Almir Mehmedovic - Novelirani Projekat Saobracajno Tehnicke Opreme

ELEMENTI SIGURNOSTI CESTA NOVELIRANI PROJEKAT SAOBRAĆAJNO TEHNIĈKE OPREME MAGISTRALNOG PUTA TUZLA – ORAŠJE NA DIONICI OD km 0+000 DO
VJEŢBA - PROJEKAT km 1+100 JANUAR, 2016.
FAKULTET ZA SAOBRAĆAJ I KOMUNIKACIJE

UNIVERZITETA U SARAJEVU
NOVELIRANI PROJEKAT SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

MAGISTRALNOG PUTA TUZLA - ORAŠJE
DIONICA: OD BJELAVE I DO BJELAVE II km 0+000 DO km 1+100
(VJEŢBA IZ PREDMETA ELEMENTI SIGURNOSTI CESTA)
Mentor:
Student:
_________________________
_________________________
Red.Prof. Dr. Osman Lindov Almir Mehmedović,

BA - ing.saob. i kom.
Sarajevo, januar, 2016.
Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

FAKULTET ZA SAOBRAĆAJ I KOMUNIKACIJE

UNIVERZITETA U SARAJEVU
Projekat:
VJEŢBA IZ PREDMETA ELEMENTI SIGURNOSTI CESTA
SMJER – CESTOVNI SAOBRAĆAJ
Objekat:
MAGISTRALNI PUT TUZLA - ORAŠJE
DIONICA: 0+000 – 1+100
Faza projektovanja: Datum:

NOVELIRANI PROJEKAT
SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME Januar, 2016.g.
Kandidat: Almir Mehmedović, BA - ing.saob. i kom.
Mentor: Red. Prof. Dr. Osman Lindov

SADRŢAJ

SADRŢAJ
Opći dio
1. Projektni zadatak
2. Pregledna karta, R 1:50.000
3. Tehniĉki izvještaj
3.1. Tehniĉki uslovi za izradu, nabavku i postavljanje saobraćajno tehniĉke opreme
4. Normalni popreĉni profil – saobraćajno-tehniĉka oprema, R 1:50
5. Nacrti saobraćajno tehniĉke opreme, R 1:10 do R 1:100 (vertikalna signalizacija, horizontalna signalizacija, saobraćajna oprema)
5.1. Nacrti i detalji izrade i postavljanja vertikalne signalizacije, R1:10 do R 1:100
5.2. Nacrti i detalji izrade horizontalne signalizacije, R 1:10 do R 1:100
5.3. Nacrti i detalji izrade i postavljanja opreme puta, R1:10 do R 1:100
6. Situacioni plan saobraćajne signalizacije i opreme R 1:1000 ili Inventarski listovi saobraćajne signalizacije i tehniĉke opreme sa situacionim planom dionice R
1:1.500
7. Situacioni plan raskrsnica, R 1:250 do R 1:750 i Situacioni plan benzinskih pumpi, R 1:750
8. Dokaznice radova saobraćajno tehniĉke opreme
8.1. Dokaznice radova vertikalne saobraćajne signalizacije
8.2. Dokaznice radova horizontalne saobraćajne signalizacije
8.3. Dokaznice radova opreme puta
9. Predmjer radova saobraćajno tehniĉke opreme
10. Predraĉun radova saobraćajno tehniĉke opreme

OPĆI DIO

OSNOVNI PODACI O PROJEKTU

OSNOVNI PODACI O PROJEKTU
Investitor: ____________________________________
Naziv projekta: ____________________________________
Broj ugovora: ____________________________________
Projektant: ____________________________________
Vrijeme izrade: ____________________________________

RJEŠENJE O ISPUNJAVANJU USLOVA ZA POSLOVE IZRADE PROJEKATA

Ovdje se prilaţe Rješenje o ispunjavanju uslova za poslove izrade projekata saobraćajnica cestovnog i ţeljezniĉkog saobraćaja i objekata niskogradnje u sklopu
saobraćajnica, za graĊevine iz nadleţnosti Federalnog ministarstva prostornog ureĊenja

RJEŠENJE O IMENOVANJU PROJEKTANTA I SARADNIKA

R J E Š E NJ E
o imenovanju projektanta i saradnika
PROJEKTANT VODITELJ: ___________________________
ODGOVORNI PROJEKTANT: ___________________________
UNUTRAŠNJA KONTROLA: ___________________________
SARADNIK: ___________________________
Mjesto i datum: _____________ Potpis ovlaštene osobe:
________________________

UVJERENJA O POLOŢENIM STRUĈNIM ISPITIMA

Ovdje se prilaţu uvjerenja o poloţenim struĉnim ispitima za projektanta voditelja, odgovornog projektanta, unutrašnju kontrolu i ostale saradnike

POTVRDA O IZVRŠENOJ UNUTRAŠNJOJ KONTROLI

POTVRDA
o izvršenoj unutrašnjoj kontroli ispravnosti tehniĉkih rješenja, raĉunske taĉnosti i potpunost projektne dokumentacije
projekta:
____________________________________________________________________
Projekat je izraĊen pod brojem: _______________
Kontrolu tehniĉke dokumentacije izvršio je: ____________________________
Mjesto i datum: _____________ Potpis ovlaštene osobe:
________________________

1. PROJEKTNI ZADATAK

Mentor: Red. Prof. dr. Osman Lindov
Student: ________________________
Projektni zadatak
Novelirani projekat saobraćajno - tehniĉke opreme za magistralnu/regionalnu/lokalnu dionicu ceste:
_________________________________________________
Potrebno je uraditi novelirani projekat saobraćajno tehniĉke opreme. Na osnovu ocjene upotrebljivosti i funkcionalnosti postojeće opreme, potrebno je da pro jekat
omogući veću sigurnost uĉesnika u saobraćaju i usklaĊenost saobraćajne signalizacije sa elementima trase. Projekat treba sadrţavati sljedeće elemente:
– Projektni zadatak
– Pregledna karta, R 1:50.000
– Tehniĉki izvještaj
– Normalni popreĉni profil – saobr. tehniĉka oprema, R 1:50
– Nacrti saobraćajno tehniĉke opreme, R 1:10 do R 1:100 (vertikalna signalizacija, horizontalna signalizacija, saobraćajna oprema)
– Situacioni plan saobraćajne signalizacije i opreme R 1:1000 ili Inventarski listovi saobraćajne signalizacije i tehniĉke opre me sa situacionim planom dionice R 1:1.500
– Situacioni plan raskrsnica, R 1:250 do R 1:750
– Situacioni plan benzinskih pumpi, R 1:750
– Dokaznice radova saobraćajno tehniĉke opreme
– Predmjer radova saobraćajno tehniĉke opreme
– Predraĉun radova saobraćajno tehniĉke opreme
Geometriju dionice i raskrsnice (broj, širina, namjena saobraćajnih traka i svi ostali relevantni geometrijski elementi) uzeti sa adekvatne situacione podloge.

2. PREGLEDNA KARTA


3. TEHNIĈKI IZVJEŠTAJ
TEHNIĈKI IZVJEŠTAJ
uz Novelirani projekat saobraćajno-tehniĉke opreme magistralnog puta Tuzla - Orašje, dionica: Bjelave I do Bjelave II 0+000 – 1+100

1. OPĆI PODACI
Predmet: Vjeţba iz predmeta Elementi sigurnosti cesta
Smjer: Cestovni saobraćaj
Objekat: Magistralni put Tuzla - Orašje
Dionica: Bjelave I do Bjelave II, 0+000 – 1+100
Naziv projekta: Novelirani projekat saobraćajno-tehniĉke opreme puta
Kandidat: Almir Mehmedović, BA - ing. saob. i kom.
Mentor: Red. Prof. dr. Osman Lindov, dipl. ing. saob.
Asistent: Adnan Omerhodţić
2. UVOD
Dionica na magistralnom putu Tuzla - Orašje nalazi se na podruĉju Općine Srebrenik, u TK. Poĉetak predmetne dionice je na podruĉju lokalne zajednice Bjelave II km
0+000, a završetak predmetne dionice je na km 1+100. Predmetna dionica povezuje naselje Bjelave II sa Bjelave I, a preko magistralnog pravca sa Tuzlom i prema
sjeveru sa Orašje.
S obzirom da je do sada uraĊen Projekat saobraćajne signalizacije i tehniĉke opreme samo za vrijeme gradnje ceste, uraĊen je Novelirani projekat saobraćajno-tehniĉke
opreme za kompletanu dionicu u duţini od 1,1 km.
Novelirani projekat saobraćajno-tehniĉke opreme magistralnog puta Tuzla – Orašje , od 0+000 do 1+100, uraĊen je u svemu prema zahtjevima navedenim u projektnom
zadatku, savremenim saznanjima u domenu sigurnosti cestovnog saobraćaja i vaţećoj regulativi u ovoj oblasti.
Izradi Noveliranog projekta saobraćajno-tehniĉke opreme magistralnog puta Tuzla - Orašje je prethodila izrada glavnog projekta rekonstrukcije ove ulice u duţini od 1,1
km. Konkretan zadatak prema projektnom zadatku je bio izrada Noveliranog projekta saobraćajno - tehniĉke opreme za magistralnu dionicu ceste u skladu sa vaţećom
zakonskom regulativom.
Za izradu Noveliranog projekta saobraćajno - tehniĉke opreme bila je neophodna taĉna slika postojećeg stanja saobraćajno - tehniĉke opreme koja je prethodno detaljno
snimljena na terenu, na osnovu koje je napravljen elaborat postojećeg stanja, a koji je posluţio kao osnova za izradu Novelir anog projekta u cilju povećanja nivoa
sigurnosti uĉesnika u saobraćaju.

Noveliraini projekat saobraćajno-tehniĉke opreme predstavlja tehniĉku dokumentaciju u kojoj je dato rješenje kompletne saobraćajno tehniĉke opreme, a na osnov u
ocejne upotrebljivosti i funkcionalnosti postojeće opreme. Saobraćajno-tehniĉka oprema je u projektu prikazana u nacrtima, skicama, situacijama i tehniĉkim opisima. U
projektu su date osnovne karakteristike saobraćajno-tehniĉke opreme: kvalitet, funkcionalnost, poloţaj u odnosu na cestu, dimenzije i tehniĉke karakteristike.
3. TEHNIĈKI ELEMENTI ZA PROJEKTOVANJE
 PGDS ……………………………………………..1163 vozila/dan

 Raĉunska brzina ………………………………… Vraĉ = 50 km/h
 Minimalni radijus horizontalne krivine …………. Rmin = 25 - 30 m
 Saobraćajne trake ……………………………… 2 x 3.00 – 2 x 3.25 m (promjenljivo)
 Dodatne trake ……………………………………. nema
 Pješaĉke staze …………………………………… 1 x 1 m, 2 x 1 m
 Razdjelni pojas …………………………………....nema
4. ZAKONSKA REGULATIVA
Pri izradi Noveliranog projekta saobraćajno-tehniĉke opreme lokalnog puta u ulici Adema Buće, korištena je slijedeća zakonska regulativa:
 Zakon o osnovama sigurnosti saobraćaja na putevima u BiH (Sl. Glasnik BiH br: 6/06, 75/06, 44/07, 84/09, 48/10 i 18/13);
 Zakon o cestama F BiH (Sluţbene novine F BiH broj 12/10, 16/10 i 66/13);
 Pravilnik o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju daje
ovlaštena osoba (Sluţbeni glasnik BiH, broj 16/07);
 Pravilnik o osnovnim uvjetima koje javne ceste, njihovi elementi i objekti na njima moraju ispunjavati sa aspekta sigurnosti saobraćaja (Sluţbeni glasnik BiH, broj
13/07);
 Pravilnik o odrţavanju javnih cesta (Sluţbene novine F BiH, broj 69/10);
 Pravilnik o minimalnim tehniĉkim uslovima za projektovanje i ureĊenje autobuskih stajališta (Sluţbene novine F BiH, broj 69/10);
 Pravilnik o utvrĊivanju uslova za projektovanje i izgradnju prikljuĉaka i prilaza na javne ceste (Sluţbene novine F BiH, broj 81/10);
 Smjernice za projektovanje, graĊenje, odrţavanje i nadzor na putevima, (Sarajevo/Banja Luka iz 2005.);
 Standardi (BAS 1050:2014; BAS 1051:2014; BAS 1052:2014; BAS 1053:2014; BAS 1054:2014; BAS 1055:2014 i prihvać eni JUS standardi) za provoĊenje
Pravilnika o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima k oje uĉesnicima u saobraćaju daje
ovlaštena osoba (Sl. Glasnik BiH br. 16/07) i
 Ostali propisi koji regulišu ovu oblast.

5. OPIS RJEŠENJA
Novelirani projekat saobraćajno-tehniĉke opreme magistralnog puta Tuzla - Orašje je uraĊen na osnovu ortofoto podloge. TakoĊer, u sklopu izrade predmetnog projekta
izvršen je obilazak predmetne dionice, gdje je utvrĊeno realno stanje prostorne i fiziĉke strukture u putnom pojasu, na osnovu ĉega su utvrĊeni elementi znaĉajni za
sigurnost saobraćaja.
Predmetni put ima niz losih ukrštanja sa putevima niţeg ranga. Pomenuta ukrštanja utiĉu na povećanje rizika u saobraćaju, odnosno na sigurnost saobraćaja i ometanje
saobraćajnog toka na glavnom pravcu. Ovi prikljuĉci, odnosno ukrštanja su regulisani odgovarajućom saobraćajnom signalizacijom. Pristupni putevi (pristupi), koji vode
ka individualnim objektima i posjedima nisu obuhvaćeni ovim projektom, odnosno nisu tretirani.
Saobraćajna signalizacija i oprema puta je prikazana u grafiĉkom obliku na preglednim saobraćajnim situacijama u razmjeri 1:1000. Poloţaj elemenata saobraćajne
signalizacije i opreme puta odreĊen je stacionaţom koja je upisana pored njih, a date su i dimenzije saobraćajnih znakova, odnosno duţina stubova-nosaĉa.
Svi elementi saobraćajne signalizacije i opreme puta (standardni saobraćajni znakovi), ĉiji su izgled i mjere taĉno definisani Pravilnikom o saobraćajnim znakovima i
signalizaciji na cestama, načinu obilježavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje učesnicima u saobraćaju daje ovlaštena osoba (Službeni glasnik BiH, broj
16/07) u situaciji nose oznake iz Pravilnika i ovim projektom nisu predviĊeni detaljni crteţi istih.
Pod standardnim saobraćajnim znakovima u specifikacijama, podrazumijevaju se znakovi koji se izraĊuju prema Pravilniku o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na
cestama, načinu obilježavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje učesnicima u saobraćaju daje ovlaštena osoba ( Službeni glasnik BiH, broj 16/07), a pod
nestandardnim oni koji se izraĊuju prema posebnim crteţima, a usaglašeni su sa navedenim Pravilnikom. Ovi crteţi su sastavni dio projekta i izvoĊaĉ je duţan da ih se
pridrţava.
Iako je u sklopu tehniĉkih elemenata za projektovanje predviĊena raĉunska brzina od 50 km/h, na mnogim mjestima je predviĊeno ograniĉenje brzine ispod ove
vrijednosti, na 80 km/h ili ĉak na 50 km/h iz razloga što je saobraćajnica na pojedinim segmentima izvedena sa zakrivljenošću, sa radijusom od 25 i 30 m.
6. SAOBRAĆAJNA SIGNALIZACIJA I OPREMA PUTA
6.1. Vertikalna saobraćajna signalizacija
Ova kategorija saobraćajne signalizacije obuhvata: standardne saobraćajne znakove, znakove obavještenja za voĊenje saobraćaja i nosaĉe saobraćajnih znakova.
U grafiĉkom dijelu projekta, na situacionom planu sobraćajne signalizacije, data je dispozicija svih saobraćajnih znakova, št o podrazumjeva njihov simbol, šifru, dimenziju
i stacionaţu postavljanja. Na situacionom planu saobraćajne signalizacije i opreme puta je prikazana novoprojektova saobraćajna signalizacija.
Poloţaj saobraćajnih znakova koji se postavljaju na pristupnim putevima i ulicama koje se ukrštaju sa predmetnim putem u situacionom planu, takoĊer je definisan
stacionaţom. Poloţaj ovih znakova treba da je uspravan na osovine sporednih saobraćajnica, što bliţe ivici kolovoza magistralnog puta (ali ne bliţe od 1,00 m) ili više od
jedan metar ukoliko se na mjestu prilaza sporednog puta na magistralni pravac Tuzla - Orašje obiljeţava pješaĉki prelaz.

6.1.1. Standardni saobraćajni znakovi
Standardni saobraćajni znakovi usaglašeni su u pogledu izgleda i poloţaja sa Zakonom o osnovama sigurnosti saobraćaja na pute vima u BiH i Pravilnikom o
saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju daje ovlaštena osoba.
Saobraćajni znakovi su dimenzija koje zadovoljavaju uslove saobraćaja na projektovanoj dionici (lokalni put): trouglasti stranice 900 mm, okrugli preĉnika 600 mm,
kvadratni stranica 600x600 mm, pravougaoni 600x900 mm, dopunske table dimenzija u skladu sa Pravilnikom. Poloţaj znakova u popreĉnom profilu i naĉin postavljanja
u odnosu na pravac i smjer kretanja vozila dat je u posebnom detalju.
Standardni znakovi se u svemu izraĊuju prema detaljima crteţa u BAS standardima, pod nazivima, šifrom i sa izgledom prema Pravilniku o saobraćajnim znakovima i
signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju daje ovlaš tena osoba. Standardni znakovi se izraĊuju
od materijala i na naĉin propisan u standardu BAS 1050:2014. Postavljeni znakovi moraju biti obezbjeĊeni od okretanja i smicanja. Znakovi se postavljaju tako da njihova
ravan odstupa od horizontale za 3 do 5% u polju od normale na osu puta.
Kod izrade standardne saobraćajne signalizacije potrebno je koristiti retroreflektujuće materijale klase I (Engineer Grade), odnosno foliju klase II (High Intensity), u skladu
sa odredbama Pravilnika o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju
daje ovlaštena osoba. Koeficijent retrorefleksije bijele folije klase II je 250 cd/lx -1m-2,, dok je koeficijent retrorefleksije bijele folije klase I je min 50 cd/lx-1m-2, što je
regulisano standardom BAS EN 12899-1.
U cijenu standardnog saobraćajnog znaka ukljuĉena je i isporuka i doprema do mjesta postavljanja, svi elementi za priĉvršćiva nje za nosaĉ (pojaĉanja, obujmice, zavrtnji
manţetne i dr.), montaţa znaka na ugraĊeni nosaĉ, kao i kontrola kvaliteta. ProizvoĊaĉ je duţan da na poleĊini znaka ispiše šifru znaka po Pravilniku o saobraćajnim
znakovima, sa eventualnim sadrţajem (brojĉanim ili natpisnim), ukoliko se znak stavlja u neprovidni omot, obaveza vaţi i za o mot.
6.1.2. Znakovi obavještenja za voĊenje saobraćaja
Postavljaju se u cilju pravovremenog i transparentnog informisanja korisnika puta, odnosno njihovog upućivanja ka destinacijama do kojih vodi predmetni lokalni put i
putni pravci koji se pruţaju u njegovoj zoni. Znakovi IV-10 su posebno projektovani, sa svim potrebnim detaljima za njihovu izradu.
U skladu sa Pravilnikom o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju
daje ovlaštena osoba (Sl. Glasnik BiH br. 16/07), na svim znakovima je predviĊena upotreba latiniĉnog i ćiriliĉnog pisma. Visina slova na cestokaznim tablama (IV-10)
iznosi 105 mm.
Znakovi se izraĊuju od materijala i na naĉin propisanim u BAS 1050:2014. (tehniĉki uslovi - opšti zahtjevi za izradu i ispitivanje). Materijal koji se koristi za izradu ove
vrste saobraćajne signalizacije mora zadovoljavati svojstva retrorefleksije klase I (Engineer Grade). Znakovi se postavljaju tako da njihova ravan odstupa od horizontale
za 3 do 5% u polju od normale na osu puta.
Znakovi većih dimenzija imaju odgovarajuća ojaĉanja (ukrućenja) koja obezbjeĊuju kompaktnost njegove površine, pri ĉemu se zn ak uĉvršćuje preko njih na nosaĉ. Ovi
znakovi postavljaju se na nosaĉe koji se sastoje od jednog ili više paralelnih vertikalnih nosaĉa, sa podupiraĉem odnosno kosnikom ili bez njega, ili na specijalne
konstrukcije. Postavljeni znakovi moraju se obezbjediti od okretanja i smicanja ĉeliĉnim obujmicama sa zavrtnjima. Znakovi se isporuĉuju zajedno sa odgovarajućim
nosaĉima, koje projektuje proizvoĊaĉ znaka, a prema vaţećim tehniĉkim uslovima.
U cijenu su uraĉunati svi elementi za priĉvršćavanje na nosaĉ, isporuka znaka, doprema do mjesta ugradnje, obrada tla i izrada temelja, priĉvršćavanje nosaĉa na temelj
i priĉvršćavanje znaka na nosaĉ kao i kontrola kvaliteta prema BAS 1050:2014. ProizvoĊaĉ je duţan da na poleĊini znaka ispiše šifru znaka po Pravilniku o saobraćajnim
znakovima, sa eventualnim sadrţajem (brojĉanim ili natpisnim), ukoliko se znak stavlja u neprovidni omot, obaveza vaţi i za omot.

6.1.3. Nosaĉi saobraćajnih znakova
Projektom je predviĊeno postavljanje nosaĉa saobraćajnih znakova (standardnih kao i znakova za voĊenje saobraćaja). Nosaĉi moraju biti zaštićeni od korozije
zaštitnom bojom od vještaĉkih smola, cinĉanjem ili plastifikovanjem bez bojenja, u tamnosivom tonu.
Sa gornje strane stuba nosaĉ mora biti zaštićen od kiše, tj. zatvoren plastiĉnim ĉepom ili zavaren. Jednostubni cijevni nosaĉ obezbjeĊen je od okretanja preĉkama u
temelju. Stubovi se postavljaju na betonske temelje, prefabrikovane ili izlivene na licu mjesta, minimalne marke MB 20. Dimenzije temelja su odreĊene i prema uticaju
vjetra, s obzirom na veliĉinu i broj znakova na nosaĉu.
Duţina (visina) nosaĉa odreĊuje se iz detalja poloţaja znakova, a prema veliĉini i broju znakova na njima, potrebne dubine te melja i izabranog naĉina priĉvrćavanja
znakova na nosaĉ. Produţenje, odnosno skraćenje zbog kosine terena, ustanovljava proizvoĊaĉ na terenu.
U cijenu nosaĉa ukljuĉena je isporuka i dovoz na mjesto ugradnje, ugradnja stuba, priprema terena i postavljanje gotove beton ske stope, postavljanje i nivelisanje, cijena
pribora za veze izmeĊu elemenata nosaĉa, zatrpavanje rupa, nabijanje i planiranje bankine, kao i cijena zaptivaĉa protiv kiše i kontrola kvaliteta upotrebljenih materijala.
1.1. Horizontalna saobraćajna signalizacija
Elementi horizontalne signalizacije obuhvataju: uzduţne oznake, popreĉne oznake i ostale oznake na kolovozu, u svemu prema Zakonu o osnovama sigurnosti
saobraćaja na putevima u BiH, Pravilniku o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje
uĉesnicima u saobraćaju daje ovlaštena osoba i Smjernicama za projektovanje, graĊenje, odrţavanje i nadzor na putevima.
Uzduţne oznake (razdjelne linije) se izvode bijelom bojom i širina im je d=12 cm. S obzirom da se radi o lokalnom putu, nije predviĊeno obiljeţavanje iviĉnih linija. U
zonama pristupnih puteva se vrši prekid pune razdjelne linije kratkom isprekidanom linijom rastera 1+1 m, širine d=12 cm. U zonama autobuskih stajališta na mjestu
proširenja kolovoza (izmještenih niša), obiljeţava se isprekidana linija ţute boje širine 30 cm i rastera 1+1 m.
Na osnovu utvrĊenih duţina preticajne i zaustavne preglednosti odreĊena je vizura preglednosti za horizontalne i vertikalne k rivine, pa je na osnovu navedenog, na
osnovu ostalih uslova odvijanja saobraćaja i karakteristika predmetne dionice, konstatovano da ne postoji potrebna duţina pre ticajne preglednosti. OdreĊivanje duţine
pune razdjelne linije ispred nepreglednih horizontalnih i vertikalnih krivina izvršeno je na osnovu zahtjeva za obezbjeĊivanjem dovoljnog zaustavnog puta pri forsiranom
koĉenju za vozila koja se kreću maksimalnom dozvoljenom brzinom (50 km/h), jedno u susret drugom. Pozicije taĉaka u kojima se otvara, odnosno gubi preglednost se
utvrĊuju geometrijskim postupkom, tj. povlaĉenjem ’’tetive’’ preglednosti na situacionom planu, uz poštovanje ograniĉenja koja proizilaze iz karakteristika plana i profila
puta, kao i objekata i trajnih zasada u putnom pojasu. To znaĉi da se puna razdjelna linija povlaĉi od taĉaka u kojima se gubi, odnosno otvara preglednost u smjeru
kretanja vozila koje izlazi iz krivine.
Dimenzije, boje i ritam prekida horizontalne saobraćajne signalizacije dati su na crteţima u projektu. Materijal, tehnologija izvoĊenja i ostala svojstva boje propisani su
JUS U.S2.240 (BAS Z.S2.240). Materijali kojima se izvodi horizontalna saobraćajna signalizacija moraju biti otporni na habajuće dejstvo pneumatika i atmosferalija, uz
oĉuvanje zadovoljavajućeg koeficijenta otpora klizanju.
Cijene radova na izvoĊenju horizontalne signalizacije obraĉunavaju se po m 2 obojene površine, metru duţnom obiljeţene linije ili komadu za pojedinaĉne oznake na
kolovozu. Cijena obuhvata razmjeravanje na terenu, ĉišćenje kolovoza, bojenje i kontrolu kvaliteta upotrebljenih materijala i zvedenih radova prema JUS U.S2.240 (BAS
Z.S2.240).

6.3. Elementi opreme puta
6.3.1. Zaštitna ograda
Zaštitna ograda predstavlja najĉešće primjenjivani element opreme puta koji neposredno i izuzetno znaĉajno utiĉe na ostvarenje pasivne sigurnosti saobraćajnice.
Uslijed ranga i znaĉaja magistralnog puta Tuzla - Orašje, u poĉetnom dijelu ovog magistralnog pravca za koji je uraĊen projekat rekonstrukcije kojim je predviĊena i
gradnja pješaĉkih staza, projektom je predviĊena ugradnja jednostrane zaštitne ograde (JO) visine 0,75 m, i to uz vanjsku ivicu pješaĉke staze iz razloga što bi se
postavljanjem jednostrane zaštitne ograde (JO) izmeĊu kolovoza i pješaĉke staze uzurpirala pješaĉka staza koja je u prosjeku široka 1 metar.
Ukoliko bi se takvo rješenje primjenilo, onda bi operativna širina pješaĉke staze bila svedena na 0,25 m (1 m - 0,5 m - 0,25 m = 0,25 m). Praktiĉno bi onda ostalo samo
25 cm širine pješaĉke staze za kretanje pješaka što je znatno ispod svakog minimuma. Zbog toga je odluĉeno da se jednostrana zaštitna ograda (JO) visine 0,75 m
postavlja uz vanjsku ivicu pješaĉke staze i to na mjestima predviĊenim Pravilnikom o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i
prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju daje ovlaštena osoba i Smjernicama za projektovanje, graĊenje, odrţavanje i nadzor na putevima (propusti,
visoki nasipi,..).
Ograda se postavlja na mjestima i u duţinama odreĊenim u situacionim planovima. Gdje god su uslovi terena dozvoljavali ograda je postavljena 16 metara ispred i 12
metara iza opasnog mjesta. U navedene duţine ne ulazi duţina kosih završetaka. Jednostrana zaštitna ograda (JO) mora da zadovoljava nivo zaštite N2 i radnu širinu
W4, propisanu prema EN 1317-2 i EN 1317-1.
U specifikaciji je posebno odreĊen broj kosih završetaka duţine 4 metra iz razloga prostornih ograniĉenja (ĉesti pristupi pješaĉki i kolski za dvorišta i objekte, privatne
ograde, prikljuĉci itd.), i kontinuirane duţine ograde, dok je u predraĉunu navedena ukupna duţina ograde zajedno sa brojem kosih završetaka. Razmak stubova nosaĉa
jednostrane zaštitne ograde iznosi 4 metra.
Kosi završni elementi zaštitne ograde su duţine 4 m, a što je u skladu sa Smjernicama za planiranje i projektovanje za ovaj r ang puta, izvode se spuštanjem i
ukopavanjem paralelno sa ivicom kolovoza. Razmak stubova na kosim završetcima je 1,33 m, u skladu sa Smjernicama za planiranje i projektovanje.
U ţlijeb ograde ugraĊuju se reflektujuća tijela (katadiopteri). Sa desne strane kolovoza, gledano u smjeru kretanja vozila, na jednostranoj zaštitnoj ogradi (JO) se
postavljaju katadiopteri crvene boje, a sa lijeve strane kolovoza, gledano u smjeru kretanja vozila, na jednostranoj zaštitno j ogradi (JO) se postavljaju katadiopteri bijele
boje. Uslijed nepovoljnih elemenata trase i potencijalno opasnih mjesta na kojima je zaštitna ograda projektovana, katadiopte ri se postavljaju na rastojanju od 8 m.
7. DODATNA OBRAZLOŢENJA ZA PRIMJENU POJEDINIH PROJEKTNIH RJEŠENJA
U sklopu izrade saobraćajnog projekta lokalnog puta u ulici Adema Buće od km 0+000 do km 3+130, primijenjena su projektna rješenja koja su pojašnje na u nastavku.
- Na stacionaţi 0+495 projektovan je znak (III-6) „obiljeţeni pješaĉki prelaz“ iz iz razloga što na navedenoj stacionaţi nije postojao obiljeţeni pješaĉki prelaz, koji
smo u noveliranom projektu projektovali;
- Na stacionaţi 0+605 projektovan je znak (III-4) „završetak ceste sa prvenstvom prolaza“ iz razloga što je neposredno posle znaka projektovana dodatna traka za
iskljuĉivanje na raskrsnici na kojoj u prethodnom stanju nije bila;
- Na stacionaţi 0+605 projektovan je znak (III-91) „prestrojavanje vozila“ iz razloga što je u noveliranom projektu porojektovana iskljuĉna traka na raskrsnici;

- Na stacionaţi 0+661 projektovana je oprema za oznaĉavanje vrha saobraćajnog ostrva (VIII-8) iz razloga što je se projektovalo saobraćajno ostrvo zbog
kanalisanja saobraćaja na raskrsnici;
- Na stacionaţi 0+668 projektovana je oprema za oznaĉavanje vrha saobraćajnog ostrva (VIII-6) iz razloga što je se projektovalo saobraćajno ostrvo zbog
kanalisanja saobraćaja na raskrsnici;
- Na stacionaţi 0+668 projektovan je znak (II-61) „obavezno obilaţenje sa desne strane“ iz razloga što je se projektovalo saobraćajno ostrvo zbog kanalisanja
saobraćaja na raskrsnici pa je ovaj znak postavljen iznad prethodno navedenog znaka;
- Na stacionaţi 0+668 projektovan je znak (II-2) „obavezno zaustavljanje“ zbog toga što na prikljuĉnom putu postoje dvije trake za prikljuĉivanje na magistralni put;
- Na stacionaţi 0+681 projektovan je znak (II-2) „obavezno zaustavljanje“ zbog toga što na prikljuĉnom putu postoje dvije trake za prikljuĉivanje na magistralni put
- Na stacionaţi 0+746 projektovan je znak (III-4) „završetak ceste sa prvenstvom prolaza“ iz razloga što je neposredno posle znaka projektovana dodatna traka za
iskljuĉivanje na raskrsnici na kojoj u prethodnom stanju nije bila;
- Na stacionaţi 0+746 projektovan je znak (III-91) „prestrojavanje vozila“ iz razloga što je u noveliranom projektu porojektovana iskljuĉna traka na raskrsnici;
7.1. Autobuska stajališta
Generalno gledano, postojeće stanje magistralnog pravca Tuzla - Orašje je takvo, da je snimanjem stanja na terenu prilikom izrade ovog saobraćajnog projekta
evidentirano nekoliko saobraćajnih znakova “autobusko stajalište” (III-51). Ovi znakovi su unificiranog karaktera koje je najvjerovatnije postavljala Jata Group d.o.o.
Srebrenik, a koji nisu izraĊeni u skladu sa Pravilnikom o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima
koje uĉesnicima u saobraćaju daje ovlaštena osoba (Sluţbeni glasnik BiH, broj 16/07). Na ovim registrovanim i evidentiranim „autobuskim stajalištima“ na magistralnom
pravcu Tuzla - Orašje se zaustavljaju autobusi, iako je za oba autobuska stajališta izgraĊena niša za zaustavljanje autobusa, taj prostor nije adekvatno oznaĉen
horizontalnom signalizacijom. Projektom rekonstrukcije ove saobraćajnice od km 0+000 do km 1+100, je predviĊeno oznaĉavanje za autobuska stajališta koja po
Pravilniku o minimalnim tehniĉkim uslovima za izgradnju i upotrebu autobuskih stajališta (Sluţbene novine F BiH, broj 69/10) moraju biti oznaĉena i horizontalnom
signalizacijom. MeĊutim, u sklopu izrade ovog saobraćajnog projekta magistralnog puta Tuzla - Orašje, predviĊeno je obiljeţavanje autobuskih stajališta na naĉin
predstavljen na situacionom planu saobraćajne signalizacije i opreme.
8. PREDMJER I PREDRAĈUN RADOVA
Predmjer i predraĉun radova je uraĊen prema „Smjernicama za projektovanje, graĊenje, odrţavanje i nadzor na putevima, (Sarajevo/Banja Luka iz 2005.)” i priloţeni su
kao posebni prilozi u projektu.
9. DOKAZNICE RADOVA
Dokaznice radova za saobraćajnu signalizaciju i opremu puta su uraĊene prema „Smjernicama za projektovanje, graĊenje, odrţava nje i nadzor na putevima,
(Sarajevo/Banja Luka iz 2005.)” i priloţene su kao posebni prilozi u projektu.

10. ZAKLJUĈAK
Novelirani projekat saobraćajno-tehniĉke opreme lokalnog puta na magistralnom putu Tuzla - Orašje od km 0+000 do km 1+100 je uraĊen prema projektnom zadatku i
vaţećim propisima uz uvaţavanje projektovanih tehniĉkih elemenata trase i zadatih uslova odvijanja saobraćaja.
Sarajevo, januar, 2016.g. Kandidat:
Almir Mehmedović, BA - ing.saob. i kom.

TEHNIĈKI USLOVI
ZA IZRADU, NABAVKU I POSTAVLJANJE SAOBRAĆAJNO - TEHNIĈKE OPREME PUTA
Saobraćajnu signalizaciju i opremu puta prema Pravilniku o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, načinu obilježavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje učesnicima u
saobraćaju daje ovlaštena osoba (Službeni glasnik BiH, broj 16/07) ĉine:
a) Elementi vertikalne saobraćajne signalizacije

- znakovi opasnosti
- znakovi izriĉitih naredbi
- znakovi obavijesti
- znakovi obavijesti za voĊenje saobraćaja
- dopunske table i
- promjenjivi saobraćajni znakovi
b) Elementi horizontalne saobraćajne signalizacije na kolovozu i drugim površinama
c) Elementi svjetlosne saobraćajne signalizacije i svjetlosne oznake
d) Elementi saobraćajne opreme puta

 oprema za oznaĉavanje ivice kolovoza,
 oprema za oznaĉavanje vrha saobraćajnog ostrva,
 oprema, znakovi i oznake za oznaĉavanje radova, prepreka i oštećenja kolovoza,
 svjetlosni znakovi za oznaĉavanje radova, prepreka i oštećenja kolovoza,
 oprema za voĊenje i usmjerivanje saobraćaja u podruĉju radova na cesti, prepreka i oštećenja kolovoza,
 branici i polubranici,
 zaštitne odbojne (sigurnosne) ograde,
 zaštitne ţiĉane ograde,
 ograde protiv zasljepljivanja,
 ublaţivaĉi udara.
Postupci provjere kvaliteta izvoĊenja radova, mjerenje i preuzimanje radova i obraĉun radova saobraćajno tehniĉke opreme su opisani u „Smjernicama za graĊenje puteva, dio - Posebni tehniĉki
uslovi“.
Tehniĉki uslovi za izradu, nabavku i montaţu, odnosno izvoĊenje pojedinih elemenata signalizacije objašnjeni su kroz pozicije ovih radova:
 Elementi signalizacije naruĉuju se na osnovu specifikacija u projektu.
 Pojedini elemenat izraĊuju se na osnovu specifikacija u projektu.
 Pojedini elementi signalizacije postavljaju se odnosno izvode na osnovu situacionih planova, popreĉnih profila i drugih crteţ a u projektu, kao i na osnovu Pravilnika o saobraćajnim znakovima
i vaţećim standardima.
Ovi tehniĉki uslovi sadrţe klasifikacije po veliĉini, simbolima, oblicima i tehniĉkim podacima, kao i drugim uslovima koje znaci treba da zadovolje, kako bi mogli da se koriste u drumskom i saobraćaju
evropskih puteva.

1. ELEMENTI VERTIKALNE SIGNALIZACIJE (SAOBRAĆAJNI ZNACI)
Dimenzije saobraćajnih znakova su date u narednoj tabeli:
Autocesta, cesta rezervisana za saobraćaj motornih vozila i Ceste sa širinom kolovoza 5,0 do 7,0 m i Sve ostale ceste, tuneli
Vrsta znakova ceste sa širinom kolovoza većom od 7,00 m glavne gradske saobraćajnice i galerije
Dimenzije (cm)
Znakovi Srana trougla
I opasnosti a=120 a=90 a=60
Znakovi Preĉnik kruga ili osmougla
II izriĉitih naredbi d=90 d=60 d=40
Znakovi
obavještenja
III - pravougli 90x135 90x60 60x40
- kvadratni 90x90 60x60 40x40
- okrugli d=90 d=60 d=40
Ostali znakovi obavještenja, raskrsne, putokazne i druge table rade se prema dimenzijama datim u nacrtima projekta saobraćajn o tehniĉke opreme ceste. Na saobraćajnim znakovima natpisi se
ispisuju malim slovima, latiniĉnim i ćiriliĉnim pismom.
1.1. Izrada saobraćajnih znakova
Podloga saobraćajnih znakova i kućište iznutra osvijetljenih saobraćajnih znakova mora biti od:
- poliestra, ojaĉanog sa staklenim vlaknima ili
- lima (ĉeliĉnog ili aluminijskog).
Kao podlogu za privremene saobraćajne znakove je moguće upotrijebiti i druge materijale, ako su dovoljno postojani i ako je njihovu upotrebu odobrio nadzorni inţinjer.
Znaci i natpisi na saobraćajnim znacima mogu biti:
- neodbijajući: obojeni ili od svjetloneodbojnih materijala (folije),
- odbijajući: od svjetloodbojnih materijala (I i II klase),
- osvijetljeni: izvana ili iznutra (sa vlastitim izvorom svjetlosti).
Sredstva za priĉvršćivanje saobraćajnih znakova (stezaljke, vijci, matice i podloške), u naĉelu, moraju biti od ĉelika sa odg ovarajućom zaštitom protiv hrĊe. Vijke je potrebno osigurati protiv
odvrtanja. Podloga saobraćajnih znakova mora biti sposobna preuzeti: opterećenje zbog vjetra 10 MN/m 2 i temperaturne promjene - 35 ˚C do 70 ˚C u granicama dozvoljenih napona u elastiĉnom
podruĉju materijala. Debljinu podloge za saobraćajne znakove treba odrediti u zavisnosti od: propisane veliĉine saobraćajnog znaka, vrste materijala i naĉina oblikovanja i ojaĉavanja. Lim za
podloge mora biti debeo 3 mm (najmanje 2 mm). Kolorimetrijske i fotometrijske osobine materijala za osnovu, znakove i natpise, te leĊna strana na saobraćajnim znacima su sa graniĉnim
koordinatama odreĊene propisima.
Reflektujuće folije trebaju imati:
- II klasu sa jako reflektujućim odbijanjem svjetla (npr. High intensity), za autoputeve, puteve rezrvisane za saobraćaj motornih vozila i brze ceste.
- I klasu sa normalnim reflektujućim odbijanjem svjetla (npr. Engineer grade), za ostale puteve.
- na signalizaciji i opremi za oznaĉavanje ivica kolovoza za oznaĉavanje radova, prepreka, oštećenja kolovoza i za voĊenje i usmjeravanje saobraćaja u podruĉju radova na cesti i zaštitnim
ogradama moraju biti postavljene reflektirajuće oznake minimalno klase II.
Za postavljene znakove, signalizaciju i opremu potrebno je dostaviti dokaz propisane retrorefleksije. Boja osnove saobraćajnih znakova i klasa refleksije folije je propisana Pravilnikom (Sl. glasnik
BiH broj 16, od 07.03.2007.g.). Boja poleĊine podloge znaka vertikalne saobraćajne signalizacije mora biti siva, bez sjaja, k ako bi se sprijeĉilo odvraćanje paţnje ili zasljepljivanje vozaĉa. Za
reflektujuće folije 1 klase rok trajanja je 7 godina a za reflektujuće folije 2 klase 10 godina. Naĉin izgradnje nosivih kons trukcija za saobraćajne znakove mora biti odreĊen u projektnoj dokumentaciji.
Zahtijevanu otpornost podloge protiv izvijanja i udaraca (krutost) treba obezbijediti sa ojaĉanjima:
- oblikovanjem odgovarajućih rebara na rubovima znaka,
- zavrtanjem rubova ili
- sa odgovarajućim metalnim okvirima, na koje se priĉvrsti podloga.
Na prednjoj strani znaka ne smije biti tragova ojaĉanja. Veće podloge mogu biti sastavljene od više vodoravnih traka, koje moraju biti kao cjelina priĉvršćene na okvir. Obje vrste materijala moraju
biti kompatibilne prije svega kod skupljanja i rastezanja. Osvjetljeni i svjetlosni saobraćajni znakovi moraju odgovarati posebnim elektrotehniĉkim uslovima (prikljuĉenje, uzemljenje, izolacija,
fotometrijske i kolorimetrijske osobine).

Priĉvršćeni saobraćajni znak mora izdrţati:

- vertikalnu silu 7,5 MN i
- vodoravni silu 3 MN.
Na poleĊini znaka mora se sredstvom otpornim na atmosferske uticaje, oznaĉiti: naziv proizvoĊaĉa, sjedište proizvoĊaĉa, mjesec i godina proizvodnje, naziv firme koja je postavila znak, mjesec i
godina postavljanja, nazivni napon i nazivna snaga (za osvjetljene znakove), znak F za svjetiljke sa uţarenim vlaknom, vrsta mehaniĉke zaštite, oznaka standarda po kome je znak proizveden.
Trajnost znaka mora iznositi najmanje pet godina od dana postavljanja, odnosno sedam godina od dana proizvodnje.
1.2. Naĉin postavljanja saobraćajnih znakova
Saobraćajni znakovi postavljaju se prema projektu saobraćajno tehniĉke opreme i prema vaţećim propisima. Saobraćajni znakovi na putevima izvan naselja postavljaju se na visini od 1,2 do 1,40 m
osim znakova II-61, II-62, II-63 (kada se postavljaju na razdjelno ostrvo), III-79, III-80, III-81, III-82, III-131, III-132, III-133, III-134, III-135, III-136, III-137 koji se postavljaju na visini od 0,80 do 1,00
m. Saobraćajni znakovi u naseljima koji se postavljaju pored kolovoza, postavljaju se na visini od 0,30 do 2,20 m a saobraćajni znakovi koji su postavljeni iznad kolovoza – na visini 4,50 m i većoj.
Stub saobraćajnog znaka po pravilu postavlja se na najviše na 2,0 m od ivice kolvoza. Horizontalno odstojanje izmeĊu ivice kolovoza i najbliţe ivice saobraćajnog znaka mora iznositi min. 0,30 m na
putevima u naselju odnosno min. 0,75 m na putevima izvan naselja. Visina saobraćajnog znaka se raĉuna od površine kolovoza do donje ivice saobraćajnog znaka ili dopunske table ako je ista
postavljena ispod znaka. Visina i poloţaj saobraćajnog znaka ne smiju ugroţavati kretanje pješaka i da ih pješaci i vozila zaklanjaju. Na jednom stubu mogu biti postavljena najviše dva saobraćajna
znaka i jedna dopunska tabla. Zbog smanjenja odbijanja svjetlosti i kontrasta znakova i pozadine saobraćajni znaci moraju biti postavljeni pod uglom 85 ˚ do 87˚ na osovinu ceste.
Znakovi za privremeno reguliranje saobraćaja (I-25, II-32, II-34 i skup znakova II-52 do II-60) mogu biti postavljeni na postolja i uzdignuti najmanje 0,30 m iznad površine kolovoza. Stubovi na kojima
se postavljaju znakovi kojima se oznaĉavaju privremeni radovi i sl. moraju biti obojeni naizmjeniĉno poljima crvene i bijele boje tako da su polja široka po 25 cm.
Ako u projektnoj dokumentaciji nije drugaĉije odreĊeno ili ako nadzorni inţenjer nije drugaĉije odredio, za temelje vertikalne saobraćajne opreme mora se upotrijebiti cementni beton C12/15 ili
C16/20. Za temelje portala i poluportala mora se upotrijebiti ojaĉan cementni beton. Stubići za saobraćajne znakove moraju biti po pravilu od ĉeliĉnih cijevi Ø 51 mm (samo za opremu lokalnih cesta)
i Ø 64 mm sa debljinom zida najmanje 2 mm, izvana i iznutra zaštićeni sa vrućim pocinĉavanjem ili na odgovarajući naĉin (plas tificirani,bojeni, metalizirani).
Saobraćajni znakovi većih dimenzija kao što su: „raskrsnica“, „predcestokazna tabla“, „predcestokaz“ „potvrda pravca“ i dr. p ostavljaju se nosivi skelet (kostur) od pocinĉanih ĉeliĉnih cijevi prema
nacrtima u projektu ili prema nacrtima IzvoĊaĉa radova koje je prethodno odobrio nadzorni inţenjer. Prometni znakovi – predputokazne ploĉe, predputokazne ploĉe za izlaz i putokazi za
prestrojavanje iznad prometnih traka, postavljaju se na nosaĉe prometnih znakova – portale, poluportale i konzolne nosaĉe. IzvoĊaĉ radova je obavezan da prije ugradnje ovih znakova izvrši statiĉki
proraĉun nosaĉa znakova i temelje i isti dostavi nadzornom organu.
1.3. Standardni saobraćajni znaci
1.3.1. Opis pozicije
Pozicija obuhvata izradu, nabavku i montaţu standardnih saobraćajnih znakova (znaci koji se u svemu izraĊuju prema detaljnim crteţima u standardima, pod nazivima, šifrom i sa izgledom u skladu
sa Pravilnikom o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju daje ovlaštena osoba (Sl. Glasnik BiH
br. 16/07).
1.3.2. Materijali
Standardnim znakovima se izraĊuju od materijala i na naĉin propisan u BAS 1050:2014 (Tehniĉki uslovi- opšti zahtjevi za izradu i ispitivanje). Standardni saobraćajni znaci izraĊuju se od
aluminijumskog lima debljine 2mm. Dozvoljene boje retroreflektujućih materijala date su u tabeli 1, uzimajući u obzir njihove nazive, jednaĉine graniĉnih linija njihovih podruĉja boja, ograniĉenja koja
se mogu primjeniti na njihove faktore sjaja i uslove mjerenja. Hromatske koordinate uglova dozvoljenih podruĉja date su u tab eli 2.
Tehniĉki uslovi za boje retroreflektujućeg materijala u tabeli 1, zahjtevaju da s e mjerenje izvodi sa osvjetljenjem i vidnom geometrijom od 45/normala (45/0), pošto mjerenja sa inverznom
geometrijom normala/45 ili sa drugaĉijom geometrijom mogu dati razliĉite rezultate.
U tabeli 3, odreĊene su dvije klase retroreflektujućeg materijala u odnosu na dvije grupe najmanjih vrijednosti koeficijenta retrorefleksije za svaku boju. U tabeli 1, su odreĊene klase i dat e dvije
razliĉite granice narandţaste prema ţutoj boji i najmanji faktori sjaja za sve boje.

Retroreflektujući materijal je namijenjen da reflektuje veliki dio upadne svjetlosti natrag prema izvoru,tako da kada se to vidi na otvorenom prostoru danju u kombinaciji difuzne refleksije i
retroreflektujuće svjetlosti koja je pala iz smjerova sasvim blizu posmatraĉa, to obiĉno izgleda kao da on ima viši faktor sjaja nego onaj koji se dobija mjerenjem sa geometrijom 45/0. Zbog takve
geometrije mjerenja, vrijednosti najmanjeg faktora sjaja u tabeli 1 izgledaju niţe u poreĊenju sa dozvoljenim vrijednostima odgovarajućih obiĉnih boja. Faktor sjaja retroreflektujućeg materijala je
obrnuto proporcionalan svom koeficientu retrorefleksije. U tabeli 3, odreĊuju se dvije klase materijala prema njihovim najmanjim koeficijentima retrorefleksije , a tabela 1 daje odgovarajuće najmanje
faktore sjaja.
Tabela 1 - Tehniĉki uslovi za boje reflektujućih materijala

NAJMANJI FAKTOR SJAJA
BOJA GRANICE JEDNAĈINE GRANIĈNIH LINIJA
Klasa I Klasa II
Ljubiĉasta y = 0,345 – 0,051x
Crvena Bijela y = 0,910 – x 0,05 0,03
Narandţasta y =0,314 + 0,047x
Crvena y = 0,265 + 0,205 x
Narandţasta Bijela y = 0,910 – x 0,17 0,14
ţuta y =0,207 + 0,390 x
Narandţasta y = 0,108 + 0,707 x
Ţuta
Bijela y =0,910 – x 0,27 -
klasa I
Zelena y =1,35 x – 0,093
Narandţasta y = 0,160 + 0,540 x
Ţuta
Bijela y = 0,910 – x _ 0,16
klase II
Zelena y = 1,35x– 0,093
ţuta y = 0,711 – 1,22 x
Zelena Bijela y = 0,243 + 0,670 x 0,04 0,03
Plava y = 0,405 – 0,243 x
Zelena y = 0,118 + 0,675 x
Plava Bijela y = 0,370 – x 0,01 0,01
Ljubiĉasta y = 1,65 x – 0,187
Plava y = 24,4 x – 7,30
Ljubiĉasta Bijela y = 0,660 x 0,03 0,02
Crvena y = 0,748 – 1,34 x
Ljubiĉasta y=x
Plava y = 0,610 – x
Bijela 0,35 0,27
Zelena y = 0,040 + x
Ţuta y = 0,710 – x
Tabela 2 - Uglovi hromatskih podruĉja boja retroreflektujućih materijala x,y hromatske koordinate uglova dozvoljenih podruĉja za boje retroreflektujućih materijala
1 2 3 4
BOJA
X Y X Y X Y X Y
Crvena 0,690 0,310 0,595 0,315 0,569 0,341 0,655 0,345
Narandţasta 0,610 0,390 0,535 0,375 0,506 0,404 0,570 0,429
Ţuta klase I 0,522 0,477 0,470 0,440 0,427 0,483 0,465 0,534
Ţuta klase II 0,545 0,454 0,487 0,423 0,427 0,483 0,465 0,534
Zelena 0,007 0,703 0,248 0,409 0,177 0,362 0,026 0,399
Plava 0,078 0,171 0,150 0,220 0,210 0,160 0,137 0,038
Ljubiĉasta 0,302 0,064 0,307 0,203 0,374 0,247 0,457 0,136
Bijela 0,355 0,355 0,305 0,305 0,285 0,325 0,335 0,375

Tabela 3 - UtvrĊivanje klase I i klase II retroreflektujućih materijala

Najmanje vrijednosti u cd l x-1m-2 koeficienta retrorefleksije za materijale navedene u tabeli 5, a mjerene pri svjetlosnom izvoru A
Ugao posmatranja Upadni ugao
Crvena Narandţasta Ţuta Zelena Plava Ljubiĉasta Bijela
20 5 10 20 35 7 2 2 50
Klasa I
2 30 0,4 0,8 1,5 0,3 0,1 0,1 2,5
20 5 25 65 122 21 14 14 180
Klasa II
2 30 0,4 0,8 1,5 0,3 0,1 0,1 2,5
Za retroreflektujuće materijale koji se štampaju, koeficient refleksije ne smije da bude manji od 70% vrijednosti iz tabele 3.
Trenutne specifikacije koje se tiĉu kvaliteta folije dopuštaju lahku ugradnju u optimalnim uslovima, kao i dug rok trajanja.
Kvalitet folije za izradu saobraćajnih znakova mora u svemu zadovoljiti zahtjeve standarda EN 12899-1.
Za izradu saobraćajnih znakova koji se nalaze na trasi ili prilazu autoputu koristi se folija klase III (diamond grade), dok se na ostalim, pristupnim i servisnim saobraćajnicama k oristi folija klase II
(high intensity).
a) Klasa III (diamond grade) – predstavlja najkvalitetniju retroreflektujuću foliju (500-800 lx/cd/m2) koja se primjenjuje na savremenim saobraćajnicama visokog ranga. Njena izrada je zasnovana na
mikroprizmatiĉnoj tehnologiji.
b) Klasa II (high intensity grade) - sastoji se od staklenih mikro-kuglica, postavljenih u providnu rešetku, sa jedne strane prekrivenu ljepkom koji se u zavisnosti od vrste aktivira u toplim ili hladnim
uslovima. Posjeduje retroreflektujuće karakteristike bolje u odnosu na klasu I (oko 250 lx/cd/m 2).
1.3.3. Izrada i montaţa
Dimenzije standardnih saobraćajnih znakova su u funkciji njihovog oblika i ranga saobraćajnice na kojoj se nalaze. Dimenzije su predstavljene u mm, sa greškom od ± 5-mm.
1.3.4. Kontrola kvaliteta
ProizvoĊaĉ mora posjedovati atest za sve materijale koji se koriste prilikom izrade standardnih saobraćajnih znakova. Kontrola kvaliteta se obavlja u skladu sa vaţećim evropskim standardima u
ovoj oblasti. Metode za pribavljanje atesta se sastoje od fotometrijskih testova, eksperimenata u mehaniĉkim laboratorij ama i testiranjem ponašanja u agresivnim okruţenjima. Svi tipovi primjenjenih
folija moraju posjedovati sertifikat o kvalitetu izdat od neke od ovlašćenih evropskih laboratorija. Izrada, postavljanje i t ehnologije štampanja folija, moraju pratiti instrukcije date od strane dobavljaĉa,
sa svim mjerama opreza koje treba obezbjediti tokom izvršavanja ovih operacija. Uzorci folije koji se uzimaju radi izvršenja laboratorijskih testova se lijepe na male aluminijumske površine, debljine 2
mm, ili na aluminijumsku leguru sliĉnu Al2Mg2MnO3, ili se mogu isjeći sa postojećih znakova. Površina mora biti ĉista. Uzorci se 24h moraju drţati na temperaturi 23° ± 2°C i vlaţnosti RH ± 5%.
Test prianjanje uz površinu: Folije mora dobro prijanjati uz površinu, tako da je uklanjanje folije nemoguće bez njenog oštećenja. Test prianjanja se radi na uzorcima 10 x 15 cm veliĉine: Noţem
isjeći dio folije, tako da se na površinu nalijepi samo dio površine 2 x 2 cm . Zatim pokušati ruĉno skidanje folije. Ukoliko je foliju nemoguće odlijepiti, osim ako to zahtjeva njeno uništenje, test je
uspio.
Test otpornost na udarce: Uzorak saobraćajnog znaka 15 x 15 cm isjeći, staviti na ram veliĉine 10 x 10 cm. Sa visine 25cm, slobodnim padom pustiti ĉeliĉnu kuglu preĉnika 51mm, teţine 540gr.
Test je uspio ako se folija nije odlijepila od površine, ili ima bilo kakvog znaka pucanja materijala.
Test otpornost na okruženje: Otpornost na vlagu i sušu: Uzorci 7.5 x 15.0 cm se 24 sata drţe u komori za sušenje, na temperaturi 71° ± 3°C, zatim se 2 sata drţe na sobnoj temperaturi, a poslije
toga se test moţe izvršiti. Test je uspio ukoliko na uzorku ne primjećujemo pukotine, bilo kakvu promjenu na materijalu, ili razdvajanje. Otpornost na hladnoću: Uzorci veliĉine 7.5 x 15.0 cm se drţe
72 sata u congelation mašini, na temperaturi od - 35° ± 3 °C, zatim se izvade i drţe 2 sata na sobnoj teperaturi, poslije ĉega se izvodi test. Test je uspio ukoliko na uzorku ne primjećujemo pukotine,
bilo kakvu promjenu na materijalu, ili razdvajanje.

Test otpornost na koroziju: Test je ustvari odreĊivanje otpornosti na sonu maglu, koja se nanosi raspršivaĉem na temperaturi 35° ± 2°C ( 95% rastvor sodi um chloride). Uzorci veliĉine 15.0 x 15.0
cm, izloţeni su sonoj magli bar dva puta po 22 sata, svaki, sa razmakom od 2 sata izmeĊu nanošenja, koje će uzorci provesti na sobnoj temperaturi, gde se suše. Na kraju oba puta, uzorci se
ispiraju destilovanom vodom, a zatim se suše njeţnom krpom, kako bi se posmatrali. Test se smatra uspješnim ukoliko ne primjećujemo nikakve pukotine, gubitka boje, niti smanjenja koeficijenta
retrorefleksije, i ukoliko hromatske koordinate odgovaraju propisanim standardom.
Test otpornost na klimatske uslove: Uzorci folije su izloţeni razliĉitim uticajima klime u periodu od 2 godine, sa prednjim dijelom okrenutim ka jugu, pod uglom od 45° u odnosu na horizontalu.
Površina uzoraka se s vremena na vrijeme pere, kako bi se uklonile atmosferske ĉestice. Prije samog testa, uzorke oprati dest ilovanom vodom. Test se smatra uspješnim ukoliko ne primjećujemo
nikakve pukotine, gubitka boje, niti smanjenja koeficijenta retrorefleksije, i ukoliko hromatske koordinate odgovaraju propis anim standardom.
Rezultat testova se predstavlja kao aritmetiĉka sredina rezultata bar 3 mjerenja, na 3 razliĉita uzorka u sliĉnim uslovima. Folija klaseI mora trajati zagarantovanih 7 godina, dok za klase II i III vaţi
period od 10 godina. Svaka isporuka znakova mora sadrţati atest izdat od strane ovlašćene laboratorije za kontrolu kvaliteta saobraćajno-tehniĉke opreme. Provjera kvaliteta, kvantiteta i ispravnosti
saobraćajnih znakova se vrši od strane ovlašćenog lica od strane investitora (korisnika).
Kvalitet saobraćajnih znakova mora u svemu zadovoljiti zahtjeve standarda EN 12899-1.
Provjera kvaliteta
- Dobavljaĉ mora uspostaviti saradnju sa laboratorijom kompetentnom za ovu oblast, koju je prethodno odobrio korisnik.
- Dobavljaĉ će morati da napravi plan provjere kvaliteta, koju korisnik treba da prihvati, u kome se sadrţe svi testovi kojima će znakovi biti podvrgnuti.
- Pored ovih testova, korisnik je slobodan da izvrši još neke testove, koje smatra potrebnim, o svom trošku.
- Provjera ispravnosti i kvaliteta znakova se obavlja i pri preuzimanju iz skladišta dobavljaĉa.
- Provjera prednjag dijela znakova i njihovih veliĉina.
- Provjera ispravnosti naĉina pakovanja.
Provjera kvantiteta se sastoji iz slijedećih koraka:

- Provjera isporuĉenog broja svakog tipa znaka.
- Provjera kompatibilnosti specifikacije na porudţbenici i otpremnici koja je izdata od strane dobavljaĉa.
Prihvatanje:
- Prihvatanje se tiĉe kvaliteta i kvantiteta, kao i veliĉine simbola na znaku, uporeĊivanjem sa priznanicom o kvalitetu, koja d olazi uz znakove.
- Svi dijelovi koji se ne podudaraju sa tehniĉkim specifikacijama u priznanici, moraju se odbiti.
1.3.5. Obraĉun radova
U cijenu standardnog saobraćajnog znaka ukljuĉena je i isporuka i doprema do mesta postavljanja, svi elementi za priĉvršćavan je na nosaĉ (pojaĉanje, obujmice, zavrtnji maţetne i dr.), montaţa
znaka na ugraĊeni nosaĉ, kao i kontrola kvaliteta.
1.4. Znakovi voĊenja saobraćaja u zoni raskrsnica
Znaci voĊenja:
a) Predraskrsne table – veliĉina zavisi od koliĉine informacija
b) Tabla za orjentisanje sa oblikom strijele:
širina: 350 mm za jedan natpis ili 650 za dva natpisa ili jedan napisan u dva reda;
duţina: zavisi od duţine natpisa
Pozicija obuhvata izradu, nabavku i montaţu znakova voĊenja i specijalnih saobraćajnih znakova (znakovi koji se izraĊuju prema posebnim crteţima u projektu).

1.4.2. Materijali
Znakovi voĊenja i specijalni znakovi izraĊuju se od materijala i na naĉin propisanim u BAS 1050:2014 (tehniĉki uslovi). Oni m oraju biti naĉinjeni od aluminijumskog lima debljine 3,0 mm
prefabrikovanog u lamelama sa ivicama u formi "L" profila, radi lakšeg povezivanja sa ostalim lamelama i nosećom konstrukcijom.
Lice znaka, sa svim simbolima, slovima i brojkama, mora imati reflektujuća svojstva refleksije klase III (diamond grade).
Ova vrsta znakova se izraĊuje prema posebnim detaljnim crteţima u projektu. Znaci većih dimenzija moraju imati odgovarajuća ojaĉanja (ukrućenja) koja obezbjeĊuju kompaktnost njegove
površine u kom sluĉaju se znak preko njih priĉvršćuje na nosaĉ. Ova ojaĉanja mogu biti samo na poleĊini znaka. Na licu znaka ne smije biti nikakvo uĉvršćenje (zavrtnji, zakivci, i dr.) kao ni
eventualno spojevi pojedinih limenih ploĉa, koji bi ometali ĉitljivost i refleksiju znaka, kako na dnevnom svjetlu, tako i pri osvjetljenju farovima automobila. PoleĊina znaka, ukljuĉujući eventualna
ojaĉanja kao i sve elemente za priĉvršćivanje, mora biti zaštićena bojom iz vještaĉkih smola, u tamno - sivom tonu.
Znakovi voĊenja i specijalni znakovi se postavljaju na nosaĉe koji se sastoje od jednog ili više paralelnih vertikalnih nosaĉa, sa podupiraĉem odnosno korisnikom ili bez njega, ili na specijalne
konstrukcije, prema tome kako je predviĊeno projektom, u situacijama i detaljnim crteţima. Znak IV-10 postavlja se na posebno projektovane portalne nosaĉe preko cijevi zavarenih na njih, za koje
se priĉvršćuju pomoću obujmica sa straţnje strane znaka. Postavljeni znakovi moraju biti obezbjeĊeni od okretanja i smicanja.
Znakovi se postavljaju tako da njihova ravan odstupa za 3 do 5 u polje od normalne na osu puta. Poloţaj znaka u popreĉnom profilu odreĊen je projektom na posebnom grafiĉkom prilogu. Znakovi
voĊenja i specijani znakovi isporuĉuju se zajedno sa odgovarajućim nosaĉima, koje projektuje proizvoĊaĉ znaka. Stabilnost nos aĉa mora da bude dokazana statiĉkim proraĉunom, pri ĉemu se mora
posebna paţnja posvetiti stabilnosti na dejstvo vjetrova koji su karakteristiĉni u zoni postavljanja znaka.
ProizvoĊaĉ je duţan da na poleĊini znaka ispiše šifru znaka iz projekta, a u sluĉaju postavljanja omota, šifra znaka se mora nalaziti i na njemu.
Kontrola kvaliteta podrazumjeva poštovanje cjelokupne procedure koja je propisana i za standardne saobraćajne znake.
U cijeni znaka voĊenja ili specijalnog znaka ukljuĉena je cijena nosaĉa, svi elementi za priĉvrišćivanje na nosaĉ, isporuka znaka i nosaĉa, doprema do mjesta ugradnje, obrada tla i izrada temelja,
preĉišćavanje nosaĉa na temelj i preĉišćavanje znaka na nosaĉ kao i kontrola kvaliteta.
1.5. Dopunski znakovi
Ovi znaci imaju dimenzije (900 x 350) mm ili prema dimenzijama u specifikaciji, pri ĉemu duţina dopunske table ne smije biti veća od duţine (preĉnika) standardnog znaka ispod koga se nalazi.
Standardni znakovi se u svemu izraĊuju prema detaljima crteţima datim u evropskim standardima, pod nazivima, šifrom i sa izgledom prema Pravilniku o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na
cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju daje ovlaštena osoba (Sluţbeni glasnik BiH, broj 16/07).
Na licu znaka ne smije biti nikakvo uĉvršćenje ( zavrtnji, zakivci i sl.), koje bi ometalo ĉitljivost i refleksiju znaka, kak o pri dnevnom svjetlu tako i pri osvjetljenju od farova automobila. PoleĊina znaka
ukljuĉujući i sve elemente za priĉvršćivanje na nosaĉ, moraju biti zaštićeni bojom iz vještaĉkih smola, u tamno-sivom tonu.
Znaci se priĉvršćuju na jednostubni nosaĉ od cijevi pomoću obujmica stavljenih na poleĊinu znaka. Znaci moraju biti obezbjeĊeni od okretanja i smicanja umetanjem plastiĉne manţetne izmeĊu
obujmice i stuba - (osim ako je nosaĉ znaka plastificiran). Znaci se postavljaju tako da njihova ravan odstupa po horizontali za 3-50 u polje od normale na osu puta. Trouglasti, kruţni, u obliku strijele
ili pravougaoni znaci sa ivicama kraćim od 1000 mm, imaće ivice ojaĉane savijanjem pod 90°. Na evropskim putevima, preferiraju se aluminijumski znaci, sa duplim ojaĉanjem kod savijanja. Na
zahtjev korisnika, mogu se izraditi razni dodatni elementi. Što se tiĉe ĉeliĉnih znakova, ivice se mogu izraditi jednostavnim savijanjem. Znaci će biti zaštićeni slojem cinka (minimum 8 mikrona), a
zatim prefarbani slojem debljine minimum 60 mikrona. Farbanje se obavlja u elektrostatiĉkom polju za znakove, maksimum 3m vel iĉine. Aluminijumski znaci se farbaju samo sa zadnje strane, na
ivicama svijetlo mat ili polu-mat sive boje, kako bi se izbjeglo presijavanje. Ne praktikuje se korišćenje boja na bazi ulja, jer na njih folija loše prian ja. Anti koroziv mora obezbjediti trajanje metalnih
slojeva isto koliko i trajanje folije pri uslovima normalnog korišćenja.

Povezivanje izmeĊu saobraćajnog znaka i sistema za vješanje na stubu-nosaĉu ostvaruje se zavrtnjima postavljenim na ojaĉanjima na poleĊini znaka, ili pomoću specijalnih, sa obje strane
adhezivnih traka.
Pravougaone i kvadratne table sa manjom ivicom, koja ne nadmašuje 1000 mm, izraĊuje se:
 sa nekoliko aluminijumskih segmenata sa L profilom na ivicama i na spajanju segmenata;
 od specijalnih aluminijumskih profila
Za saobraćajne znake na trasi auto-puta prednja strana znaka je izraĊena od retroreflektujuće folije klase III (diamond grade). Na ostalim putevima za izradu pr ednje strane saobraćajnih znakova
koristi se retroreflektujuća folija klase II (high intensity), izuzev saobraćajne signalizacije za usmjeravanje saobraćaja za ĉiju izradu se koristi folija klase III.
Crvena boja ivica trogulastih i kruţnih znakova, kao i plava ili zelena pozadina informacionih znakova, izraĊena je sitoštamp om. Simboli crne boje trouglastih ili kruţnih znakova kao i informacionih,
mogu se izraditi sitoštampom, ili ljepljenjem crnog simbola samoljepljivom folijom.
Zavrtnji koji se koriste kod montaţe moraju biti zaštićeni od korozije cinkom ili kadmijumom.
Priprema površine znaka za ljepljenje folije prolazi kroz sljedeće postupke:

- Ĉišćenje površine od masti vodom I deterdţentima, kako bi se otklonio bilo kakav trag ulja, radi se na temperaturi oko 25°C;
- Uklanjanje tragova prašine sa mekom krpom umoĉenom u alkohol;
- Poslije sušenja folija se moţe nalijepiti.
Lijepljenje folije:
- Lijepljenje folije se moţe izvršiti hladnim postupkom, gde se lijepi ljepkom koji se aktivira pritiskom i toplim postupkom, gde se koristi ljepak koji se aktivira toplotom.
- Izrada prednjih dijelova znakova obaveštenja, opasnosti, izriĉitih naredbi, zabrane i ograniĉenja radi se sitoštampa ili ljepljenjem simbola crne ili crvene folije na bijelu pozadinu znaka..
- U sluĉaju lijepljenja hladnim postupkom i znak i folija moraju mirovati bar 24 sata nakon lijepljenja, na sobnoj temper., koj a mora biti izmeĊu 20 i 25 ° C.
Završeni znak mora na poleĊini sadrţati neuništivu etiketu, sa površinom max. 30 cm2 koja će sadrţati informacije o dobavljaĉu znakova, dobavljaĉu folije i godinu izrade. ProizvoĊaĉ je duţan da na
poleĊini znaka ispiše i šifru znaka po Pravilniku o saobraćajnim znakovima i signalizaciji na cestama, naĉinu obiljeţavanja radova i prepreka na cesti i znakovima koje uĉesnicima u saobraćaju daje
ovlaštena osoba (Sluţbeni glasnik BiH, broj 16/07), a ukoliko se znak stavlja u neprovidni omot, obaveza vaţi i za omot. ProizvoĊaĉ je obavezan da isporuĉi znake u z aštitnom omotu, na kome mora
da bude ispisana šifra znaka.
Znaci su pakuju po dva zajedno, postavljeni licem u lice, odvojeni zaštitnim papirom. Ĉuvaju se na policama visine manje od 1 .50 m, u vertikalnom poloţaju, bez naslanjanja jedan na drugi, da bi se
izbjeglo oštećenje. Predraskrsne table i znaci većih dimenzija pakuju se tako da ne moţe doći do oštećenja tokom rukovanja il i transporta. Poloţaj znaka u popreĉnom profilu odreĊen je projektom
na posebnom grafiĉkom prilogu.
1.6. Nosaĉi saobraćajnih znakova
Pozicija obuhvata izradu, nabavku i ugradnju nosaĉa saobraćajnih znakova:

 Jednostubnih cjevnih nosaĉa
 Višestubnih cjevnih nosaĉa
 Rešetkastih cjevnih nosaĉa
 Portalnih nosaĉa
1.6.2. Materijali
Stubni, cjevni i rešetkasti nosaĉi izraĊuju se od ĉeliĉne vuĉene cijevi jednoliĉnog presjeka i debljine, zavisno od broja, vrste i kvadrature znakova koj i se postavljaju na nosaĉ. Portalni nosaĉi se
izraĊuju od ĉeliĉnih cijevi ili kutijastih elemenata pravuogaonog, odnosno kvadratnog profila.

Nosaĉi pojedinaĉno postavljenih saobraćajnih znakova, nosaĉi kilometarskih oznaka, moraju biti izraĊeni sa spoljašnjim preĉnikom cijevi koji ne smije biti manji od 48 – 51 mm, debljine materijala 3
mm, specijalnog “omega” profila. Kod postavljanja dva ili više znakova na jedan nosaĉ moraju se koristiti stubovi preĉnika 70 mm. Stubovi moraju biti zaštićeni od korozije cinkom debljine najmanje 8
mikrona, ili bojom u tamno sivom tonu nanjetom mašinskim putem, bez naknadnog ruĉnog nanošenja, otpornom na atmosferske uticaje, ili plastificiranjem u tamno sivom tonu. Jednostubni cjevni
nosaĉ mora biti obezbjeĊen od okretanja preĉkama u temelju. Stubovi se postavljaju na betonske temelje, prefabrikovane ili izlivene na licu mjesta, minimalne marke MB 15. Dimenzije temelja
moraju da su odreĊene i prema dejstvu vjetra, s obzirom na veliĉinu i broj znakova na nosaĉu.
Duţina (visina) nosaĉa odreĊuje se iz detalja poloţaja znakova, a prema veliĉini i broju znakova na njima, potrebne dubine temelja i izabranog naĉina priĉvršćavanja znakova na nosaĉ. Produţenje,
odnosno skraćenje zbog kosine terena i lokalnih uslova ugradnje, ustanovljava proizvoĊaĉ na terenu.
Jednostubni cjevni nosaĉ mora biti obezbjeĊen od okretanja preĉkama u temelju. Duţina (visina) nosaĉa odreĊuje se iz detalja poloţaja znakova, a prema veliĉini i broju znakova na njima, potrebne
dubine temelja i izabranog naĉina priĉvršćavanja znakova na nosaĉ. Produţenje, odnosno skraćenje zbog kosine terena, ustanovljava proizvoĊaĉ na terenu i li iz projekta. Sa gornje strane stuba
nosaĉ mora biti zaštićen od kiše, tj. zatvoren plastiĉnim ĉepom ili zavaren.
Rešetkasti nosači i nosaĉi specijalne konstrukcije projektuju se i izvode posebno, prema znaku koji nose, a po osnovim mjerama datim u saobraćajnom projektu. Nosaĉi moraju biti propraĉunati i
prema dejstvu vjetra u zoni u kojoj se nalazi put na kome se znak postavlja. Rešetkasti cjevni nosaĉi IzraĊeni su od ĉeliĉnih bešavnih cijevi jednoliĉnog profila, preĉnika 50 mm, meĊusobno spojenih
montaţnim elementima u rešetkastu konstrukciju. Vertikalni nosaĉi se sastoje od stubova i upornika (kosnika) koji su meĊusobn o povezani i ukrućeni horizontalnim i kosim vezama, tako da ĉine
konstrukciju koja je kompaktna sama za sebe. Broj vertikalnih nosaĉa i njihova visina, odreĊuje se proraĉunom prema dimenzij ama odgovarajućeg znaka, pri ĉemu se mora uzeti u obzir i poloţaj
znaka u popreĉnom profilu na datoj lokaciji. Proraĉun mora da obuhvati i dejstvo vjetra na površinu odgovarajućeg znaka. Dimenzije betonskih temelja rešetkastih nosaĉa saobraćajnih znakova, kao
i dubina njihovog ukopavanja, moraju se proraĉunati prema veliĉini odgovarajućeg znaka. Proraĉun mora da obuhvati i dejstvo vjetra na lokaciji znaka. Nosaĉi moraju biti zaštićeni od korozije
cinkom, zaštitnom bojom od vještaĉkih smola ili plastifikovanjem bez bojenja, u tamnosivom tonu.
Portalni nosač za znakove III-65 i III-65. 1 je posebno konstruisan ram ĉeliĉne konstrukcije. Osnovne i gabaritne mjere portalnog nosaĉa uzimaju se sa crteţa prikaz anog u grafiĉkom dijelu projekta
saobraćajno-tehniĉke opreme, kao i iz popreĉnog profila puta na mjestu postavljanja znakova. Konstrukcija portalnog nosaĉa se postavlja na posebne temelje sa obje strane puta preko ankernih
stopa i zavrtnjeva ulivenih u temelj. Temelji ne smiju nadvišavati bankinu. Konstrukcija i temelji nosaĉa moraju biti posebno proraĉunati i obzirom na dejstvo vetra prema broju i veliĉini znakova koji
se postavljaju na nju. Portalni nosaĉi moraju biti zaštićeni od korozije zaštitnom cinkom ili bojom od vještaĉkih smola, u tamnosivom tonu.
ProizvoĊaĉ mora posjedovati atest za sve materijale koji se koriste prilikom izrade nosaĉa saobraćajnih znakova.
U cijenu jednostubnih i višestubnih nosaĉa ukljuĉena je isporuka i dovoz na mesto ugradnje, priprema terena i izrade temelja, postavljanje i niveliranje, cijena pribora za veze izmeĊu elemenata
nosaĉa, preĉki u temelju, zatrpavanje rupa, nabijanje i planiranje bankine, kao i cijena zaptivaĉa protiv kiše kao i kontrol a kvaliteta upotrebljenih materijala.
Cijena rešetkastih nosaĉa obuhvata isporuku i dovoz na mjesto ugradnje, pripremu terena i izradu temelja, pribor za povezivanje pojedinih elemenata, postavljanje i niveliranje, zatrpav anje rupa,
nabijanje i planiranje bankine, kao i cijena zaptivaĉa protiv kiše kao i kontrola kvaliteta upotrebljenih materijala, s tim da se obraĉun sprovodi na osnovu površine saobraćajnog znaka koji se postavlja
na ovu vrstu nosaĉa.
Cijena portalnih nosaĉa obuhvata isporuku i dovoz na mjesto ugradnje, pripremu terena i izradu temelja, izradu i ugradnju ank era sa navojima, pribor za povezivanje pojedinih elemenata,
postavljanje i niveliranje, zatrpavanje rupa, nabijanje i planiranje bankine, kao i kontrola kvaliteta upotrebljenih materijala. Obraĉun i plaćanje portalnih nosaĉa se vrši prema komadu konstrukcije
ugraĊene na terenu, ukljuĉujući i postavljanje znakova.

2. ELEMENTI HORIZONTALNE SIGNALIZACIJE
2.1. Horizontalne oznake na kolovozu i drugim površinama
Oznake na kolovozu sluţe za regulisanje saobraćaja na putevima te za obavještavanje i voĊenje uĉesnika u saobraćaju. Mogu biti izvedeni reflektujućom bojom, plastikom ili sliĉnim materijalima koji
su uoĉljivi trajni i ne povećavaju klizavost. Izrada oznaka na kolovozu ukljuĉuje osiguranje saobraćaja, sva potrebna mjerenj a i provjere, ĉišćenje površine kolovoza (ukljuĉujući udubljivanje),
nabavku svih odgovarajućih materijala i njihovu ugradnju na mjestima, odreĊenim projektnom dokumentacijom. Oznake na kolovozu su:
- uzduţne oznake
- popreĉne oznake i
- ostale oznake na kolovozu i predmetima uz ivicu kolovoza.
Oznake na kolovozu ucrtavaju se, lijepe, ugraĊuju ili utiskuju u kolovozni zastor i ne smiju smanjivati koeficijent trenja površine kolovoz a. Oznake na kolovozu ne smiju biti više od 0,6 cm iznad nivoa
kolovoza. Izuzetno, delineatori, kojima se oznaĉavaju središnje ili iviĉne linije na objektima ili devijacijama mogu biti viši od 0,60 cm ali ne viši od 2 cm.
Oznake na kolovozu su bijele boje. Izuzetno od ovog stava ţutom bojom se obiljeţavaju:
- oznake na kolovozu i trotoaru na kojima je zabranjeno parkiranje,
- linije za odvajanje traka za kratanje vozila javnog prevoza putnika i vozila sluţbe hitne medicinske pomoći
- oznake parkirališnog mjesta za osobe sa invaliditetom
- oznake kojim se obiljeţavaju mjesta za odreĊene namjene (autobuska stajališta, taxi vozila,policija, bici klistiĉke i pješaĉke staze i dr.)
- ureĊaji za smirivanje saobraćaja,
- oznake kojima se privremeno preusmjerava saobraćaj i obiljeţavaju privremene opasnosti na kolovozu proistekle prilikom izvoĊenja radova na cesti.
Širina uzduţnih linija na kolovozu je najmanje 10 cm, a rastojanje izmeĊu paralelnih uzduţnih udvojenih linija je 10 cm. Širina središnje linije prema širini saobraćajne trake je:
- preko 3,50 m - 20 cm,
- 3,0 - 3,50 m - 15 cm,
- 2,75 – 3,0 m - 12 cm,
- 2,5 – 2,75 m - 10 cm.
Udvojena puna razdjelna linija obiljeţava zabranu prelaska vozila preko tih linija ili zabranu kretanja vozila po tim linijama i obavezno se izvodi na kolovozima sa dvosmjernim saobraćajem vozila
(VI-5):
- sa dvije i više saobraćajnih traka za svaki smjer,
- sa neparnim brojem saobraćajnih traka ako se preticanje zabranjuje u oba smjera,
- u tunelima i prilazima tunelu u duţini najmanje 200 m.
Uzduţne oznake na kolovozu mogu biti razdjelne linije, iviĉne linije i linije upozorenja. Popreĉne oznake na kolovozu su: linija zaustavljanja, kosnici, graniĉnici, pješaĉki prelazi i prelazi biciklistiĉke
staze preko kolovoza. Ostale oznake na kolovozu su: strelice za usmjeravanje saobraćaja, polja za usmjeravanje saobraćaja, li nije usmjeravanja, natpisi na kolovozu, saobraćajne površine posebne
namjene, mjesta za parkiranje vozila, bijele taĉke uz vanjsku stranu iviĉne linije (vidljivost), obiljeţavanje ureĊaja za smirivanje saobraćaja, vertikalne oznake, evakuaciona linija na oblozi tunela.
Veliĉina bijelih taĉaka, koje se ucrtavaju na kolovoz je 200x40 cm, a rastojanje izmeĊu dvije ucrtane taĉke 35,0 m.
Osnovni materijali za oznake na kolovozu su: boje, folije i plastiĉne smjese. Materijale za oznake na kolovozu treba nanijeti na površinu kolovoza ili ugraditi u udubljenu površinu habajućeg sloja. Za
nanos na površinu kolovoza je moguće upotrijebiti:
- tankoslojne oznake sa debljinom sloja suhe materije do 400 μm i
- srednje i debeloslojne oznake sa debljinom sloja suhe materije od 800 do 3000 μm.
Materijali za oznake na kolovozu se sastoje iz veziva, bojila, punjenja, topila, sušila, omekšivaĉa i umiješanih sredstava za odsjevanje i povećanje trenja i utvrĊivaĉa. Pomoćni materijali za oznake
na kolovozu su sredstva za prethodne premaze, naknadno posipanje (staklene kuglice) i povećanje trenj a, razreĊivaĉi i drugi materijali koje odredi proizvoĊaĉ. Za tankoslojne oznake IzvoĊaĉ mora
priloţiti nadzornom inţinjeru pravovremeno i prije upotrebe dokaz o usklaĊenosti materijala spremljenog za oznake na kolovozu koje pored ostalog treba da sadrţi: vrstu i udio komponenti, gustoću,
viskoznost, taĉku zapaljivosti, toksiĉnost, hemijski sastav, nasipnu zapreminsku masu, zapreminsku masu stakla i dr. TakoĊe j e potrebno dostaviti i podatke o uslovima upotrebe materijala za
oznake na kolovozu: rok upotrebe, vrijeme sušenja i vrijeme stvrdnjavanja, debljinu mokrog i suhog sloja materijala za oznake.
IzvoĊaĉ mora priloţiti nadzornom inţinjeru i izvještaj o testiranju materijala za oznake na kolovozu. Oznake na kolovozu osim odbijaĉa svjetla smiju dostizati najviše 3 mm (debeloslojne oznake)
iznad površine kolovoza.

Nanošenje boje izvoditi na suhoj i ĉistoj podlozi za suha vremena pri:

- temperaturi zraka od +10C do +30C,
- relativnoj vlaţnosti zraka od najviše 85%,
- temperaturi kolovoza 5 C do 45 C
Optimalna vrijednost temperature zraka je 15C do 25 C, a relativna vlaţnost zraka treba biti manja od 75%. Podloga mora biti potpuno suha i ĉista a temperatura podloge ne smije biti niţa od
temperature zraka niti viša od 45 C. Ako je temperatura viša, osobine materijala za oznake treba prilagoditi uslovima za izvoĊenje radova. Takvu promjenu odobrava nadzorni inţinjer. Potrebna
debljina filma boje za suh asfalt za tankoslojne oznake iznosi od 200 do 400 μm. IzvoĊaĉ radova mora priloţiti nadzornom inţ enjeru tvorniĉki atest sa uputstvima za nanošenje boje. Zahtijevana
graniĉna debljina suhog sloja materijala za tankoslojne oznake je prikazana u tabeli:
Vrsta oznake Jedinica Saobraćajno opterećenje

mjere do 4000 voz/h više od 4000 voz/h
Uzduţna μm 200 250
Popreĉna, kosa μm 250 300
Debljinu mokrog i suhog sloja oznaka treba provjeriti kod novogradnji na svakih 1000 m oznaĉenog kolovoza a kod postojećih k olovoza na svakih 2000 m. Oznake na kolovozu postavljaju se prema
projektu saobraćajno tehniĉke opreme.
Tehniĉke specifikacije sadrţe obavezne uslove koje oznake na kolovozu moraju ispuniti po vaţećem Zakonu o osnovama sigurnosti saobraćaja na putevima, vaţećim normama, pravilnicima i
standardima. Ova pozicija obuhvata obiljeţavanje slijedećih oznaka na kolovozu:
 Poduţne linije: središnje linje, razdjelne linije, linije vodilje i ostale linije, iviĉne linije;
 Popreĉne linije: zaustavne linije, ostale linije;
 Ostale oznake: klinovi, šrafure, pješaĉki prelazi, strelice, ostale figure.
Poduţne oznake (jedna ili duple neprekidne linije, jedna ili duple isprekidane linije, udvojene linije koje je sa jedne strane puna, a sa druge isprekidana) se obiljeţavaju se na slijedećim lokalitetima:
- Na dijelu puta sa po jednom saobraćajnom trakom u svakom smjeru, isprekidana (puna odnosno udvojena) linija se povlaĉi na sredini.
- Na dijelu puta sa bar dvije trake po smjeru, kolovozna traka je razdjelnim linijama izdjeljena na saobraćajne trake jednake š irine (ukoliko u projektno-tehniĉkoj dokumentaciji nije drugaĉije
predviĊeno) .
- Isprekidane linije upozorenja, koje su duţe nego odstojanje izmeĊu njih, koristiće se ili pri prelasku isprekidane u punu liniju, ili blizu veoma opasne dionice.
- Isprekidana linija za ubrzavanje ili usporavanje ili razgraniĉavanje zaustavnih od glavnih traka. U ovom sluĉaju, puna linija koja se nadovezuje na isprekidanu se crta istom debljinom.
- Prosta puna linija (za razdvajanje smjerova, ili za obiljeţavanje ivica puta)
- Dupla puna linija, za razdvajanje dva smjera puteva koji imaju više traka po smjeru.
- Dupla linija (jedna ipsrekidana, jedna puna) za sluĉajeve gde se linija smije preći samo sa jedne strane.
- Kratka isprekidana linija - vodilja za oznaĉavanje putanja u raskrsnicama.
Popreĉne oznake: Zaustavna linija – obiljeţava se na kolovozu linijom bijele boje, širine 0,5 m, tako da je vozaĉu koji je zaustavio vozilo ispred obezbjeĊena dobra preglednost cijele raskrsnice.
Zaustavne linije biće postavljene 1,0 m ispred pješaĉkog prelaza u oba smjera. Linija za davanje prvenstva prolaza - obiljeţava se isprekidanom linijom bijele boje širine 0,3 m, tako da su puna i
isprekidana polja u rasteru (0,6 + 0,3)m ispred ove linije na kolovozu moţe biti obiljeţen trougao na rastojanju od 2 do 25 m. Pješaĉki prelaz – se obiljeţava paralelnim linijama 0,50 m širine, sa 0,50
m razmaka izmeĊu njih. Linije su duţine najmanje 3,00 m, ukoliko je brzina na prilazu do 60 km/h. Ukoliko je brzina prilaza veća od 60 km/h, duţina linija mora biti najmanje 4,00 m, u zavisnosti od
broja pješaka i broja vozila. Biciklistiĉki prelaz - Obiljeţava se sa dvije isprekidane linije bijele boje, širine 0,5 sa rasterom (0,5 + 0,5) m. Minimalna širina biciklistiĉke s taze je 1,8 m za jednosmjerne i
3,0 m za dvosmjerne staze. Odstojanje biciklistiĉke staze od pješaĉkog preleza iznosi 0,5 m.
Ostale oznake: Ove oznake sadrţe strelice, polja za usmjeravanje saobraćaja, kosnike, graniĉnike, linije usmjeravanja, oznake za površine sa posebnim namjenama, informacije o destinacijama
svake trake, o ograniĉenju brzine. Oni imaju razliĉite dimenzije u zavisnosti od mjesta postavljanja i brzine prilaza. Izvode se bijelom bojom u skladu sa standardom, a prema detaljnim crteţim a u
grafiĉkom dijelu projekta. Strelice za usmjeravanje saobraćaja – koriste se za definisanje saobraćajnih traka po smjerovima voţnje na prilazima raskrsnici. Duţina strelica je 5,0 odnosno 7,5 m.
Izvode se bijelom bojom. Strelice za skretanje saobraćaja – koriste se u zonama na kojima se smanjuje broj saobraćajnih traka u jednom smjeru. Izvode se bijelom bojom. Nagib strelica za
usmjeravanje saobraćaja iznosi 2:5 za saobraćajne trake širine do 3,0 m i 2,9:5 za trake veće širine. Dimenzije su u skladu sa s tandardom i prikazane su u grafiĉkom dijelu projekta.

2.1.2. Materijali
Materijal, tehnologija izvoĊenja i ostala svojstva boje propisani su vaţećim evropskim standardima i normama (EN1436)
Za obiljeţavanje oznaka na kolovozu mogu se koristiti slijedeći tipovi materijala:
- Boje bazirane na organskim rastvorima ili vodi;
- Ekološke boje za puteve;
- Plastiĉni materijali koji se ugraĊuju hladnim postupkom;
- Plastiĉni materijali koji se ugraĊuju toplim postupkom;
- Reflektujuće trake koje se ugraĊuju toplim postupkom ili pritiskom (sa adhezivom);
- Staklene mikro kuglice (perle) i staklene kuglice;
- Mješavina staklenih mikro kuglica (perli) i matrijala za poboljšanje prianjanja.
Boje moraju imati refleksne osobine koje se postiţu dodavanjem reflektujućih zrnaca (perli) od najmanje 500 grama na 1 kilogr am boje. Svaki tip boje zahtjeva specifiĉnu koliĉinu i dimenzije mikro
kuglica. Dobavljaĉ će preporuĉiti dimenzije mikro kuglica i njihovu koliĉinu. Mikro staklene kuglice (perle) se moraju pakovati u zapeĉaćene vreće.
2.1.3. Izrada
IzvoĊenje radova vrši se mašinskim putem, prema detaljnim crteţima i situacionim planovima iz projekta saob raćajno-tehniĉke opreme.
Priprema podloge:
Podloga na koju se nanose oznake na kolovozu mora biti ĉista i suha, bez slojeva prašine, zemllje, ulja itd. Radi obezbjeĊenj a odgovarajuće podloge za nanošenje oznaka na kolovozu potrebno je
preduzeti slijedeće radnje:
 ĉišćenje i pranje površine puta specijalnom opremom konstruisanom za taj tip operacija,
 površine zamazane uljem mogu se oĉistiti bez ikakvog oštećenja podloge,
 stare oznake na putu mogu se ukloniti bez ikakvog oštećenja strukture puta, a poslije ovog procesa, površinu treba oĉistiti i oprati,
 nanošenje nove oznake preko stare će se izvršiti samo u sluĉaju kompatibilnosti materijala stare oznake sa novom. U sluĉaju n ekompatibilnosti, ili nedostatka informacija o staroj oznaci, stari
sloj će biti mehaniĉki uklonjen, poslije ĉega će se nanijeti novi. Dobavljaĉ nove oznake duţan je da dostavi listu kompatibilnosti.
Prethodno obilježavanje:
 Neophodno je definisati i obiljeţiti referentne taĉke na površinu kolovoza. One će voditi lice koje vrši biljeţenje.
 Pred-obiljeţavanje će biti izvršeno ruĉno ili mašinski, upotrebom topoloških ureĊaja. OdreĊene referentne taĉke će biti fobiljeţene na licu mjesta.
 Znaci na putu će biti postavljeni 15 dana nakon finaliziranja puta, samo na ĉistim i suhim površinama.
 Na dionicama sa neprikladnom podlogom, svaka smetnja se mora otkloniti, pneumatskim ili mehaniĉkim putem do apsolutne ĉistoće.
 Sve masne površine se moraju oĉistiti.
 Otklanjanje postojećih oznaka struganjem se odvojeno naplaćuje po slijdećim uslovima:
1. Kada je usljed izmjena u projektno-tehniĉkoj dokumentaciji ili zakonskoj regulativi (promjena normi, pravilnika, standarda) neophodno izmjeniti postojeće oznake na kolovozu
2. Kada se geometrijski elementi nekih sekcija na putu mjenjaju, što zahtjeva uklanjanje postojećih oznaka na kolovozu i obiljeţ avanje novih na drugoj mikrolokaciji.
3. Na zahjtev poslodavca, kad se neki privremeni radovi moraju ukloniti
Za gore navedene sluĉajeve 1, 2 i 3, ispravke se mogu uraditi i koristeći samo crnu farbu samo na neadekvatno obiljeţenim površinama, koje su male i izolovane. U ovom sluĉaju, crna farba će biti
naplaćena posebno. Crna farba mora biti kompatibilna sa farbom oznaka koje treba ukloniti.
Oznaĉavanje koje sprovodi tim, mogu se zapoĉeti ukoliko je:

 IzvoĊaĉ dobio odobrenje putne administracije i saobraćajne policije, da zaustavi normalan tok saobraćaja na odreĊenim dionicama javnog puta, usred radova.
 IzvoĊaĉ opremljen sa odgovarajućim znacima za regulisanje saobraćaja za vreme radova.
 IzvoĊaĉ dobio od investitora (nadzornog organa) odobrenje za pred-obiljeţavanje.
Svjeţe raĊene površine puta ili trotoara, ostaviće se neobiljeţene minimum 20 dana prije nanošenja farbe, radi sjedinjenja materijala i eliminacije hemijskih dodataka koji se koriste pri vezivanju
ĉestica završnog sloja kolovozne konstrukcije. Ukoliko ne postoji mogućnost da se saĉeka 20 dana, treba nanijeti tanak sloj boje, a zatim, poslije 20 dana podebljati.
Obilježavanje razdjelnih i ivičnih traka na trasi autoputa i pristupnim rampama:

Ove oznake se obiljeţavaju linijama bijele boje, debljine 20 cm. U sluĉaju postavljanja novog asfalta, mokrog bitumena, svjeţeg betona, linije će imati debljinu:
1. Najmanje 500 mikrona za grubu putnu površinu ili pješaĉki prelaz
2. Najmanje 400 za sve ostale sluĉajeve
Obilježavanje razdjelnih i ivičnih traka na ostalim saobraćajnicama obuhvaćenim ovim projektom:

Linija se obiljeţavaju bijelom bojom, debljine 15 cm. Debljina filma vlaţne boje:
1. Minimalna debljina vlaţnog sloja boje za zatvorene dijelove puta, u sluĉaju novog asfalta, još ne osušenog bitumena ili svjeţeg betona iznosiće najmanje 400 mikrometara.
2. Minimalna debljina vlaţnog sloja boje od 500 mikrometara za grube površine, vlaţne dijelove ili ostale grube asfaltne podloge.
Radovi se izvode u suhom vremenskom periodu pri temperaturi vazduha +10°C do +30°C, relativnoj vlaţnosti vazduha najviše do 85% i temperaturi površine kolovoza +5°C do +45°C ukoliko
proizvoĊaĉka uputstva nisu drugaĉija. Sve obojene površine moraju imati propisani koeficijent trenja prianjanja, koji ne s mije biti manji od koefocijenta trenja prianjanja kolovoza, odnosno moraju
imati propisani koeficijent trenja prianjanja od 45 SRT jedinica. Ivice linija i figura moraju biti oštre i ravne, sa odstupanjem od projektovane linije najviše 5mm. Dopuštena odstupanja od mjera datih
u projektu iznose najviše 5%. IzvoĊenje radova vrši se mašinskim putem.
Svi materijali moraju zadovoljavati uslove za odreĊenu trajnost i kvalitet, a za svaki materijal izvoĊaĉ mora obezbjediti atest. Kontrola kvaliteta upotrebljenih materijala i izvedinih radova se sprovodi
prema vaţećim standardima. Za sve radove garatni rok mora iznositi najmanje 12 mjeseci. Izvedene oznake treba da posjeduju refleksiju na dnevnom svjetlu od 100 mcd*m -2*lx-1, retrorefleksiju u
noćnim uslovima od 150 mcd*m -2*lx-1 za privremene oznake odnosno 300 mcd*m-2*lx-1 za trajne oznake. Kvalitet izvedenih oznaka na terenu mora biti verifikovan i potvrĊen na opitnoj dionici.
Tehniĉki prijem horizontalne signalizacije će se obaviti 15 dana po završetku radova, posebno za svaki tip oznake (uzduţni, popreĉni, ostale oznake). IzvoĊaĉ radova mora da obavjesti investitora o
datumu završetka radova. Investitor mora da o datumu obavljanja tehniĉkog prijema informiše nadleţnu drţavnu administraciju.
Komisija za tehnički prijem će izvršiti slijedeće radnje:

1. Pregled tehničkih specifikacija
2. Pregled oznaka na kolovozu na terenu
3. Dnevni izveštaji obilježavanja puta
4. Otpornost na habanje, čistoća i refleksija
5. Geometrija obilježenog dijela (dužina i širina) moraju imati tačno definisane granice, sa mikro kuglicama (perlama), koje su homogeno raspoređene duž širin e linije.
Na kraju pregleda, komisija će zabiljeţiti zapaţanja i upisati zakljuĉke u izveštaj prihvatljivosti, odluĉujući o prihvatljivosti sa ili bez izuzetaka. Ukoliko postoje nedostaci u obiljeţavanju puteva,
komisija moţe odluĉiti da se biljeţenja ponove o trošku poslodavca, ili mogu sprovesti mjere za popravljanje postojećih. Ukoliko nema nepravilnosti u prihvatljivosti, manje zamjerke se samo
evidentiraju u izvještaj prihvatljivosti.
Period garancije traje 12 mjeseci. Konaĉna komisija prihvatljivosti, sastaje se kada to odluĉi predsjedavajući komisije. Komisija koristi iste tehniĉke procedure kao za vrijeme prihvatanja na kraju
radova. Ukoliko kvalitet i kvantitet radova nije zadovoljavajući, komisija ispituje faktore koji su uticali na skraćenje traj anja obiljeţavanja. Pregled se sprovodi samo vizuelno, a ukoliko komisija ima
razliĉite ocjene o pohabanosti, refleksiji ĉistoći, testiranje će se izvršiti posebnim instrumentima. Ukoliko komisija utvrdi loš kvalitet obiljeţja, moţe odluĉiti da se cijelo obiljeţavanje ponovi o trošku
preduzimaĉa. Na kraju prihvatanja, komisija će snimiti zapaţanja i zakljuĉke i staviti ih zajedno u dokument konaĉne prihvatljivosti.
Cijene radova na izvoĊenju horizontalne signalizacije obraĉunavaju se po m 2 (kvadratnom metru) obojene površine. Cijena obuhvata razmjeravanje na terenu, ĉišćenje i odmašćivanje kolovoza,
bojenje i kontrolu kvaliteta upotrebljenih materijala i izvedenih radova.

3. ELEMENTI SAOBRAĆAJNE OPREME PUTA
3.1. Zaštitna ograda
Ograde su sigurnosni sistemi postavljeni na ivicama puta koji imaju neposredno i izuzetno znaĉajno ulogu kod ostvarenja pasivne b ezbjednosti saobraćajnice.
Pozicija obuhvata izradu, nabavku i montaţu zaštitnih ograda, u svemu prema zahtjevima vaţećih evropskih standarda (EN 1317). Vrsta i tip ograde odreĊeni su prema klasifikaciji datoj u JUS
U.S5.105 i Smjernicama za planiranje i projektovanje puteva u BiH, koje ispunjavaju pomenute zahtjeve evropskih normi.
3.1.2. Materijali
Materijal za izradu svakog od elemenata zaštitne ograde u svemu mora biti u skladu sa zahtjevima standarda JUS.U.S5.100 i JUS.U.S5.108 i Smjernicama za planiranje i projektovanje puteva u
BiH.
Ograda se postavlja prema situacijama i detaljnim crteţima u projektu, u skladu sa JUS U.S5.110 i Smjernicama za planiranje i projektovanje puteva u BiH. Elemente metalnih dijelova konstrukcije i
elemenata za montaţu treba da se zaštite cinkanjem po toplom postupku. Da bi se metal cinkovao, mora imati primjese silikona i fosfora u slijedećim granicama: Si ≤0,03% and Si+2,5P≤0,09%. Svi
dodatni elementi (zavrtnji, separatori i ostali dijelovi) moraju biti zaštićeni od korozije procesom vrelog cinkovanja. Zaštitni branik ograde se postavlja na stubove duţine 1900 mm, tako da se gornja
ivica branika nalazi na visini od 750 mm od najbliţe ivice kolovozne trake. Na tvrdom zemljištu gdje je nemoguće pobijanje s tubova u podlogu, moraju se izbušiti rupe odgovarajućeg preĉnika i
dubine. Poslije postavljanja stubova, rupe će se popuniti pijeskom I vodootpornim gornjim slojem, nikako betonom.
Ograda mora da bude zaštićena od korozije cinkovanjem toplim postupkom. Debljina zaštitnog sloja za stubove-nosaĉe ograde iznosi 80 m, dok za ostale elemente ograde zaštitni sloj ima debljinu
60 m.
Završni elementi ograde po obliku i duţini moraju da odgovaraju tehniĉkim uslovima za postavljanje datim u JUS U.S5.110 i Smj ernicama za planiranje i projektovanje puteva u BiH. U ţlijeb ograde
ugraĊuju se reflektujuća tijela-smjerokazi, ĉiji su boja i rastojanje kao kod smjerokaznih stubića. UgraĊivanje se obavlja na terenu, kako bi se njihov ritam uklopio sa ritmom smjerokaza. Sve vrste
zaštitne ograde primjenjene u ovom projektu, kao i njihovi elementi, definisani su u JUS. U. S5. 108:
 Na bankinama, uz zaustavnu traku, i na krakovima petlji postavlja se jednostrana distantna (JDO) sa razmacima izmeĊu stubova 2,0 m. Ova ograda zadovoljava nivo zaštite H1 propisane
EN 1317-2.
 U razdjelnom pojasu se takoĊer postavlja jednostrana distantna ograda (JDO) sa razmacima izmeĊu stubova 2,0 m, izuzev u zonam a prekida razdjelnog pojasa. Ova ograda zadovoljava nivo
zaštite H1 propisane EN 1317-2.
 Na servisnim saobraćajnicama se postavlja jednostrana ograda (JO) sa razmakom stubova od 4 m.
 Završetci ograde izvode se spuštanjem i djelimiĉnim ukopavanjem u zemlju, a njihova duţina iznosi 12,0 m za jednostranu distantnu ogradu. Dvostrana demontaţna ograda na prekidima
razdjelnog pojasa prikljuĉuje se na prelazne poteze ograde na razdjelnom pojasu, te nema završne elemente. U sluĉaju uklanjan ja demontaţne ograde, na prelazne poteze se prikljuĉuju
demontaţne dvostrane završnice od 5m.
IzvoĊaĉ će prije ugraĊivanja zaštitne ograde dokazati njen kvalitet atestom, koji će predoĉiti nadzornom organu. U pogledu tr ajnosti ograda mora da zadovoljava zahteve EN 1317-5. Kontrola
kvaliteta će se vršiti u skladištu i nakon konaĉnog postavljanja ograde.

Cijena ograde raĉuna se po duţnom metru postavljene ograde. Cijena završnih elemenata i demontaţe ograde obraĉunava se po ugr aĊenom komadu. Ova cijena moţe da bude ukljuĉena i u
ukupnu cijenu ograde.
3.2. Zaštitna žičana ograda
Pozicija obuhvata izradu, nabavku i montaţu zaštitnih ţiĉanih ograda, u svemu prema JU standardima. Vrsta ograde odreĊena je u specifikaciji projekta saobraćajno-tehniĉke opreme, a prema
klasifikaciji datoj u JUS U.S5.102.
3.2.2. Materijali
Materijal za izradu svakog od elmenata zaštitne ograde u svemu mora biti u skladu sa zahtjevima standarda JUS.U.S5.100 i JUS. U.S5.108 i Smjernicama za planiranje i projektovanje puteva u BiH.
Stubovi, kosnici, spojni elementi i zavrtnji, moraju biti metalni, zaštićeni od korozije pocinĉavanjem, ili izraĊeni od materijala otpornog na koroziju. Preporuĉuje se upotreba fabrikovanih montaţnih
ograda od aluminijumskih legura. Mreţa ograde mora biti izraĊena od pocinkovane ĉeliĉne ţice.
Ograda se postavlja prema situacijama i detaljnim crteţima u projektu, u skladu sa JUS U.S5.112 i Smjernicama za planiranje i projektovanje puteva u BiH.. Lokacija putne zaštitne ograde kao i
njenih dijelova (završnih elemenata, premošćenje i dr.) odreĊena je saobraćajnim projektom. Ograde se postavljaju prema crteţima u projektu i JUS U.S5.112. Kontinualni potezi zaštitne ţiĉane
ograde se postavljaju u putnom pojasu, na odstojanju od 2,0 metar u polje, u odnosu na ivicu jarka, izuzev na mjestima gdje uslovi zahtjevaju da se ograda pribliţi saobraćajnici (putni prelazi,
propusti, mostovi). Pribliţavanjem ţiĉane ograde autoputu u zoni prelaska preko jaraka i manjih vodotoka izbjegava se potreba za postavljanjem posebnih uloţaka pletiva i pokretnih elemenata
ograde na ovim mjestima, ĉime se pojednostavljuje ugradnja i odrţavanje ove vrste ograde. Ograda se ne smije postaviti tako d a zaklanja saobraćajni znak, da predstavlja opasnost po vozila ili
pješake. O ovome treba naroĉito voditi raĉuna kod postavljanja ograde u blizini nadvoţnjaka, propusta ili u zonama petlji. Du ţina ograde koja je data u specifikacijama, izmjerena je na situacionim
planovima. Imajući u vidu karakter terena, karakteristike popreĉnog profila predmetne dionice, blizinu naselja i vrstu i broj divljaĉi koja ţivi u širem podruĉju puta, projektovana visina ograde iznosi
1,80 m. Odstojanje donje ivice ograde od tla ne smije biti veće od 0,05m. Preĉnik ţice ne smije biti manji od 2,3mm, a najveća mjera otvora veća od 80mm.
Pletivo ograde je izraĊeno od ĉelika, tip pletiva je “farmer”, širine 1600 mm i jednim nastavkom. Rasterom vertikalnih ţica iznosi 150 mm dok je raster horizontalnih ţica promjenljiv, prema crteţima u
grafiĉkom dijelu projekta. Debljina zateznih ţica iznosi 3,8 mm (gornja i donja) i 2,5 mm (srednja). Odstojanje donje ivice o grade od tla ne smije biti veće od 0,05m. Preĉnik ţice pletiva ne smije biti
manji od 2,3mm. Raster pletiva ţiĉane ograde mora da zadovolji slijedeće karakteristike:
 Osnovica (vertikalne ţice) su na meĊurastojanju od 0,15 m;
 Horizontalne ţice su do visine od 0,60 m na meĊurastojanju od 0,05 m;
 Horizontalne ţice na visini od 0,60 m do 0,90 m su na meĊurastojanju od 0,10 m;
 Nastavak iznad pletiva mreţe se sastoji od jedne ţice na rastojanju od 0,15 m.
Stubovi ograde se postavljaju vertikalno, i poklapaju se u poduţnom pravcu. Razmak izmeĊu središnih stubova ograde iznosi 3,0 do 3,5 m, dok su zatezni stubovi na rastojanju od 25 m. Obiĉni
stubovi i stubovi-sidraši se ugraĊuju u tlo betoniranjem u betonske stope MB 20, dimenzije 200, h= 700 mm.
Prije postavljanja zaštitne ţiĉane neophodno je ispuniti sve uslove propisane standardom JUS U. S5.112. vezane za odstranjivanje divljaĉi iz zone od 3 km sa obje strane autoputa. Investitor moţe
predvidjeti na pojedinim mjestima sluţbene prolaze kroz ogradu, u kom sluĉaju oni moraju biti izvedeni u vidu kapija sa mogućnošću zakljuĉavanja.

IzvoĊaĉ će prije ugraĊivanja zaštitne ograde dokazati njen kvalitet atestom, koji će predoĉiti nadzornom organu.
Cijena ograde raĉuna se po duţnom metru postavljene ograde i obuhvata: isporuku i dopremu mreţe, stubova i svih elemenata za priĉvršćavanje i zatezanje; iskop i bušenje rupa za stubove sa
betoniranjem eventualnih temelja, postavljanje i sidrenje stubova; postavljanje, priĉvršćivanje i zatezanje mreţe. Cijena vrata obraĉunava se po ugraĊenom komadu.
3.3. Smjerokazi
3.3.1 Opis pozicije
Pozicija obuhvata izradu, nabavku i montaţu smjerokaza, u svemu prema JU standardu JUS.Z.S2.235.
3.3.2. Materijali
Smjerokazni stubići moraju da budu izraĊeni od takvog materijala i na takav naĉin, da ne predstavljaju opasnost u sluĉaju nalijetanja vozila.
Smjerokazi se izraĊuju i ugraĊuju na naĉin, osnovnim mjerama i tabelama datim u standardu JUS.Z.S2.235. i na detaljnim crteţima u grafiĉkom dijelu projekta. Sm jerokazni stubići se sastoje iz
noćnih oznaka koje ĉine reflektujuća tijela i nosaĉa na koji su ove postavljanje. Reflektujuća tij ela moraju biti ravne površine postavljene na nosaĉ u dvije vertikalne ravni, koje iz svakog smjera
nailaska kolovoznom trakom zaklapaju sa njenom poduţnom osovinom ugao od 75 i to:
- sa desne strane iz svakog smjera: pravugaonik crvene boje postavljen duţom stranom vertikalno,
- sa lijeve strane iz svakog smjera dva pravugaonika bijele boje postavljena jedan iznad drugog.
Smjerokazni stubići moraju biti dvostrani bez obzira da li se postavljaju na jednosmjernoj ili dvosmjernoj kolovoznoj traci. Smjerokazni stubići moraju biti bijele boje, trouglastog ili nek og drugog
presjeka, po izboru investitora. Stubići moraju sadrţati i dnevne oznake u vidu romboidne crne površine u pojasu reflektujućih tijela. Ugradnja u tlo mora da bude tako riješena da zamjena u sluĉaju
oštećenja bude jednostavna, ali da se ne mogu isĉupati rukom. Na potezima gde postoji zaštitna ograda za vozila postavljaju s e samo noćne oznake na posebne nosaĉe od metala ili plastike –
prizme, koje se ugraĊuju u ţllijeb ograde tako, da zaklapaju propisani ugao. Katadiopteri se postavljaju na meĊurastojanju od 12m. Izvor svjetlosti predstavljaju LED konfiguracija, dok konstrukcija
mora obezbjediti pouzdan rad koji ne zahtjeva odrţavanje. Cijene radova na postavljanju svjetlosnih markera na kolovozi se obraĉunavaju po komadu ugraĊenog svjetlosnog izvor a.
3.3.4.Kontrola kvaliteta
IzvoĊaĉ će prije ugraĊivanja smjerokaza, svjetlosnih markera i katadioptera dokazati njen kvalitet atestom, koji će predoĉiti nadzornom organu.
Cijene radova na postavljanju smjerokaznih stubova, katadioptera i svjetlosnih markera se obraĉunavaju po komadu. U cijenu smjerokaza ukljuĉeni su troškovi nabavke reflektujućih tijela i nosaĉa,
troškovi dopreme i isporuke do mjesta ugradnje, cijena temelja, iskop rupe za temelj, ugradnja, ukopavanje, nabijanje i planiranje bankine. Cijena katadioptera na zaštitnoj ogradi obuhvata nabavku,
transport i ugradnju ovih elemenata.

3.4. Kilometarske oznake
Pozicija obuhvata izradu, nabavku i montaţu kilometarskih oznaka, u svemu prema standardu BAS 1053:2014.
3.4.2.Materijali
Kilometarske oznake izraĊuju se od aluminijumskog ili pocinkovanog ĉeliĉnog lima, odnosno od poliesterske mase, po izboru investitora. Lice oznake moraju imati reflektujuća svojstva klase II (high
intensity).
Kilometarske oznake se u svemu izraĊuju prema BAS 1053:2014. Ove oznake, ĉiji je detaljan crteţ dat na posebnom grafiĉkom prilogu, postavljaju se na svakom cijelom kilometru puta, sa desne
strane svake kolovozne trake, na odstojanju od 0,7 metara od ivice kolovoza, tako da se nalaze u pravcu smjerokaza. Smjerokaz i se ne postavljaju na mjestima na kojima je predviĊeno postavljanje
kilometarskih oznaka. Taĉan poloţaj kilometarskih oznaka prikazan je u situacionim planovima.
IzvoĊaĉ će prije ugraĊivanja kilometarskih oznaka dokazati njen kvalitet atestom, koji će predoĉiti nadzorn om organu.
U cijenu kilometarske oznake ukljuĉena je i isporuka i doprema do mjesta postavljanja, svi elementi za priĉvršćivanje za nosaĉ, montaţa znaka na ugraĊeni nosaĉ, kao i kontrola kvaliteta prema
BAS 1050:2014.
3.5. Mreţa za zaštitu od zasljepljivanja
Pozicija obuhvata izradu, nabavku i montaţu mreţe za zaštitu od zasljepljivanja u svemu prema crteţima u grafiĉkom prilogu i ovim tehniĉkim uslovima.
3.5.2. Materijali
Mreţa za zaštitu od zasljepljivanja se izraĊuju od LDPE (polietilena niske gustine) sa UV zaštitom. Njena masa iznosi oko 800 g/m 2, otvor okna 8x8 mm, visina je 0,8m. Isporuĉuje se u rolnama
duţine 40m. Nosaĉi mreţe su izraĊeni od pocinĉanih cijevi preĉnika 3/4". MeĊusobna povezanost izmeĊu nosaĉa i utegnutost sistema se ostvaruje pocinkovanim ĉeliĉnim ţicama preĉnika 2,8 mm.
Stubovi-nosaĉi mreţe za zaštitu od zasljepljivanja se priĉvršćuju za stubove zaštitne ograde (na meĊurastojanju od 2,0 m) montaţno, b ez bušenja zaštitne ograde pomoću pomiĉnih kruţnih profila, u
svemu prema detaljnim crteţima. Povezanost stubova mreţe se ostvaruje horizontalnim ţicama preĉnika 2,8 mm na dnu, sredini i vrhu mreţe. Ţice se uteţu kosim ţicama-zatezaĉima, koji sa
horizontalnim ţicama ĉine rešetku na koju se priĉvršćuje mreţa. Spoj mreţe i stuba se izvodi pocinkovanim profilima i vijcima, a spoj mreţe i ţica se ostvaruje pocinkovanim metalnim prstenovima.
Pocinkovana rešetka ima prekid svakih 5-10 polja, radi lakšeg odrţavanja, eventualne zamjene i bolje krutosti sistema.

IzvoĊaĉ će prije ugraĊivanja mreţe za zaštitu od zasljepljivanja duţan dokazati njen kvalitet atestom, koji će predoĉiti nadz ornom organu.
U cijenu mreţe za zaštitu od zasljepljivanja ukljuĉena je i isporuka i doprema do mjesta postavljanja, svi elementi za priĉvršćivanje za zaštit nu ogradu, montaţa, kao i kontrola kvaliteta prema.
Obraĉun radova se vrši po metru ugraĊene mreţe za zaštitu od zasljepljivanja.
4. GARANTNI ROK
Puštanjem puta u saobraćaj, po pitanju saobraćajno tehniĉke opreme, prestaju obaveze izvoĊaĉa u slijedećim sluĉajevima: fiziĉ kih deformacija, nestanka opreme i signalizacije. Po pitanju kvaliteta
ostaje ugovoreni garantni rok.
Sarajevo, januar, 2016.g.

Kandidat:
Almir Mehmedović, , BA - ing.saob. i kom.

4. NORMALNI POPREĈNI PROFIL

SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME R 1:50


5. NACRTI SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

5.1. NACRTI I DETALJI IZRADE I POSTAVLJANJA

VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE









HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE









SAOBRAĆAJNE OPREME




6. SITUACIONI PLAN SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

I TEHNIĈKE OPREME R 1:1000


7. SITUACIONI PLAN RASKRSNICA


8. DOKAZNICE RADOVA SAOBRAĆAJNO TEHNIĈKE OPREME

8.1. DOKAZNICE RADOVA VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

8.1. DOKAZNICE RADOVA VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE
Stacionaţa,
Cjevni stubni nosaĉ
Red pozicija Postojeći Dimenzije Klasa Znak
Skica (izgled Šifra Slobodna Ostaje Upotreba
ni (lijevo/desno) znak/ novi znaka retro- Stub Napomena
znaka) znaka visina (m) (da/ne) (da/ne)
broj smjer znak (mm) refleksije Koliĉina temelj
postavljanja Duţina (m)
(kom.)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 14 15
DA - -
0+605
1. III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - Novi znak
Desno
DA - -
DA - -
0+605 Novi znak.
2. III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 NE - -
Desno Stubni nosaĉ od prethodnog znaka
NE - -
DA - -
0+746
3. III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - Novi znak
Lijevo
DA - -
DA - -
0+746 Novi znak.
4. III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 NE - -
Lijevo Stubni nosaĉ od prethodnog znaka
NE - -
DA - -
0+983
5. III-6 Novi 600 x 600 II 2,2 1 3,6 DA - - Novi znak
Lijevo
DA - -
0+975 DA - -
6. Lijevo III-6 Novi 600 x 600 II 2,2 1 3,6 DA - - Novi znak
suprotan smjer DA - -
0+506 DA - -
0+495 DA - -
0+681 DA DA DA
9. Desno II-2 Postojeći ∅600 II 2,8 1 4,2 DA DA DA Znak ostaje
okomito DA DA DA
0+668 DA DA DA
10. Desno II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 DA DA DA Novi znak
okomito DA DA DA
DA - -
0+475
11. II-34 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - Novi znak
Desno
DA - -
DA - -
0+821
12. II-34 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - Novi znak
Lijevo
DA - -
0+574 NE - - Novi znak

13. III-51 Novi 600 x 900 I 2,2 1 3,9
Desno NE - - Postojeći stubni nosaĉiskoristit će se

NE - -
NE - -
0+931 NE - - Novi znak
14. III-51 Novi 600 x 900 I 2,2 1 3,9
Lijevo Postojeći stubni nosaĉiskoristit će se
NE - -
0+668 DA
15. Na razdjelnom II-61 Novi ∅600 I 2,2 - - DA Novi znak
ostrvu DA
0+668 NE Novi znak

16. Na razdjelnom II-61 Novi ∅600 I 2,2 - - NE Znak se nalazi na stubnom nosaĉu
ostrvu NE prethodnog znaka.
DA NE NE
0+534
17. I-37 Postojeći d=900 I 2,2 1 3,9 DA NE NE Znak je potrebno zamijeniti
Desno
DA NE NE
DA DA NE
1+006
18. I-37 Postojeći d=900 I 2,2 1 3,9 DA DA NE Znak je potrebno zamijeniti
Desno
DA DA NE
DA DA NE
19. 1+037 Desno I-2 Postojeći ∅600 I 2,2 - - DA - - Znak ostaje
DA - -
DA - -
1+079 DA
20. III-71 Novi 500 x 500 II 1,2 1 2,5 - - Novi znak
Lijevo
DA - -
NE DA -
0+201
21. III-71 Postojeći 500 x 500 II 1,2 1 2,5 NE DA - Znak ostaje
Desno
NE DA -
DA - -
1+051
22. Lijevo suprotan III-71 Novi 500 x 500 II 1,2 1 2,5 DA - - Novi znak
smjer DA - -
NE DA -
0+201
23. III-71 Postojeći 500 x 500 II 1,2 1 2,5 NE DA - Znak ostaje
Desno
NE DA -
DA NE NE
1+059
24. II-2 Novi znak ∅600 II 2,8 1 4,2 DA NE NE Novi znak
Lijevo
DA NE NE
DA NE NE
0+714
25. II-2 Novi znak ∅600 II 2,8 1 4,2 DA NE NE Novi znak
Desno
DA NE NE
0+610 DA DA NE
26. Lijevo suprotan II-41 Postojeći ∅600 II 2,2 - - DA DA DA Znak ostaje
smjer DA DA DA
0+475 NE DA -
27. Lijevo III-6 Postojeći 600 x 600 II 2,2 - - NE DA - Znak ostaje
okomito NE DA -
0+829 DA - -
28. Lijevo suprotan II-29 Novi ∅600 I 2,2 1 3,6 DA - - Novi znak
smjer DA - -
29. 0+552 II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 DA - - Novi znak

Lijevo DA - -
okomito
DA - -
30.
0+661 DA - -
Desno, na
31. III-6 Novi 600 x 600 II 2,2 - - DA - - Novi znak
saobraćajnom
ostrvu DA - -
NE - -
NE - -
0+837 NE - -
32. II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 Novi znak
Lijevo
NE - -
NE - -

8.2. DOKAZNICE RADOVA HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

8.2. DOKAZNICE RADOVA HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE
Redni Površina Duţina Koliĉina

Stacionaţa (poĉetak i kraj) Pozicija postavljanja Vrsta oznake 2
broj (m ) (m) (kom)
0+979.54 pješaĉki prelaz
1. okomito
0+983.54 L=6.6 m
0+984.17
2. lijevo isprekidana linija zaustavljanja d=50cm 6
0+984.67
0+978.25
3. desno isprekidana linija zaustavljanja d=50cm 6
0+978.75
0+501.05 pješaĉki prelaz
4. okomito
0+505.50 L=6.6 m
0+506.40
5. lijevo isprekidana linija zaustavljanja d=50cm 6
0+506.90
0+499.51
6. desno isprekidana linija zaustavljanja d=50cm 6
0+499.71
0+984.17 puna linija
7. razdjelna 96
1+079.00 d=12cm
8. razdjelna 303
0+975.00 d=12cm
9. razdjelna 154
0+661.00 d=12cm
10. razdjelna 295
0+495.00 d=12cm
0+000.00 isprekidana linija
11. razdjelna 200
0+200.00 1+1m, d=12cm
0+600.00 kratka isprekidana
12. desno 61
0+661.00 1+1m, d=10cm
1+050.00 isprekidana linija
13. razdjelna 50
1+100.00 1+1m, d=12cm
14. desno 552
0+552.00 d=12cm
15. desno 329
1+000.00 d=12cm
16. lijevo 930
0+930.00 d=12cm
17. lijevo 125
1+100.00 d=12cm
oznaka
18. 0+950.00 lijevo 1
autobusko stajalište
oznaka
19. 0+575.00 desno 1
autobusko stajalište
0+558.00
20. desno isprekidana linija za autobusko stajalište, 1+1 m, d=30cm 42
0+600.00
0+928.00
21. lijevo isprekidana linija za autobusko stajalište, 1+1 m, d=30cm 42
0+970.00
0+732.92 jednostrana strelica
22. lijevo 2
0+737.92 L=5 m
23. lijevo 2
0+716.21 L=5 m


24. lijevo 2
0+699.46 L=5 m
0+763.51 Dvostrana strelica
25. lijevo 1
0+768.51 L=5 m
26. desno 2
0+617.67 L=5 m
27. desno 2
0+639.92 L=5 m
0+582.87 Dvostrana strelica
28. desno 1
0+587.87 L=5 m
jednostrana strelica
29. 0+674.79 okomito 1
L=5 m
jednostrana strelica
30. 0+678.09 okomito 1
L=5 m

8.3. DOKAZNICE RADOVA OPREME PUTA

8.3. DOKAZNICE RADOVA OPREME PUTA

Zaštitna odbojna ograda Katadiopter
Stacionaža Vrsta Dužina Završni element (kom)
Strana puta Klasa zaštite Područje djelovanja
(početak i kraj) ograde (m) (kom) Klasa II
desno 0+000 – 0+550 JO 550 N2 W4 kosi L=4m, 2 kom 16
desno 0+675 – 1+045 JO 370 N2 W4 kosi L=4m, 2 kom 4
lijevo 0+498 – 0+996 JO 498 N2 W4 kosi L=4m, 2 kom 2

9. PREDMJER RADOVA SAOBRAĆAJNO TEHNIĈKE OPREME

9.1. PREDMJER RADOVA VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

9.1. PREDMJER RADOVA VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE
Red Stacionaţ Skica (izgled Šifra Postojeći Dimenzije Klasa Slobodn Cjevni stubni
ni a, pozicija znaka) znak znak/ novi znaka retro- a visina nosaĉ Demo-
broj (lijevo/des a znak (mm) refleksi (m) Znak Upotreb Ukupno
Ostaje ntaţa i Nabavka Montaţa Ukupno
no) smjer je Stub a 15+16+17 Napomena
Koliĉin Duţina (da/ne) odvoz (KM) (KM) (KM)
postavlja temelj (da/ne) (KM)
a (m) (KM)
nja
(kom.)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 14 13 14 15 16 17 18 19
33. 0+605 III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - Novi znak
Desno DA - - -
DA - - -
34. 0+605 III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - Novi znak.
Desno NE - - - Stubni nosaĉ od prethodnog
znaka
NE - - -
35. 0+746 III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - Novi znak
Lijevo DA - - -
DA - - -
36. 0+746 III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - Novi znak.
Lijevo NE - - - Stubni nosaĉ od prethodnog
znaka
NE - - -
37. 0+983 III-6 Novi 600 x 600 II 2,2 1 3,6 DA - - - Novi znak
Lijevo DA - - -
DA - - -
Lijevo DA - - -
suprotan
smjer DA - - -
Lijevo DA - - -
suprotan
smjer DA - - -
Lijevo DA - - -
suprotan
smjer DA - - -
41. 0+681 II-2 Postojeći ∅600 II 2,8 1 4,2 DA DA DA Znak ostaje
Desno DA DA DA
okomito
DA DA DA
42. 0+668 II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 DA DA DA Novi znak
Desno DA DA DA
okomito
DA DA DA
43. 0+475 II-34 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - Novi znak
Desno DA - - -
DA - - -
44. 0+821 II-34 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - Novi znak
Lijevo DA - - -
DA - - -
45. 0+574 III-51 Novi 600 x 900 I 2,2 1 3,9 NE - - - Novi znak
Desno Postojeći stubni nosaĉiskoristit će
se
NE - - -
NE - - -

46. 0+931 III-51 Novi 600 x 900 I 2,2 1 3,9 NE - - -

Lijevo Novi znak
NE - - -
Postojeći stubni nosaĉiskoristit će
NE - - - se
47. 0+668 II-61 Novi ∅600 I 2,2 - - DA Novi znak

Na DA
razdjelnom
ostrvu DA
48. 0+668 II-61 Novi ∅600 I 2,2 - - NE Novi znak
Na NE Znak se nalazi na stubnom
razdjelnom nosaĉu prethodnog znaka.
ostrvu NE
49. 0+534 I-37 Postojeći d=900 I 2,2 1 3,9 DA NE NE
Desno DA NE NE Znak je potrebno zamijeniti
DA NE NE
50. 1+006 I-37 Postojeći d=900 I 2,2 1 3,9 DA NE DA
Desno DA NE DA Znak je potrebno zamijeniti
DA NE DA
51. 1+037 I-2 Postojeći ∅600 I 2,2 - - DA NE DA
Desno DA - - - Znak ostaje
DA - - -
52. 1+079 III-71 Novi 500 x 500 II 1,2 1 2,5 DA - - -
Lijevo DA - - - Novi znak
DA - - -
53. 0+201 III-71 Postojeći 500 x 500 II 1,2 1 2,5 NE - DA -
Desno NE - DA - Znak ostaje
NE - DA -
54. 1+051 III-71 Novi 500 x 500 II 1,2 1 2,5 DA - - -
Lijevo DA - - -
suprotan Novi znak
smjer DA - - -
55. 0+201 III-71 Postojeći 500 x 500 II 1,2 1 2,5 NE - DA -

Desno NE - DA - Znak ostaje
NE - DA -
56. 1+059 II-2 Novi znak ∅600 II 2,8 1 4,2 DA NE NE
Lijevo DA NE NE Novi znak
DA NE NE
57. 0+714 II-2 Novi znak ∅600 II 2,8 1 4,2 DA NE NE
Desno DA NE NE Novi znak
DA NE NE
58. 0+610 II-41 Postojeći ∅600 II 2,2 - - DA NE DA
Lijevo DA DA DA Znak ostaje
suprotan
smjer DA DA DA
59. 0+475 III-6 Postojeći 600 x 600 II 2,2 - - NE - DA -
Lijevo NE - DA - Znak ostaje
okomito
NE - DA -
60. 0+829 II-29 Novi ∅600 I 2,2 1 3,6 DA - - -
Lijevo DA - - - Novi znak
suprotan
smjer DA - - -
61. 0+552 II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 DA - - -
Lijevo DA - - -
okomito Novi znak
DA - - -
62.

63. 0+661 III-6 Novi 600 x 600 II 2,2 - - DA - - -

Desno, na DA - - - Novi znak
saobraćajn
om ostrvu DA - - -
64. 0+837 II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 NE - - -
Lijevo NE - - - Novi znak
NE - - -
Broj Jedinica Jediniĉna cijena UKUPNO

OPIS POZICIJE KOLIĈINA
pozicije mjere (KM bez PDV-a) (KM)
1. ELEMENTI VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE
1.1. Standardni saobraćajni znakovi
1.1.1. Znakovi opasnosti (pozicija obuhvata nabavku table znaka, vijaka i šelni, transport i postavljanje)
Trouglasti stranica 900 mm (folija klase I) kom. 4
1.1.2. Znakovi izriĉitih naredbi (pozicija obuhvata nabavku znaka, vijaka i šelni, transport i postavljanje)
Osmougaonik preĉnika 600 mm (folija klase II) kom. 2
Okrugli preĉnika 600 mm (folija klase I) kom. 8
1.1.3. Znakovi obavijesti (pozicija obuhvata nabavku znaka, vijaka i šelni, transport i postavljanje)
Pravougaoni stranice 900x600 mm (folija klase I) kom. 6
Pravougani 500x500 mm (folija klase II) kom. 5
1.1.4. Znakovi obavijesti za voĊenje saobraćaja (nabavka znaka, vijaka i šelni, transport i postavljanje)
1.1.5. Dopunske table (pozicija obuhvata nabavku znaka, vijaka i šelni, transport i postavljanje)
1.2.1. Jednostubni cjevni nosaĉi (pozicija obuhvata nabavku cjevnog nosaĉa, transport i postavljanje)
Jednostubni cjevni nosaĉi duţine 2500 mm kom. 2
1.3. Temelji saobraćajnih znakova
1.3.1. Temelji saobraćajnih znakova (pozicija obuhvata nabavku betona za temelj, transport i postavljanje)
Temelj saobraćajnih znakova kom. 22
1.4. Premještanje saobraćajnih znakova
1.4.1. Premještanje saobraćajnih znakova (pozicija obuhvata demontaţu, transport i postavljanje)
Tabla saobraćajnih znakova kom. 0
Stubni nosaĉ saobraćajnih znakova kom. 0
1.5. Demontaţa saobraćajnih znakova
1.5.1. Demontaţa saobraćajnih znakova (pozicija obuhvata demontaţu i transport)


ELEMENTI VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE:

9.2. PREDMJER RADOVA HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

9.2. PREDMJER RADOVA HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

2. ELEMENTI HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE
2.1. Uzduţne linije
Puna razdjelna linija širine d=12cm (bijele boje) m1 2784
Široka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=30cm (ţute boje za autobusko stajalište) m1 496,5
Kratka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=12cm (bijele boje) m1 310,5
2.2. Popreĉne oznake
2
Puna linija zaustavljanja bjele boje, širine d=50cm m 10,65
Isprekidana linija zaustavljanja bjele boje, širine d=50cm m2 24
Pješaĉki prelaz (VI-18) m 2
2.3. Ostale oznake na kolovozu

Strelice (jednosmjerne), L=5 m kom. 12
Strelice (dvosmjerne), L=5 m kom. 2
Oznaĉavanje saobraćajnih površina za autobuska stajališta (VI-50), prema detalju kom. 2
ELEMENTI HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE:

9.3. PREDMJER RADOVA SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

9.3. PREDMJER RADOVA SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

3. ELEMENTI SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME
3.1. Zaštitna odbojna ograda za vozila (pozicija obuhvata nabavku ograde, kosog završetka, stubova, transport i ugradnju)
1
Kontinuirani potezi jednostrane zaštitne odbojne ograde (JO), N2-W4 m 240
Kosi završni element ograde 4m kom. 10
3.2. Katadiopteri (pozicija obuhvata nabavku, transport i ugradnju)
Katadiopteri na zaštitnoj ogradi na meĊurastojanju od 8m kom. 34
3.3. Saobraćajna ogledala (pozicija obuhvata nabavku saobraćajnog ogledala i stubnog nosaĉa, transport i postavljanje)
Saobraćajna ogledala okruglog oblika (VIII-36) kom. 1
ELEMENTI SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME:

9.4. UKUPAN PREDMJER RADOVA VERTIKALNE SIGNALIZACIJE,

HORIZONTALNE SIGNALIZACIJE I SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

9.4. UKUPAN PREDMJER RADOVA VERTIKALNE SIGNALIZACIJE, HORIZONTALNE SIGNALIZACIJE I SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME
Trouglasti stranica 900 mm (folija klase I) kom. 0
Trouglasti stranica 900 mm (folija klase II) kom. 1
Osmougaonik preĉnika 600 mm (folija klase II) kom. 41
Okrugli preĉnika 600 mm (folija klase I) kom. 45
Okrugli preĉnika 600 mm (folija klase II) kom. 7
Pravougaoni stranice 600x600 mm (folija klase II) kom. 54
Pravougani 500x500 mm (folija klase II) kom. 18


ELEMENTI VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE:
Puna razdjelna linija širine d=12cm (bijele boje) m1 2815
Puna razdjelna linija širine d=10cm (ţute boje za taksi stajalište) m1 5
Isprekidana razdjelna linija rastera 3+3m, širine d=12cm (bijele boje) m
1 24
Široka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=30cm (ţute boje za autobusko stajalište) m
1 496,5
Kratka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=12cm (bijele boje) m1 310,5
Kratka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=10cm (ţute boje za taksi stajalište) 21
Puna linija zaustavljanja bjele boje, širine d=50cm m2 22,8
Isprekidana linija zaustavljanja bjele boje, širine d=50cm m2 37,3
Pješaĉki prelaz (VI-18) m
2 1114,7
Strelice (jednosmjerne), L=5 m kom. 4
Strelice (dvosmjerne), L=5 m kom. 1
Oznaĉavanje saobraćajnih površina za taksi stajališta (VI-52), prema detalju kom. 3
ELEMENTI HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE:
Kontinuirani potezi jednostrane zaštitne odbojne ograde (JO), N2-W4 m1 240
Kosi završni element ograde 4m kom. 10
Katadiopteri na zaštitnoj ogradi na meĊurastojanju od 8m kom. 34
3.3. Saobraćajna ogledala (pozicija obuhvata nabavku saobraćajnog ogledala i stubnog nosaĉa, transport i postavljanje)
Saobraćajna ogledala okruglog oblika (VIII-36) kom. 1
ELEMENTI SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME:
UKUPNO BEZ PDV-a:

PDV 17%:
UKUPNO SA PDV-om:

10. PREDRAĈUN RADOVA SAOBRAĆAJNO TEHNIĈKE OPREME

10.1. PREDRAĈUN RADOVA VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

10.1. PREDRAĈUN RADOVA VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

Red Stacionaţ Skica (izgled Šifra Postojeći Dimenzije Klasa Slobodn Cjevni stubni
ni a, pozicija znaka) znak znak/ novi znaka retro- a visina nosaĉ Demo-
broj (lijevo/des a znak (mm) refleksi (m) Znak Upotreb Ukupno
Ostaje ntaţa i Nabavka Montaţa Ukupno
no) smjer je Stub a 15+16+17 Napomena
Koliĉin Duţina (da/ne) odvoz (KM) (KM) (KM)
postavlja temelj (da/ne) (KM)
a (m) (KM)
nja
(kom.)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 14 13 14 15 16 17 18 19
65. 0+605 III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - 380 20 400 Novi znak
Desno DA - - - 80 10 90 520
DA - - - 10 20 30
66. 0+605 III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - 380 20 400 Novi znak.
Desno NE - - - Stubni nosaĉ od prethodnog
80 10 90 520
znaka
NE - - - 10 20 30
67. 0+746 III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - 380 20 400 Novi znak
Lijevo DA - - - 520
80 10 90
DA - - - 10 20 30
68. 0+746 III-4 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - 380 20 400 Novi znak.
Lijevo NE - - - Stubni nosaĉ od prethodnog
80 10 90 520
znaka
NE - - - 10 20 30
69. 0+983 III-6 Novi 600 x 600 II 2,2 1 3,6 DA - - - 380 20 400 Novi znak
Lijevo DA - - - 80 10 90 520
DA - - - 10 20 30
Lijevo DA - - - 80 10 90 520
suprotan
smjer DA - - - 10 20 30
Lijevo DA - - - 80 10 90 520
suprotan
smjer DA - - - 10 20 30
Lijevo DA - - - 80 10 90 520
suprotan
smjer DA - - - 10 20 30
73. 0+681 II-2 Postojeći ∅600 II 2,8 1 4,2 DA DA DA 380 20 400 Znak ostaje
Desno DA DA DA 80 10 90 520
okomito
DA DA DA 10 20 30
74. 0+668 II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 DA DA DA 380 20 400 Novi znak
Desno DA DA DA 80 10 90 520
okomito
DA DA DA 10 20 30
75. 0+475 II-34 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - 380 20 400 Novi znak
Desno DA - - - 80 10 90 520
DA - - - 10 20 30
76. 0+821 II-34 Novi 600 x 600 I 2,2 1 3,6 DA - - - 380 20 400 Novi znak
Lijevo DA - - - 80 10 90 520
DA - - - 10 20 30
77. 0+574 III-51 Novi 600 x 900 I 2,2 1 3,9 NE - - - Novi znak
380 20 400
Desno Postojeći stubni nosaĉiskoristit će
NE - - - 520 se
80 10 90

NE - - -
10 20 30
78. 0+931 III-51 Novi 600 x 900 I 2,2 1 3,9 NE - - - 380 20 400 Novi znak
Lijevo Postojeći stubni nosaĉiskoristit će
NE - - - 80 10 90 se
520
NE - - -
10 20 30
79. 0+668 II-61 Novi ∅600 I 2,2 - - DA 380 20 400 Novi znak
Na DA 80 10 90 520
razdjelnom
ostrvu DA 10 20 30
80. 0+668 II-61 Novi ∅600 I 2,2 - - NE 380 20 400 Novi znak
Na NE Znak se nalazi na stubnom
80 10 90 520
razdjelnom nosaĉu prethodnog znaka.
ostrvu NE 10 20 30
81. 0+534 I-37 Postojeći d=900 I 2,2 1 3,9 DA NE NE 380 20 400 Znak je potrebno zamijeniti
Desno DA NE NE 80 10 90 520
DA NE NE 10 20 30
82. 1+006 I-37 Postojeći d=900 I 2,2 1 3,9 DA NE DA 380 20 400 Znak je potrebno zamijeniti
Desno DA NE DA 80 10 90 520
DA NE DA 10 20 30
83. 1+037 I-2 Postojeći ∅600 I 2,2 - - DA NE DA 380 20 400 Znak ostaje
Desno DA - - - 80 10 90 520
DA - - - 10 20 30
Lijevo DA - - - 80 10 90 520
DA - - - 10 20 30
85. 0+201 III-71 Postojeći 500 x 500 II 1,2 1 2,5 NE - DA - 380 20 400 Znak ostaje
Desno NE - DA - 80 10 90 520
NE - DA - 10 20 30
Lijevo DA - - - 80 10 90 520
suprotan
smjer DA - - - 10 20 30
87. 0+201 III-71 Postojeći 500 x 500 II 1,2 1 2,5 NE - DA - 380 20 400 Znak ostaje
Desno NE - DA - 80 10 90 520
NE - DA - 10 20 30
88. 1+059 II-2 Novi znak ∅600 II 2,8 1 4,2 DA NE NE 380 20 400 Novi znak
Lijevo DA NE NE 80 10 90 520
DA NE NE 10 20 30
89. 0+714 II-2 Novi znak ∅600 II 2,8 1 4,2 DA NE NE 10 20 30 Novi znak
Desno DA NE NE 380 20 400 520
DA NE NE 80 10 90
90. 0+610 II-41 Postojeći ∅600 II 2,2 - - DA NE DA 10 20 30 Znak ostaje
Lijevo DA DA DA 380 20 400 520
suprotan
smjer DA DA DA 80 10 90
91. 0+475 III-6 Postojeći 600 x 600 II 2,2 - - NE - DA - 10 20 30 Znak ostaje
Lijevo NE - DA - 380 20 400 520
okomito
NE - DA - 80 10 90
92. 0+829 II-29 Novi ∅600 I 2,2 1 3,6 DA - - - 10 20 30 Novi znak
Lijevo DA - - - 380 20 400 520
suprotan
smjer DA - - - 80 10 90
93. 0+552 II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 DA - - - 10 20 30 Novi znak
Lijevo DA - - - 520
380 20 400

okomito DA - - -
80 10 90
94. 10 20 30 520
95. 0+661 III-6 Novi 600 x 600 II 2,2 - - DA - - - 380 20 400 Novi znak
Desno, na DA - - - 80 10 90
saobraćajn 520
om ostrvu DA - - - 10 20 30
96. 0+837 II-2 Novi ∅600 II 2,8 1 4,2 NE - - - 380 20 400 Novi znak
Lijevo NE - - - 80 10 90
520
NE - - - 10 20 30

Trouglasti stranica 900 mm (folija klase I) kom. 4 120 480
Osmougaonik preĉnika 600 mm (folija klase II) kom. 2 130 260
Okrugli preĉnika 600 mm (folija klase I) kom. 8 130 1040
Pravougaoni stranice 900x600 mm (folija klase I) kom. 6 130 780
Pravougani 500x500 mm (folija klase II) kom. 5 100 500
Jednostubni cjevni nosaĉi duţine 2500 mm kom. 2 49 98
Temelj saobraćajnih znakova kom. 22 17 374
Tabla saobraćajnih znakova kom.
Stubni nosaĉ saobraćajnih znakova kom.
Temelj saobraćajnih znakova kom.
ELEMENTI VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE: 5.296,00

10.2. PREDRAĈUN RADOVA HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

10.2. PREDRAĈUN RADOVA HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE

Puna razdjelna linija širine d=12cm (bijele boje) m1 2784 1,2 3378
Široka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=30cm (ţute boje za autobusko stajalište) m 1 496,5 1,0 5
Kratka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=12cm (bijele boje) m
1 310,5 0,7 16,8
2
Puna linija zaustavljanja bjele boje, širine d=50cm m 10,65 0,7 217,35
Isprekidana linija zaustavljanja bjele boje, širine d=50cm m 2 24 0,6 126
Pješaĉki prelaz (VI-18) m2
Strelice (jednosmjerne), L=5 m kom. 12 6 223,8
Strelice (dvosmjerne), L=5 m kom. 2 6 6688,2
Puna razdjelna linija širine d=12cm (bijele boje) m1 2784 250 3000
Široka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=30cm (ţute boje za autobusko stajalište) m1 496,5 80 240
ELEMENTI HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE: 13 895,15

10.3. PREDRAĈUN RADOVA SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

10.3. PREDRAĈUN RADOVA SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

Kontinuirani potezi jednostrane zaštitne odbojne ograde (JO), N2-W4 m1 1418 70 99 260
Kosi završni element ograde 4m kom. 4 75 300
Katadiopteri na zaštitnoj ogradi na meĊurastojanju od 4m kom. 355 12 4260
ELEMENTI SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME: 103 820,00

10.4. UKUPAN PREDRAĈUN RADOVA VERTIKALNE SIGNALIZACIJE,

HORIZONTALNE SIGNALIZACIJE I SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

10.4. UKUPAN PREDRAĈUN RADOVA HORIZONTALNE SIGNALIZACIJE, VERTIKALNE SIGNALIZACIJE I SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME
Broj pozicije OPIS POZICIJE Jedinica KOLIĈINA Jediniĉna cijena UKUPNO
mjere (KM bez PDV-a) (KM)
Trouglasti stranica 900 mm (folija klase I) kom. 4 120 480
Osmougaonik preĉnika 600 mm (folija klase II) kom. 2 130 260
Okrugli preĉnika 600 mm (folija klase I) kom. 8 130 1040
Pravougani 500x500 mm (folija klase II) kom. 5 100 500
Temelj saobraćajnih znakova kom. 22 17 374
ELEMENTI VERTIKALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE: 5.296,00
Jedinica Jediniĉna cijena UKUPNO

Broj pozicije OPIS POZICIJE KOLIĈINA
1
Puna razdjelna linija širine d=12cm (bijele boje) m 2784 1,2 3378
Široka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=30cm (ţute boje za autobusko stajalište) m
1 496,5 1,0 5
Kratka isprekidana linija rastera 1+1m, širine d=12cm (bijele boje) m 1 310,5 0,7 16,8


2
Puna linija zaustavljanja bjele boje, širine d=50cm m 10,65 0,7 217,35
Isprekidana linija zaustavljanja bjele boje, širine d=50cm m
2 24 0,6 126
Pješaĉki prelaz (VI-18) m
2

Strelice (jednosmjerne), L=5 m kom. 12 6 223,8
Strelice (dvosmjerne), L=5 m kom. 2 6 6688,2
ELEMENTI HORIZONTALNE SAOBRAĆAJNE SIGNALIZACIJE: 13 895,15
Jedinica Jediniĉna cijena UKUPNO
Broj pozicije OPIS POZICIJE KOLIĈINA
Kontinuirani potezi jednostrane zaštitne odbojne ograde (JO), N2-W4 m1 1418 70 99 260
Kosi završni element ograde 4m kom. 4 75 300
Katadiopteri na zaštitnoj ogradi na meĊurastojanju od 4m kom. 355 12 4260
ELEMENTI SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME: 103 820,00
UKUPNO BEZ PDV-a: 123.011

PDV 17%: 20.911,87
UKUPNO SA PDV-om: 102.099,13

Almir Mehmedovic - Novelirani Projekat Saobracajno Tehnicke Opreme

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Almir Mehmedovic - Novelirani Projekat Saobracajno Tehnicke Opreme

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ELEMENTI SIGURNOSTI CESTA NOVELIRANI PROJEKAT SAOBRAĆAJNO TEHNIĈKE OPREME MAGISTRALNOG PUTA TUZLA – ORAŠJE NA DIONICI OD km 0+000 DO

VJEŢBA - PROJEKAT km 1+100 JANUAR, 2016.

FAKULTET ZA SAOBRAĆAJ I KOMUNIKACIJE

NOVELIRANI PROJEKAT SAOBRAĆAJNO-TEHNIĈKE OPREME

(VJEŢBA IZ PREDMETA ELEMENTI SIGURNOSTI CESTA)

Red.Prof. Dr. Osman Lindov Almir Mehmedović,

Sarajevo, januar, 2016.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

FAKULTET ZA SAOBRAĆAJ I KOMUNIKACIJE

Faza projektovanja: Datum:

Kandidat: Almir Mehmedović, BA - ing.saob. i kom.

Mentor: Red. Prof. Dr. Osman Lindov

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

2. Pregledna karta, R 1:50.000

3.1. Tehniĉki uslovi za izradu, nabavku i postavljanje saobraćajno tehniĉke opreme

4. Normalni popreĉni profil – saobraćajno-tehniĉka oprema, R 1:50

5.1. Nacrti i detalji izrade i postavljanja vertikalne signalizacije, R1:10 do R 1:100

5.2. Nacrti i detalji izrade horizontalne signalizacije, R 1:10 do R 1:100

5.3. Nacrti i detalji izrade i postavljanja opreme puta, R1:10 do R 1:100

8. Dokaznice radova saobraćajno tehniĉke opreme

8.1. Dokaznice radova vertikalne saobraćajne signalizacije

8.2. Dokaznice radova horizontalne saobraćajne signalizacije

8.3. Dokaznice radova opreme puta

9. Predmjer radova saobraćajno tehniĉke opreme

10. Predraĉun radova saobraćajno tehniĉke opreme

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

OSNOVNI PODACI O PROJEKTU

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

OSNOVNI PODACI O PROJEKTU

Naziv projekta: ____________________________________

Broj ugovora: ____________________________________

Vrijeme izrade: ____________________________________

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

RJEŠENJE O ISPUNJAVANJU USLOVA ZA POSLOVE IZRADE PROJEKATA

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

RJEŠENJE O IMENOVANJU PROJEKTANTA I SARADNIKA

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

PROJEKTANT VODITELJ: ___________________________

ODGOVORNI PROJEKTANT: ___________________________

UNUTRAŠNJA KONTROLA: ___________________________

Mjesto i datum: _____________ Potpis ovlaštene osobe:

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

UVJERENJA O POLOŢENIM STRUĈNIM ISPITIMA

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

POTVRDA O IZVRŠENOJ UNUTRAŠNJOJ KONTROLI

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Projekat je izraĊen pod brojem: _______________

Kontrolu tehniĉke dokumentacije izvršio je: ____________________________

Mjesto i datum: _____________ Potpis ovlaštene osobe:

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Mentor: Red. Prof. dr. Osman Lindov

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Kandidat: Almir Mehmedović, BA – ing. saob. i kom.

Predmet: Vjeţba iz predmeta Elementi sigurnosti cesta

Smjer: Cestovni saobraćaj

Objekat: Magistralni put Tuzla - Orašje