ST.

COLUMBAN’S INSTITUTE EsP 9

Domalandan, Center Lingayen, Pangasinan

EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO - EsP 9

GRADE 9 LEARNER’S MODULE – 1st Quarter, Weeks 5-6

YUNIT 1: PAPEL NG LIPUNAN SA TAO

ARALIN 5:LIPUNANG EKONOMIYA PAR SA KAPAKINABANGAN NG LAHAT

LAYUNIN:
Sa araling ito,matututunan mong:
 Nakikilala ang mga katangian ng mabuting ekonomiya
 Nakapagsusuri ng maidudulot ng magandang ekonomiya
 Napatutunayan na:
- ang mabuting ekonomiya ay iyong napauunlad ang lahat- walang taong sobrang
mayaman at maraming mahirap
- ang ekonomiya ay hindi para lamang sa sariling pag-unlad kundi sa pag-unlad ng
lahat
 Nakatataya ng lipunang ekonomiya sa isang barangay/pamayanan, at lipunan/bansa

m
gamit ang dokumentaryo o photo/video journal (hal. YouScoop)

er as
co
PANIMULA:
eH w
o.
rs e
Tatlong magkakaklase ang muling nagkita-kita matapos ang matagal na panahon.
ou urc

Nagkataong lahat sila ay kandidato sa iba’t-ibang posisyon sa gobyerno. Siyempre, sila’y

nagpapagalingan sa kani-kanilang gustong gawin sa bansa lalo na sa aspekto ng
pangkabuhayan. Ang isa’y nagsabing itataas ang suweldo ng manggagawa. Ang isip ng
o

ikalawa’y mas mabuting taasan ang mga buwis upang mas marami ang rasyong ibibigay sa
aC s

mga tao. Ang ikatlo’y nagwikang ang mga mayayaman ay palilikhain ng maraming trabaho
vi re

para sa mga mahihirap. Ngunit dumating ang isang kaklase nilang nangangalakal ng bigas at
nagsabing, “Bakit kayo nagpapagalingan tungkol sa aming pangkabuhayan? Salamat mga
y

kaibigan at kabutihan ng tao ang nasa inyong isipan. Ngunit, hindi ba ninyo naisip na
ed d

kailangang ang plano’y pag-aralan? Isama sa pag-iisip ang lahat, bawat isa’y may
ar stu

pananagutan, lahat ay para sa ating kabutihan.”

PAGSASANAY :
is
Th

Panuto: Gamit ang tsart sa ibaba., pagnilayan kung ikaw ay nakatutulong sa pagkakaroon
ng ganitong sitwasyon ng iyong pamayanan:
Takbo ng Mundo sa Kasalukuyan Pagninilay:
sh

“Nakatutulong ba ako at ang aking pamilya

Kamalayan sa globalismo
sa pagkakaroon ng ganitong sitwasyon para
Pagtaas ng mga sweldo sa aking pamayanan?”
Pagpapabuti ng sitwasyon ng populasyon
Paglawak ng konsepto ng pagpapakatao
Pagiging aktibo ng mga gawaing pang-
intelektwal

Pangangalaga sa pangmundong kapaligiran

9 | Pwas
This study source a downloaded
ge by 100000828312176 from CourseHero.com on 10-17-2021 21:58:45 GMT -05:00

https://www.coursehero.com/file/103706402/ESP-9-Quarter-1-Week-5-6docx/
 Mga Makataong Pagpapahalaga Pagninilay:
“Mayroon ba akong ginagawa at ang aking
Pagpapahalaga sa kalusugan pamilya para sa mataas na antas ng
Mataas na antas ng etikang panlipunan makataong pagpapahalaga?”

Aktibong gawaing pang-kultural

Mayamang kakayahang intelektwal sa

paglikha

Pakikipamuhay ng tao sa kalikasan

TALAKAYAN:

Pagpapaunlad ng Ekonomiya ng Lipunan

Mga Pangunahing Konsepto sa Ekonomiya

Ang microeconomics ay tumutukoy sa mga pangangailangan ng mga taong gumagamit ang

mga mamimili, at nagtitinda ng mga pag-aari at mga bagay-bagay. Ang macroeconomics

m
naman ay tumutukoy sa pangkalahatang ekonomiya ng lipunan, kasama nito ang pagbaba o

er as
pagtaas ng halaga ng salapi o pagtaas ng mga presyo ng bilihin serbisyo, kawalan ng trabaho,

co
at polisiya ng gobyerno kaugnay sa kaperahan at pangangalakal.
eH w
o.
1. Produksiyon. May iba't ibang uri ng produkto o kalakal at ito ay natataya kung gaano
rs e
ang nagawa sa isang panahon ito man ay bagay o serbisyo ng tao.
ou urc

2. Prinsipyo ng "Imbak at Pangangailangan” (Supply and Demand). Ito ay tumutukoy sa

pagbabago ng mga presyo, depende sa dami ng mamimili at gaano karami ang
o

maaaring mabili.
aC s

3. Pag-unlad ng Ekonomiya. Ang pag-unlad ng ekonomiya ay tinataya batay sa GDP

vi re

(Gross Domestic Product) growth? Kung ang GDP ay tumaas, ibig sabihin nito ay
umunlad ang ekonomiya.
y

4. Sistema ng Ekonomiya. Ang lipunang ekonomiya ay kumikilos batay sistemang

ed d

sinusunod ng isang bansa.

ar stu

Apat sa mga pangunahing sistemang ito ay ang sumusunod:

 Kapitalismo - Ang mga indibidwal ay Malaya sa pangangalakal at may pananagutang
is

ipagtanggol ang kanilang sariling interes sa pangangalakal at komunidad. Ang sistema

ay nahihikayat ang mga tao na gamitin ang kanilang talento sa sariling kapakinabangan
Th

tulad ng pagtatayo ng negosyo o pagpasok sa isang propesyong mataas ang

kapakinabangan.
 Sosyalismo - ang gobyerno ang nagpaplano sa halip na mga nasa kalakalan. Ang
sh

gobyerno ang gumagawa ng mga planong pang ekonomiya at ito rin ang nagmamay-ari
ng kalakal o ipinakakalat nito sa mga mamamayan. Ang mga tao ay maaari ding
magmay-ari ng negosyo o mag-alok ng propesyonal na serbisyo mismo sa mga
kliyente, ngunit malalaki ang buwis na ipinapataw sa kanilang kita.
 Komunismo - lahat ng tao ang nagmamay-ari sa yaman. Walang gobyerno o antas-
ekonomiko at walang pera. Bawat indibidwal ay nagbabahagi sa lipunan ng lahat ng
kaniyang kakayahan at siya naman ay maaaring kumuha ng kaniyang kailangan
lamang mula sa lipunan.
 Ekonomiyang Halo (Mixed Economy) mas maraming mga bansa ang may mahigit na
isang uri ng sistema. Pinaghahalo nila ang mga sangkap ng mga uring nabanggit sa
itaas.
10 |was
This study source P adownloaded
ge by 100000828312176 from CourseHero.com on 10-17-2021 21:58:45 GMT -05:00

https://www.coursehero.com/file/103706402/ESP-9-Quarter-1-Week-5-6docx/
 PAGTATAYA:

A. Panuto: Magsagawa ng isang survey sa mga kapwa mag-aaral gamit ang inyong
Groupchat (through Facebook Messenger). Tanungin ang mga kapwa mag-aaral ng mga
sumusunod:

a. Magkano ang kanilang baon sa loob ng isang araw?

b. Ano-ano ang kanilang pinagkakagastusan sa kanilang baon?

c. Sapat ba o hindi ang kanilang natatanggap na baon? Ipaliwanag.

d. Ano ang naidudulot ng kakulangan sa baon?

e. Kung hindi sapat ang natatanggap na baon, paano sinosolusyonan ang kakulangang
ito?

m
er as
co
eH w
B. Panuto: Magsagawa ng kaparehong survey. Sa pagkakataong ito ay mga magulang

o.
ninyo
rs e
1. naman ang bibigyan ng mga tanong. Isulat ang mga sumusunod na tanong:
ou urc

a. Magkano ang budget sa loob ng isang buwan?

o
aC s

b. Ano-ano ang kanilang pinagkakagastusan sa tahanan?

vi re
y

c. Sapat ba o hindi ang budget para sa isang buwan? Ipaliwanag.

ed d
ar stu

d. Ano ang naidudulot ng kakulangan sa budget?

is
Th

e. Kung hindi sapat ang budget, ano ang paraang ginagawa upang masolusyonan
ang suliranin?
sh

Sagutin:
a. Sa iyong sariling karanasan, mahirap ba o hindi na magbudget ng perang hawak?
Pangatwiranan.

b. Bakit mahalagang matutuhan ng lahat ang tamang pamamahala sa perang kinikita?

11 |was
This study source P adownloaded
ge by 100000828312176 from CourseHero.com on 10-17-2021 21:58:45 GMT -05:00

https://www.coursehero.com/file/103706402/ESP-9-Quarter-1-Week-5-6docx/
 c. Ano ang maaaring maidulot kung hindi mapangasiwaan nang wasto ang perang
kinikita?

d. Anong sitwasyon sa lipunan o pamahalaan ang sinasalamin ng nagdaang gawain?

Ipaliwanag.

San Jacinto Catholic School, Inc.

San Jacinto Pangasinan
1ST Midterm Exam
Name:______________ Grade/Section:______________Date:___________ Score:_______

Panuto: Bumuo ng isang tula na naglalaman ng limang saknong tungkol sa Papel ng

Lipunang tao. Magbigay ka ng titulo ng iyong tula. Isulat ang iyong tula sa ibaba.

m
er as
co
 Orihinal – 10 puntos eH w
 Organisa – 5 puntos

o.
 Nilalaman – 10 puntos
rs e
 Konklusyon – 5 puntos
ou urc

Kabuuang Bilang – 30 puntos

o
aC s
vi re
y
ed d
ar stu
is
Th
sh

SANGGUNIAN:
Paano Magpakatao 9 (REX book)

Inihanda ni: Bb. Alyssa Faye N. Altarejos

12 |was
This study source P adownloaded
ge by 100000828312176 from CourseHero.com on 10-17-2021 21:58:45 GMT -05:00

https://www.coursehero.com/file/103706402/ESP-9-Quarter-1-Week-5-6docx/

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)