Professional Documents
Culture Documents
Álgebra vetorial
A+B=B+A; A + ( B + C ) = ( A + B ) + C; A–B=A+(-B)
Produto escalar
A. B = | A | | B | cos θ
ax . ax = ay. ay = az . az = 1 ; ax . ay = ay. az = az . ax = 0;
A = AX ax + AY ay + AZ az B = BX ax + BY ay + BZ az
A.B = Ax . Bx + Ay . By + Az . Bz B.a = |B| |a|. cos θBa = |B| . cos θBa
A.B = B.A; A.(B+C) = A.B + A.C ; m(A.B) = mA . B = A . mB;
Produto vetorial
A x B = │A│.│B│. sin θ . aN
ax x ax = ay x ay = az x az = 0;
ax x ay = az; ay x az = ax; az x ax = ay ; ay x ax = - az; az x ay = - ax; ax x az = - ay ;
AXB=- (BXA) ax ay az
AXB Ax Ay Az
A X B = 0 A // B
Bx By Bz
A X B = Área do paralelogramo
m (A x B) = (mA) x B = A x (mB) = (A x B)m
Produtos triplos
(A . B) C A (B . C)
Ax Ay Az
A . (B x C) = B . (C x A) = C . (A x B) = A . B x C A.( BXC ) B x By Az
Cx Cy Cz
A x (B x C ) = - (A.B) C + (A.C) B
(A x B) x C = - (B.C) A + (A.C) B
final
Integral de linha W F dL
inicio
F = Fx ax + Fy ay + Fz az dL = dx ax + dy ay + dz az (Coordenadas cartesianas)
F = F a + F a + Fz az dL = d a + d a + dz az (Coordenadas cilíndricas)
dV
Gradiente: grad V aN
dN
V V V
V ax ay az (coordenadas cartesianas )
x y z
V 1 V V
V a a a z (coordenadas cilindricas )
z
V 1 V 1 V
V ar a a (coordenadas esféricas)
r r r.sen
ax ay az
H z H y H x H z H y H x
rot H a x a y a z rot H
y z z x x y x y z
Hx Hy Hz
1 H z H H H z 1 ( H ) 1 H
rot H a a a z
z z
A + B = B + A ; A + ( B + C ) = ( A + B ) + C; A – B = A + ( - B )
(r+s)(A+B)=r(A+B)+s(A+B)= rA+rB+sA+sB
dL = dx ax + dy ay + dz az d dx 2 dy 2 dz 2
B
B = Bx ax + By ay + Bz az | B | Bx 2 By 2 Bz 2 a B
|B|
ay -az 0 ax
AXB=- (BX A)
az ay -ax 0
1.8 – Sistemas de coordenadas cilíndricas circulares
a x a = az; a x az = a; az x a = a
dS1 = d. d az; dS2 = d.dz a; dS3 = d .dz a ; dv = d. d.dz
ar x a = a; a x a = ar; a x ar = a
dS1 = dr.rd. a; dS2 = dr.r sen d a; dS3 = r.d. r.sen. d ar
ar a a
ax.. sen . cos cos . cos - sen
ay . sen . sen cos . sen cos
az . cos - sen 0
Arestas, áreas e volumes diferenciais nos diversos sistemas de coordenadas
X
Arestas, áreas e Z
volumes
diferenciais em dS=d.d.az
coordenadas dS=d.dz.a
cilíndricas
dl =dz.az
dV =.d.ddz dS=d.dz.a
dl =d.a
Y
dl =d.a
X
Z
Arestas, áreas e
volumes
dS=rsend.rd.ar
diferenciais em
coordenadas dl =dr.ar dS=rd.dr. a
esféricas
dV= rsend.rd.dr
dS=rsend.dr.a
dl = rd.a
X dl =rsend.a
Unidade 2 - Lei de Coulomb e Campo Elétrico
Q1 .Q2 1 Q1 .Q2
F k k F εo = 8,854 x 10-12 F/m
R2 4 . 4 . .R 2
Q1 .Q2 R12 r2 r1
F2 a12 a12
4 . .R12
2
R12 r2 r1
E (r )
Q r ro
Q (r ro )
E (r )
Q x x0 a x y y 0 a y z z 0 a z
4. . r ro
2
r ro 4. . r ro
3
4. . x x0 y y 0 z z 0
2 2
2 3/ 2
.(r ).dv1 1
r r1
E (r ) 2
r r1
vol 4. . r r 1
= D.cos . S = D. S d D . dS
S
D . dS Q
S
Q = Qn , Q L .dL; Q
D. dS
S .dS Q V .dV
S vol
V .dV
3.4 – Aplicações da lei de Gauss a alguns campos elétricos típicos
L
Linha infinita carregada: Q L .L D D a a
2. .
L
Cabo coaxial: Q = S.2a.L; S = L/(2a ) D = S.a/ a D a ( a< < b )
2. .
> b ou < a => D = 0;
Esféricas: div D 2
1 2
r Dr 1
sen D 1 D
r r r. sen r. sen
W = - Q ( EL1L1 + EL2 L2 +... + EL6 L6 ) ou W = - Q ( E1 L1 + E2 L2 +... + E6 L6 )
A
WBA Q E dL
B
Cartesianas: dL = dx ax + dy ay + dz az
Cilíndricas: dL = d a + d a + dz az
Esféricas: dL = dr ar + r d a + r sen d a
Q1 Q1 Q2 Q3
V (r ) V (r ) ...
4. . 0 r r1 4. . 0 r r1 4. . 0 r r2 4. . 0 r r3
(r1 )dv1 (r2 )dv 2 (r3 )dv 3
dV (r ) ...
4. . 0 r r1 4. . 0 r r2 4. . 0 r r3
(r 1 )dv 1 L (r 1 )dL1 S (r 1 )dS 1
V (r ) V (r ) e V (r )
4. . 0 r r 1 L 4. . 0 r r 4. . 0 r r 1
1
VOL S
Campo conservativo:
E dL 0
4.6– Gradiente de Potencial
dV dV dV
dV = - E . dL = - |E|.|dL|. cos E cos E E aN
dL dL máx dL máx
dV dV dV
e finalmente E aN
dL máx dN dN
dT V V V
Gradiente de T grad T aN E grad V dV dx dy dz
dN x y z
V V V
dV - E . dL = - Ex.dx - Ey.dy - Ez.dz Ex ; Ey ; Ez
x y z
V V V V V V
E ax ay a z grad V ax ay a z
x y z x y z
x a x y a y z a z
V V V
V ax ay a z grad V e, por consequência E V
x y z
V V V
V ax ay a z (coordenadas cartesianas )
x y z
V 1 V V
V a a a z (coordenadas cilindricas )
z
V 1 V 1 V
V ar a a (coordenadas esféricas)
r r r . sen
1
Q 1 Q R 2 R1 Qd cos
V V
4. . 0
R1 R 2 4. . 0 R1 R 2 4. . 0 r 2
Qd
E V (2 cos .a r sen .a )
4. . 0 .r 3
p ar
1
r r1
p = Q.d V V 2
p
4. . 0 .r 2 4. . 0 . r r 1 r r1
Q1 Q3
Q 3 V3,1 Q 3 ou Q1 Q1 V1,3
4 0 R 13 4 0 R 31
N
1
WE Q1V1 Q 2 V2 Q 3 V3 ... 1 Q m Vm
2 2 m 1
1 1
WE V.dQ
2 Vol
ou WE V. .dv
2 Vol
1 1 1
WE
2 Vol
V..dv
2 S
( V D ).d S D (V)dv
2 Vol
1 1
WE
2 Vol
V..dv D (V)dv
2 Vol
V = - E
1 1 1
WE V ..dv E ) dv WE o .E .dv
2
( D ou
2 Vol 2 Vol 2 Vol
1 dWE 1 1
dWE ( D E )dv ou ( D E ) ( o .E 2 )
2 dv 2 2
1 2
WE C.Va
2
I
dQ J I J dS
I I J .S n
dt S n S
Q x ΔI
Q = .v = .S.L I .S . .S .v x Jx ρ.v x e J ρ.v
t t ΔS
dQi d
I J dS ( J )dv ou ( J )dv dt .dv
S vol
dt vol vol
I ( J )dv
vol vol
t
dv e finalmente ( J )
t
Alumínio: = 3,82 x 107 S/m Cobre: = 5,80 x 107 S/m ; Prata : = 6,17 x 107 S/m
a a
I J dS JS Vab E dL E dL E Lba E Lab ou V EL
b b
I V L
J .E ou V .I V = R.I
S L .S
D n = S Et = 0
5.7. Capacitância
Q Q .E dS
C C S
V0 V0
E dl
Q s .S s .S .S .S
C 0 s
E S az D S az V0
s .d d
E dl s a z dz.a z
d
2. . .L
C [F ]
Capacitor cilíndrico b
ln
a
4. .
C
Capacitor esférico 1 1
a b
Q
Capacitância de esfera isolada C 4. . .a
V
I1
H2 . sen 2 sen 1 a
4 .
6.3. Lei circuital de Ampère: H dL I t
I
Campo magnético de fio retilíneo infinito percorrido por corrente H a
2
Campo magnético de cabo coaxial percorrido por corrente
I 2 I I .
H ou H a ( a)
2 a 2 2 a 2 2a 2
I I
H ou H a ( a b)
2 2
I c2 2
H (b c)
2 c 2 b 2
H = 0 ( > c )
H = K/2 x an
Campo criado por duas placas paralelas infinitas percorridas por corrente:
B lim B = / Sn B = .H o = 4 x 10-7 H/m
S n
S n 0
B dS B dS 0 .B = 0
S S
. D = ; x E = 0; x H = J; . B = 0.
D = o.E B = o.H
D dS Q .dv E dL 0 H dL I t J dS B dS 0
S vol L S S
F = Q.E F = Q( v x B ) F = Q(E + v x B )
n .v 1 n.v
mtotal mi
i 1
M lim mi
v 0 v i 1
B B
It = I + I m I H.dL
L
It
o
dL I It Im (
o
M) dL H = B/o – M
L L
1
Bn1 Bn 2 H n2 H n1 H t1 H t 2 K ( Ht1 - Ht2) x an12 = K ou ( H1 - H2) x an12 = K
2
Bt1 = 1 Ht1 Bt2 = 2 Ht2 Mn1 = m1.Hn1 Mn2 = m2. Hn2 Mt1 = m1.Ht1 Mt2 = m2.Ht2
A
l
H = - Vm Vm AB H dL B = .H B dS = Vm /
S
.S
B
H dL I total ou H dL NI Vm = Vmn + Vmg =N.I Hn.Ln + Hg.Lg = NI = Vm
1 1 1 B2
WH B H dv WH H dv dv
2
w = ½ B.H = ½ H = ½ B /
2 2 WH
2 vol 2 vol 2 vol
B 2 .S
F
2.μ 0
N
N. N2
= N. L L ; L 1 2 3 4 ... N i
I I I i 1
.I L.I 2 2.WH
WH , WH L
2 2 I2
N 2 .12
M12 M12 = M21
I1
f .e.m. E 12 .L12 E 23 .L23 E 34 .L34 E 45 .L 45 E 56 .L56 E 61 .L61 E 12 .L12
t B dS L.vB
S
x 0 x 0
fem (v B ) dL v.B.a x dx.a x v.B.dx L.v.B
xL xL
B
f.e.m = L (v x B ) fem E dL (v B ) dL .dS
S
t
( H ) J ( H ) 0 J 0 ( caso estático )
t t
H J G ( caso dinâmico )
( H ) 0 J G log o G 0 assim tem se : G
t t
D D
G ( D ) log o G
t t t
D
Caso variante no tempo H J Jd = D/t H J Jd
t