sKl{Yl,'l'wYl)Zl^ł,(J l]tJlX)WNlCTWA l lNZYNltil{ll Śl{( ll'l l\\,ll.l'.

\
SPIS TIIEŚCI
't
lsltNtilxx.'Hr//.1
l. ZAGADN|ENIAWSTĘPNE 9

Przewodniczący Uczelnianej Rady Wydawniczc.j l. l. Zadania kornin rv przemysłowych '.'.........'. ll

Szymon Pałkowsh l 2. Poclziałkontin wprzemysłowych l l

|.3. Ciąg konrina ll

l.,tr. Urząd:lcniado oczyszczatiaspalin ......... l()

BW{Z
Redaktor l.5. Wyposażenicinstalacyjnęwkominach .......'...... Ż?'

Szymon Pałkowski
,I. KOMINYMUROWANEIZELBETOWE 2'1
:

Recenzenci 2,.1. Zzl|ctyiwadykomin wmurowanychiżelbetowych ................,' ?,5

Andrzej Flaga
2.2 Podstawowe materiały konstrukryjne i izolaryjne ?.5

Ż.Ż.l. Cerunika ............. 25

Ż.Ż.Ż. Zaprawa .,......'....
Biblioteka Gl wna i OINT Zbigniew Mendera 25
Politechniki Wroclawskiej
Ż'Ż'3' Beton ')'(l

Ż'2.4. st^|zbrojeniowa ?.7

Projekt okładki 2.2.5. MatetiaĘnawykładzinę ......''. ?'l
lil llil
Ż.2.6. MateriaĘdoizolacjitermicznej '...'.....
lrilil ltil ] ilil I I ilil il 'Ż'l
TadeuszWalczak
I I

001 776126
?..1 Wymaganiakonstrukcyjne ?;l
2.3.1. Kominymurowane ?,'l
Ż.3'l.l Grubości ścian..''''.'.. .. ?.'l
Ż.3'I'Ż. Spoiny 2tł
2.3.1.3. Otwory :ł t{

Ż.3 .l.4. ochrona przed zarysowanienr (obręczowanie) ....'.....

'),e

2.3.2. Kominy zelbetowe i0

2.3.2.I. Grubości ścian'.'....... i0
Ksiąźka częściowo sponsorowana 2.3'Ż.2. otwory lt
I
:]Izb83/ą
2.3'3. Wykładzirratermiczna .........''.'. 1..t.

Ż.3.3.I' Zasady stosowania wykładziny j')

//' Ż.3.3.2. Gnrbości ścian'.'....,.. 1,1

łr :l Q6py1igfu1 by Wydarvnictwo Uczelnianę Politoclrniki Koszaliliskic.i

2.3.3.3' Grubości spoin w wymur wce ......... t4
2.3.4. Inne elementy trzonu komina ................ l,l
Koszalin 2001 , 2.3.4.|. Głowicakomina ........'.... l,l
't,l
2.3.4.2. Wkxy czopuch w ...,,........
2.3.4.3. Stropy t5
'15
2.3.4.4. Innc konstrukcje na trzonie
WYDAWNlcTWo UczELNlANE PoLllrcHrulxl KoszRt-lŃsxte.l 2.3,5. Irundarncn[ .............
'15
75_620 Koszalin, ul. Racławicka 15_17 2.3.5,1. Ksz.talt fundamontu ........ t5
Ż.3.5.2' Zbrojcnie plyty fundamcntorvcj 15
Koszaiin 2001, Wyd' l, aft. wyd. 9,5, format B-5, nakład 2oo egz. lrr
2.3.-5.3. lzrllacjir lcrnliczllźI
Druk: Drukamia INTRO-DRUK, Koszalin 'l()
2.3,5.4. lzolacia przcciwwilgociowa .........

rrtr rrr ] tr I tll rr l]trl !]illllllltl! lllll ll

 1,.1.(r. ( )clrrorrir korrtirta pr/.cd koroziil l{r t. KoMtNYsi't'^l.owli ,.,,...,,.. l.ll
l.(l l Niozbęcllrczabr;zpiccz.cIliir llr
\ .6.Ż. Ztlbczpicc zcllic przcd korozją cltcmiczni1
stalowych
l. I . Zirle ty i wiuly komin w l:15

konlin w spalinowych stalowyclt

1.2. I{rxlza.ic i podzial komin w I 25
konstrukcyinc
l( r

Wyllralle zagatlnionia l2'9

.6.3 . Zabclpieczenic przcd korozją chcmiczną }
'. ł
2
'ł.3.l. Wynaganiaizaleceniakonstrukcyine
1
tl l:ł9
kominÓw wcntylacyjnych ...'..........
2'.l' Wv1losażcnic konrirra lx I 3.2. Wyposazcnie komina Il l

.
2.4.l Sz'czcblc rvłazorve Itt .l.3.3. Montaż konrina l35
2.,l.2. Dr abiny rvłazowe 3'3.4. Wyrnaganiadotycząceodbioru l3(l
1.4. Oclrrorra komin w stalowych
3rJ
137
2.4.3' Gtrlcric zewnętrzne 39
?'.|l,4. ur/.ądzcnia odgromowe .....'....'. 39 3.4. . Ochrona tcrmiczna komin w stalowych
| I 37

2.4.5. Zlzrki ostrzegawcze na kominię 39 3.4.2. Ochrona antykorozyjnakomin w stalowy-ch l4l

2.4.(l. U r'l'ądzenia pomiarowo-kontrolne .'.. ".,......... 39 }.5. l)rganiakonlin wpowodowaneodrywaniemsięwir w 15l

l5 Spccvfikacja obciązen i oddziabvan 40 .].5.l. Tworzcniesięwir w..'.'..' l5l

2.5. l.Ciężar wlasny komina 40 3.5.2. Por wnaniecharakterudrgarlpowodowanychprzezwialr 157

2.5'2. obciązenic wiatrem 3.-5.3. Zapobieganie drganiom komin w powodowanych

w
'.Ż

odryrvalliem się wir lstł

Ż.5.2.l ' obciązenie wiatrem w kierunku dzialania wiatru 42
obciązeriioddziaływarinakominstalowy l(l']
'5 .Ż.Ż ' obciążenie pol)rzeczne do kierunku wiatru 44 1.Ó. Spccylikacja
3.6.l. obcivenie stałe
2
l(yl
Ż.5'Ż.3. okres drga własnych komina ......'....... 46
2.5.3. WpĘw ugięcia drugiego rzędu ......... 48 3.(l.2. obciepenięrviatrem l(ll
2.5.4. obciąŻęniatermiczn ...........'.. 49 3'6,2,I. obciązeniedziałającewliniiwiatru l(yl
Ż.5.4.7. obliczenia termiczne 49 3.(,'Ż'2. obciążeniewywołanewzbudzeniem wirowym ............. |'l l

2.5 .4 .2. Naprężenia termiczne w trzonie s3 i.(t.3. D'zialanietemperatury ............... l1tt

ll,(r, WynizLrowanie trzonu komina .............,., 55 17. Wyrniarowanie komina stalowego l7'l
2. (r. 1 . Wymiarowanie trzonu komina murowanego 55 3.7.1. Sytuacjcobliczeniowe............. l'l'l
Ż.6.1.7' Podstawy wymiarowania 55 3.7.2. Kombinacje obciążeli .'....'.....'' l7tl
Ż.6.1 .Ż. Nieprzekraczalne wartości naprężen normalnych pionowycłr 55 3.7.3. obliczanie sil wewnętrznych l19
3'7.4. Wylnizrrowaniekomin wztrzonemruroĘTn .''....''.
'....
ltll
2.(r.l.3. obliczanie napręze w kominach murowanych
3.7'5' Przemieszczenie wierzchołka komina ...''...
5-t
llt'l
2 .6 .2. Wyntiarowanie trzonu komina zelbetowego 59
Ż'6.2.I. Podstawy wymiarowania 59 3.7.6. Posadowieniekomina ............. llJ5

2.6.2'2. Nicprzekracza]ne wartości napręzen normalnyclr pionowyclt ..'.. 59 l tt. Zlnęczcnic matcrialu w obliczeniach komin w stalowych ltl5
2.6.Ż.3. obliczanie napręzeri w korninach zęlbetolłrych .......... 3.tł.l. ZakreszmiennoŚcinapręzen lt{5
3.tt.2. Nośnośckominazewzględunazmęczenie
a)0
(r3 lt]7
] 7. S(atccznośćkomina
.)'tł. Wychylcnie komina 64 l 9. Przyklad obliczenia komitn stalowego .............. l1X)

.1,(). l)osadowicnie komina (r5

2.9. l.
Sprarvdzenię nośnościpodłoża gruntowcgo 65 ZA(iADNIENIA DODATKOWE......... ., ,),(19

2.9.2. Sprarvdzenic warunk w nacisku ftlndżuncnttl na podlozc ... 65

.
2.9. 3 Sprawdzcnie osiadari fundamcntu 66
,l. l . obciązcnic rviatrcm ?'l l

2.9.4. Obliczanic kolowcj plytv fundameutowcj 61 4.l.l. obciążcnicwYrvołanedziałaniemwiatru .. ?'ll

2'9'4'I. obliczanie moment w zginająrych przy 4. l.2. Prędkości ciśnierrie prędkości wiatru :) l l

obciązcnitr symctrycznyln ....'.....'....' ^ł.l.3' Wspolczynnikekspozrycji ?'ll.

4.l.4 Wspolczynrrikdziałaniaporyw' wwiatru p '..'.'.'.............................. lll'|
[J

2.9.4'Ż. Obliczanic nronrctrt rv zginającvch przry

obciązeniu łtntysymetrycznynr .......'. 10 ,l 2. Wylrzyrltalośc cltarakterystyczna i obliczeniowa lnunl 'l. ccgiel pclnyclr ...'..' ?,l()
2 l(). ()bliczłtlric picrścienl stalowych w kominach murowanyclr l1 ,l.'l. Wsp Icz.ynniki clraraktcryzrrjącc mur trzonu konrina ?")'l

.ł l l' l)rz.yklild obliczcnia konrina żclbetowęgo 't3 ,l

''l ' Wvbralrc lvlaścirvoŚcibctonu ')"''
)
')..
I ?,. l' r t,ykltrd otrl icz.cnia komina rnurowanego ......... 107 ,l 5. Wvllrltllc rvlitŚcirvości slali zbro.jcniolvcj .'....'.' ')")''|
 , '.l rl
4.(l. Wzory i tablicc tltl 1trrljcklrlrvillttlt ktlltslt'tlkc.ii żcllrclolvych
,l,7.'I'ablicc lvlaściwoŚci slitli i korrstl rlkcji sllrlolvyclt'.' "''' !Ż9
,l.l'l' Pionowir składowa oporu gratticzltcgtl podloż;l grttltlorvc11l :ll I Przedmowa
2,31
4.9. Wiclkości statyczne figurplaskicll'.........,..,...
4. l (). objętości wybranych brył obrotowyclr'..''.........
231{ Skrypt jest przeznaczony dla student w Wydziału Budownic:twit
4.l l. Korniny stztlowe wolno stojące wg BN-76/2378-0l Ż39 iInżynierii Srodowiska Politechniki Koszaliirskiej, zar wno studi(lw
dziennych, jak i zaocznych, gdyż jego zawartośodpowiada matcriałowi
omawianemu na wykładach i wtczeniach projektowych w ramach przctl-
2.s5
tJ I Ilr,tOGRAFIA ..............

miotu,,Budownictwo przemysłowe''.
Treśćskryptu jest podzielona na cztery rczdziały. Zasadniczą icgłl
cZęśćstanowi rozdziaŁ2 t3.
RozdziaŁ2 zawiera wytyczne wyrniarowania i wykonywania komilltiw
murowanych i zelbetowych. Podstawą do opracowania tej częścisą zalc:
cenia zawarte w normie PN-88/B-03004: ,,Kominy murowane i zclbcto
we''. 'W rozdziale 3 om wiono zagadnienia zwtązane Z projektowanictlt
wolno stojących komin w stalowych, a oparto się na wytycznych przcł.l'
stawionych W normie PN-93/B-0 3Ż01 :,,Konstrukcje Stalowe. Kominy''.
Należy zaznaczy , iz wszystkie wzory l za\ęcenia konstrukcyjnc' Zil
mieszczone w skrypcie, przy kt rych nie ma odnośnikowdo literatury,
pochodzą z wymienionych powyzĄ żr deŁ.
Waznymi fragmentami tych dwoch rozdział w są przykłady obliczc
niowe, mające dopom c studentom w wykonywaniu ćwicze projckttl
wych. W zamieszczonych przykŁadach skupiono się przede wszystkinr lrlr
szczeg łach charakterystyczrrych dla omawianych zagadnieh, mniej lnici
sca poświęcając obliczeniom typowych konstrukcji rnurowych, żclbct<l
wych lub stalowych.
Rozdział ostatni stanowi uzupełnienie zasadnicze1 częściskryptu. Zllir-
lazły się w nim m.in. podrozdziaĘ, przedstawiające wybrane fiagnrcllty
nonn łączących się z tematykąskryptu, a mianowicie: normy ,'wiatrowc.j'',
,,murowej'',,,betonowej i żelbetowej'',,,stalowej'' i,,gruntowej''.
Trzebar wniez dodać, iz wiele omawianych w skrypcie problem w, to Zil'
gadnienia interdyscypliname, ktore w poszczeg lnych normach ujęte są w Sp()
s b niesp jny, szczeg Lnie jeżeli chodzi o oznaczenia wielkościftzycznych.
Całośćzostała tak pomyślana, aby student wykonujący dane ćwiczcrtic
projektowe nie musiał poszukiwa wzor w, tablic wsp łczynnik w, bl1tlŹ
staĘch materiałowych w innych publikacjach i aby wszystkie niczbqtltlr:
informacje odnalazł w niniejszym tomie.
 Atltorzy sktadrrią scrclcoztlo poclziękowania opinitlditwctltlt, l)l'llc()wlll
k<lnl Politcohniki Krakowskic.i: Panu prot. dr. hab'
inż' Anch'zojtlwi lilirtlzo
(rrl'irl' wsp łautorowi normy ,,Kominy murowane i żelbetowe'') oraz
l'itt'lu
(m.in. wspołpracownikowi auto-
|r,lt. clr' hab. inż. Zbigniewowi Menderze
r',iw normy ,,Konstrukcje stalowe. Kominy"), kt rych,wnikliwe'
azarazem
'Ż,ycz,liwc uwagi, miały niewątpliwie pozytywny wpływ na merytoryczną R]ZDZ|AŁ 1

wartośpracy.
Pragnierny podziękow ać tęż pracownikom Politechniki Koszali
skiej :

Panu prof' dr' hab'

|,arrrr piof. di. hab. iiŻ. Ianuszowi Hauryłkiewiczowi,
ill,i,. ś"y,,,ono*i Pałkowskiemu (ednocześnie redaktorowi
niniejszego
konsultacje przy
skryptuj oraz Panu dr. inż. Waldemarowi Borjafrcowi za
opr.rcowywaniu fragment w pracy.
Słowa podziękow ania nateŻąsię r wniez Panu Tadeuszowi
Walczakowi
zlr |rojekt^ okładki i grafiki zamieszczone wewnątrz skryptu oraz Pani
,,,g,:Aiini. Leszczyfrskiej, redaktor naczelnej Wydawnictwa Uczelnianego
\i l tcchniki Kos zaliriskiej, za Ę cz1iw ośći okazywaną pomo
c.
l i

Autorzy

ZAGADNIENlA WSTĘPNE
l . l . l',zltlzlll i :r ko nr i n (lw p rzc my słtlw yc h
] l(tlnrirly przcInyslowc są to obickty irrzyricrskir: zaliczatlc cltl
lltrtltlwll
wystlkiclt o spccjalrryrprzc7,naczcniu. Słuzą do odprowadz.ania w wyższr:
wirrstwy atmosfery spalin lub innych gaz w, powstających ptldczas pr()ce
s t'l w p rtl<lukcyj nych w zakładach przemysłowych, kotłowrr
i aolr it p.

Głr5wrre zastosowanie komin w wiąże się przede wszystkim

'L pO'
wszcolrnie występuj ącyln procesem przemiany termodynamiczncj, zwłasz_
c'l,a z faząspalania węgla, gazu lub oleju opałowego w paleniskach kotł(lw
lrrb picc w przemysłowych, kt nrm na\eŻy zapewnić odpowicdni przepływ
lrtlwietrza i gaz w' Kominy tego typu nazywa się dymowymi lub spalintl-
wyrni' odprowadzają one gazy ciepłe lub gorące. Występuje r wnież inny
,<łc|za1kominow' kt re sfuzą do jak najwyższego wyniesienia szkodliwych
gaz w oraz opar w zanieczyszczonęgo powietrza. Są to kominy wentyltt
cy.ine. odprowadzają one gazy o temperaturze otoczenia (kominy zinrltc)
tutr o podwyzszonej temperaturze 50oc<T<150oC (kominy cicplc).
W przemyŚle iafinery.1nym i petrochemicznym wykorzystuje się komirly
rlo odprow adzania gaz w zrzutorvych, tzn. opr cz wyprowadzania gaztiw
oclpadowych lub nadmiaru gaz w produkcyjnych w wyższe warstwy itl-
,rrJsfcry, spełniają one ro1ę neutralizatora tych gaz w przez spalcllit:
tt wierzchołka konrina niekt rych ich składnikow.
Każdy komin przemysłowy musi mie taką wysokość i musi byc tak
zaprojektowuny, uby nastąpiło rozproszenie emitowanych do atnroslbry
,'t)rieczysrczei, staiych lub gazowych, w powietrzu poniżej dopuszozitl'
rly,;li wartościmierzorryolr w poziornie teręnu. Wyrnogi dotyczące ochrtltly
Śiodowiska przyrodniczego zmuszają projektant w i wykonawc w clo lrLr-
clowy coraz- wyższych komin w, przekraczających niejednokrotnie wystl-
ktlŚć 300 nt. '

1.2. P odział komin w przemysłowych

Klasyfikację kominow przemysłowych ilustruje tablica 1-1'

1.3. Ciąg komina

Ciąg w kominię jest to rożnica ciśnięfrbarometrycznych między gorą
oyni gazami spalinowYmi wewnątrz komina a chłodniejszynr powictrzctlt
w zcwnętrznej atmosferze.

il
 r:- I/- \
--.ULi!-l -- '-
śiasrfikacj.l konunórł' przemr słor',r'ch

a) T < 50'C kominy rventylacyjne zimne.

b) 50"C < T < 150"C kominy rvent1lac1jne ciepłe.
Temperatura c) 50"C < T < 200"C kominy ciepłe o zniennych rvarunkach.
odprorvadzirnych gazów d) 200"C < T < 350oC kominy ciepłe,
c) T > 350"C kominy gorące'
0T > 500"C kominy bardzo golL
Czlnniki
Skład chenriczny
technologiczne a) gazry zawierające składniki clremicznę szkodliwę dla konstnrkcji.
odprowadzanych gazów
b) gazł bez składnikórv szkodliwych i mozliwościporvstarvania skroplin
(po oczYszczeniu)
Doprowadzenie gazów tlo a) za pomocąjednego czopucha'
komina b) za nomoca kilku czopuchów
Sposób odprowadzania a) naturalny (ciąg naturalny),
gazów b) sztuczny (ciąg sztuczny" wytrvarzany Specjalny@
a) cegła mvylła lub kominówka,
b) żelbęt (kominy monolityczne lub z ęlementórv prefabrykorvan1'clr)
Materiał budowlany c) stal Zwykła' uszlachetniona lub Stopowa'
d) aluminium,
c) tworzywa sztuczlle
a) na własnynr fundamencie,
Czynniki b) na wspólnym fundamencie na podłozu gruntowym,
konstrukcyjne Sposób posadowienia c) na rvervnętrznej, oddzielnej konstrukcji wsporczej w budynku.
d) na stropie budynku,
c) lla dachu budrnku
a) niski h < 40 m,
i00 m.
b) średni40 < h <
Wysokośćkomina
c)wysokih>100m,
tl) bardzo wysoki h > 250 m

TĄBLIC_Ą .-1 c:
ffiorre.i*i.eloprz:*odolrc-
kilka pozionrón' cdciągóu '
I

b) z odciiuami. .1eden lub

cj , ronsńtcjarł'sporczą: dodatkorł'e podpancie lub dodatliorr
e l
l
T1p komina pr4tnocowanic (np. porr'iązanie z bud1nkiem)'
lub zelbetorve_i.
l
Oi pi"e*oOy w osobnej tonstrukcji rvsporczej. stalo$'ej
Czynniki 'na
calej rłysokościlubjej części:jednoprzervodorve lub I

l
konstrukcyjne
(cd.) i-i:l!p#:ry:Ę;:]''-;
Ksztalt komina }'\ zhipżnr. {zmienna średnica) !

a) kołow1'.
bl prostokątny.
l

PrzekrÓj poprzęczny
]

I
I c) kwadratowy
Ochrona termiczna, l a) bez wymurówki,
wymurówka I b) i izotacją termiczną.
wervnętrzna lub I
' 'uy*u.ówką
c) bez okladzinY.
okładzjna Zewnełtzfia I d) z okładzina
a) bez izolacJ|
Ochrona przeciw b) z izolacją rvewnętrzną
Szczegóły
korozii chemicznej 7 rZ -
konstrukcji bez specjalnej głorvicy'
a)
b; z oddzielnie rłykształtowaną głowicą
c) bez galcrii
i spocąvnkorr1'mt'
Insulacje na trzonie komina d) z galeriami ośrvietlęniorv-vmi
u.ź aoauttorrych urządzen zerłnętrzn'Ych'
"j z dodatkori:-mi urz4dzeniami (zbiorniki 'urządzenia zapobiega.la.ce
0
nadmiernm dr.saniom)
 l!'l
/t r;6
)t/
Nat.tlt'alrly ciąg l<tltllitla r,illc'i,y rlcl wicltt ozynniktiw, tlic-rłtz. lt tltltltl '"
., ,lĆÓ
ll'
/
, r.'t .r n"ł ,l3 )38
trcllrvytttyclr, kt(lrc w rrtnicjszyItl lub większ,ynr stopniu wplywają rla wicl-
Il nl lt
litlŚc .jcgo sily. Pozti rtlznicą temperatur gazow spalinąlVych w konlirlie
irltltczitit1cego powietrza, istotne znaczenie ma wysokośc komina, śreclnioa
r n' ''
.rr.r'"r,,,,.
l(XX) 213 ł T
N/lIr,,
., Ż:'
(t.3)

i ksztalt przekroju w świetle,szybkośc przepĘwu gazow i tarcie gazow * kttiryrn ypu jest .i-t'#
lm3 powietrza, N/m3, w tcmpcrattll'zt: 0"('
llorlczas ich ruchu w kominie. i przy ciśnieniu 1000 hPa,
l)tl l'aojonalrrego zaprojektowania komina potrzebna jest wartośćvvyma-
Yr,;, -ciQżar i m3 gaz w spalinowych w ternperaturzc Tg.,,
''C, i przy ci
ll,łlllcgo oiągu przy wlocie gazow spalinowych do komina w miejscu Zasllwy Śnieniu barometrycznym b, hPa, obliczany wg wzoru:
1ltlrrliędzy czopuchem a kominem. Wartoścciągu podaje projektant kotła
l)ill()wego' a zaprojektowany komin musi zapewniÓ ten wymagany ciąg. 273.v'tsu -- r- c1./, ll
')Ą''
' . (|.Ą
',

- t.O-:1
'-)|
1t-
I 1'sr , N/m', /'.
Wzory przyblźone dovryznaczania ciągu w kominie podaje Kral [25].
1000 2J3+TE, '- / /- | !

w ktt'lrym jest cięzarem 1m3 gaz w spalinowych, N/m3,w lclllpgl'll

Ygo
('iąg naturalny C w kominie ob|icza się za pomocąwzoru. ttrrze OoC lprzy ciśnieniu 1000 hPa.

(l -Cu-Cr-C6, Pa, -i?), - ,Jl, +-lS:t >i,1t.ly

Występującą we wzcrze (1.4) wielkośćT*sr określasię jako śr'ctllriit
- , t?:'v '1 .'
w kt(lrym: lctllperaturę gazow w koririnie i oblicza następująco:
I
co ciąg statyczny, Pa,
cr straty ciągu, spowodowane tarciem gaz w o Ściany komina, Pa, 't't,,t'
T' +T"
-
Cr' średnia prędkośprzepływu gazow spalinowych w kominic, 2
m/s, wg wzoru (1.8), straty ciągu, spowodowane bezwład- gdzic:
noŚcią gazow podczas ruchu w kominie, Pa. 'f,1* tcmperatura gaz w spalinowychptzy wlocie do kominit, "O,
'f,, - tcmperatura gaz w spalinowych przy wylocie z komintr, "(.'.
Wa oŚc ciągu statyczne1o Co stanowi r żnica cięzar w _ sfupa gazow
s1laliIlowych znajdujących się w kominie i sfupa powietrza atmosferyczne-
Ternperaturę gazow priry wylocie z komina obliczamy przyjmując, zc
grl, tl przckroju 1 m2 i wysokości rownej wysokoŚci komina H. Zatem ciry
tr4lr

zy w kominie oclrładzają się o 0,5oC na ka;żdy 1m wysokości komha l25 |'

s t atyi:zny oblicza się zgodnie z następuj ąc ą zależnością'.
l)rzybiizoną wartośc ciągu statycznego na 1 m wysokości ktltltitt
}l
.-.\, r: ,^
' '( t)
^\ '. :
(1.2) rv 1lrzypadku spalania węgla kamiennego przedstawiono w tablicy l-Ż, z,aś
(],, = (Yu - Yrł), Pa,
( 1C' rv 1lrzypadku spalania węgla brunatnego w tablicy 1-3.
/a \
grlzir-::
H _wysokoŚc komina mierzona od poziomu rusztu paleniska do wykl-
tu korninit, lr1,

Yl, cięzar l m3 powietrza w tenrperaturze powletrza zewnętrzncgtl T1,,

''C' i przy ciśnieniu barolnetrycznyln powietrza b, hPa, obliczany
wt, wzol'u:

l,l ls
 I
lAlll l("'\ ll l^ltl l(All

kil',i(1 r(x(' l2r)l h t'rrrncllo l2()l

'l t'rrrllcrirlrlrt 'l'cnlpcrirtrrrir

Srcdnia {crnpcralura gaz rv rv kolninic'fgr,., "( Srcdnia tctnpcratura gazow w kontinic'l',",, "(
polvie llzit lx)wiclrzir
zctt'ttęlt'ztlcgo /.cwllę{ r/.Ilogo

"(' t50 180 200 220 240 Ż50 260 280 300 3Ż0 340 350 "cl 150 180 200 ŻŻ0 240 Ż50 260 I 280 300 120 140 1.50

'7 2,)
l9 -25 5,91 6,45 7.06 1,33 '7,46 7,58 7,9r 8,02 8,Ż3 8,41
25 -5.-59 6,14 6,48 6,78 7,08 1,19 7,56 1,',79 8,00 8, tt,2tr 6,'17

?o 5,87 6,20 6,51 6.79 6.9Ż 7,05 1'Ż9 1,51 7,12 '7,9t u,01 -20 5,64 6,r1 6,49 6;78 7,05 7,18 7,30 7,53 1,75 1,95 ti, 14

ill
5,31

t5 5,05 5,80 5,94 6,24 (\ \) 6,65 6,18 7,02 1,24 1,45 1,65 1,14 -15 5,37 5,91 6,22 6'5Ż 6,19 6,91 1,04 7 7,48 1,68 7,8'7
'Ż1

l0 4,19 s,35 5,68 5,98 6,26 6,40 6'5Ż 6,1"7 6.99 '7,20 -7ąa '/,49
-10 5,12 5,85 {o? 6,Ż6 6,53 6,66 6,18 1,01 1,Ż3 1,43 1,62 ? ?ll
l5 1,24 'l,,fr,
-5 4,5s 5, t0 5,43 5:t4 6,02 6,15 6,28 6,5Ż 6,74 6,95 7, -5 4,87 5,40 5,7Ż 6,02 6,Ż8 6,41 6,53 6,JJ 6,98 7,18 1,31
I

0 4.31 4,8',1 5,20 5,50 5,78 5,91 6,04 6,28 6,51 6,12 6,91 7,00 0 4,63 5,r7 5,49 5,78 ,05 6,18 6,30 ,53 6,74 6.95 7.t3 ',
"'l,, I

5 4,08 4,64 4,91 5,Ż',1 5,55 5,69 5,81 6,05 6,28 6,49 6,68 6,17
5 4,40 4,94 5,26 5,55 5,8Ż 5,95 6,0'7 6,30 6,5Ż 6,Ż1 6,90 ( r,()
()

t0 3,88 4,4Ż 4,75 5,05 5"33 5,59 s,83 6,06 6 )'7 6,46 6,55
5,4',1
10 4.18 4'1Ż s.04 5,33 5,60 5'71 5.85 6,08 6,30 6,50 6,68 6.',1'l

t? 3'7lł 4,33 4,66 4,9-t 5?S 5,38 5,51 575 5q7 61R 6,38 641
lŻ 4,t0 4,63 4,9s 5,Ż4 5,5 r 5,64 5,76 5,99 6,Zr 6.41 (r,(r( (r,(r()

t4 ą60 4,25 4,58 4,88 5,16 5,29 5,4Ż 5,66 5,89 ,10 6,29 6,3u
T4 4,01 4,55 4,8',7 5,16 5,43 5,56 5,68 5,91 6'IŻ 6,33 ,5r (r,(r( )

l(r 3,6r 4,76 4,49 4.80 5,06 5,21 5,34 5,s8 5,80 6,01 6,Ż7 6,30 śśos,83
t6 2()2 4,46 ^1ę 5,07 5,34 5.Ą7 6,04 6,Ż4 6,43 (r,5 .),

rtJ 3,52 4,08 4,4r 4"7Ż s,00 5,13 5,Ż8 5,50 < -7,) 5,93 6,|Ż 6,Ż2
Iu 3,85 4,38 4;10 4,99 5)6 5,39 5,51 5:74 5,96 6,16 6,35 6,4,1

)ll 3,44 4,00 4,33 4,63 4,91 5,05 5,11 5,42 5,64 5,84 6,04 6.r4
5,43 5,66 5,88 6,0u 6,21 (r, l(r
Ż0 3,-11 4,30 4,6Ż 4,91 5,18 5,31

?5 3,24 3,80 4,13 4.M 4:72 4,85 4,98 5.ŻŻ 5,44 5,65 5,85 5,94
Ż5 ą s'7 4,10 4,4Ż 4,1r 4,96 5.11 5,Ż3 5,46 5,68 5,88 6.07 (r, I (r

t0 3,05 3,(r1 3,94 4'Ż4 1,52 4,66 4,18 5,02 s'ś 5,46 5,65 5,15
30 3,38 3,91 4,23 4,5Ż 4;t9 4,92 5,04 5,2',7 5,49 5,69 5,titi 5,e'l
l.s Ż,87 3,4Ż 3,15 4,06 4,34 4.47 4.60 4,84 5,06 5 )-t 5,4',7 5,56
35 3,19 3:t2 4.04 4,33 4,60 4;73 4,85 5,09 5,30 5.50 5,9 5.7r.(

(r t't
I
 za Silę ciągu l) w ktllllirric tllllioza się Zc wzorLl
Wltt'ltlśctl1ltlttirv lłrl'cia gaz(lw tl śoiatty ktltllitla ('1 tlblic:złt si1: l)()lll()(:il
wzotu:
P , C-''Ii, N (l.e)
rt,lt.l
('. II."
t-
vl T w kt rym:
'
g*'

Dsr, l(x) )o C ciąg naturalny, Pa'

F _ przekroj drązy kominowej, m2.
w kl(it'ylll:
k * wspołczynnik chropowatości,przyjmowany w zaleznoŚcl W większościprzypadk w otrzymanie odpowiedniego ciz1gu nltlttl'ltl
od rodzaju materiału na wewnętrznej powierzchni komina: llcgo wymagałoby zbyt wysokiego komina lub zbyt duzych średnic, szczt'
dla cegły k:10, dla betonu k=7, dla stali k = 5, gtilnic gdy odprowadzane gazy mąąniska temperaturę. Stosuje się wlctly
Dl. * Średnia średnicadrązy komino* j, m, rtI'ządzenia do wytwarzania ciagu sztucznego - wentylatory ciągu' tłoozi1t:t,
V - Średnia prędkoŚc przepĘwu gazow spalino'łych w kominie, gazy do przewodu kominowego. Ciąg sztuczny wspomaga wowozas cii1g
m/s, wg wzoru (1.8), naturalny.
B - przyspieszenie ziemskie, I = 9,81 m/s2. Pod względem konstrukcyjnym wentylatory dzieli się na odŚrtldktlwt'
(1lromieniowe) i osiowe, przy czym pierwsze stosowane są przewaztlie: tll;t
Wartośc oporow bezwładnościmasy gazow w kominie Cu mozna obli- liot.l w mĄch, a więc dla mĄch wydajności, a drugie _ przy duzych wy
czyo następująco: cltrIIlościach. Rozr znia się wentylatory odśrodkowe niskiego ciŚrlicrrilr
(1lrzy potrzebnym nadciśnieniu do 10 hPa), średniego ciśnienia (przy Ilirtl
oiśnieniu 10+20 hPa) i wysokiego ciśnienia (przy nadciśnienirr 2():l(X)
(],. =
"
v' 't"
?o
^l
, Pu. Illra). Wentylatory osiowe są wentylatorami niskiego ciśnienia, Wylllilgtlll('
rradciŚnienie wynosi bowiem do l0 hPa.
Wy stęp uj ąc e w e w zorze (1 . 7) oznaczenia literowe są obj aŚnione p owyzej . Potrzebną moc wentylatora określasię z warunku, iz w komirlie tl rvy
tliriności 100C m3 gaz w na godzinę, wentylator o mocy 1 kW daic cii111
.staLyczny ok. l8 hPa.
C,iężar właściwypawletrza atmosferycznego Yp9 w warunkach natural-
rlyc:h (T = ()''C, b = 1000 hPa) wynosi ok. IŻ,7 N/m'. Natomiast cięŻar wła-
Ściwy gazow spalinowych Tgo o zawartości |)yo Co1 w warunkach normal_ l.4. Urządzenia do oczyszczania spalin
,'y.ti * p.'ypudku spalania węgla kamiennego wynosi około 13,0 N/m3, zaś Jako środkisłuzące do zmniejszenia zadymienia i zapylenia, opr(lc;z tllt
w przypadku spalania węgla brunatnego _ około 12,5 N/m3. leżytej obsługi palenisk i stosowania kominow o duzych wysoktlŚciach,
PrędkoŚc przepływu gazow w kominie v mozna wy1iczyÓ z za|eżności. rtalezy wymienic urządzenia odpylające. Sąto urządzenia oparte na clziitIlr
niu mechanicznym bądz elektrycznym, a ich przydatnoŚc uzalezniotlłt .it:sl
ot J'-' !7'," i (1.8) tld wielkości pyłow zawarIychw spalinach.
. Odpylacze grawitacyjne wyposazone są w kotrrory uspokłriirii|t:t',
w ktorej [I jest wysokością m' mierzoną od poziomu rusztu paleniska do tl zwiększonym przekroju w stosunku do kanału spalinowego, wsktttt'k
wyltlttt ktlnrinł [25 |.
c7.ego nialeje szybkoŚc przepływu spalin, powodując wytrąccnir: 1ltltl
1lrzypadku kominow murowanych i zelbetowych z wykładziną
W wplywem siĘ cięzkoŚci cząstek pyłow o wielkościpowyżc.i l50 ptrll. Sttl
rl rvysokościaohwiększych niz 80 m przyjmuje się do oblicze prędkość strjt1c zrnianę kierunku przepĘwu gaz w, lnozna poprawić s1lrawlttls('
głtztiw s1lalitltlwych rowną 8 m/s [25l.
ttt'ządzonia, ktora jcst nicwiclka.
l()
I r.l
. ('yklttrly są ttl tld1lylac;zc, dziala.iąoc lla zasaclzic sily tlclśrodktlwcj. (llp. oykloIt).'I'cgtl I'tlclzttitt tltlpylaczc zatrzynlują jrrz pyłki tl Śt'cdtlicly tltl
lrrn'.'t, nadanic slttlinonl clrogi spiralnci ptlw.stitjc ruch wirtlwy, w trakcic 0,0I pni.
kt(lr'cgo cząstki stałe są oclrzucatre ku Ścianom zewnętrznym, skąd odpro-
Sprawnośurządzefi odpylających waha się w bardzo duzych gralli-
*ł,,lrii''o są ku dołowi do lejow zsypowych, a oczyszlzone gazy uchodzą cach' rys. l.1. Mozna stwierdzic, iz sprawnośÓ wszystkich urządzefl obltizit
tltl gtiry. Cyklony wyclrwytują pyĘ większe od 50 pm. Większą sprawnoŚc się ze zmniejszeniem średnicycząstek pył w
cyklony o mniejszych średnicach. Dlatego zarniast jednego cy-
'uyiu'i,i,1
l,ltlrltr o większej Średnicy, korzystniej jest zastosować kilka cyklon w
(} lllllicjSZej średnicy.
. Multicyklony są to zestawy baterii cyklon w o małej Średnicy ze
rvs1l(llttym lejem. Multicyklony usuwają pyły o większej średnicy lepiej niz
jest tez o więle większa, zwłasz'cza
1',,,ictlyncze cyklony, a sprawnośc ich
1llzy pyłach o bardzo drobnych frakcjach.
. ()clpylacze workowe są to filtry' słuzące do dokładnego oczyszczania 0
C
jezeli stanowią wartościowe
1iltztt i umozliwiające wychwyywanie pyłow' E
=
a
stll()Wcc. Filtry wykonu.ie się z tkanin naturalnych (bawełna. wełna) lub
szlttcztrych Mają one postać dfugich (do 15 m) workow_ (rękawow) o śred_ Ś
rlicy clk. 30 cm. Zapy|ony gaz, przepŁywając przez worki pozostawia pyły
rlit (kanitric, a okresowe wstrząsanie, strąca nagromadzony pył Sprawność
tltl1lylaczy workowych jest bardzo wysoka, szczeg lnie dla pyłow więk-
szych od I prn.
. Skrubery Są to urządzenia do mechanicznego odpylania na mokro. ooc'o-ł
ONhr -t(3on
.łN oooo(JÓo
Nirj1licr'w następuje oddzielenię pyfu od spalin pod wpływem siĘ odśrod-
rnN
Wymiory pytu w lm do
o-
litlr.vcj' po czyrn pył wpada do cieczy i jest przez nią odprowadzany' Skru_
llcIy zatrzymują cząstki pyfu większe od l0 pm' Zaletąskruber w, opr cz
Rys. 1.1. Sprawnoścniekt rych urządzeil odpylających [25J
iclr wysokiej sprawności, jest to, iż oczyszczają spaliny z tlenk w siarki.
. lilektrofiltry są urządzeniami wykorzystującymi zjawiska zachodzące Nalezy zaznaczyć, ze stosowanie urządzeri odpylająoych dajc straty
tv gitzach pod wpływem pola elektrycznego, a mianowicie: przepuszczanie ciągu w kominie, kt ry trzeba uzupełni stosując wentylator. orientacy.int:
1,r'i1tlrr clektrycznego przez
gaz}ł powoduje ich jonizaĄę. Pyłki zawarte straty ciągu urządzelr odpylających wynoszą w przypadku zastosowania :

w spalinach, po dostaniu się do odpylacza, ładu1ą się ujemnie i pod wpły- -

wcrn siltlcgo pola elektrycznego są odrzucane na anodę' okresowe wstrzą-
sitrlic clcktrodą strąca pyły osiadające na jej ściankach do leja zsypowego.
lilcktrofiltry wychwytują pyĘ większę od 0.01 prn, aich sprawnośc jest
burrlzo wysoka.
. Oclpylacze u|tradźwiękowe wykorzystują zasadę, iz fale dŹwiękowe,
rvzbuclzine przez generator, powodują aglomerację drobnych pyłow
rv większo cząstki, ktore następnie łatwiej zatrzymuje odpylacz wtorny
odpylaczy mechanicznych - 0,3 + 0,75 kPa,
- odpylaczy mechanicznych mokrych - 0,1 + 0,5 kPa,
- elektrofiltr w - 0,03 + 0,1 kPa.
Typolvy układ technologiczny komina przedstawiono na rys. l.2. Gazy
są odprowadzane ze źrodłapoprzez urządzenie(a) odpylające i wentylator,
wytwarzający ciąg i dalej czopuchem do komina.

:ł( )
?.t
 ROZDZ\AŁ 2

Iłys. l,2. Ukłąd technolcgiczny komina [j4]

l.5. Wyposażenie instalacyjne w kominach

Wyposazenie to obejmuj e lrządzenia zewnętrzne i wewnętrzne ko-
tticcztro do ochrony komina przed wyładowaniami atmosferycznymi,
tlŚwir:tlcnic lotnicze, vrządzenia do wejściana komin z zewnątrz i od we-
wlrt1trz, jak r wnież urządzenia zabezpteczające prawidłową jego eksplo-
irtac.ię - lcje odpopielające lub zbiorniki popiołu' Stosunkowo rzadziej spo-
tyka się instalacje dodatkowe na trzonie komina, jak np. zbiorniki na wodę
ltlb oŚwietlenie reklamowe.
Szczeg łowe om wienie wyposazenia instalacyjnego przedstawiono KOMINY MUROWANE ! ZELBETOWE
w 1't.2.4. oraz 3.3.2.

22
2.l. Zztlcty i wady komin w murowanych i żclbetowyth
Korrrirry zelbetowe wykazują w stosunku do komin w nturtlwatlyclt
wiclo zalct Mują one znacznie mniejszy ciężar, a tym samym łatwic'jszel
i lze.isze jest ich posadowienie. Kominy zelbetowe wymagają zlr,ycitl
rlrrlic'jszyoh ilościmateriałow budowlanych' a przede wszystkim cemcnltl
w trzonie i fundamencie. Koszt realizacji komin w zelbetowych .ir:st
rnnicjszy niz murowanych, kr tszy jest takze okres ich wykonania. Kolui
rly żelbetowe przenoszą napręzenia rozciryające oraz są odporne na Zal'y
Sttwania, zaśmonolitycznośkonstrukcji sprawia, iż są sztywnic.isztl
i lllrI'clzicj odporne na wstrząsy i osiadanie gruntu niz kominy murowanc.
Do wad komin w zelbetowych mozna zaliczyć małą odpornośc ttit
irgrcsję chemiczną i korozję'
Korniny murowane są bardziej odporne na działanie wysokich tcltl1lc
r'lrtrtr. Dodatkową zaletąkomin w murowanych jest iclr łatwa rozbiorka

2.2. Podstawowe materiały konstrukcyjne i izolacyjntl

2.2.1. Ceramika
Do budowy komin w murowanych należy stosowa cegłę komin(>wkę
(]cgły te mają w rzucie poziomym kształt wycinka pierścieniakołowcgtl,
l'I'odukuje się je rv pięciu $'paclr, r zniących się dfugościąL t\iczbąotrvtlrt'lrv
Wszystkie typy cegieł mają gruboś90 mm, a szerokoś zewnętrznej ściarrki
ltrkorvej l 60 mm. Ksżałti ouymiary cegieł podano na rys. 2.1.

Do budowy komin w o przekroju poziomym prostokątnym lub clkr'ł1_

glym mozna stosowa cegłę zwykłą pełnąklasy nie mniejszej niż20.
Stosując cegłę kominowkę można wymurować ścianyo następrrjącyclr
grLrbościach (w cm): 10' 15, 20,25,30,36, 41,46,51,56 + 58,6l -: (l3,
67 : (:9,7Ż +74,7J +'79, 8Ż + 84,87 + 89, 9Ż + 95,98 + 101, zaśstosttjąt:
c:cglę pełną - ścianyo grubościach'.12,25,38,5l, 61, 77 cm.

2.2.2. Zaprawa
Do btrdowy trzonu komilra murowanego z, cegĘ nalezy stosowiro z,lt
prawę cemcntowo-wapienną lub cementową o marce nie niższej niz 3 '

25
 'r'AIJl,t(A 2-I
Nrrjnizszc klasy bclonu dla kolnin w [571

Najniższa dopuszczalna
I{oclza.j clcmentu komina klasa betonu

l. 'l"rzon komina
160
F--------i 2. tilcmenty prefabrykowane

{:lł stosowane do trzonu komina

.1, Strop i elcmentY Ponrocnicze
BŻ5
BŻ0

:l lc-. I l]l 4. Fundamcnt B20

lc:l)r
I i/qs)
t a rV 160
Ż.2.4. Stal zbrojeniowa

j
't60
Do zbrojenia komin w zelbetowych nalezy stosować slal zwykłą okrą_
F------i
C) I
ol glą. Nalezy unikac stosowania roznych gatunkow stali zbrojeniowej w tylll
io'r'y* przekroju komina. Średnice prętow nie mogą być zbyt małe z uwa-
(ft
c_) ol
Irl
C] -rl gi na ich wiotkoŚć.

O
J tal
I
O
,a
_l
Ż.2.5. Materiały na wykładzinę
Wykładzinę tta|ezy wykonywa z cegly nvy|dej. Przy temperaturzc
r. w wyzsze] ne ąoa"Cwylrładzinę naleĘ wykonywac z cegly szamotowej.
ga_

Ż.2.6. Materiały do izolacji termicznej

lł.v,:' 2.]. Kształt i wymiary cegieł komin wek
Do wypełniania przestrzeni pomiędzy trzonem a wykładziną stosuje się
l)tl wykładziny z cegły nvy\<łej, 1eŻeli temperatura odprowadzanych następu;ące materiĄ izolacyjne: wełnę mineralną wełnę żuŻIową luźną'
1litz(tw nic
przekracza 250oC, naleŻy stosować zaprawę cementowo- ; yty zwełny mineralnej, szkło piankowe.
tvlt1licnną. Przy wyższych temperaturach naLeŻy stosować zaprawę żarood-
lx)l'llą z cementu portlandzkiego i gliny ceglarskiej. Do wykładziny z ceg}y 2.3. Wymagania konstrukcyine
sztt tttlttlwej naleŻy stosowa zaprawę szamotową.
t

l)o wykładziny komina odprowadzającej gazy chemiczne agresywne 2.3.1,. Kominy murowane
r r ir l r:ży sto sowac sp ecj alnie dobrane zapr aw chemoodporne.
2.3. l.t. Grubości ścian
Ż.Ż.3.Ileton Najmniejsze konstrukcyjnie dopuszczalne grubości ścianytrzonu przy
I)o komirr w zelbetowych nalezy stosowac beton Zwykły. Najnizsze wylocie komina mu'o*un.go z ceg}y należy przyjmować w zależnoŚci tltl
rlrl1lttszczitlrlc klasy bcttlnu dla komin w zcstawiono w tablicy Ż-I. zewnętrznej średnicy wylotu komina wedfug tab|icy 2-2'

,, (l
'r'ABr,t(lA 2,..2
Nltjrrrlriciszc kollslnlkcy.jttic clopttszcłtlllc gt'ttbtlści ściatty trzolttr korrrirlir |57|

St'crlrlica Zownętrzna wylotowir ltrb rvyntiar Najmnicjsza grubośc ściany

rviększcgo bokrr prostokąta k<lnlina cl
nt nml
rto 2,0 Ż00
Donad 2,0 do 3.5 Ż50
ponad 3,5 do 5,0 300
ponad 5,0 do 7,5 350

Prz,y średnicach wylotowych komina większych niz 7,5 m nalezy

s1lrawdzic grubośćściany u wylotu na mozliwośćzowalizowania lub za-
sltlsowa wzmacniający pierście1lgłowicy.
W kazdym przekroju grubośćścianynie moze być mniejsza niż Yo Ryl 2.2. Oznaczenia wymiarowe do sprawdzania warunk w podanych
wzorami (2.1) i (2.2)
Śr'cclnicy zewnętrznej komina w tym przekroju.

2.3.l.Ż. Spoiny Przekroje osłabione przez otwory powirrny być sprawdzone obliczcnitlwtl.
Sprawdzenie można pominąc, gdy spekriony jest dodatkowy warunek:
GruboŚci spoin w trzonie komin w murowanych z ceg}y powinny wy-
ttosio:
b..* ( 0,2D. Q.3)
- spoiny poziome - do 15 mm, Naroza otwor w powinny być sprawdzone wytrzymałościowowcdltrp,
. .slloiny pionowe w kierunku obwodu - 8 + 20 mm, zasad podanych w normie [56].
. spoiny pionowe w kierunku promienia - 5 + 15 mm.
Ż.3,I.4. ochrona przed zarysowaniem (obręczowanie)
Od zewnątrz należy spoiny wypełnić zaprawą cementową wapienno-
colllcntową ewentualnie z dodatkami antykorozyjnymi albo chemo- Kominy murowane' w
ktorych tenrperatura na wewnętrzrrej p()'
tlrlglornyni. wierzchni trzonu jest wyzsza niz 100oC lub spadek temperatury w ściarric
trzonu wynosi więcej niż 80Ę powinny być dodatkowo zabezpieczone olr-
2.3.1.3. Otwory ręczami stalowymi o odpowiednio obliczonym przekroju.
Otwory w trzonie komin w murowanych nie powinny być szersze niż Minimalny przekr j obręczy na|eĘ określawedfug tablicy 2-3.
(),5D, a całkowity obwod otworriw w jednym przekroju nie większy niż0,4
calkowitcgo obwodu komina. TABLICA 2-3
Odstępy poziome oraz odstępy pionowe powinny spełniac dodatkowe Minimalny przekr j obręczy i maksymalrry odstęp między nimi [57]
wurunki (rys. 2.2):
Średnica zewnętrzna ko- Minimalny przekr j Maksynalny odstęp
mina D poprzeczny obręczy między obręczallti
il 1, Ż (),5 b ,',,,*, (Ż.|) m mmxmm nt

D<3,0 6x0
ilu>l),,,,,*. (Ż,Ż)
D >3,0 8x80 2,1

2tt I)
 Nitjttrtlir-:j.szy1lr'zckl'ri'j l)()l)l'Zcozlly tlbręozy nalczy 1lt'zyjrlltltvitć ttlrvlly Mininlalny stopir:rr zblo.ir:nia w kicrunku poziottlyrtl wyt'azol)y slostllt
(),(X)l złrllt:z,1liccztlrlc.i pttwicrzclttliprzckrtljrt pionowcg()
trz()l]tl ktllltillit' kicrnl pola powicrzchni przckrtl.jtiw ztrt'tl.jcllitt i bcttlnu wynosi:
Obręczo powinny być podtrzymywane przynajmniej clwoma hakami
i zatlpłrtrzonc w zamki śruboweumozliwiające regulację siły naciągu.

Ż.3.2. I(ominy żelbetowe

i nie nrniej niz wartościpodane w tablicy 2-5, w zalezności od tenrperitttrt'y
2.3,2.l. Grubości ścian wlotowe.j gaz w o<lprowadzanlah popruez komin.
Mininralne konstrukcyjne grubości ścianytrzonu komina zelbetowcgo
TABLTCA 2-5
1lr'zy.ilnuje się w zaleznościod zewnętrznej średnicywylotu komina wedfug Minirnalny stopien zbrojenia poziomego [57]
tiltlicy 2-4.
oC MinimaĘ stopien zbrojcnia
't'Arlr.tc-A 2-4 T'curpcratura odprowadzanych gaz w,
Vo
l\4irrilllalnc konstrukcyjne grubościścianytrzonu komina
[57] do 100 0,Ż5
ponad 100 do 300 0,35
Srcdnica zcułrętrzna wylotowa D Najmniejsza gnrbośc ścianykomina d
nl mm
ponad 300 ,0,40

Do 2,0 160 Przy średnicach zewnętrznych większych niż iC m minimalny sttlpicn

ponad 2,0 do 5,0 180 zbrtljcnia w1łrosi 0,407o.
ponad 5,0 Ż00 Pręty zbrojenia poziomego, ze względow wykonawczych, należy
rtmieszcza przy prętach zbrojenia pionowego od strony wewnętrztlr:j
Sciarra trzonu powinna byc zbrojona obustronnie, z wyjątkiem przy_ w stosunku do prętow pionowych.
Jlitdktiw, gdy D<5.0 m lub grubośściany trzonu nie jest większi niz odstępy między prętami pionowymi nie powinny przekraczac 300 mnl
25() nun. Minimalny stopieri zbrojenia w kierunku pionowym, wyrażony Oclstępy między prętami pclziomymi nie powinny przekraczac 200 mln,
strr.srrnkicm pola powierzchniprzekroj w zbrojenia i betonti, wynosi: L\ przy Ścianach grubszych niż 400 mrn
_ połowę grubości ściany.
Najmniejsza gruboścotuliny prętow zbrojenia pionowego i poziorncgtl
wYtiosi 40 mm przy średnicach większych niż 16 mm oraz 30 mm przy
(Ż.4)
śrcdnicach prętow do 16 mm'

r rlic rnniej niż 0,3o/o. Na zewnętrznej stronie trzonu minimalny stopieri

2.3.2.2. Otwory
zll'o.jcnia wynosi 0,2Vo. W przekroju trzonu poziomym i pionowym osłabionym otworami nit'
Występującą we wzorze (2'4) wartoścharakterystycznej wytrzymało- lez.y sprawdzi występujące napręzenia. Nalezy tak'że krawędzie otwtlru
ścibctorru na ściskanie Ęę nalezy przyjmować wedfug tablicy 4-'7, iaśwy- dttstosować, do przeniesienia zwiększonych napręzeh, przez zwiększottt:
tl'zyrnałośccharakterystycznąstali zbrojeniowej _
&t wedfug tablicy 4-8. zbrojcnie co naimniei o IAjV,,.
Soiana trzonu powinna być rownie z zbrojona obustronnie zbrojeniem Przy sprawdzeniu wytęzenia na krawędzi otworu 1 przy zachclwaItitt
1ltlzitltltynr z wyjątkiem przypadkow' gdy nie ma podwojnego zbioicnia stetnu spręzystego można pominąÓ krzywlznę ściany,jezcli szeroktlśc
llionowcgo. ()tworu b jest mniej sza niż 0'5D.

l0 il
2.J.J. Wylillrrlz,ill:t (cl'llliczlllt l-"

2.J.J. l. Z:rslrdv sttlsow:tltiir wylrładziIly

I

Wktlrllillaoh lntlrowanych oclprowadzających gazy ohcnliczllic nic

I

uszczelnienie (materiał spręĄlsĘ) 3 t;tll

ilP'lcsywllc, lrajnlrriejszą wysokoŚc wykładziny wyznaczź| się w zaleznosci
I

rltl lclll1lcltatr.rry wlotowej gazow według tablicy 2-6'

I

podkładka izolacyjna gr. 1

l Ąl]l.l('A 2-6
Wysokośc rvykładzirry rv zalcżnościod tetnpcratury gaz lv chemicznie płaszcz Żelbetowy
n lclrltrcsywnyclt [57 I

-ll
N

oC i
izolacja Ż,lŻowa
l't:llrpcratura wlotowa gaz w, Umieszczenie wykładziny
I

tvlko orzv wlocie czoPuch w wykładżna szamotowa

I

rlo 100
I

do połoiływysokości komina, przy czyrn I

ścianytrzonu komina o grubości lłiększej

1ronad 100 do 150 niz 500 mrn powinny b1lć zawsze cfu'onio-
I

rre n'y-kładziną
I

ponad 150 na calci rvysokości kotntlra

W przypadku nrozliwościwystąpienia korozji chemicznej oraz przy

jest wykona-
tt,,,'p"r,it.,i'L wlotowej gazow lł'iększe.j niz 100'C konieczne
rlic rvykładz:tny na całej w1'sokc,Ści trzonu z dodatkowyrllzabezpiecz'eiiiem
rvcrllttg p.2.3.6
W kominach zelbetowych stozuje się wykładzinę na całej wysokości'
Wykładzina opiera się na wspornikach podwykładzinowych. Szczegoł
rvsptlmika podwykładzinowego przedstawiono na rys' Ż'3'
Wynrurowka powinna byc tnurowana z zachowaniem zasad wiązania
i z zapewnieniem swobody odkształcefi w kierunku pionorvym i po_
','l',,,,
zitlrllyttr' 7,aleca się stosowanie podkładek termoochronnych pod wymu-
l (lwkę tlzt wspornikach podwykładzinowych'
Wysokośc samodzielnych segment w wymurowki przy zewnętrznej
Ślcclnioy kominow większej niż3,O m nie powinna przekraczac 15 m.
Wynlurowk a przy wsporniku podwykładzinowym powinna byc tak
rrliszttlltowana, aby iapobiegała przedostawaniu się cieczy, sadzy lub
in-
lryt;ll części stałych do przestrzeni między wymurowką a trzonem'
1.'
Iłv.ł" 2'3. Przekroj piot1ow!,płzez wspornik podwvkladzitlowv ściany koninrt
:elbetott'ego [25]
Najmniejszy odstęp wymurowki od trzonu (przerwa izolacyjna) powi-
nicn wynosic 60 mm.
W przyparlku stosowania izolacj\ Z wełny zuzlowej na|eży ją uklatlirc
warstrvami i tekto ubijać, a w wymurowce wykonywac co 2-3 m tak zwit
lle sięgacze, zapobiegające p źniejszemu osiadaniu wełny zuzlowej. ()tl'
stęp miedzy sięgaczami a trzonem nie powinien byc niz 20 lllrll
-mniejszy i chcnlicz
Nai.'y stosołva Żuże| o zbadanych własnościach fizycznych
nych, jednofrakcyjnej granulacji do 20 mm, niezawierający wody więct:i
niz 5 o/o.
W przypadku stosowania wymurowek w kominach o duzych śrctlrli
cach nalezy sprawdzić ich statecznoŚ ogolną i statecznoŚ lokalrri1
w odcinkacn *ęd'y dylatacjami lub w cĄch bębnach. Najdfuzszy oclciIrck
między dy|atacjami (mierzony wzdłuŻobwodu) nie moze przekraczać71 tl;.
lt
Ż.J.3.Ż. ( Jl'tlllrlŚci śt:l:tll W kilktr tltwtlt(lw wltlttlwycll zalcclit się wylirl
1lr'z,y1laclktt, wyktltlirrriir
ttatlic wewtlątrz ktrnlina Śoian dzialtlrvyolr z nlatcl'ialtt tlgtlitllt'tvalcgtt,
lrlzy śrctlllicaclt wylttLrr'(lrvki ttic przckrar:ztrjąocj l2 rlt, Irrirritllitlttit gl'tl- tl wystlktlŚci rownej l,2 - l'5 wysokośoi otworu wlotowego.
lltlś(:wykłłrdziny tcrInicznej ccglancj (wyrnurowki) wyllosi l2() ttltn w cZę-
sci ktllltinit bezpośredrrioprzy wlocie gazow i l00 nrm w pozostalc.i częŚcli 2.3.4.3. Stropy
lirltltitla, konieczne jest urnieszczenie wykładziny. Prrł śrcdnicaoh
w kttlrej
Stropy wewnętrzne powinny byc obliczone według wymaga obowit1-
tvyrllttt'(lwki większrych ntz 1z nr minitrralna grubośc ścianywynosi200 mrn.
ztriepych norm. Jezeli nie ma dokładnych danych, obciązenie uzytkowc:
2.J.3.J. Grubościspoin w wymur wce rralczy przyjąć rowne 5 kN/mz. Stropy powinny mie swobodę odksztalctlri
( iItrboŚci spoirr wymuror.vki powinny spełniać następujące warunki: poziomych w stosunku do trzonu komina.
spoiny poziotne * do10 mm,
2.3.4.4. Inne konstrukcje na trzonie
spoiny pionowc rnierzone rv kierunku obwodu - 5 + 20 mm.
(ilrrboŚci spoin wymur wki wykonanej z cegjy szamotowej na zapraw|e W przypadku, gdy odprowadzane przez komin Eazy zawlerają częŚci
slałe, ktore mogą się osadzaÓ w kominie (popioł, pyły)' naleŻy przerł'itlzic:c
s złt l tl t o wej pclwinny spełniac następuj ące warunki
t t :

odpopiclanie komina.
slloinypoziome-4mm,
f)la większych komin w odpopielanie odbywa się przez osobny stl'tl1l
slroiny pionowcmierzone wkierunku obwodu - 2 + 5 mm. ilc.jc, a dla r_nniejszych kornin w _ przez zbiornik popiołu o głębokoŚci crl
Ilłrjnrniej 0,6 m, mierząc od dolnej krawędziwlotu czopucha.
2.3.4.Inne elementy trzonu komina W celtr umozliwienia wybierania popiołow naleĘ wykonać w trzonie krl
lttiIllt poza cztrpuchern przejścieo wymiarach nie mnie.iszychruż0,6xI,Ż tn.
2.J.4. l. Głolvica komina
Zbiornik popiofu powinien byc odizolowany lzo|acją termicznł1 tltl
(jrLrboŚc ścianytrzonu kcmina u wylotu powinna by
powiększona tak,
g(rlrrci powierzchni fundamentu.
itlly stallowiła pierścieir wzmacniający i umozliwiała założenie odgromie-
rriir '|'ę częśctrzonu nazywa się głowicą komina.
Ż.3.5. Fundament
'/'wictrczenie głowicy kominow zelbetowych powinno być pokryte
2.3.5.1. Kształt fundamentu
lilyształkarni z żeliwa lub grubej blachy, a komin w cegianych * kiinkie_
l ('I l l tlb kształtkami ceramicznymi kwasoodpornymi.
l
Fundament komina powinien być zaprojektowany jako zelbetowy ply
l(orrstrukcja głowicy powinna uniemozliwiac przedostawanie się wody
towy, okrągły lub pierścieniowy. Dla korninow o wysokości mniejsze1 niż,
40 m dopuszcza się płytę fundamentową innego kształtu. Głębokoścposlr
tl1litcltl,uvej, pyłow lub innych zanieczyszczen pomiędzy vłyl<ładzinęa trzon
dowierria fundamentu komina nie powinna być mniej sza niż 2 m.
k rl trtitut.
Zcwtlętrzna powierzchnia komina na wysokoŚci rownej przynajmnie| 2.3.5.2. Zbroj enie pĘĘ fundamentowej
1l(lltorej śrcdnicyzewnętrznej, mierzonej od poziomu wylotu komina, po_
w t l a by ć zab ez,pieczona pr zed agre sj a chemiczną farb ą chemo o dp orną.
Płyty fundamentowe masyvvne powinny mie zbrojenie dolnc i gtil'rlc
(konstrukcyjne), powiązane strzemionami o średnicyco najmniej l0 ttllll
i t t

2.3.4.2. Wloty czopuch w w liczbie nie mniejsz ej niż 4 szt' na l m2 powierzchni płyty.
być przy wlocie oddzielony od komina dylatacją.
(lztl1lu<;lt powinien Grubośotuliny zbrojenia dolnego powinna wynosic co na.jtllttit'i
W plzl'par.lku podziernnego doprowadzenia czopucha dylatacja powinna 50 mm.
1lr zc[;ir:gao ponad krawędzią
pĄrty fundamentowej.
t5
ł,l
 |'t1:ly 7|11.,|(:lllil \Vysl.lIil(]t: Z litlltlitlllt'llltl iłtkrl lł1czlriki 1ltltvIlttly lllit.r.:
zlozttic:owitne tllugosc;i, lak alty stylti ztlrrljcnia piorrrlrvcgo kolllilta rric wy
sl 1:porvaly rv .icclnyln l)rzckl o.iLl.
2.3.5.3. lzolac.ia tcrmiczna
littnclalncnt powinien być zabezpieczony <>d działania wysokiej tcmpc-
l illtll y z' wnęLrza komirla. Izolację termiczną na|eży tak zaprojektować, aby
ltlItt1lcl'atura powierzchni płyty fundamentu nie była wyŻsza niz 80"C.
2.J.5.4. lzolacia przeciwwilgociowa
|)tlwicrzohtrię fundarnentu komina należy zabezpieczy od zewnątrz
i zt l l lr o.j t1 przeciwwilgo ciową do sto sowaną do warunkow miej scowych.
Ż.J.(l. Oclrrłlna komina przed kcrozją
z. l .6.l . Niezbętlne zabezpieczenia
W zalezności od stopnia agresji gazaw odprowadzanych do atmosfcry
1lI zcz komin wymaga się zastosowania nornralnych albo dodatkowych za-
lrregriw oohronnych.
l)o normalnych zabiegow ochronnych zalicza
się:
l.łtbezpteczenie ochronne głov,licy wedfug p ' Ż 3 '4.1 ,
z"al'lezpteczenię element w metalowych wyposazenia znajdującego się
llil Zc]wlta,tfz komina przez pomaiowanie farbą ochronną (np. far'oą
cllltlr<lkauczukową lub lakierem epoksydowo-polilnidowym) oraz we-
t.vtlątrz komina przez pomalowanie farbą ochronną odporną na wysoką
lctn1lcraturę.
W przypadku odprowadzania przez komin gaz w agrespvnych nalezy
l; l t l stlrvać' dodatko'we zabiegi ochronnc.
2 -'3.6.2. rzed korozj ą ch em iczną komin w sp ali nowych
Zab ezpieczenie p Trzon komina wymaga od wewnątrz ochrony antykorozyjnej. Prz,y
'l'cltl1rcrą1ura
wlotowa gazow w kominie spalinowym jest większa niz
l()()''('. I)odatkowe zabiegt ochronne należy zastosou'a w przypadku sto-
stlrvitllia paliwa stałego (węgiel kamienny lub brunatny), gdy zawartośc
siltrki rv paliwie przekracza 2o/a, ptzy r wnoczesnej minimalnej stałej tem-
1tt'lit(tttzc lvlotowej gazow mniejszej niż 150oC, aw prrypadku paliwa płyrr-
l)('ll() gtly zawartośćsiarki w paliwie przewaczaŻo/o, przy rclwnoczesnej mi_
rrilttirlllci tcnlperaturzewlotowej gaz w mniejszej niż 180r.
{tr
Wyklłrtlzirlłtlct lltir.:zltit, wyktltlrttltt wcdlug zalcccri zcclslawirlrlycll
w p. 2,3 3, powinlla spt'lrliac; dtlclatkowtl wirrunck szczclntlścis1ltlilt
1ll
W przypadku agresywnych gaztlw nalezy wykładzinę wykorrac z ccgly
kwasooclpornej lub klinkierowej z zaprawą kwasoodporną z z.lst()s()'
waniem szkła wodnego potasowego. Dodatkowo należy uszcielnic otwory
przy wspornikach podwykładzinowych przed przedostaniem się gazow
ptlrniędzy wykładzinę a trzon. W przypadku przekro czenia p,.,nttJ .u*y
należy umozliwic spĘw kondensatu, a następnie jego odprowadzcnic lllr
zewnątrz komina.
Przy wspornikach podwykładzinowych należy wykonywać daszki
umozliwiaj ące spĘw kondensatu.
W przypadku duzej zawartości siarki trzon komina od wewnątrz p[?.y
wspornikach podwykładzinowych powinien być chroniony przed agics.ią
przez powłokę ochronną malowanie chemoodporne lub fluatowanie Ńali.
ży zapewnić takize szczelnośćbetonu trzonu komina.
oprocz zabezpieczefi wymienionych w p' 2.3.4.1, głowicę nalezy ptl
wlec dodatkowo na zewn$rz powłoką ochronną o co najmnicj
3 m,licząc od wylotu komina. '"e.okości
Elementy stalor.ve (galerie, drabiny, itp.) powinny być chronione przctl
korozją przez pomalowanie farbami chemoodpornymi. Elementy stalowtl
osadzone na głowicy (np. odgromienie) powinny być metalizowanc ltrb
otulone ołowiem.
2.3.6.3. Zabezpieczenie przed korozją chemiczną komin w
wentylacyjnych
Temperatura gazow w kominie wentylacyjnym jest nlższa niż lOo,,C.
ochronę trzonu komina i szczeg Ę rozvviązania należy stosowac indywi'
dualnie, w za\eżnościod radzaju'. wpływow chemicżnych, temperirtury
gttz w iwarunk wiokalnych.
temperaturze wlotu gaz w do 50oc, zabezpieczenie antykorozyjne mozna
wykonać przez wprowadzenie osobnych przewod w do odpi-owadzania
gaz, w, wykonywanych z materiafu chemoodpornego albo przez zastoso-
wanie wykładzin jedno- lub wielowarstwowych (np. z ron ztwr'lrzyw
sztucznych). W kazdym przypadku należy rozważyc własnościmateriałtlw
iztllacyjnych oraz mozliwości kontroli i konserwacji izolacji.
Nalezy zwrocić uwagę zar wno na szczelnośtrzonu i wykładziny, iali
i nlozliwośćspływu i odprowadzania kondensatu.
Yt
 W tltllrrci ozęŚci ktltllitlit rtalozy wyktltlitc rllisę s1llywtlwą clla ktltltl(:ltslt
ltl rvyltlztltlą ksztirltkaltli kwastrclclpornyrrli rla kicio kwastltldpilrtlyltl. Nalc
zy przcwiclziec spos(lb usuwania kondcnsattt z komina'
Nic rralozy odprowadzac kondensatu do podłoza na zewnątrz kontina.
2.4. Wyposażenie komina
?...l.l. Szczcble włazowe
W przypadku komin w murowanych o wysokości do 40 m nalezy sttl-
S()wac szczeble włazowe zewnętrzne z pręt w stalowych okrągłych,
ttttticsz.<.:zolre po stronie zewnętrznej trzonu, osadzone w ścianietrzonu na
rllęlltlkoŚci nie mniejszej niz I20 mm. Minimalne wymiary szczebli }vyno-
szi1. szcrokośc 400 mm, wysięg 180 mm, średnica pręta szczebla 20mm.
()tlstę1l nriędzy szczeblami nie powinien być większy niż 400 mm. Przy
rvystlk<lśoi komina ponad 20 m, co piąty szczebel powinien byc otoczony
s.tt:zcllllcln ochronnyrn (spoczynkowym) o szerokości600 mm. Szczeble
zt'rvtlętI'zt'lc osadza się od wysokości 3 m ponad terenem'
Wcwtiętrzne szczeble włazowe należy stosować w kominach murowa-
ltyt:ll. Wymiary szczebli wewnętrznych na\eŻy przyjmowac wedfug poda-
ltyt:lt wyzej zasad dotyczących szczebli zewnętrznych. Szczeble we-
rvtl1:ll'zllo powinny być osadzone w trzonie przy zapewnieniu swobody ru-
r'lrilw tcrtnicznych dla wykładziny. Dopuszcza się zamiast pojedynczych
szt'zr'llli Zasto.sowanie drabiny stalowei Zamocowanej w wykładzinie oraz'
tv llztlttic komina' co najmniej w dwoch miejscach na wysokości kazdego
lit'1,,tttct'ttLl wykładziny. Przy kominach o małej średnicy wewnętrznej moż-
tlit tll-l,I'łtt'ticzyć się do szczebli wewnętrznych tylko przy wlocie czopuch w
()lil,/, lttl dlugości5 m ponizej wlotu komina.
z.4.Ż. Drabiny włazowe
l)tl kominow zelbętowych i murowanych o wysokoŚci ponad 40 m na-
lczy sttlsowac zewnętrzne drabiny stalowe, zamocowane co 2,5 + 4 m
w (I'ztlllic ktlmina. Minimalne wymiary drabiny wynoszą 300 mm, odlc-
t'.ltlsc tlcl trzonu l50 mm, Średnica szczeb|a 20 mm. odstęp szczebli nie
1ltlrvitlictl byc większy niż 300 mm. Drabiny powinny być
zaopatrzone
rv tlllt ęozc ochronne w odstępach nie większych niż 2,0 m oraz przymoco-
rvlttlt: cltl niclr co najmniej trzy pionowe płaskowniki o przekroju nie mniej_
szyrn lriz 5 r 50 mm, rozmieszczone r wnomiernie po obwodzie. Promiefr
lli
kl'zywizrry tllll'ęozy 1ltlwitlicltt wylttlsio.l5() : 400 mlll, łr otllcgłośr,tlbt'ęczy
orl clrabiny okolo 700 rnrn.
Drabiny nalezy umieszczao od wysokości3,0 m ponad terenenl i cltl
prowadzac do wierzchołka kornina. Kominy o średnicy wylotu większci
niz 5 nr powinny by wyposazone w dwie drabiny.
2.4.3. Galerie zewnętrzne
Galerie zewnętrzne sfuzą do umieszczania i obsfugi światełostrzegaw
jako urządzenia pomocnicze przy przeglądach i remontach. Dllr
cz,ych oraz
komin w, ktore nie stanowią przeszk d lotniczych (wgnorniy [ 7l),
a więc nie wymagają oznakorvania ostrzegawczego, wskazane jest zakła-
clanic galerii wg następującej zasady' Dla komin w owysokości ponacl
40 m należy umieścićco najmniej jedną galerię w odległości2 + 3 m poni-
ż'cj wterzchołka komina, a przy kominach wyższych niż 60 m - dwic galc_
rie, przy czym drugą w połowie wysokości. Przy wysokości większej niz
9() rn nalezy umieścictrzy lub więcej galerii' Pierwsza galeria powinna byc
tllnieszczona Ż + 3 m ponizej wierzchołka komina, a następne w odstępach
nieprzekraczi1ących 45 m. Dolna galeria powinna być umieszczona nie
r zĄ niz 30 m ponad terenem.
Najmniejsza szerokośćgalerii powinna wynosi 1 m, a wysokośc porę-
czy zewnętrznych_ 1,10 m'
Ż.4.4. U r ządzenia odgromowe
Wszystkie kominy nalezy zaopatrzyć w następujące urządzenia odgro-
lnowe: otok piorunockonny na głowicy, zwod pionowy i uziom odgromienia.
2.4.5. Znald ostrzegawcze na kominie
Wszystkie kominy o wysokości H > 100 m naleiry wyposazyc w znaki
ostrzegawcze dzienne i nocne. Jezeli komin o wysokości ponizej 100 m
został uznany przez or5ana nadzoru nad lotniskami za przeszkodę w ruchu
lotniczym, konieczne jest wyposaŻenie go rowniez w znaki ostrzegawczc
dzienne i nocne.
Ż.4.6. U rządzenia pomia rowo-kontrolne
W celu umozliwienia sprawdzenia osiadania i pionowości komina llir-
lczy osadzic na cokole fundamentu lub dolnej częŚci trzonu konlina na wy-
l()
ś()k()ści()'5 nt 1ltltlacl terenem, oztely rcpory stalowe roznrieszozone sylllc_ Cięzar wspornika podwykładzinowego oblicza się wg wzoru:
Ilyr:znic po obwoclzic.
Wskaz,ane.jest zainstalowanie przy wlooie czopuch w do komina urzą- Gw = a.h, .T , kN, (Ż'7)
tlzcnia do pomiaru temperatury i prędkości przepĘwu gazow, a w razie |.n'.
r ( rzcby ap aratury ko ntro lno - p omiaro wei
zapyLenia.
1r
r
gdzie:
D' odległośćmiędzy środkamiwspornik w, ffi, fYS ')<
2.5. Specyfikacja obciążer i oddziaływa a szerokoś wspornika, m,
obciązeniami działającymi na komin są: cięzar własny trzonu komina łrr wysokośwspornika, m.
c:ięzar wykładziny t tzolacji termicznej oraz urządzeh zewnętrznych
iwr':wnętrznych, działanie wiatru i obciązenia termiczne. W obliczeniach
zjawiska, jak: od-
iako wpĘwy dodatkowe uwzględnia się ponadto takie
lształcenie spręzyste trzonu, przechył komina wskutek osiadania podłoza,
wstrząsy wywołane trzęsieniem ziemi.

Ż.5.|. Ciężar własny komina

Ciężar własny trzonu,izolacjii wymurowki oblicza się dla poszczegol-
rrych segmentow komina za pomocąnastępującego wzoru:
Rys. 2.5. oznaczenia wymiarowe do obliczania ciężaru łvspornika
podwykładzinowe8o
,, =:.d .h .(o, * D. - 2d).T , kN, (Ż.6)
TABLICA 2-7
w kt(lrym y jest cięzarem objętoŚciowym materiału, kN/m3, przyjmowa- Wartościcięzar w objętościowych i wsp łczynnik w przewodności cieplnej }"

dla materiał w stosowanych w kominach [57l

l l ylll w g tablicy Ż-7, zaśpozostałe oznaczenia są obj aśnione na ry s. Ż.4.
Ciężar Wspołczynniki przewodności cieplnej
objęto- fu, wm-1K-1, przy temperaturze
Materiał
ściowy
20"c 200"c 500"c 900"c
kN/m3
. Mur zcegĘ zwykłe1 18 0,75 0,81 0,93
. Mur zcegły komin wki 19 0,64 0,70 0,81
. Mur z cegĘ szamotowej 19,5 0,87 0,96 1,09 1,1

. Mur z cesh kliŃierowei 19 1,15 1,15

o Beton Ż3 1,57 1,45

. ŻęIbet Ż6 1,74 1,51
o Beton zaroodpomy t7 0,46 0,58 0,75 0,93
rdr -tdl . Żęlbętz betonu żaroodpornego L9 0,58 0,75
o Beton z hlżla paleniskowego t4 0,70 0,81
]ł.vs. 2.1' Oznaczenia wyntiarowe do obliczania ciężaru segmentu kotnina

40 4l
,'/ltżcl 1llrlcttisktlrvv sttchY
l'cldz,ial l'rllskl lta stroly ollciązcrlia wiatretn rralozy 1ll'zyj-
.'/,l,lż'cl rvicl ktl1l icctlwv griultt lt>
mowao wg rys. 4.1.
rvltllv zttstttltlrvy luźlltr tlSypany: Ct' wspdczynnik ekspoz,ycji, odczytywany z tablicy 4-3,
strt:hy Ó O,TJ O,Ż3 c* wspołczynnik oporu aerodynamicznego, przyjmowany w8
lckko wilgotny 7 O,Ż3 0,Ż3 tablicy 2-8,
. WclIla żttżlowa luzem: p - wspołczynnik działalna porywow wiatru; dla kominow tl
szilf it z 0,058 0,081 0,093 wysokości H < 1o0 m wspołczynnik B jest rowny Ż,0, z,tlś
trrala 1,5 0,04 0,058 0,08i rtla komin w o wysokości H > 100 m wartośB wyznaoza
. Wclnir żuż|owazbita szara J 0,070 0,081 0,105 się ze wzoru (4.4),
. Wata szklana luźna 1 0,058 0,070 0,081 Ya - wspołczynnik, kt ry ujmuje się konsekwencje założeh no'
. Ąslitlt lany 1B 0,'15 cleiołvych prowadzących do wzoru (2.8); wspołczynnik terr
. I'iasck drobnoziarnisty dla kominow o wysokościmniejszej niz 100 m wynosi
16 0,58 1,35, o wysokości od 100 m do 250 m wynosi 1,30, a dla
ltrźrry. strchy
komin w o wysokości powyzej 250 mwynosi 1,25.
. Zicrnia (grunt gliniasto-
20 0,80
obliczerrie wartości pt w8 wzoru (2.8) należy przeprowadzić przy ztt-
ltlzcniu, ze kominy umiejscowione sąw terenie kategorii A.
W obliczeniach statycznych trzonu komina na|eży uwzględniać dwa
1lrz.ypadki, a mianowicie: trzon zwyl<ładzinątizolacją (stadium eksploata- 'r'ABr.rcA 2-8
c ji) tlraz trzonbez wymur wki i Łolacii (stadium realizacji)'
Warlości wsp łczynnika oporu aerodynamicznego Ca dla przekroj w kołowych [57]

2.5.2. obciążenie wiatrem

H H
Ż)
l)ziałanie wiatru na|eĘ przyjmować jako poziome, o dowolnym kie- Konrin o przekroju kołowym
D", =25 D-,
lttttku, rozłożone na powierzchni. Kierunek poziomego działania wiatru
->
l}(}williol'l być przyjmowany w obliczeniach i przy wymiarowaniu każdego
1llzt,kl'tl.|u tak, aby dawało ono najniekorzystniejsze wartoŚci sił wewnętrz-
tlyt'lr' tlapręze/r lub wspilozynnik w stateczności. Zelbctorły c* =0,7 (,-o,tt 1"g25?) Cx= 0,7
!

2.5.Ż.l. ()bciążenie wiatrem w kierunku działania wiatru

Witr'ttlŚci pt obciązenia charakterystycznego wywołanego działaniem 0,9 (, - u,r, log 25{*)
c* Cx= 0'9
tvtltltrt llitlczy wynlaczaćwgwzoru: (: l .
Murowany =

l)r,(lr. .C".C-.p.ya, Pa, (2.8)

rv kloryrn: W tablicy 2-8 przyjęto następujące oznaczenia'.

(lx charakterystyczne ciśnienie prędkościwiatru, Pa, kt rego H - wysokoś komina mierzona od poziomu terenu, m,
wartości dla poszczegolnych stref obciązenia wiatrem znai-
dują się w tablicy 4-2', dla kominow przemysłowych war-
Di,. - Średnia średnica zewnętrznatrzonu komina, m.

tośqł naleĄ zwiększyc o Ż)Yo,

,l) 43
5,2,Ż, ()llciążclritl l)oprzcczllc do kiol'ulrlrtl wiatrtl 'l'^l}l.l('^;ł 9
Wartości Sl i (l'tlltt ty1lttwyclt przckrtlj(lw kolninir |57|
( )llcił1zollio wiatrenr w plasz,czryźnie prostopadłej do kir:rurlktl tlzialirtliir
ittlrtr spowodclwane jest odrywaniem się wirow Benarda-Kirrnlilrtr' 0b-
Kształt przekroju St cy
cr'tlio.isza inlbrnlacja na temat odrywania się wirow przedstawiona .icst
1l' 3..5. Mozliwoścwystąpienia wirow należy analizowaÓ w przypadku
lttlill w zelbetowych. obcią7enia wywołanego wirami Benarda-K rmilna -+ o 0,Ż0 0,20

n
r.: trwzględnia się dla kominow murowanych.

-)

o
0,15 0,50

obciązenie p, na jednostkę wysokości komina, działające w płaszczyź-

c prostopadłej do kierunku wiatru oblicza się następująco: --) 0,15 0.50

p"(z) =
.C, .9* D.3,
f6.)^NH . N/*, (2.e)
TABLICA2.lO
Wartości logarytmicznego dekrementu tłumienia drgat'r 6s dla komin w murowanyclr
i żelbetowych [57]
lr,ic:
Cy _ wspołczynnik aerodynamiczny siĘ bocznej, odczytywany Logarytmiczny dekrement
z'tabhcy Ż-9, tfumienia drgan 6.
Rodzaj komina
9t' _ ciśnienieprędkościwiatru, odpowiadające prędkości kry-
tycznel, wg wzoru:
komin bez komin
wykładziny zwykładzną

L,
Ż

Pu, (2.10) Kominy zelbetowe

..1
u, =
Ho< 100m 0,IŻ 0,1{
H. > 100m 0,09 (r-0,12,
D * średnia średnicazewnętrznakomina' m'
7, - wysokośćrozpatrywanego przekroju nad poziomem gruntu, m, Kominy murowane
H - wysokoś komina, m, Ho< 40m 0,Ż2 0,Ż5
6.5 _ logarytmiczny dekrement tłumienia, rł'g tablicy 2-10. Ho> 40m 0,19 a,Ż2

Występującąwe wzorze (2. 10) prędkośkrytycznąoblicza się następu-

!:(): obciązenie p' określone Za pomocą wzonr (2.9) uważa się za obciąze-
nie wielokrotnie zmienne, o okresie r wnym okresowi drgafi własnych
n'D budowli.
v, - n/S. (2.1 l)
^' St obciązenia p, można nie obliczać, jezeli jest spełniony warunek:
-.
rlzic: V6) V1, Q.1Ż)
n - częstotliwośdrgari własnych komina (zwykle podstawowa),
I /s,
gdzie V1jest charakterystyczną prędkością wiatru dla odpowiedniej stre(y
obciązenia wiatrem, odczytywan ą z tablicy 4- I .
St -hczba Strouhala, odczytywanaztabhcy Ż-9.
45
5.2.3. okrcs drgafi własnych kominrt
()krr:s drgafi własnych T komina można obliczal ze wzoru'.

3 ł=iźl-ii*itj'qT
ZAot'vt B=u63GT0JiT
'[' ,,. t(. f{n2 i=1
,S, (2.Ę)
E'Jo 'I C=4.58Ę2- 5,7g+3,92

.lzic:
Ho - wysokoś trzonu komina ponad fundamentem' m,
Ąi - pole powierzchni przekroju poprzecznego warstwy komina
r &
(trzonu, Łolacji lub wymurowki) w poziomie połączenia
0.5
0.0 Do
trzonu z fundamentem, mt,
It ciężar objętościowy materiału w warstwie komina (trzonu, Rys 2.7. Wartości wsp łczynnika K [5u
izolacji lub wymur wki), kN/m3,
Jo moment bezwładnoŚci przekroju trzonu komina w poziomie Gdy na konstrukcji znajdują się cięzary skupione Qi, okres drgafr wła-
połączenia z fu ndamentem, m4, snych można obliczać za pomocąwzoru Kaysera-Trochego:
E wspołczynnik spręzysto Ści materiafu trzonu komina, kN/mz,
o przyspieszenie ziemskie, I = 9,81 m/sz, n

K wspołczynnik uwzględniający wpĘw zbieżności:grubości ZQi'riz

i=1 (Ż'1'4)
ściany i średnicy zewnętrznej, wg rys. 2.6 iŻ.7 . T =Ż'n
g'fr
gdzie: Q;. fi i fi _ wg rys' 2.8. zaśg _ przvspieszenie ziemskie. m/sz.

i--
łT-
_do
ę=il =l

t4 t:
Jo

Ry,s, 2,6' oznaczenia vłymiarowe do obliczania okresu drgari własnych

]--EL
-t
Rys. 2.8. Schemat dynamiczny konstrukcji wieżowej z kilkoma ciężarami
konstrukcji wieżowych skupionyni

r(r 47
2.5.J. Wplyw ugięcia drugicgo rzędu
W1llyw rrgięcia drugiego rzędu na|eży uwzględniac wowczas, gcly
wsp(lłozytillik u spełnia warunek: 0,6 l-
q5

- H,," .-l
N^ 0,4
0,35,
/-
u. -:-
E'Jo
> (2.15)
1l 0,3
o,2
w kt(rryn:
0,1
H. wysokośćtrzonu ponad fundamentem, m'
z
0,0
Nu całkowite pionowe obciązenie cięzarem własnym komina w
poziomic g rnej powierzchni fundamentu, kN,
0,0 0,1 0,2 q3 0,4 q5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 Fb

Ii wspołczynnik spręzystości materiafu trzanu komina, kPa, Rys 2.9. Uśrednionafunkcjawp'Ęnvu ugięcia drugiego rzędu [57/
Jo moment bezwładnościprzekroju trzonu w poziomie połą-
ozenia z l'undamentem, m4. Całkowity moment zginający Mw przekroju o wspołrzędnej 7'

z uwzględnieniem wpływu ugięcia drugiego rzędu oblicza się następująco:

Wpływ ugięcia drugiego rzędu należ,y uwzględniac powiększając mo- (2.18)
M = MI+ MII
ltlcrlt pierrvszego rzędu MI o moment MII wyznaczony wg wzoru:

MII= cr2Mot f, kNm, (2.1,6) Ż.5.4. obciążenia termiczne

grlz.ir::
2.5. 4.1. Obliczeni a termiczne
Mu' _ moment zgtnający pierwszego rzędu w miejscu połączenia
trzonu komina z fun<iameirtern, kNm,
Temperaturę gazow wewnętrznych w kominie naleŻy przy.|mclwac
zgoclnie z danymi technologicznym|, urvzględniając mozlirvośc jej alvaI'y j
a- _ wsp łczynnik obliczony wedfug wzoru (2.l5),
rrego podwyższerua' W przypadku braku dokładnych danych, podwyzszt:
1' - uśredniona funkcja wpływu ugięcia drugiego rzędu, kt(lrei tlie temperatury mozna uwzględnii przez zwiększenie temperatury wc
wartoŚci odczytuje się z rys. 2.9 lub oblicza wedfug poniz- wrrętrznej o Ż0o/o.
szego wzoru:
T emp er atu r ę zew nętr zną T, na\eży p rzyj mow a na stę p uj ąc o .

- clla uzyskania rnaksymalnej roznicy temperatur -25 "C (zima),

/
l
oC (lato).
'H",lI l(r--Ł
-\/ -\2
()..55 .l t*z. l (Ż'11) - dla obliczenia maksymalnej temperatury matęriał w +35
(
.

}Jo) obliczenia termiczne na|eży przeprowadzać jak dla przegrod r:icp|-

Wtl tvzclrze (2.|7) przyjęto następujące oznaczenla.
Ż _ wspołrzędna określająca połozenie przekroju poprzecznego
komina, liczona wzdłuz osi komina od poziomu połączenia
nych, uwzględniając rzeczywiste ich grubości.
Wspołczynnik przenikania ciepła k, W(m2K), przez warstwowł1 przt'
groclę cylindryczną oblicza się wedfug wzoru:

_
trzonll z fundamentem, m, l,-l*śro* *]+ l (2.1e)
Hn wysokoŚc trzonu komina ponad fundamenteffi' ffi. k 0,, fi[r, ' ri ) 0,,

,l ł{
'lt)
 Wc wztlraoh (2.l9) + (2'23) przyjęto następujące oznaczenia'.
R promiefi zewnętrzny trzonu komina' m,
fi _ promiefi zewnętrzny i-tej warstwy, m,
di _ gruboś i-tej warstwy przegrody, m, oC,
T* _ temperatura gazow wewnątrz komina' oC'
Tz _ temperatura powietrzanazewnątrz komina'
- r Żnicatemperatur, K, AT = T* - T",
^T
}"i_wspołczynnikprzewodnościcieplnejmateriału,W(m.K)'
wgtabhcy Ż-7,
'
K,-wspołczynnikipoprawkoweuwzględniającezakrzywienie
ścilny, obli."u* wg poniższego wzorv lub odczytyvvane
z rys. Ż.It-

r
{Rl
x 0,47
oul o' K'=l-l
lo+ ł (Ż.Ż4)
[ri /
Ił.vs, 2. I0. Spadek temperatury w ścianie kominą

Spadek temperaturY ATi w i-tej warstwie przegrody oblicza się wg

vzot'u:
Ę

AT, = ę d' *, .Ą.AT, (Ż.Ż0) 1,7

tl
^i 1,6
'.aśprzy napływie i odpływie ciepła zewzorow.
1,5

ĄTn = k .-.:.1

, (2.Ż1) 1,4
0n ^T 1,3

1,2
k.-:-.AT
1
ĄT,, = ' (Ż.ŻŻ)
0,o 1,1

'l'emperaturę na krawędzi dowolnej warstwy przegrody oblicza się na- 1,0

tę1lująco:
1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0 2,5

'l'i = T* --I-lr-śo'.
0nfrr
(Ż.Ż3)
Rys. 2. ] ]. Wartościlvsp łczynnika r [57l

i0
5l
 Ws1l(llc:zyrtrliki rlaplywtl C{,|l i tl,,, W/(ln/K), rlaloŻy 1lrzy.jtlltlwac wt:tllrtg Ż.5.4.z. N rr;l ręŹclr iit (cl'ltticzltc w trzon ic
1ltttlizszycll 1ltlst łtlltlwioit :
W walcowytlt trzonic kotrrirra, skutkicrn rożnicy tcnrpcratur ntt wowtlqlrz'
clla wcwnętrzlle.i strony wykładziny no.i i zcwnętrzncj powierzclrni' powstanie przestrzenny stan naprpofi.
(1,'
= fJ .u Y., (Ż.Ż5) lakładając: kołowo-symetryczną zmiennośćtemperatury w płaszcr,y'Ż,-
nic przekroju poprzecznęgo, niezmienność temperatury w kierunku tlsi
1ltlzic v..|est średniąprędkościągaz w w kominie, m/s, wg wzoru (l .8), walca, stałą grubośc płaszcza i r wnoległośćtworzącyoh, otrzymamy przo-
tlla zcwnętrznej powierzchni trzonu przy ob|iczaniu r żnicy temperatlu' strzcnny, kołowo-syn etryczny stan napręZeri. Charakteryzu1ą go trzy skłir-
w trzonic (tcmpcratura zimy) dowe: naprężenia promieniowe or' napręzenia obwodowe o6 i napręzcnia
ą,,= 24, podłuzne or.
Napręzenia promieniowe są niewielkie i mozna je pominą .
dla zewnętrznej powierzchni trzonu przy obliczaniu maksymalnej tem-
pcratuty materiał w (temperatura lata) Napręzenia obwodowę tworzą moment zginający M6, działający llil
trzo n w płaszczyżnie przekroj tl p oprzeczne go'
(X.,,
= fl.
Naprężenia podłuzne twaruąmoment zginający M,, działający na trzorr
W obliczeniach termicznych kominow o średnicy zewnętrznej D > 5,0 m w p od-luzny ch płaszczyznach wyznaczonych o sią walca i promieni am i'
ltl()Zlla pominą wpływ zal<rzywiena ściany. Działanie tych moment w pokazane jest na rys. 2.|2, przy założętlitt,
zc temperafura wewnętrzna jest wyŻsza od temperatury zewnętrznej'
|'t"z'y obliczeniach trzon w komin w pomija się wpływ' temperatury, Mz Mz
jczcli spełnione sąwarunki podane w tablicy 2-11.

'r'^BLtcA 2-11
Wilrrtnki rrrnożliwiające pominięcie w obliczeniach ręł1wu temperatury [57]

Wymagania dotyczące

M trteriał trzonu komtna rożnicy temperatur

marksymalnej tempera-
przypadającej na
tury w ścianietrzonu
ścianętrzonu

<, alu(r.t\.
^^4, < 150'C
30ta " <70"CŻ)
=

|)
S1ltlradyczrue możnadopuścirażrucętemperatur maksymalnie do 40 K.
'r (itly rnaksymalna temperatura w betonie nie przekracza 150oC, wlyw
tcrnperatury w obliczeniach uwzględnia się poprzez zmniejszenie nic-
prr.ekraczalnej wartości napręzefr w betonie o 257o w stosllnku Clo M6i monlent
Rys. 2.l2. Działanie moment w obwodowych w podłuzn1,ch h|.
1ltlclaltyclt w p. 2.6.Ż.Ż. lv cylindrycłtym trzonie kominą

.5:l
5?
 Mtltltt:tlly zgirrirIi1co Młl i M, Wyrazitią Się wzt.lt'iulti, plzcclstawionyrni 2.Ó. Wylrriarowźlnic trzonu konrina
v placy I25l:
Ciesielski [9| następrr.1ąco wyjaśnia zasady wymiarowttnia kotnill(ltł,'
l)rzckrojc trzonow kominow wymiaruje się na stan graniczny użytkowattia,
M,, o
" ^'ł'
2. (r- u)
, (ro -r').l', MNm/m, (Ż.Ż6) ;lr zy uw zględnieniu charakterystyczny ch wartości obciązefr oraz chal'ak tc_
rystycznyoh cech mechaniczny ch materiał w.
Norma PN-88/B-03004 [57] nie wymaga obliczania trzon w komino-
wych w stanie granicznym nośnoŚci. Analizy i obliczenia sprawdzającc
Hł. j_i_ (r* _ r, L, , MNm,
' 2. (l- u)
). (2.Ż7) wykazĄ, Ze wymagania normy [57] dotyczące wymiarowania w stanit:
granicznyrn uzytkowania kominow są surowsze niz wymagania stanu grit-
nicznego nośności.
ttlzirr:

2.6.1. Wymiarowanie trzonu komina murowanego

(2.Ż8)
2.6.1.L. Podstawy wymiarowania
obliczenia trzonu komina rnurowanego należy przeprowadzic wcdług
1 v23 *3
rnetody stan w granicznyclr. Przekroje trzonu wymianrje się na stan gra_
.R.2 -a.Rt -e (2.29) riczny uzytkowania. Sprawdzenie stanu granicznego uzytkowania polega
J (nR. -h')' na wykazaniu, ze występujące w przekrojach napręzenia wy-lvołane obcią-
zeniami nie są większe od wartości napręzen powodujących powstanic
Wc wzorach (Ż.Ż6) + (2 29) przyjęto następujące oznaczen1.a'. clkreślonychponizej stan w zarysowania.
riR - promienie _ wewnętrzny tzewnętrzny _płaszcza cylin- Sprawdzenie stanu granicznego uzytkowarua należy przeprowadzić dltt
drycznego, m, wg tys.2.I'2, stadinm reahzacjii dla stadium eksploatacji kornina.
'I'. iTn
- temperatura na wewnętrznej i zewnętrzle1powierz<;hni
trzonu,
oC, Ż'6.l.Ż. Nieprzekraczalne wartościnapręże normalnych pionowych
E, _ wspołczynnik spręzystoŚci materiału trzonu, MPa, W stadium reahzacji komina' oboiązenia: cięzarem własnym, przechy-
V _ wsp łczynnik Poissona materiafu trzonu, lem i wiatrem (to ostatnie ze wspołczynnikiem zmniejszającym 0,8, odpo-
wiadającym zmniejszeniu okresu powrotu do około 5 lat) nie mogą w przc_
(L - wspołczynnik terrnicznej rozszerzalności liniowej mate- krojach komina wywoła napręze rozciryających, co r wnoznaczne jcst l,
riału trzonu, 1loc.
pozostaniem wypadkcwej sił w rdzeniu głownym przekroju' tj. e,, śk'
W tym stadium napręzenia ściskająceo,,r, MPa, w przekrojach komina mu-
Wzor określający moment zginĄący Mg wyraza moment zgtnający szą spełnic warunek:
liczący, MNm/m, działający na pierścieh płaszcza o jednostkowej szero-
\ )soi Inierzonej wzdfu ż tworzącej.
(

o,,, o,t#).R-r. (2.30)

Wz(lr określający moment zginający M.wyraża moment zginający bie_

=
[u,r,.
'i1t:y' MNln, działający na pasmo płaszcza o szerokości ograniczonci ied- W stadium eksploatacji przy działaniu na komin wszystkich obc;it1zcll'
ltlslktlwyllr kłitem środkowym w mierze fukowej' co najmniej połowa rozważanego przekroju poprzecznego powinna byc

l,l 55
r-:iskrrrra, crl .icst r'(lwttozttao'/,11c z. warunkionl pozostania wypaclkowci sil W tilblicy 2- l"} prz.y.ięl.tl llast.ępu.iącc ozll.lozcnla:
tlllręllic l)oszcrz()ll0go rclzonia, tj. e" śc. W tym stadiutll napręzerlia Śc;i- r -- proltliet'l wewnętrzny trzonu komina, nr,
R _ prornien zcwnętrzny komina, m.
',
kirii1oc o,,' w przckro.jaclr komina mllszą spełniac warunek:

Ż.6.l.3. obliczanie napręże w kominach murowanych

,r,,, ,r ,0,15#).Rnr. (Ż.31,)
obliczanie napręzefi w przekrojach trzonu komina wykonuje się przy
[0,4 założeniuliniowego rozkładu napręze oraz przy założeniu zerowej wy-
Wr: wztlrach (2'30) + (Ż.31) przyjęto następujące oznaczenia'. trzymałościzapr awy na rozciąganie.
l{,''t _ wytrzymałośćcharakterystyczna muru na ściskanie,odczy- Maksymalne pionowe naprężenia normalne (ściskające) o* w pierścio-
tyvvana z tabbcy 2-12, MP a, niowym przekroju poprzecŻnym komina ceglanego oblicza się z uwzględ_
lt' _ wysokoś kolumny ponad rozważanym przekrojem, m, lticniem mozliwościutraty spojnościw spoinie wedfug wzoru:
lIu - Wysokośćtrzonu komina ponad fundamenteffi, ffi.
o,, = A. on, MPa, (Ż.3Ż)
'ABr.rcA 2-12
V;lrtości wylr:1ymałości charakterystycznych muru na ściskanieR'"i, MPa [57]
w kt r5rm:

oo - napręzenla ściskająceod działania tylko sił pionowych"

Marka zaprawv MPa,
Ccgła
J 5 8 10 LŻ 1,5
1)
0,9
1) A - wspołczynnik podany w tablicy 2-14, zaleŻny od sto-

sunku I oraz :UO

R,
.

zwykła klasy 15 Ż,4 Ż,'I 3,7 J'J 3,5 ')) 1,8 R

'zwyl<ła klasy 20 Ż,8 3,1 3,6 3,8 4,r r, R, eo - wg aznaczeir przedstawionych na rys. 2.13
zwykła klasy 25 3,6 4,0 4,3 4,6
kurninciwka 3.0 3.5 3,8 4,0 Ż,0 i,6

"'I'ylko do sprawdzania istniejących komin w

l)romienie rdzenia głownego k i rdzenia poszerzonego c dla przekroju

licr'ścieniowego podano w tablicy 2-13.

2-13
^Br.rcA rdzcnia g1 wnego (k) i rdzenia poszerzonego (c) dla przekroju pierścieniowego [57]
1rlItlictlic

ril( 0,0 0,Ż5 0,30 0,40 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90 1,00

k/lr 0,250 0,226 0,Ż13 0,Ż90 0,313 0,340 0,373 0,410 0,453 0,500

t:/l{ 0,5u9 0,595 0,600 0,6r3 0,631 0,654 0,68Ż 0,113 0,748 0,786 j poprzeczny i podlużny trzonu komiłta
}łys. 2.I3. Przekr

5"t
 2.6.?'. Wy Illi artlw:l tl i(l t rZ()lr u konr ll lt żol bctowcgo
'lll,l('A:ł l,] i

A
tt ttlŚci ws1l(llcz.ytttlikit |57| W związktl z ttkazanicnl się w 1999 roku ntlrmy PN-I}_()3Ż64 |62|,
r/R w ninic.jszc.j pracy tlztlaozcnia i w1łnagariia Zawartc W ntlrmic l)N_
t',,/lł 88ll/03004 [57] dostosowano do postanowie normy [62].
0,0 0,5 0,6 0,1 0,9 0,9 I,()0
2.6.2.1. Podstawy wymiarowania
),()() 1,00 1,(X) 1,00 1,00 1,00 1,(X) 1,00
obliczenia trzonu komina zelbetowego nalezy przeprowadzac według
),( ).5 l,Ż0 1,16 1,15 1,13 l,IŻ 1,1I 1,10
nrctody stan w granicztlych. Przekroje trzonu komina wymiaruje się na
), 10 1,40 r,32 1,29 1,27 1,24 1.,22 I,Ż0 stan graniczny uŻytkowania, ktory odpowiada spełnieniu wymagali nicwy-
), l5 1,60 1,48 r,44 r,40 1,31 r.33 1,30 stąpienia ryS oraz efektow zmęczenia. Stan ten określasię warunkami nic_
przekroczenia w betonie odkształcefi i odpowiadających im napręzeh, przy
),20 1,80 r,64 r5q r,54 L,49 r,44 t,40
ktorych rozpoczynają się zmiany struktury wewnętrznej betonu.
),25 2,00 1,80 I,'13 1,67 1,61 1,55 1,50 Sprawdzenie stanu granicznego uzytkowania nalezy przeprowadzić dla
)..1( ) ) )'), r,96 1,88 1,81 t,73 i,66 1,60 stadiurn reabzaajii dla stanu stadium okspioatacji komina.
),35 2,48 Ż,IŻ Ż,04 r,94 1,85 r,7l 1,70 2.6.Ż "Ż. Nieprzekra cza|ne wartościnapręże n ormalnych pionowyclr
),40 2,76 )10 Ż,Ż0 Ż,07 1,98 1,88 1,80 W stadium realizacji komina odkształcenia i odpowiadające im naprę-
t.45 3,11 )ą1 Ż,39 ) )2, Ż,70 r,99 1,90 zenia wywołane obciążertiami'. cięzarem własnym, przechyłem i wiatrcrn
L) (to ostatnie ze wspołczynnikiem zrnniejszającym 0,8, odpowiadającym
),50 3,55 2,80 z,6r ') 2,Ż6 z,l0 Ż,0a
zmniejszeniu okresu powrotu do około 5 lat) muszą spełniać warunki sta-
),55 4.15 3,r4 Ż,89 2,67 )^) 2,?6 2,rl bilnościmikrostruktury wewnętrznej betonu. oznacza to, Że napręzenia
),(r( ) 4,96 3,58 3,Ż4 ) o') 2,64 Ż,4Ż Ż,26 w betonie muszą spełniać warunek:

),(r5 6,00 4.34 3.80 3,30 )q) Ż,64 2,42 o" < 0,4.f^0, MPa, (Ż'33\
),10 7,48 5,40 4,65 3,86 3,33 2,95 2,64
a nafrężenia w stali muszą spełniac warunek
t,7 5 9,93 '7,26 5,97 4,81 3,93 3,33 2,89
)' ź{( ) 13,87 10,05 8,80 6,53 4,93 3,96 3,Ż] o, ś0,6. f ,1, MPa. (Ż.34)

),85 21,08 15 55 13,3Ż 1fi 4? '7 16 a \(r 3,ll Sprawdzenie warunku (2.33) jest wymagane w odniesieniu do betonu
),90 38,Ż5 30,80 25,80 19,85 14,60 l,r3 4,lt tej częścitrzonu, w ktorej po wykonaniu komina beton nie osiągnął jeszcze
wytrzymałościumownej ze względu na kr tszy od wymaganego cZaS
),95 96.10 7Ż,20 62.20 50,20 34,60 19,80 6,7Ż twardnienia.
W stadium eksploatacji komina odkształcenia i towarzyszące im naprę-
Wartor ici pośrednie nalezl 'interpolc lwać linio wo. zenia wywołane dziil'aniem na komin wszystkich obciąze muszą spełniać
l'otl lir ią podant l wartości wspołcz1rnnika A r rdpowiad ające wyłi czentu warunki spręzystości i braku trwĄch zmian mikrostruktury betonu. ozna-
/ l)rao) ' ponad p, rłowy prz ekroju pc przecznello trzonu, tj. eo> c, cza to, że naprężenia w betonie muszą spełnia warunek:

o" <0,65.f"u, MPa, (Ż.35)

59
 \ a=\=-:
ą;. -?=!:i
=.< ź ^
lJ=-=
l;

+ń
-.

P- i^ l_ Ć)
-JV+FA
a.-a\ =
+
cD
tl F oŁ.
!Jor)rrlfl
trb =
N)
łĄh
^
-.FD < 6 E
pq e 3
(rr -:+.
Uó.-F
'ot
3.{
ź'
-). .).
śg 9. p
(/).

c0CD iśdśx'c
-.:l+L
.lxF r"
F p 9.'ja
o.\
N< 3
!:aFr,FDYO
N
.D:
/L9 !loE'o.;o (D 'ii.
3 it .p. F- bj

.Ó
+(9ri
&pilA*.+ =. =| a !JE
o-N
occY ^'
=rN!J:+ C o C N f YJ.
NŃ '=.-.o
qĄ rć;rX
S-'*s9.K.
-' 1/?.
^sD = d^Y
<;-E
.: NJx Ó a o ś- ą
<C!D
xŃ
t=(A45
ts
O\K7E::N (Y lC o-
?()dN= oĘ-
ńN
ia=-(D:/ F=aDE
P;ł
=5oqć:.<
1.ooa2 YNN
E,En EA
ł!JcD
E',g Ę
itcuS^B
ą
Nc)
o T."
N*Ż
(D

6 ^_.ó'€
]Y=.ttrF a9lĄ
\, 9ar:6' Dj3ź|.J
5 pJóIIa
Fr !/-! - (l)
"x ołJ
?.
.coN.all N) 'ł"
Ń
N)e
L. aD (J
pr=! I

żfY (!
Lł
dsu
o -.o #
Ę'
d. Y'U6 o\
5 :.r
=-

TABLICA 2-15
WartoŚc współczrynnika B (dla G" = 7)
. A*
StoptenZbroJcnla ł=o.
0.019 i 0.i'l
1,821 1,810 | 1,799 I,'787 r:176 | r.765 ;ś]
0,50 1.959 r,946 1,932 1,9\9 r,9c1 1,894 i r,8ei 1,869 1,857 1,845 1,833
1,876 | 1.86-{ .\i
1,949 1,93'l 1.,924 1,912 | 1,900 1,888 r
0,55 z,oll 2,O5'l Ż'u3 2,O2'9 2,015 z,oo? | 1,988 1,975 1'96Ż
) (u7 2,029 | 2,016 Ż'o03 1.990 | 1.971 r: <:
0'ó0 2,205 2,r89 Ż'1'74 Ż,158 2,r43 2,t28 | 2,113 2,o99 2,08s 2,O71 2,O5'7 !

) ))7. 2,20'7 z,r9z Ż'I'16 2,16r I 2,146 2,13r 2,1 17 I 2. I [r] t,.qi
Ż,213 | Ż'256 Ż,240
0,65 Ż'364
r
2,345 2,326 Ż'3o8 2,291.
2,398 Ż'318 ą<o 2,341 Ż,323 2,30s | 2,288 2,211 2,2s4 | z,z3E tl.
0,70 <<? 2,52'7 2,5M 2,481 2,460 2,438 | 2,418
Ą <1) 2,548
') <)< 2,503 2,48r Ż'46a l Ż,439 Ż'4Ż0 2,400 | 2,3s1 ,35.
0,75 Ż,775 Ż'14a 2,'708 2.,678 2,650 2.6Ż'3 | 2'59'7 <r
3,036 2,984 Ż,939 Ż'89'| 2,859 Ż.8z4 l Ż'79| 2,159 2,'130 2,74r 2,674 2,648 2,6B | 2,s99 2,576 2,553 | 2.s32
0,80
2 a<'7 3,084 3'038 l Ż,996 2,95'l z,9zo 2'88ó 2,853 ?,822 z.'I93 l 2,'16Ą Ż,13'7 z:7rr 12,686 .65
0,85 3,335 3,19Ż 3,135
1 ą'n 3,26r | 3,209 3,16 3,117 3,O'75 3,036 3,000 2,e66 | 2,933 2,902 2,812 | 2,813 .s t:
0,90 3,665 3,552 3,462 3,386 1
.9:
3,368 3,316 3,261 ?'))) 3,1 80 3.140 I 3,103 3,067 3,033 | 3,001
0,95 4,O1,4 3,860 3,'t41 3,644 3,s67 3,490 | 3,426
ą on5 3,578 3,516 3,461 3,409 3,361. 3316 | 3,271 3,234 3,196 | 3,160 .11:
1,00 4,3'12 4,\73 4,OU 3,805 3,'7Żo | 3,645
3,786 3,717 3,654 3,596 3,542 3'49Ż l 3'445 3,400 3,359 | 3,319 .l-c
1,05 4,'t30 4,486 4,308 4,166 4,O49 3,950 | 3,863
3,9t'l 3,84'/ 3'78Ż 3,7Ż3 3,66'1 | 3,616 3,567 3.521 I 3.477 .+-.
1,10 5,083 4,79'1 4,589 4,426 4,293 4,1s0 14,081 3,995 iq
4'zaŻ 4,1t6 3,968 3,902 3.84Ż | 3,785 J,/JJ 3,683 13,635
I,15 5,43Ż 5,lU 4,861 4,683 4,534 4.407 | 4'Ż98 4,039
4.0r6 I 3,955 3,898 3.844 | 3,'193
5,713 5,406 5,142 4,93'7 4'7'lŻ 4.633 I 4,513 4,408 4,31.4 4,229 4,152 4,O82
I,ZO 4,004 | 3.950 .E9
5,008 4.8s6 I 4.726 4,612 4,51.O 4,419 4,336 4,259 4,1,89 | 4,123 4,06Ż
1,25 ó' 108 5,703 5,414 5,189
4,8t4 4,647 4,518 4,436 4,361 | 4,29r 4,zŻ5 4,164 I 4,106 .L):
1,30 6,43'l s,996 5,682 5,438 5'Ż43 s.078 I 4,938 4,705
4,899 4,794 4,699 4,61Ż 4,s32 | 4,458 4,388 4,323 | 1.261 .:-
5,946 5 ńR5 5,474 5,298 I 5,148 5,01ó
1,35 6,'76r 6,2'86
4,981 4,880 4,'788 4;t0? I 4,623 4,550 4,.{82 | .{,-{16 .i:
1,40 7,080 6,5'11. 6,Żo9 5,930 5,'7U 5.5ió | 5'356 5,216 5'09Ż
5,284 5,1 66 5,059 4,962 4,8'IZ | 4,189 4,712 1,640 | -{,571
t,45 6,856 6,468 6'1'7Ż 5,993 s:133 | s,564 5,475
5,351 5,238 5,135 5.Mr 14,9s4 4,8'13 ł''t96 | 1.725 .nś
1,50 7,135 6,125 6,4r2 6,).59 5.949 I 5;t69 5,613 5,4'7 5
5,534 5,309 s,209 | 5,118 5,034 .{,953 | 1.s79 .s:
1,55 6,981 6,650 6,385 6,lÓ3 | 5,973 5,809 5'6ó5 5,41,'t
ó'006 5,711 { śq1 5,480 5,378 | 5.282 5,193 5.i 10 | 5,031 .9_ś
I,60 '7 )1< ó'887 6,608 6,317 | 6,11'7 5,853
< ż<'
ó'041 5,899 <'t'to ś6ś3 5,s4s I s,445 5,265 | 5.1s1
7,724 6,831 6,s88 | 6,380 6,ZOO
1,65
K t )o ó'c80 5,824 s,711 | s,607 5,511 5,420 I 5.33" .l:
1,'lo 't,35'l 7,O53 6:799 I 6,582 6,391 5,94'7
6,589 6,415 6.261 6'1Żz 5,99s 5,878 | 5,770 5.670 5.576 l_<._łs!
1.15 1,2'14 '1
,OO9 I 6,',784 .-
'7,494 6,60Ż 6,44r 6,Ż96 ó' 165 6.014 I 5,932 5,828 5'730 j 5.ó-łl]
1.219 1 6,983 6,'1s',t
1,80
6.4'7 2 b,JJ] 6.210 I 6.093 śqsś 5.8S6 i5.191
1,426 i 1.184 6,914 6,78E 6,62L
1,85
'7,166 6,9'73 6,801 6,646 6,504 6.37-1 | 6.1i5 o, lł: i'ó,i is.'-'. !r
1,90
6.539 lć,.ł16 6.300 ś 'al : Ą ] :_
r.95
1 ?<'7 7.15'7 6,980 6,819 6.6-14 v..--i----
Ś _jj
.:
1.313 7.159 A OO) 6.542 6.,'U i 5.5:1 6.+5E ( i_1
l.(X)
\, T_ĄBLIC.Ą:_i-<
\\:artośc ri -<półc4nnika B 1dia o., = ])

Stopień zbrojenia' =
ą/rs *:_
0.003 0.004 0.005 0.006 0.007 0.008 0.009 0.0i0 0.01 I o.o12 0.013 0.014 o.ol5 o.o l6 0.o17 o.tl I I 0.019 0.o20
),50 1,9s9 1,946 1,,932 1,919 1,907 1,894 1,881 1,869 1,857 i,845 7,833 1,821 1,810 r,'799 7,787 7,'716 r.765 1.151
l55 2,O71 2,O57 2,o43 'Ż,oŻ9 Ż,0'l'5 2,o02 i,988 1,975 t,962 1,949 r,937 7,924 1,912 1,900 1,888 1,8't6 1,864 i,s5 3
),60 7'Żo5 2,189 2,1'14 2,r58 ?,143 2,128 Ż'113 2,099 2,O85 2,07). 2,o57 z,M3 Ż,0Ż9 2,o76 2,o03 1,990 r,91'l i,965
)'ó5 2,364 2,345 Ż'326 2,308 Ż'Ż9I z,z'13 2,256 2,244 a a)a Ż'Żo7 2,192 2,176 Ż'1'6I 2,146 Ż,I3L Ż,1'1'7 Ż'1oŻ 2,0s8
),'70 Ż'552 ) <)1 2,5U 2,481 2,460 2,438 2,418 Ż,398 2,318 Ż,359 2,341 ) ?'>? 2,305 2,288 2,27r z,Ż54 2,?38 2,22.2
),75 2,'775 Ż"I40 ?,708 2,678 Ż,65o 2,623 2,591 2,572 2,548 ) <)< 2,503 2,487 Ż'460 2,439 2,420 2,400 2,38r Ż'363
),80 3,036 2,984 2,939 2,897 2,859 2,824 2,791 z,'t59 2,'730 2,101, 2,6'14 Ż,648 Ż'623 2,599 2,576 2,553 7 ś?7 ?.570
),85 3,335 3,Ż57 3,192 3,135 3,084 3,038 ?,996 2,957 Ż,9zo 2,886 2,853 2,8'22 ) 1A!. 2,164 2,137 2,717 Ż'686 2,661
),90 3,665 3,552 3'46Ż 3,386 3'3Ż0 3,Ż6l 3,209 3,161 3,1.1'7 3,075 3,036 3,000 2,966 2,933 2902 2,8'72 2,843 2,815
),95 4,Ot4 3,860 3,741 3,644 3,561 3,490 3,4Ż6 3'3ó8 3"3t6 3:26'7 7,
''')
3,1 80 3,i40 3,103 3,06'7 i n11 3,001 2,970
1,00 4,372 4,113 4,OU 3,905 3,805 3,720 3,645 3,578 3,516 3,461 3,409 3,361. 3,316 3'Ż74 3,234 3,1.96 3,160 1 l2i
lnś 4,'730 4,486 4,308 4,1.66 4,O49 ą qśo 3'8ó3 3,186 3,77'7 3,654 3,596 3,542 3,492 3,445 3,400 3,359 3,319 3,281
i,l0 5,083 4,'79'7 4,589 4,4Ż6 4,293 4,180 4,081 3,995 3,91'7 3,847 3'78Ż 7'7)'1 J,OO / 3,616 3,567 3,5Ż1 3,47'l 3'-{3ó
rl< 5,432 5,104 4,867 4,683 4,534 4,407 4,Ż98 4,ŻoŻ 4,r16 4,039 3,968 3902 3,842 3,785 3,733 3,683 3,635 3,591
l,zo 5,773 5,406 5,r42 4,93'7 4,772 4,633 4,513 4,408 4,314 4,229 4,t52 4,O82 4,016 3,9s5 3,898 3,844 3,'793 3,'745
l'Ż5 6,108 5,703 5,4L4 5,1 89 5,008 4,856 4"lŻ6 4,612 4,510 4,419 4,336 4,259 4,189 4,12.3 4,A6? 4,OU 1 qsn 3,898
t,30 6,43'r 5,996 5,682 5,438 5,U3 5,078 4,938 4,811 4,705 4,607 4,518 4,436 4,361 4'Ż9t 4,zŻ5 4,764 4,106 4,051
t,35 6,'761 6,286 5,946 5,685 5,4'r4 5,Ż98 5,148 5'01ó 4,899 1,794 4,699 4'6IŻ 4 <7) 4,458 4,388 4,323 4,26t 4.2O3
t,40 7.080 6,57 7 6,209 5,930 5,'704 5,516 5,356 5,216 5,O92 4,981 4,880 4,'t88 4,'102 1,623 4,550 4,48Ż 4,416 4 1śś
'.,45 ó'85ó 6,468 6,112 5,993 5,733 5,564 5,415 5,2'84 5,166 5,059 4,962 4,8'72 4,'t89 4,'11.2 4,640 4,517 4.507
,50 7.135 6,'125 6,4lŻ 6,159 5,949 5,769 5,61,3 5,47 5 5,351 5,238 5,1 35 5,O4r 4,954 4,873 4,796 4'7Ż5 4,65E
<ś 6,981 6,650 ó'385 6,163 5,973 5,809 5,665 5.534 5,411 5,309 5,2O9 5,1 18 5,034 4,953 4,879 4.E08
.,60 7,235 6,887 6,608 6,3'11 6,1.71 6,006 5,853 5,'/ 1.1 5,s93 5,480 5,378 5,?82 5,193 5,1 10 5,031 4.958
,65 1,lU ó'831 6,588 6,380 6,2'00 6,U1. 5,899 5,'t70 { 65',ł 5,545 5,445 5,352 5,265 5,1 84 5.107
,70 't,357 7,053 6,'799 6,582 6,394 6'Żz9 6,C80 5,947 5,824 5,'t 1l 5,60'7 5,51 1 5,120 5,33'7
,'t 5 7 7,009 6,184 6,589 6,41,5 6,2'61 6'1ŻŻ s,995 5,878 5,'170 5,6'10 5,576 5,488 5.Jrl5
'Ż74
,80 1,494 1,219 6,983 6,781. 6,602 6,441 6,Ż96 6,1 65 6,M4 5,932 5,828 5,130 5,640 i śśl
,85 7,42'6 '7,r84 6,974 ó'788 6,621 6,412 6,335 6,210 6,093 5,985 5,886 5,791. 5.-7A2
,90 '7,384 7,166 6,9't3 ó'801 6,646 6,504 6,374 6,255 6,143 6,03E 5,91? 5.Si r
't.35'l 't,157 6,980 6,819 6,6't4 6,539 6,416 6,300 6,193 6,o9Ż < (loe
r.o0 1.343 1.159 6.997 6.842 o. /u4 6.571 6.458 6.3.{ 6.241 s.rłs

5 ź S53=. }''
ł ąs vFź
ĘĘ
JJ

NN ?:T'gio=-t
8.*.ś ęY.*
---€F:=''Ę:
.a -t.,\

. || 1* I' ś9i.:r-
\<

N
-?

Ą.
ix' E:5
Ę "(' /--:_-\hl1" ł9

t'ąlF
--NC).1 ,Sl
!Jo(D EE: =:; "l
-L '
=lł 3ś5ł=F
ETę9=.s
rr{tlTl
"} =.
I I o
19

.Ę 9. ą,źś :-lJ,--\*"+fl -l_, 6b?=o6 ń<=DDś_

-\{
>* ;i ts 'l=-
*,d + sg:
|J- lął TsElę ę:ga.t *=
=.E.ió' (}'
=
'5S
P*
.(\= rL-
IJ
'..!N
5" Fl,'--|'",
Jl;ri'
'-|',. Ę sĘ=3E =*5
|-- il.$--* B
N
Ńó3Ę_x F
E'siFH.Ę
=,ś€ ą Q
:;ż3"E fsN_ó==
ś-"€E'3=.
Ę:s :(D
o"s
o ĘbJ ' -fl"l-- ń:';7
\-__]-', Ę H E'o 6
óo9ET
ilH. xg =.!L-€_
- t fiH ?ś
N
ś -, -N. .:_
HK3x5
T 5E :3
oo
ĘN
ą NiD Efr5s.1
oR N {-E':
-|s ęv
o
|-- 8 = '; 9.:'
**ll {d Eń
.!a 5ś
o-(D
'ńe. TE;
-r H: G tłEi=
(D5.
oa 9)
o F_l
oł
ł"i*- HH
N ra, ź
Q.o
pod
.\ *-"|--- śt:śł "'.o 5 t:nE;
s :
ę

t+ EP
tJI
r)O.
Ń1' 5N=Ą'Ą9-3=D
s-
e :(]r
'(D
s"!
'r " Hei>
i<
.i-' q
^vr-\,,-1,
a\
{x 6 e=
at
a):.==..'
-.p-
q.a ś
- x ś:i)
-,'= a
',| 'ł''
P<: =
-=---=- =
 Silę liIytycztttt P1. rtalr:zy przyjlrlclwac.iaktl pI'zyłtlz.tltu1 lla wicI'zcltolku I
2.9. Poszttlowienic komina
konrinl.
Wartoścwspołczynnika stateczności <p*, obliczona 7'c w?orv (2.4t)' nic
2.9.l. Sprawdzenie nośnościpodłoża gruntowego
1ltlwintlzt byc mniejsza niż 2,5.
Warunek nośnościpodłoza płyty fundamentowej kornina sprawdza się
wg zalezności:
2.t1. Wychylenie komina
Spręzyste wychylenie Y", wierzchołka komina można ob|iczać według N, ( m.Qr*, (Ż.46)
wzo |Ll:
gclzic:
N, obliczeniowa wartośpionowej składowej obciązenia, kN,

Yw=I OO
*, 'Ho'
(2.43) Qtr'rs - pionowa składowa obliczeniowego oporu granicznego ptltl
' m'
łoza gruntowego, przec*vdnałająca sile N, kN, wg p. 4.fl,
m _ wsp łczynnik korekcyjny.
w lttrirym: Wspołczynnik korekcyjny przyjmowany jest w za|eżnośclod mettltly
Iwi _ surna sił parcia wiatru, kN, tlbliczania Q'rqn' Gdy stosuje się rozrłiązanie teorii grarricznych stalx')w
Ho _ wysokość trzonu komina ponad fundamenteffi, ffi, napręze , w tym r wniez wzor (4.12), wartoś wspołczynnika rn wyntlsi
E _* moduł spręzystościmateriafu trzonu, kPa, 0,9. W przypadku stosowania uproszczonych metod oblicze m:0,7.
Jo - moment bezwładnościprzekroju trzonu w poziomie połą- Gdy parametry geotechniczne podłoza gruntowego nie są określone tla
czetia z fundarnentem, mo. podstawie bada laboratoryjnych lub polowych, wartośćwspołczynnika
rn nirlezy zmniepzy ć, mnożąc go do datkow o przez 0,9
Cicsielski [9] podaje, i obliczone wychylenie w przypadku kominow .

lllllrowanych powinno spełniac warunek:

2"9.2. Sprawdzenie warunk w nacisku fundamentu na podłoże
Dla najbardziej niekorzystrryclr obciązeir rrrogącyclr wystąpić poilcz'its
Yw
-Ho
s;u5'' m' (2.44) bLrdowy lub remontu komina (vłiatr, komin bez wymur wki oraz izolao|i,
f-i;ndament niezasypany ziemią) obowiązuje warunek pozostania wypatl-
kowej sił w rdzeniu przekroju podstawy fundamentu, czy|i
zaŚ w przypadku komin w zelbetowych:
NM
_ H.,
tl--
'ĘWf
(2.4'r)
\v <
JV,,, m. (Ż.45)
200'
-- gdzie:
Wartośc y* oblicza się od obciązeir w stadium eksploatacji. N - r.vartoścharakterystyczna działającego obciązenia w stil
dium reaizacji(ciężar trzonu i fundamentu), kN,
Wz.(lr (2.43) jest wzorem przybliżonym ze względu na zmienny mo_ M charakterystyczny moment zginający odniesiony clo ptl
ttlt:Ilt bezwładności trzonu. Gdyby jednak chodziło o wartości dokładniej_ ziomu stopy fundamentowej, kNm,
szc wychylenia wierzchołka komina, to nalezy zastosowa metodę Mohra Ę _ pole powierzchni podeszwy stopy fundamentowcj, lll;l,
lrrb skorzystać z analitycznego r wnania linii ugięcia. Wr wskźnik wytrzymałościpodeszwy stopy fundamentowc.i, tlll.
6,1 (r.5
 W 1ll'zy1laclkrr 1rcltlcgtl obciązenia r:kspltlataoy.jrlogtl (wiatr', krltttllt wtc:cly tlltlttlcttt wywtllitrty silą pozicllllt1 s1ltlwtlclt1o zat'(lwtttl 1ltzccllylt'ttit'
i
wylllurćlwką' firndament zasypany zierrlią), stosutlck Ilirjwię|t
iztllitcii1 lirnclarriontu, .jitk i jcgo osiadanic.
łcgtl cltl najrnrriejszego krawędziowego naprężenia na grunt nic llltlzc
l'zt'kl'ltczźlc 5, czyli'' W picrwszym przypadku (a) osiadanic lbnclamcntu komina s,, nirr 1lo
winno przekraczać 80 mm, zaśw drugim przypadku (b) osiadanic sl, ltic
(l,,r.rr
.- q
powinno przekracza l20 mm.
(2.48)
(1,,,i,, osiadanie pĘty fundamentowej komina mozna ob|tczać Z ul)roSZQZ().
ncgo wzofLl:
rlzir::

(Ż.51)
FN M
(2.4e)
'l l1]'l\
Ę W, ' w kt(lrym:
q obciązenie w poziomie posadowienia (wartośccharaktery

(1,"i,, = Ix M (2.s0) B
styczna), kPa,
szerokośc obciązonego obszaru (lub średnic&), ffi'
Ę wf Eo moduł pierwotnego odkształcenia gruntu, kPa,

WystępującawewzorachQ.a9) i (2.50) wielkośćIN oznacza wartoŚ v _ wsp łczynnik Poissona,

lrłrr'aktcrystyczną działającego obciązenia, kN, w stailium eksploatacji o - wspołczynnik wpływu, zaleŻny od kształtu obcią.zonego tlll-
t'ięzal' trzonu, lzolacji i wymurowkt, cięŻar fundamentu i ziemi zasypują_ szaru (fundamentu) i jego sztywności oraz miejsca połozctlitt
ci lirndament oraz, ewentualnie, ciężar lejow i strop w odpopielających). danego punktu w stosunku do obciązonego obszaru.
'tlzostałe symbole są objaśnione powyzej. W przypadku absolutnie sztywnych I'undament w kołowych wartoŚc
wsp łczynnika ro wynosi 0,79, natomiast dia f'undarnent w kwadratowycll
.9.3. Sprawdzenie osiada fundamentu ro r wna się 0,88.

l)la korninow nalezy sprawdzić przewidywane osiadanie fundamentu Nie jest wymagane sprawdzenie osiadafr w przypadku posadowicrriit
r w <;h następuj ący ch pr zyp adkow działani a ob ciążefi komina na gruntach skalistych' spoistych połzwaĘch i twarcltl
plastycznych oraz na gruntach niespoistych zagęszczonych i średniozlr
l : t l :

) calkowitego charakterystycznego obciązenia stałego,

tl l it
) tll:r calkclwitego charakterystycznego obciązerria stałego i wiatru.
()siadanie fundamentu, z reguĘ, jest spowodowane pionową składową
'llt'ii1zcllia' Składowa pozioma (działanie wiatru) moze wywołać osiadanie
v l zlttlktl spotykarrych warunkach geologiczno-inzynierskich, gdy podłoze
tltlttlwc jest uwarstwione zapadĄąco, zgodnie ze zvtrotem siĘ poziomcj
'l
1ltltlltlżo występuje w postaci warstw, mających ułozenie bardziej pofudni-
orvt' niz rownoleznikowe).
l)tlp ki podłoze gruntowe będzie się znajdować w stadium pracy Sprę-
yslc.i, osiaclanie fundamentu spowodowane działaniem siły poziomej nie
vystąpi' Jcdnak, gdy podłoze zacznie częściowopracowa plastycznie,
gęSzczonych iub przy posadolvieniu na palach.
2"9.4. otlliczanie kołowej płyty fundamentowej
(wg [38])
Schemat statyczny pĘty furrdamentowej sianowi kołowa płyta oboii1-
żona oddziaływaniem gruntu' podparta obwodowo przez trzon komina'
PĄrtę taką traktuje się jako spręzystą izotropową cienką i stałcj grulltl
ści.obciązenie stanowi oddziaływanie podłoża, ktore uznajemy jaktl li
niowe, rozkładając je na symetryczne (od obciążenia cięzarem własllyttr)
i a Il t ysyttrct ry c7,l'l|:, ( o d ob ciązenia wi atrem)'

r(l 6'l
 /ł5

40

?c

30

25

20

15

10

o q2 aA 06 06 1,0 1,2 1A 1F 1B 2p 22 2k 2S 28 3D 32 3h
Po= oo P"= o p=rla
Rys' 2' l6. Noruogramy do wyznaczania moment w promieniowych.łv plyciłl
kołowej obciąŻonej symetrycznie (wsp łczynnik X) t38]
I l\

50
X'0,
}?.ys, 2.15. Schemat statycznypłyĘfundamentowej przy obciążeniu sjmetrycznyn
i antysymetrycznym 10

35
2.l) -4.t. Obliczanie moment w zginających p"ł, obciązeniu symetrycznym
30
Momcnty promieniowe M.'i pierŚcieniowe Ę' wyznacza się ze wzor(lw..
25

M''' =
Po,'ł' .X, klrim, (2.5Ż)
n
16 IJ

Ż '10
" Pu,'tu 'X',
M,''16 kNm, (Ż.53)
5

rv kt(rrych: o
o 02 0,1 0F oB
0,7.0,10F 0g 1,O 1,2 1A 1S Ip 2p 2,22t zfi2830
2fi283p 32 3A
X - wsp&czynnik odczytywany z nomogramu na rys. 2.16, 1,0
p=rla
X' _ wspołczynnik odczytywany z nomogramu na rys' 2'77, Rvs. 2, l7. Nomogramy do wyznaczania moment pierścieniolł.yr:fiy, 1ll1.,t'it,
r -- promiefr podparcia trzonu komina, m, wg rys. 2.15.
w
ko łowej ob ci ążonej syne lr.yczn i e (v,sp lcz.vnn i k X, ) l 3 s l
(rl(
(l()
 i
'lo
Występujpą we wzorach (2.52) (Ż.53) wielkość p,, okroślasię .iaktl
Y
Śr'ctlrti Ilaoisk komina na grunt i oblicza następująco:
60

tr,, = I,
tf
kPa' (Ż'54)

gtlzic:
N cięŻar komina w stadium eksploatacyjnym, bez uwzględ-
nienia cięzaru pł:rty i gruntu zasypującego, kN,
Fr _ pole powierzchni podeszwy pĄrty fundamentowej, m2.

Ż.9.4.2. obliczanie moment w zginających przy obciążeniu antysyme-

trycznym
Momenty promieniowe M'" i pierścieniowe Ęo wyznacza się zewzor(;w.
0 0'Ż 0A 06 0E 1.o 1,Ż 1.1 1s 1E'?p z,zziźiuipT zl
M*" L!'Y, (2.ss)
p=rla
' =
16
kNrn,
R/" 2.I8' Nomogramy do wjznaczania moment w promieniowych w płycie
kołowej ob ci ążon ej antysymetryczni e (wsp łczynnik Y) p 8]

+.Y',
18
M,o = kNm, (Ż.56) Y'ro _1_
lt
-L
1Ił lt
kt Ą: ,,-t
w rych:
Y .- wspołczynnik odczytywany z nomogramu na rys. 2'18'
1?
1o )L -l SR
t"
Y' _ _rvsp łczynnik odczytywany Z nomogramu na rys. 2.19' I ,tr1
x \
s
_l-1
ru #
,/1,/
a - promieir podparcia trzonu komina, m, wg rys. 2.15.
1
0

,
)-j
ś'9 ] \ x5
2 Ę
Występującą we wzorach (2.55) i (2'56) wielkośpu określasię jako -1 I

lrlaksymalny krawędziowy nacisk spowociowany działaniem wiatru i obli- 0 0,2 0A 06 0B 1p 1,2 1.4 1,6 1p 2p 2,2 ?h 2F 29 3p 32 3A
cza rrastępująco: P=ila
Rvs2.l9 Nomogramy do wyznaczania moment pierścieniołvych w plycia
w
M. kołowej obci ążonej anĘsymeĘczni e (wsp łczynnik Y, ) [ 3 8 ]
1,"_Wf, (Ż.57)

2.l0. Obliczanie pierścienistalowych w kominach

lrtlzic: murowanych (wg t6l)
Mr moment zginający w poziomie posadowienia ptyty fun-
damentowej, kNm, W trzonie komina, wskutek roznicy temperatur na wewnętrznej i zc-
wn ętrznej powi erzchni, powstaj e przestrzenny stan napręzenia.
Wr wskaźnik wytrzymałościpodeszwy płyty, m3.
'l0 'il
 Napręzenia obwodowe powodują powstanie pionowych spękan. W cc_ gtlzio:
ltl zapobiezenia spękaniom, stosuje się pierścieniestalowe (obręcze ścią_
g'ittlc złrmkiem śrubowym),przenoszące nadwyzkę sił rozciagających P2,
d * grubośc ścianymurowanej z cegly, m,

kt(lr'ych nie jest w stanie przejąć ściana murowana trzonu komina' ow * napręzenia ściskające na wewnętrznej powierzchni trztltlrt
(wartośćbezwzględna), MPa.
|>rl,y założeniu przekroju poprzecznego obręczy stalowej Ą, potrzebny
tltl:;tę1l obręczy h* oblicza się ze wzoru: Napręzenia rozciryające oz w ścianietrzonu oblicza się ze wzoru:

1,.A.
h. -_-_ll___l_. m, (2.58) 1 E*"'o''ar
o'=ż {'-!' ol' ttu'
ą ( 3 rr)
(2.6Ż)

rv kt.t'rryrn:
fi
- v,ryĄrzymałoŚ obliczeniowa stali, MPa, tablica 4-16,
natomiast napręzenia ściskająceow ze wzoru:

A,
- przyjęte pole powierzc'hni przekoju pierścieniastalowego, m2,
Pz _ siła rozciagająca do przeniesienia przez obręcze stalowe na E*'0, nr (t*l g),
" -1.
o.., =
2 i-v
Mpa, (2.63)
1 m wysokościkomina, MN/m.
Występującąwewzarze (2.58) siłę P2 oblicza się z zalezności:
[ 3 rr)
We wzorach (2'62) i (2.63) przyjęto następujące oznaczenia..

|,, - Ę[,--Ł*l'. MN/m, (Ż'59) E"* - wspołczynnik spręzystościmuru komina, MPa, wg wzoru (4.t}),
\ o"/ C{,1 - wsp łczynnik rozszerzalności ternricznej muru, l/oC,
wg wzoru (4.9),
grlzic:
*
Pr stła rozciryająca przypada.jąca na lm wysokościkomina, wspołczynnik Poissona' wg p. 4.3,
MN/m, AT * obliczeniowa wartośćr żnicy temperatur w trzonie, K,
R." _ wytrzymałośobliczeniowa muru na rozciąganie, MPa, d - grubośćtrzonu, m,
wgp.4.Ż' - średnipromiefr trzonu, m, wg wzoru (2'40).
_
f

o?, napręzenia rozcirya1ące na zewnętrznej powierzchni trzo-

nu, MPa. obliczeniową war_toś r żnicy temperatrtr w trzonie komina otrzyriujc:
Siłę P1 należy obliczac ze wzoru:
się wtedy, gdy obliczenia termiczne wykonane zostaną dla temperaltlry
wewnętrzn ej gaz w, o rlp cwiadaj ąc ej temp er atur zę awaryj nej .

6.o
,2
l), = MN/m, (2.60) z.tt. Przykład obliczenia komina żelbetowego
-.lm,
rv kltirym 6 oznacza zasięg stresl rozciąganej w ścianie trzonu i oblioza 2. l 1.|. Założenia wyj ściowe
rtlrslępująoo. Komin zelbetowy, zbieżny (i : 2o/o), wysokości l20 m, znajduje slę
w Ko.szalinic. Schernat komina przeclstawiono na rys. 2.20, natorniast zc
.- d'o.
)::a .stawionic wylriiar(rw gcomctryoznyoh podano w tablicy 2- 17.
,Ł, IIt, (2.61)
lo* l+ o, ('haraktcrystykę przekroju geologicznego podano w tablioy 2- lti.

7). tl
 't'ABl,l(tA 2.17
Wyrrilrry,lcornclryczn(r kont i nit

Śrcclnict Śrcdnicn Śrrrlnict l\rwictzr.llrtin

Nr txlnicticllił
l)oziom Grubość zcwnętrmn LrtUllosc z-ewnętrma Grubość z,ownętr7xB
scSuEn-
pnckroju lrzonu luonu izolacji izolacji w)murćrwkj wyrntr wki
tu
m cm m cm m cm lll nl,

120 6,76 6,36 6,24

Żo 6 tz 69'Ó()
110 7,16 6.76 6,64

110 '7,16 6,76 6,64

II Żo 6 12 73,(r0
E 100 7,56 '1,16 7,M
o
d 100 7,56 '1,16 7,U
o m Ż0 6 1'Ż 77,60
90 7,96 1,56 7.44

90 7,96 '1,56 't,44

IV Żo 6 1.2 riI, 0
80 8,36 't,96 1,8Ą

80 8,36 7,96 7,84

za 6 1Ż 85,(r0
10 8,'16 8,3 I,U
70 8,76 8,3 8,24
VI 20 6 lz 89,60
60 9,1 8,76 8,64

6A 9,16 8,'16 8,64

vII z0 6 1? 93,60
50 9,56 9,16 9,M

50 9,56 9,16 9,U

VIII z0 6 12 9'1,60
40 9.96 9.56 9.44

x
40 9,96 9,46 9,34
Ż5 tz 101,60
30 10,36 9,86 9,74

30 10,36 9,76 9,60

X 30 8 12 132.63
7'7,5 10,86 10,26 10,10

17,5 10,86 10,06 9,9Ą

Iłvs' 2.20. Schemat komina wraz z przyjętąnumeracjąSegmentow XI 40 8 IŻ 13 8, tr7
5 I 1,36 10.5 10,40

Normzrlna temperatura spalin wynosi 160oC' Temperaturę awaryjną przy- 5 11,36 10,56
XII 40 57,30
ię:lo jako rowną2OooC. Prędkośćspalin u wlotu do
komina w)mosi 6 m/s. 0 1 1,5 1,O,76

l)tlszczeg lne elementy komina sąwykonane z następujących materiał w:

- - beton BŻ5 (y = 26 kN/m3) i stalA-I,
trztln 12

- wymur wka - cegła rvłyl<ła(y= 18 kN/m3), IA, = 1099,20 nrl

- izillacia _ wełna b lowabiała (y = 1,5 kN/m3),
_
i=1

- lirndarnent - beton B20 i stal A-0.

7tl 7.s
'tAlil,l('A 2-ltt
('lurrrklcryslyka przckro.iu gcologiczl)ogo

ParameĘ geotochniczno
l)anc z clokumentacji geotechnicznej ustalone wB nolmy [58] metoclą I}

Moduł
(ilębokośc Nazwa picrwotnego
Nr' Ciężar
zalogania gruntu Stan gruntu odkształcenia
\viu slwy objętościorrry
warstwy i kolor gruntu
v Eo

ln kN/m3 kPa

0,00
I naslp luźny r'7,0
1,60

namuł z torfem,
plastyczny 14,0
^1'
Ż'l0 brunatny

iły pylaste
miękko- t'7,c) Rvs. 2.2 ]. lĄ/ymiary wspornika podwkładzinowego, na ktorym jest oparly lc.1
3 3,80
plastyczny odpopielający
ZWG *)
tl
9.00 piasek drobny Iuzny i8,5 35000

piasek drobny, średnio G,'p = os. (to,so _ 0,18). I,25. 26 +L' O,18. 1,25. Ż6.
5 13,40
szary zagęszczony
19.0 50000
}.
. (to,st+ 10,56- 2. 0,18) = 95,38+ 190,31 = 285,69kN
nnnrźel piasek clrobn5',
() zagęszezony Ż0,0 0000
13,40 Żołty
Ciężar głowicy zelbetowej ą, kN, oblicza się ze wzoru:

'"vody gruntowej znajduje się na głębokości4,10 m w stosunku do terenu

r=ł [ b,"I -(o,*)'] n
{ ,,,,
) I'ozior (Ż.64)

w kt rym:
2.ll.2. Ciężar własny komina D*" średnica zewnętrznagłowicy, m,

()ięzar własny trzonu, tzolacji i wymurowki oblicza się za pomocąwzoru

Dr* średnica wewnętrzna głowicy, m,

(2 (l), natomiast cięzar wspomika podwykładzinowego wgwzoru (2''7).

h - wysokośćgłowicy, m,
Wyniki obliczeir zestawiono w tablicy 2-19.
y _ ciężar objętościowy, kN/m3.

Ktlrzystając ze wzor w (2.6) i (2.7) obliczono cięzar G* wspornika

l)(Xlwykładzinowego segmentu XII, zaśkształt jego wynika z us}tuowania o_
T b,gs, - 6,762). o,n. 26 = 155,70kN
.
=
llil llill1 dodatkowo stropu leja odpopielającego.

'-t6
't't
x T.ĄBLiC.Ą ]_19
Cięzar rrlasn1'komina

CięŻar Segmentu CięŻar trzonu

i wsporników CałkorłiB'cięŻr
Nr Poziom podrłykładzino- kominaponad
Wspornik Całkorvity
segmentu przekroju wych ponad rozpaĘ'\ł'an}Tn
Trzon podwykła- Izolacja Wynurówka cięŻar
rozpaEywanym przekrojem
dzinowy segmentu
przekrojem

m KN KN KN KN KN KN KN
155,70+
I 110 +11M,33 18,38 4Ż8,87 r701 1260 1707
II 100 11ó9,68 60,43 19,51 456.01 1706 2490 3413
ilI 90 lŻ35'0Ż 64.r4 20,64 481,2Ż 1807 3'789 5ŻŻ0
IV 80 1300.37 6',7,8Ż 21.17 510,30 1900 5151 1120
V 70 7365,1r 17,49 Ż2,90 537,M 1998 6595 9118
VI 60 1431.06 15,n Ż4'03 564,58 Ż095 8101 I1Ż13
vII 50 t496,40 78,84 Ż5,16 591,73 Żl92 96',76 1340s
vilI 40 1561,75 82,52 Ż6,30 618.87 ŻŻ89 II3Ż0 t5694
x 30 Ż0Ż3'66 6I'9Ż Ż],l4 639.23 Ż752 13406 18M6
X 17,5 3158,01 63,91 46,79 8Ż5,33 4094 I66Ż8 2Ż540
XI 5 43't4,04 50,85 48'ŻI 85Ż,46 5326 ŻI053 Ż7866
Xil 0 1806,19 285,69 Żo92 23145 Ż9958

.;-
o)
I
t1
+
'1- 1-
I l.
iŃ
s.J
.(D
lo
li
 Mtllltct'tt bczwlaclrloŚci prz.ekl'tl.iu trztlt'tLt w ptlzitllllir: 1ltllączctliir llztltltt i rv zwiilzkrr z. lynt znclxrdzi potlzeba obliczcrtia wartosci wsll(rlczyrrrri-
z, Iundatncntctn: kir rlzialania llolywriw wiatru [.
Charakterystyczne ciśnienieprędkości wiatru qp
l,,r64\'
=!ł. (t t,soo _10,1 64)= 278,6:ma' l(trszalin znajduje się w II strefie obciązenia wiatrem, rys 4. l' Włrr'ttlśo
clrarakterystycznego ciśnienia prędkościwiatru odczytuje się z talllicy
()tężar na jednostkę wysokości w poziomie połączenia trzonu
4-Ż. Do oblicze1r przyjmuje się wartoŚc 9t zwiększoną o Ż()'|h,
z,lbndamentem:
;l' Ż.5.Ż.l '

_ *ff(O,J (lt -, l ,Ż.350 = 420Pa

Z A"' r, = T( I,56Ż I0,7 6'). zs 62 _10,642 ). 1,5 +

Wspołczynnik ekspozycji C"

* 9ł(o,o 4' _70,4a').ra 439,04kN/m Wartośćwsp<lłczynnika C" dla danej wysokościz) m) oblicza się
4\ = '
wg zalezności podanych w tablicy 4-3 Przyjmuje się, iz komin zna.itlrl
Wartości wspołczynnika K oraz parametrow Ę, A, B i C, potrzebnych .ic się w terenie kategorii A.
drr wyznaczenia wartościK, oblicza się za pomocą wzor w przedsta-
wionych narys.2.7: 7,= 120 m -) C"t 1,5 + 0,004' 7Ż0 = 1,9t10

_ 0.20
7,= 110 m -) C"z 1,5 + 0,004 110 = 1,940
'
Ł----:--=()-_). /,= 100 m -) c": l,Ż3 + 0,0067 100 = 1,9(X)
0,40
7.= 90 rn -) crt 1,23 + 0,0067 ' 90 = l,tl3.l
7,= 80m -) C"s 7,23 + 0,0067 80 = 1,7'16
6 = .,t2,37 0,5 + 0,91 = 1,447
0,0067
,

3 = J0,36. 0,5 + 0,02 = 0,441 ,

7= 70m -) C.o I,Ż3 + 70 = [,61)9
7.= 60m --) C"t I,Ż3 + 0,0067 ' 60 = |.63Ż
c = 4,58. 0,5t - 5,J' 0,5 +3,92 = 2,215,
z= 50m -) C"s 1,23 + 0,0067 ' 50
_2,Żl5 jg) =I,325
= 1 ,5(1.5
K=I,447 -0,447 e*p( z= 40 nr -) Ces 0,9 + 0,015 ' 40 = l,-500
'
t 11,56 )
7,= 30m -) Celo 0,9 + 0,015 ' 30 = 1,350
Podstawor.vy okres drgaii własnych komina, wz r (2.I3): 7,= r7,5 m -+ Ce11 0,8 + 0,02 17,50 = 1,150
7,= 5m -) Celz 1,0
'T
= |.3Ż5.I2OŻ = 1,6 s. 7,= 0m _> Cet: 1,0
Ż9"106 . 218,61 . 9,81

Przyjęto wartośćlogarytmicznego dekrementu tfumienia drgafi r wną

Wspołczynnik oporu aerodynamicznego C*
0,12, tablica2-I0.
Wartoścwspołczynnika C* ustala się na podstawie tablicy 2-8. Ptlnicwaz'
Zgodnie z podziałem budowli na podatne i niepodatne na dynamiczne
działanie wiatru, przedstawionym na ryS 3.20, ana1izowany komin za-
6,76 +11,56
kwalifikowano do budowli podatnych na dynamiczne działanie wiatru Dr, *'-
= 9,16 rn

łi() til
 il t20 stycztrą pręclkoŚcią wiatt'tt w clarrej strr:lic obciązonia wiatrom, tablicir
=13,[<25,
Dt 9,1 4- l. Dla ll strely wartclś<;Vp wlltlsi Ż4 rls.

Y,, :: )Ą .fi9tt = 33,8llVs

rvięc C" - = 0,7 .(r_n,r.r.Iog25
\ *)=
n0)
0,65l. ()zęstotliwośc zredukowaną oblicza się za pomocą wzoru (4.6).

r Wspołczynnik działania porywow wiatru B n, =0,625

g=?,22
Wartoś wspołczynnika B oblicza się wg wzoru (4 4) 33,8
- częstotliwoścdrgari własnych komina n, wz r (3. 18) l)Ia Dl. lH = 0,076 (ak poprzednio) i n,: 2,22, przybliżona wartość
wspołczynnika Kl, odczytana Z nomogramu na rys. 4.4, wynosi 0'055.
n= 1 =(1.625H2 wspołczynnik Ko
1,6 l)la:
- wsp łczynnik szczytowej wartościobciązenia y tt 0'625
=0.0185
Wartośćwspołczynnika ly odczytuje się z wykresu na rys. 4.2, w za- v,, =
33,8
lezności od wartości n. Dla n:0,625 Hz wartośc ry wynosi 3,6.
- wsp łczynnik chropowatości terenu r wartośKo, odczytana z wykresu na rys. 4.5, wynosi0,Izs.
Wartośćwspołczynnika r przyjmuje się w zaleŻności od rodzaju terenu. logarytmiczny dekrement tfumienia drgan 6.
Dla terenu A wartoś r wynosi 0,08. WartośÓ 6. wynosi 0,12.
- wspołczynnik ekspozycji C" wsp łczynnik Ę, wz r (4.5)
WartośÓ wspołczynnika C", występującego we wzorze (4.4), przyjmu-ie
się clla wysokości odpowiadające1 wierz,chołkclwi komina tlprzeclnio 2.3,14. 0,055. 0,125
k,= = 0,36
wyliczono, iżwartośC" wynosi 1,98. 0,r2
_ wsp łczynnik oddziĄwania turbulentnego k6 o czQstotliwościach po-
wsp łczynnik B, lvz r (4.4)
zarezonansowych
Wartośwspołczynnika kt odczytuje się z wykresu przedstawionego na
rys. 4'3. Dla Ds. lH = 9,16 l I20 : 0,076 i wysokości konrina 12O m,
wartośkt wynosi 0,92'
0=1+3,6'
ffi (o,ez + 0,36) = 1,s2

wsp łczynnik oddziĄwania turbulentnego Ę o częstotliwościach re-
zonansowych z częstotliwościami drgafi własnych komina
Wartośćwspołczynnika k oblicza się wg wzoru (4.5). Wcześniej jed-
rrak nalezy wyznaczyć, wartości wspołczynnik w Kr i Ę
. wspołczynnik Kr
I'rędkoś wiatru Vg na wysokościodpowiadającej wierzchołkowi ko-
rrlina oblicza się ze wzoru (a.7) we wzorze tym Vp jest charaktery-
82
Poniewaz obliczona wartoś wspołczynnika B jest mniejsza niż 2,0, tt'l
zgodrrie Z postanowieniem normy [57], do dalszych obliczefi należy
pru,yjąć wartoścB wynoszącą 2,0.
Wspołczynnik y,1
Wspołczynnik ya' ujmujący konsekwenĄe zil.ożeh modelowych pr'tl_
wadzących do wzoru (2'8), w przypadku komina o wysokości l20 lll
wynosi 1,30.
tr3
. obr:iążenie charakterystycznc wywołanc działanienl wiatru pk
Wartości pk wyznacza się ze wzoru (2.8). są one zestawione w tablicy
2-2O, natonltast wykres obciąŹenia komina wiatrem przedstawit)no na
120,0 m - 1,408

rys' Ż.Ż3. 110,0 m

- 1,379

'r'ABLtCA 2-20
()bciąż.cnie charakterysĘcznę komina wywołane działaniem wiatru
'100,0 m
- 1,35'l

Powierzchnia obcięenie wiatrem 90,0 m 1,303

Nr Poziom Pk Prto
odniesienia Ą danego segmentu

rioBrnontu przekroju wi = P,T 'Ai 90,0 m 1,255

m kPa kPa m' KN
120 1,408
1.394 69,60 97,02 70,0 m 1,208
I 110 1,379
110 1,3'19
60,0 m 1,160
Pę, kPa
I 100 1,351 1,365 73,60 I 100,46

100 1,351
't7,60 102,98
50,0 m 1,113
UI 90 1,303 1,32',t

90 1,303
40,0 m 1,066
tv 80 |'Ż55 1,279 81,60 104,37

80 r,255
30,0 m 0,960
v 70 1.208 L,23Ż 85,60 105.46

70 1,208
VI 60 1,160 1,184 89. 0 10 ,09 17,5 m 0,827
60 1,160
10,0 m 0,711
Vtr 50 1.1 13
1,137 93,60 106,42
5,0 m
50 I,l t3 0,711
0,0 m
uil 40 1,066 1,090 97,60 106,38

40 1,066
x 30 0,960 1,013 101,60 l02'9Ż
30 0,960 Rys. 2.23. Wykres obciążenia charakterysĘcznego komina wywołanego
x L7,5 0,827 0,894 t32,62 t 18,56 działaniemwiatru (w linii wiatru)
17.5 0,8n
XI 0,769 138,87 106;19
5 0,711 Ż.Il.3.2. obciążenie poprzeczne do kierunku wiatru
5 0,711
xII 0 0,711 0,711 57,30 4n 14 Prędkoś krytycznąwiatru, przy ktorej następuje odrywanie się wirow
tlblicza się wg wzoru (z.LD. Wartoś występującej w tym wzorze liczby
12
Strouhala odczytuje się z tablicy 2-9.

Z*, = 1198,19kN
()'6Ż5'9'16
u" = -- 0,2- = 28,6m/s

tł4 tł5
 l)tltticwaz wartośo prędkoŚci krytyozrloj v1, icst większa ocl wal.ttlŚci l{(lznica tcrnpcratury A'l' wyno.si:
c;llłtl'aktclystycznej prędkościwiatru Vp' w}lloSzą<;ej w przypaclku Kclszali_
tlt't 24 nVs (II strefa obciązenia wiatrem), obciązenia py mozna nie oblicza<;
Ą'|' = 2()0 - 35 = l65 K,
l)Iir analizowanego komina nie uwzględnia się obciązenia wiatrem
w plaszczyźnie prostopadłej do kierunku działaniawiatru.
Spadki temperatury w poszczeg lnych warstwach przcgrocly oblic:z.ir
2.l l.4. Wpływ obciążeri termicznych się wg wzor w (2.20) + (2.ŻŻ) i rys. 2.10:
Zamieszczone obliczenia termiczne dotycząpoziomu z = 15,0 m.
Na podstawie tablicy Ż-7 przyjęto następujące wartości wspołczynni-
0 -:-'165=5,42K,
1

ATn =0,4
ktiw przewodnoŚci cieplnej }', w(m.K), poszczegolnych materiałow:
- zelbet-- i"- 1,68 (przyT= 65 oC)ih =I,'lŁ(przyT=Z0oC),
wełna żużlowabiała _ }" = 0,057 (przy T = 185 oC),
- r:egła zwykła _ fu = 0,81 (przy T = 200 oC). AT, 0,460 9I2.l,044.łq 165 = 12,86K,
. Wyznaczenie spqlku temperatury w ścianie komina przy temperatlrze
=
0,81 5,00

zcwnętrznej +35 "C (lato)

Wartośc wspołczynnika napływu ciepła un wynosi:
AT' = 0,460 99. 1,036 ł19. 165 = 119,l lK,
0,057 5,08
0,u =8+6=I W/(mtK),

Itatomiast wartoś wspołczynnika odpływu ciepła cro jest r wna

lr
ft W(mzK).
\ AT" 0,460 9Ł.1,000
5'48 .l65
= 18,09K,
Wartości wspołczynnikow poprawkowych rc1 oblicza się wg wzoru
=
1,68 5,48
(2 24), przy czym odpowiednie wymiary geometryczne są przedsta-
n'ione narys.2.24.

( AT^ = 0,460.1 fOS = 9,50K.

' =l:.=l
5.48 )o'o'
K, =L,044, 8
\5,001
Sprawdzenie: 5,4Ż +1Ż,86+ 1 19,1 1 + 18,09 + 9,50 165 K.
=
,.,- =[:,1g]o'o'=r,036,
( 5,08/
Wykres spadku temperatury w ścianiekomina przy tempcraturzc Zc_
rc, = 1,0 oC
wnętrznej +35 przedstawiono na rys.2.24a.

Wartoścwspołczynnika przenikania ciefa k przez warstwową przc- Wyznaczenie spadku temperatury w ścianie komina przy temperaturzc
grodę cylindryczną oblicza się wg wzoru (2.l9). zewnętrznej -Ż5'C (zima)
WartoŚc wspołczynnika napĘwu ciela crn wynosi 14 W(rn2K), nal.tl-
Ik + *Y.r,044:**:g 1,036.+g*9{*
14 0,91 5,00 0,057 ^'"-" 5,09 1,69 !=2,t73,
g
miast wartośwspołczynnika odpływu ciepła ao = Ż4 W(rn2K).
Wartośc wsp łczynnikow poprawkowych rci ob1iczono poprzcclItitt'
k .- 0,460 W(mtf)

t1Ó
r,t7
 T
Ws1l(llozylllrik pr'zc:rrilt1111i11 1:|1:;)lil k 1lrl'cl,1lt'zc'gt'tlclę' 't)
rC
! -L ,(W.|.044.5,4łJ)*[
o,tltl .l'()36.5,4tJ]* (),4 t_-
I AT, K AT, K
k 14 [ 0,8 I
2,0tt I,
5,oo ) [0,057
.

5,08' t,74 24
k ,. 0,481w(#K). -f-
-f-
.0

T
; I z,s

l{(rznica temperatury AT wynosi:

| ,,,,
A'f _
= 200 (_ zs) = ŻŻ5K.

Spadki temperatury w poszczeg lnych warstwach przegrody:

IIre,r
-f
-T- 9.5

1
ATu = 0,481. --.2Ż5 =i,72K,

A'f, 0,48l. 9l2 l,044.ićg K, , r=5,00m , r=5.00m

0,81 Ż25 =18,30
r

=
I

5,00
I r=S,Oam I

A'f, :g 1,036 łq .Ż25 =169,65 K, , R=5,48m

= 0,481
0,057
. . I

5,08 r--
I

9Ł.t'000 :l! .Ż25=24,83K,

AT. =0,481
r,i ,4 5,.+8
Rys. 2'24. Spadektemperątuływ ścianie analizowanegokominanapoziomie +]5.0
d) przy temperaturze zewnętrznej +35 oC,
nL

b) przy temperaturze zewnętrznej ł5 'C

AT^ = 0,481 .L.rrr= 4,50K.

Ż4 2.17,5. Wpływ ugięcia drugiego rzędu
S prawdzenie: 7,'7 2 + 1 8,30 + 169,65 + 24,83 + 4,50 = 2Ż5 K. W celuewentualnego uwzględnienia wptywu ugięcia drugiego rzędu
Wykres spadku temperatury w Ścianie komina przy temperatvrze ze- na wielkośc momentu zginającego należy sprawdzić warunek przedstawio-
Vllę:|1711ęj _25'C przedstawiono na rys. Ż.Ż4b. ny w postaci zależności(2.15).
()bliczenia termiczne zostały wykonane r wniez dla innych poziom w
orrrirra (wynik w nie zamieszczono). We wszystkich przyparlkach tempe- 303Ż6,'l0
u=120 = 0,26 < 0,35
it(ttla na wewnętrznej powierzchni zelbetowego trzonu nie przekroczyła 3.107.Ż18,61
'()''('' zaśrożruca temperatur przypadĄąca na ścianętrzonu nie była większa
ltl ]() K. Spełnione zostĄ więc warunki, przedstawione w tablicy 2-11,lmoż- Poniewaz obliczona wartośwsp łczynnika ct jest mniejsza niz 0,35, ttl
witriące pominięcie wpływu temperatury przy obliczaniu trzonu komina. w dalszych obliczeniach pominięto wpływ ugięcia drugiego rzędu.

t( tt9
 2. I I -6. ( )bl iczcrir:'l''r.r triw zgi rul.i :1c.yctr lv t rz.'i. W stirtlittrrl cks1lltlittłttlii wittltlsc tlic1ll'zckrłtczalrtyclr ltit1ltęzcit tltltItlitl
Schclnat .statyoztly altitliztlwancgo komina plzcdstawir)lro 1u rlyc:lt icst następująca:
r.ys. 2.2.1.
Wartośoi moment w zginających w poszczegolnych przckrojach
krl-
- w bctollic, w7,(tt'(2.35)
nrinrr zc.stirwiono w tablicy Z-21.
o'. ś(),65 '2() = |3MPa = 13000kPa'
'r'ABl.tCA 2-21
Wir rtościlrrolncnt,5w zginających w przekrojaclr komina - w stali, wz r (Ż.36)
Nr' Poziom przekroju Moment zginający M Moment zginający 0'8. M
st:gtttcn(u m kNm o, < 0,7 'Ż40 = 168 MPa = 168000 kPa.
kNm
110 485
by
I

il 100
388
Zgodnie zp.2.3'2.1 zbrojenie ścianytrzonu powinno obustronnc.
1957 1566
m 90 4441
Minimalny procent zbrojenia w kierunku pionowym, wz r (Ż-4):
3557
IV 80 7973 6378
V 70 r2549 10039
4,2.20
' rnrn=1oo. 240
VI 60 '100=0,35Va,
18182 14546 o.-,-
VI 50 24878 19902
VIII 40 32638
x
26110
Przyjęte zbrojenie w kierunku pionowym przedstawiono w tablicy Ż-ŻŻ
30 41444
X I7.5
33 155
iŻ-Ż3.
5383'l 430',70
X 5 67578 54062
XI 0 73467
Minimalny procent zbrojenia w kierunku poziomym przyjęto następująco'
587',l4
clla segment w I + - P-in = 0,35 Vo,
VIII
2. I 1.7 . Wymiarowanie trzonu komina dla segrnent w IX + XII - P*in = 0,40 7o'
(pionowe)
ściskającew betonie oblicza się wg
.' ''):ł:u:31i11ormaJne
(2.38), zaśrozciryające w stali _ wg wzofu (Ż'3g).
\VZ()ru 1lośćzbrojenia w kierunku poziomym dla lm wysokości komma
l,yyniki obliczeh zestawiono w tablicy 2-zz (stadium r,,aLizacli)
i tłblioy 2-23 (stadium eksploatacji). segmenty I + VIII
A" = 20'100 = 2000 cm2,
W stadium realizacji wartośnieprzekaczalnych napręzefi normalnyclt
1cst następująca:
A. 0,0035'2000 =7 cm2
= ,

przyjęto $ 14 co 20 cm,
w betonie, wz r (2.33) (
segment IX :i" ,

o,. < 0,4. 20 = 8 MPa = 8000kpa,

A' = Ż5'100 = Ż500 crnz
- w stali, wz r (2.34)
,

A" =0,004'2500=10cm2,
o. ś0,6 .240 = 144MPa = 144000kPa. przyjęto $ 16 co 20 cm,

)()
9t
 ,s('lllrl(:llt x II
lr
ll
. rll :t ij
a
:ll :l
6
l: :l6 i:i :IE :IB
ę.ą :E
'9.a 'o.
.oH '!ts , r llll
or'
ll
U
oot ocł -t.l I .t
:B
ii li !J rI l- (l rlc .hA c.l cł aot^l @cq
r, O^ O6 dr Ha
el^
HE du iu Hb !: g tl
.10.l(X)',3(XX)om2, df( iÓ H

iiii
^,
lt
r!l -tE +ts -rE io <.E *Ę .+E @Ę 6Ę OE
4,. 0,(X)4. 3(XX) = L2ctnz ,
A'6
Ń
bq +ś + c.l +N +cl +N +eł +d + c.l +m
cl rcq ęG ON ool ąN
.+
NO Ń5
+ol +.,1
o
\ON HN e.. N
ś^ę^ hcł
I

N
E o^ N^ N^
HE
ltl co Ż() cm,
.n
1lr'zyięttl t|
s H H cn

?u
6 N \o oi
XI i XII @ Ń
sognrcnty s N L
e .N
.N
a
o
(>

A, ,.40.100 4000cmz, ą ś L
v cA.
= Ż'
!
\o
cł \o
ś xN @
r (
c!
Ib 6 N N E

A.
N N ct
- 0.004'4000 ='l cm', B si
tr
pq

c) L1 O>c uątuu,t'zcpds'łr 9'ou ł\ g'6>s.r/oa

i,
,i-iil';l<
przy.ięto $ 20 co 19 cm.
O'

!E
b9
il

cą 6ś6'I=. 51 o1di^zJd 9'0>3ł3 rb

l)rzykładowe zbrojenie ściany trzonu Segmentu I pokazano narys.2.25.
I

a
o^
t'- ś
cl o r+
!+
-Ę
r-Ł s ś c-
!c- tl-
0)

5o o Ó o O O o o
C
,l
s-o
,l)

14 co 22 cm s ś N o rś_ a r ś
'9>
aa'e @ N Ę N ol cł śf ct cr
d
I
.l4.J
.N
1>
fl

'a
Ik
Ą
Esa Ó t-
r
6 t cl rO ol
o
o rr
-f 6

ś
CB r
N o.E 00 a o 9
ś
14 co 21cm
N
zil
Ń
0)
H
o r @
ilz
";;l
i*E= o N O N -J.
? N v r
@ t--
\o \o
\o il
I

N N
t4)
N
r
$14 co 20 cm
I

ar-
o
\o
F-
@- \o-
N
f..-
'i
o
bo
diY \ o c- t'-. Ó\
N N
tr-
tr-
N
śl a '3
() t

o o
(

pa) 3' d rl I

o
bę
O d d d o O I

.Ń
Zbrojenie ściany trzonu w I segmencie kominą
il-
Ił.v's' 2.25. +
n5 r N @ vo. rrr N
;<
@
ą. 6 O^

ś
d1
ś r
\o^
Ę
v ,d $ il
o
J. '. .h

Ę rc{
I

6
o @ 6 @
N
H
EES J
ra5
ts <ą
+
N
ś ś o- 9. o
N

ii .9 .tr
c"t id
4> Eł
df,
ź
o
o\ @ r \o ś r o
^)

a
) .=
coH X
<'E' z F F F x x X o
a-ż '(,/)

93
't
.,
 T.ĄBLiC.Ą:-]-1
\\ -vmiarorvanie trzonu komina zelbetorvego rł' stadium eksploatacj i

wartośq
Nt Pozio!ł Sr.dr Pole stopień Pole osios" siła Moment }'imośród wańośó pourocnicr
egrtrenlu prekoju poĘierc}ni zbrojenia piouowa zgmający sily e.,/r"
P!Olar:n w betonie w staii
EODU betonu p zbrojenia N M B C
ff Ą A"
n
6c
kPa
oa
kPa
u*:,:Ea t at::E:

nl nt m2 % cu2 KN kNm
10o Ó14 100 ł14
110 3,48 4,3'l 0,35 r44,3 L101 485 o,Ż8 0,08 76s 13
I co22 cm co 21 cm
106 4,14 i07 9iL{
too 3,68 4.6Ż 0,35 152,6 3413 1951 o.5'/ 0,16 1147 Ż5
II coŻ2 cm co 21 crn
111 114 1 12 +14
III 90 3,88 4,88 nąś r60,9 5zŻo 1447 0,85 0.Ż2 t--
2095 3ó
co2Ż cm co21 cm
o 11'1 114 119 Ó1.ł
71Żo 7913 1.1Ż o,z7 Ż'719 46
IV 80 4,05 5,r3 0,35 169,2
ą co22cm co21 cm
o
'70 t't1,5 12549 I,38 o,3z 1720 56
123 lt4 125 ltl
V 4,28 5,38 0,35 91 18
ł co2Ż cm co 21 crn
tr N 128 b14 130 114
1zt3 18182 "l,62 0'3ó o o 3901 66
vt 60 4,48 5'ó3 0,35 185,8 t
coŻŻcm co2l cm
.E
134 +14 136 Ól-1
13405 Ż4878 1,86 0,40 E 4466 76
VII 50 4,68 5,88 0,35 r94,1. g .o coLŻ cm co 21 cm
o
140 Q14 142 91_ł
85
\TII 40 4,88 6,13 0,35 Żoz'4 15694 3Ż638 2,08 0.43 501 5
coŻŻ cm co21 m
x o 140 {16 139 ę16
>)ą o,44
30 5 05ś 7,94 0,35 262,O r8446 41444
ś
4551.
co 23 cm m22m
139 ti,18 138 Q1E
q5 l 20 0.45 4437 75
X r'7,5 5,?8 c) 0,35 328,4 22540 5383'l co24 cm co 23 cm
l55 Ó20 151 120
XI 5 5,48 13,'17 n ti 454,5 27866 67578 Ż,43 o,44 ?964 6'7
co22 cm co21 cm
158 Ó20 157 Ó20
0 t4,o? n1ś 46Ż'79 29958 7346't )d, o,43 4Ż18 '1Ż
XII 5,58 co 22 cm co 21 L-n-r

=gŁŁ - o.'C.
'-=ś+.
mimośród siły-e^ napręŻcniawbetonic- ='}'B.napręŹeniaw stali o" =
N '---r't---'
Srednipromieńtrzonu- .,. j ". A.

t= N
_e=
= ==-
J

!J- c
.

.-- r
b.J

-9 r'p Ś '3c
źźcJó=\c !)l r+J
lt
:1 A ' -ł
/\ v 5 OUr :€-r-.J--'ir;
.Ą-
-.-^!P

r- E F'c o a 5
Slx
= NJ (n a2' (;'
xi-- ^ rS *E- X'
';+s I \o
CA
5
Lłl
-\-
(J)
7i
v
(.)r
(,)
o'\ 5.
(Jl
())
j.)
\O. -N.
X*
N
t -=
X
rv rfY-CD P r =.;
€E5Ó\i'2;
e
vl^ J ; ) J oo :: UI
'i -{
"N) N)
l' Al.EĘ ó- N) 5 oo .N)
I.i
^: o\
tN) !
=c
);. -oo
--
ti
s=J Ę'U o\ oo (j oo
t')ą
h: 9=:ś S
t) t\' !ł
Ó ^
< 5s
-^'
LĄ LĄ
I

6' }ł N N) U @ Ę.
a,i -
IJ t-) a)-^
< N)
\o (ł oÓ "c\
5
"oo
i4 F
= r,}oę
ź. '_o€
<5 a!'f tJ "N) bJ (Jl tJ
{
E€tT B S
-.l r
N) \o
6 <^u=
--{
^5śJrd sJ =
y'ó ECre 3
-L.LJJ i'
(ł
"tJ (r) l=
ł =' o t9 |i ls
cD
^-9p !J
=.
a) =.ź =
JĘ
+
Ua)^i\
u.-:Q j
cD
()
N
"-l"u
lv t'J x}_LY;Ę
=qś"_'
x'e
C.i oo '=^ś
^.YF{J
łvL. = o i tJ
'oo
(Jr J NJ<
tJ"o 6'F
UD\
^U!J
Ó 5 1Ąo
Ąm:_ o\ (..l u) 'tJ
B t) \o
I

.u'N) : Ę o' + \o oo N) oo N) N\-/O

'ĘC)d
vĆxl
'tJ ą 'o\('^ ł\ S!ł 5 "5
9J
-0a ó C)
N
t.J \o
(Jl tJO ljł
t'J
oo *
p0 N)
\ lu) \o ^\o =e.
&o\
a^C'a "o\ -v
I
)s
\^ ())

śgś
- cl)
\o (ł N)
^u
"('
u) -l-
N)t-. -a-
-J?
.(D
'\o "\o N rr.
vv
- -C {
U) "o\
o\
9tpl
^19 \<o
-o- 'N) l..J
.c)_ź
I

.)\C) oa 5
5 crra U)
pip
I
aó9
er5? N "N) -t L.-\i <.\
1c_ o
Et 5 vl
^lUpl F.D
i-- U =
żJ

-< -
4e bJl- -"n'
'' T
. ćY
.4_
c.q J .r b
tt)
O,- l-rr:r
I A{=
a--
-<(;!"
a-_________-.r_

<=LJ -. 1
(;N;
(.

-7'*
s-hr{- =2.< \
2.1 1.10. l)osadowienie knmina c:ięzttI' iztllirc.ii litlltlattlcltttr (wy1lr:lrricrtic z, 1liasktl clttllltrcgtl)

[)ane o podłozu gruntowym przedstawiono w tablicy 2_ ltt.

(;,',
,"[4)
[-ltą'ttl'ątl' .l,l()] .fl,(l ()3,44. l7,() l5łittkN'
Wyrniary przyjętej kołowej płytv fundamentowej pokazano lla
rys.2.26. Pod płytą fundamentową znajduje się warstwa chudego betonu
- ciężar posadzki betonowej grubości 0,10 m ponad izolacją littlclatllctlltl
lll'trbości0,30 m.
(-, 3J4'lO,ąo'
\r1u,r-( """)""
0'i6''l .23 _-.8,4g.Ż3
v' = 195 kN,
r- I o
ŃT
il - ciężar podkładu z chuclego betonu grubości 0,30 m pod podeszwi1plyly
;+ lirnclarncntowej
# ( l'tą'Ż5'02
:1 03) kN
(Jp,*r =l , Ż3 = |4'|,Ż6. 23 = 3387
| 25,00 |
[4)
podłoża gruntowego
2.l1.10.Ż. Nośność
Rys' 2'26. Przyjęte wyniary płyĘ Jundamentowej konina Sprawdzenia riośnościpodłoża grurrtowego dokonano metodą uproszc]Z()llil
Istota tej metody polega na tym, iż zastępuje się fundament koltlwY
2.l l.10.1. Zestawienie obciąże |'ownowaznym fundamentem kwadratowym (rys. 2.27) i przyjrnująo l'zt'
ozywisty rozkład napręze w poziomie posadorvienia firndamentu absrllttl
- clężar trzotu i wspornikow podwykładzinowych, wg tablicy 2-19
rlie sztywnego (rys. Ż.28), wydziela się z fundamentu pasmo najbardzioj
Gt = 23145 kN, obciązone o szerokościB' i dla tego pasma sprawdza się warunek oklcśltl
- całkowity ciężar komina, wg tablicy 2-19 tty zaleznoŚciąQ.aQ.

Gt = 29958 kN'
Dla fundament w kwadratowych o dfugościboku B : 20 + 25 nt, szt:
rokośc wydzielonego pasma B przyjmuje się r wną (0,20 + 0,25)8.
- ciężar pĄrty fundamentowej
. Długoścboku zastępczego fllndamentu kwadratowego o takim salllyl)l
3,l4'25,02 .I,Ż+3'I4'I'4O .(.z,s' polu powierzchni, co fundament kołowy
G,
-r = [ + 6,582 +TŻ,5.6,58)+
' 4 3
3.I4.I.Ż. t- - 3'l 4' l-.()'4O2
-----1- \"'-- + 5,7 8Ż + 6,58
(Ó,582 .
' /
5,78)_ . t,2a f- Ż6 =
3
F
4
= 1044,43 '26 = 27155 kN, Przyjęto szerokośpasma B' r wną 4,43 m'

_ ciężar gruntu na fundamencie (zasypka z piasku drobnego)

r Polc powtcrzchni i wskaźnik wytrzymałościpodeszwy zastę1lczc1',tl
llndamcntu kwaclratowego

6' 4,43+3'I4'!0'4O2 1,20l-l'18,5 F = ŻŻ,|62 = 49I,07 m2,

' = [:'lł'z5'0'_.g,so-[toą
L 4 l. 4 ))
=

* _ ŻŻ't63
,= 7 18,95 '18,5 = 13301 kN, - l813,61 rn3
6

()() t)'l
 War'ltlśćcltat'akt.r:l'ysl'yozlta sily piolrowc.i wytltlsi 75.5t]4 kN, ltittrlIltiltsl
B' = 4,43 m warltlŚÓ tlbliczcItitlwa -_ tt463l kN.
-*l--+'-
_T Siła pozioma
WartośćsiĘ odczytuje się z tablicy 2-20.
-l
rl Wartośclrarakterystyczna siĘ poziornej wynosi l l98 kN, natomiast
Ńl
Nl włirtośćobliczeniowa _ 1557 kN.

Jl
ill Momcnt zgnający
Wartoścmomentu zginającego w poziomie połączenia trzonu komittit
't p|yiąfundamentową odczytuje się z tab\icy 2łL
_t
Wartośc charakterystyczna momentu wynosi 73467 kNm, natomiast
I D=25,00 |
I B=22,16 r wartoś obliczeniow a _ 9550"] kNrn.
WartoŚć charakterystyczna momentu zgtnającego w poziomie _4,l() m
(uwzględniono warstwę chudego betonu o grubości 0,30 m) wynosi
Ił.v s. 2' 2 7. Z ast ępczy fun damen t kwadratowy
73467 + t 198 . 4,1 = 78379kNm,

b) zaśwartośc obliczeniowa _

95507 +1551 .4,1= iOi890kNrn.

. Napręzenia pod stopą

84631 101890

lB'l
' 4gr,0l 1913, 1
= 228.5kPa.

84631 101890
vf
' -
491 ,01 1913,61
= 116,2kPa
(

-
R'y,s. 2.28' Rozkład napręŻen w poziomie posadowieniafundamentu absolutnie
Wartośćnaprężefi c3, rys. 2'28
sztywneSo:
a) rzeczywisty rozkład naprężefl od obciqżenia mimo,środowego, o: = 0r -0,2'(o, -or),
b) rozkład napręŻe przyjęty w obliczeniach
6 _ _
z = 2Ż8,5 0,Ż. (zza,s 116,2)= 206,0kPa

WartoŚci uogolnionych sił w poziomie posadowienia . Srednie napręzenia pod rozpatlywanym obszarem o szerokości B'
Siła pionowa
Silę oblicza się jako sumę następujących składnikow: o, +o" Ż28,5 + 206,0
- Wa
l.l_

"Ż
\)/- -" = 271,2
('i1 + G1 + GB + G1"1ł Gpo. + Gp"a.
-
9()
. Wat'ttlŚc tlbliozcllitlwa 1litllltlwc.i sklatltlrvc.i tllloił1z.crliit N,
I)lrr rvltlosci,

War'ttlśc N, wyznaoza się następująco:

lg(l)r(') tg 2(r,5() '.0,-5
N, _' oś, 'B'L,
i
N, = 2l ],2' 4,43' 22,16 = Ż1'32ŻkN.
o'olti4
. Wartości charakterystyczne i
obliczeniowe parametr w gcotechllioz,_ '*6u,, - =0,03(rtJ,
tlych warstw podłoza gruntowego
tg out" 0,5

odczytano z nomogram w na rys. 4.7 wartościwspołczyntrikow wply'

l. Nasyp o(n) = 1,85 t/m', p(') = 1,'lO t/rł, wlr iB oraz ip, wlnoszQce odpowiednio: 0,95 i 0,96.
2. Narrruł p(") = 1,55 V#, p(') = r,4O tlnf ,
Pionowa składowa obliczeniowego oporu granicznego podłoza grtrll
3. Ił pylasty = 1,70 tJrrf , p(" = 1,50vm3,
p(o)
t()wcgo, prr'eciwdziil'ająca sile Ę, wz r (4.12)
4. Piasek drobny ponad
p('') = 1,85 t/*', p"' = I,7O tJnł,
zwicrciadłem wody gruntowej
Qnn 4,43. Ż2,76[[' -1,5g]' 12,52' 6,48'10'0,96+
L\.
=
5. Piasck drobny poniżej p(n) = 0,85 t/*t, p(') = 0,J65 rlttf , ŻŻ,16 )
zwicrciadła wody gruntowej Ó,'(n) = Ż9,5o, Óo(') = 2 ,5
o
4'43
*('-0,Ż5'
\. )'o,'' 'O,]65'l0'4,43 0,95l= l l2326kN
2Ż,16 ) ]
Wspołczynniki nośnoŚci
Wartośćwspołczynnik w nośnościodczytuje się z tablicy 4-1.8, w za- Wspołczynnik korekcyjny m
lezności od wartości Óo('), odnoszącej się do gruntu zalegĄącego bez- WartoŚć wspołczynnika korekcyjnego m ustala się zgodnie z zasacltttlli
poŚrednio ponizej poziomu posadowienia. Wynoszą one: podanymi w p. 2'9.1. Stosowano uproszczoną metodę obliczefl, a plr
Nu=12,52iN6=4,31. rametry geotechniczne przyjęto na podstawie tablic i wykrcs(lw zit
mieszczonych w norrnie [58].
Dla warstw leżących powyżej poziomu posadowienia, wzor (4.12)
i tablica 2-18, przyjęto: m=0,7'0,9=0,63
4

[)'r(')' Dn'i' - Ip,t"'hi =1,"1' 1,6 + r,4' 0,5+ 1,5' !,7 +r,7' 0'3 = . Sprawdzenie nośnoŚci podłoza gruntowego, wg warunku określorrcgrl
i-1
zależnością(2'46)
= 6,48 t/m3.
213Ż2 < 0,63 .LI2326
Wspołczynniki wpĘwu nachylenia wypadkowej
T'angens kąta nachylenia wypaelkowej t$63 wyznacza się wg wzoru Żl3Ż2 kN < 70765 kN
(4.l3) oblic)ając tg6B, przyjmuje się wartości maksymalnych sił 2.11.10.3. Sprawdzenie warunk w nacisku fundamentu na grunt
(poziomej i pionowej) działĄących na fundament.
. Stadium realizacji
1557 W trakcie realizacji komina lub poclczas jego remontu powinien byo sllol-
t86s = 0,0184
84631 niony warunek nacisku fundamentu na grunt okeślony zaleznoŚcią (Ż'47\.

l0l
l()()
 Wal'tośc <;haraktcrystyczna oboiąŻonił N ttlitlitltitltto tta1lt'ęzt:ttiit klitwędzitlw0 (|trrirr
1lotl 1llyti1, wz,tll'(2'5())

ot ęŻar trzonu kolrlina i wspornikclw poclwykładzi no wyclr

75-5rJ4 78319
(1,',i,' - 102,9 kPu
(i, = 23145 tr5, 490,t17 1533,9tt

ci ęzar płyty fu ndamentowej S1lt'irwdzcnic warunku naoisku (Ż.48)

Q =277155 kN, 1!-.!!L,..,

205'l
= 1,99 < 5
' cięŻar podkładu z chudego betonu pod podeszwą płyty fundamentowej
(l
,,,iu 102,9

Gpo,l = 3387 kN' Ż- l l.lt . osiadanie fundamentu

N +3387 = 53687 kN. W ponizszych obliczeniach przyjęto wartośwspołczynnika Poisstlrlit

= 23145 + Ż7L55
t'(ltvttt1 O,3 oraz wartoŚć wsp łczynnika wpływu wynosząca 0,79.
Moment zgtnający w poziomie posadowienia płyty funclamentowej
wynosi '78'3'79 kNm.
. Obcivenie r wnomiernie rozłożone

75584
Pole powierzchni i wskaźnik wytrzyrnałościpodeszrvy płyty funda- (l ::
490,87
= 154,0 kPa
rncntowej
Moduł pierwotnego odkształcenia gruntu
F, = 3,14'1Ż,52 = 490,87 m2 ,
l)rzyjęto wartośc uśrednionego modułu odkształcenia gruntu dla warstw
zalcgających do głębokościz: D ponizej poziomu posadowienia'
w. - 111g{'5=
YYr -
32
1533,e8 m3
Wartości moduhr Eo w poszczegolnych warstwach podłoza podantl {ir
blicy 2- 18.
Sprawdzenie waruŃu nacisku (Ż.47)
_ 4,9. 35000 + 4,4'5000 + 15,7 ' 60000
_ 78379 E 53340 kpa
-'_
,t
53687,4
= 5g.3kPa > 0 4,9 + 4,4+ 15,7 =

49a,87 1533,98
: ,

. Spnwrjzenie osiadania komina, wz t (2.65)

Stadium ełsploatacji
W trakcie eksploatacji komina powinien być spełniony warunek naci-
sku fundamentu na grunt okreŚIorty za|eżnością(2.48). tu''ffi'
.. _ t54,4.0,21. ZS. (l-O,g2)
WartoścharakterysĘczna obciĘenia xN wynosi 75584 kN.
WartościpozostpĘchwielkości _ M, Ę' Wr, _ obliczone zostĄ powyzej s,, '= 0,052 m < 0,080 m
Maksymalne napręzenia krawędzioWo Qmax pod płytą wz r (2.49)
osiaclaniir st' nie oblicza się' gdyz podłoze gruntowe jest w tynr 1rrzy
.-rrnilx= 15584 +78379 1latlku uwarstwione rownoleznikowo i tym samym siła pozioma
(clzialarrir-l
=205.1kPa,
490,87 1533,98 wiittru) nie spowocluje dodatkowego osiadania płyty fundamentowej.
l():ł
t(D,
 .I I.12. Obliczcnic plyty lhndanrentowei 2. t L l2.J. ( )llliczclrie nlr)rrrcntow zginr.j4cych w lllycic lirlltllullt'Ilklwt'.j
Zcstawicllio rnonrcnttiw 1ll'ornicniowych w plyoic lirttclanrcntowc.i przcrl
.ll.lŻ.l. Momenty zginającc w pĘcie fundamentowcj plzy obciążc_
slitwitllltl w lablioy 2-Ż4, zaśmotnent w piorśoieniowych w tablicy 2-25'
niu symetrycznym
'|'^tJLl('A 2-24
War'tośoi moment w promieniowych i pierścieniowych przy obciązc-
Wltrt<lŚci tlttltltctllćlw prottticlliowych w plycic lttlrdanrcntowcj kolnina (f = 2,24)
irl sylllctrycznym (rys. 2 15) oblicza się wg wzor w (Ż.52) i (2.53) Wy-
lę1lrriącą w wymienionych wzorach wielkośćpo oblicza się wg wzoru r f ()lroiążcIric synetryczrrc obciąŻcnic antysymcttJcenc
Monrcrrt
l)-r-
'] 54)' zaśwartości wspołczynnikow X i X' odczytuje się z nomogramtirv l1 Wrrrtość Wartość prtnnicniowy
it M." M,^
x .n t Y P"'at M,- M,'t-M,'
a t'y.s. 2. 17 i 2. 18.t' nl lr,,
kNm 16
kNm kNrrr
16

Wartośc pararnetru F (rys' 2.16+2.l9), przy przyięciu promienia pod_ o 0,0 0,0 I 308 0 0 l3ori
r wnego 5,58 m, wynosi:
I

rrlcilr a r,5 o,Ż'I 0.5 13't3 4,0 s15 I 888

ł ,t.5 0,4-5 1,0 1439 7,O 900 2339
|2'5
''
$ =2.2Ą^
.t_ \.5 0,3 1,8 1543 10.0 281 2830
5,58 4.5 0,8 t Ż.2 1596 12,0 544 3140
(l 5'5tł 00 2.8 1674 14,0 8oŻ 3476
Zgodnie z wartościami przedstawionymi w tablicy 2-|9, ctężar kominil 6.5 t1 9,0 130,8 11.'l'l I 1,0 t28,1 41.6 2593
] w stadium eksploatacji (wartośćobliczeniowa) wynosi: li 't.5 34 5,0 654 6,8 8'15 t5z9
,) )e 366 4,5 5'19 94s
1,1+301 .I,2+ 6512.1,1 = 32984kN.
r.t,5
N,- 23145. l(J 9.5 'to 1,5 196 t< 'Ą'r) 518
10,5 o,2 Ż6 1a 754 180
lr, ,88
Wartośc parametru po wynosi: 0 0
l). l 1.5 Ż.06 0 0 0

3Ż984 tl 12,5 Ż,Ż4 0 0 0 0 0

= 67,Ż kPa'
|'l,'
-*
490,81
=
r'ATILICA 2-25
Wlrrtościnomęnt w pierścieniorłyclr w pĘcie fundamentowej komina (9 = 2,Ż4)
.ll.l2.2. Momenty zginające w pĘcie fundamentorvej przy obciąże- obciązenie symetryczne obciążenie antys}łnetrycme
r r Momcnl
niu antysymetrycznym I l) Wafiość Wartoś pierścieniowy
źt ttł," M,o
Mt= Mrt+Mt'
Wartościmoment w promieniowych i pierŚcieniowych przy obcięe- m X' p" .ut.
kNm
Y' p, .a ż
16
kNnr kNnl
16
irr antysymetrycznym (rys. 2'15) oblicza się wg wzor w (2.55) i (2'56).
/ystępującą w wymienionych wzorach wielkość pu oblicza się wg wzoru _; I 0 0,0 0,4 360 0 0 360
515
t,5 0.Ż7 0,6 3S6 1,0 L29
Z'57), zaśwartości wspilczynnik w Y i Y' odczytuje się z nomogram w I )ś 0,45 0,8 413 t,4 180 593

ir ry.s. 2. 18 i 2.19. .l 3,5 o,63 ,0 439 1,8 231 610

'148
Mornent zginający w poziomie podeszwy płyty fundamentowej spo- 465 2,2
4,5 0,81 Ż 283

,tltlowany działaniem wiatru wynosi: 'r 6 5,5 8

6,5
,00
11
1.5

0,8 130,8
504
4"t3
Ż'5
3,0 128.1
3Żz
386
1126

199

Mr )a ('16
= 95507 +1557 .3,8 = 101423 kNm. 8 't,5 34 o< Ż43 3tJ
.) tł'5 8,5 l1Ż Ż'8 360 41Ż
'5Ż
/lrr'tośćparametru P" pYnosi: l0 9.5 70 /,) 981 I,J Ż96 2't1
- I0,5 6,5 850 1,9 244 I0()'l
101423 'tłtl

l),'.J=66,tkPa.
1533,98
n
l1
l
12,5
1.5 Ż,o6
Ż'Ż,I
<'1

4,lJ
'146

6Żr]
1,5

t,z
193
r54
9l()
7n2

(
)'l 105
Ż.l l.lŻ,4. Wylttiitl.tlwnllic 1llytv lillldalllclrtowcj
W tlparciu o obliczonc w p, Ż.I| 'l2.3 momenty zginającc sprawtlza się
1ltzyjętą gruboścpbły i dobiera potrzebne zbrojenie. Wyrniarowanic ptyty
litrtclalnentowej' kt re przeprowadza się jak dla zvłyl<Ęch zginanych pr:zć- ?.{1? u t l!''ql_l!i{(]

krtlj w zelbetowych, wykonuje się, posługując się wzorami i tablicarni

lrrzcdstawionymi w p. 4.6. wyniki obliczeir zamieszczono w tablicy 2-2(t.
k"
ZBROJENIE t'ROI\4IENIOWE

Przyjęto:
_ dla betonu B20 obliczeniową w1Ąrzymałośćna ściskanie rowną SIATKA 6,50x 6,50 m
Ę'.' ocżka !2 5x1 2 5 cm

10,6 MPa (tablica 4-10), Prrly 032

_ dla stali A-0 w5Ąrzymałoścobliczeniową Ą6 wynoszącą i90 MPa (ta_

blioa 4-11).
,I'ABLICA
2-26
Zllro.1cnic pĘty fundamentowej komina
ZBRoJENlE pleRścterulowe
Moment lvloment
qJŻcolucm
r d A" Przyjęte A" Prz1jęte
promieniowy
Ił' zbrojenie
pierścienitlwy
zbrojenie
nl M. Mt
m promieniowe pierścierriowe Iłv's. 2.29' Zbro.fenie dolne płvty fundamentowej
kNm "mt kNm "mt

I ą5 2,50 2849,3 61,6 Q3?cot3 i

cm
1 688, 36,3
2.l2. Przylrład obliczenia komina murowanego
Ż 4,5 Ż,50 3159,',| 68, {32co11 t'766.0 37,9 Ż. l Ż. L. Założenia wyj ściowe
cm
l(omin murowany wysokości 60,0 m znajduje się rv Koszalinic'. Zcsllr
3 5.58 2,50 3496.5 76,3 Q32co10 t844,4 39,6 rvit'llic wymiar w geometrycznych komina podano w tabllcy 2-Ż7.
cm
Ntlnnalna temperatura spalin wposi z95'C. Temperaturę awalyjnt1 1ll'zy
$32ca20 cm
4 6,5 2,50 Ż60'l.3 56,3 $32co13 1816,0 39,0 F^=40,Ż cmI ;ęltl jako r wną 350'C. Prędkośćspalin u wlotu do komina wynosi 6 m/s.
cm
na 1m l
)
rl szczegolne elementy komina są wykonane z następuj ących m at er'i a (l w' l

8,5 Ż,I5 949,9 $32co34 ll'Z()ll''cegła komin wka (y = t9 kN/m3),

5 23,8 1485,8 3"t,1
cm 11'.yttlt1l'ćlwka - cegła 'nvy\rJa(y = 18 kNim3),
lz'rllitc'ia - wełna żużIowabiała(y = 1,5 kN/m3).
() 10,5 1,6',t 180.9 5,8 $32co42 1 r05,1 ?5 1
cm
},.lŻ.2. Ciężar własny komina
1 IŻ,5 1,10 0 '789.1 39,3 ()ięzar komina oblicza się wg wzor w podanych w p. 2.5.l.
Wysokośc wspornik w podwykładzinowych przyjęto rownźl (),(l() rlr,
zits iclr szerokośc wynosi 0,2Ż + 0,24 n.
Zbrojenie dolne pĄrty fundamentowej komina pokazano narys.2.2g
Wyniki obliczefr zestawiono w tablicy 2-28.
I0 t0I
 T-ĄBLIC_Ą:-]7
t $/1niar1' geomeĘ'czn e komina

Średnica trzonu Średnica Łolacji Śre&rica rł1muńuti Poqierzcńnia

Nr Poziom Grubośó Grubośó
odnia-<ienia
s€gmentu pzekroju trmnu izolacji wewnętrzna wymurówki zewnętrzna lł'ewnętrzna
zewnętrzna wewnętrzna zsvłnętrzrla'

m cm n m cm m m cm m m m-

60 3,69 3,09 3,09 2,89 Ż,89 Ż,65

I 50 30 4,07 3.47 10 3,47 3,n IŻ 3,Ż7 3,03 38.8
50 4,07 3,Ż5 3,25 3,05 3,05 2,81
il 40 41 4,45 3,63 10 3,63 3,43 1Ż 3,43 3,19 4Ż,6
40 4,45 3,43 3,43 3,19 3,19 )q5
m 30 51 4,83 3,81 n 3,81 3,57 tŻ 3.57 J,JJ 16,4
30 4,83 3,61 3.61 3,3 I 3,37 3,13
Iv Ż0 67 5,Ż7 3,99 1Ż 3,99 3,75 |Ż 3;75 3,51 50,Ż
Ż0 5,Ż| 3,'77 3.77 3,53 3,53 3,Ż9
v 10 72 5,59 4,15 72 4,r5 3.91 1'Ż 3,9'1. 3,6'l 54,0
10 5,59 3,95 3,95 3,71 3.'n 3,47
VI 0 8Ż 5,97 4,33 12 4,33 4.49 IŻ 4,09 3,85 57,8

IA,
I
= 289.8 m-

T.ĄBLICA ]-]E
Ctężar $łasm-komim
Ciężar segnenlu
C iężar lrzonu i rłspomikóx'
Nr Poziom wspornik izolacja wymurówka całkowity
s€gfiientu przekroju
EZon podwykładzinolłych ponad ro4atr}T'anlm lrŻebq.E
podwykła- cięŻat
ro4arywanyrn Przekroj em
dzinowy segmentu
m KN KN KN KN KN KN Ł\
ó0
64L,1 14,99 200,86 856,9Ż 647 85'l
I 50
50
6,19 1,5;t4 Ż11,'l6 t1'75,86 1s89 Ż033
II 40 94Ż,Ż1
40
2554 3538
m 30 1Ż5'7,Ż 7,12 19:r9 ŻŻ1.ŻŻ 1505,39
30
233,43 1868,ó7 4468 540ó
IV Ż0 1605,7 8,70 20,81
Ż0
7693
v 10 Ż01l,3 8,47 21,72 Ż44,Ż9 ŻŻ85,80 6488
l0 i0409
VI 0 24Ż'l,7 9,55 22,73 Ż56,50 2716,50 89Ż5
 7.l Ż.3. ()llt:iążt:llic wilt( rcln
Mtllllt-:tlt llt:zwlatllrttści 1llzckr'tlitt l't'ztllttl w 1ltlzitllttic 1ltlląr.;ztllliit llztllttt
z lirndrntctrtcnr:
Ż.lŻ.3.l. obciążenia wiatroln w kicrunku działania wiatru
Obciązenie charakterystyczne komina wywołane działaniem
lcż,y wyznaazac w1wzoru (2. 8).
wiatru na-
"
J,,,=
64 ''
+(5,9-t4 - 4330)=45,10 ma.

' Sprawdzenie podatności komina na dynamic zne działanie

wiatru Cięzar na jednostkę wysokościw poziomie połączenitr trztllttt
|)odstawowy okres drgafr własnych komina T oblicza
się za pomocą z l'undamcntem wynosi:
wzoru (2.13).
śo Ii-=?!!(s,sl,
L"oi '.^\ł' 4 Y'/'
- 4332) rs*1Ł(ł,ls'_4,OgŻ)
4
')vr l,s-,.
3.96
F-------r
0,30 i!!U,09,
*t
o \' -3,85').18
, = 281,39kN/m.

-*ł-F_ Wartości wsp łczynnika K oraz parametr w Ę, A, B, i C, potrzcbnyclr

do wyznaczenia wartości K. oblicza się za pomocą wzor w przedstawitl-
nych na rys. Ż'7 .

"
ć=9'?9=0,366,
0,82

A = rlz,y A366 + o,g1 = 7,333,

g= oJ66 * o,o2 = 0,389,

",6J6.
c = 4,58, 0366? - 5,7 . 0,366 +3,92 = 2,488,
| 5,97
\.- Ż,488 ry)
r

K = 1,333 _ 0,389 . exp( = l,249

^ 5,91 )
Rys' 2.30' Szkic komina do obliczeniapodstawowego okresu
drga własnych Przyjęto wspołczynnik spręzystości muru trzonu komina rowny
Srednice _ zewnętrzne (z) i wewnętrzne (w) _ warstwy 46 10s kPa, tablica 4-8.
trzonu (t), izo-
lrrcji (iz) i wymurowki (*) * miejscu połączenia
komina z fundamentem Podstawowy okres drgafiwłasnych komina T,wz r (213)
lltl 1ltlwicdnio wynoszą:

T =7,Ż49.602 = 1,67 s.
l),'= 5,97m, D,* = 4,33m, 46.10s .45,1.9,81
I) ,,'' = 4,33m, D,,* = 4,09m, Przyjęto wartoślogarytmicznego dekrementu tłumienia drgafi rłlwtlą
D.ut = 4,09m, D** = 3,85m.
0,22, tablica2-10.

lt0 ill
 I
Zliotlnicr z porlziitlr:nt llrtrkrrvli tta llotlirlrrt: i rric:prlrlilln(: lril tlyrurrricznr. . Wspirlczynrrili y,l
tlziirlirrlic wiall'tt, 1lI'zctlstitwit)llyIll lltt rys. .ł.l7, rtltaliztlwittty ktllllitt zitkwrt
Ws1ltilc:zyrrrrik y.1, trjlrltliący ktlttsckwr:ttc.ic złltlzoli lllrltlt:ltlwyclll 1lttl
lililiowano do budowli nicpoclatnych na dynamicznc dzialanic wiatru witclzi1oycll tltl wztlrtt (2 t]), w 1lr'zy1laclktl konlitta wystlktlści (l() lll rvy
r rv z.wiązku z, tym nie zachodzl potrzeba obliczania wartościwspołczynni-
nosi
lilt tlzialarria poryWow wiatru p Dla niepodatnych korninow wartośc
l,-1.5.

rvs1ltilcz.ylltlika B r wna się 2,0. . ()boialzellic charakterystycznewywolane działaniern wiatru

Wartościpr\znacza się ze wzoru (2.8). Są one zestawitlne w tirlllicy
. ('harakterystyczne ciśnienie prędkości wiatru qę
Ż-Ż9, natomiast wykres obciązenia komina wiatrcm przcdstawit)ll() llll
Koszalin znajduje się w II strefie obcią7enia wiatrem, rys. 4'l ' War1ośc rys. 2.31.
charakterystycznego ciśnienia prędkościwiatru odczytuje się z tablicy 4-2.
l)o obliczefr przyjmuje się wartoś q1zwiększonąo 20o/o, p 2 5 2.1' 't'ABt.tcA2-29
()bcii1Żcrtic charakterystyczne komina wywołane działanienr rviatru
(l* .' [ ,2.350 = 420 Pa = 0,42kPa
obciązonic
. Wspołczynnik ekspozycji C"
Powierzchnia
odniesienia Ai
wiatrcm dancgo
scgnlcntu
Wartoścwsp łczynnika C. dla wysokości z, m, oblicza się wg za|eżno- W1 = pp''Ai
śoipodanych w tablicy 4-3. Przyjmuje się, iz komin znajduje się w tc-
KN
re:nic kategorii A.
z= 60m -> C"t = I,Ż3 + 0,0067 ' 60 = 1,632
r,= 50m -) Ca = 7,Ż3 + 0'0067 ' 50 =tr,5 5
z.= 40m -) C": = 0,9 + 0,015 ' 40 = 1,500
'/.= 30m _) Cą = 0,9 + 0'015 ' 30 = 1,350
7,= 20m -> C*s = 0,9 + 0,015 ' 20 = 1,200
7,= 10ni -) C"e = 1,0
7,= 0 -) C"l = 1,0
. Wsp łczynnik oporu aerodynamicznego C*
Wartośc wspołczynnika C- ustala się na podstawie tablicy 2-8.
l)oniewaz:

5.r)l +3.96 60'0

,r, ====4,83 i -Ł - n.4z <.25
Dł =
4,83
,

Wlęc:

('' o,e (,-.r,r.r.log25.

'
4'83)=0,835.
=354,J2 kN
( 60,0)

|). ll.l
 lt) I,
l,{r4l'
00,0 rn
,)
50,0 m

40,0 m

30,0 m P1, kPa

20,0 m

10,0 m

0,0 m k= 0,241W(m2 K) k = 0,247 W(m'ŻK)

Rys 2.32. Spadek temperaturyw ścianieanalizowanego komina na poziomie +] 5,() ttt

lł.vs, 2.3 ]. obciqzenie charakterysĘCzne komina Spawodowane działaniem

a) przy temperaturze zewnętrznej +35oC,
wiatru (w linii wiatru) b) przy temperaturze zewnętrznej _25'C

.12.3.Ż. obciążenie poprzeczne do kierunku wiatru

Aby spełnione byĘ warunki umozliwiające pominięcie wpływu tempc-
ratury przy obhczaniu trzonu komina, maksymalna temperatura w ścianic
Zgodnie Ze stwierdzeniem przedstawionym w p. Ż.5.2.Ż. obciązenia trzonu nie moze przekracza 150oC, zaśrożnica temperatur przypadająoa
vywtllanego wirami Benarda-Kźrmfuna nie uwzględnia się dla kominow na ścianętrzonu nie moze być większa od 100 K. Jak widać na rys. 2.3Ż,
Iil.lr'owallych. spełnione zostĄ warunki przedstawione w tablicy 2-11, umożliwiającc
pominięcie rvpĄłvu temperatury przy obliczaniu trzonu komina.
',.lŻ.4. Wpływ obciążer{ termicznych Gdyby jednak powyzsze warunki nie zostĄ spełnione, naleŻy zwięk-
Na podstawie tablicy Ż-7 przyjęto następujące wartości wspołczynni- szyc grubośćizolacji.
,tirv przewodności cieplnej }', w(m'K), materiał w:
2.t2.5. Wpływ ugięcia drugiego rzędu
cogła kominowka - 7v = 0,75,
wolna żuŻlowabiała - fu = 0,069,
Sprawdza się warunek określonyzależno ścią(2. 1 5 ) :

ccgła zwykła -
l" = 0,87.
()bliczenia termiczne zostĄ wykonane dla poziomu z: I5,0 m.Przy- o. =60 .,,1ffi=0,3e>0,3s,
1:lrr, iz temperatura gazow na poziomie 15 m wynosi 346oC, cc zwlpane
t:sl z oohłodzeniem się gazow w drąŻy kominowej . Ze względu na to, iz
ilrosrib obliczefi jest identyczny ze sposobem przedstawionym w p. 2.11,
lz.cz.cgołowych obliczeir nie zamieszczono. Na rys. 232 przedstawiono 0" = 60' =0.4Ż > 0'35'
wyIliki tych obliczefi _ wykresy spadku temperatury w Ścianie komina. 4600000.45,1
()tlliczenia termiczne należy wykonac r wniez dla innych poziomtlw.
lt5
I l,l
 W Ż.6.Ż. M ltl t'lll y zgi ll ll.i l1ct' rl ru git'grl lzętl u
IX)wyzs7.yclr obIiozortiaoh syltlbtll0Itl tx,. oznacŻoll() wsp(llozyrlrlik
Ż, l tl

tltl1ltlwiadajłpy sta<liuln realizacji, zaśsylnbolem cr" - wsptllczynnik tltl- wtttlt I wltttt'. lll'zt:t:hylctll)
(s glo

1ltlwi adaj ą<;y stadium eksploatacji. . WartoŚci ftrnkcji ['wg wzoru (Ż.17)
Do obliczefr przyjmuje się wartoś,,bezpieczniejszą'' wsp łczynnika cr,
wynoszącą 0,42. Gdyby jednak w stadium realizacji napręzenia Ściskające
ot', W dowolnym przekroju trzonu były większe od nieprzekraczalnych , =o,ss(' ,'#) (' #)' = 0,041,

wartości napręzefr pionowych, to należałobyw dalszych obliczeniach, od-

rltlszzpyoh się do stadium realizacji, uwzględnic wspołczynnik u., zamiast r,=..ss[r*z1g) [,-{]' = 0,L43,
1lr'zyjętego cr". \ 60'/ \ 60l
Wpływ ugięcia drugiego rzędu należy uwzględni powiększajQ! mo-
llront zginający-pierwsiego rrędu MI o moment drugiego rzędu M'', wy- r,=o,ss[t.'#) ('-#)' = 0,Ż75 ,

znirczorly ze wzorv (2.16).

Ż.l2.6. obliczenie moment w zginających . ,= 6.ss[l * z4) (, ?9]' = 0,401

-
[ 60l \ 60l
r ,

Schcmat statyczny analizowanego komina przedstawiono na rys. 2.3 l.

ł
o.ssfr*z !9) [,- 19)'
Ż.12.6.l. Momenty zginające pieIwszego rzędu
r" =
( oi \ 60l
= 0,509,

(spowodowane obciązeniem wiatrem)

Przyb|iżoną wartośmomentu zginającego na dowolnym poziomie ,o=o,ss(l.'*) ('-*)' = 0,550

wyznacza się mnoząc wartości sił skupionych od obciązenia wiatrem w1

(uwzględnia się sĘ leżące ponad rozpatr.Wanym przekrojem) przez od- Wartościmoment w zginających drugiego rzędu
1lclwiednie ramiona tych sił. Wartości sił skupionych od obciązenia wia- Wartościmoment w zginających drugiego rzędu ob|icza się wg wzrl'
trcm w danym segmencie podano w ostatniei kolumnie tablicy 2-29. Wek-
ru (2 16), przyjmując wartośćmomenttl MoI (moment w miejscrr ptlli1_
tory tych sił w danym segmencie zaczepia się, dla uproszczenia w połowie
czenia trzonu komina z fundamentem) rowną 10835 kNm (na poclstir'
wysokościtego segmentu.
rvie p. 2.12.6.1).
Warto ścimoment w zginĄący ch pierwszego rzędu :

14II,=so = 0,4Żz . 10835 .0,041 = 78 kNm,

MI"-so = 58,74'5 =Ż94kNm,
MI" ąo = 58,74' 15 + 61,81' 5 = 1190kNm, MII"-ąo = O,4Ż2 .10835 .0,143 = 27 kNm,
I.
M :o = 58,'l 4' Ż5 + 61,8 1' 1 5 + 6Ż,59' 5 = 2'7 09 kNm,
MII"=:o = 0,4ŻŻ '10835 .O,275 = 5Ż6kNm,
Mlz :rl = 58,74'35 + 61,87'Ż5 + 62,59' 15+60,59' 5 = 4843kNm,
MI, lo = 58,74. 45 + 61,81'35 + 62,59' 25 + 60,59'15 + 56,Ż6' 5 = MII,=zo = O,42Ż . 10835 .O,40] = 7'78kNm,

=756ŻkNm,
MII., to = (),4Ż2 . l()835 .(),509 =973kNm,
MI,.rl = 58,74. 55 + 61,81' 45 + 6Ż,59 ' 35 + 60,59 'Ż5 + 56,Ż6'I5 +

+54,73 '5 = 10835 kNm. MII, tl = (l,4Ż2 . 1()tt35 .(),55() .- l()5 l kNm

I l't
llÓ
 a==t9
r-.?--C-

3-źś{ -==ś s\ i-
:

=z
o-.
Fg. 3 A'< j ź v
"-ets:x''ia3€
=
= I

€
I

3: =;'5T ls'a 3 ą E
I

Ess6'1tr9qe ś'
ł^v
Ą u
5
=
XJ
N) N) ())
c c
(JJ
c c
L,l ;a>.

Ę N Ę3T-
c) C
Yts_Et$
<) i^

3 ,v)

-ń o r5 ()
= = A' ś
C
N)s! :J c = ='x ai

Eńą€,*:;Ę t
d (+)a !J; F
N

H :+,8 gH Es
Ż6'ś
FJ
7
f..J
,-^
Ą @ \) b..)
\o 'f<
oÓ
u) A o .5
t) U) \o
: e.d a-..}: Ę 5
,T(}

g <ś':-=
$. (^ U=

gB€' 9E's 1 ;D

.ś 3g.5
O-f
Qtt
EŁ śe'
Q0a
t='
xE-'F' 'ó

{:q
-:t
3.
r()' Xf
6;' UN5 Ę' i(c
i(N cD
:/-'óś)
B (..l
'o
.,
-l
-J
-l
@
L,l
NJ
o\
b..)
-)
u)
-l
@ 2=
il
*
36' :l .(D 3
H'ĘH._

3 Ź**
='ę
pc)
ź
:
-'h
\r"
L,Jq Tc'.' B
ę ?
;to 9'.
" € PŃą
óĘa.
N-o
8'
-? B*
Fł

-ź*-
flo l)
X F4'=4
Z?B=A
())
A u)
6i aG€
g .
o\
3 -ts 8
.j "rr t'.)
oo NJ lJ) o\ -J
N) Z
ś - ii
cÓ 'J) u)
€
L,!

5 o. -€ =,?
6' ='4 ąó E'Y-
b.JCD

?;.: -H 3 {
---JCDn
F1 Ur ą
'}\ Ą
.5 (Jl
N.) NJ
4*F)=.
€5 a= N
\c)
\o
;. ń
N)
-l
oo
oo -l

.FDĘ==:o
F'=. ć c.
5D)i-,

TABLICA 2-3i
Wytriiarowanie trzonu komina murowanego w stadium tealizacji

Siła Wartośó Wartośc Wartość Pole powicrzchni NapręŻenia \{aŁs.vmalne \Tu'-ś

Nr Poziom Moment
segmentu przei<roju zginajęy pionowa e" 0,8Y I pomocnicza przekroju trzonu ściskające pionou'e nieprrk-aizJrr;
0,8'M N R N.R R A u podstawy
.F
N napręŻerja G4rezJr
segmentu normalne ncrrna:l:ć
F (ściskające) ptono*1ch
wg *zcru (1.3 -
or, = A'6u
,

KN n2 kPa kPa !1Pa ^\1P3

m kNm
50 Ż97 '65 641,O7 o,23 0.85 1,534 3.553 180,43 276;i8 o,277 .0 i:
I
II 40 1170.78 1589.4"t ojj o.8Ż 1.788 5.24 305,43 54ó. l 0.546 .01-;
6922 412,29 't98,61 o.799 t.{0
III 30 2'58'7,37 2853.85 0,38 o,79 1.937
0.39 o,76 r.99t) 8,815 506,90 1008,7 1.0u9
IV zo 4496,68 4468,28
r.183 267
v t0 6En.54 6488,07 0.38 o.74 2,008 I 1.016 5 8 8.97 1182.7
l,948 13,267 6'l?,15 1310,5 1.3i0 330
VI 0 9509,06 89Ż5.34 0,36 0;12

T^BLICAŻ-3Z
Wlrniarowanie trzonu komina murowanego w stadium eksploatacji

Wańośó Pole powierzchni Naprężenia MaksTrnalrc pimo*e \\-3rLE

I'ir Poziom Moment Siła Wańość Wartcść
pomocnicza przekroju trzonu ściskające napręŻenia li:pc:i:_sz::ltŁ
pionowa M
segmentu przekroju zginający ",=
R N'R A u podstawY N normalne rEp(t:=-
M N R
-F rEiLjJirj,
segmentu (ściska'iace)
p'icł:;lc:
r dm-- A.6a sg';2.T. : :i
kli kP" --f-\1P. \1F:
n lłim ml kPa

50 3'7Ż.06 856,92 0.21 0.85 l 3.553 Ż4l .18 ,? 58. EE c.3i9 t.o 1
I '.łE8
i) 5.ZU 688.óó 0.6s9
Lll
ł0 1163,17 2032.18 n 0.82 l.7ó3 309.62
lrr I e.s::
II
ro i I 511.15 190. i0 l.99ir
-1937
l--'--------:--.
l l 0._ł0 i 23:. i.{ L.-_'
5o:o s_.
lr
Irl 5_106.6.{ 0'76 !
s53-ł.ł]i-69J'{'-1 , l-l'1g i '.-l
1t'11 l':-':i l ńqx:.
r--
-+ltr.3 S
t-,-
I ls I -Si il iS:.5,, !.5: l
 Ws1l(llc:z,yrtrlik s1lręŻysttlŚc:i tllttttt tt'ztltltt ktllllittit tlllliczit się wg wztlltt
('l li)
2. lŻ.t]. Stittccznośćkornina
l'33']..4t't3oMt'.
l)la kolninow o wysokościmniejszej niż 70 m nie sprawdzti się sta- lr,,,u, 4(r(X)'l '(1,4 r- 3,ti ,
lclclzllości,o ile komin nie jest poddany znacznym, poza ciężttrcrn wła-
sllyll-l, dodatkowym obciązeniem pionowym (p. 2.7). Naprężcnia rozciągające (o) i ściskające(o*) * trzotlic ktltltilla si1
skutkiem roznicy temperatur na wewnętrzne1 i zewnętrznej ptlwir:rzcllrlri
2. 12.1). Wychylenie komina trzonu, a ich wartoŚci oblicza się ze wzoru (2.62) i (2'63)'
S1;ręzyste wychylenie y* wierzchołka komina obliczono wg przyblizo- l 483().5.l0
6
.o/to.ft r_!.
(),72)
ll('g() WZ()ru (z'Ą3). 6, =, l1\,r5
.87.8. (
3 Ż34)-
l,ŁI
=I,Ż'7() MPa,

6
354,7Ż.603
= 0,092 m
1
4830.s . l0
'o/ ( 0,72) _1,558
L7JJv Mpa
Y* r* = -ź
.87.8.
'o'[' ' 3 Ż34) =
4. 46-t0s .45,1 1-(125 '*L
W przypadku komin w murowanych wartośćy.u powinna spełnia wa- Zasięg streĄl rozciąganej , wzor (Ż.6I), wynosi:
t tltlck okreŚlony nier wnościąQ.aĄ.

.
o=
0,72.|,Ż]
0,323n.
1,Ż"I +I,558
y,,. - 0,092 m --
Siłę rozciągającą P1 przypadającą na lm wysokości komina oblicza się
wg wzoru (2.60).
2.l2.t0. Posadowienie komina i obliczenie płyty fundamentowej
0.323.I,Ż70 .1=
Zasady sprawdzenia posadowienia komina, jak i obliczenia płlrty fun- Ę= 0,205MN/m
tlatnentowej, są identyczne z przedstawionymi w p' Ż.1 1.10 + Ż.11.1,2.
Wytrzymałośćobliczeniową muru na rozciryanie R-. oblicza się w1l
7.l2.l1. obliczenie pierścienistalowych zasad podanych w P.4.?.
l)oniewaz temperatura na wewnętrznej powierzcltni trzonu przekrac'za Przyjęto charakterystyczną wytrzymałośćmuru na rozciaganic l{,,,,r
l()()''C oraz spadek temperatury w ścianietrzonu wynosi więcej niż 80 K, 1w przekioju prostopadĘm do warstw)
r wną 0,4 MPa, wsp łczynrlik
rys. Ż.3Ż, analizowany komin należy zabezpleczyc obręczami stalowymi. korekcyjny mnr' wynoszący o,9 (zaprawa mało plastyczrut) ()l'ilz
Ponizsze obliczenia dotyczą poziomu z : 75,0 m. Na tym poziomie wsp łczynnik materiałowY Y^ r wny 1,7.

1l,r-trboŚc trzonu komina wynosi 0,72 m, a średnipromie segmentu -

0.4.0.9
2,.]4 rn. Roznica temperatury AT, przypadająca na ścianętrzonu komina R*=T=0.2l2NIPa
rvyItosi 87,8 K (wartośćobliczeniowa).
|)rzyjęto, iż wspcłłczynnik rozszerza|ności termicznej
u1 muru trzonu Siła rozciągającaP2 przypadająca na 1 m wysokoŚci komina' kt<irą rrllt

rvytltlsi 5.1()-6 !/"C, zaśwspołczynnik Poissona v = 0,25 (p. 4.3). ją przenieŚć obręcze stalowe, wz r (2.59), wynosi:
I)iolrclwe napręzenia normalne w trzonie na wysokości 15,0 m wynoszą.
^..- (. 0,212),
P.
y - l,Ż7 ) =o.t
|,4Ż+ I,Ż37 ,= 0,205.1 I 2MN/ru.
= 1,33MPa.

l,r
l.)0
I
 Ptltrzcbny rozstaw lr* obręczy stalowyoh wyznacza się ze wzoru (2,.5s)
Wcześniejna\eży przyjąć wymiary poprzeczne obręczy. Przyjęto obręczc
l()x l(X) mm. Polc powicrzchni przekroju pierścienia stalowego wynosi:

A, = 0,01 . 0,1 = 0,001 m2.

Potrzebny rozstaw obręczy, przy założeniu stali St3S (fi = ŻI5 MPa), R]ZDZ|AŁ 3
wynosi:

,h. __-__:_=
Ż15.0,001
" 0,142
1,51m.

Przyjęto rozstaw obręczy stalowych rowny 1,50 m'

KOMINY STALOWE

t22
.1.1. Zalcty i watly konrin w stalowych
i l(olniny stalowc oclznaozają się lckkośoiąotl jcst szozcg(lltlio waztlc
*\'r'"r'.,l'ttl posaclowienia na słabych gruntach, poza tym. są tanio, bucltl-
*ł io'll'jcst łaiwa i szybka, a sam komin zajmuje mniej rniejsoa niż, tlltll'()_
komina przctl
*uny .ży żelbetoryy., irtni.1. mozlilośc dokładnej ochrony
na wply_
l'.'r,iąią i łatwoścjego konserwacji. Kominy stalowe są odporne
*y ni.iu*nomi..n1it' osiadafi, śzkodgorniczych oraz na wpływy sr:i_
*,iii.rn.. Mozna je łatwo rozbierac lub denrontowa po okresie tcchnicz-
ttcgo zużycia i wymieniaćnanowe [34]'
Wadą kominow stalowych jest ich podatnośćna korozję, co
pooiąga ztt
ty<;h konrin(lw
sobą kos)towną konserwu.ię. btut.go tez okres eksploatacji
|cst stosunkowo krotki ze-względu
na niszczenie blachy. Następną watli1
l,)nrinow jest ograniczenie ich wysokości, jeślinie zastosuje się
doclatkrl
w.j konstrukcji-wspomagającej iub odciągow' Ujemnie wpĘwa rownicż
ju,latnnse nu
"*pły"y Ponadto gazy w rurze staltlwtli
u
'ołynu'iczne.
co niekorzystnie wpĘwa na działanio rlir'
iloc'lcgają szybszlmu ,tud".niu,
ttrratnego ciągu w kominie [34].

J.2. Rodr.^ie i podzial komin w stalowych

Szczegołowy podział komin w przemysłowych jest przedstawiotly
wp'l.2.-WedfugpodanychtamkryteriowmoznarwniezklasyfikownĆ
iktlniiny stalowe. W ninĘszym rozdziale szerze-i om wiono nattlttliitsl
czynnik-i charakterystyczne dla komin w stalowych'
(rys. 3. l):
\ Rozroznia się następujące typy konstrukcji kominow stalowych
a) wolno stojące,
b) z odciągami,
c) z konstrukcją wspomagającą w postaci wiezy kratowej'
d) z, konstrukcjąwspomagającąw postaci trojnogu' l\

Każdyzwyżejwymienionychtypowkonstrukcyjnychroznisięschr.:-
tttatcm statycznym, PrzY czymkażdy moze mieć wiele odmian'

|)owszechnie stosowane kominy wolno stojące odpowiadają

schclltit
Są ollo na.iczę-
ttlwi pitltrowcgo wspornika trtwie'd'on.go w fundamencie.
śoic.izakotwionc, tzn. połączone sztywno z własnym,
oddzielnym lirrlclir'
ukłaclu ktlnsl't'tlk-
tllctltctn żelbctowym, tio'y zapewnia statecznoś całego
cyirlr:gtl i przcnosi wszystkie obciążenia na grunt'
125
 ( )llr't trit' ol)lg('/, llotVSzt't lttllt' SltlsorVltllyCll l'olltttttlrV ;t'tllt0lllzt'\Votlrr
t'ltittltl'lt:ty
tvyt:lt, ttllilz częśt:ic1 są llrrtltlwrtttr': ktlIltitty rvic:ltt1lrzt'rvtltltlwt:,
lit:zll1: ktltltllv
zrl'jl1cc się licznyrrli zitltltittlti Mtlgą otto ttllslttpI,iwttc wir,:kszi1

lrrb insfalacii przcnrysl6wyoh przy optylrlaltlyttl wykolzystrtrtirr sily

t:ii111tt

ktllllilla, u,riur.liwi,rią tlokonarlic rctncltlttt jcdncgo z' przewtlcl(lrv llt:z ktl

ltit:ozlltlści wyłł1ozarlia calego kcltnina z ckspltlatacii itp'
'|'rzon kotnintr stalowego ma na ogoł ksztalt c:ylinr-ll'yt'zlry
(tl twtlrzz1cyclr pionowych), rzadzicj trzon jest zbieŻrry ktr
ptil'zt'

i,, t*urrą.ych pbchyĘc"h).'Spotyka się korniny stalowe,

w kt rych tylkrl
,l,,l,.'a .'is j.*i zbićzna (np. do 1/3 wysokoŚci), a częŚc
pozostala '|cs{ t:y
krl
lilltlr.yoztn' Przekroj poptzeczny trzonu komina ma ksztah pierŚcicIria
l(,'".go. W za\ezn"ości'od wymogow statycznych, ktorc wyrliliiriil
, wylokościkomina, przekroju drązy, sposobu mocowania i tctn1lcratttly
pltz(lw sl"()sowane grLrbości blach wynoszą 5 + l2 mm. Z tych wzglętl(lrv
ktlrtliny wyższe mają zmienne gruboŚci blach' tj' w clolnej części
ktltltiltll

ll.y.r. .?.1. Rcdzaje konstrukcjikoruin w staktwclt [rlachy grubszc, a w gtirnci - cie szc.
Kominy stalowe, ktore odprowadzają gazy gorące mają warstwy
wt'

l(orniny wolno stojące mogą być także ustav/ione na dachu lub na stropie tvlrętrztte, kror. składają się zmateriału izolacji terrnicznej
i wylnrtl'(trvki'
l l t r clynku przemysłowego' względnie na specj alnej konst'rukcj i wsporczej. wzglęclrrie materiafu samej wymurorvki'
Kominy z r;dciągami linov,rymi mozna sprowadzi do schematu sta- W komirrach wentylacyjnych warstwą wewnętrznąpłaszcza moz.c llY('
sitIna izolacja antykoirryinu. Spotyka się kominy stalowe, w
tyczllogo belki na sprężystych podporach, podobnie .jak nraszty. Mają one. kl(lryclr
ictlerr lub więcej poziom w odeiąg w, a trzon komina jest zamocowany 1llaszcz, noŚny
jesi obtrdow any z zewnątrz warstwą tzo|acJi torlrliczttt:i'
rv (undamencie lub oparty przegubowo' odciągi są rozmieszczane w pla_ chronioną prr"a wpĘwami atmosferycznymi p\aszczem oslotltlrvvltl
nitr co 120' lub co 90o. Prry wysokich kominach poirzebna jest duza pc''- (np. z blach alurniniowej).
rvir:t'zclrnia terenu, aby liny prawidłowo prowadzi i zakotwić w blokach stalowe mogą byc jednowarstwowe, tj mogą się składao tyllitt
Kominy'płaszcza
jctlrltl
Iulrclamcntowych. Z San1eg' nosnego. takie kominy nazywa się rownież
dwupowłokowe składaiącc się
Koniiny umieszczone wewnątrz wiez kratowych stanowią rozwięania 1lowło[owymi. Istnieją r wnie" kominy
rrrrltlzlir.viające uzyskanie największej wysokości (300 m i więcej) Mogą z dwocłr rur stalowy'ch, pomiędzy ktorymi znajduje się
warstwa iztlllrcii
tlllc byc tak skonstruowane' aby trzon wsp łpracowałz obudową kratową tcrmicznej. PłaszczLm'nośnym jest najczęściej rura zewnętrzna,'uvyktl
jakie gazy tlirtry
w l)I'Zclloszeniu obciązefi pionowych i poziomych, wzgiędnie całośćobcią- llana ze siali trudno rdzewiejącej.W za|eżnościod tego,
lttlmin będzie odprowadzał', rura wewnętrzna moŻe byc cienką
zcr'l pozionrych mogła przejmować wieża. Przewod lub przewody komi- wykllr
lt()wc l'l'logą byc zawieszone na konstrukcji wspomagającey mogą też być clztną(np blac_hy kwasoodpornej) lub stalową rura Samolrośtlą, 1ltltl
tl1lartc na własnym fundamencie. "
partą na fundam.n.i", na głowicy lub poziomie pośrednim'
Ktlrnirry z podparciem przedstawiają rozłłiązanie pośrednie, wykorzy-
strr.jł1cc poprzednio wymienione typy konstrukcji. Trzon nośnykomina jest W tablicy 3-1 zestawiono typową ochronę konstrukcji trzonu ktltttilt(lrv
stalowych prred wpływami termicznymi i chemicznymi. Ukazrr|c
tl1lat'ty dołem na fundamencie, a wżej podparty poziomo trojnogiem. By- ()tlil

rvlrią rćlwniez kominy o trzonach mocowanych poziomo do budynkow lub r'(lwnież kombinację warstw ochronnych'
k o nst rukc.ji wsporczych.

l.t I
l'.) (t
 l I I
W.yllpl stirlr lr'gtlrro rtlzt'rvrt'jrlrrc:; tlo lltttltlrvy kotttilt(rtv pt zt-,tttyslotvytll
^ilt.t('A
'l'yllorvtr <rchlorrir kon.strukcli trzonu | 341
;t'sl tl[lt:t;tlit: tlrlltlltlrtił1t:i1 tt:tttlctloii1 tltitlctiitltlwi1 w kritiirt:lt tl rvystlliittt ttlz
rvtljtt gtls1ltltlat'czyItl. W lirlłtclr sictletllclzicsiątyr-:Ir w1lltlwittlztllttl ttit lyItt'l'
l;lirl tl 1ltltlwyzszonc.j tltlptlttltlŚoi korozy.incj llIltlN()'l',.icclrrak ktlrllirry z tci
ośkrrmiria l
slltli tt:ltliz.t)WŹtllo tylko sporadycznio. Obecnie zaŚ wclraza się slal tl zwięli
:;ztlttc| ocl1ltlrntlści na korozję gatr-tnktl oII4J. Jcst to stłtl llisktlst()l)()wil
Wvkładzina wetliti ętnna bez iznlarii tl tvlitŚciwtlściach tnechanicznych przewyzszających stal grrrpy St3S Wy
liltzrtjc tlttit 4; 5 krotnic większą odpornoŚc na korozję boz 1'ltltrztllly tltlt
k1'6'' nn
Vil5' Wevln ęltz a z wuurłn n ną
ltlr.vittliit. obccnie, obok stali St3SY, przewiduje się lrudowę ktlrnin(lrv zt'
n iŻD l a ci ą
strrli gittuttk(rw l0tIA i t0HNAP [601.
ęt
termiczną

ZB,I'inętt7na izolacja termiczna {okła&ina) 3.3. Wybrane zagadnienia konstrukcyjne

lz olac1a chemiczna war,inętnna

-1.3. l. Wymagania i zalecenia konstrukcyjne
. (irLrboŚci blach komina stalowego zaleca się tak dobierao, ally 1llzy
rrlvzględnicniu dodatkorvych zabezpieczefi zapewnic co najmnicj l() lt'llrr
lzolacja cherniczna z *łn$nna
tllrt cs trwałościprzewodu.

Wykładzina tłłewnętnna z izolłcią termiczną

W kcltrstrukcjaoh trzonu nie dopuszcza się stosowania blach o gt'ttlltlst'l
i We'^lnętrzną izolac lą chemi czną 1ltlnizcj 5 mm, niezaIeżnie od gatunku stali i od grubości wynikłrii1oytll
*]
z obliczeti.
l,tzt.rvody gazowe mogą byc wykonane Z blach cie szych niz 5 tltllt'
Elemeniy stalovrre pnkrywa się zarllme'urn*', *rltuLo** jnu*

'frzon nośny komina stalowego wykonuje szc'zegolnie w przypadku komina dwupowłokowego lub podwicsztlllyt'lt
się z gotowych rur lub blach
l lzr'.rvocl(rw gazowych.
tvalcowanych na gorąco, ze stali węglowych zrvykłej jakości,ze stali ni- I

skostopowycl1 w tym z licznych odmian stali tnrdno rdzewiejących,
lr takze ze stali stopowych odpornych na korozję, zaroodpornych i innych.
l)tlbor gatunku stali na konstrukcję płaszcza nośnego lub na przewod we-
tvllętrzny komina dwupowłokowego powinien być uwarunkowany rodza-
jcrrr i przeznaczeniem komina, skłaciem chemicznym odprowarizanych
gitz(lw, ich temperaturą prędkościąprzepĘwu oraz warunkami technolo-
g icznymi, cksplo atacyjnymi itp.
Większośpłaszczy komin w wybudowanych w kraju, wykonano ze
slłrli St3SX i St3SY, rzadziej ze stali St3S, R35 i R45. Na podstawie ba<la1l
i ob.sc'rwacii eksploatowanych komin w wykonanych ze stali st3S stwicr-
tlztltlt't, ze szybkośckorozji blach przewodow spalinowych wynosi ok.
(),.] : 0,6 mm rocznie
[42]. Dlatego teŻ dązy się do zastąpienia tego roclzaju
stirli irlną stalą, o znacznie lepszych parametrach.
(ilrlboso kołnierzy w złączach śrubowych trzonu nie pclwinna być lrrrlit:1szlr
rllz l5 rnm. Nie za|eca się stosowania zeberek usztywniających kołnicrzc.
Nirlczy unikać połącze spawanych w czasie montazu' a konstrukr_;.ię rllrl,'
zy kształtowac tak, aby zapewnic mozliwośłatwego demontazu przcr'vtltltl
llilzowego (kominowego)' w celu zmniejszenia liczby połączen lTtllllAzrl
rvych nalezy projektowac segmenty nie krotsze niz 5 ni.
o !y' połączeniach spawanych przewodu kominowego nalczy wyltlittl'it('
klasy spoin nie niższej niŻ3.
l}lai:lry 1łłaszcza przewodu zaleca się łączyc zkołnterzami zlt polll()cłl li|)()
nr puchwinowych.
(il'tllloŚc spoin pachwinowych łączących eleInenty cltlclttktlwc 1lI'zt'rvtltltt
ktllllilltlwcgo (zebra, 1licrścicnic pomostow itp') nie ptlwittIla 1lrzt,ktitczitt'
1lttltlrvy gr'trlltlściclclrlcnttt cietiszcgo.

t:ttt l,)()
l,rczllir i głrllar'yty clctttcttt(lw cltlclatktlwyolr 1lowintly llyo tlgl'attioztllltl tltl o \,! l'tlzwii1złtttiirolt ktltlslltrkt:y.irryoll ltitlcz.y za1lcwttic swtllltltlę rltlkszlitl
rliczllęclncgo tllitlilltutll. Hlcmcnty te, .iak rlp. kołnicl'z,c, tnit:Ży wykol.zy' ccti ttlr'ttlic;z,rlyoh, złll'tiwtltl wszystkiclt pt'zcwotltiw gaztlwyclt wz1.l,lętlclrr
stywac cltl unrocowania drabin, pomost w, uziomu, wykładzin i izolac.|i. siebic, jak r wnioz poszczeg(llnyoh przewcldtlw wzglęclr:rll tt'ztltltt ktllltittrt.
. Sruby w połączeniach kołnierzowyclr powinny być rozmieszczone W zaleznościod wymiar w i kształtow mozna tu rtlzrilznićtrr,y ly1ly 1ltlli1-
w tltlległościnie większej niż l,sd od lica ściankikomina lub cl od brzcgtt czefi (rys. 3.3):
slluiny. a) sztywllc _' czopuch przyspawany lub przyśrubowany do trzotttt llcz1lrl
W oolu zapewnienia szczelności styku połączeh kołnierzowych niespręża- średnio albo przez kr ciec łącznikowy; stosuje się przy rna]lc.| sztyw
Ilych, śnrbyna|eŻy dokręcac kluczem dynamometrycznym. W tych połą- ności czopucha,
t:zcniach nale'Ży stosować zabezpieczenia przed odkręcaniem się nakrętek. b) przcsuwnc - czopuch podparty pionowo na trzonie moze się przcsll
'/,aleca się stosowante połączeir wać poziomo,
spręzanych, szczegolnie w przypadku ko-
ltl i now podlegaj ącyoh zmęczeniu. c) przcsuwne z oddzielnym wspornikowym podparciem czopttcltit, tltpz
r lla wprowadziÓ do połączenia elastyczny krociec (blacha z fałdarni).
Otwory przewod w kominowych: wlot czopucha, wyczystka, otwory
ktllltrtllno-pomiarowe powinny być odpowiednio obramowane. obranro- Połączenie b i c stosuje się przy większych średnicach komina i cztl1ltlcllit.
wanie powiruio zapewnic zachowanie stateczności miejscowej. Naroza
wycięc naleĄ zaokrrylic promieniem większynr niz 5 grubościblach trzo-
nrr kilnrilta.
a) o)
r
. Wloty czopuch w na|eży tak ksżałtować,aby spaliny wpĘwające do
ktlmina były pĘnnie kierowane ku g rze, co przedstawiono na
rys' 3.2. L
L-
rlf-- ti--t-

,Rys. 3'3' SchemaĘczne Ępy połqcze czopucha z konincn [31|

. I;undamenty przewod w
kominowych nalezy zabezpiecz.tiri tltl wc
wnątrz komina przed wpĘwem agresywnych skroplin i zaniccz,ysr'czttl
clraz wysokicj temperatury.
Otulenie prętow zbrojenia fundament w powinno wynosic ctl tlajllllttt'1
-50 rrim.
Il'vs. 3,2. Schenat układ w wlotowych gaz w do komina I
j{J

Il0 ill
Wior'zcll lLlltlittllcttltiw nalcŻy ttttticszcztto ctl najlllrlic.j ()'2 rlr 1ltlttlttl 1ltl'
wiol'zohnią terctltl dla ochrony kclnstrukcji stalowej przed ktlr'tlzii1.
Zaktltwionie trzonu stalowego w zelbetowym fundanlencie niistępu.jc za 1- sogment trzonu kotnitlłr,

l)()lll()cą kotwi stalowych. Z regiy kotwie zabetonowane są na stałe 2 - segment podporowy,

w littlclamcncie i do nich mocuje się śrubami blachę podstawy trzonu ko-
tttilta' Stosuje się dwa typy zamocowafr bezpośrednie (.ys 3 4) 3 - żebro podporowe,
i 1ltlśrednie (rys. 3.5). W obu przypadkach dobrze jest betonować śruby
l<tllwił1ce w szablonie ustalającym odległości.Ten sam szablon słuzy do 4 - wymurowka,
ttltwict'cania otwor w, co daje konieczną zgodnośc wymiarową.
5 _ teKura uszczelniająca,

6 - Żebra połączen'
1 - trzon komina,
7 - podbudowa zelbetowa
2 - płfra podstawy, (cok ł)'

3 - żebro wzmacniające, 8 _ śrubykotwiące,

4 - śrubakotwiąca, 9 - płyta podstawowa.

,F_-.ll-.+l
1160 , 300 ,

5 - podlewka zzaprary
cementowej,
'/'l-/ł1
Iłys. 3.5. Połączenie pośrednie trzonu komina z Żelbetowym
fundanenten | 'ł4 |
)r/: 6 - fundament zelbetowy.

//z 3.3.2. Wyposażenie komina

wyposazenie instalacyjne kornina obejmule elementy konstrukcyjnc
}łys. 3'4, Połączenie bezpovednie trzonu komina z żelbetowsłnfundamentem [34] 1lt;magające przy eksploatacji oraz przy prowadzeniu konserwac.ji.
Do wyposa żenia zaliczamy :

l)icl'wsze segmenty komina ustawia się na klinach stalowych i dokręca czę- - dodatkowe wejściena poziomie terenu,
sc:iowo śruby.Po wzniesieniu trzonu wykonuje się podlewkę z z'apravły - otwory do czyszczenia i kontroli stanu komina,
cottlcntowej i ostatecznie dokręca się śruby,posfugując się kluczem dyna-
- drabinę włazowąz pałąkami ochronnymi,
ttltlmctrycznym. W zakotwieniu komina z regr y stosuje się po dwie na-
kl'ętki na kazdą śrubę.
- galcrie kontrolnc i spoczynkowo-oświetleniowe'
instalacje elektrycznc i odgromowe,
. Komin koirczy się u gory wzmocnieniem, tzn. głowicą ktora ma za-
"
tlitnia wytrzymałościowei technolo giczne, tj. wyprowadzenie gaz w
instalacje pomiarowo-kontrolnc.
i tlcltrtlnę przed korozją. Głowicę pokrywa się kształtkami stalowymi lub, Drabina włazowa powinna rozpoczynac się od wysokości 3 nl natl 1ltl
w pownych przypadkach, odlewami zeliwnymi. W niekt rych przypad- zi<lnrem terenu i prowadzic aż do wierzchołka komina. Nalczy sttlstlwitc
kirch stosuje się zwęzki wylotowe w celu zrłiększenia prędkościgazow tylko jedną drabinę, usytuowaną z wyjątkiem obszarow poclgtil'skic:ll, rttl
przy wylocic [341. .s(r'ony wschocllicj.

l'r:t r\r
 Millilllitltrc rvyllliitly cltirllilly wyl'l()szil sz.tll tlktlst-: rvr-:tvtlęltzllit l()() tltttl,
tlt||c:I4loŚo (Xl Zcwllętl'zltc.i 1lowicrzchlli konlina l50 lrllll' śr'oclnicir szczcblit
2() tlttn' ()dstę1l szczebli nic powinien byc większy rliz 300 tlltll. l)tabiIla
1ltlwintta byr: zamocowana co Ż,5 + 4 nr do płaszcza przewodu lub koll-
sll'trkcji wspomagającej. osłony drabin powinny się składac z obręczy l-<>'l'-
slitwionych w odstępach l,0 + 1,5 m oraz 7, pr?'y|I7ocowanych clo nich
tr'zcch pionowych płaskownikow o przekroju nie mniejszym niz 5x_5() mm,
t'tlzllricszczonych rciwnomiernie po obwodzie. Promie1r krzywizny obręczy
1ltlwinien wynosi 350 :- 400 mm, a odległoścnajdalej połozonego odcinka
tlllręczy od drabiny _ około 700 mm.
Wyposazenie kornina w drabinę włazową nie wyrnaga dodatkowych
obliozcfi statycznych.
G alcric kontrcllne, remontowe lub spoczyrkowo-oświetleniowe są korr-
stl'trkc.jami wspornikowymi, mocowanymi do pLaszcza komina. Składają
się one z konstrukcji nośnej galerii, pokrycia pomostu oraz z balustrady.
( ialerie wyposazone są w lampy oświetleniowe komina, urządzenia pomia-
t tlwtl-kontrolne i inne. W kominach o wysokości powyzej 40 m umieszcza
się co najmniej jedną galerię przy wylocie. W wyższych kominach powin-
ny byc dwie lub trzy galerie w odstępach nie większych niz 45 m. Na gale-
riach tych, zgodnie z przepisami lotniczymi, naleŻy montowa lampy
tlŚwietleniowe, obsługiwane z doŁłl. Gorna częśkomina powinna byc po-
rltit| clwlna w pasy czerwono -białe.
Galerię na\eży umieszczac 2 m ponizej wierzchołka komina. Szerokość
galcrii nie powinna byc większa niz lrn, a wysokośc poręczy powinna wy-
nosic 1,1 m.
Komin powinien być wyposuŻony w urządzerua odgromowe, dlategcl
tcz konstrukcję kominow stalowych wykorzystuje się przy projektowaniu
instalacji piorunochronnej. Elementy konstrukcji kominow są ła.czone mię-
dzy sobą śrubami, a w przypadku drabiny - połączeniami mostkowymi,
Iworząa jednolitą pod względem elektrycznym masę' odpowiednio dobra-
rty uziom zapewnia dostateczną ochronę przed skutkami wyładowafr at-
rllosfetycznych. Ładunki pochodzenia burzowego lub elektrostatycznego
st1 odprowadzane do ziemi. Dobre wyniki daje stosowanie uziom w po-
zitllllyoh - otokowych z płaskownika FelZn 20x3 mm, połączonych z pla-
SZcZcm komina i elementami jego konstrukcji Wielkośc elementow uzio-
llltl oraz jego konfigurację naleŻy dobiera w zależnościod charakteru
od jego rezystywności.
rlt'lttltu, a ściślej
I l,[
Zitltlwtltl tlswicllt:ltit:, iI W s/.c7,cg(llrrtlśr.:i ()|)lłlwy, jirk tr.:z itlsIitlitt,Iit tltl
8l()lll()włl wylrragitii1 slitt'łttlttcj ktltlscrwitcii Zirr'(twki 1ltlwilltly llyc tlztl1lt:l
tli:ttlc Iltt lliczt1ctl, wsz.ystkic zaśwytlliclliatlc tta lltlwc tlwit titzy tv t;ll11,,tt
|trktr. 'l'akze dwa razy w roku nalczy wykonywao purniary lczystarrcii izo
lac.ji oruz rczystalrc.ji uziornriw.
Na kolninach stalowych rnontuje się instalację potltiarrlwo-ktttltttllttl1
w ccltl ciągłego sprawdzania obiekttr o jego możliwościl)l'it(:y
i rlicszkodliwoŚci dla otoczenia. Kroćce urz.ądze do ponriartt tot'tl1lcllt
ttlry, prędkości przepływu oraz zapylenia gaz w należy instalrlwit(,
w przekroju odległym od gornej krawędzi czopucha o około 3 śt'ctlrlitlt.
kornina.
J.3.3. Montaż komina
Jedną z zalet komin w stalowych jest szybkościch montaztt i (lt'tttrllt
Iztżu' Przy cięzkich i wysokich kominach stalowych stosovrany
'jest lllrllllitz
Scgmentarni. Segnrenty te zestawiane są w warsztacie mechaniozllyltt ltlll
tta placu budowy. Zespalane są one na specjalnych wykrojach w
|)()Zy(:ll
pitlnowci lub poziomej. Do podnoszenia segment w komint .sto.sowirrrt.
są odpowiednie ramy zawiesia. Foszczeg lne Segmenty powitllly Itlit:tl
wmontowane drabinki i pomosty montazowe oraz elementy instalirr:ji
clcktrycznej.
Montaz komina moze odbywać się czterema sposobami [34]:
- w całclŚci lub odcinkami trzonu za pomocą osobnego dzwigrr (sttlił1ccp,rl
obok kornina),
- odcinkami za pomocą dź:lłiguprzestawnego lub tzw. pc.łzaiąccrirl
(na wykonanej częścikomina),
- w całościprzez podnoszenie i obrot na urządzeniu ramowyrn (krlzitll
montazowy),
- z powietrza za pomocą śmigłowca.
W Polsce stosuje się wszystkie cztery sposoby. Dobor sposobu z,alt"l'y
od wysokości komina oraz rożnych okoliczności, m.in.: mieisca, nlozliwrl
ścisprzętowych i cięzaru rnontowanego elementu. Na ogoł mollttric: si1.
korniny z wykonaną wcześniejizo\acjąpowłokową natomiast wymu r(lw k ę
wykonuje się po zakofrczeniu montazu.
Norma l63l podaie m.in. następujące zalecenia odnośnictn<lttlłtztt litl
niina staklwcgo.
I l)
 l)tl1lttsz.czalrlc tldoltYlcnio clcl pitltttt wicl'zchtllka ktlIllilla tl tvystlktlści ll) s1ll'itwtlzt:ltic: 1ltllączt:ti s1lawlttlycll 1lt'ztlwtldtt tlt'az 1ltlli1t:ztlft Ślttlltlwyt'lt
l l, ttlicrzcltlc względcnl podstawy wytttlsi: i stirnrr sanlych srull,
- H ś5() m,
3() nrllr, gcly c) sprawclzctlic i rr:grrlację sil w odciągach.
0,0006 I'I, gdy H > 50m. W pr'zypaclku stwicrdzcnia ubytk w grubości lllacll pl'zckl'ltczitii1t:ycll
I)opuszczalnc odchylenic od linii prostej trzonu soaloncgo z scgmcn- rlatlclatki na korozję, nalcŻy podjąo dccyzję o zaprzestaltiu clalszc.i cks1lltl
lrlirc:.ii kornint.
t(lw o wysokości h, mierzone w połowie wysokości segmentu między sty_
karni lub w miejscu styku miedzy stykami sąsiednimi wynosi: l)alsze, szczegołowe wymagania dotyczące odbiorLr zawitt'lc si1
w normic [631.
- 1-3mm,gdyh<2m,
- .L'4 mm, gdyh>Żm.
3.4. Ochrona komin w stalowych
Szczelina w styku kołnierzowym nie powinna byc większa niż2 mm.
Oohronę termiczną i antykorozyjną stosuje się w celu zapowItit'ttilt
J.3.4. Wyrnagania dotyczące odbioru wyrnaganej trwałościkomina stalowego'
Przed oddaniem komin w stalowych do uzytku musi nastąpic protoko_
:1.4.1. Ochrona terrniczna komin w stalowych
lanry odbi r komina i sprawdzenie wykonania wszystkich przewidzianych
projektem robot. Nalezy zwraęić, uwagę na dokręcenie śrub, wykonanic (]raniozna tempcratura, prr,y kt rei kominy stalowc nic wynrrrlrliil,
1;odlcwki, ukoriczenie rob t wervnętrznych i' ewentualnie, napięcie odcią- tlchrony termicznej, zależy głownie od rodzaju stali i sposobu cksplrlitlitr:ii
g w. odbior komina powinien nastąpić po uprzednirn probnym włączeniu Zwykle przyjmuje się, ze odprowadzanie gaz w o tempcratLlr1.c l)()\Vy/'('l
instalircji odprowadzania gaz w. 200oC wymaga już dla konstrukcji trwałej ochrony termicznej.
Kontrola stanu technicznego przewodu, konstrukcji wspomagająoych Jest niedopuszczalne, aby chwilowa temperatura stali przckrorrzylir
i wyposazenia powinna być przeprowadzona jeden taz w roku, naj1epiej na wartoŚ 600'C. Nie nalezy r wniez dopuszczać do stałego, bezpośr'ctlrlit:1itl
wiosnę. tlbciążenia termicznego stali trzonu komina temperattrą powyzej 30()"('
W zakres sprawdzania wchodzi r wniez przegląd stanu powłok malar- Jezeli temperatura na powierzchni wewnętrznej trzonu stalowcgtl 1ltzt'
skich i uszczelniefi. Nie dopuszcza się pozostawienia uszkodzefi bez na- kl'aoza 7()"C, to w obliczeniach naleŻy przyjmowac zredukowano watltlst:i
prawy i konserwacji. rvytrzymałościobliczeniowej stali f61, jak rowniez zredukowanc włtrltlst:i
Po 4 latach uzytkowania, a następnie w terminach ustalonych w wy- wspołczynnika spręzystościEr. oraz zredukowaną wartośc wspołr:zyttrlikit
tycznych pokontrolnych, na\eży przeprowadzać badania i ocenę stanu niestateczności <p1. WartoŚci te dla 70oC < T < 600'C mozna oblicz.yć' zlr
technicznego przewodu, kt re powinny obejmowac: l)omocą następujących wzorow [59] :

a) sprawdzenie grubości blach przewodu na całej jego wysokości' jako

podstawę dalszego bezpiecznego uzytkowania, 1u.,. = fu . (,azz - o,rg7. 10-3T - 1,590. 10-oTt), (3. 1)

l)orniary grubości powinny być przeprowadzone metodami nieniszczą-

oynri, np. uniwersalnym grubościomierzem ultradźwiękowym. W przy- Er =E.(o,lsz+0,300'10 3T-1,857.10-ot2), G.z)
płrdku badania przez nawiercanie lub wycinanie blachy, liczbę punktow
kontrolnych nalezy ograniczyc do przekrojow najbardziej charakterystycz-
Ilyc:h: wklttt czopucha (nad i pod wlotem), strefy połączeh kołnierzowych
=['.[*-')
+l
(3.3)
rrliędzy segmentami, strefy połączenia przewodu z konstrukcją wspomagir_ '0, '

iącą, wylotu z komina oraz poziomow koło pomostow.

I lrr l ł'/
w kl(')r'ych: Ntlt lllłt llryty.isliir zitlltitltiit t tjwlticz, itlly tcnrltcrlatur:r w llzonit: krllnlrrrr
l,| _ wytrzrymabŚc obliozcttiowa stali, MPa' wg tablicy 4- l(l, slalowr:go ;lr zoliroczylil 4ll0"('.

E _ początkowy wspołczynnik spręzystości stali, MPa, l"ABr-tCA 3-2

wg tablicy 4-15, Wsp lcz.ynnik Kr [70]

= ,p(I_)
_ odpowiedni wspołczynnik niestateczności dla smukło-
a -30"+315oC
ściwzględnej, ustalonej przy niezmienionych warto- Tcmperatura 310"C 4Ż5"C 4n(I'('
ściach fa i p. Wartośc
1,0 0,9 0,7 1)5
wsp lczynnika K
Wyrazoną -łłzorami(3.1) i (3 2) zależnośćwytrzymałościobliczenio-
wcj stali oraz wspołczynnika spręzystościod temperatury przedstawiono Norma niemiecka [7l] dla stali konstrukcyjnej, zwykłej jakościtlrl
nn ry.s. 3.6. puszcza w trzonie komina stalowego temperaturę 300oC, dla stali zal-tltltl
pornych - 450oC, zaśdla stali odpornych na korozję (rricrtlzowllyclr)
f{r, -ą -550'C.
f,J

'1,000
1,000L ---* Stosuie się cwa typy konstrukcji dla ochrony ternricznej:
q
0,900
"q90
- wymurowkę wewnętrzną ciry}ąna całej wysokości lub przerywilllll llil
wspornikach,
0,800
- olcładzinęze]^/nętrzną.
W celu zapobiegania działania wysokich temperatur na trzotl ktltllittit
stosuje się izolację termiczną. Izo|acja termiczna trzonu komina ma Ilrl t:t.ltl
nie tylko ochronę stali przed wpĘwami wysokiej temperatury, ale r(lwtlit'z
0,500 zmrriejszenie działania korozji i strat termicznych gaz w.
0A Za\eca się stosowanie następujących materiał w na wynlurtiwk1'
w przewociach odprowadzających gazy o wysokiej temperaturzc:
0,300;
T,
oC
- cegŁy komin wki _ w przypadku, gdy temperatura gaz w T* Ś 4()(),,(',
- kształtek szamotowyclr lub betonu zaroodpornego, gdy T* > 4()()''(].
Jako spoiwa naIeży uirywać zapraw szamotowej. W przypadku gitzrirv
R1łs. 3'6. ZaleŻnośćwytrzymałościobliczeniowej stali i wsp łczynnika spręży- silnie agresy"wnych chemicznie należy stosować wykładzinę z ksztaltck
stościod temperatury [29J
zmateriafu odpornego na dany rodzaj czynnika agresywnego, łącztlllycll
odpowiednim kitem.
Według normy brytyjskięj |70l, przy wymiarowaniu trzonu komina sta-
Grubośćwymurowki pow_inna wynosić 12 cm (poł cegły), nattlItliitsl
lowego naleŻy bra pod uwagę napręzenia termiczne, jezeli temperatura na
wownętrznej powierzchni trzonu przelłacza 315'C. Uwzględnia się to wysokośćsegment w - 7 + 15 m.
w ten spos b, iŻ mnoży się wartośmaksymalnych napręzefi, kt re mogły- Między wymur wkę a trzon stalowy komina zaL<łada się iztllircię'
lly wystąpic w trzonie przez wspdczynnik redukcyjnY K,, zaleŻny od np. z wełny Żużlowej, wełny mineralnej, szkła piankowego, a najlcpio j zt.
tclllpcratury. Wartości wspołczynnika K podane sąw tablicy 3-2. szkła piankowego czarnego. Grubośizolacji dobiera się w zalezności rltl

l3ri I l()
lr.:lltllctillttty gitz(lrv s1lalitltlwyoh. Mirlirrritlrla gl'tlbtlso iztllircIi zc tvzglętl(ltv
Itonsllukcyjnyclt wyno.si 4 crn. W przypaclku wypo'hlicnia pt'zcrwy izolit"
1:yjrlci wcllli1 lnitteralną nalezy stosowac co 2 '', 3 m tzw' odsaclzki, zaptl-
lliegtriącc pćlznicjszcmu osiadaniu wełny.
Wsporniki podwykładzinowe wykonuje się z blach stalowych przy-
s1littvattych do trzonu. Między cegłą a stalą nalezy umieścićpodkłaclkę iztl-
lirt:yIrrą. Nalezy unikac tworzenia mostk w termicznych i ograniczyc
Niriszt:rzt:i sltlstllvittti1 tllilittlzitti1 ztltvttęltlllil l)lzt:rvtltlt'ltv it:sl tvitlsltvit
wollty llliltct'itltlci lttll żttżltlwcItl gtubtlści tltlbl'arlc.i tltl 1ltltl'zcll, tttittilttttttt
.ł cIlr Wcltla.icst 1ltlkr'yta lillią aILrlnirlitlwt1 z ttsztywllictliolll tlllwtltltlwyttt
plasliownikami aluminiowyltli.
Ntlrtrla brytyjska |7O] zaleca okładzinę zewnętrzną przcwotl(lw ktlrlri
lltlwyclr w postaci warstwy wełny mineralnej o grubości25 ,' l(X) llrIrl.
rl|eżnie od potrzeb. Wełna owinięta jest jeszcze blachą alunriItit'lwą

tltlstę1l gazow do przestrzeni między wykładziną a tfzonęm. Wykładzina
tlrlolttlclzi do głowicy komina, gdzie jest pokryta Segmentem głowicowym,
zirt:lltlwując swobodę odkształce/r pionowych, tak jak kazdy segment wy-
kllrtlziny. Przykłady rozwtązafi konstrukcyjnych pokazano na rysunkach
| 7 i :3.ft.
o grubościnie mniejszej niż l,2mm, ktrira utrzymywana jcst obwoclowyIrri
płtrskownikami aluminiowymi. W normie tej dopuszcza się r wnicż ttltlz-
liwoŚr: stosowania pustki powietrznej (6 + 18 mm) pomiędzy trzonctn stlt
lowym a blachą aluminiową.
20

1 - blacha trzonu komina,

--n-
2 - kokierze stalowe,
c.i

q)
:
1

3 - izolacja z wełny Żuzlowej,

4 4 - cegła klinkierowa lub komin wka,

7
5 5 - podkładka izolacyjna'
6
6 - śrubyĘczące z podw jną nakrętką,

7 - dylatacja

1i.ys. 3.7. Połączenie kołnierzowe segnentow konlina na śrub'v f3il

7,cw nętr zną izolacj ę termiczną (okładzinę)przewodu gazowego stosttic

siq: tv przypadku konieczności zrnniejszenia strat ciepła i utrzymania tem-
1lcrłtlttry Ścianki powyżej tml. kwasowego punktu rosy' wvnoszącego
zwyklc 130"C + 160oC.
()kładzina powinna by wykonana z płyt izolacyjnych, osłoniętych
szczcltlytrl poszyciem. PĘty powinny by umocowane do przewodu w spos(lb
trllictnclzliwiający ich osuniecie' Gruboś warstwy izolaclnej naleĘ okreŚlac
z obliczcri termicznych, lecz nie powinna ona byc mniejsza niz 3 cm.
Rys 3 8. Szczeg ł wykładziny przy głowic1l komina [31]
3.4.2, Ochrona antykorozyjna komin w stalowych
Korozja blach trzonu komina jest częstą przyczyną ograniczoIlc.j trwlr
łości,a nawet awarii i katastrof kominow stalowych, zwłaszcz'a jccllltl1ltl
włokowych, bez dostatecznej ochrony przed niszczącym działanictrr śr'tt
dowiska korozyjncgo.

t4 t

l.l0
 l{trllkicwicz i Midak [39] przedstawili arralizę ubytkow korozy.inych lr.rlrpzjlr stirli tlz()ll()w horrrintlrvyclr zirlezy rltl sklittltr t:ltcttttt:ztlt:Ao I'lt
lt.1llr.:zotltittywnc.| liozby kominow, co upowazniło iclr do przcclstttwicItia ztlrv tltl1lttlrvittlzitttyclt lirltltilte:tlr, icll tt:ttt1lclłtlttty i rvilgtltrlrlst:i tllltz tltl
liorrstr ttkcii krtlltitlit i sllrl.stllrtiw .icgtl ckspltlatacli'
lronizszych wnioskow. ('(),',
Stwierdzono, ze średniubytek korozyjny blach trzonu wszystkich ktl_ S1lirlilly zrla.icltrjącc się w przcwodzic konrirlowyrn są tnicszartilri1
ltlitltiw, wynoszący 0,30 mm/rok' jest ubytkiem średnimsegment w obsza- N.,, (;r, Si)r, SO., ipary wodncj (w przypadku spalanil calk.wilogtt).titz
rtt śl'tlclkowego trzonow komin w. Mozna oceni , ze średniubytek koro- tltltlltlktlwtl: Co, l-I2, i CLI'1 (w przypaclku spalania niccałkowitogtl).
zyilly dolrrych segmentow jest około 30% mniejszy i wynosi 0,20 mm/rok. .lczc|i telnpcratura spalin lub powierzchni kanału dymowcg<l olltlizit si1:
W scgrnentach g rnych naleĄ przyjmować zrożrricowane ubytki korozyj- 1ltlrlizci tzw. kwast)wego punktu rosy,
w wczasna|eŻy liczyć się z ktltltltltl
lttl' w zAlezności od wysokoŚci komin w: sl,c'ią iwasową' W rezultacie na wewnętrznej powierzohni przt:wtltltt 1lrl
l l < 30 m o około 30% większry, tj. 0,40 mm/rok,
,"st'ii|ą: kwas węglowy, kwasy siarkowe i azotowe. Taka rnieszanka, s1lly
rvitił1cl'po ściance trzonu niszczy szybko powłokę malarski1 i 1ltlwtltlrtjt'
..]() < H < 50 m o około 50% większy,fi. a,45 mm/rok,
\V/.lll()Zonłl korozję stali.
l I > 50 m o okolo 65% większy, tj. C,50 mm/rok. WartościpLrnktu rosy w zaleznoŚci od rodzaju spalin podano w tablicy -ł 'l.
W strefie zamocowaft i połącze1r na\eĘ przyjrnowac zwiększone śred-
llie trllytki korozyjne _ jak w Segmentach porvyzej l/3 wysokości, wyno- 'tAltr,lcA 3-4
szilc]c w kominacłi: /lllczttośc (cllrpcratttry ptttlkttt rosy tld rodzaju paliwa [29l

I I < 30 m - jak * segmentach g rnych, tj. 0,40 mm/rok,

3() < ł{ < 50 m _ o około 25% większy niz w segmentach g rnych,

ti.0,55 mn/rok, koks z rvęgla lekki olc.i olltlorr'\'
- ll > 50 m _ o okołcl 30% większy niż w segmentach gornych, kamionncgo
tj. 0,65 mm/rok. Wrxlny ptrnkt
Powyzsze uogolnienia zostĄ zestawione w tablicy 3-3'

't'ABr.tcA 3-3
( ]bvlki korozyjnc ścianek komin w stalowych, nrm/rok [39j
(licsiclski [34] podaje, iz temperatura kwasowego punktu l'osy.icsl zrr
Średnie ubytki kororyjne grubościścianek
Kontiny Liczba Sredni w grarricaclr l3() + 140"C' Natomiast norma [70] określatetlt1lctłt(ttt1'
rvltI.l.lr
tlb|ętc komin w ubytok
1ltrtlktu rtlsy dla gazow spalinowych
o przeciętnym składzie chc'lllicztlytlt
zt:s(urvictlicm objęĘch segmenty segmenty segmenty przy korozyitiy
g rne połączeniach rrrr 132"(1.
zestawieniem dolne środkowe całego
trzonu W kotłowlriach często spalane są najgorsze, nienadające się lra cks1lrlrt
qir(trrtki paliw, dlatego teŻ zawarIośc składnikow kwaśnych w s1litlillltt'll
,l',,r.'lryć barclzo ,ni"r:',u. Np.: węgiel może zawierać do 5o/o siarki i?']')i'
ll:< l0 nl 0 0,17 0.Ż6 0,3't 0,3't 0.26

rvocly pochoclzącej z samcj tylko wilgotności złoż,a', zawartośc siat'ki

w tllr'
t0 < H <.50 60 0,18 0.30 0,44 0,55 0,31

1,, ,'1',uiur"yrn cloclloclzic może

do 3o/o, zaŚ wody do l,5'l' |45|' l)ltI'lr tvtltlttlr
50<ll<tiO Ż0 0,16 0'3Ż 0,50 0,66 0,33
icst taIi'zc 1lrtltluktctn spalarria węglovrodorow'
Konliny ()cltt'tllli1 arttykorozyjnł1 nalczy olljtp trzon koltlina, oztl1'lttoll, wY|)()sll
og(rlcrn 140 0.17 0,29 c,,44 0.53 0,30
zt:rric i littlclalttcrtlt.
l l :< ź'|()

t,l l
| ,ll
 Ąlly tltr'zylrtttc tt:IlllreI'atul'ę tt'zclIttt strtltltvcgo ktlIttitla 1ltlwyzci 1ltttll'.lrt
l'()sy' il lyltl .sitlttynl zaptlbicc ktlrtlz,ji blitclt, nalczy zastosowao oklatlzillę
zt' tvltętrztti1 przewodow kominowych.
W pI'zypadku odprowadzania chłodnych i wilgotnych gazow właści-
\Vyllt l'()Zwit1zaniem .iest zastosowanie staii odpornyoh na korozję lub stali
l l ltl tttl rdzcwiej ących.
t
Stłrlc odporne na korozję zalicza się do stali wysoko.stopowych
rl s1lcc.ialnych właściu'ościach' Inne stale nalezące do tej grupy to stale do
lI ilr]y w podwyzszonych temperaturach, stale zaroodporne itd. stale trucino
rtlzcrvic.jzpe zalicza się do niskostopowych stali konstrukcyjnych wyższej
;lr k ttsci
l)tl wykonania przewodu kominowego zaleca się stosowanie następrr-
jrlr:ych gatunk w stali:
stale trudno rdzewiejące -
IOHA, IOFINAP, 72H1JA,12PJA, 0H4J,
s l itlc kwaso odporne _ 1 H 1 8N9T, 0HZŻN24M4TCu, 0r{23N28M3TCu.
Wlaściwościstali zaleŻą od jej składu chemicznego. Najpopularnicj-
szyrlr składnikiem stopowyrn w stalach konstrukcyinych jest chrorn (Cr)'
l)tltlatek jego do stali powoduje istotne zwiększenie odporności stali na
l'rlrtlzję. Zawartość12o/o chromu wywołuje zjawisko pasyr.vności. Chrom
zrviększa tez Żaroodpornośc stali' Dodatek niklu Q.{i) do stali zwiększa jej
rvytrzymałości polepsza Żaroodporność' Wraz z chromem w stalach wy-
S()l\()stol)owych zwiększa kwasoodporność.Doriaiek miedzi (Cir) do stali
zrviększa jej odpornoścna korozję atmosferycznL zaśglinu (A1) * zwięk-
szir jc.j zaroodporność. W stalach nierdzewnych tytan (Ti) zmniejsza skłorr-
lltlśoistali do korczji międzykrysta\icznej' Dodatek molibdenu (Mo)
;ltllt:1lsztt własnościwytrzymałościowestali w podwyzszonych temperatu-
r ltt:ll Wolfram (W) powo uje znaczne zr,viększenie
wytrzymałościstali
tv 1ltlrlwyzszonej temperaturze. Dodatek wanadu (V) polepsza własności
yl l'zyltlałościowestali.
rv
W przypadku stali trudno rdzewiejących jednym ze składnikow jest tez
lrlslill' (P), ktory zwiększa nieco wytrzymałoścstali. pogarsza jednak pla-
:ilycztltlśc.
l,ilcry w znaku stali odpornych na korozję określającharak1erystyozne clla
rlltllcl']tl gaturlku pierwiastki stopowe. Stosuje się następujące litery na ozlla-
i'zt'nir' picrwiixtk(lw stopowych: H - chrom, N - nikiel, J - glin, T- tytan,
M nxrliklcn, W -wol{iarn, V-wiurad, G-mangan, S -krzcm.
I.l'l
l.ir:zlly slrlji1cc 1ltl litcIitt:ll tlzttłl(:ztrią 1llzyllliz()l)ll Zil\Villlrlsc 1licltviitslktltv
sltl1ltltvyclt lV slitltrcll w 1lttlcctllacIt, wyla7.()llą w liczllłtcll cirllitlwilyt'lr
W 1lrzy1tirclktr, gtly gattrllki stirli l zrriz1 się rniędzy sclbą tylktl złtwłtl'ttlscii1wr,:
1',lit, tlztlacnt się ttl cyliei LrlnicsZ.c7.ol1ąna pclczz1tktl znitktt stirli:
(X), (), l, 2, '] i,1.
Stalo trrtdtlo rdzowicjepo oznacza się nastę;lująoyrni sytlllltllłtttti
Nlr 1liol'wszyrn lniejscu stawia się procentową zawartoś<; węgla w scltlycll
cz1:ściach prclcenta. Dalej, symbol literowy, oznaczĄący skłaclrtiki strl
|)()we . Stosujc się następujące litery: H - clrrom, N
_ nikiol, V wltltittl'
l) ltlslilr.
l,itora A w znaku stali stopowych, zarowno odpornych na ktlt'tlzję, iirli
illtrcltlo rclzewiejących oznacza zmniejszoną zawartośc siarki i lilslilltr
w slopic.
W celLr zapobiezenia korozji stali stosuje się r znego rodzaju ptlrvltllii
rr rrt ykorozyjnc i larby.
|' rzy p roj ektowaniu zab ezpieczefr p owłok ami o chronnymi nalezy :
lr) określic wymaganą jakoścpowierzchni przed pierwszym nralowitttit'ttt
o raz kl asę o czy szczenia pr ze d p omalowaniem renowacyj nyll,
b) dobrac zestaw malarski odpowiedni do warunkow eksploatacii korr
strukcji i dostosorvany do stopnia agresywności korozyjnej śt'tltltlwi
sktl, z uwzględnieniem j ako Ści przygotowania p owierzchni ko nst I'tr k c.i i,
c) okreŚlić warunki klimatyczne dla rejonu, w kt rym wykonanc tlętli1
pracc tnalarskic.
Nalezy parnię'Lać, aby powierzchnię stalową komina zabezpiccl.yc atl
tyl<tlrozyjnie od zewnątrz oraz od wewnątrz.
l)owicrzchltia stali przcznacl,ona do malowania powinna chitritklt'
tyztlwać się pierwszyrn stopniem czystości167)' oznacza to, iz ptlrviclzclt
rria blachy powinna być chropowata - metalicznie czysla, o jcclnolitci lllrr
rvic .jasrro.sr,arcl arur, pozbawione z,gorzeltny walcowntctp.i. rdr,y i zlttrit'
ct,ys't,cz.ei't w postaci oleju, smaru, kurzu itp.
Naiskuteczniejszą metodą przygotowania powierzohni konstrtrkc i st lr
j
frrrvych przcd malowaniem jest oczyszczenie meohanicznc, pr'/,(:'/, pirrsktr
rvanie lub śrutowanie' Rownomierna chropowatośc ułatwia mccllitllit;zlll1
l)l'Zyozopnośc powłoki clo podłoza.
W 1lrzypaclku Środowiska o silnym lub bardzo silnyIll tlzialallitl ktlrtl
zy|tryrll, wylnaganżr śrcdniagrubośćpokrycia wynosi l20 : 2(X) ptlll. Sttlstt
itl się 1llzcrvażtlic clwic warstwy poclłożagruntrr|ąccgo oraz trzy lrrll czlt'ty
witlstwy tlawicrzchtliowc' Wśrcl zalccanych poklyć Illalal'skioll zrriritlrr1l1
l,l r
 się 1ltlkrycia cptlksydtlu'r:, ptlliuI'ctAtttlwc, 1ltlliwirryltlwc i .silikrlrlrlwt:. Mlt
ltlwatlic tlchrtlnIrc nalczy odświezac c<> tl-z,y lata Ioz I
W przypadku kominow zimnych ze spływającym kondensatelll, ochrona
stirli przecl agresją chemiczną moze byc roznvlązanaw następujący spostib:
- zastosowanie stali zrvykłej z porvłokami ochronnymi, wykonanyrni
z kit w, żylvic, szkławodnego lub zapraw)
' zastosowanie stali zwykłej z warstwami ochronnymi, wykonanyrni
'/' grmy, tworzyw
sztucznych, folii z materiałem bitumicznym lub mc-
tirli odpornych na dany typ agresji chemicznej,
zitstosorvanie wymurowki z cegĘ kwasoodpornej, klinkierowej lub
plyt na odpowiedniej zaprawie ze spoinor,vaniem ochronnym.
W qrzypiulktt plzewirlywruryclt tlziultrr kortlzyirtyolr i llral,.rr nrozlirvo
sci zitsttlstltvłttliit tlrvirlt:i tlollttltly alttyktlltlz.y.|llc.j rv1lttlwatlztr slę 1lr/'y l)l()
it:kltlwaltitt 1zw' nacldatki kortlzy.inc gr'LrboŚci blach, czyll 1ltlrviększlr si1.
littllltlsc blitch trzollu ponacl wynliary niczbęclnr: zo wzglętltlw 'uvyttzylltitltl
sc;itlrvyoh tl dclclatck na korozję, wynoszący cld l do l0 lnln'
l)tldczas l)rognozowania ubytkow korozyjnych uwzględnia się zal'(twtltl
,':zyrrrliki sprzyjające, jak i przeciwdziałające korozji. Bierzc się potl tlwlll,,l:
litliic czynniki jak: rodzi1 odprowadzanych gazow, korozyjntlsc śltltltltvl
slia zcwnętrznego, odpornośc stali na korozję, temperatuly gazćlw' rvłtllltttilt
lctllpcratury i z.abezpieczenia przed wychłodzeniem, zastosowatlic 1ltlwlrllt
ir n t yk o rozyj nych i r ozwiiy,a konstrukcyj nych.

W przypadku realizacji powłok antykorozyjnych, największy kłopot
s1lrawiają niiejsca nieciągłości,z'ałamania i załorny izolacji, a więc miejsca
1ltlląozefi segment w czy otwor w. W miejscach tych nie mozna pozosta-
tvi ac tlieszczelności.
l,ączny stopieir zagrożenia korozyjnego S nalezy obliczac jaktl srrrlrę
wlrl't<lścidodatnich i ujemnych, odczytywanych z tabltoy 3-5 (s . ),S,)
ILltzclemu stopniowi zagrożenia odpowiada średni ubytek grubości l(llvtly
(). l nln/rok. WartośćS powinna zawierać się w granicach od 0 do l()

W przypadku stosowania wymur wki nie mozna dopuścićdo przed_ 'r'^Bt.tcA.3-5

rtstania się kondelrsatu między wykładzinę a trzon, gdyz następuje tam
gt'tllnadzenie się kondensatu i siina korozja chemiczna stali. Styfi wymu- Stolricri z.agt'ot.enia koro;,.yinr,go S - ISl [ 01

r'tiwki na wspornikach wymagają okapow i ochrony z folli,

rys. 3.9. Gło-
rvica komina powinna by tak skonstruowana, aby kondensat nie dostawał
Wykonanic i warunki prtcy komina.
się do środka. l,p. S,
Czynnik sprzyjający (+)' zapobiegający (-) korozji

Szczegolne czynniki agresywne nie działĄą 0

1 - blacha tnonu,

2 _ izolacja z wełny żużlowej

')
Silnie agresywna atrnosfera zewnętrzna +l rl
lub szkła piankawegn,
Komin odprowadza spaliny węgla lub ropy. Stopie Zagr()_
3 - urynrur wka ceramirzna,
3 zenia korozyjnego zaleŻy od zasiarczenia i zawilgoccnia t2 t,l
4 - folia oraz sposobu eksploatacji kotła

Konlin odprowadza opary kwas w. Stopiefr zagrozenia ko-

rl l'tlzyjncgo z.alcż,y od rodzaju kwasu, iloŚci gazow i ich stę- ł] l(r

i..'lii
()g(llrla niska tcllrpcrtrtttra śoianck konlilla slwitI'zit rvitl'tlltki
Ił.v,t. 3.9. Szczegrił wspornika wykladzinowego z zamknięciełn I j|l 5
wykl'o lllcnia r:lcktrolit t'rw
1.) t,l

l,t(t
t,t I
 Ozrrar:za lo, rz sllorlzit:rvirny rrtrytck wyrrosi 0,() lrrnl/rok, szt:zr.:p',rllnit'
Konstrukc.ja clcmcntriw kontina stwiu'zu warunki rkl wy-
(t
kloplcnia lokalncgo (rno.st"ki cicplnc) ł.l : t4 rv poblizu styk(rw. l(orrtin taki powinicrr byc zaprojr:litowarry j:rko liorr
strukoia prowiztlryozlta tl tlwaloŚoi .5 : (l lat.
Złrstosowano stal o zwiększonej odporności na korozję. . l)rzyklad 3.2
"t
Stopie zagrożenia korozyjnego zaleźry od odporności stali *'1 + -8 ()llliczyc stopien z.agrożenla korozyjnego S. Komin ma odprowatlzic s1llrli
na ditny roclzaj agrcsji
rty iak w przykładz'ie3.l, ale trzon konrina będzie tak ocicplony,'1,a ltltlstki
lot llliczne wystąpią w nielicznych przypadkach.
tt Zitstosowano ołowiowanie lub metodę r wnorzędną ")
-3+-6 Uwzględnia się następujące czynniki sprzyj aj ące korozji.
Zirstosowano gumowanie lub powłokę z żywic. Stopiefr
()
zagroŻenia korozyjnego zaleĘ od jakościwykonania i
Sr=3iSo--l; S=XS;=4.
.) -3+-6
przowidywanych warunk w konserwacji Spoclzicwane ubytki korozyjne wyniosą 0,4 mm/rok.Prrry założenittlklcstl
uzytkowania komina l5 lat" ubytek korozyjny wyniesie 0,4 . 15 = 6 mnl.
")
oLyczy komin w zimnych
Norlrra niemiecka [71] podaje wartości naddatkow korozyjny<;h, ttzit
t lbytek korozyjny trzonu komina u w czasie uzytkowania T,,, lata, lczniając ich wielkoŚc od stopnia zagroŻenia korozją oraz od czastt cks
jako
ll l()Zl'la przedstawić
1lloatacji komina. Stopiefr zagrożenia korozją uzalezniony jest natoIlliitsl
tlcl okresu występowania na ściancestalowego trzonu temperatury krvir
ru ,= 0, l.S.I,, ilrm. (3.4) .s()wcgo punktu rosy. Jezeli l.emperatura ta występowa będzie 20 grltlzirr
w c,iągtt roku, to mamy do czynienia z nieznacznym stopniem zagr<>z'cnia
W nornrie [60] wprowadzono wspołczynnik c{,to,, zmniejszający wy-
ktll'ozją. W przypadku, gdy punkt rosy występuje od 20 do l00 gotlzilr
tl zylllałośobliczeniową wskutek działania korozji Wartośćwspołczynni-
w c;iągu roku, to stan zagrożenia korozją określony jest jako średni'Sillly
kll {x1,,' oblicza się następująco:
stopiefr zagrożenia korozją będzie -wowczas, gdy temperatura spada potlizcj
1
kwasowego punlctu rosy w okresie od l00 do 200 godztn w ciągu rtllitt.
Ct,
x(il' = (3.s) W tabiicy 3-6 są podane wymagane wartościnaddatkow korozyjnyolr gr tl
I +0,04.u '
llościblaclr trzonow kominow stalowych.
p'tlzic u jest ubytkiem korozyjnym trzonu komina, mm, powstaĘm w cza-
.I'ABLICA
sic uzytkowania Tu, obliczonym wg wzoru (3.4). 3.6
Nlrddatki koroz1jrrc gnlboŚci blach komin w stalorwch [7l]
. l)rzykład 3.l
()lllicz.yc stopie zagrożenia korozyjnego S. Komin ma odprowadzać spa- Przewidywany czas uzytk owa n i a
|irty tl telnperaturze 250oC, średnio zasiarczone, z kotł w opalanych wę- Stopi eir zagr ożenia korozj ą komina
1'lt'nl. 'l'rzon komina wykonano ze stali SI3SY. Komin nie ma ocieplenia l0 lat 20 1łl
lrnr wyrnur wki.
t Jwzględnia się następujące czynniki sprzyjające korozji:
Lckki (słaby) 2 mrn 3 nult
Srcdtri 3 mnl 5 nurr
Sr=3, Ss=3; So=3; S=ESi=9. Silny 4 rnn-l (l nln l

l,ltl l,l()
 Ntlltttłt llryl'yiskir
[7t)| 1lttttirje tlicctl itlllc wart()ś0i llłtclcltttkriw
nych' przy czyln'
lnn .cwlętrzną
ktlr.tlzyj .ł.5. l)rganiłr konlinriw p()wod()wźlnc ()drywnnicllt się
ty naddatek korozyjny '"1li''il.'];'ię 4f i wewnętrzną (lalktlwi_
zcwnętrzną i wewnętrzną.
jest sumą nadclatkow, il';il;łących korozję
wir w
.I'ABLICA
3-7
J.5.l. 'l'worzcnie się wir w (wg [3, 14,49l)
Naddatki korolryjne grubości btach PrzcpĘw powietrza jest określony, jezeli znane są pola trzech l)arillll(:
stalowych komin w t70]
tr(lw: prędkości,ciśnieniai gęstości. W przypadku ogolnym paramotry lc:
Rodzaj korozji i warunki
Przewidyłuny o[6 uffioffi sł1 funkcjami przestrzeni i czasu. Dla powietrza traktowanego .iaktl gaz ttit:

występowania lcpki, nieściśliwyi niewazki, r wnanie ruchu (Bernoulliego) rna następtlii1-

cil postac:

_ o.vt
powierzchnia zewnętrzna +*p=const,
Ż
(3.6)
kornin w pomalowana farbami
-- kominy zabezpieczone okładziną głJr'ic:.
p -
.}

Z.ewnętrzną gęstoŚ powietrza, kglm' ,

- niezabezpieczone kominy v _ prędkośprzepĘwu, m/s,
wykonane z blach ze stali
nierdzewnej
p eiśnienie statyczne, Pa'
* niezabezpieczone kominy
wykonane z blach ze stali Powyzsze r wnanie przedstawia energię jednostki objętości prz.c1lIywlr
iącego gazu.Wyraz pierwszy (p'vŻ)lzjest miarą energii kinetycznc'i 1ll'zt'
Korozja wewnętrzna 3,0 mm plywu i jest nazywany ciŚnieniem dynamicznym albo ciśnieniem pręclktlŚci
- kominy odprowadzają i oznaczany iiterą q. Wyraz drugi p jest miarą energii potencjalnc'i tlitzrl'
nreagresywne gazy spalinowe lVliarą energii całkowitej jest ciśnieniecałkowite:
- kominy z wykładzinąi izolacją
(3.7)
i przy spalaniu paliwa guro*.go Pcalk=Q+P=COnSt.
1,5 mm
- kominy bez zabezpieczenia 3,0 mrn
FrzepĘw laminarny (uwarstwiony) jest to taki przepływ, w kt<irylrr rlic
wew.nętrznego i przy spalaniu lna wymiany element w ganl między strugami. Poszczeg lne strugi plyIri1
3,0 mm w izolacii jedna od drugiej' a jedynie na ich styku występuje wylniu1111 t:.z.il_
5,0 mm
stcczck.
Elementy wyposazenia komina PrzepĘw turbulentny (burzliwy) jest to taki przepływ, w ktoryltl llilsl(:'
zalecasię cynkować ogniowo
Fundament komina należy zabezpieczyć
i malować. puje nieuporządkowana wymiana element w pĘnu rniędzy poszozcg(ll
paclku stwierdzenia agresywności
powłoką iitumic'ną . W przy- nyrni strugami. Przepływ taki jest nieustalony; kolejne c:lcnlcttty gitztt
w'"-d gruntowych naleĘ opracować przechodzące przez ten sani punkt w przestrzeni mają roznc pl'ętlkttśe i
dywidualny projekt zaieĄecz.
. in-
ikicrunki.
W przypadku występowania kondensatu
wierzchnię fundameniu i'upe*nie
należy ochrania gorną po- Lepkoś gazu przejawia się w postaci występowania sił styczrtyclt rtli\'
oJpły* skroplin do neutralizatora. clzy struganri poruszającymi się zrożnyni prędkościanri.
1.50
l\l
 .lt:zc:ll 1llylt tzt:cz,ytłisly tl1llywłt tliłtltl slltlc, ltl ttllszłtt 1llzt'1llywtr lll()./'llźl
tlrvitzrt(: Zil sLllllę tlwtr tltlr'ęllttyoll 1ltlcltlllszaltirv' a tlliatltlwicic.
il) cicrlkicj wźlrstwy, bliskicj ciała, w ktorcj pręclkclśoplynu względcIlt
llicrttclromcgo ciała zmiellia się od łerana powierzohni ciała, do pręcl-
ktlścistrunlienia płynu nielepkiego na granicy warstwy. Mozna przy-
.ittc, ze wszystkie zjawiska wywołane lepkościąplynu zachodząw tĄ
właŚnic cienkiej warstwie, zwanej warstwą przyścienrrą;
ll) 1lcldobszaru Zewnętrznego względem warstwy przyŚciennej, w kt(lrci
plyn nroze byc traktowany jako płyn nielepki, podlegający wsryslkim
r'(rwnaniom klasycznej acrodynamiki.
W warstwie przyściennej,tworzącej się na powierzchni opływanego
t;iirla' elementy 1azu poruszają się wolniej niż w strumieniu zewnętrznyrn,
styka.iącym się z warstwą przyścienną. W miarę poruszania się w kierunku
1lIzc,pływu elementy gazu najblizsze Ściance tracą swoją energię kinetycz-
llil l]źl pokorranie sił tarcia. IeŻelijednocześnie następuje wzrost ciŚnienia,
ttl cletnenty te w pe',l/llym miejscu Stracą całkowicie swoją energię kine-
tyczllą 1zagzI\ąprzejawiać tendencję do ruchu powrotnego. Jest to zjawi-
slitl tlclerwania się warstwy przyściennej.
/iys. 3. ]0. Odenyałlie warsfiły przyściennej [3J
l5:r
I)o rvystilllicnirr orlcrlvnrtil ptzr.:lllytv rv rrailllizszyttt silsir.:tlzl\vl(: :i(:llllly
lur kir:runt:k przcciwny tlo kiorunku lllzclllywu 1tt'zccl crialcllt, W tcz.ttllitt'it'
1llz,y ścianiotwtlrzy się wiI' lub Lrklad wirtiw tlllszal' 1ll'zc1llywtt
zitlltttztl
llegcl i nicustalonego. Strugi powictrza tlpływającr:go cialo nic przylcgłrji1
.iuz clo śoiany'lecz są od niej odsuniętc. odcrwanie tnoże zzrchotlz,ić nl
r(lwlro w warstwie laminarnej, jak i turbulentnej' Połozenic pultkttt tltlt:
rwłrnia na gładkiej ściance moze zmieniac się ze zmianąprędkości przc1rlywtr
.lezeli natomiast w jakiśmiejscach istnieją nierownoŚci powierzchni, zalrttlllt
nia lub ostre krawędzie, to najczęściej tam zachodzi oderwanie [50|
Wielkością charakteryzującą przeptyw w sąsiedztwie ciała jcst liczllir
I{eynoldsa wyr ażona wzorem.
v.D
Rc =:,v (3.ti)
gdzie:
v _ prędkośprzepĘwu powietrza przed ciałem' m/s,
D _ charakterystyczny wymiar poprzeczny ciała; dla walca krl
łowego jego średnica) m,
v _ lepkośkinematyczna powietrza, rlłls.
Liczba Reynoldsa określastosunek sił benvładnoścido sił lepktlŚr:i,
działĄących między elementami płynu w przepływie. Małe wartości liczlly
Re odpowiadają przepĘwowi laminarnemu o duzym udziale sił lepkośt:i
w stosunku do sił bezwładności,zaśduze wartości liczby Re odpowiatlłrir1
przepływowi turbulentnemu, w ktorym pr zew ażająsiĘ bezrvładno ści.
Flaga wyr, żruatrzy podstawowe zakresy wartościliczby Re I l 4 ]'
a) podkrytyczny (laminarny), gdy 40 < Re < 105 (małe prędkoŚr:i 1ll'zc
pływu),
b) krytyczny (przejściowy), gdy 105 < Re < 3,5.106 (małe i Śrctllric
prędkości przepływu),
o) nadkrytyczny (turbu1entny), gdyRe > 3,5.106 (średnie i duze prędktl
ściprzepływu).
Czasem gorną granicę zakresu krytycznego przyjmuje się r(twIli1
s.10s [501.
1.5 l
 I
l)oltizszą charakterystykę tlpływu wttlca kolowegtl w złtlcztttlŚci tltl ll) 40. l{c. l()()(xlt)- zrrkrcr; lxxlkrylyczrry
liczby lł'cynolclsa (prędkości przepływu) przcdstawił Flaga w pracy Il4]
- rr
W zakrcsic podkrytycznyrn laminarna warstwa przyścienna traci szyll- ----;)"'- /-) - 1
\oo t* Irl
l,l
---j,-/--;'
-- -,:'-"^
- -,
i,,*n u
ktl onergię kinetyczną i oderwanie następuje wcześnie. Przepływ za korni- I \cl L lł
t.'
rrcrrr .icst nicustalony i burzliwy (turbulentny), wirowy i niesymctrycr,tly. l' |ź lt
0bszar pvcpl )go
btttzoncgu L I'Tj
Wiry formują się niejednocześnie głownie na bocznych'' i spły-
''ścianach
wztią z niego, tworząc tzw. ścieżkęwirową K6rm na (rys. 3.11'a). Stosrr- r.?,

lrck odległościh między obydwoma szeregami wir w do odległoŚci l mię-

tlzy dwoma sąsiednimi wirami wynosi 0,28, zaśodległośćmiędzy d'ivoma l)unkt oder'wania war_stwy przyŚciennc1
sąsicclnimi wirami r wna się 4,3D. oderwanie warstwy przyściennej o char aktcrzc laminamym
rv punkcie 51 ma <;harakter laminarny.
W zakresie krytycznym następuje stopniowe przejście iaminarnej war-
stwy przyściennej w turbulentrrą. PrzepĘw za kominem jest nieustalony,
l0' ĘĘcmy
lltrrzliwy, wirowy i niesymetryczny. Wielkoś i częstotliwość odrywania
< Re < 3,5. i0"_ zakres

się wirow spływających ma clrarakter losowy. Punkt oderwania warstwy

1lr'zyŚciennej oscyluje między punktarni Sr i Sz (rys. 3.11.b). oclerwanic
warstwy przyŚciennej ma charakter laminarny lub turbulentny.
W zakresie nadkrytycznym przepływ za kominem jest nieustalony,
brn'z,liwy, wirowy, i nies5rmetryczny. Punkt Sz oderwania warstwy przy-
Śoiennej o charakterze ttlrbulentnym przesuwa się nieco do tyłu PuŃĘ, pomięd;ry ktorymi oscyluje punkt odenrania warstwy
(l'ys. 3.1 l.c). Wiry wykazują zn w pewna regularność. przyściennej o charak1erze laminamym lub turbulentnym

Przedstawiony powyzej opis zjawiska dotyczył przypadku, gdy przc-

plyw powietrza przed budowlą jest ustalony i laminarny. Zagadn\etrie to Rc > 3,5 'i0o- zakres nadkryĘczny
skomplikuje się znacznie, jeśliprzepĘw ten będzie miał charakter przc-
1llywu powietrza atmosferycznego, jaki zachodzi podczas średnich lub sil-
llych wiatrow, gdyz w wczas przepływ przed budowlą jest nieustalony,
turbulcntny i ma ponadto cechy przestrzenno-czasowego procesu losowe- ou,,9.,n("ry11"i.1uy
go. Wtecly wielkoś(intensywność) i częstotliwośćodrywania się wir(lw
rnają rowniez charakter losowy.
PuŃt odctwania warstwy pr_zryścienncj
o chiu iktctzc turbulentnYrn
Przejściewarstwy laminarnej w turbulęntną za|eży nie tylko od liczby
l{eynoldsa, a\e także od chropowatości powierzchni walca i turbulencji
rlaplywającego powietrza' Im większa jest chropowatość powierzchni wal- ]łv'ł.3' l ], oplyl+,v,alca kołowego l I1]
ca, tym mniejsza jest wartośćkrytycznej liczby Reynoldsa. Duza chroptl- a) w zakresie podkrytycznYm,
rvatośc przyspiesza przejście przyściennej warstwy laminarnei w tttrbtt- b) vv zakre,sie kryly(:znYn,
Icntną i w rezultacie przyspiesza zmianę rozkładu ciśnienia i zmniejszenie ł:) lu z!*rcsie nudkryl.ycznwn

wsptiłczynnika oporu.
r54 l5\
 Wrttz z,c zItlitltlą li<;zby l(r:yttoldsa, ttlr:ga zlnianic wartośows1l(llozyrr
ltiklt tlptlru ltcrodynattrioztlcgtl C*. Zmienrrośo tę w zaleznościtld li<;zby l{o,
przy oplywie nieskoficzenie długiego walca kołowego przedstawiollo lla
rys. 3.12.
Zllliatrio liczby Slrouhitlit towat'zyszy znliana wsllrilczynnika oporrr ('",
lt:ll wziticllttlut zitlczlltlśćl,witlr.tlltttjcst z l)l'Zcstlltięcictll 1ltlttkl.(ltv rltlt:ttvitttilt
wlll'stwy [)l'Zyścicllnoj i zrnianą ścieżkiwil'owc.i.
Wsp lzaleznośćst i C* moze byc określonaw przyblizeniu wzorclll |.5()|:

''r'rs
st = o,2l .c* (3. r o)

opbw prawie kazdej konstrukcji charakteryzuje się powstłlwtll)icl)l

iodrywanicm się wir w. odrywanie się wirow powoduje okrcsowc ztttiit
ny rozkładu ciśnienia na ścianie komina, a w rezultacie powstawaIlic l)tlt
.sqjącej siły bocznej, prostopadłej do kierunku wiatru.
Jezeli częstotliwoŚ odrywania się wirow będzie r wna częsltltliwtlśt:i
clrgafr własnych konstrukcji, to moze powsta zjawisko rezonanstl' l(tllttitt
zacznie drgać z tym większą amplitudą im mniejsza będzie jegtl szlyrv
rlośći mniejsze tfumienie oraz im większa prędkośckrytyczna wialI'rr lsl
rrieje pewna prędkośc krytyczna wiatru vp, prz} kt rei częstotliwtlśc tltl
rywania się wir w jest r wna częstotliwości drgafr własnych konslr'ttktlir
i określona jest ona wzorem:

n'D
o5 ro Re (3. t t;
r02

poillin6cn
t

alwł
ro7
zalirrs St,
| 'Lalireś
l krlltezl l nadlłnnr"nrr
r
w ktt'lrym vp jest prędkością krytyczna wiatru, m/s, zaśpozosttrłe ()Zl'lA(]Z('
nia objaśnione są przv omawianiu wzoru (3.9).
Rys. 3'12. Zmienność średniego wspołczynnika oporu aerodynamicznego C, odrywanie się wirolv moze powodować, opr cz drga giętnych, tlwirli
gładkiego walca kołowego [50]
zację przekroju swobodnego konca konstrukcji i jezeli konstrukciłr rlic icst
usztywniona pierŚcieniem, to moze to doprowadzic do pęknięć.
Częstotliwoś odrywania się wirow określonajest w fonnie bezwymia-
Reasumując, drgania powodowane odrywaniem się wirow rnaji1 clur
r'owc.i liczby Strouhala St:
rakter rezonansu. Występują w pewnym stosunkowo wąskim zakt'clsit.
n'D prędkościwiatru, bliskich prędkościkrytycznej i charakteryzują się arll;lli
st - (3.e) tudą, wynikającąze sztywności konstrukcji i tłumienia. Gdy pręclk<lścwilr
v
tru rośniepowyŻej Vę., to w wczas zmienia się częstotliwośc i nlalc.it: itlll
gdzic: plitnda drgah.
l'l _ częstotliwość odrywania się wir w jednego szeregu, Hz,
3.5.2. Porriwnanie charakteru drga powodowanych przez wi:t(r'
D _ wymiar poprzeczny ciała, dla walca kołowego jego
średnica, m, Drgania wymuszollc porywarni wiatru oritz drgania ptlworlowirntr orl
v _ prędkośprzepływu powietrza przed ciałem' m/s. rywanicm się wir w, roznił1 się między sobą pod względcrll ohat'itklctrl,

l5() l\/
sktr(kriw tlt'az llltlzliwośr:i zaptllliogania iolr wystąpicttitt. Mtlztla ";c zcslitwic l)r'g,1niu koruirrow proslopittl[: tlrt kierunktt llrzcgrlywtt wywttlitltr.: r;i1

rv tlrvic gl'tlpy' kttil'ych ptldstawtlwc ccclty przcdstawit)l1() w lalllicy _ł-t'l. tlkt'cstlwyttl lrtll ltlstlwytll tltlrywatlioItl się wil'riw l}ctlitt'tlit'Kiitllliitllt llil
przctlliatl z clw(loh przcciwloglych stron trzonu, W wyniku tldrywatlia się
'r'ABl,r('A :l-tl wir(lw, ktllnin tnoŻc ulec zniszczenitt przy nieograniczotlyt'tl wzr<lśc:icattt
( 'ltltIitk(ctYstyka por rvnawc'ar 'Żlyc\trod'aj w drgari komin w st:rlowych porvodolviulycll plitudy (rczonans wiatrowy) lub, drgając z ograniczoną amplitudą, na skrr
przcz rvialr l50l tek wyczcrpania się wytrzymałościzmęczeniowej. Dlatego tez, w ccltt
Drgania powodowane przez Drgania powotltlwatto zapewnienia bezplec,znej pracy konstrukcji nalezałoby tak proickttlwitc
Cccha porywy wiatru wzbudzclticm wirowynt ktlminy stalowe, aby pierwsza prędkośckrytyczna była znacznie większ.a rltl
I'r zyczynlt drgati przrkĘcznie niczalezna od za|e'Ż'na od ksztaltu nraksymalnej prędkościwiatru na danym terenie i eliminowała nlożliwtlsc
konstrukcii i r oz'w iązania kon s trukcyi tl cgt l intensywnych drga poprzecznych, mogących doprowadzic do awar'ii.
W yrlrrszcnic (wzbudzanie) przypadkowe, nieregularne w okrcślonym zakrcsic Drganiom komin w powodowanych odrywaniem się wirow Bcnat'clit
cykliczne, regularno Karrn na mozna zapobiega przez'.
l'lr,'tlkośc wiatnt duza w szerokim, otwartym mała lub utrriarkorvalra it) zał'oŻenieodciąg w'
zakresie w wąskirn zakrcsio
(lub w kilku zakrosach)
b) zakłocenie cykliczności odrywania się wir w przez roznego rtltlzltitr
pr7.crwaQ7.e,
rrnck clrgari (glolvtty) zgodny ze średnim prostopadly do śrcdnicgo
Ir. rcr
kierunkiem wiatru kierunku wiatru c) powiększenie tłumienia przez dodanie wymurowki wewnętrzrlo.i ltlll
(o r az) mat eri ał w tfu nri ących w mi ej s c ach p ołącze ,
Ztt tęczcnic konstrukcji małe triebezpieczenstwo bardzo drrŻc niebez4ieczctislrvo
d) załoŻenie mas tłumiących w postaci wahadeł w miejscach najwięIi
S ;l rz.y.iającc rvarunki tcren zabudowany, ter n otwarty, mała turbulcnc|it szych ugięć,
oloczctliit dlrża turbulencja
c) podwyzszenie sztywności konstrukcji, a zarazem skr ccnic tlkrt'stt
Zrrlxlllir:ganic bar dzo ograniczone (zwięk- możlirve r znymi sposoballll clrgair własnych, tak aby prędkośkrytyczna wypadła powyzej pręcll<rl
szenie tłumienia, niekiedy Ści najczęściej występujących w danym regionie.
odciągi); nicmożliwc usunię-
cie hodla, tylkcr ograniczone
zmniejszenie odpowiedzi Wymienione Sposoby zapobiegające odrywaniu się wir w są cltnćlwitl
ne ponizej.

J.5.3. Zapobieganie drganiom komin w powodowanym

odrywaniem się wir w
(ilwną trudnośc w projektowaniu komin w stalowych stanowi ioh
rvr'azliwośc na dynamiczne oddziĄwanie wiatru, zNvlązana z małą stosutr-
krlwtl tnasą i małym tfumieniem. Szczegolnie istotne jest prawidłowc
. Zał'oŻenie odciągow jest bardzo skuteczne w przypadku kotnin w 1lrrl
jcktowanych pierwotnie jako samonośne, wolno stojące. Doraźne zalozcttit'
lin konopnych zapobiega bowiem drganiom. Komin proicktowany otl ptr
ozątku z odciągami ma mniejszą sztywnoŚc utwierdzenia ipowinicll llyc
specjalnie przeana|izowany. Niemniej odciągi z lin stalowych są rticlvąl
p l iwi e elementem silnie ograniczający m drgania.

s1ltawilzenie odpowiedzi komina na wzbudzenie wirowe, ponieważ wiEŻc
się to z mozliwośc\ązniszczenia konstrukcji w wyniku zmęczenia materiit-
lrt tt'z<ltlu lub zmęczenia śrubw złączach. Problem zmęczenia matcriałtr
litlrrl1llikują dodatkowo procesy korozyjne, zależne głownie od składu ocl-
1lt'tlwadzanych gazow i temperatury ściankitrzonu.
. Jednym z nowoczesnych sposob w zmniejszenia drga poprzr:ozrlyclr
'l'tlt'
kominr'lw stalowych jcst zastosowanic turbulizator(rw (przcl'ywitczy).
brrlizatory są to elementy konstrukcyjnc, ktore zaburz'qą 1lr'zc1llyw
i zakł(lcają cyklicznoŚ odrywania się wirow Benarcla-Kitrtlllilla, likwitltrii1c
itt:l't lttytlatll cztlą 1lrzyozynę powstawatti tt cl r'gali'
i

l5()
l5l{
 WskLltck tlllootltlśoi trrrbtllizator'tiw 1ltltok odtywa się tld tl1llyrvittteutl
ll'ztltlLt w ustaltlllych rniejscach w spos(lb ci.1gly' nic powoclttjąc tlkl'cstl
lvycll z.nlian rozkładu ciśnienia na odwodzie i wzbudzenia bocz.ncj sily
itcttldynamiczne1' Założenie na kominie ptzerwaczy jest skutecznynl sp()-
stllronr likwidującym cyklicznośćodrywania się wir w, ale jednocześnie ptl-
wtl tl uj e niekorzystny wzrost wspołczynnika op oru aerodynamiczne go C*.
Wśrodroznych ronłtązafi ptzerywaczy na uwagę zasfuguje turbuliza-
ttlt' zaproponowany przez Scrutona, rys. 3'13' Przerywacz ten składa się
'l.llz,cch spiral wykonanych z płaskownikow, opasujących gorną częśctrztl-
nu ktlnina. Proponowany przez Scrutona skok spirali wynosi 5 D (.jcdcn
1lcllry zwoj spirali na odcinku o dfugości5 średnickomina), a szerokośc
1llasktiwnik w (9 ł 12vo)D.
a)
tt.l..
l\:
\
1
Ry,s. 3.l 3. Schemąt trzonu komino z turbulizatorem spiralnyrn [ 17 ]
a) fragment łrzonu komina
pozwoliĘ stwierdzic, ze umieszczenie spiral na odcinku dłLr-
I}adania
gtlści 0,l6I-I (H _ całkowita wysokośc komina), licząc od wylotu nie wy-
wtllu.ie ieszcze zadnego działania tłumiącego. Dopiero wzrost dfugości
tlttlctlwitt-titl ponad 0,16H dajewyraźne obnizenie intensywrrości drga ptl-
1lI'zcc:znych ' Przy dfugości 0,4 H wspołczynnik aerodynamiczne1 siĘ bocz'
rrr:i zrrrnie.isza się juz około 93o/o, a przy dfugoŚci 0'6 H nie stwierdza się
1ll'łrktycznie drgafr poprzecznych' Badania odległościpoczątku mocowania
I (r0
ltltlltllizłtltltit tltl wyltlltt krltlliltit tvykirzirIy zltttliciszcttit, illl('llsyWll()S('l
tlrgirir 1ltzy rvzt'tlścicwystlktlsci wtlllrci ktllicćlwki. .lcclrlak 1ltzy tlltlszyrlt
rllltlizłtllitt ttlrllLrlizatclI'a i 1lrzckroczcniu nrininrutrr cll'gan stwict'tlztltltl szyll
lii wzl tlst wsp(lłozynllika bor:zncj siły aorclclynamicz,tlc.i.
W prz,ypaclku zastosowania opisanego powyzej turltulizittorit Scrrtlonrr,
rvs1l(llczytltrik aerodynamiczny oporu C* wzrasta do wtrrttlści l '3 l 5()l
'/'c wzglęrltl na wzrost wartoŚci wspołczynnika C* kornint w pr'zy1lirtlktt
złtslttstlwAllia tr'rrbulizatora Scrutona, wskazane jest wybrac optyrtlalrlą tlltl
u,tlŚc s1liral ttrrbulizujących' zarćlwno ze względu na drgania poprzcozlrc, iitk
i rlllc:ii1zcnic w pltlszazyźnie rownoległej do kierunku wiatru.
lntlyln rodzajem turbulizatora są cztery druty (pręty, liny) tlwitli1:ltl
rvtlktil ktllnina z duŻym skokiem. Najskuteczniejsze okazirły się tlltlly
tl stc:tltlioy r wnej l1200 średnicy walca, nawinięte pod kąlclll l l''
r.v sltlsttttktt clo tworzącej. Za|eta tego typu przerywaczy jest ttl, iz zrvięk
szitii1 tvartoś<; wsp lczynnika oporu aerodynamicznego C* w zalircsit: ttlttl
krytyozltyttl liczby Reynoldsa tylko o około 35o/o w stosunku cltl witlt'it
glirtlkit:grl (dla R,. -. l,5 ' l06 wartośc C^ wynosi 0,55).
Nłt rys. 3.l4 przedstawiono kilka przykład w przerywaczy stclstltvit
nyr:h nir konlinach stalowyoh.
Srcc1nica przerywaaza w postaci perforowanego płaszcza nakładar)cg() |lil
ti()lllil ozęśÓ komina (ryS' 3.i4.a) powinna wynosic około 7,Ż3D (D -'śr'ctllrit:ir
ktllltilut), a powicrzchnia otwor(lw _ 20 + 36% powierzchni całkowitei. l'lzy
lłlst tl1lorLt wywrrłany takim przerywaczem jest znaczlie mniejszy niz,w prl,y
(',
1llrtlIitl plzerywaczy spiralnych' Wspołczynnik oporu aerodynamicznegtl
tvytlrlsi w tym przypadku około 0,9. Jest to skuteczny spos b, lecz kosz(tlrv
rrit:iszy w uzryciu, gdyz wymaga wykonania drogiego perForowanego 1lłaszczil
llll|)('wnym o<lcinku _ zwykle na wysokości0,25H,licząc od gory.
W przypadku turbulizatora przedstawionego na ry.s. 3.14.d zalecatrt: si1
rlirslępu.jące parametly geometryczne. kształt płyek powinien byo kwatlllr
ltlrvy tl boku D/3, liczba płlrtek na obwodzie _ 4, osiowy odstęl1l lniętlzy
litllcirlyttti plytkarni w pionie -. około 2l3D. Redukcia rcz()tlttl1s()woi itrrl1llr
trrrly tll'gafl w takim układzie wynosi około 70% Usl.
l)r'abinzr włazowa wraz z osłoną utworzoną z obręczy i pręt(lw 1litlrltl
wyc;h, przymocowania do trzonu komirla jest rownicz pewnego rotlzitirr
lrtt'llttlizatt'll'em, zakłocającym cyklicznośc odrywania się wir(lw ()llcclltls('
tlI'ltllitly 1ltlwtlduic ;ctlnak ZllAC:ZIlc zwiększenic opclr(lw act'tltlytlttttlicztlyt,It
i tvłttttlśc:iwsptilczytltlika (]*, wz(lr (3' 14).
 o,
,-'1,
!! !
! n IE D tJqF
rl ! i! !
n n ln E 1 - trzon komina,
! ! i! !
! ! ln n f,rF Ż - galreria,

tTt
3 - tłumiki wahadłowe,
! ;! I
tul Cnb
4 - podkłady gumowe,
5 - drabina wejściowa,
6 - głowica komina
l"illnl
cilh
;

!tt flr /l.ys. 3. I5' Tłuniki wahadlowe umieszczone przy głowicy kontina [31|

ł'-,\ +rL
++ł* \J-1
.
Y Y
l}arclzo istotną rolę w ograniczeniu skutkow drgair, powoclowartycll
tltlt'ywrrniem się wir w Benarda-Kilrmana odgrywa tfumienie wcwttętt'zttt:
lirltlstrrrkc.ji, rcprezentowane poprzeł, logarytmiczny dekrcment tłunlicItiir
1l1;s. J. I4' SchemaĘ r żnych przerwączy na płaszczach stalowych komin w
tlr'gali. 'fłumienie wewnętrzne zwiększa nie tylko wymur wka wcwtlętt'zltłt
stalowych [15,34J ltrb izolacja, ale r wnież zwiększa połączenie kołnierzowe z ewentr"rahlyllri
a) w postaci rurowej perforowanej naWadki przy głowicy komina, 1ltltlkladami spinającymi.
b) w postaci nakładek pionowych,
c) uł postaci skrzydełek,
d) w postaci płytek .|.6. Specyfikacja obciążeli i oddziaływa na komin stalowy
l{ozroznia się obciązenia stałe, zmienne i wyjątkowe.
. Zał.ożeniena kominie mas tfumiącej w postaci tfumikow wahadło-
. Obciązenie stałe stanowi cięŻar własny wszystkich elementow kolrlitlit'
wych w miejscach największych ugięć, zwiększa efekt tfumienia i ob_
to s ownic do ro zpatrywancj sytuacji o bliczcnio wej.
niza wartośprędkościkrytycznej, a nie nviększa znacząco obciązenia.
.s

'I'łumiki wahadłowe stosuje się w wyjątkowych przypadkach, gdy nie . [)o obciązefi zmiennych zalicza się'.
nlozna dać na kominach odciągow. obciązenie wiatrem,
'I'łumiki wykonuje się w formie 4 + 8 cięzarow o łącznej wadze około
tlbciązenie temperaturą wynikające z przeptywu gorących gazow,
2o/o ciężaru komina i zawtesza się je symetrycznie na głowicy komina,
obcrązenic tcchnologiczne, jak obciązenie pomostow i drirbin, c;ięzitt
lys. 3.l5. Powodują one znaczne zwiększenie tłumienia komina' udc-
wypelnienia zbiornikow zamocowanych do konstrukcji kornina'
rząąc w komin (poprzez przekładki gumowe).
Mielnik podaje, ze pewien komin stalowy o wysokości80 m, miał po- o I)o obciązcn wyjąlkowych zalicza się:
czątkowo logarytmiczny dekrement tfumienia rowny 0,|2, a po zast()- sily wyniktrjtpe z pochylenia podłoza grunt()wcg(l w wyniku r.:k.s1lltllttlt
,stlwaniu ośmiutłumik w, dekrement zwiększył się do 0,56 [3l ]. cii gćlrrtic:z.r:j,

l6'), l(r I
 slly s1ltlwtltltlwittlc ttsiłttlitnicnl l)()dl()Za grullt()wcg() ltll) Zllllłlllallll wtl
('* wsl)()luzynnlk ol)()l'u ar,:lotlyniunioznr.:go, wg ttrlllrcy .1 lo
I
lr.rnk(iw potlparcia, lttll wztrl'tt (_]. l 'ł) ltrll (.]. l4 )'
sily wynikaj t|ce ze wstrząs w sejsmicznych. l) Śroclnioa zownętrznźr przcwcldu kotltitla lub trztltttl rtll'()wc
go' na kt rą działa wiatr, lll,
W pro.jektowaniu kominow mozna pominą obciązenie śniegicrn i ll - liozba przcwod w kominowych w .icdnynr u.stro.iu kon
ob
kltlzt'nictn. strukoy.jnyrn, nieosłoniętych wspolnyrn trzonenr rllr()wytll
(dla trzclnu rurowcgo n = l),
.l.(l. l. ()llciążenie stałe wspołczynnik działania porywow wiatru, wg Wzoru (3.l5)
()lloiążenia stałe ntożna określac, przyjmując ciężary objętościowe
ll rltlt:t'iał w z, tablicy 2-7 i 4-I5. rABl.lCA 3-9
Wlrr (ościrvsp lczynnika czasu uirytkowania komina CT [60l
J.6.Ż. obciążenie wiatrem
Planowany czas uzytkowania
W obliczeniach kominow nalezy uwzględnić dwa rodzaje obciązenia komina T,,, lata
C'r'
rv iir ( r'c'n-r:

lt) clbciązenie działające w linii wiatru, T"ś3 0,65

lt) tlboiązenie działające prostopadle do linii wiatru. 3<T"<5 0,10
Obciązenia wymienione w punktach a i b nie występują jednoczcŚnie 5<ĘŚi0 0,80
i nic: nalezy ich sumowa .
10<Ę<20 0,90
/,akłada się, że charakterystyczna wartośćobciązenia działającego
T.>20 1,00
''v illii wiatru moze być przekrolzona średniojeden ra?. w planowanynt
r.'zitsic użytkowania komina. obciążenie działające prostopadle do linii
'r'Arlr.rcA 3-10
wiit(t't'l występuje wielokrotnie, zwykle przy prędkościachwiatru znaczntę
Wlrrlości rvsp lczynnika oponl aerodynamiczncgo C*pojalynczcgopr7cwcxlrl (H/D > 25) l(()l
l t izsz,yolt od wartości charakterystyczriej.

3.6.Ż.l. obciążenie działając w linii wiatru Rodzaj powierzchni zewnętrznej (-'-

Wartoścharakterystyczną obciązenia wywołanego działaniem wiatrrt (iladka (rnalowana, w stanie surowym) 0,7
rlllliczit się ze wzoru: ('lrropowata ( ), (.)

l)tlkrryta okłaclziną z blachy fałdowej l,l

l)r .. {u'C, .C" .C* .n.D.B, kN/m, (3.IŻ) Z t u lbul izatorami spiralnyrni 1.4

rv kt(rrynr:
clr _ wartoścharakterystyczna ciśnienia prędkości wiatru W przypadku, gdy I{/D < 25, wartoŚc wspołczynnika oporu acl'<ltlyItlt
o okrcsic powrotu 50lat, kPa, wg rys. 4.1 i tablicy 4-2, Itticztlcgtl oblicza się ze wzoru:
(',1 * wspołczynnik uwzględniający planowany czas uzytkowania
komina, wg tablicy 3-9, ('*, ,.'- (' -0,2s l,,s2s
(1. wsp łczynnik ekspozycji, wg tablicy 4-3, i), (.1.l])

I rll I trt
r(lzi('.:
t)tldslawtlwy tlkl'cs clr'gali wlnsrryolt ktltllitla stłltlwr:gtl lIl()Zlla wyZllll-
(]^ c,ł'l|c'/,L| p()m()c.l wzor w przybliżony<;h (3.l(r) i(3.l7) ltlb tltlklatlrricj
wartoś odczytana z tablicy _}- l(),
szyr.:lr - (2.13) i (2. l4).
I) średnica komina, m, Wzory przybliżone dotyczą komina wolno stojącego jcdnoprzcwtltltl-
wogo' o stałej średnicy zewnętrznej . Przy takich załozeniaclr podstawowy
H - wysokośckomina, m.
rlkr-es drga własnych komina bez wykładziny albo okładziny można tlllli
c/.yc zc wzoru:
Wspołczynnik oporu aerodynamicznego komina z drabiną włazową
ryy7,l'l'dcza się ze wzoru: 't, = f1,001'T, s, (3'16)

o, = c",, +2,4.#, (3.14) zaśkomina z wymur wką albo okładziną- Ze wzoru:

ł kt(lrym: (3.17)
C*l' _ wspołczynnik oporu aerodynamicznego przewodu lub
przewod w,
We wzorach (3' 16) i (3.17) przyjęto następujące oznaczenta"
A.1 pole powierzchni rzutu bocznego drabiny włazowej^na jej
płasrcry znę symetrii, na j edno stkę wys oko ści komina, m' l m,
H _ wysokoś komina ponad poziomem zamocowania, m,
n, D- wg objaśniefl do wzoru (3.L2). D średnica zewnętrzna trzonu, m,

Wartośc B dla budowli podatnych na dynamiczne działanie wiatru obli_

mc - masa komina z wyVJadnnąlub okładziną na jednostkę wystl-
koŚci komina, średniazjego gornej l/3 wysokości, kg/m,
czit się wg wzoru:
lllt _ masa stalowego trzonu komina, na jednostkę wysokości,
średnia z jego gornej l/3 wvsokości,kg/m'

[J-'l+\r' l(r., +k.), (3. rs) ()zęstotliwoś drgari własnych oblicza się ze wzoru:

w kt(rrym: ,r = !, Hz, (3.18)

T
\l/ wspołczynnik wartości szczytow ej obciązenia, w g ry s' 4.2,
rv kt(lrym T jest podstawowym okresem drgan własnych, s'
r wspołczynnik chropowatości terenu, wg p. 4'I.4,
(1,' wspołczynnik ekspozycji, wg tablicy 4-3, Wartośc wspołczynnika ekspozycji C", występującą we wzorze (3.l5),
przyjmuje się dla wysokości r wnej całkowitej wysokości komina.
kr, wspołczynnik oddziaływania turbulentnego o częstotliwo_
Ściach pozarezonansowych (o okresie rożnym od okresu
drga własnych budowli), wg wzoru (3.l9), Wartościwspclłczynnika kr, oblicza się z zalezności:
k, wsp łczynnik oddziaływania turbulentnego o częstotliwtl-
ściach rezonansowych z częstościami drgafr własnych brr_
dowli, wg wzorlr (3.20).
k,,
(. r,roŁ\|.'n",
,.2,f5 - (),ŻŻ] (r,
rł)
(3.l9)

I (t"l
I (r(r
 I
z () gritniczr',nianti sto.sowanll : Witrltlsc:i 5,, wyz,ltitt:z,it sl(: zc wz()ttl

l()rnśII<l2()rn,
() l).'ll V"'(:-'I)
* --- (3.2.1)
"
,
2.lr1,
()'()l śIl
D =,,.lt,. lrtlzic:
----
gęstoścpowietrza; mozna przyjąc l,25 kg/m3,
Wartościwsp łczynnika Ę oblicza się wg następującego wzoru p
'f1 podstawowy okres drgair własnych komina, s,
,. .'Ż.zu'Kr.K" (3.20)
6"+6" ' Vn prędkośc Średnia wiatru na wysokoŚci wierzchołka ktltttiltit
H, ttl/s, obliczana wg zalezności:
w ktrirym:
K1. - wsp łczynnik zmniejszający rezonansowe oddziaływanie VH = vt' 'CT, m/s, (3'ŻŻ)
poryw w wiatru, wg rys. 4.4, "
Ko _ wsp łczynnik energii porywow wiatru, wg rys. 4.5,
w kt rcj Vt jest charakterystyczną prędkoŚcią wiatl'rr tllir
cltrncj strcĘ obciązenia wiatrem, m/s, wg tablicy 4- l'
(',' jt'st

6., - logarytmiczny dekrement konstrukcyjnego tfumienia drgan wartością wspołczynnika ekspozycji na wysokości rtiwrrci
komina, wg tablicy 3-11, wysokościkomina, wg tablicy 4-3, zaśC1 - wspolczyrlrri
kicm czasu uzytkowania komina, wg tablioy 3-9,
6o - logarytmiczny dekrement aerodlmamicmego tfumienia drgair
komina, wywołanych porywami wiatru, wg wzoru (3.Ż1). C* -- wspołczynnik oporu aerodynamicznego' wg tablicy '} l()
lub wzoru (3.13) lub (3.14)'
r'Allr,tcA 3-11 lil. masa r wnoważna, kg/m.
Włr rtościlogarymicznego dekrementu konstrukryjnego tłumienia drga [6 0]

)\4rsę r rvnowazną mr l\Tznacza się ze wzoru:

Rodzaj konstrukcji t połączeh 6.

Komin spawany, jednoprzewodowy, bez wymur wki lub *',, = |i-l ,ri.(Łi4'Ż -Ęr-ro'')*o,'i+
Jr t / 'Ęi''',
-'l
(3'23)
tl k ladzi ny, b ez p ołączefr kołnierzowych 0,015 7-^
K r nrirr p awany, wieloprzewo d o wy bez tr zonu
kttirym:
r .s

kratownioowego 0,03
ln1 * masa jednostkowa i-tego odcinka komina, kg/rn'
l)oclatek na połączenia kołnierzowe w zalezności od
ich liozby 0,01+0,02 n _ liczba odcinkow o stĄch wartościach masy jeclnostktlrvt:|
l)tldatek na odciągi 0,03 1111, tl& kt re podzielony został komin,
l)tlclatck na okładzinę 0,04 Mi rnasa skuPiona, kg,
l)tlclatck na wiezę kratową s -- liczba mas skupionych Mi znajdujących się na korllillic'
z połączeniami spawanymi 0,04
r, p ołąaz'eniami śrubo wymi 0,0(r Ę wsp łrzędnabezwymiarowaokreŚlonirnastęprrit'1co'

(t()
l6tt I
 ,.
]-..
'/, rys. '].l7' to btlt'lowlę znliczit się clo llttclntnych tta clyttatniczttc tlzialattir: wilr
- I{' (3.24) lru,.jczcli rta polrr ll - ckr nit:potlttnyoh.

g'dzie zjest wspołrzędną danego punktu, licząc 6s

od poziomu utwier-
dzcnia komina, a H _ wysokością komina. 0,30
Wspołrzędna bezwymiarowa Ę1 ogranicz a rozważany odcinek
ko- B
mina od gory, zaśwspołrzędna n ie podatn e
Ę1_1 od dofu.

A
podatn e

0,1 0
/ Niekt re inne typy
/ komin w stalowych
0,0 6
/
J
obszar dla większości
komin w slalowych
0,01
0 0,5 1,0 1,5 2,O 2,5 3,0 T [s]

Rys. 3.17. Podziął budowli na podatne i niepodatne na dynanticzne dziulunit

wiatru z zaznaczeniem obszaru odpowiadajqcego kominom stalown l7 |

Zdecydowana większoŚ kominow stalowych zalicza się do budowli

podatnych na d5rnamiczne działanie wiatru' Kawecki i Ciesielski w prilcy
|7l przeprowadzili analizę charakterystyk dynamicznych wielu stalclwych
kominow z wymur wką i bez, o wysokościachod 20 do l50 m. Okazaltl
się, ze wymiary zewnętrzne tych obiekt w charakteryzowĄ się stosttlt
Rys. I6' oznaczenie da obliczania masy kiem 0,03 śD/H < 0,06, gdzie D jest średnicązevtnętrzną komina, złtś
3. r wnowaŻnej
Il jego wysokościąz tym, ze większośćz analizowanych kominow ntialit
Jezeli wyliczona wartośćwspołczynnika p będzie mniejsza l)/H = 0,05. Dla rozważanych komin w częstotliwoścdrgari włastlyclt
niż 1,8, to ll mieściłasię w przedziale od 0,2 do 3,0Hz
do obliczeri obcią.zenia wiatrem wg wzoru iz; należy
1: przyJąćB =1,8'
Do zakwalifikowania budowri wiezowych, w tym kominow, 3.6.Ż.Ż. obciążenie wywołane wzbudzeniem wirowym
na podat-
llc lub niepodatne na dynamiczne działanie wiatrumore
fosfuźyć wykres Prędkośkrytyczną wiatru vp, prz} ktorej następuje wzbudzenie clrgirri
lrrzcdstawiony na rys. 3.17. Na rysunku tw zaznacrono obsrur-odpowia_
komina oblicza się ze wzoru.
dirjący kominom stalowym.
Jeżeli punkt wyznaczony przez wartościokresu drga D
własnych komina (3.Ż5)
<lr'az logarytmicznego dekrementu tfumienia vkr t' nr/s,
drga znajŹuje się na polu A na '[.St '

t70
llt
 ()llr:iązcrlic wywtllłttlc wzbuclzclliolll wirtlwytlr, dzialtriącc 1ll'tlsltl1latllt:
w kt(rrynr:
D średnica zewttętrzna trzonu komina, m, tltl lirlii wiatt'tt, pr'zcclstrtwit)llc w ptlstaoi statyozllc.i wal'ttlści zitstę1lt:zr.:i,
t.tiwttowirżlle.j co clo skutk(lw obciążeniu dynamioznetrlu, nalcż,y tlllliozitc,
St -- lic'zba Strouhala, kt rl w przypadku pcljedynczcgo kornina w plzypadku proccclury Llpl'oszcz(lncj, wg wzoru:
kołowego wytlosi 0,2,
'f okres drgari własnych komina (podstawowy T1 lub drrrgi .Y,,= J0.'
o.C 'D3
.t , N/m, (3.Ż6)
I
11
harmoniczny Tz), s. r,t '6.,
w kt(rrym:
Obciązenie wzbudzeniem wirowym mozna pominą , jezeli jest speł-
nitlny przynajmniej jeden z następujących warunk w:
p * gęstośpowietrza, wynosząca I,25 kglm3,

- prędkoś krytyczna wiatru jest większa niż zredukowana prędkośćcha- Cy - wspołczynnik aerodynamicznej siły bocznej przy wzbtrtlzc
niu wirowym, wg rYs. 3.18,
rakterystyc zna, .vq,zznaczona wg za|eżnościv* > Ę are;,
.

- kominy mają odciągi,

D średnicakomina, m; w przypadku komina zbieznego .icgtl
średnica na wysokości 0,7'H'
- kominy sąwyposazone w turbulizatory lub mechaniczne tłumiki drgah,
T1 _ podstawowy (pierwszy) okres drgafi własnych, s,
' konstrukcj a uniemozliwia powstanie wzbu dzenia wirowego.
obciązenie wzbudzeniem wirowym komin w, kt re nie spełniają zad- 6, - logarytmiczny dekrement konstrukcyjnego tfumienia drgilir,
llcgo z wymienionych wyzej warunk w, oblicza się wg jednej z dwoch wg tablicy 3-11.
llnlccdur:
- proccdury uproszczonej,
cy
- procedury szczegclłowej.
Procedura uproszczona moze być stosowana w przypadku komin w 0,8
woltlo stojących i kominćlw z tr jnogiem, kt re u1'kazują r wnocześnie
rlastępujące cechy:
0,6
- wysokoś do 50 m nad poziomem zamocowania, 0,1vppD
- srnukłoścH/D < 30,
- posadowienie na własnym fundamencie. a nie na odkształcalnej kon- o,4
strukoii,
- brak mas skupionych innych niż masy pomost w, 0,2
- projektowana trwałośćnie jest dłuŻsza ilż I0lat,
- nie są projektowane do wielokrotnej realizacji.
|- ł- -'l >-
0 l -+-
Procedurę szczegołowąnaleĘ stosowa w przypadku kominow niewyka-
zująoych cech wymaganych do zastosowania procedury uproszczonej.
z468101214vkrD
Obliczirnic obciązenia wedfug procedury uproszczonej stosuje się tylko
/(y,r .J. lli. lVsp<ilt:z.vttttik oertld.vłtottticzttej silv hocnrc'j l60|
rlo picrwsze.i (podstawowej) postaci drgari.

17l
17',)
 obciązenie p' należy przykłada na odcinku o dfugości o,25H,leoz nic W przypadku układ w o wielu stopniach swobody istnieje tyle prędktl-
kr tszym niż 6D,licząc od wierzchołka komina, rys, 3, 19, ści krytycznych, ile postaci i ozęstościdrgafi ma układ'
Amplitudy drgafi na poszczeg lnych poziomach trzonu komina należy
obliczać przy uwzg\ędnianiu pierwszej i drugiej postaci drgan własnych,
W przypadku rezonansu z
drganiami własnymi II rzędu, z kt rymi
o,rurT- r wniez naleĘ się liczy , sĘ wzbudzenia wirowego Py mogą oddziĄnłać
,ao na trzon komina na innym poziomie, zaleŻtlte od postaci drgan własnych,
t_
I

Rys. j.I9' obciążenie poziome p, komina stalowego wywołane wzbudzeniem

wirotv\m [60]

W obliczeniach wg procedury szczegc>Łowej przyjmuje

się dynamiczny
rnodel wzbudzarua drgan poprzecznych komina. obciązenie wzbudzające,
prostopadłe do linii wiatru jest wyrazone wzorem: Rys j'20. obciąŻenie poziome prkomina stalowego w przypadku rezonansu
z drganiami własnymi II rzędu [60J
a

p"
ry =
ŁŁ.D.C, .sinolt , N/m, (3.Ż7) Trzecia prędkośćkrytyczna jest zwykle tak wysoka, że prawdopodtl-
Ż
bieflstwo jej wystąpienia jest małe, a towarzysząca jej silna turbulencja
w kt rym: za|<łoca regularnoś odrywania się wirow.
Vp _ prędkośćl<rytycznawiatru, m/s, Trzy kolejne okresy drgan własnych cylindrycznego komina wolno stoją-
cego o stałej grubości blach trzonu komina wyznaczyć mozna wg wzor w:
t - czas, s,

o - częstośkołowa drgafi własnych, rad/s,

ł =l ,7g'H2
mr
(3,28)
zaśpozostałe symbole są objaśnione powyzej. EJ'
174 t75
 I
w ktrllyrrr:
'l'2 0,29' " /''-'.'..
Il'{--r, t, (.ł.29)
t{ 1lttllllicil zcwtlętrzlly ktltttilta, trt,

prornieri zewnętrzny i-tc.j warstwy przcgl'tldy ktllltitlit, lll,

H'\E,
l'1

'l.ł ..(),10 .. (3.30)

Spadek tetnperatury gazow na l m wysokości komina wyraŻa się wztll.t:ttl:

Wc wzorach (3.28) + (3 30) H oznacza wysokość komina ponad ptl_
zitlnrctn Zamocowania, m, m' jest masą rownoważną na jednostkę dfugoŚci
komina, kg/m, obliczoną wg wzoru (3.23), E jest wspołczynnikiem spręzy- AT = 0,004 t. Ę-:-T, , (3'3Ż)
v* 'D*
slclścistali' wg tablicy 4-|5, zaśJ jest momentern bezwładności przekrojtr
komina, r#. w kt rSrm:
T* - temperatura gazu,
oc,
3.6.3. Działanie temperatury
"r, _ temperatura zewnętrzna, + 35'C lub _3Ż"C,
W celu sprawdzenia, czy na wewnętrznej powierzchni ścianyprzewodtt
kominowego nastąpi wykroplenie składnik w przepĘwających gaz, w, vw * prędkoŚ przepĘwu gazu, m/s,
nalezy wykonać wykres spadku temperatury w Ścianie przewodu.
k - wspołczynnik przenikania ciepła wg wzoru (Ż.|9),
Scianę przewodu wraz z ewentualnymi warstwami izolacyjnymi, wc-
wrrętrznymi i zewnętrznymi, traktuje się jako cylindrycznąprzegrodę cieplną. D* * średnica wewnętrzna w śrvietleprzewodu gazoweg(), lll'
Wspołczynnik przenikania ciepła k dla takiej przegrody nalezy obli_
czac według wzoru (2.I9)'
Napręzenia w ściance stalowej przewodu gazowego wynikające z r6) ty
Wartości wspołczynnika napływu ciepła 0n, Wi(mz.K)' na po- temperatury na powierzchni zewnętrznej i wewnętrznĄ moŻnapominąc.
wierzclmi stykającej się z przepływającym gazem należy okreŚlać w zaleŻ-
irościod prędkoŚci przepływu v*' n'/s:
W obliczeniac,h wytrzymałościzmęczeniowej nalezy stosclrvać' tł,sll(ll
- jezeli v* < 16 m/s, to ctn = 2v* * 8,
czynnik redukcyjny wg wzoru:
- jeżeli v* > 16 m/s, to dn = 40.
Wartościwspołczynnika odpływu ciepla cro, W(m'.K), na zewnętrznej 0."-
1300 - T"""'<1.
1ltlwicrzchni przegrody nalezy określaćw zaleimości od wysokości komina H:
' 1200
(3.3 3)

- jeze]'i H Ś 40 m, to cto = 26, w kt rym T3. jest średniąwartościątemperatury ściankikonliItłt, (t(

- jezeli 40 < H < l00 m,to g,=Ż9, w ciągu jednego roku z pominięciem czasu przestojow.
- jeże|i H > 100 m, to clo= 32.
Wartości wspołczynnika uwzględniającego wpływ krzywizny ściankl 3.7. Wymiarowanie komina stalowego
rla przenikanie ciepła należy obliczać ze wzoru'.
3.7 .1. Sytuacje obliczeniowe
obliczenia komina należy przeprowadzać wg rnetody stan(lw gtitttit,z
x. ,' (),49 + (),57 [l)-0,06 [Ą]', (3.3 r )
(ł,.l [.' / nych, przy czym należy rozrożnic dwie sytuacje obliozeniowr:.

176 lt
 ll

. Wl (tzw' cks1lcltyztlwci) z,aklirtla się:' zc krllllill

sytLlac:ii tllllic:zotlitlrvcj lr) 1lit.r'wszir korrrllinlcjlr llorlslirwowit w lsyltrirt:ii ttltlit:zclltrttvt'i
zrrirjtltric się w ktlilctlwcj lirzic rrzytkowatlia. .lcgtl lrztltl rllr:gl w1llywtlrvi rvitt I osc:i tlllliczcttittwc.
l<or'tlzji w stopniu odpowiadająoym zagrozeniu kortlzyjtlornu okrcŚloncttttt _ tlltciązcttic stalc ptlwiększone o oięzar ptlltlwy rraclclatktr kot'tlzyitlt:grl,
war'tośoiąS (wg tablicy 3-5) w ciągu planowanego czasu uzytktlwatlia'I',, obciązcnic.tviatrem w linii wiatru dla 3-lctniclgtl okrcsrt ckspltlittirc: ji,
.ltlzcli konlin podlegał obciązeniu wiatrem wywołanenlu przez wzbudzenie - oboiązcnic techrrologiczne z porninięciclrr obciązcttia 1ltltlltlst(ltv
l.vit'tlwe, to rltateriał trzonu był poddany proccsowi zmęczenia w stopniu i rlrabin.
rltlpowiadającym temu zagrożeniu w ciągu planowanego czasu uzytkowa- b) druga kombinac.ja podstawowa w I sytuacji obliczcniowci willlo
rlia Wymagana dalsza trwałośćkomina w tej sytuacji wynosi trzy lata. Ści charaktcrystycz,nc:
o $y' II sytuacji obliczeniowej za|cada się, że komin znajduje się - obciąenie stałe powiększone o ciężar połowy naddatku korozyitlt:grl,
- obciązenie wiatrenr w płaszczyźnieprostopadłej do linii wiitlttl.
w 1loczątkowej fazie uzytkowania. Jego trzon nie był poddany wpĘwowi
ktlroz-ii i procesowt zmęczenia. Trwałośckomina w tej syttracji mrrsi ot]- wylvołane wzbudzeniem wirowym,
- obciązenie technologlczne z pominięciem obciązenia ponttlsltitv
lrowiadac planowanemu czasou'i uzytkowania T'u.
i drabin.

NtlŚnośc komina należy sprawdzać dwukrotnie: w I i II sytuacji oblicze-

t:) kornbirrtrcja podstawowa w II sytuacii obliczcniowej-- wartoŚoi rlll
liczcniowe:
rli<lwej, uwzględniając kornbinacje obciązen wg p 3.7 .Ż
- obciązenie stałe,
Wy.|ściowe (początkowe) przekroje trzonu, a w szczegolności grubości - obciązenie wiatrem w linii wiatru, odpowiaclające całktlwilt:ttrtl
i"go ścianek,naleŻy dobiera z warunku nośności,odpowiadającego czasowi ckspio atacji komina,
I sytuacji obliczeniowej. obciązenie wiatrenr w iinii wiatru na\eĄ wtedy
- obciązenie technologiczne z pominięciem obciązenia ponltlsl(ltv
1lr'z.yjmowa dla 3-letniego czasu uzytkowania. Tak określone grubości i drabin.
Ilale:ry powiększy o prognozowane ubytki korozyjne, odpowiadające stop-
rriowi zagrożenlakorozy1nego S i planowanemu czasowi użytkowania Ę. . Kombinacja wyjątkowa
Nośnośckomina o ściankach pogrubionych nalezy sprawdzić na obciąze- W kombinacji wyjątkowej nalezy uwzględniac:
tlia wiatrem w linii wiatru odpowiadające II sytuacji obliczeniowej, tj pla- - obciązenie stałe,
rlowallelnu czasowi uzytkowania T,r. - działanie korozji,
Wyrniar i nośnośfundamentu oraz element w zakotwienia należy spraw- - obciązenie wiatrem w linii wiatru, odpowiadające c,zasowi trżyt
rlza<; tylko dla II sytuacji obliczeniowej. kowania 3 lata,
- jedno z obcięeh wyjątkowych.
Korrrbinację wyjątkową nalezy rozpatrywac w I sytuacji obliczenitlwc1'
3.7 .Ż. Kombinacje obciążeri
Rozroznia się
następujące kombinacje obciązelr: podstawową 3.7 .3. Obliczanie sił wewnętrznych
iwyjątkową. Kombinacje podstawowe muszą być uwzględnione w każ-
tlynl przypadku. Kombinacja wyjątkowa powinna być uwzględniona tylko Sity wewnętrzne należy ob|iczać, uwzględniając spręzystą pracę nlatc:riitltl
w przypadkach występowania obciązefi wyj ątkowych. Jeżeli przernieszczenia wierzchołka komina pod działaniem <lb<;ii1zcrliit
wiatretn w linii wiatru przekraczĄą 0,01.H lub na kolninio zna.j<ltr.ił1 si1'
.
<ltrżc n1asy skupione (zbiorniki), to należy stosowao teorię ll t'zę:tltl
Kornbinacjcpodstawowe
Nalezy uwzględnic dwie kombinacje podstawowe w I sytuacji obliczc- W obliozeniach przemieszczen wierzchołka komina mozna potllilti1c s1ll',,'
niowcj i jedną w II sytuacji obliczeniowej. zys(tlśc podłoza.

lTtt I l(,
 W pl'zypadkr"l konrilltiw wolntl sttljąoych, .icżoli: M ,,u,* 0, ll{ .tp u.(1",1)r, kNrlr/ln. 1.1.117 )

grlz,it::
< 0,8, (3.34) (Ir charakterystycznc ciśnienie prędkości wiatru, kI)a,

gtlzir::
C,, - wspołczynnik ekspozycji'

H _ wysokośckomina, m, D średnica zewnętrznakomina' m.

N,, siła osiowa w przekroju Zamocowania, kN,

3.7.4. Wymiarowanie komin w ztrzonemrurowym
EJu - sztywnośćna zginanie w przekroju zamocowania, kN/m2, komin w ztrzonemrurowym na|eży sprawdzac z warunku
Nośność
ltl mozna zastą)ić obliczenia wg teorii II rzędu sposobem przyblizonym,
stosując wzor'. NM r-<l (3.38)
-"
(z\ Q'Nnc'Mo
MII - MII l+Ł l, (3.3s) w ktrirym:
[ 8,1 N - siła podłuzna o wartości obliczeniowej, kN,

w kt(rrym: M _ moment zginający o wartościobliczeniowej, kNm,

MI _ moment zginający wg teorii I rzędu, kNm,
_
Nnc nośnoścobliczeniowa przekroju przy osiowym ściskaniu, kN,
MII _ moment zginający wg teorii II rzędu, kNm, Mn _ nośnoŚ obliczeniowa przekroju przy zglnaniu, kNtn,
e - wB wzoru (3.34). q - wspołczynnikniestateczności og lnej (wyboczeniowy).
Komin 7.trzonem rurowym mozna traktowa jak pręt o nieodkształcal-
ryc h przckrojach poziomych.
Poszczegolne wielkości występujące we wzorze (3.38) są przedstawitt''
r

W obliczeniach komina z trzonem rurowym można pominąc siły wc- ne za pomocą następujących wzor w:
wnętrzne r wnoleznikowe, jezeli jest spełniony warunek:
Nnc = Qo '0ro, 'A'fdr , (3.3e)
' =o,14.Rvd
l{,,,
+lo, (3.36)

Mn =7,2'Qp '([ko,'W'fu, (W'far, (3.40)

gtlzic:
l - dfugoścpowłoki (rozstaw usztywniefi rury),
/ a. \ -0,625
q=lt+II _ \

R* - średni promielr trzonu, m,

'.L (3.41)
\,/ I

d
grubośściankitrzonu, m.
We wzorach (3.39) + (3.a1) przyjęto następujące oznaczenia'.
C[kor _ wspołczynnik zmniejszający wytrzymałoścstali wsktrtck
Jczeli warunek ten nie jest spełniony, to nalezy obliczac momenty zgi-
rririąoc w powłoce, wywołane owalizacją przekroju pod działaniem wiatru,
dziil.aniakorozji, wg wzoru (3.5),
wg wzoru:
It{l
I tto
 Str'zalka wsl"ę1llryclr tlclitrnlło.ii 1llaszoztt kotltitti't w(', l'ys. .1'2l,
wyrrikir
A pole przekrojLl poprzeozncS,o plaszcza, ln',
przckritoz'itc grtrbtlŚci
it1r:ir z llicdtlkladnilś,;i
wykt,lrarria, nic 1ltlwinna 1llirsz
W wskźnik wytrzymałoŚci przekroju poprzecznego płaszczłl,llt], cza il, a takzo l% clługości odniesieniłr l,,, gclzic:
lł'l' wytrzymałośćobliczeniowa stali w temperaturze eksplo-
atacii T, kPa, wg wzoru (3.1) lub rys. 3.6, (3.4
')

l smukłośwzględna przy wyboczeniu wyrazająca się wzorcln:

Wartoś l, przyjmuje się w granicach 500 mm śl. < 2000 mm, zaŚ 1rtt

t {6; lor przccznic clo spoin obwodowych l" = 25 d'

tu- (3.4Ż)
2,73 E1
gdz,ic:

E1 moduł spręzystościpodłuznej w temperaturze eksploatacji

T, kPa, wg wzoru (3.2) lub rys. 3.6,
1. smukłośÓ prętowa wg zależności.

" 1,15.H
.t
(3.43)
I

w ktorej H jest wysokoŚcią komina, zaśi - promieniem bezwład-

ności,m, [36].
Występujący w powyzszych wzorach wspołczynnik niestateczności
rnicjscowcj walcowego płaszcza komina' przy ściskaniu wzdfuz tworzącej,
okreŚla się wzorem' zaproponowanym przez Menderę [31]:

.,,n = (, +xe2'4Y'6Ż5 ,
(3.4ł1

przy czymsmukłośćwzględna powłoki irwyrazasię wzorem: I1ys.j.2l,Długościobliczeniowel,miejscowychdeformacjiściankitt,ztltttt

komina [60]

Rł
2

;
a
(r.'
t )T (3.45) Jeżeli strzałka wstępnych deformacji płaszcza komina wo
przrkraozil will'

IBrj'
-
I

tośc0,01. 1" , lecz iest mnieisza od 0,02.1. , to mleĘ zmniejszyc

1,59.d wspołczytr
-
w.'/ ( (),() l ' l ' )'
gtlz,ic: -. nik statecznoŚci miejscowej Qp proporcjonalnie do wartości
R*, _ średni promiefi powłoki walcowej, m, Nie clopuszcza się do eksploatacji komina, jeże|i"
d - gruboŚc powłoki (płaszcza), m.
w,, > 0,02'1" lub w" > 2'd' (3.4't)

W przekrojach przebiegających przez otwory (czopuch, wyczystka) na_

lcz,y sprawdzic nośność z uwzględnieniem otwor w i elemcnt w usztyw-
rriir.jących krawędzie.
I8l
lt]Ż
J.7.5. l'rzcnricszczcnic wicrzcholhn konl ina 3.7 .6. I'osittlowicllic kollli ltlt
l)r'zcmicszczcnio y wierzohcllka komrnrr nalczy splarvrlzac; w I syluac:ji l;rttltlaIltclll ktltllitta 1ltlwitlictt stłtlltlwio tldclziolrlą ktlrlstlLrkcię z. zt:lltt'ltt,
tlllliczcniowej, przyjmując charakterystyki przekrojowe przewodu skrlnr- s1ltllrliiriącą warutlki przckazywania obciąŻcir rra poclltlzc i tttt'zyIltywittlilt
rklwiurcgo, wg wz.orll: lirltltitla w ptllożcniu piontlwyrlr. Sprawdzcnio warttnku lt<lśnclŚci 1ltltlItlzit
llltlllL()wcg() ()raz warultkt'tw na<;isklr flndatnelltlr na
podłoze ttalczy 1ltzc
Y ,,,
Ytn +' Yp + !s, IIl, (3.48) prowaclzic; w oparciu o wytyozne przedstawione w p. 2.9.'l'ok ollliczcri
1lr'zt'tlstawitllry
jcst w p. 2. l 1. 10 + z.1I.lŻ.
rł' k t(ll'ynr:
_ W obliczeniach posadowienia nalezy sprawdzic przewidywane odksztitl
Yn' umowne przemleszczente rnontaŻowe,
ct:rlic podklza, ktore mogą byc spowodowane przez osiadanie ocl obcii1zr:rtiit
Yp * przemieszczenie wywołane ewentualnym odkształceniem cięzal'em konstrukcji i zrniarrą właŚciwości podłoza (np. konsolidacja), llt1tlz
podloza, ztl l a tly w podłozr-r spowodowane eksploatacj ą gilrniczą.
i

y- -- przemieszczenie spręzyste w I sytuacji obliczeniowej pod

obciązeniem wiatrem w linii wiatru o wartości clraraktery- J.tt. Zmęczenie materiału w obliczeniach komin w
stYcznej (Cr - 0,65).
stalowych

I lttlorvne ugięcie montazowe określone jest wzorenr: Waznym zagaclnienicm ob|iczeniowym, często potltijłttrylrr
rv 1lroiektach kominr5w stalowycŁr. jest uwzględnienie zmęczenia matctittItl
H Występu.1e ono głownie w r.vyniku drgan rezonansowych wywclłallyt'lr
Yrn = *, (3'49)
wzbuclzeniem wirowym. Drgania trzonu komina w płaszczyźniepo;lrz'ct't'
*r, ()silt
rrc.i do kierunku wiatru zadrlodząprzy maĘch prędkościaoh wiatrtr.
w ktoryrn F{ jest wysokością komina nad fundamentem, m. u'iięcie oclpowiednio duzej, suma.rycznej |iczby cykli zmian napręzcil tlltlzc
irastąpic w wielu przypadkach, 'w czasie znacznie kr tszym niż przcwitly
Przenrieszczeirie całkowite ivierzchołka komina, określone wzo- wa tla tt'wałośćkorrstrukcii.
l'tlrlr (3.48), powinno spełniac warunek: I'nlęazenie materiału doty czy przede wszystkinr karb w, stanow ącycl l i

- rv kominach jednopowłokowych Ą,ącza Spawane i śrubowe, kołnierze stykowe elementow i wszelkicgtl ltl
tlztr.1u połączenia pomostow i drabin' W wyniku korozji kategoria istrlir-:ii1
rI .y"i' karb w konstrukcyjnych ulega zaostrzeniu, Tdyż w miejsoach tyclr
' 't5
VŚ--, m' (3.s0)
rrastęprrją lokalne złviększenia odpĘwu ciepła i wykroplcnic clc'.ktl'ttliltirv
l)latcgo karby konstrukcyjne są miejscami zwiększonej koroz-ji, kttira 1ltl
w kominach dwupowłokowych
w.ldulc lokalne pocienienie ścianek,zwiększenie zakresu zmiellntlŚci tllt
H pręzc i zaostrzenie przebiegu zmęczenia.
yś-,
- nr, (3.s 1)
l(x) 3.tt.l. Zakres zmienności napręże (wg [59])
w k ominach z wyl<ładziną ceramiczną [)o wyznar:zcllia miarodajnych napręzen w stanie spręzystyl}l ttitlt'zy
1lr.z,yjlnowao wartościcharakterystyczne obciązcri
eksploataoyIIlyt'lr
vś-.
LI
,. |), pottrtltlzone |fzez wsp(lłczynnik konsekworrcji zniszczctlia (y,, ' l)'
" 1.50
tn. (3.5Ż) (y1
tli,licr"ni,'*y zakrcs ztnicnno'śoi napręzcri nornlalnych tl stalc.i alll1llittltlzrt'
Iti5
I tt,l
|)lly'illltlio się l(xvlly algctlraiclzrlc.j r(lzrlic,y tllaksytttaltlcg,tl i rlrirlilttitltlcgtl .lczcli w tlittlyttl l)Ullkoic ktlrrstr rlkoji Wystęl)tliil llill)l'$/.clliil llill)l/'(:
llit1lt'ęzcnia, przyjętcgo z wlaśoiwynt znakicm' w rozpttlrywłlllyln ptlnkc:ic tllicllllc ltrb wylącznic Ściska.ittcc (Aor ()), to zakt'os Zl'tliclln()śoi ltttlŻttit
ktl rlstr'ttkc.ji, rys' 3.Ż2,
w y'/.l'l',La7,y ć Ze wzoru :

Ąo o,''"* - (3.53)
Ao , Ąor
,= onrin
Ao", (3,s4)
.
|.(),6 .

il) w kt(rrym:
o Ao, _ zakres zmienności napręze rozcitających, Ao, = ():o,''ux,

Ao" *
Our,,*
zakles zmienności napręzell ściskających, Ao" = () ._ | o,,,i,' | .

(rnrin komina ze względu na zmęczenie

3.8.2. Nośność
NośnoŚc trzonu komina poddanego obciązeniu wzbudzeniem wir()wylll
b) sl)rawdza się ze względu na zmęczenie przy założeniu wsp&czynnikir nic
o icdnorodności widmaut = 1, korzystając zewzoru'.
6mox Ao < cr, .0,k", .AoR, (3.ss)

w kt(rrym:
Ao - największy zakres zmienności napręzefi (charakterystycz
nych) w miejscu karbu, obliczony wg wzoru (3.54), MPa,
(tr - wsp&czynnik wpływu temperatury, wg wzoru (3.33)'

&ko, - wspcłczynnik v'pĘvu korozji, wg wzoru (3.5),

c) Ao* _ vłytrzymałośzmęczeniowa, MPa, obliczanawgwzonl:

1

o:t35.ao*". ) ao, (3.s

[+)t
Ao* = )

gdzie:
aou^ kategoria zmęczeniowa, l\ł[Pa, wyznaczana na podstirwic
tablicy 3-7Ż1ub 3-|3,
Ao,' wytrzymałośćzmęczeniowa trwała (N
MPa, wg tablicy 3-14,
Iłys' 3.22, Zakres zmienności napręże normalnych o stałej amplitudzie
a ) napręż eni a wył ączni e r o zci ryaj qce,
m wspołczynniĘ raleny od liczby cykli w sposob na.stępujący:
b) n aprężen i a n aprzem ie nne, m=3 dla Nś5.106cykli,
c) naprężeni a wyłączni e ściskaj ące
m=5 dla N>5.106cykli.

I t{(r I r{7
 I
Wystę1ltrii1c:ą wL) wZ()lzc (.l'5(l) liczllęl cykli tlllcii|ztlttiit wzlltltlzctlic:ltl l'.lL:tttcttll, rt' sl r cl tr: z;tlioilt:,,r:ttt:t rr;rk l;xlt:li s1l;ttv;tttyt;l t
,15
rvit'tltvyltl w człtsic ttzytktlwattia ktltnitta tlalczy tlbliozao zc wztlltl Io()|: 1lrzy gr'rlbtlŚci lrlrkllrdki i 1l;tslt lrrltil:js rc1 ni),lł() rrtltr
l(r
I,l/'y-l'ry!T]Sg lrralu iirlu rviększcj rriż. 2.LLu'L -_ _ - _
I,llcrrnclrly w polilczcttiach zaklitdkorvych
,t2 "'l
N.5 rOn-L l.
- lo,rr,.v
\ k'/
I -lo.zo vkrrI'l (3.s7)
r:lcrtlctlty gl rvnc (<lo obliczcIi o nalcŹY przyjruorvac szcrok'ttśćtlic
*f- ^ i.
rviększa niŻ rozslitrv spoirr podluŻnyclt zrviększoIly o iclt dltlgość) 57
I' ,15
clernenty dospirwaltc
|'rlll1czcttiit lcowc i krz.vŻorvc
I

ktt'lryrn: lta spoiny czolowc K spccjalncj jakości (obrobionc) tł()

Tu planowany czas uzytkowania komina, lata, irlnc styki rłrymiarowane na pclną nośnośćprzckroju 51
spoiny pachwinowe o nośnościnrnicjszcj niz nośnoścłączoitego
T - podstarłzowy okres drgan własnych, s, lub drugi harmoniczny, clcrnontu
S1loiny paclrwinowe obciązone (ścinanc)w kienrnku długości
Vkr -. krytyczna prędkoŚ wiatru' m/s, wg wzoru (3.11). cii1glc i rv polączcniach zakładkowych (rJ0)

'l'ABr-rcA 3-12 'I'ABLICA 3-13

Wvbl':t ttc rvartości kategorii zmęczeniowej [5 9] Wyszczi:g lnione przypadki karbu [60]
Kategclria
zmęczetliowa BLACHA PODSTA\AIY
Opis elementu (karbu)
Ao*r.,-,
MPa
Irlcrncnty niespawane
clcntcnty walcowarrc. ciągnione lub giętc (kształtowniki, rurybez
szrvtr' blachY, plaskowniki); powierzchnie cięte palnikiem porvinny
Irticć l klasę chropowatości wg PN-76/N{-69"114 r60
- clcrnenĘ jw. Z otworami na łączniki 140 AG;o.=49 1Y172 Ao'o.= 57 MPa
blaclry Surowe po automarycznym cięciu palnikiem 125
PoŁĄcZENlE ŚRUBoWE M|ĘDZY SEGMENTAM|

#
l.l1czntki rv połipzeniach niespręzanych
li1czrliki śruborłe rozciąganc 36
ślttbv. ltilr' i kolki ścinanc (80)

W
u
lr.sz.trrltorvniki spawane (dwuteowe, teowe, skrzynkowe ze spoinami
ptxlluzuymi)
ciąglylni spccjalncj jakości(obrobionymi) 125
ciąglymi. wykoryvanymi automaĘcznie 115 Aoo*=45 YP" Aoror= 57 MPa
ciąglytni' wykonywanymi ręcznie 100
przcr)'\ /anymi (pachwinowymi) itp. 80
slyki p(ł)rzecznc Spawanc
stvlii ksz{ałtorvnik w i styki blach na spoiny czołolve pełne
spcc.iłrhrcj jakości(obrobione) l15
ilttlo slyki poprzcczne i eletrrenty w strelre żcber poprzecznyclr
(zitkoticzoltych rv odlcglości nie mnicjszej niż l0 mm od krarvędzi
clcrncntu) tł() r\orr=45 171P" @: Aok u,
.57 MPa

In8 llł()
 r i ,E=i:ł i
\ ? == \
= 7'jó>- |i
3 P -UJ
b -
G = ?;ic_
ś.=r
(.Ój

= 3=)Ie =
i.

Fr;iśH=;=$ ę
- l' *

-=L

€
:;;g3x $
:?
.(:<

^
*Ę$Ęlrs3e$ ś;iśeą5 ź=-=
ąż-ć''
='>

$$śT*$g=u: f' 5 i*i5*

*ll ó>o-x
e&$3E;Ę55 Śr.; XQ \-.
-.'r.-
e

*
*:e,F$il l t 3 ś*u;
9'-\
) H
vu^o =-=
6<-\
=
Ć=
>E
-\
f; ; $: sf;Eg
F 9=#6=
<
a a\^] Ó

E
Ęa€lB*E +a

;$ * ń
^1
ł=o ,C> J
v.Ę
-
$*+$.i Ei sE,
g**g':gśg 3 gśś;B
.C

€ :

E
-Ę
^.9

:EB*:6g f€ Ę3
B.: B-
'ża

Ę E.
Ę. Er
=

."rĘ3;a6
\
iś'i-s:.FE
|'')'J (, lj
:9
F3[€Ę ś Ń
Ą Ą c\
-uCo'rtJOc\-{,Jr
-
* =- E:
--F s
oQ= (< : -.;i -r-'
<:?De--:roB'tir\,3 ^r
!:;EE 6 t uJ€ \
-**sg sis aB 9

EF
c\EGŃ'x 3 .} \o- o' 1
ł-
\
()

Ta
3Ł";€
:"ęi3 Ęś
H
3 ń 5E
BĘ

"i-r-.fl

TABLICA 3-15
Ch sesmentÓw komina

Nr Wysokość Średnica Grubość Poie powierzchni Moment Wskamik !Iasa

segmentu segmentu Zewnętrzna ściany przekroju bezwładności qĄrzymałości segmentu
i wewnętrzna poprzęcZnego przekroju przekroju
poprzecznego poprzecZnęgo
4 t--
m tn m ,r? m *3 a.:a

,250 0,01956 0,003789 0,006063 918

s2,s3,s4,s5 6,0 0,005
.240
,250 0,02133 o,a052'7'7 0,008441 171_5
S1 8.0 0,007
,Ż36

TABLICA 3-16
Charakterystyki kołnierzy, zebęr i płyty podstarvy komina

Element Ilośćelementów Wysokość Masa pojedynczęgo

elementu
m ke

Kołnierz K 9 0,012 ?q7

PĄta podstawy P 0,038 649

Zebro wzrnacniaja-ce i lO 2.ooo : 80

p\tę podstarr1'
 'tl, I 'lo rrr
. |
J.9. t .J. ( )llci4żcIlic willll'ellt w lricrtllllru tlzinlłltirt wiill l'lt
()boiązclric ohar'aktcryslycz,l'tc kotnitltt wywolanc clzialarlicnl wiatrtl ltit
l-.1'. 'I
I 2 .112 nr
lcż,y wyz,nacz.Ż|ć wB wzonr (3. l2).

r20,098 m
. Sprawdzenie podatności komina na dynamiczne dzi'ałanie wiatru
t Podstawowy okres drga własnych komina stalowego o skclkowtl
ł zmiennym rozl<ładzię masy i sztywności oblicza się z następu.je1cr:grt
i
ł wzofu:
i.

ł
'*
(3.s8)
ł
t
$
w kt rym:
]*''. H * wysokoŚć komina, m,
Ił'vs. 3.23. Szkic komina analizowanego w przykładzie E -- moduł spręzystości,kN/mz,
mr _ masa r wnoważna, na jednostkę dfugościkomina, kg/rn,
Ciężar własny komina
:\.1).l.2.
J. _ r wnowazny moment bezrvładnościprzekroju poprzeczllc
Korzystając z danych liczbowych zawartych w tablicach 3-I5 L 3-T6, go komina, ma.
tlbliczono wartośćsiły pionowej w przyjętych przekrojach, a wyniki obli-
czcri zestawiono w tablicy 3-17.
a) masa rwnowazna mr
W obliczeniach pominięto cięzar drabiny włazowej galerii, oświetle- Masę tę oblicza się wg wzoru (3.23).
niclwej i zeberek usztywniających kołnierze.
- masa r wnomiernie rozłozona segmentu 51
'r'AullcA 3-17 masa segmentu 17 1.5 kg,
('ięŻar własny komina masa zeber wzmacniających płytę podstawy 16x80 = l28() kg,
Siła pionowa N Siła pionowa 1' 1 . N masa kołnierza 39,7 kg,
I'oziom przekroju (warto śćcharakterystyczna) (wartośćobliczeniowa)
m KN KN 1715 +1280 +39,7
Dr=
tTI", -------------= 5l I Kgm
0 77 85 9,05
0,038 10 7'l
masa rownomiernie rozfożona segment w 52 + 55
8,0s 40 44
8,25 39 43
masa pojedynczego segmentu 9ltl kg,

14,014 30 JJ masa kołnierzy 2x39,J =J9,4kp",

20,098 20 )1
918+79,4
Ż6,7lŻ 10 11 ffisz = frs3 = ffis4 = ffiss = = 166k9m
32,146 0 0 6,0Ż4

192 t9t
 t
Szkic ktlrrlillit i
tlatto rlir:z.llętlrlo drl ttllliczollia tltłtsy l(ltvtttlwrtztlci ttl' l)ittlo liczlltlwr: tltllyczilcc lll()lllcllt(lw br:zwlitdlltlśoi 1lrz.clkttlitiw Ix)|izcZ('
1i(rlnyc;h scgnront(rw konrina lltzctlstawir)nc stt w tablioy .J-15, nitloruiiuit
(xl
1rr zt'ilslawir)tro w tulllicy 3- ltl.

1ltlwicclttic warlościĘi i Ęi.r złwirte są w tablicy 3- l tl.

'r'^lll,l('A 3- ttt
l)lrrrr.: rlo obliczcnia lnasy r wnowaznc.i
(r-o,tr)' -(l - t)' * (l -ll,6zs)' -(t-o,gl:)'
J, =[ *
Szkic Wsp łrzędna z Wsp lrzędna Masa scgmcutu 0,003789 0,003789
konlinrr bczwymiarowa r wnomicrrnio
.z rozłoŹona
,H 0,003789 0,003789
m kcim
(t-o)'-(-o,zso)' I'
32,146 1,0 = 0,004521 ma

Ż6,lŻŻ 0,813
166 0,005Ż71 l
166
Ż0,098 4,625 c) podstawowy okres drgan własnych, wzor (3.58)
r66
u,414
re=
0,438
166 1- = |,]9.32.146Ż 0,785s
8,0s0 0,2.50 .tro9 .0'0045Ż7
]/zos
371
0,0 0,0 Warto śćlo garytmicznego d ekrementu konstrukcyj nego t'tumieni a d rga ri
6. określasię zgodnie z tabiicą 3-1 i. Dla komina spawanego, jcdnoprzowtt
l)odstawiając dane zawarte w tablicy 3-18 do wzoru (3.Ż3) otrzymamy: clowego, bez wymur wki lub okładziny' bez połączefi kolnierzolvych, wart<lśc
5. wynosi 0,0l5, zaśdodatek na połączenie kołnierzowe _ 0,015. Zatem:
nlr - loo.[ (,oot - (o,st:o' - 0,625'] )+
0,8134,2)+
5,= 0,015 + 0,015 = 0,03.
+ (0,625o' _ 0,4384,2)* (o,ł:s" _0.2504')
]+
t
+ 377. (0,2500' - 0o = 16l k1lm.
)
Zgadnie z podziałem budowli na podatne i niepodatne na dynamiczllc
ll) rownowazny moment bezw'ładnościprzekroju poprzeczncgo J. działanie wiatru, przedstawionym na rys. 3.17, anal.izowany komin zakwit
Moment ten oblicza się ze wzoru: lifikowano do budowli podatnych na dynamiczne działanie wiatru.

.
,.[łtr'#s]-'','., (3.se)
CharŃterystyczne ciśnienieprędkości wiatru q1
Koszalin znajduje się w II strefie obciązenia wiatrem, rys. 4.1, zatcIll
wartośćqp, odczytana z tablicy 4-2, wynosi 0'35 kPa.
gclzic: . Wspołczynnik uwzględniający planowany czas uzytkowania konlina C'1
.l1 moment bezwładnościprzekro.1u i-tego o<lcinka kilmittil, nl'l, Wspołczynnik ten przyjmuje się na podstawie tablicy 3-9' Ptlllit:witz
przyjęto czas uzytkowania komina Tu = 1() lat, zatcm ().1.w}lrtl.si (),ll.
Ę, wspołrzędna bezwymiarowa, określonawg wzoru (3.Ż4).

I
(),1 l().\
 Wsp(rlt;zynllik r-rk spozycri i (',,
t
r') rvs1l(llczyltltik clltt tllltlwittrlśt":i tct'c:tttt t
Ws1ltilczyttrlik ckspclzyc.ii plzy.iInrrjo się
;lrzy r.al<-lż,cttitt, zo ktltttitt ztlitj Wal'ttlśc ws1l(llczylllrikir l' przyjrrrujr: się w zaloztltlśoi tltl rtltlzit'jtr lt'
clrrIc się w tet'ellie katcgorii A' Na poclstawie tablioy 4-3 wyz.ntrcza
się rctlu. l)la tcrenu A wartośc r wyrrosi 0,08.
war'tości wspołczynnika C. na wysokoŚci z =- 0 m, I0,0 rn, 20'0 rll,
d) wsp lczynnik ckspozycji C"
3Ż,l46 ni ponad pozionicm tcrcnu.
Wartośc wsp łczynnika C", występująceg<.l we wzorze (3.l'5)'
przyjmuje się dla wysokości odpowiadającej wierzchołkowi k<lrlri
?,= 0m rra. Uprzcdnio obliozono, |ż wartośćC" wynosi 1'38.

r,= l0rn c) wspołczynnik oddziaływania turbulentnego k6 o czQstotliwościaclr

pozarezonansowych
'/.= 20m Wartośćwspołczynnika k6 ablicza się wg wzoru (3.l9) z ograrti
czcniami stosowania:
/, = 32,146 m

Wspołczynnik oporu aerodynamicznego C* 10m<H<120m H = 3Ż,146 m,

Wartośwspołczynnika oporu aerodynamicznego pojedyncze go prze- 0,01< Ł 0,t0
D _ 1,25 = 0,04,
wodu przyjmuje się na podsiawie tablicy 3-i0 (gdy FVD > 25) lub obli- = FI 32,146
cza się wg wzoru (3 13) (gdy ryD < 25)'

n 32,146
---:
t) L,25
= 25,12 > 25 k,, = Ż,25 _O,2Ż7 '(
\.
, *r,ro ]+)
32,146 )
.k 32,146= 1,36
Stosunek wysokości komina do średnicy jest większy ilż 25, zatem na
ptldstawie tablicy 3-l0, dla gładkiej powierzehni'zevłnętrznej (malowana wspołczynnik oddziĄwania turbulentnego k. o częstotliwościaclr
w statrie surowym), przyjęto wartośćwspołczynnika C* r wnąb,7. rczonansowYch z częstoŚoiami drgafr własnych komina
Wartośćwspołczynnika Ę oblicza się wg wzoru (3.20), wcześnic.ijctl
I'iczba przewod w kominowych r.v jednym ustroju konstrukcyjnym
n nak nalezry wyznaczyć wartośćwspołczyffiika zmniejszającego rcztl'.
W analizowan)rm przypadku komina wolno stojącego n: l. nansowe oddziĄwanię wiatru K1 i wspołczynnika energii poryw(lw
Wspołczynnik działania porywow wiatru B wiatru Ę oraz prz:lJąć wartośćlogarytmicznego dekementu konstrttk'
Wartośćwspołczynnika B oblicza się wg wzoru (3.15). cyjnego tłumienia drgan, a ponadtc obliczyć wartoś logartyniczllcgtl
dekemenfu aerodynamicznego tłumienia drgan wg wzoru 3.2l.
il) częstotliwoś drgari własnych komina n, wzor (3.18)
- wsp łczynnik K1
Prędkośr.viatru na wysokości wierzchołka komina oblicza się ztl
=7,Ż7 Hz wzoru (3.22)' Prry przyjęciu charakteryĘcznej prędkościwialttl
0,785
Y,ę: Ż4 m/s, jak dla II stres obcią.zenia wiatrem, wartośćV11 w}lltlsii:
b) wspołczynnik szczytowej wartościobciązenia rp
Wartoścwspołczynnika l.g odcąltuje się z wykresu na
rys. 4.Ż, Ya = Ż4'ln& 138 = ŻS,Żrrls'
w zalezności od wartości n. Dla n: |,27 FŁ wartoś y wynosi 3,79'

l()(r
lt) l
 ()zęstotli wtlśczt'cclttkttwani1 tlblioza się Złl p()lllocłl wztlrtr (4. 6)
I Włrr'ltlścirzędrtych tlllcir1żr:nia pp(z,), gelr.ia z .ir:st wsptllrzęclrlą tlkrcśllr
*

'iącą ptllctżcnic przckrtl.iu poprzeczncgo konrina ponad pozicltllottt tcttr

n,. = |,27 .3?'|!-6 = |,6Ż. lltl' wynoszą:
Ż5,Ż
z=0m -) pp= 0,35.0,[J. l,().0,7. l,0'l,Ż5. Ż,27 = (),556 kN/nt,
Dla
z=10m -> p1= 0,35. 0,8. 1,0. 0,7. 1,0 .1,Ż5' Ż,Ż7 = 0,556 kN/ul,
D 7,25
0,039 m -) p5
H = 0,35. 0,8. 1,2. 0,7. 1,0. l,25. Ż,27 =0,667 kN/ttt,
't,
=20
3Ż,146
m -> Pt= 0,35 0,8' 1,38 0,7 . 1'0 Ą,Ż5 . Ż,Ż7 =
i
t, =32,t46 . .
6J kN/ru.
n. = 1,62, przyb|iżona wartośwspołczynnika Kl, odczytana
O,7

z nomogramu na rys. 4.4, wynosi 0,13.

- wspołczynnik Ę Wykres obciąenia p1(z) przedstawiono na rys 3.24.
Dla 0,767
32,146 m
11- l-'?7-
= =o,o5o,
VH Ż5,2

wartoś Ę, odczytana z wykresu na rys. 4.5, wynosi 0,069. 0,667

20,00 m
- logarytmiczny dekrement aerodynamicznego tfumienia drgair 6n,
wz r (3.Ż1)
Pn(z), kN/m
Gęstośpowietrza p przyjęto jako rowną 7,25 kglm3 .

0,556
_ l 'Ż5 .0"785 .Ż5 '2.0'7 .l 'Ż5 0.065 10,00 m
6
"' Ż.|67
=

- wspołczynnik k, wz r (3.20)
0,556
2.3,14.0,13.0,069 0,00 m
kr= = 0,59
0,03 + 0,065

g) wspołczynnik p, wz r (3.15) Rys. 3. 2 4' ob ci ąże n i e an al i z ow an e go komi n a wynu o łan e dz i ął an i e m w i a tr tt

(w linii wiatru)

B =l+3,79' 99(t,tu+o,se)
' =2,2j 3.9.1,4. MomenĘ zginające spowodowane obciążeniem wiatru w linii
1,39 '/

działania wiatru
Wartości charakterystyczne obciązenia p1 wywołanego działaniem wia- Schemat statyczny komina przedstawiono na rys. 3.24, zaśwyniki tlll
trrr (w linii wiatru), wz r (3.lŻ) |icze moment w zginających zestawiono w tablicy 3-19. Pomi|a si1:
wpływ ugięcia drugiego rzędu na wartośćmoment w jako niewielki'
l9rl
199
 t
'r'Alll.l('A .l- l9 Warlosc olllic:zcniorva sily ;loclluz.nci N, tablioa .l.l'l
Wlrttości tlltrtttcltl(lrv zgirtirii1cvcll slx)Wodowilrlyclr obcii1Żotticltt
rvr;rlrcrrr (lv linii dzialania rviatnr) N . rB ;i51

[)ozioln MonrcIlt zgina.jący M Monlcnt z.gillidilcy l, j. 14

przckroju (wartośc clraraktcrystyczna) (rvartośćobliczcll iowa)
Wartośo obliozeniowa motncntu zginającego M, tablica 3- li)
IN kNm kNrn
M = 2(r0 kNnt
0,0 349 454
Nośnoścobliczeniowa przekroju przy osiowym ściskaniu Nnt,
ri,()50 203 264
a) \Ą/spłczynnik niestateczności miejscowej <po
ri,250 Ż00 260
Średni promieir powłoki walcowej segmentu 52
14.074 tt7 I5Ż

20,09rt 53 69 R,',,22
=] '1'Ż5+]'24 =0.6225m
26,122 T4 l8
SmukłoŚć względna powłoki T,r, wz r (3.45)
1?,146 0 U

3.9.l.5. Sprawdzenie komina ze względu na nośność ir - 0.6225 .!(.rls.rot

: -, );! -v,t
=0.79
'"n
Nośnoścsprawdza się wg nier wności (3'38). Do dalszych oblicze/r 1.se.0,00s IrwroTJ
wybiera się przekr j o"-a., znajdujący się na poziomie z : 8,25 tn (rnała
gl'ubośćŚciany trzonu). Wspołczynnik niestateczności miej scowej Q p, w 7, r (3.44)
. I{edrrkcja stałych materiałowych stali
qn = (r + 0,782'4f 'u'5 = o,i6
Ze wzgIędu na pracę trzonu komina w temperaiłrze ŻCa"C zmianic
ulegają właŚciwoŚci stali. Dla przyjętego gatunku stali SI3SY) przy zJ- b) wspołczynnik zmniejszający wytrzymałoścstali wskutek dzialarliir
łozeniu, że T < 70"C, wartośćwspdczynnika spręzystości podfużne1E korozji crpo.
wynosi 205 GPa (205.106 kPa ), zaśwartośćwfirzymałościobliczc_ WartoŚć 0[16, W}floSi l,0, gdyż komin nie uległ jeszczekorozji
niorvcj stali f.1 - 215 MPa ( 215.103 kPa ), tablica 4-15 i 4-16. c) pole przekroju poprzecznego A, tablica 3-15
a) redukcja wytrzymałości obliczeniowej stali, wz r (3.I)
A = 0,0195 m2
1,,r. = 215.10' (I,O2Ż_O,Ig7 '10_3 . Ż00_1,59.10-6 .20OŻ):
d) nośnośćobliczeniowa przekroju przy osiowym ściskaniu,wzor (3 39)

= 198.103 kPa
NRc = 0,76 ' 1,0' 0,01956' 198 ' 103 = 2943kN
b) redukcja wspołczynnika spręzystościpodfużnej, wzor (3.2)
Nośność
obliczeniowa przekroju przy zginaniu Mn
El = 205.t06 .(o,os 7 +0,3.10-3 200- 1,857.t0-6 .2002)=
.
a) wskaźnik wytrzymałości przekroju W, tablica 3- l_5

.= 199 . 106 tPa W = 0,006063 nr3

r0
?,(x) I
 h) tttrŚnośc tlbliczcniowa przckroju prz'y'Lginanitt, wz(lr (3 4()) .
3.9.2. Sprrrwdzcnic krlmiIltl ze wzglętlu nil zmęczonic matcriultl
(wg [35,60])
Mn = l,Ż'O,76'1,()'0,(X)6063.t98.l()3 = l()95 kNrn
3.9 .2.|. Założenia wyj ściowe
MR -= 1095kNm . W .fo.r = 0,006063. 198. 103 = 1200kNm
Sprawdza się nośność spawanych połącze kołnierzowych segnlellt(lw
trzonu komina, poddanych procesowi zmęczenia, spowodowanego wzbtt'
Wspołczynnik niestateczności ogolnej rp
dzeniem wirowym, w ciągu 10 lat uzytkowania komina. W tym czasio
a) moment bezwładnościprzekroju J, tablica 3-15 trzon komina uległ korozji w stopniu odpowiadającym zagrożeniu ktlrrl"
zyjnemu, określonemu wartością S.
J = 0,003789 ma
o Ubytek korozyjny
b) promiefi bezwładnościi a) uwzględnia się następujący czynnik spr4{ający korozji, tablica 3-5:
cl _.1
)3- L
= 0,44m
b) stopie zagroŻeniakorozyjnego

o) smukłośćprętowa, wzor (3.43) S=2

c) ubytek korozyjny trzonu, wz r (3.4)
7 =!J5 -3?J46 =84,02 u=0,1'2'I0=2mm
0,44
obliczona wartośu odpowiada segmentom dolnym komina wysrlktlści
d) srnukłoŚ względna przy wyboczeniu r , wz, r (3.4Ż) 30 m < H < 50 m, co przedstawiono w tablicy 3-3.

T _84,02.ł0J6 /E[ W związku z

wystąpieniem ubytkow korozyjnych, grubośc Ściatly
2,73 \l tgg. tou
= 0.84
trzonu komina uległa zmniejszeniu, a więc charakterystyki segment(tw
uległy zmianie.
c) wspołczynnik niestateczności ogolnej g, wz r (3.41) Charakterystyki segment w komina skorodowanego
Charakterystyki przedstawiono w tablicy 3-20.
,p = ( n 0,84',')-o'uŻs = O,7 54
I

Sprirwdzcnie warunku nośności(3.3 8)

i

43 +
Ż60
<|
= 0.26
0,754.Ż943 1095

Warunek nośnościtrzonu komina w przyjętym przekroju obliczenitl_

wylll c{,_c[ jest spełniony'
)'(lŻ :ł)l
t.J
Ą

TABLICA 3-20
Charakterystyki segmentów komina skorodowanego

Nr Wysokość Srednica Gnrbość Pole powierzchni lvloment Wskźnik Pr4bLżsna

segmentu segmentu Zewnętrzna ściany przekroju bezwładności wytrzymalości masa segmentu
i wewnętrzna poprzecznego przekroju przekroju po
poprzecznego poptzecztego skorodowaniu
A
m m m m2 m' m' ke
L,Ż50
s2,s3,s4,s5 6,0
r,u4 0,003 0,01175 0,00ŻŻ84 0,003655 - 710
1,,250
s1 8.0
L,U0
0,005 0,01956 0.003789 0,006063 - 1500

'g
-
-j

:*

r} łT "' s-^
jla

'<' H.Filę: =Ż
=$sFF -F
c'
='l-)
\-

$. gsE[{
'5
r'!
€
g{ll ItJ
u) t-.)
5 oo
O
"b.) b.) (ł (t 3 F=.
Ą t)
o\t.J
\o
@
\)
5
L'I
oo .ł

: "Ol'N, :,,FaEĘ 8 FśBĘ E*

EE€E
E-l%
g9 "=ĘBe: i ::3*EH {

*I
5E*t$
F
*cn

E{Ę
? ś ;EE1E =Eg
Ó\ r'
c)t

* O t.) ()) (JJ o\ o\ x io

O o\ (Jr N u) H
-I z1 x= c

r
c)ś (F

E
Ę^:
Ę

il ?
l.A.E=:

3 iEEi€
Ft .:-. Y^ xl-'ś.:
\ocD'łJ/i 6P q
Eu) s7f ili J

Y;
c)
.s

':^
$see- ła i "sp5S'
Jż P
.!
ts;
-o
E

.<-g ?
\śŃ.5'-U)
(rtq

sis5:
ź'(nco
\L.q.

Ę =
 I
f;
3.l).Ż,4. S;ll':twtleoltic llośllościlrollliltll z,t wzglętltl lttl zlllęczcltit'

. Zakrcs zmicnności naprężefi norlnalnych Ao

Zakres zmiennościnapręze normalnych po l0 latach użytktlwartia
kłlmina dlł wybrarrych przekroj w przcdstawiono w tablicy 3-23. ()ll
oiązenie pionowe komina przyjęto na podstawie tablicy 3-2l, zaśtlll
E ciązcnic poziome wg rys. 3.25 oraztabhcy 3-22.
(o
tt
'r'ABLICA 3-23
Ń
(f) Zakrcs znricnności napręzen w kominie skorodowanym
il
Zaktes zmienności Zakres zmienności Zakres ztttictlltości
I\rziom przckroju napręzen naprężeri naprężcli Ao,
rozciągających Ao1 ściskających Ao-. Ao=Aor+0,64o,
nl kPa kPa kPa

'77415
0,038 r)
46084 5ŻŻI8
2)
8,038 5547't 61095 92134
A,062 Ż)
38638 4Ż894 643',t4
R.ys. 3'2.5. obciąŻenie analizowanego komina w1łwołane wzbudzeniem wirowyn, Ż)
3663t
Ż0,086 Ż1809 Ż4',703
(prostopadle do linii wiątru)
26,100 2)
s885 7Ż41 70233

r)
3,9.Ż.3. Momenty zginające spowodowane obciążeniem py rv spoinie ponad pĘtą podstawy' wg rys. 4.16
w spoinie poniżej kołnierza, wg rys' 4.l6
7)

Schemat statyczfiy komina przedstawiono na rys. 3.25, zaśwyniki ob_

liczeh zestawiono w tablicy 3-ŻŻ.
,IABLTCA3-22 Wytrzymałośczmęczeniowa Aon
Włlrtościmoment w zginająrych spowodowanych obciązeniem p, a) liczba cykli obciązenia wzbudzeniem wirowym' wz r (3.57)

Poziom Momenty zginające M

N=5. 106 . 10 ["-(0,
r6.'t,96)'
-"-(rs,z.l,ss)zf--
przekroju
m
(wartości charakterystyczne)
kNm
0,785 L ]

0,0 298 = 4,86.106 cykli

8,050 Ż13 b) wspołczynnik m, wg objaśnielr do wzoru (3.55)

14,0'14 r49 Dla N = 4,86. 106 cykli, wartośc wspołczynnika m wynosi 3.
20,099 8s
o) kategoria zmęczeniowa karbu Aok* d\a połączen kołnicrz<lwytllt
Ż6,1Ż2 24 blach scgmctrt w komina Ze spoinami paclrwilrowymi, tablicrt 'ł- l.]
32,r46 0
Aokru, = 57 MPtt
').0'l
20
 I
d) Wytrzynlalośo zltlęozcttiowa, wztir (3'5Ó)

Aon = o,is3 s, (-L!'l_''lt ..ou,or."

.
[ 4,86 lo" J
r,) wytrzymałoŚo zmęczeniowa
WartoścAo1, odpowiadająca 108 cyklom, zgodnie
trwała Aor'
z tablicą 3-l4,
R]ZDZ|AŁ 4
wynosi 23 MPa.
. Wsp łczynnik wpĘwu temperatury ct1
Wspołczynnik ten oblicza się za pomocąwzoru (3'33).

o'.=-ffi=o'916
300 - 200
l

. Wspołczynnik \Ą/tr}ływu korozji cręn

Wartośc wspołczynnika ct1o, clblicza się wg wzoru (3'5).

cr, 1
= 4.926
l +0,o4'Ż
. Sprawdzenie nośnoŚci komina ze względu na zmęczenie
Nclśnośctrzonu komina poddanego obciązeniu wzbudzeniem wirowym
s1lrawdza się ze względu na zmęczenie wg wzoru (3.55)' Dla poszczegol-
rrych poziomow wyniki obliczen zestawiono w tablicy 3-24.

'r'ABLICA 3-24
Spritwdzenic nośnościkomina ze względu na zmęczenie

Poziom Zakres zmienności Wartośc WflrzynrałoścZmęczcllro-

przekroju naprężen Ao 0.1 '0po, 'AOp wa trwała Ao1
m MPa MPa MPa
0,038 77,42
8,038 9Ż,13
t4,062 64,37 36;7 Ż3
20,0tt6 36,63

ZACADNIENIA DODATKOWE
2(r,100 10,23

Analizowany komin nie spetnia wymogow nośnościze względu na Zlnę-

tlzctlic materiafu' W zwiąku ztym na kominie naleĘ zainstalowac turbul izlr-
l()l, lll). wcdług propozycji przedstawionych w p. 3.5.3,

?ot{
4.1. obciążenie wiatrem (wg t55])

poziomo
obciążenie wiatrem rnrlęży ustaliÓ prry założeniu, ż9- wiatr wieje
z kieruŃu dającego najbardziej niekorzystne obciążenie dla budowli.

4.l.!. obciążenie wywołane działaniem wiatru

obciążenie charakterysĘczne wywołane działaniem wiatru należry wy_
znaczaÓ wg wzoru:

er .C" .C.P ,
(4.1)
pr = Pa,

w kt rym:
Qt - charakterystyczne ciśnienie prędkości wiatru, kt rego war_
tośnalezy przyjmowaÓ *g p. 4.|.2,
c. - wspołczynnik ekspozycji, kt rego wartoŚ naleĘ wyzne-
czaćwgp.4.l.3,
C _ wspołczynnik aerodynamiczny,
p _ wspołczynnik działania porywow wiatru, ktorego warto ć
mheĘ obliczaćwg wzoru (4.4).

obciąenie obliczeniowe.vqvzfiacza się wg wzoru:

(4.2)
P=Pu'Yt'
gdne:
Pt obcięenie charakteryĘczne określone wzorem (4'1), Pa,
Tr wspołczynnik obciążenia, kt rego wartoŚ na\eiry przyjmo'
wa jako 1,3.

4.I.2. Prędkośći ciśnienieprędkości wiatru

Podział Polski na strefy obciążenia wiatrem należy przyjmowa
wg rys. 4.1.
WartościcharakteryĘczne prędkościwiatru Ę dla poszczeg lnYoh

stref obciążenia wiatrem podano w tablicy 4-1'

Ż|1
 t
( 'llitt itlitt:t yslycz.tlr: t;isttit:ltio 1lr ę:tllitlści rvtłltttt tll rllllit'zit sl\.
'l'Alrl,t('A
'l I

Irir sl ę:1ltt jąccg() WZ()ru :

Wltltttści cltlttitklctYslYczrrc.i ;llędkoŚci tviittttt V1^ l55l

p'vnt Stlcla I II ll a ll lr lil l)

(lr t' , ou, (4.3)
2
Vr
klrilynr: 20 Ż4 27 30 Ż4:4"l
ru/s
Vę charakterystyczna prędkośc wiatru, wg tablicy 4- l,
l)
p gęstośc powietrza;_dla miejscowości w I i II strefie przyt |'rędkoścwiatru w strefie III zawiera się w zakresie odŻ4 nr/s na grarlicy strc:ly
I i tII cto 47 nt/s w szczytowych partiach g r.
muje się I,23 kglm3, zaśw III strefie _ w zależnościod wy-
sokości nad poziomem morza.
'I'AI]LICA 4-2
Wartości charakterysĘcznego ciśnienia prędkościar, [55]

Strcla Q* Pa 1,2.qu, Pa
I Ż50 300
II 350 4Ż0
IIa 450 540
ł4|łrl* ! IIb 550 60

III 250+0'5H ż 350

I l -.wysokośćnad poziorrrem morza

Wartości charakterystyczne ciśnieniaprędkości dla poszczegolnycll

strel' obciązenia wiatretn zamieszczono w tabiicy 4-2. Wartośćqt nalczy
zwiększyć o 20Yo dla budowli monumentalnych.

4.l.3. Wsp łczynnik ekspozycji

Wspołczynnik ekspozycji C" przyjmuje się tablicy 4 3' wg
w zaleznoŚci od rodzaju terenu i wysokości nad poziomem gruntu.
Rozrćlznia się trzy rodzaje terenu:
A - otwarty zniehcznymi przeszkodami,
B - zabudowany, przy wysokości istniejących budynkow do l0 rrl ltlll
zalcsiony,
lłvs. 1.l. Mapa stref obciĘeniawiatrem [55] _
C zabudow any, przy wysokoŚci istniejących budynkow powyzci l () rll
)l:) :lll
 il
I'Alll.l('A,l-l Witl'trlst:i ws1ltilc:zytttlikłt r1l rritlozy 1lt'zy.ilrttlwao w zttltlztltlsc:i tltl cz1:sltl
Wlrr lości rvs1l(llczyIllliklt ckspozyc.ji t'o |55|
tlilvtlścidlgail wlasllyclr bucltlwli ll zgoclrlic l.tys.4.Ż.
Wartclści wsp lczynnika r nalezy przyjmować w z.alcż;loŚr:i <ltl rtltlzlt jtr
lcI'clltt, wg tlpi.stt podanego w p. 4.l.3, jako rtiwrtc: (),()tt (dla torotttt Ą),
{), l0 (rlla tcrcnu B) oraz. 0,14 (dla tcrcnu C).
100 + 2tJ0
Wartośoi wsp łczynnika ekspozycji C" na\eŻy przyjmowa dltr wysrl
0,9+0,0152 1',Ż3+0,0067z kościrclwnej całkowitej wysokościbudowli.
WartoŚci wspołczynnika kr' należy przyjmować w za|eżnościod wystl
kości budowli i jei szerokości(średnicy)zgodnie zrys.4.3.
WartoŚci wspołczynnika Ę nalezy obliczać wg wzoru:
.Ko
0,5+0,0152 I'7Ż+0,004Żz
,. _2.n.K,, (4.s)
Ó.

w kt(rrym:
K1 wspołczynnik zmniejszający rezonansowe oddzialywitltit:
polywow ze względu na rozmiary budowli, wg rys' 4.4'
K * wspdczynnik energii poryw w o częstotliwoŚciach t'c:zrl
nansowych, wg rys. 4.5,
z wysokośc ponad poziomem terenu, m.
6.. _ logarfiniczny dekrement konstrukcyjnego tfumienia tlrgłrli
komina.
4.1.4. Wsp łczynnik działania poryw rv wiatru B
Wartośwspilczynnika B, w przypadku budowli podatnych na dyna- Wartościwspołczynnika K1 należy przyjmowa w zaleznoŚoi otl ztt'
tlliczne działanie rviatru, oblicza się wg wzoru: dLrkowanej częstotliwclści drgafr własnych budowli n..
Wartościn oblicza się za pomocąwzoru:
H
0 = 1+tłl' (4.4)
[1_ .= n (4.6)
V,,
kt(rrym: w kt rym:
\ł/ wsp łczynnik szczytowej vlartościobciązenia, n częstotliwoścdrgair własnych budowli" l/s,
r wsp łczynnik chropowatoŚci terenu, H _- wysokoś budowli, m,
c" wsp łczynnik ekspozycji, Vu - prędkośćwiatru na wysokościH, m/s'
kr, wspilczynnik oddziaĘwania turbuleninego o częstotliwtl-
ściach pazarezonansowych (o okresie rożnym od okresu Wartości Vrl należy ob|iczać wg wzoru:

k,
drga/r własnych budowli),
wspołczynnik oddziĄwania turbulentnego o częstotliwilściach
Vrr .. V* fr, m/s, (4.1)

rezonansowych z częstotliwoŚciami drgafi własnych budowli. gtlzic Vę jcst charakterystyczną prędkościąwiatnl dla clancj strcly obc:ii1zr'
llilt wilt(rcnr WartościVp podanc są w tablicy 4- l'
r l,l ),
l\
 {#

\l/ K;,
4,0
l'0
\-
)s \
011

\ \ \
0'5
3,5
014

0r3

n, Hz 03
3,0
o 15 o,20 o,25o,3o o,4 o,5 0,60,70'8 1,0 'l
,5 2,o 3'0 Ą,o

R.vs. 4.2. Wsp łczynnikwartościszczytowej obciążenia ł{ l55]

kl, 0'1

s
0rffi
1,6

0,05
\ \
1,4 0'M

0,03
1,2

Ó.
092
Ś\ 'oł-
)

lą5
(),8 t\'/

0'1 02 1,0 Ą0
0,01
(1,(t 03 0,40'5 0'7 ą0 40 5'0 7'0 l(L()
H
H,ffi llr=' -- - 'll
r0 20 30 40 50 60 80 100 120 160 200 260 300 360 400 Vr
/('ys. J._3.IVsp łczynnik oddziaływanią turbulentnego k6 o częstolliwo,śr:iaclt
]ł.v.s' 1.1. lVsp lcz.vnnik KI'znniejszoiąc'y rezonąnso|yt: oddziąl)+yattil: 1xlrylwill' |\ / |
pozu rezonansowych [ 57 ]

:),1 6 l
",I
 4.z. WytrzylrraloŚć cltaralrtcrystyczlla i tllllit:zcllitlwa
I , nruru z ccgicl pclnYch (wg l56l)
B.l>e
ri 'r'ABLICA 4-4
/ Wirrtości wvtrzynlalości clraraktcrystycznyclr mulll na ściskarric R,,,x, MPa [56|

/ .f,
Wytrzynrałośc Marka zaprawy
śrcdrria ccgicł
ł MPa
m
a

5 0,5 1,0 r,2 r,4 1,6 1,J 1,8

a'l .) ,) ,1
! 7,5 0,5 1,Ż 1,4 1,7 1,9
-l
10 0,5 1,4 r,6 2,0 12, )Ą

l5 0,5 1,8 )) Ż,4 Ż,7 3,1

a Ż0 0,5 )) Ż,4 2,8 3,1 3,6

Ż5 0,5 Ż,6 Ż,8 3,Ż 3,6 4,0

\c
35 0,5 3,4 3,6 3,9 4,4 4,9
/
t
I Wcwrątrz linii grubej podano w1trzyrnałości odporviadające zalecanym konrbirla_
I c.ionr wy'trzymałości cegieł z markami zapraw .
I L.)

I'ABI.ICA 4-5
I ili N Ę'
i
Wartości w1'trzyrnałości charakterysĘcznych munt na rozciąganie &"*, MPa [56l
'o
i
o
Wytrz,ymało ścna r ozciryanie Rn."1 Wytrzymałośna rozciąganio R,'',1
M
w przekroju rr:rvnolcg\łn do warstw w przekroju prostopadłym do rvalstrv
q)
muru muru
ł
EJ

ao

tt'
U Marka zaprawy Rr*1, MPa Marka zaprawy R,"rv, MPil
Ę rn
'o
\ l'
bi

0 < 0,8 0
tĄ
<5
'l -|.
>5 0,Ż 1,5 ( ),:l
\i
l
tł

O ttt cs Vt Ó rr,
iri rf !+ fą rł^ .!
() 'rl
Ć! -l
rą >3 ;.t
.j'ś_. łi odo

:) l()
;llti
'r'ABl.l('A 4-(r
W przypaclktl rnalych przckroi(rw Itltlrow ( 1",'' (),J llr/) tlłtlczy sltlstl
WlrrtościrvylrzynlillościcltaraktcrystYczltyclt tlltrrll llil Ściltallic lł,',ri, Ml'lr |5(lI
wac cloclatkowy wspolozynrlik lnatcl'ialowY YrrrI o warttlŚciach 1ltltlitttyt:lt
w tablicy 4-7.
Wytrzymałoścna ścinanio R,',11
Wytrzynrałoścna ścinanieR61
w przekroju prostopadłynr do warstw 1'ABl.lclA 4-7
w przckroju r wnolegĘm
muru, przy założenitt, żc przckroj Warlościrvsp lczryrrnika Ynrr [56 |
do warstw muru
przechodziprzez cegły i spoiny

R*tt Wy'trąrmałość Rrntk

Marka zaprawy średniacegieł
MPa MPa MPa
< 0,8 0 7,5 0,9

10 1.1 4.3. Wsp łczynniki charakteryzujące mur trzonu komittit

i 0,Ż
Wspołcz4lnnik spręzystości muru trzonu komina En* należy olllit'zitr'
1,5 3
15 1.4
wcdług wzonr [57l.
Ża 1,6

E'' .[t,ł
5 0,3 (4.8)
Ż5 1,9 E'''k =' MPa,
*)'
>8 0,4 35 Ż,4
grlz,ic:
E,,, __ wspilczynnik spręzystości muru, przyjmowany wcclltrg lir
Wartościcharakterystyczne muru nalezy mnozy dodatkowo przez nn- blicY 4-8, MPa,
stępuj ące wspdczynniki korekcyine mm: średnia wartośćnapręzefi normalnych w rozważanynl |)l Z('
6'' -
- |ilnr1 = 0'9 _ w przypadku uzycia zaptaw'v mało plastycznei (np. ZŻrpra- kroju, MPa,
wa cementowa bez dodatku mleka wapiennego, gliny lub innego pla- R-t - wytrzymałoŚÓ charakteryStyczna muru na ściskanio, Ml'ir'
styfikatora), przyjmowana według tablicy 4-4'
-' = 0,85 _ w przypadku uzycia zapraw o gęstościobjętościowej
l11ll12
mniejszej niŻ l,5 tlrn3 lmarki nie większej niż 7,5. .IABLICA 4-8
WartoŚci rvsp lcirynnik w spręzystości muru E'", MPa [57]
Wytrzymałośćobliczeniową muru otrzymuje się przez podzielenie wy- Marka Zaprźrwy
trzyrnałościcharakterystycznej muru przez wspilczynnik materiałOW} |rlr.
Wspołczynniki materiałowe przyjmuj e Się następuj ąco :

- pr?'y ściskaniuY. = l,5,

- przy rozciąganiu i ścinaniu y^= I,7 15 l rul I
I zoll I rłto I łolxl
zząo toutl I l()()()
ŻO l I l | l ltł4ti I t'łltl
'
:ozo :qoo
zaztl
I'r'zy obliczaniu nosnoscl konstrukcji w stadiach realizacji nalcz,y
Ż5 l zqqtl I zsr,o | łłrxlI sztltl I zt6rl I l5'/()

'i'y' t"l oo sp rarvdzaniir i stnio.j ących konrin rv.

= l,3.
t

1lrzy.jtnować y,n

.r.)
)')(\ I
 Wsp łczynnik rozszerzalności termicznej rluru o,1 l.rzolltl kottrittit tltlc- ra'
o
'i)-
r_

Ży obltczać, wg wzoru [57]: t- C)

F. \Ó Ó| 9
ii o\
t0 oi (ą

cr, = (1+ K, ).5 .10-6 , 1/uC, (4.e) c .. r n E" o

D 8. o
\o \o
ś cl
g)

w kt(lryn, ę jest wspilczynnikiem poprawkowym, kt rego wartośodczy-

tylvana jest z tablicy 4-9, w zaleŻnościod stosunku grubości częścicera- r
\o \o
ą
N r{.
o\ rol Fr
rnioznej muru (d) i grubościzaprawy (d,). (ą
Fą

O
.fABLICA 4-9 ś Ę
(*
@
N \o
ao (ą
Wa(ości wsp łczynnika rct [57]
o Ę ts- N
d" pą ś N \o
c.l
\o cl
cł
5 7,5 10 1Ż,5 20
d,
ą ś1 ś
ś
F-.
N .Ę
-0,4
ś cł cł
6
cą
Kg 0,8 0 -0,1 -0,2 ca (ą

c-. o o ą tr--
c-.
Ń N N
Wartoś wspołczynnika Poissona dla muru z
ro c{
cegteł' ceramicznych peł-
N
nyoh na zaprawie cementowej wynosi 0,25 [6]. r \o r-^
@ N
o ct N
N
o
4.4. Wybrane właŚciwoŚci betonu -o
o a : lriirl :o
a aN ':til:: ill:Il::l]ł:]::
,..8 ri.
Wartośwspołczynnika liniowej rozszetzalności termicznej betonu
(\ł
.o śt r|łr'r:l '..N! :::i:ffi:ij
lrH: Ó
']fil
0)
można przyjmować c{4 = 10ł 1/'C [62]. c!E
c- 6
Wartoś wspołczynnika odkształcenia poprzecznego (Poissona) betcnu o rl ol o @
@
F-
'x
pĄ
ol
ściskanego przyjmowa c moŻna v = a,2 I6Żf . N
"
ą
H
\o
Ę Ę o
Ę
tr
c! r o \o \o
'{

o co cl {
0)
-o
o
\n -t -E
o ś o a
qll! o
z o o Ń
.N >a
(} i d
&
v
m
!
ą
H B,
0n N
I N o
o r
B
N d
!ś o
B d E
o o n
ł.-
gs'
,- IJ,

#U
H
.f, tł.
"5
R
so dt
./) ś
'd Eg
Ęg'i
O 12
lB c
<E
UH
I Ó 96 o
*ś; F
ES rA
d
o d
Pg r'
5K'
Ń'
x E.E
ll. Ein
tr

r
iĘ
rctr EE",
;7
E
M
E
? źź>,
I ',.&
|>ł, , EI B ź
'Ż'zŻ
''BE ')')
 tllłr rlbliozonr:j wnrtośr:iA,, tltlozyrujr: się z trrblioy 4-l2 wartośo wspol-
4.5. Wybrane wlaŚciwoŚci stali zbrojeniowej
'tAuLtcA 4-11 czynnikil (,
(-'ltaraktr:rystyczne fyt i obliczeniowe fya granice plastyczrrościow.Wt'f,ymalości charak- iloŚć zbrojenia oblicza się ze wzoru:
tcrystyczne f11 stali zbrojeniowej klas od A-0 doA-III N t62]
M'o
A" = ,rrrt.
(4.11)
Klasa stali Znak Nominalna Granice plastyczności stali (.d. fyo
gatunku średnica fir
We wzorach (4.10) i (4.1 1) przyjęto następujące oznaczenia''
stali pręt w Q charakterystyczna obliczeniowa

Msa _ moment zgnającywywołany obciąeniem obliczeniowym' MNm'

fvt fvd

mm MPa b - szerokość przekroju, m,

A-0 Stos-b ŻŻ0 190 Ż60
d _ wysokośćużfiecznaprzekroju,m,

, St3SX-b c{._wspołczynnikredukującywytrzymałośobliczeniowąbetclttt.t
A-I ) 5,5 --40 na ściskanie;na|eĘ przyjąć ct = 0,85'
St3SY-b't Ż40 270 310
(
lco-wytrzymałośobliczeniowabetonunaściskanie,MPtt'
St3S-b
wg tablicY 4-10,
st508 355 310 410
lln _ obliczeniowa granica plastycznościstali zbrojeniowej, Ml'it,
A-II 6 +3Ż
l8G2-b 355 310 410 wg tablicY 4-11.
ŻaGzY-b 6 +Ż8 355 310 410
Ż5C,Żs 6 +40 395 350 500
A-III
35G2Y 6 +Ż0 410 350 s00
34GS 6 +3Ż 410 350 500
A-IIIN 20GzVY,b 6 +Ż8 490 4Ż0 500

Moduł spręzystości stali Ę w przedziale temperatury od _30oC do

z(X['C przyjrnować mozna E, =200'103 MPa.

4,6,Wzory i tablice do projektowania konstrukcji

żelbetowych
Iloścpotrzebnego zbrojenia ustala się następująco:
- oblicza się wartośwspdczynnika Ą
Mro
A= (4.10)
b.d2'u,.f"o
(t

't?5
ŻŻ4
 I
't'Arll,lcA 4- t2 'l'ABr,l('^ 4 l l
Wsp(rlcz,ylrniki do obliczania przckro.j rv prosloktltnych i teorvych l40l Ittzckltljc 1lręt(ltv lut l,() ttt szr:ltlktlści plvtv |21l

Au Ę Ao Ę

0,039 0,980 0,Ż89 0.8Ż5 I

0,048 0,9'75 0,295 0,820 ł,5 5l,Ąl

.l J.O,.lt{
0,058 0,970 0,301 0,815 ,l,l,t'll
ttl
.t ,5
0,067 0,965 0,309 0,810 5

0,071 0,960 0,314 0,805 \,5

l r,5
0,085 0,955 0'3Ż0 0,800 (r |

(',5 l( ),r)(r

0,095 0,950 0'3Ż6 0,795 It1, / I

,l(l,lł l
0, 04 0,945 0,332 0,190 ,l\,I r

0, 13 0,940 0,331 0,785 11,5 I l,t,t,

r) l,l, l,l
0, 2t 0,935 0,343 0,780 ,r0, |0
l0
0 30 0,930 0,349 4,7'75
r), l'!
0, 39 0,9Ż5 0.354 0:770 Io,5 I

ll I n,,1lr
0, 47 0,920 0,359 0,765 I l,s I /,,1 n

0, 55 0,915 0,365 0,760 l) I (r,(r /

(r,l )ti
IŻ'5 I

0, 64 0,910 0,310 0,755 ll l'j,,1(,

l'l,ll()
0 't2
I 1,5
0,905 0,3'75 0,750 lł l.l, t(,

I l,llt
0 80 0,900 0,380 4,745 1,1,5
r

ls I r,,tr)
0 88 0,895 0,385 0,740
0 96 0,890 0,390 0,735 r5,5 l,t,,) I

0.203 l6 l,',ilt
0,885 0,394 0,130
I (',5 l.),1,)
0,211 0,880 0,400 0,725 t'l I I ,8.'
r l ,,t,)
0,2t9 0,875 0,403 0,120
17,5
lt,t/
lll
0,ŻŻ6 0,870 0,408 0,715 l ł.|' 5
I0,t1 /
0,11{
l') 1

0,Ż34 0,865 0,412 0,110 lr), ll

I
',,5
10,il',
0,Ż41 0,860 0,416 0,705 2{)

0,248 0,855 0'4Ż0 0,700 'I,Ą

l |
),t 2,39 '1,',1
0,Ż55 0,8s0 0,4u 0,695 ).Ż 7.lJ I '),1,1
.ll 2,18 łl,8l I ll,/,l
0'26Ż 0,845 0,428 0, 90 )-Ą Ż,(\9 tr,5l I ll,tli
z,ol (r,lt( | li,lrl
0,269 0,840 0,43Ż 0,685 .15
l( ) l,6l
0.215 0,835 0,435 0,680 lł t.52
0,282 0,830 0,439 0,675

))6 )t l
 t
't'AlJl.t('A 4- 14
l)rzckrtljo pręt w l24| 4.7.'l'alllicc wl:tŚciwtlŚci strrli i lłtlllstrtllic.i i staltlwYch
l(sztalttlwtliki, rury, blachy i pręty stalowc nalczy 1rrzy.ittttrwttc rvt.tlltlp
tttltllt huttlicz,ycl'l i aktualnyoh progranrow produkc.ii, d<lhicrłtii1cl 1l,irttlrlck
l)rzckrtlj w cnt] przy liczl;io pręt rv )rxlirlek nir
I

,! tnasil 2 hłki (clrr)

Inln kg/m
stirli (skłatl chcnriozny) oraz .iej właściwości nreclranicztlc, tcohlltllrtgit:ztlc
r ck,sploatacy.jnc oclpowicdnio do rodza.ju i prr.c't,nacr,crriu r:lorncnts korr
z 3 4 5 6 'l A0i AII i
8 9 t0
AI AIII
strukoy.incgo.
3 0,0-55 o,07 o,1.4 o,2't 0.28 0,36 0,43 0,50 0,57 0,64 o,7 t 4
l(tlrlstrrrkoje spawane na|eży projektowac ze stali spawalnej.
1,) 0,075 0,10 0,19 0,'29 0,38 0,48 0,58 0,6'/ 0;7'i 0,86 0,9 4
Stalc: materiałowe stali nalezy przyjmować według tablicy 4- l5.
4' 0,098 0,1 3 o'Ż5 0,38 0,50 0,3 0,76 0,88 1,01 I,l3 t,26 5
WlaściwoŚci stali należy przyjrnowac według norm przedmiottlwyclt l)lir
4,5 0,125 0,16 o,3Ż 0,48 o,64 0,80 0,95 1,11 1,?7 1,43 1,59 6 llajr:zęściejstosowanych gatunkow stali wartoŚci cech mechaltic:zlryclr l(,,
5 0,1 54 o,Ż0 0,39 0,s9 l{,,, i A5 podano w tablicy 4-16.
0,78 0,98 1.18 1,31 '1,5'1
1,16 1,96 6
5,5 87 (\ )^
0,1 0,48 0.71 0.9-5 1,1.9 1.43 7,6'1 1.90 2,14 Ż'38 7
'r'^Br-tcA 4-15
6 ,)1 o.28 0,5'l
Slitlc nratcriałowc stali [59l
0,85 1.,13 1,4? I,7() 1,98 Ż.26 2,55 2,8 3 8
8 0.395 0,50 I,01 1.51 2,01 ) <) Wartość:
3,02 3.52 4,OZ 4,53 5,03 l0 18 Stała materiałowa
l0 o,61.7 o,'79
charaktcry.s tyc: z IIII
1.57 2,36 3,1.4 ? o? 4,71 {śn 't,o7
6,Ż8 7,85 13 23
t2 0,888 1.13 z,Ż6 3,39 4,52 5,65 6,'78 7.9r 9,A4
Wsp łczynnik spręzystości podfuznej E=205(
10,17 I,30 l5 21
t4 7,Ż1, l,54 3,08 4,6Ż 6,16 7,70 9,24 1.0.'t8 12,32 r 3.86 15,40 18 3Ż Wspołczynnik spręzystości poprzecznej G = 80 (il)l
l6 1,58 2,01 4,02 6,03 8,04 10,05 1.2,06 14,0'7 16,08 18,09
,
Ż0,1,o zo 3

r8 Ż.0o 2,54 5,09 1,63 l< 11

Wspołczynnik Poissona 0,3
10,18 17,81 20,36 2Ż'9o 25,4s 23 41
)rl 2,47 3.14 5,28 9,42 12,s9. 15,'70 18,84 f,fr,. 25,12 28,26 31.40 z5 45
Wspołczynnik rozszerzalności cieplnej
2 2,98 3,80 7,60 11.40 15.20 19,00 22,80 26,60 30,40 34,20 38,00 49
Cięstośc masy p = 7i150 kg/nr
25 3,85 4,91 9,82 14,73 1.9,64 24,55 Ż9,46 39,36 39,27 44,16 49,t0 31 56
28 4,83 6,16 12,32 18,48 24,64 38,80 30,96
Ws p(lłozynnik przewodności cieplnej [3 4] l. = 5ll W/( In l(
43.12 49,28 55,44 61,60 35 (r3
't2
6.31 8,04 16,08 24,1Ż 32 76 40,20 48,24 56,Ż8 64,32 72,36 80,40 40 t2
r6 7,99 10,18 Ż0,36 30,54 40;72 50,89 61,01 71,25 81,43 97,67 101 ,8 45
,lo e,u7 1Ż,56 25,13 3'7,'to 50,25 6Ż,83 7s,40 | 87,96 100,5 113,1 125,1 50

'} Śr ctlniclr rliczaIcr,ana z rtwagi na latwość

pomylki na budowie

22ti
t.)()
'l^lll.l('^ 't'^1il,1('A.l I I
4_lÓ
WytrzvrrtltlośĆ rublicrclliorvit slirli 5()
tltccltittticzllc lllrjczęŚcic| SlosowaltYch gitlttrtk(lrv stlrli |59|
| |

WllrŚcirvoŚci
l)c,liuiciar)
I{ulzaiwyrobu, WlaściwościltlccllilllicZlr(: Wy'trzynrałoścobliczoniowa stali
l{rxlziri stali grubościl)
mln
Rozciąganie, ściskanie i przy zginaniu
t,

tś16 w ksxahownikach, rurach, prętach i

16< t -<40
blachach
S(.tl nicstogrwa t<16
St3SX,St3SY,st3S 16< t ś40
k(nlstrukoyj na
Scinanię w elementach jw.
St3V,St3W 40< t <100
rvl I'N-88/II-84020

S14\D(,St4VY tś16
<0 fot = 1,25 f,t
sT4V,St4W
Docisk powierzchni płaskich
16< t

r<16 i 355 3)
18c2.18G24 16<tś30 | 345
Docisk skuPionY wg Hertza faun = 3,6 fa
.Strl nisko s(opowa 30<tŚ5o ! 335

l'N-86/lI-84018 Biachy, ksaaŁ t<16

Rozciągarrie w cięgnach o wysokięj
rvrl a)
towniki' pręty' 16< t <30 f*a = 0,65 R*
rury 30< t <50 \q/trz}rrnałości (R^ > 880 MPa)

można zaokrągli do 5 MPa'

') obliczone wartości
,) Dla gatunko'\il il;jęb'.h w;b1'4-16 wytrąmałoścob1iczęniową ustala się
-wl'irzvmałosć
przez wsp('czynllik
.dŃilł-. ,'t"h
dri*l;; charakterystycmą fyy
St,rl (rudno rdzr:wiejąca
materiałowyY'
I'N-834I-84017
R.< 355 MPa'
rvrl
10HAV,loHAVP,
3) 7" = 1,15 - dla stali
y. = 1,20 - dla stali 355 < R" < 4 0 MPa'
1OIINAP

y,= |,Ż5 - dla sta1i 4 0 < R"'|-99 M|u;

. Ą -^^'^:-- -.-..:^i.'-'.. wartośc
IOHAV, 1OHAVP
,' i"'" '
i.rtą*utkow większą niż Ż na|cży annicjszyc ','lrr.l'rr(,

'#**n"or'
faus o 100 MPa'
na odcinku dltrz'-
" w'pr"vpadku cięgien wiotkich r wnomiernie w1tęzonych
rury walcowane lub ciągnione
Sz}rrn niz 30 m redukcję wytrzynrałościobliczcniorvo1
'"r.zv "*"glę-fuć
a)
Stll tlo produkcji rur
rvl I'N-89/U-84023/07 wskutek statystycznego efektu stall

4.8. Pionowa składowa oporu granicznego

podłoża
gruntowego (wg t58l)
DIa przypadku fundamentu o podstawie prostokątnej,
S(tliwo odlewy staliwne gruPY II obciążoncll()
oraz poziomą T;g, działa1ącą r wnoleglo tltl
rvg l'N-tl5/ll-83152
mimośrodowo siłą pionową N.^ryr.
4.6,.posadowionego na podłozu'jctlrltl
kr tszego uoxu poasta*y'B,
pionową skłatltlwi1
l ) l)lrt kszhłtownik w walcowanych miarodajnajest średnia gruboś połki
(stopki).
.oo'v'"o" gĘuotosci 2B ponaej poziomu podstawy'
z) l'odanc w tlrblicy wartościdotyczą kategorii w1'trąłnałościowejE440' gruntowego Qtrqn oblicza sir,:
1) Stlrl l0lINAPjestwalcowanana gorąco. obliczeniowogo opofu granicznego podłoza
za pomocąwzoru (4.lŻ).
,') Zr stali st3s i 1l]GzA'
lłrrry walcowrr"ne lub ciągnione są produkowane także ze stali |8G2A, a zgtze'łane

Ż]l
210
 I
.lczcli l] 2t:11 > l, f'1:1,, ttl wo wz()l'Zo (4'l?) llłlczy pr'zy.iąo:

l] - L'-Ż.er', t=$*2'en.
Dla fundamentu o podstawie kołowej o promieniu R mozna przyjmtlwaÓ

o B=L=1,77R.

Dnin - głębokoŚ posadowienia, mierzona od naJruzszego po-

ziomu przyIegłego terenu, rys. 4.6, m,
N", ND, Ng * wsp łczynniki nośności,odczytywane w zaleznościotl
wartości o = ou(') ztabhcy 4-78,

gdzie: (D'(') _ obliczeniowa wartośkąta tarcia wo_

=t wnętrznego gruntu, zalegającego b ezpo średnio pon zc.i i

I
o,
poziomu posadowienia,
pB
^G)
t-a obliczeniowa wartośspojnościgruntu, zalegającegcl
bezpclśrednio ponizej po ziomu po sadowienia, kPa,
Rys. 4.6. oznaczenia vłymiarowe do wzoru (4.12) (r)
obliczeniowa średnia gęstośobjętościowa gruntow ptl-
Pp"
w żej poziomu po sadowienia, zgodnie z ry s. 4.6, I'1 ml,
',\,,=8.t.[L[^
(),,,,
"'"T)""-" .i"'.'(''',"L)"D
[t*-o3gl.N",.u(') *[r*r,s9l N Pg
(r)
obliczeniowa średnia gęstoŚ objętościowa grunt(lw,
zalegających poniżej poziomu posadowienia do głębrl
koŚci rownej B, zgodnie z rys. 4.6, tlm',
'p,.,(') .B. D*in .i" - 0,25 :.]. N" 'p.(') g E. i"
* [r
\ r-) I
) I = 10 m/sz,
ig, ip, i6 wspołczynniki wpływu nachylenia wypadkowej obcią_
(4.IŻ)
żenia, wznaczone z nomogramow na rys. 4''7, w z.tl-
We wzorze (4.I2) przyjęto następujące oznaczenia'. lezności od 6B i $o('),

ll tr'-2.e,,, T=L-2.e, gdzie: 6n _ kąt nachylenia wypadkowej obciązenia, ",

trlzic:
l} _ szerokośpodstawy fundamentu prostokątnego, m,
T,o
l' _ długoścpodstawy fundamentu prostokątnego' m, przy czym t86,, -
N,
(4.13)

B<L,
O11, C1, _ mimoŚr d działania obciązenia, odpowiednio w kienrnku frlt siła pozioma, działająca rownolcglc do kr(ltszegtl l"ltlktr
rownolegĘm do szcrokości B i długościL podstawy, m. l) podstawy lbndarncntur, kN.
231
) t),
 ł

'r'ABr,r('A 4 l8
Wlrrlości rvspolczynnik w nośności[58] 1,0
Qg
dr" Np N6 Nn l' Np Nc: Ng 88
0'/'
0 1,00 5,14 0,00 ŻI 7,07 15,81 1,',l5 0r3
0,'Ż
I 1,09 5,38 0,00 22 7,8Ż i6,89 Ż,0'I
OJ
) 1,20 5,63 0,00 Ż3 8,66 18,05 2,44

24
3 1,31 5,90 0,01 9,60 19,32 Ż,8',7
0,4 0,6 0$ 1,0 0,2 a$ 0,6 0$ 1,0 0'4 0'6 ąB 1,0

4 7,43 6,r9 0,0Ż

tg 6'ztq 6 tg S/teO r9 &/r s ll
25 10,66 Ż0,12 3,38

-5 1,57 6,49 0,04 26 11,85 )) )5 3,91 Rys. 4.7. Nomogramy da wyznaczanią wartości lłsp lczynnikow in, ip, i('/'58/

6 1,72 6,81 0,06 27 13,20 Ż3,94 4,66 Gdy w podłoztl występuje słabsza warstwa geotechniczna na głębtlkrl
Ści mniejszej niż 2B ponizej poziomu posadowienia fundamentu, wtotly
1 1,88 7,16 0,08 28 14,72 25,80 5 4'7
warunek określonywzorem (2.46) na|eży sprawdzić r wniez w podsl'awit:
8 2,06 7,53 0,11 29 16,44 Ż7,86 6,4Ż Zilstępczego fundamentu cd wedfug rys. 4'8'

9 11ą 7,92 0,15 30 18,40 30,14 7,53

l0 2,4J 8,34 0,19 31 Ż0,63 32,61 8,8s

il Ż,63 8,41 0,u 3Ż 23,L9 35,49 10,39

lŻ 2,97 9,28 0,31 33 Ż6,09 38,U 12,22

l3 3,26 9,81 0,39 34 29,M 4Ż,16 14,39

t4 ?5q 10,37 0,48 35 33,30 46,7Ż 16,96

l5 3,94 10,99 0,59 36 3',7,75 s0,59 20,03

l6 4,34 17,63 0,'12 3'7 42,92 55,63 23,69

t7 4,77 lŻ,34 0,86 38 48,93 61,35 28,08

Itt 5,Ż6 13,10 1,04 39 55,96 61,8',7 33,3n tbl2

- -ł _|_ Stop warstwy
l9 5,80 13,93 l,Ż4 40 64,20 7s,3t 39.77
t B'=B+b słabszoj

20 ,40 14,83 1,47

/ltłt. J.8, ,\t'ltrtttttt tt,łlttltutitt rtt,tl1,1lcz'vr'lt v,.l,tttiłtr(iły'littttltttttrnltt

)'ł4
 We wzorach (2.46) i (4.|2) należy uwzględni :
4.9. Wielkości statyczne figur płaskich
'TABLICA 4-re
obciążenie
Momenty bezwładnościi wskaźniki wytrzymałościwybranych figur płaskich

N,' = N, +B' 'L' 'h'Pn(') 'g,

WskaŹniki
Figura płaska Mornenty beaMadności wytzyrnałości
wielkości geometryczne
E B' _2'e", T =L' _Ż'"'", D'*' = D*o + h, b.h3
= Jx =- 1Ż

i
,ro, Ę=Ę[
tg6" =
ft, =
ft, Jy
h.b3
=-I2
w.. =
h'bt
parametry geotechniczne
b.h3 '6
Óo(o,co('), p"(')
_ dla słabej warstwy, Ju =-
-t
_ średniagęstośobjętościowagruntu ponad
po(')
podstawą zastęp czego fu ndamentu.
, _b.ht , _h.b' b'ht
W powyzszych zaleznościach przyjęto następując e oznaczeria: rx- w'
^24
36 'uv 36
pn(')
=

h'bt
iTi.Tilffi"u'*i?ffj;,:J" t'-
, _b.ht . _h.b'
lz ' "*--7- w =
i zastępczego, tlrtf , '24
B'=B+b, L'=L+b, "11'ffii3r1
przy czw:
dla gruntow spoistych, tworzących mocną warstwę o miąższościh: Ę=Ę=
b = 0,25 h (przy h Ś B) lub b = 0,33 h (przyh > B)' r _T _n.Da _n.Ra
^v644 n.D' n.Ro
dla grunt w niespoistych: b = 0,33 h (przy h < B) 1ub b = 0,66 h
(przy h > B),
=
324 =

,F- D=2R
_Tl _,
,

,, N.'"tTrB.h
_" =
Jr =J, = Ę=Ę=
_t N, 'ol tT.L 'h
vL_ n (Du -do )t_
=L(to -do)= D
I
Nl
,

64' 32l. )
gdzie: nfRo -ro )
, d=2r ={(n'-r-) _t_t
h _ zagłębienie stropu słabszej warstwy' mierzone od poziomu
,

4[ R)
posadowietia rzeczywistego fundamentu, m,
Trl - siła pozioma, działapca r wnolegle do dfuzszego boku pod_
stawY, kN.

Ż37
236
 4.l0. ObjęttlŚci wybranych bryl obrotowych 4.l l. I(ominy stalowc wolno stojąctl wg BN_7 il237tl-0t |{l9 |

Nortna l69l pocla.ic gotowc konstrukr:.ic konlin(rw .st"akrwych oylintlrycz"

4.10.1. Walec nych w kilku wariantach w zależnościod średnicy (830+2fiX) mnt). sll't:ly
działania wiatru orv szczegoł w konstrukcyjnych. Są to korniny przen1ac7,o
nc clo odprowadzemia do atmosfery gaz w nieagresylvnych o tempcraturzr.: rkr
uC,
25() pr4z maksymalnej prędkości przepĘwu gazow 25 m/s.

n
Kominy te obliczono na działanie wiatru wg PN-70IB-O2O1I, a więc
V = n.R2 .h przyjęto nieco większe obciązenie niz w obecnie obowiązujące.i n<lrtllitl
l, 1977 roku [55] obowiązuje r wniez podz,iał na streĄl wiatrowe wg ll()l.
rny z 1970 roku.

4.11.1. Podział i oznaczenie komin w

W zależnościod zainstalowania komina w poszczegolnyoh strclirclt
4.l0.2. Stożek obciązenia wiatrem rozr żnia się trz4l rodzaje kornin w:
- dla I strcfy wiatrowej - A,
- dla II strefy wiatrowej - B,
- dla III strely wiatrowe.j - C.
W

A
1^ zależnościod sposobu doprowadzenia gazow rozrożnia się dwir:
V=l.n.R'.h oclnriany komin w: b -- zbocznyrn doprowadzeniem gaz(>w, d * z clrlnynr
J cloprowadzeniem gaz w.
. Przykład oznaczenia komina
Komin stalowy wolno stojący dla II streĄl obciązenia wiatrcrn (lt),
. R. r,bocznyrn doprowadzeniem gazow (b), o średnicy D"= lŻ50 mm i wy.stl
kości32 rn oznacza się następująco.

4.l0.3. Stożek ścięty Komin stalowy Bb -1250 x 32000

BN-76/2378-01

4.11.2. Wymagania
o Zcstawicnic zakrcsll normy l69l wg rys. 4.9 i tablicy 4-20.
V=ł.r,.(R'+r.R+r').n . Wyszczegolnienie częścikomina dla korninow o wysokościach:
l'Ię = 2111160 mm, Ht = 26000 mm, Ht = 320()0 mnl i Hk
--jl{(X)() tlllll
przcdstawiotto odpowicdnio w tablicach 4-2|, 4-2Ż, 4-23 i 4-24, r,aś
wylniary częściwtablicach 4-25 + 4-28.
R
. i
Wy.sz,r":zcg(tlnicllic wyrniary 5r-rglucnt(rw konlina llrzr.tlslawiono nl
ry.s.4.l0 iw tablioy 4-25.

) lr{ ) ł()
<
?
.\
-ą,

Ę
t
ś
Ą

N -t
+>
5ł
c
są m
5r I
G
m
(l -_i_.

T.ĄBLICA 4-20
\\I1niary' kominórv

H6 r) D7
20000
630 800
26000 r000
1Ż5o
32000 1400
1600 1800 Ża00
38000
Wymiarv otworow wyczystkowych (wg ry'. 4.9, szczegół A)
Sr 200 300 400
Ir 300 400 500
Wyrnrary otworów wlotowych gaz6w dla odmiany b (wg tys. 4.9, szczegołB)
Sor* 400 450 550 600 650 700 750
1or.* 2000
Rzecrywlsta wysokośó kominow jest powiększona o Sumę grubości kołnierzy i pb/ty
podstawy.
 TABLIC.Ą -1-]l
ł-.j
\\'\'sz]cz€ ruetue 1 1\}miary komina o rł1-sokościHx = 20000 mm
.i\r (DzxHx)
:1
czę$i 63Ox20000 80Ox2000
ba 100Ox20000 i25Ox20000 Nr
wg Nazrra części l,

\o Rodzai komina rysunku Materiał

c
,4
rtrs. A B A B c AIBIC A B c i tablicy
4.9
wymiarv lub wieikości
Segment 630x800Ox7 80Ox800Ox7 100Ox800Ox7
1
1250x8000x7 tĄbl.4:25
Ż (DzxhxS) 2 63Ox600Ox5 8OOx6000x5 1000x6000x5 1250x6000x5 rys. 4.10
PĘ'ta podstawy
4 (wielkość) I I 2 3 6 7 I 15 1ó t7 tĄb]'.4-Ż6
Ż1
rvs.4.11
Zebro wzmacnrające
5 8 3
płytę (wielkość)
stal
Zebro wzrnacnrające sasY
6 t6 4 tabl.4-27
ph'te (wielkość') 11 9
rys.4.12
,7 Zebro wzmacruaJące
80
kołnierz (wielkość) 1

o Kołnierz (wielkośc) tabl.4-28

5 I 3 5 "l
rys. 4.13
48 M 16x45
9 Sruba
u M 16x45 stal SB
10 Nakrętka
48 M16
& M16 stal 10P

8
MŻ4lu M30t'79
11 Kotew fundamentowa 0 0 stal sa
16 M 201550 M30/790
12 Nakrętka
8 M24 l trłso
stal 10A
16 Is|[20 M30
8 26 -)1
13 Podkładka
t6 22 stal St3
33

TĄBLICA_1_22
\\-vszczególnienie i rł-rmiary'częścikomina o $-Tsokości Hx= 2ó000 mm
(DzXHr)
\.i
s 630x2600O 800x260OO 1000ź6000 125OX2OOOO l40OX260OO Nr
cześci rysunku Materiał
ęg f!'s.
Nazrł'a części n Rodzai komina
to AIBIC
1-9 A BIC A C A B C AIBIC
B i tablicy
Włmiarv lub rvielkości
1 Segment I 630x80o0x7 800x8000x7 1000x80O0x7 1250x80O0x7 1400x80O0x7 tŹ.bl.+zs
z (Ęxhxg) J 630x6000x5 800x600Ox5 1000x6000x5 1250xó00ox5 140oxó0o0ś rys. 4.10
Pł'tapodstawy t^bl.4-Ż6
4 I 4 5 9 10 1l tz 13 t4 ?i 25
rYs.4.11
(wielkość)
Z,ebro wzmacniające
8 3 8
stal
phtę (wielkośc)
Z,ębro wzmacniające tabl.4-Ż7 SASY
6
phtę (wielkość)
i6 l0 6 5
'I
rys.4.1Ż
Zebto tvzmacniające 11
1 I
kołnierz (rvielkość) 2
t^bl.4-28
8 Kołnierz (wielkośc) 7 I z 4 5 7 1l
rYs. 4.13
7Z M16x45 M20x50
9 Sruba
96 M16x45 M20x'ś0 sral sB
7Ż M16 M20
srat 10P
10 Nakrętka y20
96 M16
Koterv fundamen- 8 M30n90
t1 sral sr3
to$'a 16 u2.1r&o v20/550 \t24lG+O y20/550 MZ4|UO }{30n90
8 v30 sral 10P
1: Natirąta
l6 \{2.{ \120 \f2-r }{20 \{24 }G0

1-l Podkładka okraga ! Slal SL:

:5 _!
:' \\ szczególnierue i 'rrr_mian' częścikomina o u]-sokościHx = 32000 mm
-r

(Dzxllx)
\r 3
1000x32000 125Ox320OO I 400x32000 1600x32000 1 E00x32000 2000x32000 \t
gześci N
\azrr a częsci Rodzai komina ry-sunk-u
Eg -0

rys.-{.9
AIBIC AIB c AIB c AIBIC A B c A B C i tablicy
Wvmiarv lub więlkości
I 1000x8000x7 1250x8000x7 1400x8000x7 I 600x8000x7 I 800x8000x7 2000x8000x7
Segment t^b1.4-2.5
) @zxhxg) 4 1000x6000x-5 1250x6000x5 1400x6000x5 1600x6000x5 I 800x6000x5 2000xó000x5 rys.4.10
PĘ'ta podstarv_v tabl.4-26
I I 14 i8 r9 22 23 26 Ż7 30 31 34 3'1
r/w-ielkośó\ rys.4.1 i
Zebro wzrnacniające ź'ł:
l
nhńe (u'ielkośó)
t6 6 t5 12 L4 '7
13 8 .,
tabl.4-Ż7
Zebro wzmacniające rys.4.I2
7 144
kołnierz (wielkość'l
łĄbl.4-z8
8 Kohrierz (wielkośó) 9 5 6 8 9 11 t2 t4 1ó l8
rvs.4.13
Ivf16 I M24 M20x MŻ4x
128 M20x50 MUxS5
Sruba
x4s I x55 50 55
9 stal
l9Ż M20x50 MUxs5 Sr3

t28 M16 I VA4 M20 MŻ4 MŻo M24 Śa1

t0 Nakrętka
192 MZl M24 r0P
M30/
16 M30n90
790 stal
11
M30/ Sr3
2.4
'r90 M30n90 M36n90
16 M30 M30 stal
lŻ \akrętla
M30 M30 I
M3ó 10P
L6 33 33 stal
i1 Podkładiia okrągła
Ż4 55 31 39 Sr3

'.

TABLICA -1-24
W1'szczególnienie i ri'rmiary-części komina o rrysokości Hx= 38000 mm

\r 1250x38000 1400x380O0 1600x38000 1 8O0x380OO 20O0x38OO0 \r

'Ń= Rodzai komina rysunku
Nazrva częś:i
r*g
A BIC A Blc A B C A Blc A B C i ublicl
ns.-{.9 Wvmiary lub wielkości
I 250x8000x7 1400x8000x7 1600x8000x7 I 800x8000x7 2000x8O00x7 tahl.4-25
1
Segment
l400xó000ś 1600x6000x5 800x6000x5 2oo0xó000x5 rys.4.10
Qrftxg) 1250x6000x5 I
Ż 5
l€,bl-{-26
P$a podstav,r
I 23 )a )o 32 JJ 35 JO 38 39
ns'.ł.11
Gvielkośś) -.1d
Zebro rłzmacrriające 13 8 SćSY
16 14 t6 tt 16 lzbl.l-?'I
phtę (u'ielkość)
r1's.4.12
7
Zebro rłzmacrriające
r'76 I z
kołrierz (rvielkość)
tabl.4-28
l1 lŻ 13 t4 t5 1ó t'7 i8 ri's. 4.13
E Kołnierz ($ielkość) 9 10

MZ4 M30 M24 M30 uz4 M36 x70

160 x65 x55
x55 x65 x55
9 Snrba M20 :tl St3
}{Z4L55
u0 x50
MU M36 -.ra] i lP
160 MŻ1 M30' MŻ4 M30
IO Nakretka
240 \7ZO uz4
\{30/ M36/ M30/ M36/ \736/ M30n \136/950 --i1 S:
KLa{e* fuadarnentowJ '790
M30n90 90
950 790 9'70 9'70

\{30 \136 \{30 \{36 s:' l-?

\a.lrr;t}r !+ \{30 M36 \{30 \136

?? 3,) 39 39 r.'Si
-19
 Rys. 4.10. Segment komina

'I'ABLICA 4-25
Wyszczog lnienie i wymiary segment w Rys. 4.1I PĘta podstawy
Sesment ws rvs. 4.10.
I 2
D7 o
mm
.I'ABLICA 4-26
8000 6000 Wyszczeg lnienie i rvymiary pĘĄ podstawy
rnm masa, kq
Otworv Mttsrt
,7
861 Dr A b e t I
30 d
5 46? Wiclkośc Iicz,ba
7 1091 film sztuk nun ks
800
5 587
Ż8 50 451 l45.tI
7 1370 I Ż(\
1000 144,()
5 734 Ż
1200 498 8
7 t1 s80 35 65 ĄĄĄ ŻŻ 159,5
lŻ5o -1

5 918
4 Ż6 I8t{,5
,|
L920
5 Ż5 50 540 30 3 l9'fł
1400
5 1030
(r Ż() !.tt.5,1)
7 2200 1400 5ft
Ż1Ż ?l!,s
1
I 600 7 ŻŻ
5 1 178 581 45 '):Ż2.o
l6 z4
7 Ż475 l{
n00 7.50
I
5 |3Ż6 9 3r3 :1 t{,4
Żź]
(l'l
2(XX)
7
5
2160
r475 - l0li l(i(x) 664
2r,l 50 ill 3'.Ż
.ł

Ą,'jll,'Ą
, t{
 Ę
'l'Alll,l(lA 4-2(r crt. o

Otwory
l)r il lr
d
t I Mirsrr
Wiclkrlść
liczba
mm sztuk mn) kg

2 Ż4 45 313 309,f]
1600 664 Ż8
-j 28 50 311 309,Ż
+ 35 5 305 30 330,0
950 20 310,0
Ó 1800 741 Ż4 45 355 2Ż 341,0
7 r6 Ż5 387,5
ł'
2000 830 36 133,'l
l\) 388
40 815,Ż
Ż|) 1800 14'.7 346 36 436,2
35 65
2000 830 Ż8 471,9
22 I2OO 388
38 648,6
LJ Ż87 40
Ż200 913 Ż4 899,Ż
Ż4 41 80 28Ż 46 t031,2
/.)
2000 830 16 34 500,9
26 388 RYs.4.12
35 588,5
Żt 1 350 ŻŻ00 913
65 40
Ż8'I 804,9 "I'ABLICA4-Ż7
lł\ 2400 996 314 42 1091,0 Wyszczeg lnienie
Ż9 Ż600 t079 41 80 388 46 1498,0
J(' a b o c t Masir
Ż40o 996 40 895,2 Wielkośc
3l 314 mm
1550
35 65 M 99 r,1
80 80
kg
JZ 0,1
2600 r079 342 1394,0 2
5 J 15
_rJ 48 100 100 o,')
41 24 8o 338 13gl,g 3 240 ą()
34 Ż400 996 Ż87 813,0 1000 15
{)

-)J 1750 35 65
34Ż
M 4 320 3U.4

Jo
1100,0 5 Ż90 i50
IŻ46,I 6 310 ?75
31 Ż600 1079 s0
41 1019,3 7 320 ą'ł 7
r950 80 338
3tt
48 977,s 8 340 1500 z0 4tt
39 9 390
52 1059,0 4'1 ?.
t0 410 20 40 49.6
l1 420 50.8
t2 390 80.0
l3 MO Rlł l
t4 510
2000 Ż5 !!?, r
1.5 .520 104 I

lÓ 540 l()lł. I
t7 (vl0
t2r{, I

'2r|.8
') łl.ll
 4.11.3. Wykonanic kominr w
l-T* o
l Rozmieszczenie Żeber wzmacniających

l" ,l
j Zebra wzmacniające płytę podstawy należy rozmieścicr wnomiorttit: tlil
obwodzie komina. Żebra przy otworze wyczystkowym dla wszystkich ktl

iL_o*Ji min rv, opr cz komina o średnicyDr:630 mm, nalezy rozmieŚi.:io prtlsltt
c{l

loo padle do krawędzi płytv podstawy wg rys. 4' 14.

Żebra wzmacniające kołnierz trzonu powinny by rozmieszczotlc tltt tlll
D
wodzie między otworami w kołnierzu.

Ry,s. 1'I3. Kołnierz kominą I

TABLICA 4-28
Wyszczeg lttienie i wymiary kołnierzy

D D* Do Otworv Masa
Wiclkość d
liczba
Inm sztuk kg

I t9 Ż1,5
80 60 710
Ż Ż4 19,9
Ż4
J T9 Ż6,9
916 7"76 880
4 Ż4 Ż6,5
.r9
5 3Ż,9
1176 976 1080
6 Ż8 3Ż'4
7 L9 40,9
8 1 330 Ż4 40,Ż
I4Ż6 lŻŻ6
9 Ż8 39,7
Rys. 1.14. Rozmieszczenie żeber w kołnierzu
10 1336 35 3Ż 38,
11
1480
Ż4 44,9 . Otw r wlotowy
1Ż t576 t376 Ż8 44,4 W kominach odmiany b, otw r wlotowy gazow powinien byc wykorrirny
13 1486 35 43,3 w członie l (rys. 4 9). Dopuszczasię wykonanie otworu wlotowt:g() gilZ(iw
14 1716
1576
I80 Ż8 50,1 w członie 2 tylko w przypadku, gdy grubośćjego ściankiwyntlsi7 llttlt.
t5 181 1708 41 59.1
Dla komin w: Bb-630x26000, Cb-1000x32000, Ch-1250x3t'l(XX), lllr
t6 Ż4
t9'76 111 6 1880 -56,8 l 40()x38000' Cb- 1400x38000 naleŻy wykona wzmocnictlio <ltwtlt tl tvlt l
l1 Ż8 48 56,0 towcgo zgodnic z rys.4.15.
Itt ŻI16 1976 2080 Ż8 62,Ż

.).50 25 t
 -l- t.*.. L 4.l l .4. Wyposażcnic komintiw
. Drabina włazowa
Komin powinien byc wyposażony w stalową drabinę właztlwł1, sklntlrrir
l

I
I E
(.ł
!
się z segment w z uchwytami przyspawanymi do zewnętrzncj ptlwitlt'zcl
człon w komina.
I
Wymiary segmentu drabiny: długośc600c mm, szerokośćwowtlęll'l
rniędzy bocznicami drabiny nie mniejsza niż 300 mm, oclslęp tlrięt
I

I
szczeblami nie większy niz 300 mm, szerokośc szczebla iboczrticy tllrr
I
ny nie mniejsza niz 20 mm.
T -'-'T Drabina włazowa powinna być' zaopatrzona w pałąki ochronnc, ptllączt
I

S nax wzdŁuż drabiny trzema płaskownikami ochronnymi o przckro.ju 5x5() lrl

rozmieszczonymi r wnomiernie na fuku pałąka. Pozostałe wylniaty tll'łt
rly wg rys. 4.9.
Ry s. 4, I 5. Wzmocnienie otworu wlotowego
o Otwory wyczystkowe
o Połączenia spawane otwory wyczystkowe naleŻy dostosowac do wielkoŚci otworćlw wYcZ}
Połączenia wszystkich częścikomina powinny by spawane' SzczegoĘ kowych podanych w tablicy 4-20. Pod otworem wyczystkowynt lloc:ztt
(dla odmiany b) nalezy wprowadzić ukośnąprzegrodę ułatwiaiąoi1 tlsrrl
połączeri spawanych wg rys. 4'16'
nie pyłow wgrys. 4.I7.

Bl:rcllrr 5 nrnr
ritoł'rli, ll;t r;ttkrll

wyczysikov'ry
99lśl
bobnowy

Blnclur
iii,iii'r',wy

Rys. 4.17. Drzwi wyczystkowe

L

Podcst
I

Kclntin możr: llYc wyposazony w podest (rys. 4.9) na dowolllo.i wysrlkrl

Iłvs' 1.l6, I'}ołączenia spav'ane częściktlmina (oznaczcnia zgodnc z r.v't' 1'9)
lccz nic wiqrksze:i niz 2(X)0 rnm ponizcj pozioltttt wyltlltt gaz,(rw. Wysok

')\)
llsyltl()wania podcstu jcst
ttzalcżni<lna od wymaga związłttyclt
z rvyk<lnawstwcIn p<lnliartlw zanieczyszczcli pyłowyr:h. Na wysoktlśoi l rll
ptlwyzc.i poziomu podestu należy wykonac w trzonie komina otwory zir-
BIBLIOGRAFIA
rltykanc korkiem, dostosowane do przyjętej metody pomiaru stopnia zitnic- ll l Augustyn J', Br dka J., Łaguna J.: obliczaltie elentetilr5vl kott,strt*t,'li
c7,ysz.cze gaz w. stalowych na zmęczenie ' Inżynieria i Budownictwo nr 8/l99l str. 354 .: 35;/.
lŻl
,
l)tldcst słuzy do umieszczania stanowiska badawczego określającego sttl- Biegus A.: Losowa nclśnośćgraniczna kominow stalowych, lnżyrllcriir
i Budownictwo tv Ż/Ż000, str. 87 + 91.
lrien zanieczyszczenia atmosfery gazami odprowadzanymi przez komin.
t3l Bukowski J', Kijkowski P.: Kurs mechaniki płyn(lw. PWN,
. Urządzenia odgromowe szawa 1980.
Witr.

l(tlnlin powinien byc wyposaŻony w urządzenia odgromowe. Dotyczy to l4l chlewicki K., chodor L., Kowar 2., Malec M.: zahez.Jtit:t.z,attit,
zitl't'lwno otoku piorunochronnego na g rnej częścikomina, jak i zwoclu cyl ind ryc zne go komin a s talowe go p rze d re zon an m wi atowyn t. Inzyn
s e i or.i a
i Budownictwo m 2/1989, str. 63 + 6 ,
llionowcgo oraz poziomu odgromienia.
tsl Chomczyk P.: Montaż kominow stalowych' lnzynieria i Budownictrvrl
. Or,naczcnia kominow m 10/1979, str. 393 + 397.
Kominy instalowane w strefie przylotniskowei lub zakwalifikowane przcz l6l Ciesielski R.: Kominy przemysłowe. Inlbrmator Pro.jckrltrrlir
instytucje lotnicze jako przeszkody lotnicze powinny byc oznaczone zgocl- Przemysłowego nr 9. Warszawa1963.
tlic z normą PN-65/L-4900Ż |67]. l7l Ciesielski R', Kawecki L: obliczanie wolno stojących ktlłrlittillł
stalowych na obciąŻenie wiatrem.Inżynieria i Budownictwo nr 7ll9ź]ll,
str. 247 + 250.
l8l Ciesielski R.,- Kaweckj J': Wyznaczenie wspołczynnika rlziałctniu 1ltt.
ryw w wiątru dła wolno stojących komin w stalowych. Wykresv i. tulllit't,,
Inżynieria i Budownictwo nr 7/1980, str. 268 + 270.
t9l Ciesielski R.: odpowiedzi na pytania dotyczące normy PN-BB/B-0'J()().I'
Inlfniena i Budownictwo nr 10-1Ż/1989, str. 39l + 39Ż'
t10l Ciesielski R., obura R.: Badąnie doświadczalne wpływu uszkrltlzeit rltt
'rzwności włąściwościdynamiczne żelbetow),ch komino,lł przem\,sltlu,\l,lt,
Inżynieria i Budorvnictr.v o nr 611993 , str . 240 + Ż43
t1l] Ciesielski R': o uwzględnianiu aerodynamicznego tłtłmienia tlr1ittit
,

w obliczeniach komin w stalowych.Inzyrieria i Budownictwo nr 4ll9t)7.

str. 189 + 193.
IlŻ] Cygan M.: Kryteria doboru wysokości i śrec]nic komin w w ,światlcyyll
magan technologicznych i ochrony środowiską.InŹ},nieria i Budorvtticttt,rl
w 10/1979, str. 385 + 389.
tl3] Czaplinski K., Suwalski J., Iwaszko !.: Wyburąenie wystlkic14tl
komina żelbetowego. InĄłrieria i Budownictwo nr 2l1989, str. 59 ;_ 62'
I14l Flaga A.: Ana'liza wzdłużnego, poprzecznego i skręlnego rlcldzial!)V|(tlli(t
wiątru na smukłe budowle inĘnierskie w ujęcitł stochexlyczłtyn. |Nyłl'
Uczelniane Politechniki Krakowskiei. Krak w 19g3.
ll5l FIaga A., Romanczuk w.'. Pasywne .sptlsoby rctłt c.ji tlt.gttil
spowtliltllvuttyt:h odrywaniem się ulirow Inżyrricria i Btlclorvllictlvtl ltI.
l/1997, str'.24 : 28.

25,1
.ł5 5