattÈ sakÈye na jahanti giddhÈ,
Ye honti kÈmesu avÊtarÈgÈ.
18. MÊÄhena littÈ ruhirena makkhitÈ,

Semhena littÈ upanikkhamanti.
YaÑ yaÑ hi kÈyena phusanti tÈvade,
SabbaÑ asÈtaÑ dukhameva kevalaÑ.
19. DisvÈ vadÈmi na hi aÒÒato savaÑ,

PubbenivÈsaÑ bahukaÑ sarÈmi.
CitrÈhi gÈthÈhi subhÈsitÈhi,
DarÊmukho nijjhÈpayi sumedhanti.
DarÊmukhajÈtakaÑ tatiyaÑ.
379. NerujÈtaka (6-1-4)

20. KÈkolÈ kÈkasaÑghÈ ca, mayaÒca patataÑ varÈ2.
Sabbeva sadisÈ homa, imaÑ Ègamma pabbataÑ.
21. Idha sÊhÈ ca byagghÈ ca, si~gÈlÈ ca migÈdhamÈ.

Sabbeva sadisÈ honti, ayaÑ ko nÈma pabbato.
______________________________________________________________
1. Gathito (SÊ) 2. Vara (Ka) mayantipadassa hi visesanaÑ.
140 JÈtakapÈÄi
22. ImaÑ “Ner|”ti1 jÈnanti, manussÈ pabbatuttamaÑ.

Idha vaÓÓena sampannÈ, vasanti sabbapÈÓino.
23. AmÈnanÈ yattha siyÈ, santÈnaÑ vÈ vimÈnanÈ.

HÊnasammÈnanÈ vÈpi, na tattha vasatiÑvase2.
24. YatthÈ’laso ca dakkho ca, s|ro bhÊru ca p|jiyÈ.

Na tattha santo vasanti, avisesakare nare3.
25. NÈyaÑ Neru vibhajati, hÊna-ukkaÔÔhamajjhime.

Avisesakaro Neru, handa NeruÑ jahÈmaseti.
NerujÈtakaÑ catutthaÑ.
380. Œsa~kajÈtaka (6-1-5)

26. ŒsÈvatÊ nÈma latÈ, jÈtÈ CittalatÈvane.
TassÈ vassasahassena, ekaÑ nibbattate phalaÑ.
27. TaÑ devÈ payirupÈsanti, tÈva d|raphalaÑ satiÑ.

ŒsÊseva4 tuvaÑ rÈja, ÈsÈ phalavatÊ sukhÈ.
28. ŒsÊsateva5 so pakkhÊ, ÈsÊsateva5 so dijo.

Tassa cÈsÈ6 samijjhati, tÈva d|ragatÈ satÊ.
ŒsÊseva tuvaÑ rÈja, ÈsÈ phalavatÊ sukhÈ.
29. Sampesi7 kho maÑ vÈcÈya, na ca sampesi7 kammunÈ.

MÈlÈ sereyyakasseva, vaÓÓavantÈ agandhikÈ.
30. AphalaÑ madhuraÑ vÈcaÑ, yo mittesu pakubbati.

AdadaÑ avissajaÑ bhogaÑ, sandhi tena’ssa jÊrati.

32. BalaÒca vata me khÊÓaÑ, pÈtheyyaÒca na vijjati.

Sa~ke pÈÓ|parodhÈya, handa dÈni vajÈmahaÑ.
______________________________________________________________
1. Nerunti (SÊ, SyÈ) 2. VasatÊ vase (SyÈ), vasa divase (I)
3. Nage (SÊ, SyÈ, I) 4. ŒsiÑseva (SÊ, SyÈ, I)
5. ŒsiÑsetheva (SÊ, SyÈ, I) 6. TassevÈsÈ (SyÈ)
7. SaÑsesi (Ka)
33. Etadeva hi me nÈmaÑ, yaÑ nÈmasmi rathesabha.

Œgamehi mahÈrÈja, pitaraÑ ÈmantayÈmahanti.
Œsa~kajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
381. MigÈlopajÈtaka (6-1- 6)

34. Na me rucci MigÈlopa, yassa te tÈdisÊ gatÊ.
AtuccaÑ tÈta patasi, abh|miÑ tÈta sevasi.
35. CatukkaÓÓaÑva kedÈraÑ, yadÈ te pathavÊ siyÈ.

Tato tÈta nivattassu, mÈssu etto paraÑ gami.
36. Santi aÒÒepi sakuÓÈ, pattayÈnÈ viha~gamÈ.

AkkhittÈ vÈtavegena, naÔÔhÈ te sassatÊsamÈ.
37. AkatvÈ Apanandassa1, pitu vuddhassa sÈsanaÑ.

KÈlavÈte atikkamma, VerambhÈnaÑ vasaÑ agÈ2.
38. Tassa puttÈ ca dÈrÈ ca, ye caÒÒe anujÊvino.

Sabbe byasanamÈpÈduÑ, anovÈdakare dije.
39. Evampi idha vuddhÈnaÑ, yo vÈkyaÑ nÈvabujjhati.

AtisÊmacaro3 ditto, gijjhovÈ’tÊtasÈsano.
Sabbe byasanaÑ papponti, akatvÈ vuddhasÈsananti.
MigÈlopajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
382. SirikÈÄakaÓÓijÈtaka (6-1-7)

40. KÈ nu kÈÄena vaÓÓena, na cÈpi4 piyadassanÈ.
KÈ vÈ tvaÑ kassa vÈ dhÊtÈ, kathaÑ jÈnemu taÑ mayaÑ.
41. MahÈrÈjassahaÑ dhÊtÈ, Vir|pakkhassa caÓÉiyÈ.

AhaÑ KÈÄÊ alakkhikÈ, “KÈÄakaÓÓÊ”ti maÑ vid|.
OkÈsaÑ yÈcito dehi, vasemu tava santike. (1)
______________________________________________________________
1. AparaÓÓassa (SÊ, SyÈ, I) 2. Gato (SÊ)
3. AtisÊmaÑ caro (SÊ, SyÈ, Ka) 4. Na cÈsi (SÊ)
142 JÈtakapÈÄi
42. KiÑsÊle kiÑsamÈcÈre, purise nivisase tuvaÑ.

PuÔÔhÈ me KÈÄi akkhÈhi, kathaÑ1 jÈnemu taÑ mayaÑ.
43. MakkhÊ paÄÈsÊ sÈrambhÊ, issukÊ maccharÊ saÔho.

So mayhaÑ puriso kanto, laddhaÑ yassa vinassati.
44. Kodhano upanÈhÊ ca, pisuÓo ca vibhedako.

KaÓÉakavÈco2 pharuso, so me kantataro tato.
45. Ajja suveti puriso, sadatthaÑ nÈvabujjhati.

OvajjamÈno kuppati, seyyaÑ so atimaÒÒati.
46. Davappaluddho3 puriso, sabbamittehi dhaÑsati.

So mayhaÑ puriso kanto, tasmiÑ homi anÈmayÈ. (2)
47. Apehi etto tvaÑ KÈÄi, netaÑ amhesu vijjati.

AÒÒaÑ janapadaÑ gaccha, nigame rÈjadhÈniyo.
48. Ahampi kho taÑ4 jÈnÈmi, netaÑ tumhesu vijjati.

Santi loke alakkhikÈ, sa~gharanti bahuÑ dhanaÑ.
AhaÑ devo ca me bhÈtÈ, ubho naÑ vidhamÈmase. (3)
49. KÈ nu dibbena vaÓÓena, pathabyÈ supatiÔÔhitÈ.

KÈ vÈ tvaÑ kassa vÈ dhÊtÈ, kathaÑ jÈnemu taÑ mayaÑ.
50. MahÈrÈjassahaÑ dhÊtÈ, DhataraÔÔhassa sirÊmato5.

AhaÑ SirÊ ca LakkhÊ ca, “Bh|ripaÒÒÈ”ti maÑ vid|.
OkÈsaÑ yÈcito dehi, vasemu tava santike. (4)
51. KiÑsÊle kiÑsamÈcÈre, purise nivisase tuvaÑ.

PuÔÔhÈ me Lakkhi akkhÈhi, kathaÑ1 jÈnemu taÑ mayaÑ.
______________________________________________________________
1. YathÈ (SÊ, I) 2. AÓÉakavÈco (Ka-SÊ, I)
3. Devappaluddho (Ka), davappaladdho (I)
4. CetaÑ (SÊ) 5. DhataraÔÔhasirÊmato (SyÈ, Ka)
52. Yo cÈpi sÊte atha vÈpi uÓhe,

VÈtÈtape ÉaÑsasarÊsape ca.
KhudhaÑ1 pipÈsaÑ abhibhuyya sabbaÑ,
RattindivaÑ yo satataÑ niyutto.
53. KÈlÈgataÒca na hÈpeti atthaÑ,

So me manÈpo nivise ca tamhi.
Akkodhano mittavÈ cÈgavÈ ca,
SÊl|papanno asaÔho’jubh|to2.
54. Sa~gÈhako sakhilo saÓhavÈco,

Mahattapattopi nivÈtavutti.
TasmiÑ haÑ3 pose vipulÈ bhavÈmi,
mi samuddassa yathÈpi vaÓÓaÑ.
55. Yo cÈpi mitte atha vÈ amitte,

SeÔÔhe sarikkhe atha vÈpi hÊne.
AtthaÑ carantaÑ atha vÈ anatthaÑ,
ŒvÊ raho sa~gahameva vatte4.
56. VÈcaÑ na vajjÈ pharusaÑ kadÈci,

Matassa jÊvassa ca tassa homi.
EtesaÑ yo aÒÒataraÑ labhitvÈ,
KantÈ sirÊ5 majjati appapaÒÒo.
TaÑ dittar|paÑ visamaÑ carantaÑ,
KarÊsaÔhÈnaÑva6 vivajjayÈmi. (5)
57. AttanÈ kurute lakkhiÑ, alakkhiÑ kuruta’ttanÈ.

Na hi lakkhiÑ alakkhiÑ vÈ, aÒÒo aÒÒassa kÈrakoti.
SirikÈÄakaÓÓijÈtakaÑ sattamaÑ.
______________________________________________________________
1. KhuddaÑ (SyÈ, Ka), khudaÑ (I) 2. AsaÔho ujjubh|to (I)
3. TasmÈhaÑ (SÊ, I) 4. Vatto (SyÈ, Ka)
5. KantasiriÑ (katthaci), kantaÑ siriÑ (SyÈ) AÔÔhakathÈyaÑ dutiyatatiyapÈÔhantarÈni.
6. KarÊsajÈtaÑva (SÊ, SyÈ)
144 JÈtakapÈÄi
383. KukkuÔajÈtaka (6-1-8)

58. Sucittapattachadana, tambac|Äa viha~gama.
Oroha dumasÈkhÈya, mudhÈ bhariyÈ bhavÈmi te.
59. CatuppadÊ tvaÑ kalyÈÓi, dvipadÈhaÑ manorame.

MigÊ pakkhÊ asaÒÒuttÈ, aÒÒaÑ pariyesa sÈmikaÑ.
60. KomÈrikÈ te hessÈmi, maÒjukÈ piyabhÈÓinÊ.

Vinda maÑ ariyena vedena, sÈvaya maÑ yadicchasi.
61. KuÓapÈdini lohitape, cori kukkuÔapothini.

Na tvaÑ ariyena vedena, mamaÑ bhattÈramicchasi.
62. Evampi caturÈ1 nÈrÊ, disvÈna sadhanaÑ2 naraÑ.

Nenti saÓhÈhi vÈcÈhi, biÄÈrÊ viya kukkuÔaÑ.
63. Yo ca uppatitaÑ atthaÑ, na khippamanubujjhati.

Amittavasamanveti, pacchÈ ca anutappati.

Muccate sattusambÈdhÈ, kukkuÔova biÄÈriyÈti.
KukkuÔajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
384. DhammadhajajÈtaka (6-1-9)

65. DhammaÑ caratha ÒÈtayo, dhammaÑ caratha bhaddaÑ vo3.
DhammacÈrÊ sukhaÑ seti, asmiÑ loke paramhi ca.
66. Bhaddako vata’yaÑ pakkhÊ, dijo paramadhammiko.

EkapÈdena tiÔÔhanto, dhammamevÈ’nusÈsati.

BhutvÈ aÓÉaÒca potaÒca4, dhammo dhammoti bhÈsati.
68. AÒÒaÑ bhaÓati vÈcÈya, aÒÒaÑ kÈyena kubbati.

VÈcÈya no ca kÈyena, na taÑ dhammaÑ adhiÔÔhito.
______________________________________________________________
1. CÈturÈ (SyÈ, Ka) 2. PavaraÑ (SÊ, SyÈ, I)
3. Bhadda vo (Ka) 4. ChÈpe ca (SÊ, I)
69. VÈcÈya sakhilo manoviduggo,

Channo k|pasayova kaÓhasappo.
Dhammadhajo gÈmanigamÈsu sÈdhu1,
DujjÈno purisena bÈlisena.
70. ImaÑ tuÓÉehi pakkhehi, pÈdÈ cimaÑ viheÔhatha2.

ChavaÒhi’maÑ vinÈsetha, nÈyaÑ saÑvÈsanÈrahoti.
DhammadhajajÈtakaÑ navamaÑ.
385. NandiyamigarÈjajÈtaka (6-1-10)

71. Sace brÈhmaÓa gacchesi, SÈkete3 AjjunaÑ4 vanaÑ.
VajjÈsi NandiyaÑ nÈma, puttaÑ asmÈkamorasaÑ.
MÈtÈ pitÈ ca te vuddhÈ, te taÑ icchanti passituÑ.
72. BhuttÈ mayÈ nivÈpÈni, rÈjino pÈnabhojanaÑ.

TaÑ rÈjapiÓÉaÑ avabhottuÑ5, nÈhaÑ brÈhmaÓa mussahe.
73. OdahissÈmahaÑ passaÑ, khurappÈnissa6 rÈjino.

TadÈhaÑ sukhito mutto, api passeyya mÈtaraÑ.
74. MigarÈjÈ pure ÈsiÑ, Kosalassa niketane7.

Nandiyo nÈma nÈmena, abhir|po catuppado.
75. TaÑ maÑ vadhitumÈgacchi, dÈyasmiÑ Ajjune vane.

DhanuÑ advejjhaÑ8 katvÈna, usuÑ sannayha9 Kosalo.
______________________________________________________________
1. GÈmanigamÈsu sÈdhusammato (SÊ), gÈmanigamasÈdhu (I) 2. Vipothatha (I)
3. SÈketaÑ (SÊ, SyÈ) 4. AÒjanaÑ (SÊ, SyÈ, I) 5. AvabhottaÑ (Ka)
6. KhurappÈÓissa (SÊ), khurapÈÓissa (I), khurappapÈÓissa (?) 7. Niketave (SÊ, SyÈ, I)
8. ŒrajjuÑ (Nisya), adejjhaÑ (SÊ, I) advedhÈbhÈvaÑ ekÊbhÈvanti attho.
9. SandhÈya (SÊ, I)
146 JÈtakapÈÄi
76. TassÈhaÑ odahiÑ passaÑ, khurappÈnissa rÈjino.

TadÈhaÑ sukhito mutto, mÈtaraÑ daÔÔhumÈgatoti.
NandiyamigarÈjajÈtakaÑ dasamaÑ.
AvÈriyavaggo paÔhamo.
TassuddÈnaÑ
Atha kujjharathesabha ketuvaro,
SadarÊmukha neru latÈ ca puna.
Apananda sirÊ ca sucittavaro,
Atha dhammika nandimigena dasÈti.
_____
2. Kharaputtavagga
386. KharaputtajÈtaka (6-2-1)

77. SaccaÑ kirevamÈhaÑsu, vastaÑ1 bÈloti paÓÉitÈ.
Passa bÈlo rahokammaÑ, ÈvikubbaÑ na bujjhati.
78. TvaÑ khopi2 samma bÈlosi, kharaputta vijÈnahi.

RajjuyÈ hi3 parikkhitto, va~koÔÔho ohitomukho.
79. Aparampi samma te bÈlyaÑ4, yo mutto na palÈyasi.

So ca bÈlataro samma, yaÑ tvaÑ vahasi SenakaÑ.
80. YaÑ nu samma ahaÑ bÈlo, ajarÈja vijÈnahi.

Atha kena Senako bÈlo, taÑ me akkhÈhi pucchito.
81. UttamatthaÑ labhitvÈna, bhariyÈya yo padassati5.

Tena jahissata’ttÈnaÑ, sÈ cevassa na hessati.
______________________________________________________________
1. BhastaÑ (SÊ, I), kalakaÑ (SyÈ), garaÑ (Ka)
2. TvaÑ nu kho (SÊ, SyÈ), tvaÒca kho (I) 3. RajjuyÈsi (I)
4. Ayampi samma te bÈlo (Ka)
5. BhariyÈ yo padassati (I), bhariyÈ na bhavissati (Ka)
82. Na ve piyammeti1 janinda tÈdiso,

AttaÑ niraÑkatvÈ piyÈni sevati2.
AttÈva seyyo paramÈ ca seyyo,
LabbhÈ piyÈ ocitatthena pacchÈti.
KharaputtajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
387. S|cijÈtaka (6-2-2)

83. AkakkasaÑ apharusaÑ, kharadhotaÑ supÈsiyaÑ.
SukhumaÑ tikhiÓaggaÒca, ko s|ciÑ ketumicchati.
84. SumajjaÒca supÈsaÒca, anupubbaÑ3 suvaÔÔitaÑ.

GhanaghÈtimaÑ paÔithaddhaÑ, ko s|ciÑ ketumicchati.
85. Ito dÈni patÈyanti, s|ciyo baÄisÈni ca.

Ko’yaÑ KammÈragÈmasmiÑ, s|ciÑ vikketumicchati.
86. Ito satthÈni gacchanti, kammantÈ vividhÈ puth|.

Ko’yaÑ KammÈragÈmasmiÑ, s|ciÑ vikketumicchati4.
87. S|ciÑ KammÈragÈmasmiÑ, vikketabbÈ pajÈnatÈ.

ŒcariyÈva jÈnanti5, kammaÑ sukatadukkaÔaÑ6.
88. ImaÒce7 te pitÈ bhadde, s|ciÑ jaÒÒÈ mayÈ kataÑ.

TayÈ ca maÑ nimanteyya, yaÒca’ttha’ÒÒaÑ ghare dhananti.
S|cijÈtakaÑ dutiyaÑ.
388. TuÓÉilajÈtaka (6-2-3)

89. Navachannake8 dÈni9 diyyati,
PuÓÓÈyaÑ doÓi suvÈminÊ ÔhitÈ.
Bahuke jane pÈsapÈÓike,
No ca kho me paÔibhÈti bhuÒjituÑ.
______________________________________________________________
1. Na piyameti (Ka), na piyamedanti (katthaci) 2. Sevaye (?)
3. Anupubba (SÊ, SyÈ) 4. Marahati (SÊ, SyÈ, I)
5. ŒcariyÈ saÒjÈnanti (Ka), ÈcariyÈ pajÈnanti (SyÈ), ÈcariyÈva saÒjÈnanti (I)
6. DukkataÑ (SÊ, I) 7. ImaÒca (SÊ, SyÈ, I)
8. Navachandake (SÊ, I), navacchaddake (SyÈ)
9. DoÓi (Ka), dÈnaÑ, dÈne (katthaci)
148 JÈtakapÈÄi
90. Tasasi bhamasi loÓamicchasi,

AttÈÓosi kuhiÑ gamissasi.
Appossukko bhuÒja TuÓÉila,
MaÑsatthÈya hi positÈmhase1.
91. Ogaha rahadaÑ akaddamaÑ.

SabbaÑ sedamalaÑ pavÈhaya.
GaÓhÈhi navaÑ vilepanaÑ,
Yassa gandho na kadÈci chijjati.
92. Katamo rahado akaddamo,

KiÑsu sedamalanti vuccati.
KatamaÒca navaÑ vilepanaÑ,
Yassa gandho na kadÈci chijjati.
93. Dhammo rahado akaddamo,

PÈpaÑ sedamalanti vuccati.
SÊlaÒca navaÑ vilepanaÑ,
Tassa gandho na kadÈci chijJati.
94. Nandanti sarÊraghÈtino,

Na ca nandanti sarÊradhÈrino.
PuÓÓÈya ca puÓÓamÈsiyÈ,
RamamÈnÈva jahanti jÊvitanti.
TuÓÉilajÈtakaÑ tatiyaÑ.
389. SuvaÓÓakakkaÔajÈtaka (6-2-4)

95. Si~gÊmigo Èyatacakkhunetto,
AÔÔhittaco vÈrisayo alomo.
TenÈbhibh|to kapaÓaÑ rudÈmi,
Hare sakhÈ kissa nu maÑ jahÈsi.
______________________________________________________________
1. PosiyÈmase (SÊ, SyÈ, I)
96. So passasanto mahatÈ phaÓena,

Bhuja~gamo kakkaÔamajjhapatto.
SakhÈ sakhÈraÑ paritÈyamÈno,
Bhuja~gamaÑ kakkaÔako gahesi.
97. Na vÈyasaÑ no pana kaÓhasappaÑ,

GhÈsatthiko kakkaÔako adeyya.
PucchÈmi taÑ Èyatacakkhunetta,
Atha kissa hetu’mha ubho gahÊtÈ.
98. AyaÑ puriso mama atthakÈmo,

Yo maÑ gahetvÈna dakÈya neti.
TasmiÑ mate dukkhamanappakaÑ me,
AhaÒca eso ca ubho na homa.
99. MamaÒca disvÈna pavaddhakÈyaÑ,

Sabbo jano hiÑsitumeva micche.
SÈduÒca th|laÒca muduÒca maÑsaÑ,
KÈkÈpi maÑ disvÈna1 viheÔhayeyyuÑ.
100. Sace’tassa hetu’mha ubho gahÊtÈ,

UÔÔhÈtu poso visa’mÈvamÈmi2.
MamaÒca kÈkaÒca pamuÒca khippaÑ,
Pure visaÑ gÈÄhamupeti maccaÑ.
101. SappaÑ pamokkhÈmi na tÈva kÈkaÑ,

PaÔibandhako3 hohiti4 tÈva kÈko.
PurisaÒca disvÈna sukhiÑ arogaÑ,
KÈkaÑ pamokkhÈmi yatheva sappaÑ.
______________________________________________________________
1. Disva (SÊ, I) 2. VisamÈcamÈmi (SÊ, I, Ka)
3. PaÔibaddhako (SÊ, I) 4. Hoti hi (SyÈ)
150 JÈtakapÈÄi
102. KÈko tadÈ Devadatto ahosi,

MÈro pana kaÓhasappo ahosi.
Œnandabhaddo kakkaÔako ahosi,
AhaÑ tadÈ brÈhmaÓo homi SatthÈti1.
SuvaÓÓakakkaÔajÈtakaÑ catutthaÑ.
390. MayhakajÈtaka (6-2-5)

103. SakuÓo Mayhako nÈma, girisÈnudarÊcaro.
PakkaÑ pipphalimÈruyha, “mayhaÑ mayhan”ti kandati.
104. TassevaÑ vilapantassa, dijasaÑghÈ samÈgatÈ.

BhutvÈna pipphaliÑ yanti, vilapatveva so dijo.
105. Evameva idhekacco, sa~gharitvÈ bahuÑ dhanaÑ.

Nevattano na ÒÈtÊnaÑ, yathodhiÑ paÔipajjati.
106. Na so acchÈdanaÑ bhattaÑ, na mÈlaÑ na vilepanaÑ.

Anubhoti2 sakiÑ kiÒci, na sa~gaÓhÈti ÒÈtake.
107. TassevaÑ vilapantassa, “mayhaÑ mayhan”ti rakkhato.

RÈjÈno atha vÈ corÈ, dÈyÈdÈ ye va3 appiyÈ.
DhanamÈdÈya gacchanti, vilapatveva so naro.
108. DhÊro4 bhoge adhigamma, sa~gaÓhÈti ca ÒÈtake.

Tena so kittiÑ pappoti, pecca sagge pamodatÊti5.
MayhakajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
391. VijjÈdharajÈtaka (6-2-6)

109. DubbaÓÓar|paÑ tuva’mariyavaÓÓÊ,
PurakkhatvÈ6 paÒjaliko namassasi.
Seyyo nu te so udavÈ7 sarikkho,
NÈmaÑ parassa’ttano cÈpi br|hi.
______________________________________________________________
1. TatthÈti (SÊ, I) 2. NÈnubhoti (SyÈ, Ka) 3. Ye ca (SyÈ, Ka)
4. DhÊro ca (SÊ) 5. Sagge ca modatÊti (SÊ, I) 6. PurakkhitvÈ (SyÈ, Ka)
7. UdÈhu (SyÈ, Ka)
110. Na nÈmagottaÑ gaÓhanti rÈja,

SammaggatÈnu’jjugatÈna1 devÈ.
AhaÒca te nÈmadheyyaÑ vadÈmi,
SakkohamasmÊ TidasÈnamindo.
111. Yo disvÈ bhikkhuÑ caraÓ|papannaÑ,

PurakkhatvÈ paÒjaliko namassati.
PucchÈmi taÑ devarÈje’tamatthaÑ,
Ito cuto kiÑ labhate sukhaÑ so.
112. Yo disvÈ bhikkhuÑ caraÓ|papannaÑ,

PurakkhatvÈ paÒjaliko namassati.
DiÔÔheva dhamme labhate pasaÑsaÑ,
SaggaÒca so yÈti sarÊrabhedÈ.
113. LakkhÊ vata me udapÈdi ajja,

YaÑ VÈsavaÑ bh|tapati’ddasÈma.
BhikkhuÒca disvÈna tuvaÒca Sakka,
KÈhÈmi puÒÒÈmi anappakÈni.
114. AddhÈ have sevitabbÈ sapaÒÒÈ,

BahussutÈ ye bahuÔhÈnacintino.
BhikkhuÒca disvÈna mamaÒca rÈja,
Karohi puÒÒÈni anappakÈni.
115. Akkodhano niccapasannacitto,

SabbÈtithÊyÈcayogo bhavitvÈ.
Nihacca mÈnaÑ abhivÈdayissaÑ,
SutvÈna Devinda subhÈsitÈnÊti.
VijjÈdhara2 jÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. SamaggatÈnujjugatÈna (SyÈ), samuggatÈnujjugatÈna (Ka)
2. DhajaviheÔhaka (SÊ, I), pabbajitaviheÔhaka (SyÈ)
152 JÈtakapÈÄi
392. Si~ghapupphajÈtaka (6-2-7)

116. YametaÑ1 vÈrijaÑ pupphaÑ, adinnaÑ upasi~ghasi.
Eka~gametaÑ theyyÈnaÑ, gandhathenosi mÈrisa.
117. Na harÈmi na bhaÒjÈmi, ÈrÈ si~ghÈmi vÈrijaÑ.

Atha kena nu vaÓÓena, gandhathenoti vuccati.
118. YoyaÑ bhisÈni khaÓati, puÓÉarÊkÈni bhaÒjati.

EvaÑ ÈkiÓÓakammanto, kasmÈ eso na vuccati.
119. ŒkiÓÓaluddo puriso, dhÈticelaÑva makkhito.

TasmiÑ me vacanaÑ natthi, taÒcÈrahÈmi vattave.
120. Ana~gaÓassa posassa, niccaÑ sucigavesino.

VÈlaggamattaÑ pÈpassa, abbhÈmattaÑva khÈyati.
121. AddhÈ maÑ yakkha jÈnÈsi, atho maÑ anukampasi.

Punapi yakkha vajjÈsi, yadÈ passasi edisaÑ.
122. Neva taÑ upajÊvÈmi, napi te bhatakÈ’mhase2.

Tvameva bhikkhu jÈneyya, yena gaccheyya suggatinti.
Si~ghapuppha3 jÈtakaÑ sattamaÑ.
393. VighÈsÈdajÈtaka (6-2-8)

123. SusukhaÑ vata jÊvanti, ye janÈ vighÈsÈdino.
DiÔÔheva dhamme pÈsaÑsÈ, samparÈye ca suggatÊ.
124. Sukassa4 bhÈsamÈnassa, na nisÈmetha paÓÉitÈ.

IdaÑ suÓÈtha sodariyÈ, amhevÈyaÑ pasaÑsati.
125. NÈhaÑ tumhe pasaÑsÈmi, kuÓapÈdÈ suÓÈtha me.

UcchiÔÔhabhojino5 tumhe, na tumhe vighÈsÈdino.
______________________________________________________________
1. YamekaÑ (I) 2. Bhatakamhase (SÊ, I), bhatikamhase (SyÈ)
3. Bhisapuppha (SÊ, I), upasi~ghapuppha (SyÈ)
4. Suvassa (SÊ, SyÈ, I) 5. BhojanÈ (Ka)
126. SattavassÈ pabbajitÈ, mejjhÈ’raÒÒe1 sikhaÓÉino.

VighÈseneva yÈpentÈ, mayaÒce bhoto gÈrayhÈ.
Ke nu bhoto pasaÑsiyÈ.
127. Tumhe sÊhÈnaÑ byagghÈnaÑ, vÈÄÈnaÒcÈ’vasiÔÔhakaÑ.

UcchiÔÔheneva yÈpentÈ, maÒÒivho vighÈsÈdino.
128. Ye brÈhmaÓassa samaÓassa, aÒÒassa vÈ2 vanibbino3.

DatvÈva4 sesaÑ bhuÒjanti, te janÈ vighÈsÈdinoti.
VighÈsÈdajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
394. VaÔÔakajÈtaka (6-2-9)

129. PaÓÊtaÑ bhuÒjase bhattaÑ, sappitelaÒca mÈtula.
Atha kena nu vaÓÓena, kiso tvamasi vÈyasa.
130. Amittamajjhe vasato, tesu Èmisamesato.

NiccaÑ ubbiggahadayassa, kuto kÈkassa daÄhiyaÑ.
131. NiccaÑ ubbegino5 kÈkÈ, dha~kÈ pÈpena kammunÈ.

Laddho piÓÉo na pÊÓeti, kiso tenasmi vaÔÔaka.
132. L|khÈni tiÓabÊjÈni, appasnehÈni bhuÒjasi.

Atha kena nu vaÓÓena, th|lo tvamasi vaÔÔaka.
133. AppicchÈ appacintÈya, ad|ragamanena ca.

LaddhÈladdhena yÈpento, th|lo tenasmi vÈyasa.
134. Appicchassa hi posassa, appacintasukhassa6 ca.

Susa~gahitamÈnassa7, vuttÊ susamudÈnayÈti.
VaÔÔakajÈtakaÑ navamaÑ.
395. PÈrÈvatajÈtaka (6-2-10)

135. CirassaÑ vata passÈmi, sahÈyaÑ maÓidhÈrinaÑ.
SukatÈ8 massukuttiyÈ, sobhate vata me sakhÈ.
______________________________________________________________
1. MajjheraÒÒe (Ka) 2. AÒÒassa ca (SÊ, SyÈ), aÒÒasseva (I)
3. VaÓibbino (SÊ, SyÈ) 4. DatvÈna (I, Ka)
5. Ubbiggino (SyÈ, Ka), ubbedhino (SÊ) 6. Appacintisukhassa (SÊ, SyÈ, I)
7. Susa~gahitapamÈÓassa (SÊ, SyÈ, I) 8. SukatÈya (SÊ, I)
154 JÈtakapÈÄi
136. Par|Ähakacchanakhalomo, ahaÑ kammesu byÈvaÔo.

CirassaÑ nhÈpitaÑ laddhÈ, lomaÑ taÑ ajja hÈrayiÑ1.
137. YaÑ nu lomaÑ ahÈresi, dullabhaÑ laddha kappakaÑ.

Atha kiÒcarahi te samma, kaÓÔhe kiÓikiÓÈyati2.
138. ManussasukhumÈlÈnaÑ, maÓi kaÓÔhesu lambati.

TesÈhaÑ anusikkhÈmi, mÈ tvaÑ maÒÒi davÈ kataÑ.
139. Sacepi’maÑ pihayasi, massukuttiÑ sukÈritaÑ.

KÈrayissÈmi te samma, maÓiÒcÈpi dadÈmi te.
140. TvaÒÒeva maÓinÈ channo, sukatÈya ca massuyÈ.

Œmanta kho taÑ gacchÈmi, piyaÑ me tava’dassananti. (980)
PÈrÈvatajÈtakaÑ3 dasamaÑ.
Kharaputtavaggo4 dutiyo.
TassuddÈnaÑ
Atha passa sas|ci ca tuÓÉilako,
Miga mayhakapaÒcamapakkhivaro.
Atha paÒjali vÈrija mejjha puna,
Atha vaÔÔa kapotavarena dasÈti.
Atha vagguddÈnaÑ
Atha vaggaÑ pakittissaÑ, chanipÈtaÑ varuttame.
AvÈriyÈ ca Kharo ca5, dve ca vuttÈ subyaÒjanÈti.
ChakkanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
______________________________________________________________
1. ApahÈrayiÑ (SÊ,I) 2. IdaÑ kaÓÔhe kiÓÈyati (Ka), kaÓÔhe kiÑnikilÈyati (SyÈ)
3. KÈkajÈtakaÑ (SÊ, I), maÓijÈtakaÑ (SyÈ)
4. Senakavaggo (SÊ, I), khuraputtavaggo (SyÈ), s|civaggo (Ka)
5. Senaka (SÊ), s|ci ca (SyÈ, Ka)
7. SattakanipÈta
1. Kukkuvagga
396. KukkujÈtaka (7-1-1)

1. DiyaÉÉhakukk| udayena kaÓÓikÈ,
Vidatthiyo aÔÔha parikkhipanti naÑ.
SÈ siÑsapÈ1 sÈramayÈ apheggukÈ,
KuhiÑ ÔhitÈ upparito2 na dhaÑsati.
2. YÈ tiÑsati sÈramayÈ anujjukÈ,

Parikiriya3 gopÈnasiyo samaÑ ÔhitÈ4.
TÈhi susa~gahitÈ balasÈ pÊÄitÈ5,
SamaÑ ÔhitÈ upparito na dhaÑsati.
3. Evampi mittehi daÄhehi paÓÉito,

Abhejjar|pehi sucÊhi mantibhi.
Susa~gahÊto siriyÈ na dhaÑsati,
GopÈnasÊ bhÈravahÈva kaÓÓikÈ.
4. KharattacaÑ bellaÑ yathÈpi satthavÈ,

AnÈmasantopi karoti tittakaÑ.
SamÈharaÑ sÈduÑ karoti patthiva,
AsÈduÑ kayirÈ tanubandhamuddharaÑ6.
5. Evampi gÈmanigamesu paÓÉito,

AsÈhasaÑ rÈjadhanÈni sa~gharaÑ.
DhammÈnuvattÊ paÔipajjamÈno,
Sa phÈti kayirÈ aviheÔhayaÑ paraÑ.
______________________________________________________________
1. SasiÑsapÈ (SÊ, I), sÈ sÊsapÈ (SyÈ), yÈ siÑsapÈ (Ka, SÊ-Nisya)
2. Uparito (SÊ, SyÈ, I) 3. PakiriyÈ (Ka) 4. SamaÔÔhitÈ (SÊ, SyÈ)
5. TÈ sa~gahitÈ balasÈ ca pÊÄitÈ (SÊ), tÈhi susa~gahitÈ balasÈ ca pÊÄitÈ (SyÈ), tÈhi
sa~gahÊtÈ balasÈ ca pÊÄitÈ (I)
6. TanuvaÔÔamuddharaÑ (SÊ, I)
156 JÈtakapÈÄi
6. OdÈtam|laÑ sucivÈrisambhavaÑ,
JÈtaÑ yathÈ pokkharaÓÊsu AmbujaÑ.
PadumaÑ yathÈ agginikÈsiphÈlimaÑ,
Na kaddamo na rajo na vÈri limpati.
7. Evampi vohÈrasuciÑ asÈhasaÑ,

VisuddhakammantamapetapÈpakaÑ.
Na limpati kammakilesa tÈdiso,
JÈtaÑ yathÈ pokkharaÓÊsu ambujanti.
KukkujÈtakaÑ paÔhamaÑ.
397. ManojajÈtaka (7-1-2)

8. YathÈ cÈpo ninnamati, jiyÈ cÈpi nik|jati.
HaÒÒate n|na Manojo, migarÈjÈ sakhÈ mama.
9. Handa dÈni vanantÈni, pakkamÈmi yathÈsukhaÑ.

NetÈdisÈ sakhÈ honti, labbhÈ me jÊvato sakhÈ.
10. Na pÈpajanasaÑsevÊ, accantaÑ sukhamedhati.

ManojaÑ passa semÈnaÑ, GiriyassÈ’nusÈsanÊ1.
11. Na pÈpasampava~kena, mÈtÈ puttena nandati.

ManojaÑ passa semÈnaÑ, acchannaÑ2 samhi lohite.
12. EvamÈpajjate poso, pÈpiyo ca nigacchati.

Yo ve hitÈnaÑ vacanaÑ, na karoti atthadassinaÑ.
13. EvaÒca so hoti tato ca pÈpiyo,

Yo uttamo adhamajan|pasevÊ.
Passu’ttamaÑ adhamajan|pasevitaÑ3,
MigÈdhipaÑ saravaraveganiddhutaÑ.
______________________________________________________________
1. AriyassÈnusÈsanÊ (Ka) 2. SacchannaÑ (Ka) 3. SeviÑ (SyÈ)
7. SattakanipÈta 157
14. NihÊyati puriso nihÊnasevÊ,

Na ca hÈyetha kadÈci tulyasevÊ.
SeÔÔhamupagamaÑ1 udeti khippaÑ,
TasmÈttanÈ uttaritaraÑ2 bhajethÈti.
ManojajÈtakaÑ dutiyaÑ.
398. SutanujÈtaka (7-1-3)

15. RÈjÈ te bhattaÑ pÈhesi, suciÑ maÑs|pasecanaÑ.
MaghadevasmiÑ3 adhivatthe, ehi nikkhamma bhuÒjasu.
16. Ehi mÈÓava orena, bhikkhamÈdÈya s|pitaÑ.

TvaÒca mÈÓava bhikkhÈ ca4, ubho bhakkhÈ bhavissatha.
17. Appakena tuvaÑ yakkha, thullamatthaÑ jahissasi.

BhikkhaÑ te nÈharissanti, janÈ maraÓasaÒÒino.
18. LaddhÈya yakkhÈ5 tava niccabhikkhaÑ,

SuciÑ paÓÊtaÑ rasasÈ upetaÑ.
BhikkhaÒca te Èhariyo naro idha,
Sudullabho hehiti bhakkhite6 mayi.
19. Mameva7 Sutano attho, yathÈ bhÈsasi mÈÓava.

MayÈ tvaÑ samanuÒÒÈto, sotthiÑ passÈhi mÈtaraÑ.
20. KhaggaÑ chattaÒca pÈtiÒca, gacchamÈdÈya8 mÈÓava.

SotthiÑ passatu te mÈtÈ, tvaÑ ca passÈhi mÈtaraÑ.
21. EvaÑ yakkha sukhÊ hohi, saha sabbehi ÒÈtibhi.

DhanaÑ ca me adhigataÑ, raÒÒo ca vacanaÑ katanti.
SutanujÈtakaÑ tatiyaÑ.
______________________________________________________________
1. MupanamaÑ (SÊ, I, AÑ 1. 123)
2. TasmÈ attano uttariÑ (SÊ, I), tasmÈ attano uttaraÑ (SyÈ)
3. MakhÈdevasmiÑ (SÊ, I), MÈghadevasmiÑ (Ka)
4. Bhakkhosi (SyÈ), bhakkhÈva (Ka) 5. LaddhÈyaÑ yakkha (SÊ, SyÈ, I)
6. KhÈdite (SÊ, SyÈ, I) 7. Mamesa (SÊ, I) 8. GacchevÈdÈya (SÊ, SyÈ, I)
158 JÈtakapÈÄi
399. MÈtuposakagijjhajÈtaka (7-1-4)

22. Te kathaÑ nu karissanti, vuddhÈ giridarÊsayÈ.
AhaÑ baddhosmi pÈsena, NilÊyassa vasaÑ gato.
23. KiÑ gijjha paridevasi, kÈ nu te paridevanÈ.

Na me suto vÈ diÔÔho vÈ, bhÈsanto mÈnusiÑ dijo.
24. BharÈmi mÈtÈpitaro, vuddhe giridarÊsaye.

Te kathaÑ nu karissanti, ahaÑ vasaÑ gato tava.
25. YaÑ nu gijjho yojanasataÑ, kuÓapÈni avekkhati.

KasmÈ jÈlaÒca pÈsaÒca, ÈsajjÈpi na bujjhasi.

Atha jÈlaÒca pÈsaÒca, ÈsajjÈpi na bujjhati.
27. Bharassu mÈtÈpitaro, vuddhe giridarÊsaye.

MayÈ tvaÑ samanuÒÒÈto, sotthiÑ passÈhi ÒÈtake.

BharissaÑ mÈtÈpitaro, vuddhe giridarÊsayeti.
MÈtuposakagijjhajÈtakaÑ catutthaÑ.
400. DabbhapupphajÈtaka (7-1-5)

29. AnutÊracÈrÊ bhaddante, sahÈyamanudhÈva maÑ.
MahÈ me gahito1 maccho, so maÑ harati vegasÈ.
30. GambhÊracÈrÊ bhaddante, daÄhaÑ gaÓhÈhi thÈmasÈ.

AhaÑ taÑ uddharissÈmi, supaÓÓo uragÈmiva2.
31. VivÈdo no samuppanno, Dabbhapuppha suÓohi me.

Samehi medhagaÑ3 samma, vivÈdo v|pasammataÑ.
32. DhammaÔÔhohaÑ pure ÈsiÑ, bah| aÉÉÈ me tÊritÈ4.

Samemi medhagaÑ samma, vivÈdo v|pasammataÑ.
______________________________________________________________
1. Rohito (Ka) 2. Uragammiva (SÊ, SyÈ, I) 3. MedhakaÑ (I)
4. Bahu-aÔÔaÑ me tÊritaÑ (SÊ), bahu-aÔÔaÑva tÊritaÑ (SyÈ), bahu atthaÑ me tÊritaÑ (I)
33. AnutÊracÈri na~guÔÔhaÑ, sÊsaÑ gambhÊracÈrino.

AccÈyaÑ1 majjhimo khaÓÉo, dhammaÔÔhassa bhavissati.
34. Cirampi bhakkho abhavissa, sace na vivademase.

AsÊsakaÑ ana~guÔÔhaÑ, si~gÈlo harati rohitaÑ.
35. YathÈpi rÈjÈ nandeyya, rajjaÑ laddhÈna khattiyo.

EvÈha’majja nandÈmi, disvÈ puÓÓamukhaÑ patiÑ.
36. KathaÑ nu thalajo santo, udake macchaÑ parÈmasi.

PuÔÔho me samma akkhÈhi, kathaÑ adhigataÑ tayÈ.
37. VivÈdena kisÈ honti, vivÈdena dhanakkhayÈ.

JÊnÈ uddÈ vivÈdena, bhuÒja MÈyÈvi rohitaÑ.
38. Evameva manussesu, vivÈdo yattha jÈyati.

DhammaÔÔhaÑ paÔidhÈvanti, so hi nesaÑ vinÈyako.
DhanÈpi tattha jÊyanti, rÈjakoso pavaÉÉhatÊti2.
DabbhapupphajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
401. PaÓÓakajÈtaka (7-1-6)

39. PaÓÓakaÑ3 tikhiÓadhÈraÑ, asiÑ sampannapÈyinaÑ.
ParisÈyaÑ puriso gilati, kiÑ dukkarataraÑ tato.
YadaÒÒaÑ dukkaraÑ ÔhÈnaÑ, taÑ me akkhÈhi pucchito.
40. Gileyya puriso lobhÈ, asiÑ sampannapÈyinaÑ.

Yo ca vajjÈ dadÈmÊti, taÑ dukkarataraÑ tato.
SabbaÒÒaÑ sukaraÑ ÔhÈnaÑ, evaÑ jÈnÈhi Maddava4.
41. ByÈkÈsi Œyuro paÒhaÑ, atthaÑ5 dhammassa kovido.

PukkusaÑ dÈni pucchÈmi, kiÑ dukkarataraÑ tato.
______________________________________________________________
1. AthÈyaÑ (SÊ, I) 2. Ca vaÉÉhati (I) 3. DasaÓÓakaÑ (SÊ, SyÈ, I)
4. MÈgadha (SÊ, SyÈ, I) 5. Attha (I, SÊ-Nisya)
160 JÈtakapÈÄi
42. Na vÈcamupajÊvanti, aphalaÑ giramudÊritaÑ.

Yo ca datvÈ avÈkayirÈ, taÑ dukkarataraÑ tato.
SabbaÒÒaÑ sukaraÑ ÔhÈnaÑ, evaÑ jÈnÈhi Maddava.
43. ByÈkÈsi Pukkuso paÒhaÑ, atthaÑ dhammassa kovido.

SenakaÑ dÈni pucchÈmi, kiÑ dukkarataraÑ tato.
44. Dadeyya puriso dÈnaÑ, appaÑ vÈ yadi vÈ bahuÑ.

Yo ca datvÈ nÈnutappe1, taÑ dukkarataraÑ tato.
SabbaÒÒaÑ sukaraÑ ÔhÈnaÑ, evaÑ jÈnÈti Maddava.
45. ByÈkÈsi Œyuro paÒhaÑ, atho Pukkusaporiso.

Sabbe paÒhe atibhoti, yathÈ bhÈsati Senakoti.
PaÓÓaka2 jÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
402. SattubhastajÈtaka (7-1-7)

46. Vibbhantacitto kupitindriyosi,
Nettehi te vÈrigaÓÈ savanti.
KiÑ te naÔÔhaÑ kiÑ pana patthayÈno,
IdhÈgamÈ brahme tadi~gha3 br|hi.
47. Miyyetha bhariyÈ vajato mama’jja,

Agacchato maraÓamÈha yakkho.
Etena dukkhena pavedhitosmi,
AkkhÈhi me senaka etamatthaÑ.
48. Bah|ni ÔhÈnÈni vicintayitvÈ,

Yamettha vakkhÈmi tadeva saccaÑ.
MaÒÒÈmi te brÈhmaÓa sattubhastaÑ,
AjÈnato kaÓhasappo paviÔÔho.
______________________________________________________________
1. Tape (SÊ, I) 2. DasaÓÓaka (SÊ, SyÈ, I) 3. BrÈhmaÓa i~gha (SÊ, SyÈ)
49. ŒdÈya daÓÉaÑ parisumbha bhastaÑ,

Passe’Äam|gaÑ uragaÑ dujivhaÑ1.
Chinda’jja ka~khaÑ vicikicchitÈni,
Bhuja~gamaÑ passa pamuÒca bhastaÑ.
50. SaÑviggar|po parisÈya majjhe,

So brÈhmaÓo sattubhastaÑ pamuÒci.
Atha nikkhami urago uggatejo,
ŒsÊviso sappo phaÓaÑ karitvÈ.
51. SuladdhalÈbhÈ Janakassa raÒÒo,

Yo passatÊ SenakaÑ SÈdhupaÒÒaÑ.
VivaÔÔachaddo2 nusi sabbadassÊ,
©ÈÓaÑ nu te brÈhmaÓa bhiÑsar|paÑ.
52. ImÈni me sattasatÈni atthi,

GaÓhÈhi sabbÈni dadÈmi tuyhaÑ.
TayÈ hi me jÊvita’majja laddhaÑ,
Athopi bhariyÈya makÈsi sotthiÑ.
53. Na paÓÉitÈ vetana’mÈdiyanti,

CitrÈhi gÈthÈhi subhÈsitÈhi.
Itopi te brahme dadantu vittaÑ,
ŒdÈya tvaÑ gaccha sakaÑ niketanti.
SattubhastajÈtakaÑ3 sattamaÑ.
403. AÔÔhisenakajÈtaka (7-1-8)

54. Ye’me ahaÑ na jÈnÈmi, AÔÔhisena vanibbake.
Te maÑ sa~gamma yÈcanti, kasmÈ maÑ tvaÑ na yÈcasi.
55. * YÈcako appiyo hoti, yÈcaÑ adadamappiyo.

TasmÈhaÑ taÑ na yÈcÈmi, mÈ me videssanÈ4 ahu.
______________________________________________________________
1. DijivhaÑ (SÊ, I)
2. Vivattacchaddo (SÊ), vivaÔÔacchado(SyÈ), vivaÔÔacchaddÈ (I)
3. SenakajÈtakaÑ (SyÈ) * Vi 1. 223 piÔÔhepi. 4. ViddesanÈ (SÊ, I)
162 JÈtakapÈÄi
56. Yo ve yÈcanajÊvÈno, kÈle yÈcaÑ na yÈcati.

ParaÒca puÒÒÈ1 dhaÑseti, attanÈpi na jÊvati.
57.Yo ca2 yÈcanajÊvÈno, kÈle yÈcaÑ hi yÈcati3.

ParaÒca puÒÒaÑ labbheti, attanÈpi ca jÊvati.
58. Na ve dessanti4 sappaÒÒÈ, disvÈ yÈcakamÈgate.

BrahmacÈri piyo mesi, vada tvaÑ5 bhaÒÒamicchasi6.
59. Na ve yÈcanti sappaÒÒÈ, dhÊro ca veditumarahati.

Uddissa ariyÈ tiÔÔhanti, esÈ ariyÈna yÈcanÈ.

Ariyo hi ariyassa kathaÑ na dajjÈ,
SutvÈna gÈthÈ tava dhammayuttÈti.
AÔÔhisenakajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
404. KapijÈtaka (7-1-9)

61. Yattha verÊ nivasati, na vase tattha paÓÉito.
EkarattaÑ dirattaÑ vÈ, dukkhaÑ vasati verisu.
62. Diso ve lahucittassa, posassÈnuvidhÊyato.

Ekassa kapino hetu, y|thassa anayo kato.
63. BÈlova7 paÓÉitamÈnÊ, y|thassa parihÈrako.

Sacittassa vasaÑ gantvÈ, sayethÈyaÑ8 yathÈ kapi.
64. Na sÈdhu balavÈ bÈlo, y|thassa parihÈrako.

Ahito bhavati ÒÈtÊnaÑ, sakuÓÈnaÑva cetako9.
______________________________________________________________
1. PuÒÒaÑ (SyÈ, Ka) 2. Yo ve (Ka)
3. YÈcaÑpi yÈcati (SyÈ), yÈcÈni yÈcati (I), yÈcati yÈcanaÑ (SÊ-Nisya),
yÈcanaÑ yÈcati (Ka)
4. Na ve dussanti (SyÈ), na ve dissanti (I) na videssanti (Ka-®Ôha)
5. Vara taÑ (SÊ), vara tvaÑ (I) 6. YaÒÒamicchasi (?) 7. Ca (SÊ, SyÈ, I)
8. PassethÈyaÑ (Ka) 9. CeÔako (Ka)
65. DhÊrova balavÈ sÈdhu, y|thassa parihÈrako.

Hito bhavati ÒÈtÊnaÑ, tidasÈnaÑva vÈsavo.
66. Yo ca sÊlaÒca paÒÒaÒca, sutaÒca’ttani passati.

UbhinnamatthaÑ carati, attano ca parassa ca.
67. TasmÈ tuleyya mattÈnaÑ, sÊlapaÒÒÈsutÈmiva1.

GaÓaÑ vÈ parihare dhÊro, eko vÈpi paribbajeti.
KapijÈtakaÑ navamaÑ.
405. BakajÈtaka (7-1-10)

68. DvÈsattati Gotama2 puÒÒakammÈ,
Vasavattino jÈtijaraÑ atÊtÈ.
AyamantimÈ vedag| brahmapatti3,
AsmÈ’bhijappanti janÈ4 anekÈ.
69. AppaÑ hi etaÑ5 na hi dÊghamÈyu,

YaÑ tvaÑ Baka maÒÒasi dÊghamÈyuÑ.
SataÑ sahassÈni6 nirabbudÈnaÑ,
ŒyuÑ pajÈnÈmi tavÈha brahme.
70. AnantadassÊ BhagavÈhamasmi,

JÈtijjaraÑ sokamupÈtivatto.
KiÑ me purÈÓaÑ vatasÊlavattaÑ7,
Œcikkha me taÑ yamahaÑ vijaÒÒaÑ.
71. YaÑ tvaÑ apÈyesi bah| manusse,

PipÈsite ghammani samparete.
TaÑ te purÈÓaÑ vatasÊlavattaÑ,
Suttappabuddhova anussarÈmi.
______________________________________________________________
1. SÊlaÑ paÒÒaÑ sutaÑpiva (SyÈ) 2. Bho gotama (Ka)
3. Brahmupapatti (SyÈ, Ka) 4. PajÈ (Ka)
5. AppaÒca hetaÑ (SyÈ), appaÑsi etaÑ (Ka)
6. SahassÈnaÑ (SÊ, I, SaÑ 1. 145), sahassÈna (SyÈ, KaÑ) 7. SÊlavantaÑ (I, Ka)
164 JÈtakapÈÄi
72. YaÑ EÓik|lasmi janaÑ gahÊtaÑ,

AmocayÊ gayhaka niyyamÈnaÑ.
73. Ga~gÈya sotasmiÑ gahÊtanÈvaÑ,

Luddena nÈgena manussakappÈ.
Amocayi tvaÑ balasÈ pasayha,
TaÑ te purÈÓaÑ vatasÊlavattaÑ.
74. Kappo ca te baddhacaro1 ahosiÑ,

SambuddhimantaÑ2 vatinaÑ3 amaÒÒaÑ.
75. AddhÈ pajÈnÈsi mametamÈyuÑ,

AÒÒampi jÈnÈsi tathÈ hi Buddho.
TathÈ hi tÈyaÑ4 jalitÈnubhÈvo,
ObhÈsayaÑ tiÔÔhati brahmalokanti.
BakajÈtakaÑ dasamaÑ.
Kukkuvaggo paÔhamo.
TassuddÈnaÑ
VarakaÓÓika cÈpavaro sutano,
Atha gijjha sarohitamacchavaro.
Puna paÓÓaka5 senaka yÈcanako,
Atha veri sabrahmabakena dasÈti.
______________________________________________________________
1. Patthacaro (SyÈ), paÔÔhacaro (Ka)
2. SambuddhivantaÑ (SyÈ, I), sambuddhavantaÑ (Ka)
3. VatitaÑ (SyÈ), vatidaÑ (Ka) 4. TyÈyaÑ (SaÑ 1. 146)
5. DasaÓÓaka (SÊ, SyÈ, I)
2. GandhÈravagga
406. GandhÈrajÈtaka (7-2-1)

76. HitvÈ gÈmasahassÈni, paripuÓÓÈni soÄasa.
KoÔÔhÈgÈrÈni phÊtÈni, sannidhiÑ dÈni kubbasi.
77. HitvÈ GandhÈravisayaÑ, pah|tadhanadhÈriyaÑ1.

PasÈsanato2 nikkhanto, idha dÈni pasÈsasi.
78. DhammaÑ bhaÓÈmi Vedeha, adhammo me na ruccati.

DhammaÑ me bhaÓamÈnassa, na pÈpamupalimpati.
79. Yena kenaci vaÓÓena, paro labhati ruppanaÑ.

Mahatthiyampi ce vÈcaÑ, na taÑ bhÈseyya paÓÉito.
80. KÈmaÑ ruppatu vÈ mÈ vÈ, bhusaÑva vikirÊyatu.

DhammaÑ me bhaÓamÈnassa, na pÈpamupalimpati.
81. No ce assa sakÈ buddhi, vinayo vÈ susikkhito.

Vane andhamahiÑsova3, careyya bahuko jano.
82. YasmÈ ca panidhekacce, Èceramhi4 susikkhitÈ.

TasmÈ vinÊtavinayÈ, caranti susamÈhitÈti.
GandhÈrajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
407. MahÈkapijÈtaka (7-2-2)

83. AttÈnaÑ sa~kamaÑ katvÈ, yo sotthiÑ samatÈrayi.
KiÑ tvaÑ tesaÑ kime5 tuyhaÑ, honti ete6 mahÈkapi.
84. RÈjÈhaÑ issaro tesaÑ, y|thassa parihÈrako.

TesaÑ sokaparetÈnaÑ, bhÊtÈnaÑ te arindama.
85. Ulla~ghayitvÈ7 attÈnaÑ, vissaÔÔhadhanuno sataÑ.

Tato aparapÈdesu, daÄhaÑ bandhaÑ latÈguÓaÑ.
______________________________________________________________
1. DhÈniyaÑ (SÊ, I) dhaÒÒanti attho. 2. PasÈsanito (SÊ, SyÈ), pasÈsanÈto (I)
3. Andhamahisova (SÊ, I) 4. ŒcÈramhi (SÊ, I)
5. Kimo (SÊ, I), kiÑ me (SyÈ) 6. Hete (SyÈ), so te (Ka)
7. Sa la~ghayitvÈ (I), sula~ghayitvÈ (Ka)
166 JÈtakapÈÄi
86. Chinnabbhamiva vÈtena, nuÓÓo1 rukkhaÑ upÈgamiÑ.

SohaÑ appabhavaÑ tattha, sÈkhaÑ hatthehi aggahiÑ.
87. TaÑ maÑ viyÈyataÑ santaÑ, sÈkhÈya ca latÈya ca.

SamanukkamantÈ pÈdehi, sotthiÑ sÈkhÈmigÈ gatÈ.
88. TaÑ maÑ na tapate bandho, mato2 me na tapessati.

SukhamÈharitaÑ tesaÑ, yesaÑ rajjamakÈrayiÑ.
89. EsÈ te upamÈ rÈja, taÑ suÓohi arindama3.

RaÒÒÈ raÔÔhassa yoggassa, balassa nigamassa ca.
SabbesaÑ sukhameÔÔhabbaÑ, khattiyena pajÈnatÈti.
MahÈkapijÈtakaÑ dutiyaÑ.
408. KumbhakÈrajÈtaka (7-2-3)

90. AmbÈ’ha’maddaÑ vanamantarasmiÑ,
NÊlobhÈsaÑ phalitaÑ4 saÑvir|ÄhaÑ.
Ta’maddasaÑ phalahetu vibhaggaÑ,
TaÑ disvÈ bhikkhÈcariyaÑ carÈmi.
91. SelaÑ sumaÔÔhaÑ naravÊraniÔÔhitaÑ5,

NÈrÊ yugaÑ dhÈrayi appasaddaÑ.
DutiyaÒca Ègamma ahosi saddo,
92. DijÈ dijaÑ kuÓapa’mÈharantaÑ,

EkaÑ samÈnaÑ bahukÈ samecca.
ŒhÈrahet| paripÈtayiÑsu,
93. UsabhÈ’ha’maddaÑ y|thassa majjhe,

CalakkakuÑ vaÓÓabal|papannaÑ.
Ta’maddasaÑ kÈmahetu vitunnaÑ,
______________________________________________________________
1. Nunno (SÊ) 2. Vadho (SÊ, SyÈ, I) 3. AtthasandassanÊ katÈ (I)
4. PhalinaÑ (I) 5. NaravidduniÔÔhitaÑ (Ka)
94. KaraÓÉako1 Kali~gÈnaÑ, GandhÈrÈnaÒca Naggaji.

NimirÈjÈ VidehÈnaÑ, PaÒcÈlÈnaÒca Dummukho.
Ete raÔÔhÈni hitvÈna, pabbajiÑsu akiÒcanÈ.
95. Sabbepime devasamÈ samÈgatÈ,

AggÊ yathÈ pajjalito tathevime.
Ahampi eko carissÈmi bhaggavi,
HitvÈna kÈmÈni yathodhikÈni.
96. Ayameva kÈlo na hi aÒÒo atthi,

AnusÈsitÈ me na bhaveyya pacchÈ.
Ahampi ekÈ carissÈmi Bhaggava,
SakuÓÊva muttÈ purisassa hatthÈ.
97. ŒmaÑ pakkaÒca jÈnanti, atho loÓaÑ aloÓakaÑ.

TamahaÑ disvÈna pabbajiÑ, careva tvaÑ carÈmahanti.
KumbhakÈrajÈtakaÑ tatiyaÑ.
409. DaÄhadhammajÈtaka (7-2-4)

98. AhaÑ ce DaÄhadhammassa2, vahantÊ nÈbhirÈdhayiÑ.
DharantÊ urasi sallaÑ, yuddhe vikkantacÈrinÊ.
99. N|na rÈjÈ na jÈnÈti3, mama vikkamaporisaÑ.

Sa~gÈme sukatantÈni, d|tavippahitÈni ca.
100. SÈ n|nÈhaÑ marissÈmi, abandhu aparÈyinÊ4.

TadÈ hi5 kumbhakÈrassa, dinnÈ chakaÓahÈrikÈ.
101. YÈvatÈ’sÊsatÊ poso, tÈvadeva pavÊÓati.

AtthÈpÈye jahanti naÑ, OÔÔhibyÈdhiÑ va khattiyo.
102. Yo pubbe katakalyÈÓo, katattho nÈvabujjhati.

AtthÈ tassa palujjanti, ye honti abhipatthitÈ.
______________________________________________________________
1. KaraÓÉunÈma (SÊ, I) 2. DaÄhadhammÈya (I)
3. Na ha n|na rÈjÈ jÈnÈti (SÊ, I) 4. AparÈyiÓÊ (SÊ), aparÈyaÓÊ (?)
5. TathÈ hi (I)
168 JÈtakapÈÄi
103. Yo pubbe katakalyÈÓo, katattho manubujjhati.

AtthÈ tassa pavaÉÉhanti, ye honti abhipatthitÈ.
104. TaÑ vo vadÈmi bhaddante1, yÈvantettha samÈgatÈ.

Sabbe kataÒÒuno hotha, ciraÑ saggamhi ÔhassathÈti.
DaÄhadhammajÈtakaÑ catutthaÑ.
410. SomadattajÈtaka (7-2-5)

105. Yo maÑ pure paccuÉÉeti2, araÒÒe d|ramÈyato.
So na dissati mÈta~go, Somadatto kuhiÑ gato.
106. AyaÑ vÈ so mato seti, allasi~gaÑva vacchito3.

BhumyÈ nipatito seti, amarÈ vata kuÒjaro.
107. AnagÈriyupetassa, vippamuttassa te sato.

SamaÓassa na taÑ sÈdhu, yaÑ peta’manusocasi.
108. SaÑvÈsena have Sakka, manussassa migassa vÈ.

Hadaye jÈyate pemaÑ, taÑ na sakkÈ asocituÑ.
109. MataÑ marissaÑ rodanti, ye rudanti lapanti ca.

TasmÈ tvaÑ isi mÈ rodi, roditaÑ moghamÈhu santo.
110. Kanditena have brahme, mato peto samuÔÔhahe.

Sabbe sa~gamma rodÈma, aÒÒamaÒÒassa ÒÈtake.

112. * AbbahÊ vata me sallaÑ, yamÈsi hadayassitaÑ.

113. * SohaÑ abb|Ähasallosmi, vÊtasoko anÈvilo.

Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna VÈsavÈti.
SomadattajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. BhaddaÑ vo (SÊ, SyÈ,I) 2. Paccudeti (SÊ, SyÈ, I), paccuÔÔheti (Ka)
3. Allapi~kaÑva chijjito (SÊ, I), allapÊtaÑva vicchito (SyÈ)
* Khu 2. 114, 132 piÔÔhesupi.
411. SusÊmajÈtaka (7-2-6)

114. KÈÄÈni kesÈni pure ahesuÑ,
JÈtÈni sÊsamhi yathÈpadese.
TÈna’jja setÈni SusÊma1 disvÈ,
DhammaÑ cara brahmacariyassa kÈlo.
115. Mameva deva palitaÑ na tuyhaÑ,

Mameva sÊsaÑ mama uttama~gaÑ.
“AtthaÑ karissan”ti musÈ abhÈÓiÑ2,
EkÈparÈdhaÑ khama rÈjaseÔÔha.
116. Daharo tuvaÑ dassaniyosi rÈja,

PaÔhamuggato hosi3 yathÈ kaÄÊro.
RajjaÒca kÈrehi mamaÒca passa,
MÈ kÈlikaÑ anudhÈvÊ janinda.
117. PassÈmi vohaÑ dahariÑ kumÈriÑ.

SÈmaÔÔhapassaÑ sutanuÑ sumajjhaÑ.
KÈÄappavÈÄÈva pavellamÈnÈ,
PalobhayantÊva4 naresu gacchati.
118. Ta’mena passÈmi’parena nÈriÑ,

ŒsÊtikaÑ nÈvutikaÑ va jaccÈ.
DaÓÉaÑ gahetvÈna pavedhamÈnaÑ,
GopÈnasÊbhoggasamaÑ carantiÑ.
119. SohaÑ tamevÈ’nuvicintayanto,

Eko sayÈmi5 sayanassa majjhe.
“Ahampi evaÑ” iti pekkhamÈno,
Na gahe rame6 brahmacariyassa kÈlo.
______________________________________________________________
1. Susima (Ka) 2. AbhÈsiÑ (Ka) 3. Hohi (SÊ), hoti (Ka)
4. SÈ lobhayantÊva (I) 5. PassÈmi (Ka)
6. Na gehe rame (SÊ), gehe na rame (SyÈ, Ka)
170 JÈtakapÈÄi
120. RajjuvÈ’lambanÊ cesÈ,

YÈ gehe vasato rati.
Etampi chetvÈna vajanti dhÊrÈ,
Anapekkhino kÈmasukhaÑ pahÈyÈti.
SusÊmajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
412. KoÔasimbalijÈtaka (7-2-7)

121. AhaÑ dasasataÑbyÈmaÑ, uragamÈdÈya Ègato.
TaÒca maÒca mahÈkÈyaÑ, dhÈrayaÑ nappavedhasi1.
122. AthimaÑ khuddakaÑ pakkhiÑ, appamaÑsataraÑ mayÈ.

DhÈrayaÑ byathasi2 bhÊtÈ3, kamatthaÑ KoÔasimbali4.
123. MaÑsabhakkho tuvaÑ rÈja, phalabhakkho ayaÑ dijo.

AyaÑ nigrodhabÊjÈni, pilakkhudumbarÈni ca.
AssatthÈni ca bhakkhitvÈ, khandhe me ohadissati.
124. Te rukkhÈ saÑvir|hanti, mama passe nivÈtajÈ.

Te maÑ pariyonandhissanti, arukkhaÑ maÑ karissare.
125. Santi aÒÒepi rukkhÈ se, m|lino khandhino dumÈ.

IminÈ sakuÓajÈtena, bÊjamÈharitÈ hatÈ.
126. AjjhÈr|hÈ’bhivaÉÉhanti5, brahantampi vanappatiÑ.

TasmÈ rÈja pavedhÈmi, sampassaÑ’nÈgataÑ bhayaÑ.
127. Sa~keyya sa~kitabbÈni, rakkheyyÈ’nÈgataÑ bhayaÑ.

AnÈgatabhayÈ dhÊro, ubho loke avekkhatÊti.
KoÔasimbalijÈtakaÑ sattamaÑ.
413. Dh|makÈrijÈtaka (7-2-8)

128. RÈjÈ apucchi vidhuraÑ, dhammakÈmo YudhiÔÔhilo.
Api brÈhmaÓa jÈnÈsi, ko eko bahu socati.
______________________________________________________________
1. Na pavedhayi (Ka) 2. ByÈdhase (SÊ), byadhase (I), byÈdhasi (Ka)
3. BhÊto (SÊ, SyÈ, I) 4. KoÔisimbali (SÊ, I)
5. AjjhÈr|ÄhÈbhivaÉÉhanti (SÊ, I)
129. BrÈhmaÓo ajay|thena, pah|tedho1 vane vasaÑ.

Dh|maÑ akÈsi VÈseÔÔho, rattindivamatandito.
130. Tassa taÑ dh|magandhena, sarabhÈ makasaÉÉitÈ2.

VassÈvÈsaÑ upÈgacchuÑ, Dh|makÈrissa santike.
131. Sarabhesu manaÑ katvÈ, ajÈ so nÈvabujjhatha.

ŒgacchantÊ vajantÊ vÈ3, tassa tÈ vinasuÑ4 ajÈ.
132. SarabhÈ Sarade kÈle, pahÊnamakase vane.

PÈvisuÑ giriduggÈni, nadÊnaÑ pabhavÈni ca.
133. Sarabhe ca gate disvÈ, ajÈ ca vibhavaÑ gatÈ5.

Kiso ca vivaÓÓo cÈsi, paÓÉurogÊ ca brÈhmaÓo.
134. EvaÑ yo saÑ niraÑkatvÈ, ÈgantuÑ kurute piyaÑ.

So eko bahu socati, Dh|makÈrÊva brÈhmaÓoti.
Dh|makÈrijÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
414. JÈgarajÈtaka (7-2-9)

135. Ko’dha jÈgarataÑ sutto, ko’dha suttesu jÈgaro.
Ko mame’taÑ vijÈnÈti, ko taÑ paÔibhaÓÈti me.
136. AhaÑ jÈgarataÑ sutto, ahaÑ suttesu jÈgaro.

AhametaÑ vijÈnÈmi, ahaÑ paÔibhaÓÈmi te.
137. KathaÑ jÈgarahaÑ sutto, kathaÑ suttesu jÈgaro.

KathaÑ etaÑ vijÈnÈsi, kathaÑ paÔibhaÓÈsi me.
138. Ye dhammaÑ nappajÈnanti, saÑyamoti damoti ca.

Tesu suppamÈnesu, ahaÑ jaggÈmi devate.
139. YesaÑ rÈgo ca doso ca, avijjÈ ca virÈjitÈ.

Tesu jÈgaramÈnesu, ahaÑ suttosmi devate.
______________________________________________________________
1. Bah|tejo (I, Ka), bahutendo (SyÈ) 2. MakasadditÈ (SÊ, SyÈ), makasaÔÔitÈ (I, Ka)
3. Œgacchanti vajanti vÈ (SyÈ, I), ÈgacchantiÑ vajantiÑ vÈ (Ka)
4. VinassuÑ (SÊ) 5. Aje ca vibhavaÑ gate (Ka)
172 JÈtakapÈÄi
140. EvaÑ jÈgarataÑ sutto, evaÑ suttesu jÈgaro.

EvametaÑ vijÈnÈmi, evaÑ paÔibhaÓÈmi te.
141. SÈdhu jÈgarataÑ sutto, sÈdhu suttesu jÈgaro.

SÈdhumetaÑ vijÈnÈsi, sÈdhu paÔibhaÓÈsi meti.
JÈgarajÈtakaÑ navamaÑ.
415. KummÈsapiÓÉijÈtaka (7-2-10)

142. Na kiratthi Anomadassisu,
PÈricariyÈ buddhesu appikÈ1.
SukkhÈya aloÓikÈya ca,
Passa phalaÑ kummÈsapiÓÉiyÈ.
143. HatthigavassÈ cime bah|2,

DhanadhaÒÒaÑ pathavÊ ca kevalÈ.
NÈriyo cimÈ acchar|pamÈ,
Passa phalaÑ kummÈsapiÓÉiyÈ.
144. AbhikkhaÓaÑ rÈjakuÒjara,

GÈthÈ bhÈsasi KosalÈdhipa.
PucchÈmi taÑ raÔÔhavaÉÉhana,
BÈÄhaÑ pÊtimano pabhÈsasi.
145. ImasmiÑyeva nagare, kule aÒÒatare ahuÑ.

Parakammakaro ÈsiÑ, bhatako sÊlasaÑvuto.
146. KammÈya nikkhamantohaÑ, caturo samaÓeddasaÑ.

ŒcÈrasÊlasampanne, sÊtibh|te anÈsave.
147. Tesu cittaÑ pasÈdetvÈ, nisÊdetvÈ3 paÓÓasanthate.

AdaÑ buddhÈnaÑ kummÈsaÑ, pasanno sehi pÈÓibhi.
______________________________________________________________
1. AppakÈ (Ka) 2. Hatthi gavÈssÈ ca me bah| (SÊ),
HatthÊ gavÈssÈ cime bah| (SyÈ),
3. NisÈdetvÈ (?) HatthÊ gavÈssÈ ca me bah| (I)
148. Tassa kammassa kusalassa, idaÑ me edisaÑ phalaÑ.

Anubhomi idaÑ rajjaÑ, phÊtaÑ dharaÓimuttamaÑ.
149. DadaÑ bhuÒja mÈ ca pamÈdo1, cakkaÑ vattaya kosalÈdhipa.

MÈ rÈja adhammiko ahu, dhammaÑ pÈlaya kosalÈdhipa.
150. SohaÑ tadeva punappunaÑ,

VaÔumaÑ ÈcarissÈmi sobhane.
AriyÈcaritaÑ sukosale,
Arahanto me manÈpÈva passituÑ.
151. DevÊ viya acchar|pamÈ,

Majjhe nÈrigaÓassa sobhasi.
KiÑ kammamakÈsi bhaddakaÑ,
KenÈsi vaÓÓavatÊ sukosale.
152. AmbaÔÔhakulassa khattiya,

DÈsyÈhaÑ parapesiyÈ ahuÑ.
SaÒÒatÈ ca2 dhammajÊvinÊ,
SÊlavatÊ ca apÈpadassanÈ.
153. UddhaÔabhattaÑ ahaÑ tadÈ,

CaramÈnassa adÈsi bhikkhuno.
VittÈ sumanÈ sayaÑ ahaÑ,
Tassa kammassa phalaÑ mame’disanti.
KummÈsapiÓÉijÈtakaÑ dasamaÑ.
416. ParantapajÈtaka (7-2-11)

154. Œgamissati me pÈpaÑ, Ègamissati me bhayaÑ.
TadÈ hi calitÈ sÈkhÈ, manussena migena vÈ.
155. BhÊruyÈ n|na me kÈmo, avid|re vasantiyÈ.

Karissati kisaÑ paÓÉuÑ, sÈva sÈkhÈ ParantapaÑ.
______________________________________________________________
1. Dada bhuÒja ca mÈ ca pamÈdo (SÊ, I) 2. SaÒÒatÈ (SÊ, I)
174 JÈtakapÈÄi
156. Socayissati maÑ kantÈ, gÈme vasa’maninditÈ.

Karissati kisaÑ paÓÉuÑ, sÈva sÈkhÈ ParantapaÑ.
157. TayÈ maÑ asitÈpa~gi1, sitÈni2 bhaÓitÈni ca.

KisaÑ paÓÉuÑ karissanti, sÈva sÈkhÈ ParantapaÑ.
158. ŒgamÈ n|na so saddo, asaÑsi n|na so tava.

AkkhÈtaÑ n|na taÑ tena, yo taÑ sÈkha’makampayi.
159. IdaÑ kho taÑ samÈgamma, mama bÈlassa cintitaÑ.

TadÈ hi calitÈ sÈkhÈ, manussena migena vÈ.
160. Tatheva tvaÑ avedesi,

AvaÒci3 pitaraÑ mama.
HantvÈ sÈkhÈhi chÈdento,
Œgamissati me4 bhayanti. (1140)
ParantapajÈtakame ekÈdasamaÑ.
GandhÈravaggo dutiyo.
TassuddÈnaÑ
VaragÈma mahÈkapi bhaggava ca,
DaÄhadhamma sakuÒjara kesavaro.
Urago vidhuro puna jÈgarataÑ,
Atha Èdhipa parantapa cÈti.
Atha vagguddÈnaÑ
Atha sattanipÈtamhi, vaggaÑ me bhaÓato suÓa.
Kukku ca puna GandhÈro, dveva vuttÈ MahesinÈti.
SattakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
______________________________________________________________
1. HasitÈpa~gi (SÊ, SyÈ,I) 2. MihitÈni (SÊ, SyÈ, I)
3. Avajjhi (Ka) 4. Te (SyÈ, Ka)
8. AÔÔhakanipÈta
417. KaccÈnijÈtaka (1)

1. OdÈtavatthÈ suci allakesÈ,
KaccÈni kiÑ kumbhimadhissayitvÈ1.
PiÔÔhÈ tilÈ dhovasi taÓÉulÈni,
Tilodano hehiti kissahetu.
2. Na kho ayaÑ brÈhmaÓa bhojanatthÈ2,

Tilodano hehiti sÈdhupakko.
Dhammo mato tassa pahuttamajja3,
AhaÑ karissÈmi susÈnamajjhe.
3. Anuvicca KaccÈni karohi kiccaÑ,

Dhammo mato ko nu taveva4 saÑsi.
Sahassanetto atulÈnubhÈvo,
Na miyyatÊ dhammavaro kadÈci.
4. DaÄhappamÈÓaÑ mama ettha brahme,

Dhammo mato natthi mamettha ka~khÈ.
Ye yeva dÈni pÈpÈ bhavanti,
Te teva dÈni sukhitÈ bhavanti.
5. SuÓisÈ hi mayhaÑ vaÒjhÈ ahosi,

SÈ maÑ vadhitvÈna vijÈyi puttaÑ.
SÈ dÈni sabbassa kulassa issarÈ.
AhaÑ panamhi5 apaviddhÈ ekikÈ.
______________________________________________________________
1. KumbhimapassayitvÈ (I) 2. BhojanatthaÑ (SyÈ)
3. Pah|namajja (SyÈ), pah|tamajja (SÊ), bah|tamajjÈ (I)
4. Taveta (SÊ, SyÈ, I) 5. VasÈmi (SyÈ)
176 JÈtakapÈÄi
6. JÊvÈmi vohaÑ na matohamasmi1,

Taveva atthÈya idhÈgatosmi.
YÈ taÑ vadhitvÈna vijÈyi puttaÑ,
SahÈva puttena karomi bhasmaÑ.
7. EvaÒca2 te ruccati devarÈja,

Mameva atthÈya idhÈgatosi.
AhaÒca puttho suÓisÈ ca nattÈ,
SammodamÈnÈ gharamÈvasema.
8. EvaÒca te ruccati KÈtiyÈni,

HatÈpi santÈ na jahÈsi dhammaÑ.
TuvaÒca3 putto suÓisÈ ca nattÈ,
SammodamÈnÈ gharamÈvasetha.
9. SÈ KÈtiyÈnÊ suÓisÈya saddhiÑ,

SammodamÈnÈ gharamÈvasittha.
Putto ca nattÈ ca upaÔÔhahiÑsu,
DevÈnamindena adhiggahÊtÈti.
KaccÈnijÈtakaÑ paÔhamaÑ.
418. AÔÔhasaddajÈtaka (2)

10. IdaÑ pure ninnamÈhu, bahumacchaÑ mahodakaÑ.
ŒvÈso bakarÈjassa, pettikaÑ bhavanaÑ mama.
Tyajja bhekena4 yÈpema, okaÑ na vijahÈmase5.
11. Ko dutiyaÑ asÊlissa, Bandharassa’kkhi bhecchati6.

Ko me putte kulÈvakaÑ, maÒca sotthiÑ karissati.
12. SabbÈ parikkhayÈ pheggu, yÈva tassÈ gatÊ ahu.

KhÊÓabhakkho mahÈrÈja, sÈre na ramatÊ ghuÓo.
______________________________________________________________
1. NÈhaÑ matosmi (SÊ, I) 2. EtaÒca (SÊ, I)
3. TvaÒca (I, Ka) 4. Bhi~gena (Ka)
5. OkantaÑ na jahÈmase (Ka) 6. Bhejjati (SÊ, SyÈ, I), bhindati (Ka)
8. AÔÔhakanipÈta 177
13. SÈ n|nÈhaÑ ito gantvÈ, raÒÒo muttÈ nivesanÈ.

AttÈnaÑ ramayissÈmi, dumasÈkhaniketinÊ.
14. So n|nÈhaÑ ito gantvÈ, raÒÒo mutto nivesanÈ.

AggodakÈni pissÈmi, y|thassa purato vajaÑ.
15. TaÑ maÑ kÈmehi sammattaÑ, rattaÑ kÈmesu mucchitaÑ.

ŒnayÊ bharato1 luddo, bÈhiko bhaddamatthu te.
16. AndhakÈratimisÈyaÑ, tu~ge uparipabbate.

SÈ maÑ saÓhena mudunÈ, mÈ pÈdaÑ khali2 yasmani.
17. AsaÑsayaÑ jÈtikhayantadassÊ,

Na gabbhaseyyaÑ punarÈvajissaÑ.
AyamantimÈ pacchimÈ gabbhaseyyÈ3,
KhÊÓo me saÑsÈro punabbhavÈyÈti.
AÔÔhasaddajÈtakaÑ dutiyaÑ.
419. SulasÈjÈtaka (3)

18. IdaÑ suvaÓÓakÈy|raÑ, muttÈ veÄuriyÈ bah|.
SabbaÑ harassu bhaddante, maÒca “dÈsÊ”ti sÈvaya.
19. Oropayassu kalyÈÓi, mÈ bÈÄhaÑ4 paridevasi.

Na cÈhaÑ abhijÈnÈmi, ahantvÈ dhanamÈbhataÑ.
20. Yato sarÈmi attÈnaÑ, yato pattÈsmi viÒÒutaÑ.

Na cÈhaÑ abhijÈnÈmi, aÒÒaÑ piyataraÑ tayÈ.
21. Ehi taÑ upag|hissaÑ5, karissaÑ ca padakkhiÓaÑ.

Na hi dÈni puna atthi, mama tuyhaÒca sa~gamo.
22. Na hi sabbesu ÔhÈnesu, puriso hoti paÓÉito.

ItthÊpi paÓÉitÈ hoti, tattha tattha vicakkhaÓÈ.
______________________________________________________________
1. Vanato (Ka) 2. KhaÓi (SÊ, SyÈ, I)
3. AyaÑ hi me antimÈ gabbhaseyyÈ (SÊ, I) 4. BahuÑ (SÊ, SyÈ, I)
5. UpaguyhissaÑ (Ka)
178 JÈtakapÈÄi
23. Na hi sabbesu ÔhÈnesu, puriso hoti paÓÉito.

ItthÊpi paÓÉitÈ hoti, lahuÑ atthaÑ vicintikÈ1.
24. LahuÒca vata khippaÒca, nikaÔÔhe samacetayi.

MigaÑ puÓÓÈyateneva2, SulasÈ SattukaÑ vadhi.
25. Yo’dha uppatitaÑ atthaÑ, na khippamanubujjhati.

So haÒÒati mandamati, corova girigabbhare.

Muccate sattusambÈdhÈ, SulasÈ SattukÈmivÈti.
SulasÈjÈtakaÑ tatiyaÑ.
420. Suma~galajÈtaka (4)

27. Bhusa’mhi3 kuddhoti avekkhiyÈna,
Na tÈva daÓÉaÑ paÓayeyya issaro.
AÔÔhÈnaso appatir|pamattano,
Parassa dukkhÈni bhusaÑ udÊraye.
28. Yato ca jÈneyya pasÈdamattano,

AtthaÑ niyuÒjeyya parassa dukkaÔaÑ.
TadÈ’yamatthoti sayaÑ avekkhiya,
Athassa daÓÉaÑ sadisaÑ nivesaye.
29. Na cÈpi jhÈpeti paraÑ na attanaÑ,

Amucchito yo nayate nayÈnayaÑ.
Yo daÓÉadhÈro bhavatÊdha issaro,
Sa vaÓÓagutto siriyÈ na dhaÑsati.
30. Ye khattiyÈ se anisammakÈrino,

PaÓenti daÓÉaÑ sahasÈ pamucchitÈ.
AvaÓÓasaÑyutÈ4 jahanti jÊvitaÑ,
Ito vimuttÈpi ca yanti duggatiÑ.
______________________________________________________________
1. LahumatthavicintikÈ (SÊ, I) 2. PuÓÓÈyataneva (SyÈ)
3. Bhusampi (Ka), bhusaÑ hi (SÊ-Nisya) 4. YuttÈva (Ka)
31. Dhamme ca ye ariyappavedite ratÈ,

AnuttarÈ te vacasÈ manasÈ kammunÈ ca.
Te santisoraccasamÈdhisaÓÔhitÈ,
Vajanti lokaÑ dubhayaÑ tathÈvidhÈ.
32. RÈjÈhamasmi narapamadÈnamissaro,

Sacepi kujjhÈmi Ôhapemi attanaÑ.
Nisedhayanto janataÑ tathÈvidhaÑ,
PaÓemi daÓÉaÑ anukampa yoniso.
33. SirÊ ca lakkhÊ ca taveva khattiya,

JanÈdhipa mÈ vijahi kudÈcanaÑ.
Akkodhano niccapasannacitto,
AnÊgho tuvaÑ vassasatÈni pÈlaya.
34. GuÓehi etehi upeta khattiya,

®hitamariyavattÊ1 suvaco akodhano.
SukhÊ anuppÊÄa pasÈsamediniÑ2,
Ito vimuttopi ca yÈhi suggatiÑ.
35. EvaÑ sunÊtena3 subhÈsitena,

Dhammena ÒÈyena upÈyaso nayaÑ.
NibbÈpaye sa~khubhitaÑ mahÈjanaÑ,
MahÈva megho salilena medininti4.
Suma~galajÈtakaÑ catutthaÑ.
421. AmÈlajÈtaka (5)

36. A~gÈrajÈtÈ pathavÊ, kukkuÄÈnugatÈ mahÊ.
Atha gÈyasi vattÈni5, na taÑ tapati Ètapo.
37. UddhaÑ tapati Èdicco, adho tapati vÈlukÈ.

Atha gÈyasi vattÈni5, na taÑ tapati Ètapo.
______________________________________________________________
1. Vatti (SÊ), vutti (Ka) 2. AnuppÊÄaÑ sahasamedaniÑ (Ka)
3. SuvinÊtena (I) 4. Medaninti (SyÈ, Ka) 5. VatthÈni (Ka)
180 JÈtakapÈÄi
38. Na maÑ tapati Ètapo, ÈtapÈ1 tapayanti maÑ.

AtthÈ hi vividhÈ rÈja, te tapanti na Ètapo.
39. AddasaÑ kÈma te m|laÑ, sa~kappÈ kÈma jÈyasi.

Na taÑ sa~kappayissÈmi, evaÑ kÈma na hehisi.
40. AppÈpi kÈmÈ na alaÑ, bah|hipi na tappati.

AhahÈ bÈlalapanÈ, parivajjetha2 jaggato.
41. Appassa kammassa phalaÑ mamedaÑ,

Udayo ajjhÈgamÈ mahattapattaÑ.
SuladdhalÈbho vata mÈÓavassa,
Yo pabbajÊ kÈmarÈgaÑ pahÈya.
42. TapasÈ pajahanti pÈpakammaÑ,

TapasÈ nhÈpitakumbhakÈrabhÈvaÑ.
TapasÈ abhibhuyya Ga~gamÈla,
NÈmenÈ’lapasa’jja BrahmadattaÑ.
43. SandiÔÔhikameva ‘amma’ passatha,

KhantÊsoraccassa ayaÑ3 vipÈko.
Yo4 sabbajanassa vanditohu,
TaÑ vandÈma sarÈjikÈ samaccÈ.
44. MÈ kiÒci avacuttha Ga~gamÈlaÑ,

MuninaÑ monapathesu sikkhamÈnaÑ.
Eso hi atari aÓÓavaÑ,
YaÑ taritvÈ caranti vÊtasokÈti.
Ja~gamÈlajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
422. CetiyajÈtaka (6)

45. Dhammo have hato hanti, nÈhato hanti kiÒcanaÑ5.
TasmÈ hi dhammaÑ na hane, mÈ tvaÑ6 dhammo hato hani. (1)
______________________________________________________________
1. ŒtappÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. PaÔivijjhetha (I, SÊ-®Ôha) 3. Yo (SyÈ, I, Ka)
4. So (SyÈ, Ka) 5. KaÒcinaÑ (I) 6. TaÑ (SyÈ, I)
46. AlikaÑ bhÈsamÈnassa, apakkamanti devatÈ.

P|tikaÒca mukhaÑ vÈti, sakaÔÔhÈnÈ ca dhaÑsati.
Yo jÈnaÑ pucchito paÒhaÑ, aÒÒathÈ naÑ viyÈkare.
47. Sace hi saccaÑ bhaÓasi, hohi rÈja yathÈ pure.

MusÈ ce bhÈsase rÈja, bh|miyaÑ tiÔÔha Cetiya. (2)
48. AkÈle vassatÊ tassa, kÈle tassa na vassati.


MusÈ ce bhÈsase rÈja, bh|miÑ pavisa Cetiya. (3)
50. JivhÈ tassa dvidhÈ hoti, uragasseva disampati.


MusÈ ce bhÈsase rÈja, bhiyyo pavisa Cetiya. (4)
52. JivhÈ tassa na bhavati, macchasseva disampati.


54. Thiyova tassa jÈyanti1, na pumÈ jÈyare kule.


56. PuttÈ tassa na bhavanti, pakkamanti disodisaÑ.


______________________________________________________________
1. Thiyo tassa pajÈyanti (Ka)
182 JÈtakapÈÄi
58. Sa rÈjÈ isinÈ satto, antalikkhacaro pure.

PÈvekkhi pathaviÑ cecco, hÊnatto patva pariyÈyaÑ1.
59. TasmÈ hi chandÈgamanaÑ, nappasaÑsanti paÓÉitÈ.

AduÔÔhacitto bhÈseyya, giraÑ sacc|pasaÑhitanti. (8)
CetiyajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
423. IndriyajÈtaka (7)

60. Yo indriyÈnaÑ kÈmena, vasaÑ NÈrada gacchati.
So pariccajju’bho loke, jÊvantova visussati2.
61. SukhassÈnantaraÑ dukkhaÑ, dukkhassÈnantaraÑ sukhaÑ.

So’si3 patto sukhÈ4 dukkhaÑ, pÈÔika~kha varaÑ sukhaÑ.
62. KicchakÈle kicchasaho, yo kicchaÑ nÈtivattati.

Sa kicchantaÑ sukhaÑ dhÊro, yogaÑ samadhigacchati.
63. Na heva kÈmÈna kÈmÈ, nÈ’natthÈ nÈ’tthakÈraÓÈ.

Na kataÒca nira~katvÈ, dhammÈ cavitumarahasi.
64. DakkhaÑ gahapatÊ5 sÈdhu, saÑvibhajjaÒca bhojanaÑ.

AhÈso atthalÈbhesu, atthabyÈpatti abyatho.
65. EttÈvate’taÑ paÓÉiccaÑ, api so6 Devilo7 bravi.

Na yito kiÒci pÈpiyo, yo indriyÈnaÑ vasaÑ vaje.
66. AmittÈnaÑva hatthatthaÑ, Sivi pappoti mÈmiva.

KammaÑ vijjaÒca dakkheyyaÑ, vivÈhaÑ sÊlamaddavaÑ.
Ete ca yase hÈpetvÈ, nibbatto sehi kammehi.
67. SohaÑ sahassajÊnova, abandhu aparÈyaÓo.

AriyadhammÈ apakkanto, yathÈ peto tathevahaÑ.
______________________________________________________________
1. AttapariyÈyaÑ (SÊ, SyÈ), pattapariyÈyaÑ (Ka, SÊ-Nisya)
2. JÊvantopi visussati (SyÈ), jÊvanto vÈpi sussati (Ka)
3. Sopi (SyÈ, I, Ka) 4. Sukha (SyÈ), sukhaÑ (Ka)
5. GahapataÑ (SÊ, SyÈ, I), gahavataÑ (?) 6. Asito (SÊ, SyÈ, I)
7. Devalo (SÊ, I)
68. SukhakÈme dukkhÈpetvÈ, Èpannosmi padaÑ imaÑ.

So sukhaÑ nÈdhigacchÈmi, Ôhito1 bhÈÓumatÈmivÈti.
IndriyajÈtakaÑ sattamaÑ.
424. ŒdittajÈtaka (8)

69. ŒdittasmiÑ agÈrasmiÑ, yaÑ nÊharati bhÈjanaÑ.
TaÑ tassa hoti atthÈya, no ca yaÑ tattha Éayhati.
70. EvamÈdÊpito loko, jarÈya maraÓena ca.

NÊharetheva dÈnena, dinnaÑ hoti sunÊhataÑ2.
71. Yo dhammaladdhassa dadÈti dÈnaÑ,

UÔÔhÈnaviriyÈdhigatassa jantu.
Atikkamma so vetaraÓiÑ3 yamassa,
DibbÈni ÔhÈnÈni upeti macco.
72. DÈnaÒca yuddhaÒca samÈnamÈhu,

AppÈpi santÈ bahuke jinanti.
Appampi ce saddahÈno dadÈti,
Teneva so hoti sukhÊ parattha.
73. Viceyya dÈnaÑ sugatappasatthaÑ,

Ye dakkhiÓeyyÈ idha jÊvaloke.
Etesu dinnÈni mahapphalÈni,
BÊjÈni vuttÈni yathÈ sukhette.
74. Yo pÈÓabh|tÈni aheÔhayaÑ caraÑ,

Par|pavÈdÈ na karoti pÈpaÑ.
BhÊruÑ pasaÑsanti na tattha s|raÑ,
BhayÈ hi santo na karonti pÈpaÑ.
75. HÊnena brahmacariyena, khattiye upapajjati.

Majjhimena ca devattaÑ, uttamena visujjhati.
______________________________________________________________
1. Cito (I, SÊ-®Ôha) 2. SunÊbhataÑ (SÊ, SyÈ, I), sunibbhataÑ (Ka)
3. VettaraÓiÑ (Ka)
184 JÈtakapÈÄi
76. AddhÈ hi dÈnaÑ bahudhÈ pasatthaÑ,

DÈnÈ ca kho dhammapadaÑva seyyo.
Pubbeva hi pubbatareva santo1,
NibbÈnameva’jjhagamuÑ sapaÒÒÈti.
ŒdittajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
425. AÔÔhÈnajÈtaka (9)

77. Ga~gÈ kumudinÊ santÈ, sa~khavaÓÓÈ ca kokilÈ.
Jambu tÈlaphalaÑ dajjÈ, atha n|na tadÈ siyÈ.
78. YadÈ kacchapalomÈnaÑ, pÈvÈro tividho siyÈ.

HemantikaÑ pÈvuraÓaÑ2, atha n|na tadÈ siyÈ.
79. YadÈ makasapÈdÈnaÑ3, aÔÔÈlo sukato siyÈ.

DaÄho ca avikampÊ ca4, atha n|na tadÈ siyÈ.
80. YadÈ sasavisÈÓÈnaÑ, nisseÓÊ sukatÈ siyÈ.

SaggassÈrohaÓatthÈya, atha n|na tadÈ siyÈ.
81. YadÈ nisseÓimÈruyha, candaÑ khÈdeyyu m|sikÈ.

RÈhuÒca paripÈteyyuÑ5, atha n|na tadÈ siyÈ.
82. YadÈ surÈghaÔaÑ pitvÈ, makkhikÈ gaÓacÈriÓÊ.

A~gÈre vÈsaÑ kappeyyuÑ, atha n|na tadÈ siyÈ.
83. YadÈ bimboÔÔhasampanno, gadrabho sumukho siyÈ.

Kusalo naccagÊtassa, atha n|na tadÈ siyÈ.
84. YadÈ kÈkÈ ul|kÈ ca, mantayeyyuÑ rahogatÈ.

AÒÒamaÒÒaÑ pihayeyyuÑ, atha n|na tadÈ siyÈ.
85. YadÈ muÄÈla6 pattÈnaÑ, chattaÑ thirataraÑ siyÈ.

Vassassa paÔighÈtÈya, atha n|na tadÈ siyÈ.
______________________________________________________________
1. Pubbe ca hi pubbatare ca santo (SaÑ 1. 21) 2. PÈpuraÓaÑ (SÊ, SyÈ, I)
3. DÈÔhÈnaÑ (SÊ, I) 4. AppakampÊ ca (SÊ, I)
5. ParibÈheyyuÑ (SyÈ) 6. Pulasa (SÊ, I), mulÈsa (SyÈ)
86. YadÈ kulako1 sakuÓo, pabbataÑ GandhamÈdanaÑ.

TuÓÉenÈdÈya gaccheyya, atha n|na tadÈ siyÈ.
87. YadÈ sÈmuddikaÑ nÈvaÑ, sa-yantaÑ sa-vaÔÈkaraÑ2.

CeÔo ÈdÈya gaccheyya, atha n|na tadÈ siyÈti.
AÔÔhÈnajÈtakaÑ navamaÑ.
426. DÊpijÈtaka (10)

88. KhamanÊyaÑ yÈpanÊyaÑ, kacci mÈtula te sukhaÑ.
SukhaÑ te ammÈ avaca, sukhakÈmÈva3 te mayaÑ.
89. Na~guÔÔhaÑ me avakkamma4, heÔhayitvÈna5 eÄike6.

SÈ’jja mÈtulavÈdena, muÒcitabbÈ nu maÒÒasi.
90. PuratthÈmukho nisinnosi, ahaÑ te mukhamÈgatÈ.

Pacchato tuyhaÑ na~guÔÔhaÑ, kathaÑ khvÈhaÑ avakkamiÑ7.
91. YÈvatÈ caturo dÊpÈ, sasamuddÈ sapabbatÈ.

TÈvatÈ mayhaÑ na~guÔÔhaÑ, kathaÑ kho tvaÑ vivajjayi.
92. Pubbeva me’tamakkhiÑsu8, mÈtÈ pitÈ ca bhÈtaro.

DÊghaÑ duÔÔhassa na~guÔÔhaÑ, sÈmhi vehÈyasÈ’gatÈ.
93. TaÒca disvÈna ÈyantiÑ, antalikkhasmi eÄike.

MigasaÑgho palÈyittha, bhakkho me nÈsito tayÈ.
94. IccevaÑ vilapantiyÈ, eÄakiyÈ ruhagghaso.

GalakaÑ anvÈvamaddi, natthi duÔÔhe subhÈsitaÑ.
______________________________________________________________
1. Kulu~ko (SÊ, I), kuluko (SyÈ) 2. SapaÔÈkÈraÑ (Ka)
3. SukhakÈmÈ hi (SÊ, SyÈ, I) 4. Apakkamma (Ka)
5. PothayitvÈna (Ka) 6. EÄaki (SyÈ), eÄiki (I)
7. ApakkamiÑ (Ka) 8. MetaÑ akkhaÑ su (SÊ, I)
186 JÈtakapÈÄi
95. Neva duÔÔhe nayo atthi, na dhammo na subhÈsitaÑ.

NikkamaÑ duÔÔhe yuÒjetha, so ca sabbhiÑ na raÒjatÊti. (1235)
DÊpijÈtakaÑ dasamaÑ.
AÔÔhakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
TassuddÈnaÑ
ParisuddhÈ manÈvilÈ vatthadharÈ,
BakarÈjassa kÈyuraÑ daÓÉavaro.
Atha a~gÈra cetiya devilinÈ,
Atha Èditta Ga~gÈ dase’ÄakinÈti.
9. NavakanipÈta
427. GijjhajÈtaka (1)
1. Parisa~kupatho nÈma, Gijjhapantho sanantano.
TatrÈsi mÈtÈpitaro, gijjho posesi jiÓÓake.
TesaÑ ajagaramedaÑ, accahÈsi bahuttaso1.
2. PitÈ ca puttaÑ avaca, jÈnaÑ uccaÑ papÈtinaÑ.

SupattaÑ thÈmasampannaÑ2, tejassiÑ d|ragÈminaÑ.
3. PariplavantaÑ pathaviÑ, yadÈ tÈta vijÈnahi.

SÈgarena parikkhittaÑ, cakkaÑva parimaÓÉalaÑ.
Tato tÈta nivattassu, mÈssu etto paraÑ gami.
4. Udapattosi3 vegena, balÊ pakkhÊ dijuttamo.

Olokayanto vakka~go, pabbatÈni vanÈni ca.
5. Addassa pathaviÑ gijjho, yathÈ’sÈ’si4 pitu’ssutaÑ.

SÈgarena parikkhittaÑ, cakkaÑva parimaÓÉalaÑ.
6. TaÒca so samatikkamma, parameva’cca vattatha5.

TaÒca vÈtasikhÈ tikkhÈ, accahÈsi baliÑ dijaÑ.
7. NÈsakkhÈ’tigato poso, punadeva nivattituÑ.

Dijo byasanamÈpÈdi, verambhÈnaÑ6 vasaÑ gato.
8. Tassa puttÈ ca dÈrÈ ca, ye caÒÒe anujÊvino.

Sabbe byasanamÈpÈduÑ, anovÈdakare dije.
9. Evampi idha vuÉÉhÈnaÑ, yo vÈkyaÑ nÈvabujjhati.

AtisÊmacaro ditto, gijjhovÈ’tÊtasÈsano.
Sa ve byasanaÑ pappoti, akatvÈ vuÉÉhasÈsananti.
GijjhajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. Pahuttato (Ka-SÊ), pah|taso (SyÈ, I), bahudhaso (Ka)
2. PakkhasampannaÑ (SÊ, SyÈ, I) 3. UddhaÑ pattosi (Ka-SÊ)
4. YathÈssÈsi (SyÈ, ®Ôha-pÈÔhantaraÑ) 5. Parameva pavattatha (SÊ, SyÈ)
6. VerambÈnaÑ (SÊ, I)
188 JÈtakapÈÄi
428. KosambiyajÈtaka (2)

10. * Puthusaddo samajano, na bÈlo koci maÒÒatha.
SaÑghasmiÑ bhijjamÈnasmiÑ, nÈÒÒaÑ bhiyyo amaÒÒaruÑ.
11. * ParimuÔÔhÈ paÓÉitÈbhÈsÈ, vÈcÈgocarabhÈÓino.

YÈvicchanti mukhÈyÈmaÑ, yena nÊtÈ na taÑ vid|.
12. + Akkocchi maÑ avadhi maÑ, ajini maÑ ahÈsi me.

Ye ca taÑ upanayhanti, veraÑ tesaÑ na sammati.
13. + Akkocchi maÑ avadhi maÑ, ajini maÑ ahÈsi me.

Ye ca taÑ nupanayhanti, veraÑ tes|pasammati.
14. + Na hi verena verÈni, sammantÊdha kudÈcanaÑ.

Averena ca sammanti, esa dhammo sanantano.
15. Pare ca na vijÈnanti, mayamettha yamÈmase.

Ye ca tattha vijÈnanti, tato sammanti medhagÈ.
16. AÔÔhicchinnÈ pÈÓaharÈ, gavÈssa1 dhanahÈrino.

RaÔÔhaÑ vilumpamÈnÈnaÑ, tesampi hoti sa~gati.
KasmÈ tumhÈka no siyÈ.
17. Sace labhetha nipakaÑ sahÈyaÑ,

SaddhiÑ caraÑ sÈdhuvihÈridhÊraÑ.
Abhibhuyya sabbÈni parissayÈni,
Careyya tenattamano satÊmÈ.
18.
No ce labhetha nipakaÑ sahÈyaÑ,
SaddhiÑcaraÑ sÈdhuvihÈridhÊraÑ.
RÈjÈva raÔÔhaÑ vijitaÑ pahÈya,
Eko care mÈta~ga’raÒÒeva nÈgo.
______________________________________________________________
* Vi 3. 496; Ma 3. 192 piÔÔhesupi. + Khu 1. 13 piÔÔhe Dhammapadepi.
1. Gavassa (Ka)
9. NavakanipÈta 189
19. Ekassa caritaÑ seyyo,

Natthi bÈle sahÈyatÈ.
Eko care na pÈpÈni kayirÈ,
Appossukko mÈta~ga’raÒÒeva nÈgoti.
KosambiyajÈtakaÑ dutiyaÑ.
429. MahÈsuvajÈtaka (3)

20. Dumo yadÈ hohi phal|papanno,
BhuÒjanti naÑ viha~gamÈ1 sampatantÈ.
KhÊÓanti ÒatvÈna dumaÑ phalaccaye2,
DisodisaÑ yanti tato viha~gamÈ.
21. Cara cÈrikaÑ lohitatuÓÉa mÈmari,

KiÑ tvaÑ suva sukkhadumamhi jhÈyasi.
Tadi~gha maÑ br|hi vasantasannibha,
KasmÈ suva sukkhadumaÑ na riÒcasi.
22. Ye ve sakhÊnaÑ sakhÈro bhavanti,

PÈÓaccaye3 dukkhasukhesu haÑsa.
KhÊÓaÑ akhÊÓampi na taÑ jahanti,
Santo sataÑ dhammamanussarantÈ.
23. SohaÑ sataÑ aÒÒatarosmi haÑsa,

©ÈtÊ ca me hoti sakhÈ ca rukkho.
TaÑ nussahe jÊvikattho pahÈtuÑ,
KhÊÓanti ÒatvÈna na he’sa4 dhammo.
24. SÈdhu sakkhi kataÑ hoti, metti saÑsati santhavo5.

Sace’taÑ dhammaÑ rocesi, pÈsaÑsosi vijÈnataÑ.
25. So te suva varaÑ dammi, pattayÈna viha~gama.

VaraÑ varassu vakka~ga, yaÑ kiÒci manasicchasi.
______________________________________________________________
1. VihagÈ (SÊ, I) 2. ©atvÈ dumapphalaccayena (Ka)
3. PÈÓaÑ caje (Ka), pÈÓaccaye maraÓakÈle ca sukhadukkhesu ca na jahantÊti
sambandho.
4. Na sosa (Ka), na esa (SyÈ) 5. MittaÑ sa~gati sandhavo (Ka)
190 JÈtakapÈÄi
26. VaraÒca me haÑsa bhavaÑ dadeyya,

AyaÒca rukkho punarÈyuÑ labhetha.
So sÈkhavÈ phalimÈ saÑvir|Äho,
Madhutthiko tiÔÔhatu sobhamÈno.
27. TaÑ passa samma phalimaÑ uÄÈraÑ,

SahÈva te hotu udumbarena.
So sÈkhavÈ phalimÈ saÑvir|Äho,
Madhutthiko tiÔÔhatu sobhamÈno.
28. EvaÑ sakka sukhÊ hohi, saha sabbehi ÒÈtibhi.

YathÈhamajja sukhito, disvÈna saphalaÑ dumaÑ.
29. Suvassa ca varaÑ datvÈ, katvÈna saphalaÑ dumaÑ.

PakkÈmi saha bhariyÈya, devÈnaÑ nandanaÑ vananti.
MahÈsuvajÈtakaÑ tatiyaÑ.
430. C|ÄasuvajÈtaka (4)

30. Santi rukkhÈ haripattÈ1, dumÈ nekaphalÈ bah|.
KasmÈ nu sukkhe2 koÄÈpe, suvassa nirato mano.
31. Phala’ssa upabhuÒjimhÈ, nekavassagaÓe bah|.

Aphalampi viditvÈna, sÈva metti yathÈ pure.
32. SukkhaÒca rukkhaÑ koÄÈpaÑ, opatta’maphalaÑ dumaÑ.

OhÈya sakuÓÈ yanti, kiÑ dosaÑ passase dija.
33. Ye phalatthÈ sambhajanti, aphaloti jahanti naÑ.

AttatthapaÒÒÈ dummedhÈ, te honti pakkhapÈtino.
34. SÈdhu sakkhi kataÑ hoti, metti saÑsati santhavo.

Sace’taÑ dhammaÑ rocesi, pÈsaÑsosi vijÈnataÑ.
35. So te suva varaÑ dammi, pattayÈna viha~gama.

VaraÑ varassu vakka~ga, yaÑ kiÒci manasicchasi.
______________________________________________________________
1. HaritapattÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. Sukkha (Ka)
36. Api nÈma naÑ passeyyaÑ1, sapattaÑ saphalaÑ dumaÑ.

Daliddova nidhiÑ laddhÈ, nandeyyÈhaÑ punappunaÑ.
37. Tato amatamÈdÈya, abhisiÒci mahÊruhaÑ.

Tassa sÈkhÈ vir|hiÑsu2, sÊtacchÈyÈ manoramÈ.
38. EvaÑ Sakka sukhÊ hohi, saha sabbehi ÒÈtibhi.

YathÈhamajja sukhito, disvÈna saphalaÑ dumaÑ.
39. Suvassa ca varaÑ datvÈ, katvÈna saphalaÑ dumaÑ.

PakkÈmi saha bhariyÈya, devÈnaÑ NandanaÑ vananti.
C|ÄasuvajÈtakaÑ catutthaÑ.
431. HaritacajÈtaka (5)

40. SutaÑ me’taÑ mahÈbrahme, kÈme bhuÒjati HÈrito.
KaccetaÑ vacanaÑ tucchaÑ, kacci suddho iriyyasi.
41. EvametaÑ mahÈrÈja, yathÈ te vacanaÑ sutaÑ.

KummaggaÑ paÔipannosmi, mohaneyyesu mucchito.
42. Adu3 paÒÒÈ kimatthiyÈ, nipuÓÈ sÈdhucintinÊ4.

YÈya uppatitaÑ rÈgaÑ, kiÑmano na vinodaye.
43. CattÈrome mahÈrÈja, loke atibalÈ bhusÈ.

RÈgo doso mado moho, yattha paÒÒÈ na gÈdhati.
44. ArahÈ sÊlasampanno, suddho carati HÈrito.

MedhÈvÊ paÓÉito ceva, iti no sammato bhavaÑ.
45. MedhÈvÊnampi hiÑsanti, isiÑ dhammaguÓe rataÑ.

VitakkÈ pÈpakÈ rÈja, subhÈ rÈg|pasaÑhitÈ.
______________________________________________________________
1. Api nÈma naÑ puna passe (SÊ, SyÈ) 2. Vir|Ähassa (Ka)
3. Œdu (SÊ, I) 4. CintanÊ (SÊ, I)
192 JÈtakapÈÄi
46. UppannÈyaÑ sarÊrajo,

RÈgo vaÓÓavid|sano tava.
TaÑ pajaha bhaddamatthu te,
BahunnÈ’si medhÈvisammato.
47. Te andhakÈrake1 kÈme, bahudukkhe mahÈvise.

TesaÑ m|laÑ gavesissaÑ, checchaÑ rÈgaÑ sabandhanaÑ.
48. IdaÑ vatvÈna hÈrito, isi saccaparakkamo.

KÈmarÈgaÑ virÈjetvÈ, brahmalok|pago ah|ti.
HaritacajÈtakaÑ2 paÒcamaÑ.
432. PadakusalamÈÓavajÈtaka (6)

49. BahussutaÑ cittakathiÑ3, Ga~gÈ vahati PÈÔaliÑ4.
VuyhamÈnaka bhaddante, ekaÑ me dehi gÈthakaÑ5.
50. Yena siÒcanti dukkhitaÑ, yena siÒcanti ÈturaÑ.

Tassa majjhe marissÈmi, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
51. Yattha bÊjÈni r|hanti, sattÈ yattha patiÔÔhitÈ.

SÈ me sÊsaÑ nipÊÄeti, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
52. Yena bhattÈni paccanti, sÊtaÑ yena vihaÒÒati.

So maÑ Éahati6 gattÈni, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
53. Yena bhuttena7 yÈpenti, puth| brÈhmaÓakhattiyÈ.

So maÑ bhutto byÈpÈdeti, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
54. GimhÈnaÑ pacchime mÈse, vÈtamicchanti paÓÉitÈ.

So maÑ8 bhaÒjati gattÈni, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
55. YaÑ nissitÈ jagatiruhaÑ, svÈyaÑ aggiÑ pamuÒcati.

DisÈ bhajatha vakka~gÈ, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
______________________________________________________________
1. KaraÓe (SÊ, SyÈ, I) 2. HÈritajÈtakaÑ (SÊ, I) 3. CittakathaÑ (SyÈ, Ka)
4. PÈÔalaÑ (SÊ, I) 5. GÊtakaÑ (Ka-®Ôha) 6. Dayhati (Ka)
7. Bhattena (SyÈ, Ka) 8. So me (SÊ, I)
56. Ya’mÈnayiÑ somanassaÑ, mÈliniÑ candanussadaÑ.

SÈ maÑ gharÈ nicchubhati1, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
57. Yena jÈtena nandissaÑ, yassa ca bhavamicchisaÑ.

So maÑ gharÈ nicchubhati1, jÈtaÑ saraÓato bhayaÑ.
58. SuÓantu me jÈnapadÈ, negamÈ ca samÈgatÈ.

Yato’dakaÑ ta’dÈdittaÑ, yato khemaÑ tato bhayaÑ.
59. RÈjÈ vilumpate raÔÔhaÑ, brÈhmaÓo ca purohito.

AttaguttÈ viharatha, jÈtaÑ saraÓato bhayanti.
PadakusalamÈÓavajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
433. LomasakassapajÈtaka (7)

60. Assa Indasamo rÈja, accantaÑ ajarÈmaro.
Sace tvaÑ yaÒÒaÑ yÈjeyya, isiÑ LomasakassapaÑ.

Na icche saha nindÈya, evaÑ Seyya2 vijÈnahi.

YÈ vutti vinipÈtena, adhammacaraÓena vÈ.

SÈyeva jÊvikÈ seyyo, yÈ cÈ’dhammena esanÈ.

AÒÒaÑ ahiÑsayaÑ loke, api rajjena taÑ varaÑ.
65. BalaÑ cando balaÑ suriyo, balaÑ samaÓabrÈhmaÓÈ.

BalaÑ velÈ samuddassa, balÈtibala’mitthiyo.
66. YathÈ uggatapaÑ santaÑ, isiÑ lomasakassapaÑ.

Pitu atthÈ CandavatÊ, vÈjapeyyaÑ3 ayÈjayi.
67. TaÑ lobhapakataÑ kammaÑ, kaÔukaÑ kÈmahetukaÑ.

Tassa m|laÑ gavesissaÑ, checchaÑ rÈgaÑ sabandhanaÑ.
______________________________________________________________
1. NÊharati (SÊ, SyÈ) 2. Sayha (SÊ, SyÈ, I) 3. VÈcapeyyaÑ (I, Ka)
194 JÈtakapÈÄi
68. Dhiratthu kÈme subah|pi loke,

Tapova seyyo kÈmaguÓehi rÈja.
Tapo karissÈmi pahÈya kÈme,
Taveva raÔÔhaÑ CandavatÊ ca hot|ti.
LomasakassapajÈtakaÑ sattamaÑ.
434. CakkavÈkajÈtaka (8)

69. KÈsÈyavatthe sakuÓe vadÈmi,
Duve duve nandamane1 carante.
KaÑ aÓÉajaÑ aÓÉajÈ mÈnusesu,
JÈtiÑ pasaÑsanti tadi~gha br|tha.
70. Amhe manussesu manussahiÑsa,

Anubbate2 cakkavÈke vadanti.
KalyÈÓabhÈvamhe3 dijesu sammatÈ,
Abhir|pÈ4 vicarÈma aÓÓave. ( )5
71. KiÑ aÓÓave kÈni phalÈni bhuÒje,

MaÑsaÑ kuto khÈdatha cakkavÈkÈ.
KiÑ bhojanaÑ bhuÒjatha vo anomÈ6,
BalaÒca vaÓÓo ca anappar|pÈ7.
72. Na aÓÓave santi phalÈni dha~ka,

MaÑsaÑ kuto khÈdituÑ cakkavÈke.
SevÈlabhakkha’mha8 apÈÓabhojanÈ9,
Na ghÈsahet|pi karoma pÈpaÑ.
73. Na me idaÑ ruccati cakkavÈka,

AsmiÑ bhave bhojanasannikÈso.
Ahosi pubbe tato me aÒÒathÈ,
Icceva me vimati ettha jÈtÈ.
______________________________________________________________
1. Nandimane (SÊ, I) 2. Anupubbake (Ka)
3. BhÈva’mha (SÊ, I) 4. AbhÊtar|pÈ (SÊ, SyÈ, I)
5. (Na ghÈsahet|pi karoma pÈpaÑ) (Ka) 6. AbhiÓhaÑ (Ka)
7. Anappar|po (SÊ,SyÈ, I) 8. Bhakkhimha (Ka)
9. AvÈkabhojanÈ (SÊ, I)
74. Ahampi maÑsÈni phalÈni bhuÒje,

AnnÈni ca loÓiyateliyÈni.
RasaÑ manussesu labhÈmi bhottuÑ,
S|rova sa~gÈmamukhaÑ vijetvÈ.
Na ca me tÈdiso vaÓÓo,
CakkavÈka yathÈ tava.
75. Asuddhabhakkhosi khaÓÈnupÈtÊ,

Kicchena te labbhati annapÈnaÑ.
Na tussasÊ rukkhaphalehi dha~ka,
MaÑsÈni vÈ yÈni susÈnamajjhe.
76. Yo sÈhasena adhigamma bhoge,

ParibhuÒjati dha~ka khaÓÈnupÈtÊ.
Tato upakkosati naÑ sabhÈvo,
UpakkuÔÔho vaÓÓabalaÑ jahÈti.
77. Appampi ce nibbutiÑ bhuÒjatÊ yadi,

AsÈhasena apar|paghÈtÊ1.
BalaÒca vaÓÓo ca tada’ssa hoti,
Na hi sabbo ÈhÈramayena vaÓÓoti.
CakkavÈkajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
435. HaliddirÈgajÈtaka (9)

78. SutitikkhaÑ araÒÒamhi, pantamhi sayanÈsane.
Ye ca gÈme titikkhanti, te uÄÈratarÈ tayÈ.
79. AraÒÒÈ gÈmamÈgamma, kiÑsÊlaÑ kiÑvataÑ ahaÑ.

PurisaÑ tÈta seveyyaÑ, taÑ me akkhÈhi pucchito.
80. Yo te2 vissÈsaye tÈta, vissÈsaÒca khameyya te.

Suss|sÊ ca titikkhÊ ca, taÑ bhajehi ito gato.
______________________________________________________________
1. AsÈhasenÈnupaghÈtino (Ka) 2. Yo taÑ (SyÈ, heÔÔhÈ 348 AraÒÒajÈtakepi)
196 JÈtakapÈÄi
81. Yassa kÈyena vÈcÈya, manasÈ natthi dukkaÔaÑ.

UrasÊva patiÔÔhÈya, taÑ bhajehi ito gato.
82. Yo ca dhammena carati, carantopi na maÒÒati.

VisuddhakÈriÑ sappaÒÒaÑ, taÑ bhajehi ito gato.
83. HaliddirÈgaÑ kapicittaÑ, purisaÑ rÈgavirÈginaÑ.

TÈdisaÑ tÈta mÈ sevi, nimmanussampi ce siyÈ.
84. ŒsÊvisaÑva kupitaÑ, mÊÄhalittaÑ mahÈpathaÑ.

ŒrakÈ parivajjehi, yÈnÊ’va visamaÑ pathaÑ.
85. AnatthÈ tÈta vaÉÉhanti, bÈlaÑ accupasevato.

MÈ’ssu bÈlena saÑgacchi1, amitteneva sabbadÈ.
86. TaÑ tÈhaÑ tÈta yÈcÈmi, karassu vacanaÑ mama.

MÈ’ssu bÈlena saÑgacchi1, dukkho bÈlehi sa~gamoti.
HaliddirÈgajÈtakaÑ navamaÑ.
436. SamuggajÈtaka (10)

87. Kuto nu Ègacchatha bho tayo janÈ,
SvÈgatÈ etha2 nisÊdathÈsane.
Kaccittha bhonto kusalaÑ anÈmayaÑ,
Cirassa’mabbhÈgamanaÑ hi vo idha.
88. Ahameva eko idha majja patto,

Na cÈpi me dutiyo koci vijjati.
Kimeva sandhÈya te bhÈsitaÑ ise,
“Kuto nu Ègacchatha bho tayo janÈ”.
89. TuvaÒca eko bhariyÈ ca te piyÈ,

SamuggapakkhittanikiÓÓamantare.
SÈ rakkhitÈ kucchigatÈva3 te sadÈ,
VÈyussa4 puttena sahÈ tahiÑ ratÈ.
______________________________________________________________
1. SaÑgaÒchi (SÊ, I) 2. SvÈgataÑ ettha (SÊ, I)
3. KucchigatÈ ca (Ka) 4. Harissa (Ka)
90. SaÑviggar|po isinÈ viyÈkato1,

So dÈnavo tattha samugga’muggili.
Addakkhi bhariyaÑ suci mÈladhÈriniÑ,
VÈyussa puttena sahÈ tahiÑ rataÑ.
91. SudiÔÔhar|pa’muggatapÈnuvattinÈ2,
HÊnÈ narÈ ye pamadÈvasaÑ gatÈ.
YathÈ have pÈÓarive’ttha rakkhitÈ,
DuÔÔhÈ mayÊ aÒÒa’mabhippamodayi.
92. DivÈ ca ratto ca mayÈ upaÔÔhitÈ,

TapassinÈ jotirivÈ vane vasaÑ.
SÈ dhammamukkamma adhammamÈcari,
Akiriyar|po pamadÈhi santhavo.
93. SarÊramajjhamhi ÔhitÈti’maÒÒahaÑ,

MayhaÑ ayanti asatiÑ asaÒÒataÑ.
SÈ dhammamukkamma adhammamÈcari,
Akiriyar|po pamadÈhi santhavo.
94. SurakkhitaÑ meti kathaÑ nu vissase,

AnekacittÈsu na ha’tthi3 rakkhaÓÈ.
EtÈ hi pÈtÈlapapÈtasannibhÈ,
Etthappamatto byasanaÑ nigacchati.
95. TasmÈ hi te sukhino vÊtasokÈ,

Ye mÈtugÈmehi caranti nissaÔÈ.
EtaÑ sivaÑ uttamamÈbhipatthayaÑ,
Na mÈtugÈmehi kareyya santhavanti.
SamuggajÈtakaÑ dasamaÑ.
______________________________________________________________
1. PabyÈkato (Ka), byÈkato (SyÈ, I) 2. SudiÔÔhar|puggatapÈnuvattinÈ (SÊ, SyÈ, I)
3. AnekacittÈ puna hettha (Ka)
198 JÈtakapÈÄi
437. P|timaÑsajÈtaka (11)

96. Na kho me ruccati ÈÄi, P|timaÑsassa pekkhanÈ.
EtÈdisÈ sakhÈrasmÈ, ÈrakÈ parivajjaye.
97. UmmattikÈ ayaÑ VeÓÊ, vaÓÓeti patino sakhiÑ.

PajjhÈyi1 paÔigacchantiÑ, ÈgataÑ MeÓÉa2 mÈtaraÑ.
98. TvaÑ khosi samma ummatto, dummedho avicakkhaÓo.

Yo tvaÑ3 matÈlayaÑ katvÈ, akÈlena vipekkhasi.
99. Na akÈle vipekkheyya, kÈle pekkheyya paÓÉito.

P|timaÑsova pajjhÈyi1, yo akÈle vipekkhati.
100. PiyaÑ kho ÈÄi me hotu, puÓÓapattaÑ dadÈhi me.

Pati saÒjÊvito mayhaÑ, eyyÈsi piyapucchikÈ4.
101. PiyaÑ kho ÈÄi te hotu, puÓÓapattaÑ dadÈmi te.

MahatÈ parivÈrena5, essaÑ6 kayirÈhi7 bhojanaÑ.
102. KÊdiso tuyhaÑ parivÈro, yesaÑ kÈhÈmi bhojanaÑ.

KiÑnÈmakÈ ca te sabbe, taÑ8 me akkhÈhi pucchitÈ.
103. MÈliyo Caturakkho ca, Pi~giyo atha Jambuko.

Ediso mayhaÑ parivÈro, tesaÑ kayirÈhi7 bhojanaÑ.
104. NikkhantÈya agÈrasmÈ, bhaÓÉakampi vinassati.

ŒrogyaÑ ÈÄino vajjaÑ9, idheva vasa mÈ’gamÈti.
P|timaÑsajÈtakaÑ ekÈdasama.
438. DaddarajÈtaka (12)

105. Yo te puttake akhÈdi, dinnabhatto ad|sake.
TasmiÑ dÈÔhaÑ nipÈtehi, mÈ te muccittha jÊvato.
______________________________________________________________
1. PajjhÈti (SÊ, I), pajjhÈyati (SÊ-Nisya) 2. MeÄa (SÊ, I) 3. So tvaÑ (SyÈ)
4. PucchitÈ (SyÈ, Ka) 5. ParihÈrena (SyÈ) 6. EsaÑ (SÊ, I)
7. KayirÈsi (I) 8. Te (SÊ, SyÈ, I) 9. VacchaÑ (?)
106. ŒkiÓÓaluddo puriso, dhÈticelaÑva makkhito.

PadesaÑ taÑ na passÈmi, yattha dÈÔhaÑ nipÈtaye.
107. AkataÒÒussa posassa, niccaÑ vivaradassino.

SabbaÑ ce pathaviÑ dajjÈ, neva naÑ abhirÈdhaye.
108. Kinnu subÈhu taramÈnar|po,

PaccÈgatosi saha mÈÓavena.
KiÑ kicca’matthaÑ idhamatthi tuyhaÑ,
AkkhÈhi me pucchito etamatthaÑ.
109. Yo te sakhÈ daddaro sÈdhur|po,

Tassa vadhaÑ parisa~kÈmi ajja.
Purisassa kammÈyatanÈni sutvÈ,
NÈhaÑ sukhiÑ daddaraÑ ajja maÒÒe.
110. KÈni’ssa kammÈyatanÈni assu,

Purisassa vuttisamodhÈnatÈya.
KaÑ vÈ paÔiÒÒaÑ purisassa sutvÈ,
Parisa~kasi daddaraÑ mÈÓavena.
111. CiÓÓÈ Kali~gÈ caritÈ vaÓijjÈ,

VettÈcaro sa~kupathopi ciÓÓo.
NaÔehi ciÓÓaÑ saha vÈkurehi1,
DaÓÉena yuddhampi samajjamajjhe.
112. BaddhÈ kulÊkÈ2 mita’mÈÄhakena,

AkkhÈ jitÈ3 saÑyamo abbhatÊto.
AbbÈhitaÑ4 pubbakaÑ5 aÉÉharattaÑ,
HatthÈ daÉÉhÈ piÓÉapaÔiggahena.
______________________________________________________________
1. VÈkarehi (I, SÊ-Nisya), vÈgurehi (?) 2. Kuli~kÈ (SÊ, I)
3. AkkhÈcitÈ (SÊ-®Ôha) 4. AppahitaÑ (SÊ, SyÈ), abb|hitaÑ (I, SÊ-Nisya)
5. PupphakaÑ (SÊ, SyÈ)
200 JÈtakapÈÄi
113. TÈni’ssa kammÈyatanÈni assu,

Purisassa vuttisamodhÈnatÈya.
YathÈ ayaÑ dissati lomapiÓÉo,
GÈvo hatÈ kiÑ pana daddarassÈti. (1348)
DaddarajÈtakaÑ dvÈdasamaÑ.
NavakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
TassuddÈnaÑ
Varagijjha samajjana haÑsavaro,
Nidhisavhaya hÈrita pÈÔaliko.
AjarÈmara dha~ka titikkha kuto,
Atha dvÈdasa pekkhana daddaribhÊti.
10. DasakanipÈta
439. CatudvÈrajÈtaka (1)
1. CatudvÈramidaÑ nagaraÑ, ÈyasaÑ daÄhapÈkÈraÑ.
OruddhapaÔiruddhosmi, kiÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈ.
2. Sabbe apihitÈ dvÈrÈ, oruddhosmi yathÈ dijo.

KimÈdhikaraÓaÑ yakkha, cakkÈbhinihato ahaÑ.
3. LaddhÈ satasahassÈni, atirekÈni vÊsati.

AnukampakÈnaÑ ÒÈtÊnaÑ, vacanaÑ samma nÈkari.
4. La~ghiÑ samuddaÑ pakkhandi, sÈgaraÑ appasiddhikaÑ.

Catubbhi aÔÔhajjhagamÈ, aÔÔhÈhipi ca soÄasa.
5. SoÄasÈhi ca bÈttiÑsa, atricchaÑ cakkamÈsado.

IcchÈhatassa posassa, cakkaÑ bhamati matthake.
6. UparivisÈlÈ dupp|rÈ, icchÈ visaÔagÈminÊ1.

Ye ca taÑ anugijjhanti, te honti cakkadhÈrino.
7. BahubhaÓÉaÑ2 avahÈya, maggaÑ appaÔivekkhiya.

YesaÑ cetaÑ asa~khÈtaÑ, te honti cakkadhÈrino.
8. KammaÑ samekkhe vipulaÑ ca bhogaÑ,

IcchaÑ na seveyya anatthasaÑhitaÑ.
Kareyya vÈkyaÑ anukampakÈnaÑ,
TaÑ tÈdisaÑ nÈtivatteyya cakkaÑ.
9. KÊvaciraÑ nu me yakkha, cakkaÑ sirasi Ôhassati.

Kati vassasahassÈni, taÑ me akkhÈhi pucchito.
10. Atisaro paccasaro3, Mittavinda suÓohi me.

CakkaÑ te sirasi4 mÈviddhaÑ, na taÑ jÊvaÑ pamokkhasÊti.
CatudvÈrajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. VisaÔagÈminiÑ (I, Ka) 2. BahuÑ bhaÓÉaÑ (SÊ, I)
3. Accasaro (SÊ, SyÈ, I) 4. Sirasmi (SyÈ)
202 JÈtakapÈÄi
440. KaÓhajÈtaka (2)

11. KaÓho vatÈyaÑ puriso, kaÓhaÑ bhuÒjati bhojanaÑ.
KaÓhe bh|mipadesasmiÑ, na mayhaÑ manaso piyo.
12. Na kaÓho tacasÈ hoti, antosÈro hi brÈhmaÓo.

YasmiÑ pÈpÈni kammÈni, sa ve kaÓho Sujampati.
13. EtasmiÑ te sulapite, patir|pe subhÈsite.

VaraÑ brÈhmaÓa te dammi, yaÑ kiÒci manasicchasi.
14. VaraÒce me ado Sakka, sabbabh|tÈna’missara.

SunikkodhaÑ suniddosaÑ, nillobhaÑ vuttimattano.
Nisnehamabhika~khÈmi, ete me caturo vare.
15. KiÑ nu kodhe vÈ1 dose vÈ, lobhe snehe ca brÈhmaÓa.

ŒdÊnavaÑ tvaÑ passasi2, taÑ me akkhÈhi pucchito.
16. Appo hutvÈ bahu hoti, vaÉÉhate so akhantijo.

Œsa~gÊ bahupÈyÈso, tasmÈ kodhaÑ na rocaye.
17. DuÔÔhassa pharusÈ3 vÈcÈ, parÈmÈso anantarÈ.

Tato pÈÓi tato daÓÉo, satthassa paramÈ gati4.
Doso kodhasamuÔÔhÈno, tasmÈ dosaÑ na rocaye.
18. Œlopa sÈhasÈkÈrÈ5, nikatÊ vaÒcanÈni ca.

Dissanti lobhadhammesu, tasmÈ lobhaÑ na rocaye.
19. Snehasa~gathitÈ6 ganthÈ, senti manomayÈ puth|.

Te bhusaÑ upatÈpenti, tasmÈ snehaÑ na rocaye.


AraÒÒe me viharato, niccaÑ ekavihÈrino.
ŒbÈdhÈ mÈ7 uppajjeyyuÑ, antarÈyakarÈ bhusÈ.
______________________________________________________________
1. Kodheva (SÊ, I) 2. Sampassasi (SÊ, I)
3. PaÔhamÈ (I SÊ-NisyÈ) 4. ParÈmasati (Ka)
5. SahasÈkÈrÈ (SÊ, SyÈ, I) 6. Sa~gadhitÈ (Ka), sa~gantitÈ (SyÈ)
7. Na (SyÈ, I)
10. DasakanipÈta 203


Na mano vÈ sarÊraÑ vÈ, maÑ-kate sakka kassaci.
KadÈci upahaÒÒetha, etaÑ Sakka varaÑ vareti.
KaÓhajÈtakaÑ dutiyaÑ.
441. CatuposathiyajÈtaka (3)

24. Yo kopaneyye na karoti kopaÑ,
Na kujjhati sappuriso kadÈci.
Kuddhopi so nÈvikaroti kopaÑ,
TaÑ ve naraÑ samaÓamÈhu1 loke.
25. n|daro yo sahate jighacchaÑ,

Danto tapassÊ mitapÈnabhojano.
ŒhÈrahetu na karoti pÈpaÑ,
TaÑ ve naraÑ samaÓamÈhu loke.
26. KhiÉÉaÑ ratiÑ vippajahitvÈna sabbaÑ,

Na cÈ’likaÑ bhÈsasi kiÒci loke.
Vibh|saÔÔhÈnÈ virato methunasmÈ,
27. PariggahaÑ lobhadhammaÑ ca sabbaÑ,

Yo ve pariÒÒÈya pariccajeti.
DantaÑ ÔhitattaÑ amamaÑ nirÈsaÑ,
28. PucchÈma kattÈra’manomapaÒÒaÑ2,

KathÈsu no viggaho atthi jÈto.
Chinda’jja ka~khaÑ vicikicchitÈni,
Tadajja3 ka~khaÑ vitaremu sabbe.
______________________________________________________________
1. SamaÓaÑ Èhu (SÊ) 2. ManomapaÒÒa (SyÈ, Ka) 3. TayÈjja (SÊ)
204 JÈtakapÈÄi
29. Ye paÓÉitÈ atthadasÈ bhavanti,

BhÈsanti te yoniso tattha kÈle.
KathaÑ nu kathÈnaÑ abhÈsitÈnaÑ,
AtthaÑ nayeyyuÑ kusalÈ janindÈ.
30. KathaÑ have bhÈsati nÈgarÈjÈ,

GaruÄo pana Venateyyo kimÈha.
GandhabbarÈja pana kiÑ vadesi,
KathaÑ pana Kur|naÑ rÈjaseÔÔho.
31. KhantiÑ have bhÈsati nÈgarÈjÈ,

AppÈhÈraÑ garuÄo Venateyyo.
GandhabbarÈjÈ rativippahÈnaÑ,
AkiÒcanaÑ Kur|naÑ rÈjaseÔÔho.
32. SabbÈni etÈni subhÈsitÈni,

Na hettha dubbhÈsitamatthi kiÒci.
YasmiÒca etÈni patiÔÔhitÈni,
ArÈva nÈbhyÈ susamohitÈni.
Catubbhi dhammehi sama~gibh|taÑ,
33. TuvaÑ hi1 seÔÔho tvamanuttarosi,

TvaÑ dhammag| dhammavid| sumedho.
PaÒÒÈya paÒhaÑ samadhiggahetvÈ,
Acchecchi dhÊro vicikicchitÈni.
Acchecchi ka~khaÑ vicikicchitÈni,
Cundo yathÈ nÈgadantaÑ kharena.
34. NÊluppalÈbhaÑ vimalaÑ anagghaÑ,

VatthaÑ idaÑ dh|masamÈnavaÓÓaÑ.
PaÒhassa veyyÈkaraÓena tuÔÔho,
DadÈmi te dhammap|jÈya dhÊra.
______________________________________________________________
1. TuvaÑ nu (SÊ, I)
35. SuvaÓÓamÈlaÑ satapattaphullitaÑ,

SakesaraÑ ratnasahassamaÓÉitaÑ.
36. MaÓiÑ anagghaÑ ruciraÑ pabhassaraÑ,

KaÓÔhÈvasattaÑ1 maÓibh|sitaÑ me.
37. GavaÑ sahassaÑ usabhaÒca nÈgaÑ,

ŒjaÒÒayutte ca rathe dasa ime.
DadÈmi te gÈmavarÈni soÄasa.
38. SÈriputto tadÈ nÈgo, supaÓÓo pana Kolito.

GandhabbarÈjÈ Anuruddho, rÈjÈ Œnanda paÓÉito.
Vidhuro bodhisatto ca, evaÑ dhÈretha jÈtakanti.
CatuposathiyajÈtakaÑ tatiyaÑ.
442. Sa~khajÈtaka (4)

39. Bahussuto sutadhammosi Sa~kha,
DiÔÔhÈ tayÈ samaÓabrÈhmaÓÈ ca.
Atha’kkhaÓe dassayase vilÈpaÑ,
AÒÒo nu ko te paÔimantako mayÈ.
40. Subbh|2 subhÈ suppaÔimukkakambu,

Paggayha sovaÓÓamayÈya pÈtiyÈ.
“BhuÒjassu bhattaÑ” iti maÑ vadeti,
SaddhÈvittÈ3, tamahaÑ “no”ti br|mi.
______________________________________________________________
1. VasitaÑ (Ka) 2. SubbhÈ (SyÈ), sumbhÈ, subhmÈ (Ka) 3. SaddhÈcittÈ (SÊ,I, Ka)
206 JÈtakapÈÄi
41. EtÈdisaÑ brÈhmaÓa disvÈna1 yakkhaÑ,

Puccheyya poso sukhamÈsisÈno2.
UÔÔhehi naÑ paÒjalikÈ’bhipuccha,
DevÊ nusi tvaÑ uda mÈnusÊ nu.
42. YaÑ tvaÑ sukhenÈ’bhisamekkhase maÑ,

BhuÒjassu bhattaÑ iti maÑ vadesi.
PucchÈmi taÑ nÈri mahÈnubhÈve,
DevÊ nusi tvaÑ uda mÈnusÊ nu.
43. DevÊ ahaÑ Sa~kha mahÈnubhÈvÈ,

IdhÈgatÈ sÈgaravÈrimajjhe.
AnukampikÈ no ca paduÔÔhacittÈ,
Taveva atthÈya idhÈ’gatÈsmi.
44. Idha’nnapÈnaÑ sayanÈsanaÒca,

YÈnÈni nÈnÈvividhÈni sa~kha.
Sabbassa tyÈhaÑ paÔipÈdayÈmi,
YaÑ kiÒci tuyhaÑ manasÈ’bhipatthitaÑ.
45. YaÑ kiÒci yiÔÔhaÑ ca hutaÒca3 mayhaÑ,

Sabbassa no issarÈ tvaÑ sugatte.
SusoÓi subbhamu4 suvilaggamajjhe5,
Kissa me kammassa ayaÑ vipÈko.
46. Ghamme pathe brÈhmaÓa ekabhikkhuÑ,

UgghaÔÔapÈdaÑ tasitaÑ kilantaÑ.
PaÔipÈdayÊ Sa~kha upÈhanÈni6,
SÈ dakkhiÓÈ kÈmaduhÈ tava’jja.
______________________________________________________________
1. Disva (SÊ, I) 2. SukhamÈsasÈno (SyÈ), sukhamÈsisamÈno (Ka)
3. YiÔÔhaÑva hutaÑva (SÊ, I) 4. Subbhu (SÊ), subbhÈ (SyÈ)
5. SuvilÈkamajjhe (SyÈ, I, SÊ-®Ôha), suvilÈtamajjhe (Ka)
6. UpÈhanÈhi (SÊ, I)
47. SÈ hotu nÈvÈ phalak|papannÈ,

AnavassutÈ erakavÈtayuttÈ.
AÒÒassa yÈnassa na hettha1 bh|mi,
Ajjeva maÑ MoÄiniÑ pÈpayassu.
48. SÈ tattha vittÈ sumanÈ patÊtÈ,

NÈvaÑ sucittaÑ abhinimminitvÈ.
ŒdÈya Sa~khaÑ purisena saddhiÑ,
UpÈnayÊ nagaraÑ sÈdhurammanti.
Sa~khajÈtakaÑ catutthaÑ.
443. * C|ÄabodhijÈtaka (5)

49. Yo te imaÑ visÈlakkhiÑ, piyaÑ saÑmhitabhÈsiniÑ2.
ŒdÈya balÈ gaccheyya, kiÑ nu kayirÈsi brÈhmaÓa.
50. Uppajje3 me na mucceyya, na me mucceyya jÊvato.

RajaÑva vipulÈ vuÔÔhi, khippameva nivÈraye4.
51. YaÑ nu pubbe vikatthittho5, balamhiva apassito.

Svajja tuÓhikato6 dÈni, sa~ghÈÔiÑ sibbamacchasi.
52. Uppajji me na muccittha, na me muccittha jÊvato.

RajaÑva vipulÈ vuÔÔhi, khippameva nivÈrayiÑ.
53. KiÑ te uppajji no mucci, kiÑ te na mucci jÊvato.

RajaÑva vipulÈ vuÔÔhi, katamaÑ tvaÑ nivÈrayi.
54. Yamhi jÈte na passati, ajÈte sÈdhu passati.

So me uppajji no mucci, kodho dummedhagocaro.
55. Yena jÈtena nandanti, amittÈ dukkhamesino.

______________________________________________________________
* Khu 4. 401 piÔÔhepi. 1. Na hatthi (I)
2. SammillabhÈsiniÑ (SÊ, I), sammillahÈsiniÑ (SyÈ) 3. Uppajja (SÊ, I)
4. NivÈrayiÑ (Ka) 5. Vikatthito (Ka-SÊ, SyÈ, Ka)
6. TuÓhikako (SÊ), tuÓhikkhako (I)
208 JÈtakapÈÄi
56. YasmiÒca jÈyamÈnamhi, sadatthaÑ nÈvabujjhati.

57. YenÈbhibh|to kusalaÑ jahÈti,

Parakkare vipulaÒcÈpi atthaÑ.
Sa bhÊmaseno balavÈ pamaddÊ,
Kodho mahÈrÈja na me amuccatha.
58. KaÔÔhasmiÑ matthamÈnasmiÑ1, pÈvako nÈma jÈyati.

Tameva kaÔÔhaÑ Éahati, yasmÈ so jÈyate gini.
59. EvaÑ mandassa posassa, bÈlassa avijÈnato.

SÈrambhÈ2 jÈyate kodho, sopi teneva Éayhati.
60. AggÊva tiÓakaÔÔhasmiÑ, kodho yassa pavaÉÉhati.

NihÊyati tassa yaso, kÈÄapakkheva candimÈ.
61. Anedho3 dh|maket|va, kodho yass|’pasammati.

Œp|rati tassa yaso, sukkapakkheva candimÈti.
C|ÄabodhijÈtakaÑ paÒcamaÑ.
444. * KaÓhadÊpÈyanajÈtaka (6)

62. SattÈhamevÈhaÑ pasannacitto,
PuÒÒatthiko ÈcariÑ4 brahmacariyaÑ.
AthÈparaÑ yaÑ caritaÑ mamedaÑ5,
VassÈni paÒÒÈsa samÈdhikÈni.
AkÈmakovÈpi6 ahaÑ carÈmi,
Etena saccena suvatthi hotu.
HataÑ visaÑ jÊvatu YaÒÒadatto.
______________________________________________________________
1. ManthamÈnasmiÑ (I), maddamÈnasmiÑ (Ka) 2. SÈrabbhÈ (Ka)
3. Anindho (SÊ, Ka), anindo (SyÈ) 4. AcariÑ (SÊ, SyÈ, I)
5. Mama yidaÑ (SyÈ), mamÈyidaÑ (I) 6. VÈhi (I, Ka)
* Khu 4. 416 piÔÔhepi.
63. YasmÈ dÈnaÑ nÈbhinandiÑ kadÈci,

DisvÈna’haÑ atithiÑ vÈsakÈle.
Na cÈpi me appiyataÑ aveduÑ,
BahussutÈ samaÓabrÈhmaÓÈ ca.
AkÈmakovÈpi ahaÑ dadÈmi,
Etena saccena suvatthi hotu.
64. ŒsÊviso tÈta pah|tatejo,

Yo taÑ adaÑsÊ1 sacarÈ2 udicca.
TasmiÑ ca me appiyatÈya ajja,
Pitari ca te natthi koci viseso.
Etena saccena suvatthi hotu,
65. SantÈ dantÈyeva3 paribbajanti,

AÒÒatra KaÓhÈ natthÈ’kÈmar|pÈ4.
DÊpÈyana kissa jigucchamÈno,
AkÈmako carasi brahmacariyaÑ.
66. SaddhÈya nikkhamma punaÑ nivatto,

So eÄam|gova bÈlo5 vatÈyaÑ.
Etassa vÈdassa jigucchamÈno,
AkÈmako carÈmi brahmacariyaÑ.
ViÒÒuppasatthaÑ ca sataÑ ca ÔhÈnaÑ6,
Evampa’haÑ puÒÒakaro bhavÈmi.
______________________________________________________________
1. AÉaÑsÊ (SyÈ) 2. BilarÈ (SÊ), biÄÈrÈ (SyÈ), patarÈ (I)
3. DantÈ santÈ ye ca (SyÈ, Ka) 4. AnakÈmar|pÈ (SÊ, SyÈ, I)
5. EÄam|go capalo (SyÈ, Ka) 6. ViÒÒ|pasatthaÑ vasitaÑ ca ÔhÈnaÑ (Ka)
210 JÈtakapÈÄi
67. SamaÓe tuvaÑ brÈhmaÓe addhike ca,

SantappayÈsi annapÈnena bhikkhaÑ.
OpÈnabh|taÑva gharaÑ tava yidaÑ,
Annena pÈnena upetar|paÑ.
Atha kissa vÈdassa jigucchamÈno,
AkÈmako dÈnamimaÑ dadÈsi.
68. Pitaro ca me ÈsuÑ pitÈmahÈ ca,

SaddhÈ ahuÑ dÈnapatÊ vadaÒÒ|,
TaÑ kullavattaÑ anuvattamÈno,
MÈhaÑ kule antimagandhano1 ahuÑ.
Etassa vÈdassa jigucchamÈno,
AkÈmako dÈnamimaÑ dadÈmi.
69. DahariÑ kumÈriÑ asamatthapaÒÒaÑ,

YaÑ tÈ’nayiÑ ÒÈtikulÈ sugatte.
Na cÈpi me appiyataÑ avedi,
AÒÒatra kÈmÈ paricÈrayantÈ2.
Atha kena vaÓÓena mayÈ te bhoti,
SaÑvÈsadhammo ahu evar|po.
70. ŒrÈ d|re nayidha kadÈci atthi,

ParamparÈ nÈma kulÈ imasmiÑ.
TaÑ kullavattaÑ anuvattamÈnÈ,
MÈhaÑ kule antimagandhinÊ ahuÑ.
Etassa vÈdassa jigucchamÈnÈ,
AkÈmikÈ paddhacarÈmhi3 tuyhaÑ.
______________________________________________________________
1. Gandhino (SyÈ, I, Ka), gandhinÊ (SÊ) 2. ParicÈrayantÊ (SÊ, I)
3. PaÔÔhacarÈmhi (SyÈ, Ka)
71. MaÓÉabya bhÈsiÑ ya’mabhÈsaneyyaÑ1,

TaÑ khamyataÑ puttakahetu ma’jja.
PuttapemÈ na idha paratthi kiÒci,
So no ayaÑ jÊvati YaÒÒadattoti.
KaÓhadÊpÈyanajÈtakaÑ2 chaÔÔhaÑ.
445. NigrodhajÈtaka (7)

72. Na vÈhametaÑ3 jÈnÈmi, ko vÈyaÑ kassa vÈti vÈ4.
YathÈ sÈkho cari5 evaÑ, Nigrodha kinti maÒÒasi.
73. Tato galavinÊtena, purisÈ nÊhariÑsu maÑ.

DatvÈ mukhapahÈrÈni, sÈkhassa vacanaÑkarÈ.
74. EtÈdisaÑ dummatinÈ, akataÒÒuna dubbhinÈ.

KataÑ anariyaÑ SÈkhena, sakhinÈ te janÈdhipa.
75. Na vÈhametaÑ jÈnÈmi, napi me koci saÑsati.

YaÑ me tvaÑ samma akkhÈsi, SÈkhena kÈraÓaÑ6 kataÑ.
76. SakhÊnaÑ sÈjÊvakaro, mama SÈkhassa c|bhayaÑ.

TvaÑ no’si’ssariyaÑ dÈtÈ, manussesu mahantataÑ.
TayÈ’mÈ labbhitÈ iddhÊ, ettha me natthi saÑsayo.
77. YathÈpi bÊjamaggimhi, Éayhati na vir|hati.

EvaÑ kataÑ asappurise, nassati na vir|hati.
78. KataÒÒumhi ca posamhi, sÊlavante ariyavuttine.

Sukhette viya bÊjÈni, kataÑ tamhi na nassati.
79. ImaÑ jammaÑ nekatikaÑ, asappurisacintakaÑ.

Hanantu sÈkhaÑ sattÊhi, nÈssa icchÈmi jÊvitaÑ.
______________________________________________________________
1. BhÈsissaÑ abhÈsaneyyaÑ (SÊ, SyÈ, I), bhÈsissa’mabhÈsaneyyaÑ (?)
2. MaÓÉabyajÈtakaÑ (SyÈ, Ka) 3. Na cÈhametaÑ (SÊ) 4. CÈti vÈ (SÊ)
5. VadÊ (SÊ, SyÈ, I) 6. KakkhunaÑ (SÊ, SyÈ)
212 JÈtakapÈÄi
80. Khamata’ssa mahÈrÈja, pÈÓÈ na paÔi-ÈnayÈ1.

Khama deva asappurisassa, nÈ’ssa icchÈmahaÑ vadha.
81. Nigrodhameva seveyya, na SÈkhamupasaÑvase.

NigrodhasmiÑ mataÑ seyyo, yaÒce SÈkhasmi jÊvitanti.
NigrodhajÈtakaÑ sattamaÑ.
446. TakkalajÈtaka (8)

82. Na takkalÈ santi na ÈluvÈni2,
Na biÄÈliyo na kaÄambÈni tÈta.
Eko araÒÒamhi susÈnamajjhe,
Kimatthiko tÈta khaÓÈsi kÈsuÑ.
83. PitÈmaho tÈta sudubbalo te,

AnekabyÈdhÊhi dukhena phuÔÔho.
TamajjahaÑ nikhaÓissÈmi sobbhe,
Na hi’ssa taÑ jÊvitaÑ rocayÈmi.
84. Sa~kappa’metaÑ paÔiladdha pÈpakaÑ,

AccÈhitaÑ kamma karosi luddaÑ.
MayÈpi tÈta paÔilacchase tuvaÑ,
EtÈdisaÑ kamma jar|panÊto.
TaÑ kullavattaÑ anuvattamÈno,
Ahampi taÑ nikhaÓissÈmi sobbhe.
85. PharusÈhi vÈcÈhi pakubbamÈno,

Œsajja maÑ tvaÑ vadase kumÈra.
Putto mamaÑ orasako samÈno,
AhitÈnukampÊ mama tvaÑsi putta.
______________________________________________________________
1. DuppaÔi-ÈnayÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. ŒlupÈni (SÊ, SyÈ, I)
86. Na tÈhaÑ1 tÈta ahitÈnukampÊ,

HitÈnukampÊ te ahampi2 tÈta.
PÈpaÒca taÑ kamma pakubbamÈnaÑ,
ArahÈmi no vÈrayituÑ tato.
87. Yo mÈtaraÑ vÈ pitaraÑ saviÔÔha3,

Ad|sake hiÑsati pÈpadhammo.
KÈyassa bhedÈ abhisamparÈyaÑ,
AsaÑsayaÑ so nirayaÑ upeti4.
88. Yo mÈtaraÑ vÈ pitaraÑ saviÔÔha,

Annena pÈnena upaÔÔhahÈti.
KÈyassa bhedÈ abhisamparÈyaÑ,
AsaÑsayaÑ so sugatiÑ upeti.
89. Na me tvaÑ putta ahitÈnukampÊ,

HitÈnukampÊ me5 tvaÑsi putta.
AhaÑ ca taÑ mÈtarÈ vuccamÈno,
EtÈdisaÑ kamma karomi luddaÑ.
90. YÈ te sÈ bhariyÈ anariyar|pÈ,

MÈtÈ mamesÈ sakiyÈ janetti.
NiddhÈpaye6 taÒca sakÈ agÈrÈ,
AÒÒampi te sÈ dukha’mÈvaheyya.
91. YÈ te sÈ bhariyÈ anariyar|pÈ,

MÈtÈ mamesÈ sakiyÈ janetti.
DantÈ kareÓ|va vas|panÊtÈ,
SÈ pÈpadhammÈ puna’rÈvajÈt|ti.
TakkalajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. TyÈhaÑ (SyÈ) 2. AhaÒhi (SyÈ) 3. MÈtaraÑ pitaraÑ vÈ vasiÔÔha (SÊ, I)
4. Pareti (SÊ, I) 5. Mama (?) 6. NiddhÈmase (I)
214 JÈtakapÈÄi
447. MahÈdhammapÈlajÈtaka (9)

92. KiÑ te vataÑ kiÑ pana brahmacariyaÑ,
Kissa suciÓÓassa ayaÑ vipÈko.
AkkhÈhi me brÈhmaÓa etamatthaÑ,
KasmÈ nu tumhaÑ daharÈ na miyyare1.
93. DhammaÑ carÈma na musÈ bhaÓÈma,

PÈpÈni kammÈni parivajjayÈma2.
AnariyaÑ parivajjemu sabbaÑ,
TasmÈ hi amhaÑ daharÈ na miyyare.
94. SuÓoma dhammaÑ asataÑ sataÒca,

Na cÈpi dhammaÑ asataÑ rocayÈma.
HitvÈ asante na jahÈma sante,
95. Pubbeva dÈnÈ sumanÈ bhavÈma,

Dadampi ve attamanÈ bhavÈma.
DatvÈpi ve nÈnutappÈma pacchÈ,
96. SamaÓe mayaÑ brÈhmaÓe addhike ca,

Vanibbake yÈcanake dalidde.
Annena pÈnena abhitappayÈma,
97. MayaÒca bhariyaÑ nÈtikkamÈma,

Amhe ca bhariyÈ nÈtikkamanti.
AÒÒatra tÈhi brahmacariyaÑ carÈma,
______________________________________________________________
1. MÊyare (SÊ, I) 2. VivajjayÈma (SÊ, SyÈ, I)
98. PÈÓÈtipÈtÈ viramÈma sabbe,

Loke adinnaÑ parivajjayÈma.
AmajjapÈ nopi musÈ bhaÓÈma,
99. EtÈsu ve jÈyare suttamÈsu,

MedhÈvino honti pah|tapaÒÒÈ.
BahussutÈ vedaguno1 ca honti,
100. MÈtÈ pitÈ ca2 bhaginÊ bhÈtaro ca,

PuttÈ ca dÈrÈ ca mayaÑ ca sabbe.
DhammaÑ carÈma paralokahetu,
101. DÈsÈ ca dÈsyo3 anujÊvino ca,

ParicÈrakÈ kammakarÈ ca sabbe.
DhammaÑ caranti paralokahetu,
102. Dhammo have rakkhati dhammacÈriÑ,

Dhammo suciÓÓo sukhamÈvahÈti.
EsÈnisaÑso dhamme suciÓÓe,
Na duggatiÑ gacchati dhammacÈrÊ.

ChattaÑ mahantaÑ viya vassakÈle.
Dhammena gutto mama DhammapÈlo,
AÒÒassa aÔÔhÊni sukhÊ kumÈroti.
MahÈdhammapÈlajÈtakaÑ navamaÑ.
______________________________________________________________
1. VedaguÓÈ (SyÈ, Ka) 2. MÈtÈ ca pitÈ (Ka), mÈtÈpitaro (SyÈ)
3. DÈsso (SÊ, I), dÈsÊ (SyÈ)
216 JÈtakapÈÄi
448. KukkuÔajÈtaka (10)

104. NÈsmase katapÈpamhi, nÈsmase alikavÈdine.
NÈsmase attatthapaÒÒamhi, atisantepi nÈsmase.
105. Bhavanti heke purisÈ, gopipÈsikajÈtikÈ1.

Ghasanti maÒÒe mittÈni, vÈcÈya na ca kammunÈ.
106. SukkhaÒjalipaggahitÈ, vÈcÈya paliguÓÔhitÈ.

Manussaphegg| nÈsÊde, yasmiÑ natthi kataÒÒutÈ.
107. Na hi aÒÒaÒÒacittÈnaÑ, itthÊnaÑ purisÈna vÈ.

NÈnÈvikatvÈ2 saÑsaggaÑ, tÈdisampi ca nÈsmase3.
108. AnariyakammamokkantaÑ, athetaÑ4 sabbaghÈtinaÑ.

NisitaÑva paÔicchannaÑ, tÈdisampi ca nÈsmase.
109. Mittar|peni’dhekacce, sÈkhalyena acetasÈ.

Vividhehi upÈyanti, tÈdisampi ca nÈsmase.
110. ŒmisaÑ vÈ dhanaÑ vÈpi, yattha passati tÈdiso.

DubbhiÑ karoti dummedho, taÒca hantvÈna5 gacchati.
111. Mittar|pena bahavo, channÈ sevanti sattavo.

Jahe kÈpurise hete, kukkuÔo viya senakaÑ.
112. Yo ca6 uppatitaÑ atthaÑ, na khippamanubujjhati.

Amittavasamanveti, pacchÈ ca anutappati.

Muccate sattusambÈdhÈ, kukkuÔo viya senakÈ.
114. TaÑ tÈdisaÑ k|Ôa’mivo’ÉÉitaÑ vane,

AdhammikaÑ niccavidhaÑsakÈrinaÑ.
ŒrÈ vivajjeyya naro vicakkhaÓo,
SenaÑ yathÈ kukkuÔo vaÑsakÈnaneti.
KukkuÔajÈtakaÑ dasamaÑ.
______________________________________________________________
1. GopipÈsakajÈtikÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. NÈnÈva katvÈ (SÊ, I)
3. TÈdisampi na vissase (SyÈ) 4. AtthetaÑ (SÊ, SyÈ, I)
5. JhatvÈna (SÊ, I), hitvÈna (SyÈ) 6. Yodha (heÔÔhÈ 419 SulasÈjÈtake)
449. MaÔÔhakuÓÉalÊjÈtaka (11)

115. Ala~kato maÔÔhakuÓÉalÊ1,
MÈladhÈrÊ2 haricandanussado.
BÈhÈ paggayha kandasi,
Vanamajjhe kiÑ dukkhito tuvaÑ.
116. SovaÓÓamayo pabhassaro,

Uppanno rathapaÒjaro mama.
Tassa cakkayugaÑ na vindÈmi,
Tena dukkhena jahÈmi jÊvitaÑ.
117. SovaÓÓamayaÑ maÓÊmayaÑ,

LohamayaÑ atha r|piyÈmayaÑ.
4 PÈvada rathaÑ karissÈmi3 te4,
CakkayugaÑ paÔipÈdayÈmi taÑ.
118. So5 mÈÓavo tassa pÈvadi,

Candas|riyÈ6 ubhaye’ttha bhÈtaro7.
SovaÓÓamayo ratho mama,
Tena cakkayugena sobhati.
119. BÈlo kho tvaÑsi mÈÓava,

Yo tvaÑ patthayase apatthiyaÑ.
MaÒÒÈmi tuvaÑ marissasi,
Na hi tvaÑ lacchasi candas|riye.
120. GamanÈgamanampi dissati,

VaÓÓadhÈtu ubhaye’ttha vÊthiyo.
Peto pana neva dissati,
Ko nu kho8 kandataÑ bÈlyataro.
______________________________________________________________
1. MaÔÔakuÓÉalÊ (SÊ, I) 2. MÈlabhÈrÊ (SÊ, I)
3. KÈrayÈmi (SÊ, I) 4-4. Œcikkha me bhaddamÈÓava (Khu 2. 113, 146)
5. Atha (SyÈ) 6. Candimas|riyÈ (SyÈ)
7. Dissare (Khu 2. 113, 147) 8. Ko nidha (Khu 2. 114, 147)
218 JÈtakapÈÄi
121. SaccaÑ kho vadesi mÈÓava,

Ahameva kandataÑ bÈlyataro.
CandaÑ viya dÈrako rudaÑ,
PetaÑ kÈlakatÈ’bhipatthaye.
122. ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ, ghatasittaÑva pÈvakaÑ.

123. AbbahÊ1 vata me sallaÑ, yamÈsi hadayassitaÑ2.


Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna mÈÓavÈti.
MaÔÔhakuÓÉalÊjÈtakaÑ ekÈdasamaÑ.
450. BilÈrakosiyajÈtaka (12)

125. ApacantÈpi dicchanti, santo laddhÈna bhojanaÑ.
Kimeva tvaÑ pacamÈno, yaÑ na dajjÈ na taÑ samaÑ.
126. MaccherÈ ca pamÈdÈ ca, evaÑ dÈnaÑ na diyyati.

PuÒÒaÑ Èka~khamÈnena, deyyaÑ hoti vijÈnatÈ.
127. Yasseva bhÊto na dadÈti maccharÊ, tadevÈ’dadato bhayaÑ.

JighacchÈ ca pipÈsÈ ca, yassa bhÈyati maccharÊ.
Tameva bÈlaÑ phusati, asmiÑ loke paramhi ca.
128. TasmÈ vineyya maccheraÑ, dajjÈ dÈnaÑ malÈbhibh|.

PuÒÒÈni paralokasmiÑ, patiÔÔhÈ honti pÈÓinaÑ.
129. DuddadaÑ dadamÈnÈnaÑ, dukkaraÑ kamma kubbataÑ.

Asanto nÈnukubbanti, sataÑ dhammo durannayo.
130. TasmÈ sataÒca asataÑ3, nÈnÈ hoti ito gati.

Asanto nirayaÑ yanti, santo saggaparÈyaÓÈ.
______________________________________________________________
1. Abbuhi (SyÈ), abbh|ÄhaÑ (Ka) 2. SokaÑ hadayanissitaÑ (Khu 2. 114)
3. AsataÒca (SÊ, SyÈ, I)
131. Appasmeke1 pavecchanti, bahuneke na dicchare.

AppasmÈ dakkhiÓÈ dinnÈ, sahassena samaÑ mitÈ.
132. DhammaÑ care yopi samuÒchakaÑ care,

DÈraÒca posaÑ dadamappakasmiÑ2.
SataÑ sahassÈnaÑ sahassayÈginaÑ,
Kalampi nÈgghanti tathÈvidhassa te.
133. Kene’sa yaÒÒo vipulo mahagghato3,

Samena dinnassa na agghameti.
KathaÑ sataÑ sahassÈnaÑ4 sahassayÈginaÑ,
Kalampi nÈgghanti tathÈvidhassa te.
134. Dadanti heke visame niviÔÔhÈ,

ChetvÈ5 vadhitvÈ atha socayitvÈ.
SÈ dakkhiÓÈ assumukhÈ sadaÓÉÈ,
Samena dinnassa na agghameti.
EvaÑ sataÑ sahassÈnaÑ6 sahassayÈginaÑ,
Kalampi nÈgghanti tathÈvidhassa teti.
BilÈrakosiyajÈtakaÑ dvÈdasamaÑ.
451. CakkavÈkajÈtaka (13)

135. VaÓÓavÈ abhir|posi, ghano saÒjÈtarohito.
CakkavÈka sur|posi, vippasannamukhindriyo.
136. PÈÔhÊnaÑ pÈvusaÑ macchaÑ, balajaÑ7 muÒjarohitaÑ.

Ga~gÈya tÊre nisinno8, evaÑ bhuÒjasi bhojanaÑ.
137. Na vÈhametaÑ9 bhuÒjÈmi, ja~galÈno’dakÈni vÈ.

AÒÒatra sevÈlapaÓakÈ, etaÑ10 me samma bhojanaÑ.
______________________________________________________________
1. Appampeke (SyÈ) 2. DadaÑ appakasmipi (I)
3. Mahaggato (SaÑ 1. 19) 4. KathaÑ sahassÈnaÑ (SÊ, SyÈ, I)
5. JhatvÈ (SÊ, I), ghatvÈ (SyÈ) 6. EvaÑ sahassÈnaÑ (SÊ, SyÈ, I)
7. VÈlajaÑ (SÊ, I), balajjaÑ (SyÈ) 8. Ga~gÈtÊre nisinnosi (SyÈ, Ka)
9. Sabbatthapi samÈnaÑ. 10. AÒÒaÑ (SyÈ)
220 JÈtakapÈÄi
138. Na vÈhametaÑ saddahÈmi, cakkavÈkassa bhojanaÑ.

Ahampi samma bhuÒjÈmi, gÈme loÓiyateliyaÑ.
139. Manussesu kataÑ bhattaÑ, suciÑ maÑs|pasecanaÑ.

Na ca me tÈdiso vaÓÓo, cakkavÈka yathÈ tuvaÑ.
140. SampassaÑ attani veraÑ, hiÑsayaÑ1 mÈnusiÑ pajaÑ.

Utrasto ghasasÊ bhÊto, tena vaÓÓo tave’diso.
141. Sabbalokaviruddhosi, dha~ka pÈpena kammunÈ.

Laddho piÓÉo na pÊÓeti, tena vaÓÓo tave’diso.
142. Ahampi2 samma bhuÒjÈmi, ahiÑsaÑ sabbapÈÓinaÑ.

Appossukko nirÈsa~kÊ, asoko akutobhayo.
143. So karassu ÈnubhÈvaÑ, vÊtivattassu sÊliyaÑ.

AhiÑsÈya cara loke, piyo hohisi maÑmiva.
144. Yo na hanti na ghÈteti, na jinÈti na jÈpaye.

MettaÑso sabbabh|tesu, veraÑ tassa na kenacÊti.
CakkavÈkajÈtakaÑ terasamaÑ.
452. Bh|ripaÒÒajÈtaka (14)

145. SaccaÑ kira, tvaÑ api3 Bh|ripaÒÒa,
YÈ tÈdisÊ sÊri dhitÊ matÊ ca.
Na tÈyate’bhÈvavas|panitaÑ,
Yo yavakaÑ bhuÒjasi appas|paÑ.
146. SukhaÑ dukkhena paripÈcayanto,

KÈlÈ kÈlaÑ vicinaÑ chandachanno.
Atthassa dvÈrÈni avÈpuranto,
TenÈhaÑ tussÈmi yavodanena.
______________________________________________________________
1. HiÑsÈya (SyÈ, I, Ka) 2. AhaÒca (?)
3. Tvampi (SÊ), tuvampi (SyÈ), tvaÑ asi (Ka)
147. KÈlaÒca ÒatvÈ abhijÊhanÈya,

Mantehi atthaÑ paripÈcayitvÈ.
VijambhissaÑ sÊhavijambhitÈni,
TÈyi’ddhiyÈ dakkhasi maÑ punÈpi.
148. SukhÊpi heke1 na karonti pÈpaÑ,

AvaÓÓasaÑsaggabhayÈ puneke.
Pah| samÈno vipulatthacintÊ,
KiÑ kÈraÓÈ me na karosi dukkhaÑ.
149. Na paÓÉitÈ attasukhassa hetu,

PÈpÈni kammÈni samÈcaranti.
Dukkhena phuÔÔhÈ khalitÈpi santÈ,
ChandÈ ca dosÈ na jahanti dhammaÑ.
150. Yena kenaci vaÓÓena, mudunÈ dÈruÓena vÈ.

Uddhare dÊnamattÈnaÑ, pacchÈ dhammaÑ samÈcare.
151. * Yassa rukkhassa chÈyÈya, nisÊdeyya sayeyya vÈ.

Na tassa sÈkhaÑ bhaÒjeyya, mittadubbho hi pÈpako.
152. YassÈpi2 dhammaÑ puriso3 vijaÒÒÈ,

Ye cassa ka~khaÑ vinayanti santo.
TaÑ hissa dÊpaÒca parÈyanaÒca,
Na tena mettiÑ jarayetha paÒÒo.

154. Nisamma khattiyo kayirÈ, nÈnisamma disampati.

NisammakÈrino rÈja, yaso kitti ca vaÉÉhatÊti.
Bh|ripaÒÒajÈtakaÑ cuddasamaÑ.
______________________________________________________________
1. SukhÊ hi eke (SÊ), sukhÊti heke (?) * Khu 6. 50, 149 piÔÔhesupi.
2. Yassa hi (SÊ, Ka) 3. Manujo (SÊ)
222 JÈtakapÈÄi
453. MahÈma~galajÈtaka (15)

155. KiÑsu naro jappamadhiccakÈle,
KaÑ vÈ vijjaÑ katamaÑ vÈ sutÈnaÑ.
So macco asmiÒca1 paramhi loke,
KathaÑ karo sotthÈnena gutto.
156. Yassa devÈ pitaro ca sabbe,

SarÊsapÈ2 sabbabh|tÈni cÈpi.
MettÈya niccaÑ apacitÈni honti,
Bh|tesu ve sotthÈnaÑ tadÈhu.
157. Yo sabbalokassa nivÈtavutti,

ItthÊpumÈnaÑ sahadÈrakÈnaÑ.
KhantÈ duruttÈnamappaÔik|lavÈdÊ,
AdhivÈsanaÑ sotthÈnaÑ tadÈhu.
158. Yo nÈvajÈnÈti sahÈyamitte3.

Sippena kulyÈhi dhanena jaccÈ.
RucipaÒÒo atthakÈle matÊmÈ4,
SahÈyesu ve sotthÈnaÑ tadÈhu.
159. MittÈni ve yassa bhavanti santo,

SaÑvissatthÈ avisaÑvÈdakassa.
Na mittadubbhÊ saÑvibhÈgÊ dhanena,
Mittesu ve sotthÈnaÑ tadÈhu.
160. Yassa bhariyÈ tulyavayÈ samaggÈ,

AnubbatÈ dhammakÈmÈ pajÈtÈ5.
KoliniyÈ sÊlavatÊ patibbatÈ,
DÈresu ve sotthÈnaÑ tadÈhu.
______________________________________________________________
1. AsmiÑ va (I) 2. SiriÑsapÈ (SÊ, SyÈ, I) 3. SahÈyamatte (SÊ, I)
4. MutÊmÈ (SÊ, I) 5. SajÈtÈ (Ka)
161. Yassa rÈjÈ bh|tapati1 yasassÊ,

JÈnÈti soceyyaÑ parakkamaÒca.
AdvejjhatÈ suhadayaÑ mamanti,
RÈj|su ve sotthÈnaÑ tadÈhu.
162. AnnaÒca pÈnaÒca dadÈti saddho,

MÈlaÒca gandhaÒca vilepanaÒca.
Pasannacitto anumodamÈno,
Saggesu ve sotthÈnaÑ tadÈhu.
163. Yamariyadhammena punanti vuddhÈ,

ŒrÈdhitÈ samacariyÈya santo.
BahussutÈ isayo sÊlavanto,
Arahantamajjhe sotthÈnaÑ tadÈhu.
164. EtÈni kho sotthÈnÈni loke,

ViÒÒuppasatthÈni sukhudrayÈni2.
TÈnÊdha sevetha naro sapaÒÒo,
Na hi ma~gale kiÒcanamatthi saccanti.
MahÈma~galajÈtakaÑ pannarasamaÑ.
454. GhaÔapaÓÉitajÈtaka (16)

165. UÔÔhehi KaÓha kiÑ sesi, ko attho supanena te.
Yopi tuyhaÑ3 sako bhÈtÈ, hadayaÑ cakkhu ca4 dakkhiÓaÑ.
Tassa vÈtÈ balÊyanti, GhaÔo jappati5 Kesava.
166. Tassa taÑ vacanaÑ sutvÈ, RohiÓeyyassa Kesavo.

TaramÈnar|po vuÔÔhÈsi, bhÈtusokena aÔÔito.
167. Kinnu ummattar|pova, kevalaÑ dvÈrakaÑ imaÑ.

“Saso saso”ti lapasi, ko nu te sasamÈhari.
______________________________________________________________
1. Bh|tapatÊ (SÊ, SyÈ, I) 2. SukhindriyÈni (I) 3. TÈyaÑ (I)
4. CakkhuÑva (I) 5. SasaÑ jappati (?)
224 JÈtakapÈÄi
168. SovaÓÓamayaÑ maÓÊmayaÑ, lohamayaÑ atha r|piyÈmayaÑ.

Sa~khasilÈpavÈÄamayaÑ, kÈrayissÈmi te sasaÑ.
169. Santi aÒÒepi sasakÈ, araÒÒe vanagocarÈ.

Tepi te ÈnayissÈmi, kÊdisaÑ sasamicchasi.
170. Na cÈhamete1 icchÈmi, ye sasÈ pathavissitÈ2.

Candato sasamicchÈmi, taÑ me ohara Kesava.
171. So n|na madhuraÑ ÒÈti, jÊvitaÑ vijahissasi.

ApatthiyaÑ yo patthayasi, candato sasamicchasi.
172. EvaÑ ce KaÓha jÈnÈsi, yadaÒÒamanusÈsasi.

KasmÈ pure mataÑ puttaÑ, ajjÈpi manusocasi.
173. YaÑ na labbhÈ manussena, amanussena vÈ puna3.

JÈto me mÈ marÊ putto, kuto labbhÈ alabbhiyaÑ.
174. Na mantÈ m|labhesajjÈ, osadhehi dhanena vÈ.

SakkÈ ÈnayituÑ KaÓha, yaÑ petamanusocasi.
175. Yassa etÈdisÈ assu, amaccÈ purisapaÓÉitÈ.

YathÈ nijjhÈpaye ajja, GhaÔo purisapaÓÉito.
176. ŒdittaÑ vata maÑ santaÑ, ghatasittaÑva pÈvakaÑ.

177. AbbahÊ vata me sallaÑ, yamÈsi hadayassitaÑ.


Na socÈmi na rodÈmi, tava sutvÈna mÈÓava4.
179. EvaÑ karonti sappaÒÒÈ, ye honti anukampakÈ.

Nivattayanti sokamhÈ, GhaÔo jeÔÔhaÑva bhÈtaranti. (1527)
GhaÔapaÓÉitajÈtakaÑ soÄasamaÑ.
DasakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
______________________________________________________________
1. Na cÈhametaÑ (SÊ), na vÈhamete (SyÈ), na vÈhametaÑ (I)
2. PaÔhaviÑ sitÈ (SÊ, SyÈ, I) 3. Pana (Khu 2. 149)
4. BhÈtika (Khu 2. 150)
TassuddÈnaÑ
DaÄha kaÓha dhanaÒjaya sa~khavaro,
Raja sattaha kassa ca1 takkalinÈ.
DhammaÑ kukkuÔa kuÓÉali bhojanadÈ,
CakkavÈka subh|risa sotthi ghaÔoti.
______________________________________________________________
1. SattÈhasasÈkha (SyÈ)
11. EkÈdasakanipÈta
455. * MÈtuposakajÈtaka (1)
1. Tassa nÈgassa vippavÈsena,
Vir|ÄhÈ sallakÊ ca kuÔajÈ ca.
KuruvindakaravÊrÈ1 bhisasÈmÈ ca,
NivÈte pupphitÈ ca kaÓikÈrÈ.
2. Kocideva suvaÓÓakÈyutÈ,
NÈgarÈjaÑ bharanti piÓÉena.
Yattha rÈjÈ rÈjakumÈro vÈ,
Kavacamabhihessati achambhito2.
3. GaÓhÈhi nÈga kabaÄaÑ, mÈ nÈga kisako bhava.

Bah|ni rÈjakiccÈni, tÈni3 nÈga karissasi.
4. SÈ n|na’sÈ kapaÓikÈ, andhÈ apariÓÈyikÈ.

KhÈÓuÑ pÈdena ghaÔÔeti, giriÑ CaÓÉoraÓaÑ pati.
5. KÈ nu te sÈ mahÈnÈga, andhÈ apariÓÈyikÈ.

KhÈÓuÑ pÈdena ghÈÔÔeti, giriÑ CaÓÉoraÓaÑ pati.
6. MÈtÈ me sÈ mahÈrÈja, andhÈ apariÓÈyikÈ.

KhÈÓuÑ pÈdena ghaÔÔeti, giriÑ CaÓÉoraÓaÑ pati.
7. MuÒcathe’taÑ mahÈnÈgaÑ, yo’yaÑ bharati mÈtaraÑ.

Sametu mÈtarÈ nÈgo, saha sabbehi ÒÈtibhi.
8. Mutto ca bandhanÈ nÈgo, muttamÈdÈya kuÒjaro4.

MuhuttaÑ assÈsayitvÈ5, agamÈ yena pabbato.
9. Tato so naÄiniÑ6 gantvÈ, sÊtaÑ kuÒjarasevitaÑ.

SoÓÉÈy|’dakamÈhatvÈ7, mÈtaraÑ abhisiÒcatha.
______________________________________________________________
* Khu 4. 399 piÔÔhepi. 1. KaravarÈ (SÊ, SyÈ)
2. AsambhÊto (SÊ, SyÈ, I) 3. YÈni (SÊ, I)
4. KÈsirÈjena pesito (SÊ, SyÈ), mutto dÈmÈto kuÒjaro (I, SÊ-Nisya)
5. VissamitvÈna (SÊ) 6. NilinaÑ (SyÈ) 7. MÈhitvÈ (SyÈ, Ka)
11. EkÈdasakanipÈta 227
10. KoyaÑ anariyo devo, akÈlenapi vassati1.

Gato me atrajo putto, yo mayhaÑ paricÈrako.
11. UÔÔhehi amma kiÑ sesi, Ègato tyÈha’matrajo.

Muttomhi KÈsirÈjena, Vedehena yasassinÈ.
12. CiraÑ jÊvatu so rÈjÈ, KÈsÊnaÑ raÔÔhavaÉÉhano.

Yo me puttaÑ pamocesi, sadÈ vuddhÈpacÈyikanti.
MÈtuposakajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
456. JuÓhajÈtaka (2)

13. SuÓohi mayhaÑ vacanaÑ janinda,
Atthena JuÓhamhi idhÈ’nupatto.
Na brÈhmaÓe addhike tiÔÔhamÈne,
Gantabba2 mÈhu dvipadinda3 seÔÔha.
14. SuÓomi tiÔÔhÈmi vadehi brahme,

YenÈ’si4 atthena idhÈ’nupatto.
KaÑ vÈ tvamatthaÑ mayi patthayÈno,
IdhÈ’gamÈ brahme tadi~gha br|hi.
15. DadÈhi me gÈmavarÈni paÒca,

DÈsÊsataÑ satta gavaÑsatÈni.
ParosahassaÒca suvaÓÓanikkhe,
BhariyÈ ca me sÈdisÊ dve dadÈhi.
16. Tapo nu te brÈhmaÓa bhiÑsar|po,

MantÈ nu te brÈhmaÓa cittar|pÈ.
YakkhÈ nu5 te assavÈ santi keci,
AtthaÑ vÈ me abhijÈnÈsi kattaÑ.
______________________________________________________________
1. AkÈlena pavassati (SÊ, SyÈ), akÈlena’ti vassati (I) 2. Gantabya (Ka)
3. DipadÈna (SÊ, I), dvipadÈna (SyÈ) 4. YenÈpi (SyÈ, Ka) 5. YakkhÈ va (SÊ, I)
228 JÈtakapÈÄi
17. Na me tapo atthi na cÈpi mantÈ,

YakkhÈpi me assavÈ natthi keci.
Atthampi te nÈbhijÈnÈmi kattaÑ,
Pubbe ca kho1 sa~gatimattamÈsi.
18. PaÔhamaÑ idaÑ dassanaÑ jÈnato me,

Na tÈ’bhijÈnÈmi ito puratthÈ.
AkkhÈhi me pucchito etamatthaÑ,
KadÈ kuhiÑ vÈ ahu sa~gamo no.
19. GandhÈrarÈjassa puramhi ramme,

Avasimhase TakkasÊlÈyaÑ deva.
TatthandhakÈramhi TimÊsikÈyaÑ2,
AÑsena aÑsaÑ samaghaÔÔayimha.
20. Te tattha ÔhatvÈna ubho janinda,

SÈrÈÓiyaÑ3 vÊtisÈrayimha4 tattha.
SÈyeva no sa~gatimattamÈsi,
Tato na pacchÈ na pure ahosi.
21. YadÈ kadÈci manujesu brahme,

SamÈgamo sappurisena hoti.
Na paÓÉitÈ sa~gatisanthavÈni,
Pubbe kataÑ vÈpi vinÈsayanti.
22. BÈlÈva5 kho sa~gatisanthavÈni,

Pubbe kataÑ vÈpi vinÈsayanti.
Bahumpi bÈlesu kataÑ vinassati,
TathÈ hi bÈlÈ akataÒÒur|pÈ.
23. DhÊrÈ ca kho sa~gatisanthavÈni,

Pubbe kataÑ vÈpi na nÈsayanti.
Appampi dhÊresu kataÑ na nassati,
TathÈ hi dhÊrÈ sukataÒÒur|pÈ.
______________________________________________________________
1. Pubbeva kho (SyÈ, Ka) 2. TimissikÈyaÑ (SÊ-®Ôha), timissakÈyaÑ (SyÈ)
3. SÈraÓÊyaÑ (Ka) 4. VÊtisÈrimha (SÊ, SyÈ, I)
5. BÈlÈ ca (SÊ, SyÈ, I)
24. DadÈmi te gÈmavarÈni paÒca,

ParosahassaÒca suvaÓÓanikkhe,
BhariyÈ ca te sÈdisÊ dve dadÈmi.
25. EvaÑ sataÑ hoti samecca rÈja,

NakkhattarÈjÈriva tÈrakÈnaÑ.
Œp|ratÊ KÈsipatÊ tathÈhaÑ,
TayÈpi me sa~gamo ajja laddhoti.
JuÓhajÈtakaÑ dutiyaÑ.
457. * DhammadevaputtajÈtaka (3)

26. Yasokaro puÒÒakarohamasmi,
SadÈtthuto samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ.
MaggÈraho devamanussap|jito,
Dhammo ahaÑ dehi adhamma maggaÑ.
27. AdhammayÈnaÑ daÄhamÈruhitvÈ,

Asantasanto balavÈ’hamasmi.
Sa kissa hetumhi tava’jja dajjaÑ,
MaggaÑ ahaÑ dhamma adinnapubbaÑ.
28. Dhammo have pÈturahosi pubbe,

PacchÈ adhammo udapÈdi loke.
JeÔÔho ca seÔÔho ca sanantano ca,
UyyÈhi jeÔÔhassa kaniÔÔha maggÈ.
29. Na yÈcanÈya napi pÈtir|pÈ,

Na arahatÈ1 te’haÑ dadeyyaÑ maggaÑ.
YuddhaÒca no hotu ubhinna’majja,
Yuddhamhi yo jessati tassa maggo.
______________________________________________________________
1. Na arahati (SÊ, I), arahati (Ka) * Khu 4. 405 piÔÔhepi.
230 JÈtakapÈÄi
30. SabbÈ disÈ anuvisaÔo’hamasmi,

Mahabbalo amitayaso atulyo.
GuÓehi sabbehi upetar|po,
Dhammo adhamma tvaÑ kathaÑ vijessasi.
31. Lohena ve haÒÒati jÈtar|paÑ,

Na jÈtar|pena hananti lohaÑ.
Sace adhammo haÒcha ti1 dhamma’majja,
Ayo suvaÓÓaÑ viya dassaneyyaÑ.
32. Sace tuvaÑ yuddhabalo Adhamma2,

Na tuyha vuÉÉhÈ3 ca gar| ca atthi.
MaggaÒca te dammi piyÈppiyena,
VÈcÈduruttÈnipi te khamÈmi.
33. IdaÒca sutvÈ vacanaÑ adhammo,

AvaÑsiro patito uddhapÈdo.
“Yuddhatthiko ce na labhÈmi yuddhaÑ”,
EttÈvatÈ hoti hato adhammo.
34. KhantÊbalo yuddhabalaÑ vijetvÈ,

HantvÈ adhammaÑ nihanitva4 bh|myÈ.
PÈyÈsi vitto5 abhiruyha sandanaÑ,
Maggeneva atibalo saccanikkamo.
35. MÈtÈ pitÈ samaÓabrÈhmaÓÈ ca,

AsammÈnitÈ yassa sake agÈre.
Idheva nikkhippa sarÊradehaÑ,
KÈyassa bhedÈ nirayaÑ vajanti te6.
YathÈ adhammo patito avaÑsiro.
______________________________________________________________
1. HaÒÒati (SÊ, SyÈ), haÒÒiti (katthaci)
2. Yuddhabalo’si’dhamma (Ka-Si), yuddhabalo’sa’dhamma (I) 3. VaddhÈ (SÊ, I)
4. VihanitvÈ (Ka) 5. Citto (SyÈ) 6. Vajanti (SÊ, I)
36. MÈtÈ pitÈ samaÓabrÈhmaÓÈ ca,

SusammÈnitÈ yassa sake agÈre.
KÈyassa bhedÈ sugatiÑ vajanti te.
YathÈpi dhammo abhiruyha sandananti.
DhammadevaputtajÈtakaÑ1 tatiyaÑ.
458. UdayajÈtaka (4)

37. EkÈ nisinnÈ suci saÒÒat|r|,
PÈsÈdamÈruyha anindita~gÊ.
YÈcÈmi taÑ kinnaranettacakkhu,
Ime’karattiÑ ubhayo vasema.
38. OkiÓÓantaraparikhaÑ, daÄhamaÔÔÈlakoÔÔhakaÑ.

RakkhitaÑ khaggahatthehi, duppavesamidaÑ puraÑ.
39. Daharassa yuvino cÈpi, Ègamo ca na vijjati.

Atha kena nu vaÓÓena, sa~gamaÑ icchase mayÈ.
40. Yakkho’hamasmi kalyÈÓi, Ègatosmi tavantike2.

TvaÑ maÑ nandaya3 bhaddante, puÓÓakaÑsaÑ dadÈmi te.
41. DevaÑ va yakkhaÑ atha vÈ manussaÑ,

Na patthaye Udaya’maticca aÒÒaÑ.
Gaccheva tvaÑ yakkha mahÈnubhÈva,
MÈ cassu gantvÈ puna’rÈvajittha.
42. YÈ sÈ rati uttamÈ kÈmabhoginaÑ,

YaÑ hetu sattÈ visamaÑ caranti.
MÈ taÑ ratiÑ jÊyi tuvaÑ sucimhite,
DadÈmi te r|piyaÑ kaÑsap|raÑ.
______________________________________________________________
1. DhammajÈtakaÑ (SÊ, I) 2. TavantikaÑ (SÊ, I) 3. Nandassu (SyÈ, Ka)
232 JÈtakapÈÄi
43. NÈriÑ naro nijjhapayaÑ dhanena,

UkkaÑsatÊ yattha karoti chandaÑ.
VipaccanÊko tava devadhammo,
Paccakkhato thokatarena esi.
44. Œyu ca vaÓÓo ca1 manussaloke,

NihÊyati manujÈnaÑ sugatte.
Teneva vaÓÓena dhanampi tuyhaÑ,
NihÊyati jiÓÓatarÈsi ajja.
45. EvaÑ me pekkhamÈnassa, rÈjaputti yasassini.

HÈyateva tava2 vaÓÓo, ahorattÈnamaccaye.
46. IminÈva tvaÑ vayasÈ, rÈjaputti sumedhase.

BrahmacariyaÑ careyyÈsi, bhiyyo vaÓÓavatÊ siyÈ.
47. DevÈ na jÊranti yathÈ manussÈ,

Gattesu tesaÑ valiyo na honti.
PucchÈmi taÑ yakkha mahÈnubhÈva,
KathaÑ nu devÈna3 sarÊradeho.
48. DevÈ na jÊranti yathÈ manussÈ,

Gattesu tesaÑ valiyo na honti.
Suve suve bhiyyatarova4 tesaÑ,
Dibbo ca vaÓÓo vipulÈ ca bhogÈ.
49. KiÑs|dha bhÊtÈ janatÈ anekÈ,

Maggo ca nekÈyatanaÑ pavutto.
PucchÈmi taÑ yakkha mahÈnubhÈva,
KatthaÔÔhito paralokaÑ na bhÈye.
______________________________________________________________
1. ŒyuÑ ca vaÓÓaÑ ca (Ka-SÊ, I) 2. HÈyate vata te (SÊ, SyÈ, Ka), hÈyateva tato (I)
3. KathaÑ na devÈnaÑ (I) 4. Bhiyyataro ca (Ka)
50. VÈcaÑ manaÒca paÓidhÈya sammÈ,

KÈyena pÈpÈni akubbamÈno.
BahunnapÈnaÑ gharamÈvasanto,
Saddho mud| saÑvibhÈgÊ vadaÒÒ|.
Sa~gÈhako sakhilo saÓhavÈco,
EtthaÔÔhito paralokaÑ na bhÈye.
51. AnusÈsasi maÑ yakkha, yathÈ mÈtÈ yathÈ pitÈ.

UÄÈravaÓÓa pucchÈmi, ko nu tvamasi subrahÈ.
52. Udayohamasmi kalyÈÓi, sa~garattÈ idhÈgato1.

Œmanta kho taÑ gacchÈmi, muttosmi tava sa~garÈ2.
53. Sace kho tvaÑ Udayosi, sa~garattÈ idhÈgato.

AnusÈsa maÑ rÈjaputta, yathÈ’ssa puna sa~gamo.
54. Atipatati3 vayo khaÓo tatheva,

®hÈnaÑ natthi dhuvaÑ cavanti sattÈ.
Parijiyyati addhuvaÑ sarÊraÑ,
Udaye mÈ pamÈda4 carassu dhammaÑ.
55. KasiÓÈ pathavÊ dhanassa p|rÈ,

Ekasseva siyÈ anaÒÒadheyyÈ.
TaÑ cÈpi jahati5 avÊtarÈgo,
Udaye mÈ pamÈda carassu dhammaÑ.
56. MÈtÈ ca pitÈ ca bhÈtaro ca,

BhariyÈ yÈpi dhanena hoti kÊtÈ6.
Te cÈpi jahanti aÒÒamaÒÒaÑ,
______________________________________________________________
1. Sa~garatthÈ idhÈgato (SÊ, I), sa~garatthÈyidhÈgato (SyÈ)
2. Sa~karÈ (Ka) 3. AdhipatatÊ (SÊ, I)
4. MÈ pamÈdaÑ (SÊ) 5. JahÈti (SÊ, SyÈ, I), jahÈtÊ (?)
6. BhariyÈpi dhanena honti atittÈ (Ka)
234 JÈtakapÈÄi
57. KÈyo parabhojananti ÒatvÈ1

SaÑsÈre sugatiÒca duggatiÒca2.
IttaravÈsoti jÈniyÈna,
58. SÈdhu bhÈsati’yaÑ3 yakkho, appaÑ maccÈna jÊvitaÑ.

KasiraÒca parittaÒca, taÒca dukkhena saÑyutaÑ.
SÈhaÑ ekÈ pabbajissÈmi, hitvÈ KÈsiÑ Surundhananti.
UdayajÈtakaÑ catutthaÑ.
459. PÈnÊyajÈtaka (5)

59. Mitto mittassa pÈnÊyaÑ, adinnaÑ paribhuÒjisaÑ.
Tena pacchÈ vijigucchiÑ, taÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈ.
MÈ puna akaraÑ pÈpaÑ, tasmÈ pabbajito ahaÑ.
60. ParadÈraÒca disvÈna, chando me udapajjatha4.

Tena pacchÈ vijigucchiÑ, taÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈ.
61. PitaraÑ me mahÈrÈja, corÈ agaÓhu5 kÈnane.

TesÈhaÑ pucchito jÈnaÑ, aÒÒathÈ naÑ viyÈkariÑ.
62. Tena pacchÈ vijigucchiÑ, taÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈ.

63. PÈÓÈtipÈtamakaruÑ, somayÈge upaÔÔhite.

TesÈhaÑ samanuÒÒÈ’siÑ.

65. SurÈmerayamÈdhukÈ6, ye janÈ paÔhamÈ’su no.

Bah|naÑ te anatthÈya, majjapÈna’makappayuÑ.
TesÈhaÑ samanuÒÒÈ’siÑ.
______________________________________________________________
1. KÈyo ca parabhojanaÑ viditvÈ (Ka)
2. SugatÊ ca duggatÊ ca (SÊ, SyÈ, I), suggatiÑ duggatiÒca (Ka)
3. BhÈsatayaÑ (SÊ, I) 4. Upapajjatha (SyÈ, Ka)
5. AgaÓhuÑ (SÊ, I), agaÓhi (Ka) 6. MadhukÈ (SÊ, SyÈ, I)

67. Dhiratthu subah| kÈme, duggandhe bahukaÓÔake.

Ye ahaÑ paÔisevanto, nÈlabhiÑ tÈdisaÑ sukhaÑ.
68. MahassÈdÈ sukhÈ kÈmÈ, natthi kÈmÈ paraÑ1 sukhaÑ.

Ye kÈme paÔisevanti, saggaÑ te upapajjare.
69. AppassÈdÈ dukhÈ kÈmÈ, natthi kÈmÈ paraÑ dukhaÑ.

Ye kÈme paÔisevanti, nirayaÑ te upapajjare.
70. AsÊ yathÈ sunisito, nettiÑsova supÈyiko2.

SattÊva urasi khittÈ, kÈmÈ dukkhatarÈ tato.
71. A~gÈrÈnaÑva jalitaÑ, kÈsuÑ sÈdhikaporisaÑ.

PhÈlaÑva divasaÑtattaÑ, kÈmÈ dukkhatarÈ tato.
72. VisaÑ yathÈ halÈhalaÑ, telaÑ pakkuthitaÑ3 yathÈ.

Tambaloha4 vilÊnaÑva, kÈmÈ dukkhatarÈ tatoti.
PÈnÊyajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
460. * YudhaÒcayajÈtaka (6)

73. MittÈmaccapariby|ÄhaÑ5, ahaÑ vande rathesabhaÑ.
PabbajissÈmahaÑ rÈja6, taÑ devo anumaÒÒatu.
74. Sace te |naÑ kÈmehi, ahaÑ parip|rayÈmi7 te.

Yo taÑ hiÑsati vÈremi, mÈ pabbaja8 YudhaÒcaya9.
75. Na ma’tthi |naÑ kÈmehi, hiÑsitÈ me na vijjati.

DÊpaÒca kÈtumicchÈmi, yaÑ jarÈ nÈbhikÊrati.
______________________________________________________________
1. KÈmaparaÑ (SÊ, I)
2. SupÈsito (Ka, SÊ-Nisya), supÈyito (Ka-®Ôha)
3. UkkaÔÔhitaÑ (SÊ, I), pakkuÔÔhitaÑ (SyÈ) 4. TampalohaÑ (SyÈ)
5. Paribb|ÄhaÑ (SÊ, I) 6. PabbajissaÑ mahÈrÈja (SÊ, I)
7. AhaÑva p|rayÈmi (Ka) 8. Pabbaji (I)
9. YudhaÒjaya (SÊ, SyÈ), YuvaÒjaya (I) * Khu 4. 408 piÔÔhepi.
236 JÈtakapÈÄi
76. Putto vÈ pitaraÑ yÈce, pitÈ vÈ putta’morasaÑ.

Negamo taÑ yÈce1 tÈta, mÈ pabbaja YudhaÒcaya.
77. MÈ maÑ deva nivÈrehi, pabbajantaÑ rathesabha.

MÈhaÑ kÈmehi sammatto, jarÈya vasamanvag|.
78. AhaÑ taÑ tÈta yÈcÈmi, ahaÑ putta nivÈraye.

CiraÑ taÑ daÔÔhumicchÈmi, mÈ pabbaja YudhaÒcaya.
79. UssÈvova tiÓaggamhi, s|riyuggamanaÑ pati.

EvamÈyu manussÈnaÑ, mÈ maÑ amma nivÈraya.
80. TaramÈno imaÑ yÈnaÑ, Èropetu2 rathesabha.

MÈ me mÈtÈ tarantassa, antarÈyakarÈ ahu.
81. AbhidhÈvatha bhaddante, suÒÒaÑ hessati RammakaÑ.

YudhaÒcayo anuÒÒÈto, sabbadattena rÈjinÈ.
82. Yohu seÔÔho sahassassa3, yuvÈ kaÒcanasannibho.

SoyaÑ kumÈro pabbajito, kÈsÈyavasano balÊ.
83. Ubho kumÈrÈ pabbajitÈ, YudhaÒcayo YudhiÔÔhilo.

PahÈya mÈtÈpitaro, sa~gaÑ chetvÈna maccunoti.
YudhaÒcayajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
461. DasarathajÈtaka (7)

84. Etha LakkhaÓa sÊtÈ ca, ubho otaratho’dakaÑ.
EvÈyaÑ Bharato Èha, “rÈjÈ dasaratho mato”.
85. Kena RÈmappabhÈvena, socitabbaÑ na socasi.

PitaraÑ kÈlakataÑ4 sutvÈ, na taÑ pasahate dukhaÑ.
86. YaÑ na sakkÈ nipÈletuÑ, posena lapahaÑ bahuÑ.

Sa kissa viÒÒ| medhÈvÊ, attÈna’mupatÈpaye.
______________________________________________________________
1. Negamo yÈcate (SÊ, SyÈ, I)
2. TaramÈnÈ imaÑ yÈnaÑ, Èropentu (SÊ, I)
3. ManussÈnaÑ (SyÈ), sahassÈnaÑ (Ka) 4. KÈla~kataÑ (Ka)
87. DaharÈ ca hi vuddhÈ ca1, ye bÈlÈ ye ca paÓÉitÈ.

AÉÉhÈ ceva daliddÈ ca, sabbe maccuparÈyaÓÈ.
88. PhalÈnamiva pakkÈnaÑ, niccaÑ patanato bhayaÑ.

EvaÑ jÈtÈna maccÈnaÑ, nicca maraÓato bhayaÑ.
89. SÈyameke na dissanti, pÈto diÔÔhÈ bahujjanÈ.

PÈto eke na dissanti, sÈyaÑ diÔÔhÈ bahujjanÈ.
90. ParidevayamÈno ce, kiÒcidatthaÑ udabbahe.

Samm|Äho hiÑsa’mattÈnaÑ, kayirÈ taÑ vicakkhaÓo.
91. Kiso vivaÓÓo bhavati, hiÑsa’mattÈna’mattano2.

Na tena petÈ pÈlenti, niratthÈ paridevanÈ.
92. YathÈ saraÓa’mÈdittaÑ, vÈrinÈ parinibbaye3.

Evampi dhÊro sutavÈ, medhÈvÊ paÓÉito naro.
KhippamuppatitaÑ sokaÑ, vÈto t|laÑva dhaÑsaye.
93. Macco ekova4 acceti, ekova jÈyate kule.

SaÑyogaparamÈtveva, sambhogÈ sabbapÈÓinaÑ.
94. TasmÈ hi dhÊrassa bahussutassa,

Sampassato lokamimaÑ paraÒca.
AÒÒÈya dhammaÑ hadayaÑ manaÒca,
SokÈ mahantÈpi na tÈpayanti.
95. SohaÑ dassaÒca bhokkhaÒca, bharissÈmi ca5 ÒÈtake.

SesaÒca pÈlayissÈmi, kiccametaÑ6 vijÈnato.
96. Dasa vassasahassÈni, saÔÔhi vassasatÈni ca.

KambugÊvo mahÈbÈhu, RÈmo rajjamakÈrayÊti.
DasarathajÈtakaÑ sattamaÑ.
______________________________________________________________
1. Ye vuddhÈ (SÊ-®Ôha), ye vuÉÉhÈ (SyÈ) 2. MattanÈ (SÊ-®ÔhÈ, Khu 1. 371)
3. VÈrinÈva nibbÈpaye (SyÈ, Ka) 4. Ekova macco (SÊ, SyÈ, I)
5. SohaÑ yasaÒca bhogaÒca, bhariyÈpi ca (SyÈ, Ka)
6. KiccamevaÑ (I)
238 JÈtakapÈÄi
462. SaÑvarajÈtaka (8)

97. JÈnanto no mahÈrÈja, tava sÊlaÑ janÈdhipo.
Ime kumÈre p|jento, na taÑ kenaci maÒÒatha.
98. TiÔÔhante no mahÈrÈje, adu1 deve diva~gate.

©ÈtÊ taÑ samanuÒÒiÑsu, sampassaÑ atthamattano.
99. Kena SaÑvara vattena, saÒjÈte abhitiÔÔhasi.

Kena taÑ nÈtivattanti, ÒÈtisa~ghÈ samÈgatÈ.
100. Na rÈjaputta us|yÈmi2, samaÓÈnaÑ mahesinaÑ.

SakkaccaÑ te namassÈmi, pÈde vandÈmi tÈdinaÑ.
101. Te maÑ dhammaguÓe yuttaÑ, suss|sa’manus|yakaÑ.

SamaÓÈ manusÈsanti3, isÊ dhammaguÓe ratÈ.
102. TesÈhaÑ vacanaÑ sutvÈ, samaÓÈnaÑ mahesinaÑ.

Na kiÒci atimaÒÒÈmi, dhamme me nirato mano.
103. HatthÈrohÈ anÊkaÔÔhÈ, rathikÈ pattikÈrakÈ.

TesaÑ4 nappaÔibandhÈmi, niviÔÔhaÑ5 bhattavetanaÑ.
104. MahÈmattÈ ca me atthi, mantino paricÈrakÈ.

BÈrÈÓasiÑ voharanti, bahumaÑsasurodakaÑ.
105. Athopi vÈÓijÈ phÊtÈ, nÈnÈraÔÔhehi ÈgatÈ.

Tesu me vihitÈ rakkhÈ, evaÑ jÈnÈhu’posatha.
106. Dhammena kira ÒÈtÊnaÑ, rajjaÑ kÈrehi SaÑvara.

MedhÈvÊ paÓÉito cÈsi6, athopi ÒÈtinaÑ hito.
107. TaÑ taÑ ÒÈtipariby|ÄhaÑ, nÈnÈratanamocitaÑ.

AmittÈ nappasahanti, indaÑva AsurÈdhipoti.
SaÑvarajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. Œdu (SÊ, I), Èd| (SyÈ) 2. RÈjaputta nussuyyÈmi (Ka)
3. SamanusÈsanti (SÊ, SyÈ, I) 4. Tesu (I)
5. NibaddhaÑ (SÊ, I) 6. CÈpi (SÊ, I)
463. SuppÈrakajÈtaka (9)

108. Ummujjanti nimujjanti, manussÈ khuranÈsikÈ.
SuppÈrakaÑ taÑ pucchÈma, samuddo katamo ayaÑ.
109. KurukacchÈ1 payÈtÈnaÑ, vÈÓijÈnaÑ dhanesinaÑ.

NÈvÈya vippanaÔÔhÈya, KhuramÈlÊti vuccati.
110. YathÈ aggÊva suriyova2, samuddo paÔidissati.

111. KurukacchÈ payÈtÈnaÑ, vÈÓijÈnaÑ dhanesinaÑ.

NÈvÈya vippanaÔÔhÈya, AggimÈlÊti vuccati.
112. YathÈ dadhÊva khÊraÑva3, samuddo paÔidissati.


NÈvÈya vippanaÔÔhÈya, DadhimÈlÊti4 vuccati.
114. YathÈ kusova sassova, samuddo paÔidissati.


NÈvÈya vippanaÔÔhÈya, KusamÈlÊti vuccati.
116. YathÈ naÄova veÄ|va, samuddo paÔidissati.


NÈvÈya vippanaÔÔhÈya, NaÄamÈlÊti vuccati.
118. Mahabbhayo bhiÑsanako, saddo suyyati’mÈnuso5.

YathÈ sobbho papÈtova, samuddo paÔidissati.
______________________________________________________________
1. BharukacchÈ (SÊ, SyÈ, I, ®Ôha) 2. Aggi suriyo ca (SyÈ), aggÊva s|riyo (Ka)
3. Dadhi ca khÊraÑ ca (SyÈ) evamuparipi.
4. KhÊramÈlÊti (Ka) 5. Samuddo suyyata’mÈnuso (SÊ-I-®Ôha)
240 JÈtakapÈÄi

NÈvÈya vippanaÔÔhÈya, BaÄavÈmukhÊti1 vuccati.
120. Yato sarÈmi attÈnaÑ, yato pattosmi viÒÒutaÑ.

NÈbhijÈnÈmi saÒcicca, ekapÈÓampi hiÑsitaÑ.
Etena saccavajjena, sotthiÑ nÈvÈ nivattat|ti. (1647)
SuppÈrakajÈtakaÑ navamaÑ.
EkÈdasakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
TassuddÈnaÑ
SirimÈtusuposakanÈgavaro,
Puna juÓhaka dhamma’mudayavaro.
Atha pÈni yudhaÒcayako ca dasa-
Ratha saÑvara pÈragatena navÈti.
______________________________________________________________
1. VaÄabhÈmukhÊti (SÊ, I), balavÈmukhÊti (SyÈ, Ka)
12. DvÈdasakanipÈta
464. C|ÄakuÓÈlajÈtaka (1)

1. LuddhÈnaÑ1 lahucittÈnaÑ, akataÒÒ|na dubbhinaÑ.
NÈ’devasatto puriso, thÊnaÑ saddhÈtu’marahati.
2. Na tÈ pajÈnanti kataÑ na kiccaÑ,

Na mÈtaraÑ pitaraÑ bhÈtaraÑ vÈ.
AnariyÈ samatikkantadhammÈ,
Sasseva cittassa vasaÑ vajanti.
3. CirÈnuvutthampi2 piyaÑ manÈpaÑ,

AnukampakaÑ pÈÓasamampi bhattuÑ3.
ŒvÈsu kiccesu ca naÑ jahanti,
TasmÈha’mitthÊnaÑ na vissasÈmi.
4. ThÊnaÒhi cittaÑ yathÈ vÈnarassa,

KannappakannaÑ yathÈ rukkhachÈyÈ.
CalÈcalaÑ hadayamitthiyÈnaÑ,
Cakkassa nemi viya parivattati.
5. YadÈ tÈ passanti samekkhamÈnÈ,

Œdeyyar|paÑ purisassa vittaÑ.
SaÓhÈhi vÈcÈhi nayanti menaÑ,
KambojakÈ jalajeneva assaÑ.
6. YadÈ na passanti samekkhamÈnÈ,

Œdeyyar|paÑ purisassa vittaÑ.
Samantato naÑ parivajjayanti,
TiÓÓo nadÊpÈragatova kullaÑ.
______________________________________________________________
1. KhuddÈnaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. CirÈnuvuÔÔhampi (SyÈ, Ka) 3. SantaÑ (SÊ, SyÈ, I)
242 JÈtakapÈÄi
7. Siles|pamÈ sikhiriva sabbabhakkhÈ,

TikkhamÈyÈ nadÊriva sÊghasotÈ.
Sevanti hetÈ piyamappiyaÒca,
NÈvÈ yathÈ orak|laÑ paraÒca.
8. Na tÈ ekassa na dvinnaÑ, ÈpaÓova pasÈrito.

Yo tÈ mayhanti maÒÒeyya, vÈtaÑ jÈlena bÈdhaye1.
9. YathÈ nadÊ ca pantho ca, pÈnÈgÈraÑ sabhÈ papÈ.

EvaÑ loki’tthiyo nÈma, velÈ tÈsaÑ na vijjati2.
10. GhatÈsanasamÈ etÈ, kaÓhasappasir|pamÈ.

GÈvo bahitiÓasseva, omasanti varaÑ varaÑ.
11. GhatÈsanaÑ kuÒjaraÑ kaÓhasappaÑ,

MuddhÈbhisittaÑ pamadÈ ca sabbÈ.
Ete naro niccayato3 bhajetha,
TesaÑ have dubbidu sabbabhÈvo4.
12. Na’ccantavaÓÓÈ na bah|naÑ kantÈ,

Na dakkhiÓÈ pamadÈ sevitabbÈ.
Na parassa bhariyÈ na dhanassa hetu,
Eti’tthiyo paÒca na sevitabbÈti.
C|ÄakuÓÈlajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
465. BhaddasÈlajÈtaka (2)

13. KÈ tvaÑ suddhehi vatthehi, aghe vehÈyasaÑ5 ÔhitÈ.
Kena tyÈ’ss|ni vattanti, kuto taÑ bhayamÈgataÑ.
14. Taveva deva vijite, BhaddasÈloti maÑ vid|.

SaÔÔhi6 vassasahassÈni, tiÔÔhato p|jitassa me.
______________________________________________________________
1. Bandhaye (SyÈ, Ka)
2. ImissÈ gÈthÈya pubbaddhÈparaddhaÑ vipariyÈyena dissati (Ka)
3. Niccayatto (SÊ, I) 4. SaccabhÈvo (SyÈ)
5. VehÈsayaÑ (SÊ, I) 6. SaÔÔhiÑ (SÊ, I)
12. DvÈdasakanipÈta 243
15. KÈrayantÈ nagarÈni, agÈre ca disampati.

Vividhe cÈpi pÈsÈde, na maÑ te accamaÒÒisuÑ.
Yatheva maÑ te p|jesuÑ, tatheva tvampi p|jaya.
16. TaÑ ivÈhaÑ1 na passÈmi, th|laÑ kÈyena te dumaÑ.

ŒrohapariÓÈhena, abhir|posi jÈtiyÈ.
17. PÈsÈdaÑ kÈrayissÈmi, ekatthambhaÑ manoramaÑ.

Tattha taÑ upanessÈmi, ciraÑ te yakkha jÊvitaÑ.
18. EvaÑ cittaÑ udapÈdi, sarÊrena vinÈbhÈvo.

Puthuso maÑ vikantitvÈ, khaÓÉaso avakantatha.
19. Agge ca chetvÈ majjhe ca, pacchÈ m|lamhi chindatha2.

EvaÑ me chijjamÈnassa, na dukkhaÑ maraÓaÑ siyÈ.
20. HatthapÈdaÑ3 yathÈ chinde4, kaÓÓanÈsaÒca jÊvato.

Tato pacchÈ siro chinde, taÑ dukkhaÑ maraÓaÑ siyÈ.
21. SukhaÑ nu khaÓÉaso chinnaÑ, BhaddasÈla vanappati.

KiÑhetu kiÑ upÈdÈya, khaÓÉaso chinnamicchasi.
22. YaÒca hetumupÈdÈya, hetuÑ dhamm|pasaÑhitaÑ.

KhaÓÉaso chinnamicchÈmi, mahÈrÈja suÓohi me.
23. ©ÈtÊ me sukhasaÑvaddhÈ, mama passe nivÈtajÈ.

Tepi’haÑ upahiÑ seyyaÑ, paresaÑ asukhocitaÑ.
24. Ceteyyar|paÑ5 cetesi, BhaddasÈla vanappati.

HitakÈmosi ÒÈtÊnaÑ, abhayaÑ samma dammi teti.
BhaddasÈlajÈtakaÑ dutiyaÑ.
______________________________________________________________
1. TaÒca ahaÑ (SÊ, SyÈ, I)
2. M|laÒca chindatha (SÊ), m|laÑ vichindatha (I) 3. HatthapÈde (Ka)
4. Chinde (Ka) 5. Cetabbar|paÑ (SÊ, I)
244 JÈtakapÈÄi
466. SamuddavÈÓijajÈtaka (3)

25. Kasanti vapanti te janÈ,
ManujÈ kammaphal|pajÊvino.
Nayimassa dÊpakassa bhÈgino,
JambudÊpÈ idameva no varaÑ.
26. TipaÒcaratt|pagatamhi cande,

Vego mahÈ hehiti sÈgarassa.
UplavissaÑ dÊpamimaÑ uÄÈraÑ,
MÈ vo vadhÊ gacchatha leÓa’maÒÒaÑ.
27. Na jÈtu’yaÑ sÈgaravÈrivego,

UplavissaÑ dÊpamimaÑ uÄÈRaÑ.
TaÑ me nimittehi bah|hi diÔÔhaÑ,
MÈ bhetha kiÑ socatha modathavho1.
28. Pah|tabhakkhaÑ bahu-annapÈnaÑ,

Patta’ttha ÈvÈsamimaÑ uÄÈraÑ.
Na vo bhayaÑ paÔipassÈmi kiÒci,
Œputtaputtehi pamodathavho.
29. Yo devo’yaÑ dakkhiÓÈyaÑ2 disÈyaÑ,

Khemanti pakkosati tassa saccaÑ.
Na uttaro vedi bhayÈbhayassa,
MÈ bhetha kiÑ socatha modathavho.
30. YathÈ ime vippavadanti yakkhÈ,

Eko bhayaÑ saÑsati khemameko.
Tadi~gha mayhaÑ vacanaÑ suÓÈtha,
KhippaÑ lahuÑ mÈ vinassimha sabbe.
______________________________________________________________
1. Modatha vo (Ka) 6, 38 MoggallÈnasuttaÑ passitabbaÑ. 2. DakkhiÓassaÑ (SÊ)
31. Sabbe samÈgamma karoma nÈvaÑ,

DoÓiÑ daÄhaÑ sabbayant|papannaÑ.
Sace ayaÑ dakkhiÓo saccamÈha,
MoghaÑ paÔikkosati uttaroyaÑ.
SÈ ceva no hehiti ÈpadatthÈ,
ImaÒca dÊpaÑ na pariccajema.
32. Sace ca kho uttaro saccamÈha,

MoghaÑ paÔikkosati dakkhiÓoyaÑ.
Tameva nÈvaÑ abhiruyha sabbe,
EvaÑ mayaÑ sotthi taremu pÈraÑ.
33. Na ve sugaÓhaÑ paÔhamena seÔÔhaÑ,

KaniÔÔhamÈpÈthagataÑ gahetvÈ.
Yo cÊdha tacchaÑ1 paviceyya gaÓhati2,
Sa ve naro seÔÔhamupeti ÔhÈnaÑ.
34. YathÈpi te sÈgaravÈrimajjhe,

SakammunÈ sotthi vahiÑsu vÈÓijÈ.
AnÈgatatthaÑ paÔivijjhiyÈna,
Appampi nÈ’cceti sa bh|ripaÒÒo.
35. BÈlÈ ca mohena rasÈnugiddhÈ,

AnÈgataÑ appaÔivijjhiya’tthaÑ.
Paccuppanne sÊdanti atthajÈte,
Samuddamajjhe yathÈ te manussÈ.
36. AnÈgataÑ paÔikayirÈtha kiccaÑ,

“MÈ maÑ kiccaÑ kiccakÈle byadhesi”.
TaÑ tÈdisaÑ paÔikata3 kiccakÈriÑ,
Na taÑ kiccaÑ kiccakÈle byadhetÊti.
SamuddavÈÓijajÈtakaÑ tatiyaÑ.
______________________________________________________________
1. MajjhaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. GaÓhi (Ka)
3. PaÔikataÑ (Ka), paÔigata (SÊ-®Ôha), paÔikacca (?)
246 JÈtakapÈÄi
467. KÈmajÈtaka (4)

37. KÈmaÑ kÈmayamÈnassa, tassa ce taÑ samijjhati.
AddhÈ pÊtimano hoti, laddhÈ macco yadicchati.
38. KÈmaÑ kÈmayamÈnassa, tassa ce taÑ samijjhati.

Tato naÑ aparaÑ kÈme, ghamme taÓhaÑva vindati.
39. GavaÑva si~gino si~gaÑ, vaÉÉhamÈnassa vaÉÉhati.

EvaÑ mandassa posassa, bÈlassa avijÈnato.
Bhiyyo taÓhÈ pipÈsÈ ca, vaÉÉhamÈnassa vaÉÉhati.
40. PathabyÈ sÈliyavakaÑ, gavÈssaÑ1 dÈsaporisaÑ.

DatvÈ ca2 nÈlamekassa, iti vidvÈ3 samaÑ care.
41. RÈjÈ pasayha pathaviÑ vijitvÈ,

SasÈgarantaÑ mahi’mÈvasanto.
OraÑ samuddassa atittar|po4,
PÈraÑ samuddassapi patthayetha.
42. YÈva anussaraÑ kÈme, manasÈ titti nÈ’jjhagÈ.

Tato nivattÈ paÔikkamma disvÈ,
Te ve sutittÈ5 ye paÒÒÈya tittÈ.
43. PaÒÒÈya tittinaÑ6 seÔÔhaÑ, na so kÈmehi tappati.

PaÒÒÈya tittaÑ purisaÑ, taÓhÈ na kurute vasaÑ.
44. Apacinetheva kÈmÈnaÑ7, appiccha’ssa alolupo.

Samuddamatto puriso, na so kÈmehi tappati.
45. RathakÈrova cammassa, parikantaÑ upÈhanaÑ.

YaÑ yaÑ cajati8 kÈmÈnaÑ, taÑ taÑ sampajjate sukhaÑ.
SabbaÒce sukhamiccheyya, sabbe kÈme pariccaje.
______________________________________________________________
1. GavassaÑ (Ka) 2. DatvÈpi (SÊ, SyÈ), datvÈ vÈ (I)
3. ViddhÈ (SyÈ) 4. Atittir|po (Ka)
5. TittÈ (SÊ, SyÈ, I) 6. TittÊnaÑ (SÊ, SyÈ)
7. KÈmÈni (SÊ, SyÈ, I) 8. Jahati (SyÈ, Ka)
46. AÔÔha te bhÈsitÈ gÈthÈ, sabbÈ honti sahassiyo1.

PaÔigaÓha mahÈbrahme, sÈdhetaÑ tava bhÈsitaÑ.
47. Na me attho sahassehi, satehi nahutehi vÈ.

PacchimaÑ bhÈsato gÈthaÑ, kÈme me na rato mano.
48. Bhadrako2 vatÈyaÑ mÈÓavako, sabbalokavid| muni.

Yo imaÑ taÓhaÑ3 dukkhajananiÑ, parijÈnÈti paÓÉitoti.
KÈmajÈtakaÑ catutthaÑ.
468. JanasandhajÈtaka (5)

49. Dasa khalu imÈni4 ÔhÈnÈni, yÈni pubbe akaritvÈ.
Sa pacchÈ manutappati, iccevÈha5 Janasandho.
50. AladdhÈ vittaÑ tappati, pubbe asamudÈnitaÑ.

Na pubbe dhanamesissaÑ, iti pacchÈnutappati.
51. Sakyar|paÑ pure santaÑ, mayÈ sippaÑ na sikkhitaÑ.

KicchÈ vutti asippassa, iti pacchÈnutappati.
52. K|ÔavedÊ pure ÈsiÑ, pisuÓo piÔÔhimaÑsiko.

CaÓÉo ca pharuso cÈpi6, iti pacchÈnutappati.
53. PÈÓÈtipÈtÊ pure ÈsiÑ, luddo cÈpi7 anÈriyo.

Bh|tÈnaÑ nÈpacÈyissaÑ, iti pacchÈnutappati.
54. Bah|su vata santÊsu, anÈpÈdÈsu itthisu.

ParadÈraÑ asevissaÑ, iti pacchÈnutappati.
55. Bahumhi vata santamhi, annapÈne upaÔÔhite.

Na pubbe adadaÑ8 dÈnaÑ, iti pacchÈnutappati.
56. MÈtaraÑ pitaraÑ cÈpi, jiÓÓakaÑ gatayobbanaÑ9.

Pahu santo na posissaÑ, iti pacchÈnutappati.
______________________________________________________________
1. SahassiyÈ (?) upari SutasomajÈtake tathÈ dissati. 2. Bhaddo (SÊ)
3. Yo taÓhaÑ (SÊ, SyÈ) 4. KhalumÈni (SyÈ)
5. IccÈha rÈjÈ (SÊ,SyÈ, I) 6. CÈsiÑ (SÊ, SyÈ, I)
7. CÈsiÑ (SÊ, I) 8. AdadiÑ (SÊ)
9. JiÓÓake gatayobbane (SÊ, SyÈ, I)
248 JÈtakapÈÄi
57. Œcariya’manusatthÈraÑ, sabbakÈmarasÈharaÑ.

PitaraÑ atimaÒÒissaÑ, iti pacchÈnutappati.
58. SamaÓe brÈhmaÓe cÈpi, sÊlavante bahussute.

Na pubbe payirupÈsissaÑ, iti pacchÈnutappati.
59. SÈdhu hoti tapo ciÓÓo, santo ca payirupÈsito.

Na ca pubbe tapo ciÓÓo, iti pacchÈnutappati.
60. Yo ca etÈni ÔhÈnÈni, yoniso paÔipajjati.

KaraÑ purisakiccÈni, sa pacchÈ nÈnutappatÊti.
JanasandhajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
469. MahÈkaÓhajÈtaka (6)

61. KaÓho kaÓho ca ghoro ca, sukkadÈÔho pabhÈsavÈ1.
Baddho paÒcahi rajj|hi, kiÑ ravi2 sunakho tava.
62. NÈyaÑ migÈnamatthÈya, UsÊnaka3 bhavissati.

ManussÈnaÑ anayo hutvÈ, tadÈ kaÓho pamokkhati.
63. PattahatthÈ samaÓakÈ, muÓÉÈ sa~ghÈÔipÈrutÈ.

Na~galehi kasissanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
64. Tapassiniyo4 pabbajitÈ, muÓÉÈ sa~ghÈÔipÈrutÈ.

YadÈ loke gamissanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
65. DÊghottaroÔÔhÈ jaÔilÈ, pa~kadantÈ rajassirÈ.

IÓaÑ codÈya5 gacchanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
66. Adhicca Vede6 SÈvittiÑ, YaÒÒatantaÒca7 brÈhmaÓÈ.

BhatikÈya yajissanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
67. MÈtaraÑ pitaraÑ cÈpi, jiÓÓakaÑ gatayobbanaÑ.

Pah| santo8 na bharanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
______________________________________________________________
1. PatÈpavÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. DhÊra (SÊ, I), vÊra (SyÈ)
3. UsÊnara (SÊ, I), usinnara (SyÈ) 4. TapanÊyÈ (Ka) dutiyantapadÈni hetÈni.
5. VodÈya (SÊ, I), codaya (SyÈ) 6. VedaÑ (Ka)
7. TantraÒca (SÊ, SyÈ, I) 8. SantÈ (SÊ)
68. MÈtaraÑ pitaraÑ cÈpi, jiÓÓakaÑ gatayobbanaÑ.

BÈlÈ tumheti vakkhanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
69. ŒcariyabhariyaÑ sakhiÑ1, mÈtulÈniÑ pitucchakiÑ2.

YadÈ loke gamissanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
70. AsicammaÑ gahetvÈna, khaggaÑ paggayha brÈhmaÓÈ.

PanthaghÈtaÑ karissanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
71. SukkacchavÊ vedhaverÈ, th|labÈh| apÈtubhÈ.

MittabhedaÑ karissanti, tadÈ kaÓho pamokkhati.
72. MÈyÈvino nekatikÈ, asappurisacintakÈ.

YadÈ loke bhavissanti, tadÈ kaÓho pamokkhatÊti.
MahÈkaÓhajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
470. KosiyajÈtaka (7)

73. Neva kiÓÈmi napi vikkiÓÈmi,
Na cÈpi me sannicayo ca atthi3.
Sukicchar|paÑ vatidaÑ parittaÑ,
Patthodano nÈla’mayaÑ duvinnaÑ.
74. AppamhÈ appakaÑ dajjÈ, anumajjhato majjhakaÑ.

BahumhÈ bahukaÑ dajjÈ, adÈnaÑ nupapajjati4.
75. TaÑ taÑ vadÈmi Kosiya, dehi dÈnÈni bhuÒja ca.

AriyamaggaÑ samÈr|ha5, nekÈsÊ labhate sukhaÑ.
76. MoghaÒcassa hutaÑ hoti, moghaÒcÈpi samÊhitaÑ.

AtithismiÑ yo nisinnasmiÑ, eko bhuÒjati bhojanaÑ.

AriyamaggaÑ samÈr|ha, nekÈsÊ labhate sukhaÑ.
______________________________________________________________
1. ŒcariyabhariyaÑ sakhÈbhariyaÑ (SÊ, I) 2. PitucchayaÑ (SÊ), pitucchasaÑ (I)
3. Idhatthi (SyÈ) 4. Na upapajjati (SÊ, I), n|papajjati (SyÈ)
5. AriyaÑ maggaÑ samÈruha (SÊ, I)
250 JÈtakapÈÄi
78. SaccaÒcassa hutaÑ hoti, saccaÒcÈpi samÊhitaÑ.

AtithismiÑ yo nisinnasmiÑ, neko bhuÒjati bhojanaÑ.

80. SaraÒca juhati poso, BahukÈya GayÈya ca.

DoÓe TimbarutitthasmiÑ, sÊghasote mahÈvahe.
81. Atra cassa hutaÑ hoti, atra cassa samÊhitaÑ.

AtithismiÑ yo nisinnasmiÑ, neko bhuÒjati bhojanaÑ.

83. BaÄisaÑ hi so nigilati1, dÊghasuttaÑ sabandhanaÑ.

AtithismiÑ yo nisinnasmiÑ, eko bhuÒjati bhojanaÑ.

85. UÄÈravaÓÓÈ vata brÈhmaÓÈ ime,

AyaÒca vo sunakho kissa hetu.
UccÈvacaÑ vaÓÓanibhaÑ vikubbati,
AkkhÈtha no brÈhmaÓÈ ke nu tumhe.
86. Cando ca suriyo ca2 ubho idhÈgatÈ,

AyaÑ pana MÈtali devasÈrathi.
Sakkohamasmi TidasÈnamindo,
Eso ca kho PaÒcasikhoti vuccati.
87. PÈÓissarÈ mudi~gÈ ca3, murajÈlambarÈni ca.

SuttamenaÑ pabodhenti, paÔibuddho ca nandati.
88. Ye keci’me maccharino kadariyÈ,

ParibhÈsakÈ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ.
KÈyassa bhedÈ nirayaÑ vajanti.
______________________________________________________________
1. Niggilati (SÊ, I) 2. S|riyo ca (Ka) 3. Muti~gÈ ca (SÊ, SyÈ, I)
89. Ye keci’me suggatimÈsamÈnÈ1,

Dhamme ÔhitÈ saÑyame saÑvibhÈge.
KÈyassa bhedÈ sugatiÑ vajanti.
90. TvaÑ nosi ÒÈti purimÈsu jÈtisu,

So maccharÊ rosako2 pÈpadhammo.
Taveva atthÈya idhÈgatamhÈ,
MÈ pÈpadhammo nirayaÑ gamittha3.
91. AddhÈ hi maÑ vo hitakÈmÈ, yaÑ maÑ samanusÈsatha.

SohaÑ tathÈ karissÈmi, sabbaÑ vuttaÑ hitesibhi.
92. EsÈha’majjeva upÈramÈmi,

Na cÈpihaÑ4 kiÒci kareyya pÈpaÑ.
Na cÈpi me kiÒci adeyyamatthi,
Na cÈpi’datvÈ udakaÑ pivÈmi5.
93. EvaÒca me dadato sabbakÈlaÑ6,

BhogÈ ime vÈsava khÊyissanti.
Tato ahaÑ pabbajissÈmi Sakka,
HitvÈna kÈmÈni yathodhikÈnÊti.
KosiyajÈtakaÑ sattamaÑ.
471. MeÓÉakapaÒhajÈtaka (8)

94. YesaÑ na kadÈci bh|tapubbaÑ,
SakhyaÑ7 sattapadampi’masmi loke.
JÈtÈ amittÈ duve sahÈyÈ,
PaÔisandhÈya caranti kissa hetu.
______________________________________________________________
1. SuggatimÈsasÈnÈ (SÊ, I), suggatÈsisamÈnÈ (Ka) 2. Kosiyo (SyÈ, Ka)
3. Appattha (Ka-SÊ, SyÈ, I) 4. Na cÈpahaÑ (SÊ, I)
5. UdakampahaÑ pibe (SÊ) 6. KÈle (Ka) 7. SakkhiÑ (SÊ, I), sakhi (SyÈ)
252 JÈtakapÈÄi
95. Yadi me ajja pÈtarÈsakÈle,

PaÒhaÑ na sakkuÓeyyÈtha vattumetaÑ.
RaÔÔhÈ pabbÈjayissÈmi vo sabbe,
Na hi ma’ttho duppaÒÒajÈtikehi.
96. MahÈjanasamÈgamamhi ghore,

JanakolÈhalasa~gamamhi jÈte.
VikkhittamanÈ anekacittÈ,
PaÒhaÑ na sakkuÓoma vattumetaÑ.
97. EkaggacittÈva ekamekÈ,

Rahasi gatÈ atthaÑ nicintayitvÈ1.
Paviveke sammasitvÈna dhÊrÈ,
Atha vakkhanti janinda etamatthaÑ.
98. Uggaputta-rÈjaputtiyÈnaÑ,
Urabbhassa maÑsaÑ piyaÑ manÈpaÑ.
Na sunakhassa te adenti maÑsaÑ,
Atha MeÓÉassa suÓena sakhyamassa.
99. CammaÑ vihananti eÄakassa,

AssapiÔÔhattharassukhassa2 hetu.
Na ca te sunakhassa attharanti,
100. Œvellitasi~giko hi MeÓÉo,

Na ca sunakhassa visÈÓakÈni atthi.
TiÓabhakkho maÑsabhojano ca,
101. TiÓamÈsi palÈsamÈsi MeÓÉo,

Na ca sunakho tiÓamÈsi no palÈsaÑ.
GaÓheyya suÓo sasaÑ biÄÈraÑ,
______________________________________________________________
1. AtthÈni cintayitvÈ (SyÈ, Ka) 2. AssapiÔÔhattharaÓasukhassa (SÊ)
102. AÔÔhaÉÉhapado catuppadassa,

MeÓÉo aÔÔhanakho adissamÈno.
ChÈdiyamÈharatÊ ayaÑ imassa,
MaÑsaÑ ÈharatÊ ayaÑ amussa.
103. PÈsÈdavaragato videhaseÔÔho,

VitihÈraÑ aÒÒamaÒÒabhojanÈnaÑ.
Addakkhi1 kira sakkhikaÑ janindo,
Bubhukkassa puÓÓaÑmukhassa2 cetaÑ.
104. LÈbhÈ vata me anappar|pÈ,

Yassa me’disÈ paÓÉitÈ kulamhi.
PaÒhassa gambhÊragataÑ nipuÓamatthaÑ,
PaÔivijjhanti subhÈsitena dhÊrÈ.
105. AssatarirathaÒca ekamekaÑ,

PhÊtaÑ gÈmavaraÒca ekamekaÑ.
SabbesaÑ vo dammi paÓÉitÈnaÑ,
ParamappatÊtamano subhÈsitenÈti.
MeÓÉakapaÒhajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
472. MahÈpadumajÈtaka (9)

106. NÈ’daÔÔhÈ3 parato dosaÑ, aÓuÑth|lÈni sabbaso.
Issaro paÓaye daÓÉaÑ, sÈmaÑ appaÔivekkhiya.
107. Yo ca appaÔivekkhitvÈ, daÓÉaÑ kubbati khattiyo.

SakaÓÔakaÑ so gilati, jaccandhova samakkhikaÑ.
108. AdaÓÉiyaÑ daÓÉayati4, daÓÉiyaÒca adaÓÉiyaÑ5.

Andhova visamaÑ maggaÑ, na jÈnÈti samÈsamaÑ.
109. Yo ca etÈni ÔhÈnÈni, aÓuÑth|lÈni sabbaso.

SudiÔÔhamanusÈseyya, sa ve voharitu6 marahati.
______________________________________________________________
1. Addasa (SyÈ, Ka) 2. Bhobhukkhassa ca puÓÓamukhassa (SÊ)
3. NÈdiÔÔhÈ (Ka-SÊ, SyÈ, Ka) 4. DaÓÉiyati (SyÈ, I)
5. AdaÓÉiya (Nisya), na daÓÉaye (?) 6. VohÈtu (I)
254 JÈtakapÈÄi
110. NekantamudunÈ sakkÈ, ekantatikhiÓena vÈ.

AttaÑ mahante1 ÔhapetuÑ2, tasmÈ ubhayamÈcare.
111. Paribh|to mudu hoti, atitikkho ca veravÈ.

EtaÒca ubhayaÑ Òa tvÈ, anumajjhaÑ samÈcare.
112. Bahumpi ratto bhÈseyya, duÔÔhopi bahu bhÈsati.

Na itthikÈraÓÈ rÈja, puttaÑ ghÈtetumarahasi.
113. Sabbova3 loko ekato4, itthÊ ca ayamekikÈ.

TenÈhaÑ paÔipajjissaÑ, gacchatha pakkhipatheva5 taÑ.
114. AnekatÈle narake, gambhÊre ca suduttare6.

PÈtito giriduggasmiÑ, kena tvaÑ tattha nÈ’mari.
115. NÈgo jÈtaphaÓo tattha, thÈmavÈ girisÈnujo.

Paccaggahi maÑ bhogehi, tenÈhaÑ tattha nÈ’mariÑ.
116. Ehi taÑ paÔinessÈmi, rÈjaputta sakaÑ gharaÑ.

RajjaÑ kÈrehi7 bhaddante, kiÑ araÒÒe karissasi.
117. YathÈ gilitvÈ baÄisaÑ, uddhareyya salohitaÑ.

UddharitvÈ sukhÊ assa, evaÑ8 passÈmi attanaÑ9.
118. KiÑ nu tvaÑ baÄisaÑ br|si, kiÑ tvaÑ br|si salohitaÑ.

KiÑ nu tvaÑ ubbhataÑ br|si, taÑ me akkhÈhi pucchito.
119. KÈmÈ’haÑ baÄisaÑ br|mi, hatthi-assaÑ salohitaÑ.

CattÈ’haÑ ubbhataÑ br|mi, evaÑ jÈnÈhi khattiya.
120. CiÒcÈmÈÓavikÈ mÈtÈ, Devadatto ca me pitÈ.

Œnando paÓÉito nÈgo, SÈriputto ca devatÈ.
RÈjaputto ahaÑ ÈsiÑ10, evaÑ dhÈretha jÈtakanti.
MahÈpadumajÈtakaÑ navamaÑ.
______________________________________________________________
1. Mahatte (SyÈ, Ka) 2. ®hÈpetuÑ (SÊ, SyÈ, I) 3. Sabbo ca (Ka-SÊ, I)
4. Ekanto (SÊ, I) 5. Pakkhipetha (SyÈ-®Ôha) 6. GambhÊre suduruttare (I, Ka)
7. KÈresi (SÊ) 8. SukhaÑ (I, Ka)
9. Attani (I, Ka), attanÈ (SyÈ), evaÑ ahampi puna sotthibhÈvappattaÑ gilitabaÄisaÑ
purisamiva attÈnaÑ passÈmÊti (®Ôha-SaÑvaÓÓanÈ)
10. AhaÑ tadÈ rÈjaputto (SÊ, SyÈ, I)
473. MittÈmittajÈtaka (10)

121. KÈni kammÈni kubbÈnaÑ, kathaÑ viÒÒ| parakkame.
AmittaÑ jÈneyya medhÈvÊ, disvÈ sutvÈ ca paÓÉito.
122. Na naÑ umhayate disvÈ, na ca naÑ paÔinandati.

Cakkh|ni cassa1 na dadÈti, paÔilomaÒca vattati.
123. Amitte tassa bhajati, mitte tassa na sevati.

VaÓÓakÈme nivÈreti, akkosante pasaÑsati.
124. GuyhaÒca tassa na’kkhÈti, tassa guyhaÑ na g|hati.

KammaÑ tassa na vaÓÓeti, paÒÒa’ssa nappasaÑsati.
125. Abhave nandati tassa, bhave tassa na nandati.

AccheraÑ2 bhojanaÑ laddhÈ, tassa nu’ppajjate sati.
Tato naÑ nÈnukampati, aho sopi3 labheyyito.
126. Iccete soÄasÈkÈrÈ, amittasmiÑ patiÔÔhitÈ.

Yehi amittaÑ jÈneyya, disvÈ sutvÈ ca paÓÉito.
127. KÈni kammÈni kubbÈnaÑ, kathaÑ viÒÒ| parakkame.

MittaÑ jÈneyya medhÈvÊ, disvÈ sutvÈ ca paÓÉito.
128. PavutthaÑ tassa sarati, ÈgataÑ abhinandati.

Tato kelÈyito hoti, vÈcÈya paÔinandati.
129. Mitte tasseva bhajati, amitte tassa na sevati.

Akkosante nivÈreti, vaÓÓakÈme pasaÑsati.
130. GuyhaÒca tassa akkhÈti, tassa guyhaÒca g|hati.

KammaÒca tassa vaÓÓeti, paÒÒaÑ tassa4 pasaÑsati.
131. Bhave ca nandati tassa5, abhave tassa na nandati.

AccheraÑ6 bhojanaÑ laddhÈ, tassa uppajjate sati.
Tato naÑ anukampati, aho sopi7 labheyyito.
______________________________________________________________
1. Cakkh|nissa (SyÈ, Ka) 2. AcchariyaÑ (SÊ, SyÈ, I)
3. AhÈsopi (Ka-SÊ, SyÈ, Ka) 4. PaÒÒamassa (SyÈ, Ka)
5. Bhave nandati tassa ca (Ka) 6. AcchariyaÑ (SÊ, SyÈ, I)
7. PahÈsopi (Ka-SÊ, SyÈ, Ka)
256 JÈtakapÈÄi
132. Iccete soÄasÈkÈrÈ, mittasmiÑ suppatiÔÔhitÈ.

Yehi mittaÒca jÈneyya1, disvÈ sutvÈ ca paÓÉitoti. (1779)
MittÈmittajÈtakaÑ dasamaÑ.
DvÈdasakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
TassuddÈnaÑ
Lahucitta sasÈla kasanti puna,
Atha kÈma dasakhaluÔÔhÈnavaro.
Atha kaÓha sukosiya meÓÉavaro,
Padumo puna mittavarena dasÈti.
______________________________________________________________
1. MittaÑ sujÈneyya (I, Ka)
13. TerasakanipÈta
474. AmbajÈtaka (1)

1. AhÈsi1 me ambaphalÈni pubbe,
AÓ|ni th|lÈni ca brahmacÈri.
Teheva mantehi na dÈni tuyhaÑ,
DumapphalÈ pÈtubhavanti brahme.
2. NakkhattayogaÑ paÔimÈnayÈmi,
KhaÓaÑ muhuttaÒca mante na passaÑ2.
NakkhattayogaÒca khaÓaÒca laddhÈ,
AddhÈharissa’mbaphalaÑ3 pah|taÑ.
3. NakkhattayogaÑ na pure abhÈÓi,

KhaÓaÑ muhuttaÑ na pure asaÑsi.
SayaÑ harÊ4 ambaphalaÑ pah|taÑ,
VaÓÓena gandhena rasenupetaÑ.
4. MantÈbhijappena pure hi5 tuyhaÑ,

DumapphalÈ pÈtubhavanti brahme.
SvÈ’jja na pÈresi jappampi mantaÑ6,
AyaÑ so ko nÈma tava’jja dhammo.
5. CaÓÉÈlaputto mama sampadÈsi,

Dhammena mante pakatiÑ ca saÑsi.
MÈ cassu me pucchito nÈmagottaÑ,
Guyhittho atthaÑ7 vijaheyya manto8.
______________________________________________________________
1. ŒhÈsi (?) 2. KhaÓaÑ muhuttaÑ na maÑ tosayanti (SÊ, I)
3. AthÈharissambaphalaÑ (SÊ, I) 4. AthÈharÊ (SÊ, SyÈ, I)
5. Pura’ssa (SÊ, I), purepi (SyÈ) 6. Japampi mante (SÊ, I)
7. MÈ taÑ (SÊ, SyÈ, I) 8. Vijaheyyu mantÈ (SyÈ)
258 JÈtakapÈÄi
6. SohaÑ janindena janamhi puÔÔho,

MakkhÈbhibh|to alikaÑ abhÈÓiÑ.
“MantÈ ime brÈhmaÓassÈ”ti micchÈ,
PahÊnamanto kapaÓo rudÈmi.
7. EraÓÉÈ pucimandÈ vÈ, atha vÈ pÈlibhaddakÈ.

MadhuÑ madhutthiko vinde, so hi tassa dumuttamo.
8. KhattiyÈ brÈhmaÓÈ vessÈ, suddÈ caÓÉÈlapukkusÈ.

YamhÈ dhammaÑ vijÈneyya, so hi tassa naruttamo.
9. Imassa daÓÉaÒca vadhaÒca datvÈ,

Gale gahetvÈ khalayÈtha1 jammaÑ.
Yo uttamatthaÑ kasirena laddhaÑ,
MÈnÈtimÈnena vinÈsayittha.
10. YathÈ samaÑ maÒÒamÈno pateyya,

SobbhaÑ guhaÑ narakaÑ p|tipÈdaÑ.
Rajj|ti vÈ akkame kaÓhasappaÑ,
Andho yathÈ jotimadhiÔÔhaheyya.
Evampi maÑ tvaÑ khalitaÑ sapaÒÒa2,
PahÊnamantassa punappadÈhi3.
11. Dhammena mantaÑ4 tava sampadÈsiÑ,

Tuvampi dhammena5 pariggahesi.
Pakatimpi te attamano asaÑsiÑ,
Dhamme ÔhitaÑ taÑ6 na jaheyya manto.
12. Yo bÈla mantaÑ7 kasirena laddhaÑ,

YaÑ dullabhaÑ ajja manussaloke.
KiÒcÈpi laddhÈ jÊvituÑ appapaÒÒo8,
VinÈsayÊ alikaÑ bhÈsamÈno.
______________________________________________________________
1. BalayÈtha (SyÈ), galayÈtha (Ka) 2. SapaÒÒÈ (I)
3. Puna sampadÈhi (SyÈ), punappasÊda (SÊ, I) 4. Mante (SÊ, SyÈ, I)
5. Tvampi dhammeneva (Ka) 6. PatiÔÔhaÑ (Ka) 7. BalamantaÑ (Ka)
8. KicchÈ laddhaÑ jÊvikaÑ appapaÒÒo (SÊ, SyÈ), kicchÈpi laddhÈ jÊvikaÑ appaÒÒa (I)
13. TerasakanipÈta 259
13. BÈlassa m|Ähassa akataÒÒuno ca,

MusÈ bhaÓantassa asaÒÒatassa.
Mante mayaÑ tÈdisake na dema,
Kuto mantÈ gaccha na mayha ruccasÊti.
AmbajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
475. PhandanajÈtaka (2)

14. KuÔhÈrihattho1 puriso, vanamogayha tiÔÔhasi.
PuÔÔho me samma akkhÈhi, kiÑ dÈruÑ chetumicchasi.
15. Isso2 vanÈni carasi, samÈni visamÈni ca.

PuÔÔho me samma akkhÈhi, kiÑ dÈruÑ nemiyÈ daÄhaÑ.
16. Neva sÈlo na khadiro, nÈ’ssakaÓÓo kuto dhavo.

Rukkho ca3 phandano nÈma, taÑ dÈruÑ nemiyyÈ daÄhaÑ.
17. KÊdisÈni’ssa pattÈni, khandho vÈ pana kÊdiso.

PuÔÔho me samma akkhÈhi, yathÈ jÈnemu phandanaÑ.
18. Yassa sÈkhÈ palambanti, namanti na ca bhaÒjare.

So rukkho phandano nÈma, yassa m|le ahaÑ Ôhito.
19. ArÈnaÑ cakka-nÈbhÊnaÑ, ÊsÈ-nemi-rathassa ca.

Sabbassa te kammaniyo, ayaÑ hessati phandano.
20. Iti phandanarukkhopi, tÈvade ajjhabhÈsatha.

Mayhampi vacanaÑ atthi, BhÈradvÈja suÓohi me.
21. Issassa4 upakkhandhamhÈ5, ukkacca catura~gulaÑ.

Tena nemiÑ pasÈresi6, evaÑ daÄhataraÑ siyÈ.
22. Iti phandanarukkhopi, veraÑ appesi tÈvade.

JÈtÈnaÑ ca ajÈtÈnaÑ, issÈnaÑ dukkha’mÈvahi.
______________________________________________________________
1. KudhÈrihattho (Ka) 2. Iso (SÊ), Êso (SyÈ, I) 3. Rukkhova (SÊ, I)
4. Imassa (Ka-SÊ, Ka) 5. UpakhandhamhÈ (Ka-SÊ, I, Ka) 6. Pariharesi (SÊ, I)
260 JÈtakapÈÄi
23. IccevaÑ1 phandano issaÑ, isso ca pana phandanaÑ.

AÒÒamaÒÒaÑ vivÈdena, aÒÒamaÒÒa’maghÈtayuÑ.
24. Evameva manussÈnaÑ, vivÈdo yattha jÈyati.

May|ranaccaÑ naccanti, yathÈ te issa-phandanÈ.
25. TaÑ vo vadÈmi bhaddaÑ vo2, yÈvantettha samÈgatÈ.

Sammodatha mÈ vivadatha3, mÈ hotha issa-phandanÈ.
26. SÈmaggimeva4 sikkhetha, Buddhehe’taÑ pasaÑsitaÑ.

SÈmaggirato dhammaÔÔho, yogakkhemÈ na dhaÑsatÊti.
PhandanajÈtakaÑ dutiyaÑ.
476. JavanahaÑsajÈtaka (3)

27. Idheva haÑsa nipata, piyaÑ me tava dassanaÑ.
Issaro’si anuppatto, yamidhatthi pavedaya.
28. Savenena ekassa piyÈ bhavanti,

DisvÈ pane’kassa viyeti5 chando.
DisvÈ ca sutvÈ ca piyÈ bhavanti,
Kaccinnu me pÊyasi6 dassanena.
29. Savanena piyo mesi, bhiyyo cÈgamma dassanaÑ.

EvaÑ piyadassano me7, vasa haÑsa mamantike8.
30. VaseyyÈma tavÈ’gÈre, niccaÑ sakkatap|jitÈ.

Matto ca ekadÈ vajje9, “haÑsarÈjaÑ pacantu me”.
31. Dhiratthu taÑ majjapÈnaÑ, yaÑ me piyataraÑ tayÈ.

Na cÈpi majjaÑ pissÈmi10, yÈva me vacchasÊ ghare.
______________________________________________________________
1. Icceva (SÊ, I) 2. Bhaddante (Ka)
3. MÈvivadittha (SÊ, SyÈ, I) 4. SÈmagyameva (SyÈ, Ka)
5. Vineti (SyÈ), viheti (I), vigeti (Ka-®Ôha) 6. Piyyasi (SÊ, I)
7. EvaÑ piyadassano samÈno (SÊ, SyÈ, I) 8. Mama santike (SÊ, SyÈ, I)
9. VajjÈ (SÊ, I) 10. PivissÈmi (SyÈ), pÈyÈmi (SÊ, I)
32. SuvijÈnaÑ si~gÈlÈnaÑ, sakuÓÈnaÒca1 vassitaÑ.

ManussavassitaÑ rÈja, dubbijÈnataraÑ tato.
33. Api ce maÒÒatÊ poso, ÒÈti mitto sakhÈti vÈ.

Yo pubbe sumano hutvÈ, pacchÈ sampajjate diso.
34. YasmiÑ mano nivisati, avid|re sahÈpi so.

Santikepi hi so d|re, yasmiÑ nÈvisate2 mano.
35. Antopi so hoti pasannacitto,

PÈraÑ samuddassa pasannacitto.
Antopi so hoti paduÔÔhacitto,
PÈraÑ samuddassa paduÔÔhacitto.
36. SaÑvasantÈ vivasanti, ye disÈ te rathesabha.

ŒrÈ santo saÑvasanti, manasÈ raÔÔhavaÉÉhana.
37. AticiraÑ nivÈsena, piyo bhavati appiyo.

Œmanta kho taÑ gacchÈma3, purÈ te homa appiyÈ4.
38. EvaÑ ce yÈcamÈnÈnaÑ, aÒjaliÑ nÈvabujjhasi.

ParicÈrakÈnaÑ sataÑ5, vacanaÑ na karosi no.
EvaÑ taÑ abhiyÈcÈma, puna kayirÈsi pariyÈyaÑ.
39. EvaÑ ce no viharataÑ, antarÈyo na hessati.

TuyhaÑ cÈpi6 mahÈrÈja, mayhaÑ ca7 raÔÔhavaÉÉhana.
Appeva nÈma passemu8, ahorattÈnamaccayeti.
JavanahaÑsajÈtakaÑ tatiyaÑ.
477. C|ÄanÈradajÈtaka (4)

40. Na te kaÔÔhÈni bhinnÈni, na te udakamÈbhataÑ.
AggÊpi te na hÈpito9, kinnu mandova jhÈyasi.
______________________________________________________________
1. SakuntÈnaÒca (SÊ, SyÈ, I) 2. YasmÈ vivasate (Sa, SyÈ, I)
3. GacchÈmi (SyÈ) 4. Homi appiyo (SyÈ)
5. SantÈnaÑ (SÊ, SyÈ), sattÈnaÑ (I) 6. VÈpi (SyÈ, I, Ka)
7. VÈ (bah|su) 8. Passema (SÊ, SyÈ, I) 9. HÈsito (SÊ, SyÈ)
262 JÈtakapÈÄi
41. Na ussahe vane vatthuÑ, KassapÈ’mantayÈmi taÑ.

Dukkho vÈso araÒÒasmiÑ, raÔÔhaÑ icchÈmi gantave.
42. YathÈ ahaÑ ito gantvÈ, yasmiÑ janapade vasaÑ.

ŒcÈraÑ brahme1 sikkheyyaÑ, taÑ dhammaÑ anusÈsa maÑ.
43. Sace araÒÒaÑ hitvÈna, vanam|laphalÈni ca.

RaÔÔhe rocayase vÈsaÑ, taÑ dhammaÑ nisÈmehi me.
44. VisaÑ mÈ paÔisevittho2, papÈtaÑ parivajjaya.

Pa~ke ca mÈ visÊdittho3, yatto cÈsÊvise care.
45. Kinnu visaÑ papÈto vÈ, pa~ko vÈ brahmacÈrinaÑ.

KaÑ tvaÑ ÈsÊvisaÑ br|si, taÑ me akkhÈhi pucchito.
46. Œsavo tÈta lokasmiÑ, SurÈ nÈma pavuccati.

ManuÒÒo4 surabhÊ vaggu, sÈdu5 khuddaras|pamo6.
VisaÑ tadÈhu ariyÈ se, brahmacariyassa NÈrada.
47. Itthiyo tÈta lokasmiÑ, pamattaÑ pamathenti tÈ.

Haranti yuvino cittaÑ, t|laÑ bhaÔÔhaÑva mÈluto.
PapÈto eso akkhÈto, brahmacariyassa NÈrada.
48. LÈbho siloko sakkÈro, p|jÈ parakulesu ca.

Pa~ko eso ca7 akkhÈto, brahmacariyassa NÈrada.
49. SasatthÈ8 tÈta rÈjÈno, Èvasanti mahiÑ imaÑ.

Te tÈdise manussinde, mahante tÈta NÈrada.
50. IssarÈnaÑ adhipatÊnaÑ, na tesaÑ pÈdato care.

ŒsÊvisoti9 akkhÈto, brahmacariyassa NÈrada.
51. Bhattattho bhattakÈle ca10, yaÑ gehamupasa~kame.

Yadettha kusalaÑ jaÒÒÈ, tattha ghÈsesanaÑ care.
______________________________________________________________
1. BrahmaÑ (Ka) 2. PaÔisevittha (SyÈ, Ka)
3. Pa~ko ca mÈ visiyittho (Ka) 4. ManuÒÒÈ (SÊ, SyÈ, I)
5. Madhu (SÊ, SyÈ) 6. Ras|pamÈ (SÊ, SyÈ, I)
7. Esova (SÊ, SyÈ, I) 8. MahantÈ (SyÈ, Ka)
9. ŒsÊviso so (SÊ, I) 10. YaÑ (SÊ, I)
52. PavisitvÈ parakulaÑ, pÈnatthaÑ1 bhojanÈya vÈ.

MitaÑ khÈde mitaÑ bhuÒje, na ca r|pe manaÑ kare.
53. GoÔÔhaÑ majjaÑ kirÈÔaÒca2, sabhÈ nikiraÓÈni ca.

ŒrakÈ parivajjehi, yÈnÊ’va visamaÑ pathanti.
C|ÄanÈradajÈtakaÑ catutthaÑ.
478. D|tajÈtaka (5)

54. D|te te brahme3 pÈhesiÑ, Ga~gÈtÊrasmi jhÈyato.
TesaÑ puÔÔho na byÈkÈsi. dukkhaÑ guyhamataÑ4 nu te.
55. Sace te dukkhamuppajje, KÈsÊnaÑ raÔÔhavaÉÉhana.

MÈ kho naÑ tassa akkhÈhi, yo taÑ dukkhÈ na mocaye.
56. Yo tassa5 dukkhajÈtassa, eka~gamapi bhÈgaso6.

Vippamoceyya dhammena, kÈmaÑ tassa pavedaya7.
57. SuvijÈnaÑ si~gÈlÈnaÑ, sakuÓÈnaÒca vassitaÑ.


59. Yo attano dukkha’manÈnupuÔÔho,

Pavedaye jantu akÈlar|pe.
Œnandino tassa bhavanti’mittÈ8,
Hitesino tassa dukhÊ bhavanti.
60. KÈlaÒca ÒatvÈna tathÈvidhassa,

MedhÈvÊnaÑ ekamanaÑ viditvÈ.
Akkheyya tibbÈni9 parassa dhÊro,
SaÓhaÑ giraÑ atthavatiÑ pamuÒce.
______________________________________________________________
1. PÈnattho (SyÈ, I) 2. KirÈsaÒca (SÊ, SyÈ), kirÈsaÑ vÈ (I)
3. D|te brÈhmaÓa (Ka) 4. GuyhaÑ mataÑ (SÊ), tuyhaÑ mataÑ (SyÈ, Ka)
5. Yo ca tathÈ (I) 6. Ekantamapi bhÈsato (SÊ, I)
7. Pavedaye (SÊ) 8. Bhavanta’mittÈ (SÊ, I)
9. TippÈni (SÊ, SyÈ, I)
264 JÈtakapÈÄi
61. Sace ca jaÒÒÈ avisayha’mattano,

Na te hi mayhaÑ1 sukhÈgamÈya.
Ekova tibbÈni saheyya dhÊro,
SaccaÑ hirottappa’mapekkhamÈno.
62. AhaÑ raÔÔhe vicaranto, nigame rÈjadhÈniyo.

BhikkhamÈno mahÈrÈja, Ècariyassa dhanatthiko.
63. GahapatÊ rÈjapurise, mahÈsÈle ca brÈhmaÓe.

AlatthaÑ satta nikkhÈni, suvaÓÓassa janÈdhipa.
Te me naÔÔhÈ mahÈrÈja, tasmÈ socÈmahaÑ bhusaÑ.
64. PurisÈ te mahÈrÈja, manasÈ’nuvicintitÈ.

NÈlaÑ dukkhÈ pamocetuÑ, tasmÈ tesaÑ na byÈhariÑ.
65. TvaÒca kho me mahÈrÈja, manasÈ’nuvicintito.

AlaÑ dukkhÈ pamocetuÑ, tasmÈ tuyhaÑ pavedayiÑ.
66. TassÈ’dÈsi pasannatto, KÈsÊnaÑ raÔÔhavaÉÉhano.

JÈtar|pamaye nikkhe, suvaÓÓassa catuddasÈti.
D|tajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
479. KÈli~gabodhijÈtaka (6)

67. RÈjÈ KÈli~go cakkavatti, dhammena pathavimanusÈsaÑ2.
AgamÈ3 bodhisamÊpaÑ, nÈgena mahÈnubhÈvena.
68. KÈli~go BhÈradvÈjo ca, rÈjÈnaÑ KÈli~gaÑ samaÓakolaÒÒaÑ.

CakkaÑ vattayato pariggahetvÈ4, paÒjalÊ idamavoca.
69. Paccoroha mahÈrÈja, bh|mibhÈgo yathÈ samaÓuggato5.

Idha anadhivarÈ BuddhÈ, abhisambuddhÈ virocanti.
______________________________________________________________
1. NÈyaÑ nÊti mayha (SÊ, I) 2. ManusÈsi (SyÈ, Ka) 3. AgamÈsi (SyÈ, Ka)
4. PariÓetvÈ (I) 5. SamanugÊto (SÊ, SyÈ, I)
70. PadakkhiÓato ÈvaÔÔÈ, tiÓalatÈ asmiÑ bh|mibhÈgasmiÑ.

PathaviyÈ nÈbhiyaÑ1 maÓÉo, iti no sutaÑ mante mahÈrÈja2.
71. SÈgarapariyantÈya, mediniyÈ sabbabh|tadharaÓiyÈ.

PathaviyÈ ayaÑ maÓÉo, orohitvÈ namo karohi.
72. Ye te bhavanti nÈgÈ ca, abhijÈtÈ ca kuÒjarÈ.

EttÈvatÈ padesaÑ te, nÈgÈ neva mupayanti.
73. AbhijÈto nÈgo3 kÈmaÑ, pesehi kuÒjaraÑ dantiÑ.

EttÈvatÈ padeso4, sakkÈ5 nÈgena mupagantuÑ.
74. TaÑ sutvÈ rÈjÈ KÈli~go, veyyaÒjanikavaco nisÈmetvÈ.

Sampesesi nÈgaÑ ÒassÈma, mayaÑ yathimassidaÑ6 vacanaÑ.
75. Sampesito ca raÒÒÈ, nÈgo koÒcova abhinaditvÈna.

PaÔisakkitvÈ7 nisÊdi, garuÑva bhÈraÑ asahamÈno.
76. KÈli~gabhÈradvÈjo, nÈgaÑ khÊÓÈyukaÑ viditvÈna.

RÈjÈnaÑ KÈli~gaÑ, taramÈno ajjhabhÈsittha.
AÒÒaÑ sa~kama nÈgaÑ, nÈgo khÊÓÈyuko mahÈrÈja.
77. TaÑ sutvÈ KÈli~go, taramÈno sa~kamÊ nÈgaÑ.

Sa~kantevaraÒÒe, nÈgo tattheva pati8 bhumyÈ.
VeyyaÒjanikavaco, yathÈ tathÈ ahu nÈgo.
78. KÈli~go rÈjÈ KÈli~gaÑ, brÈhmaÓaÑ etadavoca.

Tvameva asi Sambuddho, SabbaÒÒ| SabbadassÈvÊ.
79. TaÑ anadhivÈsento KÈli~gaÑ9, brÈhmaÓo idamavoca.

VeyyaÒjanikÈ hi mayaÑ, BuddhÈ sabbaÒÒuno mahÈrÈja.
80. SabbaÒÒ| sabbavid| ca, BuddhÈ na lakkhaÓena jÈnanti.

ŒgamabalasÈ10 hi mayaÑ, BuddhÈ sabbaÑ pajÈnanti.
______________________________________________________________
1. PuthuviyÈ ayaÑ (SÊ), paÔhaviyÈ ayaÑ (SyÈ), puthaviyÈ’yaÑ (I)
2. SutaÑ mahÈrÈja (SÊ, SyÈ, I) 3. AbhijÈto te nÈgo (SÊ-I-®Ôha) 4. Padeso ca (SyÈ, Ka)
5. Na sakkÈ (SyÈ) 6. YathÈ idaÑ (SÊ, SyÈ, I) 7. PaÔi-osakkitvÈ (Ka)
8. Patito (Ka) 9. KÈli~go (SÊ, SyÈ, I) 10. ŒgamapurisÈ (I)
266 JÈtakapÈÄi
81. MahayitvÈ sambodhiÑ1, nÈnÈturiyehi vajjamÈnehi.

MÈlÈvilepanaÑ abhiharitvÈ2, 3 atha rÈjÈ manupÈyÈsi3.
82. SaÔÔhi vÈhasahassÈni, pupphÈnaÑ sannipÈtayi.

P|jesi rÈjÈ KÈli~go, bodhimaÓÉamanuttaranti4.
KÈli~gabodhijÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
480. * AkittijÈtaka (7)

83. AkittiÑ5 disvÈ sammantaÑ, Sakko bh|tapatÊ bravi.
KiÑ patthayaÑ mahÈbrahme, eko sammasi ghammani.
84. Dukkho punabbhavo Sakka, sarÊrassa ca bhedanaÑ.

SammohamaraÓaÑ dukkhaÑ, tasmÈ sammÈmi vÈsava.

VaraÑ Kassapa te dammi, yaÑ kiÒci manasicchasi.
86. VaraÒce me ado Sakka, sabbabh|tÈnamissara.

Yena putte ca dÈre ca, dhanadhaÒÒaÑ piyÈni ca.
LaddhÈ narÈ na6 tappanti, so lobho na mayÊ vase.


KhettaÑ vatthuÑ hiraÒÒaÒca, gavÈssaÑ dÈsaporisaÑ.
Yena jÈtena jÊyanti, so doso na mayÊ vase.

______________________________________________________________
1. MahÈyitvÈna sambodhiÑ (SÊ, I), pahaÑsitvÈna sambodhiÑ (SyÈ), mamÈyitvÈna taÑ
bodhiÑ (Ka)
2. MÈlÈgandhavilepanaÑ ÈharitvÈ (SÊ, I)
3-3. PÈkÈraparikkhepaÑ kÈresi. Atha rÈjÈ pÈyÈsi (SÊ, SyÈ, I)
4. Varuttameti (SÊ) 5. AkattiÑ (Ka)
6. LaddhÈ naÒÒÈni (Ka) * Khu 4. 385 piÔÔhe CariyÈpiÔakepi.

BÈlaÑ na passe na suÓe, na ca bÈlena saÑvase.
BÈlena’llÈpa1 sallÈpaÑ, na kare na ca rocaye.
91. KiÑ nu te akaraÑ bÈlo, vada Kassapa kÈraÓaÑ.

Kena Kassapa bÈlassa, dassanaÑ nÈbhika~khasi.
92. AnayaÑ nayati dummedho, adhurÈyaÑ niyuÒjati.

Dunnayo seyyaso hoti, sammÈ vutto pakuppati.
VinayaÑ so na jÈnÈti, sÈdhu tassa adassanaÑ.


DhÊraÑ passe suÓe dhÊraÑ, dhÊrena saha saÑvase.
DhÊrena’llÈpasallÈpaÑ, taÑ kare taÑ ca rocaye.
95. KiÑ nu te akaraÑ dhÊro, vada Kassapa kÈraÓaÑ.

Kena Kassapa dhÊrassa, dassanaÑ abhika~khasi.
96. NayaÑ nayati medhÈvÊ, adhurÈyaÑ na yuÒjati.

Sunayo seyyaso hoti, sammÈ vutto na kuppati.
VinayaÑ so pajÈnÈti, sÈdhu tena samÈgamo.


Tato ratyÈ vivasÈne2, s|riyuggamanaÑ3 pati.
DibbÈ bhakkhÈ pÈtubhaveyyuÑ, sÊlavanto ca yÈcakÈ.
99. Dadato me4 na khÊyetha, datvÈ nÈnutapeyyahaÑ.

DadaÑ cittaÑ pasÈdeyyaÑ, etaÑ Sakka varaÑ vare.
______________________________________________________________
1. BÈlenÈ’lÈpa (?) 2. Vivasane (SÊ, SyÈ, I)
3. SuriyassuggamanaÑ (SÊ, SyÈ, I) 4. Dadato ca me (I)
268 JÈtakapÈÄi

101. VaraÒce me ado sakka, sabbabh|tÈnamissara.

Na maÑ puna upeyyÈsi, etaÑ Sakka varaÑ vare.
102. Bah|hi vatacariyÈhi1, narÈ ca atha nÈriyo.

DassanaÑ abhika~khanti, kiÑ nu me dassane bhayaÑ.
103. TaÑ tÈdisaÑ devavaÓÓaÑ2, sabbakÈmasamiddhinaÑ.

DisvÈ tapo pamajjeyyaÑ3, etaÑ te dassane bhayanti.
AkittijÈtakaÑ sattamaÑ.
481. TakkÈriyajÈtaka (8)

104. Ahameva dubbhÈsitaÑ bhÈsi bÈlo,
Bhekova’raÒÒe ahimavhÈyamÈno4.
TakkÈriye sobbha’mimaÑ5 patÈmi,
Na kireva sÈdhu ativelabhÈÓÊ6.
105. Pappoti macco ativelabhÈÓÊ,

BandhaÑ vadhaÑ sokapariddavaÒca.
AttÈnameva garahÈsi ettha,
Œcera yaÑ taÑ nikhaÓanti sobbhe.
106. Kimeva’haÑ TuÓÉilamanupucchiÑ,

Kareyya saÑ7 bhÈtaraÑ KÈÄikÈ’yaÑ8.
NaggovahaÑ9 vatthayugaÒca jÊno,
Ayampi attho bahutÈdisova.
______________________________________________________________
1. VattacariyÈhi (SÊ, SyÈ, Ka) 2. DevavaÓÓiÑ (I)
3. DisvÈ tapo pamajjeyya (Ka), disvÈnahaÑ pamajjeyyaÑ (CariyÈpiÔakaÔÔhakathÈ, Ka)
4. MavhayÈno (SÊ, I) 5. Sobbhamhi ahaÑ (Ka)
6. SÈdh|tyativelabhÈÓÊ (Ka) 7. KareyyÈsaÑ (SyÈ), kareyya sa (Ka), bhareyya saÑ (?)
8. KÈÄikÈya (SyÈ, Ka) 9. Naggo ca’haÑ (?)
107. Yo yujjhamÈnÈna’mayujjhamÈno1,
MeÓÉantaraÑ accupatÊ kuli~go.
So piÑsito meÓÉasirehi tattha,
108. Caturo janÈ potthaka’maggahesuÑ,

EkaÒca posaÑ anurakkhamÈnÈ.
Sabbeva te bhinnasirÈ sayiÑsu,
109. AjÈ yathÈ veÄugumbasmiÑ baddhÈ2,

AvakkhipantÊ asi’majjhagacchi.
Teneva tassÈ galakÈ’vakantaÑ3,
110. Ime na devÈ na GandhabbaputtÈ,

MigÈ ime atthavasaÑ gatÈ me4.
EkaÒca naÑ sÈyamÈse pacantu,
EkaÑ punappÈtarÈse5 pacantu.
111. SataÑ sahassÈni dubhÈsitÈni,

Kalampi nÈgghanti subhÈsitassa.
DubbhÈsitaÑ sa~kamÈno kileso6,
TasmÈ tuÓhÊ kimpurisÈ7 na bÈlyÈ.
112. YÈ me’sÈ byÈhÈsi8 pamuÒcathe’taÑ,

GiriÒca naÑ9 himavantaÑ nayantu.
ImaÒca kho dentu mahÈnasÈya,
PÈtova naÑ pÈtarÈse pacantu.
______________________________________________________________
1. YujjhamÈnena ayujjhamÈno (Ka) 2. BandhaÑ (SyÈ, Ka)
3. GalayÈ vikantuÑ (Ka), galakaÑ vikantÈ (SyÈ) 4. AtthavasÈbhatÈ ime (SÊ, SyÈ, I)
5. EkaÒca naÑ pÈtarÈse (Ka-SÊ, I) 6. Kilissati (?)
7. Kimpuriso (SÊ, SyÈ) 8. ByÈkÈsi (SÊ, SyÈ, I)
9. GiriÑ varaÑ (Ka)
270 JÈtakapÈÄi
113. PajjunnanÈthÈ pasavo, pasunÈthÈ ayaÑ pajÈ.

TvaÑ nÈthosi1 mahÈrÈja, nÈthohaÑ bhariyÈya me2.
DvinnamaÒÒataraÑ ÒatvÈ, mutto gaccheyya pabbataÑ.
114. Na ve nindÈ suparivajjayetha3,

NÈnÈ janÈ sevitabbÈ janinda.
Yeneva eko labhate pasaÑsaÑ,
Teneva aÒÒo labhate ninditÈraÑ.
115. Sabbo loko paricitto aticitto4,

Sabbo loko cittavÈ samhi citte.
PaccekacittÈ puthu sabbasattÈ,
KassÊdha cittassa vasena vatte.
116. TuÓhÊ ah| kimpuriso sabhariyo5,

Yo dÈni byÈhÈsi bhayassa bhÊto.
So dÈni mutto sukhito arogo,
VÈcÈkireva’tthavatÊ narÈnanti.
TakkÈriyajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
482. * RurumigarÈjajÈtaka (9)

117. Tassa6 gÈmavaraÑ dammi, nÈriyo ca ala~katÈ.
Yo7 metaÑ migamakkhÈti8, migÈnaÑ migamuttamaÑ.
118. MayhaÑ gÈmavaraÑ dehi, nÈriyo ca ala~katÈ.

AhaÑ te migamakkhissaÑ, migÈnaÑ migamuttamaÑ.
119. EtasmiÑ vanasaÓÉasmiÑ, ambÈ sÈlÈ ca pupphitÈ.

IndagopakasaÒchannÈ, ettheso tiÔÔhate migo.
120. DhanuÑ advejjhaÑ9 katvÈna, usuÑ sannayhupÈgami10.

Migo ca disvÈ rÈjÈnaÑ, d|rato ajjhabhÈsatha.
______________________________________________________________
1. TvaÑ-NÈtho’smi (SÊ, SyÈ, I) 2. Amha-NÈthÈ mama bhariyÈ (Ka-SÊ, SyÈ)
3. SuparivajjayÈtha (SyÈ)
4. Paracittena aticitto (SÊ, SyÈ), paracittena acitto (SÊ-®Ôha)
5. AbhÈÓÊ (Ka) * Khu 4. 403 piÔÔhepi.
6. Kassa (SÊ, I) 7. Ko (SÊ, SyÈ, I)
8. MakkhÈsi (SyÈ, Ka) 9. AdejjhaÑ (SÊ, I), sarajjuÑ (Ka)
10. SandhÈyupÈgami (SÊ, I)
121. Œgamehi mahÈrÈja, mÈ maÑ vijjhi rathesabha.

Ko nu te idamakkhÈsi, ettheso tiÔÔhate migo.
122. Esa pÈpacaro poso, samma tiÔÔhati ÈrakÈ.

So’yaÑ1 me idamakkhÈsi, ettheso tiÔÔhate migo.
123. SaccaÑ kireva mÈhaÑsu, narÈ ekacciyÈ idha.

KaÔÔhaÑ niplavitaÑ seyyo, na tveve’kacciyo naro.
124. Kinnu ruru garahasi migÈnaÑ,

KiÑ pakkhÊnaÑ kiÑ pana mÈnusÈnaÑ.
BhayaÑ hi maÑ vindati’nappar|paÑ,
SutvÈna taÑ mÈnusiÑ bhÈsamÈnaÑ.
125. YamuddhariÑ vÈhane vuyhamÈnaÑ,

Mahodake salile sÊghasote.
TatonidÈnaÑ bhayamÈgataÑ mama,
Dukkho have rÈja asabbhi sa~gamo.
126. SohaÑ catuppattamimaÑ viha~gamaÑ,

TanucchidaÑ hadaye ossajÈmi.
HanÈmi taÑ mittadubbhiÑ akiccakÈriÑ2,
Yo tÈdisaÑ kammakataÑ na jÈne.
127. DhÊra’ssa bÈlassa have janinda,

Santo vadhaÑ nappasaÑsanti jÈtu.
KÈma gharaÑ gacchatu pÈpadhammo,
YaÒcassa bhaÔÔhaÑ tadetassa dehi.
AhaÑ ca te kÈmakaro bhavÈmi.
128. AddhÈ rur| aÒÒataro sataÑ so3,

Yo dubbhato4 mÈnusassa na dubbhi.
KÈmaÑ gharaÑ gacchatu pÈpadhammo,
YaÒcassa bhaÔÔhaÑ tadetassa dammi.
AhaÑ ca te kÈmacÈraÑ dadÈmi.
______________________________________________________________
1. So hi (SÊ, SyÈ, I) 2. HanÈmi mittaddu’makiccakÈriÑ (SÊ, I)
3. SataÑ’se (SÊ) 4. Dubbhino (SyÈ), d|bhato (I)
272 JÈtakapÈÄi
129. SuvijÈnaÑ si~gÈlÈnaÑ, sakuÓÈnaÒca vassitaÑ.


131. SamÈgatÈ jÈnapadÈ, negamÈ ca samÈgatÈ.

MigÈ sassÈni khÈdanti, taÑ devo paÔisedhatu.
132. KÈmaÑ janapado mÈ’si, raÔÔhaÒcÈpi vinassatu.

NatvevÈhaÑ ruruÑ dubbhe, datvÈ abhayadakkhiÓaÑ.
133. MÈ me janapado Èsi1, raÔÔhaÒcÈpi vinassatu.

Na tvevÈhaÑ2 migarÈjassa, varaÑ datvÈ musÈ bhaÓeti.
RurumigarÈjajÈrakaÑ navamaÑ.
483. SarabhamigajÈtaka (10)

134. ŒsÊsetheva3 puriso, na nibbindeyya paÓÉito.
PassÈmi vohaÑ attÈnaÑ, yathÈ icchiÑ tathÈ ahu.
135. ŒsÊsetheva puriso, na nibbindeyya paÓÉito.

PassÈmi vohaÑ attÈnaÑ, udakÈ thalamubbhataÑ.

PassÈmi vohaÑ attÈnaÑ, yathÈ icchiÑ tathÈ ahu.

PassÈmi vohaÑ attÈnaÑ, udakÈ thalamubbhataÑ.
138. Dukkh|panÊtopi naro sapaÒÒo,

ŒsaÑ na chindeyya sukhÈgamÈya.
Bah| hi phassÈ ahitÈ hitÈ ca,
AvitakkitÈ maccamupabbajanti4.
______________________________________________________________
1. MÈ maÑ janapado ahu (SyÈ) 2. Na tveva (Ka-SÊ, Ka) 3. ŒsiÑ setheva (SÊ, SyÈ, I)
4. Maccumupabbajanti (Ka-SÊ, I), maccumupapajjanti (SyÈ, Ka) ettha “avitakkitÈpi phassÈ
maccaÑ janaÑ upagacchantÊ”ti attho.
139. Acintitampi bhavati, cintitampi vinassati.

Na hi cintÈmayÈ bhogÈ, itthiyÈ purisassa vÈ.
140. SarabhaÑ giriduggasmiÑ, yaÑ tvaÑ anusarÊ pure.

AlÊnacittassa tuvaÑ, vikkanta’manujÊvasi1.
141. Yo taÑ viduggÈ narakÈ samuddhari,

SilÈya yoggaÑ Sarabho karitvÈ.
Dukkh|panÊtaÑ maccumukhÈ pamocayi,
AlÊnacittaÑ ta migaÑ2 vadesi.
142. KiÑ tvaÑ nu3 tattheva tadÈ ahosi,

UdÈhu te koci naÑ4 etadakkhÈ.
VivaÔÔacchaddo nu’si sabbadassÊ,
©ÈÓaÑ nu te brÈhmaÓa bhiÑsar|paÑ.
143. Na cevahaÑ tattha tadÈ ahosiÑ,

Na cÈpi me koci naÑ4 etadakkhÈ.
GÈthÈpadÈnaÒca subhÈsitÈnaÑ,
AtthaÑ tadÈ’nenti janinda dhÊrÈ.
144. ŒdÈya pattiÑ5 paraviriyaghÈtiÑ,

CÈpe saraÑ kiÑ vicikicchase tuvaÑ.
Nunno6 saro SarabhaÑ hantu khippaÑ,
AnnaÑ hi etaÑ varapaÒÒa raÒÒo.
145. AddhÈ pajÈnÈmi ahampi etaÑ,

AnnaÑ migo brÈhmaÓa khattiyassa.
Pubbe kataÒca7 apacÈyamÈno,
TasmÈ migaÑ SarabhaÑ no hanÈmi.
146. Neso migo mahÈrÈja, asure’so disampati.

EtaÑ hantvÈ manussinda, bhavassu amarÈdhipo.
______________________________________________________________
1. Tava, vikkantaÑ jÊvitaÑ labhi (Ka) 2. Tameva (SyÈ, Ka)
3. Tuvannu (SÊ, I) 4. TaÑ (Ka)
5. PattaÑ (SyÈ), paÔÔiÑ (Ka) 6. NuÓÓo (Ka-SÊ, SyÈ), tuÓÓo (Ka)
7. Pubbe ca kataÑ (Ka)
274 JÈtakapÈÄi
147. Sace ca rÈjÈ1 vicikicchase tuvaÑ,

HantuÑ migaÑ sarabhaÑ sahÈyakaÑ2.
SaputtadÈro naravÊraseÔÔha3,
GantÈ4 tuvaÑ vetaraÓiÑ yamassa.
148. KÈmaÑ ahaÑ jÈnapadÈ ca sabbe,

PuttÈ ca dÈrÈ ca sahÈyasa~ghÈ.
Gacchemu taÑ vetaraÓiÑ yamassa,
Na tveva haÒÒo mama pÈÓado yo5.
149. AyaÑ migo kicchagatassa mayhaÑ,

Ekassa kattÈ vivanasmi ghore.
TaÑ tÈdisaÑ pubbakiccaÑ saranto,
JÈnaÑ mahÈbrahme kathaÑ haneyyaÑ.
150. MittÈbhirÈdhÊ cirameva jÊva,

RajjaÑ imaÑ dhammaguÓe6 pasÈsa.
NÈrÊgaÓehi paricÈriyanto,
Modassu raÔÔhe tidiveva vÈsavo.
151. Akkodhano niccapasannacitto,

SabbÈtithÊ yÈcayogo bhavitvÈ7.
DatvÈ ca bhutvÈ ca yathÈnubhÈvaÑ,
Anindito saggamupehi ÔhÈnanti. (1930)
SarabhamigajÈtakaÑ dasamaÑ.
TerasakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
______________________________________________________________
1. RÈja (SÊ, SyÈ, I) 2. SahÈyakaÑ me (SÊ, I)
3. NaraviriyaseÔÔha (SÊ, I) 4. GantvÈ (SyÈ, Ka)
5. PÈÓada’ssa (SÊ, SyÈ, I) 6. RajjampimaÑ cassa gaÓe (Ka)
7. PÈhunake karitvÈ (SyÈ), yÈcayogo viditvÈ (Ka)
TassuddÈnaÑ
Vara-amba kuÔhÈri sahaÑsavaro,
Atha’raÒÒasmiÑ d|takapaÒcamako.
Atha bodhi akitti sutakkarinÈ,
Atha rurumigena’paro sarabhoti.
14. PakiÓÓakanipÈta
484. SÈlikedÈrajÈtaka (1)
1. SampannaÑ sÈlikedÈraÑ, suvÈ bhuÒjanti Kosiya.
PaÔivedemi te brahme, na ne1 vÈretumussahe.
2. Eko ca tattha sakuÓo, yo nesaÑ2 sabbasundaro.

BhutvÈ sÈliÑ yathÈkÈmaÑ, tuÓÉenÈ’dÈya gacchati.
3. OÉÉentu3 vÈlapÈsÈni, yathÈ bajjhetha so dijo.

JÊvaÒca naÑ gahetvÈna, Ènayehi4 mamantike.
4. Ete bhutvÈ pivitvÈ ca5, pakkamanti viha~gamÈ.

Eko baddhosmi pÈsena, kiÑ pÈpaÑ pakataÑ mayÈ.
5. UdaraÑ n|na aÒÒesaÑ, suva accodaraÑ tava.

BhutvÈ sÈliÑ yathÈkÈmaÑ, tuÓÉenÈ’dÈya gacchasi.
6. KoÔÔhaÑ nu tattha p|resi, suva veraÑ nu te mayÈ.

PuÔÔho me samma akkhÈhi, kuhiÑ sÈliÑ nidÈhasi6.
7. Na me veraÑ tayÈ saddhiÑ, koÔÔho mayhaÑ na vijjati.

IÓaÑ muÒcÈmi’ÓaÑ dammi, sampatto koÔasimbaliÑ.
Nidhimpi tattha nidahÈmi, evaÑ jÈnÈhi kosiya.
8. KÊdisaÑ te iÓadÈnaÑ, iÓamokkho ca kÊdiso.

NidhinidhÈna’makkhÈhi, atha pÈsÈ pamokkhasi.
9. AjÈtapakkhÈ taruÓÈ, puttakÈ mayha Kosiya.

Te maÑ bhatÈ bharissanti, tasmÈ tesaÑ iÓaÑ dade.
10. MÈtÈ pitÈ ca me vuddhÈ, jiÓÓakÈ gabhayobbanÈ.

TesaÑ tuÓÉena hÈt|na, muÒce pubbakataÑ7 iÓaÑ.
______________________________________________________________
1. Te (SÊ, SyÈ), naÑ (SÊ, SyÈ, I, ®Ôha), taÑ (Ka, ®Ôha) 2. TesaÑ (SÊ,®Ôha)
3. Ujjhantu (SyÈ, Ka); AÑ 1. 290 piÔÔhepi passitabbaÑ. 4. Œnayetha (SÊ, Ù)
5. BhutvÈ ca pitvÈ ca (I) 6. NidhÊyasi (I)
7. Pubbe kataÑ (SÊ)
14. PakiÓÓakanipÈta 277
11. AÒÒepi tattha sakuÓÈ, khÊÓapakkhÈ sudubbalÈ.

TesaÑ puÒÒatthiko dammi, taÑ nidhiÑ Èhu paÓÉitÈ.
12. ¢disaÑ1 me iÓadÈnaÑ, iÓamokkho ca Êdiso.

NidhinidhÈna’makkhÈmi2, evaÑ jÈnÈhi Kosiya.

Ekaccesu manussesu, ayaÑ dhammo na vijjati.
14. BhuÒja sÈliÑ yathÈkÈmaÑ, saha sabbehi ÒÈtibhi.

PunÈpi suva passemu, piyaÑ me tava dassanaÑ.
15. BhuttaÒca pÊtaÒca tava’ssamamhi3,

RatÊ ca4 no Kosiya te sakÈse.
NikkhittadaÓÉesu dadÈhi dÈnaÑ,
JiÓÓe ca mÈtÈpitaro bharassu.
16. LakkhÊ vata me udapÈdi ajja,

Yo addasÈsiÑ pavaraÑ5 dijÈnaÑ.
Suvassa sutvÈna subhÈsitÈni,
17. So Kosiyo attamano udaggo,

AnnaÒca pÈnaÒca’bhisa~kharitvÈ6.
Annena pÈnena pasannacitto,
Santappayi samaÓabrÈhmaÓe cÈti.
SÈlikedÈrajÈtakaÑ7 paÔhamaÑ.
485. CandakinnarÊtajÈtaka (2)

18. UpanÊyatidaÑ maÒÒe, Cande8 lohitamaddane.
Ajja jahÈmi jÊvitaÑ, pÈÓÈ8 me Cande nirujjhanti.
______________________________________________________________
1. EdisaÑ (SÊ, I) 2. NidhiÑ nidhÈnaÑ akkhÈtaÑ (SÊ, I)
3. Tavassabyamhi (Ka) 4. RattiÒca (SyÈ, Ka)
5. YohaÑ adassaÑ paramaÑ (SyÈ, Ka) 6. AnnaÒca pÈnaÑ abhisaÑharitvÈ (Ka)
7. KedÈrajÈtakaÑ (Ka)
8-8. Lohitamadena majjÈmi. VijahÈmi jÊvitaÑ pÈÓÈ (SÊ, I, ®Ôha)
278 JÈtakapÈÄi
19. OsÊdi1 me dukkhaÑ2 hadayaÑ, me Éayhate nitammÈmi.

Tava CandiyÈ socantiyÈ, na naÑ aÒÒehi sokehi.
20. TiÓamiva vanamiva milÈyÈmi3, nadÊ aparipuÓÓÈva4 sussÈmi.

21. Vassa’miva sare pÈde5, imÈni ass|ni vattare mayhaÑ.

22. PÈpo khosi6 rÈjaputta, yo me icchitaÑ7 patiÑ varÈkiyÈ.

Vijjhasi vanam|lasmiÑ, soyaÑ viddho chamÈ seti.
23. ImaÑ mayhaÑ hadayasokaÑ, paÔimuÒcatu rÈjaputta tava mÈtÈ.

Yo mayhaÑ hadayasoko, kimpurisaÑ avekkhamÈnÈya.
24. ImaÑ mayhaÑ hadayasokaÑ, paÔimuÒcatu rÈjaputta tava jÈyÈ.

Yo mayhaÑ hadayasoko, kimpurisaÑ avekkhamÈnÈya.
25. MÈ ca puttaÑ8 mÈ ca patiÑ, addakkhi rÈjaputta tava mÈtÈ.

Yo kimpurisaÑ avadhi, ad|sakaÑ mayha kÈmÈ hi9.
26. MÈ ca puttaÑ mÈ ca patiÑ, addakkhi rÈjaputta tava jÈyÈ.

Yo kimpurisaÑ avadhi, ad|sakaÑ mayha kÈmÈ hi.
27. MÈ tvaÑ Cande rodi, mÈ soci vanatimiramattakkhi.

Mama tvaÑ hehisi bhariyÈ, rÈjakule p|jitÈ nÈrÊbhi10.
28. Api n|na’haÑ marissaÑ, nÈhaÑ11 rÈjaputta tava hessaÑ.

Yo kimpurisaÑ avadhi, ad|sakaÑ mayha kÈmÈ hi.
24. Api bhÊruke api jÊvitukÈmike, kimpurisi gaccha himavantaÑ.

TÈlÊsatagarabhojanÈ, aÒÒe12 taÑ migÈ ramissanti.
______________________________________________________________
1. Osadhi (SÊ, SyÈ, I), osaÔÔhi (Ka), osati (AbhinavaÔÊkÈ), osÊdati (?)
2. DukkhaÑ me (SÊ, I) 3. MilayÈmi (SÊ), miyyÈmi (SÊ, I, ®Ôha)
4. AparipuÓÓiyÈva (SÊ, I)
5. VassaÑva sare pÈde (SÊ), vassaÑva sare pabbatapÈde (I)
6. PÈposi kho (SÊ), pÈpo kho (SyÈ, I) 7. Icchita (SÊ, SyÈ, I)
8. Putte (SÊ, I) 9. MayhaÑ kÈmÈ (Ka)
10. NÈrÊ (SÊ, I) 11. Na ca panÈhaÑ (SÊ, I)
12. TÈlissatagarabhojane, araÒÒe (SÊ, I)
30. Te pabbatÈ tÈ ca kandarÈ,

1 TÈ ca giriguhÈyo tatheva tiÔÔhanti1.
Tattheva2 taÑ apassantÊ,
Kimpurisa kathaÑ ahaÑ kassaÑ.
31. Te paÓÓasanthatÈ ramaÓÊyÈ, vÈÄamigehi anuciÓÓÈ.

Tattheva taÑ apassantÊ, kimpurisa kathaÑ ahaÑ kassaÑ3.
32. Te pupphasanthatÈ ramaÓÊyÈ, vÈÄamigehi anuciÓÓÈ.

Tattheva taÑ apassantÊ, kimpurisa kathaÑ ahaÑ kassaÑ.
33. AcchÈ savanti girivana4 nadiyo, kusumÈbhikiÓÓasotÈyo.

34. NÊlÈni Himavato pabbatassa, k|ÔÈni dassanÊyÈni5.

35. PÊtÈni Himavato pabbatassa, k|ÔÈni dassanÊyÈni.

36. TambÈni Himavato pabbatassa, k|ÔÈni dassanÊyÈni.

37. Tu~gÈni Himavato pabbatassa, k|ÔÈni dassanÊyÈni.

38. SetÈni Himavato pabbatassa, k|ÔÈni dassanÊyÈni.

39. CitrÈni Himavato pabbatassa, k|ÔÈni dassanÊyÈni.

40. YakkhagaÓasevite GandhamÈdane, osadhebhi saÒchanne.

41. Kimpurisasevite GandhamÈdane, osadhebhi saÒchanne.

______________________________________________________________
1-1. TÈ ca giriguhÈyo (SÊ, SyÈ, I) 2. Tattha (SÊ, SyÈ, I) 3. KÈsaÑ (SÊ, SyÈ, I)
4. Girivara (SÊ, I) 5. DassaneyyÈni (SÊ, I)
280 JÈtakapÈÄi
42. Vande te ayirabrahme1,

Yo me icchitaÑ patiÑ varÈkiyÈ.
Amatena abhisiÒci,
SamÈgatÈsmi piyatamena.
43. VicarÈma dÈni girivana2 nadiyo, kusumÈbhikiÓÓasotÈyo.

NÈnÈdumavasanÈyo3, piyaÑvadÈ aÒÒamaÒÒassÈti.
CandakinnarÊjÈtakaÑ4 dutiyaÑ.
486. MahÈ-ukkusajÈtaka (3)

44. UkkÈ cilÈcÈ5 bandhanti dÊpe6,
PajÈ mamaÑ khÈdituÑ patthayanti.
MittaÑ sahÈyaÒca vadehi senaka,
Œcikkha ÒÈtibyasanaÑ dijÈnaÑ.
45. Dijo dijÈnaÑ pavarosi pakkhima7,

UkkusarÈja saraÓaÑ taÑ upema8.
PajÈ mamaÑ khÈdituÑ patthayanti,
LuddÈ cilÈcÈ5 bhava me sukhÈya.
46. MittaÑ sahÈyaÒca karonti paÓÉitÈ,

KÈle akÈle sukhamesamÈnÈ9.
Karomi te senaka etamatthaÑ,
Ariyo hi ariyassa karoti kiccaÑ.
47. YaÑ hoti kiccaÑ anukampakena,

Ariyassa ariyena kataÑ tayÊdaÑ10.
AttÈnurakkhÊ bhava mÈ adayhi11,
LacchÈma putte tayi jÊvamÈne.
______________________________________________________________
1. Ayyire brahme (Ka) 2. Girivara (SÊ, I) 3. SevanÈyo (I)
4. CandakinnarajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I) 5. MilÈcÈ (SÊ, SyÈ, I)
6. Bandhanti luddÈ, dÊpe (Ka) 7. Pakkhi (SÊ, I), pakkhi ca (SyÈ)
8. Upemi (SÊ, SyÈ, I) 9. MÈsayÈnÈ (I)
10. Tava yidaÑ (SÊ, I) 11. AÉayha (SÊ, I)
48. Taveva rakkhÈvaraÓaÑ karonto,

SarÊrabhedÈpi na santasÈmi.
Karonti heke2 sakhÊnaÑ sakhÈro,
PÈÓaÑ cajantÈ3 sata’mesa4 dhammo.
49. SudukkaraÑ kammamakÈsi5, aÓÉajÈ’yaÑ viha~gamo.

AtthÈya kuraro putte, aÉÉharatte anÈgate.
50. CutÈpi heke6 khalitÈ sakammunÈ,

MittÈnukampÈya patiÔÔhahanti.
PuttÈ mama’ÔÔÈ gati’mÈgatosmi,
AtthaÑ caretho7 mama vÈricara8.
51. Dhanena dhaÒÒena ca attanÈ ca,

MittaÑ sahÈyaÑ ca karonti paÓÉitÈ.
Karomi te senaka etamatthaÑ,
Ariyo hi ariyassa karoti kiccaÑ.
52. Appossukko tÈta tuvaÑ nisÊda,

Putto pitu carati atthacariyaÑ.
AhaÑ carissÈmi taveta’matthaÑ,
Senassa putte paritÈyamÈno.
53. AddhÈ hi tÈta sata’mesa dhammo,

Putto pitu yaÑ care9 atthacariyaÑ.
Appeva maÑ disvÈna pavaÉÉhakÈyaÑ.
Senassa puttÈ na viheÔhayeyyuÑ.
54. Pas| manussÈ migavÊraseÔÔha10,

BhayaÔÔitÈ11 seÔÔhamupabbajanti.
PuttÈ mama’ÔÔÈ gati’mÈgatosmi,
TvaÑ nosi rÈjÈ bhava me sukhÈya.
______________________________________________________________
1. Tameva (SyÈ, Ka) 2. Hete (Ka- SÊ, SyÈ, I) 3. Cajanti (SÊ, I)
4. SatÈnesa (I) 5. MakÈ (SÊ, I) 6. Eke (SÊ, I)
7. Caretha (SÊ, SyÈ, I) 8. VÈrichanna (SÊ, I)
9. PitunaÑ care (Ka), pitu yaÒcaretha (SÊ, I) 10. MigaviriyaseÔÔha (SÊ, I)
11. BhayadditÈ (SÊ, I)
282 JÈtakapÈÄi
55. Karomi te senaka etamatthaÑ,

ŒyÈmi te taÑ disataÑ vadhÈya.
KathaÑ hi viÒÒ| pahu sampajÈno,
Na vÈyame attajanassa guttiyÈ.
56. MittaÒca kayirÈtha suhadayaÒca1,

AyiraÒca kayirÈtha sukhÈgamÈya.
Nivatthakocova2 sare’bhihantvÈ,
ModÈma puttehi sama~gibh|tÈ.
57. Sakamittassa kammena, sahÈyassÈ’palÈyino.

K|janta’mupak|janti, lomasÈ hadaya~gamaÑ.
58. MittaÑ sahÈyaÑ adhigamma paÓÉito,

So bhuÒjatÊ putta pasuÑ dhanaÑ vÈ.
AhaÒca puttÈ ca pahÊ ca mayhaÑ.
MittÈnukampÈya sama~gibh|tÈ.
59. RÈjavatÈ s|ravatÈ ca attho,

Sampannasakhissa bhavanti hete.
So mittavÈ yasavÈ uggatatto,
AsmiÑ’dhaloke3 modati kÈmakÈmÊ.
60. KaraÓÊyÈni mittÈni, daliddenÈpi senaka.

Passa mittÈnukampÈya, samaggamhÈ saÒÈtake4.
61. S|rena balavantena, yo mitte5 kurute dijo.

EvaÑ so sukhito hoti, yathÈhaÑ tvaÑ ca senakÈti.
MahÈ-ukkusajÈtakaÑ tatiyaÑ.
______________________________________________________________
1. SuhaddayaÒca (SÊ), sakhÈgharaÒca (I) 2. Kojova (SÊ, I)
3. AsmiÒca loke (SÊ, SyÈ, I) 4. SaÒÈtakÈ (?) 5. Mette (SÊ,), mittaÑ (SyÈ)
487. UddÈlakajÈtaka (4)

62. KharÈjinÈ jaÔilÈ pa~kadantÈ,
Dummakkhar|pÈ1 ye mantaÑ jappanti2.
Kaccinnu te mÈnusake payoge,
IdaÑ vid| parimuttÈ apÈyÈ.
63. PÈpÈni kammÈni karetha3 rÈja,

Bahussuto ce na careyya dhammaÑ.
Sahassavedopi na taÑ paÔicca,
DukkhÈ pamucce4 caraÓaÑ apatvÈ.
64. Sahassavedopi na taÑ paÔicca,

DukkhÈ pamucce caraÓaÑ apatvÈ.
MaÒÒÈmi VedÈ aphalÈ bhavanti,
SasaÑyamaÑ caraÓaÒÒeva saccaÑ.
65. Na heva vedÈ aphalÈ bhavanti,

SasaÑyamaÑ caraÓaÒÒeva saccaÑ.
KittiÑ hi5 pappoti adhicca vede,
SantiÑ puÓÈti6 caraÓena danto.
66. BhaccÈ mÈtÈ pitÈ bandh|,

Yena jÈto sayeva so.
UddÈlako ahaÑ bhoto7,
SottiyÈkulavaÑsako8.
67. KathaÑ bho brÈhmaÓo hoti, kathaÑ bhavati kevalÊ.

KathaÒca parinibbÈnaÑ, dhammaÔÔho kinti vuccati.
______________________________________________________________
1. Dummudhar|pÈ (SÊ, I, Ka)
2. Yeme japanti (SÊ, I), ye’me jappanti mante (heÔÔhÈ 138 piÔÔhe)
3. Kareyya(SyÈ), katvÈna (heÔÔhÈ 138 piÔÔhe) 4. PamuÒce (SyÈ) 5. KittiÒca (SyÈ)
6. Punoti (SÊ-®Ôha), puÓeti (SyÈ, heÔÔhÈ 138 piÔÔhepi), puneti (I)
7. Bhoti (Ka) 8. VaÑsato (Ka)
284 JÈtakapÈÄi
68. NiraÑkatvÈ aggimÈdÈya brÈhmaÓo,

Œpo siÒcaÑ yajaÑ usseti y|paÑ.
EvaÑkaro brÈhmaÓo hoti khemÊ,
Dhamme ÔhitaÑ tena amÈpayiÑsu.
69. Na suddhi secanena’tthi, nÈpi kevalÊ brÈhmaÓo.

Na khantÊ nÈpi soraccaÑ, nÈpi so parinibbuto.
70. KathaÑ so1 brÈhmaÓo hoti, kathaÑ bhavati kevalÊ.

KathaÒca parinibbÈnaÑ, dhammaÔÔho kinti vuccati.
71. Akhettabandh| amamo nirÈso,

NillobhapÈpo bhavalobhakhÊÓo.
EvaÑkaro brÈhmaÓo hoti khemÊ,
Dhamme ÔhitaÑ tena amÈpayiÑsu.

Sabbeva soratÈ dantÈ, sabbeva parinibbutÈ.
SabbesaÑ sÊtibh|tÈnaÑ, atthi seyyotha2 pÈpiyo.

SabbesaÑ sÊtibh|tÈnaÑ, natthi seyyotha pÈpiyo.
74. KhattiyÈ brÈhmaÓÈ vessÈ, suddÈ caÓÉÈlapakkusÈ.

75. SabbesaÑ sÊtibh|tÈnaÑ, natthi seyyotha pÈpiyo.

PanaÔÔhaÑ3 carasi brahmaÒÒaÑ, sottiyÈkulavaÑsataÑ.
76. NÈnÈrattehi vatthehi, vimÈnaÑ bhavati chÈditaÑ.

Na tesaÑ chÈyÈ vatthÈnaÑ, so rÈgo anupajjatha.
______________________________________________________________
1. Bho (SyÈ, Ka) 2. Seyyova (SÊ, I) 3. PasatthaÑ (SyÈ), pasaÔÔhaÑ (Ka)
77. Evameva1 manussesu, yadÈ sujjhanti mÈÓavÈ.

Te sajÈtiÑ pamuÒcanti2, dhammamaÒÒÈya subbatÈti.
UddÈlakajÈtakaÑ catutthaÑ.
488. * BhisajÈtaka (5)

78. AssaÑ gavaÑ rajataÑ jÈtar|paÑ,
BhariyaÑ ca so idha labhataÑ manÈpaÑ.
Puttehi dÈrehi sama~gi hotu,
BhisÈni te brÈhmaÓa yo ahÈsi.
79. MÈlaÑ ca so KÈsikacandanaÑ ca,

DhÈretu putta’ssa bah| bhavantu.
KÈmesu tibbaÑ kurutaÑ apekkhaÑ,
80. Pah|tadhaÒÒo kasimÈ yasassÊ,

Putte gihÊ dhanimÈ sabbakÈme.
VayaÑ apassaÑ gharamÈvasÈtu,
81. So khattiyo hotu pasayhakÈrÊ,

3
RÈjÈbhirÈjÈ balavÈ yasassÊ.
Sa cÈturantaÑ mahi’mÈvasÈtu,
82. So brÈhmaÓo hotu avÊtarÈgo,

Muhuttanakkhattapathesu yutto.
P|jetu naÑ raÔÔhapatÊ yasassÊ,
______________________________________________________________
1. EvamevaÑ (I) 2. Na tesaÑ jÈtiÑ pucchanti (SÊ, SyÈ, I), na tesaÑ jÈti sujjhati (Ka)
3. RÈjÈdhirÈjÈ (SyÈ, Ka) * Khu 4. 410 piÔÔhepi.
286 JÈtakapÈÄi
83. AjjhÈyakaÑ sabbasamantavedaÑ1,

TapassÊnaÑ maÒÒatu sabbaloko.
P|jentu naÑ jÈnapadÈ samecca,
84. CatussadaÑ gÈmavaraÑ samiddhaÑ,

DinnaÑ hi so bhuÒjatu VÈsavena.
AvÊtarÈgo maraÓaÑ upetu,
85. So gÈmaÓÊ hotu sahÈyamajjhe,

Naccehi gÊtehi pamodamÈno.
So rÈjato byasana mÈ’lattha2 kiÒci,
86. YaÑ ekarÈjÈ pathaviÑ vijetvÈ,

ItthÊsahassÈna3 Ôhapetu aggaÑ.
SÊmantinÊnaÑ pavarÈ bhavÈtu,
BhisÈni te brÈhmaÓa yÈ ahÈsi.
87. IsÊnaÑ hi sÈ sabbasamÈgatÈnaÑ,

BhuÒjeyya sÈduÑ avikampamÈnÈ.
CarÈtu lÈbhena vikatthamÈnÈ,
BhisÈni te brÈhmaÓa yÈ ahÈsi.
88. ŒvÈsiko hotu mahÈvihÈre,

Navakammiko hotu Gaja~galÈyaÑ4.
ŒlokasandhiÑ divasaÑ5 karotu,
______________________________________________________________
1. SabbasamattavedaÑ (SÊ), sabbasamattavedanaÑ (I)
2. MÈ rÈjato vyasana’malattha (SÊ, SyÈ, I) 3. ItthÊsahassassa (SÊ, I)
4. Kaja~galÈyaÑ (SÊ, SyÈ, I) 5. DivasÈ (SÊ, SyÈ, I)
89. So bajjhat| pÈsasatehi chabbhi1,

RammÈ vanÈ niyyatu rÈjadhÈniÑ2.
Tuttehi so haÒÒatu pÈcanehi,
90. AlakkamÈlÊ tipukaÓÓaviddho,

LaÔÔhÊhato sappamukhaÑ upetu.
Sakacchabandho3 visikhaÑ carÈtu,
91. Yo ve anaÔÔhaÑva4 naÔÔhanti cÈha,

KÈmeva so labhataÑ bhuÒjataÑ ca5.
AgÈramajjhe maraÓaÑ upetu,
Yo vÈ bhonto sa~kati kaÒcideva6.
92. YadesamÈnÈ vicaranti loke,

IÔÔhaÒca kantaÒca bah|nametaÑ.
PiyaÑ manuÒÒaÑ cidha jÊvaloke,
KasmÈ isayo nappasaÑsanti kÈme.
93. KÈmesu ve haÒÒare bajjhare ca,

KÈmesu dukkhaÒca bhayaÒca jÈtaÑ.
KÈmesu bh|tÈdhipatÊ pamattÈ,
PÈpÈni kammÈni karonti mohÈ.
94. Te pÈpadhammÈ pasavetva pÈpaÑ,

KÈyassa bhedÈ nirayaÑ vajanti.
ŒdÊnavaÑ kÈmaguÓesu disvÈ,
TasmÈ isayo nappasaÑsanti kÈme.
95. VÊmaÑsamÈno isino bhisÈni,

TÊre gahetvÈna thale nidhesiÑ.
SuddhÈ apÈpÈ isayo vasanti,
EtÈni te brahmacÈrÊ bhisÈni.
______________________________________________________________
1. Chamhi (SÊ, I), chassu (?) 2. RÈjaÔhÈniÑ (Ka)
3. Sakkaccabaddho (SÊ, I), saÑkaccabandho (NisyÈ) 4. AnaÔÔhaÑ (SÊ, SyÈ, I)
5. Labhatu bhuÒjatu ca (SyÈ) 6. KiÒcideva (Ka)
288 JÈtakapÈÄi
96. Na te naÔÈ no pana kÊÄaneyyÈ,

Na bandhavÈ no pana te sahÈyÈ.
KismiÑ vu’patthambha sahassanetta,
IsÊhi tvaÑ kÊÄasi devarÈja.
97. Œcariyo mesi pitÈ ca mayhaÑ,

EsÈ patiÔÔhÈ khalitassa brahme.
EkÈparÈdhaÑ khama bh|ripaÒÒa,
Na paÓÉitÈ kodhabalÈ bhavanti.
98. SuvÈsitaÑ isinaÑ ekarattaÑ,

YaÑ vÈsavaÑ bh|tapati’ddasÈma.
Sabbeva bhonto sumanÈ bhavantu,
YaÑ brÈhmaÓo paccupÈdÊ bhisÈni.
99. AhaÑ ca SÈriputto ca, MoggallÈno ca Kassapo.

Anuruddho PuÓÓo Œnando, tadÈsuÑ satta bhÈtaro.
100. BhaginÊ UppalavaÓÓÈ ca, dÈsÊ KhujjuttarÈ tadÈ.

Citto gahapati dÈso, yakkho SÈtÈgiro tadÈ.
101. PÈlileyyo1 tadÈ nÈgo, madhudo2 SeÔÔhavÈnaro.

KÈÄudÈyÊ tadÈ Sakko, evaÑ dhÈretha jÈtakanti.
BhisajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
489. SurucijÈtaka (6)

102. MahesÊ Surucino3 bhariyÈ, ÈnÊtÈ paÔhamaÑ ahaÑ.
Dasa vassasahassÈni, yaÑ maÑ SurucimÈnayi.
103. SÈhaÑ brÈhmaÓa rÈjÈnaÑ, VedehaÑ MithilaggahaÑ.

NÈbhijÈnÈmi kÈyena, vÈcÈya uda cetasÈ.
SuruciÑ atimaÒÒittha4, Èvi5 vÈ yadi vÈ raho.
______________________________________________________________
1. PÈrileyyo (SÊ, I) 2. MadhuvÈ (SÊ, I) 3. Rucino (SÊ, SyÈ, I)
4. AtimaÒÒittho (SÊ, I), atimaÒÒitÈ (?) 5. ŒviÑ (SÊ, I)
104. Etena saccavajjena, putto uppajjataÑ ise.

MusÈ me bhaÓamÈnÈya, muddhÈ phalatu sattadhÈ. (1)
105. Bhattu mama sassu mÈtÈ, pitÈ cÈpi ca sassuro.

Te maÑ brahme vinetÈro, yÈva aÔÔhaÑsu jÊvitaÑ.
106. SÈhaÑ ahiÑsÈratinÊ, kÈmasÈ1 dhammacÈrinÊ2.

SakkaccaÑ te upaÔÔhÈsiÑ, rattindivamatanditÈ.

108. SoÄasitthisahassÈni, sahabhariyÈni brÈhmaÓa.

TÈsu issÈ vÈ kodho vÈ, nÈhu mayhaÑ kudÈcanaÑ.
109. Hitena tÈsaÑ nandÈmi, na ca me kÈci appiyÈ.

AttÈnaÑvÈ’nukampÈmi, sadÈ sabbÈ sapattiyo.

111. DÈse kammakare pesse3, ye caÒÒe anujÊvino.

Pesemi4 sahadhammena, sadÈ pamuditindriyÈ.

113. SamaÓe brÈhmaÓe cÈpi, aÒÒe cÈpi vanibbake.

Tappemi annapÈnena, sadÈ payatapÈÓinÊ.

115. CÈtuddasiÑ paÒcaddasiÑ5, yÈ ca pakkhassa aÔÔhamÊ6.

PÈÔihÈriyapakkhaÒca, aÔÔha~gasusamÈgataÑ7.
UposathaÑ upavasÈmi8, sadÈ sÊlesu saÑvutÈ.
______________________________________________________________
1. KÈmaso (SÊ) 2. DhammacÈriÓÊ (SÊ) 3. Pose (SyÈ, Ka)
4. Posemi (SÊ, SyÈ, I) 5. PannarasiÑ (SÊ, I) 6. AÔÔhamiÑ (SÊ, I)
7. AÔÔha~gasusamÈhitaÑ (sabbattha) vimÈna-ÔÔha 65 piÔÔhe passitabbÈ.
8. UpavasiÑ (Ka)
290 JÈtakapÈÄi

117. Sabbeva te dhammaguÓÈ, rÈjaputti yasassini.

SaÑvijjanti tayi bhadde, ye tvaÑ kittesi attani.
118. Khattiyo jÈtisampanno, abhijÈto yasassimÈ.

DhammarÈjÈ VidehÈnaÑ, putto uppajjate tava1.
119. DummÊ2 rajojalladharo, aghe vehÈyasaÑ Ôhito.

ManuÒÒaÑ bhÈsase vÈcaÑ, yaÑ mayhaÑ hadaya~gamaÑ.
120. DevatÈnusi saggamhÈ, isi vÈ’si3 mahiddhiko.

Ko vÈ’si tvaÑ anuppatto, attÈnaÑ me pavedaya.
121. YaÑ devasaÑghÈ vandanti, SudhammÈyaÑ samÈgatÈ.

SohaÑ Sakko sahassakkho, Ègatosmi tavantike.
122. Itthiyo4 jÊvalokasmiÑ, yÈ hoti5 samacÈrinÊ6.

MedhÈvinÊ sÊlavatÊ, sassudevÈ patibbatÈ.
123. TÈdisÈya sumedhÈya, sucikammÈya nÈriyÈ.

DevÈ dassanamÈyanti, mÈnusiyÈ amÈnusÈ.
124. TvaÒca bhadde suciÓÓena, pubbe sucaritena ca.

Idha rÈjakule jÈtÈ, sabbakÈmasamiddhinÊ.
125. AyaÒca te rÈjaputti, ubhayattha kaÔaggaho.

Devalok|papattÊ ca, kittÊ ca idha jÊvite.
126. CiraÑ sumedhe sukhinÊ, dhammamattani pÈlaya.

EsÈhaÑ tidivaÑ yÈmi, piyaÑ me tava dassananti.
SurucijÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
______________________________________________________________
1. TavaÑ (SÊ, I) 2. RummÊ (SÊ, I) 3. CÈpi (Ka)
4. ItthiyÈ (I) 5. Honti (SÊ, SyÈ) 6. SamacÈriÓÊ (SÊ)
490. PaÒcuposathikajÈtaka (7)

127. Appossukko dÈni tuvaÑ kapota,
Viha~gama na tava bhojanattho.
KhudaÑ1 pipÈsaÑ adhivÈsayanto,
KasmÈ bhavaÑ’posathiko kapota2.
128. AhaÑ pure giddhigato kapotiyÈ,

AsmiÑ padesasmi’mubho ramÈma.
AthaggahÊ sÈkuÓiko kapotiÑ,
AkÈmako tÈya vinÈ ahosiÑ.
129. NÈnÈbhavÈ vippayogena tassÈ,

ManomayaÑ vedana vedayÈmi3.
TasmÈ ahaÑ’posathaÑ pÈlayÈmi,
RÈgo mamaÑ mÈ puna’rÈgamÈsi. (1)
130. AnujjugÈmÊ uragÈ dujivha4,

DÈÔhÈvudho ghoravisosi sappa.
KhudaÑ pipÈsaÑ adhivÈsayanto,
KasmÈ bhavaÑ’posathiko nu dÊgha5.
131. Usabho ah| balavÈ gÈmikassa,

Calakkak| vaÓÓabal|papanno.
So maÑ akkami taÑ kupito aÉaÑsiÑ,
DukkhÈbhitunno maraÓaÑ upÈgÈ6.
132. Tato janÈ nikkhamitvÈna gÈmÈ,

KanditvÈ roditvÈ7 apakkamiÑsu.
Kodho mamaÑ mÈ puna’rÈgamÈsi. (2)
______________________________________________________________
1. KhuddaÑ (SyÈ, Ka), khudhaÑ (Sakkata-pÈkatÈnur|paÑ) 2. Kapoto (SÊ, I)
3. VedanaÑ vediyÈmi (SÊ, I) 4. Uraga dvijivha (SÊ)
5. DÊgho (SÊ, I) 6. UpÈgami (SÊ, I)
7. Kanditva roditva (SÊ)
292 JÈtakapÈÄi
133. MatÈna maÑsÈni bah| susÈne,

ManuÒÒar|paÑ tava bhojane taÑ.
KasmÈ bhavaÑ’posathiko si~gÈla1.
134. Pavisi2 kucchiÑ mahato gajassa,

KuÓape rato hatthimaÑsesu giddho3.
UÓho ca vÈto tikhiÓÈ ca rasmiyo,
Te sosayuÑ tassa karÊsamaggaÑ.
135. Kiso ca paÓÉ| ca ahaÑ bhadante,

Na me ah| nikkhamanÈya maggo.
MahÈ ca megho sahasÈ pavassi,
So temayÊ tassa karÊsamaggaÑ.
136. Tato ahaÑ nikkhamisaÑ bhadante,

Cando yathÈ RÈhumukhÈ pamutto.
Lobho mamaÑ mÈ puna’rÈgamÈsi. (3)
137. Vammikath|pasmiÑ kipillikÈni,

Nippothayanto tuvaÑ pure carÈsi.
KasmÈ bhavaÑ’posathiko nu accha4.
138. SakaÑ niketaÑ atihÊÄayÈno5,

AtricchatÈ6 MallagÈmaÑ7 agacchiÑ.
Tato janÈ nikkhamitvÈna gÈmÈ,
KodaÓÉakena paripothayiÑsu maÑ.
______________________________________________________________
1. SigÈlo (SÊ, I) 2. PavissaÑ (SÊ, I), pavissa (SyÈ)
3. HatthimaÑse pagiddho (SÊ, I) 4. Accho (SÊ, I)
5. AtiheÄayÈno (SyÈ, Ka) 6. AtricchatÈya (SÊ, SyÈ, I)
7. MalataÑ (SÊ, I), mallayataÑ (Ka)
139. So bhinnasÊso ruhiramakkhita~go,

PaccÈgamÈsiÑ sakaÑ1 niketaÑ.
AtricchatÈ mÈ puna’rÈgamÈsi. (4)
140. YaÑ no apucchittha tuvaÑ bhadante,

Sabbeva byÈkarimha yathÈpajÈnaÑ.
Mayampi pucchÈma tuvaÑ bhadante,
KasmÈ bhavaÑ’posathiko nu brahme.
141. An|palitto mama assamamhi,

Paccekabuddho muhuttaÑ nisÊdi.
So maÑ avedÊ gati’mÈgatiÒca,
NÈmaÒca gottaÑ caraÓaÒca sabbaÑ.
142. Evampa’haÑ vandi na2 tassa pÈde,

Na cÈpi naÑ mÈnagatena pucchiÑ.
MÈno mamaÑ mÈ puna’rÈgamÈsÊti. (5)
PaÒcuposathikajÈtakaÑ sattamaÑ.
491. MahÈmorajÈtaka (8)

143. Sace hi tyÈhaÑ dhanahetu gÈhito,
MÈ maÑ vadhÊ jÊvagÈhaÑ gahetvÈ.
RaÒÒo ca3 maÑ samma upantikaÑ4 nehi,
MaÒÒe dhanaÑ lacchasi’nappar|paÑ.
144. Na me ayaÑ tuyha vadhÈya ajja,

SamÈhito cÈpadhure5 khurappo.
PÈsaÒca tyÈhaÑ adhipÈtayissaÑ,
YathÈsukhaÑ gacchatu morarÈjÈ.
______________________________________________________________
1. Sa sakaÑ (SyÈ, Ka), ’tha sakaÑ (?) 2. EvampahaÑ naggahe (SÊ, I)
3. RaÒÒova (SÊ, I) 4. Upanti (SÊ, SyÈ, I) 5. CÈpavare (SÊ, I), cÈpavaro (SyÈ)
294 JÈtakapÈÄi
145. YaÑ satta vassÈni mamÈnubandhi,

RattindivaÑ khuppipÈsaÑ sahanto.
Atha kissa maÑ pÈsavas|panÊtaÑ,
Pamuttave icchasi bandhanasmÈ.
146. PÈÓÈtipÈtÈ virato nu’sa’jja,

AbhayaÑ nu te sabbabh|tesu dinnaÑ.
YaÑ maÑ tuvaÑ pÈsavas|panÊtaÑ,
Pamuttave icchasi bandhanasmÈ.
147. PÈÓÈtipÈtÈ viratassa br|hi,

AbhayaÒca yo sabbabh|tesu deti.
PucchÈmi taÑ morarÈje’tamatthaÑ,
Ito cuto kiÑ labhate sukhaÑ so.
148. PÈÓÈtipÈtÈ viratassa br|mi,

AbhayaÒca yo sabbabh|tesu deti.
DiÔÔheva dhamme labhate pasaÑsaÑ,
SaggaÒca so yÈti sarÊrabhedÈ.
149. Na santi devÈ iti Èhu1 eke,

Idheva jÊvo vibhavaÑ upeti.
TathÈ phalaÑ sukatadukkaÔÈnaÑ,
DattupaÒÒattaÒca vadanti dÈnaÑ.
TesaÑ vaco arahataÑ saddahÈno,
TasmÈ ahaÑ sakuÓe bÈdhayÈmi.
150. Cando ca suriyo ca ubho sudassanÈ,

Gacchanti obhÈsayamantalikkhe.
Imassa lokassa parassa vÈ te,
KathaÑ nu te Èhu manussaloke.
______________________________________________________________
1. IccÈhu (SÊ, I)
151. Cando ca suriyo ca ubho sudassanÈ,

Gacchanti obhÈsayamantalikkhe.
Parassa lokassa na te imassa,
DevÈti te Èhu manussaloke.
152. Ettheva te nÊhatÈ hÊnavÈdÈ,

AhetukÈ ye na vadanti kammaÑ.
DattupaÒÒattaÑ ye ca vadanti dÈnaÑ.
153. AddhÈ hi saccaÑ vacanaÑ tavedaÑ1,

KathaÒhi dÈnaÑ aphalaÑ bhaveyya2.
DattupaÒÒattaÒca kathaÑ bhaveyya.
154. KathaÑkaro kintikaro ki’mÈcaraÑ,

KiÑ sevamÈno kena tapoguÓena.
AkkhÈhi3 me morarÈje’tamatthaÑ,
YathÈ ahaÑ no nirayaÑ pateyyaÑ.
155. Ye keci atthi samaÓÈ pathabyÈ,

KÈsÈyavatthÈ anagÈriyÈ te.
PÈtova piÓÉÈya caranti kÈle,
VikÈlacariyÈ viratÈ hi santo.
156. Te tattha kÈlenu’pasa~kamitvÈ,

PucchÈhi yaÑ te manaso piyaÑ siyÈ.
Te te pavakkhanti yathÈpajÈnaÑ,
Imassa lokassa parassa ca’tthaÑ.
157. TacaÑva jiÓÓaÑ urago purÈÓaÑ,

PaÓÉ|palÈsaÑ harito dumova.
EsappahÊno mama luddabhÈvo,
JahÈmahaÑ luddakabhÈva’majja.
______________________________________________________________
1. TavetaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. Vadeyya (SÊ, I) 3. AkkhÈhi taÑ dÈni (Ka)
296 JÈtakapÈÄi
158. Ye cÈpi me sakuÓÈ atthi baddhÈ,

SatÈni’nekÈni nivesanasmiÑ.
Tesampa’haÑ1 jÊvita’majja dammi,
MokkhaÒca te pattÈ2 sakaÑ niketaÑ.
159. Luddo carÊ pÈsahattho araÒÒe,

BÈdhetu morÈdhipatiÑ yasassiÑ.
BandhitvÈ3 morÈdhipatiÑ yasassiÑ,
DukkhÈ sa pamucci4 yathÈhaÑ pamuttoti.
MahÈmorajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
492. Tacchas|karajÈtaka (9)

160. YadesamÈnÈ vicarimha, pabbatÈni vanÈni ca.
AnvesaÑ vicariÑ5 ÒÈtÊ, te’me adhigatÈ mayÈ.
161. BahuÒcidaÑ m|laphalaÑ, bhakkho cÈyaÑ anappako.

RammÈ cimÈ girÊnajjo6, phÈsuvÈso bhavissati.
162. IdhevÈhaÑ vasissÈmi, saha sabbehi ÒÈtibhi.

Appossukko nirÈsa~kÊ, asoko akutobhayo.
163. AÒÒampi7 leÓaÑ pariyesa, sattu no idha vijjati.

So taccha s|kare hanti, idhÈgantvÈ varaÑ varaÑ.
164. Ko nu’mhÈkaÑ8 idha sattu, ko ÒÈtÊ susamÈgate.

DuppadhaÑse9 padhaÑseti, taÑ me akkhÈtha pucchitÈ.
165. UddhaggarÈjÊ migarÈjÈ, balÊ dÈÔhÈvudho migo.

So taccha s|kare hanti, idhÈgantvÈ varaÑ varaÑ.
166. Na no dÈÔhÈ na vijjanti10, balaÑ kÈye samohitaÑ.

Sabbe samaggÈ hutvÈna, vasaÑ kÈhÈma ekakaÑ.
______________________________________________________________
1. TesaÑ ahaÑ (SyÈ, Ka) 2. Patto (SÊ), accha (SyÈ)
3. Bandhitva (SÊ, I) 4. DukkhÈ pamucci (SÊ), dukkhÈ pamuÒci (SyÈ, I)
5. Vipule (SyÈ, Ka) 6. Girinadiyo (SÊ, I)
7. AÒÒaÑ hi (SÊ, I) 8. Ko namhÈkaÑ (SÊ, I)
9. AppadhaÑse (SÊ, I) 10. Nu vijjanti (Ka)
167. Hadaya~gamaÑ kaÓÓasukhaÑ, vÈcaÑ bhÈsasi Tacchaka.

Yopi yuddhe palÈyeyya, tampi pacchÈ hanÈmase.
168. PÈÓÈtipÈtÈ virato nu ajja,

AbhayaÑ nu te sabbabh|tesu dinnaÑ.
DÈÔhÈ nu te migavadhÈya1 na santi,
Yo sa~ghapatto kapaÓova jhÈyasi.
169. Na me dÈÔhÈ na vijjanti,

BalaÑ kÈye samohitaÑ.
©ÈtÊ ca disvÈna sÈmaggÊ ekato,
TasmÈ ca jhÈyÈmi vanamhi ekako.
170. Ima’ssudaÑ yanti disodisaÑ pure,

BhayaÔÔitÈ leÓagavesino puthu.
Te dÈni sa~gamma vasanti ekato,
YatthaÔÔhitÈ duppasaha’jja te mayÈ.
171. PariÓÈyakasampannÈ, sahitÈ ekavÈdino.

Te maÑ samaggÈ hiÑseyyuÑ, tasmÈ nesaÑ na patthaye2.
172. Ekova Indo asure jinÈti,

Ekova seno hanti dije pasayha.
Ekova byaggho migasa~ghapatto,
VaraÑ varaÑ hanti balaÑ hi tÈdisaÑ.
173. Na heva indo na seno, napi byaggho migÈdhipo.

Samagge sahite ÒÈtÊ, na byagghe3 kurute vase.
174. KumbhÊlakÈ sakuÓakÈ, sa~ghino gaÓacÈrino.

SammodamÈnÈ ekajjhaÑ, uppatanti Éayanti ca.
175. TesaÑ ca ÉayamÈnÈnaÑ, ekettha apasakkati4.

TaÒca seno nitÈÄeti, veyyagghiyeva sÈ gati.
______________________________________________________________
1. Miga viriyaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. Apatthave (I)
3. Byagghe ca (SÊ, I), byaggho na (SyÈ) 4. Apavattati (SÊ, I)
298 JÈtakapÈÄi
176. UssÈhito jaÔilena, luddenÈ’misacakkhunÈ.

DÈÔhÊ dÈÔhÊsu pakkhandi, maÒÒamÈno yathÈ pure.
177. SÈdhu sambahulÈ ÒÈtÊ, api rukkhÈ araÒÒajÈ.

S|karehi samaggehi, byaggho ekÈyane hato.
178. BrÈhmaÓaÒceva byagghaÒca, ubho hantvÈna s|karÈ.

Œnandino pamuditÈ, mahÈnÈdaÑ panÈdisuÑ.
179. Te su udumbaram|lasmiÑ, s|karÈ susamÈgatÈ.

TacchakaÑ abhisiÒciÑsu, “tvaÑ no rÈjÈsi issaro”ti.
Tacchas|karajÈtakaÑ navamaÑ.
493. MahÈvÈÓijajÈtaka (10)

180. VÈÓijÈ samitiÑ katvÈ, nÈnÈraÔÔhato ÈgatÈ.
DhanÈharÈ pakkamiÑsu, ekaÑ katvÈna gÈmaÓiÑ.
181. Te taÑ kantÈramÈgamma, appabhakkhaÑ anodakaÑ.

MahÈnigrodhamaddakkhuÑ, sÊtacchÈyaÑ manoramaÑ.
182. Te ca tattha nisÊditvÈ, tassa rukkhassa chÈyayÈ1.

VÈÓijÈ samacintesuÑ, bÈlÈ mohena pÈrutÈ.
183. AllÈyate2 ayaÑ rukkho, api vÈrÊva3 sandati.

I~gha’ssa purimaÑ sÈkhaÑ, mayaÑ chindÈma vÈÓijÈ.
184. SÈ ca chinnÈva pagghari, acchaÑ vÈriÑ anÈvilaÑ.

Te tattha nhatvÈ pivitvÈ, yÈvaticchiÑsu vÈÓijÈ.
185. DutiyaÑ samacintesuÑ, bÈlÈ mohena pÈrutÈ.

I~gha’ssa dakkhiÓaÑ sÈkhaÑ, mayaÑ chindÈma vÈÓijÈ.
186. SÈ ca chinnÈva pagghari, sÈlimaÑsodanaÑ bahuÑ.

AppodavaÓÓe kummÈse, si~giÑ vidalas|piyo4.
______________________________________________________________
1. ChÈdiyÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. AddÈyate (SÊ, I) 3. VÈri ca (SÊ, I)
4. Si~giÑ bidalas|piyo (SÊ, I), si~gÊveraÑ las|piyo (Ka) si~ginti si~gÊverÈdikaÑ
uttaribha~gaÑ. Vidalas|piyoti muggas|pÈdayo (®Ôha) vidalaÑ kalÈyÈdimhi vattatÊti
SakkatÈbhidhÈne.
187. Te tattha bhutvÈ khÈditvÈ1, yÈvaticchiÑsu vÈÓijÈ.

TatiyaÑ samacintesuÑ, bÈlÈ mohena pÈrutÈ.
I~gha’ssa pacchimaÑ sÈkhaÑ, mayaÑ chindÈma vÈÓijÈ.
188. SÈ ca chinnÈva pagghari, nÈriyo samala~katÈ.

VicitravatthÈbharaÓÈ, ÈmuttamaÓikuÓÉalÈ.
189. Api su vÈÓijÈ ekÈ, nÈriyo paÓÓavÊsati.

SamantÈ parivÈriÑsu2, tassa rukkhassa chÈyayÈ3.
190. Te tÈhi paricÈretvÈ4, yÈvaticchiÑsu vÈÓijÈ.

CatutthaÑ samacintesuÑ, bÈlÈ mohena pÈrutÈ.
I~gha’ssa uttaraÑ sÈkhaÑ, mayaÑ chindÈma vÈÓijÈ.
191. SÈ ca chinnÈva pagghari, muttÈ veÄuriyÈ bah|.

RajataÑ jÈtar|paÒca, kuttiyo paÔiyÈni ca.
192. KÈsikÈni ca vatthÈni, uddiyÈni ca kambalÈ5.

Te tattha bhÈre bandhitvÈ, yÈvaticchiÑsu vÈÓijÈ.
193. PaÒcamaÑ samacintesuÑ, bÈlÈ mohena pÈrutÈ.

I~gha’ssa m|laÑ6 chindÈma, api bhiyyo labhÈmase.
194. Athu’ÔÔhahi satthavÈho, yÈcamÈno kataÒjalÊ.

Nigrodho kiÑ parajjhati7, vÈÓijÈ bhaddamatthu te.
195. VÈridÈ purimÈ sÈkhÈ, annapÈnaÒca dakkhiÓÈ.

NÈridÈ pacchimÈ sÈkhÈ, sabbakÈme ca uttarÈ.
Nigrodho kiÑ parajjhati, vÈÓijÈ bhaddamatthu te.
196. * Yassa rukkhassa chÈyÈya, nisÊdeyya sayeyya vÈ.

Na tassa sÈkhaÑ bhaÒjeyya, mittadubbho hi pÈpako.
197. Te ca tassÈ’nÈdiyitvÈ8, ekassa vacanaÑ bah|.

NisitÈhi kuÔhÈrÊhi9, m|lato naÑ upakkamuÑ.
______________________________________________________________
1. BhutvÈ ca pivitvÈ ca (I) 2. ParikariÑsu (SÊ, SyÈ, I)
3. ChÈdiyÈ (SÊ, SyÈ, I) 4. ParivÈretvÈ (SÊ, SyÈ, I)
5. UddiyÈne ca kambale (SÊ, I) 6. M|le (SyÈ, Ka)
7. Aparajjhatha (SÊ), aparajjhati (SyÈ, I) 8. Tassa anÈditvÈ (SÊ, SyÈ)
9. KudhÈrÊhi (Ka) * Khu 6. 50, 149 piÔÔhesupi.
300 JÈtakapÈÄi
198. Tato nÈgÈ nikkhamiÑsu, sannaddhÈ paÓÓavÊsati.

DhanuggahÈnaÑ tisatÈ, chasahassÈ ca vammino.
199. Ete hanatha bandhatha, mÈ vo muÒcittha1 jÊvitaÑ.

®hapetvÈ satthavÈhaÑva, sabbe bhasmaÑ2 karotha ne.
200. TasmÈ hi paÓÉito poso, sampassaÑ atthamattano.

Lobhassa na vasaÑ gacche, haneyyÈrisakaÑ3 manaÑ.
201. Eva4 mÈdÊnavaÑ ÒatvÈ, taÓhÈ dukkhassa sambhavaÑ.

VÊtataÓho anÈdÈno, sato bhikkhu paribbajeti.
MahÈvÈÓijajÈtakaÑ dasamaÑ.
494. SÈdhinajÈtaka (11)

202. Abbhuto vata lokasmiÑ, uppajji lomahaÑsano.
Dibbo ratho pÈturahu, Vedehassa yasassino.
203. Devaputto mahiddhiko, MÈtali5 devasÈrathi.

Nimantayittha rÈjÈnaÑ, VedehaÑ MithilaggahaÑ.
204. Ehi’maÑ rathamÈruyha, rÈjaseÔÔha disampati.

DevÈ dassanakÈmÈ te, TÈvatiÑsÈ sa-indakÈ.
SaramÈnÈ hi te devÈ, SudhammÈyaÑ samacchare.
205. Tato ca rÈjÈ SÈdhino6, Vedeho Mithilaggaho7.

SahassayuttamÈruyha8, agÈ devÈna santike.
TaÑ devÈ paÔinandiÑsu, disvÈ rÈjÈnamÈgataÑ.
206. SvÈgataÑ te mahÈrÈja, atho te adurÈgataÑ.

NisÊda dÈni rÈjÊsi9, devarÈjassa santike.
207. Sakkopi paÔinandittha, VedehaÑ MithilaggahaÑ.

Nimantayittha10 kÈmehi, Èsanena ca vÈsavo.
______________________________________________________________
1. Muccittha (I) 2. BhasmÊ (SÊ)
3. Haneyya disataÑ (SÊ), haneyya disakaÑ (SyÈ) 4. Eta (SÊ, I)
5. MÈtalÊ (SÊ) 6. SÈdhÊno (SÊ, I)
7. Pamukho rathamÈruhi (SÊ, I) 8. YuttaÑ abhiruyha (SÊ)
9. RÈjisi (SÊ, SyÈ, I) 10. NimantayÊ ca (SÊ, I)
208. SÈdhu khosi anuppatto, ÈvÈsaÑ VasavattinaÑ.

Vasa devesu rÈjÊsi, sabbakÈmasamiddhisu.
TÈvatiÑsesu devesu, bhuÒja kÈme amÈnuse.
209. AhaÑ pure saggagato ramÈmi,

Naccehi gÊtehi ca vÈditehi.
So dÈni ajja na ramÈmi sagge,
ŒyuÑ nu khÊÓo1 maraÓaÑ nu santike.
UdÈhu m|Ähosmi janindaseÔÔha.
210. Na tÈ’yu2 khÊÓaÑ maraÓaÒca3 d|re,

Na cÈpi m|Äho naravÊraseÔÔha.
4
TuyhaÒca puÒÒÈni parittakÈni,
YesaÑ vipÈkaÑ idha vedayittho5.
211. Vasa devÈnubhÈvena, rÈjaseÔÔha disampati.

TÈvatiÑsesu devesu, bhuÒja kÈme amÈnuse.
212. YathÈ yÈcitakaÑ yÈnaÑ, yathÈ yÈcitakaÑ dhanaÑ.

EvaÑsampadameve’taÑ, yaÑ parato dÈnapaccayÈ.
213. Na cÈha’meta’micchÈmi, yaÑ parato dÈnapaccayÈ.

SayaÑkatÈni puÒÒÈni, taÑ me ÈveÓikaÑ6 dhanaÑ.
214. SohaÑ gantvÈ manussesu, kÈhÈmi kusalaÑ bahuÑ.

DÈnena samacariyÈya, saÑyamena damena ca.
YaÑ katvÈ sukhito hoti, na ca pacchÈnutappati.
215. ImÈni tÈni khettÈni, imaÑ nikkhaÑ sukuÓÉalaÑ.

ImÈ tÈ haritÈn|pÈ, imÈ najjo savantiyo.
216. ImÈ tÈ pokkharaÓÊ rammÈ, cakkavÈkapak|jitÈ7.

MandÈlakehi saÒchannÈ, padumuppalakehi ca.
YassimÈni mamÈyiÑsu, kiÑ nu te disataÑ gatÈ.
______________________________________________________________
1. KhÊÓaÑ (SyÈ) 2. Na cÈyu (SÊ, I, Ka) 3. MaraÓaÑ te (SÊ, I)
4. TavaÒca (SÊ, I), tava ca (Ka) 5. Vedayato (I, Ka)
6. ŒveÓiyaÑ (SÊ, SyÈ, I), ÈvenikaÑ (Ka) 7. CakkavÈk|pak|jitÈ (SÊ, I)
302 JÈtakapÈÄi
217. TÈnÊdha khettÈni so bh|mibhÈgo,

Teyeva ÈrÈmavan|pacÈrÈ1.
Tameva mayhaÑ janataÑ apassato,
SuÒÒaÑva me NÈrada khÈyate disÈ.
218. DiÔÔhÈ mayÈ vimÈnÈni, obhÈsentÈ catuddisÈ.

SammukhÈ devarÈjassa, tidasÈnaÒca sammukhÈ.
219. VutthaÑ me bhavanaÑ dibyaÑ2, bhuttÈ kÈmÈ amÈnusÈ.

TÈvatiÑsesu devesu, sabbakÈmasamiddhisu.
220. SohaÑ etÈdisaÑ hitvÈ, puÒÒÈya’mhi idhÈgato.

Dhammameva carissÈmi, nÈhaÑ rajjena atthiko.
221. AdaÓÉÈvacaraÑ maggaÑ, SammÈsambuddhadesitaÑ.

TaÑ maggaÑ paÔipajjissaÑ, yena gacchanti subbatÈti.
SÈdhinajÈtakaÑ3 ekÈdasamaÑ.
495. DasabrÈhmaÓajÈtaka (12)

222. RÈjÈ avoca VidhuraÑ, dhammakÈmo YudhiÔÔhilo.
BrÈhmaÓe Vidhura pariyesa, sÊlavante bahussute.
223. Virate methunÈ dhammÈ, ye me bhuÒjeyyu4 bhojanaÑ.

DakkhiÓaÑ samma dassÈma, yattha dinnaÑ mahapphalaÑ.
224. DullabhÈ brÈhmaÓÈ deva, sÊlavanto bahussutÈ.

ViratÈ methunÈ dhammÈ, ye te bhuÒjeyyu bhojanaÑ.
225. Dasa khalu mahÈrÈja, yÈ tÈ brÈhmaÓajÈtiyo.

TesaÑ vibha~gaÑ vicayaÑ5, vitthÈrena suÓohi me.
226. Pasibbake gahetvÈna, puÓÓe m|lassa saÑvute.

OsadhikÈyo6 ganthenti, nhÈpayanti7 japanti ca.
______________________________________________________________
1. Te ÈrÈmÈ te vana’me pacÈrÈ (SÊ, I), te yeva ÈrÈmavanÈni saÒcarÈ (Ka)
2. DibbaÑ (SÊ, I) 3. SÈdhinarÈjajÈtakaÑ (SyÈ)
4. BhuÒjeyyuÑ (SÊ) 5. Viciya (Ka)
6. OsadhikÈye (SyÈ, Ka) 7. NahÈyanti (SÊ, I)
227. TikicchakasamÈ rÈja, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.

AkkhÈtÈ te mahÈrÈja, tÈdise nipatÈmase. (1)
228. ApetÈ te ca1 brahmaÒÒÈ, (Iti rÈjÈ2 Korabyo)

Na te vuccanti brÈhmaÓÈ.
AÒÒe Vidhura pariyesa, sÊlavante bahussute.
229. Virate methunÈ dhammÈ, ye me bhuÒjeyyu bhojanaÑ.

230. Ki~kiÓikÈyo3 gahetvÈ4, ghosenti puratopi te.

PesanÈnipi gacchanti, rathacariyÈsu sikkhare.
231. ParicÈrakasamÈ rÈja, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ,

232. ApetÈ te ca brahmaÒÒÈ, (Iti rÈjÈ Korabyo)


234. KamaÓÉaluÑ gahetvÈna, va~kadaÓÉaÒca brÈhmaÓÈ.

Paccupessanti rÈjÈno, gÈmesu nigamesu ca.
NÈ’dinne vuÔÔhahissÈma, gÈmamhi vÈ vanamhi vÈ5.
235. NiggÈhakasamÈ rÈja, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.



______________________________________________________________
1. Te (SÊ, I) 2. RÈjÈ ca (SyÈ, Ka)
3. Ki~kaÓikÈyo (Ka), ki~kiÓiyo (SyÈ) 4. GahetvÈna (SÊ, SyÈ, I)
5. GÈmamhi ca vanamhi ca (SÊ, I), gÈmamhi nigamamhi vÈ (SyÈ)
304 JÈtakapÈÄi
238. Par|ÄhakacchanakhalomÈ, pa~kadantÈ rajassirÈ.

OkiÓÓÈ rajareÓ|hi, yÈcakÈ vicaranti te.
239. KhÈÓughÈtasamÈ rÈja, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.



242. HarÊtakaÑ1 ÈmalakaÑ, ambaÑ jambuÑ vibhÊtakaÑ2.

LabujaÑ dantapoÓÈni, beluvÈ badarÈni ca.
243. RÈjÈyatanaÑ ucchu-puÔaÑ, dh|manettaÑ madhu-aÒjanaÑ.

UccÈvacÈni paÓiyÈni, vipaÓenti janÈdhipa.
244. VÈÓijakasamÈ rÈja, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.



247. Kasi-vÈÓijjaÑ3 kÈrenti, posayanti ajeÄake.

KumÈriyo pavecchanti, vivÈhantÈ’vahanti ca.
248. SamÈ ambaÔÔhavessehi, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.


______________________________________________________________
1. HarÊÔakaÑ (bah|su) 2. AmbajambuvibhÊÔakaÑ (SÊ, I) 3. KasiÑ vaÓijjaÑ (SÊ, I)

251. NikkhittabhikkhaÑ bhuÒjanti, gÈmesve’ke purohitÈ.

Bah| te1 paripucchanti, aÓÉacchedÈ nilaÒchakÈ2.
252. Pas|pi tattha haÒÒanti, mahiÑsÈ s|karÈ ajÈ.

GoghÈtakasamÈ rÈja, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.


255. AsicammaÑ gahetvÈna, khaggaÑ paggayha brÈhmaÓÈ.

Vessapathesu tiÔÔhanti, satthaÑ abbÈhayantipi.
256. SamÈ gopanisÈdehi, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.



259. AraÒÒe kuÔikaÑ katvÈ, k|ÔÈni kÈrayanti te.

SasabiÄÈre bÈdhenti, ÈgodhÈ macchakacchapaÑ.
260. Te luddakasamÈ rÈja3, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.

______________________________________________________________
1. Ne (SyÈ, Ka) 2. TilaÒchakÈ (I) 3. LuddakÈ te mahÈrÈja (SÊ, I)
306 JÈtakapÈÄi


263. AÒÒe dhanassa kÈmÈ hi, heÔÔhÈmaÒce pasakkitÈ1.

RÈjÈno upari nhÈyanti, somayÈge upaÔÔhite.
264. MalamajjakasamÈ rÈja, tepi vuccanti brÈhmaÓÈ.



267. Atthi kho brÈhmaÓÈ deva, sÊlavanto bahussutÈ.

ViratÈ methunÈ dhammÈ, ye te bhuÒjeyyu bhojanaÑ.
268. EkaÒca bhattaÑ bhuÒjanti, na ca majjaÑ pivanti te.

AkkhÈtÈ te mahÈrÈja, tÈdise nipatÈmase.
269. Ete kho brÈhmaÓÈ Vidhura, sÊlavanto bahussutÈ.

Ete Vidhura pariyesa, khippaÒca ne2 nimantayÈti.
DasabrÈhmaÓajÈtakaÑ dvÈdasamaÑ.
496. BhikkhÈparamparajÈtaka (13)

270. SukhumÈlar|paÑ disvÈ3, raÔÔhÈ vivanamÈgataÑ.
K|ÔÈgÈravar|petaÑ, mahÈsayana’mupÈsitaÑ4.
______________________________________________________________
1. PasakkhitÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. KhippaÑva ne (Ka)
3. DisvÈna (Ka-SÊ, ®Ôha) 4. MupocitaÑ (bah|su)
271. Tassa te pemakenÈhaÑ, adÈsiÑ vaÉÉhamodanaÑ1.

SÈlÊnaÑ vicitaÑ bhattaÑ, suciÑ maÑs|pasecanaÑ.
272. TaÑ tvaÑ bhattaÑ paÔiggayha, brÈhmaÓassa adÈsayi2.

AttÈnaÑ3 anasitvÈna, koyaÑ dhammo namatthu te.
273. Œcariyo brÈhmaÓo mayhaÑ, kiccÈkiccesu byÈvaÔo4.

Garu ca ÈmantanÊyo5 ca, dÈtumarahÈmi bhojanaÑ.
274. BrÈhmaÓaÑ dÈni pucchÈmi, GotamaÑ rÈjap|jitaÑ.

RÈjÈ te bhattaÑ pÈdÈsi, suciÑ maÑs|pasecanaÑ.
275. TaÑ tvaÑ bhattaÑ paÔiggayha, isissa bhojanaÑ adÈ.

AkhettaÒÒ|si dÈnassa, koyaÑ dhammo namatthu te.
276. BharÈmi putta6 dÈre ca, gharesu gadhito7 ahaÑ.

BhuÒje mÈnusake kÈme, anusÈsÈmi rÈjino.
277. ŒraÒÒikassa8 isino, cirarattaÑ tapassino.

VuÉÉhassa bhÈvitattassa, dÈtumarahÈmi bhojanaÑ.
278. IsiÒca dÈni pucchÈmi, kisaÑ dhamanisanthataÑ.

Par|ÄhakacchanakhalomaÑ, pa~kadantaÑ rajassiraÑ.
279. Eko araÒÒe viharasi9, nÈvaka~khasi jÊvitaÑ.

Bhikkhu kena tayÈ seyyo, yassa tvaÑ bhojanaÑ adÈ.
280. KhaÓantÈ’lukalambÈni10, bilÈlitakkalÈni ca11.

DhunaÑ sÈmÈkanÊvÈraÑ, saÑghÈriyaÑ pasÈriyaÑ12.
281. SÈkaÑ bhisaÑ madhuÑ maÑsaÑ, badarÈmalakÈni ca.

TÈni ÈharitvÈ13 bhuÒjÈmi, atthi me so pariggaho.
______________________________________________________________
1. BaddhamodanaÑ (SÊ, I) 2. AdÈpayi (SÊ, SyÈ, I) 3. AttanÈ (I, ÔÔha-pÈÔhantaraÑ)
4. VÈvaÔo (Ka) 5. ŒmantaÓÊyo (SÊ, I) 6. Putte (SÊ, I)
7. Gathito (SÊ, I) 8. ŒraÒÒakassa (SÊ, I) 9. VihÈsi (Ka)
10. KhaÓamÈlukalambÈni (SyÈ, Ka) 11. BiÄÈlitakkaÄÈni ca (SÊ, I)
12. SaÑhÈriyaÑ pahÈriyaÑ (SyÈ), saÑsÈriyaÑ pasÈriyaÑ (Ka)
13. Œhatva (SÊ, SyÈ)
308 JÈtakapÈÄi
282. Pacanto apacantassa, amamassa sakiÒcano1.

AnÈdÈnassa sÈdÈno, dÈtumarahÈmi bhojanaÑ.
283. BhikkhuÒca dÈni pucchÈmi, tuÓhÊmÈsÊna subbataÑ.

Isi te bhattaÑ pÈdÈsi, suciÑ maÑs|pasecanaÑ.
284. TaÑ tvaÑ bhattaÑ paÔiggayha, tuÓhÊ bhuÒjasi ekako.

NÈÒÒaÑ kaÒci2 nimantesi, koyaÑ dhammo namatthu te.
285. Na pacÈmi na pÈcemi, na chindÈmi na chedaye.

TaÑ maÑ akiÒcanaÑ ÒatvÈ, sabbapÈpehi ÈrataÑ.
286. VÈmena bhikkhamÈdÈya, dakkhiÓena kamaÓÉaluÑ.

Isi me bhattaÑ pÈdÈsi, suciÑ maÑs|pasecanaÑ.
287. Ete hi dÈtumarahanti, samamÈ sapariggahÈ.

PaccanÊka’mahaÑ maÒÒe, yo dÈtÈraÑ nimantaye.
288. AtthÈya vata me ajja, idhÈ’gacchi rathesabho.

SohaÑ ajja pajÈnÈmi3, yattha dinnaÑ mahapphalaÑ.
289. RaÔÔhesu giddhÈ rÈjÈno, kiccÈkiccesu brÈhmaÓÈ.

IsÊ m|laphale giddhÈ, vippamuttÈ ca bhikkhavoti. (2219)
BhikkhÈparamparajÈtakaÑ terasamaÑ.
PakiÓÓakanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
TassuddÈnaÑ
Suva kinnara mukka kharÈjinaso,
BhisajÈta mahesi kapotavaro.
Atha mora satacchaka vÈÓijako,
Atha rÈja sabrÈhmaÓa bhikkhaparanti.
______________________________________________________________
1. AkiÒcano (Ka) 2. KiÒci (Ka) 3. Ito pubbe na jÈnÈmi (SÊ, I)
15. VÊsatinipÈta
497. * MÈta~gajÈtaka (1)
1. Kuto nu Ègacchasi dummavÈsÊ1,
Otallako paÑsupisÈcakova.
Sa~kÈracoÄaÑ paÔimuÒca2 kaÓÔhe,
Ko re tuvaÑ hosi3 adakkhiÓeyyo.
2. AnnaÑ tavedaÑ4 pakataÑ yasassi,

TaÑ khajjare bhuÒjare piyyare ca.
JÈnÈsi maÑ tvaÑ paradatt|pajÊviÑ,
UttiÔÔhapiÓÉaÑ labhataÑ sapÈko.
3. AnnaÑ mamedaÑ5 pakataÑ brÈhmaÓÈnaÑ,

AttatthÈya saddahato mamedaÑ5.
Apehi etto kimidhaÔÔhitosi,
Na mÈdisÈ tuyhaÑ dadanti jamma.
4. Thale ca ninne ca vapanti bÊjaÑ,

An|pakhette phalamÈsamÈnÈ6.
EtÈya saddhÈya dadÈhi dÈnaÑ,
Appeva ÈrÈdhaye dakkhiÓeyye.
5. KhettÈni mayhaÑ viditÈni loke,

YesÈhaÑ bÊjÈni patiÔÔhapemi.
Ye brÈhmaÓÈ jÈtimant|papannÈ,
TÈnÊdha khettÈni supesalÈni.
6. JÈtimado ca atimÈnitÈ ca,

Lobho ca doso ca mado ca moho.
Ete aguÓÈ yesu ca santi7 sabbe,
TÈnÊdha khettÈni apesalÈni.
______________________________________________________________
* Khu 4. 404 piÔÔhepi. 1. RummavÈsÊ (SÊ, I)
2. PaÔimucca (SÊ, I) 3. Hohisi (SÊ, I)
4. Tava idaÑ (Ka-SÊ, I), tavayidaÑ (SyÈ) 5. Mama idaÑ(Ka-SÊ, I), mamayidaÑ (SyÈ)
6. MÈsasÈnÈ (SÊ, I), mÈsiÑ samÈnÈ (SyÈ) 7. Yesu vasanti (SÊ, I)
310 JÈtakapÈÄi
7. JÈtimado ca atimÈnitÈ ca,

Lobho ca doso ca mado ca moho.
Ete aguÓÈ yesu na santi sabbe,
TÈnÊdha khettÈni supesalÈni.
8. Kvettha gatÈ1 upajotiyo ca,

UpajjhÈyo ca athavÈ gaÓÉakucchi2.
Imassa daÓÉaÒca vadhaÒca datvÈ,
Gale gahetvÈ khalayÈtha3 jammaÑ.
9. GiriÑ nakhena khaÓasi, ayo dantehi4 khÈdasi.

JÈtavedaÑ padahasi, yo isiÑ paribhÈsasi.
10. IdaÑ vatvÈna MÈta~go, isi saccaparakkamo.

AntalikkhasmiÑ pakkÈmi5, brÈhmaÓÈnaÑ udikkhataÑ.
11. ŒvellitaÑ6 piÔÔhito uttama~gaÑ,

BÈhuÑ7 pasÈreti akammaneyyaÑ8.
SetÈni akkhÊni yathÈ matassa,
Ko me imaÑ puttamakÈsi evaÑ.
12. IdhÈgamÈ samaÓo dummavÈsÊ,

Otallako paÑsupisÈcakova.
Sa~kÈracoÄaÑ paÔimuÒca kaÓÔhe,
So te imaÑ puttamakÈsi evaÑ.
13. KatamaÑ disaÑ agamÈ bh|ripaÒÒo,

AkkhÈtha me mÈÓavÈ etamatthaÑ.
GantvÈna taÑ paÔikaremu accayaÑ,
Appeva naÑ putta labhemu jÊvitaÑ.
______________________________________________________________
1. Kvattha gatÈ (SyÈ), kattheva bhaÔÔhÈ (I) 2. AÓÉakucchi (SÊ, SyÈ, I)
3. GalayÈtha (Ka) 4. Dantena (SÊ, I)
5. Pakkami (Ka) 6. AveÔhitaÑ (SÊ, I)
7. BÈhaÑ (SÊ, I) 8. AkampaneyyaÑ (Ka)
15. VÊsatinipÈta 311
14. VehÈyasaÑ agamÈ bh|ripaÒÒo,

Pathaddhuno pannaraseva cando.
Api cÈpi so purimadisaÑ agacchi,
SaccappaÔiÒÒo isi sÈdhur|po.
15. ŒvellitaÑ piÔÔhito uttama~gaÑ,

BÈhuÑ pasÈreti akammaneyyaÑ.
SetÈni akkhÊni yathÈ matassa,
Ko me imaÑ puttamakÈsi evaÑ.
16. YakkhÈ have santi mahÈnubhÈvÈ,

AnvÈgatÈ isayo sÈdhur|pÈ.
Te duÔÔhacittaÑ kupitaÑ viditvÈ,
YakkhÈ hi te puttamakaÑsu evaÑ.
17. YakkhÈ ca me puttamakaÑsu evaÑ,

TvaÒÒeva me mÈ kuddho1 brahmacÈri.
Tumheva2 pÈde saraÓaÑ gatÈsmi,
AnvÈgatÈ puttasokena bhikkhu.
18. Tadeva hi etarahi ca mayhaÑ,

Manopadoso na mamatthi3 koci.
Putto ca te vedamadena matto,
AtthaÑ na jÈnÈti adhicca vede.
19. AddhÈ have bhikkhu muhuttakena,

Sammuyhateva purisassa saÒÒÈ.
EkÈparÈdhaÑ4 khama bh|ripaÒÒa,
Na paÓÉitÈ kodhabalÈ bhavanti.
20. IdaÒca mayhaÑ uttiÔÔhapiÓÉaÑ,

Tava5 MaÓÉabyo bhuÒjatu appapaÒÒo.
YakkhÈ ca te naÑ6 na viheÔhayeyyuÑ,
Putto ca te hessati7 so arogo.
______________________________________________________________
1. Kuddha (Ka) 2. Tuyheva (Ka) 3. Mama natthi (I)
4. EtÈparÈdhaÑ (Ka) 5. Natthi SÊ-I-potthakesu. 6. Te puttaÑ (SyÈ)
7. Hohiti (SÊ, I)
312 JÈtakapÈÄi
21. MaÓÉabya bÈlosi parittapaÒÒo,

Yo puÒÒakhettÈnamakovidosi.
MahakkasÈvesu dadÈsi dÈnaÑ,
KiliÔÔhakammesu asaÒÒatesu.
22. JaÔÈ ca kesÈ ajinÈ nivatthÈ,

Jar|dapÈnaÑva mukhaÑ par|ÄhaÑ.
PajaÑ imaÑ passatha dummar|paÑ1,
Na jaÔÈjinaÑ tÈyati appapaÒÒaÑ.
23. YesaÑ rÈgo ca doso ca, avijjÈ ca virÈjitÈ.

KhÊÓÈsavÈ arahanto, tesu dinnaÑ mahapphalanti.
MÈta~gajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
498. Cittasambh|tajÈtaka (2)

24. SabbaÑ narÈnaÑ saphalaÑ suciÓÓaÑ,
Na kammunÈ kiÒcana moghamatthi.
PassÈmi sambh|taÑ mahÈnubhÈvaÑ,
SakammunÈ puÒÒaphal|papannaÑ.

Kaccinnu Cittassapi evamevaÑ,
Iddho mano tassa yathÈpi mayhaÑ.

Cittampi jÈnÈhi2 tatheva deva,
Iddho mano tassa yathÈpi tuyhaÑ.
27. BhavaÑ nu Citto suta’maÒÒato te,

UdÈhu te koci naÑ etadakkhÈ.
GÈthÈ sugÊtÈ na mamatthi ka~khÈ,
DadÈmi te gÈmavaraÑ sataÒca.
______________________________________________________________
1. Rummar|piÑ (SÊ, I) 2. CittaÑ vijÈnÈhi (SÊ, I)
28. Na cÈhaÑ Citto suta’maÒÒato me,

IsÊ ca me etamatthaÑ asaÑsi.
“GantvÈna raÒÒo paÔigÈhi1 gÈthaÑ,
Api te varaÑ attamano dadeyya”2.
29. Yojentu ve rÈjarathe, sukate cittasibbane.

KacchaÑ nÈgÈnaÑ bandhatha, gÊveyyaÑ paÔimuÒcatha.
30. ŒhaÒÒantu3 bherimudi~gasa~khe4,

SÊghÈni yÈnÈni ca yojayantu.
AjjevahaÑ assamaÑ taÑ gamissaÑ,
Yattheva dakkhissa’misiÑ nisinnaÑ.
31. SuladdhalÈbho vata me ahosi,

GÈthÈ sugÊtÈ parisÈya majjhe.
SvÈhaÑ isiÑ sÊlavat|papannaÑ,
DisvÈ patÊto sumano’ha’masmi.
32. ŒsanaÑ udakaÑ pajjaÑ, paÔiggaÓhÈtu no bhavaÑ.

Agghe bhavantaÑ pucchÈma, agghaÑ kurutu no bhavaÑ.
33. RammaÒca te ÈvasathaÑ karontu,

NÈrÊgaÓehi paricÈrayassu.
Karohi okÈsamanuggahÈya,
UbhopimaÑ issariyaÑ karoma.
34. DisvÈ phalaÑ duccaritassa rÈja,

Atho suciÓÓassa mahÈvipÈkaÑ.
AttÈnameva paÔisaÑyamissaÑ,
Na patthaye putta5 pasuÑ dhanaÑ vÈ.
35. Dasevi’mÈ vassadasÈ, maccÈnaÑ idha jÊvitaÑ.

ApattaÒÒeva taÑ odhiÑ, naÄo chinnova sussati.
______________________________________________________________
1. PaÔigÈyi (SyÈ, Ka), paÔigÈya (?)
2. Api nu te varaÑ attamano dadeyya (SyÈ), api nu te attamano varaÑ dade (Ka)
3. ŒhaÒÒare (SyÈ) 4. Sa~khÈ (SyÈ) 5. PuttaÑ (SÊ, I)
314 JÈtakapÈÄi
36. Tattha kÈnandi kÈ khiÉÉÈ, kÈ ratÊ kÈ dhanesanÈ.

KiÑ me puttehi dÈrehi, rÈja muttosmi bandhanÈ.
37. SohaÑ evaÑ pajÈnÈmi1, maccu me nappamajjati.

AntakenÈdhipannassa, kÈ ratÊ kÈ dhanesanÈ.
38. JÈti narÈnaÑ adhamÈ janinda,

CaÓÉÈlayoni dvipadÈkaniÔÔhÈ2.
Sakehi kammehi supÈpakehi,
CaÓÉÈlagabbhe3 avasimha pubbe.
39. CaÓÉÈlÈhumha avantÊsu, migÈ neraÒjaraÑ pati.

UkkusÈ NammadÈtÊre4, tya’jja brÈhmaÓakhattiyÈ.
40. UpanÊyati jÊvitamappamÈyu,

Jar|panÊtassa na santi tÈÓÈ.
Karohi PaÒcÈla mameta5 vÈkyaÑ,
MÈ’kÈsi kammÈni dukkhudrayÈni.

Karohi PaÒcÈla mameta vÈkyaÑ,
MÈ’kÈsi kammÈni dukkhapphalÈni.

MÈ’kÈsi kammÈni rajassirÈni.

VaÓÓaÑ jarÈ hanti narassa jiyyato.
MÈ’kÈsi kammaÑ niray|papattiyÈ.
______________________________________________________________
1. So ahaÑ suppajÈnÈmi (SÊ, I) 2. DipadÈkaniÔÔhÈ (SÊ, I)
3. CaÓÉÈligabbhe (SyÈ) 4. RammadÈtÊre (SyÈ, Ka) 5. Mameva (SyÈ, Ka)
44. AddhÈ hi saccaÑ vacanaÑ tavetaÑ,

YathÈ isÊ bhÈsasi evametaÑ.
KÈmÈ ca me santi anappar|pÈ,
Te duccajÈ mÈdisakena bhikkhu.
45. NÈgo yathÈ pa~kamajjhe byasanno,

PassaÑ thalaÑ nÈbhisambhoti gantuÑ.
EvampahaÑ1 kÈmapa~ke byasanno,
Na bhikkhuno maggamanubbajÈmi.
46. YathÈpi mÈtÈ ca pitÈ ca puttaÑ,

AnusÈsare kinti sukhÊ bhaveyya.
Evampi maÑ tvaÑ anusÈsa bhante,
YathÈ ciraÑ2 pecca sukhÊ bhaveyyaÑ.
47. No ce tuvaÑ ussahase janinda,

KÈme ime mÈnusake pahÈtuÑ.
DhammiÑ3 baliÑ paÔÔhapayassu rÈja,
AdhammakÈro tava4 mÈ’hu raÔÔhe.
48. D|tÈ vidhÈvantu disÈ catasso,

NimantakÈ samaÓabrÈhmaÓÈnaÑ.
Te annapÈnena upaÔÔhahassu,
Vatthena senÈsanapaccayena ca.
49. Annena pÈnena passannacitto,

Santappaya samaÓabrÈhmaÓe ca.
Anindito saggamupehi5 ÔhÈnaÑ.
50. Sace ca taÑ rÈja mado saheyya,

NÈrÊgaÓehi paricÈrayantaÑ.
Imameva gÈthaÑ manasÊ karohi,
BhÈsesi6 ce’naÑ parisÈya majjhe.
______________________________________________________________
1. EvamahaÑ (SyÈ) 2. YamÈcaraÑ (SÊ, I, Ka-®Ôha)
3. DhammaÑ (SÊ, I) 4. AdhammakÈro ca te (SÊ, SyÈ, I)
5. Mupeti (I, Ka) 6. BhÈsehi (SyÈ, I, Ka)
316 JÈtakapÈÄi
51. AbbhokÈsasayo jantu, vajantyÈ khÊrapÈyito.

ParikiÓÓo suvÈnehi1, svÈjja rÈjÈti vuccatÊti.
Cittasambh|tajÈtakaÑ dutiyaÑ.
499. SivijÈtaka (3)

52. D|re apassaÑ therova, cakkhuÑ yÈcitumÈgato.
EkanettÈ bhavissÈma, cakkhuÑ me dehi yÈcito.
53. KenÈ’nusiÔÔho idha mÈgatosi,

Vanibbaka 2 cakkhupathÈni yÈcituÑ.
SuduccajaÑ yÈcasi uttama~gaÑ,
YamÈhu nettaÑ purisena duccajaÑ.
54. YamÈhu devesu “SujampatÊ”ti,

“MaghavÈ”ti naÑ Èhu manussaloke.
TenÈ’nusiÔÔho idha mÈgatosmi,
Vanibbako cakkhupathÈni yÈcituÑ.
55. Vanibbato3 mayha vaniÑ4 anuttaraÑ,

DadÈhi te cakkhupathÈni yÈcito.
DadÈhi me cakkhupathaÑ anuttaraÑ,
YamÈhu nettaÑ purisena duccajaÑ.
56. Yena atthena Ègacchi5, yamattha’mabhipatthayaÑ.

Te te ijjhantu sa~kappÈ, labha cakkhuni brÈhmaÓa.
57. EkaÑ te yÈcamÈnassa, ubhayÈni dadÈmahaÑ.

Sa cakkhumÈ gaccha janassa pekkhato,
Yadicchase tvaÑ tadate samijjhatu.
______________________________________________________________
1. SupÈnehi (SÊ, I) 2. VaÓibbaka(SÊ) 3. Vanibbako (SyÈ, I)
4. VanaÑ (Ka), vaÓiÑ (SÊ, SyÈ, I) 5. ŒgaÒchi (SÊ, I)
58. MÈ no deva adÈ cakkhuÑ, mÈ no sabbe parÈkari1.

DhanaÑ dehi mahÈrÈja, muttÈ veÄuriyÈ bah|.
59. Yutte deva rathe dehi, ÈjÈnÊye ca’la~kate.

NÈge dehi mahÈrÈja, hemakappanavÈsase.
60. YathÈ taÑ Sivayo2 sabbe, sayoggÈ sarathÈ sadÈ.

SamantÈ parikireyyuÑ3, evaÑ dehi rathesabha.
61. Yo ve dassanti vatvÈna, adÈne kurute mano.

Bh|myaÑ4 so patitaÑ pÈsaÑ, gÊvÈyaÑ paÔimuÒcati.
62. Yo ve dassanti vatvÈna, adÈne kurute mano.

PÈpÈ pÈpataro hoti, sampatto yamasÈdhanaÑ.
63. YaÒhi yÈce taÒhi dade, yaÑ na yÈce na taÑ dade.

SvÈhaÑ tameva dassÈmi, yaÑ maÑ yÈcati brÈhmaÓo.
64. ŒyuÑ nu vaÓÓaÑ nu sukhaÑ balaÑ nu,

KiÑ patthayÈno nu janinda desi.
KathaÒhi rÈjÈ SivinaÑ anuttaro,
Cakkh|ni dajjÈ paralokahetu.
65. Na vÈhametaÑ yasasÈ dadÈmi,

Na puttamicche na dhanaÑ na raÔÔhaÑ.
SataÒca dhammo carito purÈÓo,
Icceva dÈne ramate mano mama5.
66. SakhÈ ca mitto ca mamÈsi SÊvika6,

Susikkhito sÈdhu karohi me vaco.
UddharitvÈ7 cakkh|ni mamaÑ jigÊsato,
Hatthesu Ôhapehi8 vanibbakassa.
______________________________________________________________
1. Parakkari (SyÈ, Ka-®Ôha), parikkari (Ka) pari + È + kari = parÈkari.
2. SÊviyo (SyÈ) 3. ParikareyyuÑ (SyÈ, I) 4. Bh|myÈ (SÊ, I)
5. MamaÑ (SÊ, I) 6. SÊvaka (SÊ, I)
7. Uddhatva (SÊ), laddha tvaÑ (I) 8. Œvesi (SÊ)
318 JÈtakapÈÄi
67. Codito SivirÈjena, SÊviko vacanaÑkaro.

RaÒÒo cakkh|nu’ddharitvÈ1, brÈhmaÓass|’panÈmayi.
Sacakkhu brÈhmaÓo Èsi, andho rÈjÈ upÈvisi.
68. Tato so katipÈhassa, upar|Ähesu cakkhusu.

S|taÑ ÈmantayÊ rÈjÈ, SivÊnaÑ raÔÔhavaÉÉhano.
69. Yojehi sÈrathi yÈnaÑ, yuttaÒca paÔivedaya.

UyyÈnabh|miÑ gacchÈma, pokkharaÒÒo vanÈni ca.
70. So ca pokkharaÓÊtÊre1, palla~kena upÈvisi.

Tassa Sakko pÈturahu, devarÈjÈ Sujampati.
71. Sakkohamasmi devindo, Ègatosmi tavantike.

VaraÑ varassu rÈjÊsi, yaÑ kiÒci manasicchasi.
72. Pah|taÑ me dhanaÑ Sakka, balaÑ koso ca’nappako.

Andhassa me sato dÈni, maraÓaÒÒeva ruccati.
73. YÈni saccÈni dvipadinda, tÈni bhÈsassu khattiya.

SaccaÑ te bhaÓamÈnassa, puna cakkhu bhavissati.
74. Ye maÑ yÈcitumÈyanti, nÈnÈgottÈ vanibbakÈ.

Yopi maÑ yÈcate tattha, sopi me manaso piyo.
Etena saccavajjena, cakkhu me upapajjatha.
75. YaÑ maÑ so yÈcituÑ ÈgÈ, dehi cakkhunti brÈhmaÓo.

Tassa cakkh|ni pÈdÈsiÑ, brÈhmaÓassa vanibbato3.
76. Bhiyyo maÑ ÈvisÊ pÊti, somanassaÒca’nappakaÑ.

Etena saccavajjena, dutiyaÑ me upapajjatha.
77. Dhammena bhÈsitÈ gÈthÈ, SivÊnaÑ raÔÔhavaÉÉhana.

EtÈni tava nettÈni, dibbÈni paÔidissare.
78. TirokuÔÔaÑ tiroselaÑ, samatiggayha pabbataÑ.

SamantÈ yojanasataÑ, dassanaÑ anubhontu te.
______________________________________________________________
1. Cakkh|ni uddhatvÈ (SÊ, I) 2. PokkharaÓiyÈ tÊre (SÊ, I)
3. VaÓibbino (SÊ), vanibbino (I)
79. Ko nÊ’dha vittaÑ na dadeyya yÈcito,

Api visiÔÔhaÑ supiyampi attano.
Tadi~gha sabbe Sivayo samÈgatÈ,
DibbÈni nettÈni mama’jja passatha.
80. TirokuÔÔa tiroselaÑ, samatiggayha pabbataÑ.

SamantÈ yojanasataÑ, dassanaÑ anubhonti me.
81. Na cÈgamattÈ paramatthi kiÒci, maccÈnaÑ idha jÊvite.

DatvÈna mÈnusaÑ1 cakkhuÑ, laddhaÑ me2 cakkhuÑ amÈnusaÑ.
82. Etampi disvÈ Sivayo, detha dÈnÈni bhuÒjatha.

AninditÈ saggamupetha ÔhÈnanti.
SivijÈtakaÑ tatiyaÑ.
500. SirÊmantajÈtaka (4)

83. PaÒÒÈyu’petaÑ siriyÈ vihÊnaÑ,
YasassinaÑ vÈpi apetapaÒÒaÑ.
PucchÈmi taÑ senaka etamatthaÑ,
Kamettha seyyo kusalÈ vadanti.
84. DhÊrÈ ca bÈlÈ ca have janinda,

Sipp|papannÈ ca asippino ca.
SujÈtimantopi ajÈtimassa,
Yasassino pesakarÈ3 bhavanti.
Etampi disvÈna ahaÑ vadÈmi,
PaÒÒo nihÊno sirÊmÈva4 seyyo.
85. Tuvampi pucchÈmi anomapaÒÒa,

Mahosadha kevaladhammadassi.
BÈlaÑ yasassiÑ paÓÉitaÑ appabhogaÑ,
Kamettha seyyo kusalÈ vadanti.
______________________________________________________________
1. DatvÈ mÈnusakaÑ (SÊ) 2. Me iti padaÑ natthi SÊ-potthake.
3. PessakarÈ (SÊ, I) 4. SirimÈva (SÊ, SyÈ, I)
320 JÈtakapÈÄi
86. PÈpÈni kammÈni karoti bÈlo 1,

Idhameva2 seyyo iti maÒÒamÈno3.
IdhalokadassÊ paralokamadassÊ,
Ubhayattha bÈlo kalimaggahesi.
PaÒÒova seyyo na yasassi bÈlo.
87. Na sippametaÑ vidadhÈti bhogaÑ,

Na bandhuvÈ4 na sarÊravaÓÓo yo5.
Passe’Äam|gaÑ sukhamedhamÈnaÑ,
SirÊ hi naÑ bhajate GoravindaÑ6.
PaÒÒo nihÊno sirÊmÈva seyyo.
88. LaddhÈ sukhaÑ majjati appapaÒÒo,

Dukkhena phuÔÔhopi pamoha’meti.
ŒgantunÈ dukkhasukhena phuÔÔho,
Pavedhati vÈricarova ghamme.
89. DumaÑ yathÈ sÈduphalaÑ araÒÒe,

Samantato samabhisaranti7 pakkhÊ.
Evampi aÉÉhaÑ sadhanaÑ sabhogaÑ,
Bahujjano bhajati atthahetu.
90. Na sÈdhu balavÈ bÈlo, sÈhasÈ vindate dhanaÑ.

KandantametaÑ dummedhaÑ, kaÉÉhanti nirayaÑ bhusaÑ.
______________________________________________________________
1. Karonti bÈlÈ (SyÈ, Ka) 2. Idameva (SyÈ, Ka-®Ôha), imameva (Ka)
3. MaÒÒamÈno (SyÈ, Ka) 4. Na bandhavÈ (SÊ, SyÈ, Ka)
5. Na sarÊrÈvakÈso (SÊ, SyÈ, I) 6. GorimandaÑ (SÊ, I)
7. Samabhicaranti (SÊ, I)
91. YÈ kÈci najjo Ga~gamabhissavanti,

SabbÈva tÈ nÈmagottaÑ jahanti.
Ga~gÈ samuddaÑ paÔipajjamÈnÈ,
Na khÈyate iddhiÑ paÒÒopi loke1.
92. Yameta’makkhÈ udadhiÑ mahantaÑ,

Savanti najjo sabbakÈlamasa~khyaÑ.
So sÈgaro niccamuÄÈravego,
VelaÑ na acceti mahÈsamuddo.
93. Evampi bÈlassa pajappitÈni,

PaÒÒaÑ na acceti sirÊ kadÈci.
94. AsaÒÒato cepi paresamatthaÑ,

BhaÓÈti sandhÈnagato2 yasassÊ.
Tasseva taÑ r|hati ÒÈtimajjhe,
SirÊ hi naÑ3 kÈrayate na paÒÒÈ4.
95. Parassa vÈ attano vÈpi hetu,

BÈlo musÈ bhÈsati appapaÒÒo.
So nindito hoti sabhÈya majjhe,
PacchÈpi5 so duggatigÈmÊ hoti.
______________________________________________________________
1. Iddhiparo hi loke (Ka-SÊ, SyÈ), iddhiparo hi loko (SÊ-I-®Ôha)
2. SaÓÔhÈnagato (SyÈ, I), santhÈnagato (SÊ) 3. SirihÊnaÑ (SÊ, Ka), sirÊhÊnaÑ (SyÈ, I)
4. Na paÒÒo (SÊ), napaÒÒaÑ (SyÈ, Ka) 5. Peccampi (SÊ, I), peccÈpi (?)
322 JÈtakapÈÄi
96. Atthampi ce bhÈsati bh|ripaÒÒo,

AnÈÄhiyo1 appadhano daliddo.
Na tassa taÑ r|hati ÒÈtimajjhe,
SirÊ ca paÒÒÈÓavato na hoti.
97. Parassa vÈ attano vÈpi hetu,

Na bhÈsati alikaÑ bh|ripaÒÒo.
So p|jito hoti sabhÈya majjhe,
PacchÈpi so suggatigÈmÊ hoti.
98. HatthÊ gavassÈ maÓikuÓÉalÈ ca,

Thiyo ca iddhesu kulesu jÈtÈ.
SabbÈva tÈ upabhogÈ bhavanti,
Iddhassa posassa aniddhimanto.
99. AsaÑvihitakammantaÑ, bÈlaÑ dummedhamantinaÑ.

SirÊ jahati dummedhaÑ, jiÓÓaÑva urago tacaÑ.
100. PaÒca paÓÉitÈ mayaÑ bhaddante,

Sabbe paÒjalikÈ upaÔÔhitÈ.
TvaÑ no abhibhuyya issarosi,
Sakkova bh|tapati devarÈjÈ.
______________________________________________________________
1. AnÈlayo (I)
101. DÈsova paÒÒassa yasassi bÈlo,

Atthesu jÈtesu tathÈvidhesu.
YaÑ paÓÉito nipuÓaÑ saÑvidheti,
Sammoha’mÈpajjati tattha bÈlo.
102. AddhÈ hi paÒÒÈva sataÑ pasatthÈ,

KantÈ sirÊ bhogaratÈ manussÈ.
©ÈÓaÒca BuddhÈna’matulyar|paÑ,
PaÒÒaÑ na acceti sirÊ kadÈci.
103. YaÑ taÑ apucchimha akittayÊ no,

Mahosadha kevaladhammadassÊ.
GavaÑ sahassaÑ usabhaÒca nÈgaÑ,
ŒjaÒÒayutte ca rathe dasa ime.
DadÈmi te gÈmavarÈni soÄasÈti.
SirÊmantajÈtakaÑ1 catutthaÑ.
501. RohaÓamigajÈtaka (5)

104. Ete y|thÈ patiyanti, bhÊtÈ maraÓassa2 Cittaka.
Gaccha tuvampi mÈ’ka~khi, jÊvissanti tayÈ saha.
105. NÈhaÑ RohaÓa3 gacchami, hadayaÑ me avakassati.

Na taÑ ahaÑ jahissÈmi, idha hissÈmi jÊvitaÑ.
106. Te hi n|na marissanti, andhÈ apariÓÈyakÈ.

107. NÈhaÑ RohaÓa gacchÈmi, hadayaÑ me avakassati.

Na taÑ baddhaÑ4 jahissÈmi, idha hissÈmi jÊvitaÑ.
______________________________________________________________
1. SirimandajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. MaraÓÈ (SyÈ, I), maraÓa (Ka)
3. Rohanta (SÊ, I), rohana (SyÈ) 4. BandhaÑ (Ka)
324 JÈtakapÈÄi
108. Gaccha bhÊru palÈyassu, k|Ôe baddhosmi Èyase.


Na taÑ ahaÑ jahissÈmi, idha hissÈmi jÊvitaÑ.


Na taÑ baddhaÑ jahissÈmi, idha hissÈmi jÊvitaÑ.
112. AyaÑ so luddako eti, luddar|po1 sahÈvudho.

Yo no vadhissati ajja, usunÈ sattiyÈ api2.
113. SÈ muhuttaÑ palÈyitvÈ, bhayaÔÔÈ3 bhayatajjitÈ.

SudukkaraÑ akarÈ bhÊru, maraÓÈy|’panivattatha.
114. Kinnu te’me migÈ honti, muttÈ baddhaÑ upÈsare.

Na taÑ cajitumicchanti, jÊvitassapi kÈraÓÈ.
115. BhÈtaro honti me ludda, sodariyÈ ekamÈtukÈ.

Na maÑ cajitumicchanti, jÊvitassapi kÈraÓÈ.

PaÒcannaÑ jÊvitaÑ dehi, bhÈtaraÑ muÒca luddaka.
117. So vo ahaÑ pamokkhÈmi, mÈtÈpettibharaÑ migaÑ.

Nandantu mÈtÈpitaro, muttaÑ disvÈ mahÈmigaÑ.

YathÈha’majja nandÈmi, muttaÑ disvÈ mahÈmigaÑ.
119. KathaÑ tvaÑ pamokkho4 Èsi, upanÊtasmi jÊvite.

KathaÑ putta amocesi, k|ÔapÈsamha luddako.
120. BhaÓaÑ kaÓÓasukhaÑ vÈcaÑ, hadaya~gaÑ hadayassitaÑ.

SubhÈsitÈhi vÈcÈhi, Cittako maÑ amocayi.
______________________________________________________________
1. Ruddar|po (SÊ, I) 2. Mapi (SÊ, SyÈ, I) 3. BhayaÔÔhÈ (I)
4. KathaÑ pamokkho (SÊ, I), kathaÑ te pamokkho (?)
121. BhaÓaÑ kaÓÓasukhaÑ vÈcaÑ, hadaya~gaÑ hadayassitaÑ.

SubhÈsitÈhi vÈcÈhi, SutanÈ maÑ amocayi.
122. SutvÈ kaÓÓasukhaÑ vÈcaÑ, hadaya~gaÑ hadayassitaÑ.

SubhÈsitÈni sutvÈna, luddako maÑ amocayi.
123. EvaÑ Ènandito hotu, saha dÈrehi luddako.

YathÈ maya’jja nandÈma, disvÈ RohaÓa’mÈgataÑ.
124. Nanu tvaÑ avaca1 ludda, “migacammÈni ÈhariÑ”.

Atha kena nu vaÓÓena, migacammÈni nÈhari.
125. ŒgamÈ ceva hatthatthaÑ, k|ÔapÈsaÒca so migo.

Abajjhi taÑ2 migarÈjaÑ, taÒca muttÈ upÈsare.
126. Tassa me ahu saÑvego, abbhuto lomahaÑsano.

ImaÒcÈhaÑ migaÑ haÒÒe, ajja hissÈmi jÊvitaÑ.
127. KÊdisÈ te migÈ ludda, kÊdisÈ dhammikÈ migÈ.

KathaÑvaÓÓÈ kathaÑsÊlÈ, bÈÄhaÑ kho ne pasaÑsasi.
128. OdÈtasi~gÈ sucivÈlÈ, jÈtar|patac|pamÈ.

PÈdÈ lohitakÈ tesaÑ, aÒjitakkhÈ manoramÈ.
129. EdisÈ te migÈ deva, edisÈ dhammikÈ migÈ.

MÈtÈpettibharÈ deva, na te so abhihÈrituÑ3.
130. Dammi nikkhasataÑ ludda, th|laÒca maÓikuÓÉalaÑ.

CatussadaÒca4 palla~kaÑ, umÈpupphasarinnibhaÑ5.
131. Dve ca sÈdisiyo bhariyÈ, usabhaÒca gavaÑ sataÑ.

Dhammena rajjaÑ kÈressaÑ, bahukÈro mesi luddaka.
132. KasivÈÓijjÈ6 iÓadÈnaÑ, uÒchÈcariyÈ ca luddaka.

Etena dÈraÑ posehi, mÈ pÈpaÑ akarÊ punÈti7.
RohaÓamigajÈtakaÑ8 paÒcamaÑ.
______________________________________________________________
1. AvacÈ (SÊ, I) 2. Abajjhi taÒca (I)
3. AbhihÈrayuÑ (Ka-SÊ), abhihÈrayiÑ (SyÈ), abhihÈrayaÑ (I)
4. CaturassaÒca (SyÈ, Ka) 5. UmmÈpupphasirinnibhaÑ (SÊ, SyÈ, I, Ka)
6. KasÊ vaÓijjÈ (SÊ, SyÈ, I) 7. AkarÈ punanti (Ka-SÊ, I)
8. RohantamigajÈtakaÑ (SÊ, I)
326 JÈtakapÈÄi
502. C|ÄahaÑsajÈtaka (6)

133. Ete haÑsÈ pakkamanti, vakka~gÈ bhayameritÈ.
Harittaca hemavaÓÓa, kÈmaÑ Sumukha pakkama.
134. OhÈya maÑ ÒÈtigaÓÈ, ekaÑ pÈsavasaÑ gataÑ.

AnapekkhamÈnÈ1 gacchanti, kiÑ eko avahiyyasi.
135. Pateva patataÑ seÔÔha, natthi baddhe sahÈyatÈ2.

MÈ anÊghÈya hÈpesi, kÈmaÑ Sumukha pakkama.
136. NÈhaÑ “dukkhapareto”ti3, DhataraÔÔha tuvaÑ4 jahe.

JÊvitaÑ maraÓaÑ vÈ me, tayÈ saddhiÑ bhavissati.
137. Etadariyassa kalyÈÓaÑ, yaÑ tvaÑ Sumukha bhÈsasi.

TaÒca vÊmaÑsamÈnohaÑ, “patate, taÑ” avassajiÑ.
138. Apadena padaÑ yÈti, antalikkhacaro5 dijo.

ŒrÈ pÈsaÑ na bujjhi tvaÑ, haÑsÈnaÑ pavaruttama6.

Atha jÈlaÒca pÈsaÒca, ÈsajjÈpi na bujjhati.
140. Ete haÑsÈ pakkamanti, vakka~gÈ bhayameritÈ.

Harittaca hemavaÓÓa, tvaÒÒeva7 avahiyyasi.
141. Ete bhutvÈ ca pitvÈ ca, pakkamanti viha~gamÈ.

AnapekkhamÈnÈ vakka~gÈ, tvaÒÒeveko upÈsasi.
142. Kinnu tyÈhaÑ8 dijo hoti, mutto baddhaÑ upÈsasi.

OhÈya sakuÓÈ yanti, kiÑ eko avahiyyasi.
143. RÈjÈ me so dijo mitto, sakhÈ pÈÓasamo ca me.

Neva naÑ vijahissÈmi, yÈva kÈlassa pariyÈyaÑ.
144. Yo ca tvaÑ sakhino hetu, pÈÓaÑ cajitumicchasi.

So te sahÈyaÑ muÒcÈmi, hotu rÈjÈ tavÈnugo.
______________________________________________________________
1. NÈpekkhamÈnÈ (Ka) 2. SahÈyakÈ (SyÈ) 3. Dukkhaparetopi (Ka)
4. TavaÑ (SÊ, I) 5. Antalikkhe caro (SÊ, I) 6. Pavaruttamo (Ka-SÊ, I)
7. TvaÒca taÑ (SÊ), tvaÒca (I) 8. TÈyaÑ (SÊ, SyÈ, I)

YathÈha’majja nandÈmi, muttaÑ disvÈ dijÈdhipaÑ.
146. Kaccinnu bhoto kusalaÑ, kacci bhoto anÈmayaÑ.

Kacci raÔÔhamidaÑ phÊtaÑ, dhammena manusÈsasi.
147. KusalaÑ ceva me haÑsa, atho haÑsa anÈmayaÑ.

Atho raÔÔhamidaÑ phÊtaÑ, dhammena manusÈsa’haÑ.
148. Kacci bhoto amaccesu, doso koci na vijjati.

Kacci ÈrÈ amittÈ te, chÈyÈ dakkhiÓatoriva.
149. Athopi me amaccesu, doso koci na vijjati.

Atho ÈrÈ amittÈ me, chÈyÈ dakkhiÓatoriva.
150. Kacci te sÈdisÊ bhariyÈ, assavÈ piyabhÈÓinÊ.

Puttar|payas|petÈ, tava chandavasÈnugÈ.
151. Atho me sÈdisÊ bhariyÈ, assavÈ piyabhÈÓinÊ.

Puttar|payas|petÈ, mama chandavasÈnugÈ.
152. Kacci te bahavo puttÈ, sujÈtÈ raÔÔhavaÉÉhana.

PaÒÒÈjavena sampannÈ, sammodanti tato tato.
153. Satameko ca me puttÈ, DhataraÔÔha mayÈ sutÈ.

TesaÑ tvaÑ kiccamakkhÈhi, nÈvarujjhanti1 te vaco.
154. Upapannopi ce hoti, jÈtiyÈ vinayena vÈ.

Atha pacchÈ kurute yogaÑ, kicche2 ÈpÈsu3 sÊdati.
155. Tassa saÑhÊrapaÒÒassa, vivaro jÈyate mahÈ.

Rattimandhova4 r|pÈni, th|lÈni manupassati.
156. AsÈre sÈrayogaÒÒ|, matiÑ na tveva vindati.

Sarabhova giriduggasmiÑ, antarÈyeva sÊdati.
157. HÊnajaccopi ce hoti, uÔÔhÈtÈ dhitimÈ naro.

ŒcÈrasÊlasampanno, nise aggÊva bhÈsati.
______________________________________________________________
1. NÈvarajjhanti (Ka-SÊ, I) 2. Kicce (SÊ, SyÈ, I)
3. ŒvÈsu (SyÈ), ÈpadÈsu (Ka) 4. Nattamandhova (SÊ, I)
328 JÈtakapÈÄi
158. EtaÑ me upamaÑ katvÈ, putte vijjÈsu vÈcaya1.

SaÑvir|Ähetha medhÈvÊ, khette bÊjaÑva2 vuÔÔhiyÈti.
C|ÄahaÑsajÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
503. SattigumbajÈtaka (7)

159. Migaluddo mahÈrÈjÈ, PaÒcÈlÈnaÑ rathesabho.
Nikkhanto saha senÈya, ogaÓo vanamÈgamÈ.
160. Tattha’ddasÈ araÒÒasmiÑ, takkarÈnaÑ kuÔiÑ kataÑ.

TassÈ3 kuÔiyÈ nikkhamma, suvo luddÈni bhÈsati.
161. SampannavÈhano poso, yuvÈ sammaÔÔhakuÓÉalo4.

Sobhati lohituÓhÊso, divÈ s|riyova bhÈsati.
162. Majjhanhike5 sampatike, sutto rÈjÈ sasÈrathi.

HandassÈbharaÓaÑ sabbaÑ, gaÓhÈma sÈhasÈ6 mayaÑ.
163. NisÊthepi raho dÈni, sutto rÈjÈ sasÈrathi.

ŒdÈya vatthaÑ maÓikuÓÉalaÒca, hantvÈna sÈkhÈhi avattharÈma.
164. Kinnu ummattar|pova, Sattigumba pabhÈsasi.

DurÈsadÈ hi rÈjÈno, aggi pajjalito yathÈ.
165. Atha tvaÑ Patikolamba, matto thullÈni gajjasi.

MÈtari mayhaÑ naggÈya, kinnu tvaÑ vijigucchase.
166. UÔÔhehi samma taramÈno, rathaÑ yojehi sÈrathi.

SakuÓo me na ruccati, aÒÒaÑ gacchÈma assamaÑ.
167. Yutto ratho mahÈrÈja, yutto ca balavÈhano.

AdhitiÔÔha mahÈrÈja, aÒÒaÑ gacchÈma assamaÑ.
168. Ko nu’meva gatÈ7 sabbe, ye asmiÑ paricÈrakÈ.

Esa gacchati PaÒcÈlo, mutto tesaÑ adassanÈ.
______________________________________________________________
1. ®hÈpaya (SyÈ, Ka) 2. KhettabÊjaÑva (SÊ, I) 3. TasmÈ (SyÈ, I, Ka)
4. KuÓÉalÊ (SyÈ, Ka) 5. Majjhantike (sabbattha) 6. SahasÈ (SÊ, SyÈ, I)
7. Kva nu’me’pagatÈ (?)
169. KodaÓÉakÈni gaÓhatha, sattiyo tomarÈni ca.

Esa gacchati PaÒcÈlo, mÈ vo muÒcittha jÊvataÑ1.
170. AthÈ’paro paÔinandittha, suvo lohitatuÓÉako.

SvÈgataÑ te mahÈrÈja, atho te adurÈgataÑ.
Issarosi anuppatto, yaÑ idhatthi pavedaya.
171. TindukÈni piyÈlÈni, madhuke kÈsumÈriyo.

PhalÈni khuddakappÈni, bhuÒja rÈja varaÑ varaÑ.
172. Idampi pÈnÊyaÑ sÊtaÑ, ÈbhataÑ girigabbharÈ.

Tato piva mahÈrÈja, sace tvaÑ abhika~khasi.
173. AraÒÒaÑ uÒchÈya gatÈ, ye asmiÑ paricÈrakÈ.

SayaÑ uÔÔhÈya gaÓhavho, hatthÈ me natthi dÈtave.

Atheso itaro pakkhÊ, suvo luddÈni bhÈsati.
175. “EtaÑ hanatha bandhatha, mÈ vo muÒcittha jÊvataÑ”.

IccevaÑ vilapantassa, sotthiÑ2 pattosmi assamaÑ.
176. BhÈtaro’sma mahÈrÈja, sodariyÈ ekamÈtukÈ.

EkarukkhasmiÑ saÑvaÉÉhÈ, nÈnÈkhettagatÈ ubho.
177. Sattigumbo ca corÈnaÑ, ahaÒca isÊnaÑ idha.

AsataÑ so,sataÑ ahaÑ, tena dhammena no vinÈ.
178. Tattha vadho ca bandho ca, nikatÊ vaÒcanÈni ca.

ŒlopÈ sÈhasÈkÈrÈ, tÈni so tattha sikkhati.
179. Idha saccaÒca dhammo ca, ahiÑsÈ saÑyamo damo.

Œsan|dakadÈyÊnaÑ, a~ke vaddhosmi bhÈradha3.
180. YaÑ yaÑ hi rÈja bhajati, santaÑ vÈ yadi vÈ asaÑ.

SÊlavantaÑ visÊlaÑ vÈ, vasaÑ tasseva gacchati.
181. * YÈdisaÑ kurute mittaÑ, yÈdisaÑ c|pasevati.

Sopi tÈdisako hoti, sahavÈso hi4 tÈdiso.
______________________________________________________________
1. JÊvitaÑ (bah|su) 2. SotthÊ (SyÈ) 3. BhÈrata (SÊ, SyÈ, I)
4. SahavÈsopi (SyÈ, Ka) * Khu 1. 241 piÔÔhe Itivuttakepi.
330 JÈtakapÈÄi
182. * SevamÈno sevamÈnaÑ, samphuÔÔho samphusaÑ paraÑ.

Saro diddho kalÈpaÑva, alitta’mupalimpati.
UpalepabhayÈ1 dhÊro, neva pÈpasakhÈ siyÈ.
183. * P|timacchaÑ kusaggena, yo naro upanayhati.

KusÈpi p|ti2 vÈyanti, evaÑ bÈl|pasevanÈ.
184. * TagaraÒca palÈsena, yo naro upanayhati.

PattÈpi surabhi3 vÈyanti, evaÑ dhÊr|pasevanÈ.
185. * TasmÈ pattapuÔasseva4, ÒatvÈ sampÈka’mattano.

Asante nopaseveyya, sante seveyya paÓÉito.
Asanto nirayaÑ nenti, santo pÈpenti suggatinti.
SattigumbajÈtakaÑ sattamaÑ.
504. BhallÈtiyajÈtaka (8)

186. BhallÈtiyo5 nÈma ahosi rÈjÈ,
RaÔÔhaÑ pahÈya migavaÑ acÈri so.
AgamÈ girivaraÑ GandhamÈdanaÑ,
SupupphitaÑ6 kimpurisÈnuciÓÓaÑ.
187. SÈÄ|rasaÑghaÒca nisedhayitvÈ,

DhanuÑ7 kalÈpaÒca so nikkhipitvÈ.
UpÈgami vacanaÑ vattukÈmo,
YatthaÔÔhitÈ kimpurisÈ ahesuÑ.
188.
Himaccaye HemavatÈya tÊre,
KimidhaÔÔhitÈ mantayavho abhiÓhaÑ.
PucchÈmi vo mÈnusadehavaÓÓe,
KathaÑ vo8 jÈnanti manussaloke.
______________________________________________________________
* Khu 1. 241 piÔÔhe Itivuttakepi. 1. UpalimpabhayÈ (SyÈ, Ka)
2. P|tÊ (SÊ, I) 3. SurabhÊ (SÊ, SyÈ, I)
4. PhalapuÔasseva (SÊ, I), palapuÔasseva (Ka, ®Ôha), palÈsapuÔasseva (SyÈ, Ka)
5. BhallÈÔiyo (SÊ, I) 6. SampupphitaÑ (SÊ, I)
7. Dhanu (SÊ, SyÈ, I) 8. KathaÑ nu (Ka)
189. MallaÑ giriÑ PaÓÉarakaÑ Tik|ÔaÑ,

SÊtodakÈ1 anuvicarÈma najjo.
MigÈ manussÈva nibhÈsavaÓÓÈ,
JÈnanti no “kimpurisÈ”ti ludda.
190. Sukicchar|paÑ paridevayavho2,

Œli~gito cÈsi piyo piyÈya.
Kimidha vane rodatha appatÊtÈ.
191. Sukicchar|paÑ paridevayavho,

Kimidha vane vilapatha appatÊtÈ.
192. Sukicchar|paÑ paridevayavho,

Kimidha vane socatha appatÊtÈ.
193. Maye’karattaÑ3 vippavasimha ludda,

AkÈmakÈ aÒÒamaÒÒaÑ sarantÈ.
TamekarattaÑ anutappamÈnÈ,
SocÈma “sÈ ratti punaÑ na hessati”.
194. YamekarattaÑ anutappathe’taÑ,

DhanaÑ va naÔÔhaÑ pitaraÑ va petaÑ.
KathaÑ vinÈ vÈsa’makappayittha.
195. YamimaÑ4 nadiÑ passasi sÊghasotaÑ,

NÈnÈdumacchadanaÑ selak|laÑ5.
TaÑ me piyo uttari vassakÈle,
MamaÒca maÒÒaÑ anubandhatÊti.
______________________________________________________________
1. SÊtodiyÈ (SÊ, I), sÊtodikÈ (?)
2. Paridevathavho (?) MoggallÈnabyÈkaraÓe 6, 38 suttaÑ.
3. RattiÑ (I) 4. YayimaÑ (Ka-SÊ)
5. DumacchadanaÑ selak|ÔaÑ (SÊ, I), dumasaÒchannaÑ selak|laÑ (Ka)
332 JÈtakapÈÄi
196. AhaÒca a~kolaka’mocinÈmi,

AtimuttakaÑ sattali -yothikaÒca.
“Piyo ca me hehiti mÈlabhÈrÊ,
AhaÒca naÑ mÈlinÊ ajjhupessaÑ”.
197. AhaÒcidaÑ kuravaka’mocinÈmi,

UddÈlakÈ pÈÔalisindhuvÈrakÈ1.
198. AhaÒca sÈlassa supupphitassa,

Oceyya pupphÈni karomi mÈlaÑ.
199. AhaÒca sÈlassa supupphitassa,

Oceyya pupphÈni karomi bhÈraÑ.
IdaÒca no hehiti santharatthaÑ,
YatthajjimaÑ2 viharissÈma3 rattiÑ.
200. AhaÒca kho agaÄuÑ4 candanaÒca,

SilÈya piÑsÈmi pamattar|pÈ.
“Piyo ca me hehiti rosita~go,
AhaÒca naÑ rositÈ ajjhupessaÑ”.
201. AthÈgamÈ salilaÑ sÊghasotaÑ,

NudaÑ sÈle salaÄe kaÓÓikÈre.
Œp|ratha5 tena muhuttakena,
SÈ’yaÑ nadÊ Èsi mayÈ suduttarÈ.
202. Ubhosu tÊresu mayaÑ tadÈ ÔhitÈ,

SampassantÈ ubhayo aÒÒamaÒÒaÑ.
Sakimpi rodÈma sakiÑ hasÈma,
Kicchena no ÈgamÈ6 saÑvarÊ sÈ.
______________________________________________________________
1. SindhuvÈritÈ (SyÈ, I, Ka) 2. YatthajjamaÑ (SÊ, I)
3. ViharissÈmu (I) 4. Aggalu (SyÈ, Ka), akaluÑ (I)
5. Ap|ratha (SÊ, I), Èp|rathe (SyÈ) 6. AgamÈ (SÊ, SyÈ, I)
203. PÈtova1 kho uggate s|riyamhi,

CatukkaÑ nadiÑ uttariyÈna ludda.
Œli~giyÈ aÒÒamaÒÒaÑ mayaÑ ubho,
Sakimpi rodÈma sakiÑ hasÈma.
204. TÊh|’nakaÑ sattasatÈni ludda,

Yamidha mayaÑ vippavasimha pubbe.
Vasse’ki’maÑ2 jÊvitaÑ bh|mipÈla,
Ko nÊ’dha kantÈya vinÈ vaseyya.
205. ŒyuÒca vo kÊvatako nu samma,

Sacepi jÈnÈtha vadetha ÈyuÑ.
AnussavÈ vuÉÉhato ÈgamÈ vÈ,
AkkhÈtha me taÑ avikampamÈnÈ.
206. ŒyuÒca no vassasahassaÑ ludda,

Na cantarÈ pÈpako atthi rogo.
AppaÒca3 dukkhaÑ sukhameva bhiyyo,
AvÊtarÈgÈ vijahÈma jÊvitaÑ.
207. IdaÒca sutvÈna amÈnusÈnaÑ,

BhallÈtiyo ittaraÑ jÊvitanti.
Nivattatha na migavaÑ acari,
AdÈsi dÈnÈni abhuÒji bhoge.

Sammodatha mÈ kalahaÑ akattha.
MÈ vo tapÊ attakammÈparÈdho,
YathÈpi te kimpurisekarattaÑ.

Sammodatha mÈ vivÈdaÑ akattha.
MÈ vo tapÊ attakammÈparÈdho,
YathÈpi te kimpurisekarattaÑ.
______________________________________________________________
1. PÈto ca (SÊ, SyÈ, I) 2. VÈsekimaÑ (SÊ, I) 3. AppaÑva (SyÈ, Ka)
334 JÈtakapÈÄi
210. VividhaÑ1 adhimanÈ suÓomahaÑ,

VacanapathaÑ tava atthasaÑhitaÑ.
MuÒcaÑ2 giraÑ nudaseva me daraÑ,
SamaÓa sukhÈvaha jÊva me ciranti.
BhallÈtiyajÈtakaÑ aÔÔhamaÑ.
505. * SomanassajÈtaka (9)

211. Ko taÑ hiÑsati heÔheti,
KiÑ3 dummano socasi appatÊto.
Kassajja mÈtÈpitaro rudantu,
Kvajja setu4 nihato pathabyÈ.
212. TuÔÔhosmi deva tava dassanena,

CirassaÑ passÈmi taÑ bh|mipÈla.
AhiÑsako ReÓumanuppavissa,
Puttena te heÔhayitosmi5 deva.
213. Œyantu dovÈrikÈ khaggabandhÈ6,

KÈsÈviyÈ yantu7 antepurantaÑ.
HantvÈna taÑ SomanassaÑ kumÈraÑ,
ChetvÈna sÊsaÑ varamÈharantu.
214. PesitÈ rÈjino d|tÈ, kumÈraÑ etadabravuÑ.

Issarena vitiÓÓosi, vadhaÑ pattosi khattiya.
215. Sa rÈjaputto paridevayanto,

Dasa~guliÑ aÒjaliÑ paggahetvÈ.
Ahampi icchÈmi janinda daÔÔhuÑ,
JÊvaÑ maÑ netvÈ8 paÔidassayetha.
216. Tassa taÑ vacanaÑ sutvÈ, raÒÒo puttaÑ adassayuÑ.

Putto ca pitaraÑ disvÈ, d|ratova’jjhabhÈsatha.
______________________________________________________________
1. Vividha (SÊ, SyÈ) 2. MuÒca (SÊ, I) * Khu 4. 408 piÔÔhepi.
3. Kinnu (I, Ka) 4. Ko nvajja seti (Ka), ko ajja setu (?)
5. Pothayitosmi (Ka) 6. KhaggabaddhÈ (SÊ, I)
7. Hantu (Ka) 8. JÊvaÑ panetvÈ (SÊ, I)
217. ŒgacchuÑ1 dovÈrikÈ khaggabandhÈ,

KÈsÈviyÈ hantu mamaÑ janinda.
AkkhÈhi me pucchito etamatthaÑ,
AparÈdho ko ni’dha mama’jja atthi.
218. SÈyaÑ ca pÈto udakaÑ sajÈti,

AggiÑ sadÈ pÈricarata’ppamatto.
TaÑ tÈdisaÑ saÑyataÑ brahmacÈriÑ,
KasmÈ tuvaÑ br|si gahappatÊti.
219. TÈlÈ ca m|lÈ ca phalÈ ca deva,

PariggahÈ vividhÈ santi’massa.
Te rakkhati gopayata’ppamatto,
2 TasmÈ ahaÑ br|mi gahappatÊti2.
220. SaccaÑ kho etaÑ vadasi kumÈra,

PariggahÈ vividhÈ santi’massa.
Te rakkhati gopayata’ppamatto,
Sa3 brÈhmaÓo gahapati tena hoti.
221. SuÓantu mayhaÑ parisÈ samÈgatÈ,

SanegamÈ jÈnapadÈ ca sabbe.
BÈlÈ’yaÑ bÈlassa vaco nisamma,
AhetunÈ ghÈtayate maÑ4 janindo.
222. DaÄhasmi m|le visaÔe vir|Ähe,

Dunnikkayo veÄu pasÈkhajÈto.
VandÈmi pÈdÈni tava5 janinda,
AnujÈna maÑ pabbajissÈmi deva.
223. BhuÒjassu bhoge vipule kumÈra,

SabbaÒca te issariyaÑ dadÈmi.
Ajjeva tvaÑ Kur|naÑ hohi rÈjÈ,
MÈ pabbajÊ pabbajjÈ hi dukkhÈ.
______________________________________________________________
1. ŒgaÒchuÑ (SÊ), ÈgaÒchu (I)
2-2. BrÈhmaÓo gahapati tena hoti (SÊ, SyÈ, I) 3. Natthi idaÑ SÊ-SyÈ-I-potthakesu.
4. GhÈtayate (SÊ, I) 5. TavaÑ (SÊ, I)
336 JÈtakapÈÄi
224. Kinn|’dha deva tava’matthi bhogÈ,

Pubbeva’haÑ1 devaloke ramissaÑ.
R|pehi saddehi atho rasehi,
Gandhehi phassehi manoramehi.
225. BhuttÈ ca me2 bhogÈ tidivasmiÑ deva,

ParivÈrito3 accharÈnaÑ gaÓena4.
TuvaÒca5 bÈlaÑ paraneyyaÑ viditvÈ,
Na tÈdise rÈjakule vaseyyaÑ.
226. SacÈhaÑ bÈlo paraneyyo asmi,

EkÈparÈdhaÑ6 khama putta mayhaÑ.
Punapi ce edisakaÑ bhaveyya,
YathÈmatiÑ Somanassa karohi.
227. Anisamma kataÑ kammaÑ, anavatthÈya cintitaÑ.

Bhesajjasseva vebha~go, vipÈko hoti pÈpako.
228. Nisamma ca kataÑ kammaÑ, sammÈ’vatthÈya cintitaÑ.

Bhesajjasseva sampatti, vipÈko hoti bhadrako.

230. Nisamma khattiyo kayirÈ, nÈnisamma disampati.

NisammakÈrino rÈja, yaso kitti ca vaÉÉhati.
231. Nisamma daÓÉaÑ paÓayeyya issaro,

VegÈ kataÑ tappati bh|mipÈla.
SammÈpaÓÊdhÊ ca narassa atthÈ,
AnÈnutappÈ te bhavanti pacchÈ.
______________________________________________________________
1. Pubbe cahaÑ (Ka) 2. BhuttÈ (SÊ, I)
3. ParivÈritÈ (SÊ, SyÈ, I) paricÈritÈ (Ka) 4. AccharÈsaÑgaÓena (SyÈ, I, Ka)
5. TavaÒca (SÊ, I) 6. EtÈparÈdhaÑ (Ka)
232. AnÈnutappÈni hi ye karonti,

Vibhajja kammÈyatanÈni loke.
ViÒÒuppasatthÈni sukhudrayÈni,
Bhavanti BuddhÈnumatÈni1 tÈni.
233. ŒgacchuÑ dovÈrikÈ khaggabandhÈ,

KÈsÈviyÈ hantu mamaÑ janinda.
MÈtuÒca2 a~kasmimahaÑ nisinno,
ŒkaÉÉhito sahasÈ tehi deva.
234. KaÔukaÑ hi sambÈdhaÑ sukicchaÑ3 patto,

Madhurampi yaÑ jÊvitaÑ laddha rÈja.
KicchenahaÑ ajja vadhÈ pamutto,
PabbajjamevÈbhimanohamasmi.
235. Putto tavÈyaÑ taruÓo Sudhamme,

Anukampako Somanasso kumÈro.
TaÑ yÈcamÈno na labhÈmi svajja4,
Arahasi naÑ yÈcitave5 tuvampi.
236. Ramassu bhikkhÈcariyÈya putta,

Nisamma dhammesu paribbajassu.
Sabbesu bh|tesu nidhÈya daÓÉaÑ,
Anindito brahmamupehi ÔhÈnaÑ.
237. Acchera6 r|paÑ vata yÈdisaÒca,

DukkhitaÑ maÑ dukkhÈpayase Sudhamme.
YÈcassu puttaÑ iti vuccamÈnÈ,
Bhiyyova ussÈhayase kumÈraÑ.
238. Ye vippamuttÈ anavajjabhogino7,

ParinibbutÈ lokamimaÑ caranti.
TamariyamaggaÑ paÔipajjamÈnaÑ,
Na ussahe vÈrayituÑ kumÈraÑ.
______________________________________________________________
1. VaddhÈnumatÈni (SÊ, I) 2. MÈtucca (I) 3. Sukiccha (SÊ, I)
4. Sajja (SÊ, I) 5. YÈcituye (Ka) 6. Acchariya (SÊ, SyÈ, I)
7. Bhojino (SÊ, SyÈ, I)
338 JÈtakapÈÄi

YesÈyaÑ sutvÈna subhÈsitÈni,
AppossukkÈ vÊtasokÈ SudhammÈti.
SomanassajÈtakaÑ navamaÑ.
506. * CampeyyajÈtaka (10)

240. KÈ nu vijjurivÈbhÈsi, osadhÊ viya tÈrakÈ.
DevatÈ nusi GandhabbÊ, na taÑ maÒÒÈmi mÈnusiÑ1.
241. Namhi devÊ na GandhabbÊ, na mahÈrÈja mÈnusÊ.

NÈgakaÒÒÈsmi bhaddante, atthenamhi idhÈgatÈ.
242. VibbhantacittÈ kupitindriyÈsi,

Nettehi te vÈrigaÓÈ savanti.
KiÑ te naÔÔhaÑ kiÑ pana patthayÈnÈ,
IdhÈgatÈ nÈri tadi~gha br|hi.
243. Yamuggatejo uragoti cÈhu,

NÈgoti naÑ Èhu janÈ janinda.
TamaggahÊ puriso jÊvikattho,
TaÑ bandhanÈ muÒca patÊ mameso.
244. KathaÑ nva’yaÑ balaviriy|papanno,

Hatthatta2 mÈgacchi vanibbakassa.
AkkhÈhi me nÈgakaÒÒe tamatthaÑ,
KathaÑ vijÈnemu gahÊtanÈgaÑ.
245. Nagarampi nÈgo bhasmaÑ kareyya,

TathÈ hi so balaviriy|papanno.
DhammaÒca nÈgo apacÈyamÈno,
TasmÈ parakkamma tapo karoti.
______________________________________________________________
* Khu 4. 400 piÔÔhepi. 1. MÈnusÊ (SyÈ, Ka) 2. Hatthattha (SÊ, SyÈ, I)
246. CÈtuddasiÑ paÒcadasiÑ1 ca rÈja,

Catuppathe sammati nÈgarÈjÈ.
TamaggahÊ puriso jÊvikattho,
TaÑ bandhanÈ muÒca patÊ mameso.
247. SoÄasitthisahassÈni, ÈmuttamaÓikuÓÉalÈ.

VÈrigehasayÈ nÈrÊ2, tÈpi taÑ saraÓaÑ gatÈ.
248. Dhammena mocehi asÈhasena,

GÈmena nikkhena gavaÑ satena.
OssaÔÔhakÈyo urago carÈtu,
PuÒÒatthiko muÒcatu bandhanasmÈ.
249. Dhammena mocemi asÈhasena,

GÈmena nikkhena gavaÑ satena.
250. Dammi nikkhasataÑ ludda, th|laÒca maÓikuÓÉalaÑ.

CatussadaÒca palla~kaÑ, umÈpupphasarinnibhaÑ.
251. Dve ca sÈdisiyo bhariyÈ,

UsabhaÒca gavaÑ sataÑ.
252. VinÈpi dÈnÈ tava vacanaÑ janinda,

MuÒcemu naÑ uragaÑ bandhanasmÈ.
253. Mutto Campeyyako nÈgo, rÈjÈnaÑ etadabravi.

Namo te KÈsirÈjatthu, namo te KÈsivaÉÉhana.
AÒjaliÑ te paggaÓhÈmi, passeyyaÑ me nivesanaÑ.
______________________________________________________________
1. PannarasiÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. NÈriyo (I)
340 JÈtakapÈÄi
254. AddhÈ hi dubbissasa’meta’mÈhu,

YaÑ mÈnuso vissase amÈnusamhi.
Sace ca maÑ yÈcasi etamatthaÑ,
Dakkhemu te nÈga nivesanÈni.
255. Sacepi1 vÈto giri’mÈvaheyya,

Cando ca suriyo ca chamÈ pateyyuÑ.
SabbÈ ca najjo paÔisotaÑ vajeyyuÑ,
Na tveva’haÑ rÈja musÈ bhaÓeyyaÑ.
256. NabhaÑ phaleyya udadhÊpi susse,

SaÑvaÔÔaye2 Bh|tadharÈ VasundharÈ.
Siluccayo Meru sam|la’muppate3,
Na tveva’haÑ rÈja musÈ bhaÓeyyaÑ.
257. AddhÈ hi dubbissasa’meta’mÈhu,

YaÑ mÈnuso vissase amÈnusamhi.
Sace ca maÑ yÈcasi etamatthaÑ,
Dakkhemu te nÈga nivesanÈni.
258. Tumhe khottha ghoravisÈ uÄÈrÈ,

MahÈtejÈ khippakopÊ ca hotha.
MaÑkÈraÓÈ4 bandhanasmÈ pamutto,
Arahasi no jÈnituye5 katÈni.
259. So paccataÑ niraye ghorar|pe,

MÈ kÈyikaÑ sÈta’malattha kiÒci.
PeÄÈya baddho maraÓaÑ upetu,
Yo tÈdisaÑ kammakathaÑ na jÈne.
______________________________________________________________
1. Sace hi (SÊ-I-®Ôha) 2. SaÑvaÔÔayaÑ (SÊ, I), saÑvaÔÔeyya (SyÈ, Ka)
3. Mubbahe (SÊ, SyÈ, I, Ka-®Ôha), muÔÔhahe (Ka)
4. Mama kÈraÓÈ (SÊ, SyÈ, I) 5. JÈnitÈye (SÊ), jÈnitave (SyÈ), jÈnitaye (I)
260. SaccappaÔiÒÒÈ tava mesa hotu,

Akkodhano hohi anupanÈhÊ.
SabbaÑ ca te nÈgakulaÑ supaÓÓÈ,
AggiÑ va gimhesu1 vivajjayantu.
261. AnukampasÊ nÈgakulaÑ janinda,

MÈtÈ yathÈ suppiyaÑ ekaputtaÑ.
AhaÒca te nÈgakulena saddhiÑ,
KÈhÈmi veyyÈvaÔikaÑ uÄÈraÑ.
262. Yojentu ve rÈjarathe sucitte,

Kambojake Assatare sudante.
NÈge ca yojentu suvaÓÓakappane,
Dakkhemu nÈgassa nivesanÈni.
263. BherÊ mudi~gÈ2 paÓavÈ ca sa~khÈ,

AvajjayiÑsu Uggasenassa raÒÒo.
PÈyÈsi rÈjÈ bahusobhamÈno,
Purakkhato nÈrigaÓassa majjhe.
264. SuvaÓÓacitakaÑ bh|miÑ, addakkhi KÈsivaÉÉhano.

SovaÓÓamayapÈsÈde, veÄuriyaphalakatthate.
265. Sa rÈjÈ pÈvisi byamhaÑ, Campeyyassa nivesanaÑ.

ŒdiccavaÓÓasannitaÑ, kaÑsavijju pabhassaraÑ.
266. NÈnÈrukkhehi saÒchannaÑ, nÈnÈgandhasamÊritaÑ.

So pÈvekkhi KÈsirÈjÈ, Campeyyassa nivesanaÑ.
267. PaviÔÔhasmiÑ KÈsiraÒÒe, Campeyyassa nivesanaÑ.

DibbÈ t|riyÈ pavajjiÑsu, nÈgakaÒÒÈ ca naccisuÑ3.
268. TaÑ nÈgakaÒÒÈ caritaÑ gaÓena,

AnvÈruhÊ KÈsirÈjÈ pasanno.
NisÊdi sovaÓÓamayamhi pÊÔhe,
SÈpassaye4 candanasÈralitte.
______________________________________________________________
1. GimhÈsu (SÊ, SyÈ, I) 2. Muti~gÈ (SÊ, I)
3. NaccayuÑ (SÊ, I, Ka) 4. Sopassaye (Ka)
342 JÈtakapÈÄi
269. So tattha bhutvÈ ca atho ramitvÈ,

CampeyyakaÑ KÈsirÈjÈ avoca.
VimÈnaseÔÔhÈni imÈni tuyhaÑ,
ŒdiccavaÓÓÈni pabhassarÈni.
Ne’tÈdisaÑ atthi manussaloke,
KiÑ patthayaÑ1 nÈga tapo karosi.
270. TÈ kambukÈy|radharÈ suvatthÈ,

VaÔÔa~gulÊ tambatal|papannÈ.
Paggayha pÈyenti anomavaÓÓÈ,
Ne’tÈdisaÑ atthi manussaloke.
KiÑ patthayaÑ nÈga tapo karosi.
271. Najjo ca te’mÈ puthulomamacchÈ,

ŒÔÈ2 sakuntÈbhirudÈ sutitthÈ.
272. KoÒcÈ may|rÈ diviyÈ cÈ haÑsÈ,

VaggussarÈ kokilÈ sampatanti.
273. AmbÈ ca sÈlÈ tilakÈ ca jambuyo,

UddÈlakÈ pÈÔaliyo ca phullÈ.
274. ImÈ ca te pokkharaÒÒo samantato,

DibbÈ3 ca gandhÈ satataÑ pavÈyanti.
______________________________________________________________
1. KimatthiyaÑ (SÊ, SyÈ, I) 2. ŒdÈ (SyÈ), adÈ (I) 3. DibyÈ (SyÈ), diviyÈ (I)
275. Na puttahetu na dhanassa hetu,

Na Èyuno cÈpi1 janinda hetu.
ManussayoniÑ abhipatthayÈno,
TasmÈ parakkamma tapo karomi.
276. TvaÑ lohitakkho vihatantaraÑso,

Ala~kato kappitakesamassu.
Surosito lohitacandanena,
GandhabbarÈjÈva disÈ pabhÈsasi.
277. Deviddhipattosi mahÈnubhÈvo,

Sabbehi kÈmehi sama~gibh|to.
PucchÈmi taÑ nÈgarÈje’tamatthaÑ,
Seyyo ito kena manussaloko.
278. Janinda nÈÒÒatra manussalokÈ,

SuddhÊ va saÑvijjati saÑyamo vÈ.
AhaÒca laddhÈna manussayoniÑ,
KÈhÈmi jÈtimaraÓassa antaÑ.

NÈriyo ca disvÈna tuvaÒca nÈga,

NÈriyo ca disvÈna mamaÒca rÈja,
Karohi puÒÒÈni anappakÈni.
281. IdaÒca me jÈtar|paÑ pah|taÑ,

RÈsÊ suvaÓÓassa ca tÈlamattÈ.
2 Ito haritvÈna suvaÓÓagharÈni,
Karassu r|piyapÈkÈraÑ karontu2.
______________________________________________________________
1. VÈpi (SÊ, I)
2-2. Ito haritvÈ sovaÓÓagharÈni kÈraya, r|piyassa ca pÈkÈraÑ karontu (SÊ, SyÈ) Ito
haritvÈ sovaÓÓagharÈni, [KÈraya] r|piyassa ca pÈkÈraÑ karontu (I)
344 JÈtakapÈÄi
282. MuttÈ ca1 vÈhasahassÈni paÒca,

VeÄuriyamissÈni ito haritvÈ.
Antepure bh|miyaÑ santharantu,
NikkaddamÈ hehiti nÊrajÈ ca.
283. EtÈdisaÑ Èvasa rÈjaseÔÔha,

VimÈnaseÔÔhaÑ bahu sobhamÈnaÑ.
BÈrÈÓasiÑ nagaraÑ iddhaÑ phÊtaÑ,
RajjaÒca kÈrehi anomapaÒÒÈti.
CampeyyajÈtakaÑ dasamaÑ.
507. MahÈpalobhanajÈtaka (11)

284. BrahmalokÈ cavitvÈna, devaputto mahiddhiko.
RaÒÒo putto udapÈdi, sabbakÈmasamiddhisu.
285. KÈmÈ vÈ kÈmasaÒÒÈ vÈ, brahmaloke na vijjati.

SvÈssu2 tÈyeva saÒÒÈya, kÈmehi vijigucchatha.
286. Tassa cantepure Èsi, jhÈnÈgÈraÑ sumÈpitaÑ.

So tattha paÔisallÊno3, eko rahasi jhÈyatha.
287. Sa rÈjÈ paridevesi, puttasokena aÔÔito.

Ekaputto ca’yaÑ mayhaÑ, na ca kÈmÈni bhuÒjati.
288. Ko nu khvettha4 upÈyo so, ko vÈ jÈnÈti kiÒcanaÑ.

Yo5 me puttaÑ palobheyya, yathÈ kÈmÈni patthaye.
289. Ahu kumÈrÊ tattheva, vaÓÓar|pasamÈhitÈ.

KusalÈ naccagÊtassa, vÈdite ca padakkhiÓÈ.
290. SÈ tattha upasa~kamma, rÈjÈnaÑ etadabravi.

AhaÑ kho naÑ palobheyyaÑ, sace bhattÈ bhavissati.
291. TaÑ tathÈvÈdiniÑ rÈjÈ, kumÈriÑ etadabravi.

TvaÒÒeva naÑ palobhehi, tava bhattÈ bhavissati.
______________________________________________________________
1. MuttÈnaÒca (SÊ, SyÈ) 2. YvÈssa (SÊ) 3. PaÔisallÈno (Ka)
4. Khettha (SÊ, I) 5. Ko (SÊ, I)
292. SÈ ca antepuraÑ gantvÈ, bahuÑ kÈmupasaÑhitaÑ.

Hadaya~gamÈ pemanÊyÈ, citrÈ gÈthÈ abhÈsatha.
293. TassÈ ca gÈyamÈnÈya, saddaÑ sutvÈna nÈriyÈ.

KÈmacchanda’ssa uppajji, janaÑ so paripucchatha.
294. Kasse’so saddo ko vÈ so, bhaÓati uccÈvacaÑ bahuÑ.

Hadaya~gamaÑ pemanÊyaÑ, aho1 kaÓÓasukhaÑ mama.
295. EsÈ kho pamadÈ deva, khiÉÉÈ esÈ anappikÈ2.

Sace tvaÑ kÈme bhuÒjeyya, bhiyyo bhiyyo chÈdeyyu taÑ.
296. I~gha Ègacchato’rena3, avid|ramhi gÈyatu.

Assamassa samÊpamhi, santike mayhaÑ gÈyatu.
297. TirokuÔÔamhi gÈyitvÈ, jhÈnÈgÈramhi pÈvisi.

Bandhi naÑ4 anupubbena, ÈraÒÒamiva kuÒjaraÑ.
298. Tassa5 kÈmarasaÑ ÒatvÈ, issÈdhammo ajÈyatha.

“Ahameva kÈme bhuÒjeyyaÑ, mÈ aÒÒo puriso ahu”.
299. Tato asiÑ gahetvÈna, purise hantuÑ upakkami.

Ahameveko bhuÒjissaÑ, mÈ aÒÒo puriso siyÈ.
300. Tato jÈnapadÈ sabbe, vikkandiÑsu samÈgatÈ.

Putto tyÈyaÑ mahÈrÈja, janaÑ heÔhetya’d|sakaÑ.
301. TaÒca rÈjÈ vivÈhesi6, samhÈ raÔÔhÈ ca7 khattiyo.

YÈvatÈ vijitaÑ mayhaÑ, na te vatthabba8 tÈvade.
302. Tato so bhariyamÈdÈya, samuddaÑ upasa~kami.

PaÓÓasÈlaÑ karitvÈna, vanamuÒchÈya pÈvisi.
303. Athe’ttha isi mÈgacchi, samuddaÑ upar|pari.

So tassa gehaÑ pÈvekkhi, bhattakÈle upaÔÔhite.
______________________________________________________________
1. Atho (SÊ, I) 2. AnappakÈ (Ka)
3. ŒgacchatorenaÑ (Ka) Ègacchatu + orena. 4. BandhituÑ (SyÈ, Ka)
5. TassÈ (SyÈ) 6. NivÈhesi (SyÈ), vihÈhesi (I)
7. RaÔÔhÈto (SÊ, I), raÔÔhato (Ka) 8. Vattabba (SÊ, I)
346 JÈtakapÈÄi
304. TaÒca bhariyÈ palobhesi, passa yÈva sudÈruÓaÑ.

Cuto so brahmacariyamhÈ, iddhiyÈ parihÈyatha.
305. RÈjaputto ca uÒchÈto, vanam|laphalaÑ bahuÑ.

SÈyaÑ kÈjena1 ÈdÈya, assamaÑ upasa~kami.
306. IsÊ ca khattiyaÑ disvÈ, samuddaÑ upasa~kami.

“VehÈyasaÑ gamissan”ti, sÊdate so mahaÓÓave.
307. Khattiyo ca isiÑ disvÈ, sÊdamÈnaÑ mahaÓÓave.

Tasseva anukampÈya, imÈ gÈthÈ abhÈsatha.
308. AbhijjamÈne vÈrismiÑ, sayaÑ Ègamma iddhiyÈ.

MissÊbhÈvi’tthiyÈ gantvÈ, saÑsÊdati mahaÓÓave.
309. ŒvaÔÔanÊ mahÈmÈyÈ, brahmacariyavikopanÈ.

310. AnalÈ mudusambhÈsÈ, dupp|rÈ tÈ nadÊsamÈ.


JÈtavedova saÑ ÔhÈnaÑ, khippaÑ anudahanti naÑ.
312. Khattiyassa vaco sutvÈ, isissa nibbidÈ ahu.

LaddhÈ porÈÓakaÑ maggaÑ, gacchate so vihÈyasaÑ.
313. Khattiyo ca isiÑ disvÈ, gacchamÈnaÑ vihÈyasaÑ.

SaÑvegaÑ alabhÊ dhÊro, pabbajjaÑ samarocayi.
314. Tato so pabbajitvÈna, kÈmarÈgaÑ virÈjayi.

KÈmarÈgaÑ virÈjetvÈ, brahmalok|pago ah|ti.
MahÈpalobhanajÈtakaÑ ekÈdasamaÑ.
______________________________________________________________
1. KÈcena (I)
508. PaÒcapaÓÉitajÈtaka (12)

315. PaÒca paÓÉitÈ samÈgatÈ’ttha,
PaÒhÈ me paÔibhÈti taÑ suÓÈtha.
Nindiya’matthaÑ pasaÑsiyaÑ vÈ,
KassevÈ’vikareyya1 guyhamatthaÑ.
316. TvaÑ Èvikarohi bh|mipÈla,

BhattÈ bhÈrasaho tuvaÑ vade taÑ.
Tava chandarucÊni2 sammasitvÈ,
Atha vakkhanti janinda paÒca dhÊrÈ.
317. YÈ sÊlavatÊ anaÒÒatheyyÈ3,

BhattucchandavasÈnugÈ4 manÈpÈ.
BhariyÈyÈ’vikareyya5 guyhamatthaÑ.
318. Yo kicchagatassa Èturassa,

SaraÓaÑ hoti gatÊ parÈyanaÒca.
Sakhino vÈ’vikareyya guyhamatthaÑ.
319. JeÔÔho6 atha majjhimo kaniÔÔho,

Yo7 ce sÊlasamÈhito Ôhitatto.
BhÈtu vÈ’vÊkareyya guyhamatthaÑ.
320. Yo ve pituhadayassa paddhag|8.

AnujÈto pitaraÑ anomapaÒÒo.
PuttassÈ’vikareyya9 guyhamatthaÑ.
______________________________________________________________
1. Kassa vÈvÊkareyya (Ka) 2. ChandaÒca ruciÒca (SÊ, I)
3. AnaÒÒadheyyÈ (SÊ, I) 4. PiyÈ (Ka) 5. BhariyÈya vÈvÊkareyya (Ka)
6. Yo jeÔÔho (SyÈ) 7. So (SÊ, SyÈ, I) 8. Patthag| (SyÈ), pattag| (Ka)
9. Puttassa vÈvÊkareyya (Ka)
348 JÈtakapÈÄi
321. MÈtÈ dvipadÈjanindaseÔÔha,

YÈ naÑ1 poseti chandasÈ piyena.
MÈtuyÈ’vÊkareyya2 guyhamatthaÑ.
322. Guyhassa hi guyhameva sÈdhu,

Na hi guyhassa pasattha’mÈvikammaÑ.
AnipphannatÈ3 saheyya dhÊro,
Nipphannova4 yathÈsukhaÑ bhaÓeyya.
323. KiÑ tvaÑ vimanosi rÈjaseÔÔha,

Dvipadajaninda5 vacanaÑ suÓoma metaÑ6.
KiÑ cintayamÈno dummanosi,
N|na deva aparÈdho atthi mayhaÑ.
324. “PaÓhe7 vajjho Mahosadho”ti,

ŒÓatto me vadhÈya bh|ripaÒÒo.
TaÑ cintayamÈno dummanosmi,
Na hi devÊ aparÈdho atthi tuyhaÑ.
325. Abhidosagato dÈni ehisi,

KiÑ sutvÈ kiÑ sa~kate mano te.
Ko te kimavoca bh|ripaÒÒa,
I~gha vacanaÑ suÓoma br|hi me’taÑ.
326. “PaÓhe vajjho Mahosadho”ti,

Yadi te mantayitaÑ janinda dosaÑ.
BhariyÈya rahogato asaÑsi,
GuyhaÑ pÈtukataÑ sutaÑ mame’taÑ.
______________________________________________________________
1. Yo taÑ (SÊ, I) 2. MÈtuyÈ vÈvÊkareyya (Ka)
3. AnipphÈdÈya (SÊ, I), anipphannatÈya (SyÈ), ÈnipphÈdÈ (?)
4. Nipphannattho (SÊ, I), nipphannatthova (SyÈ)
5. Dipadinda (SÊ, SyÈ, I) 6. NetaÑ (SÊ, I), tetaÑ (SyÈ)
7. PaÒÒo (SÊ, I), paÒhe (SyÈ), panhe (Ka)
327. YaÑ sÈlavanasmiÑ senako,

PÈpakammaÑ akÈsi asabbhir|paÑ.
Sakhinova rahogato asaÑsi,
328. Pukkusa1 purisassa te janinda,

Uppanno rogo arÈjayutto.
BhÈtuÒca2 rahogato asaÑsi,
329. ŒbÈdho’yaÑ asabbhir|po,

KÈmindo3 naradevena phuÔÔho.
Puttassa rahogato asaÑsi,
330. AÔÔhava~kaÑ maÓiratanaÑ uÄÈraÑ,

Sakko te adadÈ pitÈmahassa.
Devindassa gataÑ tadajja hatthaÑ4,
MÈtuÒca rahogato asaÑsi.
331. Guyhassa hi guyhameva sÈdhu,

Na hi guyhassa pasattha’mÈvikammaÑ.
AnipphannatÈ saheyya dhÊro,
Nipphannova yathÈsukhaÑ bhaÓeyya.
332. Na guyhamatthaÑ vivareyya, rakkheyya naÑ yathÈ nidhiÑ.

Na hi pÈtukato sÈdhu, guyho attho pajÈnatÈ.
333. ThiyÈ guyhaÑ na saÑseyya, amittassa ca paÓÉito.

Yo cÈmisena saÑhÊro, hadayattheno ca yo naro.
334. GuyhamatthaÑ asambuddhaÑ, sambodhayati yo naro.

MantabhedabhayÈ tassa, dÈsabh|to titikkhati.
______________________________________________________________
1. Pakkusa (Ka) 401. PaÓÓajÈtake passitabbaÑ.
2. BhÈtucca (SÊ, I), bhÈtuva (SyÈ) 3. KÈvindo (SÊ, I)
4. Devindassa tadajja hatthagataÑ (Ka)
350 JÈtakapÈÄi
335. YÈvanto purisassa’tthaÑ, guyhaÑ jÈnanti mantinaÑ.

TÈvanto tassa ubbegÈ, tasmÈ guyhaÑ na vissaje.
336. Vivicca bhÈseyya divÈ rahassaÑ,

RattiÑ giraÑ nÈtivelaÑ pamuÒce.
UpassutikÈ hi suÓanti mantaÑ,
TasmÈ manto khippamupeti bhedanti.
PaÒcapaÓÉitajÈtakaÑ dvÈdasamaÑ.
509. HatthipÈlajÈtaka (13)

337. CirassaÑ vata passÈma, brÈhmaÓaÑ devavaÓÓinaÑ.
MahÈjaÔaÑ khÈridharaÑ1, pa~kadantaÑ rajassiraÑ.
338. CirassaÑ vata passÈma, isiÑ dhammaguÓe rataÑ.

KÈsÈyavatthavasanaÑ, vÈkacÊraÑ paÔicchadaÑ.
339. ŒsanaÑ udakaÑ pajjaÑ, paÔigaÓhÈtu no bhavaÑ.

Agghe bhavantaÑ pucchÈma, agghaÑ kurutu no bhavaÑ.
340. Adhicca Vede pariyesa vittaÑ,

Putte gahe2 tÈta patiÔÔhapetvÈ.
Gandhe rase paccanubhuyya3 sabbaÑ,
AraÒÒaÑ sÈdhu muni so pasattho.
341. VedÈ na saccÈ na ca vittalÈbho,

Na puttalÈbhena jaraÑ vihanti.
Gandhe rase muccana4 mÈhu santo,
SakammunÈ5 hoti phal|papatti.
342. AddhÈ hi saccaÑ vacanaÑ tavetaÑ,

SakammunÈ hoti phal|papatti.
JiÓÓÈ ca mÈtÈpitaro tavÊme6.
PasseyyuÑ taÑ vassasataÑ arogaÑ7.
______________________________________________________________
1. BhÈradharaÑ (I) 2. Gehe (SÊ, SyÈ, I)
3. Paccanubhotva (SyÈ), paccanubhutva (I) 4. MuÒcana (SÊ, Ka)
5. SakammanÈ (SÊ, I) 6. Taveme (SÊ), tava yime (SyÈ, I)
7. ArogyaÑ (SyÈ, Ka)
343. Yassa’ssa sakkhÊ maraÓena rÈja,

JarÈya mettÊ naravÊraseÔÔha.
Yo cÈpi jaÒÒÈ na marissaÑ kadÈci,
PasseyyuÑ taÑ vassasataÑ arogaÑ.
344. YathÈpi nÈvaÑ puriso dakamhi,

Ereti ce naÑ upaneti tÊraÑ.
Evampi byÈdhÊ satataÑ jarÈ ca,
Upaneti maccaÑ1 vasamantakassa.
345. Pa~ko ca kÈmÈ palipo ca kÈmÈ,

ManoharÈ duttarÈ maccudheyyÈ.
EtasmiÑ pa~ke palipe byasannÈ2.
HÊnattar|pÈ na taranti pÈraÑ.
346. AyaÑ pure luddamakÈsi kammaÑ,

SvÈyaÑ gahÊto na hi mokkhi’to me.
OrundhiyÈ naÑ parirakkhissÈmi,
MÈ’yaÑ puna luddamakÈsi kammaÑ.
347. GavaÑva3 naÔÔhaÑ puriso yathÈ vane,

AnvesatÊ4 rÈja apassamÈno.
EvaÑ naÔÔho EsukÈrÊ mamattho,
SohaÑ kathaÑ na gaveseyyaÑ rÈja.
348. Hiyyoti hiyyati5 poso,

Pareti parihÈyati.
AnÈgataÑ neta’matthÊti ÒatvÈ,
UppannachandaÑ ko panudeyya dhÊro.
349. PassÈmi vohaÑ daharaÑ6 kumÈriÑ,

Matt|pamaÑ ketakapupphanettaÑ.
Abhuttabhoge7 paÔhame vayasmiÑ,
ŒdÈya maccu vajate kumÈriÑ.
______________________________________________________________
1. Maccu (SyÈ, I) 2. VisannÈ (SyÈ, Ka) 3. GÈvaÑva (SÊ)
4. PariyesatÊ (SÊ, I) 5. HÊyoti hÊyati (SÊ) 6. DaharÊ (SyÈ, I, Ka)
7. AbhutvÈ bhoge (SyÈ, Ka-ÔÔha), abhutva bhoge (I), bhoge abhutvÈ (Ka)
352 JÈtakapÈÄi
350. YuvÈ sujÈto sumukho sudassano.

SÈmo kusumbhaparikiÓÓamassu.
HitvÈna kÈme paÔikacca1 gehaÑ,
AnujÈna maÑ pabbajjissÈmi deva.
351. SÈkhÈhi rukkho labhate samaÒÒaÑ,

PahÊnasÈkhaÑ pana khÈÓu’mÈhu.
PahÊnaputtassa mama’jja bhoti,
VÈseÔÔhi bhikkhÈcariyÈya kÈlo.
352. Aghasmi koÒcÈva yathÈ himaccaye,

KatÈni2 jÈlÈni padÈliya3 haÑsÈ.
Gacchanti puttÈ ca patÊ ca mayhaÑ,
SÈhaÑ kathaÑ nÈnuvaje pajÈnaÑ.
353. Ete bhutvÈ vamitvÈ ca, pakkamanti viha~gamÈ.

Ye ca bhutvÈna vamiÑsu, te me hatthatta4 mÈgatÈ.
354. AvamÊ brÈhmaÓo kÈme, so5 tvaÑ paccÈvamissasi.

VantÈdo puriso rÈja, na so hoti pasaÑsiyo.
355. Pa~ke ca6 posaÑ palipe byasannaÑ,

BalÊ yathÈ dubbalamuddhareyya.
Evampi maÑ tvaÑ udatÈri bhoti,
PaÒcÈli gÈthÈhi subhÈsitÈhi.
356. IdaÑ vatvÈ mahÈrÈjÈ, EsukÈrÊ disampati.

RaÔÔhaÑ hitvÈna pabbaji, nÈgo chetvÈva bandhanaÑ.
357. RÈjÈ ca pabbajjamarocayittha,

RaÔÔhaÑ pahÈya naravÊraseÔÔho.
Tuvampi no hohi yatheva rÈjÈ,
Amhehi guttÈ anusÈsa rajjaÑ.
______________________________________________________________
1. PaÔigacca (SÊ), paÔigaccha (SyÈ, I) 2. TantÈni (SÊ, I) 3. PadÈleyya (SÊ)
4. Hatthattha (SÊ, SyÈ, I) 5. Te (SÊ, I) 6. Pa~keva (SÊ, I)
358. RÈjÈ ca pabbajja’marocayittha,

Ahampi ekÈ1 carissÈmi loke,
HitvÈna kÈmÈni manoramÈni.
359. RÈjÈ ca pabbajja’marocayittha,

Ahampi ekÈ carissÈmi loke,
360. Accenti kÈlÈ tarayanti rattiyo,

VayoguÓÈ anupubbaÑ jahanti.
HitvÈna kÈmÈni manoramÈni.


SÊtibh|tÈ2 sabba’maticca sa~ganti.
HatthipÈlajÈtakaÑ terasamaÑ.
510. * AyogharajÈtaka (14)

363. YamekarattiÑ paÔhamaÑ, gabbhe vasati mÈÓavo.
AbbhuÔÔhitova so yÈti3, sa gacchaÑ na nivattati.
______________________________________________________________
1. EkÈva (SÊ) 2. SÊtÊbh|tÈ (SÊ)
* Khu 4. 410 piÔÔhepi. 3. Sayati (SÊ, I), sayÈti (katthaci)
354 JÈtakapÈÄi
364. Na yujjhamÈnÈ na balena’vassitÈ,

NarÈ na jÊranti na cÈpi miyyare.
SabbaÑ hidaÑ1 jÈtijarÈyupaddutaÑ,
TaÑ me matÊ hoti carÈmi dhammaÑ.
365. Catura~giniÑ senaÑ subhiÑsar|paÑ,

Jayanti raÔÔhÈdhipatÊ pasayha.
Na maccuno jayitu’mussahanti,
366. HatthÊhi assehi rathehi pattibhi,

ParivÈritÈ muccare ekacceyyÈ2.
Na maccuno3 muccitu’mussahanti,
367. HatthÊhi assehi rathehi pattibhi,

S|rÈ4 pabhaÒjanti padhaÑsayanti.
Na maccuno bhaÒjitu’mussahanti,
368. MattÈ gajÈ bhinnagaÄÈ5 pabhinnÈ,

NagarÈni maddanti janaÑ hananti.
Na maccuno madditu’mussahanti,
369. IssÈsino katahatthÈpi vÊrÈ6,

D|repÈtÊ7 akkhaÓavedhinopi.
Na maccuno vijjhitu’mussahanti,
370. SarÈni khÊyanti saselakÈnanÈ,

SabbaÑ hidaÑ8 khÊyati dÊghamantaraÑ.
SabbaÑ hidaÑ8 bhaÒjare kÈlapariyÈyaÑ,
______________________________________________________________
1. Hi taÑ (SÊ, I) 2. EkaceyyÈ (SÊ, I) 3. Na maccuto (SÊ)
4. PurÈ (Ka) 5. PabhinnagalÈ (SÊ) 6. DhÊrÈ (SÊ, I)
7. PatÊ (Ka) 8. Hi taÑ (SÊ, I), pitaÑ (SyÈ)
371. Sabbesa mevaÑ hi narÈna nÈrinaÑ1,

CalÈcalaÑ pÈÓabhuno’dha jÊvitaÑ.
PaÔova dhuttassa, dumova k|lajo,
372. DumapphalÈne’va patanti mÈÓavÈ,

DaharÈ ca vuddhÈ ca sarÊrabhedÈ.
NÈriyo narÈ majjhimaporisÈ ca,
373. NÈyaÑ vayo tÈrakarÈjasannibho,

YadabbhatÊtaÑ gatameva dÈni taÑ.
JiÓÓassa hÊ natthi ratÊ kuto sukhaÑ,
374. YakkhÈ pisÈcÈ athavÈpi petÈ,

KupitÈ te2 assasanti manusse.
Na maccuno assasitu’ssahanti,
375. Yakkhe pisÈce athavÈpi pete,

Kupitepi te nijjhapanaÑ karonti.
Na maccuno nijjhapanaÑ karonti,
376. AparÈdhake d|sake heÔhake ca,

RÈjÈno daÓÉenti viditvÈna dosaÑ.
Na maccuno daÓÉayitu’ssahanti,
377. AparÈdhakÈ d|sakÈ heÔhakÈ ca,

Labhanti te rÈjino nijjhapetuÑ.
Na maccuno nijjhapanaÑ karonti,
______________________________________________________________
1. NarÈnarÊnaÑ (I), nÈrÊ narÈnaÑ (SyÈ), naranÈrÊnaÑ (Ka) 2. KupitÈpi te (SÊ, I)
356 JÈtakapÈÄi
378. Na khattiyoti na ca brÈhmaÓoti,

Na aÉÉhakÈ balavÈ tejavÈpi.
Na maccurÈjassa apekkhamatthi,
379. SÊhÈ ca byagghÈ ca athopi dÊpiyo,

Pasayha khÈdanti vipphandamÈnaÑ.
Na maccuno khÈditu’mussahanti,
380. MÈyÈkÈrÈ ra~gamajjhe karontÈ,

Mohenti cakkh|ni janassa tÈvade.
Na maccuno mohayitu’ssahanti,
381. ŒsÊvisÈ kupitÈ uggatejÈ,

aÑsanti mÈrentipi te manusse.
Na maccuno ÉaÑsitu’mussahanti,
382. ŒsÊvisÈ kupitÈ yaÑ ÉaÑsanti,

TikicchakÈ tesa visaÑ hananti.
Na maccuno daÔÔhavisaÑ1 hananti,
383. DhammantarÊ vettaraÓÊ2 ca bhojo,

VisÈni hantvÈna bhuja~gamÈnaÑ.
Suyyanti te kÈlakatÈ tatheva,
384. VijjÈdharÈ ghora’madhÊyamÈnÈ,

AdassanaÑ osadhehi vajanti.
Na maccurÈjassa vajanta’dassanaÑ3,
______________________________________________________________
1. DaÔÔhassa visaÑ (Ka) 2. VetaraÓÊ (SÊ, I) 3. Vajanti adassanaÑ (SyÈ, Ka)

Dhammo suciÓÓo sukhamÈvahÈti.
EsÈnisaÑso dhamme suciÓÓe,
Na duggatiÑ gacchati dhammacÈrÊ.
386. Na hi dhammo adhammo ca, ubho samavipÈkino.

Adhammo nirayaÑ neti, dhammo pÈpeti suggatinti. (2605)
AyogharajÈtakaÑ cuddasamaÑ.
VÊsatinipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
TassuddÈnaÑ
MÈta~ga sambh|ta sivi sirimanto,
RohaÓa haÑsa sattigumbo bhallÈtiya.
Somanassa campeyya brahma paÒca-
PaÓÉita cirassaÑvata ayogharÈti.
16. TiÑsanipÈta
511. KiÑchandajÈtaka (1)
1. KiÑchando kimadhippÈyo, eko sammasi ghammani.
KiÑ patthayÈno kiÑ esaÑ, kena atthena brÈhmaÓa.
2. YathÈ mahÈ vÈridharo, kumbho supariÓÈhavÈ1.

Tath|pamaÑ ambapakkaÑ, vaÓÓagandharasuttamaÑ.
3. TaÑ vuyhamÈnaÑ sotena, disvÈnÈ’malamajjhime.

PÈÓÊhi naÑ gahetvÈna, agyÈyatanamÈhariÑ.
4. Tato kadalipattesu, nikkhipitvÈ sayaÑ ahaÑ.

Satthena naÑ vikappetvÈ, khuppipÈsaÑ ahÈsi me.
5. SohaÑ apetadaratho, byantÊbh|to2 dukhakkhamo.

AssÈdaÑ nÈdhigacchami, phalesva’ÒÒesu kesuci3.
6. SosetvÈ n|na maraÓaÑ, taÑ mamaÑ Èvahissati.

AmbaÑ ya’ssa phalaÑ sÈdu, madhuraggaÑ manoramaÑ.
YamuddhiriÑ vuyhamÈnaÑ, udadhismÈ mahaÓÓave.
7. AkkhÈtaÑ te mayÈ sabbaÑ, yasmÈ upavasÈmahaÑ.

RammaÑ pati nisinnosmi, puthulomÈyutÈ puthu.
8. TvaÒca kho meva4 akkhÈhi, attÈnamapalÈyini.

KÈ vÈ tvamasi kalyÈÓi, kissa vÈ tvaÑ sumajjhime.
9. RuppapaÔÔapalimaÔÔhÊva5, byagghÊva girisÈnujÈ.

YÈ santi nÈriyo devesu, devÈnaÑ paricÈrikÈ.
10. YÈ ca manussalokasmiÑ, r|penÈ’nvÈgatitthiyo.

R|pena te sadisÊ natthi, devesu Gandhabbamanussaloke6.
PuÔÔhÈsi me cÈrupubba~gi, br|hi nÈmaÒca bandhave.
______________________________________________________________
1. SupariÓÈmavÈ (Ka) 2. Byantibh|to (SÊ, I, Ka)
3. Kesupi (Ka-SÊ) 4. Me (SÊ), mama (?)
5. RuppapaÔÔaplamaÔÔhÊva (SyÈ), r|papaÔÔapamaÔÔhÊva (Ka)
6. DevagandhabbamÈnuse (SyÈ)
16. TiÑsanipÈta 359
11. YaÑ tvaÑ pati nisinnosi, rammaÑ brÈhmaÓa KosikiÑ.

SÈhaÑ bhusÈlayÈvutthÈ, varavÈrivahoghasÈ.
12. NÈnÈdumagaÓÈkiÓÓÈ, bahukÈ girikandarÈ.

Mameva pamukhÈ honti, abhisandanti pÈvuse.
13. Atho bah| vanatodÈ, nÊlavÈrivahindharÈ.

BahukÈ nÈgavittodÈ, abhisandanti vÈrinÈ.
14. TÈ ambajambulabujÈ, nÊpÈ tÈlÈ cu’dumbarÈ1.

Bah|ni phalajÈtÈni, Èvahanti abhiÓhaso.
15. YaÑ kiÒci ubhato tÊre, phalaÑ patati ambuni.

AsaÑsayaÑ taÑ sotassa, phalaÑ hoti vasÈnugaÑ.
16. EtadaÒÒÈya medhÈvi, puthupaÒÒa suÓohi me.

MÈ rocaya mabhisa~gaÑ, paÔisedha janÈdhipa.
17. Na vÈhaÑ vaÉÉhavaÑ2 maÒÒe, yaÑ tvaÑ raÔÔhÈbhivaÉÉhana.

ŒceyyamÈno rÈjisi, maraÓaÑ abhika~khasi.
18. Tassa jÈnanti pitaro, GandhabbÈ ca sadevakÈ.

Ye cÈpi isayo loke, saÒÒatattÈ tapassino.
AsaÑsayaÑ tepi3 jÈnanti, paÔÔhabh|tÈ4 yasassino.
19. EvaÑ viditvÈ vid| sabbadhammaÑ,

ViddhaÑsanaÑ cavanaÑ jÊvitassa.
Na cÊyatÊ tassa narassa pÈpaÑ,
Sace na ceteti vadhÈya tassa.
20. Isip|gasamaÒÒÈte, evaÑ lokyÈ viditÈ sati5.

AnariyaparisambhÈse, pÈpakammaÑ jigÊsasi6.
21. Sace ahaÑ marissÈmi, tÊre te puthusussoÓi.

AsaÑsayaÑ taÑ asiloko, mayi pete Ègamissati.
______________________________________________________________
1. TÈlamudumbarÈ (SyÈ, Ka) 2. VaddhavaÑ (SÊ, I)
3. Te (SÊ, I) 4. Vaddhabh|tÈ (SÊ, I)
5. Pati (SyÈ, Ka) 6. JigiÑsasi (SÊ, SyÈ, I)
360 JÈtakapÈÄi
22. TasmÈ hi pÈpakaÑ kammaÑ, rakkhasseva1 sumajjhime.

MÈ taÑ sabbo jano pacchÈ, pakuÔÔhÈyi2 mayi mate.
23. AÒÒÈta’metaÑ avisayhasÈhi,

AttÈna’mambaÒca dadÈmi te taÑ.
So duccaje kÈmaguÓe pahÈya,
SantiÒca dhammaÒca adhiÔÔhitosi.
24. Yo hitvÈ pubbasaÒÒogaÑ, pacchÈ saÑyojane Ôhito.

AdhammaÒceva carati, pÈpaÒcassa pavaÉÉhati.
25. Ehi taÑ pÈpayissÈmi, kÈmaÑ appossuko bhava.

UpÈnayÈmi sÊtasmiÑ, viharÈhi anussuko.
26. TaÑ puppharasamattebhi, vakka~gehi arindama.

KoÒcÈ may|rÈ diviyÈ, kolaÔÔhimadhusÈÄikÈ.
K|jitÈ haÑsap|gehi, lokile’ttha pabodhare.
27. Ambe’ttha vippasÈkhaggÈ3, palÈlakhalasannibhÈ.

KosambasalaÄÈ4 nÊpÈ, pakkatÈlavilambino.
28. MÈlÊ tiriÔÊ kÈy|rÊ, a~gadÊ candanussado5.

RattiÑ tvaÑ paricÈresi, divÈ vedesi vedanaÑ.
29. SoÄasitthisahassÈni, yÈ te’mÈ paricÈrikÈ.

EvaÑ mahÈnubhÈvosi, abbhuto lomahaÑsano.
30. KiÑ kammamakarÊ pubbe, pÈpaÑ attadukhÈvahaÑ.

YaÑ karitvÈ manussesu, piÔÔimaÑsÈni khÈdasi.
31. AjjhenÈni paÔiggayha, kÈmesu gadhito6 ahaÑ.

AcariÑ dÊghamaddhÈnaÑ, paresaÑ ahitÈyataÑ.
32. Yo piÔÔhimaÑsiko hoti, evaÑ ukkacca khÈdati.

YathÈhaÑ ajja khÈdÈmi, piÔÔhimaÑsÈni attanoti.
KiÑchandajÈtakaÑ paÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. Rakkhassu ca (SyÈ) 2. PakatthÈsi (SÊ, I), pakvakkhÈsi (SyÈ)
3. Vippas|naggÈ (SÊ, SyÈ, I), vippa-onaggÈ (Ka) 4. KosumbhasalalÈ (SÊ, SyÈ, I)
5. Candanassado (SÊ)
6. Gathito (SÊ, I), giddhito (SyÈ, Ka), giddhiko (Ka-®Ôha)
512. KumbhajÈtaka (2)

33. Ko pÈturÈsÊ TidivÈ nabhamhi,
ObhÈsayaÑ saÑvariÑ candimÈva.
Gattehi te rasmiyo niccharanti,
SateratÈ1 vijjurivantalikkhe.
34. So chinnavÈtaÑ kamasÊ aghamhi,

VehÈyasaÑ gacchasi tiÔÔhasÊ ca.
IddhÊ nu te vatthukatÈ subhÈvitÈ,
Anaddhag|naÑ api devatÈnaÑ.
35. VehÈyasaÑ gammamÈgamma2 tiÔÔhasi,

KumbhaÑ kiÓÈthÈti yametamatthaÑ.
Ko vÈ tuvaÑ kissa vÈ tÈ’ya kumbho,
AkkhÈhi me brÈhmaÓa etamatthaÑ.
36. Na sappikumbho napi telakumbho,

Na phÈÓitassa na madhussa kumbho.
Kumbhassa vajjÈni anappakÈni,
Dose bah| kumbhagate suÓÈtha.
37. GaÄeyya yaÑ pitvÈ3 pate papÈtaÑ,

SobbhaÑ guhaÑ candaniyoÄigallaÑ.
Bahumpi bhuÒjeyya abhojaneyyaÑ,
TassÈ puÓÓaÑ kumbhamimaÑ kiÓÈtha.
38. YaÑ pitva4 cittasmimanesamÈno,

ŒhiÓÉatÊ goriva bhakkhasÈdÊ5,
AnÈthamÈno upagÈyati naccati ca,
______________________________________________________________
1. SateritÈ (SÊ, SyÈ, Ka) 2. KamamÈgamma (SÊ, SyÈ) 3. PÊtvÈ (SÊ, I)
4. YaÑ ve pÊtvÈ (SÊ) 5. BhakkhasÈrÊ (I, Ka)
362 JÈtakapÈÄi
39. YaÑ ve pivitvÈ acelova naggo,

Careyya gÈme visikhantarÈni.
Samm|Ähacitto ativelasÈyÊ,
40. YaÑ pitva uÔÔhÈya pavedhamÈno,

SÊsaÒca bÈhuÒca1 pacÈlayanto.
So naccatÊ dÈrukaÔallakova,
41. YaÑ ve pivitvÈ aggidaÉÉhÈ sayanti,

Atho sigÈlehipi khÈditÈse.
BandhaÑ vadhaÑ bhogajÈniÒcu’penti,
42. YaÑ pitva bhÈseyya abhÈsaneyyaÑ,

SabhÈya’mÈsÊno apetavattho.
Sammakkhito2 vantagato byasanno,
43. YaÑ ve pivitvÈ ukkaÔÔho Èvilakkho,

Mameva sabbÈ pathavÊti maÒÒe3.
Na me samo cÈturantopi rÈjÈ,
44. MÈnÈtimÈnÈ kalahÈni pesuÓÊ,

DubbaÓÓinÊ naggayinÊ palÈyinÊ.
CorÈna dhuttÈna gatÊ niketo,
45. IddhÈni phÊtÈni kulÈni assu,

AnekasÈhassadhanÈni loke.
UcchinnadÈyajjakatÈni’mÈya,
______________________________________________________________
1. BÈhaÒca (I) 2. Samakkhito (SÊ) 3. MaÒÒati (SÊ)
46. DhaÒÒaÑ dhanaÑ rajataÑ jÈtar|paÑ,

KhettaÑ gavaÑ yattha vinÈsayanti.
UcchedanÊ vittavataÑ1 kulÈnaÑ,
47. YaÑ ve pitvÈ dittar|pova2 poso,

Akkosati mÈtaraÑ pitaraÒca.
Sassumpi gaÓheyya athopi suÓhaÑ,
48. YaÑ ve pitvÈ dittar|pÈva nÈrÊ,

AkkosatÊ sasuraÑ sÈmikaÒca.
DÈsampi gaÓhe paricÈrakampi,
49. YaÑ ve pivitvÈna3 haneyya poso,

Dhamme ÔhitaÑ samaÓaÑ brÈhmaÓaÑ vÈ.
Gacche apÈyampi tatonidÈnaÑ,
50. YaÑ ve pivitvÈ duccaritaÑ caranti,

KÈyena vÈcÈya ca cetasÈ ca.
NirayaÑ vajanti duccaritaÑ caritvÈ,
51. YaÑ yÈcamÈnÈ na labhanti pubbe,

BahuÑ hiraÒÒampi pariccajantÈ.
So taÑ pivitvÈ alikaÑ bhaÓÈti,
52. YaÑ ve pitvÈ pesane pesiyanto,

AccÈyike karaÓÊyamhi jÈte.
Atthampi so nappajÈnÈti vutto,
______________________________________________________________
1. UcchedanÊ vittagataÑ (SyÈ), ucchedanivittagataÑ (Ka) 2. DuÔÔhar|pova (SÊ)
3. YaÒce pÊtvÈna (I)
364 JÈtakapÈÄi
53. HirÊmanÈpi ahirÊkabhÈvaÑ,

PÈtuÑ karonti madanÈya1 mattÈ.
DhÊrÈpi santÈ bahukaÑ bhaÓanti,
54. YaÑ ve pitvÈ ekath|pÈ sayanti,

AnÈsakÈ thaÓÉiladukkhaseyyaÑ.
DubbaÓÓiyaÑ ÈyasakyaÒcu’penti,
55. 2 YaÑ ve pitvÈ pattakhandhÈ sayanti,

GÈvo kuÔahatÈva na hi vÈruÓiyÈ.
Vego narena susahoriva2,
56. YaÑ manussÈ vivajjenti, sappaÑ ghoravisamiva3.

TaÑ loke visasamÈnaÑ, ko naro pÈtumarahati.
57. YaÑ ve pitvÈ AndhakaveÓÉaputtÈ4,

SamuddatÊre paricÈrayantÈ.
UpakkamuÑ musaleha’ÒÒamaÒÒaÑ,
58. YaÑ ve pitvÈ pubbadevÈ pamattÈ,

TidivÈ cutÈ sassatiyÈ samÈya.
TaÑ tÈdisaÑ majjamimaÑ niratthakaÑ,
JÈnaÑ mahÈrÈja kathaÑ piveyya.
59. NayimasmiÑ kumbhasmiÑ dadhi vÈ madhu vÈ,

EvaÑ abhiÒÒÈya kiÓÈhi rÈja.
EvaÒhimaÑ kumbhagatÈ mayÈ te,
AkkhÈtar|paÑ tava Sabbamitta.
______________________________________________________________
1. MadirÈya (I)
2-2. YaÑ ve pitvÈ pattakkhandhÈ, sayanti gÈvo k|ÔahatÈriva. Na hi vÈruÓiyÈ vego,
narena sussahoriva. (SÊ)
3. Visammiva (SÊ, I), visaÑ iva (Ka), visÈmiva (?)
4. AndhakaveÓhuputtÈ (SÊ, I), AÓÉakaveÓÉaputtÈ (Ka)
60. Na me pitÈ vÈ athavÈpi mÈtÈ,

EtÈdisÈ yÈdisako tuvaÑsi.
HitÈnukampÊ paramatthakÈmo,
SohaÑ karissaÑ vacanaÑ tava’jja.
61. DadÈmi te gÈmavarÈni paÒca,

ŒjaÒÒayutte ca rathe dasa ime,
Œcariyo hosi mamatthakÈmo.
62. Taveva dÈsÊsatamatthu rÈja,

GÈmÈ ca gÈvo ca taveva hontu.
ŒjaÒÒayuttÈ ca rathÈ taveva,
SakkohamasmÊ TidasÈnamindo.
63. MaÑsodanaÑ sappipÈyÈsaÑ1 bhuÒja,

KhÈdassu ca tvaÑ madhumÈsap|ve.
EvaÑ tuvaÑ dhammarato janinda,
Anindito saggamupehi ÔhÈnanti.
KumbhajÈtakaÑ dutiyaÑ.
513. * JayaddisajÈtaka (3)

64. CirassaÑ vata me udapÈdi ajja,
Bhakkho mahÈ sattamibhattakÈle.
Kutosi ko vÈsi tadi~gha br|hi,
Œcikkha jÈtiÑ vidito yathÈsi.
65. PaÒcÈlarÈjÈ migavaÑ paviÔÔho,

Jayaddiso nÈma yadissuto te.
CarÈmi kacchÈni vanÈni cÈhaÑ,
PasadaÑ imaÑ khÈda mama’jja muÒca.
______________________________________________________________
1. SappipÈyaÒca (SÊ) * Khu 4. 405 piÔÔhepi.
366 JÈtakapÈÄi
66. Seneva tvaÑ paÓasi sassamÈno1,

Mamesa bhakkho pasado yaÑ vadesi.
TaÑ khÈdiyÈna pasadaÑ jighaÒÒaÑ2,
KhÈdissaÑ pacchÈ na vilÈpakÈlo.
67. Na catthi mokkho mama nikkayena3,

GantvÈna paccÈgamanÈya paÓhe.
TaÑ sa~garaÑ4 brÈhmaÓassappadÈya,
SaccÈnurakkhÊ punarÈvajissaÑ.
68. KiÑ kammajÈtaÑ anutappate tvaÑ5,

PattaÑ samÊpaÑ maraÓassa rÈja.
Œcikkha me taÑ api sakkuÓemu,
AnujÈnituÑ ÈgamanÈya paÓhe.
69. KatÈ mayÈ brÈhmaÓassa dhanÈsÈ,

TaÑ sa~garaÑ paÔimukkaÑ na muttaÑ.
TaÑ sa~garaÑ brÈhmaÓassappadÈya,
SaccÈnurakkhÊ punarÈvajissaÑ.
70. YÈ te katÈ brÈhmaÓassa dhanÈsÈ,

TaÑ sa~garaÑ paÔimukkaÑ na muttaÑ.
SaccÈnurakkhÊ punarÈvajassu.
71. Mutto ca so PorisÈdassa6 hatthÈ,

GantvÈ sakaÑ mandiraÑ kÈmakÈmÊ.
ŒmantayÊ puttamalÊnasattaÑ7.
______________________________________________________________
1. SayhamÈno (SyÈ, Ka) 2. JighacchaÑ (?) 3. Vikkayena (SÊ)
4. Sa~karaÑ (Ka) 5. AnutappatÊtaÑ (SÊ, I) 6. PurisÈdassa (I)
7. SattuÑ (SyÈ, I, Ka) upari 81 gÈthÈya saÑsandetabbaÑ.
72. Ajjeva rajjaÑ abhisiÒcayassu,

DhammaÑ cara sesu paresu cÈpi.
AdhammakÈro ca te mÈ’hu raÔÔhe,
GacchÈmahaÑ PorisÈdassa Òatte1.
73. KiÑ kamma kubbaÑ tava deva pÈva2,

NÈrÈdhayÊ taÑ tadicchami sotuÑ.
Ya’majja rajjamhi udassaye tuvaÑ,
Rajjampi niccheyyaÑ tayÈ vinÈhaÑ.
74. Na kammunÈ vÈ vacasÈ va tÈta,

AparÈdhitohaÑ tuviyaÑ sarÈmi.
SandhiÒca3 katvÈ PurisÈdakena,
SaccÈnurakkhÊ punÈhaÑ gamissaÑ.
75. AhaÑ gamissÈmi idheva hoti,

Natthi tato jÊvato vippamokkho.
Sace tuvaÑ gacchasiyeva rÈja,
Ahampi gacchÈmi ubho na homa.
76. AddhÈ hi tÈta satÈne’sa dhammo,

MaraÓÈ ca me dukkhataraÑ ta’dassa.
KammÈsapÈdo taÑ yadÈ pacitvÈ,
Pasayha khÈde bhidÈ rukkhas|le.
77. PÈÓena te pÈÓamahaÑ nimissaÑ,

MÈ tvaÑ agÈ PorisÈdassa Òatte.
EtaÒca te pÈÓamahaÑ nimissaÑ,
TasmÈ mataÑ jÊvitassa vaÓÓemi4.
78. Tato have dhitimÈ rÈjaputto,

VanditvÈ mÈtu ca pitu ca5 pÈde.
Dukhini’ssa mÈtÈ nipatÈ6 pathabyÈ,
PitÈ’ssa paggayha bhujÈni kandati.
______________________________________________________________
1. ©ante (SyÈ) 2. DevapÈde (SÊ, SyÈ, I) 3. SaddhiÑ ca (Ka)
4. Varemi (SÊ) 5. Vandittha mÈtucca pitucca (SÊ, I) 6. NipatÊ (SÊ, I)
368 JÈtakapÈÄi
79. TaÑ gacchantaÑ tÈva pitÈ viditvÈ,

Parammukho vandati paÒjalÊko.
Somo ca rÈjÈ VaruÓo ca rÈjÈ,
PajÈpatÊ candimÈ s|riyo ca.
Etehi gutto PurisÈdakamhÈ,
AnuÒÒÈto sotthi paccehi tÈta.
80. YaÑ DaÓÉakiraÒÒo gatassa1 mÈtÈ,

RÈmassa’kÈsi sotthÈnaÑ suguttÈ.
TaÑ te ahaÑ sotthÈnaÑ karomi,
Etena saccena sarantu devÈ.
AnuÒÒÈto sotthi paccehi putta.
81. ŒvÊ raho vÈpi manopadosaÑ,

NÈhaÑ sare jÈtu malÊnasatte.
Etena saccena sarantu devÈ,
AnuÒÒÈto sotthi paccehi bhÈtika2.
82. YasmÈ ca me anadhimanosi sÈmi,

Na cÈpi me manasÈ appiyosi.
Etena saccena sarantu devÈ,
AnuÒÒÈto sotthi paccehi sÈmi.
83. BrahÈ uj| cÈrumukho kutosi,

Na maÑ pajÈnÈsi vane vasantaÑ.
LuddaÑ maÑ ÒatvÈ “PurisÈdako”ti,
Ko sotthi’mÈjÈna’midhÈ’vajeyya.
84. JÈnÈmi ludda PurisÈdako tvaÑ,

Na taÑ na jÈnÈmi vane vasantaÑ.
AhaÒca puttosmi jayaddisassa,
Mama’jja khÈda putuno pamokkhÈ.
______________________________________________________________
1. YaÑ daÓÉakÈraÒÒagatassa (I) 2. BhÈta (SÊ), bhÈtÈ (SyÈ, I)
85. JÈnÈmi puttoti1 Jayaddisassa,

TathÈ hi vo mukhavaÓÓo ubhinnaÑ.
SudukkaraÒÒeva2 kataÑ tavedaÑ,
Yo mattu’micche pituno pamokkhÈ.
86. Na dukkaraÑ kiÒci mahe’ttha maÒÒe,

Yo mattu’micche pituno pamokkhÈ.
MÈtu ca3 hetu paraloka gantvÈ4,
Sukhena saggena ca sampayutto.
87. AhaÑ ca kho attano pÈpakiriyaÑ,

ŒvÊ raho vÈpi sare na jÈtu.
Sa~khÈtajÈtÊmaraÓo’hamasmi,
Yatheva me idha tathÈ parattha.
88. KhÈda’jja maÑ dÈni mahÈnubhÈva,

Karassu kiccÈni imaÑ sarÊraÑ.
Rukkhassa vÈ te papatÈmi aggÈ,
ChÈdayamÈno mayhaÑ tvamadesi maÑsaÑ.
89. IdaÒca te ruccati rÈjaputta,

Cajesi5 pÈÓaÑ pituno pamokkhÈ.
TasmÈ hi so6 tvaÑ taramÈnar|po,
SambhaÒja kaÔÔhÈni jalehi aggiÑ.

DÈruÑ samÈhatvÈ mahanta’maggiÑ.
SandÊpayitvÈ paÔivedayittha,
ŒdÊpito dÈni mahÈ’ya’maggi7.
______________________________________________________________
1. Puttosi (SyÈ, Ka) 2. SudukkaraÒceva (SyÈ, I, Ka)
3. MÈtucca (SÊ) 4. GamyÈ (SÊ, SyÈ), gamya (I)
5. CajÈsi (SÊ, I) 6. TasmÈtiha (SÊ, SyÈ)
7. MayÈ yakkhamaggi (Ka)
370 JÈtakapÈÄi
91. KhÈda’jja maÑ dÈni pasayhakÈri,

KiÑ maÑ muhuÑ pekkhasi haÔÔhalomo.
TathÈ tathÈ tuyhamahaÑ karomi,
YathÈ yathÈ maÑ chÈdayamÈno adesi.
92. Ko tÈdisaÑ arahati khÈditÈye,

Dhamme ÔhitaÑ saccavÈdiÑ vadaÒÒuÑ.
MuddhÈpi tassa viphaleyya sattadhÈ,
Yo tÈdisaÑ saccavÈdiÑ adeyya.
93. IdaÒhi so brÈhmaÓaÑ maÒÒamÈno,

Saso avÈsesi sake sarÊre.
Teneva so candimÈ devaputto,
Sasatthuto1 kÈmaduhajja2 yakkha.
94. Cando yathÈ RÈhumukhÈ pamutto,

Virocate pannaraseva bhÈÓumÈ3.
EvaÑ tuvaÑ PorisÈdÈ pamutto,
Viroca Kapile4 mahÈnubhÈva.
ŒmodayaÑ pitaraÑ mÈtaraÒca,
Sabbo ca te nandatu ÒÈtipakkho.

KataÒjalÊ pariyÈya5 PorisÈdaÑ.
AnuÒÒÈto sotthi sukhÊ arogo,
PaccÈgamÈ6 Kapila’malÊnasatto7.
96. TaÑ negamÈ jÈnapadÈ ca sabbe,

HatthÈrohÈ rathikÈ pattikÈ ca.
NamassamÈnÈ paÒjalikÈ upÈgamuÑ,
Namatthu te dukkarakÈrakosÊti.
JayaddisajÈtakaÑ8 tatiyaÑ.
______________________________________________________________
1. SasaÔÔhako (SyÈ) 2. KÈmaruhajja (Ka)
3. BhÈnumÈ (SÊ, I) 4. Kampilla (SÊ, I), kapille (SyÈ)
5. PariyagÈ (SÊ), paggayha (SyÈ, I) 6. PaccÈga (I)
7. Kampilla’malÊnasatto (SÊ, I), Kapila’malÊnasattÈ (Ka)
8. JayadisajÈtakaÑ (Ka)
514. ChaddantajÈtaka (4)

97. KiÑ nu socasi’nucca~gi, paÓÉ|’si varavaÓÓini.
MilÈyasi visÈlakkhi, mÈlÈva parimadditÈ.
98. DohaÄo me mahÈrÈja, supinantenu’pajjhagÈ 1.

Na so sulabhar|pova, yÈdiso mama dohaÄo.
99. Ye keci mÈnusÈ kÈmÈ, idha lokasmi nandane.

Sabbe te pacurÈ mayhaÑ, ahaÑ te dammi dohaÄaÑ.
100. LuddÈ deva samÈyantu, ye keci vijite tava.

EtesaÑ ahamakkhissaÑ, yÈdiso mama dohaÄo.
101. Ime te luddakÈ devi, katahatthÈ visÈradÈ.

VanaÒÒ| ca migaÒÒ| ca, mama’tthe 2 cattajÊvitÈ.
102. LuddaputtÈ nisÈmetha, yÈvante’ttha samÈgatÈ.

ChabbisÈÓaÑ gajaÑ setaÑ, addasaÑ supine ahaÑ.
Tassa dantehi me attho, alÈbhe natthi jÊvitaÑ.
103. Na no pit|naÑ na pitÈmahÈnaÑ,

DiÔÔho suto kuÒjaro chabbisÈÓo.
YamaddasÈ supine rÈjaputtÊ,
AkkhÈhi no yÈdiso hatthinÈgo.
104. DisÈ catasso vidisÈ catasso,

UddhaÑ adho dasa disÈ imÈyo.
KatamaÑ disaÑ tiÔÔhati nÈgarÈjÈ,
YamaddasÈ supine chabbisÈÓaÑ.
105. Ito ujuÑ uttariyaÑ disÈyaÑ,

Atikkamma so sattagirÊ brahante.
SuvaÓÓapasso nÈma girÊ uÄÈro,
Supupphito 3 KimpurisÈnuciÓÓo.
______________________________________________________________
1. Nu’paccagÈ (SÊ, SyÈ, I) 2. Mama te (I) 3. Sampupphito (SyÈ)
372 JÈtakapÈÄi
106. Œruyha selaÑ bhavanaÑ kinnarÈnaÑ,

Olokaya pabbatapÈdam|laÑ.
Atha dakkhasÊ meghasamÈnavaÓÓaÑ,
NigrodharÈjaÑ aÔÔhasahassapÈdaÑ1.
107. Tattha’cchatÊ kuÒjaro chabbisÈÓo,

Sabbaseto duppasaho parebhi.
Rakkhanti naÑ aÔÔhasahassanÈgÈ,
¢sÈdantÈ vÈtajavappahÈrino.
108. TiÔÔhanti te tum|laÑ2 passasantÈ,

Kuppanti vÈtassapi eritassa.
Manussabh|taÑ pana tattha disvÈ,
BhasmaÑ kareyyuÑ nÈssa rajopi tassa.
109. Bah| hi’me rÈjakulamhi santi,

PiÄandhanÈ jÈtar|passa devÊ.
MuttÈ maÓÊ veÄuriyÈmayÈ ca,
KiÑ kÈhasi dantapiÄandhanena.
MÈretukÈmÈ kuÒjaraÑ chabbisÈÓaÑ,
UdÈhu ghÈtessasi luddaputte.
110. SÈ issitÈ dukkhitÈ casmi ludda,

UddhaÒca sussÈmi anussarantÊ.
Karohi me luddaka etamatthaÑ,
DassÈmi te gÈmavarÈni paÒca.
111. Kattha’cchatÊ kattha mupeti ÔhÈnaÑ,

VÊthi’ssa kÈ nhÈna 3 gatassa hoti.
KathaÒhi so nhÈyati 4 nÈgarÈjÈ,
KathaÑ vijÈnemu gatiÑ gajassa.
______________________________________________________________
1. PoraÑ (Ka) 2. Tum|la (SyÈ), bhim|la (I, Ka)
3. NahÈna (SÊ, I) 4. NahÈyati (SÊ, I)
112. Tattheva sÈ pokkharaÓÊ ad|re1,

RammÈ sutitthÈ ca mahodikÈ2 ca.
SampupphitÈ bhamaragaÓÈnuciÓÓÈ3,
Ettha hi so nhÈyati nÈgarÈjÈ.
113. SÊsaÑ nahÈtu’ppala4 mÈlabhÈrÊ,

Sabbaseto puÓÉarÊkattaca~gÊ.
ŒmodamÈno gacchati sanniketaÑ,
PurakkhatvÈ mahesiÑ sabbabhaddaÑ.
114. Tattheva so uggahetvÈna vÈkyaÑ,

ŒdÈya t|ÓiÒca dhanuÒca luddo.
Vituriyati5 sattagirÊ brahante,
SuvaÓÓapassaÑ nÈma giriÑ uÄÈraÑ.
115. Œruyha selaÑ bhavanaÑ kinnarÈnaÑ,

OlokayÊ pabbatapÈdam|laÑ.
Tattha’ddasÈ meghasamÈnavaÓÓaÑ,
NigrodharÈjaÑ aÔÔhasahassapÈdaÑ.
116. Tattha’ddasÈ kuÒjaraÑ chabbisÈÓaÑ,

SabbasetaÑ duppasahaÑ parebhi.
Rakkhanti naÑ aÔÔhasahassanÈgÈ,
¢sÈdantÈ vÈtajavappahÈrino.
117. Tattha’ddasÈ pokkharaÓiÑ ad|re,

RammaÑ sutitthaÒca mahodikaÒca.
SampupphitaÑ bhamaragaÓÈnuciÓÓaÑ,
Yattha hi so nhÈyati nÈgarÈjÈ.
118. DisvÈna nÈgassa gatiÑ ÔhitiÒca,

VÊthi’ssa yÈ nhÈnagatassa hoti.
OpÈtamÈgacchi anariyar|po,
Payojito cittavasÈnugÈya.
______________________________________________________________
1. Avid|re (SÊ, Ka) 2. MahodakÈ (SÊ, Ka) 3. KiÓÓÈ (katthaci)
4. NahÈto uppala (SÊ, SyÈ, I) 5. Pituriya so (SÊ-®Ôha)
374 JÈtakapÈÄi
119. KhaÓitvÈna kÈsuÑ phalakehi chÈdayi,

AttÈna’modhÈya dhanuÒca luddo.
PassÈgataÑ puthusallena nÈgaÑ,
SamappayÊ dukkaÔakammakÈrÊ.
120. Viddho ca nÈgo koÒca’manÈdi ghoraÑ,

Sabbe ca1 nÈgÈ ninnaduÑ2 ghorar|paÑ.
TiÓaÒca kaÔÔhaÒca raÓaÑ3 karontÈ,
DhÈviÑsu te aÔÔha disÈ samantato.
121. “Vadhissametan”ti4 parÈmasanto,

KÈsÈvamaddakkhi dhajaÑ isÊnaÑ.
Dukkhena phuÔÔhassu’dapÈdi saÒÒÈ,
Arahaddhajo sabbhi avajjhar|po.
122. * AnikkasÈvo kÈsÈvaÑ, yo vatthaÑ paridahissati5.

Apeto damasaccena, na so kÈsÈvamarahati.
123. * Yo ca vantakasÈvassa, sÊlesu susamÈhito.

Upeto damasaccena, sa ve kÈsÈvamarahati.
124. Samappito puthusallena nÈgo,

AduÔÔhacitto luddaka’majjhabhÈsi.
Ki’matthayaÑ kissa vÈ samma hetu,
MamaÑ vadhÊ kassa vÈ’yaÑ payogo.
125.
KÈsissa raÒÒo mahesÊ bhadante,
SÈ p|jitÈ rÈjakule SubhaddÈ.
TaÑ addasÈ sÈ ca mamaÑ asaÑsi,
“Dantehi attho”ti ca maÑ6 avoca.
______________________________________________________________
1. Sabbeva (SÊ, SyÈ, I) 2. NinnÈdu (SyÈ), ninnÈdaÑ (Ka)
3. CuÓÓaÑ (Ka-SÊ, I) 4. Vadhissamenanti (SyÈ)
* Khu 1. 14; Khu 2. 342 piÔÔhesupi. 5. Paridahessati (SÊ, I), paridhassati (katthaci)
6. Atthoti mamaÑ (SyÈ, Ka)
126. Bah| hi me dantay|vÈ uÄÈrÈ,

Ye me pit|naÒca1 pitÈmahÈnaÑ.
JÈnÈti sÈ kodhanÈ rÈjaputtÊ,
VadhatthikÈ veramakÈsi bÈlÈ.
127. UÔÔhehi tvaÑ ludda kharaÑ gahetvÈ,

Dante ime chinda purÈ marÈmi.
VajjÈsi taÑ kodhanaÑ rÈjaputtiÑ,
“NÈgo hato handa imassa dantÈ”.
128. UÔÔhÈya so luddo kharaÑ gahetvÈ,

ChetvÈna dantÈni gajuttamassa.
Vagg| subhe appa-aÔime pathabyÈ,
ŒdÈya pakkÈmi tato hi khippaÑ.
129. BhayaÔÔitÈ2 nÈgavadhena aÔÔÈ,

Ye te nÈgÈ aÔÔha disÈ vidhÈvuÑ.
AdisvÈna3 posaÑ gajapaccamittaÑ,
PaccÈgamuÑ yena so nÈgarÈjÈ.
130. Te tattha kanditvÈ roditvÈna4 nÈgÈ,

SÊse sake paÑsukaÑ okiritvÈ.
AgamaÑsu te sabbe sakaÑ niketaÑ,
PurakkhatvÈ mahesiÑ SabbabhaddaÑ.
131. ŒdÈya dantÈni gajuttamassa,

Vagg| subhe appaÔime pathabyÈ.
SuvaÓÓarÈjÊhi samanta’modare,
So luddako KÈsipuraÑ upÈgami.
Upanesi so rÈjakaÒÒÈya dante,
NÈgo hato handa ima’ssa dantÈ.
______________________________________________________________
1. Pitunnampi (I) 2. BhayadditÈ (SÊ, I) 3. Adisva (SÊ, I) 4. Roditva (SÊ, I)
376 JÈtakapÈÄi
132. DisvÈna dantÈni gajuttamassa,

Bhattuppiyassa purimÈya jÈtiyÈ.
Tattheva tassÈ hadayaÑ aphÈli,
Teneva sÈ kÈlamakÈsi bÈlÈ.
133. Sambodhipatto sa1 mahÈnubhÈvo,

SitaÑ akÈsi parisÈya majjhe.
PucchiÑsu bhikkh| suvimuttacittÈ,
NÈkÈraÓe pÈtukaronti BuddhÈ.
134. Ya’maddasÈtha dahariÑ kumÈriÑ,

KÈsÈyavatthaÑ anagÈriyaÑ carantiÑ.
SÈ kho tadÈ rÈjakaÒÒÈ ahosi,
AhaÑ tadÈ nÈgarÈjÈ ahosiÑ.
135. ŒdÈya dantÈni gajuttamassa,

Vagg| subhe appaÔime pathabyÈ.
Yo luddako KÈsipuraÑ upÈgami,
So kho tadÈ Devadatto ahosi.
136. AnÈvas|raÑ cirarattasaÑsitaÑ,

UccÈvacaÑ2 caritamidaÑ purÈÓaÑ.
VÊtaddaro vÊtasoko visallo,
SayaÑ abhiÒÒÈya abhÈsi Buddho.
137. AhaÑ vo tena kÈlena, ahosiÑ tattha bhikkhavo.

NÈgarÈjÈ tadÈ homi3, evaÑ dhÈretha jÈtakanti.
ChaddantajÈtakaÑ catutthaÑ.
515. SambhavajÈtaka (5)

138. RajjaÒca paÔipannÈ’sma, ÈdhipaccaÑ SucÊrata.
MahattaÑ pattumicchÈmi, vijetuÑ pathaviÑ imaÑ.
139. Dhammena no adhammena, adhammo me na ruccati.

Kiccova dhammo carito, raÒÒo hoti SucÊrata.
______________________________________________________________
1. Ca (sÊ, syÈ), va (I) 2. UcaÑ nÊcaÑ (SÊ, SyÈ, I) 3. HosiÑ (SÊ, SyÈ, I)
140. Idha cevÈninditÈ yena, pecca yena aninditÈ.

YasaÑ devamanussesu, yena pappomu1 brÈhmaÓa.
141. YohaÑ atthaÒca dhammaÒca, kattumicchÈmi brÈhmaÓa.

TaÑ tvaÑ atthaÒca dhammaÒca, brÈhmaÓa’kkhÈhi pucchito.
142. NÈÒÒatra VidhurÈ rÈja, etadakkhÈtumarahati.

YaÑ tvaÑ atthaÒca dhammaÒca, kattumicchasi khattiya.
143. Ehi kho pahito gaccha, Vidhurassa upantikaÑ.

NikkhaÒcimaÑ2 suvaÓÓassa, haraÑ gaccha SucÊrata.
AbhihÈraÑ imaÑ dajjÈ, atthadhammÈnusiÔÔhiyÈ.
144. SvÈ’dhippÈgÈ BhÈradvÈjo, Vidhurassa upantikaÑ.

Tamaddasa mahÈbrahmÈ, asamÈnaÑ sake ghare.
145. RaÒÒohaÑ pahito d|to, Korabyassa yasassino.

“AtthaÑ dhammaÒca pucchesi”, iccabravi YudhiÔÔhilo.
TaÑ tvaÑ atthaÒca dhammaÒca, Vidhura’kkhÈhi pucchito.
146. Ga~gaÑ me pidahissanti, na taÑ sakkomi brÈhmaÓa.

ApidhetuÑ mahÈsindhuÑ, taÑ kathaÑ so bhavissati.
Na te sakkomi akkhÈtuÑ, atthaÑ dhammaÒca pucchito.
147. BhadrakÈro ca me putto, oraso mama atrajo.

TaÑ tvaÑ atthaÒca dhammaÒca, gantvÈ pucchassu brÈhmaÓa.
148. SvÈ’dhippÈgÈ BhÈradvÈjo, BhadrakÈrassu’pantikaÑ3.

Tamaddasa mahÈbrahmÈ, nisinnaÑ samhi vesmani.

TaÑ tvaÑ atthaÒca dhammaÒca, BhadrakÈra pabr|hi4 me.
150. MaÑsakÈjaÑ5 avahÈya, godhaÑ anupatÈmahaÑ.

______________________________________________________________
1. Pappemu (SÊ, ®Ôha) 2. NikkhaÑ ratta (SÊ), nikkhamimaÑ (I)
3. BhadrakÈrassa santikaÑ (SÊ, SyÈ) 4. BravÊhi (SÊ, I)
5. MaÑsakÈcaÑ (I)
378 JÈtakapÈÄi
151. SaÒcayo1 nÈma me bhÈtÈ, kaniÔÔho me SucÊrata.

152. SvÈ’dhippÈgÈ BhÈradvÈjo, SaÒcayassa upantikaÑ.

Tamaddasa mahÈbrahmÈ nisinnaÑ samhi vesmani2.

TaÑ tvaÑ atthaÒca dhammaÒca, SaÒcaya’kkhÈhi pucchito.
154. SadÈ maÑ gilate3 maccu, sÈyaÑ pÈto SucÊrata.

155. Sambhavo nÈma me bhÈtÈ, kaniÔÔho me SucÊrata.

156. Abbhuto vata bho dhammo, nÈyaÑ asmÈka ruccati.

Tayo janÈ pitÈputtÈ, te su paÒÒÈya no vid|.
157. Na taÑ sakkotha akkhÈtuÑ, atthaÑ dhammaÒca pucchitÈ.

KathaÑ nu daharo jaÒÒÈ, atthaÑ dhammaÒca pucchito.
158. MÈ naÑ daharoti uÒÒÈsi4, apucchitvÈna SambhavaÑ.

PucchitvÈ SambhavaÑ jaÒÒÈ, atthaÑ dhammaÒca brÈhmaÓa.
159. YathÈpi cando vimalo, gacchaÑ ÈkÈsadhÈtuyÈ.

Sabbe tÈrÈgaÓe loke, ÈbhÈya atirocati.
160. Evampi dahar|peto paÒÒÈyogena Sambhavo.

MÈ naÑ daharoti uÒÒÈsi, apucchitvÈna SambhavaÑ.
161. YathÈpi rammako mÈso, gimhÈnaÑ hoti brÈhmaÓa.

Ate’va’ÒÒehi mÈsehi, dumapupphehi sobhati.
______________________________________________________________
1. SaÒcayo (SÊ, SyÈ, I) 2. Parisati (SyÈ), parÊsati (I)
3. GilatÊ (SÊ), gilati (I) 4. MaÒÒÈsi (SyÈ, Ka)
162. Evampi dahar|peto, paÒÒÈyogena Sambhavo.

163. YathÈpi HimavÈ brahme, pabbato GandhamÈdano.

NÈnÈrukkhehi saÒchanno, mahÈbh|tagaÓÈlayo.
Osadhehi ca dibbehi, disÈ bhÈti pavÈti ca.

165. YathÈpi pÈvako brahme, accimÈlÊ yasassimÈ.

JalamÈno vane gacche1, analo kaÓhavattanÊ.
166. GhatÈsano dh|maketu, uttamÈhevanandaho.

NisÊthe2 pabbataggasmiÑ, pah|tedho3 virocati.

168. Javena bhadraÑ jÈnanti, balÊbaddaÒca4 vÈhiye.

Dohena dhenuÑ jÈnanti, bhÈsamÈnaÒca paÓÉitaÑ.

170. SvÈ’dhippÈgÈ BhÈradvÈjo, Sambhavassa upantikaÑ.

Tamaddasa mahÈbrahmÈ, kÊÄamÈnaÑ bahÊpure.

TaÑ tvaÑ atthaÒca dhammaÒca, Sambhava’kkhÈhi pucchito.
______________________________________________________________
1. CaraÑ kacche (I) 2. NissÊve (SyÈ), nisive (Ka)
3. Bahutejo (SyÈ, Ka) 4. BalivaddaÒca (SÊ, I)
380 JÈtakapÈÄi
172. Taggha te ahamakkhissaÑ, yathÈpi kusalo tathÈ.

RÈjÈ ca kho taÑ jÈnÈti, yadi kÈhati vÈ na vÈ.
173. “Ajja suve”ti saÑseyya, raÒÒÈ puÔÔho SucÊrata.

MÈ katvÈ avasÊ rÈjÈ, atthe jÈte YudhiÔÔhilo.
174. AjjhattaÒÒeva saÑseyya, raÒÒÈ puÔÔho SucÊrata.

KummaggaÑ na niveseyya, yathÈ m|Äho acetaso1.
175. AttÈnaÑ nÈtivatteyya, adhammaÑ na samÈcare.

Atitthe nappatÈreyya, anatthe na yuto siyÈ.
176. Yo ca etÈni ÔhÈnÈni, kattuÑ jÈnÈti khattiyo.

SadÈ so vaÉÉhate rÈjÈ, sukkapakkheva candimÈ.
177. ©ÈtÊnaÒca piyo hoti, mittesu ca virocati.

KÈyassa bhedÈ sappaÒÒo, saggaÑ so upapajjatÊti.
SambhavajÈtakaÑ paÒcamaÑ.
516. MahÈkapijÈtaka (6)

178. BÈrÈÓasyaÑ2 ah| rÈjÈ, KÈsÊnaÑ raÔÔhavaÉÉhano.
MittÈmaccapariby|Äho, agamÈsi migÈjinaÑ3.
179. Tattha brÈhmaÓamaddakkhi, setaÑ citraÑ kilÈsinaÑ.

ViddhastaÑ koviÄÈraÑva, kisaÑ dhamanisanthataÑ.
180. ParamakÈruÒÒataÑ pattaÑ, disvÈ kicchagataÑ naraÑ.

Avaca byamhito rÈjÈ, “yakkhÈnaÑ katamo nu’si.
181. HatthapÈdÈ ca te setÈ, tato setataraÑ4 siro.

GattaÑ kammÈsavaÓÓaÑ te, kilÈsabahulo ca’si.
182. VaÔÔanÈvaÄi5 sa~kÈsÈ, piÔÔhi te ninnatunnatÈ.

KÈÄapabbÈva6 te a~gÈ, nÈÒÒaÑ passÈmi edisaÑ.
______________________________________________________________
1. Acetano (Ka) 2. BÈrÈÓassaÑ (SÊ, I)
3. MigÈjiraÑ (SÊ), migÈciraÑ (I) 4. Setataro (I)
5. VaÔÔhanÈvali (I) 6. KÈÄapabbÈ ca (SyÈ), kÈÄÈ pabbÈ ca (I)
183. UgghaÔÔapÈdo tasito, kiso dhamanisanthato.

ChÈto Ètattar|posi1, kutosi kattha gacchasi.
184. DuddasÊ appakÈrosi, dubbaÓÓo bhÊmadassano.

Janetti yÈpi te mÈtÈ, na taÑ iccheyya passituÑ.
185. KiÑ kammamakaraÑ2 pubbe, kaÑ avajjhaÑ aghÈtayi.

KibbisaÑ yaÑ karitvÈna, idaÑ dukkhaÑ upÈgami”.
186. Taggha te ahamakkhissaÑ, yathÈpi kusalo tathÈ.

SaccavÈdiÑ hi lokasmiÑ, pasaÑsantÊdha paÓÉitÈ.
187. Eko caraÑ gogaveso, m|Äho accasariÑ vane.

AraÒÒe irÊÓe3 vivane, nÈnÈkuÒjarasevite.
188. VÈÄamigÈnucarite, vippanaÔÔhosmi kÈnane.

AcariÑ tattha sattÈhaÑ, khuppipÈsa4 samappito.
189. Tattha tindukamaddakkhiÑ, visamaÔÔhaÑ bubhukkhito.

PapÈtamabhilambantaÑ, sampannaphaladhÈrinaÑ.
190. VÈtassitÈni bhakkhesiÑ, tÈni rucciÑsu me bhusaÑ.

Atitto rukkhamÈr|hiÑ5, tattha hessÈmi Èsito.
191. EkaÑ me bhakkhitaÑ Èsi, dutiyaÑ abhipatthitaÑ.

Tato sÈ bhaÒjatha sÈkhÈ, chinnÈ pharasunÈ viya.
192. SohaÑ sahÈva sÈkhÈhi, uddhaÑpÈdo avaÑsiro.

AppatiÔÔhe anÈlambe, giriduggasmi pÈpataÑ.
193. YasmÈ ca vÈri gambhÊraÑ, tasmÈ na samapajjisaÑ6.

Tattha sesiÑ nirÈnando, an|nÈ7 dasa rattiyo.
194. Athettha kapi mÈgaÒchi8, gona~gulo darÊcaro.

SÈkhÈhi sÈkhaÑ vicaranto, khÈdamÈno dumapphalaÑ.
______________________________________________________________
1. Œdittar|posi (Ka), atittar|posi (SyÈ, Ka, ®Ôha) 2. KammamakarÈ (SÊ, SyÈ, I)
3. ¢riÓe (SÊ, SyÈ, I) 4. KhuppipÈsÈ (SÊ, I)
5. MÈruyha (SÊ, SyÈ) 6. SamapajjasiÑ (SÊ), samabhajjisaÑ (I)
7. AnÈtho (SÊ) 8. MÈgacchi (SyÈ, Ka)
382 JÈtakapÈÄi
195. So maÑ disvÈ kisaÑ paÓÉuÑ, kÈruÒÒamakaraÑ mayi.

Ambho ko nÈma so ettha, evaÑ dukkhena aÔÔito.
196. Manusso amanusso vÈ, attÈnaÑ me pavedaya.

TassaÒjaliÑ paÓÈmetvÈ, idaÑ vacanamabraviÑ.
197. ManussohaÑ byasampatto1, sÈ me natthi ito gati.

TaÑ vo vadÈmi bhaddaÑ vo, tvaÒca me saraÓaÑ bhava.
198. GaruÑ2 silaÑ gahetvÈna, vicarÊ3 pabbate kapi.

SilÈya yoggaÑ katvÈna, nisabho etadabravi.
199. Ehi me piÔÔhimÈruyha, gÊvaÑ gaÓhÈhi bÈhubhi.

AhaÑ taÑ uddharissÈmi, giriduggata vegasÈ.
200. Tassa taÑ vacanaÑ sutvÈ, vÈnarindassa sirÊmato.

PiÔÔhimÈruyha dhÊrassa, gÊvaÑ bÈhÈhi aggahiÑ.
201. So maÑ tato samuÔÔhÈsi, tejassÊ4 balavÈ kapi.

VihaÒÒamÈno kicchena, giriduggata vegasÈ.
202. UddharitvÈna maÑ santo, nisabho etadabravi.

I~gha maÑ samma rakkhassu, pasupissaÑ muhuttakaÑ.
203. SÊhÈ byagghÈ ca dÊpÊ ca, acchakokataracchayo.

Te maÑ pamattaÑ hiÑseyyuÑ, te tvaÑ disvÈ nivÈraya5.
204. EvaÑ me parittÈt|na6, pasupÊ so muhuttakaÑ.

TadÈhaÑ pÈpikaÑ diÔÔhaÑ, paÔilacchiÑ ayoniso.
205. Bhakkho ayaÑ manussÈnaÑ, yathÈ caÒÒe vane migÈ.

YaÑ n|nimaÑ vadhitvÈna, chÈto khÈdeyya vÈnaraÑ.
206. Asito7 ca gamissÈmi, maÑsamÈdÈya sambalaÑ.

KantÈraÑ nittharissÈmi, pÈtheyyaÑ me bhavissati.
207. Tato silaÑ gahetvÈna, matthakaÑ sannitÈÄayiÑ.

Mama gatta8 kilantassa, pahÈro dubbalo ahu.
______________________________________________________________
1. Vasampatto (SyÈ, Ka) 2. Garu (SÊ, I) 3. Vicari (I)
4. TejasÊ (SyÈ, I, Ka) 5. DisvÈna vÈraya (I) 6. ParittÈtuna (Ka)
7. Œsito (I) 8. Bhatta (SÊ, SyÈ), hattha (I)
208. So ca vegenudappatto, kapi ruhira1 makkhito.

AssupuÓÓehi nettehi, rodanto maÑ udikkhati.
209. MÈ’yyomaÑ kari bhaddante, tvaÒca nÈmedisaÑ kari.

TvaÒca kho nÈma dÊghÈvu2, aÒÒe3 vÈretumarahasi.
210. Aho vata re purisa, tÈvadukkarakÈraka.

EdisÈ visamÈ duggÈ, papÈtÈ uddhato4 mayÈ.
211. ŒnÊto paralokÈva, dubbheyyaÑ maÑ amaÒÒatha.

TaÑ tena pÈpadhammena, pÈpaÑ pÈpena cintitaÑ.
212. MÈ heva tvaÑ adhammaÔÔha, vedanaÑ kaÔukaÑ phusi.

MÈ heva pÈpakammaÑ taÑ, phalaÑ veÄuÑva taÑ vadhi.
213. Tayime natthi vissÈso, pÈpadhamma asaÒÒata5.

Ehi me piÔÔhito gaccha, dissamÈnova santike.
214. Muttosi hatthÈ vÈÄÈnaÑ, pattosi mÈnusiÑ padaÑ.

Esa maggo adhammaÔÔha, tena gaccha yathÈsukhaÑ.
215. IdaÑ vatvÈ giricaro, rahade6 pakkhalya matthakaÑ.

Ass|ni sampamajjitvÈ, tato pabbatamÈruhi.
216. SohaÑ tenÈbhisattosmi, pariÄÈhena aÔÔito.

ayhamÈnena gattena, vÈriÑ pÈtuÑ upÈgamiÑ.
217. AgginÈ viya santatto, rahado ruhiramakkhito.

Pubbalohitasa~kÈso, sabbo me samapajjatha.
218. YÈvanto udabind|ni, kÈyasmiÑ nipatiÑsu me.

TÈvanto gaÓÉa7 jÈyetha, addhabeluvasÈdisÈ.
219. PabhinnÈ pagghariÑsu me, kuÓapÈ pubbalo-itÈ.

Yena yeneva gacchÈmi, gÈmesu nigamesu ca.
______________________________________________________________
1. Rudhira (SÊ) 2. DÊghÈyu (I) 3. AÒÒaÑ (I)
4. UddhaÔo (I) 5. PÈpadhammaÑ amaÒÒatha (I) 6. RuhiraÑ (SyÈ, Ka)
7. GaÓÉ| (SÊ, I), gaÓÉu (SyÈ)
384 JÈtakapÈÄi
220. DaÓÉahatthÈ nivÈrenti, itthiyo purisÈ ca maÑ.

OkkitÈ1 p|tigandhena, mÈssu orena ÈgamÈ2.
221. EtÈdisaÑ idaÑ dukkhaÑ, satta vassÈni dÈni me.

Anubhomi sakaÑ kammaÑ, pubbe dukkaÔamattano.
222. TaÑ vo vadÈmi bhaddante3, yÈvantetta samÈgatÈ.

MÈssu mittÈna4 dubbhittho, mittadubbho hi pÈpako.
223. KuÔÔhÊ kilÈsÊ bhavati, yo mittÈnidha dubbhati5.

KÈyassa bhedÈ mittaddu6, nirayaÑ sopapajjatÊti7.
MahÈkapijÈtakaÑ chaÔÔhaÑ.
517. * DakarakkhasajÈtaka (7)

224. * Sace vo vuyhamÈnÈnaÑ, sattannaÑ udakaÓÓave.
ManussabalimesÈno, nÈvaÑ ganheyya rakkhaso.
AnupubbaÑ kathaÑ datvÈ, muÒcesi dakarakkhasÈ8.
225. MÈtaraÑ paÔhamaÑ dajjaÑ, bhariyaÑ datvÈna bhÈtaraÑ.

Tato sahÈyaÑ datvÈna, paÒcamaÑ dajjaÑ9 brÈhmaÓaÑ.
ChaÔÔhÈhaÑ dajjamattÈnaÑ, neva dajjaÑ MahosadaÑ.
226. PosetÈ te janettÊ ca, dÊgharattÈnukampikÈ.

ChabbhÊ tayi padussati10, paÓÉitÈ atthadassinÊ.
AÒÒaÑ upanisaÑ katvÈ, vadhÈ taÑ parimocayi.
227. TaÑ tÈdisiÑ11 pÈÓadadiÑ, orasaÑ gabbhadhÈriniÑ12.

MÈtaraÑ kena dosena, dajjÈsi dakarakkhino8.
228.
DaharÈ viyala~kÈraÑ, dhÈreti apiÄandhanaÑ.
DovÈrike anÊkaÔÔhe, ativelaÑ pajagghati13.
______________________________________________________________
1. OkiÓÓÈ (SÊ) 2. MÈgamÈ (SÊ, I) 3. BhaddaÑ vo (SÊ, I) 4. MittÈnaÑ (SÊ, I)
5. Yo mittÈnaÑ idhaddubhi (SÊ-®Ôha), yo mittÈnaÑ idha dubbhati (I)
6. MittadubbhÊ (SyÈ, Ka) 7. So upapajjatÊti (SÊ, SyÈ, I)
* JÈtaka-®Ôha 6. 321 piÔÔhe. 8. Dakarakkhato (I) 9. Dajja (SyÈ)
10. PaduÔÔhasmiÑ (SÊ, SyÈ) 11. TÈdisaÑ (Ka)
12. GabbhadhÈriÓiÑ (SÊ, SyÈ) 13. SaÒjagghati (Ka)
229. Athopi paÔirÈj|naÑ, sayaÑ d|tÈni sÈsati.

MÈtaraÑ tena dosena, dajjÈhaÑ dakarakkhino.
230. Itthigumbassa pavarÈ, accantaÑ piyabhÈÓinÊ1.

AnuggatÈ2 sÊlavatÊ, chÈyÈva anapÈyinÊ.
231. AkkodhanÈ puÒÒavatÊ3, paÓÉitÈ atthadassinÊ.

UbbariÑ4 kena dosena, dajjÈsi dakarakkhino.
232. KhiÉÉÈratisamÈpannaÑ, anatthavasamÈgataÑ.

SÈ maÑ sakÈna puttÈnaÑ, ayÈcaÑ yÈcate dhanaÑ.
233. SohaÑ dadÈmi sÈratto5, bahuÑ uccÈvacaÑ dhanaÑ.

SuduccajaÑ cajitvÈna, pacchÈ socÈmi dummano.
UbbariÑ tena dosena, dajjÈhaÑ dakarakkhino.
234. YenocitÈ janapadÈ6, ÈnÊtÈ ca paÔiggahaÑ.

ŒbhataÑ pararajjebhi, abhiÔÔhÈya bahuÑ dhanaÑ.
235. DhanuggahÈnaÑ pavaraÑ, s|raÑ tikhiÓamantinaÑ.

BhÈtaraÑ kena dosena, dajjÈsi dakarakkhino.
236. YenocitÈ7 janapadÈ, ÈnÊtÈ ca paÔiggahaÑ.

ŒbhataÑ pararajjebhi, abhiÔÔhÈya bahuÑ dhanaÑ.
237. DhanuggahÈnaÑ pavaro, s|ro tikhiÓamanti ca8.

MayÈyaÑ9 sukhito rÈjÈ, atimaÒÒati dÈrako.
238. UpaÔÔhÈnampi me ayye, na so eti yathÈ pure.

BhÈtaraÑ tena dosena, dajjÈhaÑ dakarakkhino.
239. Ekarattena ubhayo, tvaÒceva dhanusekha ca10.

Ubho jÈtettha PaÒcÈlÈ, sahÈyÈ susamÈvayÈ.
______________________________________________________________
1. AccantapiyavÈdinÊ (SÊ, I) 2. AnubbatÈ (SyÈ), anupubbatÈ (Ka)
3. PaÒÒavatÊ (SÊ, I) 4. UppariÑ (SÊ)
5. SÈrato (SyÈ) 6. JÈnapadÈ (SÊ, SyÈ, I)
7. MayocitÈ (SÊ), mayÈcitÈ (I) 8. TikhiÓamantino (Ka)
9. MayÈ so (SÊ, I) 10. DhanusekhavÈ (SÊ, SyÈ, I)
386 JÈtakapÈÄi
240. CariyÈ taÑ anubandhittho1, ekadukkhasukho tava.

Ussukko te divÈrattiÑ, sabbakiccesu byÈvaÔo.
SahÈyaÑ kena dosena, dajjÈsi dakarakkhino.
241. CariyÈ maÑ ayaÑ2 ayye, pajagghittho3 mayÈ saha.

AjjÈpi tena vaÓÓena, ativelaÑ pajagghati.
242. UbbariyÈpihaÑ ayye, mantayÈmi rahogato.

AnÈmanto4 pavisati, pubbe appaÔivedito.
243. LaddhadvÈro5 katokÈso, ahirikaÑ anÈdaraÑ.

SahÈyaÑ tena dosena, dajjÈhaÑ dakarakkhino.
244. Kusalo sabbanimittÈnaÑ, rutaÒÒ|6 ÈgatÈgamo.

UppÈte supine yutto, niyyÈne ca pavesane.
245. PaÔÔho7 bh|mantalikkhasmiÑ, nakkhattapadakovido.

BrÈhmaÓaÑ kena dosena, dajjÈsi dakarakkhino.
246. ParisÈyampi me ayye, ummÊlitvÈ udikkhati.

TasmÈ accabhamuÑ luddaÑ, dajjÈhaÑ dakarakkhino.

VasundharaÑ Èvasasi, amaccaparivÈrito.
248. CÈturanto mahÈraÔÔho, VijitÈvÊ mahabbalo.

PathabyÈ ekarÈjÈsi, yaso te vipulaÑ gato.
249. SoÄasitthisahassÈni, ÈmuttamaÓikuÓÉalÈ.

NÈnÈjanapadÈ nÈrÊ, devakaÒÒ|pamÈ subhÈ.
250. EvaÑ sabba~gasampannaÑ, sabbakÈmasamiddhinaÑ.

SukhitÈnaÑ piyaÑ dÊghaÑ, jÊvitaÑ Èhu khattiya.
251. Atha tvaÑ kena vaÓÓena, kena vÈ pana hetunÈ.

PaÓÉitaÑ anurakkhanto, pÈÓaÑ cajasi duccajaÑ.
______________________________________________________________
1. Anubandho (Ka) 2. CariyÈya ayaÑ (SÊ, I) 3. SaÒjagghittho (SyÈ)
4. AnÈmantÈ (SÊ) 5. LaddhavÈro (SÊ, I) 6. RudaÒÒ| (SÊ, SyÈ, I)
7. Paddho (SÊ, I)
252. Yatopi Ègato ayye, mama hatthaÑ Mahosadho.

NÈbhijÈnÈmi dhÊrassa, anumattampi dukkaÔaÑ.
253. Sace ca kismici kÈle, maraÓaÑ me pure siyÈ.

So me putte1 paputte ca, sukhÈpeyya Mahosadho.
254. AnÈgataÑ paccuppannaÑ, sabbamatthampi passati2.

AnÈparÈdhakammantaÑ, na dajjaÑ dakarakkhino.
255. IdaÑ suÓÈtha PaÒcÈlÈ, C|Äaneyyassa3 bhÈsitaÑ.

PaÓÉitaÑ anurakkhanto, pÈÓaÑ cajati duccajaÑ.
256. MÈtu bhariyÈya bhÈtucca, sakhino brÈhmaÓassa ca.

Attano cÈpi PaÒcÈlo, channaÑ cajati jÊvitaÑ.
257. EvaÑ mahatthikÈ4 paÒÒÈ, nipuÓÈ sÈdhucintinÊ.

DiÔÔhadhammahitatthÈya, samparÈyasukhÈya cÈti.
DakarakkhasajÈtakaÑ sattamaÑ.
518. PaÓÉaranÈgarÈjajÈtaka (8)

258. VikiÓÓavÈcaÑ aniguyha5 mantaÑ,
AsaÒÒataÑ aparicakkhitÈraÑ6.
BhayaÑ ta’manveti sayaÑ abodhaÑ,
NÈgaÑ yathÈ PaÓÉarakaÑ sipaÓÓo7.
259. Yo guyhamantaÑ parirakkhaÓeyyaÑ,

MohÈ naro saÑsati hÈsamÈno8.
TaÑ bhinnamantaÑ bhayamanveti khippaÑ,
NÈgaÑ yathÈ PaÓÉarakaÑ supaÓÓo.
260. NÈnumitto garuÑ atthaÑ, guyhaÑ veditumarahati.

Sumitto ca asambuddhaÑ, sambuddhaÑ vÈ anatthavÈ.
______________________________________________________________
1. Putte ca me (SÊ, SyÈ, I) 2. SabbamatthaÑ vipassati (SÊ, SyÈ, I)
3. C|ÄanÊyassa (SÊ) 4. MahiddhiyÈ (SyÈ), mahiddhikÈ (Ka)
5. Anig|Äha (I) 6. AparirakkhitÈraÑ (Ka)
7. SuvaÓÓo (Ka) 8. BhÈsamÈno (I)
388 JÈtakapÈÄi
261. VissÈsamÈpajjimahaÑ acelaÑ1,

SamaÓo ayaÑ sammato bhÈvitatto.
TassÈhamakkhiÑ vivariÑ2 guyhamatthaÑ,
AtÊtamattho kapaÓaÑ3 rudÈmi.
262. TassÈhaÑ paramaÑ4 brahme guyhaÑ,

VÈcaÑ hi maÑ nÈsakkhiÑ5 saÑyametuÑ.
Tappakkhato hi bhayamÈgataÑ mamaÑ,
AtÊtamattho kapaÓaÑ rudÈmi.
263. Yo ve naro suhadaÑ maÒÒamÈno,

GuyhamatthaÑ saÑsati dukkulÊne.
DosÈ bhayÈ athavÈ rÈgarattÈ 6,
Pallatthito7 bÈlo asaÑsayaÑ so.
264. TirokkhavÈco asataÑ paviÔÔho,

Yo sa~gatÊsu mudÊreti vÈkyaÑ.
ŒsÊviso dummukhotyÈhu taÑ naraÑ,
ŒrÈ ÈrÈ8 saÑyame tÈdisamhÈ.
265. AnnaÑ pÈnaÑ KÈsika9 candanaÒca,

ManÈpitthiyo mÈlamucchÈdanaÒca.
OhÈya gacchamase sabbakÈme,
SupaÓÓa pÈÓ|pagatÈva tyamhÈ.
266. Ko nÊdha tiÓÓaÑ garahaÑ upeti,

AsmiÑdha loke pÈÓabh| nÈgarÈja.
SamaÓo supaÓÓo athavÈ tvameva,
KiÑ kÈraÓÈ PaÓÉaraka’ggahÊto.
______________________________________________________________
1. Acelo (SÊ, I) 2. VivaraÑ (SÊ) 3. KapaÓo (I)
4. PurimaÑ (SÊ) 5. NÈsakkhi (I) 6. RÈgaratto (SÊ, SyÈ, I)
7. Pallittho (I), pallattito (Ka) 8. ŒrÈ arÈ (I)
9. KÈsikaÑ (I)
267. SamaÓoti me sammatatto ahosi,

Piyo ca me manasÈ bhavitatto.
TassÈhamakkhiÑ vivariÑ guyhamatthaÑ,
AtÊtamattho kapaÓaÑ rudÈmi.
268. Na catthi satto amaro pathabyÈ,

PaÒÒÈvidhÈ natthi na ninditabbÈ.
Saccena dhammena dhitiyÈ1 damena,
AlabbhamabyÈharatÊ naro idha.
269. MÈtÈpitÈ paramÈ bandhavÈnaÑ,

NÈssa tatiyo anukampaka’tthi.
Tesampi guyhaÑ paramaÑ na saÑse,
Mantassa bhedaÑ parisa~kamÈno.
270. MÈtÈ pitÈ bhaginÊ bhÈtaro ca,

SahÈyÈ vÈ yassa honti sapakkhÈ.
Tesampi guyhaÑ paramaÑ na saÑse,
271. BhariyÈ ce purisaÑ vajjÈ, komÈrÊ piyabhÈÓinÊ.

Puttar|payas|petÈ, ÒÈtisa~ghapurakkhatÈ.
TassÈpi guyhaÑ paramaÑ na saÑse,
272. Na guyhamatthaÑ2 vivareyya, rakkheyya naÑ yathÈ nidhiÑ.

Na hi pÈtukato sÈdhu, guyho attho pajÈnatÈ.
273. ThiyÈ guyhaÑ na saÑseyya, amittassa ca paÓÉito.

Yo cÈmisena saÑhÊro, hadayattheno ca yo naro.
274. GuyhamatthaÑ asambuddhaÑ, sambodhayati yo naro.

MantabhedabhayÈ tassa, dÈsabh|to titikkhati.
______________________________________________________________
1. DhiyÈ (SÊ, I) 2. GuyhatthaÑ (Ka)
390 JÈtakapÈÄi
275. YÈvanto purisassa’tthaÑ, guyhaÑ jÈnanti mantinaÑ.

TÈvanto tassa ubbegÈ, tasmÈ guyhaÑ na vissaje.
276. Vivicca bhÈseyya divÈ rahassaÑ,

RattiÑ giraÑ nÈtivelaÑ pamuÒce.
UpassutikÈ hi suÓanti mantaÑ,
TasmÈ manto khippamupeti bhedaÑ.
277. YathÈpi assa1 nagaraÑ mahantaÑ,

AdvÈrakaÑ2 ÈyasaÑ bhaddasÈlaÑ.
SamantakhÈtÈparikhÈ-upetaÑ,
Evampi me te idha guyhamantÈ.
278. Ye guyhamantÈ avikiÓÓavÈcÈ,

DaÄhÈ sadatthesu narÈ dujivha3.
ŒrÈ amittÈ byavajanti tehi,
ŒsÊvisÈ vÈ riva sattusa~ghÈ4.
279. HitvÈ gharaÑ pabbajito acelo,

Naggo muÓÉo carati ghÈsahetu.
Tamhi5 nu kho vivariÑ guyhamatthaÑ,
AtthÈ ca dhammÈ ca apaggatamhÈ6.
280. KathaÑkaro hoti supaÓÓarÈja,

KiÑsÊlo kena vatena vattaÑ.
SamaÓo caraÑ hitvÈ mamÈyitÈni,
KathaÑkaro saggamupeti ÔhÈnaÑ.
281. HiriyÈ titikkhÈya damenupeto7,

Akkodhano pesuÓiyaÑ pahÈya.
SamaÓo caraÑ hitvÈ mamÈyitÈni,
EvaÑkaro saggamupeti ÔhÈnaÑ.
______________________________________________________________
1. Ayo (SyÈ), aya (Ka) 2. ŒÄÈrakaÑ (I) 3. DujivhÈ (syÈ, I)
4. Sattasa~ghÈ (sÊ, syÈ) 5. TamhÊ (I)
6. ApÈgatamhÈ (SÊ), apagatamhÈ (SyÈ), avÈgatamhÈ (I) 7. Damena khantiyÈ (SÊ, SyÈ, I)
282. MÈtÈva puttaÑ taruÓaÑ tanujjaÑ1,

SamphassatÈ2 sabbagattaÑ phareti.
Evampi me tvaÑ pÈturahu dijinda,
MÈtÈva puttaÑ anukampamÈno.
283. Handajja tvaÑ muÒca3 vadhÈ dujivha,

Tayo hi puttÈ na hi aÒÒo atthi.
AntevÈsÊ dinnako atrajo ca,
Rajjassu4 puttaÒÒataro me ahosi.
284. Icceva vÈkyaÑ visajjÊ supaÓÓo,

BhumyaÑ pariÔÔhÈya dijo dujivhaÑ.
Muttajja tvaÑ sabbabhayÈtivatto,
Thal|dake hohi mayÈbhigutto.
285. Œta~kinaÑ yathÈ kusalo bhisakko,

PipÈsitÈnaÑ rahadova sÊto.
VesmaÑ yathÈ himasÊtaÔÔitÈnaÑ,
Evampi te saraÓamahaÑ bhavÈmi.
286. SandhiÑ katvÈ amittena, AÓÉajena JalÈbuja.

Vivariya dÈÔhaÑ sesi, kuto taÑ bhayamÈgataÑ.
287. Sa~ketheva amittasmiÑ, mittasmimpi na vissase.

AbhayÈ bhayamuppannaÑ, api m|lÈni kantati.
288. KathaÑ nu vissase tyamhi, yenÈsi kalaho kato.

Niccayattena ÔhÈtabbaÑ, so disabbhi6 na rajjati.
289. VissÈsaye na ca taÑ7 vissayeyya,

Asa~kito sa~kito ca8 bhaveyya.
TathÈ tathÈ viÒÒ| parakkameyya,
YathÈ yathÈ bhÈvaÑ paro na jaÒÒÈ.
______________________________________________________________
1. Tan|jaÑ (SÊ) 2. Sampassa taÑ (SÊ, I) 3. Mucca (SÊ)
4. Rajassu (SÊ, SyÈ, I) 5. HimasisiraÔÔitÈnaÑ (I) 6. So disamhi (I)
7. NaÑ (SÊ, SyÈ, I) 8. Asa~kito ca sa~kito (SÊ, I)
392 JÈtakapÈÄi
290. Te devavaÓÓÈ1 sukhumÈlar|pÈ,

Ubho samÈ sujayÈ2 puÒÒakhandhÈ3.
UpÈgamuÑ karampiyaÑ4 acelaÑ,
MissÊbh|tÈ assavÈhÈva nÈgÈ.
291. Tato have PaÓÉarako acelaÑ,

SayamevupÈgamma idaÑ avoca.
Mutta’jjahaÑ sabbabhayÈtivatto.
Na hi5 n|na tuyhaÑ manaso piya’mhÈ.
292. Piyo hi me Èsi supaÓÓarÈja,

AsaÑsayaÑ PaÓÉarakena saccaÑ.
So rÈgarattova akÈsi’metaÑ,
PÈpakammaÑ6 sampajÈno na mohÈ.
293. Na me piyaÑ appiyaÑ vÈpi hoti,

Sampassato lokamimaÑ paraÒca.
SusaÒÒatÈnaÒhi viyaÒjanena,
AsaÒÒato lokamimaÑ carÈsi.
294. AriyÈvakÈsosi anariyovÈsi7,

AsaÒÒato saÒÒatasannikÈso.
KaÓhÈbhijÈtikosi anariyar|po,
PÈpaÑ bahuÑ duccaritaÑ acÈri.
295. AduÔÔhassa tuvaÑ dubbhi, dubbhÊ8 ca pisuÓo casi.

Etena saccavajjena, muddhÈ te phalatu sattadhÈ.
296. TasmÈ hi mittÈnaÑ na dubbhitabbaÑ,

MittadubbhÈ9 pÈpiyo natthi aÒÒo.
Œsittasatto nihato pathabyÈ,
Indassa vÈkyena hi saÑvaro hatoti.
PaÓÉaranÈgarÈjajÈtakaÑ10 aÔÔhamaÑ.
______________________________________________________________
1. DevavaÓÓÊ (I) 2. Sujayo (SÊ, SyÈ, I)
3. PuÒÒagandhÈ (I) 4. KÈdambiyaÑ (SÊ), kÈrambiyaÑ (I)
5. Ha (I) 6. PÈpaÑ kammaÑ (SÊ, I)
7. Anariyo cÈsi (SÊ, I) 8. D|bhi, d|bhÊ (I)
9. MittadubbhÈ hi (SyÈ) 10. PaÓÉarakajÈtakaÑ (SÊ, SyÈ, I)
519. SambulÈjÈtaka (9)

297. KÈ vedhamÈnÈ girikandarÈyaÑ,
EkÈ tuvaÑ tiÔÔhasi saÑhit|ru1.
PuÔÔhÈsi me pÈÓipameyyamajjhe,
AkkhÈhi me nÈmaÒca bandhave ca.
298. ObhÈsayaÑ vanaÑ rammaÑ, sÊhabyagghanisevitaÑ.

KÈ vÈ tvamasi kalyÈÓi, kassa vÈ tvaÑ sumajjhime.
AbhivÈdemi taÑ bhadde, dÈnavÈhaÑ namatthu te.
299. Yo putto KÈsirÈjassa, sotthisenoti taÑ vid|.

TassÈhaÑ SambulÈ bhariyÈ, evaÑ jÈnÈhi dÈnava.
AbhivÈdemi taÑ bhante2, SambulÈhaÑ namatthu te.
300. Vedehaputto bhaddante, vane vasati Èturo.

TamahaÑ rogasammattaÑ, ekÈ ekaÑ upaÔÔhahaÑ3.
301. AhaÒca vanamuÒchÈya, madhumaÑsaÑ migÈbilaÑ4.

YadÈharÈmi taÑ bhakkho, tassa n|najja nÈdhati5.
302. KiÑ vane rÈjaputtena, Èturena karissasi.

Sambule pariciÓÓena, ahaÑ bhattÈ bhavÈmi te.
303. SokaÔÔÈya durattÈya, kiÑ r|paÑ vijjate mama.

AÒÒaÑ pariyesa bhaddante, abhir|pataraÑ mayÈ.
304. Ehi’maÑ girimÈruyha, bhariyÈ me6 catussatÈ.

TÈsaÑ tvaÑ pavarÈ hohi, sabbakÈmasamiddhinÊ.
305. N|na7 tÈrakavaÓÓÈbhe8, yaÑ kiÒci manasicchasi.

SabbaÑ taÑ pacuraÑ mayhaÑ, ramassvajja9 mayÈ saha.
306. No ce tuvaÑ maheseyyaÑ, Sambule kÈrayissasi.

AlaÑ tvaÑ pÈtarÈsÈya, paÓhe 10 bhakkhÈ bhavissasi.
______________________________________________________________
1. SaÒÒat|ru (SÊ, I), saÒcit|ru (SyÈ) 2. Bhaddante (SÊ, SyÈ)
3. UpaÔÔhahiÑ (SÊ) 4. MigÈvilaÑ (SÊ)
5. NÈthati (Ka) 6. MayhaÑ (SÊ, SyÈ, I)
7. Nanu (SÊ, SyÈ, I, Ka) 8. HÈÔakavaÓÓÈbhe (I)
9. Ramasujja (sÊ, syÈ) 10. MaÒÒe (SÊ, I)
394 JÈtakapÈÄi
307. TaÒca sattajaÔo luddo, kaÄÈro purisÈdako.

Vane nÈthaÑ apassantiÑ, SambulaÑ aggahÊ bhuje.
308. AdhipannÈ pisÈcena, luddenÈmisacakkhunÈ.

SÈ ca sattuvasaÑ pattÈ, patimevÈnusocati.
309. Na me idaÑ tathÈ dukkhaÑ, yaÑ maÑ khÈdeyya rakkhaso.

YaÒca me ayyaputtassa, mano hessati aÒÒathÈ.
310. Na santi devÈ pavasanti n|na,

Na hi n|na santi idha lokapÈlÈ.
SahasÈ karontÈna’masaÒÒatÈnaÑ,
Na hi n|na santi paÔisedhitÈro.
311. ItthÊnamesÈ pavarÈ yasassinÊ,

SantÈ samÈ aggirivuggatejÈ.
TaÒce tuvaÑ rakkhasÈdesi kaÒÒaÑ,
MuddhÈ ca hi sattadhÈ te phaleyya.
MÈ tvaÑ dahÊ1 muÒca patibbatÈya2.
312. SÈ ca assamamÈgacchi, pamuttÈ purisÈdakÈ.

NÊÄaÑ3 paÄinaÑ sakuÓÊva4, gatasi~gaÑva ÈlayaÑ.
313. SÈ tattha paridevesi, rÈjaputtÊ yasassinÊ.

SambulÈ utumattakkhÈ, vane nÈthaÑ apassantÊ5.
314. SamaÓe brÈhmaÓe vande, sampannacaraÓe ise.

RÈjaputtaÑ apassanti, tumhaÑmhi6 saraÓaÑ gatÈ.
315. Vande sÊhe ca byagghe ca, ye ca aÒÒe vane migÈ.

RÈjaputtaÑ apassantÊ, tumhaÑmhi saraÓaÑ gatÈ.
316. TiÓÈ7 latÈni osadhyo, pabbatÈni vanÈni ca.

______________________________________________________________
1. JahÊ (I) 2. PatibbatÈ sÈ (SÊ), patibbatÈ yÈ (I) 3. NiÉÉaÑ (SyÈ, Ka)
4. PhalinasakuÓÊva (SÊ, SyÈ, I) 5. ApassatÊ (SÊ)
6. TumhaÑ hi (I) 7. TiÓa (I)
317. Vande indÊvarÊsÈmaÑ, rattiÑ nakkhattamÈliniÑ.

RajaputtaÑ apassantÊ, tumhaÑmhi saraÓaÑ gatÈ.
318. Vande bhÈgÊrathiÑ Ga~gaÑ, savantÊnaÑ paÔiggahaÑ.

319. Vande ahaÑ pabbatarÈjaseÔÔhaÑ, HimavantaÑ siluccayaÑ.

320. AtisÈyaÑ vatÈgacchi, rÈjaputti yasassini.

Kena nujja samÈgacchi 1, ko te piyataro mayÈ.
321. IdaÑ khohaÑ tadÈvocaÑ 2, gahitÈ tena sattunÈ.

Na me idaÑ tathÈ dukkhaÑ, yaÑ maÑ khÈdeyya rakkhaso.
YaÒca me ayyaputtassa, mano hessati aÒÒathÈ.
322. CorÊnaÑ bahubuddhÊnaÑ, yÈsu saccaÑ sudullabhaÑ.

ThÊnaÑ bhÈvo durÈjÈno, macchassevodake gataÑ.
323. TathÈ maÑ saccaÑ pÈletu, pÈlayissati ce mamaÑ.

YathÈhaÑ nÈbhijÈnÈmi, aÒÒaÑ piyataraÑ tayÈ.
Etena saccavajjena, byÈdhi te v|pasammatu.
324. Ye kuÒjarÈ sattasatÈ uÄÈrÈ,

Rakkhanti rattindivamuyyutÈvudhÈ.
DhanuggahÈnaÒca satÈni soÄasa,
KathaÑvidhe passasi bhadde sattavo.
325. Ala~gatÈyo padumuttarattacÈ,

VirÈgitÈ passati haÑsagaggarÈ.
TÈsaÑ suÓitvÈ mitagÊtavÈditaÑ3,
Na dÈni me tÈta tathÈ yathÈ pure.
______________________________________________________________
1. SamÈgaÒchi (SÊ, I) 2. TadavocaÑ (SÊ, SyÈ) 3. MitagÊtavÈdinaÑ (I)
396 JÈtakapÈÄi
326. SuvaÓÓasaÑkaccadharÈ suviggahÈ,

Ala~katÈ mÈnusiya’cchar|pamÈ.
SenopiyÈ1 tÈta anindita~giyo,
KhattiyakaÒÒÈ paÔilobhayanti2 naÑ.
327. Sace ahaÑ tÈta tathÈ yathÈ pure,

PatiÑ tamuÒchÈya punÈ vane bhare.
SammÈnaye maÑ na ca maÑ vimÈnaye,
Itopi me tÈta tato varaÑ siyÈ.
328. YamannapÈne vipulasmi ohite,

NÈrÊ vimaÔÔhÈbharaÓÈ ala~katÈ.
Sabba~gupetÈ3 patino ca appiyÈ,
Abajjha 4 tassÈ maraÓaÑ tato varaÑ.
329. Api ce daliddÈ kapaÓÈ anÈÄhiyÈ,

KaÔÈdutÊyÈ patino ca sÈ piyÈ.
Sabba~gupetÈyapi appiyÈya,
Ayameva seyyÈ5 kapaÓÈpi yÈ piyÈ6.
330. SudullabhitthÊ purisassa yÈ hitÈ,

BhattitthiyÈ dullabho yo hito ca.
HitÈ ca te sÊlavatÊ ca bhariyÈ,
Janinda dhammaÑ cara SambulÈya.
331. Sace tuvaÑ vipule laddhabhoge,

IssÈvatiÓÓÈ maraÓaÑ upesi.
AhaÒca te bhadde imÈ rÈjakaÒÒÈ7,
Sabbe8 te vacanakarÈ bhavÈmÈti.
SambulÈjÈtakaÑ navamaÑ.
______________________________________________________________
1. Sen|piyÈ (I) 2. PaÔilÈbhayanti (I)
3. PaÒca~gupetÈ (SÊ, SyÈ, I) 4. Avajjha (SyÈ), Èbajjha (I)
5. Seyyo (SyÈ, Ka) 6. KapaÓÈpi yÈ (Ka)
7. ImÈ ca kaÒÒÈ (I) 8. Sabbeva (SÊ, SyÈ, I)
520. GandhatindukajÈtaka (10)

332. * AppamÈdo amataÑ padaÑ1, pamÈdo maccuno padaÑ.
AppamattÈ na mÊyanti, ye pamattÈ yathÈ matÈ.
333. MadÈ pamÈdo jÈyetha, pamÈdÈ jÈyate khayo.

KhayÈ padosÈ2 jÈyanti, mÈ pamÈdo3 bharat|sabha4.
334. Bah| hi khattiyÈ jÊnÈ, atthaÑ raÔÔhaÑ pamÈdino.

Athopi gÈmino gÈmÈ, anagÈrÈ agÈrino.
335. Khattiyassa pamattassa, raÔÔhasmiÑ raÔÔhavaÉÉhana.

Sabbe bhogÈ vinassanti, raÒÒo taÑ vuccate aghaÑ.
336. Nesa dhammo mahÈrÈja, ativelaÑ pamajjasi.

IddhaÑ phÊtaÑ janapadaÑ, corÈ viddhaÑsayanti naÑ.
337. Na te puttÈ bhavissanti, na hiraÒÒaÑ na dhÈniyaÑ5.

RaÔÔhe giluppamÈnamhi, sabbabhogehi jiyyasi.
338. SabbabhogÈ parijiÓÓaÑ, rÈjÈnaÑ vÈpi khattiyaÑ6.

©ÈtimittÈ suhajjÈ ca, na taÑ maÒÒanti mÈniyaÑ7.
339. HatthÈrohÈ anikaÔÔhÈ, rathikÈ pattikÈrakÈ.

TamevamupajÊvantÈ, na taÑ maÒÒanti mÈniyaÑ.
340. AsaÑvihitakammantaÑ, bÈlaÑ dummantimantinaÑ.

SirÊ jahati dummedhaÑ, jiÓÓaÑva urago tacaÑ.
341. SusaÑvihitakammantaÑ, kÈluÔthÈyiÑ atanditaÑ.

Sabbe bhogÈbhivaÉÉhanti, gÈvo sa-usabhÈmiva.
342. UpassutiÑ mahÈrÈja, raÔÔhe janapade cara.

Tattha disvÈ ca sutvÈ ca, tato taÑ 8 paÔipajjasi.
343. EvaÑ vedetu PaÒcÈlo, sa~gÈme saramappito 9.

YathÈhamajja vedemi, kaÓÔakena samappito.
______________________________________________________________
* Khu 1. 16 piÔÔhe dhammapadepi. 1. AmatapadaÑ (SÊ, I)
2. KhayÈ ca dosÈ (SÊ) 3. MÈ mado (SÊ, SyÈ, I)
4. BhÈradh|sabha (Ka) 5. Na hiraÒÒanidhÈniyÈ (Ka)
6. Khattiya (Ka) 7. MantiyaÑ (SyÈ)
8. TvaÑ (Ka) 9. Samappito (SÊ, I)
398 JÈtakapÈÄi
344. JiÓÓo dubbalacakkh|si, na r|paÑ sÈdhu passasi.

KiÑ tattha Brahmadattassa, yaÑ taÑ maggeyya1 kaÓÔako2.
345. Bahvettha Brahmadattassa, sohaÑ3 magga’smi4 brÈhmaÓa.

ArakkhitÈ jÈnapadÈ, adhammabalinÈ hatÈ.
346. RattiÒhi5 corÈ khÈdanti, divÈ khÈdanti tuÓÉiyÈ.

RaÔÔhasmiÑ k|ÔarÈjassa, bahu adhammiko jano.
347. EtÈdise bhaye jÈte6, bhayaÔÔÈ tÈta7 mÈÓavÈ.

NillenakÈni kubbanti, vane Èhatva kaÓÔakaÑ.
348. KadÈssu nÈma’yaÑ rÈjÈ, Brahmadatto marissati.

Yassa raÔÔhamhi jiyyanti, appatikÈ kumÈrikÈ.
349. DubbhÈsitaÒhi te jammi, anatthapadakovide.

KuhiÑ rÈjÈ kumÈrÊnaÑ, bhattÈraÑ pariyesati.
350. Na me dubbhÈsitaÑ brahme, kovidatthapadÈ ahaÑ.

351. RattiÒhi corÈ khÈdanti, divÈ khÈdanti tuÓÉiyÈ.

DujjÊve dubbhare dÈre, kuto bhattÈ kumÈriyo.
352. EvaÑ sayatu PaÒcÈlo, sa~gÈme sattiyÈ hato.

YathÈyaÑ kapaÓo seti, hato phÈlena sÈliyo.
353. Adhammena tuvaÑ jamma, Brahmadattassa kujjhasi.

Yo tvaÑ sapasi rÈjÈnaÑ, aparajjhitvÈna attano8.
354. Dhammena Brahmadattassa, ahaÑ kujjhÈmi brÈhmaÓa.


______________________________________________________________
1. Maggheyya (I) 2. KaÓÉako (SÊ, SyÈ, I) 3. YohaÑ (SÊ, SyÈ, I)
4. Maggosmi (I) 5. RattiÒca (SÊ) 6. TÈta (SÊ, I)
7. TÈva (SÊ, I) 8. AttanÈ (I)
356. SÈ n|na puna re pakkÈ, vikÈle bhattamÈhari.

BhattahÈriÑ apekkhanto, hato phÈlena sÈliyo.
357. EvaÑ haÒÒatu PaÒcÈlo, sa~gÈme asinÈ hato1.

YathÈhamajja pahato, khÊraÒca me pavaÔÔitaÑ.
358. YaÑ pasu khÊraÑ chaÉÉeti, pasupÈlaÑ vihiÑsati2.

KiÑ tattha Brahmadattassa, yaÑ no garahate3 bhavaÑ.
359. GÈrayho brahme PaÒcÈlo, Brahmadattassa rÈjino.

ArakkhitÈ jÈnapÈdÈ, adhammabalinÈ hatÈ.

361. CaÓÉÈ aÔanakÈ4 gÈvÊ, yaÑ pure na duhÈmase.

TaÑ dÈni ajja dohÈma, khÊrakÈmehupaddutÈ.
362. EvaÑ kandatu PaÒcÈlo, viputto vippasukkhatu.

YathÈyaÑ kapaÓÈ gÈvÊ, viputtÈ paridhÈvati.
363. YaÑ pasu pasupÈlassa, sambhameyya5 raveyya vÈ.

Ko nÊdha apÈrÈdhatthi, Brahmadattassa rÈjino.
364. AparÈdho mahÈbrahme, Brahmadattassa rÈjino.


KathaÑ no asikosatthÈ, khÊrapÈ haÒÒate pajÈ.
366. EvaÑ khajjatu PaÒcÈlo, hato yuddhe saputtako.

YathÈhamajja khajjÈmi, gÈmikehi6 araÒÒajo.
______________________________________________________________
1. DaÄhaÑ (I) 2. PasupÈlaÒca hiÑsati (SÊ), pasu phÈlaÒca hiÑsati (I)
3. Garahato (I) 4. AÔanaka (I), akaÔanÈ (Ka)
5. Pabbhameyya (SÊ, I) 6. GÈmakehi (SÊ, I)
400 JÈtakapÈÄi
367. Na sabbabh|tesu vidhenti1 rakkhaÑ,

RÈjÈno maÓÉ|ka manussaloke.
NettÈvatÈ rÈjÈ adhammacÈrÊ,
YaÑ tÈdisaÑ jÊvamadeyyu dha~kÈ.
368. Adhammar|po vata brahmacÈrÊ,

AnuppiyaÑ bhÈsasi khattiyassa.
ViluppamÈnÈya puthuppajÈya,
P|jesi rÈjaÑ paramappamÈdaÑ2.
369. Sace idaÑ brahme surajjakaÑ siyÈ.

PhÊtaÑ raÔÔhaÑ muditaÑ3 vippasannaÑ.
BhutvÈ baliÑ aggapiÓÉaÒca kÈkÈ,
Na mÈdisaÑ jÊvamadeyyu dha~kÈti. (2974)
GandhatindukajÈtakaÑ dasamaÑ.
TiÑsanipÈtaÑ niÔÔhitaÑ.
TassuddÈnaÑ
KiÑchanda kumbha jayaddisa chaddanta,
Atha paÓÉitasambhava sirakapi.
Dakarakkhasa paÓÉaranÈgavaro,
Atha sambula tindukadevasutoti.
JÈtakapÈÄiyÈ paÔhamo bhÈgo niÔÔhito.

______________________________________________________________
1. Vidhanti (Ka) 2. RÈjaÑ paramappavÈdaÑ (SÊ), rÈjÈ paramappavÈdiÑ (SyÈ)
3. P|ritaÑ (Ka)
JÈtakapÈÄiyÈ paÔhamabhÈge
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ
PadÈnukkamo PiÔÔha~ko PadÈnukkamo PiÔÔha~ko
[A] [A]
AkÈmakovÈpi 209 AbbahÊ 218
Akhantijo 202 Abb|Ähasallosmi 218
AgaÓhu 234 AbhijÊhanÈya 221
AjakÈÓova 112 AbhiÔÔhÈya 385
AÔanakÈ 399 Abhitthanaya 18
AÔÔhittaco 78 AbbhidÈ 11
AÓuÑ 2 Amassuko 59
AtithiÑ 209 Ayamagghati 2
AtidhantaÑ 14 Ayirabrahme 280
AtipaÓÉito 23 AlakkamÈlÊ 287
Antimagandhano 210 AllÈyate 298
AtricchatÈ 292 AvaÒcanÈ 9
Adu 238
AvaÓÓasaÑsaggabhayÈ 221
AduÔÔhacitto 57
AvÈcarÊ 114
Adhamajan|pasevÊ 156
AvÈpuranto 220
Adhamo 43
AvaÑsiro 10
AnadhivarÈ 264
AsaÑsiÑ 258
AnantapÈyÊ 90
Anappar|pÈ 253 [Œ]
AnalÈ 76 ŒcÈmakuÓÉakaÑ 72
AnutÈÄayi 71 ŒturannÈni 86
AnusarÊ 273 Œputtaputtehi 244
ApaÓÓakaÑ 1 Œyase 324
Apar|paghÈtÊ 195 ŒluvÈni 212
ApÈtubhÈ 249 ŒvaÔÔanÊ 76
402 JÈtakapÈÄiyÈ paÔhamabhÈge

[Œ] [ Ka ]
Œvellitasi~giko 252 KakaÓÔako 42
ŒÄi 198 KaÔaggaho 290
[¢] KaÔÈhakÈ 29
¢sÈmukhena 8 KaÓÉarÊkinnarÈnaÑ 114
KattaÑ 228
[U]
KannappakannaÑ 241
Ukkacca 259, 360
KapaÓo 59
UcchiÔÔhabhojino 152
KamaÓÉal| 44
UdaÒcanÊ 25
KamasÊ 361
Udabbahe 237
KareÓ|va vas|panÊtÈ 213
Udassaye 367
KalaÓÉukÈ 29
UpakkhandhamhÈ 259
KalÊ bhavanti 30
UbbariÑ 385
KaÄambÈni 212
Ummatto 198
KÈkavatÊ 106
UsÊnaka 248
KÈtiyÈni 176
[]
KÈmaduhÈ 206
n|daro 203
KÈmasÈ 289
[E] KÈlaghaso 68
EÓik|lasmi 164 KÈÄakaÓÓiÑ 20
[O] KimaÓÉakÈ 96
Otallako 310 KirÈÔaÒca 263
Opatanto 65 KilomasadisÊ 100
OpÈnabh|taÑva 210 KÊÔo 55
Omadda khippaÑ 47 KÊvatako 333
OramÈma 34 KukkuÔo 28
OruddhapaÔiruddhosmi 201 KukkurÈ 6
OvajjamÈno 10 KukkuÄÈnugatÈ 179
Ohara 224 KusanÈÄi 28
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 403

[ Ka ] [ Ja ]
K|pasayova 145 JaÒÒar|paÑ 89
K|lajo 355 Jammo 49
[ Kha ] Jar|panÊto 212
KhaÓÈnupÈtÊ 195 JÊnÈ 397
KhamyataÑ 211
[ a ]
KharadhotaÑ 147
emÈna 90
KharassaraÑ 19
ayamÈnÈnaÑ 297
KharÈjinÈ 138
[ Ta ]
[ Ga ]
GambhÊravattanÊ 7 TakkarÈnaÑ 328
GalakÈ’vakantaÑ 269 TakkalÈ 212
GalavinÊtena 211 TirÊÔavaccho 74
GaÄeyya 361 TirokkhavÈco 388
Gijjhapantho 187 TisasÈmÈ 226
GiridarÊsayÈ 158 Tumulo 63
Gila re 22
[ Tha ]
GoravindaÑ 320
ThaÓÉiladukkhaseyyaÑ 364
[ Gha ] ThÊnaÑ bhÈvo 15
GhasasÊ 220
GhÈsesanaÑ 262 [ Da ]
Ghore 252 DaÉÉho 67
Ghosenti 303 DaÓÉayati 253
DÈrukaÔallakova 362
[ Ca ]
DÈsyo 215
CakkamÈsado 24
CaÓÉoraÓaÑ 226 Dicchanti 218
CatussadaÒca 325 Dittar|pova 363
CandaniyoÄigallaÑ 361 DibyaÑ 302
CalakkakuÑ 166 DiyaÉÉhakukk| 155
CÈpadhure 293 Disabbhi 391
CilÈcÈ 280 DÊnamattÈnaÑ 221

[ Da ] [ Pa ]
DukkulÊno 64 PajÈtÈ 222
Dunnikkayo 335 PaÒÒÈÓavato 322
Dubbhago 50 PaÔikata kiccakÈriÑ 245
Durannayo 218 PaÔiyÈni 299
DurÈruho 13 PaÔÔho 386
D|repÈtÊ 46 PaÓaye 253
Pantho 16
[ Dha ]
PanatthaÑ 284
DhÈticelaÑva 152 PabhÈsavÈ 248
DhikkitÈ 4 Pamathenti 262
DhuttÊ 26 PayÈtÈnaÑ 239
Duraddharo 99 Parakammakaro 172
[ Na ] ParaviriyaghÈtiÑ 273
NantakavÈsinÊ 96 Parivajjemu 214
NaÄena vÈriÑ 5 Pallatthito 388
NÈmanuÒÒaÑ 7 PaliguÓÔhito 54
NÈsmase 216 Palipo 138
Nik|jati 156 PavellamÈnÈ 169
PÈÔhÊnaÑ 219
NikkhamisaÑ 292
PÈÓipameyyamajjhe 393
Niccayato 242
PÈrÈsariyo 60
Nicchubhati 193
PÈvusaÑ 219
NijjhapanaÑ 355
PitucchakiÑ 249
NitammÈmi 278
PiÄakÈ 18
NimÊni sÈmÈ 102
PiÑsÈmi 332
NiraÑkatvÈ 284
P|tisarÈ 19
NekÈsÊ 249
P|rahatthova 80
[ Pa ] PekhuÓÈni 8
PakuÔÔhÈyi 360 Pettiko 49
Paccaggahi 254 PothayamanvacÈrÊ 7
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 405

[ Ba ] [ Ra ]
Bako 9 Ruhaka 50
BalajaÑ 219 RenukaÑ 65
BaÄavÈmukhÊti 240 Rosako 70, 251
Byasanno 315
[ La ]
BimboÔÔhasampanno 184
Bubhukkassa 253 LasÊ 33
LÈb|ni 18
[ Bha ] LÈlappatÊ 134
BhinnagaÄÈ 354
L|nosmi 81
Bhinnaplavo 121
LokyÈ 359
Bh|nahatÈ 125
LoluppacÈrinÊ 27
Bhetha 244
BhedÈsa~kÊ 128 [ Va ]
Vakka~gÈ 9
[ Ma ]
Va~kÈtiva~kinaÑ 4
MaggamanubbajÈmi 315
Madhutthiko 190 VaÉÉhavaÑ 359
Matipubbo 109 Vanejo 91
MÈtÈlayaÑ 39 VayoharÈ 3
M|luto 5 VÈÓijo 2
MigÈdhamÈ 139 VÈrattiko 126
MettaÑso 220 VikkantacÈrinÊ 167
ViduggÈ 273
[ Ya ]
VidhividhÈnaÒÒ| 61
YaÒÒatantaÒca 248
Yatto 262 Vippasukkhatu 399
Yathanno 25 Viputto 399
YÈcanajÊvÈno 162 Viyeti 260
Y|po 76 VisÊdittho 262
VedhaverÈ 249
[ Ra ]
Rattimandhova 327 [ Sa ]
RutaÒÒ| 386 SakiyÈ 213
RuppapaÔÔapalimaÔÔhÊva 358 Sa~karattÈ 233

[ Sa ] [ Sa ]
SakhyaÑ 251 SuttamÈsu 215
SattukaÑ 178 SuppaÔimukkakambu 205
SattubhastaÑ 161 Subah| 235
Sattubila~gÈ 26 SuvaÓÓasaÑkaccadharÈ 396
SattusambÈdhÈ 216 SuvÈminÊ 147
Santhavo 40 Susahoriva 364
SamÈdhiparo 108 Sus| 72
SammillahÈsiniÑ 107 SaÑvissatthÈ 222
SamaÓuggato 264 SaÑsati 211
SamuÒchakaÑ 219 SaÑhit|ru 393
SamekkhamÈnÈ 241 SaÑhÊrapaÒÒassa 327
SÈrÈÓiyaÑ 228 Suhan| 38
SÈÄ|rasaÑghaÒca 330 [ Ha ]
SallalÊkato 6 HaÑci 26
SukkhaÒjalipaggahitÈ 216 HaÒchati 230
NÈnÈpÈÔhÈ
PaÔhamo m|lapÈÔho, SÊ = SÊhaÄapotthakaÑ, SyÈ = SyÈmapotthakaÑ,
KaÑ = KambojapotthakaÑ, I = I~galisapotthakaÑ, Ka = kesuci
Marammapotthakesu dissamÈnapÈÔho, Ka-SÊ = kesuci SÊhaÄapotthakesu
dissamÈnapÈÔho, ®Ôha = AÔÔhakathÈ.
KhuddakanikÈye
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[A]
AkammaneyyaÑ = AkampaneyyaÑ (Ka) 310
Akari = AkarÈ (SÊ, I) 60
AkarÊ punÈti = AkarÈ punanti (Ka-SÊ, I) 325
A~kasmiÑ = A~gasmiÑ (Ka) 132
AkittiÑ = AkattiÑ (Ka) 266
AkkhÈsi = AkkhÈti (SyÈ, I) 55
AgamÈ = AgamÈsi (SyÈ, Ka) 264
AgaÄuÑ = Aggalu (SyÈ, Ka) AkaluÑ (I) 332
AgiddhatÈ = AgiddhitÈ (SyÈ, Ka) 72
A~gena = A~kena (I, Ka) 127
AccÈyaÑ = AthÈyaÑ (SÊ, I) 159
Acetaso = Acetano (Ka) 380
Achambhito = AsambhÊto (SÊ, SyÈ, I) 226
AcchannaÑ = SacchannaÑ (Ka) 156
Acchera = Acchariya (SÊ, SyÈ, I) 337
AccheraÑ = AcchariyaÑ (SÊ, SyÈ, I) 255
Ajja hÈrayiÑ = ApahÈrayiÑ (SÊ, I) 154
AjjunaÑ = AÒjanaÑ (SÊ, SyÈ, I) 145
AjjhavÈhari = AjjhupÈhari (SÊ, I) 72
AÒÒadatthu = Ekadatthu (SÊ, I) 109
[A]
AÔÔhamÊ = AÔÔhamiÑ (SÊ, I) 289
AÔÔha~gasusamÈgataÑ = AÔÔha~gasusamÈhitaÑ (sabbattha) 289
AÔÔhÈhipi ca = AÔÔhÈhi cÈpi (SÊ, SyÈ) AÔÔhÈbhi cÈpi (Ka) 132
AÉÉharattÈpapÈyiÑ = AÉÉharattÈvapÈyiÑ (SÊ, I) 5
Antalikkhacaro = Antalikkhe caro (SÊ, I) 326
AtikhÈtaÑ = AtikhaÓaÑ (Ka) 73
Atittar|po = Atittir|po (Ka) 246
Atipatati = AdhipatatÊ (SÊ, I) 233
AtimaÒÒittha = AtimaÒÒittho (SÊ, I) AtimaÒÒitÈ (?) 288
Antimagandhano = Antimandhino (SyÈ, I, Ka) AntimagandhinÊ (SÊ) 210
AtihÊÄayÈno = AtiheÄayÈno (SyÈ, Ka) 292
AtricchatÈ = AtricchatÈya (SÊ, SyÈ, I) 292
AtricchaÑ = AtricchÈ (SÊ, SyÈ, I) 65
AthetaÑ = AtthetaÑ (SÊ, SyÈ, I) 216
Atthova labbho = Attho ca labbhÈ (SÊ, SyÈ) Atthodha labbhÈ (AÑ 2. 49)131
AtthaÑ nicintayitvÈ = AtthÈni cintayitvÈ (SyÈ, Ka) 252
AdaÓÉiyaÑ = AdaÓÉiya (Nisya) Na daÓÉaye (?) 253
Adayhi = AdaÉÉhahi (SÊ, SyÈ) AdaÔÔhahi (I) Adaddahi (?) 40
AdÈsayi = ApÈdayi (SÊ, SyÈ, Ka) 307
Adu = Œdu (SÊ, I) 191
Adu = Œdu (SÊ, I) Œd| (SyÈ) 238
Ad|re = Avid|re (SyÈ, Ka) 373
AdaÑsÊ = AÉaÑsÊ (SyÈ) 209
AdvejjhaÑ = AdejjhaÑ (SÊ, I) SarajjuÑ (Ka) 270
AdvejjhaÑ = ŒrajjuÑ (Nisya) AdejjhaÑ (SÊ, I) 145
AdhammacaraÓena = AdhammacariyÈya (SÊ, SyÈ) 86
AndhakaveÓÉaputtÈ = AndhakaveÓhuputtÈ (SÊ, I)
AÓÉakaveÓÉa puttÈ (Ka) 364
AndhakÈrake = AndhakaraÓe (SÊ, SyÈ, I) 192
NÈnÈpÈÔhÈ 409
[A]
AndhamahiÑsova = Andhamahisova (SÊ, I) 165
AnanuÒÒÈto = NÈnuÒÒÈto (Ka) 122
AnamhikÈle = AnamhakÈle (I) 135
AnappikÈ = AnappakÈ (Ka) 345
AnÈÄhiyo = AnÈlayo (I) 322
Anikubbato = Anikrubbato (Ka) 65
AnipphannatÈ = AnipphÈdÈya (SÊ, I) AnipphannatÈya (SyÈ)
Œ nipphÈdÈ (?) 348
Anutappesi = Anutapessasi (SÊ, I) Anutappissasi (?) 2
Anubbate = Anupubbake (Ka) 194
An|nÈ = AnÈtho (SÊ) 381
Anedho = Anindho (SÊ, Ka) Anindo (SyÈ) 208
AnvesatÊ = PariyesatÊ (SÊ, I) 351
Appacintasukhassa = Appacintisukhassa (SÊ, SyÈ, I) 153
Apanandassa = AparaÓÓassa (SÊ, SyÈ, I) 141
AparÈyinÊ = AparÈyiÓÊ (SÊ) AparÈyaÓÊ (?) 167
Apasakkati = Apavattati (SÊ, I) 297
Appasmeke = Appampeke (SyÈ) 219
ApÈÓabhojanÈ = AvÈkabhojanÈ (SÊ, I) 194
ApÈpÈyi = ApÈpÈsi (SÊ, SyÈ, I) 51
AppikÈ = AppakÈ (Ka) 172
ApidhÊyati = ApithÊyati (SÊ, I) Apithiyyati (SyÈ) 55
Appenti = Accenti (SyÈ) 99
Abandhi s|ti = AvaÉÉhitunti (SÊ, SyÈ) AvaÉÉhi s|ti (?) 137
Abbaha = Ubbaha (SyÈ) Abbhuha (Ka) 47
AbbahÊ = Abb|ÄhaÑ (SÊ, SyÈ) Abbh|ÄhaÑ (Ka) 121
AbbahÊ = Abbuhi (SyÈ) Abbh|ÄhaÑ (Ka) 218
AbbÈhitaÑ = AppahitaÑ (SÊ, SyÈ) Abb|hitaÑ (I, SÊ-Nisya) 199
AbyayataÑ = AbyÈyataÑ (SÊ, SyÈ, I) AbyattataÑ (?) 34
AbhÈÓiÑ = AbhÈsiÑ (Ka) 169
[A]
Abhika~khamÈno = AbhikattukÈmo (SyÈ) 105
AbhinibbutattÈ = AbhinibbutacittÈ (SyÈ, Ka) 82
Abhir|pÈ = AbhÊtar|pÈ (SÊ, SyÈ, I) 194
AbhihÈrituÑ = AbhihÈrayuÑ (Ka-SÊ) AbhihÈrayiÑ (SyÈ)
AbhihÈrayaÑ (I) 325
Abhuttabhoge = AbhutvÈ bhoge (SyÈ, Ka-®Ôha)
Abhutva bhoge (I) Bhoge abhutvÈ (Ka) 351
Abhejjo = Adejjo (SÊ, I) Abhijjo (Ka) 93
AmanussapaviÔÔhassa = Amanussavaddhassa (SÊ, I)
AmanussaviÔÔhassa (SyÈ) 62
Ayirabrahme = Ayyire brahme (Ka) 280
ArogaÑ = ArogyaÑ (SyÈ, Ka) 350
AllÈyate = AddÈyate (SÊ, I) 298
AvakkamiÑ = ApakkamiÑ (Ka) 185
AvÈcarÊ = AccÈcari (SyÈ) AnÈcari (Ka) 114
AvÈhayi = AvÈhasi (Ka) ApÈhasi (SyÈ) 79
AvikampÊ ca = AppakampÊ ca (SÊ, I) 184
AsanthutaÑ maÑ cirasanthutena = AsandhataÑ maÑ
cirasandhatena (Ka) 102
AssÈsayitvÈ = VissamitvÈna (SÊ) 226
AsitÈpa~gi = HasitÈpa~gi (SÊ, SyÈ, I) 174
Asesakesu = Asesitesu (SÊ, I) Asesikesu (Ka) 120
AhantÈra = Ahananta (I) Aharanta (?) 130
Ah| atÊtamaddhÈnaÑ = Ahu atÊtamaddhÈne (SyÈ, I, Ka) 99
Aho sopi = AhÈsopi (Ka-SÊ, SyÈ, Ka) 255
AhaÑ taÑ saraÓaÑ samma = AhaÑ te saraÓaÑ homi
(Khu 2. 39 VimÈna) 68
[Œ]
ŒkÈraÓena = ŒkÈrakena (SÊ, SyÈ, I) 13
ŒgacchuÑ = ŒgaÒchuÑ (SÊ) ŒgaÒchu (I) 335
NÈnÈpÈÔhÈ 411
[Œ]
Œgacchi = ŒgaÒchi (SÊ, I) 316
ŒgamabalasÈ = ŒgamapurisÈ (I) 265
ŒgamÈ = AgamÈ (SÊ, SyÈ, I) 332
ŒcariyabhariyaÑ sakhiÑ = ŒcariyabhariyaÑ sakhÈbhariyaÑ (SÊ, I) 249
Œceramhi = ŒcÈramhi (SÊ, I) 165
ŒjÊvikÈ = ŒjÊvaka (SÊ, SyÈ) ŒjÊvika (I) 82
Œtattar|posi = Œdittar|posi (Ka) Atittar|posi (SyÈ, Ka-®Ôha) 381
ŒtapÈ = ŒtappÈ (SÊ, SyÈ, I) 180
Œnayehi = Œnayetha (SÊ, I) 276
ŒpÈsu = ŒvÈsu (Ka) 74
ŒpÈsu = AvÈsu (SyÈ) ŒpadÈsu (Ka) 327
Œp|rati veti = P|reti khÊyati (SyÈ) 120
Œp|ratha = Ap|ratha (SÊ, I) Œp|rathe (SyÈ) 332
ŒmantanÊyo = ŒmantaÓÊyo (SÊ, I) 307
ŒraÒÒikassa = ŒraÒÒakassa (SÊ, I) 307
ŒrÈdheti nikatippaÒÒo = ŒrÈdhe nikatippaÒÒo (I) 9
ŒluvÈni = ŒlupÈni (SÊ, SyÈ, I) 212
ŒveÓikaÑ = ŒveÓiyaÑ (SÊ, SyÈ, I) ŒvenikaÑ (Ka) 301
ŒvellitaÑ = AveÔhitaÑ (SÊ, I) 310
ŒsÊsetheva = ŒsiÑsetheva (SÊ, SyÈ, I) 13, 272
ŒsÊseteva = ŒsiÑsetheva (SÊ, SyÈ, I) 140
ŒhaÒÒantu = ŒhaÒÒare (SyÈ) 313
ŒharitvÈ = Œhatva (SÊ, SyÈ) 307
[I]
IccevaÑ = Icceva (SÊ, I) 260
Itthiyo = ItthiyÈ (I) 290
Idhameva = Idameva (SyÈ, Ka-®Ôha) Imameva (Ka) 320
IddhippattÈya = IddhimattÈya (Ka) 96
[I]
IrÊÓe = ¢riÓe (SÊ, SyÈ, I) 381
Isso = Iso (SÊ) ¢so (SyÈ, I) 259
[¢]
¢disaÑ = EdisaÑ (SÊ, I) 277
[U]
UccÈvacaÑ = UcaÑ nÊcaÑ (SÊ, SyÈ, I) 376
UÒÒÈsi = MaÒÒÈsi (SyÈ, Ka) 378
UÓÓanÈbhi = UÓÓÈnÈbhi (SÊ, SyÈ, I) 54
UÓÓamati = Unnamati (SyÈ) 42
Udapajjatha = Upapajjatha (SyÈ, Ka) 234
Udapattosi = UddhaÑ pattosi (Ka-SÊ) 187
UdavÈ = UdÈhu (SyÈ, Ka) 150
UndurÈnaÑ = Und|rÈnaÑ (Ka) 112
Uddhato = UddhaÔo (I) 383
UddhamÈhu = UccamÈhu (SÊ, SyÈ, I) 76
UddharitvÈ = Uddhatva (SÊ) Laddha tvaÑ (I) 317
Uddhitabhattova = Udditabhattova (SÊ) VaÉÉhitabhattova (SyÈ) 80
Upak|thitoti = Upak|sitoti (SÊ, SyÈ, I) Upak|lito (Ka) 52
Upak|Äitoti = Upak|litoti (SÊ) UpakuÔÔhitoti (SyÈ) UpakuÔito (Ka) 23
UpakkhandhamhÈ = UpakhandhamhÈ (Ka-SÊ, I, Ka) 259
Upag|hissaÑ = UpaguyhissaÑ (Ka) 177
UpantikaÑ = Upanti (SÊ, SyÈ, I) 293
UpalepabhayÈ = UpalimpabhayÈ (SyÈ, Ka) 330
UpasÈÄakanÈmÈni = UpasÈÄhakanÈmÈnaÑ (SÊ, SyÈ, I) 41
UpÈgÈ = UpÈgami (SÊ, I) 291
UppÈtÈ = UppÈdÈ (I) 21
NÈnÈpÈÔhÈ 413
[U]
Upeti = Pareti (SÊ, I) 213
Ubbegino = Ubbiggino (SyÈ, Ka) Ubbedhino (SÊ) 153
UmÈpupphasarinnibhaÑ = UmmÈpupphasirinnibhaÑ (SÊ, SyÈ, I, Ka) 325
UragÈmiva = Uragammiva (SÊ, SyÈ, I) 158
Ulla~ghayitvÈ = Sa la~ghayitvÈ (I) Sula~ghayitvÈ (Ka) 165
UhannaÑ = hantaÑ (SÊ) hanaÑ (SyÈ) hanti (I) UhadaÑ (Ka) 44
[]
ruÔÔhi = raÔÔhi (SÊ) 105
[E]
Ekato = Ekako (SÊ, SyÈ, I) 84
Eka~gamapi bhÈgaso = Ekantamapi bhÈsato (SÊ, I) 263
EkacceyyÈ = EkaceyyÈ (SÊ, I) 354
EkabhattikinÊ = EkabhattÈ kira (SÊ, SyÈ) EkabhattakinÊ (I) 102
EkÈparÈdhaÑ = EtÈparÈdhaÑ (Ka) 169, 288, 311, 336
EvampahaÑ = EvamahaÑ (SyÈ) 315
Evameva = EvamevaÑ (I) 285
EvametaÑ = Evameva (Ka) 76
EssaÑ = EsaÑ (SÊ, I) 198
EÄagalÈgumbe = EÄagaÓagumbe (Ka) 135
EÄike = EÄaki (SyÈ) EÄiki (I) 185
[O]
OkkantikaÑ = OkkandikaÑ (SÊ, SyÈ, I) 91
OkkitÈ = OkiÓÓÈ (SÊ) 384
OkaÑ na vajahÈmase = OkantaÑ na jahÈmase (Ka) 176
OÉÉentu = Ujjhantu (SyÈ, Ka) 276
OsadhikÈyo = OsadhikÈye (SyÈ, Ka) 302
OsÊdi = Osadhi (SÊ, SyÈ, I) OsaÔÔhi (Ka) Osati (AbhinavaÔÊkÈ)
OsÊdati (?) 278
[O]
Ohacca = Uhacca (Ka) hacca (I) 132
OhacchaÑ = hacca (SÊ, I) OhaccaÑ (SyÈ) UhajjaÑ (Ka) 44
[ Ka ]
KaÒci = KiÒci (Ka) 54, 308
KaÒcideva = KiÒcideva (Ka) 287
KaÓÔhe kiÓikiÓÈyati = IdhaÑ kaÓÔhe kiÓÈyati (Ka)
KaÓÔhe kiÑnikilÈyati (SyÈ) 154
KaÓÉakavÈco = AÓÉakavÈco (Ka-SÊ, I) 142
KaÓÉaÒca = T|ÓiÒca (SÊ, I) 84
KaÓÉarÊkinnarÈnaÑ = KinnarakinnarÊnaÑ (SyÈ),
KinnarÊkinnarÈnaÑ (Ka) 114
KatÈni = TantÈni (SÊ, I) 352
Kampeti = Sammeti (Ka) 100
KammamakaraÑ = KammamakarÈ (SÊ, SyÈ, I) 381
KayirÈhi = KayirÈsi (I) 198
KaraÓÉako = KaraÓÉunÈma (SÊ, I) 167
KaravÊrÈ = KaravarÈ (SÊ, SyÈ) 226
KarissÈmi = KÈrayÈmi (SÊ, I) 217
KarÊsaÔhÈnaÑva = KarÊsajÈtaÑva (SÊ, SyÈ) 143
Karetha = Kareyya (SyÈ), KatvÈna (HeÔÔhÈ 138 piÔÔhe.) 283
Karoha’re = Karohi re (Ka) 91
KasivÈÓijjÈ = KasÊvaÓijjÈ (SÊ, SyÈ, I) 325
KassaÑ = KÈsaÑ (SÊ, SyÈ, I) 279
KaÄÈyamuÔÔhiÑ = KalÈyamuÔÔhiÑ (SÊ, I) 45
KÈkavatÊ = KÈkÈtÊ (SÊ), KÈkÈti (SyÈ, I) 106
KÈkÈnamhÈka = KÈkÈnasmÈka (SÊ, SyÈ, I) 32
KÈjena = KÈcena (I) 346
KÈmaduhajja = KÈmaruhajja (Ka) 370
KÈmasÈ = KÈmaso (SÊ) 289
KÈmÈ paraÑ = KÈmaparaÑ (SÊ, I) 235
NÈnÈpÈÔhÈ 415
[ Ka ]
KÈmindo = KÈvindo (SÊ, I) 349
KÈyanibbinda = KÈyavicchanda (SÊ) KÈyavicchinda (I) 89
KÈraÓaÑ = KaÉÉhanaÑ (SÊ, SyÈ) 211
KÈrehi = KÈresi (SÊ) 254
KÈlakataÑ = KÈla~kataÑ (Ka) 236
KÈlakatÈ = KÈla~katÈ (Ka) 102
Ki~kiÓikÈyo = Ki~kaÓikÈyo (Ka) Ki~kiÓiyo (SyÈ) 303
KiÒca = KiÒci (Ka) 2
KiÒcanaÑ = KiÒcinaÑ (I) 180
Kicche = Kicce (SÊ, SyÈ, I) 327
Kittesi = Kintesi (SyÈ, I) 106
KimpurisÈ = KiÑpuriso (SÊ, SyÈ) 269
Kimattha = Kamattha (SÊ, I) 82
Kime = Kimo (SÊ, I) KiÑ me (SyÈ) 165
KirÈÔaÒca = KirÈsaÒca (SÊ, SyÈ) KirÈsaÑ vÈ (I) 263
Kiri~karosi = KikiÑkarosi (SÊ, SyÈ, I) 44
KisÈ = KisÊ (I) 122
KukkuÔo = Kakkaro (SÊ, SyÈ, I) 56
Kujjha = Kujjhi (SÊ, I) 74
KuÔavaÑ = KuÔikaÑ (SÊ, SyÈ) 104
KuÔhÈrÊhi = KudhÈrÊhi (Ka) 299
KuÓÉap|vaÑ = KaÓaÑ p|vaÑ (SÊ, I) 25
KuÓÉalo = KuÓÉalÊ (SyÈ, Ka) 328
Kuddho = Kuddha (Ka) 311
KubbantaÑ = KubbÈnaÑ (SÊ, I) KubbaÑ (SyÈ) 71
KurukacchÈ = BharukacchÈ (SÊ, SyÈ, I-®Ôha) 126, 239
Kulako = Kulu~ko (SÊ, I) Kuluko (SyÈ) 185
KulÊkÈ = Kuli~kÈ (SÊ, I) 199
KepukaÑ = KebukaÑ (SÊ, I) 106
Kusuci = Kesupi (Ka-SÊ) 358
[ Ka ]
KoÔasimbali = KoÔisimbali (SÊ, I) 170
Kotth|va = KuÔÔh|va (SÊ), Kutthuva (SyÈ, I) 111
Ko nu kho = Ko nidha (Khu 2. 114) 217
KoraÓÉiya = KÈraÓÉiya (SÊ, SyÈ, I) 124
[ Kha ]
KhaggabandhÈ = KhaggabaddhÈ (SÊ, I) 334
KhaÓantÈ’lukalambÈni = KhaÓamÈlukalambÈni (SyÈ, Ka) 307
KhalayÈtha = BalayÈtha (SyÈ) GalayÈtha (Ka) 258, 310
Khali = KhaÓi (SÊ, SyÈ, I) 177
KhÈdeyyuÑ = AdeyyuÑ (SÊ, I) 59
KhÈtena ca = KhaÓena ca (Ka) KhaÓanena (SyÈ) 73
KhÈridharaÑ = BhÈradharaÑ (I) 350
KhÊÓo = KhÊÓaÑ (SyÈ) 301
KhudaÑ = KhuddaÑ (SyÈ, Ka) KhudhaÑ (Sakkata, PÈkatÈnur|paÑ.) 291
KhudhaÑ = KhuddaÑ (SyÈ, Ka) KhudaÑ (I) 143
KhurappÈnissa = KhurappÈÓissa (SÊ) KhurapÈÓissa (I)
KhurappapÈÓissa (?) 145
[ Ga ]
GacchamÈdÈya = GacchevÈdÈya (SÊ, SyÈ, I) 157
Gantabba = Gantabya (Ka) 227
GantÈ = GantvÈ (SyÈ, Ka) 274
GantvÈ = GamyÈ (SÊ, SyÈ) Gamya (I) 369
Gadhito = Gathito (SÊ, I) 139, 307
Gadhito = Gathito (SÊ, I) Giddhito (SyÈ, Ka) Giddhiko (Ka-®Ôha) 360
Gandhano = Gandhino (SyÈ, I, Ka) GandhinÊ (SÊ) 210
GabbadhÈriniÑ = GabbadhÈriÓiÑ (SÊ, SyÈ) 384
Gamittha = Apattha (Ka-SÊ, SyÈ, I) 251
NÈnÈpÈÔhÈ 417
[ Ga ]
GammamÈgamma = KamamÈgamma (SÊ, SyÈ) 361
GalakÈ’vakantaÑ = GalayÈ vikantuÑ (Ka) GalakaÑ vikantÈ (SyÈ) 269
GavÈssa = Gavassa (Ka) 188
GavÈssaÑ = GavassaÑ (Ka) 246
GavaÑva = GÈvaÑva (SÊ) 351
GahananissitaÑ = GehanissitaÑ (SÊ, I) 4
GahapatÊ = GahapataÑ (SÊ, SyÈ, I) GahavataÑ (?) 182
Gahe = Gehe (SÊ, SyÈ, I) 350
GÈthakaÑ = GÊtakaÑ (Ka-®Ôha) 192
GÈmantakÈni = GÈmantikÈni (SÊ) GÈmantarÈni (Ka) 39
GiriÒca naÑ = GiriÑ varaÑ (Ka) 269
Giridattena = Giridantena (I) 47
GirÊnajjo = Girinadiyo (SÊ, I) 296
GiriyassÈnusÈsanÊ = AriyassÈnusÈsanÊ (SÊ, SyÈ, I) 156
Girivana = Girivara (SÊ, I) 279-280
GuyhamataÑ = GuyhaÑ mataÑ (SÊ) TuyhaÑ mataÑ (SyÈ, Ka) 263
GopipÈsikajÈtikÈ = GopipÈsakajÈtikÈ (SÊ, SyÈ, I) 216
GoravindaÑ = GorimandaÑ (SÊ, I) 320
[ Gha ]
GhaÔa = Ghata (SÊ, I) 123
GhaÔo jappati = SasaÑ jappati (?) 223
[ Ca ]
CakkavÈkapak|jitÈ = CakkavÈk|pak|jitÈ (SÊ, I) 301
CakkhukÈ = CakkhulÈ (SÊ, I) 18
Cakkh|nu’ddharitvÈ = Cakkh|ni uddhatvÈ (SÊ, I) 318
Cajati = Jahati (SyÈ, Ka) 246
CajantÈ = Cajanti (SÊ, I) 281
[ Ca ]
Cajesi = CajÈsi (SÊ, I) 369
CaÓÉÈlagabbhe = CaÓÉÈligabbhe (SyÈ) 314
CaturÈ = CÈturÈ (SyÈ, Ka) 144
CatussadaÒca = CaturassaÒca (SyÈ, Ka) 325
Candanussado = Candanassado (SÊ) 360
Candas|riyÈ = Candimas|riyÈ (SyÈ) 217
CarimaÑ kataÑ = CarimavataÑ (SÊ, I) 97
Caretho = Caretha (SÊ, SyÈ, I) 281
CÈpadhure = CÈpavare (SÊ, I) CÈpavaro (SyÈ) 293
CittakathiÑ = CittakathaÑ (SyÈ, Ka) 192
CintinÊ = CintanÊ (SÊ, I) 191
CirasanthutaÑ = CirasandhavaÑ (Ka) CirasatthunaÑ (I) 20
CirÈnuvutthampi = CirÈnuvuÔÔhampi (SyÈ, Ka) 241
CilÈcÈ = MilÈcÈ (SÊ, SyÈ, I) 280
C|Äa = Culla (SÊ) Cullaka (SyÈ, I) 2
Cetako = CeÔako (Ka) 162
Cetayase = VÈyamase (SÊ, SyÈ) 117
Ceteyyar|paÑ = Cetabbar|paÑ (SÊ, I) 243
CodÈya = VodÈya (SÊ, I) Codaya (SyÈ) 248
[ Cha ]
ChandarucÊni = ChandaÒca ruciÒca (SÊ, I) 347
Chabbhi = Chamhi (SÊ, I) Chassu (?) 287
ChÈyayÈ = ChÈdiyÈ (SÊ, SyÈ, I) 298-299
Chinde = Chinne (Ka) 243
Checchati = Chijjati (Ka) 132
ChetvÈ = JhatvÈ (SÊ, I) GhatvÈ (SyÈ) 68, 219
[ Ja ]
JanÈ = PajÈ (Ka) 163
Jahati = JahÈti (SÊ, SyÈ, I) JahÈtÊ (?) 233
NÈnÈpÈÔhÈ 419
[ Ja ]
Jaheyya = JaheyyÈ (I) JahÈ’yye (?) 78
JÈtasÈraÑ = JÈtisÈraÑ (Ka) 56
JÈnituye = JÈnitÈye (SÊ) JÈnitave (SyÈ)
JÈnitaye (I) 340
JigÊsasi = JigiÑsasi (SÊ, SyÈ, I) 359
JigÊsaÑ = JigiÑsaÑ (SÊ, SyÈ, I) 124
JigÊse = JigiÑse (SÊ, SyÈ, I) 72
JighaÒÒaÑ = JighacchaÑ (?) 366
JÊvataÑ = JÊvitaÑ (bah|su) 329
JÊvaÑ maÑ netvÈ = JÊvaÑ panetvÈ (SÊ, I) 334
[ ©a ]
©atte = ©ante (SyÈ) 367
[ ®ha ]
®hapetuÑ = ®hÈpetuÑ (SÊ, SyÈ, I) 254
®hapehi = Œvesi (SÊ) 317
[ a ]
ahati = Dayhati (Ka) 192
iÓÉimaÑ = DeÓÉimaÑ (SÊ, SyÈ, I) indimaÑ (Ka) 19
[ Ta ]
TatuttariÑ = TaduttariÑ (Ka) 62
Tadajja = TayÈjja (SÊ) 203
TadÈ hi = TathÈ hi (I) 167
Tadevekassa = Tathevekassa (Ka, AÔÔhakathÈyaÑ pÈÔhantaraÑ) 29
Tapassiniyo = TapanÊyÈ (Ka) DutiyantapadÈni hetÈni. 248
Tappe = Tape (SÊ, I) 160
[ Ta ]
TammÈka = TamhÈka (SÊ) TumhÈka (SyÈ, I) 64
Tava = TavaÑ (SÊ, I) 290, 335
Tavantike = TavantikaÑ (SÊ, I) 231
Tava’ssamamhi = Tavassabyamhi (Ka) 277
TavedaÑ = Tava idaÑ (Ka-SÊ, I) TavayidaÑ (SyÈ) 309
Taveva = Taveta (SÊ, SyÈ, I) 175
TÈdisampi ca nÈsmase = TÈdisampi na vissase (SyÈ) 216
TÈyaÑ = TyÈyaÑ (SaÑ 1. 146) 164
TyÈ’gato = TyÈbhato (SyÈ, Ka) 57
Tipallattha = Tipallatta (Ka) 5
TibbÈni = TippÈni (SÊ, SyÈ, I) 263
TimÊsikÈyaÑ = TimissikÈyaÑ (SÊ-®Ôha) TimissakÈyaÑ (SyÈ) 228
TirÊÔavaccho = TirÊÔivaccho (SyÈ, Ka) 74
TirokkhÈ vÈ = ParokkhÈ vÈ (I) ParammukhÈ (Ka) 106
TilapatÈ = AtibalatÈ (SÊ, SyÈ, I) AtilapakÈ (katthaci) 27
TuÓhikato = TuÓhikako (SÊ) TuÓhikkhako (I) 207
Tum|laÑ = Tum|la (SyÈ) Bhim|la (I, Ka) 372
Tumheva = Tuyheva (Ka) 311
TuyhaÒca = TavaÒca (SÊ, I) Tava ca (Ka) 301
TuvaÒca = TavaÒca (SÊ, I) 336
TuvaÑ, vikkanta’manujÊvasi = Tava, vikkantaÑ jÊvitaÑ labhi (Ka) 273
TejassÊ = TejasÊ (SyÈ, I, Ka) 382
TaÑ gaÓhe ya’dapaÓÓakanti = TaÑ gaÓheyya apaÓÓakaÑ (Ka) 1
TantaÒca = TantraÒca (SÊ, SyÈ, I) 248
TvaÑ nÈthosi = TvaÑ-nÈtho’smi (SÊ, SyÈ, I) 270
TaÑ bhajehi ito = TaÑ bhajeyyÈsito (Ka) 117
NÈnÈpÈÔhÈ 421
[ Tha ]
ThÈmasampannaÑ = PakkhasampannaÑ (SÊ, SyÈ, I) 187
ThullÈni = Th|lÈni (Ka) 10
[ Da ]
DakkhiÓÈyaÑ = DakkhiÓassaÑ (SÊ) 244
DakkhisÈma = DakkhiyÈma (Ka) DakkhÈma (SyÈ) 108
DajjÈ = Dajje (SÊ) DajjaÑ (?) 105
Dadasseva = Duhasseva (SÊ, SyÈ, I) Rahasseva (Ka) 82
DadhippayaÑ = DadhimpayaÑ (SÊ, I) 29
DassanÊyÈni = DassaneyyÈni (SÊ, I) 279
Davappaluddho = Devappaluddho (Ka) Davappaladdho (I) 142
DaÄhadhammassa = DaÄhadhammÈya (I) 167
DÈsyo = DÈsso (SÊ, I) DÈsÊ (SyÈ) 215
Dittar|pova = DuÔÔhar|pova (SÊ) 363
DvipadÈkaniÔÔhÈ = DipadÈkaniÔÔhÈ (SÊ, I) 314
Dvipadajaninda = Dipadinda (SÊ, SyÈ, I) 348
DibbÈ = DibyÈ (SyÈ) DiviyÈ (I) 342
DibyaÑ = DibbaÑ (SÊ, I) 302
DÊghÈvu = DÊghÈyu (I) 383
DukkaÔaÑ = DukkataÑ (SÊ, I) 147
“Dukkhapareto”ti = Dukkhaparetopi (Ka) 326
DujivhaÑ = DijivhaÑ (SÊ, I) 161
DuddubhÈyati = DaddabhÈyati (SÊ, I) 104
Duddubhanti = Daddabhanti (SÊ) 104
DuppadhaÑse = AppadhaÑse (SÊ, I) 296
Duppasayho = Duppasaho (SÊ, I, Ka) 63
Dupp|rÈ tÈ = Dupp|rattÈ (Ka) 76
Dubbhato = Dubbhino (SyÈ) D|bhato (I) 271
Dubbhi = D|bhi (SÊ, I) 24
Dubbhino = D|bhino (SÊ, I) 82, 104271
[ Da ]
Dubbhisena = DabbasenÈ (SÊ, I) 94
Dummakkhar|pÈ = Dumukkhar|pÈ (SÊ, SyÈ) Dummukkhar|pÈ (I, Ka) 138
Dummar|paÑ = Rummar|piÑ (SÊ, I) 312
DummavÈsÊ = RummavÈsÊ (SÊ, I) 309
DummÊ = RummÊ (SÊ, I) 290
D|repÈtÊ = D|repÈti (Ka) 354
Deva pÈva = DevapÈde (SÊ, SyÈ, I) 367
DevavaÓÓaÑ = DevavaÓÓiÑ (I) 268
Devilo = Devalo (SÊ, I) 182
[ Dha ]
Dha~ka = VaÑka (I) 123
DhanaÒjayÈya = DhanaÒcayÈya (Ka) 107
DhammacÈrinÊ = DhammacÈriÓÊ (SÊ) 289
DhÈriyaÑ = DhÈniyaÑ (SÊ, I) DhaÒÒanti attho. 165
DhikkitÈ = DhikkatÈ (?) 4
[ Na ]
NaccisuÑ = NaccayuÑ (SÊ, I, Ka) 341
NatthÈ’kÈmar|pÈ = AnakÈmar|pÈ (SÊ, SyÈ, I) 209
Nandamane = Nandimane (SÊ, I) 194
Nandaya = Nandassu (SyÈ, Ka) 231
Na paÔi-ÈnayÈ = DuppaÔi-ÈnayÈ (SÊ, SyÈ, I) 212
Na patthaye = Apatthave (I) 297
Na bandhuvÈ = Na bandhavÈ (SÊ, SyÈ, Ka) 320
NammadÈtÊre = RammadÈtÊre (SyÈ, Ka) 314
NaravÊraniÔÔhitaÑ = NaravidduniÔÔhitaÑ (Ka) 166
NaravÊraseÔÔha = NaraviriyaseÔÔha (SÊ, I) 274
Nare = Nage (SÊ, SyÈ, I) 140
Navachannake = Navachandake (SÊ, I) Navacchaddake (SyÈ) 147
Na vÈhametaÑ = Na cÈhametaÑ (SÊ) 211
NÈnÈpÈÔhÈ 423
[ Na ]
Na vÈhametaÑ = Sabbatthapi samÈnaÑ. 219
Na hi = Naha (SÊ, SyÈ, I) Ettha ha-kÈro khede. 125
NaÄiniÑ = NilinaÑ (SyÈ) 226
NÈnÈvikatvÈ = NÈnÈva katvÈ (SÊ, I) 216
NhÈpayanti = NahÈyanti (SÊ, I) 302
NhÈyati = NahÈyati (SÊ, I) 372
NikaÔÔhe = NikkaÉÉhe (SyÈ) NikaÉÉhe (Ka) 109
NikkamanaÒca = NikkhamanaÒca (SÊ) 93
Nikkayena = Vikkayena (SÊ) 366
Niketane = Niketave (SÊ, SyÈ, I) 145
Nigilati = Niggilati (SÊ, I) 250
Niccayato = Niccayatto (SÊ, I) 242
Nicchubhati = NÊharati (SÊ, SyÈ) 193
NiddhÈvitaÑ = NiddhÈpitaÑ (SÊ, SyÈ) NibbÈpitaÑ (I) NicchadaÑ (Ka) 108
NiddhÈpaye = NiddhÈmase (I) 213
NidÈhasi = NidhÊyasi (I) 276
NipatÈ = NipatÊ (SÊ, I) 367
Nipphannova = Nipphannattho (SÊ, I) Nipphannatthova (SyÈ) 348
Nimimhase = Vinimhase (SyÈ) Vanimhase (Ka) 81
NiyÈmataÑ = NiyÈmakaÑ (SyÈ, Ka) 2
NiraÑkatvÈ = Ni + È + kara + tvÈ = NirÈkatvÈ (?) 46
NilaÒchakÈ = TilaÒchakÈ (I) 305
NiplavitaÑ = ViplÈvitaÑ (SÊ, I) 17
Nivatthakocova = Nivatthakojova (SÊ, I) 282
NivÈsako = NivÈsiko (SÊ, I) 88
NiviÔÔhaÑ = NibaddhaÑ (SÊ, I) 238
Nivisati = Nivasati (SÊ, Ka) 24
NisÊthe = NissÊve (SyÈ) Nisive (Ka) 379
NisÊdetvÈ = NisÈdetvÈ (?) 172
Nisevare = NivÊsare (Ka) 48
[ Na ]
Nihanitva = NihanitvÈ (Ka) 230
NuÓÓo = Nunno (SÊ) 166
Nunno = NuÓÓo (Ka-SÊ, SyÈ) TuÓÓo (Ka) 273
Nupapajjati = Na upapajjati (SÊ, I) N|papajjati (SyÈ) 249
Nuvidhiyyati = NuvidhÊyati (SÊ, I) 47
Ner|ti = Nerunti (SÊ, SyÈ) 140
[ Pa ]
PakkÈmi = Pakkami (Ka) 310
PakuÔÔhÈyi = PakatthÈsi (SÊ, I) PakvakkhÈsi (SyÈ) 360
PakkuthitaÑ = UkkaÔÔhitaÑ (SÊ, I) PakkuÔÔhitaÑ (SyÈ) 235
Pa~ke ca mÈ visÊdittho = Pa~ko ca mÈ visiyattho (Ka) 262
Pakkhima = Pakkhi (SÊ, I) Pakkhi ca (SyÈ) 280
Paccanubhuyya = Paccanubhotva (SyÈ) Paccanubhutva (I) 350
Paccasaro = Accasaro (SÊ, SyÈ, I) 201
PaÒcadasiÑ = PannarasiÑ (SÊ, I) 289
PaÒcavÊsaÑ = PaÓÓuvÊsaÑ (Ka-SÊ, I) 115
PaccÈvamissÈmi = PaccÈharissÈmi (Ka) 16
PaccuÉÉeti = Paccudeti (SÊ, SyÈ, I) PaccuÔÔheti (Ka) 168
Paccupetha = Paccumetha (SÊ, I) 80
PacchÈpi = Peccampi (SÊ, I) PeccÈpi (?) 321
Pajagghati = SaÒjagghati (Ka) 384
PajjhÈyi = PajjhÈti (SÊ, I) PajjhÈyati (SÊ-Nisya) 198
PaÒÒaÑ tassa = PaÒÒamassa (SyÈ, Ka) 255
PaÔikata = PaÔikataÑ (Ka) PaÔigata (SÊ-®Ôha) PaÔikicca (?) 245
PaÔikacca = PaÔigacca (SyÈ, I) 352
PaÔigÈhi = PaÔigÈyi (SyÈ, Ka) PaÔigÈya (?) 313
PaÔibandhako = PaÔibaddhako (SÊ, I) 149
PaÔimuÒca = PaÔimucca (SÊ, I) 309
PaÔisakkitvÈ = PaÔi-osakkitvÈ (Ka) 265
NÈnÈpÈÔhÈ 425
[ Pa ]
PaÔisanthÈra = PaÔisandhÈra (Ka) 3
PaÔisallÊno = PaÔisallÈno (Ka) 344
PaÔisevittho = PaÔisevittha (SyÈ, Ka) 262
PaÔhamuppattiko = PaÔhamuppattito (SÊ, I) 134
PaÔÔhabh|tÈ = Vaddhabh|tÈ (SÊ, I) 359
PaÔÔhavasÈnugassa = BaddhavasÈnugassa (SÊ, SyÈ)
PattavasÈnugatassa (Ka) 114
PaÓÓakaÑ = DasaÓÓakaÑ (SÊ, SyÈ, I) 159
“PaÓhe = PaÒÒo (SÊ, I) PaÒhe (SyÈ) Panhe (Ka) 348
PattapuÔasseva = PhalapuÔasseva (SÊ, I) 330
Pati = Patito (Ka) 265
Pati mÈ laddhÈ = PatiÑ mÈ laddhÈ (I) Pati mÈ’lattha (?) 115
PattiÑ = PattaÑ (SyÈ) PaÔÔiÑ (Ka) 273
PatthayaÑ = KimatthiyaÑ (SÊ, SyÈ, I) 342
PathavissitÈ = PaÔhavinissitÈ (SÊ, I) PaÔhavissitÈ (SyÈ) 73
PathavissitÈ = PaÔhaviÑsitÈ (SÊ, SyÈ, I) 224
PathaviÑ = PaÔhaviÑ (SÊ, SyÈ, I) 17
PadassitaÑ = PadanissitaÑ (SÊ, I) 66
PadÈlito = VidÈlito (SÊ, I) 33
PadÈliya = PadÈleyya (SÊ) 352
Padussati = PaduÔÔhasmiÑ (SÊ, SyÈ) 384
Paddhag| = Patthag| (SyÈ) Pattag| (Ka) 347
PaddhaguÑ = PatthaguÑ (SyÈ) 107
PaddhacarÈmhi = PaÔÔhacarÈmhi (SyÈ, Ka) 210
PanatthaÑ = PasatthaÑ (SyÈ) PasaÔÔhaÑ (Ka) 284
PabbajaÒca = BabbajaÒca (SÊ) 53
Pabbat|patthara = Pabbatapatthara (Ka) 51
Pabbat|patthare = Pabbatapatthare (Ka) 51
Pabr|hi = BravÊhi (SÊ, I) 377
PabhÈsavÈ = PatÈpavÈ (SÊ, SyÈ, I) 248
[ Pa ]
Parajjhati = Aparajjhatha (SÊ) Aparajjhati (SyÈ, I) 299
ParÈkari = Parakkari (SyÈ, Ka-®Ôha) Parikkari (Ka)
Pari + È + kari = ParÈkari. 317
ParÈyaÓÈti = ParÈyanÈ (SyÈ, Ka) 46
PariggahetvÈ = PariÓetvÈ (I) 264
ParicÈrayantÈ = ParicÈrayantÊ (SÊ, I) 210
ParicÈrike = ParicÈrake (I) 130
ParicÈretvÈ = ParivÈretvÈ (SÊ, SyÈ, I) 299
ParittÈt|na = ParittÈtuna (Ka) 382
Paridahissati = Paridahessati (SÊ, I) Paridhassati (katthaci) 60, 374
Paridevayavho = Paridevathavho (?) 331
ParipÈteyyuÑ = ParibÈheyyuÑ (SyÈ) 184
Pariby|ÄhaÑ = Paribb|ÄhaÑ (SÊ, I) 235
ParivajjayÈma = VivajjayÈma (SÊ, SyÈ, I) 214
Parivajjetha = PaÔivijjhetha (I, SÊ-®Ôha) 180
ParivÈrito = ParivÈritÈ (SÊ, SyÈ, I) ParicÈritÈ (Ka) 336
ParivÈriÑsu = ParikariÑsu (SÊ, SyÈ, I) 299
ParivÈrena = ParihÈrena (SyÈ) 198
PavaÔÔito = Patito (SÊ, SyÈ) 105
Pavecchasi = Pavejjhasi (SyÈ, SÊ-®Ôha) 124
PasakkitÈ = PasakkhitÈ (SÊ, SyÈ, I) 306
PasÈresi = Pariharesi (SÊ, I) 259
Passupat| jano = Pasupatujjano (SyÈ, Ka) 68
Passemu = Passema (SÊ, SyÈ, I) 261
PasaÑsati = Namassati (I) 105
Pahuttamajja = Pah|namajja (SyÈ) Pah|tamajja (SÊ) Bah|tamajjÈ (I) 175
Pah|tedho = Bahutejo (SyÈ, Ka) 379
Pah|tedho = Bah|tejo (I, Ka) Bahutendo (SyÈ) 171
PÈdamolamba = PÈdamolumba (SÊ, SyÈ, I) 10
NÈnÈpÈÔhÈ 427
[ Pa ]
PÈyasena = PÈyÈsena (Ka) 40
PÈresino = Taresino (SÊ, I) Tiresino (SyÈ) 137
PÈlileyyo = PÈrileyyo (SÊ, I) 288
PÈvuraÓaÑ = PÈpuraÓaÑ (SÊ, SyÈ, I) 184
PiÔÔhamaÓÉena = PiÔÔhamaddena (SÊ, SyÈ, I) 136
Pitu ca = Pitucca (SÊ, I) 367
PitucchakiÑ = PitucchayaÑ (SÊ) PitucchasaÑ (I) 249
PitvÈ = PÊtvÈ (SÊ, SyÈ, I) 19, 47, 361
PitvÈna = PÊtvÈna (SÊ, I) 44
Pilakkho = Pilakkhu (SÊ, I) Milakkhu (Ka) 97
Piva = Pipa (SÊ, I) 29
PissÈma = PivissÈma (SÊ, SyÈ, I) 5
PissÈmi = PivissÈmi (SyÈ) PÈyÈmi (SÊ, I) 260
PiÄakÈ = PÊÄakÈ (SyÈ) 18
PÊyasi = Piyyasi (SÊ, I) 260
Pukkusa = Pakkusa (Ka) 349
PucchikÈ = PucchitÈ (SyÈ, Ka) 198
PuÓÈti = Punoti (SÊ-®Ôha) PuÓeti (SyÈ) Puneti (I) 283
PunappadÈhi = Puna sampadÈhi (SyÈ) PunappasÊda (SÊ, I) 258
PubbakataÑ = Pubbe kataÑ (SÊ) 276
PubbakaÑ = PupphakaÑ (SÊ, SyÈ) 199
PubbamakkhÈyino = PubbavakkhÈyino (I, Ka) 109
Pubbeva hi pubbatareva santo = Pubbe ca hi pubbatare ca santo
(SaÑ 1. 21) 184
PurakkhataÑ = PurakkhitaÑ (SyÈ) PurekkhitaÑ (Ka) 3
PurakkhatvÈ = PurakkhitvÈ (SyÈ, Ka) 150
P|ti = P|tÊ (SÊ, I) 330
PesakarÈ = PessakarÈ (SÊ, I) 319
[ Pha ]
PhalitaÑ = PhalinaÑ (I) 166
PharusÈ = PaÔhamÈ (I, SÊ-Nisya) 202
[ Ba ]
Baddhacaro = Patthacaro (SyÈ) PaÔÔhacaro (Ka) 164
BaddhÈ = BandhaÑ (SyÈ, Ka) 269
BaddhaÑ = BandhaÑ (Ka) 323
BalajaÑ = VÈlajaÑ (SÊ, I) BalajjaÑ (SyÈ) 219
Balliko = Malliko (SÊ, I) 36
BalibaddaÒca = BalivaddaÒca (SÊ, I) 379
Bahuttaso = Pahuttato (Ka-SÊ) Pah|taso (SyÈ, I)
Bahudhaso (Ka) 187
BaÄavÈmukhÊti = VaÄabhÈmukhÊti (SÊ, I) BalavÈmukhÊti (SyÈ, Ka) 240
BÈttiÑsa = BattiÑsa (SÊ, SyÈ, I) 24
BÈdhaye = Bandhaye (SyÈ, Ka) 242
BÈrÈÓasyaÑ = BÈrÈÓassaÑ (SÊ, I) 88
BÈla mantaÑ = BalamantaÑ (Ka) 258
BÈlena’llÈpa = BÈlenÈ’lÈpa (?) 267
BÈvarikassa = PÈvÈrikassa (SÊ) 114
BÈhirantaÑ = BÈhirato (SyÈ, Ka) 2
BÈhuÒca = BÈhaÒca (I) 362
BÈhuÑ = BÈhaÑ (SÊ, I) 310
ByantÊbh|to = Byantibh|to (SÊ, I, Ka) 358
Byathasi = ByÈdhase (SÊ) Byadhase (I) ByÈdhasi (Ka) 170
ByasannÈ = VisannÈ (SyÈ, Ka) 351
ByÈvaÔo = VÈvaÔo (Ka) 61, 307
ByÈhÈsi = ByÈkÈsi (SÊ, SyÈ, I) 269
Brahmapatti = Brahmupapatti (SyÈ, Ka) 163
Brahme = BrahmaÑ (Ka) 262
BilÈlitakkalÈni ca = BiÄÈlitakkaÄÈni ca (SÊ, I) 307
NÈnÈpÈÔhÈ 429
[ Ba ]
BuddhÈnumatÈni = VaddhÈnumatÈni (SÊ, I) 337
Bubhukkassa puÓÓaÑmukhassa = Bhobhukkhassa ca
puÓÓamukhassa (SÊ) 253
[ Bha ]
Bhakkhite = KhÈdite (SÊ, SyÈ, I) 157
BhattÈ = TÈto (SÊ, SyÈ, I) 77
Bhaddante = BhaddaÑ vo (SÊ, Ka) 168, 384
BhaddalÊti = KundalÊti (SÊ, I) GadrabhÊti (SyÈ) 77
BhaddaÑ vo = Bhadante (Ka) 79, 260
BhaddaÑ vo = Bhadda vo (Ka) 144
Bhadrako = Bhaddo (SÊ) 247
BhasmaÑ = BhasmÊ (SÊ) 300
BhayaÔÔÈ = BhayaÔÔhÈ (I) 324
BhayaÔÔitÈ = BhayadditÈ (SÊ, I) 281
BharurÈjÈti = KururÈjÈti (Ka) 57
BhallÈtiyo = BhallÈÔiyo (SÊ, I) 330
BhÈÓumÈ = BhÈnumÈ (SÊ, I) 370
BhÈtaro = Dissare (Khu 2. 133) 217
BhÈtuÒca = BhÈtucca (SÊ, I) BhÈtuva (SyÈ) 349
BhÈradha = BhÈrata (SÊ, SyÈ, I) 329
BhÈsesi = BhÈsehi (SyÈ, I, Ka) 315
BhinnagaÄÈ = PabhinnagalÈ (SÊ) 354
Bhiyyo = BhÊyo (SÊ) 82
Bh|myaÑ = Bh|myÈ (SÊ, I) 317
Bhekena = Bhi~gena (Ka) 176
Bhecchati = Bhejjati (SÊ, SyÈ, I) Bhindati (Ka) 176
Bhogino = Bhojino (SÊ, SyÈ, I) 337
BhojÈjÈnÊya = GojÈnÊya (Ka) 6
Bhojino = BhojanÈ (Ka) 152
Bhojjo = Bhojjho (SyÈ, I) Gojo (Ka) 6
Bhoto = Bhoti (Ka) 283
[ Ma ]
Makara = Makari (SyÈ) MakarÈ (Ka-SÊ) 65
MakaraÑ = MakariÑ (SÊ-Nisya) 88
MakasaÉÉitÈ = MakasadditÈ (SÊ, SyÈ) MakasaÔÔitÈ (I, Ka) 171
MaghadevasmiÑ = MakhÈdevasmiÑ (SÊ, I) MÈghadevasmiÑ (Ka) 157
Maccamupabbajanti = Maccumupabbajanti (Ka-SÊ, I)
Maccumupapajjanti (SyÈ, Ka) 272
Maccuveso = Maccuvaso (SÊ, SyÈ) 130
Majjhanhike = Majjhantike (sabbattha) 328
MaÒÒamÈno = MaÒÒamÈnÈ (SyÈ, Ka) 320
MaÒÒittho = MaÒÒivo (SyÈ) MaÒÒavho (Ka) 38
MaÒÒe = MaÒÒati (SÊ) 362
MaÒÒe tvaÒÒeva = Mampi tvaÒÒeva (SÊ, SyÈ) Tvampi maÒÒeva (I) 135
MaÔÔhakuÓÉalÊ = MaÔÔakuÓÉalÊ (SÊ, I) 217
MataÑ mataÑ eva = Matamatameva (SÊ, SyÈ, I) 101
MatÊmÈ = MutÊmÈ (SÊ, I) 222
MatthamÈnasmiÑ = ManthamÈnasmiÑ (I) MaddamÈnasmiÑ (Ka) 208
MadanÈya = MadirÈya (I) 364
Madhudo = MadhuvÈ (SÊ, I) 288
ManusÈsanti = SamanusÈsanti (SÊ, SyÈ, I) 238
Mamantike = Mama santike (SÊ, SyÈ, I) 260
Mama = MamaÑ (SÊ, I) 317
MamaÑ = MaÑsaÑ (Ka) 101
Mammamhi = Mamasmi (Ka) 64
MamÊme = Mama ime (SÊ, I) 41
MamedaÑ = Mama idaÑ (Ka-SÊ, I) MamayidaÑ (SyÈ) 309
MamedaÑ = Mama yidaÑ (SyÈ) MamÈyidaÑ (I) 208
MallagÈmaÑ = MalataÑ (SÊ, I) MallayataÑ (Ka) 292
MavhÈyamÈno = MavhayÈno (SÊ, I) 268
Mahagghato = Mahaggato (SaÑ 1. 19) 219
Mahante = Mahatte (SyÈ, Ka) 254
MahÈ loko = MahÈbrahme (Ka) 97
NÈnÈpÈÔhÈ 431
[ Ma ]
MÈ adda = MÈ addasa (SÊ, I) 116
MÈgaÒchi = MÈgacchi (SyÈ, Ka) 381
MÈÓava = BhÈtika (Khu 2. 150) 224
MÈtu ca = MÈtucca (SÊ) 369
MÈtuÒca = MÈtucca (I) 337
MÈ pamÈda = MÈ pamÈdaÑ (SÊ) 233
MÈladhÈrÊ = MÈlabhÈrÊ (SÊ, I) 217
MÈ vivadatha = MÈvivadittha (SÊ, SyÈ, I) 260
MÈsamÈnÈ = MÈsasÈnÈ (SÊ, I) MÈsiÑ samÈnÈ (SyÈ) 309
MÈ’ssÈ = MÈsu (Ka) 96
MÈ su = MÈ ssu (SÊ, SyÈ, I) 122
MÈsu kujjha = MÈssu kujjhi (SÊ, I) 137
MÈhatvÈ = MÈhitvÈ (SyÈ, Ka) 226
MigamÈtukÈti = MigamÈtuyÈ (Ka) 22
MigavÊraseÔÔha = MigaviriyaseÔÔha (SÊ, I) 281
MigÈjinaÑ = MigÈjiraÑ (SÊ) MigÈciraÑ (I) 380
Mittaddu = MittadubbÊ (SyÈ, Ka) 384
Miyyare = MÊyare (SÊ, I) 214
MilÈyÈmi = MilayÈmi (SÊ) MiyyÈmi (SÊ, I-®Ôha) 278
Mudi~gÈ ca = Muti~gÈ ca (SÊ, SyÈ, I) 250, 341
MupagamaÑ = MupanamaÑ (SÊ, I, AÑ 1. 123) 157
Muppate = Mubbahe (SÊ, SyÈ, I, Ka-®Ôha) MuÔÔhahe (Ka) 340
MupÈsitaÑ = MupocitaÑ (bah|su) 306
Mummure = Mummare (SyÈ), MaÑ pure (Ka) 52
MuÄÈla = Pulasa (SÊ, I) MulÈsa (SyÈ) 184
M|lamhi chindatha = M|laÒca chindatha (SÊ) M|laÑ vichindatha (I) 243
M|lÈni kantatÊti = M|laÑ nikantatÊti (SÊ) 41
MejjhÈ’raÒÒe = MajjheraÒÒe (Ka) 153
MeÓÉa = MeÄa (SÊ, I) 198
Metti = MettÊ (I) MittÊ (Ka) 115
[ Ma ]
Metti saÑsati santhavo = MittaÑ sa~gati sandhavo (Ka) 189
Medininti = Medaninti (SyÈ, Ka) 179
MedhagaÑ = MedhakaÑ (I) 158
Modathavho = Modatha vo (Ka) 244
MaÑsakÈjaÑ = MaÑsakÈcaÑ (I) 377
[ Ya ]
YathÈ ciraÑ = YamÈcaraÑ (SÊ, I, Ka-®Ôha) 315
YamÈsi hadayassitaÑ = SokaÑ hadayanissitaÑ (SÊ, SyÈ) 121, 218
YamimaÑ = YayimaÑ (SÊ, I), YimaÑ (Ka) 118, 331
YamunÈya ca = NammadÈya (SÊ, I) 78
YasmiÑ nÈvisate = YasmÈ vivasate (SÊ, SyÈ, I) 261
YÈcitave = YÈcituye (Ka) 337
YiÔÔhaÑ ca hutaÒca = YiÔÔhaÑva hutaÑva (SÊ, I) 206
YudhaÒcaya = YudhaÒjaya (SÊ, SyÈ) YuvaÒjaya (I) 235
Yena dadÈmi = YenÈ’dÈmi (SÊ, SyÈ) 26
Yena na dadÈmi = Yena nÈ’dÈmi (SÊ, SyÈ) 26
Ye mantaÑ jappanti = Yeme japanti (SÊ, I) Ye’me jappanti mante. 283
Ye sante = YesaÑ no (SyÈ, Ka) 100
Yo ca = Yodha (HeÔÔhÈ 419. SulasÈjÈtake) 216
Yo te = Yo taÑ (SyÈ, HeÔÔhÈ 348. AraÒÒajÈtakepi.) 195
Yo varattaÑ = Yo ca yottaÑ (Ka) 67
YaÑ suvaÓÓo suvaÓÓena = YaÑ supaÓÓo supaÓÓena (SÊ, SyÈ, I) 48
[ Ra ]
RaÓaÑ = CuÓÓaÑ (Ka-SÊ, I) 374
RattaÑ = RattiÑ (I) 331
Rattimandhova = Nattamandhova (SÊ, I) 327
RatÊ ca = RattiÒca (SyÈ, Ka) 277
NÈnÈpÈÔhÈ 433
[ Ra ]
RasatÊ = SaratÊ (SÊ, SyÈ, I) 107
RÈjadhÈniÑ = RÈjaÔhÈniÑ (Ka) 287
RÈjÈbhirÈjÈ = RÈjÈdhirÈjÈ (SyÈ, Ka) 285
RÈjÊsi = RÈjisi (SÊ, SyÈ, I) 300
Rukkham|le = AraÒÒasmiÑ (SÊ, SyÈ, I) 59
RuppapaÔÔapalimaÔÔhÊva = RuppapaÔÔaplamaÔÔhÊva (SyÈ) R|papaÔÔapamaÔÔhÊva
(Ka) 358
Ruhira = Rudhira (SÊ) 383
RenukaÑ = RerukaÑ (SÊ, I) 65
Rosako = Kosiyo (SyÈ, Ka) 251
RohaÓa = Rohanta (SÊ, I) Rohana (SyÈ) 323
[ La ]
Luddhar|po = Ruddhar|po (SÊ, I) 324
LuddhÈnaÑ = KhuddÈnaÑ (SÊ, SyÈ, I) 241
[ Va ]
Va = VÈ (sabbattha) 4
Vakka~gÈ = Va~ka~gÈ (SyÈ) 9
VajjaÑ = VacchaÑ (?) 198
Vajje = VajjÈ (SÊ, I) 260
Vajjhe = Macce (Ka) Bajjhe (Ka-®Ôha) 84
VaÔÔanÈvaÄi = VaÔÔhanÈvali (I) 380
VaÔÔamayaÑ = VaddhamayaÑ (SÊ, SyÈ, I) 55
VaÉÉhatÈ’meva = Vaddhitameva (Ka) 132
VaÉÉhamodanaÑ = BaddhamodanaÑ (SÊ, I) 307
VaÉÉhavaÑ = VaddhavaÑ (SÊ, I) 359
VaÓÓupathe = VaÓÓapathe (Ka) 1
VaÓÓ|panibhÈ = VaÓÓ|paÔibhÈ (SyÈ) VaÓÓasannibhÈ (Ka) 8
VaÓÓemi = Varemi (SÊ) 367
VatacariyÈhi = VattacariyÈhi (SÊ, SyÈ, Ka) 268
[ Va ]
Vata’ppaddhe = Vata panthe (SyÈ) Vata bandhe (Ka) 107
VatasÊlavattaÑ = VatasÊlavantaÑ (I, Ka) 163
VastaÑ = BhastaÑ (SÊ, I) KalakaÑ (SyÈ) GaraÑ (Ka) 146
Vada tvaÑ = Vara taÑ (SÊ) Vara tvaÑ (I) 162
Vanibbaka = VaÓibbaka (SÊ) 316
Vanibbato = Vanibbako (SyÈ, I) 361
Vanibbato = VaÓibbino (SÊ) Vanibbino (I) 318
Vanibbino = VaÓibbino (SÊ, SyÈ) 153
Vanimhase = VaÓimhase (SÊ, I) 52
VaruÓakaÔÔha = VaraÓakaÔÔha (SÊ, I) 17
ValÈhakassa = VÈlÈhassa (SÊ, I) 51
ValÈheneva = VÈlÈheneva (SÊ, I) 51
VasatiÑvase = VasatÊ vase (SyÈ) Vasa divase (I) 140
VÈkurehi = VÈkarehi (I, SÊ-Nisya) VÈgurehi (?) 199
VÈjapeyyaÑ = VÈcapeyyaÑ (I, Ka) 193
VÈyussa = Harissa (Ka) 196
VÈricara = VÈrichanna (SÊ, I) 281
VikantaÑ = VikattaÑ (SÊ) 86
Vikatthittho = Vikatthito (Ka-SÊ, SyÈ, Ka) 207
VigaticchÈna = VÊticchÈnaÑ (SÊ, I) 68
ViÉayhase = ViÄayhase (SÊ, I) 63
ViÓÈti = ThuÓÈti (SÊ) 64
VidessanÈ = ViddesanÈ (SÊ, I) 161
VidvÈ = ViddhÈ (SyÈ) 246
VinasuÑ = VinassuÑ (SÊ) 171
VipariyÈso = VipariyÈyo (SyÈ, Ka) 18
VippasÈkhaggÈ = Vippas|naggÈ (SÊ, SyÈ, I) Vippa-onaggÈ (Ka) 360
VibhijjitaÑ = VisÈÔitaÑ (SÊ, SyÈ, I) VighÈÔitaÑ (SÊ-Nisya) 56
VibhÊÔakÈ = VibhedakÈ (SyÈ, Ka) 56
VibhiÑsikÈti = VibhesikÈti (SyÈ) VihesikÈti (I) 117
NÈnÈpÈÔhÈ 435
[ Va ]
ViyÈkato = PabyÈkato (Ka) ByÈkato (SyÈ, I) 197
Viyeti = Vineti (SyÈ) Viheti (I) Vigeti (Ka-®Ôha) 260
VirocanÈ = VirocamÈnÈ (Ka) 73
Vilapi = Vippalavi (bah|su) 63
VivaÔÔachaddo = Vivattacchaddo (SÊ) VivaÔÔacchado (SyÈ)
VivaÔÔacchaddÈ (I) 161
VivasÈne = Vivasane (SÊ, SyÈ, I) 267
VisaÔagÈminÊ = VisaÔagÈminiÑ (I, Ka) 201
VisamakhÈdisuÑ = Visa’masÈyisuÑ (SÊ, SyÈ) 130
Viha~gamÈ = VihagÈ (SÊ, I) 189
ViharissÈma = ViharissÈmu (I) 332
VihÈhasÊti = VihÈhisÊti (SÊ, SyÈ, I) VihÈyasi (Ka) 15
VÊtisÈrayimha = VÊtisÈrimha (SÊ, SyÈ, I) 228
VuÉÉha = Vaddha (SÊ, I) 9
VuÉÉhabyaÑ = VaddhabyaÑ (SÊ, I) 52
VuÉÉhÈ = VaddhÈ (SÊ, I) 230
VettaraÓÊ = VetaraÓÊ (SÊ, I) 356
VetaraÓiÑ = VettaraÓiÑ (Ka) 183
Vedaguno = VedaguÓÈ (SyÈ, Ka) 215
Vedabba = VedabbhaÑ (SÊ, I) 12
Vedayittho = Vedayato (I, Ka) 301
Vesmani = Parisati (SyÈ) ParÊsati (I) 378
VerambhÈnaÑ = VerambÈnaÑ (SÊ, I) 187
Voharitu = VohÈtu (I) 253
[ Sa ]
Sakaccha bandho = Sakkaccabaddho (SÊ, I) SaÑkaccabandho (Nisya) 287
SakammunÈ = SakammanÈ (SÊ, I) 350
SakkÈ = Sakko (SyÈ, Ka) 124
SakuÓÈnaÒca = SakuntÈnaÒca (SÊ, SyÈ, I) 261
Sa~ketheva = Sa~kateva (Ka) 41
[ Sa ]
SakhyaÑ = SakkhiÑ (SÊ, I) Sakhi (SyÈ) 251
Sa~gathitÈ = Sa~gadhitÈ (Ka) Sa~gantitÈ (SyÈ) 202
Sa~garaÑ = Sa~karaÑ (Ka) 366
Sa~garaÑ katvÈ = KÈraÑ katvÈna (SÊ, I) SaÑkaraÑ katvÈ (Ka) 52
Sa~garÈ = Sa~karÈ (Ka) 233
Sagge pamodatÊti = Sagge ca modatÊti (SÊ, I) 150
SacarÈ = BilarÈ (SÊ) BiÄÈrÈ (SyÈ) PatarÈ (I) 209
Sacchandino = Tacchandino (SyÈ, Ka) 25
SaÒcayo = SaÒjayo (SÊ, SyÈ, I) 378
SaÔÔhi = SaÔÔhiÑ (SyÈ) 100, 242
SataÑ = SantÈnaÑ (SÊ, SyÈ) SattÈnaÑ (I) 261
SatageÓÉu = Satabhedo (SÊ, I) SatabheÓÉu (SÊ, Nisya) 76
Sa tiÔÔhati = SantiÔÔhati (SÊ, I) 70
SateratÈ = SateritÈ (SÊ, SyÈ, Ka) 361
SattaÑ = SattuÑ (SyÈ, I, Ka) Upari 80 gÈthÈya saÑsandetabbaÑ. 366
Saddaheyya = Saddahetha (SÊ, SyÈ, I) 127
SaddhÈvittÈ = SaddhÈcittÈ (SÊ, I, Ka) 205
SandhiÒca = SaddhiÑ ca (Ka) 367
SadhanaÑ = PavaraÑ (SÊ, SyÈ, I) 144
SantiÑ puÓeti = SantaÑ pune’ti (SÊ, I) 138
Santhavo = Sandhavo (Ka) 40
SandhÈnagato = SaÓÔhÈnagato (SyÈ, I) SanthÈnagato (SÊ) 321
Sannayha = SandhÈya (SÊ, I) 145
SannayhupÈgami = SandhÈyupÈgami (SÊ, I) 270
SappipÈyÈsaÑ = SappipÈyaÒca (SÊ) 365
SabbasaÑhÈrako = SabbasÈhÈrako (Ka) 26
SabbÈ gÈvÊ ujuÑ yanti = SabbÈ tÈ ujuÑ gacchanti (I) (AÑ 1. 381) 110
SabbÈ tÈ jimhaÑ gacchanti = SabbÈ gÈvÊ jimhaÑ yanti (SÊ, SyÈ) 110
SambuddhimantaÑ = SambuddhivantaÑ (SyÈ, I)
SambuddhavantaÑ (Ka) 164
NÈnÈpÈÔhÈ 437
[ Sa ]
SammaggatÈnu’jjugatÈna = SamaggatÈnujjugatÈna (SyÈ),
SamuggatÈnujjugatÈna (Ka) 151
SamacÈrinÊ = SamacÈriÓÊ (SÊ) 290
SamÈsajja = SamÈpajja (SyÈ, Ka) 134
SayaÑ harÊ = AthÈharÊ (SÊ, SyÈ, I) 257
SarÊsapÈni = SiriÑsapÈni (SÊ, SyÈ, I) 54
Sa-vaÔÈkaraÑ = SapaÔÈkÈraÑ (Ka) 185
SassamÈno = SayhamÈno (SyÈ, Ka) 366
SahavÈso hi = SahavÈsopi (SyÈ, Ka) 329
SahasaÑ = SahasÈ (SÊ, SyÈ, I) 24
SahassapÈdaÑ = SahassaporaÑ (Ka) 372
Sahassiyo = SahassiyÈ (?) 247
SahÈyatÈ = SahÈyakÈ (SyÈ) 326
SahÈyamitte = SahÈyamatte (SÊ, I) 222
SÈgaraÑva = SÈgaramiva (SÊ, SyÈ, I) 63
SÈd|ni = SÈdh|ni (Ka-SÊ, SyÈ, Ka) 116
SÈdhino = SÈdhÊno (SÊ, I) 300
SÈmaggimeva = SÈmagyameva (SyÈ, Ka) 260
SÈrambhÈ = SÈrabbhÈ (Ka) 208
SÈrÈÓiyaÑ = SÈraÓÊyaÑ (Ka) 228
SÈsikÈti = SÈlikÈti (SÊ, SyÈ, I) 27
SÈhasÈ = SahasÈ (SÊ, SyÈ, I) 328
SÈÄiya = SÈliya (SÊ, SyÈ, I) SÈÄika (?) 130
Si~gÈlÊ = SigÈlÊ (SÊ, SyÈ, I) 18
Si~gÈlo = Kotthuko (SÊ, I) KoÔÔhuko (SyÈ) 90
Si~gÈlo = SigÈlo (SÊ, SyÈ, I) 36
Si~gila = Si~gÈla (Ka) Pi~gala (®ÊkÈ) 103
Si~giÑ vidalas|piyo = Si~giÑ bidalas|piyo (SÊ, I)
Sa~gÊveraÑ las|piyo (Ka) 298
SiÔÔhaÑ = SatthaÑ (SÊ, SyÈ, I) 73
[ Sa ]
SitÈni = MihitÈni (SÊ, SyÈ, I) 174
Sinnapatto = SÊnapatto (SÊ, I) 56
SindhuvÈrakÈ = SindhuvÈritÈ (SyÈ, I, Ka) 332
Siyyasi = Seyyasi (SÊ, SyÈ, I) 6
SirÊ hi naÑ = SirihÊnaÑ (SÊ, Ka) SirÊhÊnaÑ (SyÈ, I) 321
Sivayo = SÊviyo (SyÈ) 317
SÊtibh|tÈ = SÊtÊbh|tÈ (SÊ) 353
SÊtodakÈ = SÊtodiyÈ (SÊ, I) SÊtodikÈ (?) 331
SÊlavattaÑ = SÊlavantaÑ (I, Ka) 163
SÊvika = SÊvaka (SÊ, I) 317
Sukassa = Suvassa (SÊ, SyÈ, I) 152
SukhudrayÈni = SukhindriyÈni (I) 223
Sujacco = Ajacco (I) 95
SunÊtena = SuvinÊtena (I) 179
SunÊhataÑ = SunÊbhataÑ (SÊ, SyÈ, I) SunibbhataÑ (Ka) 183
Suparivajjayetha = SuparivajjayÈtha (SyÈ) 270
SupariÓÈhavÈ = SupariÓÈmavÈ (Ka) 358
Supanena = Supitena (SÊ) Supinena (I, Ka) 98
Supupphito = Sampupphito (SyÈ) 371
SupupphitaÑ = SampupphitaÑ (SÊ, I) 330
Subbhamu = Subbhu (SÊ) SubbhÈ (SyÈ) 206
Subbh| = SubbhÈ (SyÈ) SumbhÈ, SubhmÈ (Ka) 205
Surabhi = SurabhÊ (SÊ, SyÈ, I) 330
Suriyo ca = S|riyo ca (Ka) 250
SuvÈnehi = Supinehi (SÊ, I) 316
Suvilaggamajjhe = SuvilÈkamajjhe (SyÈ, I, SÊ-®Ôha) SuvilÈtamajjhe (Ka) 206
SusÊma = Susima (Ka) 169
SusumÈra = SuÑsumÈra (SÊ, SyÈ, I) 55
SusoÓi = SussoÓi (SÊ, SyÈ, I) 135
NÈnÈpÈÔhÈ 439
[ Sa ]
SedumaÑ = SerumaÑ (SÊ, SyÈ, I) 126
SnehamakÈsi = SinehamakÈsi (SÊ, SyÈ, I) 7
Seyya = Sayha (SÊ, SyÈ, I) 193
Seyyo = SeyyÈ (SÊ, SyÈ, I) 86
Soke dutÊyatÈ = Soko dutÊyakÈ (Ka) 123
SotthiÑ = SotthÊ (SyÈ) 329
SopapajjatÊti = So upapajjatÊti (SÊ, SyÈ, I) 384
Sobhane = SobhaÓe (I, Ka) 135
So yÈti = Sayati (SÊ, I) Sa yÈti (katthaci) 353
Sosindo = SosÊto (SÊ, SyÈ, I) Sosino (Ka) 22
SoÄasubbedho = SoÄasapabbedho (SÊ, I) 76
SaÑgacchi = SaÑgaÒchi (SÊ, I) 196
SaÑmhitabhÈsiniÑ = SammillabhÈsiniÑ (SÊ, I) SammillahÈsiniÑ (SyÈ) 207
SuÑsumÈroti = SusumÈro (Ka) 65
Svajja = Sajja (SÊ, I) 337
[ Ha ]
HaÒchati = HaÒÒati (SÊ, SyÈ) HaÒÒiti (katthaci) 230
HaÒÒÈma = HaÒchema (SÊ, I) HaÒchÈma (?) 85
HantvÈna = JhatvÈna (SÊ, I) HitvÈna (SyÈ) 216
Hatthatta = Hatthattha (SÊ, SyÈ, I) 82, 352
HatthatthagatÈ = HatthattagatÈ (katthaci, SÊ-Nisya) 131
Hatthayo = Hatthino (SÊ) Hatthiyo (SyÈ, I) 53
HatthigavassÈ = HatthigavÈssÈ (SÊ) HatthÊ gavÈssÈ (SyÈ, I) 172
HaripattÈ = HaritapattÈ (SÊ, SyÈ, I) 190
HarÊtakaÑ = HarÊÔakaÑ (bah|su) 304
Harehi = Sevehi (I) 129
HalÈhalÈmiva = HalÈhalaÑ iva (I) 109
HÈpito = HÈsito (SÊ, SyÈ) 261
HÈhasi = HÈyasi (SyÈ, Ka) 124
[ Ha ]
HidaÑ = Hi taÑ (SÊ, I) 354
Hiyyetha = HÊyetha (SÊ) 43
Hiyyoti hiyyati = HÊyoti hÊyati (SÊ) 351
HeÔhayitvÈna = PothayitvÈna (Ka) 185
HeÔhayitosmi = Pothayitosmi (Ka) 334
Hessati = Hohiti (SÊ, I) 311
HaÑci = Hasi (SÊ, SyÈ) HaÒci (?) 26
JÈtakas|cipattaÑ
JÈtaka PiÔÔha~ka JÈtaka PiÔÔha~ka
[A] [A]
AkataÒÒujÈtaka 21 AsadisajÈtaka 46
AkÈlarÈvi 28 AsampadÈna 30
Akitti 266 Assaka 55
AggikabhÈradvÈja 30 AsÈtamanta 15
AÔÔhasadda 176 AsÈtar|pa 23
AÔÔhÈna 184 AsitÈbh| 65
AÔÔhisenaka 161 AsilakkhaÓa 29
AÓÉabh|ta 15 AhituÓÉika 129
AtthassadvÈra 20
Ananusociya 107 [Œ]
Anabhirati 16, 48 ŒjaÒÒajÈtaka 6
AnusÈsika 27 ŒdiccupaÔÔhÈna 44
Anta 89 Œditta 183
ApaÓÓaka 1 ŒyÈcitabhatta 5
Abbhantara 84 ŒrÈmad|saka 11, 78
AbhiÓha 7 Œsa~ka 140
AmarÈdevÊpaÒha 26
[I]
Amba 29, 115, 257
IndasamÈnagottajÈtaka 40
Ambacora (Amba) 116
Indriya 182
Ayak|Ôa 117
Illisa 18
Ayoghara 353
Araka 42 [U]
AraÒÒa 117 Uccha~gajÈtaka 16
AlÊnacitta 37 UcchiÔÔhabhatta 57
AvÈriya 137 UdaÒcanÊ 25
Asa~kaya 18 UdapÈnad|saka 79

[U] [ Ka ]
UdayajÈtaka 231 KaÓhadÊpÈyanajÈtaka 208
Udumbara 90 Kandagalaka 56
UddÈlaka 283 Kandalaka (Kandagalaka) 56
Kapi 70, 162
UpasÈÄaka 41
Kapota 11-12, 135-136,
UpÈhana 64
154, 291, 308
UbhatobhaÔÔha 32
KalÈyamuÔÔhi (KaÄÈyamuÔÔhi) 45
Uraga 37, 122 KalaÓÉuka 29
Ul|ka 79 KalyÈÓadhamma 43
[E] Kassapamandiya 99
EkapaÓÓajÈtaka 34 KaÄÈyamuÔÔhi 45
Ekapada 66 KÈka (PÈrÈvata) 154
KÈka 32
EkarÈja 94
KÈkavatÊ jÈtaka 106
[ Ka ] KÈkÈtÊ (KÈkavatÊ) 106
KakaÓÉakajÈtaka 42 KÈma 246
KakkaÔaka 78 KÈmanÊta 62
Kakkara (KukkuÔa) 56 KÈmavilÈpa 90
KakkÈru 106 KÈyanibbinda 89
KaccÈni 175 KÈyavicchinda (KÈyanibbinda) 89
Kacchapa 45, 58, 80 KÈraÓÉiya (KoraÓÉiya) 124
KÈlakaÓÓi 20
KaÒcanakkhandha 14
KÈli~gabodhi 264
KaÔÈhaka 29
KÈsÈva 60
KaÔÔhavÈhana (KaÔÔhahÈri) 2
KÈÄabÈhu 107
KaÔÔhahÈri 2 KinnarÊ (KaÓÉarÊ) 114
KaÓap|va (KuÓÉap|va) 25 KiÑchanda 358
KaÓavera 102 KiÑpakka 20
KaÓÉarÊ 114 KiÑphala 13
KaÓÉi 4 KiÑsukopama 69
KaÓha 7, 202 Kukku 155
JÈtakas|cipattaÑ 443

[ Ka ] [ Ka ]
KukkuÔa jÈtaka 56, 144, 216 Kosambiya 188
Kukkura 6 Kosiya 30, 61, 68, 70, 218-219,
KuÔid|saka 103 249, 250, 251,
KuÓÉakakucchisindhava 72 256, 76, 277
KuÓÉap|va 25
[ Kha ]
KuddÈla 16
KhajjopanakajÈtaka 129
KuntinÊ 115
KhaÓÉa 53
Kumbha 361
Khadira~gÈra 10
KumbhakÈra 166 KhantivaÓÓa 61
Kumbhila 61 KhantÊvÈdÊ 99
KummÈsapiÓÉi 172 Kharaputta 146
Kuru (Bharu) 57 Kharassara 19
Kuru~ga 6 KharÈdiya 4
Kuru~gamiga 55 Khurappa 77
Kurudhamma (Garudhamma) 81 [ Ga ]
KulÈvaka 8 Gagga (Bhagga) jÈtaka 37
KusanÈÄi 28 Ga~gamÈla 179
Kuhaka 21 Ga~geyya 54
KuÄÊra 78 Gajakumbha 116
K|ÔavÈÓija 23, 59 GadrabhapaÒha 26
KedÈra (SÈlikedÈra) 277 Gandhatinduka 397
Kesava 116 GandhÈra 165
KesÊ (Kesava) 116 Garahita 59
Garudhamma 81
KeÄisÊla 53
Gahapati 52
KokÈÄika (Kokila) 109
GÈmaÓi 3
Kokila 109
GÈmaÓicaÓÉa (GÈmaÓicanda) 73
KoÔasimbali 170 GÈmaÓicanda 73
KoÔisimbali (KoÔasimbali) 170 Gijjha 41, 187
KomÈraputta 91 Giridatta 47
KoraÓÉiya 124 Giridanta (Giridatta) 47
[ Ga ] [ Ca ]
GuÓa 38 C|ÄakÈli~ga 93
Guttila 68 C|ÄakuÓÈla 241
Gumbiya 130 C|Äajanaka 13
G|thapÈÓa 62 C|Äadhanuggaha 135
Godha (Pakkagodha) 110 C|ÄadhammapÈla 125
Godha 32-33 C|ÄanÈrada 261
GodharÈja 105 C|Äanandiya 60
C|Äapaduma 50
[ Gha ] C|Äapalobhana 76
GhaÔajÈtaka 123 C|Äabodhi 207
GhaÔapaÓÉita 223 C|Äasuva 190
Ghata (GhaÔa) 123 C|ÄaseÔÔhi 2
GhatÈsana 31 C|ÄahaÑsa 326
[ Ca ] Cetiya 180
CakkavÈkajÈtaka 194, 219 [ Cha ]
CatudvÈra 201 ChaddantajÈtaka 381
Catuposathiya 203 Chavaka 97
CatumaÔÔha 48 [ Ja ]
Candakinnara (CandakinnarÊ) 280 JanasandhajÈtaka 247
CandakinnarÊ 277 Jambuka 111
CandÈbha 31 JambukhÈdaka 89
Campeyya 338 Jayadisa (Jayaddisa) 370
CammasÈÔaka 105 Jayadisa 365
Cittasambh|ta 312 Jar|dapÈna 73
Cullapalobhana JavanahaÑsa 260
(C|Äapalobhana) 76 JÈgara 171
CullaseÔÔhi (C|ÄaseÔÔhi) 2 JuÓha 227

[ Jha ] [ Da ]
JhÈnasodhanajÈtaka 31 DasabrÈhmaÓa 302
Dasaratha 236
[ Ta ]
DaÄhadhamma 167
TakkapaÓÉitajÈtaka 15
DÊghÊtikosala 133
Takkala 212
DÊpi 185
TakkÈriya 268
DutiyapalÈyita 63
TacasÈra 131
Duddada 46
Tacchas|kara 296
Duddubha 104
TaÓÉulanÈÄi 2
Dubbaca 27
Tayodhamma 14
DubbalakaÔÔha 25
Tittira 9, 27, 102 Dubbhiya makkaÔa 44
Tittha 7 Dummedha 12, 29
Tinduka 45 DurÈjÈna 15
Tipallatta (Tipallattha) 5 D|ta 74, 263
Tipallattamiga 5 DevatÈpaÒha 118
TirÊÔavaccha 74 Devad|ta (Maghadeva) 3
TilamuÔÔhi 71 Devadhamma 2
TuÓÉila 147
[ Dha ]
Telapatta 22
DhajaviheÔhaka jÈtaka
[ Tha ] (VijjÈdhara) 151
Thusa 112 Dhamma (Dhammadevaputta) 231
[ Da ] Dhammadevaputta 229
DakarakkhasajÈtaka 384 Dhammadhaja 59, 144
Daddabha (Duddubha) 104 Dh|makÈri 170
DhonasÈkha (VenasÈkha) 122
Daddara 43, 95, 198
DadhivÈhana 48 [ Na ]
Dabbhapuppha 158 Nakula jÈtaka 41
DarÊmukha 138 Nakkhatta 12
DasaÓÓaka (PaÓÓaka) 160 Na~galÊsa jÈtaka 29

[ Na ] [ Pa ]
Na~guÔÔha 33 PalÈyita 62
Nacca 8 PalÈsa 96, 132
Nanda 10 PÈdaÒjalÊ 69
Nandiya migarÈja 145
PÈnÊya 234
NandivisÈla 7
PÈrÈvata 153
NaÄapÈna 5
PÊÔha 112
NÈnÈchanda 87
Pucimanda 98
NÈmasiddhi 23
Nigrodha 211 PuÔabhatta 60
Nigrodhamiga 4 PuÔad|saka 83
Neru 139 PuÓÓanadÊ 57
PuÓÓapÈti 13
[ Pa ]
Puppharatta 34
Pakkagodha jÈtaka 110 P|timaÑsa 198
PaÒcagaruka (BhÊruka) 31
PaÒcapaÓÉita 347 [ Pha ]
PaÒcuposathika 291 PhandanajÈtaka 259
PaÒcÈvudha 13
PaÓÉaraka (PaÓÉaranÈgarÈja) 392 [ Ba ]
PaÓÉaranÈgarÈja 387 Baka jÈtaka 9, 65, 163
PaÓÓaka 159 Bandhanamokkha 28
PaÓÓika 24 BandhanÈgÈra 53
PadakusalamÈÓava 192 Babbu 32
Paduma 75
Byaggha 80
PabbajitaviheÔhaka
BrahÈchatta 111
(VijjÈdhara) 151
Brahmadatta 104
Pabbatapatthara
(Pabbat|patthara) 51 BÈlovÈda 68
Pabbat|patthara 51 BÈveru 113
Parosata 24 BÈhiya 25
Parosahassa 23 BilÈrakosiya 218
Parantapa 173 BiÄÈravata 30

[ Bha ] [ Ma ]
Bhagga jÈtaka 37 MaÓÉabya (KaÓhadÊpÈyana) 211
BhaddasÈla 242 Matakabhatta 5
BhadraghaÔa (SurÈghaÔa) 88 Matarodana 101
Bharu 57 Manoja 156
BhallÈÔiya (BhallÈtiya) 330 MandhÈtu 73
BhallÈtiya 330 Mayhaka 150
BhikkhÈparampara 306 MahÈ-assÈroha 93
Bhisa 285 MahÈ-ukkusa 280
Bhisapuppha (Si~ghapuppha) 152 MahÈkaÓha 248
BhÊmasena 19 MahÈkapi 165, 380
BhÊruka 31 MahÈdhammapÈla 214
Bh|ripaÒÒa 220 MahÈpaduma 253
BherivÈdaka 14 MahÈpanÈda 76
BhojÈjÈnÊyajÈtaka 6 MahÈpalobhana 344
[ Ma ] MahÈpi~gala 66
MakasajÈtaka 11 MahÈma~gala 222
MakkaÔa 44 MahÈmora 293
MakhÈdeva (Maghadeva) 3 MahÈvÈÓija 298
Maghadeva 3 MahÈsÈra 22
Ma~gala 21 MahÈsÊlava 13
Maccha 9, 18, 58 MahÈsudassana 22
MacchuddÈna 86 MahÈsupina 18
MaÔÔakuÓÉalÊ (MaÔÔhakuÓÉalÊ) 217 MahÈsuva 189
MaÔÔhakuÓÉalÊ 217 MahiÄÈmukha 7
MaÓi (PÈrÈvata) 154 MahiÑsa (MahiÑsarÈja) 82
MaÓikaÓÔha 71 MahiÑsarÈja 82
MaÓikuÓÉala 120 MaÑsa (SabbamaÑsalÈbha) 100
MaÓighaÑsa (MaÓis|kara) 85 MÈta~ga 309
MaÓicora 51 MÈtuposaka 226
MaÓis|kara 85 MÈtuposakagijjha 158

[ Ma ] [ La ]
MÈlutajÈtaka 5 LakkhaÓamigajÈtaka 3
Migapotaka 133 LaÔukika 124
MigÈlopa 141 LÈbhagaraha 86
Mitacinti 27 Litta 22
Mittavindaka 20 Lomasakassapa 193
Mittavindaka 24, 132 LomahaÑsa 22
MittÈmitta 51-52, 255-256 Lola 80
MudupÈÓi 75 Losaka 10
MudulakkhaÓa 16 Lohakumbhi 100
Munika 8 [ Va ]
M|lapariyÈya 68 VakajÈtaka 91
M|sika 134 Vacchanakha 65
MeÓÉakapaÒha 251 VaÔÔaka 9, 27, 153
Mora 38 VaÉÉhakÊs|kara 84
[ Ya ] VaÓÓÈroha 127
YudhaÒcayajÈtaka 235 VaÓÓupatha 1
YudhaÒjaya (YudhaÒcaya) 235 VaraÓa (VaruÓa) 17
YuvaÒjaya (YudhaÒcaya) 235 VaruÓa 17
[ Ra ] ValÈhakassa 51
RathalaÔÔhijÈtaka 109 VÈtaggasindhava 77
RÈjovÈda 36, 110 VÈtamiga 4
RÈdha 34, 52 VÈnara 115
Rukkhadhamma 17 VÈnarinda 14
Rucira 81 VÈruÓid|saka 12
RurumigarÈja 270 VÈlÈhassa (ValÈhakassa) 51
Ruhaka 50 VÈlodaka 47
Romaka 82 VikaÓÓa 64
RohaÓamiga 323 Vigaticcha 68
RohiÓi 11 VighÈsÈda 152

[ Va ] [ Sa ]
VijjÈdhara 150 Sandhibheda 118
VinÊla 39 SabbadÈÔhi 67
Virocana 33 SabbamaÑsalÈbha 100
Visayha 113 SabbasaÑhÈrakapaÒha 26
Visavanta 16 Samiddhi 42
VissÈsabhojana 22 Samugga 196
VÊÓÈguÓa 64 Samudda 90
VÊticcha (Vigaticcha) 68 SamuddakÈka 34
VÊraka 54 SamuddavÈÓija 244
Vedabba 12 SambulÈ 393
Vedabbha (Vedabba) 12 Sambhava 376
VenasÈkha 121 SammodamÈna 9
Veri 24 Sayha (Seyya) 98
VeÄukajÈtaka 11 Sarabhamiga 272
SasapaÓÉita 101
[ Sa ] SaÑvara 238
SakuÓa jÈtaka 9, 97 SuÑsumÈra (SusumÈra) 55
SakuÓagghi 42 SÈketa 16, 66
Sa~kapparÈga 71 SÈdhina 300
Sa~kha 205 SÈdhusÊla 52
Sa~khadhama 14 SÈrambha 21
Sa~gÈmÈvacara 47 SÈlikedÈra 276
SaccaÑkira 17 SÈlittaka 25
SaÒjÊva 35 SÈl|ka 86
Satadhamma 45 SÈÄaka 69
Satapatta 83 SÈÄika (SÈÄiya) 130
Sattigumba 328 SÈÄiya 130
Sattubhasta 160 SigÈla (Si~gÈla) 36
Santhava 40 Si~gÈla 27, 33-34, 36
Sandhava (Santhava) 40 Si~gÈlasakuÓa (KuÔid|saka) 104

[ Sa ] [ Sa ]
Si~ghapuppha 152 Suruci 288
SirikÈÄakaÓÓi 50, 141 SulasÈ 177
Sirimanda (SirÊmanta) 323 SuvaÓÓakakkaÔa 148
Siri 85 SuvaÓÓamiga 126
SirÊmanta 319 SuvaÓÓahaÑsa 32
Sivi 316 SusÊma 40, 169
SÊlavahatthi 17 SusumÈra 55
SÊlavÊmaÑsa 108, 128 Suhanu 38
SÊlavÊmaÑsaka 20, 87 S|kara 36
SÊlavÊmaÑsana 95 S|ci 147
SÊlÈnisaÑsa 49 Seggu 58
SÊhakotthu 49 Setaketu 137
SÊhacamma 49 Senaka (Sattubhasta) 161
Suka 72 Seyya 84, 98
SukhavihÈri 3
SerivavÈÓija 2
Succaja 103
Somadatta 56, 168
SujÈta 78, 96, 121
Somanassa 334
Sutanu 157
Sunakha 67 [ Ha ]
Supatta 88 HatthipÈlajÈtaka 350
SuppÈraka 239 Haritaca 191
Suma~gala 178 HaritamaÓÉ|ka 66
SuyonandÊ 126 HaliddirÈga 195
SurÈghaÔa 88 HÈrita (Harihaca) 192
SurÈpÈna 19 Hiri 128
GÈthÈs|ci
GÈthÈyo PiÔÔha~kÈ GÈthÈyo PiÔÔha~kÈ
[A] [A]
AkakkasaÑ apharusaÑ 147 A~gametaÑ manussÈnaÑ 100
AkataÒÒu’makattÈraÑ 97 A~gÈrajÈtÈ pathavÊ 179
A~gÈrÈnaÑva jalitaÑ 235
AkataÒÒussa posassa 17, 199
AcÈri vatÈyaÑ vitudaÑ 56
AkatvÈ apanandassa 141
Acintitampi bhavati 273
Akaramhasa te kiccaÑ 97 AcetanaÑ brÈhmaÓa 96
AkÈle vassatÊ 51, 181 AccuggatÈ’tilapatÈ 27
AkÈsi yoggaÑ 56 Accenti kÈlÈ tharayanti 353
AkittiÑ disvÈ sammantaÑ 266 AcchÈ savanti giri 279
AkilÈsuno vaÓÓupathe 1 Accherar|paÑ vata 337
Akkocchi maÑ 133, 188 AjaÒÒaÑ jaÒÒasa~khÈtaÑ 89
AjÈtapakkhÈ taruÓÈ 276
AkkodhanÈ puÒÒavatÊ 385
AjÈ yathÈ veÄugumbasmiÑ 269
Akkodhena jine kodhaÑ 36
Ajja suveti puriso 142
Akkodhano nicca 151, 179, 274 Ajja suveti saÑseyya 380
Akkosati yathÈkÈmaÑ 118 AjjÈpi me taÑ manasi 71, 130
AkkhÈtaÑ taÑ mayÈ sabbaÑ 358 Ajjova rajjaÑ abhisiÒca 367
AkkhÊ bhinnÈ paÔo naÔÔho 32 AjjhattaÒÒeva saÑseyya 380
Akhettabandh| amamo 284 AjjhÈyakaÑ
AgÈrÈ paccupetassa 133 sabbasamantavedaÑ 286
AgÈrino annadapÈna 138 AjjhÈruhÈ’bhivaÉÉhanti 170
AjjhesanÈni paÔiggayha 360
AgginÈ viya santatto 383
AÒÒamaÒÒehi titthehi 7
AggÊva tiÓakaÔÔhasmiÑ 208
AÒÒampi leÓaÑ pariyesa 296
Agge ca chetvÈ 243 AÒÒaÑ bhaÓati vÈcÈya 144
Agghanti macchÈ adhikaÑ 86 AÒÒÈta’metaÑ avisa 360
Aghasmi koÒcÈva yathÈ 352 AÒÒe dhanassa kÈmÈ 360

[A] [A]
AÒÒepi tattha sakuÓÈ 277 AthÈparo paÔinandittha 329
AÒÒe socanti rodanti 123 AthimaÑ khuddakaÑ
AÒÒo uparimo vaÓÓo 57 pakkhiÑ 170
AÔÔhakkhuraÑ kharÈdiye 4 Athu’ÔÔhahi satthavÈho 299
AÔÔhaÉÉhapado catuppadassa 253 Athe’ttha isi mÈgacchi 345
AÔÔha te bhÈsitÈ 247 Athe’ttha kapi mÈgaÒchÊ 381
AÔÔhava~kaÑ maÓiratanaÑ 349 Athopi paÔirÈj|naÑ 385
AÔÔhicchinnÈ pÈÓaharÈ 188 Athopi me amaccesu 327
AÔÔhitaÑ me manasmiÑ me 68 Athopi vÈÓijÈ phÊtÈ 238
Atikara’makarÈ’cariya 27 Atho bah| vanatodÈ 359
Atho me sÈdisÊ bhariyÈ 327
Atikkamma ramaÓakaÑ 20, 132
AdaÓÉÈvacaraÑ maggaÑ 302
AticiraÑ nivÈsena 261
AdaÓÉiyaÑ daÓÉayati 253
AtiÓÓaÑyeva yÈcassu 137
Adamha te vÈri 44
Atipatati vayo khaÓo 233
Adassanena morassa 113
Atisaro paccasaro 201
AdÈsi dÈnÈni pure 113
AtisÈyaÑ vatÈgacchi 395
AduÔÔhassa tuvaÑ dubbhi 392
AttanÈ Kurute lakkhiÑ 143
Adu paÒÒÈ kimatthiyÈ 191
AttÈnaÑ nÈtivatteyya 380
Adeyyesu dadaÑ dÈnaÑ 93
AttÈnaÑ sa~kamaÑ katvÈ 165 Addassa pathaviÑ gijjho 187
Atthampi ce bhÈsati 322 AddasaÑ kÈma te m|laÑ 180
Attharassu palÈsÈni 126 AddhÈ tuvaÑ paÓÉitako’si 108
AtthÈya vata me ajja 380 AddhÈ pajÈnÈmi ahampi 273
Atthi kho brÈhmaÓÈ deva 306 AddhÈ pajÈnÈsi mameta 164
Atthi me puriso deva 61 AddhÈ maÑ yakkha jÈnÈsi 152
Attho atthi sarÊrasmiÑ 52 AddhÈ pÈdaÒjalÊ sabbe 69
Atra cassa hutaÑ hoti 250 AddhÈ ruru aÒÒataro 271
AtricchaÑ atilobhena 65 AddhÈ have bhikkhu 311
Atha tvaÑ kena vaÓÓena 386 AddhÈ have sevitabbÈ 151, 338
Atha tvaÑ patitolamba 328 343
AthÈgamÈ salilaÑ 332 AddhÈ hi tÈta satÈne’sa 367
GÈthÈs|ci 453

[A] [A]
AddhÈ hi tÈta satame’sa 281 AnikkasÈvo kÈsÈvaÑ 60, 374
AddhÈ hi dÈnaÑ bahudhÈ 184 AniccÈ vata sa~khÈrÈ 22
AddhÈ hi dubbissasa 340 Anisamma kataÑ kammaÑ 336
AddhÈ hi n|na migarÈjÈ 83 AnukampasÊ nÈgakulaÑ 341
AddhÈ hi paÒÒÈva sataÑ 323 AnujjugÈmÊ uragÈ 291
AddhÈ hi maÑ vo 251 Anuttare kÈmaguÓe 94
AddhÈ hi saccaÑ AnutÊracÈrÊ na~guÔÔhaÑ 159
vacanaÑ 295, 315, 350 AnutÊracÈrÊ bhaddante 158
Adhamo migajÈtÈnaÑ 43 AnupÈyena yo atthaÑ 12
AdhammayÈnaÑ Anuvicca kaccÈni karohi 175
daÄhamÈruhitvÈ 229
AnusÈsasi maÑ yakkha 233
Adhammar|po vata 400
Anupalitto mama 293
Adhammena tuvaÑ jamma 398
AnekatÈle nagare 254
Adhicca vede sÈvittiÑ 248
Anedho dh|maket|va 208
Adhicca vede pariyesa 350
Antopi so hoti 261
AdhipannÈ pisÈcena 394
AndhakÈratimisÈyaÑ 177
AnÈgÈriyupetassa 168
AnnaÒca pÈnaÒca dadÈti 223
Ana~gaÓassa posassa 252
AnnabhaccÈ ca’bhaccÈ ca 81
AnatthÈ tÈta vaÉÉhanti 196
AnnaÑ tavedaÑ pakataÑ 309
AnantadassÊ bhagavÈ 163
AnantapÈyÊ sakuÓo 90 AnnaÑ pÈnaÑ kÈsika 388
AnayaÑ nayati dummedho 267 AnnaÑ mamedaÑ pakataÑ 309
Anariyakamma’mokkantaÑ 216 Annena pÈnena 315
Anariya’mariyena 113 ApacantÈpi dicchanti 218
AnalÈ mudusambhÈsÈ 76, 346 Apacinetheva kÈmÈnaÑ 246
AnavaÔÔhitacittassa 104 ApaÓÓakaÑ ÔhÈnameke 1
Anavhito tato ÈgÈ 122 Apadena padaÑ yÈti 326
AnÈgataÑ paccuppannaÑ 387 Aparampi samma te bÈlyaÑ 146
AnÈgataÑ paÔikayirÈtha 245 AparÈdhakÈ d|sakÈ 355
AnÈnutappÈni hi ye 337 AparÈdhake d|sake 355
AnÈvas|raÑ ciraratta 376 AparÈdho mahÈbrahme 399

[A] [A]
ApÈyimha anaccimha 19 Appassa kammassa phalaÑ 180
Api ataramÈnÈnaÑ 3 AppassÈdÈ dukhÈ kÈmÈ 235
Api kassapa mandiyÈ 99 AppaÑ pivitvÈna nihÊna 47
Api ce daliddÈ kapaÓÈ 396 AppaÑ hi etaÑ na hi 163
Api ce pattamÈdÈya 86, 98, 193 AppÈpi kÈmÈ na alaÑ 108
Api cepi dubbalo 38 Appicchassa hi posassa 153
Api ce maÒÒatÊ 261, 263, 272 AppicchÈ appacintÈya 153
Api dibbesu kÈmesu 74 Appeva bahukiccÈnaÑ 45
Api nÈma naÑ passeyyaÑ 191 Apposukko tÈta tuvaÑ 281
Api nu hanukÈ santÈ 34
Apposukko dÈni tuvaÑ 291
Api n|na’haÑ marissaÑ 278
Appo hutvÈ bahu hoti 202
Api passena semÈno 6
AphalaÑ madhuraÑ vÈcaÑ 140
Api bhÊruke api 278
AbaddhÈ tattha bajjhanti 28
Api ruhaka chinnÈpi 50
AbbahÊ vata me sallaÑ 121, 134,
Api vÊraka passesi 54
168, 218, 224
Api su vÈÓijÈ ekÈ 299
AbbhakkhÈti abh|tena 118
Api hantvÈ hato br|ti 109
Abbhantaro nÈma dumo 84
ApetayaÑ cakkhumÈ 39
ApetÈ te ca 303-304 Abbhuto vata bho dhammo 378
ApetÈ te 303-304 Abbhuto vata lokasmiÑ 300
Apehi etto tvaÑ kÈÄi 142 AbbhokÈsasayo jantu 316
Appakena tuvaÑ yakkha 157 Abhave nandati tassa 255
Appakenapi medhÈvÊ 2 AbhikkhaÓaÑ rÈjakuÒjara 172
AppatvÈ padaviÒÒÈÓaÑ 104 AbhijÈto nÈgo kÈmaÑ 265
Appampi ce nibbutiÑ 195 AbhijjamÈne vÈrismiÑ 76, 346
AppamÈÓaÑ hitaÑ cittaÑ 42 Abhitthanaya pajjunna 18
AppamÈÓo Buddho 54 Abhidosagato dÈni 348
AppamÈdo amataÑ padaÑ 397 AbhidhÈvatha c|padhÈvatha 63
AppamhÈ appakaÑ dajjÈ 249 AbhidhÈvatha bhaddante 236
Appasmeke pavecchanti 219 AbhutvÈ bhikkhasi bhikkhu 42
GÈthÈs|ci 455

[A] [A]
AmbaÔÔhakulassa khattiya 173 AraÒÒe kuÔikaÑ katvÈ 305
AmbapakkaÑ dakaÑ sÊtaÑ 101 ArahÈ sÊlasampanno 191
AmbÈ ca sÈlÈ tilakÈ 342 ArÈnaÑ cakka-nÈbhÊnaÑ 259
AmbÈ’ha’maddaÑ AriyÈvakÈsosi 392
vanamantarasmiÑ 166 Ariyo anariyaÑ 71
Ambe’ttha vippasÈkhaggÈ 360 AlakkamÈlÊ tipukaÓÓa 287
Ambho ko nÈma yaÑ rukkho 56 Ala~katÈ suvasanÈ 116
Ambho na kira saddheyyaÑ 102 Ala~katÈyo padumu 395
AmÈtÈpitara saÑvaddho 28 Ala~kato MaÔÔhakuÓÉalÊ 217
AmÈnanÈ yattha siyÈ 140 AladdhapubbaÑ laddhÈna 42
Amittamajjhe vasato 153
AladdhÈ tittaÑ tappati 247
AmittahatthatthagatÈ 131
Ala’metehi ambehi 115
AmittÈnaÑva hatthatthaÑ 182
Alaso gihÊ 109, 120,
Amitte tassa bhajati 255
221, 336
AmhÈkampa’tthi puriso 61
AlaÑ me’tehi ambehi 55
Amhe manussesu 194
AlaÑ hi te jagghitÈye 136
AyaÒca te rÈjaputti 290
AlikaÑ bhÈsamÈnassa 181
Aya’massakarÈjena 55
AlikaÑ vata maÑ samma 129
Ayameva kÈlo na 167
AlÊnacittaÑ nissÈya 37
Ayameva sÈ ahamapi 50
Ayameva so Pi~giya 122 AllÈyate ayaÑ rukkho 298
AyaÑ isÊ upasama 70 AvadhÊ vata attÈnaÑ 58
AyaÑ puriso mama 149 AvadhÊ brÈhmaÓo kÈme 352
AyaÑ pure luddamakÈsi 351 Avasimha tavÈgÈre 115
AyaÑ maÓi veÄ|riyo 85 AvÈriyapitÈ nÈma 137
AyaÑ migo kicchagatassa 274 AsakkhiÑ vata attÈnaÑ 115
AyaÑ vÈ so mato 168 Asa~kiyomhi gÈmamhi 18
AyaÑ so luddake eti 324 AsaÒÒato cepi 321
Ayya na taÑ jahissÈmi 78 AsantaÑ yo paggaÓhÈti 35
AraÒÒaÑ uÒchÈya gataÑ 329 AsanthutaÑ maÑ
AraÒÒÈ gÈmamÈgamma 117, 195 cirasanthutena 102, 135

[A] [A]
AsampadÈneni’tarÊtarassa 30 AhaÑ kapismi dummedho 80
AsamekkhitakammantaÑ 36 Ahampi kho taÑ jÈnÈmi 142
AsaÑvihitakammantaÑ 322, 397 AhaÑ gamissÈmi idheva 367
AsaÑsayaÑ jÈti 177 AhaÑ ca kho attano 369
AsÈtaÑ sÈtar|pena 23 AhaÑ ca SÈriputto ca 288
AsÈre sÈrayogaÒÒ| 327 AhaÑ ce daÄhadhammassa 167
AsÈ loki’tthiyo nÈma 15 AhaÑ jÈgarataÑ sutto 171
AsicammaÑ gahetvÈna 249, 305 AhaÑ taÑ tÈta yÈcÈmi 236
Asi tikkhova maÑsamhi 117 AhaÑ taÑ saraÓaÑ samma 68
Asito ca gamissÈmi 382 AhaÑ dasasataÑ byÈmaÑ 170
AsÊ yathÈ sunisito 235 AhaÑ pure giddhigato 291
AsÊho sÊhamÈnena 111 AhaÑ pure saggagato 301
Asuci p|tilomosi 36 AhaÑ raÔÔhe vicaranto 264
Asuddabhakkhosi khaÓÈ 195 AhaÑ raho na passÈmi 95
Assa indasamo 193 AhaÑ vo tena kÈlena 376
AssataritaÒca 253 Ahosi me ambaphalÈni 257
AssaÑ gavaÑ rajataÑ 285 Ahu kumÈrÊ tattheva 344
AhaÒca a~kolaka 332 Ah| atÊtamaddhÈnaÑ 99
AhaÒca kho agaÄuÑ 332 Aho vata re purisa 383
AhaÒca vanamuÒchÈya 393 [Œ]
AhaÒca sÈlassa 332 ŒkiÓÓaluddo 152, 199
AhaÒcidaÑ kuruvaka 332 ŒgacchuÑ dovÈrikÈ 335, 337
AhaÒhi’maÑ sÈgara 124 ŒgamÈ ceva hatthatthaÑ 325
AhantÈra’maghÈtentaÑ 131 ŒgamÈ n|na so saddo 174
AhantÈra’mahantÈraÑ 130 Œgamissati me pÈpaÑ 173
Ahampi maÑsÈni phalÈni 195 Œgamehi mahÈrÈja 271
Ahampi samma bhuÒjÈmi 220 ŒcariyabhariyaÑ sakhiÑ 249
Ahameva eko idha 196 Œcariya’manusatthÈraÑ 248
Ahameva dubbhÈsitaÑ 268 Œcariyo brÈhmaÓo 307
Ahameva d|siyÈ 125 Œcariyo mesi pitÈ 288
GÈthÈs|ci 457

[Œ] [Œ]
Œta~kinaÑ yathÈ kusalo 391 ŒsÈvatÊ nÈma latÈ 140
ŒdÈya daÓÉaÑ parisumbha 161 Œsavo tÈta 262
ŒdÈya dantÈni gaju 375-376 ŒsÊvisampi maÑ santaÑ 66
ŒdÈya pattiÑ paraviriya 273 ŒsÊvisaÑva kupitaÑ 196
ŒdittasmiÑ agÈrasmiÑ 183 ŒsÊvisÈ kupitÈ 356
ŒdittaÑ vata 121, 134, 168,
ŒsÊviso tÈta pah|ta 209
218, 224
ŒsÊsateva so pakkhÊ 140
ŒnÊto paralokÈva 383
ŒsÊsetheva puriso 13, 272
ŒpÈsu me yuddhaparÈji 74
ŒhaÒÒantu bheri 313
ŒbÈdho’yaÑ asabbhir|po 349
ŒmaÑ pakkaÒca jÈnanti 167 [I]
ŒmisaÑ vÈ dhanaÑ vÈpi 216 I~gha Ègacchato’rena 345
ŒyatiÑ dosaÑ nÈÒÒÈya 20 I~gha ekapadaÑ tÈta 66
Œyantu dovÈrikÈ 334 I~gha vaÔÔamayaÑ pÈsaÑ 55
Œyu ca vaÓÓo ca 232 Iccete soÄasÈkÈrÈ 255
ŒyuÒca no vassasahassaÑ 333 Icceva vÈkyaÑ visajjÊ 391
ŒyuÒca vo kÊvatako 333 IccevaÑ phandano issaÑ 260
ŒyuÑ nu vaÓÓaÑ nu sukhaÑ 317
IccevaÑ vilapantiyÈ 185
ŒraÒÒikassa isino 79, 307
Iti phandanarukkhopi 259
ŒrÈ d|re nayidha 210
Itthigumbassa pavarÈ 385
Œruyha selaÑ bhavanaÑ 372-373
Itthiyo jÊvalokasmiÑ 290
Œrogyamicche paramaÒca 20
Itthiyo tÈta lokasmiÑ 262
ŒlopasÈhasÈkÈrÈ 202
ŒvaÔÔanÊ mahÈmÈyÈ 76, 346 ItthÊnamesÈ pavarÈ 394
ŒvÈsiko hotu 286 ItthÊ siyÈ r|pavatÊ 50
ŒvÊ raho vÈpi 368 Ito ujuÑ uttariyaÑ 371
ŒvedhaÒca na passÈmi 71 Ito dÈni patÈyanti 147
Œvellitasi~giko 252 Ito bahutarÈ bhogÈ 132
ŒvellitaÑ piÔÔhito 300, 311 Ito satthÈni gacchanti 147
ŒsanaÑ udakaÑ pajjaÑ 313, 350 IdaÒca te ruccati 369

[I] [I]
IdaÒca mayaÑ uttiÔÔhapiÓÉaÑ 311 IdhevÈhaÑ vasissÈmi 296
IdaÒca me jÈtar|paÑ 343 ImasmiÑyeva nagare 172
IdaÒca sutvÈna 333 Imassu’daÑ yanti disodisaÑ 297
IdaÒca sutvÈ vacanaÑ 230 ImaÒca jammaÑ musalena 50
IdaÒhi so brÈhmaÓaÑ 370
ImaÒce te pitÈ 147
Idampi pÈnÊyaÑ sÊtaÑ 329
Imassa daÓÉaÒca vadhaÒca 258
IdaÑ kho taÑ samÈgamma 174
ImaÑ jammaÑ nekatikaÑ 211
IdaÑ kho sÈ na jÈnÈti 90
ImaÑ tuÓÉehi pakkhehi 145
IdaÑ kho haÑ tadÈvocaÑ 395
IdaÑ tadÈcariyavaco 60, 122 ImaÑ ner|ti jÈnanti 140
IdaÑ pure ninnamÈhu 176 ImaÑ mayhaÑ hadayasokaÑ 278
IdaÑ vatvÈ giricaro 383 ImaÑ so sayanaÑ seti 118
IdaÑ vatvÈ mahÈrÈjÈ 84, 352 ImÈ ca te pokkharaÒÒo 342
IdaÑ vatvÈna mÈta~go 310 ImÈ tÈ pokkharaÓÊ 301
IdaÑ vatvÈna hÈrito 192 ImÈni tÈni khettÈni 301
IdaÑ suÓÈtha PaÒcÈlÈ 387 ImÈni maÑ daddara tÈpayanti 95
IdaÑ suvaÓÓakÈy|raÑ 177 ImÈni me sattasatÈni 161
IdÈni kho maÑ bhÈyeti 133 IminÈva tvaÑ vayasÈ 232
IdÈni khomhi sukhito 135 Ime te luddhakÈ devi 371
IdÈni so idhÈgantvÈ 86 Ime na devÈ na 269
IddhÈni phÊtÈni kulÈni 362
Ime sudaÑ yanti disodisaÑ 85
Idha ce naÑ virÈdhesi 2
IsiÒca dÈni pucchÈmi 307
Idha cevÈninditÈ 377
Isip|gasamaÒÒÈte 359
Idha’nnapÈnaÑ
IsÊ ca khattiyaÑ disvÈ 346
sayanÈsanaÒca 206
Idha saccaÒca dhammo ca 392 IsÊna’mantaraÑ katvÈ 57
Idha sÊhÈ ca byagghÈ ca 139 IsÊnaÑ hi sÈ sabba 286
IdhÈgamÈ brahmacÈrÊ 111 IssarÈnaÑ adhipatÊnaÑ 262
IdhÈgamÈ samaÓo 310 Issassa upakkhandhamhÈ 259
Idh|’ragÈnaÑ pavaro 37 IssÈsino katahatthÈpi 354
Idheva haÑsa nipata 260 Isso vanÈni 259
GÈthÈs|ci 459

[¢] [U]
¢disaÑ me iÓadÈnaÑ 277 UpaÔÔhÈnampi me ayye 385
UpanÊyati jÊvita 314
[U]
UpanÊyatidaÑ maÒÒe 277
UkkaÔÔhe s|ramicchanti 22
Upapannopi ce hoti 327
UkkÈ cilÈcÈ bandhanti 280
UparivisÈlÈ dupp|rÈ 132, 201
Uggaputta-rÈjaputtiyÈnaÑ 252
UpasÈÄakanÈmÈni 41
UgghaÔÔapÈdo tasito 381
UpassutiÑ mahÈrÈja 397
Ucce sakuÓa ÉemÈna 90 Uppajji me na muccittha 207
Ucce viÔabhimÈruyha 48 Uppajje me na mucceyya 207
Uccha~ge deva me putto 16 UppannÈyaÑ sarÊrajo 192
UÔÔhÈya so luddo kharaÑ 375 UbbariyÈpihaÑ ayye 386
UÔÔhehi gamma kiÑ sesi 227 UbhayaÑ me na khamati 52
UÔÔhehi kaÓha kiÑ sesi 223 Ubho kumÈrÈ pabbajitÈ 236
UÔÔhehi cora kiÑ sesi 98 Ubho khaÒjÈ ubho kuÓÊ 18
UÔÔhehi tvaÑ ludda kharaÑ 375 Ubhopi palapante’te 75
UÔÔhehi samma taramÈno 328 Ubhosu tÊresu mayaÑ 332
UÉÉayhate na ramati 96 UmmattikÈ ayaÑ veÓÊ 198
Uttama~garuhÈ mayhaÑ 3 Ummujjanti nimujjanti 239
UttamatthaÑ labhitvÈna 146 Uragova tacaÑ jiÓÓaÑ 122
UddhaggarÈjÊ migarÈjÈ 296 UllaghayitvÈ attÈnaÑ 165
UttaÔabhattaÑ ahaÑ tadÈ 173 Usabhasseva te khandho 89
UddharitvÈna maÑ santo 382 UsabhÈ rukkhÈ gÈviyo 18
UddhaÑ tapati Èdicco 179 UsabhÈ’ha’maddaÑ y|thassa 166
Udakathalacarassa 54 Usabho ah| balavÈ 291
Udapattosi vegena 187 UssÈvova tiÓaggamhi 236
Udayohamasmi kalyÈÓi 223 UssÈhito jaÔilena 298
UdaraÑ n|na aÒÒesaÑ 276 UÄÈravaÓÓÈ vata brÈhmaÓÈ 250
UdumbarÈ cime pakkÈ 90 []
UdetayaÑ cakkhumÈ 38 n|daro yo sahate 203
Udeti Èp|rati 120 ruÔÔhi bhaggaÑ pavaÔÔito 105

[E] [E]
EkaggacittÈva ekamekÈ 252 EtÈdisaÑ idaÑ dukkhaÑ 384
Ekacintito yamattho 64 EtÈdisaÑ dummatinÈ 211
EkaÒca bhattaÑ bhuÒjanti 306 EtÈdisaÑ brÈhmaÓa 206
EkapaÓÓo ayaÑ rukkho 34 EtÈni kho sotthÈnÈni 223
Ekaputtako bhavissasi 69 EtÈsu ve jÈyare 215
Ekarattena ubhayo 385 Ete kho brÈhmaÓÈ 306
Ekassa caritaÑ seyyo 189 Etena saccavajjena 289-290
EkaÑ ce yÈcamÈnassa 316 Ete bhavanti ÈkÈrÈ 52
EkaÑ me bhakkhitaÑ Èsi 381 Ete bhiyyo samÈyanti 99
EkÈ icchÈ pure Èsi 16 Ete bhutvÈ ca pitvÈ ca 276, 326
EkÈ nisinnÈ suci 231
Ete bhutvÈ vamitvÈ ca 352
Eko araÒÒe giri 124
Ete y|thÈ patiyanti 323
Eko araÒÒe viharasi 307
Ete haÑsÈ pakkamanti 326
Eko ca tattha sakuÓo 276
Ete hi dÈtumarahanti 308
Eko caraÑ gogaveso 381
Ete hanatha bandhatha 300
Ekova Indo asure 297
EttÈvate’taÑ paÓÉicca 182
EtadaÒÒÈya medhÈvi 359
Ettheva te nÊhatÈ 295
Etadariyassa kalyÈÓaÑ 325
Etha byagghÈ nivattayho 80
Etadeva hi me nÈmaÑ 141
Etha LakkhaÓa SÊtÈ ca 236
Etampi disvÈ nara 58
Etampi disvÈ sivayo 319 EdisÈ te migÈ deva 325
EtasmiÑ te 202-203, 266- EraÓÉÈ pucimandÈ vÈ 258
267-268 EvaÒca te ruccati 176
EtasmiÑ vanasaÓÉasmiÑ 270 EvaÒca te dadato 251
Etassa kiccena idhÈnupatto 74 EvaÒca so hoti tato 156
EtaÑ daÄhaÑ bandhanamÈhu 53 Evampa’haÑ vandi na tassa 293
EtaÑ me upamaÑ katvÈ 328 Evampi anupÈyena 129
EtaÑ hanatha bandhatha 329 Evampi idha vuÉÉhÈnaÑ 187
EtaÑ hi te durÈjÈnaÑ 33 Evampi idha vuddhÈnaÑ 141
EtÈdisaÑ Èsava 344 Evampi gÈmanigamesu 155
GÈthÈs|ci 461

[E] [E]
Evampi caturÈ nÈrÊ 144 EvaÑ ce maÑ viharantaÑ 127
Evampi dahar|peto 378-379 EvaÑ ce yÈcamÈnÈnaÑ 261
Evampi bÈlassa pajappitÈni 321 EvaÑ ce sattÈ jÈneyyuÑ 5
Evampi mittehi daÄhehi 155 EvaÑ jÈgarataÑ sutto 172
Evampi lokÈmisaÑ 65 EvaÑ dhammaÑ niraÑkatvÈ 46
Evampi vohÈrasuciÑ 156 EvaÑ nissayasampanno 37
EvamÈdÊnavaÑ ÒatvÈ 300 EvaÑbh|tassa te rÈja 133
EvamÈdÊpito loko 183 EvaÑbh|tassa me tÈta 133
EvamÈpajjate poso 156 EvaÑ mandassa posassa 208
EvametaÑ tadÈ Èsi 76 EvaÑ mahatthikÈ paÒÒÈ 387
EvametaÑ mahÈrÈja 191 EvaÑ me parittÈt|na 382
EvametaÑ migarÈja 135 EvaÑ me pekkhamÈnassa 232
Evameva idhekacco 83, 150 EvaÑ yakkha sukhÊ hohi 157
Evameva ime kÈme 130 EvaÑ yo saÑ niraÑkatvÈ 171
Evameva tuvaÑ brahme 78 EvaÑ luddaka nandassu 126, 158,
Evameva n|na rÈjÈnaÑ 39 324, 327
Evameva manussÈnaÑ 260 EvaÑ viditvÈ vid| sabba 359
Evameva manussesu 53, 67, 110- EvaÑ Vedesu PaÒcÈlo 397
111, 130, 159, 258 EvaÑ sakka sukhÊ hohi 190-191
Evameva mayaÑ rÈja 45 EvaÑ sataÑ hoti samecca 229
Evameva yo dukkulÊno 64 EvaÑ sabba~gasampannaÑ 386
Evameva yo dhanaÑ laddhÈ 88 EvaÑ sabbehi ÒÈÓehi 69
EvaÑ Ènandito hotu 325 EvaÑ sayatu PaÒcÈlo 398
EvaÑ kandatu paÒcÈlo 399 EvaÑ sunÊtena subhÈsito 179
EvaÑ karonti sappaÒÒÈ 121, 224 EvaÑ so nihato seti 105
EvaÑ khajjatu PaÒcÈlo 399 EvaÑ so suhito hoti 91
EvaÑ calitaÑ asaÓÔhitaÑ 101 EvaÑ haÒÒatu paÒcÈlo 399
EvaÑ cittaÑ udapÈdi 243 EvetaÑ hoti kattabbaÑ 111
EvaÑ ce KaÓha jÈnÈsi 224 Esa uppalasannÈho 90
EvaÑ ce noviharataÑ 261 Esa dhammo si~gÈlÈnaÑ 79

[E] [ Ka ]
Esa pÈpacaro poso 271 Kacci te sÈdisÊ bhariyÈ 327
Esa bhiyyo pavekkhÈmi 106 Kaccinnu bhoto kusalaÑ 327
Esa’smÈkaÑ kule dhammo 112 Kacci bhoto amaccesu 327
EsÈ kho pamÈdo deva 345 KacchapÈ KassapÈ honti 80
EsÈ te upamÈ rÈja 166 Kacchapo pÈvisÊ vÈriÑ 55
EsÈ’ha’majjova upÈ 251 KaÔukaÑ hi sambÈdhaÑ 337
Eso hi uttaritaro 99 KaÔÔhasmiÑ matthamÈnasmiÑ 208
Ehi kho pahito gaccha 377 KaÓhÈhidaÔÔhassa karonti 62
Ehi godha nivattassu 106 KaÓho kaÓho ca 248
Ehi taÑ upag|hissaÑ 177 KaÓho vatÈyaÑ puriso 202
Ehi taÑ paÔinessÈmi 254 KataÒÒumhi ca posamhi 211
Ehi taÑ pÈpayissÈmi 360 KatamaÑ disaÑ agamÈ 310
Ehi’maÑ girimÈruyha 393 Katamo rahado 148
Ehi’maÑ rathamÈruyha 300 Katassa ceva kattÈ ca 115
Ehi mÈÓava orena 157 KatÈ mayÈ brÈhmaÓassa 366
Ehi me piÔÔhimÈruyha 382 Kattha’cchatÊ kattha mupeti 372
[ O - Ka ] KathaÑkaro kintikaro 295
OkiÓÓantaraparikhaÑ 231 KathaÑkaro hoti 390
Ogaha rahadaÑ akaddamaÑ 148 KathaÑ jÈgarataÑ sutto 171
OÉÉentu vÈlapÈsÈni 276 KathaÑ tvaÑ pamokkho 324
OdahissÈma’haÑ passaÑ 145 KathaÑ nu thalajo santo 159
OdÈtam|laÑ sucivÈri 156 KathaÑ nu vissase tyamhi 390
OdÈtavatthÈ suci 175 KathaÑ nvayaÑ balavÊriy|- 338
OdÈtasa~gÈ sucivÈlÈ 325 KathaÑ bho brÈhmaÓo
ObhÈsayaÑ vanaÑ rammaÑ 393 hoti 283
Omadda khippaÑ palighaÑ 47 KathaÑ samudda’matarÊ 106, 126
Oropayassu kalyÈÓi 177 KathaÑ so brÈhmaÓo 284
OsÊdi me dukkhaÑ hadayaÑ 278 KathaÑ have bhÈsati 204
OhÈya maÑ ÒÈtigaÓÈ 326 KadÈssu nÈma’yaÑ rÈjÈ 398
Kacci te bahavo puttÈ 327 Kanditena have brahme 168
GÈthÈs|ci 463

[ Ka ] [ Ka ]
Kappo ca te baddhacaro 164 KÈmaÑ patÈmi nirayaÑ 10
KamaÓÉaluÑ gahetvÈna 303 KÈmaÑ yahiÑ icchasi 64
KammaÑ samekkhe vipulaÑ 201 KÈmaÑ ruppatu vÈ mÈ vÈ 165
KammÈya nikkhamanto’haÑ 172 KÈmÈ vÈ kÈmasaÒÒÈ vÈ 344
KaraÓÊyÈni mittÈni 282 KÈmÈ’haÑ baÄisaÑ br|mi 254
KaraÓÉako Kali~gÈnaÑ 167 KÈmesu ve haÒÒare 287
Kare sarikkho atha vÈpi 28 KÈ’yaÑ eÄagalÈgumbe 135
Karomi te senaka 282 KÈ’yaÑ balÈkÈ rucirÈ 81
KalyÈÓadhammoti yadÈ 43 KÈ’yaÑ balÈkÈ sikhinÊ 80, 136
KalyÈÓar|po vata’yaÑ 105 KÈyena yo nÈvahare 106
KalyÈÓimeva muÒceyya 21 KÈyo parabhojananti 234
Kasanti vapanti te janÈ 244 KÈrayantÈ nagarÈni 243
KasiÓÈ pathavÊ dhanassa 233 KÈlaÒca ÒatvÈ abhijÊ 221
Kasi-vÈÓijjaÑ kÈrenti 304 KÈlaÒca ÒatvÈna tathÈvidhassa 263
Kasi-vÈÓijjÈ iÓadÈnaÑ 325 KÈlaÑ vo’haÑ na jÈnÈmi 42
Kasse’so saddo 345 KÈlÈgataÒca na hÈpeti 143
KÈkaÒca passa laÔukikaÑ 125 KÈli~gabhÈradvÈjo 265
KÈko tadÈ Devadatto 150 KÈli~go BhÈradvÈjo ca 264
KÈkolÈ kÈkasaÑghÈ ca 139 KÈli~go rÈjÈ kÈli~gaÑ 265
KÈ tvaÑ suddhehi vatthehi 242 KÈle nikkhamanÈ sÈdhu 61
KÈni kammÈni kubbÈnaÑ 255 KÈlo ghasati bh|tÈni 68
KÈni’ssa kammÈyatanÈni 199 KÈ vedhamÈnÈ giri 393
KÈ nu kÈÄena vaÓÓena 141 KÈsÈyavatthe sakuÓe 194
KÈ nu dibbena vaÓÓena 142 KÈsikÈni ca vatthÈni 299
KÈ nu te sÈ mahÈrÈja 226 KÈsissa raÒÒo mahesÊ 374
KÈ nu vijjurivÈbhÈnu 338 KÈÄÈni kesÈni pure 169
KÈmaÑ ahaÑ janapadÈ 274 KÈÄÈ migÈ setadantÈ 40-41
KÈmaÑ kandantu kumbhaÓÉÈ 117 KÈÄe vÈ yadi vÈ juÓhe 5
KÈmaÑ kÈmayamÈnassa 246 KyÈ’haÑ devÈna’makaraÑ 132
KÈmaÑ janapado mÈ’si 272 Ki~kiÓikÈyo gahetvÈ 303

[ Ka ] [ Ka ]
KicchakÈle kicchasaho 182 KiÑ nu santaramÈnova 121
Kinnu ummattar|pova 223, 292, KiÑ nu socasi’nucca~gi 371
328 KiÑ vane rÈjaputtena 393
Kinnu tyÈhaÑ dijo 326 KiÑsÊle kiÑsamÈcÈre 142
Kinnu te’me migÈ 324 KiÑsu naro jappamadhicca 222
Kinnu ruru garahasi 271 KiÑs|dha bhÊtÈ janatÈ 232
Kinnu visaÑ papÈto vÈ 262 KÊdisaÑ te iÓadÈnaÑ 276
Kinnu subÈhu taramÈna 199 KÊdisÈ te migÈ ludda 325
Kinn|dha deva tavamatthi 336 KÊdisÈni’ssa pattÈni 259
Kimagghati taÓÉula- 2 KÊdiso tuyha parivÈro 198
KimaÓÉakÈ ime deva 96
KÊvaciraÑ nu me samma 201
Kimattha’mabhisandhÈya 82
KukkuÔo maÓayo daÓÉo 85
KimevahaÑ tuÓÉila 268
KuÔhÈrihattho puriso 259
Kimpurisasevite 279
KuÔÔhÊ kilÈsÊ bhavati 384
Kiso vivaÓÓo bhavati 237
KuÓapÈdini lohitape 144
KiÑ aÓÓave kÈni phalÈni 194
Kuto nu Ègacchatha 196
KiÑ kamma kubbaÑ tava 367
Kuto nu Ègacchasi 309
KiÑ kammajÈtaÑ anutappate 366
KumbhÊlakÈ sakuÓakÈ 297
KiÑ kamma’makaraÑ pubbe 381
KurukacchÈ payÈtÈnaÑ 126,
KiÑ kamma’makari pubbe 360
KiÑ gijjha paridevesi 158 239, 240
KiÑchando kimadhippÈyo 358 Kulaputtova jÈnÈti 89
KiÑ tvaÑ nu tattheva 273 KulÈvakÈ MÈtali 8
KiÑ tvaÑ vimano si 348 KusalaÑ ceva me haÑsa 326
KiÑ te uppajjiÑ no mucci 207 Kusal|padese dhitiyÈ 31
KiÑ te jaÔÈhi dummedha 32, 106 Kusalo sabbanimittÈnaÑ 386
KiÑ te vataÑ kiÑ pana 214 KuhiÑ gatÈ kattha gatÈ 134
KiÑ nu kodhe vÈ 202 K|ÔavedÊ pure ÈsiÑ 247
KiÑ nu tvaÑ baÄisaÑ br|si 254 K|Ôassa hi santi 59
KiÑ nu te akaraÑ 267 Kena rÈmappabhÈvena 236
KiÑ nu te akaraÑ 267 Kena saÑvara vattena 238
GÈthÈs|ci 465

[ Ka ] [ Kha ]
KenÈ’nusiÔÔho idha 316 KhaggaÑ chattaÒca pÈkiÒca 157
Kenesa yaÒÒo vipulo 219 KhaÓantÈ’lukalambÈni 307
Kve’ttha gatÈ upajotiyo 310 KhaÓitvÈ kÈsuÑ phala- 374
Kocideva suvaÓÓakÈy|rÈ 226 Khattiyassa pamattassa 397
KoÒcÈ may|rÈ diviyÈ 342 Khattiyassa vaco sutvÈ 346
KoÔÔhaÑ nu tattha p|resi 276 KhattiyÈ brÈhmaÓÈ 128, 258,
Ko taÑ hiÑsati heÔheti 334 284
Ko tÈdisaÑ arahati 370 Khattiyo ca adhammaÔÔho 128
Ko te suto vÈ 44 Khattiyo ca isiÑ disvÈ 346
Ko daÓÉakÈni gaÓhÈtha 329 Khattiyo jÈtisampanno 290
Ko dutiyaÑ asÊlissa 176 KhantiÑ have bhÈsati 204
Ko’dha jÈgarataÑ sutto 171 KhantÊbalo yuddhabalaÑ 230
KodhanÈ akataÒÒ| ca 15 Khamata’ssa mahÈrÈja 212
Kodhano upanÈhÊ ca 142 KhamanÊyaÑ yÈpanÊyaÑ 185
Ko nÈ’yaÑ loÓato-
KharattacaÑ bellaÑ yathÈpi 155
yasmiÑ 90
KharÈjinÈ jaÔilÈ 138, 283
Ko nÊdha tiÓÓaÑ garahaÑ 388
KhÈÓughÈtasamÈ rÈja 304
Ko nÊdha vittaÑ na dadeyya 319
KhÈdajja maÑ dÈni pasayha 370
Ko nu uddhitabhattova 80
KhÈdajja maÑ dÈni mahÈ 369
Ko nu khvettha upÈyo 344
KhiÉÉaÑ ratiÑ vippajahitvÈna 203
Ko nu kho bhagavÈ 66
KhiÉÉÈratisamÈpannÈ 385
Ko nu’meva gatÈ sabbe 328
KhettÈni mayhaÑ viditÈni 309
Ko nu’mhÈkaÑ idha sattu 296
KhemaÑ yahiÑ tattha arÊ 31
Ko nu saddena mahatÈ 43
Ko nu santamhi pajjote 129 [ Ga ]
Ko pÈturÈsÊ tidivÈ 361 Ga~gaÑ me pidahissanti 377
KomÈrikÈ te hessÈmi 144 Ga~gÈ kumudinÊ santÈ 184
Ko’yaÑ anariyo devo 227 Ga~gÈya sotasmiÑ 164
Ko’yaÑ bindhussaro vaggu 89 Gaccha bhÊru palÈyassu 324

[ Ga ] [ Gha ]
Gajaggameghehi hayagga- GhatÈsano dh|maketu 379
mÈlibhi 62 Ghamme pathe brÈhmaÓa 206
GaÓhÈhi nÈga kabaÄaÑ 226 GharÈ nÈ’nÊhamÈnassa 65
Gadhito ca ratto ca 139
GandhÈrarÈjassa puramhi 228 [ Ca ]
GamanÈgamanampi dissati 217 Caje cajantaÑ vanathaÑ 60, 110
GambhÊracÈrÊ bhaddante 158 CaÓÉÈ aÔanakÈ gÈvÊ 399
GaruÑ silaÑ gahetvÈna 382 CaÓÉÈlaputto mama 257
GavaÑ ce taramÈnÈnaÑ 110 CaÓÉÈlÈ’humha avantÊsu 314
GavaÑva naÔÔhaÑ puriso 351 CatukkaÓÓaÑva kedÈraÑ 141
GavaÑva si~gino si~gaÑ 246 CatudvÈramidaÑ nagaraÑ 201
GavaÑ sahassaÑ usabhaÒca 205 CatuppadÊ tvaÑ kalyÈÓi 144
GahapatÊ rÈjapurise 264 Catuppado ahaÑ samma 36
GaÄeyya yaÑ pivitvÈ pate 361 Catubbhi aÔÔha’jjhagamÈ 24, 132
GÈme vÈ yadi vÈraÒÒe 45, Catura~giniÑ senaÑ 354
123, 137
Caturo janÈ potthaka 269
GÈrayho brahme paÒcÈlo 399
CatussadaÑ gÈmavaraÑ 286
GimhÈnaÑ pacchime mÈse 192
CattÈro’me mahÈrÈja 191
GiriÑ nakhena khaÓasi 310
CandanasÈrÈnulittÈ 126
Gileyya puriso lobhÈ 159
GuÓehi etehi 179 CandÈbhaÑ s|riyÈbhaÒca 31
GuyhaÒca tassa akkhÈti 255 Cando ca suriyo ca 250, 294,
GuyhaÒca tassa na’kkhÈti 255 295
GuyhamatthaÑ Cando yathÈ rÈhumukhÈ 370
asambuddhaÑ 349, 389 CammaÑ vihananti eÄakassa 252
Guyhassa hi guyhameva 348-349 Cara cÈrikaÑ lohitakuÓÉa 189
GoÔÔhaÑ majjaÑ kirÈÔaÒca 263 CariyÈ taÑ anubandhittho 386
[ Gha ] CariyÈ maÑ ayaÑ ayye 386
GhatÈsanapamÈ etÈ 242 CÈtuddasiÑ paÒcaddasiÑ 289, 339
GhatÈsanaÑ kuÒjaraÑ 242 CÈturanto mahÈraÔÔho 386
GÈthÈs|ci 467

[ Ca ] [ Ja ]
CÈleti kaÓÓaÑ bhakuÔiÑ 108 JÈnÈma taÑ na mayaÑ 82
CiÒcÈmÈÓavikÈ mÈtÈ 254 JÈnÈmi puttoti 369
CiÓÓÈ Kali~gÈ caritÈ 199 JÈnÈmi ludda purisÈdako 368
CitrÈni Himavato 279 JiÓÓo dubbalacakkh|si 398
Cirampi kho taÑ khÈdeyya 49 JivhÈ tassa dvidhÈ hoti 181
Cirampi bhakkho abhavissa 159 JivhÈ tassa na bhavati 181
CirassaÑ vata passÈma 350 JÊno rathassaÑ 120
CirassaÑ vata passÈmi 89, 153 JÊvakaÒca mataÑ disvÈ 23
CirassaÑ vata me udapÈdi 365 JÊva vassasataÑ bhagga 37
CiraÑ jÊvatu so rÈjÈ 227 JÊvÈmi vo’haÑ na 176
CiraÑ sumedhe sukhinÊ 290 JeÔÔho atha majjhimo 347
CirÈnuvuÔÔhampi piyaÑ 241
[ ©a ]
CutÈpi heke khalitÈ 281
©Ètako no nisinnoti 102
Ceteyar|paÑ ceteti 243
©ÈtametaÑ kuru~gassa 6
Codito sivirÈjena 318
CorÊnaÑ bahubuddhÊnaÑ 395 ©ÈtÊnaÒca piyo hoti 87, 380
©ÈtÊ me sukhasaÑvaddhÈ 243
[ Cha ]
Chinnabbhamiva vÈtena 166 [ a ]
ayhamÈno na jÈnÈti 122-123
[ Ja ]
JaÔÈ ca kesÈ ajinÈ 312 [ Ta ]
JanittaÑ me bhavittaÑ me 45 TagaraÒca palÈsena 330
Janinda nÈÒÒatra 343 Taggha te
Jappena mantena 131 ahamakkhissaÑ 380-381
Jayo Kali~gÈna 93 TacaÑva jiÓÓaÑ urago 295
Jar|dapÈnaÑ khaÓamÈnÈ 73 TaÒca appaÒca ucchiÔÔhaÑ 45
Javena bhadraÑ jÈnanti 379 TaÒca disvÈna ÈyantiÑ 185
JÈti narÈnaÑ adhamÈ 314 TaÒca bhariyÈ palÈbhesi 346
JÈtimado ca atimÈnitÈ 309-310 TaÒca rÈjÈ vivÈhesi 345
JÈnanto no mahÈrÈja 238 TaÒca sattajaÔo luddo 394

[ Ta ] [ Ta ]
Tato amatamÈdÈya 191 Tatheva tiÔÔhati sÊsaÑ 121
Tato asiÑ gahetvÈna 345 Tatheva puÓÓÈ pÈtiyo 13
Tato ahaÑ nikkhamisaÑ 292 Tadeva me tvaÑ vidito 110
Tato kadalipattesu 358 Tadeva hi etarahi ca 311
Tadevekassa kalyÈÓaÑ 29
Tato galavinÊtena 211
TapasÈ pajahanti
Tato ca rÈjÈ sÈdhino 300
pÈpakammaÑ 180
Tato janÈ nikkhamitvÈna 291
Tapassiniyo pabbajitÈ 248
Tato jÈnapadÈ sabbe 345
Tapo nu te brÈhmaÓa 227
Tato nÈgÈ nikkhamiÑsu 300 Tamena passÈmi’parena 169
Tato silaÑ gahetvÈna 382 TambÈni Himavato 279
Tato so katipÈhassa 318 TayÈ maÑ asitÈpa~gi 174
Tato so naÄiniÑ gantvÈ 226 TayÈ samudda’matariÑ 106
Tato so pabbajitvÈna 346 Tayime natthi vissÈso 383
Tato so bhariyamÈdÈya 345 Tayo giriÑ antaraÑ 62
Tato have dhitimÈ 367, 369-370 TaramÈno imaÑ yÈnaÑ 236
Tato have paÓÉarako 392 Tava saddhaÒca sÊlaÒca 81
Tattha kÈ nandi kÈ khiÉÉÈ 314 Taveva dÈsÊsata’matthu 365
Tattha’cchatÊ kuÒjaro 372 Taveva deva vijite 242
Tattha tinduka’maddakkhiÑ 381 Taveva rakkhÈvaraÓaÑ 281
TasmÈ kÈle akÈle vÈ 109
Tatthatthani vata’ppaddhe 107
TasmÈ tuleyya mattÈnaÑ 163
Tatthaddasa araÒÒasmiÑ 328
TasmÈ paÓÉitajÈtiyo 109
TatthaddasÈ kuÒjaraÑ 373
TasmÈ pattapuÔasseva 330
TatthaddasÈ pokkharaÓÊ 373
TasmÈ mattaÒÒutÈ sÈdhu 72
Tattha brÈhmaÓa’madakkhiÑ 380 TasmÈ vineyya maccheraÑ 218
Tattha vadho ca bandho ca 329 TasmÈ sakhilavÈcassa 79
Tattheva sÈ pokkharaÓÊ 373 TasmÈ sataÒca asataÑ 46, 218
Tattheva so uggahetvÈna 373 TasmÈ sabbena lokena 84
TathÈ maÑ saccaÑ pÈletu 395 TasmÈ hi chandÈgamanaÑ 57, 182
Tatheva tvaÑ avedesi 174 TasmÈ hi te sukhino 197
GÈthÈs|ci 469

[ Ta ] [ Ta ]
TasmÈ hi dhÊrassa 237 TaÑ taÑ gÈmapati br|mi 52
TasmÈ hi paÓÉito 300 TaÑ taÑ ce anusoceyya 107
TasmÈ hi pÈpakaÑ kammaÑ 360 TaÑ taÑ ÒÈtipariby|ÄhaÑ 238
TasmÈ hi mittÈnaÑ na 392 TaÑ taÑ vadÈmi Kosiya 249, 250
Tasasi bhamasi leÓa 148 TaÑ tvaÑ bhattaÑ
Tassa kammassa kusalassa 173 paÔiggayha 307, 308
Tassa kammapharusassa 100 TaÑ tÈdisaÑ k|Ôa’mivo 216
Tassa kÈmarasaÑ ÒatvÈ 345 TaÑ tÈdisaÑ devavaÓÓaÑ 268
Tassa gÈmavaraÑ dammi 270 TaÑ tÈdisiÑ pÈÓadadiÑ 384
Tassa cantepure Èsi 344 TaÑ tÈhaÑ tÈta yÈcÈmi 196
TaÑ devÈ payirupÈsanti 140
Tassa jÈnanti pitaro 359
TaÑ nÈgakaÒÒÈ caritaÑ 141
Tassa taÑ dh|magandhena 171
TaÑ negamÈ jÈnapadÈ 370
Tassa taÑ vacanaÑ sutvÈ 223,
TaÑ passa samma phalimaÑ 190
334, 382
TaÑ puppharasamattebhi 360
Tassa te pemakenÈ’haÑ 307
TaÑ maÑ kÈmehi sammattaÑ 177
Tassa dohaÄinÊ bhariyÈ 88
TaÑ maÑ na tapate bandho 166
Tassa nÈgassa vippavÈsena 226
TaÑ maÑ vadhitu’mÈgacchi 145
Tassa puttÈ ca dÈrÈ ca 141, 187
TaÑ maÑ viyÈyataÑ santaÑ 166
Tassa me ahu saÑvego 325 TaÑ lobhapakataÑ kammaÑ 193
Tassa sakko vata’ÒÒÈya 91 TaÑ vuyhamÈnaÑ sotena 358
Tassa saÑhÊrapaÒÒassa 327 TaÑ vo vadÈmi bhaddaÑ vo 260
TassÈ ca gÈyamÈnÈya 345 TaÑ vo vadÈmi bhaddante 168,
TassÈ’dÈsi pasannatto 264 384
TassÈ’haÑ odahiÑ passaÑ 146 TaÑ sutvÈ KÈli~go 265
TassÈ’haÑ paramaÑ brahme 388 TaÑ sutvÈ rÈjÈ KÈli~go 265
TassevaÑ vilapantassa 150 TvaÒca kho maÑ pajÈnÈsi 72
TaÑ anadhivÈsento 265 TvaÒca kho me mahÈrÈja 264
TaÑ ivÈhaÑ na passÈmi 243 TvaÒca kho meva akkhÈhi 358
TaÑ gacchantaÑ tÈva pitÈ 368 TvaÒca bhadde suciÓÓena 290
TaÑ tathÈvÈdiniÑ rÈjÈ 344 TvaÒÒeva maÓinÈ channo 154

[ Ta ] [ Ta ]
Tvameva dÈni’makara 65 TÊh|nakaÑ sattasatÈni 333
Tvampi bhadde mahesÊsi 84 Tu~gÈni himavato 279
Tvampi vassasataÑ jÊva 37 TuÔÔhosmi deva tava 334
TvaÑ Èvikarohi bh|mipÈla 347 TuÓhÊ ah| kimpuriso 270
Tume khottha ghoravisÈ 340
TvaÑ khopi samma bÈlosi 146
Tumhe sÊhÈnaÑ byagghÈnaÑ 153
TvaÑ khosi samma ummatto 198
TuvaÒca eko bhariyÈ ca 196
TvaÑ nosi ÒÈti purimÈsu 251
Tuvampi pucchÈmi
TvaÑ lohitakkho 343
anomapaÒÒa 319
TÈ ambajambulabujÈ 359 TuvaÑ hi seÔÔho tva’manu 204
TÈ kambukÈy|radharÈ 342 Te andhakÈrake kÈme 192
TÈta mÈÓavako eso 44 Te kathaÑ nu karissanti 158
TÈtÈti putto vadamÈno 100 Te ca tattha nisÊditvÈ 298
TÈdisÈya sumedhÈya 290 Te ca tassÈ’nÈdiyitvÈ 299
TÈni’ssa kammÈyatanÈni 200 Te ca tena asantuÔÔhÈ 73
TÈnÊ’dha khettÈni so 302 Te janÈ sukhamedhanti 118
TÈlÈ ca m|lÈ ca phalÈ 335 Te tattha kanditvÈ 375
TÈhaÑ saraÑ dukkhaseyyaÑ 130 Te tattha kÈlenu’pa 295
TikicchakasamÈ rÈja 303 Te tattha ÔhatvÈna ubho 228
TiÔÔhanti te tum|laÑ 372 Te tattha bhutvÈ khÈditvÈ 299
Te taÑ kantÈramÈgamma 298
TiÔÔhante no mahÈrÈje 238
Te tÈhi paricÈretvÈ 299
TiÓamÈsi palÈsamÈsi 252
Te dÈni vakka~ga 82
TiÓamiva vanamiva 278
Te devavaÓÓÈ sukhumÈlar|pÈ 392
TiÓaÑ tiÓanti lapasi 111
Te desÈ tÈni vatth|ni 29
TiÓÈ latÈni osadhyo 394 Tena pacchÈ vijigucchiÑ 234-235
TindukÈni piyÈlÈni 329 Te pacchÈ vijigucchiÑ 234
TipaÒcaratt|pagatamhi 244 Te paÓÓasanthatÈ ramaÓÊyÈ 279
TirokuÔÔamhi gÈyitvÈ 345 Te pabbatÈ tÈ ca kandarÈ 279
TirokuÔÔaÑ tiroselaÑ 318-319 Te pÈpadhammÈ pasavetva 287
TirokkhavÈco asataÑ 388 Te pupphasanthatÈ ramaÓÊyÈ 279
GÈthÈs|ci 471

[ Ta ] [ Da ]
Te maÑ dhammaguÓe yuttaÑ 238 Davappaluddho puriso 142
Te rukkhÈ saÑvir|hanti 170 Dasa khalu imÈni ÔhÈnÈni 247
Te luddakasamÈ rÈja 305 Dasa khalu mahÈrÈja 302
TesaÑ ca ÉayhamÈnÈnaÑ 297 Dasa vassasahassÈni 237
TesÈ’haÑ pahito d|to 88 Dase’vimÈ vassadasÈ 313
TesÈ’haÑ vacanaÑ sutvÈ 238 Daharassa yuvino cÈpi 231
Tesu udumbaram|lasmiÑ 298 DaharÈ ca hi vuddhÈ ca 237
Tesu cittaÑ pasÈdetvÈ 172 DaharÈ piyala~kÈraÑ 384
Tehi n|na parissanti 323-324 DahariÑ kumÈriÑ asama 210
Daharo cÈsi dummedha 134
[ Tha ]
Daharo tuvaÑ dassaniyosi 169
Thale ca ninne ca vapanti 309
DaÄhappamÈÓaÑ mama ettha 175
ThiyÈ guyhaÑ na
DaÄhasmi m|le visaÔe 335
saÑseyya 349, 389
DaÄhaÑ daÄhassa khipati 36
Thiyova tassa jÈyanti 181
DvayaÑ yÈcanako tÈta 57
ThÊnaÒhi cittaÑ yathÈ 241
DvayaÑ yÈcanako rÈja 104
[ Da ] DÈnaÒca yuddhaÒca
DakkhaÑ gahapatÊ sÈdhu 182 samÈnamÈhu 183
Dakkheyye’kapadaÑ tÈta 66 DÈsÈ ca dÈsyo 215
DaÉÉho vÈhasahassehi 67 DÈse kammakare passe 289
DaÓÉahatthÈ nivÈrenti 384 DÈsova paÒÒassa yasassi 323
Dadato me na khÊyetha 267 DvÈsattati Gotama 163
Dadanti hete visame 219 DijÈ dijaÑ
DadaÑ bhuÒca mÈ ca pamÈdo 173 kuÓapa’mÈharantaÑ 166
DadÈmi te gÈmavarÈni 229, 365 Dijo dijÈnaÑ pavarosi 280
DadÈmi te brÈhmaÓa 75, 105, 162 DiÔÔhÈ mayÈ vane rukkhÈ 56
DadÈmi vo brÈhmaÓÈ 81 DiÔÔhÈ mayÈ vimÈnÈni 302
DadÈhi me gÈmavarÈni 227 DiyaÉÉhakukk| udayena 155
Dadeyya puriso dÈnaÑ 160 DivÈ ca ratto ca mayÈ 197
Dammi nikkhasataÑ DisÈ catasso vidisÈ 371
ludda 325, 339 Diso ve lahucittassa 162
DariyÈ satta vassÈni 85 DisvÈna dantÈni gaju 376

[ Da ] [ Da ]
DisvÈna nÈgassa gatiÑ 373 D|sito giridattena 47
DisvÈ khurappe dhanuvega 77 DevatÈ nusi saggamhÈ 290
DisvÈ padamanuttiÓÓaÑ 5 Devaputto mahiddhiko 300
DisvÈ phalaÑ duccaritassa 313 DevamanussÈ catuppadÈ 101
DisvÈ vadÈmi na hi 139 DevaÑ va yakkhaÑ atha vÈ 231
DÊghaÑ gacchatu addhÈnaÑ 116 DevÈ na jÊranti yathÈ 232
DÊghottaroÔÔhÈ jaÔilÈ 248 DevÈ musÈvÈda’mupÈtivattÈ 93
Deviddhipattosi
Dukkh|panÊtopi naro 272
mahÈnubhÈvo 343
Dukkho punabbhavo Sakka 266
DevÊ ahaÑ sa~kha mahÈ 206
Dujjacco ca sujacco ca 95
DevÊ viya acchar|pamÈ 173
DujjÊvita’majÊvimha 100
Dve ca sÈdisiyo 325, 339
DuÔÔhassa pharusÈ vÈcÈ 202
Dve dve gahapatayo 59
DutiyaÑ samacintesuÑ 298
DohaÄo me mahÈrÈja 371
DuddadaÑ dadamÈnÈnaÑ 46, 218
DaddasÊ appakÈrosi 381 [ Dha ]
DhajamaparimitaÑ
Duddu bhÈyati bhaddante 104
anantapÈraÑ 63
DubbaÓÓar|paÑ tuva’mariya 150
DhaÒÒaÑ dhanaÑ rajataÑ 363
DubbhÈsitaÒhi te jammi 398
DhanuggahÈnaÑ pavaraÑ 385
DumapphalÈneva patanti 355
DhanuggahÈnaÑ pavaro 385
DumaÑ yathÈ sÈduphalaÑ 320
Dhanuggaho asadiso 46
DummÊ rajojalladharo 290
DhanuhatthakalÈpehi 45
DummedhÈnaÑ sahassena 12 DhanuÑ advejjhaÑ katvÈna 270
Dumo yadÈ hohi 189 Dhanena dhaÒÒena ca 281
DullabhÈ brÈhmaÓÈ deva 302 Dhame dhame nÈtidhame 14
Dussa me khettapÈlassa 101 DhammaÔÔho’haÑ pure ÈsiÑ 158
D|tÈ vidhÈvantu disÈ 315 DhammantarÊ vettaraÓÊ 356
D|te te brahme 263 DhammaÑ caratha ÒÈtayo 144
D|to ahaÑ rÈji’dha 117 DhammaÑ carÈma na musÈ 214
D|re apassaÑ therova 316 DhammaÑ care yopi 219
D|re suto ceva brahÈ ca 96 DhammaÑ bhaÓÈmi vedeha 165
GÈthÈs|ci 473

[ Dha ] [ Na ]
Dhamme ca ye ariya 179 Na akÈle vipekkheyya 198
Dhammena kira jÈtassa 112 Na aÓÓave santi phalÈni 194
Dhammena kira ÒÈtÊnaÑ 238 Na ussahe vane vatthuÑ 262
Dhammena no adhammena 376 Na kaÓÓÈyatanamuttena 71
Dhammena Brahmadattassa 397 Na kaÓho tacasÈ hoti 202
Dhammena bhÈsitÈ gÈthÈ 318 Na katassa ca kattÈ ca 115
Dhammena mantaÑ tava 258 Na kammunÈ vÈ vacasÈ va 367
Dhammena mocemi 339 Na kahÈpaÓavassena 73
Dhammena mocehi 339 Na kiratthi anomadassisu 172
Dhammena vitta’meseyya 106 Na kiratthi rasehi pÈpiyo 4
Dhammo rahado 148 NakkhattayogaÑ na pure 257
Dhammo have pÈturahosi 229 NakkhattayogaÑ
paÔimÈnayÈmi 257
Dhammo have rakkhati 215, 357
NakkhattaÑ paÔimÈnentaÑ 12
Dhammo have hato hanti 180
Na kho ayaÑ brÈhmaÓa 175
Dhiratthu kaÓÉinaÑ sallaÑ 4
Na kho panetaÑ subhaÓaÑ 52
Dhiratthu kÈme subah|pi 194
Na kho me ruccati ÈÄi 189
Dhiratthu taÑ majjapÈnaÑ 260
Na khattiyoti na ca 356
Dhiratthu taÑ
Nagarampi nÈgo bhasmaÑ 338
yasalÈbhaÑ 86, 98, 193
Na guyhamatthaÑ
Dhiratthu taÑ visaÑ vantaÑ 16
vivareyya 349, 389
Dhiratthu’maÑ ÈturaÑ 89 Na~guÔÔhaÑ me avakkamma 185
Dhiratthu’maÑ mahÈkÈyaÑ 107 Na catthi mokkho mama 366
Dhiratthu subah| kÈme 235 Na catthi satto amaro 389
DhÊrassa bÈlassa have 271 Na cÈgamattÈ paramatthi 319
DhÊrÈ ca kho sa~gati 228 Na cÈpi jhÈpeti paraÑ 178
DhÊrÈ ca bÈlÈ ca have 319 Na cÈha’metamicchÈmi 301
DhÊro ca vidhividhÈnaÒÒ| 61 Na cÈhamete icchÈmi 224
DhÊro bhoge adhigamma 150 Na cÈhaÑ citto suta-
DhÊrova balavÈ sÈdhu 163 maÒÒato 313
DuttÈ ca soÓÉÈ akatÈ 101 Na ceva sÈ kÈlakatÈ 102
Dhuttomhi samma sumukha 129 Na ceva’haÑ tattha tadÈ 273

[ Na ] [ Na ]
NaccantavaÓÓÈ na bah|naÑ 242 Nanu te sutaÑ brÈhmaÓa 93
Na jÈtu’yaÑ sÈgaravÈri 244 Nanu passasimaÑ kÈÄiÑ 78
Najjo ca te’mÈ Nanu maÑ samma jÈnÈsi 81
puthulomamacchÈ 342 Nanu maÑ suhadayoti 69
Na TakkalÈ santi na 212 Na no dÈÔhÈ na vijjanti 269
Na tassa vuÉÉhi kusala- 133 Na no pit|naÑ na pitÈ 371
Na taÑ jitaÑ sÈdhu jitaÑ 16 Nandanti sarÊraghÈtino 148
Na taÑ daÄhaÑ bandhanamÈhu 53 Na pacÈmi na pÈcemi 308
Na taÑ pÈdÈ vadhissÈmi 62 Na paÔicca kammaÑ phusati 102
Na paÓÉitÈ attasukhassa 221
Na taÑ yÈce yassa piyaÑ 72
Na paÓÉitÈ vetana 161
Na taÑ sakkotha akkhÈtuÑ 378
Na pÈpajanasaÑsevÊ 33, 156
Na tvaÑ assattha jÈnÈsi 99
Na pÈpasampava~kena 156
Na tvaÑ rÈdha vijÈnÈsi 34
Na puttahetu na 343
Na tÈ ekassa na dvinnaÑ 242
NabhaÑ phaleyya udadhÊpi 340
Na tÈ pajÈnanti kataÑ 241
Na matthi |naÑ kÈmehi 235
Na tÈ’yu khÊÓaÑ maraÓaÒca 301
Namatthu sa~ghÈna 85
Na tÈ’haÑ tÈta ahita 213
Na mantÈ m|labhesajjÈ 224
Na te kaÔÔhÈni bhinnÈni 261 Na maÑ tapati Ètapo 180
Na te naÔÈ no pana 288 Na maÑ sÊtaÑ na maÑ uÓhaÑ 9
Na te pÊÔhamadÈyimhÈ 112 Na mÈtaraÑ pitaraÑ vÈ 73
Na te puttÈ bhavissanti 397 Na mÈ’yamaggi tapati 58
Natthi anto kuto Na me attho sahassehi 247
anto 100 Na me ayaÑ tuyha vadhÈya 293
Natthi loke raho nÈma 95 Na me idaÑ tathÈ dukkhaÑ 394
Na dukkaraÑ kiÒci mahettha 369 Na me idaÑ ruccati 194
Na naÑ umhayate disvÈ 51, 255 Na me tapo atthi 228
Na nÈmagottaÑ gaÓhanti 151 Na me tvaÑ putta ahitÈ 213
Nanu jÊvite na ramasi 71 Na me dÈÔhÈ na vijjanti 293
Nanu tvaÑ avaca ludda 325 Na me dubbhÈsitaÑ brahme 398
GÈthÈs|ci 475

[ Na ] [ Na ]
Na me namantassa bhaje 60, 110 Na vissase avissatthe 22
Na me pitÈ vÈ 365 Na ve anatthakusalena 11-12
Na me piyaÑ appiyaÑ 392 Na vedÈ samparÈyÈya 120
Na me piyo Èsi 67 Na ve nindÈ suparivajjayetha 270
Na me mÈtÈ vÈ pitÈ vÈ 83 Na ve dessanti sappaÒÒÈ 162
Na me ruccati bhaddaÑ vo 79 Na ve piyammeti 147
Na me rucci migÈlopa 141 Na ve yÈcanti sappaÒÒÈ 162
Na me veraÑ tayÈ saddhiÑ 276 Navena sukhadukkhena 55
Na me sutaÑ vÈ diÔÔhaÑ vÈ 126 Na ve sugaÓhaÑ paÔhamena 245
Namhi devÊ na gandhabbÊ 338 Na santi devÈ iti 294
NayaÑ nayati medhÈvÊ 267
Na santi devÈ pavasanti 51, 394
Na yÈcanÈya napi 229
Na santhavasmÈ mara’matthi 40
NayidaÑ cittavato lomaÑ 73
Na santhavaÑ kÈpurisena 40
NayidaÑ dukkhaÑ aduÑ
Na sappikumbho napi 361
adukkhaÑ 34
Na sabbabh|tesu vidhenti 400
NayidaÑ niccaÑ bhavitabbaÑ 121
Na samÈdhiparo atthi 108
NayidaÑ visamasÊlena 38
Na sasassa tilÈ atthi 101
Nayimassa vijjÈmaya 74
Na sÈdhu balavÈ bÈlo 162, 320
NayimasmiÑ kumbhasmiÑ 364
Na sippametaÑ vidadhÈti 320
NayimaÑ mahiÑ arahati 124
Na yujjhamÈnÈ na balena 354 Na suddhi socanena’tthi 284
Na rÈjaputta us|yÈmi 238 Na so acchÈdanaÑ bhattaÑ 150
NarÈna’mÈrÈmakarÈsu 114 Na socanÈya paridevanÈya 131
Navachannake dÈni diyyati 147 Na so mitto yo 128-129
Na vÈcamupajÊvanti 160 Na harÈmi na bhaÒjÈmi 152
Na vÈyasaÑ no pana 149 Na hi aÒÒaÒÒacittÈnaÑ 216
Na vÈhametaÑ jÈnÈmi 211 Na hi annena pÈnena 121
Na vÈhametaÑ bhuÒjÈmi 219 Na hi dhammo adhammo ca 357
Na vÈhametaÑ yasasÈ 317 Na hi n|nimassa raÒÒo 125
Na vÈhametaÑ saddahÈmi 220 Na hi vaÓÓena sampannÈ 78
Na vÈhaÑ vaÉÉhavaÑ maÒÒe 359 Na hi verena verÈni 133, 188

[ Na ] [ Na ]
Na hi satthaÑ sunisitaÑ 109 NÈyaÑ rukkho durÈruho 13
Na hi sabbesu ÔhÈnesu 177 NÈyaÑ vayo tÈrakarÈja 355
Na heva indo na seno 297 NÈyaÑ sikhÈ puÒÒahetu 30
Na heva kÈmÈna kÈmÈ 182 NÈriÑ naro nijjhapayaÑ 232
Na heva ÔhitaÑ nÈsÊnaÑ 107
NÈlaÑ kabaÄaÑ padÈtave 7
Na heva vedÈ aphalÈ 138, 283
NÈsakkhÈ’tigato
Na heva sabbattha balena 125
poso 187
NÈgo jÈtaphaÓo tattha 254
NÈsmase katapÈpamhi 216
NÈgo yathÈ pa~kamajjhe 315
NÈccantaÑ nikatippaÒÒo 9 NÈssa sÊlaÑ vijÈnÈtha 44, 65, 144
NÈcintayanto puriso 27 NÈhaÑ tumhe pasaÑsÈmi 152
NÈÒÒatra vidhurÈ rÈja 377 NÈhaÑ tumhe vinindÈmi 78
NÈÒÒaÑ sucaritaÑ rÈja 133 NÈhaÑ dukkhaparetoti 326
NÈdaÔÔhÈ parato dosaÑ 253 NÈhaÑ punaÑ na ca punaÑ 34
NÈdeyyesu dadaÑ dÈnaÑ 94 NÈhaÑ balÈkÈ sikhinÊ 80
NÈnÈchandÈ mahÈrÈja 87 NÈhaÑ rohaÓa gacchÈmi 323-324
NÈnÈdumagaÓÈkiÓÓÈ 359 NikkhantÈya agÈrasmÈ 198
NÈnÈbhavÈ vippayogena 291 NikkhantabhikkhaÑ bhuÒjanti 305
NÈnÈrattehi vatthehi 284 Nigrodhameva seveyya 4, 212
NÈnÈrukkhehi saÒchannaÑ 341 NiccaÑ ubbiggahadayÈ 32
NÈnummatto nÈpisuÓo 86
NiccaÑ ubbegino kÈkÈ 153
NÈnumitto garuÑ atthaÑ 387
NiraÑ katvÈ aggimÈdÈya 284
NÈntalikkhabhavanena 134
Nisamma khattiyo kayirÈ 109,
NÈbbhatÊtaharo soko 123
120, 221, 336
NÈyaÑ isÊ upasama 70
NÈyaÑ gharÈnaÑ kusalo 73 Nisamma ca kataÑ kammaÑ 336
NÈyaÑ dhammaÑ Nisamma daÓÉaÑ paÓayeyya 336
adhammaÑ vÈ 69 NÊsÊthepi raho dÈni 328
NÈyaÑ neru vibhajati 140 NihÊyati puriso 157
NÈyaÑ pure uÓÓamati 42 NÊlÈni Himavato 279
NÈyaÑ migÈna matthÈna 248 NÊluppalÈbhaÑ vimalaÑ 204
GÈthÈs|ci 477

[ Na ] [ Pa ]
N|na tÈrakavaÓÓÈbhe 393 PaÒÒÈyu’petaÑ siriyÈ 319
N|na rÈjÈ na jÈnÈti 167 PaÔÔho bh|mantalikkhasmiÑ 386
NekantamudunÈ sakkÈ 254 PaÔhamaÑ idaÑ dassanaÑ 228
NetaÑ sÊhassa naditaÑ 49 PaÓÊtaÑ bhuÒjase bhattaÑ 153
Neva itthÊsu sÈmaÒÒaÑ 118 PaÓÓakaÑ tikhiÓadhÈraÑ 159
Neva kiÓÈmi napi 249 PaÓhe vajjho Mahosadho 348
Neva taÑ upajÊvÈmi 152 Pateva patataÑ seÔÔha 326
Neva duÔÔhe nayo atthi 186 PattahatthÈ samaÓakÈ 248
Neva’yyakassa sÊsaÒca 121 PathabyÈ sÈliyavakaÑ 246
Neva sÈlo na khadiro 259 PadakkhiÓato ÈvaÔÔÈ 265
NevÈbhisajjÈmi na cÈpi 112 PaduÔÔhacittassa na phÈti 87
Nesa dhammo mahÈrÈja 397 PanÈdo nÈma so rÈjÈ 76
Neso migo mahÈrÈja 273 Panujja dukkhena sukhaÑ 94
No ce assa sakÈ buddhi 165 Pappoti macco 268
Pabbat|patthare ramme 51
No ce tuvaÑ ussahase 315
PabhinnÈ pagghariÑsu me 383
No ce tuvaÑ maheseyya 393
ParadÈraÒca disvÈna 234
No ce labhetha nipakaÑ 188
ParapÈÓarodhÈ jÊvanto 91
[ Pa ] ParamakÈruÒÒataÑ pattaÑ 380
PakkhandinÈ pagabbhena 38 Parassa vÈ attano 321-322
Pa~ke ca posaÑ palipe 352 PariggahaÑ lobhadhammaÑ 203
Pa~ko ca kÈmÈ palipo 138, 351 ParicÈrakasamÈ rÈja 303
Pacanto apacantassa 308 PariÓÈyakasampannÈ 297
Paccoroha mahÈrÈja 264 ParidevayamÈno ce 237
PajjunnanÈthÈ pasavo 270 PariplavantaÑ pathaviÑ 187
PaÒca paÓÉitÈ mayaÑ 322 Paribbaja mahÈ loko 97
PaÒca paÓÉitÈ samÈgatÈ’ttha 347 Paribh|to mudu hoti 254
PaÒcamaÑ samacintesuÑ 299 ParimuÔÔhÈ paÓÉitÈbhÈsÈ 188
PaÒcÈlarÈjÈ migavaÑ 365 Parisa~kupatho nÈma 187
PaÒÒÈya tittinaÑ seÔÔhaÑ 246 ParisÈyampi me ayye 386

[ Pa ] [ Pa ]
Par|ÄhakacchanakhalomÈ 304 PÈtova kho uggate 333
Par|Ähakacchanakhalomo 154 PÈpÈni kammÈni katvÈna 138
Pare ca na vijÈnanti 188 PÈpÈni kammÈni karoti 320
ParosataÒcepi 24 PÈpÈni kammÈni karotha 282
Parosahassampi samÈgatÈnaÑ 23 PÈpo khosi rÈjaputta 278
PavÈsÈ Ègato tÈta 52 PÈmojjakaraÓaÑ ÔhÈnaÑ 129
PaviÔÔhasmiÑ KÈsiraÒÒe 341 PÈlileyyo tadÈ nÈgo 288
Pavisi kucchiÑ mahato 292 PÈsÈdavaragato 253
PavisitvÈ parakulaÑ 263 PÈsÈdaÑ kÈrayissÈmi 243
PavivekarasaÑ pitvÈ 129 Pi~giyÈnÊ sabbaloki- 114
PitaraÑ me mahÈrÈja 234
PavutthaÑ tassa sarati 255
Pitaro ca me ÈsuÑ 210
Pasibbake gahetvÈna 302
PitÈ ca puttaÑ avaca 187
Pas|pi tattha haÒÒanti 305
PitÈmaho tÈta 212
Pas| manussÈ miga 281
PiyaÑ kho ÈÄi te hotu 198
Passa saddhÈya sÊlassa 49
PiyaÑ kho ÈÄi me hotu 198
PassÈmi vo’haÑ daharaÑ 351
Piyo hi me Èsi 392
PassÈmi vo’haÑ dahariÑ 169
Pivanti ce mahÈrÈjÈ 51
Pah|tadhaÒÒo kasimÈ 285
PÊtÈni Himavato 279
Pah|tabhakkhaÑ bahu-anna 244
Pukkusa purisassa te 349
Pah|taÑ me dhanaÑ sakka 318 PucimandaparivÈro 48
PÈÔhÊnaÑ pÈvusaÑ macchaÑ 219 PucchÈma kattÈra’mano 203
PÈÓÈtipÈtamakaruÑ 234 PuÓÓaÑ nadiÑ yena ca 57
PÈÓÈtipÈtÈ viratassa 294 PuttadÈrampi ce hantvÈ 69
PÈÓÈtipÈtÈ virato 294, 297 PuttÈ tassa na bhavanti 181
PÈÓÈtipÈtÈ viramÈma 215 Putto ca ÈjaÒÒarathaÑ 87
PÈÓÈtipÈtÊ pure Èsi 247 Putto tyÈhaÑ mahÈrÈja 2
PÈÓi ce muduko cassa 75 Putto tavÈyaÑ taruÓo 337
PÈÓissarÈ mudi~gÈ ca 250 Putto vÈ pitaraÑ yÈce 236
PÈÓena te pÈÓamahaÑ 367 Puthusaddo samajano 188
GÈthÈs|ci 479

[ Pa ] [ Ba ]
PunavÈ’pajjasÊ samma 81, 136 Bahumpi ratto bhÈseyya 254
Pubbeva khantÊ ca tapo ca 94 Bahumpi so vikattheyya 29
Pubbeva dÈnÈ sumanÈ 214 Bahumpe’taÑ asabbhi 33
Pubbeva maccaÑ vijahanti 120 Bahumpe’taÑ vane kaÔÔhaÑ 25
Pubbeva me’tamakkhiÑsu 185 Bahumhi vata santamhi 247
Pubbeva sannivÈsena 66 BahussutaÑ cittakathiÑ 192
PuratthÈmukho nisinnosi 185 Bahussuto sutadhammosi 205
PurÈÓakukkuÔo ayaÑ 56 Bah|naÑ vijjatÊ bhotÊ 107
PurÈÓacorÈna vaco 7 Bah|ni ÔhÈnÈni 160
PurisÈ te mahÈrÈja 264 Bah|ni narasÊsÈni 68
Puris|sabhaÑ maÒÒamÈnÈ 64 Bah|ni rukkhachiddÈni 116
Pure tuvaÑ sÊlavataÑ 91 Bah|su vata santÊsu 247
P|timacchaÑ kusaggena 330 Bah| hi khattiyÈ jÊnÈ 397
PesitÈ rÈjino d|tÈ 334 Bah| hi me dantayugÈ 375
PosetÈ te janettÊ 384 Bah| hi’me rÈjakulamhi 372
Bah|hi vatacariyÈhi 268
[ Pha ]
Bahvettha Brahmadattassa 398
PharusÈ vata te vÈcÈ 100
BaÄisaÑ hi so nigilati 250
PharusÈhi vÈcÈhi 212
BrahÈ uj| cÈrumukho 368
Phala’ssa upabhuÒjimhÈ 190
BrahÈ pavaÉÉhakÈyo 111
PhalÈnamiva pakkÈnaÑ 237
BrahmalokÈ caritvÈna 344
PhuÔÔhassa me aÒÒatarena 89
BÈrÈÓasyaÑ ah| rÈjÈ 380
[ Ba ] BÈrÈÓasyaÑ mahÈrÈja 88
Bakassa bÈvarikassa 114 BÈlassa m|Ähassa 259
BaddhÈ kulÊkÈ mita 199 BÈlÈ ca mohena 245
BalaÒca vata me khÊÓaÑ 140 BÈlÈva kho sa~gatisanthavÈni 228
BalaÑ cando balaÑ suriyo 193 BÈlo kho tvaÑsi mÈÓava 217
BahucintÊ appacintÊ 27 BÈlo vatÈ’yaÑ duma 45
BahuÒcidaÑ m|laphalaÑ 296 BÈlo vatÈ’yaÑ sunakho 67
BahubhaÓÉaÑ avahÈya 201 BÈlova paÓÉitamÈnÊ 162

[ Ba ] [ Bha ]
ByÈkÈsi Èyuro paÒhaÑ 159-160 Bhavanti hete purisÈ 216
ByÈkÈsi Pakkuso paÒhaÑ 160 BhavaÑ nu citto suta 312
BrÈhmaÓaÒceva byagghaÒca 298 Bhave ca nandati tassa 255
BrÈhmaÓassa gÈmavaraÑ 87 BhÈtaro’sma mahÈrÈja 329
BhÈtaro honti me ludda 324
BrÈhmaÓaÑ dÈni pucchÈmi 307
BhikkhuÒca dÈni pucchÈmi 308
BrÈhmaÓo ajay|thena 171
Bhiyyo maÑ ÈvisÊ pÊti 318
BrÈhmaÓo ca kathaÑ jahe 95
BhÊruyÈ n|na me kÈmo 173
BeluvaÑ patitaÑ sutvÈ 104
BhuÒja sÈliÑ yathÈkÈmaÑ 277
[ Bha ] BhuÒjassu bhoge vipule 335
Bhakkho ayaÑ manussÈnaÑ 382 BhuttaÒca pÊtaÒca
BhaginÊ UppalavaÓÓÈ ca 288 tavassamamhi 277
BhaccÈ mÈtÈ pitÈ bandh| 283 BhuttÈ ca me bhogÈ 336
BhaÓa samma anuÒÒÈto 79 BhuttÈ mayÈ nivÈpÈni 145
BhutvÈ tiÓaparighÈsaÑ 72
BhaÓaÑ kaÓÓasukhaÑ
Bhusa’mhi kuddhoti 178
vÈcaÑ 324-325
BherÊ mudi~gÈ paÓavÈ 341
Bhattattho bhattakÈle ca 262
BhattaÑ bhinnaÑ hatÈ bhariyÈ 137 [ Ma ]
Bhattu mama sassu mÈtÈ 289 MakkhÊ paÄÈsÊ sÈrambhÊ 142
Bhatturatthe parakkanto 84 Macco ekova acceti 237
MacchÈnaÑ bhojanaÑ datvÈ 86
Bhaddako vata 65, 144, 277, 329
MaccherÈ ca pamÈdÈ ca 218
BhadrakÈro ca me 377
Majjhanhike sampatike 328
Bhadrako vatÈ’yaÑ 247
MaÒÒe sovaÓÓayo rÈsi 10
BhayaÔÔitÈ nÈgavadhena 375 MaÓiÑ anagghaÑ ruciraÑ 205
Bharassu mÈtÈpitaro 158 MaÓÉabya bÈlosi 312
BharÈmi puttadÈre ca 307 MaÓÉabya bhÈsiÑ
BharÈmi mÈtÈpitaro 158 ya’mabhÈsa 211
BhariyÈ ce purisaÑ vajjÈ 389 MataÑ mataÑeva rodatha 101
BhallÈtiyo nÈma MataÑ marissaÑ rodanti 134, 168
ahosi 330 MatÈna maÑsÈni bah| 292
GÈthÈs|ci 481

[ Ma ] [ Ma ]
MattÈ gajÈ bhinnagaÄÈ 354 MahÈmattÈ ca me atthi 238
MadÈ pamÈdo jÈyetha 397 MahÈrÈjassa’haÑ dhÊtÈ 141-142
Madhu iti maÒÒamÈnÈ 130 MahesÊ Surucino 288
MadhuvaÓÓaÑ madhurasaÑ 130 MaÑsakÈjaÑ avahÈya 377
ManuÒÒameva bhÈseyya 7 MaÑsabhakkho tuvaÑ rÈja 170
ManussasukhumÈlÈnaÑ 154 MaÑsodanaÑ sappipÈyÈsaÑ 365
Manussasseva te sÊsaÑ 103 MÈ kiÒci avacuttha 180
Manussasseva me sÊsaÑ 103 MÈ kho tvaÑ tÈta pakkosi 44
ManussindaÑ jahitvÈna 116 MÈ ca puttaÑ mÈ ca patiÑ 278
Manussesu kataÑ bhattaÑ 220 MÈtaraÑ paÔhamaÑ dajjaÑ 384
Manusso amanusso vÈ 382 MÈtaraÑ pitaraÑ cÈpi 247-248-
Manusso’haÑ byasampatto 382 249
Mano ce te nappaÓamati 102 MÈ tvaÑ cande rodi 278
MantÈbhijappena purehi 257 MÈ tvaÑ nadi rÈjaputta 49
MamaÒca disvÈna pavaddha- 149 MÈ tÈta kujjhi na hi 137
MamannapÈnaÑ vipulaÑ 71 MÈtÈ pitÈ ca bhaginÊ 215
Mama lohitabhakkhassa 97 MÈtÈ ca pitÈ ca 233
Mameva deva palitaÑ 169 MÈtÈ dvipadÈ janindaseÔÔha 348
Mameva sutano attho 157 MÈtÈ pitÈ ca me vuddhÈ 276
MamevÈyaÑ maÒÒamÈno 82 MÈtÈ pitÈ ca paramÈ 389
MayaÒca bhariyaÑ nÈti 214 MÈtÈ pitÈ bhaginÊ 389
MayekarattaÑ vippavasimha 331 MÈtÈ pitÈ samaÓa 231
MayhaÑ gÈmavaraÑ dehi 270 MÈtÈva puttaÑ taruÓaÑ 391
MalamajjakasamÈ rÈja 306 MÈtÈ me sÈ mahÈrÈja 226
MallaÑ giriÑ paÓÉarakaÑ 331 MÈtu bhariyÈya bhÈtucca 387
MahatÊ vata te bondi 55 MÈ te mitto amitto 136
Mahabbhayo bhiÑsanako 239 MÈ naÑ daharoti uÒÒÈsi 387
MahayitvÈ sambodhiÑ 266 MÈnÈtimÈnÈ kalahÈni 352
MahassÈdÈ sukhÈ kÈmÈ 235 MÈ no deva adÈ cakkhuÑ 317
MahÈjanasamÈgatamhi 252 MÈ bÈliyaÑ vilapi 63

[ Ma ] [ Ma ]
MÈ brÈhmaÓa ittara 105 Miyyetha bhariyÈ vajato 160
MÈ ma’ddasaÑsu rodantaÑ 104 MÊÄhena littÈ ruhirena 139
MÈ maÑ deva nivÈrehi 236 MuÒcathe’taÑ mahÈnÈgaÑ 226
MÈ Munikassa pihasi 8
MuttÈ ca vÈhasahassÈni 344
MÈ me janapado Èsi 272
Mutto Campeyyako nÈgo 339
MÈyÈkÈrÈ ra~gamajjhe 356
MÈyÈvino nekatikÈ 249 Mutto ca bandhanÈ nÈgo 226
MÈ’yyomaÑ kari bhaddante 383 Mutto ca so porisÈdassa 366
MÈlaÑ ca so KÈsikacandanaÑ 285 Muttosi hatthÈ vÈÄÈnaÑ 383
MÈliyo caturakkho ca 198 MedhÈvÊnampi hiÑsanti 191
MÈlÊ tiriÔÊ kÈy|rÊ 360 MoghaÒcassa hutaÑ hoti 249
MÈ sÈl|kassa pihayi 86 MoghÈ jÈti ca vaÓÓo ca 128
MÈ su kujjha bh|mipati 137
[ Ya ]
MÈ su nandi icchati maÑ 15
MÈ heva tvaÑ adhammaÔÔha 383 YakkhagaÓasevite 279
MigarÈjÈ pure ÈsiÑ 145 YakkhÈ ca me puttamakaÑsu 311
Migaluddo mahÈrÈjÈ 328 YakkhÈ pisÈcÈ athavÈpi 355
MigaÑ tipallattha YakkhÈ have santi 311
manekamÈyaÑ 5 Yakkhe pisÈce athavÈpi 355
MigÈnaÑ si~gÈlo anto 90 Yakkho’ha’masmiÑ kalyÈÓi 231
MittaÒca kayirÈtha 282 YaÒca aÒÒe na rakkhanti 3
Mittar|pena bahavo 216 YaÒca jaÒÒÈ kule jÈtaÑ 130
Mittar|peni’dhekacce 216 YaÒca hetumupÈdÈya 243
MittaÑ sahÈyaÒca 280
YaÒcetaÑ iticÊti ca 134
MittaÑ sahÈyaÑ adhigamma 282
YaÒhi kayirÈ taÒhi vade 103, 128
MittÈni ve yassa bhavanti 222
MittÈbhirÈdhÊ cirameva 274 140
MittÈmaccapariby|ÄhaÑ 235 YaÒhi yÈce taÒhi dade 317
Mitte tasseva bhajati 255 Yato ca kho paÓÉito 131
Mitto mittassa pÈnÊyaÑ 234 Yato ca kho bahutaraÑ 72
Mitto have sattapadena 20 Yato ca jÈneyya 132, 178
GÈthÈs|ci 483

[ Ya ] [ Ya ]
Yatopi Ègato ayye 378 YathÈpi nÈvaÑ puriso 351
Yato maÑ saratÊ rÈjÈ 57 YathÈpi pÈvako brahme 379
Yato yato garu dhuraÑ 7 YathÈpi bÊjamaggamhi 211
Yato viluttÈ ca hatÈ 19 YathÈpi mÈtÈ ca pitÈ ca 315
Yato sarÈmi attÈnaÑ 177, 240 YathÈpi rammako mÈso 378
Yattha posaÑ na jÈnanti 72, 95 YathÈpi rÈjÈ nandeyya 159
Yattha bÊjÈni r|hanti 192 YathÈpi HimavÈ brahme 379
Yattha verÊ nivisati 24, 162 YathÈ mahÈ vÈridharo 358
YatthÈ’laso ca dakkho ca 140 YathÈ mÈÓavako panthe 83
Yatthe’ko labhate babbu 32 YathÈ yÈcitakaÑ yÈnaÑ 303
YathÈ aggÊva suriyova 239 YathÈvÈcÈ ca bhuÒjassu 30
YathÈ ahaÑ ito 262 YathÈ samaÑ maÒÒamÈno 258
YathÈ ime vippavadanti 244 YathÈ saraÓa’mÈdittaÑ 237
YathÈ uggatapaÑ santaÑ 193 YathÈ sÈradikaÑ bÊjaÑ 75
YathÈ kusova sassova 239 Yathodake acche 48
YathÈ kesÈ ca mass| ca 75 Yathodake Èvile 48
YathÈ gilitvÈ baÄisaÑ 254 Yathanno puriso hoti 25
YathÈ cÈpo ninnamati 154 YadÈ kacchapalomÈnaÑ 184
YathÈ taÑ sivayo sabbe 317 YadÈ kadÈci manujesu 228
YathÈ dadhÊva khÊraÑva 239 YadÈ kÈkÈ ul|kÈ ca 184
YathÈ nadÊ ca pantho ca 16, 242 YadÈ kulako sakuÓo 185
YathÈ naÄova veÄ|va 239 YadÈ ca sarasampanno 113
YathÈ paÑsumuÔÔhiÑ puriso 131 YadÈ tÈ passanti 241
YathÈpi assa nagaraÑ 390 YadÈ na passanti 241
YathÈpi udakakumbho 123 YadÈ nisseÓimÈruyha 184
YathÈpi kÊtÈ purisassu 64 YadÈ parÈbhavo hoti 41,
YathÈpi cando vimalo 378 158, 326
YathÈpi te sÈgaravÈri 245 YadÈ bimboÔÔhasampanno 184
YathÈpi dÈrako candaÑ 123 YadÈ makasapÈdÈnaÑ 184

[ Ya ] [ Ya ]
YadÈ matto ca ditto ca 88 YasmÈ ca panidhekacce 165
YadÈ muÄÈlapattÈnaÑ 184 YasmÈ ca me anadhimanosi 368
YadÈ yadÈ yattha yadÈ 6 YasmÈ ca vÈri gambhÊraÑ 381
YadÈ sasavisÈÓÈnaÑ 184 YasmÈ dÈnaÑ nÈbhinandiÑ 209
YadÈ sÈmuddikaÑ nÈvaÑ 185 YasmiÒca jÈyamÈnamhi 208
YadÈ surÈghaÔaÑ pitvÈ 184 YasmiÑ mano nivisati 16, 261
Yadi me ajja pÈtarÈsa 252 Yassa etÈdisÈ assu 224
Yadi hessati dassÈma 113 Yassa ete tayo dhammÈ 6
YadesamÈnÈ vicaranti 287 Yassa kÈyena vÈcÈya 117, 195
YadesamÈnÈ vicarimha 296 Yassa gÈme sakhÈ natthi 100
Ya’maddasÈtha dahariÑ 376 Yassa cittaÑ ahÈliddaÑ 106
Ya’mannapÈne vipulasmi 396 Yassa ce’te na vijjanti 61
Ya’mariyadhammena 223 Yassa’ttÈ nÈlamekova 123
Ya’mÈnayiÑ somanassaÑ 193 YassatthÈ d|ramÈyanti 74
YamÈhu devesu 316 Yassa divÈ ca ratto ca 74
YamimaÑ nadiÑ passasi 331 Yassa devÈ pitaro ca 222
Yamuggatejo uragoti 338 Yassa bhariyÈ tulyavayÈ 222
YamuddhariÑ vÈhane 271 Yassa ma~galÈ sam|hatÈse 21
YamekarattaÑ anu 331 Yassa rÈjÈ bh|tapati 223
YamekarattiÑ paÔhamaÑ 353 Yassa rukkhassa chÈyÈya 221, 299
YametamakkhÈ udadhiÑ 321 Yassa sammukhaciÓÓena 97
YametaÑ parisappasi 112 Yassa sÈkhÈ palambanti 259
YametaÑ vÈrijaÑ pupphaÑ 152 Yassa’sÈ sakkhÊ maraÓena 351
Yamhi jÈte na passati 207 YassÈpi dhammaÑ puriso 221
Yamhi saccaÒca dhammo ca 41 Yasse’te ca tayo dhammÈ 14
YasassinaÑ kule jÈtaÑ 77 Yasse’te caturo dhammÈ 14, 61
Yasassino uttamapuggalassa 111 Yasseva bhÊto na dadÈti 218
YasaÑ laddhÈna dummedho 29 YaÑ annapÈnassa pure 107
Yasokaro puÒÒakaro-hamasmi 229 YaÑ ussukÈ sa~gharanti 85
GÈthÈs|ci 485

[ Ya ] [ Ya ]
YaÑ ekarÈjÈ pathaviÑ 286 YaÑ passati na taÑ icchati 68
YaÑ eÓik|lasmi janaÑ 164 YaÑ pucchito na taÑ akkhÈsi 55
YaÑ etÈ upasevanti 76, 346 YaÑ brÈhmaÓo avÈdesi 15
YaÑ kiÒci ubhato tÊre 359 YaÑ manussÈ vivajjenti 364
YaÑ kiÒci yiÔÔhaÒca hutaÒca 206 YaÑ maÑ so yÈcituÑ ÈgÈ 318
YaÑ taÑ apucchimha 323 YaÑ yaÑ hi rÈja bhajati 329
YaÑ taÑ vasantasamaye 102 YaÑ yÈcamÈnÈ na labhanti 363
YaÑ tvaÑ a~kasmiÑ vaÉÉhesi 132 YaÑ laddhaÑ tena tuÔÔhabbaÑ 32
YaÑ tvaÑ apÈyesi bah| 163 YaÑ labhati na tena tussati 68
YaÑ tvaÑ pati nisinnosi 359 YaÑ vanejo vanejassa 91
YaÑ tvaÑ sukhenÈ’bhisame 206 YaÑ ve disvÈ kaÓÉarÊ 114
YaÑ te pavikatthitaÑ 19 YaÑ ve pitvÈ andhaka 364
YaÑ tveva jaÒÒÈ sadiso 40 YaÑ ve pitvÈ ekath|pÈ 364
YaÑ daÓÉakiraÒÒo gatassa 368 YaÑ ve pitvÈ dittar|pÈva 363
YaÑ devasaÑghÈ vandanti 290 YaÑ ve pitvÈ dittar|pova 363
YaÑ na labbhÈ manussena 224 YaÑ ve pitvÈ pattakhandhÈ 364
YaÑ na sakkÈ nipÈletuÑ 236 YaÑ ve pitvÈ pubbadevÈ 364
YaÑ nissitÈ jagatiruhaÑ 9, 192 YaÑ ve pitvÈ pesane 364
YaÑ nu gijjho yojanasataÑ 41,158 YaÑ ve pivitvÈ aggidaÉÉhÈ 362
YaÑ nu coraÑ gahessanti 99 YaÑ ve pivitvÈ acolova 362
YaÑ nu pubbe vikatthitto 207 YaÑ ve pivitvÈ ukkaÔÔho 362
YaÑ nu lomaÑ ahÈresi 154 YaÑ ve pivitvÈ duccaritaÑ 363
YaÑ nu samma ahaÑ bÈlo 146 YaÑ ve pivitvÈna haneyya 363
YaÑ no apucchittha tuvaÑ 293 YaÑ satta vassÈni 294
YaÑ pasu khÊraÑ chaÉÉeti 399 YaÑ sÈlavanasmiÑ senako 349
YaÑ pasu pasupÈlassa 399 YaÑ suvaÓÓo suvaÓÓena 48
YaÑ pitva uÔÔhÈya YaÑ hoti kiccaÑ 280
pavedhamÈno 362 YÈ kÈci najjo 321
YaÑ pitva cittasmimanesa- 361 YÈcako appiyo hoti 161
YaÑ pitva bhÈseyya 362 YÈcanaÑ rodanaÑ Èhu 104

[ Ya ] [ Ya ]
YÈ ca manussalokasmiÑ 358 Ye kuÒjarÈ sattasatÈ 395
YÈ tiÑsati sÈramayÈ 155 Ye kuÄÊrÈ samuddasmiÑ 78
YÈ te katÈ brÈhmaÓassa 366 Ye keci atthi samaÓÈ 295
YÈ te sÈ bhariyÈ 213 Ye keci mÈnusÈ kÈmÈ 371
YÈ daliddÊ daliddassa 103 Ye keci’me macchariyo 250
YÈdisaÑ Kurute mittaÑ 329 Ye keci’me suggati 251
YÈni karoti puriso 60, 122 Ye khattiyÈ se anisamma 178
YÈni pure tuvaÑ devi 96 Ye guyhamantÈ avikiÓÓa 390
YÈni saccÈni dvipadinda 318 Ye ca kÈhanti ovÈdaÑ 51
YÈ mantanÈ araÒÒasmiÑ 112 Ye ca kho naÑ pasaÑsanti 83
YÈ me’sÈ byÈhÈsi 269 Ye ca kho paÔisa~khÈya 130
YÈ’yaÒÒamanusÈsati 27 Ye ca sÊlena sampannÈ 104
YÈyevÈ’nusÈsaniyÈ 137 Ye cÈpi me sakuÓÈ 296
YÈva anussaraÑ kÈme 246 Ye te bhavanti nÈgÈ ca 265
YÈvatÈ caturo dÊpÈ 185 Ye dhammaÑ nappajÈnanti 171
YÈvatÈ candimas|riyÈ 73 Yena atthena Ègacchi 316
YÈvatÈ maÓiÑ ghaÑsÈma 85 Yena eko ratho yÈti 113
YÈvatÈ’sÊtatÊ poso 167 Yena kÈmaÑ paÓÈmeti 38
YÈvadeva’ssa’h| kiÒci 108 Ye na kÈhanti ovÈdaÑ 51
YÈva nuppajjatÊ Buddho 113 Yena kenaci vaÓÓena 165, 221
YÈvanto udabind|ni 383 Yena jÈtena nandanti 193, 207
YÈvanto purisassatthaÑ 350, 390 Yena bhattÈni paccanti 192
YÈva so mattamaÒÒÈsi 72 Yena bhuttena yÈpenti 192
YÈ sÈ rati uttamÈ 231 Yena mittena saÑsaggÈ 80
YÈ sÊlavatÊ anaÒÒatheyyÈ 347 Yena sattubila~gÈ ca 26
YvÈ’yaÑ sÈÄiyachÈpoti 130 Yena siÒcanti dukkhitaÑ 192
Yutte deva rathe dehi 317 YenÈbhibh|to kusalaÑ 208
Yutto ratho mahÈrÈja 328 YenÈsi kisiyÈ paÓÉu 77
YuvÈ sujÈto sumukho 352 YenocitÈ janapadÈ 385
Ye kukkurÈ rÈjakulamhi 6 Ye paÓÉitÈ atthadasÈ 204
GÈthÈs|ci 487
[ Ya ] [ Ya ]
Ye phalatthÈ sambhajanti 190 Yo ca dhammena carati 196
Ye maÑ yÈcitumÈyanti 318 Yo ca yÈcanajÊvÈno 162
Yo ca vantakasÈvassa 60, 374
Ye’me ahaÑ na jÈnÈmi 161
Yo ca sÊlaÒca paÒÒaÒca 163
Ye vippamuttÈ anavajja 337
Yo cÈpi mitte atha vÈ 143
Ye vuÉÉhamapacÈyanti 9 Yo cÈpi sÊte atha 143
Ye ve sakhÊnaÑ sakhÈro 189 Yo cÊdha kammaÑ Kuruhe 111
Ye saÒÒino tepi duggatÈ 31 Yojentu ve 313, 341
Ye samaÓassa brÈhmaÓassa 153 Yojehi sÈrathi yÈnaÑ 318
YesaÑ na kadÈci bh|tapubbaÑ 251 Yo tassa dukkhajÈtassa 263
YesaÑ rÈgo ca doso ca 171, 312 Yo taÑ viduggÈ narakÈ 273
YesaÑ vo ediso dhammo 80, 83 Yo taÑ vissÈsaye tÈta 117
Yo tindukarukkhassa 97
Yo attano dukkha 263
Yo te imaÑ visÈlakkhiÑ 207
Yo atthakÈmassa 10-11, 139
Yo te puttake akhÈdi 198
Yo appaduÔÔhassa narassa 131
Yo te vissÈsaye 195
Yo alÊnena cittena 13 Yo te sakhÈ daddaro 199
Yo indriyÈnaÑ kÈmena 182 Yo te hatthe ca pÈde ca 99
Yo uppatitaÑ atthaÑ 216 Yo dandhakÈle tarati 116
Yo kicchagatassa Èturassa 347 Yo dandhakÈle dandheti 116
Yo kopaneyye na karoti 203 Yo disvÈ bhikkhuÑ caraÓ| 151
Yo guyhamantaÑ Yo dukkhaphuÔÔhÈya bhÈveyya 24,
58
parirakkhaneyyaÑ 387
Yo devo’yaÑ dakkhiÓÈyaÑ 244
Yo ca appaÔivekkhitvÈ 253
Yo’dha uppatitaÑ atthaÑ 178
Yo ca uppatitaÑ atthaÑ 115,
Yo dhammaladdhassa dadÈti 183
144, 178 Yo na hanti na ghÈteti 220
Yo ca etÈni ÔhÈnÈni 248, 253, 380 Yo nÈvajÈnÈti sahÈya 222
Yo ca kÈle mitaÑ bhÈse 109 Yo nÊliyaÑ maÓÉayati 115
Yo ca tvaÑ sakhino hetu 326 Yo paresaÑ vacanÈni 127

[ Ya ] [ Ra ]
Yo pahaÔÔhena cittena 14 RajjuvÈ’lambanÊ cesÈ 170
Yo pÈÓabh|tÈni 183 RaÒÒo’haÑ pahito 377-378-379
Yo piÔÔhimaÑsiko hoti 360 RaÔÔhesu giddhÈ rÈjÈno 308
Yo putto KÈsirÈjassa 393 RattiÒhi corÈ khÈdanti 398-399
Yo pubbe katakalyÈÓo 21, 94, RathakÈrova cammassa 246
167-168
RammaÒca te ÈvasathaÑ 313
Yo pubbe karaÓÊyÈni 17
Ramassu bhikkhÈcariyÈya 337
Yo bala mantaÑ 258
RÈjaputta namo tyatthu 103
Yo maÑ pure paccuÉÉeti 168
RÈjaputto ca uÒchÈto 346
Yo mÈtaraÑ vÈ pitaraÑ 213
Yo me hatthe ca pÈde ca 99 RÈjavatÈ s|ravatÈ 282
Yo’yaÑ bhisÈni khaÓati 152 RÈjÈ apucchi VidhuraÑ 170
Yo yujjhamÈnÈna 269 RÈjÈ avoca VidhuraÑ 302
Yo ve anaÔÔhaÑva naÔÔhanti 287 RÈjÈ KÈli~go cakkavatti 264
Yo ve kate paÔikate 115 RÈjÈ ca pabbajja 352-353
Yo ve dassanti vatvÈna 317 RÈjÈ te bhattaÑ pÈhesi 157
Yo ve dhammaÑ dhajaÑ katvÈ 30 RÈjÈ pasayha pathaviÑ 246
Yo ve naro suhadaÑ 388 RÈjÈ me so dijo mitto 326
Yo ve pituhadayassa 347 RÈjÈyatanaÑ ucchu-puÔaÑ 304
Yo ve mettena cittena 42 RÈjÈ vilumpate raÔÔhaÑ 193
Yo ve yÈcanajÊvÈno 162 RÈjÈhamasmi narapamadÈna- 179
Yo ve sabbasametÈnaÑ 78
RÈjÈhaÑ issaro tesaÑ 165
Yo sabbalokassa 222
RudaÑ manuÒÒaÑ rucirÈ ca 8
Yo sÈhasena adhigamma 195
RuppapaÔÔapalimaÔÔhÊva 358
Yo hare mattikaÑ thÈlaÑ 135
Roditena have brahme 134
Yo’haÑ atthaÒca dhammaÒca 377
Yo hitvÈ pubbasaÒÒogaÑ 360 [ La ]
Yohu seÔÔho sahassassa 236 LakkhÊ vata me udapÈdi 151, 277
[ Ra ] La~kiÑ samuddaÑ pakkhandi 201
RajjaÒca paÔipannÈ’sma 376 LaddhadvÈro katokÈso 386
GÈthÈs|ci 489

[ La ] [ Va ]
LaddhÈya yakkhÈ tava 157 Vande te ayirabrahme 280
LaddhÈ satasahassÈni 201 Vande bhÈgÊrathiÑ ga~gaÑ 395
Vande sÊhe ca byagghe ca 394
LaddhÈ sukhaÑ majjati 320
VammÊkath|pasmiÑ
LasÊ ca te nipphalitÈ 33 kipillikÈni 292
LahuÒca vata khippaÒca 178 VaraÒca me haÑsa bhavaÑ 190
LÈbhÈ vata me anappa 253 VaraÒce me ado sakka 202-203,
LÈbho alÈbho yaso 107 266-267-268
LÈbho siloko 262 VaraÑ varaÑ tvaÑ nihanaÑ 84
LittaÑ paramena tejasÈ 22 Vasa devÈna bhÈvena 301
VaseyyÈma tavÈ’gÈre 260
LuddaputtÈ nisÈmetha 371
Vassamiva sare pÈde 278
LuddÈ deva samÈyantu 371
VassÈni paÒÒÈsasamadhikÈni 82
Luddo carÊ pÈsahattho 296 VÈcaÑ na vajjÈ pharusaÑ 143
LuddhÈnaÑ lahucittÈnaÑ 241 VÈcaÑ manaÒca paÓidhÈya 233
L|khÈni tiÓabÊjÈni 153 VÈcÈya sakhilo mano 145
Lohena ve haÒÒati 230 VÈcÈva kira te Èsi 21
VÈÓijakasamÈ rÈja 304
[ Va ]
VaÓijÈ samitiÑ katvÈ 298
VaÔÔanÈvaÄi sa~kÈsÈ 380 VÈtassitÈni bhakkhesiÑ 381
VaÉÉatÈ’meva nigrodho 132 VÈti gandho timirÈnaÑ 126
VaÓÓagandharas|peto 48 VÈti cÈyaÑ tato gandho 106
VaÓÓavÈ abhir|posi 219 VÈmena bhikkhamÈdÈya 308
VaÓÓÈrohena jÈtiyÈ 127 VÈyametheva puriso 13, 29, 272
Vadhissa metanti parÈ 374 VÈridÈ purimÈ sÈkhÈ 299
VÈlodakaÑ apparasaÑ 47
VadhissÈmi te laÔukike 125
VÈÄamigÈnucarite 381
VanaÑ ya’daggi dahati 116
VikantaÑ s|karaÑ disvÈ 86
Vanibbato mayha vaniÑ 316 Vikkama re haripÈda 126
VandÈmi taÑ kuÒjara 124 VikkamÈmi na pÈremi 126
Vande ahaÑ pabbata 395 VikkiÓavÈcaÑ
Vande indÊvarÊsÈmaÑ 395 aniguyhamantaÑ 387

[ Va ] [ Va ]
VicarÈma dÈni giri 280 VehÈyasaÑ agamÈ 311
Viceyya dÈnaÑ sugata 183 VehÈyasaÑ gammamÈgamma 361
VijjamÈnesu vÈkesu 50 [ Sa ]
VijjÈdharÈ ghora’madhÊya 356 SakaÑ niketaÑ ati- 292
ViditaÑ thusaÑ undurÈnaÑ 112 Sakamittassa kammena 282
VidesavÈsaÑ vasato 95 SakÈ raÔÔhÈ pabbÈjito 95
Viddho ca nÈgo koÒca- 374 SakuÓo mayhako nÈma 150
VinÈpi dÈnÈ tava vacanaÑ 339 Sakkopi paÔinandittha 300
VinÊla duggaÑ bhajasi 39 Sakkohamasmi devindo 318
VibbhantacittÈ kupiti 338 Sakyar|paÑ pure santaÑ 247
Vibbhantacitto kupiti 160 SakhÈ ca mitto mamÈsi 317
Virate methunÈ dhammÈ 302-303 SakhÊnaÑ sÈjÊvakaro 211
304-305-306 Sa~kappametaÑ paÔiladdha
Vir|pakkhehi me mettaÑ 53 pÈpakaÑ 212
Vilumpateva puriso 66 Sa~kapparÈgadhotena 71
Sa~ketheva amittasmiÑ 41, 391
Vivarathi’mÈsaÑ dvÈraÑ 93
Sa~keyya sa~kitabbÈni 99, 170
VivÈdena kisÈ honti 159
Sa~gÈmÈvacaro s|ro 47
VivÈdo no samuppanno 158
Sa~gÈhako sakhilo 143
Vivicca bhÈseyya divÈ 350, 390
SacÈhaÑ bÈlo paraneyye 336
VividhaÑ adhimanÈ 334
Sace araÒÒaÑ hitvÈna 262
Vividhehi upÈyehi 129
Sace ahaÑ tÈta tathÈ 396
VisaÑ mÈ paÔisevittho 262 Sace ahaÑ bh|tadharaÑ 124
VissÈsamÈpajjimahaÑ 388 Sace ahaÑ marissÈmi 359
VissÈsaye na ca taÑ 391 Sace imaÑ brahme 400
VÊmaÑsamÈno isino 287 Sace kho tvaÑ udayosi 233
VÊsaÑ vÈ paÒcavÊsaÑ vÈ 115 Sace ca kismici kÈle 387
VutthaÑ me bhÈvanaÑ Sace ca kho uttaro 245
dibyaÑ 302 Sace ca jaÒÒÈ avisayha 264
VedÈ na saccÈ na ca 350 Sace ca tanujo poso 47
Vedehaputto bhaddante 393 Sace ca taÑ rÈja mado 315
GÈthÈs|ci 491

[ Sa ] [ Sa ]
Sace ca maÑ rakkhati 117 Satameko ca me puttÈ 327
Sace ca rÈjÈvicikicchase 274 SataÑ sahassÈni 269
Sace’tassa hetu’mha ubho 149 SattatantiÑ sumadhuraÑ 68
Sace tuvaÑ yuddhabalo 230 Satta me rohitÈ macchÈ 101
Sace tuvaÑ vipule 396 SattavassÈ pabbajitÈ 153
Sace te |naÑ kÈmehi 235 SattÈhamevÈhaÑ 208
Sace dukkhamuppanne 263 Sattigumbo ca corÈnaÑ 329
Sace panÈ’dikeneva 77 SadÈ maÑ gilate maccu 378
Sacepi’maÑ pihayasi 154 SaddahÈmi mahÈrÈja 50
Sacepi vÈto giri- 340 SaddahÈsi si~gÈlassa 27
Sacepi santo vivadanti 99
SaddhÈya nikkhamma punaÑ 210
Sacepi selasmi vapeyya 91
SantÈ dantÈyeva 209
Sace brÈhmaÓa gacchesi 145
Santi aÒÒepi rukkhÈse 170
Sace mucce pecca mucce 5
Santi aÒÒepi sakuÓÈ 141
Sace rode kisÈ assaÑ 122
Santi aÒÒepi sasakÈ 224
Sace labhetha nipakaÑ 188
Santi pakkhÈ apatanÈ 9
Sace vo vuyhamÈnÈnaÑ 384
Santi rukkhÈ haripattÈ 190
Sace hi tyÈhaÑ dhanahetu 293
SandiÔÔhikameva amma 180
Sace hi saccaÑ bhaÓasi 180
SandhiÑ katvÈ amittena 41, 391
SaccaÒcassa hutaÑ hoti 250
SaccappaÔiÒÒÈ tava’mesa 341 SappaÑ pamokkhÈmi na tÈva 149
SaccaÑ kira tvaÑ api 220 SabbakÈmadadaÑ kumbhaÑ 88
SaccaÑ kirevamÈhaÑsu 17, SabbaÒÒ| sabbavid| ca 265
146, 271 Sabbattha katapuÒÒassa 85
SaccaÑ kho etaÑ vadasi 335 SabbabhogÈ parijiÓÓÈ 397
SaccaÑ kho vadesi mÈÓava 218 SaccamidaÑ carimaÑ kataÑ 97
SaÒcayo nÈma me bhÈtÈ 378 Sabbalokaviruddhosi 220
SaÒÒogasambhogavisesa- 94 SabbasaÑhÈrako natthi 26
SaÔhassa sÈÔheyyamidaÑ 59 SabbaÑ narÈnaÑ saphalaÑ 312
SaÔÔhi vassasahassÈni 100 SabbaÑ bhaÓÉaÑ samÈdÈya 135
SaÔÔhi vÈhasahassÈni 266 SabbaÑ suta’madhÊyetha 134

[ Sa ] [ Sa ]
SabbÈ kirevaÑ pariniÔÔhitÈni 94 SamÈ gopanisÈdehi 305
SabbÈ disÈ anuvisaÔo 230 SampattaÑ attani veraÑ 220
SabbÈni etÈni 204 SampattavÈhano poso 328
SabbÈ parikkhayÈ pheggu 176 SampannaÑ sÈlikedÈraÑ 276
SabbÈmitte raÓaÑ katvÈ 46
Sampesi kho maÑ vÈcÈya 140
SabbÈyasaÑ k|Ôa- 117
Sampesito ca raÒÒÈ 265
Sabbe apihitÈ dvÈrÈ 201
Sambodhipatto sa mahÈ- 376
Sabbepime devasamÈ 167
Sambhavo nÈma me bhÈtÈ 378
Sabbeva te dhammaguÓÈ 290
Sabbe samÈgamma karoma 245 SammukhÈ vÈ tirokkhÈ vÈ 106
Sabbesa mevaÑ hi SammodamÈnÈ gacchanti 9
narÈnanÈrinaÑ 355 SaraÒca juhati poso 250
SabbesaÑ sÊtibh|tÈnaÑ 284 SarabhaÑ viriduggasmiÑ 273
Sabbesu kira bh|tesu 44 SarabhÈ sarade kÈle 171
Sabbehi kira ÒÈbhÊhi 79 Sarabhe ca gate disvÈ 171
Sabbehi kiÑsuko diÔÔho 69 Sarabhesu manaÑ katvÈ 171
Sabbo jano hiÑsito 66 Sa rÈjaputto paridevayanto 334
Sabbo loko attamano 58 Sa rÈjÈ isinÈ satto 182
Sabbo loko paricitto 270 Sa rÈjÈ paridevesi 344
Sabbova loko ekato 254 Sa rÈjÈ pÈvisi byamhaÑ 341
Sabbhireva samÈsetha 49
SarÈni khÊyanti 354
SamaÓaÑ taÑ maÒÒamÈno 105
SarÊradabyaÑ vuÉÉhabyaÑ 52
SamaÓe tuvaÑ brÈhmaÓe 210
SarÊmajjhamhi ÔhitÈti 197
SamaÓe brahmaÓe cÈpi 248, 289
Savanena ekassa 260
SamaÓe brÈhmaÓe vande 394
SamaÓe mayaÑ brÈhmaÓe 214 Savanena piyo mesi 260
SamaÓoti me sammatatto 389 SasatthÈ tÈta rÈjÈno 262
SamatitthikaÑ anavasekaÑ 22 SasamuddapariyÈyaÑ 98, 193, 386
Samappito puthusallena 374 SahassakaÓÉo satageÓÉu 76
SamÈ ambaÔÔhavessehi 304 Sahassavedopi na taÑ 138, 283
SamÈgatÈ jÈnapadÈ 272 Svassa gomayacuÓÓÈni 129
GÈthÈs|ci 493

[ Sa ] [ Sa ]
SaÑkhittar|pena bhavaÑ 124 SÈ n|nÈ’haÑ ito gantvÈ 177
SaÑvasantÈ vivasanti 261 SÈ n|nÈ’haÑ marissÈmi 167
SaÑvÈsena have sakka 134, 168 SÈmaggimeva sikkhetha 260
SaÑviggar|po isinÈ 197 SÈ maÑ annena pÈnena 127
SaÑviggar|po parisÈya 161
SÈ maÑ saÓhena mudunÈ 127
Sa issitÈ dukkhitÈ 372
SÈmÈ ca kho candana 122
SÈkaÑ bhisaÑ madhuÑ
SÈ muhuttaÑ palÈyitvÈ 324
maÑsaÑ 307
SÈyameke na dissanti 237
SÈ kÈtiyÈni suÓisÈya 176
SÈkhÈhi rukkho labhate 352 SÈyaÑ ca pÈto udakaÑ 335
SÈgarapariyantÈya 265 SÈyaÑ sÈmaÒÒÈ idha 43
SÈ ca antepuraÑ gantvÈ 345 SÈriputto tadÈ nÈgo 205
SÈ ca assamamÈgacchi 394 SÈlÊnaÑ odanaÑ bhuÒje 97, 116
SÈ ca chinnÈva pagghari 298-299 SÈhaÑ ahiÑsÈratinÊ 289
SÈ tattha upasa~kamma 344 SÈhaÑ brÈhmaÓarÈjÈnaÑ 288
SÈ tattha paridevesi 394 SÈ hotu nÈvÈ 207
SÈ tattha vittÈ sumanÈ 207 SÈÄ| rasaÑghaÒca nisedhayitvÈ 330
SÈduÑ vÈ yadi vÈ’sÈduÑ 116 SvÈgataÑ te mahÈrÈja 300
SÈd|ni ramaÓÊyÈni 116 SvÈ’dhippÈgÈ BhÈradvÈjo 377,
SÈdhu kho paÓÉito nÈma 23 378-379
SÈdhu khosi anuppatto 301
Sikkheyya sikkhitabbÈni 25
SÈdhu kho sippakaÑ nÈma 25
Sa~gÈla bÈla dummedha 135
SÈdhu jÈgarataÑ sutto 172
Sa~gÈlo mÈnathaddho 67
SÈdhu bhÈsati’yaÑ yakkho 234
Si~gÊmigo Èyatacakkhu- 78, 148
SÈdhu sakkhi kataÑ hoti 189, 190
Si~gena nihanÈ’hetaÑ 82
SÈdhu sambahulÈ ÒÈtÊ 298
SÈdhu hoti tapo 248 SirÊ ca lakkhÊ ca 179
SÈdh| sambahulÈ ÒÈtÊ 17 Siles|pamÈ sikhiriva 242
SÈ n|na puna re pakkÈ 399 SÊlavanto na kubbanti 112
SÈ n|na’sÈ kapaÓikÈ 226 SÊlaÑ kireva kalyÈÓaÑ 20, 87, 108

[ Sa ] [ Sa ]
SÊlaÑ seyyo sutaÑ seyyo 128 SutaÑ me’taÑ mahÈbrahme 191
SÊsaÑ nahÈtuppala 373 SutÈ hi mayhaÑ paramÈ 91
SÊha~gulÊ sÊhanakho 49 SutvÈ kaÓÓasukhaÑ vÈcaÑ 324
SÊhÈ ca byagghÈ ca 356 SutitikkhaÑ araÒÒamhi 195
SÊhÈ byagghÈ ca dÊpÊ ca 382 SudassaÑ vajja’maÒÒesaÑ 135
SÊho ca sÊhanÈdena 36 SudiÔÔhar|pa’muggatapÈ 197
Sukassa bhÈsamÈnassa 152 SudukkaraÑ kammamakÈsi 281
SukkacchavÊ vedhaverÈ 249 SudullabhitthÊ purisassa 396
Sukkacchar|paÑ parideva 331 SunhÈto suvilittosi 136
SukkhaÒca rukkhaÑ koÄÈpaÑ 190 Subbh| subhÈ suppaÔimukka 205
SumajjaÒca supÈsaÒca 147
SukkhaÒjalipaggahitÈ 216
SurakkhitaÑ meti kataÑ 197
SukhakÈme dukkhÈpetvÈ 183
SurÈmerayamÈdhukÈ 234
SukhassÈnantaraÑ dukkhaÑ 182
SuladdhalÈbhÈ janakassa 161
SukhaÑ jÊvitar|posmi 59
SuladdhalÈbho vata me 313
SukhaÑ dukkhena paripÈca 220
SuvaÓÓacitakaÑ bh|miÑ 341
SukhaÑ nirÈsÈ supati 108
SuvaÓÓamÈlaÑ satapatta 205
SukhaÑ nu khaÓÉaso chinnaÑ 243
SuvaÓÓasaÑkaccadharÈ 396
SukhaÑ vata maÑ jÊvantaÑ 25
Suvassa ca varaÑ datvÈ 190-191
SukhÈ gharÈ vacchanakha 65
SuvÈsitaÑ isinaÑ 288
SukhÊpi heke na karonti 221 SuvijÈnaÑ si~gÈlÈnaÑ 261, 263
SukhumÈlar|paÑ disvÈ 306 272
SuccajaÑ vata naccajÊ 103 SusaÑvihitakammantaÑ 397
Sucittapattachadana 144 SusukhaÑ vata jÊvanti 102, 152
SuÓantu mayhaÑ parisÈ 335 Sus| yathÈ sakkhara- 72
SuÓantu me jÈnapadÈ 193 S|ciÑ KammÈragÈmasmiÑ 147
SuÓisÈ hi mayhaÑ vaÒjhÈ 175 S|rena balavantena 282
SuÓoma dhammaÑ asataÑ 214 S|ro s|rena sa~gamma 62
SuÓomi ÔiÔÔhÈmi 227 SetÈni Himavato 279
SuÓohi mayhaÑ vacanaÑ 227 SenÈmokkhapalÈbhena 129
GÈthÈs|ci 495
[ Sa ] [ Sa ]
So paccataÑ niraye 340
Seneva tvaÑ paÓasi 366
So passasanto mahatÈ 149
Seno balasÈ patamÈno 42
So bajjhatu pÈsasatehi 287
Snehasa~gathitÈ ganthÈ 202 So brahmagutto cirameva 37
SeyyaÑso seyyaso hoti 84 So brÈhmaÓo hotu 285
Seyyo amitto matiyÈ 11 Sobhati maccho ga~geyyo 54
Seyyo amitto medhÈvÊ 11 So bhinnasÊso ruhira 293
So maÑ tato samuÔÔhÈsi 382
SelaÑ sumaÔÔhaÑ naravÊra 166
So maÑ dahati rÈgaggi 58
SevamÈno sevamÈnaÑ 330 So maÑ disvÈ kisaÑ paÓÉuÑ 382
So ayaÑ hÈyati ceva 90 So mÈÓavo tassa pÈvadi 217
So karassu ÈnubhÈvaÑ 104, 220 SovaÓÓamayaÑ maÓÊmayaÑ 217,
SokaÔÔÈya durattÈya 393 224
SovaÓÓamayo pabhassaro 217
So kosiyo attamano 277
So vedajÈto ajjhabhaviÑ 77
So khattiyo hotu 285
So vo ahaÑ pamokkhÈmi 324
So gÈmaÓÊ hotu 286 SosetvÈ n|na maraÓaÑ 358
So ghorar|paÑ nirayaÑ 139 So’haÑ apetadaratho 358
So ca pokkharaÓÊtÊre 319 So’haÑ abb|Ähasallosmi 121, 134,
168, 218, 224
Socayissati maÑ kantÈ 174
So’haÑ etÈdisaÑ hitvÈ 302
So ca vegenudappatto 383
So’haÑ evaÑ pajÈnÈmi 314
SocaÑ paÓÉu kiso hoti 123 So’haÑ gantvÈ manussesu 301
So chinnavÈtaÑ kamasÊ 361 So’haÑ catuppattamimaÑ 271
Sotatto sosindo 22 So’haÑ janindena 258
So te karissÈmi 96, 110 So’haÑ tadeva punappunaÑ 173
So’haÑ tamevÈ’nuvicinta 169
So te suva varaÑ dammi 189-190
So’haÑ tenÈbhisattosmi 383
So tattha bhutvÈ ca 342 So’haÑ dadÈmi sÈratto 385
So n|na madhuraÑ ÒÈti 224 So’haÑ dassaÒca bhokkhaÒca 237
So n|nÈ’haÑ ito gantvÈ 177 So’haÑ nayena sampanno 42

[ Sa ] [ Ha ]
So’haÑ n|na ito gantvÈ 100 HaraÑ annaÒca pÈnaÒca 118
So’haÑ sataÑ aÒÒatarosmi 189 HarÊtakaÑ ÈmalakaÑ 304
So’haÑ sahassajÊnova 182 HaliddirÈgaÑ kapicittaÑ 118, 196
HaÑci tuvaÑ evamaÒÒasi 26
So’haÑ sahÈva sÈkhÈhi 381
HaÑsÈ koÒcÈ may|rÈ ca 53
So’haÑ sÊlaÑ samÈdissaÑ 87
HaÑso palÈsa’mavaca 132
SoÄasÈhi ca bÈttiÑsa 201 Hitena tÈsaÑ nandÈmi 289
SoÄasitthisahassÈni 289, 339, HitvÈ GandhÈravisayaÑ 165
360, 386 HitvÈ gÈmasahassÈni 165
[ Ha ] HitvÈ gharaÑ pabbajito 390
HatthapÈdaÑ yathÈ chinde 243 Himaccaye HemavatÈya 330
HatthapÈdÈ ca te setÈ 380 Hiyyoti hiyyati poso 351
HatthÈrohÈ anÊkaÔÔhÈ 238, 397 HiraÒÒaÑ me suvaÓÓaÑ me 59
HatthigavassÈ cime bah| 172 Hiri-ottappasampannÈ 2
HiriyÈ titikkhÈya 390
HatthÊ gavassÈ maÓikuÓÉalÈ 322
HiriÑ tarantaÑ
HatthÊhi assehi rathehi 354
vijigucchamÈnaÑ 128
Hadaya~gamaÑ kaÓÓasukhaÑ 297 HirÊmanÈpi ahirÊka 364
Hanti hatthehi pÈdehi 118 HÊnajaccopi ce hoti 327
HantvÈ chetvÈ vadhitvÈ ca 68 HÊnena brahmacariyena 183
Handajja tvaÑ muÒca vadhÈ 391 Hoti sÊlavataÑ attho 3
Handa dÈni vanantÈni 156 Honti hete mahÈrÈja 96

Pā I Tipi Aka. II. SUTTANTA-PITAKA. E. KHUDDAKA-NIKĀYA. Vol. 22. Jātakapā I (Pa Hamo Bhāgo)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pā I Tipi Aka. II. SUTTANTA-PITAKA. E. KHUDDAKA-NIKĀYA. Vol. 22. Jātakapā I (Pa Hamo Bhāgo)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ChaÔÔhasa~gÊtipiÔakaÑ

Buddhavasse 2552 Marammavasse 1370 AD. 2008

First published in 2008 by Ministry of Religious Affairs

31. KulÈvakajÈtaka ... ... 8

41. LosakajÈtaka ... ... 10

44. MakasajÈtaka ... ... 11

68. SÈketajÈtaka ... ... 16

71. VaruÓajÈtaka ... ... 17

81. SurÈpÈnajÈtaka ... ... 19

101. ParosatajÈtaka ... ... 24

111. GadrabhapaÒhajÈtaka ... ... 26

114. MitacintijÈtaka ... ... 27

121. KusanÈÄijÈtaka ... ... 28

131. AsampadÈnajÈtaka ... ... 30

137. BabbujÈtaka ... ... 32

159. MorajÈtaka ... ... 38

183. VÈlodakajÈtaka ... ... 47

208. SusumÈrajÈtaka ... ... 55

211. SomadattajÈtaka ... ... 56

221. KÈsÈvajÈtaka ... ... 60

253. MaÓikaÓÔhajÈtaka ... ... 71

278. MahiÑsarÈjajÈtaka ... ... 82

281. AbbhantarajÈtaka ... ... 84

291. SurÈghaÔajÈtaka ... ... 88

323. BrahmadattajÈtaka ... ... 104

347. Ayak|ÔajÈtaka ... ... 117

369. MittavindakajÈtaka ... ... 132

390. MayhakajÈtaka ... ... 150

396. KukkujÈtaka ... ... 155

406. GandhÈrajÈtaka ... ... 165

411. SusÊmajÈtaka ... ... 169

435. HaliddirÈgajÈtaka ... ... 195

459. PÈnÊyajÈtaka ... ... 234

484. SÈlikedÈrajÈtaka ... ... 276

497. MÈta~gajÈtaka ... ... 309

509. HatthipÈlajÈtaka ... ... 350

JÈtakapÈÄiyÈ paÔhamabhÈge mÈtikÈ niÔÔhitÈ.

Namo tassa Bhagavato Arahato SammÈsambuddhassa.

12. Nigrodhameva seveyya, na SÈkhamupasaÑvase.

13. Dhiratthu kaÓÉinaÑ sallaÑ, purisaÑ gÈÄhavedhinaÑ.

14. Na kiratthi rasehi pÈpiyo,

15. AÔÔhakkhuraÑ KharÈdiye, migaÑ va~kÈtiva~kinaÑ.

39. MaÒÒe sovaÓÓayo rÈsi, soÓÓamÈlÈ ca Nandako.

40. KÈmaÑ patÈmi nirayaÑ, uddhaÑpÈdo avaÑsiro.

SirimÈtali dhÊtara pakkhivaro,

41. Yo atthakÈmassa hitÈnukampino, ovajjamÈno na karoti sÈsanaÑ.

145. Na tvaÑ RÈdha vijÈnÈsi, aÉÉharatte anÈgate.

146. Api nu hanukÈ santÈ, mukhaÒca parisussati.

147. NayidaÑ dukkhaÑ aduÑ dukkhaÑ, yaÑ maÑ tudati vÈyaso.

148. NÈhaÑ punaÑ na ca punaÑ, na cÈpi apunappunaÑ.

149. EkapaÓÓo ayaÑ rukkho, na bh|myÈ catura~gulo.

151. RÈjovÈdajÈtaka (2-1-1)

2. Akkodhena jine kodhaÑ, asÈdhuÑ sÈdhunÈ jine.

152. Si~gÈlajÈtaka (2-1-2)

4. SÊho ca sÊhanÈdena, daddaraÑ abhinÈdayi.

153. S|karajÈtaka (2-1-3)

6. Asuci p|tilomosi, duggandho vÈsi s|kara.

154. UragajÈtaka (2-1-4)

8. So brahmagutto cirameva jÊva,

155. BhaggajÈtaka (2-1-5)

10. Tvampi vassasataÑ jÊva, aparÈni ca vÊsatiÑ.

156. AlÊnacittajÈtaka (2-1-6)

12. EvaÑ nissayasampanno, bhikkhu ÈraddhavÊriyo.