3.3.

Klasik Müzik Çalgıları

3.3.1. Telli Çalgılar
Sesin gerili bir telin titreşmesiyle elde edildiği tüm çalgılar telli çalgılar kapsamındadır.
Teldeki titreşimin başlatılmasında kullanılan yöntemlerin farklılığı bakımından bu çalgılar iki
gruba ayrılır.

Yaylı Çalgılar (Keman Ailesi)

Keman, Viyola, Viyolonsel ve Kontrabas yaylı çalgılar ailesinin en önemli üyeleridir.

Keman (Violin): 4 tellidir, beşli olarak boş teller sol re la mi seslerine akort edilir. Aynı anda
2 ya da 3 ses çalınabilir. Notalar sol anahtarına yazılır.

Kemanın telleri

Kemanın ses genişliği

Dinleme: Mendelssohn Keman Konçertosu

Viyola (Viola): Yaylılar ailesinin alto çalgısıdır. Kemana göre bir beşli aşağıdan beşli olarak
boş teller do sol re la seslerine akort edilir. Kemana göre daha derin bir sesi vardır. Notalar
do anahtarına yazılır.

Viyolanın telleri

Viyolanın ses genişliği

Dinleme: Berlioz Harold İtalya’da eserindeki viyola temaları.

Viyolonsel (Cello): 4 tellidir ve beşli olarak boş teller do sol re la seslerine akort edilir.Yaylı
ailesinin bas çalgısıdır.Viyoladan bir oktav aşağı akort edilir. Notalar fa anahtarına yazılır.

Viyolonselin telleri

Viyolonsel ses genişliği

Dinleme: Dvorak Viyolonsel Konçertosu

Kontrabas (Double Bass): Yaylılar ailesinin sesçe en kalın ve gövde bakımından en büyük
üyesidir. 4 tellidir. Boş teller mi la re sol seslerine akort edilir. Onu ailenin diğer üyelerinden
ayıran özelliği beşli olarak değil de dörtlü olarak akort edilmesidir. Notalar fa anahtarına
yazılır. Notalar yazıldığı yerin bir sekizli altından duyulur.

Kontrabasın telleri

Kontrabasın ses genişliği

Yaylı Çalgılar Orkestra Oturuş Düzeni

Arp (Harp): Arpta bir çerçeve üzerine sırasıyla gerilmiş birbirlerinden farklı uzunlukta 47
adet tel vardır. Tellerin her biri farklı seslere akort edilir. Arp sanatçısının ayaklarıyla
kullandığı yedi ayrı pedal yardımıyla ses yüksekliklerini değiştirebilir.

Dinleme: Debbusy Flüt, Viyola ile Arp için sonata

3.3.2. Üflemeli Çalgılar
Üflemeli Çalgılar tahta üflemeli ve bakır üflemeli olarak iki gruba ayrılmaktadır.

Tahta Üflemeli Çalgılar

Flüt, Pikolo (küçük flüt), Obua, Klarnet, Fagot bu grubun çalgılarıdır. Tahta üflemeli çalgılar
günümüzde değerli metallerden yapılmaktadır.
Ses çıkarmayı sağlayabilmek için küçük ve ince bir kamış parçası kullanılır. Bu kamış
ağızlığın uçlarından birine tutturulur, ağızlığın öteki ucu havanın çalgının borusu içine
girmesiyle serbest bir biçimde titreşmeye başlar. Bu titreşim boru içindeki hava sütununun da
titreşmesini sağlar. Kamışlı çalgıların bazılarında karşılıklı titreşen iki ayrı kamış kullanılır.
Böylece bu çalgılar tek kamışlı ve çift kamışlı çalgılar olmak üzere iki gruba ayrılırlar.

Klarnet(Claniret):
Flüt
Klarnet tek kamışlı
bir çalgıdır. Teknik
olarak üflemeli
Klarnet
çalgıların en
çeviklerinden
biridir. Klarnet
aktarmalı

Obua
Fagot
çalgılardan bir tanesidir. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan klarnetler Sib ile La
klarnetlerdir.

Dinleme: Brahms: Klarnetli Beşil

Obua (Oboe): Obua çift kamışlı bir çalgıdır. Obuanın sanki genizden gelen ve kırsal
nitelikler taşıyan bir sesi vardır. Notalar sol anahtarına yazılır.

Obua ses genişliği

Dinleme: Tchaikovsky Fa minor Senfoni’den temalar

Korangle (Cor Anglais-İngiliz Kornosu): Gerçekte bir alto obuadır. Obuadan bir beşli
aşağıya aktarılmıştır. Obua gibi çift kamışlı bir çalgıdır ama obuadan farklı olarak alt ucunda
armut biçimli bir yumru bulunur. Korangle için yazılan nota duyulması istenen sesin bir tam
beşli üzerindedir.

Yazılışı Duyuluşu

Dinleme: Dvorak Yeni Dünya Senfonisi

Fagot (Basson): Fagot koni biçimli çift kamışlı bir çalgıdır. Özellikle alt bölgerindeki derin
zengin sesiyle üflemeli çalgıların viyolonselidir. Aktarımlı bir çalgı değildir fakat alt
oktavları fa anahtarıyla üst oktavları da do anahtarına (ikinci çizgi) yazılır.

Fagot ses genişliği

Dinleme: Tchaikovsky Patetik Senfoni

Kontrafagot (Contrabasson): Çift kamışlı, kontrabasın tahta üflemeli çalgılardaki

eşdeğeridir. Yazıldığı yerden bir oktav aşağıda duyulur.

Flüt (Flute): Modern flüt çoğunlukla gümüşten yapılan bir ucunda kapak taşıyan silindir
biçiminde bir boruya benzer ve yatay tutulur.Flütün gövdesindeki delikler açılarak ya da
kapatılarak istenen sesin çıkması sağlanır.Flüt zengin ve arı ses nitelikleri taşır ve oldukça
çevik bir çalgıdır. Pikolo ise flütün yarı uzunluğunda, flütün bir oktav üzerinde duyulan bir
çalgıdır. Çok parlak bir sesi vardır.

Flütün ses genişliği

Dinleme: Rossini: Semiramide Üvertürü

Bakır Üflemeliler
Trompet, Trombon, Korno ve Tuba bu grubun çalgılarıdır.

Trombon
Trompet
 Korno
Tuba

Korno (French Horn): Yuvarlak çizerek dolanan ve ucu geniş bir çan biçiminde açılan koni
biçimli uzun bir borudan oluşan bakır bir çalgıdır.Ses üretimi dudaklar tarafından denetlenir.
Kornolarda çoğunlukla herbiri farklı boylarda bir kıvrımlı boruyu yöneten üç valf
bulunur.Çoğunlukla kornolar fa aktarımlıdır. Hangi anahtarda yazılırsa yazılsın (sol ya da fa
anahtarı) kornodan çıkan ses yazılı notanın bir tam beşli aşağısıdır.

Yazılışı Duyuluşu

Dinleme: Richard Strauss: Don Juan

Trompet(Trumpet): Trompet bakır çalgıların sopranosu olarak düşünülebilir. Silindir

biçimli bir borudan yapılmıştır. Trompette üç piston bulunur. Trompetin Do, Sib ve La
aktarımlı türleri vardır.

Si bemol trompet Do trompet La trompet

Duyulan sesler (Yazıldığı gibi duyulur) Duyulan sesler

Dinleme: Beethoven Leonora Üvertürü

Tuba: Bakır çalgıların en kalın sesli üyesidir. En sık kullanılan tuba bas tubadır. Aktarımlı
olmayan bir fa çalgıdır. Dört ya da beş valfle donatılmıştır.

Tuba ses genişliği

Dinleme: Musorgski- Ravel: Bir sergiden tablolar

Trombon( Trombone): Ucu çan biçiminde açılan silindir biçimli borusu vardır. İstenilen
sesler sürgünün ileri geri oynatılmasıyla elde edilir. En yaygın trombonlar tenor (Sib) ve bas
(sol) tır.

Tenor trombon ses genişliği Bas trombone ses genişliği

3.3.3. Vurmalı Çalgılar

Timpani, Trampet, Büyük Davul (Bas Davul), Ziller, Üçgen, Def