Professional Documents
Culture Documents
1
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Leerinhoud:
Voor ik een tekst lees, vraag ik mij af waarover de tekst gaat. Ik lees de titel, de tussentitels en
bekijk de illustraties.
Ik roep de voorkennis op vooraleer ik de tekst ga lezen.
Bij samenwerken moet ik overleggen met de ander om tot een gezamenlijk antwoord te komen.
Ik sta open om nieuwe media te gebruiken bij het leren en gebruik hierbij mijn voorkennis.
Bij het verwoorden van mijn eigen mening gebruik ik “Ik vind…”
Om een les te vinden op de klaswebsite maak ik gebruik van de tabbladen. Ik zoek het vak
waarbij de les hoort en selecteer de juiste les.
Op Pinterest kan je allemaal foto’s vinden en borden maken. Door op het juiste bord te klikken
2
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Lesdoelen:
De leerlingen kunnen...
1. structuur aanbrengen in een tekst (IVzv4)
2. een schema maken van een tekst (IVzv4) (TOsn1)
3. via een digitale tool (MindMup) een mindmap maken van een tekst (IVzv4) (TOsn1) (MEge3)
4. voorspellingen verwoorden van een tekst (TOsn1)
5. voorkennis verwoorden over de eerste wereldoorlog. (TOsn1)
6. samenwerken: overleggen om tot een gezamenlijk antwoord te komen (SErv3)
7. de mogelijkheden van nieuwe media (MindMup en Wooclap) gebruiken (MEmw1)
8. verwoorden van hun eigen mening over de digitale tool Mindmup (MEge5)
9. navigeren in de klaswebsite (MEva3)
10. navigeren op Pinterest (MEva3)
11. kritisch kijken naar (gemanipuleerde) beelden (MEmw2)
3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Materiaal / locatiewijziging:
digitaal bord
23 x tekst ‘Aan het front’
23 x stappenplan: Hoe maak ik een samenvatting?
cursusblok met geruit papier
bordplan
Google Drive
Wooclap
https://www.lessonup.com/app/embed/TwX2kqCGukbzTT5vR
https://nl.pinterest.com/laurevangarsse/woi/
Lesopbouw
4
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
richtvragen
Jullie leren vandaag samenvatten.
Waarom is het belangrijk om samen te vatten? (structuur in de leerinhoud brengen,
onderscheid maken tussen hoofdzaken en bijzaken om zo de belangrijkst dingen te
onthouden, losse onderdelen samenbrengen in één schema, je bent actief aan de slag met
de leerinhoud waardoor je deze beter leert begrijpen)
Wanneer jullie samenvatten. Hoe gaan jullie dan aan de slag? (mogelijke antwoorden: direct
noteren, fluoriseren, kernwoorden aanduiden, kleur gebruiken, een schema maken,…)
Hoe zorg je ervoor dat je geen volledige zinnen in jouw samenvatting hebt? (kernwoorden
noteren, …)
Welke tips kennen jullie al om samen te vatten?
Wat zal voor jullie de grootste uitdaging zijn bij het samenvatten?
Ik ga eerst eens voortonen hoe je structuur aanbrengt in een tekst. Jullie doen zelf mee.
modeling: Oke, wat is de eerste stap? Alinea’s nummeren. Dit doe ik voor alle alinea’s. Wat is
de tweede stap? Een symbool tekenen bij de alinea. Bij elke alinea is er een hoofdgedachte,
een idee. Dit proberen we voor te stellen met een symbool. Zo kan je tijdens het studeren
hieraan terugdenken. Het is een geheugensteuntje. Bij deze tekst zijn dat de tussentitels. Zij
vertellen ons waarover de alinea gaat. Als ik aan een wereldoorlog denk, denk ik aan een
bom. Ik teken dus een bom naast de alinea. Stap 3 is de kernwoorden aanduiden. Wat zijn
kernwoorden? (De belangrijkste woorden in een tekst). Ik lees de tekst. Ik mag ongeveer 5
tot 7 woorden aanduiden die ons wat meer vertellen over de tussentitel. Ik markeer
geallieerden, centralen, … (zie bijlage) Ik duid dus geen zinnen aan. Met deze kernwoorden
kan ik uitleggen waarover de tekst gaat. Zo, ik heb structuur aangebracht in de eerste alinea.
Nu doen we dit samen voor de tweede alinea. Wie wil de tweede alinea lezen? -> Zeker
tussentitel lezen! We volgen het stappenplan.-> Wanneer de leerlingen het principe snappen,
werken ze per twee.
Voer nu stap b en c uit bij de andere alinea’s. Onderstreep de kernwoorden in potlood!
Straks als we verbeteren gaan we markeren. De alinea’s ‘Ter land’ en ‘Ter zee’ doen jullie
met jullie praatmaatje. De laatste twee alinea ‘en in de lucht’ en ‘Tien miljoen doden!’ doen
jullie alleen. Ik kom rond. Als je vragen hebt steek je jouw vinger in de lucht. Jullie werken per
twee. Overleg met elkaar en probeer zo goed mogelijk de opdracht uit te voeren.
5
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Jullie krijgen hier 10 minuten de tijd voor. De timer staat op het bord. Daarna verbeteren we.
We verbeteren de oefeningen.
begeleiding
Ik observeer de leerlingen aandachtig. Bij leerlingen die te veel woorden aanduiden bespreek
ik dat het beter is om kernwoorden aan te duiden. Je brengt geen structuur aan in de tekst
als je altijd volle zinnen aanduidt.
Jasper werkt slordiger. -> Ik ga bij hem langs en spreek hem aan dat het belangrijk is dat je
proper werkt. Zo is de tekst en de samenvatting overzichtelijk als je studeert. Ik schakel Kaat
T in om extra op Jaspers zijn nauwkeurigheid te letten.
Efe heeft moeilijkheden met begrijpend lezen. -> Bij hem langsgaan en vragen of hij alles
begrijpt. Ik spreek Rune aan (buur van Efe) om hem te begeleiden en te betrekken bij het
partnerwerk.
4. Klassikaal/ modeling/ in duo/ individueel : van tekst naar schema (11’) (15’)
oriënteren verwerven verwerken afronden
2. een schema maken van een tekst (IVzv4) (TOsn1)
6. samenwerken: overleggen om tot een gezamenlijk antwoord te komen (SErv3)
uitleg – opdracht – richtvragen
Jullie hebben daarnet structuur aangebracht in de tekst. Nu gaan jullie de tekst in een
schema leren gieten. Waarom zouden we dit nu in een schema gieten? (Zo staat alles mooi
bij elkaar. Dit is ideaal om de inhoud van een tekst te memoriseren.)
Ik heb voor jullie een blaadje met geruit papier. De uitdelers delen dit uit.
Wanneer we deze tekst in een schema gaan gieten. Wat komt er dan allemaal op ons blad
papier? (titel, tussentitels, kernwoorden, ….)
Wanneer we een tekst in een schema gaan gieten, volgen we een stappenplan.
o 1. Schrijf bovenaan je blad de titel. Noteer deze in het rood.
o 2. Noteer het nummer van de alinea.
o 3. Noteer achter het nummer de tussentitel van de alinea. Onderstreep de tussentitel.
o 4. Teken het symbool dat de alinea voorstelt voor elke tussentitel.
Dit doen we samen voor de eerste alinea.
o 5. Noteer de kernwoorden onder de tussentitel.
- tip 1 : Noteer deze kernwoorden iets meer naar rechts van de tussentitel.
- tip 2: Gebruik meerdere regels.
- tip 3: Als je meer info geeft over dat kernwoord noteer je nog meer naar rechts.
Herhaal deze stappen voor de volgende alinea’s.
o 6. Probeer het uit. Kun je aan de hand van jouw schema de tekst uitleggen?
modeling: Nu hebben we al onze structuur voor de eerste alinea. Ik toon jullie nu hoe ik de
kernwoorden van de eerste alinea noteer in het schema. De Geallieerden en de centralen
staan tijdens de eerste wereldoorlog tegenover elkaar. Dit toon ik aan met een dubbele pijl
<->, dit staat voor versus. Hoewel de oorlog in Europa ontstaat, raakt de rest van de wereld al
snel betrokken. Ik toon het verband tussen de twee kernwoorden met een pijl. Ik noteer dit
op een nieuwe regel. Veel Europese landen bezitten namelijk gebieden in andere
werelddelen: kolonies. Ik schrijf kolonies op een nieuwe regel. soldaten uit die kolonies
komen meevechten in Europa. Hier heb ik geen kernwoord in aangeduid. Bovendien mengen
ook de Verenigde Staten zich vanaf 1917 in het conflict, dat dan ook de ‘Grote Oorlog’ wordt
gedoopt. Ik noteer dus ‘+ VS = ‘Grote Oorlog’’. De naam ‘Eerste wereldoorlog’ ontstaat pas
wanneer er later nog een tweede volgt. Hier heb ik geen kernwoord in aangeduid. Nu ga ik
a.d.h.v. het schema de tekst uitleggen. Ik doe dit. Super, dat is me gelukt. Ik heb dus een
goed schema gemaakt.
Dit doen we nu samen voor alinea 2. We overlopen de stappen. Dit doe ik.
6
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
De alinea’s ‘Ter land’ en ‘Ter zee’ doen jullie met jullie praatmaatje. De laatste twee alinea
‘en in de lucht’ en ‘Tien miljoen doden!’ doen jullie alleen. Leg na het maken van het schema
de tekst uit aan elkaar. Jullie krijgen hier 10 minuten voor. De timer staat op het bord. Na de
speeltijd kunnen jullie nog verder werken. Straks verbeteren we.
We verbeteren.
begeleiding
Ik observeer de leerlingen aandachtig. Bij leerlingen die het stappenplan niet volgen, ga ik in
gesprek.
Jasper werkt slordiger. -> Ik ga bij hem langs en spreek hem aan dat het belangrijk is dat je
proper werkt. Zo is de tekst en de samenvatting overzichtelijk als je studeert.
Efe heeft moeilijkheden met begrijpend lezen. -> Bij hem langsgaan en vragen of hij alles
begrijpt.
5. olg: fake news (13’)
oriënteren verwerven verwerken afronden
11. kritisch kijken naar (gemanipuleerde) beelden (MEmw2)
richtvragen
Straks gaan jullie een mindmap maken en hierbij foto’s selecteren. Maar niet alle beelden die
we vinden op het internet zijn betrouwbaar.
Kennen jullie beelden die fake zijn?
Is het witter maken van je tanden of het bruiner maken van je houd op een foto bijvoorbeeld
ook fake?
Wanneer is iets fake voor jullie
Wanneer worden gemanipuleerde foto’s gebruikt?
Door wie?
Ben je het wel eens tegen gekomen?
Manipulatie kan voorkomen in afbeeldingen, video’s en teksten. Een beeld vertelt niet altijd
de hele situatie. Het doel is soms om bewust de waarheid te manipuleren: je gedachten
worden een bepaalde richting op gestuurd. Maar… dit is helemaal niets nieuws! In de
geschiedenis zijn al voorbeelden geweest van mensen die graag wilden dat de gedachten van
anderen een bepaalde richting op gingen en dat was niet bepaald onschuldig. We gaan eerst
een paar beelden bekijken, van nu en uit de geschiedenis, om te testen of jullie manipulaties
kunnen herkennen.
Ik toon jullie straks enkele foto’s. Ga staan als je denkt dat de foto nep is en blijf zitten als hij
echt is.
foto 1
o Is de foto nep of echt? (Deze foto is in scène gezet.)
o Zouden mensen echt boven een ravijn gaan hangen?
o Wat maakt dat mensen deze foto graag van zichzelf zouden willen hebben?
o Hoe hebben ze dit gedaan volgens jullie?
foto 2
o Wat zie je?
o Welke gevoel krijg je bij de foto?
o Welk verhaal vertelt de foto?
o Valt er iets op?
o Probeer eens te bedenken waarom iemand deze foto zou willen maken. Wat zou het doel
geweest kunnen zijn?
o Is deze foto nep of echt? Waarom?
foto 3
o Dit zijn twee foto’s uit het voorjaar van 1945. Net als de foto die we hiervoor zagen. Wat zie
je hier?
7
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
afspraken Chromebooks
Steek jullie duim in de lucht als het is gelukt.
Blijf op jouw plaats zitten.
Steek jullie vinger in de lucht bij vragen.
Sluit jullie Chromebook als ik het vraag.
uitleg – richtvragen – opdracht
Wat staat er allemaal in een mindmap? (kernwoorden, tekeningen die de kernwoorden
illustreren.)
Sommige leerlingen leren beter van een schema dat we daarnet hebben geleerd, andere
leerlingen leren beter van een mindmap. Je maakt dus of een schema of een mindmap na het
structureren van een tekst. Je kan een mindmap op papier of op de computer maken. Wij
doen dit vandaag op de computer.
De leerlingen die verantwoordelijk zijn voor de Chromebooks delen de Chromebooks uit. Elke
leerling krijgt een Chromebook.
Log jullie in en open Google Drive. Ga naar jullie privémap in Google drive zodat straks de
mindmap hier wordt opgeslagen.
Ga naar ‘nieuw’ en druk op ‘meer’.
Selecteer ‘Mindmup’.
Wanneer dit is gebeurd, steek je jouw duim in de lucht.
Wanneer we een tekst in een mindmap gaan gieten, volgen we volgende stappen.
o 1. Wat noteren we in het midden van de mindmap? (het onderwerp, de titel, ‘Aan het front’)
- Ik druk op het midden en type ‘Aan het front’. We zetten dit wat groter zodat het goed
opvalt.
o 2. Wat zou onze volgende stap zijn? (een tekening/ afbeelding toevoegen)
o Ga naar de klaswebsite en ga naar de symbaloo. Ga naar Pinterest en zoek ‘Laure Van
Garsse’. Open het bord WOI. Als we een foto hebben gekozen gaan we kijken of die wel klopt
en te vertrouwen is. Hou dus de puntjes in jouw achterhoofd.
o Zo verder de stappen overlopen om een afbeelding in te voegen. We gaan de breedte en de
hoogte van de afbeelding aanpassen. tonen hoe dit moet. (breedte ongeveer 150.)
o 3. Wat gaan we nu doen? (De takken tekenen en hierbij de tussentitel noteren.)
- Super! We gaan de takken in verschillende kleuren zetten. Ook noteren we de
tussentitels. Ik doe dit met jullie samen voor de eerste twee alinea’s. Ik toon hoe dit
moet. Straks doen jullie dat voor de andere alinea’s.
o 4. Ook hier selecteren we een symbool voor. Ik toon dit voor.
8
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
o 5. Wat doen we nu met onze kernwoorden? (We maken kleinere vertakkingen en noteren de
kernwoorden.) Ik toon dit voor.
Dit toon ik allemaal voor aan het bord met ‘Mindmup’. De leerlingen doen mee. Dit voor
alinea 1.
9
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Nu doen jullie dit voor de andere alinea’s. Jullie mogen hulp vragen aan elkaar en elkaar
helpen. Het is niet de bedoeling dat jullie super lang hieraan bezig zijn. Een mindmap moet er
namelijk voor zorgen dat jullie op een snelle en goede manier de leerinhoud verwerken.
Als jullie hiermee klaar zijn beginnen jullie bij ‘De wereldoorlog van Odon’. Bij vragen mogen
jullie altijd jullie vinger in de lucht steken en dan kom ik langs. Hoe ga jij, wat we vandaag
hebben geleerd, toepassen op de leerstof in het themaboekje?”
Nu gaan we het bestand opslaan. Druk op ‘file’. Druk op ‘save’. Nu staat de mindmap in jouw
privémap.
begeleiding
Ik observeer de leerlingen aandachtig. Leerlingen die te lang bezig zijn met de kleurtjes
spreek ik aan. Ik kijk of ze de stappen volgen. Wanneer ze dit niet doen, spreek ik hen aan.
Jasper werkt slordiger. -> Ik ga bij hem langs en spreek hem aan dat het belangrijk is dat je
proper werkt. Zo is de tekst en de samenvatting overzichtelijk als je studeert.
Efe heeft moeilijkheden met begrijpend lezen. -> Bij hem langsgaan en vragen of hij alles
begrijpt.
Als er op iets veel fouten wordt gemaakt. Bespreek ik dit na de 10 minuten in duo werken.
opdracht -richtvragen
Ga naar www.wooclap.com. Vul de code ‘AANHETFRONT’ in. De code staat op het bord.
Had je te veel kernwoorden aangeduid? Hoe kwam dat?
Welke zaken zou je volgende keer anders aanpakken?
Wanneer ga je het stappenplan nog eens gebruiken?
Wat vonden jullie van ‘MindMup’?
Studeer je liever met een schema of liever met een mindmap?
Wat heb je onthouden van de tekst?
bijlage
10
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
https://presenter10.prowise.com/share/resource/mSi8qvNIGCxe5D9Dotj767yqLhOQqGhciQkYL8rcK
oGP2PdpJMvOTuFocdESuw6c
11
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
12
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
13
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
14
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
15
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
16
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
17
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
18
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
19
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Evaluatie: Evalueer hier je eigen pedagogisch, didactisch en/of organisatorisch handelen. Wat deed je goed en
waarom? Wat ging niet goed en waarom? (Denk aan voorbereiding en realisatie.) Doe een verbetervoorstel.
Ik vond het een goede les en de leerlingen hebben veel nieuwe dingen geleerd.
20
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Ik moet nog langer stilstaan bij nieuwe dingen en terugverwijzen naar die nieuwe dingen. Dit deed ik
wel toen de les terug begon na de speeltijd maar dit mag ik zeker nog meer doen.
Ik gaf ook goede tips aan de lln. tijdens dat ze zelf kernwoorden aanduidden en een schema
maakten.
21