Slide bài giảng - Trần Đức Lân

Đại học Quốc gia thành phố HCM KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ
Trƣờng Đại học Bách Khoa

TS. TRẦN ĐỨC LÂN - 2018
Khoa Kỹ thuật và Địa Chất Dầu Khí
KỸ THUẬT
VỈA DẦU KHÍ
TS. TRẦN ĐỨC LÂN

Mobie phone: +84 984 209 058
Email: tdlan@yahoo.com 1
1- TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHIỆP DẦU KHÍ
 TÌM KIẾM: Xác định tiềm năng: khả năng sinh, chứa chắn; xác định địa
tầng, cấu trúc triển vọng; phát hiện dòng dầu công nghiệp của khu vực nghiên
cứu
 THĂM DÒ: Chi tiết hóa mỏ dầu khí, đánh giá trữ lƣợng
 KHAI THÁC: Xây dựng mô hình khai thác, phát triển, khai thác và quản lý
mỏ
 VẬN CHUYỂN: Vận chuyển sản phẩm tới kho lƣu trữ hoặc hộ tiêu thụ
 CHẾ BIẾN & TIÊU THỤ: sản suất các chế phẩm từ dầu khí dạng nguyên
liệu, nhiên liệu phục vụ nền kinh tế xã hội.
2- KỸ THUẬT DẦU KHÍ

 Kỹ thuật dầu khí là lĩnh vực kỹ thuật liên quan đến các hoạt động khai thác hydrocacbon, cụ
thể là dầu thô hoặc khí tự nhiên. Thăm dò và khai thác đƣợc xếp vào lĩnh vực thƣợng nguồn
của ngành dầu khí.
 Thăm dò, công tác của các nhà khoa học trái đất và công nghệ dầu khí là hai lĩnh vực chính
của ngành công nghiệp dầu khí, tập trung vào việc tối đa hóa hiệu quả khai thác hydrocacbon
từ các vỉa chứa dƣới mặt đất.
 Các nhà địa chất và địa vật lý dầu khí chủ yếu xây dựng mô hình tĩnh đá chứa hydrocarbon,
công nghệ dầu khí tập trung vào việc ƣớc tính khối lƣợng thu hồi nguồn tài nguyên này.
 Những nỗ lực nghiên cứu kết hợp của các nhà địa chất và kỹ sƣ dầu khí nhằm minh giải các
quá trình hình thành, tích tụ và bảo tồn hydrocacbon; Xác định cách thức phát triển và khai
thác mà một mỏ dầu khí nhằm tối ƣu hóa quá trình khai thác mỏ đạt hiệu quả kinh tế cao nhất.
 Ngành dầu khí đòi hỏi có kiến thức về nhiều ngành liên quan khác nhƣ địa vật lý, địa chất dầu
mỏ, đánh giá vỉa dầu khí (theo giếng khoan), khoan, kinh tế, mô phỏng vỉa chứa, kỹ thuật hồ
chứa, nghiên cứu giếng khoan, khai thác bằng gaslìt, hoàn thiện giếng và công nghệ khai thác
dầu mỏ.
 Ngành công nghiệp dầu khí có nguồn gốc liên quan tới các ngành vật lý, công nghệ hóa học và
công nghệ khai thác mỏ. Các kỹ sƣ dầu khí thƣờng đƣợc đào tạo và phát triển nâng cao tại các
công ty dầu khí.
3
 Petroleum engineering is a field of engineering concerned with the activities related to

the production of hydrocarbons, which can be either crude oil or natural gas.
 Exploration and production are deemed to fall within the upstream sector of the oil and
gas industry. Exploration, by earth scientists, and petroleum engineering are the oil and
gas industry's two main subsurface disciplines, which focus on maximizing economic
recovery of hydrocarbons from subsurface reservoirs.
 Petroleum geology and geophysics focus on provision of a static description of the
hydrocarbon reservoir rock, while petroleum engineering focuses on estimation of the
recoverable volume of this resource using a detailed understanding of the physical
behavior of oil, water and gas within porous rock at very high pressure.
 The combined efforts of geologists and petroleum engineers throughout the life of a
hydrocarbon accumulation determine the way in which a reservoir is developed and
depleted, and usually they have the highest impact on field economics.
 Petroleum engineering requires a good knowledge of many other related disciplines, such
as geophysics, petroleum geology, formation evaluation (well logging), drilling,
economics, reservoir simulation, reservoir engineering, well engineering, artificial lift
systems, completions and petroleum production engineering.
 Recruitment to the industry has historically been from the disciplines of physics, chemical
engineering and mining engineering. Subsequent development training has usually been
done within oil companies. 4
KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ

MẶT CẮT HỆ THỐNG DẦU KHÍ TRONG BỂ TRẦM TÍCH
6
NGÀNH DẦU KHÍ
TÌM KIẾM
THĂM DÕ VẬN CHUYỂN CHẾ BIẾN PHÂN PHỐI
KHAI THÁC
TÌM KIẾM THĂM DÕ KHAI THÁC
Địa chất - Địa vật lý - Khoan
Sinh – chứa – chắn Phân bố đá chứa Sơ đồ công nghệ

Biến đổi – Di chuyển Rống–Thấm–Chất lƣu Công nghệ mỏ
Nạp bẫy – bảo tồn Thuộc tính mỏ, vỉa Công nghệ khai thác
Định dạng mỏ Đánh giá trữ lƣợng Công nghệ vận chuyển
Đánh giá trữ lƣợng
Kỹ thuật vỉa dầu khí

Kỹ thuật vỉa dầu khí là một nhánh của kỹ thuật dầu khí. áp dụng các cơ sở lý thuyết khoa
học để lý giải các quá trình hình thành các tích tụ dầu khí, nghiên cứu các quá trình phát triển
mỏ nhằm khai thác mỏ đạt hiệu quả kinh tế cao.
 Các công cụ làm việc của kỹ sƣ hồ chứa là địa chất dƣới mặt đất, toán ứng dụng và các
định luật cơ bản về vật lý và hóa học điều chỉnh hành vi của các pha lỏng và hơi của dầu
thô, khí tự nhiên và nƣớc trong đá hồ chứa.
 Đặc biệt quan tâm đến các kỹ sƣ hồ chứa đang tạo ra các ƣớc tính dự trữ chính xác để sử
dụng trong báo cáo tài chính cho SEC và các cơ quan quản lý khác.
 Các trách nhiệm công việc khác bao gồm mô hình hồ chứa số, dự báo sản xuất, kiểm tra
tốt, khoan giếng và lập kế hoạch workover, mô hình kinh tế, và phân tích PVT của chất
lỏng hồ chứa.
 Kỹ sƣ hồ chứa cũng đóng một vai trò trung tâm trong quy hoạch phát triển thực địa, đề
xuất các phƣơng án suy giảm hồ chứa thích hợp và tiết kiệm chi phí nhƣ tƣới nƣớc hoặc
phun khí để tối đa hóa phục hồi hydrocacbon.
 Do những thay đổi về lập pháp ở nhiều nƣớc sản xuất hydrocarbon, họ cũng tham gia vào
việc thiết kế và thực hiện các dự án hấp thụ cácbon để giảm thiểu phát thải khí nhà kính. 8
Reservoir engineering
Reservoir engineering is a branch of petroleum engineering that applies scientific
principles to the drainage problems arising during the development and production of oil
and gas reservoirs so as to obtain a high economic recovery.
 The working tools of the reservoir engineer are subsurface geology, applied mathematics,
and the basic laws of physics and chemistry governing the behavior of liquid and vapor
phases of crude oil, natural gas, and water in reservoir rock.
 Of particular interest to reservoir engineers is generating accurate reserves estimates for
use in financial reporting to the SEC and other regulatory bodies.
 Other job responsibilities include numerical reservoir modeling, production forecasting,
well testing, well drilling and workover planning, economic modeling, and PVT analysis
of reservoir fluids.
 Reservoir engineers also play a central role in field development planning,
recommending appropriate and cost effective reservoir depletion schemes such as
waterflooding or gas injection to maximize hydrocarbon recovery.
 Due to legislative changes in many hydrocarbon producing countries, they are also
involved in the design and implementation of carbon sequestration projects in order to
minimise the emission of greenhouse gases. 9
PHÂN BỐ CÁC BỂ TRẦM TÍCH VÀ SƠ ĐỒ PHÂN LÔ DẦU KHÍ

Ở THỀM LỤC ĐỊA VIỆT NAM (tìm kiếm)
10
(tìm kiếm)
11
CỘT ĐỊA TẦNG TỔNG HỢP CỘT ĐỊA TẦNG TỔNG HỢP
BỂ CỬU LONG (tìm kiếm) BỂ NAM CÔN SƠN
12
SƠ ĐỒ KIẾN TẠO VÀ CỘT ĐỊA TÀNG TỔNG HỢP

BỂ PHÖ KHÁNH, THỀM LỤC ĐỊA VIỆT NAM
(tìm kiếm)
13
SƠ ĐỒ MẶT MÓNG MỎ BẠCH HỔ (tìm kiếm)
14
MẶT CẮT ĐỊA CHẤT – ĐỊA VẬT LÝ MỎ BẠCH HỔ (Thăm dò)
15
MÔ HÌNH TƢỚNG ĐÁ MỎ TÊ GIÁC TRẮNG (tìm kiếm)
16
SƠ ĐỒ DI CƢ HYDROCACBON VÀ MẶT CẮT

MỎ CÁ TẦM, BỒN TRŨNG CỬU LONG (tìm kiếm)
17
18
PHÂN VÙNG ĐÁNH GIÁ TRỮ LƢỢNG

MỎ CÁ TẦM, BỒN TRŨNG CỬU LONG
19
MÔ HÌNH KHAI THÁC
20
MÔ HÌNH KHAI THÁC
21
XÁC ĐỊNH RANH GIỚI DẦU-NƢỚC, KHÍ-DẦU
22
23
VỊ TRÍ
Trƣờng ĐạiCỦA CÔNG
học Bách KhoaNGHỆ MỎ TRONG CÔNG TÁC KHAI THÁC
 KHAI THÁC
 KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ
 Nghiên cứu đặc tính đá chứa, sản phẩm và chế độ thủy động lực của đối
tƣợng khai thác
 Xây dựng mô hình công nghệ mỏ, dự báo sản lƣợng
 Xây dựng, khoan mạng lƣới các giếng khai thác
 Theo dõi phân tích khai thác, hiệu chỉnh mô hình công nghệ mỏ
 KỸ THUẬT KHAI THÁC
 Nghiên cứu đặc tính đá chứa, sản phẩm và chế độ thủy động lực (trong
phạm vi giếng), hoàn thiện các giếng khai thác
 Xây dựng phƣơng án, công nghệ khai thác
 Theo dõi vận hành các giếng khai thác
 KỸ THUẬT VẬN CHUYỂN
 Nghiên cứu đặc tính sản phẩm
 Xây dựng phƣơng án, công nghệ sử lý sơ bộ sản phẩm
 Vận hành, theo dõi hệ thống vận chuyển
MÔ HÌNH KHAI THÁC VÀ VẬN CHUYỂN DẦU KHÍ
KỸ THUẬT KHAI THÁC

KỸ THUẬT VẬN CHUYỂN
KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ
25
(a) Bình đồ cấu trúc nóc và (b) mặt cắt cắt

qua cấu trúc vỉa dầu khí
26
Chế độ áp suất chất lƣu vỉa dầu khí
Tổng áp suất ở bất kỳ độ sâu

nào, do tổng hợp trọng lượng
kết hợp của đá và chất lưu
thành hệ (cho dù nước, dầu
hoặc khí) được gọi là áp suất
địa tĩnh. Trong phần lớn các
bồn trầm tích, áp suất địa
tĩnh tăng tuyến tính theo độ
sâu và thường có độ dốc
khoảng 0.6 - 1 psi / ft. ()
27
ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU CỦA KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ

 CHẤT LƢU: DẦU, KHÍ, NƢỚC
- Thành phần hóa học
- Tích chất vật lý (PVT)
 CHẤT RẮN: MÔI TRƢỜNG XỐP
- Cấu trúc, phân bố đá chứa dầu khí
- Thành phần thạch học
- Tích chất vật lý đá
- Đặc tính phân bố trong không gian
 TƢƠNG TÁC GIỮA CHẤT LƢU VÀ MÔI TRƢỜNG XỐP
- Xây dựng mô hình vỉa dầu khí
- Dòng chảy của chất lƣu từ vỉa tới giếng
- Các phƣơng pháp xác định thông số vỉa
- Dự đoán sự biến đổi của các thông số vỉa 28
Chất lƣu và trạng thái vật chất

Trạng thái vật chất là những
hình thức pha khác nhau của vật chất.
Trạng thái rắn có đặc điểm bởi tính
chất phản kháng lại sự thay đổi hình
dạng; Chất lỏng là một chất lƣu mà
các phân tử cấu tạo nên nó có liên kết
không chặt so với liên kết rắn và có
hình dạng phụ thuộc vào vật chứa nó;
chất khí là tập hợp các nguyên
tử hay phân tử hay các hạt nói chung
trong đó các hạt có thể tự do chuyển
động trong không gian.
[https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BA%A1ng_th%
C3%A1i_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t]
29
Trạng thái vật chất

 Trong khoa học vật lý, pha là một vùng không gian (một hệ thống nhiệt động lực học),
trong đó tất cả các tính chất vật lý của một vật liệu về cơ bản là đồng nhất.
 Tính chất vật lý bao gồm mật độ, chỉ số khúc xạ, từ hóa và thành phần hóa học. Mô tả đơn
giản, pha là một vùng vật liệu đồng nhất về mặt hóa học, khác biệt về thể chất và (thƣờng)
có thể phân tách bằng máy móc.
 Từ “pha” đôi khi đƣợc sử dụng nhƣ một từ đồng nghĩa cho trạng thái của vật chất, nhƣng
có thể có một số pha không thể tách rời của cùng một trạng thái vật chất. Ngoài ra, giai
đoạn hạn đôi khi đƣợc sử dụng để chỉ một tập hợp các trạng thái cân bằng đƣợc phân định
theo các biến trạng thái nhƣ áp suất và nhiệt độ bởi một ranh giới pha trên một sơ đồ pha.
Do ranh giới pha liên quan đến những thay đổi trong tổ chức vật chất, chẳng hạn nhƣ thay
đổi từ chất lỏng thành chất rắn hoặc thay đổi tinh tế hơn từ cấu trúc tinh thể này sang cấu
trúc tinh thể khác, cách sử dụng sau này tƣơng tự nhƣ sử dụng "giai đoạn" vấn đề. Tuy
nhiên, trạng thái sử dụng biểu đồ vật chất và pha không tƣơng xứng với định nghĩa chính
thức đƣợc đƣa ra ở trên và ý nghĩa dự định phải đƣợc xác định một phần từ ngữ cảnh trong
đó thuật ngữ đƣợc sử dụng.
30
State of matter
 In the physical sciences, a phase is a region of space (a thermodynamic system), throughout
which all physical properties of a material are essentially uniform.
 Physical properties include density, index of refraction, magnetization and chemical
composition. A simple description is that a phase is a region of material that is chemically
uniform, physically distinct, and (often) mechanically separable.
 The term phase is sometimes used as a synonym for state of matter, but there can be several
immiscible phases of the same state of matter. Also, the term phase is sometimes used to
refer to a set of equilibrium states demarcated in terms of state variables such as pressure
and temperature by a phase boundary on a phase diagram. Because phase boundaries relate
to changes in the organization of matter, such as a change from liquid to solid or a more
subtle change from one crystal structure to another, this latter usage is similar to the use of
"phase" as a synonym for state of matter. However, the state of matter and phase diagram
usages are not commensurate with the formal definition given above and the intended
meaning must be determined in part from the context in which the term is used.
31
Biểu đồ trạng thái pha

Trong hóa học vật lý, kỹ thuật, khoáng vật học và khoa học vật liệu, biể đồ pha là một
loại biểu đồ đƣợc sử dụng để hiển thị các điều kiện (áp suất, nhiệt độ, thể tích, v.v.) tại đó
giai đoạn nhiệt động lực học xảy ra và cùng tồn tại ở trạng thái cân bằng.
Các thành phần chung của biểu đồ pha là các đƣờng thể hiện ranh giới các pha, đánh dấu
các điều kiện theo đó nhiều pha có thể cùng tồn tại ở trạng thái cân bằng. Giai đoạn chuyển
tiếp xảy ra dọc theo các đƣờng cân bằng.
Một biểu đồ pha điển hình.

Đƣờng liền màu xanh lá cây áp dụng cho hầu
hết các chất;
Đƣờng chấm màu xanh lá cây thể hiện hành vi
bất thƣờng của nƣớc.
Các vạch màu xanh lá cây đánh dấu điểm đóng
băng và đƣờng màu xanh điểm sôi, cho thấy
chúng khác nhau nhƣ thế nào với áp suất.
32
Phase diagram
A phase diagram in physical chemistry, engineering, mineralogy, and materials
science is a type of chart used to show conditions (pressure, temperature, volume,
etc.) at which thermodynamically distinct phases occur and coexist at equilibrium.
Common components of a phase diagram are lines of equilibrium or phase
boundaries, which refer to lines that mark conditions under which multiple phases
can coexist at equilibrium. Phase transitions occur along lines of equilibrium.
A typical phase diagram. The solid

green line applies to most substances;
the dotted green line gives the
anomalous behavior of water. The
green lines mark the freezing point
and the blue line the boiling point,
showing how they vary with pressure.
33
Triple points are points on phase diagrams where lines of equilibrium

intersect. Triple points mark conditions at which three different phases can
coexist. For example, the water phase diagram has a triple point
corresponding to the single temperature and pressure at which solid, liquid,
and gaseous water can coexist in a stable equilibrium (273.16 K and a partial
vapor pressure of 611.657 Pa).
The solidus is the temperature below which the substance is stable in the
solid state. The liquidus is the temperature above which the substance is
stable in a liquid state. There may be a gap between the solidus and liquidus;
within the gap, the substance consists of a mixture of crystals and liquid (like
a "slurry").
Working fluids are often categorized by on the basis of the shape of their
phase diagram.
34
KHÍ LÝ TƢỞNG VÀ KHÍ THỰC

Khí lý tưởng:
– Là loại khí không có sự tƣơng tác giữa các phân tử, chỉ có va trạm đàn hồii, thể
tích các phân tử rất nhỏ (gần bằng 0) so với thể tích khối khí và phƣơng trình trạng thái
đƣợc thể hiện:
pV = nRT (1.1)
trong đó:
p là áp suất khối khí; V là thể tích khối khí; n là số mol của khối khí; R là hằng số khí;
T là nhiệt độ khối khí.
Trong hệ đo lƣờng quốc tế SI (System International):

p (Pa), V (m3), T (OK = 273.15 +OC), n (mole);
R = 8,314472 [m3·Pa·mol-1·K-1]
Trong hệ đo lƣờng Anh Quốc BES (Bristish Engineering System):

p (psia), V (cu.ft.), T (OR=460+OF = 1,8OC+491,67), n (mole);
R = 10,732 [cuft/lb.psia.mole.°R]
35
Các định nghĩa khác nhau về điều kiện tiêu chuẩn
Nhiệt độ Áp suất Độ ẩm tƣơng đối

Cơ quan công bố (Nhiệt) độ:
°C kPa %
- Kenvin, oK
0 100 IUPAC (sau-1997)
0 101,325
IUPAC (trước-1997) , NIST, ISO - Celsius, oC
10780
- Fahrenheit , oF
15 101,325 0 ISA, ISO 13443, EEA, EGIA
- Rankine , oR
20 101,325 EPA, NIST
°C = °K - 273.15
25 101,325 EPA
25 100 SATP
°C = (°F – 32) /1.8
20 100 0 CAGI °F = °C × 1.8 + 32
15 100 SPE
OR = 460+OF
°F psi %
60 14,696 SPE, OSHA, SCAQMD °K = °C +273.15
60 14,73 EGIA, OPEC, EIA
°K = °F +520
59 14,696 60 ISO 2314, ISO 3977-2
36
Đặc điểm các thang đo nhiệt độ
Các đặc trƣng Kelvin Celsius Fahrenheit Rankine

Nhiệt độ không tuyệt đối
0K −273,15 °C −459,67 °F 0 °R
(định nghĩa)
Nhiệt độ đóng băng của nước
muối
255,37 K −17,78 °C 0 °F 459,67 °R
(theo định nghĩa (chỉ ở thang
Fahrenheit)
Nhiệt độ đóng băng của nước 273,15 K 0 °C 32 °F 491,67 °R
Điểm ba trạng thái của nước
273,16 K 0,01 °C 32,018 °F 491,688 °R
(theo định nghĩa)
Nhiệt độ bay hơi của nước 373,1339 K 99,9839 °C 211,97102 °F 671,64102 °R
37
Khí thực
Với khí thực, ta phải chú ý đến va chạm phân tử, vì vậy, phải hiệu chính phƣờng trình
trạng thái của khí lý tƣởng để dùng cho khí thực.
Có nhiều tác giả đã xây dựng các phƣơng trình để mô tả mối quan hệ giữa khí lý
tƣởng và khí thực. Tuy nhiên phƣơng trình phổ biến đƣợc dùng trong kỹ thuật dầu khí có
dạng:
pV = ZnRT (1.2)
Trong đó các thông số tƣơng tự nhƣ trong công thức 1.1 và Z là hệ số không thứ
nguyên. Công thức 1.2 có thể triển khai thành:
𝑝
𝑉 = 𝑛𝑅𝑇 (1.3)
𝑍
Công thức 1.3 thể hiện Z là hệ số đƣợc dùng để hiệu chỉnh áp suất của hệ khí thực sao
cho phù hợp với hệ khí lý tƣởng. Hệ số Z là một hàm của cả áp suất và nhiệt độ tuyệt đối
nhƣng đối với mục đích dùng trong kỹ thuật hvỉa dầu khí là xác định Z nhƣ một hàm của
áp suất, ở nhiệt độ vỉa không đổi. Mối quan hệ Z(p) nhận đƣợc phù hợp cho việc mô tả
quá trình khai thác đẳng nhiệt vỉa dầu khí.
38
Ba phƣơng pháp xác định hệ số Z

1-Xác định hệ số Z bằng thực nghiệm
Nạp một lƣợng n mol khí vào một bình chứa hình trụ, thể tích bình có thể thay đổi bằng
chuyển động của piston. Bình chứa đƣợc duy trì ở nhiệt độ vỉa T, trong suốt quá trình thử
nghiệm. Khi thể tích khí VO ở áp suất khí quyển, thì áp dụng công thức cho khí thực (1.3)
nhƣ sau:
14,7 VO = nRT (1.4)
Khi áp suất của hệ bằng áp suất khí quyển thì Z=1. Khi áp suất hệ ở các áp suất cao hơn
thì thể tích khí sẽ thay đổi theo công thức 1.1. Bằng cách chia Nhƣ vậy hệ số Z tính thao
công thức:
𝑉𝑝
𝑍 = 14,7𝑉 (1.5)
𝑜
2-Xác định hệ số Z theo biểu đồ Standing và Katz

Phƣơng pháp này yêu cầu phải biết thành phần hoặc tỷ trọng của khí. Khí hydrocacbon
tự nhiên đƣợc tạo thành bởi tập hợp các loạt parafin (CnH2n+2) với một số tạp chất khí phi
hydrocacbon nhƣ dioxit cacbon, nitơ, hydro sunfat. Khí tự nhiên khác dầu là thành phần chủ
yếu của nó là ethane (trên 90% thể tích). Bảng 1.1 là thành phần của khí tự nhiên điển hình
39
 Xác định áp suất và nhiệt độ tới

hạn theo công thức
(Pseudo critical pressure and temperature)
0.865 1.71
 Xác định mức độ giảm áp

suất và nhiệt độ tới hạn giả
định theo công thức
(Pseudo reduced pressure and
temperature)
3.02
40
TABLE 1.1. Physical constants of the common constituents of hydrocarbon

gases, and a typical gas composition
Critical Constants Typical
Component
Molecular Pressure Temp. Composition
Chemical Weight (volume or mole

Name (psia) (oR)
formula fraction, ni)
CH4 Methane 16.04 668 343 0.847
C2H6 Ethane 30.07 708 550 0.0586
C3H8 Propane 44.1 616 666 0.022
i−C4H10 Isobutane 58.12 529 735 0.0035
n−C4 H10 Normal butane 58.12 551 765 0.0058
i−C5H12 Isopentane 72.15 490 829 0.0027
n−C5H12 Normal pentane 72.15 489 845 0.0025
n−C6 H14 Normal hexane 86.18 437 913 0.0028
n−C7H14 Normal heptane 100.2 397 972 0.0028
n-C8 H18 Normal octane 114.23 361 1024 0.0015
n−C9 H20 Normal nonane 128.26 332 1070 0.0018
n−C10H22 Normal decane 142.29 304 1112 0.0015
CO2 Carbon dioxide 44.01 1071 548 0.013
H2S Hydrogen sulphide 34.08 1306 672 0
N2 Nitrogen 28.01 493 227 0.0345
41
42
43
2-Trực tiếp tính hệ số Z - Phương trình Hall-Yarborough (1974)

Phương trình Hall-Yarborough (1974)
(1.6)
44
Đặt các hệ số A, B, C, D theo các công thức
A  0.06125 te 1.2 (1t ) 2 

C  t 90.7  242.2t  42.4t 2 

B  t 14.76  9.76t  4.58t 2  D  2.18  2.82t r
Đưa các hệ số A, B, C, D vào công thức 1.6, nhân được công thức 1.7
Y Y 2 Y 3 Y 4
f (Y )   Ap  BY 2
 CY D
0 (1.7)
(1  Y ) 3 pr
Hệ số Z và mật độ khí được tính theo công thức 1.8, 1.9
Ap pr 2.7 g p
z (1.8) g  (1.9)
Y zT
45
2-Trực tiếp tính hệ số Z - Phương trình Hall-Yarborough (1974)

Xây dựng các hệ số X1, X2, X3, X4
46
 Xác định áp suất và nhiệt độ tới hạn biểu kiến của hỗn hợp
khí từ trọng lƣợng riêng
𝑷𝒑𝒄 , 𝑻𝒑𝒄 : 𝒑𝒔𝒆𝒖𝒅𝒐 𝒄𝒓𝒊𝒕𝒊𝒄𝒂𝒍 𝒑𝒓𝒆𝒔𝒔𝒖𝒓𝒆 𝒂𝒏𝒅 𝒕𝒆𝒎𝒑𝒆𝒓𝒂𝒕𝒖𝒓𝒆 𝒐𝒇 𝒕𝒉𝒆 𝒎𝒊𝒙𝒕𝒖𝒓𝒆
p pc  678  50( g  0.5)  206.7 yN2  440 yCO2  606.7 yH s S
Tpc  326  315.7( g  0.5)  240 yN2  83.3 yCO2  133.3 yH s S
Trong đó:
𝛾𝑔 ∶ Gas specific gravity;
𝑦𝑁2 ∶ Nitrogen mole, fraction (0.05);
𝑦𝐶𝑂2 : Carbon dioxide, fraction (0.05);
𝑦𝐻2𝑆 : Hydrogen sulfite, fraction (0.02)
47
Các bƣớc dò tìm y để xác định hệ số Z
48
Hàm xác định hệ số Z theo ngôn ngữ Visual Basic

Function Zfac(Tr, Pr)
T = 1 / Tr
alpha = 0.06125 * T * Exp(-1.2 * (1 - T) ^ 2)
y = 0.001
i=0
10 i = i + 1
fy = -alpha * Pr + (y + y ^ 2 + y ^ 3 - y ^ 4) / (1 - y) ^ 3 _
- (14.76 * T - 9.76 * T ^ 2 + 4.58 * T ^ 3) * y ^ 2 + (90.7 * T _
- 242.2 * T ^ 2 + 42.4 * T ^ 3) * y ^ (2.18 + 2.82 * T)
If (i > 100 Or Abs(fy) < 0.00000001) Then
GoTo 100
Else
dfdy = (1 + 4 * y + 4 * y ^ 2 - 4 * y ^ 3 + y ^ 4) / (1 - y) ^ 4 _
- (29.52 * T - 19.52 * T ^ 2 + 9.16 * T ^ 3) * y _
+ (2.18 + 2.82 * T) * (90.7 * T - 242.2 * T ^ 2 + 42.4 * T ^ 3) _
* y ^ (1.18 + 2.82 * T)
y = y - fy / dfdy
GoTo 10
End If
100 z = alpha * Pr / y
Zfac = z
End Function
49
Trạng thái pha của hydrocacbon

Biểu đồ pha của (a) khí etan; (b) khí hectan và (c) hỗn hợp 50% etan + 50%heptan
50
Trạng thái pha của hydrocacbon

Biểu đồ trạng thái của các hỗn hợp hydrocacbon đa cấu tử: (a) khí tự nhiên; (b) dầu mỏ
51
1.6. Ứng dụng hàm trạng thái của khí thực

Việc xác định hệ số Z là một hàm của áp suất và nhiệt độ có thể sử
dụng phương trình 1.15 để mô tả trạng thái của khí thực
Phương trìng 1.5 là mối quan hệ giữa các thông số PVT trong nghiên cứu
kỹ thuật vỉa. Nhìn chung, đây là phương trình thể hiện mối quan hệ giữa thể
tích của hỗn hợp hydrocacbon ở điều kiện bề mặt và điều kiện vỉa. Trong thực
tế, đối với khí thực, mối quan hệ này thường được sử dụng thông qua hệ số
giãn nở E theo định nghĩa:
52
Đối với hỗn hợp khí ở bảng 1.1 ở Pr= 2000psi, Tr=180 oF và Z=0.865 thì hệ số giãn nở của hệ là:
Và công thức 1.5, đối với cả điều kiện chuẩn và vỉa có thể viết dưới
Và trữ lượng khí tại chỗ ban đầu được tính theo công thức 1.26
dạng 1.24
Khi sử dụng hệ đơn vị “công trường” (field unit) và điều kiện chuẩn là
Trong đó: Ei được tính ở điều kiện áp suất vỉa ban đầu
53
2- PHÂN TÍCH CÁC THÔNG SỐ PVT TRONG VỈA DẦU KHÍ
 Các thông số PVT được dùng để mô tả mối quan hệ giữa thể tích
hydrocacbon ở điều kiện bề mặt và ở điều kiện vỉa.
 Đối với sản phẩm khí, mối quan hệ này có thể sử dụng phương trình
khí thực với hệ số Z
 Để xác định mối quan hệ giữa thể tích khí ở điều kiện bề mặt và ở
điều kiện vỉa có thể sử dụng hệ số giãn nở E:
 Đối với dầu, mối quan hệ giữa các thông số PVT không đơn giản. Các
thông số PVT thường được đo tại phòng thí nghiệm trên các mẫu dầu
54
 Liên hệ giữa thể tích hydrocacbon trên bề mặt và trong vỉa dầu khí
 There are two hydrocarbon phases in the reservoir, gas saturated oil
and liberated solution gas
55
 Ba thông số PVT được dùng để mô tả mối quan hệ giữa thể tích sản
phẩn ở điều kiện bề mặt và ở điều kiện vỉa, có thể đo được trong
phòng thí nghiệm: tỷ số khí dầu Rs, hệ số thành hệ của dầu Bo và
của khí Bg.
56
Trạng thái vỉa khi áp suất giảm trong quá trình khai thác
 The situation when the reservoir pressure has fallen from its initial
value pi to some lower value p, which is still above the bubble point
reservoir barrels/
stock tank barrel
(rb/stb)
57
Trạng thái vỉa khi áp suất giảm trong quá trình khai thác
 The situation when the reservoir pressure has fallen from its initial
value pi to some lower value p, which is below the bubble point
58
Thể tích khí hòa tan trong dầu (scf, gas)

Tỷ số khí hòa tan, Rs = -------------------------------------------------------------
Thể tích dầu 1 thùng dầu ở bể chứa (stb, oil)
Thể tích dầu trong vỉa ( oil + khí hòa tan, rb)
Hệ số thể tích thành hệ dầu, Bo = -----------------------------------------------------------
Thể tích 1 thùng dầu ở bể chứa (stb, oil)
Thể tích khí tự do trong vỉa (scf, gas)

Hệ số thể tích thành hệ khí, Bg = ------------------------------------------------------
Thể tích khí tự do ở SC (scf, gas)
Khi Bo = 1,45 RB/STB và Rs = 500 SCF/ STB có nghĩa là 1,45 RB dầu vỉa và
khí hoà tan trong đó cần được khai thác để thu được 1 thùng dầu ở điều kiện
bể chứa (1 STB) và giải thoát 500 SCF khí ở điều kiện mặt đất
59
PVT parameters (Bo, Rs and Bg), as

(a)
functions of pressure, for the analysis
presented in table 2.4; (pb= 3330 psia).
(b)
(c)
60
2.3 Lấy mẫu dầu (khí)

Mẫu dầu khí thường thường được lấy ngay trong giai đoạn đầu khi mở vỉa. Có 2
hệ phương pháp lấy mẫu: mẫu sâu và mẫu bề mặt.
a) Lấy mẫu sâu: dụng cụ lấy mẫu chuyên dụng được thả xuống đáy giếng, lấy mẫu
trực tiếp tại đáy giếng khoan
61
b) Lấy mẫu bề mặt: mẫu khí, dầu được lấy riêng biệt sau bình tách, sau đó có thể
được trộn lẫn để tạo mẫu tái tạo. Trong khoảng thời gian khai thác với dòng ổn
định, khi tỷ số khí-dầu ổn định có thể dùng tỷ số này tạo mẫu tái tạo để tạo hỗn hợp
hydrocacbon giỗng như trong vỉa
62
 Thực tế, tỷ số khí-dầu cần được hiệu chỉnh lại do mẫu dầu được đo ở áp suất và
nhiệt độ bình tách trong khi tỷ số khí-dầu tính theo điều kiện bể chứa do đó tỷ số
khí-dầu cần được hiệu chỉnh theo công thức:
 Hệ số co rút S được xác định trong phòng thí nghiệm, đây là giai đoạn đầu của
phân tích PVT. Do điều kiện bình tách và bể chứa tại nơi khai thác khác nhau nên
S thường được xác định tại hiện trường và cung cấp cho phòng thí nghiệm.
 Để nâng cao độ tin cậy của các giá trị tỷ số khí-dầu, các kết quả cần đo và xử lý
thống kê trong khoảng thời thời gian nhất định.
 Ưu điểm của mẫu tái tạo là số lượng phân tích cũng như khối lượng mẫu lớn hơn
nhiều so với mẫu sâu
 Tương tự như phân tích mẫu sâu, các giá trị tỷ số khí-dầu đo được chỉ chính xác
khi áp suất đáy giếng và vùng cận đáy giếng lớn hơn áp suất điểm bọt.
63
2.4 Xác định các thông số PVT cơ bản trong phòng thí nghiệm và chuyển đổi chúng
sang điều kiện thực tế ở hiện trường
Ngoài ba thông số chính Rs, Bo và Bg, trong phòng thí nghiệm còn xác định một
số thông số liên quan khác như: mật độ chất lỏng, độ nhớt, thành phần v..v..
Phân tích được tiến hành theo 3 dạng:
1) Giảm áp với thành phần hệ không đổi (giãn kín): để đo áp suất điểm bọt
2) Giảm áp và tách phân đoạn (giãn hở - tách vi phân): để do Bo, Rs, và Bg
3) Giảm áp và phân tách để hiệu chỉnh các thông số chuyển đổi giữa vỉa và bình
tách
64
Giãn kín tức thời: Tách vi phân:

b1: p = pb (áp suất điểm bọt)
b2: p < pb, rút khí tách
b3: p < pb, hệ cân bằng mới
a1 a2 a3
a1: p = pi (áp suất vỉa)

a2: p = pb (áp suất điểm bọt)
a3: p < pb
b1 b2 b3
Fig. 2.9 Illustrating the difference between (a) flash expansion,
and (b) differential liberation
65
Giãn kín tức thời:
1) Nạp dầu vỉa với áp suất lớn hơn áp suất

điểm bọt vào bình PV
2) Nâng nhiệt hệ thống tới nhiệt độ vỉa (a1
với Po, Vo)
3) Từ từ giảm áp suất trong bình PV bằng
cách tăng thể tích (Pi, Vi) theo các cấp
(a2)
4) Tiếp tục giảm áp suất kể theo các cấp,
trong bình PV suất hiện khí, tới áp suất
dưới điểm điểm bọt.
Kết quả đo dược thể hiện ở bảng 2.1
66
Phân tích kết quả giãn kín:

6000
5000
Pressure, psia
4000
3000
3300 psia
2000
1000
0.8 0.9 1 1.1 1.2 1.3
Relative Total Volume, vt= v/vb= (rb/rbb)
Giãn Vi phân:
1) Nạp dầu vỉa với áp suất lớn hơn áp suất điểm bọt vào bình PV
2) Nâng nhiệt hệ thống tới nhiệt độ vỉa (b1 với Po, Vo)
3) Từ từ giảm áp suất trong bình PV bằng cách tăng thể tích cho tới khi áp suất
bằng áp suất điểm bọt (b2)
4) Tiếp tục giảm áp suất kể theo các cấp, trong bình PV suất hiện khí, tiến hành
rút khí khỏi bình PV tại mỗi cấp.
Kết quả đo dược thể hiện ở bảng 2.1
67
Bảng 2.2. Kết quả thí nghiệm PVT bằng phương pháp tách vi phân
6.9731/0.0417 = 167.22 35.37*2700/149.05/ 660= 0.865
E = Vg/vg
560/14.7 = 35.37 68
Bảng 2.3. Kết quả xác định hệ số co gót thể tích dầu
giữa bình tách và bể chứa
Cbf
(1 bbl = 5.615 cu.ft)
69
Bảng 2.4. Hiệu chỉnh các thông số PVT theo các cấp áp suất
 Vo in the tab. 2.2

 Cbf=0.7993 in tab. 2.3
 Rsif = 510 in tab. 2.3
 F col. F in tab. 2.2
 F col. E in tab. 2.2
70
Bảng 2.5. Các thông số PVT liên quan tới thể tích dầu còn lại tại 60oF
 Vo in the tab. 2.2

 Cbd=0.7794 in tab. 2.2
 F col. F in tab. 2.2
 Rsid = max F/Cbd =540
71
Đồ thị pha tổng quát của Dầu nặng Dầu nhẹ Khí khô
hydrocacbon trong vỉa 4000
Hệ ở pha lỏng Hệ ở 2 pha Hê ở pha kín
Cricondenterm 250OF
Cr: Điểm tới hạn
 AA1: Đẳng nhiệt ở điều kiện A
Miền ngƣng tụ
3500
vỉa; B
 AA2: Đƣờng khai thác.
 BB1B2B3: Đƣờng đẳng nhiệt ở 3000 Co
vỉa khí condensat. B1
Áp suất vỉa, psia

Điểm sôi
 B: Trạng thái khí. 2500
Cb
 B1: Điểm sƣơng. B2
80
 B1 – B2: Điểm ngƣng tụ ngƣợc 2000 %
(áp suất giảm hàm lƣợng pha Ct
40
lỏng tăng) % 20
1500
 Miền ngƣng tụ ngƣợc (có gạch %
10
chéo). % 5%
 B2 – B3: Ngƣng tụ bình thƣờng. 1000
A1
0%
 Co: Hệ ở trạng thái chƣa bão A2 B3
hoà. 500
 Cb: Điểm sôi. 0 50 100 150 200 250 300
350
 CoCb: Dòng 1 pha – pha lỏng. Nhiệt độ vỉa OF 72
ĐỒ THỊ PHA CỦA DẦU NẶNG ĐẶC TRƢNG VỚI ĐƢỜNG GIẢM ÁP
ĐẲNG NHIỆT 123 VÀ ĐIỀU KIỆN BÌNH TÁCH NGOÀI MẶT ĐẤT
Ở dầu nặng (black oils):
Cr: Điểm tới hạn

 Đoạn từ điểm 2 đến điểm DẦU NẶNG
3 được chia đều ứng với
sự suy giảm hàm lượng Pi Đƣờng ngƣng
1
pha lỏng mỗi 10%.
 Ở bình tách, pha lỏng
Áp suất
PS = Pb 90 % Pha lỏng
chiếm 35% còn pha khí là
2 80
65% (điểm 3) Đƣờng sôi 70
60
 Rsi của dầu nặng thường 50
40
nhỏ hơn 350 m3/ m3. 30
20
(1429 cu.f/bl) 3
10
 Mật độ lớn hơn 0,82 Bình tách
g/cm3 ( 41 OAPI)
Nhiệt độ
73
ĐỒ THỊ PHA CỦA DẦU NHẸ ĐẶC TRƢNG VỚI ĐƢỜNG GIẢM ÁP
ĐẲNG NHIỆT 123 VÀ ĐIỀU KIỆN BÌNH TÁCH NGOÀI MẶT ĐẤT.
Cb
Ở dầu dễ bay hơi (Volatile Pi 1 C
r
Oils): DẦU NHẸ
Ps 2
 Đoạn được chia đều ứng
với sự suy giảm hàm 70
60
50
lượng pha lỏng mỗi 10%. 40 % Pha lỏng
¸p suÊt
 Ở bình tách, pha lỏng Đƣờng sôi

30
chiếm 35% còn pha khí là 20

65%,
10
 Rsi của dầu nhẹ thường
3
trong khoảng 350-580 m3/ 5
m3 (490-2000 to 3300
Bình tách
scf/Bbl ) Đƣờng ngƣng
Nhiệt độ
74
ĐỒ THỊ PHA CỦA KHÍ NGƢNG TỤ ĐẶC TRƢNG VỚI ĐƢỜNG GIẢM ÁP
Cb = CRICONDENBAR; Ct = CRICONDENTHERM
Cb
1 Pi
Đƣờng ngƣng
KHÍ NGƢNG TỤ
 Tỷ số khí hòa tan của khí CONDENSATE
2
ngưng tụ rất cao, biến
thiên trong khoảng rất
rộng, 590÷2700 m3/ m3;
 Mật độ 0 biến thiên Ct
trong khoảng 0,8÷0,738
Áp suất
2’
Đƣờng sôi Cr
g/ cm3.
 Từ điểm 2-2’: ngưng tụ 40 30
ngược 20
• Cricondenbar là áp suất tối đa mà 15 3
trên đó không có thể khí ở bất kể 10 % Pha lỏng
nhiệt độ nào. Nhiệt độ tƣơng ứng
đƣợc gọi là nhiệt độ cricondenbar.
• Cricondentherm là nhiệt độ tối đa Bình tách
mà không có thể lỏng ở bất cứ áp
suất nào Nhiệt độ
75
ĐỒ THỊ PHA CỦA KHÍ ẨM ĐẶC TRƢNG VỚI ĐƢỜNG GIẢM ÁP

 Khí ẩm còn được gọi là khí

giầu, khí béo. 1
Pi
KHÍ ẨM
 Đối với phần lớn các vỉa,
khi hệ HC trong đó có tỷ số
Đƣờng ngƣng
khí hòa tan Rs lớn hơn
8900 m3/ m3 được gọi là Áp suất
khí ẩm vì rất ít khả năng
ngưng tụ trong vỉa
%
 Ở bình tách đối với khí này
thu được một ít chất lỏng;
Đƣờng sôi
Cr
2
còn ở vỉa nó chỉ tồn tại ở
50 25
pha khí 5
1
 Đồ thị pha của khí ẩm khác
Bình tách
hẳn với đồ thị pha của khí
ngưng tụ Nhiệt độ
76
ĐỒ THỊ PHA CỦA KHÍ KHÔ ĐẶC TRƢNG VỚI ĐƢỜNG GIẢM ÁP
 Khí khô còn được gọi là

khí nghèo, khí gầy tương
phản với khí ẩm. 1
Pi
 Mêtan chiếm đại bộ phận
trong thành phần khí KHÍ KHÔ
khô, ngoài ra nó còn
Đƣờng ngƣng
chứa các cấu tử trung
Áp suất
bình
 Khí này chứa chưa đủ
các cấu tử nặng để tạo % Pha lỏng
thành HC lỏng ngoài mặt
đất 2
Đƣờng sôi
Cr
 Khí khô thường được gọi
50 25 1
là khí mỏ dầu, rất dễ Bình tách
nhầm lẫn với khí ẩm vì
và khí ngưng tụ Nhiệt độ
77
Mật độ của hỗn hợp hydrocacbon

Dầu nặng: 0API < 45; o > 0,802 g/cm3
Dầu dễ bay hơi: 0API = 40  45; o = 0,802  0,825 g/cm3
Khí ngưng tụ: 0API = 40  60; o = 0,739  0,825 g/cm3
Khí ẩm: 0API = 40  60; o = 0,739  0,825 g/cm3
Khí khô: 0API = 40  60; o = 0,739  0,825 g/cm3
Một số công thức chuyển đổi đơn vị

𝑂𝐶 𝑂𝐹 − 32 141,5
OAPI= − 131,5
= 𝜌 𝑔 / 𝑐𝑚3
5 9
OK 1 barrel = 115.6 lite

= 273 + OC OR = 460 + OF
1 m3 = 35.31 cu.ft = 8.65 bl
78
3- MẪU LÕI VÀ PHÂN TÍCH MẪU LÕI

ĐẶC ĐIỂM
 Đƣợc xác định trực tiếp, có độ tin cậy cao
 Số lượng phân tích rất ít so với nhu cầu
 Tính đại diện không cao
 Là dữ liệu duy nhất, không lặp lại
 Nên kết hợp với các loại tài liệu khác (log)
79
 Xác định các thông số vật lý đá trên mẫu lõi (có độ tin cậy cao)
 Các thông số xác định trên mẫu lõi là cơ sở để hiệu chuẩn các kết quả minh giải
80
 Sản lượng thu hồi cũng như lưu lượng hydrocacbon chủ yếu phụ
thuộc vào đặc tính của đá chứa và chất lưu trong bẫy
 Phần lớn các thuộc tính của đá chứa được

xác định trên mẫu lõi được lấy từ vỉa
81
QUY TRÌNH LẤY MẪU ĐÁ TRONG GIẾNG KHOAN DẦU KHÍ
Lập kế hoạch
Mục đích; Dạng mẫu; vị trí và số lƣợng
Mẫu vụn Mẫu lõi Mẫu sƣờn
Lấy mẫu
Số mét/mẫu; khối lƣợng Vị trí, số hiệp mẫu Vị trí, số lƣợng
Xử lý ban đầu; Mô tả tổng quát; Vận chuyển
Mẫu ƣớt; mẫu khô Mẫu bảo quản; Mẫu lõi Mẫu trụ
82
QUY TRÌNH PHÂN TÍCH MẪU ĐÁ

TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM
Mẫu vụn Mẫu lõi Mẫu sƣờn
Lấy và gia công mẫu
 Rửa,  Mẫu bảo quản (bọc parafin)  Mô tả tổng

 Xấy,  Mô tả tổng quan quan
 Làm mẫu lát mỏng  CT Scan  Vật lý đá
 Phổ gamma  Thạch học
 Xẻ mẫu – bảo quản
 Mẫu lõi (sample)
o Thạch học, độ hạt, hàm
lƣợng cacbonat
o Vật lý đá
o Vi cổ sinh, Địa hóa,
Thạch địa hóa…
83
MỘT SỐ THÔNG SỐ PHÂN TÍCH MẪU ĐÁ

TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM
1) Mẫu vụn :
 Thành phần hạt, mảnh đá
 Hàm lƣợng các khoáng vật chính (thạch anh, fenpat, plagioclaz);
 Sự có mặt của các vật liệu (quặng sắt, hạt grauconit,
cacbonat…)
 Vi cổ sinh và bào tử phấn hoa
2) Mẫu sƣờn
 Mô tả tổng quan: màu sắc, cấu tạo, loại đá (cát, bột, sét)
 Thông số vật lý đá (Độ rỗng, độ thấm, độ bão hòa nƣớc dƣ,
tham số điện)
 Thành phần thạch học
84
MỘT SỐ THÔNG SỐ PHÂN TÍCH MẪU ĐÁ

TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM (tiếp theo)
3) Mẫu lõi :
 Mô tả tổng quát: màu sắc, biểu hiện cacbonat, cấu tạo, phân
bố các đá (cát, bột, sét kết…).
 Phổ phóng xạ tự nhiên (tồng, U, Th, K)
 Hàm lƣợng chất lƣu ban đầu (mẫu bảo quản)
 Phân tích lát mỏng: thành phần thạch học; kiến trúc; vi cấu
tạo; cấu trúc kênh rỗng; độ rỗng.
 Phân tích độ hạt, độ cacbonat
 Các thông số vật lý đá thông thƣờng: F, K, Swr, , GR...
 Các thông số vi cổ sinh, địa hóa, thạch địa hóa…
 Các thông số vật lý đá đặc biệt: Pc, Ko, Kw, Swr, Swc...
 Các thông số địa cơ: Young modulus, Poisson ratio, UCS… 85
KHOAN LẤY MẪU LÕI
86
CT Axial Scans (Cross Section) of Core
3D Reconstruction with Axial CT Scanning Core 87

MẶT CẮT THẠCH HỌC-ĐVLGK

TRONG TRẦM TÍCH OLIGOXEN
GK TN-1X
88
MÔ TẢ VÀ GIA CÔNG MẪU TẠI PHÒNG THÍ NGIỆM
89
ĐỘ RỖNG
ĐỊNH NGHĨA: Độ rỗng là tỷ số giữa thể tích lỗ rỗng và thể tích đá
đƣợc xác định theo công thức:
𝑽𝒑
∅=
𝑽𝒃
trong đó:
Ø : độ rỗng của đá;
Vp: Thể tích lỗ hổng;
Vb thể tích của đá
90
Phân loại độ rỗng:

 Theo tính liên thông: Độ rỗng hở (open): Độ rỗng kín (close);Độ rỗng
chung (total); Độ rỗng hiệu dụng.
 Theo nguồn gốc: nguyên sinh, thứ sinh
 Theo hình dạng: giữa hạt, nứt nẻ, hang hốc
 Theo kích thước: Micro, macro…
 Theo trạng thái của nước: màng mỏng, liên kết, tự do…
91
MỘT SỐ DẠNG LỖ HỔNG
92
MỘT SỐ DẠNG LỖ HỔNG
93
ĐỘ NÉN
where
 cf : Độ nén của đá (thành hệ)
Po=original pressure, psi
 Cp: Độ nén lỗ hổng 1 𝜕∅ φo=original porosity
𝐶∅ =
∅ 𝜕𝑃 𝑇 p=current pressure, psi
 cf : Độ nén độ rỗng
φ=porosity at pressure p
∅ = ∅𝑂 𝐶∅ 𝑃 − 𝑃𝑜
2.00E-04
1.80E-04
1.60E-04 Cp
-1
Hệ số nén, psi
1.40E-04
1.20E-04
1.00E-04 Cf
8.00E-05
6.00E-05
4.00E-05
2.00E-05
Cf
0.00E+00
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000
Áp suất hiệu dụng Pef, psi
94
XÁC ĐỊNH ĐỘ NÉN

Pef dV Vf Vp F df Cf Cp Cf
0 140 28 0.2 0
200 1 139 27.0000 0.1942 0.005755 3.57E-05 0.00018 0.000144
500 0.688 138.312 26.3120 0.1902 0.009763 9.83E-06 4.9E-05 9.76E-05
900 0.404 137.908 25.9080 0.1879 0.012136 3.21E-06 1.6E-05 6.74E-05
1300 0.232 137.676 25.6760 0.1865 0.013504 1.27E-06 6.4E-06 5.19E-05
1700 0.134 137.542 25.5420 0.1857 0.014297 5.63E-07 2.8E-06 4.2E-05
2100 0.092 137.45 25.4500 0.1852 0.014842 3.13E-07 1.6E-06 3.53E-05
2500 0.059 137.391 25.3910 0.1848 0.015192 1.69E-07 8.4E-07 3.04E-05
2900 0.0373 137.354 25.3537 0.1846 0.015413 9.19E-08 4.6E-07 2.66E-05
3300 0.0313 137.322 25.3224 0.1844 0.015599 6.77E-08 3.4E-07 2.36E-05
3700 0.0269 137.296 25.2955 0.1842 0.015759 5.19E-08 2.6E-07 2.13E-05
4100 0.0234 137.272 25.2721 0.1841 0.015898 4.08E-08 2E-07 1.94E-05
4500 0.0201 137.252 25.2520 0.1840 0.016017 3.19E-08 1.6E-07 1.78E-05
4900 0.0177 137.234 25.2343 0.1839 0.016122 2.58E-08 1.3E-07 1.65E-05
5300 0.016 137.218 25.2183 0.1838 0.016218 2.16E-08 1.1E-07 1.53E-05
5700 0.0145 137.204 25.2038 0.1837 0.016304 1.82E-08 9.1E-08 1.43E-05
6100 0.0133 137.191 25.1905 0.1836 0.016383 1.56E-08 7.8E-08 1.34E-05
6500 0.01222 137.178 25.1783 0.1835 0.016456 1.34E-08 6.7E-08 1.27E-05
6900 0.0082 137.17 25.1701 0.1835 0.016505 8.49E-09 4.2E-08 1.2E-05
7300 0.0061 137.164 25.1640 0.1835 0.016541 5.97E-09 3E-08 1.13E-05
7700 0.0045 137.159 25.1595 0.1834 0.016568 4.17E-09 2.1E-08 1.08E-05
8100 0.0016 137.158 25.1579 0.1834 0.016577 1.41E-09 7.1E-09 1.02E-05
95
ĐỘ THẤM
Định luật Darcy:
 Mô tả dòng chảy của chất lƣu trong môi trƣờng xốp.
 1 Darcy (1D) là độ thấm của môi trƣờng xốp cho chất lƣu có độ nhớt  =
1cp đi qua với lƣu lƣợng Q=1cm3/s, trên diện tích A=1cm2, chiều dài L=
1cm và chênh áp P=1atm theo công thức:
𝐴∆𝑃
𝑄= 𝐾 (3.1)
𝐿𝜇
Công thức 3.1 chỉ đúng khi môi trường xốp bão hòa 100% chất lưu không chịu
nén, không tương tác hóa học với môi trường
1D = 0.9869 x 10-12m2 ; 1mD = 12

1cP = 1mPa.s 96
Độ thấm khí và hiệu ứng Klinkenberg:
Độ thấm khí: khi chất lưu là khí, chất chịu nén, nên độ thấm khí của môi trường
xốp (độ thấm khí – gas permeability) được tính theo công thức 3.2 là công thức
3.1 áp dụng theo định luật Boyle-Mariotte:
2𝐿𝜇𝑃1
𝐾 = 𝑄 (3.2)
𝐴 𝑃2 2 −𝑃1 2
Trong đó: P2 là áp suất đầu vào (lớn hơn P1); P1 là áp suất đầu ra (áp suất đo
lưu lượng khí, thường là áp suất khí quyển, P1=Pair )
where
Qgsc = gas flow rate at standard conditions, cm3/sec
Pb = base pressure (atmospheric pressure), atm
97
Độ thấm trung bình
98
Hiệu ứng Klinkenberg: khi nghiên cứu

độ thấm khí, Klinkenberg, L.J. (1941), The Klinkenberg effect in gas
đã thấy hiện tượng độ thấm khí giảm permeability measurements
khi áp suất hiệu dụng trong mẫu tăng:
Đặt Pm = (P1+P2)/2 =>
where
Kg = measured gas permeability
Pm = mean pressure
kL = equivalent liquid permeability, i.e.,
absolute permeability, k
c = bkL = slope of the line
b=constant that depends on the size of the

pore openings and is inversely proportional to
radius of capillaries
m
99
100
ÁP SUẤT MAO DẪN VÀ TÍNH DÍNH ƢỚT
Khái niệm mao dẫn
Sức căng bề mặt 

Góc dính ƣớt 
Áp suất mao dẫn Pc
101
Tính dính ƣớt
(a) Amott Indices
o Water-wet: Io=0 & Iw = 1

o Oil-wet : Io=1 & Iw = 0.
 Io: tỷ số giữa lượng nước do dầu
thay thế và lượng chất lưu di động
 Iw: tỷ số giữa lượng nước do dầu
thay thế và lượng chất lưu di động
(b) USBM Wettability Index
o Water-wet: Nw = +
o Oil-wet : Nw = - 
102
XÁC ĐỊNH ÁP SUẤT MAO DẪN
Capillary pressure equipment.

Capillary pressure curve
(After Cole, F., 1969.)
103
ĐỘ BÃO HÒA CHẤT LƢU
Định nghĩa
Thể tích dầu, Vo
Độ bão hòa dầu, So = ----------------------------
Thể tích lỗ hổng, Vp
Thể tích dầu, Vw

Độ bão hòa nƣớc, Sw = ----------------------------
Thể tích dầu, Vg

Độ bão hòa khí, Sg = ----------------------------
Thể tích dầu khai thác, N

Hệ số khai thác dầu, RF = ---------------------------------------
Thể tích dầu trong vỉa, OIP
104
Quá trình hình thành vỉa dầu khí trong đá trafm tích vụn cơ học
 Khi thành tạo, đá trong vỉa dầu khí luôn bão hòa nƣớc 100%
 Trong quá trình tích tụ dầu khí, dầu khí đẩy nƣớc ra khỏi lỗ rỗng
 Do cấu trúc lỗ rỗng có phần có kích thƣớc rất nhỏ (mm) nên dầu khí
không thể thay thế nƣớc trong kênh có kích thƣớc nhỏ. Lƣợng nƣớc này
đƣợc gọi là nƣớc dƣ, Swr (Residual, Critical-Swc, Irreducible, initial-Swi)
m
mm
Đặc trƣng cấu trúc lỗ rỗng trong đá trầm tích vụn cơ học cơ học 105
ĐỘ BÃO HÒA CHẤT LƢU TRONG VỈA DẦU KHÍ
106
PHÂN BỐ CHẤT LƢU TRONG VỈA DẦU KHÍ
107
MÔ HÌNH TÍCH TỤ DẦU-KHÍ TRONG BẪY
108
ĐỘ THẤM HIỆU DỤNG VÀ ĐỘ THẤM TƢƠNG ĐỐI

The effective permeability (Keff): It is the permeability when the rock contains
more than one phase (the displacing and the displaced phases) and no
further production of the displaced phase. The permeability measured in this
case is the effective permeability to the displacing phase
109
ĐỘ THẤM HIỆU DỤNG VÀ ĐỘ THẤM TƢƠNG ĐỐI
110
PHÂN BỐ CHẤT LƢU KHI KHAI THÁC VỈA DẦU KHÍ
Giếng khai thác Giếng bơm nước
Vùng I: Vùng II:

Swr + So Vùng III:
Sw + So Sw + Sor
Krw = 0 Krw >0
Ko > 0 Kw>0
Kro >0 Kro = 0
111
ĐƢỜNG CONG THẤM PHA VÀ CÁC VÙNG TRẠNG THÁI
0.9 Ko
Độ thấm tƣơng đối, Kr
0.8
0.7
Vùng I
0.6
0.5 Vùng II Vùng III Kro

Krw
0.4
0.3
0.2
0.1
0
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1
Độ bão hòa nƣớc, Sw
112
XÁC ĐỊNH MỘT SỐ THAM SỐ VẬT LÝ ĐÁ TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM

1
 Làm sạch mẫu lõi bằng thiết  Xác định độ bão hòa chất lưu
bị Soxhlet Extractor ban đầu bằng Dean-Stark
o M1 : khối lượng mẫu ban đầu
o Vw : thể tích nước nhận được
o M2 : khối lượng mẫu xấy khô
sau trưng cất
o Vp : thể tích lõ hổng
o M3 : khối lượng mẫu bão hòa
100% nước 2
Vp = (M3-M2)/Dw 3
Swi = Vw/Vp
4
Vo = (M1-M2)/Do
Soi = Vo/Vp
Vg = Vp-Vw-Vo
Sgi = Vg/Vp
113
XÁC ĐỊNH ĐỘ RỖNG TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM
 Xác định mật độ khung đá g (grain density)

- Khối lượng bình Mb (g) ; Thể tích bình Vb (cm3)
- Làm sạch mẫu đá
- Xay đá, phá vỡ các lỗ hổng kín
Vạch
- Xấy khô, để nguội
định
- Cân bột đá cùng bình định mức Mbm mức
- Đổ kerosen vào bình tới vạch định mức, cân Mbmk (g)
 Khối lượng mẫu Mm = Mbm-Mb (g) Kerosen
 Khối lượng kerosen Md = Mbmk – Mbm (g)
 Thể tích kerosen Vk = Md x k (tỷ trọng kerosen) (cm3)
 Thể tích mẫu Vg = Vb-Vk (cm3)
 Mật độ đá khô g = Mg/Vg (g/cm3)
Mẫu đá
114
 Xác định độ rỗng hở Fo (open porosity) bằng heli

- Thể tích bình 1 V1 (cm3) ; Thể tích bình 2 V2 (cm3)
- Thể tích mẫu đá (hình trụ) Vb (cm3) = L x  x D2/4
- Áp suất thiết lập khi đóng van P1 (psi); Áp suất khi mở van P2 (psi)
 Thể tich khoảng không 2 bình sau

mở van V3 = (V1+V2) x (P2/P1) P1 / P2
 Thể tich lỗ hổng Vp = V1+V2–V3
 Độ rỗng Fo = Vp/Vb x 100 (%) V1 V2
Mẫu trụ
115
 Xác định độ rỗng hở Fo (open porosity) bằng nƣớc muối và độ

rỗng tổng Ft
 Khối lượng mẫu khô M1 (g) ;
 Khối lượng mẫu bão hòa 100% nước
muối trong không khí M2 (g)
 Khối lượng mẫu bão hòa 100% nước
muối trong nước muối M3 (g)
 Thể tich lỗ rỗng Vp = (M2-M1) / w (mật độ
của nước)
 Thể tich mẫu đá Vb = (M2-M1)/(M2-M3)
 Tính độ rỗng Fo = Vp/Vb x 100 (%)
 Tính mật độ đá khô b = M1/Vb 𝜌𝑔 − 𝜌𝑏
∅𝑡 =
 Tính độ rỗng tổng Ft theo công thức 𝜌𝑔 116
 Xác định độ thấm khí
 Xác định độ thấm khí Kg
 Đo kích thước mẫu: L, D (cm); S (cm3)
 Đo áp suất khí quyển Pa (atm), áp suất đầu vào P (atm);

Lưu lượng khí Q (cm3/s)
 Xác định độ thấm Kg (mD) theo công thức 2.1
2000𝜇𝐿𝑃𝑎
Kg = (2.1)
𝑆 𝑃2 −𝑃𝑎 2
117
 Xác định độ thấm khí

 Xác định độ thấm Klinkenberg KL
 Dùng back-pressure thay đổi áp

suất P1, P2 theo các cấp đo khác
nhau. Cố gắng cố định P=P1-P2.
Xác định độ thấm Ki theo công
thức 2.2
 Đo tối thiểu 3 cấp với

Pm = (P1+P2)/2 khác nhau.
 Xây dựng đồ thị Kg = f(1/Pm)
2000𝜇𝐿𝑃2
𝐾𝑔 = (2.2)
𝑆 𝑃1 2 −𝑃2 2
118
XÁC ĐỊNH THAM SỐ ĐỘ RỖNG, THAM SỐ BÃO HÒA, ÁP SUẤT MAO DẪN
VÀ ĐỘ BÃO HÒA NƢỚC DƢ TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM
 Tham số độ rỗng F
 Đo điện trở suất của mẫu bão hòa 100% nước muối Rt
 Đo điện trở suất của mẫu bão hòa 100% nước muối Rw
 Xác định tham số độ rỗng F = Rt / Rw
 Tham số bão hòa RI
 Đo điện trở suất của mẫu bão hòa
100% nước muối Rt
 Đo điện trở suất của mẫu bão hòa
nước muối Ri ở các cấp khác nhau
 Xác định tham số bão hòa
RI = Ri / Rt
119
 Xác định áp suất mao dẫn Pc và phân bố kích thƣớc kênh rỗng
bằng bơm thủy ngân
Mercury injection pump (a) and porosity

through mercury injection (b).
Đối với thủy ngân

P(dynes) = 2 ơ (dyne/cm) cosθ / R(cm) P (psi) = 213 / D(m)
120
Core sample characterization by MICP.

(a) Mercury injection capillary pressure curve showing the pressure (y-axis) required
to effect a change in mercury saturation in the sample (x-axis).
(b) (b) Inverted pore throat radius spectrum showing a well-defined characteristic
pore throat size of 7−10 μm.
121
 Tham số bão hòa RI, áp suất mao dẫn Pc và độ bão hòa nƣớc dƣ Swr
 Bão hòa mẫu 100% nước muối
 Đặt mẫu vào thiết bị màng bán thấm
 Thay đổi áp suất nén khí heli theo các
cấp.
 Mỗi cấp xác định áp suất Pc, độ bão hòa
nước trong mẫu Sw và đo điện trở suất
 Xây dựng biểu đô Pc = f(Sw)
 Độ bão hòa là đường tiếp tuyến với
dường cong Pc
122
 Độ nén lỗ hổng, độ rỗng
123
 Độ thấm hiệu dụng đối với dầu, nƣớc, và độ thấm pha
124
KẾT QUẢ XÁC ĐỊNH ĐỘ THẤM PHA DẦU-NƢỚC THEO PHƢƠNG PHÁP DÒNG ỔN ĐỊNH
Ngày đo
CÁC THÔNG SỐ MẪU LÕI CÁC THÔNG SỐ THÍ NGHIỆM

Mỏ Nhiệt độ 110 oC
Địa tầng Áp suất nén hông 130 atm
Loại đá Áp suất lỗ rỗng 100 atm
Số hiệu mẫu CT4X-19-5H Độ nhớt của dầu 1.242 cP
Độ sâu 4262.15 m Độ nhớt của nƣớc 0.226 cP
Chiều dài 6.67 cm Độ bão hòa nƣớc dƣ 0.2817 đv
Đƣờng kính 4.95 cm Độ bão hòa dầu dƣ 0.2238 đv
Diện tích 19.24 cm2 Hệ số đẩy dầu của nƣớc 0.6885 đv
Độ thấm khí 14.394 mD Độ thấm hiệu dụng đối với dầu 2.8895 mD
Độ rỗng hở 15.80 % Độ thấm hiệu dụng đối với nƣớc 0.9842 mD
ĐỘ THẤM TƢƠNG ĐÓI
Độ bão hòa Độ thấm tƣơng đối, đv 1

nƣớc, đv 0.9
Độ thấm tƣơng đối.
Đối với dầu Đối với nƣớc 0.8

0.2817 1.0000 0.0000 0.7
0.2904 0.8652 0.0000 0.6 Đối với dầu
0.3057 0.7293 0.0000 0.5 Đối với nƣớc
0.3787 0.4845 0.0098 0.4
0.4563 0.2992 0.0181
0.3
0.5062 0.2076 0.0225
0.5433 0.1521 0.0277
0.2
0.5824 0.0925 0.0505 0.1
0.6243 0.0532 0.0871 0
0.6958 0.0098 0.1763 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1
0.7762 0.0000 0.3406
Độ bão hòa nƣớc
125
Xác định hệ số khai thác và gia tăng thu hồi dầu

0.6 0.3
0.5 0.25
Закачка полимера (0.25 Vпор)   =11.6%
Перепад давления, кг/см2

Нефтеотдача, д ед. .
0.4 0.2
0.3 0.15
Закачка воды Закачка воды
0.2 0.1
0.1 0.05
0 0
0 3 6 9 12 15 18
Относительный объем закачки, Vзак/Vпор

Нефтеотдача д. ед. DP, кг/см2
126
Phân tích và đánh giá ban đầu một số thông số vật lý đá
1. Xây dựng biểu đồ phân bố các thông số

30 60 56.3
25 50
Tần suất, %
Tần suất, %
18.9
20 40
15.3 15.8
14.5
15 30
22.6
10 8.0 8.2 20
6.4 6.8 12.8
5
3.5 2.3 10 5.6
0.4 0.0 1.3 1.1 0.3 0.0 0.0 0.0 0.0
0 0
2,58 - 2,6-2,62 2,62- 2,64 - 2,66 - 2,68 - 2,7-2,72 2,72- 2,74 - 2,76 - 2,78 - 2,8 - 0-2 2-4 4-6 6-8 8 - 10 10 - 12 12 - 14 14 - 16 16 - 18 18 - 20 20 - 22
2,6 2,64 2,66 2,68 2,7 2,74 2,76 2,78 2,8 2,82
, g/cm3 F, %.
60
60
50
50 44.4
Tần suất, % 37.3
Tần suất, %
40
40
30 24.5
30
20
17.3
20 15.6 13.9 11.8
10.9 10
5.5 3.6 3.6
10 4.7 4.5 0.9 0.0 0.9 0.0
0.2 0.2 0.0 0
0 0 - 20 20 - 30 30 - 40 40 - 50 50 - 60 60 - 70 70 - 80 80 - 90 90 - 100
0 - 0.1 0.1 - 0.5 0.5 - 1 1 - 10 10 - 50 50 - 100 100 - 500 500 - 1000-
1000 5000
Swr, %
Kg, mD
127

2. Xây dựng mối quan hệ giữa các các thông số
35 100
30 F = 1,40ln(К) + 15,34
R² = 0,48; N=58
Swr, %
25
F, %
20
Swr = 73,90К-0,11
15 R² = 0,54; N=47
10
0 10
0.01 0.1 1 10 100 1000 10000 0.01 0.1 1 10 100 1000 10000
К, mD
К, mD
12
10
Áp suất mao dẫn, аtm
0
0 20 40 60 80 100 120
Độ bão hòa nƣớc, %
CT- 4X. 4- 1 L CT- 4X. 6- 2 L CT- 4X. 13- 1 // CT- 4X. 13- 2 // CT- 2X. 1S A
CT- 2X. 12S A CT- 2X. 15S A CT- 2X. 18S A CT- 2X. 19S A CT- 2X. 20S A
CT- 2X. 21S A CT- 2X. 26S A CT- 2X. 28S A
Hình P.3.4.6. Đƣờng cong áp suất mao dẫn giữa khí và nƣớc
đối với đá trầm tích Mioxen dƣới mỏ CÁ TẦM
128

3. Đánh giá chất lƣợng đá chứa
100
Swr1 = -2,10F о1 + 110,37
R² = 0,77; N=34
80
Swr2 = -1,91F о2 + 75,24

Swr,%
60
R² = 0,25; N=10
40
20
Swr3 = -1,98F о3 + 56,69
R² = 0,72; N=6
0
0 5 10 15 20 25 30 35
F o, %
129
100 y1 = 0.0622e 11.424x

R2 = 0.5405
Gas permeability, md
5.8625x
10 y2 = 0.2758e
0.5 md 2
R = 0.6093
6.8893x
1 y3 = 0.383e
R2 = 0.4152
y4 = 0.2441e 13.059x
0.1 2
R = 0.7529
0.084
y5 = 0.0162e 39.363x
0.01
R2 = 0.6859
0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25
Open porosity
HFU-1 HFU-2 HFU-3 HFU-4 HFU-5
130
1000
y1 = 0.0842e 8.4204x
100 R2 = 0.2667
Gas permeability, md
y2 = 0.0512e 14.341x
10 R2 = 0.4862
y3 = 0.002e 42.671x
1 0.19 md
R2 = 0.8507
0.1 y4 = 0.0013e 51.196x

0.089 R2 = 0.904
0.01 y5 = 0.0008e 59.921x
0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 R2 = 0.9082
Open porosity
G1 G2 G3 G4 G5
131
THỬ VỈA VÀ PHÂN TÍCH TÀI LIỆU THỬ VỈA
1. Khái niệm:
Thử vỉa (Well Testing) là quá trình sử dụng các thiết bị chuyên dụng để đánh
giá vỉa chứa, từ đó cung cấp các thông số thuộc tính vật lý của thành hệ, mô tả
chi tiết vỉa chứa nhằm cung cấp thông tin cho các nghiên cứu chuyên sâu giúp
nhà quản lý có kế hoạch khai thác mỏ với hiệu quả kinh tế cao.
“Thử vỉa" đơn thuần là trong khoảng thời gian khai thác, tiến hành xác định các thông số
vỉa bằng các thiết bị lòng giếng hoặc bằng các thiết bị đầu giếng.
A “well test” is simply a period of time during which the production of the well is
measured, either at the well head with portable well test equipment, or in a production
facility.
132
Các thông số cơ bản

Tiếng Việt Tiếng Anh
Khả năng cho dòng Flow conductance
Hệ số nhiễm bẩn vùng cận đáy giếng Skin factor
Hệ số phi Darcy (thử nhiều giai đoạn) Non-Darcy coefficient (multirate tests)
Tham số đới nứt nẻ Fractured well parameters
Khoảng cách tới đới nứt nẻ Distance to faults
Vùng khai thác Drainage area
Hình dạng vùng khai thác Drainage shape
133
Các thông số cơ bản
Đối với giếng thăm dò Exploration wells

 Lấy mẫu chất lưu (mục đích chính)  Fluid sampling (Primary reason)
 Đo áp suất ban đầu  Measuring the initial pressure
 Ước tính thể tích hồ chứa tối thiểu  Estimating a minimum reservoir volume
 Đánh giá độ thấm và hiệu ứng nhiễm  Evaluating the well permeability and skin
bẩn effect
 Xác định tính bất đồng nhất và ranh  Identifying heterogeneities and
giới vỉa boundaries.
Đối với giếng khai thác Producing wells

 Đánh giá độ thấm và hiệu ứng nhiễm  Verifying permeability and skin effect
bẩn
 Xác định trạng thái dòng chảy  Identifying fluid behavior
 Ước tính áp suất vỉa chứa trung bình  Estimating the average reservoir pressure
 Xác nhận tính bất đồng nhất và ranh
giới vỉa  Confirming heterogeneities and
 Đánh giá đặc tính liên thông thủy lực. boundaries
 Assessing hydraulic connectivity.
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155

Slide bài giảng - Trần Đức Lân

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Slide bài giảng - Trần Đức Lân

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Đại học Quốc gia thành phố HCM KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ

Trƣờng Đại học Bách Khoa

TS. TRẦN ĐỨC LÂN

1- TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHIỆP DẦU KHÍ

2- KỸ THUẬT DẦU KHÍ

 Petroleum engineering is a field of engineering concerned with the activities related to

KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ

MẶT CẮT HỆ THỐNG DẦU KHÍ TRONG BỂ TRẦM TÍCH

NGÀNH DẦU KHÍ

TÌM KIẾM THĂM DÕ KHAI THÁC

Địa chất - Địa vật lý - Khoan

Sinh – chứa – chắn Phân bố đá chứa Sơ đồ công nghệ

Kỹ thuật vỉa dầu khí

PHÂN BỐ CÁC BỂ TRẦM TÍCH VÀ SƠ ĐỒ PHÂN LÔ DẦU KHÍ

SƠ ĐỒ KIẾN TẠO VÀ CỘT ĐỊA TÀNG TỔNG HỢP

SƠ ĐỒ MẶT MÓNG MỎ BẠCH HỔ (tìm kiếm)

MẶT CẮT ĐỊA CHẤT – ĐỊA VẬT LÝ MỎ BẠCH HỔ (Thăm dò)

MÔ HÌNH TƢỚNG ĐÁ MỎ TÊ GIÁC TRẮNG (tìm kiếm)

SƠ ĐỒ DI CƢ HYDROCACBON VÀ MẶT CẮT

PHÂN VÙNG ĐÁNH GIÁ TRỮ LƢỢNG

MÔ HÌNH KHAI THÁC

MÔ HÌNH KHAI THÁC

XÁC ĐỊNH RANH GIỚI DẦU-NƢỚC, KHÍ-DẦU

MÔ HÌNH KHAI THÁC VÀ VẬN CHUYỂN DẦU KHÍ

KỸ THUẬT KHAI THÁC

KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ

(a) Bình đồ cấu trúc nóc và (b) mặt cắt cắt

Chế độ áp suất chất lƣu vỉa dầu khí

Tổng áp suất ở bất kỳ độ sâu

ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU CỦA KỸ THUẬT VỈA DẦU KHÍ

Chất lƣu và trạng thái vật chất

Trạng thái vật chất

Biểu đồ trạng thái pha

Một biểu đồ pha điển hình.

A typical phase diagram. The solid

Triple points are points on phase diagrams where lines of equilibrium

KHÍ LÝ TƢỞNG VÀ KHÍ THỰC

Trong hệ đo lƣờng quốc tế SI (System International):

Trong hệ đo lƣờng Anh Quốc BES (Bristish Engineering System):

Các định nghĩa khác nhau về điều kiện tiêu chuẩn

Nhiệt độ Áp suất Độ ẩm tƣơng đối

Đặc điểm các thang đo nhiệt độ

Các đặc trƣng Kelvin Celsius Fahrenheit Rankine

Nhiệt độ bay hơi của nước 373,1339 K 99,9839 °C 211,97102 °F 671,64102 °R

Ba phƣơng pháp xác định hệ số Z

2-Xác định hệ số Z theo biểu đồ Standing và Katz

 Xác định áp suất và nhiệt độ tới

 Xác định mức độ giảm áp

TABLE 1.1. Physical constants of the common constituents of hydrocarbon

Chemical Weight (volume or mole

2-Trực tiếp tính hệ số Z - Phương trình Hall-Yarborough (1974)

Đặt các hệ số A, B, C, D theo các công thức

A  0.06125 te 1.2 (1t ) 2 

Hệ số Z và mật độ khí được tính theo công thức 1.8, 1.9

2-Trực tiếp tính hệ số Z - Phương trình Hall-Yarborough (1974)

p pc  678  50( g  0.5)  206.7 yN2  440 yCO2  606.7 yH s S

Tpc  326  315.7( g  0.5)  240 yN2  83.3 yCO2  133.3 yH s S

Các bƣớc dò tìm y để xác định hệ số Z

Hàm xác định hệ số Z theo ngôn ngữ Visual Basic

Trạng thái pha của hydrocacbon

Trạng thái pha của hydrocacbon

1.6. Ứng dụng hàm trạng thái của khí thực

2- PHÂN TÍCH CÁC THÔNG SỐ PVT TRONG VỈA DẦU KHÍ

Thể tích khí hòa tan trong dầu (scf, gas)