Q1.

 Ang "common bond" ay ang nagbubuklod ng mga potensyal na miyembro ng kooperatiba. Ibig
sabihin: ang mga potensyal na miyembro ay maaaring nasa iisang kumpanya o manirahan sa
parehong lugar upang maging miyembro ng kooperatiba.
 Ang “common need” ay ang pangangailangan ng mga mga potensyal na miyembro ng
kooperatiba na pangkaraniwan sa lahat ng mga nais na bumuo ng isang kooperatiba.
 Shared Risks and Benefits- Ito ay ang pagtanggap ng miyembro ng peligro at benepisyo ng mga
proyekto ng kooperatiba sa pamamagitan ng pamamahagi ng mga kinita at pagkalugi nito.
 Democratically Owned and Controlled (DemokratikongPamamaraan ng Pamamahala)
Ang kooperatiba ay isang demokratikong organisasyon na pinamamahalaan ng mga miyembro
nito, na aktibong nakikibahagi sa paggawa ng mga polisiya at desisyon.
Sa primary cooperatives, ang mga miyembro ay mayroong pantay na karapatan sa pagboto (one
member-one vote).

Q3.

2. Democratic Member Control (Demokratikong Pamamaraan ng Pamamahala)

 Ang kooperatiba ay isang demokratikong organisasyon na pinamamahalaan ng mga
miyembro nito, na aktibong nakikibahagi sa paggawa ng mga polisiya at desisyon. Ang
mga gawain ay dapat pamahalaan ng mga taong nahalal at nahirang na mga miyembro.
Bawa’t miyembro ng mga primary na kooperatiba ay may isang (1) boto (one member-
one vote) na nagpapakita ng pantay-pantay na karapatang bumoto.

4. Autonomy and Independence (Kalayaan sa Kapasyahan at Pamamalakad)

 Ang kooperatibaay isangnagsasarilingorganisasyonnapinamamahalaanng

mgamiyembronito. Kung sakalingsumailalimsaisangkasunduano huminging
tulongsaisangorganisasyon, katuladng gobyerno, o mangapitalsalabasng organisasyon,
ay sinisiguradong kooperatibanamaisasaalang-alangang kalayaanng organisasyonat
karapatanng mgamiyembronapamahalaanito.
6. Cooperation among Cooperatives (Pakikipag-ugnay sa mga Kapwa Kooperatiba)
 Ang mga kooperatiba ay handing paglingkuran ang kanilang mga miyembro at isulong
ang pagpapalawak ng kilusang kooperatiba (cooperative movement), sa pamamagitan
ng pagtutulungan sa local, nasyonal, rehiyonal, at internasyonal na mga gawain.

Q4.

1. Pagpapahalagang pang-organisasyon
 Pagtulong sa Sarili - pagtutulungan ng bawat isa sa kapakinabangan ng lahat
 Pananagutan sa Sarili - ang mgamiyembroay responsiblengnagpapatakbong
kooperatiba.
 Demokrasya - may kontrolang miyembrosapagpapatakbong
kooperatibasapamamagitanng one member, one vote.
  Pagkapantay-pantay - ang bawat miyembro ay may iisang boto lamang at may pantay
na benepisyo depende sa kanilang kontibusyon
 Pagkamakataruangan - may pantayat patasnapagtinginsamgamiyembrong kooperatiba
 Pakikiisa - pagsuportasalayuninng miyembroibapang kooperatiba
2. Pagpapahalagang pang-etikal
 Katapatan - tapat sa serbisyo at sa kung paano ito ginagawa
 Pagiging bukas - bukasnapagtanggapat pamamahaging impormasyon
 Pananagutang Panlipunan - pagsuporta sa gawaing pangkomunidad at pagtulong tungo
sa pagpapaunlad nito
 Pagmamalaskit sa Kapwa - pamamahaging tulongpinansyalsaibapang organisasyonat
komunidadsapamagitanng kinitang kooperatiba

Q5.

(b) Ayon sa teritoryo, ang kooperatibaay nasakategoryadependesapagpapatkbonitonamaaario

hindimaaaringumayonsasubdibisyongpolitikalng isang bansa.

Q8.

1. Cooperative Development Authority (CDA)

 Ang Cooperative Development Authority (CDA) ay ang
pangunahingahensyasagobyernonaang utossabisang Republic Act No. 9520
(Philippine Cooperative Code ng 2008) upangitaguyodang posibilidadnapaglagong
kooperatibasaPilipinas. Isang ahensyang gobyernonanamamahalasapagrerehistrong
iba’t-ibanguring kooperatibasaPilipinas.
2. International Cooperative Alliance (ICA)
 Isang non-governmental cooperative federation o isangcooperative union
nakumakatawansamgakooperatiba at ng kilusangkooperatibasabuongmundo.
Itinatagitonoong1895upangmakiisa, makapagsanggunianat
maglingkodsamgakooperatibasabuongmundo. Ang ICA ay kumakatawansa284
pederasyonng mgakooperatibaat organisasyonsa95 bansa.

Q9.

1. Provisions of the 1987 Philippine Constitution (Co-ops as instruments of equity, social justice,
and economic development 1987)
 Artikulo XII Pambansang Ekonomiya at Patrimonya - SEK. 15. Dapat lumikha ang
Kongreso ng isang sangay na magtataguyod sa pag-iral at pagsulong ng mga
kooperatiba bilang mga kasangkapan para sa katarungang panlipunan at kaunlarang
pangkabuhayan.
2. RA 9520 (The Philippine Cooperative Code of 2008)
 Batas nanaisibahinang Cooperative Code of the Philippines (RA6938)
upangmagingPhilippine Cooperative Code of 2008.
  Ito ay naaprobahannoongPebrero17, 2009.
3. RA 11364 (The New CDA Charter of 2019)
 Kilala rin bilang Cooperative Development Authority Charter of 2019
 Ito ay naaprobahan noong August 29, 2019
 Layunin nitong palakasin at muling ayusin ang Cooperative Development
Authority (CDA) upang isagawa ang mga probisyon ng batas at ng Batas
Republika Blg. 6938, na binago ng Batas Republika Blg. 9520, na kilala bilang
"Philippine Cooperative Code of 2008".
 Ito tutugon sa kagustuhan ng mga kooperatiba na mas padaliin ang pagtugon ng
CDA sa mga pangangailangan nito, palakasin at isulong ang kooperatiba bilang
isang mabisang kasangkapan sa pagkamit ng pag-unlad.

Q11.

 Ayon sa Republic Act No. 9520, Chapter 2, Article 10: Organizing a Primary
Cooperative, maaring makabuong isang primarying kooperatiba kung mayroon o
binubuo itong labing-lima (15) o higit pa na mamamayang Pilipino, na nasa tama
at legal na edad, mayroong mag kakatulado iisang interesat naninirahan sa
lugar na sakop ng operasyon. Ang mga taong nagnanais mapabilang sa
kooperatiba ay kinakailangang sumailalim at makumpleto ang Pre-Membership
Education Seminar.

Q18.

DALAWANG URI NG KASAPIAN

1. Regular Membership
 Ito ay mga miyembro na may karapatang bumoto at iboto bilang opisyales ng
kooperatiba.Ito ang mgamiyembrongsumunod at nakapasa sa lahat ng
membership requirements na itinalaga ng kooperatiba. Ang mga ito ay maaaring
matamasa ang lahat ng karapatan at pribilehiyo na nakasaad sa RA 9520 at sa
Cooperative by-laws.
2. Associate Membership
 Ito ay tumutukoy sa mga miyembrong hindi maaaring iboto at bumoto ng
opisyales ng kooperatiba. Ang kanilang karapatan at pribilehiyo na matatanggap
lamang ay base sa nakasaad sa Cooperative by-laws.

Q21.

1. Paghihiwalayng mga tungkulin

 Hatiin ang mga responsibilidad sa pagitan ng iba’t ibang tao upang hindi
makontrol ng isang indibidwal ang lahat ng aspeto ng isang transaksyon.
2. Pahintulotat pag-apruba
  Siguraduhin na ang isang tao lamang na may delegadong awtoridad ang nag-
apruba o nagpapahintulot sa mga transaksyon.
3. Seguridad ng mga assets
 Siguraduhing ligtas ang kagamitan, pera, istak, at mga mapagkukunan. Bawasan
ang mapanganib na hindi awtorisadong paggamit. Bilangin at ihambing sa mga
halagang ipinapakita sa mga talaan.
4. Pagsusuri at pagkakasundo
 Araw-araw suriin ang mga tala ng transaksyon laban sa mga opisyal na tala
upang mapatunayan ang kawastuhan, pagiging naaangkop, at tamang
pagsunod.

Q22.

1. PATRONAGE REFUND
 Ang tinatawag na "balik-tangkilik" kung saan ang miyembrong tumatangkilik ng
produkto at serbisyo ng kooperatiba ay may matatanggap na porsyento sa kita
ng Kooperatiba.
2. INTEREST ON SHARE CAPITAL
 Hindi dapat tratuhin bilang isang pamamahagi ng kita. Sa halip ito ay dapat
tratuhin bilang isang mapagpasyang gastos sa pagpapatakbo, na mababayaran
lamang kung kayang gawin ito ng lipunan, na isinasaalang-alang ang iba pang
mga pananagutan ng lipunan, at ang pangangailangan para sa muling
pamumuhunan sa lipunan.
3. COOPERATIVE DEVELOPMENT AUTHORITY
 Tumutukoy sa ahensya ng gobyerno na namamahala sa pagpaparehistro at
regulasyon ng mga kooperatiba tulad ng pagsangguni dito na tinutukoy sa
Awtoridad.
4. NET SURPLUS
 Itinuturing na labis na pagbabayad ng mga kasapi o mga utang na kanilang
hiniram o ang mga kalakal at serbisyo na binili nila mula sa kooperatiba.
5. GENERAL RESERVE FUND
 Ay gagamitin para sa katatagan ng coop Isang halaga para sa pondo ng reserba
na ay dapat na hindi bababa sa sampung porsyento (10%) ng net surplus: Sa
unang limang (5) taon ng pagpapatakbo pagkatapos ng pagpaparehistro, ang
halagang ito ay hindi dapat mas mababa sa limampung porsyento (50%) ng net
surplus.
6. EDUCATION &TRAINING FUND
 kalahati ng halaga marahil na ginugol ng coop para sa kanilang edukasyon at
pagsasanay habang ang iba pang kalahati ay nai-kredito sa tuktok na samahan.
7. OPTIONAL FUND
 Ginagamitpara salupaat gusaliat anumangibapang kinakailangangpondo.
8. COMMUNITY DEVELOPMENT FUND
  Magagamit para sa mga proyekto o aktibidad na makikinabang sa pamayanan
kung saan nagpapatakbo ang Kooperatiba.

BUOD NG TALAKAYAN

 Ang kooperatiba o koop ay isang nagsasarili at rehistradong organisasyon ng

mga taong may mag kakaparehong intereso adhikain, at boluntaryong nagsama-
sama upang tugunan ang pangangailangang ekonomikal, sosyal, at kultura.

 Ang kooperatiba at asosyon ay naiiba sa mga layunin nito, sa ahenisyang

pinagrerehistruhan, batas na pinapairal, sapaggawang desisyon, at capital o
puhunan na ginagamit sa pagpapatakbo ng organisasyon.

 Ang mga kooperatiba sa buong mundo ay mayroong sinusunod na mga gabay sa

kanilang pamamahala, ito ay ang pitong prinsipyo: (1) KusangLoobat
BukasnaPakikisapi, (2) DemokratikongPamamaraanng Pamamahala, (3)
Pinansyal na Pakikibahagi ng mga Kamay-ari, (4) Kalayaan sa Kapasyahan at
Pamamalakad, (5) Pag-aaral, Pagsasanay, at Kaalaman, (6) Pakikipag-ugnay sa
mga Kapwa Kooperatiba, at (7) Malasakit sa Komunidad.

 Ang pinapahalagahan o values ng kooperatiba ay nahahati sa dalawa:

Una,pagpapahalaga pang-organisasyon: (1) Pagtulong sa Sarili, (2) Pananagutan
sa Sarili, (3) Demokrasya, (4) Pagkapantay-pantay, (5) Pagkamakataruangan, (6)
Pakikiisa. Pangalawa, pagpapahalagang pang-etikal: (1) Katapatan, (2)
Pagigingbukas. (3) Pananagutang Panlipunan, at (4)Pagmamalaskit sa Kapwa.

 Ang mgakategoryang kooperatibaay primarya, sekondarya, at tersiyarya.

 Ang mga uring kooperatiba ay (a) Credit Cooperative (Kooperatibang

Nagpapautang), (b) Consumers Cooperative (Kooperatibang Pangmamimili), (c)
Producers Cooperative (Kooperatibang Pamprodukto), (d) Marketing
Cooperative (Kooperatibang Pampamilihan), e) Service Cooperative
(Kooperatibang Panserbisyo), (f) Multipurpose Cooperative, (g) Advocacy
Cooperative, (h) Agrarian Reform Cooperative, (i) Cooperative Bank, (j) Dairy
Cooperative, (k) Education Cooperative, (l) Electric Cooperative, (m) Financial
Service Cooperative, (n) Fishermen Cooperative, (o) Health Services
Cooperative, (p) Housing Cooperative, (q) Insurance Cooperative, (r) Transport
Cooperative, (s) Water Service Cooperative, (t) Workers Cooperative, (u)
Ibapang uring kooperatiba na maaring tukuyinng Cooperative Development
Authority.

 Ang istruktura ng kooperatiba ay nakabatay sa uri nito. Ang lahat ng kooperatiba

ay binubuo ng (1) pangkalahatang pagtitipon o kasapian, (2) mga opisyales, at
(3) ang management staff.
 Ang namamahalan sa mga kooperatiba ay ang Cooperative Development
Authority.

 Ang mga umiiral na batas para sa kooperatiba ay ang 1987 Philippine

Constitution, Artikulo XII, Seksyon15; RA 9520 o Philippine Cooperative Code of
2008; at RA 11364 o New CDA Charter of 2019.

 Mayroong siyam na hakbang sa pag-oorganisa ng kooperatiba: (1) Mag

Organisa, (2) Ireserba ang magiging pangalan ng kooperatiba, (3) Maghanda ng
Economic Survey, (4) Isulat ang draft ng by-laws, (5) I-draft ang Articles of
Cooperation, (5) Magtamo ng bond ng tatayong opisyales, (7) Gumawa ng
Treasurers Affidavit, (8) Pagkumpleto sa PMES, (9) Irehistro ang kooperatiba sa
CDA.

 Pinakamababa sa labinglima na katutubong tao, mamamayan ng Pilipinas,

naglalayong magkaisa at naninirahan o nagtratrabaho sa lugar na nasasakupan
ng paggawa ay pwedeng bumuo ng kooperatiba.

 Ang mga benepisyo ng kooperatiba ay tax exemption, preferential right to

supply agricultural commodities, preferential treatment for agricultural inputs,
management of public markets, loans from government financial institutions,
exemption from pre-qualification bidding requirements, legal representation,
special window for financing housing.

 Ang mga kailangang dokumento sa pag-organisa at pagpaparehistro ng

Kooperatiba at (1) Economic Survey, (2) Articles of Cooperation, (3) By-Laws, (4)
Treasurer's Affidavit, (5) Approved Cooperative Name Reservation Slip

 Ang nilalaman ng economic survey ay (I) Pangkalahatang Impormasyon, (II) Mga

Layunin ng Kooperatiba, (III) Mga Kalagayang Ekonomiko at Teknikal Hinggil sa
Negosyo, (IV) Aspektong Pampinansiya, at (V) Estruktura at Pamamahala.

 Ang tawag sa kapital/puhunan sa pagbuo ng Kooperatiba ay Share Capital.

 Mayroong tatlong uri ng share-capital. (1) Authorized Share Capital, (2)

Subscribed Share Capital, at (3) Paid Up Share Capital - Ang bilang ng mga
pledged share na binayaran ng isang kasapi.

 Ang Artikulo ng Kooperasyon ay isang legal na dokumento, kaya

nangangahulugang kailangang mayroon itong selyo at lagda ng isang notary
publiko. Ang Bylaws naman ay naglalaman ng mga tuntunin at regulasyon na
ipatutupad ng kooperatiba upang tiyaking maayos ang pamamahala sa mga
gawain at kasapi nito.
 Upang maging miyembro ng Kooperatiba kinakailangang dumalo sa PMES,
sagutan ang Membership Application Form (MAF) at Ipasa kasama ng iba pang
mga requirement, sagutan ang mga karagdagang papeles, at bayaran ang mga
kailangang bayaran. Mayroong dalawang uri ng membership, (1) Regular
Membership at (2) Associate Membership.

 Ang mga kailangan para maging isang matagumpay na Kooperatiba ay: palakasin
at pagtibayin ang samahan, kilalanin nag mga miyembro, patuloy na
pagsubaybay sa estado ng pananalapi, paggawa ng iyong network, karanasan sa
pamamahala, kakayahang umangkop at tumanggap ng pagbabago, pagiging
bukas sa miyembro, malinaw na proseso ng paggawa ng desisyon, malakas na
sistema ng pananagutan.

 Ang mga magandang pamamaraan ng Management at mga Komite para sa

ikatatagumpay ng Kooperatiba ay ang tatlong hakbang sa paggawa ng isang
mahusay na plano: (1) Alamin kung nasaan ka, (2) Alamin mo kung saan mo nais
tumungo, (3) aalaming kung paano ka makakapunta doon.

 Ang mga magandang pamamaraan para sa Internal Control ng kooperatiba ay

(1) Paghihiwalay ng mga tungkulin, (2) Pahintulot at pag-apruba, (3) Seguridad
ng mga assets, (4) Pagsusuri at pagkakasundo.

 Nabigyang kahulagan ang mga salitang ginagamit ng kooperatiba tulad ng

Interest on Share Capital, Patronage Refund, Cooperative Development
Authority, Net Surplus, General Reserve, Education and Training Fund, Optional
Fund, at Community and Development Fund.