18/09/2019

PENGENALAN

TOPIK 2 • Dalam alam sekitar, pendekatan popular yang

diguna pakai ialah “sistem”.

SISTEM ALAM SEKITAR • Ia menggambarkan keadaan perhubungan setiap

unsur yang hidup dan bukan hidup dalam alam
sekitar.
• Definisi sistem secara tepat ialah;
– Satu set perhubungan antara benda atau objek atau
atribut yang saling berkaitan untuk membentuk satu unit
keseluruhannya.

1 2

Sempadan Sistem
Ciri-Ciri Kombinasi Sistem
yang Telus

Subsistem/
Atribut • Mengandungi sub-komponen atau subsistem iaitu objek atau
Arah Perhubungan atribut atau benda.

tanah pokok hujan manusia air dll

Rajah: Konsep Sistem Secara Umum

3 4

3 4

• Objek atau atribut atau benda boleh berdiri sendiri sebagai • Kesemua subsistem yang dikenal pasti itu hendaklah saling
satu sistem. Objek tersebut boleh dianggap sebagai sistem berhubungan antara satu sama lain supaya wujud
sekiranya terdapat objek atau atribut atau benda lain yang keseimbangan.
menyokongnya sebagai satu sistem.

5 6

5 6

1
 18/09/2019

PERHUBUNGAN ANTARA SISTEM /

KOMPONEN
• Mempunyai sifat yang dinamik iaitu sering berubah tetapi - ANTARA SUB-KOMPONEN
seperti mana keadaan asal kejadiannya dan stabil. - ANTARA SISTEM LAIN

7 8

7 8

Contoh: Sistem Cerun Bukit dan Pembangunan

Sistem Cerun Bukit dan Pembangunan
Lurah/Lembah
• Sistem cerun terbina atas beberapa sokongan atau
Tumbuhan/
Hutan
interaksi antara beberapa subsistem utama iaitu;
Primer
– Batuan
– Tanah
Bukit Bukit – Sungai
– Aliran air bawah tanah
Tanih/Batuan/
Mineral/ – Tumbuhan
Humus
Unsur
Sungai/Saliran
Bawah Tanah – Mineral
Budaya
– Humus
– Tanih

9 10

9 10

Sistem Cerun Bukit dan Pembangunan

• Masalah alam sekitar fizikal sebenarnya bermula apabila terdapat
kerosakan pada salah satu atau kebanyakan daripada subsistem yang
membina sisstem tersebut.
• Misalnya, bagi kes cerun bukit akan musnah atau terancam sekiranya
salah satu daripada unsur pembentukkannya dirosakkan oleh manusia.
• Umpamanya tumbuhan diteroka atau ditebang akan menyebabkan
aliran air bawah tanah dan kestabilan cerun atau tanah akan terjejas.

11 12

11 12

2
 18/09/2019

CONTOH SISTEM TUMBUHAN

HUJAN & CAHAYA

Daun

Rumput +
Dahan Debris

Batang

Akar

Tanah/tanih, Mineral,
Organisma, Humus, dll.

KEJADIAN TANAH RUNTUH 13 14

13 14

SISTEM TUMBUHAN
• Tumbuhan merupakan unsur semulajadi terpenting
di muka bumi kerana merupakan pengeluar untuk
makanan dan gas-gas yang diperlukan oleh
ekosistem.
• Walau pun selepas manusia meneroka hutan primer
dan digantikan dengan tumbuhan lain, ia tidak akan
memberikan fungsi yang sama sepertimana hutan
semulajadi.
– Misalnya kemampuan mengeluarkan oksigen,
menghasilkan lembapan atmosfera, menghalang hakisan
dan menjadi habitat kebanyakan spesies.
15
• Umpamanya ialah tumbuhan yang diterokai
atau ditebang akan menyebabkan aliran air
bawah tanah juga turut terjejas, kestabilan
cerun atau tanih juga terjejas dan simpanan
air tanih dan tanah akan musnah.
• Boleh dikatakan bahawa kesemua sistem akan
terancam ekoran daripada kemusnahan
tumbuhan yang merupakan nadi bagi
keseimbangan alam sekitar
16

15 16

• Tumbuhan merupakan unsur semula jadi terpenting di muka

bumi ini kerana ia merupakan pengeluar berkesan untuk
pemakanan dan gas-gas yang diperlukan oleh ekosistem.

• Umpamanya kemampuan mengeluarkan oksigen,

menghasilkan lembapan atmosfera, menghalang hakisan dan
menyediakan ekosistem dan habitat semula jadi kepada
kebanyakan spesies.

PEMBERSIHAN TUMBUHAN
17 18

17 18

3
 18/09/2019

SISTEM-SISTEM ALAM SEKITAR

JENIS-JENIS SISTEM
• Dalam sistem-sistem alam sekitar, terdapat pelbagai
jenis sistem yang menentukan aktiviti dan proses
alam sekitar secara semulajadi. • Sistem tertutup
• Terdapat 3 jenis sistem yang utama iaitu sistem
terbuka, sistem tertutup dan terasing.
• Sistem terbuka
• Sistem ini memainkan peranan penting dalam • Sistem terasing
mengawal dan mengubah alam sekitar.
Sistem-sistem ini mempunyai sempadan sistem,
pengatur , penyimpan serta komponen input dan
output.

19 20

19 20

RAJAH KANONIK JENIS-JENIS SISTEM

S
Pengatur I
Objek Tenaga/Cahaya
S
T
Input Output

Penyimpan
E
M
Sempadan Sistem

T Medium yang
E wujud secara
R abstrak seperti
Ozon (O3)
B
U
Rajah : Kanonik dalam Sistem K
A
21 hamidi ismail, uum 22

21 22

Sistem Terbuka JENIS-JENIS SISTEM

SI
S
• Membenarkan kemasukan tenaga dan jirim ke dalamnya melalui T Objek Tenaga/Cahaya

sempadan sistem. E
• Tenaga dan jirim akan diatur oleh pengatur serta disimpan oleh M
penyimpan dan kemudian akan dikeluarkan sebagai output. T
E
• Cth; badan manusia sebagai sistem terbuka kerana membenarkan R
tenaga dan jirim masuk ke dalam sistemnya. T
Medium yang
wujud secara
U abstrak seperti
T Ozon (O3)

U
P

23 hamidi ismail, uum 24

23 24

4
 18/09/2019

Sistem Tertutup S
JENIS-JENIS SISTEM
I
• Sistem ini tidak membenarkan jirim masuk ke S Objek Tenaga/Cahaya

dalamnya tetapi tenaga boleh melaluinya. T

E
• Cth; sistem bumi yang membenarkan cahaya M
matahari masuk melalui atmosfera dan tidak sekali-
kali membenarkan jirim dan objek seumpamanya T
memasukinya. E Medium yang
wujud secara
R abstrak seperti
A Circulation Ozon (O3)
S
I
N
25 G hamidi ismail, uum 26

25 26

Sistem Terasing CIRI-CIRI HUBUNGAN

• Sistem yang jarang didapati, namun sistem ini • Kesemua komponen saling berhubungan
wujud. dan bertindak balas
• Sistem ini tidak membenarkan tenaga dan jirim
• Perhubungan tersebut merupakan
masuk melaluinya, kerana ia boleh menghasilkan
keperluannya sendiri dan tidak boleh dipengaruhi
pertalian yang kompleks atau rencam
oleh pengeruh persekitarannya. antara sesuatu unsur
• Cth; kapal terbang dan kapal angkasa.

27 28

27 28

Kepentingan Menjaga Hubungan Antara KESIMPULAN

Sistem-sistem Alam Sekitar
• Mala petaka akan bermula sekiranya tumbuhan diganggu oleh
• Kelangsungan hidup manusia dan manusia secara tidak terkawal. Walaupun manusia menerokai
penghuni alam sekitar yang lain. hutan bagi tujuan komersil dan digantikan dengan tumbuhan
lain, ia tidak akan memberikan fungsi yang sama sepertimana
• Kestabilan ekosistem yang harmoni peranan tumbuhan atau hutan semula jadi.

• Mengelakkan kemusnahan alam sekitar

29 30

29 30