Banghay – Aralin sa Pagtuturo ng Araling Panlipunan sa Ikasiyam na Baitang 1

I. Layunin
Sa loob ng 40 minuto, inaasahang lahat ng mag-aaral ay masusuri
ang kaibahan ng kakapusan at kakulangan, nakikilala ang mga dahilan
nito at nakapagmumungkahi ng mga paraaan para malabanan ito ng
may hindi bababa sa 75 bahagdan ng pagkatuto.

A. Natutukoy ang mga dahilan kung bakit nagkakaroon ng kakapusan.

B. Naisusulat ang kaibahan ng kakapusan at kakulangan sa
pamamagitan ng Venn Diagram.
C. Nakapagmumungkahi ng mga paraaang makatutulong upang
malabanan ang kakapusan.
II. Nilalaman
A. Paksa:
KAKAPUSAN AT KAKULANGAN
B. Sanggunian
Ekonomiks: Kayamanan IV, pp. 22 – 23
Pana-Panahon IV: Worktext para sa Araling Panlipunan Ikaapat na Taon
Ekonomiks, pp.105 – 109
Unawain Natin ang Ekonomiks sa Diwang Pilipino, pp. 12 – 13
K to 12 Gabay Pangkurikulum: Araling Panlipunan Baitang 1 – 10, pp. 85
C. Mga Kagamitan
Venn Diagram
Larawan
Yeso
Pisar

D. Estratehiya

Concept Mapping Buzz Session

III Pamamaraan

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

A. Panimulang Gawain
1. Pagbati
Magandang umaga! Magandang umaga rin po

2. Panalangin
(Pangungunahan ng guro)

3. Pagsasaayos ng Silid
Bago natin simulan ang ating klase
paki- ayos muna ang inyong mga (Aayusin ng mga mag-aaral ang
upuan. kanialang
mga upuaan)

4. Pagtala ng Lumiban
Mayroon bang lumiban ngayon?
Wala po.
Magaling! Simulan na natin an gating
aralin.
5. Balik Aral 2
Bago tayo dumako sa ating aralin ay
makakaroon muna tayo ng balik aral.
Tinlakay natin noong nakaraan nating
pagkikita ang mga likas na yaman. Ano
nga ba ang likas na yaman?
ito po ay tumutukoy sa mga bagay na
nilikha ng kalikasan bukod sa tao.
Magaling! Magbigay nga ng tattling uri
nito Yamang-lupa, yamang-gubat at yamang
. tubig po.

Mahusay!

6. Pagganyak
Ngayon dadako na tayo sa panibagong
aralin. Pero bago ang lahat nais q
munang tignan ninyo ang larawan na ito.
(magpapakita ng larawan) Sir, lalaki po na maraming katanungan.

Magaling! Ano naman ang nakapaligid sa

kanya? Pagkatao, pangkabuhayan, panlipunan,
at pampulitika.

Tama. Sa tingin ninyo bakit kaya marami Kulang po kasi ang kayang kaalaman sa
siyang katanungan sa mga bagay na ito? mga bagay na ito.

Tama siya ay may kakulangan o

kakapusan sa kaalaman ukol sa mga
bagay-bagay. Ang kakulangang ito at
kakapusan ay hindi lamang dito,
nagyayari maging sa ating economiya.

B. Panlinang na gawain
1. Paglalahad
Ang tatalakayn natin sa araw na ito ay
tungkol sa kakapusan at kakulangan. Ang
mga bagay na ito ay may malaking
ambag sa pang-ekonomikong aspeto. Sa
tingin niyo bakit kaya nagkakaroon ng Nagkakaroon po ng kakapusan dahil po
kakakapusan? sa: (1) walang hanggang
pangangailangan, at (2) limitadong
pinagkukunang yaman.

Mahusay!

2. Pangkatang gawain
Ngayon naman upang mas maintindihan
ninyo ang ibig sabihin ng kakapusan ay 3
ating ihahambing ito sa kakulangan sa
papamagitan ng isang Venn Diagram.
Papangkatin ko ang klase sa apat (4) na
grupo at bibigyan ng limang (5) minuto
upang mag-brainstorm. Matapos nito ay
pipili ng isang mag-uulat sa harap.

(Magbibigay ang guro ng kartolina na

may Venn Diagram at babasahin.) (iu-ulat ng lider ng grupo ang
napagkasunduang sagot sa loob ng (2)
dalawang minute.)

C. Pagtatalakay
Ngayon naman ay titignan ninyo ang
Data Informationsa harapan. Pupunan
natin ang diagram na ito. Ating
paghahambingin ang kakapusan at
kakulangan. Titignan natin kung ano ano
nga ba ang pagkakaiba nila sa tagal,
problema sa ekonomiya at limitasyon.
Susuriin natin mamaya ang inyong mga
sagot kung tama ba ito.

(Ilalagay ng guro ang Data Information

chart sa pisara. Sa bawat katanungan ay
isusulat ng mag-aaral ang kayang sagot
sa ispesipikong lugar.)
Ano nga ba ang kakapusan?
Ang kakapusan po ay pangunahing
katangian ng pangkalahatang
pinagkukunang-yaman dahil marami
itong mapaggagamitan sa harap ng
limitadong dami.

Ang kakulangan po ay ang ispesipikong

kalagayan kung saan ang suplay ng
Tama! Sakabilang banda ano naman isang bagay ay hindi sapat upang
kaya ang kakulangan? tagunan ang demand nito.

Sir ang kakapusan ay tumatagal ng pang

Kung itutuon natin an gating sarili sa Data matagalan. Samantala, ang kakulangan
Information Chart Gaano kaya katgal ang po ay tumatagal pamsamantala.
kakapusan? Ang kakulangan?

Magaling. Ano naman kaya ang problema Nagkakaroon ng kakapusan dahil po sa

o dahilan ng kung bakit may kakapusan problema sa pwersang pang-kalikasan. 4
at Samantala, nagkakaroon naman po ng
kakulangan? kakulangan dahil sa problema sa
alokasyon.

Mahusay! Ngayon alam na natin ang mga Dahil po sa kakapusan ay nagiging

problema kung bakit nagkakaroon ng limitado an gang pinagkukunang-yaman.
kakulangan at kakapusan, ano naman Samantala, sa kakulangan naman po ay
kaya ang nagiging limitado dahil dito? nagiging limitado ang ispesipikong dami
ng suplay.

Magaling. Nakita niyo na ang pagkaka- Kapwa po silang naglalahad ng hindi

iba ng dalawa sa Data Information Chart. pagiging sapat ng panustos sa ating mga
Ngayon ano naman kaya an gang pangangailangan.
pakakapareho ng dalawa?

Nahaharap po tayo sa kakapusan sa

Tama. Ngayon naman ay mag-bigay nga
tubig. (*Maaring magbago ang sagot
kayo ng halimbabawa ng sitwasyon
batay sa ideya ng mag-aaral.)
pang-pang ekonomiko kung saan
nahaharap tayo sa kakapusan?

Naharap tayo sa kakulangan sa medical

suplay at mga pangunahing papanganga-
Mahusay. Magbigay naman kayo ng
ilanagan tulad mga pagkain. (*Maaring
halimbawa ng sitwasyon pang-ekonomiko
magbago ang sagot batay sa ideya ng
kung saan nahaharap tayo sa
mag-aaral.)
kakulangan?

Tama. Dahil kalimitang nagyayaang Ang cartel po ay pangkat ng tao na

hoarding o pagtatago ng suplay. Ang kumokontrol at nagmamanipula ng
mga madalas na gumagawa nito ay ang pamamahagi, pagbili at pagpepresyo ng
mga miyembro ng cartel. mga produkto.

Ano naman kaya ang cartel?


D. Paglalahat
Balikan muli natin ang ating pinag-aralan.
Ano ang dalawang dahilan ng
kakapusan?
Magaling! At ano ang pagkaka-iba ng
kakapusan sa kakulangan.
5
Sir dahil po (1) walang hanggang
pangangailangan at hilig ng tao, at (2)
limitadong piangkukunang yaman.
Ang kakapusan po ay pangunahing
katangian ng mga pangkalahatang
pinagkukunang-yaman dahil marami
itong mapaggagamitan sa harap ng
limitadong dami. Samantalang ang
kakulangan po ay ang ispesipikong
kalagayan kung saan ang suplay ng
isang bagay ay hindi sapat upang
tugunan ang demand nito.

Mahusay!

E. Paglalapat Inaasahang sagot:

Bilang isang mag-aaral ano kaya ang  Pagtitipid po ng papel.
inyong magagawa upang sag anon ay  Bibilhin lamang po ang dapat na
malabanan natin ang kakapusan? gamit.
 Matutong patayin ang ilaw at gripo
kapag hindi ginagamit.
 Magre-recycle po.
(Ang sagot ng mag-aaral ay maaring
magbago ayon sa kanilang ideya.)

Magaling. Ang lahat ng inyong sinabi ay

totoong makatulong upang maibsan ang
kakapusan at tumagal ang ating
paggamit ng mga likas na yaman. Ang
tawag dito ay pangmatagalang paggamit
o sustainable use.

IV. Pagtataya

Ngayon ay lubos na ninyong naunawaan ang ating aralin. (Bibigyan

ng sagutang papel ang mga mag-aaral.)

I. Maramihang Pili. Bilugan ang letra ng tamang sagot.

1. Ito ay tumutukoy sa pansamantalang pagkawala ng produkto sa
pamilihan
 . a. Kakulangan b. Kakapusan c. Produksyon d. Pagkonsumo 6
2. Ito ay tumutukoy sa limitadong dami ng pangkalahatang
pinagkukunang- yaman.
a. Kakulangan b. Kakapusan c. Produksyon d. Pagkonsumo

3. Ito ay tumutukoy sa pang-matagalang gamit ng likas na yaman.

a. recycling b. reducing c. reusing d. sustainable use
4. Ano ang problemang pinagmumulan ng kakapusan at kakulangan?
a. alokasyon at likas na yaman c. pagkonsumo at alokasyon
b. pagkonsumo at produksyon d. likas na yaman at produksyon

II. MB o MS. Tukuyin kung ang pahayag ay makabubuti o makasasama sa

ekonomiya.

1. Pagkahilig ng tao sa mga produkto na hindi kailangan ng bansa.

2. Pansariling interes ng mga negosyante ang inuuna.
3. Paggamit muli ng notebook na wala pa namang gaanong sulat.
4. Pagbili lamang ng bagay na kailangan.
5. Pag-aaksaya sa mga likas na yaman ng bansa.
6. Pinapatay ang ilaw at gripo kung hindi ginagamit.

V. Takdang Aralin
Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod:
1. Pangangailangan
2. Kagustuhan
3. Pagkonsumo
4. Produksyon
__________________________________________________________________________________________________________________________

Inihanda ni:

Cipriano D. Pasicolan Jr.

Tagapagpakitang-Turo
 7

Kalakip 1: larawan sa pagganyak

 8

Kalakip 2.1 Venn

Diagram
Inihahambing ang pagkaka-pareho at pagkaka-iba ng Kakulangan at
Kakapusan.

KAKAPUSAN KAKULANGAN
-limitadong dami ng
pangkalahatang -limitado ang dami ng
pinagkukunang-yaman suplay ng isang
-problema sa pwersang ispesipikong bagay
at hindi matugunan
pangkalikasan
ang demand nito
-problema sa
alokasyo

Kapwa naglalahad ang mga ito ng hindi pagiging sapat ng panustos sa

ating mga pangangailangan

Kalakip 2.2 Data Information Chart

Kakapusan Kakulangan
TAGAL Pang-matagalan Pangsamantala
PROBLEMA Pwersang-pangkalikasan Alokasyon
LIMITASYON Pinagkukunang-yaman suplay