Pagaari ng Goberno

Hindi ipinagbibinta

NOT
10
11
Araling Panlipunan
Unang Markahan
KONTEMPORARYONG ISYU AT
HAMONG PANGKAPALIGIRAN

NOON

NGAYON

Department of Education ● Republic of the Philippines

Araling Panlipunan- Grade 10
Alternative Delivery Mode
Quarter 2, - Module 1: Kontemporaryong Isyu
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Mga Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Dea A. Pacheco-Danluyan
Editor: Maria Rowena R. Lee
Ella Rosario Sencio,
Elisa B. Simon
Tagasuri: Wendell C. Catam-isan,PhD
Punong Tagapamahala: Arturo B. Bayocot, PhD, CESO III
Rehiyunal na Director
Victor G. De Gracia Jr. PhD, CESO V
Pangalawang Rehiyunaln na Director
Randolph B. Tortola, PhD, CESO IV
Tagapamanihalang Pansangay
Shambaeh A. Usman, PhD
Pangalawang Tagapamanihalang Pansangay
Mala Epra B. Magnaong, Chief, CLMD
Neil A. Improgo, EPS-LRMS
Bienvenido U. Tagolimot Jr., EPS-ADM
Elvira U. Camocamo
Mga Miyembro: Elbert R. Francisco, PhD, Chief, CID
Wendell C. Catam-isan, PhD, EPS in Araling Panlipunan
Rejynne Mary L. Ruiz, PhD, LRMS Manager
Jenny B. Timbal, PDO II
Shella O. Bolasco, Division Librarian II

Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon-Dibisyon ng Bukidnon
Office Address: Fortich St., Sumpong, Malaybalay, Bukidnon
Telephone: (088) 813-3634
E-mail Address: bukidnon@deped.gov.ph

i
 10
Araling Panlipunan
Unang Markahan
Modyul 1:
Kontemporaryong Isyu

KAHON NG KATUGUNAN

Ang modyul na ito ay sama-samang binuo at sinuri ng mga edukador sa mga

publikong paaralan.Hinihikayat naming ang mga guro at iba pang nasa larangan ng
edukasyon na mag e-mail ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng
Edukasyon sa bukidnon@deped.gov.ph.

Pinahahalagahan naming ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng Edukasyon. Republika ng Pilipinas

ii
 TALAAN NG NILALAMAN

PAHINA
Pahina ng Karapatang-ari ………………………………………………….. i
Pahina ng Pamagat ………………………………………………………… ii
Talaan ng Nilalaman ……………………………………………………….. iii
Paunang Salita ……………………………………………………………… v
Icons ng Modyul …………………………………………………………….. vi
Pangkalahatang Panuto ……………………………………………………. vii

Aralin 1
Konsepto ng kontemporaryong Isyu
Alamin ………………………………………………………………… 1
Subukin: Panimulang Pagtataya ………………………………….. 2
Tuklasin
Gawain 1: Larawan ko, Suriin Mo! ……………………………… 4
Suriin
Gawain 2.1: Basahin at Matuto ………………………………….. 5
Gawain2.1: Halika’t, Pag-isipan Mo! ……………………………… 6
Pagyamanin
Gawain 3: Halina’t Sagutan Natin! ………………………………. 7
Isaisip
Gawain 4: Sagutan Mo! ……………………………………………. 8
Isagawa
Gawain 5: Tara’t Mag-isip! ………………………………………… 8
Tayahin: Huling Pagtataya ………………………………………….. 9
Karadagang Gawain
Gawain 6: Salita Ko, Hanapin Mo! …………………………………..11

Aralin 2
Batayang Primarya at Sekondarya ng Kontemporaryong Isyu
Alamin …………………………………………………………………. 12
Subukin: Panimulang pagtataya ……………………………………. 13
Balikan
Gawain 1: Ating balikan at Unawain! ……………………………. 14
Tuklasin
Gawain 2: Letra Mo, Salita Ko! ………………………………… 14
Suriin
Gawain 3: Basahin at Matuto! …………………………………….. 15
iii
 Pagyamanin
Gawain 4.1: Tara’t Mag-isip Tayo! ………………………………… 17
Gawain 4.2: Ating Unawain ………………………………………… 18
Gawain 4.3: Slogan Mo, Kahuluguhan Ko! ……………………… 18
Isaisip
Gawain 5: Halika, at Pag-isipan Mo! …………………………….. 20
Isagawa
Gawain 6: Pag-isipan Mo! …………………………………………. 21
Tayahin: Huling Pagtataya …………………………………………… 22
Karagdagang Gawain
Gawain 7: Pagnilalayan at Gawin ………………………………… 24

Aralin 3
Kontemporaryong Isyu sa Lipunan at Daigdig
Alamin ………………………………………………………………… 25
Subukin: Panimulang Pagtataya …………………………………... 26
Balikan
Gawain 1: Halika at Balikan Natin ………………………………. 27
Tuklasin
Gawain 2: Larawan Ko, Salita Mo! ………………………………. 27
Suriin
Gawain 3.1: Basahin at Matuto …………………………………… 28
Gawain 3.2: Halika ka, at Pag-isipan Mo! ………………………. 30
Pagyamanin
Gawain 4.1: Halina’t Sagutan! ……………………………………. 31
Gawain 4.2: Sitwasyon Ko, Ipaliwanag Mo! ……………………. 32
Isaisip
Gawain 5: Kultura ko, Ilalahad Mo! ……………………………... 33
Isagawa
Gawain 6: Pagnilayan at Gawin! ………………………………… 34
Tayahin: Huling Pagtataya …………………………………………. 35
Karagdagang Gawain
Gawain 7: Guhit Mo, Kaalaman Ko! ……………………………. 37
Susi sa Pagwawasto ………………………………………………… 38
Sanggunian …………………………………………………………… 40

iv
Paunang Salita
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 10 ang Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Kontemporaryong Isyu !

Ang modyul na ito ay pinagtulungang denisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador

mula sa pambulikong paaralan upang gabayan ka. Ang gurong tagapagdaloy ay
handing tumulong na makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng
Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at
pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at
malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Para sa mga Guro at Tagapagdaloy

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-
aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala
ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang
mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong
ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ang Modyul na ito ay naglalaman ng mga kaalaman,
Gawain,paalala,panulong o estraheyang magagamit sa paggabay naglalaman
ng mga paalala, panulong o estratehiyang magagamit sa paggabay sa mag-
aaral kahit sila ay nasa kanilang sariling tahanan.

Para sa mga Magulang

Ang modyul na ito ay nilikha upang matugunan ang sitwasyong kinaharap ng ating
mga mag-aaral.Ang magiging lugar ng kanilang kaalaman ay hindi lamang limitado
sa silid-aralan kundi maging sa inyong tahanan.
Inaasahan ang inyong pakikiisa,pakikipagtulungan at paggabay sa ating mga mag-
aaral upang mapatnubayan sa mga gawaing itinalaga sa kanila.

v
Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Icons ng Modyul

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

Alamin dapat mong matutuhan sa modyul.

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano

na ang kaalaman mo sa aralin ng modyul.
Subukin Kung nakuha mo ang lahat ng tamang sagot
(100%), maaari mong laktawan ang
bahaging ito ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

Balikan upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
Tuklasin ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
Suriin
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
Binubuo ito ng mga gawaing para sa
malayang pagsasanay upang mapagtibay
Pagyamanin ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.
Naglalaman ito ng mga katanungan o
Isaisip pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong
Isagawa sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.
Ito ay gawain na naglalayong matasa o
Tayahin masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.

vi
 Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
panibagong gawain upang pagyamanin ang
Karagdagang Gawain
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.
Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa
Susi sa Pagwawasto lahat ng mga gawain sa modyul.

Pangkalahatang Panuto

Ang manunulat ay nagnanais na matutuhan ang tungkol sa mga

kontemporaryong isyu at hamong pangkapaligiran kung saan matutunghayan ang
mga pagpapakahulugan ng mga isyu, dahilan at epekto nito sa pamumuhay ng tao.
Naglalayon din ang Modyul na ito sa paanong paraan ang kontemporaryong isyu
nakaaapekto sa paggalaw ng mga tao, bagay, imporasyon sa iba’t-ibang deriksyon
na nararanasan ng iba’-ibang panig ng daigdig. Maipakikita rin sa modyul na ito ang
iba’t-ibang dahilan kung paano tayo magiging handa sa panahon ng sakuna at
paano ito nakaktulong sa araw-araw na pamumhay ng mga Pilipino. Tutulungan ka
ng modyul na ito na matutukoy ang kahulugan at kabuluhan ng kontemporaryong
Isyu at maiuugnay ang mga isyu nito sa mga suliraning kinaharap ng ating bansa.
Gayundin, mapapalawak ang iyong kaalaman kung ano ang bahaging
ginagampanan ng kontemporaryong Isyu at hamong pangkapaligiran. Matutunan mo
ring bumuo ng sariling pananaw at saloobin tungkol sa epekto ng kontemporaryong
isyu at suliraning pangkapaligiran sa buhay ng tao.
Tanggapin mo ng mainit na pagbati ng manunulat sa pagtanggap mo sa hamon sa
gitna ng pandemya na ipagpatuloy ang pagtuklas ng kaalaman at karunungan.Sapat
na ito upang maipakita mo ang kabayanihan sa iyong kaparaanan.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:
Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa
Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.

vii
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
 Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa
iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong
isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay
na mga kompetensi. Kaya mo ito!
Ang modyul na ito ay dinidenyo at nilikha kung saan una sa isip ng manunulat
ang kaalamang malilikom mo bilang mag-aaral.Ito ay ginawa upang makatulong sa
iyo na matutunan ang Kontemporaryong Isyu,konsepto,at kahalagahan nito. Ang
modyul na ito na magamit ang iba’t ibang sitwasyong pangkaalaman.Ang mga aralin
ay inihanay upang makasunod sa istandard na pagkakasunod-sunod sa
asignatura.Ganoon pa man ang pagkakasunod-sunod ng iyong mga bunasa ay
maaaring mabago batay sa uri ng teksbuk o sanggunian na iyong ginagamit.
Ang modyul ay hinati gaya ng nakasaad sa ibaba:
. Aralin 1: Konsepto ng Kontemporaryong Isyu
. Aralin 2: Primarya at Sekondaryang Batayan
. Aralin 3: Kontemporaryong Isyu sa Lipunan at Daigdig
Pagkatapos mong mapag-aralan ang modyul na ito: ikaw ay inaasahang:
1. Naipaliliwanag ang konsepto ng kontemporaryong Isyu.
2. Nasusuri ang kahalagahan ng pagiging mulat sa mga kontemporaryong isyu
sa lipunan at daigdig.

viii
 Arali Konsepto ng Kontemporaryong
n Isyu
1
Kontemporaryong isyu ang tawag sa pangyayari o ilang suliraning
bumabagabag o gumagambala at nagpapabago sa kalagayan ng ating
pamayanan, bansa, o mundo sa kasalukuyang panahon. Ang mga isyung ito ay
maaaring may kaugnayan sa mga temang tulad ng lipunan, karapatang-pantao,
relihiyon, ekonomiya, politika, kapaligiran, edukasyon, o pananagutang pansibiko
at pagkamamamayan. Para maituring ang isang pangyayari o suliranin na
kontemporaryong isyu ito ay: mahahalaga at makabuluhan sa lipunang
ginagalawan; may malinaw na epekto o impluwensiya sa lipunan o sa mga
mamamayan; nagaganap sa kasalukuyang panahon o may matinding epekto o
impluwensiya sa takbo ng kasalukuyang panahon; at mga temang napag-uusapan
at maaaring may maganda o positibong impluwensiya o epekto sa lipunan.

Alamin

1. Ano-anong mga bagay kaya ang kailangan mong pag-aralan? Ang

sagot ay malalaman mo sa mga sumusunod na pahina. May mga
gawain din na inilaan na makatulong sa iyo upang lubos na maunawaan
ang mga ito. Saklaw sa araling ito Konsepto Kontemporaryong Isyu.
Pagkatapos nito, inaasahang naipaliliwanag ang konsepto ng
kontemporaryong Isyu. kung bakit mahalaga ang Pag aaral ng
Kontemporaryong Isyu.

Bago magsisimula ang ating aralin…….Hinihikayat ko kayo na

sagutin muna ang ating paunang pasulit. Huwag kayong mag-alala…
Ito ay susukat lamang kung gaano kalawak ang inyong kaalaman
tungkol sa ating mga aralin .
 1

Subukin (Paunang Pagtataya)

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan saaytem. Piliin at

bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.

1. Ang Kontemporaryong isyu ay hango sa latin na contemporarius ano

ang ibig sabihin ng Tempus?
A. Kasama sa
B. Magkaiba
C. Magkatulad
D. Magkasalungat
2. Ang salitang Isyu ay tumutukoy sa __________.
A. Pagbabago
B. Pagkabahala
C. Pangyayari
D. Problema
3. Ang kontemporaryong Daigdig ay naglalarawan ng_________.
A. Sa panahon ng mula ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
B. Sa panahon bago ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
C. Sa panahon mula sa pagitan ng ika 20 dantaon hanggang sa
kasalukuyan
D. Sa panahon pagkatapos ng ika 20 dantaon hanggang sa
kasalukuyan
4. Ang Kontemporaryong Kasaysayan ay naglalarawan ng________.
A. Sa panahon ng mula ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
B. Sa panahon bago ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
C. Sa panahon mula sa pagitan ika 20 dantaon hanggang sa
kasalukuyan
D. Sa panahon pagkatapos ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
5. Tinatalakay sa isyung kasarian at sexual ang________.
A. COVID19
B. K-12 PROGRAM
C. KORAPSYON
D. LGBTQ
6. Alin sa mga sumusunod ang hindi ipinaguusapan sa Isyung Pang-
edukasyon?
A. CHED
B. K-12 PROGRAM
C. Pagbukas ng Klase sa Agosto 24
D. Kahirapan
 2
7. Ito ay tumutukoy sa isang Kontemporaryong Isyu na naglalarawan ng
pang-aapi sa ibang tao sa pamamagitan ng internet.
A. Bully
B. Conflicts
C. Cyberbullying
D. Discrimination
8. Ang hunger ay naglalarawan ng isang tao na nagtratrabaho kahit hindi
pa siya nasa wastong edad. Anong kontemporaryong isyu ito?
A. Child Abuse
B. Child Discrimination
C. Child Labor
D. Child Trafficking
9. Ito ay isang isyu na nararanasan ng isang bansa kung saan may mga
pundong nawawala?
A. Child labor
B. Discriminasyon
C. Korapsyon
D. World hunger
10. Ang COVID19 ay naglalarawan sa Isyung may kaugnayan sa______.
A. Pang- edukasyon
B. Pang- ekonomiya
C. Pang- kalusugan
D. Pang- kapaligiran
 3

Tuklasin

Gawain 1: Larawan ko, Suriin Mo!

Panuto: Tuklasin at suriin ang larawan na nagpapakita ng iba’t ibang

isyu na nangyayari sa ating lipunan at daigdig. Pagkatapos ay gawin ang
mga sumusunod na gawain sa ibaba.

Halaw: https://www.google.com/imgres?imgurl

COVID19 INFECTIONS SA BUONG PILIPINAS, AY HALOS NASA

31, 825 NA.

Halaw: ptvnews.ph Channel

Pamgprosesong tanong:
1. Bakit ito matuturing na isyu o suliraning panlipunan?
2. Bakit mahalaga na maunawaan mo ang iba’t-ibang isyung panlipunan?

Mahusay!
Ngayon ay tutungo na tayo sa ating paksa sa araw na ito
 4

Suriin
Gawain 2.1: Basahin at Matuto

Kontemporaryong Isyu
Ang Kontemporaryong isyu ay tumutukoy: Sa iba’t ibang hamon o
problema na hinharap ng ating lipunan at daigdig at sa kasalukuyan. Ito rin
ay tumutukoy sa mga pangyayari o ilang suliraning bumabagabag o
gumagambala at nag papabago sa kalagayan n gating pamayanan, bansa
o Mundo sa kasalukuyang panahon.
Ayon Charles Wright Mills (1959) isang sosyolohisya at professor ng
sosyolohiya at ayon sa kanya, ang buhay ng isang individual ay lubos na
nakatali sa kanyang lipunan ginagalawan, sa kasaysayan nito at sa mga
institusyon nakapaloob dito.
Ang salitang “Kontemporaryo” ay ginagamit sa iba’t ibang konteksto.
Isang halimbawa nito ay ang paggamit ng kontemporaryong daigdig na
naglalarawan sa panahon mula ika-20 dantaon hanggang sa kasalukuyan.
Ang mga pangyayari sa panahong ito ay sinasabing naalala pa ng mga tao
sa ngayon. Isa pang halimbawa nito ay ang paggamit ng kontemporaryong
kasaysakayan na tumutukoy naman ito sa panahon mula sa pagitan ng ika-
20 dantaon hanggang sa kasalukuyan. Samakatuwid, ang mga
pangyayaring naganap sa nakalipas na mga dekada na nakaapekto sa
kasalukuyang henerasyon ay bahagi ng kontemporaryong panahon
gayundin, ang mga pangyayaring nagaganap sa kasalukuyan ay sadyang
maituturing na kontemporaryo.
Ang salitang Isyu ay nangangahulugan ng mga paksa, tema, o
suliraning nakaapekto sa lipunan. Ito ay napag-uusapan, nagiging batayan
ng debate at may tao sa lipunan. Hindi lahat ng isyu ay negatibo at nagiging
suliranin; may ilang isyu rin na may positibong epekto at nagkakaroon ng
malaking epekto sa pamumuhay ng mga tao sa lipunan.
Ang paggamit ng salitang “Kontemporaryo” sa iba’t- ibang Konteksto;
Kontemporaryong Daigdig: ito ay nag lalarawan sa panahon mula ika
20 dantaon hangang sa kasalukuyan.
Kotemporaryo kasaysayan- tumutukoy sa panahon mula sa pagitan ng
ika 20 dantanon hanggang sa kasalukuyan.
Ang kontemporaryong isyu ay may pitong saklaw;
Isyung Pangkapaligiran
Isyung Pang-kabuhayan at pang Ekonomiko
Isyung Politikal at kapayapaan
Isyung Karapatang pantao
Isyung may kinalaman sa kasarian at sexualidad
Isyung pag- kalusugan
Isyung Pang-edukasyon
Galing sa salitang latin na Contemporarius. Con. (kasama sa) at tempus o
tempor (together)
 Halaw: https://www.youtube.com/watch?v=X&feature=youtu.be

Gawain 2.2: Halika at Pag-isipan Mo!

Panuto: Gamit ang bubble map ibigay ang pitong saklaw ng Kontemperaryong
isyu.

Saklaw ng
Kontemporaryong
Isyu

Ngayong alam na natin ang kahulugan at konsepto ng

Kontemporaryong Isyu, atin ngayong subuking sagutin ang
nasa ibaba.
 6

Pagyamanin

Gawain 3: Halina’t Sagutan Natin!

Panuto: Magbigay ng mga 3 halimbawa na may kaugnayan sa sumusunod
na saklaw ng Kontemporaryong Isyu.
a. Isyung pangkalusugan
b. Isyung Pang- Edukasyon
c. Isyung pangkapaligiran
d. Isyung karapatang pantao

Ang kontemporaryong isyu ay may Apat na saklaw upang maintindihan ng maigi

ang sumusunod ay halimbawa ng isyung pangkalusugan; paglaganap ng
pandemya, SARS, HIV/AIDS, sa isyung pang edukasyon; K-12 PROGRAM,
pagbukas ng klase saa Agosto 24, 2020, Online and blended learning, sa isyung
pangkapaligiran; bagyo, landslide, baha, pagputok ng Bulkan. Samantala
binibigyang pansin extra judicial Killings, anti terrorism bill, child labor.sa isyung
Pang ekomiya; kawalan ng trabaho ENDO, pagsara ng maraming negosyo dahil
sa COVID19.

Halaw: Learning Module AP 10, p.

 Tapos na tayo sa Pagyamanin, halika’t tapusin natin ang ibang mga Gawain!

Isaisip

Gawain 4: Sagutan Mo!

Panuto: kompletohin ang pangungusab, lagyan ng tamang sago tang bawat
patlang.
Ang Kontemporaryong ay hango a salitang latin Contemporarius na ang
ibigsabihin ay Con ______________ at tempus o tempor ______________. May
dalawang Konsepto ang Kontemporaryong Isyu ito ay________________, at
__________________. Ang pagsisiyasat ng mga isyu ay nangangailangan ng
_______________pag iisip. Dito ay matatangap mo ang kahihinatnan na
Konklusyon at makakagawa ng tamang hakbang. Walang katuturan ang kaalaman
sa mga isyu kung ang mga indibidwal ay may saradong pag-iisip.

Isagawa

Gawain 5: Tara’t Mag-isip!

Panuto: Magsulat ng reflection paper tungkol sa pandemyang COVID19 bilang

kontemporaryong isyu ng Pilipinas.

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
 8

Tayahin (Huling Pagtataya)

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin
at bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.

1. Ang Kontemporaryong isyu ay hango sa latin na contemporarius ano

ang ibig sabihin ng Tempus?
A. Kasama sa
B. Magkaiba
C. Magkatulad
D. Magkasalungat
2. Ang salitang Isyu ay tumutukoy sa __________.
A. Pagbabago
B. Pagkabahala
C. Pangyayari
D. Problema
3. Ang kontemporaryong Daigdig ay naglalarawan ng_________.
A. Sa panahon ng mula ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
B. Sa panahon bago ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
C. Sa panahon mula sa pagitan ng ika 20 dantaon hanggang sa
kasalukuyan
D. Sa panahon pagkatapos ng ika 20 dantaon hanggang sa
kasalukuyan
4. Ang Kontemporaryong Kasaysayan ay naglalarawan ng________.
A. Sa panahon ng mula ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
B. Sa panahon bago ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
C. Sa panahon mula sa pagitan ika 20 dantaon hanggang sa
kasalukuyan
D. Sa panahon pagkatapos ika 20 dantaon hanggang sa kasalukuyan
5. Tinatalakay sa isyung kasarian at sexual ang________.
A. COVID19
B. K-12 PROGRAM
C. KORAPSYON
D. LGBTQ
6. Alin sa mga sumusunod ang hindi ipinaguusapan sa Isyung Pang-
edukasyon?
A. CHED
B. K-12 PROGRAM
 C. Pagbukas ng Klase sa Agosto 24
D. Kahirapan

9
7. Ito ay tumutukoy sa isang Kontemporaryong Isyu na naglalarawan ng
pang-aapi sa ibang tao sa pamamagitan ng internet.
A. Bully
B. Conflicts
C. Cyberbullying
D. Discrimination
8. Ang hunger ay naglalarawan ng isang tao na nagtratrabaho kahit hindi
pa siya nasa wastong edad. Anong kontemporaryong isyu ito?
A. Child Abuse
B. Child Discrimination
C. Child Labor
D. Child Trafficking
9. Ito ay isang isyu na nararanasan ng isang bansa kung saan may mga
pundong nawawala?
A. Child labor
B. Discriminasyon
C. Korapsyon
D. World hunger
10. Ang COVID19 ay naglalarawan sa Isyung may kaugnayan sa______.
A. Pang- edukasyon
B. Pang- ekonomiya
C. Pang- kalusugan
D. Pang- kapaligiran

Napakagaling mo. Binabati kita!!

 10

Karagdagang Gawain

Gawain 6: Salita Ko, Hanapin mo!

Panuto: Hanapin sa loob ng kahon ang mga salitang maykaugnayan sa

Kontemporaryong Isyu.

I S Y U S D G J T U H J D B
M Q R K U O T M N A Y T C N
K O N T E M P O R A R Y O G
R T E M P U R U I M R T V D
T Y O P D Y U J U Q X Z I Y
R H B U L L Y I N G O E D T
S S S S C O P I O N T Y U E

Tapos na ang ating unang aralin!

Handa ka na ba para sa susunod na ar
 11

Arali Batayang Primarya at

n Sekundarya ng Kontemporaryong
2 Isyu

Alamin

Ano-anong mga bagay kaya ang kailangan mong pag-aralan? Ang sagot ay
malalaman mo sa mga sumusunod na pahina. May mga gawain din na inilaan na
makatulong sa iyo upang lubos na maunawaan ang mga ito. Ang araling ito
Primarya at Sekundaryang Pinagkukunan Kontemporaryong Isyu. Pagkatapos
nito, inaasahang mailalarawan at masusuri ang Sangguniang Primarya at
Sekondarya at kung bakit mahalaga ang pag aaral nito sa Kontemporaryong Isyu.

Subukin (Panimulang Pagtataya)

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem.

Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.
1. Alin sa mga sumusunod ang nagbibigay ng mga impormasyon o
interpretasyon batay sa inihanda o sinulat ng mga taong walang
kinalaman sa mga pangyayaring itinala?
A.Article
B. Encyclopedia
C. Primaryang Sanggunian
D. Sekundaryang Sanggunian
2. Alin sa mga sumusunod na pahayag o kaganapan na pinatutunayan sa
tulong ng mga aktwal na datos?
A. Bias
B. Hinuha
C. Katotohanan
 D. Opinyon
3. Ito ay tumutukoy sa isang desisyong kaalaman o ideyang nabuo
pagkatapos ng pag-aaral ng pagkakaugnay ng mahalagang ebidensiya.
A. Bias
B. Katotohanan
C. Konklusyon
D. Opinyon
12
4. Alin sa mga sumusunod tumutukoy sa isang hakbang kung saan
binubuo ang ugnayan ng mga hindi magkakaugnay na impormasyon
A. Bias
B. Konklusyon
C. Opinyon
D. Paglalahat

5. Ito ay nagsusuri ng mga impormasyong may kaugnayan sa agham

panlipunan na kailangang malaman kung ito ay walang kinikilingan
A. Bias
B. Katotohanan
C. Konklusyon
D. Opinyon

6. Alin sa mga ito ang nagpapahiwatig ng saloobin at kaisipan ng tao

tungkol sa inilahad na katotohanan?
A. Bias
B. Hinuha
C. Opinyon
D. Paglalahat
7. Ito ay isang pinag-isipang hula tungkol sa isang bagay.
A. Bias
B. Hinuha
C. Katotohanan
D. Paglalahat
8. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa primaryang Pinagkukunan
A. Aklat
B. Dokumento
C. Guhit
D. Sulat
9. Alin sa mga sumusunod ang kabilang sa Sekundaryang Pinagkukunan
A. Account
B. Article
C. Document
D. Picture
10. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa Sekundaryang
Pinagkukunan
A. Aklat
B. Article
C. Encyclopedia
D. Talambuhay
 Magaling! Upang mas lalong maihanda ang
sarili, isagawa ang gawain na nasa ibaba

13

Balikan

Gawain 1: Ating Balikan at Unawain!

Bago tayo dumako sa panibagong Aralin…..balikan muna natin ang
nakaraang paksa tungkol sa kahulugan ng kontemporaryong isyu.

Tanong:
1. Bakit mahalagang pag-aralan ang kontemporaryong isyu?

2. Ano ang kahulugan ng Kontemporaryong Isyu?

3. Ano-ano ang mga saklaw ng Kontemporaryo Isyu?

Tuklasin

Gawain 2: Letra Mo, Salita Ko!

Panuto: Ayusin ang mga halo- halong letra upang makabuo ng salita. Isulat
ang sagot sa Patlang.

1. T A K A L-_________________________________
2. Y O B N I L T E S E- _________________________
3. N A G H A A P A Y-__________________________
 4. D A Y O R-_________________________________
5. R N A A W L A-_____________________________

14

Suriin

Gawain 3: Basahin at matuto!

Sa pag-aaral ng kontemporaryong isyu kailangan ang kasanayan sa
primarya at Sekundaryang Sanggunian
Ano nga ba ang Primarya Sanggunian at Sekundaryang Sanggunian at ano nga
ba ang pagkakaiba nito sa isa’t isa?

Maraming mga pangyayari o suliranin at mga isyu na ating kinakaharap ng

ating bansa ngayon. At malalaman natin ito sa iba’t ibang paraan: makakukuha
tayo ng mga kaalaman sa pamamagitan ng telebisyon, radyo, video sa youtube,
social media at mga text advisory. Mga kuwento ng mga tao hinggil sa isang isyu
at mga kumentaryo. Mahalaga ang sanggunian ng mga impormasyon sapagkat ito
ay nakatutulong para maunawaan natin ang mga pangyayari at isyu sa ating
bansa. At nakatutulong din ito sa paggawa ng ating mga desisyon tungkol sa
pakikilahok sa ibang proyekto ng paaralan at bansa,
Primaryang Sanggunian: ito ang pinagkukunan ng impormasyon ng mga orihinal
na talata ng mga pangyayari na isinulat ng mga taong nakaranas sa mga ito. Isa
sa mga halimbawa nito ay ang mga journal, legal na documento, guhit at larawan.
Sekundaryang sanggunian ito ay mga impormasyon o interpretasyon batay sa
primaryang sanggunian o ibang sekundaryang sanggunian na inilahad ng isang
taong walang kinalaman sa mga taong walang kinalaman sa mga pangyayaring
naitala. Ilan sa mga sekundaryang sanggunian ay ang mga tula, teksto, guhit at
mga nabuong sulat sa primaryang sanggunian tungkol sa mga pangyayari sa
pagsusuri ng datos.

Halaw: Learning Module AP 10, p.

Primaryang Pinagkunan Sekundaryang Pinagkunan

Mga halimbawa: Mga halimbawa:
 Dokumento  Aklat
 Ulat ng saksi  Biography
 Larawan  Articles
 Talambuhay  Komentaryo
 Talumpati  Political Cartoons
 Sulat  Encyclopedias
 Guhit  Mga Kuwentong hindi
na saksihan ang mga
pangyayari
 15

Ngayon tutukuyin natin kung paano natin malaman ang isang isyu kung
katotohanan o opinyon, pagkiling o bias, hinuha, paglalahat at konklusyon.

Katotohanan: ang totoong kaganapan na pinatutunayan sa tulong ng

mga aktwal na datos

Opinyon: Kuro-kuro impormasyon na nagpapahiwatig ng saloobin at

kaisipan ng tao tungkol sa isang isyu o inilahad na katotohanan

Pagkiling (bias) nasusuri ang mga impormasyong may kaugnayan sa

agham panlipunan kailangang malaman kung ito ay walang
kinikilingan.

Hinuha: educated guess ay isang pinag-iisipang hula.

Paglalahat: generalisasyon sa isang pangyayari o hakbang kung

saan binubuo ang mga ugnayan ng hindi magkaugnay na
impormasyon.

Konklusyon: desisyong kaalaman o ideyang nabuo pagkatapos ng

pag-aaral ng pagkakaugnay mga mahalagang ebedensiya

Halaw: Learning Module AP 10, p.

 16

Pagyamanin

Gawain 4.1: Tara’t Mag-isip Tayo!

Panuto: Mag-isip ng isang isyu na nagaganap sa inyong pamayanan o mga

pangyayari sa ibang lugar na nakita mo sa internet Gamitin ang graphic organizer
na ito.

Isyu: _________________________________

Primarya: Sekundarya:
Gabay na tanong:
1. Bakit madalas nagiging sanhi ng diskusyon o debate ang ilang mga
kontemporaryong isyu sa bansa?

17

Gawain 4.2: Ating Unawain

Panuto: Gumawa ng talaan ng mga pahayag tungkol sa isyu ng inyong lugar o

pamayanan. Isulat sa iyong pahayag ang mga pagkakaiba ng katotohanan,
pagkiling, hinuha, at paglalahat.

Isyu Katotohanan, Pagkiling, Dahilan sa Pagpili ng

Hinuha, at Paglalahat Iyong Sagot
1

Gabay na tanong:

1. Bakit kailangang balanse ang pahayag ng mga kontemporaryong

isyu?

Gawain 4.3: Slogan Mo, Kahalagahan Ko!

Panuto: Gumawa ng isang islogan na nagpapakita ng kahalagahan ng

Primaryang Pinagkunan at Sekundaryang Pinagkukunan kontemporaryong isyu.

Primarya Sekundarya
 18

Ito ang gagamiting rubrik sa pagsasagawa ng iyong Gawain.

Pamantayan Lubosan na Mahusay- Katamtaman Kailangan
mahusay husay 2 pang
4 3 magsanay
1
Paglalahad Maayos May kaayusan Bahagyang Magulo ang
malinaw, at at linaw ang kulang sa pagkakalahad
organisado ang paglalahad kaayusan ang ng detalye
paglalahad. pagkakalahad
Makatotohanan Lubhang Makatotohanan May mga Hindi
makatotohanan ang karamihan bahagi na hindi kapanipaniwla
ang mga sa mga makatotohanan ang mga
mungkahi mungkahi sa mga mungkahi
mungkahi
Realidad ng Lubhang Makabuluhan Hindi gaanong Hindi
mensahe makabuluhan ang mensahe makabuluhan makabuluhan
ang mensahe ang mensahe ang mensahe
ng gawa
Paghihilkayat Lubhang May ilang Hindi gaanong Hindi
nakahihikayat bahagi ang nakahihikayat nakahihikayat
ang mga nakahihikayat ang mga ang mga
pinahahayag sa mga ipinahahayag ipinahahayag
na paraan ipinahahayag na paraan na paraan
na paraan
Puntos :

Gabay na tanong:
1. Ipaliwanag ang iyong islogan. Ano ang koneksyon nito sa pag-aaral sa
Kontemporayong Isyu?
 Magaling! Upang mas lalong maihanda ang
sarili, isagawa ang gawain na nasa ibaba

19

Isaisip

Gawain 5: Halika at Pag-isipan Mo!

Panuto: Ipaliwanag ang iyong sagot

1. Para sayo, ano ang pinakamahalagang benepisyo na makukuha sa pag-aaral

ng primarya at Sekundarya ng pinagkukunan:

Para sa iyong sariling opinyon

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

Para sa bansa o sa iyong pamayanan:

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
______________________________________________________
 20

Isagawa

Gawain 6: Halika at Gawin Mo!

Panuto: Gumawa ng isang web tungkol sa primarya pinagkukunan at Sekundarya

Pinagkukunan. Gamitin ang modelo na nasa ibaba.

Katangian
kK Hindi Katangian

Primarya Pinagkukunan
Halimbawa

Hindi Halimbawa

kK
Katangian Hindi Katangian

Sekundarya Pinagkukunan
Halimbawa

Hindi Halimbawa

Halaw: Kayamanan AP 10, pahina

Gabay na tanong:

1. Bakit kailangan natin suriin ng mabuti ang isang ang pinagkukunang

Primarya at Sekundarya?
 21

Tayahin (Huling Pagtataya)

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin
at bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.

1. Alin sa mga sumusunod ang nagbibigay ng mga impormasyon o

interpretasyon batay sa inihanda o sinulat ng mga taong walang kinalaman
sa mga pangyayaring itinala?
A.Article
B. Encyclopedia
C. Primaryang Sanggunian
D. Sekundaryang Sanggunian
2. Alin sa mga sumusunod na pahayag o kaganapan na pinatutunayan sa
tulong ng mga aktwal na datos?
A. Bias
B. Hinuha
C. Katotohanan
D. Opinyon
3. Ito ay tumutukoy sa isang desisyong kaalaman o ideyang nabuo
pagkatapos ng pag-aaral ng pagkakaugnay ng mahalagang ebidensiya.
A. Bias
B. Katotohanan
C. Konklusyon
D. Opinyon
4. Alin sa mga sumusunod tumutukoy sa isang hakbang kung saan binubuo
ang ugnayan ng mga hindi magkakaugnay na impormasyon
A. Bias
B. Konklusyon
C. Opinyon
D. Paglalahat
5. Ito ay nagsusuri ng mga impormasyong may kaugnayan sa agham
panlipunan na kailangang malaman kung ito ay walang kinikilingan
A. Bias
B. Katotohanan
C. Konklusyon
D. Opinyon
6. Alin sa mga ito ang nagpapahiwatig ng saloobin at kaisipan ng tao tungkol
sa inilahad na katotohanan?
A. Bias
B. HinuhA
C. Opinyon
 D. Paglalahat

22

7. Ito ay isang pinag-isipang hula tungkol sa isang bagay.

A. Bias
B. Hinuha
C. Katotohanan
D. Paglalahat

8. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa primaryang Pinagkukunan

A. Aklat
B. Dokument
C. Guhit
D. Sulat
9. Alin sa mga sumusunod ang kabilang sa Sekundaryang Pinagkukunan
A. Account
B. Article
C. Document
D. Picture
10. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa Sekundaryang Pinagkukunan
A. Aklat
B. Article
C. Encyclopedia
D. Talambuhay
 23

Karagdagang Gawain

Gawain 7: Pagnilayan at Gawin

Panuto: Sagutan ang bawat tanong

1. Paano mamumulat ang mga mag-aaral o ang iyong sarili sa pagtukoy sa

Katotohanan at Opinyon?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

2. Paano nakatutulong ang pagkamulat sa mga tao pagbuo ng paghihinuha,

paglalahat at Konklusyon?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
 24

Arali Kontemporaryong Isyu sa

n Lipunan at Daigdig
3

Alamin

Ano-anong mga bagay kaya ang kailangan mong pag-aralan? Ang

sagot ay malalaman mo sa mga sumusunod na pahina. May mga gawain din na
inilaan na makatulong sa iyo upang lubos na maunawaan ang mga ito. Ang araling
Lipunan Kontemporaryong Isyu. Pagkatapos nito, inaasahang ikaw ay
makapagtatalakay at makapagsusuri ng isyu at hamong panlipunan sa usaping
kahalagahan sa pag aaral ng Kontemporaryong Isyu.

Subukin (Panimulang Patataya)

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem.

Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.

1. Bakit mahalaga ang pag-aaral ng mga kontemporaryong isyu?

A.Upang masusuri at matataya ang mga ugnayan ng sanhi at epekto ng
mga pangyayari
B. Upang makapaghinuha gamit ang kaalaman at mga karanasan
tungkol sa isyu
C. Upang malaman kung ito ay walang kinikilingan sa paglalahad ng
isyu.
D. Upang buuin ang mga ugnayan ng mga magkakaugnay na
impormasyon
2. Ito ay tumutukoy sa mga taong sama-samang naninirahan sa isang
organisadong komunidad na may isa-isang batas, tradisyon, at
pamahalaan.
A.Bansa
B. Lipunan
C. Pamayanan
 D. Pook
3. Ito ay isang isyu na nararanasan ng isang bansa kung saan may mga
pundong nawawala?
A.Child labor
B. Discriminasyon
C. Korapsyon
D. World hunger
25
4. Alin sa mga sumusunod ang naglalarawan sa Achieved Status?
A. Hindi ito kontrolado ng isang indibidwal.
B. Nakatalaga sa isang indibidwal simula nang siya ay ipinanganak.
C. Ipinanganak na babae
D. Maaaring mabago ng isang indibidwal ang kanyang status.
5. Ito ay tumutukoy sa mga institusyong bumubuo sa lipunan. Anong
elemento ang kulturang ito?
A. Katuturan ng Kultura
B. Institusyong Panlipunan
C. Paniniwala ng Kultura
D. Pagpapahalaga ng Kultura
6. Alin sa mga sumusunod ang nagbibigay ng tamang kahulugan sa isyung
personal?
A. Ito ay isang pampublikong bagay.
B. Ito ay naglalarawan sa paniniwala ng isang tao.
C. Ito ay mga isyung personal ng isang tao sa kanyang
mamamayan.
D. Ito ay nagaganap sa pagitan ng isang tao at ilang malalapit sa
kanya.
7. Ito ay isang isyung tumutukoy sa krisis at sa mga institusyon. Anong
Isyu ito?
A. Isyung panlipunan
B. Isyung kontemporaryo
C. Isyung personal
D. Isyung kultural
8. Ano ang dalawang uri ng Kultura?
A. Pagpapahalaga ng kultura at katuturan ng kultura
B. Norms at simbolo
C. Materyal at di- materyal
D. Paniniwala at Simbolo
9. Ito ay tumutukoy sa isang organisadong sistema ng ugnayan sa isang
lipunan. Anong organisasyon ito?
A. Bansa
B. Gobyerno
C. Institusyon
D. Lipunan
10. Alin sa mga elementong kultura ang tumutukoy sa isang bagay ng mga
taong gumagamit nito, isa sa mga halimbawa ay wika at mga
pangkumpas
A. Beliefs
B. Norms
C. Simbolo
 D. Values

26

Balikan

Gawain 1: Halina at Balikan Natin!

Panuto: Bago ka magpatuloy sa aralin, Gawain muna isang Gawain nasa ibaba
upang matukoy natin kung natatandaan mo pa ang ating nadaang aralin?
Mga Halimbawa ng Primaryang Mga Halimbawa ng Sekondaryang
Sanggunian Sanggunian
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.

Tuklasin

Gawain 1 : Larawan Ko, Salita Mo!

Panuto: Tignan ang mga imahe at Kompletohin ang salita na nasa iba.

https://www.google.com/url?sa=i&url https://www.google.com/url?sa=i&url
 M A E E O T K L U A L

27

Suriin

Gawain 3.1: Basahin at Matuto

Ilan sa mga kahalagahan sa pag-aaral ng mga kontemporaryong isyu

1. Paggamit ng malinaw at makabuluhan na kaalaman tungkol sa
mahahalagang kaganapan na nakaiimpluwensiya sa mga tao,
pamayanan, bansa, at mundo.
2. Pagsusuri at pagtataya ng mga ugnayan na sanhi at epekto ng mga
pangyayari.
3. Paggamit ng mga kagamitang teknolohikal at iba’t ibang sanggunian
para makakalap ng mga impormasyon.

Ang isyu ng korapsyon ay hindi lamang nararanasan sa ating bansa. Sa

katunayan, ayon sa nasabi ring pag-aaral, higit na mataas ang marka ng
Pilipinas kung ihahambing sa mga karatig bansa sa Asya tulad ng Vietnam,
Indonesia, Bangladesh at ng North Korea na kasama sa Five Most Corrupt
Countries sa daigdig.

Ang Lipunan

Ang lipunan ay tumutukoy sa mga taong sama-samang naninirahan sa

Isang organisadong komunidad na may iisang batas, tradisyon
at pagpapahalaga.
Mga Elemento ng istrukturang Panlipunan
1. Institusyon
2. Social group
3. Status (social status)
4. Gampanin (roles)
Institusyon: ay isang organisadong Sistema ng ugnayan sa isang lipunan.
(Mooney, 2011)
Halimbawa: Ang Pamilya ay isa sa mga Institusyong Panlipunan. Dito unang
nahuhubog ang pagkatao ng isang nilalang o tao.

Social Group: ito ay tumutukoy sa dalawa o higit pang taong may magkakatulad
na katangian na nagkakaroon ng ugnayan sa bawat isa at bumubuo ng isang
ugnayang panlipunan. Ang dalawang uri ng Social Group ay Primary group at
Secondary Group.
Status: ito ay isang institusyong panlipunan na binubuo ng mga social group,
ang mga social groups naman ay binubuo ng iba’t ibang status. Ang status ay
tumutukoy sa posisyong kinabibilangan ng isang indibidwal sa lipunan.

Halaw: Learning Module AP 10, p. 13, 17

28
May dalawang uri ng Status
1. Ascribed status: isang indibidwal sa kaniyang achieved status
Halimbawa: ang isang indibidwal ay ipinanganak na mahirap. Ang pagiging
mahirap niya ay maituturing na Ascribed Status
2. Achieved Status: nakatalaga sa isang indibidwal sa bias ng kaniyang
pagsusumikap. Maaaring mabago ng isang indibidwal ang kaniyang
achieved status
Halimbawa: naging isang guro ang isang indibidwal dahil nag- aral siyang
mabuti.
Gampanin (roles): may posisyon ang bawat indibidwal sa loob ng isang social
group. Ang posisyon ay may kaakibat na gampanin o roles. Tumutukoy ang mga
gampaning ito sa mga karapatan, obligasyon, at mga gampaning ito ang
nagiging batayan din ng kilos ng isang tao sa lipunang kanyang ginagampanan

Halimbawa: bilang isang mag aaral inaasahang gagampanan mo ang mga

tungkulin ng isang mabuting mag-aaral at inaasahan mo rin na gagampanan ng
iyong guro ang kaniyang mga tungkulin tulad ng pagtuturo nang mahusay at
pagbibigay ng pagsusulit sa klase.
Katuturan ng Kultura: sa pag-aaral ng Lipunan. Mahalagang pagtuunan din ng
pansin ang kultura. Ayon kina Andersen at Taylor (2007), ang kultura ay isang
kumplikadong sistema ng ugnayan na nagbibigay-kahulugan sa paraan ng
pamumuhay ng isang grupong panlipunan o isang lipunan sa kabuuan.
Dalawang uri ng Kultura
1. Materyal : binubuo ito ng mga gusali,likhang-sining, kagamitan at iba
pang bagay na nakikita at nahawakan at gawa o nilikha ng tao (Panopio
2007)
2. Hindi Materyal: kabilang dito ang batas, gawi, ideya paniniwala, at norms
ng isang grupo ng tao.

Mga elemento ng Kultura na tumutukoy sa kahulugan at paraan ng pamumuhay

ng mga mamamayan sa isang lipunan naglalarawan ito ng isang lipunan
1. Paniniwala (Beliefs): tumutukoy ito sa mga kahulugan at paliwanag
tungkol sa pinaniniwalaan at tinatanggap na totoo
2. Pagpapahalaga (Values): maituturing itong batayan ng isang grupo o ng
lipunan sa kabuuan kung ano ang katanggap-tanggap at kung ano ang
hindi.
3. Norms: tumutukoy ito sa mga asal, kilos, o gawi na binuo at nagsisilbing
pamantayan sa isang lipunan.
4. Simbolo ay ang paglalapat ng kahulugan sa isang bagay ng mga taong
gumgamit dito ( white 1949)
Isyung Personal at Isyung Panlipunan:
 Ang solusyon sa isang isyung personal ay nasa kamay ng indibiduwal.
Maituturing ang isyung ito na pribadong bagay na nararapat solusyunan sa
pribadong paraan. Samantala ang isyung panlipunan ay isang pampublikong
bagay. Karaniwang kaugnay ito ng krisis o suliranin sa mga institusyong
panlipunan. Mga suliranin ito na nakaaapekto hindi lamang sa isang tao kundi sa
lipunan sa kabuuan.

Halaw: Learning Module AP 10, p. 22,23,24

29
Mahalagang malaman mo na sa kabila ng pagkakaiba ng isyung personal at
isyung panlipunan, ang dalawang ito ay magkaugnay. Isang halimbawa nito ay
ang mga hamon at isyung pangkapaligiran. Ang makalat na bakuran ay isang
halimbawa ng isyung personal subalit kung ang isang barangay o bayan ay
magiging makalat dulot ng kawalan ng maayos na sistema ng pagtatapon ng
basura, ito ay maituturing na isyung panlipunan. Idagdag pa rito ang masamang
epekto sa kalusugan at ekonomiya ng isang lugar kung ito ay mabaho, makalat,
at walang maayos na sistema ng pagtatapon ng basura.

Halaw: Learning Module AP 10, p 27

Gawain 3.2: Halika ka at Pag-isipan Mo!

Panuto: Gamitin ang Venn diagram at ibigay ang pagkakaiba at pagkakatulad ng
Personal na Isyu at Panlipunan na Isyu.

Kaibahan Pagkatulad Kaibahan

Halaw: Learning Module AP 10, 28

Gabay na tanong:

1. Bakit kailangan nating pag-aralan ang isyung personal at panlipunan?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
 30

Pagyamanin

Gawain 4.1: Halina’t Sagutan!

Panuto: Isulat ang Tama kung wasto ang isinasaad na pangungusap; kung ito ay
mali itama ang salitang my salungguhit upang maiwasto ang pahayag, isulat ang
iyong sagot sa patlang. (2 puntos sa bawat tanong).

______________1. Ang Kultura ay tumutukoy sa kahulugan at paraan ng

pamumuhay ng mga mamamayan sa isang lipunan.

______________2. Ang paniniwala ay isang elemento ng kultura na

tumutukoy sa mga asal, kilos o gawi na nagsisilbing
pamantayan ng pagkilos sa isang lipunan.

______________3. Ang pagpapahalaga ay batayan ng pagkilos na

katanggap-tanggap sa grupo ng mga tao o lipunan
sa kabuuan.

______________4. Ang hindi pagsunod sa norms ng isang lipunan ay

may kaukulang kaparusahan.

______________5. Ang kultura ay naglalarawan sa isang lipunan.

 31
Gawain 4.2: Sitwasyon Ko, Ipaliwanag Mo!

Panuto: Basahin ang mga sitwasyon sa unang kolum. Ipaliwanag ang sanhi
at epekto ng bawat sitwasyon gamit ang Sociological Imagination. Pagkatapos,
punan ng tamang sagot ang kahon ng paglalahat.

Sitwasyon Paliwanag

1. Ayon sa istadistika labinlimang milyong

Pilipino ang walang trabaho.

2. Isang mag-aaral ang nahihirapang

gumawa ng takdang-aralin sa Araling
Panlipunan

3. Dahil sa biglang paglakas ng ulan,

malaking bahagi ng Komunidad ang
bumaha.

Paglalahat:
Kung gayon, masasabi ko na ang isyung panlipunan ay:
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
 32
Isaisip
\\\\

Gawain 5: Kultura Ko, Ilalahad Mo!

Panuto: Gamitin ang graphic organizer sa paglalahad ng mga element ng Kultura

Mga Elemento ng Kultura

Gabay na tanong:

1. Ano ang elemento ng kultura? Ipaliwanag

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

2. Bakit dapat nating suriin ang elemento ng kultura? Ano ang koneksyon nito sa
kontemporaryong isyu?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

33

Isagawa

Gawain 6: Pagnilayan at Gawin!

Panuto: Ako ay Kabahagi sa isyu na kagaya sa COVID19 isulat ang iyong mga
pananaw sa loob ng kahoon.

Ang aking pananaw sa pagkakaroon Ang aking pananaw sa pagtugon

?
ng ganitong isyu/hamong panlipunan sa ganitong isyu/ hamong
ay panlipunan ay.

Pamprosesong mga Tanong:

1. Anong aspekto ng lipunan ang may kaugnayan sa isyu o hamong iyong

napili

2. Ano ang aral na iyong nakuha mula sa paggawa ng gawain? Ipaliwanag

 34

Tayahin (Huling Pagtataya)

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem.

Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.

1. Bakit mahalaga ang pag-aaral ng mga kontemporaryong isyu?

A.Upang masusuri at matataya ang mga ugnayan ng sanhi at epekto
ng mga pangyayari
B. Upang makapaghinuha gamit ang kaalaman at mga karanasan
tungkol sa isyu
C. Upang malaman kung ito ay walang kinikilingan sa paglalahad ng
isyu.
D. Upang buuin ang mga ugnayan ng mga magkakaugnay na
impormasyon
2. Ito ay tumutukoy sa mga taong sama-samang naninirahan sa isang
organisadong komunidad na may isa-isang batas, tradisyon, at
pamahalaan.
A.Bansa
B. Lipunan
C. Pamayanan
D. Pook
3. Ito ay isang isyu na nararanasan ng isang bansa kung saan may mga
pundong nawawala?
A.Child labor
B. Discriminasyon
C. Korapsyon
D. World hunger
4. Alin sa mga sumusunod ang naglalarawan sa Achieved Status?
A. Hindi ito kontrolado ng isang indibidwal.
B. Nakatalaga sa isang indibidwal simula nang siya ay ipinanganak.
C. Ipinanganak na babae
D. Maaaring mabago ng isang indibidwal ang kanyang status.
5. Ito ay tumutukoy sa mga institusyong bumubuo sa lipunan. Anong
elemento ang kulturang ito?
 A. Katuturan ng Kultura
B. Institusyong Panlipunan
C. Paniniwala ng Kultura
D. Pagpapahalaga ng Kultura

35
6. Balin sa mga sumusunod ang nagbibigay ng tamang kahulugan sa
isyung personal?
A. Ito ay isang pampublikong bagay.
B. Ito ay naglalarawan sa paniniwala ng isang tao.
C. Ito ay mga isyung personal ng isang tao sa kanyang
mamamayan.
D. Ito ay nagaganap sa pagitan ng isang tao at ilang malalapit sa
kanya.
7. Ito ay isang isyung tumutukoy sa krisis at sa mga institusyon. Anong
Isyu ito?
A. Isyung panlipunan
B. Isyung kontemporaryo
C. Isyung personal
D. Isyung kultural
8. Ano ang dalawang uri ng Kultura?
A. Pagpapahalaga ng kultura at katuturan ng kultura
B. Norms at simbolo
C. Materyal at di- materyal
D. Paniniwala at Simbolo
9. Ito ay tumutukoy sa isang organisadong sistema ng ugnayan sa isang
lipunan. Anong organisasyon ito?
A. Bansa
B. Gobyerno
C. Institusyon
D. Lipunan
10. Alin sa mga elementong kultura ang tumutukoy sa isang bagay ng mga
taong gumagamit nito, isa sa mga halimbawa ay wika at mga
pangkumpas
A. Beliefs
B. Norms
C. Simbolo
D. Values
 36

Karagdagang Gawain

GAWAIN 7: Guhit Mo, Kaalaman Ko!

Panuto: Gumuhit ng isang isyu na may kinalaman sa kapaligiran?

 37

Susi sa Pagwawasto

Aralin 1
TAYAHIN
KARAGDAGANG GAWAIN
1.A
1. COVID
2. KONTEMPORARYO 2.B
3. ISYU 3.A
4. TEMPUR
5. BULLYING 4.C

5.D

6.D
SUBUKIN
7.C
1.A
8.C
2.B
9.C
3.A
10.C
4.C

5.D
1.
6.D
2. KONTEMPORARYONG DAIGDIG
7.C 3. KONTEMPPRARYONG KASAYSAYAN
PATAS ISAISIP
8.C
1. KASAMA KA
9.C 2. TOGETHER
10.C

SURIIN
Isyung Pangkapaligiran
Isyung Pang-kabuhayan at pang Ekonomiko
Isyung Politikal at kapayapaan
Isyung Karapatang pantao
Isyung may kinalaman sa kasarian at sexualidad
Isyung pang- kalusugan
 38
Aralin 2

Subukin
Aralin3 Tayahin
1.DSUBUKIN 1.D
TAYAHIN

SUSI SA PAGWAWASTO
2.BSUSI SA PAGWAWASTO 2.B
1.A 1.A
3.A 3.A
2.B 2.B
4.D 4.D
3.A 3.A
5.A 5.A
4.D 4.D
6.C5.B 5.B6.C
7.C6.D 6.D7.A

8.A7.A 7.A8.A

SURIIN

SUSI SA PAGWAWASTO

1.tama

2.tama

3.tama

4.tama

5.tama
 39

Sangguian
-Eleanor D. Antonio et. Al. 2017. Kayamanan Manila Philippines:Rex Bookstore Published
& distributed

-Kontemporaryong Isyu sa Araling Panlipunan Grade 10 Learners Manual

- Kontemporaryong Isyu sa Araling Panlipunan Grade 10 Training Material

Sanggunian sa Internet

-https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fclipart-library.com%2Fbig-
question-
mark.html&psig=AOvVaw2zAAXrBfDbqALAGP8hSzFs&ust=1592039551054000&sour
ce=images&cd=vfe&ved=0CA0QjhxqFwoTCIiYh9D3—kCFQAAAAAdAAAAABAD

Norm picture- https://www.google.com/url?sa=i&url

Belief picture -- https://www.google.com/url?sa=i&url

https://www.youtube.com/watch?v=X&feature=youtu.be

https://www.google.com/imgres?imgurl

ptvnews.ph Channel
40