WAŻNE TERMINY Z PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ

FACYLITACJA SPOŁECZNA – napięcie wynikające z obecności innych osób i możliwości

oceny naszego działania, czego rezultatem jest lepsze wykonanie łatwiejszych zadań, lecz
gorsze wykonanie zadań trudniejszych, nowych i słabowyuczonych.

PRÓZNIACTWO SPOŁECZNE – uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w

grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania; uspokojenie osłabia wykonanie zadań
prostych, lecz ułatwia wykonanie zadań trudnych.

DYFUZJA (ROZPROSZENIE) ODPOWIEDZIALNOŚCI – fenomen polegający na tym, że wraz ze

wzrostem liczby przygodnych świadków zmniejsza się poczucie odpowiedzialności za
rozwój wypadków.

POLARYZACJA GRUPOWA – tendencja grup do podejmowania decyzji, które są bardziej

skrajne niż początkowe inklinacje członków.

PRZESUNIĘCIE RYZYKA – polega na tym, że grupy podejmują bardziej ryzykowne decyzje

niż jednostki.

MYŚLENIE GRUPOWE – rodzaj myślenia, w którym bardziej liczy się dążenie do zachowania
spójności i solidarności niż realistyczne uwzględnianie faktów, co w rezultacie może
doprowadzić do błędów w podejmowaniu decyzji.
Czynnikami odpowiedzialnymi za myślenie grupowe są:
• silna spójność grupy,
• jej odizolowanie,
• silny przywódca mający poważanie w grupie,
• brak systematycznego poszukiwania i oceniania rozwiązań,
• funkcjonowanie grupy w stresie.

DEINDYWIDUACJA – utrata normalnej kontroli nad zachowaniem, co prowadzi do wzrostu

impulsywności i patologiczności czynów.
Co takiego tkwi w deindywiduacji?
• zmniejszona odpowiedzialność (dyfuzja odpowiedzialności);
• utrata koncentracji na normach moralnych;
• obniżona samoświadomość.

SAMOŚWIADOMOŚĆ – skupienie uwagi na własnych uczuciach, przekonaniach i wartościach.

Kiedy będziemy mieć ograniczoną samoświadomość?

• gdy inni nie będą na nas zwracać uwagi,
• gdy będziemy stymulowani przez innych, co będzie nas rozpraszało, zmuszając
jednocześnie do koncentracji na otoczeniu.

„ZARAŹLIWOŚĆ”- zjawisko polegające na szybkim rozchodzeniu się wszelkich idei,

poglądów czy emocji. Pojawia się wg Le Bona, ponieważ tłum jest podatny na sugestię, a
jednostki skłonne do naśladowania innych.

CHWILOWA AFILIACJA - jednostka przeżywająca silne emocje, (czemu towarzyszy

zredukowanie dystansu interpersonalnego) ma tendencje do łączenia się z grupą.
Przyłączenie się do innych znajdujących się w podobnej sytuacji pozwala na zredukowanie
poziomu negatywnych emocji (np. strachu, złości, nienawiści) bądź zintensyfikowanie
pozytywnych (np. radości).Konsolidacja (widowni) może mieć charakter pozytywny lub
negatywny.
KONFORMIZM – zmiana w zachowaniu na skutek rzeczywistego lub wyimaginowanego
wpływu innych ludzi.

INFORMACYJNY WPŁYW SPOŁECZNY – wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do

konformizmu, ponieważ spostrzegamy te osoby jako źródło informacji, dające wskazówki
dla naszego zachowania; dostosowujemy się ponieważ wierzymy, że cudza interpretacja
niejasnej sytuacji jest bardziej poprawna niż nasza.

NORMATYWNY WPŁYW SPOŁECZNY – wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do

konformizmu, ponieważ chcemy być przez nich lubiani i akceptowani.

EFEKT CZYSTEJ EKSPOZYCJI /Roberta Zajonca/ - im częstsze są kontakty z danym

bodźcem, tym jest on bardziej lubiany, czyli bodźce nam znane wzbudzają większą
sympatię i uległość.
w konsekwencji
Ludzie mają tendencję do pozytywnego wartościowania obiektów skojarzonych z własną
osobą. Stąd podobieństwo np.: płci, rasy, postaw, imion – zwiększa sympatię, a ta sprzyja
późniejszej uległości.
Zapamiętanie przez kogoś naszego imienia – wzbudza naszą sympatię, co zwiększa
skłonność do zrobienia tego, o co nas prosi. Efekt ten pojawia się:
• w relacjach asymetrycznych (gdy osoba zapamiętująca imię ma wyższą pozycję);
• gdy mają miejsce co najmniej dwa spotkania,
a imię używane jest podczas drugiego z nich.