Republic 

of the Philippines 
Department of Education 
REGION III 
DIVISION OF PAMPANGA 
 

Modified Strategic Instructional

 

Material  

Edukasyon sa Pagpapakatao
 

 
6
 

                       
 
Edukasyon sa Pagpapakatao– Ika- anim na Baitang
Modified Strategic Intervention Material
Ikalawang Markahan – Unang Linggo: - NAIPAPAKITA ANG KAHALAGAHAN NG
PAGIGING RESPONSIBLE SA KAPWA
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna
ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
 

 
Bumuo sa Pagsusulat ng Modified Strategic Instructional Material
 
Manunulat: ERICKSON S. PACHECO, PhD
Tagasuri:  
Edna L. Severo – Public Schools District Supervisor
Tagalapat: Grace M. Santos – T-III/Paguiruan ES
 
Christian P. Manalili – T-II/ Eastern Porac National High School
Tagapamahala:  
Zenia G. Mostoles, EdD, CESO-Schools Division Superintendent
Leonardo C. Canlas, EdD-Assist. Schools
  Division Superintendent
Rowena T Quiambao, Assist. Schools Division Superintendent
Celia R. Lacanlale, PhD, Chief, CID 
Maria Carmen Evangelista – EPS – Edukasyon sa Pagpapakatao
Ruby M. Jimenez, PhD, EPS-LRMS  
June D. Cunanan, ADM Division Coordinator
 

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon– Division of Pampanga

Kagawaran ng Edukasyon – Division of Pampanga
Office Address: High School Boulevard, Brgy. Lourdes,
San Fernando City, Pampanga
Landline Number: (045) 435-27-28
Email Address: pampanga@deped.gov.ph
 

A lam in
 

Ang araling ito ay binubuo ng iba’t-ibang gawain.

Ang mga ito ay sadyang ginawa upang magsilbing gabay mo sa
paglinang at maunawaan ang kahalagahan ng pagiging responsable sa
kapuwa, na isang magandang katangian na maipagmamalaki at
kinakalulugdan ng mga nakararami.
May sikat na kasabihang “Kapuwa ko pananagutan ko” at “Di tayo
nabubuhay para lang sa sarili lamang” ang sabi naman sa kantang
pangsimbahan mahalagang maunawaan mo ang tunay na diwa ng
pagpapakita ng pagiging responsable sa kapwa, pagtupad sa pangako
o pinagkasunduan; pagpapanatili ng mabuting pakikipagkaibigan; at
pagiging matapat, itoy ilan lamang sa mahahalagang sangkap at
mabuting gawi at pakikitungo sa ating kapwa.
 

 
Sa katapusan ng araling ito inaasahang
 
maisakatuparan mo ang mga sumusunod na layunin:
 
1. Naipapakita ang kahalagahan ng pagiging
 
responsable sa kapwa
  1.1 Pangako o pinagkasunduan;
1.2 Pagpapanatili ng mabuting
 
pakikipagkaibigan;
  1.3 Pagiging matapat

    Subukin 
 

Sagutin kung Tama o Mali ang isinasaad ng bawat pangungusap at

ilagay ang sagot sa patlang.
_______ 1. May usapan sina Jenny, Rose, at Alma na magtutulungan sila
sa kanilang proyekto sa darating na Sabado ng umaga  .
Maaga pa lamang ay naligo na si Jenny upang makipagkita
kay Rose at Alma.
_______ 2. Binilinan ni aling Siony si Melba na hugasan ang mga
maruruming plato upang pagbalik niya ay magluluto na

1
 lamang siya. Sumang-ayon naman si Melba. Ngunit pag-alis ni
aling Siony, nanuod lamang ng Youtube si Melba.
_______ 3. Nag-usap-usap ang mga magkakaibigan na mag-aambag-
ambag ng pera para sa kanilang kaibigang nasa Ospital. Gabi
palang ay humingi na si Jean ng dagdag na baon sa kanyang
ina. Kinabukasan habang naglalakad papasok ng paaralan,
nakita niyang nakasabit ang isang magandang palamuti sa
buhok sa tindahan, kaagad niya itong binili. Oras na ng
ambagan, walang maibigay si Jean, sinabi na lamang niyang
nalimutan niyang humingi sa kanyang ina.
_______ 4. Napag-usapan sa pulong ng mga mag-aral sa ika anim na
Baitang na magkikita-kita ang lahat ng sasama sa Fieldtrip ng
kanilang paaralan, ng ala-sais ng umaga. Wala pang ala-sais
ay nakarating na si Remy sa paaralan.
_______ 5. May proyekto sa asignaturang Araling Panlipunan sina Ardee
at Jayson. Napagkasunduan ng dalawa na maglalaan sila ng
oras at panahon sa paggawa ng kanilang proyekto
pagkatapos ng huling klase sa hapo. Ngunit nagmamadaling
umuwi si Jayson dahil sa maglalaro siya kasama ang kanyang
mga batang kapitbahay.
_______ 6. Matalik na magkaibigan si Ashley at Bernard, sa tuwi-tuwina ay
lagi silang magkasama, nagtutulungan sa lahat ng bagay at
laging nagdadamayan.
_______ 7. Araw ng pagsusulit habang ang lahat ng mag-aaral ay abala
sa pagbabasa at pag-iisip, si Lito naman ay di mapakali
sapagkat ayaw sumulat ng kanyang ballpen. Agad naman
siyang pinahiram ni Ricky ng extra nitong dala at nagsimula na
siyang magsagot.
_______ 8. Si Ola ay isang anak mayaman, sa tuwina ay sobra-sobra ang
kanyang baong pera at pagkain sa paaralan. Minsan
napansin niya si Tina na kanyang kamag-aral na malungkot at
walang imik sa isang sulok ng kanilang silid. Wala pala itong
baong pera o pagkain, at hindi na lang niya ito pinansin.
_______ 9. Butas na ang sapatos ni Nilo, nahihiya man itong pumasok sa
kalagayan ng kanyang gamit at saplot sa paa, ginagawan na
lamang ng paraan. Sa paglalagay ng tapal sa naturang butas,
isang araw napansin ng kanyang kaibigang at kamag-aral na
si Ronnel ang kalagayan ni Nilo. Hindi nagdalawang isip na
ibigay ang isa pa nitong pares ng sapatos sa kanyang
kaibigan.
_______ 10. Naiwan ni Josie ang kanyang baon, malayo pa naman ang
kanilang bahay sa paaralan, ng mapansin ni Lea na hindi
bumili at nagmeryenda ang kaibigan. Kaya kaagad niya itong
nilapitan at niyaya sa canteen.

2
 _______ 11. Sa tindahan ni aleng Mameng bumili ng meryenda ang
magkaka-klase na sina June, Ronald, at Miguel. Ngunit ng
mapansin nilang sobra sobra ang naisukli sa kanila, agad
namang ibinalik ng tatlo ang sobrang pera.
_______ 12. Isangmahusay na mag-aaral si Mylene, lagi siyang
nangunguna sa kanilang klase, isang araw kung kailan
nalalapit na ang kanilang pag-susulit naging abala siya sa
panonood ng Netflix at inaabot siya ng madaling araw dito. At
sumapit ang pagsusulit hindi siya nakapaghanda at
nakapagbasa, sinubukan niyang buksan ang libro palihim at
kinopya ang mga sagot dito.
_______ 13. Mahilig sumayaw si Susan. Araw-araw siyang nag-eensayo
upang mapabuti ang kanyang talento. Habang siya ay
nagsasanay bigla niyang nakabig ang mamahaling flower
vase ng kanyang ina. Pagdating ng kaniyang ina, ibinintang
niya ang pagkabasag sa kanyang nakababatang kapatid na
si Sarah.
_______ 14. Naglalaro ang mga magkakaibigang Zandro, Ryan at Felix ng
Basketball malapit sa tindahan ni Mang Cardo, nang biglang
tamaan ng bola ang mga paninda na labis na ikinasira ng mga
ito. Humingi ng tawad at inamin nila ang kanilang nagawang
kasalanan kay Mang Cardo.
_______ 15. Isang umaga habang naglalakad si Junior papasok ng
paaralan, may mapansin siyang pitaka sa daan, agad niya
itong pinulot at nilagay sa kanyang bag. Pagdating sa
paaralan ipinagtatanong ng isang mag-aaral kung may
napansin silang pitaka, at base sa pagkaka kwento ay hawig
ito ng napulot ni Junior, ngunit di niya ito inilabas at
nagbalewala na lamang siya.

  Balikan  
 

 
Ang tamang pagsusuri ng tamang impormasyon at katotohanan ay
 
napakahalagang katangian na dapat mong isinsabuhay, sapagkat
maari
  itong magdulot ng kapahamakan, takot at maling
impormasyon kung ito ay hindi angkop at tama. Sa kabilang banda
 
kung ito naman ay tama ito ay magsisilbing babala, tamang
impormasyon
  at bagong kaalaman ang dulot nito.

3
 Tuklasin

Basahin nang may pang-unawa ang usapan ng mga magkakamag-aral.

Kayang kaya Basta Sama-sama
Ni: Erickson S. Pacheco, PhD

Napagkasunduan ng mga magkakamag-aral ang preparasyon

patungkol sa gagawing pagtatanghal sa darating na Buwan ng Nutrisyon.
Nagplano sila kung papaano sila magsisimula.

Jojo: Mga kasama ang dapat maging tema ng ating gagawin ay

napapaloob sa mga masusustasiyang pagkain, tulad ng gulay
Grace: Tama! Naaayon sa tema ng kahalagahan ng pagkain ng
mga masusustansiyang pagkain.
Alford: Papaano naman ang pag-eehersisyo at pagsunod sa
tamang oras ng pahinga at pagtulog, di ba iyon ay mahalaga din.
Greg: Ang pagkonsulta sa mga espesiyalista dalawang beses sa
loob ng isang taon, kahit walang nararamdaman ay isa ding tamang
gawin upang masiguro ang maayos na kalusugan.
Rea: Hindi po ba mainam na isunod natin sa tema ng taong ito ng
Pagdiriwang ng Buwan ng Nutrisyon ang ating gagawing pagtatanghal?
Jojo: Lahat ng ating naiisip at binabalak sa ating gagawing
pagtatanghal sa Pagdiriwang ng Buwan ng Nutrisyon ay nakapaloob sa
tunay na diwa nito, lahat ng ating suhestiyon at palagay sa ikabubuti nito
ay nakaangkop sa ikagaganda ng ating gagawin

Natuwa sa kanyang narinig si Gng. Mendez ang kanilang gurong taga-

payo.

Gng. Mendez: Ang inyong pagbibigay ng kuru-kuro at saloobin sa

ikagaganda ng inyong pagtatanghal ay lubhang nakakahanga. Ang
bawat isa sa inyo ay may ideya, at talino na kung bibigyan lang ng
pagkakataon na sabihin at ipakita ito ay tiyak na magiging produktibo at
mahusay ang lahat.

Nang dumating ang araw ng Pagdiriwang ng Buwan ng Nutrisyon

ay naging mahusay ang ipinakitang pagtatanghal ng mga mag-aaral ni
Gng. Mendez.

A. Sagutin ang mga katanungan tungkol sa kwento.

1. Tungkol saan ang kwento?

2. Sino-sino ang mga tauhan sa kwento?
3. Bakit natuwa si Gng. Mendez sa kanyang nasaksihan sa kanyang
mga mag-aaral?

4
 4. Ano anong mga katangian ang ipinakita ng mga tauhan sa
kwento?
5. Naipakita ba ng mga mag-aaral ni Gng. Mendez ang
kahalagahan ng pagiging responsable sa kapwa? Ipaliwanag.
6. Nais mo rin bang magkaroon ng mga kaibigan na tulad nila?
Bakit?
7. Sa iyong sariling kakayahan, papaano mo maipapakita ang
paggalang sa iyong kapwa mag-aal? Ipaliwanag.
8. Ang katapatan ba ay tanda ng pagiging responsable sa kapwa?
Ipaliwanag.

Suriin
 

Ano ang maaaring kahihinatnan ng mga ganitong pahayag? Paano

mo maitatama ang may hindi mabuting maidudulot na pahayag? Isulat
ang iyong paliwanag sa papel.

1. “Napakahusay ng iyong pagkakagawa kahit na hindi madali ang

ilan sa mga gawain mo.”
2. “Ano ba iyan! Akala ko nagawa mo na ang iyong parte sa ating
gawain. Ayaw na kitang kasama sa pangkat.”
3. “Yehey! Nanalo kami sa patimpalak sa pagguhit. Sabi ko na nga
ba, dapat magsipag sa pageensayo. Kaya naman natin, di ba?”
4. “Ang ganda-ganda naman ng tula na ginawa mo. Puwede mo
ba akong turuan sa paglikha ng tula?”
5. “Padaan ako! Mahuhuli na ako sa aking klase.”
6. “Wag mo ng ipagpilitan ang suhestiyon mo, buo na ang pasya
ng grupo.”
7. Lahat ng ating ideya at suhestiyon ay malaki ang naitulong sa
ating binubuong konsepto.”
8. “Ako ang lider! Kaya ang pasya ko at ideya ang dapat
masunod.”
9. “Sa pagpupulong natin ngayon, ang bawat isa ay bibigyan ng
pagkakataon upang ibahagi ang kanyang ideya sa ikagaganda
ng ating proyekto sa Araling Panlipunan.”
10. Kung ang lahat ay magbibigay ng kaniyang suhestiyon ay
magtatagal lang ang pagpupulong na ito.”

Pagyam anin 
 

A. Isulat sa patlang ang “Oo” kung ang mga sumusunod na sitwasyon ay

nagpapakita ng pagiging responsible sa kapwa at isulat ang “Hindi”
kung ito ay taliwas sa pagiging responsible sa kapwa.

5
 _______ 1. Isinasaalang-alang ni Roy ang mga opinyon ng
nakatatanda at nakakabata ukol sa mga bagay na
kanilang pinagusapan.
_______ 2. Pinagtawanan ni Lorraine ang kamag-aral ng itoy
nagkamali sa kanyang gawain.
_______ 3. Habang nagsasalita si Jose ay tahimik namang
pinakikinggan ito ni Roberto.
_______ 4. Naiyak sa galit si Lorena ng hindi isinama ng kanyang grupo
ang kanyang suhestiyon at opinyon sa kanilang proyekto.
_______ 5. Habang nag-uulat ang kanilang kama-aral ay patuloy
naman sa pag-uusap ang magkaklaseng si Yulyses at Ivan.
_______ 6. Habang may nag-uusap na nakatatanda, hindi sumasama
sa usapan si Veronica.
_______ 7. Sabay-sabay ang pagsasalita ng mag-aaral ni Bb. Santos
habang ito ay nagkaklase.
_______ 8. Binuo ni Peter ang ulat ng kanilang grupo sa pamamagitan
ng pagsasama –sama ng kanilang magagandang tugon.
_______ 9. Maluwag na tinanggap ni Lordy ang desisyon ng grupo niya
na di napasama ang kaniyang ideya.
_______ 10. Sumasagot si Ria sa kanyang mga magulang dahil tingin
niya mali ang kanilang sinasabi.
_______ 11. Iniwasan ni Jayvee ang mga kaibigang nagbibigay ng
puna sa kaniyang gawa.
_______ 12. Hindi nagpatalo si Roda sa kanyang kamag-aral na si
Melanie at pasigaw niya itong sinagot.
_______ 13. Tumahimik na lamang si Gorio dahil alam niyang di siya
mananalo sa nakakarami.
_______ 14. Lumapit si Jerby at Christian sa kanilang dating guro upang
humingi ng ideya sa gagawin nilang proyekto.
_______ 15. Sa sama ng loob ni Olive dahil sa pagkabigo, inilabas niya
sa Facebook ang kanyang mga saloobin.

B. Gumawa ng sariling slogan tungkol sa kahalagahan ng pagiging

responsable sa kapwa. Maging malikhain sa paggawa nito. Maari itong
gawin sa isang bond paper.

Isaisip
 

Ngayong natapos mo na ang ibang Gawain sa araling ito, natitiyak

ko na lubos mo ng nauunawaan ang kahalagahan ng pagiging
responsable sa kapwa.

Isa itong magandang katangian kaya isabuhay mo rin ito. Sa iyong

pang-araw-araw na buhay lagi mong tandaan ang kahalagahan ng
pagiging responsable sa kapwa. Maipapakita ito sa pagtupad sa pangako
o pinagkasunduan, pagpapanatili ng mabuting pakikipagkaibigan, at
pagiging matapat.
 

6
 

Isagaw a

A. Panuto: Sagutin ng Tama kung ang sumusunod na sitwasyon ay

nagpapakita ng pagiging responsable sa kapwa at Mali kung ito ay
hindi nagpapakita ng pagiging responsable sa kapwa.

_______ 1. Palagiang handang makinig sa sinasabi ni Megan ang

kanyang kamag-aral na si Diana.
_______ 2. Madalas pagtawanan at hiyain ni Jose ang opinyong
sinasaad ni Alberto sa kanilang grupo.
_______ 3. Hinihikayat ni Chris na magbigay ng opinyon ang kanyang
mga kapangkat sa kanilang binubuong proyekto.
_______ 4. Hindi binigyan si Alfred ng pagkakataong makapagbigay
ng saloobin at opinyon.
_______ 5. Lahat ng mga kagrupo ni Leo ay may pagkakataong
makibahagi at makiisa.

B. Gumawa ng sanaysay batay sa sariling karanansan na nagpakita ng

pagiging responsable sa kapwa. Isulat ito sa iyong kwaderno.

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
 

Tayahin  

Gumawa ng checklist kung paano mo maisasabuhay ang kahalagahan

ng pagiging responsible sa kapwa. Isulat ang sagot sa kwaderno.

 MGA SANGGUNIAN
 Most Essential Learning Competencies in EsP 6
 EsP6PIIa-c-30
 Pilipino sa Ugali at Asal 6 (Patnubay ng Guro). 1999.
 pp. 69-84.

7
 8
Isagawa
 
B.May kanya-kanyang pananaw at sago tang mga mag-aaral  
A. Isagawa Tayahin
1.Tama Tingnan ang pagkakaayon ng ginawang tula sa tema nito.  
2. Mali
3.Tama  
4.Mali
 
5.Tama
 
 
Pagyamanin A
 
1.Oo 11. OO
 
2.Hindi 12 . Hindi
  3.Oo 13. Hindi
4.Hindi 14. Oo
  5.Hindi 15. Hindi
6.Oo B. Maaaring iba-iba ang sagot
 
7.Hindi
  8.Oo
9.Oo
  10.Hindi
Tuklasin Subukin
A.
1. Paghahanda ng klase ni Gng.Mendez sa 1. TAMA 6. TAMA 11.TAMA
Buwan ng Nutrisyon, At sama samang paggwa 2. MALI 7. TAMA 12.MALI
2. Gng. Mendez, Jojo,Grace, Greg, Rea 3. MALI 8. MALI 13.MALI
3. Dahil sa kanyang nasaksihang ikinilos ng 4. TAMA 9. TAMA 14.TAMA
kanyang mag-aaral at inisiyatibo ng mga ito. 5 MALI 10. TAMA 15.MALI
4. Oo! Dahil lahat ng mga mag-aaral ay nakiisa
at nagbigay ng opinyon at suhestiyon sa Suriin
ikagaganda ng kanilang pagpaplano.
5. Sa pagpapakita ng importansiya at pakikinig May kanya-kanyang tugon at sagot
Susisa Pagw aw asto