11/4/2020

СОВРЕМЕНИ ТЕХНОЛОГИИ НА
ЕКОНОМСКИТЕ СЕКТОРИ НА ПАЗАРОТ НА ТРУД
(I година EКТА)

Предавања-професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов

ССОУ “Коле Неделковски” Велес 1

Модуларна единица 2

Современи технологии и економија

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

2

1
 11/4/2020

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

Што ќе се научи?

Е-бизнис

Технологија
Електронско на
банкарство електронско
работење

Современи
технологии и
економија

Интернет Интернет
маркетинг продавница

GPS
технологија

2.1 Е-бизнис
Концепт и дефиниција на е-бизнис
Почетокот се бележи во раните 70-ти години од минатиот
век, при првите употреби на EFT (Electronic Fund Transfer) и EDI
(Electronic Data Interchange) апликација, главно користени
помеѓу деловните субјекти.
Нови димензии е-business добива во раните 90-ти години од
минатиот век како нов начин на работење: процес на размена
на добра, услуги и информации оnline, по пат на ИНТЕРНЕТ.
Интернетот му овозможува на бизнис работењето да биде
активно 24/7/365.

Како да се прикаже концептот на комплетниот систем на електронското работење

од неговата дефиниција, преку предусловите, до описот на самите процеси на
електронско работење?

Најприфатлива дефиниција би била следната:

Електронското работење (e-business) претставува вршење различни деловни

операции со примена на современа електронска технологија.

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

4

2
 11/4/2020

Основни прашања за е-бизнис

Електронската економија опфаќа четири основни компоненти!

1. Инфраструктура за поддршка-Е-бизнис инфраструктура (e-business infrastructure);

2. Електронска размена на информации-Electronic Data Interchange (EDI);

3. Воспоставување бизнис процеси (како се остварува бизнисот)-e-business process, и

4. Трансакции на електронската трговија (купување и продавање)-е-commerce.

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

5

Е-бизнис инфраструктурата ги опфаќа следните компоненти:

▪ комјутери и друг хардвер;

▪ системски и апликативен софтвер;
▪ сателитски и друг вид телекомуникациски мрежи;
▪ консултантски услуги (развој на страница) и
▪ човечки капитал (програмери, оператори и друг човечки кадар вклучен во
поддршката и работењето на е-бизнисот).

Електронска размена на податоци-Electronic Data Interchange (EDI) претставува

размена на деловни податоци каде се користи разбирлив формат на овие податоци.

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

6

3
 11/4/2020

Е-бизнис процес претставува било кој деловен процес, кој деловниот

субјект го спроведува со комјутерски поддржана мрежа. Се структуирани како:

▪ производно ориентирани процеси како што се набавка, автоматско

пополнување на залихите и друго кое се врши со комјутерски поддржани
мрежи;
▪ процеси ориентирани кон потрошувачите како што се маркетинг, електронска
продажба и сл.

Е-трговија е било која трансакција направена со компјутерски поддржана

мрежа при што настанал и трансфер на сопственост или право за користење на
производот и услугата. Ова значи дека самата трансакцијата се случува по
електронски пат со постигнување согласност меѓу продавачот и купувачот.
Системите и процедурите во е-соmmerce вклучуваат трансакции на кредитни
картички, е-cash (електронска готовина), е-billing (електронско плаќање), е-
сheque (електронски чекови), е-invoices (електронски сметки), нарачки и
финансиски изјави.

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

7

Пример: eдноставната нарачка на книга преку Аmazon.com или друг редистрибутер на

книги во себе вклучува неколку процеси, кои се водени од компјутерски поддржани
системи:

▪ маркетинг операција, за да се контактира со лицето кое ја извршило набавката на

книгата;

▪ електронска набавка и плаќање на книгата од страница на издавачот или друг

дистрибутер;

▪ електронска верификација на информациите од кредитната картичка на купувачот;

▪ електронска обработка на плаќањето од финансиска институција;

▪ електронска организација за доставување на книгата до купувачот и

▪ електронска поддршка на купувачот по завршување на купувањето.

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

8

4
 11/4/2020

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

Основни модели на е-бизнис

Комуникации помеѓу компании и крајни корисници:

▪ Business to Business (B2B);
▪ Business to Consumer (B2C);
▪ Consumer to Business (C2B);
▪ Consumer to Consumer (C2C);
▪ Business to Employee (B2E);
▪ Employee to Business ( E2B).

Комуникации во електронска влада:

▪ Business to Government (B2G);
▪ Government to Business (G2B);
▪ Government to Government (G2G);
▪ Government to Consumer (G2C).

Повеќестепени комуникации:
▪ Business to Business to Consumer ( B2B2C );
▪ Consumer to Business to Consumer ( C2B2C );
▪ Peer to Peer ( P2P ).
9

Забелешка :
за проширување на вашите познавања и поголеми знаења,
посетете ги следните Интернет страни:

✓ www.sovremenitehnologii.weebly.com
✓ elektronskopolsovanje.blogspot.com
✓ www.pretpriemac.com/e-trgovija-ebiznis-definiranje
✓ www.youtube.com/watch?v=C6sOxEBev4A
✓ www.youtube.com/watch?v=FAyit_s9eY0

Домашна работа: да се запише и направи анализа на примерот во

слајд бр.8!

Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес

10

10

5
 11/4/2020

Користен е-материјал и интернет страна:

-книга „Е-бизнис” од проф. д-р Р. Темјановски
-elektronskopolsovanje.blogspot.com

Ваши прашања ?

Благодарам на вниманието !
Предавања–професор дипл. ел. инж. Томислав Иванов/ССОУ “Коле Неделковски” Велес
11

11