9

Edukasyon sa Pagpapakatao
Unang Markahan-Modyul 1:
Layunin ng Lipunan:Kabutihang Panlahat
EsP9PL-la-1.1/-EsP9PL-la-1.2

1
Edukasyon sa Pagpapakatao-
Ikasiyam na Baitang
Unang Markahan – Modyul 1:
Layunin ng Lipunan:Kabutihang Panlahat Unang Edisyon, 2020

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8923: Hindi
maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa
pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay patawan
ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Ang mga akda/ materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
names, tatak o trademarks, palabras sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginagamit sa aklat na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ang Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas
Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa
nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala
(publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon III

Secretary: Leonora M. Briones Undersecretary: Analyn M. Sevilla
Assistant Secretary: Alberto T. Escobarte

Bumubuo sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Donnbell F. Barlao
Mary Lyn L. Hizon
Tagasuri ng Wika: Maria Elisa D. Olchondra
Tagasuri ng Nilalaman: Maria Elisa D. Olchondra
Tagaguhit: Donnabell F. Barlao
Dibuhista: Mary Lyn L. Hizon

Tagapamahala:
Gregorio C. Quinto, Jr., EdD
Chief, Curriculum Implementation ng Dibisyon

Rainelda M. Blanco, PhD

Education Program Supervisor – LRMDS

Agnes R. Bernardo, PhD

EPS-Division ADM Coordinator

Glenda S. Constantino
Project Development Officer II

Joannarie C. Garcia
Librarian II

Department of Education, Schools Division of Bulacan

Curriculum Implementation Division
Learning Resource Management and Development System (LRMDS)
Capitol Compound, Guinhawa St., City of Malolos, Bulacan
Email address: lrmdsbulacan@deped.gov.ph

2
 9
Edukasyon sa Pagpapakatao
Unang Markahan – Modyul 1:
Layunin ng Lipunan: Kabutihang
Panlahat

3
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Edukasyon sa Pagpapakatao 9 ng Alternative

Delivery Mode (ADM) Modyul 1 para sa araling Layunin ng Lipunan:Kabutihang Panlahat

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula
sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy
upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K
to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong
hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang

pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong
matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa
pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang
magagamit sa paggabay sa mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung

paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad
nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod dito,
inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa
ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 ng Alternative Delivery Mode

(ADM) Modyul 1 ukol sa Layunin ng Lipunan:Kabutihang Panlahat.

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin. Sa pamamagitan

ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at magsakatuparan ng gawain. Ang
kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking
kakayahang matutuhan ang mga kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-
akademikong tagumpay ay nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

4
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Ang bahagi ng modyul na ito ay magbibigay sa iyo

nang ideya sa mga kasanayang pagkatuto na
inaasahang matutunan mo matapos ang aralin.

Ito ay naglalaman ng gawain na naglalayon na

matukoy kung iyo ng nalalaman o dapat mo pang
alamin ang aralin.
Ang bahaging ito ay naglalaman ng maigsing
gawain o impormasyon ukol sa nakaraang aralin na
makatutulong sa iyo upang malaman ang ugnayan
nito sa bagong aralin.
Ilalahad sa iba’t ibang paraan ang bagong aralin sa
bahaging ito. Ito ay maaaring sa pamamagitan ng
isang kwento, awit, tula, gawain o sitwasyon.

Ito ay naglalaman ng talakayan na tutulong sa iyo

upang madiskubre mo at maunawaan ang mga
bagong konsepto at kakayahan.

Naglalaman ang bahaging ito ng mga indibidwal na

gawain na makatutulong sa iyo upang mas
mapalalim pa ang iyong pag-
unawa at kakayahan sa paksa. Maaari mo ring
iwasto ang iyong mga sagot sa gawain gamit ang
susi sa pagwawasto na nasa dulo ng modyul na ito.

Ang bahaging ito ay naglalaman ng mga tanong o

buod tungkol sa aralin.

Naglalaman ang bahaging ito ng mga gawain na

tutulong sa iyo upang maisabuhay mo ang mga
bagong kaalaman o kakayahan na iyong natuklasan.

Ito ay isang gawain na naglalayon na masukat ang

antas ng iyong kaalaman sa pagkamit ng mga
kasanayang pagkatuto.
Sa bahaging ito ay bibigyan ka nang mga bagong
gawain upang higit mo pang mapaunlad ang iyong
kaalaman o kakayahan tungkol sa aralin na iyong
natutunan.
Naglalaman ito ng mga sagot sa lahat ng pagsusulit,
pagsasanay o gawain na matatagpuan sa modyul na
ito.

5
Sa katapusan ng modyul na ito ay matatagpuan mo rin ang:
Sanggunian- Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa paglikha o paglinang ng modyul na
ito.
Ang mga sumusunod ay mga paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul na ito nang may pag-iingat. Huwag maglagay ng kahit na
anong marka sa anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng ibang papel sa pagsagot
ng mga gawain.
2. Huwag kalimutan na sagutan ang Subukin bago dumako sa iba pang mga gawain
na nasa modyul na ito.
3. Basahing mabuti ang panuto bago sagutin ang bawat gawain.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
pagwawasto ng iyong mga kasagutan.
5. Tapusin ang mga gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang sagutin
lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling makaranas nang pagkalito o paghihirap sa pagsagot nang mga gawain sa
modyul na ito, huwag mahiyang kausapin ang iyong guro. Palagi mong tandaan na ikaw ay
hindi nag-iisa.
Inaasahan namin na sa pamamagitan ng modyul na ito ay maranasan mo ang isang
makabuluhang pagkatuto at maging malalim ang iyong pagkaunawa sa mga kaugnay na
kasanayan na matatagpuan dito.
Kaya mo ito!

Ang modyul na ito ay naglalaman ng iba’t ibang gawain na magpapaunlad ng iyong

kaalaman tungkol sa paksang “Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat” Ito rin ay makatutulong
sa iyo upang mamulat ang iyong mga mata sa lipunang iyong ginagalawan. Malalaman mo rin ang
tungkol sa lipunan,ang kahulugan nito, layunin at marami pang iba.
Pagkatapos ng modyul na ito ay inaasahang maipamamalas mo ang mga sumusunod na
kaalaman, kakayahan at pag-unawa ayon sa Most Essential Learning Competencies.
a. Natututukoy ang mga elemento ng kabutihang panlahat;
b. Nakapagsusuri ng mga halimbawa ng pagsasaalang-alang sa kabutihang panlahat sa pamilya,
paaralan, pamayanan o lipunan;
c. Naisasagawa ang mga gawain/proyektong makatutulong sa isang pamayanan o sektor.

6
 Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap at unawain ang tanong. Bilugan ang titik ng
tamang sagot.
1. Ayon kay Dr. Manuel Dy, isang propesor ng Pilosopiya sa Ateneo De Manila Univerity, binubuo
ng mga tao ang lipunan at binubuo ng lipunan ang mga tao. Ito ay nangangahulugang:
a. Ang tao ang gumagawa sa lipunan kaalinsabay nito ay ang lipunan at hinuhubog ng lipunan
ang mga tao.
b. Ang tao ang bumubuo sa lipunan dahil mula sa kaniyang pagsilang ay nariyan na ang
pamilyang nag-aaruga sa kaniya; binubuo ng lipunan ang tao dahil matatagpuan ang tao sa
lahat ng bahagi nito.
c. Ang tao ang bumubuo sa lipunan dahil pamilya ang nag-aruga sa tao at dahil matatagpuan
ang tao sa lahat ng bahagi nito; binubuo ng lipunan ang tao dahil sa lipunan makakamit ang
kaganapan ng kaniyang pagkatao.
d. Ang tao ang bumubuo sa lipunan dahil pamilya ang nag-aruga sa tao at dahil matatagpuan
ang tao sa lahat ng bahagi nito; binubuo ng lipunan ang tao dahil sa lipunan makakamit ang
kaganapan ng kaniyang pagkatao.
2. Ang sumusunod ay hadlang sa pagkamit ng kabutihang panlahat maliban sa:
a. paggawa ng tao ayon sa kaniyang pansariling hangad
b. pagkakaroon ng pakiramdam na mas malaki ang naiaambag ng sarili kaysa sa nagagawa ng
iba
c. pakikinabang sa benepisyong hatid ng kabutihang panlahat subalit pagtanggi sa pagbabahagi
para sa pagkamit nito
d. pagkakait ng tulong para sa kapuwa na nangangailangan
3. Ang buhay ng tao ay panlipunan. Ang pangungusap ay:
a. Tama, dahil sa lipunan lamang siya nakapamumuhay.
b. Tama, dahil lahat ng ating ginagawa at ikinikilos ay nakatuon sa ating kapuwa.
c. Mali, dahil may mga pagkakataong ang tao ang nagnanais na makapag-isa.
d. Mali, dahil may iba pang aspekto ang tao maliban sa pagiging lipunan.
4. Ang sumusunod ay elemento ng kabutihang panlahat maliban sa:
a. kapayapaan
b. katiwasayan
c. paggalang sa indibidwal na tao
d. tawag ng katarungan o kapakanang panlipunan ng lahat
5. “Huwag mong itanong kung ano ang magagawa ng bansa para sa iyo, kundi itanong mo kung ano
ang magagawa mo para sa iyong bansa”. Ang mga katagang ito ay winika ni:
a. Aristotle
b. St. Thomas Aquinas
c. John F. Kennedy
d. Bill Clinton
6. Ano ang tunay na layunin ng lipunan?
a. kapayapaan
b. kabutihang panlahat
c. katiwasayan
d. kasaganaan

7
7. Ano ang kabutihang panlahat?
a. kabutihan ng lahat ng tao
b.kabutihan ng mga pangkat na kasapi ng lipunan
c. kabutihan ng bawat indibidwal na kasapi ng lipunan
d. kabutihan ng lipunang nararapat bumalik sa lahat ng mga kasapi nito.
8. Ang tunguhin ng lipunan ay kailangang pareho sa tunguhin ng bawat indibidwal. Ang pangungusap
ay:
a. Tama, dahil sa pagkakataon na ganito lamang matitiyak na makakamit ang tunay na layunin
ng lipunan
b. Tama, dahil may natatanging katangian at pangangailangan ang bawat isang indibibwal
c. Mali, dahil may natatanging katangian at pangangailangan ang bawat isang indibidwal
d. Mali, dahil ang bawat indibidwal sa lipunan ang nararapat na nagtatakda ng mga layunin.
9. Kalayaan at pagkakapantay-pantay ang nararapat na manaig sa lipunan. Ang pangungusap ay:
a. Tama, dahil ito ang mahalaga upang mangibabaw ang paggalang sa mga karapatan ng tao.
b. Tama, dahil ito ay inilaan na makamit ng tao sa lipunan ayon sa Likas na Batas
c. Mali, dahil sa kalayaan, masasakripisyo ang kabutihang panlahat, at sa pagkakapantay-
pantay, masasakripisyo ang kabutihan ng indibidwal.
d. Mali, dahil sa kalayaan, masasakripisyo ang kabutihan ng indibidwal at sa pagkakapantay-
pantay, masasakripisyo ang kabutihang panlahat.
10. Ito ay tumutukoy sa resulta ng pagkakaroon ng katahimikan, kapanatagan, at kawalan ng
kaguluhan.
a.Kapayapaan
b.Katiwasayan
c.Paggalang sa Indibidwal na tao
d.Tawag ng katarungan o kapakanang panlipunan ng lahat
11. Ayon sa kaniya, "Sa pamamagitan lamang ng lipunan makakamit ng tao ang layunin ng kaniyang
pagkakalikha."
a. Aristotle
b. St. Thomas Aquinas
c. John F. Kennedy
d. Bill Clinton
12. Walang sinumang tao ang maaaring mabuhay para sa kaniyang ______ lamang.
a. sarili
b. kapuwa
c. lipunan
d. lahat
13. Sa pamamagitan ng lipunan makakamit ng tao ang layunin ng kaniyang pagkakalikha,dahil ang
lipunang ay nilikha nang?
a. Diyos
b. kapuwa
c. tao
d. mambabatas
14. Ito ay kabutihan para sa bawat isang indibidwal na nasa lipunan.
a. kabutihan ng karamihan
b. kabutihang panlahat
c. kabutihan ng indibidwal
d. kabutihan ng kapisanan
15. Paano maipapakita ang kabutihang panlahat sa lipunan?
a. sa pamamagitan ng pagtulong sa nangangailangan
b. sa pamamagitan ng pagkakaisa
c. sa paggawa at pagiisip para sa lahat at hindi ng nakararami
d. sa paggawa ng naiisip na dapat
8
 “Ano ba yan, puro na lamang ganyan ang balitang aking napapanood at napapakinggan”. Iyan
rin ba ang reaksyon mo kapag may nabasa kang balita o napanood sa mga nangyayari sa iyong paligid?.
Kung oo ang iyong sagot, huwag kang mag-alala, ibig sabihin ay lumalabas na ang iyong sarili, ang
iyong pagtingin, mayroon ka ng pakialam sa lipunang kinabibilangan mo. Nakikilala mo na hindi ka
na lamang nabubuhay para sa iyong sarili at para sa iyong pamilya, magalak ka dahil mayroon ka nang
mas malawak na mundong iyong kinabibilangan. Natuklasan mo na ikaw ay tunay na mahalagang
bahagi nito. Kung hindi naman ang iyong sagot, huwag ka pa ring mag-alala at darating din ang
pagkakataong mababago ang iyong pananaw sa buhay.
Dahil dito makatutulong nang malaki sa iyo ang modyul na ito upang magkaroon ka ng
pagkakataong masuri ang iyong pananagutan sa iyong sarili, sa pamilya, at sa iyong kapuwa.
Bilang kabataan, inaaanyayahan kita na makialam at makaalam tungkol sa iyong lipunan. Ihanda
mo na iyong sarili. Handa ka na ba?

Kamusta ang araw mo? Abala ka ba sa maraming mga gawain sa inyong tahanan? Subukan mo
naman nang ipahinga ang iyong isip, puso at katawan. Inaanyayahan kita na magrelaks
sumandali.Umupo ka ng maayos sa posisyong malaya ang iyong paghinga. Ipikit mo ang iyong mga
mata at balikan ang mga nakalipas na pangyayari sa tahanan, paaralan, lipunan o pamayanan. Mulat
ka ba sa mga nangyayari sa lipunan sa kasalukuyan? Hindi lamang sa ating bansa, kundi maging sa
buong mundo ay napapansin ang hindi pagkakasundo o alitan ng mga tao. Sa kasalukuyan,
nakababahala ang patuloy na pagkalat at pagdami ng bilang ng mga taong naapektuhan ng pandemyang
Covid 19. Bakit kaya nangyayari ang mga ito? Hindi lamang ang mga contestant sa Ms. Universe ang
maaaring mangarap ng kapayapaan sa mundo. Hindi man tuwirang nabibigkas ng mga tao, ay marami
rin ang nangangarap ng matiwasay na lipunan, at marahil ay isa ka sa mga ito. Pero paano nga kaya
magkakaroon ng katiwasayan sa lipunan? Palayain mo ang iyong sarili na makita ang reyalidad ng
iyong nakaraan at kasalukuyan. Masaya ka ba o hindi? Halina at tuklasin natin.

9
 Humanap at gumupit ng mga larawan mula sa pahayagan o magasin na nagpapakita ng
kalagayan ng ating lipunan sa kasalukuyan. Idikit ito sa espasyo sa ibaba. Sa paggawa ng collage
gawing basehan ang rubrik sa ibaba.

Pamprosesong Tanong: Sagutin.

1. Ano ang katangian ng lipunang ito batay sa larawang pinili mo?
2. Ano-ano ang naramdaman mo sa larawang idinikit mo?
3. Nagpapakita kaya ito ng tinatawag nating kabutihang panlahat?

10
 Rubrik sa Paggawa ng Collage

Kailangan
Napakahusay Mahusay pang
Pamantayan (5 Puntos) (3 Puntos) Magsanay Puntos
(1 Puntos)
Malinaw ang
pagkakalahad ng mensahe
sa collage.
Orihinal ang ideyang
ginamit sa paggawa ng
collage.
Malikhain ang
pagkakagawa ng collage.
Malinis ang pagkakagawa
ng collage.
Nakahihikayat ang
mensahe sa collage.
Kabuuang Puntos

Pamantayan ng Pagmamarka Puntos

Napakahusay 16-25
Mahusay 6-15
Kailangan pang Magsanay 1-5

11
 Suriing mabuti ang ipinakikita ng larawan sa ibaba. Matutukoy mo kaya ang mensaheng
ipinakikita ng larawang ito?

Sino-sino sa palagay mo ang nakikita sa larawan?

Ano kaya ang mararamdaman mo kung isa ka sa mga taong nasa larawan?
Sa iyong tingin, nagtataguyod ba sila para sa kabutihang panlahat? Sa paanong paraan?
Ano-ano kaya ang posibleng mararanasan, kung ang nagaganap sa lipunan ay taliwas sa
tinatawag na kabutihang panlahat?

Marahil ay napapaisip ka sa kung ano ba ang kabutihang panlahat at ang kahulugan nito.
Narito ang ilang paglilinaw tungkol sa kabutihang panlahat. Ano nga ba ito? Ang kabutihang
panlahat ay ang walang pagtatangi sa kahit sinomang miyembro ng ating lipunan. Iba ito sa
kabutihan ng nakararami.

12
 Sa ganitong kalagayan ng lipunan, walang pang-
aaping magaganap sa ilang miyembro nito lalo na ng mga
mahihina at mga mahihirap. Ang pagtugon sa
pangangailangan ng mga tao ay talagang para sa lahat.
Nangangahulugan na ang lahat ng miyembro ng lipunan ay
kasapi nito at walang itinatangi. Dahil dito, pinatutunayan
na magkatugma ang personal na kabutihan ng bawat
miyembro sa kabutihang panlahat. Ito ay tunay na
magkatugma, ayon na rin sa paliwanag ni St. Thomas de
Aquinas, na anoman ang mga programa at gawain para sa
lipunan ay ganoon din ang hangarin nila sa bawat
miyembro nito.
Ang kabutihang panlahat ay may tatlong elemento ayon na rin sa katuruan mula sa Compendium
of the Social Doctrines of the Church:
1. Ang paggalang sa indibidwal na tao
Kinakailangang kilalanin, igalang at pakaingatan ang
dignidad ng tao na siyang mahalagang bahagi ng ating lipunan. Dahil
sa dignidad niyang taglay ay magagamit niya ang dignidad na ito
para sa ikauunlad ng lipunan sa pamamagitan ng kaniyang buong
pagganap sa kaniyang tungkulin sapagkat dama niyang siya ay
mahalaga at pinakaiingatan sa lipunan.
2. Ang tawag ng katarungan o kapakanang panlipunan ng pangkat
Naisasagawa ang elementong ito sa pamamagitan ng probisyon
ng mahahalagang programa at mga sistema na tumutugon sa mga
pangunahing pangangailangan ng mga tao sa isang lipunan, tulad ng
mga sumusunod; sistemang legal at pampulitikal, malinis na
ginagalawan, at maunlad na ekonomiya. Kung ang lahat ng mga ito ay
natutugunan ng lipunan sa tao, nagagampanan ng lipunan ang
tinatawag nating kapakanang panlipunan ng pangkat.
3. Ang kapayapaan (peace)
May kapayapaan kung laging isinasaalang-alang ang
kabutihang panlahat. Isang mahalagang aspekto ito ng
kapayapaan. Kung iginagalang ang dignidad ng tao, mayroong
kapayapaan. Anomang kaguluhan o hindi pagkakaunawaan na
nagaganap sa lipunan ay naidadaan sa diyalogo (dialogue).
Pinatutunayan ng mga elementong ito na ang
kabutihang panlahat ay hindi natural na nagaganap o
naisasakatuparan. Ito ay nangangailangan ng sama-samang
pagganap ng ating mga tungkulin, hindi lamang ng iilan kundi
ng lahat.

Paano nga bang sinasabi na ang layunin ng lipunan ay para sa kabutihang panlahat?
Mahalaga sa pagpapakatao ang pagkilala ng tao na kailangan niya ang lipunan dahil
binubuo siya ng lipunan at binubuo niya ang lipunan ayon kay Dr. Manuel Dy. Malaki ang
magagawa ng lipunan sa paghubog ng iyong pagkatao. Mayroon itong impluwensiya sa paraan

13
 ng iyong pag-iisip at pagkilos. Lahat ng iyong iniisip, narararamdaman, sinasabi at ginagawa ay
naiimpluwensiyahan ng lipunan na iyong kinabibilangan.

Samakatuwid, sa pamamagitan lamang ng lipunan makakamit ng tao ang layunin ng

kaniyang pagkakalikha at sa pamamagitan ng lipunan matatamo ang tinatawag na kabutihang
panlahat. Sa lipunan, nagkakaroon ang tao ng pagkakataong maipakita ang pagmamalasakit, ang
tumulong at matulungan sa panahon ng pangangailangan. Naipakikita ang pagmamalasakit na
ito sa pagdamay at bukas-palad na pagtulong sa kapuwa na walang hinihintay na kapalit. Dahil
dito, umuusbong ang pagtitiwala sa kapuwa na siyang dahilan ng sama-samang pagkilos tungo
sa isang mithiin. Nangingibabaw sa pagkakataong ganito na hindi lamang ang personal na
kabutihan ng indibidwal ang nilalayon ng lipunan kundi ang kabutihang panlahat.

Ngayon, maliwanag na sa iyo ang kahulugan ng lipunan at layunin nito na tinatawag na

kabutihang panlahat. Susubukin naman natin ang iyong malalim na pagkaunawa dito sa
pamamagitan ng mga sumusunod na gawain.
Sa mga gawain sa ibaba, maaasahan na mas mapalalawak mo ang iyong kaalaman sa
ating aralin. Kaya naman, ihanda mo na ang iyong sarili upang makialam hindi lamang sa iyong
sarili at sa iyong pamilya kundi maging sa lipunan na iyong kinabibilangan.

Unang Gawain
Alam ko na hangad mo ang magkaroon ng isang matiwasay na lipunan na may repleksyon
ng kabutihang panlahat. Subalit hindi mo matatamo ang layunin nito kung wala ang mga
magagandang katangian o pagpapahalaga na dapat taglayin ng mga taong bumubuo dito. Gamit
ang iyong matalas na mata, matalinong isip at mabuting puso buuin ang mga ginulong letra
upang makita ang mga mabubuting katangian o pagpapahalagang kailangan sa pagkakamit ng
kabutihang panlahat. Sa ilalim ng bubuuing salita, basahin ang kahulugan nito upang madaling
mahanap ang sagot.

1. N G A N K A R U T A –
-ay tumutukoy sa katwiran o hustisya

2. Y A P A A N P A K A –
-ay ang kalagayan ng pagkakaroon ng katahimikan o katiwasayan

3. A N K A Y A L A –
-isang napakahalagang karapatan ng bawat isa

4. H A M A L A N P A G M A –
-ang pamantasan sa buhay na ipinakikita ang pagmamalasakit sa sarili, kapwa, at lipunan

14
 5. I S A K A P A G K A –
-ay pagtutulungan at pagsasama-sama ng mga tao sa lipunan

6. M A D A Y A N P A G D A –
-ay isang kaugalian upang ipakita ang pakikiramay o simpatiya sa isang tao

7. P E T O R E S –
-ay kakambal ng salitang paggawa ng mabuti sa kapwa,pagkakaroon ng magandang asal at
paggalang

8. L U T U T U N G A N P A G –
-ay ang sama-samang paggawa ng isang grupo o pangkat ng mga tao

9. P A G L A N G G A –
-ay nangangahulugan ng pagrespeto

10. U K A P A G W A KA N A A N –
-ay mahalagang sangkap sa lahat ng uri ng ugnayan

Unang Pagsusulit
Panuto: Basahing mabuti ang mga sitwasyon sa ibaba. Isulat ang salitang TAMA kung ang
nakalahad sa bawat bilang ay sumasalamin sa kabutihang panlahat at MALI naman
kung hindi.
___________1. Ang bawat tahanan sa Baranggay Buliran ay nakatanggap ng donasyon mula
sa kanilang Kapitan.
___________2. Hindi pinalabas ng kanilang bahay ang pamilya Dantes dahil sila ay
pinaghihinalaang positibo sa Covid-19.
___________3. Binilhan ni Nanay ng bagong damit si Ate Jaya para sa kanyang JS Prom
samantalang damit naman mula sa ukay-ukay ang kay Kuya Martin na luma na
ang mga damit pambahay.
___________4. Ayon sa pambansang ulat, mas dumarami ang bilang ng mga pamilyang di
sapat ang kinakain dahil sa pandemyang kinakaharap ng bansa.
___________5. Nahinto sa pag-aaral si Matteo dahil walang pantustos ang kanilang mga
magulang dahil sa kawalan ng hanapbuhay.
___________6. Kumikita nang malaki ang biyahero ng baboy na si Mang Koko kaysa kay
Mang Dennis na siyang may-ari ng maliit na babuyan.
___________7. Masaya at mapayapang nagdiwang ng kapistahan ang Baranggay Sibul Springs
dahil sa sama-samang pagganap ng tungkulin ng bawat namumuno.
___________8. Tinitipid ni Alden ang kaniyang baon upang makabili ng cellphone na
gagamitin niya sa kanyang pag-aaral.

15
 ___________9. Pinalayas nang sapilitan ng mga pulis ang mga militanteng raliyista sa harap
ng munisipyo upang maiparating ang kanilang hinaing ukol sa illegal na
pagpuputol ng puno.
___________10.Ginalugad ng mga health workers ang lahat ng pamilya sa Sitio Pangarayuman
upang masaksakan ng libreng bakuna kontra Covid-19.

Ikalawang Gawain
Panuto: Ibigay ang iyong saloobin ukol sa mga sumusunod na pahayag o sawikain. Isulat ang
iyong sagot sa mga patlang.

a. Walang sinuman ang nabubuhay ng para sa sarili lamang.

Sagot:_______________________________________________________________________
______________________________________________
b. Binubuo ng tao ang lipunan, binubuo ng lipunan ang tao -Dr. Manuel Dy Jr
Sagot:_______________________________________________________________________
______________________________________________
c. Ang lahat ng sa akin ay sa iyo rin.
Sagot:_______________________________________________________________________
______________________________________________

d. Aanhin mo ang lahat ng bagay sa mundo kung maraming tao ang galit sa iyo.
Sagot:_______________________________________________________________________
______________________________________________
e. Huwag mong itanong kung ano ang magagawa ng bansa para sa iyo, kundi itanong mo kung ano
ang magagawa mo para sa iyo bansa.- John F. Kennedy
Sagot:_______________________________________________________________________
_____________________________________________

16
Ikalawang Pagsusulit

Panuto: Basahin mabuti ang mga pangungusap sa ibaba. Isulat ang salitang Aprub ( ) sa
patlang kung ang isinasaad sa bawat bilang ay sumasalamin sa kabutihang panlahat.
Isulat naman ang Di-aprub ( ) kung hindi. Bawat pahayag ay nararapat na bigyan
ng paliwanag kung bakit ito ang iyong naging kasagutan.
1. Ang lipunan ay kaloob ng Diyos sa tao na instrumento ng kanyang pag-unlad at pagiging
mabuting mamamayan.
Sagot:_________
Paliwanag:___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2. Ang personal na kabutihan ay dapat tugma sa panlipunang kabutihan.
Sagot:_________
Paliwanag:___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
3. Hindi nagkakaroon ng isang lipunan kapag ang mga mamamayan ay nagkakabuklod para sa
isang mithiin lamang.
Sagot:_________
Paliwanag:___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
4. Kailangang maging likas ang pagkakaroon ng panlipunang kautusan o mga batas para sa pagtamo
ng kabutihan ng mamamayan.
Sagot:_________
Paliwanag:___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
5. Ang isang bansa ay mahihirapang tumayo sa gitna ng krisis at kahirapan kapag wala itong moral
na simulain.
Sagot:_________
Paliwanag:___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

17
Ikatlong Gawain
“ALKANSYA CHALLENGE”

May alkansiya ka ba? Bakit ka nag-iipon ng pera? Para kanino at para saan ang iyong pag-
aalkansiya?
Hindi ba’t kaya tayo nag-iipon dahil mayroon tayong gusto o layunin para dito. Alam mo bang
ganoon din ang lipunan natin, ito ay may layunin at ito nga ay ang tinatawag nating kabutihang panlahat.
Ang gawaing ito ay isang konkretong hakbang tungo sa pagiging mabuti sa lahat ng walang
pagtatatangi na kinapapalooban ng mga elemento ng kabutihang panlahat.
Ang Alkansiya Challenge ay isang paraan upang sukatin, subukin at alamin ang lawak at laki ng
halaga ng iyong paraan ng mabuting pakikitungo o pakikipag-ugnayan sa pamamagitan ng mga
naisagawang mabubuting gawa na naipakita mo sa iyong kapwa. Ang Alkansiya na ito ay may layunin
na hamunin ka na punuin ito sa pamamagitan ng iyong mga mabuting gawa hindi lamang ngayon maging
sa mga susunod na mga araw.
Sa talahanayan sa ibaba, isulat sa unang kolum ang iyong mga nagawa para sa kabutihang
panlahat. Sa katapat na kolum, lagyan ng katumbas na halaga upang malaman ang kabuuang ipon na
iyong nagawa. Gawin basehan sa paglalagay ng katumbas na halaga ang mga sumusunod na katangian
o pagpapahalaga.

P1000 - pag-aalay ng sarili o sariling buhay para sa kapakanan ng kapuwa

P 500 - pagmamahal, pagmamalasakit, pagsasakripisyo, pagpaparaya, pag-unawa
P 100 - paggalang, pagrespeto, pagbibigay
P 10 - pagtulong sa mga gawaing bahay, paaralan, at pamayanan

18
Talahanayan ng mga gawa para sa kabutihang panlahat
Nagawa para sa Kabutihang Panlahat Katumbas na Halaga
Hal. Tumulong kay nanay sa mga gawaing P 10.00
pantahanan

Kabuuan – P 10.00

Batayan sa pagbibigay ng iskor para sa kabutihang panlahat

P7,000 - P10,000 – Kahanga-hanga ang iyong kakayahan at kagustuhan na maitaguyod ang
kabutihang panlahat.
P4,000 – P7,000 – Lubhang kasiya-siya ang iyong ipinakitang gawain para sa kabutihang
panlahat.
P1,000 – P4,000 – Kasiya-siya ang iyong kakayahan sa pagtaguyod ng kabutihang panlahat.
P10 – P1,000 – Dagdagan pa ang iyong mabuting gawa para sa kabutihang panlahat.
Matapos mong maisagawa ang challenge, magkano ang kabuuang halaga ang naipon mo sa
iyong alkansiya? Masaya ka ba sa kabuuang halaga na kinalabasan ng iyong mga naipon? Kung oo,
bakit? kung hindi, bakit?

19
Ikatlong Pagsusulit
Panuto: Ibigay ang iyong sariling pakahulugan sa mga sumusunod na salita.
A. LIPUNAN
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

B. KAPAYAPAAN
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

K.DIGNIDAD
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

D.KATARUNGAN
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

E. KABUTIHANG PANLAHAT
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

20
 Batid mo sa unang bahagi pa lamang ng iyong pag-aaral sa Edukasyon sa Pagpapakatao
na masasabing tunay na kinikilala ang dignidad ng tao kapag nananaig sa lahat ng pagkakataon
ang kabutihang panlahat. Ito ay nakabatay sa iyong puso at pagmamalasakit sa iyong kapwa.
Sinasabing kung gusto mong makatanggap ng kabutihang panlahat sa iyong lipunan, paano ka
naman tutugon sa kabutihang panlahat.
Panuto: Gamit ang Graphic Organizer sa ibaba, isulat at gumuhit ng simbolo sa loob ng bawat
kahon nang iyong nabuong konsepto ng salitang kabutihang panlahat. Sa mga patlang, isulat
naman ang mga paraan upang mapanatili o makamit ang kabutihang panlahat.

____________________ ________________
____________________ ________________

KABUTIHANG
PANLAHAT

____________________ ________________
____________________ ________________

_____________________
_____________________

21
 Ano ang larawan ng iyong minimithing lipunan? Sa espasyo sa ibaba, gumuhit o gumupit ng
larawan ng iyong pangarap na lipunan. Isaalang-alang ang mga elemento ng kabutihang panlahat sa
larawan na iyong gagawin. Maging malikhain sa iyong paglalarawan.

Sagutin ang mga tanong:

1. May pagkakaiba ba sa larawan na iyong iginuhit sa panimula ng aralin at sa iyong
minimithing lipunan? kung mayroon, ano-ano ang mga ito?
2. Bakit kaya nagkaroon ng pagkakaiba ang dalawang paglalarawan?
3. Ano-anong elemento ng kabutihang panlahat ang nakapaloob sa larawang iyong ginupit o
iginuhit?

22
 Rubrik sa Paggawa ng Collage

Kailangan
Napakahusay Mahusay pang
Pamantayan (20 Puntos) (18 Puntos) Magsanay Puntos
(16 Puntos)
Malinaw ang
pagkakalahad ng mensahe
sa collage.
Orihinal ang ideyang
ginamit sa paggawa ng
collage.
Malikhain ang
pagkakagawa ng collage.
Malinis ang pagkakagawa
ng collage.
Nakahihikayat ang
mensahe sa collage.
Kabuuang Puntos

Pamantayan ng Pagmamarka Puntos

Napakahusay 91-100
Mahusay 81-90
Kailangan pang Magsanay 70-80

1. “Walang sinumang tao ang maaring mabuhay para sa kaniyang sarili lamang”, ito ay
nangangahulugang?
a. kinakailangan ng taong makibahagi at mamuhay sa lipunan.
b. ang pagiging kasama-ng-kapuwa.
c. pagpapahalaga sa kapuwa
d. pagsasagawa ng mga bagay na kailangan upang mahubog ang pagkatao
2. Anong elemento ng kabutihang panlahat ang tumutukoy sa pagpapahalaga ng kalikasan ng tao,
pagpapahalaga sa kanyang dignidad?
a. tawag ng katarungan o kapakanang panlipunan ng lahat
b. katiwasayan
c. kapayapaan
d. paggalang sa indibidwal na tao

23
3. Ito naman ay ang elemento ng kabutihang panlahat na tumutukoy sa pagkakaroon ng
katahimikan, kapanatagan o kawalan ng kaguluhan sa lahat ng aspekto ng buhay.
a. kapayapaan
b. paggalang sa indibidwal na tao
c. tawag ng katarungan o kapakanang panlipunan ng lahat
d. katiwasayan
4. Anong elemento naman ng kabutihang panlahat ang tumutukoy sa pag-unlad na kabuuang pokus
ng panlipunang tungkulin na kailangang maibigay sa tao.
a. tawag ng katarungan o kapakanang panlipunan ng lahat
b. katiwasayan
c. kapayapaan
d. Paggalang sa indibidwal na tao
5. Isang propesor ng pilosopiya sa Ateneo de Manila University, na naniniwalang ang buhay ng
tao ay panlipunan.
a. Dr. Manuel Dy
b. Sto Thomas de Aquino
c. Aristotle
d. John F. Kennedy
6. Paano maipakikita ang kabutihang panlahat sa lipunan.?
a. sa paggawa at pag-iisip para sa lahat
b. sa paggawa ng naiisip na dapat
c. sa pamamagitan ng pagtulong sa nangangailangan
d. sa pamamagitan ng pagkakaisa

7. Paano malalampasan ang mga balakid sa pagkamit ng tunay na layunin ng lipunan?

a. Laging unahin ang sariling pangangailangan
b. Paunlarin ang kalagayan ng buhay sa lipunan
c. Igalang ang bawat isa, kilalanin ang dignidad ng bawat indibidwal at isipin ang
kabutihang panlahat at hindi pansarili lamang.
d. Isagawa ang mga dapat gawin sa isang lipunan
8. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga elemento ng kabutihang panlahat ayon sa
katuruan mula sa Compendium of the Social Doctrines of the Church?
a. ang paggalang sa inidbidwal na tao
b. ang Kapakanang panlipunan ng pangkat
c. ang personal na mithiin
d. ang kapayapaan
9. Kinakailangang kilalanin, igalang, at pakaingatan ng tao na siyang mahalagang bahagi ng
ating lipunan. Sa aling elemento ng kabutihang panlahat ito nakapaloob?
a. ang paggalang sa inidbidwal na tao
b. ang Kapakanang panlipunan ng pangkat
c. ang tawag ng katarungan
d. ang kapayapaan
10. Ano ang tunay na layunin ng lipunan?
a. kapayapaan
b. kabutihang panlahat
c. katiwasayan
d. kasaganaan

24
11. Ang tunguhin ng lipunan ay kailangang pareho sa tunguhin ng bawat indibidwal. Ang
pangungusap ay:
a.Tama, dahil sa pagkakataon na ganito lamang matitiyak na makakamit ang tunay na
layunin ng lipunan
b. Tama, dahil may natatanging katangian at pangangailangan ang bawat isang indibibwal
c. Mali, dahil may natatanging katangian at pangangailangan ang bawat isang indibidwal
d. Mali, dahil ang bawat indibidwal sa lipunan ang nararapat na nagtatakda ng mga layunin.
12. Kalayaan at pagkakapantay-pantay ang nararapat na manaig sa lipunan. Ang pangungusap ay:
a. Tama, dahil ito ang mahalaga upang mangibabaw ang paggalang sa mga karapatan ng tao.
b. Tama, dahil ito ay inilaan na makamit ng tao sa lipunan ayon sa Likas na Batas
c. Mali, dahil sa kalayaan, masasakripisyo ang kabutihang panlahat, at sa pagkakapantay-
pantay, masasakripisyo ang kabutihan ng indibidwal.
d. Mali, dahil sa kalayaan, masasakripisyo ang kabutihan ng indibidwal at sa pagkakapantay-
pantay, masasakripisyo ang kabutihang panlahat.
13. Si Ronald ay isang pulis. Kilala siya bilang matulungin sa kanilang lugar kaya’t mahal na mahal
siya ng kanyang mga kapitbbahay ngunit lingid sa kaalaman ng kanyang mga tinutulungan, na
ang itinutulong niya sa mga ito ay galing sa pangongotong na kinukuha niya sa mga nahuhuling
tsuper sa kalsada. Tama ba o mali ang kilos ni Ronald?
a. Tama, dahil marami naman siyang natutulungan na nangangailangan.
b. Mali, kahit mabuti ang kanyang panlabas na kilos, nababalewala ang panloob na kilos
c. Mali, dahil hindi sa kanya galing ang kanyang naitulong.
d. Tama, dahil obligasyon ng tao ang tumulong.
14. Ang tao ay inaasahang dapat palaging gumawa ng mabuti sa kanyang kapwa. Anoman ang
mabuti ay dapat isakatuparan niya. Ang mabuting gawa ba ay dapat gawin sa lahat ng
pagkakataon?
a. Oo, dahil ang hindi pagsasakatuparan nito ay isang maling gawain.
b. Hindi, dahil hindi obligasyon ng tao na gawin ito.
c. Hindi, dahil ang mabuting kilos ay kailangan lamang kung ang hindi pagsasakatuparan
nito ay magdadala ng isang maling bunga.
d. Oo, dahil masama ang tumanggi para sa kabutihan.
15. Dapat ka bang maghintay ng gantimpala sa paglilingkod sa kapwa?
a. oo c. hindi
b. paminsan-minsan d. hindi tiyak

25
 Sa puntong ito, mas higit mo nang naunawaan ang ating aralin. Mas naging malinaw na sa iyo
ang kahulugan ng kabutihang panlahat at ang mga elemento nito. Ito na ang oras upang isagawa mo
nang tama ang iyong mga natutunan.

Isang Linggong Plano ng Pagsasabuhay Para sa Kabutihang Panlahat

PANUTO: Gamit ang tsart sa ibaba, isulat ang mga nais o planong gawain na magpapakita sa iyong
pamilya, kaibigan, kamag-anak, kapitbahay o sa mga taong nakapaligid sa iyo na repleksyon
ng kabutihang panlahat. Sa pagsasagawa nito, magpasa ng mga patunay na naisakatuparan
ang gawain tulad pagkuha ng larawan. Gamitin ang mga naibigay na halimbawa.

Araw/Petsa Plano para sa Kanino nais Naramdaman sa

Kabutihang Panlahat isagawa Pagsasagawa ng
Kabutihang Panlahat

(Hal.)
Lunes Tutulong sa gawaing Magulang Masayang-masaya
pantahanan sa aking sapagkat nabawasan
Agosto 16,
nanay. ang hirap ng aking
2020
nanay sa gawaing
bahay.

Kahanga-hanga ang iyong ginawa para sa kabutihang panlahat. Natutuhan mo na kung paano
ang makialam sa lipunang kinabibilangan mo bilang kabataan. Mas naunawaan mo na ang bawat tao sa
lipunan, anoman ang kaniyang katayuan sa buhay at edad ay mayroong pagkakataong magbahagi ng
kaniyang magagawa upang matiyak na makakamit ang kabutihang panlahat.
Inaasahan ko na ipagpapatuloy mo ang pagtataguyod para sa kabutihang panlahat. Gayundin,
magagawa mo na ibahagi ito sa iba upang patuloy na umunlad ang iyong sarili at ang ating bansa. Saludo
ako sa iyo. Hanggang sa muling pagpapatuloy ng ating aralin.

26
Sanggunian

Pagyamanin 9 Edukasyon sa Pagpapakatao. The Library Publishing House, INC.

Department of Education. Edukasyon sa Pagpapakatao 9 Learner’s Material (Unit 1) pp. 2-5

https://books.google.com.ph

De Torre, Joseph M., ChristiN Philosophy,Philippines:Vera-Reyes, Inc,1980

Fournier, Keith, “Whatever Happened to the Common Good?”, http://home.Christianity.com/

Kaganapan sa Pagpapakatao Iii’ 2007 ed.

http://ordialeslilian.blogspot.com/2016/08/ang-pakikipagkapwa-at-ang-golden-rule.html

Para sa mga katanungan o puna, sumulat or tumawag sa:

Department of Education, Schools Division of Bulacan
Curriculum Implementation Division
Learning Resource Management and Development System (LRMDS)
Capitol Compound, Guinhawa St., City of Malolos, Bulacan
Email address: lrmdsbulacan@deped.gov.ph

27
28