ीवरदल मी कथा

ीवरदल मी साथकथा

सू
तउवाच ॥ कै
लास शखरे र ये
नानागण नषे
वते
॥
मं
दारपीठेव ां
तन
ेानाम ण वभूषते ॥१॥
र नपीठे
सु
खासीनं
शंकरं
लोकशंकरं ॥
प छगौरीसंतुापरानुहका यया ॥२॥
पाव यु
वाच ॥ भगवान्
सवलोकेशसवभू त हते
रत ॥
य ह य मदंपुयं
तदाच वममानघ ॥३॥
वरदल मी तं
चा तत मेूहजग भो ॥ शंकर
उवाच ॥ तानामुमं
नामसवसौभा यदायकं
॥
सवसंप करं
शी प
ंुपौ वधनं ॥४॥
शुलेावणके मासेपौणमा यां
तभ
ुागवे॥
तदार य तं
नायामहाल म चपू जये
त्॥५॥
ीगणे
शाय नमः ॥ सू
त शौनकाद ऋष ना सां
गतात -
" पू
व नाना कार या म णगणां
नी शोभायमान,
सभोवती वीरभ ाद गणां
नी से
व त, अ त रमणीय
अशा कै
लास पवता या शखरावर ॥१॥
र नजडीत सहासनावर सव लोकां
चेने
हमी क याण
करणारेीशंकर वराजमान झालेआहेत; हेपा न,
सव लोकां
वर अनुह कर याक रता यां
ना पावती
करतेक , ॥२॥
हेभगवन्शंकरा, आपण सव लोकांचेवामी आहात
व ा णमा ांया क याणाथ रा ंदवस झटत आहात.
आपण सवाम य ेअसू न आपलेठकाणी
पातकाचा ले
शसुा नाही, तरी आपणाला मी
पुयकारक अ यं त गु
त गो वचारते; ती मला
आपण कृ पा क न सां
गावी ॥३॥
ती गो ही क , हे
जग भो, एक वरदल मी नावाचे
त मी ऐकले आहे . याचा वधी आ ण म हमा काय
तेमला स व तर सांगावे. " पावतीचा हा ऐकून
शं
कर हणतात, " हे पावती, वरदल मी त हे सव
तांम ये
उ म त असू न अ यं त सौभा य दे
णारे
असे आहे. ा ताचे आचरण के लेअसता त काळ
सव कारची संप ी ा त होते
. पुपौ ा द सं
ततीची
वृ होते
. ॥४॥
हेपावती, यावे
ळ ावणातील पू णमेस शुवार
येतो या पू
णमेपासू
न यांनी या महाल मीचे
( वरदल मीचे) पू
जल
ेा आरं
भ करावा ॥५॥
पाव यु
वाच ॥ व धनाकेनकत त ं कानामदे
व ता ॥
कथमारा धतापू
वसाभू संतुमानसा ॥६॥
ई रउवाच ॥ वरदल मी तं
पुयं
व या म ण
ृु
पाव त
॥ कथंवं
चच कोरा तदधीनाभ व य स ॥७॥
क ड यनामनगरेसवमंडनमंडते
॥
हे
म ाकारस हते
चामीकरगृ
हो वले॥८॥
त च ा णीका च चा नामेतव त ुा ॥
प तभ रतासा वी ूशु रयोमता ॥
कला न धसमा पे
सततंमज
ंभुा षणी ॥९॥
त याः स च ेनल मीः व ग
ंतातदा ॥
ए हक या णभ ं
तव
ेरल मी सादतः ॥१०॥
हे
ऐकून पावती पुहा वचारते
, " दे
वा, या ताचा
वधी काय, दे
वता कोण आहे व पू व कोणी, कोण या
 कारे
याचे
आचरण के
लेते
सव सां
गावे
. " ॥६॥
शंकर हणतात, " हे
पावती, अ यं
त पुयकारक
वरदल मी ताचा इ तहास मी तु
ला सां
गतो. हे
सुद
ंरी,
तू
ही या दे
वी या आराधने
त कोण या कारे त पर
होशील ते
ही कथन करतो. ॥७॥
क ड य नावाचे एक नगर असून या नगरात
या या सभोवताली सु
वणाचा कोटा आहे आण
अ नी माणेतेजःपु
ज
ंअसे एक मंदर होते
. ॥८॥
या मंदरात चा मती नावाची एक सव लोकांत
यात अशी ा ण ी राहात असे . ही
ा णप नी सतत प तभ वषयी त पर,
महाप त ता, सासू सासयावर अ यं
त म ेकरणारी
होती. तची कांती चंा माणेअसून तचे भाषण
फार मंजळुहोते. ॥९॥
तचे सदासवकाळ स च व प व आचरण
पा न य ल मी त या व ात आली आ ण
हणाली, " हे
चा मती, इकडे
ये
. वरदल मी या
सादानेतुझेक याण असो ॥१०॥
नभोमासे
पौणमा यां
ना त ां
तभ
ेगृो दने
॥
आर ध ंतं त महाल यायता म भः ॥११॥
सु
वण तमाकुया चतु
भज
ुसम वताम्॥
पू
वगृ
हमलं
कृयतोरणै
रं
गव लकै
ः ॥१२॥
त नेभागवेवारे
नवभां
डसम वतम् ॥
गृ
हच
ंपूव द भागे
ईशा यां
वा वशे
षतः ॥१३॥
गोधू
मा थसंयाका भूमौ न यपू
जयेते
॥
संथा यकलशं
त तंलैवासमाभरे
त्
॥१४॥
पुपा णच व न यसु
वण पेतः ॥
प लवांव न यव े
णा छा ाय नतः ॥१५॥
तु
ला मी एक गो सांगतेती ऐक. या वे
ळ
ावणा या पौ णमे
ला शुवार ये
ईल या वे
ळ तो
दवस थ न घाल वता ढ अं तःकरणानेवरदल मी
नावा या तास तू आरंभ कर. ॥११॥
चतुभज
ुअशी सो याची ल मीची तमा करावी.
आपले घर व छ करावे व सगळ कडे तोरणे
बां
धावी. तशाच व वध रं
गांया रां
गोळया काढा ात.
॥१२॥
या दवशी पू
जकेरता नवी भां
डी यावीत. पू
जच
ेी
जागा पू
व दशे
ला कवा ईशा य दशेला असावी.
॥१३॥
भूमीवर व तक काढू न यावर एक शेर ग हाची
राशी करावी व यावर नवा कलश ठेवू
न यात तांळ
भरावेत आ ण कलशाभोवती व े गु
ड
ंाळा वत.
॥१४॥
या कलशावर अनेक कारची फु
ले वाहावी. यावर
सोनेवाहावे
व अनेक कारची प ी वा न यावर
ठेवलेया पू
णपा ावर व पसरावे ॥१५॥
तमांथापये पूजयेच यथा व ध ॥
पं
चामृ
तन
ेप ननं
कारे
येमंतःसु
धीः ॥१६॥
शु नानं
ततःकृवादे
वीसूे
नवै
ततः ॥
अ ्
गध
ंै
ःसम य यप लवांसमययेत्॥१७॥
अ थवट ब वा दचू
तदा डमम लकाः ॥
तु
लसीकरवीरैके
तकैंपकैतथा ॥१८॥
ऐते
षांप मादायएक वश तसंयया ॥ नाना वधा न
पुपा णमाल याद नवै
ततः ॥१९॥
धू
पद पै
महाल म पू
जये
सवकामदां
॥
पायसं
सवम ंचसवभ यैसं
यु
तम्॥२०॥
हे
सु
बुे चा मती, या पूणपा ावर सो याची
चतु
भजल
ु मीची तमा समंक थापन करावी व
तची पू
जा करावी. पं
चामृ
त नान घालावे. ॥१६॥
देवीसूानेशु पा याचा महा भषे क करावा.
व ां द उपचार अपावेत. दे
वीला अ गंध, चं
दन
( हळद, कु
ं
कू, सौभा य े सुवा सक वगै
रे) अपण
करावीत. व वध कारची प ी अपण करावी.
॥१७॥
ती ये
णेमाणे - पपळ, वड, बेल, आंबा, डा ळबी,
मोगरी, तु
लसी, क हेर, के
वडा, चाफा आद एकवीस
जात ची पाने ये क एकवीस माणे वाहावीत.
मोगरी इ याद नाना कारची सु वा सक फु लेसमपण
करावीत. ॥१८॥ ॥१९॥
तसे
च सु
वा सक धू प, द प आद क न इ ्
काम पू
ण
करणाया ्ां नी महाल मीचेपू
जन करावे
. नं
तर
नै
वेाक रता उ म कारचा पायस, भोजनाचे भ य,
भो य, चो य, ले आद यु ॥२०॥
एक वश तसंयाकै
रपू
पैयवे
दये
त॥
पु
नःपं
चव
ैते
त ल यथतुव न पे
त्
॥२१॥
उपचारै
ब वधै
नानास मानकैतथा ॥
देसैवसम याथवर म ं
चयाचये
त्॥२२॥
नृ
यगीता दस हतंदे
व संाथये यं ॥
उमासर वतीधा ी शचीच यवा दनी ॥२३॥
एता भ कृ
तं
स य तं सवसमृ दं
॥ म पू
जात कत ावरंदा मा मकांतं
॥२४॥
चा म त वाच ॥
नमा मवरल म वामागतां
परमेरीम्
॥
नम तेसवलोकानां
जन मै
पुय मू
तये॥२५॥
तसेच एकवीस अनारसे, वडे
, घारगेवा मोदक
इ याद चा नै
वेतयार क न दे वीला समपण करावा.
नै
वेास जो पदाथ समपण के लेला असेल यातू
न
पाच दे
व या पु
ढेठे
वावे
त आ ण बाक साद हणू न
आपण यावा ॥२१॥
यथाश राजोपचार, नाना कारचे
शे
षोपचार
दे
वीला स मान - पू
वक समपण क न शरण जावे
आ ण इ वरहे तचूी दे
वी पाशी ाथना करावी.
॥२२॥
श यनु
सार नृ
य, गायनवादन करावे
. ल मीची गाणी
हणून ाथना करावी ॥२३॥
हे यभा षणी चा मती, पू व उमा, सर वती,
सा व ी, इंाणी इ याद हेसमृ दे णारेत
यथासां
ग के लेव यामु ळेया मोठया अ धकारास
पोहोच या, याच माणे तूमाझे पू
जन केले असता
मी तु
झे सव मनोरथ पू ण करीन, पा हजेतो वर दे
ईन.
॥२४॥
या माणेवरल मीने चा मतीस व ां
त दला
असता ती चा मती हणाली, " हेवरल मी परमेरी,
तूसव जनां
ची जननी आहे त. तूपुयमूत इथेगट
झाली आहेस, तु
ला मी नम कार करते. ॥२५॥
शर येजग ंो व णु व थल थते ॥
वया वलो कता ी यामुासा सं
कटा णात्
॥२६॥
ज मां
तरसह े
षु
कमयासु
कृ
तं
कृ
तं॥ यत व पा
दयु
गल
ुंप या मह रव लभे
॥२७॥
एवंतुतासाकमला ह यचब वरान्
॥
द वाचा म त त व ा थायसा णात ॥२८॥
त सवकथयामासबधूं
नां
परु
त तथ ॥
ु
वाते
बध
ंवःसवसाधु
सा व तचा वुन्
॥२९॥
तथैवकरवामे
ततदागमनकांणी ॥
भा योदये
नसंा तं
वरल मी दनं
तदा ॥३०॥
हेशरणागताचे र ण करणाया, हे
जग पूये, हे
ी व णूया व थलावर नरंतर वास करणारे,
जला तू ंएकवार कृ
पा ीनेअवलोकन के लेस ती
त काळ सव सं कटां
पासू
न मु झालीच यात शं का
नाही. ॥२६॥
मी पू
व या सह ावधी ज मां
त काहीतरी पु
याचा
संचय के
ला असे
ल तो असेक , यामुळेहे
ह रव लभे
, आज मी तु
झेचरणकमल पाहात आहे ."
॥२७॥
या माणे चा मतीनेगौरवपू
वक तु
ती केली असता
जगदंबा वरल मी हा य क न अनं
त वर दे
ती झाली.
असेव पा न चा मती त काळ मोठया गडबडीने
जागी झाली ॥२८॥
आ ण आप या सव आ तवगाला हे आनंददायक
व कथन के
ले. ते
ऐकताच " छान छान, फार उ म
" असे
सव हणाले ॥२९॥
नं
तर वरल मीनेसांगत या माणेहेत कर याचा
या सवानी सं
क प केला आ ण ावणातील पू णमा
शुवारी केहा ये
ईल याची माग ती ा करीत
बसली. या या सु
दैवाने
लवकरच ावणाची पू णमा
शुवारी आली ॥३०॥
यः स वदना नमला वाससः ॥
नू
तने
नंलै
ःपू
णकु
ं
भेसप
ंूयच यं ॥३१॥
प ासनेप करे
सवलोकै
कपूजते ॥
नारायण ये
दे
वसुीताभवसवदा ॥३२॥
मंे
णाने
नकलशे
उपचाराननुममै
ः॥
य वाचद णेह ते
वरसूंद ः याः ॥३३॥
अ दानरता न यं
बध
ंुपोषणत परा ॥ पुपौ ै
ः
प रवृ
ताधनधा यसम वता ॥३४॥
ततोदे
वीसमीपे
तुत ं
तीकृ
तमंगला ॥ शवदेाः
सादे
नमुाहार वभूषता ॥३५॥
मग या दवशी चा मतीसह त या आ तवगातील
सव या स मु े
नेव छ, सुद
ंर, व वध उं
ची
व े धारण क न ( तने पू
व सां गत या माणे घर
व छ सारवून, तोरणेबां
धू
न उ म रांगोळ काढू न)
ग हा या राशीवर तां
दळां
नी भरलेला कलश थापन
क न यावर सु वण तमा मांडून यथा वधी वर -
ल मीची पूजा क न ाथना करतात - ॥३१॥
" हे
कमलासने
, हे
हातात कमळ धारण करणारे , हे
सवलोकापूये
, हे
नारायण ये, हेदेवी, तू
नरं
तर
आम यावर ीती करणारी अशी हो " ॥३२॥
( प ासने) या मंाने
पू
जेया उपचारातील ये क
व तूअनुमाने कलशात टाकून वरल मीची पू
जा
क न यांनी उज ा हातात वरसू दले ॥३३॥
ा वरल मी या सादाने चा मती स अं तःकरण
होऊन ु धतां
ना अ दान कर या वषयी व
आ तकु टु
ं
बीवगा या पोषणा वषयी त पर झाली.
॥३४॥
नं
तर ती या दवसापासू न न य मंगलवेष धारण
क न देवी या स ध बसू लागली. या माणे
वरल मीचे ठकाणी तची भ जड यामु ळेतला
मोठमोठाले मो यां
चे
हार व जवा हराचेअलंकार
अंगावर धारण कर यासारखे वै
भव ा त झाले .
॥३५॥
वपदंसमयाज मु
हस य वरथसंकुला ॥
अ यो यं
कथयामास ी याचा म त तदा ॥३६॥
इदं
गु मदं
स यं
नरोभ ा णप य त ॥ वयं
चा म तम
यानपल धामनोरथान्
॥३७॥
पूयाचा म त ैवभूवाभा यवती चरं
॥
एषाचा म तःसा वी ासा म यो षतां
॥३८॥
इहमानु
षलोकेह तंकायसुव तरं
॥
तं
पु यकरं
चव
ैकुया पु
रःसरं
॥३९॥
भ याकरो त वपु
ला भोगा ा य यंजे
त्
॥४०॥
ता नामुमंपु यं
वरल मी तं
शु
भं ॥
त कृते
ननरोनारीप यांवगग म य त ॥४१॥
य इदंण
ृु
या यं वाचयेासमा हतः ॥
धनधा यं
समा ो तवरल मी सादतः ॥४२॥
इ त ीभ व यो रपु
राणे
ई रपावतीसं
वादे
वर
ल मी तकथासमा ता ॥ ीर तु॥
शे
वट तचे वै
भव इतके वाढलेक तला या या
ठकाणी जा याचे असेल तेथे
ते
थेती सोबत ह ी,
घोडे
, रथ यां
नी यु अशा मोठया थाटाने
जाऊ
लागली. नं
तर त या या नर नराळया मैणी, तु ला
एवढे वै
भव कसेा त झालेहणू न वचारीत, या
वे
ळ चा मती यां ना मोठया म
ेानेहेवरल मीचेत
सां
गत असे . ॥३६॥
सू
त सांगतात, याव न हेत खरोखर अ यं त गु
आहे. याचेजो कोणी मानव आचरण करील तो
आपले अ यंत क याण झालेले पाहील. चा मती तर
या ताने सव लभ मनोरथां ना पू
ण झाली ॥३७॥
नं
तर या वरल मी या पू
जन
ेेती सव लोकां
त पू
य
होऊन चरकालपयत मोठे वै
भव पावली. आ ण तने
या या मैण कडू न हेत कर वलेयाही
आप या माणेीमान्
झा या असे
तने
पा हले
॥३८॥
याक रता हे
पुयकारक त सव यां
नी स व तर
भ पू वक करावे
. ॥३९॥
जे
हेभ ने आचरण करतील यां ना वपु
ल भोग व
अखं
ड ल मीची ा ती होईल ॥४०॥
हेसव तांम येेअसे पुयकारक शु
भ
वरल मीचेत जे नरनारी करतील ते
आप या
पायां
नी वगास जातील. ॥४१॥
जे कोणी न य व थ अं तःकरणाने
हेवरल मीचे
च र मुखावाटेगातील कवा वण ारा ऐकतील
यां
चेघरी वरल मी या सादानेधनधा यां
ची समृ
होईल ॥४२॥
ही भ व यो रपु
राणां
तगत वरल मीची साथकथा
संपण
ूझाली ॥ ीर तु ॥
ीवरदल मी साथकथा समा त
------------------------------
अशोककाका कु
लकण
9096342451