‫سینمای ایران‬

‫‪:‬در نشست نقد فیلم عنوان شد‬

‫در مواجهه با «شاه لیر» گویی مقابل تمام جهان نشسته اید‬

‫شهریور ‪۷ ۲۳:۵۶ - ۱۳۹۵‬‬

‫‪.‬فیلم «شاه لیر» در خانه هنرمندان ایران روی پرده رفت‬

‫به گزارش روابط عمومی خانه هنرمندان ایران‪ ،‬در نخستین روز از هفته فیلم پیتر بروک در خانه هنرمندان ایران‪،‬‬

‫فیلم «شاه لیر» در تاالر استاد شهناز روی پرده رفت‪ .‬در این برنامه که سی و پنجمین نشست پلک تهران نیز‬

‫محسوب می شد‪ ،‬محمدرضا اصالنی و سودابه فضایلی در خصوص سینمای بروک و همین طور ارتباط او با آثار‬

‫‪.‬شکسپیر سخن گفتند‬

 ‫در ابتدا فضایلی به فراز و فرودهای زندگی شکسپیر و همچنین مرگ رازآلود او پرداخت و گفت‪ :‬شکسپیر پس از‬

‫معروف شدن اولیه‪ ،‬از استراتفورد به لندن می رود‪ ،‬اما در اوج شهرت لندن را ترک کرده‪ ،‬به استراتفورد برمی گردد‬

‫و پس از مدت کوتاهی به مرگی رازآلود از دنیا می رود‪ .‬شکسپیر یک ماه پیش از مرگ‪ ،‬وصیتنامه ای می نویسد و در‬

‫آن برخالف قوانین آن زمان بریتانیا‪ ،‬وصیت می کند که تمام اموال غیرمنقولش پس از مرگ به زنش تعلق پیدا‬

‫کند‪ .‬او همچنین می خواهد روی سنگ قبرش بنویسند «تو را به مسیح از کندن خاکی که اینجا را دربرگرفته دست‬

‫‪!».‬بدار‬

‫وی ادامه داد‪ :‬این مساله و شاید مرگ او را باید در دینش و مسائل تاریخی آن دوره جستجو کرد‪ .‬الیزابت اول با‬

‫کاتولیسیسم به شدت مخالف بود و پس از او جیمز نیز همین روند را ادامه داد‪ .‬شکسپیر به دلیل فشارهای وارده از‬

‫طرف کلیسا‪ ،‬به یک نحله باطنی می پیوندد‪ .‬این نحله به نومانویانی مربوط می شود که به دلیل فشارهای قشری‬

‫موبدان زرتشتی از ایران رفته و در نهایت در فرانسه و آلمان سکنی گزیده بودند‪ .‬آنها در اروپا نیز به دستور پاپ سوم‬

‫قلع و قمع شدند‪ .‬محققین شکسپیر از طریق کتاب های او و با کار تطبیقی توانستند جمالتی پیدا کنند که اثبات‬

‫می کند او عضو این نحله بوده است‪ .‬همین امر باعث فشارهایی شد که او را وادار کرد در اوج شهرت از لندن به‬

‫‪.‬استراتفورد برگردد و با مرگی نابهنگام از دنیا برود‬

‫فضایلی در پایان گفت‪ :‬مارتین لینگز در کتاب خود «راز شکسپیر» می گوید که او نه جزو نوابغ دوران رنسانس‪،‬‬

‫بلکه طالیه دار قرون وسطی و آیین های آن است‪ .‬سه دوره کاری در آثار شکسپیر قابل تشخیص است که شامل‬

‫آثار کمدی‪ ،‬تراژدیک و تراژیک‪-‬کمدی او می شود‪ .‬اما شکسپیر تازه پس از مرگش شناخته شده و تراژدی های او ‪۷‬‬
 ‫سال پس از مرگش توسط شاگردانش منتشر می شود‪ .‬این زمانی است که از قدرت جیمز کاسته شده و شدت‬

‫سرکوب او کم شده است‪ .‬پیش از آن کتاب های شکسپیر سانسور می شد و به چاپ نمی رسید‪ .‬بعدها مشخص‬

‫می شود او بزرگ ترین شاعر غزل سرا و نمایشنامه نویس انگلیس بوده است‪ .‬به قول لینگز وقتی در مقابل «شاه‬

‫‪.‬لیر» می نشینید‪ ،‬گویی در مقابل تمام جهان نشسته اید‬

‫پس از آن اصالنی به ویژگی های آثار بروک پرداخت و گفت‪ :‬بروک ملغمه ای از هنر و فرهنگ جهانی است و می‬

‫تواند الگویی برای جهانی بودن باشد‪ .‬کارهای او همه وجوه نمایشی از سینما‪ ،‬تئاتر‪ ،‬پرفورمنس‪ ،‬اپرا و… از‬

‫کالسیک تا مدرن را دربر می گیرد و در واقع آثارش از تنوع و جامعیت برخوردار است‪ .‬او کسی است که منطق‬

‫الطیر عطار را از روستاهای آفریقا تا پاریس و نیویورک به اجرا در آورده است‪ .‬بروک با نویسندگان و نظریه پردازان‬

‫بزرگ جهان همکاری و همفکری داشته است و از نظر پر کاری شاید تنها بتوان کسی مثل برگمان را در سطح او‬

‫‪.‬دانست‬

‫وی ادامه داد‪ :‬زمانی که بروک در اواخر دهه ‪ ۶۰‬به ایران سفر کرد‪ ،‬تمام منابع سفر او را به خاورمیانه عنوان کردند‪.‬‬

‫در صورتی که چنین چیزی صحت نداشت و بروک به عراق‪ ،‬سوریه‪ ،‬مصر‪ ،‬عربستان نرفت و فقط به ایران آمد‪ .‬اگر‬

‫در آفریقای شرقی نیز کار کرده باشد‪ ،‬این منطقه جزو خاورمیانه محسوب نمی شود‪ .‬به جز در دو کتاب‪ ،‬هیچ کجا‬

‫اشاره ای به اجرای تئاتر «اورگاست» در ایران نشده‪ ،‬در حالی که این نمایش به طور اختصاصی در ایران افتتاح و‬

‫اجرا شده است‪ .‬از همین مسائل ریز است که می توان به دشمنی ها با ایران پی برد‪ .‬پیتر بروک در ایران با‬

‫محمدباقر غفاری به مراکز تعزیه رفت و تماشای تعزیه‪ ،‬موجب تحولی اساسی در کار و نظریاتش شد‪ ،‬اما تمام این‬
 ‫‪.‬مسائل در گزارش هایی که از او وجود دارد‪ ،‬به کلی حذف شده است‬

‫کارگردان «جام حسنلو» در پایان گفت‪ :‬بروک خود در ارتباطی پویا با اندیشمندان جهان از آنها تاثیر پذیرفته است‪.‬‬

‫یکی از این افراد یان کات است که در ادبیات و رمان همتای لوکاچ است و تئاتر را باالترین ارزش دوران می داند که‬

‫‪.‬باید ناقد سرمایه داری و برمالکننده ابزوردیسم حاکم بر جهان سرمایه داری باشد‬