Volume 11, Issue 42 November 02, 2020

Our Words
Weekly Issue
“ N E W L I F E ” J E T A E R E

SPECIAL
SHAIP KAMBERI DEPUTET SHQIPTAR NE PARLAMENITNE SERBISE
POINTS OF SHAIP KAMBERI Ndryshe nga kryeministrja, parlamenti koalicion midis të ashtuquajturave e djathta e
INTEREST: DEPUTET SHQIPTAR NE PAR- është i ri. I veçantë. Se opozita e vetme qendrës dhe e majtës e qendrës ka prodhuar
LAMENITNE SERBISE parlamentare është grupi i deputetëve të pushtetin më totalitar të historisë së Serbisë
 Shaip kamberi “Është e trishtueshme për demokracinë, Luginës së Bashkuar dhe SDA-Sanxhakut. postsocialiste. Natyrisht, përmes procesit
sepse një Kuvend të tillë nuk do të mund ta Kush do ta kishte menduar se një ditë, zgjedhor, si të gjitha pushtetet autoritare dhe
speaks out... prodhonte as Sllobodan Millosheviqi”, ka opozitën parlamentare në Serbi do ta totalitare të kohërave moderne.
thënë shefi i grupit parlamentar Lugina e përfaqësonin vetëm deputetët shqiptarë e E vërteta e vetme e parrullës « Serbia si
 No Sided articles Bashkuar – SDA e Sanxhakut, Shaip Kam- Luginës së Preshevës dhe boshnjakë të Evropa » është “Serbia si Bjellorusia”. Edhe
beri, gjatë fjalimit të tij në Kuvendin e Sanxhakut? pse në Minsk ka opozitë në rrugë.
and no restriction Serbisë, më 28 tetor. Këto fjalë kanë nxitur Një opozitë me 6 deputetë prej 250. Trish- Por sigurisht se vitet kanë ecur. Radikalët e
for our members, reagime të shumta të përfaqësuesve të tuese. Një parlament të tillë nuk e prodhoi retushuar kujdesen për imazhin e tyre. E kush
our guest and our pushtetit në Serbi, por edhe në rrjetet so- as Sllobodan Millosheviqit. më mirë përfaqëson imazhin “pro-evropian”
ciale. Po ja që se një kryeministre grua, pasionisht liberale, e
friends. shkolluar në universitetet perëndimore dhe që
FJALA E TIJ PARA PARLAMENTIT buron nga shoqëria civile. Një qeveri me 11
 Latest needs for our SERB NE BEOGRAD gra. Edhe multietnike aty-këtu, me ndonjë
Fjalim i deputetit Shaip Kamberi në Ku- pjesëtarë të dëgjueshëm nga radhët e mino-
community and the vendin e Republikës së Serbisë, me rastin e riteteve, në rend të dytë dhe të tretë përfa-
latest resolutions zgjedhjes së Qeverisë së re. qësues dhe pa pushtet të vërtetë ekzekutiv.
Beograd, 28 tetor 2020 Dhe qershia mbi tortë, tashmë edhe me minis-
 Our Free Voice Të nderuar qytetarë, tri për të drejtat e njeriut, barazi gjinore dhe
Të nderuar zonja dhe zotërinj deputetë dialog shoqëror.
through our words. popullor, Sa bukur po duket. Skenar perfekt.
Mirëdita - Dobar dan Mirë se vini në parajsën e stabilitetit dhe
Sot, po kërkohet prej nesh ta mbështesim progresit. Serbia më demokratike se Suedia
zgjedhjen e Qeverisë së Re të Republikës. Shaip Kamberi dhe Gjermania me rrezikun neonazist, apo
Qeveri të re me kryeministre të njëjtë. Me Spanja me separatistët e saj.
I N S I D E T H I S shef të njëjtë. Ku Presidenti është edhe Nuk ka më shpërndarje të fotove nga malet
I S S U E : kryeministër, edhe qeveri, edhe parlament. z.Vuçiq dhe z.Daçiq po dëshmohen më përreth Sarajevës nën bombardime. Nuk ka
Edhe vetë shteti. “L’État c’est moi”. efikas se baballarët e tyre ideopolitik. Ky më fjalime të llojit se do t’i vrasim 100 mys-
Faqe
Deputet 1 Clark: Ky është fitili që mund ta ndezë sërish luftën në Ballkan
Clark: Ky është fitili që mund ta ndezë luajnë lojën ballkanike”.
Faqe sërish luftën në Ballkan
Fillimi 1 “Ballkani është mbi pllakën tektonike të racës
Gjenerali amerikan Wesley Clark, i cili në njerëzore, ky është rajoni ku historikisht janë
një tekst autorial në “The Washington Post” konfrontuar civilizimet, dhe ende janë duke u
Faqe kishte vlerësuar se Ballkani mund të jetë konfrontuar. Kështu që është vlerësimi i drejtë
Janulla rrapi 2-3, përsëri tokë e krizës, ‘prandaj SHBA dhe BE se ne duhet ta shfrytëzojmë NATO-n dhe të
4-5 duhet të reagojnë në mënyrë urgjente, sepse sigurojmë siguri ushtarake”, ka thënë gjenerali
në rajon janë të pranishme fuqitë e jashtme të amerikan.
cilat po krijojnë stres dhe se ajo që dimë nga
historia është se Ballkani Perëndimor është Ai ka shtuar se duhet të punohet shumë
Faqe shumë i brishtë’. fuqishëm në luftë kundër korrupsionit nëpër
Renato Rrapi 5-7 qeveri.
9, 12 Në një intervistë për televizionin e Sarajevës
N1, Clark thotë se fjalët e ashpra dhe veprat “Kjo do të thotë se anëtarët e pushtetit, ata të
agresive mund të sjellin deri te konflikti në zgjedhur si dhe ata të emëruar detyrimisht duhet
Ballkan më shpejtë se kudo në botë. të jetojnë në mënyrë modeste, duhet të jetojnë
Faqe nga rrogat e tyre, rrogat duhet të jenë të mjaf-
Declasified, Agim 6-7 “Po, duhet të jemi të brengosur. Duhet që tueshme që të jetohet prej tyre, por askush nuk
Ballkani Perëndimor të shtyhet përpara, në duhet të presë se do të bëhet milioner.
Hamiti, Janulla 7,-9,
civilizim perëndimor dhe civilizim transat-
rrapi 10-14 lantik, edhe atë sa më shpejtë. Kanë kaluar Lëvizje te postimet
17-19 23 vjet prejse është nënshkruar Marrëveshja
e Dejtonit dhe mbetet të bëjmë edhe shumë
për zhvillimin e Bosnjës dhe Hercegovinës,
dhe mendoj se kjo po shkon shumë vështirë”,
Adresa Faqe ka thënë Clark, i cli ka qenë komandant i
Anetaresimi 32 forcave të NATO-s në Evropë gjatë bom-
bardimit të Serbisë, transmeton RTK.

Duke folur për skenën gjeopolitike në Ball-

kan dhe rolin të cilin e kanë në rajon Rusia,
Turqia dhe Kina, ai ka thënë se këto shtete “e
 P a g e 2 O u r W o r d s

MUC XHEPA ZHAN MATIE

MUC XHEPA
ZHAN MATIE
Skoda la pas urën e Rrogozhinës.
Mëngjes. Shi balte zu të bjerë. Një pjesë e
rrugës ishte e bllokuar. Qerrexhiu shponte
me hosten buajt që shtyheshin me njëri-
tjetrin. I largoheshin të trembur anës së
xhadesë, pa anë.
- Edhe shiu është ndryshe, - thoshte Çet
Shyti në Uashington. - Atje bie shi dhe
makina të bëhet zgjyrë me baltë; bie shi në
Uashington, ti fiton një “free car wash -
larje falas të automobilit”.
Baltë në xhamin e përparmë. Rruga filloi
të deformohej nga rrëketë mbi xham.
Kleanthi, trupshkurtër, muskuloz, u zgjat
jashtë dritares së shoferit. Me njërën dorë
përpiqej të pastronte xhamin me leckë, me
tjetrën mbahej dhe drejtonte timonin.
- Ndale baba, zbres unë ta fshij, - tha
Spiro, ulur në sediljen e parë të pasagjerit.
Kleanthi shau me zë të lartë. Një natë më
parë, Spiro Duni më kishte propozuar të
shkonim te një miku ynë i përbashkët. Në
fakt, unë isha njohur prej Spiros me të.
- Babai ka një rrugë për Berat nesër, - Jemi të huaj, një sy i fshehtë filloi ta ndjekë mikun e partisë në çdo hap. Nuk
prandaj i kërkova të na marrë me vete. “fener”, jo kaloi shumë dhe fati e ndoqi si të gjithë të huajt e tjerë. Afrikani in-
Kishim kohë pa u takuar me mikun tonë, fanar, “fener” teligjent ra në kurthin e “hienave”. Filluan ta thërrasin në hetuesi. E
Zhan Matie. Fundi i viteve shtatëdhjetë në epokën e akuzonin për veprime që nuk i kishte bërë.
kishte qenë i rëndë për të gjithë ne. Unë llambës - Zezak, - e kërcënonte hetuesi, - ku i more batanijet?
punoja në ndërtim; hapja me lopatë theme- elektrike. - Unë kam emër, - përgjigjej Zhani i lidhur dhe përpiqej të shkulte nga
let e një ndërtese tek uzina e kobaltit, si në Zhan Matie vendi karrigen e betonuar në dyshemenë e birucës nën dhe.
kohën e Keopsit. Dheu hidhej në tri kate, kishte trup të - Shiko, po na bën dhe të zgjuarin! Pse, çfarë je ti, i bardhë?
derisa dilte në sipërfaqe. Unë isha në katin gjatë, të - Unë jam Zhan Matie.
e parë, pra në themel. Spiro punonte në rregullt, atlet i - Zezak, këtë mësove këtu, vesin më të poshtër, vjedhjen?!
katangë, atje ku piqej guri në fabrikën e lindur. Filloi - Ti po, jo unë!
çimentos. Bash “doktori”, shok pune i të luajë Hetuesi iu afrua ta godasë. Zhanit i dolën sytë nga vendi prej inatit.
Spiros, që ne e thërrisnim doktor, sepse volejboll dhe - Provo të më prekësh, do të..., - e shau Zhani.
fare i ri mbante syze me xhama të trashë, të shquhej për Hetuesi thirri policin.
thoshte se po i humbiste sytë prej tymit të cilësi të larta. - Merre qelbësirën, fute brenda te vendi dhe jepi një mësim të mirë!
çimentos. Ndërsa Zhanin e kishin degdisur Në qytet ishte Ato ditë diçka kishte ndodhur në konvikt. Personi që ishte përzier me
në Berat. i njohur nga aferën e batanijeve ishte i lidhur me pushtetin. Zhani nuk tregonte gjë,
Babai i Zhanit, drejtues i lartë i një partie pjesa më e sepse s’dinte gjë, por hetuesi vazhdonte lojën e kurdisur. Zhani duhej
komuniste në Afrikë, e kishte sjellë të madhe e të diskredituar se i ishin hapur sytë. Duke i bërë presion me burg, mendonin
birin të edukohej në vendin shembull të rinjve. Karak- se do ta thyenin dhe do ta kthenin në bashkëpunëtor të tyre. Kur ngjarja u
komunizmit në botë. Zhanit nuk iu desh ter interesant, bë e njohur në qytet, “hienat” e morën viktimën e pafajshme dhe e
shumë kohë të kuptonte se ishte zënë rob njeriu i parë dërguan në Berat. Atje Zhani zuri punë te konservimi, reparti i reçelit.
në vendin më të tmerrshëm të bllokut me ngjyrë në Banonte në njërën nga dhomat e katit të dytë të stadiumit.
lindor dhe, duke qeshur, shpesh ngatër- qytetin tonë. Në Berat shiu kishte pushuar. U ndamë me Kleanthin, që vazhdonte të
ronte fjalët. Por, si për çdo shante Skodën pa fshirëse xhamash, dhe morëm rrugën drejt turizmit ri.

Many shadow accounts in UK islands have been used since the 70’s for Albanian dictators...
Where DOJ fails the Military
y intervenes...no witnesses

Albanians of Chameria in their Will the order be set with courts or actions?
homeland now so called Greece... Time to get all the jailed
So far the DOJ has failed big until 2020 where
With the right support everything is Albanian s back to Albania
decision are put tot the test..
possible in America….True common from Greece
American fighters...

Albanians protest for their rights

to mine and oil...its getting hot in Festim lato still not replaced as president of Cha-
Albania and might push the foreign meria...2020-2021 could be for new elections or
companies of oil out ...will it be for open season on other leaders? Why did he die?
time to stop the theft of resources?
Who will loose from internation- No one is mentioning his
als? death!!!

MUC XHEPA ZHAN MATIE

Pranë muzeut, shtëpia
dykatëshe e Kongolëve,
ishte hapur një kafene e
re, nga ato për drejtorë,
por që frekuentohej edhe
nga kostumgrinjtë. Vetëm
disa metra ishim larguar
prej derës saj, kur
dëgjuam zërin me theks
frëng të Zhan Maties.
- Vëllezër, kthehuni!
U përqafuam me mall.
Zhani na ftoi të hamë
diçka për mëngjes. Zumë
vend tek tryeza pranë
dritares. Lokali ishte
pothuajse bosh. Karshi, dy
“kostumgrinj” na shikonin
me vëmendje. Zhani i
përshëndeti.
- I shëndoshi është shefi
im. Më duhen para, jam
bërë
“njëmijëedyqindësh”.
Qeshte duke fërkuar
mustaqet, që i kishte lënë
t’i vareshin anës buzëve.
Spiro më ngacmoi me
këmbë poshtë tryezës,
çka do të thoshte se
duhej të iknim men-
jëherë. Unë u preva në
fytyrë. Zhani nuk e kaloi
pa e vënë re. Kamerierja
solli porosinë, konjak për
Zhanin dhe mua, fërnet
për Spiron. Pa i mbaruar
gotat mirë, shefi dhe ai
që e shoqëronte u
ngritën, u përshëndetën
me Zhanin dhe u lar-
guan. Zhani në çast
porositi tri dopio. Unë kundërshto-
va.
- Do të ikim, - i thashë, - babai i
Spiros na pret në dalje të Beratit.
Zhan Matie filloi të përdorë tryezën
si tambur. Lëvizjet e zhdërvjellëta të
duarve i shoqëronte me lëkundje të
kokës. Veshi i tij absolut dhe zëri i
veçantë imitonin si askush “The
Platters”, me këngën “Only You”.
Vargun “… you are my destiny - ti
je fati im …” e këndonte me sy të
mbyllur. Anës i rridhnin lot.
- Vëllezër, mos mendoni kurrë se
Zhan Matie është bërë spiun!
Natën vonë, te dhoma e tij e mo-
biluar keq - dy krevatë dykatësh, një
tryezë dërrase e lyer me ngjyrë
jeshile të errët, katër karrige, që nuk
u dallohej se cilën bojë kishin pasur
të fundit, dhe një dollap me kanate
të mëdhenj, mbështetur në
mur pranë derës - i riu nga
Afrika, miku ynë i mirë,
por armiku i partisë, që e
kishte marrë për ta
edukuar, na foli gjatë dhe
hapur për zhgënjimin që
kishte pësuar në vendin
“fener” të socializmit në
botë.
- Kam frikë se do të
mbetem i burgosur përjetë
këtu, - thoshte i pikëlluar
dhe shante në frëngjisht
babanë që e kishte sjellë.
(Ky tregim është pjesë e
librit “Në sirtar, tregime”
të autorit Muç Xhepa.)
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 3

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Albanian Americans vote on all sides in case Grenell thinks he will side with one side...Election 2020 in USA

Vuçiqit e Bërnabiqit s’ju pëlqeu fjalimi i Kamberit në Kuvend, por ky ka disa porosi për ta
“Gjykuar nga klima ndërprerjen e politikës nxitëse kundër
Vuçiqit e Bërnabiqit s’ju pëlqeu fjalimi i Kamberit ekzistuese në Serbi, ka shqiptarëve dhe vetëm në fund, nëse do
në Kuvend, por ky ka disa porosi për ta Kjo deklaratë e tij nxiti reagimin e qenë e pritshme se një Ai thotë se vetë të merrnim një përgjigje pozitive për
presidentit serb Aleksandar Vuçiq pjesë e opinionit do të Vuçiqi ka thënë se shtatë pikat e para, do të mund të kon-
Deputeti i listës “Lugina e Bashkuar – SDA Sanxhak”, dhe të kryeministres serbe, Ana reagonte kështu”. është i lumtur që sideronim pjesëmarrjen në vetë Qever-
Shaip Kamberi, në Kuvendin e Serbisë, dje, pas fjalim- Bërnabiq, por edhe të disa min- “Nuk jam zgjedhur për të Kamberi “mund të inë e Serbisë”, tha Kamberi.
it të mandateres për qeverinë e re serbe, Ana Bërnabiq, istrave. heshtur, por për t’i ngritur flasë”, por pyeti se
tha se ai “nuk përfaqëson as të verdhët as blutë, as të Vuçiqi, mes tjerash, vlerësoi se problemet e komunitetit “përse atëherë po i Ai tha se “nuk pati asnjë ofertë person-
kuqtë as të zinjtë, por shqiptarët e diskriminuar në Kamberi “nuk ka shumë arsye për të shqiptar… Unë prezanto- pengon dikujt”. ale”.
Serbi” dhe se është “trishtim për demokracinë” që fajësuar autoritetet në Serbi për va të dhëna për politika- “Ai tha se fjalimi im “Dhe më vjen keq që presidenti i shtetit
midis 250 deputetëve, opozita përfaqësohet nga vetëm totalitarizmin dhe mosrespektimin e nët, por edhe pika të ishte për shkak se përdor disa insinuata në lidhje me faktet
gjashtë anëtarë të partive të pakicave. të drejtave të pakicave”, sepse, siç ndritshme të historisë nuk kemi marrë që absolutisht nuk ishin pjesë e atij
tha ai, në Bujanoc jetojnë 42% serbe. Fjalimi im nuk ishte ndonjë post ministror. takimi”, tha deputeti shqiptar në parla-
“Një parlament i këtillë nuk ka mundur ta prodhojë as serbë ndërsa përfaqësuesit e tyre kundër serbëve, por Më 3 gusht, kur ne, mentin e Serbisë.
(ish-presidenti i Serbisë, Slobodan) Milosheviq, por janë dëbuar plotësisht nga pushteti. kundër totalitarizmit që po tre përfaqësuesit
Vuçiqi e Daçiqi ia dolën. Koalicioni i përbërë nga Ndërkaq, në një deklaratë për imponohet, ku pakicat shqiptarë, erdhëm për Sipas tij, Vuçiqi u kishte thënë gjatë
qendra e pretenduar e majtë dhe e djathtë prodhoi si televizionin serb “N1”, Kamberi tha konsiderohen armiq dhe se konsultime me Vuçi- konsultave se për dy javë do të marrin
kurrë më parë një qeveri totalitare në Serbi, natyrisht se nuk ka pritur reagim kaq të shqiptarët në këtë vend, qin, i kemi paraqitur përgjigje, e cila, siç citoi ai, “do t’ju
përmes procesit zgjedhor. E vetmja e vërtetë në pa- ashpër për deklaratat e tij, por shtoi për shkak të në letër kërkesat që i befasojë”.
rullën ‘Serbia është Evropë’ është ‘Serbia është se nuk ka folur kundër serbëve, por marrëdhënieve me Koso- ka komuniteti shqip- “Nuk pati as përgjigje, e as nuk u befas-
Bjellorusi’, megjithëse atje ka kundërshtim, të paktën për “totalitarizmin që po impono- vën, trajtohen si armiku tar, dhe ato lidhen me uam”, tha Kamberi për “N1”.
në rrugë”, tha Kamberi në Kuvend, transmeton het”. numër një”, tha Kamberi zhvillimin rajonal, Ai kujtoi se partia e tij asnjëherë nuk ka
Zeri.info. në “N1”. me arsimin, me qenë pjesë e shumicës qeverisëse.
 P a g e 4 O u r
DY FJALE PER KOMITETINE ESPERTEVE .... Nga Elona CASLLI
DY FJALE PER KOMITETINE
ESPERTEVE ....
Nga Elona CASLLI
Tĕ nderuar zonja dhe zotërinj, ekspertë
të fushës së mjekësisë, që merrni
vendime dhe bëni grafikun e jetës së çdo
shqiptari, u përballa me këtë foto që
shfaq një tryezë të rrumbullakët, ku ju
jeni mbledhur për të diskutuar mbi
menaxhimin e situatës.
Në këtë foto ju, që keni propozuar që:
– Shqiptarët të hynin në karantinë
– Shqiptarët të mbyllnin bizneset
Vuçiqit e Bërnabiqit s’ju pëlqeu fjalimi i Kamberit në Kuvend, por ky ka disa porosi për ta
“Edhe më 2014 edhe më 2016, bisedi-
met tona me Aleksandar Vuçiqin kanë
qenë të njëjta.
Asnjëherë s’kemi qenë pjesë e shu-
micës qeverisëse, as na është kërkuar,
as do të kërkojmë e të kushtëzojmë me
poste ministrore. Ajo që ne kërkuam
është barazia për pakicat, zhvillimi i
barabartë rajonal dhe që të hapet
ndonjë fabrikë në Sjenicë, Tutin dhe
Medvegjë”, theksoi Kamberi, duke
shtuar se ato komuna “për shtetin nuk
ekzistojnë”.
Në pyetjen se a pret që raporti ndaj tyre
të ndryshojë dhe se a do t’ia dalë që të
ndryshojë diçka në parlament, Kamberi
thotë se nuk pret diçka të këtillë, por
shton se ata duhet t’i flasin këto gjëra.
“Daçiqi dhe të tjerët dje thanë se ne i
kemi dëbuar serbët nga Komuna.
Parimi i multietnicitetit është shkelur
para dy vjetësh në Medvegjë, kur SNS-
ja nuk ishte tolerante as ndaj tre nga
tetë këshilltarët, që t’ju ofrojë ndonjë
pozitë. Ky parim është shkelur në
Medvegjë dhe ishte pikërisht SNS-ja
ajo që e shkeli”, tha Kamberi, trans-
meton Zeri.info.
Shton se nuk pret asgjë.
“Në pjesë e qeverisë është një ministër
që shqiptarët i quan ‘shiptari’ dhe
krenohet me këtë, e i cili tani do të jetë
ministër i Policisë, nuk mund të presim
asgjë ndryshe”, vlerësoi ai.
Dikush, Kamberin po e sheh si lider të
ri të opozitës, sikurse Dritan Abazoviqi
në Mal të Zi.
“Para së gjithash, unë jam presidenti i
një grupi të vogël përfaqësuesish nga
tre shqiptarë dhe tre boshnjakë, dhe as
është e mundshme, e as është ambicia
ime politike për t’u bërë lider i
opozitës. Pakicat nuk mund të mbajnë
barrën e demokratizimit në Serbi. Kjo
përgjegjësi bie mbi shumicën e
– Fëmijët e shqiptarëve mos të shkonin në
shkollë.
– Studentët shqiptarë mos të uleshin në
auditore
– Të moshuarit shqiptarë të dilnin veç një
ditë në javë
jeni në këtë foto pa maskë pa kurrfarë
distancimi fizik.
Në këtë foto ju, që propozoni që
– Maska është e detyrueshme në rrugë, por
jo në klub
– Maska është e detyrueshme në shkollë
– Universiteti duhet mbyllur
Biggest Heist on private land continues to
happen in Albania...How can they, the Alba-
nian politicians sell someone else’s land??
njerëzve”, beson Kamberi.
Thotë se në parlament do të jenë kon-
struktivë.
“Do të jemi konstruktivë. Gjashtë nga 250
përfaqësues nuk mund të bëjnë asgjë, s’ka
qenë e mundur as kur opozita ka pasur më
shumë përfaqësues… Është detyrim yni që
t’i ngrisim problemet që ekzistojnë në
komunat tona, dhe në shoqëri në
përgjithësi”, përfundoi deputeti shqiptar i
Kuvendit të Serbisë, Shaip Kamberi.
“Lugina e Diellit”, lagje pa leje dhe
dëshmi e diskriminimit të shqiptarëve në
veri
Lugina e Diellit, njëra nga lagjet më të
përfolura në Zveçan, po ndërtohet pa lejen
mjedisore të Ministrisë së Mjedisit dhe
Ekonomisë.
Pamjet nga terreni tregojnë që rreth 300
shtëpitë e banimit dhe ndërtesa kolektive
janë afër përfundimit, mirëpo në Ministrinë
e Mjedisit thonë ato po bëhen pa leje
mjedisore, ka raportuar KOHA.
“Lugina e Diellit”, lagje pa leje dhe dëshmi
e diskriminimit të shqiptarëve në veri
Kjo ministri, përmes një përgjigjeje me
shkrim, ka thënë se për këto ndërtime deri
më tani nuk kanë pranuar asnjë kërkese për
leje mjedisore.
Çështja është edhe më e komplikuar, pasi
Komuna nuk i ka dorëzuar fare Ministrisë
dokumentacionet kur ato janë kërkuar. Kjo
ka bërë që Inspektorati i Mjedisit ta dërgojë
rastin në Gjykatë.
“Lidhur me pyetjet për leje mjedisore, ju
njoftoj si në vijim: për ndërtimet në lagjen
Luginën e Diellit, deri më tani, nuk kemi
pranuar kërkesë për t’u pajisur me leje
mjedisore. Përderisa Inspektorati i MMPH-
së, për këtë çështje, ka inspektuar
Drejtorinë për Urbanizëm, Komuna
– Klubet duhen mbyllur pas orës dhjetë në
mbrëmje
jeni në këtë foto pas maskë dhe pa kurr-
farë distancimi fizik.
Policia e Shtetit e shpall arritje që ka
gjobitur 727 shqiptarë që kanë qenë duke
ecur rrugëve pa maska.
Ndërkohë e para që duhet gjobitur është
kjo tavolinë e rrumbullakët.
Unë u gjobita dhe u rrethova nga pesë
policë, sepse po kthehesha në shtëpi një
mbrëmje dhe isha pa maskë. Isha vetëm në
ambient të hapur.
Zveçan, me ç’rast ka kërkuar dokumentac-
ionin për ndërtimet në kompleksin “Lugina
e Diellit”, të cilin dokumentacion kjo
drejtori, pa ndonjë arsye, nuk e ka prezan-
tuar me rastin e inspektimit. Inspektorati
me procesverbal e ka urdhëruar drejtorinë
që në afatin e caktuar ligjor të sjellë doku-
mentacionin për realizimin e këtij projekti.
Meqenëse kjo drejtori nuk i është përgjigjur
urdhëresës së Inspektoratit për ta sjellë
dokumentacionin për ndërtim, Inspektorati
ndaj kësaj drejtorie ka bërë inicim në
Gjykatë. Pritet vendimi i Gjykatës”, thuhet
në përgjigjen e Ministrisë së Mjedisit dhe
Ekonomisë.
Por kthimi në pronat e tyre nuk ka ndodhur
edhe për shqiptarët e Veriut.
Janë rreth 300 shtëpi të shqiptarëve në
lagjen Kroi i Vitakut, të cilëve 21 vjet pas
luftës nuk u është bërë e mundur të kthehen
në pronat e tyre.
“Prej 2013 asnjë shtëpi nuk është rindërtuar
kur në lagjen e serbëve kushdo qoftë lugina
e diellit ndërtohet pa ndonjë problem. Kur
bëhet fjalë për shqiptarët kërkohen leje për
ndërtim që janë të djegura. Nuk shoh që ka
interesim ndaj banorëve të veriut. Janë
përzgjedhur 21 shtëpi por jemi të bindur se
nuk do të fillojnë këtë vit. Por edhe nëse
fillojnë është numër i vogël për t'u kthyer
atje. 500 ose 600 mijë iu kanë nda, është
një numër i vogël nuk mund të kthehen në
veri. Së paku 100. 12 mijë e 500 banorë
kanë qenë atje. Që 20 vite asnjë banor i
veriut nuk është kthyer. Kjo është tmerr”,
ka deklaruar Nazmi Ismjali, kryetar i
Këshillit të Banorëve të Veriut.
Banorët shqiptarë thonë se maltretimi i tyre
po vazhdon, meqë njëjtë ka ndodhur edhe
para luftës.
“Që 21 vjet që kemi dal prej shtëpive. Qe
21 vjet janë duke na maltretuar, duke na
premtuar që po ndërtojnë shtëpitë. Kemi
qenë viktimë dhe para lufte edhe pas.
W o r d s
Ju që përcaktoni grafikun e frymëmarrjes sonë,
mblidheni në një ambient të mbyllur dhe nuk
zbatoni atë çka u urdhëroni shqiptarëve.
Unë nuk jam mjeke, por në sytë e publikut as
ju nuk jeni mjekë. Ju jeni thjesht goja e kryem-
inistrit.
Ajo tavolinë nuk përfaqëson debatin e ek-
sperteve. Ajo tavolinë përfaqĕson një gojë të
madhe dhe të çartur që po gëlltit jetën e çdo
shqiptari.
Post Scriptum- E vërteta është ajo që Partia e
mban për të vërtetë.Realiteti mund të shihet
vetëm me sytë e Partisë.
George Orëell 1984
Serbëve ua kanë ndërtuar 300 shtëpi. Ajo lagje
është 150 metra prej shtëpisë sonë”, ka pohuar
Ramadan Istrefi.
Në Institutin Kosova për Qeverisje Lokale
thonë se kthimi në pronat e tyre është dashur të
ndodhë për të dy komunitetet, derisa nuk është
dashur të lejohen ndërtime pa leje në veri të
vendit.
KTV ka kërkuar sqarime nga Qeveria e Koso-
vës lidhur me rindërtimin e shtëpive të shqip-
tarëve në veri të Mitrovicës dhe kthimin e tyre,
si dhe ndërtimet pa leje që kanë ndodhur në
lagjen Lugina e Diellit, por nuk ka marrë
përgjigje.
ON ALB DELAKU
MAQEDONIA ANTIKE PJESE E BOTES
PELLAZGO-ILIRE
Maqedonia antike, pjesë e botës pellazge-ilire...
Maqedon Autokton jemi ne Shqiptarët ..dhe
bejm nje gabim , një mekat të madh kur Sllavët
e ardhur ne kete tokë ilire i konsiderojm Maqe-
don dhe historine e lavdishme të ksaj Maqed-
onie ua mveshim atyre..
Vllezër shqiptar Maqedon .. Maqedonia eshte e
Jona dhe ne jemi Maqedont e vertetë , Jo
ardhacakët Sllav !
 V o l u m e 1 1 , Is s u e
PO PER HOLOKAUSTIN KOMUNIST SHQIPTAR KUR DO TE FLITET? FRENK SHKRELI
PO PER HOLOKAUSTIN
KOMUNIST SHQIPTAR KUR
DO TE FLITET?
FRENK SHKRELI
Javën që kaloi në Shqipëri u mbajt
“Forumi Ballkanik kundër anti-
semitizmit”. Ishte kjo një nismë
shumë me vend e Kuvendit të
Shqipërisë, në bashkpunim me
Aleancën Ndërkombëtare për
Përkujtimin e Holokaustit, forum, në
të cilin morën pjesë zyrtarë të lartë
ballkanikë, përfaqësues të Bashkimit
Evropian, Izraelit dhe madje edhe
Sekretari Amerikan i Shtetit, iu
drejtua forumit virtual me një fjalim
të shkurtër. Ishin mjaft përfaqsues
të vendeve pjesëmarrëse forumin
virtual – përfshir edhe ata të
Shqipërisë, Kryeministrin Edi Rama
dhe Kryetarin e Kuvendit Gramoz
Ruçi. Folës të ndryshëm, përfshir
zyrtarët e lartë shqiptarë, diskutuan
se si vendet e Ballkanit mund të
bashkpunojnë për zhdukjen e anti-
semitizmit dhe për krijimin e
shoqërive tolerante për brezat e
ardhëshëm. Është kjo një thirrje
shumë me vend, pasi është venë re
se antisemitizmi është një fenomen
që, kohët e fundit, po shtohet anë e
mbanë botës. Një fenomen që duhet
të luftohet e të zhduket që në za-
nafillë, në cilën do shoqëri qoftë.
Sa interesant thashë me vete, që
udhëheqsit shqiptarë, në një forum
ndërkombëtar, siç ishte ai që u mbajt
virtualisht në Tiranë – flasin para
botës për masat dhe bashkpunimin
kundër antisemitizmit dhe për
krijimin e shoqërive tolerante:
“Sfida e luftës kundër antisemitizmit
në format e veta më të sofistikuara
duhet të jetë sot, më shumë se kurrë,
një thirrje ndaj ndërgjegjes sonë
kolektive”, u shpreh Kryeministri
shqiptar, Edi Rama. Ndërkohë,
Kryetari i Kuvendit të Shqipërisë,
Gramoz Ruçi i tha forumit se “Të
gjithë kombet që aspirojnë demo-
kracinë, pluralizmin, diversitetin e
tolerancën, duhet t’i bashkohen
frontit kundër antisemitizmit”,
deklaroi kryetari i Parlamentit
shqiptar Gramoz Ruçi.
Çfarë shprehjesh thashë — gjithnjë
duke folur me veten — nga zyrtarët
më të lartë shqiptarë, të cilët edhe
botës demokratike i japin mësim për
demokraci, pluralizëm, diversitet e
tolerancë dhe më në fund Kryem-
inistri shqiptar thekësoi nevojën për
një, “thirrje ndaj ndërgjegjës kolek-
tive”, për të vepruar. Thashë me
vete gjithashtu, si mund të
përputhen këto shprehje të dy
udhëheqsve të lartë shqiptarë në
Forumin Ballkanik mbi antisemitiz-
min me deklaratat, pikërisht, të
këtyre dy zyrtarëve shqiptarë në
Parlamentin e Shqipërisë, mbi
meritat e komunistëve dhe të
komunizmit, pothuaj 50-vjeçar në
Shqipëri. Dihet se komunizmi,
ashtu si edhe nazizmi — sidomos
regjimi komunist i Enver Hoxhëls,
nuk ishte aspak tolerant ndaj
kundërshtarëve politikë dhe segmen-
teve të caktuar të popullësisë shqip-
tare që kundërshtonin regjimin e tij.
Kur dëgjova fjalët e zotërinjve
Rama e Ruçi në Forumin kundër
antisemitizmit në Tiranë, pyeta
veten se cili është Rama i vërtetë
dhe cili është Ruçi i vërtetë – ata që
4 2 P a g e 5
deklaruan se disa javë më pare se komunizmi ishte
në anën e duhur të historisë dhe se shqiptarët ishin Për 30-vjetë tani, jo vetëm historia e Kom- Kthejani pra, dinjitetin dhe nderin jo vetëm
ndarë që në vitin 1944 (duke justifikuar kështu të bit shqiptar pret përgjigje prej autoriteteve viktimave të komunizmit, por mbarë Kombit
gjitha krimet e regjimit komunist në Shqipëri si dhe zyrtare të shtetit dhe mbështetësve due shqiptar duke i bërë “thirrje ndërgjegjes sonë
mos tolerancën politike ndaj njëri tjetrit, e pasqyruar pjesëmarrësve në këto krime të institucion- kolektive” për përgjegjësitë që mban historia e
këto 30-vitet e fundit) – apo ndoshta zotërinjt Rama eve të dhunës komuniste. Presin përgjigje kaluar komuniste dhe udhëheqsit aktualë të
e Ruçi për fat të mirë të Kombi – paskan pësuar një gjithashtu edhe martirët, në ditën kushtuar shtetit shqiptar ndaj viktimave të pafajshme të
metamorfozë të mirëseardhur më në fund, që u atyre me 5 Nentor, 2020. Ata duan dhe regjimit të Enver Hoxhës. Unë jam i bindur se,
pasqyrua në fjalimet e tyre në forumin kundër kërkojnë të dinë pse-në. Duan të dinë pse u eventualisht, edhe në Shqipëri, më në fund, “E
antisemitizmit, ku folën për “tolerancë”, vranë atëherë nga regjimi enverist dhe vërteta dhe dashuria do të fitojnë mbi
“demokraci” dhe “ndërgjegje kolektive”, ndaj së institucionet e tij të dhunës dhe pse va- gënjeshtrat dhe urrejtjet”. (Vaclav Havel.)
kaluarës. Toleranca është një virtytë njerëzor dhe zhdojnë të vriten edhe sot nga autoritetet e
shoqëror, por disa shoqëri vuajnë, fatkeqësisht, nga vendit me deklaratat e papërgjegjshme të JUSUF BUXHOVI: KISHA ORTODOKSE
toleranca ndaj së keqës. Heshtja ndaj çeshtjeve me nostalgjikëve të regjimit enverist, madje SERBE KA
rëndësi morale për një komb, është në vetvete një edhe nga përfaqësuesit më të lartë të shtetit
pranim i (heshtur) i së keqës, ka thenë një amerikan e të qeverisë shqiptare? E gjithë kjo ndodhë PËRVETËSUAR TRASHËGIMINË E
KRISHËRIMIT
i madh i shekullit të kaluar. (Fulton Sheen). Parimet në një shtet që pretendon të jetë demokratik
morale nuk varen nga vota e shumicës. E keqja dhe i cili mburret me anëtarësimin në Ale-
është e keqe, krimi është krim, edhe kur shumica ancën Ushtarake të Atlantikut, NATO, NË
është në rrugë të gabuar, ka thenë ai. ndërkohë që botës i japin mësime për
demorkaci e tolerancë dhe bejnë thirrje KOSOVË
Mesazhet në temën e trashëgimisë kulturore
Prandaj është me rëndësi të dihet e vërteta, nëse botës për gjoja, “ ndërgjegje kolektive”
udhëheqsit aktualë të Shqipërisë do të vazhdojnë të ndaj së kaluarës. dhe shpirtërore serbe në Kosovë po vijnë
përsëri nga Prishtina, gjë që sigurisht do të
heshtin për çeshtjet e mëdha morale të Kombit –
përfshirë krimet e komunizmit dhe përballjes me të Vetë martirët e Kishës Katolike shqiptare në ndezë më tej marrëdhëniet serbo-shqiptare mbi
këtë temë, të cilat tashmë janë nxehur muajt e
kaluarën komuniste të vendit, pasi shqiptarët – ditën e tyre me 5 Nentor, nuk kërkojnë as
sidomos ata dhjetëra e qindra mijëra që kanë hakmarrje as dënime ndaj askujt, pasi në fundit. Këtë herë, historiani dhe publicisti Jusuf
vuajtur, janë vrarë ose zhdukur nga regjimi prag të martirizimit të tyre, ata i kishin falur Buxhovi për Kosovo Online pretendon se
komunist, vetëm e vetëm, se nuk pajtoheshin me atë xhelatët komunistë. Por martirët e pafa- Kisha Ortodokse Serbe përvetëson
regjim. Ata presin për 30-vjet tani – që të këthehen jshëm u kërkojnë sot autoriteteve shqiptare, trashëgiminë e Krishterimit në Kosovë, duke
vërejtur se të gjithë popujt e Ballkanit që ishin
në veprim fjalët tolerancë, ndërgjegje kolektive, zbulimin e të vërtetës ndaj të së kaluarës
demokraci e vërtetë, zgjedhje të lira, pajtim komuniste dhe njëkohësisht – para Kombit në Kosovë në Mesjetë janë pjesë e saj.
kombëtar, kërkim faljeje për krimet ndaj njerëzve të dhe para botës – kërkojnë njëzëri nga bash-
pafajshëm, gra, pleq e fëmij – që më në fund të këto katdhetarët e tyre në shekullin XXI – në Buxhovi për Kosovo Online thonë se plani i
Ahtisaarit për Kosovën është një koncept
vlera të mëdha universal të këthehen në një çështje emër të të gjitha viktimave të komunizmit
të madhe morale kombëtare për të cilën nuk mund në Shqipëri, një përgjigje ndaj këtyre py- politik dhe se, në këtë drejtim, ai kundërshton
të heshtet më. etjeve: faktet historike. Ai shton se përmes hulumti-
meve shkencore, ai i dha një përgjigje politike
çështjeve rreth origjinës së pronës së SOC në
Nganjëherë njeriu shpreson edhe kundër shpresës. “Pse na vratë, o vëllazën shqiptarë; cila
Sbpresova se diskutimet në “Forumin Ballkanik ishte e keqja që ju bâmë me misionin tonë, Kosovë.
kundër Antisemitizmit”, t’u kenë kujtuar, të pakën o stërnipa të Kastriotit. Ku ua shkelëm
për një moment udhëheqësve shqiptarë edhe holo- doket e zakonet tueja, ku e përdhosëm “Kisha Ortodokse Serbe përvetësoi të drejtën
për trashëgiminë e krishterë në bazë të
kaustin komunist shqiptar ndaj mijëra shqiptarëve kanunin tuej, o mbasardhës të Lekës; thue
kundështarë të regjimit komunist, në përgjithësi, gabuem që ju mësuem ‘Hymnin e Flamurit’ liturgjisë gjuhësore, e cila në këtë rajon ishte së
pari në greqisht, dhe nga shekulli i 12-të e në
dhe holokaustin fetar shqiptar në veçanti. Këto të ngritun në bjeshkët e Dedë Gjo’ Lulit;
mendime po më sillen në kokë, ndërkohë që Kisha gabuem, thue, se ecëm ndër gjurmë të vazhdim në gjuhën sllave të Vjetër të Kishës.
Katolike Universale dhe sidomos Kisha Katolike opangëve të tija për me mbledhë ushtarë për Ai faktor duhet të përcaktohet dhe këtu qëndro-
Shqiptare — anë e mbanë trojeve arbërore — po Krishtin? … Me ruejtë fenë e Tij në tokën jnë problemet, të cilat janë më politike “, thotë
Buxhovi.
përgatitet që me 5 Nentor, 2020 të shënojë Festën e tonë të Arbënit? Thue nuk i ndejëm besës
Martirëve të Lumë shqiptarë – Vinçenc Prenushi me suej ndër votrat e sofrat e shtrueme e të
37 shokët — festën pra të 38 martirëve: qendresën, çueme prej atyne burrneshave fisnike, që në Ai tregon se disa tempuj të Kishës Ortodokse
virtytet e tyre njerëzore, morale, kombëtare, djep druni përkunden dikur foshnje Nanë Serbe në Kosovë ishin ndërtuar mbi themelet e
kishave katolike, duke vënë në dukje se kjo
shpirtërore si dhe mesazhin e tyre për aktualitetin e Terezën? Gabuem, thue, se kënduem në
sotëm shqiptar politik dhe moral, për shoqërinë por ‘Lahutë të Malcís’, kangën e Atë Gjergjit e konfirmon teorinë e përvetësimit të
sidomos për udhëhqesit aktual të Shqipërisë. diftuem si vdes shqiptari për Fé e Atme, trashëgimisë së “krishterimit të përbashkët”.
ashtu si vdiq Gjeçovi? Por nuk ka gjâ,
Shpresojmë e shpresojmë, për zgjimin e një mbasi na jemi këtu… këtu âsht toka jonë, “Unë nuk mund të jap një përgjigje kompetente
për rastet veç e veç, kjo u takon atyre që mer-
ndërgjeje morale mbarëkombëtare, por deri kur? këtu âsht trupi ynë, këtu âsht edhe gjaku
Unë nuk e di se ku e gjeni ju forcën morale – si ynë, që u derdh për jú, për idealin ma të ren me këtë çështje, por ka disa tregues të tjerë
që ato kisha janë ndërtuar mbi bazën e atyre
udhëheqës të atij vendi – që haptas të vazhdoni të naltë, për të cilin vdes shqiptari. Një ditë
mbroni një regjim gjakatar siç ishte komunizmi. kemi për t’u ringjallë s’bashkut!”. (Marrë kishave të vjetra që ekzistonin. Sa i përket
Nostalgjikët e komunizmit shqiptar ende nuk e kanë nga vepra “Çinarët” e françeskanit shqiptar Manastirit të Decanit, në Mesjetë ai ishte
gjithashtu një tempull i shqiptarëve, sepse
kuptuar se e vërteta dhe idetë e mëdha nuk mund të Konrad Gjolaj, nga Radio Vatikani).
mbahen të mbyllura përgjithmonë në çmendurinë e historikisht shumica e shqiptarëve të këtij
rajoni ishin të besimit ortodoks dhe nuk është
metalitetit të Enver Hoxhës, me të cilin ata gjithnjë Ka ardhur koha për veprim. Mjaft më me
mendojnë, veprojnë dhe jetojnë. rezoluta dhe projekt-rezoluta propagandis- çudi që vladikat (mbikëqyrësit) e atyre kishave
deri në vitin 1913 ishin shqiptarë nga familjet e
tike boshe që nuk çojnë askund. Tregojeni
Heret ose vonë, shoqëria shqiptare do të ketë një veten burra, se më në fund, pas 30 vjet famshme të kësaj treve. Pse do t’i ruanin ato
kisha nëse nuk do të besonin në to? Madje,
“zgjim të ndërgjegjes kolektive”, përsa u përekt postkomunizëm jeni gati – personalisht,
krimeve të komunizmit. Por në këtë ndërkonë, me institucionalisht dhe moralisht – të zbuloni, këto argumente historike mund të gjenden të
qëndrimet tuaja, me shkrimet dhe deklaratat tuaja të pranoni dhe të njoftoni të vërtetën mbi dhëna edhe në historiografinë serbe se kishte
shumë shqiptarë që ishin pjesë e Kishës
duke mbrojtur një regjim që nuk mund të mbrohet krimet çnjerëzore të regjimit të Enver
— ju nuk i bëni nder as vetes, as Kombit shqiptar, Hoxhës. Sepse për shqiptarët, trajtimi i Ortodokse “, shpjegon Buxhovi.
por jeni duke mbajtur peng Shqipërinë e mjerë, larg krimeve të komunizmit, është një do-
Evropës ku e ka vendin e saj të denjë dhe larg mosdoshmëri që viktimave të regjimit Ai deklaron se plani i Ahtisaarit është një
vlerave perëndimore. Ndërkohë që me deklatrata e komunist — të gjallë e të vdekur — në mos koncept politik që është në kundërshtim me
faktet kulturore dhe historike, duke shtuar se ai
juaja, në favor të komunizmit,viktimat e atij rgjimi asgjë tjetër, të paktën – “T’u kthehet një
po i vrisni për së dyti, për së treti e për së katërti, në pjesë e dinjitetit të tyre” dhe siç u shpreh nuk është kundër statutit të Kishës Orotodokse
Serbe, por që duhet të jetë nën juridiksionin e
të vërtetë sado herë që hapni gojën në mbrojtje të edhe Sekretari Amerikan Shtetit, Mike
atij regjimi diktatorial. Dhe jo vetëm këta të lumtur Pompeo në fjalën e tij në Forumin Ballkanik Kosovës.
të Kishës Katolike dhe të Kombit – të cilët do të kundër anti-semitizmit, “Duhet të garanto-
kujtohen javën që vjen — por të gjitha viktimat e tre het siguria e çdo personi, për të mundësuar “Dokumenti i Ahtisaarit rregullonte disa pozi-
cione që nuk janë adekuate për realitetin kul-
feve kryesore në Shqipëri, nëpërmjet historisë së që të gjithë të jetojnë krah për krah në
këtyre 38 martirëve shqiptarë — tani bota e njeh paqe”, me të drejta dhe përgjegjësi të turor dhe historik. Unë mendoj se Kisha
Ortodokse në Kosovë duhet të ketë statutin e
pak më mirë të vërtetën e krimeve të tmerrshme të barabarta për të gjithë shqiptarët pa dallim
saj ligjor, por kishat dhe të gjitha institucionet e
burgjeve dhe të kampeve të përqendrimit të regjimit feje, krahine ose pikëpamjesh politike.
të Enver Hoxhës ndaj popullit të vet të pafajshëm, Shqipëria duhet të jetë e të gjithë shqip- tjera duhet të trajtohen si pronë e shtetit të
Kosovës. Ekziston një problem politik midis
në përgjithësi. tarëve!
 P a g e 6 O u r W o r d s

JUSUF BUXHOVI: KISHA ORTODOKSE SERBE KA PËRVETËSUAR TRASHËGIMINË E

Prishtinës dhe Beogradit.
Ekziston shumë tension,
veçanërisht pasi që disa
manastire janë shpallur
thesar botëror nën kuj-
desin e UNESCO-s .Kjo
është mirë, meqë do të
thotë të ruash dhe të fitosh
një dimension botëror
kulturor, por nuk është
mirë nëse kërkohet një
statut politik në bazë të
këtij statuti. “Kisha
Ortodokse duhet të ketë të
gjitha të drejtat, por ato të
drejta duhet t’i nënshtro-
hen shtetit të Kosovës,”
tha Buxhovi.
I pyetur se a pret që
Kosova të bëhet anëtare e
UNESCO-s, Buxhovi
vlerëson se kjo varet nga
shumë faktorë.
“Për fat të keq, ka disa
kushte që nuk janë përm-
bushur deri më tani.
Kosova dhe Serbia duhet
të bien dakord për
manastiret në aspektin
kulturor, që të përfaqëso-
hen sa më mirë që të jetë e
mundur. Do të ishte janë të ngarkaura Ne qender, nje kuarkeve 10-te ne gjithe sendet qe
shumë e rëndësish- me romantizëm, berthame e for- fuqi minus 19-te na rrethojne
me që Kosova të nacionalizëm dhe muar nga protone m. Kushdo qe I qenka nje
bëhet anëtare e me shumë dhe neutrone dhe sheh keto shifra strukture gjigan-
UNESCO, por ka pikëpamje të ne periferi nga kupton shume de, thuajse boshe,
edhe probleme që pasakta, joshken- elektrone qe pak nga realiteti I nje zgaver ku
politizohen. Vazhdi- core. Problemi më rrotullohen rreth vertete i per- mund te hyjet e te
mi i këtyre polemi- i madh jo vetëm saj ne orbita te masave te dilet lirisht. Por
kave dhe në Kosovë por caktuara. Vite me mikrobotes te nuk eshte keshtu:
mosmarrëveshjeve, edhe në Shqipëri, pas u zbulua qe Atomit. Ne keto forca te fuqishme
do të dëmtojë aspek- Serbi dhe edhe vete pro- raste na vjen ne mbajne se toku ne
tin kulturor të kësaj Maqedoni është tonet dhe neu- ndihme "metoda berthame protonet
çështje, thotë Bux- se fëmijët po tronet kane ne krahasuese". dhe neutronet
hovi. mësojnë histori të perberjen e tyre Perfytyroni nje (forcat ber-
gabuar, përfundon grimca akoma me sfere me diameter thamore) ndersa
Historiani Buxhovi, Buxhovi. te vogla - Kuar- 10 km (10.000 m) forcat e natyres
është kritik edhe ket. - ky eshte Atomi. elekto-magnetike
rreth asaj si mësohet KLODI Ne cdo tekst Me kete shkalle mbajne se toku
historia në tekstet STRALLA shkollor te fizikes zmadhimi pro- elektronet rreth
shkollore. Thotë se KURIOZITETE do te gjeni qe tonet dhe neu- berthames. Nje
shumëçka aty ba- Nje udhetim permasat e atom- tonet do te ishin mrekulli qe do t'ia
zohet në qëndrime imagjinar ne eve jane te rendit sfera te vogla me kish zili arkitekti
joshkencore. permasat e 10-te ne fuqi diameter 10 cm, dhe konstruktori
mikrobotes te minus 10-te m; te elektronet dhe me I zote!
“Historia që po Atomit berthames 10-te kuarket afersisht
mësojnë fëmijët në Tashme eshte ne fuqi minus 14- sfera me diameter
Kosovë është një bere I njohur per te m; te protoneve 0,1 mm!
histori shumë josh- kedo fakti qe dhe neutroneve Befasohesh kur
kencore dhe është Atomi, kjo "tulle" 10-te ne fuqi ballafaqohesh me
më gjuhë politike. nga e cila jane minus 15-te m; te shifra te tilla
Unë gjithmonë kam ndertuar sendet qe eketroneve 10-te krahasuese.
qenë kritik ndaj na rrethojne, eshte ne fuqi minus 18- Atomi, prej te
këtyre librave, ato nje bote me vehte: te m dhe te cilit jane ndertuar

HYQMET ZANE CESHTJA CAME NJE PROBLEM MADHOR I PAZGJIDHUR ENDE

HYQMET ZANE
CESHTJA CAME NJE të bëheshin bashkë Shoqatën Çamëria duhet të ndikohet vete kur ikën nga kauz mba- të respektonte parasysh kushdo, sidomos ne
PROBLEM MADHOR I në një demonstrim për interesat e nga asnjë krah i Çamëria, morën rëkombëtare. Nuk “mikun” në çamët sepse kemi personalitet
PAZGJIDHUR ENDE të forcës së vetë personale politikës, por të edhe flamurin u bë një herë një shtëpinë e kryem- që bënë kombin dhe për këtë
pjesëmarrjes dhe pasi ka humbur ketë pavarësinë e kuq e zi, morën protestë e madhe inistrit Rama. krenohemi dhe askush nuk
Protesta e dështuar para forcës që të jemi përfaqësimin në vet se kauza e edhe kujtimet, ndaj një kryem- Ndoshta ka bërë mund t’i harrojë ata, kushdo
Ministrisë së Jashtme dhe faktor edhe i poli- Parlament dhe Çamërisë është morën edhe emrin inistri që ndryshe detyrën. Por ku qoftë ai një kryetar partie apo
mesazhi i munguar tikës së jashtme mirëpritjen në edhe më e madhe shqiptar dhe fenë flet në mëngjes e janë çamët, përse një ministër, një kryeministër
Çështja çame nuk shqiptare. Por një komunitetin çam. se kauza e një që donin dhe e ndryshe në drekë ngurrojtë të apo shtetar i lartë, se prandaj
zgjidhjet me shishe uji, gjë e till për fatin e Ajo q më partie. Përdorimi i duan dhe, mbi të dhe po ashtu mblidhen shumë, ekziston Çmëria.
por me bashkim keq nuk u bë. Nuk di shqetëson dhe më ndjenjave gjitha, morën me ndryshe flet edhe çfarë i ka shtan- Edhe kur portestojmë kemi
Nga Hyqmet Zane se kush fitoi nga ky bën të shprehem atëdhedashëse vete dashurinë në darkë. Aty gur që të bëhen parasysh pikërisht këto të
Të gjithë e pamë atë xhest, çfarë solli ai është se kemi një dhe të atryre që e për shtëpinë e kanë qenë edhe bahskë, kur në vërteta që para së gjithash
moment kur kryetari i xhest, kujt i shërben ngërç të madh në duan Çamërinë katandinë e tyre ata që pre- vitet e shkuara duhet të ishin në një libër
PDIU në një moment ai xhest. Ai xhest organizimin e me shpirt, nuk me gjithë tendojnë se kanë pjesëmarrja në historik të shkurtër dhe të
protestimi hodhi një ishte një çështje Shoqatës Çamëria mund të bëhet pasurinë që shumë merita për një protestë ka ishte si një libër xhepi për të
shishe plastike uji në personale e atij që e që po i shërben model i sjelljes së humbën. Ndaj çështjen çame qenë e madhe jgithë shqiptarët. Mendo
drejtim të Ministrisë së bëri dhe jo e çamëve mirë e bukur parcelizuar për dhe është për tu dhe nuk e kishin edhe para am- pastaj që në vend të atij libri
Jahtme apo diku që nuk e apo dashamirëve të interesave të atyre interesat e një cituar shpeshherë mendjen fare të basadës greke sa strategjik u hodh një shishe
shquajta mirë se ku. Nuk kauzës së Çamërisë që e duan vonesën njeriu që ka Kancelari gjer- bëheshin nxitës edhe qytetarët e plastike me ujë dhe kaq. Ku
dihet se kë donte të se ne nuk jemi në trajtimin dhe kontribute të man Shrëder, që të këtij realiteti, Tiranës u bënë ishe asgjëkundi, çfarë bëre,
qëllonte, por dukej si një spontanë dhe të zgjidhjen e rëndësishme në ka thënë se “Një se kishin pro- palë sepse shpirti asgjë. Asaj proteste i munguan
fragment nervozizmi që rastësishëm, por çështjes çame. katandisjen në njeri mund ta grame personale patriotik ekziston. profesorët e universiteteve me
nuk dihej se kush ia kishte jemi një forcë reale Në emër të këtë gjendje të largosh nga për interesat e Po përse tani ka porgjinë çame, i munguan
bërë. Pati shumë komente e madhe dhe faktor Shoatës Çamëria komunitetit çam. shtëpia e tij, por tyre vetiake. Kanë një vakësi, ka studiuesit që kanë në brumin e
dhe fjalë të thëna pro dhe që për fatin e keq bëhet protagonist Kam 30 vjet që shtëpinë s'ia folur në podiume rënë entuziazmi i studimeve të tyre thellësinë e
kundër që nuk do të doja nuk jemi të përfa- kryetari i PDIU merrem me largon dot nga dhe mediume dhe ngjizur, mungon Çamërisë dhe ata janë nderi
të merresha me to se është qësuar. dhe kryetari i problemin çam zemra”, do apo e kanë zënë në shpirti dhe kre- ynë që na bën krenar dhe ata
e drejtë e gjithkujt të thotë E risjell këtë mo- komanduar i kësaj sepse që nga dalja nuk do një min- gojë çështjen naria çame që i ka duhet të thonë fjalën e tyre me
atë që mendon. Por si ment në kujtesë Shioqate nuk në skenë e istër grek apo i çame, por ta çuditur grekët që përgjegjshmërinë dhe
pjesëtar i komunitetit çam sepse kemi bërë duekt gjëkundi, si Shoqatës Çamëria gjithë shteti grek, themi troç se e shprehin edhe si përgjegjsëinë dinë se çfarë
që politika e PDIU-së dhe edhe protesta të tjera i retushuar apo i e deri sot u do apo nuk do një problemit çam i në një proverb në thonë edhe për suksesin e një
kryetarit të saj pretendon dhe kemi qenë eklipsuar nga eduakuam me ministër i jashtëm mungon strategjia vargje popullore proteste që të jetë e menduar
se na përfaqëson, nuk potent dhe dinjitozë, “madhështia” e dashurinë për shqiptarë apo e dhe porogrami, i të kohës së Ali dhe jo një shishe plastike me
ndjehem mirë nga ai xhest edhe pse jo kaq politikanit që ka vendin tonë dhe gjithë shpura mungon tharmi Pashë Tepelenës. ujë e hedhur ashtu kururu.
që nuk e di se cili është shumë të angazhuar nevojë për një këtë ndjesi nuk na ministrore e që e ngjiz këtë Arvanites pene-
kuptimii dhe mesazhi që politikisht. Çdo “kobure” që tia e jep as Shoqata, kryeministrit. kauz për të gjetur meni,/ çamidhes SJELLE NGA ELONA
ka dashur të japë dhe kujt protestë ka një bëjë bam ! as Partia, as një Bëhen debate për terrenin e duhur kama- CASLLI
i shërbin ai xhest. objektiv për të cilën Duhet të vijë ministër apo qoftë detin dhe shikon për të ndërtuar romeni." (Shqipta Shiu që ushqeu foshnjën....
Përtej asaj video pak bëhet, por kur ministri i jashtëm ky edhe kryem- se si flasin dhe zgjidhjen dhe rë të lavdëruar,/
sekondëshe do të dëshiro- mendon se çështja i Greqisë që të inistri. Prindërit komentojnë këtë dhënien e ele- çamërit krenarë). Isha 30 vjeçe. Në të gdhirë
ja që të isha i pranishëm çame po përdoret si themi se tanë të vrarë e të dhe atë. Por mentëve të së Dhe nëse futemi erdhën dhe na morën. Na çuan
në një protestë të madhe, kobure për të parë të ekzsitojmë në vuajtur, të dëbuar asnjëhjerë nuk vërtetës. në thellkësinë e në Tepelenë. Foshnja ime 6
të madhe shumë ku të tjerët se ekzistojmë çamët? Pse të dhe të nëpërkëm- orientohen de- Në atë portëstë që shekujve kemi muajsh. Nuk kisha gji.
gjithë bashkë pjesëtarët e dhe kaq, kjo nuk i rastësishëm jemi bur nuk e brak- batet tek kauza e ishin pak njerëz personalitet të që Dhimbja e madhe ma
Shoqatës Çamëria dhe shërben kauzës, por ne apo kemi një tisën asnjëherë Çamërisë që nuk ngaqë nuk u lejua bënë historinë ndërpreu. Kur mbërritëm në
qytetarë jo çamë që duan protagonizmit të një strategji dhe dashurinë për është thjesht e nga policia, që shqitparçe. Këtë Tepelenë, kisha me vete veç
lartësimin e vendit të tyre, njeriu që e përdor program që nuk vatanin sepse me çamëve , por një kishte bërë kujdes duhat ta mbajnë pak sheqer futur në një ka-
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 7

Përralla me kuaj, dhelpra dhe gomerë. Fabula nga Lefter Duraj Kali dhe gomari
Përralla me kuaj, dhelpra dhe
gomerë. Fabula nga Lefter Duraj
Kali dhe gomari
Gomari mërzitej sa herë i zoti
ndante tagjinë,
Më shumë i hidhte kalit se i hipte
në shpinë!
Për punë i zoti dërgonte vetëm
gomarin,
Se kalin e mbante kur shkonte nga
pazari!
Për të mbajtur ujë e dru dërgonte
gomarin,
Dhe për mulli i lidhte thasët sipër
samarit!
Kalit i vinte shalë dhe vitheve një
velenxë,
Që në fshat kur shkonte të kishte
prezencë!
Dobësohej gomari se s’kujdesej
fare i zoti,
Tagjinë s’ia shtoi dhe kur nga syri i
doli loti!
Keq i erdhi mullixhiut për
gomarin e shkretë,
Thasët s’ia ngarkoi, ia la
që i zoti t’i merrte vet!
Gjyqi në pyll
Gjyq u bënë kafshët e
pyllit, ujkut dhe çakallit,
Se dëm i madh i ishte bërë
kopesë së fshatarit!
Kujdes të kemi, – u tha,
nga zemërimi i fshatit,
Shumë kafshë te ne e kanë
pësuar prej këtij inati!
S’kaluan ca ditë dhe
dhelpra te koteci bëri
kërdinë!
Gjithë fshati me armë
zjarri e çifte aty u mbinë!
Sapo dëgjuan krismat në
pyll, të gjithë vrapuan,
Të tmerruara kafshët, kush
mundi i shpëtuan!
Sa ra qetësia, u mblodhën të
gjithë ato përsëri,
Dhe nisën me kafshët të
bënin një gjyq të ri!
Dhelpra me kokë ulur dhe
s’fliste asnjë fjalë!
Dënimin ajo priste se nga
fjala u kishte dalë!
Shumë kafshë ranë dakord
por kishte dhe jo,
Kështu i shpëtoi dënimit
dhelpra, se fati e do!
Shpejtë e harroi dhelpra,
mend s’kish nxënë!
Shkoi herët te koteci, por
çarku e kish zënë!
Ujku e çakalli,- thanë, të
shohim njëherë kopenë,
Por, sapo u afruan dy krisma
hovin ua prenë!
Nga sytë xixa u dolën, deshën
ata të vraponin,
Por, nga plagët e çiftes të dy
shtrirë lëngonin!
Urdhri i mbretit luan
Kafshët e pyllit te pastrojnë
vendin ku hanë!
Ishte urdhër i prerë, dhënë
nga mbreti luan!
Lepuri pa ujkun, se vendin e
tij nuk e pastroi,
Vapoi për te luani, që të
vërtetën t’i tregojë!
Teksa po rrëfente çfarë pa,
te ujku i paudhë,
Vetullat ngrysi luani dhe
buzët filloi t’i rrudhë!
Pa pastruar kish lënë vendin
e tij luani mbret!
Kap lepurin për veshi dhe
pastroi vendin e vet!
Gjuha e gomarit
Gomari kishte vite me një
samar të vjetër,
S’kishte ndër mënd i zoti t’i Mirë i erdhi të zotit se
bënte një tjetër!
Ndaj pëlliste gomari kur
ishte i ngarkuar!
Tjetri u përgjigjej sapo ky
kish mbaruar!
Përse po pëllisni? I zoti
gomarit, – i tha:
E pyeta ,- tha gomari, se
samar të ri ka!
Për punë, më tha, por ai
donte të dinte,
Për samarin tim të ri, si mua
më rrinte?
Ç’përgjigje i dhe? Ku-
rioziteti të zotin e griu!
I thashë, – tha gomari, – se
unë samarin e ri,
E kam kur me tim zot shkoj
nëpër gosti!
ëtë të vjetrin që kam, për
punë mirë më rri!
gomari po e mbronte,
Me samarin e vjetër akoma
ai po qëndronte!
Kjo e bëri të zotin që t’i bënte
një samar të ri,
Të gëzonte i shkreti gomar si
dhe shokët e tij!
Hardhuca dhe gjinkalla
Një hardhucë kapi një
gjinkalle që këndonte,
Me të në gojë vrapoi te një
shkurre te qëndronte!
Vazhdonte këngën gjinkalla
se nuk dinte çfarë e priste.
Sapo t’mbërrinte te shkurrja
do e copëtonte dhe gëlltiste!
Gjinkalla iu lut hardhucës që
ëngën e saj të mbaronte,
Dhe më pas me të bënte çfarë
të donte!
I besojë hardhuca, e la që
këngën e saj të mbaroi,
Kaq deshi gjinkalla, hapi
krahët dhe te pema fluturoi!
Babëzia e miut

Blood on the streets of Kavaje Albania….

What Now!!!
Second term for Elvis Rroshi, what’s he doing for
the family!! Nothing done...Burg per vrasesit

Përralla me kuaj, dhelpra dhe gomerë. Fabula nga Lefter Duraj Kali dhe gomari
Miu qe bridhte për ushqim, pa rrotën e
djathit të plotë,
Sytë shqeu dhe s’priti, – tha, do ha sa
barkun të ngopë!
Nuk e zgjati, një vrimë të thellë bëri dhe
vazhdoi t’hante,
U kujtua te ndalë, veç kur barku më ushqim
s’po mbante!
Jashtë donte të dilte nga djathi, por vrima
s’po e nxinte!
Qëndrojë aty tërë natën, deri sa barku t’i
binte!
Në mëngjes herët, i zoti atë rrotë djathi te
grirësja e çoi,
Miu pa diskun që iu afrua, i tmerruar nga
vrima fluturoi.
KOPERTINA: Ballshi dhe morali ynë
politik. Nëse dikush kërkon të njohë
fytyrën e vërtetë të kapitalizmit shqiptar
të këtyre tridhjetë viteve…
Nga Viktor Malaj
Nëse dikush kërkon të njohë fytyrën e
vërtetë të kapitalizmit shqiptar të këtyre
tridhjetë viteve, ajo çfarë ndodh me indus-
trinë e naftës në Ballsh është një nga
provat më domethënëse.
Së pari aty dëshmohet qartë pafytyrësia
dhe amoraliteti i politikës “demokratike”
shqiptare lidhur me trajtimin e pronës së
përbashkët të të gjithë shqiptarëve jo
vetëm si pronë natyrore, por edhe si
investim gati shekullor i mundit dhe
djersës së popullit shqiptar.
Mendoj se, për të gjykuar moralin dhe
vlerat/antivlerat e politikanëve njëri prej
kritereve më të rëndësishëm është mënyra
se si ata sillen dhe e trajtojnë pronën e
përbashkët të popullit të qeverisur prej
tyre.
Ashtu si pothuajse të gjitha pronat e tjera
shtetërore (në të vërtetë, popullore, pasi
shteti duhet të jetë thjesht administrator)
edhe industria e naftës u konsiderua dhe
trajtua si “mall pa zot” i cili mund t’i jepej
atij që jep më shumë. Jo atij që jep më
shumë për popullin, por atij që jep më
shumë për partinë apo politikanët e ra-
dhës.
Në kuadrin e privatizimeve, që rezultuan
“vjedhje të ligjshme” të pasurisë së
popullit, edhe industria e naftës iu dha
individëve pa integritet moral dhe pa
kurrfarë prestigji drejtues.
Si rezultat i mungesës alarmante të
përgjegjësisë qytetare dhe kombëtare të
klasës politike shqiptare edhe kjo industri
kaloi dorë më dorë dhe sot ndodhemi në
situatën kur, pas tridhjetë vitesh, as niveli
teknologjik i nxjerrjes dhe përpunimit të
naftës nuk i afrohet atij perëndimor,
ndërsa punëtorët e kësaj dege të industrisë
trajtohen si ardhacakë apo “emigrantë të
paligjshëm” në vendin e tyre.
Prej disa ditësh, shumë punëtorë dhe
punonjëse të kësaj industrie ndodhen në
grevë urije dhe i bëjnë thirrje Qeverisë t’i
ndihmojë në zgjidhjen e problemit të
mosdhënies së rrogave për muaj dhe vite
të tërë.
Qeveria “premton” se do t’i ndihmojë por
vetëm pasi të dalin nga greva, të lënë
ultimatumet dhe “të vijnë të merremi vesh”. Për çfarë
të merremi vesh?!- do të ishte pyetja e parë kur dihet
qartë që horrat e pasur, spekulantë dhe hajdutë “të
ligjshëm”, janë tallur dhe vazhdojnë të tallen me të
drejtat e punëmarrësve.
Çështja është sa e thjeshtë aq edhe e ndërlikuar. Është
e thjeshtë pasi dihet se punëdhënësit nuk iu janë
përgjigjur detyrimeve kontraktore dhe kanë shkelur
ligjet kombëtare dhe ndërkombëtare të trajtimit të
punëmarrësve, duke mos paguar për punën e kryer.
Punëtorët kanë bërë padi në gjykatë dhe kanë fituar
gjyqin. Nga ana tjetër, bazuar në ligjet e kapitalizmit,
marrëdhëniet midis palëve, punëdhënës-punëmarrës,
janë private dhe shteti nuk merr përsipër shlyerjen e
pagave.
Mirëpo, i kujt është shteti? Nëse shteti, dhe fjala është
për shtetin si vazhdimësi qysh nga privatizimi në vitet
’90, nuk ndërton një legjislacion të plotë, të qartë dhe
të drejtë që të mbrojë të drejtat e punëtorëve nga
spekulimet, shfrytëzimet dhe padrejtësitë e
punëdhënësve, atëherë ai pushon së ekzistuari shtet i
asaj pjese të shoqërisë që quhen punëtorë.
Dhe kjo pjesë e shoqërisë që quhen punëtorë është aq
 P a g e 8 O u r W o r d s

KOPERTINA: Ballshi dhe morali ynë politik. Nëse dikush kërkon të njohë fytyrën e vërtetë të kapitalizmit
e madhe saqë asnjë individ apo
forcë politike nuk mund të vijë
apo qëndrojë në pushtet pa
votën e saj. Dhe, nëse dikush
nuk i mbron të drejtat e punëto-
rëve as me legjislacion por as
në praktikë, atëherë ai
“dikushi”, pavarësisht nëse
është në pushtet apo duke
mjaullitur për pushtet nga
llogoret e opozitës, nuk e
meriton votën e punëtorëve.
Si mundet një shtet demokratik
të ndërtojë një korpus legjisla-
tiv që lejon “shitjen” e
pronës publike dikuj që s’ka
kurrfarë besueshmërie
intelektuale dhe
provueshmërie praktike
menaxhuese që të bindin
për ardhmërinë ekonomike
të asaj prone dhe trajtimin e
ndershëm dhe të ligjshëm të
të punësuarve në atë pasuri
sot dhe në perspektivë?!
Akoma më keq, si është e
mundur që legjislacioni dhe
qeverisja demokratike të
lejojnë shitjet e pronës
(biznesit) privat nga një
kompani tek tjetra kur
kompania (individi) blerëse
nuk ka asnjë garanci teknike
dhe ligjore që ta trajtojë
pronën dhe të punësuarit në
të me dinjitet dhe
ligjshmërisht?!
Si mund të lejohet kalimi i
një prone të tillë, që ka
qindra apo mijëra të
punësuar, tek një tjetër
pronar pa shlyer shitësi të
gjitha detyrimet ndaj
punëtorëve?! Ku kanë
qenë dhe ku janë sindi-
katat e punëtorëve? Apo,
pasi u pasuruan me disa
prona të sindikatave
(bashkimeve profesionale
të para 1990), tani janë
kthyer nga mbrojtës të
punëtorëve në “dashnorë”
të pasanikëve të pashpirt?!
Çfarë ka ngrënë ujku, nuk
e zë gjarpëri, thotë
populli. Pra, sot ndodhemi
në kushtet ku shumë gjëra
nuk mund të ndreqen dhe as
të bëhen të pandodhura.
Faqja e parë DiTA
Atëherë çfarë mund dhe
duhet të bëjë shteti shqiptar
me naftëtarët? Ndoshta, gjëja
e parë do të ishte bllokimi i
pasurive të kompanisë dhe i
llogarive të saj bankare duke
përdorur si instrument orga-
net e drejtësisë. Zbatimi i
vendimit gjyqësor të
formës së prerë që i njeh
kompanisë detyrimin e
pagimit të dhjetëra pagave
të prapambetura, duhet të
jetë hapi i parë dhe i
menjëhershëm qeveritar.
Çfarë do të kishte bërë
shteti sikur një apo më
shumë punëtorë t’i mer-
rnin “bosit” të kompanisë
makinën luksoze vetjake,
të blerë me fitimet mar-
ramendëse të nxjerra nga

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune
si ne kohen e diktatures se 1945….a mjere ai popull dhe per ato njerez atje...
Ina Rama—-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e Shqiperise….presim nqs ka
ndryshim...filloi dhe llalla nga shkelja ligjit tek Marku , qe I thone njerezve qe nuk duam tja dijme per ASNJE.
Veglat e mafies ne Shqiperi

Naim Shqipëria Sejdo Harka

Naim Shqipëria
Sejdo Harka
Kur lexoj veprat e Naim
Frashërit më shfaqen para
syve konturet e një
kështjelle të lashtë, që
herë mjegullohet e herë
kthjellohet, herë zbehet e
herë ndriçohet, herë
ndërtohet dhe herë
rrënohet, por kurrë nuk
shembet. Ajo është
Shqipëria, Atdheu i tij i
shtrenjtë, që ai e deshi aq
shumë. Edhe pse Naimi
punoi dhe jetoi larg tro-
jeve të tij, ai, me penën e
tij bëri aq shumë për
Atdhenë, sa populli, në
këngët e tij, e ka pagëzuar
me emrin e madh “Naim
Shqipëria”. Përreth kësaj
kështjelle të patundshme
shfaqen shqiptarët punëto-
rë dhe bujarë, besnikë dhe
luftëtarë, që ashtu si
shqiponjat luftojnë për t’i
ndërtuar foletë e tyre, mbi
bedenat e saj të larta.
Shqipërisë dhe bijve të saj,
Naimi u fali shpirtin dhe
dashurinë, mendjen dhe
fisnikërinë, shpresën dhe
krenarinë, këngën dhe
poezinë, ëndrrat dhe
bujarinë…
Në mendjen dhe fantazinë
krijuese të poetit tonë të
madh, shqiptari shfaqet
herë i djersirë e herë i
gjakosur, herë i qeshur e
herë i vrerosur, herë i
shtypur e herë i prangosur,
por kurrë i trembur dhe i
sosur. Si protagonist
kryesor i veprave të tij, ai
lartësohet në kujtesën e
lexuesit, sa i lumtur, aq
dhe i vuajtur, sa trim aq
dhe i papërmbajtur, sa i
shtypur aq dhe i lirë, sa i Naimi ishte dhe mbetet atdhetari pushkës dhe penës, kulturës bukura dhe pyjet e gjuhës shqipe, si dhe
ashpër, aq dhe zemërmirë, sa më i shquar dhe mendimtar i dhe traditave, zakoneve dhe gjelbëruara, ku rrinë magjinë e vjershërimit
i butë, aq dhe kurajoz. Për rrallë, iluministi mendjendritur virtyteve shpirtërore e Perënditë, thëllëzat dhe naimjan. Ajo ka
Naimin, shqiptarët janë dhe shkrimtari më ëndërrimtar, morale të shqiptarëve. bilbilat gjuhëshumë, që ëmbëlsinë e hojeve të
“trima e atdhetarë, të ditur, të krijues i papërsëritshëm dhe poeti Naimi i këndoi mrekullisë këndojnë me ëmbëlsirë. mjaltit dhe fluturimin e
dëgjuar e burra luftëtarë: “Të gjuhëzjarr. Ai ishte dhe mbetet së natyrës, lashtësisë dhe Përpara të shfaqen malet e shqiponjave të malit.
besës për kombin e miq korifeu i ëndrrave shqiptare: për bukurisë së rrallë të gjuhës larta të Shqipërisë, që Lexoj vargjet : “Do të
përjetë bërë”…”Të hekurt e punë e dituri, barazi e vëllazëri sonë. Shqipërinë e mbajnë kryet përpjetë, të tretem, të venitem, /si
të zjarrtë, që vdesin për dhe progres e zhvillim. Prandaj, aipërshkruante, jo ashtu siç cilët, me lartësitë e tyre kandili që s’ka vaj…” dhe
Shqipërinë e mjerë”/…I butë është përjetësuar në këngë e poezi,ishte në të vërtetë, por ashtu “të frikshme” përpijnë në imagjinatë më
si manar, por kur ndjen luftë, në drama e monografi, në ëndërra siç do të dëshironte të ishte. qiejt e retë;fushat bukuro- lartësohet figura e Dankos
bënetë dragua gjakatar”. e përmendore, si dhe në zemra dhe Qëllimi i tij ishte i largët. Si she, të majme e pjellore, së muzës shqiptare, i cili
Është kjo një nga arsyet, që emra institucionesh. N. Frashëri iluminist, kërkon të ngjallë sheshet e lulëzuara dhe me zemër në dorë,
Naimi, edhe nga historia e ka dimesionet e ëndrrave dhe te shqiptarët dashurinë për bregoret gjelbërore, si dhe gjithcka ia kushtoi vendit
kritika letrare, është quajtur diturisë, të kulturës dhe poezisë Atdheun. Në ato kushte të fluturat krahëshkruara, që dhe bashkatdhetarëve të
“shkrimtar i gjithë shqip- shqiptare. Brendia errëta, kur shumë shqiptarë, duket sikur mbajnë mbi tij, në mënyrë që edhe
tarëve”. Me veprën dhe shumëdimesionale e krijimtarisë që jetonin brenda ose jashtë shpinë Naim “ “natën t’ja u bëjë ditë”.
filozofinë e tij iluministe e së Naimit, buron nga mesazhet Atdheut, e kishin për turp Shqipërinë”, i cili shpërn-
njerëzore, ai u bë fryma e një gjithëkohore, që përçon dhe nga emrin shqiptar, ai shkruante dan dritë e dituri për Kur lexoj Naimin, përpara
epoke të re, që në ato vite të kategoritë universale, që bën vargjet më të bukura të bashkëatdhetarët e të më shfaqet njeriu, që
turbullta e të vështira jepte objekt të fantazisë së tij krijuese,
atdhedashurisë:”Ti, gjitha kohërave. penën e tjetërsoi në flakë,
besim dhe shpresë, vrull dhe si: e mira dhe e keqja, dashuria Shqipëri, më ep nder, më ep për të zhuritur veset dhe
frymëzim, forcë dhe dhe urrejtja, e vërteta dhe emrin shqipëtar, /Zemrën, ti Për Naimin, ` “Shqipëria ligësitë, servilizmin dhe
ëndërrim. Me trokun e kalo- gënjeshtra, dituria dhe padituria, ma gatove, plot me dëshirë gjall’ ka qënë, / që kur babëzinë, hipokrizinë dhe
rësit dhe pishtarin e diturisë humanizmi dhe egërsia, liria dhe e me zjarr”. Këto vargje të bota është zënë”. Prandaj tradhëtinë, frikën dhe
në dorë, ai gjeneron e përhap skllavëria, besa dhe pabesia, e bukura, u bënë për shqip- më poshtë vazhdon:”Neve verbërinë, harbutërinë dhe
shpresë dhe dituri, ëndrra të bukura dhe shëmtia, besimi dhe tarët shpatë e këngë, shpirt e jemi më të parë, /Në egërsinë. Hirin e këtij
bukura dhe krenari. krenaria e, mbi të gjitha, atdhed- zemër, frymë e ëndërr. Evropë nga çdo farë”. zjarri e prekim në vargje
ashuria. Është kjo arsyeja që, sa here Lexon një nga poezitë e tij të tillë, si:”Është turp për
Naim Frashëri u kthye në i lexoj veprat e Naimit, më më të bukura, që titullohet farën tënë, /të mos
model frymëzues për gjenera- Filozofia panteiste e Naimit, që shfaqen parasysh malet e “Shqipëria” dhe në nxjerim fare zënë”,
ta të tëra shkrimtarësh dhe Zotin e shihte të shkrirë kudo, te Shqipërisë dhe lisat e gjatë, imagjinatë të lartësohen ose”Pse të jetë kështu
artistësh, në të gjitha kohërat. sendet, dukuritë dhe njerëzit, ishte fushat e gjera me lule, që ai figurat më të shquara të Shqipëria, /Ta mbulojë
Nuk mund të gjesh shkrimtar dhe mbetet një himn bashkimi dhe i kishte ndërmend ditë e Kombit, si Aleksandri i babëzia?”, vargje që
tjetër, për të cilin të jetë dashurie ndërmjet njerëzve të të natë. Bregoret bukuroshe Madh e Pirrua i Epirit, kanë” shijen “e një dushi
shkruar kaq shumë, sa për gjitha besimeve, krahinave dhe dhe lumenjtë e kulluar, Skënder-begu i Kastri- të ftohtë, jo vetëm për
atë. Për shkak të brendisë së ideve, rreth Shqipërisë, Atdheut, çukat, kodrat, brigjet e otëve dhe Mustafa Pash politikanët e pushtetarët
pasur dhe mesazheve me Kombit dhe gjuhës shqipe. Në ato gërxhet dhe pyjet e Bajraktari, Marko Boçari tanë, por edhe për të gjithë
vlera universale, veprat e tij vite të mjergullta, Naimi u drejto- gjelbëruar. . . Shoh Naimin e Bubulina. Por, siç shkru- qytetarët e ditëve tona.
janë bërë objekt i kritikëve het shqiptarëve me mesazhin mes mërgimtarëve, që ashtu an poeti i madh, Naimi, Prandaj, nëpërmjet
dhe estetëve, pedagogëve dhe filozofiko –poetik: ”Të gjithë, në si qengji i ndarë nga nëna e ”…nga e gjithë trimëria, apostrofit të thjeshtë
gjuhëtarëve, sociologëve dhe një mendje të bëjmë, atë që lip- tij, rend me vrap e me s’fitoj gjë dot’Shqipëria”. metaforik:”Ejani, të
politikanëve, stilistëve dhe set!”. dëshirë drejt vendit të tij. Prandaj, i dëshpëruar mbledhim mendje”, u bën
gazetarëve. Fryma e ngrohtë, Në shpirtin poetik të Naimit thellë nga realiteti i hidhur thirrje të gjithë shqip-
që ai përcolli për të Ky mesazh me vlera gjithkohore ndjej freskinë e ujit të ftohtë i kohës, shkruan:”E, ç’e tarëve të heqin dorë nga
përkëdhelur sedrën dhe është një “dush” i ftohtë mbi kokat dhe perkëdheljen e flladit të dua trimërinë, /Kur s’m’u frika dhe egërsia, egoizmi
shpirtin e brishtë të shqip- e nxehta të politikanëve dhe ngrohtë, erën e këndshme të ndodh për Shqipërinë”?! dhe babëzia.
tarëve, të të gjitha kohërave, militantëve të sotshëm partiakë, të luleve dhe mrekullitë e Kur lexoj vargjet :”Gjuha
shkundi mentalitetin mesjetar cilët, të ngujuar në llogoret e ëndrrave, diellin e qeshur jonë, sa e mirë, /sa e Gjashtëmbëdhjetërrokshi i
dhe tronditi themelet e diktat- “parcelave” politike, zhvillojnë dhe hënën e gëzuar, fatin e ëmbël, sa e gjerë, /sa e Naimit ka ritmin e trokut
urave, për të ngritur një botë betejat e akullta të përçarjes. Ai i bardhë të mirësisë që, sipas lehtë, sa e lirë”, shijoj të kalit, freskinë e erës së
të re e të lirë, me mendje të këndoi historisë së gjallë dhe tij, në këtë vend janë vlerat e papërsëritshme malit, ëmbëlsinë e gjuhës
ndritura dhe ëndrra të bukura. bëmave të figurave të shquara të mbuluar. Netët e ditët e dhe bukurinë e rrallë të së bilbilit dhe erën e
 V o l u m e 1 1 , Is s u e
Naim Shqipëria Sejdo Harka/ Dokumenti i Stefano Gasparit i vitit 1671, historiku i shkruarjes dhe i publikimit të
këndshme të trëndelinës e të trëndafilit. Ka
patur dhe ndonjë zë të mekur, që e ka qortuar
Naimin për folklorizëm të tepëruar. Por këto
mendime kanë mbetur si klithma në shkretëtirat
e kritikave shterpë, që s’kanë të bëjnë me
thelbin e së vërtetës. Të ngrihen “shkretëtirat e
moçalet” për të qortuar “lartësitë e maleve” dhe
“tokat pjellore”, ëmbëlsinë e “hojeve të
mjaltit”dhe freskinë e”luleve” shqiptare, është
më tepër se miopi .
Madhështinë dhe pavdekshmërinë e Naimit, e
muzës së vjershërimit shqiptar, e kanë daltuar
shumë shkrimtarë, studiues dhe historianë të
kultuës dhe letërsisë shqipe si: Dritero Agolli,
Ismail Kadare, Ali Xhiku etj. Akademiku
Rexhep Qosja, te “Porosia e madhe”, shkruan
se Naimi e ka edukuar Shqipërinë, aq sa Ho-
meri Greqinë. …Por monumentin më të lartë
“Naim Shqipërisë” ia ka ngritur vazhduesi i
ëndrës së tij poetike, Çajupi. Ai shkruan:”Vdiq
Naimi, vdiq Naimi, /Moj e mjera Shqipëri, /
Mendjelartë e zemër trimi, /Vjershëtori, si ai!”.
Pas magjisë së këtyre vargjeve të thjeshta, sa të
trishta, aq dhe të bukura, mbetesh pa gojë, për
të shtuar qoftë edhe një fjalë të vetme, për
Naimin, korifeun e poezisë shqiptare.
Dokumenti i Stefano Gasparit i vitit 1671,
historiku i shkruarjes dhe i publikimit të tij.
Mark Palnikaj sjell për lexuesit “Relacione
për Gjendjen e Shqipërisë në Shek.XVII-
XVII”
Nga Mark Palnikaj
Dokumenti i Stefano Gasparit (Shtjefën
Gaspri) i vitit 1671 konsiderohet si më i
rëndësishmi për Historinë e Shqipërisë për
shekullin XVII. Në të gjitha rastet kur është
komentuar është cilësuar si “Relacioni i Stefa-
no Gasparit i vitit 1671”. Në të vërtetë nuk
është një relacion në kuptimin zyrtar të tij.
Pas krijimit në Vatikan, në vitin 1622, të in-
stitucionit për përhapjen e fesë e quajtur Propa-
ganda Fede, njëri nga vendimet ka qënë dety-
rimi për klerikët që punonin brënda kontinentit
Europian të dërgonin çdo vit nga një relacion
për gjendjen në teritorin që ata administronin
nga ana fetare. Ata që punonin në vende të tjera
jashtë Europës, duhej detyrimisht të dërgonin
një relacion së paku një herë në dy vjet.
Relacioni nuk mund të hartohej sipas dëshirës
së njërit apo tjetrit klerik, por ishte formuluar
një listë me 27 kërkesa, mbi të cilat duhej të
dërgoheshin të dhëna. Në vitin 1802 numri i
pikave, mbi të cilat duhej të përfshiheshin të
dhëna në relacionet e dërguara, ishte 69.
Ky raport i Gasparit është kërkuar me ven-
dosmëri nga Papa dhe është sponsorizuar me
fond të veçantë nga Kisha, ndryshe nga relacio-
net që ishin një detyrim ligjor dhe një punë
rutinë që duhej të kryhej nga Ipeshkvinjtë,
Vikarët Apostolikë dhe meshtarët në zonat ku
ata shërbenin.
I shkruar në 125 fletë dhe i shpërndarë në 211
faqe dorëshkrim, ai i tejkalon kufijtë e një
relacioni informativ dhe ka rëndësinë e një
studimi të plotë për zonat që autori i studjoi
dhe i shkeli me këmbë për dymbëdhjetë muaj
pa ndërprerje.
Rëndësia e këtij dokumenti qëndron në faktin
se ai provon që popullsia e Arbërisë e përfshirë
në teritoret e shtatë dioqezave, në shumicën
dërmuese i kishte mbijetuar asimilimit fetar
dhe nuk kishte pranuar të bëhej renegat i fesë
katolike në një pjesë të madhe të sajë. Këtë
qëndresë e kishin bërë në mënyrë të pavarur
dhe pa mbështetje nga Selia e Shenjtë për afër
një shekull e gjysmë.
Në masë të madhe ata jetonin si arbër, por si të
krishterë jetonin vetëm për forcë zakoni dhe jo
4 2
sepse kisha romane kishte tre-
guar ndonjë përkujdesje për ta.
Selia e Shenjtë nuk kishte hequr
dorë zyrtarisht nga përkujdesja
për këtë popullsi, por për shkak
të dhunës së jashtëzakonshme që
ushtronin pushtuesit turq në
zonat e pushtuara prej tyre,
ushtrimi i fesë së krishterë
përbënte një rrezik shumë të
madh për klerikët. Prandaj edhe
besimi i krishterë ishte dobësuar
shumë në këto zona.
Dokumenti i Gasparit përmban
të dhëna të hollësishme për
numrin e popullsisë, por edhe
për vendbanimet dhe emërtimin
e tyre edhe kur janë katër apo
pesë familje. Ka të dhëna
gjeografike ku përfshihen emrat
e lumenjve, maleve, krahinave,
kufinjtë gjeografikë të tyre etj.
Ka të dhëna me karakter
ekonomik ku tregohet për llojet e
bimëve që kultivoheshin, për
prioritetet, për gjendjen
ekonomike të popullsisë, për
monedhat, për shërbimet që
ofroheshin si fetare ose edhe
shëndetësore, deri edhe ki-
rurgjikale.
Nisur nga këto informacione që
përfshin ky dokument, është
konsideruar nga studjuesit e huaj
dhe më vonë edhe nga ata shqip-
tarë, si dokumenti më i
rëndësishëm për historinë e
Shqipërisë për shekullin XVII.
Por nëse një relacion i ngjashëm
i Zmajeviqit i vitit 1703 është
publikuar i plotë dhe me fare pak
gabime, dokumenti i Gasparit,
megjithëse mjaft më me rëndësi,
akoma edhe sot e kësaj dite është
publikuar vetëm pjesërisht dhe
me shumë gabime, të cilat va-
zhdojnë të merren në konsideratë
si burime historike të sakta dhe
të prodhojnë shkrime me gabi-
me, të cilat nganjëherë shkojnë
deri në tjetërsimin e realitetit
historik.
Faqja e parë e “Relacione për
Gjendjen e Shqipërisë në
Shek.XVII-XVIII” me autor
Mark Palnikaj, i sapodalë në
libraritë e vendit
Si u zgjodh Gaspri dhe zhdukja e
kopjes origjinale
Nga të dhënat arkivore merret
vesh se dërgimi i Shtjefën
Gasprit në Arbëri, për të raportu-
ar për gjendjen e kishës katolike
në këto treva, por edhe për
gjendjen sociale dhe shoqërore të
popullsisë së tyre, është iniciuar
nga vetë Papa Klementi X dhe
është ndërmarrë nga organet më
të larta të shtetit të Vatikanit.
Ai është përzgjedhur për këtë
mision, sepse ishte me kombësi
arbërore, njihte gjuhën dhe zonat
në të shtatë dioqezat me popullsi
shqipfolëse, kishte mbaruar me
sukses Kolegjin Ilirik të Loretos
dhe Kolegjin Urbanian në
Vatikan, dy nga shkollat e larta
më në zë të kohës.
Në fillim, ofertën për të kryer një
mision të tillë, ai nuk e ka
pranuar me pretendimin se
i rrezikohej jeta nga turqit
që kishin pushtuar këto
zona dhe se i kishin ofruar
një pagesë të pamjaftuesh-
me. Mbas disa muaj
bisedimesh midis tij dhe
eprorëve, është rënë
dakort që ai të vizitonte
dioqezat që kërkohej, jo si
përfaqësues i klerit por si
një turist, qytetar i thjeshtë
kundrejt një shume shumë
të madhe monetare për
nevoja të shërbimit, si
ushqim, fjetje, pagesë për
kuajt dhe shoqëruesit dhe
për ryshfetet, nëse do t’i
nxirrnin pengesa.
Në dokumentet e ruajtura
në Arkivin e Propogandës
së Fesë në Vatikan (APF)
del krejtësisht e qartë që
Gaspri dërgohej në
misionin e tij, jo si relator,
por si eksplorator dhe
raporti që ai duhej të sillte
duhej t’i tejkalonte përma-
sat e një relacioni.
Raporti mbi gjendjen në
Shqipëri që do praqiste ky
eksplorator, duke mos
qënë vetë i punësuar në
këtë vend dhe duke mos
patur edhe lidhje person-
ale me personelin që
shërbente në këto dioqeza,
ishte i përjashtuar nga
konflikti i interesave dhe
do të ishte shumë afër
realitetit dhe larg manipu-
limeve për interesa per-
sonale.
Prandaj ka kaq shumë
rëndësi gjetja dhe pub-
likimi korrekt i këtij
dokumenti.
Në Shqipëri, ky dokument
është publikuar për herë të
parë në revistën Hylli i
Dritës në katërmbëdhjetë
numra gjatë viteve 1930,
1931 dhe 1932 i shkruar
në gjuhën italjane.
I pari që ka reaguar mbas
këtij publikimi ka qënë
studjuesi Fulvio Kordin-
jano, i cili në vëllimin e
tretë të librit të tij me titull
“L’Albania a traverso
l’opera e gli scritti di un
grande Missionario ital-
iano il P. Domenico Pasi
S. I. 1847-1914”, botuar
në Romë në vitin 1934, i
ka kushtuar këtij doku-
menti një kapitull të tërë,
atë të dhjetin, duke i bërë
një analizë të thellë histor-
ikut të tij dhe publikimit
në revistën Hylli i Dritës.
Ai ka shkruar se ka
kërkuar kopjen origjinale
të këtij dokumenti në
arkivat italiane të kohës
dhe nuk e ka gjetur. Në
vazhdim të punës së tij, ai
ka lexuar kopjen e këtij
dokumenti që ishte i
ruajtur në fondet e APF në
Romë.
Mbas studimit të vëmëndshëm të
kopjes dhe të revistës, ai ka arritur
në konkluzion se publikimi në
revistën në fjalë përmban më
shumë se njëqind gabime që vinin
nga pamundsia e leximit dhe
rishkrimit të realizuar nga paleo-
grafët që janë marrë me këtë punë.
Në respekt të aftësive të tij si
studjues dhe të dashamirësisë së tij
për Shqipërinë, po e sjellim të
plotë pjesën kryesore të kapitullit
X të librit që cituam më sipër. Po i
vendosim të shkruara në gjuhë
shqipe faqet nga 321 deri 327 të
këtij libri. Siç mund të shihet më
poshtë, Kordinjano nuk i quan
relacion por dokument këto
shkrime të klerikut shqiptar
Shtjefën Gaspri, të njohur simbas
emrit të shkruar në gjuhën italiane
Stefano Gaspari:
SHËNIME HISTORIKE MBI
VIZITËN NË KISHËN E AR-
BËRISË DHE TË SERBISË TË
KRYER NGA D. SHTJEFËN
GASPRI
“Në kohën kur është shkruar ky
dokument, një pjesë e veriut të
Shqipërisë së sotme emërtohej
Arbëri dhe Dioqeza e Shkupit e
cila përfshinte të gjithë teritorin e
sotëm të Kosovës dhe Shkupin me
rrethina, emërtohej Dioqeza e
Serbisë (Diocesi di Servia)
Dokumenti i D. Shtjefën Gasprit,
nga i cili kemi nxjerrë një statisti-
kë të përmbledhur për çdo
dioqezë, pas vizitës së bërë dhe të
përshkruar nga Imzot Marino Bici
i Arbes (Dalmacia), Arkipeshkvi i
Tivarit (nga 1608 deri në vitin
1625), është më i rëndësishmi për
të gjithë shekullin XVII.
Në të vërtetë, ky dokument të bën
të shohësh kushtet jo vetëm të dy
viteve (1671-1672), gjatë të cilave
Gaspri përshkon Arbërinë
katolike, por të bën të kuptosh të
gjithë grumbullin e dokumenteve
të Propaganda Fides, të cilët
referojnë kushtet e lartpërmendura
fetare të Katolicizmit arbër.
Kemi përmendur ndonjë gjë në
serinë e parë të dokumenteve, në
Shtesën e Volumit II. Këtu del e
nevojshme të bëhet e ditur historia
e asaj vizite, si dhe të dalin në pah
ndryshimet midis Dokumentit
Romak dhe atij nga i cili u morën
statistikat e përfshira në punimin
tim.
Propaganda Fide duhet të ketë
qenë e shqetësuar nga relacionet e
ndryshme dhe kontradiktore që
merreshin nga Arbëria. Por të
gjitha të bënin të besoje se ishin jo
të pëlqyeshme. Dokumentet dhe
Actat flasin për përplasje të pa-
fundme juridiksioni midis disa
peshkopëve, flasin për simoni në
shpërndarjen e Sakramenteve dhe
në Urdhrat e Shenjtë, flasin për
kler rebel, i cili pushtonte famul-
litë me ndihmën e fuqisë sekulare
të Turqve, për zgjedhjen jo të
mençur të çështjes së kandidatëve
për priftërinj dhe prej nga rrjedh
edhe dalja mbanë kaq e dobët e jo
pak priftërinjve.
P a g e 9
E gjithë kjo, bashkë me
apostazitë që ndodhin dhe me
persekutimet që herë pas here
rindizen, e bindi Kongregacionin
e Shenjtë që të dërgojë një
vizitor. Kjo nuk mund të ishte
shumë e lehtë, si për shkak të
qeverisë turke, ashtu edhe për
arsye të vetë klerit.
Si i bëhej? Propaganda Fide
mendoi të dërgonte një person
vendas, të aftë për një detyrë kaq
të rrezikshme dhe njëkohësisht
kaq të rëndësishme dhe kaq
delikate, i cili duhej të paraqitej
jo si vizitor, por si eksplorator,
në dukje si një udhëtim që
dikush, i cili jeton larg dhe
dëshiron të shohë sërish atdheun,
e bën për qejf të tij. Një i huaj
menjëherë do të ngjallte dy-
shime, për një person vendas
ishte mjaft më e lehtë.
Por nuk ishte e lehtë të zgjidhje,
ashtu siç del nga letrat e shumta
të Propagandës drejtuar Imzot
Nuncios së Venecias (Arkiva e
Athinës). Ja si flasin dokumentet
e Propagandës:
“… i shtohet (Gasprit) se përsa i
takon kësaj (parasë) do t’i jepej
urdhër Kavalier Bolicës në
Kotorr, që në rast të urgjencave
të tilla të pajisej me atë që kishte
vërtet nevojë dhe për atë që
mbetet, i ofrohej 40 skudë në
muaj për viatikon (2) në shkuarje
dhe patjetër në kthim, njëzet
skude në muaj për kohën e
qëndrimit dhe duke pranuar që të
nisej sa më parë, por që para së
gjithash të kujtohej që mendimi i
Kongregacionit të Shenjtë,
nëpërmjet shumë letrash të
shprehura mjaft qartë, ishte se ai
duhej të shkonte dhe të luante
rolin e një eksploratori dhe jo të
një vizitori, duke u shprehur të
gjithëve se shkonte për qejf të
vet, nga dashuria që kishte për
atdheun dhe jo si i dërguar nga
Kongregacioni i Shenjtë, çka ai e
tregonte në përgjigjet e tij se
ende nuk e kishte kuptuar mirë.
Imzot Nuncio përgjigjet se,
ndërsa i fliste sërish atij në këtë
mënyrë, pothuajse ishte prishur
bashkëbisedimi, meqenëse
Gaspri këmbëngulte në pre-
tendimet e tij dhe duke e tepruar
se 40 skudet nuk ishin aspak të
mjaftueshëm për t’ia dalë mba-
në. Por që dy ditë më pas i kishte
shkruar një letër, e cila t’i
përcillej EE.VV. (Hirësisë së Tij
M. P.), përmbajtja e së cilës
është se kishte kënaqësinë të
bëhej gati për nisje për të gjithë
muajin tetor, të paguar nëse i
jepnin çdo herë në Venecia
tetëdhjetë skudet e viatikos dhe
nëse sigurohej se i jepnin në
Kotorr njëzet skude në muaj për
shumën e caktuar atij”.
(Illir. 330 fol. 81-27 nëntor
1662.
Card. Brancacci).
– Ka disa vite që, me urdhër të
EE.VV., kërkohet një person për
vizitën në Arbëri dhe midis atyre
që u propozuan, një ishte D.
 P a g e 1 0 O u r W o r d s

KOPERTINA: Ballshi dhe morali ynë politik. Nëse dikush kërkon të njohë fytyrën e vërtetë të kapitalizmit
shfrytëzimi i pronës së gjithë shqiptarëve dhe nga puna e shqiptar ka institucione dhe tojnë në luksin e krijuar milionerë dhe batakçinj të Në të vërtetë, karakteri i
keqpaguar apo e papaguar e punëtorëve? mekanizma për kryerjen e duke shkelur çdo kod futbollit. shtetit duket mjaft qartë,
këtyre punëve dhe nuk iu moral të shoqërisë dhe çdo ndër të tjera, edhe në
Me siguri, do t’i kishin arrestuar dhe burgosur. Pse nuk shlyhen rrogat (nënkupto kod civil e penal të shtetit. Në mënyrë që të dëshmojë qëndrimet që mban ndaj
arrestohen dhe burgosen “bosët” hajdutë që iu marrin paratë e bukës së fëmijëve), realisht përgjegjësi morale, palëve në konflikt, ndaj
pasurinë qindra punëtorëve nëpërmjet mospagimit për disa punëtorëve të Paratë që shteti shqiptar iu demokratike dhe kombëtare, palës dhunuese dhe asaj të
punën e kryer?! shfrytëzuar paturpësisht dhe fal herë pas here të Qeveria shqiptare duhet ta dhunuar. Nga qëndrimi që
paligjshmërisht nga pasurve në formën e “shkelë” ligjin këtë herë duke mban në këto raste
A mundet shteti shqiptar, i cili humb çdo vit dhjetëra përfituesit e pandershëm heqjes së detyrimeve mbi ndërmarrë veprimet e dëshmohet qartë se i kujt
miliona euro nga shpërdorimet e zyrtarëve dhe shmangiet dhe diskreditues të sistemit? fitimin apo faljes së nevojshme që çojnë në është realisht shteti, i shu-
nga pagimi i taksave, t’i paguaj momentalisht pagat e taksave e gjobave, do të plotësimin e të drejtave të micës së dhunuar (shtet
këtyre punëtorëve dhe pastaj shumën e paguar t’ia marrë Shlyerja e këtyre dety- mjaftonin dhe tepronin për naftëtarëve dhe pastaj të demokratik) apo i pakicës
pronarit mashtrues? rimeve private nga shteti me shlyerjen e pagave të disa mbajë qëndrimet e duhura dhunuese (shtet oligarkik).
një akt të veçantë adminis- njerëzve të varfër, të ligjore ndaj pronarëve ligjsh-
Dikush mund të thotë se kjo do të ishte e paligjshme dhe trativ dhe pastaj ndjekja e të shtypur e të pambrojtur, të kelës. Le të presim dhe të
një precedent i dëmshëm për të ardhmen. Duhet ditur se gjitha rrugëve ligjore, me cilët ende besojnë se mësojmë pasi një veprim ka
punëtorët grevistë po kërkojnë një të drejtë që ua ka njohur procedurë të përshpejtuar, shtetin shqiptar e kanë Qeveria as mundet dhe as më shumë rëndësi dhe
edhe gjykata dhe nuk po kërkojnë luks dhe favore qejfi. për vënien përpara mbrojtës të njëllojt si ata duhet t’i ikë problemit me domethënie se njëqind
përgjegjësisë civile dhe edhe zhvatësit e tyre arsyetimin e gjithkund- parulla, leksione apo mit-
Gjithashtu, duhet ditur dhe pranuar (përveç pronarit penale të abuzuesve me kriminelë. përdorur të sistemit kapitalist ingje politike.
mashtrues e hajdut), se edhe shteti shqiptar iu ka borxh pronat e shqiptarëve dhe me se “kjo është një marrëdhënie
grevistëve për shkak të lëshimeve dhe favorizimeve që mundin e djersën e tyre, do Është më demokratik ai midis privatëve”. Nëse shteti
qeveritë shqiptare, njëra pas tjetrës, iu kanë bërë dhe iu iu kallte datën edhe shumë shtet që ulet në bisedime nuk e mbron privatin nga
bëjnë bosëve të pasur që, shpesh, i quajmë oligarkë. sipërmarrësve të tjerë dhe ndihmon të varfërit e privati, punëtorin nga
shqiptarë që keqpaguajnë grabitur nga horrat e pasur punëdhënësi dhe të grabiturin
Pse bëhen “prokurime” me procedurë të përshpejtuar dhe apo nuk paguajnë të se sa ai shtet që shtrohet nga grabitësi, atëherë çfarë
akordohen fonde shtetërore për “kontrollin” e kontrollit të punësuarit prej tyre, në bisedime dhe premton duhet ky shtet?!
kontrollit të zbatimeve të investimeve madhore kur shteti ndërkohë që ata vetë no- të ndihmojë mafjozët

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

Serbia dhe Kosova duhet të negociojnë si të barabartë. Koha që udhëheqësit e Kosovës të ndjekin një qasje
Serbia dhe Kosova duhet të
negociojnë si të barabartë.
Koha që udhëheqësit e Koso-
vës të ndjekin një qasje më
agresive me dy standartet e
BE-së
JUSUF BUGAJSKI
Tashmë është koha që Kosova
të marrë iniciativën në bisedi-
met me Serbinë dhe të deklaro-
jë se pa një zgjidhje
përfundimtare rajoni do përbal-
let me paqëndrueshmëri.
Bisedimet e intensifikuara
ndërmjet Kosovës dhe Serbisë
nën kujdesin e BE-së kanë
vënë në dukje pozicionimet e
pabarabarta të të dy palëve.
Ndërsa zyrtarët e Prishtinës
sillen në mënyrë mbrojtëse,
Beogradi kërkon vazhdimisht
mospajtim dhe shpërqendrim,
në mënyrë që të shmangë të
vetmen zgjidhje të mirëfilltë,
njohjen reciproke.
Objektivi kryesor i admin-
istratës së Aleksander Vucic
është, që duke minuar
shtetësinë dhe legjitimitetin
e vendit, të bllokojë për-
parimin e Kosovës në
institucionet ndërk-
ombëtare. Që kur Kosova
ka shpallur pavarësinë,
çështje të shumta i kanë
mundësuar Beogradit që të
largojë vëmendjen nga
normalizimi i
marrëdhënieve me Prisht-
inën, kjo edhe pas
nënshkrimit të Marrëveshjes
së Brukselit të vitit 2013.
Bisedimet periodike janë
përqendruar në çështje të
tilla si të drejtat e pakicave,
reforma policore, energjia,
telekomunikacioni, reforma
ligjore dhe një mori
problemesh më të vogla
teknike.
Në të njëjtën kohë, opera-
cionet e Gjykatës Speciale
për të hetuar akuzat për
krime lufte midis ish-
komandantëve të UÇK-së
kanë hequr vëmendjen nga
negociatat dhe i kanë
mundësuar Serbisë ta shfa-
që Kosovën si një partner jo
të besueshëm.
Diskutimet e fshehta rreth
shkëmbimeve të territorit
kanë qenë një tjetër devijim
i madh i promovuar nga
Serbia për të përçarë dhe
hutuar politikanët kosovarë
dhe për ta zhvendosur
vëmendjen nga njohja
reciproke.
Debatet territoriale iu
shfaqën disa pjesëmarrësve
dhe vëzhguesve si të
mirëqenë, por (në fakt) ata
ishin një kamuflim për të
dobësuar Kosovën.
Është krejtësisht e tepërt të
besohet se Vuçiç do të hiqte
dorë nga ndonjë copë e
luginës së Preshevës në
këmbim të ndonjë pjese të
Kosovës dhe një angazhi-
mi për njohje.
Normalizimi ekonomik,
siç duket qartë në
marrëveshjen e fundit në
Shtëpinë e Bardhë, është
një tjetër shpërqendrim që
shtyn trajtimin e problemit
themelor. Ai do të jetë
temë mosmarrëveshjesh
dhe ankesash të tejzgjatura
dhe thjesht do të vërë
theksin (në faktin) se pa
njohje ndër-shtetërore
marrëdhëniet ekonomike
nuk mund të jenë tërësisht
normale.
Një shqetësim dhe burim i
përsëritur
mosmarrëveshjesh është
krijimi i një Wiacioni të
Komunave Serbe brenda
Kosovës, për të cilin
fillimisht u ra dakort në
vitin 2015. Shoqata nuk mund të ketë
ndonjë fuqi ekzekutive ose
Zbatimi është vonuar për mundësi për të bllokuar
shkak të mungesës së vendimet e qeverisë qendro-
qartësisë në strukturën dhe re.
funksioneve të saj si dhe
frikës se mund ta ndajë Edhe në vitin 2015, BE
Kosovën në dy tërësi dhe ta pranoi që Shoqata nuk do të
bëjë atë jofunksionale si kthehej në një nivel të tretë
Bosnje-Hercegovina. qeverisës dhe nuk do të
kishte autonomi politike.
Përfaqësuesi special i BE-së Kjo duhet të parashkruhet
Miroslav Lajcak ka pohuar se në statutin e saj. Serbët e
pa Wiacionin nuk do të ketë Kosovës mund të formojnë
marrëveshje gjithëpërfshirëse një Këshill dhe një Asamble
ndërmjet Kosovës dhe Ser- për të mbikëqyrur zhvilli-
bisë. Në vizitën e tij të fundit min ekonomik, arsimin,
në Prishtinë, Lajcak deklaroi kujdesin shëndetësor,
se udhëheqësit e qeverive u planifikimin urban dhe
zotuan se Shoqata do të rural, e madje dhe të marrin
themelohej dhe statuti i saj do kontribute buxhetore nga
të vendosej. Pyetja mbetet si, Serbia.
kur dhe në çfarë forme?
Në shkëmbim të kësaj,
Prishtina mund të pranojë komunave do i duhet të
themelimin e një Shoqate por konfirmojnë integrimin e
duhet ta lidhë këtë me dy tyre të plotë në institucionet
parakushte të rrepta. Së pari, dhe sistemin politik të
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 1 1

SHAIP KAMBERI DEPUTET SHQIPTAR NE PARLAMENITNE SERBISE

limanë për çdo serb të vrarë. Nga
ministra të informatave dhe
zëdhënës të Millosheviqit
tashmë në zyret e Washingtonit
dhe Brukselit për marrëveshje
politike me ish-drejtuesit e
Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Hera-herës edhe ndonjë foto me
mikun Çeda Jovanoviq dhe
ndonjë përplasje retorike me
Vojisllav Sheshelin i cili përdo-
ret mjeshtrisht për kërcënimin e
rrezikut se ka edhe më keq.
Piromanët e djeshëm janë
shndërruar në zjarrfikës të
sotëm. Kanë veshur petkun e
reformatorëve demokratikë.
Pse jo, kur opozitarët e tyre në
Beograd dëshmojnë çdo ditë se
janë të paaftë për ta ndërtuar një
alternativë të shkëputjes reale
nga Ancien Régime.
Ja tani, Serbia ka pushtet
garantues të stabilitetit dhe paqes
rajonale. Me diskurs publik «
modern » nën përkëdheljen e
kryeqendrave të botës, që
parapëlqejnë stabilokracinë
kundrejt demokracisë. Po
lulëzon Serbia.
Në njërën anë, takime dhe
dëfrime me Donald
Trumpin, Angela Mer-
kelin, Emanuel Macronin,
Rexhep Taip Erdoganin,
Vlladimir Putinin, Bakir
Izetbegoviqin, Andrej
Plenkoviqin, Millo Gjuka-
noviqin, Joseph Borrelin,
Hashim Thaçin dhe Edi
Ramën.
Në anën tjetër, shtet i
kapur dhe “deep state”.
Çdo ditë, gjuhë urrejtje,
gjuhë seksiste, denigrime,
linçime, përndjekje dhe
shantazhime të
opozitarëve në Serbi.
“Šiptari”, “Turci”,
“Ustaši”, “NATO
kriminelët”, “Hajna”. Ky
është zhargoni i
përditshëm i makinerisë
propagandistike të
pushtetit.
E kush më mirë për këtë
detyrë, se ish-zëdhënësi i Mira
Markoviqit për ministër të
policisë, i ashtuquajturi « ratni
huškači » (nxitësi i luftës) i
viteve ‘90 që i shmangej në
kohë lufte shërbimit dhe mobi-
lizimit ushtarak, për t’u rrëzitur
në ishujt Sejshell dhe për ta
ndjekur përzgjedhjen e Miss
Botës në kohë sanksionesh.
I ashtuquajtur i majtë radikal
këmishëzi pseudo-çegevarist
që krenohet sot me fyerjen e
minoriteteve, duke e vërtetuar
thënien e Filip David : « Primi-
tivizmi është infektues. Në
kohë të errëta, kultura e primi-
tivëve bëhet kulturë shtetërore.
Idhujt e tyre, idhuj të masave ».
Shikoni në ç’mjerim politik,
socio-ekonomik, kulturor,
shëndetësor dhe arsimor e keni
sjellur Serbinë ju të vetëshpal-
lurit patriotë.
Serbinë e Dimitrije Tucoviqit,
Danillo Kishit, Bogdan Bogda-
noviqit, Ivan Gjuriqit dhe
Borka Paviçeviqit.
Me gjasë rrotullohen në
varr.
Por edhe kjo autokraci dhe
kakokraci kanë afatin e tyre
të skadimit. Nuk ka me ju
ndihmuar as politika e
taktikave të barazpeshave
gjeopolitike si kopje e
shëmtuar e Jugosllavisë së
Titos. Mjafton të shikohen
pamjet e Presidentit Vuçiq
në zyren ovale në Washing-
ton më 4 shtator për ta
kuptuar realitetin. Pa i
analizuar zotimet e pranuara
nga ai i cili më 1999
bekohej se « nuk do t’i
amnistoj kurrë amerikanët
për bombardimet e NATO-
së ».
Të respektuar kolegë dhe
kolege,
Jam i vetëdijshëm se më
dëgjoni ndoshta me subjek-
tivizmin paragjykues për
shkak të identitetit tim.
Vërtetë quhem Shaip Kam-
beri dhe jam shqiptar nga
Tërnoci i Madh. Po aq e
vërtetë që kam pasaportë të
Republikës së Serbisë, që
jam taksapagues i këtij
shteti dhe që ju flas në
gjuhën serbe.
Por në Serbinë e sotme nuk
kanë më domethënie
državljanstvo dhe
građanstvo. Madje as zotëri-
mi i gjuhës serbe, nëse nuk
je shërbyes i Presidentit.
E aty ku nuk kanë
domethënie državljanstvo
dhe građanstvo, si të pritet
të ketë liri dhe barazi?
Serbia është sot problem
para së gjithash për vetë
serbët. Një Serbi që nuk u
demokratizua as me rënien
e monizmit, kur u rrëzua
Ivan Stambolliqi i vrarë më
vonë nga eksponentët e
strukturave shtetërore të
sigurimit. As me rënien e
Millosheviqit më 5 tetor
2000, që i parapriu vrasjes
së Zoran Gjingjiqit, ku
urdhërdhënësit e këtij atentati
jetojnë sot të lirë, sepse në
heshtje konsiderohen heronj.
Nga ideja e serbizimit të Ju-
gosllavisë kemi arritur në
Vuçiqizimin e Serbisë. Serbia
nuk mendohet tashmë as sikur
Republikë vetëm e serbëve.
Por si Republikë e një njeriu.
Një njeriut që rrit pushtetin e tij
kundrejt një Serbie që tkurr
potencialin e saj. Para së
gjithash demografik. Ik dje nga
lufta, ik sot nga pushteti autori-
tar. Mjerim dje, mjerim sot.
Por, me rëndësi që Serbia e ka
tashmë ‘Gospodarin’ e vet nga
i cili varet fati i gjithsecilit.
Edhe fati i kësaj qeverie, e cila
shpallet e përkohshme nga
‘gazda’, ende pa u themeluar.
Çfarë të pritet nga një qeveri që
nuk është në gjendje t’i identif-
ikoj as lëvizjet dhe figurat e saj
antifashiste?
Nga një Serbi që njëson çet-
nikët dhe partizanët.
Nga një Serbi që nuk i di

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it….
(we’ll See what’ll happen to
freedom in 2016-2018) If
the past is forgotten than DEAD
it’ll be repeated!! A look into the past shadows
Youth’s energy while AKZ robbed
it!!!

SHAIP KAMBERI DEPUTET SHQIPTAR NE PARLAMENITNE SERBISE

kufijtë e sovranitetit dhe
integritetit territorial, si të
pritet të heq dorë nga
politikat hegjemoniste?
Nga një Serbi që nuk e
vlerëson as postmortum
Zoran Gjingjiqin, si të
pritet t’i vlerësoj mino-
ritetet?
Nga një Serbi që nuk e
zbardhë vullnetshëm
vrasjen e Sllavko Çuruvi-
jes, si të pritet të zbardhë
vrasjen e vëllezërve
Bytyqi?
Nga një Serbi që e konsid-
eron veten viktimë histori-
ke, si të pritet kërkimfalja
ndaj popujve të tjerë?
Nga një Serbi ku
lartësohet Ratko Mlladiqi,
si të pritet njohja zyrtare e
gjenocidit të Srebrenicës?
Nga një Serbi ku shteti
mbron Ljubisha Dikoviqin
dhe Bozhidar Deliqin, si të
pritet njohja e krimeve të
luftës ndaj civilëve në
Reçak, Mejë, Korenicë,
Qyshk etj?
Por, ja që sot na thuhet se po
themelohet një qeveri pro-
gresive. Më demokratikja e
historisë së Serbisë. Meqë qenka
kështu, ftojë kreun e kësaj qever-
ie, zonjën Bërnabiq për një vizitë
të përbashkët.
Meqë nuk e pashë në ekspozitën
e pardjeshme të fotografive të
krimeve të luftës në Kosovë,
vetëm disa qindra metra nga kjo
sallë, ftoj zonjën Bërnabiq që ta
vizitojmë nesër bashkërisht
Batajnicën, ku në varreza masive
gjinden viktima civile që i
cilësoni edhe sot si shtetas tuaj.
Dalloni së paku ju nga shefat e
juaj. Urdhëroni zonja Bërnabiq.
Shihni me sytë e juaj Bata-
janicën, Peruçën, Petrovo Selon,
Rudnicën.
Staro Sajmishta dhe Jasenoci
mund t’ju frymëzojnë.
Dëgjoni me veshët e juaj
mbiemrat Berisha, Duriqi, Bogu-
jevci, Jashari etj.
Përfytyroni fëmijët, gratë dhe
pleqtë që mjaftoi të kishin emra,
gjuhë e kulturë të ndryshme, për
t’u vrarë mizorisht dhe për t’iu
hedhur fshehurazi kufomat e tyre nëpër
varreza masive 400 km larg nga krimi,
nga ana e strukturave të shtetit që kishin
për detyrë t’ua siguronte sigurinë dhe
mirëqenien.
Këto krime kundër njerëzimit janë
urdhëruar, organizuar dhe kryer nga
strukturat shtetërore, nga zyrtarë të
Republikës së Serbisë, kryeministre e së
cilës po rizgjedheni sot.
Keni rastin ta dëshmoni së paku ju
ndërgjegjën kolektive të Serbisë. T’i
mundësoni së paku nënave të mos vdesin
pa i varrosur fëmijët e tyre me dinjitet.
Që fëmijët ta dijnë se si u vranë etërit,
xhaxhallarët, gjyshërit dhe të afërmit e
tyre. Që gratë e përdhunuara të mos
ndjejnë turp sepse ka ende të tillë që
mendojnë se ishte faji i tyre për atë që ju
ka ndodhur.
Këtë ua keni borxh para së gjithash
popullit tuaj. Merreni guximin dhe
përgjegjësinë. Nëse jo për shqiptarët, për
Serbinë të cilin thuani se e duani.
Nuk ka paqe dhe ardhmëri pa ballafaqim
me të kaluarën. Për asnjë shoqëri.
Se për shqiptarët që jetojnë në Serbi, e
dëshmuat gjatë mandatit të kaluar se nuk
jeni të interesuar t’i integroni dhe t’i
trajtoni si shtetas të barabartë. Ndryshimi
i vetëm i qeverisjes suaj është në
medodat e shtypjes dhe diskriminimit.
Qeveria Bërnabiq1 nuk ndërmorri
asnjë veprim dhe vendim për t’i
jetësuar tri marrëveshjet e firmosura
nga qeveritë e Serbisë me të
zgjedhurit e Luginës.
Nuk zhbllokuat dialogun e nisur midis
qeverisë dhe zyrtarët e Luginës. Nuk
inicuat asnjë ndryshim të rëndësishëm
ligjor, e mos të flasim kushtetues, që
përmirëson pozitën dhe të drejtat e
minoriteteve në përgjithësi dhe të
shqiptarëve në veçanti.
Presheva, Bujanoci dhe Medvegja
janë sot rajoni shembullor i dis-
kriminimit. Metodat e vjetra të dis-
kriminimit janë zëvëndësuar me
format e « padukshme » bashkëko-
hore të shtypjes.
Rajoni mbetet nën rrethim të «
legjitimuar » ushtarako–policor, me
nënpërfaqësim të thellë në instituci-
one shtetërore dhe me mungesë të «
arsyetuar » investimesh.
Mund edhe t’ju referohemi edhe
statistikave.
Me këtë rast, Ju ftojë që kur të
mundeni, t’i paraqitni në këtë kuvend,
të dhënat e strukturës etnike të të
punësuarëve të spitalit të Vranjës, që
është spital edhe i Preshevës dhe Bu-
janocit. Mjafton për fillim.
Të respektuar deputetë,
Minoritetet, sidomos shqiptarët dhe
boshnjakët, mund edhe të jenë “zezakët,
tatarët, ujgurët dhe algjerianët” e Serbisë
së sotme. Por ata nuk janë të shtypurit e
vetëm.
Gjendja e qytetarëve nga Jugu i Serbisë
është pasqyra më e mirë sesi politikat e
juaj neoliberale dhe kleptokratike po
thellojnë çdo ditë e më shumë jo vetëm
ndarjet etnike, por edhe pabarazitë so-
ciale midis rajoneve të Serbisë.
Zorani, Sllavica, Gorani dhe Vesna nga
Vranja, Surdulica, Bosilegradi dhe Tër-
govishta janë po aq të varfër dhe të
papunë sa Hasani, Vjollca, Arma dhe Iliri
nga Bujanoci, Tutini, Presheva dhe
Sjenica.
Prandaj, sa më shpejtë rrëzohet kjo
qeveri dhe shpërbëhet ky kuvend, aq më
shumë ka shpresë për liri, barazi dhe
demokraci. Pa juve dhe siamezët e juaj
politik.
Faleminderit
 P a g e 1 2 O u r W o r d s

Dokumenti i Stefano Gasparit i vitit 1671, historiku i shkruarjes dhe i publikimit të tij. Mark Palnikaj sjell
Shtjefën Gaspri, prift vendas, i cili tani banon në Padova, por që nga cilësia e pyetjeve të tij argumentohet se ai nuk do të Nga dokumenti i plotë i
dinte të përmbushte mjaftueshëm sensin e Kongregacionit të Shenjtë, i cili ishte që të shkonte jo si vizitor, por në Gasprit del:
mënyrë sekrete si eksplorator, përveç teprive, në të cilat ai fuste vështirësitë e tij dhe për këtë arsye thoshte se kishte
nevojë për shumë parà, pothuajse u prish bashkëbisedimi. 1. Në Dioqezën e Pultit, nga
tre priftërinjtë që janë këtu
U urdhërua që të bëhej një kërkesë e re për të gjetur ndonjë tjetër më të përshtatshëm, mirëpo meqë doli e kotë çdo (përfshirë vikarin), askush
përçapje, iu shkrua sërish Imzot Nuncios së Venecias, i cili përgjigjet se Gaspri kishte ulur shumë nga pretendimet e tij nuk bën detyrën e tij pasto-
dhe se duhej përshtatur përpikmërisht me udhëzimet, të cilat nëse i jepeshin deri në 2 prill 16633) miratoheshin nga rale siç duhet, megjithëse, me
EE.VV., i shkruhej Imzot Nuncios që ai të bënte pjesën e tij në mënyrë që të viheshin në zbatim. përjashtim të lakmisë së
vikarit, nuk është treguar
Tanimë, Gaspri shkruan se, meqenëse nuk ka marrë asnjë urdhër për t’u nisur gjatë gjithë kësaj kohe, ka menduar se ndonjë ves i veçantë.
Kongregacioni i Shenjtë nuk donte të vepronte; por ofrohet sërish për këtë detyrë dhe shton se nëse nuk i jepet vendimi
deri në gushtin e ardhshëm, ai do ta marrë si refuzim, meqenëse bashkëbisedimi ishte prerë dhe ai çlirohej nga fjala e 2. Në Dioqezën e Shkodrës,
dhënë, kështu priste përgjigje nga EE.VV”. ndër 13 priftërinjtë, vetëm tre
kanë një vlerësim të mirë,
Nga e gjithë kjo kuptohet rëndësia e jashtëzakonshme që i jepte Kongregacioni i Shenjtë vizitës së Gasprit. përsa u takon zakoneve, të
tjerët jo vetëm e kanë lënë
Duke mos trajtuar tjetër përveçse relacionit të Bicit, relacion i dhjetëvjeçarëve të parë të shekullit dhe më pas atë të pas dore detyrën e tyre
Gasprit, si dhe Koncilin I Shqiptar të vitit 1703, kemi një kuadër tragjik të historisë eklesiastike të Shqipërisë dhe të priftërore, por janë skandal i
Serbisë. Misionet françeskane, në dhjetëvjeçarët e parë të jetës së tyre, kanë qenë një pranverë e mahnitshme fetare, e vërtetë për besimtarët. Është
cila mjerisht, në kohën e vizitës së Gasprit, ishte tashmë në rënie. e dhimbshme që Gaspri thotë
edhe për Pjetër Bogdanin – i
cili ka mbetur në histori me
aureolën e një shkrimtari të
parë shqiptar dhe apologjisti
shqiptar – se ishte “më
lakmitari për parà”.
3. Në Dioqezën e Sapës,
ndër 21 priftërinjtë, një
(nxënës i Propaganda Fides)
është pa njollë, madje i
lavdërueshëm; për dy
shënohet vetëm se ata nuk
bëjnë një jetë të shthurur;
vetëm një jep mësim Dok-
trinën e Krishterë, për të
gjithë të tjerët, përfshirë
peshkopin Fra Simon Suma,
relatori përdor një gjuhë
kritikuese.
4. Në Dioqezën e Lezhës
mund të marrësh pakëz

Dokumenti i Stefano Gasparit i vitit 1671, historiku i shkruarjes dhe i publikimit të tij. Mark Palnikaj sjell
vjeç, por mjerisht shiste edhe ai vajra të 1703. Aty ishte vetëm një radhët e tyre, në strehëzat e shtuar fakti se nuk duket të
frymë, dhe mbetesh i ngushëlluar, pasi shenjtë. prelat, Andrea Zmaieviq tyre, italianë, dalmatë dhe kenë qenë me fat dhe të
megjithëse kleri i ulët ishte siç mund të (Grykat e Kotorrit), për të arbër. matur në zgjedhjen e
ishte dikush i caktuar pa pothuajse asnjë 7. Në Arkidioqezën e Tivarit, njëri prej tyre ka cilin Gaspri bën një vokacioneve të reja për
përgatitje, megjithatë ndër 18 priftërinj vlerësim të mirë, tre nuk e ushtrojnë siç duhet lëvdatë të përsosur dhe që Ja si gjykonte Gaspri: vendin, ashtu siç del nga
(përfshirë Mirditën), tre janë bindshëm të detyrën priftërore, një është fajdexhi dhe duhej të ishte pararendësi i shënimet e Gasprit.
lëvdueshëm, një është fajtor vetëm për shumë injorant. Vinçenc Zmaieviqit, i cili “Për sa unë kam bërë në
pjesëmarrjen në një farë mënyre në Vizitori ankohet shpesh se peshkopët e lënë me urdhër të Romës hapi veprimet e kësaj vizite, kam Tani duhet të themi nëse e
grabitjet, duke përfituar; por nëse për këtë veten të udhëhiqen nga qëllimet e tyre si- në Mërqinë Koncilin e gjetur se është shuar krejt në gjitha kjo mund të ketë
ishte fajtor edhe vetë peshkopi, Imzot moniake në zgjedhjen e klerit, gjë nga e cila lartpërmendur. etërit e lartpërmendur ai zell ndodhur në një shekull
Gjergj Vladanji? Të tjerët janë injorantë, rridhnin të këqia të pallogaritshme; kështu nuk dhe dëshirë e zjarrtë që kanë persekutimi që ka pasur
por nuk bëjnë skandale. kishte një dorë të fortë në mënyrë që të jepet Është e dhimbshme që në pasur kur kanë hyrë për herë martirët e vet dhe ndërsa
mësim Doktrina e Krishterë, të hiqeshin veset, një kohë me kaq shumë të parë në këtë provincë, në peshkopët merreshin ndër
5. Në Arkidioqezën e Durrësit janë në të qortoheshin skandalet, në një kler të ulët, që shthurje, braktisje dhe mbajtjen dhe dhënien mësim nxënësit e Kolegjit të Prop-
shërbim 35 priftërinj. Nga këta, 12 kanë në më të shumtën e rasteve, ishte shumë apostazi, vetë Urdhëri i të Doktrinës së Krishterë për agandës si dhe nga Kolegji i
vlerësime të mira përsa i takon zakoneve, injorant, aq sa nuk dinte të shkruante, lexojnë Shën Franceskut në Ar- rininë dhe zakonet e mira, Loretos, atëherë cilat duhet
dy apo tre janë shembullorë, të gjithë të pak apo keq, kështu nuk kuptojnë atë që bëri, i cili madje kishte meqenëse nuk e ushtrojnë më të kenë qenë kushtet eklesi-
tjerët janë të padenjë për detyrën e tyre të lexojnë dhe nuk munden të kremtojnë Meshën nxjerrë martirë, i braktisi këtë funksion të shenjtë të astike në periudhën që
lartë priftërore që u është besuar. e Shenjtë pa një mal gabimesh. pozicionet e tij, ato të një tyre në asnjë vend të mision- paraprinte pushtimin oto-
Arkipeshkvi, Imzot Gerardo Galata, heroizmi misionar, e eve të tyre”. man, në mes pasurive,
mjerisht nuk ishte prelati i duhur për Me pak fjalë, kishte humbur tërësisht jo vetëm harroi zellin zanafillor. Në luftërash të brendshme dhe
Kishën dhe Ungjillin, për arsye të lakmisë shpirti eklesiastik, por edhe vetë shpirti i të dallim nga kleri i ulët dhe Pavarësisht të gjitha këtyre, krahas skizmës, e cila
së tij, e cila e bënte të kryente marrëzira. krishterit. kleri i lartë, i cili me aty kishte ende disa priftërinj kërcënonte kudo Arbërinë?”
përjashtim të Imzot mjaft të zellshëm. Unë men-
6. Në Shkup ndër gjashtë priftërinj, 3 janë Vizita e Gasprit ishte një lëvizje serioze nga Zmaieviqit, ishte asokohe doj se mjedisi kishtar i
me vlerësim të mirë. Arkipeshkvi, Imzot ana e Propaganda Fides, lëvizje që do ta vinte vetëm nga Arbëria, përgjithshëm i bën që t’u Mark Palnikaj
Andrea Bogdani, është tashmë tetëdhjetë në krye të Koncilit të Parë Shqiptar të vitit Françeskanët kishin në bjerë zelli i parë, si dhe duhet
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 1 3

Dokumenti i Stefano Gasparit i vitit 1671, historiku i shkruarjes dhe i publikimit të tij. Mark Palnikaj sjell për
Krahasimi mes kopjes së Napolit, kopjes në APF dhe botimit korrektësisht kopjen që
në Hyllin e Dritës gjëndet në Arkivin e
Propagandës Fede.
Këtë kapitull Kordinjano e shkroi në vitin 1933 dhe e botoi
në vitin 1934. Siç mund të kuptohet nga leximi i këtij shkri- Jemi të mendimit që kopja
mi, Kordinjano, kopjen e dokumentit të depozituar në Napoli origjinale mund të
nuk e kishte parë kur shkroi librin, por ai kishte në dorë ndodhet në Arkivin Sekret
kopjen e ruajtur në Arkivin e Propagandës Fide. ose në fondin e dorëshkri-
meve të Bibliotekës
Tani, mbas tetëdhjetë e tetë viteve që është publikuar pjesa e Apostolike në Vatikan.
fundit e kopjes së këtij relacioni të marrë nga Biblioteka Nëse dokumenti origjinal
Kombëtare e Napolit, duke marrë shkas nga gabimet e shum- do të gjëndet dhe të pub-
ta që përmban ky publikim, vendosëm të merremi edhe një likohet, atëherë do të
herë me të. zhdukej çdo hije dyshimi
mbi saktësinë e publikimit
Për këtë arësye kemi marrë të plotë kopjen e këtij relacioni tonë.
që gjëndet në Napoli që ruhet si dorëshkrim. Kemi marrë
edhe kopjen që gjëndet në Arkivin e Propagandës Fide në Deri sot ky relacion është
Vatikan, edhe ky në dorëshkrim. Nga krahasimi i dy kopjeve botuar dy herë por në të
të përmendura dhe i shkrimit të publikuar në Hyllin e Dritës, dyja rastet jo i plotë.
lehtësisht dallohet që ka ndryshime të mëdha midis kopjeve Botimi i parë, siç e thamë
në dorëshkrim dhe tekstit të publikuar në revistën në fjalë. më sipër, u botua në
revistën Hylli i Dritës. Ky
Nga studimi që u kemi bërë këtyre dokumenteve, kemi vënë botim nuk është i plotë
re që, dy kopjet dorëshkrim midis tyre kanë dallime dhe nuk sepse nuk është e plotë
janë kopjuar nga i njëjti person por nga dy kopjues të kopja që gjëndet në Bibli-
ndryshëm. otekën Shtetërore të
qytetit të Napolit.
Teksti i publikuar në revistën Hylli i Dritës është një rish-
krim i kopjes dorëshkrim të Napolit por i rishkruar, simbas Botimi i dytë i tij është
verifikimit që i bëmë ne, me më shumë se dyqind gabime. bërë nga albanologu Peter
Kopja që ruhet në Vatikan ka ndryshime të dukshme sepse Bartl, në serialin e bo-
ka të shkruara të dhëna që kopja e Napolit nuk i përfshin. timeve të tij Albania Sacra
në 4 volumet e para. Ai ka
Ajo është shumë më e plotë se kopja e Napolit dhe ka disa botuar, sipas kopjes që
paragrafe shkrime më shumë, me të dhëna që kopjuesi që ka gjëndet në Arkivin e
shkruar kopjen e Napolit i ka lënë pa i shkruar për motive që Propagandës Fede në
për ne nuk janë të qarta. Vatikan, të dhënat për
Dioqezat e Durrësit,
Një hamendësim mbi mospërfshirjen e disa paragrafeve në Lezhës, Sapës dhe Pultit.
kopjen e Napolit, mund të jetë që ai u kopjua jo i plotë, për të Nuk ka botuar akoma të
ruajtur disa të dhëna, që për atë kohë mund të konsiderohesh- dhënat për Shkodrën,
in sekrete. Kjo ide e jona mund të konsiderohet vetëm një Tivarin dhe Shkupin. Pra
hamendje, e pa bazuar në të dhëna konkrete. Arsyeja e mos edhe ky botim është i
përfshirjes në kopjen e dokumentit të këtyre paragrafeve, pjesshëm, sepse nuk ka të
mund të jetë krejt tjetër nga ajo që mendojmë ne. shkruar tre nga shtatë
dioqezat e përshkruara në
Nisur nga ky fakt, jemi të mendimit që duhet kërkuar në relacion.
arkiva të tjera, për të bërë të mundur gjetjen e kopjes
origjinale të shkruar nga autori, nëse ajo është ruajtur, dhe të Për këtë arësye ju vumë
bëhet rishkrimi dhe publikimi nisur nga kopja origjinale. punës, për një publikim të
Mbasi këtë gjë ne nuk e kemi arritur, atëherë kemi rishkruar plotë të kopjes që gjëndet
në Ark ivin e Propagandës Fede,
edhe pse është kopje e doku-
mentit, dhe jo origjinali i shkruar
nga autori i këtij relacioni, por
sepse është më i plotë.
Për të bërë një punë sa më cilësore
ne vepruam në këtë mënyrë:
Morëm në mënyrë elektronike, të
skaneruara me ngjyra, të dyja
kopjet e dokumenteve në arkivat
përkatëse. Riprodhuam nga një
kopje për secilën në format A4 të
shkruar bardh e zi dhe jo me
ngjyra dhe i lidhëm si libra të
veçantë.
Morëm nga revistat Hylli i Dritës
të gjithë numrat ku ishte botuar
dokumenti dhe riprodhuam një
kopje të plotë të këtij botimi për ta
patur si referencë për rishkrimin
që do të bënim, por edhe për të
kontrolluar saktësinë e përputhjes
me kopjen nga e cila është botuar.
Vendosëm në tavolinën e punës
tre kompjuterë rresht dhe shfaqëm
në dy monitorët anësorë kopjet e
dorëshkrimeve nga dy arkivat e
përmendura. Kjo gjë na krijoi
mundësinë që të shohim me ngjyra
dhe të zmadhuar deri në 200%
kopjet e dokumentit.
Të dyja publikimet e mëparshme
të dokumentit i krahasuam me
kopjet arkivore në dorëshkrim.
Mbas një rishkrimi me vëmëndjen
më të madhe të këtij dokumenti,
vumë re se botimet e mëparshme
kishin mospërputhje me kopjet
dorëshkrim në mbi 670 raste në të
208 faqet e rishkruara.
Këto mospërputhje, jo gjithmonë e
tjetërsojnë kuptimin e dokumentit
por në disa raste kishte edhe
gabime të palejueshme të cilat e
ndryshojnë shumë kuptimin e tij.
Ky tjetërsim, sjell pështjellim
shumë të madh për studjuesit që për secilën fjalë.
shkruajnë histori me të dhënat
që ofron ky dokument. Përveç dokumentit të
Gasprit të vitit 1671,
Mospërputhjet më të rëndësish- po vendosim në këtë
me janë; harrimi pa shkruar i botim edhe katër
disa fjalëve, shkruarja gabim e dokumente të tjerë të
shifrave në disa raste, shkruarja cilët ne i konsidero-
gabim e emrave të vendeve në jmë me rëndësi,
disa raste dhe të tjera gabime më sidomos për histori-
pak të rëndësishme. Kompjuteri kun e dioqezave dhe
na ndihmoi që të bëjmë regjistri- të fiseve në zonën
min e të gjitha këtyre verilindore të
mospërputhjeve dhe korrigjimin Shqipërisë. Kemi
e shumicës së tyre. Në disa raste sjellë për botim një
kemi vendosur shënime relacion të vitit 1675
sqaruese në fund të faqes. të Shtjefën Gasprit, të
shkruar me dorën e
Përkthimi në shqip i dokumen- tij, në pesë faqe
tave është bërë sipas rregullave format i vogël.
gramatikore të gjuhës shqipe,
por nganjëherë kemi toleruar Kemi sjellë edhe një
duke i qëndruar besnik kuptimit relacion të vitit 1697
të fjalisë në origjinalin italisht. të shkruar nga Fra
Është si të thuash një përkthim i Egidio nga Armanto.
lirë, çka nënkupton përkthimin Dorëshkrimi përm-
me saktësi të mendimit, dhe jo ban 17 faqe dhe sjell
domosdoshmërisht përkthimin të dhëna me shumë
fjalë për fjalë të tekstit. rëndësi për ndry-
shimet në sjelljen e
Kjo është një punë e vështirë, që pushtuesit turk ndaj
ka kërkuar shumë mund dhe popullsisë së fiseve
kohë por ne jemi munduar të të besimit katolik në
bëjmë më të mirën e mundshme. veri të Shqipërisë,
mbas luftës Austro-
Ne u munduam që këto gabime Turke të vitit 1689
ti zvogëlojmë sa të jetë e mun- dhe për qëndresën e
dur më shumë, por nuk mund ta këtyre të fundit.
themi me gojën plot se me këtë
botim nuk ka më asnjë gabim Relacioni tjetër që
ose mospërputhje. Ka disa emra kemi vendosur në
të pajisjeve kishtare, të këtë botim është ai i
monedhave, njësive matëse të Fra Filipit nga
peshës dhe sipërfaqeve të cilat Shkodra, vetëm dy
sot nuk përdoren më dhe nuk i faqe por me rëndësi
kanë fjalët korresponduese në shumë të madhe për
gjuhën shqipe. Për këtë shkak, informacionin që
jemi të detyruar që këto fjalë t’i përcjell. Po botojmë
lemë në tekst ashtu siç janë dhe edhe pjesën prej 11
të vendosim në fund të librit një faqe të relacionit të
fjalor me shpjegimet përkatëse vitit 1703 të Vinçens
Zmajeviqit, ku flet

Letra e Bankers për krerët e shtetit, drejtuesit e prokurorisë dhe ambasadorët: Ish-drejtori ynë, mashtrime e
Letra e Bankers për
krerët e shtetit,
drejtuesit e prokurorisë
dhe ambasadorët: Ish-
drejtori ynë, mashtrime
e vjedhje, vini në
lëvizje institucionet!
Te nderuar perfaqesues,
Ne vitin 2015 departa-
menti i tokave ka rritur
buxhetin e tij me 8
milion USD ne menyre
qe te mbulonte parregull-
site. Si pasoje e rritjes se
cmimit te vitit 2014, nga
150 leke ne 400 leke m2,
Bankers humbi miliona
leke, konsideruar ketu
dhe kontratat abuzive
personale te nenshkruara
nga z. Cobo.
Vecanerisht Z. Cobo
hapi rrugen personave te
cilet ishin keshilluar te
merrnin toka me qera
nga institucione publike
me nje cmim te pa kon-
siderueshem qe me pas duke e
dhene me qera token tek Bankers
te perfironin cmimin shumefish
me te larte. E gjithe kjo ka
ndodhur ne dijenine e plote te Z.
Cobo dhe sebashku me vartesin
e tij Z. Genci Voja kane
prodhuar humbje te vazhduesh-
me dhe kane influencuar nega-
tivisht poziten financiare te
shoqerise si dhe duke demtuar ne
menyre direkte tinteresin e
shtetit sepse shume nga tokat
ishin shterore.
Z. Genci Voja personalisht, ka
abuzuar me detyren e tij si
Menaxher Tokash pasi ne ate
kohe ka blere tokat te cilat ishin
marre me qera nga Bankers ne
menyre qe ai te merrte perfitimin
prej tyre, te ardhura te cilat
arrijne ne 400 mije USD ne vit.
Z. Voja eshte pergjegjesi kryesor
per shkaterrimin e departamentit
te tokave duke aplikuar sistemin
korruptiv te Z. Cobo ne te gjithe
kompanine.
Per vitin 2015-2016 provohet se
Z. Cobo dhe Z. Voja kane ndare
nga fitimi pjesor prej
141,632,000 lekesh vetem
nga nje kontrate qeraje.
Nderkohe qe Bankers ka
rreth 800 kontata qeraje
per tokat.
3. Kerkesa
Bazuar ne fakte, ne vitin
2015 llogaria bankare e Z.
Cobo rregjistronte nje
balance prej
9,675,147,952 leke. Sic
edhe pershkruhet me siper
Z. Cobo ka perdorur
qellimisht disa llogari
bankare qe te qarkullonte
keshin, qe te mos
mundesohej te evidentohej
pasuria e tij ne te njejtin
moment, pa dyshim nje
pjese e tyre eshte me
burim kriminal dhe ka
pasur per qellim qe ta
bashkohej me pjesen tjeter
te parave.
Duke perdorur levizje
investimesh ai ka
lehtesuar pastrimin e
parave duke krijuar depozita te
medha parash ashtu sic ka vepruar
me llogarine e tij ne Kanada.
Aktiviteti kriminal i gjere dhe i
vazhdueshem i Z. Cobo solli qe ai
te kete llogari te majme bankare
ne Shqiperi, Itali, Kanada, Zvicer
apo edhe ne vende te tjera.
Z. Cobo eshte pronar i disa aset-
eve; ka kthyer parane kesh pjese te
sistemeve financiare, ka perdorur
transaksione te “ligjshme” me
kompani per te kryer pastrimin e
parave. Ku disa nga kompanite te
kontrolluara nga vete ai kane
faturuar Bankers pa kontroll
verifikimi sherbimesh pasi auto-
riteti aprovues ishte vete Z. Cobo.
Skemat e pastrimit te parave
nepermjet llogarive te tij jashte
perbejne nje menyre te sofistikuar
operimi per vite te tera.
Ne disa here sic edhe me MAB
OIL Ltd Z. Cobo ka leshuar fatura
kundrejt MAB Oil ltd, te cilat
mund te jene edhe te ardhura te
fryra, pasi sipas burimit te tyre
duhej vetem nje justifikim per te
hyre ne llogarine e tij bankare ne
Itali. Ne kete menyre Z. Cobo
gjeti nje menyre per te trans-
feruar para ne Itali nepermjet Gjithashtu Bankers
shoqerise se huaj MAB OIL ka paditur ate per
Ltd. shkelje te klauzoles
se konfidencialietit
Kjo skeme eshte perdorur per te duke shkaktuar deme
transferuar sa para kane qene te te medha financiare
nevojshme dhe qe nga momenti kompanise ne treg.
i hyrjes ne sistemin bankar Keshtu qe cdo tentim
atehere ato supozohen se jane te i z.Cobo per tu
“pastra” kur nderkohe ai eshte zhvendosur ne nje
duke pastruar parate nga ak- nga vendet ku ai ka
tiviteti jo ligjor ne Shqiperi. depozituar para duhet
te konsiderohet nga
Institucionet per krimet finan- organet ligjv
ciare dhe parandalimin e pastri- zbatuese, si nje
mit te parave duhet te fillojne tentative per të mos u
nje investigim te thelle te men- perballur me
jehershem per te ardhurat dhe te drejtesine ne Shqiperi
depozitat bankare te z. Leonidha dhe per te humbur
Çobo si ne Shqiperi ashtu edhe gjurmet.
jashte saj. Ne kete moment
z.Çobo eshte ne hetim nga Z. Genci Voja, krahu
prokuroria Fier per shperdorim i tij i djathte ne
detyre, fallsifikim dokumentash, skandale te ndryshme
vjedhje duke shperdoruar ne shoqeri eshte po
detyren, dhe nen hetim se bash- ashtu nen hetim ne
ku me z.Calabro nga prokuria e Shqiperi per fallsi-
Romes, Itali i dyshuar per fikim dokumentash,
vepren penale te korrupsionit. kontrata te
P a g e 1 4 O u r W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG
V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 1 5

A truth and a crime that Albanian Ismail Kadare did to this young man & no one is held accountable
P a g e 1 6 O u r W o r d s

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi ——presim rezultatet shpejt….

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri….rezultatet???
V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 1 7

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi—-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi —— presim rezultatet
 P a g e 1 8 O u r W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperi——presim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten? Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese? Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg
V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 1 9

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi….Burg...

The Blair Connection

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu nder-

tuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.
FLuturime Falas me urdher te
….

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...
 P a g e 2 0 O u r W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vi- Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin
tet 1944!! fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an ex-
ample of it….Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs….the only victor in the Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare
election battles!!!! nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)

The leader of Opposition before now Premier in Albania

rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that he’s so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi, A pyet njeri ku eshte burimi I
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej milionave $$ qe ky njeri eshte
Oqeanit. kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?
V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 2 1

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryem-

inistrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PD’s ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineria-

ve te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connec-

tion to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e prona- Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per
rit te tokes me ane te kompanive nafte fan- vjedhjen e naftes nga pronaret….
tazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.
 P a g e 2 2 O u r W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Fahri Balliu I paprekshem ne
abuzime ndaj popullit te el-
basanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...
Henris Balliu Guilty as part of
Gerdec Tragedy as well as be-
ing part of it!!!

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!
V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 2 3

Lidhja Vokshi—Xheka —-Spahiu—-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

Azem Hajdari I
vrare nga bash-
kepunimi Nano- Import Export I Droges ne kohen e Fa-
Berisha!!! tos Nanon ne Shqiperi ishte ne kulm te
larte te Europes...

Kryengritje nga njerez me

arme per parate e vjedhura ne Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne Shqiperi ,
kohen piramidale & ate qe vijoi kur krimi dhe rrembimi ishte 1 mij perqind lart
me pas me fatosin ne
krye...gjykoni vete njerez….
 P a g e 2 4 O u r W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty….

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Ameri-
cans!!! The Global War Continues..
Nje vrime ne uje me keshillat Will it escalate into world conflicts?
drejt Shqiperise….zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Ber-
isha… SO far no more Prem-
ier...how do you like those
apples?

Same status Quo as before, what’s

Is the money being diverted to the Podesta group
for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..
hiding behind AMB. LU in Alba-
nia? Who is controlling our US em-
bassy since its not our state dept…
Two embassies inside one in Alba-
nia: one that sells everything for a
price and is governed by local mafia
not our state dept, another who
deals in apps current rate 30k USD
a person...Time to clean house in
Albania
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 2 5

Kosovo Border giving land to Montenegro, why?

Letra e Bankers për krerët e shtetit, drejtuesit e prokurorisë dhe ambasadorët: Ish-drejtori ynë, mashtrime e
jashteligjshme, dhe shperdorim detyre, po aktivitet te shoqerise vetem ne
ashtu edhe ky shtetas eshte duke investuar per
t’u shperngulur në USA dhe ka tranferuar
paraprakisht para te jashteligjshme ne USA.
Te nderuar!
Duke Ju falenderuar per vemendjen Tuaj, dhe
konsiderimin e kesaj letre te hapur, ne adresi-
min sic edhe ligji e kerkon per te gjitha vepri-
met abuzive me pasoja demtimin financiar te
shtetit, duke perdorur prona shtetërore per te
gjeneruar perfitime personale, ai eshte ende
duke perdorur keto para te jashte ligjshme,
veprime te cilat jo vetëm demtojne operacionet
e shoqerise tone por edhe te interesave tona te
perbashketa dhe interesat e shtetit!
Ne besojme se Z. Cobo do te pergjigjet person-
alishte perpara drejtesise per abuzimet me
pronat shteterore, dhe per demet financiare
shkaktura Bankers per vite me rradhe. Z.
Leonidha Cobo eshte ne perpjekje e siper per
t’u bere pjese e jetes politike ne Shqiperi, per te
perfituar imunitet politik.
Shfrytezojme kete mundesi per te shprehur
vendosmerine e menaxhmentit aktual te
shoqerise “Bankers Petroleum Albania” Ltd
per tu perballur pa asnje kompromis me shkel-
jet e kujtdo, dhe te sigurojme nje zhvillim te
vjedhje, vini në
vitit 2002. Gjatë gjithë kohës mbahej Albini në burg, në Kosovë
perputhje me standartet me te kemi organizuar tubime protestuese per lirimin e tij dhe të bur-
larta dhe ne pergjegjshmerine e gosurve të tjerë. Albini eshte mbajtur atje deri ne vitin 2002. U
larte te korporates. lirua nën përcjelljen e Kryqit të Kuq të Gjenevës. Kushtet e
burgut kanë qenë të tmerrshme, kishim parazitë, morra në trup e
Sinqerisht, batanije. Albini shpesh bënte humor: të gjithë njesoj jemi,
prandaj edhe morrat dhe zhugën të njëjte i kemi.” Laheshim
“Bankers Petroleum Albania jashtë e me ujë të ftohtë shpesh. Duhej të laheshim shpejt se
Ltd” / Branch of the foreign ndryshe na rrahnin, madje dikush mbetej pa zhveshur”, rrëfeu
company Rexha.
KUR LEXOJMË DY ILIA ILIAZI
KRYEVEPRAT “LAHUTA E Rama; çeshtjet tone dy paleshe nuk i kemi per eksport ne
MALCISË” DHE bruksel .
“PËRPJEKJA E VIGANËVE
TË LUMIT TË VLORËS" TË Nenash dhe ju bij k.... Zhgjedhja juaj por lojerat ne Beogradin
FISHTËS DHE LUZAJT, dhe Athinen Po mbaron dhe burgu ju pret.. ejjj Rrote thirri
DUKET SIKUR ATO mendjes..
PLOTËSOJNË NJËRA –
TJETRËN…
NGA ZYBA HYSEN HYSA
Rexha gjithashtu tregon edhe për
kushtet në burg.
“Unë jam arrestuar më 24 korrik
1998 dhe pas vuajtjes së dënimit
prej 20 muajve, jam liruar më 24
mars të vitit 2000. Kurse Albini
është mbajtur deri në janar të
P a g e 2 6 O u r W o r d s

Declassified (continues)
V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 2 7

Declassified pg2
P a g e 2 8 O u r W o r d s

Declassified 3
V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 2 9

Declassified 4
 P a g e 3 0 O u r W o r d s

2nd New Pipeline in the hands of the Mafia in the Balkans...Will USAID Fund Mobsters or Freedom?

Sokol Olldashi the opposition inside the GOP in Albania gets assassinated and no one investigates...Suspect one ?
V o l u m e 1 1 , Is s u e 4 2 P a g e 3 1

Balkans 2 New Pipelines in the hands of the Mafia, Cold War? (land grab ownership Nazi style)

Vjollca Mece & Dritan Shtylla kidnapping/killing children in communism era in Albania now heading NGO!!!
 WE ARE ALSO ON THE WEB
WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

“ N E W L I F E ” J E T A E R E me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
1774 - 76 street
Suite D3 Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
Brooklyn, New York tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
11214
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
E-mail: Endri@newlifeaaco.org gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bash-
kimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.
Building a Future One Person At a Time...

Dokumenti i Stefano Gasparit i vitit 1671, historiku i shkruarjes dhe i publikimit të tij. Mark Palnikaj sjell për
për Dioqezën e Pultit, ku përfshihet
edhe Tropoja e sotme. Këtë pjesë të
relacionit të Zmajeviqit e kemi marrë
nga fondet e Bibliotekës Apostolike
në Vatikan. Kemi konsultuar edhe
kopjen e plotë të këtij dokumenti që
ndodhet në APF.
Këto dokumente janë shumë të
rëndësishme për historinë e
Shqipërisë, por kanë rëndësi të
veçantë për historikun e fiseve Nikaj,
Mërtur, Gash, Krasniqe por edhe për
fise të tjera. Ne kemi mendimet tona
për zhvillimet politike dhe shoqërore
të ndodhura në atë kohë në fiset dhe
krahinat për të cilat flitet në relacione
por e pamë me arsye që të mos bënim
komente por t’ua lëmë në dorë
studjuesve të tjerë nga këto zona, për
të bërë komente dhe për të nxjerrë
konkluzione, për atë se çfar ka
ndodhur në fund të Shek. XVII dhe
në fillim të Shek. XVIII në ato zona.
Ndoshta më vonë, mbasi të marrim
në studim edhe disa relacione dhe
dokumente autentike të tjera, mund ta
themi mendimin për historikun e asaj
periudhe, në një tjetër publikim tonin
me një këndvështrimi më të gjerë.
SADIK BEJKO
FISHTA SI KARAKTER I MADH
I KOMBIT TË VET
Për ne pasardhësit Gjergj Fishta është
një poet i shquar, një nga emrat më të
mëdhenj të kësaj fushe. Veprat e tij
botohen dhe ribotohen në këto vite të
kthimit të tij në vendin që ia kishin
mohuar. Studiuesit dhe universitetet
thellojnë kërkimet dhe analizën mbi
vepra të tij. Aktorët më të shquar
recitojnë poezitë e tij, i regjistrojnë në
CD të cilët janë shumë të kërkuar.
Por këto mbase nuk i mjaftojnë asaj
çfarë ishte Gjergj Fishta në kohën e
tij. Ai ka qenë një frat, një meshëtar,
një mësues, edukator në kolegjet
franceskane. Ishte poet me kredi-
bilitet të pranuar gjerësisht që në
rininë e tij. Ishte veprimtar i jetës
kulturore i spikatur për energjinë dhe
intelegjencën e shprehjes e të sjell-
jes. Ishte publicist me stil të mprehtë
e të hollë me logjikë dërmuese, me
argument e substancë të pasur.
Me këto cilësi ai kishte vizatuar
veten si një karakter i madh, një
personalitet referencial. Ethosi,
kredibiliteti, karakteri në këto raste si
pasuri e një personi, i kalojnë një
kohe, një komuniteti, një etnie, apo
fytyrës në formim të një shteti të ri.
Karaktere të tilla na japin në dorë
tiparet e identitetit tonë, na thonë
cilët jemi ne, nga vijmë dhe ku duhet
të shkojmë. Ky karakter i madh i
farkëtuar që herët, kur ai ishte ende i
ri, erdhi duke u pasuruar në rrjedhë
të kohës.
Ata që erdhën në pushtet mbas vitit
1944, armiqtë më të mëdhenj i
shihnin te karaktere të mëdhenj si
Fishta. Ata donin t’ia ndërronin
drejtimin shkollës identitare shqip-
tare me rrënjë kombëtare me synimin
drejt një “botën e re, një njeriu të ri”.
Doket, të sjellat e veçanta shqiptare
në lindjen e fëmijve, në dasma, në
jetën e përditshme familjare e në
bashkësi, në vdekje, në paqe e në
luftë, të ardhura nga vitet, të
përsëritura në mijëra vjet, këto
“visare” tani nga sunduesit e rinj
quheshin zakone prapanike.
Fishta, kryesisht me “Lahutën e
Malcisë”, kishte vizatuar malësorin,
që si karakter ishte një pasuri
kombëtare e shqiptarëve, malësor që
me qëndresën e vet në tokën e vet,
me zakonet e veta, me veshjen, me
këngët, me kullat, me gjuhën
shqipe… kishte mbetur i patjetër-
sueshëm në tiparet kombëtare. Ai i
kishte kaluar të gjitha sprovat histori-
ke dhe kishte mbetur i patundur. Një
brez i tërë klerikësh të ditur kishin
mbledhur eposin e Kreshnikëve
(Donat Kurti), kishin mbledhur
Kanunin e Lekës…(Shtjefën
Gjeçovi), kishin botuar Visaret e
Kombit. Si te proverbat, te kanuni, te
eposi i kreshnikëve përsëriteshin të
njëjtat formula gjuhe e mendimi, të
njëtat kode të sjelljes. Kjo ishte një
kulturë e mpiksur në shekuj. Ajo tani
po mblidhej e po studiohej.
Tradita shqiptare dhe malësori i
këtyre trevave gati adhuroheshin nga
këta klerikë e diturakë, në krye të të
cilëve me veprimin atdhetar dhe me
talentin e tij të spikatur letrar, ishte
Fishta.
Në ndërrimin e kursit për nga "bota e
re dhe njeriu i ri", këta diturakë
duhet t’i nxinin e rrënonin me
gjithësej. Ata u shpallën armiq,
reaksionarë, të prapambetur….
fashistë. Shumë syresh e paguan me
jetë.
Në këto që shkruaj nuk po ndalem në
krjimtarinë poetike të Fishtës. Ajo
ishte një krijimtari prej rilindasi, në
kontekstet estetike të kohës, në
kapërcyellin nga romantizmi drejt
modernizmit.
Në këtë shkrim më shumë kam
dashur të nënvizoj rolin e Fishtës si
frymë, si ethos, si karakter.
Sipas kulturologëve nëna i jep birit
trupin, mundet edhe mendjen.
Karakterin dhe fatin, të nesërmen, ia
jep i ati. Në mitologji jepen bij të
rritur nga nënat. Në një kohë të
dhënë, kur ata duan identitetin,
karakterin, fatin e paracaktuar, nisen të
kërkojnë atin.Telemaku vihet në
kërkim të Odisesë, Krishti kërkon Atin
etj. Në shumë kultura burri kur vdes,
thotë po shkoj tek të parët e mi.
De Rada me Motin e madh, Naimi me
“Historinë e Skënderbeut”, Sqiroi "(Te
dheu i hhuaj"), Fishta me “Lahutën e
Malcisë”, Nolin me Skënderbeun si
prozë artistike(1926) punuan që të
ndërtonin mitin e të parëve te shqip-
tarët. Miti i Atdheut. Eposi si procede
ishte i tejkaluar. Por shqiptarët, ashtu si
hebrenjtë në kohët moderne, kur kriju-
an shtetin, kishin nevojë për kohët e
arta të miteve, prej nga Izraeli i sotëm
mori simbolet, flamurin me Yllin e
Davidit, shandanin, gjuhën.
Shqiptarët e krijuan shtetin,por u
duheshin heronjtë historikë dhe karak-
teret e gjalla, karakteret e mëdhenj që
si figura referenciale do t’u jepnin
unifikimin shpirtëror.
Heronjtë e eposit të Fishtës janë
malësorët e krahinave pranë Shkodrës.
Nuk arratiset në Histori. Marrash Uci,
Oso Kuka, Tringa… deri dh e Abdul
Frashëri janë heronj që nuk të çojnë
thellë në kohët e mugëta epike. Ata
janë të kthjellët, të dhënë si të gjallë,
sikur i ke në pëllëmbë të dorës. Ata
janë figura e legjendarizuar e atij
malësorit me pushkë të ngulur në sup
që “për fe e për troje të veta/nuk i
dhimbsen as gjaja, as jeta”.
Zanat, orët e të tjera figura të mi-
tologjisë u japin thellësi bëmave dhe
jetëve të këtyre burrave heroikë të
malësive. Ishte kjo teknikë poetike e
afërt me këngët e epikës historike, po
dhe me figura ende të gjalla në kujtesë
si Çun Mula, Ali Pashë Gucia etj që e
bëri të afërt poemën e Fishtës me të
gjitha nivelet e lexuesit. Edhe të atij që
nuk di të lexojë, por e dëgjon dhe e
mëson përmendësh, e këndon.
Fishta ishte nje veprimtar i
angazhuar i kauzës së
shqiptarisë. Me dramën, me
satirën, me publicistikën
punoi për atë që një shoqëri
e organizuar në një shtet të
ri ka nevojë të ndreqet.
Identiteti nuk është një e
dhënë vetëm historike. Ai
duhet krijuar e riformatuar
çdo ditë në vijueshmëri, në
kohët që jetojmë. Veça-
nërisht me satirat dhe me
publicistikën ai u. tregua i
rreptë me veset e shqip-
tarëve, të bashkëkohësve të
tij. Një shtet, një komb
themelohet, por duhet
mbajtur, kalitur, duhet
drejtuar nga e mbara.
Fishta ishte një karakter i
madh, me zë autoritar, një
denoncues bubullues e
trimëror ndaj të këqijave.
( Rriqna t’ndyet, shakllaba-
na…). Ai ishte polemizues
asgjësues për nga logjika e
tij e hekurt, ishte i rëndë
dhe i ndritur. Në gjallje të
tij dhe kundërshtarët ia
kanë njohur autoritetin që
buronte nga integriteti
moral dhe talenti i lindur.
Aksioni kombëtar i Fishtës
ndaj shqiptarit të kohës
ishte i trifishtë: të zbulonte
rrënjët identitare, të spas-
tronte nga të këqijat, de-
formimet, veset dhe ta
fisnikëronte shpirtërisht me
shkollën, me poezinë, me
teatrin.