You are on page 1of 486

¡siqgur pRswid ]

sRI gur pRqwp sUrj gRMQ


rwis szqvIx Raas 7

Sri Gur Partap Suraj Granth


ikRq:
BweI sMqoK isMG jI ‘kiv cUVwmiN’
By
Bhai Santokh Singh ‘Kavi Churamani’
sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW
aqy mwqw gujrI jI dy
300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

Dedicated to 300th Martyrdom Anniversary of


Guru Gobind Singh ji’s
Four Sahibzadas & Mata Gujri ji
vlox: BweI blijMdr isMG jI (rwVw swihb)
Bhai Baljinder Singh ji
© Baljinder Singh 16914 Lassen Street, Northridge, CA 91343 USA
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 2

þ ¡siqgur pRswid ] þ

do Sbd
vlox: isrjk ‘eIsr mweIkRo mIfIaw’

Gir Gir aMdir Drmswl


vlox: sMq hrI isMG jI rMDwvw
(jnrl skzqr gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj)

sMdyS
vlox: fw. gurcrn isMG
pRo. (rItwierf) pMjwbI XUnIvristI, pitawlw
(aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg)

sMKyp ilûk
kI-stRok sUcI
qqkrw rwis szqvIx
rwis szqvIx

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 3

do Sbd
iksy vI kOm dy ieiqhws dy mUl sRoq Aus kOm vwsqy iezk aijhw
srmwieaw huMdy hn, ijs AuØzqy Auh kOm ãÞr kr skdI hY[ ieh kOmI srmwieaw
hI Aus dy pYrokwrW leI pRyrnw dw sRoq bNdw hY[ iszK ieiqhws nwl sMbMDq aijhy
sRoq swfy pws Bwvyx igNqI ivzc bhuq iZawdw qW nhIx pr ijqny ku vI AuplbD
hn, AunHW L ßnImq smJ ky ijzQy AunHW dw aiDaYn ZrUrI hY, AuQy AunHW dI sMBwl
vI awvzSk hY[
ienHW ivzcox iezk sRoq ‘kiv cUVwmiN’ BweI sMqoK isMG jI duawrw ricq
‘sRI gur pRqwp sUrj’ gRMQwvlI hY[ ‘sRI gur pRqwp sUrj’ gRMQwvlI iszK ieiqhws
dw iezk vfmuzlw sRoq hoN dy nwl nwl BweI sMqoK isMG jI L siqgurU jI vlox
bÞSI adBuq ivzdvqw dw ÞZwnw vI hY[ awkwr aqy guNwqmk idRStI qox ieh sRoq
ieqnw vzfw hY ik iszK ãlsãy aqy ieiqhws dy KojI iesdy aiDaYn qox ibnW
awpNI ivzdvqw aDUrI mMndy hn[ iszK jgq ivzc iesdI hrmnipawrw aqy
pRmwiNkqw dw aMdwZw ies gzl qox lwieaw jw skdw hY ik iZawdwqr ieiqhwsk
aqy hor pRiszD gur-asQwnW qy roZwnw ies gRMQwvlI dI kQw dI prMprw qurI aw
rhI hY[ iksy vI ieiqhwsk rcnw L Bwvyx mukMml qW nhIx ikhw jw skdw pr jo
SrDw, isdk aqy iszKI nwl pRym BweI swihb jI dI rcnw L pVHn AuprMq pRwpq
huMdw hY, Auh szcmuzc byimswl hY[
sUcnw qknwlojI dy nvInqm aqy qyZ qrwr swDnW duawrw iszK ieiqhws
dI mUl swmgRI L dunIaW dy hr kony ivzc vsy gurU nwnk nwm lyvw guriszKW qzk
phuMcwAuN dI syvw inBwAuNw, dws dw AudyS hY[ siqgurU jI dI ikRpw sdkw sRI gurU
gRMQ swihb ivzc drj gurbwNI, vwrW/kibzq BweI gurdws jI dw iezk SkqISwlI
src tUl AuplbD krwAuNw; BweI kwhn isMG ‘nwBw’ jI dI mhwn rcnw ‘gur
Sbd rqwnwkr mhwnkoS’, inrmlw sMpRdwie dy ivdvwn mhWpurKW duawrw iqawr
kIqw sMpRdweI arQW vwlw gurbwNI dw tIkw ijhVw iszK jgq ivzc ‘PrIdkot
vwlw tIkw’ krky pRiszD hY (ikAuxik ies dy tIkwkwrW L Aus smyx PrIdkot
irawsq dy mhwrwjw dI srpRsqI hwisl sI), BweI sMqoK isMG jI duawrw ricq
‘sRI gur pRqwp sUrj’ gRMQwvlI ivzcox sRI ‘nwnk pRkwS’ ifijtl rUp ivzc
AuplbD krvwAuN dI syvw krvw ky ies AudyS L hwisl krn vwsqy iezk pVwa
mukMml ho czukw hY[ aweI. tI. dy mwiDam rwhI iszK ieiqhws aqy gurmiq drSn
dw aiDaYn aqy Koj krn vwly ivdvwnW leI sRI gurpRqwp sUrj gRMQ dIaW 12
rwsW, 6 ruqW aqy 2 aYn ifijtl rUp ivzc AuplbD krvwAuN dI syvw sMpUrn ho
cuzkI hY[ siqgurU jI ny hI mhwn bKiSS krky ieh syvw ies kIt pwsox leI hY[
sRI gurpRqwp sUrj gRMQ dw swrw mUl pwT pwTkW dI suivDw leI pMkqI-
Cyd aqy pd-Cyd ivDI anuswr idzqw igaw hY[ keI ku szjNW dI vIcwr sI ik sRI
gurpRqwp sUrj ivzcox kuzJ byloVy aqy mnmzq vwly aMS kzF ky iesdI soD kr
idzqI jwvy pr dws ny awpNI quzC mzq anuswr gRMQ dI mOilkqw brkrwr rzKN

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 4

leI aYsw krnw munwisb nhIx smiJaw[ vYsy vI sRI nwnk pRkwS aqy sRI gur
pRqwp sUrj gRMQwvlI ivzc pMQ rqn fw. BweI vIr isMG jI vlox QW QW idzqIaW
itzpNIaW pwTkW L gurmiq qox dUr nhIx jwN idMdIaW[ ies leI BweI vIr isMG
jI vlox idzqy pRXwX, itzpNIaW, hvwly aqy Puztnot nwl nwl dy ky mUl pwT nwl
koeI CyV CwV nhIx kIqI geI[ BweI swihb vlox bNwieaw qqkrw Ausy qrHW rzK
ky, iksy vI aMsU qzk iszDI phuMc leI awswn ilûk dy idzqy gey hn[
nwl hI Koj kwrj leI s. hrbMs isMG jI aYm.ey. (jMmU) duawrw ricq sRI
gur pRqwp sUrj gRMQ dI ‘sMbMD sUck anukRmiNkw’ (nwvW aqy QwvW dw koS) vI
idzqw jw irhw hY[ ies vwsqy dws vlox ijzQy s. hrbMs isMG jI dw DMnvwd hY,
AuØzQy fw. gurcrn isMG jI (aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg,
pMjwbI XUnIvristI pitawlw) dw vI dws irNI hY ijnHW dy sihXog nwl ieh sMBv
ho sikaw hY[ fw. gurcrn isMG jI dw dws ies krky vI ikRqzg hY AunHW ny dws
L ‘srkwrI kwilj krmsr’ ivzc awpNw Swigrd hoN dy nwqy ‘eISr mweIkRo
mIfIaw’ L Koj kwrj leI vzD qox vzD shwiek bNwAuN leI smyx smyx bhuq hI
kImqI suJwa idzqy hn[ nwl hI dws fw. kulbIr isMG jI ‘iQMd’ (sYn mtyE,
kYlyPornIaw) dw DMnvwd kIqy ibnW vI nhIx rih skdw, ijnHW ny jdox vI ZrUrq
peI, awpNy fwktrI ikzqy dy ruJyivaW dy bwvjUd awpNw BrpUr qknIkI sihXog
idzqw[
mMiZl hwlW dUr hY[ ajy qvwrIK gurU Kwlsw pwTkW qzk awAuNw hY[ iPr
BweI nûd lwl rcnwvlI, jnm swKI BweI bwly vwlI, mihmw pRkwS, dovyx
guriblws (pw: 6 aqy pw: 10), gurU kIaW swKIaW, igawn rqnwvlI, iszK
rihqnwmy, gurbwNI dy pRiszD tIky aqy iszK ieiqhws dI hor mUl swmgRI… kwrj
ieqnw vzfw hY, ijhVw siqgurU jI dI bÞSIS aqy swD sMgq dI awsIs nwl hI
nypry cVH skdw hY[
sMpUrn sRI gurpRqwp sUrj gRMQwvlI ieMtrnYØzt AuØzpr AuplbD krwAuN dI
ieh syvw dws vlox sMq ikSn isMG jI mhwrwj rwVw swihb vwilaW dI Xwd ivzc
sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw
ShIdI idhwVy L smripq hY[ siqgurU jI bÞiSS krn, kiv cUVwmiN BweI sMqoK
isMG jI dI ieh mhwn rcnw jo ik hwlW qzk isrP kuJ ivdvwnW, lweIbRyrIaW
aqy gurduawiraW qzk hI sIimq hY, huN kMipAUtr aqy ieMtrnYt dy mwiDam
rwhIx dunIaW dI hr nuÜkr ivzc vsdy gurU nwnk nwm lyvw gurisKW dy Gr Gr
qzk phuMc sky aqy ‘hAu mUrK’ iesy qrHW ‘kwry’ lÜigaw rhy:
pUrI SY L fr Gwty dw, fr nhIx azDI qweIx[
rzbw! ipawr myry dI mMiZl, pUrI kdy nw hovy[
dws
blijMdr isMG
gurduawrw krmsr, rwVw swihb[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 5

Gir Gir aMdir Drmswl


swihby kmwl gurU goibMd isMG jI dy ainûn ‘ipawry’ BweI dieaw isMG
jI qox clI aw rhI jgq pRiszD sMpRdwie, ijhVI hoqI mrdwn vwlI sMpRdwie
krky vI pRiszD hY, dy mhWpurK sMq eISr isMG jI aqy sMq ikSn isMG jI
mhwrwj dIaW SKSIaqW iksy jwNkwrI dIaW muQwj nhIx[ ies sMpRdwie dy
mOjUdw muKI, nwm bwNI dy rsIey, sMq bwbw qyjw isMG jI dI awigaw anuswr
bwbw blijMdr isMG jI ny ijs FMg nwl guriszKI dw pRcwr krn vwsqy bIVw
cuzikaw hY, Auh awpNy awp dy ivzc iezk imswl hY[ iszDIaW Dwrnw duawrw
gurbwNI dy kIrqn aqy viKawn duawrw bwbw blijMdr isMG jI ny nw kyvl
sMq eISr isMG jI mhwrwj rwVw swihb vwilaW dI rvwieq L brkrwr rziKaw
hY, blik AunHW ny kMipAUtr aqy ieMtrnYØzt dy mwiDam rwhIx gurbwNI aqy
gurmiq nwl sMbMDq swmzgrI L Gr Gr phuMcw ky ‘Gir Gir aMdir Drmswl’
BweI gurdws jI dy ies vcn L iezk invykly qrIky duawrw sãl krn dI
iezk hor nvIx rIiq clweI hY[
dws dw ipCly keI swlW qox gwhy bgwhy jdox ikqy vI AunHW nwl myl huMdw
irhw hY, dws AunHW L awpNy iesy kwrj ivzc ruziJaw dyKdw irhw hY[ sB qox
pihlW mhwn koS L ieMtrnYØzt qy ilaw ky, iPr ‘eISr mweIkro mIfIaw’
gurbwNI aqy BweI gurdws jI dI rcnw dw src tUl iqawr kr ky ijzQy awp
ny huN qzk ies Kyqr ivzc vzfI sãlqw hwisl kIqI hY, AuØzQy ‘kiv cUVwmiN’
BweI sMqoK isMG jI dI mhwn rcnw ‘sRI gurpRqwp sUrj gRMQ’ ieMtrnYØzt qy
ilaw ky ies Kyqr ivzc iezk hor mwarkw mwiraw hY[
sMn 2004 eI. iszK ieiqhws nwl sMbMDq SqwbdI smwrohW dw swl
irhw hY[ ies swl dOrwn iszK jgq ny gurU aMgd dyv jI dw 500 swlw pRkwS
purb, sRI gurU gRMQ swihb jI dI isrjNw dw 400 swlw smwroh aqy sRI gurU
goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dI Shwdq dw 300
swlw idhwVw mnwieaw hY[ bwbw blijMdr isMG jI ny sRI gurU gRMQ swihb jI dw
sMpRdweI ‘PrIdkot vwlw’ tIkw gurU aMgd dyv jI dy 500 swlw pRkwS purb
L, ‘eISr mweIkRo mIfIaw’ sRI gurU gRMQ swihb jI dI isrjNw dy 400 swlw
purb L aqy ‘sRI gur pRqwp sUrj gRMQ’ sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr
swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dI Shwdq dy 300 swlw idhwVy L smripq
krky ijzQy gurU swihbwn dy AupkwrW aqy kurbwnIaW pRqI awpNI SrDw aqy
ikRqzgqw pRgt kIqI hY, AuQy nwl hI kMipAUtr aqy ieMtrnYØzt nwl jwNkwrI
rzKN vwly ‘gurmuK hMsW’ vwsqy awp ny gurU swihbwn dI bwNI aqy Aupmw dw
‘mwn srovr’ AunHW dy iblkul nyVy kr idzqw hY[ Xwd rhy ik BweI kwnH isMG
nwBw jI dI mhwn rcnw ‘mhwnkoS’ awp pihlW hI ieMtrnYØzt qy AuplbD
krvw ky Kwlsy dI isrjnw dy 300 swlw purb L smripq kr cuzky hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 6

bwbw blijMdr isMG jI dI ies GwlNw Aupr isrP rwVw swihb


sMpRdwie hI nhIx, blik smuzcw sMq smwj mwN kr skdw hY[ gurmiq dw
pRMprwgq qrIky duawrw pRcwr krnw, aMimRq CkwAuNw, lûgr clwAuNy, smwj
aqy mwnvqw dI syvw krnw awidk syvwvW qW pihlW hI sMq smwj dy ihzsy aw
cuzkIaW hn, bwbw blijMdr isMG jI ny awDuink FMg duawrw kMipAUtr aqy
ieMtrnYt dy mwiDam rwhIx gurbwNI aqy gurmiq dw pRcwr krn dI syvw awrMB
krky ‘gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj’ dw nW hor AuØzcw kr idzqw hY[ nwl
hI bwbw blijMdr isMG jI ny sMq smwj, iszK ivdvwnW aqy hor iszK sMsQwvW
L ies gzl dw aihsws vI krvwieaw hY ik azj dy kMipAUtr Xug ivzc
gurmiq dy pRcwr aqy Koj kwrj vwsqy jykr ienHW swDnW dI vrqox nw kIqI
geI qW gurU swihbwn dy sMdyS L Gr Gr phuMcwAuN dw sMklp pUrw nhIx ho
skygw[
dws L aws hY ik gurmiq nwl sMbMDq mUl swmgRI kMipAUtr aqy
ieMtrnYØzt rwhIx Gr Gr phuMcwAuN dy ies SuB mnorQ ivzc bwbw blijMdr
isMG jI L pUrn kwmXwbI pRwpq hovygI[ aÞIr ivzc dws awpNy vlox aqy
‘gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj’ vlox bwbw blijMdr isMG jI dy ies
purSwrQ dI BrpUr SwlwGw krdw hoieaw AunHW L huN qzk pRwpq kIqI sãlqw
leI vDweI idMdw hY aqy AunHW dy bwkI rihMdy mhwn kwrj dI sMpUrnqw vwsqy
siqgurU jI dy crnW ivzc ardws krdw hY[

21 jnvrI 2005 sMq hrI isMG rMDwvw


rMDwvw jnrl skzqr, gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 7

sMdyS
bwbw blijMdr isMG jI sMq smwj nwl sMbMiDq pRcwr dI supRiszD sMsQw
sMq eISr isMG jI qy sMq ikSn isMG jI rwVw swihb vzlox vroswie sQwn dy
pRmuzK pRiqinD hn[ cyqMn qy sUJvwn hoN dy nwqy Auh iszKI dw pRcwr pRMpk qy
awDuink ivigawnk sUJ dw sumyl krky krn dy cwhvwn hn[ ijzQy Auh hoqI
mrdwn vwlI sMpRdwie nwl sMbMiDq sMq eISr isMG jI dy iszDIaW DwrnW
duawrw gurbwNI kIrqn qy viKawn dI pRMprw L agWh qor rhy hn, AuØzQy AunHW
L ivdySW dy rtn qox ieh vI anuBv ho igaw hY ik smuzcy qOr qy, ivSyS krky
ivdySW ivzc vsdI ajokI pIVHI L Drm, aqy ies rwhIx jIvn dIaW AuØzcIaW
suzcIaW kImqW vzl awkrSq krn dy pRmuzK swDn ieMtrnYØzt aqy kMipAUtr hI
hn[ azj dy ies pIVHI dy ivdvwn qy Kojkwr vI gurmiq aiDaYn leI
nvInqm sUcnW qy pRswr dy swDnW dIaW shUlqW dI Gwt L bVy qIbr rUp ivzc
anuBv krky, ies qox dUr huMdy jw rhy hn[ Auh pIVHI ijs ny awpNI swrI
isziKaw hI ies mwiDam rwhIx leI hY, AuhnW L ieh Gwt hor vI iSzdq nwl
mihsUs huMdI hY[
bwbw blijMdr isMG jI akwl purK dI apwr bÞiSS dy pwqr hn ijs
sdky AunHW L siqgurU jI ny ieh syvw bÞSI hY[ keI swlW qox ijzQy Auh
gurmiq dy pRoK qy apRoK soimaW L pRogRwmf rUp ivc sI.fI. aqy vYØzbsweIt qy
ilaw rhy hn, AuØzQy nwl hI Auh ies L inÜq hor suDwrn qy vDyry aiDaYn-
shwiek bnwAuN ivzc ruzJy hoey hn[ ivakqI rUp ivzc ibnW iksy sMsQwgq
shwieqw dy Auh aYØznw kMm kr cuzky hn ik sMq smwj, vzK-vzK fyry qy vzfIaW
sMsQwvW AunHW dy ies kwrj aqy lgn Aupr mwN kr skdIaW hn[ ‘eISr
mweIkro mIfIaw’ dy nvInqm sMskrn ivzc AunHW ny sRI gurU gRMQ swihb jI,
BweI gurdws jI dIaW vwrW qy svYXy; sRI gurU gRMQ swihb jI dw PrIdkot vwlw
tIkw (4 ijldW); s. mnmohn isMG ricq pMjwbI aMgryjI stIk (8 ijldW);
pRo. swihb isMG jI ricq ‘gurU gRMQ swihb drpn’ (10 ijldW); BweI kwnH
isMG jI dw ‘mhwn koS’ qy pMjwbI XUnIvristI, pitawlw duawrw pRkwSq myrw
‘sRI gurU gRMQ swihb koS’ (2 ijldW) L BweI sMqoK isMG jI dy ‘sRI gurpRqwp
sUrj gRMQ’ (14 ijldW) smyq Br idzqw igaw hY aqy ienHW swiraW L awps
ivzc sMbMiDq kr idzqw igaw hY[ ieh sRI gurU gRMQ swihb ivzc awey iksy vI
Sbd aqy quk dI Bwl leI src ieMjn qW hY hI pr jy Auprokq iksy vI tIky
ivzcox quk-ivSyS dy arQ vyKNy hoN, aijhI suivDw vI ies ivzc AuplbD hY[
iksy ivSyS Sbd dy arQW L loV anuswr mhwn koS aQvw ‘sRI gurU gRMQ koS’
ivzcox vI vyiKaw jw skdw hY[ SbdW dI FUMf sImq rUp ivzc sRI gurU gRMQ swihb
dy iksy vI XogdwnI aQvw rwg ivzcox vI kIqI jw skdI hY[ ieh swrI Bwl iksy
Sbd dy vzK-vzK joVW vwly SbdW dI iekzTI vI ho skdI hY[ swrIaW qukW L

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 8

aglIaW-ipClIaW qukW smyq vzKry vI kziFaw jw skdw hY[ ies qrHW dI Koj
aqy swPtvyar dI isrjnw vfyrIaW ivzidak aqy Dwrimk sMsQwvW leI
anusrn krnXog hY[
siqgurU jI bwbw blijMdr isMG jI qy hor bÞiSSW krn, AunHW L ies
syvw leI hor AuqSwh bÞSN qW jo Auh gurmiq dy sunyhy dy pRswr ivc juty
rihN[ swfI siqgurU jI dy drbwr ivzc ieh hI ardws hY[

pitawlw fw. gurcrn isMG


28 jnvrI, 2005 pRo. (rItwierf) pMjwbI XUnIvristI, pitawlw
(aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 9

sMKyp ilûk
rwis szqvIx
(ivsQwr ivzc qqkrw dyKN vwsqy qqkrw rwis 7 Aupr kilk kro jI)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
32 33 34 35 36 37 38 39 40 41
42 43 44 45 46 47 48 49 50 51
52 53 54 55 56 57 58 59 60 61

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 10

kI-stRok sUcI
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ ivzcox koeI azKr lÜBN vwsqy gurmuKI PWt
leI inrDwrq kI-stRok dI sUcI

A a e s h k K g G ù

A a e s h k K g G Alt+
249
c C j J ø t T f F N

c C j J Alt+ t T f F N
248
q Q d D n p P b B m

q Q d D n p P b B m

X r k v V S Þ ß Z ã

X r k v V S Alt+ Alt+ Z Alt+


222 223 227
ý L Î ì w W i I u ü

Alt+ L Alt+ Alt+ w W i I u Alt+


253 206 236 252
U Á Ø y Y o O x M û

U Alt+ Alt+ y Y o O x M Alt+


193 216 251
z Ü Ä ´ H ç à œ Í R

z Alt+ Alt+ Alt+ H Alt+ Alt+ Alt+ Alt+ R


196 180 231 195 156 205
Ø æ Ú

Alt+ Alt+ Alt+


216 230 218

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 11

qqkrw rwis 7
rwis szqvIx
1 aMsU 1. [mMgl[ sUrj mzl dI sgweI]
** 1. ieSÃ dyv-sRI akwl purK-mMgl[
2. ‘kiv-sMkyq’ mrÄXwdw dw mMgl[
3. ieSÃ gurU-sRI gurU nwnk dyv jI dw-mMgl[
4. ieSÃ gurU-SRI gurU aMgd dyv jI dw-mMgl[
5. ieSÃ gurU-SRI gurU amr dws jI dw-mMgl[
6. ieSÃ gurU-sRI gurU rwmdws jI dw-mMgl[
7. ieSÃ gurU-SRI gurU arjn dyv jI dw-mMgl[
8. ieSÃ gurU-SRI gurU hir goibMd jI dw-mMgl[
9. ieSÃ gurU-SRI gurU hir rwie jI dw-mMgl[
10. ieSÃ gurU-SRI gurU hir ikRSn jI dw-mMgl[
11. ieSÃ gurU-SRI gurU qyg bhwdr jI dw-mMgl[
12. ieSÃ gurU-SRI gurU goibMd isMG jI dw-mMgl[
13. ieSÃ gurU-dsox gurU swihbwn jI dw-mMgl[
14. gur isK, sMq mMgl[
[mMgl smwpiq qy kQw dw awrMB]
2 2. [BweI gurdws ny GoVy KRIdNy]
3 3. [BweI gurdws kWSI ivKy]
4 4. [kWSI ivc pMfqW nwl crcw]
5 5. [BweI gurdws kWSIEx aMmRqsr]
6 6. [sRI sUrj mzl jI dw ivvwh]
7 7. [brwq vwps[ SRI qyg bhwdr jI dI sgweI]
8 8. [vwps awey[ vlIKwn dw inrwdr]
9 9. [isrI cMd jI drSn[ buzFNSwh]
10 10. [vfwlI sUr mwiraw]
11 11. [iSkwr[ bwsrky qy bIV drSn]
12 12. [SRI cOlHw swihb drSn]
13 13. [colHw (BYNI) gRwm dI kQw]
14 14. [BweI hymw, BweI gurdws pRlok gmn]
15 15. [imRqk gurmrXwdw[ BweI jzlN]
16 16. [SRI hirrwie jnm, mwlvy vl turnw]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 12

17 17. [frolI sweIx dws dy Gr]


18 18. [vzfy Gr, BweI swdw swDU]
19 19. [BweI swDU rUpw]
20 20. [BweI swDU rUpw]
21 21. [mwqw dmodrI gurpurI pXwn]
22 22. [rwmo, sweIx dws, nrwieN dws qy dXw kOr pRlok
pXwn]
23 23. [frolIEx BweI rUpy puzjy]
24 24. [joD Swh]
25 25. [bKq mzl qwrw cMd[ GoVy]
26 26. [diraweI GoVy]
27 27. [BweI ibDI cMd Gisawry dy rUp ivzc]
28 28. [ksyry L Swh jhwn vlox ienwm]
29 29. [ksyry ny hor Byq lYNy]
30 30. [swQIaW L ksyry vlox iZawãq]
31 31. [iek GoVw]
32 32. [GoVw Audws]
33 33. [dUjw GoVw[ joD rwie dy pws gey]
34 34. [BweI ibDI cMd rmlI dy Bys]
35 35. [BweI ibDI cMd dI drbwr ivc phuMc]
36 36. [dUjw GoVw lYky turnw]
37 37. [gurU jI dy hZUr]
38 38. [XuzD dIaW iqawrIaW]
39 39. [kWgV purox kUc]
40 40. [jMg dIaW iqawrIaW]
41 41. [llwbyg dI cVHweI]
42 42. [SwhI POj mwlvy puzjI]
43 43. [hsn KW dUq]
44 44. [jMg SurU]
45 45. [XuzD-jwrI]
46 46. [juzD jwrI]
47 47. [idn cVHy dw juzD]
48 48. [idn dw juzD-jwrI]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 13

49 49. [kwbl byg bzD]


50 50. [kMbr byg bzD]
51 51. [kwsm byg bzD]
52 52. [BweI jyTw, Sms byg bzD]
53 53. [llw byg bzD]
54 54. [siqgurU jI dI ivjY]
55 55. [hsn KW kwbl dw sUbw biNaw]
56 56. [inQwNy vwlw kwlU nwQ]
57 57. [kWgV pur pRvyS ajgq mukq]
58 58. [kWgV pur fyrw]
59 59. [kWgV purox kUc[ PqUhI rwhk]
60 60. [SRI krqwr pur awey]
61 61. [krqwr pur drbwr]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 14

rwiS szqvIx czlI


@ siqgur pRswid ]
@ sRI vwihgurU jI kI Pqy ]
aQ spqim rwis kQnû ]
aMsU 1. [mMgl[ sUrj mzl dI sgweI]
<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>2
1. ieSÃ dyv-sRI akwl purK-mMgl[
*
dohrw: mwXw so svl ju BXo ijiq ikiq bÎwip smwn[
swr aswr sMswr kir sicdwnûd mhwn ]1]
mwXwsvl = mwieaw nwl SkqI vwlw[
ijiq ikiq = jhW khW, ijzQy ikzQy, swry hI[
swr aswr = szq aszq, awqm jgq[ swr aswr dy kvI jI ny jo awp
arQ ilKy hn Eh eyh hn ‘jgq aswr kUr siB jwnw[ swc awqmw swr
pCwnw’ [ruq 6 aMsU 3 aMk 30]
arQ: ies dohy dw anvÎ aYAux huMdw hY:-ijq ikq bÎwp smwn ju szicdwnûd
mhwn, so mwXw svl BXo (ar mwXw svl hoky) swr aswr sMswr kir[
arQ aYAux lgygw:-jo ijQy ikQy (smwn =) ieko jyhw ivawpk
szicdwnûd mhwn hY Aus ny mwXw (nwmk inj) SkqI sihq hoky (swr
=) awqmw (ar aswr =) pMj BOqk jgq L ricaw hY[
Bwv: awqmw ivc ‘asqI BWqI pRyXqw’ prmwqmW dI hY ar jgq ivc ‘nwm
rUpqw’ mwXw dI hY[ duhW dy imlN qox sMswr biNaW dzs rhy hn[
hor arQ: ijQy ikQy smwn ivawpk szicdwnûd mhwn ny awpNI mwXw SkqI
dvwrw (swr aswr sMswr =) sziq asziq qox ivlÜKN
(ainrvcnIX) jgq AuqpMn kIqw hY[ jy swr aswr dy arQ
aMimRq qy ibK krIey qW bNdw hY ik ieh jgq aMimRq ar ibK
rUp kIqw hY[
2. ‘kiv-sMkyq’ mrÄXwdw dw mMgl[
sdw swrdw swr dw swrd cMd minûd*[
pwrd brnI pwr dw ibGn ibnwSn+ ibRMd ]2]
swrdw = srsÍqI[
swr dw = ivzdÎw, ivzgÎwn awid dy qzqÍ dI dwqI[
[swr = Byq, sUJ]
*
iek pRwcIn nusKy ivc pwT ‘sox’ hY, qd arQ bNygw:-mwXw nwl jo sPl hoieaw hY[
*
pw:-srd cMd mwinûd[
+
pw:-ibswlin = ivSyS krky+szln = nwS krn vwlI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 15

swrd = [swr = aMimRq[ d = dwqw] aMimRq dw dwqw[ cMd L PlW


bUtIaW ivc aMimRq dw dwqw mMinaW hY[
(a) srd ruq dw[ pwrd = pwrw[
brnI = ikhw jWdw hY (a) rMg vrgI[
pwr dw = [pwr+dw[
pwr = sMs: ‘pRI’ DwqU qox pwr bNdw hY, arQ hY BrpUrqw, KuSI[
dw = dwqw]
jo (srIr dy sMkt hrky) KuSI dw dwqw hY[ (a) pwr dI dwqI, srsÍqI
jo ivdÎw ivzgÎwn awid dy Aurwr pwr (sMpUrNqw) dI dwqI hY[
arQ: cMdRmW ijvyx (bUtIaW) L aMimRq dw dwqw hY (iqvyx) swrdw sdw (ivzdÎw
ivzgÎwn awid dy) qzqÍ dI dwqI hY[ ijvyx pwrw (srIrk sMkt krky)
KuSI dw dwqw ikhw jWdw hY (iqvyx srsÍqI swihzqÎ dy) swry ivGnW L
nwS krky (KuSI dI dwqI hY)[
hor arQ: srsÍqI sdw swr dI dwqI hY[ (qy suBwv Aus dw) srd irqU dy
cMdRmW vrgw (sIql) hY[ Auh pwry dy rMg vrgI (AuØzjl) hY[
(ivzdÎw ivgÎwn dy Aurwr) pwr kI dwqI hY qy swry ivGnW dy dUr
krny vwlI hY[
Bwv: ‘pwrd brnI’ ivc Aus dy rMg dI AuØzjlqw Xw Aus dy ichry ik rUp dI
suMdrqw dw rUpk vrNn kr idzqw hY, ies krky ‘swrd cMd mwinûd’
ivc suBwv dI sIqlqw Bwv lYNw cwhIey[
3. ieSÃ gurU-sRI gurU nwnk dyv jI dw-mMgl[
iczqRpdw CMd: pwr pry jg swgr qy
Aur qy prdw Brm ko siB pwir[
pwrd ky sm jo mn cMcl
qW mihÀ mUl ibkwr Aupwir[
pwrn pRym kro gur nwnk
jo Srnwgq ky pRiqpwir[
pwrs jÎox Cuie jwiq ijnY
sm loh ju kMcn hoie apwir ]3]
pwr pry = pwr ho gey[ pwir = pwVky[
jo mncMcl = jo mn ik cMcl hn[ (a) jo cMcl mn vwly hn[ mUl
ibkwr = asl ivkwr[ (a) ivkwrW L jVHW qox? (x) ivkwrW dw mUl[
pwrn = pwlNw[ Srnwgiq = Srn awey hoey, dws, iszK[
apwr = pwr nw pwieaw jw sky ijnHW dw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 16

arQ: 3. (sRI siqgurU) gurU nwnk (dyv jI) dy pRym dI pwlnw kro jo
SrnwgqW dI pRiqpwlnw krn vwly hn[ 2. (ijnHW ny SrnwgqW dy) pwry
vq cMcl mnW ivzc, jo mUl ivkwr sn, iqnHW L jVHW qox puzt suzitaw[
1. (aYsy Srnwgq) sMswr swgr qox pwr ho gey idl qox Brm dw swrw prdw
pwVky[ 4. pwrs (rUp sRI gurU jI) ijnHW nwl Cuh jWdy hn Auh (cwho)
lohy vrgy hoN, sony vrgy ho jWdy hn, (ijnHW dI gqI dw) pwr nhIx
pwieaw jw skdw[
4. ieSÃ gurU-SRI gurU aMgd dyv jI dw-mMgl[
*
dohrw: bMd n prih sbMD huie sRI aMgd pd bMid[
bMid hwQ SrnI pry ibGn ibnwSn ibMRd ]4]
arQ: mYx (SRI gurU) aMgd dyv jI dy crnW qy nmskwr krdw hW ik (ijnHW
nwl iszKI Bwvnw dw) sMbMD ho jwN qy (koeI) bMd (kYd) nhIx pYxdI, (hW) jo
(bI) hzQ bMnH ky Srn aw pey hn AunHW dy swry ivGn ivnwS hoey hn[
5. ieSÃ gurU-SRI gurU amr dws jI dw-mMgl[
prm ibRzD SRI amr jI prm Audwr sdIv[
prm bKS kir syvkin, prm AuDwrk QIv ] 5 ]
prm = vzfI[ prm ibRzD = vfI ibRzD (avsQw vwly)[
prm = suzKI, AuqikRSÃ prm = mukqI[ prmgqI qox murwd hY[
prm = hzd qox vDIk, Bwv byaMq lokW L[
AuDwrk = AuDwrn vwly[
arQ: bfI ibrD (avsQw vwly) SRI (gurU) amr (dyv jI) sdIv hI muKI
Audwr hn, (ijnHW ny awpNy) syvkW L prmgqI bKSI (qy agox Eh
bKSSW vwly hoky) anykW dy AuDwr krqw hoey hn[
6. ieSÃ gurU-sRI gurU rwmdws jI dw-mMgl[
rwmdws SRI siqgurU, dwsn qRws ibnwiS[
inj pr jn ibzsÍws liK, bKSiq hYx suKrws ]6]
arQ: SRI siqgurU rwmdws (jI awpNy) dwsW dw fr dUr krnhwr hn, awpNy
Aupr dwsW dw Brosw jwNky (iqnHW L) suzKW dy puMj bKSdy hn[
7. ieSÃ gurU-SRI gurU arjn dyv jI dw-mMgl[
BwrI AupkwrI sdw, iDRq DwrI, gunKwn[
SRI arjn pd pdm ko, nmo joir jug pwn ]7 ]
arQ: SRI (gurU) arjn (dyv jI) sdw hI Bwry AupkwrI hn, DIrj dy Dwrn
vwly qy guNW dI Kwn hn, (AunHW dy) crn kvlW L dovyx hzQ joVky
(myrI) nmskwr hY[

*
pw:-bMdn kry inbMD hoie = (ijnHW L) nmskwr krky bMDnW qox rihq ho jweIdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 17

Bwv: ieQy jo nmskwr aweI hY ieho Bwv ipCly qy azgy awAuN vwly swry
aMgW ivc lYNw cwhIey[
8. ieSÃ gurU-SRI gurU hir goibMd jI dw-mMgl[
SRI guru hir goibMd jI, cMd minûd bilûd[
dwsn kumd anûd dw, SzqRü ibRMd aribMd ]8 ]
bilûd = iblûd = AuØzcy [Pw: bulûd]
kumd = kmIaW, jo rwq L cMd dI cWdnI ivc iKVdIaW hn[
aribMd = kvl, jo idny iKVdy hn[
SqRü = murJw dyN vwly [sMs: pd SqRü bNdw hY SdÄ DwqU qox[
SdÄ = murJw jwNw[] (a) vYrI[
arQ: AuØzcy sRI (siqgurU) gurU hirgoivMd jI cMdRmW vq hn, dwsW (rUpI)
kwimaW L anûd dyN vwly hn (qy) swry (SzqRÁaW rUpI) kvlW L
murJwvn vwly hn[
9. ieSÃ gurU-SRI gurU hir rwie jI dw-mMgl[
SRI hir rwie su hriq hYx, dwsn ky duK jwl[
hr iezCw ko dyiq hYx, hir jÎox hoie idawl* ]9]
hriq hYx = nwS krdy hn[
hr = swrIaW[ (a) nwS, dUr krnw[
hir = prmySÍr, prmwqmw[
arQ: SRI (gurU) hir rwie jI (awpNy) dwsW dy smUh duKW dw nwS krdy hn
(qy AuhnW dIaW) swrIaW kwmnW L prmwqmw vq idawlU hoky (pUrIaW
kr) idMdy hn[ (aQvw ieiCaw L hr dyxdy hn, Bwv inrvws krky
sdgqI dyxdy hn[)
10. ieSÃ gurU-SRI gurU hir ikRSn jI dw-mMgl[
SRI siqguru hir ikRSn jI! idhu gurmiq Aupjwie]
Aur ibkwr kAu pirhrhu, sziqnwm ilvlwie ]10]
arQ: (hy) sRI siqgurU hir ikRSn jIE! gurmiq Aupjw idE qy (myry) ihrdy
ivcox ivkwrW dw nwS kr idE qy sziqnwm (ivKy myrI) ilv lgw idE[
11. ieSÃ gurU-SRI gurU qyg bhwdr jI dw-mMgl[

*
Cwpy dy iek nusKy ivc qy qRY ilKqI nusiKaW ivc ies dohry dI QW aYAux pwTWqR hn[
iek Cwpy dy ivKy:- Auqpiq pwln lX kriq siq icq anûd suBwie[
so srUp Dir avqry sRI siqgur hir rwie[
do ilKqIaW ivKy:- sRI siqgur hir rwie jI DÎwie DÎwie suK pwie[
krihÀ sdw kzlÎwN ko jihÀ kihÀ hoie shwie[
iek hor ilKqI nusKy ivKy:-sRI siqgur hir rwie jI dyhu kumziq nswie[
inj dwsn pr ikRpw kr lyhu sumziq Aupwie[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 18

qyg bhwdr SRI gurU, prm bhwdur DIr[


swdr prAupkwr ihq, iqRN sm dIE srIr ]11]
{swdr = awdr sihq[ siqkwr vwlw, siqkwr Xog}[
arQ: sRI gurU qyg bhwdr jI bVy bhwdur qy DIrjI (hn, ijnHW ny) prAupkwr
vwsqy (awpNy) awdr Xog SrIr L (idzlI ivKy) iqRN vq dy idzqw[
Bwv: kvI jI ny eyQy awdr Xog srIr L iqRNvq dy dyN ivc ktwKÎ
idKwieaw hY[
12. ieSÃ gurU-SRI gurU goibMd isMG jI dw-mMgl[
kibzq: awid iqmr lûg qy anyk pwiqSwh
Bey kyqI kuil bIiq geI aml clwie ky[
dyS qy ibdyS cwrox czk siB invyx awie
khUM n mvwsI Bt dIey ibclwie ky[
angn sYn, koS dIrG, durg BwrI,
rwj ko smwj kOn skY su ignwie ky[
sRI guibMd isMG ky srUp pMQ Kwilsw kO
kOn jwny dYxgy pwqSwhq Kpwieky ]12 ]
awid = pihlW[ aml clwieky = pwqSwhq krky[
hkUmq kridaW[ [aæ: = hkUmq, kMm kwr] mvwsI = awkI[
ibclwieky = cl ivcl kr idzqy[ Czky Cufw idzqy[
arQ: pihlW iqmr lûg ny (Pyr Es dI kul dy) anykW pwqSwh hoey (qy) keI
kulW hkUmq kridaW guZr geIaW[ dyS qy ibdyS cwry czk sB awky
invyx, ikqy bI koeI awkI nW (irhw, sB) sUrmyx ivclw idzqy[ aNigNq
sYnW (qy) vfy KZwny (pws sn,) BwrI ikilHaW (vwly sn, AunHW dy) rwj
dy smwj L kON igN skdw sI[ kON jwNdw sI ik (aYfI) pwiqSwhI L
sRI gurU goibMd isMG jI (aqy AunHW) dy srUp pMQ Kwlsw jI Kpw dyNgy[
13. ieSÃ gurU-dsox gurU swihbwn jI dw-mMgl[
dohrw: siqgur ds pwiqSwh ko pd pMkj suKkMd[
rcOx rwis aib spqmI kr bMdn ko bMd ]23]
arQ: (sRI) siqguru dsW pwiqSwhW dy suK mUl crnW kvlW pr (dovyx) hzQ joV
ky bMdn krky mYx huN spqmI rws (gur pRqwp sUrj gRMQ dI) rcdw hW[
14. gur isK, sMq mMgl[
gur isK sMqn nmo kir siB kY crn mnwie[
AucrOx siqgur sujs ko mn bWCiq Pl dwie ]14]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 19

arQ: gurU (jI dy) iszKW qy sMqW L nmskwr kr ky (qy) swiraW dy crn
mnwieky (sRI) siqgurU jI dw sRySt js Aucrdw hW (jo) mn iezCq PlW
dw dwqw hY[
[mMgl smwpiq qy kQw dw awrMB]
cOpeI: SRI hirgoibMd bYiT ikRpwlu[
isK sMgiq ky krihÀ inhwl[
aink kwmnw pwie isDwrYx[
ko muK suMdr inkit inhwrYx ]15]
jnm pdwrQ krin ikRqwrQ[
ijsqy hoX sdw SuB sÍwrQ[
sWeIdws rhÎo qib pws[
krihÀ qWih sox bwk iblws ]16]
dIpmwl ko mylw awXo[
ijq ikq qy isK gn AumfwXo[
muzKÎ msMd sMgqM lÎwvYx[
drb sMic gn awp suhwvYx1 ]17]
atlrwie kI suiD ko pwey[
XW qy cil awey smudwey[
drb sMic gn apr ibswlw[
phuÀcy skl awie iqs kwlw ]18]
pUrb siqgur ky iFg jwvYx[
atlrwie ky hyqu bulwvYx[
punih Aupwien ko arpwvYx[
gur qy KuSI bMid kr pwvYx ]19]
SRI gur qKq akwl suhwey[
DrihÀ Aupwien jy isK lÎwey[
aiDk BIr chuÀ idiS mihÀ hovY[
Kry hZwrhuÀ drSn jovYx ]20]
mhW msMd ibRMd iQiq pws[
Kro myvro kir ardws[
suBtin ko bf lgÎo idvwn[

1
SoBdy hn (msMd)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 20

bIc ibrwjihÀ SRI Bgvwn ]21]


cmr cwru isr pr SuB FurY[
hMsn kI smsrqw DrY[
SsqR awin jo arpiq awgY[
iqsih ghYx kib, hyrin lwgYx ]22]
ibDIcMd jyTwidk aOr[
prvwriq1 soFI isrmOr[
kib gurdws sMg kihÀ bYn[
kbhuÀ krihÀ sMgiq idiS nYn ]23]
SRI guridzqw inkit suhwey[
iek idiS sUrj ml duiq pwey[
aNIrwie bYTy gur qIr[
awvihÀ jwihÀ sMgqW BIr ]24]
Sbd rbwbI gwviq awgy[
suniq iszK smuJiq vfBwgY[
dws aMk SRI qyg bhwdr[
bYTy siqgur ky iFg swdr ]25]
krihÀ kwmnw pUrn ibRMd[
siB ibiD siBin anûd iblûd[
pRymcMd iek KzqRI awXo[
shq puzqR siqgur drswXo ]26]
kMnÎw huqI qWih Gr mWhI[
br Kojiq ikq pwXo nWhI[
iqs ipiK kY aiBlwKw DrI[
chiq sgweI gur suq2 krI ]27]
hwQ joir huie Kro agwrI[
gur snmuK iQq igrw AucwrI[
‘mhWrwj! myrI ardws[
pUrn krhu dIn kI aws ]28]
SRI krqwrpury ko bwsI[

1
cwr cuPyry huMdy hn[
2
guru puzqR (nwl)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 21

jwiq islI1 jg ibKY pRkwSI[


nv brKn kI kMnÎW myrI[
chOx krin sUrjml cyrI ]29]
iehI kwmnw pUrn krIaih[
dwsin dwsin dws ibcrIaih[’
siqgur ko ruK ibDIey pwXo[
dy DIrj iqh inkit ibTwXo ]30]
‘ijm cwhihÀ kirbo iqm Twin[
gur Gir ahY inmwnin mwn[
drb awid ieh ipKihÀ n koeI[
chihÀ su krihÀ pRym juiq hoeI’ ]31]
pRym cMd suin DIrj pwXo[
boil giNk ko smo suDwXo[
joiqk* rIiq sudwrin krI+[
cOxkI pr ibTwie SuB GrI ]32]
lGu dIrG duMdiB bjvwey[
sMg nPIrin rwg imlwey[
gur ky mihl nwir gn aweI[
gur iqRX qrY ko2 dyiq bDweI ]33]
BrÎo sdn Folk bjvwie[
ipk bYnI imil gIqin gwie[
mMgl mhW krÎo iqh smYx[
bYTy siqgur jg pg nmY ]34]
pRymcMd liK Bwg Blyry[
BXo iblûd anÀd iqs byry[
1
KqRIaW dI iek Zwq hY[
*
pw:-jyiqk[
+
ipzCy keI QWeIx dzs awey hW ik joiqS awid gurU Gr ivc pRvwN nhIx sn, jo kuC iszKW
ivc qdox vrq irhw sI Aus pr BweI gurdws jI dI AugwhI ies pRkwr hY:-
gur iszK sMgq imlwp ko pRqwp aYsy piqbRq eyk tyk duibDw invwrI hY[ pUCiq n jyiqk
aAu byd iQq vwr kCu gRh aAu inCzqR kI n SMkw AurDwrI hY[ jwnq n sgn lgn awn dyv
syv sbd suriq ilv nyh inrMkwrI hY[ iszK sMq bwilk sRI gur pRiqpwilk hie jIvn
mukiq giq bRhm bIcwrI hY]448] [Bw:gu:
2
iqMnW mihlW L[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 22

awie gurU ko bMdn kIin[


inkit ibTwXo awdr dIn ]35]
pWDy qib siB ibiD kirvweI[
gRh nv gnpiq ivSnu pujweI*[
awgÎw pwie AuTÎo hrKwXo[
pRym cMd gur pRQm mnwXo ]36]
sUrjml muK Kwrk1 dIno[
kuMkm2 iqlk Bwl mYx kIno[
mMgl BXo anyk pRkwry[
modk modiq ly iqs bwry3 ]37]
siBin ibKY bhuqy brqwey[
ipiK Auqsv ko Aur hrKwey[
jwck gn ko Dn bhu dIn[
ly ly siBin sujsu ko kIin ]38]
pRymcMd sgrI ibiD kir kY[
gmnÎo sdn anÀd ko Dir kY[
jwie qhW Auqsv ko kInw[
kih kutMb ko hrK su dInw ]39]
ieq siqguru mylw kir awCy[
shq msMd ibsrjiq4 pwCy[
jQw jog dY dY isrpwAu[
iqsI dyS Byjy krunwAu5 ]40]
skl anûd pwie jsu khYx[
gmny siB dySin ijm khYx[
sMgiq inj inj sdn isDwrI[
jihÀ kihÀ kIriq gurU AucwrI ]41]

*
dyKo rwis 4 aMsU 4 aMk 38 dI hyTlI tUk[
1
Cuhwrw[
2
kysr dw[
3
KuSI KuSI iqs vyly lÜfU lY ky[
4
ivdw kIqw[
5
krunwAu = ikRpw kr ky[ [sMs: kruNw] (a) kir+nwAux = nwAux lY ky (msMdW dw) Bwv
snmwn kr ky[ (x) krnwAu = kwrdwr, kirMdy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 23

rwmo shq ju sweIx dws[


hwQ joir kInis ardws[
‘idhu rZwie krunw ko Twin[
rhy idvs bhu, krihÀ pXwn ]42]
awp agvn hoie iqs dyS[
qihÀ drSn ko cihiq aSyS1[’
qib siqgur inj swrI2 jwin[
muK muskwivq kIin bKwin ]43]
‘pRQm rhy qum Gr icr kwl[
bhur awie hm bsihÀ ibswl[
rhhu pRqIKiq, inScy aY hYx[
qumro pRym rhin nihÀ dY hY’ ]44]
qRY dmodrI awidk jyeI[
imil kir siBih nmihÀ kir syeI[
gey frolI ko suK pwie[
inq siqgur ismrihÀ icq+ pwie ]45]
SRI guridzqy ipq ruK jwin[
awiesu pwie iqawrI Twin[
nÜqI DIrmzl ly god[
siB swsin sMg imlI pRmod ]46]
nmskwr kir sÎMdn crI[
SRI krqwr pury mg prI[
SRI guridzqw phuÀcÎo jwie[
bsy qhW hI suK Aupjwie ]47]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spq rwsy ‘sUrj ml sgweI’ pRsMg
brnnû nwm pRQmo aMsU ]1]

1
swry[
2
swlI[
+
pw:-suK[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 24

2. [BweI gurdws ny GoVy KRIdNy]


1<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>3
1
dohrw: kuCk kQw gurdws kI, sunhuÀ skl gurdws !
gur mwXw duSqr mhW, kir lIjih inrjws2 ]1]
cOpeI: eyk idvs gur sBw mJwry[
isdkI isK bYTy md Dwry[
BgqU bihlo awidk iQry[
jyTw ibDIaw SuB miq kry ]2]
bYTÎo iFg pRbIn gurdws[
iszKI ky3 huieÀ bwk iblws[
khiq Bey ‘gur krunw DrYx[
mwXw qy su bcwvin krYx ]3]
mn TihrwvYx crn mJwrw[
shY ksOtI so isK Bwrw[
gur ky cirq n jwihÀ ibcwry4[
ipiK kir BrmihÀ iszK ibcwry’ ]4]
siB mihÀ qib bolÎo gurdws[
‘jy kir hoie iszK gur pws[
iszKI ko inrbwhin krY[
jÎox kÎox kir Aur Brm n DrY ]5]
jy kir sWg arMBYx prKin5[
DwrYx rUp ibprjY kuC qn6[
ikDOx igrw kihÀ aOr pRkwrI[
kY suBwv ibzpRIqY DwrI ]6]
ikDox ajog krwvihÀ kYsy[
awgy khI krI nihÀ jYsy7[

1
hy gurU jI dy isKo!
2
inrny kr lE[
3
iszKI bwbq[
4
Bwv buzDI nwl smJN ligaW keI vyr smJy nhIx pYxdy[
5
sWg arMB dyN (gurU jI) prKn leI isKW L[
6
srIr dw[
7
ijvyx nw (iksy) azgy khI hovy qy nw (iksy) kIqI hovy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 25

iszK isdk apno idRV rwKY[


shY ksOtI mn ko gwKY1’ ]7]
apnI kivqw ibKY bnweI[
so quk piT kir siBin sunweI[
‘jy gur sWg kCu brqwrY[
idF isK rhY isdk nihÀ hwry*’ ]8]
suiN iszKin pun BnI su bwnI[
‘hY aYsy qum jQw bKwnI[
qAU ibswl pRbl gur mwXw[
kOn kOn nihÀ ienihÀ BRmwXw ]9]
isdk rwiKbo muSkl ahy[
ijnhuÀ kry qp kwnn rhy[
muin jn sur gMDRb ko ignIXih[
ijnhuÀ igny ko aMq n BnIaih ]10]
pRBu mwXw ny Gny BRmwey[
qrI n ikm ibn gurU shwey2[’
suin kY puin gurdws bKwnI[
krI huqI jo apnI bwnI ]11]
3
dohrw: ‘aMbr pwty iQzglI, lwie krih kuiVawr [
iezqÎwidk nr alp jy, dyiq isdk ko twir ]12]
cOpeI: nr iszKI mihÀ gwFo joie[
gurU isdk mn rwiK proie[
jÎox kÎox kir miq ko iQr ghY[
huie gwFo hilbo nihÀ lhY’ ]13]
suin iszKin kI crcw cwrU[
SRI hirgoibMd irdY ibcwrU[
-apr srb gur awSRw chYx4[

1
ksOtI sihÀdy hn qy mn L byvsw nhIx hoN dyxdy[
(a) ksOtI sihNI qy mn L prKNw[
*
jy gur sWg vrzqdw isK isdk n hwry[ [Bw: gu: vw: 35-20
2
gurU jI dI shwieqw ibnW ikvyx bI (iksy L) nhIx qrI[
3
akwS pwty L twkI JUTy lwieaw krdy hn[
4
hor isK swry gurU dw awDwr cwhuMdy hn[ pwTWqR- ‘awSw’ bI imldw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 26

inj ibsws gurdwsih khY1 ]14]


XW qy bIj mwqR ahMkwr*[
hY ies ibKY su buro ibkwr[
rihbo sdw smIp hmwry[
chIaih Aur qy mUl AuKwry ]15]
2
iem hMkwr ibnwsÎo jy n[
qAu hm ko chIaiq hiq dyin[
dyihÀ ksOtI, shY ik nWhI[
krihÀ ikRqI kuC prKn mWhI3 ]16]
grbiq icq, ‘mYx iszK ibswl[’
jwnÎo prY, priKby kwl4-[
iem siqgur Aur mYx TihrweI[
ikiqk smYx mYx siBin sunweI ]17]
‘khUM qurMg ij hoihÀ ibkwAU[
cwhiq lIey awie mn BwAU[
ihq apny BI hm asu lYby[
aru joDwn ikiqk hYx dYby ]18]
suin siqgur qy isK smudwie[
‘DMnI Gyp dyS bhu pwie[’
iezqÎwidk gn Qwn bqwey[
‘awnhuÀ Koij Koij jo jwey’ ]19]
inj inj miq anuswr bqweI[
nhIx bwq kuC gur mn BweI[
eyk suBt pScm idiS bwsI[
kr ko joriq igrw pRkwSI ]20]

1
BweI gurdws jI inrw iszK dw apNw Brosw hI awKdy hn[
*
bIj mwqR ahMkwr bVI muSkl dUr huMdw hY ar bVy vifaW ivzc huMdw hY, ies nwl BweI
gurdws L swDwrN hMkwrIaW vWù nIvW smJ lYNw Buzl hovygw[ lySwivzdÎw qy bIj mwqR hMkwr
bhuq AuØzcy jigawsUaW qy keI vyr sMqW dI aMqm kmZorI huMdI hY[
2
Bwv, suqy siqsMg ivcwr awidkW nwl ies qrHW awpy jy ieh hMkwr ienHW dw nhIx nwS
hoieaw qW swL Kws koeI coj ivKwky ienHW dw hMkwr nwS krnw cwhIdw hY[
3
prKn leI koeI kOqk krIey[
4
prKNy smyx[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 27

‘js qurMg cwhhu gur pUry[


qs kwbl mihÀ pRwpiq rUry[
rwvr kyr arUFin jog[
awnihÀ, pThu sumiq juiq log1 ]21]
jo awCy prKihÀ gun aMg[
hovihÀ cpl sbyg qurMg[
bfI bfI kImq ky ahYx[
dy Dn kir psMd ko lhY’ ]22]
SRI hir goivMd suin kir mwnI[
‘inScY qhW qurMg gun KwnI[
jo ikkwn bf kImq kyrw[
so pScm idis ko hI hyrw’ ]23]
qib gurdws idSw gur dyKw[
khÎo ‘ik qum qy kOn ivsyKw[
ibRzD bYs gur pws ibqweI2[
skl BWiq kI SuB miq pweI ]24]
AuBY3 qurMgm hyqu hmwry[
lÎwAu sbyg cpl bl Bwry[
suBtn hyqu apr ipiK awnhu[
lyhu sMg Dn gn pRsQwnhu ]25]
pRQm pucwvhu pws hmwry[
priK lyihÀgy ijm gun Bwry[
qum qihÀ itkhu iszK jib jwie[
qib dIjih Dn, mol bqwie4’ ]36]
ies awXsu ko suin kir mwnI[
‘mYx jY hOx, asu lÎwAux’ bKwnI[
qib bysr5 lwdI Dn swQ[
dy pMcws hZwr su nwQ ]27]
1
isawNy awdmIaW L[
2
Bwv bhuqI awXU[ (a) vfy siqgurW pws awXU ibqweI[
3
do[
4
jy muzl AunHW L ikhw hovy so qdox dy dyNw[
5
Kzcr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 28

nr kyiqk iqh sMg pTwey[


ihq qkrweI Dn smudwey[
kir gur bMdn pMQ pDwrw[
ins ibsrwmihÀ SRm inrvwrw ]28]
idvs pXwnihÀ pScm Ery[
bUJiq jwiq ‘hoihÀ ikq Gory?’
aYrwvqI AulûGiq cwlw[
cMdRBgw1 qir gXo ibswlw ]29]
punih ibdsqw2 qy huie pwrw[
cliq isMDu3 nd jwie inhwrw[
qij pSOr ko awgy gXo[
kwbl jwie iblokiq BXo ]30]
fyrw kir Gory pun bUJy[
nrn bqwey ijh ibiD sUJy4[
agly idvs jwie kir hyry[
Pory cpl sbyg bfyry ]31]
drb mol pMcws hZwr[
pun kir lIin eyv qkrwr5[
‘ly hm lIey* drb quv dYhYx[
eyk vyr gur inkit pTY hYx ]32]
suin gur qy jib nr ko awvY[
qqiCn drb srb hI pwvYx[’
suniq sudwgr bwk bKwny[
‘blI ibaYb qurMg mhwny ]33]
gur iFg pThu n sMsw koeI[
pICy lyihÀ mol jo hoeI[’

1
cnwb[
2
jyhlm[
3
atk[
4
ijvyx ijvyx lokW L soJI sI so dzsI[
5
iekrwr, pMjwbI ivc aksr iekrwr L qkrwr boldy hn, PwrsI ivc qkrwr dy arQ
JgVw hn[
*
pw:-hm hYx lIey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 29

kir qkrwr ikkwn pTwey[


mg ko AulûiG suDwsr awey ]34]
siqgur ipiK kir Aur hrKwey[
ciF kir Pyr Dvwie PMDwey[
Kws qbyly so bMDvwey[
pTÎo iszK iqs idS sihswey ]35]
jwie bwq gurdws sunweI[
‘Gory siqgur lIey bMDweI[
bhuq psMd aey mn Bwey[
-dyhu drb ko- BwiK pTwey’ ]36]
suin gurdws hrK ko pwXo[
qqiCn piT nr inkit bulwXo[
kir snmwn ibTwvin kInw[
‘lyhu mol gur ny kih dInw’ ]37]
sOdwgr qMbU dr iQirE[
ibc gurdws jwie qib virE[
qwrI lwie Koil kir qwro1[
drb inkwsin ko kr fwro ]38]
BeI TIkrI ijiqk rjqpn[
vihr inkwrI ipiK ibsmÎo mn[
pMchuÀ Kzcr pr ds Bwry2[
Koil Koil so skl inhwry ]39]
ipKI TIkrI siB mihÀ qYsy[
icMqw aiDk ibcwriq aYsy[
-ieh kÎw kwrn lKÎo n jweI?
ikDOx gurU nY iehY pTweI ]40]
kY kwrn kuC hoXhu aOr[
kY iehu drb lIin ikn coir3[
rwj qurk kO, ghih Aujwgr[

1
kuMjI lwky jMdrw KolHky[
2
dsy Bwr[
3
iksy ny curw ilaw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 30

htih n, Dn aib lyih sudwgr ]41]


jy aib Bwg clOx AuiT corI[
bnih n gmn imiln gur ErI1-[
inksÎo qib qMbU qy vihr[
khÎo sudwgr sox ‘kuC Tihr ]42]
igin kir sgry aib ly awAUx[
lgih iblm kuC, SIGR ignwAUx2[’
apr Qwn iFg qWih ibTwXo[
awp bhur qMbU pRivSwXo ]43]
dr ko ipKiq sudwgr iQrÎo[
lKih -ignih Dn aMqr QrÎo-[
apr Aupwv n kuC bin awXo[
qMbU pwV ipCY inkswXo ]44]
iek duie mZl bfyrI kir kY[
-gur qij kWSI clOx- ibcir kY[
qn sMqn ko ByK bnwvw[
koie n krY icnwrI pwvw3 ]45]
kyiqk idn mihÀ pRivSÎo awie[
kWSI mihÀ sih icMq bswie[
qhW4 sudwgr dr ko hyriq[
ibqÎo smW bhu, pun so tyriq ]46]
‘aMqr qy avwZ nihÀ aweI[
bYTÎo fyFk jwm ibqweI[’
AuiT kir aMqr hyrin krÎo[
so nihÀ, drb KulÎo qihÀ prÎo ]47]
jo gurdws sMg nr ahYx[
iqnih bulwie idKwie su khY[
‘prÎo drb, nihÀ dyvnhwrw[

1
gurW dI qrP jwNW (qy jwky) imlnw nhIx bNdw[
2
igNWgw CyqI pr kuC dyrI lgygI[
3
pCwN n sky[
4
Bwv kwbl ivc[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 31

kÎox qij BwjÎo? khW ibcwrw1?’ ]48]


sgry inkit Kry qib kIny[
hX ko mol su Dn gn lIny[
bwkI sOxp idey iqn pws[
‘ikq gurdws?’ khiq siB dws ]49]
srb smwj sMBwrn kInw[
dwsn gur idiS ko mg lInw[
‘jwnÎo prY nhIx, kÎw hovw?
Dn Dir gXo awp nihÀ jovw’ ]50]
awie imly siqgur ky pws[
srb bwrqw krI pRkwS[
‘nihÀ jwnÎo ikq gw gurdws[
qij kir qMbU mihÀ Dn rws’ ]51]
siqgur qib jwnI inj mwXw[
-gXo Bwij so irdw BRmwXw[
BeI TIkrI ijiqk rjqpn[
BwjÎo dyKiq huie aDIr mn- ]52]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘BweI gurdws’ pRsMg
brnnû nwm duqIE aMsU ]2]

1
kI ivcwiraw hYsu?

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 32

3. [BweI gurdws kWSI ivKy]


2<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>4
dohrw: inksÎo fyrw qÎwg kir,
ihm irqu bI iqs kwl[
cliq pMQ inq crn kir,
SRm ko lhiq ibswl ]1]
cOpeI: aiDk bsqR ibn sIq n jwvY[huqo ju iFg, iqh kOn AuTwvY[
ikq Bojn pRwpiq, ikq nWhI[
inqpRiq gmniq mwrg mWhI ]2]
mhW Kyd qy durbl hoXo[
nihÀ awgY as sMkt joXo[
pwiein pry Pwlry1 Gny[
cliq pMQ inq SRm ky sny ]3]
nIT nIT kir pRwpiq hovw[
ikiqk idvs mihÀ iSvpuir2 jovw[
iks Ql jwie kIin ibsrwmU[
qihÀ gur sMgiq ky bhu DwmU ]4]
jo isK drSn ky ihq awey[
iqnhuÀ pCwn lIin hrKwey[
siBin joir kr syvw TwnI[
crn pKwry qwqy pwnI3 ]5]
cWpiq hYx icq cOxp krMqy[
sÍwdl Bojn kir acvMqy[
jo qib huqy purI mihpwlw[
iszK gurU ko pRIq ibswlw ]6]
suin mihmw ies kI bulvwXo[
kih AUcwsin pr bYTwXo[
bUJiq BXo gurU kI gwQw[
qib gurdws BnI inRp swQw ]7]

1
Cwly[
2
kWSI[
3
grm jl nwl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 33

‘siqgur iQry suDwsr rwjYx[


jpy nwm, drSn1, duK BwjYx[’
inj bwnI mihÀ gur js gwXo[
kih bhu ibiD mihpwl sunwXo ]8]
suin hrKÎo SuB Qwn Auqwrw[
pun gur iszKin inRpih Aucwrw[
‘rwmdws gur arjn pws[
rhiq BXo pUrb gurdws ]9]
aib SRI hirgoivMd bhu syvw[
mihmw ies kI sm gurdyvw[
gurU smIpI ieh icrkwlU[
kirvwey kih iszK inhwlU’ ]10]
iezqÎwidk mihmw suin BwrI[
pg pwhul lYby ieC DwrI[
pMcWimRzq Gno kirvwie[
inkit lIin gurdws bulwie ]11]
hwQ joir kih ‘pwhul dY ho[
mo khu iszK skl ibiD kY ho2[’
pg pwhlu dy qib gurdws[
BXo mhwn BwAu inRp pws ]12]
jib inRp BXo iszK ies kyrw[
puir mihÀ jsu pRgtwXu bfyrw[
apr lok isK Bey su awie[
inqpRiq bnihÀ mnuj3 smudwie ]13]
dyKw dyKI Bey hZwrox[
gur ko sujsu ibQwir Aucwro[
inq mihpwlk inkit bulwvY[
gurbwnI ies pws pFwvY ]14]
arQ smyq sunih mn lweI[

1
drSn (kiqaW)[
2
swrI ivDI nwl kro[
3
mnuK (isK) bNdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 34

siB ko mn mihÀ mod AupweI[


aiDk cqur imRdu bwkn khY[
suin sgry gur pRIqI lhYx ]15]
inRp ky inkit kQw inq krY[
siB sMgiq suinby ihq jurY[
bhu kIriq ibsqIriq kIin[
iPrihÀ sMg gn lKÎo pRbIn ]16]
BUpq ko gur* jib hÍY gXo[
skl ngr snmwniq BXo[
iek idn idj pMifq sMnÎwsI[
siB imil kir awey ies pwsI ]17]
inRp ko gurU lKÎo llcwey1[
inj mq lÎwvin hyqu alwey[
‘ieh iSvpuir ijs mihÀ qum bwsw[
XW qy bnhu ruzdR ko dwsw ]18]
bYTy krhu sdw iSv DÎwn[
kÎw gur qy aib lyhu sujwn!’
qib gurdws khÎo ‘suin lIjY[
jo piqbRqw Drm idKrIjY2 ]19]
pr piq3 rmih inûd jg gwvih[
awgY nrk sZwiein pwvih[
iem gur* qÎwg jpih jy aOr[
hliq pliq mihÀ lhih n TOr ]20]
jy gur dXw qW siB kI dXw[
jy gur irsih q siB irs ikXw[’
ies pr eyk svzXw gwXo[
siB ibzpRn ko qbih sunwXo ]21]

*
iezQy gurU dw Bwv murSd hY, siqgurU nhIx, ieh gzl iszD ho jwAU jdox BweI jI sB L
siqgurW dy crnIx lwAuNgy[
1
Bwv crcw krn dI iezCw hoeI[
2
jo piqbRqw Drm vwlI idzs pvy[
3
(Auh jo) prwieaw pqI[
*
eyQy gurU pd dw arQ gurU gwdI qy iesiQq ‘gur-avqwr’ hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 35

+
sÍYXw: mwq ibEg prY bCrw
an gwX DrY Qn1 lwq lgwvY[
hMs ju qÎwg kY mwn srovr
Kojiq poKr cog n pwvY2[
czkRpqI inj BUpiq qÎwg kY
aOr pY jwie kY dws ljwvY[
qYsy gurU isK syv krY jg
aOr su dyv, n pwp bcwvY3’ ]22]
dohrw: iezqÎwidk AuØzqr dIey,
idjin mwn kir BMg[
iek siqgur ko awSrw,
inScY kIin aBMg ]23]
4
cOpeI: jugl joir kr idjih bKwnI [
‘sMsY eyk hrhu gun KwnI!
SRI gurdws ibml miq mwnI5!
qzqÍ gÎwn mX boD pRmwnI6! ]24]
dohrw: goivMdwidk rwm ieiq,
brny isMimRiq purwn7[

+
do ilKqI nusiKaW ivzc ieQy BweI gurdws jI dw asl kibzq vI idzqw hoieaw hY, ijsdw
pwT ieAux hY:-
kibzq: jYsy bCurw ibCur prY awn gwie Qn
dugD n pwn krY mwrq hY lwq kI [
jYsy mwnsr iqawig hMs awnsr jwq
Kwq n mukqwPl Bugq jugwq kI [
jYsy rwjduawr qij awn duawr jwq jn
hoq mwnu BMgu mihmw n kwhU bwq kI [
qYsy gurisK awn dyv kI srn jwih,
rihE n prq rwiK skq n pwq kI ]441]
1
hor gW dy QN L PVy qW[
2
CpVW L Kojy qW (moqIaW dI) cog nhIx pwAuxdw[
3
iqvyx gurU dw isK jg ivc hor dyvqy dI syvw kry (qW Auh dyvqw Aus L) pwpW qox nhIx bcw
skdw[
4
bwhmNW ny ikhw[
5
inrml mqI vwly mwnXog[
6
(quswfw) boD qqÍigawn vwlw mMnNy Xog hY, Bwv qusIx qqvyqw ho asIx ieh mMndy hW[
7
rwm goibMdwidk (jo swry) nwmu isMmRqI purwnW ivc kQn kIqy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 36

iBMn nwm iqRpqw qnuX, ikm BwKÎo Bgvwn1? ]25]


2
cOpeI: vwihguru guhXwrQ bKwnhu [
ingmwgm kI swK pRmwnhu3[
ikDOx kwl siq vw kuC aOr4[
ibibiD BWiq brny muin aOr5 ]26]
duiqX byd bwhX qum gRMQ6[
qws pUj, BwKiq ieiq pMQ7[
puSt bcn ijm qum aib BwKo8[
so siB ivpR ibRMd ruic rwKo9 ]27]
iqRiqX suDwsr qIrQ rwjU[
kvn purwn pRmwn smwjU10?
ieh sMsY hmry Aur mWhI[
qum smwn sMsY hir nWhI11’ ]28]
as suin, bcn kIn mhW gÎwqw[
SRI gurdws avin bzKÎwqw12[
“vwih arQ ibsmX pd gwvw[
nyiq nyiq ijh byd bqwvw13 ]29]

1
(ienHW nwmW qox) vzKrw nwm pRmwqmW dw iqRpqw jI dy puzqR (SRI gurU nwnk dyv jI) ny ikAux
kihaw hY?
2
guzJy arQ kQn kro[
3
vydW SwsqRW dI AugwhI dyky iszD kro[
4
jW (siqkwl =) siqjug dy smyx (ieh pd hY sI,) Xw koeI hor (pRmwN hY)[
(a) (kwl =) smyx (krky ies L sq =) sRySt (mMinaW hY) Bwv kljug dw smW hoN krky
‘Ex’ L Czf ky ieh nvW pd ricaw hY[
5
hornW munIaW ny keI qrHW dy (prmySr dy nwm) kQn kIqy hn[
6
dUjy byd qox bwhr hY quhwfw (gur) gRMQ jI[
7
iqsdy pUjN vwilaW L aYAux pMQ awKdy ho (ieSwrw hY ik vydox bwhiraW L pMQ kihÀdy ho qW
qy vyd vwly kupMQI hoey)[
8
ijs qrHW dy puStI kwrk bcn qusIx khogy[
9
Eh sB (bcn) bRwhmN swry ruic nwl (iczq ivc) Dwrn krngy[
10
iks purwN ivc Aus dy pRmwN dw swmwn hY,
(a) kIrqI dw pRmwN hY [sMs: smwgÎw = kIrqI]
11
quhwfy vrgw sMsy nwSk (hor) koeI nhIx[
12
aYsw suN ky pRQvI qy gurdws (nwm) krky pRuiszD mhW igawnI ny bcn kIqw[
13
vwh pd (dw arQ Auh) ascrj rUp hY ijs L vyd ny nyiq nyiq ikhw hY, Bwv pwrbRhm
pUrn bRhm[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 37

1
ijh anjwn idpY Bv nwnw[
hoiq inRbwn jWih ky jwnw[
azKr, akih, agwD, apwr2[
shswnn3 ijh lhY n pwr ]30]
asur, surw, iqRN, ibiD, muinibRMd4[
Bniq prwvr prmwnûd5[
mn, buiD, iczq, igrw, lihÀ nwhI6[
anuBv liK7, boDk vs mWhI8 ]31]
duiqX pdwrQ -gur- ieiq nwmw9[
SRüiq isMimRiq BwKÎo pr Dwmw[
jw sm avr n jg mihÀ koAU[
so gurdyv smrQ pRBu* EAU10 ]32]
ijh pwey ikRq ikRq11 iriK, jogI[
bhur n hoie Brm Bv BogI12[
-go- ieiq aMDkwr iSv BwKw13[
-rM- cYqMnÎ vyd miq SwKw14 ]33]
1
ijsdy nw jwNn qy sMswr nwnw pRkwr dw pRqIq huMdw hY, qy ijs dy jwNn nwl mukq ho jWdw
hY[
aQvw Auh nwnÜqv dw aigawn nwS ho jWdw hY[
2
(Auh ivsmX rUp) kdy nwS nw hoN vwlw hY, kQnI qox pry hY, (soc dI phuMc qox) fUMGw hY qy
byhzd hY[
3
SySnwg[
4
dYxq, dyvqy, sUKm jIv, bRhmw, munI swry[
5
ijs L prm awnûd srUp qy prwvr kihÀdy hn[ [sMs: prwvr = ijs qox sB vzfy Aury hn]
6
aMq nhIx pw skdy[
7
igawn krky jwiNaW jWdw hY[
8
qzqvyiqaW dy irdy (ivc) vsdw hY[ (a) boD krwAuN vwlw hY qy ihrdy ivc vzsdw hY[
9 3
. dUsry pd ‘gurU’ dw arQ hY (Ausdw) nwm ijs L SRüqI ismRqI ny prmwqmW ikhw hY[
[XQw, ‘aj szicdwnûd pr Dwm’ qulÜsI] [sMs: pr = pry, Dwm = srIr[ pr = sMpUrn,
Dwm = pRkwS srUp]
*
pw:-siB[
10
EhI[
11
ijs L pRwpq krky inhwl huMdy hn[
12
BogI ho ky iPr (Eh) sMswr ivc BRmdy nhIx[ (a) (ijsL pwky) Pyr Brm nhIx huMdw (qy
Brm nw hoNy krky) jnm (mrn nhIx) BogNw pYxdw[
13
huN azKrI arQ krdy hn:- ‘go’ ieqny (pd dw arQ) ‘aMDkwr, iSv ny ikhw hY[
14
vyd dIaW SwKW dw mq hY ik ‘r’ (dw arQ) hY ‘cyqn[’

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 38

ivzdÎw mUl jog avswnI1[


jWih smwviq muinvr gÎwnI2[
SUMnvwd SUMnih ijh gwvihÀ3[
bRhì vwd ijh bRhì bqwvihÀ ]34]
kwlmqI ijh kwl pRmwnw4[
nwnw mq TwnÎo mq nwnw5[
sguN+ jWih nwrwXn kihhIx6[
krm ibRMd kir jW pd lihhIx7 ]35]
lÜK rUp vwcwrQ jws kih8[
avr n pwvn rhiq jws lih9[
qqÍmsI vydwrQ pRmwniq10[
vwihgurU so SRI gur Twniq11 ]36]
nW ainkY mn bRhm pCwniq12[

1
(Auh cyqn) igawn dw mUl qy Xog dw aMq (= avDI) hY[
2
ijs (ivc) smWvdy hn sRySt muin qy igawnI[
3
SUnvwdI ijs L SUMnÎ kihÀdy hn[ (aksr SUnvwdI qox murwd ‘bOD miq’ hoieaw krdI hY)[
4
kwl mq vwilaW ny (jo kwl L mUl kwrN mMndy hn) ijs L kwl mMinaW hY[
5
nwnw mqW vwilaW ny keI qrHW nwl ijs L (mUl Xw prmwd) iszD kIqw hY[
+
pw:-siB guN[
6
sguN (dI Aupwsnw krn vwly) ijsL nwrwieN kihÀdy hn[
7
Bwv, krm kWf nwl ijsdI pRwpqI mMndy hn[
8
ijsL vwcÎ arQW dw lÜK rUp awKdy hn[
9
ijsL (lih =) lKky (Pyr) hor kuC pRwpqI Xog nhIx rihÀdw[
10
vyd dy ‘qzqqÍMais’ (vwk) dw (lÜK) arQ ijs L (pRmwniq =) mMinaW hY[
1111
SRI gurU jI Aus L vwihgurU (Twniq =) kihÀdy hn[
swrI cOpeI dw Bwv ieAux hY[ ‘vwcÎ arQ’ qox murwd hY pd Xw vwkÎ dy sMkyqI arQ[
‘lKÎ arQ’ qox murwd hY jo lÜCNW qox iszD hovy Xw smJ ivc awvy[ (dyKo ruq pMjvIx aMsU
48) XQw ‘qzq qMÍ asI’ dy iszDy arQ hn, ‘Eh qUM hYx’ iesdy vwcÎ arQ nwl jIv eISÍr
dI eykqw nhIx bNdI, ikAuxik jIv alpzg, priCMn qy aivzdÎw AupwDI sihq hY, qy eISÍr
srbzg vÎwpk qy mwXw AupwDI sihq hY, pr ‘siq icq anûdqw’ ijvyx jIv ivc hY iqvyx
eISÍr ivc hY[ so ies ‘lKÎ arQ’ nwl ‘qq qMÍ asI’ dw Bwv iszD ho igaw[ iqvyx kiv jI
dI murwd ieQy ieh hY ik lKÎ arQ krky ‘qqqÍM asI’ qy ‘vwihgurU’ dw ieko Bwv hY[
‘qqqÍMasI’ dw vwcÎ arQ hY ‘mwXw sbl bRhm qy jIv’, ies dw lÜKÎwrQ hY ‘SuD bRhm[’
vwihgurU pd dw ieko arQ hY, ‘SuD bRhm[’ so ‘qqqÍMasI’ dw lÜKÎ arQ vwihgurU dy
arQW nwl iml igaw[
12
(ijs vwihgurU pd dy aiBpRwX ivc) anykqw nhIx, (qy ijs aiBpRwX ivc) mn bRhm dI
pCwN kr lYxdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 39

iek ds ruzdR dsohir jwniq1[


nv ibiD pRNv ivzsÍ ikRq kwrn2[
cqr vrg dw Bv jn qwrn3 ]37]
surqru smrn ko* suK dwqw4[
icMqwmiN icMqiq hir gÎwqw5[
vwsudyv siqjug miN nwm6[
hir hir qRyqw Pld akwm7 ]38]
dÍwpur goibMd ibjX pRcMf8[
kil kyvl rwkwr aKMf9[
vyd cqr jug ijh insqwry10[
vwihgurU avlûb hmwry11 ]39]
Qwvr jMgm12 qn iqRn mWhI[
sUqRwqmk ies ibn ko nWhI13[
arQ aOr prmwrQ KwnI14[
vwihgurU swrrQ* pRmwnI15 ]40]
swdr ijh16 syvÎo, mihdyvw17!

1
jo XwrW rudRW qy hir dy ds (avqwrW L) ieko (dw Kyl) jNwAuxdw hY[
2
jo isRStI dy kwrn nvW avsQW vwly EaMkwr L (ieko apNy rUp ivc dzsdw hY)[
3
(so vwihgurU mMqR) jnW L sMswr qox qwrny leI cwr pRkwr dIaW mukqIaW dw dwqw hY[
*
pw:-hY[
4
ismrN vwilaW L klp ibRzC vWùUM (swry) suzKW dw dwqw hY[
5
icMqn krn vwilaW L hir igawn rUpI icMqwmNI dw dwqw hY[
6
siqjug ivc SRomNI nwm (hrI dw) vwsdyv sI[
7
qRyqw ivc hrI dw (nwm) ‘hir’ inSkwm Pl dwqw sI[
8
dÍwpr ivc goibMd (nwm) qyj qy Pqy (dw dwqw hY sI)[
9
kiljug ivc inrw rwrw (rwm) aiviCMn (mukqI dw dwqw hY sI)[
10
ijsny chuMaW jugW ivc igawn dy ky insqwrw kIqw hY (a) ijs ny chuMaW jugW ivc vydW
dw insqwrw kIqw hY[
11
Auh vwihgurU swfw awSRw hY[
12
jVH cyqn[
13
sUqR smwn (swiraW ivc rimaW hoieaw) ies ibnW koeI nhIx[
14
arQ qy prmwrQ dI KwN (mUl)[
*
pw:-sÍwrQ[
15
vwihgurU dw swr arQ (arQ dw qzqÍ Bwv) ieAux pRmwNIk hY aQvw mMn lE[
16
ijs ny[
17
hy bRhmNo[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 40

sPl BeI iqh jn ikRq syvw1[


ien qij jy an awSy lihhIx2[
qy jn suDw Cwf Kl3 gihhIx ]41]
cqr vIj chuÀ jug ky kwFy4[
vIj pRqwp jugn bl bwFy5[
cor pdwrQ vIj mhI+ pun6[
pRNv awid pRgty hY Dr Dn7++ ]42]
ivsÍ pdwrQ amr qyqIsw8[
cqurwKr ivs¶ ivsvyvIsw9[
XMXM icMqiq ruic avgwhw10[
qMqM lhiq Bgq ien mWhw11 ]43]
vrn n swkox vrn pRqwpU12[
jwnih hYx ijh jwp su jwpU13[
srb swr SRI gur pRgtwXo[

1
Gwl qy syvw[
(a) kIqI hoeI syvw[
2
ienHW (chuM azKrW vwihgurU) L iqawgky ijnHW ny hornW dy awSy ley hn[
3
Pok[
4
cwry (azKr) cwry jugW dy (mMqrW dy) bIj vDdw hY[
5
(cwr) jugW dy mMqRW dw bIj hoN qy pRqwp krky ies dw bl vzD hY[ (a) chuM jugW dw bIj
rUp hoN dw ieh pRqwp hY ik (jpN vwilaW dw) bl vzDdw hY[
+
pw:-XhI[
6
iPr chuM pdwrQW (dI pRwpqI dw eyh) bIj (kwrN hn cwr azKr) ipRQvI AuØzqy[
7
prmySr qy DrqI dw Dn awid iesy qox pRgt huMdw hY[ [sMs: pRNv = prmySr] Bwv ieh
ik prmySr qy DrqI dy swry Dn iesy ‘vwihgurU’ dy jp qox lÜBdy hn[ [ivSyS leI dyKo SRI
gur nwnk pRkwS, pUr: aDÎw: 1 aMk 68] (a) Dr Dn = ipRQvI dw Dn, Bwv ibRzCw[pRNv
= bRhm[ Bwv ienHW bIj rUp cOhW aKrW qox hI bRhm rUpI ibRzC pRgtdw hY arQwq vwihgurU
nwm qox nwmI dI pRwpqI huMdI hY[ (x) awid ivc DrqI Auqy EaMkwr bI (vwihgurU qox hI)
pRgitaW qy DMnqw (jog hoieaw) [sMs: pRNv = Ex]
++
pw:-qn[ arQ bNU:-awid (nwm) pRNv (vwihgurU qox hI) rUpDwrI ho ky pRgitaw sI[
8
sMswr dy pdwrQ qy 33 (kRoV) dyvqw[

pw:-vs[
9
inScy kr ky cwr azKrW dy ivc hI hYn [sMs: ivS = vVnw, ivc hoNw, vsNw]
10
ijs ijs (pdwrQ dI) rucI hovy Aus L inmgn ho ky icMqn kry[
11
Bgq iqs iqs L ienHW (aKrW) ivcox hI pRwpq kr lYxdw hY[
12
(ienHW) azKrW dw pRqwp[
13
Bwv, jpNy vwly ienHW azKrW dy jwp dy mhwqm L jwNdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 41

jy vydn guhXwrQ gwXo” ]44]


ivzpRovwc ]
dohrw: ‘cqurwKr ieh swr suT
pRBu qy sunÎo pRqwp[
qws sqoqR bKwnIey
jwp krihÀ ruic jwp’ ]45]
SRI gurdwso vwc ]
aQ vwihgurU soqR]
sUcnW-hyTly iCaW SlokW dy pwT mUl ivc jo asW ny rzKy hn so Eh
hn jo keI nusiKaW dy mukwblw krny qy Fuky hn, aqy jo vÎwkrn qy ipMgl
dy nyVy qox nyVy dI drusqI ivc hn[ pr ienHW ivc anuStp CMd dI cwl krky
aQvw vÎwkrN dy kwieidaW kr ky ajy bI kuC kuC aSuzDIaW pRqIq dyxdIaW
hn jo gurmuKI ilKwrIaW dy sMsikRq nw jwNn krky ar hor kwrnW krky
peIaW hoN qW acrj nhIx[ aslI nusKw kvI jI dw ilKq imldw nhIx, ies
krky rcnW dw ivcwr krky jo nyVy qox nyVy dy SuzD pwT jwpdy hn asIx hyTW
tUkW ivc idzqy hn asl suDweI qdy hI ho skdI hY jdox kdy aslI nusKw iml
jwey qW[
anuSÍp CMd: ivSÍySM, ivSÍ imqÎukMœ,
sMputy ivSÍ BUÞNM[
ivSÍ boDM, sÍXM bRhì,
qM* pRNvwdI nmwimhM+ ]1]
ivSÍySM = jo ivSÍ (= sMswr) dw eISÍr hY[
ivSÍ imqÎukMœ = ivSÍÀ+ieiq+AukMœ = jo sMswr dw rUp hI ikhw jWdw hY[
sMputy ivSÍ BUSNM = jo sMswr rUpI fzby dw BUKN hY[ jIkur gihNw fzby
dI SoBw hY iqvyx viczqR jgq ivc prmySr gihNy vq SoBwdwiek qy vÎwpk hY[
ivSÍ boDM = sMswr dw ijs L igawn hY[
sÍXM bRhm = jo apNy awp qox awp hY[ Auh prmwqmw ijs dw kwrN
koeI nhIx[
qM = iqsL, Aus L[
pRNvwdI = EaMkwr dw bI jo awid hY (so vwihgurU)[
nmwmihM = nmwmÎhmÄ = myrI nmskwr hY[

*
anuSÃp CMd dI cwl mUjb ‘qM’, pd ieQy nhIx cwhIdw, qy SuDpwT bnygw ‘pRNvwdI nmwim
qM’, ikAuxik ies qrHW pMjvW lGU qy CIvW gurU hovygw[ qy cOQw pwd hoN krky szqvW bI lGU
rhygw aqy arQ krn ivc bI kuJ Prk nhIx pvygw[
+
ies dw sMsikRq pwT aYAux iliKaw jwNw TIk hY: nmwmÎhmÄ[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 42

arQ: (vwihgurU mMqR ijs dw lKwXk hY so) sMswr dw eISr hY, Auh sMswr dw
rUp hI ikhw jWdw hY qy sMswr rUpI fzby dw (Auh) BUSN rUp hY, (iPr
ijsL) sMswr dw (swrw) igawn hY qy (Auh) awpNy awp qox awp hI hY
(hW) Aus L (jo) EaMkwr dI vI awid hY myrI nmskwr hY[
vrÄNwvrÄN ivhInwX* vyd swr pRvrÄqœk:
ivSÍ vrÄg+ mhIDISM++ vkwrM¶ qM nmwmihM ]2 ]
vrÄNwvrÄN ivhInwX = vrNW avrNW qox ibnW[ [vrN = bRhmN, KzqRI,
vYS qy SUdR[ avrÄN = nIvIaW jwqIaW jo vrNW ivc nW hoN[ ivhInwX =
ibnW] (a) iksy rMg byrMg qox rihq[ [vrN = rMg] (x) kQn qy akQn qox
rihq[
vyd swr pRvrÄqœk: = vydW (Xw qzqÍ igawn) dy swr dI pRivrqI krn
vwlw[
ivSÍvrÄg mhIDISM = smUh sMswr qy ipRQvI dw pqI[
(a) sMswr L (cwry) pdwrQW (dw dwqw) qy ipRQvI dw pqI[
(x) vrg dw arQ mukqIaW bI krdy hn[
vkwrM qM = iqs ‘vzvy’ azKr L[
arQ: vrN avrN qox rihq qy vyd swr dw pRIvrqk hY (jo, iPr Auh) sMswr
L (cwry) pdwrQ (bKSN vwlw) ipRQvI piq hY, iqs (dy lK Xk)
‘vzvy’ azKr L myrI nmskwr hY[
hrI hrwid sÍXM bRhmÄ hMs boD pRkwSqM‚[
hsÞml vrX vIjM hkwrM qM nmwimhM ]3]
hrI = ivSL[ hrwid = hr+awid = iSv qy bRhmW[
(a) hr = iSv, awid = muzF, mUl[ aQvw awidk[
sÍXM bRhm = Auh jo apNy awp qox hY so bRhm[ akwrN bRhm[
hMs = AuØzjl[ boD pRkwSqM = jo igawn pRkwS krdw hY[
(a) hMs boD pRkwSqM = bRhmW L gÎwn pRkwSN vwlw[
hmKml*-[h = pRgt hI[ s = suqy[ K = akwS vq pUrN[

*
ivhInwX dI jgw drusq pwT cwhIdw hY:- ‘ivhInwÞÎM’, vÎwkrN anuswr ‘ivhInwX’ dI
ivBkqI TIk nhIx bYTdI[ ‘ivhInwÞÎM’ dw arQ hoAU = (vrN avrN qox) ivhIn ijs L
awKIdw hY[
+
pwTWqR-ivSÍMBr = sMswr L Brn vwlw[
++
mhIDIsM dI sMiD aSuD hY, ies leI SuzD pwT hovygw = (mhW+aDISM) mhWDISM, iPr
‘ivSÍvrÄg mhwDISM’ dw arQ aYAux lÜgygw = smUh sMswr dw mhwn mwilk[

vwsudyv dw arQ ‘bRhm Xw prmwqmw’ mMnky Aus dy pihly azKr L Aus dw bIj rUp kih
awey hn qW qy ‘vvy’ dy arQ bI ‘bRhm’ mMnky nmskwr kr rhy hn, iesy qrHW agly
slokW ivc h. g. r. azKrW L bI bRhm lKwXk dzsky nmskwrW krngy[

pRkwSkM SuzD pwT hY, arQ hoAU ‘pRkwS krn vwlw[’

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 43

m = mwXw[ l = lXqw] jo suqy akwS vq pUrN hY[ qy mwXw


ijs ivc lX hY (a) jwpdw hY ik asl pd hsœwmlk sI, Aus dy arQ hn:-
‘hzQ qy Dry aAuly vWùU swP idzsdw, Bwv pRqzK[ vrX = sRySt[
vIjM = mUl L, kwrN (rUp) L[ bIj L[ hkwrM = ‘hwhw’ azKr L[
arQ: mYx Aus sRySt kwrN (rUp dy lKwXk) ‘hwhy’ azKr L nmskwr krdw hW
(jo) sÍXM bRhm hY qy ivSL, iSv, bRhmw L AuØzjl igawn pRkwS krny
vwlw hY, qy suqy akwS vq pUrN pRgt hY (qy iPr) mwXw ijs ivc lX
hY[
hor arQ: (hrI =) ivSL (qy hr =) iSv dI (bI jo) awid hY, (qy)
akwrN bRhm hY, bRhmW L bI jo gÎwn pRkwSN vwlw hY,
(ijsdw) pRqzK+ vIj rUp (hwhw azKr hY) Aus hwhy L myrI
nmskwr hY[
gÎwnwrÄkM igrwDISM goqIqM++ sÍzC swiKNM[
gmnwgmζ ivhInwX‚ qM gkwrM nmwimhM ]4]
gÎwnwrÄkM = jo gÎwn dw sUrj hY [gÎwn+arÄk = sUrj]
igrwDISM = bwNI dw pqI[ (a) srsÍqI dw pqI[
goqIqM = bwNI qox aqIq, akzQnIX[ [sMs: go = bwNI[ aqIq = rhq]
(a) ieMdRIaW qox aqIq [go = ieMdRIaW]
sÍzC = pivzqR swiKNM = swKI rUp, swry jgq dw jwNnhwr[
sB dw dyKNhwrw pr asMg[
gmnwgmÎivhInwX = [gmn+awgmn+ivhInwX] awAuN jwN
(= jMmN mrn) qox rihq[ gkwrM = ‘gzgy’ azKr L[
arQ: (jo) gÎwn dw sUrj bwNI dw pqI, ieMdRIaW qox aqIq, pivzqR swKI rUp
qy jMmN mrN qox rihq hY Aus (dy lKwXk) ‘gzgy’ azKr L mYx
nmSkwr krdw hW[
rwm vIj*, surySÍrM, dyv dYqÎwiBbMdiqM[

*
’hsKml vrX’ dI Qwvyx SuD pwT cwhIdw hY- ‘hsqwmlk vd’ = hzQ AuØzqy Dry awAuly
vWgU, iPr ‘hsœwmlk vd vIjM hkwrM qM nmwmÎhm’ dw arQ bNU = jo hzQ qy Dry awAuly
vWgUM (pRqzK) bIj rUp hY Aus (dy lKwXk) hwhy L myrI nmskwr hY[
+
ieh arQ mUl pwT L ‘hsœwmlk vd’ mMnky lÜgdw hY[ qRWiqRkW dy bIj mMqR höI, SRI, lRI
awid hn[ AuDr ieSwrw mqy hovy pr qWiqRk miq L kvI jI mMndy nhIx[
++
SuzD pwT cwhIey ‘goòqIqM[’

’gmÎwgmÎ’ SuD pwT hovygw, CMd dI cwl mUjb[ ilKqI nusiKaW ivc ikqy pwTWqR
‘ggnwgmÎ’ bI hY jo TIk nhIx[

’ivhInwKÎM’ SuzD pwT hY, ‘ivhInwX’ dI ivBkqI TIk nhIx bYTdI[
*
SuD ‘vIjM’ pwT hY[ ‘rwm vIjM’ dw aYAux bI arQ krdy hn:-pd ‘rwm’ dw jo ‘vIj’ rUp
hY, Bwv ‘rwrw’ azKr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 44

srÄvÍwSRXM, srÄvÍ imqI+ SkœI, qM rkwrM nmwimhM ]5]


rwm = rimaw hoieaw, kRIVw krn vwlw[ vwihgurU[
vIjM = kwrN L[ mUl L[
surySÍrM = sur+eISrM[ dyviqaW dy bI eISr L, prmwqmW L[
dyv dYqÎwiBbMidqM = dyvqy qy dYxqW qox jo nmskwr kIqw igaw hY[
srvÍwSRX = srb dw jo awSrw hY[
srvÍ imqI SkœI = jo srb imrXwdw qy SkqI sMpMn hY[
(a) jy pwT kyvl-srvÍ SkœI-hovy qW arQ lgygw-ijs ivc sB SkqIaW
hn[ (x) ‘srvÍimqI’ dw pd Cyd ‘srvÀ ieiq’ krIey qW ‘srb dI
smwpqI dw asQwn’ arQ hosI[ Xw, ieqI = ies pRkwr dI[
qM rkwrM = Aus ‘rwry’ azKr L[
arQ: (jo srb ivKy) rimaw hoieaw (srv dw) kwrN hY, dyviqaW dw bI
eISr hY, dyvqy qy dYxqW qox jo nmskwr kIqw igaw hY (qy jo) srb dw
awsrw hY, sB imrXwdw qy SkqI sMpMn hY Aus (dy lKwXk) ‘rwry’
azKr L myrI nmskwr hY[
ieqœyv mhW vrÄNM, BwvnwX mhUrÄmuhU:[
cqurÄ vrÄg Plû dwSÎ++ iszDI eyv¶ n sMSX: ] 6 ]
ieqœyv = aYsy, ies qrHW dy[ mhW vrNM = mhwn azKr[
BwvnwX = SrDw krky, BwvnW nwl[ muhUrÄmuhU = bwr bwr[
cqurÄ vrg = cwry pdwrQ-Drm, arQ, kwm, moK[
(a) cwry mukqIaW-swlok, swrUp, swmIp, swXuj.......[
Plû = Pl dwqw[ dwSÎ = dwsW, syvkW L[ (a) dwqw[
eyv n SMSX: = ies ivc (koeI) sMsw nhIx[ Bwv ZrUr hI[
arQ: (eyh cwry azKr) aYsy mhW vrN hn (ik jyhVy) dws SrDw Dwrky (ienHW
L) bwr bwr (jpdy hn AuhnW L) cwry pdwrQ qy iszDIaW dy Pl dwqw
hn eys ivc koeI sMsw nhIx[
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘BweI gurdws’ pRsMg
brnnû nwm iqRqIE aMsU ]3]

+
’imqI’ pwT eyQy nhIx cwhIdw, ies nwl CMd dI gyNqI dy do azKr vD jWdy hn[
++
’qsÎ’ pwT hovy qW vDyry sRySt hY[ dwSÎ dw arQ dwqw bI ho skdw hY[

SuzD pwT cwhIey ‘isidDryv[’ iPr ies dUjI quk dw arQ bNygw-Aus L cwry pdwrQW dI
iszDI huMdI hY (pRwpq), ies ivc sMsw nhIx hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 45

4. [kWSI ivc pMfqW nwl crcw]


3<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>5
1
dohrw: ‘mMqRrwj ’ sMCyp kir, khÎo jQw miq swr[
ijh smuJy inj rUp lih, hoiq isMDu Bv pwr2 ]1]
3
cOpeI: sunhu duiqX , SRI igRMQ ju bwNI[
rqnwkr4, angn gun KwNI[
SRI gur ieh nimq avqwrw[
SRI kySv5 inScy vpu Dwrw ]2]
inrKÎo kil jnu awXu su QorI6[
jog, jzg, jp bnY n BorI7[
pUrb8 Drm sQwpn hyqU[
qn Dwriq pRBu ikRpw inkyqU ]3]
qW qy ijh ibiD jg kzlÎwnw[
hoiq, vhI ibiD ikRq Bgvwnw[
avr swDnw bnY n koeI[
igrIvwn vwcw aiq goeI9 ]4]
pFiq pFiq hÍY awXu ibqIqw10[
hÍY kib DÎwn DyX ibprIqw11*[
prAupkwr hyqu gur sÍwmI[
1
iSromNI mMqr (vwihgurU)[
2
sMswr swgr qox pwr[
3
dUjy (pRSn dw AuØzqr) suNo[
4
rqnW dI KwN[
5
prmySur ny[
6
dyiKaw ik kljug dy jIvW dI Aumrw QoVI hY[
7
rMck mwqR nhIx ho skdy[
8
pihlW qox hI[
9
ivdÍwnW ny (sMsikRq) bolI bhuq lukw ky (Xw guhX krky) rzKI hY, Bwv hr iksy L pVHwAuxdy
nhIx hn[
10
(jy iksy L pVHwAuN bI qW) pVHidaW pVHidaW Aumrw lûG jWdI hY[
11
(Pyr ieh gzl) kdox isry cVHy ik iDawn qy DyX Ault jwvy Bwv jgq swfw DyX hY qy
DÎwn Aus vl hY, huN ieh Aulty qW DyX vwihgurU hovy qy DÎwn Aus ivc lIn hovy, Bwv
pVHn qox mgrox aml krky sMswrwkwr qox eISÍrwkwr hoN dw smW kdox awAU, Aumr qW lûG
geI pVHidaW[
*
pw:-ibRqrIqw = sMswr dy pdwrQW dy iDawn vlox ibRqI KwlI nhIx huMdI[ (a) sMswr vlox
KwlI ho ky kdy vI DyX (bRhm) vl ibRqI nhIx lgdI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 46

sulB igrw brnI gun gwmI1 ]5]


nwmI nwm eyk idKrwvw[
Sbd suriq mwrg iem gwvw2[
-sziq asziq doAU pd jory3[
sziq sziq kir asiq ibCory4 ]6]
5
sziq awqmw, asiq aivzdÎw[
mhW gUF kir pRgtÎo sdÎw5[
sqÎ asqÎ Byd liK pwvw[
nwm AucwrN rIiq bqwvw6 ]7]
7
nwm arUp arUp suawmI[
nwm ibRziq qy qd vpu gwmI8[
sulB sgl pRgtweI gur br[
jW qy hoie amr iQr iehu nr ]8]
byd hUM khw iqRkWf ibDwnw[
kTn krm Epwsn gÎwnw9[
mhW jqn swDk iehu swDn10[
1
sOKI bwNI (vwihgurU dy) guNW L gwien vwlI vrNn kIqI[ [sMs: guN+ihMdI, gwm =
gwAuNw] (a) guNW dy awSRX (siqgurU) ny sOKI bwNI khI hY[ [gwm = ipMf, Bwv awSRX]
2
Sbd aqy surq dw rwh iekur kQn kIqw hY, (azgy huN ieh rsqw dzsdy hn:-)[
3
iekzTy ho rhy sI[
4
siq L siq (iszD) kIqw qy asziq L (szq qox) vzK kr idKwieaw[
5
‘awqmw’ sziq hY qy ‘aivzdÎw’ asziq hY (ies, fwFy guzJy (Byq) L SbdW ivc pRgt kr
idzqw hY, [pRwikRq: szd = Sbd[ szd qox sdÎw] (a) pRgtÎo szdÎ: = qurq pRgt kr idzqw
hY sM: sdÎ: = qurq]
6
(aivzdÎw jo asziq dzsI sI Aus dy dUr krny dw AupwAu) nwm AucrwN dI rIqI dzsI[
7
suawmI (vwihgurU) rUp rihq hY aqy Aus dw nwm bI arUp hY, nwm ivc ibRiq (lgwieaW)
Ausdy srUp L pRwpq ho jweygI[ Bwv ieh hY ik jo ibRqI nwm ivc lÜg rhI hY so sMswr qox
AuT eISÍr ivc lg rhI hY, Auh iekwgR ho rhI hY, jo eykwgR ho rhI hY Auh Ausy aiBaws
nwl inruzD ho jweygI[ ibRqI dy inruzD ho igaW ijs dy ismrn ivc lÜgI hoeI sI, Aus dy
srUp dI pRwpqI ho jweygI[ jy ibRqI kyvl awpNy inroD dw aiBaws krdI qW Auh kyvl
awpNy awp L azpVdI pr ijs ny (nwm duawrw) eISr ivc awpy L lwieaw hY Aus dw
awpw eISÍr L jw imilaw, ieh murwd hY ‘qd vpu gwmI’ dI[ arQwq nwm dy Bwv ‘eISÍr dy
sÍrUp’ ivc phuMcN vwlI XQwrQ avsQw ivc phuMc ho geI[
8
amr ho ky iesQiq ho jWdw hY[
9
vyd ny (eISÍr pRwpqI dw) qRIkw qRY kWfW-krm, AupwSnw qy gÎwn-ivc kTn kr ky dzisaw
hY[
10
mhW jqn kr jigawsU ienHW dI swDnW kr skdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 47

kil kul jn ky Brmin bwD n1 ]9]


2
dohrw: SwsqR vyd ky arQ Pl, jdip ivcwrY Dwir [
SRI gur igRMQ ivlokqy, dyiq vyg Pl cwr3 ]10]
aiVzl: inq pRiq ruic Aur Dwir, drs gur4 kIjIaY[
inKl jnm qm pwp, iKnk hir dIjIaY[
kot jzg Pl dwn, suniq rv BwvnI5[
ho! hoiq moiK aiDkwr, pRNiq duiq dwmnI6 ]11]
swdr soV sMBwriq, Xiq miq mwnvI*[
jnm mrn kit doK, pwp ijv jwnvI7[
bRhmwidk sur ibRMd, qWih8 Ausqiq rrYx[
ho! inj kr puSpihÀ ivSnU+, igRMQ pur lY Dry ]12]
mih qIrQ, idg, eIS; SyS, swrd rrYx9[
SRI bcnWimRq sr, vrg aGu siB trYx10[

1
kljug ivKy smUh purKW dy BrmW L nwS nhIx krdw[
2
SwsqR vyd dy arQ L jd ivcwry qy Dwrn kry (qd Pl imldw hY)[
3
SRI gurU gRMQ swihb jI drSn nwl hI qurq cwrox Pl dyxdy hn[
4
jo gurU (gRMQ jI dw) drSn krIey[
5
kRoV jzg qy dwn dw Pl huMdw hY gurbwNI SrDw nwl suNn nwl[ [rv = bwNI]
6
(gurU gRMQ jI L) nmskwr krny qy duqI ibjlIvq pRkwS huMdI hY qy (jIv) mukqI dw
aiDkwrI ho jWdw hY [sM: pRNiq = nmskwr] (a) pRNq = Srnwgiq (jnW L) SoBdwqI hY[
*
pw:-swdr KoVs BWiq aricq miq mwnvI[
7
awdr nwl QohVw BI gurbwNI L sMBwldy hn jyhVy sRySt buzDI vwly AunHW dy jnm mrn dy
duzK kzty jWdy hn, ijvyx gMgw (pwp ktdI hY)[ [soV = QoVw] (a) ijhVy sRySt buDI vwly
awdr nwl 16 qrHW dI syvw krdy hn (sRI gurU gRMQ swihb jI dI)...... [soV+sMBwr =
KoVs+sMBwr = 16 qrHW dI syvw:-1. ijs QW pRkwS krnw hY, AusL jl nwl DoN awidk
nwl sPw krnw[ 2. cMdoaW qwNnw[ 3. ivCweI krnI qy mMjI swihb sjwAuNI[ 4. awvwhn
= igRh ivKy szdNw Xw ilawAuNw[ 5. adb nwl pRkwS krnw[ 6. bsqR pihrwNy Xw rumwl
cwVHny[ 7. cOr krnw[ 8. ishry cVHwny Puzl Byt krny[ 9. kIrqn krnw[ 10. pRswid Byt
krnw[ 11. DUp DuKwAuNI[ 12. KuSbU iCVkNI[ 13. rOSnI krnI[ 14. pirkRmw krnI[ 15.
mzQw tykNw[ 16. sMqoK ky asvwrw krnw[ sMsikRq ivc KoVSopcwr, 17. pRkwr dw pUjn hY
jo swfy KoVs sMBwr qox iBMn hY[
8
Bwv gurbwNI dI[
+
pw:-pzqR[
9
DrqI ivKy qIrQ, idSwpwl, eISr, SySnwg, qy srsÍqI (awid swry) krdy hn (mihmW
gurU gRMQ swihb dI)[
10
SRI gurU jI dy swr rUp qy aMimRq vWù bcnW dy azKr swry pwpW L dUr krdy hn[ [sMs:
vrg = smUh[ iek QwAux boly jwN vwly azKr, pRkrN, aDÎwX]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 48

moKwrohN pRgt, igrw aG KMfNI1[


ho! doK, dirzdR, sMqwp; pwp bl dMfNI2 ]13]
jws sdn gur igRMQ, igrw awlwp hIx3[
pun pun SRI gur gÎwn, DÎwn jp jwp hIx4[
so vYkuMT* pRqwp, qhW iCn nw trY5[
ho! siB sMpd iriD isziD, rmw inj Gr krY6 ]14]
qW qy qjhu aswr, jwin miq mMdnI7[
ieh srvoqm swr, Brm Bv kMdnI8[
klmK kil kul hwr, avwr iblwsnI9[
ho! alp khÎo bhu jwin, igRMQ suK vwsnI10 ]15]
11
sorTw: SRI gur igRMQ mhwn, pRgt boD bpu mwnIey[
SRI gur khÎo bKwn, -mm srUp Bv syq ieh12- ]16]
+ 13
sÍYXw: qIrQ rwj ibcwr mhI miN ,
awid kQw suin ivpR mhwnw!
14
dyv surwsur KIr mQÎo,
cqurwdS kwiF dIey ivD nwnw13[
rOr prI sur dYqin mzD,

1
(gur) bwNI mukqI ivzc AuØznq krn vwlI qy pwp KMfn vwlI pRqzK hY [sMs: sokS+awrohN
= cVHnw]
2
pwpW dy bl L dMf dyN vwlI[
3
bwNI dw Aucwrn huMdw hY[
4
(AuQy) bwr bwr gurU dw igawn qy iDawn qy jp dw jpNW (aw invws krdy) hn[
*
pw:-dÍY kMT = kMT kIiqaW idMdI hY[
5
EQy vYkuMT dw pRqwp ho jweygw qy iCn Br nhIx htygw[
6
(EQy) lÜCmI awpNw Gr krdI hY[
7
ies krky (hor bwNIaW) aswr qy buzDI L mMd krn vwlIaW jwN ky Czf idE[
8
Brm rUp sMswr dy kztN vwlI hY, ieh (gurbwNI)[
9
kljug dy smUh pwpW dy nwS krn vwlI hY, ibnw dyrI dy anûddwqI hY[
10
ieh QoVw kihaw hY bhuqw (Pl) jwNo, (SRI gurU) gRMQ dI bwNI suK rUp sugMDI vwlI hY,
aQvw suKW dw invws sQwn hY[
11
igawn dw srUp[
12
bwNI myrw srUp hY qy Bv swgr dw pul hY[
+
vwihgurU mMqR qy gurbwNI dw ivSX kih cuzky hn, huN hirmMdr bwbq kihN lÜgy hn[
13
qIrQ rwj Bwv SRI aMmRqsr DrqI Aupr iSromN ivcwro[
14
pRkwS rUp dyvqy qy dYxqW ny smuMdr irVikaw, cOdW (rqn) kzF idzqy nwnw qrHW dy[ (a)
dyv surwsur = ajwn dyv qy krm dyv ny[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 49

alI inj awpno awpn mwnw1[


mohn mohin moh lIey siB
moih ibdwr qbY suKjwnw2 ]17]
dyie ivBwg3 suDw siB ko
pRBu Kyl idKwX idawl murwrI[
pUrb rUp bnwX kY suMdr
SRI miN mMidr kI ruic DwrI4[
qWhI smYx irK mwDvI dÍY kr
joir ibnY pRBu swQ AucwrI[
-pwqR suDw5 bÞSo muJ ko
iqh awsr* jwie krOx qp BwrI- ]18]
sÍYXw: awiesu dIinis swrMg pwin
-qpo bn eyk BXo sm Xw nw6[
jwie kro qp AuØzgR mhW
iql qy miN hoiq su iszD mkwnw7[
dyS pMcwl8 rswl snwqn
qIrQ rwj suDwsr jwnw-[
qO suin mwDvI pwd ghy
-kruNwiniD! nwm purw n bKwnw9 ]19]
hOx inrKÎo nihÀ aMmRq qIrQ
dyhu idKwie idawl murwrI-[

1
apNy awp L awp smrQ mMinaw[ [sMs: ail = lwiek hoNw]
2
prmySÍr ny mohNI avqwr Dwr swry moihq kr ky (rqn) lY ley qy (rqnW dy) moh dy
iqawg ivc (sB ny) suK jwiNaW[
3
CWdy[
4
iSromNI mMdr (dy rcn) dI rucI kIqI[ (a) SRI = sulKI, mNI = kOSqB mNI[ cOdW rqnW
ivcox eyh dovyx BI inklIaW sn, qy ieh ivSL jI ny hI leIaW sn[ Bwv ieh hY ik lCmI
lY ky qy mNI pwky huN mMdr jwN dI rucI kIqI[
5
BWfw aMmRq dw[
*
pw:-awiSRq[
6
Es qpobn vrgw hor koeI nhIx[
7
Bwv, QoVw kIiqaW bhuq Pl huMdw hY, Auh isziD BUmI hY[
8
pMjwb[
9
hy kruNwinD! (ies qIrQ dw) nwm azgy (iksy ny) nhIx ikhw, qy mYx ifzTw nhIx[ (a)
purwqn (awpdw) nwm kruNwinD kihaw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 50

Bgiq aDIn pRbIn cly


jn dIn pY Dwir mXw1 bnvwrI[
bwhn, bwm, ibswr sBw sur,
bwrj locn2 SRI igrDwrI[
dyiK sBY sur ibRMd XhY ibiD,
rOr prI -cilXo Cib BwrI3- ]20]
4
cOpeI: sur awsur sÀg awey SRI br [
suDwsrovr dyKiq By sur[
SRI piq SRI hirmMdr rwjY[
rmw5 shq isMGwsn CwjY+ ]21]
pUrb muK hir igrw AucwrI6[
-suin mwDv iriK bRhmw cwrI!
ieh snmuK duK BMjn mweI++[
iqRibiD qwp hrnI suKdweI ]22]
mzD mhW qIrQ7, muin rwjw!
gop pdwrQ mm Auprwjw8[
DnuS DnuS pRiq sur bYTwry[
aiB aMqr iqn ky anuswry9 ]13]
jl mihÀ10 bsihÀ awT sT qIrQ[

1
ikRpw Dwr ky[
2
svwrI (grV), iesqRI (lÜCmI) qy dyviqaW dI sBw (qRYey) Czfky kvlnYn (tur pey)[
3
BwrI Cib vwly (ivSL) cly[
4
Bwv ivSL dy nwl[
5
lÜCmI[
+
dyKo agy aMk 26 dI hyTlI tUk[
6
pUrb idSw vzl mUMh krky ivSL ny bwNI khI[
++
duK BMjnI nwm SRI gurU arjn dyv jI ny riKaw sI,
dyKo iesy rws dw aMsU 11 aMk 8[
7
ivcwly mhwn qIrQ hY[
8
guzJ pdwrQ myrw Auqpq kIqw hoieaw hY[
9
ihrdy ivc (ju sMklp hY) iqsdy anuswr dyvqy ibTwey
(a) iqMnW (dyviqaW dy anuswr (aB aMqr =) jl dy aMdr ibTwey[ Bwv jIkN iknwry
qy DnuS pRmwN Prk nwl bYTy sn qYsy hI jl ivc EnI EnI ivzQ qy itkwey[ qzko iesy aMsU
dw CM: 38 ijQy sB dyv aMimRq mX ho jWdy hn[
10
Bwv ieQox dy jl ivc[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 51

ien mihÀ Drhu suDwsr smrQ1[


ien iFg bYiT krhu qp BwrI[
ieh mm sdn snwqn cwrI ]24]
siB qy gop qoih pRgtwXo-[
Xw qIrQ Pl SRI muK gwXo[
-Drm arQ kwmU ar moKU[
mn bc kRm aG kil hir doKU2 ]25]
jib jib ho vYkuMT Audwsw[
qib hOx awie su krOx invwsw[
ieh qIrQ mm dyih srUpw[
gMgwidk pd jl muin BUpw3* ]26]
bIj rUp qIrQ mih rwjU4[
aMmRqsr Ql sjÎo smwjU5[
jy nr shj drs ihq awvYx[
cqur pdwrQ shj hI pwvYx ]27]
jy pun iqn ky drSn kY hYx[
qy ivdyh huie mm pur jY hYx[
kon eIswn inrK ibRKkyqU6[
dzKN idsih BUq igRh hyqU7 ]28]
vrn, kumyr, ieMdR, idS rwjw8[
inj asQl9, siB sjy smwjw[
bRhmwidk syvihÀ mn lweI[
1
ienHW ivc Dro smrzQ (aMimRq) L jo ieh suDwsr (kihlwvy)[ (a) ienHW ivc Dro suDw
(ikAuxik ieh) smrzQ srovr hY[
2
kljug (dy jIvW dy) mn, bwNI, srIr dy pwpW qy doKW L dUr krn vwlw hY[
3
hy munIrwj (gMgw awidk) dw nIr (myry) pYrW dw jl hY[
*
kiv jI ny pOrwiNk FMg ivc suDw srovr dI mihmw khI hY, ikAuxik awp iesy qRIky dy jwNU
sy[ asl ivc ieh qIrQ rwj ivSL jI dy bI pUjÎ SRI akwl purK jI nimzq swijaw igaw
sI, dyKo rws 2 aMsU 30 aMk 7 dI hyTlI tUk[
4
Bwv ieh qIrQ rwj ipRQvI dy swry qIrQW dw bIj rUp hY[
5
simzgRI (sihq)[
6
eISwn kon (AuØzqr pUrb dy ivckwr) dyKo iSvjI hY[
7
jIvW L gRsNvwly (Drmrwj) vwsqy hY, aQvw Aus ny ihq kr (leI) hY[
8
idSw dy rwjw[
9
awpo awpNy QW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 52

mm ruic liK Ktpd ijm CweI1- ]29]


iem kih pRBu siB dyv bulwey[
ibnqI kriq sBY qib awey[
KoVs ibiD XXmwniq Bey2[
qIrQ dyih Dwir siB aey ]30]
isMD, sumyru, ggn, ap3 pvnw[
hrKiq awey DrnI dvnw4[
pzqR cFy prsUn bRKwvYx5[
-jXiq jXiq jX jX- Duin gwvYx ]31]
brn, kubyr; sys, sis, sUrw6[
Kt muK7 awidk cVy mXUrw8[
KycwrI9, pwqwlw, mhIcru10[
gupq pRgt siB awey sur br ]32]
SRüiq isMmRiq ingmw11 qn Dwry[
snmuK TWFy dyv murwry[
siB iml dÍY kr joir alwXo[
-awiesu krhu Bgq suKdwXo! - ]33]
qib boly SRI krunw sIv12[
-iehW bshu qum sBY sdIv[
ibSnu* klpqru qIrQ rwjU13[
swdr mzjhu dyv smwjU! ]34]

1
BOiraW vWù Cw rhy hn[
2
solW qrHW pUjw krn lg pey[
3
jl[
4
DrqI qy agnI[ (a) DrqI L dbwn vwly Bwv idgpwl[
5
ibbwnW qy (dyvqy) cVHy Puzl brswAuxdy hn[ [pqR = koeI asvwrI]
6
SySnwg, cMdrmW, sUrj[
7
iSvjI dw puzqR-Swmkwrqk[
8
mor Aupr[
9
awkwS cwrI[
10
ipRQvI qy ivcrn vwly[
11
vydW ny[
12
myhr dI hzd[
*
pwT-ivSÍ-SuzD jwpdw hY[
13
vwihgurU dw klp ibRzC rUp ieh qIrQ rwjw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 53

bÎws BivzKq kQw bKwnI[


as sur vrg1+ su siq kir mwnI-[
qib boly ibbwngiq2 swry[
-mzjn mMqR su kOn Aucwryx? - ]35]
qib kmlyS3 hrK hÍY dÎwlw[
khÎo, -sunhu siB BU sur swlw4!
XzSÎ Aucwr Audk BukvwrI5[
qIrQ rwj dyiq PlcwrI ]36]
aQ mMqR ]
Ex aimRqodBvwX6 ++aimRqrUpwX7 qIrQrwjwX nmonmÚ8[

cOpeI: aMimRq klw mMqR iehu khIey [
mhW gop vf Bwgin lhIey-[
ieh suin mzjn krny lwgy[
srb dyv qIrQ jsu pwgy ]37]
kmlwidk, ibiD, iSv, sMgbwmw10[
siB aMmRq mX Bey suDw mw11[
inrK mwDvI ibsmYx BXo[
khÎo -BUr amrw ikq gXo12? - ]38]

1
swry dyviqaW ny[
+
pw:-asur vrg[
2
ibbwNW L pRwpiq (Xw ibbwnW dI cwl vwly Xw ibbwnW qy cVHky clN vwly) Bwv dyvqy[
3
ivSL[
4
(BweI gurdws jI kihÀdy hn) qdox kmlyS ny KuS qy idawl ho ky (Auh mMqR) awiKaw, (so
mMqR) hy swry sRySt BUsuro (= bRwhmNox) suNo[ [swl = swr = sRySt] (a) suNy, hy swry sRySt
dyviqE (jy) ipRQvI qy awey hoey ho!
5
ijs L Aucwry jl dy lYN vyly[
6
Ex = vwihgurU[ aMimRqodBvwX = aMmRq qox AuqpMn hoN vwlw[
++
pw:-EaM imRqodBvM[
7
jo aMmRq dw rUp hY[
8
aYsw jo qIrQ rwj hY iqs L nmskwr hY, nmskwr hY[
9
SkqI vwlw aMimRq dw ieh mMqR khIdw hY[
õ
pw:-aMimRq kwl aMimRq iehu khIey[
10
smyq iesqRIaW dy[
11
aMmRq dw rUp ho gey aMmRq ivc
(a) su Dwmw = Aus QW ivc[
12
swry dyvqy ikDr gey?

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 54

SRI pRBu bhur smoDn kInw1[


-Xy qIrQmX Bey pRbInw-[
qib iPr muin put aMjul jory2[
-kho BivzKq kQw bhory ]39]
ijm kirho jug awgl mWhI[
so brnhu pRBu siB mo pwhI-[
qib iqRlokpiq bcn bKwny[
Aun Aupkwr hyqu mn mwny3 ]40]
-qRyqw mWih hoihÀ hm rwmw[
lv kuS shq awieÀ ies Dwmw[
sUr smUh su* mzjn kir hYx[
qIrQrwj pUj prcuir hYx4 ]41]
jzg krihÀgy pScm aMgw5[
qIn lok sYnw siB sMgw[
qib mm suvn jwin mm pÎwrw6[
bWDYgy dÍY puir agwrw7 ]42]
bhuq BWiq lIlw qib kY hYx[
isMDu CyqR8 ko mwn su dY hYx[
dÍwpur ikRSn jduin mYx hohIx9+[
iqRBvN mWih iPrY mm dohI10 ]43]

1
smJwAuNw kIqw[
2
dovyx hzQ joVy fony vWù[
3
AuhnW Bwv iqRlok pqI dy Aupkwr dy ihq ivc mn mMinaw[
*
pw:-ju[
4
PYlwvWgy[
5
pzCm dI qrP[
6
myry puzqR myrw ipawrw (qIrQ) jwNky[
7
(eys qox Zrw) agyry do Sihr bMnHNgy[
Bwv lwhOr qy ksUr bMnHNgy[
8
isMDu CyqR [isÀDujkSyqR]-isÀDuj = smuMdr qox Aupijaw Bwv aMmRq+kSyqR = itkwNw[ aMimRq
itkwieaw igaw hovy ijs itkwNy, Bwv aMimRqsr[ (a) pMjwb [isMDu CyqR = isMD ndI ijs
DrqI ivc vhy]
9
jwdvW ivKy mYx ikRSn hovWgw[
+
pw:-dÍwpr XwdvMS hm hohIx[
10
duhweI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 55

siB lIlw kir iPr avswn1[


suDw srovr ikRSn smwn2[
iPr kljug SRI cMdih qwq3[
mm srUp iCiq aiq vzKÎwq ]44]
ds aO cqurdSw4 vpu Dir kY[
isMDu CyqR jsu mhW pRcuir kY5[
vfprqwp krox ieh DwmM6[
qIn lok miN aMimRq nwmM7 ]45]
jug jug suDw srovr syv[
awie invws krox sMg dyv-[
iem suin suin mwDiv hrKwno[
suDw pwqR hir crn smwno ]46]
pwqR sMg muin sjI smwDw[
awp sQwpn kIXo agwDw[
kir asQwpn cly murwrI[
qib mwDv iriK igrw AucwrI ]47]
-muih kib bhur drs pRBu dY hO?
Bv mocn pd kI aib jY ho8-[
khÎo iqRlokySur ruic bwnI[
-kljug vpu hÍY swrMg pwnI9 ]48]
jug aO bwN DrY avqwrw10[
qib qum ko dY hOx drswrw11-[

1
aMq L[
2
ikRSn rUp hoky smwvWgw[
3
SRI cMd jI dy ipqw gur nwnk jI[
4
Bwv 24 avqwrW dw[
5
bhuq js PYlw ky[
6
ies asQwn dw[
7
iqMnW lokW ivc iSromiN aMimRq srovr nwm (pRiszD ho jwvygw)[
8
sMswr dy CufwvN vwly crnW dI jYjY kwr hovy[
9
prmySÍr dw[
10
(kwm dyv dy) bwNW dy dUNy (5¿2 = 10)
Bwv ds avqwr jd DwrWgw[
11
drSn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 56

iem kih idRSit agocr Bey1[


SRI ibn2 eykl hI igRh gey’ ]49]
ieh azKÎwn3 sunÎo kWSIS4[
ikRzq ikRq Bey crn Dir sIs[
‘DMn DMn’ kih Bwg srwhw[
‘gop kQw brnI muin nwhw5 ]50]
jX gurdws ivml miq gÎwnI!
aib hmry mn inScY TwnI[
qum qy sMSX gXo hmwrw[
ibibiD byd ibiD kIE Aucwrw6*’ ]51]
siB bMdn kir sdn isDwry[
BI7 mihmw gurdws Audwry[
iek qO inRp ko gur bin gXo[
aru nr ko gn iszKÎ su BXo ]52]
srb purI js ies ko krY[
bMdihÀ crn azgR nr prYx[
‘gurU gurU’ siB nwm AucwrYx[
mn Bwviq Dir Byt agwrYx ]53]
siB ibiD syvw inRp kirvwvY[
gurU Sbd ky arQ sunwvY[
mihmW BeI mhW qy mhW[
qAU gurU idiS qy duK lhw ]54]
bIqÎo icr drSn qy hIn[
qrPiq icq ijm jl ibn mIn[
suKd vsqu bhu molI awvY[
1
lop ho gey[
2
lÜKmI qox ibnW[
3
swKI, kQw[
4
kWSI dy eISrI Bwv bRwhmNW ny[ (a) kWSI (dy bRwhmnW qy) rwjy ny[
5
eISÍr dI[ (a) mwDv dI[
6
nwnW qrHW nwl vyd dI ivDI dw Aucwr kIqw hY[
*
aMsU qIjy dy aMk 23 qox lY ky ies aMsU dy aMk 51 qzk dw pwT do ilKqI nusiKaW ivc
nhIx hY, pr 1919 ib: dy ilKy purwqn ilKqI nusKy ivzc hY[
7
hoeI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 57

gurU ibrih kir nihÀ Aur BwvY ]55]


ijm cwiqRk iek bUMd chMqw[
awid isMDu nid nIr qjMqw1[
jQw kMq ky ibRhu kir qrnI2[
duKd hoiq jy suKdw brnI3 ]56]
nIr nYn icq cYn n kYsy[
drb ikRpn ko ibnsiq jYsy[
durÎo lhY sMkt Aur Bwry[
qib mn kir siqgurU icqwry ]57]
‘hy gur aMqrjwmI sÍwmI!
bKSiq sdw syvkin KwmI4[
dIn dXwl ßrIb invwjw!
nwm khYx iem rMk ik rwjw ]58]
ismrn krhu hkwrhu mohI[
nhIx awp qy awvin hohI[
nhIx dws ky bis iks BWqI[
awp aho smrzQ bzKÎwqI ]59]
ijm cwhhu iqm rchu gusweIx[
ibgry suDrihÀ suiD ibgrwhIx5[’
ieim ibnqI kir kivq bnwey[
gurU DÎwn kir dyiq sunwey ]60]
6
kibzq: ‘gwie suq jYsy imil mwq mn cwih aYsu
kUd ibllwX, gr bMDn bswie nw7[
jYis qo ibgwr inj Dwm ko pDwr cwhY,
jwn prwDIn8 icMq icqviq jwie nw[

1
smuMdr diraw awid dw pwNI qj idMdw hY[
2
iesqRI L[
3
jo (vsqU) suKdweI khIdI hY[
4
kicaweI[
5
(jy) suDry hoey ivgV jwN (qW AunHW) ivgiVaW (L Pyr) suD kr idMdy ho[
6
vzCw[
7
pr gl ivc rzsI vzs czlN nhIx idMdI[
8
prwey dy aDIn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 58

jYsy ibrhnI piq sMg ko snyh cwhy,


dyiK kul aMk lwj1 sMgm2 su pwie nw[
qYis hOx SrMn gur crnn cwh sdw
awiesu ibdys bis3 aiq ibllwie nw* ]61]
sÍYXw: mIn sdw ijm cwhiq nIr ko
cwiqRk bUMd sdw mn cwhY[
nIrj cwih sdw riv kI
pun aO nilnI sis4 dyiK AumwhY[
azgRj qwiViq hY siB hI
vhu pRIq n qÎwg sdw ruic awhY[
qYis pRBU mm pRIq irdY
qum qwViq ho jn pRIiq vDw hY+’ ]62]
cOpeI: iezqÎwidk bnwie kir bwnI[
punih sunwvY bin gur DÎwnI[
‘BUl prÎo mYx awie ibdySw[
crn kml icq cwih ibSySw ]63]
krhu ikRpw inj drs idKwvhu[
bÞShu moih ij avgun pwvhu[’
huie iekWq iev ibnqI krY[

1
kul lÜjÎw dw aMkus[
2
imlwp[
3
awigaw dy vzs ivdyS ivc[
*
BweI gurdws jI dw awpNw kibzq ijs L Aupr kvI jI ny awpNy lPZW ivzc idzqw hY ieh
hY:-
jYsy bCurw ibllwq mwq imlby kAu,
bMDn kY bis kCu bsu n bswq hY[
jYsy qAu ibgwrI cwhY Bvn gvn kIE,
pr bis pry icqvq hI ibhwq hY[
jYsy ibrhnI ipRa sMgm snyhu cwhy,
lwj kul aMks kY durbl gwq hY[
qYsy gur crn srin suK cwhY isKu,
awigaw bD rhq ibdys akulwq hY ]520]
4
kvIaW cMdRmW L[
+
iesdw pwT Bw: gu: jI dy sÍYXW ivzcox nhIx lÜBw kvI jI ny AunHW dw iczq Bwv aMikq kIqw
hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 59

DÎwn irdY ins bwsur DrY ]64]


siB siqgur ny iqs kI jwnI[
-hqÎo grb aib Bw inrmwnI-[
iek idn bYTy bIc idvwn[
siBin sunwviq kIin bKwn ]65]
‘iks kwrn qy gw gurdws?
hX KrId nihÀ phÀucÎo pws[
khW gXo, ko suiD nihÀ aweI?
ko ibgwr hoXo iks QweIx? ]66]
gur Gr sgrI bYs ibqweI[
sumiq pRbIn huqo bhu BweI[
ibnW imly kÎox awn pDwrw[
hm nihÀ iks pRiq kCU Aucwrw ]67]
ikq suiD iks ny sunI sunwvhu[
kÎox gmnÎox? iQr khW? bqwvhu[’
ibDI cMd jyTwidk pws[
boly hwQ joir ardws ]68]
‘BUq BivzKq aru bRqmwn[
rwvir Aur gÎwqw siB Qwn[
jwnhu awp gXo iks hyqu[
khW jwie bis kry inkyq’ ]69]
suin siqgur qib qUSin Bey[
agly idvs sBw iQr Qey[
pRym vDih gurdwsih jÎox jÎox[
gur icq iKciq hoiq hY qÎox qÎox ]70]
ibnW pTy nr Aur akulwey[
bsI pRym ky sihj suBwey[
iblmÎo jwie nhIx1 iks* kwl[
BeI pRym kI KYxc ibswl ]71]
chiq trÎo kyiqk idn aOr[

1
(hor) atikaw nhIx jWdw[
*
pw:-ijs[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 60

qAU n trÎo jwiq suK TOr1[


pTin hyqu mwnv qqkwl[
kInis qÎwrI gurU ikRpwl ]72]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy BweI gurdws jI’ pRsMg
brnnû nwm cqurQy aMsU ]4]

1
suK dI QW Bwv gurU jI qox irhw nhIx jWdw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 61

5. [BweI gurdws kWSIEx aMmRqsr]


4<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>6
1
dohrw: pRym mhW gurdws ko , KYxc lIin gur cIq[
krÎo qÎwr qib myvro, pun prKn kI rIiq ]1]
cOpeI: ilKÎo hukm nwvW qib aYsy[
brnn krOx sunwvOx qYsy[
‘kwSI eIS gurU isK! sunIaih2[
quv iFg cor gurU ko jnIaih ]2]
bws krih kWSI mYx hoie+[
Kojhu idhu muSkW bMiD soie[
nwm ahY iqs ko gurdws[
kir kY kYd pThu hm pws ]3]
qib huie gur kI KuSI ibswlw[
Kojhu cor pThu qqkwlw[’
ilXy hukm nwvW qib gXo[
kWSI puir mihÀ pRwpiq BXo ]4]
sBw ibKY jihÀ huqo mhIp[
iqh TW phuMciq BXo smIp[
idXo hukm nwmw inRp cInw[
kir snmwn sIs Dir lInw ]5]
piT kir skl jwin aihvwl[
bUJI sBw srb iqs kwl[
‘gur kI vsqu kOn lY awvw?
purI ibKY huie hY iks Qwvw3’ ]6]
siB ny BnÎo ‘n as ko awXo[
jy awXo ilhu ngr KujwXo[’
qib rwjy ifMfm4 qihÀ Pyrw[
‘ikh Ql gurU cor ikn hyrw?’ ]7]
1
BweI gurdws jI dy pRym ny[
2
hy gurU dy iszK kWSI dy rwjw! suNo[
+
pw:-soie[
3
purI dy iksy QW ivc hovygw[
4
fOxfI, FMforw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 62

iPrÎo ngr swry kih pwXo1[


pun gurdws sBw cil awXo[
AUcwsn pr bYiT Aucwry[
siqgur Sbd kriq inrDwry ]8]
Bog prÎo inRp BnÎo pRsMg[
‘gur kI bwq khOx qum sMg[
iley hukmnwmw nr awXo[
pTÎo pRwiq iem gur PurmwXo ]9]
-cor hmwry iek qum pws[
awie bsÎo awKX gurdws[
iqs kI muSkW bMiD pTwvhu[
kwrj krhu KuSI gur pwvhu- ]10]
hm ny sgro puir KujvwXo[
iksI sQwn nhIx so pwXo[’
suin gurdws su iczq ibcwrI[
mihpwlk ky sMg AucwrI ]11]
‘ieh qo bwq ilKI siB myrI[
siB avgun inj lIny hyrI[
mYx gur qy qskrqw kir kY[
awXo Bwig ibmuKqw Dir kY ]12]
bfo ahY myro aprwDU[
ijs ko nhIx skih kir swDU2[
qAU dÎwl inj ibrd sMBwrw[
bÞSn ihq kr inkit hkwrw’ ]13]
inRp suin ibsmÎo ‘khW khiq ho?
ieqo doS ikm apin lhiq ho[
ilKI ik -muSkYx bMiD pTwvo[
puir mihÀ bsih qhW Kujvwvo- ]14]
khW krÎo qum gur aprwDU3?

1
swry ngr ivc (FMforw) kihÀdw iPiraw (qy lokW ny suN) pwieaw[
2
ijs aprwD L koeI swDU (purS) nhIx kr skdw[
3
awp ny gurU jI dw kI aprwD kIqw hY? Bwv koeI nhIx kIqw ikAuxik.......[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 63

mhW pRbIn, sumiq suK swDU1[


ieh ko apr ilKÎo2, puir mhIaw[
snY snY KojihÀ jihÀ khIaw3 ]15]
iehW hoie qO pTihÀ bnweI[
nWih q ilKihÀ -n ko ies QweIx-[’
suin gurdws inRpq sox gwXo[
‘khW myvrw jo cil awXo?’ ]16]
qib BUpiq inj inkit hkwrw[
kir icnwir gurdws hkwrw[
krI myvry ny qib bMdn[
kuSl pRSn qy huie aiBnûdn4 ]17]
imly prspr hrKiq hoey[
nyh sny bhu siBihin joey[
pun BUpiq ko siB smuJwXo[
‘siqgur prKin bÎoxq bnwXo ]18]
pRQm TIkrI Dn kI kIin[
mYx qib BrmÎo skÎo n cIin[
gur ky cirq agMm, n jinXiq[
iszK sMBwr skihÀ nihÀ BinXiq5 ]19]
muSkW bWDn irs kir kihbo[
ies mihÀ iqm prKin ibiD lihbo[
aib mYx nihÀ Brmn ko DirhUM6[
ilKÎo jQw soeI ibiD kirhUM ]20]
iqm qskr huie drsox jwie7[
corI krI ju ilhuÀ bÞSwie[
qum gur hukm n Pyrin krIey[

1
(awp qW) bVy pRbIn, sRySt mq vwly, suK rUp qy swDU ho[
2
iksy hor (leI) iliKaw hoNw hY[
3
Shr ivzc hOly hOly KojWgy ijzQy ikQy[
4
awnûd, pRsMn[
5
iszK nw sMBwl skdy hn (qy nw) kih skdy hn[
6
Bwv huN mYx nhIx BrmWgw[
7
jw drSn krWgw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 64

idhu muSkW bMiD awgy DrIey’ ]21]


inRp juiq sBw sBI ibsmweI[
agm gurU riq ko liK pweI[
kih bhu bwr Bujw bMDvweI[
cilby qÎwr BXo sihsweI ]22]
qib inRp BnÎo ‘moih ilhu swQ[
drs krwvhu SRI gur nwQ[’
DIrj deI iqnih gurdws[
‘pun awgvn krhu gur pws ]23]
moih sMg nihÀ bnih clin ko[
‘qib siB ies ko iszKÎ imlin ko[
Bey hZwrhuÀ imil iek QWeI1[
kih DIrj ko dIin bnweI ]24]
sMg clin ko sMgiq BeI[
kih bhu bwr htwie su deI[
qAU swq sY isK By swQ[
ibsmiq BnihÀ ‘ipKihÀ gurnwQ2’ ]25]
muSkn ko bMDvwie pXwnw[
htÎo inRpiq pun bMdn Twnw[
apr siBin bUJÎo siB rIiq[
ipiK kOqk ibsmwviq cIq ]36]
pMc kos lig inRp juiq awey[
pun bhu bwrI khÎo htwey[
eyk mjl siB cil kir awey[
nûimR myvro bwk alwey ]27]
‘DMn DMn qum isK isrmOr[
nihÀ smwn dUsr iks TOr[
hukm gurU ko sgro mwnw[
siB ibiD bifaweI inj hwnw ]28]
siB mg mihÀ nihÀ iem puij awvY[

1
qd ies (BweI gurdws jI dy) imln leI swry isK hZwrW iekzTy hoey[
2
drsn krWgy nwQ gur (jI dy)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 65

Bujw KulHwie clÎo qib jwvY[


ijs idn clo suDwsr QwieÀ[
ies pRkwr kI ilhu bMDvwie’ ]29]
iem kih crn pkr kir rhÎo[
qib gurdws siBin mihÀ khÎo[
‘cor Auicq chIXiq iem krI[
jy qum aib aOry miq DrI ]30]
gurU inkit qy cil kir awXo[
chhu su krhu dyhu KuilvwXo[’
siB mwrg ko AulÀGiq awey[
jbih suDwsr ky inXrwey ]31]
iqm hI Buj muSkW bMDvweI[
awgY BXo pwC smudweI[
siqguru qKq akwl suhwey[
isr pr cmr Furih Cib pwey ]32]
iszK suBt chuÀ idiS prvwry[
bsqR SsqR suMdr qn Dwry[
inj sMgiq ky juiq smudweI[
phuÀciq Bey pRBU agvweI ]33]
hwQ joir DrnI pr pry[
BwAu smyq fMfvq kry[
Kro BXo snmuK huie gur ky[
ipKiq mnorQ pUrn Aur ky ]34]
SRI hirgoivMd irdy pRmod[
gur aru iszKin hoiq ibnod1[
icq pRsMn bwihr irs DrYx[
khYx kTor qwVnw krYx- ]35]
‘kry KrIdin Bly qurMg[
qurq phUcÎo ly kir sMg[
bysr2 lwid drb ly gXo[

1
Bwv gurU ky isKW nwl (keI vyr koeI mzq dyN leI) iblws vI huMdy hn[
2
Kzcr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 66

qij sUno1 siB Bwjiq BXo ]36]


gur Gr ko nukswn n jwnw[
bws ibdyS jwie kir Twnw[
quhI iszK isdkI bf jovw[
prÎo kwj gur ko, as hovw ]37]
kÎox aib AuØzqr dyiq n koeI[
iem cil gXo khW giq hoeI?’
suin BweI gurdws ibcwry[
dyie svYXy qbih Aucwry ]38]
sÍYXw: ‘bUMd aO ryq gumwn krY mn,
SoB n isMDu rvI smuhwvY2[
pMK aO DUm3 AufY nB ko ipiK
qWih agwD irdY sukcwvY[
gUlr jMq4 AufMiq kho ikm
pyiK bRhmMf pRcMf ljwvY[
qUM krqw hm jMqu5 ikey qum,
qo pih boln kÎox binawvY* ]39]
iBKwir anwQ nhIx hmry sm,
qo sm nwQ n aOr dqwrI[

1
suMøI[
2
swhmNy[
3
pMCI qy DUMaW[
4
gUlr dy Pl ivzc jo jIv huMdw hY[
5
jIv[
*
do ilKqI nusiKaW ivc ienHW do svYXW qox pihly do svYXy hor vI ilKy hn jo BweI gurdws
jI dI awpNI rcnw hY qy Auprly svYXy kvI jI awp AunHW hI dohW CMdW L awpNy lPZW ivzc
dy rhy hn:-
jAu grbY bhu bUMd icqMqr, snmuK isMDu SoB nhIx pwvY[
jAu bhu Aufy Kg Dwir mhW bl pyK akwS irdy sukcwvY[
ijAux bRhmMf pRcMf iblokiq gUlr jMq AufMq ljwvY[
qUM krqw hm kIey iqhwry jI qo pih boln ikAux binawvY ]527]
qo so n nwQ anwQ n mo sir, qo so n dwnI n mo so iBKwrI[
mo so n dIn dieawlu n qo sr, mo so agÎwin n qo so ibcwrI[
mo so piqq n pwvn qo sr, mo so ibkwrI n qo mo AupkwrI[
mory hYx avgun, qUM gun swgr jwq rswql Et iqhwrI ]528]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 67

dIn azgÎwn khIx nihÀ mo sr,


qo sr dÎwl n awn ibcwrI[
mo sm pwip ibkwir nhIx jg,
qo sm pwvn aO AupkwrI[
aOgun isMD hOx, qUM gun swgr,
jwiq aDo pRBu! Et qumwrI*’ ]40]
cOpeI: iem kih awgy huie llcwXo[
phuÀcÎo inkit crn lptwXo[
inrhMkwr ibkwr ibhInw[
SuzD BXo SRI siqguru cInw ]41]
muK qy ibkis pry PurmwXo[
‘DMn qoih gur isdk kmwXo[
AuThu crn ko kIjih qÎwgI1[
qUM mm pÎwry! aiq anurwgI ]42]
khÎo -iszK huie isdk n hwry-[
ies quk pr Bw2 lyhu ibcwry[
ksy ksOtI mYx ies vwrI[
iszKÎ n awn smwn qumwrI’ ]43]
iem kih ibksiq gurU ikRpwlw[
inj kr qy Koly iqs kwlw[
muSkYx CorI inkit ibTwXhu[
srb sBw gur cirq lKwXo ]44]
‘DMn gurU gur ky isK DMn[
agmgqI, ko lKih n aMn[’
pTI Byt kWSIS3 ibswlw[
apr spq sY isK iqs kwlw ]45]
arpn krI gurU ky awgy[
ipKy suSIl skl anurwgy[
SRI hirgoivMd hoir alwXo[

1
Cfo[
2
(ieh pRsMg) hoieaw[
3
kWSI dy rwjy ny[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 68

eykl gÎo su swq sY lÎwXo ]46]


DMn punih gurisK AupkwrI[
jihÀ jY hYx qihÀ krihÀ AuDwrI[
pr duK dyiK n skihÀ, ikRpwlU[
dyqy gurumiq anÀd ibswlU’ ]47]
qib BweI quk Pyr bnweI[
apr rIiq qy Aucir sunweI[
-*ibK dY mwq, kOn iss1 rzKY?
corih pihrU, ko iqs lÜKY2 ]48]
boriq krIaw3, ko qib qwrY[
hqih BUp, iks pws pukwrY[
jy gur sWg, kCU brqwrY[
isK awgy qib khW ibcwrY+’ ]49]
iezqÎwidk bhu isPq sunweI[
inj lGuqw kir gurU bfweI[
suin siqguru gih bWh AuTwXo[
apny aMg sMg qib lwXo ]50]
siBin ibKY bf mwn bDwXo[
‘DMn DMn’ inj muK PurmwXo[
awgy qy ds gun bhu mwn[
kir kY rwKÎo gur Bgvwn ]51]
siBin ibKY BweI js BXo[

*
BweI gurdws jI dI asl pAuVI aYAux hY:-
jy mW puzqy ivs dyie iqs qy kAuN ipawrw[
jy Gr BMnY pwhrU kAuN rzKN hwrw[
byVI fobY pwqNI kON pwr Auqwrw[
awgU lY AuØzJV pvY iks kry pukwrw]
jy kir Kyqy Kwie vwV ko lhy n swrw]
jy gur Brmwey sWg kr ikaw iszK ivcwrw ]22]
(Bw: gu: vw: 3
1
bwl L[
2
corI kry pihrydwr qW Aus L kON jwN skdw hY[
3
mlwh fobN vwlw hovy qW[
+
pw:-BrmY isK ikaw hwQ ibcwrY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 69

dyS bdySin mihÀ suin lXo[


gur Gr mihÀ gurdws vfyrw[
gur isK mwniq Bey Gnyrw ]52]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘BweI gurdws’ pRsMg
brnnû nwm pMcmo aMsU ]5]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 70

6. [sRI sUrj mzl jI dw ivvwh]


5<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>7
1 2
dohrw: bsih bws krqwrpuir, sUrjml ssurwr [
guridzqy iFg gXo qib, bÎwhu bÎoxq su ibcwir ]1]
cOpeI: ‘mo icq mihÀ aib dyvhuÀ bÎwhU[
awXo bUJin qumry pwhU[’
suin SRI guridzqy pun khÎo[
Bly mnorQ qox Aur lhÎo ]2]
swhy ko inkswie pTwvhu++[
gur hrKihÀ, aib nihÀ iblmwvhu[’
suin slwh inj mMdr awXo[
bYiT ibzpR ky inkit bulwXo ]3]
‘mm puzqRI ko soDhu swhw++[
iliK ByjihÀ pun siqgur pwhw[’
suin idj pzqRI dyiK ibcwrÎo[
mws ivswK ibKY inrDwrÎo ]4]
sqweIsvI iliK dI pwqI[
idjbr krÎo qÎwr Bil BWqI[
SRI guridzqy qib kih Byjw[
‘hm hYx qÎwr sMg idj ly jw3’ ]5]
iek idn puir ibqwie kir cwly[
idj swhw ly kir inj nwly[
awin suDwsr purI pRvySy[
imly qbih pirvwr aSySy ]6]
kir fyrw kr crn pKwry[
bsqR SsqR suMdr qn Dwry[
SRI guridzqw ly idj swQ[
imly jwie inj ipq jgnwQ ]7]
kir bMdn bYTÎo qib pws[
1
Gr (bNwky)[
2
(dw) shurw[
++
dyKo rws 4 aMsU aMk 24 dI hyTlI tUk[
3
nwl bRhmN L lY jwvWgy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 71

puzqR ibloik pRmod1 pRkwS[


Dir snyh isrpr kr Pyrw[
kuSl bUiJ ipRX2 br muKhyrw ]8]
idj snmuK bYTÎo qib awin[
krI bÎwhu kI bwq bKwn3[
‘ibzpR pTwXo swhw dY kY[
apr skl qÎwrI inj kY kY ]9]
PwgN bIs idvs aib gXo[
bÎwh ivswK mws ko dXo[’
suin siqgurU srwhn kInw[
‘awCI bwq BeI iqn dInw4’ ]10]
kih idj ko SuB sdn Auqwrw[
suiD jib BeI skl prvwrw[
jy mMgl ky sgun ibswly[
kry pRmod ibnodn jwly5 ]11]
nyqI iml qRY swsn swQ[
kr bMdiq pg tykÎo mwQ[
mnhuÀ anûd ky AudiD mJwrU[
imly mIn sm siB prvwrU ]12]
bjy sdn dr pr SidXwny6[
lGu dIrG duMdiB Duin Twny[
Fol nPIrI JMJ bjwvYx[
hoiq kulwhl jn bhu awvYx ]13]
iqs ins mihÀ Auqsv aiq kInw[
qIn idvs idj rwiK pRbInw[
bhur ibdw huie puir krqwrw[
jwie ibzpR suiD krI Aucwrw ]14]

1
anûd[
2
ipawry dw[
3
(guridzqw jI ny) awKI[
4
Bwv sUrj ml dy shury ny ivawh dy idzqw[
5
anûd dy smUh iblws[
6
KuSI dy vwjy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 72

pRym cMd suin kir hrKwXo[


sMcY skl smwj krwXo[
iqRN aru aMn iGRzq imStwn[
dugn Krc qy kry mhwn ]15]
iesI rIiq idn ikiqk ibqwey[
myl bsoey ko inXrwey[
siBin sQwn sMbMDI jyqy[
piT nr kry hkwrin qyqy ]16]
jihÀ kihÀ bÎwih suniq hrKwey[
‘BlI BeI aYsy idn awey[
awCI irqu bhu qpq n sIq[
Auqsv SwdI kI1 siB rIq’ ]17]
pun bf hoie suDwsr mylw[
iszK msMdn bnihÀ skylw[
XW qy bhu anûd kir mylI[
awvihÀ Gr ky kwrj pylI2 ]18]
ibRMd mnuj ko lY lY swQ[
awin ibloky SRI gurnwQ[
dwqU ky suq shq kutMb[
awie imly gur, hIn iblûb3 ]19]
goieMdvwl ibswl Auqwly4[
siB prvwr hoie nr jwly[
suDw srovr ko cil awey[
jQwjog imil gur hrKwey ]20]
fzly, fwrolI, mMifawlI[
awey sMgiq sMg ibswlI[
mAu, mzly aru ngr vtwly[
awie imly juiq mwnv jwly ]21]

1
ivawh dy Auqsv dI[
2
Czfky[
3
CyqI[
4
CyqI kr ky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 73

ibRD ko suq Bwnw qib awXo[


sMg puzqR pOqRn ko lÎwXo[
hrIcMd inq pws, avwsw[
rwmdws puir mihÀ suKrwsw ]22]
siqgur mihl gXo Bir sbY[
aweI siB Ql qy iqRXw qbY[
apr sdn gn huqy icnwey[
kih, siBihin ko isvr krwey ]23]
jQw jog imil siB hrKwey[
suDwsrovr mzj nhwey1[
asn bniq hYx ibibD pRkwry[
sÍwdl Kt rs Kwie ahwry ]24]
donhuÀ smY aciv iqRpqwvYx[
angn sMgiq mylw awvY[
idvs insw nr imil smudweI[
krihÀ dyg kuC gnI n jweI ]25]
iek qo bÎwh myl aru mylw[
sun jihÀ kihÀ qy bhuq skylw[
inq pRiq siqgur lwieÀ idvwn[
suBt hZwrhuÀ bYTihÀ awin ]26]
jo snbMDI siB qib awvYx[
sMgiq angn Byt cVHwvY[
aiDk BIr gur ko chuÀPyry[
swihbZwdy cwrhuÀ nyry ]27]
iem inq mMgl hoiq nvInw[
inkit bÎwh ko bwsur cInw[
SRI hirgoivMd hukm bKwnw[
‘sjhu brwiq qÎwr ibiD nwnw’ ]28]
suin awiesu siB ky icq cwAU[
bsn ibBUKn dyhu sjwAU[
sij sij suMdr bwhn nwnw[
1
(pihlox KUh dy jl nwl) nHw ky suDw srovr ivc ieSnwn kIqw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 74

Bey arUFn qÎwr sujwnw ]29]


pRQm ibRMd kir ly pkvwnw[
SRI hir goivMd prm sujwnw[
qKq akwl arip kir Bly[
SRI hirmMdr kI idiS cly ]30]
bsqR ibBUKn SsqR su aMg[
SRI guridzqw SoBiq sMg[
sUrjml ko awgy kIin[
bWm Bwg1 aiNrwie pRbIn ]31]
idS dwhn SRI qyg bhwdr[
dws god mihÀ lIny swdr[
DIrmzl ko qQw Aucwey[
sMg mswihb isK smudwey ]32]
jwie iQry drbwr agwrI[
kr bMdn pRdzCnw DwrI[
aMqr pRiviS joir kr Kry[
qib ardws myvro kry ]33]
‘suq pOqRy juiq siB prvwrY[
SRI gur rwmdws suK DwrYx[’
msqk tyk su inksy bwhr[
ijn ko siB jg mYx jsu Zwhr ]34]
cFy pwlkI mihÀ gunKwnI[
bwdq kI Duin AUc AuTwnI[
dIrG dYx dYx2 bjYx dmwmy[
Fol pty kI Duin iml qW mYx ]35]
fP murlI bhu bjihÀ nPIrw[
cFn smYx hoeI bf BIrw[
lOikk bYidk rIiq GnyrI[
nr iqRXn kInis iqs byrI* ]36]

1
Kzby pwsy[
2
dY xdYx Sbd kr ky[
*
dyKo rws 4 aMsU 4 aMk 20 dI hyTlI tUk[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 75

siB brwiq ko Bly cFwie[


gwviq murI sdn smudwie[
sUrj ml ko awgY kirkY[
gmny skl hrK Aur Bir kY ]37]
AulÀGy silqw awie ibpwsw[
fyrw krÎo qWih qt pwsw[
jQwjog syvw siB kyrI[
krI msMdn imil bhuqyrI ]38]
insw ibqwie cfy mg cwly[
suin suin jwck awie ibswly[
lyiq drb, ko htÎo n KwlI[
khÎo gurU ‘siB dyhu sMBwlI’ ]39]
fyF jwm idn bIqiq awey[
SRI krqwr purw ijs Qwey[
Skr gMg Audpwn ju pwvn1[
SRI arjn SuB krÎo lgwvn ]40]
shq brwq Auqr qihÀ pry[
SRI gurdyv qrovru qry[
sm sUrj ky ibjnw hoiq[
cmr Furih Cib krih Audyiq ]41]
jo jo mMgq jn cil awvY[
qqiCn lY lY drb isDwvY[
fyF jwm lO siB ibsrwmy[
bsn ibBUKn qn aiBrwmy ]42]
pRymcMd nr piT agvwey[
snmwny siqgur sq Bwey2+[
‘mhWrwj! aib aMqr cwlo[
inj mMidr ibsrwm sMBwlo’ ]43]
sunÎo siBin ‘aib aMqr cwly[’

1
Skr gMg (nwm dw) pivzqR KUh[
2
scy ipawr nwl[
+
pw:-siB Bwey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 76

bhu bwidq Duin AUc AuTwly[


cFy CYl hX cpl clwvYx[
ko sÎMdn pr cFy isDwvYx ]44]
kyiqk gj arUF kir cly[
Dn brKwviq jnu Gn Bly[
bhuq brN ky ghy inSwn[
awgY gmnihÀ SBiq mhwn ]45]
grI grI mihÀ Dn brKwXo[
pir jn dyKiq anÀd vDwXo[
apny mMidr Auqry jweI[
lY lY Byt imly smudweI ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘sUrj ml ibawh’ pRsMg
brnnû nwm KStmo aMsU ]6]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 77

7. [brwq vwps[ SRI qyg bhwdr jI dI sgweI]


6<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>8
dohrw: mhW kulwhl puir ibKY,
hoiq BXo awnûd[
ijn ijn iqs iCn gur ipKy,
iqn Pl puMn iblûd ]1]
1
cOpeI: pRym cMd qib pTI btyrI [
siBin iblokiq KuSI GnyrI[
ihq imlnI ky bhur bulwey[
huie iqawr cwly smudwey ]2]
sUrj ml bVvw pr awCy[
qyg bhwdr SoBiq pwCy[
qib awqSbwZI cilvweI[
dyKiq lok imly smudweI ]3]
kyiqk crKI2 aiDk BRmwvYx[
ko sZor Auif ggn isDwvYx[
aiDk kulwhl sunih iblokiq[
mhW pRkwS mqwbI mokiq3* ]4]
pRym cMd ly bhuq Aupwien[
awin prÎo siqgur ky pwien[
iqh AuTwie kir kMT lgwXo[
jgq rIiq mihÀ gur mn BwXo ]5]
BXo inhwl aMg ko lwgw[
pRym cMd Aur aiq anurwgw[
pRQm jnm gn puMn skylw[
iqnhuÀ dIin Pl, gur mylw ]6]
ly dUlhu kAu dÍwr isDwry[

1
ivawh qox pihlW jwøIaW L jo rsd GzlI jwvy[
keI QW iesy qrHW dI rsd L ‘hlUPw’ kihÀdy hn, ikqy ‘kuawrI rotI’ bI kihÀdy
hn[
2
awqSbwZI dI crKI[
3
kzFdI hY[
*
pw:-hoviq[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 78

bYidk lOikk kir ibvhwry+[


pun inkyq apny cil awey[
kOqk hoiq anyk isDwey ]7]
bhuro Bojn hyqu bulwey[
idpihÀ mqwbI aru Pulvwey[
jwriq Jwrn ibRMd mswlYx1[
bwdq bwjiq nwd AuTwlyx ]8]
snY snY cwliq pg fwriq[
lok hZwrhuÀ drs inhwriq[
pRym cMd ky sdn pRvySy[
ly kir sMg brwq aSySy ]9]
cMdn cOxkI ko fsvwie[
AUpr syq bsqR ko pwie[
iqs pr swdr gurU ibTwey[
apr pMkqI aink lgwey ]10]
ibc SoBiq SRI hirgoivMd[
Auf ibRMdn mihÀ cMd minûd[
sUpkwr qqiCn cil awey[
prusn lwig asn smudwey ]11]
dUsr cOxkI pr Dir Qwr[
gur awgY Kt rsin ahwr[
huqy cqur qqiCn sB awgy[
Bojn DrÎo, Kwn gn lwgy ]12]
SRI krqwrpury kI nwrI[
ciF koTin pr AumfI swrI[
pRQm drs kir dÍY kr jory[
bMdn krI siBin gur Ery ]13]

+
ikqnI QweIx kvI jI awp kih awey hn ik bYidk lOikk rIqI gurW ny nhIx kIqI[ jy
bYidk lOikk rIqW nw Czf dyxdy qW ihMdU qrukW dy bKyVy SkYqW qy pMcm gurU jI dy swky ikAux
vrqdy[ ijnHW dy nyqrW swhmNy eyh rsmW hoeIaW hn Auh Bw: gurdws jI ilKdy hn:-
‘pUCq nw joiqk nW byd iQq vwr kCU:[’ qy awp pMcm siqgurU jI PrmwAuxdy hn ‘duqIaw
iqawgI logw rIiq’ ] [awsw m:5
1
bhuqy JwV qy mSwlW bwldy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 79

mn mYx BXo anûd Gnyrw[


gwvn lgI skl iqs byrw[
huqI anuicq gurU ko gwrI[
qAU BeI Auqsv bis swrI1* ]14]
lY lY nwm gwieÀ gn gIqw[
suin brwq hrKiq siB cIqw[
muskwviq Bojn ko Kwqy[
qÎox qÎox md irdY aiDkwqy ]15]
iqRpq hoie kir pwn pKwry[
AuTy jUT mihÀ Dn gn fwry[
bwjy bjiq sdn khu awey[
pun lwvn kY hyqu bulwey ]16]
gmny dUlhu krÎo agwrI[
phuÀcy bydI jhw suDwrI[
sUrjml ibTweI kir Kwry[
pUjy gNpq juiq gRYh swry+ ]17]
qib kMnÎw qihÀ awin ibTweI[
aiBKykn kir agin jrweI[
kir siB rIiq ley pun Pyry[
duihidiS dy Dn lwg Gnyry2 ]18]
puin inj sdn awin suK pwey[
pOFy sRI siqgur supqwey[
BeI pRBwiq bjiq bhu bwjy[
sOc Snwn bsqR qn swjy ]19]
sUrj ml SRI qygbhwdr[

1
swrIaW (iesqRIaW Auqsv dy) Auqswh vs hoeIaW[
*
ieh asMBv hY ik nwm lY ky gurmuK hoeIaW iesqRIaW ijnHW bwbq pMcm siqgurU jI ny swK
BrI hY “gur bwNI sKI anûd gwvY] swcy swihb kY min BwvY]” iek gurmuK dy Gr nwm
dwqy siqgurU L kdy byadbI dy vwk hwsy nwl vI kih skN[ ieh rwj GrW dy vrqwry kvI
jI dzs rhy hn, jo ik AunHW dy swhmNy vrq rhy sn[ gur Gr dy eyh vrqwry nhIx sn[
+
dyKo rws 4 aMsU 4 aMk 38 dI hyTlI tUk[ awip kvI jI gNpq awid nw pUjNW ainûn
gur iszKI dw icMn dzs awey hn[
2
lwg dw Dn bhuqy (lwgIaW L) idzqw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 80

syvihÀ dws ibRMd iFg swdr[


Bwt klwvq FwFI awie[
Dn ko pwie mhW jsu gwie ]20]
bhu bwilk hYx ijn ky sMg[
sUrjml suMdr srbMg1[
bX lGu mihÀ SRI qyg bhwdr[
pTy bulwie sdn mihÀ swdr ]21]
pRym cMd kI suMdr dwrw[
ipiK jmwq2 awnûd Audwrw[
gn iesqRI mihÀ iqh bYTwey[
sÍwdl mDur ahwr krwey ]22]
lwlcMd iek KzqRI qhW[
iqsI myl mihÀ mylI ahw[
ibSn kuier iqh suMdr dwrw[
rUpvqI ijh Bwg Audwrw ]23]
gn qRIXn mihÀ bYTI qhW[
iqn SRI qygbhwdr lhw[
bUJy ikq sbMD nihÀ BXo[
suniq pRmudiq ibcwrn kXo ]24]
gmnI piq ky iFg qqkwlw[
apn mnorQ khÎo su Fwlw3[
‘hy gujrI ipq! sunhuÀ anûd[
SRI gur ky sm kOn iblûd? ]25]
ijn ky Bwg AudY jg iQey[
sy snbMDI gur ky Bey[
pMc brK kI suqw hmwry[
gur ky suq hYx jugl4 kuawry ]26]
ien qy awCo Qwn n koAU[

1
srb aMgW ivKy[
2
jvweI L vyKky[
3
cMgI qrHW nwl[
4
dy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 81

jhW dyihÀ qnujw inj joAU[’


lwlcMd ny suin snmwnI[
‘ieh qYx nIkI bwq bKwnI ]27]
ies kwrj mYx iblm n kIjY[
idj kO awj qhW piT dIjY[’
dMpiq kih iem awps mhIaw[
ibzpR bulwie pTÎo qib qhIaW ]28]
jihÀ siqgurU idvwn lgwey[
nr ibRMdn mihÀ mhW suhwey[
muK pRsMn jnu kml pRPUlw[
dyiq anÀd siB mMgl mlw ]29]
ibzpR aSIrbwd kO dInw[
qib gurdws ipRQk kir lInw[
skl bwrqw kih smuJweI[
‘gur suq ihq mYx awin sgweI’ ]30]
suin gur iFg gmnÎo qib BweI[
khI bwrqw ibzpR bqweI[
kir snmwn ibTwXhu pws[
aNIrwie iFg piT gurdws ]31]
‘bUJhu awSY kir inrjwsU1[
mwnih pRQm, bÎwh huie qwsU2[
pun SRI qyg bhwdr krYx[
ijm jg rIiq qQw anusrY’ ]32]
suin gur bc gmnÎ gurdws[
bYT aNIrwie ky pws[
ijs kY hrK sog nihÀ koAU[
hwn ru lwB smwnY doAU ]33]
Ausqiq inûdw mwn amwnw[
SzqRü imzqR inq lKih smwnw[
ibK aMimRq aru mwtI hym[

1
inrNw[
2
Bwv aNIrwie dw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 82

sm jwnih, ibRiq awqm Cym1 ]34]


bYTÎo inkit jwie gurdws[
khI sgweI kirby qws[
sm Aunmzq2 suniq bc bolw[
bRhm gÎwn mihÀ sdw afolw ]35]
‘khW nwm qum khAu sgweI3?
ko kwrj suDrih kirvweI?’
kih smuJwXo ‘rIiq jgq kI[
siB AuqpzqI ahY igRhsq kI ]36]
jbih bÎwh qib huie Grvwro[
awgY bMs vDih prvwro[’
suniq bKwnÎo ‘moih n bwCy4[
ibnw igRhsq qy hm ieim awCy ]37]
hrK Sok ko mUl ibswlw[
jwl Pswvn ko jMjwlw5[
aib iek rs mihÀ ibRiq inq JUliq[
srb jgq smqw nihÀ BUliq’ ]38]
suin gurdws krI qib nmo[
gur ko inkit khÎo iqh smox[
SRI hir goibMd qbih bKwnw[
‘sdw msq hI so pihcwnw ]39]
aib SRI qyg bhwdr DIr[
bwl awrbl idpiq srIr[
iqs msqk inkswvhu tIkw[
kro suDwvin smo su nIkw’ ]40]
qib gurdws jwie kir khÎo[
jihÀ SRI qyg bhwdr lhÎo[
‘gurU hukm kirvwAu sgweI[
1
ibRqI awqm awnûd (ivc) hY[ (a) ibRqI suK rUp awqmw (ivc itk rhI hY)[
2
msqW vWg[
3
sgweI iks dw nwm qusIx kihÀdy ho?
4
mYL nhIx cwh[
5
(igRhsq rUpI) jMjwl (jIv L) PswAuN dw (mwno) jwl hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 83

hyqu qumwry so cil aweI’ ]41]


suniq khÎo ‘awiesu gur kyrI[
siB suBdw1 ko skih n PyrI[
mwnihÀ sdw sIs Dir hm hI[
dyiq dwq jo hoiq n km hI’ ]42]
qib BweI ny gNk2 bulwXo[
ly siqgur ky inkit ibTwXo[
soiD mhUrq Bly sunwXo*[
awn ibzpR ko qbih idKwXo ]43]
SRI hir goivMd ko iFg swdr[
awin ibTwey qygbhwdr[
idj ny dyiK awnûd ko Dwrw[
muK pMkj mihÀ dIn Cuhwrw ]44]
Auqsv mihÀ aiq Auqsv hovw[
siB brwq imil awnÀd jovw[
bwj AuTy duMdiB SidXwny[
kOqk hoiq anyk mhwny ]45]
aiDk dwn siqgur qib dInw[
imly ibRMd jwck Dn lInw[
siBin ibKY CwXo awnûd[
ds hUM idiS jsu BXo iblûd ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘sUrj mzl bÎwhu sRI qyg
bhwdr sgweI krn’ pRsMg brnnû nwm spqmo aMsU ]7]
1
SuBqw dI dwqI[
2
joqSI[
*
iehnW qukW ivc dzisaw hY ik BweI gurdws jI ny gNk (joqSI) L szd ky gurU jI pws
Byijaw qy mhUrq suDwieaw igaw[ BweI gurdws jI iszKW dy inScy L inrUpn krdy hoey
ilKdy hn ik:-
gur isK sMgiq imlwp ko pRqwp aYso piqbRq eyk tyk duibDw invwrI hY[
pUCq n joqk aO byd iQq vwr kCU igRh aO inCzqR kI n SMkw Aur DwrI hY[
jwnq n sgn lgn awn dyv syv Sbd suriq ilv nyh inrMkwrI hY[
isK sMq bwlk sRI gur pRqpwlk huie jIvn mukiq giq bRhm bIcwrI hY ]448]
aijhy idRV inScy vwly qy awdrSI iszK BweI gurdws jI bwbq ieh kihNw ik AuhnW
joqSI L szidaw qy gurU jI ny swhw suDwieaw, iksy qrHW vI mMnN Xog nhIx, ho skdw hY ik
eyh qukW awKypk hoN[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 84

8. [vwps awey[ vlIKwn dw inrwdr]


7<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>9
1
dohrw: qIn idvs jsu ky ricq , rhy ngr krqwr[
pRymcMd icq pRym bhu, syvy ibibD pRkwr ]1]
cOpeI: krn ibsrjn hyq hkwry[
bwidq bjiq awie iqs dÍwry[
XQw Skiq dwiej Dir dIin[
hwQ joir pun khÎo pRbIn ]2]
‘mo qy srÎo nhIx kuC kwjw[
rwKI lwj ßrIb invwjw[
iek dwsI mYx duihqw deI[
liK anwQ mYx krunw2 BeI’ ]3]
SRI hir goivMd suniq bKwnw[
‘duihqw dIin khW rih awnw3[
jQwSkiq syvw siB kIin[
gur iszKÎin kI KuSI su lIin’ ]4]
suin siqgur ky bwk suhwey[
pRym cMd nr gn hrKwey[
bhur bsqR awny smudwey[
gur iszKÎn gn ko arpwey ]5]
Bwnw swihb ar gurdws[
iezqÎwidk jy siqgur pws[
siB qy KuSI lIin hirKwXo[
pRymcMd jsu cMd cFwXo ]6]
duihqw ko ibTwie kir fory[
kry ibsrjn kr jug jory[
4
Kym kOr inj qnujw swQ[
imliq aMk gih jnnI hwQ4 ]7]
1
js dI rcnw rcdy Bwv ivawh kwrj js vwly FMg nwl krdy rhy (a) (ivawh) rcdy qy
js Kztdy[
2
myry qy imhr[
3
DI dy idzqI (bwkI) hor kI rih igaw[
4
(kwkI dI) mW (soBw dyeI) apnI DI Kym kOr dw hzQ PVky jzPI pwky imldI hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 85

awgy kir fory khu cwly[


pwCy sUrjml nr nwly[
pRymcMd juiq soBwdyeI1[
dMpiq hit snwQ By qyeI ]8]
puzqR snUKw awgY kir kY[
gmny siqgur vwihn cir kY[
Gn sm Dn gn ko brKwvw[
kIriq kriq jwckin pwvw ]9]
jQwjog imil siB ky swQ[
pwCy srb htwieis nwQ[
sgl brwq qbih ciF cwlI[
bwidq kI Duin AUic AuTwlI ]10]
snY snY mwrg cil awey[
ndI ibpwsw ko AulÀGwey[
ins bis inj puir awie phUcy[
duMdiB fMk hny qib AUcy ]11]
suiD ko pwie pRmod ibswlw[
iek Ql BeI nwgrI jwlw[
sUrjml jnnI hrKweI[
chuMidiS qy sib khYx ‘bDweI’ ]12]
siB qÎwrI kInis mrvwhI[
awgy lyin Aumg mn mWhI[
gwviq gIqin imlI suhwgn[
dUlhu dulhin ipiK anurwgn ]13]
ieq siqgur ly kir su pRswid[
qKq akwl gey aihlwid[
kir kY nmo Bly brqwie[
pOr drSnI gy smudwie ]14]
iQq hÍY SRI drbwr agwrI[
hwQ joir aiBbMdn DwrI[
dUlhu dulhin awgY kir kY[
1
nwm hY pRym cMd dI iesqRI dw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 86

deI pRdCnw chuÀ idiS iPir kY ]15]


bhur inkis By guru asvwr[
bnI brwq clI siB lwr1[
hXn kudwviq kyiqk jwqy[
SRI siqguru siB ibKY pRXwqy2 ]16]
puir ky nr nwrI siB bMdiq[
Auqsv dyKiq aiDk anûdiq[
mrvwhI iQq hÍY kir pOr[
juiq dmodrI iqRX gn aOr ]17]
sihq sunUKw suq ko hyrw[
kir kul rIiq skl iqs byrw[
ly aMqr Gr ibKY pDwrI[
bYTwrI AumfI iqRX swrI ]18]
JorI drb pwie muK dyKw[
kriq srwhn hrK ivSyKw[
skl invys kry3 suK pwey[
syvw jQwjog kirvwey ]19]
BeI bÎwh kI gwQw pUrI[
sunhu iszK awgy ijm rUrI[
kyiqk idvs myl siB rhÎo[
pun inj sdn gmn ko chÎo ]20]
gXo nrwieN dws s bwm4[
duawrw BwgN gmny Dwm[
rwmw phuÀcÎo ngr vtwly[
qRyhN kul KfUr ko cwly ]21]
goieMdvwl gey suK pwey[
Drmw apny sdn isDwey[
rwmo juiq gw sWeI dws[

1
nwl (a) kqwr[
2
jWdy hn[
3
ibsrwm Drky[
4
iesqRI smyq[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 87

apr skl cil phuÀic1 avws ]22]


jQwjog dY dY Auphwr[
kry ibsrjn gurU Audwr[
swDU aru Bwnw dÍY pws[
rwKy kih kir guru suKrws ]23]
apn puzqR kI jwin sgweI[
irdy nwnkI bhu hrKweI[
swdr qyg bhwdr hyrih[
ipRqpwrih, kir dyih bfyrih2 ]24]
siqgur bsy suDwsr puir mYx[
syvihÀ dws gÎwn lihÀ Aur mYx[
BgqU BweI bihlo awid[
ijnhuÀ anÀd ko pRwpiq sÍwd ]25]
CTy mws awvihÀ cil jwihÀ[
iek duie mws bsihÀ gur pwih[
kyiqk ney iszKÎ nr bnYx[
syvihÀ siqguru SrDw snY ]26]
kyiqk iszKÎn ky suq awvihÀ[
inkit rhYx gur syv kmwvihÀ[
ies ibiD kyqy idvs ibqwey[
bhu iszKn Aur gÎwn Aupwey ]27]
SwhjhW cil kY iqs kwl[
jhW jlûDr ngr ibswl[
awin qhW qib fyrw Gwlw[
iley bwhnI swQ ibswlw ]28]
qhW puzqR iek abdul Kwn[
vlI Kwn iqs nwm bKwn[
ipq BRwqw ijs ky rN mwry[
Swhu inkit phuÀcI n pukwry ]29]
rhÎo sMBwriq apn smwjw[

1
phuMc gey[
2
pwlNW kr rhI hY qy (AunHW dI) dyh vD rhI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 88

iqn jwnI mn -avsr awjw[


myl Swhu sox inScY hovY[
kir kY imhr idRSit ko jovY ]30]
siB ibRqWq mY dyAux sunwey[
ipq ko pltw lyhuÀ bnwey-[
iem icqviq Dn gn ko lY kY[
cpl qurMgn qÎwrI kY kY ]31]
kMcn ZIn jrwAU fwly[
ijn ipiK hrKih Swhu ibswly[
apr vsqu gn suMdr lIin[
Swhu jhW ko Byt su dIn ]32]
ikh Aumrwv imlwvn Twnw[
dyiK Swhu ny bwk bKwnw[
‘abdl Kwn imlÎo nihÀ awie[
ngr ibKy nihÀ jwnÎo jwie’ ]33]
Swh jhW qy suin imRdu bwnI[
vlIKwn kr joir bKwnI[
‘hZrq moih ipqw jug BRwqw[
lY kir sYn sMg pRXwqw1 ]34]
ihMdun gur SRI hirgoivMd[
jihÀ kihÀ kir Auqpwd iblûd[
gRwm ruhyly2 avnI rokI[
qihÀ GyrV Bgvwn iblokI3 ]35]
iqn brjÎo, so qqiCn mwrÎo[
iqs ko suq ieq awn pukwrÎo[
sun mm ipqw gXo iqs Qwnw[
lrÎo gurU kIno Gmswnw ]36]
jug suq juiq ipq hiq kir fwrÎo[
lSkr sMg skl hI mwrÎo[

1
igaw sI[
2
ruhyly ipMf dI[
3
Bgvwn dws GyrV ny (awpNI ZmIn rokI) hoeI dyKI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 89

pRQm rhy smuJwie n mwnÎo[


pTÎo dUq ko inTur bKwnÎo ]37]
cMdU nûdn, GyrV nûdn[
krÎo khr gur1 kry inkMdn[
qRws n pwie khUM qy soeI[
nrn hZwrn kI imRqu hoeI ]38]
siB ko mwir ibswrÎo qRws[
rcÎo ngr ar apin avws[’
suin ZulmI ko Swh irswXo2[
Aumrwvin pRiq hukm alwXo ]39]
‘bIs hZwr bwhnI jwvY[
gur ko pkir moih iFg lÎwvY[
bwj hyqu mYx kInis twro[
pun lir muglsKW rN mwro ]40]
jwlûDr sUbw birawmU3[
sYnw shq pTÎo jm DwmU[
bhur dyS mihÀ pwie PqUr[
gur ky Aur ko fr Bw dUr’ ]41]
ieqny mihÀ vZIrKW awXo[
irsÎo lKÎo4, kr joir alwXo[
‘pRQm suNI mYx ieh ibiD swrI[
aib rwvir iFg krOx AucwrI ]42]
siqgur DIr rUp AupkwrI[
siB pr kruNw idRSit inhwrI[
ihMdU qurk eyk sm jwnihÀ[
siBihin ko AupdyS bKwnihÀ ]43]
alp gRwm iqs Qwn inhwrÎo[
fyrw kyiqk idvs AuqwrÎo[

1
gur ny[
2
kRoDvwn hoieaw[
3
bhwdur[
4
(bwdSwh L) kRoDvwn jwNky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 90

qhW qurk imil awn Aucwry1[


krihÀ invwj n Qwn hmwry ]44]
suin gur iqn dInin kI bwnI[
qhW msIq icnwvin TwnI[
ihMdun pzKI GyrV BXo[
gur ko gwir inkwriq BXo ]45]
suq ko piT kir kY ies Qwnw[
krÎo cFwvin abdulKwnw[
jwie lrÎo iqh ibnW ibcwry[
hqy suBt ds cqur hZwry ]46]
ko muihMm kir ienhuÀ mrwey[
hZrq ky kCu kwm n awey[
iek msIq ky hyq ibdwrn2[
krÎo AupzdRv lSkr gwrn3 ]47]
jy hZrq mrZI iem hoie[
nhIx msIq rwKnI soie[
qO mo khu aib awiesu dyhU[
mYx iek jwie krOx iqs QyhU ]48]
ies kO chIaY deI sZwie[
krhu dUr muK lgY n awie[
Gr Kudwie ihq rwr AuTweI[
nwhk sYn ieqI mirvweI’ ]49]
suniq Swhu Aur mYx hrKwXo[
-gur Þudwie ko Dwm bnwXo[
SRI nwnk qy awidk swry[
ihMdu qurk ko Byd invwry- ]50]
vlIKwn ko vihr kFwXo[
mnsb CIn lIin gihvwXo[
idXo dMf Dn ilXo Gnyrw[

1
muslmwnW ny awky ikhw[
2
FwhuN leI[
3
gwlN dw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 91

ibsmiq lok hyir iqs byrw ]51]


ins ibqwie kir Swih isDwrw[
jwie brÎo lvpurI mJwrw[
gur ky gun mn awny soie[
cuglI Augliq kbhuÀ n koie ]52]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘Swhu’ pRsMg brnnû nwm
aStmo aMsU ]8]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 92

9. [isrI cMd jI drSn[ buzFNSwh]


8<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>10
dohrw: SRI siqgur kir bÎwhu ko,
ly kir puzqRin sMg[
ihq aKyr ky qÎwr hÍY,
gmny cFy qurMg ]1]
cOpeI: alp sYn lY sMg isDwry[
cwrhuÀ puzqR hXn asvwry[
SRI aMimRqsr ko qib Coir[
gny pRBU igrin kI Er ]2]
mn Bwviq so kriq aKyrw[
insw prI kir bwhr fyrw[
Kwn pwn kir kY supqwey[
puzqRn juiq jy nr smudwey ]3]
BeI pRBwiq jwg kir iQry[
sOc Snwn smUhin kry[
dyS mnohr prbq kwCy1[
iqsy inhwrin siqgur bWCy2 ]4]
sunÎo pRQm hI iqs idiS mWhI[
SRI nwnk nûdn rih qWhI[
isrI cMd ijn bYs iblûdM[
jog ibRqI ko lyiq anûdM ]5]
SRI hirgoivMd chÎo -inhwrYx[
gmnYx iqs hI dyS ibhwrYx3-[
iem icq Dwriq igrw AucwrI[
‘qUrn qÎwrI kir asvwrI’ ]6]
suniq hukm ko skl sMBwly[
ZIn qurMgn qqiCn fwly[
Kwn pwn kir hXin arohy[

1
prbq dy kol dw dyS sohNw hY [sMs: kzC] dyKo hyTW pRXwX aMk 5[
2
cwihaw[
3
czl ivcrIey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 93

sYn shq sq cwrhuÀ sohy ]7]


prbq kI kwCr1 khu gey[
ikiqk aKyrn Kyliq Bey[
bhur jhW SRI nwnk nûd[
phuMcy qihÀ SRI hirgoivMd ]8]
Auqir qurMg qy ly suq cwrI[
isrI cMd drsy qp DwrI[
crn kml pr bMdn kIin[
pun kr joir smuK awsIn ]9]
prm ibRzD jogySr hyrw[
SRI bwby suq kih iqs byrw[
‘khu purKw! kyiqk hYx nûd?’
qib boly SRI hirgoivMd ]10]
‘pMc huqy iek Bw prlokih[
cqr awp ko drs iblokihÀ[’
khÎo SRI cMd ‘iek hm dyho[
apr awpny sMg rKy ho’ ]11]
suin kir guru SRI hrgoivMd[
bf suq arpÎo qib SRI cMd[
SsqR bsqR pihrwie nvIn[
iFg ibTwie kir bMdn kIin ]12]
SRI nwnk suq BXo pRsMn2[
‘Drhu nûmRqw XW qy DMn[
siB ikC lIno pUrb qumY[
topI rhI huqI iehu smYx ]13]
soip3 leI qum juiq bifaweI[
qumrI ikRziq qumY binaweI4[’
iem kih topI isr qy lIin[
1
kzC, kCwr = ndI, smuMdr dy kol dI iZmIx[ ieQy kwCV phwV dy ndI qy lwgly ielwky
leI vriqaw hY[
2
Bwv SRI cMd jI ny pRsMn hoky ikhw[
3
so bI[
4
quhwfy (jyhI) krnI qusW qox hI sr awAuxdI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 94

guridzqy ky isr Dir dIin ]14]


apr puzqR gur ky liK iczqw[
BXo su bwby ko guridzqw1[
iehI ibSySn siB jg lhY[
‘SRI bwbw guridzqw’ khYx* ]15]
inÜiD isziD qp bl qy BrI[
topI guridzqy isr DrI[
kyiqk dÎos rhy iqn pws[
suny Bny bc ibibD iblws ]16]
cFy bMdnw kir cil awey[
sqzdRv qt ky Ql idKrwey[
bfo puzqR smuJwXo qbY[
‘inj puir krhu bswvin abY’ ]17]
SRI aMmRqsr cil pun awey[
bis kir kyiqk dÎos ibqwey[
jySt puzqR irdY bhu pÎwry[
sny snyhu srIr inhwry2 ]18]
lKI BivzKÎq giq icq mwhUM[
honhwr nihÀ imtY kdwhUM[
suq qy ngr bswvin cwhw[

1
(iszKW ny) hor puzqR qW gurU jI dy icq ivc jwNy qy SRI guridzqw jI bwby (SRI cMd) dy hoey
(lKy)[
*
Bwv ieh hY ik SRI cMd jI L awpNI Qwvyx asQwpn krny leI koeI Xog purS nhIx lÜBw,
iPr siqgur dw Gr hI mhW blI smJky bytw mMigaw[
siqgurW ny apNW itzkw puzqr idzqw[
ies qox do iszty inkldy hn, iek qW ieh ik gurU jI bwbw jI L gurU kw suq qy gurU mq qy
qurn vwlw hI smJdy sn, kyvl aqIq rihNW iek AunHW dw apNW suBwv sI[ dUjy SRI cMd
jI cwhy gurU aMgd jI nwl KuNsy sy, pr gurgwdI L gur nwnk dI gwdI smJ ky SRI gurU
hirgoivMd jI L gurU mMndy sn[ siqkwr krdy qy mhW blI jwNdy sI, ar koeI ivKyvW mq
Byd Xw dÍYK nhIx sI, ies krky awpNI Qwvyx gurU suq hI lYky sQwpn kIqw, ieQox qweIx ik
awp aqIq sy qy bwbw guridzqw jI igRhsqI sy, igRhsqI L pRvwn kIqw ar Aus qox igRhsq
nhIx qjvwieaw[
azgox AudwsI sMpRdw bwby guridzqy qox hI qurI hY[ DUieaW vwly swry AunHW dy cyly hoey
hn, ies qox iszD hY ik AudwsI sMpRdw qy iszK kOm dw ivKyvW kdy nhIx sI[
2
pRym nwl (puzqR dy) srIr L dyKdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 95

jQw gurn1 puir rdy Aumwhw ]19]


iek idn inkit bulwie ibTwey[
nûimR hoie iQr By suK pwey[
khiq Bey ‘aib kwrj kro[
sYln idiS sqzdRv ko qro ]20]
kyiqk pry apr igr ahYx[
buzFNSwhu sMq iek rhY[
kriq pRqIKn Dwriq DÎwnw[
qum ko imlÎo chY iqs Qwnw’ ]21]
SRI guridzqy suin kr jory[
‘ikm bYTÎo mylw ikm lory?
khOx khW mYx iqs ko jwie[
ko kwrj imilby huie jwie ]22]
dXw isMDu! siB Byq bqwvhu[
hoie guhX BI qAU sunwvhu[’
suin SRI muK qy Aucrin lwgy[
‘SRI nwnk phuÀcy qihÀ awgy ]23]
rhiq huqo qihÀ buzFN SwhU[
ajw2 doie rwKiq inq pwhU[
iqn pX3 pwin kriq so rhY[
qp mihÀ pRIiq pRBU gun khY ]24]
bwlw mrdwnw sMig doie[
SRI nwnk dyKiq Bw soie[
lKy sMq syvin kir cwhU[
ajw dugD awniq Bw pwhU ]25]
-mYx bYTÎo qum cil kir awey[
Auicq syv ky XOx liK pwey[
XW qy dugD DrÎo ieh awin[
achu sMq jI ruic ko Twin- ]26]

1
(pihly) gurU swihbW ny[
2
bzkrIaW[
3
duzD[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 96

SRI nwnk suin bUJin kIin[


-qp ko qpiq sPl BI cIn1?
AupjI SWiq ik nihÀ mn mWhI?
jqn anyk kriq ihq jWhI2- ]27]
suin AUcy bc buzFN SwhU[
-qumro nwm suinin icq cwhU-[
gur ruK lKÎo BnY mrdwnw[
-iehu jg gur SRI nwnk jwnw ]28]
ijs ko cwhiq kuC AupdySw3[
iqs ky inkit jwiq jgqySw-[
suniq nwm pwien pr pirE[
khÎo ik -muih inhwl aib kirE ]29]
suniq huqo jsu rwvr kyrw[
imilby cwihiq rhiq icq myrw[
mn kI jwin awin aib imly[
kry aiDk qp sy Pl Ply ]30]
aib mm hoie gXo kilawn[
drSn dInis dXw inDwn-[
iezqÎwidk qib ibnY bKwnI[
SRI nwnk boly SuB bwnI ]31]
-sziqnwm ismrhu ilvlweI[
qn hMqw khu dyhu AuTweI[
mn ieMidRX sMbMD ij honw[
ieh bMDn jwnhu duK jonw4 ]32]
mn Tihrwvhu irdY mJwr[
nihÀ sbMD ieMdRX sMig Dwir5[
kUrm sm iekTo huie rhY6[

1
qUM qp L qpdw hYx kI iesdI sPlqw bI dyKI hY?
2
ijs vwsqy[
3
AupdyS krnw[
4
duKW dw kwrn, (a) jUnIaW dy duK dyN vwlw hY[
5
mn dw sMbMD ieMdRIaW nwl nw Dwro[
6
kCU vWùU (mn) iekzTw hoXw rhy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 97

nhIx AuQq ieMdRX sMg lhY1 ]33]


iqs ko mukiq rUp pihcwn[
ieqo Byd liK swDhu DÎwn-[
suin siqgur qy ibRqI itkweI[
buzFNSwh smwiD lgwie ]34]
jib bYTy jug jwm ibqwey[
bwly kih kir lIin jgwey[
jib suD BeI crn gur ghy[
-rwKhu sMg joir kr khy ]35]
-qum pRqwp qy mn itik gieAU[
qnk Byd suin siB ikCu pieAU[
aMmRq bcn suny, ibK dÍYq2[
dUr krI bf sMkt hyqu ]36]
qÎwgÎo jwie n sMg qumwrw-[
qib SRI siqgur bwk Aucwrw[
-aib quv kwj gXo siB hoie[
bYThu mn siqnwm proie ]37]
aiDk awrbl qyrI ahY[
icrMkwl hm pwCY rhYx[
qib lO CTm srUp hmwro[
pRwn aMq qn hoie iqhwro- ]38]
iem suin ibsmÎo bUJn lwgw[
-mYx ikm lKOx Dry anurwgw? -[
qib siqgur ny pqy bqwey[
-rhhu pRqIKiq dyAux sunwey ]39]
SRI guridzqw gur suq hoie[
qo khu awin imlY jib soie[
ngr bswvY so qib jwnhu[
qib lO ismir DÎwn ko Twnhu ]40]
inq mn iQrqw ko isD krIaih[

1
ieMdRIaW dw sMg lYky AuQwn nw hovy[
2
ivhu rUp dÍYq[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 98

pry dÍYq ky bMDn hrIaih-[


iem kih SRI nwnk pRsQwny[
qib ko qhW DÎwn so Twny ]41]
gur gur ismrq kriq AufIkw[
BXo mhW SuiD ijs Aur nIkw[
iqs ko imlhu krhu pun fyrw[
ngr bswvhu awpn kyrw ]42]
jQw rcy puir bfy hmwry[
iqm qum rchu apn puir Bwry[
hmry hoviq hI ric lIjih[
kyiqk bws apn qihÀ kIjih ]43]
pun quv sMqiq gwdI lyih[
bsih kwl icr shq snyh[
ies kwrj ihq gmn krIjY[
aib SuB smo ngr ric lIjY’ ]44]
SRI guridzqw suin ibiD swrI[
hrKiq qurq krI qib qÎwrI[
Dn gn SRI siqgur qy lIin[
qIn mwq ko bMdn kIin ]45]
pun drbwr pRkrmW iPir kY[
hwQ joir aiBbMdn kir kY[
ciF gmnÎo siB SsqR lgwey[
nÜqI sÎMdn cFI clwey ]46]
DIr mzl ko lIny god[
aiDk dulwriq kry pRmod[
qIn insw bis phuÀcy jwie[
sMg msMd dws smudwie ]47]
fyrw kIin sYl ky qIr[
qMbU qwn iQry br bIr[
iek duie idvs pRmudiq guZwry[
puir ihq KojihÀ Qwn inhwry ]48]
AUpr prbq ky qib gey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 99

buzFNSwh iblokiq Bey1[


SRI nwnk bc ismriq soeI[
-gur suq awie dugD ly joeI2 ]49]
ibRzD mhW qn kO qib qÎwgOx[
SRI gur ky drSn anurwgOx-[
Gory pr hÍY kY asvwr[
SRI guridzqw cFy phwr ]50]
kuCk pry kwnn ko hyrw[
ajw3 crwviq Syr bfyrw[
buzFNSwh pry qib* bYsw[
qp mUriq DwrI huie jYsw ]51]
prm ibRzD jrjrI SrIr[
ipiK SRI guridzqw kih DIr[
‘AuThu sMq jI! pY4 muJ dIjY[
gur suq ahOx CuDiq liK lIjY’ ]52]
bwnI suniq anûd iblûdy[
AuiT qUrn hI jug pd bMdy[
gih rkwb ko qry Auqwry[
bYTwry iqRN iCq kuC fwry ]53]
awin ajw ko dugD iplwXo[
pUrb ko pRsMg siB gwXo[
SRI guridzqy suin kir khÎo[
‘ngr bswvin ko hm chÎo ]54]
khW rcihÀ so dyhu bqweI?
kuC awgl suiD kho buJweI[
SRI nwnk ky mylI ahy[
icrMkwl qp qwpiq rhy’ ]55]
suin bolÎo qib buzFNSwhU[
1
dyKo[
2
awky jo duzD (myry kolox) ley[
3
bzkrIaW[
*
pw:-prbq pr[
4
duzD[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 100

‘siqgur khÎo skl qum pwhU[


kuCk ahY mo qy suin lIjY[
ies igr inkit ngr ko kIjY ]56]
iehW invws qumwro hoey[
SRI guru sMg awie siB koie[
kir sMgRwm1 phUcihÀ iehW[
hoihÀ qurk sMGwrn mhW ]57]
qn qij gur prlok pDwrYx[
qumro suq bhu sujsu ibQwrY[
puir mihÀ bwsihÀgy icrkwl[
iszKI ko ibsqrihÀ ibswl ]58]
SRI nwnk bc ismrn DrOx[
SRI hir goivMd drSn krOx[
gur krunw qy kIin kmweI2[
inkit phUcOx crn mnweI’ ]59]
iem kih rhÎo mOn ko Twin[
SRI guridzqy suin siB kwn[
Auqry igr qy qib cil awie[
lgy iblokin Qwn suhwie ]60]
kwrIgr mjUr builvwey[
sziqnwm kih gurU mnwey[
bWtÎo siB mihÀ bhu imStwn[
tzk lgwXo apny pwn ]61]
rcn lgy kwrIgr Gny[
suMdr mMidr bhu ibiD icny[
jihÀ kihÀ qy gn lok bswey[
gurpuir jwin Bey smudwey ]62]
SRI guridzqw siB suK dY kY[
nr skyil kir qhW bsY kY[
bsy awp BI bhu suK pwie[

1
jMg krky[
2
(mYx) kmweI kIqI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 101

siB kI suiD sÀBwir icq lwie ]63]


Dry grB nÜqI bfBwgn[
bsih sdw piq kI anurwgn[
pwqSwih spqmy1 pRsUq[
bDiq cMd sm grB spUq2 ]64]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘SRI guridzqw buzFNSwh
imlN aO ngr bswvN pRsMg brnnû nwm nvmo aMsU ]9]

1
Bwv SRI hirrwey jI[
2
pivzqRqw vwlw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 102

10. [vfwlI sUr mwiraw]


9<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>11
dohrw: DwrÎo grB spuzqR ko, bDÎo su aiDk anûd[
SRI guridzqw icq ivKY, icqvÎo -aib huie nûd ]1]
cOpeI: ies nimzq kir ngr bswXhu[
‘guru kIriq puir’ nwm alwXhu1[
mn mihÀ iehI mnorQ rwKw[
iesI puzqR ihq ric puir kWKw2*- ]2]
suK ky shq bsy, idn twry[
iKlihÀ aKyr hoihÀ asvwry[
suBt sMg ciF ibcrihÀ bwhr[
idn pRiq bsÎo ngr Bw Zwhr ]3]
Auq SRI hirgoivMd kI gwQw[
sunhuÀ sMq isK pRIqI swQw[
suBtn ibRMd skylin krYx[
awXuD ivzdÎw mihÀ ihq DrYx ]4]
CorihÀ bwn quPMgn Bir Bir[
hqihÀ inSwnOx awgY Dir Dir[
kbhuÀ aKyr ibRzq ko krYx[
imRgn AuDwrYx pRwn ij hrYx ]5]
isK sMgiq chuM idiS qy awvihÀ[
mn bWCiq gur qy br pwvihÀ[
kIriq ikDOx mwlqI PUlI[
pMkiq ikDOx mrwln BUlI ]6]
ikDOx cMidRkw jgq ibQwrI[
pwrd sm AucrihÀ nr nwrI[
chuÀidiS mihÀ jihÀ khW suhylI3[

1
‘gurkIrq pur’ nwm Diraw Bwv gur dy js vwlw Sihr[
2
iezCw Dwrky[
*
Bwv, bwbw jI L hoNhwr dw pqw sI ik gur gwdI dw mwilk huN ieQy AunHW dy igRh jnmygw[
(a) ipqw gurU jI ny iesy puzqR vwsqy ngr bnwAuN dI iezCw kIqI sI[ dyKo aMsU 9 dw aMk
19[
3
suKdwiek[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 103

rwiebyl1 kY iKrI cMbylI ]7]


joDw gurU mhW AupkwrI[
irdY gÎwn Gn2 sd iekswrI[
dyS ibdySin sgl jhwn[
qurq shwiek huihÀ suKdwn ]8]
aink kwmnw hliq mJwrI3[
purvihÀ iszKin ibrd sMBwrI4[
plq5 ibKY inj syvk swry[
jm pIrw qy lyiq Aubwry ]9]
jwnihÀ jg mihÀ pIr anyk[
gur bf smrQ jliD ibbyk6[
iszD qpy pMifq bRhmcwrI[
pRBU mwrg ky jy ihqkwrI ]10]
nwnw ibiD jy Skiq DrYXw[
siB siqguru kI chiq shYXw7[
SrnI prÎo awin kir joAU[
duih lokin suK pwviq soAU ]11]
bKSy SRI guru amr anyk[
rwmdws gur dIin ibbyk[
SRI arjn qy gÎwn ij lhy[
ienhuÀ ibKy jIviq jy rhy ]12]
siB awvihÀ gur ky drbwr[
drSn pris lhYx suKswr[
kyiqk gur ky inkit rhMqy[
kyciq Gr dySin ibcrMqy ]13]
iszKÎ bnwvihÀ jihÀ kihÀ jwie[

1
rvyl[
2
iekrs igawn[
3
ies lok ivc[
4
isKW dIaW kwmnW pUrdy hn (awpNw) ibrd sMBwlky[
5
pRlok[
6
jgq dy anykW pIr gurU jI L vzfy smrQ qy igawn swgr jwNdy hn[
7
shwieqw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 104

ibsQwrihÀ iszKI siB QwieÀ[


BweI bihlo BgqU awidk[
dyS ibdyS krihÀ isK swidk1 ]14]
iem gur iszKÎin ky bhu iszK[
hoihÀ lKihÀ siB BUq BivzK[
swihb Bwnw guru iFg rhY[
syviq, bwk sunY aru khY ]15]
ibRMd msMd iblûd anûdiq[
Dn ko awin gurU pd bMdiq[
chuMidiS qy bhu gur kI kwr[
clI awie kuC vwr n pwr ]16]
iqm hI Krc hmyS ivSySU[
kwr clwieÀ msMd aSySU[
krihÀ qurMg KrIdn Bwry[
brqih dyg acihÀ nr swry ]17]
jg mihÀ donhuÀ vsqU swr[
dyß ru qyß krin jYkwr[
so gur Gr mihÀ BeI Audwrw[
ijh ipiK ibsm rhÎo jg swrw ]18]
iek idn siqgur cFy iSkwr[
Bey sMg qib suBt hZwr[
ibDIaw, jyTw, swihb Bwnw[
swDU pYxdyKwn pXwnw ]19]
iezqÎwidk siB gur ky sMg[
cly kudwviq cpl qurMg[
pRwiq huqI ibcry AuidXwn[
jib lO Gwm n BXo mhwn ]20]
hny ssy sUkr AuiTvwey[
gRwm vfwlI ko cil awey[
jwin qpq ko Auqr pry hYx[
nwnw BWiq ahwr kry hYx ]21]
1
isdk vwly, szcy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 105

SRI hir goivMd jnm sQwn[


ijs dyKin qy puMn mhwn[
gey skl hI drSn kirby[
bMdn krihÀ BwAu vf Dirby ]22]
Bwnw, swDU awidk jwie[
BeI BIr ipiK awnÀd pwie[
siBin sunwie gurU qib khy[
‘ieh TW jnm su Kyliq rhy ]23]
irMùmwN huie ajr ibhwry1[
sny sny cil pg bl Dwry[’
suin Bwny kr joir bKwnw[
‘ijm ibRj ibcry pwvn Qwnw ]24]
qQw BUimkw iehI suhwvY[
drSn qy aG EG nswvYx[’
qhW itky kInis ibsrwmU[
jib idn rhÎo svw iek jwmU ]25]
kUp iChrTy ko cil gey[
BMg pwn kir* socn ikey[
aiDk Gwm qy krihÀ Snwn[
jl srIr pr pwie mhwn ]26]
inrml qy bhu sIql Bey[
mn Bwviq jl AUpr pey[
bsqR SsqR pihriq svDwn[
soBiq suBtn swQ mhwn ]27]
iek rwhk2 cil kir qib awXo[
hwQ joir kir bwk sunwXo[
‘mhWrwj! iek sUkr3 Bwrw[
krih sdw ikRiK ibRMd Aujwrw’ ]28]
1
vyhVy ivzc irVHdy huMdy sW[
*
pw:-ac sKw siB[ BMg pINw asIx ipzCy dzs awey hW ik qdox nhIx sI tuiraw[ dyKo rws 4
aMs 44 aMk 11 dI hyTlI tUk[
2
iZmIxdwr[
3
sUr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 106

SRI hirgoivMd suniq anûdy[


cFy qurMgm blI iblûdy[
rwhk awgY kIin pXwny[
suBt ipCwrI ciF pRsQwny ]29]
Jwr qry iQr jwie inhwrw[
suniq Sbd SUkr BBkwrw[
inkis vihr ko BwjÎo Gno[
SRI hirgoivMd mGvw1 mno ]30]
gRsÎo cMd ko dOrÎO rwhU2[
chiq Curwie n Corih qwhU[
qib siqgur pYxdw3 llkwrw[
‘jwn n pwvY SUkr Bwrw’ ]31]
SRI gur krÎo qurMgm DIrw[
byg krÎo pYxdy4 br bIrw[
kyiqk dUr ipCwrI gXo[
kry nyr SUkr iQr BXo ]32]
qomr ihq mwrn sMBwrw[
irsÎo kol2 ar rhÎo juJwrw5[
Gur Gur kriq smuK ko awXo[
lgÎo n pYxd6 pRhwr clwXo ]33]
hX ky krI cot qqkwlw7[
Gwiel hÍY nihÀ gXo sMBwlw[
ibKm BUimkw mihÀ8 qib Gorw[
fr pQkÎo9 ipiK SUkr Gorw10 ]34]

1
ieMdr[
2
cMdRmW L gRsky rwhU ijvyx dOiVaw sI (iqvyx rwhU rUp sUr dOiVaw)[
3
pYxdy L[
4
(GoVw) kwhlw kIqw pYxdy ny[
5
sUrmw (pYxdw) aV rihaw[
6
pYxdy L nw lgw[
7
(sUr ny) GoVy L cot kIqI[
8
aOKI QW ivc[
9
frky qRbikaw[
10
iBawnk[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 107

igrÎo pYxdKW nihn sMBwrÎo[


gur Dvwie hX, jbih inhwrÎo[
KVg inkwsy jib inXrwvw[
rupÎo kol snmuK hI awvw ]35]
KrI dUr siB cmUM inhwrY[
gurU ibnW aib ko nihÀ mwrY[
aiqSY inkit awie jib gXo[
hqn pRhwr qurMg ko BXo ]36]
iek rkwb ky huie kir Bwr[
siqgur kInis KVg pRhwr[
lgÎo ipRSt mihÀ BXo duKMf1[
ikm atkih bil qyg pRcMf ]37]
swDU Bwnw qqiCn awey[
mwsl2* blI kol idKrwey3[
inkis bdn qy agin srIKw4[
gurU ar iek Bwny khu dIKw ]38]
SRI hirgoivMd ky pd bMdy[
clÎo chiq icq aiDk anûdy[
bUJÎo Bwny swihb qbY[
‘ahYx kOn?, muih ko khu sbY’ ]39]
suin iqn apin pRsMg sunwXo[
ijs qy kol jnm ko pwXo[
‘SRI arjn ko mYx isK BwrI[
mwq gMg jib bIV pDwrI ]40]
gXo bqwviq awgy qhW[
ibRD swihb jI bYTy jhW[
ipiK sÎMdn ko igrw AucwrI[
-gur Gr ny BwjV ikq DwrI? - ]41]
1
do toty[
2
mwsl = mws vwlw Bwv motI[
*
pw:-mhW su[
3
dyiKE ny[
4
(sUr dy) mUMh ivcox koeI azg vrgw (vjUd) inkilaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 108

suin mYx kop kIin liK bYTw1[


jwin ajog nwk mYx aYxTw2[
-rwhk! qUM gvwr hI rhÎo[
gur GrnI khu smuiJ n khÎo ]42]
nhIx suBwv jwiq ko jwvY[
Auicq n jwnY, qAU alwvY-[
ipiK mm kop sRwp qib dInw[
-prhu nIc SUkr qn pInw3- ]43]
suin mYx sRwp irdy pCuqwey[
-ibRD ko bwk swc huie jwey-[
hoie dIn mYx bUJ Pyrw[
-sRwp aMq kib huie hY myrw? - ]44]
mm ibnqI suin krunw DrI[
sRwp aMq BwKÎo iqs GrI[
-SRI gur arjn ky huieÀ nûd[
awXuD Dwrin ibKY iblûd ]45]
kriq aKyr qoih khu mwrYx[
qn ibrwh qy4 qbih AuDwrYx-[
qib ko mYx SUkr qn pwie[
ibcriq rhÎo vfwlI QwieÀ ]46]
aib siqgur ny awin AuDwrw5[
iKliq aÞyr moih ko mwrw[’
iem kih prm gqI khu gXo[
Bwnw swDU suin ibsmXo ]47]
qhW dmdmw kuC binvwie*[
bYTy pYxdw lIin bulwie[
bUJI kuSl kIin snmwnw[

1
(bwby buzFy jI L) bYTw dyKky[
2
nÜk vzitaw (qy mYx awiKaw)[
3
motw qn[
4
sUr dy srIr qox[
5
mukq kIqw[
*
ieQy pihly dmdmw sI huN gurdvwrw bN igaw hoieaw hY qy nwm dmdmw swihb hI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 109

ikiqk dyir mihÀ kIin pXwnw ]48]


Bwny swQ kQiq gQ awey[
‘jo isK ibRD kI inûd alwey[
suin kY sRwp siBin duK mwnw[
so qn Dir imRg pMCI nwnw ]49]
ihq aKyr ky iqnihÀ sMGwrox[
aG imtwie kir iszK AuDwrox[’
iem kih suDw srovr awey[
bYiT akwl qKq Cib pwey ]50]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘aKor pRsMg’ brnnû
nwm dsmo aMsU ]10]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 110

11. [iSkwr[ bwsrky qy bIV drSn]


10<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>12
1
dohrw: ies ibiD hirgoivMd guru, kriq iblws Aulws [
dwsin ky hir qRws ko, dYx awpin Brvws ]1]
cOpeI: eyk idvs SRI aMimRqsr ky[
qt pr bYTy mzjn kir ky[
duKBMjin bdrI asQwn[
suBt msMd iszK qihÀ awin ] 2 ]
siqgur ky chuÀ igrd suhwey[
jQw cMd prvwrin pwey2[
duK BMjin ko skl pRsMg[
Bwnw bUJiq Bw guru sMg ] 3 ]
SRI hir goivMd qbih bKwnw[
‘ies bdrI qy qIrQ jwnw[
kuC cOQy siqgur kir gey[
SRI guru pMcm Kojiq Bey ] 4 ]
rwj suqw kuStI piq DrÎo[
awip jwie ikq mWgin krÎo[
bwies ko ipiK kuStI igrÎo[
jl mzjn qy Bw qn hrÎo3 ] 5 ]
awie ipKÎo prqIq n DrY[
-apr purK iehu4 -SMkw krY[
SRI siqgur jI inkit isDwrI[
sgrI gwQw duihin AucwrI ] 6 ]
suin pRsMn huie gur qib khw[
-qyro piq iehu kuStI ahw[
cil hm ko so Qwn idKwvhu[

1
awnûd nwl[
2
ijvyx cMd L prvwr ipaw huMdw hYx[
3
nvW inroaw[
4
ieh Eprw awdmI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 111

mn bWCiq br hm qy pwvhu- ] 7 ]
awie sMg ly guru ko iehW[
krÎo iblokn qIrQ mhW[
bdrI ko duKBMjin nwm[
SRI gur ipq rwKÎo aiBrwm* ] 8 ]
kirvweI pwkI sOpwn1[
SRI hirmMidr bIc mhwn[
kuSit iqRXw ny jwcÎo br ko[
-pRBU jI! idhu smwj siB Gr ko- ] 9 ]
qib siqgur iqRX ipqw bulwXo[
pztI+ puir ijn rwj kmwXo[
inkit ibTwie pRsMg sunwvw[
-piqbRq qyrI suqw kmwvw ] 10 ]
piq kuStI ky rih kir sMg[
aib ieh BXo rog ibn aMg[
qUM suq hIn, suqw suq jwn2[
dyhu rwj aib, ibnsihÀ pRwn ] 11 ]
BXo ibRzD qv bYs ibhweI[
ly gmnhu aib sMg jvweI-[
gur bc mwnÎo, imRqu iFg jwnI[
dyiq BXo apnI rjDwnI ] 12 ]
XW qy Bwnw! suin dY kwn[
mihmw mhW suDwsr jwin[
gMg jmn srsuiq3 kurKyq[
kWSI, aru prXwg smyq ] 13 ]

*
ieh pRsMg ipCy rws 2 aMsU 37, 38, 39 ivc aw cuzkw hY[
1
pOVIaW[
+
pztI mwJy ivc hY[ purwqn smyx iesdw nwm ‘cInw pqI’ sI, ijs qox huN ‘pztI’ mwqR rih
igaw hY[ Xrgmwl ivc aWdw cInI SwhZwdw eyQy riKaw igaw sI[
2
puzqRI L hI puzqR jwN[
3
srsÍqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 112

neImKwr1, ibRMdwbn, mQrw[


dÍwrwvqI2, rwmpuir, suQrw3[
gXw, gomqI, nid godwvir[
apr nrmdw4, mwnsrovr ] 14 ]
purI aXuzDÎw, aru kydwr[
puSkr dyv sQwn Audwr[
ndI gMfkw br igr nIlw[
Ql iriK iszDin jihÀ ric lIlw ] 15 ]
irKIkyS, awvMiq, ktwK5[
qIrQ angn jy aiBlwK6[
kil mihÀ ien khu mhW pRqwp[
iehW awin siB KovYx pwp ] 16 ]
nhIx suDwsr ky sm koie[
Bjn aKMf pRBU ko hoie[
srb kwmnw purvihÀ mn kI[
jy mzjihÀ kir sucqw qn kI’ ] 17 ]
bhu mihmw SRI muK qy kih kY[
cly kriq pRdCnw cih kY[
qKq akwl bYiT mn Bwey[
mMidr ibKY bhur guru awey ] 18 ]
eyk idvs pwvs ky mWhI7[
Cwie ggn Gn, Gwm su nWhI8[
hoiq skwr9 iSkwr pXwny[

1
sIqwpur iZly dy ivc iek qIrQ[
2
dÍwrkw[
3
Qwnysr[
4
nrbdw ndI[
5
ktws[
6
jo aNigNq qIrQ hn (ies aMmRqsr dI) iezCw krdy hn[
7
iek idn brKw ruq ivKy[
8
akwS ivc bzdl Cwey Duzp (mUlox) nhIx sI[
9
svyr huMidaW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 113

ijq bwsrky* gRwm sQwny ] 19 ]


SRI gur amrdws ko Qwnw[
kir drSn ko bMdn Twnw[
sMg suBt swDU aru Bwnw[
kir bMdn ko bwk bKwnw ] 20 ]
‘pRBu jI! iehu sQwn iks kyrw?
BwAu nûmRqw Dir qum hyrw?’
suin siqgur siB kQw sunweI[
‘SRI gur amr Cpy ies QweIx ] 21 ]
ibRD swihb qib awie inkwry[’
suin kir gwQ anûdiq swry[
ikiqk smYx qihÀ bYTn kir kY[
gmny pun qurMg pr cir kY ] 22 ]
mMd mMd mwrg mihÀ jwqy[
Bwny sMg kriq siB bwqyx[
bry bIr mihÀ bIrn bIr1[
ibRD swihb ies Ql ky qIr ] 23 ]
pws cliq gur ky, gurdws[
iqs idiS dyiK khÎo suKrws[
‘ibRD swihb ko bsn sQwn[
huqo khW? iqh krhu pCwn ] 24 ]
icr lig sMg rhy qum doAU[
gur Gr ky azgRI2 isK joAU[’
suniq clÎo gurdws agwrI[
iqh sQwn kI kIin icnwrI ] 25 ]
hit kir khÎo ‘awp ieq awvhu[
crhu ju Ql iqs drSn pwvhu[’

*
bwsr ky dw pRsMg ipzCy rws 1 aMsU 35, 36 ivc aw cuzkw hY[
1
bIV ivc vVy bIrW dy bIr (SRI gurU hir goibMd swihb jI)[
2
muKI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 114

suniq bwk hX ko qib pRyrw[


qurq punIq Qwn ko hyrw ] 26 ]
ibRD sm jwin krI qib bMdn[
ismir ismir iqn ky gun ibRMdn[
Bwnw BUr Bwvnw kir kY[
nmo kIin BUql isr Dir kY ] 27 ]
apr srb hI bMdn TwnYx[
ipiK SRI siqgur bwk bKwnYx[
‘mMjI suMdr iehW bnwvhu[
hoiq pRwq ky siB suDrwvhu’ ] 28 ]
awiesu dInis krn ahwrU[
PrS krwie iQry Ql cwrU[
‘bIV BXo gur ko iks BWiq?’
Bwny bUJin kIin ibRqWq ] 29 ]
qib siqgur siB gwQ sunweI[
‘jYml Pzqy Swh1 lrweI[
cil akbr SRI gur iFg awXo[
mihmw jwnI sIs invwXo ] 30 ]
ieh siB arpy gRwm akor[
kih bhu bwr inhoir inhoir[
qib ko bIV gurU iFg rhÎo[
ibRD swihb bhu bwsw lhÎo’ ] 31 ]
iezqÎwidk bhu bwk iblws[
kriq rhy muK kml pRkwS[
suMdr suKd sGn Gn CwXw[
sIql smYx siBin mn BwXw ] 32 ]
pOn gOn ko inbhiq mMd2[
SRI hirgoivMd idpiq anûd[

1
jYml Pzqy qy Swh (akbr) dI[
2
hvw dI cwl hOlI hOlI ho rhI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 115

chuMidiS mYx hirawvl idKIaiq[


ieMdR bDU1 ibRMdYx ibc ipKIaiq ] 33 ]
jnu aivnI n awnûd poeI2[
nIl EFnI lInI soeI[
bhuq bhwr iblokiq gurU[
ieq Auq ibcriq jnu airrUrU3 ] 34 ]
sÍwd ibibD ibiD qÎwr ahwrw[
sUpinkwr prosÎo Qwrw[
pwvn avnI ko kir lÎwey[
cMdn cOxkI gurU suhwey ] 35 ]
ly pwnI, jug pwn pKwry[
kvl kry4 muK kvl suDwry[
icq bWCiq Bojn ko Kwie[
‘siB ko phuMcÎo’ suiD mMgvwie ] 36 ]
qib dwsn prXMk fswvw[
awsqrn AuØzjl sox Cwvw[
iqs pr pAuFy ihq ibsrwm[
AuTy punih idn bwkI jwm ] 37 ]
krÎo pwn suzKw suKdwey*[
sucqw kir Snwn hrKwey[
pihry bsqR ibsd br JIny5[
SsqR jQoicq Dwrn kIny ] 38 ]
Ql mMjI ky pun cil gey[
‘puMn Qwn iehu’ Aucriq Bey[
‘jo nr drSn ky ihq awvY[
1
cIc vhutIaW[
2
poqRI geI[
3
ieDr AuDr Syr vWg ivcr rhy hn[ [air+rUrU = hrn dw vYrI-Syr]
4
cUly krky[
*pw:-aiq Aur[
*
dyKo rws 4 aMsU 44 aMk 11 dI hyTlI tUk[
5
bRIk[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 116

kÎox n kwmnw mn kI pwvY? ] 39 ]


smW pwie mylw lig jY hY[
KSt kos gur puir qy aYhYx1[’
hX awrUF Bey qib pRyrw[
hyriq Kyil aKyr Gnyrw ] 40 ]
suDwsrovr ko cil awey[
sMg srb hI Bt smudwey[
qKq akwl su lgÎo idvwn[
dyiK AuTy siB ihq snmwn ] 41 ]
bMdn kir bYTy iqh smYx[
sodr piT sgry qib inmY[
SRI gur AuiT hirmMdr gey[
krI pRdCnw bMdiq Bey ] 42 ]
pun inj mMidr gey gusweIx[
supq jQwsuK rwiq ibqweI[
BeI pRBwiq, kIin qn mzjn[
bYTy gur chuMidiS iml sÍzjn ] 43 ]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘aKyr pRsMg’ brnnû
nwm iekwdSmo aMsU ]11]

1
Cy koh qox sRI aMimRqsr jI qox (lok) awXw krngy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 117

12. [SRI cOlHw swihb drSn]


11<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>13
dohrw: ies pRkwr sRI siqgurU, kyiqk idvs ibqwie[
pwvs mws su BwdRpd1, awviq Bw suKdwie ]1]
cOpeI: iek idn bYTy ikRpw inDwnw[
ibRMd msMdn sMig bKwnw[
‘ilKo hukm nwmy siB Qwn[
jihÀ isK sMgiq ahY mhwn ]2]
qIrQ qrnqwrn cil awvYx[
idvs drS+ ky2 drSn pwvY[
krihÀ Snwn lhYx Pl cwr[’
sunÎo msMdn, ilKy suDwir ]3]
BwdRox vid dsmI jib aweI[
SRI siqguru qÎwrI kirvweI[
siB pirvwr swQ Bw qÎwr[
qIrQ krin Snwn Audwr ]4]
ciF dmodrI sÎMdn mWhI[
apr nwnkI clI mRvwhI[
sunuKw Kym kuier ciF fory[
sMgiq sMg clI bhu aOry ]5]
guru qnujw bIro bfBwgn[
mwqw sMg cFI hrKiq mn[
SRI siqguru awey drbwr[
krI pRdCnw bMdn Dwir ]6]
sgry sMg vihr qib awie[
ciF Kwsy3 pr gurU suhwie[
aNIrwie sUrjml sMg[
qyg bhwdr cFy qurMg ]7]
sÎMdn pr gurdws cFwey[
1
Bwdox dw mhInw[
+
pw:-pUrb[
2
amwvs dy idn[
3
pwlkI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 118

apr cly siB hX hrKwey[


bfI BIr mwrg mihÀ cwly[
suBt msMd lIey gn nwly ]8]
fyFk jwm ibKY cil gey[
qIrQ drs iblokiq Bey[
pUrb idiS ko krÎo invys[
AuqrÎo awin kutMb aSyS ]9]
Kwn pwn awCy kirvwey[
kriq iblwsn dÎos ibqwey[
qIrQ SRI arjn ijm krÎo[
srb pRsMg su gurU AucrÎo ]10]
Bwnw awid suniq hirKwey[
qROdsmI cOds nr awey[
DrihÀ akorn bMdn TwnYx[
AuqrihÀ qIrQ qIr SnwnYx ]11]
idvs amzsÎw mzjn hwin[
gmny SRI arjn ky Qwn[
siqgur sBw ibswl lgweI[
sMgiq awie awie smudwie ]12]
aiDk iqhwvl ko brqwvY[
bsqR drb kI Byt cFwvY[
krih kwmnw kI ardws[
purvih sRI siqguru ky pwis ]13]
SRI hir goibMd igrw bKwnI[
‘mihmW qIrQ puMn mhwnI[
siBin amwvs krihÀ Snwn[
suq awidk Pl lhYx mhwn ]14]
BwdRox drs1 mhwqm mhW[
krihÀ Snwn awin jy iehW[
aG EGn ko krihÀ ibnwS[
ibml hoihÀ purvihÀ siB aws ]15]
1
BwdRox dI mzisaw dw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 119

idvs awj ky pUrn mylw[


hoie sdw nr nwir skylw[
awiD n bÎwiD AupwiD n bÎwpY[
jy mzjihÀ aru jpujI jwpYx’ ]16]
suin anûd siB ky mn hovw[
mhW mhwqm qIrQ jovw[
qIn idvs sMgiq rih pws[
kir kir bMdn gey avws ]17]
iqs idn siqgur krÎo mukwmU[
bc gurdws Bny aiBrwmU[
‘dÍwdS kosn colHw nwm[
SRI arjn Ql hY iqs gRwm ]18]
clhu qhW drSn kir lIjY[
nr nwrin ikrqwrQ kIjY[’
suin mwnI SRI hirgovMd[
cFy pRwiq sMg sYnw ibRMd ]19]
sgl kutMb iley inj swQ[
jwie phUcy dInwnwQ[
SRI arjn Ql ky iFg fyrw[
kir bYTy qihÀ drSn hyrw ]20]
qIr qIr jy gRwm bsMqy[
gur awgvn jwin phuMcMqy[
lY lY dugD dDI smudwey[
chuMidiS qy cOxpiq cil awey ]21]
SRI hirgoivMd ipqw sQwn[
kIin pRdzCn bMdn Twin[
bYiT gey qihÀ sBw lgweI[
isK sMgiq phuMcy siB aweI ]22]
kr joriq aru nmo krMqy[
rsd aMn ko gn arpMqy[
jQw Skiq iGRq pY diD lÎwey[
chiq SRyX ko awin cFwey ]23]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 120

Sbd kIrqn suMdr hoiq[


ijs Aur bwsy gÎwn Audoiq[
myl skylin aiqSY hovw[
DrihÀ BwAu guru drSn jovw ]24]
ikiqk kwl bYTy gunKwnI[
Bwnw ipiK sQwn kih bwnI[
‘iks kwrn kir gur ieq awey[
ko kwrj kInis mn Bwey’ ]25]
suin siqgur dyKÎo gurdws[
khÎo ‘huqo ieh ipq ky pws[
gwQw qib kI sgrI jwnY[
jÎox awey aru gey bKwnY’ ]26]
pwie hukm guru ko qib BweI[
siBin ibKY SuB kQw sunweI[
‘sun Bwnw swihb! hm sMg1[
ijm dyKÎo iqm bnox pRsMg ]27]
jib ipRQIey bhu bwd AuTwXo[
gwr rwr Dn qy grbwXo[
SWiq rUp SRI arjun dyv[
shI n klhw krI aqyv2 ]28]
inksy vihr su awie isRhwlI[
fyrw kIin ikiqk isK nwlI[
puir jn imly awin kir swry[
arip Aupwien bMdn Dwry ]29]
gurU khÎo -dIjih ko Qwn[
ko idn krihÀ bYiT guZrwn-[
suin puir jn dIno SuB QwAUx[
siB imil kriq Bey bhu BwAU ]30]
idn duie cwr bws jib Twnw[
suin suin isK gn awin mhwnw[

1
asIx (qdox) nwl sW[
2
bhuqI klhw kIqI so shwrI nW (a) aqyv = Bwv aziq kIqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 121

pUjw krihÀ akor cFwvYx[


BeI BIr awviq iek jwvYx ]31]
jogI bsiq gurU puir jn ko1[
dyKiq jrÎo eIrKw mn ko[
-mm mihmw puir qy Gt jY hY[
dyKw dyKI ies pujvY hYx ]32]
kir bYTÎo gur dMB ibswlw[
imly rhYx ijs iFg nr jwlw[
mm smIp nihÀ awviq koeI-[
iem jogI kY icMqw hoeI ]33]
apny syvk skl bulwey[
khiq kuqrkn qRws Aupwey[
-pwiqSwhu ko hY iehu cor[
awXo Bwij qumwrI Er ]34]
aib ieq awin pswrÎo dMBw[
nrn Tgiq idKrwie acMBw[
isK skyil kY rokih purI[
qib qum ko huie siB ibiD burI ]35]
jhWgIr* jy sunih irswvY[
lUtih qumihÀ gRwm AujrwvY[
nqu ies ko qum dyhu inkwsI[
hoie ij duKd rKhu kÎox pwsI ]36]
suin sicMq puir jn Brmwey[
pRyry jogI, gur iFg awey[
irs kir khÎo, -n ies Ql rhIXih[
AuiT gmnhu ijq idiS icq chIXih- ]37]
gurU khÎo -bYTy qum bUJy2[
irs kir bolhu, aib kÎw sUJy3[

1
ngr dy logW dw gurU iek jogI vsdw sI (eyQy)[
*
pw:-SwhjhW[
2
quswL puzCky bYTy sW[
3
kI suzJI ny?

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 122

kwrj nhIx ibgwrÎo koie[


ibn kwrn qy ikm irs hoie? - ]38]
suin puir jn pun kihis kTorw[
-Tthu pKMf, itkhu ijs TOrw[
nihÀ hm ko bf rOrw awCo[
AuiT gmno aib ijq icq bWCo- ]39]
qib gur ky Aur irs huie aweI[
Bgn eIxtkw kir chuÀ QweIx1[
cwr Er ko kry bgwvn2[
ibRD swihb kIny qib lÎwvn ]40]
awny qIn n cOQw pwXo[
-kriq khW qum? -gurU alwXo[
suin ibRD ibnqI shq bKwnw[
-qIn Bwg mYx myly awnw3 ]41]
cqrQ Bwg n pwXo koeI[
rwvr kI awgÎw ijm hoeI-[
gurU khÎo -qum pr AupkwrI[
qIn idSw ikRiS Aupjih swrI ]42]
cqurQ idS klr huie jwie-[
so aib lig ieq prÎo idKwie[
krÎo kUc awgy gur cwly[
isK sMgiq ly kir gn nwly’ ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘sRI arjn ko pRsMg’
brnnû nwm dÍwdSmo aMsU ]12]

1
BMnky (iek) iezt dy cwr toty kIqy[
2
chuMvIx pwsIx suzt idzqy (Auh cwry toty)[
3
ilawky myly hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 123

13. [colHw (BYNI) gRwm dI kQw]


12<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>14
1
dohrw: ies Ql ko awie guru,
Auqry jib hI Qwn[
pYxc huqo gur iszK so,
suin awXo suK mwin ]1]
cOpeI: DrÎo pRSwid Aupwien awgy[
SRI arjn kI crnIx lwgy[
-jwnhuÀ dws invws krIjY[
hoihÀ ikRqwrQ, drSn dIjY- ]2]
iem kih gur ies Qwn itkwey[
srb syv kInI mn lwey[
SRI gMgw inj sdn mJwr[
ihq bisby ly gXo ibcwir ]3]
pMc iqRXw ny2 bhu snmwnI[
mwq smwn jwin ihq TwnI[
suMdr plûG fswvn kry[
iqRX jwnÎo- idn bf aib cry3 ]4]
phiq kriq ko4 lwgY dyrI[
gur ky huie hY CuDw GnyrI-[
isqw, iGRzq ko bhuq imlwie[
kCu cUrI qqkwl bnwie ]5]
bfy Bwv sox pUir ktorw[
aweI qurq gurU ijq Erw[
kir bMdn bYTI bfBwgn[
guru bUJI liK kir anurwgn ]6]
-kr mihÀ, kho khW ly aweI?
khW kwmnw irdy AuTweI? -[
-SRI guru qumrI CuDw ibcwrI[
1
BweI gurdws jI hI kQw kih rhy hn[
2
pYxc dI iesqRI ny[
3
huN idn bhuq ciVHaw hY[
4
dwl irMnHidaW L[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 124

kCuk Kwn ihq lÎwie ahwrI- ]7]


iem kih DrÎo ktorw awgy[
huqy CuDiq gur acvn lwgy[
Bey pRsMn jbih so KweI[
khÎo -mnhu colHw1 kir lÎweI- ]8]
pwn pKwir culw jib krÎo[
SRI arjn qib Sbd AucrÎo[
ibc DnwsrI boliq bolw2[
SRI nwnk ikX suMdr colHw* ]9]
aMq Sbd ky pd ieh rwKw[
nwm mhwqm siB mihÀ BwKw[
-suK pY hYx- iqRX ko br dIin[
sdn geI mn awnûd kIin ]10]
iqs pICy puir jn cil awey[
bYTy chuÀ idiS sBw lgwey[
SRI arjn boly aiBrwmU[
-khW gRWm qumro ko nwmU? - ]11]
hwQ joir BwKÎo iqs byrw[
-BYNI nwm BnihÀ ies kyrw-[
gurU khÎo -colHw aib nwmU[
pRQm nwm nwhn aiBrwmU- ]12]
iek nr bIc huqo iqh khÎo[
-bYNI ibdiq nwm siB lhÎo[
aib colHw ikm hovY nwmU[
buro DrÎo kY huie aiBrwmU3- ]13]
pun guru khÎo -BnÎo hY colHw[

1
koeI suhNI suawdl KwNy dI cIZ[
2
DnwsrI (rwg) ivc Auh gIq gwivaW[ [bol = rwg ivc gwivaW jwN vwlw pdW qy arQW
vwlw koeI vwkÎ Xw vwk smUh]
*
DnswrI m: 5 dw azTvW Sbd
-bwir jwAu gur apuny AUpir
ijin hir hir nwmu idRVHwXw]....
3
BYVw hovy Bwvyx suMdr riKaw hovy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 125

nhIx htwvn bolhu bolw1-[


pun rwhk miqmMd bKwnY[
-kÎw colHw hm nWihn jwnYx- ]14]
gurU khÎo -aib colHw hovY[
BYNI nwm skl hI KovY-[
suin mUrK ny Pyr htwXo[
-iehu kmlw- qib gurU alwXo ]15]
siB mihÀ bYTÎo bwvr BXo[
bsqR Pwr kir nihÀ iQr iQXo[
hyriq ibsmY mwnv swry[
pMc2 qRws Dir ibnY Aucwry ]16]
-iCmhu gurU, nihÀ lKih gvwr[
bwk htwXo bwrMbwr[
mo idiS dyiK krhu aib krunw[
bwvrpnw krhu siB hrnw- ]17]
suin gur khÎo -n imit hY srb[
mUF n mwniq hY kir grb[
qnk rhY suD bwvr ahY[
ies kI kul mihÀ iek as rhY- ]18]
gj ky dMq gurU ky bYn[
muK inksy pun pRivSiq hY n*[
bhur pMc kr joir bKwnI[
-eyk bwq asmMjs3 jwnI ]19]
jib hm tky Swhu ky qwrYx[
qib ikm colHw nwm AucwrYx[

1
htwvn dw vwk nw bolo[
2
lûbrdwr ny[
*
ieh purwNy irKIaW avqwrW dw vqIrw hY sI[ siqgur qW sdw bKSdy rhy hn[ BweI gory dy
pRsMg ivc sqvyx siqgurW swry sRwp ijs vyly bKS idzqy qW iszK ny bynqI kr ky iek sRwp
rKvw ilaw sI[
so ies dw Bwv ‘amoG bcn’ lYNW cwhIey[
dyKo rws 10, aM: 14, aMk 8 qox 12[
3
aNbN, muSikl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 126

ilKÎo jhW kihÀ BYNI nwie[


ikm qihÀ aOr nwm AultwieÀ ]20]
qhW bcn ikm kir hYx swcw? -[
SRI arjn qib suniq Aubwcw[
-qihÀ BI colHw nwm Aucwro[
ilKÎo jwiego, SMk n Dwro ]21]
pRQm qumhu qy dPqr mWih[
BYNI nwm skl imt jwih[
iehI nwm jwnihÀgy swry[
-suin siB ny inScw Aur Dwry ]22]
pun bwvr ihq ibnY bKwnI[
suin kir siqgur boly bwnI[
-kib bwvr hÍY kib suiD awvY[
ies kI kul mihÀ as jnmwvY ]23]
aib lig iqs kI sMqiq mWih[
bwvr kib huie kib suiD pwih[
ibdq ahY iqs gRwm mJwry[
pun rwhk iek vwk Aucwry ]24]
-bUh goq ky gwhk BwrI[
nhIx crn dyx Dynu hmwrI[
jy cil jwiq iqnhuÀ kI Er[
mwr htwie DrihÀ bhu Sor- ]25]
suin gurU boly sihj suBwie[
-sgry bUh jUh huie jwieÀ1[
suK ky sihq Dynu siB cwro[
iehu colHw ElHw gur Bwro- ]26]
iem guru khÎo, bUh puir mhW[
Aujir gey, cwrihÀ go qhW2[
ies pRkwr iQr kyiqk kwlw[

1
bUhW (dw) swrw (gRwm) jUh = (crwgwh) ho jweygI[ Bwv KyqI nw rhygI crn dI QW hI ho
jwAU[
2
bUh goq dy iZmIdwrW dw ipMf AujV igaw iqQy (huN ieh lok) gAUaW cwrdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 127

BXo qÎwr qib asn rswlw ]27]


mn Bwviq aic kY suK pwey[
ins ibzsRwm kry ies Qwey[
kyiqk idn bis gurU guZwry[
dyin tky idzlI khu qÎwry ]28]
siqguru qy awiesu qib jwcI[
idF kirby khu igrw AubwcI[
-colHw nwm inSMk bKwno[
suK sox awvhu abih pXwno- ]29]
kir bMdn ko mwrg gey[
idzlI ibKy pRvySiq Bey[
imly idvwn sMg qihÀ jwey[
khÎo -tky colHy ky lÎwey- ]30]
suniq idvwn dPqrI BnÎo[
-colHw gRwm n aib lO sunÎo[
bsÎo nXo ko? dyhu sunwie[
so nwvW aib lyihÀ cFwie ]31]
BYNI gRwm pMc qUM ahYx-[
suin siBihn mYx rwhk khY[
-kÎox qum nwm su apr Aucwro[
dPqr apno ilKÎo ibcwro ]32]
*
suin idvwn mn sMsw BXo[
dPqr Koil su dyKiq BXo[
colHw ilKÎo su bIc inhwrw[
dyKiq mn mihÀ acrj Dwrw* ]33]
jhWgIr iFg gXo idvwn[
acrj pwXo kriq bKwn[
-rwhk BYNI ko inq awvY[
aib colHw iqh nwm sunwvY ]34]

*
ieh 33 aMk dI cOpeI Cwpy dy nusiKaW ivc qW hY, pr ilKqIaW ivc aksr nhIx imldI
hY[
iek ilKqI nusKy ivc ieh dUjI klm nwl hwSIey qy ilKI hoeI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 128

khY1 ik ‘dPqr ilKÎo inkwrhu[’


kib hUM kwn n sunÎo ibcwrhu-[
Swhu khY -hm sunÎo n SRon[
Kojhu ilKÎo hoie jy kOn2- ]35]
-dPqr keI hZwr inhwrÎo[
siB mihÀ colHw ilKÎo ibcwrÎo[
inkit inkit gRwm ky mWhI[
ipiK colHw, BYNI qihÀ nWhI- ]36]
jhWgIr suin mn ibsmwXo[
rwhk apny pws bulwXo[
-khu qUM swc khW ieh BXo? -[
pYxc pRsMg skl kih dXo ]37]
DrÎo gurU arjn iehu nwmU[
Auqry awin hmwry DwmU-[
suniq Swhu qib sIs invwXo[
mwPI ptw ilKwie idvwXo ]38 ]
SRI arjn kI kIin pRSMSw[
-chYx su krihÀ n ies mihÀ sMsw-[
rhÎo pMc iFg gRwm mhwnw[
CInÎo pwpI Swhu jhwnw ]39]
ikiqk idvs bwsw guru ikey[
bhur suDwsr ko cil gey[
suin Bwnw! ieh gwQw swrI[
SRI arjn kI abih AucwrI’ ]40]
suin siBihin qib sIs invwXo[
‘DMn DMn’ siqgur ko gwXo[
SRI hirgoibMd so Ql bMid3[
awie isvr mihÀ juiq nr ibRMd ]41]
iqsI pMc ko suq cil awXo[

1
(rwhk) kihÀdw hY[
2
jy iksy ny iliKaw hovy[
3
nmskwr krky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 129

Kt rs Bojn ko kir lÎwXo[


bYiT gXo pd bMdn DwrI[
gur bUJI siB kuSl AucwrI ]42]
skl kutMb sMg isK swry[
sÍwd ibibD ibiD acÎo ahwry[
BeI insw kInis ibsrwmU[
jwgy bhur rhI jib jwmU ]43]
hoiq kIrqn mn dY sunYx[
gurbwnI isK suKdw BnYx[
SRI hirgoivMd bwsur qIn[
krÎo bws suK sMg pRbIin ]44]
pun ipq ko Ql bMdn kir kY[
mwrg cly qurMg pr cir kY[
puir jn awey krI pRNwm[
DIr deI guru gmny Dwm ]45]
pMc iqRXw ny1 pUjw kIin[
qRY guru mihlw qyvr dIin[
sUrj ml kI bDU inhwrI[
iek qyvr iqh dXo suDwrI ]46]
apr iqRXw puir kI siB aweI[
jQw Skiq Bytin arpweI[
dy asIs siB ko, ciF cwlI[
kriq gRwm kI isãiq ibswlI ]47]
kos qIn jib siqgur gey[
iek asQwn iblokiq Bey[
Auqir qrMg qy bMdn TwnI[
bYTy ikiqk kwl gunKwnI ]48]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy sipqm rwsy ‘cylHy gRwm awgmn’
pRsMg brnnû nwm qROdsmo aMsU ]13]

1
pYxc dI iesqRI ny[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 130

14. [BweI hymw, BweI gurdws pRlok gmn]


13<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>15
dohrw: iqs Ql jib bYTy gurU, siB Aur sMsY Twin[
kr jory bUJiq Bey, ‘ikh sQwn iehu awin1? ]1]
cOpeI: kir bMdn ko rwvr bYsy[
iks ko Ql, hoXo ieh kYsy?’
dXw isMDu suin bwk bKwny[
‘iehu SRI nwnk ko iesQwny ]2]
pTyivMf puir nwm khMqy[
KzqRI bydI ibRMd bsMqy[
sMg huqy bwlw mrdwnw[
SRI nwnk awey ies Qwnw ]3]
awin bydIXn jbih inhwry[
kriq kuqrkn bwk Aucwry[
-khW bydIXin bMsu ljwvw?
byK PkIr kurwhu clwvw ]4]
ies puir BRwqn mihÀ cihÀ2 Qwn[
krihÀ pswrin dMB mhwn[
hm SrIk quv bsn n dYhYx[
jwhu abih nihÀ pkV AuTY hYx- ]5]
khÎo gurU -hm bws n krYx[
ko idn bsihÀ, awn Ql iPrYx[
nhIx SrIkin sMg SrIkI[
qjI lwlsw, nWihn nIkI- ]6]
suin bydIin kop kir khÎo[
-iehu quv dwv siBin hm lhÎo[
imil apnwie lyihÀgy kyeI3[
bnihÀ shwiek quv qib qyeI4 ]7]
XW qy abih AuTwvin krYx[
1
ikhVw iTkwNw ieh jwiNaw hY?
2
Bwv ies ipMf jwq BRwvW ivc QW loVdy ho[
3
imlky keIaW L awpNw kr lEgy[
4
Eh[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 131

quv bc pr n Brosw DrYx[


AuThu jwhu suin bwk hmwry[
nqu Buj gih kY qurq AuTwryx- ]8]
qib SRI nwnk bwk* bKwnw[
-qum ivrsw Gr inj idFjwnw1[
so siB kUr Cwr2 imil jwvY[
puir Aujrih ikq Koj n pwvY- ]9]
iem kih gmn kIin gun KwnI[
SRI nwnk iszKin suKdwnI[
pun kuC smW pwie puir mWhI[
vDI sprDw3 imtih ju nWhI ]10]
lir lir Bwjy puir ko Coir[
prÎo Qyh qib ko ies TOr[’
SRI hir goivMd gwQ sunweI[
suin sgry inj sIs invweI ]11]
iQry GrI jug bhur isDwry[
doie kos jib cly agwry[
SRI arjn ko qihÀ asQwn[
Auqir qurÀg qy bMdn Twin ]12]
svwjwm idn qib lO crÎo[
kih siBihn sox fyrw krÎo[
awgÎw deI ahwr krin kI[
krI dUr ijn kumiq nrn kI ]13]
bYTy lgÎo idvwn mhwn[
bUJin kIny gur qib Bwn4[
‘puir Aujwr kC dUr idKwey[
ikm SRI arjn ies Ql awey?’ ]14]
suin gur, ibDIey Er inhwrw[
*
pw:-sRwp[
1
qusIx awpNy Gr L pzky ivrsy Bwv mwlkI dw jwNdy ho[
2
Kyh[
3
eIrKw[
4
siqgurW L Bwnw jI ny puziCaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 132

‘huqy sMg qum krhu Aucwrw[’


awiesu mwnI bYn alwey1[
‘ibcriq SRI arjn ieq awey ]15]
pMc iszK hm gur ky swQ[
bYiT rhY ies Ql jib nwQ[
ihm irqu2 huqI sIq bhu prY[
Gn juiq pOn bhY qn Try ]16]
hm pMchuÀ imil ibnY AucwrI[
-clhu awp AuiT purI mJwrI[
suK sox insw ibqwie pXwnYx3-[
suin gur khÎo -dUr kuC jwnY4 ]17]
bsihÀ duSt jn BwAu ibhIny[
jwnox prihÀ5 mhW miq hIny-[
pun hm khÎo -AuqMg avws[
ipiK jnvws6 krihÀ ins bws- ]18]
siqgur khÎo -pRQm qum jzXY[
ipiK sQwn pun hm iFg azXY-[
suin awiesu ko purI isDwry[
dyKy suMdr sdn cubwry ]19]
nihÀ ibsrwm krin ko Qwn[
iknhuÀ ibTwie n ikX snmwn[
siB siqgur sox awin sunweI[
prin Puhwr lgI Gt aweI7 ]20]
qib SRI arjn bwk Aucwro[
-eyk bsY iehTW mm pÎwro[
iqs iFg bsox moih mn BwXo[

1
ibDI cMd jI ny khy[
2
srdI[
3
rwqRI suK nwl ibqwky (agy) turWgy[
4
jwNky kuC dUr (Tihry hW, ikAuxik eyQy)[
5
mlUm huMdy hn[
6
awm lokW dy Tihrn dw QW, srW[ (a) jMø Gr[
7
bzdlI aweI qy Puhwr (mIxh dI) pYN lg peI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 133

kry pRym ijs aYxic mMgwXo- ]21]


AuiT sgry iqs inkit isDwey[
Bgin CwprI pr iqRN Cwey1[
prm sMq iszK hymw nwm[
jo siqnwm jpih siB jwm ]22]
PtI kwmrI2 AUpr lIin[
pIsiq aMn3 pRym mn BIn[
dyiK iszK ko Bey pRsMn[
khÎo -sMq hir ky inq DMn- ]23]
Bey CwprI ibKY pRvySu[
hymw hyriq hrK ivSyS[
AuiT gur ky pwien lptwXhu[
fwir kwmrI qrY ibTwXhu ]24]
pg pKwir crnWimRq lIno[
drSn kriq anÀd mn BIno[
jwcÎo aMn sMic jo DrÎo[
pIs pkwie ahwr su krÎo ]25]
ibnY BnI gur ko acvwXo[
hm ko dIin skl qib KwXo[
sIq pRSwid qWih pun lInw[
Dry pRym iqn Kwvn kInw ]26]
gurU crn cWpiq gun gwviq[
-krI ikRpw mo pr- hrKwivq[
iqs kI dSw dyiK SRI arjn[
sbd Aucwrn kIin qhI iCn ]27]
sRI muKvwk:
rwgu sUhI mhlw 5 Gru 4
@ siqgur pRswid ]
BlI suhwvI CwprI jw mih gun gwey ]
ikq hI kwim n DAulhr ijqu hir ibsrwey ]1] rhwAu ]

1
tuztI hoeI CzprI AuØzprox kzKW nwl CweI hoeI sI[
2
kMblI[
3
mMigaw hoieaw aMn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 134

andu grIbI swDsMig ijqu pRB iciq awey ]


jil jwAu eyhu bfpnw mwieaw lptwey ]1]
pIsnu pIis EiF kwmrI suKu mnu sMqoKwey ]
aYso rwju n ikqY kwij ijqu nh iqRpqwey ]2]
ngn iPrq rMig eyk kY Ehu soBw pwey ]
pwt ptMbr ibriQaw ijh ric loBwey ]3]
sBu ikCu qumÄrY hwiQ pRB awip kry krwey ]
swis swis ismrq rhw nwnk dwnu pwey ]4]1]41]
cOpeI: jhWgIr ko bf AumrwAu[
Kwnpurw ijs ky iFg gwAux[
gur ky sRwp Aujir siB gXo[
CUC prÎo aib aYsy BXo ]28]
jihÀ gur sMqn ko nihÀ mwn[
sy puir jwnhu Qwn mswn[
kyiqk idn SRI arjn rhy[
hymy bX pUrn inj lhy ]29 ]
suK sox pMc BUq qn qÎwgw[
gurpuir ko phuÀcÎo bf Bwgw[
SRI arjn iqs ko sskwry[
bhuro apny sdn isDwry’ ]30]
kih ibDIaw ‘suin Bwnw swihb!
SRI gur kI as gwQ ajwieb[
qib ko ieh sQwn hY pwvn[’
suiN siB ny ikX sIs invwvn ]31]
SRI hirgoibMd Aur hrKwey[
bhur ahwr mMgwie su Kwey[
krÎo dupihry ko ibsrwmU[
Bey sucyq rhy idn jwmU1 ]32]
liK guru, aMq smW gurdws[
ciFby hX mMgvwieis pws[
goieMdvwl purI khu cwly[
skl kutMb ijnhuÀ ky nwly ]33]
1
pihr idn rhy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 135

cqr GtI idn phuÀcy jwie[


iFg bwpI ky isvr lgwie[
kir mzjn ko, gey cubwry[
srb sQwn bMdnW Dwry ]34]
pun gur fyry ibKy isDwey[
suMdr, prmwnûd cil awey[
kir bMdn ko, bYTy qIr[
kuSl pRSn qib khI srIr ]35]
Bojn aic kInis ibsrwmU[
jwgy rhI fyF ins jwmU[
qib gurdws joir kr khÎo[
‘pRwn aMq mYx apno lhÎo’ ]36]
suin kir gmny ly inj swQ[
suMdr, prmwnûd, guru nwQ[
kir ky sOc, Snwn krMqy[
bYTy awswvwr sunûqy ]37]
ibnqI pun gurdws sunweI[
‘pRwn aMq mihÀ iblm n kweI[
fwrhu Bsm ibpwsw mWhI[
myrI mVHI kIjIey nWhI’ ]38]
suin gur khÎo ‘krYx qv khÎo[’
mn afol BweI huie rhÎo[
jpujI pwT suKmnI kIin[
nmo Twin gur DÎwn su lIin ]39]
SRI hirgoibMd cMd alwXo[
‘DMn jnm qumro jg awXo[
mih mMfl mihÀ jsu ivsQwrw[
pwie prmgiq pMQ pDwrw*1 ]40]
icrMkwl qyro rih nwmU[
jwnihÀ gurU pMQ aiBrwmU[’

*
pw:-suDwrw[
1
(pRlok dy) rsqy tur pey ho[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 136

suin guru bYn bMdnw kir kY[


bnd aCwdÎo awgY pir kY ]41]
SRI siqgur ky puir1 ibn byrw[
phuÀcÎo isK gurdws bfyrw[
SRI hirgoivMd dyKiq awgy[
ahY DMn ijn pRwn iqawgy ]42 ]
awswvwr Bog qib pwXo[
hwQ joir siB sIs invwXo[
sskwrn qÎwrI kirvweI[
cihXiq sOj sBI mMgvweI ]43]
Bwnw awidk cly AuTwie[
kImq aiDk duSwly pwie[
sUrjml kr cvr JulwvY[
sMKn kI Duin bhuq bjwvY ]44]
gmniq Sbd rbwbI gwviq[
qIr ibpwsw ky cil jwviq[
PUln kI brKw bhu krI[
dyiK icKw ky AUpr DrI ]45]
kr apny gur lWbU lwXo[
jQw jog siB krm krwXo[
skl dgD kir ndI nhwey[
deI iqlWjul+ ly iqs nwey ]46]
cOkI Sbd Bog ko pwie[
kir ardws ‘gurU puir jwie2[’
pMcWimRzq qbih brqwey[
brniq gun invys3 ko awey ]47]
gur iFg puir jn imil smudwey[
bYiT bwq gurdws clwey[
1
pRlok ivc, prm AuØzc pd qox Bwv hY[
+
ieh guru Gr dI rIqI nhIx, ipCy dzs awey hW[ dyKo rws 2 aMsU 24 aMk 41 dI hyTlI
tUk[
2
ardws kIqI (ik BweI gurdws jI) gurpurI ivzc jwvN[
3
Gr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 137

cOQy idvs asiQ cnu lIin[


Bsm ibpwsw pRwpiq kIin ]48]
bwpI mihÀ Snwn kir qbY[
nmo krI pUjn Ql sbY[
qqiCn hX pr kir asvwrI[
cly suDwsr pMQ mJwrI ]49]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘BweI gurdws pRlok
gmn’ pRsMg brnnû nwm cOdsmo aMsU ]14]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 138

15. [imRqk gurmrXwdw[ BweI jzlN]


14<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>16
dohrw: suMdr prmwnûd ko,
apr srb pirvwr[
jQwjog imil kir siBin,
hX hoey asvwr ]1]
cOpeI: siB kutMb ciF clÎo ipCwrI[
jQw jog apnI asvwrI[
puir KfUr mihÀ phuÀcy jweI[
Auqir qrMg pry iqs QweIx ]2]
SRI aMgd ky mMidr gey[
iPry pRdCnw bMdn ikey[
suBt kutMb imly iqh smo[
drSn prsiq kir kir nmo ]3]
suin kir suiD dwqU suq awXo[
Juky prspr Aur hrKwXo[
‘krhu isvr pRBU!’ ibnY bKwnI[
‘syvOx jQwSkiq ihq TwnI’ ]4]
SRI hirgoivMd cMd bKwnw[
‘chYx awj hI pMQ pXwnw[
isrI igRMQ swihb suKrws[
pwT krwvihÀ ihq gurdws’ ]5]
rhÎo inhoriq1, dy kir DIr[
cFy pvMgm2 siqgur bIr[
rhÎo alp idn phuÀcy awie[
sMg suBt Gory smudwie ]6]
qKq akwl invwie su mOr3[
cil kir gey drSnI pOr[
nmo kriq aMqr ko gey[

1
bynqI krdw irhw (dwqU jI dw puzqR)[
2
GoVy qy[
3
sIs[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 139

SRI hirmMdr bMdiq Bey ]7]


deI pRdCnw bwhr awey[
qKq akwl bYiT drswey[
puir jn suiD sin awnÀd pwXo[
qqiCn awey sIs invwXo ]8]
DrihÀ akor pRswid agwrI[
drSn dyKiq gn nr nwrI[
BeI BIr hoviq bilhwrI[
gur bUJI siB kuSl AucwrI ]9]
sodr lig lwgÎo bf mylw[
ihq drSn ky aiDk skylw[
pun siqguru inj mihl pXwny[
siB prvwr awin suK Twny ]10]
suBt skl bwso inj Qwn[
supqy kir kY Kwnu ru pwn[
BeI pRBwiq gurU cil awey[
isrI igRMQ swihb KuilHvwey ]11]
ihq gurdws pwT DirvwXo[
ibDIaw piTby hyqu ibTwXo[
cOdSmyx idn pUrn kIin[
poiSS qKq akwl su dIin* ]12]
pMcWimRq bRqwie ibswlw[
ismrihÀ syvk ko1 bhukwlw[
kyiqk idn bIqy kih Bwnw[
‘awgÎw chiq Dwm ko jwnw’ ]13]
gurU khÎo ‘jib krihÀ hkwrin[
awvhu qib kir iblm ibswrn2[’
kir pRnwm ko sdn isDwrÎo[
*
spSt kvI jI gur iszKW dI gur imrXwdw dI rIqI huMdI dzs rhy hn[ pRyq ikRXw 13vyx idn
huMdI hY ieQy Bog 14vyx idn ipaw hY, iPr jy ikqy anmqI sMskwr ilK dyxdy hn qW jwpdw
hY ik Eh rwj-igRh dy bRwhmNI dbwAu hyT ilKdy hn Xw Eh pwT awKypk hn[
1
Bwv BweI gurdws jI L[
2
Bwv CyqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 140

ins bwsur guru Aur mihÀ DwrÎo ]14]


pun siqgur kyiqk idn pwie1[
swDU bWCiq sdn isDwie[
bsqR ibBUKn br smudwie[
dIey qurMgn ZIn pvwie ]15]
bIro bifBwgn huie qÎwrI[
imil dmodrI qnujw pÎwrI[
apr ibmwqn imil idRg nIr[
kry pRym siB dInis DIr ]16]
ipqw gurU swihb sox imlI[
rQ arUF kir mwrg clI[
swDU qRY swsn kir nmo[
gur pg prsiq Bw iqh smo ]17]
siB qy suKd awiSKw2 pwie[
ibCuirq, pRym BXo aiDkwie[
hX arUF kir pMQ pDwrw[
phuÀcÎo mzly gRwm mJwrw ]18]
SRI hirgoivMd joDw blI[
kIriq jgq ibQwriq BlI[
kib kib cFihÀ aKyr isdwvihÀ[
pYxdKwn sox Kyl mcwvihÀ ]19]
awXuD ibzdÎw suBt krMqy[
hyir hyir viD kim prKMqy[
kir brks3 idKrwvih pYxdw[
ijs mwinûd n pRwkRm kYxdw4 ]20]
fIl drwZ mhw BujdMfy5[
mihKn ko lrvwihÀ pRcMfy[
pYxdw bIc Kro huie jwie[
1
kuC idn pwky siqgurW (qox awigaw lYky)[
2
aSIrvwd[
3
ksrq, vrZS[
4
ijs dy quzl iksy dw bl nhIx[
5
srIr lûbw, bVIaW bwhW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 141

gih bKwn1 donhu atkwie ]21]


bfI ispr dySin qy awie[
sBw ibKY gih cIr idKwie[
SRI Pl2 BujdMfn qy BMin[
SRI siqgur ko krih pRsMn ]22]
qurMg blI asvwr duVwviq[
hwQ pwie bl qy atkwviq[
nr ko Bwr muMgro BwrI3[
do gih dono hwQ mjwrI ]23]
doie mzl bwhn ltkwvY[
icrMkwl lig Kro BRmwvY[
gurU kmwn ibnw jy aOr[
gih duie qIn aYxc dy qoir4 ]24]
iezqÎwidk bl aiDk idKwvin[
brks kriq rhiq hrKwvn[
iek idn cFy aKyr isDwry[
gey dUr nihÀ hty ipCwry ]25]
jzlHn swD huqo ijs Qwn[
qihÀ lig phuÀcy gur Bgvwn[
dyiK dUir qy bMid agwrI5[
isvr krw, iev ibnY AucwrI6 ]26]
‘krhu snwQ7 ikRpw inj Dwir[
insw bshu idhu drs Audwr[’
Auqry hX prXMk ibTwey[
srb syv TwnI suK pwey ]27]
nwm rwmkI iqs kI dwrw[

1
isMù[
2
nlIeyr[
3
mnuK dy Bwr dI muMglI BwrI[
4
iKzc ky qoV dyvy[
5
(jzlHN) ny hzQ joVky nmskwr kIqI[
6
(jzlHN ny) bynqI kIqI[
7
inhwl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 142

hrKiq Aur ipiK bwk Aucwrw[


‘pUrb ky bfBwg hmwry[
pRBu drSn kir sdn mJwry’ ]28]
suin anûd ko irdy pRkwS[
bYTy bMdn kir jib pws[
SRI gur hirgoibMd bKwnw[
‘khu jzlHn! qUM swD mhwnw ]29]
qurk pry kÎox KÎwl hmwry?
pTihÀ cmUM bhu ibnW ibcwry[
krihÀ juzD mwrn aru mrno[
nrn hZwrin ko huie hrno’ ]30]
suin jzlÍn kr joir Aucwrw[
‘SRI gur! qum smrQ Audwrw[
1
mugl sdn mihÀ srmw mwXw[
ins bwsur bwsih mn BwXw5 ]31]
so rwvr ny gih kr lIin2[
pwvy swQ bMiDbo kIin[
ijs ny aiKl jgq ko kwtw[
so BOxkiq hY siBin Aucwtw3 ]32]
kUkr mukl kop kir dOriq[
-khW BXo? -liK miq qy bOriq4[
mwriq mriq Kyd ko pwie[
BOxkiq Kunsiq htÎo n jwie ]33]
inj pRXMk pwvy qy qÎwghu[
nihÀ bMDhu ies inkit ivrwghu5[
bhur mußl sgly hit jYhYx[
KÎwl n prihÀ smIp n aYhYx’ ]34]
ibksy suin SRI hirgoivMd[
1
muglW dy Gr ivc mwieaw rUpI kuzqI L rwq idn vzsNW mn ivc cMgw lÜgw[
2
hzQ nwl PV leI hY[
3
Bwv swry qurkW L Aucwt kr idMdI hY[
4
(hYx ieh) kIh ho igaw? (ieh) dyK ky buzDI qox bOry ho jWdy hn[
5
iqawg kro (mwieaw dw)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 143

mMd mMd muK jnu aribMd[


‘bMDI geI su bMDI rhI[
Cutih n ikm jy CUtn chI ]35]
Borw Bgiq ahYx qUM sMq[
ismir eyk icq SRI BgvMq*[’
suin jzlHn pd pMkj nmo[
syvw srb krI iqh smo ]36]
Bgiq gÎwn kI crcw cwrU[
krI mudiq icq jwniq swrU[
ijs ijs ibiD sox bUJiq rhÎo[
dXwisMDu iqm AuØzqr khÎo ]37]
eyk insw bis kir gosweIx[
supiq jQw suK skl ibqweI[
sOc Snwn Twin pRsQwny[
krI aKyr ibRzq AudÎwny ]38]
awin suDwsr bhur ibrwjy[
jo gur rKihÀ dws kI lwjy[
qKq akwl dOnhU kwl[
drSn dy isK kriq inhwl ]39]
sMgiq neI awin isK hoviq[
aG EGn hiq drSn joviq[
lwKhuÀ drb clÎo inq awviq[

*
mwieaw dw Bwv iezQy inry pYsy nhIx, pr mulk dw hkUmq, qwkq, dOlq, qyj pRqwp szBo
kuC hY[ bwbw jzlHN bVy Bgq hoey hn, Auh PkIrI dw awdrS kih rhy hn, siqgur jI ny
Aus L awpNw awdrS dzisaw hY ik asW hlq plq svwrny hn[ Xvn rwj sdIaW qox swfy
hlq L qbwh kr irhw hY, hlq ivgVy qW plq bI keI vyr nwl ivgVdw hY[ ar huN iszK
mwrg nwl KuNs irhw hY[ pMcm gurU jI smrzQ sn, kSt Jzlky apNy isr qy Kyf ky prm
SWqI inbwh ky iek rOSn munwrw nmUny leI bMnH gey hn[ pr swrI sMgq iezko jyhI bl
vwlI nhIx huMdI, qkVy kmZor ivzcy huMdy hn[ bIr rs ies leI aWdw hY ik swry SkqI
sMpMn ho jwN, ies krky huN Eh SkqI rUp mwieaw ijs krky qurk swfy qy Zulm krdy
hn, asW iszKW L lY idzqI hY[ Bwv Auho hY ik igRhsq mwrg qy Audws mwrg kzTy kIqy hn[
iszK bMdgI krngy, pr inaW qy szc qy tur ky rwj bI krngy[ ieh dzs ky ‘sMq’ L ikhw
ik qUM Bolw sMq hYx apNy rMg lÜgw rhu qYL kyvl bMdgI dw pqw hY[ asW swrI SKsIaq,
sMgq pRjw qy dyS AuØznq krnw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 144

iqm hI Krc hoiq siB jwviq ]40]


joDw kry skyln Gny[
bsqR SsqR BUKn sox bny[
qurÀgn kI KrId bhu krYx[
cpl clwk mhw bl DrYx ]41]
krihÀ suBt gn ko asvwr[
SsqR KrIdihÀ aink pRkwr[
dyS ibdySn qy isK lÎwvYx[
KuSI lyihÀ gur azgR cFwvYx ]42]
Bgiq gÎwn kY jMg pRsMg[
krihÀ sunihÀ bhu ibiD imil sMg[
sdw rbwbI ikrqn krYx[
sunYx pRym qy isK jg qrYx ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘jlHn’ pRsMg brnnû
nwm pMcdSmo aMsU ]15]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 145

16. [SRI hirrwie jnm, mwlvy vl turnw]


15<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>17
dohrw: SRI guridzqw suK bsy,
ric kIriq puir cwru[
kry skyln lok qihÀ,
bsy mod ko Dwir ]1]
cOpeI: kyiqk mws bsiq idn twry[
nwnw ibiD ky kriq iSkwry[
syvihÀ dws sMg smudwey[
drb awid mnu kwmn pwey1 ]2]
imRdul bwk qy nr snmwnihÀ[
suK dy ngr bswvn TwnihÀ[
nÜqI grB pRQm sm DrÎo2[
vDÎo cMd sm Bwgin BrÎo ]3]
smox pRsUq hoin ko awXo[
suMdr smw suKd drswXo[
mkr rws mihÀ sUrj bwsw[
qRYds bwsur bIqy mwsw ]4 ]
puir jn anÀd acwnk hovw[
mwnv siB idiS mihÀ suK jovw[
svw jwm jib rhI iqRjwmw3[
jnmÎo puzqR bdn aiBrwmw ]5]
dyvn awin arcnw krI[
bwr bwr kusmWjul JrI4[
aOck sMK Sbd ko sunÎo[
jY jY Sbd imly siB BnÎo ]6]
imil dwsI gn mMgl gwXo[
SRI guridzqw suin hirKwXo[
chuMidiS qy gn dyiq bDweI[
1
mn dI kwmnw pwAuxdy hn[
2
pihly vWùUM (Pyr) grB Dwrn kIqw[
3
rwq[
4
PuzlW dy buk Br Br JVI lw idzqI, Bwv PuzlW dI brKw kIqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 146

pwie drb ko awiSK gweI ]7]


jQw jog kul rIiq krMqy[
suin jwck awey hrKMqy[
dwn mwn siBihin ko dIn[
gur suq sujsu aiDk qib lIin ]8]
ipqw gurU iFg dws pTwey[
aink pRkwrn ibnY ilKwey1[
‘nwm rwKIXih jo mn Bwviq[
pOqR awp ko duqI suhwviq’ ]9]
pMQ ibKY bis cil ko2 idnw[
phuMcy pun pRswid ly Gnw[
suDw srovr puir mihÀ awey[
siqgur awgy sIs invwey ]10]
pOqR jnm suin mn awnûdy[
awin bDweI ibRMd Bnûdy3[
gur Gr mYx bf mMgl krYx[
bwjy bjiq puMj md BrYx ]11]
ijnhuÀ awin suiD pRQm sunweI[
bsqR ibBUKn dey gusweIx[
apr dIn gn ko Dn dIin[
aiq anûd gur pqnI qIn ]12]
srb pRkwrn Auqsv swjy[
duMdiB lGu ibswl dr bwjy[
jo jo suin awXo iqn pwXo[
siqgur sujsu jgq pr CwXo ]13]
‘gurqw mwlik’ siqgur jwnw4 ]3]
‘SRI hirrwie’ su nwm bKwnw[
kMcn ky kMkn Girvwey[

1
bynqI (iczTI) pr ilKweI[
2
kuC[
3
kihÀdy hn[
4
Bwv gurU hirgoibMd jI ny ies bwlky L gurqw dw mwilk jwiNaW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 147

hIrn pMkiq KcI1 bnwey ]14]


JglI JInI2 alp krwie[
AUpr gotw aiDk lgwie[
myvw aru pkvwn Gnyrw[
qInhuÀ gur mihlw iqs byrw ]15]
shq snyh su qurq pTwey[
kIrqpuir pOqRw jnmwey[
gn mMgl iem ney rcMqy[
guru snbMDI anÀd mcMqy ]16]
jib duie mws ibqy ies BWqI[
sweIx dws pTI qib pwqI[
hoie dIn bhu kInis ibnqI[
‘awvhu imhr krhu qij ignqI ]17]
idvs bsoey ko bf mylw[
chuÀidiS qy nr hoie skylw[
iehW awin kY krhu gusweIx!
dyhu drs dwsn smudweI’ ]18]
iezqÎwidk siqgurU AubwcI[
irdY ibcwrÎo kirby swcI[
-AuBY juzD hm kIin ibroDw3[
abih Swh nihÀ Twniq kRoDw ]19]
sumiq vZIr Kwn smuJwvY[
kih mihmw irs Aur ibsrwvY[
aib jMgl4 cil idvs guZwrYx[
qhW lrYx irpu gn ko mwrYx ]20]
jMg n Blo suDwsr mWhI[
awvihÀ qurk adb rih nWhI[
aru lvpuir ko nyr Gnyrw[

1
jVwAU jViq[
2
brIk[
3
cMgI qrHW ruzJ ky[ aVky[
4
mwlvy dw mwrU Qlw dyS[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 148

ciF awvih lSkr bhuqyrw ]21]


nhIx mvws1 hoin ko Qwn[
nhIx ibKm ikq durg mhwn[
lrn sQl jMgl mihÀ awCo[
khUM khUM jl pRwpiq bwCox2 ]22]
mhW Aujwr Kry bn jhW[
mwrihÀ Gny qurk hm qhW[
ijm ikm krihÀ dwv ly Pqy3[
Swhu ij awp jwie, iqh hqYx ]23]
jl ko Gyir cmUM iQr hoie[
jihÀ irpu ko jl pwie n koie-[
iezqÎwidk bhu irdY ibcwrw[
jMgl ko pXwn inrDwrw ]24]
ins mihÀ mihl gey gosweIx[
iFg dmodrI cil kir aweI[
khÎo ‘qoih BgnI piT pwqI[
hmih hkwrn ihq AumhwqI ]25]
sweIxdws ilKI bhu ibnqI[
-awvhu imhr Drhu qij ignqI-[
qoih mnorQ khW4? sunwvhu[
eIhW bshu ik qhW isDwvhu’ ]26]
suin dmodrI igrw bKwnI[
‘krhu awp jYsy mn BwnI[
clhu clihÀgy sMg qumwry[
bshu bsihÀgy siB inrDwry’ ]27]
arD cyq ko5 mws ibqwXo[
gmn awpno siBin sunwXo[

1
aYsw QW ijs dI Et lYky vYrI nwl liVaw jw sky[ (a) iklHw[
2
loV peI qy pwNI ikqy ikqy hI imldw hY, Bwv pwNI QoVw hY qy pwqSwhI POjW leI iek QuV
dw kwrN hY[
3
ijvyx ikvyx dwAu krky ijzq lvWgy[
4
kI hY?
5
kON[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 149

qIn hZwr cmUM Bt sMg[


SsqR ij Dwriq shq qurMg ]28]
iszKÎ msMd myvVy Gny[
dws anyk iqnihÀ ko gny[
suin gur qy qÎwrI siB DwrYx[
apnI apnI vsqu sMBwrYx ]29]
siqgur vsqU skl sMBwrI[
-awvn hoie ik nihÀ- Aur DwrI[
skl kutMb qÎwr kirvwXo[
dwsI dwsn ko smudwXo ]30]
cil kir gey pRQm drbwr[
hwQ joir bhu ibnY Aucwir[
‘hy pRBu! mm awvn kY nWhI[
bshu sdw hir mMdr mWhI ]31]
jMgl jwie jMg mYx TwnOx*[
mwnI1 qurkn ky gn hwnOx*[’
qib avwj BI mMidr mWhI*[
‘qumrI ibjY, arihÀ irpu nWhI*’ ]32]
SRI hirgoivMd suniq anûdy[
bMdn krI duMd kr bMdy[
vihr pRdzCn dy kir cwir[
pun gur qKq akwl isDwir ]33]
hwQ joir ardws krwie[
ibRMd pRswid dXo brqwie[
qbih mMgwie jrwAU Kwsw[
ijs mihÀ suMdr hoiq pRkwSw ]34]
isrI igRMQ swihb ibc Qwip[
krÎo agwrI pwCy awp[
doie idSw duie cmr FurwvYx[

*
swrI cOpeI dw pwTWqR iek Qwvyx aYAux bI hY:-siB kI krhu shwie idawlw[ Xvn SzqR
nwisX qqkwlw[ suin Duin BI hirmMdr mWhI[ qumrI ibjY arYx air nWhI]32]
1
hMkwrI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 150

cly ikiqk ly sMK bjwvYx ]35]


rQ arUiF guru mihlw qIn[
fory nuKw arUFin kIin[
qInhuÀ puzqR sMg ciF cwly[
duMdiB bjYx suBt gn nwly ]36]
pnhI ibnW1 igRMQ ky pwCy[
puir inksy cil SRI gur awCy[
iQr jib Bey su ibDIaw khY[
‘hukm khu jo pwCy rhY ]37]
syv sMBwrih SRI drbwr[
lyin dyin Twnih ibvhwr[’
suin gur boly ‘iszK anwQ2[
syvw krih pRym ky swQ ]38]
gur Gr aivcl iszK Gnyry3[
idn pRiq vDih pRqwp bfyry[
hmro awvin hoie n hoie[
syvk gur ky rihÀ siB koie’ ]39]
iem kih sgrI vsqu sMBwrI[
TOr TOr dwsin kir qÎwrI[
Gr smwj siB lwid clwXo[
AuStr Bwr4 Bey smudwXo ]40]
puir jn gn suin kY as pÎwnw[
siB kY irdY ibKwd5 mhwnw[
awps mihÀ kih kir nr nwrI[
awviq moic iblocn bwrI ]41]
muK qy bwk nhIx inksMqw[
awin imly SRI gur BgvMqw[
jQw rwm bn Er pDwry[
1
Bwv, nûgy pYrIx[
2
(koeI) gRIb iszK[
3
gurU jI dw Gr atl hY qy iszK bhuq hn[
4
AUTW dw Bwr[
5
duK[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 151

aODpurI1 nr ibh ko Dwro ]42]


BeI qQw giq rodiq awvYx[
eyk khYx ‘hm sMg isDwvYx[
Gr smwj siB ly kir jY hYx[
jihÀ gur drsYx qhW bsY hYx ]43]
SRI arjn jI hmihÀ bswXo[
aib lO ieh pwliq suKdwXo[
pwCy iks alûb hm rhYx[
gur qo nhIx awiebo chYx ]44]
ko mwilk aib hoie hmwry[
siqguru ibn siB rhYx duKwry[
jo snmwn kriq siB BWqI[
so qij cly, n ibhriq CwqI2’ ]45]
bÎwkul huie bIQin mihÀ foliq[
duK ibRhu qy bwvr ijm boliq[
puir qy inksy SRI guru pwCy[
kriq pukwr drs ko bWCy ]46]
siqgur jib dyKÎo pScwqI[
awviq nr nwrin ibllwqI[
iQr huie rhy n awgy cly[
awin aiKl puir ky jn imly ]47]
kir bMdin kihÀ ‘iem qum cwly[
bhur n awvhu ijm, sMBwly3[
iks ko hmihÀ soxp kir Corw?
gmny qum jMgl kI Erw ]48]
qumry sMg clihÀgy swry[
suq binqwidk ly prvwry[
rwvir iQrh shÎo nihÀ prY[
rih pscwq kOn duK BrY ]49]

1
aXuziDawpurI[
2
CwqI bI nhIx PztdI[
3
aYAux sB kuJ sMBwl ky tury ho ik ijvyx Pyr nhIx awAuNw huMdw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 152

Blw lok prlok mJwrY[


inq AuiT qumro drs inhwrYx[
puir Aujwr huie bsÎo n jweI[’
iem kih rudiq Bey smudweI ]50]
-asmMjs- siqgurU ibcwrYx[
-puir jn jy hm swQ isDwrYx[
SRI arjn puir prm bswvw[
mhW doS jy iesih duKwvw- ]51]
iem ibcwir kir iQry inhwrYx1[
bhuq BWiq kI DIr AucwrYx[
nihÀ mwnihÀ puir bsn ipCwrI[
soc ibmocn2 sociq BwrI ]52]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘sRI hirrwie jnm’
pRsMg brnnû nwm KoVsmo aMsU ]16]

1
Tihr gey (qy AunHW vl) qzk rhy hn[
2
Bwv gurU jI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 153

17. [frolI sweIx dws dy Gr]


16<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>18
dohrw: hrI cMd guru ssur jo,
ipqw nwnkI kyr[
awXo vihr sBwrjw,
Aur Dir pRym bfyr ]1]
cOpeI: siB kutMb juiq SRI gur hyrw[
mociq nIr iblocn kyrw1[
bolÎo ‘gur alûb puir swro[
qum qÎwgiq2 nihÀ krI avwro ]2]
piq ibhIn ijm rhiq n nwrI[
sis ibn insw3, ndI ibn bwrI4[
mihpwlk ibn cmUM n awCY[
qQw purI siB qumry pwCY ]3]
rhy AufIkiq awgY gey5[
kyiqk idn mihÀ awvn ikey[
puir jn inrwDwr ikm rhYx[
Aujr jwihÀ, kY qum sMg lhYx ]4]
mYx aib qÎwr hoie kir awXo[
chOx awp ky sMg isDwXo[
suqw, suqw suq6, sihq iqhwry[
Aur anûd inq lhOx inhwry’ ]5]
suin kir ssur igrw gur BwrI[
DIrj dYby hyqu AucwrI[
‘ieh gur puir inq bsih svwXw[
aMn drb kI kmI n kwXw7 ]6]

1
Bwv azKW qox jl cldw hY[
2
awp ny (purI) CzfidaW[
3
cMd ibnw rwqRI[
4
jl[
5
jd awp azgy gey swE[
6
puqRI qy dohqw Bwv mwqw nwnkI jI qy AunHW dy puzqR SRI gurU qygbhwdr jI[
7
koeI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 154

rMk bsY jo DnI bnY hY[


aMn bsn kI kmI n hÍY hY[
jo gur puir ko ibGn AuTY hY[
iQn mwry awpy mir jY hY ]7]
SRI drbwir bwhu pkrweI[
aibcl ijs kI nIv rKweI[
SRI hirmMidr mhW pRqwpU[
bMdhu inq rzCk huie awpu’ ]8]
kih ieziqÎwid sgl smuJwey[
inj mwXw kir Auir ibrmwey1[
siB ko sdn lgy qib awCy[
pwCy htin aiKl mn bWCy ]9]
dY DIrj siqgur siB qWeI[
hrI cMd ko Buj pkrweI[
jwin ssur bf, bMdn kir kY[
mury srb hI drs inhir kY ]10]
isvkw pr siqgur awrUFy[
mwrg gmny ijs gun gUFy[
hrI cMd imil qnujw swQ[
Pyir hwQ dohq ky mwQ2 ]11]
qRY gur mihlW sox nr nwrI[
imil imil aKl bMdnW DwrI[
jQw jog kih suin kir swry[
awp awpny sdn isDwry ]12]
cmUM shq gur kIin pXwnw[
duMdiB bjÎo ik Gn grjwnw[
sgl kutMb sMg mYx lInw[
sny sny gur cilbo kInw ]13]
huqy kos nO qwrn qrn[
qIrQ ipKÎo pwp gn hrn[

1
apnI mwieaw pwky lokW dy idl prcw idzqy (ipCy rihN leI)[
2
puzqRI dy puzqR (SRI qyg bhwdr jI dy) isr qy ipawr dy ky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 155

pUrb idiS ko fyry pwey[


brn brn ky qMbU lwey ]14]
kir ibsrwm jwmnI1 twrI[
AuiT siqgurU sOc ko DwrI[
kir Snwn ky dir Dn dwn[
SRI arjn ky gey sQwn ]15]
hwQ joir ardws krweI[
kir bMdn isvkw2 mMgvweI[
ciF kir siqgur pMQ pDwry[
sMg cmUM cil bjiq ngwry ]16]
azgR igRMQ swihb asvwrI[
cwru cmr Foriq duiq BwrI[
pwCy siB kutMb mg cwliq[
Sbd hoiq bf hX pg fwliq ]17]
ggn aCwdih Auf kir DUr[
mMd qyj iqs qy huie sUr3[
cliq bwhnI pMkiq krY4[
gRwm pMQ mihÀ iqRn ikRK drY5* ]18]
iqRN kwSt CInihÀ jihÀ fyrw+[
ipKihÀ lok irs DrihÀ Gnyrw[
pRjw ikDOx hwkm sih sYnw[
jy bymuK mihmw smuJYx nw ]19]
1
rwq[
2
pwlkI[
3
sUrj dw[
4
POj sP bMnHky cldI hY, ikAuxik gurU jI ny iek pRkwr dI kvYd POj L isKlwky pYxqVy bMd
turnw, lVnw, muVky hzlw krnw awid awp isKwey sn[
5
rwh dy ipMfW ivc Gwh KyqI dlI jWdI hY (POj)[
*
pwT:-crY[
+
iesdw ieh Bwv nhIx ik Zulm røw rzKky jw rhy sn[ gurU Gr dw asUl irhw hY ik aMn
dwNw iqRN muzl dyky lYxdy sn[ ijzQy Auqrdy sn nukswn nhIx hoN dyxdy sn, pr jd dl
cldy hn qW sih suBw kuC nw kuC ho jWdw hY[ ikqy dwNw pzTw dyNox koeI nWh kry qW kImq
dy ky pr Zor nwl lYNw pYxdw hY[ kvI jI lokW dI duBIqI drsw rhy hn ik koeI qW eIrKw
nwl KuNs rhy hn, qy inÜkI inÜkI gzl dw Fzcr bnw rhy hn, koeI bl qy sYnw qy qurkW dy
swhmNy aBYqw dyKky acrj ho rhy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 156

sy KunswihÀ jrYx, nihÀ jrYx1[


mnhuÀ AuKwriq hYx inj jrYx2[
ipKihÀ pRqwp mhW bl vwry[
khihÀ ‘ik ien SzqRÁ gn mwry ]20]
aru jo arihÀ3 chihÀ smqweI[
qUrn jm Gr dyiq pTweI[
Swhu jhW qy qRws n DrYx[
sYn asMKn sox lir prYx* ]21]
spq hZwr hqy iek bwrI[
punh dugn ies qy sMGwrI4[
trÎo Swhu rN qy Dir SMkw[
ieh nihÀ imtÎo bIr br bMkw ]22]
pRQm pMc gur SWiq srUp[
iehu Dir SsqR BXo bif BUp[
joDw mhW krin sMgRwmU[
dMf pRcMf dIh bl DwmU5 ]23]
fIl drwj n dUsr koeI[
bl ar Skiq khW sm hoeI[
suMdr muK mMfl drsMqw[
dIrG bIrj6 DIrjvMqw’ ]24]
iezqÎwidk kih awps mWhI[
inj Gr dbkihÀ7 inksihÀ nWhI[
-clÎo jwieÀ iek idn hI rhYx-[
XW qy nihÀ kTor ko khY ]25]
huie nukswn sIs sih lyiq[

1
sVdy hn Jzldy nhIx[
2
jVHW[
3
aVdy hn[
*
pw:-mrY[
4
mwry[
5
bl dw Gr hn[
6
mhW blI[
7
Gr ivc hI db jWdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 157

nihÀ ibgrihÀ smuJihÀ imRqu hyqu[


ies pRkwr gmniq sih sYnw[
mg mihÀ bsy cliq duie rYnw ]26]
pRQm pwie suiD sWeI dws[
ieq awgmn BXo suKrws1[
cmUM srb pirvwr smyq[
inkit phUMcy ikRpw inkyq ]27]
ly nr sMg awie aguvweI[
ibksÎo sdn anÀd smudweI[
srd ieMd2 hir goivMd Erw[
krÎo ckorn ko idRg jorw3 ]28]
nmo igRMQ jI kir Dir Bwvw4[
ipiK crNwribMd Auqlwvw[
gih rkwb ko isr pr Dwry[
anÀd nIr locn ko fwry ]29]
jnu snyh aru awqm gÎwnw[
icr ky ibCury kIin imlwnw[
siqgur bUJI kuSl bqweI[
fyrw krÎo suBt smudweI ]30]
qInhuÀ gur pqnI jib dyKI[
prÎo pwie Dir BwAu ivSyKI[
apr sgl gur kyr njIkI[
imlÎo qbih pUrI ieC jI kI ]31]
iqm rwmo imil msqk tykw[
siB kutMb sih jliD ibbykw[
suMdr gn prXMk fswey[
AUjl awsqrn sox Cwey ]32]
suMdr mMidr aMdr iQry[
1
Bwv gurU jI dw[
2
cMdRmw[
3
nyqRW dw joVw[
(a) nyqRW L joiVaw[
4
pRym Dwrky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 158

sYnw vihr isvr bhu kry[


qMbU SimXwny bhu qwny[
gwfÎo JMfw AUc mhwny ]33]
jQw jog Auqry smudwXw[
awid msMdn cmUM inkwXw1[
jQw Skiq dMpqI hulws[
syviq rwmo sWeIdws2 ]34]
aiDk pRym qy asn bnwXo[
bYiT inkit Dir BwAu acwXo[
qQw gurU ky nûdn swry[
Dir anûd acvwie ahwry ]35]
pun rwmo pRIqI bf DwrI[
aic dmodrI awidk swrI[
khÎo gurU ‘suin sWeIdws!
qoih pRym ny awny pws ]36]
inq icq ismriq hwQn joir[
kriq rhÎo drSn kI lor[
XW qy piT3 kir quv ardws4[
kir qÎwrI awey puir awsu5*’ ]37]
sWeIdws khÎo Dir BwAu[
‘iehI awp ko shj suBwAu[
rwj smwj drb nihÀ hyro[
lKhu n swk sbMD bfyro ]38]
jhW pRym ko icqhu gusweIx!
siB qÎwghu qihÀ phuÀchu jweI[
rwj smwj Coif kururweI6[

1
swrI[
2
(awpNI) Skiq anuswr anûd nwl dMpqI rwmo qy sweIx dws syvw krdy hn[
3
pVH ky[
4
qyrI iczTI[
5
CyqI[
*
pw:-pws[
6
kOruvW dy rwjw (drXoDn) dw iqawg ky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 159

jwie ibdr ky insw ibqweI ]39]


idjbr pMifq guin gn vwny1[
ibnW pRym sy qÎwgy sÎwny[
SUdR Bgq ky sMg iPrMqy[
ibdiq jgq mihÀ nhIx CpMqy ]40]
bis dwsn ky sdw gusweIx!
qumrI ikRq qum ko bin aweI[
apr nhIx smqw ko DrY[
bs dInin ky inq anusrYx2’ ]41]
rhiq Bey siqgur mhwrwj3[
sdw suDwrihÀ iszKn kwj[
kib kib vihr aKyr isDwvY[
kbhUM bYiT kir sBw lgwvYx ]42]
bhur ivsoey kw Bir mylw[
suin suiD gur kI BXo skylw[
bhu Auphwrn awin cFwvYx[
bMdihÀ crn drs ko pwvYx ]43]
gur iFg bsihÀ lwB ko jwnYx[
drsihÀ apin ikRqwrQ mwnYx[
angn vsqu arpihÀ awie[
nr nwrI hoey smudwie ]44]
mno kwmnw pwie isDwry[
insw qIn gur inkit guZwry[
sujsu kriq apny igRh gey[
siqgur qhW ibrwjiq Bey ]45]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘frolI phuMcn’ pRsMg
brnnû nwm spq dsmo aMsU ]17]

1
swry guNW vwly[
2
grIbW dy vzs ho qy inq (iqnHW dy) anuswrI ho[
3
Bwv frOlI ivc[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 160

18. [vzfy Gr, BweI swdw swDU]


17<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>19
dohrw: bsiq frolI gRwm mihÀ,
kIny aink iblws[
eyk gwQ hoeI jQw,
sunhuÀ qQw suKrws ]1]
Gr vzfy iek gRwm mihÀ,
gur isK bsih iqKwn[
rwmdws siqgurU qy,
iszKI DrI mhwn ]2]
cOpeI: CTy mws drsn ko jwie[
jQw Skiq Dn Byt cFwie[
sunih pRym kir gur kI bwnI[
Drm ikrq kir bnih su dwnI ]3]
BAu1 Aur ibKY BwAu2 ko DwrY[
siqgur mihmw aiDk AucwrY[
SRI arjn ko syviq rhÎo[
bpu bhu brKn bX inrbhÎo3 ]4]
‘awkl’ khihÀ qWih ko nwmU[
mn ko gurmq mihÀ ibsrwmU[
iqs ky igRh inpjI iek kMnÎW[
pUrb jnm puMn kI DMnÎw4 ]5]
spq brK jib awkul jwnI[
‘ikq snbMD krOx’ mn TwnI[
idj bulwie kir dXo pTweI[
‘kir SuB Ql mm suqw sgweI’ ]6]
iPrÎo ikiqk Ql imlÎo n hwNI5[
Kojiq awXo puir quklwNI[
1
BY[
2
pRym[
3
srIr dI awXU bhuqy swlW dI inrbwhI[
4
DMnqw jog[
5
brwbr dw vr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 161

bUJiq Gr iqKwN ky gXo[


smqw mihÀ nIky ipiK lXo ]7]
khÎo sbMD krn ko jbY[
swdw nwm su KwqI1 qbY[
snmwnÎo syvw siB TwnI[
ins bswie kir gwQ bKwnI ]8]
Blo mhUrq qbih suDwie[
iqs ko suq swDU* bYTwie[
kwiF iqlk kul rIiq krweI[
pun awkul ko awin sunweI ]9]
‘pur quklwNI mihÀ SuB Dwm[
Bly jwiq mihÀ swdw nwm[
iqs ko suq swDU bX bwlw2[
krÎo sbMD bhuq Ql Bwlw’ ]10]
suin awkul ny bUJn krÎo[
‘gur ko iszK ik nhIx inhrÎo?’
ibzpR krY ‘mYx nhIx ibcwrw[
nIko eyk inkyq inhwrw’ ]11]
pCuqwXo bs clÎo n Pyr[
bIqy ikiqk brK pun hyir[
gur ko rhÎo arwiDiq sdw[
‘krhu sbMDI isK jd kdw’ ]12]
iem awkul icMqw bis hovw[
smYx su bÎwh krin ko jovw[
ilK kir pwqI deI pTwie[
ipiK swdy awnÀd Aupjwie ]13]
syvk srvr ko inq soeI[
sdn mukwm krÎo riq hoeI3[
1
qrKwN[
*
ieh nwm swry aMsU ivc ‘sMDU’ ‘swDU’ qy szDU’ qRY rUpW ivc swry nusiKaW ivc imldw hY[
iek pwT iksy ivc vI nhIx[ asW iek pwT ‘swDU’ vrqN dw Xqn kIqw hY[
2
bwlk[
3
Gr ivc pRIq nwl (srvr dw) mukæwm kIqw hoieaw sI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 162

swDU suq ko mwQ itkwvw[


krÎo rot* siB rIiq mnwvw1 ]14]
vzfy igRh2 bÎwhin pun gXo[
jwie FukwAu BlI ibiD ikXo[
awkul swdy imlnI kIin[
jQw Skiq dy3 kIriq lIn ]15]
swDU ko dIny qib Pyry[
jQwjog kir rIiq Blyry[
Kwn pwn dy kir snmwny[
qIn idvs rwKy suK Twny ]16]
pun awkul ny Bly pCwny[
-ieh srvr kI syvw Twny-[
lok jwiq ky ipiK smudwie[
nihÀ bolÎo mn bhu pCuqwie ]17]
apn suqw sox skl bKwnI[
‘quv ssurwr ahY sulqwnI[
qYx nihÀ mwnhu, khihÀ kdweI4[
siqgur ko mwnhu mn lweI5 ]18]
BeI duKd bhu awkul qinXw[
irdY ibsUriq isr ko DuinXw[
nihÀ bs clY shÎo duK Aur mYx[
-sYx isK suqw, srvrI Gr mYx! - ]19]
krI ibsrjn rudiq ibswlw[
puzqR snUKw ly qib cwlw7[
gurU frolI pUrb awey[
Auqry huqy dS ibdqwey ]20]
quklwNI ky mg mYx fyrw[

*
SuD pwT ‘rot’ cwhIdw hY[ hoie, roie pwT ilKwrI dI klm AukweI jwpdy hn[
1
(srvr) L mnw ky[
2
‘vzfy Gr’ nwmy ipMf ivc[
3
(imlNI ivc) dy ky (pdwrQ)[
4
qox (shury dw) kihNw (srvr dI pUjw bwbq) kdy nw mMnNw[
5
cilaw (swdw)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 163

Bjn kIrqn hoiq Gnyrw[


vzfy Gr su gRwm qy cwly[
idn mYx pir hI Gwm ibswly ]21]
XW qy bfI rYn qy pÎwnw[
arNodY1 phuMcy gur Qwnw[
swdw shq brwq agwrI[
forI swDU shq ipCwrI ]22]
gur iFg awsw vwr su gwvYx[
bwdiq awid rbwb bjwvYx[
awkul kI dihqw suin kwn[
-SRI gur fyrw ahY- pCwn ]23]
ipq ky sMg geI bhu bwrI[
drSn dyKÎo huqo agwrI[
icqih Aupwie smIp gvn ko[
khÎo khwrn sMg bcn ko ]24]
‘qum jwniq ho sgrI bwq[
hm gur ko isK sd bzKÎwq[
iehu fyrw iFg hY gur kyrw[
cliq chOx mYx drSn hyrw’ ]25]
iem kih drb khwrn dIin[
lgy loB qib cilbo kIin[
dUr itkwie Auqr kir forI[
gmnI SRI hirgoivMd ErI ]26]
awkul suqw anÀd mn DwrÎo[
bYTy siqgur drs inhwrÎo[
sBw ibswl lgI chuÀ Pyry[
nr nwrI suin Sbd Gnyry ]27]
jug kir joir bMdnw kIin[
bYTI Sbd ibKY icq dIin[
ikiqk vwr mihÀ2 awswvwr[

1
phu Puty[
2
kuJ icr ipzCox[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 164

pwXo Bog anÀd ko Dwir ]28]


qib siqgur iqs Er inhwry[
sgro bys bÎwih ko Dwry*[
‘bfI pRwiq ikq qy cil aweI[
ko kwrj aru khW isdweI?’ ]29]
awkul suqw khÎo iqs byry[
‘igRh vzfy Gr nYhr1 myry[
srvr ky syvk ssurwry[
ieh icMqw icq BeI Audwry ]30]
aib mYx drSn kir hOx gur kw[
pUrn hoie mnorQ Aur kw[
pun mYx pr bis prOx duKwrI[
nihÀ myro bs clih ibcwrI ]31]
XW qy mYx cil kir aib aweI[
sunÎo Sbd qum drSn pweI[’
suin kMnÎw qy Bey ikRpwl[
hyrI SrDw bwAu ibswl ]32]
SRI muK qy aMimRq sm khÎo[
‘qyro lyK iesI ibiD lhÎo[
cil aweI siq sMgiq SrnI[
ilKihÀ lyK aib ijAux SuB krnI2’ ]33]
dohrw: ipqw idXo pkvwn kuC, so gur azgR cFwie[
‘DMn gurU siB Skiq Dir, lIjih moih bcwie’ ]34]
cOpeI: suin pRsMn gur bwk bKwnw[
‘nvox lyK iliKbo quv Twnw3[
ipqw qoih isK, so qo qrÎo[
Gr ssurwr ikRqwrQ krÎo ]35]
iszKI dwn dIin hm qohI[
*
pw:-eys bsqRwid bÎwh ky Dwry[
1
pyky[
2
huN lyK ilKWgy ijvyx (qyrI ieh siqsMg ivc awAuN dI) SuB krnI (dy muqwbk hovy)[ (a)
ijs qox qyrI azgox L krnI SuB ho jwvy[
3
qyrw lyK nvW ilK idzqw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 165

aiDk iszK suq qyro hohI[


piq BI iszK hoie hY Bly[
gur iszKI ko mwrg cly’ ]36]
iem gur bwk sunÎo hirKweI[
‘DMn gurU dy hwQ bcweI[’
jib swdy ny ipKI n forI[
eykl suq awXo inj ErI ]37]
‘khu swDU! forI ikq CorI?’
khÎo ‘su gmnI siqgur ErI[’
suin suq qy irs Aur mihÀ CweI[
‘khÎo krW gur inkit pTweI ]38]
krih kop srvr sulqwn[
gur ko nwm n BUil bKwin[
jwhu qurq forI ly awvhu[
sny sny iqs kru smJwvhu’ ]39]
suniq ipqw qy gur iFg gXo[
jwgy Bwg iblokiq BXo[
irs kir gXo htwvn joie[
gur drSn qy sIql hoie ]40]
rhÎo n gXo bMdnw TwnI[
bYTÎo inkit ikRpwl bKwnI[
‘gur ko iszK ssur hY qorw[
iqs kI suqw sMbMDY jorw ]41]
aib qum qjhu qurk kI syvw[
mwnhuÀ SRI nwnk gur dyvw[
dyhu drUd Pyr qum Kwvhu1[
qurk jUT qy jnm gvwvhu2 ]42]
ihMdu srIr pRmySr dInw[
kÎox ibarQ Kovhu miq hInw[’

1
drUd dyky Pyr qusIx KWdy ho[ dyKo aMk 44[ rot qy duaw pVHky pIr dy mUMh luawky vMfdy
hn[ [Pw: drUd = duaw]
2
gvwAuxdy ho[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 166

iezqÎwidk jib gurU sunwXo[


swDU bwilk qib ibrmwXo ]43]
krÎo ibcwrn bc SRI gur kw[
-hm ihMdU kÎox mwnihÀ qurkw[
kir kY rot drUd idvwvihÀ[
qurk jUT liK kir pun KwvihÀ- ]44]
qrk ibcwrn kIin bfyrI[
gur pg lptwXo iqs byrI[
‘mo khu apno iszK bnwvhu[
qurk syv qy moih htwvhu’ ]45]
SrDw vDI jwin gun KwnI[
crNWimRq dIno duK hwnI[
sziqnwm ismrin AupdySw[
‘qv suq Aupjih iszK ivSySw’ ]46]
suin kir dMpiq Aur hrKwey[
gur iszKI idF kir cil awey[
imly brwq awin mg cly[
quklwNI puir mwrg Bly ]47]
jib Gr gey nwir smudwie[
imlI gIq gwviq hirKwie[
srvr ky mukwm ly geI[
dUlo dulhin dyKI neI ]48]
ibRMd iqRKwN iqRKwNI imly[
khYx ik ‘isr tykhu ies Qly[’
suin swDU ny lwq pRhwrI[
‘qurk mMnqw hmhuÀ ibswrI ]49]
gur qy pwhul ly hm awey[
ies Ql ko aib dyAux Fhwey[’
sB imil khÎo ‘mUF kir mOn[
iehu ibiD isKrweI quih kOn1? ]50]
hm srvr ky syvk mhW[
1
iks ny?

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 167

kul klûk qYx bolÎo khW[


krih bwvrw dyih ibnws[
aib BI khu -mYx srvr dws-’ ]51]
iezqÎwidk bhu kih kih hwry[
nihÀ swDU ny ikh bc Dwry[
hit siB rhy prspr iem kih[
‘krÎo bwvrw srvr ny ieh’ ]52]
srb supiq jib insw mJwrw[
ly kir khI su Qwn ibdwrw1[
idn mihÀ AuiT so skl bnwvYx[
ieh iqn pwCY Fwih igrwvY ]53]
ies pRkwr kuC smW ibqwXo[
siqgur ko ismrn Aur BwXo[
gurU DÎwn kir iqRX sox imlw[
grB Drn kInis qib Blw ]54]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘swDU pRsMg’ brnnû nwm
aSt dsmo aMsU ]18]

1
Fwh idzqw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 168

19. [BweI swDU rUpw]


18<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>20
dohrw: pUrn By nv mws jib, AupjÎo suq bfBwg[
suMdr bdn suhwie ipiK, nr nwrI anurwg ]1]
cOpeI: BXo brK idn ko jib bwilk[
ly gur iFg phuMcy qqkwlk[
SRI hir goivMd huqy suDwsr[
swDU kIin Snwn aGnhr1 ]2]
jQw Skiq Dir Byt agwrI[
hwQ joir kir bMdn DwrI[
bwnI ibnqI shq AucwrI[
‘qum ikRpwl hÍY kumiq ibdwrI ]3]
iehu rwvr kI bKSI dwq[
suMdr Bwgvwn Bw qwq[
nwm awp hI rwKn krIaih[
huie isK qumro bwk AucrIaih’ ]4]
SRI gur ipKÎo rUp aiBrwmU[
‘rUp cMd’ Dir XW qy nwmU[
‘BweI rUpw iehu ibidqwie[
gur iszKI Dir hY aiDkwie’ ]5]
suin gur br dMpiq hrKwey[
kyiqk idn gur inkit ibqwey[
pun awgÎw ly kir Gr awey[
siqgur ko ismriq suK pwey ]6]
KSt mws kib brK ibqwvYx[
DrihÀ BwAu gur drSn jwvYx[
jQw Skiq pt drb cFwvYx[
ly awiesu pun inj Gr awvYx ]7]
pwir puzqR ko kIin bfyrw[
iszKI mihÀ icq jwihÀ Gnyrw[
ipq suq iszKI aiDk kmweI[
1
pwpW dy nwSk (SRI aMmRq srovr ivc)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 169

jQw huqI bhu awkul jweI1 ]8]


pun rUpw inj ikRq ko lwgy[
jQw kriq apny ibRD awgy2[
ipqw puzqR jug krihÀ kmweI[
sdw rhYx siqgur SrNweI ]9]
mwq ipqw isK huqy agwrI[
puzqR BXo pRymI qib BwrI[
lKihÀ gurU prmysur rUp[
sdw arwDihÀ irdY anUp ]10]
gurU frolI mihÀ cil awey[
suin mn ibKY aiDk hulswey[
drSn idvs ivsoey3 krXo[
inq pRiq pRym hoiq Aur hrXo ]11]
awgÎw ly inj Gr ko awey[
guru jsu kihiq suniq suK pwey[
ipqw pUq awps mihÀ sdw[
guru kIriq BwKihÀ jd kdw ]12]
jyT mws awXo ijs kwlw[
cMf sUr qy Gwm ibswlw[
dshUM idiS mihÀ qpq GnyrI[
lovW4 clihÀ byg iqs byrI ]13]
iek idn ipqw pUq jug imly[
bwFN5 kwT bihr ko cly[
huqy dUr swDU qib khÎo[
‘qpiq aiDk bwihr huie lhÎo6 ]14]
hy suq! jl kUMnw7 Br lIjih[

1
Bwv ijvyx awkl dI puqRI iszKI kmweI ivc vDI hoeI sI[
2
jo agly vzfy (Aus dy) krdy huMdy sn[
3
ivswKI dy[
4
grm hvwvW[
5
vzFN L[
6
hovygI (eyh) jwNIdw hY[
7
imztI dI mztI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 170

vihr iqRKwqur huieÀ jib, pIjihÀ[’


suin rUpy qib nIr nvIn[
awCI rIiq pUr kir lIin ]15]
kMDy Dir kuTwr ko cly[
ijn ky Bwg Audiq hÍY Bly[
gey dUr jl inkit AuTwey[
ipKy jwie kwSt smudwey ]16]
huqo jMf qru eyk ibswl[
ltkwXo jl iqs ky nwl[
apin kwr ko kwT inhwry[
kwtin lwgy hwQ kuTwry1 ]17]
Bojn kir Gir qy cil awey[
qpq Gwm qy Bey iqswey[
pwn krin jl ko cil gey[
jMf qry iQq hoviq Bey ]18]
ipq ko pÎwvn ihq AukswXo2[
jl ko rUpy hwQ lgwXo[
aiq sIql ltkiq so hovw[
aiDk iqRKw qy ipq bhu jovw ]19]
khÎo qbY ‘hy ipqw! sunIjY[
aiq sIql jl ibml jnIjY[
lûUvn ligby CwXw ibKY3[
XW qy BXo n as kib ipKY ]20]
hm qum ahYx imhnqI log[
SuB as vsqU ky nihÀ jog[
siqgur kI lwiek jl BXo[
apr Auicq mYx nihÀ liK lXo ]21]
aiq AuØzqm jo siB jg nwiek[

(a) ppVy dI inÜkI mSk[


1
hzQ ivc kuhwVy lYky[
2
AuiTaw[
3
Cwvyx lU (qzqI qy KuSk hvw) lgdI rhI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 171

AuØzqm vsqu skl iqn lwiek[


smuiqvMq jy nr, liK lyiq[
AuØzqm vsqu gurn ihq dyiq ]22]
apny Auicq jwin hrKwvYx1[
jg swgr dy hwQ qrwvYx[’
suin swDU inj nûdn bYn[
kriq DÎwn gur muMdiq nYn ]23]
pun AuiT lgy kwitby lkrI[
‘pRQm n pIvYx’ tyk2 su pkrI[
GrI ibqwie iqRKwqur hoey[
pun hit qihÀ awey imil doey ]24]
jib swDU ny hwQ lgwXhu[
jl kUnHw aiqSY isqlwXhu3[
chiq huqo ipRX puzqR ipawvn4[
qpq iqRKwqur hyqu htwvn5 ]25]
liK jl sIql irdY ibcwrw[
-sumiqvMq suq swc Aucwrw[
guru lwiek iehu inScY ahw[
qAU awin kir pIvihÀ khW? - ]26]
jl ko qij bYTÎo suq pws[
lwgI bhu donhuÀ ko pÎws[
SuSk kMT muK ESt Bey6[
rsnw cliq n bhu murJey ]27]
sny sny qib nITih nIT[
bolihÀ idSiT clwvihÀ fIiT7[

1
(AuØzqm vsqU) awpNy lwiek jwN ky KuS huMdy hn[ (gurU jI)[
2
(gurU jI dI) tyk[
3
bVw hI TûFw sI[
4
ipawry puzq L iplONw[
5
iqRKwqur hoey (puzqR) dI grmI htwAuN leI[
6
glw, hoT qy mUMh suzk gey[
7
msW msW boldy hn qy (cwrox) pwsy qzkdy hn (ik ikqy siqgurU jI awAuxdy hoN, pr Pyr
ivcwrdy hn ik)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 172

‘siqguru fwir frolI fyrw[


qIs kos ko pMQ Gnyrw ]28]
prih smy ies Gwm ibswlw1[
ikm aib aYhYx gurU ikRpwlw[’
qib rUpy ipq ko smuJwXo[
‘iem sMsY n krin bin awXo ]29]
srb Skiq milk guru pUrw[
jihÀ ismrY siB Qwn hZUrw[
hmro pRym prN2 inrbwhYx[
pwn hyrihÀ lwXk inj cwhYx3’ ]30]
iem kih gey kwr ko kirby[
krI n geI, hty pun pirby4[
Bey iqRKwqur lkrI kwtI[
sUky ET, lwig muK lwtI5* ]31]
aiq sIql jl AuØzqm jwin[
cihiq krwXo SRI gur pwn6[
iKMn bdn mn7 Aumg bfyrI[
ipqw puzqR bÎwkul iqs byrI ]32]
SRI hir goibMd mMidr aMdr[
iQry pRXMk pIT8 imRdu suMdr[
Ks twtI kIny iCrkwv9[
jl sIxciq sIql mihkwv10 ]33]

1
ies vyly pY rhI hY fwFI Duzp[
2
pRym dI pRqzgÎw?
3
(gurU jI jy ies pwNI L) awpNy lwiek dw dyKN qW awp) pIN[
4
(lûmy) pY gey[
5
hoT suzk gey qy mUMh dw Quzk KuSk ho igaw[ [ijvyx qulsI jI ny bI ikhw hY:-sUKih aDr
lwg mUMh lwtI[ lwtI pUrbI bolI dw pd hY]
*
pw:-mwtI[
6
(L) ipawvNw[
7
mUMh kmlwey (pr) mn ivc[
8
plûG dI ipzT qy Bwv syjw qy[
9
Ks dI tztI (lÜgI hoeI), iCVkwAu kIqw hoieaw[
10
TûFw qy KuSbUdwr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 173

ark gulwbn kMD AulIcy1[


arq sugMiDq bsqRn bIcy2[
rwmo KrI ibjn ko krY3[
sWeI dwsih bwq AucrY ]34]
krI pRym ny KYxc bfyrI[
siB ikC qÎwg dIin iqs byrI[
khiq SIGR hI ZIn pvwXo[
ciFby hyqu qurMg mMgwXo ]35]
Bey iekwkI qib asvwr[
nihÀ dwsin duK sky shwr[
qIs kos phuÀcy iCn mWhI[
hoie iqRKwqur ieq Auq jWhI ]36]
ijm jl pRwpiq khUM n hovw[
jMgl ibKY BRmiq Ql jovw[
ipqw pUq bÎwkul iCq pry[
SuSk bdn EST jug jury ]37]
iek siqguru kI awsw lwgy[
pwin4 ipawvn pr anurwgy[
pUrb arp dIin jl sIql[
-ibn guru ipXYx n hT Dir hIql5 ]38]
pRwn aMq lO pRym inbwhw[
ikm guru nihÀ awvihÀ iqn pwhw[
dyiK dUr qy doien dwsw[
AUcy siqgur bwk pRkwSw ]39]
‘ko qum pry bqwvhu hmY?
iqRKw ibKwd dyiq iehu smY[
jl jMgl mihÀ nWihn pwvYx[
Kojiq iPrYx hwQ nihÀ awvY’ ]40]
1
gulwbW dw ark kMDW qy iCVkwieaw hoieaw[
2
bsqRW ivc[
3
pzKw krdI sI[
4
pwNI[
5
mn ivc[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 174

sun guhwr1 ko aWk AuGwrI[


AuiT swDU bÎwkul iqK BwrI[
-kOn pukwriq jMgl mWhI[
jyT dupihry iQr kÎox nWhI? - ]41]
cFy qurMg pr awviq hyry[
SRI hir goivMd hYx ies bYry[
2
ijm bhu qpq gXo suk nIr[
alp qwl jug mIn srIr ]42]
qrPiq1, iek prmySur aws[
huie jlDr3 gur phuÀcy pws[
jQw kml jug, Gwm qpwey[
jl ibhIn huie kir murJwey ]43]
ndI rUp guru phuÀcy awie[
ibn jl pwn, AuTy hrKwie[
suq rUpy sMg swDU khÎo[
‘AuThu, gurU mYx awviq lhÎo ]44]
Bey iqRKwqur jwciq nIr[
krhu ipawvin Dir kir DIr[’
imRqk smwn huqo murJwXo[
AuTÎo suniq jnu amI iplwXo ]45]
donhuÀ Kry dUr kr jory[
gur hX pRyir gey iqn Ery[
bwr bwr bc bdn bKwny[
‘hm ko lwgI iqRKw mhwny ]46]
Koj rhy jl kqhUM n pwXo[
jyT dupihry bhu qpqwXo[’
gey smIp dOn pg pry[
‘pRBu jI! jl su qÎwr hm kry ]47]

1
avwZ, puzC dI szd, hwk[
2
ijvyx bhuqI grmI nwl (iksy) Coty qlw dw jl suzk igaw hovy (qy Aus ivc dIaW) mzCIaW
(qVPdIaW hoN, Evyx eyh) dovyx srIr qVP rhy hn[
3
bzdl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 175

kUMnHw jMf ibRzC ltkwXo[


lg lovW1 aiq hI isqlwXo[
Auicq awp ky pwnI jwnw[
Bey iqRKwqur krÎo n pwnw’ ]48]
gih rkwb siqgurU Auqwry[
qn ko bsn ipRQI pr fwry[
hwQ joir AUpr bYTwey[
pwqin kO fonw2 kir lÎwey ]49]
qib rUpy jl qry Auqwrw[
Bir fonw swDU kr Dwrw[
SRI hirgoivMd ko pkrwXo[
krÎo pwn3, pun bwk alwXo ]50]
‘jl aYso kib pIXo n awgy[
iknhUM n dInis kir anurwgy[
aiDk iqRKw kir pwn5 imtweI[
aib qum ipXhu ijXhu suKdweI ]51]
ihm aru Sory mihÀ Dir rwKw[
aiq sIql kirby aiBlwKw4[
ies jl sm hm kbhUM n ipXo[’
brMbwr srwhin ikXo ]52]
ipqw puzqR gur awiesu pweI[
krÎo pwin jl iqRKw imtweI[
hrKiq pOn krin pun lwgy[
pUrb jnm puMn ijn jwgy ]53]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘swDU rUpy’ pRsMg brnnû
nwm AunIsmo aMsU ]19]
1
loaW lÜg ky[
2
pziqaW dw fUMnw[
3
pI krky[
4
aiq TûFw krny dI iezCw nwl mwnox Sory ivc ik brP ivc rzKky (Twiraw hY)[ (a) fwFw
TûFw krny dI iezCw nwl brP ivc Sorw rlwky ivc pwNI rzKky (TûFw kIqw hoieaw pwNI qW
azgy asW pIqw hY, pr.......)
not—Aus smyx poh ivc rwq L sPwlIaw ivc pwNI jmwky KwiqaW ivc kzTw krky dzb Czfdy
sn qy AunHwl ivc pwNI Twrn qy kulPIaW jmwAuN leI vrqdy sn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 176

20. [BweI swDU rUpw]


19<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>21
dohrw: swDU Dir awnûd Aur, ‘mhwrwj! iks Qwn?
ibcriq huqy smIp ikq, kIin pwn jl awin ]1]
cOpeI: Auicq awp ky hm ny jwnw[
qum ihq DrÎo, ikXo nihÀ pwnw[
ikRpw Dwir kir purvI aws[
dws jwn kir phuÀcy pws’ ]2]
suin siqgurU ibRqWq bKwnw[
‘qIs kos hm kIin pXwnw[
Dwey pIvn nIr qumwrw[
jyT dupihrI aib kCU Fwrw ]3]
kwr iqKwnin kI aib qÎwghu[
krhu dyß guru kI anurwghu[
hm pRsMn br jwcn kIjY[
aiBlwKiq suK pwie su lIjY’ ]4]
ipqw puzqR kr joir Aucwry[
‘awin awpny dws AuDwry[
idhu inj iszKI ko aib dwn[
ijs qy jnm mrn duK hwin ]5]
qumry crnn ko huie pRym[
ibsrih nihÀ kib dwqw Cym1[
jo qum tihl dyhu hm qWeI[
krihÀ dyg inq, bnhu shweI ]6]
apr n bWCw hmry koeI[
krihÀ acwvn idhu qum joeI[
puir mYx gur isK ahYx n, mUVy2[
mqsr agin jrihÀ inq kUVy ]7]
iqn mhuÀ bws ahY duiKawrw[
iek alûb qum aho hmwrw[

1
mukqI dwqw[
2
mUrK (purK rihÀdy hn)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 177

ijm rwKhu iqm rhYx, gusweIx!


ibnw syv apr n cqurweI’ ]8]
suin siqguru dy DIrj khYx[
‘nr doKI qumry nihÀ rhYx[
Aujr jwiego gRwm mhwnw[
rchu gRwm apno SuB Qwnw ]9]
vDih bMs qyro qihÀ rhY[
bhuq bfweI ibdiq su lhY[’
suin gur qy swDU puir gXo[
gur ibRqMq siB BwKiq BXo ]10]
suniq Bwrjw Aur hirKweI[
ihq drSn piq ky sMg aweI[
dyKiq hI pwien pr prI[
‘Dn gurU! hmrI kul qrI ]11]
hm sm dInn kI ko sunY[
as kwrj rwvr ko bnY[’
rUp cMd ko hyrin kIn[
bsqR SsqR apny gur dIin ]12]
gurU frolI qy jib Dwey[
ibDI cMd suin ZIn pvwey[
pRbl qurMgm qibhUM pRyrw[
ikq Dvwie ikq poeIaw Cyrw1 ]13]
pun pYxdy KW awidk suny[
cFy qurq SsqRn sox sny[
‘soJI nhIx gurU ikq gey[’
suin suin suBt arUFiq Bey ]14]
nihÀ ko iks hUM sMg imlwvY[
Koj dyiK kir hXn DvwvYx[
awgy pwCy lyhw dyhu[
awviq cmUM cFI gur nyhu2 ]15]

1
poeIey pwieaw[
2
gurU jI dy ipawr ivc[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 178

kuCku rhy idn ibDIaw awXo[


drs dyiK kir sIs invwXo[
inj iszKin sMg bwk bKwniq[
-ien ihq Dwey- irdY pCwniq ]16]
‘mhWrwj! eykl hI awey[
qurq cFÎo mYx, nihÀ drswey[’
siqgur khÎo ‘n mYx iem awviq1[
iszKin pRwn aMq huie jwviq ]17]
ienhuÀ Aubwrn ky ihq Dwey[
jyT dupihrI mihÀ Auqlwey[’
dXw isMDu qihÀ qy ciF cwly[
swDU suq binqw juiq nwly ]18]
gur ky SsqR bsqR jo lIey[
so suDwir isr Dwrn kIey[
cliq sMg mihÀ pRBU inhwry[
ikRpw shq ibksMiq Aucwry ]19]
‘rUp cMd! qYx bsqR n pwey[
idXy SsqR jo aMg n lwey[
isr pr Dir AuTwie kir cwlw[
kÎox n pihr, Bw bIr ibswlw?’ ]20]
rUp cMd kir joir Aucwrw[
‘mYx dwsn ko dws ibcwrw[
quzC jIv miqmMd mlInw[
Bgiq gÎwn gun gn qy hInw ]21]
siB jg krqw hrqw sÍwmI[
chhu su kirho aMqrjwmI[
SsqR bsqR jo qum qn kyry[
suKd su pUjÎmwn hYx myry ]22]
ieqI ibadbI ikm bin awvY[
qum sm jwin pUijbo BwvY[’
SRI hir goivMd Bgiq pCwny[
1
jy mYx ies qrHW n aWvdw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 179

suin pRsMn huie bwk bKwny ]23]


‘Drhu n qyß ju deI hmwrI[
qO huie rsnw qyß qumwrI[
ijs ky sRwphu* iblm n hoie[
pRwn aMq qqiCn hI soie’ ]24]
qihÀ qy cqr kos cil awey[
suMdr DrnI qihÀ drswey[
fyrw kriq Bey gun KwnI[
‘rchu gRwm ieh TW’ kih bwnI ]25]
jib sMDÎw hoeI qihÀ awie[
pYxdKwn sox Bt smudwie[
hXn Bjwviq phuMcy qhW[
ipiK siqgurU pwXo suK mhW ]26]
ikiqk cmUM mg mihÀ ikX fyrw[
psrÎo aMDkwr jib hyrw[
qihÀ bis kir gur insw ibqweI[
jwgy skl pRwiq huie aweI ]27]
inj kr sox gur tzk lgwiev[
mohVw gwf1 irdy hrKwiev[
swDU sMg khÎo ‘huie gRwmU[
apn nwm pr Dir ies nwmU’ ]28]
suin swDU kr joir Aucwrw[
‘muJ qy mm suq iszK Audwrw[
inScw aiDk awp ky mWhI[
bshu irdy kib ibsriq nWhI ]29]
puzqR nwm pr rwKhu nwmU[’
suin gur BwKÎo ‘rUpw gRwmU[’
khÎo bhur ‘aib sdn bnIjY[
ibdqih dySin ibKY jnIjY ]30]
hm BI pun awvihÀ ies Qwn[

*
sRwphu kihN qox Bwv ‘vr sRwp’ dohW dw hY[
1
Bwv ipMf dI nIxh Dr idzqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 180

kyiqk dÎos krihÀ guZrwn[’


iem kih siqgur By asvwr[
sny sny cil iKliq iSkwr ]31]
swDU rUpcMd imil doAU[
gRwm bswvin kInis soAU[
gur br kir nr gn qib bwsy[
awin awpny rcy avwsy ]32]
syv dyß kI kirby lwgy[
gurU pRym mihÀ rihÀ inq pwgy[
iesqRI purS tihl ko kirhIx[
CuiDiq asn dy BwAu su DirhIx ]33]
aib lig iqn ky hY iehu rIiq[
syvihÀ dyß DrihÀ Aur pRIq[
bfy simzRDvwn1 BI Bey[
syvk azgR ibRMd huie gey ]34]
qAU awp hI iqRX juiq swry[
krihÀ dyß kI tihl suDwry[
grb hIn sMqiq siB hoeI[
asn acwvihÀ CuDiq ij koeI ]35]
pYxdKWn qib jory hwQ[
‘hy pRBu! koie n lIno swQ[
suin suin suiD pwCY siB awey[
kyiqk awj imly drswey ]36]
ibDI cMd siB khÎo pRsMg[
‘iszKin vqsl ibrd AuqMg[
ibSnu rUp mihÀ brqihÀ jYsy[
nhIx suBwAu imtiq so kYsy ]37]
Bgqin kI shwieqw hyqu[
qÎwgiq siB ko rmw smyq2[
jib shwie inj jn kI krYx[

1
smzgRI vwly, Bwv pRqwpI[
2
lÜCmI smyq[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 181

iqh pScwq siBin suiD DrYx ]38]


sihj suBwie ienhu ko aYso[
jn ko rzCYx jYsy kYsy[
so giq eIhW kIin gusweIx[
qpq jyT qUrn kir DweI’ ]39]
suin siBihin gur cirq Audwrw[
SrDw BwAu aiDk Aur Dwrw[
kriq bqk1 iem iKliq aKyr[
sny sny cil pMQ bfyr ]40]
eyk jwmnI mg mihÀ rhy[
ibcriq jMgl mihÀ mud lhy[
bhur frolI phuMcy jwie[
sWeIdws imlÎo hirKwie ]41]
ibQrÎo siBihin ibKY pRsMg[
eyk khih dUsr ky sMg[
‘iCn mihÀ qIs kos gur Dwey[
mrihÀ iqRKwqur2 iszK bcwey ]42]
qIs kos pr iqn suiD jwnI[
ipXiq n gurU Auicq liK pwnI[
priK pRym ko bhu Auqlwey[
ipXo jwie jl, bny iqswey3*’ ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘swDU rUp cMd’ pRsMg
brnnû nwm bIsmo aMsU ]20]

1
bwqW krdy[
2
qRyh nwl mr rhy[
3
iqhwey bN ky[
*
gur ieiqhws ivc pRymwqurW qy duKvMqW L siqgurW dw ieMø bhuVnW iek acrj aMg hY,
ienswnI idl pIVw L ienswnI idl dI aquzt dRvNqw nwl bhuV ky TûF pwAuNw ienHW dw hI
acrj ibrd hY sI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 182

21. [mwqw dmodrI gurpurI pXwn]


20<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>22
dohrw: bsiq frolI siqgurU, kyiqk idvs ibqwie[
isK sMgq awviq aink, drsiq aink isDwie ]1]
cOpeI: SRI guridzqy ngr bswXo[
bink1 awid nr ibRMd itkwXo[
siB ibiD kI suiD puir jn kyrI2[
ly kir Kwqr kIin GnyrI ]2]
bhur ipqw khu drSn cwhw[
cilby kwrn kIin Aumwhw[
asuvwrI krvwieis qÎwrI[
sÎMdn awie mol ko BwrI ]3]
nÜqI jug puzqRn ko lIny[
awnÀd shq arUFn kIny[
DIr mzl kuC BXo bfyrw[
SRI hirrwie aMk iqs byrw3 ]4]
bihlin mihÀ dwsI ciFvweI[
gmny dws swQ smudweI[
SRI guridzqw cFy qurMg[
cMcl PWdiq mnhuÀ kurMg ]5]
ies kutMb ly kir inj swQ[
gmny drSin ihq ipq nwQ[
ngr ibKY iek qÎwgÎo dws[
sumiqvMq rzCk chuM pws ]6]
puir jn imly DIr ko dIin[
pun mg ibKY pXwno kIin[
SRI aMimRqsr nihÀ gmney[
suDy pMQ awvqy Bey ]7]
idn kyiqk mg ibKY ibqwey[

1
vpwrI lok (vswey kIrq pur)[
2
ngr ivc aw vsy lokW dI[
3
god ivc sn Aus smyx[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 183

bhur frolI khu cil awey[


ipq ky pwien bMdn kIin[
bUJI kuSl bqwie su dIin ]8]
buzFN Swih imlN ijm jovw[
ngr bswvn ko ijm hovw[
siB siqgur ky inkit bKwnI[
‘sYl smIpI SuB iesQwnI ]9]
crn awp cil pwvhu jbY[
SoBih pwvn hÍY kir qbY[’
suniq puzqR qy ‘swD1’ bKwnw[
krÎo krm sgro snmwnw2 ]10]
SRI hrrwie aMk mYx ley[
nÜqI crn bMdnw ikey[
jug puzqRn pwien pr pwey[
ipiK pOqRn siqgur hrKwey ]11]
bYTwry inj aMk mJwry[
imRdu bwnI ky shq dulwry[
guruqw Auicq lKy hirrwie[
ikRpw idRSit iqn pr aiDkwie ]12]
SRI guridzqw aMqr gXo[
-qIn mwq ko bMdiq BXo[
ipiK dmodrI suq hrKweI[
suDw smwn awiSKw gweI ]13]
bhur nwnkI aru mrvwhI[
deI asIs ‘rhhu mud mWhI[’
imil kir vihr inkis qib awey[
imly skl hI bMdn gwey3 ]14]
sWeIdws awie ibDI awid[
imly kuSl bUJiq aihlwid[

1
SwbwS[
2
swry kIqy kMm dw siqkwr kIqw[
3
nmskwr khI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 184

gur suq skl bwq ky lwiek[


imzqRn hrKiq*, SqRüin Gwiek ]15]
pun nÜqI Gr aMqr brI[
siB swsn ko bMdn krI[
pOqRy ipkiq prm hulsweI[
gih bwhuin ly aMk ibTweI ]16]
krI nmo rwmo pg Pyr[
‘jug puzqRn huie bYs bfyr[’
siB swsn SuB nuKw inhwrI[
snmwnI bhu inkit ibTwrI ]17]
siBin ibKY awnÀd bf hovw[
gur pirvwr eyk Ql jovw[
kyiqk idn pun bsiq ibqwey[
mylw idvs ibsovw awey ]18 ]
chuÀidiS kI sMgiq smudweI[
ley akorn ko AumfweI[
nr nwrI gur kIriq kirqy[
awin awin kir drs inhirqy ]19]
bf msnûd1 ibCwvn krYx[
SsqR sjwie gurU qib iQrYx[
ibsd mrwlin kyr minûd[
Furiq cmr duiq hoiq iblûd ]20]
Kro myvro hoie agwrI[
sMgiq kI ardws AucwrI[
ibRMd msMd iblûd DnI hYx[
awnihÀ gur kI kwr GnI hYx ]21]
jQw jog siB ko hrKwvihÀ[
dySin kI dsqwr bMDwvihÀ[
ikq qy lÜC2, jugm lC lÎwvihÀ[

*
pw:-hrKd[
1
gzdI [aæ: msnd]
2
lÜK[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 185

gur kI kwr clI inq awvih ]22]


awid sMglwdIp inkwXw1[
chuÀidiS qy phuÀciq bhu mwXw[
CTy mws ko awie msMd[
ko sMmq2 mihÀ ly Dn ibRMd ]23]
siB dySin pr bMD ajwry3[
inq hI awniq Dn gur kwry[
ko isK ly phuMciq hYx awp[
awie ij drsiq huie inSpwp ]24]
bySumwr huie lyin ru dyin[
arpihÀ vsqU jyn ru kyn4[
jo msMd ijs dyS mJwrw[
so ly sMgiq sMg Audwrw ]25]
awin krih drSn gur kyrw[
Drih Aupwien drb Gnyrw[
sMgiq ky drSn ihq dYby[
jib bYTihÀ siqgur duiq lYby ]26]
aink pdwrQ ky aMbwr5[
hoiq jwiq nihÀ prih Sumwr[
Dir Dir SrDw sMgiq awvih[
mno kwmnw pwie isDwvih ]27]
swvN mws pRibrqÎo swry[
gur pirvwr imlÎo mud Dwry[
srb iekzqR imly iqs Qwnw[
ipKiq prspr imil suK mwnw ]28]
qib dmodrI bYs ibqweI[

1
swry (QwvW) qox[
2
swl[
3
Bwv ieh hY ik dyS dyS dI iszKI dy vzK vzK msMd Qwpy hoey sn, qy AunHW dy inj guZrwn
leI swlwnW Krc bMnHy hoey (mukrr kIqy hoey) sn[ kwr dw Dn Eh gurU arpn krdy sn[
[ajwrw = Tykw]
4
Bwv hr koeI[
5
Fyr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 186

pRwn aMq apno liK pweI[


piq siqgur ko drSn krÎo[
hwQ joir bc ibnY AucrÎo ]29]
‘qum pRBu ho siB hI ibiD lwiek[
bfy puMn Pl Bw mm nwiek1[
mYx2 anjwn pny kuC khÎo[
nhIx mhwqm nIky lhÎo ]30]
ikRpw Dwir so bKSn kIjY[
aMq smW mory liK lIjY[
inj crnn kI dwsI jwno[
bIc pRlok imlwvin Twno ]31]
mYx ajwn pun iqRX miq ahY[
rwvir Byv dyv nihÀ lhYx3[’
ibnY sunI gur DIrj dIin[
‘sdw sMg qUM hmry cIn ]32]
gur Gr kI mihmw bif BwrI[
SrDw DrI su nr kY nwrI[
prm gqI so phuÀcih jwie[
qUM mm dwrw shj suBwie ]33]
sd sMgI ikm ibCurihÀ nWhI[
qnu qÎwgn siB hI jg mWhI[
iQr ko rhY n QUl srIr[
inj bwrI siB pwieÀ bhIr4’ ]34]
suin piq qy Aur bhu hrKweI[
bhur kutMb imlI smudweI[
kir Snwn ko pOFI qhW[
kuS ko awsqrn5 ric jhW ]35]
kMq DÎwn mihÀ huie lY lIn[
1
myry suawmI hoey hY[
2
mYx (jo kdy)[
3
awpdw Byd (Xw aMq) dyvqy vI nhIx pw skdy[
4
Bwv; sB clwNW krdy hn[
5
ivCwvNw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 187

qn ko qÎwgin qqiCn kIin[


gMg sws ky pws pDwrI[
ciF ibbwn dIpq duiq BwrI ]36]
siB pirvwr inhwriq rhÎo[
pRwn aMq hoXs jib lhÎo[
solW sY aTwsIey mWhI1[
Bw prlok gurU iqRX qWhI ]37]
rudn kIin imil kY siB nwrI[
rwmo susw snyh duKwrI2[
‘huqI sumiq bfBwgn XwhI3[
siB pirvwr AuDwrÎo jWhI4 ]38]
mwqw, ipqw, moih, bhu awn5[
gur piq qy kInis kzlÎwn6[
ijs ny SRI guridzqw jXo[
jgqySur ipRX Brqw BXo ]39]
ies kI pdvI khW ibcwrI[
qry sbMDI siB nr nwrI[’
iezqÎwidk gun aink Aucwriq[
rodiq susw pRIq pRiqpwriq ]40]
rudiq nwnkI qQw mRvwhI[
nuKw7 ibRlwpiq bhu duK mWhI[
rodn nwd8 AuTÎo aiDkweI[
SRI hir goibMd skl htweI ]41]
‘iehu jg rIiq siBin isr hoeI[
mq rudnhu acrj nihÀ koeI[’

1
1688 ib:[
2
BYN dy ipawr krky duKI hoeI[
3
Bwv dmodrI[
4
ijs ny[
5
mwqw, ipqw, mYL qy bhuqy hor (sbMDIaW) L[
6
mukqI idvweI[
7
nûUh[
8
Sbd[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 188

imRzqu rIiq guridzqw nûd[


krI skl ijm BnI iblûd ]42]
sweIxdws prÎo murCwie[
AuiT kY ‘hwX hwX’ ibllwie[
‘hy bifBwgin! quv Aupkwrw[
BXo sbMDI gurU hmwrw ]43]
ieMdRwidk sur srb Aumwhiq[
ikRpw idRSit ijs kI inq cwhiq[
ins bwsur imil kY iqh sMg[
hm BI DMn Bey srbMg ]44]
hm siB ko qij pRQm pDwrI[
hy piqbRqy! SIGRqw DwrI1[’
gur kih siB ko rudn htwXo[
bwbk qy ikrqnu kirvwXo ]45]
ibDIaw pYxdy Kwn pukwrw[
‘aho mwq! ikq gI? ies bwrw[’
kir Snwn awidk ikRq swrI[
rcÎo ibvwn mol ko BwrI ]46]
bhu kImq ky bsqR su pwie[
cwrhuÀ qqiCn kMD AuTwie[
ly puir vihr cly smudwey[
DIrmzl qib cvr Furwey ]47]
bhu sMKn ky Sbd bjwviq[
awgy cliq su mwrU gwviq[
cMdn icqw ibswl bnweI[
Dir kir AUpir agin lgweI ]48]
SRI guridzqw AUc pukwrw[
nIr iblocn moiciq Dwrw[
krI kpwl ikRXw iqis kwlw[
siB AuiT kIin Snwn iklwlw2 ]49]

1
CyqI kIqI[
2
jl ivc [sMs: kIlwl = pwNI]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 189

gwie kIrqn Bog pvwXhu[


pMcWimRq bhuro brqwXhu[
snY snY awey inj fyry[
bYT bYT, nr AuTy Gnyry ]50]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘dmodrI mwq pRlok gmn
pRsMg’ brnnû nwm iekIsmo aMsU ]21]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 190

22. [rwmo, sweIx dws, nrwieN dws qy dXw kOr pRlok pXwn]
21<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>23
dohrw: jihÀ jihÀ huqy sbMD guru, qihÀ qihÀ suiD phuÀcwie[
awie nrwieN dws qib, dwrw juiq rudnwie ]1]
cOpeI: rwmo piq ky shq duKwrI[
ko idn mihÀ prlok pDwrI1[
sweIxdws Audws avwsw2[
pRwn qÎwg kir gXo qmwsw3 ]2 ]
SRI hirgoivMd SuB giq dIin[
imRqk ikRXw guridzqy kIin[
eyk suqw4 imRqu suin kir awey5[
ipK dUjI ko bhu rudnwey ]3]
iqRX juiq bsÎo nrwien dws[
jgiq ibnwsI lKÎo Audws[
idn Qorn mihÀ qÎwgy pRwnw[
BXo qQw6 prmySur Bwnw ]4]
dXwkOr juiq SuB giq pweI[
ijn kI kul iszKI cil aweI[
siB ky siqguru puSp7 cunwey[
Dir fory sur sr phuMcwey* ]5]
suin suin ijq ikq qy cil awey[
bhu kI imRqu liK Aur ibsmwey[
bYTihÀ siqguru sBw lgwie[
1
Bwv rwmo bI cl bsI[
2
Gr ivc[
3
qmwSw rUp sMswr qox[ (a) Jzt pzt clw igaw[
4
iezk puzqRI (dmodrI jI dI)[
5
awey sn (SRI nwrwieN dws gurU jI dy shury jI)[
6
(ijvyx puqRIaW swQ BwNw vriqaw sI) iqvyx[
7
Puzl[
*
pwT ikqy ‘sursur’ hY ikqy ‘sursir[’ jy pwT sursir hovy qW arQ gMgw, godwvrI qy
kwvyrI ho skdw hY, pr sursr dw arQ hY = mwnsrovr[ sBnW dy clwNy gur rIqI nwl ho
rhy hn[ (dyKo azgy aMk 12-13)[ Pul gMgw Xw mwn srovr GzlNy iek vwDU gzl jwpdI hY,
jo kYxQl rwj dy bRwhmNI pRBwv dw Pl hY[ mwn srovr ieqnI dUr hY ik AuQy Puzl GzlNy
sMBv hI nhIx jwpdy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 191

hoiq kIrqnu suin smudwie ]6]


hrIcMd awXo Xuiq dwrw[
shq Bwrjw awXo dÍwrw[
phuÀcÎo suMdr prmwnûd[
deI idKweI dwqU nûd ]7]
rwmw iqRXw shq cil awXo[
Drmw siB ktMb ko lÎwXo[
pRymcMd ly dwrw swQ[
awie ibloky SRI guru nwQ ]8]
gurU suqw bIro ibllwie[
‘hy jnnI! mYx ipKI n awie[
skl myl1 imil krI pukwrw[
jnu krunw sirqw kI Dwrw2 ]9]
ismir ismir gun ko rudnûqy[
AUc pukwriq bhu ibllûqy[
siqgur deI siBin ko DIr[
‘giq aYsI, jo Driq srIr ]10]
lKhu swc prmySur BwNw[
jo awXo iqs srpr jwNw[
apno awp nhIx iQr hoie[
qO kwhy ko pr ihq roie’ ]11]
SRI igRMQ swihb pTvwXo[
idn qROdsmyx Bog pvwXo[
pMcWimRq aiDkY kirvwXo[
Koie Sok siB mihÀ brqwXo ]12]
aiDk dwn dInis siB kwrn[
ipRQk ipRQk kir nwm Aucwrn[
SRI guridzqy pwg bMDweI[
deI siBin, hoeI smudweI3 ]13]

1
swry myl ny[
2
krunwrs rUpI ndI dI Dwrw (vih qurI[)
3
bhuq (pzgW) hoeIaW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 192

rhÎo myl1 kyiqk idn pws[


kry jzgÎ, Bojn dy rws2[
ibzpR, swD, isK, sMgiq swry[
KSt rsn qy sÍwd ahwry ]14]
pUp pUirkw, bry, pkOry[
imrc DinX sox diD mihÀ bory[
gn pMkiq bYTwie acwviq[
mn Bwviq ly siB hI Kwviq ]15]
pun siBihin ko drb idvwXo[
hrKiq huie muK gur js gwXo[
iem siB Sok invwrn kIno[
skl myl ko DIrj dIno ]16]
inj inj sdn cly imil swry[
gurU ibsrjn kry, isDwry3[
suMdr prmwnûd pXwny[
hrIcMd dÍwrw pRsQwny4 ]17]
rwmw Drmw ly prvwry[
awpo apny sdn isDwry[
gurU suqw ko DIrj dIin[
awdr sMg ibsrjn kIin ]18]
skl myl inj inj Gr gey[
pun idn ikiqk ibqwviq Bey[
bYiT iekWkI gur Bgvwn[
smY BivzKÎ ivcwrn Twin ]19]
-kirby chIaihÀ jMg aKwry[
icr bIqÎo irpu qurkn mwry[
GnI sYn nihÀ Swhu pTwvY[
KW vZIr isK kih smuJwvY ]20]

1
iekzT[
2
sB L[
3
gurU jI dy ivdw kIqy hoey tur gey[
4
cly gey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 193

aib ky as kirhOx Gmswnw[


Qrhr kMp AuTih qurkwnw[
siB kutMb qy bnihÀ inrwly[
qib kir hYx inj SsqR AuTwly- ]21]
iem ibcwr bf puzqR hkwrw[
swdr inj smIp bYTwrw[
sgl gwQ nIky smuJweI[
‘iehW rihn aib nihÀ mn BweI ]22]
ly kir sMg srb pirvwrw[
bshu Cym sox puir krqwrw[
siB kI suD lyviq qihÀ rhIXhu[
chiq su dyhu Blo inrbhIXhu ]23]
hmry sMg cmUM aib BwrI[
ibcrihÀgy ies dyS mJwrI[
iqRN aru aMn ahY smudwie[
suBt su bwhn1 suK ko pwieÀ’ ]24]
SRI guridzqw jory hwQ[
bolÎo anuswrI ipq nwQ[
‘ijm rwvr kI mrZI hoie[
hm siB ko nIkI sd soie ]25]
qAU bynqI khOx sunweI[
jib qurkn sox prih lrweI[
qIn idvs suD krhu agwrI[
cil awvox mYx inkit qumwrI ]26]
aib lO moih n jMg idKwvw[
kirby khu mm mn llcwvw[’
suny bIr rs ky suq bYn[
kml minûd pRPuzlÎiq nYn ]27]
huie pRsMn muK bwk Aucwrw[
‘eyk juzD qUM ipKihÀ hmwrw[
aib kutMb kI pwln krIaih[
1
sUrmy qy vwhn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 194

siB ly puir krqwr isDrIaih’ ]28]


mwnÎo jnk1 hukm kr joir[
mn kInis inj puir kI Er[
gmn hyqu qÎwrI kirvwey[
sÎMdn sMg qurMg jurwey ]29]
fory kir kY siB ibiD qÎwr[
ly kir phuÀcy inkit khwr[
kyiqk bihl ibRKB blvwnw[
sktn2 lwdI vsqu nwnw ]30]
SRI hirrwie aMk ly nwlI3[
nÜqI fory pr ciF cwlI[
Kym kuier sUrjml dwrw[
so fory cil pMQ mJwrw ]31]
cFI nwnkI sÎMdn mWhI[
dusr pr arUF mrvwhI[
swihb qygbhwdr cly[
ciF kir cpl qurMgm Bly ]32]
aNIrwie sUrjml doAU[
cFy hXn pr gmny soAU[
suMdr Kwsw gur mMgvwXo[
iqs pr SRI igRMQ rKvwXo* ]33]

1
ipqw jI dw[
2
gzifaW AuØzqy[
3
godI ivc nwl lYky[
*
awid bIV dw pRkwS sRI drbwr swihb jI ivc pMcm siqgurW ny kIqw[ jd Cyvyx siqgurW
rwj nYqk dSw aYsI dyKI ik aMimRqsr rihNw jog n jwiNaW qW ieh bIV frolI nwl lY
awey jo iksy jMg mcy qy qurk drbwr swihb qy hzlw kr dyN qW bIV nw guMm ho jwey[ huN
jMg nyVy idzs irhw hY qW bIV spuzqR dy sIs dy ky krqwr pur torI hY[ ikqnw Xqn ies
amolk KZwny dI rziKaw dw kr rhy hn, qy SRI gurU nwnk dyv jI dI quzlÎqw dy ky kyfw
snmwn kr rhy hn[ ieh bIV qd qox krqwrpur hI rhI qy huN qk AuØzQy ibrwjmwn hY[
ipzCox hirmMdr ivc pRkwS iks bIV dw hoieaw? ieh KojvwlI gzl hY[ jo bIV Kwlsy dy
dubwrw mMdr swjN dy bwhd pRkwS ho so huN qk pRkwSiq huMdI hY, ieh bIV bI jo huN
pRkwSdI hY ZrUr koeI purwqN qy ieiqhwisk hY[ iek bIV sony dI ijld vwlI hY ijs dw
pRkwS gurpurdW pr sRI hirmMdr swihb huMdw hY; Auh dmdmy dI bIV qox bwbw dIp isMG jI
ShId dI Auqwrw krwky ByjI hoeI mMnI jWdI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 195

cln smyx bf suq ky swQ[


bwk bKwnÎo jg gur nwQ[
‘cMdn crchu Dup puKwvhu[
PUln mwlw gRMiQ cFwvhu ]34]
iGRq dIpk ko insw jrwvhu[
inq pRNwm kir sIs invwvhu[
SRI nwnk ky jwin smwnw[
pUjhu gurU igRMQ khu nwnw1 ]35]
pMcWimRq inq kih kirvwvhu[
pThu2 bYiT kir mud Aupjwvhu[
hm BI kyiqk idn mihÀ awvihÀ[
rho pRqIKiq imil suK pwvihÀ’ ]36]
as kih DIr dIin pirvwry[
kry ibsrjn pMQ mJwry[
krÎo sMg hI pYxdy KWn[
‘rhhu sucyq n awls Twin’ ]37]
bIvI3 sMg huqI ly cwlw[
gur awgÎw qy hrK ibswlw[
siBin gurU ko bMdn DwrI[
apnI apnI ibnY AucwrI ]38]
imRdul bwk qy dIin idlwsw[
SRI nwnk ko dy Brvwsw[
AulÀiG pMQ sgro prvwr[
awin phUMcy puir krqwr ]39]
SRI igRMQ sB Qwn rKwXo[
pUjn krÎo jQw guru gwXo[
jQw jog Gr mihÀ siB bwsy[
gurU ikRpw qy ibibD iblwsy ]40]
ibgsiq Bw sgro pirvwru[

1
nwnw qrHW nwl[
2
pVHo[
3
iesqRI vI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 196

mMgl kriq anyk pRkwrU[


ibRDiq srIrn swihbZwdy[
imil bYTiq boliq aihlwdy1 ]41 ]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqim rwsy ‘krqwr pur prvwr
pTn’ pRsMg brnnû nwm doieibMsqI aMsU ]22]

1
anûd shq[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 197

23. [frolIEx BweI rUpy puzjy]


22<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>24
dohrw: krÎo ibsrjn srb ko,
hit SRI hirgoivMd[
Kwn pwn kir vihr hI,
iQry vihir1 iFg ibRMd ]1]
cOpeI: sBw ibKy iQrqw gur leI[
sodr sMDÎw ijs iCn BeI[
kuCk iqmr ibQrÎo nB Cwey[
SRI hrgoivMd mMidr2 awey ]2]
siB idiS sUMn3 sdn idis awvYx4[
ney icny jnu abih bswvYx5[
sweIx dws avws n koeI[
gur awviq ipiK snmuK hoeI ]3]
ibjnw6 pOn krin qy awid[
rwmo syv kriq By Xwid[
rhiq njIkI swihbZwdy[
nihÀ cwrhuÀ mihÀ ko aihlwdy ]4]
qInhuÀ mihlw iek imRqu hoeI[
gmnI puir7 dwsI juiq doeI[
pOqRy inkt jugm kib awviq[
kriq dulwr mod Aupjwviq ]5]
gey smsq smIp n koeI[
sUMny sdn AudwsI hoeI[
ibDIcMd ko inkit inhwrw[
bwk ivrwg smyq Aucwrw ]6]

1
(frolI ngr qox) bwhr hI (ijzQy mYdwn ivc POjW qy fyry sn)[
2
BweI sweIx dws vwly mMdr[
3
KwlI[
4
nZr awAuxdy hn[
5
nvyx bNy hn mwnox huNy vzsNgy[
6
pzKy dI[
7
Bwv krqwr pur[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 198

‘doKhu jg snyhu kI cwlI[


iek idn Bry, eyk idn KwlI[
kbhUM hry, SuSk kib jwvihÀ[
kbhUM jnm, kbhuM ibnswvihÀ ]7]
kib mylw, kib ibrih duhylw1[
kib sMkt, kib hoiq suhylw2[
sdw pRNwm vMiq3 jg ahY[
nhIx eyk rs iQrqw ghY ]8]
imilby qy hrKih nihÀ gÎwnI[
ibCury Sok n duK ko jwnI[
lKih kUr nihÀ krih snyhw[
ibns jwie jib, kÎox duK lyhw ]9]
jo vsqU inq iek rs rhY[
kir anurwg iqsih Aur lhY[
sdw SWiq icq sMq Audwrw[
iqn ko bMdn ahY hmwrw ]10]
bisbo ies Ql moih n BwvY[
sWeI dws idRSit nihÀ awvY[ {ivSyS tUk}
rwmo shq syv ko TwnY[
inq nUqn mn pRym mhwnY ]11]
Bor hoiq hI krIXih qÎwrI[
as mnsw aib ahY hmwrI[’
suin ibDIey kr joir Aucwrw[
‘idRSit priq ieh DuMD pswrw4’ ]12]
kwlbwXu ky5 byg bhMqy[
iCn mihÀ ibnwDIr ibnsMqy6[
ijn pr krunw ahY qumwrI[

1
ivCoVy dw duzK[
2
suzK[
3
bdlN vwlw[
4
ieh (sMswr) pswrw DuMD vWù nZr awAuxdw hY[
5
sOq rUp vwXU dy[
6
iCn ivc ibns jWdy hn szQrqw (iksy L) nhIx[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 199

lwB lyiq jip nwm mrwrI ]13]


nWih q hwQ Jwir gmnûqy[
cly jwiq, iQr hÍY n rhMqy[
pRwiq hoiq kIjih asvwrI[
ibcrhu iezCw jhW qumwrI ]14]
ijn ky pRym kry iKc awviq[
so dMpiq aib nhIx idswviq[’
iem kih Kwn pwn kC kIno[
rih Audws ibsrwm su kIno ]15]
pRwiq hoiq hI bjy ngwry[
jwgy joDw blI krwry[
sOc Snwn SIGR siB kIin[
fwry srb qurMgm ZIn ]16]
SRI hirgoibMd chiq lrweI[
bsqR SsqR pihry smudweI[
puir jn lKy kUc gur fyry[
cil awey mn dIn Gnyry1 ]17]
hwQ joir kir siBihin khÎo[
‘sweIxdws prmpd lhÎo[
aib qum cFy Coif puir jn ko[
mhwrwj! ko rzKÎk ien ko? ]18]
inkit kOn ky ibnY AucwrYx[
XW qy mn sicMq duK DwrYx[’
dXwisMDu qib DIrj dInw[
‘bshu suKyn sMdyh ibhInw ]19]
SRI guridzqw jnm sQwn[
qihÀ pUjhu SrDw Dir mwn2[
aru iqs mwq jhW sskwrI[
rchu dyhurw qihÀ suK kwrI ]20]
ijs ko kwj khUM atkwie[

1
bVy Audws[
2
iqs L pUjy qy SrDw Drky mMno[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 200

krhu bynqI iqs Ql jwie[


mnhu kwmnw purihÀ qumwrI[
sMkt prihÀ su lyihÀ AubwrI ]21]
iszKÎ sMq kI kIjih syvw[
iszKI Dir pUjhu gurdyvw[
sziqnwm ko ismrn krno[
SRI siqgur bwnI inq rrno ]22]
iem AupdyS lyhu ird Dwry[
hlq plq mihÀ rhhu suKwry[’
iem kih siqguru hX mMgvwXo[
kMcn ZIn shq cil awXo ]23]
bwr bwr Purkiq bl aYn1[
cMcl mnhuÀ nwgrI nYn[
dws ghy kir nIT2 su rokY[
bhu suMdr, mn hriq iblokY3 ]24]
AuiT siqgur hX ky kir nmo*[

1
bl (dw) Gr[
2
msW[
3
mn L durWvdw hY dyKidaW (swr)[
*
ieh GoVy dI KlVI mws imzJ L nmskwr nhIx hY[ ieh Aus aquzl bl, jIvn rO qy arok
hulwry qy nw jry jwN vwly fulH fulH pY rhy blkwr dI kdrdwnI hY jo mhW blI GoVy ivcox
Put Put ky inkl irhw hY[ hr iZMdgI awpNy kmwl ivc jd huMdI hY qW Aus ivc kmwl dw
KyVw qy hulwrw huMdw hY, ieh arUp rUp ivc jlwl vwlI suMdrqw dw pRkwS hY, jo ivsmwdI
mnW ivc ivsmwd dw hulwrw dyxdw hY, qy Auh ies L pCwNdy hn, qy kdr nwl vyKdy hn[
mry hoey ihswbI mn qy igNqIaW ivc ipMjr ho gey lok ieho ijhy mOikaW qy Gwbrdy hn ik
ieh qW GoVy dI pUjw ho geI, iezQy aYsw Bwv koeI nhIx hY[ ijvyx gur nwnk dyv jI L ‘nwgy
iPrih jMq’ bI ivsmwd ivc lY jWdy hn, pr swDwrN mnuÜK ivsmwd qox aMnHW ho cuzkw hY qy
aMdrly dy KyVy dy hulwry qox ryVU dy tztU vWùU mrIal ho cuzkw hY, Auh jIvn dy KyVy hulwry qy
ivsmwdI Putwly qox jwNU nhIx irhw, Auh mrIal mn, nIvyx BwvW ivc jWdw hY[ AuØzc idmwg
kvI jI ny ieQy ‘jIvn hulwry’ dI gurU jI vlox kdrdwnI drsweI hY[
ies quk ivc nmo dw arQ mzQw tykNw nhIx hY, nmo dw arQ ieQy ieh hY ik Aus
GoVy ivc awdrSk ‘GoVw pn’ vyKky jo ivsmwdI rMg awp Auqy Aus dI isPq qy slwhuq dw
Cwieaw qW ‘vwh qyry jIvn dw kmwl’ awid kuC SwbwS dI Skl dw vwk kihNw qy Aus
puckwr qy ipawr ivc isr dw ihzl jwNw, ieh Bwv hY nmo dw, ikAuxik nmo dw DwqU hY
‘NmÄ’ ijs dy arQ hn ‘JukNw qy Sbd krnw[’ so ieQy nmo dw Bwv hY ‘kdrW vwlw
puckwrw dyNw[’

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 201

SRI nwnk ismry iqh smo[


Bey arUF ipKihÀ smudweI[
bMdn kriq Bey aguvweI ]25]
puir jn hty su pRyrÎo Gorw[
duMdiB bjy mno Gn Gorw1[
qIn shzsR bwihnI clI[
KVg quPMg Dry klmlI2 ]26]
cliq suBt ko qurMg ncwvYx[
ko Dvwie kir qupk clwvYx[
blI eyk qy eyk ibswlw[
Pyriq hX ko cil Bt jwlw ]27]
nwm DRÎo rUpw ijs gRwmU[
inj syvk liK kir aiBrwmU[
aiDk ikRpw kirby khu qhW[
pRsQwny siqguru bil mhW ]28]
mg mihÀ eyk insw kir fyrw[
agly idvs gRwm so hyrw[
ipqw puzqR swDU aru rUpw[
ijn ky mn gur pRym anUpw ]29]
gRwm bsie rcy SuB mMidr[
bWCiq -gurU bsihÀ ien aMdr-[
kir lIpn ibiD nIk suDwry[
mn pRsMn huie ijnhuÀ inhwry ]30]
duMdiB bwjiq awviq suny[
gur fyrw liK hrKiq Gny[
donhuÀ dOir drs ko Dwey[
mnhuÀ imlÎo jl aiDk iqhwey ]31]
crn kml juiq SuBiq rkwb[
DrÎo sIs gih jwie iSqwb[
kuSl pRSn kir gmny sMg[

1
mwno bzdl grijaw[
2
aMgW dw iksy rok hyT cMclqw ivc awAuNw, ajr bl krky aMgW dw kulbulwAuNw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 202

Gr mihÀ awny mod AumMg1 ]32]


dXw isMDu ko gRwm idKwXo[
‘ikRpw awp kI iehW bswXo[’
‘awCo kIin’ gurU ipiK khÎo[
pun ibsrwm pRXMkih lhÎo ]33]
ihq syvw dono rih Kry[
dyKiq drs hoiq jn hry[
-hm sy rMkn kY guru awvin[
dIn bMDuqw krihÀ jnwvn- ]34]
hwkihÀ pOn awin SuB bwrI2[
crn kml kr DrihÀ pKwrI[
iezqÎwidk siB syvw krYx[
BwAu aiDk hI inq pRiq DrYx ]35]
jÎox jÎox aiDk pRym gur hyrYx[
qÎox qÎox Twniq ikRpw GnyrY[
ikXo bws kyiqk idn qhW[
kir gur syv irJwey mhW ]36]
ibDIcMd sox khI gusweIx[
‘rUpcMd bf syv kmweI[
mYx syvw ky bis inq rhOx[
mn qn iqs ko dYbo chOx ]37]
syvk qy adyX nihÀ mory[
swc Aucwriq hOx iFg qory[’
iem kih rUpw inkit hkwrw[
mMjI dyin hyqu bYTwrw ]38]
‘SudR jwiq myrI’ kih rUpw[
‘mMjI bYTih AUc anUpw3[
mYx inq chOx dws bhu syvw[
apr n iezCw, SRI gurdyvw!’ ]39]

1
KuSI qy Auqswh nwl[
2
jl[
3
koeI anUpm qy AuØzcw mMjI qy bYTNw cwhIey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 203

suin boly siqgur suK awkr1[


‘nIchuÀ AUc krY mm Twkur[’
as kih mMjI bÞSI nIkw[
soFI kul tIkw kir tIkw2 ]40]
‘aib ijm khhu swc huie jweI[
qIKI qyß n ijm atkweI[
quJ qy spq puzqR AupjY hYx[
awgy bfo bMs ibrDY hY ]41]
krhu dyg gur kI suK pwvhu[
inrhMkwr hoie Pl pwvhu[
BwAu sdyg rhih kul jib lO3[
Skiq smyq hoieÀgy qib lO ]42]
jib donhuÀ nihÀ rhihÀ qumwry[
imlihÀ iqKwnin mihÀ ijm swry[
kir gur kI syvw qum pweI[
krI AuDwrn kul smudweI’ ]43]
suin kir ipqw puzqR hrKwey[
mn inûmRI huie syv kmwey[
jnnI rUpy kI hrKweI[
isK dIrG SuB awkul jweI ]44]
mws BwdRpd arD ibqwXo[
SRI hirgoivMd bis suK pwXo[
inj syvk bhu kry inhwl[
hliq pliq suK dey ibswl ]45]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘BweI rUpy ko mMjI
bKSn’ pRsMg brnnû nwm qIn ibMsqI aMsU ]23]
ivSyS tUk:- siqgurU jI ‘goivMd rUp’ goibMd nwl imly, sdw Audws, sdw
ivrwg, rwg vYrwg qox AuØzcy hn[ pihlW aMk 10 qk AuhnW dI
eISÍr idRStI, bRhm igawn dI afolqw, bIqrwg dw pUrn
awdrS kvI jI ny idKwieaw hY, pr 10 aMk qox bwd do sqrW

1
suKW dI KwN[
2
Bwv SRI gurU hirgoibMd jI ny iqlk (idzqw)[
3
jd qk kul ivc lûgr qy pRym rhygw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 204

ivc AunHW dy ienswnI vjUd dy ‘idlI ahsws’ qy ‘fUMGy BwvW’


dw kmwl idKwieaw hY[ gurU hirgoibMd jI dI SKsIaq ienswnI
nukqy qox bI kmwl dI hY[ ikqny asih duK qy ivCoVy awp ny
dyKy hn, bcpn ivc szp, Zihr, sIqlw dy kSt, bcpn ivc
hI ipqw jI dy Kyd qy ivCoVw, iPr gvwlIar dI bMd, iPr juzDW
jMgW dy swhmNy dohW juDW ivc coNvyx ipawiraW, ainûn gur
pRymIaW qy myhnqW nwl isKwky blI kIqy rN ivdÎw dy jwNkwr
sUrimaW dy ibrhy dyKy qy Jzly hn[ BweI ibRzD qy BweI gurdws
vrgIaW anmol qy kImqI iZMdgIaW qy aiq ipawr nuCwvrIaW
hsqIaW dy ibrhy dyKy hn, huN iek ipawrI piqbRqw iesqRI,
Gol Gol Gumwey jwN vwly swlI qy sWFU jI, ss, shurw, ikqnw
ipawr dw pirvwr iek dm guMm ho igaw hY, iPr awpNw swrw
jIAuxdw prvwr dUr clw igaw hY[ iPr dyKo ik iek pwsy qW ieh
idRStI hY: ‘imilby qy hrKih nih gÎwnI] ibCury Sok n duK ko
jwnI[’ dUjy pwsy ipawr qy pRym dI dRvNqw dw Auh kmwl hY ik
PurmwAuxdy hn:- ‘bisbo ies Ql moih n BwvY[ sweIx dws
idRSit nihÀ awvY[’ ieh ipawr dy fUMGwN, ieh aMdrly dI pMGr
ieMnI gihrI hY ik hukm dyxdy hn:-svyry hI kUc kro[ huN
qIsrw kmwl awpNy Dwrn kIqy PrZ dy inrbwh dw hY[ acrj
vÎkqI iks suMdrqw nwl ies apNy kTn qox kTn ‘kr’ L
inbwhuN vwsqy KuSKuSW ar iZMmyvwrI dI pUrI lÜKqw nwl AuØzT
turI hY[ ies pRkwr dy kwrnW krky awp dI hsqI ienswnI
nukqy qox bI iek acrj muqwilaw jog iszK ieiqhws dw
aDÎwX hY[ ieqnI ivSwlqw aMdrly dI qy ieqnI mhwnqw
awcrn qy krnI krqzv dI hY ik idl isPq slwh nw dRvdw qy
ivsmwd ivc jWdw hY[ iPr dyKo ik PkIr ho ky, nw dyS, nw
iklHw, nw kot hY; nw KZwny Bry hn, nw koeI kul, kOm, kbIlw
sUrbIrqw vwlw mgr hY; pr acrj hY ik prdysox aw ky ft
geI mugl kOm dy Zulm L qy AunHW dI mZhbI kuns L dyK ky
awp ny awpNw PrZ bNw ilaw hY ik mr imtI awpNI kOm ivc
bIrqw dw Bwv qy suqMqRqw dw bwvrwpn aYsw Br dyNw hY ik aMq
swrI kOm suqMqr ho jwvy[ ikqnw aOKw kMm cw ilaw hY[ PkIrW
qy swDU cyilaW ivc bIr rs Br ky juJwAU kOm bnwAuNI hY, nûgy
DV lVnw qy Drm hyq mrnw isKwl ky sMswr nwSmwn dw amlI
rMg lw dyNw hY, Pwky kVwky sih ky ibn ikly kot dyS dy iek
‘Drm Bwv dI Et’ dy awsry lVnw hY[ do jMg cwhy Coty, cwhy
vzfy, cwhy srkwrI sYnW nwl, cwhy srkwr dy sUbydwrW Xw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 205

aihlkwrW nwl, cwhy itkwNy dy hwkmW nwl kIqy hn, prjw


ivcox qy PkIrI dI gzdI qox AuØzT ky kIqy hn, Pqh pweI hY qy
ajy fty KVy hn[ iPr nIqI inpunqw kYsI hY, pihly jMg mgrox
rihNy dIaW QwvW bdldy, kOqk krdy, iszKI bI tordy, apNy
PrZ pYßMbrI L pUrI qrHW adw krdy, pirvwrk PrZ inbwhuMdy,
pRym dy rMg akih rUpW ivc isry cwVHdy, bIr rsI PrZ leI
kIkUM qzqpr rhy qy huN qk hn[ qRY hZwr snÜDbzD sUrmy, mOq
L mKOl krn vwly isry cwVH ley hn[ huN swry Ksmwny krky,
inrwly qy inrmoh ho ky Aus itkwNy gey hn ijzQy duSmn L
lVnw sOKw nw hovy[ ijs idmwß ivc ieMnw kuC Pury qy ieMnw Auh
isry cwVHy qy kmwl kr idKwey, Auh (ienswnI nukqw iKawl qox
bI) bhuq mhwn, bhuq ivSwl qy bhuq hI kmwl dw hY ar Aus
dy nwmlyivaW vwsqy qy dyS vwsIaW vwsqy aqÎMq PÞr dw hY,
ijs PÞr nwl ik AuhnW ivc jIvn rO sdw rumkvIx qy hulwry
mwrdI dSw ivc rihNI cwhIey[ rUhwnI kmwl qW hY hI pYßMbrW
qy avqwrW qox AuØzcw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 206

24. [joD Swh]


23<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>25
dohrw: psrÎo dyS ibdyS mihÀ, ‘rUpw kIXo inhwl[
krYx grIb invwj guru, rj kn sYl ibswl1 ]1]
2
cOpeI: irsihÀ sYl kn DUl krwvYx [
hoie pRsMn suryS bnwvYx[
srb Skiq Dir SRI gurdyv[
sur gn BI n lKihÀ ijs Byv’ ]2]
inkit bsih kWgV puir Bwrw[
qihÀ bis joD Swhu srdwrw*[
sYn cFih iqh swQ GnyrI[
aiDk sUrmw mwriq bYrI ]3]
imzTw mihr bfo iqn kyrw[
iqnhUM pwXs rwj bfyrw[
akbr Swhu BXo ijs kwlw[
czkRvriq ikX rwj ibswlw ]4]
imzTy mihr suqw AupjweI[
bhu suMdr kuC khI n jweI[
suin akbr so jwcn kIin[
‘muJ ko bÎwhu dyhu SuB cIin’ ]5]
suin ikr imzTy mihr ibcwrI[
-pwqSwhu dySn piq BwrI[
nihÀ dYhOx qib lY hY CIn[
nihÀ kuC bs bswie hm dIn3- ]6]
blI ibswl jwin kir khÎo[
‘jy mm qnujw bÎwhin chÎo[
qO Gr awvih dUlhu hoie[
Pyry iPir, ly gmnih soie’ ]7]
suin akbr mwnÎo iqs bYn[
1
DUVI dy ikNikaW L phwV bNw idMdy hn[
2
jy guzsy ho jwN qW phwV L DUVI dw ikNkw kr skdy hn[
*
pw:-joD swhu srdwr Audwrw[
3
asW grIbW dw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 207

bin dUlhu gmnÎo qib aYn[


imzTy kI duihqw ko bÎwih[
idXo iKqwb pRsMn Aumwih ]8]
inkit gRwm gn sgry dIin[
aYSÍrj aiDk bDwvin kIin[
qib ko rwj qhW ko krY[
ibRMd bwihnI sMgY crY1 ]9]
imzTy mihr puzqR AupjwXo[
cYn byg iqn nwm alwXo[
so BI rwj kriq qihÀ rhÎo[
gn gRwmin qy Dn ko lhÎo ]10]
‘cYn byg’ ky suq jnmXo[
‘Swh Aumr’ su nwm Dir dXo[
so BI ipqw ipqwmy kyrw[
srb smwj sMBwir bfyrw ]11]
suq Bw AumrSwhu ky Dwm[
joDSwhu joDw aiBrwm[
huqo gurU isK aiDk Aumwhw[
iqs kI suqw sMg ieh2 bÎwhw ]12]
ipqw inkit qy gurmiq pweI3[
guriszKI ko Driq sdweI[
SRI hirgoivMd ko awgvnU[
sunÎo iksU qy apny BvnU ]13]
kMq joD ko mihmw kih kih4[
krÎo pRboDn gur idiS cih cih5[
‘BXo inkit awgvn acwnk[
jo srUp KStm gur nwnk ]14]
jy kuC Bwg AudY quv mwQy[
1
cVHdI hY[
2
Bwv joD Swh[
3
(joD dI vhutI ny) awpNy ipqw qox gurmq iszKI sI[
4
(joD dI vhutI ny) awpNy pqI joD L (siqgurW dI) mihmw kih kihky[
5
AupdyS idqw gurU jI dI qrP dw (ik ikvyx ies L) cwh cmk pvy[ aQvw cwh cwhky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 208

cil kir imlhu siqgurU swQy[


mn bWCiq Pl pwvn kro[
ipiK kY iszKI Dwrn kro ]15]
dwqw hliq pliq suK kyry[
ahYx krorhuÀ ijn pg cyry[
jy syvw mn kir iqn krYx[
bhur n icMqw kuC Aur DrYx’ ]16]
inj pqnI qy suin suin gwQ[
cwhiq BXo imilin gur swQ[
awCI krI Aupwien qÎwr[
ZIn qurMgm pr iSMgwr ]17]
bsqR ibBUKn Dn ko lIin[
clÎo imilin sMg sYnw kIin[
duMdiB ko bjvwviq awXo[
BRwq slymSwh sMg lÎwXo ]18 ]
dwrw awin swQ inj pÎwrI[
pUrb hI gurmq ijn1 DwrI[
SRI hir goibMd inkit pTwXo[
awin dUq pg mwQ nvwXo ]19]
‘joDSwh awXo mhwrwj!
iek rwvir drSn ky kwj[
jib awiesu ko krhu gusweIx!
awin lgih qib pMkj pweI’ ]20]
suin gur khÎo ‘pRwiq huie mylw[
kyiqk lSkr sMg skylw?’
dUq bqwvn kIin qdweI[
‘rhYx pMc sY sUr sdweI’ ]21]
iem kih suin kir insw ibqweI[
hoiq pRwiq guru sBw lgweI[
suBt msMd ibRMd iQq pws[
Kro myvro ihq ardws ]22]
1
ijs (iesqRI) ny[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 209

Sbd rbwbI rwg ajwb[


bjiq mRdMgY sMg rbwb[
cmr cwru Foriq chuÀ Er[
isK tykiq msqk kr joir ]23]
sUrj muKI bIjnw iPirhI[
srb srIrn sÍyd1 su hirhI[
KrY nkIb agwrI boliq[
arpiq lok agwrI dOlq ]24]
bsqR SsqR ko joD sjwie[
sMg lIey joDw smudwie[
arpn ihq akor kir awgy[
awXo drSn ihq anurwgy ]25]
gur ky crn kml Dir DwQ[
hoie inûimR pun tykÎo mwQ[
‘icq awvih siqgur’ gur khÎo[
dyKiq hI pRsMn hÍY rhÎo ]26]
iek qO fIl SrIr iblûd[
jry jrwAu ibBUKn ibRMd[
kml pzqR sm awXuq2 locn[
ikRpw ktwKin soc ibmocn ]27]
siqgur bUJI kuSl bqweI[
pun SsqRn kI bwq clweI[
bhur juzD ko clÎo pRsMg[
jYsy Bey Swhu ky sMig ]28]
iezqÎwidk bhu bwk iblws[
kriq rhy ibzdÎw azBÎws[
GrI doie bYTÎo pun gXo[
gur ky Bt hX dyKiq BXo ]29]
lrn Auicq awCy siB hyry[
BXo anûd joD iqs byry[

1
muVkw[
2
dOVy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 210

inj fyry mihÀ phuÀcÎo jweI[


lgI lgn gur kI suKdweI ]30]
smYx iekMq pwie iqs dwrw[
awin gurU ko drs inhwrw[
‘mYx qumry isK kI hOx qinXw[
gurU mhwqm dIrG suinXw ]31]
mn bWCiq hI kyiqk bwr[
mm ipq pwXhu gur drbwr[
rwvir ipqw inkit so jwie[
icrMkwl ky isK suK pwie1 ]32]
nihÀ ssurwr huqy isK gur ky[
bwr bwr gur gun kih kir ky[
awin awp ky pg drswey[
krhu iszK aib ieh smuJwey*’ ]33]
suin siqgurU KuSI bhu kir kY[
dInis br bc imRdul+ Aucir kY[
‘qoih bMs bf iszKI pwvY[
vDih jgq mihÀ bhu ibdqwvY ]34]
dsm rUp myro jib hoie[
quv prpOqRy gur isK joie[
ly awvihÀgy sdn mJwry[
syvw kir hYx sMJ skwry ]35]
qib mYx qumro bMs AuDwrox[
bhu bifaweI dyS ibQwrox[’
suin kir irdy anûdiq hoeI[
nmo kIin pg pMkj doeI ]36]
kyiqk idn rih kir gur pws[
piq ko qij pun geI avws[
rhÎo joD, guru iFg inq awvY[

1
bVy icrW dy (asIx) iszK hW (qy awp dy drox) suK pw rhy hW[
*
pw:-smudwey[
+
pw:-imRdU[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 211

aink pRsMgn sunih sunwvY ]37]


purSwrQ suin suBtn kyry[
‘mwrÎo lSkr Swhu Gnyry[
spq hZwr suDwsr mwry[
gey BgYl bcy rN hwry ]38]
ds aru pMc hZwr bhorI[
irs kir ciF awey hm ErI[
qhW Kyq1 aYso kuC BXo[
BwjÎo bcÎo, arÎo mir gXo2’ ]39]
joDSwhu suin bIr ibswlw[
khY ‘ij mYx hoviq iqs kwlw[
qum bl qy Gmswn Gnyrw[
ric sMGr ko kriq inbyrw ]40]
qum smqw3 ko krih n koeI[
syviq mYx jyqo bl hoeI[’
SRI hirgoibMd cMd bKwnw[
‘joDSwhu! qUM joD mhwnw ]41]
hmro kwr prih jib aweI[
Auicq qoih ko hoin shweI[
qurk SzqRü hiqby ky jog[
rwj qyj ien siB CY hog4 ]42]
gurU pIr ko lKihÀ n mUVy[
iCq CInOx kir qurkn kUVy[
sny sny mm isK hÍYx rwjy[
rcihÀ jMg, irpu bcihÀ ju Bwjy’ ]43]
joDSwhu suin bc snmwny[
‘rwvir kihbo hY Pl dwny[
chhu mSk qy5 gruV bnwvhu[
1
juzD[
2
jo aiVaw so mwiraw igaw[
3
brwbrI[
4
nwS ho jweygw[
5
mzCr qox[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 212

sYl bfy ko grd imlwvhu ]44]


jMbuk ko kyhir1 kir dYho[
bf mqMg Fg kIt2 hqY ho[
krhu bswvn3 bsy Aujwrhu[
khn mwqR qy srb suDwrhu’ ]45]
iezqÎwidk inq clihÀ pRsMg[
sYnw shq chiq bf jMg[
rhÎo gurU iFg fyrw pwie[
prs pRIq qy nihÀ ibCurwie ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘rwie joD’ pRsMg brnnû
nwm cqr ibMsqI aMsU ]24]

1
igzdV L Syr[
2
kIVI pwsox[
3
(AuØzjVy hoey) bswvNw krdy ho[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 213

25. [bKq mzl qwrw cMd[ GoVy]


24<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>26
dohrw: kyiqk idvs ibqIq By,
qhW isvr ko Gwil[
dyS ibdySn sMgqW,
suin ieq phuÀcihÀ cwil1 ]1]
cOpeI: angn iszKin kI bhu BIr[
iek phuMciq hYx pwie bhIr[
eyk ibsrjn hoiq pXwnY[
cliq pMQ gur sujsu bKwnYx ]2]
Dn smudwie clÎo inq awvY[
SsqR qurMg aink arpwvYx[
bsqR ajwieb awieÀ apUrb2[
AuØzqr, pScm, dzKn, pUrb ]3]
sMgiq cil kwbl qy aweI[
ijs mihÀ DnI mnuj smudweI[
iqn mihÀ doie msMd iblûd[
nwm bKq ml, qwrw cMd ]4]
pRQm isvr kir kY SuB Qwn[
kr pd bdn pKwry pwn3[
inj inj Byt lIey kr nIkI[
krin Bwvnw pUrn jI kI ]5]
siqgur ky drSn ko cwly[
ijs ihq gmny pMQ ibswly[
SRI hirgoivMd sBw lgwey[
jnu Aufgn mihÀ cMd suhwey ]6]
iszK surin mihÀ ieMdR smwnw[
kY jwdv mihÀ SRI Bgvwnw[
chuÀidiS kir joriq nr Kry[

1
czl ky[
2
anoKy[
3
pwNI nwl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 214

bMdn hoiq idRSit ijq krYx ]7]


irdY gÎwn Gn aMqrjwmI[
vihr ikRzq nrpiq ijm sÍwmI1[
cmr cwru Foriq hYx Kry[
azgR ardws myvro kry ]8]
ijq idiS kI sMgiq ly nwm[
krihÀ iblocn iqq aiBrwm[
ieqny mihÀ donhuÀ cil awey[
ijn ky QUl dyih idRStwey ]9]
joriq hwQin awie agwrI[
mnuj hZwrhuÀ iszK ipCwrI[
crn kml pr isr inj Dwry[
hwQin swQ plosiq pÎwry ]10]
iqm hI siB sMgiq pr pwien2[
apnI apnI arip Aupwien[
-sPl iblocn kriq inhwry[
nihÀ iqRpqihÀ hoviq bilhwry ]11]
‘DMn DMn’ chuÀidiS qy krYx[
‘hliq pliq ky rzKÎk ahYx[’
jugl msMdn ky juiq bYsy[
ibRMd ckor cMd ipiK jYsy ]12]
bUJI siqgur kuSl bqweI[
mno kwmnw siB ny pweI[
idRSit imhr kI iqn pr fwrI[
KuSI krI sMgiq liK pÎwrI ]13]
ijn ky irdY pRym nihÀ Qorw[
bwr bwr ipiK siB kI Erw[
bUJÎo bhur msMdn sMg[
‘khhu skl js pMQ pRsMg ]14]
kOn dyS ko cil kir awey?

1
bwhrlI ikRaw sÍwmI (SRI gurU) jI dI rwijaW vWù hY[
2
crNI peI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 215

SRI aMimRqsr ko drswey?


ikDOx apr hI mwrg awey?
qum qy suiD cwhiq hYx pwey’ ]15]
suniq bKq ml qwrw cMd[
duMd msMd khiq kr bMid[
‘ikRpw inDwn! sunIjih arZI[
BeI jQw siB sMgiq mrZI ]16]
sUDy mg lvpuir ko awey[
htiq chiq aMmRqsr jwey1[
rwvr ko drSn bhu cwhw[
iesI hyqu pUrb qum pwhw’ ]17]
iezqÎwidk pRsMg mg kyrw[
suin boly siqgur iqs byrw[
‘lvpuir SwhjhW kI bwq[
ikm dyKI khIXih bzKÎwq? ]18]
ikiqk bwihnI bwhr prI?
kyiqk qIr2 iblokn krI?’
jugl msMd khin pun lwgy[
‘jQw ipKI so kihÀ qum awgy ]19]
ijs idn hm lvpuir mihÀ awey[
fyrw kIin dyiK SuB Qweyx[
qurkn qy hm qbhUM sunÎo[
-hY bkrId pRwiq ko- BnÎo ]20]
-SwhjhW inksihgy bwhr[
krih invwj3 siBin mihÀ Zwhr[
ibRMd gRwm ky nr smudwey[
Swhu iblokn ky ihq awey- ]21]
qib suin kY sMgiq kih bwq[
-inksiq Swhu inhwrhu pRwiq-[

1
muVidaW cwhuMdy hW aMimRqsr jwNw[
2
pws[
3
Bwv inmwZ pVHygw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 216

puir mihÀ bs kir insw ibqweI[


jwgy sgl Bor huie aweI ]22]
smW BXo inksin ko SwhU[
lok hZwrhuÀ imly AumwhU[
suMdr quMg mqMg1 sMgwry[
kMcn jriq iSRMKlw2 fwry ]23]
Jwlr ZrI JUl JmkMqy[
hOdw aMbwrI dmkMqy[
gj gwhin3 ijn ky ltkMqI[
rySm kI forYx duiqvMqI ]24]
ignqI kuC n cmUM kI aweI[
ieq Auq qy bhuqI AumfweI[
bhur Swhu ky koql awey[
rySm ZrI for fuirawey4 ]25]
ZIn anyk BWiq ko sohYx[
rqn Kciq dmkiq mn mohYx[
cWmIkr ky cmkiq cwrU[
blI cpl qn pIn AudwrU ]26]
QeI QeI kir nic Ql5 cwliq[
aiDk Auqwiel ly pg fwliq[
inksÎo SwhujhW qib bwihr[
siBin iblokÎo mg mihÀ Zwihr ]27]
doie qurMg cliq By awgy[
ijn ky swQ mhW anurwgy6[
inj aWKin ky awgy rwKih[
mg mihÀ ibCurn nihÀ aiBlwKih ]28]

1
AuØzcy hwQI[
2
sMgl[
3
arQ leI dyKo rws 6 aMsU 39 aMk 35 ivc awey pd ‘gMjgwh’ dw pRXwX[
4
rySm qy ZrI dIaW bwg forW nwl iljwey jw rhy sn[
[ihMdI, foir Îwnw]
5
Tumk Tumk ky ncdy iZmIx qy cldy sn[
6
bVw ipawr hY (Swh dw)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 217

qhW lok hm pUCy jbY[


BwKy gun aru kImq sbY[
mnhuÀ kwm kwrIgr hoie1[
GrI2 su mUirq suMdr doie ]29]
hmrI miq mYx qib iem awvY[
ipKih ieMdR qO icq ibrmwvY[
iqn ky gun ikCu igny n jweI[
suny kihq nr, hX diraweI3 ]30]
iek gulbwg, duiqX idlbwg[
suny nwm Aupjih anurwg4[
Bry ndI nd hoviq pwr[
nihÀ BIgin dyx jl asuvwr ]31]
iCq pr crN rKihÀ kY nWhI[
lKy n prihÀ5 cliq mg mWhI[
GnI awrjw hmhuÀ ibqweI[
as asu6 ipKy nhIx iks QweIx ]32]
ipiK sMgiq awnûdiq hoeI[
khÎo -gurU iFg chIaiq doeI[
ijn ky icq mihÀ SOk ibswlw[
cFih, krihÀ rN irpuin krwlw ]33]
qurkySur iFg hY qo shI[
lrn arUFn jwnih nhIx[
sRI siqgur ko fIl bfyro[
hoihÀ arUFn SuBihÀ Gnyro ]34]
ciF sMgiq ko drSn dY hYx[
siB iszKin awnûd AupjY hYx-[
hm suin kY siB ky sMg khI[

1
mwno kwmdyv ny kwrIgr bNky[
2
GVIaW hn[
3
diraweI GoVy[
4
nwAux suNn nwl hI ipawr Puzt pYxdw hY[
5
pRqIq nhIx huMdy[
6
aYsy GoVy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 218

-chYx ij gurU kTn kuC nhIx- ]35]


inScy Auicq qumwry ahYx[
isK sMgiq sgry hI khYx[
SRI gur jI! jib dyKhu iqn ko[
lKhu qbih suK huie ijm mn ko’ ]36]
iezqÎwidk gun kih smudwey[
jÎox kÎox kir SRI gur ibrmwey1[
iem pRsMg kir srb sunwXo[
sMgiq isvr ikiqk idn CwXo ]37]
jib gur iFg bYTiq hYx jwie[
jugm qurMg pRsMg clwieÀ[
‘iqn smwn jg mihÀ ikq nWhI[
iPrIaih dyS ibdyS ij mWhI ]38]
Auicq awp ky siB hUM jwny[
cpl clwk cwru pihcwny[’
iem kih kir guru inkit sunwvYx[
-ahYx jQwrQ- suin hulswvYx ]39]
kyiqk idn gur inkit guZwry[
clin sdn ko Aumgy swry[
jQwjog isrupwAuin dIin[
sMgiq sgl ibsrjn kIin ]40]
mno kwmnw pwie pXwny[
mwrg mihÀ gur sujs bKwny[
bwpI mzjy goieMdvwl[
drs KfUr su puMn ibswl ]41]
jwie qrn qwrn ieSnwny[
bhur suDwsr mzjn Twny[
jQw Skiq ardws krwie[
ikiqk idvs rih kir hrKwie ]42]
kwbl ko sMgiq pun geI[
mno kwmnw pUrn BeI[
1
mohq kr ley[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 219

dyS ibdySn gur kI kIriq[


ijm dyKI kInI ibsqIriq ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘kwbl sMgq’ pRsMg
brnnû nwm pMc ibMsqI aMsU ]25]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 220

26. [diraweI GoVy]


25<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>27
1
dohrw: suin siqgur icq cOxp kir, hX cwhiq ijm awie [
irdy ibcwriq By bhuq, -iks pRkwr ko lÎwie? ]1]
cOpeI: Dn KrcihÀ jyqo mn Bwviq[
mol idey so hwQ n awviq[
SwhujhW ky kmI n kweI[
lyihÀ qurMg su kvn AupweI* ]2]
aiq ipRX Swhu rKih qkrweI[
lwKhuÀ Bt inq rhiq shweI[
jy kir lrihÀ hwQ nihÀ awviq[
mhW durg mihÀ iqnih rKwviq = ]3]
sBw ibKY gur bwq clweI[
hXin pRsMSw aiDk sunweI[
‘ikm dyKin mYx awieÀ hmwry?
sumiqvMq siB krhu ibcwry?’ ]4]
icqvihÀ jqn anyk pRkwrI[
qib iek isK ny igrw AucwrI[
‘mhWrwj! qum sumiq inDwny[
azgR awp ky kOn bKwny ]5]
qAU dyKIXih Bly ibcwir[
hoie n ibn ibDIey inrDwr[
qum shwieqw pwie su lÎwvih[
apr Aupwie nhIx ikm awvih ]6]
ijs ibiD kI buiD ies mihÀ ahY[
skl jgq nr duskr lhYx[
ijm iqn hXin smwn n hoeI[
iqm lÎwvin ies sm nihÀ koeI ]7]
qum sm nhIx shwiek dUvw[
qInhuÀ myl eyk sm hUvw[

1
cwhuMdy hn ijvyx GoVy aw jwN[
*
hor ieiqhwskwrW ieh GoVy siqgur leI awey hoey ‘hwkmW ny Koh ley’ dzsy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 221

jy kir lÎwvih hX bl BwrI[


acrj ibQrih jgq mJwrI’ ]8]
suin guru ibDIey Er inhwrw[
‘hX gun suin mn hrÎo hmwrw[
jÎox kÎox krhu idKwvn soeI[ {ivSyS tUk}
quv smwn dUsr nihÀ koeI ]9]
iehu kwrj quJ qy bin awvY[’
ibDI cMd kr joir alwvY[
‘kwrj kTn jQw qum jwnhu[
isD huie rwvr qy siB mwnhuÀ ]10]
mYx qO bin hOx eyk bhwnw[
krhu kwj qum awp sujwnw[’
suin pRsMn SRI siqgur hoey[
‘ibDIaw! qv mwinûd n koey ]11]
rwmcMd ijm lûk pTwvn[
siB kip mihÀ KojÎo mn pwvn[
hnUmwn bf sumiq pRbInw[
jwie qhW siB kwrj kInw ]12]
qskr sm siB lok inhwrI[
ipiK sIqw, hiq rwKS BwrI1[
awg lgwie isMDu AulÀGwvw[
iqm hI aib kwrj bin awvw ]13]
aib lO jsu jg mihÀ hnumwnw[
kwj kTn iqm bnih smwnw[’
apin pRSMSw sunI ibswlw[
ibDI cMd bolÎo iqs kwlw ]14]
‘SRI guru! qum shwie jy pwAUx[
khW Swhu, asu riv ky lÎwAux2[
suny brun iFg suMdr Gory3[

1
BwrI rwKSW L mwr ky sIqw L dyiKaw[
2
sUrj dy GoVy lY awvW[
3
suNIxdy hn ik vruN pws vI suhNy GoVy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 222

qihÀ qy lÎwie skOx qum jory1 ]15]


rwvr kI shwieqw pwie[
ko as kwj jy n bin jwie?’
suin ibDIey qy Bey pRsMn[
‘hnumq sm qum, ko nihÀ aMn2 ]16]
klIkwl ko jYso smYx[
qYso krn bniq hY qumYx[
so qurMg ko ly kir awvhu[
acl sujsu jg SuB giq pwvhu ]17]
pICy gRMQn mYx quv gwQw[
pTihÀ sunihÀ huie acrj swQw[
puMnÎwqm3 qyro jsu krYx*[
iehu kwrj qum ibn nihÀ srY’ ]18]
bhu aiBlwKw gur kI jwin[
ibDI cMd hÍY kY svDwn[
-pRwpq hoiq aiDk bifaweI-[
BXo qÎwr nihÀ iblm lgweI ]19]
snmuK Kro hoie miq DwmU4[
srb gurn ky ly kir nwmU[
hwQ joir kInI ardws[
‘aMg sMg inq ikRpw avws ]20]
bwt Gwt mihÀ bnhu shweI[’
gur awgy qib gRIv invweI[
crn kml ipRX prsn kry[
siB qy KuSI lIin bl Dry ]21]
Aur mihÀ gur bswie kir cwlw[
lvpuir ko snmuK iqs kwlw[

1
awp jI dy (bKSy) Zor nwl[
2
hor koeI nhIx[
3
pivzqR lok[
*
jy ieh kMm apNw hzk lYN dw nw huMdw qy corI dw huMdw qW ieh ikvyx kihÀdy ik puMnÎwqmW
qyrw jzs krngy?
4
buDIvwn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 223

irdy ibcwriq hrKiq jwqo1[


-siB qy aiDk moih guru jwqo ]22]
krÎo pRcwrn sBw smwj2[
kÎox n krox mYx duSqr kwj-[
qIn idvs mihÀ phuÀcÎo jweI[
puir dr iFg ardws alweI ]23]
srb gurin kO bMdn krI[
qqiCn ikXo pRvySn purI[
kriq ibcwrn aink AupweI[
-ikm qurMg iFg phuÀcox jweI ]24]
idXo jwie nihÀ sMinH3 kdweI[
gwFI kMD rihq cuksweI[
nihÀ Epro pRvySn pwvY4[
pOr aink pr nr iQrqwvYx ]25]
inkit drogy bn kir dws[
jy kir rhOx jwAux hAux pws[
so nihÀ rwKih ibnw icnwrI[
ibnw rhy huie kwj n BwrI ]26]
XW qy jqn rihn ihq krOx[
ijs qy apnI mnsw purOx-[
eyv ibcwriq purI pRvySw[
KwqI jIvN iszK ivSySw ]27 ]
iqs ky sdn pRvySÎo jweI[
inkit hoie kih ‘prno pweI5[’
rhiq gurU ky inkit inhwrw[
jIvN AuTÎo jwin gur pÎwrw ]28]
kr joriq hI krI pRNwmU[
khÎo ‘krhu pwvn mm DwmU[
1
jwiNaW hY[
2
swrI sBw ny vMgwrnw kIqw hY[
3
sMnH, pwV[
4
Eprw aMdr vV nhIx skdw[
5
pYrI pYNw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 224

SRI siqgurU muswihb Bwrw[


awin crn mm Gr mihÀ Dwrw’ ]29]
mMc fswie bswie anûd[
siB ibiD kInI syv iblûd[
jl qwqo kir pWie pKwry[
jQwSkiq kir ibibiD ahwry ]30]
kir Aur hrK prspr bYsy[
kih jIvN ‘awgvnU kYsy?
SRI siqgur ky kwrj awey?
ikDOx chYx kuC apin bnwey? ]31]
Bwg ibswl pRQm ky myry[
rwvr krÎo awin kir fyry[’
ibDI cMd siB gwQ sunweI[
‘siqgur Auiciq vsqu ies QweIx ]32]
mYx jwnOx kY qUM liK pwvhu1[
nhIx pMcmy krn sunwvhu2[
blI qurMg Swhu ky pÎwry[
huXo chYx SRI gur asvwry ]33]
ikm phuÀchuÀ mYx? jugiq bqwvhu[
ikm inksihÀ siB Byd buJwvhu[
qUM puir bsihÀ lKihÀ siB kwhU3[
iks Ql Kry, rihq ko pwhU? ]34]
khW nwm jo rhY drogw?
qkrweI ihq kyiqk lÜgw?’
suin jIvN mn mihÀ ibsmwXo[
‘duSqr kwj krn ihq awXo ]35]
sMmn burj Swhu ko bwsw[
cpl qurMgn pws invwsw[
nrn sYxkry kI rKvwrI[

1
qUM qy mYx hI jwNIeyx[
2
hor pMjvW kMn (qIsrw awdmI Byq) nw jwNyx[
3
sB iksy L[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 225

syvk syv krihÀ iqn BwrI ]36]


pOr anykin ky rihÀ aMqr1[
gn Bt SsqRin shiq inrMqr[
soxDyKwn ju nwm drogw[
ijs ky anuswrI bhu logw ]37]
iks hI ibiD jo nihÀ bin awvY2[
qUM kir lyihÀ ij siqgur BwvY[
agm Qwn ikm phuÀcin pws[
khW su lY ky jwin avws3 ]38]
gur durgm ko sugm bnwvYx[
abl blI kir bl inblwvY[
apr kOn phuÀcih qihÀ jweI[
huie qskr ly clih plweI’ ]39]
suin ibDIaw kih ‘gurU Brosy[
mYx cil awXo eyiqk kosy[
siB kwrj kir lyihÀ suKwry[
khW hrn hX Swhu ibcwry ]40]
dUb Kurcnw iek kir dIjY4[
-purhu5 mnorQ- bwk khIjY[’
jIvN khÎo ‘dyAux kir awCy[
apr vsqu lIjih icq bWCy’ ]41]
ibDIaw khy ‘apr nihÀ cwhU[
bWCiq huqo khÎo quv pwhU[’
iem kih supqÎo suK ko pwie[
jIvN lgÎo krin hrKwie ]42]
ly awCy lohw iqn GrÎo[
dsqw kwSt ko kir jrÎo[
pRwiq hoiq lO kir kY qÎwrI[
1
anykW ifAuFIaW dy aMdr rihÀdy hn[
2
jy (gzl) nhIx bN awvNI[
3
(GoVy) lY ky Gr jwNw ikvyx hovy[
4
Gwh KoqRN vwlw (rMbw) iek bNw dyhu[
5
pUrw hovy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 226

ibDIcMd ky DrÎo agwrI ]43]


dyKiq hrKÎo ‘awCo krÎo[’
‘sziqnwm’ kih kr mihÀ DrÎo[
ihq bMDn ky ly iek jwrI1[
ngr vihr gmnÎo miq BwrI ]44]
aYrwvqI2 kIin ieSnwnw[
muK qy jpujI pwT bKwnw[
ins kI jmI dUrbw3 jhW[
Kurcn lgÎo jwie kir qhW ]45]
Aur gur DÎwn, bdn gur bwnI[
gur ko hX liK syvw TwnI[
aiDk pRIiq qy kriq btorn[
hirq, ruicr kInis ihq Qor n4* ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ibDI cMd lvpuir
awgmn’ pRsMg brnnû nwm KSt ibMsqI aMsU ]26]
ivSyS tUk:- mihmW pRkwS gRMQ ivc ienHW donW SwhI mlkIaq dy GoiVaW dy
ilawAuN dw koeI iZkr nhIx, swKI 154 ivc iliKaw hY ik
kwbl dI sMgq ny SRI gurU hirgoibMd swihb jI leI ierwkI GoVw
aWdw sI ijsL bwdSwh ny rsqy ivc hI iszKW qox Koh ilaw[
siqgurU jI L jd bwdSwh dI ieMj sInwZorI qy ainawie dI
Þbr imlI qd awp ny ibDIey L Byjky apnw GoVw mMgw ilaw[
vwrqk mihmW pRkwS ivc bI ieho swKI aweI hY ik ivlwieq dy
iszKW iek ierwkI GoVw vzfy jqn nwl hwsl krky aWdw, rwh
ivzc bwdSwhI lokW ny iszKW pwsox GoVw CIn lIqw, qy bwdSwh L
idzqw[ AunHW iszKW gurU jI pws aw Pirawd kIqI, qW gurU jI ny
ibDI cMd L Gzilaw[ ibDI cMd cwbk suvwr bNky nOkr jw irhw
qy smW pwky GoVw lY awieaw[ ies ivc iek GoVy dw iZkr hY qy
Auh GoVw gurU jI dy iszK ilawey sn, hwkmW vzlox jbrI Koihaw
igaw sI qy ibDI cMd ny Es jbrI L lq mwr ky GoVw lY aWdw[

1
iek jwlI leI (Gwh) bMnHN leI[
2
rwvI ivc[
3
rwq dw Puzitaw hoieaw (nrm) dUb dw Gwh[
4
hry hry qy suhNy bhuqy pRym nwl (pzTy kzTy) kIqy[
*
pw:-born[ korn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 227

dibsqwn mZwhb (PwrsI) ivc ienHW GoiVaW dw iZkr nhIx


awieaw[
ieiqhws gurU Kwlsw, qvwrIK Kwlsw (ihMdI) qy qvw: s: KZwn isMG ivc
iliKaw hY ik iek iszK sudwgr kwblox do GoVy gurU jI vwsqy
ilawieaw jo lwhOr dy sUby ny jbrn Koh ley[ mYkwlã ny
iliKaw hY ik bKqml qwrw cMd do msMdW dy nwl kwbl dI
sMgq aw rhI sI, sMgq pws do GoVy siqgurW vwsqy sn, jo
pwqSwhI kwrdwrW ny jbrn Koh ley sn[ ieho Kuzsy GoVy ibDI
cMd ny aWdy dzsy hn[ ‘ainawie L qoVn dI’ gurU Gr dI rIqI
qW Cyvyx gurW ny arMB kIqI sI, pr ibn hk awp kdy iksy SY dy
rvwdwr nhIx huMdy sy[ jwpdw hY ik kvI jI dI nZrox mihmW
pRkwS dI ieh gzl ik Eh GoVw gurU jI dw kwbl dI sMgq
ilaweI sI qy hwkmW ny jbrI Koh ilaw sI, AuØzk geI hY, Xw
GoVy dy ies ihzsy dy pRsMg dw pzqRw KrVy ivc hyT AuØzqy ho ky
rih igaw; Xw ikvyx kuC hsqwKyp ho igaw, ikAuxik kwbl dI
sMgq dw awAuNw, GoVy dI mihmW kihNI awp bI ilKdy hn[
ies qox pqw lgdw hY ik akwrN msMdW L ieMnI mihmW krn dI
kIh loV sI? iPr dyKo aMsU 32, aMk 36 ivc ibDI cMd gurU jI
L awKdw hY, ‘apnI vsq awp anvweI’, Xwny GoVy gurU jI dy
hI sn[ iPr soco gurU jI L GoVy dI kIh pkV ho skdI sI,
ijnHW pws cMgy qox cMgy GoVy sn, qy aw skdy sn[ so pwTkW L
ieh smJky azgy turnW cwhIdw hY ik GoVw siqgur jI leI
awieaw sI, sMgq ilaweI sI, pwqSwh dw Aus L Kzs lYNw
anIqI sI[ Aus anIqI L drusq kr dyNw hI sMgq dI SY
pwqSwh dy Grox bI mMgw lYNI, iek inrBYqw isKwlN dw pRXojn
sI[ imswl leI dyKo ik jMg ivc hwry lSkr dw swmwn,
hiQawr, dOlq, GoVy lY lYNy hr kOm ny rvw smJy hn, pr gurU
hirgoibMd jI ny mwlvy ivc hoey jMg ivc hwry vYrI dI iksy SY
L lYNox POjW L rok idzqw sI (dyKo iesy rwis dw aMsU 54 aMk
14 aqy aMk 28)[ ieh kd ho skdw hY ik Auh pwqSwh dI
mlkIaq dw iek GoVw Xw do GoVy mMgvwAuxdy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 228

27. [BweI ibDI cMd Gisawry dy rUp ivzc]


26<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>28
dohrw: gurbwnI piF Kurcqo,
jmI jwnI joie1[
kriq btorn tor kir2,
bhu TOrn qy soie ]1]
3
cOpeI: jQw ibfUrjmiN ko brN[
qQw dUrbw4 SuB mn hrN[
kir iekzqR isr lIin AuTwie[
sny sny cil puir mihÀ awie ]2]
gmnÎo pun bZwr kI Er[
snmuK mhW durg ky pOr[
iqRN koml aru suMdr rMg[
nr ibrmwie5 khYx ieh sMg ]3]
‘jy byciq hY mol BnIjY[
lyhu ngd, iehu hm ko dIjY[’
suin ibDIaw iqn ky sMg khY[
‘ies ko mol rjqpN6 ahY’ ]4]
qUSn hoiq dyiq nihÀ koeI[
clÎo jwiq awgy khu soeI[
rhÎo idvs jib Gitkw cwrI[
phuÀc durg ky pOr agwrI ]5]
ieqny mihÀ soxDy KW awXo[
hXin syv pr jo TihrwXo[
nr gn sMg su inksÎo pOr[
ibDIcMd dyKÎo iqs Er ]6]
1
jo rwq dw Auigaw hoieaw sI[
2
tol ky[
3
Bwv hry rMg dw hY[ [ibfUrj miN = lhsnIaW : sMs: vYdœhÄXÅ miN[ aMgRyZI koSkwr ies
L ‘lYipZ lwZulI’ qy ‘kYtsaweI’ (lsnIaW) dzsdy hn[ rMg DUmR vI iliKaw hY, pr pzCmI
dzsdy hn ik rMg nIlw, swvw, AUdw, lwl itmkiNaW dw bI huMdw hY]
4
iqVHW vwlw Gwh, Kzbl[
5
luBw ky[
6
iek rupzXw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 229

bUJÎo nrn sMg ‘iehu kOn?


awviq Dry Bly pt jOn1[’
logn khÎo ‘drogw ahY[
Swhu qurMgn pr iehu rhY’ ]7]
suin kir Aur mihÀ BXo anûd[
khÎo ‘DMn SRI hirgoivMd[
pRQm idvs hI mylw ikXo[
snY snY cil iqs iFg gXo ]8]
soxDyKwn ipKy iqRN aYsy[
ibRMd ibfUrX miN hÍY jYsy[
mn ibrmwXo inkit hkwrw[
inj sMgin ky sMg Aucwrw ]9]
‘iehu iqRN cwru2, n as kib hyry[
nPr n awnihÀ, ahYx Gnyry3[
ieh idlbwg Auicq hYx KYby[
mol krwie krhu inj lYby’ ]10]
ibDIey inkit gXo suK mwn[
ly kr mihÀ ipiK soxDyKwn[
irdy pRsMn hoie kir bolw[
‘khu GwhI! kÎw idihÀ ies molw? ]11]
nIky Qwn khUM qy lÎwvw[
hm awgy nihÀ kib drswvw[
Swhu hXin ky KYby jog[
aru qUM idKIXiq awCo log’ ]12]
kih ibDIaw ‘qum kdr Snws4[
bf buiD rhhu Swhu ky pws[
sm Aur ibKY kwmnw GnI[
swco pwiqSwh jg DnI ]13]

1
jo Bly Bly kpVy pweI awAuxdw hY?
2
suhNy hn[
3
(cwhy) nOkr hYn bhuq[
4
kdr pCwNn vwly ho[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 230

iqn ko qurMg* iqRNn ky KwieÀ[


ies ihq kIno aiDk Aupwie[
silqw qt jihÀ SuB Ql hyry[
qihÀ icrkwl su pRym bfyry ]14]
jmI jwmnI dUb nvIn[
buiD bl Dry btorn kIin[
mm Aur BeI Bwvnw pUrI[
phuÀcY Auicq Qwn ieh rUrI1 ]15]
dohrw: qurMg scy piqSwh ky,
jy kir mm iqRN Kwih[
dyhu su lyvOx hrK Dir,
nWih krOx mYx nWih’ ]16]
cOpeI: suin pRsMn soxDy KW BXo[
igrw mDur jnu mohin kXo[
ly inj sMg durg mYx gmnÎo[
liK GwhI2 tokÎo nihÀ kvnÎo3 ]17]
jihÀ gulbwg duiqX idlbwg[
rySm forn ky sMg lwg4[
imRdul sQwn Kry gun Kry5[
qn ko chu6 nihÀ lwgin pry ]18]
mUqR, purIK7 dws lyx AUcy[
lgn n dyiq, Qwn riK sUcy[
soxDy Kwn BnÎo ‘ien pwvhu[
Jwir Bly ien, hit kir awvhu’ ]19]
ibDIey suin iFg hÍY iqRN fwry[

*
dyKo eyQy cqurweI nwl ibDI cMd GoVy L gurU jI dw kih irhw hY[
1
Xog QW qy ieh sohNw (Gwh) phuMcy[
2
Gisawrw jwN ky[
3
iksy ny htikaw nw[
4
bzDy hoey[
5
KVy sn cMgy guNW vwly[
6
dwg[
7
ilÜd[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 231

bwr bwr nIky qib Jwry[


guru pRyry, hX Kwviq aYsy[
huqy CuDiq iek bwsur jYsy ]20]
AuTÎo qurMgn ky pg prÎo[
siBin sunwviq bwk AucrÎo[
‘swcy pwiqSwih ko Gory[
bMdnIX hm ko kr jory’ ]21]
eyk rjqpN dIin drogy[
awCo jwin aiDk hI jogy1[
inksiq durg dyiK chuÀ Ery[
-muSkl mhW inksny Gory- ]22]
awin bZwr tky iqs lIin[
rMkn ibRMd Krwieq dIin[
iqmr Bey jIvN ky Dwm[
Kn pwn kInis ibsrwm ]23]
jwgÎo rhI jwmnI jwmU2[
ismriq SRI siqgur siqnwmU[
arNodY3 inksÎo puir Coir[
gXo iqRNin4 ko silqw Er ]24]
mn ko hriq hirq imRdu KUb5[
dyiK suQl ko Kurciq dUb[
Koij Koij kir iPir SuB TorI[
Koid Koid kir aKl btorI ]25]
isr Dir kir puir mihÀ cil awXo[
pOr durg ky azgR isDwXo[
ipiK jo mol lyin ihq chY[
‘eyk rjqpN idhu’ iqs khY ]26]
nihÀ ko lyiq clÎo qihÀ awXo[
1
(Gwh) bhuq hI cMgw qy (GoiVaW dy) lwiek jwNky[
2
pihr rwq rhI[
3
sUrj cVHy[
4
Gwh leI[
5
hrw, kUlw qy cMgw (Gwh), mn L hrn vwlw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 232

jhW durg ko pOr suhwXo[


jib idn bwkI Gitkw cwrI[
soxDy KW inksÎo qib dÍwrI ]27]
Kro rhÎo iqRN sIs AuTwey[
Dir AufIk inj dwv lgwey[
ipKy drogy idRg iqRN hry[
Auicq hXin ky KYby Kry ]28]
kir guhwr ko inkit bulwXo[
kIin icnwir -pRQm iehu lÎwXo-[
‘swD swD’ hrKwie bKwnY[
‘iqRN SuB TOr btoriq awnY’ ]29]
ly kir sMg gXo hX pwhI[
pwXhu Jwr cwih kir KwhIx[
‘swcy pwqSwhu ky Gory[’
iem kih nmo kIin pg Ery ]30]
sihq idlwsy kr ko Pyrw[
ruÞ kir Purkiq Bw iqs byrw[
jwin Skun SuB1 pun kir nmo[
mol drogy idX iqs smo ]31]
awin bZwr tky qib lIin[
hyqu Krwieq rMkn dIin[
-nhIx qurk Gr ko kuC KwAUx[
lUNhrwmI Kwie khwAUx ]32]
mYx gur hyqu iljwno Gorw[
acOx n bdn Swhu ko Qorw2[
qnk pwp BI jo ikRq mWhI[
sumiq ibcwriq, krihÀ su nWhI ]33]
kir hMkwr Swhu bf Zorw[
CInÎo pRQm gurU ko Gorw[
mYx buiD bl kir pltw lY hOx[

1
(GoiVaW dw ihq krnw rUp) SuB Sgn[
2
QoVw mwqR BI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 233

mhW qurMg jwie kir dY hOx ]34]


rwKin ko smrQ gur pUry[
hqihÀ SzqRü ciF kir asu rUry1-[
iezqÎwidk ibcwr kir Er mYx[
Gr jIvN ky jwie iqmr mYx ]35]
Kwn pwn kir insw ibqwvY[
arNodY ko vihr isDwvY[
idvs rhy jib Gitkw cwrI[
iqRN ly phuÀcih pOr agwrI ]36]
ipiK AuØzqm ko lyiq drogw[
krihÀ srwhin sgry logw[
jbih idvs Kt spq ibqwey[
hX bolihÀ ipiK Gws, iljwey2 ]37]
dyiq idlwso inq kr Pyrih[
soxDy KW hrKiq ihq hyrih[
bUJiq ‘nwm bqwvhu mohI[
rhYx ik nhIx ij rwKihÀ3 qohI?’ ]38]
ibDIcMd qib suniq bKwnw[
‘nwm ksyrw4 khYx sujwnw[
puir mihÀ jib ko awin pRvySw[
iqRN awniq imRdu hirq ivSySw5 ]39]
swcy pwiqSwhu hX jog[
ibrmih6 apr hyr kir log[
sunihÀ mol qib koie n lyiq[
inq pRiq awie qumihÀ ko dyiq ]40]
XW qy cwkr rKhu bnweI[

1
suhNy GoVy qy[
2
(jd) lY jwvy (Gws)[
3
(nOkr) rKIey qW[
4
Bwv Gisawry qox hY[ [pMjwbI, kzK = iDRN, Gwh+eyrw = pRqy[ Gwh ilawAuN vwlw[ kKyrw
qox ksyrw[
5
hry bhuq[
6
luBWvdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 234

inq pRiq hyrhu syv svweI[


drb loB qy mYx nihÀ kirhUM[
apr n lwlc mn mihÀ Dir hUM ]41]
liK swcy piqSwhu qurMg[
syvw krhuÀ pRym ky sMg[
kibhUM hwsl hoie murwd[
tihl hXin kI jwie n bwd1’ ]42]
suniq drogw hriKiq hovw[
syv hXin kI lwiek jovw[
roZ rjqpN qib kir rwKw[
kir qwgId Pyr bc BwKw ]43]
‘kirby tihl hXin ky jog[
quJ rwKÎo liK awCo log[
KrI cwkrI apnI lyho[
syv qurMgn kI SuB dyho’ ]44]
kih ibDIaw ‘kihby mYx khW2[
dyiK lyhu jib hovih mhW[
Bly nrin ko kihbo Qorw[
apno khÎo inbwhiq Erw3’ ]45]
rhÎo hXin iFg syv kmwvih[
hirq dUrbw imRdu bhu lÎwvih[
jib lO vihr rihiq, iqRN awniq[
puin aihins syvw hX Twniq ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ibDI cMd cwkrI rihn’
pRsMg brnnû nwm spq ibsMqI aMsU ]27]

1
ibarQ nhIx jwvygI[
2
awKN ivc kI hY[
3
EV qk inbwhuMdy hn (Bly lok)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 235

28. [ksyry L Swh jhwn vlox ienwm]


27<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>29
dohrw: rhÎo hXin iFg qib khÎo, ‘pOrdwr jy ibRMd[
awviq jwiq n htk ko, qum kih dyhu inicMd’ ]1]
cOpeI: sMg drogy ky siB pOr[
kihvwXhu ‘ieh cwkr aOr[
Kws Swhu ky hX pr rhÎo[
nIko Auicq syv ko lhÎo ]2]
awvih jwih abyr svyr1[
nihÀ brjhu ies ko kib hyir[’
pOrn qy inSMg qib hovw[
mnhuÀ mwqbr Gr ko jovw ]3]
lwgÎo ins idn syvw mWih[
hXin pws ko Corih nWih[
jyiqk syvk syvw DrYx[
siB ky QwAux awp hI krY ]4]
siB ko suK hoXhu hrKwvYx[
‘Blo purK iehu’ khYx sunwvYx[
Kro2 KrKrw3 Kro4 krMqw[
ly gwdI pr hwQ iPrMqw5 ]5]
bdn nwskw pOxCiq awC[
suMb AuTwie azgR aru pwCy[
msqk, krn, jwq, idRg, gRIvw6[
pOxCiq Audr hoie bhu nIvw7 ]6]
awXuq CwqI, pIT bfyrI[
Pyriq kr, dy jor hQyrI8[
1
vyly kuvyly[
2
dMgw[
3
GoVy dI ipzT pur kMGI vWùU krn dw iek sMd[
4
Kloky[
5
gzdI hzQ ivc lYky (GoiVaW dy srIr qy) Pyrdw[
6
mzQw, kMn, jzq, nyqr qy grdn[
7
nIvW hoky iFzf pUMJdw hY[
8
qlI dw Zor dyky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 236

puzTy1 bfy, puMC stkwrI2[


bwrbwr kr Dwir suDwrI3 ]7]
dsk dws kI syv ibswlw[
sMBwrI Twniq siB kwlw[
siBin BXo suK, krihÀ srwhu[
‘iehu awCo awXo hm mwhU’ ]8]
dÍY qInk idn kriq inhwrw[
soxDyKwn pRsMn Aucwrw[
‘kivkw4 dyin Auqwrn Drn[
rhY ksyry ky aib krin5 ]9]
ies ky sMg krihÀ ruÞ Gory[
bwsur insw n syvih Qory[
dUb Kurcny kib kib jwvhu[
mrdn pOxCn syv kmwvhu’ ]10]
hrKiq Aur mihÀ khiq ksyrw[
‘sunhuÀ drogw! kihbo myrw[
syv krn lig kwrj mohI6[
jwAux vihr, kY asu iFg hohI7 ]11]
swcy pwqSwhu hX syvOx[
inj murwd hwsl kir lyvox[
apr krhuÀ kY nWihn krhuÀ[
bYTo rhhuÀ ikDOx AuiT iPrhuÀ ]12]
mYx qurMg ko qIr n qÎwgOx[
iek syvw ky qqpr lwgOx[’
sOxDy awidk mwnv swry[
sunihÀ bwk aru syv inhwryx ]13]

1
(GoiVaW dw) lÜk qox bI ipClw pwsw[
2
lmkdI pUC[
3
suawrdw hY[
4
lgwm[
5
hzQW ivc[
6
syvw krn qzk myrw kMm hY[
7
bwhr jwvW Bwvyx GoiVaW pws hovW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 237

krÎo Brosw sOxpiq syv[


mUrK apr n jwnihÀ Byv[
mDur bcn siB ky sMg Aucry[
ibnw idey sklin mn hry1 ]14]
srb srwhihÀ ‘awCo awCo[’
rhin ksyry ko SuB bWCo[
kivkw dyn ru kwjY2 kirby[
kwj sMBwriq Bw jib srby ]15]
lyin dUrbw bwihr gXo[
iek iKMGr qib awniq BXo[
idn iqRN gn mihÀ rwiK CpweI[
BeI jwmnI arD lKweI ]16]
kir bwhn bl byg bgwXo3[
prÎo ndI mihÀ jl AuClwXo[
Sbd iblûd durg mihÀ sunÎo[
jwgy supiq, ‘Sor ko’ BnÎo4 ]17]
ipKiq pwhrU jwir mswlYx[
‘ko jl mihÀ bf Sbd AuTwlY?’
Koj rhy pwXhu kuC nWhI[
khYx pwhrU awps mWhI ]18]
‘ko jl jMqu mzC qy awid[
nIr AuCwil AuTwXhu nwd[’
SwhujhW sih bygm jwgw[
rOrw prÎo sunin siB lwgw ]19]
srb durg mihÀ hÍY kir rOrw[
nihÀ kuC lKÎo prY, inj TOrw[
kyiqk khiq ‘ikMgurw chÎo[’
‘kMD purwnI’ kyicq khÎo ]20]

1
(kuJ) ieqy qox ibnW hI swiraW dy mn hr ley[
2
arQ ipzCy dy awey hW dyKo sRI gur nw: pR: Au: aDÎwX 42 aMk 75[
3
bwhW dw bl lwky CyqI nwl vgwh mwiraw[
4
kihaw ‘kI Sor hoieaw hY?’

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 238

dÍY Gitkw lig Sor mcwey[


ibn jwny pun siB supqwey[
rhy pwhrU boliq Gny[
SwhjhW kI cOkI sny ]21]
ibDIcMd bhu dwv ibcwry[
-inkis n skih qurMgm dÍwry[
durg kMD ko PWdih jbY[
prih bIc rwvI ko qbY ]22]
qhW sMBwir clih jib Gorw[
ly phucOx siqgur kI Erw[
ies ibn apr Aupwie n koAU[
bf qkrweI siB Ql joAU1 ]23]
lwKhuÀ sYnw aMqr bwhr[
jy suiD hoie cFihÀ sim awhr2[
jy qurMg kI pIT rhOx mYx[
iFg FUkn nihÀ dyAux iksU mYx3 ]24]
kMD awid qy hX n rukih jy[
ko dÍY mwQ phUc skih jy4[
siqgur huie hYx awp shweI[
sMsY krin n muih binaweI ]25]
Qory idn mihÀ mYx iFg hovw[
aMqr vihr Byv siB jovw[
awpih bniq jwiq siB kwrj[
gurU Brosw qjih n awrj5- ]26]
inqpRiq eyv ibcwriq dwv[
-gur iFg ly phuÀcOx -icq cwv[
iek idn SwhujhW cil awXo[
dmkiq dyih qurÀg drswXo ]27]
1
dyKIdI hY[
2
AuØzdm nwl cVH pYNgy[
3
nyVy iksy L nhIx FuzkN idaWgw[
4
(aYsw) kON do isrW vwlw (jMimaW) hY (jo myry) nyVy Fuzk skygw[
5
sRySt purS[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 239

kriq ksyrw syv Krovw[


hrKiq hZrq locn jovw[
‘kib ko iehu cwkr qum rwKw?’
hwQin jor drogy BwKw ]28]
‘idn eIKd1 bIqy ies rhy[
syvw krin Auicq bhu lhy[
mDur bolno Blo suBwAU[
tihl hXin kI mihÀ icq cwAU ]29]
jib ko rwKÎo, idKYx svwey2[
mwlS kriq pihir hQvwey3[
mukqw sm dmkiq duiqqn kI[
as dIpiq ien kIin hXin kI ]30]
-swcy pwqSwh ky Gory-[
kih bhu bwr nmo kr jory[
ies ko ruÞ bhu krihÀ qurMg[
imlÎo rhY sMgY jnu aMg4’ ]31]
Swhu bdn ibDIey ko dyKw[
prKÎo -iehu miq cqur ivSyKw-[
khÎo ‘cpl hI idRStI pry[
rwKhu swdr syvw krY’ ]32]
Bw pRsMn qn qurMg inhwro[
krI bKS qib eyk hZwro[
SwhujhW inj sdn isDwrw[
qbih ksyry qWih Aucwrw ]33]
‘sunhu droßw! drb hZwry[
mYx rwKÎo siB inkit qumwry[
apr cwkrI ko Dn joie[
jwhu sMBwriq awpy soie ]34]

1
QoVy[
2
(GoVy) svwey idsdy hn[
3
gzdI pihr ky[ GoVy L mwlS krn dI gzdI jo hzQ qy pwky mldy hn[
4
mwno (GoiVaW dy) aMg sMg hI imilaw rihÀdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 240

ijs idn mo khu bin hY lynw[


ijiqk chOx qib kIjY dynw[
mo khu kuC ikRqGn nihÀ jwnhu?
rwvir ko Aupkwr pCwnhuÀ1 ]35]
qn mn Dn qy hOx anuswrI[
awn smIpI lgy qumwrI2[’
suin imRdu bwk droßw hrKÎo[
-loBI hoie, aloBI prKÎo3- ]36]
ly Dn ko inj sdn pTwXo[
ibDIey pr Bros bhu pwXo[
gn dwsn qy awCo Twnw[
siB anuswr kry ihqu mwnw4 ]37]
siB pr hukm krn ko lwgw[
imlÎo rhY kir kir anurwgw[
jQw sKwpn5 iqn sm hoie[
qQw krih boln imRdu soie ]38]
iqmr Bey jIvN Gr jwvY[
khÎo ikRzq ko Bojn KwvY[
spuqih awin hXin ky pwsw[
iCn iCn kir iqh dyih idlwsw ]39]
GRwN6, iblocn pOxCih cIr7[
kr ko Pyrih srb srIr[
suMb, gwmcI8, dumcI cwrU9[
bwr bwr kir Dwir suDwrU ]40]

1
pCwNdw hW[
2
Bwv quswfy mwqihq nOkrI lÜgw hW[
3
drogw KuS hoky (socdw hY ik mYx qW jwiNaW sI ik ieh Dn dw) lwlcI hovygw (pr huN)
prIKÎw hoeI hY qy ieh inRloBI inkilaw [vyKo azgy aMsU 30 aMk 9]
4
(drogy ny) awpNw ihqU mMnky (hor) swry (nOkr Aus dy) mwqihq kr idzqy[
5
imqRqweI[
6
nwsW[
7
kpVy nwl[
8
igzty qy suMm dw ivclw ihzsw[
9
pziTaW dy ivclw QW[ pUC dw muFlw QW[ pUC[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 241

ins mihÀ inûdRw qÎwgn kIin[


bwsur mihÀ awls qzij dIin[
mn mihÀ krih ibcwrn Gno[
-nIko kwm sgl hI bno ]41]
ibnw ZIn hoie n asvwrI[
iks Ql ahY, n iqh suD swrI1[
jib lO ZIn n kr mihÀ pwvYx[
qib lO kwrj nihÀ bin awvY- ]42]
iem qrkiq2 icq dwv ibcwrw[
imlÎo sKw sm ijs iFg qwrw3[
kih kih imRdu bwkin apnwXo[
hws iblwsn kir hirKwXo ]43]
imil siB sox kih bwqn BorI[
lKihÀ gvwr jwt miq QorI[
suin suin hsihÀ mod AupjwvYx[
lgÎo siBin ipRX irdy irJwvY ]44]
ieiq SRI gur pRQwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ibDI cMd’ lvpur pRsMg
brnnû nwm aSt ibMsqI aMsU ]28]

1
iqs (kwTI dI)[
2
dlIlW kridaW[
3
qwlw = jMdrw, Bwv jMdry kuMjI qox hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 242

29. [ksyry ny hor Byq lYNy]


28<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>30
dohrw: iek idn bYTÎo siBin mihÀ,
Bniq ajwn smwn[
‘Gory sc pwiqSwih ky,
blI clwk mhwn ]1]
cOpeI: hZrq hyrn hyqu rKwey[
ijn drSn qy Aur hrKwey[
ies ibiD rhihÀ iesI Ql Kry[
ikDox ZIn BI fwrn kryx?’ ]2]
suin iek bolÎo ‘Bo miq Bory[
ien ky ZIn nhIx mul Qory[
jbr jvwhr Zwhr jry[
cwmIkr mihÀ dIpiq Kry ]3]
mukqw kordwr br hIry[
kwrIgrn cukorn1 cIry[
iqn kI pMkiq SoBiq aYsI[
idpiq ggn mYx qwrn jYsI ]4]
kbhuÀ n qYx dyKÎo ikm koeI[
ZIn qurMgn ien sm joeI[
svw lwK kImq iqn kyrI[
qum smwn kib hoie n hyrI2* ]5]
kOn gvwrn ko idKrwvY[
Swhu smIp hoin nihÀ pwvYx[
ibnw Swhu ky kOn bnwvY3?
eyqo Dn ko4 Krc lgwvY?’ ]6]
suin kir ibiD cMd iGiGawno[
‘mYx qum ibKY imlÎo aib mwno[
1
cOnkry[
2
qyry vrigaW kdy dyKI bI nhIx hoNI[
*
pw:-nyrI[
3
kOn bNvwAuxdw hY?
4
kON[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 243

sc piqSwih hXin ko dws[


ins bwsur bwsox qum pws ]7]
as mnsw1 BI hoih n pUrI[
qO siB kwr krv mYx kUrI[
pWc ik swq rjqpN kyrI[
kImiq ieqk vsqu hm hyrI ]8]
svw lwK ko khW bnwXhu?
suniq irdY mm acrj awXhu[
ZIn iblokn kI bhu cwhI[
iehY sÍwl myro qum pwhI’ ]9]
iek bolÎo ‘so kulPn aMqr2[
DrÎo rhY sMBwir inrMqr[
sdw klId3 rhY ijs hwQ[
krih idKwvn, khu ieh swQ4’ ]10]
suin kir khÎo klIdin vwry5[
‘hm qO sdw Kwn anuswry[
ibnw droßy bwk Aucwry[
ZIn inkwsihÀ kOn ibcwry6 ]11]
khY ksyrw jy iqs pws7[
kulP kuSwdihÀ lyihÀ inkwis[
awCI rIiq iesY idKrwvYx[
eyk bwr jy awiesu pwvYx ]12]
Kwn qRws ko jy nihÀ DrYx8[
qO hm qurq idKwvn krYx[’

1
aYsI (myrI) cwh[
2
Auh jMdiraW aMdr hY
[aæ: kuãl]
3
kuMjI
[Pw: kulId]
4
ies L khu[
5
kuMjIaW vwly ny[
6
asIx kON ivcwry hW[
7
jy ksyrw iqs (droßy) L khy qW[
8
jy Kwn kolox asIx frdy nw hoeIey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 244

iem Aucwir* kir awps mWhI[


Kwn khwvn qy siB cwhI ]13]
ieqny ibKY droßw awXo[
siB imil hws iblws rcwXo[
dyKiq soxDyKwn alwXo[
‘kÎw qum imil kY mqw pkwXo?’ ]14]
‘sunhu Kwn! qum rKÎo ksyrw[
Borw bf suBwv ko hyrw[
aink bwrqw aYsI khY[
sdw hswviq hI bhu rhY ]15]
aib hI hty hws bhu kIin[
kImq svw lwK kÎw ZIn[
ds bIsk kY sO lig jwvY[
drb ieqO lig khW bnwvY1’ ]16]
suniq ksyry bwk bKwnw[
‘mYx suin mn mihÀ BXo ihrwnw2[
dyKn chiq idKwihÀ n soeI[
khiq rhÎo, nihÀ mwnih koeI ]17]
skl awp ko nwm bqwviq[
khy qumwry ibn n idKwviq[
mo khu BI aiBlwK mhwnw[
jib lO ipKO n mwn ihrwnw’ ]18]
soxDy BnÎo ‘eId jib awvY[
iqs idn jugl hXin pr pwvYx[
lyhu ibloik ajwieb Bwry[
ijn ky sm kibhUM n inhwry’ ]19]
suniq ksyry bwk pRkwSw[
‘ies dm kw khu kÎw Brvwsw[

*
pw:-ibcwr[
1
(kwTI ivc hor) kI bNwAuxdy hn ik ieMnw Dn lg jWdw hY
(a) ieqnw Dn lwky kI bNwieaw hoNw hY[
2
ascrj mMndw hW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 245

GrI n lwgih hoih ibnwSw[


inksiq awie ik nihÀ pun sÍwsw1 ]20]
kIin qrIP ZIn kI siBhUM[
moih irdw suin ibsmÎo qibhUM[
cYn n prih ibloky ibnw[
svw lwK Dn acrj sunw ]21]
qumry inkit sdIv rhwAUx[
as BI nhIx kwmnw pwAUx[
XW qy awiesu dIjih Kwn[
ijs qy ZIn idKwvihÀ awin’ ]22]
dyiK droßy as aiBlwKw[
Kro klIdvwr2, iqh BwKw[
‘ZIn inkwis dyhu idKrwie[
irdy ksyrw jy hrKwie ]23]
iqsI rIiq siB Pyr sMBwrhu[
aMqr Dir qwro qihÀ mwrhu[’
ly awiesu ko lwie klId[
kulP Koil kir lKI qgId3 ]24]
aMqr huie pRvyS, lY awXo[
awn vihr Dir bYiT KulHwXo[
jib vsqRin qy vihr inkwrw[
jry jvwihr dmk Audwrw ]25]
hyir ksyry Pyr Aucwry[
‘iehu qo pwhn AuØzjl swry[
hmry jib jvwr pk jwie[
ien mukqw sm kriq cbwie4 ]26]
mYx jwniq kuC awCo hoie[
ien sm hm crbiq dy Koie5[
1
inkilaw swh Pyr awvy ik nw awvy[
2
KVw sI kuMjI vwlw[
3
(drogy dI) qwkId jwNI[
4
kihN lgw ienHW moqIaW vWù (dwNy) cbdy hW[
5
cbwky guvw dyxdy hW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 246

khW jvwihr lig ies mWhI[


muJ ko qO Bwsiq kuC nWhI ]27]
svwlwK Dn khW lgwXo[
AuØzjl pwhn bhu KicvwXo[
kY juvwr sm dwny poey[
guzCy lrkiq hYx gn joey’ ]28]
suniq hsy siB kihÀ ‘miq Bory!
hIry cwrU cIr cukory[
keI hZwrn Krcy pwvYx[
ijs ko qUM pwhn bqrwvYx ]29]
iley n dIey khW qU jwnihÀ[
ien kI kImq khW pCwnihÀ[
ieh Swhuin ky hoiq smIp[
nhIx mvzsr apr mhIp1’ ]30]
inj kr lwie ksyry hyry[
khY ‘n imRdul, kTor Gnyry[
cuBYx Swhu ko qn jib CÍY hYx[
ien lwgy suK kÎw iqs hÍY hY?’ ]31]
kih soxDw ‘ien imRdu SuiB jwny[
ly kir pwn nhIx kuC Kwny2[
ien qy SoBw hoiq ibswlw[
suMdr dIKiq aiDk Aujwlw ]32]
qUM Borw kuC jwny nWhI[
nhIx inhwry awgy kwhI3[
vsqU apr ij pwie n koie[
so Swhuin iFg AuØzqm hoie’ ]33]
suniq ksyry bwk Aucwry[
‘hm sm jy Dn pwihÀ hZwry[

1
hornW rwijaW L bI aYsy pRwpq nhIx (a) rwijaW qox ibnW hor iksy L pRwpq nhIx huMdy
[aæ:-muXzsr = jo sOKw lÜB pvy]
2
hzQ ivc lY ky kuC KwNy qW nhIx[
3
ikDry[ (a) kdy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 247

siB bX lO TwnYx guZrwn[


inj aru suq kir bÎwhu mhwn ]34]
ieh qo drb ij bwd lutwvYx[
iehu Swhin ko hI bin awvY[’
bsqR lpyty pRQm smwnw[
Bly sMBwrÎo soxDy Kwnw ]35]
hwQ ksyry ky Aucvwey[
gey sMg ly aMqr Qweyx[
awCI rIiq sMBwir DrwXo[
ibDIey dyiK Byv siB pwXo ]36]
ieq Auq ipiK kir bwhr awvw[
kr klId ijs kulP lgwvw[
soxDy Kwn gXo inj kwj[
jwin lIin mn, skl smwj ]37]
inj kr qy klId jihÀ rKI[
so BI QwieÀ ksyry lKI1[
idvs ibqwie BXo aMDkwrw[
Gr jIvN ky kIin ahwrw ]38]
ins ibqwie kir vihr pXwnw[
KurcI dUb dyiK SuB Qwnw[
awin hXin ky awgy pweI[
hrKiq Dwriq syv svweI ]39]
dyiK droßy igrw AucwrI[
‘quhIx ksyry! dyie inhwrI[
Kwn pwn qurÀgn ko swrw[
dyhu quhIx ilhu ins idn swrw’ ]40]
ibDIaw dyin lgÎo qib qYsy[
awgy syvk cwriq jYsy[
lynI Kwn pwn suiD swrI[
Dry pRym ko srb sMbwrI ]41]
jbY ksyry hyrihÀ Gory[
1
jwN leI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 248

ihhnwvYx Aur mudiq n Qory[


liK syvw ko bhu anurwgy[
pOr AuTwviq ipiK kir awgy ]42]
bdn iblocn pr kr PyrY[
dyiq idlwsw boil GnyrY[
mwlS krih pihir hQvweI1[
nK isK lO qn dY dmkweI2 ]43]
iKMGr eyk vihr qy awnY[
awDI rwiq prI jib jwnY[
bfy byg qy ndI igrwvY[
jl AuCwl kir nwd AuTwvY ]44]
qIn cwr idn jwg inhwry3[
kuC nihÀ lKihÀ supq huieÀ swry[
pMdRih idvs kriq iem rhÎo[
-ko jljMqu hoie- as lhÎo ]45]
bhur dyiKbo nWihn krYx[
pihrw dyiq pwhrU prY4[
Gorw lY inksin bl BwrI[
acrj kirby siBin mJwrI ]46]
apnI idRSit qry siB kInw[
bwr bwr PWdn Ql5 cInw[
apnI Gwq lwieby hyqu[
kriq rhiq ibiD sumiq smyq ]47]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ibDIaw srb Byq lyvn’
pRsMg brnnû nwm AUn iqRsMqI aMsU ]29]

1
gzdI[
2
cmkw dyvy[
3
(pihrydwr) jwg pYxdy qy vyKdy[
4
pihrydwr pey pihrw dyxdy rihN[ (a) phY = dr dur[
5
tzpN dI QW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 249

30. [swQIaW L ksyry vlox iZawãq]


29<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>31
dohrw: srb Byv ko jwin kir, inksin hyqu Aupwv[
rciq sumiq kir awpnI, jÎox lwgih inj dwv ]1]
cOpeI: -iks pRkwr iehu supqihÀ swry[
lKihÀ n ZIn qurMgm fwry[
so Aupwv mo khu bin awvih[
jwgihÀ jib siB bhuq jgwvihÀ- ]2]
irdY ibcwir Aupwv arMBw[
ijs qy hovih siBin acMBw[
siqgur ko Dir DÎwn mnwvih[
-apno kwrj awp bnwvihÀ- ]3]
huqy hXin ky syvk swry[
rwg rMg kir modiq Bwry1[
kYP2 kMcnI3 mihÀ Dn KovihÀ[
bwrMbwr qmwSo jovihÀ ]4]
iek idn bYiT sBw mihÀ swry[
hws iblwsn bwk Aucwry[
dws khYx ‘suin BRwq ksyry!
rhÎo nvIn awie ies fyry ]5]
aiDk cwkrI siB qy BeI[
Swhu inkit qy bKiSS leI[
nihÀ BRwqin mihÀ ZÎwPq krI4[
iehu awCI nihÀ quJ qy srI’ ]6]
suin ibDIey Aur hrK AupMnw[
-kwrj bnÎo Blo- mn mMnw5[
khin lgÎo ‘BRwqin anuswrI[
kÎox n krox mYx KuSI qumwrI ]7]
1
rwgW rMgW ivc bVy KuS rihN vwly[
2
Srwb[
3
vySvw[
4
rotI [aæ: ZÎwãq = KwNw[ dwavq]
5
mn ivc jwiNaW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 250

mYx nihÀ jwnI, siB qum khI1[


awCI krOx, abih Aur lhI[
iek ajog muih bhuq ibcwrw[
jnm ihMdu mm, qurk qumwrw ]8]
ZwPq nihÀ ahwr kI bnY[
apr krv2, qum siB ijm BnY[
Dn lwlc myry kuC nWhI[
Kwie Kulwie dyAux qum mWhI3 ]9]
mYx inj Bnox mnorQ mn ko[
ZwPq krOx kYP4 siBihin ko[
jyiqk cwho qyiqk pIE[
bnhuÀ anûdiq amlI KIE ]10]
imil bYThu qum iek Ql swry[
Bir Bir Gt mihÀ5 DrOx mJwry[
rwg rMg kir kir hrKwvhu[
amlI hoie apn Ql jwvhu ]11]
inj kr Bir Bir pÎwly dYhOx[
siB iqRpqwie KuSI mYx lYhOx[
krhu prspr bwk bnwie6[
krhu mjw qum idXo Þudwie7 ]12]
nihÀ ies dm ko kuC Brvwsw[
iehI lwB, kir lyhu iblwsw[’
suin hX syvk siB hrKwey[
‘swD swD’ muK bwk alwey ]13]
iem pRsMnqw DwrihÀ swry[
‘pI pI kYP bnihÀ mqvwry[

1
mYL (awpNy awp) ieh suzJI nhIx sI (cMgw hoieaw jo) qusW swrI kih idqI hY[
2
krWgw[
3
quhwfy ivc Kw Kulw idaWgw[
4
Srwb dI[
5
GoVy ivcox[
6
awps ivc KUb gzpW mwro[
7
Kudw dy idzqy mZy krny[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 251

Kwny ko Kwnw kÎw ahY[


inj inj sdn hmySYx lhYx1 ]14]
imil Srwb nihÀ pIviq kibhUM[
bcn iblws n hoXhu siBhUM[
ZwPq ies qy nWihn nIkI[
iehY KuSI hY siB ky jI kI’ ]15]
suin ibDIey mn Gwq ibcwrI[
-aStm vdI awj suKkwrI[
pRQm insw mihÀ vf aMDkwrw[
Audih cMd pun ggn mJwrw ]16]
qm mihÀ durg qurMg PMdwvOx[
huie pRkwS ipiK pMQ isDwvOx[
krOx awj hI ZwPq kYP[
hoiq pRBwq imlY ien hYP2- ]17]
iem ibcwr kir bolÎo soie[
‘KwNw Kwhu awj nihÀ koie[
qum siB ko hY ksm Þudwie[
jy n imlhu iehTW smudwie ]18]
mYx aib jwie bwrnI lÎwAUx[
aiq nIkI inj hwQ iplwAUx[
pRQm pwn kir imil ies Qwn[
mn Bwviq ly aml mhwn ]19]
bhur jQw ruic Kwn krIjY[
bysÎw rmhu ik Gr gmnIjY*[
nhIx jwAux iehTW pr rhox[
awj icMq nihÀ iks ibiD lho ]20]

1
Bwv (KwNw) qW roZ KWdy hI hW awpo awpNy GrIx[
2
pCuqwvw[ [aæ: hYã = aãsos, isqm, Zulm]
*
ieh swrw nkSw qy vyrvw kvI jI dy smW bMnHN qy kivqw L iczqR, vWùU iczqr dyN dw kmwl
qW hY, pr ies qox vDIk hor BwvW ivc ies L nhIx smJNw cwhIey[
ieQox ieh mqlb kzFNw ies kivqw nwl anÎwie hovygw ik gurU kw iszK Srwb
iplw irhw hY qy BYVy kMmW dw pRcwr kr irhw hY[ kvI jI dw ieh awSw nhIx ik iszK qox pwp
dw pRcwr krvwAuN dw lyK ilÜKN[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 252

siB ibiD iblshu aYS1 ibswlw[


mYx siB kwrj lyhuÀ sMBwlw[
‘iem kihqy sMDÎw huie aweI[
psrÎo iqmr ggn ilX CweI ]21]
iqs Ql kir iekTy smudwieaw[
awp lYin ihq kYP isDwieaw[
Gr iqKwn jIvn ky gXo[
bIs rjqpN lyiq su BXo ]22]
bUJÎo sOfk2 sdn ibswlw[
ihq Srwb ky qqiCn cwlw[
imlÎo jwie kir bolÎo qWhI[
‘swr bwrnI3 hY quv pwhI? ]23]
awCI dyhu mol bhu lIjih[
aml GnO ijs QorI pIjih[’
khÎo ‘mol ifAuFw mYx lY hOx[
swr bwrnI Gr qy dY hOx ]24]
pIjY alp hUjIey QOrw[
Kojih pwie n Gr ko pOrw4[
aOr qrIP khW kir khYx[
inksih mUqR nhIx suiD lhY’ ]25]
ibDIaw khY ‘mol ilhu dUnw[
idhu Srwb ijs aml cAUnw[’
iem kih bIs rjqpN dIin[
swrbwrnI Gt5 Bir lIin ]26]
inj6 dwsn ky isr Aucvwie[
ibDIey sMg su dey pTwie[
bIqI jwmin Gitkw cwrI[

1
aYS mnwE[
2
Srwb vwly dw Gr [sM: sOxifk]
3
cMgI Srwb[ (a) azvl drjy dI Srwb[
4
(aYsw bOrw hovy) ik awpNy Gr dw bUhw hI nw lÜBy[
5
GVw[
6
(sOxifk ny) awpNy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 253

phuMcÎo inkit jwie miq BwrI ]27]


awgY dwsin ko smudwXw[
imly skl sT lKihÀ n mwXw[
iQry pRqIKiq -ajhuM n awXo-[
Bey muidq icq jib drswXo ]28]
Prk swQ1 pMkiq bYTweI[
ipiK ibDIey siBhUMn sunweI[
‘swrbwrnI toir2 GnyrI[
mYx awnI iPir kY bhuqyrI ]29]
sny sny QorI kir pwn[
krhu bwrqwlwp sujwn3[
pMc rjqpn ieh aib lhIaih[
nukl4 anwvhu jo icq chIaih ]30]
mYx Bir Bir dyvOx qum pÎwly[
kIjih awj ibnod ibswly[
ibCurih Xwd rKogy swry[’
iezqÎwidk bc kih kih pÎwry ]31]
nukl GtI do iek mihÀ aweI[
qnk qnk dy pRQm ipaweI[
bqrs5 ky lwlc qib lwey[
hMkwriq kyqy* hulswey6 ]32]
mwdk7 cFÎo BBUky jYsw[
ko ibhsiq, ko bihsiq bYsw8[
crbihÀ9 nukln, pIvYx pÎwly[

1
Bwv QoVI QoVI ivzQ qy[
2
lÜB ky[
3
hy sujwno! gzlW bwqW kro[
4
Srwb nwl KwN vwsqy SYaW[
5
gzlW dy rs ivc[
*
pw:-hMkwriq kyicq......[
6
hMkwrdy hoey KuSI ivc Br gey[
7
nSw[
8
koeI muskrwAuxdw hY qy koeI bYTw JgVdw hY[
9
KWdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 254

Bey gvwr dws mqvwly1 ]33]


fyF jwm ins jbY ibqweI[
-kYP CUt kI2 qbY iplweI[
qihÀ ky huqy pwhru sbY[
Bir kir dyin lgÎo iqn jbY ]34]
khYx bwq ‘suin BRwq ksyrw!
pihrw dyin awj ikRq qyrw[
hm qy jwgÎo jwie n koeI[
deI Srwb q sWBhu soeI’ ]35]
kih ibDIaw ‘qij idhu duicqweI3[
jwgOx jwmin awj sbweI[
Swhu pRqwp awin ko skY[
hY iek rwj, awn ko qkY4?’ ]36]
Kwqr jmw5 BeI iqn min kI[
kInis CUt6 Srwb ipXn kI[
idXo klIddwr ko Bir kY[
ly kir khiq BXo hs kir kY ]37]
‘sunhu ksyrw! mYx ies byrw[
krox pwn iehu liK ihq qyrw[
mm koTy kI siB qkrweI[
qor hvwly, dyAux sunweI ]38]
jwgiq rhhu n qYx kir pwnU7[
siB ibiD qy rhIaY svDwnU[’
suin ibDIey bhu dIin Brosw[
‘kÎw qum klpiq ho as doSw ]39]
qpih pRqwp Swh ko BwrI[

1
nSeI[
2
KuzlHI[ (a) aKIrlI[
3
icMqw[
4
hor kON qzk skdw hY[
5
qszlI[
6
KuzlH, Bwv bhuqI pIqI[
7
qUM nw pIvIx[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 255

ko ieq awin skY miq BwrI1*[


nhIx gMmqw Kg kI awvn[
DrihÀ qRws ko hoihÀ plwvn ]40]
aru mYx jwgOx jwmin swrI[
qum supqhu aib nIxd suKwrI[’
iem kih siB ko kir inSicMq[
dyin lgÎo bhu pwqR BrMiq2 ]41]
alp ibswl ibRzD kY jÍwn[
siBin iplweI eyk smwn[
jib pICy pÎwly Bir dey[
suiD qn Dn kI ibsriq Bey ]42]
bwqn kriq igry qib aYsy[
ijs qy suiD buiD rhI n kYsy[
muK boln qy rhy ibcwry[
pgIaw bsqR Auqwriq fwry ]43]
bwhu pkir bUJiq siB sMg[
bolihÀ jbih n rih suD aMg3[
qO qij dyiq -srb supqwey[
nihÀ suiD rhI- Bly pqIawey ]44]
SRI hirgoibMd ismrn kir kY[
bwir bwir Dr pr isr Dir kY[
BXo muidiq mn ies ibiD jbY[
jnu kwrj kir lInhu sbY ]45]
swvDwn huie siB ko Corw[
icq mihÀ chÎo lyin ihq Gorw[
ieq Auq iPr kir durg inhwrw[
dUr pwhrU kriq pukwrw ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ibDI cMd’ pRsMg brnnû
nwm iqRMsqI aMsU ]30]
1
motI mq vwlw[
*
pw:-bilBwrI[
2
brqn Br Brky[
3
boldy nhIx jdox (qy dyKdw hY ibDIaw ik) nhIx rhI aMgW dI suD[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 256

31. [iek GoVw]


30<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>32
dohrw: pt kt sox ks kir qbih, pgIaw Bly suDwir[
awry mihÀ qwrI1 DrI, gmnÎo dwv ibcwir ]1]
cOpeI: fwrÎo jhW pRQm hI hwQ[
gur rZwie lwgI kr swQ[
ly kir kulP2 qurq hI Corw[
jwnihÀ ZIn DrYx ijs Erw ]2]
kriq SIGR hI lIin AuTwie[
hX idlbwg inkit qib jwie[
rySm forihÀ Corn krI[
dyiq idlwso DIrj DrI ]3]
qqiCn kivkw muK pihrweI[
gih gRIvw pr bwg itkweI[
qwhrU3 fwir, ZIn kr lIin4[
pIT qurMgm kI Dir dIin ]4]
huqo ptMbr ko imRdu qMg5[
KYxc fwir6 ÞYcÀÎo bl sMg[
cWmIkr rkwb ng jrI[
donhuÀ idiS lrkwvn krI ]5]
dumcI dumcI mihÀ pihrweI7[
crn ipCwrI8 qurq CurweI[
Dir gur DÎwn ismir siqnwmU[
‘krhu spUrn apno kwmU ]6]
hoiq ibadbI mo qy joie[
1
awly ivc kuMjI[
2
jMdrw [aæ: kuãl]
3
ZIn hyTW jo kpVw pweIdw hY[
4
kwTI hzQ ivc leI[
5
pytI, ijs nwl ZIn kzsI dI hY GoVy qy[
6
iKzc pw ky[
7
pUC ivc dumcI pihrweI[ dumcI iek cmVy dy swj dw iek ihzsw hY ijs dw iek pwsw GoVy
dI pUC ivc pihrwieaw jWdw hY[
8
ipCwVI, ijs nwl GoVy dy ipCly pYr bzDy huMdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 257

idhuÀ qnKwh1 bMid kr doie[


pMc rjqpN ko pMcWimRq[
arpOx mYx bKSwvn ky ihq ]7]
gur hX pr mYx pUrb cirhOx[
kwj srY nihÀ XW qy kir hOx[’
deI pRdCnw iPr chuÀ awsw2[
bMdiq BXo crn ky pwsw ]8]
ly siqnwm qurMg arUVw[
huqo ZIn mihÀ cwbuk rUVw[
kMcn dMf jvwhr jirE3[
so ibDIey kr Dwrn kirE ]9]
ieq Auq kuC PyrÎo qib Gorw[
quMd ibswl kIin bf jorw[
durg kMD jo huqI tpwvn[
iqs ky kir snmuK cil jwvn ]10]
eyk hwQ cwbuk ko mwrw[
irs qurMg qn Ej sMBwrw[
ijs ky PUl CrI nihÀ lweI4[
lgiq AuTÎo, kr bwg AuTweI ]11]
iek duie Cwl kMD lig kIin[
irs qy AUcI kCU n cIin5[
cwrhuÀ crn Aucwie Aucyry[
BXo kMD qy AUc bfyry ]12]
stkwrI6 dumcI BrmweI[
sirqw ibKy prÎo qib jweI[
huqo gMBIr nIr iqs Qwn[
BIgÎo eyk bwr blvwn ]13]

1
dyvWgw qnKwh[
2
cwrox pwsy[
3
sony dw fMfw jvwhrW nwl jiVaw hoieaw[
4
PuzlW dI CtI nhIx lgI sI (kdy)[
5
(kMD) kuJ AuØzcI nW jwNI[
6
JtkwrI, CMfI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 258

hX arUFby mihÀ miq mhW[


vwg Auswir sMBrÎo qhW1[
ZwnU lig jl kir kY qwrÎo[
BXo pwr bl qn sMBwrÎo ]14]
jibhUM Cwr bwr mYx mwrI[
AuCrÎo bfy byg qy bwrI[
Sbd iblûd BXo qib aYsy[
jr Kr igrih atwrI jYsy2 ]15]
huqo pwhrU jwgiq joeI[
inq jl jMqu ibcwrih qyeI[
suin kY nwd qUSnI rhy[
kCu nihÀ lhy n bc muK khy ]16]
ibDIcMd bf sumiq pRbInw[
qt iQr qurÀg idlwso dInw[
gRIvw pr Dir Dir kir hwQ[
huqo qyj kir DIrj swQ ]17]
inq idn mihÀ ipiK Gwq ibcwriq[
kMD ndI ipiK pMQ inhwirq3[
so siB kir inrnY mg cwlw[
gur snmuK muK kir iqs kwlw ]18]
aiDk anûdiq sumiq iblûd[
clih qurMg pOn mwinûd[
siqgur Sbd bdn qy gwvY[
Bw pRmod so irdY n mwvY4 ]19]
SRI muKvwk:
guru myrY sMig sdw hY nwly ]
ismir ismir iqsu sdw smÄwly ]1] rhwAu ]
iezqÎwidk quk gwviq awvY[
hX kI pIT cFin suK pwvY[
1
vwg AuBr ky sMBwilaw (GoVw) iqzQy[
2
jVH (= nIxh) dy Kr igaW ijvyx atwrI ifzgy[
3
dIvwr qy ndI ivcox dI rwh lÜBdw sI[ (pihly)[
4
myAuxdw nhIx[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 259

iem bf Ql qy gmnÎo Gorw[


nihÀ ibDIey qn hwlih Qorw ]20]
AudÎo cMd jug Gitkw pwCy[
dIKn lgÎo pMQ siB awCy[
dyiq idlwsw mwrg cwlih[
BUln qy nB Aufin sMBwlih1 ]21]
gRwm kI ngrI awie agwrI[
nhIx pRvySih iksU mJwrI[
vihr vihr hI mwrg cly[
awie ndI jihÀ dono2 imly ]22]
dyiK Gwt ko TylÎo bwrI3[
ZIn SuSk riK hoXo pwrI[
awXuq CwqI lig jl CuXo[
sUko rwK qIr pr gXo ]23]
bWiD ibRzC sox mzjn krÎo*[
Dir gur DÎwn hX AUpr crÎo*[
bl qy jl Ql mihÀ qul4 cwlih[
suK asuvwrI kriq n hwlih ]24]
bfy byg qy gmnih Gno[
ggn ibmwn pXwniq mno[
DÎwn gurU ko Dwriq mn mYx+[
kwrj bnÎo alp hI idn mYx+ ]25]
ibDIcMd ko dyiq anûd[
nihn hoin dy quMd iblûd[
pihly idn mihÀ mjl ibswlw[
1
akwS dy qwry prK ky (rsqw qy smW pCwNdw hY)[
2
Bwv sqluj qy ibaws[
3
jl ivc[
*
keI ilKqI nusiKaW ivc ieh do qukW nhIx hn qy cOpeI dy do hI crn idzqy hn, qy do hor
ilKqI nusiKaW ivc pwTWqr ieAux hY:-
inks ndI qy gur kir bMdn[
kwrj iszD ipiK mudiq iblûdn[
4
iezko ijhw[
+
ieh dovyx qukW keI ilKqI nusiKaW ivc nhIx hn, iek Cwpy dy qy iek ilKqI ivc hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 260

iek Ql Kry ibqw icr kwlw ]26]


hoie n as, asu hus1 nihÀ jwie[
gur iFg eyk bwr phuÀcwie[
DIrw2 krqy dyiq idlwsw[
ciFby mihÀ cwqur miq rwsw ]27]
dyiq bwg ko cwl clwvY3[
qAU byg qy bhuq isDwvY[
Qoro clih, lKih asvwr4[
phuÀcih dUr n lwig avwr ]28]
awn rhÎo idn Gitkw cwry[
rUpy puir ky icMnH inhwry[
dyKiq hI awnûdiq hovw[
kuSl smyq phuÀcbo jovw ]29]
Auqr prÎo Gorw fuirrwXo5[
adb hyqu mg crnin awXo[
awgy siqgur lgy idvwn[
Sbd rbwbI krqy gwn ]30]
idKÎo dUr qy sMg qurMg[
awviq ibDIcMd mud aMg[
kml iblocn jug ibgswey[
AuTy hyirby hyqu luBwey ]31]
ijm sIqw suiD ko hnumwn[
rwm smwn pRqIKiqvwn[
prÎo pwieÀ pMkj pr dOir[
rGubr sm AuTwie Bir kOr6 ]32]
ikRpw idRSit qy krÎo inhwl[
ibDIaw hnUmwn ky Fwl[

1
Gbrw nw jwvy[
2
hOlI[
3
vwg for hzQ ivc PVky toiraw[ Bwv awp bI pYrIx tuiraw[
4
asvwr L jwpdw hY ik GoVw QoVw cl irhw hY, pr jWdw vyg nwl bhuq sI[
5
jzPI Brky[
6
jzPI Brky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 261

iqn doien1 sm ko bfBwgI[


duSkr2 krÎo Bey anurwgI ]33]
nhIx apr qy jo bin awXo[
gur pRBu ihq so kwj bnwXo[
nhIx pRwn pÎwry jug3 kIny[
krn kwj ky rs mihÀ BIny ]34]
bUJI kuSl srs rGubr ky[
khI skl hnumiq smsr ky*[
ijn ko muin jn jogI DÎwvYx[
aink jqn kir Aur TihrwvYx ]35]
ikRpw idRSit kir aMk Bry jo[
iqn kI smqw kOn krY jo[
kih ibDIaw ‘qum sdw shwie[
sMkt inkit hoin nihÀ pwie ]36]
inj krunw kir kwj krwXo[
ibKm durg qy hX inkswXo[
skl dyS ibRMdn ko mwilk[
lwKhuÀ sYnw ijs ky qwilk4 ]37]
Kry hZwrhuÀ pwhrU rwKy[
rzKÎw Swhu krin aiBlwKy[
iqs ko aiq ipRX hX hir awnw5[
qum ibn kriq kwj ko awnw?’ ]38]
siqgur shq joD qy awid[
hX ko ipiKin AuTy aihlwid[

1
iqnW dohW (Bwv ibDIey qy hnUmwn) vrgw[
2
aOKw kMm[
3
dohW ny[
*
ieh idRStWq mwqR smJNy cwhIey[ kvI jI dI vwkãI dw dwierw ihMdI, sMsikRq swihzq qox
bwhr nhIx hY, qW qy Ausy swihq dy pRsMg dy idRStWq hI Gtw skdy hn[
azgy czlky aMsU 33 aMk 23 ivc BweI ibDI cMd L hnUmwn qox vzfw dzsdy hn, qy
Pyr azgy dyKo aMk 39 ivc GoVy dI suMdrqw vrNn krn leI bI rUpk smuMdr mQn dw
kQn kIqw hY[
4
aDIn[
5
Ks ilaWdw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 262

nK iSK lO ipiK hrKiq swry[


sihq ZIn Zyvr siB fwry ]39]
suMdr mUriq hX kI hyry[
ijm kwgd pr ilKI icqyry[
jnu suMdrqw skl btorI[
aMg aMg pRiq ibD kir jorI ]40]
1
rUp smuMdR su Cib kir nyqI[
mhW bIrrs mMdr syqI[
kr aribMd mdn gih kir kY[
adBuq mQn kIin bl Dir ky ]41]
mnhuÀ qurMgm iehu inpjwXo[
spqmuKw riv ko drswXo[
ies kI smqw lhY n soeI[
apr smIp khW, ikm hoeI2 ]42]
SRI gur hirgoibMd kr DirE[
aMg aMg aivlokin kirE[
ijm sMgiq hX kIin bqwvin[
ibDIcMd iqm krÎo idKwvn ]43]
‘qurkySur qy pltw ilXo[
hrÎo hmwro hX bl ikXo[
iqm ibDIey buiD bl ko Twnw[
iqs plty kir hX ko awnw’ ]44]
rUpcMd swDU aru joD[
ien qy awid gurU ky joD3[
hyir hyir sgly ibsmwey[
-ibKm sQl qy ikm inkswey?- ]45]
siBihin jwnÎo -gurU pRqwp[

1
(rUp =) suMdrqw rUpI smuMdr ivc CbI dw nyqrw pwky mMdrwcl (smwn) mhW bIr rs rUpI
(mDwNy) nwl, kwmdyv ny hzQW kvlW nwl (nyqRw) PVky, bl nwl acrj qrHW irVikaw ik
(Aus smuMdr ivcox) mwno ieh GoVw pYdw kIqw, (ik) sUrj dw sqmuKw GoVw (bI) iesdI
brwbrI nhIx kr skdw, hor iksy dy pws aYsw kIkUM ho skdw hY[
2
ieQox qk dw pRXwX ipCly pMny hyT aMk 5 ivc muzkw hY[
3
sUrmy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 263

krn krwvn awpy awp[


mwns bpury qy kÎw hoie[
krIXiq bIc bhwnw soie- ]46]
jyTw inkit gurU qib hyrw[
sOxp qurMgm dIin bfyrw[
‘ibDIcMd ijm krih bqwvn[
iqm syvw kIjY mn Bwvn’ ]47]
nPr doie mwlS pr lwey[
Kry KrKry Kry krwey[
bhuq idvs ko huqo Krovw[
mjl ibswl kry SRm hovw ]48]
bdn nwskw awidk aMg[
srb suDwrn kry qurMg[
ibqy jwm qy ZIn Auqwrw[
hIrin ky jrwv kir swrw ]49]
KYby Auicq hry iqRn pwey[
Kro hoin Ql Kro1 bnwey[
kIin iqhwvl dIin inhwrI[
AUpr SuB pt rwKÎo fwrI ]50]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ibDI cMd qurMg
ilawvn’ pRsMg brnnû nwm eyk iqRMsqI aMsU ]31]

1
cMgw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 264

32. [GoVw Audws]


31<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>33
dohrw: ieq aYsy phuÀcÎo qurMg, Auq lvpuir kI gwQ[
ijm hoeI, sMqhu! sunhu, khiq kvI qum swQ ]1]
1
cOpeI: inj Kwny mihÀ soxDyKwn[
Kwnw Kwn krÎo supqwn2*[
ins ibqwie bf pRwiq isDwrw[
iek hX nihÀ, iek KrÎo, inhwrw ]2]
dyiK BXo sMdyh mhwnw[
siB dwsn sox AUc bKwnw[
‘khW supq ho siB miq aMDo?
iek hX lY qum iks Qwl bMDo?’ ]3]
hqy kYP ky pry ibhwlw[
suin suin apno kIin sMBwlw[
‘Gr qy clÎo droßw awXo[’
AuTy qurq hI iem liK pwXo3 ]4]
siBin awin so Qwn inhwrw[
Gorw nhIx, ipKÎo Gr swrw[
hOly hihr4 ‘khW cil gXo?
nhIx sMinH ikq, jihÀ inksXo5 ]5]
dÍwr ikvwr asMjiq swry[
lGu qwkI ibn nhIx AuGwry6[’
Swhu smIpI suiD phuÀcweI[
‘khW BXo hX nihÀ ies QweIx?’ ]6]
suin sMBRm qy7 qib cil awXo[
-iek hX Kro n iek drswXo-[
1
awpNy Gr ivc[
2
KwNw Kw ky sOx igaw[
*
pw:-rs Kwn[
3
Bwv drogy L awieaw jwiNE ny[
4
fry qy ascrj hoey[
5
ijQox inkilaw hovy[
6
CotI qwkI ibnw (koeI) KulHw nhIx[
7
ivawkulqw nwl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 265

imly lok gn ieq Auq hyry[


lKÎo Koj ‘hX Gr mihÀ Pyry’ ]7]
pun inksin ky Qwn n jwnYx[
-khW gXo? -nihÀ Byv pCwnY[
bUJy dws bulwie bhorI[
‘qum ny kÎox n ipKI hX corI?’ ]8]
hwQ joir siBhUMin sunwXo[
‘pOr pMQ hm kir qkrwXo1[
BXo inkyq ibKY hX lIin[
vihr awin2 nihÀ iknhUM lIin ]9]
ikDOx BUmkw iCzdR AuGwrw[
brÎo bIc, nihÀ iknhuÀ inhwrw[
ikDOx ggn mYx Auif kir gXo[
kY pqwl ko gmniq BXo ]10]
mwnuK kI ieq gMmÎ n koeI[
awvih qskr bin kir joeI[’
suin suin sÎwny gn cil awey[
sumiq kriq3 kCu lKÎo n jwey ]11]
atkl4 krihÀ pyS nihÀ jwie[
hyrihÀ sunih Swhu pCuqwie[
‘aiq ipRX hX myro ikn lXo?
apn ibnwS kwih AupjXo ]12]
mih mMfl mihÀ ko as ahY[
myro qRws ju nihÀ Aur lhY[
apr vlwieq ky piqSwhU[
moih vsqu rwiK skihÀ n pwhU ]13]
iks ky sIs AuBY huie gey5[

1
rsqy qy drvwjy dI asW qkVweI rzKI hY[
2
bwhrox awky[
3
isawNp krdy hn (pr)[
4
ikaws, toh lwAuNI[
5
iks dy do isr ho gey Bwv mrn dI iezCw ho aweI hY, Xw sIs dy do toty ho gey Bwv ivcwr
nhIx rhI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 266

inRBY hoie Gorw ijin ley[


Cpih phwrn mYx ko jwie[
qhW sYn mm awnih Dwie ]14]
mrU, durg1 mihÀ hoie pRvyS[
Corih qhW n cmUM ivSyS[
SzqRü ibswl moih aib soie[
hqOx shI kir, ko ikq hoie2’ ]15]
irsih Swhu Gorw icq awvY3[
inj Ql kih kY siBin sunwvY[
‘nihÀ iks Ql as asu drXweI4[
nihÀ pRwpiq, gn krihÀ AupweI’ ]16]
ipKÎo drogw Kro agwrI[
kop Swhu kir igrw AucwrI[
‘KojI abih hkwrhu swry[
inj buiD bl qy Koj inkwry ]17]
sYnw idhu KojI ky sMg[
clÎo jwie jihÀ Koij qurMg[
bhur awie suiD jbih sunwvY[
qib BwrI lSkr ciF jwvY ]18]
pRwn ibnwSin pltw lY hOx[
apr dMf nihÀ ko iqs dY hOx[
iem kih Swhu mihl inj gXo[
liK aprwD kRoD bhu BXo ]19]
iqs iCn KojI siB cil awey[
inj inj buiD bl ko Aupjwey[
Gorw ajr5 iPrÎo AuqlwXo[
ieh qO Koj siBin hI pwXo ]20]
inksin vihr Byv nihÀ jwnw[
1
mwrU Ql qy iklHy[
2
koeI Bwvyx ikqy hovy[
3
Xwd awAuxdw hY[
4
aYsw diraweI GoVw[
5
ivhVy ivc[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 267

gur mwXw qy miq BeI hwnw[


pRivSÎo BUim ik nB Auif gXo[
awgy Koj n kq hUM BXo ]21]
inksy durg vihr cil awey[
chuÀidiS ibcrihÀ Koj n pwey[
kos kos lig iPry cuPyry[
ins gmnÎo asu Koj n hyry1 ]22]
imlihÀ ibcwrihÀ ibsmihÀ swry[
-ies acrj kI prih n swry2[
khW BXo, pMCI ko awie[
Auf kir gXo qurMg AuTwie- ]23]
hwr pry jib, Swhu bulwey[
‘krhu, khW miq mYx qum lÎwey?
pwXhu Koj ik nihÀ iks idiS mYx3?
ikm ly gmnÎo asÍ as, ibsmY4’ ]24]
hwQ joir kir siBin sunweI[
‘hZrq jI! kuC lKI n jweI[
ly PrySqy gy asmwn[
kY pqwl pRivSÎo ies Qwn ]25]
eyk akl mYx awvih aOr[
inksÎo nhIx qurMgm pOr5[
idiS dirawAu durg dIvwr[
huie asvwr krwiev Cwr6 ]26]
nIr nIr hI sirqw mWih[
ly gmnÎo ko qskr qWih[
aOr Byv ko lKÎo n jweI[
hwry buiD ko kir smudweI’ ]27]

1
rwqIx gey GoVy dw Koj idsdw nhIx[
2
Kbr[
3
iksy idSw ivc koeI Koj pwieaw hY ik nhIx?
4
ikvyx ieho ijhy GoVy L lY igaw? hYrwnI hY[
5
drvzjy ivc dI[
6
Cwl mrvweI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 268

suin kY kyiqk bwq htweI[


‘dIrG durg idvwr AucwrI[
nIr ghIr agwrI Pyr1[
ko qskr iem hoie idlyr? ]28]
anbn hY, mn lgY n kYsy[
hX ky pMK lgy huieÀ jYsy[’
apr khW lg khOx bnweI[
iezqÎwidk bhu akl idRFweI ]29]
suin kY Swhu khÎo siB sMg[
‘jÎox kÎox Kojn krhu qurMg[
rmlI gNk2 Skun qy awid[
ijn purKin ko ivzdÎw Xwid ]30]
dyS ibdySn qy cil awvYx[
iqn bUJhu ibiD jQw bqwvYx[
jihÀ kihÀ qy suiD ko mMgvwvhu[
siB sUbin pr ilKÎo pTwvhu’ ]31]
bhu qwgId kIin iem SwhU[
Koj kriq By dySin mWhU[
khÎo drogy ‘khW ksyrw?
nihÀ dIKiq ikqhUM ies byrw’ ]32]
siB dwsn iPr ieq Auq dyKw[
nihÀ pwXo qib, kriq pryKw3[
‘Gorw gXo pRQm iqn jwnw4[
qum qy aiDk qRws ko mwnw ]33]
-muJ qy BeI n hX qkrweI[
hqih drogw- gXo plweI[’
siB kI miq siqgur ibclweI[
hX kI suiD iks ibiD nihÀ pweI ]34]

1
azgy Pyr fUMGw pwNI hY[
2
rmlI qy joqSI[
3
anumwn, ikaws krdy hn ik[
4
Aus L GoVy guawcN dI Kbr pihlox lgI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 269

ieq SRI hirgoibMd anûdy[


ipKihÀ qurMgm blI iblûdy[
ibDI cMd qy gwQw suin suin[
‘swDswD’ Bin ‘bf buiD’ guin guin ]35]
‘ikRpw awpkI qy siB bMcy1[
mUVH Bey, liK Byv n rMcy2[
apnI vsqu awp ainvweI[
dws jwin muJ dyhu bfweI’ ]36]
ins mihÀ Kwn pwn kir soey[
pUr mnorQ suK sox hoey[
jwm jwmnI rhI su jwgy[
sOc Snwn krin siB lwgy ]37]
pTihÀ kMT qy SRI guru bwnI[
jpujI, suKmin awid mhwnI[
awswvwr rbwbI gwvYx[
BWiq BWiq ky rwg sunwvYx ]38]
sziqnwm ko hoiq Aucwir[
SRI krqwr kyr jYkwr[
huie aMimRq vyly icq SWqI[
pTiq suniq mn bnihÀ iekWqI ]39]
mnhu ibkuMT gurU drbwr[
hqy kwm kRoDwid ibkwr[
bhur pRkwS BXo idiS bIc3[
ggn dury Auf AUc aru nIc4 ]40]
awswvwr Bog ko pwXo[
cil jyTw siqgur iFg awXo[
hwQ joir kir arZ guZwrI[
‘mhwrwj! Gorw bl BwrI ]41]

1
mohy gey[
2
rMck mwqR vI Byd n jwN sky[
3
idSw ivc pRkwS ho igaw Bwv idn cVH ipaw[
4
AuØzcy nIvyx qwry akwS ivc luk gey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 270

ruÞ kir iqRN dwnw nihÀ Kwie[


bhuq iblocn qy jl jwie[
Kro acMcl mn murJwXo[
jwnÎo jwie n, ikm inblwXo1? ]42]
syviq rhÎo dIp ins bwry2[
nhIx inhwrI ko muK Dwry3[
SRmiq huqo mwlS bhu kIin[
Pyriq hwQ idlwsw dIin ]43]
lyhu awp suD Pyrhu hwQ[
ikRpw Dwir iqh kro snwQ[’
suin kir joD Swhu qib bolw[
‘bhu idn ibqy Qwn qy Kolw ]44]
mjl ibswl pihl hI awXo[
huXo SRmiq Xw qy murJwXo[’
SRI hir goibMd cMd bKwnw[
‘sunhu joD! iem prY pCwnw ]45]
bhuq iblocn qy bih bwrI4[
Aur pIrw jnu vihr pswrI5[
huXo hoiego ibRhu ies qweIx[
ijs iFg rhiq smIp sdweI’ ]46]
ibDI cMd siB gwQ sunweI[
‘GoVy doie huqy diraweI[
ieh idlbwg, duiqX gulbwg[
bMDiq inkit bFÎo anurwg ]47]
iqRN dwNw bhu BWiq inhwrI[
donhuÀ Kwiq Kry iek swrI[
eId awid idn KolihÀ kbY[
nqu rihÀ Kry ij sMbq sbY ]48]
1
ikAux kmZor ho igaw hY?
2
rwq L dIvw bwlky[
3
inhwrI L mUMh nhIx lwAuxdw[
4
jl[
5
mwnox idl dI pIVw bwhr idKweI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 271

iqs hX ko ibRhu jwnÎo jwie[


sMkt qy idRg jl cil awie[’
iem suin siB kY inScY BXo[
‘ibRhw qurMgm qy duK iQXo’ ]49]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘GoVw lÎwvn’ pRsMg
brnnû nwm doie iqRMsqI aMsU ]32]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 272

33. [dUjw GoVw[ joD rwie dy pws gey]


32<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>34
dohrw: iem inScY kir qurMg duK, AuTy gurU mhwrwj[
kOqk kriq anyk ibiD, bfy ßrIb invwj ]1]
cOpeI: jwie qurMgm ko qib hyrw[
bhiq iblocn bwir bfyrw[
ieq Auq nihÀ dyiKq, murJwXo[
iqRN dwnw eIKd1 hI KwXo ]2]
joD sMg qib gurU bKwnI[
‘ibRhu kI pIr iesy hm jwnI[
apr n qn mihÀ sMkt koeI[
eyk Qwn bMDy rihÀ doeI’ ]3]
SRI gur bYn joD2 snmwnw[
‘inScY awp pRQm hI jwnw[
srb Skiq ky mwilk rwvr[
khÎo ju qrkih so miq bwvr ]4]
aib kr Pyr DIr khu dY ho[
mn ies ko iQr Bly krY ho[’
qib siqgur inj pMkj hwQ[
Pyrin kIin idlwsy swQ ]5]
bdn iblocn pIT Audwrw[
Dr kir kr ko ruicr Aucwrw3[
nwm ‘jwn BweI!’ kih kir kY[
‘iqRN dwnw acvhu ihq Dir kY ]6]
gur Gr awie kSt nihÀ pwvhu[
qn mn kI siB pIr imtwvhu[
ijs ko chYx awie so jYhY[
ipRX pRymI ko pRBU imlY hY’ ]7]
suin siqgur ky bwk suhwey[

1
QoVw[
2
BweI joD ny[
3
hzQ rzKky ipawr (dw vwk) ikhw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 273

PurkÎo Gorw Aur hrKwey[


awgy pry iqRNin muK fwry[
joD awid iqh srb inhwry ]8]
Kwn lgÎo liK irdy anûdy[
‘DMn DMn SRI hirgoibMdy[’
pun iekWq mihÀ bYTy jwie[
joD rwie ko lIin bulwie ]9]
ibDIcMd pun inkit hkwrw[
swdr kih kir iqh bYTwrw[
‘Bo sumqy1! Gorw hir lÎwXo[
kir acrj siB ko idKrwXo ]10]
iehu purSwrQ2 iek qum mWhI[
apr nrn iks mihÀ as nWhI[
hX dUjy ibn BeI ajog[
murJwXo jn AupjÎo rog ]11]
prm duKI bin rodiq iehW[
dUsr aYso huie hY qhW[
BXo sMqwp duihn ky mn ko[
irSt puSt ikm hoie n qn ko ]12]
krhu jqn dUsr ko lÎwvhu[
nWih q ies kO qihÀ phuÀcwvhu[
jorI rhY eyk Ql imlI[
hmry Aur Bwviq iem BlI’ ]13]
suniq joiD kih ‘lÎwvn Twno[
-ieh phuÀcwvhu- muK n bKwno[
hY aiq kTn hrn hX kyrw[
muSkl qy muSkl bhu qyrw ]14]
qAU awp kI krunw pwie[
lÎwXhu ibDIaw buiD Aupjwie[
hm ko mhW cqur ieh dIKw[

1
hy dwny!
2
bl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 274

apr n jg mihÀ iesI srIKw ]15]


pUrb qy dUsr hX lÎwvn[
aiDk kTn qy kTn su awvin[
qAU moih inScY as hovw[
qum icq chhu q awviq jovw1’ ]16]
suin ibDIey kr joir bKwnw[
‘apr nrn ko kTn mhwnw[
qurMg Swhu ky aiq qkrweI[
suBt hZwrhuÀ sdw shweI ]17]
bhur durg mihÀ Gorw KrÎo[
aiDk siBin svDwnI krÎo[
gur pRqwp qy, mYx nihÀ jwnox[
lohu durg qy mYx hir awnOx2 ]18]
pRQm siBin kI as miq mwrI[
lKI n kinhUM Cl ikRq BwrI[
sunhuÀ pRBU! kÎox dYbo Gorw3[
awin imlwvOx mYx ies jorw ]19]
awXuDpwNI jy Bt lwKy4[
huie svDwn bnihÀ siB rwKy[
aYsI khOx bMcnw5 iqn kI[
chox su lÎwvOx azgR nXn kI6 ]20]
pRBu jI! awgÎw dyhu isDwvOx[
lÎwie qurq hX drSn pwvOx[’
muK muskwviq khÎo gusweIx[
‘gmnhu ibDIaw! gurU shweI ]21]
kir kwrj qUrn hI awvhu[
bhur jMg kir qurk Kpwvhu[’

1
aWvdw idsdw hY[
2
lohy dy ikly qox (vI) mYx kzF ilaw skdw hW[
3
dyNw ikAux hY GoVw[
4
hzQW ivc SsqRDwrI jy sUrmy lÜKW hovN[
5
Bwv aYsw moh lvW[
6
azKW dy agox lY awvW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 275

suniq AuTÎo pg pMkj hwQ[


Dr kir ipRX Aur tykÎo mwQ ]22]
aiq Auqswhu Dwir pRsQwnw[
adBuq kOqk krin mhwnw[
pRQm ikRzq hnumwn smwnw[
aiDk1 krn khu abih pXwnw ]23]
jib bMdn kir JukÎo agwrI[
QwpI dIin gurU bl BwrI[
‘ijm icq chih krihgo soAU[
quv ikRq ko atkwie n koAU ]24]
quv buiD siB ky AUpr CwvY[
nr bpury sur nihÀ liK pwvYx[’
ly br lvpuir mwrg prÎo[
Aur inSMk iks qRws n DrÎo ]25]
iqs pICy SRI siqgur rhy[
joDw2 joD ibnY bc khy[
‘fyrw prÎo BXo icrkwlw[
mor kwmnw irdy ibswlw ]26]
qIn kos ies Ql qy puir hY[
qihÀ qumry syvk ko Gr hY[
krunw krhu crn inj pwvhu[
pwvn hoih, moih mn Bwvhu ]27]
dyhu dws ko cil bifaweI[
qhW krhu kuC idvs ibqweI[’
awgy khiq rhÎo bhu bwrI[
dyiK BwAu bhu kInis qÎwrI ]28]
swDU rUpcMd qib jwnI[
awie joir kr igrw bKwnI[
‘hm BI rwvir swQ isDir hYx[
gn syvk sm syvw kirhYx ]29]

1
(hnUmwn qox bI) vzD[
2
sUrmW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 276

drSn kriq rhYx awnûdihÀ[


hoih jnm nr sPl iblûdih[
ibCurn nihÀ mn Bwie hmwry[
rwvir sMg sdw suK Bwry’ ]30]
SRI siqgur kih DIrj dInw[
‘myry sMg sdw qum lInw[
aib qum khÎo mwin pur vwshu1[
krhu dyg inq jgq pRkwShu ]31]
khÎo qumwry hovih swcw[
vs mihÀ rwKhu apno bwcw2[
jyn kyn Ql khIaih nWhI[
iem inScY Twnhu mn mWhI ]32]
apny gRwm kIjIXih vwsw[
huie hY dIrG bMs pRkwSw[
ibdqih jg mihÀ bhu bifaweI[
hlq plq ilhu suK smudweI ]33]
keI rIiq ky cilq hmwry[
kirby jMg anyk pRkwry[
qurk sMg sMgRwm hmwrw[
bjih loh pr loh krwrw ]34]
SuB sMqn kI rIiq qumwrI[
syvhu dyß skl nr nwrI[’
suin gur awgÎw irdy anûdy[
hwQ joir pd pun pun bMdy ]35]
rUp cMd kI jnnI aweI[
pd aribMdin so lptweI[
dy kir DIrj pRBU Audwry[
Bey qurMgm pr asvwry ]36]
nwm ‘jwn BweI’ gur DrÎo[
iqs pr ZIn pwiebo krÎo[

1
kihNw mMnky (awpNy) gRwm ivc vzsy[
2
bcn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 277

jbr jvwihr Zwhr jry[


jgmg joiq hoiq Cib Bry ]37]
ng mwink hIry bhu brN1[
lgy ikrN qy CUtiq ikrN2[
bWDI ijgw jrwAU mwQy[
klgI quMg idpiq duiq swQy ]38]
br aMbr bsqrI3* ibrwjY[
Jwlr ZrI Juliq SuB swjY4[
mnhu cplqw skl skylI[
shq cwqurI ibiD hX mylI5 ]39]
rySm for sMg fuirawXhu[
cly dws ky hwQ ghwXhu[
‘jib jug imlYx hrK Aur BrYx[
qO asvwrI hm ies krYx’ ]40]
kir awgy siqgurU pXwny[
bjÎo dmwmw bif Duin Twny[
kriq bqk hI6 muK muskwviq[
joD sMg iem pMQ suhwviq ]41]
cFy lûk pr ruGbr nwQ[
kriq bwrqw kippiq7 swQ[
qIn kos kWgiV puir ahy[
gey qurq hI idRStI lhy ]42]
joDrwie ky mMidr AUcy[
siqgur hyry inkit phUcy[
AuØzqm Ql puir qy ijs idiS mYx[

1
bhuqy rMgW dy[
2
sUrj dI ikrn pYN qy Aus dy ivcox keI qrHW dIaW (pRkwS dIaW) ikrNW inkldIaW hn[
3
suhNy kpVy dI bsqrI (= kwTI dy Auprlw suhNw kpVw)[
*
pw:-bsqIn[
4
suhNI sj rhI hY[
5
ibDwqw ny GoVy ivKy iekzTI kIqI hY[
6
gzlW krdy[
7
sgRIv (a) hnUmwn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 278

ly fyrw AuqrwXo iqs mYx ]43]


suin kir joD rwie kI nwrI[
phuÀcI ly bhu Byt agwrI[
drSn kIin bMdnw crN[
jnm mrn duK ijn qy hrn ]44]
joDwrwie kirvwiev fyrw[
syvw srb sMBwir bfyrw[
inq nUqn icq Dwirq BwAU[
gurU pRym bis sihj suBwAU ]45]
bis kir bwsur ikiqk ibqwey[
bnihÀ iszK bhu drSn pwey[
joD sMg SRI siqgur awp[
krqy rhiq bwrqwlwp ]46]
krihÀ pRqIKn ibDIey kyrI[
‘hX ko lÎwvihgo ijs byrI[
lSkr qurkn ko bhu aYhy[
hm irpu hiq Gmswn mcY hYx’ ]47 ]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ibDI cMd bhur pTn’
pRsMg brnnû nwm qIn iqRMsqI aMsU ]33]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 279

34. [BweI ibDI cMd rmlI dy Bys]


33<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>35
dohrw: Auq ibDIey kI kQw ijm, lÎwvn duiqX qurMg[
suinXih SRoqw pRym Dir, gur ko sujsu AuqMg ]1]
cOpeI: siqgur qy huie ibdw pXwnw[
gmniq dwv ibcwriq nwnw[
qIn idvs mihÀ phuÀcÎo jweI[
puir ky pOr smIp sQweI1 ]2]
siB siqgur ky nwm Aucwry[
kir ardws Drw isr Dwry2[
‘aMg sMg pRBu bnhu shweI[
purvhu iehu kwrj sihsweI3’ ]3]
iem kih aMqr jwie pRvysw[
gXo jhW DRmswl ivSySw[
pYrI pYNw kih siB swQ[
bYTÎo ismriq siqgur nwQ ]4]
ijiqk iszK qihÀ kir kir nmo[
snmwnÎo siB ny iqh smo[
awXo sMDÎw mYx buiDvwn[
psr prÎo qm qurn mhwn ]5]
kuSl Cym buJI ru bqweI[
Kwn pwn SuB kIin qdweI[
ieqny ibKY iPriq FMforw[
awXhu Drmswl kI Erw ]6]
khiq iPriq iem AUc pukwrY[
‘jo nr Koj qurMgm fwrY[
muK mWgÎo hZrq qy pwvY[
jo cwhih, kwrj binvwvY’ ]7]
ibDI cMd bUJy isK qhW[

1
KVoky[
2
DrqI qy mzQw tyikaw[
3
CyqI hI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 280

‘ieh kÎw boliq AUcy mhW?’


iqnhuÀ srb ibrqWq sunwXo[
‘Swhu qurMgm iksy curwXo ]8]
spq idvs bIqy hX gey[
idn cwirk iehu khiq suney[
Koj n pwie hwr siB rhy[
pICy ifMfm1 dy iem khy ]9]
-muK mWgÎo hZrq qy lyih[
jo nr Koj qurMgm dyih-[’
suin ibDIaw bhu BWiq ibcwrY[
-kOn dwv qy duqI inkwrYx ]10]
pUrb sm aib rhÎo n jweI[
ikm gmnOx bwZI ijs QweIx[
ins mYx nhIx pRvySin pwvOx[
ijm ikm brOx n pun inkswvOx ]11]
swvwDwn hYx suBt hZwrox[
atkwvihÀ, kyiqk qib mwrox2?
nhIx jwn dY hYx ies rIiq[
pkry prih gry ibzpRIq3 ]12]
so bl miq Aupwie huie rUrw4[
ijs qy kwj lyihÀ kir pUrw[
ibgr jwie kwrj5 mYx mrox[
gur apvwd jgq mYx krox ]13]
XW qy nIky bnY ibcwrn[
krOx qurMg suKYn inkwrin[
pltOx bys pCwnYx nWhI[
buiD bl kir imil qurkn mWhI ]14]
aib KojI kI cwih Gnyro[
1
fOxfI[
2
rokNgy qW mYx ikMn ku mwrWgw?
3
(myry) PVy igaW AultI (blw) gl pY jweygI[
4
ies leI buzDI dw bl lwvW qwik koeI suhNW AupwAu ho jwvy[
5
(ikAuxik) jy kMm ivgV igaw qW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 281

roj pukwriq krqy Pyro[


so srUp Dir phuMcox jweI[
ipKox Swhu, hX ko inksweI ]15]
iem inScY kir supqÎo rwqI[
siqgur ismriq jwgÎo pRwqI[
silqw kUl dUr hI jwie[
SOc Snwn kIin mn Bwie ]16]
Fry dupihry puir ky murÎo[
dwv awp ko inScY krÎo[
KzqRI iszK bhoVw nwmU[
krih bjwjI ko bhu kwmU ]17]
iqs ky sdn pRvySÎo jwie[
dyKiq AuTÎo BwAu aiDkwie[
krI prspr bMdn doAU[
irdY anûdiq KzqRI soAU ]18]
‘gurU muswihb qUM miq Bwrw[
pwvn kIno sdn hmwrw[’
ruicr pRXMk fswvn kInw[
qihÀ ibTwie bhu awdr dInw ]19]
dMpiq imil kir pwie pKwry[
so jl sIs bdn mihÀ fwry[
skl sdn ko isMcn kir kY1[
apny dIrG Bwg ibcir kY ]20]
Kt rs ky Bojn kirvwey[
snmwinq Dir BwAu acwey[
iqRpiq hoie kir pwn pKwry[
bhur bhoVw ibnY Aucwry ]21]
‘mm lwiek jo syvw hoie[
Purmwvo siB kirhOx soie[
gur sm qumrI tihl pCwno[
aiDk SRyX mYx apnI jwnox ]22]
1
swry Gr ivc iCVk ky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 282

kihiq n sukchu chIaih lyhI1[


qUM pUrn isK gurU snyhI[’
ibDIcMd ipiK BwAu bKwnI[
‘SoB poiSS iek ihMdusqwnI ]23]
so binvwie dyhu aib mohI[
iehI syv SuB lwiek qohI[’
suniq bMid kr Bniq bhorw[
‘mYx binvwie dyAux huie Borw2’ ]24]
pir kY supqy insw ibqweI[
jwgy qib pRBwiq huie aweI[
swQ bhoVy AuiT kir BwKw[
‘as poiSS kI muJ aiBlwKw ]25]
sUKm sUq bsqR br JIno3[
iqs ky krhu iprwhn4 qIno[
eyk bfo ZwnU qy qry5[
duqIE Cotw iqsqy kry ]26]
iqsqy Cotw qIsr hoie[
pwien hyqu6 pjwmw joie[
gulP lgy hovih bf cOrw7[
Gyr dwr dIKih ijm gOrw ]27]
suMdr iqh ieZwrbMd8 pwie[
awj qÎwr iehu idhu kirvwie[
lWbI gjn ibKY iek pwg9[
ijs ky Cor10 ZrI bf lwg ]28]

1
awKidaW sMgo nw, jo loV hY so lvo[
2
svyry[
3
brIk[
4
eIrwnI qrIky dw lûmW colw[ [Pw: pYrwhn]
5
goifaW dy hyT qk[
6
Bwv qyV pihnN leI[
7
(lûmW) igzitaw qk hovy qy bhuq cOVw[
8
nwlw [Pw: awZwrbMd]
9
gjW ivc lûmI pg[
10
pzilaW L[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 283

pICy hIno, nok drwZ1[


jorw ZrI jugiq2 ilhu awj[
rhy jwm idn mYx qib awAUx[
sOc Snwn krin aib jwAUx’ ]29]
‘awCI bwq’ bhory khI[
‘bnihÀ qÎwr ikm iblmih nhIx[’
ibDIey bfy cwdry sMg[
kry aCwdn sgry sMg ]30]
inksÎo sdn gXo puir Coir[
rwvI qIr dUr ikq Er[
sOc Snwn Twin kir bwrI3[
gurU igrw jp awid AucwrI ]31]
qIn pihr pun vihr ibqwie[
sdn bhory pRivSÎo awie[
mMc bswie sihq snmwnw[
qÎwr ahwr krÎo rs nwnw ]32]
huqI bhory kI qib qRIaw[
Bojn siB aicvwvn kIaw[
sMDÎw lgOx qÎwr kirvwie[
siB poiSS ko SuB binvwie ]33]
awin bhory DrI agwrI[
ipiK pRsMn hÍY KuSI AucwrI[
‘iszKn kI syvw isK krY[
inj qy viD guru lyKy DrY ]34]
-myro jwin4 mwn ien kIin-[
ipKihÀ BwAu huieÀ gurU pRsIn[
suMdr iek guzCw sMgrIn5[
idhu Girvwie luhwr pRbIn ]35]
1
azfI qox ibnw lûmI nok vwlw[
2
joVw (= juzqI) ZrI vwlw[
3
jl ivc[
4
myrw (isK) jwNky[
5
iek suhNw sMglIaW dw guzCw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 284

pRwiq Bey muJ pws pTwvhu[


apr Byv nihÀ iksU sunwvhu[’
iem kih poiSS lIin ibswlw[
iqmr Bey awXo DRmswlw ]36]
supq hoie kir insw ibqweI[
sOc Snwn kIin sihsweI[
awn awpnw Bys bnwXhu[
cwru ickr copr cmkwXhu1 ]37]
swP SmS ky kr ibc cIry2[
idS donhuÀ krNMiq AucIry[
icbuk sQl ko kwiF idKwvw3[
jug mUCn kir AUc imlwvw ]38]
pUrb pihr iprwhn nIvw[
bhur dUsro pihr AUcIvw[
alp siBin ky AUpir pwie[
Auqroqr4 qib qIn bnwie ]39]
cOrI qrHW bMiD dsqwr[
ispr smwn su kIin akwr[
pwien prm pjwmw* pwXo5[
bMD ieZwrbMd idKrwXo6 ]40]
jorw nokdwr pg pihrw[
ihMdusqwnI bin kY gihrw[
bYTÎo huqo sMgrI7 aweI[
ly kr ibKY, azgR ltkweI ]41]
snY snY pg Drih agwrI[

1
suhNy kys copV ky cmkw ley[
2
swP kIqI dwVHI L ivcox cIr ky[
3
dohW qrPW qox kMnW (qk) AuØzcI kIqI, ik ivcox TofI idzs pey[
4
AuØzqoVuzqI[
*
pw:-pr pYjwmw[ pr su pjwmw[
5
lûmW pjwmw qyV pwXw[
6
nwlw (ieAux) bzDw ik hyT lmkdw nZr ipaw pwvy[
7
sMglI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 285

grI bZwrn kyir mJwrI[


idRSit acMcl DIrj DwrI[
sUCm CrI KrI duiqvwrI+ ]42]
nrn ajwieb bys inhwrw[
hyrn hyqu awieÀ cil lwrw1[
‘kOn dyS dy iehu cil awXo?
awgy puir mihÀ nihÀ drswXo’ ]43]
kyicq bUJiq hYx huie pws[
‘kOn nwm aru khW invws?’
‘swihb lok dUr hm dyS[
gunI mhW gun DrihÀ ivSyS’ ]44]
DIrj sihq khiq iem jwie[
jhW durg ko pOr suhwie[
hyrn hyqu aink nr sMg[
clÎo jwiq kir gRIv AuqMg ]45 ]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ibDI cMd bys bnwvn’
pRsMg brnnû nwm cqur iqRMsqI aMsU ]34]

+
kvI jI ny ieh Aus smyx dy pUrbIey rmlIey dw rUp bzDw hY[
1
kqwrW, Bwv bhuqy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 286

35. [BweI ibDI cMd dI drbwr ivc phuMc]


34<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>36
dohrw: durg pOr ky inkit iek, kMD AucyrI Qor[
iqs pr ciF bYTÎo sumiq, dwv krn ko aOr ]1]
cOpeI: Bly Bly kyiqk nr awey[
iqn bUJÎo siB khiq sunwey[
‘KojI, gNk, guNI bif mY hOx[
geI vsqu ko soiD bqY hOx’ ]2]
kyicq BwKiq ‘gÎo hmwro[
idhu bqwie jy gNk1 Aucwro[’
suin kir sMgrI hwQ lgwvY[
sUMGiq iqs kO bhur bqwvY ]3]
‘bfy Aupwie krih Dn pwXo2[
ibKm sQwn gXo ikq DwXo3[’
ikh ko kuC, ikh ko kuC khY[
suin suin lok acMBO lhYx ]4]
hyrn vyS hyqu bhu imly[
Kry ikiqk bwqin rs Fly[
bYiT idKwviq awpw AUcy4[
lgY iblokn qihÀ ju phUcy ]5]
cwru mukr5 iek DrÎo agwry[
bwr bwr muK cwru inhwry[
SmS6 suDwrih AUc cFwie[
pkrih sMgrI hwQ kdwie ]6]
dws drogy ko iek awXo[
BIr hyir liKby ibrmwXo[
gXo inkit bUJÎo ‘ieh kOn?

1
jy (awpNy awp L) joqSI[
2
Aupwie krky Dn pwieaw sI[
3
aOKy QW ivc (lYky) koeI dOV igaw hY[
4
AuØzcy bYTky awp L idKWvdw hY[
5
SISw[
6
dwVHw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 287

bys ajwieb, iks puir BOn?’ ]7]


suin kY boliq Bw iqs byrw[
‘KojI gNk nwm hY myrw[
dUr dyS jMgl hm rhYx[
guN apno idKrwXo chYx’ ]8]
suin kir dws acMBo BXo[
boln bys1, bys bpu nXo2[
‘ieh TW hZrq ko iek Gorw[
ly qskr gmnÎo ikq Erw ]9]
srb rIiq ky guNI bulwey[
ikshUM qy nihÀ gXo bqwey[
jo huie qurMg bqwvn hwr[
iqs kO cwhiq Swhu Audwr ]10]
qo mihÀ jy gun, dyhu bqwie[
krihÀ Swhu ko suiD hm jwie[’
khiq BXo ‘jy KojI ibRMd[
nihÀ muih jwnhu iqn mwinûd ]11]
mYx sugMiD Ql lyiq bqwvOx[
suiD pwqwl ggn kI pwvOx[
mih mihÀ Kojn kÎw muih awgy[
dyhuÀ bqwie cor ijm lwgy ]12]
hZrq ko jihÀ phuÀcÎo Gorw[
siB suiD khOx gXo ijs Erw[
aib jihÀ Kro bqwvOx Qwn[
ijm ly gmnÎo krox bKwn ]13]
ibn gun hyry qrk n krIaih[
3
bfy bfy nr jgq ibcrIaih[
mih mihÀ rqn ahYx siB ibiD ky[

1
cMgw bolnw [Pw: byS] (a) boln dw FMg[
2
aqy srIr dw Bys bI nvW hY[
3
jgq ivc vzfy vzfy purK hn, ivcwr lE, ipRQvI ivc sB qrHW dy (guNIaW rUpI) rqn
hn, pr KoijaW imldy hYn BWq BWq dy guNI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 288

Kojy pwvihÀ gunI ibibiD ky ]14]


lÎwie su dyno hm bis nWih[
krOx bqwvn ijs Ql mWih[
inj bl qy hZrq hX lyih[
hm ko doS nhIx pun dyih’ ]15]
suin kY syvk inScY jwnÎo[
jwie drogy inkit bKwnÎo[
‘sunhuÀ Kwn jI! KojI Blo[
qum Kojiq so aib hY imlo ]16]
dUr dyS ko so ids awvY[
gun Kojin ko aiDk bqwvY[
khY -sugMiD su lyX bqwAUx[
jhW Kro hX Qwn jnwAUx-’ ]17]
suniq drogw hrKiq gXo[
hZrq inkit bqwviq BXo[
‘torin KojI ko qum khÎo[
eyk acwnk hI aib lhÎo ]18]
BwKiq -jhW Kro huie Gorw[
krox bqwvin so aib TOrw-[’
hrK Swhu kih ‘iqsih bulwvhu[
jwhu awp qUM, aib hI lÎwvhu’ ]19]
ly sMg dws drogw gXo[
BIr smyq iblokiq BXo[
dyS dUr ko ihMdusqwnI[
inkit hoie kir Kwn bKwnI ]20]
‘cil KojI! quJ Swhu bulwvY[
Koj qurMgm ko inkswvY[’
gur ko ismir hrK huie KrÎo[
sMg drogy aMqr brÎo ]21]
gXo kcihrI mihÀ huie TWFo[
qslImwq krI mn gwFo1[
1
nmskwr kIqI idRVH mn nwl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 289

gur mwXw siB kI miq mwrI[


qib koie n kir skY icnwrI ]22]
siB mihÀ bhu idn rih kir awCy[
bolÎo imlÎo, lXo hX gwCy1[
qAU n jwn skihÀ miq mMdy[
Kro siBin mihÀ DIr iblûdy ]23]
bUJÎo Swhu ‘khW qUM rhYx?
kOn dyS qyro? khu lhYx2[
ko gun qo mihÀ, ikm cil awXo?
kOn nwm apno kihvwXo?’ ]24]
suin kir khÎo sDIrj bYn[
‘jMgl dyS hmwry aYn[
KojI gNk nwm nr khÎo[
apny guN ibswl qy lhÎo ]25]
Skun ivcwrox, Koj bqwvOx[
krOx gNk, ly gMiD3 jnwvOx[
ies kwrn awgvn hmwrw[
-krihÀ SrIk bYr ko Bwrw ]26]
so bhuqy mYx eykl rhÎo[
iqn qy bfo kSt inq lhÎo[
hyq nÎWv ky ieq cil awXo[
dyAux qWih suiD, hX ju gvwXo’ ]27]
suin hZrq jwnÎo -nr Bly[
ies qy Koj qurMg ko imly-[
Gny mol jo poiSS leI[
qqiCn muidq bKS kir deI ]28]
‘drb idvwvOx ihq imhmwnI4[
Koij bqwvhu hX ijs QwnI[
1
sBnW ivc keI idn cMgI qrHW rihky imilaw boilaw sI (qy Pyr) GoVw lY ky cilaw igaw
sI[
2
dzs asIx jwNIeyx[
3
muSk lY ky[
4
pRwhuNwcwrI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 290

jib qUM hm ko Koj bqwvYx[


lwKin lig ignqI Dn pwvYx’ ]29]
suin ibDIey kir sMgrI fwrI[
Drw hwQ Dir isr qRY bwrI1[
nmo kriq siB ko idKrwie[
apno murSd bhur mnwie ]30]
sMg aMguST aMguirin porI2[
igin igin idKrwviq siB ErI[
ieq Auq AUc ru nIcy dyKY[
nrin jnwviq Skun pryKY3 ]31]
ikiqk bwr lig rhÎo ibcwriq[
Swhu sihq siB iesy inhwriq[
khin lgÎo ‘hZrq! jihÀ Gorw[
mYx siB jwin lIin ijs TOrw ]32]
ijs Ql hrÎo gXo ly jYsy[
chOx ipiKin ies bwrI qYsy[
pun mYx nIky dyAux bqwie[
qskr ko kih nwm sunwie ]33]
ijm inksÎo hX, kihby krOx[
ieqI Skiq apny mihÀ DrOx[
qihÀ qy lyno bsI qumwry[
bl kir lro ik lyhu suKwry’ ]34]
suniq Swhu mn mwin acMBw[
gur mwXw kir lKihÀ n dMBw4[
‘jy kir qurMg bqwvYx mohI[
mnsbdwr krOx iFg qohI5 ]35]
cwr lwK quv gun ko dyAux[
qoih SrIk bsI kir dyAux[
1
DrqI qy hzQ Dr ky isr qRY vwrI invwieaw[
2
AuxglIaW dIaW gMFW[
3
SgUn prKdw hY[
4
bnwvt L[
5
(awpNy) pws qYL[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 291

eyk bwr hX dyhu bqwie[


mYx lyvox inj Ej lgwie’ ]36]
kih ibDIaw ‘qum blI bfyry[
kwgd pr iliK idhu ies byry[
khih kcihrI siB kr jory[
-ibCury imlihÀ AuBY aib Gory- ]37]
bhuqin kI BwKw Puir jwie[
swihb bIc nrin smudwie1[
-hwsl huie murwd Aur morI-[
ibnY su kir Kudwie kI ErI’ ]38]
suin KuSwmqI nr jy nyry[
hwQ joir BwKÎo iqs byry[
iliK dInis kwgd pr SwhU[
cwhiq mUF -awie asu2 pwhU- ]39]
‘aib qurMg ko Koj inkwro[
siB mwnI hm, jQw Aucwro[’
ibDIaw khY ‘clhu iqs Qwn[
jihÀ qy corÎo3 qurMg mhwn ]40]
qhW sMgrI fwir inhwrox[
rmN gNk aru Skun ibcwrox[
jihÀ Gorw so purI bqwvOx[
qskr ko ly nwm sunwvOx ]41]
hm gur iszK n bolihÀ kUr[
bhur kcihrI Swhu hjUr[’
suin kir Swhu qhW ko cwlw[
ijs Ql Kro qurMg ibswlw ]42]
sMg drogw apny lIin[
bhuq lok ko brjn kIin[
Qorin swQ Swhu cil gXo[

1
bhuq purSW ivc prmySur huMdw hY[
2
GoVw[
3
corI hoieaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 292

hXin qbyly mihÀ pRivSXo ]43]


ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘hX Kojn ibDI cMd bys
Dwrn’ pRsMg brnnû nwm pMc iqRMsqI aMsU ]35]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 293

36. [dUjw GoVw lYky turnw]


35<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>37
dohrw: hXin sQwn pRvyiSE,
kih ibDIey ky sMg[
‘ies Gr mihÀ qy lY gXo,
qskr blI qurMg ]1]
cOpeI: inj ibzdÎw ieq dyiK ibcwro[
jhW gXo aib nwm Aucwro[’
suin ibDIaw ieq Auq mihÀ iPrÎo[
sdn kon ko1 sUMGn krÎo ]2]
KulÎo qurÀg so sUMGÎo Qwn[
aYxTiq nwk2 ibloik sujwn[
sUMGI siB idvwr iPr kir kY[
fwir sMgrI DrnI Dir kY ]3]
bwr bwr porI aMgurIn[
Dir aMguSt su ignnw kIn[
ikiqk dyr mihÀ AUcy khÎo[
‘ilXo Koj pr sMsY rhÎo ]4]
ZIn qurMgm pwie inkwrw[
ikDOx AulwNw lIin isDwrw?
aru iks kwl hrXo? su bqwvo[
iehu suiD dy hX kI suiD pwvo’ ]5]
khÎo Swhu ‘ins arD mJwrw[
pwie ZIn ko qurMg inkwrw[
iPrÎo ajr mihÀ Koj inhwrw[
vihr n hyrÎo khW isDwrw’ ]6]
dohrw: ‘sunhu Swhu ies hyqu qy,
Koj nhIx muJ pwie[
jy hoqo ibn ZIn qy,
qwqkwl suiD awie ]7]

1
mkwn dIaW nuÜkrW L[
2
nÜk vztky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 294

cOpeI: aib Aupwie iek iem kir lYhOx[


duqIey hX pr ZIn pvY hOx[
kivkw muK dY qÎwr krIjY[
jib lig hX ko Koj n lIjY ]8]
arD insw lO abih ibcwrox[
AuTOx qbih, jib Koj inkwrOx[
SuB gun kI kImiq huie qum qy[
lyhu qurMgm kI suiD hm qy’ ]9]
hZrq ny kih ZIn pvwXo[
kivkw dy kir qÎwr krwXo[
‘suin KojI! qYx iblm bqwie1[
arD insw ijs kwl ibqwie2 ]10]
ins ky sm jy idvs ibqwvYx[
svw lwK bÞiSS vD pwvYx[
qskr ko iek vwr bqwvo[
Qwn ibKm qy ibKm jnwvo3 ]11]
bhur n mYx kYsy iblmwAUx[
pTOx bwhnI qurq mMgwAUx[’
ibDIaw khY ‘SIGRqw aYsy4[
puir jin siB itkwie ins jYsy ]12]
inj inj Gr br mwrihÀ qwry5[
kot durg dr6 ByVhu swry[’
suniq Swhu icq cOxp GnyrI[
khÎo jQw nr piT iqs byrI ]13]
grI grI aru sgry pOr[
awid durg jyqI siB TOr[
‘vihr n inksih puir qy koie[

1
(qUM bVI) fyr dzsI hy[
2
bIqygI[
3
QW Bwvyx aOKI qox aOKI dzso[
4
CyqI aYAux (ho skdI hY)[
5
jMdry[
6
PsIl dy drvwZy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 295

inj inj Gr mYx iQr kY soie’ ]14]


qqiCn iPry khiq puir swry[
‘Swhu qurMg ko Koj inkwry[’
puir ky pOr jwie kir swry[
kry ikvwr asMjiq Bwry ]15]
kulPin mwir su lIin klId[
siB kI lInI swhu rsId[
ipiK ibDIey qib igrw AucwrI[
‘hZrq! idhu klId muJ swrI ]16]
hX ky hyriq jhW qum sovhu1[
suK sox jwie qhW iQr hovhu[
aib mYx lwgox krn ibcwr[
Koij pwie qib khox pukwr ]17]
ko lwgÎo bf cor hTIlw[
Kojiq Koj lwgqI FIlw[
murSd pUrw qskr kyrw[
iqs qy qum BI Koj n hyrw ]18]
so murSd hI aib iblmwvY[
pry insw kwrj bin jwvY[’
suniq Swhu gmnÎo iqs bwrI[
iQrÎo burj sMmn kI bwrI ]19]
gur mwXw aYsy Brmwey[
qQw krihÀ siB jQw bqwey[
itkÎo drogw apn iTkwny[
qhW kulP dInis inj pwny2 ]20]
puir ko pOr durg ko pOr[
kulP dIey iezqÎwidk aOr[
ibRMd kolId ibDI cMd lIin[
pwie jyb mihÀ sumiq pRbIn ]21]
BOn BOn mYx siB nr mOn[

1
corI hoN vyly ijzQy qusIx suzqy sI[
2
iqzQy awpNy hzQIx (ibDI cMd ny) jMdrw lw idzqw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 296

Swhu qRws ny khih n kOn[


‘Koj qurMgm ko inkswvY[’
iem liK iQry, n bwhr awvYx ]22]
khiq suniq iem sMDÎw peI*[
bolÎo Swhu kuCk irs aweI+[
‘kÎox nihÀ aib lO Koj inkwriq?
ibqy jwm iem igniq ibcwriq’ ]23]
ibDI cMd qib bwk bKwno[
‘hZrq jI! aib dyr n jwno[
moih irdY suiD siB huie aweI[
qskr nwm n jwnÎo jweI ]24]
jib lO nwm n jwie bKwno[
qib lO inj ibzdÎw lGu jwnOx[
ijs ibiD gXo ahY jihÀ Gorw[
jwin lIin mn mwnÎo morw ]25]
kTn ahY ieh ignqI kwm[
qum kIjY suK sMg arwm[
cwr GrI kY jwm ibqwAUx[
nwm Twm qum pws bqwAUx’ ]26]
BeI insw psrÎo aMDkwrw[
lKÎo Swhu -ieh KojI Bwrw[
jykir Qwn ru nwm bqwvY[
qO myro hX khUM n jwvY ]27]
apno kop inkwrOx swrw[
kYso hoih pRwn idhuÀ mwrw-[
qUSn hoie pRqIKiq Pyr[
acrj brqih irdY bfyr ]28]
khiq suniq lwrw1 iem dyiq[
hoiq BXo siB rIiq sucyq[

*
pw:-pweI[
+
pw:-aweI[
1
gzlW nwl hI aws lweI jwNI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 297

rySm for bDÎo SuB Gorw[


gMT Coir qUrn bf jorw ]29]
KSt gurin ky nwm pRkwS[
hwQ joir kInis ardws[
‘apnw kwrj awip bnwvhu[
dws jwin muih jsu ibdqwvhu’ ]30]
iem kih DrnI pr isr DrÎo[
bhur pRNwm qurÀg pg krÎo[
crN rkwb1 ismir siqnwm[
BXo aruFin hX aiBrwm ]31]
ieq Auq PyrÎo kInis quMd2[
AuiT pwiein qy Sbd iblûd[
Swhu jhW suin Auc Aucwrw[
‘ko hX CutÎo hoie inrDwrw’ ]32]
ibDIey khÎo ‘n CutÎo awp[
mYx KolÎo bl gurU pRqwp[
qo sMg bcn khÎo mYx joeI[
aib mYx kro swc suin soeI ]33]
Koij inkwis dyin hX kyrw[
Qwn bqwvn kwrj myrw[
so mYx khox doS nihÀ rhY[
ijh suinby ko quv icq chY’ ]34]
hrKÎo Swhu Koj jnu pwXo[
kih soxDy ko AUc sunwXo[
‘jhW qurMgm puir aru Dwm[
qskr aru qskr piq nwm ]35]
suin kir ilKhu ik Xwd rKIjY[
pRwiq kcihrI mihÀ kih dIjY[’
ibDIaw kih ‘siB hUM suin lIjY[
ibsrn hwro nhIx jnIjY ]36]

1
rkwb ivc pYr (Drky)[
2
iqzKRw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 298

bMdnIX SRI hir goibMd[


jsu iblûd ijn cMd minûd[
pRQm iqnhuÀ ko hX bl pInw[
qYx dl bl qy CIin su lInw ]37]
so pltw siqgur aib ikXo[
pRQm qurMg buziD kir lXo[
mYx gurdws1 ibDI cMd nwmU[
ly gmnÎo pUrb aiBrwmU2 ]38]
hX idlbwg rudn bhu kInw[
Kwn pwn ruÞ kir nihÀ lInw[
XW qy ies Gory ihq awXo[
qn KojI khu Bys bnwXo ]39]
mYx qskr siqgur piq myrw[
nihÀ ibsrhu liK nwm bfyrw[
aib gulbwg ZIn ko pwie[
qum ny dInis miq Aupjwie ]40]
skl kcihrI kI buiD GnI[
prKin kIin, ipKI aru sunI[
ijs puir bwZI ahY Aucwrox[
kih siB apno doS Auqwrox ]41]
-BweI rUpw- gRwm nvIn[
ikX fyrw siqgurU pRbIn[
qihÀ idlbwg Kro hX jwin[
aib gulbwg jwie iqs Qwn’ ]42]
SwhjhW irs kir kih AUco[
‘ghhu droßw! inkit phUÀco[
iehu qskr ly jwie n Gorw[
suBt hkwir Gyir chUM Erw’ ]43]
soxDw khY ‘klId n pwey[
srb pOr ky kulP lgwey[

1
gurW dw dws[
2
pihlw suhNw (GoVw)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 299

suBt sihq mYx phuÀcox kYsy[


pRQm kry ien kYdI jYsy ]44]
rs rin sox jnu1 bMiD ibTwey[
bnihÀ Aupwie n ko bllwey[’
iKJ kir hZrq gwir inkwrY[
‘ko nr phuÀchu’ AUc pukwrY ]45]
suin ibDIey pun AUc bKwnw[
‘aho Swhu! kÎox kupiq* mhwnw2?
Gory jQw jog mYx lIny[
ismro bc jo3 qum kih dIny ]46]
pRQm cwkrI4 myrI rhI[
bKiSS deI, n so mYx lhI[
Koj dyin ky cwrhuÀ lwKw[
rhy iehW, jo qum qib BwKw ]47]
svwlwK qum Pyr bqwey[
iek ibrwtkw5 moih n pwey[
lIny mol smwn ikkwn[
ZIn smyq+ ieqy hI jwin6 ]48]
rhI kuCku bwkI mm joie[
bnhu airNI7 pucwvhu soie[
nqu lyKw myrw aru qyrw[
huie drgwh bIc bf Jyrw ]49]
jy aib chhu roikby mohI[
Dn ko dyin mqo nihÀ qohI[
mYx gmnOx nIky kir kUrw[
1
rzisaW nwl mwnox[
*
pw:-kumiq[
2
ikAux aYfw guzsy huMdw hYx?
3
Xwd kr awpNy bcnW L jo[
4
nOkrI[
5
kOfI[
+
pw:-smwn[
6
kwTIaW smyq (msW) ieqny ku (muzl) dy hI jwN pYxdy hn[
7
krZ rihq hovo, Bwv adw kro[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 300

sdw shwiek SRI gur pUrw ]50]


iehu klId siB hYx mm qIr[
gyrOx sirqw nIr ghIr[
krhu SIGRqw Gyr pwvn[
pRQm qwrIan kir inkswvn’ ]51]
iem siB kih ky DIrj swQ[
inRBY bIr ismrÎo gur nwQ[
pMcWimRq pMcn ko mwnw[
kIin bMdnw Dir gur DÎwnw ]52]
‘aib mYx jwAux, Pyr suin lIjY[
kirby hoie jqn so kIjY[
bhur n pCuqwvhu mm pwCy[
khhu ik suiD hoie nihÀ awCy’ ]53]
hwQ ghÎo guzCw gn qwrI[
kih kY AUcY iek dÍY bwrI[
fwrI sirqw nIr ghIr1[
‘qum Kujvwie lyhu Dir DIr’ ]54]
qib Gyry khu cwbuk mwrw[
irs kir apno bl sMBwrw[
AuCrÎo Cwr pwir dIvwr2[
prÎo jwie ivc dIrG bwir ]55]
hX arUFby ibKY pRbIn[
ibDIey Bly sMBwrn kIin[
eyk bwr BIgy siB aMg[
pun ZwnU lig nIr qurMg ]56]
bhu bl qy phuÀcÎo jl pwr[
rok bwg kr gRIvw Dwir[
dIin idlwsw Bly itkwXo[
cwbk qy irs kir cplwXo ]57]
sny sny kir pMQ clwXo[

1
fUMGy pwNI ivc[
2
Cwl mwr ky kMD dy pwr hoieaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 301

nIT nIT kir SuB giq pwXo1[


kir qwrn kI2 syD pXwno[
cIniq icMnH jwiq suK Twno ]58]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘duqI Gorw inkwsn’
pRsMg brnnû nwm KSt iqRMsqI aMsU ]36]

1
suhNI cwly pwieaw[
2
qwiraW dI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 302

37. [gurU jI dy hZUr]


36<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>38
dohrw: ly gmnÎo ipiK pMQ ko,
hoviq irdY anûd[
gwviq siqgur ky sbd,
Aumgy pRym iblûd ]1]
sRI muKvwk:
awsw mhlw 5 ]
apuny syvk kI awpy rwKY awpy nwmu jpwvY ]
jh jh kwj ikriq syvk kI qhw qhw AuiT DwvY ]1]
syvk kAu inktI hoie idKwvY ]
jo jo khY Twkur pih syvku qqkwl hoie awvY ]1] rhwAu ]
iqsu syvk kY hAu bilhwrI jo apny pRB BwvY ]
iqs kI soie suNI mnu hiraw iqsu nwnk prsiN awvY ]2]7]129]
cOpeI: iezqÎwidk gur sbdin gwvY[
AUcI DunI pRym AumgwvY[
gRwm ngr jo mg mihÀ awvY[
vihr vihr ibn qRws isDwvY ]2]
DIrj dyiq clwviq Gorw[
ijs qy SRmiq hoih qn qorw[
mjl pRQm kI clin ibswlw[
rhÎo bMd* hX Bw bhu kwlw1 ]3]
mhW cqur SuB buiD Aupjwviq[
awCI rIiq clÎo mg jwviq[
sirqw jugl eyk Ql bhYx[
phuÀcÎo qhW nIr bf ahY ]4]
liK SuB Gwt AuqwrÎo Gorw[
crnn ko ZwnU lig borw[
qir kir pwr BXo siB bwrI2[
lKih Byv siB dUsr bwrI3 ]5]

*
pw:-jwAu bMd[
1
GoVy L bMinHaW rihaW bhuq smW ho igaw sI[
2
swrw jwl[
3
(ikAuxik) dUsrI vwrI (awieaw hY) ies krky swrw Byq jwNdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 303

clÎo jwiq ibn BY buiDvwn[


awsmwn mihÀ1 jQw ibmwn[
pIT qurMgm ko awnûd[
mnhuÀ surg suK lhÎo iblûd ]6]
ibnw fol bl qy kl cwly2[
Qory kwl pXwn ibswly[
roik roik hX pMQ clwvY[
‘SRmiq n hoie’ sDIrj jwvY ]7]
rhÎo ikiqk idn jibhI awie[
rUpw gRwm idRSit qib QwieÀ[
qMbU nhIx sMbUh inhwry[
-ikq gmny gur- irdY ibcwry ]8]
-kUc krÎo ieh Ql qy kYsy?
kwrn kvn rhy nihÀ qYsy-?
gRwm ibKY qUrn hI awXo[
bUJn kIno nr idRStXo ]9]
iqs qib BnÎo ‘gurU ky awgy[
ibnqI kInI joD sBwgy3[
kWgV puir inj Gr lY gXo[
ies ihq fyrw gmniq BXo’ ]10]
suin pRsMn mn hÍY kir cwlw[
khiq ‘DMn gur, DMn ibswlw[’
jug kosn qy Auqir clwXo[
rySm forin qy fuirawXo ]11]
jg mg ZIn krY ijs kyrw[
sny sny cil kir iqs byrw[
gur fyry khu jib inXrwXo[
dyKiq nmo kIin isr nÎwXo ]12]
awgy lgÎo idvwn mhwnU[

1
awkwS ivc[
2
suhNI cwly[
3
BwgW vwly rwie joD ny[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 304

rwg rMg kir rhy sujwnU[


joD mhIp smIp gusweIx[
ismriq syvk1 -hX ly aweI2- ]13]
ieqny mihÀ awviq ko hyrw[
sMg qurMgm cpl bfyrw[
AuiT idvwn qy awgU awey[
dyKin ko bwjI llcwey ]14]
Auqlwviq ibDIey pg ghy[
sIs DrÎo bf awnÀd lhy[
Bujw pkir gur AurD AuTwXo[
apny aMg sMg gur lwXo ]15]
khÎo ‘kIn qYx bf Aupkwrw[
jo duSkr aiq kTn krwrw3[
BXo aiDk irN sIs hmwry[
jwchu br aib dyihÀ Auqwry’ ]16]
suin kir ibDI cMd kr jory[
pRBu jI! brqhu siB hI TOry[
krZ awp aru awp cFwvYx4[
bhur dyn awpy llcwvYx5 ]17]
ieh siB qumro coj ivfwnw[
krhu awp aru awpih Twnw6[
muJ pr qo bhu krunw krI[
jwcn kI aiBlwKw hrI7 ]18]
idhu gur! sMg nwm ko rMg8[
bIqih bYs sMq ky sMg[’

1
Xwd krdy hn syvk L[
2
GoVw lY awvygw[
3
jo bVw aOKw qy krVw kTn kMm sI[
4
krZw vI awp ho cVHwAuN vwly vI awp ho[
5
iPr (krZw) dyNw vI awp hI cwhuMdy ho[
6
awpy (kwrj awrMB) krdy ho qy awpy (Aus L) krdy ho[
7
mMgN dI iezCw dUr kIqI[
8
nwm dy nwl pRym idE[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 305

suin kir siqgur Bey pRsInw[


siBin sunwviq Aucrn kInw ]19]
‘ibDI cMd CInw gur sInw1[
sdw gurU ky rs mihÀ BInw[
srb ibkwrn qy Aur hInw[
hmry Aur anûd ko dInw ]20]
duSkr kwj sugm kir lInw[
gurU syv mihÀ sumiq pRbInw[
ies ky smsr apr n cInw[
siB ky mn ibsmwvn kInw ]21]
khYx khW lig qoih bfweI[
aiq cwqurqw icq AupjweI[
Cly Swhu juiq qurk Gnyry[
acrj cilq lKy nihÀ qyry’ ]22]
joD ru jyTw ibDIaw imly[
siBihin krÎo srwhin Bly[
‘swD swD’ siB sBw sunwvY[
‘ieh kwrj qohI bin awvY ]23]
apr kOn kir swkih aYsy[
Cly qurk qurkySur jYsy[
mnhuÀ klûkiq kIny swry[
rhy ibsUriq kumiq ibcwry’ ]24]
hX gulbwg ilXy gur sMg[
mylÎo jihÀ idlbwg qurMg[
ipKiq prspr jug ihhnwey[
kry nyr dÍY GRwN2 imlwey ]25]
imRdul ihryKw3 boliq Bly[
jnu jug BRwq, ibCuir bhu, imly[

1
ibDI cMd CInw, gurW dw sInw hY[ Bwv CInw ibDI cMd bVw ipawrw hY[ CInw ibDI cMd dI
goq sI[
2
nwsW[
3
ihNkNw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 306

dwsn ko qwgId bKwnI[


‘hX kI syvw krhu mhwnI ]26]
ahY SRmiq bhu mwlS krIaih[
Kwn pwn siB awgy DrIaih[’
sOxpin kir jyTy khu qbY[
‘rwKhu qkrweI ibiD sbY’ ]27]
ibDI cMd kI gih kir bwhU[
awey pun idvwn ky mWhU[
ibksiq boliq bUJiq bwq[
‘siBin sunwvhu srb ibRqWq ]28]
ikm qurMg pUrb ko awnÎo?
imlÎo Swh sox khW bKwnXo?
hX dUsr ko kYsy hrÎo?
miq aMDy siB ko ikm krÎo? ]29]
ibKm sQwn durg bf gwFy[
rhiq hZwrhuÀ nr jihÀ TWFy[
aink rIiq kir jihÀ qkrweI[
ikm AulûG awXo ies QweIx? ]30]
ijn dyKI so aiq ibsmwey[
sunihÀ jhW kihÀ nr smudwey[
so BI sgry acMBw[
ibdqih jg jo dMB arMBw1 ]31]
apr kOn kir swkih aYsy[
acrj liK kihÀ -kInis kYsy2? -[
ibRMd msMd joD qy awid[
khu gwQw, suin huieÀ ibsmwid’ ]32]
ibDIaw khiq BXo ‘suin sÍwmI!
qum siB jwniq aMqrjwmI[
moih bdn qy siB ky SROn[
chhu sunwvn krunw BOn! ]33]

1
jo bNwAut kIqI hY[
2
acMBw jwNky kihÀdy hW ik ikvyx kr ilaw?

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 307

qO mYx khOx ibRqMq aib swrw[


pRQm rhÎo bin kir Gisawrw[
syv hXin kI ies ibiD ikey[
ijs ko dyiK rIJ siB gey ]34]
DrÎo ZIn so Qwn inhwrw[
inksin hyqu Byq ly swrw[
kir iekzqR syvk smudweI[
swrbwrnI1 awin iplweI ]35]
siB acyq2 By, ly ins Gorw[
pwie ZIn rsrin3 qy Corw[
idiS drIawAu durg dIvwr[
hX ciF cwbuk hiq ikX Cwr ]36]
suno pRBU jI! kUdÎo aYsy[
pMCI AufÎo jwiq ko jYsy[
eyk bwr BIgÎo lig bwrI4[
pun ZwL lig riK Bw pwrI5 ]37]
mg inicMq silqw qir awXo[
isr Duin Duin hZrq pCuqwXo[
aiq ipRX gey6 irsÎo kih qbY[
-cwr lÜC ilhu Kojih jbY- ]38]
mYx pun gXo dUsry hyqu[
AuqrÎo Drm swl ihq Byq[
ifMfm iPriq sunÎo mYx jbY[
KojI bnÎo chiq ijh qbY ]39]
sunI Swhu suiD KojI awXo[
bWCiq huqo smIp bulwXo[
bys DrÎo as ihMdusqwnI[

1
cMgI Srwb[
2
byÞbry[
3
risaW[
4
jl lÜgky[
5
(jl L) rzKky goifaW qzk pwr ho igaw[
6
ipawrw (GoVw) clw igaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 308

nihÀ iks hUM qy gXo pCwnI ]40]


-rml gnk aru Sgun ibcwrn[
ieh gun mo mihÀ- kIin Aucwrn[
Swhu irdy bhu BWiq idRVwXo[
hX ko Koj lyhu mn BwXo ]41]
asu gulbwg pws ly gXo[
ijm mYx khiq rhÎo, iqm ikXo[
ZIn pvwie pTwXhu fyry1[
sMmn burj gXo iqs byry ]42]
iqs nIcy iFg mYx aru Gorw[
qwry mwir idey siB pOrw2[
BXo iekWkI siB atkwey[
kry kYd jnu bs n bswey ]43]
Swhu sMg mYx boliq rhÎo[
dyAux Koj mYx siB hI lhÎo[
lwrw dyiq insw bf bIqy[
Gorw Coir cFÎo inrBIqy3 ]44]
bUJin lgÎo Swhu asu Koj4[
khÎo swc qib siqguru Ej5[
skl jQwrQ kih smuJwXo[
-ghhu ghhu- sun Swhu alwXo ]45]
-hX plty hX SRI guru lInw[
moih nwm- kih6 -ibDIaw CInw[
awid cwkrI Dn Bw myro[
ilXo mol sm awCy hyro ]46]
Swhu! kop kÎox bwd krMqw?
jy aib mo ko ghÎo chMqw[

1
(pwqSwh L) fyry Byj idzqw[
2
swry drvzjIx[
3
infr hoky[
4
GoVy dw Koj[
5
siqgurW dy bl nwl[
6
(mYx) kih idzqw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 309

siB qwrI mYx pRQm mMgweI-[


kir mihÀ Dir kir Swhu idKweI ]47]
-iehu siB prI inkwsn kIjY[
Kol kulP mo khu gih lIjY-[
iem kih Gorw qyj kudwXo*[
AulûiG idvwr bwir mihÀ1 awXo ]48]
pICy hwie hwie bf rOrw[
bis n bswie iBry siB pOrw[
siqgur Sbd pRym AumgwXo[
mg suKyn gwviq cil awXo ]49]
hy pRBu! as duSkr jy kwrw[
qum ibn ko kir skY ibcwrw[
srb Skiq Dir mwnuK lIlw[
qRY locn piq krhu suSIlw! ]50]
Bey shwiek jihÀ kihÀ jweI[
qO ieh kwr krn bin aweI[
pMcWimRq mwnÎo smudwXo[
so chIaYgo aib kirvwXo’ ]51 ]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘duiqXy Gorw ilawvn’
pRsMg brnnû nwm spq iqRMsqI aMsU ]37]

*
dyKo iesy rws dy aMsU 26 aMk 29 dI hyTlI tUk[
1
jl ivc[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 310

38. [XuzD dIaW iqawrIaW]


37<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>39
dohrw: as pRsMg ibDIey skl,
khÎo sihq ivsqwr[
mYx sÀCyp brnn krÎo,
sunhu kQw suK swr ]1]
cOpeI: ‘ieh cirzqR siB qum hI kIin[
dws jwin jsu mo khu dIin[’
iem kih bMdy pd aribMd[
sunÎo pRsMg sBw nr ibMd ]2]
acrj Bey suniq cqurweI[
‘swD swD’ siBhUMin sunweI[
‘iehu kwrj quJ hI qy hoie[
kir n skih jg mwnv koie’ ]3]
pMcWimRq ibDIey kirvwXo[
qqiCn kirby iszK pTwXo[
SRI hir goivMd cMd bKwnw[
‘iek hZwr ko hm ny mwnw ]4]
aib hI lÎwvo siB kirvwie[’
suniq kriq By nr smudwie[
suin suin kir puir gRwm ju nyry[
lyin hyqu cil awie Gnyry ]5]
hukm idXo duMdiB bjvwey[
Auqsv aiDk BXo nr awey[
keI hZwrin kI huie BIr[
drsihÀ SRI soFI br bIr ]6]
kyiqk kOqk krny hwry[
rcihÀ qmwSw ibibiD pRkwry[
bwidq apr ngr ky awey[
fP, Folwidk bhuq bjwey ]7]
aiDk muidiq icq hÍY nr nwrI[
drsihÀ siqgur hÍYx bilhwrI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 311

mhW klwhl siB mihÀ hovw[


sunY pRsMg su acrj jovw ]8]
pMcWimRq awXo smudwie[
pMkiq kir kir idXo ibTwie[
dUr dUr lwgI gn pWqI[
gur pRqwp bYTy icq SWqI ]9]
bhu brqwvY qbY lgwey[
idXo ieqo ijh aic iqRpqwey[
cwr GtI lig ieiqk bRqwXo[
ly ijn acÎo rhÎo iqRpqwXo* ]10]
imly hZwrn ky smudwey[
nihÀ inKutÎo sgro iqRpqwey[
lIin iqhwvl sdn isDwey[
gur jsu puir puir Gr Gr Cwey ]11]
joD su joDw gn iFg bYsy1[
ibDIey khÎo gurU sMg aYsy[
‘mhWrwj! aib dyr n koeI[
Swhu jhW ky irs aiq hoeI ]12]
awp cFih qUrn hI awvih[
kY gwFo Aumrwv cFwvih[
awie lrih lSkr aib Bwrw[
iem jwnhu ijm moih inhwrw2 ]13]
phuÀcy hI SzqRÁ gn lKo[
bin sucyq nihÀ awls rKo[
fwry rhYx qurMgm ZIn[
skl quPMgin qÎwrI kIin’ ]14]
suin gn qurkn ko awgvnU[
jgÎo bIr rs Aur airdvnU3[
*
ieQy hyT ilKIaW do hor qukW Cwpy dy nusiKaW ivc imldIaW hn:-aiq anûd mn siB ko
hovw[ nr nwirn bwilk siB Kovw[
1
joD rwie jI swry sUrimaW smyq pws bYTy sn[
2
ijvyx mYL (CyqI awey L) qk rhy ho (ievyx mYnw aweI) jwNo[
3
Bwv SRI gurU hirgoivMd jI dy irdy ivc[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 312

bUJÎo qbY joD ky sMg[


‘iehW krhu qum iks ibiD jMg? ]15]
apny hoihÀ alp Bt nwl[
SzqRÁ ibRMd ciF awey ibswl[
kTn durg mihÀ hoie pRvySU[
kY jMgl Ql ipKhu ivSySU ]16]
ikDOx mrU Ql hY ieq koie[
iks ibiD rhhu mvwsy hoie?’
joD khÎo kr joir bhor[
‘mhwrwj! huie sMGr Gor ]17]
ahY1 idlySur kI bhu sYnw[
rwj jgq ko, ignqI hY nw[
trhu awp ikm srbr hovhu2[
qop jMbUrn ko gn jovhu ]18]
jMgl ibKY pRvyShu dUr[
qwl iblokhu jihÀ jl rUr[
iqs ky qIr rwKIaih fyrw[
Byjih lSkr Swhu Gnyrw ]19]
Koij Koij kir ieq Auq Qwn[
hit jY hY huie kir vYrwn[
jMgl ivKY su pRivSY nWhI[
jl ky Ql Byv n iqn pwhI3 ]20]
lvpuir kY idzlI cil jwie[
bhur pRvyShu* ies Ql awie[
ibibD iblws krhu hrKwvhu[
isK sMgq ko suK Aupjwvhu ]21]
ies pRkwr ko miq hY eyk[
ibn ibKwd4, hy jliD ibbyk!’
1
idlIpq[
2
awp tl jwE ikvyx brzbr ho skogy[
3
jl dy QW AunHW L pqw nhIx hY[
*
pw:-ibrwjhu[
4
ibnw JgVy qox iek mqw ieh hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 313

SRI hir goibMd sumiq inDwn[


suniq joD qy kIin bKwin ]22]
‘ieq miq nhIx psMd hmwry[
hoih n jMg, n SzqRÁ mwry[
Swhu sihq gn qurk bKwnYx[
-lrih n aib Aur mihÀ fr mwnY- ]23]
pltw lyin qurMgm kyrw[
qO rN chIaiq krin bfyrw[
SsqR qurMgm sYnw rwKn[
hoiq sPl sMGr ky kWKn1 ]24]
qurkin swQ lrn gun Gny[
mry dyv puir bwsw bny[
aink pRkwrin ky suK pwie[
jnm jnm kSt imtwie ]25]
jIviq jsu QIviq jg mWhI[
suK Bogiq huie ibGn ibnw hI[
lok ij donhuÀ hliq plûqy[
suBtin kI Buj sox ltkMqy ]26]
hm CzqRI ikm CorihÀ rn ko[
abih mnorQ hoXis mn ko[
dyKhu jbih pVih sMgRwmU[
SzqRÁ pTwvOx jm ky DwmU ]27]
BXo XuzD jug smYx2 hmwrw[
aib ibswl hI prih aKwrw[
SsqR smyq bfy Aumrwvw[
mwrihÀ pun dPnihÀ rN Qwv ]28]
AUpr bYTk bnih hmwrI[
bYTihÀ bolihÀ swQ qumwrI[
lirby hyqu bqwvhu Qwn[
jhW prih qurkn Gmswn ]29]

1
juzD dy cwihaW[
2
do vwrI (azgy) ho cuzkw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 314

rN qijbo muih nihÀ mn BwvY[


ahY Auicq lirby jsu pwvYx[’
joDrwie liK siqguru awSY[
hrKiq muK qy bwk pRkwSY ]30]
‘DMn gurU! siB kuC qum hwQ[
chhu su krhu bwk ky swQ[
lirby qy ikAux hoie n szkeI1?
mrihÀ SzqRü irs kir jo qzkeI ]31]
iehW lrn ko Gwq sunIjY[
BrÎo qwl jl jhW lKIjY[
chuÀ idiS mihÀ Aujwr huie BwrI[
KoJÎo pwie nhIx ikq bwrI ]32]
so sruvru Gyrhu chuÀ Er[
pwie n hlihÀ pry bf joir[
ikiqk kwl jib juzD pRkwSy[
irpu gn ko bhu lwgih pÎwsy ]33]
kyiqk mrihÀ SsqR ky mwry[
ikiqk chiq jl ko iqs bwry[
KojÎo pwieÀ nhIx ijs kwlw[
qib BwjihÀ Dir qRws ibswlw ]34]
bhur n jwin dyihÀ suK syqI[
ktihÀ KVg sox jÎox pik KyqI[
lUt lyihÀgy SsqR qurMg[
rwKihÀ mwir SzqRü gn jMg’ ]35]
khy bcn Auqswih smyq[
suin pRsMn By ikRpw inkyq[
‘sunhu joD! aYso aib Qwny[
krhu bqwvn qUM siB jwny ]36]
gwhÎo jMgl dyS Gnyrw[
ibKm sugm Ql qYx siB hyrw[’
joDrwie mn mYx kir ignqI[
1
ikAux nw ho skygw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 315

siB Ql kI liK, BwKiq ibnqI ]37]


‘sunhu pRBU! mYx jwnÎo Qwn[
jhW krhu qum jMg mhwn[
hqihÀ qurk aru rhihÀ suKwry[
BwjihÀ irpu kir pRwnin pÎwry ]38]
pMc ru cwr kos ies Ql qy[
BrÎo srovr suMdr jl qy[
iqs ky igrd krhu cil fyrw[
hm qy dzKn idiS mihÀ hyrw ]39]
cwrik pMc kos iek gRwm[
ijh kO khYx inQwNw nwm[
hm nihÀ qÎwgihÀgy jl soie[
SzqRü plwieÀ iqKwqur hoie’ ]40]
suniq joD qy siqgur mwnI[
‘iehu qYx awCI bwq bKwnI[
aib qO prI sMJ liK lIjY[
pRwiq hoie pRsQwno kIjY ]41]
awvih Swhu ik lSkr Bwro[
hzQÎwrn ko pkir sMGwro[’
mslq jib nIky kir lIin[
bhu bwrUd anwvin kIin1 ]42]
mN hZwr iszkw mMgvwXo[
ibRMd sunwrin qy FilvwXo[
dIin suBtin ko mn Bwviq[
fwriq gorI qupk clwviq ]43]
ijs iFg DnuK, qIr ko Coriq[
inj ivzdÎw kir air Aur Poriq[
iqn ko qrkS2 bÞSn kry[
qICn qICn sr gn Bry ]44]
kyiqk ko qomr Kr dey[

1
sMg vNw kIqw[
2
BzQy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 316

srb loh1 kI SkqI2 ley[


sYP, srohI, qyßy cOry[
KMfy, KVg duDwry gOry3 ]45]
huqy qbyly Kry qurMg[
bÞiS idey iqs iCn ihq jMg[
krwbIn4 bhu qupk qmWcy5[
ijs ky lgiq n SzqRÁ bwcy ]46]
koS ibKY qy siB mMgvwey[
bÞS dey suBtin smudwey[
ly rZwie Gr joD isDwrw[
iqn BI qÎwr krÎo dl swrw ]47]
kyiqk cwkr, kyiqk BweI[
srb btoir kry smudweI[
suBt hZwr eyk iqh sMg[
iqn BI bÞSy SsqR qurMg ]48]
swvDwn lirby ihq kry[
gorI bhu brUd lY Bry[
srb jwmnI mihÀ kir qÎwrI[
BeI sucyq bwihnI swrI ]49]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘jMg qÎwrI’ pRsMg
brnnû nwm aSt iqRMsqI aMsU ]38]

1
POlwd[
2
brCI[
3
Bwry[
4
CotI bMdUk [ãRWsIsI, Carbine]
5
Aus smyx dw psqOl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 317

39. [kWgV purox kUc]


38<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>40
dohrw: suinawry awidk skl, ins mihÀ krI su kwr[
Kwn pwn kir siqgurU, pOFy inûdRwDwir ]1]
cOpeI: jwm jwmnI siqgur jwgy[
sOc Snwn krin anurwgy[
kih kir duMdiB ko bjvwXo[
mhW DunI jnu Gnu1 grjwXo ]2]
suniq joD puir mihÀ qib jwgw[
sOc Snwn krn khu lwgw[
donhuÀ DujnI2 ky Bt Bwry[
jwgRiq kIin sucyqw3 swry ]3]
SsqR bsqR pihry inj aMgw[
fwry suMdr ZIn qurMgw[
suBt skl Auqswhu smyq[
cwhiq ibjY krÎo rN Kyq ]4]
SRI hirgoibMd cMd anûdy[
ihq rN ky Auqswih iblûdy[
bsqR nvIn srb hI pwey[
dIrG jwmw grih suhwey ]5]
suMdr syq bfI dsqwr[
ZrIdwr jug Cor4 Audwr[
pyc anUTy5 kir kir lwey[
AUpr bWDI ijgw suhwey ]6]
jry jvwhr jwgiq joiq[
dIpiq idpiq su dIpiq hoiq6[
qIKn KMfw Kro duDwrw[

1
bzdl[
2
sYnw[
3
sOc Snwn[
4
dovyx pzly[
5
acrj[
6
dIvy (ijvyx) pRkwSdy hn (iqvyx) so pRkwSdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 318

lykr ibKy gry mihÀ fwrw ]7]


qrkS Kr Kpry BirvwXo[
AUpr hIrn qy idpqwXo[
gr mihÀ fwir su bWDÎo kt sox[
kis kit1 bhu sUKm idF pt sox ]8]
jmDr iqs mihÀ krI sjwvn[
DnuK kTor lIin mn Bwvn[
Bey arUFin ko jib qÎwrI[
joD pTÎo nr ibnY AucwrI ]9]
‘pRBu jI! mo khu ly kir sMg[
awp aroho qyj qurMg[’
SsqR bsqR bYsy gur pihry[
joD pRqIKiq hYx kuC Tihry ]10]
isK kI qnujw sunÎo pRsMg[
‘qurkn sMg prih gur jMg[’
joD awpno piq smuJwXo[
‘BlI krI qum, mm mn BwXo ]11]
srb klw smrQ gur pUrw[
krm kriq mwnv sm rUrw[
kbhuM n hUjih ien pRiqkUl[
hwQ joir rhIaih ankUl ]12]
nihÀ sMgRwm ibKY fr koeI[
lSkr qurk ij ds gun hoeI[
nr bpury ieh khW agwrI[
surpiq lrih ij ly sur JwrI2 ]13]
SRI hirgoibMd siBin plwvihÀ[
SzqRÁ hqihÀ jIq ko pwvihÀ[
nhIx Swhu qy kIjih qRws[
guru shwie, qO sdw iblws3 ]14]

1
lÜk kisaw[
2
swry dyvqy lY ky jo ieMdR bI lVy[
3
qW sdw anûd hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 319

snmuK hqhu SzqRü rN ibKY[


huie pRsMn ijs qy guru ipKYx[
inj kul Er inhwrin krIaih[
sujsu jgq Zwhr ibsqrIaih’ ]15]
inj iqRX qy suin joD AucwrI[
‘mm Aur AupjI SrDw BwrI[
gur ko sMg n qjox kdweIx[
ien pd qr1 idAux pRwn gvweI ]16]
donhuÀ lok Blw jo kirhIx2[
mUrK ien kI Srn pRhirhIx[
jÎox jÎox rN mihÀ awiesu dY hYx[
jhW pTihÀ, ijh sMg lrY hYx ]17]
qihÀ GwlOx Gmswn Gnyrw[
sunIaih iehW jQw bl myrw[’
iem dMpiq kih awps mWhI[
SsqR bsqR pihry qn qWhI ]18]
ciF qurMg pr qib cil awXo[
gur pg pMkj sIs invwXo[
BRwq slym Swhu ko awnw[
donhuÀ joDw blI mhwnw ]19]
swdr siqgur pws ibTwey[
eyk hZwr sYn sMg lÎwey[
joD rwie kih ‘suin gur pUry!
aib arUiFbo bnihÀ ZrUry’ ]20]
SRI hirgoibMd igrw AucwrI[
‘hm bYTy bin kir aib qÎwrI[
pihly pihr idvs ky fyrw[
gmnihÀ, krihÀ qwl jl Gyrw’ ]21]
nwm ‘jwn BweI’ hX mylw3[

1
ienHW dy crnW dy hyT[
2
dohW lokW ivc (jo gurU swihb) Blw krdy hn[
3
(iek) GoVy dw nwm ‘jwn BweI’ riKaw sI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 320

Dir dUsr ko nwm ‘suhylw[’


jbr jvwhr ZIn jrwAU[
donhuÀ pr SoBiq duiq dwAU1 ]22]
khÎo ‘jwn BweI’ mMgvwXo[
SRmiq suhylw liK n anwXo2[
‘koql clih sMg fuirawXo3[’
suin gur hukm qurq ly awXo ]23]
joDwrwie ko kr gur ghÎo[
awgy hoie qurMgm lhÎo[
krih srwihn qib awrohy[
mnhuÀ ibSnu Kgpiq4 pr sohy ]24]
khÎo, rwie qib inj hX cFÎo[
Aur Auqswhu siBin ky bFÎo[
prI cob DOxsw DuMkwrw[
suniq arUFÎo qib dl swrw ]25]
qIn hZwr cmUM gur kyrI[
kWgV piq hZwr iqs byrI[
cqr shMsR sMg ciF cwlI[
lirby ihq icq cOxp ibswlI ]26]
mwrg gmny gurU agwrI[
joD brwbr krÎo hkwrI[
cly srwhiq cpl qurMg[
aru lÎwvn ko khiq pRsMg ]27]
‘ibKm sQwn Swhu ky qIr[
rhih suBwiek bhu Bt BIr[
bl buiD qy bf krI dlyrI[

1
soBw dyN vwlIaW (kwTIaW)[
2
nhIx mMgvwieaw[
3
vwg PV ky nwl KwlI quiraw czly
[Pw: koql = sjwvt leI KwlI cldw GoVw[ qurkI ivc koql = Kws svwrI dy GoVy
L kihÀdy hn[
kSmIrI ivc koql nwm kbUqr dw hY[ ijs GoVy dI DON kbUqr vrgI hovy]
4
gruV[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 321

bnÎo Gsyrw syv GnyrI ]28]


hX gun bfy Swhu ko pÎwry[
pRQm kry syvk miqvwry1[
awnÎo Gorw pRQm kudwie[
siB ky bdn klûk lgwie ]29]
joDrwie qum krhu ibcwrw[
jÎox jÎox pUrb qurÀg inkwrw[
gXo bhur iehu lÎwie suhylw[
phuÀcin BI iFg huqo duhylw ]30]
bys bnwXo ihMdusqwnI[
nihÀ prKn qy iehu ibiD TwnI[
KojI bin kIno sMbwid[
siB ky sMg* Swhu qy awid ]31]
khÎo rjqpN lwKhuÀ dYin[
hmry ihq kir chy n lyin[
kUr pdwrQ sgry jwny[
iszKI rKI swc ko mwny2 ]32]
qihÀ dyKhu buiD bl ies kyrw[
iqn qy ZIn pvwXhu Pyrw[
kulP lgwie kYd siB kry[
hX lÎwXhu mUrK siB Cry ]33]
ies ibiD kI buiD ibDIey mWih[
apr iksI ky lKIXiq nWih[’
suniq joD kih ‘ikRpw qumwrI[
sumiqvMq mihÀ AuØzqm BwrI ]34]
BXo n hÍY hY kib as dMBw[
dyKiq sunqy hoiq acMBw[’
iezqÎwidk gmniq kir bwqI[
ins ibqIq pRgtI pun pRwqI ]35]

1
Srwb ivc msq[
*
pw:-qy azgR[
2
isKI L szcI mMnky DwrI rziKaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 322

qyj -jwn BweI- kir Cyrw1[


ign ign crn Drih iqs byrw[
lGu Cwlin qy sohiq bwjI2[
jnu AuØzqm nt kInis bwZI3 ]36]
suMm awgly Cuviq su CwqI4[
kriq kuMflI jug iek BWqI5[
iCq Cuhwie pwCl pg jwnU6[
AuiT AuiT priq SuBiq blvwnU ]37]
cpliq cliq, khW imRgCOnw7[
Dwie ipCwrI fwriq pOnw8[
iek duie Cwr krwie bfyrI[
DIr dyiq rokÎo iqs byrI ]38]
cMcil cliq cwl cqurweI[
cwru iblocn cqur ncweI9[
icqviq cwih ckiq icq swry10[
hrKiq kihÀ ‘ibiD11 awp suDwry’ ]39]
apr khW lig krv bfweI[
qurÀgn ky gun gn iek QweIx[
kWgV qy dzKN idiS gey[
mhW AujwV iblokiq Bey ]40]
BrÎo ibml jl qwl inhwrw[
joDrwie gur sMg Aucwrw[
‘mhwrwj! iehu Qwn mhwnw[

1
CyVky qyZ kIqw[
2
GoVw[
3
(bwZIgr dI) Kyf[
4
agly suMm CwqI L Cuhwky[
5
(iekzTy) dohW pYrW (nwl) ieky qrHW kuMflI pwAuxdw hY[
6
ipCly pYr goifaW qk ipRQvI L Cuhwky[
7
hrn dw bzcw vI ikzQy (cl skdw hY)[
8
pON L ipzCy suztdw hY (jd) dOVdw hY[
9
chuMaW (pwisaW vl) ncwAuxdw hY suhNy nYN[
10
swry cwh ky dyKdy hn qy dyKky hYrwn ho jWdy hn[
11
ibDwqw ny[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 323

lirby ihq hm prKin Twnw ]41]


dUr dUr lig bfI AujwrI[
KojÎo pwie nhIx ikq bwrI1[
hm awgy bhu bwr inhwrw[
Kyliq phuÀcy aiDk iSkwrw ]42]
rhy ibcwriq -kib ies QWeI[
irpu awvihÀ jib krihÀ lrweI-[
chiq huqy soeI ibiD hoeI[
hqihÀ SzqRü cil phuMcY koeI’ ]43]
ipiK sQwn gur hrK n Qorw[
‘swD swD, awCy Ql torw[’
ieh kih Auqr pry sr qIr[
nYn inhwrÎo inrml nIr ]44]
kIno sYnw isvr pRmod[
Bry qwl ky cwrhuÀ kod2[
swvDwn hÍY kY br bIr[
Kr awXuD kI3 jih kihÀ BIr ]45]
qwl qIr Ql Bl aivlokw[
guru qMbU lig cob su do kw4[
ibc suMdr prXMk fswey[
awsqrn kir bYiT suhwey ]46]
idSw dUsrI hyir sQwn[
lgÎo rwie qMbu duiqvwn[
inj inj SuBtn ibMRd lgwey[
ihq ibzsRwm Kry smudwey ]47]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘kWgV qy pRsQwn’ pRsMg
brnnû nwm eyk AUn cqvwirMsqI aMsU ]39]

1
jl[
2
cwrox pwsy[
3
iqzKy SsqRW dI[
4
do cobw qMbU[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 324

40. [jMg dIaW iqawrIaW]


39<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>41
dohrw: iqsI qwl ky duie ids,
lihrw aOru mrHwj1[
phuÀcy SRI hirrwie jib,
gRwm bswey swj2 ]1]
cOpeI: duie duie kos doie idS gRwmU[
lihrw aru mrwHj ijs nwmU[
SRI siqgur hirrwie bswey[
azgR kQw ieh dyAux sunwey ]2]
SRI hir goivMd phuÀcy jwie[
huqI Aujwr qhW smudwie[
nhIx gRwm nyry, nihÀ pwnI[
Bey mvws mhW gunKwnI ]3]
siB suBtin ko dIin sunweI[
‘rhhu sucyq krhu qkrweI[
irpu gn phuÀcy hI aib jwnox[
dÍY gulkw Bir3 hqhu inSwno ]4]
gur pRqwp qy jF irpu bnY4[
awieÀ smUh sugm hI hnYx[
ijm hX lÎwie lgwie klûk5[
iqm ilhu ibjY sMGwir inSMk’ ]5]
suin Auqswh Btn ko hovw[
aiDk bIr rs irdY provw[
ZIn smyq Kry hX rwKy[
awp snÜDbzD irpu kWKy6 ]6]
iem siqgur qihÀ kInis fyrw[

1
do ipMfW dy nwm hn[
2
sjwky[
3
do do golIaW Brky[
4
vYrI jV ho jwNgy[
5
(vYrI L) klûk lw ky[
6
vYrI L AufIkdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 325

aib pRsMg suin qurkin kyrw[


jib ibDIey hX kIin kudwvn[
durg idvwr ndI qir jwvn ]7]
Swh srb hI cirq inhwry[
hwk pukwr pukwr Aucwry1[
‘khW BeI qum mwr Kudwie[
ipRX qurMg ly clÎo Dvwie ]8]
qum siBihin kI ais miq mwrI[
nihÀ qskr kI kIin icnwrI[’
jhW pwhrU ar nr koeI[
sunih Swhu bwnI duK BoeI2 ]9]
Auqrih qry bhuir ciF jwie[
nihÀ inksin ko pwvih QwieÀ[
siB pOrn ko kulP lgwey[
ieq Auq ibcrih bs n bswey ]10]
jQw ibhMg ipMjry koie[
CyrIx BrmY mukiq n hoie3[
AUcy cFih pukwriq BwKy[
ikRKI mno ijm boliq rwKy4 ]11]
mnhuÀ igrn ky isKr phwrI[
AuqrÎo jwie n kriq pukwrI[
Swhu jhW huie kop ibswly[
dMqin pIsiq vs nihÀ cwly ]12]
mrdiq hwQn ko duK Bry[
ly ly nwm pukwrn kry[
AUcy boliq lok sunwvYx[
‘hZrq jI! kuC vs n vswvY ]13]

1
pRkwr pukwr ky hwkW mwrn lÜgw[
2
duzK nwl imlI[
3
ieh quk SRI gurU gRMQ swihb jI dI hY[
arQ hY:-(ijvyx ipMjry ipaw pMCI ipMjry dy) CykW ivc (isr dy dy) iPrdw hY, Auh Cuzt
nhIx skdw[
4
KyqI dw rwKw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 326

krihÀ AuKyrin abih ikvwr[


inksihÀ vihr srY nihÀ kwr[
hX gulbwg, ghY iqs kOn[
jo pwCY hI Coriq pOn’ ]14]
Zor drogy kir kir bwhUM[
krÎo ikvr AuKwrn qwhUM[
inksÎo vihr Swhu idiS gXo[
sMmn burj kulP qihÀ dXo ]15]
ly kuTwr khu qorÎo qwrw[
aMqir phuÀcÎo Swhu inhwrw[
mhW duKiq bÎwkul huie rhÎo[
dyiK drogy ko qib khÎo ]16]
‘khW BXo acrj, miq mMdhu!
dMB1 n jwnÎo imil nr ibRMdhu!
ibn qwrI qwry2 qurvwvhu[
jihÀ kihÀ aiDk mswl jlwvhu ]17]
soxDy mwnv ikiqk hkwry[
jwir mswlYx qoriq qwry[
khUM SIGRqw aiDk krMqy[
awg lgwie ikvwr jlûqy ]18]
khUM kuTwrin sox kir kwtYx[
friq srb hI, hZrq fWtY[
khUM kMD ko krihÀ ibdwrn[
Psy ju nr so kry inkwrn ]19]
huqy kYd jnu kry KlwsI[
ko cil jwiq Swhu ky pwsI[
BXo ngr mihÀ eyk acMBw[
ipKÎo n as kib kOqk dMBw ]20]
jwg pry sgry nr nwrI[
TOr TOr rOrw pir BwrI[

1
bnwAut[
2
kuMjIaW qox ibnW (jo) jMdry hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 327

‘khW BXo?’ bUJiq ko Kry[


ko ko lKYx, bqwvn kry ]21]
huqy smIpI so cil gey[
Swhu jhW ko bUJiq Bey[
‘khhu Aupwie kOn bin awvY?
ly aib gXo n krÎo jwvY ]22]
gRwm nwm aru jo gur blI[
kih iehu gXo lKhu bhu BlI1[
aMDkwr PYlÎo ins mhW[
aib hX qskr pRwpiq khW’ ]23]
suniq Swhu bhu irs kir khÎo?
‘iknhuÀ sumiq kir cor n lhÎo[
kyiqk idvs agwrI rhÎo[
aib ly gXo irdw mm dhÎo ]24]
srb lok kir kY miq mMdy[
ly gmnÎo mm qurMg iblûdy[
aib qy hoiq Aupwv n koeI[
gXo su gXo n pRwpiq hoeI ]25]
hoiq pRwq ky cFiq isDwrOx[
kY gur ghOx ik rN kir mwrOx[
muJ qy qRws nhIx kib krY[
lrn hyqu siB Ql air prY ]26]
aib ky lSkr ly kir Bwrw[
ghOx ik mwrOx, bnOx suKwrw[’
iezqÎwidk bkbwd krMqw[
irs agnI qy mnhuÀ jrMqw ]27]
siB lokin ko khÎo ‘isDwvo2[
pRwiq hoiq qÎwrI kirvwvo[’
iem suin gmny siB inj DwmU[
pry supiq hÍY kIin arwmU ]28]

1
(ieh) vI bVI cMgI gzl jwNo[
2
jwE[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 328

BeI pRBwiq Swhu rih jwgw1[


plk iblocn kY nihÀ lwgw2[
inq nvIn sO pwlin3 jwmw[
pihriq sUKm aiq aiBrwmw ]29]
sMDÎw lig so Pit kir jwie[
agly pRwiq nvox pun pwie[
awmKws4 mihÀ cil kir awXo[
bYTiq gn Aumrwv bulwXo ]30]
suin awiesu ko siB cil awey[
bfy bfy jwmy gr pwey[
huqy idvwn muswihb jyeI[
mhW suBt kihlwviq kyeI ]31]
huqy slwhI bwk pRbIn5[
qslImwq awin gn kIin6[
bsqR ibBUKn pihry qn mYx[
jriq jvwhr Zwhr gn mYx7 ]32]
siqgur isK vZIr KW awXo[
sumiqvMiq bf isdk kmwXo[
lgI kcihrI cwrhuÀ kod[
bYTÎo hZrq hIn pRmod8 ]33]
aqrin kI CUtI mihkwr[
chuÀ idiS DrI awin gulZwr9[
cwmIkr10 qy iczqRiq Qwn[
iqs hyry Aur hrK mhwn ]34]

1
svyr hoeI (qk) Swh jwgdw rihaw[
2
nyqRW dI plk nw lÜgI[
3
sO pzilaW dw[
4
murwd hY Aus dIvwn qox ijzQy sB aihlkwr vzfy Coty qy dUsry lok aw skdy hn[
5
slwh dyN ivc jo cqur sn[
6
swiraW ny awky slwm kIqI[
7
swry (gihiNaW) ivc jvwhr jVy hn[
8
nwKuS, Audws[
9
Bwv guldsqy[
10
sonw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 329

khÎo Swhu ‘siB* sumiq pRbIn!


iknhuÀ n kpt priKbo kIin?
iek hX lIin bnÎo Gisawro[
kYP iplwie kry mqvwro ]35]
so qo gXo acwnk jwnhu[
dUsr ko bf acrj mwnhu[
ZIn pwie hm awphuÀ dIno[
mihÀ ikm hUM ikn prKin kIno ]36]
hyrhu qskr kyr idlyrI[
ibn fr ly gmnÎo jug byrI1[
sunÎo n, hm ny aWK inhwrw[
kIin kpt hm siBin mJwrw ]37]
boliq bwq kriq ly gXo[
hmhuÀ kYd sm Twniq BXo[
ciF qurMg pr sgl bqwey2[
-hirgoibMd gur hX inkrwey3- ]38]
jMgl ibKy gRwm ko rUpw[
qihÀ ly phuÀcy qurMg anUpw[
aib nihÀ iblm suhwviq mohI[
qÎwrI krhu SIGR ijm horI ]39]
ZIn jvwhr Zwhr jry[
ipRX hX sihq inkwrin kry[
jib lO gur ko ghOx ik mwrOx[
qib lO inûdRw nihÀ suK DwrOx ]40]
khhu arUFih lSkr swrw[
jbr jMjYl, jMmUrn vwrw[
idhu siB ko bwrUd ru gorI[
qop smUh clih gur ErI’ ]41]

*
pw:-suin[
1
donox vYrI[
2
swrI (gzl Aus ny) dzsI[
3
GoVy kFvwey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 330

jihÀ kihÀ kihiq iPrYx hlkwry[


‘swmw jMg1 lyhu kir qÎwry[’
inj inj dl mYx siBihin dIin[
gorI aru bwrUd mhIn ]42]
cFin hyqu hZrq asvwrI[
suin awiesu qqiCn kir qÎwrI[
ieq Auq dOry mwnv iPrYx[
rN kI siB ibiD qÎwrI krYx ]43]
hlwcwl lvpuir mihÀ hoeI[
‘BXo acMBw’ BwKiq koeI[
‘pRQm hXin kI so ibiD BeI[
Swhu cFin qÎwrI aib leI ]44]
nihÀ suD iks ko kXw huie jwie[
duih idS Byr prih smudwie[
Auq SRI nwnk ko Gr BwrI[
ijn kI aZmq ikh n shwrI ]45]
ieq siB dySin ko bf mwilk[
keI lwK lSkr ijs qwilk2[
jhWgIr qO rwKÎo rMg[
ieh ibgrÎo SRI siqgur sMg ]46]
nhIx awid qy ikm bin aweI[
rKI n gur Gr kI bifaweI[
CIn lIin hX pUrb SwhU[
qib qy Bw ibroD ien mWhU ]47]
SRI hirgoivMd cwru CbIlw[
pIr mIr bf bIru hTIlw[
bwj ru bwjI3 lIin su CIin[
inj qurMg ky pltw kIin’ ]48]
puir mihÀ nr nwrI siB khYx[

1
jMg dw swmwn[
2
qazlk ivc, Bwv aDIn[
3
bwZ aqy GoVw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 331

‘lrihÀ mhW jug1’ sgly lhYx[


iem qÎwrI swrI kir BwrI[
chiq Swhu ciFby irs DwrI ]49 ]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘Swh qÎwrI’ pRsMg
brnnû nwm cqvwirMsqI aMsU ]40]

1
Bwv dohW dw iBawnk jMg hovygw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 332

41. [llwbyg dI cVHweI]


40<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>42
dohrw: qib vZIr KW dyiK kir,
qÎwrI hZrq kIin[
ikMcbyg* kih awid kuC,
inj mslq mihÀ lIin1 ]1]
cOpeI: ‘kÎox n ibcwrhu ijiqk njIkI?
qÎwrI nhIx Swhu kI nIkI[
hm ies ky hYx siB suKdweI[
kÎox n khhu ies rKhu htweI ]2]
SRI nwnk Gr aZmq BwrI[
iqn sox kry jMg, huie hwrI[’
kir sMgI siB Swhu slwhI2[
khI imtih ijs qy ikm nWhI3 ]3]
hwQin joir guZwriq arZI[
‘krI hZUr jwin kI mrZI[
so awCI nih siBin ibcwrI[
qumro cFin ahY aiq BwrI ]4]
ibRMd blwieq ilKÎo isDwry[
sgry qumry krm ibcwryx[
gur iFg alp bwhnI rhY[
qum ko mwilk mulKin khYx ]5]
hoih brobr qO bin awvY[
nWih q lirbo sYn pTwvY[
jy aZmq kir gurU BjwvY[
hjO4 awp kI jgq alwvY ]6]
durg smIp n gur ky koeI[

*
pw:-iklcbyg[
1
ikMcbyg L pihlox kuJ kihky awpNI slwh ivc lY ilaw[
2
swry Swh dy slwhkwr sMgI kr ley[
3
ijs qrHW ik khI (gzl) ikvyx bI nw imty[ Bwv aYsy qRIky nwl smJky bwdSwh L kihN ik
Auh mMn lvy[
4
inûidaW [Pw: hjo]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 333

ijs ihq bfy jqn ko joeI[’


ikMcbyg* qib igrw bKwnI[
‘khiq vZIr Kwn ihq TwnI ]7]
hm siB rwvr ky suKdweI[
ibgriq kwr shI nihÀ jweI[
irs kir awp cFin ko chYx[
lKihÀ anuicqI kÎox nihÀ khYx’ ]8]
Swhu smIpI apr ij swry[
bwk vZIr Kwn siqkwry[
‘rwvr cFhu ibcwrn kir kY[
lwiek anlwiek Auir Dir kY ]9]
qn qumwry kI hm suK chYx[
Auq aZmq juiq gur Gr lhYx[’
bwk vZIr Kwn pun khÎo[
‘lSkr pThu ijiqk icq chÎo ]10]
bhuq qopn ko nhIx pTwvhu[
QorI pThu sMg Bt lwvhu[
nûgI qyg rKwvhu bIrw[
awin AuTwvih jo br bIrw1 ]11]
so ciF jwie gurU ky AUpr[
lrih mrih kit kir rN BU pr[
pICy lKhu krhu ijm lwiek[
qum ho srb jgq ky nwiek’ ]12]
Swhu jhW suin kir ien bwnI[
awCI jwin lIin mn mwnI[
sYnwpiq Aumrwv bulwey[
phuÀcy suniq hukm smudwey ]13]
sBw ibswl geI Bir swrI[
gn Aumrwv bfy hMkwrI[

1
nûgI qyß (Auqy) bIVw (pwn dw) rKvwE, jo bIr hY awky cuzky[ Bwv jo mrn mwrn L iqawr
hovy[ [iek purwNI rsm huMdI sI ik pwn dw bIVw sBw ivc rzKky kihNw ik jo kMm isry
cwVHn dw ijMmw lvy morcw lvy[ jo bIVw cw lYxdw sI so mwrn mrn qk jWdw sI]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 334

qbih Swhu qrvwr inkwrI[


Dr bIry1 ky shq agwrI ]14]
Kro arZ bygI2 iqs QwnY[
nwm slwbq Kwn bKwnY[
siBin sunwviq aYsy khÎo[
‘gur air hZrq jIqin chÎo ]15]
gih awnhu kY riN kir mwrhu[
iqn qy aiDk ij Ej inhwrhu[
ngn qyg so lyhu AuTweI[
pwnin bIrw muK crbweI’ ]16]
gur pRqwp ko jwniq jyeI[
TWFy Dwir qUSnI qyeI[
pRQm juzD mihÀ bl Dir mwry[
ijnhuÀ sunÎo so nihÀn AuTwry ]17]
llw byg kwbl TkurweI3[
so grbiq icq lIin AuTweI[
gih qrvwr mÎwn ko kInw[
pwnin bIrw crb su lInw ]18]
pRQm ju hX kwbl qy lÎwXo[
mg mihÀ isK kir jqn CupwXo[
awviq iesny hI liK lIin[
iliK kir hZrq ky suD dIin ]19]
krI avzgÎw SRI gur kyrI[
hqin hyqu ies kI miq pRyrI[
lKI Swhu qrvwr AuTweI[
dIno isrypwAu bifaweI ]20]
kMcn ilpiq jry ibc hIry[
deI quPMg khy bc DIry[
bhu molw iek idXo qurMg[

1
pwn dI iglOrI[
2
Bwv arZ krn vwlw[
3
kwbl pr hukm krn vwlw sI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 335

kMcn ktk1 jvwhr sMg ]21]


klßI ijgw bKiS kir dIin[
ihq sMGr ky hrKiq kIin[
khÎo Swhu ‘lIjY dl Bwry[
jwin n dIjY ibn air mwry ]22]
jy guru ghÎo jwie qO awCo[
pun mwrn ky nWihn bWCo[
chUM Er qy lIjY Gyr[
gih lIjY imil kY iek byr ]23]
jo awnYx2 mnsb ilhu dUnw[
aib qy kir hOx mwn cAUnw[
Bwj n jwie khUM ly Gory[
prhu acwnk rN kir Gory’ ]24]
suin kir boliq Bw bf mwnI[
‘khW gurU hY mm agvwnI[
eyk bwr BI hyrin pwvOx[
gih lYhOx jIviq, nqu GwvOx’ ]25]
llwbyg ko BRwq KrÎo hY[
hZrq kI qib idRSit prÎo hY[
kMbr byg nwm iqh lInw[
dwn mwn dy kir sMg kInw ]26]
doie puzqR so inkit Kry hYx[
iqn ko BI ipiK sMg kry hYx[
‘kwsm byg SMmsw byg!
qum BI* gmhu sMg kir byg3’ ]27]
bygllw BgnI ko nûd[
siB qy ijs ko dyih iblûd[
bkrw iek hlwl kir KwvY[

1
sony dy kVy[
2
jo (PV) ilawvyx qW[
*
pw:-hI[
3
CyqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 336

ikiqk aMn juiq qib iqRpqwvY ]28]


lGu Gtkw sm1 isr ijs kyrw[
siB mihÀ ignIaiq Ej bfyrw[
ghy rjqpN hrP imtwvY[
ispr cIr kir doie bnwvY ]29]
iezqÎwidk bf bl ijs mWhI[
hZrq khÎo hyir kir qWhI[
‘qUM mwqul ky sMg isDwro[
fIl drwZ, gurU gih mwro’ ]30]
aiDk kTor kmwn mMgweI[
jug qrkS qIrin BirvweI[
bsqR ibBUKn juiq bhu dIin[
mwno bfo hZrq ny kIin ]31]
pMchuÀ bIrn ko snmwnw[
lSkr dIno sMg mhwnw[
suBt shMsR pMc aru qIs[
kry sMg kih qurkn eIS2 ]32]
ly bifaweI inksÎo bwihr[
lwKhuÀ nr mYx hoXis Zwhr[
‘llwbyg SRI gur pr ciFE[
bfo ibroD Swhu sMg biFE’ ]33]
inj lSkr mYx idXo ngwrw[
suin kir qÎwr hoie dl swrw[
siBihin ZIn qurMgm fwry[
bsqR SsqR qUrn hI Dwry ]34]
pun hZrq nr Blo pTwXo[
‘llwbyg nIky smuJwXo[
-mg mihÀ iblm n krIaih kYsy[
gmnhu qUrn phuÀco jYsy ]35]
qRws pwie kir jwie plwie[

1
Coty GVy ijzfw[
2
SwhjhW ny[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 337

ipiK lSkr bhu nihÀ Tihrwie[


pRivSih dIrG jMgl jbY[
muSkl hoie Kojno qbY ]36]
nihÀ jihÀ jl qihÀ dl nihÀ jwie[
bnih mvws khUM sr pwie1[
jy nihÀ Bwjih bnY dlyr[
qumry phuÀcin mihÀ huie dyr ]37]
sYnw lyih skyl iblwsw[
isK apny kY Dn dy jwlw[
iblm lgn mihÀ iehu jug doS-[
inPl hoie qib hZrq ros ]38]
qo khu BI awCI iehu nWhI[
gih SmSyr sBw ky mWhI[
rih awvih quJ ko iehu BlI[
gmnhu hqhu ik ghu gur blI’ ]39]
llwbyg qib khÎo sunwie[
‘ijihÀ lig clÎo jwin qihÀ jwie[
Swhu irdY khu DIrj dIjY[
duSmn alp jwn jIa lIjY ]40]
aiDk jqn kÎox Twniq aYsy[
lKhu SzqRü mwrÎo huie jYsy[
ieqI cmUM gn mYx ly sMg[
durg mvwsy kir hOx BMg ]41]
lwKhuÀ sYnw ko hin fwrOx[
iQrOx jMg mYx nwihn hwrOx[
awgy krI anyk lrweI[
mwriq mrqy avD ibqweI ]42]
rhih jMg mihÀ jIq hmwrI[
prKin kInis kyiqk bwrI[
khhu Swhu sox -mYx aib jwAUx[
nihÀ mwrg mihÀ iblm lgwAUx-’ ]43]
1
ikqy (koeI) qlwb lÜB ky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 338

suin so gXo khÎo siB jwie[


‘inScy jwnÎo gur gih lÎwie[
kY SsqRin sox mwrÎo jwie[
hX inkswvn qib Pl pwie’ ]44]
sBw ibKY bhu bwir Aucwrw[
‘as qskr nihÀ sunÎo inhwrw[
kir ibswl Cl Tg kir gXo[
aiDk acMBw icq mihÀ ikXo’ ]45]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘llw byg awrUFn’ pRsMg
brnnû nwm eyk cqvwirMsqI aMsU ]41]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 339

42. [SwhI POj mwlvy puzjI]


41<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>43
dohrw: bjy ngwry kUc ky,
kir smwj siB jMg[
llwbyg Bt ciF clÎo,
aiq grbiq dl sMg ]1]
1
cOpeI: cly qurk ijn jwiq anyk [
eIsubZeI2 bfo dl eyk[
dwEZeI3 ruhyly Gny[
mhW suBt sMjoien sny ]2]
kwbl ky igljy ijn khYx[
fIl drwZ ijnhu ky ahYx[
awimK siB psUain ky BzKÎiq[
iek SUkr qy rzKÎw rzKÎiq4 ]3]
psuin smwn ibRqI ijn cIny[
bhu inrdeI mhW miq hIny[
hPs vlwieq5 ky qn kwry[
mhW mlyC mhW blvwry ]4]
moty nwk ET ijn kyry[
khÎo n smuJihÀ mMd bfyry[
kyiqk brN dyh ky BUry[
puir kSmIr awid bis BUry6 ]5]
kwco mws KwihÀ suK krYx[
pSqo boliq smuiJ n prY[
qurkI qry qurMgm qorYx7[
gmnihÀ bf mg, Qkiq n QorY ]6]

1
anyk jwqIaW dy[
2
XUsPZweI qox murwd hY mrdwn dy ielwky dy[
3
dwAudZeI[
4
Bwv sUr nhIx KWdy[
5
hbS, aYbysInIaW[
6
kSmIrox pry XwgsqwnI lokW qox murwd hY[
7
qurkI GoVy hyT qurdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 340

tMmk bWDy1 siBin agyry[


hylw kriq bjwieÀ bfyry[
bwjy aink bjwviq cly[
qUr, qurm, rNisMùy Bly ]7]
bfy dmwmy cob lgMqI[
lyhw dyih2 sYn gmnûqI[
cly qurk miqmMd gvwry*[
hwn lwB nhIx kCU ibcwry* ]8]
Bey kuSgun agin imil awgy[
eIxDn Bwr smuK idRg lwgy[
murdw dwh dyin ly cly[
ien ky cFiq agwrI imly ]9]
CUty bwr3 nwir rudnwvYx[
iSvw bmiq bMnI kUkwvYx4[
boil AuTy chUM idiS Kr5 Gor[
lKiq n mMd jwihÀ gur Er ]10]
khUM cwl khUM poeIaw pwey[
kriq SIGRqw hX gmnwey[
AufI DUl riv6 bIc smwXo[
mg mihÀ puir gRwmin ko CwXo ]11]
ihm irqu huqI prih bhu pwrw[
clÎo jwie lSkr Kl Bwrw[
sgry idvs gmnqy awey[
rwiq prI qy nihÀ Tihrwey ]12]
awgy pwCY ko sm cwly7[

1
CotIaW ByrIaW bMnHIaW (GoiVaW qy)[
2
mwro mwr krdI, CyqI CyqI[
*
ieh do qukW iek ilKqI qy iek Cwpy dy nusKy ivc hn keI ilKqI nusiKaW ivc nhIx hn[
3
Kuzly vwl[
4
igdVIaW boldIaW ik azg AugldIaW hn[
5
Koqy[
6
sUrj[
7
brwbr hoky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 341

pI pI kYP1 Bey mqvwly[


mwr bkwrw kriq sunwvYx[
‘khW gurU hm jMg mcwvYx ]13]
hm qy awgy Bwg n jwie[
hwsl krih murwd Þudwie[
hZrq ky hX dy kir imly[
ieh BI hm ko nWihn Bly ]14]
bjih loih sox loh krwrw[
mwrn mirby mcih aKwrw[
mn Bwviq hm qib kir lY hYx[
mwrihÀ gurU ikDOx pkrY hYx’ ]15]
squdRv imlI ibpwsw doAU[
awviq BeI agwrI doAU[
gn qrnI2 bhu Gwtin kyrI[
gih mMgvwie btoir GnyrI ]16]
lgI rwiq ko hovin pwr[
mußl pTwn su keI hZwrw[
isK kI suqw joD kI dwrw3[
iqn dl ko awgvn ibcwrw ]17]
DrÎo huqo DrnI pr Qwr4[
iqs mihÀ mukqw cwru su fwir[
Dr kir nwQ suDwriq soie5[
mMd mMd so Qrkn6 hoie ]18]
huqI cqr pun prKiq moqI[
-kÎox nihÀ ien kI iQrqw hoqI? -[
bwr bwr so nIky dyiK[
jwnÎo -lSkr awie ivSyK ]19]

1
Srwb[
2
byVIaW[
3
iesqRI ny[
4
Qwl[
5
Aus (Qwl ivc) nÜQ Drky TIk kr rhI sI[
6
DrqI ieQox qweIx hOlI hOlI ihldI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 342

Drw iehW lig hwliq mMd1[


prqy suMm qurMgm ibRMd-[
qqiCn nIky inrny kIin[
suiD ihq nr pTwie kir dIin ]20]
pRQm su rwie joD iFg awXo[
Gr ko khÎo sMdyS sunwXo[
ijm prKÎo so rIiq bqweI[
‘dyir n lKhu sYn bf aweI’ ]21]
iqs ly joD awpny swQ[
phuÀcÎo jihÀ bYTy gur nwQ[
iszK msMd ibRMd br bIr[
bYTy SRI hir goivMd qIr ]22]
BweI BgqU bihlo doie[
iehu bYTy siqgur iFg hoie[
jib ky jMgl ko gur awey[
qib ky sMg rhiq suK pwey ]23]
drSn lwB lyiq hYx locn[
bIc ibrwjihÀ kSt ibmocn[
bYTÎo joD gurU snmwnw[
‘lSkr awXo pRBU! mhwnw ]24]
ieh nr suiD ly kir aib awvw[
prKin iszK suqw ijm pwvw[
Qrkiq iQrw2 iehW lig jwnox[
XW qy jwnI sYn mhwno ]25]
iblm nhIx aib awvn mWhI[
prih jMg Gmswn mhW hI[’
suin SRI hir goivMd kihÀ aYsy[
‘hm BI qÎwr agwrI bYsy ]26]
jwPq3 dyin hyqu svDwnw[

1
DrqI ieQox qweIx hOlI hOlI ihldI hY[
2
DrqI[
3
ZÎwPq, KwNw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 343

smuK ispr ieh pwqr1 nwnw[


gorI gn jnu Szkr pwry[
Kpry mnhuÀ jlyb Auqwry ]27]
czkR bzkR2 Gyvr3 gn dY hYx[
bfy suhwr4 ikRpwn KuaY hYx[’
kih ibDIaw ‘jib hI hX lÎwXo[
qib ky qÎwr chiq hYx DwXo5 ]28]
nihÀ iblmihÀ irpu awvn mWhI[
awvih Swhu ik lSkr qWhI[
mg mihÀ? nihÀ suiD, hYx aib khW?
ibnw iblm phuÀcYxgy iehW’ ]29]
SRI hir goivMd idRSit clwey[
bihlo ko bUJiq ibkswey[
‘BUq pRyq cwrox idiS kyry[
SRI gur bsI kry siB qyry ]30]
iqn qy suD mMgvwie sunwvhu[
jihÀ lSkir, aib qhW6 bqwvhu[’
suin bihlo iek pRyq DvwXo[
mn sm byg kriq7 suiD lÎwXo ]31]
bwqin kriq qhW qib khÎo[
‘pRBu jI! silqw qt aib lhÎo[
swry idvs cly hI awey[
insw prI bhu qhW iQrwey ]32]
kyiqk pwr, Aurwr ikqyk[
kyiqk nOkw cFy anyk[

1
BWfy hn[
2
tyFy czkr[
3
iek miTaweI dw nwm hY[
4
iek pRkwr dw moN vwlw qy slUNw pkvwn jo mYdy dw bNdw hY qy iqRkoNw huMdw hY[ [ihMdI,
suhwl[ ihMdI ivc ‘suhwrI’ swdI pUrI L bI kihÀdy hn]
5
Dwvw krnw[
6
Bwv Auh QW[
7
mn vq CyqI krky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 344

Qkiq iQry, ko supiq pry hYx[


ko Srwb kir pwn igry hYx ]33]
ikiqk imly bhu pwvk1 jwrI[
lgÎo sIq bhu kMpw DwrI[
kr pg suMn Bey ijn kyry[
silqw qt kir2 sIq Gnyry’ ]34]
suin BweI bihlo qy bYn[
‘prI ndI qt sgrI sYn[’
joD awid siB acrj mwnÎo[
SRI hirgoibMd bhur bKwnÎo ]35]
‘aib qUM pRym pTwvhu koeI[
imlÎo rhY iqs lSkr soeI[
jib huie kUc bqwvih awie[
bin svDwn rhY smudwie’ ]36]
fyF ku jwm jwmnI geI[
ieh bwqYx siqgur siB keI[
kir inScY pun pOiF pRXMk[
suK sox supqy ibnw aqMk3 ]37]
inj inj fyry siB cil gey[
arD suBt svDwnI key[
arD supiq By inûdRw pweI[
jwgy pRBU pRBwiq huie aweI ]38]
sOc Snwn awid siB kIin[
suin kir awswvwr pRbIn[
bYTy huqy skl cil awie[
suBt msMd iszK smudwie ]39]
gur ky khy BUqnI pihlox[
pTI insw mihÀ suD ihq bihlo[
‘jib lSkr ko hovih kUc[

1
agnI[
2
ndI dw kMFw hoN krky[
3
by fr hoky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 345

qib suiD idhu ieq awie phUic’ ]40]


so qurkn ky dl mihÀ geI[
suD ihq bIc pRvySiq BeI[
qhW huqo iek pTiq mulwnw[
BUqn ibzdÎw ibKY mhwnw ]41]
lKI BUqnI kI giq qWhU[
suiD ihq phuÀcI lSkr mWhU[
mMqRn sMg pkir so leI[
BUqn sOxip kYd kir deI ]42]
bihlo ko suiD BeI n awie[
inScY DrÎo ik -iehu suD lÎwie-[
SRI gur iFg bYTÎo qib jweI[
chuÀ idS mihÀ iQr nr smudweI ]43]
swdr inkit ibTwXo jbY[
muskwviq boly gur qbY[
‘khu BweI! suD lSkr kyrI[
kUc ik hY mukwm1 ies byrI?’ ]44]
khiq BXo donhu kr jory[
‘qurk ij kUc krihÀ ieiq Ery[
qqiCn hI suD mo iFg awie[
siB rwvr ko dyAux sunwie’ ]45]
aMqrjwmI gurU bKwnw[
‘BXo kUc lSkr pRsQwnw[
qhW BUqnI qoih pTweI[
ghI mulwny iqn suD pweI ]46]
iqs ko aib qij idhu Brvwsw[
so nihÀ CUtih kris ibnwsw2[’
suin gur bcn skl ibsmwey[
qib bihlo bhu BUq pTwey ]47]
iqn qqiCn suD awin sunweI[

1
(lSkr ny) kUc kr idzqw hY jW nhIx[
2
krygw nwS (Ausdw)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 346

‘ghI BUqnI1, sYn su aweI[’


siBin sunÎo mn mYx suK pwey[
‘DMn DMn siqgurU’ alwey* ]48]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘lSkr gmn’ pRsMg
brnnû nwm doie cqvwirMsqI aMsU ]42]

1
BUqnI PVI geI hY, qy[
*
BUq ivzdÎw nwlox gurU gÎwq dI vifaweI drsweI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 347

43. [hsn KW dUq]


42<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>44
1
dohrw: silqw Auqry jwmnI, sgly muSkl hoie [
Kwn pwn pRwpiq iksU, rhy CUC hI koie ]1]
cOpeI: jug qRY jwm kIin ibsrwmy[
bjy kUc ky dIh dmwmy[
mhW sIq mihÀ muSkl hoey[
suMn crn aru kr siB koey ]2]
agnI jwir jwir Tr KovYx[
fwir ZIn hX qÎwrI hovYx[
pRwiq hoiq hI sYnW cwlI[
bsqR SsqR siB lIin sMBwlI ]3]
AudY BXo sUrj Bgvwn[
sIq ibnwsÎo mg pRsQwn[
llwbyg jib puir qy DwXo[
Byq hyqu iek dUq pTwXo ]4]
‘fyrw khW sYn hY kyqI?
ibc pRvyS huie hyrhu qyqI[
kib hm lrihÀ su prKhu kwl2[
ies kwrn awgy qUM cwil’ ]5]
hX kO qÎwig gRwm iks mWhI[
byK awpno rwKÎo nWhI[
syvk eyk sMg ijh lIno[
gur dl mihÀ pRvyS ko kIno ]6]
sMDÎw smY ipiKin ihq iPrÎo[
dl gn nIr qwl3 ko iGrÎo[
iPriq iPriq sYnw ky mWhI[
gmnÎo rwie cmUM ky mWhI ]7]
iqnhUM prKÎo mnuK ibrwnw[

1
swry aOKy hoky[
2
so smW dyKIx[
3
jl dw qlw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 348

gih bUJÎo nihÀ jwie bKwnw[


qqiCn iqskI pwg AuqwrI[
muSkYx bWiD krI bhu mwrI ]8]
deI kSt qy BUr duhweI[
‘SRI siqgur muih lyhu CutweI[’
prÎo Sor sgry nr Dwey[
ghÎo qwV kir gur iFg lÎwey ]9]
SRI hir goivMd suniq duhweI[
piT ibDIaw muSkYx KuilvweI[
sMg awin iQr krÎo hjUry[
hyriq boly siqgur pUry ]10]
‘kO hYx qUM? ikq qy cil awXo?
khhu swc, nqu dyx mirvwXo[’
friq mwr qy swc bKwnw[
‘pRBu jI! qjhu ik kr idhu hwnw ]11]
khOx swc mYx awp agwrI[
llwbyg kwbl piq BwrI[
Byq hyqu hy ikRpw inkyq!
pTÎo moih bf SIGR smyq ]12]
dl pRvyS mYx skl inhwrw[
Btn pCwin lIin bhu mwrw[
SRI gur qum pIrn ky pIr[
duh lokn ky mIrn mIr’ ]13]
SRI hir goivMd bUJn Twnw[
‘khW sYn qurkwn mhwnw?
kyiqk ignqI mihÀ ciF DweI[
kib ieq phuÀciq hyqu lrweI!’ ]14]
suniq hsnKW dUq bKwnw[
‘kwbl ky Aumrwv mhwnw[
lSkr pMc ru qIs hZwr[
qurkI Gory pr asvwr ]15]
khÎo Swhu -mg nihÀ iblmwvhu[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 349

lrhu SIGR, gur inkit pTwvhu1-[


nhIx dyr aib awvn mWhI[
phuÀcI lKhu cmUM inj pwhI ]16]
mYx ipiK prKn kIin ibcwr2[
qumry sq, so awieÀ hZwr[
mwr lyihÀgy dyihÀ n jwny4[
iem qurkwnw kir ho hwny3 ]17]
svwDwn rwvr kI sYn[
ibsrwmI, ien ky SRm hY nw4[
cwihq hYx sMgRwm su TWFy[
bhu anûdqw ijn mihÀ bwFy’ ]18]
suin pRsMn siqgur huie awXo[
iFg qy pwg idvwie pTwXo[
khÎo ‘dyhu suiD iqn khu jweI[’
CutÎo hsn KW gmnÎo DweI ]19]
llwbyg ko imlÎo agwrI[
awviq iley ju lSkr BwrI[
krÎo slwm Kro qib BXo[
‘khu suD ijs kwrn qUM gXo ]20]
ikiqk sYn so gur hY khW?
Bwij ik nihÀ ipiK lSkr mhW5?
lrn hyqu gwFo BI dyKw?
BwKhu Byq ju kIin pryKw’ ]21]
suniq hsn KW Byv bqwXo[
fyrw gur Aujwr mihÀ pwXo[
jl ky qwl cuigrdy Gyrw[
lrn hyqu Auqswh Gnyrw ]22]

1
gur L (swfy) pws Byjo (PVky)[
2
quhwfy pws jo sO (juawn) hY qy Eh (EDrox) hZwr aw irhw hY qW quhwfy (AuhnW L) mwr
lYNgy jwN nhIx dyNgy[
3
qusIx mwrogy qurkW L[
4
ieh qroqwZw hn koeI Qkwn nhIx ipaw ny[
5
bhuqy lSkr L dyK ky Byijaw hY ik nhIx[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 350

krihÀ AufIkin Bt blvwnw[


qurMg ZIn Dir awXuD nwnw[
iqn kY khW plwvn bwq[
cwhiq hYx siB lSkr Gwq ]23]
moih irdy mihÀ aYsI awvY[
sO Bt, qum hZwr ko GwvY[
gurU iblûd blI sm Syr[
krih pRqIKin gih SmSyr ]24]
imRgin minûd ibRMd quv sYnw[
qum mihÀ iqn kI smqw hY nw[
dl hY alp qAU sm bwZ1[
kwk btyrw qoih smwj2 ]25]
cwr hZwr Btin ky tol[
cwrhuÀ kr Syr sm bol[’
suin kir bwk dUq ky swcy[
qurk qurkpiq siB irs rwcy ]26]
‘iehu kÎw mUrK kriq bKwn[
bf joDw hOx ibdiq jhwn[
keI jMg mYx irpu gn hqy[
kir purSwrQ lInis Pqy’ ]27]
pwn bwrnI ko kir rhÎo3[
suniq dUq qy irs kir khÎo[
‘ieh kuC gur qy lY kir awXo[
kih kir cwhiq hmYx frwXo ]28]
duSmn ko pzKI ieh jwnw[
iqs kI jIq, hmihÀ cih hwnw[
pnhI mwrhu dyhu inkwsI[
bhur n khY awin ko pwsI ]29]
gur qrIP, kir inûd hmwrI[

1
bwZ vWùM hY[
2
Bwv qyrw lSkr[
3
Srwb pIqI hoeI sI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 351

khW mqI ien mUF ibcwrI[’


iem kih mwriq Kyid Kdyrw1[
jwin anwdr bhu inj kyrw ]30]
-gurU pIr ky inkit isDwAUx[
mn bWCiq iqn qy brpwAUx-[
sumiqvMq iem irdY ibcwrw[
SIGR gurU ky inkit isDwrw ]31]
kih inj nwm bUJ kir khÎo[
sIs invwie smuK gur BXo[
‘awin prÎo mYx rwvir SrnI[
jwie pRsMsw iqn iFg brnI ]32]
sih n sky miqmMd gumwnI[
mwrÎo moih ktk2 kih bwnI[
rwKhu lwj pIr jI! morI[
nhIx alûb rhÎo aib horI’ ]33]
ikRpw inDwn ikRpw suin krI[
-hm ihq- lKÎo -mwr ies prI3-[
imRdul bwk kih dInis DIr[
‘ipKhu jMg rih kir hm qIr’ ]34]
joD inkit bYTy qib BwKÎo[
‘nIkI nhIx, inkit ies rwKÎo[
Cl ko kriq rhY dl bIc[
dyiK Byq kih qurkin nIc’ ]35]
ibgsiq khÎo gurU ‘suin joD!
hm jsu suin huie qurk skRoD[
awin prY ko Srn jdweI[
nihÀ qÎwgin mYx krOx kdweI ]36]
iehW n rzCÎw kir idKrwvOx[
qO jm qy mYx khW bcwvOx[

1
mwiraw qy Kyd dy ky nsw idzqw [ihMdI, Kdyrnw = pry htwAuNw, nsw dyNw]
2
kOVI[
3
jwiNaW ik swfy krky ies L mwr peI hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 352

aYso ibrd jwnIaY moih[


so siB swc sunwvOx qoih ]37]
ibn alûb huie dIn, lcwrI[
khY ju -mYx aib Srn qumwrI-[
iqs kI rzCÎw Aur aiBlwKOx[
kÎw nr bpurw, jm qy rwKOx ]38]
lyX Byq qO kÎw huie myrw[
hqO iCnk mihÀ dl irpu kyrw[
dyAux mwlkI kwbl swrI[
ieh Aumrwv krOx iqn mwrI ]39]
mnsb Swhu smIp idvwAUx[
ies qy kwbl rwj krwAUx[’
ibsmy siB suin kY bc aYsw[
-iehu qO BXo ibBIKn jYsw ]40]
awin imlÎo silqwpiq1 Aury[
lûkwpiq SRI rGubr kry-[
suin kir joD bMdnw kIin[
rwmcMd iehu rUp su cIn ]41]
siB mihÀ BXo ibdiq ibrqWq[
SRI siqgur kIno ijs BWiq[
‘DMn DMn’ siB bdn Aucwry[
dIn dÎwl ko ibrd ibcwry ]42]
arD rwiq hoeI qib awie[
khiq hsn KW ‘irpu smudwie[
phuÀcy jwnhu rKIaih qÎwrI[
bIc quPMg dugorin fwrI’ ]43]
siB dl mihÀ nr siqgur Pyrw[
‘suBt sucyq bnhu ies byrw[’
sO sAUr ko pTÎo agwrI[
‘awie qurk qihÀ idhu suiD swrI’ ]44]
gur dl mihÀ aMgITy lwgy[
1
smuMdr qox[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 353

ijnhuÀ inkit qy pwly Bwgy[


SsqRin juiq ismriq jgdIS1[
iml iQiq ikq ds, pMdRW, bIs ]45]
siB suBtin ky qn ibn pwly2[
hqn irpuin svDwn ibswly[
ins mihÀ qurk cFy siB awey[
jV sm sIq kry nr pwey3 ]46]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘dUq’ pRsMg brnny nwm
qIn cqvwirMsqI aMsU ]43]

1
SsqRW sihq prmySur L Xwd krdy hn[
2
inÜGy[
3
pwly ny (hzQ) pYr Twr ky jVH vWù kr idzqy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 354

44. [jMg SurU]


43<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>45
dohrw: jwm idvs ky cFy qy,
lvpuir qy pRsQwn[
qIn jwm mwrg cly,
pun ins kIin pXwn ]1]
1
cOpeI: kuC ibzsRwm kIin SRm hoey [
do iek jwm nIiT hI soey2*[
bhur cFy idn sgry cwly[
cwr jwm mihÀ pMQ ibswly ]2]
bhur insw dUsir huie aweI[
iks iks Kwno kIin bnweI[
dwnw dInis iknhuÀ inhwrI[
qAU SRmiq bf qy mg BwrI ]3]
rUpw gRwm AulÀiG kir awey[
bhu gRwmn ky awgU lÎwey[
khYx ik ‘ijs Ql gur ko fyrw[
hmihÀ idKwie dyhu iek byrw’ ]4]
gRwmin ky nr ko bhu qwrYx3[
fir kir awgU azgR pDwrY[
qROds jwm su cliq ibqwey[
cOdsmyx mihÀ gur inXrwey ]5]
mhW SRmiq aru CuDiq ibswly[
Try crn kr lwgiq pwly4[
qInhuÀ kwrn qy qurkwnw[
bÎwkul bhu, ikm huieÀ svDwnw ]6]
llwbyg Xuq siB srdwrw[
nihÀ lSkr ko hwl ibcwrw[
1
QzikaW hoieaW ny kuCk arwm kIqw[
2
do iek pihr msW hI suzqy sn[
*
pw:-do iek jwmnI rhI soie[ punw:-jwmnI TweI moie[ punw:-kIn ins soey[
3
qwVdy hn[
4
hzQ pYr pwlw lg ky Tr gey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 355

awp DrI qn pr pusqIn1[


qÎwir krwie Kwn kir lIin2 ]7]
apr suBt ijn lirbo awgy3[
qInhuÀ kwrn iqn qn lwgy4[
kih bhu rhy n iknhUM mwnI[
krYx SIGRqw Swhu bKwnI5 ]8]
prm duKI kir lSkr lÎwey[
so asvwrin ky inXrwey[
jÎox awviq Qy bwg AuTwey[
qÎwr quPMgin SlK clwey ]9]
kVw kwV jib iekTI CorI[
igry ikiqk irpu lwgiq gorI[
awviq lSkr ko muK qorw[
idKiq n jwmin ko qm Gorw ]10]
llwbyg jwnÎo gur iehW[
Jwr mqwbI jwry mhW[
aink mswl jlwvn kIny[
BXo pRkwS idiSin qm hIny6 ]11]
iem kih siqgur joD cFwXo[
sMgI jwqI mlk imlwXo[
‘pry hwQ iem irpu miq moty7[
ijm pRwpiq mYdwn su hoty8 ]12]
CuDiq SRmiq, bhu nIxd dbwey[
pwrw9 pry Try kr pwey10[

1
vwlW sNy cmVy dw cogy vrgw gl dw pihrwvw[
2
Bwv KwNW Kw ilaw[
3
ijnHW azgy (hoky) lVnw sI[
4
(Qkwn BuzK qy pwlw) iqMny iqnHW dy srIr L lÜgy hoey sn[
5
Swh dy khy anuswr CyqI krdy hn[
6
Bwv hr pwsy cwnNw ho igaw[
7
mq dy moty SzqrU ies qrHW hzQ awey[
8
ijvyx hwry hoey mYdwn ivc imldy hn[
9
pwlw[
10
hzQ pYr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 356

jwhu bwZ sm byd bfyry[


hqhu qurku jnu lvy btyry1 ]13]
siqgur dIin ibjY suKYn[
bÎwkul jyin kyin air sYn[’
ibRMd mswlYx joD agwrI[
gur ko hukm pwie kir jwrI ]14]
gur ngwrcI ko kih nwmw[
‘dYry dYry dIh dmwmw2[’
iem quPMg aru clihÀ ikRpwnW[
SRoNiq avnI bhY mhwnw ]15]
duhir cob DOxsw DuMkwry[’
vDÎo bIr rs Bt llkwry[
cFÎo joD cil awgy gXo[
duih idiS mwrU bwjiq BXo ]16]
3
BuXMg pRXwq CMd: dmwmy bjy ibRMd ByrI BuMkwry [
quPMgwin gorI ksy Pyr mwry[
kry qyj Gory agwrI Dvwey[
ikL qIn mwry su nyZy BRmwey ]17]
Bey nyr SzqRÁ qkYx qWih mwrYx[
lgYx aMg jWky igrYx, n sMBwrYx[
BXo ByV Bwro inRBY bIr bWky[
shweI gurU jwin dOry clwky4 ]18]
AufI DUl gYnû5 dury ibRMd qwry[
mswlYx krI mMd6, By aMDkwry7[
plIqy DuKy puMj qoVy lgwey[
1
lvy qy btyry [sMs: lv[ lvw iek inÜkw pMCI hY ijs L koeI btyry qy koeI iqzqr dI iksm
dw mMndy hn, ieh btyry qox bI suhl huMdw hY, ies krky pMjwbI ivc ‘lvw’ suhl L bI
kihÀdy hn]
2
dYry dYry vzfw dmwmw vjwE[ dmwmy vzjN dI awvwZ L ‘dYry’ krky disaw hY[
3
ByrIaW vzjIaW[
4
cwlwkI nwl[
5
awkwS ivc[
6
(DUV ny) mswlW dI lo mMd kr idzqI[
7
hnyrw ho igaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 357

mno rYN Bwdox KdÎoqM idKwey1 ]19]


mhW nwd hoXo su bwZI ihryKw[
bkYx ‘mwr lIjY’ skopM2 ivSyKw[
‘nhIx jwin dIjY gho kwit fwro[
clo swmuhy bIr SMkw invwro’ ]20]
bjYx ibRMd bwjy hkwhwk bolYx[
iBVy ByV Bwry ikqy bMiD tolYx[
quPMgwin kI mwr mwrI ibswlw[
gjM ky Tnûky AuTYx Tok jwlw3 ]21]
prYx pOr Gory Drw, nwd TwnYx[
mcÎo jMg BImM irpU pRwn hwnYx[
clwvYx, ksYx Pyr bwrUd fwlYx[
ikqY eyk gorI dugorIn GwlYx ]22]
klw pY jVy moV qoVy BKMqy[
DrYx hwQ pY qwik SzqRÁ fBMqy4[
plIqw BKYx ibRMd jÍwlw AugwlYx5[
clYx SUMk gorI qVwky AuTwlYx ]23]
lgYx aMg BMgYx qurMgwin fwlYx6[
ikqy sUr Gwey hlwcwl GwlYx[
ikqy Gwie GUMmy igrYx bIr BUmY[
ikqy Kwie gorI Kry DIr JUMmY ]24 ]
sÍYXw: XOx jib mwr mcI su GnI
qib bygllw suiD jwin lrweI[
kMbrbyg smIp ipKÎo
bf bIr blI iqh sMg sunweI[
‘BRwq! suno Gmswn Gnox
rN hoie rhÎo siB ko agvweI[

1
mwnox BwdRox dI rwq L ittwNy idzsdy hn[
2
sihq kRoD dy[
3
gjW dy TokN nwl TNkwry AuØzTdy hn bhuqy[
4
vYrI L qzk ky (qoVy) fMBdy hn[
5
smUh bMdUkW ivKy plIqy BKdy hn[
6
GoiVaW dy aMg BMg (krky) fyg idMdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 358

pwn Srwb kro kuC QoreI,


qo isr pwg*, kro aib DweI1’ ]25]
awiesu BRwq bfy kI sunI
qib kMbr byg ny bwk khÎo[
‘kÎw gur sYn fro ijs qy
aib mwir sBY ins aMq lhÎo2[
awp Kudwie ny bWiD dXo3,
ibn qRws Dry ies Qwn rhÎo[
Swhu qurMgin lY aib donhu,
jwie imlYx, gur lyihÀ ghÎo ]26]
Swhu krY bKSIS mhW
jsu PYil prY sgly qurkwnw[
cwr hZwr hI sYn sunI
hmry iFg hyrhu puMj mhwnw[
awty mYx lOn smwn imlwvhu
kOn iQrY lirby agvwnw?
eyk gurU isK, hYx hmry ds,
ko blvwn ju hoie n hwnw4?’ ]27]
pwn Srwb krYx bhuqI,
ipiK bygllw rN Pyr AucwrI[
‘jor prÎo bhu Gor, sunY rv5,
qUM pRsQwnhu TOr agwrI[
swq hZwr sAUr6 ij sUr,
kro apny sMg mYx bl BwrI[
awgy ho roky jwie iblokhu

*
pw:-Bwr[
1
qyry isr pzg (iezZq dI) hY, (ies leI agwhW L) huN DweI kro[
2
swrI rwq mukdI qk sB L mwr lvWgy[
3
bMnH idqy hn (SRI gurU jI)[
4
gurU jI pws jy iek iszK (hY qW) swfy (pws) ds (sUrmy) hn, ikhVw blI hY jo (iek dsW
dy hzQox) nw mrygw[
5
(ieh) avwZ suNIxdI hY[
6
svwr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 359

rOr mhW, ikm hoiq pukwrI’ ]28]


BRwq kI awiesu mwin clÎo
bhu pwinsurw kir1 bIr hÀkwrI[
kMbrbyg ny byg krÎo
Audbyg, su bygllw n shwrI2[
dIh dmwmy smUh bjy,
dl sq hZwr cly bl BwrI[
hylw pukwriq goirin mwriq
qomr Dwriq awie agwrI ]29]
SRI hirgoibMd DIr blI br
‘bIr smIr’ ky sMg bKwnw3[
‘awie shwiek hoie abY,
lig sYl ihmwlih sIq mhwnw[
SzqRüin ky qn sIq kro
ijn qy bnY kuC, hÍY Trvwnw4[
kMp AuTYx siB kyr srIr
aDIrj bIrj5 ko kir hwnw’ ]30]
awiesu pwie clÎo6 hrKwie,
lgÎo ihm sYl ky jwie sQwnw[
sIq ko lÎwie bhÎo ieq awie,
jhW rN QwieÀ, lrYx qurkwnw[
lgÎo srIrin, DIr qjI,
Tir BUr BXo, bf sIq ko mwnw[
hwQ kI aWgurI nWih KulYHx,
muK dMq bjYx7 bl hIn ajwnw ]31]

1
Srwb pIky[
2
CyqI kIqw
(AudÍyg =) azgy jwNw, llwbyg dI (bwNI) n shwrI[
3
hvw dy bIr L ikhw[
4
(TûF nwl) Tr jwN[
5
bl[
6
Bwv hvw dw bIr igaw[
7
dMd vjN lg gey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 360

cIr qy Cwd1 srIrn ko


jug hwQin dyq hYx kWK mJwrw2[
kOn quPMg clwie skY,
Cuit bwg geI, n ikkwn sMBwrw[
kMpiq hYx qn hoiq nhIx kuC
‘awie iBry3’ muK bol Aucwrw[
kMbr byg BXo rN sMmuK
hoie quPMgin ky kVkwrw ]32]
swq hZwr kI BIr aeI jib,
joD ny jor prÎo qib jwnw[
Swhu slym su BRwq huqo
blvwn ik swQ su bwk bKwnw[
‘mwir quPMgn BMg kro
ieh awviq azgR bDÎo, qurkwnw[
pMc sY lyhu pvMgm sMg
AuTwie kY bwg kro Gmswnw’ ]33]
joD su BRwq kI awiesu ko
suin Swhu slym clÎo AuqswhU[
qIr quPMgin ko CuirvwXhu
eyk hI bwr pry ibiD XWhU[
jÎox dl tIfin ko4 liK kY,
ihq mwrn Dwie ibhMgm5 qWhU ]34]
swq hZwrn AUpr pWc sY
dOr gey iem mwrn ko[
hoiq CuDwqur kyhir jÎox
imRg ko suin nwd inhwrn ko[
hwQ AuTwie skY n irpU,

1
kpiVaW nwl Fkky[
2
vzKIaW (kzCW) ivc[
3
aw iBVy hn[
4
itfI dy dl L[
5
murwd iqlIar qox hY[
iqlIar mkVI L kt istdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 361

Tir1 suMn Bey ihq hwrn ko2[


hÍY n quPMg sMBwrn ko
qib kOn ghY qrvwrn ko ]35]
awD hZwr quPMg CutI
irpu cwr sY mwir kY BUim igrwey[
PUt gey gn quMf ru muMf
pRcMf hI GwAu lgy smudwie[
ibRMd pTwn igry mußly,
hzQÎwr n hoie skY3, pCuqwey[
‘hwie’ krwhiq4, ko hiq By,
kuC jIviq pwie dury hX Dwey5’ ]36]
aMgin BMg qurMg Bey
ibc jMg iBry Bt sMg igrwey[
bIc mSwlcI nwS kry,
aMDkwr mhW aru DUl Aufwey[
pUrn SRON iblocn By,
qn Kyh jmIx, aiqSY akulwey6[
Gory mry atkYx clqy
iqn AUpr aOr igrYx ju Dvwey7 ]37 ]
8
dohrw: SsqR Bey nihÀ SzqRü qy, Swhslym su jwin[
KYxic ikRpwnYx imil gey, mwir mwir kir jÍwn ]38]
qurq awp hI muir pry, rOrw qurkin pwie[
ktin lgy qib awp mihÀ9, kCU n jwnÎo jwie ]39]
sÍYXw: pUq ipqw ky hqY isr mYx
ipq mwriq pUq ko nWihn jwnY[
1
Try hoey (vYrI)[
2
hwrny leI[
3
hiQawrW dw (vwr) nw ho sikaw (AuhnW qox)[
4
hwie hwie kihky kurlWvdy hn[
5
jy kuC jIxvdy sn (Auh mOkw) pw GoVy Bjwky luk gey[
6
kMn qy nyqR (DUV nwl) Br gey, srIr qy Kyh jm geI, bVy hI ivawkul hoey[
7
jo dOVy awAuxdy sn[
8
Bwv SsqR nw czl sky[
9
Bwv qurk[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 362

BRwq sox BRwq igrÎo kit kY


iqm nWih ccw ko BqIj pCwnY[
mIq sox mIq ikRpwn bhI,
miq hoiq BeI hiq, awp hI hwnYx1[
mwir mry su hZwr hI SzqRüin
Qor hI kwl ibKY qurkwnY ]40]
dohrw: spq shzsRin ky ibKY, prI rOr ies Bwie[
-ikq hmro dl, ikq gurU-, nihÀ ikCu jwnÎo jwie ]41]
-ikq gmny, ikq qy hty-, rhÎo n kuC mn gÎwn[
iek qm, pun ihm, rju2 aiDk, pry pRwn kir hwin ]42]
ieq Auq ko ikq tir gXo dYv jog qy koie[
bcÎo rhÎo, bwkI skl pry imRqk rN hoie ]43]
pUrn purKin qy khhu pUrw AuqrY kOn[
guru sMqin sox arih so mMd Bwg hÍYx jOn ]44 ]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘juzD pRsMg’ brnnû nwm
cqur cqvwirMsqI aMsU ]44]

1
(awpiNaW L) awp hI nwS krdy hn[
2
DUV[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 363

45. [XuzD-jwrI]
44<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>46
1
dohrw: awps mihÀ iBr jWih jy, qbih krihÀ hzQÎwr [
nqu pwry mwry srb2, pry hZwr sumwr ]1]
3
sÍYXw: hyir aPwq prI khu dIrG,
kMbr byg htÎo ipCvweI[
Pyir mswl ibswl jlwie,
krwl ipKÎo dl ko smudweI[
bIrin pY bhu bIr pry,
gn Gorin pY mir Gory ieQweIx[
-kYsy Bey imRqu ey sgry?-
bhu sociq hY icq mYx duK pweI ]2]
GwAu BkwBk boliq hYx
bhu SRoNiq BUql bIc* bhÎo[
bWhu ktI, ikh jMG ktI,
ikh gRIv ktI, Dr hoie rhÎo4[
ko gulkW lig pRwn dey
qrPMiq ikqy muK ‘hwie’ khÎo[
AUxDy5 pry, iek sIDy pry,
iek tyFy pry, bf Gwv lhÎo ]3]
kMbrbyg pTÎo nr ko,
jihÀ bygllw, suiD jwie sunweI[
‘eyk qO sIq qy aMg gey Tir,
dUsry hÍY qm ko smudweI[
awps mYx kit sYn mrI,
n srÎo kuC, SzqRü Kry smuhweI[

1
jdox awpo ivcIx iBV jWdy hn qdox hiQawrW nwl (gurU jI dy XoDy vYrI pr mwr) krdy hn[
2
nhIx qW (= jy nw iBVn qW) pwlw vYrI L mwr irhw hY[
3
awãq, blw[
*
pw:-bIr[
4
iksy dI grdn ktI geI (gzl kI) szQr hoieaw ipaw hY (a) gRIv ktI jwN qy DV hI bN
irhw hY[
5
mUDy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 364

jo phuÀcÎo dl azgR pTwvhu1,


sMmuK hoie krY ju lrweI’ ]4]
XO suin SRon2 rhÎo ibsmwie,
-mrÎo dl bwd, srÎo nihÀ kwjU-[
bygllw pun awiesu dI
‘svDwn ko hoie smUh smwjU[
awps kI kir lyhu pCwn,
mhWn hno gur, jwie n BwjU3[
rwiq kI Gwq BlI hm ko,
idn mYx n iQrY, gih lIjih awjU ]5]
dÍY srdwr pTwnin ky
dl awT hZwr ahYx ijn sMgw[
awiesu dInis sIK isKwie,
cly rN ko icq cwv AumMgw[
BIKn Kwn bfo blvwn
sMjoie ko Dwir rhÎo srbMgw[
dUsr nwm khYx gulKW4,
ijn awgy kry bhu bwr hI jMgw ]6]
swq hZwrin ko mirvwie kY
awT hZwr kry pun awgy[
cob dmwmin ibRMd prY,
bf rOr krYx rs bIr mYx pwgy[
bIr khW bl Twin iBrYx
iqn qInhUM kwrn5 jy qn lwgy[
kwl ky pRyry khW bs cwlih
hÍY n sMBwln jwiq hYx Bwgy6 ]7]

1
jo (awpNI) POj (huN) phuMcI hY Aus L muhry Gzlo[ (a) jo azgy dl phuMicaw sI (mwiraw
igaw, huN hor) Gzly[
2
kMnI[
3
Bzj nw jwey[
4
gulÞwn[
5
BuzK, QkyvW qy pwlw[
6
(sYnw dI) sMBwl nhIx huMdI Bzjy jWdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 365

jwin bfo dl awie gXo


qib joD pryir qurMg agwrI[
Swhu slym sox awin imlÎo
suK bUJ iqnY suK swr1 AucwrI[
‘jÎox kt awps mYx mirgy
hm dUr Kry siB rIiq inhwrI[
awp hI qy ibn mwry mry,
gur pUrn ko su pRqwp hY BwrI’ ]8]
jMbuk2 awimK KwihÀ Gny,
bhu Gwv sny Bt sMg igry[
jogin SRoNq pIviq hYx,
pun lyiq fkwr anûd Bry[
BUq mhW gn pRyq pukwriq,
nwciq hwQ kpwl3 Dry[
aWqR inkwir gry mihÀ fwriq
gwviq qwl bjwie Kry ]9]
awT hZwr prÎo dl awie
AuTwie skYx n quPMgin ko[
sIq qy hoie rhYx jV ky sm,
pRyriq azgR qurMgn ko[
qwpiq pwvk ko Bt joD ky,
hoiq nhIx Tr aMgin ko[
hÍY svDwn Dry siB awXuD
awviq SzqRüin BMgn ko ]10]
qÎwr quPMg hZwr huqI
iek bwr clI air mwrn ko[
sMmuK rOr ky Coir deI
qurkWin lgI qn gwrn ko4[

1
suzK dI Kbr[
2
igdV[
3
KoprIaW[
4
gwlNy L[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 366

Pyr brUd bMdUkin pwie


ksI gulkWin pRhwrin ko[
SIGR clwie deI rN dwrun
mwrn awT hZwrin ko ]11]
qUrnqw iem Dwir mhW,
kih joD ny1 mwr bfI kirvweI[
cwr kry iem vwr bMdUkin
eyk hI bwr n SzqRü clweI2[
BUm DVwDV gyriq sUr
qVwqV XOx gulkwn mcweI[
CUC qurMg iPrYx ihhnwviq
kyiqk imRzqu Bey lig GweI3 ]12]
rswvl CMd: gurU sUr dOry[
kry SzqRÁ bOry[
kCU nWih sUJY[
lgYx SsqR jUJYx ]13]
Qky pMQ mWhI[
BeI nIxd nWhI[
ikqy BUK Bwry[
CuDw nw invwry ]14]
prY BUr pwrw[
n jweI sÀBwrw[
gurU kI rZwey[
smIrM clwey ]15]
mhW sIq bÎwpy[
bfy SzqRÁ kWpy[
juty dMq bolYx[
msyx4 hwQ KolYx ]16]

1
rwie joD ny kih kih (ky sUrimaW L)[
2
(ieMny icr ivc) SzqRÁ ny iek vwr bI nw bMdUk clweI[
3
ZKm lÜgky[
4
msW hI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 367

ikqI dyr lwgy[


quPMgin qÎwgy1[
krÎo joD hzlw[
nhIx jwie Jzlw ]17]
lKy SzqRü hwry[
imly bIr Bwry[
kry Kzg nûgy[
ijnYx bwF2 cMgy ]18]
prÎo BUr rOrw[
sunÎo dUr TOrw[
gurU jwin lIno[
rNM BUr kIno3 ]19]
pTy aOr sUrM[
hZwrYx sAUrM[
rNM rMg rwqy[
cly bIr mwqy ]20]
jhW joD joDw[
rupÎo Dwir kRoDw[
qhW jwie boly[
bfy bMiD toly ]21]
qpy bMinH jwrI4[
nhIx sIq BwrI[
clwey quPMgw[
lgYx SzqRü aMgw ]22]
ksYx Pyr mwrYx[
n bYrI sMBwrYx[
nhI hwQ jwlYx[
itky jwie GwlYx5 ]23]
1
bMdUkW clwAuxdIaW[
2
DwrW[
3
bVw XuzDw kIqw hY[
4
azg bwlky sykI[
5
(vYrI dy) hzQ nhIx ihldy (mwno) KVoiqaW L jw mwrdy hn (gurU dy joDy)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 368

kbY eyk gorI[


hqYx joD ErI[
nhIx Ej hovYx[
ibRQw pRwn KovYx ]24]
plwXo n jwvY[
nhIx pMQ pwvYx[
Bey duziK kyeI[
nhIx DIr lyeI ]25]
dohrw: dÍY hZwr gur sYn qib, hyir sugm hI jMg[
KVg inkwsy mÎwn qy, qurkin hqYx inSMg ]26]
rswvl CMd: ikRpwnYx clweI[
su lohU cKweI[
ktYx SzqRü aMgw[
BeI lwl rMgw ]27]
plwvYx qurMgw[
imlYx SzqRü sMgw[
ipKYx so sÀBwrYx1[
nhIx Ej DwrYx ]28]
Try hwQ Bwry[
n jwhIx AuBwry[
khW vwr EtYx2?
krY kOn cotYx3? ]29]
mrYx mUF mwry[
ikRpwnû pRhwry[
ikL qIr Cory[
irdY SzqRü Pory ]30]
ikL Pyir nyZw[
proXo kryjw[
hlwhwl mwcI[

1
dyKky (so qurk) sMBwldy hn[
2
vwr dw bcwAu ikQox krn?
3
qy cot kON kry?

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 369

lhU DUl rwcI ]31]


igry aMg BMgy[
smUhM qurMgy[
ikqy ‘hwie’ bolYx[
ikqy CUC folYx ]32 ]
dohrw: iek iek gur ky sUrmyx, pMc ik spq sMGwir[
kry inbyrn qurk gn, ijm KwqI biF dwr1 ]3]
rswvl CMd: prI ibRMd loQYx[
iPrYx bwj poQYx2[
lhU dIh cwlw[
BXwnYx ibswlw ]34]
mry puMj Gory3[
qmM mot Gory4[
idKY hY n awgy5[
lKYx aMg lwgy6 ]35]
clY byg joeI[
igrY lwg soeI7[
ikqy Gwie Kwey[
khYx ‘hwie hwey’ ]36]
chYx koie Bwgy[
n sUJY su awgy[
ibswlY Aujwrw[
n pMQY inhwrw ]37]
khW Bwg jwvYx[
nhI Byv pwvYx[

1
ijvyx iqRKwN vzFdw (kztdw) hY lkVIaW L[
2
iPrdy hn (poQ =) bhuq GoVy Bwv GoVy inqwVdy iPrdy hn loQW L, ijnHW qox bhuq lhU
cldw hY[ (a) iPrdy hn qIrW nwl pRoqy GoVy ijnHW dw vgdw hY bhuq lhU[
3
GoVy[
4
hnyrw fUMGw qy bhuqw sI[
5
azgy idzsdw kuJ nhIx[
6
(jd awN SsqR) aMgW L vjdw hY (qd hI AunHW L) pqw lgdw hY[
7
Auh (SsqR) lgky igrdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 370

su hoey lcwrw[
Kry KwieÀ mwrw ]38]
n hwQY AuTwvYx[
n gorI clwvYx[
bhI bwXu sIrI1[
mhW sIq gIrI2 ]39]
lgI dyih mWhI[
shI jwie nWhI[
pukwrYx khMqy[
‘krwmwq vMqy ]40]
gurU pOn pRyrI[
kbY XOx n hyrI[
sBY suMn kIny[
Bey Ej hIny ]41]
kho kOn bIrw[
shwrY smIrw[
lrY Pyr juzDM[
krY SsqR suzDM ]42]
krÎo kRoD pwry3[
sBI awin mwry[’
sunY kOn bwnI[
prI DUm DwnI ]43]
dohrw: gur awgÎw qy sIq Bw, skihÀ n SsqR AuTwie[[
qn kMpiq bwjiq dsn4, Bey ibbs pCuqwie ]44]
huqy sYn srdwr jo5, rhy ipCwrI soie[
FoXo lSkr azgR inj, Qkiq CuDiq Tir joie ]45]
BwjÎo, lrÎo n liK prY6, huqo aMDyrw pIn[
1
TûFI[
2
bhuq pwlw (gIrI = igiraw =) ipaw[
3
pwly ny[
4
dMdoiVkw lg irhw hY[
5
vzfy srdwrW qox murwd hY[
6
nhIx idzs pYxdw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 371

sYnwpiq bwcy skl, sYnw pRwn ibhIn ]46]


khox khW lig inblqw, BeI ju qurkn mWih[
Bwjy gey n muir lry, Kry Kry mir jWih ]47]
SRI siqgur kI sYn gn, sunI avweI BUr1[
mwry sugm, n kuC lry, Aur pRmod bhu sUr2 ]48]
spq su aSt hZwr Bt, mry aMDyry mWih[
llwbyg iFg suiD geI, ‘lriq suBt aib nWih ]49]
jwny pry n Bwij gy, ikDOx mry rN Kyq[
Cutiq n qupk, n Sor hÍY, bkYx n kop smyq’ ]50]
llwbyg kwblpqI, suniq bwk ibsmwie[
-ds aru pMc shzsR Bt, khW BXo iqh jwie ]51]
iqmr aiDk sUJiq nhIx, rhiq n ibRMd mswl3[
qwik qupk gn ko hqihÀ, mriq ik bUJiq* kwl4 ]52]
BXo n awCo jMg kuC-, sociq aiq icq mWih[
BgnI nûdn iFg huqo, kwbl byg ju awih ]53]
khÎo ‘sIq aiqSY prY, inksiq hwQ n koie[
Bey ibbs ikq Bwig gy, kY sgry imRqu hoie? ]54]
idvs cVHY jib jMg kI, awCI ibiD qib Twin[
gih lY hYx kY mwir hYx, dyihÀ nhIx guru jwin’ ]55]
sorTw: awXo kMbr byg, ieqny mYx siB suin khÎo[
‘kÎox n irdY Audbyg, Dwriq ho5? suK sox iQry ]56]
awie prih gur sYn, qum qy kuC hovih nhIx[
piT dY hYx jm aYn, ijm lSkr awgy hqÎo ]57]
kwtiq qum ko jwie, lvpuir lig, imit hY nhIx[
kÎox nihÀ kriq Aupwie, jib lig iehW n awveI ]58]

1
siqgur dI sYnW ny bhuqy (vYrI) dy awvN dI so suNI sI[
2
(siqgur dy) sUrimaW dy idl KuS hn[
3
Bwv sB mswlW buJ buJ jWdIaW hn[
*
pw:-BuMcq = Bwv, SsqRW dy mwry mr rhy hn, jW kwl hI awky KwN lÜgw hY[
4
Pyr (gurU vlox) qzk ky bMdUkW cl rhIaW hn ik (swfy awdmI AuhnW nwl) bhuqy mr rhy
hn, (mwnox awp hI) mOq L puzCdy (iPrdy hn)[ (a) mwnox kwl AuhnW L bulwAuxdw iPrdw
hY[
5
Bwv iczq ivc koeI iPkr ikAux nhIx krdy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 372

Bly awie hX lYin, inkt rhy BI jwie hYx1[


kirho pRwnin dYn, mo khu iem idRStwveI2’ ]59]
suin sicMq icq hoie, llwbyg kuC mOn Dir[
ghÎo chiq gur soie, jm qy ghÎo su jwvhI3 ]60]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘juzD’ pRsMg brnnû nwm
pMc cqvwirMsqI aMsU ]45]

1
(GoVy) pws huMdy bI Kuhw lvWgy[
2
(GoVy kI) mYL (qW ieh) njrIx aw irhw hY ik pRwN (BI swL) dyNy pYNgy[
3
(pr) Aus ny awp jmW qox PVy jwNw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 373

46. [juzD jwrI]


45<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>47
dohrw: llwbyg ky suq Kry, boly kop smyq[
‘trhu n aib awgy pThu, ds shzsR rN Kyq ]1]
pwDVI CMd: qihÀ rhYx lriq awgw su roik[
nihÀ jMg Kyq CUCw ibloik[
jib lO n pRwiq hovY pRkwS[
qihÀ krihÀ juzD irpu gn ibnwiS ]2]
idn cry bIr sgry sMBwl[
iek bwr irpuin pr hyl Gwl[
qib lyihÀ pkir kYx dyx sMGwr[
hX lyin Swhu ky krihÀ kwr1 ]3]
aib jMg pwie jy pThu nWih[
lSkr smUh inj rKhu pwih[
siB dl skyil so prih Dwie[
ijn bhuq bIr mwry irswie’ ]4]
suin llwbyg mslq ibswl[
qib ds hZwr srdwr nwl[
kih iqnhu swQ ‘awgY lryhu[
nihÀ SzqRü ibRMd bhu bDin2 dyhu ]5]
bf aMDkwr PYlÎo krwl[
nihÀ kthu awp mihÀ, riK sMBwl[’
suin khYx bIr ‘sIrI smIr3[
bhu priq sIq Tir hÍY srIr ]6]
ieh burI bwq kInI ajwn[
iek Qkiq, CuDiq, pwrw mhwn[
aib Btin Qwn khu lrih kOn[
AuksYx n hwQ qn suMn jOn ]7]
dl mrÎo arD rN kuC n kIin[

1
Swh dy GoVy lYN dI kwr krWgy[
2
vDN[
3
(bVI) TûFI hvw (vg rhI) hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 374

irpu qpiq agin AuT mwir dIin1[


aib jwieÀ jOn iqn qy n hoie2[
iQr Kry smuK, ipiK hqihÀ soie’ ]8]
iem khYx qurk, nihÀ sunih kOn[
lGu lgih sIq srdwr jOn3[
huie azgR jwie CyrÎo su jMg[
kir hlwhUl bf rOr sMg ]9]
iek bwr SlK cwlI ibswl[
bf BXo Sbd guir suniq jwl[
qib ibDIcMd kih hwQ joir[
‘suinXMiq nwd bf priq Sor ]10]
mic rhÎo juzD mwcMiq rOr[
liKXMq qurk gn azgR TOr[
bhu pry awie CUtihÀ quPMg[
kir mwir mwir boliq AuqMg’ ]11]
suin iek hZwr pun gur pTwie[
Bt cly grj duMdiB bjwie[
jo huqy qÎwr cihÀ krn jMg[
kt ksy qpq jy agin sMg ]12]
ijn kyr qÎwir4 qupkM AuTwie[
siB cly hrIPin5 hqin cwie[
AuqkMTiq6 aiDk ij lrn bIr[
gur rKihÀ roik dY bhuq DIr ]13]
qib khiq prspr sUr jwiq7[
‘mn BwvqI su kir lyhu bwq[’

1
vYrI ny azgW syk syk (huiSawr ho hoky) AuT ky mwr idzqy[
2
huN bI jyhVy jwNgy iqnHW kolox BI (kuC) nhIx srnw[
3
jo srdwr hn iqnHW L QoVw pwlw lgdw hY (ikAuxik kpVy inÜGy hn, KwNW KwDw qy Srwb
pIqI hY)[
4
ijnHW dI iqawrI sI[
5
vYrIaW L[
6
AuqSwh krdy hn[
7
jWdy hoey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 375

iem kih kudwie gmny qurMg[


iek bwr phuÀic CorI quPMg ]14]
qib joD mlk jwqI bulwie[
bc kihiq ‘krhu aib koie dwie[
ijs qy ibnwS qurkwn hoie[
smudwie SzqRÁ AubrY n koie ]15]
iehu iek hZwr snmuK lrwih[
hm hoie dUro* liK skihÀ nWih[
pScwq1 qurk dl kyr hoie[
pun prihÀ awin kir nyr Foie ]16]
siB apin sUr ko idhu sunwie[
rihÀ tol bIc nihÀ inkis jwieÀ[
iek hqihÀ qmwcw2 gZb kyr[
huieÀ qurq dUr nihÀ rhihÀ nyr ]17]
kit mrihÀ awp mihÀ+ mMd SzqRü[
nihÀ lKihÀ iqmr mihÀ hqihÀ imzqR[’
suin hrK ibzpR iqm kir Aucwir[
kir ipRQk suBt qij iek hZwr3 ]18]
kih suBt sMg aYsy sunwie++[
‘mwrhu su SzqRü jwnyx n pwieÀ++[’
qÎwgMiq qupk kir mwir mwir[
Auglûiq jÍwl bwrUd fwir[
kisXMiq Pyr bru Toik Toik[
CNkMiq gjn gulkw arok4 ]19]
qorw AuBwir Dir joir joir[
kir dsq rvW qir Coir Coir[

*
pw:-alop[
1
ipCox dI[
2
acwnk dw hmlw[
+
pw:-miq[
3
iek hZwr sUrmw (acwnk hzlw krky ht awAuN leI) qoiraw[
++
ieh do qukW bhuqy ilKqI nusiKaW ivc nhIx hn[ ies cOpeI dy crN bI Cy ho gey hn[
4
golIaW ibnw rok qox[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 376

ieq kriq juzD bhu qurk hwin[


gur krI sOn pun qn Snwn ]20]
piT gurU igrw inj nym kIin[
pun bsqR juzD ky pihr lIin[
Kr Dwr KVg kI Dwir aMg[
mukqw su guzC lwgy inKMg ]21]
Bir qIKn Kpry gn KqMg[
gr pihr, ksI kt supt sMg1[
ijh PUl syr pMc Bwr kyr[
Dir kMD ispr2 bMDI bfyr ]22]
iem gurU qÎwr By juzD hyqu[
qurkwn sMGwrin huie sucyq[
Auq prÎo joD huie kY ipCwr[
qij ibRMd qupk gZbYx guZwr ]23]
iek SlK Coif ibc hÍY pRvyS[
gih KVg mÎwn qy KYxic byS3[
bf aMDkwr mihÀ mwr mwr[
duih idiSin jMg ipiK qurk hwr4 ]24]
rswvl CMd: nhIx Byv jwnYx[ -khW awie hwnYx?
ikqI dUr fyrw? nhIx Qwn hyrw- ]25]
ktYx SzqRü aMgw[ iksU sIs BMgw[
ktÎo hwQ kWhU[ igrYx BUm mWhU ]26]
iksU jMG kwtYx[ asI5 SRoN cwtYx[
kty kMD kW ky[ kry doie PWky6 ]27]
qurMgwn BMgw[ vFYx Kzg sMgw[
Bey ruMf muMfw[ kty kWhu quMfw ]28]
pRcMfYx GumMfYx[ kry KMf* KMfYx[

1
gl ivc pihiraw (BzQw) qy lÜk kzisaw suhNy bsqR nwl[
2
Fwl[
3
cMgI iKzcky[
4
hwr Bwv Gbrw gey[
5
qlvwrW[
6
PwVIaW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 377

ipCwrI1 qmWcw[ hqÎo bIr rwcw2 ]29]


gey awp CorI[ Bey sYn ErI3[
irpU awp mWhI[ pCwnYx su nWhI ]30]
clYx Kzg3 KMfy[ krYx doie KMfy4[
prÎo BUr rOrw[ kty koie TOrw ]31]
ikqy Bwjy cwly[ n dysM sMBwly[
gurU sYn jWhI[ brYx awin mWhI ]32]
Kry swvDwny[ jbY SzqRü jwny[
hqYx qWih gorI[ ik KzgM s ZorI ]33]
Bey mUF aMDy[ mno kwl PMDy[
jhW jwihÀ BY qy[ qhW hoie CY qy ]34]
mry awp mWhI[ bcYx pRwn nWhI[
BeI Gor rwqI5[ krI BUim rwqI ]35]
pry sUr Gorw[ BXo Kyq Gorw6[
krwhYx7 ibswlw[ ijnYHx Gwv Gwlw8 ]36]
rcÎo joD dwAU[ mry Gwie GwAU9[
Kry hÍY iknwry[ ktMqy inhwry10 ]37]
suny SzqRü rOry[ Bey jwin bOry[
ipqw pUq mwrw[ n hoeI sMBwrw ]38]
mhW aMDkwrw[
prY BUr pwrw[
Qky pMQ BwrI[
duKI eyk bwrI ]39]

*
pw:-Kzg[
1
ipCox dI[
2
bIr rs ivc rcky mwiraw[
3
Bwv iszK ipCox hztky awpNI sYnw dy huÞ ho gey[
4
toty[
5
DrqI lwl kr idzqI[
6
iBawnk[
7
kurlWvdy hn[
8
ZKm KwDw[
9
(awpo ivc) ZKmI hoky mry[
10
vYrI L ktIxdw dyK rhy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 378

qomr CMd: qurkwn sYn n cYn[ duKkwr1 bIqiq rYn[


qij pRwn bIr ivSyS[ sm imzRqu jy aivSyS2 ]40]
kCu Qor sYn rhI ju[ mn qws dIrG BIju[
ibsuvwsu hY ikq nWih[ siB mwrqy idRStwihÀ ]41]
bf Gor awpd3 pwie[ nihÀ sUJ bUJ Aupwie[
ikn SsqR dInis fwir[ ikm hÍY skY n sÀBwir ]42]
ikn sIq qy Tr pwie[ Cuit awp awXuD jwie[
bhu qRws aO ihm4 doie[ ien qy skMpn hoie ]43]
Auqswhu Ej ibhIn[ qij SsqR hoXis dIn[
isr pwg qy ibn hoie[ qn GwAu GUmiq joie ]44]
iek jy bhwdur bIr[ iQq koie qÎwg srIr[
mir swmuhy rN mWih[ sur lok mYx suK pwihÀ ]45]
gn sÎwl awimK Kwiq[ lig Gwv ko ibllwiq[
ikh cIr hIn srIr[ qij DIr ko bf BIru ]46]
gur kRoD qy as hwl[ qurkwn sYn ibhwl[
bhu awpdw pir sIs[ sm kOn hÍY jgdIS ]47]
pir5 kwl Pws acyq[ lirby n Bwjn Byq[
ruik cwr Er kuQwie[ ibn jwn pRwn iblwie ]48]
qurkwin hoiq ibnwS[ qm nwS sMg pRkwS6[
ins bIiq gI ies rIiq[ Auq SzqRü kI* ibprIq ]49]
dohrw: kuCk bcy siB mir, gey Bwjy koie ibhwl[
swvDwn huie gur AuTy, arNodX7 ky kwl ]50]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘juzD’ pRsMg brnnû nwm
KSt cqvwirMsqI aMsU ]46]

1
duKdweI[
2
jo bwkI rhy so moieaW vrgy sn[
3
kSt[
4
pwlw[
5
peI[
6
ijvyx pRkwS nwl hnyrw nwS huMdw hY[
*
pw:-Auf SqRüin[
7
phuPuzty[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 379

47. [idn cVHy dw juzD]


46<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>48
dohrw: mriq prspr qurk gn, BeI Bor qib awie[
ds hZwr lSkr rhÎo, apr KpÎo duK pwie ]1]
1
inSwnI CMd: bIs ru pMc shMsR dl, qm mihÀ iem nwSw[
ijm qm ko sUrj hqÎo, kir dIin pRkwSw[
ijm Aufgn sgry dury, nihÀ dyihÀ idKweI[
iqm qurkwnw Cip gXo, ijn DUm mcweI ]2]
bfI nIxd supqy pry, rN Kyq mJwrw[
dIrG mg qy Qkiq By, jnu SRm inrvwrw[
igry qurMg qurMg pr, Dr pr Dr2 ibRMdw[
SsqR bsqR ibKry pry, jnu bIj iblûdw ]3]
llwbyg lSkr ipKÎo, jib BXo pRkwSw3[
alp ahYx bhuqy mry, qij jY ibzsÍwsw[
dyiq ikiqk suiD awin kir, ‘amko4 isrdwrw[
sihq sYn ky Kip gXo, nihÀ prih inhwrw’ ]4]
iqsI rIiq pun dUsro, qIsr suiD dYhy[
mry aink sYnwpqI, siB sYnw CYhY[
dUr huqo rN kyq qy, suin suin ibsmwXo[
‘eyqy lSkr ikh hqÎo, nihÀ prÎo lKwXo’ ]5]
ieq Auq krih ibloikbo, icq icMq ibswlw[
BgnI puzqR smIp iQq, bolÎo iqs kwlw[
‘mwqul! kÎw dyKiq Kry, rN smYx ibcwro[
hoie n as irpu awie ieq5, inj Ej sMBwro ]6]
mry su gey n awieÀ iPr, jIvq hYx jyeI[
iqnhuÀ jqn kirbo bnih, dwny bf qyeI[
cFy huqy hm lrn ko, nihÀ Kwnw Kwny[
mwrn mrNo kwj rn, kÎw icMqw Twny’ ]7]
1
25000 pMJI hZwr[
2
DV AuØzqy DV[ (a) DrqI qy DV[
3
jdox cwnNw ho awieaw[
4
PlwNw[
5
aYsw nW hovy ik ikqy vYrI ieDr aw pvy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 380

llwbyg suin puin BnÎo, ‘kÎox nhIx ibcwro?


cOQy Bwg su dl rhÎo, qRY Bwg su mwro1[
khW ibjY aib hoiegI, rihgy Bt Qory[
lKÎo n SzqRü Byq ko, fyrw ikq Ery ]8]
awie agwAU rok kir, qm mihÀ dl mwrw[
kty awp mihÀ SsqR gih, nihÀ krI sMBwrw[’
kwsmbyg aru Sms byg, donhuÀ suq qIrw[
BRwqw kMbrbyß iFg, bolÎo Dir DIrw ]9]
‘khW krihÀ, lSkr mrÎo, kir kumiq mrwXo[
Qkiq CuDiq pwrw prÎo, kih Byr2 krwXo[
SzqRü qpiq pwvk inkit, siB ibiD ibsrwmy3[
AuTiq quriq qij4 qupk gn, hiq piT jm Dwmy ]10]
mYx bhu ibiD buiD kir rhÎo, nihÀ bnÎo AupweI[
nIT nIT iek qupk Bt, rN sky clweI[
Auksy hwQ n sIq qy, irpu imil smudwXw[
KVg pRhwry awin kir, lSkr ibkulwXw ]11]
jwny pry n apr pr5, kit awps mWhI[
ibnw nIiq qy lrn rn, jy pwviq nWhI[
aib qum ibnsÎo jwnIey, pwrw6 huie Qorw[
huqy hyq duie7 mrn ko, so rhy n Gorw ]12]
CuDiq SRmiq lSkr ahY, so imtih n jY hY8[
aib hitbo nihÀ bniq hY, irpu isr pr aYhY[
dyhu dmwmy cFhu siB, dyKhu rN Erw[
rOr prÎo awviq Aury, GwlÎo bf Zorw’ ]13]
bygllw jwnI qby, -ieh nIk bKwnY[

1
mwiraw igaw hY[
2
mukwblw[
3
vYrI inÜGy hoey sn azg dy nyVy (bYTy hoey) qy sB qrHW awrwm pwey hoey sn[
4
clw ky[
5
awpNy pRwey [pr = pRwXw[ a+pr = jo pRwXw nw hovy]
6
pwlw[
7
Bwv pwlw qy hnyrw[
8
Bwv (BuzK qy QkyvW) imt nhIx skdy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 381

aib kÎw hoviq jqn kuC, irpu gn rN hwnYx-[


cFÎo awp siB sMg lY, huie kY smuhweI[
cwhiq Bw -rN Kyq mihÀ, mYx krOx lrweI- ]14]
ieq qO ieh ciF kir clÎo, bf Sor AuTûqw[
bjy dmwmy sYxkry, Auqswh DrMqw[
awviq Bw rN BUimkw, kosn lig hyrw[
mry pry hX sUrmy, Ql Gor Gnyrw ]15]
awimK SRoNiq Cutiq bhu, bih cwlÎo swry[
aruN brN kI cUnrI, avnI jnu Dwry1[
pMCI Auf chuÀ idSw qy, bwies, igRJ awey[
kMk2 awid awimK BKI, BrmihÀ smudwey ]16]
jMbuk iqRpiq pukwrqy, KwXo mn BwXo[
mnhuÀ asIsW dyiq gur, liK -hm iqRpqwXo-[
llwbyg ibsmÎo ipKiq, chuMidiS BX mwnw[
‘Xw Þudwie! ieh kÎw BXo, ikm lSkr hwnw’ ]17]
Cutiq SlK bf rOr Bw, iQir joD lrMqw[
-qurkwnI sYnw GnI, aweI- idRStMqw[
SsqR bsqr bhu mol ky, hX Qikiq bfyry[
idpiq ibBUKin ijnhuÀ ky, bhu kMcn kyry ]18]
iek sAUr dOrÎo gXo, gur iFg suiD dInI[
‘mhWrwj! qurkwn kI, sYnw bf cInI[
siB AumfI irs bhu krI, rn Kyq mJwrw[
lriq joD jwqI mlk, Auq swhu Audwrw ]19]
bwkI rhy n qurk aib, jIviq siB awey3[
mry pry bhu kos lig, asu Bt4 smudwey[
aib pRkwS Bw idKiq hY, eyqy ikn mwry[
pry qurÀg pr qurÀg bhu, Dr pr Dr5 fwry ]20]
qbl ngwry gn bjYx, hoXhu Bt Byrw[
1
lwl rMg dI cuMnI DrqI ny mwnox pihrI hY[
2
icztI cIl[
3
(ipzCy) bwkI koeI nhIx rhy, jIAuxdy sB aw pey hn[
4
GoVy qy sUrmy[
5
DV Auqy DV[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 382

BeI pRBwiq pRkwS mihÀ, irs kIin Gnyrw[’


suin sgrI suiD siqgurU, asu cFy suhyly1[
cob prI rnjIq2 pr, Bt awXuD ly ly ]21]
Cyir qurMgm ko cly, nihÀ iblm lgweI[
awie iQry iFg joD ky, jihÀ mciq lrweI[
dUq hsn KW siqgurU, inj inkit bulwXo[
‘llwbyg khu khW hY? jo ciF kir awXo’ ]22]
suniq inhwry skl iqn, jy icnH mhwny[
brN brn kI bYrKW3, inj inj agvwny[
khin lgÎo ‘sunIaih pRBU! AUpr pusqInw[
isr pr kMcnKod ijh, dmkih duiq BInw ]23]
ZrI bsqR kI kuC bfI, ijh idpiq pqwkw4[
surKw5 blI iblûd hX, bf byg su jW kw[
bwq kriq bUJiq qumihÀ, kir hwQ Aucyrw[
llwbyg so jwnIXih, Aur grb Gnyrw ]24]
bwm idSw iqs qy Kro, so kMbr bygw[
qurkI qurÀg kumYq hY, bhu clih su bygw[
BRwqw ies ko alp hY bf bIr khwvY6[
dwnSvMd ibswl hI, bhu dwv bqwvY ]25]
ipKhu dwhnI idSw mihÀ, sbZw bf Gorw[
nwm kwblIbyg ies, rwKih bf Zorw[
awXuD ibzdÎw bhuq hI, icrkwl kmweI[
kriq ptybwZI aiDk, gn ipKI lrweI ]26]
llwbyg mwqul lgih, inq rih ies qIrw[
mliq rjqpN hwQ mihÀ, bil aiDk srIrw[
iehu snmuK jib lrYgo, mwrY smudweI[
hqhu awp ies pRQm hI, nihÀ suBt KpweI ]27]

1
suhyly GoVy qy[
2
ngwrw[ pr ieh nwm dsmyS jI dy ngwry dw sI[
3
JMfIaW [qur: bYrk]
4
JMfI[
5
surK rMg dw[
6
BwrI sUrmw khwAuxdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 383

donhuÀ ies ky suq Kry, iek kwsm bygw[


Smsbyg suq dUsro, ijs ky kr qygw[
pRQm gol ko bWD kY1, iehu chiq lrweI[
pry awin muK kwl ky, kÎox hUM n bcweI ]28]
sunhu gurU jI! dUr lig, nihÀ idRStI awvY[
Dr pr Dr mir kir pry, iqn kOn ignwvY[
cOQy Bwg n cmUM aib, siB sugm sMGwro[
qum awgy ko ary nihÀ, mYx Bly ibcwrox ]29]
gmny qul dl SlB ko, kir mwro mwro2[
aib iehu Kry Audws hYx, qum iblm ibswro3[’
SRI siqgur ibksy suniq, kr DnuK sMBwrw[
qIr inkwsÎo Kr bfo, qik kY qib mwrw ]30]
llwbyg ky sIs pr, jo kMcn kyrw4[
qik mwrÎo iqs ko qbih, avnI pr gyrw[
ipiKkir ibsmy hlclo, ieq Auq ko hoey[
Kr Kprw DrnI gfÎo, dyKy siB koey ]31]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘juzD’ pRsMg brnnû nwm
spq cqvwirMsqI aMsU ]47]

1
jMg dI iek vMf: toly vzK vzK krky imQy dwvW qy lVnw [sMs: gol = mMflI[ ãw: -ßUl =
POj dw tolw[ qur: POj dw dsqw, ijs ivc srdwr vI hovy]
2
itzfI smwn dl ‘mwro mwro’ krdw tur igaw[ [sMs: SlB = itzfI, mkVI]
3
CyqI kro[
4
Bwv sony dw (Kyd)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 384

48. [idn dw juzD-jwrI]


47<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>49
dohrw: isr qy kMcn Kod jib, pgIaw sihq igrwie[
ngn mUMf mUMfÎo huqo, ipiK siB gy ibsmwie ]1]
inSwnI CMd: ieiq Auq sgry hlcly, kuC qRws AupMnw[
llwbyg lÜjiq BXo, mwnhuÀ mn hMnw[
kt ko pt Jtpt TtÎo, ltptw lpytw1[
Jpt bwg2 dbtÎo qurMg, stkÎo mußlytw3 ]2]
kupÎo iblocn rkq kir, kih Bujw AuTwey[
‘kÎox n kriq hylw abih, mwrhu smudwey[
iek iek Coir quPMg ko, KYxchu Kr KMfy[
kirq clhu isr Dr judy, hX byg pRcMfy4’ ]3]
suin awiesu ko qurk Bt, bf mußl irswey[
muMfiq muMf iblûd ijn, bf SsqR AuTwey[
kÎoxhUM atkI pwg isr, tyFI inq Dwry[
ZrIdwr bf Cor ko, ipRStI qk5 fwry ]4]
awimK BzKI aiDk hI, bhu krihÀ ahwry[
surwpwn ko pRym bf, mwnI mqvwry[
gOr brN siB ky ahYx, sUKm pt syqw[
bhuqy rKihÀ kmwn ko, sr hqny hyqw ]5]
iks iks inkit quPMg hY, ikh qomr Dwrw[
ikn ikn lInhu mÎwn qy, krvwr duDwrw[
jmDr Pyxtn6 siBin ky, boliq inj bolI[
krÎo nyr gur sYn sox, CUtiq sr golI ]6]

1
(llwbyg ny) CyqI nwl lÜk L bzDw hoieaw kpVw (lwh ky isr qy) ltptw (= ivMgw tyFw)
ijhw lpyt lIqw[
2
vwg L Jptw mwr ky[
3
tl igaw mußl bzcw[
4
iqzKI cwl GoVy dI kro[
5
ipzT qk[
6
kmr bMd ivc ktwr hY[
[ihMdI, pyt qox pytI[ ies qox Pyxt, PyxtIx Pyxtn = pytI, kmr bMd] ‘PYxty SsqR’
AunHW SsqRW L kihÀdy hn jo hzQo hQ dI lVweI ivc vrqIxdy hn, Eh kmr bMd Xw pytI
ivcox Jzt kF leIdy hn, ies krky ‘Pyxty’ khIdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 385

duqI pTwnin kI cmUM, bf ErV aweI[


bfy bhwdur kI ijnhuÀ, siB dyx bifaweI1[
Coriq ibRMd quPMg ko, cihÀ myl duhylw2[
‘mwir mwir’ bk ‘hwie huh’, kInis bf hylw ]7]
ieiq siqgur kir SIGRqw, iFg joD hkwrw[
‘arD cmUM inj sMg lY, hUjih aib nÎwrw[
hm snmuK ies lrihÀgy, JwlihÀ bf hylw[
dzKN idiS qy qum prhu, dy rylu ru pylw’ ]8]
suin SRI hirgoivMd qy, Bt joD bKwnw[
‘qum pRqwp sUrj AudÎo3, qurkin qm hwnw[
khW Skiq ien imRgin gn, gjrwj bfyry[
kyhir ky snmuK arihÀ, huie skihÀ n nyry’ ]9]
kih kih crn sroj ko, imRdu cwru iblokw[
bMdnIX bMdiq BXo, Gorw pun rokw[
dÍY shMsR kuC nUn Bt, ly kir huie nÎwro[
cFÎo brobr irpuin ky, mwriq llkwro ]10 ]
rswvl CMd: BXo nyr sYnw[ kupy lwl nYnw[
quPMgwin CorI[ prI mwr gorI ]11]
hlwhwl hoeI[ BeI sUr FoeI[
mcy bIr DIrw[ cly Kzg qIrw ]12]
qurMgwin mylw[ BXo BUr hylw[
mrÎo rOr BwrI[ bkYx ‘mwr mwrI’ ]13]
ikL mwir nyZw[ krI BUm syjw[
ik swrI4 sÀBwrI[ su AUcy AuBwrI ]14]
lgY bIr dyhI[ suqw nwg jyhI[
cly qIr qIKy[ ibKIcY srIKy5 ]15]
prYx pwr aMgw[ igrYx pRwn BMgw[
ikL Coir gorI[ irpU dyih PorI ]16]
1
ijnHW L bVy bhwdrW dI swry lok vifaweI dyxdy hn[
2
aOKw myl Bwv muzT ByV kIqw cwhuMdy hn[
3
awpdw pRqwp sUrj rUp Audy hoieaw hY[
4
qlvwr[
5
srpW vrgy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 386

ikL Pyir Gorw[ ghy Kzg1 Gorw[


kty kMD gyry[ Dkw Dzk fyry ]17]
ktÎo muMf kWhU[ pry BUm mWhU[
kty pwie hwQw[ iqRKI qyg swQw ]18]
iksI quMf KMfw2[ lgY dIh KMfw[
Bey iCMn iBMnw3[ iksI BY AupMnw ]19]
hQw vzQ4 hoey[ rsM bIr Boey[
iCnû eyk lwgy[ Bey lwl bwgy5 ]20]
duhUM Er Bwry[ juJwAU ngwry[
bjy aOr bwjy[ sunYx sUr gwjyx ]21]
juty awp mWhI[ iPrYx Pyr nWhI[
quPMgYx qVwkYx[ su gorI sVwkYx ]22]
6
lgY muMf CMfI[ mno PUt hMfI10[
ktI bwhu koeI[ prI qIr foeI7 ]23]
bhI mIJ syqw[ kVHI Kwn hyqw8[
qhW pRyq Bwry[ mno sUpkwry9 ]24]
rsoeI bnwvY[ ikqy bYiT KwvYx[
kpwlYx10 ibswlYx[ lhU pwn vwlYx ]25]
iKcYx aWqR koeI[ gry pwie soeI[
mno PUlmwlw[ Bly fwil cwlw ]26]
BKYx mws Pwry[ aGwvYx fkwryx[
imly sÎwl11 ibRMdw[ su KwvYx iblûdw ]27]
GnI jognIaW[ mhW mod kIaw[

1
qlvwr [s: KMg]
2
mUMh kzt idzqw[
3
kzty vzFy gey[ ivnwS ho gey[
4
hQo hzQI[
5
puSwky lwl ho gey[
6
(golI) vjwky isr Putdw hY mwnox hWfI PutdI hY[
7
peI hY pws kVCI (vWùU)[
8
(mwnox) kVHI (peI hY) KwN vwsqy[ ieh vIBqs rs hY[
9
rsoeIey hn[
10
KoprIaW[
11
igzdV[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 387

BrY KzpR lohU[ krYx pwn EhU ]28]


iPrYx hUr gYnû[ suDwry su nYnû[
mry kop DwrI[ brYx Ep BwrI1 ]29]
cFwvYx ibmwnw[ krYx azgR gwnw[
Gno mwn TwnYx[ irJwvYx mhwnYx ]30]
BrYx aMk qwhUM[ krYx mod mwhUM[
muKM cMd bolYx[ luBwvYx kpolYx ]31]
mno kwm sIsY[ amI qwl dIsY2[
bfy cwru idRzgM[ mno bwl imRzgM3 ]32]
kry SÎwm aWjy4[ BlI rIiq mWjy[
ncYx KMjnû sy5[ su ieMdIbrM6 sy ]33]
luBwvYx su bIrM[ iPrI awin qIrM[
mno sIs sWty[ brYx hUr bWty7 ]34]
cly qIr sIDy[ bfy bIr bIDy[
BXo dyiK hzlw[ rNM Kyq mzlw ]35]
guru cWp lInw[ kTorYx ju pInw[
srM joir Cory[ irdY SzqRü Pory ]36]
vDY jOn awgy[ iqsY bwn lwgy[
prY pwr qwhUM[ lgY aOr mWhUM ]37]
duqI byiD jwvY[ iqRqI Pyr GwvY[
lgY cOQ jweI[ krY pMc GweI ]38]
iesI rIiq mwry[ su qIrM krwry[
AufYx nwg mwno[ krYx SzqRü hwno ]39]
gurU kop Dwrw[ qjI qIr Dwrw[
dVwdwV gyry[ krwhYx8 Gnyry ]40]

1
vrdIaW hn BwrI AupmW vwly (sUrimaW L)[
2
(gzlHW) mwnox kwm dw SISw hn (Xw) aMmRq dw qlwAu idzs irhw hY[
3
imRg dy bzcy (dy) hn (nYN)[
4
(surmw) pwky[
5
mmoly vWùUM[
6
sRySt kml [sMs: ieMdIvr = nIlw kvl]
7
(sUrmy) hUrW vrdy hn sIs dy (bWty sWty =) vzty szty[
8
kurlWvdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 388

qjy pRwn fwry[ su pYrM pswry[


bmYx1 SRoN qyeI[ irdy PUt jyeI ]41]
pry DUl mWhI[ jmM Dwm jwhIx[
gurU lwl nYnû[ khy AUc bYnû ]42]
‘kro duSt nwSM[ hqo jIq awsM2[
nhIx jwin dIjY[ iehW gyr lIjY’ ]43]
krÎo bwk joeI[ sunÎo sUr soeI[
mno Ej dIny[ svwDwn kIny ]44]
iKcy KVg KMfy[ duDwry pRcMfy[
kudwvYx qurMgM[ ktYx SzqRü aMgM ]45]
nhIx jwn dyqy[ rKYx jMg Kyqy[
llwbyg DwXo[ su cwhY hlwXo ]46]
‘plwvOx agwrI[’ krÎo jor BwrI[
pry hUh dY kY[ ngwry bjY kY ]47]
gurU Pyir Gorw[ qjYx qIr Gorw[
ibDYx pWc swqw[ prYx pRwn Gwqw3 ]48]
iPrYx CUC Gory[ jrI ZIn bory4[
alûkwr vwry[ hryKw pukwryx ]49]
prÎo Kyq BwrI[ kry mwr mwrI[
igry SsqR lwgy[ nhIx pYr Bwgy ]50]
Kry pRwn qÎwgy[ lhU rMg pwgy[
Bey lwl bwgy[ qAU kop jwgy ]51]
qCwmuzC hoeI[ ktI bWih doeI[
iksU pwieÀ kwty[ kty sIs swty5 ]52]
gurU juzD kInw[ rNM rMg BInw[
AuqY joD joDw[ prÎo awie kRoDw ]53]
Kcw Kzc KMfy[ clwey pRcMfy[
kty muMf quMfy[ Bey KMf KMfy ]54]
1
AuglÜCdy hn[
2
(vYrI) dI ijzq dI aws L nwS kro[
3
pRwN nwS krky[
4
lÜgy hoey (a) qy GuMgrU vwly[
5
(ikqy) kzty hoey isr pey hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 389

gnû aMg BMgy[ su fwrI quPMgy[


jmÎo SRoN muStM[ hqy ibRMd duStM ]55]
dupwsy lrweI[ su mwrM mcweI[
iPrYx SzqRü dOry[ mno hoie bOry ]56]
mhW DUm mwcI[ lhU DUil rwcI[
BXo lwl gwrw[ BjY hYx mJwrw1 ]57]
llwbyg jorw[ krÎo hY n Qorw[
qAU rwiK KyqM[ gurU hÍY sucyqM ]58]
nhIx pwie hwlw2[ bfw hyl gwlw[
prÎo joD aweI[ mhW GwAu GweI3 ]59]
irpU hwil cwly[ mry hÍY ibswly[
gurU qIr mwrYx[ krYx eyk vwrY4 ]60]
anykwin GwvYx[ igry pRwn jwvYx[
iemM mwr kInI[ Bey sYn hInI ]61]
Jtw Jzt bwhYx5[ iktYx aMg lwhYx[
igry bIr Gorw[ BeI BUim Gorw ]62]
dohrw: khW lgy brnn krOx,
mwcÎo ijm Gmswn[
hwin BeI qurkwn kI,
pwCy hty indwn6 ]63]
sMBwry sUrw srb,
iek shMsR hX sMg7[
nO shzsR rNKyq mihÀ,
ko qrPiq ko BMg ]64]
iek sMhsR gur sUrmy,
myr kriq bf jMg[

1
(gwry) ivc dOVdy hn[
2
pYr nhIx ihzly[
3
bVy ZKmI krdw hY[
4
iezko hI vwr (qIr sr) krdy hn qW[
5
clWvdy hn (SsqR)[
6
aMq L[
7
iek hZwr GoVy smyq (bcy)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 390

jnm mrn bMDn mhW,


aMg sMg so BMg1 ]65]
srb grb qurkin hrÎo,
aYsI mwr mcwie[
srb Skiq Dir siqgurU,
krihÀ jQw mn Bwie ]66]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘juzD’ pRsMg brnnû nwm
aSt cqvwirMsqI aMsU ]48]

1
jnm mrn dy bMDn nwS krky (gurU jI) dy aMg sMg hoey[ (a) srIr dy nwS hoN nwl
jnm mrn dy bMDn BI nwS ho gey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 391

49. [kwbl byg bzD]


48<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>50
dohrw: Qkiq Bey gn sUrmy,
KVg pRhwriq vwr[
gey qurMgm hus Gny1,
BXo Kyq ibkrwr ]1]
qotk CMd: qrvwr hZwrhuÀ nûg prI[
ijn rMg surMgiq SRoN BrI2[
bhu tUit geI lig lohin pY[
kbZy pir iBMn asohn pY3 ]2]
iqm puMj quPMgin tUit geI[
gn kwSt kuMd inkMd BeI4[
bhu swbq kMcn kwm krI5[
ibn sUrin qy rN BUm prI ]3]
Dr pY Dr jÎox ikh kMD icnI6[
ikhuÀ bWhuÀ ktI ikhuÀ jMG hnI[
qurkwin cuqIs hZwr mry[
gur sUr hZwrin pRwn hry ]4]
iek jwm cFÎo idn jMg Bey[
as mwr mcI Bt pRwn hey[
jug jwm kCU Gt rYn huqI[
lir kY SRm qy jnu sYn suqI ]5]
gn duMdiB sMg qurMg pry[
gih fMg bjwvnhwr pry[
puqlIin su Kyl mno kir kY[
qr AUpir Pyir deI Dir kY7 ]6]

1
bhuq Gbrw gey[
2
jo lhU nwl ilÜbVIaW suhNy rMg rMgIj geIaW hn[
3
kbZy (DrqI) qy judy pey SoB nhIx rhy sn[
4
kwT dy kuMdy tuzt gey[
5
bhuqIaW (bMdUkW) swbq BI hn ijnHW qy sony dw kMm kIqw hY[
6
DV qy DV (ieMø pey hn) ijvyx iksy ny kMD icNI hoeI huMdI hY[
7
mwnox puqlIaW dw Kyl krky hyTW Auqy Pyr Dr idzqIaW hn (puqlIaW)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 392

lih gMD lhU murCwie pry1[


muK nYn pswr ikqyk mry[
rj SRoNiq pMk2 Dsy mir kY[
bhu Gwiel Gorin qy dir kY3 ]7]
gur sYn KrI iek Er BeI[
gn duMdiB cobin mwir deI[
iQr bygllw huie dUr Krw[
murJwie gXo muK, jMg krw ]8]
smudwie cmUM nihÀ pws ipKy[
pCuqwie Kro mn icMq ibKy[
‘ieh kÎwmq awie, n jMg BXo[
nihÀ kwj srÎo dl pRwn hXo ]9]
gur qIr cmUM iQq dIh idKY[
srdwr rhy mm sYn ibKY[
DujnI4 lGu lwgiq moih abY[
kir jMg mhW qij pRwn sbY ]10]
gur ko n ghÎo, nihÀ mwir lXo[
kir hyl Gno n plwie dXo[
nihÀ Kyq qjÎo ar bIr rhy5[
bhu mwr pRhwrin SsqR ghy’ ]11]
suin kwbl byg ibswl blI[
inj mwqul sox kih DIr BlI[
‘aib hoih khW pCuqwvn qy[
ikm bwq bnY hit jwvn qy ]12]
gih Swhu sBw SmSyr leI[
kih bwk aXo6 -hX lÎwAux jeI7-[

1
keI lhU dI muSk nwl hI mUrCw hoey pey hn[
2
DUVI qy lhU dy iczkV ivc[
3
GoiVaW nwl dly jw ky[
4
sYnw[
5
aV rhy hn[
6
awieaw hYx[
7
jwky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 393

gur ko gihbo nqu mwr idjY-[


iehu Swhu krI, Aur jwin iljY ]13]
mir bwd gXo smudwie dlû[
nihÀ kwj srÎo, nihÀ kIin blû[
aib eykl mYx cl jwiq Bly[
llkwr krOx gur ko iekly ]14]
ibdqÎo jg bIc bhwdur hY[
suin bwk kry n inrwdr hY[
huie eyk Kro mm swQ lrY[
gur ko jsu cMd jhwn crY ]15]
as jMg krOx gur sMg Gno[
gih lyhuÀ ikDOx, SmSyr hnox[
bl moih bfo qum jwniq ho[
iQr hyrhu mYx rN Twniq hox’ ]16]
kih mwqul ko iem bIr blI[
cih jwin, DrY rN cOxp BlI1[
qib kMbrbyg pukwr khÎo[
‘gur Ej mhW icq qYx n lhÎo2? ]17]
nr ibRMdin qy suin jwniq hOx[
ies kwrn qoih bKwniq hOx[
grbo n irdY svDwn bno[
kir Gwq anykin dwv Gnox3 ]18]
bic awp, pRhwr kro gur ko[
ibn awls qRws kro Aur ko4[
qum fIl drwZ blI ijm hY[
hir goivMd pIr sunÎo iqm hY ]19]
aib jwhu Þudwie su KYr kry[
iehu kwrj qO ibn nWih sry[’

1
jMg krn dI KuSI bhuqI Dwrky[
2
qUM smiJaw nhIx[
3
bhuqy dwvW dy anykW Gwq krny[
4
fr qy awls qox ibnw kho idl L, Bwv qkVy qy inrBY hovo[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 394

ikq hUM ikq CUt quPMg rhI[


siB kwbl bygih Gwq lhI1 ]20]
blvwn qurMgm Cyrn kY2[
gmnÎo gur sMmuK pRyrn kY[
iFg dUq KrÎo iqh dyiK jbY[
ikX bUJn3 qWih ik sMg qbY ]21]
‘ieh kOn ahY? asu4 Pyriq hY[
ihq sMmuK awvn pRyriq hY[
inj cwqurqw idKrwviq hY[
gih bwg qurMg ncwviq hY’ ]22]
suin dUq khÎo ‘bf bIr Blw[
ies mwqul lwgiq bygllw[
qum eykl sMgih jMg chY[
mg awviq BI bhu bwr khY5 ]23]
bl ko ieh mwn DrY mn mYx[
bhu dwv lKY buiD qy rn mYx[
ptbwZin sox inq myl krY[
icrkwl lgY iqn sMg arY ]24]
ies hyrn hyqu su awviq hY[
giq mMd6 qurMg clwviq hY[’
iem bwq sunwviq dUq KrÎo[
qib lO iqn awie kY nyr krÎo ]25]
kih kwblbyg ‘gurU! sunIey[
Bt nwhk awn nhIx hnIey[
qum pIr su lok Aubwciq7 hYx[
icq bWCiq ko siB jwciq hYx ]26]

1
dwAu qzk ilaw[
2
CyV krky[
3
(gurU jI ny) puziCaw (hsnKW dUq L)[
4
GoVw[
5
awAuxidaW rsqy ivc (ieho gzl) keI vwr kihÀdw sI[
6
hOlI cwl[
7
kihÀdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 395

rN duMd1 iehW aib mWgiq hOx[


qum sox lirby anurwgiq hOx[
iehu kwmn pUrn mor kro[
ieq hoie judy muJ sMg lro ]27]
iQr hoie iblokn lok krYx[
qib lO pK bwd n bIr DrYx[’
suin SRI hirgoivMd SzqRü igrw[
bif bIr bhwdur kop krw ]28]
‘hm qÎwr Kry iczq cwhiq hYx[
qurkwin pno siB gwhiq hYx2[
air ko n arY3, bl ko n DrY[
rN hyriq kwqur Bwj DrYx ]29]
smuhwie iQry nihÀ DIr DrI[
ijm hoiq bDU nv lwj BrI[
hzQÎwr idKwvn hyiq Dry[
mir kUr gey nihÀ azgR ary ]30]
quv swD4 ahY, as5 bwk khÎo[
siB sYn ibKY iek bIr lhÎo[
hmrI icq cwih pujwvn ko[
aib awie kro mn Bwvn ko’ ]31]
suin kwbl byg bfo hrKÎo[
-gur bIr bhwdur ko prKÎo-[
‘qij dyhu qurMgm BUm iQro[
gih Fwl, ikRpwnin vwr kro6’ ]32]
gur SRI hirgoibMd bIr mhW[
Auqry hX qy qqkwl qhW[
kr bwm ibKY gih Fwl leI[

1
(asW) duhW dw jMg[
2
pCwN rhy hW[
3
vYrI koeI nhIx aVdw[
4
SwbwS hY qYL[
5
aYsy[
6
ikRpwnW dw vwr kro[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 396

Auqswh bfo icq cwhu jeI1 ]33]


aivlokiq kwblbyg jbY[
qij dIn qurMgm qyZ qbY[
jug Erin ky Bt ibRMd iQry[
hzQÎwr pRhwr n koie kry ]34]
Auq byg llwidk hyriq hYx[
‘gur jIq iljY’ kih pRyriq hYx[
mn jwniq bIr susw suq ko2[
pit bwj3 sucyq blI aiq ko ]35]
-bf qUrnqw rN Dwriq hY[
n sMBwrn dy air mwriq hY[
nihÀ Corihgo, aib Gwq krY[
SuB bwq bnI gur eyk lrY- ]36]
icq bIc ibcwriq bwk khY[
-suin kwblbyg! lrMiq ahY4[
Buj qor ibKY jX aws rhI5[
aib aOr alûb rhÎo n khIx- ]37]
ieq joD blI gur qIr Kry[
Bt aOr ibDIsis6 awid iQry[
gur pY ibzsÍws mhW Dir hIx[
-ibn dyr sMGwrn ko kir hIx ]38]
ieh kÎw gur azgR7 krY iQrqw[
gj mzqih kyhir sox iBrqw8[
Kgrwj9 khW, ctkw su khW10[

1
iczq ivc ijzq dI cwh hY[
2
BYN dy puzqR L[
3
ptybwZ qy.....[
4
hy kwbl byg suN! qUM lV rihaw hYx[
5
(iek) qyrI bWh ivc ãqh dI aws bwkI hY, (qyry mwmy L)[
6
ibDIcMd[
7
gurU jI dy azgy[
8
iBVdw hY[
9
gruV[
10
icVw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 397

smqw cih hI, grbwiq mhW1- ]39]


rN duMd iblokn hyqu Kry[
cihÀ mUF -gurU hiqby ik Dryx2-[
gih Fwl ikRpwn iPrÎo grby[
idKrwviq cwqurqw srby ]40]
kir SIGR su PWdiq Ej Dry[
ieq AUq iPrÎo huie azgR Kry[
iqm SRI gur cMclqw kir kY[
kir dwv iPrYx ais ko Dir kY3 ]41]
kib sMmuK hoie qkwviq hYx[
cihÀ mwrn awp bcwviq hYx[
sm donhuÀ dwv ibcwirq hYx[
AuClûiq mhW pg Dwriq hYx4 ]42]
gur vwk khÎo ‘kir vwr purw5[
nqu hÍY pCuqwvn -nWih krw-[
mm vwr cly nihÀ bwcihÀgo[
rj SRoNiq dIrG rwcih go’ ]43]
qib kwblbyg iSqwb kry[
ieq AUqihÀ PWdiq vwr kry[
gur Cwr krI6 su bcwie gey[
jib CUC prÎo qib kRoD Bey7 ]44]
kir nyr bhor pRhwr krÎo[
nt ky sm PWdiq byg DrÎo[
pun Fwil su AUpr roik lXo8[
gur awpin vwr pRhwr ikXo9 ]45]
1
hMkwr krdw hY bhuqw[
2
mwr leIey Xw PV leIey[
3
qlvwr PVky[
4
bhuq AuCl ky pYr rKdy hn[
5
pihlW[
6
Cwl mwrky[
7
vwr KwlI ipaw qW (kwbl byg) koipaw[
8
(gurU jI ny) rok ilaw[
9
(huN) gurU jI ny apNy vwr dI mwr kIqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 398

qr nûimRq BUql swQ CuXo1[


lGuqw kir dwv bcwie gXo[
krvwr AuBwriq vwr krÎo2[
iqrCI su iqCI hiq mwn BrÎo3 ]46]
bhu SIGR kry su bcwie rhy4[
ipplw Kg azgR srIr Cuhy5[
Cuit SRoN bhÎo gur cIr iBgy[
ipiK Gwv lgÎo Aur kop jgy ]47]
BBkwr pry sm Syr qbY[
cmkY SmSyr ibloik sbY[
kir Fwl su azgR dbwie lXo6[
kir SIGRq AUB ij dUr BXo7 ]48]
ipiK bygllwidk ‘swD’ khÎo[
‘kir Gwq, ikDOx gur lyhu ghÎo[’
nihÀ jwniq mUF iKlwviq hYx8[
ikRq mwnv kI mn Bwivq hYx ]49]
cplûiq clÎo pun nyr ikXo[
lguqw drswie hÀkwr ihXo9[
‘pRQmYx sm’ cwhiq ‘vwr krOx[’
Dr dÍY kirkY Dr pY sU DrO10 ]50]
krvwr11 sMBwir AuBwir mhW[
qik vwr pRhwrin byg lhw12[
1
hyTW inAuxky ipRQvI swQ Cuihaw (kwbl byg)[
2
(kwbl byg ny) vwr kIqw[
3
tyFI qy iqzKI mwrI hMkwr Bry hoey ny[
4
bcw gey (gurU jI)[
5
qlvwr dI nok jwmy dI awsqIn kol srIr L Cuh geI [sMs: ippl = jwmy dI awsqIn[
Kg-azgR = qlvwr dI nok]
6
(gurU jI ny)[
7
(kw: by:) dUr ho igaw[
8
(kvI kihÀdw hY:-) iKfw rhy hn (gurU jI)!
9
CyqI idKw ky ihrdy dy hMkwr nwl (kwblbyg)[
10
DV L do (toty) krky DrqI qy DrW[
11
qlvwr[
12
cwihaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 399

gur azgR Bey ibn qRws qbY[


idS doiein ky Bt TWiF sbY ]51]
irpu FwlihÀ Fwl iBrwie deI[
kir AUc Auswriq SIGR leI1[
bhu kwbl byg bcwie rhÎo[
bl swQ ikRpwn mhwn bhÎo ]52]
lig quMg iskMDih2 cIr dXo[
atkÎo n khUM cil pwr BXo[
ijm hoiq jnyAU prÎo gr mYx[
iqm do Dr hoie igrÎo Dr mYx ]53]
Bt joD su awid inhwirq hYx[
‘gur jY, gur jYiq’ Aucwriq hYx[
liK kOqk awnÀd Dwirq hYx[
Auqswih kry llkwriq hYx ]54]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘kwbl byg bzD’ pRsMg
brnnû nwm AUn pMcwsqI aMsU ]49]

1
CyqI nwl AuØzcI AuBwr leI (ikRpwn)[
2
moFw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 400

50. [kMbr byg bzD]


49<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>51
1
dohrw: kwbl byg su byg hiq , dyiK qurk srdwr[
sociq icq hit Prk kir, Kry dUir liK hwr ]1]
qotk CMd: ipiK kwbl byg mrÎo rn mYx[
bnIaw ijm lUt lXo bn mYx[
icq bygllw duK pwie Gno[
-bf bIr hqÎo gur kwl mno ]2]
aib kOn iBry svDwn bnY[
juiq sYn gurU kir jMg hnY[
ijs pY ibsvws huqo jX ko[
jm Dwm gXo, gur dY BX ko2 ]3]
jihÀ kwblbyg Kro huiebo[
iQr jMg bhwdr hÍY kuiebo3?
iqs hIn abY rn kOn krY?
gih awXuD ko gur azgR arY?- ]4]
mn dIn bnÎo bhu bygllw[
ipiK kMbr byg su DIr Blw[
kih bwk ‘n icMq kCU DrIey[
rN BIm rcOx ipiKbo krIey ]5]
gn SzqRüin ko qrvwirn sox[
kqlwm krox bhu vwrn sox[’
pMj sY asvwrin sMg ley[
inj duMdiB dohr cob dey ]6]
qupkwin clwviq nyr krÎo[
inj hwr lKy Aur kop BrÎo[
gur ky qn Gwv lGU ju lgÎo[
Cuit SRoNiq cIr su rMg pgÎo ]7]
AuqrÎo qqkwlihÀ joiD blI[

1
mwiraw igaw[
2
gurU swL BY dy irhw hY[
3
kON[ (azgy) itky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 401

iqh bMDiq Bw pt rIiq BlI[


gur SIGR qurMg cFy rN mYx[
nihÀ mwniq Gwv lgÎo qn mYx ]8]
ieqny mihÀ kMbrbyg aXo[
bhu sUrn ko inj sMg lXo[
kr joir khÎo qib joD blI[
‘rN awp iblokhu rIiq BlI ]9]
muJ awiesu dyhu sMGwr krOx[
qurkwin mhW irpu qyj hrOx[’
iFg dUq su bUJn kIin qbY[
‘iehu kOn aXo rN hyqu abY?’ ]10]
kr joir Aucwrin dUq krI[
‘suinXy gur pIr irpUin hrI!
ieh kMbrbyg su byg aXo[
BgnI suq mwriq kop BXo ]11]
lGu BRwq lKo ieh bygllw[
mir hY aib sMGr Twin1 Blw[’
suin SRI gur awiesu dyiq Bey[
‘qum joiD blI bf juzD key ]12]
hiq lyhu iesy jsu pwie Blo[’
gurbwk suny hulswie clo[
bhu sYn pTI pScwq iqsy[
cil jwiq hqY qupkWin irsy ]13]
ibcry br bIr su azgR Bey[
qij tol quPMgin Coir dey[
kVkwrn ky bf nwd AuTy[
lig gorin qy Dr sUr luTy2 ]14]
qib joD ru kMbr byg iBry[
huie sMmuK qyZ qurMg kry[
duhUM Erin qIr clwviq hYx[

1
XuzD krky[
2
DrqI qy sUrmy luÜCdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 402

hX ko cplwie bcwviq hYx ]15]


Dnu qwniq kwn Cuvwviq hYx[
kir pUrn1 SzqRü qkwviq hYx[
Aur ros Bry llkwirq hYx[
Bt azgR vDY iqs mwriq hYx ]16]
Auq kMbr byg ru joD blI[
sr Corin kI ibiD jwin BlI[
ijs ky qn mYx qk mwriq hYx[
ibn pRwn kry Dr fwriq hYx ]17]
lig qIr SrIrin Poriq hYx[
kir SIGR KqMgin Coriq hYx[
ijm joD pRhwriq bwn Gny[
iqm kMbrbyg ibswl hny ]18]
kir hyl Dkyliq pyln ko2[
iek Tyliq hÍY idF Jyln ko3[
jib SzqRü ary, itik jMg gXo[
iQq dUr quPMgin Coir idXo ]19]
qib kMbr byg iblûd kupÎo[
muK lwl ibswl krwl rupÎo4[
kir azgR qurMg ncwviq hY[
llkwriq bIr lrwviq hY ]20]
viD azgR iblokiq joD jhW[
kir qIrin kI brKw su qhW[
jib kyiqk sUr igrwie idey[
kir hyl ibswl su nyr ikey ]21]
qib joD kupÎo n shwr skÎo[
idRg lwl kry air Er qkÎo[

1
Bwv pUry Zor nwl iKzcky[
2
hlw krky Dkyldy hn jo ipzCy htw dyN[ (a) hzlw krky Dzkdy hn jo (ifzgky) ilqVy
jwN[
3
iek Dzkw mwrky (iPr awp vwr) JzlN leI jMm KVoxdy hn[ [ihMdI: Tylnw = Dzkw mwrnw[
Jylnw = shwrnw, DzkNw]
4
siQq hoieaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 403

inj syvk qy Kr sWg1 leI[


ijs mihÀ bhu Bwrih lohu meI ]22]
inj hwQ ghI bhu qoliq hY[
‘iQq hohu abY’ irs boliq hY[
blvwn qurMgm qyZ ikXo[
idiS kMbrbygih Coir idXo ]23]
gruvI2 Kr sWg sMBwr leI[
jib nyr BXo bhu AUc keI[
qib kMbr byg n pwC murÎo[
huie sMmuK ko inj Ej krÎo ]24]
krvwr inkwriq nûg krI[
bhu kImiq loh pulwd KrI[
atkY n lgI kit jwiq aXM3[
icq cwhiq Bw irpu Gwq ikXM ]25]
qib lO bl jOD sMBwir Gno[
Kr sWg deI iqh gwq hnox[
qn byDin kY4 qib pwr prI[
inksI ibksI bhu SRoN BrI ]36]
Juk JUim JVwk5 prÎo pr mYx[
rih gI qrvwr ghI kr mYx[
gruvI Kr sWg inkwir leI[
kr joD DrI Cib dyiq BeI ]27]
qn lwl ibswl krwl shI[
lSkY jnu nwgin lwh lhI6*[
ijm jogin bsqR kusMB Dry[

1
Bwly jyhI brCI, Aus qox Gt lûmI[
2
BwrI[
3
lohy L[
4
ivMnHky[
5
CyqI[ (a) DVw krky[
6
(kMbrbyg dw) qn fwFw iBawnk qy lwl hY, (Aus nwlox) mwnox nwgn (iKzcky) AuqwrI hoeI
ilSk rhI hY, (ieh jo joD dy hzQ ivc sWg DUhky ZÞm ivcox kzFI hoeI PVI hoeI hY)[
*
pw:-nwign lwl lhI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 404

bhu pÎwsin SRoNiq pwn kry ]28]


siBhUMin iblokiq mwir lXo[
n bcwvn ko smrzQ BXo[
qurkwin cmUM ipiK kop ikXo[
gn awn pry Auqswh ihXo ]29]
jihÀ kMbr byg prÎo igir kY[
qihÀ lO phuÀcy bl sox lir kY[
bhu kInis mwr quPMgin kI[
brKw brKwie KqMgin kI ]30]
iek bwrih ErV awn pry[
Bt jUJiq awXuD mwir igry[
mir ibRMd qurMgm jMg ibKY[
bhu awimK SRoNiq bIr ipKYx ]31]
qij Kyq gey Aur kwqur jy[
iPr nWih iPry fr awqur jy[
qij dInis awXuD Dwrn ko[
jg kwrj kIin gvwrn ko1 ]32]
qn kMp BXo Aur qRws DrÎo[
bhu bIr mry bf sÍws BrÎo[
Gr jwie imly prvwrn sox[
n sBw muK kIin idKwrin ko ]33]
ipiK kY gur sMGr dwrun ko[
Bt mwriq lY hzQÎwrn ko[
blvwn qurMgm joD qry[
air mwrn ky gn kwm kry ]34]
ibc jMg iPry ijm nwciq hY2[
asvwr khy mihÀ bwciq hY3[
gulkW gn lwig srIr geI[
gn aMgin BMgiq pwr BeI ]35]

1
jgq ivc gvwrW vwlw kMm krnw arMB idqw (mjUrI awid)[
2
(BweI joD dw GoVw)[
3
asvwr dy khy ivc ivcrdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 405

iek Bwl lgI rn sMmuK qy1[


qij dyih gXo Cuit kY duK qy[
dV BUm igrÎo nihÀ pRwn rhy[
qib joD sMBwirq Ej lhy ]36]
ipiK SRI hirgoibMd SIGR khÎo[
asu kwblbyg smIp lhÎo2[
‘idhu jwhu abY3, asvwr kro[
rN Kyq rupÎo pg nWih tro’ ]37]
qib syvk dOir gXo qihÀvw[
inj sYn su joD Kro jihÀvw[
‘qqkwl cFo nihÀ dyr kro[
guru kIin ikRpw Aur DÎwn Dro’ ]38]
suin awiesu bMdn joD krI[
hX pwie nmo kr bwg DrI[
ciF SIGR iqsI Ql Pyrin kY[
hzQÎwrn ky ihq pRyrin kY ]39]
mn mod BXo hiq qIrin ko[
gn byDiq bIr SrIrin ko[
guru kI idiS qy asu4 ibRMd mry[
qurkwnin ky iqm bIr pry ]40]
iqn kyr qurMgm pwie ghy[
asuvwr Bey rN Pyr chy[
hX ibRMd qAU ihhnwviq hYx[
Bt hIn suCMdih Dwviq hYx5 ]41]
dohrw: iem duih idiS ky sUrmw, mwry mry ibswl[
kosin lig rNBUmkw jihÀ, kihÀ mhW krwl ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘kMbr byg bzD krn’
brnnû nwm pMcwsmox aMsU ]50]

1
sMg ivc swhmiNEÀ (GoVy L)[
2
kwbl byg dw GoVw pws ifzTw[
3
qy ikhw ‘huNy jwky (joD L ieh GoVw) idE[’
4
GoVy[
5
Bwv szKNy GoVy dOVy iPrdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 406

51. [kwsm byg bzD]


50<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>52
dohrw: mwrÎo kMbrbyg jib, BXo kSt icq pIn[
llwbyg aWsU igry, ipRX BRwqw bhu cIn ]1]
pwDVI CMd: iqh ismir ismir gun kih ibswl[
‘guZrÎo iblûd acrj krwl[
mn lKY kOn ieh rIiq hoie[
igir Bwr DrY nr hwQ koie1 ]2]
lSkr ibswl mm sMg awie[
birawm bIr bhu ibRMd Dwie[
jo Swhu inkit awCo khwie[
ijn kry jMg inq iBrin cwie ]3]
bf drb cwkrI lyiq nIq[
bhu lKihÀ dwie aru jMg rIiq[
ieq awie srb ny dIin pRwn[
gur inkit sYn Bt alp jwn ]4]
ieh BXo khW, nihÀ jwin jwie[
ikm mry srb qn Gwie Kwie[
aib jIq aws iks ky Bros?
ko krox jqn? nihÀ hoiq hoS2 ]5]
lGu BRwq huqo kMbr dnwie[
siB lrn Byq dyqo bqwie[
asu khY kOn -hy BRwq- awie[
quJ ibnw moih nihÀ lrn dwie’ ]6]
suiN kwsmbyg su Smsbyg[
bolY iblûd gih hwQ qyg[
‘ieh nhIx lwiekI qoih kyr[
jib cFÎo Swhu qy huie dlyr ]7]
ibc sBw qyg bIVw AuTwie[
Aumrwv ibRMd dyKiq bfwie[

1
(ijvyx) koeI nr hzQ qy phwV dw boJ Dwry[
2
Bwv akl nhIx PurdI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 407

isrupwAu dIin siB qy vDwie[


inj muK slwh1 hZrq pTwie ]8]
ijh Swhu hmYx sUby bnwie[
dOlq iblûd ijs pws pwie[
smudwie qurMgm aru mqMg[
lSkr qmwm kih kIin sMg ]9]
iqh Swhu bwZ ky2 lyin kwj[
kih rvW kIin3 *bf dy smwj[
aib inmkhrwm binbo n TIk[
iqh krn kwj ieh bwq TIk ]10]
SRI hirguivMd ko ghhu Dwie[
kY SsqR sMg irpu jMg QwieÀ4[
donhu qurMg ipRX Swhu joie[
ly kir imlwhu qib nIk hoie ]11]
iem nhIx bnY qib dyhu pRwn[
rn lrn mrn hmro iemwn[’
suin llwbyg mn mYx ibcwir[
-ies smYx ienhuÀ awCI Aucwir ]12]
aib mrhuÀ awp, kY lhuÀ mwir[
ies qy su BlI nihÀ apr kwr-[
inj pOxC aWK hoXo sucyq[
pun BXo qÎwr lirby su hyqu ]13]
pkrI kmwn krrI5 mhwn[
ipiK kwsmbyg kInis bKwn[
‘qum rhhu pIT pr Zor pwie[
hm lrihÀ jMg awgy isDwie’ ]14]
iem llwbyg Tihrwie pwC[

1
awpNy mUMhox slwh ky[
2
GoiVaW dy[
3
kihky qoiraw hY[
*
pw:-kund[
4
vYrI L jMg ivc QW rKo[
5
krVI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 408

jug BRwq cly lirby su bWC[


duMdiB bjwie Auqswhu kIin[
bwjI ncwie rs bIr BIn ]15]
nihÀ igniq Qor kY bhu suBzt[
smuhwie gmn kInis dbzt[
qICn KqMg BIKn pRhwir[
eICn1 ibloik qwkiq juJwr ]16]
ijq idSw vDy gur sUr jwieÀ[
iqq idSw prÎo qIrin clwie[
CUtiq quPMg gulkW sVwk[
pun ksYx Pyr qUrn qVwk ]17]
idS duiqX ibKY iqh anuj dOr[
so Sms byg bf pwie rOr[
gurbIr azgR qy moiV dIin[
awXuD pRhwr bhu mwr kIin ]18]
Bt ryl pyl kir hyl Dwie2[
ijn kyr irdy bf ros awie[
iqn sMg pMc sY bIr BUr[
qij qupk mwrqy kRoD pUir ]19]
inj hwr jwin bl kir ibswl[
bf hwl cwl mylI3 krwl[
bhu kir Auqwl bwrUd fwil[
bl ko sMBwil gj ko inkwil ]20]
gulkWin Tok, jug pwie koie[
bwrUd plIqw myil soie[
qoVw su moiV joVYx cVHwie[
Dir dsqrvw4 qqiCn clwie ]21]
DuiKXMiq plIqw bwr bwr[

1
nyqRW nwl[
2
sUrmyx kzTy ho ky hzlw krky dOVy[
3
BÎwnk hlclI pw idqI[
4
hzQ rvW krky, Bwv iSsq bMnHky[ [Pw: dsqrvW = iksy kMm ivc mhwrq hoNI]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 409

bimXMiq huqwsn1 hiq juJwr2[


ipiKXMiq jÍwl suinXMiq nwd[
kVkMiq dIh qiVqwin bwd3 ]22]
ligXMiq aMg GuimXMq bIr[
igirXMiq BUm JUmiq su DIr[
drXMiq igry BijXMiq bwj4[
qijXMiq pRwN inj sÍwim kwj ]23]
jihÀ kihÀ pukwr AUcy Aucwir[
sur lok jwiq sMmuK juJwr[
gn dyv bDU hulsMiq awie[
kysr, snyh5 inj isr cFwie ]24]
Bt brihÀ awn jo dyiq pRwn[
lyiq cFwie suMdr ibmwn[
Auqsv krMiq inj bÎwh jwin[
imlqI su bIr mud mwin mwin ]25]
iem mcÎo jMg dwrun Gnyr[
imil gey bdn, Bw aiDk Byr[
cmkMiq KVg FlkMiq6 Fwl[
kitXMiq aMg AuClûiq Cwl ]26]
iKicXMiq cWp qijXMiq qIr[
GilXMiq Gwv BijXMiq BIru7[
micXMiq rOr BbkMiq bIr[
bihXMiq SRoN sUrin srIr ]27]
jug BRwq eyv jib kIin jMg[
qib ibDIcMd bf kop sMg[
‘pRBu krhuÀ hukm ien smuK jwAux[

1
AuglCI jWdw hY azg, Bwv bMdUk cldI hY[
2
mrdy hn joDy[
3
mwnox BwrI ibjlIaW dw kVkwr huMdw hY[
4
Bzjy jWidaW GoiVaW nwl drVy gey jo ifgy sn[
5
kysr qy qyl[
6
hyTW Aupr krdy hoey GumwAuNw[
7
kwier nÜsdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 410

hzQÎwr mwr kir ibRMd GwAux’ ]28]


gur khÎo ‘mlk jwqI ij ibzpR[
ies lyhu sMg, hiq dyhu iCzpR[
kuC rhy alp rN aMq awie[
inj qn bcwie idAu irpuin Gwie’ ]29]
rswvl CMd: ibDIcMd CInw[ gurU bwk lInw[
idjM sMg kInw[ mno dRoN1 cInw ]30]
clÎo Dwie aYsy[ CutÎo bwZ jYsy[
gurU roik rwKw[ nhIx bwk nwKw2 ]31]
abY dIin awgÎw[ rsM bIr pwgÎw[
jQw Syr Corw[ gXo SzqRü Erw ]32]
qky qIr mwry[ gey Por pwry[
clÎo bIr jyTw[ gurU iszK jyTw3 ]33]
imly qIn Dwey[ irpU dY plwey[
prI DUm BwrI[ dey ibRMd mwrI ]34]
jbY sYn hwlI[ n hylw su JwlI4[
deI pIT cwly[ nhIx ko sMBwly ]35]
dohrw: awXo kwsmbyg qib, ibDIcMd ky qIr[
ksI kmwn kTor qy, BICn qICn qIr ]36]
cOpeI: iek isK lÜKU dIrG jÍwn[
gur kI sWg rKY inj pwn[
pry juzD cwhiq gur jbY[
dyiq sMBwir inkit huie qbY ]37]
iqn kir kRoD Dvwie qurMg[
gruvI sWg AuTweI AuqMg[
kwsmbyg lKÎo jib awXo[
KYxic KVg ko azgR clwXo ]38]
lXo sYhQI pr iqs vwr[
1
dRoNwcwrj[
2
(huN qweIx) gurU jI ny (agy vzDNox iesL) rokI rziKaw sI (qy ies bI) hukm nhIx sI
AulûiGaw[ [ihM: nwKnw = nwS krnw, AulûGnw]
3
gurU jI dw muhrI (Xw vzfw) iszK[
4
nW Jzl sky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 411

jib hI bjÎo swr pr swr1[


tUtÎo KMfw BXo duKMf[
rwhk lÜKU irsÎo pRcMf ]39]
irpu ko vwr inPl kir dIin[
kr qy sWg pRhwrn kIin[
lig CwqI mihÀ bIDÎo swro[
pun JMJor BUm pr fwro2 ]40]
gur hyriq hrkwie Aucwrw[
‘lÜKU hyhir3 ny irpu mwrw[’
KuSI Bey dInis bifaweI[
‘aib qurkn kI kÎwmq4 aweI ]41]
nûd sMGyrw rN ibc ibcriq[
muhrU rMDwvw irpu hiq hiq[
aru ikRpwl jzlU5 ko sUr[
mwir qurk kIny bhu dUr ]42]
dohrw: krI lQyr pQyr bhu, Gno Gwil Gmswn[
kry plwvn qurk rN, ilXo Curwie mdwn ]43]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘kwsm byg bzD krn’
pRsMg brnnû nwm eyk pMcwsqI aMsU ]51]

1
lohy pr lohw[
2
iszt ilaw (kwsm byg L)[
3
Aus dy ipMf dw nwm hY[
4
prlo [aæ: kæÎwmq]
5
jzlU ipMf dw nwm hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 412

52. [BweI jyTw, Sms byg bzD]


51<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>53
dohrw: joDw joD pRboD juD,
kry AuQzl pQzl1[
Swhu slym su anuj juiq,
qurk smh dbzl ]1]
2
pwDVI CMd: ipiK mrÎo puzqR iek lriq bIr [
qurkwn sYn pr aiDk BIr3[
qib llwbyg bf kop Dwir[
gur jIq hoiq, skih n shwr ]2]
sO suBt sMg ijs ky Audwr[
inq rhiq swQ bWky juJwr[
imil KWn pwn ijn sox krMiq[
hisby iblws awnÀd DrMiq ]3]
ignIXMiq jMg pihÀ pRQm jwn[
siB lKihÀ SsqR ibzdÎw mhwn[
ijn sMg bwrnI4 pwn kIin[
qn alûkwr Dwry pRbIn ]4]
kul mußl, fIl gory drwZ[
bf muMf muMf5 muK mws Kwj[
bhu mol bsqR AUpr DrMiq[
gih gih kmwn Dwey qurMiq ]5]
bwhn ibswl kyiqk pTwn[
inj rKihÀ awn siB qy mhwn[
ijn mihÀ bhwdrI kihÀ iblûd[
cMcl qurMg cwliq amMd6 ]6]

1
XuzD nIqI dy igawqw BweI joDrwie sUrmy ny (isawNp nwl jMg ivc) AuQl pQl kr
idzqI[
2
iek sUrmw puzqR lVky mwiraw dyKky[
3
muSkl aw bNI[
4
Srwb[
5
vzfy vzfy isr muMny hoey[
6
qyZ[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 413

iqn llwbyg ly sMg byg[


ibc prÎo jMg gih qyZ qyß[
jihÀ prÎo puzqR ko hiq SrIr1[
iek vwr puhÀicby cihs qIr2 ]7]
mukqMiq3 qIr, qomr AuBwir[
gmnûiq azgR kih ‘mwr mwr[’
inj hwr jwin bhu irsiq bIr[
mußlin pTwn mihÀ nIk DIr ]8]
gur sUr vDy dIno su mor4[
iek vwr cuMg5 imil kIin Zor[
quzpk qVwk, qIrin sVwk[
ikn kwiF KVg hiq qwik qwik ]9]
iem Gny Gwl GmswN6 Gwie[
igr pry suBt bhu jMg QwieÀ[
ipiK puzqR loQ imil rihis DUr7[
bhu Sok Dwir jl nYn pUir ]10]
kuC iQrÎo inkit nihÀ idiK skwih[
jnu Ptiq irdw bhu kst mWih[
qib lO suBzt jyTw pRcMf[
blbMf bfo icq cih GmMf ]11]
kir quMd qurMgm azgR jwie[
smudwie bwn mwry irswie[
jihÀ llwbyg qihÀ smuK hoie[
ruip rhÎo bIr SzqRüin proie ]12]
mußlwin bIc grjÎo iblûd[
ibn qRws SsqR gih kir inkMid[

1
murdw SrIr[
2
pws[
3
Czfdw hY[
4
moV idzqw[
5
toly ny[
6
bhuqy Gmswn pwky[
7
DUV ivc iml rhI loQ puzqR dI dyKky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 414

cih llwbyg ko krin Gwiq[


gih krwcol1 KYxcÎo irswiq ]13]
hX pRyir smuK ikX nyr jwie[
sr ko pRhwr2 dIn clwie[
lig gXo loh pr, inPl Gwq[
qib llwbyg Aur bhu irswiq ]14]
inj KVg KYxic kInis pRhwr[
hX cpl hoiq ky lgis vwr3[
kuC qnk Gwv SRoNq clûiq[
jyTw su bIr4 jyTw lrMiq ]15]
iem KVg cliq mußlwin dyiK[
siB pry awn EriV ivSyK[
ikh KVg qupk nyZw AuBwir[
siB pry jwie kih ‘mwr mwr’ ]16]
iGir gXo bIr iek siBin mWih[
muK Sms syq5 bf bYs jWih[
siB idiSin iJJk bwhiq pRhwr6[
iek mußl kMD krvwr Jwir ]17]
hX qry gyir kir kop swQ[
pun duiqX idSw huie KVg hwQ[
JJkwie7 siBin iek kY pRhwr8[
chuM idSw mußl FUky pukwr ]18]
prvyK jQw sis sUr pwie9[
iqm grj bIc siB mihÀ10 suhwie[

1
qlvwr[
2
vwr
3
lÜgw vwr[
4
bVw sUrmw ho ky[
5
dwVHw icztw[
6
iKJ iKJky vwr clwAuxdw hY[
7
iKJ iKJky[
8
vwr krdw hY[
9
ijvyx prvwr cMd qy sUrj L pYxdw hY[
10
sB dy ivckwr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 415

bhu kriq SIGRqw inj bcwie[


ieq Auq iPrMiq SzqRÁin gwie ]19]
iek alIbyg qomr Aubwir[
huie bwm idSw kIno pRhwr[
lig gXo bbr1 PorÎo ibswl[
pun clÎo kwF kir mno mwr2 ]20]
bhu kRoD irdy nihÀ Gwv jwn[
iqh gYl hoie kir hiq ikRpwn3[
so lXo gyr, kir pRwn nwS[
bhu qurk awin kir Fuky pws ]21]
iqn ky pRhwr bhu Kwie Kwie[
pun phuÀic phuÀic irpu Gwie Gwie[
qib igrÎo awp bhu irpuin mwir*[
ciF gw ibmwn bf mod Dwir* ]22]
ipiK llwbyg ibsmÎo iblûd[
-bhu lrÎo bhwdr EjvMd[
gur suBt bfy lSkr Kpwie[
huie tUk tUk hX juiq nswie4 ]23]
ibn qRws lrq nihÀ ignih ibMRd[
bhu qurk mwir grjiq iblûd[
iem gurU iGrih jib bIc awie[
gih lyihÀ Gyr ikm jwn pwie ]24]
jy krih bhuq SsqRin pRhwr[
hQÎwr mwir dY hYx sMGwr-[
ieq BXo juzD jyTy pRcMf[
gur purI phuÀic huie KMf KMf ]25]

1
pslIaW dw ipMjr [pM: srIr dw aglw qy pwsy dw ihzsw[ hyTlI pslI qox lY igzcI qk]
2
mwnox mwr ilaw sU[
3
(jyTy ny) mwrI ikRpwn[
*
do ilKqI nusiKaW ivc ienHW qukW dI Qwvyx pwT ieAux hY:-huie tUk tUk rN Kyq mWih[ bhu
mwr mwr igr pris qWih[ qy iezk ilKqI nusKy ivc aMk 22 dI cOpeI dIaW kyvl do hI
qukW idzqIaW hn, Auprlw pwT nhIx iliKaw[
4
GoVy smyq hI mr igaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 416

Auq jwqI mlk irswie Dwie[


jihÀ Smsbyg qihÀ azgR jwie[
KYxcI kmwn mwry KqMg[
lig gey pwr By Por aMg ]26]
crVMiq cwp, mukqMiq1 qIr[
KrVMiq Kol, BrVMiq BIru2[
FrVMiq3 Fwl, sVkMiq4 qyß[
CutkMiq lhU, drVMq byig ]27]
QihrMiq mriq5, BihrMiq Bwg6[
bihkMiq7 KVg ijn SRoN lwig[
iem mcI mwr Gmswn Gwil[
bhu igriq bIr aru qurÀg jwl ]28]
Fuik nyr mlk jwqI irswie[
ipiK Smsbyg ky Gwl Gwie[
kir Fwl azgR inj ko bcwie[
huie gXo dUr bwZI Dvwie ]29]
qib apin awp ko bl sMBwl[
blvwn bwj qy kir Auqwl[
iFg BXo awie kir KVg nûig[
kr ko AuBwir bf byg sMg ]30]
kIno pRhwr qn suBt ibzpR[
rN cqur hwQ Dir ispr8 iCzpR[
lInis bcwie awpn srIr[
Aur BXo kop ibn qRws DIr ]31]
aiq inkit qurÀg lir awp mWih9[
1
Cztdy hn[
2
(qIr vzjky) Kod KVkdy hn qy kwier frdy hn[
3
hyT AuØzpr krky GumwAuNw[
4
cldI hY[
5
kMb ky mrdy hn[ (a) jo itkdy hn mrdy hn[
6
jo frdy hn Bjdy hn[
7
ilSkdIaW hn[
8
Fwl[
9
GoVy bhuq nyVy ho ky awpo ivc lV pey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 417

idj ko1 iblûd aru QikX nWih2[


hit qurq pCMfw mwir dIin[
hX blI qurk ko Qkiq kIin ]32]
lig Smsbyg kI jWG cot[
kir rhÎo jqn, huie khW Et[
idj3 SIGR Dwir hX qwV Pyr[
pun krÎo awin kir qurk nyr ]33]
mwrÎo ikRpwn lig kMT Gwie[
isr prÎo jwie BU pr luTwie4[
ijm pkÎo hoie Pl fwl sMg[
iqs hqihÀ lStkw igrih BMg5 ]34]
Dr shiq6 qurMg awgy clûiq7[
pg Psy rkwbn mihÀ igrMiq[
jib clÎo azgR qr ltk awie8[
iqBkÎo9 qurMg kir byg Dwie ]35]
jÎox jÎox clûiq10 aYxcÎo su jwie[
qÎox qÎox qRsMiq sbdu ju AuTwie11[
nihÀ itkih ikqhuÀ BwjÎo iPrMiq[
Dr ko GsIt aiqSY frMiq ]36]
siB sYn ibKY ieq Auq su jwie[
jihÀ llwbyg lir kSt pwie[
Gorw pCwin Dr ltk dyiK12[

1
idj dw (GoVw)[
2
Qikaw hoieaw nhIx sI[
3
Bwv jwqI mlk ny[
4
luÜCdw[
5
sotI mwiraW tuztky ifzg pYxdw hY[
6
DV smyq[
7
zczl ipaw[
8
GoVw azgy cilaw qW (DV) hyTW ltk ipaw[
9
qRbikaw[
10
cly (GoVw)[
11
frdw hY (GoVw) jy (GsItn dw) Sbd AuTdw hY[
12
DV ltkdw vyKky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 418

mir gXo jwin, Sokiq ibSyÞ ]37]


iFg mußl hyir kih:- ‘asu icnwr1[
iehu Smsbyg ky qr2 Audwr?
nihÀ muMf sMg, ltkMiq ruMf3[
iBr mrÎo hoie rN mYx pRcMf’ ]38]
qib khÎo qWih ‘qum lKÎo joie4[
ibn mUMf qurMg juq ruMf soie[
giq hoiq Btin kI ijm su jMg[
so BeI* lKhu, kt jWih aMg’ ]39]
suin llwbyg ky Sok Bwr5[
‘prvwr mor nr6 ky sMGwr[
jwnI n rIiq iem moih hoie7[
lirby PrySqy sMg joie ]40]
ieh krnhwr kÎwmq iblûd[
nihÀ skÎo jwin, liK sYn ibRMd[
dl gurU kyr8 mYx alp jwin[
liK kY, suKyn kir dyAux hwn’ ]41]
iezqÎwidk bwk kih kir rudMiq[
pCuqwie aiDk sMkt BrMiq[
inj imRqu irdy inScY su kIin[
nihÀ ijXin aws Bw anÀd hIn ]42]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQ spqm rwsy ‘BweI jyTw Smsbyg bzD’
pRsMg brnnû nwm doie pMcwsqI aMsU ]52]

1
dyKky ikhw GoVw pCwN[
2
hyTW sI[
3
by isrw DV[
4
jo qusW pCwiNaW hY[
*
pw:-BlI[
5
BwrI[
6
myry prvwr dy nr[
7
myry nwl aYsI hovygI[
8
gurU dw dl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 419

53. [llw byg bzD]


52<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>54
dohrw: rodiq Sokiq hyir kir,
huqo muswihb pws[
gul KW nwm pTwn ko,
bolÎo sumiq pRkwS ]1 ]
BujMg CMd: ‘llwbyg! SokM n kIjY sujwnw[
smo jMg ko jwin lIjY mhwnw[
Pqy hoie kY hwr eyko su pwvY[
lrYx bIr swry iehI rIiq BwvY ]2]
qjY jMg joDw burI bwq hovY[
duhUM lok ko mod, qwrIP1 KovY[
bfy awp dwnw khY kOn sÎwno?
BlI bwq jyqI sBY buziD jwno ]3]
rcI awp mOlw bnY azgR soeI[
shYx sIs swry n morY su koeI[
khW hoiq roey imtY nWih kYsy[
lro azgR hÍY cFy awp jYsy ]4]
hjo2 n krYx qoih qwrIP swry[
rKo lwj awCY, kro nWih twry[’
gulûKwn ky bYn jwny sujwny3[
llwbyg ny Sok qÎwgÎo mhWny ]5]
krÎo AuqswhM irdY DIr Dwry[
gurU sMg cwhY -iBrox jMg Bwry-[
huqo PYZ KW pws dInI dlyrI[
‘ahYx pRwN jO lO suno bwq myrI ]6]
gurU ko ghYx kY hqYx SsqR mwrYx[
qbY Swhu ky pws awpw idKwrYx[
nhIx qo iehW bIr KyqM mJwrw[

1
js[
2
inûdw[
3
isawiNaW vwly[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 420

srIrM qjYxgy shYx Kzg Dwrw’ ]7]


iehI bwq awCI llwbyg mwnI[
clÎo swmuhy jMg ky hyqu mwnI[
bjY sMg DOxsw juJwAU bfyrw[
lrY byir do1 cwv TwnY Gnyrw ]8]
hkw hwk bwjI2, lKY pRwn aMqw[
n jwnÎo prY awj koAU bcMqw[
Bey swmuhy quMd qwZI3 kudwey[
ghy SsqR qIKy quPMgM clwey ]9]
ikL cWp lIny su bwnû sÀDwny4[
Dry dIh5 nyjy ik swgM mhwny[
krÎo hyl6, mylÎo BtM Sor Bwro[
‘nhIx jwin dIjY ghox kY pRhwrox’ ]10]
gurU sUr TWFy ipKy -SzqRü awey[
nhIx Bwjqy, pRwn cwhYx Kpwey-[
bfI cuMg bWDy imly nyr kIny[
quPMgwn gorI qbY Coir dIny ]11]
duhUM Er qy ByV mwcÎo duhylw7[
stwswt syly BeI ryl pylw8[
cly qIr qIKy lgy aMg gwFy[
Cuty SroN cwlÎo mhW ros bwFy ]12]
cly awie sUDy9 imly quMf nyry[
apo awp mYx jMg mwcMiq hyry[
prI kUk BwrI sunY dUr joeI[
lgI CUit gorI qjy pRwn koeI ]13]
1
(azgy) do vyr lV cuzkw sI[
2
Sor ipaw[
3
GoVy[
4
qIr sMiDaw[
5
BwrI[
6
hzlw kIqw[
7
kTn[
8
DkoDzkI[
9
iszDy cly awey[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 421

mhW juzD mwcÎo gurU jI anûdy[


lXo cWp gwFo1 qjYx qIr ibRMdy[
khÎo joD sox ‘jMg kIny bfyry[
nhIx azgR jwvo, ipKo bIr! Byry2 ]14]
bfI rwq ky ibRMd bYrI lrMqy[
Kpwey Gny mwir dRohI durMqy3[
CutYx qIr gorI bcwvo srIrM[
BXo aMq SzqRÁin, jIqy su DIrM4’ ]15]
gurU bYn mwnÎo amorM5 pCwnÎo[
krÎo BIm juzDM dlû BUr hwnÎo[
kCU aMg mYx Gwv lwgy idKMqy[
SRmM hoiq Bw Kyq Gorw BRmMqy ]16]
ibDIcMd cwhY ‘brOx SzqRü mzDM[
bDOx eyk bwrI krOx juzD suzDM[’
gurU jI invwrÎo6 AucwrÎo ‘iQzrIjY7[
lgy Gwv aMgM, SRmM jwin lIjY ]17]
abY aMq ko juzD dyKo hmwrw[
llwbyg ky swQ KzgM pRhwrw8[
ijqI Swhu kI sYn joDw khwvY[
mcY* mwr aYsI, nhIx SyK pwvY9’ ]18]
ibDI joD dono khÎo nûimR hÍY kY[
‘smM10 awp ko kOn hÍY hY arY kY[
nhIx dyv dYxqwin mYx bIr koeI[

1
krVw[
2
ByV, lVweI[
3
luk gey[
4
DIrj nwl (huN) ijzq leIey[
5
a+moV = nw moVny jog[
6
mnHy kIqw[
7
Tihro[
8
qlvwr dw vwr?
*
pw:-pcy[
9
bcNw nw pwvy[
10
brzbr[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 422

khW bwpury1 mwnuKw jUn joeI ]19]


kho eyk vwrM iqRlokI ibnwso[
rco Pyr qYsy, krY mUF sWso2[’
ieqo bolqy awp mWhI ikRpwlw[
ieqy bIr awey mhW Zor Gwlw3 ]20]
quPMgwin qIrwin nyZwin sMgw[
mhW kop Dwry kry Gwv aMgw[
igry bIr mwry hlwhwl hoeI[
prÎo, hyl GwlÎo imtÎo nWih koeI ]21]
gurU jwin lInI, qjy pRwn swry[
lXo cWp gwFo iqRKy qIr mwry[
ibDy ibRMd bYrI pry jwie BU mYx4[
ieko, doie, qIjo hqy, koeI JUmY5 ]22]
Bey tol awgy irpU swmuhwey[
llwbyg dyKy gurU awp awey[
-chOx iczq joAU BeI bwq soeI[
abY jMg myro gur sMg hoeI- ]23]
BXo tol awgy gurU jÎox inhwry[
qky qIr qIKy DL aYxc mwry[
hXM aMg bIDo6 lgy Gwv jweI[
CutÎo SRoN ibRMdM su Dwrw clweI ]24]
suhylw ipKÎo Gwv lwgy Gnyry[
irdy ros jwgÎo gurU ky bfyry[
ijnHox azgR cOry KqMgM inkwsy[
kudMfM sÀDWny7 ibKI sy8 pRkwSy ]25]
1
ivcwry[
2
sMsw, Szk
[sM: sMSX[ gRwmI: ihMdI swsw]
3
Zor pY igaw[
4
DrqI qy[
5
(GwAu Kwky) lot pot ho irhw hY[
6
ivMnHy gey[
7
DnuK ivc cVHwey[
8
srp vq[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 423

krÎo jor Gory lgÎo kwn hwQM1[


llwbyg sOxhy qjÎo byg swQM[
clÎo kRoD qy SUk bwnû mhwnw[
AufÎo pMK Dwry PnI2 ky smwnw ]26]
lgÎo Bwl mYx3 qwqkwlû pRvySw[
llwbyg Gorw blI jo ivSySw[
Gno dIn molû4 clwkM bfyrw[
ipCwrI inkwsÎo prÎo pwr, Pyrw5 ]27]
gfÎo jwie BU mYx, su lohU surMgw[
igrÎo SIGR Gorw sjY ZIn6 cMgw[
llwbyg ny byg qy qÎwig dInw[
mhW kRoD qy qIr qÎwgy pRbInw ]28]
suhylw amolw qkY qWih mwrY[
dXo bID awgo iSqwbI pRhwrY[
irdy Bwl mYx7 qIr lwgy Gnyry[
igrÎo jMg KyqM hqÎo qWih byry ]29]
bfy Bwg jW ky gurU aMg sMgy[
imly so rhy, pRwn qÎwgy qurMgy[
gXo dyvlokM qjy Sok mohM[
nhIx Pyr PyrI jgM bIc hohM ]30]
ibDIcMd SIGR khÎo hoih nyry[
‘cFo aOr GOry pRBU! Xwih byry[’
gurU Drm juzDy ibcwrÎo Aucwry8[
‘Kro azgR bYrI hXM qWih mwry ]31]
nhIx aOr lIno, ipRQI bIc TWFo[

1
kMnW qk (iKzicaw) hzQ jw lgw[
2
srp[
3
(GoVy dy) mzQy ivc[
4
bhuq muzl qwiraw sI[
5
iPr.....[
6
kwTI[
7
mzQy qy CwqI ivc[
8
gurU jI ny Drm dw juzD krnw (cwhIey, ieh) ivcwr ky ikhw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 424

ahY sMmuKM, jMg ko cwv bwFo[


qQw jwin mohI arUFYx n GorY1[
abY jMg KzgM krYx Byr GorY2’ ]32]
khÎo bwk aYso, Bey Pyr sOhYx3[
krwcol aYxcÎo, krI bMk BOhYx[
llwbyg ky azgR awXo pTwnw[
mhW kop qy sMg qW ky bKwnw4 ]33]
‘gurU aOr mory n bIcM prIjY[
tro awn Qwnû, mrIjY ik jIjY[
ieno sMg jMgM krox awp awCw[
mrOx kY sÀGwrox, nhIx awn bWCw ]34]
ikDOx Swhu ky bwj lY kY clYxgy[
ikDOx pRwn dY sMg DUlI imlYxgy[
Kro dUr hÍY kY qmwso ipKIjY[
ikDOx aOr joDwin sox juzD kIjY’ ]35]
iqsI rIiq swry gurU jI htwey[
mcÎo duMd5 juzDM ikRpwnû clwey[
kbY nyr FUkYx kbY dUr hovYx[
duhUM bIr bWky hqYx Gwq jovYx ]36]
duhUM kIrqI cwihÀ, cOxpy juJwry[
duhUM sYn ky sUr sÍwmI Audwry[
ibjY bWiJ doAU rsM bIr BIny[
duhUM SsqR ivzdÎw kmweI pRbIny ]37]
duAU juzD jYqw6 Gny jMg kIny[
hXM hIn dono, rNM Drm7 cIny[
duAU dwv qwkYx arYx awp mWhI[

1
GoVy qy nhIx cVHWgy[
2
jMg ivc KMfy dw iBawnk ByV krWgy[
3
swhmNy[
4
(llw byg) ny ikhw[
5
dohW dw[
6
juzD ijzqN vwly[
7
Drm XuzD[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 425

mno Syr dono imtYx pwie nwhIx1 ]38]


rupy bIr dono gjMrwj Bwry[
bfy dMq DwrI, mhW CoB vwry[
duhUM Fwl FoeI Fkw FUk kInI[
duhUM Kzg DwrI mqI kop BInI ]39]
llwbyg pwXo krwcol2 mwrw[
gurU Fwl pY lIin EjM sÀBwrw[
khÎo ‘vwr aOrM kro Gwq pY ky[
ipCwrI ibsUrYx igrYx imRqu hÍY kY’ ]40]
dlyrI gurU kI mhwnI pCwnI[
krY vwr qy vwr ko Kzg pwnI3[
punû SIGR swQM krÎo nyr awXo[
chÎo mwirby hwQ AUco AuTwXo ]41]
krI Fwl sOhYx inRBY hoie awgy[
gurU jI clwXo irdY kop jwgy[
llwbyg ny awp nWhI pRhwrÎo[
gurU vwr qy aMg swro AubwrÎo ]42]
krI Cwl SIGRY ieqY AUq hoXo[
phUÀcy gurU jI, gXo dUr joXo[
‘Kro hohu gIdI! khW jwin pwvYx[
idjY vwr myro khW lO bcwvYx’ ]43]
suny bYn kopÎo llwbyg bIrM[
iQrÎo Pyr aYsy irdY Dwir DIrM[
BXo swmuhy jÎox ibKI4 hoie Bwro[
dbY pUC qy kwitby ko pDwro5 ]44]
pRhwrY ikRpwnY keI vwr kIny[
qQw SIGR Dwry gurU Et lIny[
DrI hwQ bwmy bfI Fwl BwrI[
1
pYr (ipzCy) htwAuxdy nhIx[
2
qlvwr [Pw: kærwcur]
3
hzQ qlvwr lYky[
4
srp[
5
(szp dI) pUC dzbN qy ijvyx Auh kztN L dOVdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 426

duqI hwQ mWhy ikRpwnû sMBwrI ]45]


qry vwr qwkÎo pRhwrY smwnw1[
krI Et qwhUM llwbyg jwnw2[
-qry dwv ko mYx bcwvox- chMqw[
krI Fwl awgy su pYrM rupMqw3 ]46]
gurU SIGR qy hwQ Aucy AuBwrw[
krwcol2 bwhÎo, lgI jwie Dwrw[
bhI kMT mYx pwr BI rIiq aYsy[
kry kwt sWbUN ko qwr jYsy ]47]
igrÎo sIs SIGRM rhy nYn bwXo4[
mno SRIPlû bwXu5 SwÞw igrwXo[
ibnw muMf qy ruMf BU mYx prÎo hY[
qrU mUl iCMnû6 mnox so igrÎo hY ]48]
dohrw: rhÎo bcwviq qry ko, AUpr BXo pRhwr[
pRwn qÎwig gmnÎo iBsq, siqgur azgR inhwir ]49]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘llwbyg bzD’ abnnû
nwm qIn pMcwsiq aMsU ]53]

1
(Kwn ny) mMinaW (= anumwn kIqw ik) hyTox dI vwr qzk ky mwrngy[ (a) hyTox dI qzkky
imlvW vwr mwrngy[
2
ieh jwNky llw byg ny (Aus pwisEx(bcwAu kIqw[
3
QMmHky[
4
nYN rzfy rih gey[
5
nlIeyr L vwXU ny[
6
ibRzK jVHox kzitaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 427

54. [siqgurU jI dI ivjY]


53<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>55
dohrw: bygllw ko mwir kY,
siqgur pwie pRmod[
Pqy lIin bf jMg kI,
hty pwClI kod ]1]
sÍYXwCMd: idXo hukm siB sYnw ky piq
‘hyl1 krhu qurkin pr Dwie[
arih su kthu imlih so Corhu,
qÎwgY SsqR su lyhu bcwie[
srb cmUM piq hoiq BXo hiq,
ibn BUpiq ko lr n skwie[
krhu Pqy, aib aMq BXo rN,
SRI nwnk jI Bey shwie’ ]2]
suin awiesu ko ghI ikRpwnYx
bwj smwn gey siB sUr[
mnhuÀ imRgin pr kyhir dOry
‘mwir mwir’ kir Bry ßrUr[
jo snmuK huie qjY2 quPMgin,
qomr qIr qurk Bt BUr[
siB pr prI mwr* iek smsr3
ruMf muMf kir myly DUir ]3]
kMT ktÎo ikh, Bujw quMf ikh,
isr pr bjI kWih krvwr[
kuCk ary pun Bwij pry qihÀ,
iks ny qÎwg dIin hzQÎwr[
ko kr joriq Kro inhoirq,
‘gurU duhweI’ kWih Aucwr4[
1
hzlw[
2
clwvy[
*
pw-swr = qlvwr[
3
ieko jyhI[
4
koeI Aucwrdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 428

dIn Bey iqRN dWqin gih kir1


ies ibiD kyiqk pRwn Aubwir2 ]4]
jMg Kyq mihÀ Pqy BeI guru
jbih ‘duhweI’ qurk pukwr[
ibDIcMd ko SRI hirgoivMd
pTÎo, ‘dIn3 iqn lyhu Aubwr[’
gXo qurMg Dvwviq dyKy
brjy Bt ‘nihÀ kIjih mwr[’
srb cmUM ko iekTI kir kY
htÎo, boil ‘siqgur jYkwr’ ]5]
jo Gwiel gur bIr prÎo rN
iqs kI suiD kir lIin AuTwie[
duMdiB dIh jIq ky bwjiq
suBt pRmodiq By smudwie[
joD sihq jihÀ SRI hirgoivMd
kriq kulwhl ko qihÀ awie[
crn inhoriq, siB kr joirq,
gur mihÀmw kih sIs invwieÀ ]6]
siB ko siqgur krÎo sMBwrin
bUJiq joD sMg siq Bwie4[
‘gmnhu isvr, kwj Bw pUrn’
iem kih gmn kIn hrKwie[
inj fyry mihÀ Auqry awie su
ignvwey joDw smdwie[
sYnpqI siB bUJn kIin
‘kyiqk suBt rhy rN QwieÀ5?’ ]7]
igin kY siBin awin suD dInis

1
dMdW ivc Gwh lY ky[
2
keIaW ny pRwn bcw ley[
3
(jo) dIn (hoey hn)[
4
sihj suBw[
(a) szcy ipawr nwl[
5
Bwv mry hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 429

mhwrwj! rwvr ky bIr[


joDrwie kI cmUM sihq siB phuÀcy
surg ju qÎwig srIr[
siB igin lIin Bly kir inrnY
do sY iek shzsR rN DIr1[
qurkn sox lr hyqu awp ky
rhy Kyq, rN ibKY ghIr’ ]8]
inj inj fyry mihÀ ibsrwmy,
Gwiel suBt ikiqk lyx swr[
siB pr syvk syvw ky ihq
kry spurd Bly pRiqpwir[
joDrwie ko inkit hkwrÎo
qn mihÀ Cd qy BXo smuwr2[
ikRpw inDwn ikRpw kir dyKÎo
hwQ sprSn krÎo Audwr ]9]
jihÀ jihÀ Gwv alp kY dIrG
siB kI pIr hrI gur pIr[
ibDI cMd aru jwqI mlk ju
siB pr idRSit fwir suK DIr[
nhIx Cdin ko3 kSt rhÎo iks,
ikiqk idnin mihÀ SuzD srIr[
Kwn pwn kir siB ibsrwmy
Gorin ko dy kir iqRN nIr ]10]
SsqR fwir kir kwier awey
jl qlwAu qy pwn krMiq[
hsny KWn dUq sox imil kir
gur dl ibKy rhy acvMiq4[
SRI hirgoivMd nr gn Byjy

1
1200 sUrmy[
2
Pzt lgN nwl ZKmI hoieaw sI srIr[
3
ZKmW dw[
4
arQwq duSmn dl qox jo Srn awey sI AunHW L rotI pwNI imlI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 430

‘jihÀ jyTy kI loQ idKMiq[


iqs qy awid apr isK joDw
mry pry lir kY blvMiq ]11]
siB iekTy kir dwhu dyhu iqn,
krhu Bsm gn kwSt pwie[
grq Þnhu iek dIrG nIko
ijs mihÀ qurk prYx smudwie[
siBin AuTwie sMpUrn krIXih
SsqR bsqR ky sihq su lÎwie[
bIr pMc Aumrwv sMGwry
iqn ko AUpr Drhu bnwie ]12]
iqs pr aiDk imRzqkw1 fwrhu
krhu sQMfl2 ikiqk AuqMg[
iek sm bYTin hyqu bnwvhu
iblm n krhu SIGRqw sMg[’
suin kir nr gn gurU hukm ko
jwie icnwr kIin Bt aMg[
jyTy awidk lY siB dwhy,
jo rN Kyq igry qn BMg ]13]
nr gn lgy grq ko Kodn
jyiqk qurk bcy smudwie[
iqn siBihin ko khÎo3 ‘imRqk jy
SsqR bsqR ky sihq su lÎwie[
aMgIkwr n krhu vsq kuC
siB hI pwie dyhu ies QwieÀ[’
suin kir lgy krin ibiD qYsI
jwie Kyq qy lÎwieÀ Aucwie ]14]
mry qurk jy pry lry rN

1
imztI[
2
QVw
[sMs: sQÀfl = Xg leI TIk kIqI iZmIx awid]
3
Bwv ijhVy qurk bc rhy sn AunHW L ikhw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 431

siBin AuTwie grq dyx pwie[


Gny iszK aru rwihk lwgy
apr qmwSbIn jy awie[
gurU hukm ko mwin mwin kir
loQ AuTwie GsItiq lÎwie[
SsqR bsqR ky sihq su gyrihÀ,
pUrn krÎo qurq smudwie ]15]
ko lÎwviq, ko Dwviq jwviq,
Bey anûdiq jY gur jwin[
gn qurkwn hwn kir pRwnin
acrj siB ky BXo mhwn[
jihÀ jihÀ suniq ipiKin ihq Dwey
BXo smUh nrn ko awn[
grq pUr kir AUpr Dir kir
pun Aumrwv lÎwie iqs Qwn ]16]
iek mrHwj1 ko iszK huqo ibc
kMbrbyg loQ ko dyiK[
muSt ghI qrvwr ngn kI2
ijs kI kImq huqI ivSyK[
Kr ãulwd kI GVI vlwieq
bhu suMdr ko iqs ny pyiK[
so ly kir iks Qwn durweI
ijs Ql koie n skY pryiK3 ]17]
gur BY Dwir Cpwvin kInis
mhW loB Aur ipiK qrvwr[
apr n iknhUM qihÀ kuC lInis
pwie grq mihÀ keI hZwr[
imRqkw pwie imRqk4 gn AUpr

1
nwm ipMf dw hY[
2
ngW vwlI[
3
dyK nW sky[
4
muridaW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 432

krÎo sQMfl quMg1 suDwir[


siB bnwie kir siqgur ky iFg
khÎo jwie kir ‘bnÎo su qÎwr’ ]18]
SRI hirgoivMd sOc krI siB,
pun Snwn kir SsqR sjwie[
dÍY Gtkw idn rhÎo qbih lig
gmny sMg joD bulvwie[
bjI jIq kI bMb ibswlI
Bey swQ isK Bt smudwie[
cFy sQMfl pr gur pUrn
awCo PrS qhW kirvwie ]19]
bYTy siqgur sBw lgwiev
gwvn lgy rbwbI awie[
sgl muidiq mn ‘DMn DMn’ Bin,
krihÀ jMg bwqin muskwie[
siBin sunwie gurU hirgoivMd
isK mrHwj ko inkit bulwie[
khÎo ‘qYx ju qrvwr durweI
ly awvhu aib dyhu gfwie ]20]
nhIx Auicq rwKn ky jwnhu
SzqRüin swQ grq idhu fwir[’
suin iqn smuJÎo -ikshuÀ khÎo huie,
mqsr qy cwrI2 su Aucwir-[
nhIx loB qy guru bc mwnÎo,
mukr prÎo ‘n leI qrvwr[’
iqs mn kI giq aMqrjwmI
jwin leI loBÎo ihq Dwir ]21]
dXo sRwp siqguru qib iqs ko
‘nhIx bwk mwnÎo lb Dwir[
rwKn krI, su qyrI kul mihÀ

1
AuØzcw QzVw[
2
cuglI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 433

cliq rhygI Kr1 qrvwr*[


awps mihÀ irs krihÀ pRhwrYx
ktYx ikRpwn sMg bhu bwr[’
aib lO sRwp ibdiq hI iqn mYx
lriq rhYx huieÀ KVg pRhwr ]22]
sMDÎw lig SRI siqgur bYTy
lok hZwrhuÀ drSn awieÀ[
ipiK rN ko Gmswn Gnyro,
mry bhuq air, Aur ibsmwieÀ[
bMdn krihÀ inhwrihÀ snmuK,
BWiq BWiq kI Byt cFwieÀ[
adBuiq sihq srb hI hrKy
sMGr2 bwq krihÀ smudwie ]23]
iqmr Bey AuiT SRI hirgoibMd
awie isvr qMbU bf mWih[
cwru pRXMk pIT pr bYTy
apr gey siB inj inj QWih[
Kwn pwn mn Bwviq kir kir
supq jQw mn icMq imtwih]
vwihgurU jI kI su Pqy+ bf
dyS ibdySn mihÀ ibdqwihÀ ]24]

1
iqRzKI[
*
ieh pRsMg ividq ipaw krdw hY ik jMg dw kwrN iksy pRkwr dw koeI loB nhIx sI; grbI,
hMkwrI pTwNW, mußlW (mlyCW = ibdySIaW) dw BY jo pRjw qy pY irhw sI ik asIx nIvIx Zwq
hW, ieh suqy hI AuØzcy qy blI hn, ieh mohn muMdrw idlW qox qoVnI sI[ ieh asUl isKwAuNW
sI ik qusIx bI sUrmy ho, suqMqr ho skdy ho; jy jQybMd hovy inrloB hovo qy syvw ihq mrnw
iszK lvo qW[ jMg qy nymW ivc vYrI dy SsqR bsqr gihNy gty lYNy ivhq hn, pr loB qox
iblkul AuØzcw rzKN leI siqgur ny vYrI dw kuC bI aMgIkwr nhIx kIqw qy nw krn idzqw[
jd qzk hor Koj nwl kuC Qhu nw pvy mOjUdw swmwn qox ieho pqw lgdw hY ik ieh jMg bI
asUl pRsqI dw sI, ik hwkmW dI jbrI qy aMnÎwX L huN JzlNW nhIx, mUMh qoVvW jÍwb dyNw
hY[ ijmIx ivc duSmn L dzbNw qy swVnw nw, AunHW dy mZhbI iKawl dw siqkwr hY[ QVw
bNwky Aupr bYTNw bI Aus mhwn jwdU dy qoVn leI hYsI jo sdIaW qox ihMdIaW dy idlW qy
bYT igaw sI ik asIx nIvyx hW qy mugl pTwN AuØzcy hn[
2
jMg dI[
+
ieh vylw dsm pwqSwh jI dy smyx dw hY[ iezQy azKrI arQ lYNy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 434

jwm jwmnI jwgy siqgur


sOc Snwn DÎwn ko Twin[
awswvwr rbwbI gwviq,
Bjn hoiq dl ibKY mhwn[
gur bwnI ko pTiq suniq ko,
hoviq brKw suDw smwn[
inrml Aur gur drSn qy isK
prmySur ko pRym su jwn ]25]
BeI pRwiq pun sBw lgwiev
joD slym Swih cil awie[
ibDIcMd idj jwqI mlk su
bYTiq Bey suBt smudwie[
SRI siqgur ko kir kir bMdn
hyir hyir sgry hrKwie[
mudiq su dUq hsn KW awiev
jug kr joriq sIs invwie ]26 ]
‘krwmwq kwml, bf awirP1,
smsr nhIx jgq mYx koie[
qum hI jIX jMq ky dwqy,
ijm icq chhu bniq hY soie[
mo khu hukm ahY iks ibiD ko,
krhu ikRpw ijm isdkI hoie2[
mry qurk siB, Pqy leI qum,
ibdiq jgq mihÀ jsu ko joie’ ]27]
muskwviq guru bwk bKwny
‘sUbw kwbl ky bn jwieÀ[
mnsb llwbyg ko lY hYx
gur kI Srn prÎo Pl pwieÀ[
jyiqk bcy qurk ilhu sMgy
SwhujhW ko suiD idhu Dwie[

1
krwmwq ivc pUrn qy mhwn igawnI ho awp[
2
isdk vwlw hovW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 435

iqn ky qurÀg ju dl mihÀ awey


so quJ ko dY hY iPrvwie1* ]28]
-sihq sYn suq bMDp jyiqk
llwbyg hiq Bw- kih jwie[’
suin gur hukm isdk ko Dir Aur
BXo qÎwr inScw bc pwie2[
sMg qurk sih qurÀg eyk sO
cln smY gur ky pir pwie[
ikRpw krI qib SRI hirgoivMd
bhu molw dy kir isrupwie ]29]
krÎo ibsrjn, gmnÎo qUrn,
insbwsur mihÀ cilbo kIin[
dyin hyqu suD SIGR krMqw,
ismriq siqgur nwm pRbIn[
lvpuir phuMcÎo mhW Qkiq huie,
ikiqk ibhwl3 sMg mihÀ lIin[
inS pRBu+, Gwiel ibn Auqswhw
Pty bsqR aru SsqR ibhIn4 ]30]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘sRI siqgur ibjY pwie’
pRsMg brnnû cqur pMcwsmo aMsU ]54]

1
muVvw dyxdy hW[
*
GoVy duSmn dy vwps dyNy iPr Auho inrloBqw qy kmwl dI bIrqw hY[
2
bcnW ivc inScw krky[
3
Bwv duKI (awdmI)[
+
pw:-inj pRBu[ inj pr[
4
jo pRBU (= sYnwpiq) ibhIn, ZKmI, ibn Auqswhy, kpVy Pty hoey aqy SsqR hIn sn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 436

55. [hsn KW kwbl dw sUbw biNaw]


54<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>56
dohrw: apno awp idKwie kir,
jy phuÀcih iFg Swhu1[
krÎo sunwvin ikiqk ko,
huqo su lSkr mWhu2- ]1]
sÍYXw CMd: Swhu jhW inj hXin AufIkiq
‘phuÀciq llwbyg guru pws[
krih jMg gur ko gih awnih
ikDox lriq hI hoie ibnwis[
lSkr Gno sMg iqs gmnÎo
ko lr Drih ibjY kI aws3[
asu idlbwg apr gulbwgih
lÎwvih go bf Ej pRkwS* ]2]
jib ko gey nhIx suD aweI
rN hoXhu kY nhIx mhwn[
-ins bwsur qUrn hI gmny,
nihÀ ibsrwm kIin iks Qwn-[
eyk bwr ieh arZI ByjI4,
gur hvwl nihÀ ilKÎo n jwin[
khW BXo kY imlÎo ienhuÀ sox
dy kir suMdr cpl ikkwn’ ]3]
sBw ibKY Aumrwvin ky iFg
SwhujhW iem kIin bKwin[
suniq slwbqu Kwn BnÎo qib,
‘qihÀ qy awiev iek aãßwn5[
1
(hsn KW ny AunHW drbwrIaW L) awpNw awp ivKwieaw jo pwqSwh kol phuMcdy sn[
2
qy (Ausny) keIaW L ieh dzisaw vI ik (Auh llwbyg dy) lSkr ivc huMdw sI (qy AuQox
awieaw hY)[
3
(Aus) lSkr nwl lV ky kON ivjY dI aws rzK skdw hY[
*
pw:-ins idn mn mihÀ gtI ibcwriq kib awvih suD hmry pws[
4
Bwv iek vyr ieh arZI llwbyg ny GzlI sI ik asIx rwq idn qury hI gey hW qy itky
nhIx[
5
pTwN[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 437

inkit awp ky aib mYx awviq,


krÎo iblokn, bUJn Twin1[
khÎo qWih -jMgl ky idiS qy
llwbyg sMgI muJ jwin- ]4]
ieqnI suniq clÎo mYx awiev
apr pRsMg khÎo nihÀ koie[’
Swhu jhW suin chiq BXo qib+
‘awnhu SIGR dyih suiD soie[
pOr ibKY rokih nihÀ koAU
skl ibRqMq khY ijm hoie[’
suniq arZbygI2 qib qUrn
inksÎo vihr pTÎo nr joie ]5]
‘llwbyg fyry Ql gmnhu
qihÀ nvIn awey asvwr[
iqn mihÀ muiK iqh qurq hkwrhu
hZrq aiDk SIGRqw Dwir[’
suniq Dwie gmnÎo hX cir kY
Koij gXo iqs Ql ibnbwr3[
AuqrÎo huqo hsn KW asu qy
qibhUM phuÀcÎo krÎo Aucwr ]6]
‘hZrq qoih hkIriq aib hI
clhu SIGR nihÀ iblm lgwie[’
suniq pihr poiSS bhu mylI
gmnÎo sMg pOr pr awie[
Kro slwbqKwn agwrI
ly kir swK gXo aigvwie[
qslImwq kriq bhu bwrI
Swhu jhW iFg phuÀcÎo jwie ]7]

1
mYx (Aus qox) puziCaw[
+
pw:-aiq[
2
arZ krn vwlw, ardlI[
3
CyqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 438

gur isK inkit vZIr Kwn qib


bhu buiDvMiq nIq ky gÎwn[
gur pg pMkj inScw ijs kY
irdY kmwviq isdk mhwn[
bif Aumrwv khÎo ijs mwnihÀ
dy hZrq ko sIK sujwn[
hlq plq mihÀ jsu aru suK huie
khY bwq SuB lyx siB mwn ]8]
hsn Kwn kI idiS ko ipiK kir
Swhu jhW qib bUJn kIin[
‘khu ikm BeI gurU sMg imil kir
dOn qurMgm BI qum lIn?
myl krÎo kY lrÎo swmuhy
iks Ql imly, gurU ikq cIn?
skl pRsMg Cor qy1 BwKhu
llwbyg ijm krÎo pRbIn’ ]9]
suniq hsn KW kr jug jory
‘hZrq jI! qum dey cFwie[
phuÀcn qurq qgId krI bhu*
llwbyg so lKI rZwie2[
krÎo kUc qUrn hI gmnÎo
nihÀ ibsrwm kIin iks QwieÀ[
CuDiq Qkiq lSkr bf hovw
iQrÎo n qAU gXo bhu Dwie ]10]
suBt skl hI rhy pukwriq
-awgy kwj lrn ko jMg[
nihÀ lSkr qy huie purSwrQ-
mYx BI khÎo bhuq iqn sMg[
nihÀ mwnI kih -Swhu hukm iem,

1
Kolky[ (a) muzF qox[
*
pw:-qum[
2
Auh hukm (awpdw) mMinaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 439

qUrn jwhu su lyhu qurMg-[


arD rwiq mihÀ phuÀcy cil kir
suD ly gur kI Bey inSMg ]11]
dIh dmwmin duhrI cObin
idey bjwie gurU dl awie[
CUtiq qIr qupk aru qomr
mwir mwir kir rOr mcwie[
iqs iCn BXo sIq aiq aYso
nihÀ awgy hm idKÎo kdwie[
KulihÀ n hwQ n Ausriq aMg ij
suBtin qy hzQÎwr igrwieÀ ]12]
hqn hrIP1 rhÎo ieh ikq hUM,
nhIx SsqR kr pkrÎo jwie[
jnu rsirn sox2 jUr idXy Bt,
By bÎwkul, nihÀ bnÎo Aupwie[
gur Bt huqy agin sox qwpiq
eykih bwr pry arrwie3[
mwr mwir bhu cmUM KpweI,
igry qurMgm, Bt smudwie ]13]
apr eyk bf acrj hovw
gur ky suBtin kry pRhwr4[
bhur inkis nÎwry iek idiS By*,
iFg huie huie kir goirin mwr[
liK air ko5 awps mYx kitgy,
bicby hyqu n kIin sMBwr[
Bor hoiq lo qIn Bwg dl
ibn mwry hI Bey sMGwr ]14]

1
mwrnw vYrI L[
2
mwnox hoimaW nwl[
3
bol ky[
4
Bwv hmlw kIqw[
*
pw:-qy[
5
(asIx ieh) smJky ik vYrI (nwl lV rhy hW)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 440

cry idvs Aumrwv ij pMchuÀ


hyir jMg ko Bey ihrwn[
siB dl ly kir gur ky snmuK
lrn hyqu bjvwie inSwn[
AumfÎo hzQÎwrn ko pkry,
Auq qy Bey gurU svDwn[
BIKn Bw Gmswn Gnyro
Gwil Gwil Gwvn kir hwn ]15]
KVg pRhwir gurU ny mwrÎo
blI kwblI byg mhwn[
qnk ZKm gur ky qn lwgÎo
nihÀ mwnÎo iqm hI svDwn[
llwbyg sox jMg prÎo pun
asu gulbwg cpl blvwn[
gurU qry qy imRqk BXo qib
lgy SsqR bhu qÎwgy pRwn ]16]
irs kir gur qib llwbyg ko
krÎo sMGwrn gih qrvwr[
cqr shzsR gurU dlmihÀ qy
dÍwdS sY siB Bey sMGwr[
iem ibn nIiq awp ko lSkr
mrÎo srb hI ly kir hwr[
supiq pry rN Kyq ibKY siB,
bcy sMg mm sO asvwr’ ]17]
Swhu jhW suin ibsmYx hÍY kir
irdY ibKwd aiDk Aupjwie[
‘khW kihr guZrÎo iqn isr pr
bfy khwviq huqy dnwie[
rwjnIq mihÀ cqur bKwniq
jwniq skl jMg ko dwie[
kuC nihÀ srÎo, n krÎo Ej ko,
mrÎo qurq hI air aguvwie’ ]18]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 441

khiq hsn KW ‘aib ky rN mihÀ,


hT kir mrÎo kriq hMkwr[
rwjnIiq aru dwv jMg ky,
lSkr siB kI krin sMBwr[
iezqÎwidk miq surq ivswrI
muJ awidk bhu rhy pukwr[
nihÀ jwnI nihÀ mwnI iks kI,
kir1 hwnI mUrKqw Dwir ]19]
myro aiDk anwdr kInw,
pun kihbo siB ny qij dIn2[
dyKiq hmry sgl sMGwry
mnhuÀ iksU ny bMDn kIin[
ins mihÀ sIq smUh lgy qy
ipMgl luÀøn ky sm3 cIn[
idn mihÀ kir purSwrQ mwry
iem gur Pqy sugm hI lIin’ ]20]
suniq vZIr Kwn gur isK kih
‘keI bwr piqawro4 lIin[
krwmwq kwml bf gur Gr
SRI nwnk jI prm pRbIn[
pIrn pIr Bey jg Zwhr
ary su hwry siB ny cIn[
aib ibcwr kir hyrhu icq mihÀ,
nihÀ miq mYx awvih kÎw kIin ]21]
bfo awp ko hZrq bwbr
SRI nwnk qy br ko pwie[
rwj ilXo idzlI qy awidk
siB Kwnin qy dyS Cutwie[

1
lIqI[
2
Bwv mYx qy hornW swry srdwrW ny slwh dyNI Czf idzqI[
3
lUilaW vrgy[
4
prqwvw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 442

avcl qKq bcn qy kInis


ibdiq jgq mihÀ jwnI jwie[
imlÎo eymnwvwd gurU sMg
kir bMdn br lIin irJwie ]22]
BXo humwAUx Swhu bhur jib
SRI aMgd qy br ko lIin[
idzlI awidk rwj krÎo siB
lXo slymSwhu1 jo CIin[
sumiqvMiq bf akbr hoXis
SRI gur amr iqsy br dIin[
gF icqOV ko qoVÎo bl qy
ibRMd gRwm ko arpin kIin ]23]
SRI arjn aru SRI hir goivMd
jhWgIr hZrq iem sMg[
joriq hwQ, kriq bhu awdr,
siB qy jwniq rhÎo AuqMg[
rzCw krI qRws ins pwviq
ipiK aZmq nûmRI srbMg[
iqn sox qum bhu kIin ibroDw
pUrb lIno CIin qurMg ]24]
nihÀ arUiFbo qum ko pwieis,
rujI jwin kwZI ko dIin[
kir ims mol gurU pun lInis2,
BXo aruij siB lKhu pRbIn[
bwZ hyqu rN Gwl Gnyro
mußlsKwn pRwn ky hIin[
bhur jlûDr ko bf sUbw
abdulKwn lrÎo imRqu kIin ]25]
aib qurMg kI khW bwq QI

1
Bwv SyrSwh ny[
2
(GoVw lûGdw) dyKky mul krky lIqw gurU jI ny[ [ims dw sM: DwqU imÞÄ hY = azK KuhlNI,
dyKNw[ XQw: imÞqy bMDu vrgsÎw = swry swkW dy vyKidaW]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 443

lSkr rwvr idXo pTwie[


sIq Aupwie skl hI mwry
bcÎo n ko Bt hit kir awie[
cqur shzsR bwhnI gur sMg
qumrI angn deI Kpwie[
eyk bwk ky khy krihÀ siB
ijm cwhiq guru lyihÀ bnwie ]26]
ikm smqw iqn sox bin awvY
kÎox n ibcwriq ho mn lwie[
apno bfin kI rKhu imRjwdw
ijn awgY iqn sIs invwie[
iqm hI qum ko chIXiq hZrq!
jy n krhu kwrj ibgrwie[
iesI hyqu qy cFin lgy jib,
mYx qum qy rwKÎo atkwie ]27]
qoih bfn ijn qy ly bÞiSS
rwj krÎo siB dyS ibdyS[
iqn ky sMg jMg qum Twnhu
Auicq nhIx mn lKhu ivSyS[
bwZ bwij kI khW bwq QI1
qum ko pRwpiq aink hmyS[
nihÀ ibroD kirbo bin awvY
smJo hZrq! sumiq aSyS’ ]28]
suin kir Swhu jhW huie qUSin
irdy ibcwriq irs qij dIin[
-iqn sox lir kir Pqy n pRwpiq
BeI hwr rN Bw Ql qIin[
mr kir suziD gurU kI idS qy
aib nihÀ lrOx BlI ibiD cIn-[
ikiqk dyr mihÀ kir muK AUco
hsnKwn idiS dyKin kIin ]29]
1
bwZ qy GoVy dI gzl kIh sI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 444

bhur slwbq Kwn bKwnI


‘suq juiq llwbyg Bw Gwq[
aib kwbl idiS sUbw kir kY
pThu iksI ko sWBih jwiq1[
dwnSvMd iblûd pCwnhu
jo nihÀ hoin dyih Auqpwq[
idhu isrupwAu spurd krhu Auq
Auicqwnuicq ibcwrhu bwq’ ]30]
siqgur mn PyrÎo iqs iCn mihÀ
hsnKwn ko ipKiq sunwie[
‘ien awCI bhu bwq bKwnI
dwnSvMd iblûd lKwie[
isropwAu dy iqq ko Byjox
ies pRkwr myry mn awie[’
suniq vZIrKwn kih ‘awCI,
mnsb dy kir dyhu pTwie’ ]31]
dohrw: suniq slwbqKwn qib, Auicq krI qqkwl[
kwbl ko sUbw BXo, ly dl gXo ibswl ]32]
SRI siqgur kI ikRpw qy, pwie smwj ibswl[
hsnKwn sUbw BXo, Srn pry su inhwl ]33]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘dUq’ pRsMg brnnû nwm
pMc pMcwsqI aMsU ]55]

1
jwky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 445

56. [inQwNy vwlw kwlU nwQ]


55<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>57
dohrw: Swhu jhW suin sumiq ko, KW vZIr ky pws[
TwnÎo nhIx ibroD ko, SWqI irdy pRkwiS ]1]
sÍYXw CMd: -ijs ihq lSkr pTÎo mrwXo,
so gulbwg mrÎo rN mWih[
KwlYx1 BrI pOn kI sm iehu,
mo iFg hoiq qAU mr jwih[
Krc ibswl lwB lGu ijh Ql
so kwrj buiD2 kirqy nWih[
kÎw kuC bwq bwZ ky kwrN
lSkr mrÎo ieqo rN mWih- ]2]
iezqÎwidk bhu irdy ibcwrI
bYr ibswrÎo SRI gur sMg[
ieiq SRI hirgoivMd iqs sr pr
fyrw rKÎo jIiq kY jMg[
qhW dmdmw kir kY suMdr,
bYTiq sBw lgwie AuqMg[
jMgl dyS sMgqI awvY
drSn krihÀ anûdiq aMg ]3]
jQw Skiq ly aink pRkwrin
awie awie gur ko drsMiq[
suin kir, ipiK Ql, mry qurÀg nr,
siB ky Aur hÍYx acrjvMiq[
khihÀ prspr, suin suin ijq ikq,
gur jsu AuØzjl ko AucrMiq[
‘khhu awj hY kOn Drw ql
Swhu sMg jo lrn chMiq ]4]
ibnw durg igr arih agwrI
rN kir dyih Swhu kO hwr[

1
KylW[
2
buiDvwn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 446

skl dySpiq lwKhuÀ lSkr,


ibn gur krY kOn as kwr[
aiDk qurk sMgRwm Kpwey
jhW khW qurknI pukwr[
kys AuKwriq pItiq hYx isr
rodiq bhu azSRüin ko fwir ]5]
dyS ibdySin mihÀ guru kIriq
ibsqIriq jnu cMd akwS[
jwnI prY lrY inq Swhu ij
qurkwnw siB hoie ibnwS[
krqw purK gurU hirgoivMd
skl klw smrQ guN rws[
dwsin ko bKSihÀ aYSÍrjM,
arih su Jrih mrih duK gRws’ ]6]
hX idlbwg rhÎo iek gur iFg
nwm ‘jwnBweI’ Dir dIn[
ibX gulbwg ‘suhylw’ kihÀ ijsu
so rN ibKY pRwn qy hIn[
prÎo ibRh bhuro duK pRwpiq
gur aMqrjwmI siB cIn[
awie inkit AupdyS bKwnÎo
‘nÜsÍr qn, snyh kÎw kIn ]7]
inScY ibCurin hY ies kyrw,
ibn sMsY mn lyhu pCwn[
ijs ko rUp rMg kuC nWhI
‘cyqn szqw’ szq su jwin[
mnuK n psU, n pMCI pMng,
ko akwr so nhIx mhwn1[
so srUp qUM apno liK kY
ibRh sMkt ko krIaih hwn’ ]8]
iem kih siqgur ny kr Pyrw
1
Bwv mhwn cyqn szqw dw koeI akwr nhIx[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 447

muK locn isr gRIvw pIT[


qqiKn awqmgÎwn BXo hX1,
hyrÎo jbih ikRpw kI fIT[
suK qy iqRN dwnw aru pwnI
Kwn pwn kir ibsrÎo eIT2[
iqs pr hoie arUFin gmnihÀ
jnu mn ko huie clih bsIT3 ]9]
sBw ibKY iQq SRI hirgoivMd
khÎo ‘moih rNQMBw Qwn4[
nwm ‘gurU sr’ qIrQ pwvn
klml gn nwSin ieSnwn[
Dir SrDw nr prsih awie ju
purvih mnhu kwmnw Twin[
gurisKI ko pRwpiq hovih’
gurU mhwqm kIin bKwin ]10]
joD slymSwhu jug BRwqw
gur mrZI liK arZI kIin[
‘mhwrwj! aib kWgV puir ko
gmn krhu inj iblm ibhIn[
ies Ql ko awgvn ij kwrj
kir kY jMg Pqy bf lIin[
aSt idvs aib bIiq gey iQiq,
irpuin pRqIKiq rhy pRbIn ]11]
Swhu jhW mihmw qum liK kir
htk rhÎo huie5, jwnI jwie[
bYr ibswir SWiq mn kInis
XW qy lSkr nihÀ ciF awie[

1
GoVy L[
2
ipawrw (swQI)[
3
mn nwl mwno toiraw hoieaw turdw hY[ Bwv mn dy aDIn hoky [sMs: aviSRÞÃ = Gzilaw
hoieaw[ ihMdI, bsIT]
4
myry rNQMBy dw QW[
5
hzt rihaw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 448

nWih q aib lO keI hZwrhuÀ


iBry huqy joDw smudwie[
sYnw mriq hoiq sMgrwmU
qum pRqwp qy dyiq Kpwie’ ]12]
jug BRwqin kI SrDw liK kir
Bey pRsMn iblûd ikRpwl[
‘clYx qumwry puir iek bwrihÀ,
rhihÀ ikiqk idn imilin ibswl[’
iem kih gmn kIin iqn kyrw*,
bsy qhW so jwmin twil1[
pRwiq Bey qy duMdiB bwjÎo
pry hXin pr ZIn Auqwl ]13]
qurMg ‘jwn BweI’ pr suMdr
suvrn jtiq ZIn qib pwie[
siB BUKn pihrwvn kIny
krÎo iSMgwrn ruicr bnwie[
SRI hirgoivMd bsqR SsqR SuB
sjiq ibBUKn qn smudwie[
Bey arUFn, gmn kIin qib
cFI bwhnI duMdiB vwie ]14]
gRwm inQwNw huqo inkit hI
iqs mihÀ kwlU nwQ rhMiq[
iek nr pTÎo khÎo SRI siqgur
‘iqs ko prKhu jwie iekMq[
hmrI suD idhu vihr isvr huie,
imlih awin ieh lKhu mqMq[’
suin gmnÎo gur qy so pUrb
irdY mnorQ ko icqvMiq2 ]15]
-DynU gOr1 dUD ko duih kir

*
suD pwT ‘fyrw’ cwhIdw hY[
1
ies qrHW kihky AunHW L (AunHW dy fyry) toiraw qy awp AuQy rihky Eh rwq guZwrI[
2
icqvdw hoieaw (Auh iszK)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 449

moih krwvih pwin ij lÎwie[


qO aZmq juiq nwQ pCwnOx-
phuÀcÎo inkit icqv ies Bwie[
imlÎo jwie, kir bMdn bYTÎo,
qib kwlU Aur mihÀ liK pwie[
kir snmwn bUiJ gur gwQw
jQw qurk Gmswn mcwie ]16]
pun AuiT gOr brn kI surBI2
iqh idKwie kir doihn kIin[
qpq Twin qib pwn krnko
SRI siqgur ky nr ko dIin[
iqRpiq hoie kir jwnÎo mn mihÀ
kwlU krwmwq mihÀ pIn[
SRI hirgoibMd ko awgvnU
krÎo sunwvn sumiq pRbIn ]17]
nmo kIin puir qy jib inksÎo
ieqny ibKY gurU cil awie[
ibRMd qurMgm kI siB sYnw
joD smyq suBt smudwie[
jIqy jMg anûd AumMgiq
awviq duMdiB Sbd AuTwie[
DUl akwS cFiq iqq idS mihÀ
qrin3 pRkwS FWpqo jwie ]18]
suMdr Ql ibloik jl kl3 ko
krÎo invys gurU jg rwie[
AuqrI juiq ibsqwr bwihnI,
inj inj imsl4 imly siB awie[

1
gorI gAU[
2
sUrj[
3
suMdr[
4
awpo awpNy jQy ivc
[aæ: imsl = so sB isãqW ivc brzbr hovy[ ies qox isKW ivc jQy dw nwm ipaw, iPr
iek srdwr hyT ielwky dy suqMqr rwj pRbMD dw nwm ipaw]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 450

ZIn Auqwir SsqR Bt Dir kir


hoiq ihryKw hXin lgwie[
Kwn pwn ko kry jQw ruic,
ibsrwmy joDw smudwie ]19]
SRI hirgoivMd asn acv kir
Twin dupihry mihÀ ibsrwm[
svwjwm idn rhy AuTy jib
Bey sucyq gurU aiBrwm[
suMdr PrS anyk brN ky
fsy1 mKmlI dIh qmwm[
cwr Er ijs Cor ZrI ky,
mukqw jtiq jhW Cib Dwm ]20]
as gwdI fis ruicr PrSpr
AupwDwn2 dIrG Dir dIin[
lrkiq duih idiS mukqw guzCin
bhuq mol qy rcÎo nvIn[
bYiT ibrwjiq By SRI siqgur
cmrdwr qib cwmr3 kIin[
gwvn lgy rbwbI rwgin
SRI gur Sbd SWiq rs BIn ]21]
isK joDw gn joD sihq imil
drsihÀ nmo krihÀ smudwie[
jQw Auicq kir sBw su bYTy
SRI hirgoivMd bIc suhwieÀ[
mnhu surin mihÀ surpiq duiqmq4
ikDOx ibSnu avnI pr awie[
sMgiq skl gRwm kI awiev
aink akorn ko arpwie ]22]

1
ivC gey[
2
qkIaw[ isrhwNw[
3
cAur[
4
soBwvwn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 451

‘jMg jIq kir siqgur awey’


khihÀ prspr gn nr nwir[
cOxp kriq icq drSn drsihÀ
‘DMnu DMn pRBu gur jYkwr[’
suin kwlU awgvn gurU ko
dÍY Gt dugD iley kir qÎwr[
iek bwlk ky isr Dir lÎwXo
eyk AuTwie awp kr Dwir ]23]
awin gurU pg msqk tykÎo
bYTÎo inkit joir kir hwQ[
SRI hirgoivMd ikRpw idRSit qy
dyKiq krÎo vwk iqh swQ[
‘GwlIGwl mwn qy mwnv
nwm BXo aib kwlU nwQ1[’
2
‘SRI gur! nhIx nwQ muih jwnhuÀ,
qumro kUkr Dir pd mwQ3’ ]24]
punih pRsMn hoie gur boly
‘ibdiq nwQ qUM hoihÀ jhwn[
siB mwnihÀ quv nwQ jwin kir
ikRpw guruin kI BeI mhwn[’
pun kwlU kih ‘SRI pRBu! sunIaih
awp bKwniq krunw Twin[
ieqI bfweI Auicq nhIx mYx
qumry dr pOry khu sÍwn4’ ]25]
suin kwlU kI aiDk nûimRqw
SRI hir goivMd aiDk ikRpwl[
Bey pRsMn dXo vr dIrG
‘Bw nwQin ko nwQ ibswl[

1
qUM Gwl GwlI hY qy mnuÜK qYL mMndy hn (ies vwsqy) qyrw nwm huN qox kwlU nwQ hoieaw[
2
(kwlU ny ikhw)[
3
crNW qy sIs rzKN vwly[
4
drvwZy ivc dw kuzqw hW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 452

isK syvk mihÀ ibdqih mihmw


prI QwieÀ GwlI bf Gwl[
jÎox jÎox nûimR aiDkqw qÎox qÎox,
bf purKin kI hY as cwl’ ]26]
krÎo bcn jib SRI hirgoivMd
kwml krwmwq qib pwie[
aiq anûd kir pd aribMdin
bMdn kIin sIs ko nÎwie[
bwlk huqo sMg pX lÎwXo
iqs idiS dyiK gurU suKdwie[
dugD curU Br iqs ko dInis
khÎo ‘pwn kir iblm n lwie’ ]27]
mwn bwk ko pwn krÎo jib
BeI Skiq siB jwnI bwq[
dyS ibdySin kI suiD Aur mihÀ
kir bdrI Pl iqm1 bzKÎwq[
acrj icq Dir gur pd bMdy,
DMn DMn gur dIrG dwq[
kCu qy kCU iCnk mihÀ kInis
kOn krY smqw iks BWiq ]28]
kwlU jwin leI iqs kI giq,
bUJiq BXo ‘sunwvhu bwl!
aib gur duqI rup iks Ql hYx?
AuTy ikDOx bYTy, ikq cwl?’
iss bolÎo ‘qum sunhuÀ nwQ jI!
arb vlwieq ibKY ikRpwlu[
pRymI qurk gurU ko mwnih
iqn ismry bhu ibnqI nwl ]29]
-SRI nwnk gwdI pr jo hYx
myro pRym prK so awieÀ[
dy drSn ko krihÀ ikRqwrQ
1
hzQ qy Dry byr vWùU[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 453

kwml krwmwq smudwie-[


qhW qrovr ky qru TWFy
SwKw pkrI hwQ AuTwie[
qurk murId isdk ko liK kir
ibnw iblûb phUcy Dwie’ ]30]
kwlU ibsmÎo SIGR leI ien,
ieqI Skiq ky Auicq n bwl[
siB jhwn kI Aur suD pRwpiq,
gurU deI liK kir mm nwl-[
iqs ky isr pr inj kr ko Dir
aYxcI qUrn ies ibiD nwl[
pol qIl mihÀ PUk su bl qy
jl ko KYxic lyiq qqkwl1 ]31]
pun bUJiq Bw ‘aib suD dIjY’
bwlk BnÎo ‘n mYx kuC jwn[’
SRI hirgoivMd irdY ibcwrI
-iss kI aru hm deI mhwn2[
Gwl n GwlI sMg rhÎo nihÀ,
aib prKYx inScw iesQwn3-[
iek lotw iqs inkit aiDk ipRX
iksU dyS qy suMdr awin ]32]
so siqguru qib jwcn kInis
‘hm ko dyhu bnÎo iehu cwru[’
kwlU khÎo ‘aiDk ipRX myro
inq rwKOx suD Bly suDwr[
ieh nihÀ idXo jwie kib mo qy
jIviq qÎwg n skOx ibcwr[
loty sihq awp ko mYx inq4,
1
ijvyx poly qIly (Bwv nwV) nwl PUk iKzcky pwNI iKzc leIdw hY[
2
bwlk dI (iKzc hoeI krwmwq BI ies ny lY leI hY qy)
asW ny BI bhuq idzqI hY[
3
inScw (nwQ dw) byby[
4
loty smyq inÜq mYx awpdw (dws) hW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 454

iehu bKShu muih gurU Audwr! ]33]


SRI hirgoivMd liK bhu mmqw
‘hm nwQin ko nwQ bnwie[
nihÀ qYx rhÎo1 pRQm sm hUjih,
nhIx bwk mwnÎo mn lÎwie[
leI bwl qy, awp BXo bf
qo khu BI n Auicq ies Bwie[’
kihby mwqR gurU ky, iqm hI
kwlU hoXo sihj suBwie ]34]
irdY ibsUriq bMdn kir kY
gXo awpny Qwn mJwr[
Dry nûimRqw pRwpiq hoeI,
pun gur mwXw pRbl Audwr[
BrmwXo, nihÀ smuiJ skÎo mn,
iem kwlU kI gwQ ibcwr[
aib lO Qwn qhW iqs kyrw
ibdq ahY iqs dyS mJwr ]35]
2 3
dohrw: DIvr kwlU aOr hY, iqs kI kQw n jwn [
gRwm inQwNy so4 bsih, suin SRoqw svDwn ]36]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘kwlU’ pRsMg brnnû nwm
KSt pMcwsqI aMsU ]56]

1
qUM (nwQW dw nwQ) nhIx rihaw[
2
JIvr[
3
(ieh) kQw AusdI nw jwNo[
4
‘so’ dw arQ ‘Eh nwQ kwlU’ lYNw cwhÎy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 455

57. [kWgV pur pRvyS ajgq mukq]


56<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>58
dohrw: SRI siqguru sMDÎw Bey, AuTy sBw qy awie[
qMbU ibKY pRXMk pur, bYTy anÀd Aupwie ]1]
inSwnI CMd: Kwn pwn kir jwmnI, suK qy pir soey[
BeI Bor jwgy pRBU, svDwnih hoey[
sOc Snwnih Twin kir, jib BXo pRkwSw[
hyqu arUFin ky qurMg, anvwXo pwsw ]2]
joD sihq joDw skl, kir kir inj qÎwrI[
ZIn pvMgm pwie kir, TwnI asvwrI[
duMdiB bwjiq Sbd bf, siqguru ciF cwly[
krqy ibrq aKyr ko, hin imRgin ibswly ]3]
kriq bqk1 bhu joD sox, muK hws iblwsy[
kWgV puir pRwpiq Bey, Auqry iqs pwsy[
awviq BXo pRXMk br, qqkwl fswXo[
SRI siqguru bYTy qbih, muK qy PurmwXo ]4]
‘joDSwhu! gmnhu sdn, ibzsRwm krIjih[
imlhu skl prvwr sox, suK ly suK dIjY[’
awiesu mwnI gXo Gr, aweI iqs dwrw2[
lgy Gwv gn qn ibKY, piq sUr inhwrw ]5]
jwnÎo BXo shwie guru, eyiqk rN Gwlw[
ijXiq ipKÎo inj kMq ko, bl kry ibswlw3[
qib bUJÎo siB kihiq Bw, ‘gur sm nihÀ dUjw[
skl klw smrQ blI, sgry jg pUjw ]6]
chY jQw TwnihÀ qQw, mwnihÀ sur awnw4[
bfy Bwg hmry Bey, imil ikX suK nwnw[
Pqy pwie jsu ko ilXo, gn qurk Kpwey[
kOn krY as jMg ko, lSkr bf awey ]7]
1
gzlW krdy[
2
iesqRI[
3
(ijsny) bhuq bl kIqw hY (jMg ivc)[
*iesdw itkwNw pcnûgl ipMf (huSÎwrpur) dzsIdw hY[
4
dyvqy eIn mMndy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 456

qurk huqy bhu aiDk hI, hm Bt bhu Qory[


rN kir iem mwry skl, kr joriq Cory[’
iezqÎwidk piq qy sunI, mn anÀd AupweI[
bUJiq aink akor ly, siqgur iFg aweI ]8]
donhuÀ hwQin jor kir, pg pr Dir mwQw[
drSn qy hrKiq BeI, SrDw Aur swQw[
isK qnujw ko pRym liK, br gurU bKwnw[
‘rhhu suhwgn lok jug, Boghu suK nwnw ]9]
gur iszKI mhuÀ1 mn rhih, purvhu Aur awSw[
sMkt nwnw BWiq ky, qum qy huieÀ nwSw[’
gur pRsMn jwniq BeI, mm kMq irJwey[
Aur pRmod khu pwie kY, SuB drSn pwey ]10]
‘pRBu jI! hm syvk ahYx, qum ho rKvwry[
dyhu bfweI dws ko, rwvir ibvhwry2[
kwrn krn smrzQ ho, ijm cho bnwvo[
crn kml icq mihÀ bsihÀ, nihÀ kbhuÀ Bulwvo’ ]11]
pun pRnwm kir; Dwm ko, fory ciF aweI[
ins kI syvw skl hI, siB ibiD phuÀcweI[
mDur qurS Kt rsin ky, bhu pTy ahwrw[
hXin hyqu iqRN hirq gn, phuMcy qib Bwrw3 ]12]
kriq srwhin siqgurU, SuB acÎo ahwry[
iqRpqy pwnI pwn kir, pun pwn pKwry[
supiq jQw suK jwmnI, jwgy jib jwmU[
sOc SnwnihÀ Twin kir, ibRiq awqm rwmU4 ]13]
BXo pRBwiq pRkwS qib, SuB bsqR sjwey[
SsqR ispr kt Dwir kY, bf sBw lgwey[
puir kI, gRwmin aink kI, suin sMgiq aweI[
dugD dhI iGRq awie gn, Auphwrn5 lÎweI ]14]
1
ivc[
2
Bwv suqy suBwv hY awpdw jnW L invwjNw[
3
pMfW cwry dIaW[
4
awqmw ivKy ibRqI lgweI[
5
Bytw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 457

cwmr cwru mrwl1 sm, Furqo duiq pwvY[


Kry hZwrhuÀ joir kir, SRI muK drswvYx[
cMd mnhuÀ irqu srd ko, Aufgn mihÀ sohY[
aYso kOn kTor nr, ipiK nihÀ mn mohY ]15]
swDU rUpw ipqw suq, donhuÀ cil awey[
Dir akor awgy pRBU, pwiein lptwey[
kuSl pRSn kir kY Bly, pyKiq hrKwny[
iszK awpny jwin kir, nIky snmwny ]16]
‘pRBu jI! mwnv mMd miq, jwnihÀ nihÀ Byvw[
smqw cwhiq awp sox, qum dyvn dyvw[
nhIx shwrihÀ surwsur, rN Kyq mJwry[
kOn qurk gn bwpury, jy iQrihÀ agwry’ ]17]
SRI hirgoivMd khiq By, ‘hX nwm suhylw[
rhÎo jMg mihÀ, SzqRü hiq, bhu Gwvin mylw2[’
suniq joD kr joir kih, ‘snmuK rN mWhI[
qumry crN sprS qy, huie pRwn ibnwhI3 ]18]
AuØzqm pd pRwpiq BXo, iqn DMn mhwnw[
bfy Bwg pUrb huqy, nihÀ awn smwnw[’
ibDIcMd suin kY khÎo, ‘ibCurn duK BwrI[
rwvir bwkin qy imtÎo, SWqI mn DwrI ]19]
jykir hoqo apr iFg, iek ky mr jwny[
dono mrqy rhiq nihÀ, as pRym mhwny[’
jwqI mlk bKwnqo, ‘ien sm nihÀ awnw4[
huqy Auicq iehu awp ky, qum mhd mhwnw’ ]20]
iezqÎwidk rN bwrqw, mwrin qurkwny[
khiq suniq bIqI jQw5, suin suin ibsmwny[
iesI rIiq qRY jwmnI, gur qhW ibqweI[
cOQy idn qihÀ qy cFy, bf duMdiB vweI ]21]
1
hMs vWùU[
2
vYrI dw mwiraw hoieaw bhuq ZKmW dy lÜgN nwl jMg ivc hI rihaw Bwv, mr igaw[
3
Bwv mr igaw hY[
4
ienHW vrgw hor nhIx[
5
ijvyx lVweI ivc bIqI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 458

ihq aKyr ky gmn ikX, gn cmUM pXwnI[


sMg joD ciF kir clÎo, ihq syv mhwnI[
ikiqk kos lo cil gey, iPir kir mn BwXo[
fyrw kInis iqsI Ql, ipiK Qwn suhwXo ]22]
Auqir qurMg qy Kry huie, ikCu Bt iFg awey[
joDrwie sox bwq kih, SRI muK ibkswey1[
iek ajgr BwrI mhW, inksÎo muK bwey2[
dwrun dIrG duKI bhu, gmniq PuÀkrwey ]23]
snmuK awviq gurU ky, giq bzkR3 krMqw[
nIT nIT hI cliq hY, icq imRqU chMqw[
Bt dOry iqh brijby4, ko chiq pRhwrw5[
siqgur ikRpw inDwn, qib bc AUc Aucwrw ]24]
‘htkhu nihÀ prhwrIXih, awvn ieq dIjY[
dUr dUr siB Kry huie, aivlokn kIjY[’
acrj hyrn hyqu qib, hoey iQr swry[
mMd mMd ajgr clih, SRI gurU agwry ]25]
Kry rhy inScl skl6, nyry qib awXo[
siqgur crn sroj qy, pnhI inkswXo7[
dhn aMguSt8 AuTwie kir, iqh sIs CuhwXo[
piqq punIqih ko prs, bhu pwp imtwXo9 ]26]
Bgn sIs Bw Audr lig, mir gw qqkwlw[
klmlwq ibc ikrm lGu, kwtiq inq jwlw10[
aMqr qy pUrn huqy11, awimK iqs Kwqy[

1
gzlW kr rhy sI SRI gurU jI[
2
mUMh tzfky[
3
tyFI cwl[
4
sUrmy iqs (ajgr L) rokN vwsqy dOV gey[
5
qy koeI Aus L mwiraw cwhuMdw sI hY[
6
swry[
7
juzqI qox crn kvl kziFaw[
8
szjw aMgUTw (crn dw)[
9
pwpW L pivzqR krn vwly (crn kvl L) prsky apNw pwp Ausny imtvwXw[
10
ivc inÜky inÜky krm kurbl kurbl pey krdy sn jo swh (sp L) ktdy huMdy sn[
11
Biraw sI (kIiVaW nwl)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 459

sdw dyiq sMkt aiDk, bs clih n jW qy1 ]27]


inkit Kry siB dyKqy, suin phuMcy Dwey[
ibDIcMd aru joD awid, Aur mihÀ ibsmwey[
bUJin kIny joir kr, ‘aih ieh ikm awXo?
crn Cuviq hI awp ko, inj qn mukqwXo ]28]
pry ikrm ikm Gny qn, ieh acrj jovw[
ikh klml ky kry qy, iem duK Pl hovw?’
SRI hirgoivMd siBin sox, aih gwQ AucwrI[
‘pUrb jnm mhMq ieh, ibdqÎo jg BwrI ]29]
chuÀidiS ky nr mMnqw, kir sIs invwvYx[
aink pdwrQ awn kir, ies ko arpwvYx[
ijqy ikrm qn mihÀ pry, sgry qib cyly[
hoie bfweI jgq bf, ies ihq kr myly2 ]30]
ahÀkwr Aur mihÀ bfo, -mm sm nihÀ dUjw[
krih dyS siB bMdnw, crnin kI pUjw[
ismrÎo nihÀ krqw purK, SuB krm n kInw[
gn cylin kirbo Bjn, AupdyS n dInw3 ]31]
hMkwriq hI mir gXo, jUnI aih pweI[
lok pRlok suK qy rKy, so ikRm, smudweI4[
kwit kwit gn Kwiq hYx, nihÀ ienih AuDwrw[
pltw pUrb jnm ko, lyqy ies bwrw ]32]
awp n AuDrÎo jgq qy, nihÀ iszK Aubwry[
inj mnqw ky hyqu kir, SuB kwj ivswry*[
ien sm kI giq dyiK kir, jy nihÀ ismrMqy[
SRI nwnk jI Sbd iek, AucrÎo ihqvMqy ]33]
sRI muKvwk:
kulhW dyxdy bwvly lYxdy vfy inlj ]
cUhw Kf n mwveI iqkil bMnÄY Cj ]

1
iesy krky vzs nhIx sI cldw[
2
iekzTy kIqy sI (cyly)[
3
L..... Bjn krn dw AupdyS (iesny) nw idzqw[
4
so swry kIVy (ho gey)[
*
pw:-siB kwrj swry[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 460

dohrw: kr n skihÀ apno Blo, gur imil pwieÀ n gÎwn[


Aur aMDy ahMkwr qy, nihÀ pRBu ismrn Twin ]34]
ihq mnqw kir jqn bhu cyly ibMRd bnwie[
iqn kI hoviq as dSw, bhu jUnI Brmwie ]35]
huqo sukrm ivSyS ies, awie prÎo Srnwie[
aib SuB giq pRwpiq BeI, qn pMng mukqwie’ ]36]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘ajgr’ pRsMg brnnû
nwm spq pMcwsqI aMsU ]57]

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 461

58. [kWgV pur fyrw]


57<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>59
dohrw: AuqrÎo fyrw jihÀ khW,
SRI siqgur chuM Er[
kriq ihryKw hX lgy,
bfy iklk bMiD for ]1]
inSwnI CMd: kry PrS SRI gur iQry, bYTy bhu pwsw[
aink pRkwrin bwrqw, Xuiq hws iblwsw[
sUpkwr iqs kwl mihÀ, ihq krn rsoeI[
lgy suDwrn Qwn ko, Kin aivnI joeI ]2]
kuCk KnI jib asiQ gn, inksy nr kyry[
SRI siqgur ky iFg khÎo, ‘Auidawn Gnyry[
inksiq mwnuK ky asiQ, iek Ql smudwey[
iks kwrn iekTy gfy, nihÀ jwnI jwey’ ]3]
sÍYXw CMd: AuiT gmny ihq hyrin siqgur
ibDIcMd awidk smudwie[
joDrwie sMg sgry ibsmiq
jwie ipKÎo TWFy iqs QwieÀ[
Knvwviq inksy nr asQI
Bey ibRMd qihÀ Fyr lgwie1[
siB ky qry krMg iek swro
asiQ n Bgn qWih drswie ]4]
siBihin bUJy siqgur boly
‘aiq duriBzC2 prÎo iek kwl[
ikiqk brK brKw n krI Gn
Drw BeI qib SuSk ibswl[
inkit dyS ies aMn n AupjÎo
CuDw kSt qy mnuK ibhwl[
qij qij sdn iPry siB ieq Auq
iqRpiq n hoiq, rhy bhu Bwl ]5]

1
smUMh hzfIaW dw AuQy Fyr lg igaw[
2
kwl[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 462

ijs ko srb krMg ieh dyKiq,


huqo smY iqs aZmqvwn[
jy icq cwhiq apny ieh qib
KSt rsin ky asn mhwn[
pkI rotkw sUp1 ruEdn2
aink ibiDin ky gn pkvwn[
siB aivnI ko Cwdn krqo,
bWCiq bniq ij kriq bKwn ]6]
pRBU ko BwNw mwin sIs pr
krwmwq kÎoxhuÀ n qib kIin[
CuDiq duKÎo aiq aMn n pRwpiq
apno sdn qÎwig kir dIin[
vsqu tokrw isr pr Dir kir
gmnÎo lokin sMg pRbIn[
ijq ikq iPriq aMn ibn bÎwkul
durbl aMgin Ej ibhIn ]7]
ibcriq ieq Auq Qkiq pRwin huie
awn pry sgry ies QwieÀ[
iek ins idn mihÀ imRqk Bey gn
ijXiq rhy jo iqnhuM AuTwie[
Jyry3 ibKY pwie kir dPny,
qib ky asiQ ahYx smudwie[
krÀg skl ijs, DMn purK iehu,
ajr jrn BwKihÀ ies Bwie ]8]
aZmq jrÎo pRwin qn* Cory
pRBu awiesu mihÀ rih suK mwin[
bMdnIX siB jg+ ky as huieÀ
DIrj bIrjvMiq mhwn[’
1
dwl[
2
cwvl[
3
toey[
*
pw:-qib[
+
pw:-jn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 463

iem kih siqgur sBw ibrwjy


ibsm Bey suin gwQ purwn1[
sUpkwr qib qÎwr ahwr su
krÎo jwie kir awn sQwn ]9]
lÎwie inkit gur ko acvwiev
sgry iqRpiq Bey Bt ibMRd[
eyk jwmnI qhW ibqweI,
cFy pRwiq SRI hirgoivMd[
Auqr pry puir kWgV ky iFg
ikRpw joD pr Driq iblûd[
imlÎo rhY ins idn suK pwvY
kriq bwrqwlwp anûd ]10]
hwQ joir kir joD bKwnI
‘ikRpw krhu iem ikRpw inDwn!
pwvn ko kir pwvn Gr mm
pwvn krhu dws ko jwin2[
achu ahwr awp qihÀ bYThu,
pun cwhiq kIno pRsQwn3[
ieh aiBlwKw pUrn kIjY,
srb klw smrQ gunvwn’ ]11]
Bey pRym bis ibnqI mwnI
gurU ßrIb invwj ikRpwl[
ly kir gmnÎo sdn awpny
ruicrwsn4 iek fwis ibswl[
kr ko joir ibTwvn kIny,
dMpiq awie hrK iqs kwl[
jl kr Dwir joD qib fwriq,
crn Bwrjw Bly pKwil5 ]12]
1
purwNI[
2
crnW L pwky myry Gr L pivzqR kro dws jwNky[
3
ivdw hoNw[
4
shuNW ivCONW[
5
Doqy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 464

crnWimRq ko pwn krÎo jug1


sIs iblocn ko qib lwie[
sdn krÎo iCrkwvn swry
siqgur SrDw aiDk vDwie[
nwnwibiD ky sÍwdl Bojn
Qwr prois awp hI lÎwie[
Dir awgy inj ly rumwl kr,
dMpiq TWFy asn acwieÀ ]13]
‘iehu sÍwdl bhu mDur bnÎo pRBu,
ieh bhu qurS slvn pRkwr[’
iem kih kir bhu Dir Dir BwAU
sny sny acvwie ahwr[
‘mhWrwj ieh apr asn SY,
lIjih sÍwd krÎo ihq Dwir[’
iem kih ney ney Dir awgY
krihÀ irJwvn gurU Audwr ]14]
iqRpiq Bey, suMdr jl sIql
iszK suqw ly kir inj hwQ[
idXo pwin kirby ko iqs iCn,
ly kir pIvq By jg nwQ[
krÎo curw aru pwn pKwry2
pRym priK liK SrDw swQ[
bro ko dyiq Bey SRI jg gur
jib dMpiq pd DwrÎo mwQ ]15]
‘qumry Aur gurmiq huie pRwpiq,
hm pRlok mihÀ bnihÀ shwie[
Bgiq gÎwn aBÎwso dMpiq
sziqnwm ismrhu ilvlwie[
pRBu BwNy mihÀ hrKhu ihq Dir,
hAumY qÎwghu imQÎw Bwie[

1
dohW ny[
2
hzQ Doqy[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 465

anhoviq hI AupjI ihX mihÀ1,


lKhu srUp su sihj suBwie ]16]
huqo BUq jo rhY BivzKq
siq cyqn awnûd pRmwin2[
so srUp qum apno jwnhu
nihÀ AupjY nihÀ hoviq hwn[
sUKm qy aiq sUKm hY inq,
ahY mhd qy mhd mhwn[
aMqihkrN AupwDI sox imil
ieMdRX sox sbMD pun Twin ]17]
hrK sog ko BwgI bin kir
jnm mrn ko pun pun pwie[
nihÀ sMKÎw pUrb qn Dwrn3
cOrwsI lK jUn BRmwie[
awgy jug4 asMK mihÀ jwnhu
Drih dyih5, Bogih, ibnswie[
bwr bwr jm kY bs pir kY
AUc ik nIc hrt ky Bwie6 ]18]
jihÀ qn Drih iQrihÀ nihÀ ikqhUM,
ibn qn rhih nhIx iks kwl[
XW qy bf sMkt ko qÎwgin,
krih Bly nr jqn ibswl[
iek ismrn siqnwm kry ibn
PsÎo rhY ieh inq jm kwl7*[
ibn siqgur qy nwm n pRwpiq

1
hAumY Bwvnw iqawgo (ikAuxik) ieh imQÎ hY aNhuMdI hI ihrdy ivc AupjI hY[
2
jwNy[
3
ipCy jo srIr Dwry iqnHW dI igNqI hI nhIx[
4
agly jug ivc[
5
byaMq dyhW Dwrygw[
6
hrt dI qrHW[
7
jMmN mrn ivc[
*
pw:-jwil[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 466

gur syvih qib hoie inhwl+’ ]19]


dohrw: suniq joD kih joir kr,
‘lKhu awpny dws[
rKhu lwj inj nwm kI,
kIjih sumiq pRkwS ]20]
pRwiq hoq qÎwrI krhuÀ,
rucih n qijbo swQ[
drSn qy awnûd huie,
lyhu sMg muJ nwQ!’ ]21]
pun pRsMn hÍY siqgurU,
ikRpw rsIly nYn[
ipiK dMpiq ky Bwv ko,
khiq su muK qy bYn ]22]
‘aib qum kWgV puir bshu,
irdY Dwir gur DÎwnw[
sziqnwm ismrn krhu,
duih lokin kilawn ]23]
pun hm pTihÀ hkwr jib,
kY idn ikiqk ibqwieÀ[
imlhu awin awnûd sox,
huie fyrw ijs QwieÀ’ ]24]
bhur joD kI Bwrjw,
bolI ibnY smyq[
‘rwvr BI ies dyS mihÀ,
awvhu kbih inkyq’ ]25]
pun SRI hirgoivMd khÎo,

+
kvI jI dy vydWq dy iKawl qy hor vydWq dy gRMQ pVH ky pMQ ivc KrV igawnI bVy vDy
hn[ kiv jI dI ies Kws qwkId pr vwcÎ igawnI kdy iDawn nhIx dyxdy jo kih rhy hn
ik ‘iek siqnwm dy ismry ibnW jm dy vzs ipaw rhygw, nwm siqgur dI dwq hY, qy
siqgur syvw pr pRsMn ho ky inhwl kr dyxdy hn[’ ieh jo nwm arwDy ibnW, hW, ‘lKu lKu
gyVw awKIaih eyku nwmu jgdIS’ ienHW pq dIaW pAuVIaW cVHy ibnw jo bN bYTdy hn, Eh
gurbwNI ivc aYAux drswey hn:- ‘suiN glw awkws kI kItw aweI rIs[’ AunHW dw aMq
disaw hY ‘kUVI kUVY TIs’ (jupjI)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 467

‘rUp apr ko Dwir[


quv sMqiq ky sdn mihÀ,
bsOx awin iqs bwr* ]26]
bMs pRivrqih aiDk suK,
qum awey mm kwj1[
hliq pliq rzKÎk ahox,
Bugqhu rwj smwj’ ]27]
iem br idXo ibswl ko,
duhuÀ login suK kyr[
dMpiq pwie pRmod ko,
isr Dir pd pr Pyr ]28]
awiSK dy siqgur AuTy,
isvr ibrwjy jwie[
supiq jQw suK jwmnI,
pRwiq BeI pun awie ]29]
sOc Snwn su DÎwn kir,
bsqR SsqR ko pwie[
qÎwr arUFin ko Bey,
SRI siqgur suKdwie ]30]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘kWgV puin awgvn’
pRsMg brnnû nwm aSt pMcwsqI aMsU ]58]

*
ieh vr azgy jwky dsm pwqSwh jI dy smyx Plygw, dyKo ruq 6 aMsU 53 aMk 28 qox azgy
ijzQy dsm pwqSwh jI SmIr lKmIr pws kWgV pur jw ky Auqrdy hn[
1
qusIx myry kMm awey ho[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 468

59. [kWgV purox kUc[ PqUhI rwhk]


58<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>60
dohrw: qÎwr Bey SRI siqgurU, cil phuÀcy iqs kwl[
swDU rUpw dOn imil, bMdiq pRym ibswl ]1]
sÍYXw CMd: ‘hm ko hukm ahY iks ibiD ko,
mhwrwj! aib dyhu sunwie[
drSn kI Aur aiDk lwlsw
jQw kml bWCiq idn rwie1[
kry inhwl dIin bifaweI
jug lokn ky bny shwie[
rwvr ky mwinûd ikRpwl n
rj kn qy sm myru bnwie’ ]2]
khÎo gurU ‘qum krhu dyß ko
siB ko dyhu asn brqwie[
bru aru sRwp sPl huieÀ qumry
iqRKI qyß sm kwtiq jwieÀ[
siq sMgiq kr ismrhu siqgur
apr rUp Dir mYx pun awie2+[
quv sMqiq siB imlih syv kir
aMg sMg gur qumih shwie’ ]3]
joDrwie ly sMg ibRMd nr
crn kml tykÎo isr awie[
Bey arUFn siqgur sÍwmI
phuÀcvwn ihq swQ isDwie[
duMdiB bjy, nkIb pukwriq,
sYnw clI mnhuÀ drIawie[
eyk kos pr iQr huie boly
‘hthu abY swdr ihq awie3’ ]4]
1
sUrj L[
2
mYx iPr awvWgw hor rUp Dwrky[
+
dyKo ruq 6 aMsU 54 ijzQy dsm pwqSwh jI prm isMG qy Drm isMG jI dy bhuVdy hn jo ik
BweI rUpy jI dI sMqwn sn qy ieh vr AuØzyQy Pldy hn[
3
jo awdr qy ihq krky (torn leI) awey hn so huN muV jwN[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 469

Auqir qurMg qy joDrwie qib


aiDk pRym qy pkry pwie[
‘apny jwin Xwd muJ rwKhu
lyhu imlwie awp sihswie[
nihÀ ibCurin ko mn kib krqw
qAU rwvrI aimt rZwie[
qumro sMg srb qy AUqm
avcl anÀd ijnhuÀ qy1 pwie’ ]5]
siqgur krÎo ‘imlÎo qYx inq hI,
lok pRlokihÀ gurU shwie[
quv sMqiq ko hmrI sMqiq
ipiK syvw ko anÀd Aupwie[
gur Gr sox bf myl BXo SuB,
XW qy rhhu sdw suK pwie[
ibGn ibRMd jy ibibD ibiDn ky
Bey ibnwSin bnih n kwie’ ]6]
iem kih krÎo htwvn Gr ko,
gXo crn pMkj lptwie[
gmniq muir muir pwCy hyriq
ijs dY irdY pRIiq aiDkwie[
gmniq siqgur mUriq Aur Dir
kriq srwhn jnin sunwie[
‘nhIx ßrIb invwj gurU sm
dwsin suKd irpuin duKdwie’ ]7]
swDU rUpcMd kir bMdn
hty gurU kI awiesu pwie[
ijn kY irdY bsY pRBu ins idn
kÎw mihmw iqn khOx bnwie[
ibCuriq locn qy jl FrkÎo
nIT nIT pwCY pir pwie2[

1
ijs (awp jI) qox[
2
msW msW ipzCy pYr Drdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 470

apr lok BI dy kir DIrj


kry htwvin qib suKdwie ]8]
gmny pMQ bjiq bf duMdiB,
cmUM cliq nB DUil AufMiq[
ikiqk kos cil SRI hirgoivMd
fyrw kir ins kIin ibqMiq[
iKliq aKyr cliq icq Bwviq
sny sny mg SRI BgvMq[
imlihÀ awie arip Aupwiein,
bMdihÀ crn kml suKvMiq ]9]
gmnihÀ iem suKyn SRI siqgur,
guzjrvwl gRwm ko awie[
SuB sQwn ipiK isvr krÎo qihÀ
AuqrI sYnw imsl bnwie[
SRI hirgoivMd PrS krwiev
bYiT gey juiq nr smudwie[
inkit inkit ky gRwm sunI suiD
ley Aupwien ko drswieÀ ]10]
‘SRI gMgw Gr mihÀ BI pRwpiq’
iem kih awviq mod Aupwie[
ikiqk hoiq isK nvyx drs kir
ikiqk pRQm ky phuÀcihÀ Dwie[
rhiq BIr inq sMgiq kI bhu
drsihÀ ibnY krihÀ br pwieÀ[
aMn, dugD, diD, drb, dukUlin,
qurMg, SsqR ihq cihÀ arpwie1 ]11]
qihÀ ko rwhk vDÎo huqo bhu2
sunI qWih suiD gur Bgvwn[
fyrw krÎo awin kir bwhr
hrK irdY Aupjwie mhwn[

1
(awpNy) Bly dI iezCw krky arpdy hn[
2
bhuq viDaw hoieaw sI (pdwrQ ivc)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 471

ipCly pihr idvs ky awXhu


nr gn sMg iley svDwn[
aiDk Aupwien arpn ky ihq
lÎwie sdn qy ruic ko Twin ]12]
KVg ispr inj aMg bMiD kir
bwj hwQ pr ilXo ibTwie[
kuC kUkr apny sMg kir kY
ibRziq aKyr smwj bnwie[
‘gur ko imil pun clihÀ vihr ko
krihÀ iSkwr sdn qib awie[’
iem kih ciF qurMg pr phuÀcÎo
ikiqk sAUr sMg duiq pwie ]13]
gurU isvr ky inkit Auqir kir
awgY kir akor smudwie[
phuÀic smIp ghy pg pMkj
bMdn krI sIs ko nÎwie[
bYTÎo inkit ibkt Bt gur ky1
dyKiq BXo Syr smqwie[
rN kI bwq bUiJ hrKwXo
ibDI cMd siB khI sunwie ]14]
SRI hirgoivMd kuSl pRSn kir,
kr pr bwZ iblokin kIin[
bUJiq Bey ‘khhu iehu ks hY?
ghY ibhMgm ikm bl pIn2?
sICiq krÎo ik nihÀ aib lO3 iehu
ikq qy awie, ikDOx mul lIin[
ikiqk kwl ko qum smIp hY?
krin aKyr SOk icq lIn’ ]15]
nwm PqUhI rwhk ko iqh,

1
aijzq sUrmy gurU jI dy pws jw bYTw [ibkt = nw kzty jwN vwlw = aijq]
2
qy blvwn pMCIaW L ikvyx PVdw hY?
3
huN qk isKwieaw hY ik nhIx[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 472

khiq BXo ‘sunIXih mhWrwj!


dUr dyS ko muJ iFg awXhu
iehu suMdr sICiq hY bwj[
Jptiq bfy ibhMgin gn ko
rwKÎo mYx aKyr ky kwj[
bhu ibiD sox ies pwrn kirhOx
jqn anykin ko Auprwj1 ]16]
Kwn pwn ies ko inj hwQin
kriq rhOx mY inkit rKwie[
aiDk aKyr qmwS idKwviq
ko Kg Jpty nihÀ bc jwie[
jo bwjin ky gun siB Dwriq
kir qrIP mYx ikiqk sunwie[
ins bwsur mihÀ nihÀ ibswh kir,
rwKOx inq hI inkit ibTwie’ ]17]
suniq bwZ gun siqgur boly
‘pÎwrI vsqu gurU arpMiq[
iqs ko Pl aiqSY huie pRwpiq,
XW qy hm ko dyhu suhMiq2[
krihÀ aKyr sMg aib ies ky
hyrihÀ gun jyiqk brnûiq[
ikm Jptiq hY bfy ibhMgm,
ikm kir byg Aufiq pkrMiq’ ]18] ivSyS tUk
suniq PqUhI arZ gujwrI
‘SRI pRBu! muJ qy idXo n jwie[
aiDk pRym hY ies mihÀ mn ko,
nihÀ nÎwro mYx krOx kdwieÀ[
dyS ibdySin sgrI idiS qy
qum ko vsqu clI gn awie[
muJ iFg qo iek iehI bwZ hY

1
anyk jqn krky[
2
swL dyNw (qYL) SoBdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 473

ipRX mn kO mYx rKOx bnwieÀ’ ]19]


SRI gur lKI -ikRpn ieh mn ko-
krÎo bcn iqs ko qqkwl[
‘jy gur Auicq vsqu kuC hovih
so phuÀcYgI awie Auqwl[
nihÀ dyvin ko apjsu lyvin
so pRwpiq hI hoiq ibswl[’
mUF PqUhI liK nihÀ swkih
kir aiBbMdn AuiT qib cwil ]20]
Bw mn BMg ibrs gur sMgih,
gXo n vihr, htÎo Gr awie[
ipiK awfy pr1 bwj ibTwiev
awp mMc pr iQrÎo qdwie[
icqviq icq -gur jwcn kInis,
ipRX mn ko ikm idXo n jwie[
kr pr mYx ibTwie kir gmnÎo
nihÀ nIkI iehu iqnhuÀ idKwie- ]21]
irdY ibcwriq bwZ inhwriq
iek rySm forw iqs pws[
ghiq coxc mYx ingl gXo qib
idKiq PqUhI rihgw qws2[
qUrn krqÎox ghiq rhÎo iqh3*,
nihÀ bcwv hoXhu, pCuqwsu[
aMqr gXo ibhwl BXo qib
lot pot duK qy ijm nwS ]22]
Gny Aupwvn kriq PqUhI
BXo bwj ijm pRwnin hwn[
jwiq hwQ qy imRqk hoie aib

1
azfy AuØzqy[
2
AusL[
3
CyqI krky Aus L PVdw hI rih igaw[
*
pw:-grq rhÎo iqh = Aus (fory L) ingl igaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 474

gur gwQw mn mihÀ qib awin[


-dyvOx iqnihÀ mrn aib lwgÎo,
bnox smuK iqn bwk su mwin[
puin mir jwie rhY kY jIviq,
Auqrih doS kIin agÎwn ]23]
bcn n mwnÎo mYx gur ko qib
ikDox BXo aprwD ju soie[
dyno Auciq huqo, mYx dIX n,
XW qy dSw bwZ as hoie-[
eyv ibcwriq qurq qurMg ciF
ly kir clÎo iblm ko Kwie[
SIGR phUMcÎo gurU inkit so
dIn mnw icq lwj proie ]24]
bwj ibTwie gurU ky awgy
kr jory jug ibnY bKwin[
‘mhwrwj! iehu rwvr ko aib
lIjih inj, kIjih svDwn[
bwk n mwnÎo BXo doS bf
lY aib bKShu ikRpw inDwn!
BUlnhwr sdw iehu pRwnI
bKSn hwr su awp mhwn’ ]25]
‘khW BXo?’ qib siqgur bUJÎo,
suniq PqhI sgl ibqwie[
‘qum iFg qy mYx jwie ibTwiev,
rySm forw gXo lûGwie[
qqiCn BXo ibhwl mrn ko
pihcnÎo awnÎo Auqlwie[
jy icq chhu ijvwie lyhu pRBu!
nwqur mrih, nhIx iblmwie’ ]26]
suin SRI hirgoivMd cMd gur
apny hwQ ibTwvin kIin[
khiq Bey ‘iks kwrn kir kY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 475

forw bdn ingl qYx lIin?


ijm inglÎo iqm Augl quMf qy
swvDwn bin kY bl pIn[’
iem Bnqy qqiCn hI muK qy
rySm for Augl kir dIin ]27]
dohrw: prÎo gurU awgy qbih, kIin iblokn for[
irdY PqUhI ibsm kir, rhÎo jugl kr joir ]28]
‘SRI siqgur smrzQ qum, siB ibiD Skiq ibswl[
mwrn aru jIvwvno, krhu bwk ky nwl ]29]
krÎo doS so bKSIey, lIjih bwZ sMBwl[’
iem kih gmnÎo sdn ko, kir bMdn qqkwl ]30]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy ‘PqUhI’ pRsMg brnnû
nwm eykon sSTI aMsU ]59]
ivSyS tUk: kvI jI ies coj ivc siqgur jI dy iek mnuÜKI nwt L idKw rhy
hn, ijs ivc pRXojn hY iszK dw AuDwr[ gurUduawry idlW L sPw
krn dy anoKy FMg vrqNy dIaW vwrqw keI vyr vrqdIaW sn[
bwZ dI loV nhIx, asl mqlb (ieh hY) ik PqUhI bwZ ivc
lgy apny moh L iqawgy qy hAux L jo Aus dy aMdr bVI pRbl
ho rhI, gurU azgy nIvW kry, iPr Aus L awqm jIvn vl huÞ ho
awvy[ aYsÍrj pRqwp ivc huMidaW rwie joD vWù Eh inrhMkwr
pRjw rzKÎk joDw bI qW hI ho skdw hY jy ipRX vsqU dy iqawgN
dw sbk iszK lvy qW; nhIx qW aYsy amIr qW kdox bQyry sn jo
pRjw pwlk nhIx sgox pRjw dRohI sn[ bwZ dw loB gurU jI L koeI
nhIx sI[ dyKo rws 8, aMsU 8, aMk 11, 12, 13 ivc durlB
bwZ iczty rMg dw bdKSW qox Bytw awieaw hY qW qqiCn SRI
guridzqw jI L dy idzqw hY, lÜK rupey dw GoVw awieaw hY qW pYxdy
KW L bKS idzqw hY[ qÍwrIK Kwlsw ivc iliKaw hY ik PqUhI ny
gurU jI L awiKaw sI “myrw qn mn Dn sB gurU arpN hY”[
iPr iliKaw hY ik “Ausdw isdk prKN leI Eh jwnvr Aus
mMg lIqw”[ so swP hY ik ieh prqwvw sI qy jdox PqUhI bImwr
hoey bwZ L arpN kr dyxdw hY qy gurU jI AusL vzl kr dyxdy
hn qdox “PqUhI ny gurU jI dy crn PV lIqy, mnox qnox isK bN
igaw[ keI idn gurU jI L riKaw”[ (pMnw 1033)[ so bwj
mMgN dw kwrN AusL iszKI dwn krnI sI[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 476

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 477

60. [SRI krqwr pur awey]


59<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>61
dohrw: SRI siqgur ly bwj ko, sOxpÎo mIr iSkwr[
Kwn pwn kir kY Bly, ibsrwmy suK Dwir ]1]
inSwnI CMd: insw ibqweI siqgurU, kir sOc Snwnw[
iqmr ibnwiS pRkwS Bw, hoey svDwnw[
bsqR SsqR pihry pRBU, hX inkit mMgwXo[
nwm ‘jwn BweI’ DrÎo, nIky Aur BwXo ]2]
Bey arUFin siqgurU, DOxsw DuMkwrw[
skl bwhnI suin cFI, hzQÎwrin Dwrw[
gmny mwrg mYx qbih, aru kriq aKyrw[
nvy bwZ ko Corqy, ipiK lvw1 btyrw ]3]
pMCI ipKihÀ sukwb2 ko, CorihÀ iqh pwCy[
Jptiq hY kir byg ko, idKrwviq awCy[
sny sny mg mihÀ cliq, iem kriq iblwsY[
Kyliq Bey iSkwr ko, aivlok qmwSy ]4]
jQw kRm3 mg AulÀGqy, silqw qt awey[
krin bwhnI pwr siB, kyvt4 smudwey[
qrnI kIin iekzqR bhu, awvih iek jweI[
SuBtin sihq pvMgmin, dy pwr lûGweI ]5]
hoiq kulwhl Gwt pr, Bir pUr clwvYx5[
jwie Auqwriq pwr qt, pun qUrn lÎwvYx[
ies ibiD kyiqk kwl mihÀ, siB pwr lûGwey[
SRI hirgoivMd hyqu pun, qrnI SuB lÎwey ]6]
huqI nvInI dIrGw, bhu rMg lgwey[
qurkySur ky hyqu jy, awCI binvwey[
Aur pRsMn gur ko krn, qt pr iQr kwrI[
hwiQ joir kyvt qbih, iem ibnY AucwrI ]7]
1
iek inÜkw pMCI [sMs: lv:]
2
surKwb[
3
hOlI hOlI[
4
mlwh[
5
pUr L Brky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 478

‘mhwrwj! siB bwhnI, hm pwr lûGweI[


rwvr kyr cFwvny, iehu qrnI aweI[
idn swry mihÀ pwr kir, aib awp cFIjY[
silqw sqdRv dIrGw, ciF pwr krIjY’ ]8]
suin kyvt kI ibnY ko, AuiT cly ikRpwlw[
sYl krwviq nIr kI, ly cly ibswlw[
Aur pRsMn siqgur kry, gn drb idvwey[
lIin rjqpn pMc sY, kyvt hrKwey ]9]
Auqry pwr krwr1 pr, sqdRv jl hyry[
skl bwhnI ruicr Ql, kInis jihÀ fyry[
Kwn pwn siqgur kry, qihÀ insw ibqweI[
BeI pRwiq kir sOc ko, mzjy gosweIx ]10]
bsqR SsqR ko pihr kY, awrUiVH qurMgw[
gmn kIin siqguru pRBU, ijn ko jsu gMgw2[
jQw krm mg ko AulûG, phuÀcy qib jweI[
SRI krqwr purw jhW, gur rcÎo bnweI ]11]
srb jhW prvwr hY, gur ko ihqkwrI[
irdY pRqIKiq rhiq hY, kib drs inhwrI[
binqw, nuKw, spuzqR bis, aru pOqR aCyry[
kib kirhYx awgvn ko, iem cihq Gnyry ]12]
gurU dUr puir qy huqy, DOxsw DuMkwry[
nrn sunI Duin kwn mihÀ, icq kIin ibcwry[
inScY kir awgvn gur, bif awnÀd rwcy[
mno mor GnGor qy, kir Sor Aubwcy3 ]13]
ieq Auq dOriq nr iPrihÀ, ko kWih sunwvih[
kriq kulwhl awp mihÀ, ‘SRI siqgur awvihÀ[’
sgry puir mihÀ suD BeI, siB qÎwgÎo kwjw[
qqpr iek gur dyiKby, rzXq inj rwjw4 ]14]

1
iknwry[
2
Bwv AuØzjl[
3
Bwv mor vWùUM Sihr dy lok awpo ivc bol AuTy ‘gurU awey[’
4
ijvyx reIaq awpNy rwjw L (dyKdI hY)[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 479

SRI guridzqw hX cFÎo, sUrj ml sMgw[


qyg bhwdr qurq ciF, mMgvwie qurMgw[
apr lok bhu ciF cly, huie ien ky swQw[
ly pRmwid mn Bwvqy, aivlokn nwQw ]15]
awie agwAU gur imly, pg pMkj bMdy[
SRI hirgoivMd cMd ipiK, awnûd iblûdy[
kuSl pRSn kir siBin sox, awgy pun cwly[
inksy puir qy ibMRd nr, gmny pg nwly1 ]16]
so awgy awviq imly, dy Byt agyry[
crn srojn prsqy, Dir mod Gnyry[
siB sox siqgur bol kir, ipRX bwk ibswly[
cly agwrI ko pRBU, bf SoBw nwly ]17]
sYnw siB pScwq kir, eykl huie awgy[
Dir Dir phuÀcihÀ pRym jo, pg pMkj lwgy[
awie pRvySy purI dr, jnu AudÎo su cMdU[
inj dr dr dwrw KrI, ly mwl iblûdu2 ]18]
pihrwviq gur ky gry, gn puSp vswvYx[
bwr bwr kir awrqI, snmuK drswvYx[
bilhwrI huie pRym sox, gur* mUrq hyrYx[
sunI lrweI qurk gn, kir Pqy GnyrY ]19]
swdr siBin iblokqy, boliq ikh swQw[
sny sny puir ko cliq, hrKiq gur nwQw[
dyiq mod ko puir jnin, bUJiq suK SWqI[
iem pRwpiq apny mhl, phuÀcy irpu GwqI ]20]
sRI igRMQ swihb jhW, qihÀ pUrb awey[
Dir pRswid drSn krÎo, inj sIs invwey[
suny Sbd qib pMc qihÀ, iQr kyiqk kwlw[
puir jn bYTy sgl gn, ipiK anÀd ibswlw ]21]
hwQ joir bUJn kry, ‘rN BXo Gnyrw[

1
pYdl[
2
mwlw vMfIaW[
*
pw:-ipRX[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 480

rhI SRyX qnu awp ky, pRBU jI! iqs byrw[’


ibDIcMd qib siB khI, ijm qurk Kpwey[
‘SlBw1+ sm anignq hI, irpu ciF kir Dwey ]22]
SRI nwnk kI ikRpw qy, jwny kuC nWhI[
sugm hqy irpu pRbl jy, rwKy rN mWhI[
Pqy gurU kI bf BeI, jg mihÀ ibdqweI[
ko n arih, air gn mrihÀ iQrihÀ n++ smuhweI ]23]
Bw acrj suin siBin ky, kMpÎo qib SwhU[
-myro qKq n CIn ly-, qRwsÎo mn mWhU[
kwbl blK buKwr lO, bf DWk AuTweI[
piqSwihiq grdS krI2, gur DUm mcweI ]24]
jihÀ kihÀ ky sUby fry, -gur nihÀ ieq awvihÀ-[
dbky cwrhuÀ czk mihÀ, nihÀ ko grbwvih[
inj inj svDwnI kry, ko chiq plweI[’
iezqÎwidk siB bwrqw, suin mod Aupwie ]25]
puir jn suin kir bc BnÎo, ‘ien sm nihÀ dUjw[
ijn kI dyv adyv imil, Twniq pg pUjw[
bMdnIX ieh siBin ko, gur nwnk gwdI[
skl jgq ijn ko inmihÀ, hwry siB bwdI’ ]26]
kyiqk Gitkw idn rhÎo, qib AuTy ikRpwlw[
puir jn kry ibsrjnw, ipRX BwiKib swlw[
suMdr mMdr aMdry, gur pwie pRvySy[
mrvwhI aru nwnkI, Aur anÀd ivSySy ]27]
pg pMkj guru ky lgI, mUriq ipRX hyrI[
lY kir SRI hirrwie ko, aweI qib cyrI[
DIrmzl ky sihq hI, gur crnIx lwey[
nuKw dOnhUM awie kir, inj sIs invwey ]28]
kir kir sgrI bMdnw, phuÀcI inj Qwny[

1
itzfI, mzkVI[ [sMs: SlB]
+
pw:-SRGw[
++
pw:-su[
2
pwqSwhI L ihzlw idzqw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 481

br pRXMk pr gur iQry, SuB bwk bKwny[


ley god hirrwie ko, dY mod dulwrYx[
DIrmzl bYTÎo inkit, iqs Er inhwrYx ]29]
SRI guridzqw iFg iQrÎo, kir locn nIcy[
sUrjml idiS dyiK gur, aMimRq jnu sIcy[
qyg bhwdr dihn idiS, iek rs ibRiq jWhI[
snmwniq isr hwQ Dir, bwnI imRdu pRwhI ]30]
aNIrwie snmuK iQrÎo, ipq rUp idKMqy[
ikRpw idRSit prvwr pr, SRI gurU krMqy[
dws ru dwsI siBin hI, TWFI kr jory[
dyK anûdiq Aur kry, rs pRym su bory1 ]31]
pirvwriq prvwr qy, dÍY GrI ibqweI[
SRI guridzqy idiS ipKÎo, imRdu igrw sunweI[
‘ibRMd msMd bulwie iFg, bwihr iQr hUjY[
iqRN dwNw, KwNw Bly, ijm siB ko pUjY2 ]32]
krhu idvwvn DIr sox, nr Kry krIjY[
jQw jog siB sYn kI, nIky suD lIjY[’
sUrjml aiNrwie qib, AuiT bwihr awie[
DIrmzl hirrwie jI, iqn sMg isDwey ]33]
qyg bhwdr pun AuTy, siB imil kY sMgw[
ipKÎo ‘jwnBweI’ Bly, bf byg qurMgw[
suMdr hyir pRmod qy, kr Pyriq aMgw[
mnhuÀ icqry iliK krI, mUrq srbMgw* ]34]
iem Auqsv puir mihÀ mhW, prvwr mJwrw[
dIp mwilkw bhu krI, Gr grI bjwrw[
aiq anûd siB mYx BXo, ijm rwvN mwrw[
rwmcMd puir awpny, imil kir prvwrw ]35 ]
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igMRQy spqm rwsy ‘SRI krqwr pur awvn’
pRsMg brnnû nwm sStI aMsU ]60]
1
pRym rs ivc fuzby hoey[
2
phuMcy[
*
ieQox azgy iek Cwpy dy nusKy ivc hyTlIaW do qukW vwDU hn bwkI ilKqI nusiKaW ivc ieh
nhIx imlIaW-cMd minûd pRkwS hÍY bc krqy DIrw[ Bgiq gÎwn vYrwg mYx hYx gihr gMBIrw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 482

61. [krqwr pur drbwr]


60<<ipClw aMsU qqkrw rwis 7 aglw aMsU>>
dohrw: inj Gr pYxdy Kwn suin,
awXo kriq Auqwl[
ibDIcMd ko imliq Bw,
kir slwm qqkwl ]1]
inSwnI CMd: siq gur kI suD bUiJ qib, mMdr inj mWhI[
bYiT inkt kir bwrqw, ‘ikm BI rn mWhI?’
ibDIey skl bKwn qib, ijm Bw Gmswnw[
‘qurkwnI bhu bwihnI, Dir awXuD nwnw ]2]
awie prI aD jwmnI, gn CutI quPMgw[
phuÀcy siqgur sUrmy, kir qyZ qurMgw[
lriq Bey imil awp mihÀ, qomr qrvwrYx[
nihÀ qurkin qy kCu srI, ieh smuK pRhwrYx ]3]
ins mihÀ mry shzsR bhu, pun BXo pRkwSw[
cFy awp hX pr gurU, ihq irpuin ibnwSw[
blI kwblI byg Bt, Aumrwv mhwnw[
duMd juzD kIno mhW, gih hwQ ikRpwnw ]4]
siqgur KVg pRhwir kY, rwKÎo ibc Kyqw[
llwbyg siB cmUM muiK1, awXo rN hyqw[
arÎo pRQm jyTw qhW, bhu kir hzQÎwrw[
iGrÎo qurk gn mihÀ blI, bhuiqin imil mwrw ]5]
pun gur gmny smuK iqh, sMGr bf Twnw[
llwbyg aru gurU ky, hoey hX hwnw[
so BI lIno mwir kir, siB cmUM pRhwrI[
BeI prwjY qurk iem, gur jY kir BwrI ]6]
jwqI mlk ij awid Bt, gn SsqR pRhwry[’
suin pYxdy KW khiq Bw, ‘kÎw krox Aucwry[
mYx hoqo jy rN ibKY, bl kriq Gnyry[
gur ko jwin n dyiq kib, hX hqÎo agyry2 ]7]

1
swrI sYnw dw muKIaw[
2
agy (igaW) GoVw mwiraw igaw[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 483

kÎox jyTw rN hoie hiq, mYx bniq shweI[


smW n awvY hwQ kib, kÎw khOx sunweI[
bl myro jg ibdq hY, ijh nwm sunûqy[
Bwjiq SzqRü ibRMd iqq, nihÀ Tihr skyqy ]8]
qIrn sox byDiq Gnyx, gih Pyr ikRpwnw[
sMGwriq hI kriq mYx, gur azgR mdwnw[
inkit n hony dyq irpu, Gwliq Gmswnw[
kÎox jyTw, hX mriq rN, kÎw krOx bKwnw’ ]9]
ibDIaw suin kY khiq Bw, ‘kihÀ ijm, hY qYsy[
pr gur kI mrZI khW, liK sikX n kYsy[’
iem ins mYx kir bwrqw, imil kY siB sMgw[
jwqI mlk ij awid hYx, suK bUJiq aMgw ]10]
Kwn pwn kir jQw suK, siB ins ibsrwmy[
anÀd kriq Gr Gr ibKY, ly siqgur nwmy[
rhI jwm jib jwmnI, jg gur qib jwgy[
sOc SnwnI bYiT pun, DÎwn su rs pwgy ]11]
awswvwr su rwig Duin, gwviq suinXqy[
jhW khW gur igrw isK, Dir pRym pTûqy[
lGu duMdiB nObq bjiq, anÀd AupjMqI[
sMg nPIrI gur sbid, gwviq suKvMqI1 ]12]
brKw suDw minûd hY, Duin SRI gurbwnI[
AuTy anûdiq suniq siB, ‘siqnwm’ bKwnI[
iem pRBwiq mMgl shq, SuB BXo pRkwSw[
Bwt nkIb Aucwrqy, gur ko jsu rwsw ]13]
‘pwqSwhu swcw jgq, huie aMq shweI[
soFI bMs smuMdR mihÀ, ibdqI insrweI2[
dyß qyß pUro DnI, bf fIl ibswlw[
Pqy kriq angn irpuin, rN krm krwlw ]14]
pIrI aru mIrI mhW, dono inq DwrI[
Drqw dono KVg ko, donhuÀ Buj BwrI[

1
nwl suKwAuxdI nPIrI gur Sbd gw rhI hY[
2
cMdRmW vq[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 484

rzKÎk dono lok ko, dwsn suK dyqw[


muglsKW ky pRwn hin, rwKÎo rN Kyqw ]15]
siqgur ipq ko irpu mhW, cMdU gih mwrw[
abudulKW suq sKw juiq1, kir jMg pRhwrw[
blI kwblI byg ko, sMGwrk bIrM[
llwbyg bif cmUM juiq, mwrÎo Dir DIrM ]16]
pIr DWk chuÀ idSin mihÀ, kMpy gn rwjy[
suin pRqwp Bwjin chiq, siB qjih smwjy[
idzlI lvpuir awid gF, qRwsiq Dir lwjy[
bwjy bwjy idn ibKY, Koliq drvwjy2 ]17]
Swhu jhW BY Dwir kir, rN qy icq twrw[
jg mihÀ nihÀ ko air skih, prqwp Audwrw[
krwmwq kwml blI, siB mwnihÀ awnw[
skl surwsr isr DrihÀ, ijm krihÀ bKwnw’ ]18]
jsu krqw3 iezqÎwid gun, AuiT pRwiq sunwvYx[
sMK Sbd chuM Er qy, puir ibKY AuTwvYx[
bsqR SsqR qn pihr kir, gur bwihr awey[
brN brN ko PrS qib, dIrG fsvwey ]19]
br gwdI AupDwn jiq, bMdn kir bYsy[
cmr clwcl Friq hY, duiq hMsn jYsy[
suBt msMd iblûd jy, cil kir qib awey[
mudiq hoiq puir jn srb, Aur drSn cwey ]20]
awie sBw pUrn BeI, locn aribMdw[
bMdiq ibksiq dyKqy, riv hir goivMdw[
pYxdy KW awXo qbih, juiq ispr ikRpwnw[
pg pMkj pr isr DrÎo, ipiK awnûd Twnw ]21]
kuSl pRSn siqgur krÎo, kr joir bKwnw4[
‘mYx rwvr kI ikRpw qy, sd hI suKswnw5[
1
puzqR imzqRW smyq[
2
iksy iksy idn hI (ikilHaW dy) drvwZy KolHdy hn[ [aæ: bwaZ]
3
js krn vwly (nkIb awid)[
4
pYxdy ny hzQ joVky dzsI[
5
sdw hI suK nwl hW[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 485

sMGr BXo iblûd hI, nihÀ moih bulwvw[


nihÀ awXo qib kwj qihÀ, inSPlqw pwvw’ ]22]
suin siqgur DIrj deI, ‘pun jMg mcYgo[
qsW kwm qUM awie hYx, rj SRoN rcYgo[
1
‘qUSin hoXo Kwn qib, nihÀ bol skMqw[
sBw BrI Aufgn mnhuÀ, gur cMd suBMqw ]23]
suin suin gur awgmin ko, iFg iFg puir gRwmU[
Auqlwviq phuÀciq ipKÎo, drSn aiBrwmU[
arpihÀ aink akor ko, gn bMdn TwnYx[
puirXiq hYx gn kwmnw, suK hoie mhwnY ]24]
ikRpw idRSit siB pr krihÀ, huie DnI ik rMkw[
mnhuÀ ckorin anÀd dy, irqu srd mXMkw[
hX lÎwvin kI bwrqw, puir jnn sunweI[
ibDIcMd ky gun kQy, suin siB ibsmweI ]25]
bhu nr ipKihÀ qurMg ko, gun gn ijs BwKy[
‘Auicq huqo siqgurU ky, awXo aiBlwKy[’
cwrhuÀ puzqR smyq guru, as Aupjw pweI[
mUriq jnu bydin2 DIr, ibiD inkit3 suhweI ]26]
jwm idvs ky cFy lig, ibc sBw iQry hYx[
jQw mnorQ ijn Dry, iqm purn krY hYx[
aiq anûd Auqsv krÎo, pMcWimRq awey[
hoiq BeI ardws qib, siB mihÀ brqwey ]27]
bhur AuTy aMqr gey, siB puzqR smyqw[
bYTy bfy pRXMk pr, jo ruicr inkyqw[
awie mRvwhI nwnkI, syvw mihÀ lwgI[
dwsI deI htwie siB, aiqSY anurwgI ]28]
Qwl prosÎo awp hI, ibiD ibibiD ahwrw[
cMdn cOxkI pr DrÎo, cqureI suDwrw4[

1
DUVI ivc lhU rcygw[
2
vydW ny[
3
bRhmW dy pws[
4
isawNp nwl suDwr ky[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQ (rwiS 7) 486

cwmIkr ky pwqR siB, SoBiq Dir awgy[


KSt rsin ky asn SuB, gur acvin lwgy ]29]
iqRpiq Bey jl pwn kir, pun pwn pKwry[
iqm hI cwrhuÀ puzqR qihÀ, aic lIin ahwry[
mrvwhI aru nwnkI, ly kMcn Qwrw[
ac kir sIq pRSwid ko, Aur awnÀd Dwrw ]30]
pun SRI hirgoivMd gur, iQr hoie pRXMkw[
pOiF gey ibzsRwm ihq, ijn jsu aklûkw[
BeI spqmI rwis aib, pUrn ies Qwnw[
kiv* sMqoK isMG bMdnw, Dr kir Aur DÎwnw ]31]
+
dohrw: qIr ibpwsw ky inkit, SRI br puir krqwr[
qhW ibrwjYx siqgurU, soiF bMs aivqwr ]32]
jWm rhI jib jwmnI, kInis sOc Snwn[
injwnûd SRI siqgurU, hÍY hYx aMqr DÎwn ]33]
cOpeI: jo ieh kQw suny Dir DÎwn[
gur iszKI pRwpiq hÍY nwm[
bwnI pFY pRIiq mn lwie[
SRI nwnk jI sdw shwie ]34]
pUrn hoXo kQw pRsMg[
siqgur ko jsu bFÎo AuqMg[
kiv sMqoK isMG kIin Aucwr[
bwr bwr jwvY bilhwr ]35]
++
ieiq SRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm rwsy SRI siqgur Kstm
pwqSwh SRI hirgoivMd jI BweI ibDI cMd L Byj kr qurkysr ky jMg hX
mMgvwvn punw llwbyg dw juzD BweI rUpy hovw sRI siqgurU jI kI jIq BeI
kiv sMqoK isMG ibrcqwXW BwKXW nwm eykSStI aMsU ]61]
[szqvIx rwiS sMpUrn hoeI]

*
pw:-kir[
+
aMk 31 qox 35 qk dw pwT awm ilKqI nusiKaW ivc nhIx imldw[
++
1919 dy purwNy il: nusKy ivc pwT aYAu hY:- ‘ieiq sRI gur pRqwp sUrj igRMQy spqm
rwsy SRI siqgur iblws brnnû kiv sMqoK isMG ibrcqwXW BwKwXW nwm eyk SStI aMsU]61]
spqm rws sMpUrnû msq suB msq]’ aksr ilKqI nusiKaW dw pwT ieho hY[ Cwpy vc
iksy hor vlox mgrox vwDw hoieaw jwpdw hY[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

You might also like