Professional Documents
Culture Documents
Herwerking - LVB - Taal - Thema 3 - Les 7
Herwerking - LVB - Taal - Thema 3 - Les 7
1
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Leerinhoud:
• Een samenstelling: dat is een nieuw woord gevormd door twee andere woorden, het kunnen
ook meerder woorden zijn.
Hierbij hebben de beide woorden ook een eigen betekenis. Dit wanneer ze niet bij het andere
woord staan. bv. katten + bak => kattenbak.
Hierbij kunnen de samenstelling bestaan uit verschillende soorten woorden:
o Een zelfstandig naamwoord (zn.) + een zelfstandig naamwoord (zn.)
bv. Tuin + vogel, Winter + dagen, Zaad + ballen, Kook + pot, Frituur + vet en Vogel +
voeder + boom.
o Een zelfstandig naamwoord (zn.) + een werkwoord (ww.)
bv. (niet uit de tekst) vorm + geven.
o Een zelfstandig naamwoord (zn.) + een (deel) van een werkwoord)
bv. Bak + papier, uitsteek + vormpjes.
o Een zelfstandig naamwoord (zn.) + een bijvoeglijk naamwoord (Bn.)
bv. Lekker + bekjes en vliegen + s + vlug.
• Een oorzaak en een gevolg: een oorzaak gebeurt eerst bv. het regent. Een gevolg gebeurt als
tweede bv. hierdoor word ik nat. Want door de oorzaak heb je het gevolg. Hierbij kan het gevolg
ook een nieuwe oorzaak worden. Bv. Dan word ik verkouden. Zo kan je dan opnieuw een nieuw
gevolg krijgen enz.
• Stapsgewijs: dat betekent dat je stap voor stap de oefeningen doorloopt.
o Je maakt een keuze van welke oefening je wilt maken.
o Dan begin je de opdracht te lezen.
o Vervolgens maak je de opdracht en werk je de opdracht af.
o Hierbij maak je de oefening niet voor de helft, als je één oefening start dan maak je deze
ook af.
o Op het einde van een opdracht denk je eens na: heb ik geantwoord op de vraag, op al
de vragen? Heb ik correct geantwoord en niet met een vreemde woordcombinatie?
• Zelfstandig werken aan de oefeningen: dit betekent dat je individueel gaat kijken naar de
oefeningen en individueel zoekt naar een oplossing(en). Behalve als je een vraag hebt.
o Je werkt individueel
o Je werk op je eigen tempo
o Je probeert zelf de opdrachten op te lossen
▪ Stap 1 = Kijk eerst eens naar de soorten opdrachten.
▪ Stap 2 = Ik geef enkele voorbeeldoefeningen.
▪ Stap 3 = Je kiest zelf een oefening en start met het lezen van de opdracht/ het
spelletje.
▪ Stap 4 = Je kijkt nu wat je moet doen en overloopt de denkstappen/opdrachten.
▪ Stap 5 = Is de oefening gemaakt? Denk eens na heb ik geantwoord op de vraag,
op al de vragen? Heb ik correct geantwoord en niet met een vreemde
woordcombinatie?
▪ Kijk nu welke opdracht je graag zou maken? Een gelijke opdracht of een
verschillende opdracht?
o Je stoort de andere leerlingen niet door bv. te prutsen, te praten.
o Selecteer zelf de oefeningen die je wilt maken.
o Denk eens na voordat je een vraag stelt, of je de vraag zelf niet kan beantwoorden mag
je je vraag steeds stellen aan de juf. (Als ik dan naar de leerling ga dan luister ik naar de
vraag die ze niet begrijpen (ze mogen het eerst eens voorlezen) nadien vraag ik wat niet
duidelijk is. Nadien stuur ik bij waar nodig.)
2
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Lesdoelen:
De leerlingen kunnen:
Elementaire doelen:
1. Verwoorden wat een samenstelling is. (TOtn2)
2. Verwoorden wat een oorzaak en een gevolg is. (TOsn1)
Basisdoelen:
3. Een samenstelling aanduiden in een tekst. (TOtn2)
4. Noteren wat de oorzaak en het gevolg is in een gekregen situatie. (TOsn1)
5. Samenstellingen noteren die ze zelf kennen. (IVzv2)
6. Zelfstandig de gekregen oefenreeks doornemen. (IVzv4)
7. Stapsgewijs de oefenreeks doorlopen door gebruik te maken van de denkstappen. (IVzv4)
8. Een gekregen URL overtypen in een navigatiebalk. (MEva3)
3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
• Ch.ë C, Ta (opdrachtbegrip), Le., No., Da. en Be.: kunnen het moeilijk hebben om stapsgewijs te
werk te gaan in een zelfstandige les.
=> Ik zal voldoende observeren om eventueel ze te helpen.
=> Ik laat de stappen op het digibord staan.
=> ik plaatste de stappen ook op het oefenpad dat ik maakte
Materiaal / locatiewijziging:
=> Ik gebruik een presentatie bij de introductie van de les en in het midden van de les.
=> Voordien haal ik de laptops en plaats ik ze samen. Dit om ervoor te zorgen dat de leerlingen
direct aan de oefeningen kunnen beginnen na mijn uitleg.
=> ik hang de bladeren voor de samenstellingen en oorzaak/ gevolg op het bord.
(Dit is voor tijdens de opdrachten.)
=> Ik plaats de link in mijn Ppt. En ik noteer de URL van mijn website op het krijtbord.
(Voor het tonen van de opdrachten.)
=> het artikel hang ik aan het bord.
• Het artikel (8-9 keer) (kopiëren om aan de leerlingen te kunnen geven zodat ze zeker alles
kunnen lezen.)
• 2 keer een A3 of A4 papier
• 20 laptops
• Post-its
• 20 gelijnde bladeren
• Enkele magneten (4-6)
• De koptelefoons voor de leerlingen die liever niets willen horen.
4
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Lesopbouw
1. Klassikaal (OLG): kennismaken met samenstellingen/ oorzaak-gevolg aan de hand van een
krantenartikel. (‘5’)
oriënteren verwerven verwerken afronden
Een samenstelling aanduiden in een tekst. (TOtn2)
Noteren wat de oorzaak en het gevolg is in een gekregen situatie. (TOsn1)
Samenstellingen noteren die ze zelf kennen. (IVzv2)
• Ik begin de les met een artikel over: het maken van een vogelvoederboom.
• Ik vraag aan de leerlingen waarover het artikel zou kunnen gaan volgens hun?
Kijk eens naar de afbeeldingen + de opbouw + de kleuren + de alinea’s + de titel.
(=> Het gaat over: hoe we een boom kunnen maken met voedsel voor de vogels.
Dit binnen het thema van Kerst.)
• Ik duid enkele woorden aan in het artikel (=> samenstellingen).
o Vogelvoederboom
o Bakpapier
o Tuinvogel
o Kookpot
o Zaadballen
o Winterdagen
o Lekkerbekjes
o Uitsteekvormpjes
o Vliegensvlug
=> Het kan zijn dat ik niet al de woorden aangeduid heb in de tekst, maar de leerlingen
mogen doorheen de les een voorbeeld zoeken.
• Ik vraag aan de leerlingen of de aangeduide woorden nieuwe woorden zijn? Welke soort
woorden heb ik aangeduid? Hoe noemen we deze soort woorden? Kan iemand vertellen wat
dit soort woorden betekent?
(=> Neen, het zijn samenstelling: één nieuw woord dat wordt gevormd door twee nieuwe
woorden het kunnen ook meerdere woorden zijn. Hierbij hebben de beide woorden een
eigen betekenis.)
=> ik schrijf één voorbeeld op het krijtbord vanuit het artikel. (Vogelvoederboom)
• Een samenstelling bestaat dus uit verschillende woorden die een eigen betekenis hebben,
welke woorden zijn er in het woord: Vogelvoederboom? (Vogel, voeder en boom)
5
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
2. Klassikaal (OLG): het opfrissen van de betekenis van samenstellingen en van oorzaak-
gevolg.(‘10’)
oriënteren verwerven verwerken afronden
Samenstellingen noteren die ze zelf kennen. (IVzv2)
Een samenstelling aanduiden in een tekst. (TOtn2)
Noteren wat de oorzaak en het gevolg is in een gekregen situatie. (TOsn1)
Samenstellingen:
• Kan iemand mij een woord tonen uit het artikel dat nog een samenstelling is (ze kunnen
kiezen voor een woord dat is aangeduid of voor een woord dat nog niet is aangeduid in het
artikel?
(Ja, dan kunnen ze enkele voorbeelden geven die ze opmerken.)
=> Ik noteer nog een voorbeeld op het krijtbord.
• Dit zijn dus voorbeelden van samenstellingen.
Zo kunnen we dus opmerken dat een samenstelling uit meerdere woorden kan bestaan,
maar het kan ook uit twee woorden bestaan.
• Er bestaat ook niet één samenstelling van één bepaalde woordsoort.
Er bestaan meerdere combinaties zoals: (de verschillende soorten zal ik niet expliciet
verwoorden. Ik zal wel vermelden dat er verschillende combinaties van woordsoorten
bestaan.)
o Een zelfstandig naamwoord + een zelfstandig naamwoord bv. Tuin + vogel, Winter +
dagen, Zaad + ballen, Kook + pot, Frituur + vet en Vogel + voeder + boom.
o Een zelfstandig naamwoord + een werkwoord bv. (niet uit de tekst) vorm + geven.
o Een zelfstandig naamwoord + een (deel) van een werkwoord) bv. Bak + papier,
uitsteek + vormpjes.
o Een zelfstandig naamwoord + een bijvoeglijk naamwoord bv. Lekker + bekjes en
vliegen + s + vlug.
• Ik duid een woord aan dat anders is dan de samenstellingen die we al hebben bekeken.
Bv. welgekomen of zelfgemaakt.
o Is dit ook een samenstelling?
(Ja en neen, ja, wel en komen. Neen voor het de ‘ge’ tussen de beide woorden.)
o Weten jullie de algemene term voor ‘ge’? (Een tussenvoegsel: dit is een
woorddeeltje tussen twee woorden.)
• (=> welgekomen: dit is een samenstelling van wel + komen, maar er staat een tussenvoegsel
tussen de beide woorden. Namelijk ‘ge’ waardoor het geen samenstelling is.)
• Ik vertel aan de leerlingen dat er een fout staat tussen de aangeduide woorden in het artikel
(dus een woord dat geen samenstelling is) kunnen jullie deze vinden?
(Ja, het woord gemaakt. Hierbij is het geen samenstelling, maar een woord waarbij er een
voorvoegsel voor staat ge + maakt.)
o Waarom is het geen samenstelling?
o Waarom denk jij dat het geen samenstelling?
o Wat valt je op?
o Zijn het twee woorden die allebei een eigen betekenis hebben?
• Is het duidelijk voor jullie wat een samenstelling is en wat geen samenstelling is + waarom?
6
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Oorzaak-gevolg:
• Na deze bespreking zou ik een zin noteren op het bord.
=> Ik hang aan de boom zaadjes met een touwtje.
(Dit vertel ik aan de leerlingen en schrijf ik niet op het bord.)
(Deze zin noteer ik wel =>) Nadien zijn mijn zaadjes gevallen want ik had mijn touw niet goed
vastgehangen aan de takken van de boom.
• Als we nu eens kijken naar deze zin. Waaruit bestaat de zin? Herkennen jullie de twee
gedeeltes? Is er een oorzaak en is er een gevolg? Heeft iemand een idee waar de oorzaak
staat en waar het gevolg staat?
(=> De oorzaak: ik had mijn touw niet goed gehangen, gevolg= de zaadjes vallen op de grond)
• Dus zo kunnen we vaststellen dat: de oorzaak als eerste gebeurt en het gevolg als tweede.
• Zou iemand voor deze zin een nieuwe oorzaak of een nieuw gevolg kunnen vinden?
Denk er eens over na? Je mag het steeds vertellen.
=> Ik noteer eventueel een nieuwe zin met een nieuwe oorzaak en/of met een nieuw gevolg.
• Is het ook duidelijk wat een oorzaak en een gevolg is?
7
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
3. Klassikaal: het bespreken van de concreter opdrachten via een stappenplan. (‘8’)
oriënteren verwerven verwerken afronden
Samenstellingen noteren die ze zelf kennen. (IVzv2)
Zelfstandig de gekregen oefenreeks doornemen. (IVzv4)
Stapsgewijs de oefenreeks doorlopen door gebruik te maken van de denkstappen. (IVzv4)
Een gekregen URL overtypen in een navigatie blak. (MEva3)
• Nu heb ik opgemerkt dat alles duidelijk is voor jullie, fijn dat het duidelijk is.
• Nu kunnen we verder oefenen met de samenstellingen en met de oorzaak-gevolgsituatie
• Hoe vraag je je waarschijnlijk af?
8
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
(Deze belangrijke punten laat ik staan terwijl de leerlingen aan het werk zijn en op de juiste pagina
zitten => dit staat ook in het oefenpad.)
o Dat betekent dat je alleen zoekt naar een oefening en probeert deze in te vullen
o Dat je niet je medeleerlingen stoort.
o Dat je werkt op je eigen tempo.
o Dat je kiest welke oefening je wilt maken, of je met 1 oefening start, maak dan alstublieft
de oefening af.
o Denk zelf wel na voordat je een vraag stelt, of je de vraag zelf niet kan beantwoorden.
Als het echt niet gaat dan ga zullen we samen de opdracht lezen en bekijken.
=> Via een oefenpad op de laptops.
=> Ik zal eerst eens kort overlopen wat jullie allemaal moeten doen dit via het digibord.
Ik zal ook tonen wat jullie moeten doen.
1) Als eerste mag je jou inloggen op de laptop: jouw e-mail + wachtwoord
2) Ga naar Google en ga naar de zoekbalk (zoals jullie moesten doen bij de herhalingsles van Frans)
3) Kopieer de link van mijn website en druk op enter (zoals jullie moesten doen bij de herhalingsles
van Frans)
=> Ik noteer mijn website op het krijtbord: http://deklasvanmilva.weebly.com
4) Nadien druk je in de zoekbalk op meer en dan ga je naar => Taal
5) Daar vind je dan onder de titel de link naar het oefenpad (ik toon dit op het digibord)
6) Dan klik je bovenaan op het vakje/ balkje => Taal.
7) Ik geef enkel voorbeeldoefeningen die er staan op de website
8) Kijk eerst eens naar de soorten opdrachten.
• De paarse blokjes => voor samenstellingen
• De lichtblauwe blokjes => voor een oorzaak en een gevolg
• De gele blokjes => zijn extra informatie, deze kan je soms vinden boven een opdracht.
9) Je kiest zelf een oefening en start met het lezen van de opdracht/ het spelletje.
(Ik toon waar ze de opdrachten kunnen lezen.)
Maak zeker:
=> één oefening van de samenstellingen.
=> één oefening van een oorzaak en een gevolg
10) Je bekijkt nadien wat je moet doen en overloopt de denkstappen/opdrachten.
9
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
11) Is de oefening gemaakt? Welke opdracht wil je nu graag maken? Een gelijke opdracht of een
verschillende opdracht?
Extra) (Deze opdracht staat ook in het oefenpad.) Als je een voorbeeld hebt van een samenstelling of
een oorzaak-gevolgsituatie mag je deze opschrijven op een post-its en plakken op de bladeren aan
het krijtbord. (=> ik zou graag hebben dat jullie proberen zeker één post-its te hangen bij de beide
bladeren. Zo kunnen we het straks samen bekijken en kunnen we verschillende voorbeelden zien van
iedereen.
Er is één blad voor de samenstelling en één voor de oorzaken en gevolgen.
(Ik toon ze op het bord en hang ze op. Ik toon een voorbeeld dat ik opschrijf op een post-its en
ophang op het blad. Op het einde van de les gaan we de post-its kort overlopen.)
10
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
4. Individueel: aan de slag gaan met het verder ontdekken van samenstellingen en een oorzaak-
gevolg aan de hand van een oefenreeks (met de laptop. (‘30’)
oriënteren verwerven verwerken afronden
Een samenstelling aanduiden in een tekst. (TOtn2)
Noteren wat de oorzaak en het gevolg is in een gekregen situatie. (TOsn1)
Samenstellingen noteren die ze zelf kennen. (IVzv2)
Zelfstandig de gekregen oefenreeks doornemen. (IVzv4)
Stapsgewijs de oefenreeks doorlopen door gebruik te maken van de denkstappen. (IVzv4)
11
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
12
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
• Wat vonden jullie over het zelfstandig leren? Ik zie wel/niet dat jullie de inhoud begrepen,
maar hoe hebben jullie de oefeningen ervaren, wat dachten jullie over de opdrachten?
• Hiervoor maakte ik een evaluatietabel (toon ik op het digibord).
Ik zou graag hebben dat jullie:
o De dingen die goed gingen, vlot verliepen => noteren in het groen.
o De dingen die minder vlot waren en moeilijk waren => noteren in het rood.
13
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
=> Nadien bespreek ik dit met de leerlingen wat ze groen en/of in het rood hebben
aangeduid.
▪ Weet je waarom dit voor jou moeilijker verliep?
▪ Hoe zou je de oefeningen de volgende keer kunnen aanpakken om het
gemakkelijker te maken voor jezelf?
▪ Weet je waarom dit voor jou makkelijker verliep?
▪ Wat zou je het de volgende keer extra kunnen doen om het uitdagender te
maken?
Extra => Wat zal je zeker onthouden van deze les?
14
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Het eindresultaat:
15
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
• Appelsien
• Eiffeltoren
16
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
17
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Bijlage 1:
18
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Bijlage 2: (de woordsoorten onder de woorden zal ik niet noteren op het krijtbord.)
Evaluatie: Evalueer hier je eigen pedagogisch, didactisch en/of organisatorisch handelen. Wat deed je goed en
waarom? Wat ging niet goed en waarom? (Denk aan voorbereiding en realisatie.) Doe een verbetervoorstel.
19