ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent

Educatieve bachelor leraar lager onderwijs

Naam student: Marit Van Alboom Leergroep OLO2A2

Naam mentor: Klas 5A Aantal lln.: 24
School:

VRIJDAG 13/01/’23 Handtekening mentor + datum:

Van tot
Leergebied(onderdeel): Nederlands – spelling
Lesonderwerp: De vervoeging van de werkwoorden in de verleden tijd

Leerplandoelen: Leerplan: ZILL – OVSG – GO! – andere

 TOtn2 Nadenken over de belangrijkste aspecten van het taalsysteem. Daarbij
taalbeschouwelijke termen gebruiken
o Spelling en interpunctie
o 4-12j
o Onderzoeken op welke manier hulpmiddelen voor spelling (zoals woordkaarten,
schema’s, algoritmes, spellingcorrector …) nuttig kunnen zijn bij correct schrijven -
hulpmiddelen voor spelling gebruiken
o 8-10j
o Onderzoeken van werkwoordsvormen waarbij de gebruikelijke spellingsregels worden
toegepast en deze inzichten gebruiken in betekenisvolle schrijfopdrachten -
waarnemen van en zich verwonderen over de vorming van persoonsvormen met
hoorbare -t, -te, -de, -ten, -den en met stam op -t en -d in tegenwoordige tijd en
verleden tijd - de term 'eindletter' kennen en gebruiken
o 10-12j
o Werkwoordspelling onderzoeken en deze inzichten gebruiken in betekenisvolle
schrijfopdrachten:
 persoonsvormen met hoorbare -t, -te, -de, -ten, -den en met stam op -t en -d:
tegenwoordige tijd en verleden tijd
 werkwoordsvormen met hoorbare -t die geen persoonsvormen zijn

 IVzv4 Specifieke strategieën inzetten om vragen, opdrachten, uitdagingen en problemen

efficiënt aan te pakken
o 2.5-12j
o Strategieën inzetten om informatie te verkrijgen, te verwerken en te delen
 MEva3 Digitale informatievaardigheden ontwikkelen
o 4-12j
o Navigeren en zoeken binnen een digitale toepassing waaronder voor leerlingen
bestemde webpagina's, educatieve software …
o 8-12j
o Een website-adres (URL) invoeren - in een voor hen bestemde omgeving (op het
internet zoeken) via een zoekrobot en daarbij aangepaste en/of zelfgekozen
zoektermen gebruiken - kritisch waarderen van URL's
 MEva1 Technische en instrumentele computervaardigheden ontwikkelen
o 8-12j
o Navigeren in een applicatie

1
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor leraar lager onderwijs

Leerinhoud:


Stap 1:

Stap 2:

Stap 3:

Stappenplan voor de spellingsregels:

Stap 1: Is er een pv in de zin. De pv vinden we door van onze zin een ja-nee-vraag te maken, waarbij
het eerste woord van de ja-nee-vraag onze pv is.

Stap 2: Is er een pv. Dan zoeken we het onderwerp. Dit doen we door de vraag te stellen: Wie of wat
doet iets. Is er geen pv, dan kijken we of het werkwoord een voltooid deelwoord of een bijvoeglijk
naamwoord is.

Stap 3: Pas de spellingsregel toe van wat je uitkomt.

 Bv. klankverandering: Ik roep => ik riep
 Bv. geen klankverandering: Ik werk => ik werkte
Hij antwoord => hij antwoordde
 Bv. voltooid deelwoord: ik werk => ik heb gewerkt (werkten)
Ik wandel => ik heb gewandeld (wandelden)
Ik roep => ik heb geroepen
 Bv. bijvoeglijk naamwoord: De verdwaalde kinderen
Het opgepotte geld (verdubbelen)
 Strategie inzetten wanneer ik vast zit:
Wanneer je niet meer zo goed weet welke spellingsregel je moet toepassen op een gegeven
werkwoord, dan kan je altijd teruggrijpen naar het schema. Via het schema, rond de
spellingsregels voor de werkwoorden in de verleden tijd, kan je via verschillende stapjes de
uiteindelijke spellingsregel te weten komen. Je kan dit altijd gebruiken en dit schema uitbreiden
met de spellingsregels voor de tegenwoordige tijd.

 ICT-vaardigheden:
Bij de app Symbaloo ga je het leerpad doorlopen. Dit doe je door te beginnen bij start. Nadat je een
opdracht hebt gedaan, ga je verder naar de volgende opdracht hoe het pad je stuurt. Je maakt alle
opdrachten op je pad tot je aan de finish bent. De leerlingen kopiëren de link dat je hebben
gekregen in hun mailbox via Gmail om op Sybaloo terecht te komen.
- Link kopiëren:
o Stap 1: Ik selecteer het gebied dat ik wil kopiëren. Als het blauw is, dan ben ik het
aan het selecteren.
o Stap 2: Ik druk op de rechter muisknop => ‘Link kopiëren’
o Stap 3: Ik ga naar de zoekbalk in de webbrowser en klik met mijn muis in de
zoekbalk.
o Stap 4: Ik druk op de rechter muisknop => ‘Link plakken’

2
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor leraar lager onderwijs

o Stap 5: Druk op ‘Enter’ om naar de website van de link te gaan

Lesdoelen:
De leerlingen kunnen...
1. Het spellingsschema illustreren. (TOtn2)
2. Het spellingsschema inzetten bij gegeven oefeningen. (TOtn2)
3. De spellingsregels bij klankverandering in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
4. De spellingsregel bij geen klankverandering in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
5. De spellingregel bij voltooid deelwoorden in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
6. De spellingsregel bij bijvoeglijke naamwoorden in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
7. Spellingsschema inzetten bij vragen of problemen. (IVzv4)
8. De applicatie ‘Sybaloo’ gebruiken. (MEva3) (MEva1)
9. Een weblink invoeren in een zoekbalk. (MEva3)

Beginsituatie specifiek voor deze les:

Situering in het leerproces: aanbrengen inoefenen
Waarop bouwt deze les verder?
 Deze les is de derde les uit de lessenreeks rond werkwoorden in de verleden tijd. In de eerste les
hebben ze de regels rond klankverandering en geen klankverandering bij de pv in de verleden
tijd gezien. Daar hebben ze ook oefeningen op gemaakt. De volgende les hebben ze terug
gewerkt rond de spellingsregels van de pv in de verleden tijd. Ook hier kwam klankverandering
en geen klankverandering aan bod.
 De leerlingen kennen de termen bijvoeglijk naamwoord, voltooid deelwoord en pv. Ze hebben
hierop ook al oefeningen gemaakt. Daarnaast kennen ze ook de vragen die ze moeten stellen op
het onderwerp en de pv te weten te komen.
 De leerlingen hebben reeds in andere lessen gewerkt met de computer. Ze weten hoe ze een
computer aan- en uit moeten zetten. Ze weten ook hoe ze bepaalde zaken moeten opzoeken in
een webbrowser. Daarnaast beschikken ook de leerlingen over een Google-account van de
school. Hiermee leerden ze werken met Drive en Gmail.
Leerling specifieke gegevens + acties:
 Senne en Liam hebben dyslexie => ze volgen de les mee met het programma Sprint
 Amira en Phebe hadden tijdens de toets dictee een zorgdictee => geregeld kijken naar hun
gemaakte oefeningen en ondersteunen waar nodig.
 Santiago had tijdens de eerste les van de werkwoorden in de verleden tijd bij bepaalde
oefeningen alles in de tegenwoordige tijd geschreven => geregeld de oefeningen nakijken of hij
wel juist aan het werk is.
 Elena, Ianthe, Ciara, Leon, Neva, Nand, Finn en Jana zijn snelle werkers => zorgen voor een
differentiatieoefening
 Youno had het moeilijk met het kopiëren van een afbeelding naar een Word-document tijdens
de les poëzie => zorgen voor een helder stappenplan om naar Symbaloo te komen.

Bronnen: volgens de APA-normen

 Dobbeleers, D., Debuysere, D., & Beyaert, D. (2018). Talent taal 5: samen taal maken:
handleiding B. Van In.
 Debuysere, D., Velghe, L., & Willems, B. (2018). Talent spelling 5: samen taal maken:
spellingschrift B. Van In.
 Selectietool | ZILL. (z.d.). Selectietool. https://zill-selector.katholiekonderwijs.vlaanderen/
 Quizizz — The world’s most engaging learning platform. (z.d.).
https://quizizz.com/admin/presentation/63a02007afffcf001dda8850?source=lesson_share

3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor leraar lager onderwijs

https://quizizz.com/admin/quiz/639ed5b1657a94001db479d0?source=quiz_share
 Van Alboom, M. (z.d.). H5P. https://h5p.org/
 LearningApps.org - interaktive und multimediale Lernbausteine. (z.d.). LearningApps.
https://learningapps.org/
 https://learningpaths.symbaloo.com/start?accessCode=70791 = leerpad Symbaloo

Bijlagen: bordschema, ingevulde werkbladen, teksten …

 Bordschema Quizizz
 Bordschema whiteboard

Materiaal / locatiewijziging:
 Digibord
 Computers (24x)
 Koptelefoon (24x)

Lesopbouw

1. Klassikaal: Herhalen van de geziene spellingsregels a.d.h.v. kinderfoto + inloggen op

Symbaloo leerpad
oriënteren verwerven verwerken afronden
- De applicatie ‘Sybaloo’ gebruiken. (MEva3) (MEva1)
- Een weblink invoeren in een zoekbalk. (MEva3)
Organisatie:
De leerlingen zitten op hun vaste plaats in de klas. De juf staat vooraan. De link naar Symbaloo wordt
op het bord geprojecteerd.

Verloop:
De juf legt in het begin uit hoe de leerlingen naar de website gaan van Symbaloo. Daarna beginnen
we de les met een kinderfoto van de juf wanneer ze dezelfde leeftijd was al de leerlingen uit de klas.
Ze vertelt, in het filmpje, een verhaal waarvan 5 zinnen worden geprojecteerd op het bord. In die 5
zinnen zitten de spellingsregels verwerkt van de werkwoorden in de verleden tijd.

Instructie:
Goeiemorgen iedereen! Jullie mogen allemaal een computer halen uit de computerbak en rustig op
je plaats terug komen zitten.

4
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor leraar lager onderwijs

De leerlingen halen een computer en keren terug naar hun plaats

Jullie gaan zo dadelijk naar de website gaan via deze link die jullie via je Gmail hebben ontvangen.
Hoe je daar geraakt vertel ik jullie in de volgende stapjes:
- Stap 1: Ik selecteer het gebied dat ik wil kopiëren. Als het blauw is, dan ben ik het aan het
selecteren.
- Stap 2: Ik druk op de rechter muisknop => ‘Link kopiëren’
- Stap 3: Ik ga naar de zoekbalk in de webbrowser en klik met mijn muis in de zoekbalk.
- Stap 4: Ik druk op de rechter muisknop => ‘Link plakken’
- Stap 5: Druk op ‘Enter’ om naar de website van de link te gaan

De leerlingen gaan naar de website van Symbaloo waar het leerpad voor hen klaarstaat

Vandaag gaan we de les doorlopen aan de hand van een online leerpad. Het is de bedoeling dat je
met je pion naar de finish geraakt op het einde van de les. Pas als je een hokje hebt volbracht, kan je
overgaan naar de volgende. De eerste twee blokjes gaan we even samen overlopen.

Ik heb een foto van mezelf meegebracht van toen ik even oud als jullie was. Ik ga jullie wat meer
vertellen wat de ‘Marit’ van toen allemaal graag deed op vakantie. Dit kunnen jullie luisteren met
jullie koptelefoon in het filmpje.

Inhoud filmpje:

Dit ben ik. Deze foto is getrokken in 2014. Toen was ik 11 jaar. We zijn toen op reis gegaan naar
Spanje. Daar scheen de zon elke dag. Het was er zo warm dat ik zweette, amai. Om wat verkoeling te
zoeken, ging ik met mijn broers naar de Middellandse Zee. We zwommen er heel de dag door. Ook
hebben we zoveel lekker eten gegeten daar, zoals Paella of heerlijke ijsjes. Een gsm, daar hadden wij
nog geen nood aan. Mijn broers en ik hadden elkaar om mee te praten. We antwoordden dan voor 2
weken niet op mailtjes dat we kregen van onze vrienden via Skype. Op het einde van de vakantie, na
2 weken zon, keerden we terug met uitgeputte ouders naar België.

Ik heb een aantal zinnen uit mijn verhaal op het bord geplaatst. De foto dateert uit 2014, vandaag
zijn we 2022/
- RV: In welke tijd staan de werkwoorden uit de zinnen? (In de verleden tijd)

Zeer goed! De werkwoorden staan in de verleden tijd. Jullie hebben een aantal spellingsregels gezien
rond het spellen van de werkwoorden in de verleden tijd. We gaan nu eens van dichter bij de
zinnetjes gaan bekijken.

2. Klassikaal: Schema met spellingsregels opbouwen a.d.h.v. Quizizz in Symbaloo

oriënteren verwerven verwerken afronden
- Het spellingsschema illustreren. (TOtn2)
- De spellingsregels bij klankverandering in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingsregel bij geen klankverandering in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingregel bij voltooid deelwoorden in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingsregel bij bijvoeglijke naamwoorden in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De applicatie ‘Sybaloo’ gebruiken. (MEva3) (MEva1)
Organisatie:
De leerlingen zitten op hun vaste plaats in de klas. De juf staat vooraan. De leerinhoud wordt
geprojecteerd + schema op het whiteboard.

5
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor leraar lager onderwijs

Verloop:
Aan de hand van de 5 zinnen uit het verhaal met de foto (oriëntatiefase) bouwen we samen het
spellingschema op aan het whiteboard. De leerlingen antwoorden op de vragen van de juf via het 2 de
blokje uit het leerpad.

Instructie:
Jullie mogen verder gaan naar het tweede blokje. Daar overlopen we de verschillende zinnetjes aan
de hand van een poll via Quizizz. Als ik een vraag stel, kunnen jullie meestemmen op de vraag.
In de beschrijving zien jullie hoe je naar Quizizz kan gaan of als je het jezelf moeilijk wil maken, kan je
ook in het klein in het leerpad verder spelen.

Vragen:
De eerste zin is ‘Ik zweette heel veel.’
- RV: Wat is de pv in deze zin, is het werkwoord in het rood een pv? (Ja, zweette)
- RV: Hoe vinden we gemakkelijk de pv? (Door van onze zin een ja-nee-vraag te maken:
zweette ik heel veel?)
- RV: Wat is het onderwerp van de zin? (Ik)
- RV: Hoe heb je dat gevonden? (Door de vraag: Wie of wat doet/ voelt iets in de zin)
- RV: Wat is de infinitief van ons werkwoord zweette? (zweten)
- RV: Welke regel hebben we toegepast, m.a.w. is er sprake van klankverandering? (Neen, we
hebben de regel van ‘geen klankverandering’ toegepast)
- RV: Waarom staan er 2 ‘t’ en niet 1? (Omdat de regel zegt dat je bij werkwoorden in de
verleden tijd, dat een pv zijn en geen klankverandering hebben, je de STAM moet nemen +
te(n) )
- RV: Als we deze stapjes nu eens in schema zetten. Welke stappen hebben we allemaal
gedaan? Wat had ik gevraagd om eerst te zoeken en hoe zijn we tot de regel gekomen? (1. Je
zoekt eerst de pv./ 2. Is je werkwoord de pv dan zoek je het onderwerp/ 3. Is er
klankverandering of niet => regel toepassen)
De juf maakt op het whiteboard de eerst tak van het schema

De volgende zin: ‘We zwommen heel de dag door.’ We gaan opnieuw beginnen bij onze eerste stap.
- RV: Is het een pv, zo ja wat is de pv? (Ja, zwommen => Zwommen we heel de dag door? )
- RV: Wat is het onderwerp? (We => Wie of wat zwommen heel de dag door?)
- RV: Wat is de infinitief van het werkwoord? (zwemmen)
- RV: Is er hier sprake van klankverandering of geen klankverandering? (Hier is er
klankverandering, nl. wij zwemmen => wij zwommen)
- RV: Welke spellingsregel hebben we toegepast bij de werkwoorden in de verleden tijd
zonder klankverandering? (Je hoort wat je schrijft)
De juf maakt op het whiteboard de tweede tak van het schema

De volgende zin: ‘We hebben zoveel lekker eten gegeten.’

- RV: Is het werkwoord in het rood een pv, zo ja wat is de pv? (Neen, het werkwoord gegeten
is geen pv)
- RV: Als het geen pv is, wat is het dan wel in de zin? (Een voltooid deelwoord)
- RV: Welke spellingsregel hebben we toegepast? (Ik schrijf wat ik hoor)
- RV: Wat als mijn werkwoord gewandeld was. Ik hoor een t maar hoe weet ik nu of ik wel een
t moet schrijven? (Je verlengt je werkwoord, zo hoor je of je je voltooid deelwoord op het
einde met een t of d moet schrijven.)
Dus als je werkwoord geen pv is maar een voltooid deelwoord, dan moet je ofwel je werkwoord
verlengen om te weten welke eindletter ze heeft of je schrijft wat je hoort.
De juf vult het schema verder aan op het whiteboard

6
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor leraar lager onderwijs

De volgende zin: ‘ We antwoordden voor 2 weken niet.’

- RV: Is het werkwoord in het rood een pv of niet? (Ja, antwoordden is een pv => antwoordden
we voor 2 weken niet?)
- RV: Wat is het onderwerp van de zin? (We => Wie of wat antwoordde voor 2 weken niet?)
- RV: Wat is de infinitief van antwoordden? (antwoorden)
- RV: Is er sprake van klankverandering of geen klankverandering? (geen klankverandering)
- RV: Welke spellingsregel passen we toe? (Ik neem de STAM + de(n) )
De juf vult het schema verder aan op het whiteboard

De laatste zin: ‘ We keerden terug met uitgeputte ouders naar België’

- Is het woord in het rood een pv? (Neen, het is niet de pv, de pv in de zin is keerden =>
keerden we terug met uitgeputte ouders naar België?)
- Wat is het woord dan wel? Is het woord iets wat het onderwerp kan doen? Of vertelt het
woord iets meer over iets? (Het woord vertelt iets meer over ouders dus het is een
bijvoeglijk naamwoord)
Als we in onze zien dat zien staan, gaan we als spellingsregel toepassen, dat je schrijft wat je hoort.
Als ik dat zou doen bij uitgeputte, dan schrijf ik ‘uitgepute’. Wanneer iemand dat zou lezen zou die
‘uitgepute’ lezen. Het is daarom belangrijk dat je altijd rekening houdt met de spellingsregels van
verdubbelen en verenkelen. Hier moeten we verdubbelen van de letter t.
De juf werkt het schema af

Ziezo, nu hebben we de spellingsregels van de werkwoorden in de verleden tijd herhaalt en in een

schema gestoken. Je gaat altijd vertrekken van boven en volgt zo een weg naar beneden om tot de
juiste regel te komen.
Dit schema kan je ook helpen wanneer je niet meer goed weet hoe je precies aan de oefening moet
beginnen of bij een schrijftaak. Als je het schema stap voor stap overloopt, dan zou je geen
problemen moeten ondervinden.

3. Individueel: Inoefenen van de spellingregels door oefeningen leerpad m.b.v. het schema
oriënteren verwerven verwerken afronden
- Het spellingsschema inzetten bij gegeven oefeningen. (TOtn2)
- De spellingsregels bij klankverandering in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingsregel bij geen klankverandering in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingregel bij voltooid deelwoorden in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingsregel bij bijvoeglijke naamwoorden in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- Spellingsschema inzetten bij vragen of problemen. (IVzv4)
- De applicatie ‘Sybaloo’ gebruiken. (MEva3) (MEva1)
Organisatie:
De leerlingen zitten op hun vaste plaats in de klas. De juf loopt rond in de klas.

Verloop:
De leerlingen gaan zelfstandig aan de slag met het inoefenen van de spellingsregels bij de
werkwoorden in de verleden tijd. De juf loopt tijdens deze inoefening rond in de klas. De leerlingen
krijgen feedback via het leerpad op hun prestaties. Daarnaast kunnen ze, als ze vastlopen, een
uitgebreidere weg nemen in het leerpad.

Instructie:
Nu is het aan jullie. Jullie gaan de rest van de blokje zelfstandig overlopen tot aan de finish. Lees
steeds aandachtig wat je moet doen. Ik kan ook ondertussen zien wat jullie doen, dus doe je best en
werk het goed af. Als je tijdens het inoefenen even vast zit, kan je een andere route nemen waardoor
nog eens alles stap voor stap voor jou wordt uitgelegd.

7
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor leraar lager onderwijs

Zijn er nog vragen? Aan het werk!

4. Klassikaal: Korte quiz via Quizizz rond de spelling van de werkwoorden in de verleden tijd
oriënteren verwerven verwerken afronden
- Het spellingsschema inzetten bij gegeven oefeningen. (TOtn2)
- De spellingsregels bij klankverandering in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingsregel bij geen klankverandering in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingregel bij voltooid deelwoorden in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- De spellingsregel bij bijvoeglijke naamwoorden in de verleden tijd toepassen. (TOtn2)
- Spellingsschema inzetten bij vragen of problemen. (IVzv4)
- De applicatie ‘Sybaloo’ gebruiken. (MEva3) (MEva1)
Organisatie:
De leerlingen zitten op hun vaste plaats in de klas. De juf staat vooraan aan het bord.
Na de les brengen de leerlingen de computers en de koptelefoons terug naar hun voorziene plaats

Verloop:
Er worden enkele zinnen geprojecteerd met bovenaan het infinitief. De leerlingen moeten het juiste
antwoord aanduiden in de quiz van Quizizz. Daarna ruimen de leerlingen de computers en de
koptelefoons op.

Instructie:
Jullie hebben zeer goed gewerkt. Jullie zitten bij het laatste blokje, nl. de finish. Hier gaan we testen
of jullie wel alles hebben begrepen van deze les. Jullie gaan opnieuw, zoals in het begin van de les
naar Quizizz via de link in jullie leerpad of via het kleine schermpje in Symbaloo zelf.
Zijn jullie er klaar voor? Hier gaan we!
De leerlingen spelen de quiz
Super goed gewerkt iedereen! Jullie mogen je afmelden op de computer en deze samen met de
koptelefoons op hun plaats gaan leggen. Daarna keer je in stilte terug naar je plaats.